Předźenak 1898 - Serbski

Transcription

2
W tulym 1898. leeze Po Khryftutzu, kotrez lud 365 dnjolv, liczi tzo let:
w ot
*
-
stw o rjen ja ß w e t a .................................. 5 8 4 7 ,
w u stajen ja julianskeje protyki . . . .
1943,
czerpjenja a horjestacza K hrystußow eho . 1 8 6 5 ,
spoczatka kschesczijanstwa w S se rb a c h .
878,
Zyrkwinske teilte siiainjcnja.
W porjedzenej
W starej
Hrjehorjowej protyzy:
juüanskej protyzy:
18 . . . skota liczba . . . . . . . 18
3 . . . wobwöd ß lö n z a . . . . . 3
11 . . . romske danske czißko . . . 11
B. . . . njedzelski pißm ik. . . . . D.
X X V I . . . . e p a k ty .................... . . X V I I I .
8 njedz. a 2 d n je j: { ^ p 5 s t m > m ! } 7 lIieb-V sl 4 bllt)'
Saezmicze tzlönza a metzaezka.
W lecze 1 8 9 8 ßo ßlönzo tro jzy saczmi.
P re n i r a s 2 3 . ja n u a ra dospotnje. J c h o saczmicze
tra je n a semi s zyla w o t ra n o 6 hodzin 59 nun. hacz
d o p o ld n ja do 10 h. 53 m. P o la n a ß je saczmicze
jenoz podzclne. S s lö n z o saczmite skhadza a 8 hodz.
2 2 m in. m a saczmicze könz.
D ru h e ßkvnzowe saczmicze, pjerschczenojte, ßo 18.
ju lija stanje a tra je n a semi s zy la w o t w jeczor 6 h.
2 m. hacz do nozy 11 h. 11 m.
Tsecze saczmicze, podzclne, ßo 13. dezem bra pschipokdnju 0 h. 3 8 m. sapocznje a hacz do 1 h. 19 m.
traje . — D ru h e a tsecze saczmicze ujeje p o la naß
widzecz.
w ot salozenja Budyschskeho tachantstw a
. . 678,
- spoczatka r e f o r m a z ije ........................3 8 1 ,
- n a ro d a k ra la A l b e r ta ..................
70,
- salozenja M aczizy Sserbskeje . . . .
51.
njetej, ßo bürsy saßo polepschitej. Februar ßo s rja=
nynr w jedrom pschilischczi a s wulkej symu skonczi,
kotraz hacz do m erza traje.
Schiyri leine czatzy.
S ap o czatk sym y: hizo 21. dezem bra 1897 p o p o l■
d n ju 2 hodz.
n alec za: 2 0 . m erza popoldnju 3 hodz.
lecza: 2 1 . ju n ija dopoldnja 11 hodz..
najdleschi dzen.
nasym y: 23. septem bra rano 2 hodz.
Schiyri kwaicmbry.
W porjedzenej
W starej
H rjeh o rjo w ej p ro ty zy :
juüanskej p ro ty zy :
25. fe b ru ara
2 . m erza
R em iniscere
ß w j. T ro jiz a , 27. m erza
1. ju n ija
C rutiS
2 1 . septembra
16. septem bra
L u zija
16. dezem bra.
14. dezembra
12 njebjeskich snamjenjow.
b o ran ,
W ? byk,
t t dw öjnikaj,
» E ras,
S ř law ,
i f knjezna,
r t w aha.
Wo schkorpion,
tselnik,
SX kosorözk,
w ödny m u^,
SEi rybje.
W lecze 1898 stlönzo © knjezi.
S s lv n z o w e leta ßu s zyla ßuche, mako w lvzne a
ß ren jo czople.
N a le c z o je pschcmcnjaze, s w opredka trvchu
w lözne. H ap rlejk a s w jedroni hrejka. M e ja je rja n a
o ßucha, n a konzu m a ß ylnc m rosy a m jersnjeuja,
ki^ hluboko do ju n ija tra ja .
L e c z o . J u n is m a pvdla m rvsow w ulku ßuchotu.
A ugust je s w opredka w orakaw y, P otom ja ß n y a
sm erny. D n y ß u w tu ty m lecze horze, nozy pak
khködne. S wjetscha je leczo rjan e, n a könzu Pak
khetro sakhadza.
N a s y m a a s y m a stej Pschihodnej, ßuchej a rjan e j,
m rosy a smjerski sahe p ad aja, to la Pak je jenoz ßrenjo
syma, ru n jez ßo s hrubym , n jelubym w jedrom sapocz-
Jniry:
1 8 9 9 : 2 . haprleje.
1 9 0 0 : 15. haprleje.
1 9 0 1 : 7 . haprleje.
1 9 0 2 : 30. m erza.
1 9 0 3 : 12. haprleje.
1 9 0 4 : 3. haprleje.
1 9 0 5 : 23. haprleje.
1 9 0 6 : 8. haprleje.
Abbrcviaiury abo pschikröischenja tzlowow.
© ßlönzo, I meßaczk, © Pokny meßaczk, <i£ poß len i bertlik, G mkody m eßaczk, Z p re n i bertlik,
skhadz. skhadzenje, khow. khow anje, dop. dopokdnja, pop.
p o p o ld n ju , h. hodzina, m . m in u ta .
Maczicznych spißow czißko S8-.
3
i
Dny.
1 ßobota
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Porjedzena protyka.
Evanizelska.
K atholska.
N o w e le to
n . p n . 1.
M aicharja
Balzarja
Simeona
3 fvalO W
Julijana
Erharda <A
9
10
11
12
13
14
15
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
l . n j . p 3 k r.
Paw ola
Aloysije
Reinholda
H ilarija
Felixa
Bohuwera E
16
17
18
19
20
21
22
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
2 .n .p .3 k r.
Antonija
Priski
S a ry
Fabian, Seb.
Haiize
Winzenza G
Wobr. Jĕz.
8
64
2j Jrtf |11 36
1 54
6 4 3|jpp
6 4 5 ijrtf
54 6M
54 7
54 8
4 4 9 HE
4 4 11 HE
n
8 34
8 34
8 24
8 14
8 04
8 14
7 59 4
12
13
15
16
18
19
21
5 57 8 45
7 10 9 5
8 24 9 21
£
9 38 9 36
£
10
54 9 51
£
10 5
dop.
rt
12 13 10 23
Jan. 2, i — tl.
7
7
7
7
7
7
7
58
57
56
55
54
53
52
4
4
4
4
4
4
4
22 J b
24 38b
25 J e?
27 .*?
29 .02
31 0 2
3 2 |A
1
2
4
5
6
7
7
34
59
22
37
38
23
55
10 44
11 13
11 53
pop2 3
3 29
4 57
4
4
4
4
4
4
4
34
36
37
39
41
43
45
8
8
8
rff 9
ff* 9
9
w? 10
19
38
53
8
24
40
0
6 24
7 48
9 6
10 22
11 36
dop.
12-49
Mat. 8, 5—13.
S lu b . s. M ar.
Timotheja
P a w . w o b r.
Polykarpa
J a n Khrysost.
Raymund P .
O tilija, k.
7
7
7
7
7
7
7
51
50
48
47
46
44
43
A
Mat. 8, 23—27.
30 njedzela 4 . n . p o 3 k r . M artina, k. 7 42 4 46
31 pöndzela V irgilija
j PetrzNolaska 7 40 4 48
n
© Potny meßaczk, 8. jan. rano
1 h. 24 m., se ßneyom a wetrom
hrosy.
4 Poßledni bertlik, 15. jan. pop.
4 h. 40 m., ma ßnehowy mjeczel.
O Mtody meßaczk, 22. jan. dop.
8 h. 25 in , jaßne a symne wjedro
pschinjeßc.
H Preni bertlik, 29. jan. pop.
3 b. 33 m., je mutne wjedro s desch.
czom a ßnehom.
11 56 3 4
pop. 4 13
12 55 5 19
1 39 6 19
Stoketna prolyka.
Meßaz
ßo se symu sapocznje,
2 32 7 9
woßrjedz januara je wulka syma,
3 35 7 49 wot 28. hacz do könza deschcz.
4 45 8 21
Luk. ü, 41—52.
M je n o J e z .
Antonija
©tot s. P etra
Kanuta
F a b .a B o sc z .
H anza
Wincenc m.
5. tydzen.
D
skhadz. khow.
h. m. 1h. m.
Mat. 2, 1—12.
Ju lia n
Agatona
Hychn m.
Ernst, a.
Veronika, k.
H ilarius, wcz.
P aw ol 1. p.
4. tydzen.
3 .n j.p .3 k r .
Timotheja
P aw ola wobr.
Polykarpa
J a n Khrysost.
Karl wulki
Theobalda H
C)
skhadz. I khow. l |
h. m. h. m.
M akarius abt. 8
Genovefa, kn. 8
Rigobert b. 8
Telesfora
8
S w j.3 k r a l.8
Lucian, m.
8
8
Severina
ü. tydzen.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Meßaczkowe pscheme«je«je
a wjedro.
ma 31 dnjow.
2. tydzen
23
24
25
26
27
28
29
pytaj sady na stronomaj 17 a 18.
u m i s t rö z k ,
1. tydzen
2
3
4
5
6
7
8
KermanKi a skötne wiki
1808* Januar,
10 23
10 54
2
3
0
8
Wot 2. hacz do 10. januara
japlszowaiijc ptzow, wot 10. hacz
do 81. ptzyczi Dornt.
Aaspomnjeuja.
4
F
Dny.
1
2
3
4
6
routora
ßrjeda
schtwörtk
vjatk
ßobota
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
jchtroürtk
pjatk
ßobota
Septua.
Richarda
Salomona
Apolomje
Scholastika
Eufrosiny
Eulalije
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
© Pvlny meßaczk, 6 febr. wjecz.
7 h. 24 m., je jaßny a syinny.
Cj[ Potzledni bertlik, 14. febr. ran»
11) 84 m , fe ßneqom sastupi.
© MIody meßaczk, 20. febr. wjecz.
8 t) 40 m , mjerfujenjc a roetr
vschinjeße.
) Preui bertlik, 28 febr. pop.
12 h. 14 m., jaßne njebjo a symu
poda
7
7
7
7
7
39
37
36
34
32
4
4
4
4
4
50
51
53
55
57
D
skhadz. I khow.
6. m. 1 h. m.
K .Z
H 11 34
n 11 24
- tu"* pop.
- UÜf* 2 311
3 43
4
5
5
6
6
10
3
48
22
49
7
7
7
7
8
8
8
10
28
1. febr : prenjo termi n statncho
44 n nmi’initclio Dnrota.
58
Aaspomnjenj«.
14
30
50
SJřat. 20, 1— 16.
7
7
7
7
7
7
7
31
28
27
25
24
22
20
4 58 S* 4 57
5 0
6 11
5 2 *
7 27
5 4
8 43
5 6 F6! 1 0 0
5 8 rhs 11 21
5 10 Wv dov.
Luk. 8, 4— 15.
ze S .
M artr. Ja p .
Cyrill A., ro.
Ju lia n a, k.
Auastasius
Simeon, b.
Gabin, m.
Luk. 18,
EstomiyiG Eucharius,
7
7
7
7
7
7
7
18 5
16 5
14 5
13 5
11 5
95
75
11 ß o 12
13 Jf 2
15 J e? 3
17 qJE 4
19 O
JE 5
20 O
JE 5
22
6
44
7
23
28
17
53
20
9 16
9 51
10 39
11 44
pop.
2 28
3 53
£1 - 4 1
b.
Maximian,
b.
Eleonorp
©tot
s.
P
.
ro
A.
Pöstnizy
Popjelna ßrj. P o p s. srjed a
M athiaßa ' Matij, jap.
Vlktorinus
Wiktorina
Nestor, hi'f.
Nestora
9. tydzen.
£ =
G)
skhadz. khow.
h. m. h. m.
Sexagesim. Franc
Valenüna
Fanstina
Juliany
Koustanzije
Konkordije
Susann
8. tydzeii.
20
21
22
23
24
25
26
m a 2 8 b ttjo ro .
G Dorotheje
Romuald
J a n z M ath.
Haplona, k.
Scholastika"
T itn s, biskop
Erhard, b.
7. tydêü.
13
14
15
16
17
18
19
Meßaczkowe pschemenjenje
a wjedro.
Jgnaca
C z i s t . s. M .
B t a z i j a , b.
Handr. Kars.
Agaty
6. tydzeń.
6
7
8
9
10
11
12
m a ll) rö z k ,
Porjedzena protyka.
Evangelska.
K atholska.
Brigtty
M a r . w uczBtazija
Weroniki
Agatv
J x m a n ß t a skötne wiki
injtai fad» na strouonnij 17 a 18.
e b r u a r ,
7
7
7
6
6
6
6
55
35
15
59 5
57 5
55 5
52 5
24 j 4L 6 41 5 17
26 >*■» 6 57 6 39
27 * < 7 13 7 57
29
7 29 9 13
31
7 45 10 28
33
8 4 U 41
34
8 26 bon.
Mat. 4, 1—11.
27 njedzela Jnvocavit ^Leander, bist. 6 50 5 3t>
) ô m ait, abt 6 48 5 38
28 pöndzela Jnsta
8 54 12 52
9 30 1 57
Hlotet«« prolyka.
Februar ßo bluli a s deschczem
fapoczoje. root 9. hacz do 12. fvvdobue wjedro. potent jara fyma,
root 20 hacz bo konza pschcmenjaze
wjedro.
5
-1 W W U
1 8 9 8 .
■
M
Kermanki a skötne wiki
e r c ,
n a le tn ik ,
Weßaczkowe pschemenjenje
a wjedro.
ma 31 dnjow.
Dny.
1
2
3
4
5
routoro
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Porjedzena protyka.
Evangelska. | Katholska.
Albina
K w a te m b e r
Knmgundy
H idriana
Bjedricha
Albin, biskop
Simplicius
Kunignnda
Kazimer, kr.
Gerasini
10. tydzen
6
7
8
9
10
11
12
R e m in is c . G ndolin, abt
Domasch z A.
Felizity
Fileinona © ^ a n w. Boha
P o k u t d z e n Franciska, w.
Henrielly
40 m artrarj.
Rosiny
Rozina, mrtr.
Hrjehorja
Hrjehor, bamz
li. tydzen. Luk. 20,
Eufrasiia
13 njedzela O k u li
M
athilda
14 pölidzela Zachariaßa
15 routora Khrpstofa $ Longin, stotn.
Heribert, bist
Ssobupöst
16 ßrjeda
P atricius, b.
17 schtwörtk Herty
Cyrill Jeruz.
18 pjatk
Cyrilla
19 ßobota Joiefa
J ö z , zast.Jez.
20
21
22
23
24
25
26
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
L ä ta re
Genedikta
Kasimera M
Theodora
Gabriela
M arje pschip.
Jm anuela
27
28
29
30
31
6
6
6
6
6
46
44
42
40
37
o
5
5
5
5
39
41
43
45
47
5g
D
skhadz. I khow.
h. m. h. m.
10 16
HE 11 11
• rovs; 12 15
H E pop.
f i t 2 38
2
3
4
4
5
54
42
19
50
14
6
6
6
6
6
6
6
35
33
31
29
27
24
22
5
5
5
5
5
5
5
48 f i t
50
52
53
55 r*i
57 Mr>
58
3
5
6
7
9
10
11
52
8
26
44
6
30
54
Stotetna protyka.
5
5
6
6
6
6
7
66
50
6
21
31. merza: prenja tcrmija kraj38 neje rcntt).
57
Aaspomujenja.
21
9 -2 0 .
6
6
6
6
6
6
6
20
18
16
13
11
9
7
6 0 *
6 2
6 3 Jf
6 5 LL
6 7 SX
6 8
6 10
6
6
6
5
5
5
5
46
26
06
57 6
55 6
53 6
51 6
12 frfr
13
15 Ist
16 fftf
18 fHP
20
21 uns
dop.
1 13
2 21
3 15
3 53
4 22
4 45
7 53
8 38
9 36
10 49
12 10
pop.
2 56
5
5
5
5
6
6
6
4
5
6
8
9
10
11
3
18
34
51
8
29
54
16
35
51
6
21
33
41
Ja n . 8, 46—59
Rupert, bist
njedzela J u d i k a
G untram , kral
pöndzela Malcha
V iltorin, m.
routora Eustachija
ßrjeda
Guida
H Kwirin, m.
Balbina, m.
schtwörtk,Detla
5
5
5
5
5
4816
46 6
44 6
42 6
39 6
23
25
26
28
30
7 28 dop.
8 9112 42
M 9 0 1 34
,j e 10 1 2 16
HE 11 7 2 49
t*
n
© Pokny meßaczk, 8. rnerca dop.
10 h. 25 m , na milc wjedro pofafuje.
Poßledni bertlik, 15. merzn dop.
8 h. 48 m., deschcz s wetrom a
ßköncznym wjcdrom wotmenja.
H Mlody mehaczk, 2 ?. merza dop.
9 h. 37 m , deschcz a wetr poda.
D Preni bĕrtlit, 30. merza dop.
8 h. 40 m , ma njestajne a bfufe
wjedro.
Merz ßo s krutym wjedrom fa«
pocznje a je hacz do 20. wobkhowa,
wot 21. hacz do 23. je jara syma,
potom hacz do könza mjcrsnje, wobnjo Pak taje.
Ja n . 15, 17—25.
Kuthbert, b.
Benedikt, abt
Oktavian,diak.
Viktorina tow.
Gabriel, arcj.
P ř i z j . 8. M.
Haschtal, m.
13 tydzen.
O
skhadz. khow.
h. m. h. m.
Mai. 15, 21—28
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
12. ydzen
£-5
6
1 8 9 8 »
H
a p r l e j a ,
pytaj sady na stranomaj 17 a 18.
j u t toll» U lf,
ma 30 dnjow.
Dny.
1 pjatk
2 ßobota
Porjedzena protyka.
iTheodory
Tbeodosije
7 b o l.s .M a r.5 37-6 31
F ra n c z P a u la 5 35 6 33
14. tydzen.
P a lm a ru rn
Ambrosija
Maxima
Jren äa
(V)
S e le n , schtw.
C zichi p ja tk
Bogißlawa
Bolmonczka 5 33 6
Jsidor, bisk. 5 31 6
Vinc. Ferrer. 5 28 6
5 26 6
Z elen . schtw. 5 24 6
W u lk i P jatk 5 22 6
J u tr . sobota 5 19 6
1
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
Pjatk
ßobota
15. tydzen.
10
11
12
13
14
15
16
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
l.tz w j.ju tr .
L .tz w j.ju t r .
J u lija
Justiua
E
Tiburzija
Olympiady
Karisija
17
18
19
20
21
22
23
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Q u a fim .G .
Valerijana
Hermogena
Sulpizija G
Adolarija
Sotera a Kaja
J u r ja
24
25
26
27
28
29
30
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
M is e r ik . D .
Marka
Kleta
Anastasija
Vitale
Sibile
)
Eutropija
SS
SS
2
35
36
4
38 i f 5
6
39
41
8
43 m o 9
44
10
46
1
20
42
7
34
57
3
4
4
4
5
5
5
53
10
25
42
1
24
54
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
4
4
4
2
0
58
56
54
52
50
46 J e?
48 j e
49
51
53
54
56 He»
*m*<
dop.
12 11
1 11
1 54
2 26
2 50
3 8
6 35
7 31
8 40
10 0
11 23
pop.
2 3
6 57 He»
6 59 >*»
7 1 srř
7 2 n
7 4
7 6
7 7
3
3
3
4
4
4
5
25
40
56
14
33
57
27
3
4
5
7
8
9
10
20
36
50
3
16
26
30
Ja n . 10, 24—29.
Fidclis ze S . 4
M a rk , sczen. 4
Klet., Mark. 4
4
Anastasius
P aw ol w.ksch. 4
P etr, m artrar 4
Katyrna Sen. 4
48
46
44
42
41
39
37
Stoketna protyka.
S wopredka syma, 3. a 4. rjenje,
8. deschcz a wetr w ßr>edz meßaza
hrimanje, Potom hacz do könza hrube
wjedro.
l.
haprleje-, 1. tcrmija wüpalenjkcjc katzy. — 30. hapr: 1. tcrmija
vokhodneho dawka.
Aaspomnjenja.
17 6
15 6
13 6
11 6
96
76
5!6
Jan . 10; 2 —16.
Anicet, bisk.
Baldin
Timon
Theotim, m.
Anselm
S o ter a Kaj.
J u r i j , m rtr.
17. tydzen.
8?!
©> Potnq metzaczk, 6. hapr. w nozy
10 h. 20 m , ma »jestajne wjedro.
D
^ Poßledni bertlik, 13 hapr. pop.
skhadz. 1 khow. 3 h. 25 m., s wetrom a je ßnehom
h. m. 1 h. m. hrosy.
pop. 1 3 15 D Mkody meßaczk, 20. hapr. w nozy
11 h. 21 m., ma s khwilcmi deschcz.
1 32 3 36 H Preni bertlik, 29. hapr. rano
3 h. 4 m., jaßne a ßtonczne wjedro
pschinjeße.
Mark. 16.
J u tro w n .
J u tr. pön.
J u trw u to r.
Hermenegild
Tiburcius
Basilissa
Akacius, bisk.
16. tydzen.
II
Mat. 21, 1 - 9 .
.1
3
4
5
6
7
8
9
O
skhadz.! khow.
h. m. 1h. m.
a wjedro.
7
7
7
7
7
7
7
n
6 6
9|
10
6 53
12 HE 7 50
14 nRS; 8 54
15 SS 10 2
17 SS 11 13
18 SS 12 26
11 26
dop.
12 11
12 47
1 15
1 38
1 57
7
1898. Meja,
a wjedro.
r ö z o w n ik ,
ma 31 dnjow.
Dny.
18. tydzen.
1
2
3
4
5
6
7
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
8
9
10
11
12
13
14
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Filip a Jak.
Jubilate
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Zjew.Michaka
Hioba
H rjehorzN az.
Antonius, b.
Gordiana
M am erta
M am ert, bz.
Pankraza E Pankrae, mrt.
Servac, mrtr.
Servaza
Bonifac, m.
Khrystiana
22
23
24
25
26
27
28
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Rogate
Jsidor, rölnik
J a n Nep., m.
Paschal B.
Venancij, m.
Bozestpicze B o ž e s tp ĕ ć o
Anastasija G Bernard S .
Prudeusa
Felix w K.
Exaudi
Desiderija
Esthery
Hurbana
Bedy
Ludolfa
Wplema H
29 njedzela 1.ft.tzwjatk.
30 pöndzela L.tztzwjatk
31 wutora Petronila
4
4
4
4
4
4
4
35
33
31
29
28
26
24
7
7
7
7
7
7
7
20
22
23
25
26
28
29
1
2
4
5
äte 7
Wr> 8
9
7
7
7
7
7
7
7
31
32
34
35
37
38
40
10 59
sX 11 50
sX dop.
12 27
12
54
.A
1
15
A
4H 1 31
£
£
r 6!
39
54
14
37
3
31
52
23
21
19
18
16
15
13
j?
4 12 7 41
1 47
4 10 7 43
2 3
4 9 7 44
2 19
4 8 7 46 Wř 2 38
4 7 7 47
3 0
4 5 7 48 WP 3 29
4 4 7 50 ** 4 4
Jan. 15, 2
Ju lija , k.
Desiderij, bz.
S.Mar.p.ksch.
Hrjehor V II.
Filip Neri
Madlena
Hawschtyn K.
22. tydzen.
4
4
4
4
4
4
4
2
2
2
3
3
3
4
13
44
14
Stoketna protyka.
2
Meja budze s wopredka hruba,
24 wot 4. hacz do 15. rjana, potom
hacz do könza pschemenjazc, dcschcz,
51 wetr a ßkönczne wjedro.
27
Naspomnjenja.
5 18
6 26
7 45
9 9
10 33
11 53
pop.
Jan. 16, 23--33.
Peregrina
Jodoka
Ericha
21. tydzen.
D
Jan . 16, 5—15.
Cantate
20. tydzen
i#i
jkhadz. | khow. pg | lskhadz. | khow.
h. m. | h. m. |gjj\E h. m. h. m.
Jan. 16, 16—22.
Sigism unda Athanasij, w.
f namakanje Nam. s.ksch.
Monika, w.
Floriana
P iu s V., bz.
Gottharda
Dietricha <A Janpsch.k. wr.
Stanislaw , bkBohumera
19. tydzen.
15
16
17
18
19
20
21
o
Porjedzena protyka.
Evangelska. | K atholska.
2
3
4
6
7
8
9
25
39
52
4
15
20
18
16, 4.
4
4
4
3
3
3
3
3
2
1
59
58
57
56
7
7
7
7
7
7
7
4 48
51
52
5 43
54 HE 6 45
55 HE 7 52
56 Ä« 9 0
57
10 10
59 £ 11 22
10 7
10 47
11 17
11 41
dop.
12 1
12 18
J a n 14, 23--31.
S w ja tk o w .
S w ja tk . p .
Swjatkwut
3 55 8
3 55 8
3 54 8
0
1 £
2
© Polny meßaczk, 6. mejc dop.
7 h. 34 m , ma njewjeßeke wjedro.
Poßledni bertlik, 12. ntcje wjecz.
10 h. 36 m., na wvbstajne wjedro
pokasujc.
«A Bttody meßaczk, 20. mejc pop.
1 h. 58 m., je ßuchi a côpty.
^ Preni bertlik, 28. mejc wjeczor
6 h. 14 m., je njewjedrojty.
pop. 12 33
1 50 12 49
3 8 1 4
8
KermanKi a skötne rollti
1898. 'Bifliii j,
DDtnj fstöt) tm stronomaj 17 a 18.
tz m a z n ik ,
ma 30 bttjoto.
Dny.
Porjedzena protyka.
Evangelska.
Kotholska.
b.
3
1 ßrjeda
K w a t e m v e r Juwenc
2 schtwörtk Marcelina
Mareellin
3
P au la, m.
3 pjatk
Erasm a
3
4 ßobota
Karvasija © F r. Karracc. 3
23. tudzcn.
5
6
7
8
9
10
11
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
S s w j . Iro j.
Beuigna
ISukrezije
Medarda
P rim a
Onofrija
jB arnabaßaE
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
I.n.p. tz. tt
Tobiaßa
Elisäa
Vita
Justiny
Säurt)
Arnolfa
19
20
21
22
23
24
25
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
S.p.tz.tr.G
Silverija
Albana
Atachija
Basilija
Sana kschcz.
Elogija
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
3/n.p.tz.Tr.
8 39 3
3
9 39 4
3
ßJE 10 23 5 20
A
A
Bože Ćĕło
M arhala
B arnabas, j.
3
3
3
3
3
3
3
48
47
47
47
47
47
47
1
2
3
5
6
7
8
30
42
55
5
12
13
5
37 8
36 9
42 9
50 10
0 10
10 10
21110
46
20
45
7
24
40
54
8
8
8
8
8
8
8
12 r * 12 9
13 n lv 26
13
12 43
1 4
14
14
1 30
15
2 4
15
2 45
8
8
8
8
8
8
8
15
3
15 -E- 4
16 HE 5
16
6
16
8
16 5P 9
16 $ 10
Luk. 14, 1 6 -2 4 .
Ju lian a F . k. 3
Silverius, bz.!3
Aloisius G. 3
10,000 woj. 3
3
Ediltrudy
91. f . Sann f. 3
Wilhelm, abt 3
Luk. 15,
47
47
47
47
48
48
48
—10.
J a n a Paw . 3 49 8
7 spanzow Z Ladistaw, k. 3 49 8
Leo II., bz. 3 50 8
Josuy
P e tr a P aw . Pĕtr aPaw. 3 50 8
iPawola wop. Wop. s. Paw . 3 51 8
Htoletna protyka.
S rooprčbfa rjcnjc, root 4. hacz
bo 10., hrubje root 12. hacz bo 14.
khtvbno, 15 bcschcz, potom pjchemenjoze rojebro.
30 junija: tmitm tcrm ija troj*
10 s 4 6 46
itcjc rciity.
11 18 8 13
Aaspomnjenja.
11 37 9 38
11 54 10 58
bot). I vop.
Luk. 16, 19—31.
J a n F ., k.
Anton z P .
Basilij, w.
V itus
Dokh. B . Cz.
N ajs. w. Jez.
M ark.aM arc.
26. tybzen.
26
27
28
29
30
7 J e*
Robert, bist.
Robert, abt
Wilhelm
25. tybzen.
Polny metiacp, 4 jmiija vop.
3 1) U m , czople rojebro pjchinjetze.
C. Poßledni bettln, 11 junija dop.
3
7 Y. 4 m., fmčjc beschez a ročtr.
skhabz. ! khow.
h m 15 m
® Mlody meßaczk, 19. junija rano
4 32j 1 ZA o t). 19 m , je somröezeny a mc kry.
Preni bürtlif, 27. junija rano
5 58 1 47 5Dh 54
m., roĕtrij a bejcheze pjche7 23 2 19 wobzeja.
J a n 3, 1—15.
âjsj.Troj.
24. tybzen.
12
13
14
15
16
17
18
€ .5
§ |
m 1b. m. " 53 8
52 8 41 J b
518 5
51 8 6 Je*
O
skhabz l khow.
Meßaczkoroe pschemenjenje
a rojebro.
16 5P 11 33 11 10
16 i h pop. 11 26
16
2 7 11 47
16
3 29 dop.
4 53 12 14
15
9
Dny.
1 pjatk
2 ßobota
KermanKi a skötue wiki
189$. Julij,
praznik,
ma 31 dnjow.
a wjedro.
skyadz. i khow.
t|. m. y. m.
II t|.skhadz.m Dj h.khow.m.
Theobalda
Thcobalda p. 3 52 8 15
M arje doma. D o m .s .M a r. 3 52 8 15
6 14 12 49
7 22 1 40
Porjedzena protyka.
Evangelska.
Katholska.
27. lydzen.
O
Luk. 6, 36—42.
3 njedzela 4.n.tz.tr.A D roha krej I .
Prokop, abt
4 pöndzela Ulricha
C y r.a M e th .
5 routora Anielma
Dominika, m.
Jesaiaßa
6 ßrjeda
7 schtwörtk Willibald«
Pulcheria, k.
Kilijana
Khilian, m.
8 pjatk
Veronika, k.
9 ßobota Cyrila
3 53 8
3 54 8
3 55 8
3 55 8
3 56 8
3 57 8
3 58 8
28. lydzen. Luk. ö, 1—li
10 njedzela 5 n tz.tr. C Rufina, 7 br. 3 59 8
Brikcius, m. 4 0 8
11 pöndzela P ija
Hendricha
J a n Gualb. 4 1 8
12 routora
Anaklet, b.
4 3 8
M arhaty
13 ßrjeda
14 schtwörtk Bonavent.
Bonavent, w. 4 4 8
Hendrich II. 4 5 8
Ja p . dzel.
15 pjatk
Rafaela
S . M ar. Kar. 4 6 8
16 ßobota
99. tydzen.
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
6.n.potz.tr-> A lexlj, ro.
Rosiny
# Kamill L. ro.
Vincenc P .
Rufiny
Eliaßa
M a r h a ta
Praxedy
Proxedes, k.
M arje Mad. M a r . M a d l.
Apolinary
Aoolinar, b.
24
25
26
27
28
29
30
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
7. n.jpotz.tr.iK hrystina, k.
Jakuba
^ a k u b jap.
Hanp
Z H a n a , m.
M arty
Pantaleon, m.
Pantaleona
Nazar,Viktor.
Bearrizy
M artha k.
Abdon a Sen.
Ruthy
__________________________ 31. lydzen
14
8 14
14
8 51
14 A 9 19
13 A 9 41
13
9 59
12 >* 10 16
11 H 10 32
4
4
4
4
4
4
4
7
8
10
11
12
13
15
2
4
5
7
8
9
11
49
12
42
11
36
57
15
Stoketna protyka.
J u lij je I wopredka khlödny, wot
10. do 18. czoply, wot 19. do 21.
ma dcschcz, potom je a wostanje
czoply hacz do könza.
21.
dujow.
julija
spoczatk ptzycztch
Aaspomnjenja.
10
10
9
8
7
6
5
iDřat. 5, 20—2ö.
17
18
19
20
21
22
23
30. lydzen
sT l
© Polny meßaczk, 3. julija w nozy
10 h. 12 m , spodobne wjedro pschiniefte.
C Poßledni bertlik, 10. julija pop.
5 t). 43 m., je pomröczenq a khlödny.
O Mkody meßaczk, 18. jul wjeczor
8 h. 47 m., smeje jaßne a czople
wjedro.
D Preni bertlik, 26. julija pop.
2 h. 40 m , ma plödne wjedro.
n 10 50 pop9H 11 9
11 34
dop.
n 12 4
t * 12 43
1 31
n
1 44
2 56
4 4
5 7
6 2
6 47
8 4 HE 2 29 7 22
8 3
3 32 7 51
8 2
4 41 8 13
8 1 f i t 5 50 8 32
7 59 f i t 7 1 8 47
7 5 8 1 * 8 11 9 3
7 57 *
9 23 9 17
Mark. 8, 1 - 9 .
4
4
4
4
4
4
4
16
17
19
20
22
23
25
M at. 7, 25—23.
7
7
7
7
7
7
7
56
54
53
51
50
48
47
r*i 10 36
11 51
'J b pop.
2 32
‘Mo 3 51
5 3
6 1
£
9 33
9 51
10 15
10 46
11 28
dop.
12 26
________________________
31 njedzela { 8 .tt.p o ft.tt.j3 g n a c § ß o jo l |4 26|7 4 5 ]e J || 6 45| 1 4 1
2
10
KermanKi a skstne wiki
18N8. August,
m ie tn ,
a wjedro.
ma 31 dnjow.
Dny.
1
2
3
4
5
6
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Porjedzen a protyka.
Evangetska.
Katholska.
P e tr ro rjecz.
Gustava ©
Augusta
Dominika
Oswalda
Khr. psch.
P e tr w rjecz.
Alsons z £.,
N. s. Schczep.
Dominik, w.
S -M a rijn . sn.
Pschekr. Khr.
32. tydzen.
7
8
9
10
11
12
13
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
14
15
16
17
18
19
20
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
N atu ich , b.
Cyriaka
Cyriakus; L.
Romana E Khetan. w.
L aw rjen c.m .
Lawrjeuza
Hermana
Susana, f., m.
Klary
Klara, k.
Aurora
Hivpolit, m:
ly .n .p o tz.tr.
M arje kn. ftp.
Jsaaka
Verony
D
Agapeta
Sebalda
Bernharda
21
22
23
24
25
26
27
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
11. tt. p tz t r
Alsonsa
Zachäja
Bartrom ja D
Lndwiga
Sam uela
Gebharda
7
7
7
7
7
7
4 4 Qj,
42 A
40 A
39
37
35
7
7
8
8
8
8
m.
khow.
b. m.
17 3
42 4
2 6
20 7
36 8
54 10
7
37
5
30
51
10
4
4
4
4
4
4
4
36
38
39
41
42
44
45
7
7
7
7
7
7
7
3 4 ir-ř 9 1 4 1 1 2 7
3 2 IF# 9 3 7 Pop.
30
10 6 1 52
2 8 tti 1 0 4 2 2 5 7
26
11 2 6 3 5 6
21
dop. 4 4 4
2 3 r tnis'- 1 2 2 1 5 2 8
4
4
4
4
4
4
4
47
49
50
52
53
55
56
7
7
7
7
7
7
7
21
19
17
15
13
11
9
•m
m
h
w
£
£
xh
1
2
3
4
6
7
8
23
29
39
49
1
13
26
5
6
6
6
7
7
7
54
19
38
56
11
26
41
Suf. 18, 9—14.
J a n a Franc.
Timothej, m.
F il. Ben., w.
Bartrom, j.
Ludwik, kral
Sebald, w.
Jöz. Kal., w.
36. tobten
12 n.p tz tr
27
29
30
32
33
35
f).
D
Suf. 19, 41—48.
Euseb., mesch.
1). 11. w. 8. M.
Hyacinth., m.
Joach.,n. s.M .
Helena, khez.
Ludwik, b.
Bernard, w.
34. tydzen.
4
4
4
4
4
4
II skhadz.
Suf. 16, 1—9.
9 n.potz tr
33 tydzen.
O
skhadz. J khow.
b. m. i b. m.
4 5 ö 7 7 rhs
4 5 9 7 5 r 6!
5 1 7 3 Wo
1 Wo
5 3 7
5 4 6 59 X
5 6 6 56 X
5 7 6 5 4 qJE
9 40
10 58
Pop.
1 37
2 49
3 51
4 40
7 59
8 20
8 48
9 26
10 1 5
11 2 1
dop.
Mark. 7, 31—37.
Hawschtyn, b.
28 njedzela
29 pöndzela J a n a hl- scz. J a n kichczenik
Roza Lim. kn.
30 wutora Benjamin«
|9ofuq
© R aim u n d N.
31 ßrjeda
5
5
5
5
9
10
12
14
6
6
6
6
5 2 qJ , 5 1 5
501 A l 5 4 2
48 A 6 4
46 L 6 23
12 41
2 7
3 34
5 0
© Pokny meßaezk, 2. augusta ran»
5 h. 29 m., je s njewjedrami pschewodzany.
<§_ Poßledni bertlik, 9. aug. dop.
7 t) 13 m., ma torhaze wjedro.
© Mtody meßaezk, 17. auf). bop,
11 h. 35 m , imčje dobre znjenske
wjedro.
H Preni bertlik, 21. aug. wjcczor
9 l). 32 m., rjane wjedro wobkhota.
<A Potny metzaczk, 31. aug. pop.
1 h. 44 m
Htoketna protyka.
Preuje duy czoplo, root 8. d»
11. de>chc,j, potom do 17. s khwilemi
njerojcbr.i, root 18. do 25. rjenje,
potom pschcmeuitc wjedro
1. augusta: 2. tcrinija griliit»
itctio dawka. — 23. augusta künz
pszyczich dnjow.
Aaspomnjenja.
11
Dny.
pytaj fiiDt) na stronomaj 17 o 18.
poznjenz,
ma 30 dnjow.
Zkleßaczkowe pschemenjenje
a wjedro.
Porjedzena protyka.
Evangelska.
Katholska.
1 schtwörtk Argidisa
2 pjatk
Absaloma
3 ßobota
Mansueta
Egidis, a.
Schczepan, k.
Serapija, k.
36. tydzen.
4
5
6
7
8
9
10
njedzela 13 n p tz 1r
pöndzela Herkuleßa
wutora Magna
ßrjeda
Reginy
schtwörtkM ar. narodz.
pjatk
Sidonije
ßobota
Pulcherije
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
18
19
20
21
22
23
24
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
s. M .
Guido,
wuzn.
S y ra
M atern, b.
Amaia
t vowysch. P o w . s. ksch.
Nikodema
Nikomedes,n!.
Euphemije D>Korn., Cppr.
IZacz. b l.s.F r.
Lamberta
25
26
27
28
29
30
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
5 1 5 6 43
5 17 6 41
5 18 6 39
khow.
6 m.
6 41 6 23
6 58 7 4 4
7 18 9 3
5
5
5
5
5
5
5
20
21
23
24
26
27
29
6
6
6
6
6
6
6
67
65
33
30
28
26
24
7 40
8 6
Wsi» 8 40
M 9 22
10 13
11
11
HE
dop.
6
6
6
6
6
6
6
21
19
17
14
12
10
16
24
35
46
59
12
28
4
4
5
5
5
5
6
21
42
1
18
63
49
6
6
6
6
5
5
5
5
5
3
1
58
56
54
52
8 45
10 5
11 24
Jfcf pop.
Jfc? 1 44
2 35
3 15
&
6
6
7
8
9
10
11
27
53
27
13
13
26
48
.w
10 20
11 33
pop.
1 45
2 38
3 20
3 55
5
5
5
5
5
5
5
31
32
34
35
37
38
40
HE 12
1
2
3
n
4
£
6
r
8 S*I 7
Mal. 6, 24—34.
15.n.p.tz.lr
7 bol. s. M .
Jan u arij, b.
Eustachij, m.
Kwatember Matej, j.
M auric, m.
M oriza
Thekle
H Thekla, k.
J a n a podj. S . M . w. j.
Januarija
Faustn
39. tydzen.
I I
D
skhadz.
h. m.
Sut. 17, 11—19.
14.n.p.tz.tr. M je n .
38. tydzen.
SS
O
skhadz. khow.
h. m. 1h. nt.
Luk. 10, 2 3 - 37.
S . ja n d z. p.
Lawrij. Just.
Albin, b.
Regina, k.
Nur. s. Mar.
Gorgon, m.
Miklawsch T.
37. tudzen.
11
12
13
14
15
16
17
Kermanki a (Tiotne wiki
1898. September,
5
5
5
5
5
5
5
42
43
45
46
48
49
51
rhi
Wo
Luk. 7, 11—17.
16.n.p.tz.tr Viktor, m.
Justina, in.
Cyoriana
Kosm.a dam. Kos., Dam.m.
Wjazßkawa Wjacslaw, m.
Michala
Michak, arcj.
HieronymaT)^Hieron., m.
5
5
5
5
5
6
53
54
56
57
59
5
5
5
5
5
15
49
47
45
43 MB»
40
38 n
3
4
4
4
5
5
45
7
27
45
2
21
dop.
1 12
2 36
3 58
5 18
6 38
Poßledni bertlif, 7. sept. dop.
11 h. 51 m., da rjane wjedro
doczakacz
D Mlody rneßaczk, '6. septembra
rano 1 h. 10 m , je wetrojty.
^ Preni bertlik, 23. septembra rano
3 h. 39 m , njestaM wjedro pschinjeße.
© Pokny rneßaczk, 30. sept. rano
12 h. 11 i n , ho k deschczej khila.
Stoletna protyka.
Wot 1. do 4. czopte wjedro
s hrimanjemi, potom jaßno, wot 18.
do 25. njestajne wjedro, wot 27.
hacz do könza deschczik.
80. septembra: 3. termija kraj»
neje rcntt). — 2. termtja dokhod»
neho dliwka.
Uaspomnjenja.
12
winowz.
ma 31 dnjow.
Meßaczßowe pschemenjenje
a wjedro.
W/<s4iS^
& m S W łW
Dny.
1 ßobota
Porjedzena protyka.
Remigija
Remigius, b.
40. tydzeii.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
17.n.p.tz.tr R o z a rijs .M .
J a ir a
Jözes z Kuv.
Franza
Franc zAisisi.
Placid, m.
Plazida
Bruno, w.
Fidy
Esthery
E Mark, b.
Ephraima
Brigitta, w.
9
10
11
12
13
14
15
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
I 8 .n p .tz .tr
Gideona
Burcharda
M aximiliana
Kolomana
Kalixta
Hedwigi G
41. tydzen.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
1 9 .N .P tz .tr
Florentina
Lukascha
Ferdinanda
Wendelina
Wörschle
Kördule
)
23
24
25
26
27
28
29
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
2 0 n p .tz t r
Salom y
Krisoina
Amanda
Sabiny
©im. Judy
Narcissa @
6 4 5 34 * *
6 5 5 32
6 7 5 29
6 8 5 27
6 10 5 25
6 12 5 23 >°E
6 13 5 20
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
Uns. 13, 3 -
Severin, b.
Rafaela, arcj.
Khrysanth
Evarist, b.
Florenc, k.
©int. a Jud.
Eusebija, k.
44. tydzen.
30 njedzela
31 pöndzela
2 5 3 6 irp
5 43
7 56
18
16
14
12
10
8
5
'm
dop.
12 19
£ * 1 29
2 40
3 53
a
S4! 5 7
6 26
r
2
3
3
3
3
4
4
45
4
22
37
54
11
31
5
5
4
4
4
4
4
3
1
59
57
55
53
51
y$h 7 47
■$h 9 8
Jsf 10 26
11 37
pop.
a
1 14
A 1 46
4
5
6
7
8
9
10
56
28
11
8
18
37
59
4
4
4
4
4
4
4
49 A 2 12 dop.
47 A 2 33 12 22
45 >4» 2 50 1 43
43 He» 3 8 3 1
41
3 25 4 18
39
3 45 5 36
38
4 9 6 52
15 5
17 5
19 5
20 5
22 5
245
25]5
6
6
6
6
6
6
6
27
29
30
32
34
35
37
9
39
41
42
44
46
47
49
J a n 4, 47—54.
21.np.tz.tr Theodorit,
Reform, tz. Wolsgang
m. 6 51 4 36
b. 6 53 4 34
E Poßledni berttif, 7. oft. wjeczor
7 t). 5 m., je Blust a hrosny.
Mlody meßaczk, 15. oftobra pop.
1 h. 37 m , hischcze fuß czoploty lubi.
D Preni bertlif, 22. oftobra dop.
10 h. 9 m., deschcz a welr pschinjeße.
© Poiny meßaczk, 29. oftobra pop.
1 h 18 m., ma hrosne, symne wjedro.
6 7 9 11
Htoketna prolyßa.
6 38 10 25
Wol 1. do 6. rjenje i nöznym
7 17 11 30 mjersnjenjom, root 8 do 13. mröczno
8 5 pop. a syma, root 15. do 19. roĕtrojte
a deschczifi, Potom harz do fönza
9 0 1 14 njeroobstajnjc.
10 3 1 52
1. oftobra: 2. lermija wopalen-11 10 2 22 skejc kaj;y.___________________
M at. 9, 1 --8.
Hawol, st.
Jadw iga, w.
Lukasch, scz.
P e tr z A.
J a n z K., w.
Wörscha, m.
Kordula
43. tydzen.
h. m. 1h. m.
6
D
skhadz. fhoro.
h. m. h. m.
Mal. ü2, 34—46.
Dionys, b. m.
Franc B., w.
Gereon, m.
Maxim., b.
Eduard, kr.
Kallist, bz.
Theresija. kuj.
42 tydzen
#g
O
jkhadz. I fhoro. t f
Suf. 14,J_ 11.
2
3
4
5
6
7
8
16
17
18
19
20
21
22
Kermanki a fkötne mißt
1898. Oktober
4 37: 8 5
5 13 9 14
Aaspomnjenja.
13
1 8 0 8 .
N
o v e m
b e r ,
nasymnik,
ma 30 dnjow.
Dny.
1
2
3
4
5
routora
ßrjeda
schtwörtk
vjatk
ßobota
Porjedzena protyka.
Evangclska. | Katholska.
Wsch. ßroj.
W s c h s w ja t
Kbude dusche KlsUd. dusche
Bohumila
Hubert, b.
Charloty
K arl B .. m.
Blandiny
Zach. a Hilz.
45. tydzen.
6
7
8
9
10
11
12
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
13
14
15
16
17
18
19
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
£ Leouhard, a.
Erdmana
WiÜibrord, b.
Bohnmera
4 krön. m artr.
Tbeodorr»
Theodor, m.
Marez. Luth. Handrij A.,
Marczina b. M e rc z in , b.
Modesta
Merczin, bz.
20
21
22
23
24
25
26
njedzela
pöndzela
routora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Kost.
D Livin, m.
Herta, k.
Pok. s;rj. Othmar, a.
Huga
Hrjehor, dziro.
Gelasija
Otto, a.
Hilzbjeta. ro.
HUze
Levina
Leooolda
27
28
29
30
5
6
7
8
10
58
51
51
56
4
deschcz, wot 21. hacz do könza dyrbi
czoplo bycz kaz w lecze.
7 3 4 24
7 5 4 22
7 7 4 20
7 9 4 19
7 10 4 17
7 12 4 16
7 14 4 14
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
7
9*
£
ih
kH
ih
11 13 1
dop. 1
12 21 1
1 31 1
2 44 2
4 0 2
5 20 2
7
25
42
57
14
32
55
3
4
4
6
7
8
10
24
3
56
5
23
48
11
15 4 13 mo 6 42
8 4
17 4 12
9 20
19 4 10
10 23
214 9
22 4 8 qX 11 12
24 4 6 Qj 11 49
26 4 5
pop.
2714 4
29 4 3
30 4 2
32 4 1
34 4 0
35 3 59
37 3 58
12
12
*< 1
1
H
1
IW 2
JW? 2
jC
HB»
37
56
13
31
50
12
39
11 32
dop.
12 50
2 8
3 23
4 37
5 51
Jan. 15, 1—8.
njedzela I n advent Nikasins,b.,m. 7 38 3
pöndzela Günthera lA Krescenc, m. 7 40 3
7 41 3
routora Eberharda
S atu rn in a
ßrjeda
Handrija
Handrija 7 43 3
Poßledni bertlif, 6. nov. pop.
3H. 28 m., njcstajnc wjedro pschinjleße.
W Mlody meßaczk, 14. nov. rano
1 h. 21 m., je jaßny a symny.
D Preni bertlik, 20. nov. wjeczor
6 h. 50 m , na deschczik pokasnje.
<© Potny meßaczk, 28. nov. rano
5 h. 39 m., smeje mite wjedro.
10 15
11 7
11 48
Stoletna protyka.
pop.
Wot 1. do 14. deschcz a syma,
12 46 16. ßneh, wot 17. do 20. saßo
Mat. 9,18—26.
Ss.semr.Z Felix z V., ro.
M arje roop. Wopr. s. M ar.
Cäzilije
Cäcilija, k.,m.
Klemenza
Klimant, bz.
Khrysogena J a n ro ksch., ro.
Katyrny
Katyrna,k.,m.
Konrada
Konrad b.
48. tydzen.
6
6
6
7
7
Š !
32
30
29
27 JHI&
25
D
skhadz. I khow.
h. m. 1h. m.
Mat. 22, 15—22.
23.n.p.tz.tr. S tau .
47. tydzen.
O
Mat. 18. n -3 5 .
22 p .s t.tr.
46. tydzen.
# g
skhadz. khow.
h. m. h. m.
55 4
56 4
58 4
04
24
a wjedro.
57
56 M
56; M
55|H E
3
3
4
5
11 7 0
52 8 4
42 8 59
40 9 45
Uaspomnjenja.
14
1808. December,
h o d o w n ik ,
a wjedro.
m o 3 1 d n jo w .
Dny.
1 schtwörtk
2 pjatk
3 ßobota
4
5
6
7
8
9
10
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
Poßledni bertlik, 6. dez. dop.
11 h. 6 m , jaßne wjedro a tttjec*
skhadz.! khow.
skhadz. khow. snjenja pschipowjedz'i.
D Mtody metzaczk, 13. dezembra
h. m. 1h. m. I ä h. m. h. m.
pop. 12 b. 43 m , wutrajnu jtjmu
7 44 3 55 « E 6 44 10 21 Pschinjcße.
Songina
Eligius, b.
Anrelije
Bibiana, k-, m - 7 45 3 54 H E 7 51 10 48
D Preni bertlik, 20. dez. rano
22 m., ßnano milische wjedro
8 58 11 10 4aboh. tacze
Frz. Xavera Frc. 3£at>., ro. 7 47 3 54
poda.
49. tydzen. Luk. 21, 25—36.
© Polny meßaczk, 28. dezembra
rano 12 h. 39 m., milische wjedro
10 7 11 30 wvbkhowa.
2 . t t . a b h e i l t B o r b o r a , k. 7 48 3 53
Abigaila
Miklawsch E
Agathona
M arije podj.
Agrippiny
Judithy
P e tr Khr-, b.
M iktaw sch
Ambrosij, b.
Nj.podsM.
Entichian; L.
Pich. lanr. d.
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
3.1t. abheilt D am as, bz.
Epimacha
Epim., nt.
Luzije
G S udja, k., nt.
Kwatember Spiridion, b.
Khrystiana, st.
Johanny
Ensebij V-, b.
Ananijaßa
Sazar, b.
Lazara
njedzela
pöndzela
wutora
ßrjeda
schtwörtk
pjatk
ßobota
7
7
7
7
8
8
8
49
50
52
53
54
55
3
3
3
3
3
3
52
52
52
52
51
51
56 3
57 3
58 3
59 3
03
03
13
11 46
Stoketna protyka.
popS-wopredka ßneh. 10; jara syma,
12 17 »a to mite wjedro a ßneh, wot 22.
12 35 hacz do könza kruta syma.
12 54
31. dezembra: 4. tcrmija krnj1 19 itcjc reitty.
Waspomnjenja.
h$3 1 53
52 2 39
4 3 41
1 4 57
45 6 23
17 7 50
42 9 16
11 15
dop.
£
12 25
r *i 1 36
ish 2 51
Wo 4 12
51 Wo 5
51 Je? 6
8
51
51
9
51 Qj, 9
52
10
52 j <L 10
Ja n . 1, 19—28.
4.n. abheilt. Cz. s- M . n. p. 8
Nemesij, nt. 8
Abraham«
Ammona H Khrystian, nt. 8
Domascha
Domasch, j. 8
Beaty
Flavian, nt. 8
Viktorija, k. 8
Dagoberta
H adam aJeva Hadam a Jeva 8
52. tydzen.
25
26
27
28
29
30
31
7
7
7
7
7
7
M at 11, 2—10.
51. tydzen.
18
19
20
21
22
23
24
D
O
Porjedzetta protyka.
Evangelska.
Katholska.
50. tydzen
11
12
13
14
15
16
17
3
3
3
3
3
3
3
52
52
53
53
54
54
55
X» 11 2
He» 11 20
11 37
rf? 11 56
rř pop.
12 41
1 12
5!3
53
63
63
63
64
6;4
56
57
57
58
59
0
1
t*
2
2
3
4
4
4
5
10 38
11 56
dop.
1 13
2 28
3 41
4 52
Luk. 2, 1—14.
Bozi bień Božidź.n.J.
Schczepana Š<5ĕpaii, nt.
J a n a sczen. Jan, jap.
8
8
8
Njewin. dz.E) N jew . dzecz. 8
Domasch K. 8
Jonathana
8
D avita
Rajuer, b.
Sylvester,
bz.
Svlvestra
8
n
HE
HE
HE
«
1
2
3
4
5
6
7
50 5 57
36 6 54
31 7 42
33 8 21
39 8 52
48 9 16
55 9 35
15
a
i - i i c o i c o i n o i o o i o o o o o o o o o o o o o o
.
H H (M (M W f0 ^ ^ is tC D ^ C 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0
«ä
h ^ co^ l o o o o
n
h i o o
«
O
H
N
n
^
i O
i s
t ^
N
C
C
O
»
-M
»st
b*
"H
b-
b-
„-'(M ^ CDCOOf M^ CDGOOi OOi C O O We O i O C O O O c D C O O
H H HHH( M! M( MCO C O ^ C X ) ( MC s i
rHGOO
>
= »st"
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
l
iC LO O 1C
CMiOI>
1 1
1 1
* 1
t
*
•s?
c
S s
O §
O
O»
_ _ T < rH
g
g
I
1
I. iO O iC I l O O I O
I <N lO t> 1 03 tO l i C
I O
liC
1
1
1 I
l 1
S
g
5.
„
»
«
S
g
1
1
II
ř#t3
S g
L
—
fri
w
b
I
1
I
1
rH H 03
1 II
1 II
1 II
1Z ^ Z Z
i
I
1
I
1
03 lO
03
I
I
1 1 1 I ^ ^ S I S
1Z Z Z Z
1 1 1 II
1 1 1
|HHHHHCq(M (M COC O^CO(M CDO OOO
I
.
»st
»st
tH
II
II
03 ^
I > '0 C O C O O i C O t - O i O ^ X C O
H v—
1rH rH 03 03 03 CQ lQ 00 rH
lO rH
1 1 1 1 II
1 M
M
II
l ^
^
^
^
ist
^
—
— ,
«5i>>o(M O [H iO (M O i>iooinoioo
o
HCOlOC-OO
( NHt l l OCr r H^ COr Hl O 1 lO
N 3 8
o
1 lO
i
1
1
1
1 |
l
I
I |
1 |
O
^
1 "
Ä- R- u
S ß s
hi-h
60
1
1
l
§ -
o
1 1
1 |
H H H f O ^ LO
60 »
st CO CO »st CO
so
»st
»st
»st
WCOiO0l>QOOH(MiOÔCQif5OiO
H H H H H C v
KMIM lQ O-
1 II
»
rr»
CT3
I
1
II
»st
Hr•g- »
iO 1
*2»
'S
1
I © ©
1inio
O bb- ■
H
*
b» ^
b»
^ t»
H CO
CO S
O
_ t-irH COlOCOOO©rHCßincOOCOCO©COCO 1 CO CD CO 00 tO
hT~
H H H H H (N N N B 5C O tO
1 CO © CO © CO
O
II
o
i
n
1 1 II
o
i
o
rH CO r*l CO C~ 0
o
5
i
II
1 II
n
o
i n
o
o
S J M lO 00
o
rt
II
o
T ł
o
1
1
1 I ^ ^ S S
i
t«
liO O O
| (M iO lO
i
1 1
i
1
i
1
i
i
1 I
i
i
I
I
.* *
5^
>15 V
«
K api
ta l.
Wobliezerrje danje.
«
§
1
1
CO N Ł
C
5 C O ,« 5 IN
C
* CO »st SO
CO ist
»st
»st
cO iO^Ö iHîOO CO Ô O CO M CK M O tîOiOO
rH rH rH rH rH CQ Ol CO CO CO C
*- rH lO 00 D
** O* lO
I I 1
1 1 1
-g
i
I 1
1 I
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 II H H H M 2 S
i
•FŚ‘2=
1
I
|H H H H (N W (M C O C O ^^ iO O istO iO O O O
1
H H(M CJiO iO O
CMiQ
i£) m
»st
.st
ist
ist
•* (M iO t'0 (N iO I> O N iO O iO O iO O
eq^cooii—
icoiooo
m c- h to
io
*
j
1
1
I
N
1
I
I
I M
I
1
| H H H H H ( M C 1 ( M W ^ Q ( N iO O O O
M
h h c o i o o
rH CO
rH iC O lO O L O O lO O lC O O O O O O O O O O O O O
.
P3
H
H
t
M
i
M
W
e
o
^
^
i
f
j
ö
D
-
a
^
O
O
O
O
O
O
O
O
H(Mco«îOOOO
| H lO O?
^H
P u n t pschezo telko np. pkaczi, kaz zen tn ar m arkow .
A na wopak:
Z e n tn a r pschezo telko m arkow placzi, kaz punt np.
l
W o b lie z e n je , schto p u n t p k a e z i, h d y z je z e n t n a r 1, 2 , 3 a t d . m a r k .
l
Ćer
5'
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 II 1 1 21
H«'
~-sr
- S:SS = ••£■3’
H
"4 ^ 1
®Q l|^0JK )H Offi00»]0ä0'tf‘ 05f0H 2
25
w
OCOCCOOlÜlrfÔStNSh-1
3
-S
_ D
-a 2
3
&
1111111111R
a
W
00 dS 05
'S:
It^ » M ffi
<Ö
*
2
2 ,* '
— 8 7*
tO
Lt--Lt--ŁH-Łl--Ł>--Łt--Łt—
Lt
—
1«
t,
O>—
t0C0<l05Üi^05W
K
I 1 1 1 1 1 1 1 1 1 |2
"
K
o
s
«*4
f*
5t
>■*«
«*
4**
P
r*
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 II 1 1 1 1 1 =f
tOtsStOtOtOh^h-1»—
Lh-LM-H-L
f If
GOOirÔOh-^CO^lÜi^bO OQO —
1
to os ««a
hsrfe-^tot—
‘ rfiLocoi—
LOsOtco
2
S5:
1 1 1 M 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2e
i*
„ ~2
5:2*O2O3O2bSb3bOb3bBb3t>StN3bStv0h-l l—
‘ I-1 3 -5 .3 tot-ôôo-aoiC niôotov-ô^CD-a
i 3
’
s
3
F
Z-L
3 5.
3
""
~
F
g
co to oi
1 1 II 1 1 1 1 1 1 2
I—
4 h—
1ř—
4 H4
it» a io ff)
1 1 1 1 1 1 1 1 II
rr
I
2
rt, -*3 c**"
8 S=
gä: 5
COtOCOtOt^tODOtC!>ODO 3 .. vS
O co oo ^
cn iř» w k) k
™
F
1 1 I 1 1 M M I 35™-ö
32
j=T°
§
»
OOÔÔ^Cnüirf^COCObO
Ifk 00 U
> C5
||L co
O
)
-
«5»
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1g ^2
"■ ! >
0c-a-aO2OsO'O'iîf«-Co 5 " 1
O O 'O O ' O O l O ö ’ OO'i
r?
er
ssř-
1 1 1 1 1 1 1 I I 1 1 3£ !
~ Lf
3
^^tf*.Q3C£O3O3tOfcOb0 3 2 —
OOÜ'tNO'X'CSOOO-Î^H-*•2
3
■C
»
«-* 0 *'
*
—1
- 4 s
3 -• -°
e*
£J«.
1 11111-II 1I 2
1 1 1 1 1 1 1 § ZN
3 s5er3S
1 1 1 1 1 1 I I 1 1 2 J-jj,
1 1 I I 1 1s s s s s I f
rr
ö
S
<*
o
4V*
p
»
>s
Kf
Q^-4
-ff
r»
<*"
-S
4*<
P
4-^
rr
-e
>2?
P
n
«*•«
N*
5
P
«
<-»
-v
P
rv
«*4**
I I 1 1 1 I I II 1 1 1 1 1 1 1 51
3
3 °#
-- » I
aiO'O’ O iifi.łř -^ ^ i^ ^ O J W W w cu w - 2 g
o ^ w HM
f fil^
- jôci ^
JC
wh o 2
%
ci-q
HM
^ co icaO^' w
ö 'f C
e
1 1 1 1 1 II 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 i f
~*S:SS'
3 "-L-32
«£
QC-q03Oi*>.C0t>a>-ł OtSCC-3a:O'łł^Mi
9
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 II Iq, 3sQ
ll
C D a)0C 'j-]< i-a o -a 0 5 ffl0 5 0 5 0 :0 i0 '
-jiMWMOÔt^lfflOOD'JO'OJMOOO
fcoeiło-^bSłfÔLtoôsCLOo
or # "L
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 II 58 Sy»
«gr
0 D < i* a 0 5 0 ^ c^ ü tcn c^ cn ü ^ ^ ü ^ o i^ 3 - £ b?
O Ü iO Ü ’ OCOGOÔÜi^WNJKOcO 2 25
9
‘1—
‘t-1 1 1 1 1 1 1 1 1 12 3 A
=
2-tt
L;
rfa- 0» tsS I-1
cOCCCOeOcOcOGOCC
HK>W^0>lf»KlOC0<]Ü>WiÔ®0! %
fc$
05 C
C tD iř. Ci C H Cc O C
C 05 C
n
“’S:
COC
sD1
—
11
—
1 i—
1!—
>
■1—
“■I—
1'—
11
—
1!—
Ł ^1
—
11 1 1 1
i f
"*-L-Z*-
3 ”A ?
1 | cnrf^rfs-cyüstotoi-ii-«
I tO cD00 -tr
-er q.
1 1 OOlO OlOtJiOO'OO'
D>OC
'
?
U’ OJt£>tölNSI>£>rsSlNSts3tOI-‘ l-‘ h-‘ l-‘ l-*>-‘ 1
2
|\5Üx<îOx^05tNOtv3i—
4 CO00 <1 05 Cn Ui »COO:^C5<1GCCOOÔ:^0105<1GOO
3 ex 00
N
>
O
X »3 es
hB W
* 05 »4 to
2
3^
S 31
5 "S:
tt»vw g Pvh *4u i ptzor »zjzvj (vtv^t iltQli 'v.tpm 4ii|ibt>|4 slu.xp;,qoW
r
s
H
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 S -ö S<
-^ Ir. f^
h-4
17
Hermanki a skötne mist
<bop. — bopofbnja; pop. — popolbuju; f. — konjaze wiki; ßw. == ßroinjace roifi; w. — wolmowe mist; l. — lenowe wiki;
ch. --- hcrmank; snamjeschko f reka skötne wiki, snamjeschko * Pak her mank a skötne roifi; hbzez niczo pöbla njesteji,
tarn je jenoz hermank.)
Wulki rözk.
8. Lipsk (hacz bo 16.).
6. Rabeberg f, Njeßroaczibko
tat.
7. Rölany f.
12. Dobrilug ßro.
17. Biskopizy f.
19. Hröbk ßro.
24. Kinsbörk t31 Drjezbzany-N. k, Luban *.
Mach rözk.
2. Rabcberg t , Grabin !• a
f , Luban f , Njeßroaczibko
ta t
4. Pülany t8. Zaroro.
9. Potczniza t14. Kinsbörk, Shorjelz.
15. Kuloro t, Shor>elz f, St.
Darbnja t- Gaßyn * a k.
16. Hröbk ßro., Luboras *, ßw.
a k., Dobrilug fern.
17. Khoczebus k a t18. Kalaroa ßro., Shorjelz Horn.
19. Kalaroa t a t .
'21. Kalaroa (2 bnaj), Biskopizy
t , Wöstroroz.
22. Wojerezy*, Drjezbzany-St.
ßymjcn.
23. Norooniestof f., Parzorot
24. Kamjenz t (dop.), Broby
*, Mikoras *.
26. Bubyschin -j-, Mischno t ,
___ Drjörokt.
_
1. Bolcßtaro, Barschcz * a ( ,
B art p. W. -ß.
2. Njeßroaczibko f a l , Rabe
berg -j-, Hröbk *, Boleßtaro
t . Bjerroalb * a f.
4 Wetoichow ßro.
5. Wetoschoro t a k , Wötran tz
Hkomacz t7. Stolpno, Noroaßöl, Wetoschoro, Bjarnaczizy^*.
8. Rösbork*, Dobrilug,Zahan
*, Las *. ,
9- Dobrilug, Zahan, Köstkoro
ßro., Hörka f , Luban f .
10. Hösnja f , Bukoroz f.
11. Lubin ßw., Zaroro f a t.
12. Zitaroa, Lubin t a k ,
Rukow t a t .
„
14. Rukow, Lubin, Zitaroa t a
k., Haljchtroro, Rychbach *.
15. Rölany f , Bukow, Rychroatb *, Wrötßkaroa t a k,
Pschibus < a f.
NB. Dokelz ßo hermanki bruhby pschepolozuja, hu smylki mözne.
Merz.
Juni.
Meja.
16. Wösbork f , Rabeburg f ,
2. Rakezy, Wojerezy, Bart *, 13. Shorjelz, Wulki Hajn t , k.
Rölany, Pschibus
a desk.
Wetoschoro, Scibenberg.
17. Wikoro f a f , St. Komo3 Seibenberg f . Kuloro tz 14. Wulki Hajn, Rychwatb *,
roro ßro, Rabeburg.
Shorjelz f.
Zaroro ro., Zahan*
18. St. Komororo t a k, Wikoro.
15. Bierwatd * a £., Hröbk ßw.,
4. Zahan Rabebergt, Beskoro
19. S1 Komororo, Trebule *,
Grabin t a k .
Broby ", Bjerroakb * a k., 16.
k a l
„ Koczebus ßw., Ka
Njeßroaczibko f, Pizii f .
21. DrjezbzauyN, Biskopizy t .
laroa ro. Wötran t a k .
5.
Dobrilug
tWrötßkaroa (4 bny) h. a koz.
17. Wötran, Shorjelz horncz.
6. <51 Komorow ßro., Pokcz22. Dubz ", Pizn (2 bnaj) * a
Grabin ro.
niza tk, Beskoro. (2 bnaj) * a k ,
18. Lubin k. a t7. S l. Kvmvr.tak,Pokcznizat. 20. Biskopizy t- Halschtroro t ,
Muzakoro * a f.
9. St. Komororo, Biskopizy.
23. Grabin k a f , Wulki Hajn
Huczina*, Rychbach.
10. Wojerezy ", Rabmerizy *, 21. Rychbach *, Muzakoro * a
t k a bitt.
Rölany t24. Wulki Hajn, Grabin.
!., Köstkoro t , k a ßw.
25. S t. Darbnja, Lubnjow ßw. 11. R"bmerizy, Rölany, Nowe- 22. Köstkoro, Parzorot, Drjorokf.
mcsto,
Luboras
*,
k.
a
ßw.,
26. Bu b y s c h i n t , Lubnjow f.
23. Khoczebus ßro.
12 Khoczebus ro.
27. Mischno (pop.), (3 bny)
24. t . Wjeleczin, Wojerezy t ,
28. Rychbach, Pokcznizat,Lubij 13. Sebniza, Kalaroa ßro.
Broby *, Wrötßkaroa t a !.,
14. Kalaroa t a k, Nowemesto
tat.
Wetoschoro ßro.
tak.
29. Lubnjow. Rychbach t, Köst25.
„
fof.
16. Hkomacz, Kamjenz", Bisko- 27. Drjezbzany *, Wrötßkaw
toro t, k a ßw
pizy t , Lubij * a £., Ka
30 Köstkoro. Luboras *, k. aßro.
kozan., Drjörok.
laroa (2 bnoi).
28. Bart t, Rösbork *, Barschcz
17.
Bukoro,
Drjorok
t
,
Rukow,
,t a k, Zaroro * a k.
Kaprleza.
Pschibus * a k.
1. Wojerczy f , Rölany f., 18 Pschibus, Gaßyn * a (., 29. Zaroro, Luboras*, ßro. a k.,
Hörka t
Nowe Mesto k. a t-, Ka
Wetruiza *.
30. Sk. Komororo ßw., Khocêlaroa ßro.
20 Rukow, Lubin ßro.
bus t a k .
2. Bubyschin, Wötran f a 21. Bubyschin t, Lubin t a
f , Kalaroa t ak.
{., Trjebule * a k., Wikolv
.
Aul'ij.
4. Wötran, Stolpno ttak.
5. Shorjelz t, Kuloro", Gaßyn 23. Wikoro, Sk. Komororo ro.,
1. Kalaroa ßro., Sk. Komororo
•at
tak.
Lubin, Wöspork t, Kins6. Njcßroaczibkot, Rabebergt,
2. Sk. Komororo, Trjebule *
bvrk t
Dobrilug ßro
a k., Dubz *, Kalawa t a
24. Kinsbörk, Barschcz* a k.
12. Scherachow *, Parzow +, 25. Rabcburg t, Hröbk *.
k., Hussa.
Dzeze *.
4. Kalaroa (2 bnaj), Rychbach
26. Khoczebus ßro.
•
13 Hröbk ßw.
*, Drjezbzany-N. k.
28 Wojere.y ro
14. Kamjenz t (bop).
31. Kuloro *, Zybalin *, Wok- 5. Gaßyn t a k., Rabeberg t ,
16. St. Darbnja tDzeze *.
bramezy *.*1267890
18. Wöspvrk f.
6 Njeßroaczibko t18. - 2 3 . Lipsk, Biskopizy t,
7. Khoczebus ßw.
Junij.
Kinsbörk t , Pözkoroy.
8. Rölany t1. Njeßroaczibko t18 —20. Khoczebus.
9. Rukow t « k .
2. Rabcberg t , Kalaroa ro.
19. Khoczebus * a k., Ba.rschcz
3 Rölany -f, St. Darbnja t- 11. Rukow.
+ a k., Rybarjezy p. Z. *
13. Wrötßkaroa t a (., Hröbk
4 S tara Darbnja ro.
20. Wrötßkaroa f n f.
ßro., Dobrilug ßro.
6. Mischno, (3 bny).
21. Pabeberg
16. Lubin t a k .
6. Luban,
23. Zarorok f a t , Drjorok t7. Pizn (2 bnaj) * a k., Be 18. Lubij k. a t / Seibenberg,
25. Drjowk, Halschtroro f
Biskopizy t , Poiczniza tskoro (2 bnaj) * a k.
26. Hösnja f , Krakowy ", Bole8. Stokpno t , Dobrilug ßro, 19. Pokczniza., Seibenberg tßkaro, Bukoroz f20. Rabeburg tLuban f.
27. Boleßtaro f , Rabcburg f9. Lubin ro , Khoczebus t , k. 22. Wetoschoro ßw.
28. Mikoras *.
23. Wetoschoro k a ta ro, Kalaroa ro.
29. Wetoschoro ßro.
10. Wrötßtaroa (2 bnaj) ro., 25. Wöspork tz. Krakowy t30. Wetoschoro f a k, B u b y
Lubnjow ßro.
' 26. Hösnja tz Zaroro t a k .
schin t11.
„
t,
Hröbk ßw., 30. Wikoro t a k .
Beta Woba *.
3
18
August.
Septmber.
Oktober.
November
2. Kulow *, Zahan *.
3. Zahan, Radcbergt.Njeßwaczidlo t6. Budyschin.
8. Kinsbörk t .
9. Bart f , Las *, @{. Komorow ßw.
10. St. Komorow f a f , Wetrniza *.
13. Lubin k. t15. Biskopizy f .
16. Pschibus * a B o l e ß t a w ,
Dobrilug f .
17. Dobrilug, Beskow f , Bole
ßtaw t , Pizn f , Pschibus,
Grabin f a k.
18. Grabin.
19. Wetoschow ßw.
20. Wetoschow f a f., Pokczniza t
22. Wetoschow, Shorjelz.
23 Shorjelz t , Gaßyn * a f ,
Rölany f .
24. Rölany, Bjerwald * a k,
Halschtrow*, Hrödk t , Brody *.
25. Kamjenz -j- (dop), Star»
Darbnja -f.
26. S tara Darbnja, Shorjelz
horncz., Wojerezy ch, Tre
bule k. a f , Lubnjow ßw.
27. Lubnjow t , Wötran t ak,
Barschcz f a f.
28. Mischno (pop.)
28.
—18. sept. Lipsk.
29. Wöspork *, Lubnjow, Wö
tran, Luban.
31. Luban f , Nowemesto-j- a k.
'6. Wulki Hajn, Köstkow f , k
' a ßw Kalawa ßw., Khoczebus *, k. a karp.
7. Khoczebus, Njeßwaczidlo t ,
Radeberg t , Köstkow.
8. Wolbramezy*.
10. Kalawa f o (.
12. Kalawa (2 dnaj), Wrötßiow (4 dny) h. a koz, Rychbach.
13. Rychbach.*, Hösnja-s-, Dzeze
Kukow, Zarow * a f.
14. Zarow, Hrödk ß w , Dobri
lug ßw., Parzow t , Sly
Komorow w., Stolpno t ,
Radeburg f .
15. Radeburg, Lubin ßw.
16. Lubin -j- a t.
17. Wötran f a 1. Mischno f ,
Drjowk f.
19. Drjöwk, Wöstrowz, Ka
mjenz*, Biskopizy, HIomacz
•j-, Lubin.
20. Muzakow * a k.
21. Bart *.
22. Khoczebus ßw.
24. Budyschi n t, Trebule *,
k. a l., Wojerezy ro.
26. Halschtrow f, Nowosalz,
Biskopizy, Seidenberg.
27. Seidenberg t, Wojerezy*.
28 Sebniza, Polczniza tü9 Potczniza, Khoczebus ß w ,
Wjeleczin, Miioras *.
10 Kulow *, Lubij *,a k.
11. Barschcz * a k, Zahan *
Zybalin *, Pschibus * a (.,
Köstkow f , k. a ß w , Sly
Komorow ßw.
12. Luboras *, k. a ßw.. Sly
Komorow f a f , Nowemesio t a k , Hörka t, Za
han, Köstkow, Gaßyn* a k.,
Pschibus, Bukowz f.
13. Khoczebus ßw.
17. Biskopizy f , Wöspork f,
Kinsbörk f.
18 Kinsbörk, S tara Darbnja f.
19. Radmerizy + a k., Dobri
lug ßw.
20. Khoczebus ßw., Wikow -fa k.
21. Wikow, Wetoschow ßw.
22. Wetoschow f . a k.
24. Wetoschow, Bjarnaczizy *,
Halschtrow f , Drjezdz'any.
25. Wulki Hajn
f 0 desk.,
Rychwald *, Pizn * a (.,
Beskow * a k., Boleßtaw.
26. Böleßtaw f , Brody f27. Koczebus f a k , Seidenberg,
Wölran -j- a k.
28. Wötran, S tara Darbnja,
29. Budyschi n -j-, Drjowk f ,
Rölany t31. Rölany.
9. Köstkow ßw. Luban f .
10. Khoczebus ßw.
11. Potczniza f, Lubin ßw.,
I
Sty Komorow ßw.
12. Sty Komorow f a (., Lu
bin
a k, Zitawa.
14. Zitawa f a k, Rychbach *,
Lubin, Sty Komorow,
Stolpno, Rösbork *.
15. Grabin f (t (.
i 21. Biskopizy f , Wöspork *,
Wrölßtawa (4 dny) a koz.
22. Wrötßlawa t o t , Kulow t ,
Dobrilug +.
23. Dobrilug, Radcburg f .
24. Kamjenz f .
25. Kalawa ßw.
26. Kalawa k. a t-
September.
2. Rölany f, Rukow w.
3. Rukow t a !., Kinsbörk t,
Zitawa, Bela Woda. *
5. Zitawa t a k., Rukow. Kho
czebus, Wulki Hajn f a t.
Hktober.
3. Scherachow *, Huczina *,
Rakezy.
4 Hörka f . ^Dubz f , Rybarjezy p. Z. *
v
5. Njeßwaczidlo + a L, Wetrniza *, Radeberg f , Gra
bin f a t. v
6. Grabin ro., Zarow w , Krakvwy p. K. *, Khoczebus ßw.
8 Lubin f a k,
Movemöer.
1. B art p. W. t . Hrödk *.
2. Njeßwaczidlo h. a 1., Nowe
mesto, Radeberg f .
3. Khoczebus ßw.
4. Rölany f , Bjerwald * a k.,
Lubnjow ßw.
5. Budyschi n, Lubnjow f,
Trebule *, k a l.
7. Drjezdzany N k., Hiomacz,
Lubnjow. Rychbach
8. Rychbach *, Shorjelz f ,
Las *.
Dezember.
1. Mikoras *.
2. Rölany f .
3. Rukow +.
5. Nowosalz hod, Drjowk,
Seidenberg.
6. Seidenberg f , Dzeze *,
Gaßyn * a k., Pschibus *
a k.
7. Pschibus, Radeberg f , Nje
ßwaczidlo h. a l- Brody *,
9. St. Darbnja, Lubnjow hob.
10. Wojerezy *.
11. Pizn hod., Beskow hod.
12. Biskopizy +.
13. Barschcz, Bukow, Wrötßlawa l.
14. Rölany, hod., Hrödk hod.,
Luboras *, ßw. a k.
16. Dobrilug ßw., Drjezdzany,
hod. (2 dnaj).
_
17. Wrötßlawa, hod., Trebule
h. a l.
18. Halschtrow hod.
19. Muzakow hod.
20. Kulow *•
Wuczah se sakskeho sakonja, dokhodny dawk naftupazeho.
klassa:
la .
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
lktiiy dokhöd:
psches
„
„
„
„
„
„
„
„
„
„
400— ftOO mk.
500— 600 „
600— 700 „
700— 800 „
800— 950
950— 1100 „
1 1 0 0 -1 2 5 0 „
1250— 1400 „
1 4 0 0 -1 6 0 0 „
1600— 1900 „
1900—2200 „
dawk:
1
2
3
4
6
8
10
13
16
21
29
mk.
..
..
..
„
„
..
..
klassa:
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18
19.
20.
21.
dawk:
lktny dokhöd:
psches 2200—2500
2 5 0 0 -2 8 0 0
2 8 0 0 -3 1 0 0
.. 3 1 0 0 -3 4 0 0
3400— 3700
3 7 0 0 -4 0 0 0
.. 4 0 0 0 - 4 3 0 0
„ 4300—4800
„ 4800—5300
5300—5800
„ 5 8 0 0 -6 3 0 0
mk.
„
„
„
„
„
„
„
„
37
45
54
63
72
82
96
112
128
144
161
mk.
„
..
..
,,
„
„
19
Dzeczi pschi khartach.
H laj, kharty dzeczi nam’fciju
A pschi hraczu tez s m olom ßu,
N a kschinzy s khartu plazaju
A ßu w e wulkim wjeßelu.
W y dzeczi, na to kedzbujcze,
S o hracze njeße ujesboze,
B u r uekotry je psches hracze
Wscho shubik, schtoz hdy mejesche.
D u z czißncze kharty do khachli
A wsmicze dzeto do ruft;
Schtöz khartam ßwjcczi ziwjenje,
S s o sbozu wschemu wotrjeknje.
_____ ____________
3*
20
mjenje hobza. N a pobobne waschnje mamh p öln e
Poinhllj Böh!
H byz ßu nascht wützojo nehby bo, nascheho kraja pkoby a sköt sawesczeny. T o la „Pschebzenak" chze
pschischli a jön wobbzekacz poczeli, mejachu w oni na hischcze w jele waznische sawesczenje pokasacz.
S aw escz ßebi s b o z o w n y ps c h i c ho b . Zletko
wscho pschesjene. Schtoz by narostko, by sa wschech
hromadze narostko, schtoz bychu shubili, bychu wschitzy wschak nichtö ßwöj pschichob w ßwojej ruzy nima, a
shubili, schtoz bychu ßebi nahromabzili, bychu ßebi sa tön ßo hischcze narobzik ujeje, kiz by Prajicz mohk:
wschech nahrom abzili. Tak besche s woprebka. Dokho ja chzu sbozowny bycz, buz to tez wescze bubu.
Pak, toe ßo, tote njenbzesche, a bürsy poczachu ßo T o la pak müze közby sa ßwöj pschichob w jele czinicz.
bo volow a M oro bzelicz, tak so mejesche közby A w tym nastupanju reka, wukuycz a saßo wuknycz
ßw oje wobßebzenstwo. Schtoz by ßebi nabzekak, to a pschezo saßo wuknycz. S o to bzeczo w schult
by jeho byko, hbzez by schto shubik, tam by to jeho czini, sa to ßo wliczer stara s rtom a, hbyz je trjeba,
ßam eho potrjechiko. Tak je to wostako hacz bo s kijom, a rosomni starschi, hbyz wuczer jich ßynka.
nowischeho czaßa. Netko Pak poczinaju lubzo saßo trochu s lesku pomajka, ßo teho bla na njeho njeßo sjebnoczecz a ßwöj wuzitk hromabze pytacz, a ßu wottorhnu, jako by jich bzesczu schtö we kajku kschiwbu
ßo bo wschelakich tow arstw ow sjebnvczili, so bychu cziuik. H byz je ßyu se schule, Potom ßo wuknjenje
tak wschitzy bo prebka pschischli. A sa hrozazu häkle tak prawje sapocznje; pschetoz netko pschima
schkobu ßu ßo teho ruuja bo tow arstwow sestupali, ruka bo powokanja, kiz byrbi czlowjeka czaß ziwjeuja
so schkobu, kiz na jeneho pabuje, wschitzy njeßu. ziwicz. A le ßu netko wschitzy swülniwi na wuknjenje?
T o ßu te wschem snate sawesczenja. Wscho ßo sa- H byz sa hölzom , kiz je schulski czaß pschewinyk,
hlabacz bzesch, hbze jeho a kajkeho jeho husto
wescza.
Wsche nasche bomy ßu w krajuej w opalnej uabenbzesch? W jeczor ßyba w korczmje, najprjebh
kassy sawesczeue. D o ujeje közby wobßebzer boma porebko, ale posbzischo husczischo, a tam wuknje
leto w ot leta bawa, a w otpali ßo zabyn born, ßo kharty hracz. B je s nies), takle m yßli ßebi, w ßwecze
schkoba s nawbatych pjeujes saruua. Pokkabuiza tu njenbze. Kharty ßu nusnisd)e, hacz wschebny khleb.
zaneho bzaka ujesaßkuzi a jejni sarjabowarjo a Lube bzeczo! Kharty ßu mkynske koko. Kaz mkyuske
taksatorojo tez niz; pschetoz czi am pjenjezka se koko sornjatka rosm jecze, tak kharty tw oje sboze, so
ßwojeje möschnje njebadza; bzak ßkuscha wschem napoßlebku uiczo wysche ujewostanje. K khartam
bomwobßebzerjam, pschetoz w on i ßu w otpalenem u pak ßkusd)a „zigarra". Hülczk müze lebma zypy
bäte pjenjesy naw baw ali. T eh o ruuja ma uim ale bzerzecz a wusbehnycz, byrbi hizo kuricz. P ren je
közby ßw oju bomjazu nabobu, ßwöj sköt a zito a kroschki, kiz saßkuzi, byrbja na zigary wazene bycz, a
ßyno sawesczeue. Trjechi ßo, so sa krötku mjenschiuu hby by psd)i tym sd)kürnje njemek a boßy behacz.
straschny w oheü komu wscho bo pröcha a popjeka byrbjak. Nekotreho w olazeho je „Pschebzenak" wibzak,.
pschewobroczi, a nim a ani sorua sa wußyw , ani so by lebma wokej na khribjet boßahnycz mohk, ale
stwjelza sa sköt, bha w opalna kassa nastatu schkobu zigaru w hubje mejesche. S n a je mtobzeuz netto
saruua, a w otpaleny hospobar ujeje, kaz besche to ßw oje kharty, möze tez zigaru wukuricz bjes teho,
w prjebawschich czaßach, sa wschön czaß bity. Dzak so by zurka pocziuik, potom poba ßo na to tsecze
ßkuscha saßo wschem bruhim ßobusawesczenym, kotsiz w azne — na rejwanje. A je to tsecze nawuknjene,
ßu leta bokho bo kassy pkaczili a uiczo s ujeje uje- potom je 1 5 letn y hölczk bostubowak a poknje w umeli, uiz Pak pokkabuizy abo jejnym sarjabowarjam wuknyk, so müze misd)trej a hospobarjej psches hubu
pschejecz a jemu wotm olwjecz, kaz hkupemu hölzej.
a agentam, pschetoz czi ßo ßam i s ujeje ziwja.
W oßebje wazne je tez sawesczenje ziwjeuja. Puki by saßkuzil, te pak sakon ujebopuschczi, a buz
N iz wschak sa burow abo sahrobnikow; Pschetoz hraje hölczk wulkeho knjesa. S o to spoczatk k sbozu
hbyz czile wumru, je tu samozenje, a sawostajeni ujeje, ale bo njesboza wjebze, ßo snaje, ale schtö
m özeja s njeho ßo ziwicz. A le sa sastojnikow je kcbzbuje na to?
Ne, hinak masch wuknycz. Knihow, kiz bo
sawesczenje ziwjeuja jara rjana wez. W e ßo, ma
sastojnik, je-li so bokho ziwy wostanje, bo pokkabnizy powokanjow pschimaju, je boscz a naboscz. M koby
w jazy Pkaczicz, hacz skönczuje s ujeje wupkaczene ratar müze ßebi sa tuni pjeujes te abo brühe ratarske
bostanje; hbyz Pak mkoby wumrje, tehby bostanje sa knihi kupicz a w nich czitacz, a woßebje berje ßo
ßwojich sawostajeuych w jele wjazy, hacz je bo po- tez sa to „Sserbski Hospobar" hobzi. Schtöz jön
klabnizy nabawak, a sawostajeni ßu netko sastarani. pvrjabnje czita, smeje sa leta rjany pokkab weboS tak o ßo je, so je sastojnik jenoz jene leto pkaczik, moscze. N iz to je to wazne, so ßo wscho netko tez
ßnano 4 0 0 hriwnow, a je pschi ßwojej sazuej ßmjerczi tam rabzeue wuwjebze, ale to je to wazne, so mkoby
sa nje 2 0 ,0 0 0 hr. tvupkaczene bostak, schtoz ßo w ot ratar s njeho nawuknje, ßebi w o tym a bruhim ßam
bruhich ßobusawesczenych nawbawa. A le, kaz be hizo myßlicz, ßam pospyty czinicz a tak netko s wotewrjeprajene, tajke je, sa wobßebzerjow ßo tele pokkabnizy uym aj woczomaj hospobari a niz spizy.
21
Schtöz ma briifje, hacz ratarske bjefo, byrbi
saßo bo bruhich knihi hlabacz — jeno niz bo khartow
a bo schklcnczki. Tak potent neschto hübne nawuknje,
a hbyz hcwak robue ziwjenje wjebze a lutow acz tue,
je ßebi s B ozcj hnabu sbozowuy pschichob s a wcsczil.
T eh o u m ja masch na to bzerzecz, so ßebi tez
s tr o w o s c z sawcsczisch.
S s w o jn strowoscz tu zylym ziwjenju trjebasch,
a prawje je, hbyz ßo praji, strowoscz je najwjetsche
bohatstwo. N etto wschak közby toe, so khoroscze
B üh segele a B üh saßo bjerje. T o la Yak ßebi tez
nechtözkuli ßam se ßwojcj mittu ßw oju strowoscz
skasy abo brusy jemu jtt skaza. A ty chzeiny tu jenoz
na to a brühe spominacz. Pschißahany njepscheczel
wscheje strowoscze je palenz. T o n czlotvskej strowosczi
s najwötrischim lopaczom jnmu ryje. H nsto wibzimy
lubzi, kotsiz bechu nehby strowoscz ßama a ß ylni a
czerstwi, so ja neschto let jim stawy tschepotaju, a
so ja gatie bzclo mozy nimajit, a wobliczo je Klebe
sag ßmjercz. Praschamy ßo, schto je jim swabzilo,
bha je zelniwvsczu tta palenz pokasuja. S tym pak
njeje boscz, so tajzy ßaw i ßebi strowoscz kaza, ale
tooni tez hnsto ßw oje bzcczi bo Palenza nawucza.
Dzeczi tu a tarn neschto palenza ßrelmu a börsy ja
nim pytaju a ßu ja neschto czaßa bo picza ßo nawuczile. S a bzcczi Pak je palenz najßylnischi jeb,
kiz niz jenoz czelo, ale tez rosom kasy. H aj, palenzpiczk ßwojiin bzeczom strowoscz rubi, Prjeby hacz ßu
ßo narobzile. Közby wuczer to we a pschezo saßo
s now a shoni, so ßu najhubjeüscho wobbarjene bzcczi,
kotrymz niczo bo hlow y njcnbze, bzcczi s palenzowych
bom ow. A hbyz ßo sa sanbzenosczu na buchakhorych
w khorownjach praschesch, bha shonisch, so je sich
najw jazy s palenzowych bomow pschischlo. T eh o
bla, schtöz chze strowy bycz, njech ßo palenza hlaba.
Strow oscz ßebi bäte zaba czerstwy powetr. N a
to ßo, bohuzel, mato bzerzi. Lubzo ßebi mhßla,
powetr je batmo, buz brje tez tajfa w azna wcz njebubze. A tola je najwazuischa. Husto wibzimy, so
w sanjeschwarnjencj wobze ryby könz wosmu. S p rew ja
besche pscheb neschto letbzeßatkami p oln a rybow a
rakow. Hbzez by pob kamjen pschimnyl, by ßo
tw ojeho porsta rat se ßwojim aj schczipalzomaj bzerzak,
hbzez pob fers pschi brjosy pom aßal, by czi rjana
ryba bo blonje sajela. Lubzo ujewjebzachu, schto
s rybami sapoczecz. A netto? Dokelz je tooba
psches fabriki sanjeschwarnjena, ßo w e wobze ant
zaba wjazy njepokaze. S ch toz je Pak tooba ja rybu,
je powetr sa czlowjeka. Jen oz w czistym powesje
mözesch strowy bycz, niz Pak w njeczistym. A tola
to lubzo njewopom nja. Jstw y w ostanu w symje a
lecze sesamkane a ant woknjeschka ßo njew otew ri. A
behaju bzcczi w symje s burjemi w on a n u ts a w oftaja butje troschku powoczinjene, bha ßo uaßw arja,
jako bychn schto w e schto wobeschte, a tola je jara
berje, so neschto czerstweho powetra bo jstwy puschcza.
W makych komorkach spja lubzo, kaz naworschtowani
a wschubzom je wscho sesamkane. M ubrischi bychn
byli, hby bychu ßo ja ventilaziju starali, woknjeschko
troschku powoczinjene wostajili, tola tak, so na nikoho
njeczehnje. A schtoz je najwaznische; bzcczi ntaju,
ta t bolho hacz wjebro nekak bow oli, wonkach bycz
tta powetsje. Közba mjenschina, kotruz njetrjebawschi
nutskach pscheczinja, je ja sich rosw icze shubjena.
S nasym njenja ant s m olom telko khorosczow njenastanje, kaz s teho, so ßo w ot njerosomnych maczerjow
sababjene sa khachlemi bzerza. Tajke bzcczi, we ßo,
potom niczo njesnjeßu a byrbja khorowate wostacz.
Wysche teho Pak ma tez tooba wulku hojazu
mvz. S ta r i Rom szy bychu ßo wschebnje tupali a
R u ß ojo hischcze bzenßa közby tybzen s najmjenscha
junkrücz bo ßwojeje parneje kupjele ßo pobabza. A
pola n aß? Rekow a hatow je boscz, ale lubzo bo
nich njepschinbu, khiba so ßo bzcczi tu a tarn w okupaju. D orosczeni Pak ßo s wulkeho bzela, hbyz
tooba a piw o shromabami bo ßo lija, czisteje woby
büke boja hacz köczka. S teho netto wukhabza telko
tojele khorosczow. Dokelz ßu Potom wsche Pory na
czele satykane. ujem öze ßo czelo tak rjez prawje w ulofczicz; wschelake njestrowe pkuny a jeby wostanu
nutskach a sajebojcza krej a czlowjek skhori. P o to m
wokaju lekarja a tön byrbi je ßwojim i krepkami a
pulberkami pomhacz. N e, tak njcnbze, bo woby
s tobn, ßy-li khory, bo czopkeje, a ßh-li strowy, bo
symneje. T o je haptyka, kiz ma lepsche krepki, byzli
zana bruha. S czeho bha pschinbze, so khorownje
a kupjele telko tojele pom haju? Dokelz ßo tarn
tooba s khanami na khorych lije. S czeho je Pschi
schlo, so je Kneipp w B ayerstej tyßazam shnbjenu
strowoscz w roczil? D okelz je jich saßo na toobu nawuczik. R osom ni lekarjo pschezo saßo napom inaju,
so m aju ßo lubzo kupacz, abo s najmjenscha zyle
czelo mycz, a to czim husczischo, czim lepje. T o
polekuje strowosczi böle hacz schto brühe. S s a m o
ßo toe, so powetr a tooba to jeniczke njeje. Czlowjek
m a porjab bzerzecz to zylym ziwjenju, m a s rosom om
bzelacz a wotpoczowacz, .jescz a picz a w niczim ßo
njepschewsacz. S ch töz to wscho wobkebzbuje, möze
tojele sa sbzerzenje ßw ojeje strowoscze czinicz, a Po
ßwojich mozach ßebi strowoscz s a w e s c z i c z .
D okelz Pak je buscha hischcze wjazy w inojta,
byzli czelo, mam y ßebi tez pytacz, sboze ßw ojeje
b u sc h e s a w e s c z i c z .
T o njeje zane pöblanske
praschenje, hacz ßo schtö w o ßw oju buschu stara abo
niz. Pschetoz czaß pschinbze, so na ßwöj born a
ßw oje kublo wjazy ant njepohlabasch, so w o wscho,
schtoz je czi na semi schto byko, wjazy njerobzisch;
tehby Pak bubzesch sa ßw oju njeßmjertnu buschu
weczny statok Pytacz, kaz lastojczka ßwöj born pyta,
22
hdyz w naleczu k n am s zusby pschileczi. D e rje sa druhich n o w in n a tajke krotke a tu n je waschnje telko
tebje, hdyz jö n namakasch. T ajk e staran je w o duschn w jele s najwaznischich podeńdzenjow se ßw eta, kaz
Pak m a ßo hizo w rnkodosczi sapoczecz. J e - li ßo tez se S s e rb o w njenashonisch, kaz se „Sserbskich
tarn sabyto, bo zyka w uw ostanje. S ta r y ßo ra b bo N o w in " . S a njedzelske n a tw a rjen je a pow nczenje
zaneho druheho bom a njepscheßybli, borosczeny rab rnanty potorn „ P o rn h a j B o h ", kiz, hacz rn n je häkle
zan e brühe p o w o lan je w jazy njenaw uknje, a schtöz s nowischeho czaßa, w opraw dzity pvzohnow any khvd
je buschu sanjechak a czeko form if s Ivschtann a Po ßerbskich doinach khodzi. Chzerny wsche ßw oje
zabosczerni, tö n ßo w posdzischich letach sczezka n a herbste knihi a now iny se wschej ßw em osczn czitacz
schto lepsche nakozi. R osom ny czlowjek byrbi s psalm istu a tak ßerbsku recz sa pschichod ßebi sawesczicz. T o
p rajicz: „ M o ja buscha zada ßebi Po tw ojich pschi- je hizo srudnjc doscz, hdyz nctkole tu a tarn
twarkach, K njeze Z eb a o th ", a w o p y to w ar B ozeho w S se rb a c h born ßo poknpi a sw ottorha, hdzez ß u
dom u bycz a ßw erny staw ßw ojeje zyrkwje. T o je psches letstotetki ludzo sbozow ni ziwi byli, a tajkich
w azn a wez. Pschetoz kaz kozdy bom jazy wscheduje dornow, kiz ta t saüdn, snajerny wjele, ale to by to la
s hospobarjow eho rta ßkyschi, schto m a w hospodar- ßrnjerczsrndnje bylo, hdy by po czaßu schto do ßerbstw je sa bzeko a schto m a bokonjecz, rim je tak zhrkcj skeje semje pschischok a sa ßerbskej rcczu ßo praschak
közbernu staw ej p raji, schto m a czinicz, kak m a ßo a jernu by ßo w otrnolw iko: „ T a je tu nehdy ßo
sabzerzecz, je-li so chze ßw ojn buschu njewobschkodzenu reczala, ale w o n a tu w jazy u jeje". H dyz Pak
sbzerzccz hacz bo ßrnjercze. D u z zau a lepscha ra b a S s e rb jo ju h a ja po poboznych w vtzow waschnjn a
n a ßwecze ujeje, hacz ta, bzerz ßo k ßw ojernu B ozernu ju trjeb a jn , dha w o n a w ostauje, dha budzeja herbste
bornej. T ak s a w e sc zisch ßebi sboze dusche s po- rja n e synki bäte klinczecz s dzcsczoweho rta, kaz s rta
rnozu B ozeje h nady sa wccznoscz.
w nczneho schcdziwza, budza klinczecz pschi Luziskich
S kouczuje Pak chzerny, dokelz w ßerbskiiu kraju horach a w e Luziskich holach, budza klinczecz pschi
bydliiny, hischcze n a jene w azue sawesczeuje pokasacz. w jeßelych a srndnych podeńdzenjach ßerbskeho l»da.
n a s a w e s c z e u je ß e r b s k e jc re c z e . S scrb sk i lud je P o to rn ßo dopjelm , schtoz je nasch njesapornnity
pod d au uernskeho khezora a sakskeho krala, a Won njebocziczki spcw ar D o rn a s c h k a w Iccze 1 8 8 3
m a ßo pod tu ty in szeptarjoin derje a je jern» w jele w „M issionskim P v ß le " spewak:
dzaka w iu o jty a pod zau u d ru h u rnvz ujecha a tez
S ch to dha bndze sa sto let
njernoze. K u p a w raüschiin in o rju w ostauje w ra ü Hischcze widzecz tutön ßwet?
schirn m o rju a ßo ujehodzi bo w jeczorueho m o rja
J a a T y, kiz nett tu ßrnoj,
pscheßadzicz. T ajk a kupa bjes neiuskirn lubont je
T eh d y w jaz' tu njeb'dzernoj. —
ßerbski lub. T o n njernoze s njeho w on a tez ujecha
A le hischcze budze s Bohorn stacz
s njeho w on, dokelz ßo jeinn tu derje dze. A le
S s e r b s k i ßyn a ß e r b s k a rnacz.
ß w o jn recz ßrne ßebi wobkhowacz a chze ßebi w obkhowacz. W nowischirn czaßu wschak je w jele S se rb o w ,
Roshlad w tzwecê.
kotsiz w o ßerbskej reczi niczo w jazy wjcdzecz njcchadza
a n a to dzerza, so bychu sich dzeczi zaneho ßerbskeho
S a ß o ßiny leto s B ozej poinozn pschekroczili.
ßkow a njepikle, a ta t ß u herbste ß lo w a, kiz |u , tak Nekotrn kroczel ßrny w nim czinili, a kozda njebe
d o lh o hacz ßo w e Luzizy pola dzelaju, tu klinczake, lohka. T o la wscho je ßo snjeßlo, dokelz je naß B oh
w sich dornach wotrnjelkke. S o tuczi ludzo czi n a j- na ßwojirnaj kschidkornaj noßyk a duz nam niczo
m udrischi njejßn, hnydorn pytujesch, hdyz n a nich po- brühe njewnbu, hacz so ßo B o h u dzakujerny.
hladasch. A le schkodn to la n aczin ja a po ßw vjirn
Nasch ßerbski lub rncjesche w m injenyrn lecze
dzele ßerbsku recz sahubjnja. T o Pak to la ujeje w ulkn a w azn u ßwjatocznoscz. M acziza ßerbska, tu to
niczo praw e, hdyz schto bo ßw ojeje inaczerneje recze zohnjow anjapokne lite raru e tow arstw o w S serb ach ,
rn b a . H dyz N ew zy ß w o jn narodnoscz a ß w o jn recz ßwjeczesche jn tro w n n ß rjed n 1 8 9 7 ßw oj polstaletny
wschudzorn, tez w e w ukrajn, w Czechach atb., ßebi jubilej. Psched 5 0 letam i bechu ßerbszy n aro d n o sdzerzecz p y ta ju a w y jim to sa sko nirnarny, dha sm yßleni m nzojo hro m ad u stupili a ßo bo to w arstw a
chzerny w o t nich wnknycz, tez ß w o jn rnaczernu recz sjednoczili, kiz mejesche ßerbsku recz a m yßl hajicz, sa
hajicz a ßebi ju sa pschichod s a w e s c z i c z . T o ßo czischcz ßerbskich knihi ßo staracz a wscho dobre
ja ra derje hodzi. W schedna ro srn o lw a njech je w S se rb a c h podpjeracz; a duz tu to now e tow arstw o,
ßerbska. P o c z n n starschi tu hinak, potorn je ßo kiz mejesche sa zyky ßerbski lud m aczerne pschißnschborst) poßlednje herbste ßlow o reczako. S s w e r n noscze a m aczerne staroscze, „M aczizn ßerbsku" ponjech ßo herbste czaßopißy czitaju. „S serb sk e m jenow achu. T o w a rstw o m a ßw oje rjan e m jeito we
N o w in y " njedyrbjake w ânyrn dornje pobrachow acz. wschej czesczi a je njew nrjeknjom nje w jele dobreho
W o n e to saßkuza, niz jenoz teho dla, dokelz ßu dokvujako a ßerbsku rnyßl sbndzowake a herbste rnjeno
herbste pißane, ale tez teho dla, dokelz se zanych saßo bo czescze pschinjeßlo. R u n je 3 2 7 ,1 2 8 wschela-
23
kich kmhow je M acziza rosscherila. H byz wopomnisch,
so ßu tu te knihi s wjetscha w m alynt ßerbskim kraju
w ostale a tu ßo czitale, widzisch, kajki dzak M aczizy
se strony ßerbskeho lu d a Uuschu. J u b ile j ßam ön ßo
n a tselerui w otdzerza, hbzez mcjesche f. kanouikus
H erm an s W o tro w u ßw jebzm skn recz, w kvtrejz
M acziczne skutkvwanje w rjan y m pschebuoschku rvsestajesche. N a to ßo wschitzy do stareho A iacziczneho
dom a podachu, hbzez lm n a ßw jatoczne waschnje
kam jen fa uow y Biacziczny born polozeny. N o w y
Dom bubze pycha zykeho mesta, a je teho d la tez
meschczauska ra b a w jeßela, so ßo M acziczny born
troari. N etto hbyz to pißam y, ßo tarn speschnje ry je
a kalk a Pest wosy a borst) bubzeja nastaw aze m u rje
S s e rb a m pschipowjebacz, so je ßerbska m yßl hischcze
ziwa, bokelz je tajki wulki troar swjescz ntvhla. W ulzy
witacz wschak by btjfo, hby by ßo pschezy w jazy tajkich
S s e rb o w n am afato , kiz sa tw a r M acziczuehv bom u
ß w o ju ruku w otew rja. W uzicz bubzeja now y born
wschitzy S s e rb jo möz. A rjeu je to la bubze, hbyz
smeja S s e rb jo tajke ßrjebzischczo, hbzez bubze közby
S s e r b w itan y a kaz bomach. T u tö u born potom
inoftanje, a potom nizy hischcze bubzeja ßo w nim
shrom abzvwacz, hbyz tez ßu uetczischi ßerbszy wötzow zy
jebyn po bruhim bo ro w a ßo lehnyli. T ez sanbzene
leto je naß saßv tajki sbubzow ar inkobehv S s e rb o w stwa, piluy spißaczel a pschi tym pouizuy kschesczijan,
psches ßm jercz wopuschczi-k. Besche to M ichak Domaschka,
berjesaßkuzeny buchow uy N vßacziczauskejc w oßaby.
J e h e m uczue czetv w o t ßw jatkow 1 8 9 7 w ro w je lezi,
ale ivußyw s jeho rta, jehv ß to w a a speivy a spißy,
bubza ßo czim bleje cziiu rjeüscho selenicz. T ez n a
wo ßerbski n aro b saßkuzbnu kujeui, to n t w oteinrjetu,
chzeiny tu s bzakoiu spomnicz, m jenujzy n a fararku
Jak u b o w u , w ubow u ujebo fa ra rja Ja k u b a Pschi M ichakskej zyrkwi w Bubyschiuje, ßobusakozerja a pschebßuby M aczizy S serbskeje. T u ta kujeui, ru u jez s uem skeho robu, je s lubosczc k ßerbskej rcczi, wsche ßw oje
bzeczi ßerbsku recz uaw uczila, schtoz besche, bokelz
tu mescze byblesche, czezke boscz. W lecze 1 8 9 7 tuona
p o la ßw ojeho ß y n a n a Njeßw acziblskej farje 9 0 let
ftara w uiurje. T ez jcjue m jeuo w ostauje njesapom uite.
W Sakskej m am y bobry p o rjab , sa czvz n a
preniiu mescze khw alba naschemu ln b o w an em n kralej
ßluscha. R atarstw v wschak pschezo hischcze m alo njeße
a n a pom oz p o b arm o woczakuje a nim a bzetaczerjow ,
kiz bychu p tö b n n ro lu bzelali. D e rje je, so je
s najm jeńscha nekajkn pom oz tu Pvlskich bzekaczerjach
pschischla. W mestach Pak ßo wscihnbzom s m ozu
troari. W Lipskn je u n iu erfita p o n o w jen a a wulki
P liß n jo w y Ijrbb sw ottorhauy a tu D razbzanach ßo
hischcze pschezo n a wulkim now ym bwörnischczu ttoari,
kiz, hbyz bubze b o tw arjen y , smeje lebm a ßw ojeho
ru tija tu Nemzach. T o wschak by wscho bobre bylo,
jen e so psches tajke tw ary ßo njeby telko bzelawych
m ozow s kraja bo m esta w abito, hbzez p o to m tez
w ostauu. W alke pow obzenje, kajkez w o t leta 1 8 0 4
ßem w jazy bylo njeje, je lo n i könz ju lija w jele bzelow
Sakskeho kraja, kaz tez Schlesynsku a Czesku p o trjechilo. Deschcz ßo bw aj bnjej nim ale bjes pscheto rh n je n ja dzesche, so reczmschcza w hmskich tra jin a d )
w obu w jazy tu ßebi sbzerzecz njem özachn, ale so zolm y
ßo psches luki a p o la w alachu a w jele schkoby n aczinichn. W Sakskej je w jele lubzi ziwjen>e shnbilo
a w jele bom ow buchn pobm lete a swotnoschene.
S chkoba je w ulka a bubze hischcze w jele let saczutoana. T ez ßerbski bzel Luzizy bu wokolo M aleschez
a B a r ta ja ra potrjecheuy a nekotry ra ta f je ß w o ju
bom khow ankn ßwjeczicz b y rb jal pschi prvsbnych bröznjach. B o h sw arnuj n a ß h n ab n je pscheb pobobnej
schkobu n a pschichob.
W naschim kheôrstwje ßm y teho ru n ja sbozowne
leto meli. Hbzez je w er, tarn wschak je tez sboze.
R ja n y now y pomnik. pom uik ujebo khezora W y lem a I.
je B a rlin bostal. S wulkej ßw jatocznosczu bu tö n ßam y 2 2 . m erza w otkryty. W o n je w o p raw b zita pycha
zyleho B a rlin a a schtöz je jö n w ibzat, ßo njebziw a,
hbyz ßlyschi, so je ßebi pom nik tez 4 m iß. hr. zabal.
H lo w n a staroscz je netko ta, kak bubze m özno, nusne
wöjnske löbze tw aricz a pjenjesy sa to nabracz. T o
wschak zane prascheuje njeje, so je liczba nemskich
löbzow njeboßahaza. Pschetoz tu pschichobuej w v jn je
ßo njebubze jenoz n a kraju ale tez n a m orsn w o jo wacz. A schto potom , hbyz lübzow n im am y ? D ru h e
m ozy bychu nasche pscheknpske lobze, kiz n am s bruhich
krajow zyrobu pschiw ozuja a w o t n aß w uw ozuja,
stojile a bychu nasche m orste m esta potselale a hischcze
wvjska n a kraj w ußabzale, so by sa n aß h nbjenje
boscz byto. D u z b rje bubze ßejm byrbjecz zabane
lobze pschiswolicz. T u bychu Pjenjesy lepje n ato zen e
byle, hacz sa nekotryzkuliz b ru h i wubawk. W nemskich
kolonijack) w A frizy tez p o m alu bo prebka bze, a kaz
ßo sba, bubze Nemska bvrsy möz wjeßeka bycz, so je
te ßam e ßebi w ubobyla. S r u b n a Powjescz s naschich
löbzow je septem bra pschischla. Besche ßo m jenujzy
to rp eb o b o t P obuuril, pschi czimz pjeczo m atrosojo a
kübzowy fo tn an b an ta, meklenburkski p ry n z B jebrich
W ylem , w o ziw jenje pschiübze. P rin z besche häkle
2 6 let start) a ja ra lnbowcm y wojerski wyschi. S o
be tez bobry kschesczijan, je s teho wibzecz, so w ön,
wibziwschi, so zaneho wuczeka n jeje, k jenem u m atrosy
rjeknu: W ukhow ajcze ßo tot), ja zaneje b ru h eje nabzije
n im am , hacz so sböznje tournru. S meklenburkskej
wjerchowskej ßw ö jb u zyly nemski kraj a tez S s e r b ja
z a rn ja. J e to la M eklenburkski wjerchowski born jeniczki
w jetä,ow skt born w Nem zach, kiz je ßerbskeho ro d n .
H by bu ßerbski tojeM) P schibislav w M eklenburkskej
psd)eb 8 letstotetkam i w ot H eubricha I. pobczißnjeny,
bu Won sa krala w ostajeny a tu tö u ßerbski P schibislav
je w vtz netczischeho M eklenburkskeho wjerchowskeho
24
dom u. S njeho je w jele ßkawnych m uzi wuschko a tez
ßkaw ua zönska, kralow a Loisa, macz khezora W y lem a I.
W Rakuskej, kiz je s Ncmskej spscheczelena,
ß y ln e wichory ludow eho ro s h o rje n ja sakhadzeja.
K njezerstw o besche w ukas dato, so m a w o t leta 1 9 0 1
ßem közdy, kiz chze wyschsche sastojnstw o sastawacz, kaz
nemski tak tez czeski rosymicz. H dyz chzedza sastojuizy p ra w je ßw ojeho sastojnstw a hladacz a ßo ujechadza
ita tokm aczerjow spuschczecz, dha wschak je tote w u kasnja cziscze rosom na. T o la Nem zy, kiz ß u w Czechach
ja ra se zidam i hrom adze spleczeni, ßo tu teh o wukasa
d la roshnew achu, a duz w wschelalich mestach njem ery
nastachu, so dyrbjesche p o lizija ßw oje b rö n je trjebacz.
nemski khezor n a m anevrach w e W uherskej. M a d z a ro jo
ß u jem u, kiz se ßw ojej horliw ej sreczniwosczu sich
w u tro b y sa ßo dobu, s wulkcj radosczu pschiwyskali a
jeho ja ra czesczili. A nasch khezor je tez sjaw nje
w uprajik, so je ßo jem u w e W uherskej ja ra spodobako
a so je wscho wojsko w dobrym rjedze namakak.
W Boihurskej ßu saßo hrosny Prozeß meli.
J e d y n wojerski wyschi besche tarn holzu skönzowacz
dak, dokelz w jazy w o n ju njerodzesche a besche to
psches statu u P oliziju cziuik. Pschi sjaw nym w u ß u dzenju ßo wyschkej toirta dopokasa, a w ön bu tez saßudzeny. T o u jejß u rja u e powjescze s Bokharskeje;
to la Pak je lud ßam v u dobry a njcskazeuy a m a
wcscze rja u y pschichod psched ßobu.
Griechiska a Turkowska beschtaj ßebi do wkoßow
sajekej. Griechiska bu rucze sbita. T o te je, hacz
Makedoniski wjednik.
Madârska knjeni w narodnej -rasche.
S o tu ta w ukasnja N em zow stw u w Czechach niczo
schkodzicz njem üze, je s teho widzecz, so je ju rakuski
khezor, kiz je ß am czisteho nemskeho rodu, sa d o b ru
spösnak S ch to s tu teje hart) dale budze, ßo Prajicz
njehodzi. N ajskerje Pak ßo N em zy a Czcscha doh lad aja , so ß u njetrjebaw schi ßo ro sh o rili a ßo saßo
sm eruja a u astaty ro p o t ßo saßo lehnje. N a ß wschak
ta m n a h a ra niczo dale njeuastupa. N asym u besche
ru u jez n a G riechach tez niczo ujeje, dokelz s m olom
to u jejß u , schtoz ßu uehdy start G riechojo byli, w ulzy
w o b zaro w acz; pschetoz nctko m a Turkotvska p o la
ßw ojich w ery b ratro w w Asiskej a A frizy saßo westu
nahladuoscz. T o Pak je tez w ulka schkoda. T u rk a
w o stau je krwclaczny lud, kajkiz je pschezo byk, a hdzez
w ö n ^ n o h u staji, tarn je börsy zyky kraj pusty. Pschede
wschem Pak tvön kschesczijauow sa pßy w obhladuje a
sich w u tu p u je, hdzez ßo jenoz hodzi. W bosy Zlrm enojo pschezo hischcze pod turkowskim sakhadzcnjom
25
sdychuja a ß u europiske w ulkom ozy pod arm o n a pom oz
w okali. S köncznje b rje budze tez jich m era pokna a
ja A rm enow rjensche czaßy pschindu. S ch to s kupu
K re tu budze, n jeje hischcze Weste. S köncznje b rje ßo
to la po zad an ju Kretiskeho lu b a Grichiskej pschiczißnje.
N a jh ö rje je n etto sa w bohu Schpanisku. S bezk
n a kupje K u b a ßo n jed a pobußycz. W jele m ilijonow
p je n je s a w jele ty ß az lubzi je ßo hizo w oprow ako
a Schpaniska je tak hizom khuba boscz. S b ezk arjo
w poßlebnim czaßu b ale a büle postupuja, dokelz jich
P o k n ö zn a A m erika p o d p jeru je a Schpaniska n a konzu
ßw ojeje m ozy steji. Pschi tym wschem hischcze D o n
C a r lo s , m kodzina s nehdy w uczerjeneho kralow eho
dom a, ßo hibacz poczina, so by schpanisku krönu n a
ßo sczahnyl, a w ö n m a tez w jele pschiw ißow arjow .
W scho ßo po tajkim n a w bohi kraj w a la a s cze^ka
b rje Schpaniska b jes schkodowanja w ostanje.
Zendzelska mejesche w ulkotny ßw jedzen, pschetoz
je jn a kralow a, V ik to ria, w ow ka nascheho khezora,
ßwjeczesche 60 letny jubilej ßw ojeho kralow anja.
W lecze 1 8 3 7 pschindze 18 let stara n a th ro n a je
hacz d o tal sboze ßivojeho lu b a n a nim ßw eru pytaka.
D u z tez ju luboscz zykeho lu b a w obbaw a, schtoz je
ßo saßo pschi tu ty m ßw jebzenju pokasako. S s y ln a
je Jendzelska psches ß w o je m özne köbze a n a m o rju
ßo s njej zan a b ru h a möz mericz njem öze. S a lübze
m a ju Jen b zelczen jo pschezo p jen jes boscz, dokelz berje
w jebza, so w tym jich pschew aha lezi.
T o by to najw aznische s lonscheho leta byko.
B ö h budze bale pom hacz. D u z dow erm y ßo jem u.
N jech Pak m jes S s e rb a m i w ostanje stara ßerbska
poboznoscz, d h a tez B o ze zohnow anje njew uw ostanje.
Mtody Kretiski.
N a drastnym ßw jebzenju w D razbzanach w lecze
1 8 9 6 ßm y rjanoscz ßerbskeje naro d n eje drasty s n o w a
p ra w je jaß n je widzeli. P ü d la stejazy w o b ra s n am
tajku d rastu podaw a.
H o rn i w o b ra s n a praw izy n am pokasuje tsi
druckt s W ojerjeczanskich stron. R a d zidzanej ßukni
w uhladasch bett), rje n je w uschiw any schürzuch. W okoto
schije ß u rja n e paczerki pschiczinjene, kiz ßo n a w u tro b n je rjen je sybola, a n a hkowje stejaza b o rta zykemu drasczenju w estu dostojnoscz daw a. N a lewizy
horkach stej dwe katholskej holczzy, kajkez wokoto
Khröscziz, ale tez w B udyschinje snajem y a widzim y.
S s rje d z a tu te ju w obrasow m am y dw eju herzow se
S s le p e h o , mködscheho s hußlem i, starscheho s köstom,
tu bekych knjeflow anych kholowach a w kuschim Pjeslu
s ru b jan eh o pkatu bjese wscheho w udebjenja. S s rje d z n y
w o b ra s w o sn am jen ja ßerbskn holczku s C zorneho
Khokmza. T ajk e ß u n a kwaßach a kschczisnach sdrasczene, w oßebje Pak tez pschi ju tro w n y m spew anju.
N im o teho widzisch hischcze ßerbskeho braschku a ßerbskcho b u ra se S s le p e h o . S o je tu ta drasta, kiz n a
w obrasu widzisch, lepscha, hacz Po now ej m ödze schite
a n a czlowjeka spotbschane klunkry, kiz ß u s dzela
prjedy sro sto rh an e, hacz ßo je p ra w je wobleczesch, je
Narodna tzerbska drasta.
Rusla mejesche w opyt rakuskeho a nemskeho
khezora a franzowskeho presibenty. W schitzy tsjo, kiz
jebyn po b ru h im pschinbzechu, buchn n a ßwjedzenske
w aschnje w itani, a rufst zar je sjaw nje prajik, so m jes
R uskej a Franzow skej swjask toobfteji. H by^ za r bo
P ölskeje n a m anevry pschinbzc, je w ukas bak, so ßo
pölska recz w jazy pobtköczowacz njeßm e, ale so ßme
ß o , haj so m a ßo w schulach w uczicz; jenoz ßo n a
rusku tez sabycz njeßm e. D u z ßu P o la k am w Ruskej
rjensche czaßy Weste.
Franzowska wscha w sbozu pkuwa, dokelz je
Z ar prajik, so je m jes Ruskej a Franzow skej wuski
wöjnski swjask. S c h to n a tym swjasku je, wschak
nichtö njewe, to la ßebi F ran zo w so jo m yßla, so s tu tej
P om ozn N em zam E lsaß a L othringsku w otdobydu.
T a le n ad zija b rje Pak jich sjebje. Franzow ski lud
wschak ßo njepschisporja a tez je ßw ojim ködzstwom
<t wöjskom ßo w jazy ja ra horbzicz njem öze. Wscho
je ßo w o w jele pohubjenschiko. D u z by Franzow ska
m u b ra byka, hby by ßebi jenoz n a to m yßlika, kak
ßebi to w o b arn u je, schtoz m a, a sa krajem i bruhich
lu b o w njestaka.
26
27
Weste, a so ßu rjensche a czlowjekej böte pschisteja,
d rje tez közdy pschida. S s e rb jo bychu m udrischi byli,
hdyz njebychu w ßw ojim drasczenju, kaz te^j w ßwojich
poczinkach sa zusym kojili, ale bychu ßebi to ßw oje
w o b arn o w ali.
Mala wina,
Wulka swada.
I.
W odzezy je rjana wjeska w ßerbskim kraju. L ubosna reczka ßw oje zokmiczki nim o selenych tuczkow
o ptödnych p olow wala, a w nich pluskotaju czcrstwc
tu bydli s;o tez w uajmjenschej khezzy derje. N a jwjctsche kublo besehe Hanczez. T am , hdzez möst
Psches reczku wjedze, besche hebt jo nehdy H anezowy
dzed rjenjc loutm orit a netczischi wobßedzer, Hanezez
Ju rij, besche zyty dwür hischcze porjenschit. M urje
s;o btyschczachu, kaz ßneh, zyhel na tsesche be s dalokeje Schlesynskeje a sa najlcpschi placzesche, a schtöz
by dv hrödze stupil, by prajiik, wsche kruwy bychu
na wustajenzy najwjetschu khwalbu dobyke. Hanczez
Ju rij pak tez wjedzische, schto ma, a hdyz by psched
wjeczvrom w on stupik do dwora, by ßam pschi hebt
prajik: Ju rjo, ty masch rjane kubko, ty ßo s kvzdym
njemenisch.
Sserbjki born lv Btötach.
Pstruhi a druhe ryby. S wobeju bokow reczki ßu
stari ßerbszy wötzojo ßebi ßwoje domy snatwarjowali,
so bychu czerstwu w odu sa sköt a ludzi bliskn meli.
W jele dom ow w e Wodzezach namakasch, nekotre ßu
wulke, wobdate w ot brözujow a hrödzow a w nich
bydla bohaczi burjo, Pschetoz psches Wodzeczauske
P o la a kuki daloko a scheroko njeje; druhe domy steja
ßame, a w nich ziw i ßo dzekaczer, tkalz, w ojnar abo
druhi rjemjeßlnik. Hubjene ziwjenje tez czile nim aju
o n i hubjenu toarbu; pschetoz domy ßu cziste a rjane
<t schtöz psches W odzezy puczuje, ßebi wescze m yßli:
H anezowy ßußvd tam nu stronu reczki besche
Czochez tkalz. Jeh o khezka besche reczzy pschiplaznjena,
so müzesche Czochez nan wokno wotewriwschi ßebi
s woknjeschkom w on wody s reczki naczerpacz. Dokelz
besche H anczowc domske tez pschi reczzy, mvzesche
Hancz to ßame dvkonjecz a husto byschtaj ßußodaj
ßebi takle bohrt) wjeczor abo bebte tau je prajikoj.
Czochez dzed besche s Czech ßem pschiczahnyk, a teho
dla jeho Czocha abo Czecha mjenowachu, a ßo w ßwojcj
khezzy sprawuje a czeßnje ziwjesche. Hancz a Czoch
ßo weso w ot dzeczatstwa ßem snajeschtaj, dokelz besch-
28
taj nim ale jenak staraj. Hanczez J u rij bu w e w oW Hanczez domje narodzi ßo holczka, kotrej
syczku wozeny, Czochez J a n bu w ot wowki na khri- M arkn rekachu, a w Czochez domje hölczk, kiz Jaku
bjecze noscheny, dokelz ßo sa wosyczk tak rucze nje-- rekasche, a wobej dzesczi buschtej w ot starscheju lubonatkaje, kaz ßo na hunje wum löczi. W schnli Czochez wanej a sesnaschtej ßo Po letach rucze a prawje. B je s
Jank derje wuknjesche, Hancz be na wuknjenje po- wobemaj domomaj kiyezesche mer a zadyn roczny czaß
mafit, ale sa to by knjesej wuczerjej kokbaßow na- njeby saschol, hdzez Jakub njeby s Hanczez doma
noßyk a duz tez dzesche. B y knjes wuczer schto na w jazy hacz jedyn tykanz k ßwojim aj starschimaj dotafle wuliczicz
njeßk. A besche
kcrmuscha, ßopschikasak. by
sa tkalza
Jank sa J u rja
w Hanczez dowuliczik a sa to
pomasku dostai
inje Pjeczen
a tak mejesche
ßobu pjeczeJank pomasku
sche, Pschetoz
sa hküd a Ju rij
hdyz
H ancz
rad ani pjewuliczenje sa
njczka njetaflu, a toobewuda, dha tola
maj be pom rad s kuchiny
hane. P jecza
potrjebliwym
dwazyczi let
ßobudzelesche.
staraj ßo w obaj zenjeschtaj.
S sw ja tk i
Czech wsa ßebi
besche
jara
khudu, dokelz
czopko bylo.
ßobu tkalzoPsched ivjeczowacz
közda
rom U'otewri
njecha, a ßwjetkalz
ßw oje
czesche ßwöj
woknjeschko, so
kwaß bjes herby ßebi s hlizow a tykan'
njanym hornzow.
Haucz
zom wody nawsa ßebi bohatu
czret a ßo naa hotowasche
pik.
Ale. »
wulki
kwaß.
jedcraichko,
N a kwaßu czihornczkßow ußnzc a w unjesche jemu
Czoch, kiz ßo
padny do recznapiskanjew uki, so woda do
stejesche, herza
wschech bokow
jenoz tak letaa hdyz be kwaß
nim o, chzysche
sche. T o njeby
H ancz ßußoda
niczo w o to
sapkaczicz:
byko. A le runje w tym
„Schto bychwokomiknjemoj jemu danju wotewrr
lo j? “ menjesche
Kalholski nawozenja a njewjesta s Kulowskich stron.
tez Hancz
kHanzi. ßwojej
ßw oje toofno,.
mandzelskej,
„ 1 0 nowych ßlebornow , abo je doscz 5?" A Won d a so by s toczenej schklenzu ßebi wody naczrek, a w oda
5, a H a n za njemejesche niczo n a to prajicz. Czoch trjechi jeho runje do woblicza, so schklenzu Puschczi
ßw oje 5 nowych ßlebornow dost« a kupi ßebi sa nje a ta ßam a ßo na kamjenju rosbi. jN a moscziku sten o w u tru n u n a hußle, dokelz besche ßo jem u n a kwaßu jachu runje nekotsi mEodzi wjeßni, kotsiz ßo w ötse
ta jen a pukka a saborcza pschi ßebi: „ D u z d h a s n aj- wußmjachu, hdyz H ancz ßw oju wom aczanu hkowu
m jenscha zaneje schkody nim am , so ßym p o la Hanczez ruczischo s woknom n u ts sczeze, hacz besche ju s woknom wutyknyt. H ancz to wußlyscha a pschi ßebi
n a kw aßu 5 hodzin h u ß lo w at."
saw rjeßny: „Proscherski tkalz ton, ja chzu jem u pokasacz, s w odu pluskotacz; tö n niczo w rezy pytacz
itin ta; reka je m o ja a niz jeho. J u ts e chzu pköt
tam u stro n u reczzy pschi jeho tw a rje n ju sczahnycz a
jem u Pucz do reczki saraczicz." S - t y m ßebi w odu
s w oblicza fette. W jeczor jem u niczo njeßkodzesche,
a jako ßo H a n za w oprascha: „ S ch to dha czi je ? ßy
khory, so am kuska njejesch?" ßo n ajp rje d y w obarasche, Potom Pak jej w upow jeda, schto je s tkalzom
pomek a pschistaji: „tak wescze hacz ßym ja H anczez
J u rij, tkalz w jazy w ody s reki czerpacz njeßm e, ujech
ju druhdze czerpa. J a chzu to la widzecz, hacz m a
tajki pschibezany Czechar w jazy p raw a, hacz ja, H a n
czez J u r ij."
„ N jero sh n ew aj ßo to la " , smerowasche H an za,
„tkalz ß u an o niczo sa to njem öze. H ornczk je jem u
w upaduyk. W o n m a ßam schkodu. D u z njesapoczn
zaneje h ary ."
„ S c h to zönske w o tym ro sy m ja", w rjeß n y H ancz,
„staraj ßo radscho w o hrvdz, hacz w o m o ju w ez;
schtoz ßym prajik, to ßo stanje."
T ajk i ßo k m erej poda. Ja k o Pak n a ra n je
staut), besche ßebi to la hinak pschemyßlik. „N jech tö n
kröcz hischcze je", menjesche a n a wez n jeb u w jazy
spom njene. T o la bu pscheczelstwo m jes kubkom a
khezku nakazene.
II.
N jedzelu Po ßw jatkach tkalz ßebi wschelake kuski
hußlowasche, wjeßeke a studne, n a kajkez ßo tu n je
dopom ni. W okno be woczinjene, kaz w khezzy, tak n a
kuble.
„H dy by to la tkalz radscho neschto khmansche
czinik, hacz tu te wostudke fid lo w a n je ", sab ö tb o ta
H ancz, kiz w ßw ojej jstwiczzy n a kanapejn lezesche,
a now iny w tukom aj dzetzesche, „ a m njedzelu jenem u
w ostudly ßußod m eta njeda. J a Pak chzu jem u pokasacz."
T k alz wschak besche nim ale közdu njedzelu n a
ßw ojich ttu n ach ttochu poschktabak a dokelz wez rosymjesche, njebe to zan a h tosna huczba, a H anczezy
bychu hewak s w otpohladom ßw oje wokno w oczinili,
so bychu neschto s tkalzow eho dom a ßkyscheli a bychu
ra d poßkuchali. D zen ß a Pak tkalzowe htacze H an cza
bolesche, a w ön by ßo n a m uchu hnewak, hdy by
zan a s tkalzow eho d o m a k n jem u pschileczaka a w ön
to wjedzik, ta je s tkalzow eho dom a. K hw ilu pö jstw je
sahotjeny horje a dele khodzesche, P otom Pak w otczin jen e wokno sapraßny, hdyz be p rjed y hischcze s woknom w o n sawokak: „S ch tö z chze hußlow acz, njech n a
tejw ansku lu b ju dze, m etn y m ludzom pak njech m et
njekasy!"
T kalz to ßkyschi a ßebi m y ß li: „ S bohatym a
hewak dobrym ßußodom chzu pschesjene bycz", a
pow ßny hußle n a hosdzik.
29
N etko Pak pocza jeho m ach Jak u b m aln h arm oniku czahacz, kiz besche jem u jeho km ötr s herm anka ß o b u pschinjeßk, a H anczez M a rk a n a jeh o
piskanje ra d poßluchasche a duz Ja k u b s zykej m ozu
sa ß w o ju harm oniku czahasche.
T o le H an cza zakoßnje sam jersa, myßlesche ßebi,
so je tkalz n a chm w e w inje.
„W y czeski zyganski prak, niczo njemözecze, hacz
h a ru hnacz. S m erom , ja p ra ju , abo hew ak czincze,
so s nascheje w ßy w o n pschindzecze. D o zyganow
ßkuschecze a niz do czeßneje w ßy", takle H ancz pocza
s zykej schiju rejicz.
S s w o ju czescz ßebi tkalz wazesche a ßebi ju
ranicz njeda. „T elk o czescze, kaz H ancz, tez ja m am ,
a ßo w o t njeho se w ßy w uhnacz njedam , a schtoz ja
w m ojim dom je czinju, je m o ja w ez", w otm olw i
tkalz a saczini ßw oje wokno. Ja k u b pokozi harm oniku
do boka, dokelz be wschön w uströzany d la H anczow eho
w okanja, a M a rk a pkakasche a bezesche pkaczo dom .
Netko be njepscheczelstwo hotow e. H ancz be n a
tkalza sky, a tkalz ßebi w jazy niczo w ot H an cza lubicz
dacz njechasche.
H ancz d a czeßli k ßebi Pschiucz a tö n sczeze p tö t
tam n u stro n u reczki, so be tkalzow y dom w o t reczki
w otresnjeny. H dyz be pküt hotow y, ßo H ancz w jeßelesche a menjesche „netko m a tkalz sa ßw oje pluskanje
a h u ß lo w an je neschto"; tkalz pak ßo hnewasche a,
hdyz be czeßla woteschok, wsa ßekcru, ro s ru b a pköt,
so d rjew o Po wodziczzy pkuwasche, kaz m ale czokmiki
a häkle n a mkynkez w odow ym czeßaku w iß ajo w osta.
S s o b o tu n a to stupi H ancz k meschczanskemu
recznikej: „K n je s reczniko, n jeß u skürzbu." „P o ß y n cze
ßo a pow jedajcze", witasche jeho recznik a tyknje ßebi
skote naw oczi a w sa prisu a myßlesche ßebi, „to je
ptaczk, kiz m a „w jele skotych pjerkow , poskobajm y jeho
krucze".
W ötsje Pak rjekny: „ D u z pow jedajcze
kschiwdu, kiz tonnt czinja, pschetoz to ja do predka
wem, Mascha wez je p ra w a, wy njetrjebaw schi njeskorzicze."
„ T o bych ßebi m yßlik", pocza H ancz
reczecz, „ale p raw o m a p raw o wostacz. H lajcze,
ßu ß o d Czoch ßo reczki m ozuje. W o n a pak je, kaz
w jele jeje pschi m ojej sahrodze lezi, m ojem u kubku
pschipißana. M ö j dzed je hizo tarn ryby a raki tojik
tkalzezy njem ejachu n a n jej zaneho p raw a, a netko je
m i Czochez tkalz pköt sw ottorhak. T u wez dam w am
do skörzby. M enicze, so d o b u d u ?" „ T o by ßmeschnje
byko, hdyz njebyschcze dobyli. M ascha wez njem öze
praw ischa bycz. P o p iß a m kusk p ap jery — a wy fege
do b y li", ßwedczesche lescziwy recznik. „ D u z dha
czincze to ßw oje a budzcze tu bozm je", rjekny H ancz,
a ßo wschön wjeßeky w o tß ali. W duchu hizo widzesche,
kak tkalz pschehraje a dokelz khösty sapkaczicz njem öze,
khezu pscheda a w ö n ju kupi a tak jeho w otbudze.
T kalz ßebi tez recznika wsa. T e z w ön dyrbjesche
Po recznikowym ßw edczenju wescze dobycz. A Prozeß
30
ßo sapocza. T o be staroscze p o tn y czaß. S sw ed k o jo
ßo h ro m ad u honjachu, w oßebni kujeza s aktam i a
pßam i, naw oczi n a noß u w on jesdzachu a re q fu w obhladow achn, term ije ßo w otdzerzow achu, ßwedkojo
ßwedczachu tak a hinak, jedyn, so ß u H anczezy rhby
a raki w rezy lojili, druhi, so ß u tkalzezy w njej
schaty tim fati, tscczi wjedzachu, so ßu ßo H anczez a
tkalzez hußy w reczzy kußale a m ejachu jenake p raw o,
a pjenjesy ßo s H anczez a tkalzez dom a do mesta
noschachu.
„ S o to la njejßy ploczik w o stajil", by tkalzow a
husto sasdychnyla, „ ja czi to la radzach. Netko ßm öj
hizo ßw oje n a lu to w an e Pjenjesy do m esta snoßyloj,
a w jazy budze ßo hischcze zadacz. S köncznje se ßw ojeje
khczki jako proscherjej w on pondzem oj. A schto potom ,
n jeje czi zel nascheho J a k u b a ? "
„ S m e ru j ß o ", by tehdy tkalz rjekl, „m öj wschak
dobydzem oj a wfche khösty ßo n am aj saßo saru n aju ,
pschetoz p raw o je pschezo darm o, kaz n a ju recznik
p ra ji." T k alzo w a Pak by ßebi ßylsy setrela a n a
ßw oje dzeto schla, ale w oßnje by pschezo w jele styska
m ela a jej by byle, jako so s m uzom a dzesczom proscherkhuda s dom u dze a njewe, hdze ßo wobroczicz.
P o dolhim czaßn pschindze w ußud. „R eka
ßluscha", tak ßudzesche wyschnoscz, „H anczej a w tym
je w ön dobyl, p lo t pak psched tkalzow y born ßo stajicz
njcßm e, a w tym be tkalz dobyl. K hösty m ataj
w obaj njescz. W u ß u d ßo H anczej njelubjesche, pschetoz,
hdyz tez jcho khösty njcpvw alichu, p lo t budzesche rad
sczahnycz d a l; häkle s tcho bychu wschitzy widzeli, so
je dobyl. Netko pak to la njeßmedzesche. D u z ßo
zalo ß n je slobjesche a dom jazy dyrbjachn jeho sloby
czucz.
T k alza Pak w u ß u d czim bölc trjechi. Khösty
wscho jeho sam ozenje spözcrachu a w ön dyrbjesche
khczu pschedacz. T o bcchu srudne dny, kiz sa njeho
nastachu. W schön sam yßleny pschi stolc tkajesche a
w jazy kröcz ßo pschchlada, so ßo wsche nicze ro s torzechu, tkalzow a plakacz njepschesta a m aly Jak u b
be wschön struchly a, hdyz by jem u Mkarka schto
pschinjeßla, jem u niczo njeßlodzesche. K upz tkalzowej
khezki be § an c§ . T s i sta to ter jem u n a blido snaß ad za a 3 0 0 to ter mcjesche tkalz n a ßudnistw o sa
Prozeß wotwjescz. D u z ßo sebra a se zonu a dzesczom
daloko prjecz czehnjesche a jeho born, w kotrym z
beschtaj n a n a dzcd sbozow nje ziw aj byloj, pschindze
do H anczez w obßedzenstw a, a tö n styka do njeho
staru nadobu, so tam nichtü w jazy s w okna w o n ßebi
w ody njenaczcrasche an i nichtö tam w jazy n jeh u ß lo wasche.
III.
L eta ßo m inychu. W o tkalzu nichtö niczo n jepowjedasche. S ch tö z je ßo s woczow shubil, tö n je
tez börsy sabyty. W zylej w ßy by M a rk a ß am a
druhdy n a tkalzez Ja k u b a ßo dopom nila, s kotrym z
besehe pschezo tak rjcn je hrajkala. T o pak besehe wscho.
H ancz mcjesche netko m er psched tkalzom . T o la
so dyrbjesche p lü t wostajicz, jeho hrjebasche. R a s
w korczmje wschitzy b u rjo ßedzachu. „H anczo", pocza
ß u ßod. „ T o ßebi to la m yßlit ujejßym , so scze ßo
w o t ßucheho tkalza w ukalacz d a li; sköncznje je w ön
d o b y l; pschetoz p lö t je to la Prjecz."
„W ö n a d o b y l?" w rjeß n y H ancz jem u napschecziwo, „ty lhajesch, a ty ßo njekhw al pschede
m nu. H dy budzich psched letom njem jelczal, by
dzenßa w jastw je ßuchi khleb jedk, mesto so netko tu
wulke ß lo w o wjedzesch a n a m nje khlam u rosdajesch."
„ S c h to ? w jastw je? S ch to je czinil? P o w jedajcze", tak wschitzy sa blidom kaz s jeneho rta
ßo praschachu.
S s u ß v d , W orklez M o ts , ßo w uströza, to la pak
mjelczesche, dokelz czisteho ßw cdom nja njemejesche, a
be s pvkojom , so H ancz dale niczo njeprajesche, a
so budze mjelczecz, w ön wjedzesche, hewak by ßo tez
n a njeho w jele Prajicz hvdzalo. P iw n a bjeßada pak
mejesche po tychle ßlow ach börsy könz.
H new ny H ancz dom oj dzesche, hnew ny stawasche:
w ön pocza ßo slobicz n a ß w o ju mandzclsku, na ß w o ju
holczku, n a ß w o ju czcledz a n a ßwojich ßußodow .
D u z tez nichtü w jazy wo nim niczo wjcdzecz njechasche, a küzdy jem u s pucza dzesche. T o jeho czim
böle mjersasche a duz bcchu jeho pucze do korczmy
husczische a husczische.
M andzelska by p ro ß y la a w a ru o w a la ; hizo do
ßw jatoka by jejn y J u r ij w korczmje ßedzak. T ak n a
kuble dzesche, kaz dzesche. P o la ßo p raw je njedzclachu, zito ßo husto w pjauosczi sa ßmcschnje tu n i
p jen jes pscheda, n a kublo pschindze p re n ja a d ru h a
hypotheka, a J u r ij pijesche a pijesche, hacz jeho
ziw jen ju ßm jcrcz könz njesczini.
S ch to netko se saw ostajenym i?
K ublo bu
pscheoate; jcnoz tkalzez khezka m aczeri a N iarzy saw osta. T o besehe srudne pschesydleuje. T o la B larka
by husto macz sm erow acz p y ta la a p ra jila : „N jeru d z
ßo, wschako ßym strow a a ßym wuschiknjc schicz n aw ukla. J a chzu schicz a ßebi telko w arb u ju , so smeju
s tobn doscz. H dyz ßm y hacz d o tal na kuble tvjele
ru m a m eloj, smcjemoj tu d rje m jenje, ale tez hischcze
doscz, a B ö h n a ju tu wescze njewopuschczi." T ak
tez besche. M acz d rje sabycz njemözesche, so w jazy
kublerka njeje, ale hdyz by M arzy n e w jeßele wvbliczo
w idzala, a jejn e troschtne ßkowa ßlyschala, by tez
dobreje m yßle nabyka, so ßo jej schpatne bydlo po
neczim ru n je tak lubjesche, kaz prjedawschi kublerski
born. N a dzele M a rz y njepobrachowasche. S chtöz
schto mejesche, by rad p o la njeje dzelacz dal.
IV.
M ark a be w o tro stla a macz ßo sestarila.
31
Besche saßo ßwjatkowny tydzen. S sr je d u po
ßwjatkach besche sa zyku wjeß wazny dzen, pschetoz
tehdh mejesche ßo Po wotemrjeczu ßwojeho wobßedzerja prjedawsche Hanczez kubko na pscheßadzowanje
pschedawacz. Dokho wjeßni hkowy hromadu tykachu
a hudachu, schto mohk Pjenjes doscz mecß sa najrjensche fuMo w o w ßy. J e n i hudachu na lnjezeho
najeüka ßußodneho ryczerkubka, drusy na bohateho
resnika s mesta, ale s wjeßnych ßebi nichto na tajke
kubko swericz »jemössesche.
Pscheßadzow anje ßo sapocza. M jc s wschelakimi
snatym i besche tez jedyn w oßebny mkodzenz n a psche
ßadzow anje pschijck. Nichto jeho njesnajesche, a w vn
tez s nikim ßo njcwitasche. K njczi uajenk ßadzesche
4 0 ,0 0 0 toter, rcsnik 4 1 ,0 0 0 , tseczi meschczau 4 3 ,0 0 0 .
Je d y n druheho czerjesche hacz do 4 9 ,0 0 0 to ter.
D u z stupi zusy mkodzenz, kiz be d o tal mjelczak, do
prcdka a ßadzi 5 0 ,0 0 0 to ter. N ichto tak wyßoko
njechasche, a zusy be w obßedzer nehduscheho H anczez
kubka.
Shrom adzisna ßo rosbeza a wjeßni ßebi hkowu
kamachu, schto mohk woßebny mkodzenz bycz. S o
Czoch reka, bechu brje na pscheßadzowanju nashonili,
ale s wvtkal je a czeji ßyn a schto hewak, to nichtö
wußtedzicz njemozesche. M jes Ihm pak now y w ob
ßedzer ßw oje kubko wobßydny, nusne roskasowanja
da, a kvzdy widzesche, tön hospodaricz rosymi.
Njedzela po ßwjatkach be lubosny dzen. M arka
ßo popokdnju do sahrody poda. „H lej, maczi",
rickny wona, „njewjeßclisch ßo na mojich rvziczkach;
rjcnsche ant trat nim a a duz ßebi myßlu, so ßym
ßam a kralowa. M i niczo k sbozu njepobrachuje."
„Haj, Marka, spokojna ßy, a so ßy röziezka
mojeho ziwjenja, to tez wem. D u z ßo tez ja s közdym
njemenjam. B vh swarnuj cze a sapkacz czi wschu
mi wopokasanu tuboscz", a s tym macz ßw oju dzowku
k wutrobje sczeze.
Hdyz be ßo M arka rukomaj maczerje wuwinyka,
dohlada ßo, so psched njej woßebny mkodzenz stejesche.
„P ro sch u w o w odacze", rjekny w ön, ßebi kkobuk
sczahnywschi, „hdyz ßym m acz a dzowku m ytik", a
pschi tym htadasche s wulkim spodobanjom n a M ark n ,
kiz wscha n aströ zan a sady rözow eho kerka stupi.
„ S s y m wasch now y ßußod", reczesche mkodzenz
bäte, „a ßym wschön wjeßeky, so ßmem w aju sesnacz
‘a so we w aju btiskosczi bydlu."
„ T o sa waß", w otm olw i M arka, „bäte wulka
czescz njeje; Pschetoz möj ßm oj khudej, a nim am oj
niczo, hacz tutön domczk, a mamoj se ßwojej ruht
ßebi wschedny khleb saßkuzicz. W y dyrbicze bohatscheho snajomnstwa hladacz", a s tym ßo M arka w obroczi, a ßo k domej nastaji.
„ N iz tola", sadzerza ju mkodzenz, „wostancze
khwilku. J a preni kröcz s wam i njereczu."
„N iz?" dziwasche ßo M arka. „A le ja njebych
wjedzaka, hdy ßym woßobneho knjesa widzaka."
„M arka", padny jej Czochez mkody knjes do
reczow, „njewescze ßo na tkalzez Jakuba dopomnicz,
kotremuz scze nekotru dobrotu wopvkasaka? P o htadajcze jenoz na mnje!"
„O, kajki dziw ! Netko w aß snaju! H aj, w y
scze Jakub, ach, mözach w aß pschepösnacz! Waschej
woczi stej tej ßamej pscheczetnej a lubosnej. P öjcze
do najn doma, macz budze ßo wjeßelicz — tola —
ach ne, njekhodzcze k nam ; my ßmy khudzi, w y scze
woßebny a bvhaty a w o najn domczk a towarstwo
njerodzicze!"
„ N iz tak, M arka, dowolcze, so ßobu du",
proschesche Czochez mkody knjes a dzesche ßobu n uts.
T a m bechu netko czi tsjo hromadze. Jakub
powjedasche, kak je se starschimaj do Czech czahnyk;
tarn je nan tkak a ta wez je schka a börsy je ßebi
w jazy tkatnych stokow kupik, hacz je maku fabriku
sakozik. „ J a pak ßam ", powjedasche Jakub, „ßym
na ratarstwo wuknyk, na czoz mejach najwjazy löschta.
Netko ßym ßem pschischok, so bych tu ratar byk.
P je n je s mam doscz — jenoz jene mi pobrachuje, a
to m i dacz, w e waschej mozy tezi", a s tym ßo
k A iarzy wobroczi.
„W mojej mozy", ta struchka wotm olw i, „niczo
njelezi; ja ßym khuda khezkarska holza a nim am niczo,
so bych daka."
„A tola macze wjele", reczesche Jakub bäte,
„pytam hosposu a mandzelsku a ta dyrbisch ty bycz"
— a s tym ju do ßw ojej rukow samkuy.
W tkalzez domje bechu tsjo sbozowni. S sk ön zo
ßo rjenje khowasche, jako wschitzy tsjo k reczzy
stupichu.
„Pkoczika", Jakub rjeknu, „tu zaneho wjazy
njetrjebamy, a dla czerpanja wody ßo wescze tkalzez
born a kublerjez born wjazy njesnjepscheczeli."
„N e", M arka jeho ruht dzerzo, rjekny, „mosczik
chzemoj twaricz k dopom njeczu na to, so je B ö h najn
hrom adu swjedk a sbozowneju scztnik."
Wboha styrotka.
S y m a tscheska; na kerchowje
Czepi kurjo ßyrotka,
S s e d z i na maczernym row je
A tak srudnje sawoka:
„ S ta w a j, maczi, skota maczi!
Luby nan tön dom a njeje,
M azochi ßo boju skeje;
P ö j nam domoj satepicz
A m i skibku wotkrejicz!"
32
„ „ S a d z e w a m i horjestacze
S k ak o tw jerd a pjerschcz a tkacze,
N jem 'zu s to b n dom oj hicz,
K hleba kracz a satepicz.""
„H u h u , m aczi pohrjebaua,
S s m il ßo, skota, lu b o w an a,
S t a u dha jeno tönle krocz,
W otam kn naschu czopku hrodz!"
„ „ T u jk a w boha czwilowa,
S k o te dzeczo, wschak masch n an a,
Wschak ßy jem u hischcze w hodz,
T em u k w u tro b je ßo tkocz!""
„ B ö h we, hdze m oj nank ßo wije,
M azocha m je spochi bije;
M aczi, m aschli mestaczko,
T u njech k tebi lehuu ß o !"
„ „Hokbiko, duz lehn ßo tudy,
J o w ßo m im t tw oje krjudy,
T o cz ßo, tocz ßo pod m öj kschiz,
Pschi m ui, n a m ni derje spisch!""
t
S y m a tscheska; n a kerchowje
C zepi kurjo ßyrotka,
S p i tarn n a m aczernym row je
Czischinko a njew ola.
B o ze hwezki bkyskotate
W u m o zen je kiwaja,
K ßwetku jich macz horjew sate
S s w o je dzeczo wokoscha.
H. S e jle r.
Wojowanje s bykami w Schpaniskej.
W pöhanskim romskim k raju nastachu w czaßu,
hdzez stara pözcziwoscz ßo shubjow acz pocza, kraw ne
w o jo w a n ja ludzi b jcs ßobu abo ludzi se torhazym i
sw erjatam i w wulkich theatrach pschihladow arjam sa
säbaw u. W ulke th eatry , am p h ith eatry m jenow ane,
ßo tw arjachu, do kotrychz w jele ty ß az ludzi dzesche;
h aj do jeneho dzesche 8 0 ,0 0 0 pschihladow arjow . Lawki.
je n a trochu wysche druheje, w obdaw achu wulki s peskom
p o ß y p an y dw ör a tarn m ejachu n etto jeczi s teßakam i
n a ßo, abo n a law y a tigry abo m jedw jedê hicz a
w ojow acz a lud by pschihladowak, kak ßo konzuja, a
by n a tyin ßw oje w jcßele mel. Kschesczijanska w era
je tuttjm krw aw nym sabaw jenjam napschecziwo dzelaka
a je w otstronika hacz n a hrosnu pow ostanku tam nych
w o jo w an jo w , n a w o jo w an je s bykami w Schpaniskej,
kiz hischcze dzenßa wobsteji. Byki, kotrez ßo pschi
tutych w o jo w an jach trjeb aju , ßo n ajp rjed y 5 let pschi
stadle n a scherokich Schpaniskich ladach — schtwörty
dzel zyleje Schpaniskeje je njewobdzekany — paß eja,
a p asty rjo a wulke pßy je pschi stadle dzerza. M a
ßo byk sa h ry trjebacz, dha ßo s lesczu p opadnje a ßo
do pschitwarka pschi th e a trje stejazym dowjedze. T arn
jem u n ajp rje d y 4 8 hodzin h to d u tradacz dadza a jeho
s lebijem i lohko sra n ja so by p ra w je dziw i do theatrow eho
dw ora, kiz ßo a re n a m jenuje. puschczeny byk. T u ta
aren a, s peskom p o ß y p an a, je kulojta, wokoko njeje je
2 m etraj w yßoka m u rja a sady njeje koko wokoko
ß u kubje sa pschihladow arjow . H dyz ß u pschihladow a rjo ßo shrom adzili, p räsid en ta th e a tra snam jo da
a tru b a saklinczi a n etto ßo w o jo w arjo do czaha
33
sestupawschi do areny stupja. S s u to ta t m jenow ani
pikadorojo, kiz m aju kuschu lebiju a n a konjach ßedza,
a to rero jo , kiz ß u peschi, a m aju kije se sashibnjenym i
w ö try m i hoczkami. N a to ßo snainjo da, hrödz, hdzez
ß u byki, ßo w otew ri a dziwi byk n a are n u wuleczi.
W o n ßo se wschej m ozu dziw je ru jo do jcneho s tych
jesdnych da a p y ta konja s ro h o m aj ro sp rö cz a powalicz. T u tö n wokomik jesdny w uzije, so se ßw ojej
lebiju byka n a khribjecze fro n t; m oricz jeho w ön
hischcze njeßm e. J e byk konja n a ßm jercz sranik, duz
czi to rero jo , kiz ß u peschi, s czerw jenym i khorhojem i
w jechluja, so bychu byka w ot konja w otczahnyli a n a
ßo sczahnyli; a n astaji ßo w ön n a nich, duz rucze
psches m u rju skocziwschi ßo w ukhow aju. B je s tym
jesdnem u n a druheho czerstweho konja pom haju, a to
tak dale dze, hacz ßu wsche konje sköuzowane, abo
hacz ß u ßo pschihladow arjo n a czwilach wbohich koni
do ßyteje w ole u ah lad ali. P o czn je byk Pak do czaßa
w ustaw acz, dha czi to rero jo ßo sa to staraju , so hyka
saßo dziw eho sczinja. W o n i m jenujzy krötke zelesne
kijeschki s nashilm jenym könzom do njeho saschtapja
a w nim tczaze w o staja; czim böle ßo netko byk
Prözujc, tu te kijeschki wottschascz, czim hkubje w one
do m jaß a salesu a czim w jazy bolosczow w one n arzin ja. H a j husto je n a küuczku tez neschto p olvra,
kiz pod kozu ro sb u ch n je; fasse zakoßne boloscze dyrbi
p otom taski w bohi byk mecz, möze ßebi közdy ßam
m yßlicz.
S s u netko konje pschetrjebane a je byk n ajdziwischi, duz najw aznischi w o jo w ar w ustupi, tak m jenow an y m atad o r: a tö n m a netko nadaw k, byka sköncznje
s lebiju moricz. W ö n s czerw jenym i rubischkami
wjechluje, so by byk n a njeho schok, a potom hlada,
so byka se ßw ojim kuschim tcßakom do w utroby
trjechi. T o ßo druhdy n a mescze radzi, d ruhdy pak
häkle n a tseczi a schtwörty ra s . N jerad zi ßo jeho
kaknjenje, d h a pschihladow arjo jeho h an jo hw isdaju,
rad zi ßo, dha s rukom aj flejfaju. B yk pak, wschön
krw aw y s w jele ra n am i tyscheny, dziw i tarn a ßem
h an ja, hacz sköncznje padnje.
T o le wscho je ß n an o n a V2 hodziny trako.
D u z netko spschah m ulow n a aren u pschijedze a
m orw eho byka a wsche m orw e abo n a p o l m orw e
konje s areny wlecze. K onje ßo sahrjebaju, bykowe
m jaß o pak ßo sa tu n i p jen jes bjes ludzi rospscheda.
Z yka aren a ßo s peskom poßypa, so zana krej w jazy
widzecz njeje, a tru b a satrubi a netko ßo ta ß am a
wez s n o w a sapocznje. Pschi jenym jeniczkim pschedstajen ju ßo husto 8 bykow a u a 3 0 koni skünzuje.
W sandzenym lecze bu w S chpaniskej pschi tutych
w ojow aujach 1 2 1 3 bykow a 5 7 3 6 koni skünzowanych,
pschi tym m ejachn czi w o jo w arjo a w oßebje m atadoro jo d o b ru w a rb u ; haj najßkaw nischi m jes nim i je
to leto 2 4 5 ,0 0 0 hr. w arbow ak.
T u te bykowe w o jo w a n ja , kiz m aju ßo w e
wjetschich w ßach sa leto junkröcz, w mestach w o tydzen
junkröcz, haj w M ad rid ze közdu njedzelu a közdy
schtwörtk, ß u srudna pow ostanka pöhanskich hrosnosczow.
Czi w o jo w arjo — a tem u ludzo s radosczu pschih lad u ja — ßw oje ziw jenje w aza. H usto ßo stanse,
so byk jeneho tych w osow arjow n a ro h i wosm je a
jeho k m u ri pschipreje a satokcze. J e w o jo w a r pok
m orw y, jeho s areny do p ö d la stejazeje kapakki donjeßeja, hdzez ßo s poßlednim w o lijo w an jo m w o b stara
a p o to m w um re, a b jes ty m w o jo w an je d ale dze.
N ajhörscha hrosnoscz to la tez je, w bohe skoczo n a
wsche m özue waschnje czwilowacz, hacz ßo sköncznje
wudycha. K o n jo m byk husto s ro h o m aj do brjucha
sajedze, so ßo czrjew a w ukidnu a w bohi kön tau t
tajki ß n an o n a 1/i hodz. lezi, prjedy hacz könz wosm je.
A schtü ßo n a tajkich hrosnosczach sabaw i? B ohaczi a
khudzi, start a mkodzi, a w oßebje ßo zönske k tu ty in
pschedstajenjam czischcza a n a kubjach ßedô ßw oje
ßlödke wezy jedza, hdyz delkach w bohi sköt w ß m jertnej
czwili w o la a rttje ; h aj husto ßo pschihladow arjo
w ötsje ß m eja, hdyz ßo m rejazy kön s kopanjom
w o b a ra psched bykom, kiz ßo n a njeho w ali.
N a tutych hrach lu d tw jerdze dzerzi a ßebi je
rubicz njeda, h aj ßam o w Franzow skej ß u s tym i
hrosnosczem i sapoczeli. Schpaniski lud Pak, dokelz
tajke hrosnoscze h a ji, njeje w obzarow acz, hdyz ßo
jedyn kraj po d ru h im w o t njeho w o ttv rh n je.
T«rkowski Prozeß.
B o h a ty T u rk a, A li E ffendi, mejesche skörzbu.
A le jeho wez be saschm jatana; duz jem u ßudnik rjekny:
„G ö zu m (m oje wüczko), tw o ja wez je H ubjena; ja
m özu ju jenoz n a tw oje lepsche rosßudzicz, hdyz mi
sto w eryhödnych ßwedkow postajisch, kotsiz wobßwedcza,
so hinak njew jedza, hacz so ßy th praw y knjes tych
kublow, w o kotrez skorzisch." S körzbnik wotendze,
d yri n a ßw oje czoko a pschemyßlowasche ßebi, schto
ß n an o je ßudnik s tym i 1 0 0 ßwedkam i mcnik; pschetoz
T u rk a sa ßkow am i pschezo neschto pyta. S m olom
be w nim wscho jaßne. — W ulki ßwjedzen, B eiram
m jenow any, ßo blizesche. A li E ffendi do kuchiny
khwatasche a kucharjej pschikasa, so by sa ßudnika
B airam ty k an z napjek!, ale p ra w je wulki, kiz mejesche
Po turkowskim w aschnju do w jele tsirözkatych skibow
ro sk ra n y bycz. Tajkich skibkow dyrbjesche ru n je sto
bycz a do közdeje bu cziscze now y skoty P jen jes sapjeczeny. W schön wjeßeky A li E ffendi s tykanzom
k ßudnikej khwatasche a pschikasa ßudnikow em u ßkuzownikej, O s m a n A g h a ßebi n a mescze k ßw ojem u
knjesej do jstw y donjescz. T o la pscheklepany O sm a n
A gha n a mescze myßlesche, so m a s tym wulkim
tykanzom neschto w oßebite bycz, a duz skradzu jen u
tych 1 0 0 skibkow pschepyta, nam ka skoty P jenjes, tykny
jö n do saka, a sje skibku; te sbytkne 99 skibkow hro-
6
34
m ad u seßuw a, so niczo widzecz njebe. T o la jeho
wabjesche, to ßam e hischcze s jenes druhej skibku
spytacz; a h laj ta wez dzesche a te sbytkne 9 8 skibkow
ßo hischcze h ro m ad u ßunycz hodzachu, b jes teho, so by
schto widzecz bylo. T e z d ru h i sloty P jen jes pschindze
do saka a skibka do brjucha. H a j to hischcze tseczi
krocz dzesche — ale netto be n a könzu. T ykanz
s jeho 97 skibkami ßkuzom ny n etto h o rje k ßudnikej
njeßesche. B örsy mejesche ßo to tej wezy ßudzenje.
S s w o je h o dobycza westy ßo tarn A li E ffendi poda.
A le ßudnik czinjesche staroscziwe w obliczo: „G ö zu m
(m oje toöcpo), tw o ja wez steji h u b jen je; ja ßym tebi
to la natodat, 1 0 0 ßwedkow pschiwjescz, ty Pak mozesche
jeno^ 97 ßwedkow swjescz." „ W a lla h b illah ! tnjeê",
wobkruczi A li E ffendi, „ ja ßym 1 0 0 ßwedkow pschitojeM ." „A le ja ßym jenoz 9 7 liczik". „ J a ßym
Pak 1 0 0 ßwedkow pschiwjedl a ßluzow nikej O sm an e j
pschepodal, so by jich k tebi dowjedk." S s u d n ik do
rukow kleskasche — a O sm a n A g h a fastupi. „O sm a n
A g h a ", pocza ßudnik khutny, „schto m a to rekacz?
A li E ffendi p ra ji, so je do dom u 1 0 0 ßwedkow pschi
w jedl, kiz mejesche ty ke m ni h o rje dowjescz, a ja
ßym jich jenoz 97 naliczik". „K njeze", w otm olw i
O s m a n A g h a pokorny, „ty reczisch praw je, ale A li
E ffendi reczi tez p raw d n . W o n mi 1 0 0 ßwedkow
pschiwjedze, ale tsjo m jes nim i bechu tajzy stari a
ßkabi, so w jazy Po skhodze h o rje njem özachu". T ak le
porecza a — A li E ffendi ß w o ju skörzbu doby.
Michak Domaschka
f 7. ju n ija 1 8 9 7 .
S k o ro küzde leto naschem u lubem u S s e rb o w stw u kiz zanem u dzesczu ßo dostacz möze, je toön w o t
now e czezke ra n y sbije. J e d y n Po d ru h im naschich B o h a hizo do kolebki dostak. pobo^neju starscheju.
starschich ßerbskich w vtczinzow, kiz n a konzu Prenjeje „ M o ja prenscha mkodoscz bescher tak w nsnaje Won
polojzy tu teh o letstotetka tehdy skoro m rejaze S s e r b - ßam , „ ra j sboza, ra j w jeßela a radoscze, ra j, w kotrym z
stwo k now em u ziw jenju sbudzichu, n aß wopnschczuje. je ßo mi p o la starscheju derje schlo a n a kotryz
ra d spom inam ". N a d ru h im
S a ß o m am y tu w o jeneho jsaromescze p ra ji toön: „ S a blidom
w acz, kiz je nascheho ln d a
n aß zohnow ane stadleschko ßydaßw erny ßyn byl, a kiz je s ln sche; pschetoz hischcze njebe
bosnym ßlow om , sezo h n o w an jawaschnje, kaz netk, so byschtaj
p o tn y m pjerom a skutkoin sa
starschej s dzeczimi w oßebje
S se rb o w stw o wustupow aw schi,
jedloj a czeledz tez w oßebje;
je n a modlerskej w n tro b je noßyk
ne, kaz wschitzy hrom adze
ßw oje ziwe dny. S hlubokej
dzelachu, tak tez hrom adze
zelnosczu a dzakownosczu spojcdzichu a spewachu. T u to
m inam y n a nascheho w ötczinza
waschnje mejesche w jele dobreho;
M ich ala Dvmaschku, s czesczn
njepözcziwym , njeczistym reczam
w ußkuzeneho duchow neho N o ß abe w o b aran e. S a blidom knjeczanskeje w o ß ad y , ßerbskeho
zesche kschesczijanska sdobnoscz.
spißaczela a kherluscherja, kotrea pschistojnoscz."
W oßebje
hoz njesprozniw em u dzelu je
w poßlednich letach ß u jeho
czicha, n a h la ßm jercz w sanm yßle ßo husto w roczile dl>
dzeuym lecze könz stajila.
czaßow jeho dzeczatstwa. T o
Nasch lu b o w an y pscheczel n awopokaze hizo jeho powedanczko:
rodzi ßo 2 3 . ju n ija 1 8 2 0
B ratsik a ßotsiczka. W duchu
w K om orow je p o la Rakez,
khodzi w ön rad po tych puczach
hdzez jeho n an burske kublo
a schczezkach, Po kotrychz je
wobßedzesche a bu 2 5 . ju n ija
jako dzeczo khodzik: w duchu
w N jeßw aczidliskim B ozim dom je
widzi toön saßo w o b ra s ß w o jeje
kschczeny. W o n besche n ajsahe sem rjeteje ßotsiczki, kiz be
mködschi b jes tsjom i ßynam i,
jem u nehdy najlepschi a n ajW o t ß w v jejn ßerbskejn bvhaprenschi towarsch, a toön pobojasneju starscheju luboscziwje
w jeda nam , kak je macz jeh o
p y tan y a w bojosczi a w stajnym n ap o m in an ju k tem u Knjesej w oczehnjeny, k M arzy n em u czelku dow jedla, hdzez, kaschcz s w jele
pschibywasche Won derje po czele a po duchu. ßylsam i krjepiwschi, kleczo czichi W ötcze nasch w u C zaß jeho dzeczastwa besche se ßloncznym i p ru - spewa. T ak p ren i a p oßleni czaß ziw jenja, jeho sah am i radoscze w obßw etleny, a najw oßebnischi dar, poczatk a könz, saßo h ro m ad u w jedzetaj a s p ra w o m ;
35
^schetoz w jele pobom noscze m ataj m jes ßobu. W y ßoke leta ßu w jeczorne serja, m tobostne leta ßu
rausche serja czlotvskeho ziw jenja.
W bzeczazym
czistym wöczku btyschczi a syboli f;o neschto wo
njebjeskej jaßnosczi, a w e w obliczu schebziwza, kotrehoz
Ho wecznoscz hizo s bliskej kroczelu dötka, ru n je tak,
s najm jenscha, hbyz w ön, kaz nasch spew ar jn woczakuje
a jeje saßw itanje rad o stn je strow i:
S s o n asd ala m i sabtyskuje
T a jaßnoscz mesta B ozeho.
K önz ziw jen ja ßo pschiblizuje,
S s o pschestacz budze zusnistw o."
J a k o besche nasch luby njebohi b jes ßw ojim
holanskim lu b o m , kiz je jem u stajnje luby w ostat,
prensche leta pschebyt, bu ßw ojeho dobreho w uknjenja
M a n a gym nasij do B udyschina daty, hdzez f;o, kaz
jebyn jeho tow arschow pow jeda, „hacz do ßw ojeho
w ukhodzenja niz jenoz w taczanskej, hrjekskej a hebrejjfej, ale tez w ßw ojej ßerbskej m aczernej reczi s wulkej
chilnosczu m jes ßw ojim i rojenkam i w usnam jenjesche."
T u d y hizo stupi w ön se snatym i a njesapom nitym i,
sahorjenym i S s e rb a m i, kaz w oßebje s Jm ischom do
swjaska najkruczischeho pscheczelstwa.
W e tajkim
w utrobnym , p o ß y ln jazy m sjenoczenstwje besche D o maschka ßobu m jes tym i m kodzenzami, kotsiz w mescze
„ßerbske gym nasialne toum rftroo" sakozichu, w kotrymz
je n etto w behu w jazy letdzeßatkow nekotryzkuliz
studow azy S s e r b prenje pow uczow anje a w edom oscziwe sesnacze tlv a ra , woßebnosczow a rjanoscôw
ßerbskeje recze, dostak. S w jeßelom dopom ina ßo
w ö n hischcze w starych lctach n a tam ne hodziny
m kodostneho sah o rjen ja a spraw neho pscheczelstwa.
T o bechu nasche stote czaßy,
Kiz w uzili ßm y hrom adze!
R a d spom inam ja n a nje saßy,
H dyz iet tez w jele nim o je.
S chtoz ßapasche, kaz pkom jenja
B e luboscz mkoda prenischa.
S s o w abili ßm y se ßkowam i
A ßwernoscz ßm y ßej lubili,
S s e j pschiw otali nad horam i,
N ad wyßokim i skakami,
S o chzemy S se rb stw o lubo mecz;
S s m y protzyli: daj B o h jo m ' kczecz!
H acz psches W aß tajki w ohen ßapa,
W y m todzi ßerbszy ß y n o jo ?
H acz s p jera pködna ro ß a kapa
N a zyte lube S se rb o w stw o ?
H acz prenscha luboscz haßka je,
K iz n am ßo tehdy horjesche?
J u tr y 1 8 4 2 p o d a ßo D om aschka d la dalischich
studijow n a Lipsczansku universitu. S s w ja tu bohawuczenoscz besche ßebi sa w otyknjeny könz ßwojich
p ro zo w an jo w wuswolik, pschi kotrychz Pak to la tez
w Lipsku ßo w ßw ojej maczerschczinje wudokonjecz
njesapom ni. J a k o besche w sapoczatku m erza 1 8 4 5
ßw oje tam nische p ru h o w a n je khw alobnje wobstak, bu
sa pom ozneho p re d a rja do D eln jeh o W ujesda zadany.
J e h o p ren i sapisk do tamnischich zyrkwinskich knihow
nam aka ßo pod dnjom 16. ju n ija 1 8 4 6 . K rötki czaß
je w ön duschow pastyrstw o tam nischeje w oßady w sjeno
czenstwje se S e jle rjo m sastaral a w o t njeho ß n an o
nekotry nastork k poetiskej dzetawosczi b o fta t M je s
jeho sahe ro sw ity m i b aram i besche börsy snaty a lubow an y „jeho spewny a kherluscherski b a r", s kotrehoz
ßo jebyn rja n y spew Po b ru h im zörlesche. K ajka
sw jeßelaza, wötczinska raboscz zolm i ßo s jeho b rje
po wschech S se rb a c h lubow aneho spewa:
Nasche S se rb stw o s pröcha staw a,
S ta w a ziw a narobnoscz;
S s y ln y buch n am m ozy baw a,
S b u b z i ß w ja tu horliw oscz.
H by je tu tö n spew p ren i kröcz w o t spew arja
saspew any? M y to njew em y, ale zyle wescze je
s hischcze m kobostneje w u tro b y ßo jem u zörlik, pschetoz
1 8 4 6 ßo hizo n a ßerbskich konzertach, kaz w e
W ojerezach a w e Bubyschinje, sanoschuje a börsy Po
tym tez ßo s m jesow S se rb o w stw a , k a z . s W ulkeho
D a z in a w „Tybzenskich N o w in ach " pische: „ J e b y n
byrbi ßo srabowacz, hbyz wibzi, kak ßo tu w naschim
ßerbskim to w arstw je 2 6 le tn y m uz pöbla 1 6 letn eh o
mkobzenza Prözuje a ßo nochze pschetrjechicz bacz
w kebzbliwosczi a bzekawosczi. — S serbske spew y:
„Hischcze S se rb stw o njeshubjene", kaz tez: „N asche
S s e rb stw o s pröcha staw a" se wschcj horliw osczu
spew am y." T a ste m özne sbubzenje ßerbskeho bucha
a wötczinskeho sm yßlenja pokasowasche ßo tehby n a
ßam ych poßlenich mjesach ßerbskeho kraja, hbzez to la
buschaze nem zow stw o se wschej m ozu ßo saczischczecz
pytasche. M y ßm y sastupili bo kraßneho czaßa
n aro b n eh o h ib an ja b jes naschim lubom n a könzu
prenjeje polojzy tu teh o letstotetka. S ch tü ujeby rab
ßo w buchn bowjescz b a t bo tam nych let! S ch tö
njeby k wokschewjenju a posbchnjenju ßw ojeje w ötzneje
luboscze ra b w knihach ßerbskich staw isnow ßebi w otew rit tu tö n staw, b rje tön najrjenischi a najwaznischi,
kiz m a bzenßa hischcze sa n aß mtöbschich potom nikow
möz p o ß y ln jen ja a troschta w ßebi. Kaz s wyskazej
w u tro b u ß u w oßebje rab naschi starschi w ötczinzy n a
n jö n spom inali!
D o th o boscz besche m er pvhrjebnischcza S s e rb o w
kryt. D o th o boscz bechu tu a tarn tez czi wuczeni
ßw öj lub wopuschcêli, a hbyz niz ru n je ßo w o w ukorjenjenje ßerbskeje recze prözow ali, bha to la m ato
L*
36
püsnacza w opokasali sa ß w jate z a d a n ja a potrjebnoscze
ßw ojeho riaroda. W jazy kröcz sdasche ßo, so wschitko
n a poßlednje w okom iknjenja se ß w eta w ustupow azeho
lu b a pokasuje. A le ßkyschcze radscho hnydom nascheho
spew arja:
H o d zin a hlaj p o ß led n ja
S se rb o w stw u je bika,
S s m je rc z ßo jem u n jeß m iln a
D am n o pschiblizika.
W schednje bäte wuschsche ßu
W idzicz jeho mjesy,
S se rb stw o m orw e p o n jeß u
K ro w u najpoßledy.
L ud wschak jedyn Po druhim
T u d y w otstupuje,
B örsy w ro w je podsemskim
M o rw y w otpoczuje.
D o b ru nüz mej, S serb o w stw o ,
W o t n aß pohrjebane!
T w o je m jcno sabudz ßo,
N ehdy m jenow ane! —
T ak le ß u u am weschczili
H izo psched czaßam i.
W o h lad a li w e m yßli
K önz ß u u ad S s e rb a m i;
Hischcze Pak jich weschczenje
N jeje dopjelnjene;
Hischcze S se rb stw o d ale kcze
W B osy sakozene! —
M kodzenzojo a m uzojo postazechu, kiz bechu
jenak nadobneje m yßle, a czi, kotrym z buch hischcze
s zusotu n ap jeln jen y njebe, sjenoczichu ßo a sawdachu
ßebi ruku sa n aro d n y skutk. B örsy sakliuczachu n a
ßerbskich spewanskich ßw jedzeujach tu a tarn nasche
ßerbske spewh, a wyskajo klinczachu dale psches ßerbski
kraj. S serb sk e to w arstw a ßo sakozichu, w oßebje
M acziza, tu ta p a rla w fron je tam nych czaßow.
T ak je sym a duchow neje w om ory saschka, naleczo
je pschischko. S lubosnym i w obrasam i wötczinslich
skutkow Pyschi ßo pschichod, a n ad zija rjenischich
czaßow, tu ta w eczna u ilvdua troschtarka lije ßw vj
balsam sm erow anja do nehdy srudzenych, tyschenych
w utrobow , a n ap jeln i je s now ej dow eru a s pkömjem tej sahorjenosczu. —
T y m m kodzenzam , kiz tehdy sa S s e rb o w n a
straze stejachu a ß w o ju p re n ju ß a p a tu luboscz ßerbskemu n aro d ej w oprow achu, pschismnkny ßo tez
Domaschka. W v n je ßobusakozer M aczizy a besche
hizo dlesche leta n ett tez jejny czeßny ßobustaw , kaz
tez czeßny ßobustaw Budyskeho gym nasialneho a
Lipsczanskeho Luziskeho predarskeho to w arstw a. W ö n
besche b jes tym i kandidatam i duchow nstw a, kiz psches
ß w o ju P ißnje sapvßkanu pröstw u preist nastork dachu
k salozenju ßerbskeho kandidatskeho to w arstw a, kiz
dzenßa hischcze k zo h n o w an ju nascheho lu d a s czicha
ale ßw eru ßw oje dzeko dokonja. T ez n a sakozenje
wjeßnych ßerbskich tow arstw ow je Domaschka, kaz,
w posdzischich letach, tak tehdy hizo dzekak. 15. oft.
1 8 4 8 nam akam y jeho w Bukezach, hdzez ßo pod
w jednistw om njesapom niteho S s m o le rja lu d o w a shrom adzisna w odzerzuje, w kotrejz „n ajp rjö d zy D om aschka
w uzitk shrom adzisnow a ßerbskich tow arstw ow w u kkaduje a n a d o taln e to w arstw a a jich w o tp o h lad y
spom ina." 2 9 . w inow za t. l. reczi w vn w S sm e czkezach n a ru n je tajkej shrom adzisnje w o w aznych
ßerbskich naleznosczach a pokasuje n a rosdzel p rjed aw scheho a netczischeho ßerbskeho burstw a. K hrosczenjo
bechu do tam n eje shrom adzisny se ßerbskej khorhoju
a spcw ajo: „Hischcze S se rb stw o njeshubjene", pschiczahnyli. T e z w 9ljeßw aczidle bu Domaschka ßobusalozer naw jedziteho tow arstw a.
M je s tym besche b jes N em zam i ßo dem okratiske
hibanje sbehnyko, kiz chzysche tez S s e rb o w potorhnycz.
P o b o z n i S s e r b ja pak njekhablachu, ale w ostachu
kraloßw erni.
L ud sbezkarski, lud sawjerczeny
T o n m esta nim a bjes nam i.
L ud ßerbski tw jerdze sakozeny
N a B o zej steji pschikasni.
K az p lu w y lecza s wetsikom,
T ak sbezkar rzi psched S serb o w stw o m .
D u z p a rla , kralo, w tw ojej krvnje
L ud w ostan ßerbski pokoruy!
Cze kryja mvznischo hacz brönje
Wschak uasche ßw erne m odlitw y!
T w ö j sczeptar w ostan uad nam i
A n ad uaschimi dzeczimi!
N iz n a dem okratow , ale n a ß w o ju wyschnoscz
w obroczichu ßo S s e r b ja se ßw ojej nim ale w o t 5 0 0 5
S s e rb o w podpißancj pröstw u, so by w pschichodze
ßerbska recz m jes nam i te ßam e p ra w a m ela, kotrez
nemska m jes N em zam i rna, a to w oßebje w zyrkwjach,
schulach, psched ßudom a psched wyschnosczemi. „K w ud zelanju tajkeê petizije a k w o b staran ju wscheho, schtoz
k tem u ßkuscha, buchn ßedm jo sa S se rb stw o staroscziwi
m uzojo w usw oleni." M je s nim i besche tez Dom aschka.
S em it wötczinske w jeßcle w u tro b u s nadziju n ap jeln i:
S s e j, ludv, njedaj sestyskacz,
Netk dyrbisch nvw e mozy bracz;
W scho wobroczicz ßo budze.
N ekotra n ad zija je tehdy ßo dopjelnila, ale smolom niz wschitke, a to la ßy a wostanjesch ty n am
luby, ty n aletn y a ju tro w n y czaßo nascheho lu d a a
dleje hacz ßmedzich ßym tez ja w duchu w tebi n e tt
pschebywak. O w , so by tö n wötczinski buch, kiz tehdy
wscho w oßkabnjene ß y ln je posbehowasche, tez n am nasche
liwke w u tro b y se ß w jaty m sahorjenjom sa nasch ßerbski
37
n aro d s iiow a napjelnik a n am naschu sym nu krej
w M ach piches horzu luboscz k n jem u shrek!
J e d n a tu njedzelu Po ßw jatej T ro jizy , 19. au gusta 1 8 4 9 bu Dom aschka do N oßacziczanskeho duchownskeho sastojnstw a, po w otem rjeczu dostojneho
duchow neho R y ch tarja w uprösdnjeneho, psches knjesa
K lin a s K etliz sapokasany. S s rje d u 15. augusta, w okoko w jeczora besche Won do N oßacziz pschijek w to w arstw je ßw ojeho stareho n an a , kiz s wjeßekosczu
pkakasche, so be hischcze ziwy tn tö n sa lubow aneho
ß y n a tak w azny a ß w jaty czaß doczakak. N jedzelu
saßw ita kraßne ra n je ! M o d re njebjo ßo lu b je ßm ewasche, ßerbska m ödra-czerw jena-beka khorhoj se snam jenjoni khelicha a biblije ßo w e wetsiku smahowasche,
„kherluschow hküß ßo k n jeb ju snoschowasche a n a
czloloskich wobliczach ßo ß w ja ta nutrnoscz ßweczesche,
kotraz k B o h u dow ernje sdychowasche: Knjeze, d a; ßo
naschemu ß w jatem u skutkej derje radzicz." D uchow nsku ßwjeczisnu, kaz rez sapokasansku rccz mejesche knjes
K lien, kiz w ulku predarsku möz w oßebje w ßwojich
m odlitw ach wopokasowasche. S ja ra h n u ty m : Czescz
budz B o h u w e wyßokosczi! n astu p i D om aschka ßw oje
sastojnstw o. „O budz p raw je sbozowny, m öj luby
bratsiko; tö n K n jes wscheje hnady budz s to b u a chzyk
tebje a tw o ju w o ß ad u bohacze zohnow acz, w erjazych
w ziw ej w erje sdzerzecz a njepokutnych n a pucz ziw jen ja pokasacz", tak jem u n a tam n y m d n ju jedyn jeho
w u trv b n je lu b o w an y a czesczeny pscheczel do sastojnstw a pschejesche; a so ß u tu te Pschecza bratrow skeje
luboscze rjen je ßo dopjelnile, to je sjaw nje ßo w opokasako w zeluiw ym dzelbraczu, w ßkowach a
skutkach zarow azeje luboscze N oßaczanskeje w oßady a
jejneho duchow neho pschi jeho dom ojhiczu.
N im ale 4 8 let je luby njebohi s duchow nym
w N oßaczizach byl a je jeho pasthrska ßw ernoscz tez
w ot kralowskeje majestoscze pscheczelne pschipösnacze
dostaka. W o n bu ryczer kral. fa sst A lbrechtow eho
rja d u I. kl.
H dyz tez besche w o ß ad a m aka, jem u to la zense
n a dzele pvbrachowako njeje. N a n o sahe, w lecze
rat) se ßkonczkom, stawasche. B je s dzeka njemözesche
bycz; dzekacz chzysche, doniz jeho dzen trajesche.
T o la czeho d la w ßuchej prosy Prajicz, w o czimz
w ön spew a:
Dzekacz ßebi ruka zada,
D o n iz m ozy strow e m a.
Dzeka duch ßej p iln y hlada,
Dzeka stajnje potrjeba.
Dzekacz chzu, donz ßym n a semi,
T am , hdzez B ö h m je stajik je,
Dzekacz chzu w B o zim m jen i;
B ö h Pak k dzeku p o ß y ln m je!
H acz do ßw ojeje ßm jercze je w ön tu njesprözniw u
ruku ßebi sakhowak. Hischcze jako be ßo n a w otpo-
czink podak, n jeje w ö n wotpoczowak, ale je n jew u staw ajzy dale dzekak, tez Potom hischcze, jako be wöczko
woßkabnyko a m ozy rucze w otebjerachu. Häkle, jako
B ö h luby K n jes jem u psches ßm jertn eh o jan d zela
ßw jatok swonje;che, nam aka w ön ßw jatok. N a wsche
2 0 let be w ö n sam olw ity w u d a w ar nascheho lub?ho
„M ißionskeho pößka", a kak ja ra besche tu to dzeko
jem u w u tro b n a potrjebnoscz a radoscz, spösnajem y
s teho, so ßo ru u je w o t njeho najczezscho dzelesche.
S jeho p je ra je dale wuschok „ S s w ja ty pöst", rja n e
n atw a rjaze knihi sa pöstny czaß, we kotrychz ßo
K hrystußow e czerpjenje s kherluschemi w opom ina
a s m odlitw am i w ukkaduje a sa w u tro b u czitarja
pködniw e q in i; bak „A dventska h a rfa ", kiz kherlusche
sa adoentski czaß wopschija. W ßwojich „ S s y m je schkach n a B o z u ro tu " skiczi spißaczel S s e rb a m bohaty
w ubjerk row ow ych napißm ow , so m öhli ßw ojim semrjetym poßlednje B ozem je n a kschizu abo pom nikü
w u p rajicz a stysk ßw ojeje w u tro b y psches ßymjeschko
troschta a ziw jenja, w e m aczernej reczi w ußyte, ßebi
stajicz. J e h o najw aznische a najw oßebnische knihi,
kiz je ßerbski lud s radosczu witak, Pak ß u jeho „ Z ionske hkoßy". N ascheho sp ew arja najßylnischa möz
nam aka ßo n a duchow nym pole. W ö n d rje je spewak w o ßerbskim lu d u a w ötznym kraju, w o rja nosczi stw örby a lubosnosczi nalecza, ale w oßebje je
w ön „jako pokorny czcsczer a najm jenschi w otroczk"
spewacz chzyk duchow ne kherlusche ßw ojem u K njesej.
K az je w ö n jako p re d a r w oßebje ßwedk mikoscze B o zeje w naschim sbözniku byk, tak tez jako spew ar.
T a m n e ßkowo psalm isty: „ J a chzu spewacz w o t
K njesow eje hnady wecznje!", s kotrym z pschi kaschczu
luby pscheczel zarow azych troschtowasche, besche w op raw d ze podkozk jeho ziw jen ja a ta sm w na möz jeho
spew anja a dzekanja. T o la m y ßo nadzijam y, so ßu
a so budza w pschichodze Pschezo böle „Zionske hkoßy"
naschem u lu d u snate. D u z tu d y dale w o nich n jereczim y. S p iß a c z e l besche ßebi pschak, so bychu
„Zionske hkoßy" m jes ßerbskim ludom to rja n e spew anje, kiz je m jes n am i tak ja ra wotewsako a w omjelkko, saßo w ubudzicz pom hake. H dyz nehdy n a
njedzelskim popokdnju abo w jeczoru psches w jeß dzesche,
ßkyschesche s w jele dom ow klinczenje ßerbskeho spe
w a n ja . A netf, hdze ßy ty spewazy ßerbski lu d o ?
O n;ekom dz ßo dleje, w ukn ßw oje kherlusche, sapschimn
tez ty ß w o ju harfu, hdyz tw o ji kherluscherjo tebi tak
lubosnje prjötk svcw aja a saspew aj niz jenoz w zyrkwjach, ale tez w dom ach hkoßy khw alenja a m odlen ja k czesczi tw ojeho K njesa a spewaj tez tu a tam
saßo wötczinski spew k pschisporjenju n aro d n eje m yßle.
H aj, tez to poßlensche nasch luby kherluscher
sabyk n jeje hacz do könza. Pschi ßw ojim nabozinskim a duchow nym dzeku je w ö n ßebi tez w e starschich letach czvpku w u tro b u sakhowak sa ßerbski
n aro d a jeho naleznoscze. J e h o dom besche ßerbski
38
born a ßerbska recz w ntm m aczerna recz. Kak möhko
to hinak bycz to dom je teho, kotryz spew a:
Recz ty nascha m aczerna,
R jenischa hacz zana,
Klincz psches hona S serb o w stw a ,
N ihdy p o h rjeb an a!
Kubko tu to najdrözsche,
K iz w o t w ötzow m am y.
'
K njeze B o zo , sdzerz n am je!
C zi jo poruczam y.
husczischo pschewobrocza ßo jem u wschitke napom in a n ja do m o d litw o w :
K az w „M ißionskim pößle" a w „Sserbskich
N o w in ach " jeho duchow ne kherlusche k lu d ej reczachu,
tak w e „L uzizy" (pod pseudonym om Š y m a n ) jeho
n aro d n e spewy ßerbskim w ötczinzam . S w jele w o t
nich w ön w stajnym parschonskim abo listnym swjasku
stejesche. S a w otrodzenzow m a w ön, tö n hew ak tak
miky, w ö tre ßkow a w ßw ojim rcze:
S s e rb , a to la n jeß w ern y ?
T y te z B o h u n j e j ß y ß w e r n y ,
Pscheradnik ty rekasch w erny
A masch jasyk hadzazy.
A le S se rb o w stw o cze je
S r ta hizo w uplunyko,
J e ßo tebi wotrjeknyko
D o wschitkeje wecznoscze.
2 0 . ju n ija 1 8 9 2 besche ßo w ö n do N ow osalza n a
w otpoczink podak. Czezke besche dzelenje s N oßacziz
a jenoz junkröcz. pschi skkadnosczi missionskeho ßw jedzenja, je w ö n ß w o ju nehduschu w o ßadu shrom adzenu
saßo w ohladak a ju pozohnow ak. A le hdyz tez besche
jeho statok poßlednje leta m jes N em zam i, jeho born
w osta cziscze ßerbski, a n a ßw öj lud w ön tez tam
spom inacz a sa n jö n ßo m odlicz sapom nik njeje.
Sskysch, ßerbski ludo, kak w ön krötko psched ßw ojim
dom ojhiczom , nehdy sprözny w o t pucza, n a bliskej
hörzy posasta a se ßkowom a s m odlenjom czi ß w o ju
luboscz w obkruczuje:
P o to m pak jem u w u tro b a saßo wjeßelscho bije,
hdyz w ön, n a tym ßam ym d n ju w dlejschim spewje,
ß o dopom ni n a tych hischcze ßw ernych:
Hischcze czeschi S serb sk a m aczer
S serb sk e ßw oje dzeczatko,
W uczi je tez ßerbski paczer,
S o ßo w ötzej lubiko. —
N a ro d nasch a recz tez nascha
W ostacz dyrbi do könza,
S sk ü n zo njech n a n jeb ju hascha,
Luboscz k S se rb stw u njchascha.
S s a m o n a Texaskich S s e rb o w w A m erizy w ö n njesapom ni, ale jim n aro d n y postrow segele:
W ötzow waschnje budz w am ß w jate
S reczu drohej m aczernej!
S ch to z je w am w ot B o h a bäte
W azcze tez w e zusbje ßej!
Jsra e lsz y sapom nili
W zusbje n jejß u S a le m a ,
T a k njech nihdy w otstupili
S s e r b ja niz w o t S se rb o w stw a !
S ch to z w ön tu zada, to je ß am dokonjat. W ö n
njeje nihdy w o t S s e rb s tw a w otstupil. S s a m o , hdyz
bechu wyßoke leta jeho hkowu wobelike a czeze ziw jenja
jeho czerstwe m ozy nalemike, tön duch be to la hischcze
pschi m ozy a jeho luboscz njebe w uhaßka. Pschezo
Schedziw zo, hacz hizom m reje
Czeto czi a w u tro b a,
Luboscz njech cze hischcze hreje
A cze k B o h u pschewodza!
K njebjeßam tam B o zim duzy,
K a^ je m oje zadanje,
S b e h a m ja sa S se rb stw o ruzy
Hischcze w horzej m odlitw je!
1 W schön m uczny ßym w o t pucza dalokeho
A dzen m öj m öznje m i ßo nakhila;
S s o duzy skoro njedohladach teho,
D o n z n o h a w oßkabnjena posasta.
S s o poßynycz n a tu te hürku zadam
A w otpocznycz n a jejnym traw niku.
J a zedzo s njeje hizom horje hladam ,
S s o prascham , schto tu hischcze dale chzu.
J a spom inacz chzu n a ßw öj n aro d drohi,
N a kotryz pschezo saßo spom inam .
Ach, tu te n wopuschczeny n aro d wbohi,
Letstotetki w ön dokho steji ßam !
S p o m n t y tez, B o zo , n a nasch n aro d ß n ad n y ;
N a tw o ju pom oz d aw n o czakamy.
B u d z ty nam , W ötcze, ßm ilny, miky, hnadny
A posbehn s pröcha n aß ! T ak proßym y.
D okhi tö n czaß jeho w otpoczinka byk njeje,
jenoz pjecz krötkich let. Hkuboka ra n a bu jeho n an o w skej w utrobje, n a lubosczi tak ja ra bohatej, sbita
psches ßm jercz nadzijepokneho ß y n a M arczin a, kiz
kaz psched durjem i duchownskeho sastojnstw a mkody
ß w o ju hkow u pokhili. W tam nym bolostnym czaßu
besche nasch luby njebohi ßam hizo ßm jerczi skoro
blisko, a sazika ta ra n a zenje njeje, hdyz tez jeho
ponizna, dzeczaza w em a jeho m erna podatoscz do
ß w jateje B o zeje w ole jeho troschtowasche. H cw ak
Pak be jeho zyke ziw jenje, ru n je kaz jeho mkodostny
czaß, böle w o t ßwetka B o zeje mikoscze, hacz w ot
kschiza jeho d o m ap y tan jo w w obßw etlene. N ajbohatschu
39
lnboscz a najrjenische sboze je w ön bartm f a brak
to ßw ojim dom je, w nanajnutrnischim sjcnoczeristwje
se ßw ojej lubow anej rnanbzelskej, H a n u rodz. W ehliz
je Schekez, s kotrejz je 11a wsche 4 0 let psches
ziw jenje schvk a b äte w to w arstw je ßw ojich dzeczi, sa
kotrychz czaßne berjehicze je ßo w ön njesküncznje
prüzowak, a kotrychz weczne sboze je stajnje n a
moblerskej w u tro b je noßyk. R u n je pschebywasche
saßo, kaz hnsczischo, p o la ßw ojeho ß y n a w Ketlizach.
T a m bijesche jem u po blejschej braschnosczi, ale zyle
krötkej khorosczi p o ß leb n ja hobzina.
W o b b aty
s czichirni dobroprojchenjem i n im ate wschitkich
ßwojich ßw vjbnych, poß y ln jen y nekotry bny prjeby
s ru ft ßw ojeho ßyna psches B o ze w otkasanje, bokonja
tö n broho lnby w ßylnej w erje bo ßw ojeho sbüznika
s czicha ßw üj seiński pozohnow any beh b rn h i bzeń
ßw jatkow , jako 7. jn n ija 1 8 9 7 , popokbnjn w 5 hobz-,
hbyz besche ßw oje ziw jenje pschinjeßk n a nim ale
77 let.
T a f bn, Prjeby hacz be naleczo saschko, spew ar
n aro b n eh o nalecza sa nasch lnb w o t teho K njesa w ottoofant). J e h o poßlebnja sp arn a komorka byrbjesche
w S serb a ch bycz. D o bliskoscze ßw ojeje bom isny be
w ön ßo w röczil a s Ketliskimi ß n tez Noßaczanske
swony jeho wnswonike. N a Ketliczanskim rja n y m
pohrjebnischczn ßm y jeho p öbla jeho ß yna, kotrehoz
be zarn jo wopkakowak, k m ern pokozili. N oßaczanszy
zyrkwini pschebstejiczerjo njeßechn ßw ojeho p asty rja
n a poßlebnim pnczu. S e wschech strvn Pak w opokasowasche ßo jem u tajka w nlka lnboscz, so by w ön
j westosczu, hby by b jes n am i byt, jn p oniznje w otpokasak a prajik: J a jeje njejßym höbny!
Netk jeho trnnow pokna h arsa w jazy njeklinczi,
ale m orw y w ön teho bla m jes n am i njebnbz! K az
bokho ßo ßerbski rnkobzenz sahori sa ßw öj lnb a kraj,
kaz bokho pobozny S s e rb ßebi p ö b la ßwojich kraßnych
kherlnschow ' w naschich spewarskich Zionske hkoßy
saspewa, kaz bokho tu a tam zabyn khory a s kschizom
wobcêzeny ß w o jn w ern poßylnicz a ßw oje styskanje
Po wecznosczi s troschtorn s w yßoka ßebi spokojicz
p y ta, tak bokho tez w ön zyle sabyty njebnbze.
T y Pak, ty ßerbski lnbo, w az ßebi ßwojich
wütczinzow, kiz n aro b n e jrnyßlenje rnjes to b n sbubzuja!
W az ßebi ß w o jn recz, kotrnz je B o z a wschehornüz
tebi sakyowaka, a kiz je ßw jeczena psches bohacze
prebow ane a spew ane B oze ßkowo a psches w jele
rnillionow werjazych rnoblitw ow twojich poboznych
w ötzow !
T y Pak, nasch brohi njebohi, w otpocznj w rnerje
B ozirn.
S s o spewak ßy psches ziw jenje,
K az ptaczik spewaty,
S s o spewak ßy hacz bo ßrnjercze
A n a poßlebnje bny.
N etk s ru ft tebi pabnyka
T a h arsa ß w ern a je,
A trn n a je ßo ro sto rh k a
W ja z klinczecz njebnbze.
Sswerny tzikuzobnik.
H ra b ja H a n ß s K üstrina chzysche r a s ßwernoscz
ßwojich sastojnikow n a p rn h n stajicz. D u z ßo pschew obleka a p o b a ß o n a w jeß, so by n ajp rjeb y p o la
w ow czerja jpytak. W ö n ßo k ujem n blizesche, pocza
s nim reczecz, a w oprascha ßo jeho, hacz jem u njechak
neschto w ow zow se jtab fa sa rja n y p jen jes pschebacz.
P jen jesy rnohk ßebi ßarn sa ho skhowacz a zabyn
czlowjek w o tej wezy niczo shonik njeby. S s w e rn y
w ow czer to njechasche. H byz pak tarnny njepschesta
jeho proßycz, a w ow czer ßo jeho sawjebnych reczow
se ßkowarni wobrüc^ njesarno, wsa kij a pocza bo
ßw ojeho knjesa, kotrehoz njesnajesche, zakostnje pracz.
R u n jez tö n netko wokasche, so je h ra b ja ßarn, jem u
to niczo njepornhasche, bokelz w ow czer to njewerjesche.
W ow czer be p ru h u wobstak a h ra b ja ßw oje pust
bostak.
Duchowna pschitomnoscz.
W ö jw o b a s W ellin g to n , ß taw n y jendzelski general,
ßebzesche r a s srnerorn w ßw ojej jstwje, a czitasche
w papjerach. D n z ßo n a jene bobo b u rje w otew richu
a czlowjek s nirni jastupi, n a p ren i napohlab, bknbny,
a pistoln n a g en erala n aftaji. W ellin g to n wnlki
strach spvsna, to la n a sbacze srnerorn, an t rnikawczki
njehibnywschi, rjekny:
„S ch tö ß y ? "
„ J a ßyrn A p o lly o n ", be w otrnolw jenje. „ A
ßyrn pößkany, tebje satselicz."
„H m ", rjekny W ellin g to n , „to je to la bziw na
wez. D y rb i bha ßo to n a mescze stacz?"
„D zeń a ho b zin a m t wschak prjöbkpißanej n jejsta j; to la m a ßo to bvrsy stacz", rjekny bknbny.
„D z e n ß a ", reczesche W ellin g to n bale, „ß o m t
ru n je berje njehob.si; m ant hischcze neschto listow n a pißacz, jn tsje by ßo m t lepje hobziko." A hnybom
pocza W ellin g to n srnerorn b ale pißacz.
B knbny w oteńbze n a to a 6u borst) bo hojernje
dow jebzeny.
W nlka bnchapschitornnoscz besche W e llin g to n a
pscheb ßrnjerczu wnkhowaka.
Kak do bohatftwa pschindzesch.
W czaßn K h o rle V . besche ßo pscheknpz w B rüsselu,
kiz Prjeby niczo rnek njebe, po neczim ja ra wobvhaczik,
a to psches pilnoscz a slntniw oscz a pscheczelniwoscz.
J a k o ßo khezor r a s se ßw ojirni rninisterarni w o tym
rosrnkowjesche, schtö ß u w B rü sselu czi najbohatschi,
40
jem u tez tu teh o pschekupza pom jenow achu. Pschi
tym jem u tez wobkruczichu, so tö n ßam y hischcze
pschezo pschi wschcm ßw ojim sam özenju makeho dobytka ru n je tak hlad a, kaz wulkeho, so by bjes
pschem yßlenja w poknozy stanyk, sa kroschik p o p jera
pschedacz.
T o le ß o khezorej wericz njechasche, a duz ßo se
ßw ojim i m inistram i, kiz bechu jem u tole Pow jedali,
w o w ulku sum u wjetowasche, so pschekupz, kiz m a
w jele tu n o w skota, wescze d la kroschika sa p o p jer
s koza njestanje. N a mescze ßo khezor s nekotrym i
m inistram i n a pucz p o d a a besche ru n je w nozy
w 12 hodzinach psched dom om bohateho pschekupza.
J e d y n s nich do w okna klepasche, wysche kotrehoz
bohaty pschekupz spasche, a hlej, bohaczk hnydom
stany a ßo w oprascha, schtö ßebi zadaju.
„ S a kroschik p o p jera bych ra d mck", jedyn
s nich sawoka.
„ N a mescze", besche w otm olw jenje, a pschekupz
saßweczi ßweczku n w otew ri khlam y a p o d a sa
kroschik p o p jera.
K hezor be w jetu pschehrak,
dzesche Pak
wschvu sw jeßelenh do h ro d u born; pschetoz to ßebi
njebe myßlik, so m öze bohaty tak njesprözniw y
ßw ojeho pow okauja hladacz.
Lubi Sserbjo, stark a mtodsik
M y ptaczki ßm y ßo saßo w röczili a ßo w jeßelim y, so ßm y ßo bo lubeho ßerbskeho kraja s dalokeje
zusby dom oj nam akali. S s o b u w am njeßem y rja n e
naleczo. S s m y ßebi w otm yßlili, kaz hewak, tez tu to
leto m erne ziw jenje wjescz a n a niczo Hladacz, khiba
n a to, so ßm y w am . w e wschech wezach w uzitni.
Z iw icz ßo chzemy se schködnymi hußanzam i, waczkami,
schlinkami a s d ruhim i pschekaßanzam i, kotrez w am
n a polach, kukach a sahrodach w ulku schkodu czinja.
K özdy m jes n am i ßlubi, wschednje telko pschekaßauzow
sjescz, so by sich schkoda sa dzen dobry to ler w uczinika, a zyke leczo w am tajku ßkuzbu w opokazem y.
T e h o ru n ja budzem y ßo prözow acz, wschednje, w oßebje ran o , spewacz, so budze w hajach a n a sahrodach wscho klinczecz, so sm eja ß w o je w jeßele
bohaczi n khudzi, start a mkodzi. D u z Pak w aß tez
proßym y, so njebyschcze nasche hnesda n am ro sto rh a li,
am je w o t lösych dzeczi ro sto rh acz halt. T e z njech
nichtö zane jejko s naschich hnesdow njew osm je. M y
m am y tak hizo njepscheczelow doscz, kiz sa naschim i
jejkam i a mkodymi steja. W jele büle - w ostajcze
kercziny stejo, so m öhli tam w husczinjc hnesdo
tw aricz, a njew ukopajcze bale ßw oje kerki, kaz hacz
d o tal. N jem yßlcze ßebi, so kerki telko n jen jeß u , kaz
M a abo P o lo ; pschetoz hbyz bubzecze b jes kerkow,
budzecze tez b jes naß, a Potom ßo pschekaßauzow
a hußanzow w obröcz möz njebudzecze.
Czincze po naschej w o li a w y ßo teho kacz
njebudzecze. N jestajejcze tez zane prudka a njewleczcze zane ßycze sa naß, so ßo njebyschcze pschehreschili, pschetoz B ö h je n a ß stworik sa seleny h aj a
niz sa czlolvsku kuchinu.
D o predka ßo dzakujem y a w am pschiwokamy
w jeßele „ P o m h a j B ö h !"
W P ta czim haju, 1. haprleje 1898.
Schkörz, schkowrouczk, kastojczka
w m jenje wschech druhich.
Volostnc khorotozo.
K ra l W y lem I I I . mejesche w lecze 1 8 2 8 to
njesboze, so ßebi n o h u skama, a mejesche teho d la
dlejschi czaß lezecz. R u n je to n czaß mejesche oberst
s M assenbach n a tw jerdzisnje G latzu sa jateh o pschebywacz, dokelz besche krala w jenych ßwojich knihow
ranik, czehoz d la be ßebi kralow y hnew n a ßo
sczahnyk. g la s n a ra n je wöjnski m inister w o t kom m and an ty tw jerdzisny G latz powjescz dosta, so be jaty
oberst n a kralow u pschikasnju w ußw obodzeny a so
je hizo n a ß w o je knbko w otpuczow ak. W öjnski
m inister w o tym wschem niczo njewjedzesche; w ön
ßo n a tym dziwasche a ßebi myßlesche, so je kralowska
pschikafnja falschow ana byka. N a mescze ßo ke kralej
p o d a a jem u tu zyku wez pschednoschowasche. K ral,
hischcze n a ß w o jim kozu lezo, ßo poßm ewkny a
rjekny:
„W ez m a ßo tak. Psched neschto czaßom n a
ß w o jim kozu w nozy lezach a mcjach tajke boloscze,
so am wöczka saüdzelicz njem ozach. D u z ßebi
m yßlach: S ch tö d rje je czi w tw ojim ziw jenju n a jwjetschu boloscz naczinik? T e m n chzyk ty wodacz a
jem u njenadzite w jeßele czinicz. D u z ßo n a jateho
obersta dopom nich a n a mescze poruczich, so m a ßo
s tw jerdzisny puschczicz."
Pucz koto wokoto zytejc semje.
N ctko tra je pucz wokoko zykeje semje pschezo
hischcze wokoko 7 0 d njow . W o t leta 1 9 0 0 ßem pak
budzesch sa 3 9 d n jo w wokoko zykeje semje pobycz
möz. Pschetoz tehdy budze w nlka sibiriska zelesniza
d o tw arjen a. S ch tö z by ßo w L o n d o n je bo kodzc
ßynyk a psches O stenbe— B a rlin zelesnizu trjebak, by
sa 4 5 hodzin hizo w P etro h ro d z e byk. T a m by ßo
saßo bo w osa ßynyk a by sa 12 dnjow S ibiriskn
pschejek a w P o r t A rth u r pschi czichim O zean n s w osa
wulcsk. T u by kodz n a njeho czakaka a jeho sa
17 d n jo w bo S a u F ranziska w A m erizy dowjeska.
N etko by po zelesnizy preki psches poknöznu Am erika
a w o t tam po ködzi bo L o n d o n a schko. S a 10 dnjow
by pucz dokonjany byk, a hbyz by pnczow ar bo
L o n d o n a dojek a bo Pschedzenaka pohladak, kajki
41
ł>£eń je, by ßo dohladak, so je tu n je 3 9 d n jo w sa
ß w o je puczow anje solo wokoko fern je trjebak. T ez
b ille t sa tajke puczow anje bndze tehdy tuńschi.
S ch to z chze ßo netto n a tu to n pncz podacz, m a ßebi
to o t n a n a abo w u ja s najm jeńscha 2 2 3 0 hr. w np ro ß y c z; w o t leta 1 9 0 0 ßem bndze w u j jenoz 1 5 0 0
h riw n o w dacz trjebacz. S a bohatych w u jo w bndze
P o tajkim s fözdym letom lepje.
Europiske wobydlerstwo.
Enropiske w obydlerstw o w nczini Po najnow ischim
liczenjn 3 6 7 ,4 4 9 ,5 0 0 dnschow. D okelz bn w lecze
1 8 8 5 jenoz 3 3 7 ,5 2 6 ,7 0 0 lndzi liczenych, je w poßlednich 1 0 letach w obydlerstw o w o 2 ,9 9 2 ,8 0 0 dnschow
pschibyfo. S ch to z wjetsche kraje n astn p a, pschmdze
to o t tn teh o pschisporjenja 1 2 ,5 1 0 ,8 0 0 dnschow n a
R nskn, 4 ,5 2 2 ,6 0 0 n a Nemskn, 3 ,5 0 2 ,2 0 0 n a Raknskn,
2 ,4 5 2 ,4 0 0 n a Jendzelsku, 1 ,5 5 2 ,3 0 0 n a Jta ls fn ,
1 ,1 0 0 ,0 0 0 n a Tnrkow skn a 6 7 1 ,0 0 0 n a F ranzow sfn.
S teho je widzecz, so ßo franzowski lnd ja ra mako
pschisporja, b jes tym so ßo rnske w obydlerstw o n ajböle ro sm n o zn je.
_________
Khezorowe tzlowo.
R a s zar P aw o k I. n a p arad ze wyschka w u h lad a,
kiz ßm jercz hnbjenje n a ßw ojim konjn ßedzesche.
„T ajkich lndzi trjebacz njem özu", rjekny zar
k roskasow azem n generalej, „prajcze tem n m lodem n
czlowjekej, so njech czini, so n a ßw oje knblo pschiüdze."
„P ro sch n w o wodacze, m ajestoscz", w otm olw i
gencral, „tön m lody wyschk je khndy czlowjek a nim a
zaneho kubka."
„ D h a m a ßo jem n knblo dacz", snapschecziwi zar
a jechasche dale.
W e ßo, zarow e ßkowo njew nw jedzene wostacz
njem öze, mkody wyschi teho d la w o t stata rjan e
knblo dosta a khwatasche netto, ßo n a n jo pscheßydlicz. W o n wopnschczi w o jerstn ßtnzbn a bn
b o h aty tnbler.
Rosbuchnjcnjc lampow.
H usto ßo p ra ji, so p etro lejo w c lam py psches
to rosbnchnn, so ßo ßweza s w jercha zy lin d ra w udnje.
K az p a t je ßo dopokasalo, ßo psches to ja ra poredko
njesboze stan je; s wjetscha m a rosbnchnjenje d rn h n
pschiczinn, p a t so ßo lam p a pow ali, tschiwje dzerzi,
ß o s njej rncze thodzi, abo so ßo dzcle pod ßw ezn
psches m ern sczopla, schtoz p otom pknny w lam pinym
b allo n je sapali. S ch to z chze ßo straschneho ro s bnch n jen ja sminycz, m a tote w obtcdzbow acz:
_ 1. L am p a dyrbi czezkn a scherotn n o h n mecz,
so ßo njem öze lohko powalicz.
2. J e jn y b allo n , dv to treh o z ßo p etro lej lije,
d y rb i Po möznosczi s metalla, niz Pak s Porzellans
abo schklenzy bycz.
3. Z y lin d er dyrbi p ra w je n a w otolnikn stacz,
so s b o ta zadyn p o w elr n a ßw ezn njem öze.
4. W okolnik d y rb i tw jerdze stacz.
5. S s n z o h dyrbi m jehki bycz, so ßo lohzy n aczahnje.
6. P rje d y hacz saßweczisch, masch tözdh r a s
b allo n p o ln y nalecz, to la njeßmesch pschi ty m zaneje
ßwezy w bliskosczi mecz.
7. L am p a m a ßo stajn je czista dzerzecz.
8. Chzesch ßw ezn haßnycz, masch ßnzoh w o telko
n n ts swjerczicz, taz be w ön wysche p a ln ita w n w jerczany, a P otom wysche zy lin d ra dnnycz, hacz
ßw eza haßnje.
9. N a ßo ßw eczazu lam p n zenje czahnycz n jeßm e; dnz njethodz zenje s n jej.
Ka! dokho ßo flöt s plodom «otzy:
ß reu i czaß najtrütschi czaß najdlezschi czaß
3 3 0 dnjow
K onje
3 4 0 dnjow
4 1 9 dnjow
321 „
K ruw y
285 „
240 „
W ow zy a
154 „
146 „
158 „
kosy
109 „
133 „
S s w in jc 1 2 0 „
63 „
64 „
65 „
Pßy
56 „
Küczti
58 „
60 „
T n m asch n a t a b e l i w o b lic z e n e :
S ap o czatk _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ K önz ßnczelnoscze
ßuczclnoscze p o la tont p .tru w o w pol. sofort) pol. ßw m i
aw ow zow
1. jan.
6. dez.
12. oft.
3. jn n ija 3 0 . h ap r.
2. febr.
7. jan.
13. ncw. 5. jn lija
1. ju n ija
1. m erza 3. febr.
10. dez. 1. ang.
28. jn n ija
1. hapr. 3. m erza 10. jan . 1. sept.
2 9 . jn lija
5. hapr.
1. m eje
9. febr. 1. oft.
2 8 . ang.
1. jn n ija 6. m eje
11. m erza 1. nov.
2 8 . sept.
1. jn lija 5. jn n ija 11. hapr. 1. dez.
28. otk.
1. ang.
6. jn lija
12. m eje 1. jan.
28. nov.
1. sept.
6. ang.
12. jn n ija 1. febr.
2 9 . dez.
1. oft.
5. sept.
12. jn lija 3. m erza 28. jan.
6. oft.
1. ncw.
12. ang. 3. hapr.
2 8 . febr.
3. dez.
7. nov.
13. sept. 5. m eje
1. hapr.
Ssmesihki.
A.
: „H dyz to m i b äte w udm o n a mescze wröczo
njewosm jecze, p o to m ßo neschto stanje."
B . : „ J a zenje niczo nasad njew osm n."
A .: „A j, to le je rjenje, dha pozcze m i rncze
1 0 0 h riw n o w ."
6
42
D u ch o w n y : „9?a, M ichale, to besche czezka
schkoda; sa jeniczku nöz wscha rozka smjerska."
M ichak: „A le dzakow ano B o h u , je ßo m ojenut
ßußodej ru n je tak seschko. T o troschtuje."
( P s c h e r a d z e n a .) S sk u zo b n a, kiz bu ß w a rjen a,
dokelz besche schklu ro s b ita : „S ch k la hizo besche te z
n araze n a a duz njetrjebacze tajku h a ru czericz."
H o sp o sa: „ T o njeje toerno."
S sk u z o b n a : „T a k Pak je, ja ßym jej h izo
w czera r a s padnycz daka."
W ojerski lekar: „M acze hew ak hischcze nekajkr
brach?"
R ek ru ta: „H aj, ja tselenje ßkyschecz njem vzu."
L ekar: „ T e h o d la ßo njerudzcze, budze ßohizo w ötsje doscz tselecz."
S s w e d o m l i w o s c z . K o m is: „K njeze, wasch
ßkuzobny je dzenßa saßo ßudzik w in a wotpoßkak a
n jeje Prjedy do n jeho zaneje w ody pschidak."
K n je s: „H m , hkupje — a tu tö n czlowjek be
hew ak Pschezo tajki ßw edom liw y."
Höscz: „ S c h to ? hizo 6 karanczkow dyrbjak d o
( M e r l u b o w a z a m a c z h M acz (£ ßw ojem u ßynej
kiz do w ojakow dze): „ A — wo czoz cze, ßynko m öj, n aj- ßo mecz? T o njeje m özno."
K orczm arka: „ T a k pak je."
böle proschu — njesapoczn mi zaneje w öjny s F ran zo w sam i."
Höscz: „ N a , sa tym chzn börsy Pschincz. P schi
w oßm ym karanczku pöcznu ßo czumpacz, duz pschinjescze mi hischcze dw aj, Potom chzu hladacz."
jD z e s c z o w e w je ß e le .) M acz: „Czeho d la
dha, Jan k o , ßo tak n a to wjeßelisch, so jutsje knjeK
lekar pschindze?"
J a n : „D okelz m özu Potom n a lekarja jasyk
w ußunhcz a sa to hischcze plazki krydnu."
P ren i bohaczk: „Haj, luby pscheczelo, kak ß o
tola te czaßh pschemenja! Hdyz do tuteho mesta
pschindzech, am koschle na czele njemejach."
D ruh i bohaczk: „A le kak dha je to m özno?"
P ren i bohaczk: „N iczo dale, ja ßym ß »
w tntym mescze narodzik."
Höscz k korczm arjej: „ T o je to la graw ocziw e,
tu nam akam w poliw zy 5 wköskow w o t w aschejezony."
K o rczm ar: „N jeczincze ßebi teho d la zaneje
staroscze; ta m a pschezo hischcze wkoßow doscz."
Hilzka (tu konditarni): „ S a 2 0 np. plazki psche
kaschel."
K o n d itar: „ S s u te sa tebje, m vje dzeczo?"
H ilzka: „P lazk i, haj, a l e kaschel m a w ow ka."
Dêsczowe wjetzele.
43
N a kable w Meklenburgskej bechu ra s Rakuszy
w kwarterach a njebechu runje najspokojnischi ludzo
a mejachu pschczv na jedzi neschto wustajecz. R a s
becha saßo kucharku ßwarili, a ta se schklu poliwki
(sopy) k inspektorej pschibeza a, schklu psched njeho
dzerzo, rjekny:
__
„K njes inspektarjo, tu poliwku te raw ßy zracz
njechadza."
„N a" , meni inspektor, „ßy dha poliwku tez
prawje w arita?"
„ T o bych menila, wscho je w njej, schtoz do
njeje ßkuscha."
„N ö, dha podaj ras, poliwku chzemy woptacz.
H aj, tu poliwku mözeja jara bet je jescz."
„Hlajcze", praji kucharka, „ujeprajach ja to tez?
A rot; budzischcze ju häkle woptacz dyrbjal, hdyz
w oni do njeje hischcze njebechu — pluw ali."
M a t h m u d ra cz k .
Gustelk: „ B ije rum podich tez dzeczi?"
M acz: „H aj, a te najlösische w ön ßam o sezerje."
Gustelk: „ N a , ßnano
k nam häkle pschiüdze,
hdyz je ßo druhdze hizo
— najedk."
„Hdy bych tola teho czlowjeka wußledzik, kiz mi
pschezo anonym ne lisch sczele", pocza ra s jedyn
w korczmje k ßwojim pscheczelam. „Schto ßebi
myßlicze, so w ön pische? M je mjeuuje k o z a n e h o
P e t r a , m oju zonu sta r u sch la m p u a m oju dzowku
h k u p u w o p iz u ."
„Hm", meujesche jedyn sa blidom, „to dyrbi
c^lowjek bycz, kiz waschu ßwöjbu derje snaje."
„W e ßo, dyrbi ju snacz", pschistaji ranjeny —
a wschitzy ßo ßmejachu."
D o kasarmow ra s burowka pschiüdze a chzysche
j oberstom poreczecz. T u tön pschiüdze.
„Hdze je möj Michak?" praschesche ßo jeho ta
burowka.
„S ch to dha chzecze w ot ßwojeho Michaka?"
rjekny oberst pscheczelny.
„Haj, w ön wjazy wojak wostacz njeßme."
„Czeho dla dha niz. M y ßmy tez wojazy,
wostajcze tola ßw ojeho Michaka pola naß", reczesche
oberst dale.
„H aj", w otm olw i burowka, „wam knjesam ßo
r je P e reczi; w y niczo nawukli njejscze, möj Michak
Pak je schewz, a duz jeho trjebam."
Baruch k ßwojem u ßynej: „Sschschisch, netto
wuswol, hac^ chzesch mecz R ahelu abo S a r u sa zonu.
R ah el je rjana, ale bjes pjenjes, S a r a je hrosna,
ale bohata."
S s y n : „Nanko, radscho bych tuet R ahelu, ale
wosm u ßebi S a ru ."
Hölczk k starschej knjeznje: „M öj nan a macz
dataj w aß na jutsische na wobjed proßycz."
K njezna: „ T y luby pekny hölczko, njejstaj
starschej hewak niczo prajikoj?"
W Hölczk: „M acz niz, ale nan neschto w o jabkukach
a^smiju porecza."
K njezna: „S ch to dha je prajii?"
Hölczk: „W ön rjeknu: » R a s dyrbimoj tola do
teho kißaleho jabluka kußnycz, so ßwoju czetu, teho
stareho smija, na wobjed proßymy. D u z njech ßo
to hnydom jutsje stanje.«"
__ W uczer: „H anßo, kelko je 2 0 m jenje 2 0 ? N jewesch? H laj, hdyz wasch 2 0 n o w a r w saku a ty jön
shubisch, schto wasch Potom w saku?"
H anß: „Dzeru."
R a n j e n a n je w in a .) N a n : „Schto dha pkakasch, Khorlka?"
Khorlka: „W uczer je mje nabik, dokelz bech
jeniczki, kiz mözach na jeho praschenje wotm vlwicz."
N a n : „ T o je tola hrosnje w ot njeho. S ch to
dha je ßo cze praschat?"
Khorlka lplakajo): „S ch tö je jehly do jeho
stölza natykak?"
44
Statistiske a genealogiske powjescje.
P o poßlednim liczenju luda w lecze 1 8 9 0 ma:
N e m s k i k r a j : 5 4 5 ,0 8 6 D fm . a 4 9 ,4 2 2 ,9 2 8
w o b y d l.; khezor W y lem I I ., rodz. 2 7 . wulk. r. 1 8 5 9 ;
khezorski krönprynz B jedrich W y lem , rodz. 6 . meje 1 8 8 2 .
S a k s f a : 1 4 ,9 9 3 D fm . a 3 ,5 0 0 ,5 1 3 w o b y d l.
k ral B jedrich A lb ert, rodz. 2 3 . h ap rle je 1 8 2 8 ; zenjeny
s p ry n z eß y n u K a ro lu s W a s a , rodz. 5 . au g . 1 8 3 3 .
P r y n z B jedrich A u g u st J u r i j , rodz. 8 . au g . 1 8 3 2 ;
be zenjeny s portugalskej p ry n zeß y n u H a n u M a r ju ,
w udow z w ot 5 . fe b ru a ra 1 8 8 4 .
P r u s k a : 3 4 8 ,3 5 4 D fm . a 2 9 ,9 5 9 ,3 8 8 w o b y d l.;
k ra l W y lem , rodz. 2 7 . wulk. rozka 1 8 5 9 .
B a j e r s k a : 7 5 ,8 9 8 D fm . a 5 ,5 8 9 ,3 8 2 w o b y d l.;
k ral O tto , rodz. 2 7 . h a p r. 1 8 4 8 , njezenjeny, kotrehoz
mesto, dokelz je n a buch khory, jako p ry n z -re g en t
sastupuje p ry n z L u itp o ld , rodz. 1 2 . m erza 1 8 2 1 .
W ü r t e m b e r g s k a : 1 9 ,5 0 3 D k m . a 2 ,0 3 5 ,4 4 3
w o b y d lerjo w ; k ral W y lem I I ., rodz. 2 5 . febr. 1 8 4 8 .
B a d e n s k a : 1 5 ,0 8 1 D k m . a 1 ,6 5 6 ,8 1 7 w o b y d l.;
w ulkow öjw oda B jedrich, rodz. 9 . septem bra 1 8 2 6 .
A w s t r i j a : 6 7 3 ,4 6 3 D k m . a 4 0 ,9 6 8 ,4 1 2 w o
b y d lerjo w ; khezor F ra n z Jo sef, rodz. 1 8 . au g u sta 1 8 3 0 .
J t a l s k a : 2 8 7 ,2 2 0 D k m . a 2 8 ,4 6 0 ,9 3 1 w o
b y d lerjo w ; k ral H u m b ert I., ro d z. 1 4 . m erza 1 8 4 4 .
F r a n z o w s k a : 5 2 8 ,5 7 2 D k m . a 3 8 ,2 1 9 ,0 0 0
w o b y d lerjo w ; P räsid en t republiki F elix F a u re .
J e n d z e l s k a : 3 1 5 ,2 7 9 D k m . a 3 7 ,2 4 2 ,0 0 0
w o bydlerjow ; k ralo w a V ik to rija, rodz. 2 4 . m eje 1 8 1 9 .
S c h p a n i s k a : 4 9 7 ,2 4 4 D k m . a 1 6 ,9 5 2 ,6 0 0 w o
b y d lerjo w ; k ralo w a M a r ija , w u d o w a 2 5 . nov. 1 8 8 5
sem rjeteho k ra la A lfo n sa X I I . , sastupuje ßw ojeho
ß y n a k ra la A lfo n sa X I I I . , rodz. 1 7 . m eje 1 8 8 6 .
P o r t u g a l s k a : 9 1 ,2 6 0 D k m . a 4 ,5 7 6 ,0 0 0
w o b y d lerjo w ; k ral K o rla , rodz. 2 2 . meje 1 8 6 3 .
R u s k a : 5 .3 8 9 ,6 2 7 D k m . a 8 8 ,3 5 6 ,0 0 w o b y d l.
khezor M iklawsch I L , rodz. 18. meje 1 8 6 8 .
T u r k o w s k a : 1 7 2 ,2 2 4 D k m . a 4 .6 5 8 ,0 0 0 w o
b y d l.; khezor A b d u l H am id I I . , rodz. 2 2 . seot. 1 8 4 2 .
G r ic h is k a : 6 4 ,6 8 8 D k m . a 2 ,0 1 9 ,0 0 0 w o
b y d lerjo w ; kral J u r i j I-, rodz. 2 4 . dezem bra 1 8 4 5 .
R u m u n s k a : 1 2 9 ,9 4 7 D k m . a 5 ,3 7 6 ,0 0 0 w o
b y d lerjo w ; k ral K h o rla I ., rodz. 2 0 . h ap rleje 1 8 3 9 .
S s e r b i j a : 4 8 ,5 8 6 D k m . a 1 ,9 5 2 ,0 .0 0 w o b y d l.;
k ral A lexander I ., rodz. 14. augusta 1876.
B o l h a r s k a : 6 3 ,8 5 6 D k m . a 1 ,9 6 5 ,5 0 0 w o b y d l.;
wjerch F e rd in a n d K oburgski. rodz. 2 6 . fe b ru ara 1 8 6 1 .
C z o r n o h ö r s k a : 9 0 3 0 D k m . a 2 4 5 ,0 0 0 w o
b y d le rjo w ; wjerch N ikita (M iklaw sch) I ., rodz. 2 5 .
septem bra 1 8 4 1 .
P o t n o z n a A m e r ik a : 9 ,0 6 8 ,2 7 2 D k ilo m . a
5 7 ,0 0 0 ,0 0 0 w o b y d l.; P räsid en t republiki C leveland.
E g i p t o w s k a m a : 1 ,0 2 1 ,3 5 4 D k m . a 5 ,5 8 6 ,2 8 0
w o b y d lerjo w ;
wjerch A b ln s P asch a;
1 4 ,0 0 0
w ojakow ; najwjetsche m esta: K airo 3 5 0 ,0 0 0 w obydl.;
A lex a n d rija 2 1 2 0 0 0 w o b y d l.; S u e z 1 5 0 ,0 0 0 w o b y d l.;
K h a rtu m 5 0 ,0 0 0 w obydl.
A f g h a n i s t a n : 1 ,0 4 9 ,8 6 6 D k m .; 6 ,0 0 0 .0 0 0 w o
b y d lerjo w ; wjerch A b d h a ram an , 7 0 ,0 0 0 w ojakow ; n a j
wjetsche m esta: K ab u l 6 0 ,0 0 0 w o b y d l.; K a n d a h a r 5 0 ,0 0 0
w ob y d l.; H e ra t 8 5 ,0 0 0 w o b y d l.; K elat 1 2 ,0 0 0 w obydl.
C h i n e s i s k a : 8 ,5 6 2 ,8 8 0 D fm .; 4 3 7 ,6 0 0 ,0 0 0
w o b y d l.; khezor K w ang S ii , rodzeny 1 8 7 2 ; 8 0 0 ,0 0 0
w ojakow ; najwjetsche m esta: Peking 2 m ill. w ob y d l.;
T ien tsin 9 5 0 ,0 0 0 w obydl.; N anking 5 0 0 ,0 0 0 w o b y d l.;
S h a n g h a i 1 ,5 0 0 ,0 0 0 w obydl. atd .
J a p a n s k a m a : 3 7 9 ,7 1 1 D k m .; 3 4 ,3 3 8 ,4 0 0
w o b y d l.; M ikado abo w jerch: M u th n h ito , rodz. 1 8 5 2 ;
3 5 ,4 0 0 w ojakow ; najwjetsche m esta: J e d d o 1 m it. wo
b y d lerjo w ; Hokodode 1 1 2 ,0 0 0 w ob y d l.; Jo k o h am a
6 4 ,0 0 0 w obydl.
Kermusche w sakskej a pruskej tzerbskej hornjej Luzizy na leto 1897.
2 8 . augusta: W ösbork. — 11. septembra: Hodzij, Budyschska ßcrbska katholska wvßada. — 25. sept.:
P a lo w , W ojerezy, S sy w ik . — 2. oktobra: Budestezy, D o lh a Borschcz, Hösniza, W jeleczin. — 9. oktobra:
Hbjelsk, K ulvw . — 16. oktobra: H orni W ujesd, Muzakowske wßy, W otrow . — 2 3 . oktobra: Njcßwaczidko,
Huska, Ketlizy, Khrösczizy, Lupoj, Lubij, P arzow , S s le p o , Sprejizy, Schczcnz, Czclno, W elzej. — 30. okt.:
Bukezy, Hrodzischczo, Huczina, I a ß e n , Kotezy, Kschischow, Krjebja, Lejno, Noßaczizy, Radschow, S sm iln ja
S k y K om orow, Wukranczizh, Z arnow . — 6. novem bra: B art, Budyschska Michalska woßada, Budyschink
D e ln i W ujesd, Jablonz, Kletno, Kluksch, Khokm, Czorny Kholmz, Luczo, Malcschezy, M iuakal, Njebjelczizy
Porschizy, Rakezy, Rychwald, S d za ry . — 13. n ov.: B lu n jo, Bukow , Kamjcnz, L as, Ptaczezy, Wochosy
R adw or, W ößlink, H am ory. — 2 0 . novem bra: R albizy.

Předźenak 1898 - Serbski

Transcription

Similar documents

1849 - Serbski

problematické momenty při překladu dětského folklóru

System detekcji i rozpoznawania znaków drogowych

XII OLIMPIADA INFORMATYCZNA 2004/2005