docsorunsuz mp3 indir
download 
Report Transcription
sorunsuz mp3 indir
IFPI Dijital Müzik Raporu 2008 Devrim Yenilik Sorumluluk sayfa 02 İçindekiler Sayfa: 03 Giriş: İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluğu 2008’de gerçeğe dönüştürüldü 04 Bölüm 1: Devrim ve Yenilik – 2007’de Dijital Piyasa 10 Bölüm 2: Tüketicilere Yeni bir Teklif 14 Bölüm 3: Dağıtım Kanallarında, Formatlarda ve İş Modellerinde Yaşanan Patlama 18 Bölüm 4: Telif Hakkı Hırsızlığı: Etki ve Tepki 21 Bölüm 5: Hükümet ve İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluk Alma Zamanı 23 Bölüm 6 Dijital Sektörde Değer Yaratmak 25 Bölüm 7: Yasadışı Dosya İndirmenin Gizli Tehlikeleri 26 Bölüm 8: Müziğin Değerinin Artırılması Giriş: İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluğu 2008’de gerçeğe dönüştürüldü sayfa 03 Giriş: İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluğu 2008’de gerçeğe dönüştürüldü 2007’de İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluğu Kabul gören bir ilke olmaya başladı 2008’de ise bunun bir gerçeğe dönüşmesi gerekiyor. John Kennedy, Başkan ve CEO Ancak bugün büyük bir değişiklik yaşanıyor. Tüm müzik sektörü, hükümet ve hatta bazı İnternet Servis Sağlayıcıların kendileri dahi dijital içerik taşıyıcılarının tüm dijital ticaretin geleceğini tehdit eden sistemli korsanlığın kökünü kazımak amacıyla sorumlu bir rol üstlenmeleri gerektiğini kabul etmeye başlamıştırlar. Tartışma ve fikir alışverişiyle geçen yıllar sonunda, İnternet Servis Sağlayıcıların asıl konunun harekete geçip geçmemesi değil, ne zaman ve nasıl harekete geçecekleri olduğuna ikna oldum. Müzik endüstrisini yerinden oynatan inanılmaz bir devrim söz konusu ve bu raporda plak şirketlerinin işlerini dijital çağ ile birlikte ortaya çıkan büyük değişikliklere ne şekilde uydurmaya çalıştıklarını okuyacaksınız. ABD’de ticari müzik indirmenin ilk olarak ortaya çıkışından yalnızca beş yıl sonra arşivde yer alan tüm şarkıların yüzde otuzu internet ya da cep telefonları üzerinden satılmaktaydı. Plak şirketleri geniş çaplı eğlence şirketlerine dönüşürken yeni gelir kaynakları geliştirilmekte. Tüketicinin müzik dinlemedeki seçenekleri, esneklik ve erişilebilirliğe ilişkin olanakları her zamankinden çok daha iyi durumda. İş modelimiz baskın bir formattan yüzlerce kanal ve ürüne dönüştükçe dijital gelirlerimiz büyüyor ve çeşitleniyor. 2007’de dijital müzik piyasasında yaşanan yenilik, deneysel çalışma ve çeşitlenmelerin arkasında başka bir değişiklik yaşandı – ve bu değişiklik işimizin uzun vadeli geleceği için muhtemelen daha fazla önem taşımaktaydı. Geçtiğimiz yıl İnternet Servis Sağlayıcıların telif hakları bulunan içeriğin korunmasında sahip olduğu role ilişkin eski varsayımların değişim rüzgârına sahne olmuştur. İnternet Servis sağlayıcıların sorumluluğu Kabul gören bir fikir olmaya başlamıştır. Bu kritik bir gelişmedir çünkü şu ana kadar İnternet Servis Sağlayıcılar böyle bir role sahip olmamışlardır. İnternet Servis Sağlayıcıların ağlarında telif hakkı hırsızlığına teknolojik gelişme adı altında göz yumulmaktaydı. Bazı tahminlere göre tüm internet trafiğinin en az yüzde 80’i telif hakkı ihlal edilmiş dosyaların P2P (kişilerarası paylaşım) ağlarında paylaşımından oluşmaktadır. İnternet Servis Sağlayıcılar, telif haklarıyla korunan müziğin değer kaybetmesinde büyük ölçüde etkili olmuştur. Bunun karşılığında – ve dijital büyümemizin tüm olumlu yanlarına rağmen – müzik endüstrisinde, tüm dijital piyasa ve müziğin önemli bir unsur olduğu tüm işler için geniş çapta sonuçları beraberinde getiren, bir krize sebep olmuştur. 2007 yılında endüstrimiz herkesten çok Fransız Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve FNAC Başkanı Denis Olivennes’e ruh halimizin değiştirilmesi bakımından teşekkür etmelidir. Kasım ayında duyurulan Sarkozy Anlaşması, internette korsanın kökünün kazınması açısından en önemli kilometre taşıdır. Anlaşma, yaratıcı sektör, İnternet Servis Sağlayıcılar ve hükümet arasında üç taraflı ve çok etkili bir ortaklık oluşturmaktadır. Anlaşmaya göre yeni bölgelere internet aracılığıyla erişilebilir kılınan fikri mülkiyetin korunması kapsamında İnternet Servis Sağlayıcıların telif haklarını büyük çapta ihlal edenlerin bağlantısını otomatik bir sistem aracılığıyla kesmesi ve filtreleme teknolojilerini kullanması gerekmektedir. Fransız planının tüm detayları diğer ülkelere ihraç edilebilir nitelikte değildir ancak planın altında yatan temel ilke – İnternet Servis Sağlayıcıların korsanı durdurmadaki temel rolü – uluslar arası bağlamda heyecan verici bir örnek teşkil etmektedir. Başkan Sarkozy konuyu şu şekilde özetlemektedir: internetin vahşi batı olmasına izin verilmemelidir; internet kültürümüzü koruduğumuz bir ortam olmalıdır. Başka yerlerde de gelişmeler kaydedilmiştir. Haziran ayında Belçika’da Sabam-Tiscali kararı adı altında önemli bir mahkeme kararı alınmıştır. Mahkeme İnternet Servis Sağlayıcıların ağlarında korsanın ortadan kaldırılması yönündeki sorumluluğunu yalnızca teyit etmemiş aynı zamanda lisanssız müziğin dolaşımının engellenmesi için en az altı teknolojik çözüm bulunması gerektiğini belirtmiştir. Dünya’nın farklı yerlerinde de benzer hareketler yaşanmıştır: Tayvan ve Kore’de İnternet Servis sağlayıcıları içeren yeni mevzuat, İsveç Hükümetinin Renfors Raporundaki sert mesajlar ve diğer ülkelerde gitgide derinleşen sektör içi tartışmalar. İngiltere’de, hükümetin işleyen saatine karşı görüşmeler devam ederken - Gowers Review hazırlanmış ve İnternet Servis Sağlayıcılar korsan üzerinde gerçekten etkili olacak eylemler gerçekleştirebileceklerini kanıtlamak durumunda kalmışlardır. ABD’de, AT&T ihtiyatlı bir liderlik örneği göstermiş ve müzik ve film endüstrileri ile birlikte filtreleme teknolojileri üzerinde çalışarak İnternet Servis Sağlayıcıların içeriğin korunmasına ilişkin sorumluluğunu kabul etmiştir. Bu büyük değişikliğin temel sebeplerinden bir tanesinin İnternet Servis Sağlayıcıların kendi ticari çıkarları olduğu ortadadır. Lisanssız dosyaların dolaşımı bant genişliklerini her zaman için artırmaktadır ancak İnternet Servis Sağlayıcılar dijital müzik işine daha fazla yatırım yaptıkça bu durum gelecekteki gelirleri açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Seçeneklerde değişiklik yapmak başka – somut bir eylem planı geliştirmek ise bambaşkadır. İnternet Servis Sağlayıcıların içeriğin korunması için doğru olan tek bir zaman vardır ve o şu andır. Bu konuya ilişkin tartışmalarda yıllarca verilen kaçamak cevaplar sonrasında Fransız Hükümetinin “anın yaşanmasına” ilişkin kararı gerçekten ferahlatıcı niteliktedir. Bu karar bugün müziğin korsan sebebiyle büyük ölçüde değer kaybettiği her türlü piyasada ihtiyaç duyulan yaklaşımın aciliyetini göstermektedir Avrupa’da Sarkozy Anlaşmasınca yaratılan hızı, sermaye olarak kullanılabilmesi açısından Avrupa Birliği’ne güvenmekteyiz. AB mevzuatının oluşturulmasının zamanı da gelmiş bulunmaktadır. İnternet Servis Sağlayıcıların telif haklarını ihlal edenleri, uyarma, askıya alma ve sonuç olarak bağlantılarını kesme ve filtreleme tedbirleri uygulama yükümlülüklerinin kesinleştirilmesi gerekmektedir. Bunun ise gerekli noktalarda mevzuatla desteklenen anlaşmalar aracılığıyla gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda endüstri olarak biz de diyaloglar sonuç vermediğinde İnternet Servis Sağlayıcılara baskı yapılması için hukuki işlemlere başvurmaktan çekinmemeliyiz ancak şu an anlamlı gönüllü hareketin baskıdan daha sevimli bir seçenek olduğunu anlamış olduklarını düşünmek istiyorum – zaten biz hep bunu savunduk! Bu rapor müzik sektöründe devrim ve yenilik üzerinde durmaktadır. Müzik dijital yolda diğer içerik işlerine göre çok daha fazla yol kat etmiştir. Altıncı sayfadaki tabloda da belirtildiği gibi son beş yıl içinde alan haritamızı değiştirdik. Umuyorum ki 2008 yılında internet üzerinden abonelik işi, çeşitli sorunlar sebebiyle geri kalmış olmasına rağmen, büyük potansiyel gelir akışını gerçekleştirebilecektir. Ancak, devrim ve yenilik müzik endüstrisinin sağlıklı bir geleceğe sahip olmasını teminat altına almakta yeterli olmayacaktır. Üçgenin üçüncü ayağını sorumluluk oluşturmaktadır. 2007’de İnternet Servis Sağlayıcıların sorumluluğu Kabul gören bir ilke olmaya başlamıştır. 2008’de bu bir gerçeğe dönüşmelidir. sayfa 04 Devrim ve Yenilik – 2007’de Dijital Müzik Piyasası Devrim ve Yenilik – 2007’de Dijital Müzik Piyasası Bölüm 1: Devrim ve Yenilik – 2007’de Dijital Piyasa sayfa 05 2.9 milyar $ Plak şirketlerinin dijital satışlardan elde ettikleri tahmini gelir %15 Toplam müzik piyasasında dijitalin tahmini yüzdesi Dijital müzik sektörü yenilik ve deneyimlerle ilerliyor Tüketicilerin müzik elde etme ve bunun için para ödeme şekillerinde bir devrim yaşanmakta ve müzik sektörü kendini yeni bir çevreye hazırlamaktadır. Birçok devrim gibi bu da sürekli bir süreçtir ve endüstri içerisinde bunun nerede son bulacağına ilişkin çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bugün dijital müzik sektörünün başlıca özelliği yenilik, deneyimlerin ve iş modellerinin çeşitliliğidir. Plak şirketleri ileriye dönük olarak kendilerini yeniden keşfetmekte ve “kayıt-merkezli” modelden uzaklaşarak gelir akışlarını daha geniş bir yelpazeye sahip olan ürün ve platformlar çerçevesinde çeşitlendirmektedirler. Dijital artık plak şirketinin işleyişinde ayrı bir varlık olmaktan çıkmış – sunulan ve planlanan tüm ürün ve hizmetlerin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Teknoloji sayesinde bu değişiklikler yaşanmıştır. Genişbant, cep telefonları ve taşınabilir cihazların kullanımı yüzlerce dijital müzik hizmetinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu gelişmeler geleneksel perakende mağazalarının ulaşabileceğinden çok daha geniş müzik arşivlerine erişim sağlamıştır. Taşınabilir dijital müzik çalarlar “her zaman herhangi yerde” müzik ortamını beraberinde getirmiştir. Hızlı erişim ve taşınabilirlik bir norm halini almıştır. Tüketici dijital dünyada kraldır ve eğlenceye ayrılan zaman konusunda çeşitli ürün ve hizmetler rekabet halindedir. Tüketicilerin zamanı da değerli olduğundan dolayı endüstriler tüketicilerin dikkatini çekmek için sürekli çaba göstermekteler. Dijital korsan da daha farklı şekillere girmekte, internetin kapı muhafızları olan İnternet Servis Sağlayıcıların işbirliği ve daha gelişmiş korsanla mücadele uygulama stratejilerine duyulan ihtiyaç gündeme gelmektedir. 2007 her iki cephede de önemli ilerlemelere tanık olmuştur. 2007’de dijital müzik piyasası hem endüstride yaşanan ilerleme hem de ticari anlamda başarılı bir müzik sektörü yaratmanın zorluklarını görmüştür. Plak şirketlerinin dijital satışları büyük ölçüde büyüme göstermektedir ancak 2007’de genel anlamda ve keskin bir düşüşü olan CD satışlarını henüz telafi etmemektedir bu da dünya çapında tüm piyasada düşüşle sonuçlanmaktadır. Bazı ülkelerde dijital satışların fiziki düşüşü aştığı bazı Müzik, yaratıcı endüstrilerin dijital dünyaya girmesi istisnalar görülmektedir, bunların başında dünyanın Bir sanatçının albümü bugün düzinelerce, bazen yüzlerce konusunda başı çekmektedir. İnternet ya da mobil ikinci en büyük müzik piyasasıyla Japonya gelmektedir. farklı üründe hayat buluyor. Tüketiciler sevdikleri platformlar üzerindeki içerikle ilgili olarak ticari değer Hindistan, Çin, Endonezya ve Güney Kore piyasaları da sanatçının müziğine ulaşmak ve dinlemek için her yaratılması, gazete yayımcılığından, televizyon ve filme bu istisnalara dahildir. zamankinden çok daha fazla seçeneğe sahipler – para çeşitli yaratıcı içerik endüstrilerini ilgilendirmektedir. ödeyerek dosya indirebilirler, CD satın alabilirler, cep Ancak müziğin gelirler itibariyle dijital piyasa payı telefonları için duvar kâğıdı yapabilirler, çalma melodisi oyunlar dışındaki diğer tüm eğlence sektörlerinin paylarından yüksektir. Teknolojik gelişmeler büyük olarak ayarlayabilirler, e-bilet ya da müzik videosu alabilirler, herhangi bir sosyal ağda arkadaş olabilirler ya değişiklikleri de beraberinde getirmiştir – müziğe kolay erişim müziğin tüketiciler tarafından algılanan mali da bir abonelik hizmetine kaydolabilirler. Genellikle tüketiciler birçok ürün seçer ve bunları birçok farklı değerine zarar vermiştir. Endüstri Dijital platform üzerinden elde ederler. Dijital müzik sektöründe de önemli duraklamalar olmuştur: farklı sağlayıcıların dijital hak yönetim (DRM) Müzik standartları sebebiyle servisler ile cihazlar arasında yaşanan birlikte işlerlik sorunları DRM dikkate alınmaksızın belirli markaların cihazlara eklediği marka Gazete yazılımları, yeni müzik servislerinin pazarlamasına yatırım yapılmaması özellikle cep telefonu sektöründe tüketiciye sunulan tam olarak gelişmemiş seçenekler, ve korsan. Dünya’da Dijital Gelirler Endüstriye göre (2007) %15 %7* Temel Göstergeler (2007) Genişbantlar 350 milyon 1 (2006’dan %23 fazla) Mobil abonelik 2.5 milyar Taşınabilir müzik Çalar satışları 140 milyon İndirilen Yasal parçalar 1.7 milyar 2 (2006’dan %11 fazla) 3 (2006’dan %15 fazla) 4 (2006’dan %53 fazla) 1 Kaynak: Point Topic verilerine dayalı olarak IFPI 2 Kaynak: PriceWaterhouseCoopers 3 Kaynak: Understanding & Solutions 4 Kaynak: IFPI itap Geniş çaplı telif hakkı hırsızlığı meşru bir dijital müzik sektörü geliştirilmesinin önündeki en büyük engel olmaya devam etmektedir. İzinsiz, bedeli ödenmeyen müziğin erişilebilirliği CD satışlarında da önemli zararlara sebebiyet vermiştir. Film %3 Kitap %2 Kaynak: IFPI, PWC Global Entertainment and Media Outlook. * sadece ABD sayfa 06 Devrim ve Yenilik – 2007’deDijital Müzik Piyasası 2007’de Dijital Müzik Satışları Dijital Piyasa dünya çapında büyümeye devam ediyor İnternet üzerinden yasal olarak müzik indirme piyasası ortaya çıktıktan beş yıl sonra dijital müzik sektörü uluslararası çapta büyümeye devam etmektedir. Plak şirketlerinin dijital satışlardan elde ettiği gelirler 2007’de yaklaşık 2.9 milyar ABD $ olarak tahmin ediliyor – 2006’da 2.1 milyar ABD $ olan gelirlerin yaklaşık %40 fazlası olmakla birlikte, 2004’te bu gelirler 380 milyon ABD $ şeklindeydi. Dijital satışlar toplam müzik piyasasının 2004 yılında sadece yüzde 2’si iken 2007’de yaklaşık yüzde 15’ine yükselmiştir. ABD’de dijital satışlar müzik piyasasının yaklaşık yüzde 30’unu teşkil etmektedir ve Güney Kore’de dijital satışlar piyasanın yüzde 60’ından fazlasını oluşturmaktadır Dünyada dijital piyasa internet ve cep telefonu satışları şeklinde 50:50 olacak şekilde ikiye bölünmektedir. Bu rakamlar, reklam-destek modellerinden elde edilen lisanslama gelirleri ve icracı haklarından elde edilenler gibi dijital ortama ait diğer gelirleri kapsamamaktadır. Bu alanlar plak şirketleri için gitgide büyüyen gelir kaynaklarıdır. Dünyada Top 10 Dijital Single 2007 Sanatçı Şarkı Satış (m) 1 Avril Lavigne Girlfriend 7.3 2 Utada Hikaru Flavor of Life 7.2 3 Rihanna Umbrella 6.6 4 T-Pain Buy U A Drank (Shawty Snappin’) 5.9 Akon Don’t Matter 5.7 6 Soulja Boy Tell’Em Crank That 5.2 7 Shop Boyz Party Like a Rock Star 5.2 Beautiful Girls 4.8 Sean Kingston 2003 2007 Yasal servislerin sayısı 50’den az 500’den fazla Geçtiğimiz beş yıl içerisinde yasal bir dijital müzik piyasası oluşturulmuş böylece tüketiciler 500’den fazla yasal servis aracılığıyla alışveriş yapabiliyorlar. Lisanslı şarkılar 1 milyon + 6 milyon Tüketiciler artık yasal servisler aracılığıyla altı milyondan fazla parçaya ulaşabiliyorlar. Dijital müzik Satışlarının değeri Yaklaşık 20 milyon ABD $ Yaklaşık 2.9 milyar ABD $ Plak şirketleri beş yıl içinde yaklaşık 2.9 milyar ABD $ değerinde bir dijital müzik endüstrisi oluşturdular ve bu endüstrinin büyüme oranına birçok endüstri gıpta etmekte. Genel müzik satışları üzerinden dijitalin oranı %0 %15 Yasal seçenekler ortaya koyulduktan sadece beş yıl sonra müzik satışlarının yaklaşık altıda biri dijital kanallar aracılığıyla yapılmaya başlandı ve bu rakamlar artacaktır. Sanatçının her albümü için geçerli format sayısı 10’dan az ve CD ve kaset çoğunlukta 100’den fazla Bugün sanatçının tek bir albümü video indirme, çalma melodisi, ya da cep telefonu üzerinden tüm şarkıyı dinleme gibi çeşitli formatlara sokulabilmektedir. Justin Timberlake FutureSex/Love Sounds satışları 115 üründen oluşuyor, bunlar toplam 19 milyon birim satmıştır ve bunların yalnızca %20’si CD formatındadır. 1 ABD Tahmini dijital satışlar, IFPI. Dijital Müzik gelirleri ABD $ (milyar) 5 8 Bir Endüstrinin yeniden keşfedilmesi Dijitalin 5 yıl içindeki farkı 2.9 2.1 9 Mims This is Why I’m Hot 4.8 10 Beyoncé Irreplaceable 4.6 Tablo şunları içerir: internet üzerinden single parça, cep telefonu melodisi, RBT, tüm şarkıyı cep telefonuna indirme, video melodileri indirme. Süre Ara 2006-Kas 2007. Aynı şarkının değişik versiyonlarına ilişkin veriler birleştirilmiştir. Satış rakamları yuvarlanmıştır Kaynak: IFPI Endüstrinin toplam %’si: 2004: %2 2005: %5 2006: %11 2007: %15 1.1 0.4 2004 2005 2006 2007 Kaynak: IFPI. İnternet ve cep telefonları üzerinden yapılan satışları& plak şirketlerini gelirlerini içerir. 2007 rakamları tahminidir. “Plak sektörü gerçek bir müzik eğlence sektörüne dönüşüyor. Tek bir ürün formatından çeşitli ve birbirini tamamlayan ürünlere geçiyoruz, ve tüm bunlar sanatçının çıkardığı tek bir albüm etrafında toplanıyor.” Thomas Hesse, Global Digital Business, SonyBMG Music Entertainment Başkanı Devrim ve Yenilik – 2007’de dijital müzik piyasası İnternet ve cep telefonları üzerinden dosya indirmeler gelişmeye devam ediyor sayfa 07 Dijital paketler revaçta Dijital tüketiciler yalnızca tek parça değil, aynı zamanda paket halinde içerik de istemektedirler. Dijital albüm satışları 2007 yılının ilk yarısında dünya çapında %40’tan Dijital gelirlerin toplamının %30’unu oluşturan internet da fazla bir büyüme göstererek dijital piyasanın toplam üzerinden tek parça indirme dünya çapında en popular değerinin %15’ini oluşturmuştur. ABD’de dijital dijital müzik formatıdır. IFPI’nin tahminlerine göre 2007 albümler toplam albüm satışının %10’unu yılında dünya çapında 1.7 milyar parça internet oluşturmaktadır, İngiltere’de ise bu rakam %5’tir. üzerinden indirilmiştir (dijital albümler dahil) – bu rakam 2006’daki rakamların %53 oranında arttığını Kişiye özel olması ve dijital albümlere eklenen bonus göstermektedir. materyaller aracılığıyla katma değer yaratılması tüketici talebinin primli ürüne yönelmesine yardımcı olan Tüketicilerin bütün bir albümdense tek bir parçayı satın etkenlerdir. Prim albümler birçok durumda esas alabilmeleri dijital müzik piyasasının belirleyici versiyondan daha fazla satmaktadır. özelliklerinden birisi olmuş ve bu özellik tek parçalara olan talebi de artırmıştır. Mobil müzik çok büyük bir büyüme potansiyeline sahiptir. En popüler mobil müzik formatı ise mastertone – yani özgün bir şarkıdan kısa bölümler alınarak telefonda çalma melodisi olarak kullanılmasıdır – ancak 2007’de cep telefonuna bütün şarkının indirilmesi yoluyla yapılan satışlarda belirgin bir artış yaşanmıştır, söz konusu satışların oranı 2007 yılının ilk yarısında tüm dijital satışların %12’sini oluşturmuştur, 2006 yılının ilk yarısında ise bu rakam %6 idi. Bu tüketici taleplerinin cep telefonunun çalma melodisi ve sevilen sanatçıların resimleri aracılığıyla kişiselleştirilmesinden “esas” müziğin cep telefonları aracılığıyla tüketilmesine doğru değişmekte olduğunu göstermektedir. Ancak, mobil müzik engellerle de karşı karşıya kalmaktadır ve 2007 yılının ilk yarısında uluslararası bağlamda internet üzerinden yapılan indirmelere göre daha yavaş bir büyüme hızında seyretmiştir. Bunun sebepleri arasında 3G ve gelişmiş cihazların çok yaygın olmaması ve bazı piyasalarda mastertone sektöründe yaşanan küçülme ve kısmen, sınırlı pazarlama, yasaklayıcı veri bedelleri ve tüketici dostu fırsatların azlığı gösterilebilir. Mobil sektörün potansiyeli 2007 sonunda ortaya çıkan yeni iş modelleri aracılığıyla gösterilmiştir (bkz sayfa 14). “Ne zaman esas albüm paketi ile birlikte primli indirme paketi çıkarsak, genellikle değeri yüksek olan ürün daha fazla satar, özellikle de ilk birkaç ay içerisinde. Fanların genişletilmiş versiyonu, daha yüksek bir fiyattan almayı seçmesi ek içerik ve bunun sanatçıyla arasında yarattığı daha derin bir bağa ne kadar çok değer verdiğini göstermektedir.” Eric Daugan, Digital Business, Warner Music International Başkan Yardımcısı Dijital albüm satışlarına ilgi iTunes’un “Complete My album” özelliğinin başlamasıyla da patladı. Böylece tüketiciler bireysel parçalarını albümden aldıkları her bir parçaya tam kredi vererek düşük fiyatlarla eksiksiz bir albüme sahip olma imkânını elde ettiler. 2008 Ocak ayında, Sony BMG, tüketicilerin tüm albümü indirebilmeleri, genellikle kaliteli MP3 dosyaları şeklinde özel bonus içeriğine de sahip olan dijital albüm kartları şeklindeki Platinum MusicPass uygulamasını başlattı. Tüketiciler kartlarının arkasını kazıyarak PIN numaralarını alıyor ve sonra MusicPass.com’u ziyaret ederek müzik dosyalarını ve bonus materyalleri indirilebiliyorlar. Kartlar ABD ve Kanada’da perakende satış mağazalarında satışa sunuldu. Alicia Keys üçüncü stüdyo albümü ‘As I Am’i 2007 Kasım’da yayınladı ve albüm ABD’de listelere bir numaradan yerleşti. Albüm Çıkışını takip eden ilk iki hafta içinde bir milyondan fazla sattı ve bir numaralı üçüncü şarkısı “No One” ortaya çıktı. Bu albüm, 200,000 dijital kopya satarak ABD’de en fazla satan dijital bayan sanatçı albümü unvanına sahip oldu. Kasım’da The Enemy 2008 baharında yapacağı İngiltere turunu duyurdu. İnternet üzerinden bilet satış noktaları oluşturarak fanlara yenilikçi bir “tek duraklı” dijital paket önerildi. Ek 79p şeklinde, The Enemy’nin son single’ı “We’ll Live and Die in These Towns” konser biletlerinin yanında satışa sunuldu. Sunulan paketin satış rakamları listeye girdi ve grubun en sevilen 40 şarkısı arasından üçüncü şarkı son albümden seçildi. “Mobil platform müzik sektörü geleceğinin çok büyük bir parçasıdır. Ve ben inanıyorum ki müzik de mobil endüstrinin geleceği açısından hayati önem taşımaktadır. İnsanlar daha eğlenceli bir mobil müzik içeriği istemektedirler. Mobil değer zincirinde yer alan ve tüketiciler için çok iyi bir deneyim sunamayan ve rekabette yer almayı sürdüren oyuncu kendini kandırır.” Edgar Bronfman Jr, Warner Music Group Başkanı sayfa 08 Devrim ve Yenilik – 2007’de dijital müzik piyasası Bölgelere göre Dijital Seçeneklere Eğilim Cep telefonu ve İnternet üzerinden yapılan satışlar farklı piyasalara dağılmakta Dünyada dijital müziğe geçiş çeşitli şekillerde ve farklı hızlarda gerçekleşmektedir. Satışlar halihazırda, tüm dijital satışların %90’ını teşkil eden top on piyasada yoğunlaşmaktadır. İngiltere’de listedeki tüm satışların %10-12’si mobil kanallar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Top 10 Dijital Piyasa, Farklı Kanallara göre Satış 2007’nin son üç ayında, İngiltere’de sunulan yeni mobil müzik fırsatları Omnifone’s MusicStation abonelik hizmeti Amerika Birleşik Devletleri, internet ve cep telefonu ve Nokia’s Music Service’i içermektedir. Nokia’nın üzerinden yapılan satışların piyasanın %30’unu teşkil sunduğu hizmetin 2008 yılında Avrupa’nın diğer ülkeleri, 1 etmesi itibariyle dünya çapında dijital müzik satışında Asya ve ABD’ye de yayılması beklenmektedir. Söz konusu 2 lider konumundadır. ABD aynı zamanda Napster ve hizmetler Nokia’nın dünya çapındaki markası ve müziğin Rhapsody gibi abonelik servisleri açısından da en önemli dahil olduğu bir sektörün gelişimine yapmış olduğu 3 piyasaya sahiptir. yatırımlardan da faydalanacaktır. ABD’de tek parça indirmeye ilişkin rakam toplamda 844 milyona ulaşması 2006’daki rakamların %45 arttığını göstermektedir (NielsenSoundScan). Dijital albümlerin tek parçalardan daha hızlı büyüyerek %54 ve 50 milyona ulaşmıştır. Cep telefonu üzerinden yapılan satışlar da tek parça indirme bakımından oldukça artmış, böylece cep telefonu üzerinden parça indirme 2006’nın ilk yarısıyla karşılaştırıldığında 2007’nin ilk yarısında dört kat artmıştır. ABD’deki mobil operatörler 2007’de farklı müzik stratejileri izlemişler, mevcut fırsatları genişletmişlerdir. AT&T, eMusic ve Napster ile ortaklık kurarak tüketicilerine müzik sunarken rakipleri Sprint ve Verizon kendi müzik satış noktalarını oluşturmuşlardır. Mastertone’lar hala cep telefonu üzerinden yapılan satışların büyük bölümünü oluştursa da şarkıların tam olarak indirilmesi de hızla büyümekte olan bir alandır. Haziran ayında iPhone uygulamasının başlatılmasıyla tüketicilerin mobil cihazları aracılığıyla iTunes satış noktasına erişebilmeleri sağlandı, böylece tüketiciler daha geniş bir katalogdan seçim yaparak cep telefonları üzerinden faturalandırılmak suretiyle sorunsuz bir şekilde alım yapabilmektedirler. İnternet üzerinden satışlar alanında, Amazon dijital indirme noktası açmış ve DRM içermeyen parçalar satmaya başlamış, Microsoft internet satış noktasının yanı sıra Zune players hattını başlatmıştır. Sosyal ağ sitelerinde de müzik popülerliğini korumaktadır. İngiltere’de, 2007 yılında internet üzerinden 77.6 milyon parça satın alınmıştır ve bu rakam 2006’ya göre %47 artmıştır. 2007 Noel haftasında satışlar önceki yılın iki katına çıkmıştır. İngiltere’deki tüm tek parça satışlarının %90’ından fazlası dijital olarak yapılmaktadır ve her hafta 200,000’den fazla başlık satılmaktadır. İngiltere tek parka piyasasını hala hit parçalar yönlendirmektedir, ancak top 40 şarkı 2007’deki tüm tek parça indirmelerin yalnızca %10’unu teşkil etmektedir. İngiltere Avrupa’daki en gelişmiş mobil müzik piyasasına sahiptir, cep telefonunda müzik kullanım oranının en yüksek (mobil abonelerin %43’ü) ve müzik çalmak için cep telefonunu kullanan tüketici oranının en fazla olduğu ülkedir (M:Metrics). BPI tahminlerine göre “Nokia’nın müzik indirme piyasasına girişi, güçlü ve tek başına ayakta durabilen bir servis geliştirilmesine ilişkin stratejik hamlenin bir parçasıdır.” İnternet Cep Telefonu ABD %67 %33 Japonya %9 %91 İngiltere %71 %29 Güney Kore %63 %37 5 Almanya %69 %31 6 Fransa %39 %61 7 Kanada %58 %42 8 Avustralya %59 %41 9 Çin %27 %73 10 İtalya %44 %56 4 Kaynak: 2007’nin ilk yarısında endüstri gelirlerine dayalı olarak, IFPI. Richard Sandford, Nokia Music UK & Ireland Bölge Müdürü Çin mobil müzik alanında oldukça büyük bir büyüme potansiyeline sahiptir ancak ciddi boyuttaki piyasa büyüme oranı tahminlere göre piyasanın %99’undan fazlasında etkili olan internet korsanlığının artmasıyla halihazırda tehlikeye girmiştir. Alman dijital müzik piyasası tahminlere göre China Mobile’ın Apple ile görüştüğü ve iPhone’u ülkeye 2007’nin Temmuz-Ağustos-Eylül aylarına göre %38 getirmeye çalıştığı bildirilmiştir. Ancak, diğer birçok Asya artmıştır (IFPI Almanya). Almanya piyasasında piyasasındaki gibi müzik endüstrisinin dijital sektörü kurabilmesi iTunes, tahmini %42’lik piyasa payıyla hala lider olmasına için mobil operatörlerden karşılık olarak daha iyi miktarlar rağmen, Musicload, yaklaşık %32’lik piyasa payıyla dişli alabilmesi gerekmektedir. Mobil müzik sektörünün yıllık 700 bir rakiptir (GfK). milyon ABD doları olduğu ifade edilen Çin’de (In-Stat), plak şirketlerinin bu gelirlerin %5’inden azını alabildiği tahmin Fransa’da dijital satışlar 2007 yılında, piyasanın yaklaşık edilmektedir. %7’sini oluşturarak düşük bir seyir izlemiştir. İzinsiz dosya paylaşımının fazla olması Piyasanın Avustralya’da, dijital gelirler 2006 sonunda piyasanın %5.5’inden gelişimini engellemiştir. Kasım ayında, Başkan Sarkozy 2007’nin ilk yarısının sonunda yaklaşık %10’a çıkarak payını internet korsanlığının kökünün kazınmasına ilişkin en artırmaya devam etmektedir ve yalnızca dijital parçalar haftalık önemli planı başlatmış İnternet Servis Sağlayıcılara satış listelerinde yerini almaktadır. ağlarındaki yasadışı dosya paylaşımcıların bağlantısını kesme yükümlülüğü getiren bir sistem başlatılmıştır. Latin Amerika 2007’nin birinci yarısında satışların üç katından da fazla artmasıyla güçlü bir mobil müzik büyümesine sahne Güney Kore dijital müzik sektörü için büyük bir olmuştur, bu sırada internet üzerinden yapılan satışlar geniş çaplı potansiyel vaat etmektedir, ancak bu piyasa zıtlıklarla izinsiz dağıtım sebebiyle gölgede kalmıştır. Brezilya dijital müzik doludur. Güney Kore dijitalin fiziksel satışları geçtiği ilk piyasası yıl içinde Ekim ayına kadar %168 büyümüştür. Mobil piyasadır. Günümüzde Güney Kore piyasasının %60’ından cihazlara önceden yüklenen içerik satışları her iki piyasada da fazlası dijital satışlardan oluşmaktadır ve bu pay hızla dijital satışların patlamasına sebep olmuştur. Halihazırdaki artmaktadır. Bu durum, korsanın CD satışlarında yarattığı engeller, gelişmiş telefonlara sahip olanların sayısının azlığı, yıkıcı etkinin ve kısmen de, başarılı müzik indirme ve 3G’nin fazla yayılmamış olması ve artan mobil korsanlığı streaming servislerine sahip çok geniş bir topluluğun şeklindedir. Brezilya’da mastertone dağıtımı yapan birkaç yansımasıdır. Warner Music, Baek Ji Young’ın “Smile yasadışı websitesi IFPI’ye üye şirketler tarafından 2007 yılı içinde Again” adlı albümünü geçen yılın sonunda yayımladığında kapattırılmıştır. gelirinin %67’den fazlasını Dijital satışlar aracılığıyla elde etmiştir. Asya’nın diğer bölgelerinde, RBT (ring backtone)’ler birçok ülke piyasasında egemenliğini sürdürmekte ve yeni bir müzik tüketim şekli ortaya koymaktadır. Endonezya, RBT’ler açısından, ABD ve Japonya’nın ardından dünyada üçüncü en büyük piyasaya sahiptir. “Dijital teknoloji gücünü tüketicilere aktarmıştır ve müzik pazarlamanın “itme”den “çekme”ye doğru gelişmesi gerekmektedir. Odak noktamız bu gücü sarmak ve tam anlamıyla tüketici odaklı olabilmek. Tüketicilerimiz ve sanatçılarımızı dinleyerek ve onlara cevap vererek Dijital ortamda müziğin inanılmaz potansiyelini ortaya çıkarmayı amaçlıyoruz.” Mark Hodgkinson, EMI Music Küresel Pazarlamadan sorumlu Başkan Yardımcısı Devrim ve Yenilik – 2007’de Dijital Müzik Piyasası sayfa 09 Japonya – Mobil Müzikte Uluslararası Vitrin Dijital büyüme CD satışlarındaki düşüşü dengeledi ■ Dijital müzik gelirlerinin %90’ı mobil müzik ■ Dijital satışların %40’ı cep telefonu üzerinden tam parça indirme ■ Japonya dünyanın diğer yerleri açısından heyecan verici bir örnek teşkil etmektedir. Japonya, cep telefonu üzerinden mastertone’lara karşı tam parça indirmenin satış değerinin %40’ından fazlasını teşkil ederek lider dijital format konumunda olduğu ilk piyasadır. Cep telefonu Japonya’da eğlence ve müzik bakımından en önemli kanaldır. Japon gençliği cep telefonlarını çeşitli amaçlar için kullanmaktadırlar, her yerde her zaman internete erişim sağlayabilmektedirler. Cep telefonu kullanımı yaygındır, 100 milyonun üzerinde cep telefonu abonesi ve 70 milyon 3G kullanıcısı bulunmaktadır. Japonya’nın dijital piyasa başarısının temel sebeplerinden bir tanesi plak şirketlerinin ortak olarak oluşturduğu mobil müzik satış servisidir. Label Mobile 2001 yılında kurulmuş ve şu anda mobil operatörlere içerik sağlamada lider konumundadır. Yerel repertuar sağlamdır. 2007’de çok satanlar GReeeeN, Utada Hikaru ve RSP’yi içermektedir. Tıp öğrencilerinden oluşan bir dörtlü grup olan GReeeeN, Japonya’da 2007 yılında en iyi çıkış yapan gruptur, ancak grubun üyeleri anonym olmakla birlikte, Kamu ya da medyada yer almamaktadırlar. Albümlerinin çıkışı ile ilgili olarak yürütülen tüm pazarlama kampanyası geleneksel olmayan tanıtım faaliyetlerine dayanmaktadır. Üçüncü single’ları Mayıs 2007’de çıkan Aiuta dört milyondan fazla dijital dosya indirme şeklinde 300,000 de fiziksel birim satışı kaydetmiştir. Cep telefonlarına bir milyondan fazla tam parça indirmesi gerçekleştirilmesiyle birlikte GReeeeN bu format açısından bir dönüm noktası olmuştur. Japon şarkıcı Utada Hikaru Flavor of Life adlı single’ıyla çeşitli dijital formatlarda yedi milyon birimden fazla satarak başarılı olmuştur. Şarkı ilk olarak popular TV dizisi Hana Yori Dango 2 ile bağlantılı olarak mastertone şeklinde sunulmuştur. İlerleyen haftalarda video melodisi, çalma melodisi ve mastertone şeklinde sunularak fiziksel olarak yayımlanmasından once single’ın iki milyonun üzerinde dijital birim satması sağlanmıştır. Pazarlama kampanyasının bir parçası olarak, tüketicilerin single’ın video’sunu kendi bloglarına yapıştırmalarını sağlayan “blog tag” gibi internet üzerinden tanıtım faaliyetleri de yürütülmüştür. Sadece bir ay içerisinde video 600,000’den fazla oynatılmıştır. Kansai bölgesinden RSP adlı grup da 2007’de önemli dijital başarılar elde etmiştir. “Real Street Project” adlı şarkı yarışması aracılığıyla kurulan RSP Plak anlaşması yapmak için yarışan 5,000’den fazla yarışmacının arasından seçilmiştir. Utada Hikaru GReeeeN “Ulaştığımız rakamlar 80lerin sonunda single CD satışlarının altın çağını yansıtmaktadır. Single’lar Japonya’da hayatta ve iyi durumda.” Rob Wells, Universal Music Group International, Dijital Kıdemli Başkan Yardımcısı sayfa 10 Tüketiciler için Yeni bir Teklif Led Zeppelin ve AC/DC’nin eski şarkıları 2007 yılında dijitalleştirildi sayfa 11 Tüketicilere Yeni bir Teklif Bölüm 2: Tüketicilere Yeni bir Teklif 500+ Dünya’daki lisanslı, yasal internet müzik sitesi 6 milyon Daha fazla seçenek ve taşınabilir cihazların yaygınlığı müziğe olan talebin her zamankinden daha fazla olmasını sağlıyor Dijital satış noktaları tüketicilere en geniş geleneksel tuğla ve sıvadan oluşan mağazalardakinden çok daha geniş sanal raflar sunmaktadır. Bu, özel, eski ya da bulması zor kayıtların fanlara erişilebilir kılındığı daha geniş çaplı repertuarlar anlamına gelmektedir. Plak şirketleri tüketicilere ulaşmak için bu fırsatı kullanarak klasik müzik sektöründe bu imkândan faydalanmaya çalışmışlardır. 2007 Kasım ayında Deutsche Grammophon 40 ülkede klasik müzik parçalarının indirilebileceği bir klasik müzik indirme servisini hizmete açmıştır, DG Web Shop. Servis 2,500 DRM’siz albüm sunmakta ve bunların 600’ü artık CD formatında mevcut değildir. Tüketiciler girilen albümler, toplama albümler, paket satışlar veya bireysel dolaşımlar arasından seçim yapabilmekte, eserleri toplayabilmektedirler ve bireysel olarak bunları bölebilmektedirler. Aynı pazarlama esnekliği meşhur klasik sanatçıların arşivlenen kayıtlarının erişilebilirliğini de canlandırmıştır. Katalogunda 100,000 kadar kayıt bulunan EMI Classics, 2007 Mart ayında iTunes’a dahil olarak tüketicilere bir ikon olarak Kabul edilen çellist Mstislav Rostropovich’in tüm EMI diskografisine erişim imkânı tanımıştır. Sadece dijitalden sürümü yapılan klasik müzik, tüketicilerin yeni klasik müzik albümüne ilk temsilden hemen sonra sahip olma imkânı tanımaktadır. 2007 Kasım ayında, EMI Classics Sir Simon Rattle’ın, Mahler’in Dokuzuncu Senfonisi ile Berliner Philharmoniker kaydını yalnızca dijital formatta basmıştır. Tüketiciye sunulan bu fırsatların olumlu karşılandığına ilişkin deliller bulunmaktadır. Universal’in Dijital Yeniden Yayımlama Programı, 2006 Ocak ayında başlatıldığından bu yana toplamda üç milyondan fazla indirme yapılmıştır. Şu ana kadar şirket daha önceden silinmiş olan 18,000 parçayı tüketicilere tekrar erişilebilir kılmıştır, Sanatçılar arasında Noir Desir, Robert Miles ve Nana Mouskouri de yer almaktadır. Büyük çevrimiçi servislerde erişilebilir parça sayısı Büyük Rock Efsanesinin Şarkıları Dijital Formatta Basıldı Led Zeppelin’in tüm albümlerinde yer alan şarkılar Kasım 2007’de dijital satış noktalarında erişilebilir kılınmıştır. Erişilebilir kılınan albümler arasında, Led Zeppelin (1969), Houses Of The Holy (1973) ve The Song Remains The Same (1976; Yeniden basılmak üzere yeniden Remix ve remaster yapılmıştır) bulunmaktadır. Grubun şarkıları şu an cep telefonlarından da erişilebilir. Verizon Wireless Grubun şarkılarını mastertone, tam parça, RBT ve duvarkağıdı gibi çeşitli formatlarda erişilebilir kılmak için ABD’de münhasır bir anlaşma imzalamıştır. Bu duyurunun ardından Mothership, Led Zeppelin derleme albüm AC/DC’nin 18 albümündeki tüm şarkıları 2007 Ağustos ayında dijital satış noktalarında erişilebilir kılınmıştır. Beatles üyeleri George Harrison ve Ringo Starr da 2007’de solo bazı materyalleri dijital formatta yayımlamıştır. Universal Music katalogundan silinen parçaların tekrar erişilebilir kılınması 2008’de de devam edecek, sayı yıl sonuna kadar 60,000’e çıkarılacaktır. “Müzik endüstrisi içeriğin sağlanması açısından diğer medyanın, yayın şirketleri ve internet üzerinden hizmet veren şirketlerin oldukça önündedir; ancak tuhaftır ki sıra ödeme almaya gelince müzik endüstrisi bunların gerisinde kalmaktadır.” Simon Gunning, EMI UK and Ireland, Dijitalden sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Tüketicilere Yeni bir Teklif sayfa 12 “Çalan Müzik” Taşınabilir dijital müzik cihazları tüketicilerin müzik dinleme şeklinde bir devrim yaratmıştır. Taşınabilir müzik cihazlarının satışlarındaki patlama 2007 yılında da devam ederken yeni oyuncular da piyasaya dahil olmuşlardır. Kayıtlı müzik sektöre 130 milyar ABD Dolar destek oluyor Dijital devrimin birkaç yılı göstermektedir ki, yapımcı ve yaratıcıların ödüllendirilmesine ilişkin sıkıntıların yanı sıra tüketilen müziğin miktarı şu an her zamankinden çok daha fazladır. ABD’de Nielsen Sound Scan’e göre genel anlamda internet üzerinden ve fiziki satışlar 2007’de Bugün iPod lider konumdaki taşınabilir müzik cihazı olsa %15 artarak 1.4 milyar birime ulaşmıştır. da, Microsoft Zune'dan Nokia ve Sony Ericsson’un müzik çalan telefonlarına birçok marka mevcuttur. Nokia Uluslar arası çalışmalar müzik dinlemenin genç ve 2007’nin ilk 9 ayında dünyada yaklaşık 220 milyon müzik yetişkinler arasında hala en popular faaliyetlerden biri çalabilen cep telefonu satmıştır– bu rakam 2007’nin ilk olduğunu göstermektedir. Müziğe olan talep daha geniş dokuz ayında satılan toplam iPod sayısının (120 bir tedarik zincirinin desteklenmesine yardımcı olmuştur: müzik edisyon gelirleri 2007’de artmıştır; radyo reklam milyon)neredeyse iki katıdır. gelirleri yıl içinde %3 büyümüştür ve taşınabilir dijital cihazlardaki satışlar 2007’de %15 artmıştır. IFPI Cep telefonu ile taşınabilir cihaz gitgide birbirine topyekün sektörün daha geniş olduğunu ve 130 milyar benzemektedir. 2007 sonunda başlatılan yeni servisler– US$’ın üzerinde bir değerde olduğunu tahmin etmektedir. wi-fi fonksiyonlu internette dolaşmayı ve müzik Kayıt endüstrisinin yeni yetenek ve pazarlama yatırımları indirebilmeyi sağlayan iPod Touch, iPhone ve yeni Zuneplayer – internet ve cep telefonu üzerinden yapılan bu geniş müzik ekonomisini yönlendirmektedir - her ne kadar sağlanan karlar müzik satışlarına uzanmasa da. tüketimin sınırlarını birbirinden ayrılması zor bir hale getirmektedir. Müzik aynı zamanda İnternet Servis Sağlayıcı, telekom ve donanım endüstrilerinde de patlamaya sebep olmuştur. Wi-fi teknolojisinin genişlemesi 3G ile birleşerek daha Genişbant gelirleri tahminlere göre 2007 yılında 100 geniş çaplı bir müzik deneyimi sunmaya yardımcı milyar ABD dolarına ulaşırken tüketiciler taşınabilir olmaktadır. 2007 Ekim ayında, Starbucks ve Apple iPhone ve iPod touch kullanıcılarının Starbuck cihazlara 18 milyar ABD doları harcamışlardır mağazalarında çalan şarkıları wi-fi aracılığıyla doğrudan (Understanding & Solutions). taşınabilir cihazlarına indirmelerine sağlayacak bir ortaklığa imza atmışlardır. Nokia tarafından yapılan bir çalışma Hindistan’da gençlerin dahil olduğu cep telefonu piyasasının Apple 2008’de 10 milyon iPhone satmayı umut etmektedir.geçtiğimiz yıllar içerisinde yılda %300 büyüdüğünü Sony Ericsson beş milyon şarkı sunabilen daha geniş göstermektedir. Müzik, cep telefonu operatörlerinin kapsamlı bir müzik satış noktası oluşturulmasına ilişkin ülkede elde ettikleri gelirin %40’ını teşkil etmektedir. planlarını duyurmuştur, bu hamle İngiltere’de (Omniphone Şu an Hindistan’da internet bağlantısı olan 50 milyon tarafından desteklenen) Nokia ve Vodafone’un Müzik hane halkı mevcuttur ve 2010’a kadar bunların %75’inin Satış Noktalarını yakından takip etmektedir. genişbanta sahip olması beklenmektedir, burada temel sürücü yine müzik olacaktır. iPhone Müzik İnsanlar için En Önemli Eğlence Şekli Aşırı/ çok önemli diyen insanların oranları: TV izlemek %51 %27 Sinemaya gitmek %10 Müzik dinlemek Kaynak: Kamuoyu Stratejileri Anketi, ABD, Nisan 2007 Nokia Music Phone Zune Music Player Tüketicilere Yeni bir Teklif sayfa 13 Sanatçılara Yatırım %20’ye kadar Dijital Sanatçı&Repertuar ve pazarlamada yeni imkânlar sunuyor Şirket gelirlerinin Sanatçı ve Repertuara ayrılan kısmı 1,200,000 Myspace’te fark edilmeyi bekleyen rock sanatçılarının sayısı Plak şirketleri gelirlerinin yaklaşık %20’sini yeni yetenekler keşfetmeye ve yetiştirmeye harcamaktadırlar. Bu öğreti sanatçı ve repertuar ya da S&R olarak bilinmektedir. Pazarlama ve S&R plak şirketlerinin temel faaliyetlerindendir. Yeni dijital iletişim kanalları ve sosyal ağlar iyi bir S&R ve pazarlamanın önemini hafifletmemiş aksine artırmıştır. Universal Music Group International, Sorumlu Başkan Yardımcısı Max Hole, birçok sanatçının, vizyonu, enerjisi ve heyecanını paylaşan ve bunlara uyan diğer sanatçılarla çalışmanın sağladığı faydalardan yararlanmak istediğini belirtmektedir. Max Hole bu kişiyi “Yapımcı, kayıt mühendisi ya da sevdikleri söz yazarına açılan kapı olacak birisi” şeklinde ifade etmektedir. Ayrıca, sanatçılar her zaman kariyerlerinin sektör kısmı ile ilgilenecek uzmanlık becerilerine sahip değildirler – bu becerileri onlara kayıt şirketleri sunmaktadır. Myspace’de fark edilmeyi bekleyen 1.2 milyondan fazla rock ve 1.7 milyondan fazla R&B sanatçısı bulunmaktadır. Yeni grupların ve tüketicilere sunulan müziğin bu akıl almaz sayısı Plak şirketlerinin dijital ortamdaki kilit rollerinin atını çizmektedir. Filtreleme, seçme, Snow Patrol pazarlama ve tavsiye ihtiyacı şu an her zamankinden daha da fazladır. Columbia Records Yönetim Direktörü Mike Smith, “10 yıl öncesinde potansiyel bir iyi sanatçıyı duyar ve bütün günü telefonda tüm tanıdıklarımla konuşarak geçirirdim. Sonunda birinin bir bant kaydı olduğunu öğrenir ve onu alabilmek için şehrin diğer ucuna bir bisiklet yollardım. Bandı dinler ve menajerlerini bulmaya çalışırdım, menajerin telefonunu bulup grubu canlı dinlemek için bir fırsat yaratırdım. Şimdi birinden potansiyel iyi bir sanatçı duyduğumda grubu YouTube ya da MySpace’de dinliyorum. Müziklerini hemen dinleyebiliyor, neye benzediklerini görüyor ve bütün kontak bilgilerine sahip olabiliyorsunuz” diyor. “Myspace’in tek kötü tarafı 100,000 grup olup filtreleme olmaması. Seveceğim grupları bulmaya çalışıyorum ancak genellikle aramaktan sıkılıyorum.” 15 yaşında bir öğrenci, IFPI odak Calvin Harris İngiltere’de 2007’nin en büyük müzik keşiflerinden bir tanesi ve bir MySpace kuşağı Sanatçılar başka bir yerde herhangi bir etki yaratmaksızın keşfi olarak tanıtılmaktadır. Ancak onun başarısı iyi bir S&R çalışmasına da dayalı diyor Columbia’dan Smith: İnternette kendilerini göstereceklerse, çıkışları için bir “Derinliği olan büyük bir sanatçıyla anlaştığımı bilmek S&R uzmanının ilgisini çekebilmeleri oldukça uzak bir isterim ve bunu sadece internetten inceleyip MySpace’te ihtimal olarak değerlendirilmektedir. kaç arkadaşları olduğuna bakarak bilemezsiniz.” Max Bu, S&R dünyası değişmedi demek değildir. Hole’a göre asıl önemli olan sanatçıların ne istediğini bilmek, Hole “sanatçılar, gruplarını sevecek, onlara fırsat yaratacak ve yarı zamanlı olarak yaptıkları garsonluğu bırakıp müzikle tam zaman uğraşabilmeleri için onlara çek verebilecek birini arıyorlar” diyor. grup araştırması, Temmuz 2007 Hole aynı zamanda kendi ülkelerinde gelişmekte olan bir üne sahip olan sanatçıların uluslararası bir çıkış yapabilmek için sıklıkla büyük plak şirketlerinin S&R ve pazarlama alanındaki uzmanlığını kullandıklarının altını çizerek İngiliz grup Snow Patrol örneğini vermektedir. Grup İngiltere’deki bağımsız bir şirket aracılığıyla sınırlı bir ilerleme kaydederken Universal Music ile yaptığı yeni anlaşma sayesinde hem İngiltere hem de yurtdışında, özellikle de ABD’deki dinleyicilere ulaşma imkânına sahip olmuş ve sonuç olarak ABD’de Billboard hot 100 listesine ilk beşten giriş yapmış ve albümleri bir milyon satmıştır. “Plak şirketi bir grubun kariyeri, yeteneğin keşfedilmesi ve kariyerin finanse edilmesi için her zaman bir yatırım girişimi olmuştur. Bunun gelecekte de değişeceğini sanmıyorum.” Ludwig Werner, İsveç Bağımsız plak şirketi Bonnier Amigo Başkanı “Sanatçılar gruplarını sevecek, onlara fırsat yaratacak ve yarı zamanlı olarak yaptıkları garsonluğu bırakıp müzikle tam zamanlı uğraşabilmeleri için onlara çek verebilecek birini arıyorlar.” Max Hole, Sorumlu Başkan Yardımcısı, UMG International sayfa 14 Kanal, Format ve İş Modellerinde Yaşanan Patlama Bölüm 3: Dağıtım Kanalları, Formatlar ve İş Modellerinde Yaşanan Patlama Beş yıl önce müzik dağıtım formatlarının sayısı tek haneli rakamlarla sınırlıyken – bugün bu sayı yüzleri bulmuştur Dijital çağda, plak şirketleri birçok platformda, farklı formatlarda birbirinden değişik binlerce ortakla müzik lisanslamaktadırlar. Şirketler sosyal ağlar, doğrudan tüketici siteleri ve marka ortaklıkları ile birlikte çalışmaya başladıkça yeni gelir akışları ortaya çıkmaktadır. A-la-carte indirme servisleri A-la-carte indirme, İtunes’un liderliğinde egemen dijital iş modeli olmayı sürdürmektedir. ABD’de, 2007 yılında iTunes, Amazon ve Target’i aşarak üçüncü en büyük müzik satış noktası olmayı başarmıştır (NPD MusicWatch). Diğer büyük markalar da 2007 yılında indirme piyasasına katılmışlardır, bunlardan dikkat çekenler tüm büyük ve birçok bağımsız şirketlerle yaptığı ortaklıklar aracılığıyla çevrimiçi müzik indirme noktasını oluşturan Amazon ve Nokia’nın duyurduğu yeni “Comes With Music” servisidir. Kanala göre Dijital Satışlar Abonelikler %5 Abonelik servisleri Abonelik servisleri özellikle ABD’de istikrarlı bir şekilde büyümüştür. Napster ve Rhapsody gibi abonelik servislerinden elde edilen gelirler ABD’de 2005 yılının ilk yarısı ile karşılaştırıldığında 2007’nin ilk yarısında %63 artmıştır. Napster’ın abone tabanı 750,000’i bulmuştur. Ancak, bu servisler piyasada egemen olan müzik çalar iPod ile birlikte işlerliğin yeterli olmaması ve tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine yeterli yatırım yapılmaması gibi çeşitli etkenler sebebiyle geride kalmış ve diğer piyasalarda aynı başarıyı sağlayamamıştır. Söz konusu problemler ele alınabilirse abonelik modellerinin potansiyeli oldukça büyüktür. 2007 yılı sonunda yeni girişimler ortaya çıkmıştır. Bu servislerin savunucuları tüketicilerin bunları bir kez denedikten sonra bunların ne kadar “vazgeçilmez” olduğunun altını çizmektedirler. Çekici bir tüketici fırsatı ile birleşen kitlesel bir piyasa kanalı abonelik piyasasına bakışı değiştirme imkânına sahip olabilecektir. “Napster’da istediğim tüm müzikler için belirli bir ücret ödeme olayını seviyorum, ancak bunları iPod’umda kullanamıyorum.” 20 yaşındaki bir İngiliz öğrenci, IFPI Odak grup araştırması, Temmuz 2007 Omnifone, dünyada çok çeşitli mobil cihazlarda kullanılabilecek şekilde tasarlanmış yeni bir mobil abonelik servisi olan MusicStation’ı başlatmıştır. Bu servis halihazırda İngiltere, Hong Kong, İsveç ve Güney Afrika’da kullanılmaktadır ve 2008’de daha fazla ülkede kullanılması planlar dahilindedir. MusicStation, tüketicilere tüm major şirketlerin ve birçok bağımsız şirketin şarkılarını içeren 1.4 milyon parçalık kütüphaneye ekstra bir veri transfer ücreti almaksızın küçük bir haftalık bedel karşılığında erişim fırsatı sunmaktadır. MusicStation kullanıcı kütüphanesini yedeklemektedir ve böylece tüketicinin cihazını kaybetmesi durumunda müzik koleksiyonuna zarar gelmemektedir. İngiltere’de bu hizmet mevcut çeşitli ödeme planlarına dahil olarak sunulmakta ya da Dinledikçe Öde (Pay As You Go) çerçevesinde haftalık £1.99 ödenerek kullanılmaktadır. 2007’nin sonunda diğer hizmet ya da cihazlarla birlikte “paket” müzik hazırlama kavramına dayalı yeni bir abonelik modeli ortaya çıkmıştır – bu bir İnternet Servis Sağlayıcı aboneliği, bir cep telefonu ya da taşınabilir bir çalma cihazı olabilir. Bu model kapsamında müzik, tüketiciye gerçekte ücretsiz olarak ulaşsa da plak şirketleri ve sanatçılar hizmet ya da cihaz satışı aracılığıyla ücretlerini almaktadırlar. Bu ortaklıklar paket içinde sunulan müzik hizmetlerinin promosyonu ve daha çok pazarlanması için fırsatlar tanımaktadır. Cep telefonu üzerinden %47 İnternet üzerinden %48 Kaynak: IFPI, 2007’nin ilk yarısına ait endüstri gelirleri “MusicStation makul fiyatlara çok iyi bir repertuar seçimi yapılabilen, ilk kitlesel ve kullanımı kolay sınırsız mobil müzik indirme servisidir – bu koşul abonelik servislerinin işleyişi bakımından kutsal bir üçlüdür.” Rob Lewis, Omnifone Baş Yöneticisi Kanal, Format ve İş Modellerinde Yaşanan Patlama DRM’siz model birlikte işlerlik sorununu çözebilmek için kullanılabilecek yollardan bir tanesidir. Bu yol, tüketicilerin istedikleri herhangi bir satış noktasından müzik almalarını, parçalarını istedikleri yerden elde etmelerini ve istedikleri yerde çalmalarını sağlamaktadır. sayfa 15 Reklam destekli servisler Reklam destekli müzik servisleri plak şirketleri için küçük ancak potansiyel açısından önemli bir gelir kaynağıdır çünkü bazı plak şirketleri bunları “özgür” müzik kültürü ile yetişmiş daha genç bir jenerasyonun ilgisini çekmek açısından mantıklı bir strateji olarak değerlendirmektedir. Jupiter Research’e göre dosya DRM’siz modelin kullanılması Amazon gibi yeni paylaşımı halihazırda genç tüketiciler arasında müzik servislerin halihazırda var olan dijital müzik piyasasına edinme konusunda egemen olan bir faaliyettir. 2007 girmesine sebep olmuştur. Amazon’un yeni servisi yılında 15-24 yaş arası internet kullanıcılarının üçte müziği iPod dahil birçok taşınabilir cihazla uyumlu bir formatta satışa sunmaktadır. Bu servis 2 milyondan fazla birinden fazlası (yüzde 34) yasadışı olarak müzik şarkı barındıran kataloğunu şarkı başına 0.89-0.99ABD $ dosyası paylaşmıştır. Bu oran, aynı yaş grubunda yasal servislerin kullanım oranının üç katı anlamına ve albümler için 5.99-9.99 ABD $ ’a sunmaktadır. gelmektedir. Günümüzde DRM, DRM korumalı ve DRMsiz müzik indirme fırsatlarının bir arada bulunduğu dijital sektörün Reklam destekli servisler tüketicilere stream edilen ya da indirilen müziğe serbest erişim fırsatı sunarken anahtar bir unsurudur.. Birçok iş modeli, özellikle de aboneliğe sanatçılara ve plak şirketlerine reklamlardan elde (kullanıcıların müziğe sınırsız erişim için aylık bir edilen gelirlerden belirli bir bedel ödenmektedir. Buna ücret ödedikleri), süper-dağıtıma (fanların en iyi örnek bazı plak şirketleri ile MySpace, Bebo, arkadaşlarıyla müzik paylaşmalarını sağlayan) ve YouTube, LastFM ve Imeem gibi sosyal ağlar zaman-sınırlı indirmelere (reklam destekli servisler arasında yapılan anlaşmalardır. Bu anlaşmalar tarafından sunulanlar gibi) dayalı olanlar, DRM’siz genellikle müzik streaming ve müzik videolarına var olamazlar ve plak şirketleri bu alternatiflere bağlı dayalı olarak reklam gelirlerinin paylaşılmasını kalmaktadırlar. öngören lisans anlaşmalarıdır. 2007 Aralık ayında, Nokia Universal Music ile ortak olarak, milyonlarca şarkıyı Nokia telefon kullanıcılarına sunmayı amaçlayan yeni bir abonelik girişimini duyurmuştur. “Comes with Music” programı 2008’in ikinci yarısında başlatılacak ve seçilen Nokia telefonları alan tüketiciler için Universal’in tüm müzik arşivine 12 aylık erişim sunacaktır. İndirilen parçalara sahip olma süresi 12 ay ile sınırlı tutulmayacak böylece kullanıcılar indirdiklerini sürekli olarak saklayabileceklerdir. Nokia sunacağı müzik arşivini genişletmek için diğer şirketlerle İlk olarak İndie müzikte uzmanlaşan servisler DRM’siz indirme fırsatları sunmuşlardır. ABD ve de görüşmeler yapmaktadır. Avrupa’da faaliyet gösteren eMusic, tüketicilerin, abonelikleri bitse dahi, indirme yetkileri bulunan 2007’nin sonunda Universal, Fransız ISP Neuf Cegetel müziklere sahip olmalarını sağlayan bir abonelik ile ortaklık kurmuştur, buna göre İnternet Servis servisi sunmaktadır. MP3 parçalar iPod dahil çok Sağlayıcı aylık €29.90 ücret karşılığında yüksek hız çeşitli cihazlarda çalınabilmektedir. Servis 25 yaşının internet, sabit telefon hattı, HD TV servisi ve üzerinde ve çok fazla müzik satın alanları Universal’in arşivinden sınırsız müzik indirme hizmeti sunacaktır. Benzer bir anlaşma çerçevesinde 2007 Aralık hedeflemekte ve iki milyondan fazla şarkı içeren karışık bir arşive sahiptir. Bugüne kadar, eMusic ayında EMI, Telecom Italia’nın sahibi olduğu Alice ile dünya çapında 400,000’den fazla abonenin ilgisini ortaklık kurmuştur. çekmeyi başarmıştır. Tüketicilere daha fazla, DRM’siz indirme hizmeti sunulmuştur Servisler ve cihazlar arasında birlikte işlerliğin yeterli olmaması dijital müzik sektörün gelişimine karşı önemli bir engel teşkil etmiştir. Birlikte işlerlik uzun süredir, DRM’lerin birlikte işlerliğinin tam anlamıyla sağlayan teknolojik çözümler geliştirilmesi için endüstri ortaklarıyla çalışmalar yürüten plak endüstrisinin temel amaçlarından biri olmuştur. Maalesef, söz konusu çözümlerin potansiyeline rağmen bazı büyük teknoloji sağlayıcılar bu süreçte yer almak konusunda istekli olmamışlardır. İlerleme yetersizliği sebebiyle, tüm major plak şirketleri sürekli ya da deneme süresinin bir parçası olarak sundukları mevcut fırsatları desteklemek için DRM’siz indirme hizmetleri sunmaya başlamışlardır. Kayıtlarını DRM’siz satabilmek için bağımsız plak şirketlerinin genişleyen online mağazalarına dahil olmuşlardır. EMI Mayıs 2007’de alternatif olarak sunduğu iTunes store ile DRM’siz yüksek kalitede indirme fırsatlarını başlatarak DRM’siz strateji benimseyen ilk büyük plak şirketi olmuştur. Universal de 2007 yılı içerisinde DRM’siz indirme denemelerini duyurmuş, bunlar Ocak 2008’de gözden geçirilecektir. Warner Music 2007 yılının sonunda DRM’siz fırsatlar sunarken, Sony BMG DRM’siz Platinum Music Pass dijital albüm kartları serisini Ocak 2008’de başlatmıştır. Şu anda tüm büyük ve bazı bağımsız şirketlerin sunduğu DRM’siz servisler bulunmaktadır, Wal-Mart ve Amazon da bunlara dahildir. Ancak reklam destekli modellerin potansiyeline ilişkin sorular varlığını korumaktadır çünkü bazı kişiler ücretsiz servislere reklamların eklenmesinin tüketicilerin başka yerlere yönelmesine sebep olacağını düşünmekte ve telif hakkı ihlalleri ile ilgili olarak da endişeler dile getirilmektedir. Modelin en iyi işlediği alan, gelişmekte olan vide-on-demand iş modelidir. 2007’de müziği YouTube gibi sitelerde kullanılan ve servislerle anlaşma imzalamak için görüşmeler yapmak isteyen bağımsız plak şirketleri için merkezi bir lisanslama servisi olarak faaliyet gösterecek dünya çapında geçerli bir haklar kuruluşunun oluşturulması ile ilgili olarak ilerlemeler kaydedilmiştir. Söz konusu kuruluş Merlin olarak bilinmekte ve dünya çapındaki bağımsız plak şirketleri kurumu WIN’in kardeş kuruluşu olarak faaliyet göstermektedir. Kanal, Format ve İş Modellerinde Yaşanan Patlama sayfa 16 Plak şirketleri doğrudan fanlara ulaşıyor Plak şirketleri “doğrudan müşteriye” girişimleri başlatarak tüketicilerin sanatçılarla ilgili çeşitli ürünlere web siteleri aracılığıyla doğrudan erişimlerini sağlamaktadırlar. Bu yeni sanatçı siteleri akımı fanlara sanatçıyla bağlantı kurma, içerik satın alma ve diğer fanlarla iletişime geçme fırsatı sunmaktadır. Universal Music Avustralya’da, parça, diğer ürünler ya da konser bileti almak isteyenler için getmusic.com.au’yu oluşturmuştur. Burada aynı zamanda haberler, yarışmalar ve müzik fanları için forumlar oluşturularak fanların dile getirdiği konulara yer verilmektedir. 2007 yılında Noel’e yaklaşırken, Universal “get Fergie” ve “get Fall Out Boy” gibi sanatçı merkezli kampanyalar kullanarak sitenin tanınırlığını sağlamayı amaçlamıştır. Müzik ve Sosyal Ağlar Sosyal ağlar müzik endüstrisinin önemli ortakları haline gelmiştir. 2007 tahminlerine göre 230 milyon sosyal ağ kullanıcısıyla (Datamonitor), sosyal ağ siteleri müzik dünyasındaki keşifler açısından büyüyen bir kaynak oluşturmaktadır. Plak şirketleri burada tanıtım ve sosyal ağlardaki içeriği paraya dönüştürmek için olanakları geliştirmektedirler. Sosyal ağlar yeni pazarlama cihazları ortaya çıkarmıştır. Plak şirketleri 2007 yılında çeşitli cihazlar kullanarak ağ kullanıcılarının kendi siteleri, profilleri ya da web sayfaları üzerinden sevdikleri sanatçının müziğini streaming aracılığıyla paylaşma imkânı sunmuşlardır. Kasım ayında EMI MySpace ile Lenny Kravitz’in 10 tane MySpaceile arkadaşı ve onların davet edeceği misafirlerin Kravitz’in çıkacağı “Get on the bus with the Love Revolution Tour” adlı turnesine katılarak ful sahne arkası giriş ayrıcalıklarına sahip olacakları özel bir yarışma düzenlemek üzere bir anlaşma imzalamıştır. Ünlü sanatçı Kylie Minogue ile çalışan, EMI sanatçının kendi sosyal ağ sitesini oluşturarak KylieKonnect’i başlatmıştır. Böylece fanlar kendi profillerini oluşturabilmekte, resim ve blog yükleyebilmekte ve aynı zamanda cep telefonu ya da web browser kullanarak dünya çapında diğer Kylie fanları ile temasa geçebilmektedirler. Ekim ayında, Atlantic Records UK’in imzaladığı en son anlaşmada yer alan, The Days, Bebo’nun sevilen “realiteye dayalı” internet draması, Kate Modern’de yer alan ve oynayan ilk grup olmuştur. The Days’in ilk EP’sinin çıkışı grubun senaryoda yer alacak olması Kate Modern fan sitesinde ve daha geniş çaplı Bebo topluluğunda üç ay boyunca duyurulmuştur. Grup şovun takipçileriyle internet üzerinden de temasa geçmiş ve grubun şovda yer alması hem Kate Modern hem de grup fanları tarafından sevinçle karşılanmıştır. Butik siteler de U2 ve Girls Aloud gibi çeşitli sanatçılar açısından başarılı olmuştur. U2.com özel parçalar, sahne arkası röportajları, fan görüşleri, sınırlı sayıda ticari mallar ve U2’nun aktif olarak yer aldığı kampanyalara katılma imkânı sunmaktadır. EMI da birçok sanatçının web sitesini desteklemektedir bunların arasında Lily Allen, Gorillaz, ve The Kooks da yer almaktadır. Sanatçılar gitgide şirketlerden bu şekilde özel destek servisleri beklemeye başlamışlardır. Warner Music ve özel bir dijital servis sağlayıcı olan Premium TV, tüketiciler için özel bir dijital merkez olan RhinoTV’yi başlatmıştır. Bu site müziğe enteraktif ve serbest erişim sağlamakta böylece ziyaretçiler içerik satın alabilmekte ve sevdikleri parçaları yönetip paylaşabilmektedirler. Arşivde arama yapabilen kullanıcılar bu şekilde binlerce saat uzunluğundaki müzik bağlantılı videoları arayabilmekteler. Deneysel, yeni fiyatlandırma modelleri de 2007 yılında şekillenmiştir, ancak etkileri henüz piyasada kanıtlanamamıştır. Böyle bir sistem Ekim ayında Test edilmiş, İngiliz grup Radiohead yeni albümü “In Rainbows”tan yapılacak indirmeleri doğrudan websiteleri üzerinden “honesty box” sistemi kapsamında sunarak bir ilki gerçekleştirmiştir. Fanlara seçtikleri fiyat üzerinden (en az £0.45) albüm indirme için öntalepte bulunma ya da iki CD, iki vinil plak artı kitapçık ve çizimleri içeren prim setine £40 ödeyerek sahip olma seçenekleri sunulmuştur. Dünya çapında dijital teknolojiye ulaşan bir gencin sahip olduklarının ortalaması; 94 78 86 Cep telefonundaki tel. no. sayısı Hızlı mesajlaşma listesindeki kişilerin sayısı Sosyal ağ topluluğundaki kişilerinin sayısı Kaynak: Circuits of Cool/Digital Playground, Temmuz 2007 Üst ve Yanda: Avustralya’nın Get Music websitesi Altta: Girls Aloud Kanal, Format ve İş Modellerinde Yaşanan Patlama sayfa 17 Marka ortaklıkları 360 Derece Modelinin Keşfi Plak şirketleri ile icracıların plak satışından ticari malların satışı, yayım, marka sponsorlukları ve turnelere kadar gelirleri çok daha kapsamlı bir şekilde paylaştıkları “360 derece” anlaşmalara olan ilgi artmaktadır. Dijital teknoloji plak şirketlerinin söz konusu ek hakları göz önünde bulundurabilecekleri yeni platformlar oluşturmalarını sağlamaktadır. EMI, 2002’de yapılan ve iyi bir şekilde tanıtılan Robbie Williams anlaşmasıyla bu olaya öncülük etmiş ve bunu diğer birçok anlaşma takip etmiştir. Universal Music daha çeşitli kaynaklardan gelir elde etmek üzere 2007’de sanatçı menajerlik grubu Sanctuary’i başlatmıştır. Sony BMG’nin son dönemlerdeki “360 derece” anlaşmaları Sandi Thom, Li’l Chris ve Red Light Company gibi diğer bir dizi grubu içermektedir. Warner Music ile kapsamı genişletilmiş haklar ve servisler hususunda anlaşma yapan sanatçılar ABD’li grup Paramore ve İngiliz gruplar Hadouken! ve The Rifles’ı içermektedir. Fransa’da Warner şarkıcı- söz yazarı Christophe Maé ile dijital ve çevrimdışı ortamlarda kariyerinin birçok boyutuyla ilgili olarak anlaşmalar imzalamıştır. Bu yıl, şirket merkezi Tokyo’da bulunan sanatçı menajerlik şirketi Taisuke’in hisselerini ile büyük ölçüde aldığını, İngiliz şirketi B-Unique ile birlikte bir menajerlik şirketi kurduğunu ve müzik, ticari mallar, müzik yayımcılığı ve turneler alanında faaliyet gösteren bir Fin şirketi olan HMC’yi (HelsinkiMusic Company) tamamen aldığını duyurmuştur. ABD’de, Warner ülkenin en büyük menajerlik şirketi olup Christina Aguilera, Aerosmith gibi çeşitli sanatçıları temsil eden Front Line Management’tan hisse aldığını açıklamıştır. Geleneksel olarak, TV ve radyoya verilen reklamlarda düşüş yaşanması üzerine müzik, uluslararası markaların İnternet üzerinden tüketicilere ulaşması için çok büyük bir fırsat sağlamıştır. Müziğe duyulan geniş çaplı ilgi markaların piyasalara girebilmesini ve belirli alanlarda güvenirlik sağlamasına yardımcı olabilir. Plak şirketleri dijital platformlar aracılığıyla uzman marka ortaklık imkânları sağlamak için ekipler oluşturmaktadır. Sony BMG 2006 yılında Musicbox video ağını başlatmıştır. Musicbox Sony-BMG’nin yaklaşık 600 sanatçı ve şirket websitesinden oluşan ağına yerleştirilmiş çevrimiçi video oynatıcılardan oluşmakta ve reklamlarla desteklenmektedir. Fanlar arkadaşlarına link gönderebilmekte ya da oynatıcıyı kendi blog’larına, Myspace sayfalarına, Facebook ya da diğer topluluk sitelerine yerleştirebilmektedirler. Böylelikle, Sony BMG sanatçılarının görünürlüğünün arttığı yardımcı bir ağ oluşturulmakta ve AT&T, Honda, Chase, Puma, Starwood, MSN, ve L’Oreal gibi marka ortaklarına da katma değer kazandırmaktadır. 2007 Temmuz ayında EMI Burger King ile birlikte dijital prim kampanyası başlattığını açıklamıştır. Tüketiciler restoranda yaptıkları alışverişle alacakları kodu girerek özel olarak oluşturulan bir mikrositede şarkı arayabilecek, numune alabilecek ve ücretsiz olarak indirebileceklerdir. Rihanna ve Covergirl arasında yapılan çok yıllı, çok platformlu anlaşma sonrasında Rihanna CoverGirl’ün yeni dudak parlatıcısının tanıtım mankeni olmuştur. Markalarla yapılan ortaklıklar şarkı satışlarında da etkili olmaktadır. Cadbury’s Dairy Milk çikolata için hazırlanan ve Phil Collins’in 1981’de yayımladığı single’ı In The Air Tonight’ı içeren kampanya Single’ın Eylül 2007’de İngiltere’de top 15 listesine yerleşmesini sağlamıştır. Reklamlar YouTUbe’da yüz binlerce hit oluşmasına da neden olmuştur. Hadouken! “Plak endüstrisi yalnızca plaklara odaklanmaktaydı, geri kalanların hepsi tanıtım materyalleriydi. Şu an, plak, TV şovları, ticari mallar, turne gelirleri ve benzerlerinin olduğu daha dengeli bir iş modeli ile karşı karşıyayız” .Jean-Bernard Lévy, Vivendi Baş Yöneticisi CoverGirl kampanyası ve Rihanna sayfa 18 Telif Hakkı Hırsızlığı – Etki ve Tepki Bölüm 4: Telif Hakkı Hırsızlığı – Etki ve Tepki Lisanssız müzik ve bunun meşru servisler üzerinde oluşturduğu haksız rekabet bugün müzik sektörünün yaşadığı en büyük sıkıntıdır Dijital müziğin paraya çevrilmesinde en büyük sorun müziğe lisanssız ve ücret ödemeksizin ulaşılabilmesinin kolay olmasıdır. On milyarlarca yasadışı müzik dosyası tahminlere göre dünya çapında yılda satılan her bir parça başına 20 yasadışı indirme şeklindeydi. Bu durum yasal servislerin gelişimini etkilemiş tüm dijital sektörde ise büyümeyi yavaşlatmıştır. Politika Yenileme Enstitüsü’nün yaptığı “ses kayıtları korsanlığının ABD ekonomisine gerçek maliyeti” adlı çalışmada dünya çapında gerçekleşen yasadışı dosya indirmenin ABD plak şirketlerinde sebep olduğu kaybın 3.7 milyar ABD $ olduğu öngörülmüştür (Ağustos 2007). Diğer araştırma yasadışı indirmenin satın alma davranışı üzerindeki etkisi üzerinde durmuştur. İtalya’daki Luigi Einaudi Vakfı 2007’de P2P kullanıcılarının %30’unun daha az CD ve DVD aldığını ve yalnızca %6’sının daha fazla CD aldığını belirttiğini tespit etmiştir. Avustralya’da ARIA adına yaptırılan araştırma (Şubat 2007) P2P indirme yapanların %57’sinin indirdikleri müziği nadiren aldıklarını ya da hiç almadıklarını göstermektedir– bu durumda meşru satışların yerini yasadışı indirme almaktadır. Farklı piyasalarda yapılan sayısız çalışma yasadışı indirmenin CD satın almaya etkisinin büyük ölçüde olumsuz olduğunu göstermektedir. Japonya Mobil Korsanlıkla Yüzleşiyor Japon mobil müzik sektörünün başarısının başka bir yönü de bulunmaktadır. Japon Kayıt Endüstrisi Derneği (RIAJ) tarafından 2007’de yürütülen araştırmaya göre mobil korsanlık çok önemli bir sorun haline gelmeye başlamıştır. Araştırma aşağıdaki bulguların altını çizmektedir: ■ Mobil internet kullanıcılarının üçte birinden fazlası (%37) cep telefonları aracılığıyla sıkça yasadışı müzik indirmektedirler. Bu rakam genç nüfus arasında yüzde 65’lere çıkmaktadır. ■ Yılda yaklaşık 400 milyon yasadışı müzik dosyası indirilmektedir. ■ Yasadışı müzik dosyası indiren kullanıcıların yaklaşık yüzde 80’i bu işlemi herhangi bir suçluluk duymadan yapaktadır. Avrupa’da İspanya ve Hollanda meşru piyasa sektörü performansının büyük ölçüde gerilemesine sebep olan Latin Amerika’da dijital korsanlık hızlı bir biçimde büyük bir internet üzerinden korsanlık sorunu ile karşı yayılmıştır. Meksika’da yılda 2.6 milyar yasadışı müzik karşıyadır. Jupiter Research’e göre günümüzde tüm dosyası indirildiği ve Brezilya’da ise yılda 1.8 milyar internet kullanıcılarının İspanya’da üçte birinden fazlası yasadışı müzik dosyası indirildiği tespit edilmiştir (Ipsos (%35) düzenli olarak ihlal edilmiş müzik dosyalarını research). İnternet üzerinden yapılan korsanlık paylaşırken Hollanda’da bu oran %28’dir. İspanya bölgede müzik alan çekirdek topluluğu etkilemiştir Kültür Bakanlığı tarafından yapılan yeni bir çalışma – Meksika’da yapılan araştırma müzik indirmenin (Ekim 2007) beş milyon İspanyol, ya da nüfusun %64’ünün daha zengin ABC ekonomik kategorisinde yer %13’ünün geçtiğimiz yıl içinde yasadışı müzik alan tüketiciler tarafından gerçekleştirildiğini göstermiştir indirdiğini göstermektedir. ve Brezilya’daki durumda bununla benzerlik göstermektedir. 2007 yılında Meksika piyasası Genişbant kullanıcıları neredeyse ABD’dekiler kadar tahminlere göre %25, Brezilya Piyasası ise 2007’nin ilk olup, etkili uygulama konusunda sıkıntıları bulunan Çin yarısında %50 düşüş yaşayarak alarm vermeye dünyadaki en büyük yasadışı indirme kaynaklarından başlamıştır. bir tanesidir. Yalnızca 74 milyon ABD $ değerinde olan meşru piyasa– bu dünya çapındaki satışların yüzde birinden azı anlamına gelmektedir – %99’un üzerindeki Dijital korsanlık oranı ile sarsılmaktadır. Endüstri bu tehlikeye çabuk yanıt vermiştir. 2007 yılında RIAJ yasadışı dosya yükleyenlerin izlenmesine imkân sağlayan özel bir teknoloji geliştirmiştir. Servi sağlayıcılara ihlale neden olan içeriklere ilişkin “ihtarnameler” gönderilmektedir. Şimdiden dört tane cezai kovuşturma yasadışı dosya yükleyenlere karşı sonuçlanmıştır. RIAJ, hükümetin, mobil operatörlerin ve müzik hak sahibi kuruluşların da desteğini alarak Mart 2008’de bugüne kadarki en büyük eğitim kampanyasını başlatacaktır. Ülke izinsiz şarkı dosyalarıyla derinden bağlantısı bulunan ve böylece reklam gelirleri elde eden büyük çaplı lisanssız müzik sağlama servislerine ev sahipliği yapmaktadır. Söz konusu servisler ülkede internet üzerinden yapılan müzik korsanlığının büyük ölçüde sorumlusudurlar. Baidu ve Yahoo China gibi büyük ve kayıtlı şirketler dünya çapında erişilebilir nitelikte olup özellikle Asya’da çok rağbet gören bu gibi izinsiz servisleri sunmaktadırlar. Çin’de internet korsanlığına karşı yeterli uygulamaların getirilmesi Plak endüstrisinin birincil öncelikleri arasındadır. 2007 Aralık ayında, Pekin’de bir mahkeme Yahoo China’nın kitlesel telif hakkı ihlalini teşvik etmesi sebebiyle yasadışı eylemde bulunduğunu teyit etmiştir. Söz konusu mahkeme kararı ülke çapındaki diğer yasadışı servisler için bir örnek teşkil etmektedir. “Fikri mülkiyetini korumayan bir ticaret kültürü bugünün ihlalcisi yarının ise kurbanıdır. Fikri mülkiyet hırsızlığını büyütmede uzun vadeli kazanan bulunmamaktadır.” Peter Mandelson, AB Ticaret Komiseri sayfa 19 Telif Hakkı Hırsızlığı – Etki ve Tepki Telif Hakkı Hırsızlığına Tepki Endüstrinin çabaları korsan ağları ortadan kaldırıyor Teknoloji anlık mesajlaşma, Blog, yerel ağ ve Bluetooth aracılığıyla cep telefonu üzerinden ve e-posta aracılığıyla paylaşmak gibi birçok yeni şekli beraberinde getirdiğinden dijital müzik korsanlığı da yeni şekillere girebilmektedir. Ayrıca, kullanıcılar cep telefonu kullanıcılarına yönelik olarak hazırlanan yasadışı internet sitelerinden doğrudan indirme yapabilmektedirler. Bu siteler özellikle sabit ücretli 3G’nin mevcut olduğu Japonya gibi ülkelerde bulunmaktadır. Çeşitli şekillere rağmen P2P paylaşımı dijital korsanlığın büyük bölümünde etkili olmaktadır ve blog ve cyberlocker gibi diğer korsanlık motorlarının sayısı ve bunların oluşturulmasındaki etkisi düşünüldüğünde, P2P paylaşımı hala endüstrinin korsanla mücadele yönelik faaliyetlerde öncelikli hedeftir. Üçüncü taraflarca yapılan anketler tüm İnternet Servis Sağlayıcı genişbant kapasitesinin %80’ini P2P dosya paylaşımının kapladığını göstermektedir. IFPI çeşitli yollarla P2P korsanlığını hedefliyor: ■ Gnutella gibi ağları kullanarak büyük çaplı dosya yükleyenler ■ Directconnect veya eDonkey gibi servislere milyonlarca dosya paylaşımcıyı bağlayan araç ya da sunucular. ■ ■ Kolay bulunma mitinin yanlışlığı ortaya çıkıyor: Fanlar Yasal Sitelerde Daha iyi Olanaklara Sahipler Genel algılamanın tersine iTunes Gibi yasal müzik servisleri Limewire gibi P2P ağlardan çok daha geniş müzik seçenekleri sunmaktadır. IFPI, 2007’de İngiltere’de Odak grup katılımcıları (yaşları 15-25 arasında değişmektedir) tarafından belirtilen 70 sanatçıyla ilgili araştırma yapmıştır. Bu sanatçılar underground gruplar ile bilinen sanatçıları kapsamakta ve Cherry Ghost ve Jack Peñate gibi isimleri de içermektedir. Araştırmaların %95’inde istenen sanatçıların P2P paylaşım servisindense iTunes’da bulunabilir çok daha fazla şarkısı olduğunu göstermiştir. Aramalar P2P ağlarda birbirinin aynı ve yanıltıcı birçok dosya adı ve indirilemeyen dosyalar bulunduğunu gözler önüne sermiştir. Araştırma bu sanatçıların şarkılarının iTunes adlı yasal site ile telif haklarını ihlal eden Limewire adlı sitedeki bulunabilme durumlarını incelemiştir. Cherry Ghost İsveç merkezli Pirate Bay gibi BitTorrent tracker’lar. Resmi sürüm tarihinden haftalar öncesinde kaçakların oluşturduğu sürüm öncesi korsanlığı kaydın en önemli aşamasında sanatçı ve yapımcıların gelirlerini engellemektedir. Sorunun boyutlarına rağmen uygulama korsanın devam etmesine yardımcı olmaktadır. Jupiter Research’ten alınan veriler büyük Avrupa piyasalarındaki düzenli dosya paylaşımcıların 2003 ile 2007 arasında %35 artarken, genişbant aboneliklerinin bu piyasalarda aynı dönemde dört katından fazla artmış olduğunu göstermektedir. Toplamda, Avrupa’daki internet kullanıcılarının %17.6’sı 2007’de düzenli olarak dosya paylaşmışlardır– ve bu rakam 2003’teki rakamların neredeyse aynısıdır. ABD’de 2007’de P2P dosya paylaşım servisleri Kullananların sayısı 2007’de büyük ölçüde sabit kalmıştır ancak çok daha fazla sayıda yasadışı müzik dosyası indirilmiştir. Bloglarda ve diğer websitelerinde izinsiz müziğe verilen hiperlinkler de bir problem olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. IFPI’nin eylemleri 2007 yılında yoğunlaşmıştır. Ekim ayında Almanya’da alınan mahkeme tedbir kararını takiben eDonkey’de yedi büyük sunucunun kapatılması dahil olmak üzere P2P ağlara karşı bir dizi dava açılmıştır. Hollanda ve Fransa’da da IFPI’nin açtığı davalar sonucu benzer eDonkey sunucu kapatmaları da yaşanmıştır. Bu faaliyetler, sistematik bir “uyar ve kaldır” programı ile birleştirilmiştir ve en önemli üç yasadışı dosya paylaşım ağlarından bir tanesinin kapatılması ile sonuçlanmıştır. eDonkey merkezi ağında bulunan yasadışı dosyalar %40 azaltılarak Ocak 2007 ile Aralık 2007 arasında ancak 400 milyon üzeri dosyaya indirilebilmiştir. Kaldırma uyarıları ABD’de de büyük ölçüde artış göstermiştir. Üniversite öğrencileri yasadışı dosya paylaşanların büyük bir bölümünü oluşturmakta ve bu nedenle mahkeme dışı yollarla uzlaşmayı reddeden kişiler aleyhine açılan davaların hedefi olmaktadırlar. Üniversiteler kampus içinde P2P kullanıma karşı önleyici tedbirler alma konusunda teşvik edilmekte ve bu konuda bazı okullarda alınan önlemlerle önemli gelişmeler kaydedilmektedir. Bu etki araştırmalarla da doğrulanmıştır. Kasım 2007’de NPD P2P kullanıcıların üçte birinden fazlasının (%39) P2P ağlarda istedikleri şarkıyı bulamadıklarını söylediğini tespit etmiştir. İkinci en olumsuz P2P deneyimi ise arama sonuçlarından dosya indirememe durumudur (%32). “Telif Hakkı Kanunu tüm telif hakkı, küçük, büyük tüm telif hakkı sahiplerini korumaktadır. Kanun modern ve medeni bir toplumun dönüm noktası niteliğindedir. İnsanlar bu kanuna saldırmaktan vazgeçmelidir- kanun yazar, yapımcı, müzisyen, senaryo yazarı gibi büyük, küçük hepimizi korumayı amaçlamaktadır.” Anthony Hall, Pure Mint Recordings, Bağımsız Plak Şirketi İngiltere sayfa 20 Telif Hakkı Hırsızlığı – Etki ve Tepki Sürüm öncesi Korsanlığı ile Baş etmek 578,000+ IFPI tarafından 007’de gönderilen uyarılar sonucu kaldırılan ihlalci linklerin sayısı 3 hafta Kaçaklar sıklıkla albümün resmi olarak sürümünden 3 hafta önce ortaya çıkar Albümlerin resmi olarak piyasaya sürülmesi öncesinde yaşanan kaçaklar büyümeye devam eden bir tehlike Sürüm öncesi korsanlığı plak endüstrisinin Bloglar sürüm öncesi korsanlığında sıklıkla kullanılan korsanla mücadele çalışmalarının büyümekte olan diğer bir yoldur. Telif haklarını genellikle ihlal eden bir bölümünü içermektedir. Plak şirketleri albümün dosyalar içeren yüz binlerce müzik blog bulunmaktadır. resmi olarak piyasaya sürümünden kritik bir süre öncesinde Bu parçaların çoğu, göndericilerin, yanlış bir kanıyla, korsan kopyaların tespit edilmesi ile ilgili olarak isimlerini sakladığını düşündükleri “cyberlocker”lar IFPI küresel dedektif ekibine güvenmektedir. içerisinde saklanmaktadır. Yeni albümler gelirlerinin büyük bölümünü ilk birkaç haftaları içerisinde kazandığından, tehlike büyüktür. Kaçaklar genellikle sürüm tarihinden üç hafta ya da beş gün önce gerçekleşir. Sürüm öncesi kopyalar genellikle BitTorrent sitelerine sızar ve sonra P2P ağlar, bloglar, forumlar ve websitesi linklerine yayılır. Sürüm öncesi kaçaklar “kesme grubu” (ripping group) adı verilen grupların kararlılığını göstermektedir, bunlar teknik uzmanlığı olan ve bir hiti sürümden önce bulup yaymayı bir onur meselesi olarak değerlendiren çok iyi organize olmuş ve gizli internet kullanıcılarını içerir 2007’de 350,000’den fazla uyarı yaklaşık 550,000 ihlal gerçekleştiren URL’ye gönderilmiştir. Bu uyarılar ve IFPI’nin korsanla mücadele birimi yeni çıkan albümlerin diğer davalar sayesinde kaldırılan yasadışı P2P İnternet üzerinden dağıtımını takip ederek sistematik olmayan paylaşım dosyalarının sayısının 120 milyonu olarak binlerce yasadışı kopyayı her gün internetten bulduğu tahmin edilmektedir. kaldırır ve ihlalcileri hedef alarak yasal eylem ve kovuşturmaların önünü açmaktadır. Ekipler günün Ekim ayında IFPI ve İngiltere’de IFPI’ye bağlı herhangi bir saatinde yüzlerce albümü izlemektedirler. çalışan BPI’ın dedektifleri İngiliz ve Hollanda polisinin birimin başarı hikayeleri arasında meşru tedarik zincirinde yasadışı sürüm öncesinde dünyanın en büyük kaynağı olan yer alan bireyler tarafından internete sızdırılan hane halkı OİNK adlı websitesini, İngiltere ve Hollanda isimlerini içeren dosyalar da yer almaktadır. tarafından gerçekleştirilen İnterpol destekli Bu bireyler arasında gazeteciler, ticari amaçlı DJ’lik bir operasyonla kapatmalarını sağlamışlardır. yapanlar ve fan kulüplerde yer alan isimler bulunmaktadır. OiNK genellikle resmi sürüm tarihinden haftalar önce “Geniş çaplı bir sürüm öncesi sızma albümün top ona girmesi ya da sıradan kabul edilmesi olasılığını etkiler. Bugün yapımcılar sürümleri korumak için doğru zamanda doğru adımları atmazlarsa internetin yeni çıkan albümün yasadışı kopyalarıyla kelimenin tam anlamıyla dolup taşacağını bilmektedirler.” Jeremy Banks, IFPI Korsanla Mücadele Birimi Başkanı internete sızan albümlerin yayılması konusunda uzmanlaşmıştır. 2007’de 60’tan fazla büyük albüm çıkışından önce OİNK’e sızmış, böylece site dünya çapında yasadışı sürüm öncesi müzik korsanlığının birincil kaynağı haline gelmiştir. Tahminlere göre 180, 000 üyesi olan site birçok dosya paylaşımcı tarafından sanatçıların ve yapımcıların haklarını telif hakkıyla korunan kayıtları elde etmek ve internette erişilebilir IFPI kılavuzları şirket ve akademik kurumlara kılmak suretiyle ihlal etmektedir. korsanla mücadele konusunda yardımcı olmaktadır. Hükümet ve İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluk Alma Zamanı sayfa 21 Bölüm 5: Hükümet ve İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluk Alma Zamanı Bugün, İnternet Servis Sağlayıcıların yaratıcı içeriğin korunmasına yardımcı olmasını sağlamak müzik endüstrisinin bir numaralığı önceliğidir ABD’de, AT&T’nin korsanla mücadele teknolojilerinde film ve müzik sektörleriyle çalışma yönündeki kararlılığı büyük İnternet Servis Sağlayıcıların yaklaşımındaki geniş çaplı değişikliği göstermektedir. İnternet Servis Sağlayıcılar internetin “muhafızları” olmaları sebebiyle telif hakkı ihlallerinin engellenmesinde hayati rol üstlenmektedirler. İnternet Servis sağlayıcıların bunun için gerekli teknik kapasitesi ile birlikte gitgide büyüyen ticari girişimleri de bulunmaktadır. İnternet Servis Sağlayıcılarla tam işbirliği müzik sektörünün telif hakkı ihlalleriyle mücadelesinde önemli değişiklikler sağlayabilir ve internet korsanlığı ile uğraşmak zorunda kalan mahkeme davaları yükünü de büyük ölçüde azaltabilir. 2007 Kasım ayında, bu süreçteki en önemli gelişmelerden bir tanesi Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin Fransa’daki İnternet Servis Sağlayıcıların sürekli telif hakkı ihlalcilerinin ağlarına bağlantısını kesmesini gerektiren devrim niteliğindeki yeni anlaşmayı duyurmasıdır. Bunun sonrasında 2007 yılı içerisinde diğer ülkelerde de önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Fransa Cumhurbaşkanının bu hareketi ciddi boyuttaki ihlalcilerin hesaplarının kapatılmasının İnternet Servis Sağlayıcılar için uygulanabilir ve makul olduğunu göstermiştir. Şüphesiz İnternet Servis Sağlayıcılar telif hakkı korsanlığını engelleyecek yöntemlere sahiptirler çünkü bunlar ağlarından geçen spam ve virus gibi diğer yasadışı materyalleri kontrol edebilmektedirler. Bu durum genel olarak, sadece mevcut müşteri koşullarının uygulanması ile çözümlenebilecektir. Birçok İnternet Servis Sağlayıcı servisin telif haklarını ihlal etmek amacıyla kullanılmasını yasaklayan hükümlere yer vermektedir. Fransız uyarı ve bağlantı kesme modeli diğer ülkelerdeki Hükümetler tarafından da uygulanabilir niteliktedir. Sürekli ihlalcilerin bağlantısının kesilmesi halihazırda ABD, Avustralya ve Singapur’da telif hakları yasalarında yerini almıştır. Model İngiltere ve İsveç’te ilgi uyandırmış ve İngiltere’de 2006 yılında hükümet tarafından hazırlanan Gowers Review of Intellectual Property raporu gönüllülük esasına dayalı İnternet Servis Sağlayıcıların korsan faaliyetlere karışan kullanıcıların bağlantısını kesmesini sağlayan “En iyi Uygulama” anlaşmasını önermiştir. Rapor, söz konusu gönüllü işbirliğinin 2007 sonuna kadar faydasını gösterememesi durumunda hükümetin mevzuat yoluyla çözümü dikkate almasını tavsiye etmiştir. IFPI ve ona bağlı kuruluşlar birçok ülkede İnternet Servis Sağlayıcılarla ağlarındaki kitlesel telif hakkı ihlallerinin kökünün kazınmasıyla ilgili konuları tartışmaktadır. Birçok ülkede İnternet Servis Sağlayıcılar bu alanda sağlam adımlarla ilerlemektedirler. Ancak, gönüllüğe dayalı işbirliğinin yetersiz kaldığı durumlarda kayıt endüstrisi mahkemelere başvurmaya hazırlanmaktadır. Bazı ülkelerde, Özellikle Danimarka, Hollanda ve Fransa, IFPI İnternet Servis Sağlayıcıların ihlale sebebiyet veren servisleri kullananların hesaplarına bağlantıyı kesmeleri konusunda isteksiz bir biçimde mahkemeye başvurmuş ve başarılı sonuçlar elde etmiştir. İnternet Servis Sağlayıcılar için çok önemli bir anlaşma: President Sarkozy ve Denis Olivennes İsveç’te, Adalet dairesi dedektifi Cecilia Renfors tarafından hazırlanan rapor İsveç kanunlarında değişiklik yapılarak İnternet Servis Sağlayıcılara bağlantısını sürekli olarak telif haklarını ihlal etmek için kullanan belirli kullanıcılarının sözleşmelerini feshetme yükümlülüğü önerilmiştir. Bu zorunluluk hak sahipleri tarafından mahkemelerce yürütülebilir. Kullanıcı hesaplarına bağlantının kesilmesinin dışında İnternet Servis Sağlayıcıların telif hakkı ihlalleriyle baş etmede filtreleme de uygulanabilir ve makul bir yoldur. Birçok İnternet Servis Sağlayıcı halihazırda ağlarındaki trafiği kendi çıkarları için yönetebilmek amacıyla çeşitli teknolojiler kullanmaktadır: örneğin çoğu İnternet Servis Sağlayıcı e-posta trafiğini filtreleyerek spamleri kaldırmaktadır ve birçok İnternet Servis Sağlayıcı yoğun olduğu zamanlarda P2P ağlardaki trafiği yavaşlatarak bantgenişliği maliyetlerini azaltmaktadır. İnternet Servis Sağlayıcıların trafiği otomatik olarak filtrelemesine ve telif haklarını ihlal eden dosya alış verişlerini engellemelerini sağlayacak teknolojiler mevcuttur. 2007 Eylül ayında Belçika’daki SABAM - Tiscali davasındaki mahkeme kararı çok önemli bir örnek teşkil etmiştir. Karar yalnızca İnternet Servis Sağlayıcıların ihlale sebebiyet veren içeriği bloke etmek yolunda sorumluluk alması gerektiğini belirtmemiş aynı zamanda İnternet Servis Sağlayıcıların kullanabileceği bloke etme ve filtreleme çözümlerinin varlığını uzman niteliğindeki deliller aracılığıyla teyit etmiştir. Yasada öngörülen… ABD, Avustralya ve Singapur yasalarına göre güvenli limanlardan yararlanmak isteyen ve ağlarında gerçekleşen ihlaller sebebiyle mali yükümlülük almak istemeyen İnternet Servis Sağlayıcı “Sürekli olarak ihlal gerçekleştiren abone ve hesap sahiplerinin uygun durumlarda bağlantısının sonlandırılmasına ilişkin bir politika benimsemek ve bunu makul şekilde uygulamak” zorundadır. Avrupa’da Telif Hakkı Yönergesi’nin 8(3) Maddesi Üye Devletlerin hak sahiplerinin, servisleri telif haklarını ihlal amacıyla üçüncü taraflarca kullanılan aracılar aleyhine tedbire başvurabilmelerini sağlaması gerektiğini öngörmektedir. “İnternet eser yağmacılığının görmezden gelindiği ya da daha kötüsü herhangi bir ceza olmaksızın eser ticaretinin yapıldığı yüksek teknolojili bir Vahşi Batı, kanunsuz bir bölge halini almamalıdır.” Nicolas Sarkozy, Fransa Cumhurbaşkanı sayfa 22 İnternet Servis Sağlayıcılar kayıt endüstrisi ile çalışma konusunda gitgide daha fazla girişimde bulunmaktadırlar. Yasadışı P2P dosya paylaşımı geçmişte genişbant aboneliklerini artırmış olabilir ancak günümüzde özellikle film alanındaki bu faaliyetler bant genişliğini tehlikeye sokmaktadır. Birbirinden farklı tahminler internet trafiğinin %80 kadarını çoğunluğu telif haklarıyla korunan müzik ve filmlerin izinsiz kullanımından oluşan P2P dosya paylaşımının oluşturduğunu ifade etmektedir. Hükümet ve İnternet Servis Sağlayıcıların Sorumluluk Alma Zamanı İsveç polisi 2006 yılında ve 2008 Ocak ayında The Pirate Bay’i basmıştır ve savcılar sitenin operatörleri hakkında ceza davası açmaya hazırlanmaktadırlar. Bu sırada, servis müzik, film ve hatta kitapların telif haklarının kitlesel ihlalini teşvik etmeye devam etmektedir. Çin’de, meşru bir dijital müzik sektörü oluşturmaya çalışan plak şirketleri bunu yüksek oranlı internet korsanlığına rağmen başarmaya çalışırken ülkenin büyük Bu şekilde, internet korsanlığı ağların etkinliğini olumsuz internet şirketleri şu ana kadar bu süreçte sorumlu ortaklar yönde etkileyerek İnternet Servis sağlayıcıların yalnızca olduklarını gösterme fırsatını kaçırmışlardır. Ülkenin iki mevcut işlerine değil– aynı zamanda gelecekteki işlerine internet devi Yahoo China ve Baidu’yu kapsayan de zarar verecektir çünkü İnternet Servis Sağlayıcılar mahkeme davaları Çin’deki telif hakkıyla korunan içeriği müzik, film ve televizyon gibi telif haklarıyla korunan yasadışı olarak dağıtan internet şirketleri açısından bir dijital içerikten elde edilen gelirlerden pay alma uyarı niteliği taşımıştır. konusunda rekabet halindedirler. Plak şirketleri Yahoo China ile meşru bir ortaklık Hükümetler Yasayı Etkili Bir başlatmaya çalışmış ancak şirketin müzik teslim servisi üzerindeki büyük çaplı ihlalleri durdurmayı reddetmesi Biçimde Uygulamalıdırlar sebebiyle mahkemeye başvurmak zorunda kalmışlardır. Gelişen bir dijital müzik sektörünün uygun bir yasal Söz konusu servis, sitesinin genel arama motorundan ayrı ortam ve telif haklarına karşı duyulan önleyici nitelikte sipariş üzerine çalışan bir servis olup kullanıcıların Yahoo saygıya ihtiyacı vardır. Hükümet ve uygulama China websitesini terk etmeden yasadışı müzik parçalarını birimlerinin bu hususu dikkate almaları gerekmektedir. ücretsiz olarak aramalarını, çalmalarını ve indirmelerini Korsan cennetleri müzik sektörünü küresel anlamda sağlamaktadır. Nisan 2007’deki belirleyici nitelikte bir etkilemektedir. mahkeme kararında, Yahoo China telif haklarını ihlal eden müzik dosyalarına yasadışı link sağladığı için Avrupa’nın merkezinde yer alan İsveç merkezli sorumlu bulunmuştur. Karar Aralık ayında şirketin The Pirate Bay dünyanın en büyük telif hakkı ihlal yükümlülük kararı üzerine temyize başvurması motorlarından bir tanesidir ve milyonlarca kullanıcının sonrasında Pekin Mahkemesi tarafından da onanmıştır. müzik, fil ve diğer içerikleri yasadışı olarak indirmesini sağlamaktadır. Bu site telif hakkı ihlallerinin küresel Kayıt endüstrisi Amerika’nın en bilinen ve en etkili ikonu haline gelmiştir ve 30’dan fazla dile çevrilmiştir. internet şirketlerinden biri olan Yahoo Inc’ın Yahoo China’nın müzik endüstrisinde hesaplı ve ticari amaçla Avrupa’da müzik, film ve yayıncılık sektöründeki yaptığı ihlali durdurabileceğini ve bunu yapması yaratıcı, icracı ve yayıncıları temsil eden kuruluşlar gerektiğinin bilincindedir. Yahoo Inc, Yahoo China’nın yasaların The Pirate Bey’e karşı etkili olarak bağlı olduğu ana şirket Alibaba Group Yönetim uygulanmasını beklemektedirler. Normal şartlar altında Kurulunda temsil edilmektedir ve Alibaba Group’a AB standartlarının güçlü bir takipçisi ve kültürün yaptığı yatırım sebebiyle Yahoo China’da %44 hissesi koruyucusu olarak bilinen İsveç’in bulunmaktadır. küresel boyutlara ulaşan telif hakkı ihlallerinin gerçekleştiği bir cennet olarak tanınmasına ilişkin tehlike Rusya internet korsanlığı cennetlerinden bir tanesi konusunda uyarılarda bulunulmuştur. olmuştur. 2007 yılında endüstrinin açtığı davalar, AB ve ABD’nin hükümete yaptığı baskı ile kredi kartı şirketleri tarafından servislere ödeme yapılmaması allofmp3.com adlı sitenin kapanmasını sağlamıştır. Bu yüksek profilli marka aleyhinde kazanılan başarıya rağmen düşük profilli birçok korsan servis fikri mülkiyet uygulama kültürü zayıf olan Rusya’da varlığını sürdürmektedir. P2P “Bantgenişliğini Tehlikeye Sokuyor” P2P kullanımının internet trafiği üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. P2P ağları diğer tüm uygulamaların toplamından daha fazla internet trafiği oluşturmaktadır ve bu durum İnternet Servis Sağlayıcıların altyapılarını etkileyerek tüketicilerin internet deneyimlerine zarar verebilmektedir. P2P hesaplar tüm internet trafiğinin yaklaşık %80’ini oluştururken dünyadaki internet kullanıcıların yalnızca %20’si P2P servisleri kullanmaktadırlar (ipoque). Analiz şirketi NemertesResearch Group tarafından hazırlanarak 2007’de yayımlanan rapor internet erişim altyapısının önümüzdeki üç ila beş yıl içerisinde özellikle Kuzey Amerika’da talebi karşılamak için yeterli olmamaya başlayacağını tespit etmiştir. İnternet Servis Sağlayıcıların internet talebi ile kapasite arasındaki “boşluğu doldurmak” için yapması gereken yatırımın 42-55 milyar ABD $ olduğu ifade edilmektedir ve bu miktar İnternet Servis Sağlayıcılarının yatırım planlarındaki miktarın yaklaşık %60-70 fazlası anlamına gelmektedir. Rapor sınırlı kapasitenin internet merkezli servislerde yeniliği olumsuz etkileyebileceğini – örneğin yeni bir YouTube olmayacağını ifade etmektedir. “Bence İnternet Servis Sağlayıcıların bugüne kadar korsanla mücadeleye dahil edilmemesi hatası dijital müzik piyasasındaki tek büyük hata olmuştur.” Paul McGuinness, U2 Menajeri Dijital Sektörde Değer Yaratmak sayfa 23 Bölüm 6: Dijital Sektörde Değer Yaratmak Dijital devrimin merkezinde dijital içerikte değer yaratmanın zorluğu yer almaktadır Gazete, seyahat, televizyon, film, telekomünikasyon Dijital dünyanın paraya dönüştürülmesine teknolojinin ve oyun endüstrisi gibi birçok sektör iş alanındaki en kritik noktasında yer alan sektörleri de etkilemektedir. büyük çaplı değişikliklere uyum sağlamaya çalışmaktadır. Ekim ayında internet üzerinden çalışan şirket eBay telefon şirketi Skype’ı aldığında 1.7 milyar ABD $ için yaklaşık bir milyar ABD $’ı fazla ödemiş olduğunu Özgür iletişim servisleri arasındaki rekabet haber kabul etmiştir. 2007 Kasım ayında Rupert Murdoch yayımcılığını kötü etkilemiştir. Yerel gazeteler News Corporation hissedarlarına reklamcılara 2005’te özellikle konulu ilanlar ve emlak ilanlarını internete 580 milyon ABD $ ödenerek alınan sosyal ağ MySpace’in potansiyeli ile ilgili öğretilecek daha çok şey olduğunu kaptırmakta dolayısıyla büyük reklam geliri kayıpları yaşanmaktadır. Ulusal gazeteler farklı ortamlar söylemiştir. aracılığıyla kendi “marka”larını geliştirmektedirler. İnternet gelirlerinin büyümesi şu an birçok gazetenin birincil önceliği konumundadır ancak bu sektörde dijitalin toplam gelirdeki oranı müzik endüstrisine göre Korsan birçok dijital içerik şekli açısından büyük bir hala çok gerilerdedir. tehdittir. Finlandiya’daki Helsinki Bilgi Teknolojileri Enstitüsü P2P korsanlığın en çok film kiralama, CD alma ABD’de gazetelerin websitelerine internet üzerinden ve Tv programı izlemeyi etkilediğini ilan verme Amerika Gazeteler Birliği verilerine göre belirtmiştir. 2007’nin 7,8,9. aylarında diğer yıllara göre %21 artarak 773 milyon ABD $’a ulaşmıştır. Ancak bu rakam toplam gazete ilan gelirlerinin yalnızca %7.1’idir Yayımcılık sektörü de JK Rowling’in “Harry Potter ve internet üzerinden ilan vermedeki artış aynı süre içinde and the Deathly Shadows”un 2007’deki resmi çıkışı 10.1 milyar ABD $ olarak %9 oranında azalma yaşanan öncesinde internete sızmasından çok etkilenmiştir. basılı ilanlarda yaşanan düşüşü aşamamıştır. Film korsanlığı da büyük bir sorun halini almıştır Solutions Research’ün bulgularına göre beş ABD TV endüstrisi izleyicisinin internete yöneldiğini vatandaşından birinin bilgisayarında korsan film görmüştür. Yayıncılar Bebo gibi sosyal ağlarda bulunmakta ve film indirenlerin %80’i meşru servisleri reklam gelirlerinden pay alma karşılığında değil yalnızca P2P dosya paylaşım sitelerini paylaşma ve tavsiye niteliğindeki kliplerle kullanmaktadırlar. ilgiyi çekmeye çalışmaktadırlar. Eğlence endüstrisinin dışında ticaretin internete kayması internet üzerinden ödeme yapılmasın sorunu sebebiyle yavaş ilerlemiştir. Kredi kartı şirketi Visa aracılığıyla yapılan tüm ödemelerin yalnızca %12’sini elektronik ticaret oluşturmakta ve bu durum çevrimdışı piyasa ile karşılaştırıldığında e-ticaret işlemlerinin boyutlarını ortaya koymaktadır. Geleneksek gazete, televizyon ve kitap tüketim şekilleri hayatta kalabilecek mi? sayfa 24 Dijital Sektörde Değer Yaratmak Wesley Bedrosian tarafından çizilen bu karikatür Joseph de Avila’nın “Dosya Paylaşımının Gizli Riski” başlıklı makalesiyle birlikte 7 Kasım 2007 tarihinde, Wall Street Journal’da yayımlanmıştır. (Karikatür sanatçının izni alınarak yayımlanmıştır) Yasadışı Dosya İndirmenin Gizli Tehlikeleri sayfa 25 Bölüm 7: Yasadışı Dosya İndirmenin Gizli Tehlikeleri Lisanssız internet servisleri spyware, adware, malware ve hatta kimlik hırsızlığı riskini getiriyor. Ancak bu tehlikeler dosya indirenler tarafından bilinmiyor Lisanssız müzik indirmenin taşıdığı güvenlik tehlikeleri duyurulmaktadır ancak bunlara ilişkin bilinç hala düşük seviyelerdedir. Eric Johnson tarafından hazırlanan, “Inadvertent Disclosure –Information Leaks in the Extended Enterprise” (“İstemsiz İfşa –Kapsamlı Girişimde Bilgi Sızıntıları”) (Haziran 2007) başlıklı akademik çalışma P2P ağları incelemiş ve şu sonuçlara ulaşmıştır: ■ “Birçok P2P kullanıcısı söz konusu ağların şirket ve birey güvenliği açısından taşımakta olduğu ciddi tehlikeleri bilmemektedir.” ■ “Gizli ve potansiyel zararlı belgeler bu ağlara girmişlerdir. Araştırma aynı zamanda suçluların işlerini yarayabilecek bilgileri bulmak amacıyla P2P ağlarında arama yaptıklarını göstermiştir.” ■ “İncelememiz P2P paylaşım ağlarının şirket ve bireysel bilgiler açısından taşımakta olduğu önemli tehlikeleri açıkça gözler önüne sermiştir.” Symantec’e göre, bugün, virus ve malware yayılımındaki temel araç elektronik postalardır ancak P2P aracılığıyla yapılan yayma da yine bu listede ilk on içerisinde yer almaktadır. 2007’nin birinci yarısında potansiyel bulaştırmaların %15’i eDonkey aracılığıyla yayılmıştır. Özel teknoloji güvenlik şirketi, McAfee, internette arama yapmanın risk seviyelerini incelemiştir. “Arama Motoru Güvenlik Durumu” başlıklı (Haziran 2007) raporunda şirket, P2P servislerin adlarını anahtar kelime olarak içeren aramalar dahi bir tek tıklandığında aktif spyware ve virüslere sebep olan sonuçlar verdiğinin altını çizmiştir. Yeni araştırma ihlale sebebiyet veren diğer indirme şekillerinin tehlikelerini de göstermektedir. Uluslararası IT yazılım yönetim şirketi CA’da çalışan kıdemli araştırmacı Benjamin Googins tarafından gerçekleştirilen bir deney izinsiz bir MP3 sitesinden tek bir kez dosya indirmek bile bilgisayarın performansında ciddi etkisi olan Trojan indirme, spyware ve pop-upların izinsiz olarak kurulumuna sebep olmaktadır. Tüketiciler bu tür riskler için bedeller ödemektedirler. Tüketici raporlarına göre yalnızca virus ve spyware dolayısıyla geçtiğimiz 2 yıl içerisinde Amerikalılar en az 8 milyar dolarlarını bilgisayar onarım, parça ve değişimine harcamışlardır. Araştırmalar iş yerlerindeki korsanı işaret ediyor Şirket çalışanları şirket ağları üzerinden dosya paylaştıklarında önemli risklerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Ipsos-MORI tarafından IFPI için İngiltere’de 2007 Kasım ayında yapılan araştırma on ofis çalışanından birinin müzik indirmek için işyerini kullandığını, bunların üçte ikisinin ise yasadışı olduğunu ve böylece işverenlerin yalnızca bilgisayarla ilgili değil aynı zamanda hukuki risklere de maruz kaldığını göstermektedir. İşyerinde yasadışı müzik dosyası indirenlerin neredeyse yarısı (%43) işverenlerinin müzik kopyalama, paylaşım ve indirme politikasının varlığının bilincindedir – ancak patronlarının koyduğu kuralları görmezden gelmektedirler. Bu sorun genellikle genç işçilerde yoğun olarak görülmektedir. Ankete göre 25 yaşının altındakilerin beşte biri iş yerinde yasadışı müzik indirmektedir. Virüslü bir dosya indirmek ve şirketi büyük risklere sokmak için bir kişi yeterli olmaktadır. Bu sorun İngiltere ile sınırlı değildir. Information Systems Audit ve Control Association (ISACA) tarafından yapılan araştırma ABD’li çalışanların internet davranışlarını incelemiş ve katılımcıların %15’inin işyerinde en az bir kere P2P kullandığını belirttiğini ve beyaz yakalıların %35’inin şirketlerinin IT politikasını en az bir kez ihlal ettiklerini ifade ettiklerini ortaya koymuştur. Avrupa’da McAfee araştırma şirketi ICM ile birlikte IT müdürlerinden oluşan bir havuz oluşturmuş ve İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Polonya, İspanya, İsveç, Avusturya ve İsviçre’den 1,049 IT uzmanı ile birlikte bir çalışma yaparak webden indirilen müziğin bilinen güvenlik riskleri listesinde en başa yerleştiğini tespit etmiştir. Buna rağmen, IT müdürlerinin üçte ikisi iş yeri makinelerinde müzik indirmeyi bloke etmediklerini kabul etmişlerdir. P2P trafiğinin şifrelenmesine ilişkin son dönemde yapılanlar, bunların şirket ağlarında yasadışı olarak kullanılmaları sonucu genel güvenlik risklerini artırabilecek niteliktedir. Şifreli P2P IT ağ güvenlik duvarlarının transfer edilen trafiği virüs ya da spyware açısından taraması gibi güvenlik tedbirlerini engellemektedir. IFPI şirketleri bu potansiyel tehlikeyi tanıma ve IT ağlarını korumak için gerekli adımları atmaya çağırmaktadır. IFPI şirketler, akademik kurumlar için www.ifpi.org adresinden indirilebilen ücretsiz telif hakları ve güvenlik kılavuzları oluşturmuş ve dağıtmıştır. Telif haklarına ilişkin politikalarını iyileştirmek ya da böyle bir politika uygulamak konusunda danışmanlığa ihtiyaç duyan kuruluşlar IFPI ile temasa geçmelidirler. Haberlerde İş yerlerindeki Korsanlık ■ 2007 Eylül ayında, Citigroup 5,200 tüketicinin isimleri, mortgage bilgileri ve sosyal güvenlik raporlarının Limewire P2P uygulamasını kullanan bir çalışan sebebiyle kontrolü dışında sızmasını içeren veri ihlali hadisesini soruşturmakta olduğunu doğrulamıştır. ■ Yine 2007 Eylül ayında Booz-Allen Hamilton adlı danışmanlık şirketinin Federal Ulaştırma İdaresi için ABD otobüs ve tren ağları ile ilgili hazırlamış olduğu gizli rapor P2P ağına sızmış ve büyük bir güvenlik boşluğu oluşturmuştur. ■ 2007 Haziran ayında, Pfizer bir çalışanın eşinin şirket laptopuna dosya paylaşım yazılımı yüklemesinin ardından 17,000 mevcut ve eski çalışanın isim ve sosyal güvenlik numaralarının sızdığı bilgisini vermiştir. ■ 2007 Temmuz Ayında, Washington’daki Kongre Komitesi uzmanların ifadesinde P2P üzerinden dosya paylaşımının gizli bilgilerin ihlali bakımından önemli sorunlar doğurabileceğine ve bu durumun da ulusal güvenliği tehdit edebileceğine yer verdiklerini belirtmiştir. sayfa 26 Müziğin Değerinin Artırılması Bölüm 8: Müziğin Değerinin Artırılması IFPI ve ona bağlı kuruluşlar dünya çapında sayısız eğitim programı düzenliyor Kayıt endüstrisi için eğitim birinci önceliktir. 2007’de eğitim uzmanlarıyla birlikte öğretmen, veliler ve gençlere telif hakları, fikri mülkiyet ve yaratıcılığın değerinin anlaşılması amacıyla eğitim verilmesi konusunda çeşitli girişimler tasarlanmıştır. Müzik endüstrisi “ücretsiz müzik anlayışı”nı kendi başına kıramaz. Fikri mülkiyet haklarına dayalı sektörlerin iş arayanlar için büyük önem taşıdığı bu çağda, özellikle, milli temel eğitim müfredatında telif hakları eğitiminin daha üst düzey bir öncelik olması hususunda hükümetin işbirliği hayati önem taşımaktadır. Music for Free? Adlı ortaokullar için hazırlanan ve öğretmenlerin kullanacağı yeni bir enteraktif kaynak 2007 yılı içerisinde Avustralya’da hazırlanmıştır. Dünya’daki diğer kaynaklar arasında Avusturya’nın Value of Music, Kanada’nın Listen Up 2, Arjantin’in Everything Begins with a Song, Polonya’nın Be Original, Japonya’nın “Happy music cycle”/ “Respect our music” ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Music Rules!, Learn b4 u Burn, Beat Street Assembly programme ve Face the Music: Copyright, Art and the Digital Age Resources yer almaktadır. Bazı ülkeler bu yolda liderlik etmektedirler. Avustralya İstihdam, Eğitim ve Öğretim ve Gençlik Bakanlıkları Konseyi Telif Hakları Birimi kayıt endüstrisi ile birlikte çalışarak müziği okullara getirerek fikri mülkiyetin öğrenilmesi için eğitim planı geliştirilmesi konusundaki faaliyetlerini sürdürmektedir. İngiltere’deki “QuickStart” gibi projeler hükümetin endüstri ile birlikte çalışarak çocukların işleyen bir iş modeli ile telif haklarının esaslarını öğrenmeleri için kendi plak şirketlerini oluşturdukları bir pilot program hazırlamasına tanıklık etmiştir. Meksika kayıt endüstrisi 2007 yılında fanları Guardians of Music adlı korsanla mücadele kampanyasına dahil ederek internet üzerinden sevdikleri sanatçıya ait olan ve telif haklarını ihlal eden müzik dosyalarını tespit etmelerini istemiştir. Fanlar yasadışı içeriği buldukları yerde ihbar eden bir çalışma koluna dönüşmüşlerdir. Meksikalı sanatçılar ise Gardiyanların yaptıklarının kendileri için ne kadar önemli olduğunu dile getirmişlerdir. 40’tan fazla sanatçı kitlesel medyada yer bulan ve fanların da katıldığı farklı faaliyetlerde yer almıştır. Bkz http://www.amprofon.com. mx/guardianes.php?item=menuGuardianes&cont enido=videos. Okullar ve gençler için kaynaklar “La Musique et ses Métiers” (“Müzik İşleri”) 9-13 yaşındakiler için hazırlanmış Fransız alıştırma kitabıdır ve “les Incollables” adlı eğitim kitapçıkları serisinin bir parçası olarak yayımlanmaktadır. Alıştırma kitabında “müziğin tarihi”/ “müzik aletleri”, “günümüzde müzik nerededir”, “dijital müzik”, “ses mühendisliği”, “stüdyo”, “müziğin yer yerde olması” ve “müzik ekonomisi” ile ilgili karikatürler, resimler, sayfalar, bilmeceler ve oyunlar yer almaktadır. Pro-Music/PlayBac markası ile Fransa’da kütüphane ve kitapçılarda satılmaktadır. “Young People, Music and theInternet”, adlı velilere yönelik, 21 ülkede benimsenen kılavuz Avustralya, İzlanda ve Japonya piyasalarına uyarlanmıştır ve Çin’de de kısa süre içerisinde uygulamaya konulacaktır. Uluslararası çocuklara yardım derneği ChildNet tarafından yazılan, öğretmen ve veliler için tavsiyeler içeren yeni versiyon 2008 yılında yayımlanmak üzere geliştirilmektedir. Piracy Kills Music – adlı Norveçli bir bilgi ve bilinçlendirme kampanyası bir animasyon filmi, Norveçli sanatçıların şarkılarını içeren bir CD ve gençler, okul ve kolejlere yönelik bir websitesi ve korsanla mücadele bilgilerini içermektedir. Bkz www.piracykillsmusic.no. Macaristan’da interactive comic strip (http://szerzoijog.sulinet.hu) okullarından Macaristan eğitimle ağlarında (“sulinet” ve “eduweb) web sörfü yapan öğrencileri hedeflemekte olan bir kampanyadır. Şili’deki “Piracy is a crime” adlı telif haklarına yönelik kampanya korsanı teşvik ettikleri için cezalandırılan çizgi film karakterlerini gösteren ilgi çekici bir reklam içermektedir. Reklam çok katılımlı bir basın toplantısında tanıtılmış, ülkedeki sinemaların yaklaşık %80’inde gösterilmiş ve ay içinde sıklıkla ziyaret edilen büyük ağlardan ikisinde iki ay boyunca dolaşmıştır. Japonya Kayıt Endüstrisi Derneği (RIAJ) üç büyük mobil operatör ile birlikte “Please Protect Mobile Music” adı verilen ve sanatçılar tarafından yürütülen yeni bir kampanya başlatarak halkın cep telefonları üzerinden gerçekleştirilen müzik korsanlığı konusundaki tutumu ile mücadeleyi başlatan ilk endüstri olmuştur. Fransız endüstrisi birliği SNEP Plak endüstrisi ile internet üzerinden yorumlarda bulunan belirli kişilerle diyalog kurmayı amaçlayan bir tartışma forumu oluşturmuştur. Face/Face adı verilen forum çoğu, endüstrideki kimselerle mantıklı bir şekilde bilgi alışverişinde bulunmayı gerçekten isteyen Fransa çevrim içi topluluğunun ilgisini çekmeyi başarmıştır. Üç aylık bir süre içerisinde forumda 500 üye olmuş ve yaklaşık 5000 mesaj toplanmıştır. Avustralya’da SkyBomber grubu ile “Rock the Schools” Turu yapılmıştır. Okul Turları endüstriden profesyonel kimseler, gruplar ve öğrencileri bir araya getirerek dijital çağda telif hakları uygulamaları bunların yaratıcılığı nasıl koruduğu konusunun tartışılmasını amaçlayan dünya çapında da uygulanan bir etkinliktir. Japonya, Fransa ve Avustralya’dan tüketici kampanya örnekleri sayfa 27 Dünya Çapında Dijital Müzik Servisleri Dünya Çapında Dijital Müzik Servisleri * 2007’de başlatılmıştır ARJANTİN 10musica Farolatino Ubbimusica Zapmusic BULGARİSTAN ALMANYA JAPONYA PORTEKİZ İSVEÇ M.Dir Music.gbg AVUSTRALYA Archambault Bonfire@Futureshop eMusic iTunes MuchMusic MyMusic Napster Puretracks SympaticoMSN Telus Online Store Yahoo!Music Zunior AOL Music eMusic Freenet iTunes Media Online Medion MSN Music Musicload Napster One4Music Saturn Excite Music Store goo Music Store HMV Digital iTunes LISMO Moocs Mora MSN Music Napster OCN Music Store OnGen Rakuten Music Download Yahoo! Music eMusic iTunes Musicaonline SAPO Ahlens Bengans CDON eMusic Gunvor Homedownloads iTunes MSN Music Musicbrigade MusicStation Poplife Skivhugget Telia BigPondMusic ChannelGo ChaosMusic iTunes JB Hi-Fi MP3.com.au NineMSN Optus Zoo Music Sanity.com.au Soundbuzz AVUSTURYA A & M Weltbild AonMusicDownload Die Presse Musikladen eMusic iTunes Libro* MSN Music Mycokemusic News Networld One4Music Preiser Soulseduction BELÇİKA Belgian Music Online EMI Downloadshop eMusic Extrazone Fnac Free Record Shop iTunes Jamba MSN Music Club Music Brigade Music Minutes Prefueled Q-Music Downloadshop TempoMusic TuneTribe Warner Music Benelux Ringtone Shop BREZİLYA Americanas.com Antena1 Baixa Hits* Brazil Telecom BrTurbo Ideas Music Store* iMusica MSN Music Musig Oi Som Livre Sonora Submarino TIM Music Store* UOL Megastore KANADA YUNANİSTAN Mall Music Wow eMusic Go mp3 iTunes mpGreek Musicnow Tellas Music Virgin Mega ÇİN HONG KONG 9sky A8 AigoMusic QQ Top100 08Media Eolasia iMusic Moov Music Station NWTmusic Soundbuzz ŞİLİ DANİMARKA 3 Hi3G – Planet3 Bilka Musik Box B.T. Musik CDON Inpoc Musik iTunes MSN Music Musikhylden Prefueled TDC Musik Telia Urban Musik FİNLANDİYA Biisi CDON eMusic IttaSanomat Musiikki MSN Music NetAntilla Pepsi MaxMusic PHNet Pop City FRANSA E-Compil eMusic FnacMusic iTunes Magasin U MSN Music MTV Starzik Tiscali Virgin Mega Wanadoo İZLANDA Grapewire Tonlist HİNDİSTAN CrimsonBay India Times Soundbuzz IRELAND 7Digital easyMusic eMusic Eircom iTunes Wippit ITALY Azzura Music CD Rai eMusic iTunes Libero iMusic Messaggerie Digitali MSN Music MTV IT Net Music Mediaworld Radio Deejay RossoAlice Tiscali Unitedmusic Vitaminic Vivo* Yahoo! Music Bu liste ayrıntılı değildir ve sadece örnekleme amaçlıdır. Tam liste için bkz www.pro-music.org LÜKSEMBURG eMusic iTunes TuneTribe MALEZYA Bimbit Bluehyppo MEKSİKA Beon Tarabu HOLLANDA Countdownload Download.nl eMusic Freedownloadshop iTunes MusicMinutes MusicStore Planet Tiscali ToostMusic TuneTribe YENİ ZELANDA Amplifier Digirama iTunes Ripit* Txttunes* NORVEÇ CDON Dagbladet iTunes Moox MSN Music MusicOnline P4 Prefueled SOL the24 TV2 FİLİPİNLER Fliptunes POLONYA eMusic iPlay Melo Onetplejer Soho RUSYA AudioFind Fidel mp3.ru Music Akado Musicbay** Nextload qton* Soundkey Stereokiller* Yanga Zakachay SİNGAPUR Acme Mobile Apic – Iguana Mobile Jamba Mobile1 Orangegum Pacific Internet Singnet SingTel Soundbuzz Starhub İSVİÇRE Ex Libris i-m Music Download iTunes Jamba MSN Music Napster One2Joy Orangemusic Soundmedia Sunrise MusicWorld Weltbild ZED TAYVAN SLOVENYA Ezpeer+ KKBox MU-MO eMusic Zabavaj TÜRKİYE GÜNEY AFRİKA MSN Music Musica SAMP3 GÜNEY KORE MUZI Powerclub TTNET* İNGİLTERE Bugs Cyworld Dosirak JukeOn Maxmp3 MelOn MTV Mukebox MusicOn Muz Oimusic Tubemusic Wavada 7Digital Bleep eMusic FOPP HMV Digital iTunes Ministry of Sound MSN Music MusicStation Napster Tesco Tiscali TuneTribe Wippit İSPANYA ABD Carrefour eMusic iTunes Magnatune MSN Music MTV MU4US Terra Pix Box Wanadoo Jukebox AmazonMP3 Digital eMusic iTunes MusicGiants MusicMatch Napster Puretracks Rhapsody Soundbuzz Univision Wal-Mart Yahoo! Music Zune Market Place Tel: +44 (0)20 7878 7900 www.ifpi.org www.pro-music.org Yayınlayan: IFPI, Ocak 2008 Telif hakları©2008, IFPI Tüm veri, kopya ve resimler telif haklarıyla korunmaktadır ve IFPI izni olmaksızın çoğaltılamaz, iletilemez ve erişilebilir kılınamaz. Tasarlayan: elliottyoung +44 (0)845 054 0070 www.elliottyoung.co.uk
Similar documents
2013 IFPI Dijital Müzik Raporu
ve lisanslanan yeni dijital hizmetler, hızlı bir şekilde tüm dünyadaki yeni
pazarlara yayılıyor. Daha iki yıl önce, iTunes, Spotify ve Deezer gibi en büyük
dijital müzik hizmetleri sadece 20 kadar ...
