2011 - Danio Rerio Delft

Transcription

Danio Rerio
Delft
Vereniging van Aquarium
En Terrariumliefhebbers
Opgericht 1 mei 1919 - aangesloten bij de
N.B.A.T.
Koninklijk goedgekeurd sinds 16 juli 1919
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
Vereniging van Aquarium- en Terrariumliefhebbers
DANIO RERIO DELFT
Januari 2011 - nr. 1
Opgericht 1 mei 1919 - aangesloten bij de N.B.A.T.
_____________________________________________________________
Verenigings- en Praatavonden bij Sportcafé ‘Emerald’,
Florijnstraat 1, Delfgauw (Pijnacker)
Zaal open 19.30 uur - aanvang 20.00 uur - tel. 015-2627321.
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: dinsdag 18 januari,
Op de eerste verenigingsavond van 2011, komt de heer W. Tomey,
met de volgende lezing “Borneo exclusief”.
Fotografisch verslag van een reis dwars door het regenwoud en de
aquatische biotopen van West Borneo. De presentatie bevat zeer fraaie
opnamen van natuurlijke habitats en niches van algemeen bekende, maar
ook onbekende in het wild levende siervissen, aquatische planten en andere
mysterieuze levensvormen. Zeer lovende kritieken werden gegeven door
diverse verenigingen. Daarnaast is ook de spreker zelf zeer te spreken over
deze digitale presentatie.
Uitnodiging 2: zaterdag en zondag 22 en 23 januari,
Intratuin Dierendagen.
Op zaterdag 22 en Zondag 23 januari organiseert Intratuin te Pijnacker de
welbekende Dierendagen. Diverse dierhoudende verenigingen geven acte
de presence.
Ook Danio Rerio staat er met een fotowand, naast de welbekende
WANDELENDE TAKKEN, diverse waterdieren, algen en algbestrijding. We
werken aan een nieuwe attractie met vis en hopen natuurlijk wat nieuwe
leden te winnen. Belangstelling van de huidige leden is natuurlijk ook
welkom. Hoe drukker de stand, des te meer publiek het trekt. Heeft u een
paar uurtjes over voor het bemannen van de stand dan is dat welkom
(melden bij [email protected]).
Uitnodiging 3: praatavond 1 februari,
Evaluatie van de Intratuin dagen en ontvangst van eventuele nieuwe leden.
Danio Rerio Delft
2
januari 2011
JAARPROGRAMMA 2011
18 Januari
22 Januari
1 Februari
15 Februari
1
15
5
19
3
Maart
Maart
April
April
Mei
17 Mei
7 Juni
21 Juni
Verenigingsavond ; Wim Tomey, Borneo Exclusief.
Op 22 en 23 januari Intratuin Dierendagen Pijnacker
Praatavond;
Verenigingsavond ; Dick Poelemeijer,
Het juiste aquarium water + ( de film Reefs of Riches, een
schitterende film over de riffen bij West Irian Jaya).
Praatavond;
Verenigingsavond ; Algemene Leden vergadering.
Praatavond;
Verenigingsavond ; Veilingavond.
Praatavond;
Verenigingsavond ; Eduard Meinema:
De vroege ontwikkeling van Killivissen, (met voorbeelden van
andere visgroepen)
Praatavond;
Verenigingsavond ;
Praat-/Doe-avonden en bibliotheek op de eerste dinsdag van de maand.
Verenigingsavond en bibliotheek op de derde dinsdag van de maand.
Kopij uiterlijk inleveren vóór het laatste weekend van de maand.
Bestuursvergadering op elke tweede donderdag van de maand.
In de maanden juli en augustus zijn er geen verenigingsactiviteiten.
Bij verhuizing of opzegging (schriftelijk 3 maanden van tevoren i.v.m. onze
verplichtingen) tijdig uw mutatie sturen naar:
A. Zwartjens, De Kringloop 137, 2614 WK Delft.
EVENEMENTEN / TIPS
15 januari,
Opening Galerie Mia Maya Hellevoetssluis.
22 en 23 januari, Intratuin dierendagen
23 januari,
Nieuwjaarsbeurs Aquariumvereniging de Siervis
Oosterhout Noordbrabant
Een echt gezellige
Amsterdamse
aquariumwinkel
Aqua
sind
cialist
e
p
s
rium
s 1895
Aquarium
Holgen
Groot assortiment zee- en zoetwaterdieren
En aquariumplanten
Leverancier van o.a.: Schwarz-aquaria - Juwel-aquaria
Dupla-produkten
Jacob van Lennepstraat 64 - 1053 HL Amsterdam
Tel. 020-6185563 - Fax 020-6163434 - ’s Maandags Gesloten
http://www.aquarium-holgen.nl - e-mail: [email protected]
Advies rondom representatieve huisvestiging en
verantwoorde verzorging van dieren in:
aquarium . terrarium . insectarium
RENO B.V.
INDUSTRIESTRAAT 42
2624 BB DELFT
BEL 015-2855888
MAIL [email protected]
Elektro Technisch Installatie Bureau
www.reno-etbi.nl
Al meer dan 85 jaar DÉ installateur van delft. STORINGSNR. 06-51380273
Bekijk ook de 240 000 artikelen in onze webwinkel!
Danio Rerio Delft
3
januari 2011
Namens het bestuur wensen wij al onze leden en
hun familie, relaties en adverteerders
een gezond 2011 toe.
Kreunend en zuchtend passeerden de verenigingen weer een jaargrens.
Dreigende voorbereidingen op een jaarvergadering waar een contributieverhoging van 0,50 of misschien wel 5,= euro per jaar moet worden goedgekeurd. Of, een zucht van verlichting wanneer de ALV in december al het
groene licht gaf. Tsja, als dat al moeilijk gevonden word, dan is een
bestuurswisseling en zoeken naar kandidaten mogelijk de vereniging fataal.
En, wat stelt dat bedrag eigenlijk voor? Goed voornemen: twee keer per jaar
minder je glas bier, of kopje koffie omgooien en je hebt het bedrag al weer
terug verdiend.
In een tijdperk waarin men voor het aanzeggen van een ziekte al een
botterik die de waarheid zegt negeert, en voor een “second opinion” op zoek
gaat naar een sympathieker adviseur, wordt het voor aquariumverengingen
des te dringender zich als sympathiek adviseur richting potentiële en
bestaande leden te profileren. Om met klassieke Statuten doelstellingen te
spreken: “een gezellige omgang tussen de leden bevorderen”.
In de huidige 24/7 economie wordt het steeds lastiger gezamenlijke
activiteiten te plannen: er kan altijd wel iemand niet.
De enige oplossing is: het zo vaak doen, dat een keertje missen voor
niemand bezwaarlijk is. Dat vraagt voor het besturen dan misschien wel
andere competenties dan alleen maar aquaristische. Wordt daarmee de
kring van potentiële bestuurders niet groter?
Het moet duidelijk zijn: we gaan gewoon door. Managerskreten als “back to
core business” zijn puur rationeel.
Op zich niet slecht. Maar, in een vereniging spelen ook niet-rationele processen! Met groot genoegen beginnen we dan ook aan een nieuw jaar waar we
naast de aquaristiek ook de aquarianen mogen ontmoeten.
De voorzitter.
Denkt u bij uw aankopen aan onze adverteerders ?
Mede dankzij hen is het verschijnen van ons maandblad mogelijk !
Danio Rerio Delft
4
Bladstrooisel in het aquarium
januari 2011
voor u gelezen op het Internet
Om een biotoop zoveel mogelijk na te bootsen kan men kiezen om met
bladstrooisel zones aan te leggen in het aquarium. Dit geeft je aquarium een
heel ander karakter en het komt ook nog eens heel natuurlijk over. Natuurlijk
zijn lang niet alle bladsoorten daarvoor geschikt.
Sommige bladsoorten rotten heel snel en sommige doen daar juist een half
jaar of nog wel langer over. Als je kiest voor bladstrooisel in je aquarium,
kies je ook voor rottende dan wel vergaande bladeren in het aquarium.
Door het afsterven en oplossen van dit soort bodembedekking geeft dit
natuurlijk zeer veel afvalstoffen af aan het water. Die wij als aquariaan nou
net niet willen, want dit is zeer ongezond voor onze vissen. Maar als wij een
bepaald biotoop willen nabootsen kun je bijna niet langs bladstrooisel zones,
het geeft een zeer natuurlijke uitstraling aan je aquarium. Dwerg Cichliden
gebruiken de bladeren als schuilplaats maar ook om eitjes op af te zetten.
Er zijn 3 verschillende bladsoorten die uitermate geschikt zijn als bladstrooisel in het aquarium, dit zijn beukenbladeren, eikenbladeren (Amerikaanse
eik) en amandelboom bladeren. Als men kiest om bladeren in het aquarium
te doen dan moet men op de volgende dingen letten namelijk:
Beukenblad
•
•
•
•
•
•
Eikenblad
Amandelboom bladeren
Pluk de bladeren van de boom, kies de dikste en sterkste bladeren uit
(neem nooit afgevallen bladeren van de grond hieraan kunnen
schimmelsporen vastzitten).
Pluk de bladeren in de zomer.
Laat de bladeren drogen op een droge donkere plaats (doe ze niet in een
telefoonboek ze drogen dan wel goed maar zijn ook zo plat als een
dubbeltje waardoor het hele natuurlijke effect eraf is)
Pluk er meteen meer dan zat voor een heel jaar.
Elke 2-3maanden zal men de bladeren moeten vervangen voor nieuwe
om al te veel vervuiling te voorkomen.
Was de bladeren voordat je ze in het aquarium legt.
Verloop Aquarium speciaalzaak biedt u een uitgebreid productassortiment voor uw zoet– of zeewateraquarium. Wij zijn
gevestigd in een groot modern bedrijfspand in Hazerswoude.
Onze vijverafdeling is inmiddels naar een deur verder verhuisd.
De ruime hal, gelegen op nummer 23 is een uitstekende locatie
waar u alles kunt vinden voor u vijver.
aquariumspeciaalzaak
Engelandlaan 23-25
2391 PM Hazerswoude-Dorp
Int. Trade Center Boskoop
Telefoon:0172-215569
Internet. www.aqua-verloop.nl
e-mail. [email protected]
Neem eens een kijkje in een van onze winkels. De koffie staat voor
u klaar en het is uw bezoek meer dan waard. Voor de kinderen is
er een leuke speelhoek ingericht.
Bezoek ook onze website eens
Website: www.groenewegendelft.nl E-mailadres: [email protected]
Aquarium – en Terrariumvereniging
DANIO RERIO DELFT
Opgericht 1 mei 1919
Aangesloten bij de Nederlandse Bond Aqua Terra
DANIO RERIO
DELFT
De vereniging bevordert het op biologisch en esthetisch verantwoorde wijze houden van
zoetwateraquaria, paludaria, terraria, insectaria en vijvers.
Wat biedt “Danio Rerio”
Maandelijks (met uitzondering van juli en augustus) een bijeenkomst, waarop
deskundige sprekers alle facetten van de liefhebberij behandelen, al dan niet
geïllustreerd met dia’s, PowerPoint, ofwel een avond verzorgd door eigen
deskundigen. Daarbij komen de volgende vivaria aan de orde; Gezelschapsaquarium,
Speciaalaquarium, Cichlidenaquarium, Terrarium, Paludarium, Insectarium en Vijvers.
Praatavonden, excursies en andere bijzondere bijeenkomsten waarop ervaringen
kunnen worden uitgewisseld met medeleden.
Tweemaal per jaar een veilingavond waarop u voordelig hobbybenodigdheden kunt
kopen en overtollig materiaal, planten en dieren kunt verkopen.
Het maandblad DRD met interessante en leerzame artikelen, nieuwtjes enz.
Het fraai uitgevoerd bondsblad “Het Aquarium” is het officiële in - full colour orgaan van de Nederlandse bond (NBAT). Het verschijnt elfmaal per jaar.
Een goed gesorteerde bibliotheek, waarin ook buitenlandse literatuur is opgenomen en
videobanden beschikbaar zijn.
Alvorens men aan een werkelijke keuring wil gaan deelnemen kan men eerst gebruik
maken van de diensten van de commissie Kijkje in Eigen Keuken, die op verzoek bij
leden komt fotograferen en het vivarium bespreken. Een prima gelegenheid voor
uitwisseling van ervaringen en adviezen, met als slot een verslag daarvan op een
verenigingsavond.
Jaarlijks kunt u deelnemen aan de verenigingskeuring door een bondskeurmeester,
waarbij verdere doorstroming naar de district– en landelijke keuring tot de
mogelijkheden behoord.
De vereniging telt een aantal gespecialiseerde adviesgroepen. Zo is er behalve de Commissie
Kijkje in Eigen Keuken een ledenadviesgroep die het jaar rond op verzoek bij u thuis wilt
adviseren, een Adviesgroep planten/vissen, de Adviesgroep Terraria/Paludaria, een Technische Commissie die adviseert in alle voorkomende technische vivariumproblemen, waarbij de
veiligheid bij het samengaan van water en elektra hoog staat genoteerd.
Voor verdere informatie
kunt u zich wenden tot ons secretariaat:
Weesmeesterstraat 20, 2645 MC Delfgauw
tel, 06-24559677 [email protected]
Danio Rerio Delft
5
januari 2011
Amandel bladeren hebben een genezende functie en kunnen worden
aangeschaft bij de betere aquariumzaken of online shops. Deze bladeren
zijn vrij goot maar samen met de eiken en beukenbladeren maakt het tot een
mooi plaatje, Eikenblad heeft de kracht om het water aan te zuren let dus
goed op je pH waarden met eikenblad! Beukenblad heeft geheel geen bij
werkingen en is dus voor de meeste aquarianen het ideaalste!
Wanneer u deze richtlijnen in de gaten houdt zal het plaatsen van bladstrooisel een echte aanwinst zijn van uw eigen biotoop!
PERSBERICHT
Naast moderne kunst en design sieraden (o.a. van Native Americans)
openen wij 15 januari a.s. een nieuwe ruimte met alle benodigdheden voor
een zeeaquarium en, uiteraard!, speciale aandacht voor design aquaria.
Kunstrif in Hellevoetsluis
Niet voor de kust, maar in de kern van Hellevoetsluis ontstaat een kunstmatig koraalrif. Aan de Rijksstraatweg 52, in het pand van Galerie Miya, wordt
in enkele weken tijd een nieuwe ruimte gecreëerd vol tropische rifvissen en
koralen.
Een unieke combinatie
“De combinatie kunst en zeeaquaria is uniek” aldus galeriehoudster Mia
Meinema, “maar voor beide geldt dat ze een sieraad zijn voor ieder huis.
Voor bedrijven zijn zeeaquaria ideaal in wachtruimtes. Gespannen
bezoekers, of patiënten, worden afgeleid door de altijd bewegende vissen en
koralen. En net als kunst, geeft het een mooi aquarium een opening voor
een gesprek.”
De galerie heeft verschillende ruimtes, ieder met een eigen specialiteit zoals
exclusieve horloges, design sieraden en moderne kunst. Toen de laatste
ruimte in het pand vrij kwam, zag Mia’s echtgenoot zijn kans schoon zijn
hobby in een nieuw jasje te steken.
Speciaalzaak binnen een speciaalzaak
“Ik ben van jongs af aan met aquaria bezig” zegt Eduard Meinema. “Veel
vissen gekweekt, artikelen geschreven, vangreizen gemaakt en lezingen
gegeven in binnen- en buitenland. De laatste jaren was met name het
zeeaquarium mijn favoriete onderdeel van de hobby.”
Danio Rerio Delft
6
januari 2011
De verkoopstellingen vormen straks een minirif dat op zich al indrukwekkend
is. Nu al staan er verspreid door de galerie verschillende, bijzondere en
volledig ingerichte zeeaquaria. Die brengen extra sfeer en kleur binnen de
toch al grote diversiteit van de galerie.
Beginnende en gevorderde zeeaquarianen kunnen met deze showbakken
ook inspiratie opdoen voor de inrichting van hun eigen bak.
“Een zeeaquarium heeft tijd nodig om te ‘rijpen’. Zeewater heeft enkele
weken nodig voor het klaar is en de vissen en koralen veilig in de bak
kunnen. Onze aquariumwinkel ‘Miya Mare’ genaamd, wordt daarom in
etappes opgebouwd. Vanaf 15 januari is de basis klaar en open voor
publiek. Eind januari zijn vrijwel alle aquaria volledig in gebruik. Maar geloof
me, er is ook nu al heel veel moois te zien en te koop!” zegt Eduard.
“Bovendien” vult Mia aan, “wij stonden in december op één van de grootste
Europese kunstbeurzen, de Lineart in Gent, met werk van bekende
Nederlandse kunstenaars waaronder de schilder Peter Schenk en de
beeldhouwer Anton ter Braak. Voor die tijd open gaan, was dus niet
mogelijk. Een aantal kunstenaars waarmee wij samenwerken, heeft speciaal
voor deze afdeling nieuw werk gemaakt. Dat geeft al aan hoe enthousiast zij
zijn.”
Cursus zeeaquariumhouden
Net als in de galerie is iedereen welkom om bij Miya Mare vrijblijvend te
kijken en advies te vragen. Om beginnende aquarianen goed op weg te
helpen, organiseert Miya Mare in februari en maart een introductiecursus
zeeaquariumhouden. Ook voor gevorderde aquarianen komen er leuke en
interessante cursusavonden. Onder meer over het stekken en vermeerderen
van koralen.
“Dankzij de huidige kennis en techniek worden veel koralen en rifvissen al
gekweekt. Wij werken onder andere samen met Ricordeafarm.com, een
kwekerij gespecialiseerd in kleinblijvende koralen. Nakweek is al gewend
aan het aquarium en daardoor goed houdbaar voor serieuze liefhebbers. Als
extra service bieden wij bedrijven de mogelijkheid een onderhoudscontract
af te sluiten.”
De combinatie kunst en zeeaquaria is verrassend. Naast kant en klare
design aquaria levert Miya Mare aquaria op maat. Ook voor zoetwater.
“Onze afdeling zoetwater is letterlijk en figuurlijk klein” vervolgt Eduard.
“Door mijn liefhebberij was, naast het zeeaquarium, specialisatie in
nano-aquaria een logische aanvulling. Mijn bedrijf is niet voor niets al vele
jaren hoofdsponsor van de specialistenvereniging Killi Fish Nederland.
Veel killivissen leven van nature in uiterst kleine biotopen.
Danio Rerio Delft
7
januari 2011
Ze zijn dan ook uitermate geschikt voor de razend populaire nano-bakjes.
We leveren onder andere mini-aquaria van Dennerle met tropische zoetwatergarnalen en andere mini visjes. Bakjes die op ieder dressoir en ieder
bureau tot hun recht komen.” “Enne...je bent aquarioot of niet” lacht Eduard.
“Even graag leveren we een aquarium van 2 of 3 meter met cichliden of
zoetwaterroggen. Klanten met verzoekjes voor speciale aquaria, vissen,
koralen of plantjes zijn dan ook van harte welkom!”
Live Ban: Ma Rain
Zaterdag 15 januari, om 16 uur is de feestelijke opening van Miya Mare en
tevens het startsein voor een nieuwe expositie in Galerie Miya met werk van
Anna Agustí Hontangas (Spanje), Dimitri Pichelle (België) en Eelco Maan
(Nederland). Alle kunstenaars zijn tijdens de opening aanwezig.
Tussen 16 en 18 uur speelt de band Ma Rain live in de galerie. Naast
zangeres en naamgever Marijn Wijnands , spelen onder meer Marcel de
Groot en (de bekendste drummer van Voorne Putten!) Richard Heijermans
in deze band.
Meer informatie op www.miya.nl of, vanaf 15 januari, woensdag tot en met
zaterdag bij: Galerie Miya & Miya Mare, Rijksstraatweg 52, Hellevoetsluis.
Bedrijfsinformatie:
Galerie Miya Art & Jewelry
Miya Mare Reefaquaria
Rijksstraatweg 52, 3223 KA Hellevoetsluis
Open:
Woensdag en donderdag 13.00 – 17.00;
Vrijdag
09.00 – 17.00;
Zaterdag
12.00 – 17.00 uur.
Modern Contemporary Art – Designer Jewelry – Native American Art & Jewelry - Reefaquaria
T (31) 0181-391326, F (31) 0181-391305,
Email [email protected] en Internet www.miya.nl
P.O.Box 445, 3220 AK Hellevoetsluis, The Netherlands
MIYA MARA
Danio Rerio Delft
8
januari 2011
In Memoriam
Sjaak Engel
(21 juni 1938 – 29 december 2010)
Rond de jaarwisseling bereikte ons het bericht dat een oud bestuurslid van
DRD was overleden. Om eerlijk te zijn: voor degenen die hem kenden kwam
dat niet geheel onverwacht. De ziekte die Sjaak fataal werd was, voor wie
het wilde zien, duidelijk.
Wij kenden Sjaak als iemand die niet terugschrok om bij een voorzitterswisseling op zijn beurt ook een paar jaar praktische bestuurstaken op zich te
nemen.
Bewonderenswaardig in zijn streven om telkens weer een ander type bak
neer te zetten en daarmee de keurmeester tot commentaar uit daagde.
Een Gezelschapsaquarium, dat eigenlijk te groot en hoger dan gebruikelijk
was voor een goede plantengroei kreeg een overmacht aan Tl-buizen.
Regenboogvissen , en dan de grote, de boesemanni’s, in een tijdperk dat ze
niet geschikt geacht werden voor het gezelschapsaquarium verrasten hem
door vlak voor de keuring de Blyxa-groep (toen nog zeldzaam) in één nacht
kaal te vreten. Gebruik van Osmosewater en CO2-technieken schuwde hij
niet en hielpen hem verder.
Met de Discus bak werd hoog gescoord op keuringen. In een poging tot
perfectie werden de schillen van paranoten als natuurlijke bodembedekking
gebruikt, wat de keurmeester zeer kon waarderen. De troebeling die later
ontstond kon de pret niet drukken en werd eventjes weg gefilterd.
In diezelfde bak groeide een gigantische Echinodorus uruguayensis, die als
stekje ergens op de kop was getikt en die na deling door een Westlandse
plantenkweker werd vermeerderd.
Talloze garnalen, opgegroeid op een dieet van algen, kippenei, restjes voer
en fijngeknepen doperwten verlieten tegen een gunstige prijs de kweekbakjes richting detail handel en liefhebbers.
Na weer een gezelschapsaquarium, dat snel weer volgroeid was werd
recentelijk met Midden-Amerikaanse Cichliden gestart.
Een tweetal koppels produceerden op eerste kerstdag jongen, maar van
zien uitgroeien mocht het niet meer komen.
Danio Rerio Delft
9
januari 2011
Danio Rerio Delft
10
januari 2011
pseudomugil gertrudae, Een Vlinder In Uw Aquarium.
Uit het maandblad van Antoni van Leeuwenhoek – Assen Voor u gelezen in
maandblad de Natuurvriend Zaandam
De familie van regenboogvissen kent een aantal kleine soorten, die je in de
winkel niet zo vaak ziet. Deze kleinere regenboogvissen worden in het
Engels “blue-eyes” genoemd en het is niet verwonderlijk hoe men aan die
naam komt. De iris van de Pseudomugil soorten heeft een helderblauwe
kleur. Er zijn op dit moment in het geslacht Pseudomugil 15 soorten
wetenschappelijk beschreven.
De meeste soorten worden gevonden op Nieuw-Guinea en een aantal in
Australië. Sommige soorten komen in beide landen voor. Pseudomugil
soorten worden niet groot, meestal onder de 5 cm. Ze hebben een slank
lichaam. Er zijn twee rugvinnen, waarbij de vinstralen in de eerste rugvin
en de anaal vin niet hard zijn. De mannen zijn vaak helder gekleurd en de
vinnen hebben verlengde vinstralen die ze uitbundig gebruiken bij het
pronken. De meeste soorten leven in grote scholen en paaien met tussenpozen het gehele jaar door. De vrouwtjes leggen dan 3 tot 9 eitjes, die
afhankelijk van de temperatuur en de soort na 10 tot 21 dagen uitkomen.
De jongen zijn na een jaar volwassen. Het leefgebied van Pseudomugil
soorten is gevarieerd en gelijk aan dat van de andere regenboogvissen.
Eén van de mooiste soorten blauwoogjes is Pseudomugil gertrudae. Dit is
een kleine zoetwatervis die uitgroeit tot een grootte van rond 30 mm en die
endemisch is in Australië en Nieuw-Guinea en komt dus nergens anders
voor.
Danio Rerio Delft
11
januari 2011
Ze hebben een matig samengedrukt en lang gestrekt lichaam, dat een halfdoorschijnende zilverblauwe kleur heeft, met soms een goudgele gloed.
Vooral mannetjes vertonen een zeer uitgesproken stippenpatroon op het
lichaam en de vinnen. Ze hebben twee rugvinnen, zeer dicht bij elkaar,
waarvan de eerste veel kleiner is dan de tweede.
De uiteinden van de borstvinnen kunnen helder geel, oranje of oranjerood
zijn, de andere vinnen vaak met een witte rand. Deze soort kan een onregelmatige verspreiding hebben en als zodanig is er een aanzienlijke variatie
tussen de verschillende populaties in zowel kleur en lichaamsgrootte, als in
grootte en vorm van de vinnen. Er zijn vele vormen van dit mooie kleine visje
en nieuwe worden met enige regelmaat ontdekt. In Australië wordt Pseudomugil gertrudae gevonden op verschillende plaatsen in riviersystemen die
naar de Timorzee en de Golf van Carpentaria stromen van Darwin over
Kakadu en Arnhem Land tot het schiereiland Cape York, inclusief een aantal
eilanden voor de kust. Ze zijn wijd verbreid over het schiereiland Cape York,
zich uitstrekkend in de oostelijke kustvlaktes tot rond de omgeving van
Innisfail en Tully. Het bekende Nieuw- Guinese verspreidingsgebied omvat
ook de Aru eilanden, de Pahoturi, Fly en Bensbach (To- rassi) riviersystemen. Ze komen waarschijnlijk ook elders voor langs de zuidelijke kust
van Nieuw-Guinea. Pseudomugil gertrudae wordt gevonden in kleine
kreken, lagunes, moerasgebieden en stroompjes in het regenwoud, vaak
met dichte watervegetatie, afval van hout en afgevallen bladeren.
Danio Rerio Delft
12
januari 2011
In het heldere “zwartwater” kan men ze in het ondiepe water langs de oevers
zien zwemmen. Drijvende soorten waterplanten of in de bodem gewortelde
omhoog groeiende planten met drijvende bladeren komen voor in de alle natuurlijke leefgebieden.
De bodem bestaat gewoonlijk uit modder of slib. Het water in sommige leefgebieden is vaak intens gekleurd door humuszuren die afgegeven worden
door rottende vegetatie. Het water in “zwartwater” leefgebieden is zuur, met
een pH van 3,9 tot 6,8 en heeft een lage geleidbaarheid en het varieert in
opgeloste organische stof, kleur en chemische samenstelling. Het water is
meestal zeer zacht. In het aquarium doet Pseudomugil gertrudae het uiteindelijk het best in een speciaalaquarium of gecombineerd met zorgvuldig gekozen gezelschap. Ze zijn redelijk tolerant wat de waterwaarden betreft, zolang het water maar wel schoon is en van uitstekende kwaliteit. Klein levend
voer is het beste voor ze.
Wie dan het visje gedurende langere tijd wil houden, doet er goed aan zo
snel mogelijk met de diertjes te gaan kweken. Dat gaat prima door een mop
van garen in de bak te hangen; hierop zullen de diertjes hun eieren afzetten.
Die kunnen dan afzonderlijk worden opgekweekt, met infusie, pas uitgekomen pekelkreeftjes en microwormen. Een intensief karweitje, waarvoor u
dan wel wordt beloond met werkelijk prachtige visjes! Wie meer wil weten
over deze en andere Pseudomugils, kan daarvoor terecht bij IRG Nederland
(IRG = Internationaal Regenboogvissen Gezelschap) via www.irg- nederland.nl.
Danio Rerio Delft
13
januari 2011
FUGU: een dodelijke delicatesse
Overgenomen uit het verenigingsblad van “De Glasbaars”., Den Helder
(Foto’s: internet)
Fugu is de Japanse naam voor de kogelvis en voor een gerecht dat daarmee is bereid. De vissen die gebruikt worden komen voornamelijk uit de geslachten Takifugu, Lagocephalus, of Sphoeroides van de familie Kogelvissen
(Tetraodontidae) of vissen van het geslacht Diodon uit de
familie Egel-vissen (Diodontidae).
Omdat de vis erg giftig is, moet
de kok speciaal zijn opgeleid.
Het gif zit in de eierstokken,
lever, galblaas en darmen van
de kogelvis.
De kok verwijdert deze organen
en serveert alleen de niet-giftige
delen die gelden als een ware
delicatesse. De kok moet hierbij
zeer goed op zijn hoede zijn,
want bij de kleinste vergissing is
het gerecht dodelijk.
Fugu wordt ook vaak uitgesproken als Fuku wat geluk betekent. De meest
giftige Fugu is die uit Yamaguchi. In deze prefectuur bevindt zich ook het
restaurant waar als eerste de vis legaal geserveerd werd: Shunpanro. Japan
kent naast vele kleine, vier grote eilanden: Hokkaido, Honshu, Shikoku en
Kyushu. De kogelvis (Fugu) vangen de vissers op alle eilanden, maar het
Fugucentrum ligt op Honsu. Alle Fugu wordt geveild in de havenstad Shimonoseki.
Verboden
Tot 1958 was het eten van Fugu verboden in Japan. Er vielen teveel doden.
Daarna mochten alleen gediplomeerde koks de vis klaarmaken.
Hiervoor moet de kok een driejarige opleiding volgen die wordt afgesloten
met een streng staatsexamen.
Hoe kan een vis zo dodelijk zijn
Het dodelijke gif, tetrodotoxine, zit in de eierstokken, het vel, de spieren en
vooral in de lever van de vis. Men schat dat het gif meer dan duizendmaal
sterker dan cyanide is. Het gif van 1 kogelvis zou voldoende zijn om
ongeveer 25 a 30 mensen te doden. Als de organen die het gif bevatten
deskundig door de kok zijn verwijderd, kan men de rest van de vis opeten.
Er bestaat evenwel geen enkel tegengif en blootstelling aan een te grote
Danio Rerio Delft
14
januari 2011
dosis tetrodotoxine loopt in bijna 60% van de gevallen slecht af. Het gif
veroorzaakt een algehele spierverlamming, waardoor men na enkele
minuten stikt.
Prijzig
De exclusieve bereiding maakt kogelvis vrij duur. Voor één luttel kogelvisje
betaalt men op de markt gemakkelijk tientallen euro’s en in een restaurant
zelfs tot 250 euro.
Fugu wordt vooral verorberd in gespecialiseerde restaurants. De handel,
het transport en de afvalverwerking zijn trouwens streng gereguleerd. Het
visafval wordt door gespecialiseerde afvalverwerkingsbedrijven opgeruimd.
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen vallen er jaarlijks nog enige tientallen
doden in Japan.
Gekweekt
Wetenschappers hebben een niet-giftige variant van kogelvis gekweekt.
Deze variant is verkregen door het opkweken van de vissen met een
speciaal dieet. Men vermoedt dat bacteriën in de vis in combinatie met
bepaalde voedingsstoffen het gif aanmaken. Door het kweken van de vis in
een gecontroleerde omgeving, is een soort van de kogelvis verkregen die
volledig vrij is van toxiciteit.
Sommige mensen vragen zich af of het verwijderen van het gif het eten van
fugu minder aantrekkelijk maakt. Mensen krijgen een bepaalde kick van
Danio Rerio Delft
15
januari 2011
het eten van een vis die mogelijk de dood kan veroorzaken en geconcludeerd wordt dat het inslikken van kleine hoeveelheden van het gif eigenlijk
een deel van de aantrekkingskracht op kogelvis maaltijden is.
BOTULISME IN HET AQUARIUM
Overgenomen uit het verenigingsblade van Xiphophorus, Oss
Bron : Aquariumvereniging Ciliata
Iedereen heeft heden ten dage wel van botulisme gehoord. Heel vaak staan
in de krant berichten over in meren en plassen, sloten en watergangen
geconstateerd botulisme. Er worden opvallend veel dode vissen en vogels
gevonden, dat geeft aanleiding tot laboratoriumonderzoek en ja hoor:
botulisme. Dan volgen ernstige waarschuwingen om vooral niet in dat water
te zwemmen of te kanovaren (je kan tenslotte omslaan), want als je met
botulisme besmet water binnenkrijgt loop je een grote kans ziek te worden
en niet zo’n beetje ook. Je kunt er zelfs aan overlijden.
Danio Rerio Delft
16
januari 2011
Wat is dat eigenlijk, botulisme?
Het is een ziekte die veroorzaakt wordt door een vergiftiging met het botulismetoxine. Een toxine is een giftige stof; het botulismetoxine wordt gevormd
door de bacterie Clostridium botulinum. Dat is een sporenvormende bacterie
die alleen groeit onder omstandigheden met weinig of geen zuurstof. De
sporen die de bacterie vormt dienen om de bacterie te laten overleven als de
omstandigheden voor de bacterie ongunstig zijn: meer zuurstof en lagere
temperatuur. In de winter dus! Wat die zuurstof betreft: hoe warmer het
water om minder zuurstof er in het water zit en andersom. Niet voor niets is
de visrijkdom in koude wateren veel hoger dan in warme wateren. En niet
voor niets zie je in koude wateren dan ook veel viseters: zeehonden,
zeeleeuwen enzovoort. Die sporen van de botulismebacterie blijven heel,
heel lang in het water aanwezig, ze zijn namelijk ongevoelig voor de hen
omringende omstandigheden: watertemperatuur en de mate waarin zuurstof
aanwezig is.
Dat betekent dat, als de omstandigheden voor de botulismebacterie gunstig
worden: hogere watertemperatuur en (dus) weinig zuurstof, die bacterie in
volle omvang weer te voorschijn kan en zal komen, voortspruitend uit de
sporen. Er zijn zeven verschillende soorten van de botulismebacterie
bekend. Niet allemaal zijn ze gevaarlijk voor mens en dier. Botulisme is ook
niet iets van de laatste tijd, al zou je dat wel zeggen omdat met name in de
laatste jaren verband: de ziekte heeft zijn naam te danken aan een voorval
in 1793 (!!) toen een groot aantal mensen ernstig ziek werd na het eten van
bloedworst die besmet was met de hier genoemde bacterie. Dat verklaart de
naam: botulus is de Latijnse naam voor bloedworst. De dodelijke dosis is
ongeveer 200-300 picogram/kilogram lichaamsgewicht, wat voor een
volwassene van 75 kilo neerkomt op 15 nanogram, of 0,015 microgram, dat
is 0,000000015 gram. Dit betekent dat een hoeveelheid van 100 gram
genoeg is om de hele wereldbevolking te doden.
KOMT U OOK?
Mia en Eduard Meinema nodigen u uit voor
de feestelijke opening van
MIYA MARE
Zaterdag 15 januari 2011
Officiële opening 16.00 uur
Live band: Ma Rain (tot ca. 18 uur)
Nieuwe expositie (Anna Agustí Hontangas, Eelco Maan en
Dimitri Pichelle), sieraden (Harraca), horloges (Movado) en
kunstvoorwerpen van Native Americans. En nu ook:
zeeaquaria, nanoaquaria, zoetwatergarnalen en killies!
Galerie Miya & Miya Mare
Rijksstraatweg 52, 3223 KA Hellevoetsluis
www.miya.nl
•
•
•
•
•
Alles voor de aquariumliefhebber
Wekelijks nieuwe importen
Dealer van de meeste bekende merken
Spaarkaart voor extra voordeel
Week– en maandaanbiedingen
Voor inlichtingen en/of vrijblijvende offerte:
Soestdijksekade 407 - 2574 BA Den Haag - Tel.: 070-3210011
Internet: www.aquariaan.nl
E-mail: [email protected]
Natuurlijk ook dealer van HS PRODUCTS ……………… WWW.SMULDERS.NL
Wij keuren volgens de ARBO-wet
Keuringen voor elektrische handgereedschappen en machines volgens de
norm EN 50110 / NEN 3140
Keuringen voor ladders en steigers volgens de norm
EN 131 / NEN 2484 / NEN 2718
Tevens verhuur van steigers en hoogwerkers
en
Verkoop van alle merken ladders en steigers
Weesmeesterstraat 20
2645 MC Delfgauw
Tel: 06-24559677
Fax: 0152563362
www.delmast.nl
Danio Rerio Delft
17
januari 2011
Wat zijn de symptomen van de ziekte botulisme?
Het begint, bij mens en dier, met een sterk ziektegevoel. Watervogels die
besmet zijn worden heel traag, ze vliegen niet meer op als ze bedreigt
worden. Ook vissen zijn plotseling lang zo alert niet meer als voorheen.
Daarna doet zich een merkwaardig verschijnsel voor: de signalen vanuit de
hersenen naar de spieren in de ledematen vallen weg. Dat betekent bij
watervogels dat ze niet meer kunnen zwemmen De poten doen het niet
meer, ze verplaatsen zich in het water door met hun vleugels te “zwemmen”.
Dit is voor de beheerder van het water een sterk signaal dat hij met botulisme te maken heeft. Voor vissen geldt in feite hetzelfde: het zwemmen lukt
niet meer. Ze schieten wild door het water, alle kanten op behalve de goede.
De besturing van de vinnen is er niet meer. Hierna volgt onafwendbaar
de dood. De dode dieren worden opgegeten door larven die op hun beurt
gegeten worden door nog gezonde dieren die dan door die besmette larven
en maden op hun beurt ziek worden.
Het wordt tijd om over botulisme in het aquarium te spreken.
In de eerste plaats; de omstandigheden voor de botulismebacterie in het
tropisch aquarium zijn ideaal. Een hoge watertemperatuur en dus een
betrekkelijk laag zuurstofgehalte. Hoe krijg je de bacterie of de sporen ervan
dan in je bak? Wat dacht u van watervlooien? Wie goed voor zijn vissen wil
zorgen geeft af en toe levend en vers voer, gaat voerscheppen in water dat
misschien met de botulismebacterie is besmet. En krijgt “gratis” de botulismebacterie en/of de sporen mee. De verschijnselen zijn exact als boven
beschreven. De vissen worden traag en zijn kennelijk ziek. Na enige tijd
gaan ze als raketten door het water, ze schieten ongecontroleerd alle kanten
op. Vervolgens gaan ze dood. En dit proces is begonnen na het voeren van
verse watervlooien.
Hoe valt dit nu te voorkomen?
Ja, natuurlijk door geen watervlooien te voeren. Er is tegenwoordig volop
diepvries voer te krijgen dat zeker niet met welke bacterie dan ook is
besmet. Maar als je nou toch watervlooien uit besmet water wil voeren, helpt
het dan als je die watervlooien invriest en later ontdooit om ze dan pas te
voeren? Waarschijnlijk niet. We zagen al dat de sporen van de botulismebacterie in staat zijn zeer ongunstige omgevingsfactoren te overleven.
Dan zal het ook wel zo zijn dat ze dat invriezen overleven. In de natuur
overleven ze immers ook de strengste winters. De watervlooien spoelen in
schoon water voor ze gevoerd worden aan de vissen? Dat zal ook niet
helpen, dat overleven de bacteriën zelf wel en toch zeker de sporen. Er is
maar één oplossing en dat is alleen watervlooien voeren uit schoon water,
dat wil zeggen water waarvan we zeker weten dat het niet met de botulismebacterie is besmet.
Danio Rerio Delft
18
januari 2011
Inschrijfformulier
Ondergetekende meldt zich hierbij aan als: (aankruisen wat men wenst)
0 A-lid
0 B-lid
0 C-lid
0 D-lid
Naam eventuele aanbrenger: ....................................................................
Persoonsgegevens:
Voorletter(s)/Naam: .....................….........................................................
Geboortedatum: .............................…..............................................................
Adres: ...…........................................................................................................
Postcode/Woonplaats: ….................................................................................
Telefoonnummer: ….........................................................................................
E-mail adres: .....................................................................................................
Handtekening: ..….....................................................................................
Contributie:
Het verenigingsjaar loopt van 1 januari t/m 31 december.
De contributie bedraagt:
A-leden DRD / NBAT lid jaar 2011, Inclusief het verenigingsblad
& een abonnement “Het Aquarium”
B-leden DRD / NBAT lid jaar 2011, Inclusief het verenigingsblad
zonder abonnement “Het Aquarium”
C-leden Abonnee verenigingsblad 2011
D-leden Verenigingslid DRD jaar 2011, inclusief verenigingsblad
€ 50,00
€ 37,00
€ 20,00
€ 28,00
Het inschrijfgeld bedraagt 10%: voor A-leden
Inschrijving kan geschieden door storting op Postbankrekening 77-6919 ten name van
Aquariumvereniging Danio Rerio Delft of per kas op de verenigingsavonden op elke derde
dinsdag van de maand (behalve juli en augustus).
U kunt ook het inschrijfformulier sturen naar de ledenadministratie:
De Kringloop 137, 2614 WK Delft [email protected]
Inschrijving geschiedt, zodra uw betaling is ontvangen, op de eerste dag van het eerstvolgende kwartaal.
Danio Rerio Delft
Hoe slapen vissen?
19
januari 2011
Overgenomen uit clubblad Aqua Verniam Post.
Ieder van ons heeft ontspanning nodig en moet uitrusten om nieuwe energie
op te doen. In de eerste plaats doen wij dit door te slapen. Maar vissen?
Slapen zij ook en kunnen zij hun ogen dicht doen? Waar en hoe slapen zij
dan wel? Vissen slapen, net zoals wij, om zich te ontspannen en krachten
op te doen voor de volgende dag. De voorwaarde is wel dat ze hun
zwembewegingen moeten kunnen stoppen of op zijn minst tot het minimum
kunnen beperken.
Tevens wordt de ademhalingsfrequentie lager. Bij de meeste vissen af
te lezen aan de intensiteit van de bewegingen van het kieuwdeksel. Hun
ademhaling wordt ook regelmatiger, net zoals bij ons wanneer wij ontspannen zijn; dit gebeurt onbewust. Vissen zoeken een rustig plekje op om
's nachts te kunnen slapen. Dit vinden ze uit de stroming of, zoals sommige
soorten, tegen de stroming in, in de beschutting van een of ander obstakel,
zodat ze niet weggespoeld worden. Maar de meeste vissen liggen op de
bodem, vaak in kuiltjes of ondiepe geultjes. Andere vissen slapen tussen
de planten, dood hout of onder in het water hangende takken onder het
wateroppervlak. Alleen de Labyrintvissen hebben geen keuze: zij moeten
regelmatig lucht uit de atmosfeer halen.
Ook in de vrije natuur zoeken ze een slaapplaats met voldoende dekking
omdat ze anders gevaar lopen door nachtelijke rovers te worden opgegeten.
INHOUD
Uitnodiging 1:
Uitnodiging 2:
Uitnodiging 3:
Jaarprogramma 2011
Evenementen & Tips.
Nieuwjaarstoespraak: Voorzitter Pim Wilhelm
Bladstrooisel in het aquarium: Voor u gelezen op het Internet
Persbericht: Galerie Mia Maya, Eduard en Mia Meinema
In Memoriam: Sjaak Engel
Pseudomugil gertrudae: Een Vlinder In Uw Aquarium.
Uit het maandblad van Antoni van Leeuwenhoek – Assen
FUGU: een dodelijke delicatesse: Overgenomen uit het verenigingsblad
van “De Glasbaars”., Den Helder
Botulisme in het aquarium: Bron : Aquariumvereniging Ciliata
Hoe slapen vissen?: Overgenomen uit clubblad Aqua Verniam Post.
Bestuur
1
1
1
2
2
3
4
5
8
10
13
15
19
20
Danio Rerio Delft
20
januari 2011
BESTUUR:
Voorzitter
W. (Pim) Wilhelm, Eisenhowerlaan 66, 2625 GK Delft,
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
2e voorzitter en Ledenadministratie
A. (Ton) Zwartjens, De Kringloop 137, 2614 WK Delft,
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
Secretariaat, correspondentie & info
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
J.J.G. (John) Zandbergen,
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
De Kringloop 137, 2614 WK Delft,
tel. 015-2147950,
mw. C.C. Sonnenberg,
J.A.M. Kouwenhoven,
A. Zwartjens, eindredactie.
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Heeft u vragen neem dan contact op met één van de onderstaande personen.
Keuringen, KIEK,
Promotie & publiciteit
Bibliotheek
Pim Wilhelm, tel. 015-2612649,
S. Stedehouder, tel. 015-2141304
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
L.C. van Doorn, tel. 015-2561141
W.J. Neeleman, tel. 015-2623535
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
A. Zwartjens, tel. 015-2147950,
J.J.G. Zandbergen, tel. 06-28218388
[email protected]
DRD site www.daniorerio.nl DRD e-mail [email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
Februari 2011 - nr. 2
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: Verenigingsavond dinsdag 15 februari,
Dick Poelemeijer,
Hoewel water met zijn drie atomen (twee waterstofatomen + één
zuurstofatoom) er op het oog vrij eenvoudig uitziet, is het door zijn
toegankelijkheid en mengmogelijkheden een medium, dat vrijwel overal in
de wereld, verschillend is
Uitnodiging 2: Praatavond dinsdag 1 maart,
Deze avond staat in het teken van water meten, na de lezing van Dick
Poelemeijer, zijn we natuurlijk wel benieuwd hoe de kwaliteit van ons
aquariumwater is.
Uitnodiging 3: Uitslag districtskeuring 12 maart,
Alphen aan den Rijn.
Voor aankondiging op zaterdag 12 maart gaan we naar Alphen aan de
Rijn, waar de uitslag van de districtskeuring wordt georganiseerd. Jos Koster
zal ook dit keer de verenging vertegenwoordigen. De datum staat al vast
maar wie de winnaars zijn weet alleen Wim Tomey. Kom ook eens naar dit
jaarlijks evenement de getoonde vivariums zijn altijd van een hoog niveau.
Danio Rerio Delft
22
J A A R P R O G R A M M A
15 Februari
1
12
15
5
19
3
Maart
Maart
Maart
April
April
Mei
17 Mei
7 Juni
21 Juni
februari 2011
2 0 1 1
Verenigingsavond ; Dick Poelemeijer,
Praatavond;
Uitslag districtskeuring Alphen a/d. Rijn
Praatavond;
Praatavond;
andere visgroepen)
Praatavond;
Verenigingsavond ;
EVENEMENTEN / TIPS
26 en 27 maart 2011
Vivariumbeurs Vivarium - Het idee
Tot 2008 moest de Nederlandse hobbyist voor beursplezier voornamelijk
over de grens kijken. In alle ons omringende landen zijn er reeds jarenlang
grote, maar vooral ook succesvolle evenementen op dit gebied. Met Vivarium 2008 kwam daar eindelijk verandering in, en hebben we sindsdien ook in
Nederland een evenement van alure. Met de succesvolle 2e editie in 2009 is
de naam Vivarium definitief gevestigd in de vivariumwereld. Met de verhuizing naar de Homeboxx te Nieuwegein voor de 3e editie in 2010, kreeg ook
de huisvesting de uitstraling die bij een dergelijk topevenement hoort.
Danio Rerio Delft
23
februari 2011
Terugblik verenigingsavond 18-01-10 door Lotty Sonnenberg
Wim Tomey: Borneo exclusief
Wim Tomey is al meer dan 40 jaar verslingerd aan Indonesië, waar hij een
bedrijf adviseert bij de kweek van consumptievissen. Dit bedrijf is gelegen in
Pontianak in west Kalimantan. Wanneer hij daar is heeft hij de weekeinden
altijd vrij, terwijl hij dan ook kan beschikken over een terreinauto met chauffeur en assistent om zijn favoriete plekjes te bezoeken en naar planten
en vissen te zoeken. Het afgelopen jaar heeft hij daar weer spectaculaire
vondsten gedaan.
In de kwekerij worden Pangasius, Arowana’s en een snoeksoort voor
consumptie gekweekt. Hier wordt ook de rode Arowana gekweekt. Deze
vissen worden ruim een meter lang. Om diefstal te voorkomen is om het
hele complex een gracht van 2,5 meter diep gegraven. Ook is er bewaking
met camera’s. Bij de kweek kunnen allerlei problemen optreden. Besmetting
met parasieten is erg vervelend. Karperluis hecht zich aan zachte delen van
de vis zoals de mond, kieuwen en de ogen. Hierdoor ontstaan infecties en
worden er schimmels overgebracht, waardoor zelfs het hele epitheelweefsel
van het verhemelte van de vis zodanig kan worden aangetast dat de
vis er door sterft. Ook parasieten zoals ankerwormen veroorzaken allerlei
narigheid. We zagen heel mooie macro-opnamen van deze parasieten,
waarop zelfs de eitjes binnen de karperluis zichtbaar waren.
Ook wordt hier de blauwpoot Kapuasgarnaal gekweekt. Deze worden wel 50
cm groot. Het eetbare gedeelte is echter maar half zo groot. Op het terrein is
ook een vijver gegraven, waar het regenwater naar toe loopt. De begroeiing
is zeer fraai met o.a. Lelies. Prachtige libellen vliegen er rond, waarvan de
larven echter zeer kwaadaardig zijn. In de gracht om het terrein woekert de
hier overal voorkomende Echinodorus macrophyllus. Om die reden moet de
gracht jaarlijks met een buldozer worden geschoond.
Tijdens de weekend trips werden ook oude biotopen bezocht, waar veel van
onze bekende aquariumvissen ooit gevonden zijn. Het tropisch oerwoud is
hier echter verdwenen en het ziet er uit als de Alblasserwaard, doorsneden
met kaarsrechte sloten. Hier worden nu biopalmen gekweekt.
We zagen diverse gevangen vissen, zoals de Slangenkopvis, die er in het
jeugdstadium zeer aantrekkelijk uitziet, maar die zich tijdens het opgroeien
ontpopt als een nietsontziende rover die meer dan een meter groot wordt.
Niet echt een aquariumvis dus. Hij is wel lekker en wordt veel gegeten. Door
zijn roofactiviteiten zorgt deze vis er wel voor dat de overige vispopulaties
gezond blijven en daardoor ook voortbestaan. Het werkt als een soort
natuurlijke selectie. Als er vanuit het gras iets wegspringt naar het water,
begint dit plotseling hevig te borrelen.
Danio Rerio Delft
24
februari 2011
Een haal met het net hier doorheen levert een kikkerskelet op met daarbij
40 -50 stuks kogelvissen, Tetradodon nigroviridis. Op deze manier met een
kikker aan een draad worden deze visjes normalerwijze ook gevangen voor
de export.
Tussen de schitteren roze bloeiende nymphea’s worden de eieren van
appelslakken gezien op een houtstronk. Ook wemelt het hier van de bloedzuigers, die zich aan je benen vastzuigen. De aanwezigheid van die dieren
merk je pas als het gaat jeuken. Na het verwijderen houdt je een bloedende
plek over, doordat deze dieren een antistollingsmiddel inspuiten. Het
bloeden is te stelpen door even op het blad van het ook hier groeiende
Kruidje-roer-me-niet te kauwen. De smurrie die dan ontstaat heeft een prima
bloedstelpende werking. Pistia stratiotes, de Mosselplant, ontbreekt
hier zelden, terwijl onder de bladen van de heilige Lotussen, vele vissen
vertoeven. Maar ook prachtige kevers zijn hier te vinden. We zagen een
schitterend exemplaar van wel 15 cm lang.
In een smal en zeer snel stromend beekje werden onbekende grondelachtige visjes gevonden van maar 3,5 cm groot. Ze hadden tasters aan de
bek en zeer beweeglijke naar boven gerichte ogen. De oranjeachtige diertjes
blijken in goed stromend water met een pH beneden 6, goed houdbaar te
zijn. In kleine stroompjes werden allerlei visjes en kleine wilde waterlelies
gezien. Ook hier werden veel bomen gekapt. Door het kappen houdt de
water zuigende werking van deze bomen op, wat tot gevolg heeft dat het
waterpeil zakt en verdroging van het gebied dreigt. Onder de humuslaag
bevindt zich wit zand, dat in sommige stroompjes de bodem vormt. We
zagen schitterende bloemen. In grauw dik water, dat wordt veroorzaakt door
hevige regenbuien, werd een kleine slangenkopvis gevonden, maar ook
Anabas testidineus, een klimbaars. In een overstromingsgebied van een
grotere rivier zagen we Cryptocorynen. Hier werden verschillende Boraras
soorten door elkaar gevonden. We zagen B.Brigittae en Microrasbora
maculata. Dit vangen gebeurt met netten met een roestvast stalen ring.
Het klamboenet was met een slang rondom de ring beveiligd tegen beschadigen. Het water in de zakken met de gevangen visjes, werd regelmatig
ververst en de zakken werden met zuurstof zo koel mogelijk weggezet.
Barclaya motleyi, die vele jaren geleden in dit terrein al was gevonden, werd
weer teruggezien in een totaal veranderde omgeving, maar wel op dezelfde
plaats. In hetzelfde gebied groeit ook Lymnophila sessiflora en Blyxa auberti.
Het water was zeer helder. De planten droegen vruchten, die na rijping uit
elkaar vallen, waarna de zaden op de op piepschuim lijkende tussenschotjes
van de vruchten, wegdrijven om elders te ontkiemen.
In een volgende heldere beek werd de mooie Betta enisae gevonden.
Overal groeiden bovendien prachtige varens.
Na de pauze ging het verder op visvangst.
Danio Rerio Delft
25
februari 2011
We zagen Boraras merah. Deze lijkt op de maculata, maar heeft een fel rood
gekleurde ring om de vlek, terwijl het lichaam verder redelijk doorzichtig is.
Rasbora kalochroma is een sterke en goed houdbare aquariumvis. In het
witzand gebied stonden vele vleesetende bekerplanten (Nepentes). In het
water hier werden geen vissen gevonden maar wel larven van een grote
zwarte waterkever met oranje randen. Mooie opnamen van de bek en
klauwen van deze rovers.
Van Pontianak naar Tayan wordt een nieuwe weg aangelegd dwars door het
oerwoud. Het is nu nog een niet toegankelijke laterietbaan met veel kuilen.
Deze weg is wel het begin van het einde van het hier omringende oerwoud.
Reeds nu werden er hele gebieden platgebrand.
Wim heeft een ontheffing kunnen krijgen, waardoor hij de weg en het
omliggende gebied mocht verkennen. Dit heeft hij dan ook van het begin tot
het eind gedaan. Elk stroompje werd bezocht. In een watertje met veel
blaasjeskruid werd Trigonostigma hengeli gevonden en ook Betta pugnax.
Detailopnamen van het blaasjeskruid toonden de zwarte blaasjes waarmee
allerlei waterorganismen werden opgezogen en verteerd. Een volgende
bosbeek bleek ook vol verassingen te zitten. Hier werd Betta albimarginata
gevangen. Bij een van dikke boomstammen werd een enorm nest van een
Leeri gezien. Ook de Indische glasmeerval kwam hier voor. Er groeide ook
veel Lymnophila.
Hier vond Wim ook een groep onbekende Cryptocorynen, een hele
verassing! Er waren geen bloeiwijzen, maar wel zaailingen te zien.
De grootste exemplaren waren 50 cm groot. Er werd een aantal planten
meegenomen. Bij terugkomst 2 weken later, bleken er wel bloeiwijzen te zijn
gevormd, helaas was de vlag nog niet geopend. Van de bloeiwijzen werd de
spatha opengesneden, waarna het wonderlijke binnenste gefotografeerd kon
worden. Dit leidde tot schitterende plaatjes, waarop het bevruchtingsorganisme duidelijk was te zien. De vraag is echter nog steeds, welke soort het is.
Wellicht een heel nieuwe?
Een volgende verassing was de vondst van dwergbarbeeltjes. De visjes
hadden vijf strepen, maar de bouw was duidelijk verschillende van de bekende Barbus pentazona. De rugvin eindigde in een stekel. Heel bijzonder!
In het gebied kwamen stroompjes voor met een geheel verschillende watersamenstelling, wat Wim deed besluiten hier een hutje te huren om er te kunnen overnachten.
De Betta uberis is een mooie slanke soort, fraai rood gekleurd. Hier werden
tussen de Blyxa auberti ook Zoetwaternaalden gevangen. Deze diertjes
hebben een kop die erg lijkt op die van het zeepaardje. Ook de broedzorg is
te vergelijken. Het gaat hier echter om echte zoetwaterdieren! In dit zoete
water werd ook een nieuwe langpootgarnaal gevonden, een puur zoetwater
soort.
Danio Rerio Delft
26
februari 2011
Het verschil tussen zouten zoetwatergarnalen is direct te zien aan de eitjes
die ze bij zich dragen. De zoutwatergarnalen hebben heel veel en heel
kleine eitjes, die zich verder vrij in het water moeten ontwikkelen.
De zoetwatergarnaal daarentegen, heeft maar weinig en grote eitjes, die ze
bij zich houden tot meerdere ontwikkelingsstadia zijn doorlopen.
Heel bijzondere foto’s zagen we tenslotte van de Chromobotia macranthus,
de clownbotia. Als je goed kijkt, zie je dat deze vis onder het oog een soort
huidplooi heeft. Bij rivaliteitgevechten, klapt hij hieruit een grote stekel naar
buiten. Bij nog betere beschouwing blijken er zelfs aan beide zijden twee
stekels te zitten, die als dolken naar buiten worden geklapt. Ze zijn beweegbaar, maar de vis kan ze ook blokkeren. Deze oogstekels zijn vervaarlijke
wapens. Dit waren echt unieke foto’s!
We hebben genoten van een schitterende reportage, ondersteund met
prachtige foto’s van zowel plant als dier en de natuur waarin ze werden
aangetroffen. Vooral de detailopnamen waren zeer onthullend.
Loricariidae
door Tim Herstel
Iedereen kent ze wel, de glazenwassers van het aquarium. Of je ze nou
algeneter, ruitenkuiser of zuignapje noemt, we bedoelen daarmee de prachtige vissen die we in de wetenschap omschrijven als zijnde vissen uit
de familie Loricariidae, kortweg L-nummers genoemd. In dit artikel wil ik wat
meer vertellen over deze vissen, ook wil ik proberen een aantal misverstanden over deze vissen uit de wereld te helpen.
Ten eerste is de term ‘algeneter’ een verkeerde benaming. Hoewel veel
soorten in meer of mindere mate algen op het menu hebben staan, hebben
zij vaak een veel bredere behoefte aan voedingsstoffen. Het is dus niet de
bedoeling om een L-nummer aan te schaffen als remedie tegen de algenplaag die je aquarium al zo lang teistert! In die gevallen is het beter en verstandiger om de oorzaak van dit probleem te achterhalen en te verhelpen.
Dit gaat het onderwerp van dit artikel ver te buiten en daarom zal ik daar verder niet over uitwijden.
Loricariidae behoren tot de orde der meervallen (Siluriformes). Er zijn meer
dan 700 soorten bekend, en tot op de dag van vandaag worden er nog
steeds nieuwe soorten ontdekt. Door de achterstand in onderzoek naar de
vissen, hebben wetenschappers bedacht om de vissen hun eigen nummer
te geven, bijvoorbeeld L262. de L staat dan voor Loricariidae, het nummer
zegt niets over de vis, alleen iets over de volgorde waarin de soorten zijn
ontdekt.
Danio Rerio Delft
27
februari 2011
De bedoeling is dat op den duur alle L-nummers worden vervangen voor
wetenschappelijke namen. Dit is een zeer tijdrovend proces en zal naar
schatting nog vele jaren duren.
Deze vissen komen allemaal uit Zuid-Amerika, waar zij in de Amazone en
haar vele zijrivieren hun oorsprong vinden. De Amazone is de grootste rivier
van de wereld en zoals je misschien wel verwacht bestaan er zeer grote
verschillen binnen deze rivier en haar zijstromen, zowel op het gebied van
hoogteligging, temperatuur en ook waterwaardes. Dit zie je ook terug in de
grote verscheidenheid aan soorten en de enorme uiterlijke verschillen die in
de familie der Loricariidae terug te vinden zijn. Het gebied van afkomst van
jou (toekomstige) vis bepaald dus al voor een groot deel de opzet en
inrichting van je aquarium, en is dus belangrijk om goed te onthouden.
De eisen die de vis stelt aan de waterkwaliteit en zijn omgeving zijn dus
aanknopingspunten voor ons aquarianen om het de vis zo veel mogelijk
naar de zin te maken. Het creëren van een natuurgetrouwe situatie, voor
zover dat mogelijk is in een aquarium, moet naar mijn mening een doelstelling zijn van iedere aquariaan, omdat hierdoor de vis zijn natuurlijke
gedrag zal laten zien, iets wat wij natuurlijk zo goed als mogelijk willen
stimuleren!
Wat kunnen we in het algemeen zeggen over L-nummers?
Alle Loricariidae hebben een sterke behoefte aan zuurstofrijk water. Ook is het
veilig om te zeggen dat haast al die soorten in meer of mindere mate van stroming houden. L-nummers zijn het merendeel van de dag bezig met het zoeken
naar eten.
zijrivier van de Amazone
Dit doen zij door middel van hun zuigmond (suckermouth catfish). Daarmee
raspen ze over hout, stenen of dode organismen. Binnen de verscheidene
soorten zijn deze zuigmondjes geëvolueerd op zo’n manier, dat die goed
aansluit op het gebied waar de vissen leven en op het voedselpatroon van
de vissen. Zo hebben Panaque soorten een zeer sterke, uit scherpe ‘tandjes’
bestaande bek, omdat zij graag hout eten. Andere soorten, zoals de welbekende Ancistrus missen die scherpe tandjes, daar zij geen hout eten,
maar voornamelijk algen en micro-organismen tot zich nemen. Niet alleen
de vorm van de mond heeft zich aangepast aan de omgeving.
Danio Rerio Delft
28
februari 2011
Het uiterlijk van de L-nummers vertelt ons meer over de leefomgeving van
de vissen. Zo zijn Chaetostoma soorten zeer plat van vorm, en hebben zij
een zeer sterke zuigmond, waarmee zij meer dan hun eigen lichaamsgewicht op de plek kunnen houden. Dit komt omdat deze soorten in snelstromende rivieren leven, waaraan zij zich door de jaren heen aangepast hebben. Aan de andere kant kan je van vissen met een zeer hoge rugvin en een
wat robuustere lichaamsbouw, zoals de Pterygoplichthys gibbiceps, zeggen
dat deze vis in vrij langzaam stromende delen van de Amazone voorkomt.
Verder is het belangrijk voor ons om te weten dat Loricariidae veel organisch
afval (uitwerpselen) produceren, en dus is een sterke filter zeker een vereiste. De verlichting kan het beste gedimd worden door drijfplanten of overhangend hout, omdat deze vissen niet houden van een felle verlichting, zij zijn
dit in hun natuurlijke habitat dan ook niet gewend.
Wat moet ik mijn L-nummers te eten
geven?
Sturisoma aureum
Op het gebied van de voeding van
Loricariidae bestaan veel misverstanden.
Daarom acht ik het van het grootste
belang om duidelijk onderscheid te maken
in de voedingspatronen van deze mooie
vissen. Ik zal daar zo goed als mogelijk in
proberen te voorzien. Grofweg kan je
zeggen dat er drie groepen bestaan:
- Omnivoren: in deze groep vallen vissen die zowel plantaardig voedsel als
dierlijk voedsel op hun menu hebben staan. De meeste soorten behoren tot
deze groep.
- Herbivoren: dit zijn de typische planten eters. Als je toch de term ‘algeneter’
gebruikt, dan heb je het in feite over deze groep.
- Carnivoren: vleeseters dus, doch geen jagers. De voeding bestaat uit
dierlijk materiaal, zoals dode vissen en ongewervelde, insecten (larven) en
eitjes van andere vissen.
Theoretisch is dit onderscheid erg duidelijk. In de praktijk echter zal je vaak
zien dat de meeste soorten niet in één groep te plaatsen zijn.
Alle meervallen (en dus ook Loricariidae) zijn opportunistische eters, met andere woorden, ze pakken wat ze pakken kunnen.
Danio Rerio Delft
29
februari 2011
Pterygoplichthys pardalis eet muggelarven
Tot de omnivoren rekenen we onder andere de volgende soorten:
- Peckoltia vittata (L015) en andere Peckoltia spp.
- Baryancistrus sp. (L018)
- Pterygoplichthys pardalis (L021)
- Hemiancistrus sp. (L128)
- Hypostomus sp. ( de vele soorten in deze genus)
Typische herbivoren zijn onder meer:
- Pterygoplichthys joselimaianus (L001)
- Pterygoplichthys gibbiceps (L083)
- Ancistrus sp. (de vele soorten in deze genus)
- Otocinclus sp en Parotocinclus sp (alle soorten)
- Squaliforma villarsi (L195)
Enkele echte carnivoren zijn:
- Pseudacanthicus sp. (L024, L025, L065, L096, L273)
- Acanthicus sp. (L155, L193)
- Hypancistrus sp. (L004, L046, L066, L102, L260, L262, L316)
Sommige soorten die hierboven genoemd zijn, behoren eigenlijk tot twee
groepen, zoals de Pterygoplichthys soorten, die op oudere leeftijd ook
dierlijk voedsel tot zich nemen, maar in de eerste levensjaren volledig
herbivoor zijn. Hypancistrus soorten rekenen we tot de carnivoren, maar
eten soms ook een stukje groenvoer zoals courgette.
Naast deze drie groepen wil ik graag nog een aparte groep noemen, die eigenlijk onder de omnivoren valt, maar vanwege het specifieke dieet naar
mijn mening een eigen groep behoort te hebben, en wel de hout eters.
Danio Rerio Delft
30
februari 2011
Hypancistrus sp.(L260)
Er is eigenlijk maar één genus te noemen die hieronder valt, de Panaque sp.
Deze bestaat echter uit vele soorten die geschikt zijn voor het houden in een
aquarium, en daarom extra aandacht verdienen.
Enkele typische hout eters:
- Panaque sp. (L002, L162)
- Panaque sp. (L027, L090, L190, L203, L330)
- Panaque sp. (L191, L204, 306)
De voornaamste bron van voedsel voor de Panaque soorten bestaat uit
hout. Dit raspen ze met hun scherpe tandjes af, en kunnen daar gerust de
hele dag mee bezig zijn. Daarnaast eten ze ook algen, overhangende
bladeren en dierlijk voedsel. Verder moet ik nog opmerken dat alle Loricariidae een stuk hout in de bak nodig hebben, omdat zij hier hun spijsvertering
en stofwisseling mee regelen. Panaque soorten hebben het liefst meerdere
soorten hout in de bak, omdat ze uit elke soort hout weer andere voedingsstoffen halen.
Concluderend kunnen we dus
zeggen dat een juiste afstemming
van de voeding op de vis van evident
belang is. Weet je in welke groep je
vis thuis hoort, dan kan je hieronder
zien wat je het beestje te eten kan
geven.
Net als bij andere vissen is het zeer
belangrijk om goed af te wisselen in
de voeding.
typische hout eter: Panaque sp.(L204)
Danio Rerio Delft
31
februari 2011
Geschikte soorten groente zijn onder meer courgette, komkommer, tomaat,
sla, doperwten, wortel en spruitjes. Komkommer moet men niet te vaak
geven, daar deze groente snel afbreekt in water en nadelige effecten
kan hebben op de waterkwaliteit. Dierlijk voedsel omvat bijvoorbeeld rode
muggenlarven (diepgevroren of levend), mosselvlees, garnalen en stukjes
koolvis. Daarnaast eten veel Loricariidae ook droogvoer, echter moet men
dit niet te vaak geven. Spirulina tabletten en garnalen flakes lijken favoriet te
zijn.
Hoe moet ik mijn aquarium inrichten?
De inrichting van het aquarium moet
afgestemd worden op de toekomstige
bewoners. Het is dus verstandig om
al rekening te houden met de vissen
die je in je bak wilt houden, voordat je
de bak gaat inrichten. Loricariidae
moeten gehouden worden op een
zandbodem. Daarnaast moet er hout
in het aquarium aanwezig zijn.
Pterygoplichthys gibbiceps eet courgette
Wil men Panaque soorten houden, het liefst meerdere soorten hout. Sommige kleinere soorten laten planten met rust, maar over het algemeen kan men
wel zeggen dat planten van ondergeschikt belang zijn. Indien je toch planten
wil gebruiken, kies dan harde planten zoals Echinodorus soorten.
Er bestaat een grote kans dat de L-nummers de planten kaal vreten. Dit zijn
de basisvoorwaarden. Daarnaast is het goed om te weten uit welke rivier
of welk gebied je vissen komen. Daar kan je bij de inrichting rekening mee
houden. Zo zijn er biotopen waar de bodem bezaaid is met afgevallen blad.
Hier vindt men de meeste Loricaria en Rineloricaria soorten. Dit kan men
goed nabootsen in het aquarium door gebruik te maken van gedroogde
eiken- of amandelbladeren. Ook zijn er biotopen aan te wijzen waar er soms
meer hout dan water lijkt te zijn. Dit zijn bij uitstek mooie voorbeelden voor
een aquarium waarin je Panaque soorten gaat houden. Het water in deze
twee biotopen zal licht tot donkerbruin gekleurd zijn door de looizuren uit het
hout en de bladeren.
Andere biotopen bevatten voornamelijk gladde stenen. In deze delen zal
men Hypancistrus, Chaetostoma en Ancistrus soorten aantreffen. Hier is de
stroming vaak ook een stuk sterker. Dit kan men nabootsen in het aquarium
door gebruik te maken van een zogenoemde powerhead of een zeer sterk
filter.
Danio Rerio Delft
32
februari 2011
Heb je geen idee uit welke omgeving jou vis komt, zorg dan dat de
basisvoorwaarden in orde zijn. Kort gezegd houdt dat in:
- een hoog gehalte aan opgenomen zuurstof (DO)
- een sterk filter
- een zandbodem
- kienhout en/of wortelhout
- gladde stenen
Hoe groot moet het aquarium zijn?
Loricariidae zijn vissen die overdag weinig zwemmen en zich veel
verstoppen. Het zijn dan ook nachtdieren. ’s Nachts hebben ze wel degelijk
enige zwemruimte nodig. Om te berekenen hoe groot het aquarium moet
zijn, hanteer je de volgende formule:
Maximale lengte van de vis X 7 = minimale lengte van het aquarium
Heb je bijvoorbeeld een Hypancistrus sp. L260, die maximaal 11 cm wordt,
dan is de minimale bakmaat dus 11 X 7 = 77 cm. Overigens moet ik hier
vermelden dat een bak met een groot bodemoppervlak altijd de voorkeur
heeft boven een bak met een grote hoogte. Het fabeltje gaat dat L-nummers
graag op ruiten zitten, en dus liever een hoge bak hebben. Dit is je reinste
flauwekul, de vissen zijn meer gebaat met een brede en lange bak, zodat ze
veel bewegingsvrijheid hebben.
Vaak wordt op het forum gevraagd of een bepaalde L-nummer in het
aquarium past. Daarom zal ik hier wat voorbeelden geven.
Aquaria van 40 cm:
Hier ben je beperkt tot de genus Otocinclus. Er zijn aardig wat verschillende
soorten, waarvan de macrospilus en vittatus het meest worden aangeboden.
Het zijn scholenvissen, dus houd ze het liefst met 6 of meer. Ze worden niet
veel groter dan 4 cm. Het zijn uitstekende algen eters, en vormen dus een
uitzondering op hun grotere broers en zussen zoals we inmiddels hierboven
gezien hebben.
Aquaria van 60 cm:
Ook hier zien we de Otocinclus terug (zie bovenstaande). Daarnaast kan je
voor deze afmeting kiezen uit Parotocinclus soorten, zoals de Parotocinclus
jumbo (LDA 25). Er bestaat één L-nummer die geschikt is voor deze bakken.
Die is echter weinig kleurrijk en niet vaak in de handel te vinden. Het gaat
om Panaque sp. (L105). Daarnaast is er nog de kleine groep Hisonotus
soorten, die ook geschikt zijn voor deze bakjes.
Aquaria van 80 cm:
In deze afmeting kan men L-nummers plaatsen die niet groter worden dan
11 cm. In het rekenvoorbeeld zagen we al Hypancistrus sp. L260, die door
zijn geringe afmeting geschikt is voor dit formaat aquarium.
Danio Rerio Delft
33
februari 2011
Enkele andere voorbeelden zijn; Peckoltia vittata (L015), Panaque maccus
(L162), Panaque sp. (L206), Panaque sp. (L272), Hypancistrus sp. (L270),
Hypancistrus sp. (L316) en de welbekende Hypancistrus zebra (L046).
Aquaria van 100 cm:
Loricariidae voor deze afmetingen mogen niet groter worden dan 15 cm.
Enkele voorbeelden; Leporacanthicus joselimai (L264), Panaque sp. (L204),
Chaetostoma sp. (L276), Dekeyseria sp. (L052). Voor deze afmetingen zijn
nog veel meer geschikte soorten te noemen.
Aquaria van 120 cm:
Kleiner dan 20 cm is hier maatgevend. Vanaf 120 cm en groter kan men ook
kiezen uit de groep van de naaldmeervallen, zoals de Farlowella acus of de
Sturisoma aureum, bijzondere vissen die wel aparte eisen stellen aan hun
omgeving. Andere voorbeelden: Hemiancistrus sp. (L128), Hypancistrus
inspector, Hypostomus cochliodon, Lamontichthys filamentosus en nog vele
anderen.
Aquaria van 150 cm:
Parancistrus sp. (L332), Baryancistrus spp. (L177, L115), Pseudacanthicus
sp. (L065), Ancistrini sp. (L082), Lamontichthys ilanero en vele anderen.
Aquaria van 300 cm:
Voor deze afmetingen is de keuze zeer ruim. Veel Loricariidae worden groter
dan 30 cm. In deze bakken zijn soorten te houden die niet veel groter worden dan 40 cm. Weer enkele voorbeelden: Panaque nigrolineatus, Baryancistrus sp. (L018), Peckoltia sabaji (L075), Pseudacanthicus sp. (L185),
Pterygoplichthys pardalis (L021), Pterygoplichthys gibbiceps (L083) en vele
anderen.
Er valt nog veel meer te vertellen over onze geliefde L-nummers. Om één en
ander mooi overzichtelijk te houden zal ik dat hier niet gaan doen. Heb je na
het lezen van dit artikel nog vragen, of zijn er dingen die je wil weten maar
niet in dit stukje vermeld staan, stuur me dan een privé berichtje via dit
forum!
Kom ook eens kijken op ons meervallen forum !!
www.meervallenforum.nl
Danio Rerio Delft
34
februari 2011
Meerval - Silurus glanis
Beschrijving
Een zeer grote, lang gestrekte, ongeschubde vis met een brede mondspleet,
drie paar zeer lange baarddraden, een uiterst klein rugvinnetje en een zeer
lange aarsvin.
Kenmerken
Het lichaam van de meerval is lang gestrekt en in de voorste helft rolrond,
achter de aars zijdelings samengedrukt. Lengte meestal 1-1,5 m, maximaal
3m (dan tot 150 kg zwaar). Kop zeer groot, breed en afgeplat; mondspleet
eindstandig en zeer breed, inwendig met talrijke naar achteren gekromde
haaktanden bezet. Opzij van de bovenkaak zit 1 paar zeer lange baarddraden; de kin draagt nog twee paar kortere baarddraden, ogen zeer klein.
Schubben ontbreken geheel; de zijlijn is wel volledig. Rugvin extreem kort.
Aarsvin en staartsteel sterk verlengt; staartvin klein. Geen vetvin. Rugzijde
meestal grijszwart of donkerbruin, flanken lichter met donkere marmertekening, buik witachtig, soms iets roze aangelopen. Vinstralen: rugvin 3-5, aarsvin 84-92, borstvin 15-18, buikvin 11-13.
Danio Rerio Delft
35
februari 2011
Verwisselbare soorten
De Aristoteles-meerval (Silurus aristotelis) heeft maar 1 paar baarddraden
aan de kin. De Amerikaanse dwergmeervallen (Ictalurus soorten) hebben
een extra paar baarddraden aan de bovenkaak, een vetvin en een veel
kortere aarsvin.
Leefwijze en biotoop
De orde der Meerval achtige (Siluriformes) telt wereldwijd ongeveer 2000
soorten, de meeste in de tropen. Meervallen zijn in de verte verwant met de
karperachtigen en vertonen talrijke overeenkomsten daarmee in inwendige
bouw. Het zijn ook ‘primaire zoetwatervissen’, dat wil zeggen dat de groep
in zoet water is ontstaan en niet uit de zee is gekomen (zoals bijv. de baarsachtigen of de Aal).
Deze reusachtige, vormenrijke groep wordt in ongeveer 30 families onderverdeeld, waarvan er slechts één, de ‘Echte meervallen’ (Siluridae) met twee
soorten in Europa vertegenwoordigd is.
De Europese Meerval (S. glanis) is een solitair levende, standplaatstrouwe
vis van langzaam stromende of stilstaande wateren met een zachte bodem.
Hij is thermofiel en bewoont het liefst wateren die ‘s zomers een temperatuur
van minstens 20 °C bereiken. Aan de waterkwaliteit en het zuurstofgehalte
stelt hij weinig eisen, en in het mondingsgebied van rivieren dringt hij ook in
brak water door. Hij is in de nacht actief; overdag schuilt hij weg onder
boomwortels, overhangende oevers of op andere beschutte plaatsen.
Danio Rerio Delft
36
februari 2011
Nachts gaat hij op voedseljacht, waarbij hij alles eet wat in zijn bek past;
naast vissen (vaak Zeelt) ook amfibieën, watervogels en kleinere zoogdieren. Bij het voedsel zoeken spelen de gereduceerde ogen geen rol; wel zijn
de geur, smaak- en tastzin hoog ontwikkelt. Meervallen horen ook uitstekend; de geluidsgolven worden (net als bij Karperachtigen) door de zwemblaas versterkt en via een stelsel van verbonden beenstukjes (het ‘Orgaan
van Weber’) naar het inwendige oor overgebracht. Bovendien bezitten ze
elektroreceptoren, waarmee ze prooien kunnen waarnemen aan de hand
van hun zwakke elektrische velden.
Meervallen paaien meestal tussen mei en juli, zodra de watertemperatuur
boven 18 °C is gestegen. Ze zetten paarsgewijs af i n ondiep water tussen
dichte begroeiing; vaak worden ze tot afzetten opgewekt door plotselinge
daling van de luchtdruk (bijv. bij naderend onweer). De eieren zijn ca. 3 mm
in diameter en worden in een ondiepe kuil of een primitief nest van planten
gelegd, of soms aan los gespoelde boomwortels e.d. gekleefd. Een vrouwtje
kan per kilogram lichaamsgewicht ca. 30000 eieren produceren. Het nest
wordt door het mannetje bewaakt, tot de eieren uitkomen, wat al na 3- 10
dagen plaatsvindt. De jongen teren eerst op hun dooierzak en eten daarna
kleine ongewervelde diertjes.
De Meerval groeit zeer snel en kan aan het eind van de eerste zomer al een
pond zwaar zijn geworden; 2-3 jaar oude dieren met een gewicht van 1-2
kilo zijn al geslachtsrijp. Over de leeftijd die ze kunnen bereiken gaan vele
legenden rond; een ouderdom van minstens 80 jaar is al eens echt bewezen. De economische betekenis van deze imposante vissen verschilt per
streek. In Zuidoost-Europa worden ze door beroepsvissers in fuiken of met
de liggende haak gevangen; ook in de Donau was de Meerval vroeger een
belangrijke consumptievis, tot in Beieren. In andere gebieden wordt hij als
schadelijk beschouwd, omdat hij vooral onder Karpers en Zeelten grote
slachtingen kan aanrichten.
Echter, voor de hengelsport wordt de Meerval tegenwoordig in allerlei wateren uitgezet. Het staat wel vast dat de Meerval zich in Midden- Europa
nog maar zelden langs natuurlijke weg kan voortplanten zodat het bestand
van pootvis afhangt. Als oorzaak voor de achteruitgang noemt men de
vernietiging van de in ondiep water gelegen paaiplaatsen door oever
bevestiging en bedijkingen langs rivieren.
Toch is Midden-Europa in klimatologisch opzicht beslist onderdeel van
het natuurlijke areaal, zij het marginaal. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk in
hoeverre de Meervallen die vroeger in de Beierse Donau werden gevangen
uiteindelijk toch uit het warmere zuidoosten afkomstig waren; in elk geval
kunnen ze zulke reizen stroomopwaarts nu niet meer maken, door alle
stuwdammen.
Danio Rerio Delft
37
februari 2011
Meervallen krijgt men meestal in de zomermaanden aan de hengel, omdat
ze na de paaitijd erg veel eten en dus ook gemakkelijk aan het aas gaan.
Verspreiding
Oorspronkelijk inheems van het Aral-bekken tot het stroomgebied van de
Elbe en Oost-Frankrijk (Doubs); sinds ongeveer 100 jaar geleden in Engeland ingevoerd, en thans door uitzetten van pootvis ook elders verbreid
geraakt (zeldzaam in Nederland: Westeinder plassen, Limburgse Maas).
In het noordwesten van zijn natuurlijke areaal gaat hij sterk achteruit
(bijv. Zuid-Zweden).
Verwante soorten
De Aristoteles-meerval (Silurus aristotelis) is een nauwverwante soort,
verschillend door het ontbreken van een van beide paren baarddraden op de
kin: hij wordt niet zo lang (maximaal 2 m). Het areaal is geheel beperkt tot
Noordwest-Griekenland. De leefwijze komt (zover bekend) met die van
S. glanis overeen. Hij is naar Aristoteles genoemd, omdat deze wijsgeer
al in de Oudheid een beschrijving heeft gegeven van de nestbouw en de
broedzorg bij deze vis.
PROFITO:
PROFESSIONELE PLANTENVOEDING
Easy-Life ProFito is een rijkelijk voorziene, universele plantenvoeding dat
geschikt is voor alle waterplanten. Na vele interne en externe testreeksen
is de formulering van dit product als veruit het beste naar voren gekomen
ten aanzien van de groeisnelheid van de planten, de vorming van de
bladeren en het herstel van bladeren die gaten hebben gekregen of
verkleurd waren door o.a. een mineralengebrek. De ingrediënten zijn in de
meest ideale verhouding samengesteld zodat planten niets tekort komen.
De samenstelling van deze meststof is zodanig dat er een sterke, gezonde
en weelderige plantengroei ontstaat en blijft bestaan. Het gebruik van
ProFito behoeft doorgaans geen bijbemesting van ijzer of kalium, zelfs niet
in het geval van een hoge plantenbezetting. ProFito is dus een echte universele meststof.
VOORDELEN PROFITO
•
•
•
•
Een sterk geconcentreerde en extra complete universele meststof
Alle voedingsstoffen in één product
Inclusief ijzer
Bewerkstelligt een krachtige, gezonde en weelderige plantengroei
Danio Rerio Delft
•
•
•
•
•
•
•
38
februari 2011
Bevordert de aanmaak van cytokininen en stimuleert zodoende de
celdeling
Bredere bladeren en een bijzonder intensieve kleuring
Ontlast het aquariumwater
Verbetert en consolideert het biologisch evenwicht in het aquarium
Meervoudig gestabiliseerd
Nitraat en fosfaat vrij
Zeer economisch in gebruik
Bevordert de celdeling
Door de aanwezigheid van hoge concentraties van met name ijzer, kalium
en magnesium in ProFito, wordt voldaan aan de behoefte van planten om
deze voedingsstoffen in grote mate op te nemen. Bovendien bestaat deze
plantenvoeding ook nog uit vele zgn. micronutriënten zoals onder andere
mangaan, boor, kobalt, lithium, molybdeen, koper, tin, nikkel, fluor, jood,
aluminium, zink, seleen en vanadium. Deze stoffen, plus een aantal additionele zeldzame mineralen, geven de planten precies datgene wat nodig
is om probleemloos op te groeien. De planten worden sterk gestimuleerd
om cytokininen (plantenhormoon) in grotere hoeveelheden aan te maken
waardoor de celdeling verder bevorderd wordt. Bladeren groeien veel breder
en de kleuring wordt bovendien bijzonder intensief.
Doordat het aanbod van voedingsstoffen vanuit ProFito zo optimaal is, zullen
de waterplanten snel en krachtig opgroeien. Zodoende worden ongewenste
stoffen in het aquariumwater, zoals bepaalde stikstof- en fosfaatverbindingen, ook vlugger door de planten opgenomen. Nitraat, fosfaat en ammonium
worden door planten dus sneller uit het aquariumwater verwijderd. Het water
wordt op die manier door ProFito prima ontlast. Bovendien ontstaat er op
deze wijze een beter biologisch evenwicht in het aquarium.
Om het aquariumwater niet extra te belasten, bevat ProFito uiteraard geen
nitraat of fosfaat. De voedingsstoffen in het product worden meervoudig
gestabiliseerd door diverse chelatoren. Verder gaan een antioxidant en een
conserveermiddel het verval van het product tegen, waardoor een langere
houdbaarheid verzekerd is. Men kan het product eventueel koel en donker
bewaren zodat het nog langer meegaat. Echter altijd buiten het bereik van
kinderen bewaren.
DOSERING & GEBRUIK
De dosering is erg economisch: 10 ml per 100 liter aquariumwater op
wekelijkse basis. Men kan ook dagelijks 1/7 deel van de dosering toevoegen. De kleur van het product kan variëren van donkergroen tot donkerbruin.
Welke kleur het ook aanneemt, het blijft een heldere oplossing.
Danio Rerio Delft
39
februari 2011
De kleur van het product is overigens irrelevant voor de efficiëntie van
bemesting. Gebruik de eerste paar weken
ongeveer 1/3 van de dosering. Dit kan dan later
aangepast worden om de meest optimale
groeisnelheid te verkrijgen (wekelijks per 100 liter
10 ml +/- 40%).
De beste dosis kan men vaststellen door de
waarneming van de jongste bladeren aan de
plant. Als ze erg lichtgroen of geel zijn, dan dient
de dosis verhoogt te worden. Mochten er algen
in de bak voorkomen en/of geen groeiverbetering
van de planten meer optreden, dan kan men de dosis reduceren. De introductie van (meerdere) snelgroeiende planten kan overigens prima helpen bij
het tegengaan van algen.
Bewaaradvies
Bewaren bij kamertemperatuur. Buiten bereik van kinderen houden.
Product maten
ProFito is te verkrijgen in:
100 ml fles, 250 ml fles, 500 ml fles, 2 liter jerrycan en een 5 liter jerrycan
Aangeboden:
Zeer degelijke metalen aquariumtafel. Maten: 160 lang, 60 breed en 56
hoog. t.e.a.b. Informatie bij Piet Groenendijk, tel.015-2614407
INHOUD
Uitnodiging 1: Dick Poelemeijer, Het juiste aquarium water + ( de film
Reefs of Riches, een schitterende film over de riffen bij West Irian Jaya).
Uitnodiging 2: Praatavond
Uitnodiging 3: Uitslag districtskeuring 12 maart, Alphen aan den Rijn.
Jaarprogramma 2011
Evenementen & Tips.
Terugblik Wim Tomey: Borneo exclusief door Lotty Sonnenberg
Loricariidae door Tim Herstel
Meerval - Silurus glanis
PROFITO: Professionele plantenvoeding
Bestuur
21
21
21
22
22
23
26
34
37
40
Danio Rerio Delft
40
februari 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
Maart 2011 - nr. 3
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: Uitslag districtskeuring 12 maart,
Alphen aan den Rijn.
Ook dit jaar is er weer een districtsuitslag gaat u ook mee op zaterdag 12
maart naar Alphen aan den Rijn. Een groot aantal leden van diverse
verenigingen uit ons district gaan ook naar Alphen aan de Rijn. Waar dit jaar
de districtskeuring wordt georganiseerd. Jos Koster zal ook dit keer de
verenging vertegenwoordigen. De datum staat vast, maar wie de winnaars
zijn weet alleen Bondskeurmeester Wim Tomey. Kom ook eens naar dit
jaarlijks evenement de getoonde vivariums zijn altijd van een hoog niveau.
Uitnodiging 2: Verenigingsavond dinsdag 15 maart,
Algemene Leden Vergadering
De maand maart staat in het teken van de ALV de notulen van de ALV van
2010 en het verslag van de secretaris kunt u lezen in dit maandblad. Het
verslag van de penningmeester wordt op de avond uitgedeeld. Het voltallig
bestuur wil graag hun verantwoording met u delen.
Heeft u misschien een voorstel of wilt u iets veranderen in de opzet van
bijvoorbeeld de verenigingsavonden dan kunt u hier een voorstel in dienen.
Het bestuur is voornemens een aantal gezamenlijke buitenhuis activiteiten te
organiseren op een zaterdag. Laat u van u beste kant zien, de opkomst op
de ALV 2010 was namelijk minimaal.
Uitnodiging 3: Praatavond dinsdag 1 april,
Na de verplichte jaarlijkse ALV weer een gezellige praatavond, waar gaan
we heen met de vereniging? Zijn buiten de voorstellen van het bestuur nog
andere evenementen door de leden aangedragen. Kom langs en we
vertellen het u.
Danio Rerio Delft
42
J A A R P R O G R A M M A
12
15
5
19
3
Maart
Maart
April
April
Mei
17 Mei
7 Juni
21 Juni
maart 2011
2 0 1 1
Uitslag districtskeuring Alphen a/d. Rijn
Praatavond;
Praatavond;
andere visgroepen)
Praatavond;
Verenigingsavond ;
Juli en augustus zijn de vakantie maanden
EVENEMENTEN / TIPS
26 en 27 maart 2011
Vivariumbeurs Vivarium - Het idee
Tot 2008 moest de Nederlandse hobbyist voor beursplezier voornamelijk
over de grens kijken. In alle ons omringende landen zijn er reeds jarenlang
grote, maar vooral ook succesvolle evenementen op dit gebied. Met Vivarium 2008 kwam daar eindelijk verandering in, en hebben we sindsdien ook in
Nederland een evenement van alure. Met de succesvolle 2e editie in 2009 is
de naam Vivarium definitief gevestigd in de vivariumwereld. Met de verhuizing naar de Homeboxx te Nieuwegein voor de 3e editie in 2010, kreeg ook
de huisvesting de uitstraling die bij een dergelijk topevenement hoort.
Danio Rerio Delft
43
Terugblik verenigingsavond 15-02-11
maart 2011
door Lotty Sonnenberg
Dick Poelemeijer: Het juiste aquariumwater.
H2O of water is eigenlijk een heel simpele stof: 2 wateratomen en 1 zuurstofatoom. Maar er kan wel van alles in oplossen, waardoor elk water weer
anders is.
Ook in de Amazone in Zuid-Amerika wisselt de watersamenstelling. Vissen
hebben voor hun voortplanting die veranderende samenstelling ook nodig.
Kijk bv. naar de Corydoras, die na een regenbui en in het aquarium na het
water verversen, makkelijk tot voortplanting komt. Elke vis wil graag een
optimale temperatuur, hardheid en zuurgraad van het water.
Ook de elektrische geleidbaarheid, uitgedrukt in µS (microSiemens), die in
verband staat met de in het water opgeloste zouten, is belangrijk.
De Amazone wordt gevoed door verschillende rivieren, die ook allemaal
weer een andere watersamenstelling hebben. We onderscheiden hier wit
water met een pH van 6,2 – 7,2, zwart water met een pH tussen 3,8 en 4,9
en helder water waarbij de pH tussen 4,5 en 7,8 ligt. Per watersoort kan de
samenstelling nog sterk wisselen.
Er volgen nu wat voorbeelden van verschillende wateren.
De Rio Guaporé in Brazilië voert helder en voedselarm water. Voorbeelden
van planten die hier groeien zijn Echinodorus paniculatus en E. grandiflorus.
Ook groeit hier Limnophila indica, die hier is verwilderd, Cabomba furcata,
Eichhornia crassipes, (de waterhyacint) en Ludwigia sedioides. Vissen die
hier voorkomen zijn Corydoras soorten zoals C. sterbai maar ook de Pauw-
oogcichlide: Astronotus occellatus.
Danio Rerio Delft
44
maart 2011
Zwart water vinden we in de Rio Orinoco en de Rio Negro. Deze rivieren
stromen vanuit het noorden naar de Amazone. De Rio Negro is behoorlijk
zuur en arm aan opgeloste mineralen. Hier groeit Cabomba aquatica en
Majaca fluviatilis. Ook drijfplantjes zoals Azolla caroliniana en Tonina fluviatilis. Hier leven discusvissen: Symphysodon Heckel, S. aequifasciates en de
nog niet zo lang geleden ontdekte soort: S. tarzoo.
Symphysodon tarzoo (met 2 jongen) Temp. 26 - 29°C - pH 4,5 - dGH 2
Ook het antennebaarsje: Microgeophagus ramirezi heeft hier zijn leefgebied.
De ramirezi’s die wij kennen komen hoofdzakelijk uit Azië waar ze op grote
schaal gekweekt worden. Pyranha pygocentrus is een soort die ook veel fruit
eet.
De Rio Ucayali in Peru is een voorbeeld van een wit water rivier. Deze is rijk
aan leem. Er groeien diverse drijfplanten in zoals Lymnobium laevigatum,
Pista stratiotes (de mosselplant), Ricciocarpus natans en Salvinia auriculata
(met oorvormige blaadjes) Als vissen vinden we hier Apistogramma cacatuoides en de Corydoras panda.
Danio Rerio Delft
45
maart 2011
In Midden-Amerika heeft het water een hogere hardheidsgraad. In Guatemala stroomt de Rio Motgua. Hier groeit Sagittaria platyphylla en Eichhornia
diversifolia (met verschillende bladvorm). Hier zwemmen de wat grotere
cichliden zoals Nandopsis salvini, Amatitlania nigrofasciata (de makkelijk te
houden zebracichlide) en de Xiphophorus montezumae zwaarddrager.
We gaan naar Tropisch West-Centraal Afrika waar het water een lage
geleidbaarheid heeft en zacht is. In de rivieren die vaak opdrogen vinden
we killivissen, waarvan de eitjes na een droge periode bij nieuwe regenval
uitkomen. Een voorbeeld hiervan is de Aphyosemion australe (de Kaap
Lopez). In tropisch Zuidoost Afrika is het water middelzacht en mineraalarm.
In het Kruger Nationaal Park vinden we weer andere killivissen zoals de
Nothobranchius rachovii.
Nothobranchius rachovii ♂ Temp. 22 - 30°C - pH 6,5 - 8,0 - dGH 10,5 - 15,0
herkomst Kruger National Park
Het Victoriameer is rijk aan mineralen en heeft een hoge geleidbaarheid.
Hier groeit Papyrusriet en Trapa natans (waternoot). De visvariatie is hier
niet zo groot omdat de in de jaren 60 uitgezette Nijlbaars de oorspronkelijke
vissoorten heeft opgegeten. Naast de Nijlbaars vinden we hier nog de
Haplochromis vonlinnei. Ook hier groeit de Eichhornia crassipes, die een
echte kosmopoliet is. We vinden hem in de hele tropische wereld.
Het Tanganyikameer heeft medium hard water en is mineraalrijk. De pH
ligt tussen de 7,8 en 8,5. De kuststreek is rotsachtig en in het diepere water
Danio Rerio Delft
46
maart 2011
vinden we een zandbodem. Er komen maar weinig planten voor en hoofdzakelijk Vallisneria spiralis en Ceratophyllum demersum (hoornblad). Hier
leven Julidochromissoorten en in de omgeving van Burundi vinden we
Cyphotilapia frontosa.
Het Malawimeer heeft ook medium hard en mineraalrijk water. De pH
komt hier wel tot 9. Ook hier weinig planten. Hoogstens wat Potomogeton
pectinatus: een fonteinkruid. Als visvoorbeelden zagen we de Labidochromis
caeruleus yellow en de Protomelas sp., die heel mooi blauw is.
Labidochromis caeruleus yellow
In Thailand is het water zacht tot hard en mineraalarm. De pH ligt tussen
6 en 7. Hier groeien diverse Cryptocorynesoorten en vinden we de Trigonostigma espei: een kegelvlekbarbeel.
Het water in Sri Lanka is zacht tot hard en mineraalrijk. Ook hier veel crypto’s: de C. parva en C. wendtii. Hier komt de Gyrinocheilus aymonieri
(algeneter) vandaan en ook de vuurstaartlabeo: Epalzeorhynchus bicolor.
In Borneo is het water doorgaans zacht en mineraalrijk. Hier komt de Betta
akarensis vandaan en ook de Sundadanio axelrodi, een leuk klein visje uit
een gebied waar het dagelijks wel enige tijd regent.
Danio Rerio Delft
47
maart 2011
Oost Kalimantan heeft zacht en mineraalrijk water. Hier is het thuisland van
de Chromobotia macracanthus of clownbotia. In zeer zuur water vinden we
de Parosphromenus ornaticauda. Het is een mooi, maar onderling agressief
visje, dat alleen levend voer eet. Het Ayamaru meer en Nieuw Guinea is de
thuisbasis van de Melanotaenia boesemani.
Zo zijn er vijftien verschillende habitats voorbij gekomen met grote verschillen in waterwaarden. Slechts de temperatuur komt redelijk overeen en
bedraagt gemiddeld 25°C. Deze temperatuur wordt dan ook meestal in het
aquarium aangehouden. Het is noodzakelijk het water zo schoon mogelijk te
houden. De biologische zelfreiniging is belangrijk. Dit bereiken we alleen als
we er voor zorgen dat er geen overbevolking is. Ook matigheid met voeren
is belangrijk. Vaak wordt te veel voer gegeven. In de natuur moeten de
vissen ook op jacht om te eten en het is helemaal niet erg als er steeds
een paar dagen tussen het voeren zit. Ook belangrijk is dat het water in
beweging is, regelmatig water ververst wordt en er echte waterplanten
worden gebruikt.
Om te sterke schommelingen te voorkomen is het niet zinvol om veel water
in één keer te verversen. Het nieuwe water heeft meestal een hogere pH
en moet eigenlijk eerst aangezuurd worden. Het kan voorkomen dat door
het toevoegen van water met een hogere pH ammoniak ontstaat, wat zeer
schadelijk kan zijn.
Planten nemen hun voeding zowel uit het water als uit de bodem op. Het
toevoegen van colloïdaal leem aan de bodem zorgt voor ionenopslag in de
bodem. Een natuurlijke bodem is rijk aan lateriet en aan ijzer. Voorzichtig
moet men zijn met toevoegen van humuszuren bij een lage KH. Hierdoor
kan de pH snel dalen. Co2 bemesting bij een KH van 4 of lager kan ook een
zuurval veroorzaken. Dus meten is noodzakelijk.
Het is heel zinvol om regelmatig het water te testen en zeker 1 x per maand
GH, KH en pH meten. Bij de afbraak van eiwitten wordt d.m.v. de stikstofkringloop, onder invloed van bacteriën ammonium in nitriet en daarna in
nitraat omgezet. Nitraat is weer een goede meststof voor landplanten.
Wortels van landplanten die in het waterdeel komen helpen dus mee om een
teveel aan voedingstoffen uit het water te verwijderen.
Als we extra voeding voor de planten willen toevoegen kan dat door ijzertoevoeging en sporenelementen. Doe dit echter met mate. Voeg nooit kalium
toe, want dit kan een hevige algengroei veroorzaken. Om het water schoon
te houden zijn er diverse filtersystemen te gebruiken, mechanisch of
biologisch. Een nieuw systeem wordt gevormd door de Hamburger matten,
schuimmatten van ongeveer 2,5 cm dik, die in de achterhoeken van het
Danio Rerio Delft
48
maart 2011
aquarium worden geplaatst. Het water wordt hier met behulp van een pomp
doorgevoerd, waarbij de ideale doorvoersnelheid 2 x de inhoud van het
aquarium per uur is. Er wordt dan een optimale afbraak van afvalstoffen
bereikt.
Ververs liever dagelijks 5% van het water, i.p.v. wekelijks een groter hoeveelheid. Dit om grote schommelingen in de watersamenstelling te voorkomen.
Optimaal is het pas, wanneer het water doorlopend ververst wordt. Met
het Aqua Change System, ACS, waarbij continue wordt ververst met een
mengsel van 1/3 osmose water en 2/3 leidingwater, wordt een ideale
toestand bereikt.
Dit apparaat is ontwikkeld door
de heer István Szakács.
Hij koppelde een osmose
apparaat aan een drukpot waar
in 1 deel osmosewater met 2
delen leidingwater wordt gemengd.
De verhouding is op deze
manier via naaldventielen prima
in te stellen. Door de druk gaat
het mengsel via een slangetje
naar het aquarium. Via een
overloop loopt het teveel aan
aquariumwater naar een afvoer.
Het resultaat is een glasheldere
en algvrije bak!
Voor productinformatie:
www.aquachangesystem.nl
Na de pauze keken we naar
een film uit de serie Equator,
waar we de rijkdom van de
koraalriffen van Raja Ampat in
Indonesië konden bewonderen.
Het water hier heeft vast weer
een heel andere samenstelling,
maar daar zijn we niet op ingegaan. Het was weer een leerzaam verhaal. Bedankt Dick!
Danio Rerio Delft
49
Bereikbaarheid
De Maranathakerk
Jongkindt Coninckstraat 1
Alphen aan den Rijn
Parkeergelegenheid
In de directe omgeving van de kerk
is parkeergelegenheid aanwezig.
maart 2011
Danio Rerio Delft
Het
50
kleinste
maart 2011
aquarium
ter
wereld.
Gelezen voor u op het internet bron AD 25-02-2011
MOSKOU - De Russische miniaturist Anatoly Konenko heeft samen met zijn
zoon Stanislav het kleinste aquarium ter wereld gemaakt.
Zijn nieuwste creatie, het aquarium,
meet slechts 30x24x14 millimeter.
Drie kleine baby-zebravisjes
hebben de twijfelachtige eer om er
rond te mogen zwemmen.
Het water verversen gaat vrij snel,
aangezien er hoogstens een theelepel of twee vloeistof in het bakje
gaan. Het water moet wel met een
spuit worden opgezogen en ingespoten, om het landschapje niet te verstoren.
Anatoly Konenko is een Russische
kunstenaar die zich naast schilderen
ook op microminiatuurtjes toelegt.
Hij begon in 1981 in Siberia met het
maken van kleine dingen.
Hij bedacht de techniek van schrijven
op rijst en perfectioneerde die totdat
hij zelfs op een menselijk haar kon
schrijven.
Bent u ook benieuwd hoe u hij dit aquarium inricht, klik dan ook op onderstaande link.
http://www.youtube.com/watch?v=AG4AvV6wz5Q&feature=player_embedded#at=70
Danio Rerio Delft
51
maart 2011
Dinsdag 15 maart 2011
Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering
bij Sportcafé ‘Emerald’, Florijnstraat 1, Delfgauw (Pijnacker)
Agenda
1. Opening door de voorzitter om 20.00 uur.
2. Bestuursmededelingen.
3. Notulen van 2 maart 2010.
4. Jaarverslag van de Secretaris
5. Jaarverslag van de Penningmeester.
6. Verslag Kascontrolecommissie.
7. Verkiezing bestuursleden.
8. Begroting 2011.
9. Benoemingen van commissies en overige functionarissen.
10. De leden aan het woord.
11. Rondvraag.
12. Sluiting.
1. Bij binnenkomst dienen de leden een presentielijst te tekenen.
Tevens zal hen een exemplaar van de financiële stukken worden
overhandigd.
2. Punten die zeker aan de orde zullen komen zijn de plannen van de
N.B.A.T. en de ontwikkelingen in het District Zuid-Holland Noord.
3. Zie voor de Notulen van 2010 pagina 52 in dit blad.
4. Zie voor het Verslag van de Secretaris pagina 53 in dit blad.
5. Financieel verslag over het jaar 2010 is op de vergadering aanwezig.
6. Het verslag van de Kascommissie.
7. Statutair aftredend zijn: in de oneven jaren de voorzitter,
penningmeester en 2e secretaris.
Pim Wilhelm en John Zandbergen hebben zich herkiesbaar gesteld.
8. De Begroting 2011, waarbij een toelichting zal worden gegeven.
9. De volgende commissies moeten worden (her-)benoemd:
- Kascontrolecommissie 2011.
- Redactie.
- Bibliothecaris
- Commissie Huisbezoeken en Keuringen.
10. 11. 12. Vloeien voort uit het verloop van de vergadering.
Danio Rerio Delft
52
maart 2011
Verslag van de ALV – DRD, 2 maart 2010
1. Opening: 20:20 uur
Aanwezigen 4 bestuursleden: Pim Wilhelm - Ton Zwartjens – John
Zandbergen en Mart Stuster.
Aanwezigen Leden: Jos Koster en Leen van Doorn
Afwezig met afmelding: Lotty Sonnenberg en Georgette Remmers
2. Bestuursmededelingen.
We stonden even stil bij het overlijden van Wim Eekhof.
Met Toon en Magda Albers gaat het naar omstandigheden goed.
Leden aan het woord, dit komt niet goed uit de verf, vragen
worden niet terug gekoppeld naar de leden.
Blue Azureus draait weer redelijk de verenigingsavond wordt
vanaf maart gehouden bij de Rijkswijkse.
3. Notulen van 7 april 2009.
Geen bijzonderheden
4. Jaarverslag van de Secretaris.
In het jaarverslag moet volgende keer de districtskeuring als
eerst genoemd worden en dan de verenigingskeuring.
Met de adverteerders hebben wij geen overgangsproblemen
gehad.
5. Jaarverslag van de Penningmeester.
Geen openstaande rekeningen opnemen in het jaarverslag.
6. Verslag van de kascontrole commissie.
Het verslag werd goedgekeurd door de kascontrole commissie,
Leen van Doorn en Georgette Remmers .
7. Verkiezingen bestuursleden.
Hans Kouwenhoven is aan het afbouwen maar blijft zich inzetten
voor het maandblad.
De aftredende bestuursleden zijn, Ton Zwartjens en
Mart Stuster . Deze werden terstond herkozen.
8 . Begroting 2010
Verenigingsuitjes moeten kunnen maar wel tegen geringe
kosten.
Danio Rerio Delft
53
maart 2011
Op de Herman Broere school wordt het verenigingsboekje gratis
gemaakt (krijgen daar voor een aardigheidje)
9. Benoemingen van commissies en overige functionarissen.
De kascontrolecommissie over 2010 wordt Leen van Doorn en
Jos Koster en als reserve Wim Runia .
Stedehouder stopt als Bibliothecaris
Pim Wilhelm – Ton Zwartjens en John Zandbergen zijn sleutelhouder van de bibliotheekkast , suggestie (oude boeken en
maandbladen worden geschonken aan In Holland)
10. Leden aan het woord.
Jos Koster vindt dat we moeten stoppen met de terugblik op de
vorige verenigingsavond (kost veel tijd en maakt de leden niet
nieuwsgierig)
Misschien beknopt?
11. Rondvraag.
Geen vragen van de aanwezigen.
Mart Stuster Secretaris Sluiting. 23:00 uur
Jaarverslag Secretaris 2010
De vereniging draaide in 2010 haar 91e verenigingsjaar.
Het bestuur is blij met de inzet van de leden, met name de “harde kern”, en
dankt ze voor hun inzet het afgelopen jaar.
Bestuur;
Het bestuur heeft in 2010 vervolgens met onderstaande bezetting en
taakverdeling gewerkt.
Voorzitter
Pim Wilhelm
2e Voorzitter
Ton Zwartjens (redactie + ledenadministratie)
Penningmeester
John Zandbergen
Secretaris
Mart Stuster
Hans Kouwenhoven (redactie maandblad)
Het bestuur vergaderde in 2010 op regelmatige basis bij de bestuursleden
thuis.
Danio Rerio Delft
54
maart 2011
Activiteiten;
1) In 2010 zijn diverse activiteiten georganiseerd.
2) Maandelijkse lezingen (zoals gepubliceerd in het maandblad en nog na
te lezen op de website van de vereniging)
3) Veilingavonden (2 stuks, samen met 'De Rijswijkse')
4) 1 verenigings avond bij de Natuur in huis in Alphen aan de Rijn
5) BBQ
6) Maandelijkse praatavonden
Algemene Ledenvergaderingen 2010;
Op 2 maart 2010 is de 'Algemene Ledenvergadering 2010' gehouden. Op
verzoek kan een verslag toegezonden worden aan op de ledenvergadering
aanwezige leden.
Keuringen;
De animo voor de verenigingskeuring in 2010 viel tegen, alleen Jos Koster
heeft zijn aquarium laten keuren. Omdat er maar een deelnemer was is het
aquarium van Jos tijdens de verenigingskeuring van AV “De Rijswijkse”
gekeurd door bondskeurmeester Wim Tomey.
Districtskeuring Zuid-Holland Noord 2010;
Deelnemer Categorie
Totaal Biologische
Jos Koster
A2
389,5 62,0
Verenigingskeuring december 2010;
Deelnemer Categorie
Totaal Biologische Diploma
Jos Koster
A2
395,0 63,0
Goud
Ledenbestand;
Het afgelopen jaar bedroeg het leden bestand:
31-12-2009 31-12-2010
01-01-12011
A-leden
B-leden
C-leden
D-leden
47
3
3
14
39
3
2
19
34
2
2
16
Totaal
67
63
54
Jubilea;
In 2010 was er een jubilaris en wel Toon Albers, Toon is 50 jaar lid van
de NBAT en kreeg daarvoor een spelt opgeprikt , Toon was vele jaren
de drijvende kracht van onze vereniging.
Danio Rerio Delft
55
maart 2011
Maandblad;
In 2010 waren de volgende DRD-leden actief in de redactie van het maandblad:
Ton Zwartjens
Hans Kouwenhoven
Pim Wilhelm
Lotty Sonnenberg
Dit redactieteam bracht dit jaar opnieuw 10-maal het maandblad digitaal
uit en werd per E-mail verzonden (met kleuren illustraties) aan de leden die
hiervoor belangstelling hebben. Voor een klein aantal die geen E-mail
hebben werd een maandblad tegen een kleine vergoeding gedrukt, bij de
Herman Broere school.
Een maandblad als het onze kan niet zonder de belangrijke bijdragen van
adverteerders. In 2010 waren dit:
Verduyn Cichlids
RENO Electro-technisch installatie bureau
Trompper Optiek
Verloop Aquariumspeciaalzaak
Electrotechnisch Servicebureau Groenewegen
Aquariaan Den Haag
Delmast Keuringen
Wilhelm Aquarium Expertise
Verf- en Glashandel Verbeek
Aquarium Holgen Amsterdam
Intratuin Pijnacker
Velda
GT personeelsdiensten
Pet Needs
Aquariumhuis Romberg
District en Landelijk;
Op de vergaderingen van het District Zuid-Holland Noord waren vertegenwoordigers van Danio Rerio aanwezig.
Vertegenwoordigers van het DRD-bestuur zijn dit jaar ook aanwezig
geweest op de NBAT-bijeenkomsten (Ledenraad).
SATO
Ook in 2010 is DRD lid geweest van de SATO. Er zijn geen vergaderingen
bijgewoond door het bestuur. Onze inbreng in de SATO is vormgegeven
door Pim Wilhelm, die zowel voorzitter is van DRD als secretaris van de
Mart Stuster Secretaris
Sato.
Danio Rerio Delft
56
maart 2011
Barclaya longifolia.
Nadat ik deze bijzondere waterplant al enkele malen watertandend had
bekeken bij andere liefhebbers, was het dan eindelijk zo ver dat ikzelf een
exemplaar verwierf om het plantenbestand in de bak te verrijken.
De nieuwe plant met knol die er als een noot uitziet en ook bruin behaard lijkt,
had ik voorzichtig gepoot op een mooi plaatsje in het centraal gedeelte van
het aquarium. Het was afwachten geblazen tot zou blijken dat hij het wou
doen, zoals dat heet. Nu, de resultaten lieten niet lang op zich wachten. Al na
enkele dagen melde het eerste nieuwe blad zich, en voordat het uitgegroeid
was, werd het volgende al zichtbaar. Achteraf bleek, dat de snelle bladgroei
ook wel noodzakelijk was omdat de oudere bladeren ( die vanuit het vorige
milieu ) vrij snel lelijk werden. Na 2 tot 3 weken verschenen er enkele gaatjes
in de bladschijf, vervolgens verdwenen er happen uit de rand van het blad en
dat zette dan door tot het hele blad ten onder ging.
Zodoende kwam het aantal bladeren nooit boven de 15 stuks, maar doordat
de grootste bladeren ongeveer 25 cm. lang werden, was het binnen de
kortste keren toch een indrukwekkende bos. Alvorens verder te gaan met de
eigen ervaringen, eerst de beschrijving van- en ervaringen met de plant uit de
literatuur:
BARCLAYA :
Behoort tot de waterlelieachtigen en is sinds 1956 ingevoerd in Europa en
sindsdien in cultuur gebracht, de plant was echter al bekend, dus is het
bepaald geen nieuwe meer. De plant komt volgens H. De Wit uit Borneo,
Birma, Thailand en Zuid-Vietnam, hoe het ook zij, in ieder geval een echte
tropenbewoner. De bladeren staan rozetvormig op een steel gelijk aan de
halve bladlengte.
De bladschijf is breed aan de voet en loopt spits toe, de max. lengte is 30 cm.
De kleur is bronsgroen en de onderzijde roodachtig, soms purpergroenig,
vooral de bovenkant heeft bij veranderde lichtinval fraaie weerschijnkleuren,
een soort zijdeachtig effect. De bladeren zijn slap en papierdun, ze blijven
ondergedoken en er worden nooit drijfbladeren gevormd. De plant bloeit
gemakkelijk, maar op 2 verschillende manieren:
•
Normaal met een bloem van ongeveer 5 cm. doorsnede die boven het
water uitkomt. De bloem bestaat uit 5 groene kelkbladeren waarop
donkere kroonblaadjes staan en heeft geelgroene meeldraden. Deze
bloemen geven, voor zover bekend nooit kiemkrachtig zaad in cultuur.
Danio Rerio Delft
•
57
maart 2011
De andere bloeiwijze is de zogenaamde cleistogame, waarbij de bloemen onder water en gesloten blijven, en waar door zelfbevruchting
kiemkrachtig zaad wordt gevormd.
Nu is het grappige dat sommige planten alleen cleistogame bloeiwijzen
voortbrengen, en andere alleen oppervlaktebloemen, ook na alle mogelijke
veranderingen van het waterpeil, bodemgrond, temperatuur, watersamenstelling en belichting is het niet gelukt om aan dezelfde plant een verandering van bloeiwijze op te dringen. De mogelijkheid is wel geopperd dat er 2
verschillende vormen of soorten bestaan.
De verzorging is niet moeilijk als er goed op enkele punten gelet wordt:
DE PLANT IS WARMTEBEHOEVEND:
De temperatuur mag niet beneden de 18 C. komen, liefst 25 C. en meer,
maar het belangrijkste is de 'warme' voet. Hiervoor is de plant nog gevoeliger dan sommige crypto's. Plaats dus onder de bak een ballast, of zet de
plant hoog in het water bvb. in een potje dat verdekt staat opgesteld. De
voet moet echt dezelfde temperatuur hebben als die van het water, want U
weet, vooral bij dikkere bodemlagen, is de temperatuur altijd een paar graden lager dan het bovenstaande water. Dit is vooral zo als de kamertemperatuur lager is dan die van het aquarium.
Wat de bodemsamenstelling betreft: is de plant niet veeleisend, luchtige
bodemgrond waarin iets aan klei aanwezig is, wordt op prijs gesteld. Ook de
waterhardheid speelt niet zo'n grote rol.
Over de beste verlichtingsgraad lopen de meningen nogal uiteen, mijn
ervaring is dat de plant het goed doet onder matig- en veel licht, alleen
onder zéér veel licht hebben de bladeren de neiging te gaan liggen. Een
eventuele vermenigvuldiging die er nog kan gebeuren is de vegetatieve,
maar dat gaat zeer langzaam, een enkele maal vormen zich jonge planten
aan de voet, die als er 3 of 4 flinke bladeren gevormd zijn, gescheurd
kunnen worden.
Om nu terug te keren naar het exemplaar dat zo lekker was beginnen groeien in mijn aquarium, welnu, nadat er zo'n stuk of 10 bladeren gevormd waren verscheen de eerste bloemknop, die net als de bladeren snel groeide.
Met spanning zat ik te wachten wat voor soort plant ik had, aan de ene kant
hoopte ik dat de bloem zou naar de oppervlakte groeien, en zou open gaan,
want ik kende de bizarre bloem enkel van een afbeelding, maar aan de andere kant leek het me toch wel leuk om via zaad wat meer planten te kweken. Maar nadat de bloemstengel een 20 cm. hoog was, hield hij
ermee op, en de knop werd alleen maar dikker maar ging niet open.
Danio Rerio Delft
58
maart 2011
Voor een aquariumplant is het een knots van een knop, ongeveer 2 cm. dik
en 3 cm. lang. Deze knop houdt 2 á 3 weken stand, daarna valt hij uiteen en
de zaadjes verspreiden zich. De verspreiding gebeurt op een grappige wijze:
als de knop, of liever gezegd de vrucht (want dat is het intussen geworden)
opengaat, dan blijkt dat de zaadjes ingebed zitten in wit- rozig vlees dat
sponzig is, en daardoor ook zeer licht. Iemand heeft het eens zeer treffend
vergeleken met schuimplastiek. De zaadjes drijven nu naar het oppervlak op
vlotjes van vruchtvlees zodat ze zich goed kunnen verspreiden, na een dag
vergaat het vruchtvlees en het zaad zakt naar de bodem. Om nu het zaad
op te vangen, zodat het niet her en der in de bak zou verdwijnen, paste ik
een truckje toe dat in een oud nummer van de SIERVISVRIEND stond.
Ik nam een glazen potje met een brede bodem en een nauwe hals en hing
die aan een vislijn om de vrucht in het aquarium. Omdat er volgens de literatuur door de vrucht zwavelwaterstofgas ontwikkeld wordt in het aquarium (zij
het wel in kleine hoeveelheid) het geen in een gesloten vat de kiemkracht
zou vernietigen; liet ik een extra gat maken in de bodem, zodat er nog enige
doorstroming mogelijk was. Al met al was het een hele toestand, en het was
natuurlijk geen gezicht zo'n glazen kraamkamer in de bak, maar het werkte
voortreffelijk.
Na 2 á 3 weken viel de vrucht vrij plotseling uiteen en kon ik ongeveer 50
zaadjes oogsten. De zaadjes zijn ongeveer 1 mm. in doorsnee, eerst lichtbruin en dan donkerder. Ze zijn geheel bezet met kleine haakjes. Onder een
vergrootglas zijn het net kleine egeltjes. Volgens alle regels van de kunst
werden ze in een kiembakje gedaan, op een laagje schoon zand, onder 2
cm. water, een scheut turfextract erbij tegen infusie en licht.
Ze hebben ruim 3 maanden gedreven, bleven even hard, werden wel
donkerder van kleur, maar kiemen... nee hoor! Aangezien de moederplant
intussen doorging met het maken van bloemstengels heb ik in de loop van
die tijd nog enkele malen zaad geoogst, maar nooit tot kiemen gekregen!
Nadat de plant ongeveer een 20-tal knoppen had voortgebracht, liep de
bladproductie achteruit.
Ik verhuisde de plant naar een ander aquarium waar ze na een periode van
3 maanden weer enig teken van leven vertoonde, en waar ze het nu nog
steeds goed doet. Na 3 of 4 maanden na de verplanting zie ik in het grote
aquarium ineens tussen de crypto's een klein bruin blaadje verschijnen...
Enfin om kort te zijn, in de volgende weken zie ik in alle hoeken van het
aquarium in totaal een 100 tal kleine kiemplantjes. Het zaad had een rustperiode genomen van 3 tot 4 maanden alvorens tot ontkiemen over te gaan.
Danio Rerio Delft
59
maart 2011
De opfok van de kiemplantjes blijkt ook niet eenvoudig te zijn, ze zijn erg
teer, en bij het overplanten sneuvelen er nogal wat. Ook zijn de jonge plantjes alg-gevoelig en groeien uiterst langzaam. Toch heb ik er wel een paar
plantjes aan overgehouden! Ik hoop ze allemaal groot te krijgen, en dan ben
ik benieuwd of de bloeiwijze die zich ontwikkeld; nog steeds dezelfde zal
zijn.
Het is een lang verhaal geworden, maar dat is deze fraaie plant wel waard.
Als U ook deze plant in het aquarium hebt, dan zal U het daar mee eens
zijn.
E. Van der Brandt Zilverhaai Beringen
INHOUD
Uitnodiging 1: Uitslag districtskeuring 12 maart, Alphen aan den Rijn
Uitnodiging 2: 15 maart de Algemene Leden Vergadering
Jaarprogramma 2011
Evenementen & Tips.
Terugblik Dick Poelemeijer: Het juiste aquariumwater.
Voor u gelezen: Het kleinste aquarium van de wereld
Agenda ALV 2011
Verslag van de ALV 2010
Jaarverslag van de secretaris 2011
Voor u gelezen: Zilverhaai Beringen;
Barclaya longifolia door E van der Brandt.
Bestuur
41
41
41
42
42
43
50
51
52
53
56
60
Danio Rerio Delft
60
maart 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
April 2011 - nr. 4
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: Planten en vissen Veiling,
dinsdag 5 april.
Ook dit jaar organiseert de vereniging weer een planten en vissenveiling, in
samenwerking met een aantal zuster vereniging van het District ZuidHolland Noord. Hoe meer zielen hoe gezelliger het kan worden. Dus kijk
eens goed naar het aquarium, kunnen er niet een paar plantengroepen
worden uitgedund of is het aantal vissen de laatste tijd door eigen nakweek
iets te groot geworden. Overtollige apparatuur kunt u natuurlijk ook laten
veilen.
Uitnodiging 2: Japanese Watergarden,
zaterdag 9 april,
Op zaterdag 9 april gaan een aantal bestuursleden richting het westland.
Om bij een aquariumvissen en planten importeur langs te gaan. Misschien
heeft u ook nog iets nodig voor het aquarium. Aansluitend gaan we even
langs bij de Japanese Watergarden, neem u fototoestel maar mee.
Sprankelende watervallen, kronkelende kreekjes, robuuste natuurstenen,
kleurrijke vissen, exotische bloemen en bomen. Het zijn maar enkele
voorbeelden van de overweldigende Japanse natuur en cultuur, die te zien
zijn in de unieke Japanese Watergarden in het Westlandse Naaldwijk.
Uitnodiging 3: Verenigingsavond dinsdag 15 april,
Praatavond.
Derde dinsdag van de maand en dan een praatavond, dit is nog nooit eerder
voor gekomen. Het is een mooie gelegenheid om nog eens te brainstormen
over een aantal gezamenlijke activiteiten buiten het verenigingsgebouw.
Danio Rerio Delft
62
april 2011
JAARPROGRAMMA 2011
5
9
19
3
April
April
April
Mei
Planten en Vissen Veiling;
Visjes kopen en naar de Japanese Watergarden
Praatavond;
Praatavond;
17 Mei
andere visgroepen)
7 Juni
Praatavond;
21 Juni
Verenigingsavond;
6 September Praatavond;
20 September Verenigingsavond;
4 Oktober
Praatavond;
18 Oktober
Verenigingsavond;
EVENEMENTEN / TIPS
29 mei AQUARIUM TERRARIUM VIJVERTUIN BEURS
te Veenendaal
Op zondag 29 mei organiseert Aqua Vré te Ede een Aqua-Terra Marktdag in
de Veenendaalhal aan de Nijverheidslaan 6 te Veenendaal. Open van 10 tot
16 uur, toegang € 2,–, kinderen t/m 12 jaar gratis. Nadere informatie op de
website www.aquavre.nl.
Danio Rerio Delft
63
Planten een probleem?
april 2011
door N.N.
Voor u gelezen, bron: A.V. Zilver Tetra
Het goed houden van een aquarium is ontzettend moeilijk. Je bak is een
grote biologische fabriek waar alles eigenlijk goed moet gaan, anders blijft
het kwakkelen. Zeker het houden en goed houden van planten in een bak
stuit vooral op problemen. Zelfs al gaat het een keer redelijk de goede kant
op dan zijn er tal van bedreigingen die continu op de loer liggen. Natuurlijk
zijn er voor al die bedreigingen oplossingen te bedenken. Echter de oplossing voor de ene liefhebber blijkt toch vaak niet de oplossing voor de andere
te zijn. Dit komt omdat bij eenzelfde probleem er meerdere oorzaken kunnen
zijn. Om het probleem op de juiste wijze aan te kunnen pakken moet dus de
oorzaak bekend zijn anders is er geen juist oplossing te vinden. Dit klinkt
misschien raar, maar eigenlijk is het vrij logisch.
Als een auto niet start (probleem) kan de oorzaak zijn dat de benzine op is,
of de accu is leeg. Het probleem kan dus simpel worden opgelost door in het
ene geval benzine te tanken en in het ander geval de accu op te laden. Andersom werkt het niet, kortom het probleem is hetzelfde maar de oorzaak en
de oplossing is anders. Op de vraag waarom planten het slecht doen is dus
geen direct passend antwoord te vinden zonder oorzaken te onder-kennen.
Alle oorzaken zijn echter terug te voeren op het feit dat niet wordt voldaan
aan de ideale groeiomstandigheden voor de plant. Als we ons nu eens een
redelijk draaiende bak voorstellen met matige plantengroei, dan zijn er wel
een aantal veel voorkomende oorzaken die tot problemen kunnen leiden als
we achterover blijven zitten.
Verontreinigd water
We kunnen ons afvragen of we niet te veel voeren, te veel vissen houden, te
weinig water verversen, filter in maanden niet hebben nagekeken. Als we
ene slokje van dit water zouden nemen en we krijgen dan direct tyfus of cholera, dan is er duidelijk iets mis. Iedereen weet echter wel zonder het te zeggen of iets hier mis kan zijn en anders is het nog altijd te meten met bijvoorbeeld een nitraattest.
Gebrek aan juiste voedingsstoffen
In elk water zitten voedingsstoffen, vissen maken ze de hele dag. Van
belang is echter of alle benodigde voedingsstoffen voorradig zijn. Al is er
maar een stof die ontbreekt dan loopt de zaak langzaam in de soep.
De meest simpele maar ook efficiënte oplossing is twee typen bemesting te
gebruiken. Een vloeibare ijzermest, deze blijft maar kort goed in de bak, en
een mest voor alle overige stoffen welke lang werkzaam blijft.
Danio Rerio Delft
64
april 2011
Het mag duidelijk zijn dat een plant zonder voldoende en juiste voedingsstoffen langzaam weg zal kwijnen.
Hoeveel mesten blijft altijd de vraag. Als je van niets naar iets gaat en
resultaat ziet na enkele dagen bij de snelgroeiers, dan zit je goed. Blijf in zijn
algemeenheid ver onder de voorgeschreven doseringen, anders profiteren
de algen mee. Hoeveel exact voor jouw bak noodzakelijk is zul je proefondervindelijk moeten vaststellen. Het gebruik van ‘vette voedingsbodem’ is uit
de tijd. Natuurlijk kan het wel zinvol zijn om specifieke planten met speciale
eisen ter plaatse iets speciaals toe te voegen in het grind bij de wortels,
zoals kleibolletjes of turfplaatjes.
Waterbeweging
In zijn algemeenheid kun je stellen dat stilstaande waterzones probleemzones worden. Alles zal hier bezinken en ook kan het ter plaatse zuurstofarm worden. Ideaal voor blauwe algen en ander prut waar we geen zin in
hebben. Voldoende waterbeweging in de bak is dus noodzakelijk. Voldoende
is ook genoeg. Planten die staan te wapperen en te bewegen in de stroming
zijn helaas ook een prooi voor algen. Mijn ervaring is dat een pomp die zo’n
200 liter per uur kan doen wel het minimum is voor een aquarium van 120 x
40 x 40 centimeter, 640 liter per uur voldoet ook nog goed.
Grotere capaciteiten zijn niet zinvol. Als vanaf nul gestart moet worden is
het misschien raadzaam een redelijk grote pomp te nemen. Een te grote
capaciteit kan nog geknepen worden, maar een te kleine kan niet worden
opgevoerd. Ook kan bij een grote pomp in een later stadium nog een CO2reactor worden geplaatst, wat niet goed gaat bij een kleine.
Te hoge pH
De pH van water in de bak, afkomstig uit de kraan, zal schommelen van 7,8
tot 8,5. Zonder foefjes zullen de planten zich hierbij niet helemaal happy
voelen. De pH behoort te liggen op 6,8 tot 7,2 dus rond neutraal 7 aanzuren
is hier dus de oplossing en dit kan op legio manieren. Thee zonder suiker
niet opdrinken, maar in de bak gieten. Door het looizuur in de thee gaat
de pH omlaag. (Wees hier uiterst voorzichtig mee!) het resultaat is echter
gering, maar misschien voldoende.
Enge zuren toevoegen; hieronder versta ik: zoutzuur, salpeterzuur, fosforzuur enzovoort. Deze zuren zijn eng omdat ze ten eerste gevaarlijk zijn (ze
bijten) en ten tweede omdat ze niet gebufferd zijn. Niet gebufferd wil zeggen
dat bij het langzaam of zelfs zeer langzaam toevoegen de pH vanaf 8,5
langzaam naar beneden gaat naar 7,5 en dan zonder stoppen door één
extra druppel ineens 7 overslaat en bij 4 verder naar beneden gaat. Dit is
einde leven.
Danio Rerio Delft
65
april 2011
CO2 toevoegen is vaak de meest effectieve methode om tegelijk de pH op
7 te zetten door een goede dosering en het veel voorkomende CO2 gebrek
in water op te heffen. Bij een gebrek aan CO2 in de bak is het moeilijk
ademhalen voor de planten. Ze hebben dan de keuze tussen stikken of
bicarbonaatassimilatie toe te passen.
Bicarbonaatassimilatie wil zeggen: carbonaathardheid omlaag trekken en
kalk afzetten op de bladeren, twee nieuwe problemen veroorzaken dus. CO2
toevoegen kan op een aantal manieren, bijvoorbeeld met de gistmethode,
zeer goedkoop en ook efficiënt, dus ideaal om het eens uit te proberen. Ook
kan het met een volautomatisch installatie, gekocht of bij elkaar gesprokkeld.
Vraag rustig eens een van de leden van de vereniging hoe dat nu precies
werkt.
Verkeerd licht
Nog te vaak worden TL-lampen gebruikt boven het aquarium die hier niet
voor geschikt zijn, bijvoorbeeld Philips kleur 33, een prima lamp voor in
de keuken of in de schuur, maar absoluut niet geschikt voor het aquarium.
Ook een voorbeeld is de Gro-lux lamp, een leuke lamp voor de laatste
sfeerverlichting laat op de avond, maar niet om planten te laten groeien.
Deze lamp is wel te gebruiken als extra lamp, maar dus niet als groeilamp.
Welke lampen dan wel gebruiken? Kies bijvoorbeeld uit de 80- of 90-serie
van Philips of de 11 of 21 van Osram.
Afwijkende temperatuur
Een redelijk ideale groeitemperatuur is circa 25 °C . Vaak wordt er te gemakkelijk van uit gegaan dat eenmaal ingesteld, soms jaren geleden, deze temperatuur nog steeds 25 °C is. Zelf ben ik er ook al eens achter gekomen dat
mijn thermostaat kapot was en hij waarschijnlijk al zon twee weken af stond.
Meten van de temperatuur bij het water verversen is één van de meest simpele oplossingen
Verkeerde bodem
De meest ideale bodem volgens de laatste literatuur is fijn grind van twee
à drie millimeter, verkrijgbaar in zakken tot 25 kilogram. Ook een leuk
alternatief is leislag, dit is een stuk donkerder. Op grof grind druk je de
planten kapot en zand slaat dicht van het vuil. Grind heeft dus nog een
voordeel ten opzichte van zand. Als je grind gebruikt heb je ook door
temperatuurverschillen waterstroming door de bodem, zeker als je ook nog
eens een bodemverwarming gebruikt. Op de grindkorrels zetten zich altijd
bacteriën af zodat de bodem gaat werken als een biologisch filter.
Danio Rerio Delft
66
april 2011
AUSTRALIËRS KWEKEN GROOTSTE GARNAAL
TER WERELD
In Australië hebben wetenschappers de grootste en naar eigen zeggen best
smakende garnaal ter wereld gekweekt. Op die manier hopen ze dat de bevolking de smaak te pakken zal krijgen voor het schaaldier.
Het kweekproces duurde tien jaar, maar wetenschappers van de
“Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation” hebben
eindelijk hun gigantische garnaal gevonden. Ze hopen dat de grote garnalen
de invoer van de schaaldieren, populair op visschotels en op de barbecue,
zo kan doen afnemen.
Volgens Bruce Lee, directeur van de organisatie, is het nu mogelijk om garnalen te produceren op momenten waarop de vraag groot is.
Garnaal of kreeft..
Zo kunnen Australiërs nu ook met Kerstmis van verse garnalen genieten.
"We kunnen de garnalen ook duurzaam kweken. We hoeven niet langer met
een net over de oceaanbodem te schuren", zegt hij. De garnalen krijgen bovendien visvervangers te eten, die gemaakt worden op basis van bijproducten.
Bron: HLN
Danio Rerio Delft
67
april 2011
Pijnloos doden van zieke vissen
Hoe vervelend ook, soms kan een vis beter uit zijn lijden verlost worden. Er
doen verschillende verhalen de ronde over de methoden, hoe te handelen
met deze nare maar soms noodzakelijke handeling.
Hoe kan men zieke vissen herkennen?
Meestal kunnen er één of meerdere ziekteverschijnselen gezien worden
zoals afzonderen, niet of weinig eten, vermageren, opgejaagd worden,
abnormale bewegingen of scheef hangen, schurende bewegingen maken
over de bodem of langs decoraties, rafelige vinnen en/of staart, huidverkleuringen of verwondingen, dikke buik, uitpuilende ogen, snelle ademhaling of
luchthappen aan de oppervlakte.
Wat voor maatregelen moeten dan genomen worden?
Controleer altijd eerst de waterkwaliteit. Hiervoor zijn testen verkrijgbaar bij
de aquariumwinkel. Belangrijk is om tenminste de pH, het ammoniak- en het
nitrietgehalte te meten. Ammoniak- en nitrietgehalte behoren nul te zijn.
De pH zal meestal tussen 7 en 8.5 liggen.
Als alle vissen (plotseling) ziek zijn is er meestal een vergiftiging van het
water in het spel of er is iets mis met de waterkwaliteit door een defect filter,
onvoldoende beluchting of een kapotte thermostaat. Ongeveer 90% van de
ziekteproblemen bij vissen wordt veroorzaakt door een slechte waterkwaliteit. Omdat vissen in hun eigen afval zwemmen kunnen deze stoffen
(ammoniak, nitriet en nitraat) vissen vergiftigen als zij niet worden omgezet
of verwijderd. Omzettingen vinden voor een klein deel plaats in het aquariumwater, en voor het grootste deel in een biologisch filter. Als een biologisch
filter niet aanwezig is, moeten de afvalstoffen regelmatig worden verwijderd
door de bodem af te hevelen en water te verversen.
Als een ziekte matig snel optreedt waarbij steeds meer vissen worden
aangetast, is er meestal een infectieziekte in het spel. Vaak slaan deze toe
wanneer de weerstand van de vissen af is genomen door een afwijkend
watermilieu. Ook kunnen ziekten en parasieten zijn meegekomen met (te
snel) toegevoegde nieuwe vissen. Deze horen de eerste 3 weken apart
gehouden te worden in quarantaine. Een enkele of een klein aantal zieke
vissen is vaak een teken van een niet-besmettelijke oorzaak, bijvoorbeeld
een huidbeschadiging of een tumor. Plaats één of enkele zieke vissen apart
in een quarantainebakje om ze beter te kunnen observeren en mogelijk te
behandelen. Bij verdenking op parasieten kunnen er door de dierenarts huid
- en kieuwuitstrijkjes worden gemaakt.
Danio Rerio Delft
68
april 2011
De meeste ziekten en parasieten zijn niet met het blote oog te herkennen.
Hiervoor is tenminste microscopisch onderzoek nodig. Soms moet er een vis
worden opgeofferd om achter de ziekteoorzaak te komen. Een vis die al
meer dan een uur dood is, is ongeschikt voor onderzoek.
De dierenarts kan helpen met de keuze van toe te passen geneesmiddelen.
Als geen oorzaak van de ziekte is vastgesteld is het niet zinvol om zo maar
een medicijn aan het water toe te voegen in de hoop dat het zal helpen.
Als vissen moeten worden gedood, dan behoort dat snel en met een minimum aan ongerief en lijden te gebeuren. Zieke of overtollige vissen door het
toilet spoelen of in buitenwater loslaten zorgt niet voor een snelle pijnloze
dood, maar geeft een langzame vergiftigingsdood. Deze vergiftigingsdood is
echter niet waar te nemen omdat de vissen buiten het gezichtsbereik zijn.
Dodingmethoden zoals de nek doorsnijden, een harde slag op de kop geven
of het snel onderdompelen in kokend water zijn snel en effectief, maar
emotioneel niet aanvaarbaar voor veel aquariumhouders.
Voor het zorgvuldig euthanaseren van vissen zijn zonder recept bij de
apotheek de nu volgende stoffen te koop:
- BENZOCAINE is een poeder.
Pas op: Benzocaine kan bij het in aanraking met de huid komen een overgevoeligheidsreactie geven.
Dosering: los 5 gram benzocaine op in 25 ml ACETON. U kunt eventueel
aan de apotheker vragen dit voor u te doen. Voeg van deze oplossing 2 ml
bij 1 liter aquariumwater in een bakje en doe de te doden vis(sen) erin.
Binnen enkele minuten zijn de vissen dood.
- 2-PHENOXY ETHANOL is een vloeistof.
Dosering: Los 5 ml phenoxy ethanol op in 1 liter warm water. Laat dit afkoelen tot aquariumwater temperatuur. Doe de vis(sen) in het water en binnen
enkele minuten zijn zij dood. (wel aangeven waar u de stoffen voor wilt
gebruiken) Deze stoffen zijn beide geschikt voor zowel zoet- als zoutwatervissen. Laat de vis(sen) voldoende lang in de verdovingsvloeistof, dit om
zeker te zijn dat de dood is ingetreden.
Dode vissen bewegen niet en reageren niet op aantikken of aanraking. De
kieuwdeksels bewegen niet en dode vissen zakken naar de bodem en
kunnen in een later stadium gaan drijven. Verdun de resten narcose vloeistof
met veel water en spoel ze weg.
Bevriezing van kleine niet te vette vissen tot maximaal 15 cm lengte is ook
mogelijk. Doe de vis(sen) in een klein bakje met water en zet dit in de
diepvries of in het vriesvak van de koelkast.
Danio Rerio Delft
69
april 2011
De vis koelt af, raakt onderkoeld en sterft na verloop van 15 -20 minuten.
Deze methode duurt eigenlijk te lang en daarom verdient de eerder genoemde methoden met Benzocaine of 2-Phenoxy ethanol de voorkeur.
Apothekers en dierenartsen zijn op de hoogte van dit schrijven door publicatie in hun vakbladen.
Verkeerde dodingmethoden:
- onderdompelen in heet water
- door het toilet spoelen
- vergiftigen met ammoniak of CO2
- alle andere methoden met een prachtige uitleg
Op het internet circuleert ook nog een artikel waar kruidnagelolie (eugenol)
kan worden gebruikt. Doe 0,5 ml. kruidnagelolie in een liter aquariumwater
en los dit goed op. Doe de vis(sen) in het water: binnen enkele minuten zijn
ze dood.
Kruidnagelolie en 2-phenoxy-ethanol zijn olieachtige stoffen die niet goed
oplossen. Dit gaat makkelijker door de bestanddelen in een afgesloten fles
goed door elkaar te schudden.
Als je bang bent dat de vissen nog kunnen bijkomen, kan het zekere voor
het onzekere worden genomen en kan de vis worden ingevroren.
Goudvis Carassius auratus
door: Suzanne Roelse Zilvertetra Schoonhoven
De goudvis is oorspronkelijk afkomstig uit China, Vietnam en Japan, waar ze
ongeveer 1000 jaar geleden al gehouden werden en gekweekt. De goudvis
stamt af van de kroeskarper. Door kruisen en kweken ontstonden veel
nieuwe varianten. Zo zijn er shubunkin’s, sluierstaarten, komeetstaarten enz.
Goudvissen werden in de 17e eeuw naar Europa gebracht alwaar zij aan het
Russische Hof werden geïntroduceerd en werden gebruikt om de watertuin
van Prins Potemkin op te vrolijken.
Tegenwoordig komt de goudvis in Italië, Zuid Frankrijk en Portugal op veel
plaatsen in natuurlijke vijvers en ander rustig water verwilderd voor. Goudvissen kunnen zo’n 15 a 40cm groot worden en tussen de 14 en 35 jaar oud
worden. Goudvissen zijn alleseters. Als basis eten ze droogvoer, maar ook
levend voedsel zoals artemia, watervlooien en wormen vinden ze heerlijk.
Ook eten ze zachte planten. Goudvissen leven van nature in stilstaand en/of
langzaam stromend water met veel plantengroei.
Danio Rerio Delft
70
april 2011
Ze zijn dan ook goed geschikt voor tuinvijvers. Echter, tijdens het voedsel
zoeken woelen ze door de bodem, waardoor een goede filtering noodzakelijk is om het water helder te houden. In een goed beplante vijver kan een
klein aantal goudvissen de plantengroei niet teveel afremmen. De goudvis is
een triploide vruchtbare vis. Hierdoor kunnen eitjes die niet bevrucht zijn
opgroeien tot, wat zeer effectief is, een kloon van de moeder. Goudvissen
moeten ten minste twee jaar oud zijn voor men er mee gaat kweken.
Buiten de paartijd is het geslacht niet zo gemakkelijk te herkennen. De anaal
streek is bij het wijfje iets naar buiten gestulpt, bij het mannetje daarentegen
naar binnen gebogen. Op de kieuwdeksels van het mannetje vormen zich
kleine witte knobbeltjes. Deze witte knobbeltjes noemen ze vaak
leguitslag, ‘rijstippels’ of tuberkels. De paartijd van de goudvis valt vaak in de
maanden april en mei.
In deze maanden zal het
water iets warmer worden
en dat zal de vissen aanzetten tot paren. Een
vrouwtjesgoudvis legt 500
a 1.000 eieren per keer. Ze
zetten hun eieren meestal
af aan planten. Meerdere
mannetjes
achtervolgen
het kuitrijpe vrouwtje, dit
kan dagen duren vooraleer
ze al haar eitjes heeft afgezet. De ouders zijn ei-eters
dus een deel van de kroost
gaat al verloren voor ze nog maar pas zijn uitgekomen. De eitjes van een
goudvis komen uit na 14 dagen.
De larven gaan na 3 dagen rondzwemmen voor voedsel en zijn bijna
allemaal zwart van kleur. Geleidelijk krijgen de vissen een oranje kleur. Na
circa zeven maanden is de helft van de jonge goudvissen oranje. Na een
jaar is 80% oranje. De overige 20% hebben langer nodig om te verkleuren,
sommige zelfs enkele jaren en dan zullen er nog zwarte stukken te zien zijn.
Het precieze moment van "omkleuren" wordt zowel door erfelijke factoren
bepaald als door de watertemperatuur (in warm water kleuren ze eerder
oranje). In de fokkerij worden de dieren bijgevoerd met caroteenhoudend
voer zodat ze een mooie oranje kleur krijgen. Een deel van de oranje goudvissen wordt op latere leeftijd wit. Ook dit "wit worden" is erfelijk bepaald,
voor individuele goudvissen is het normaal gesproken niet te voorspellen of
en wanneer dit plaatsvindt. Zelf heb ik ook een goudvis die zijn oranje kleur
onlangs heeft verloren.
Danio Rerio Delft
71
april 2011
Water verversen? Waarom? Daarom!
1. Inleiding
Water, in de meest enge betekenis van het woord, is een scheikundige
verbinding van twee atomen waterstof en één atoom zuurstof. Maar in deze
verbinding zou leven onmogelijk zijn. Het zijn de andere aanwezige
(opgeloste) stoffen, zoals mineralen en sporenelementen, en microorganismen die er het leven in mogelijk maken. Het water dat we uit de
kraan 'voorgeschoteld' krijgen, word al door de leverancier behandeld om te
voldoen aan talrijke eisen voor menselijk gebruik.
Door het gebruik van filterende membramen, ozon (O3 ) en actieve kool,
worden de ongewenste organische stoffen verwijderd. Door ontsmetting
worden ziektekiemen verwijderd. Om de smetteloze kwaliteit te verzekeren
van de 'bron' tot de gebruiker, worden chloorverbindingen toegevoegd. De
pH en de hardheid worden aangepast om de leidingen te beschermen tegen
corrosie. Ondanks de nationale en Europese normen kan de samenstelling
van het leidingwater sterk verschillen wegens economische en geologische
redenen. Het gemakkelijkste is dus een visbestand op te bouwen dat zich
thuis voelt in het aangeboden water. Een discusliefhebber kan zich vaak niet
zo maar tevreden stellen met het hem aangeboden water. Het heeft dus
geen zin om ons leidingwater te vergelijken met het water van rivieren en
meren: er worden immers andere eisen gesteld. Vissen leven in water, zoals
wij leven van de 'lucht'. De samenstelling ervan kan verschillen en afhankelijk van deze verschillen zullen we er ons goed of niet goed in voelen. Voor
onze vissen, die met hun ganse lichaam ondergedompeld zijn in deze vloeistof, is het niet anders. De kwaliteit of de parameters van dit milieu dienen
gerespecteerd te worden voor het welzijn van de bewoners. Het welzijn
is pas dan gewaarborgd, als de watersamenstelling overeenkomt met de
samenstelling van het water waar ze in de natuur in thuis horen. Zeggen dat
dit water van onberispelijke kwaliteit moet zijn, staat dus als een paal boven
water. Van deze waterkwaliteit hangt immers het leven af van onze vissen en
de planten.
Het leidingwater dat door de leverancier ter beschikking gesteld wordt, is
geschikt voor 'menselijke' consumptie, maar is dus niet altijd geschikt voor
onze discussen. Denken dat dit leidingwater onvoorwaardelijk geschikt is, is
op zijn zachts uitgedrukt naïef. Vissen hebben kunnen zich wel aanpassen
aan schommelingen, maar dit aanpassingsvermogen mogen we niet overschatten. We moeten dus weten welke voorbehandeling we het water
moeten geven zodat het geschikt is voor onze vissen. Een aquarium is geen
inert volume waarin onze vissen leven. In dit gesloten milieu spelen zich
allerhande biologische en chemische processen. De biologische en chemische processen die we niet altijd kunnen voorzien of, erger nog,
Danio Rerio Delft
72
april 2011
die we niet willen, laten gebeuren! Daarom moeten we water verversen om
de gewenste parameters veilig te stellen en ze voor onze vissen stabiel te
houden. Zoveel mogelijk toch!
2. Eerst en vooral...
Ons aquarium is een ecosysteem waar de parameters van het water niet te
ver mogen liggen van het natuurlijke biotoop van onze vissen. Het moet een
stukje natuur zijn die de 'ideale' omstandigheden van de natuur benadert.
Het biologische evenwicht is er erg labiel en vraagt een bijna dagelijkse
waakzaamheid om behouden te blijven.
Het 'gezelschapsaquarium', met zijn allegaartje van vissen van over de hele
wereld, is dus al een kwelling voor vele bewoners! De condities moeten aangepast zijn aan de bewoners. Bovendien is de bezetting dikwijls overdreven!
Te vaak worden te veel vissen bijeengebracht in dit afgesloten geheel en
gedwongen samen te leven in een medium dat door de verscheidenheid van
de bewoners slechts voor enkele leefbaar is. Mijn norm is één (volwassen)
discus per 100 liter water, die van veel kwekers één per 50 liter en laatst, las
ik in een boek één per 25 liter! Een overdreven kunstmatige samenleving
dus als we dit vergelijken met hun natuurlijke biotoop. Door deze overbezetting hebben we dus meer vervuiling en zelfs de meest geavanceerd filter of
filtersysteem kan deze vervuiling nooit volledig verwerken of vermijden.
3. Vervuiling
Een aquarium dat aan zijn lot wordt overgelaten wordt al vlug een bom met
een vertragingsmechanisme in de ontsteking. Alle leven wordt vroeg of laat
bedreigd door de opstapeling van allerhande giftige stoffen.
a. Zichtbare vervuiling
Sommige van deze afvalstoffen zijn zichtbaar met het blote oog. We zien ze
als kleine deeltjes Stofdeeltjes), op de bodem of zwevend in het water. Vaak
zijn het voedingsresten, rottende plantendelen, uitwerpselen en/of delen
van rottende vissen of plantendelen. Deze rotting genereert de bouw van de
stikstofverbindingen. De deeltjes die we in suspensie zien (dus niet
opgelost) veroorzaken troebel water, wat niet enkel nadelig is voor het
ethische aspect, maar hiervan zullen ook de vissen zal stressen.
De kieuwen kunnen aangetast worden en zo voor ademhalingsproblemen
zorgen. De kieuwen en dus ook de vissen worden gevoeliger voor de
aanvallen van de ziekteverwekkers. De planten zullen het minder goed doen
omdat ze onvoldoende licht krijgen en de ondoordringbare laag vuil die zich
op de bladeren vastzet, en zo de noodzakelijke gasuitwisselingen en de
fotosynthese verhinderd, met een verstoorde plantengroei tot gevolg.
Danio Rerio Delft
73
april 2011
b. Onzichtbare vervuiling of opgeloste vervuiling
Naast de zichtbare vervuilende componenten, produceert ons ecosysteem
ook een groot gamma aan scheikundige stoffen. Deze stoffen zijn opgelost
in het water en enkel een scheikundige analyse van het water zal dit kunnen
aantonen. Algemeen principe: de belangrijkste bron van de vervuiling is de
opstapeling van stikstofverbindingen en de afvalproducten van de stikstofcyclus, beginnend met het ammonium en meestal eindigend met nitraten.
Ammonium of ammoniak verhindert het zuurstoftransport in het bloed, nitriet
zet zich vast op het hemoglobine en verhindert zo ook het transport van
de zuurstof naar de cellen. Deze stoffen zijn dus giftig en moeten onder de
toelaatbare waarden blijven. In een stabiel, draaiend aquarium zullen we
zelden waarden meten die boven de aanvaardbare waarden liggen.
Voor de nitraten is het anders. Ze zijn minder agressief, maar daarom
niet onschadelijk, zelfs als hun concentratie onder de 50 mg/1 blijft. Niet
vergeten dat ze (nitraten) in een zuurstofarm milieu terug omgezet kunnen
worden naar nitrieten en zelfs ammonium of ammoniak! De vissen spuwen
ook een hoop organische afvalstoffen uit, afvalproducten van hun metabolisme (eiwitten, aminozuren, ... ). Opstapeling van deze producten zal leiden
tot groeistoornissen, moeilijk kweekgedrag, ontwikkeling van ziektekiemen
en (slechte) bacteriën. Te veel voeren en dus rottende voedselresten,
de uitwerpselen van de vissen en de plantenresten zijn de voornaamste
bron van vervuiling, die beetje bij beetje knagen aan de ideale watersamenstelling. Voor zover die ooit benaderd werd met het ter beschikking gestelde
leidingwater dat voor velen de enige bron is die ter beschikking staat. In de
stikstofcyclus wordt ammonium (of ammoniak als het helemaal fout gaat
voor onze discussen), als beginproduct van de cyclus en de vervuiling of
verloedering van het water, omgevormd tot nitrieten en nitraten. Hoewel
beweerd wordt dat de producten minder gevaarlijk zijn als we de cyclus
'afvaren', toch mogen we de invloed op de gezondheid van onze vissen niet
onderschatten. Vooral bij opstapeling (door gebrek aan waterverversing)
kunnen gevaarlijke waarden of concentraties bereikt worden.
Nitraten...
De meeste filterinstallaties kunnen de afbraak van de stikstofverbindingen
wel aan tot en met de vorming van het nitraat. Deze nitraten worden
(gedeeltelijk) door de planten verbruikt, maar dit volstaat niet. Een concentratie van 20 mg/l wordt nog door de meeste vissen probleemloos verdragen, zelfs door onze discussen. Maar bij overdreven concentraties kunnen
zich desastreuze taferelen afspelen. Vaak worden concentraties van 100
mg/l en meer gemeten. Boven de 100 mg/l stagneren de planten en groeien
niet meer. De vissen echter voelen de slechte invloed al vanaf 50 mg/l en
zijn onder andere vatbaarder voor ziektes.
Danio Rerio Delft
74
april 2011
Wildvang discussen en zeker Heckels, zijn nog gevoeliger aan 'hoge' nitraatwaarden. Ik probeer de waarde zelfs onder de 10 mg/l te houden!
Andere storende elementen...
Nitraten zijn niet de enige storende elementen die zich opstapelen in een
aquarium. In de afvalberg bevinden zich eveneens fosfaten en silicaten.
Ze zijn niet echt giftig voor de vissen, maar ze verstoren het (zo labiele)
evenwicht in ons aquarium. Nitraten, fosfaten en silicaten zijn gunstige factoren voor een wildgroei van de zo ongewenste algen. Eenmaal aanwezig,
dan zijn ze moeilijk uit te roeien. Dus we zitten er dan voor altijd mee opgescheept, indien we niet iets drastisch wijzigen aan onze slechte gewoontes.
Het is dus noodzakelijk om door waterverversing deze waarden onder de
gevaarlijke concentraties te houden of ze terug naar beneden te krijgen naar
aanvaardbare waarden voor de bewoners van ons aquarium (vissen én
planten).
4. De schade beperken!
Om de schade te beperken hebben we tal van mogelijkheden. We moeten
dus vermijden dat de vervuiling onaanvaardbare waarden bereikt in ons
gesloten milieu. Een krachtig filtersysteem kan de zichtbare vervuiling verwijderen. Maar sommige bronnen vermelden dat dit slechts zo'n 30% van de
totale vervuiling is. En vuil is vuil, ook al is het opgestapeld in een filter. Een
goed biologische filter moet de stikstofverbindingen verwijderen. Maar zelfs
het grootste biologische filter of de grootste eiwit afschuimer kan niet
op tegen de voordelen van een waterverversing. Dat is een feit en er zit veel
wijsheid in. Te vaak is overbezetting en te veel voederen als gevolg, de eerste schakels van de kettingreactie in het verloederen van het aquariumwater.
5. Nog meer voordelen van waterverversing…
Meestal worden de waterverversingen gedaan, door het afhevelen van het
water. We moeten dan van deze gelegenheid gebruik maken om ook de
overblijfselen van de bodem af te hevelen: etensresten, nog niet opgeloste
uitwerpselen, afgestorven bladeren. En zo het probleem bij de bron aanpakken. We mogen de hevel niet te diep in de bodem steken, om het biologische evenwicht niet te verstoren en niet te veel bodemgrind af te hevelen.
Een ander voordeel van waterverversing is het opwekkende effect voor de
maag en dus van de eetlust van de vissen, maar ook voor het opwekken van
de seksuele lusten! Vaak wordt er na een goede waterverversing eieren
afgezet, en welke liefhebber heeft hier bezwaren tegen?! Nog een ander
voordeel ligt op pathologisch vlak. Een bevuilde waterpartij draagt bij tot een
weelderigere groei van allerlei ziektekiemen of organismen die de gezondheid van onze vissen in het gedrang brengen. In bevuild water zullen kleine
wondjes (van schuren, ergens tegen aan zwemmen, transportschade,
ontsteken en voor grote open wonden zorgen, terwijl ze in gezond water
Danio Rerio Delft
75
april 2011
spontaan zouden genezen. De meeste ziektes zijn, en dit heb ik al duizend
keer gezegd, zwakteverschijnselen. In niet te erg bevuild water ontwikkelen
vissen meer weerstand tegen deze aanvallen van ziektekiemen en worden
dus minder gemakkelijk ziek.
6. Methode en frequentie...
Er zijn drie mogelijkheden om water te verversen. De hoeveelheid water die
we moeten verversen hangt af de bezetting, het filtersysteem, en de plantengroei, ...
Een eerste methode is manueel elke week een gedeelte verversen. 5 tot
10% per week is wel een minimum. We hevelen af en vervangen het af
gehevelde water door vers water dat, indien nodig, al behandeld of
'geconditioneerd' is. Het water is ontdaan van chloor en zware metalen en
liefst al op temperatuur gebracht. Kortom water zoals we het in ons aquarium willen. Het op temperatuur brengen is niet echt noodzakelijk, indien we
niet te veel water vervangen in één keer. Een temperatuursdaling van enkele
graden kan echt geen kwaad. De hoeveelheid water die we ververversen is,
zoals hierboven al gezegd, natuurlijk afhankelijk van vis bezetting, gebruikte
filtersystemen, beplanting,... Een overbevolkt aquarium, met weinig planten,
dat enkel draait op een klein binnenfiltertje behoeft dus een grotere waterverversing dan een verantwoord bevolkt en dicht beplant aquarium met een
goed en ruim biologische filter. Geen enkel filtersysteem kan waterverversing uitsluiten. Eén principe moet wel aangehouden worden: beter vaak een
beetje verversen dan slechts af en toe veel. Bij een te grote waterwissel
zullen de waterwaarden te veel schommelen en dus stress veroorzaken bij
de vissen.
Een tweede methode is het waterverversingproces te automatiseren, door
middel van een tijdschakelaar, een pompje en een (elektronische of mechanische) niveauregelaar. Dit hoeft echt niet duur te zijn: onderdelen van een
vaatwasser of wasmachine kunnen zeer goed gebruikt worden. In dit geval
moeten we wel voorzorgsmaatregelen nemen als 'het' misgaat. Hoe meer
we automatiseren, hoe meer neiging we hebben om minder aandacht aan
onze vissen te besteden. De techniek kan haperen, en wat dan? We moeten
de automatisering wel in de gaten houden, en extra veiligheden inbouwen.
Een derde methode is de druppelmethode, in combinatie met een overloop.
Dit systeem is nog het meest ideale of 'natuurlijke' want dit proces is
continue en heeft daardoor weinig of geen invloed op de parameters van het
water. De hardheid, de pH en temperatuur blijven constant zodat schade
door te grote schommelingen van deze parameters vermeden worden. Het
waterniveau blijft ook ongewijzigd en we hebben dus niet het gevaar dat de
pomp droogt komt te staan of het verwarmingselement door droogte en de
Danio Rerio Delft
76
april 2011
daaruit volgende oververhitting stuk springt. Het nieuwe water wordt permanent aangevoerd en de afvalstoffen worden gelijktijdig met het zelfde ritme
afgevoerd. Zelfs het verdampte water wordt automatisch aangevuld.
Er zijn drie mogelijkheden:
- Directe aansluiting op het waterleidingnet, door middel van een kraan, en
een overloop naar het riool. Een kunststof kogelkraan heeft dan de voorkeur.
Een elektrische kraan alleen zou te veel debiet geven. Maar een directe
aansluiting op het waterleidingnet en een druppelsysteem houdt geen
rekening met drukverschillen op het leidingnet, en de eventuele verschillen in
samenstelling van het leidingwater.
- Het creëren van een eigen 'watertoren' door middel van een (kunststof) vat,
hoger dan het aquarium geplaatst, van waar het water in het aquarium kan
'druppelen'. Dit vat kunnen we eventueel aansluiten op de waterleiding om
het automatisch bij te vullen. Om te vermijden dat dit water te weinig zuurstof
zou bevatten (of dood water wordt), plaatsen we een klein pompje in dit vat,
vóór circulatie van het water. Nadeel: door de verandering in volume (hoogte)
van het beschikbare water, zal het debiet van het water dat naar het aquarium stroomt, niet constant zijn. We kunnen dit oplossen door een elektrische
niveaumelder aan te sluiten op een magneetklep, die het vat telkens zal
vullen tot het gewenste niveau. Ook het automatische vulsysteem van de
spoelbak van de WC voldoet prima: eenvoudig en betrouwbaar. Om onaangename verrassingen te vermijden moeten we ook aan dit vat een overloop
creëren!
- Een derde mogelijkheid bestaat er in om het water uit het aquarium te laten
weglopen door een luchtslangetje, en een niveauregelaar die het waterpeil op
niveau houdt (liefst in een biologische filter ondergebracht, zodat het niveau
in het aquarium zelf niet verandert).
Enig praktisch probleem voor mensen die het aquariumwater moeten
'bereiden', is de toevoeging van mineralen en sporenelementen. Deze
toevoeging zou ook continue moeten gebeuren om niet te veel schommelingen te veroorzaken. In het geval van een continue verversing kunnen we per
dag 4 á 5% verversen. Dit kunnen we omzetten naar liters per uur, en de
liters per uur naar druppels per minuut. En laat je hier niet door verrassen!
Meer verversen kan geen kwaad op deze manier, maar het zou dan een
mooie waterrekening met zich meebrengen.
Voorbeeld: Een aquarium van 500 liter vraagt dus een verversing van 20 tot
25 liter per dag, of slechts één liter per uur.
7. Dus:
Waterverversingen zijn onmisbaar om onze vissen gezond te houden door de
parameters van het water vrij constant te houden binnen aanvaardbare
Danio Rerio Delft
77
april 2011
normen en een opeenstapeling van vervuiling te vermijden. Waterverversingen zullen altijd nodig blijven tot iemand het geniale idee kan verwezenlijken
om een zelfregelend ecosysteem in een aquarium onder te brengen. Maar dit
is onwaarschijnlijk.
Weinig vissen = weinig voederen = weinig afvalstoffen =
betere waterkwaliteit.
Maar dit is nog geen reden om geen water te verversen!
8. Tot slot...
Sommige aquarianen beschikken over een (geboorde of regen-) put en de
verleiding is groot om dit water te gebruiken voor de waterverversing, om de
rekening van het leidingwater te beperken. Deze oplossing kan slechts
overwogen worden indien we de juiste samenstelling kennen, door de
nodige analyses te laten uitvoeren. Het is essentieel om naast de bacteriële
kenmerken, ook de hardheid en de pH te controleren, alsook het gehalte aan
nitraten en fosfaten.
Pas nadat we deze parameters hebben gecontroleerd en in orde zijn,
kunnen we het gebruiken voor onze vissen. Denk er ook aan dat het
wettelijk verboden is, om de eigen middelen in verbinding te brengen met het
waterleidingnet!
Voor u gelezen in het magazine Discusvriend Auteur Eddy Leysen
Danio Rerio Delft
78
april 2011
OP DE HELLING VAN DE TAFELBERG
Tijdens stortregens, wanneer de berg door donkere wolken aan het zicht is
onttrokken, verschijnen de fluitkikkers. Gedurende de lange droge zomer
hebben ze ondergronds op dit moment gewacht. De orgie van eten en paren
die nu begint, eindigt pas als de aarde weer opnieuw uitdroogt. Op de lagere
hellingen van de Tafelberg en in de tuinen van de voorsteden zijn fluitkikkers
een normaal verschijnsel. Ze worden echter eerder gehoord dan gezien.
De mannetjes maken zich aan de vrouwtjes kenbaar door een soort gefluit.
De vrouwtjes zijn in staat op een afstand een mannetje te kiezen door
simpelweg te luisteren naar zijn gezang.
Fluitende mannetjes trekken niet alleen vrouwtjes aan, maar ook andere
mannetjes, die hopen hun rivaal de pas af te kunnen snijden. Als er op het
moment dat het vrouwtje arriveert, meerdere mannetjes aanwezig zijn, wordt
er om haar gevochten. Het mannetje dat het langst stand houd, grijpt
het vrouwtje beet en scheidt via klieren in zijn huid een soort vloeistof af
waardoor hij stevig aan haar wordt vastgeplakt. Iedere poging van de andere
mannetjes om hem van het vrouwtje af te krijgen, zijn daarna vergeefs.
De jonge fluitkikkervisjes gedijen in hun geleiachtige capsules onder de
grond, totdat ze als volgroeide fluitkikkers te voorschijn komen, met als
enige behoefte net voldoende water om de bodem en hun huid vochtig te
houden.
Fluitkikkers kunnen niet zwemmen en mochten zij onverhoopt in een diepe
poel terecht komen, dan blazen ze zichzelf vol met lucht en blijven net
zolang drijven, totdat ze door de wind aan land worden gespoeld. Weinig
mensen hebben ooit een Tafelbergspookkikker gezien. Niet alleen zijn deze
uiterst zeldzaam, hij is ook erg schuw. Overdag houd hij zich verborgen in
diepe rotsspleten en ’s nachts jaagt hij op insecten (zijn wetenschappelijke
naam betekent “hij die bang is voor de zon”). Doormiddel van kleine zuignapjes op de tenen en minuscule uitsteekseltjes aan hun huid kunnen Tafelbergspookkikkers tegen loodrecht oprijzende rotsen en watervallen van de
dicht beboste ravijnen aan de oostkant van de berg opklimmen, terwijl hun
platte lichaam zelfs in de nauwste rotsspleet past.
Ook hun jongen zijn uitermate gespecialiseerd. Hun monden zijn enorme
zuignappen, waarmee ze zich zo stevig aan de onderkant van onderwater
liggende rotsen kunnen vast klemmen, dat zelfs de hevigste winterstorm ze
niet los kan slaan. Spookkikkers komen alleen voor in een gebeid van z’n 8
vierkante kilometer
op de oost en zuidhellingen van de Tafelberg.
Gelezen in maanblad Aquavo- Purmerend
Danio Rerio Delft
79
april 2011
NSW – NBAT
2011
57e Natuurweek
in Landsrade
17 tot 24 juni
De lente komt er weer aan! Heeft u dat nou ook, die kriebels om er dan op
uit te trekken? Lekker struinen in de vrije natuur? Genieten van bossen,
velden, vogels en al het andere kleine grut dat er te vinden is?
Bij de NBAT- Natuurweek zijn er nog een paar plaatsen vrij om een week
lang te genieten van al het moois dat de natuur ons te bieden heeft. In
Limburg en omgeving gaan we weer mooie wandelingen maken, waarbij we
bij voorkeur de gebaande paden mijden en er even heerlijk uit zijn!
Op www.daniorerio.nl kunt u bij de link natuurstudieweek bekijken wat er dit
jaar op het programma staat. Ook kunt u hier zien wat we in vorige jaren
hebben beleeft.
Heeft u nog vragen of wilt een inschrijfformulier? Mail dan naar:
[email protected] Wacht niet te lang, want vol is vol!
De Commissie natuurstudieweken.
INHOUD
Uitnodiging 1: Uitslag districtskeuring 12 maart, Alphen aan den Rijn
Uitnodiging 2: 15 maart de Algemene Leden Vergadering
Jaarprogramma 2011
Evenementen & Tips.
Voor u gelezen: Planten een probleem? Bron A.V. Zilver Tetra door N.N.
Australiërs kweken grootste garnaal ter wereld Bron HLN
Pijnloos doden van zieke vissen
Goudvis Carassius auratus, Zilvertetra Schoonhoven door: Suzanne Roelse
Water verversen? Waarom? Daarom! Door Auteur Eddy Leysen
Voor u gelezen: Op de helling van de Tafelberg, Aquavo- Purmerend
57e Natuurweek in Landsrade door Lotty Sonnenberg
Bestuur
61
61
61
62
62
63
67
69
71
78
79
80
Danio Rerio Delft
80
april 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
Mei 2011 - nr. 5
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: Verenigingsavond dinsdag 17 mei,
Eduard Meinema
Killies: Early Life History (Stages and Development)
ELH, in ‘normaal’ Nederlands ontologie genoemd, beschrijft de
ontwikkelingsstadia van een levend wezen, van ei tot en met volwassen
stadium. Van 4-5% van alle vissoorten, voornamelijk (commerciële)
zeevissen, is de ontwikkeling vastgelegd. Wat weten we over de
ontwikkeling van killies? In deze lezing volgen we de ontwikkeling van de
type soorten van de grote killi-geslachten en vergelijken dit met enkele nauw
verwante soorten en interessante buitenbeentjes. We zien hoe een embryo
zich ontwikkelt in het ei, een larve zich ontwikkelt tot juveniel en uiteindelijk
geslachtsrijp wordt. Waaraan herken je een killi-ei en hoe weet je welke
soort het is? Komt een killi met de kop of de staart uit het ei? Welke eieren
bewaren we in water, in turf of….de koelkast? Een lezing waarin
merkwaardige feiten en weetjes over het kweken van killies aan bod komen.
Uitnodiging 2: Gezamenlijk zaterdag 21 mei naar,
De Orchideeën Hoeve, een wereld vol kleur en fleur!
Al duizenden bezoekers hebben zich verwonderd over de wonderen van de
natuur. Niet zo vreemd, want de Orchideeën Hoeve biedt onderdak aan een
wereld vol kleur en fleur. Op een natuurlijke manier huisvesten wij de meest
spraakmakende parels van de natuur, namelijk orchideeën en vlinders in de
vlindertuin, samen goed voor meer dan 3000 soorten. Maar er is nog veel
meer! Zo zijn er in de Vlinder Vallei tropische vissen, tropische planten,
reptielen en vijvers met koikarpers.
Uitnodiging 3: Praatavond dinsdag 7 juni,
Danio Rerio Delft
82
mei 2011
JAARPROGRAMMA 2011
3 Mei
17 Mei
21 Mei
7 Juni
21 Juni
6
20
4
18
1
15
September
September
Oktober
Oktober
November
November
Praatavond;
Verenigingsavond ; Eduard Meinema: Killies: Early Life History
(Stages and Development)
DRD gaat op excursie naar “De Orchideeën Hoeve Luttelgeest”
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
EVENEMENTEN / TIPS
29 mei AQUARIUM TERRARIUM VIJVERTUIN BEURS
te Veenendaal
Op zondag 29 mei organiseert Aqua Vré te Ede een Aqua-Terra Marktdag in
de Veenendaalhal aan de Nijverheidslaan 6 te Veenendaal. Open van 10 tot
16 uur, toegang € 2,–, kinderen t/m 12 jaar gratis. Nadere informatie op de
website www.aquavre.nl.
Danio Rerio Delft
83
mei 2011
Terugblik op de Japanese watergarden in Naaldwijk
Op zaterdag 9 april zijn een aantal bestuursleden, leden en hun echtgenoot
richting het Westland gereden, om eens een kijkje te nemen bij een importeur van aquariumvissen. Er zijn altijd wel een paar leden die het niet kunnen laten een aantal visjes te kopen. Wat denkt u van een schooltje van 30
zilver bijlzalmen. En natuurlijk zoals afgesproken een kopje koffie drinken in
de Japanese watergarden in Naaldwijk.
Een aantal leden hadden hun fotocamera meegenomen, om deze oase aan
rust van kronkelende kreekjes, robuuste natuurstenen, kleurrijke vissen,
exotische bloemen en bomen voor u te kunnen vastleggen. Ondanks vele
jaren ervaring met het houden van aquariumvissen en natuur fotografie kan
er ook wel eens iets mis gaan.
In een idyllische omgeving bezint een DRD-lid zich op een nieuwe hobby.
Misschien toch maar KOI gaan houden?
Danio Rerio Delft
84
mei 2011
Klassiek opgevoed, kan niet anders bij DRD. En anders wel permanent bijgeschoold door een welbekende keurmeester. Zie je iets moois zwemmen,
dan ga je dat vangen.
Een dergelijk actie trekt natuurlijk bekijks, of is het een kritische toezichthouder?
Danio Rerio Delft
85
mei 2011
Ook kersverse leden buigen zich over het probleem. Gelukkig heeft deze z’n
polarisatiefilter nog op z’n neus zitten.
Met een rond schepnet, over een vlakke bodem, een polarisatiefilter van je
fototoestel opvissen. Dat is héél knap!
Danio Rerio Delft
86
mei 2011
Danio Rerio Delft
87
mei 2011
Dit zijn maar enkele voorbeelden van de overweldigende Japanse natuur en
cultuur, die te zien is in deze unieke Japanese Watergarden in Naaldwijk.
Al met al een geslaagde zaterdagochtend.
Als u ook eens een kijkje wil nemen bij de Japanese Watergarden in
Naaldwijk wil bezoeken en van de rust wil genieten de watergarden is
op dinsdag tot en met zondag open van 10.00 tot 17.00 uur.
www.thejapanesewatergarden.nl
De bovenstaande foto’s zijn gemaakt door Mart Stuster, Lotty Sonnenberg,
Jacq en Ton Zwartjens.
Danio Rerio Delft
88
mei 2011
Op zaterdag 21 mei gaat de vereniging DRD naar de Orchideeënhoeve
te Luttelgeest. Luttelgeest is een van de 10 dorpen rond Emmeloord. Daar
worden in diverse showtuinen uiteraard orchideeën gekweekt, maar er is
ook een vlindertuin. Er zijn zelfs vogels, reptielen en vissen aanwezig. Een
uitstekende gelegenheid voor fotografie.
De rit is een krappe 320 kilometer (2x 1½ uur heen en terug.).
De standaardentree bedraagt 9,50. Bij groepen van 10 en meer personen
zijn er arrangementen met consumpties en een orchidee om mee te nemen
mogelijk (zie website). Het wordt dan misschien ook de moeite waard een 9
persoonsbusje te huren. Kilometerkosten kunnen gedeeld worden, naast
een kleine bijdrage uit de verenigingskas.
Al duizenden bezoekers hebben zich verwonderd over de wonderen van de
natuur. Niet zo vreemd, want de Orchideeën Hoeve biedt onderdak aan een
wereld vol kleur en fleur. Op een natuurlijke manier huisvesten wij de meest
spraakmakende parels van de natuur, namelijk orchideeën en vlinders in de
vlindertuin, samen goed voor meer dan 3000 soorten. Maar er is nog veel
meer! Zo zijn er in de Vlinder Vallei tropische vissen, tropische planten,
reptielen en vijvers met koikarpers.
De tropische tuin, ‘een nagebootst stukje oerwoud’, huisvest duizenden
wilde natuursoorten orchideeën, waarvan vele soorten alleen nog te bewonderen zijn in onze tropische tuinen.
De Maleisische tuin is de grootste, deze tuin meet maar liefst 2.000 m².
De 18 meter lange brug verbindt de paalwoningen met elkaar. Nieuw in
de tuin is de loungehoek met heerlijke hangmatten tussen tropische vruchtenbomen.
Het samenspel van de natuur, winkelen, het tropische restaurant, genieten
en uitgaan onder één dak heeft de Orchideeën Hoeve gemaakt tot een
compleet dagje uit voor alle leeftijden.
Na alle tropische belevenissen vervolgt u uw weg naar kwekerij, interessant
om te zien hoe orchideeën worden gekweekt van minuscule zaadjes tot
prachtige bloeiende tropische planten zoals een phalaenopsis.
Medewerkers geven met alle plezier vakkundig advies over uw planten thuis.
Aanmelden bij Ton of Pim (per email of telefoon). Verzamelen Zaterdag 21
mei 9:15 parkeerterrein Emerald. Als we in Delfgauw terug komen zal
het wel rond 17:00 uur zijn, misschien kunnen we ook nog ergens op eigen
http://www.orchideeenhoeve.nl
kosten gezamenlijk een hapje eten.
Danio Rerio Delft
89
mei 2011
HET GEZELSCHAPSAQUARIUM
Tekst: Tannia Sels
overgenomen uit het verenigingsblad van A.V. Ticto, HardinxveldGiessendam
Foto’s A. de Graaf
Volgens de Grote Van Dale betekent gezelschap een groep van dezelfde
soort, terwijl wij in een gezelschapsaquarium planten en dieren uit drie
verschillende tropische werelddelen bij elkaar zetten. En dan beelden we
ons nog in, dat al die planten en dieren, die we bij elkaar hebben gebracht,
het best naar hun zin hebben in dat aquarium. Maar zeer zelden vragen we
ons echt af wat zij ervan vinden…
Eigenlijk is een gezelschap in de natuur precies het tegengestelde van wat
wij een gezelschapsaquarium plegen te noemen. Maar liefst 90% van de
aquariumhouders hebben een gezelschapsaquarium. Natuurlijk zou dat
aquarium aan bepaalde regels moeten beantwoorden en toch schijnt een
ieder er zijn eigen ideeën op na te houden. Want er zijn geen twee aquaria
hetzelfde. Een gezelschapsaquarium Het is dan ook de bedoeling om met
dit verhaal brandhout te maken van de heilige huisjes, die in de aquaristiek
zijn opgebouwd en met de vastgeroeste opinies die nog steeds leven. Het is
om nieuwe ideeën naar voren brengen, opdat we het aquarium houden wat
natuurlijker zouden beleven. Volgens Greenpeace leven er anno 2004 op
deze aardbol zes miljard en volgens andere bronnen vijf miljard mensen.
Laten wij het gemiddelde ervan nemen en stellen, dat er vijfeneenhalf miljard
mensen deze aarde bewonen. En terwijl die bevolking almaar aangroeit,
schijnt de vrije natuur steeds meer achteruit te gaan… Hoe dan ook, in
realiteit zijn er slechts twee soorten mensen: Homo aquaristicus, die een of
meer aquaria heeft, en Homo non-aquaristicus, die geen aquarium heeft.
Systematische indeling van de Homo aquaristicus
(bron: de bekende geneticus Kurt Koswig, docent aan de Universiteit van
Hamburg en leider van het laboratorium voor genetica.)
Homo aquaristicus aquaristicus
Meestal is dit type een brave huisvader, die er een aquarium op nahoudt met
wat visjes en rustig naar een club gaat. Dit type is van het rustige soort.
Homo aquaristicus plantarius
Deze is een beetje fanatieker. Hij prefereert de mooiste en fraaiste planten
boven vissen, die voor hem eigenlijk maar bijzaak zijn. Dit type probeert dan
ook alle nieuwe planten en wil ze eveneens kweken.
Danio Rerio Delft
90
mei 2011
Homo aquaristicus productivus
Hij wordt ook wel de kweker genoemd. Hij is in het bezit van heel veel
donkere bakken, waarin enkele exemplaren almaar de liefde bedrijven.
Verder heeft hij ook nog diverse aquaria met jongen. Dit type is een zeer
voorbeeldige aquarist.
Homo aquaristicus chemicus
Hij weet wat meer over de watersamenstelling en wil dat steeds vertellen. Hij
is dan ook heel gelukkig, dat hij aan de pH en de DH wat kan sleutelen.
Meestal weet hij ook veel over medicatie en geeft anderen goede raad.
Homo aquaristicus practicus
Zo iemand is een vereiste in elke vereniging, want zonder hem kunnen
er geen tentoonstelling of andere activiteiten worden gehouden. Hij kan
bakken plakken en doet allerlei klusjes. Zijn aquarium heeft dan ook een
fantastische entourage.
Factoren, die bepalen hoe een gezelschapsaquarium er uit gaat zien:
- De liefhebber
- Het aquarium
- De planten en de vissen
- Het commerciële aanbod
De liefhebber neemt het initiatief en bepaalt het uitzicht van zijn aquarium
aan de hand van zijn ethische en esthetische eisen, zijn theoretische kennis
en zijn praktische vaardigheid.
Ethische eisen
Mensen hebben een persoonlijke voorkeur voor of een afkeer van bepaalde
vissen. Zo liggen bijvoorbeeld de roodgekleurde soorten heel goed in de
markt. Zo willen sommigen enkel felgekleurde vissen, ongeacht tot welke
soort ze behoren. Anderen willen enkel maar grote vissen of schijfvormige
en ga zo maar door…
Esthetische eisen
Een aquarium moet meestal geïntegreerd zijn in de woonomgeving en niet
losweg ergens in de kamer staan. Deze soorteisen hebben weinig met de
echte aquaristiek te maken.
Theoretische kennis
is afhankelijk van wat je hebt gelezen en vooral wat je van die lectuur hebt
meegedragen. Uit tijdschriften en boeken, die je kunt kopen of lenen, kun je
heel wat kennis opdoen. Ook luisteren naar de ervaringen van anderen,
vergroot je kennis.
Danio Rerio Delft
91
mei 2011
Het aquarium is de ruimte waarin de vissen wonen. In die begrensde ruimte
bepalen wij de temperatuur en misschien deels ook de samenstelling van
het water. Dat alles noemen we de biodynamische beperkingen.
Aquaria die in de handel worden aangeboden hebben alle slechte
standaardafmetingen. De breedte is steeds smaller dan de hoogte, wat
onnatuurlijk is. Een goed aquarium moet steeds 10 centimeter breder zijn
dan hij hoog is. In een ruimte met een grotere diepte dan hoogte is het
wateroppervlak immers groter, zodat er meer zuurstofuitwisseling is.
Ook het inrichten is aangenamer, omdat er meer dieptewerking kan worden
gecreëerd. Over het te gebruiken bodemmateriaal kan eindeloos worden
gediscussieerd. Hier wordt een mengsel van zand met diverse korrelgrootten uit ervaring aanbevolen, omdat de planten het zo goed doen en omdat er
minder problemen opduiken. Het is natuurlijk en zo krijg je een maximale
bezetting van afbrekende micro-organismen. Maak maar eens het volgende
rekensommetje:
In 1 cm³ kunnen er minder korrels van 4 millimeter diameter en de bacteriële
bezetting is daardoor ook kleiner. Gebruiken we korrels van 3 millimeter
doorsnede, dan wordt de oppervlakte verdubbeld. En met korrels met
een diameter van 2 millimeter vergroten we het oppervlak nog meer en er is
nog meer plaats voor micro-organismen. Natuurlijk is die berekening slechts
hypothetisch.
Conclusie:
Het best is een gemengde of biodynamische bodem. De grote korrels
komen vroeg of laat bovenaan te liggen. Dat is perfect voor de mechanische
werking. De fijne korrels zakken naar beneden. Datzelfde spel gebeurt ook
in de natuur. Een kunstbodem veroorzaakt bepaalde soorten algen.
De planten en de vissen
Zij zijn afkomstig van drie verschillende continenten en hebben een
verschillend aanpassingsvermogen. Daarom moet de liefhebber steeds
zoeken naar een aanvaardbaar gemiddelde, wat kennis vraagt. Planten en
dieren worden verzameld of gevangen. Ze worden naar een exportbedrijf
gebracht in het land van herkomst. Die bedrijven trekken importeurs uit
westerse landen aan en de levende have komt in het buitenland terecht.
Van de importeur gaat alles naar de groothandelaar en ten slotte komen de
planten en vissen, via de detailhandel, bij de liefhebber terecht. Bij elk van
de vele transporten krijgen de planten en dieren te maken met stress. Een
alternatief circuit is de kweek in eigen land. Toch is het grootste deel van wat
in onze aquaria belandt import! (Maar import is niet altijd wildvang! (red.))
Danio Rerio Delft
92
mei 2011
Planten
Er zijn zowat 250.000 verschillende soorten, waarvan er 320 benoemd zijn
als aquariumplant. Daarvan zijn er een 60-tal gemakkelijk, 40 moeilijk en
140 erg moeilijk te houden. 80 horen niet in een aquarium thuis.
Meestal worden er in de handel een 50-tal soorten frequent aangeboden.
Dat is voldoende om een evenwichtig geheel uit samen te stellen. Hoornblad
en waterpest kunnen goed worden gehouden en hebben de eigenschap, dat
ze het watermilieu goed houden.
Vissen
Er zijn zo'n 10.000 soorten zoetwatervissen. Daarvan worden er 1750 soorten (misschien nu al 2.000) in Europa ingevoerd. Daarvan zijn 200 soorten
gemakkelijk houdbaar, 550 moeilijker en 1.000 kunnen we niet tot nakweken
overhalen.
In de aquariumzaken in Antwerpen worden er gemiddeld zo'n 120 soorten
aangeboden. Echte liefhebbers houden van zuivere soorten en
negeren de sluiervormen en de albino's. Om een evenwichtig gezelschap
op te bouwen, hebben we veel geduld en tijd nodig. Want de juiste vissen
worden niet altijd aangeboden.
Het commerciële aanbod
Dit is zowel wat betreft levende have als apparatuur zeer gevarieerd. Meestal moet de liefhebber daar zelf zijn weg in zoeken. Ook de reclame moet
sceptisch worden geïnterpreteerd.
Systematische indeling van de soorten gezelschapsaquaria
Aquarium geograficus strictus of biotoopaquarium
Dit soort aquarium is niet gemakkelijk, zelfs bijna niet realiseerbaar. Men
tracht hierin immers alles bij elkaar te krijgen uit een bepaalde biotoop: een
biomassa met levende materie in het water, zoals vissen, planten, algen,
slakken, bacteriën, kreeftachtigen. En er zijn steeds interacties binnen zo'n
biotoop.
Aquarium ecologicus of nicheaquarium
Deze vorm is strikter en geeft een deel weer van een biotoop. Bijvoorbeeld
een oeveraquarium met schuttersvissen en bijtjes (Brachygobius).
Survival-of-the-fittest-aquarium
Daarin gaat de natuur praktisch zijn gang. De vissen moeten het zelf waarmaken. In zo'n aquarium zitten er ook predators. Een voorwaarde voor het
welslagen zijn voldoende vluchtmogelijkheden, zodat - net als in de natuur enkel de zwakke en zieke dieren worden genomen.
Danio Rerio Delft
93
mei 2011
Ark-van-Noach-aquarium
Hierin zijn van vele soorten vissen in koppels samengebracht. Het resultaat
is een trieste boel!
Aquarium scatocuniculus of konijnenkeutelaquarium of Hollands
aquarium
Dat is een zeer prettig aquarium, vol planten. Die planten worden bemest
met keutels van wilde konijnen. Eigenlijk wordt er in zo'n aquarium aan tuinbouw gedaan. Daar is niets natuurlijks meer aan.
Natuurwetten van de vis:
- Eet alles wat kleiner is
- Vecht met alles wat even groot is
- Vlucht voor alles wat groter is
- Paart met alles wat even groot is, maar van een ander geslacht
Natuurlijk evenwicht in het aquarium
Er zijn vier kringlopen, die het hele leven in de natuur beheersen. De waterstofkringloop staat centraal en de andere kringlopen leunen daarbij aan.
De zuurstof- en koolzuurgaskringloop zijn eenvoudig. Planten ademen
tijdens de dag zuurstof uit en nemen koolzuurgas op. 's Nachts is het net andersom. Koolstof is in plant en dier gebonden onder de vorm van CO2 of
koolstofdioxide. De stikstofkringloop is de belangrijkste als het op overdrijving aankomt. Stikstof wordt gefixeerd in de vorm van eiwitten in planten en
dieren en wordt gesplitst in ammonium, dat wordt geoxideerd tot nitriet en
nitraat. Nitrieten en nitraten verbruiken veel zuurstof. Daarom moeten we
ervoor zorgen, dat er steeds voldoende zuurstof in het aquariumwater
aanwezig is. Dat is niet voor de vissen, wel voor de afbraakbacterien.
In die vier kringlopen worden er natuurlijk ook nog mineralen meegesleurd.
Mineralen moeten de planten in leven houden en daarom moeten we ervoor
zorgen, dat sporenelementen op de een of andere manier weer in het water
terechtkomen. In de natuur wordt gesproken over voedselpiramides.
De basis, gevormd door bacteriën, is heel breed. Ze vermenigvuldigen zich
snel en mineraliseren afval van heel de piramide. Kleine kreeftachtigen
helpen daarbij. In aquaria wordt die kringloop steeds gebroken met algen of
ziekten als gevolg. Het evenwicht is immers afhankelijk van het filter en het
voederen.
Enkele tips
Er zijn diverse mogelijkheden om te filteren. Gebruik echter nooit actieve
kool na het toedienen van medicatie. Wanneer constant over actieve kool
wordt gefilterd, dan zal het plantenbestand snel achteruitgaan, omdat ook de
plantenvoeding - die men eventueel nog extra toevoegt - uit het water wordt
gefilterd.
Danio Rerio Delft
94
mei 2011
Zet bij een biologisch filter, zoals nochtans wordt aangeraden, nooit het
verwarmingselement in het eerste compartiment. Het water dat dan door het
filter wordt gepompt, is dan 30-35 °C en bevat hoeg enaamd geen zuurstof
meer. Ook de afbraak gebeurt in deze omstandigheden niet meer correct.
Leg onderaan in de compartimenten steeds een laag keramiekpijpjes, daar
waar de dompelpomp zich bevindt. Zo krijg je in het pompcompartiment
een molm, die ervoor zorgt dat ijzer en andere belangrijke elementen in
beweging blijven, zodat je minder moet toevoegen. bioballen of ander plastic
materiaal. Geef je vissen liever geen droogvoer. Dat is een onnatuurlijk
voedsel. Een goed vissenvoedsel is - zoals in de natuur - levend. Je kunt het
zelf scheppen en overschotten invriezen. Je kunt fruitvliegen, micro-aaltjes
en dergelijke zelf kweken. Maar er wordt ook levend voedsel in de handel
aangeboden: witte, rode en zwarte muggenlarven, daphnia's en artemia.
Verder is er ook nog een rijke keuze aan ingevroren voedsel.
Handig is het wel om Spirulina-vlokken in huis te hebben om af en toe,
afhankelijk van de soort vis, te geven. Trouwens, planteneters hebben
groenvoer nodig! Geef je dat niet, dan krijgen ze een maagontsteking. Wat
vinden we in een gezelschapsaquarium? Een gezelschap van vaak veel
soorten verschillende vissen. Zeker niet in de hoeveelheid, die we in de
natuur op zo'n oppervlak zouden vinden. De norm is de aanpassing, want de
vissen moeten elkaar kunnen verdragen en onderling vreedzaam zijn, ook
tegenover andere soorten. Ze moeten een grote weerstand hebben, ook
tegen ziekten, chemische stoffen en fysische veranderingen en manipulatie.
Ze mogen geen territorium vormen en geen voedselspecialisten zijn.
Meestal is de keuze dan beperkt tot karperzalmen, barbelen, levendbarenden, meervallen en misschien maanvissen. Want maanvissen zijn
Cichliden en die horen niet in een gezelschapsaquarium thuis. Natuurlijk zijn
er in dergelijke aquaria weleens algenproblemen! Blauwe alg krijg je het
gemakkelijkste weg door bacteriën toe te voegen. In vele gevallen is de
oorzaak een dichtslibbend filter of een slechte watercirculatie. Een soortaquarium is een gezelschapsaquarium met een soort. Meestal gaat het om
Cichliden, omdat die vaak geen andere soorten toelaten. Slakken, die we
normaal in een aquarium houden, eten geen planten. Ze weten wel perfect,
wanneer een blad gaat sterven; reeds lang voor wij er wat aan zien. Een
stervend blad scheidt een stof af, die de slakken aantrekt. Ze beginnen
prompt aan hun biologische opdracht en wij denken dat ze onze planten
opeten. Met hun radula - 120 tandjes - kan een slak geen harde planten
stukmaken.
Conclusie: slakken zijn zeer nuttig. Hoe meer er in het aquarium zitten, des
te beter. Maar als je droogvoer geeft, kunnen er wel eens te veel komen!
Geef planten enkel voeding, waarvan je de samenstelling kent.
Danio Rerio Delft
95
mei 2011
Het inrichten van een gezelschapsaquarium
Er is een voorgrond-, midden- en achtergrondbeplanting. In de natuur staan
de hoge planten het diepst en de lage het minst diep. Meestal leggen wij
achteraan het zand het hoogst en vooraan het laagst. Dat is eigenlijk fout.
Als we omgekeerd werken, staan de planten zoals het hoort en hebben we
er het voordeel bij, dat al het vuil achteraan in de bak bijeenkomt in plaats
van vooraan. Dat vuil stoort het uitzicht niet, geeft onder andere ijzer af en
hoeft niet te worden weg geheveld. (Storend is natuurlijk wel de hoge
bodemrand aan de voorgrond (red)).
Waarom lukt het niet in bepaalde aquaria?
Misschien is het omdat we te rechtlijnig denken. In de natuur komen immers
geen rechte lijnen voor. Wij zijn de enige soort, die met rechte lijnen en hoeken werkt. En het is verdraaid moeilijk om een waterstroming rond te krijgen
in een rechthoekig aquarium. Ziekten gaan we te lijf met chemicaliën, maar
vissen worden ziek als ze het niet naar hun zin hebben. Zoek de oorzaak en
neem die weg. Vaak zijn het storende soortgenoten, een foute inrichting en
stressveroorzakende factoren.
Een doordenkertje
Een goed gezelschapsaquarium is een sardienendoos van 80 x 40 x 40 cm.
Daarin kunnen we 170.000 neontetra's houden; op voorwaarde, dat we ze
netjes naast elkaar stapelen. Als daarbij het water nog wordt vervangen door
olijfolie, dan hoef je ook niet meer te filteren!
Door het oog van een vis
Beeld je eens in, dat je een vis bent en achter een van de aquariumruiten bij
de handelaar zit. Je bent in Singapore gekweekt, in een grote betonnen bak.
Boven die bak hing een netwerk van bamboetakken om het felste zonlicht te
temperen. Je hebt nog nooit een tropische rivier gezien.
Op een bepaald moment word je met een schepnet uit het water gehaald en,
samen met vele lotgenoten, in een plastic zak gestopt.
Danio Rerio Delft
96
mei 2011
De zak wordt in een doos van piepschuim gelegd en naar de luchthaven
getransporteerd. Na een etmaal vliegen kom je op Schiphol aan. Daar sta je
enkele uren in de kou om tenslotte bij de groothandelaar in een van de
bakken van een groothandelaar terecht te komen. Je bent suf van de lange
reis en je wilt wat bijkomen.
Maar een paar dagen later ervaar je eenzelfde scenario en zo kom je in de
detailhandel terecht. Daar wacht je op een definitieve bestemming. Elke dag
is het daar een drukte van jewelste. Kinderen tikken tegen de ruiten en af en
toe schuift er een schepnet door de bak heen en weer. Broers en zusjes
verdwijnen... Je ziet er niet uit!
En op een dag... zit je zelf in het net. Je wordt in een klein plastic zakje
gestopt, met weinig water en wat lucht erboven en in een krant gerold.
Je gaat naar de plaats waar je, in het beste geval, de rest van je leven zult
moeten slijten. Zou je het dan niet fijn vinden om bij een echte liefhebber
terecht te komen? Zo iemand laat jou in je zakje rustig op het aquariumwater
drijven. Zo kun je aan de temperatuur wennen en je kunt al meteen, vanuit
een veilige cocon, naar je nieuwe leefwereld kijken. Je weet dan al een beetje
wat je te wachten staat. Dan begint het wennen en na een halfuurtje word
je losgelaten. Je kijkt wat rond en komt allerlei soorten vissen tegen…
Een keuze heb je niet. Je moet het er maar mee doen. Het is wennen of
doodgaan! Aquaristen zijn verantwoordelijk voor de vissen, die ze onder hun
hoede nemen. Ze moeten ze op een serieuze wijze verzorgen! En dat begint
met erover na te denken of de vissen het bij ons wel zo goed hebben als we
wel denken!
Luxe voor vissen kan als volgt worden samengevat:
- Soortgenoten in een serieuze hoeveelheid
- Andere vissen in een redelijke hoeveelheid
- Vissen, waarmee ze kunnen samenleven
- Als het even kan vissen uit de directe leefwereld, hun natuurlijke omgeving
En hang niet de Homo aquaristicus uit, maar probeer met weinig middelen
goed naar de natuur van de vissen te kijken om zo een zo aangenaam mogelijke leefwereld te creëren. Dat vergt (be)praten, inzicht en vooral leren.
Maar maak er iets van, niet alleen voor uzelf, maar vooral voor uw vissen!
(bron: voordracht Peter de Batist, 13 december 1996)
Denkt daarom bij uw aankopen, aan onze adverteerders ?
Mede dankzij hen is het verschijnen van ons maandblad mogelijk !
Danio Rerio Delft
97
mei 2011
Hoe verzorg ik mijn orchidee?
Waar u op moeten letten al u een orchidee koopt?
Als u een orchidee gekocht heeft zorg dat deze goed ingepakt is als u ermee
naar buiten gaat, dit is vooral belangrijk in de winter. Zodra de orchidee in de
koud is geweest laat hij zijn knoppen vallen.
Hoe geef ik mijn orchidee water?
De beste manier om uw Phalaenopsis
water te geven is één keer per week, u
haalt de plant uit de sierpot en dompelt
de pot geheel onderwater, dan laat u de
plant een half uurtje op de aanrecht
staan tot deze helemaal is uitgelekt.
Gebruik hiervoor geen koud water, maar
minimaal kamertemperatuur.
Daarna kunt u de Phalaenopsis weer in de sierpot zetten. Andere soorten
zoals Oncidium, Cambria, Miltonia, Paphiopedilum en Dendrobium moeten
tweemaal per week water krijgen op dezelfde manier als hier boven beschreven staat. Een orchidee met een gieter water geven is geen goed idee.
Hoe vaak moet ik mijn orchidee mest geven?
Een Phalaenopsis mag u eenmaal per maand mest geven. (Er is speciale
orchideeënmest.) De overige soorten (Oncidium, Cambria, Miltonia,
Paphiopedilum en Dendrobium) hebben eens in de 10 dagen mest nodig.
Dit komt doordat het soorten zijn waarvan de plant eerst moet groeien
voordat hij weer gaat bloeien.
Wat is de beste stand plaats voor mijn
orchidee?
Alle orchideeën hebben veel licht nodig,
maar geen volle zon. Het zuiden is in de
zomer te warm.
Echter wanneer u bescherming voor de
ramen heeft kunt u deze gebruiken voor
de bescherming van uw orchideeën. Zorg
er ook voor dat uw orchidee niet op de
tocht staat, hierdoor kunnen er ziektes in komen bijv. wolluis.
Wat moet u doen als uw orchidee is uitgebloeid?
Een Phalaenopsis kan ongeveer 3 tot 6 maanden bloeien, is uw plant
uitgebloeid en de steel is nog groen dan kunt u hem boven het derde oog
afknippen. Hoe ziet u wat het derde oog is?
Danio Rerio Delft
98
mei 2011
www.gifkikkers.nl
Danio Rerio Delft
99
mei 2011
Langs de steel zitten een soort schutblaadjes dit worden ogen genoemd. Het
is heel goed mogelijk dat op dit punt uw orchidee weer uitschiet. Als de steel
verdroogd is kunt u deze het beste geheel afknippen. Zet de plant ongeveer
7 graden koeler weg, maar blijf de orchidee gewoon verzorgen zoals u de
plant ook verzorgde toen deze nog in bloei stond. Na enige tijd schiet de
plant weer uit en komt er een nieuwe steel in. Het duurt dan ongeveer
honderd dagen tot de orchidee weer gaat bloeien.
Wanneer de overige soorten (Oncidium, Cambria, Miltonia, Paphiopedilum
en Dendrobium) uitgebloeid zijn kunt u deze stelen meteen afknippen aangezien deze niet opnieuw uitlopen zoals bij de Phalaenopsis. Deze planten
moet u op dezelfde manier blijven verzorgen als toen de plant in bloei stond.
Het is vooral belangrijk om deze soorten mest te blijven geven, aangezien hij
pas weer gaat bloeien wanneer de plant groot genoeg is geworden.
9e
NATIONALE KOI- EN VIJVERDAGEN
Op 3,4, en 5 juni 2011 in de “Tuinen van Appeltern”, Walstraat 2a,
6629 AD Appeltern
Tijdens dit kleurrijke evenement in het eerste weekend van juni draait alles
om 'The 1st All European Shinkokai Koi Show', een internationale schoonheidswedstrijd voor gekleurde karpers. Daarmee beleeft Appeltern een
bijzondere primeur: voor het eerst in de geschiedenis worden hier de
'Europese kampioenschappen Koi' gespeeld. Naast deze koishow is er
ook een consumentenbeurs, waar alles te vinden is op het gebied van
vijvers en Koi. Maar ook is er aandacht voor bonsai, kunst, aquaria en
Japanse gebruiken. En alsof dat nog niet genoeg is, zijn er in “De Tuinen
van Appeltern” meer dan 200 prachtige voorbeeldtuinen te bewonderen.
Meer informatie: www.europeanshinkokai.com
INHOUD
Uitnodiging 1:
Uitnodiging 2:
Uitnodiging 3:
Jaarprogramma 2011
Evenementen & Tips.
81
81
81
82
82
Terugblik op de Japanese watergarden in Naaldwijk
83
88
Voor u gelezen: Het Gezelschapsaquarium, Tekst Tannia Sels
89
Hoe verzorg ik mijn Orchidee.
97
Bestuur:
100
Danio Rerio Delft
100
mei 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
Juni 2011 - nr. 6
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: Verenigingsavond dinsdag 21juni,
Op de laatste verenigingsavond voor de vakantie behandeld de voorzitter,
Aquarium Opstart Problemen, Beginners Vragen en Vissen Op Vakantie.
De harde kern doet de NBAT Natuurstudieweek of is op vakantie. Zelf had u
ook die plannen, maar dan wat later? Hoe laat je het aquarium dan achter?
Kunnen de vissen 2 weken zonder voer? Moeten de planten extra kort
geknipt worden, of laat je ze juist doorgroeien? Laat je het verzorgen door
de buren?
Juist van plan thuis te blijven om een aquarium aan te schaffen en op te
bouwen? De meest onverwachte probleempjes duiken dan op. Kan de tafel
het wel dragen? Hoe lang moet het licht aanblijven? Moet je filteren? Is het
handig een cursus te gaan volgen? Allemaal vragen waar we deze dinsdag
avond antwoord op kunnen geven. Geen vragen? Dan kijken we naar wat
films van vissen op vakantie, of vissen op je bord!
Juli en augustus is vakantietijd.
Danio Rerio Delft
102
juni 2011
JAARPROGRAMMA 2011
7 Juni
21 Juni
6
13
20
4
18
1
15
6
20
September
September
September
Oktober
Oktober
November
November
December
December
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Veilingavond; In Alphen aan den Rijn
Verenigingsavond; Theo Verheij Japanse bakken.
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
EVENEMENTEN / TIPS
Beursbezoek
3 juli 2011
De Limbeurs (10:00 – 16:00) te Houthalen in België.
Wilt u meerijden vanaf de Emerald: neem contact op met
de voorzitter (mailen, bellen, of afspreken op volgende
verenigingsavond)
Vooruitziend
20 sept.
Verenigingsavond: we zijn bezig een lezing Japanse bakken
te organiseren.
Danio Rerio Delft
103
juni 2011
Eduard Meinema: de ontwikkeling van Killivissen
Eduard Meinema, die al sinds zijn jeugd lid is van Danio Rerio en ook vele
jaren deel uitmaakte van het bestuur, woont nu helaas iets te ver weg om de
verenigingsavonden te bezoeken. Toch was hij bereid om vanavond een
lezing te verzorgen over een grote passie van hem: de Killies.
Killies zijn eierleggende tandkarpers en nauw verwant met de
eilevendbarende karpertjes, zoals Guppy’s enz. De eieren hebben na het
afzetten een rusttijd voordat ze uitkomen. Dit kan bij de zogenaamde
seizoenvissen, die in uitdrogende poelen leven, meerdere maanden zijn. De
eieren, die in de bodem zijn afgezet, komen uit na een nieuwe regenperiode.
De niet seizoengebonden soorten zetten hun eieren niet in de bodem
maar aan planten e.d. af. Zij kennen geen droge periode.
Eduard is lid van de specialistenvereniging Killi Fish Nederland en doet momenteel onderzoek naar de ontwikkeling van de verschillende killivissoorten
van het prille eistadium tot aan de dood. Dit wordt ook wel Early Live History
(ELH) genoemd.
Alleen een onbevrucht ei is een ei en heeft 1 paar chromosomen met alleen
de eigenschappen van de moeder. Na de bevruchting heeft het ook de
chromosomen van de vader en heet het een embryo. Natuurlijk is er ook
bij de killies een uitzondering, namelijk de Kryptolebias ocellatus, die
hermafrodiet is, wat wil zeggen dat de vissen zowel man als vrouw zijn en
zich zonder partner kunnen voortplanten.
Alle eitjes zijn verschillend al zijn er ook veel overeenkomsten. In de eitjes
die, naar gelang de soort verschillend van maat, kleur en vorm zijn bevinden
zich oliedruppeltjes, die weer verschillend van grootte kunnen zijn. Op de
schaal van het eitje zitten filamenten, een soort haartjes, die ook weer
kenmerkend voor de soort zijn. Verder zegt de ruimte tussen eischaal en
dooierzak ook weer wat over de soort, hoe langer de eiontwikkeling duurt,
hoe kleiner deze ruimte is.
De ontwikkeling van het embryo kent verschillende stadia en duurt van
14 dagen tot xx maanden. Hierin zit bij de killi dan ook een ruststadium (de
zogenaamde diapauze) waarin de ontwikkeling stilstaat. Na het uitkomen
van het embryo verschijnt een larve die zich ook weer via verschillende
fasen tot visje ontwikkelt. Van de Oryzias (het rijstvisje) zagen we de
hele embryonale ontwikkeling in 34 stappen in beeld gebracht.
De larve hoort met open mond geboren te worden om gelijk te kunnen eten.
Danio Rerio Delft
104
juni 2011
Het larvestadium loopt af als alle vinnen zich hebben ontwikkeld. De visjes
hebben dan nog geen kleur en geen schubben. De schubgroei vangt aan bij
de staart en breidt zich dan langzaam verder over de vis uit.
Er is hier echter één uitzondering: de hermafrodiete vis die we al eerder
tegenkwamen doet het ook hier anders en begint met de schubbenvorming
op de kop. De verschillende ontwikkelingstadia lopen dus van ei, embryo,
larve, juveniel (jong volwassen en nog niet geslachtsrijp, tevens het stadium
waarin een guppy wordt geboren), adolescent (geslachtsrijp, maar nog
niet uitgegroeid) tot adult (volwassen), gevolgd door senelecscent, (de aftakeling). Pas na het volledig uitgroeien, worden de aanvullende geslachtskenmerken, zoals b.v. verlengde vinnen, duidelijk.
De Procatopus, een grotere lichtoogvis, zet zijn eitjes af op een
onregelmatige oppervlak en het liefst in kiertjes van een bepaald substraat,
zodat die moeilijk door eirovers zijn te pakken. Ook hier zagen we weer
mooie foto’s van de ei-ontwikkeling.
Bij de Japanse bittervoorn is ontdekt dat de eiontwikkeling ook een diapauze
kent, deze wordt veroorzaakt door het dalen van de temperatuur. De Goudkaaplopez, een kweekprodukt die al 40 jaar bestaat, heeft ook eitjes waarbij
een diapauze kan ontstaan door een temperatuurdaling.
Het wordt steeds duidelijker dat de ontwikkeling bij de killi zich aanpast aan de
omgevingsomstandigheden. Zo leeft een
Aphanius sophiae in een bron langer en
heeft grotere eieren dan degenen die in
de rivier voorkomen. Ook de getijden zijn
van invloed.
De Adinia heeft eieren, die afhankelijk van
het getij, na 14 tot 40 dagen uitkomen.
De Gambusia holbrooki, een levendbarende uit Noord-Amerika is in 1921 in Europa
geïntroduceerd en komt nu in bijna heel
Zuid Europa voor. Het zijn behoorlijke rovers en bedreigen o.a. de Aphanius
iberus uit Spanje.
Deze visjes zijn zouttolerant en passen zich aan zeewater aan, met zelfs
bevruchte en ontwikkelde eieren. . We zagen een hele serie foto’s van uur
tot uur met de ontwikkeling van de eitjes in 14 dagen.
Danio Rerio Delft
105
juni 2011
Te zien was ook dat de staart er na de ontwikkeling tot volwassen man een
zwarte band bij kreeg.
Er kwam nog een heel stel prachtig gekleurde killies voorbij, waarbij ook de
larven werden vergeleken. Interessant om te zien was de vergelijking van
larven van killies uit Afrika en Zuid-Amerika. Naast elkaar zagen we de
larven van Afrikaanse Epiplatys infrafasciatus en de Zuid-Amerikaanse
Rivulus monikae, met een duidelijke overeenkomst in koppigment. Mogelijk
is dit toch terug te brengen op het feit dat deze continenten ooit aan elkaar
vastzaten en de vissen misschien een gemeenschappelijke voorouder
hebben.
Ook viel op dat larven van Afrikaanse en Europese soorten zonder vinnetje
geboren werden terwijl bij de Amerikaanse- wel een vin zichtbaar was. Veel
conclusies zijn er na 2 jaar onderzoek nog niet te geven. Wel is duidelijk dat
er larven geboren worden met en zonder vinnen of vinzoom.
Aphyosemion castaneum
Aphyosemion elberti 'Santchou'
Danio Rerio Delft
106
juni 2011
Chromaphyosemion bivittatum 'Lagos Red'
Van de Lucania parva en de lucania goodei is de hele ontwikkeling inmiddels
vastgelegd. Er zijn nu nog
ongeveer 1200 soorten te
doen en er is slechts een tipje
van de sluier opgelicht.
Het mag duidelijk zijn dat het
dus zinvol is om met deze
schitterende vissen te blijven
kweken.
Lucania goodei
Lucania parva
Eduard, bedankt voor een anders dan anders verhaal
over een heel mooie en interessante vissoort!
Wie geïnteresseerd is geraakt en meer wil weten over deze leuke vissen, kan een
kijkje nemen op de site van KFN: www.killifishnederland.nl
Danio Rerio Delft
107
juni 2011
Beste Kikkervriend,
Vorig jaar hebben wij onze Hobbydag overgeslagen. Maar door de vele
reacties hebben wij nu het initiatief toch weer opgepakt.
De vereniging Delft Blue Azureus, DBA, is inmiddels druk met de voorbereiding voor deze Hobbydag en met het ontwikkelen van een nieuwe en professionele website. Mede daar door willen wij je een mooi voorstel doen. I.p.v.
de eenmalige sponsoring t.b.v. de Hobbydag, bieden wij nu de mogelijkheid
om het hele jaar mee te draaien in onze media en club uitingen.
Wij bieden:
•
Het plaatsen van uw logo op onze website
•
En het plaatsen van uw website afbeelding en link met screenshot
•
En uw logo op alle flyers , nieuwsbrieven en andere media uitingen
•
En u krijgt de eerste meter op onze Hobbydag gratis
Voor dit jaar is de prijs voor dit totale promotie pakket slechts € 50,-- inclusief
btw.
Wilt u ook eens of weer deelnemen aan deze gezellige en ontspannen
Hobbydag beurs? De prijs is onveranderd € 5,00 incl. btw per strekkende
meter. Electra is gratis. Wij vragen een borg van € 10,00.
Dit bedrag krijgt u terug zodra u de beurs NA 15.30 uur verlaat.
Reserveer zo snel mogelijk
•
Uw promotie pakket en bijbehorende ruimte
•
Het aantal meters die u wilt hebben op onze Hobbydag want vol is vol.
MAIL naar: [email protected] u ontvangt vervolgens een bevestiging en
de betaal gegevens.
Locatie:
Zalencentrum & Sporthal
“De Hoornbloem”
Koningin Julianaplein 1-3
Danio Rerio Delft
108
juni 2011
Orchideeën
Orchideeën zijn een van de populairste soorten planten. Ze worden vooral
gewaardeerd om hun prachtige, kleurrijke en soms bizar gevormde
bloemen. De orchideeën-familie, Orchidaceae in het Latijn, is een van de
grootste planten-families op aarde. Er zijn naar schatting rond de twintigduizend soorten orchideeën en er worden nog steeds regelmatig nieuwe soorten ontdekt. Orchideeën zijn dan ook over de hele wereld te vinden en niet
alleen in tropische regenwouden. Er zijn ook inheemse soorten in de koelere
gebieden van Europa, Noord Amerika en het noorden van Azië.
Deze zijn, net als de tropische soorten, doorgaans beschermd en je mag ze
dus niet plukken of uitgraven. Ook in Nederland en België zijn er inheemse
soorten orchideeën met bijzondere en opvallende bloemen. In de twintigste
eeuw zijn die soorten echter achteruit gegaan, omdat orchideeën hoge eisen
stellen aan hun groeiplaats. Langzaamaan raken ze steeds meer beperkt
tot natuurreservaten. Omdat orchideeën beschermd zijn is de in- en export
ervan streng gereguleerd. De meest sensationele bloemen dragen de tropische orchideeën, die door veel liefhebbers worden gekweekt op vensterbanken, in vitrines of in kassen. Maar ook Europese orchideeën worden veel
gekweekt en dat kan gewoon in de tuin.
Verschillende soorten orchideeën
Allereerst kun je de soorten indelen naar de ondergrond waar ze op groeien.
In warme gebieden groeien orchideeën vaak op de takken en twijgen van
bomen, waarbij hun wortels in de lucht hangen. Dit zijn de zogenaamde
epifitische orchideeën. Daarnaast bestaan er orchideeën die op rotsen
leven, de lithofitische soorten. Terristische orchideeën zijn de soorten die net
als veel andere soorten planten gewoon in de aarde groeien. Naast deze
grove indeling, is er natuurlijk ook onderscheid in de verschillende soorten,
de species. Een aantal populaire soorten zijn de Catasetum, de Clowesia,
de Mormodes en de Cycnoches.
De verzorging van orchideeën
De Catasetum, de Clowesia, de Mormodes en de Cycnoches zijn niet
zo heel moeilijk in de verzorging. Het beste is een plaats in een warmgematigde tot warme kas met veel licht. Als er genoeg licht is en een
behoorlijke luchtvochtigheid, dan zou je ze zelfs in je kamer kunnen kweken.
De temperatuur overdag kan het beste tussen de 22 en 25 graden Celsius
liggen, en 's nachts 16 tot 18 graden Celsius. Ook is goede ventilatie belangrijk. Catasetums kunnen tegen veel licht en hebben dit ook nodig om te
groeien en sterke bulben te produceren. Vrouwelijke bloemen worden over
het algemeen geproduceerd als de plant in fel licht, soms bijna vol zonlicht,
Danio Rerio Delft
109
juni 2011
staat. Als de plant in rust gaat is minder licht nodig.
De benodigde hoeveelheid water wisselt per seizoen. Als de orchidee
een nieuwe spruit ontwikkelt heeft hij meer water nodig, hoewel je moet
oppassen dat er geen water in de jonge spruiten komt, omdat ze dan kunnen gaan rotten. Na de bloei komt een rustperiode in de herfst en winter,
waarin er geen water gegeven mag worden. Tijdens de groeiperiode is het
belangrijk om de plant te verwennen met water en meststoffen. Dit legt de
basis voor goede en mooie bloemen. Daarnaast zijn sporenelementen van
belang om de groeikracht bevorderen en een goede bloei te krijgen.
Catasetumbladeren zijn vatbaar voor trips of spintmijt, zodat het aan te
bevelen is om regelmatig de bladeren goed na te kijken. Zodra je ongedierte
ziet, moet je direct in actie komen in de vorm van bestrijdingsmiddelen
speciaal voor orchideeën. Catasetums zijn ook nogal gevoelig voor rot. Als
rotte plekken verschijnen, snij ze dan weg en verzorg de oppervlakten met
een middel tegen rot. Stop ook met water geven, totdat de problemen zich
niet verder uitbreiden.
Catasetums
Catasetums komen uit de tropische gebieden van Zuid-Amerika, van Mexico
tot Peru maar vooral uit Brazilië. Er zijn zo'n honderdvijftig verschillende Casetums bekend en daarnaast zijn er veel hybriden ontstaan door kruisingen,
zowel tussen Catasetums onderling als door kruisingen met aanverwante
soorten.
Catasetums zijn, net als Cycnoches, eenhuizig en hebben dimorfe bloemen. Dit wil
zeggen dat een plant zowel mannelijke als
vrouwelijke bloemen voort kunnen brengen,
zij het niet altijd op hetzelfde moment. Toch
komt het maar weinig voor dat de bloemen
zowel vrouwelijk als mannelijk zijn, meestal
is de bloem een van beiden. Dit heeft in het
verleden tot verwarring geleid bij de naamgeving omdat de mannelijke en de vrouwelijke bloemen van een soort er soms
totaal uitzagen, maar wel tot dezelfde soort behoorde.
De vorm van de bloemen van de Casetums loopt sterk uiteen. De mannelijke bloemen beschikken over naar beneden gerichte antenna waar vandaan
de pollen gelanceerd worden. Als een insect de antenna aanraakt, worden
de pollen op het insect geslingerd en blijven ze aan hem kleven. Zo brengt
hij het stuifmeel over op de volgende bloem die hij bezoekt.
Danio Rerio Delft
110
juni 2011
Aanverwante soorten
Clowesia is verwant aan de Catasetum en heeft dezelfde groeiwijze,
behalve dat ze tweeslachtige bloemen hebben. Deze bloemen verschijnen
aan een enigszins hangende bloemtak, als de bladeren zijn afgevallen.
Cycnoches heeft evenals Catasetum eenslachtige bloemen en lijkt er ook op
qua groeiwijze. De bulben zijn vaak wel wat langer en slanker dan bij Catasetums. Soms bevat een bloemstengel zowel mannelijke als vrouwelijke
bloemen, die qua vorm, grootte en kleur vaak anders zijn dan Catasetums.
Dressleria is verwant aan de Catasetum en heeft, net als Clowesia, tweeslachtige bloemen. Het belangrijkste verschil met de andere Catasetumachtigen is dat de Dressleria's het hele jaar vochtig gehouden moeten
worden en dus geen droge rustperiode kennen.
Mormodes
Mormodes is een orchideeën geslacht
van zo'n negentig soorten. De bloemen
zijn vaak kleurrijker dan die van de
Catasetum en hebben een specifieke
vorm die kenmerkend is voor Mormodes.
Daar heeft de plant ook haar naam aan
te danken, want Mormodes betekent
“angstwekkend voorwerp”.
Net als de Catasetums komen Mormodes in de natuur voor in Mexico,
Brazilië en Peru. Ze groeien in tropische streken met een duidelijke droge
periode. Mormodes leven vooral op dode of stervende bomen en leven
meestal maar een jaar of acht. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat dan
al het voedsel uit het dode hout verdwenen is. In een kweeksituatie is de
verzorging hetzelfde als de Catasetum.
Coryanthes
Deze orchidee heeft een Griekse naam, die
uit twee woorden bestaat. Corys betekent
“helm” en anthos “bloem”, wat verwijst naar
de lip van de bloem, die op een helm lijkt.
Ook zijn bijnaam “Bucketorchid”, emmer
ochidee, verwijst naar ronduit fascinerende
bloemen. Coryanthes worden in het wild
gevonden in Zuid- en Midden-Amerika,
waaronder Peru.
Danio Rerio Delft
111
juni 2011
De bloemen van de Coryanthes-orchideeën hebben een uniek emmervormig onderdeel waarin vocht zit dat door de bloem zelf geproduceerd
wordt. De vochtklieren geven om de zoveel tijd een druppel af, waardoor het
vochtpeil in de “emmer” op niveau blijft. Als bijen op de lokgeur en -kleur van
de prachtige bloemen afkomen, vallen ze in de “emmer” met vocht.
Er is maar een uitgang, namelijk via de lip van de bloem. Hierboven bevindt
zich het stuifmeel, dat op het lichaam van de bij blijft plakken als hij door het
nauwe poortje ontsnapt. De bij zal daarna een paar dagen met een bocht
om de Coryanthesbloemen heen vliegen, maar als hij zich opnieuw laat verleiden, zal hij na het bad in de emmer het stuifmeel op de volgende bloem
achterlaten.
De verzorging van de Coryanthes is wat ingewikkelder dan de Catasetums
en aanverwanten. Deze orchideeën zijn eigenlijk niet geschikt voor een
starter. Aan de andere kant, ervaren of onervaren, als je in staat bent om de
natuurlijke omstandigheden perfect na te bootsen dan zul je geen problemen
hebben met de kweek. De Coryanthes houdt van warmte, overdag tegen de
27 graden Celsius, hoewel het zeker buiten de groeitijd wel een graadje
lager kan, en 's nachts rond de 17 graden. De luchtvochtigheid moet hoog
zijn, zo'n 70-80%. De Coryanthes heeft vergeleken met andere orchideeën
regelmatig water nodig, waaraan je soms wat citroensap kunt toevoegen. De
zuurgraad van de bodem is belangrijk, omdat deze plant in zijn natuurlijke
omgeving samenleeft met zuurvormende mieren. Bij andere orchideeën
moet je oppassen dat de zuurgraad niet te laag komt, maar bij de Coryanthes mag de zuurgraad zakken tot een pH-waarde van 3. De bladeren
van de Coryanthes zijn niet alleen vatbaar voor spintmijt of trips, maar ook
komen schild- of wolluis voor.
De Coryanthes heeft, voor zover bekend, minder aanverwante soorten dan
de Catasetum. Er bestaan wel enkele kruisingen met Stanhopeaorchideeën, die daar blijkbaar verwant genoeg voor zijn.
Als je orchideeën wilt gaan kweken, kun
je lid worden van de Nederlandse Orchideeën Vereniging, de Orchideeën
Vereniging Vlaanderen of de Belgische
Vereniging “de Orchideeënvriend”.
Deze organisaties geven informatie in
de vorm van lezingen en tijdschriften,
bevorderen informatie-uitwisseling via
internet, organiseren tentoonstellingen
en excursies, maar er worden ook
planten geruild en verkocht.
Danio Rerio Delft
112
juni 2011
Bezoek ook eens de grootste aquariumbeurs en
dierenspeciaalzaak van Europa.
Ook dit jaar organiseert aquariumvereniging Paluzee uit Zoetermeer weer een
busreis om gezamenlijk de grootste aquariumbeurs van Europa te bezoeken. Net
zoals de laatste jaren gaan ze op de eerste zaterdag van oktober naar Duisburg.
Dit jaar wordt het beursbezoek uitgebreid met een bezoek aan de grootste dierenspeciaalzaak van Europa, Zoo Zajac.
Bent u ook benieuwd wat er op het aquariumgebied nieuw is, en wilt u deze of
andere aquariumbenodigdheden voor beursprijzen aanschaffen, in dat geval mag
u de 14e Zierfische & Aquarium tentoonstelling niet missen! Want op meer dan
6000 m² wordt in de Kraftzentralenhalle in het Landschaftspark Duisburg-Nord
werelds grootste aquariumbeurs georganiseerd.
Paluzee huurt een bus die op zaterdag 1 oktober om 08.30 vanaf de Van der
Hagenstraat ter hoogte van het Silverdome te Zoetermeer naar Duisburg vertrekt.
Om 14.30 uur verplaatsen we ons dan naar de Zoo Zajac shop. Rond de klok van
16.30 uur vertrekken we weer vanuit Duisburg naar Zoetermeer. Van 11.00 uur tot
16.30 uur kunt u zich dan vergapen aan al het moois wat onze hobby te bieden
heeft.
Op de webpagina www.zajac.de (button “Messen”) kunt u meer informatie
vinden over de beurs. Informatie over de locatie zelf kunt u vinden op
www.landschaftspark.de
Wat gaat u dat kosten?
De kosten voor de busreis bedragen slechts
€17,50 pp (Paluzee-leden €15,00) voor een
retour en dient vooraf te worden voldaan. De
entreeprijs voor de beurs bedraagt €10,00 en dit
kaartje koopt u ter plaatse.
Aanmelden.
Iedereen kan zich aanmelden, lid of geen lid
van een andere aquariumvereniging. Maar in
een bus, hoe groot ook, is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Dus als u
mee wilt, meldt u dan meteen aan want wie het eerst komt, het eerst maalt!
Uw aanmelding stuurt u per e-mail naar, [email protected] en de het
bedrag voor de busreis stort u op gironummer 3371313 t.n.v. Penningmeester
Paluzee o.v.v. Busreis Duisburg. U aanmelding en betaling moeten uiterlijk
8 september bij de penningmeester van Paluzee binnen zijn.
Om de financiële risico‟s voor de organiserende vereniging te beperken is
restitutie na deze datum niet meer mogelijk dus houdt de 1e oktober vrij!
Danio Rerio Delft
113
juni 2011
Een klein fotoverslag van het verenigingsbezoek
aan de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest.
En weer trok de vereniging er op uit. Ditmaal was de Orchideeënhoeve de
eindbestemming. Op zaterdag 21 mei verzamelde om 9.15 uur een aantal
leden met hun partner op de parkeerplaats Emerald in Delfgauw. Voor een
dagtrip naar de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest. Het aantal deelnemers viel
wat tegen, aan de voor aankondiging en het mooie weer kon het zeker niet
liggen. In de diverse tuinen kun je de invloed van Oosterse culturen beleven.
Er staan bankjes om even op adem te komen met een mooi uitzicht op,
bonsai en diverse andere mooi gesnoeide bomen. Tussen de enorme rotsformaties fladderen duizenden vlinders circa 70 soorten vrolijk rond langs
kabbelende beekjes en de kleurrijke nectarplanten, maar er is was nog veel
meer! In een apart geregelde kassen zagen we tropische tuinen (Maleis,
Zuid-Amerikaans en Japans) uiteraard beviel het terras ook uitstekend.
In de grote vlindervallei waren tropische vogels, nog wat amfibieën en
reptielen en ook hier een grote vijver met koikarpers. En dat u iets moois
gemist hebt, hebben een aantal leden voor u vast gelegd.
Om 17.30 uur waren we terug in Delfgauw, we zijn ook nog ergens op eigen
kosten gezamenlijk een hapje gaan eten.
Struikelend over schildpadden baande het gezelschap zich een weg
door de jungle. Deze roodwang sierschildpad wist zich uiteindelijk met
Danio Rerio Delft
114
juni 2011
Er was voldoende te zien, klimmen klauteren en de weg weer terug bij
een doodlopend pad.
Ook in Thailand (thuisland van veel orchideeën) zijn er sprookjes over
Danio Rerio Delft
115
Zo’n voorzitter moet zich, om verderop verstandige
opmerkingen te kunnen maken, nog even rustig inlezen.
Niet elke touwbrug was in optimale conditie,
het bordje verboden toegang was hier wel op zijn plaats.
juni 2011
Een ideale warme en zonnige rusten uitkijkplek
voor de groene leguaan.
Danio Rerio Delft
116
juni 2011
Een gedeelte van de vlindervallei, voldoende bloeiende tropische plantenstruiken en een grote vijver
met koikarpers en reptielen mag natuurlijk niet ontbreken.
Danio Rerio Delft
117
De foto’s zijn gemaakt door Lotty Sonnenberg en Ton en Jacq Zwartjens.
juni 2011
Danio Rerio Delft
118
Kalium Nitraat bemesten in Aquaria.
juni 2011
door W. Wilhelm juni 2011
Inleiding
Ongeveer 6 jaar gelden beschreven Buddendorf en Brienen in Het Aquarium een
methode om Kaliumnitraat-oplossingen aan beplante aquaria toe te voegen.
Diverse aquariumhouders waren daar jaren eerder al mee begonnen.
Het idee hierachter was, dat men op die manier de verhouding tussen Nitraat
en Fosfaat, twee belangrijke voedingstoffen voor planten, op gunstige wijze kon
beïnvloeden. Dat idee heeft anno 2011 nog steeds voor en tegenstanders.
Vast staat niettemin dat;
1) groene draadalgen gevoelig zijn voor wat hogere concentraties Nitraat,
2) hogere waterplanten Nitraat als voeding nodig hebben,
3) hogere waterplanten ook Kalium als voeding nodig hebben,
4) als Nitraat en/of Kalium afwezig is, stagnatie in de plantengroei niet
verwonderlijk is,
5) als planten & algen groeien nemen ze voedingstoffen op, je moet voeding
dus ook weer aanvoeren.
We gaan dus voorzichtig een KaliumNitraat-oplossing toevoegen.
Zet klaar:
KaliumNitraat (KNO3) – een meststof verkrijgbaar bij DRD
Een weegschaal waarmee je 1 tot 5 gram makkelijk kunt afwegen
Osmosewater
Een 1½ literfles met schone (plastic) schroefdop
Een litermaat
Een etiket
Inhoudsberekening van het Aquarium
Een meetsetje Nitraat
Werkwijze:
Los 2 gram KaliumNitraat op in 1 liter osmosewater.
Schud de fles met het poeder en water goed, totdat alles is opgelost
Beschrijf het etiket met de tekst “KaliumNitraat oplossing 2mg/l” en de
“Aanmaakdatum”
Meet het Nitraatgehalte in het Aquarium
Bepaal aan de hand van de meetuitslag de gewenste verhoging van Nitraat in
milligrammen/liter.
Advies:
Verhoog bij een testuitslag tussen 0 en 5 mg/liter in stapjes van 1 mg/liter Nitraat
per week
Doseringsberekening:
1 millimol Kalium weegt 39,1 milligram
Danio Rerio Delft
119
juni 2011
1 millimol Nitraat weegt 62,0 milligram
1 millimol KaliumNitraat weegt 101,1 milligram
Nitraat is dus 62/101,1 = 61,3% van het geheel. Kalium is 38,7 % van het
geheel.
Voor een verhoging van het Nitraatgehalte met 1 mg/l is dus (1/0,613 =) 1,63
mg KaliumNitraat/liter nodig. In de oplossing zit 2,0 mg/liter KNO3
In het Aquarium met filterinstallatie zit bijvoorbeeld 250 liter.
Je moet dan afmeten: 250 x1,63/2,0 = 203,7 ml dat is afgerond 200 ml van
de oplossing, en gelijkmatig in het aquarium verdelen.
Succes
Ook u redacteur gaat op vakantie, daarom nog een paar tips.
Ik heb een adres achter gelaten van een ervaren aquariaan die de verzorger
van mijn aquarium kan assisteren, mochten er problemen voordoen. Voor
de zekerheid ook de pagina met de adressen en telefoonnummers van de
bestuursleden op het aquarium gelegd. Er is altijd wel een bestuurslid die bij
noodsituaties wil assisteren.
Ik heb ruim op tijd de diverse onderhoud werkzaamheden verricht, de
planten iets meer uitgedund en ingekort dan normaliter. Extra water ververst
en alle water en elektraverbindingen nog even gecontroleerd. Ook afgepaste
porties droog en diepvriesvoer gecreëerd voor het dagelijks voeren.
En medegedeeld dat een keertje vergeten te voeren, dat is echt geen
probleem. Voor de zekerheid uitgelegd dat de donkere ijsblokjes in het
vriesvak geen Coca Cola ijsblokjes zijn, maar ingevroren waterluis. Ze zal er
niet ziek van worden maar toch.
Het bestuur wenst ook u, een goede vakantie toe.
INHOUD
Uitnodiging 1:
Jaarprogramma 2011 Evenementen & Tips.
101
102
Terugblik verenigingsavond 17-05-11 Eduard Meinema: de ontwikkeling 103
van Killivissen
Beste Kikkervriend
door De vereniging Delft Blue Azureus 107
Orchideeën
108
Gaat u mee naar de grootste aquariumbeurs en dierenspeciaalzaak.
112
Een bezoek aan de de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest.
113
Kalium Nitraat bemesten in Aquaria.
Ook u redacteur gaat op vakantie.
Bestuur:
door Pim Wilhelm 118
door Ton Zwartjens 119
120
Danio Rerio Delft
120
juni 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
September 2011 - nr. 7
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: Najaarsveiling, dinsdag 13 september,
Dit keer bij “DE NATUUR IN HUIS”
Sinds een aantal jaren worden de veilingavonden in ons district al goed bezocht. Samen met
onze zusterverenigingen organiseren wij deze gezamenlijke avonden. De vereniging “De
Natuur in Huis” staat bekent om hun kwaliteit gezelschapsaquariums. Misschien kunt u deze
avond een paar leuke plantjes op de kop tikken. De avond start om 20.00 uur in het
activiteitencentrum “Westerhove”, Anna van Burenlaan 147, 2404 GB, Alphen a/d Rijn
Uitnodiging 2: Verenigingsavond
Theo verheij Japanse bakken
dinsdag 20 september,
Al jaren circuleren er in de liefhebberij foto’s van en boeken over aquaria die
in de Japanse stijl zijn ingericht. Die stijl van inrichten wordt de AMANO-stijl
genoemd. Er zit ook een bepaalde filosofie achter, zoals beperk het aantal
groepen.
Verder is een van de eigenschappen de bescheiden afmetingen. Dat heeft
geleid tot de benaming NANO-bakken. Die bescheiden afmetingen vinden
hun oorsprong in de beperkte ruimte die de klassiek Japanse woningen
hebben. Vergelijk het met onze studenten bevolking. Verder betekent het
natuurlijk ook een beperking in het assortiment soorten dat je kunt houden.
Heel populair, bijna verplicht onderdeel, zijn daarentegen de tropische
zoetwatergarnalen.
De spreker heeft door jarenlange PR-kontakten met de Japanse bond een
respectabele voorraad beeldmateriaal en zal daar op zijn typische wijze het
verhaal bij doen.
Uitnodiging 3: Praatavond, dinsdag 4 oktober.
Danio Rerio Delft
122
september 2011
JAARPROGRAMMA 2011
6
13
20
4
18
1
15
6
20
September
September
September
Oktober
Oktober
November
November
December
December
Praatavond;
Veilingavond; In Alphen aan den Rijn
Verenigingsavond; Theo Verheij Japanse bakken.
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
EVENEMENTEN / TIPS
Gezamenlijke verenigingsactiviteiten
Dinsdag 13 september
Najaarsveiling “De natuur in Huis”
Alphen aan den Rijn
Zaterdag 1 oktober,
Bezoek ook eens de grootste aquariumbeurs
en dierenspeciaalzaak van Europa.
Danio Rerio Delft
123
september 2011
Terugblik Natuurstudieweek 2011 in Landsrade
Tekst en foto’s: Lotty Sonnenberg
De natuurweek 2011 is weer voorbij en al waren de weergoden ons dit jaar
iets minder gunstig gezind dan voorgaande keren, het mocht de stemming
niet drukken. Kortom we zagen weer heel interessante zaken en hebben
volop genoten.
De 57e natuurweek werd gehouden van 17 tot 24 juni en begon vrijdagmiddag met een gezellig weerzien van oude bekenden en ook begroeten
van nieuwe deelnemers. Na het avondeten, dat we ons weer lieten smaken
in de bovenzaal, heette algemeen coördinator Loek van der Klugt de 37
deelnemers van harte welkom en stelde de nieuwe deelnemers voor. Hierna
opende Robbert Zuijdam namens het bestuur van de NBAT officieel de
week.
Loek van der Klugt nam hierna zoals elke avond met behulp van een door
hem samengestelde Powerpoint-presentatie, de wandeling van de volgende
dag door. Routekaartje en belangrijke punten werden hierbij besproken.
Iedereen had daarnaast ook een door Lotty Sonnenberg samengestelde
krant gekregen, waarbij de route per dag was ingetekend en wat wetenswaardigheden over de omgeving waren vermeld.
Ellen en John Bakker presenteerden vervolgens een zeer geslaagde
bomenquiz, waarbij diverse bekende en minder bekende bomen de revue
passeerden.
Zaterdag bracht de bus ons naar Groeve ’t Rooth. Er wordt hier mergel gewonnen. Het gebied van de oudere opgravingen is weer als natuurgebied
ingericht en bedekt met de oude toplaag. Er leven Konikpaarden, geiten en
vele amfibieënsoorten.
Danio Rerio Delft
124
september 2011
Gewapend met een hamertje kwamen we na een korte wandeling bij de
mergelhelling, waar we naar hartenlust konden zoeken naar fossielen.
Helaas waren er geen grote vondsten.
Na het vertrek uit de
groeve wachtte ons een
fraaie wandeling terug
naar Landsrade.
Onderweg konden we
zelfs proeven van lekkere
wilde kruisbessen.
’s Avonds gaf Olaf op den
Kamp van het Natuurhistorisch Genootschap in
Limburg een lezing over
het Zinkviooltje en andere zinktolerante planten en de geschiedenis van de
zinkindustrie in de omgeving.
Zondag maakten we een zeer geslaagde rondwandeling vanuit Landsrade,
waarbij we geruime tijd langs de Gulp liepen.
Onderweg zagen we een wespennest, waar velen van ons voor op de
knieën gingen om er een foto van te maken.
Danio Rerio Delft
125
september 2011
Ook de fraaie Rozengal, die ontstaat wanneer de Rozengalwesp
haar eitjes in de stengel van een
roos deponeert, kwam op de
plaat te staan.
Die avond vertelde Ada v.d.
Nouweland over haar verblijf en
activiteiten in Gambia. Rob van
Dijk gaf een zeer geslaagde
presentatie van een aantal vorige
natuurweken.
Maandag werden we met de bus gebracht naar natuurgebied De Meinweg,
een schitterend gebied met bos, heide en vennen. Helaas werden we bijna
de hele dag vergezeld van een zacht motregentje, maar dat nam niet weg,
dat we heel leuke dingen zagen.
Danio Rerio Delft
126
september 2011
Op een blad van een Els hing bijvoorbeeld een hele familie jonge wantsen.
Tussen de heidestruiken werd het
feeënlampje gevonden, de cocon van de
Heidelantaarnspin, dat in een later
stadium door ma spin helemaal met
zandkorreltjes wordt beplakt.
Ook de Phegeavlinder of Melkdropje liet
zich verschillende keren zien.
Danio Rerio Delft
127
september 2011
Heel leuk was ook dat er een adder opgemerkt werd, want De Meinweg is
één van de weinige gebieden, waar deze in Nederland nog voorkomt.
Het exemplaar op de
foto, was een heel jonge
adder, die we bij het
voorlopen tegenkwamen.
Gerard van Heusden
nam ons tijdens het
avondprogramma mee
naar Australië en Singapore, waarvan hij ons
mooie beelden liet zien.
Dinsdag met de bus
naar Noorbeek, waarvandaan we weer naar Landsrade terugliepen.
We liepen langs akkers die omzoomd waren met randen akkerkruiden, zoals
het fraaie Komkommerkruid.
Danio Rerio Delft
128
september 2011
Na een bezoek aan Teuven ging het door een behoorlijk steile grub omhoog,
waarna we boven op de Teuvener Driessen kwamen. Via het Bovenste bos
en De Molt kwamen we weer in Landsrade.
De avond was heel speciaal, want Arjen Spiekstra en Willebrord Dorresteijn
lieten ons genieten van een stereopresentatie, waarbij we beelden zagen
van vorige natuur-weken en andere onderwerpen, zoals zeeaquaria, en dat
alles via twee beamers, in 3D!
Woensdag een wandeling in de omgeving van Lorcé en langs de Amblève
in de Belgische Ardennen. Helaas weer een regendag, maar de omgeving is
toch zodanig dat er van kon worden genoten.
Er werden toch leuke dingen gezien, zoals de prachtig gele Kleverige koraalzwam.
In de Ardennen komt de grote zwartgeel gevlekte landsalamander of Vuursalamander, die in Nederland een zeldzaamheid is, wel in iets ruimere mate
voor. We gingen dus op zoek naar larven, die uiteindelijk werden gevonden
in een beekje dat langs ons pad liep. Toch wel heel bijzonder!
Danio Rerio Delft
129
september 2011
Later liepen we langs de Amblève, een schitterende rivier, met een bedding
vol kwartsietblokken, rieteilandjes en massa’s Wit hoefblad. De foto werd
tijdens het voorlopen onder zonniger omstandigheden gemaakt.
’s Avonds gaf Piet Muller een impressie van zijn verblijf op Tenerife.
Donderdag hadden we een puzzeltocht. De route was dit keer niet
gestickerd. De deelnemers kregen een kaartje en routebeschrijving
uitgereikt, waarmee ze de wandeling konden lopen. Onderweg moesten er
vragen beantwoord worden. Hierdoor was iedereen toch wat actiever bezig
met alles wat er onderweg te zien was. De tocht was zeer afwisselend,
waarbij mooie vergezichten en veelzijdige natuurbeelden langskwamen.
Danio Rerio Delft
130
september 2011
Het Geuldal was er een onderdeel van en hier is het altijd weer genieten.
Ondanks dreigende luchten hebben we het bovendien grotendeels droog
gehouden! ’s Avonds vertoonde Loek de voor de diawedstrijd ingezonden
foto’s en werden de winnaars beloond. Winnaar van de bomenquiz kreeg
een beloning, evenals de beste invuller van de overdag gelopen puzzeltocht.
Hierna vertoonde Loek v.d. Klugt een presentatie, waarin hij terugblikte op
de tijd dat Willebrord en Willy Dorresteijn van de commissie deel uitmaakten.
Later bedankten de deelnemers Willebrord met presentjes en gedichten voor
zijn jarenlange inzet tijdens de natuurweken. Het werd verder een gezellig
bonte avond onder leiding van David Verhage met bedankjes en presentjes
voor de commissieleden en zelfs een gezamenlijke zanguitvoering.
We kijken weer terug op een heel geslaagde week, met een prima
stemming, waarin we het weer reuze naar ons zin hadden.
Danio Rerio Delft
131
september 2011
Danio Rerio Delft
132
september 2011
Ook dit jaar organiseert aquariumvereniging Paluzee uit Zoetermeer weer een
busreis om gezamenlijk de grootste aquariumbeurs van Europa te bezoeken. Net
zoals de laatste jaren gaan ze op de eerste zaterdag van oktober naar Duisburg.
Dit jaar wordt het beursbezoek uitgebreid met een bezoek aan de grootste dierenspeciaalzaak van Europa, Zoo Zajac.
Bent u ook benieuwd wat er op het aquariumgebied nieuw is, en wilt u deze of
andere aquariumbenodigdheden voor beursprijzen aanschaffen, in dat geval mag
u de 14e Zierfische & Aquarium tentoonstelling niet missen! Want op meer dan
6000 m² wordt in de Kraftzentralenhalle in het Landschaftspark Duisburg-Nord
werelds grootste aquariumbeurs georganiseerd.
Paluzee huurt een bus die op zaterdag 1 oktober om 08.30 vanaf de Van der
Hagenstraat ter hoogte van het Silverdome te Zoetermeer naar Duisburg vertrekt.
Om 14.30 uur verplaatsen we ons dan naar de Zoo Zajac shop. Rond de klok van
16.30 uur vertrekken we weer vanuit Duisburg naar Zoetermeer. Van 11.00 uur tot
16.30 uur kunt u zich dan vergapen aan al het moois wat onze hobby te bieden
heeft.
Op de webpagina www.zajac.de (button “Messen”) kunt u meer informatie
vinden over de beurs. Informatie over de locatie zelf kunt u vinden op
www.landschaftspark.de
Wat gaat u dat kosten?
De kosten voor de busreis bedragen slechts
€17,50 pp (Paluzee-leden €15,00) voor een
retour en dient vooraf te worden voldaan. De
entreeprijs voor de beurs bedraagt €10,00 en dit
kaartje koopt u ter plaatse.
Aanmelden.
Iedereen kan zich aanmelden, lid of geen lid
van een andere aquariumvereniging. Maar in
een bus, hoe groot ook, is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Dus als u
mee wilt, meldt u dan meteen aan want wie het eerst komt, het eerst maalt!
Uw aanmelding stuurt u per e-mail naar, [email protected] en de het
bedrag voor de busreis stort u op gironummer 3371313 t.n.v. Penningmeester
Paluzee o.v.v. Busreis Duisburg. U aanmelding en betaling moeten uiterlijk
8 september bij de penningmeester van Paluzee binnen zijn.
Om de financiële risico‟s voor de organiserende vereniging te beperken is
restitutie na deze datum niet meer mogelijk dus houdt de 1e oktober vrij!
Danio Rerio Delft
133
september 2011
Danio Rerio Delft
134
september 2011
Ruto aquarium wedstrijd
Bij een aquarium beurs van internationale allure, hoort ook een wedstrijd van internationale allure. De
Ruto wedstrijd geeft deelnemers de kans onderling uit te maken wie het mooiste aquarium
heeft van Nederland. Bij deze wedstrijd worden de aquaria beoordeeld aan de hand van een
Beschrijving en de foto’s. Het is geen fotowedstrijd, maar een beoordeling van de aquaria.
Inschrijven
Heb je dus een aquarium, en durf je de uitdaging aan dit aan de jury en de hele wereld te tonen; schrijf je
dan nu in voor deze wedstrijd en toon de jury de beste foto’s van je aquarium.
Jury
Deze jury, bestaande uit juryleden die ervaring hebben met het houden van aquaria, en zij hopen
op een veelzijdig van verschillende type aquaria. Of het nu een “Nano” aquarium of een
“Discus” aquarium is maakt niets uit. Als wij maar kunnen zien dat u met veel plezier beleeft aan deze
fantastische hobby.
Inspiratie
Hoe mooi en inspirerend de natuur kan zijn, komt vaak tot uiting in adembenemende natuurfoto’s.
zonder worden kunnen die uitdrukken hoe de natuur ons verrast en inspireert. De foto’s tonen ons
schoonheid die voorheen niet werd opgemerkt. Als aquariaan kunt u ook de natuur nabootsen,
Zodat meer mensen kunnen genieten van deze schoonheid. Maar het verantwoord houden van
Aquaria is volgens ons de belangrijkste criteria van het houden van een aquarium, want de
Volgende generaties moeten ook kunnen genieten van moeder natuur.
Zo stuur je een foto in
Stuur drie foto’s en een korte tekst op naar het volgende e-mail adres
[email protected]
- Voordeelname moet u een korte tekst schrijven, waarom uw aquarium zo bijzonder is.
(Max twee honderd woorden)
- Een foto met een totaal overzicht van het aquarium. (liefst alleen het water gedeelte)
- Een close-up foto van één van de aquarium bewoner
- Een foto met de titel mijn mooiste aquarium foto
- De foto’s moeten het bestandsformaat “JPG” hebben.
- De bestandsgrote per foto mag niet groter zijn dan 1,5 MB
Algemene voorwaarde
- Foto’s kunnen tussen 1 juli tot 1 oktober 2011 worden ingestuurd
- In de week van 7 oktober 2011 zullen de winnaars persoonlijk bericht ontvangen per e-mail
- De uitslag wordt vervolgens ook vermeld op Ruto.nl en het clubblad van DCH.
- Het aquarium en de bewoners moeten in u bezit zijn
- Foto’s mogen niet ouder zijn dan één jaar
Danio Rerio Delft
Vissen op Vakantie
135
september 2011
door Pim Wilhelm
Hadden we het op de juni-avond nog over “Vissen op je Bord” en “Vissen op
Vakantie” krijg je daar te horen dat er op Kreta WEL een openbaar aquarium
is.
Acuut dus een last minute geboekt naar Kreta. Chersonisssos was vreemd
genoeg nog niet helemaal vol. Maar, vol genoeg om er met een huurauto
meteen van weg te rijden. En daar, op weg naar Iraklion stond daar het bord
“Cret@quarium”. De route van dat tochtje werd dus meteen maar gewijzigd.
Op de plaats waar we ooit met een scootertje en twee dochters achterop,
een desolaat en waaierig rotsstrand aantroffen, was er nu een groot gebouw
en tig zendmasten neergezet.
Het aquarium mag er wezen. Of er veel Europese subsidie naar toe is gegaan is me niet duidelijk geworden. Wat men er laat zien is de Middellandse
zee visbevolking en de zeezoogdieren. De lagere dieren zijn er wel, maar
niet uitbundig.
De informatie op de borden is er wat betreft de namen in tenminste 6 talen.
Wat me opviel, is dat er veel wetenschappelijke namen zijn veranderd ten
opzichte van die in onder genoemde gidsen. Voor de bezoekers zijn er portofoons, waar in diverse tallen per bassin uitleg wordt gegeven.
Veel van de vissen in Middellandse zee zijn hoog gewaardeerde consumptievis. Overbevissing is er al 10-tallen jaren gaande. En er zijn soorten die je
vrijwel nooit meer op hun maximale grootte ziet. Daarnaast is er ook veel
aquacultuur in drijfkooien in beschutte baaien. Veel van de Dorade’s
(Zeebrasem) en Zeebaars (Epinephelus) uit de vishandel komen uit die systemen.
In het aquarium waren in diverse bassins vissen aanwezig, waarvan ik de
indruk kreeg dat ze uit zulke aquacultuur systemen kwamen. Dat leidt je dan
af uit het feit dat naar hun aard solitaire vissen, in grote aantallen van gelijke
grootte aanwezig zijn.
Voor de zwemmers onder ons: ja, de Middellandse zee heeft diverse dieren
die jou zouden kunnen opeten. Zo zijn er zandhaaien, potvissen en zelfs
orka’s.
Uiteraard laat een openbaar aquarium ook een tropisch rifaquarium zien.
Dat had aanmerkelijk minder lagere dieren, dan zoals we dat gewend zijn.
Ben je op Kreta en heb je aquaristische belangstelling dan is dit aquarium
beslist een aanrader. Je ziet er beslist andere dingen dan in Sealife.
Danio Rerio Delft
136
september 2011
Deze zandhaai had de ruimte voor het dig om voldoende water over zijn
stelselmatig zwemmen van rondjes. kieuwen te laten stromen.
Voor de toerist is niets veilig. Deze rode mul (barbouni) is er nog niet van
aquacultuur. De meeste mensen vinden het een te kleine vis om te eten.
Deze zeebaars (Epinephelus) is nog van
bescheiden afmeting. Rondom rotseilanden
zoeken ze een schuilplaats en maken fourageer
trips. Worden ze groter dan worden ze lid van
een harem.
De ongeoefende leek zou het ijsberen
noemen. Maar, de haai heeft het no-
Nog later, vele voortplantingsseizoenen verder,
zijn ze groot genoeg om man te worden,
en vormen ze zelf een territorium met meerdere
haremvrouwen.
Voor wie verder wil studeren:
Maanvissen Pterophyllum, leopoldi, altum
De maanvis is tot op heden een van de populairste vissen (derde plaats
na de neon en de guppy), ongetwijfeld omdat het een aansprekende
verschijning is in het aquarium, maar ook omdat hij relatief beperkte eisen
stelt en bovendien eenvoudig te kweken is.
Mijn eerste aquarium was een meterbakje met dik ijzeren frame voorzien
van een lucht aangedreven pruttelende buitenfilter, met een losse lichtkap
en een verwarmer die gestuurd werd door een losse, niet waterdichte
thermostaat. Ik was toen 11 jaar en ik had in het restaurant - Dikke Mee - in
St. Job in 't Goor prachtige maanvissen gezien, die niet zwommen zoals de
guppen, de neons en de barbelen, maar zich statig door het aquarium
voortbewogen. Die wou ik ook houden!
Danio Rerio Delft
137
september 2011
Deze herinneringen over mijn eerste ervaringen als aquariaan kwamen in mij
op nu ik voor de inrichting sta van een flink uit de kluiten gewassen aquarium
in de school van mijn kinderen. Twee meter zestig lang, tachtig hoog, met
zeventig waterhoogte en vijfenzestig diep, een ideaal aquarium voor een
school scalaren. In mijn overmoed mijmerde ik nog even over duizend neons
en over prachtige discussen, maar praktische en financiële drempels brachten mij terug met beide voeten op de begane grond.
Het zouden scalaren worden. Nu was het dus tijd om terug wat informatie op
te frissen. En zo las ik dat de bekende zooloog Jacob Heckel -jawel dezelfde
van de discus- de maanvis de naam Pterophyllum (ptero = Grieks voor vleugel of vin en phyllon = blad) scalare ( van het Latijnse scalaris = ladder,
vanwege het strepenpatroon) toekende, in vertaling dus: gestreept blad met
vleugels. Deze soort werd na verschillende taxonomische omzwervingen, die
ik u hier ga besparen, ingedeeld bij de familie van de Cichlidae. Al in 1924
werd de vis intensief nagekweekt in Europa en vond zo zijn weg naar de liefhebberij. Tot op heden is de maanvis een van de populairste vissen, ongetwijfeld omdat het een aansprekende verschijning is in het aquarium, maar ook
omdat hij relatief beperkte eisen stelt en bovendien eenvoudig te kweken is.
De mens voelt zich echter geroepen om de natuur te verbeteren en dus
konden kweekvormen niet uitblijven. De sluier, de zwarte en de gemarmerde
scalaar waren de eerste, dan kwamen Amerikaanse en Singaporese kwekers
met plejaden aan varianten. Enkele voorbeelden noem ik hier, deze lijst is
niet limitatief, want dagelijks worden nog nieuwe soorten op de kaart gezet:
bicolor -, blauwe -, cobra -, diamant -, ghost -, goud -, goudkop -, goudparel -,
goudgestreepte -, koi -, koper -, leopard -, leopardsluier -, marmerroodkop -,
marmersluier -, marmerzilvergestreepte -, marmerroodrug -, rook -, rooksluier
-, chocolade -, goudsluier -, witsluier -, zwartsluier -, albinoscalaar en vele andere variëteiten, voor elke smaak. Hoewel sommige soorten mij toch aan
wansmaak doen denken. Jammer genoeg zijn deze kweekvormen dikwijls
minder robuust dan een "gewone" (driestreep-) scalaar.
Als oorzaak wordt dikwijls de inteelt genoemd en inderdaad wordt te weinig
aan lijnteelt gedaan bij de selectiekweek. Zoals de lezer aan mijn bewoordingen kan zien gaat voor mij niets boven de natuurlijke wildvormen van de vis,
met zijn lange vinnen en zijn boeiend gedrag. Pterophyllum kent drie wetenschappelijke soorten en varianten van verschillende vindplaatsen. Pterophyllum altum (Pelegrin 1904) is de grootste en meest aristocratische soort.
(altum is Latijn voor hoog) Zijn hoogte kan naar de literatuurgegevens tot
50cm (inclusief vinnen) bedragen. De vindplaats is de bovenstroom van de
Orinoco (Venezuela en Columbia). De altum heeft een zeer hoge lichaamsbouw, een sterke knik in de neus, een roodbruine tekening, kleinere schubben dan de andere species. In de handel kan je de Rio-Negro altum vinden,
die echter geen echte altum is, maar een echte Pterophyllum scalare,
Danio Rerio Delft
138
september 2011
weliswaar een zeer mooie scalaar, maar hij zal nooit de grootte van een
Altum bereiken. Ook de Peru-altum is een wat hogere scalaresoort. De hoge
prijs van de altum is gevolg van het feit dat deze vissen slechts gedurende
drie maanden kunnen gevangen worden, zoals ook de discus. En kweekpogingen met de (echte) altum zijn sinds zowat vijftig jaar tot heden zonder
enige uitzondering mislukt. Pterophyllum leopoldi (Gosse 1963) genaamd
naar koning Leopold III is de enige soort waarbij de neus licht naar onder
gebogen is. Typisch is ook de grote zwarte schoudervlek. Afkomstig uit de
middenloop van de Amazone-rivier en de onderloop van de Rio Negro, wordt
deze vis slechts zelden in de handel aangeboden en ook over de kweek
is niets bekend. Pterophyllum scalare (Lichtenstein, 1823) tot slot, die in
Guyana, in de Amazone zuidelijk tot aan de Mato Grosso, in Peru en in
Zuid-Columbia voorkomt.
Elke vindplaats en stroom bieden ons andere ondersoorten. De vorm die
overal ter wereld gekweekt wordt is de soort die voorkomt in de Rio Negro
en het centrale Amazonegebied. In de natuur houden zij zich op in de buurt
van wortels en stronken of hoogopschietende planten,waartussen ze zich bij
gevaar kunnen verbergen. Dus ook in het aquarium zijn dergelijke schuilplaatsen te voorzien. De dieren komen in de natuur in los groepsverband
voor. In de literatuur wordt dan ook geadviseerd om een voldoende grote
groep te houden, natuurlijk beperkt door het volume van het aquarium.
Het zijn vreedzame vissen, maar in de paartijd vormen ze een territorium
dat ze verdedigen tegen andere vissen. Ze zetten hun eieren af tegen vaste
voorwerpen, die voordien grondig gepoetst worden.
Beide ouders bewaken en verzorgen de eieren en de pas uitgekomen
jongen. Zodra de dooierzak is opgeteerd kan bijgevoerd worden met artemianaupliën, na enkele dagen ook gezifte cyclops en daphnia. Wetende wat de
scalaren nodig hebben als leefomgeving kan ik stilaan beginnen met
de inrichting van het aquarium, hoewel ook nog wat technische problemen
aangepakt moeten worden; een spoelbedfilter moet nog ineengestoken
worden voor een watervolume van 1000 liter.
En de verlichting van het aquarium bestaat uit twee TL lampen van 36 Watt,
ongetwijfeld onvoldoende voor enige plantengroei. En een eventueel
kweekje van karperzalmpjes uit het Amazonegebied zal zonder enige twijfel
prachtig zijn om de populatie van de bak aan te vullen. Zo komen een grote
groep kleuters regelmatig in contact met het aquarium en de visjes, waarvan
wij onze hobby gemaakt hebben, ze ervaren de rust en schoonheid die
daarvan uitgaan en misschien zullen enkele van hen over enkele decennia,
gezeten voor hun eigen visbakje, mijmerend terugdenken aan hoe het
allemaal begon.
Ortwin Ledegen, rosacus, Wilrijk, Gelezen in De Siervis
Danio Rerio Delft
139
september 2011
Oproep Voorbereiding Huiskeuring
Omdat het aantal deelnemers aan de keuring ver is teruggezakt willen we
als Bestuur de boel graag weer wat oppeppen. We vragen dan ook, om
vroegtijdige aanmeldingen.
Wij zullen dan ons best doen, om ruim van te voren bij u langs te komen, om
u desgewenst met raad en daad bij te staan.
Op 5 en 6 November zal de keurmeester Bram Rozier de verenigingskeuring
komen verrichten. Als het aquarium nu gevuld is met water, planten en
vissen, het filter draait, en de verlichting regelmatig brandt, dan zijn er absoluut mogelijkheden om het er bij de keuring heel fatsoenlijk uit te laten zien.
Staat het aquarium er nu al heel fatsoenlijk bij, dan moet het vreemd lopen
als het er met eventuele adviezen slechter van wordt.
Technisch is het mogelijk deze week een NANO-aquarium op te starten en
begin November ter keuring aan te bieden! Bovendien een bezoek van een
paar bestuursleden en een fotograaf kan reuze gezellig zijn.
Wilt u zelf wel eens de aquaria van andere verenigingsleden zien dan kan
dat misschien ook wel. We hebben in ieder geval een presentatie van alle
gekeurde aquaria op dinsdag 20 december.
INHOUD
Uitnodiging 1:
Uitnodiging 2:
Uitnodiging 3:
121
121
121
122
Terugblik Natuurstudieweek 2011 in Landsrade
Tekst en foto’s: Lotty Sonnenberg
123
131
Ruto aquarium wedstrijd
133
Vissen op Vakantie , door Pim Wilhelm
135
Maanvissen Pterophyllum, leopoldi, altum
136
Ortwin Ledegen, rosacus, Wilrijk, Gelezen in De Siervis
Oproep voorbereiding verenigingskeuring door Pim Wilhelm
139
Bestuur;
140
Danio Rerio Delft
140
september 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
Oktober 2011 - nr. 8
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: dinsdag 18 oktober,
Wim Tomey
“Een andere kijk op aquariumplanten”
Deze lezing gaat over groei en bloei van talrijke soorten exotische
waterplanten die in decoratieve aquaria worden gecultiveerd.
Spreker bezocht vele exotische tropische regio's verspreid over de wereld
en fotografeerde uitgebreid de daar voorkomende aquatische flora en
fauna. Bijzonder interessant zijn de steeds veranderende klimaatcondities
zoals wisselende natte en droge tijden die verantwoordelijk zijn voor de
in- en uitwendige veranderingen die zich in de planten voltrekken om te
kunnen overleven. Per soort kunnen ze tot vrijwel onherkenbaar verschillen
van de ons bekende en vertrouwde onderwatervorm.
In de vrije natuur groeien planten selectief dáár, waar optimale
groeicondities te vinden zijn en het zijn deze condities die door commerciële
plantenkwekers aan de hand van klimaatbeheersing en goede bemesting
zodanig perfect worden geïmiteerd dat aquariumplanten niet alleen snel
groeien, maar kwalitatief zelfs vaak aanzienlijk beter geschikt zijn dan
planten afkomstig uit de vrije natuur. Vakhandel en kwekers stelden spreker
in staat exclusieve aquatische plantensoorten in beeld te brengen. Groei en
bloei van vele soorten submers en emers werden digitaal opgenomen als
perfecte illustratie voor een toplezing. U zult aangenaam verrast zijn.
Uitnodiging 2: Praatavond, dinsdag 1 november,
De verenigingskeuring staat voor de deur, een praatavond is dan de
uitgesproken avond om nog een paar tips door te nemen. Heb u zich al
aangemeld als deelnemer?
Danio Rerio Delft
142
oktober 2011
JAARPROGRAMMA 2011
18 Oktober
1
6
15
6
20
November
November
November
December
December
Verenigingsavond; Wim Tomey,
Een andere kijk op aquariumplanten.
Praatavond;
Verenigingskeuring; Bram Rozier.
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
EVENEMENTEN / TIPS
29 Oktober Nationale Aqua Terra Markt 2011
Zwijndrechtse aquarium en terrariumvereniging
De Natuur in Huis
20 November Jaarmarkt
Aquariumvereniging Boxtel
Danio Rerio Delft
143
Terugblik verenigingsavond 20-09-11
oktober 2011
Theo Verheij: Japanse bakken
Takashi Amano is een Japanse natuurfotograaf, die op het idee kwam
aquaria te gaan inrichten op een manier die als tegenhanger kan gelden van
de bonsai cultuur. Dit heeft inmiddels een grote vlucht genomen en in Japan
worden regelmatig tentoonstellingen gehouden waar deze aquaria worden
getoond.
Omdat de Japanse huizen maar klein zijn is er niet veel ruimte voor een
groot aquarium en daarom wordt deze kunst, want dat kun je het wel
noemen, meestal beoefend in kleine tot zeer kleine aquaria.
Voor tentoonstellingen worden de aquaria in ongeveer 3 weken opgebouwd.
Hierna worden ze 6 weken geshowd, om daarna leeggehaald te worden en
opnieuw opgebouwd. Voor de inrichting worden stenen, takjes en slechts
enkele plantensoorten gebruikt. Vissen meestal slechts 1 of 2 soorten.
Het hout en de stenen met mos worden in ondiepe vijvers in de zon voorgetrokken. Vaak wordt er ook met polletjes Riccia fluitans gewerkt, dat op
matjes is gebonden. Een ander veel gebruikt voorgrondplantje is Glossostigma elatinoides, dat per 3 blaadjes wordt ingeplant, waarna het uiteindelijk de
hele bodem overgroeit. Er worden sprookjesachtige resultaten behaald.
Alles is gericht op het effect. Er wordt een grote dieptewerking nagestreefd
door de attributen zo effectief mogelijk te plaatsen. Vaak worden de bakken
van achteren ook verlicht om een speciaal effect te bereiken, waardoor het
soms wel een sprookjesbos lijkt. Ook het rimpelende wateroppervlak speelt
mee in het geheel. Dit wordt bereikt door een kleine föhn van 12 Volt over
het water te laten blazen. Het effect op de foto is heel belangrijk en de
bakjes lijken vaak veel groter dan ze in werkelijkheid zijn. Dit wordt ook
bereikt door de foto’s met een groothoeklens te maken. De gebruikte steensoort is bepalend voor de sfeer en wordt heel nauwkeurig geplaatst. Vaak
zien we garnaaltjes in deze bakken, die alles ook weer goed schoonhouden.
Ook worden stenen beplant, zoals in de bak met stenen zuilen, waar een
mossoort bovenop en overheen groeide, waardoor het op een vreemd
Danio Rerio Delft
144
oktober 2011
Opvallend is dat op de foto’s de vissen steeds allemaal dezelfde kant
opzwemmen. Ook de wortels van de planten zijn belangrijk en mogen dan
ook rustig gezien worden in het zand tegen het glas. Het gaat om het hele
plaatje, dat er vaak als een schilderij uitziet.
In een bak zagen we fraaie stervormige planten op de voorgrond staan.
Moeilijk om thuis te brengen wat dat was. Dus Theo heeft er een mail aan
gewaagd om erachter te komen wat dat dan wel voor soort kon zijn.
Het antwoord was verbijsterend: topjes geknipt uit de heg. Die houden het
wel een paar weken uit onderwater en als ze lelijk worden, knip je gewoon
nieuwe! Alles voor het effect! Tja, dat doen we hier toch anders… Een ander
opmerkelijk feit waren de schitterend gekleurde Sabwa resplendens, die het
eigenlijk alleen maar in hard water uithouden. Op de vraag hoe deze vissen
zo mooi konden zijn in het voor de planten toch noodzakelijke zachte water
kreeg hij als antwoord, dat het mutanten waren…
Alles op de foto’s is gericht op een tijdelijk gebruik. Zo ook de vissen, zoals
de discusvissen, die in een jeugdstadium als schooltje een bak bevolkten.
Een heel fraai landschap was ook de bak met de ‘waterval’ er in. Een waterval onder water, hoe krijg je dat voor elkaar? Nou gewoon: filterwatten
uitpluizen en aan een steentje vastlijmen, geeft dit als resultaat!
Een schilderachtig landschap zagen we ook in de bak met de op boomstammen lijkende wortelpartijen, die verder door de onderbegroeiing doorliepen.
Een lichte doorkijk versterkte deze illusie.
Danio Rerio Delft
145
oktober 2011
Door de lichtkappen op enige hoogte boven de aquaria te hangen kunnen
de planten ook boven het wateroppervlak uitgroeien en ook de takken
mogen rustig boven water uitsteken. We kregen ook te zien hoe er te werk
wordt gegaan bij het inrichten van deze aquaria, waarbij de voorbeelden
vaak heel kleine bakjes waren. Er werd begonnen met een leeg bakje,
waarin eerst bodemgrond werd aangebracht. Deze bestaat meestal uit
verschillende soorten. Het gedeelte waar de planten in komen, wordt verrijkt
met ijzer en is meestal donker van kleur. Dit wordt dan tijdelijk met een
perspex strook op zijn plaats gehouden, waarna voor de voorkant vaak
lichter of wit zand wordt aangebracht. De te gebruiken stenen worden eerst
getest om te kijken of ze niet kalkhoudend zijn. Heel nauwkeurig worden ze
dan geplaatst, waarna er fraaie dunne takken als wortels tussen gelegd
worden, waarna het wordt aangevuld met op mos lijkende kleine plantjes.
Alles wordt met een pincet ingeplant. Voorzichtig wordt er water ingedaan.
Hierna wordt het bakje gefilterd om het helder te krijgen. Al in een heel vroeg
stadium worden de vissen er in gedaan, omdat met er van uit gaat, dat er
om een biologisch evenwicht te krijgen ook snel dierlijke afvalstoffen in het
water moeten komen. Tijdens de groei wordt er regelmatig gesnoeid, met
chirurgische schaartjes. Het lijkt echt heel veel op onderwater bonsai!
Het resultaat is een landschap, waar je zo in weg zou kunnen lopen, vaak
met een onwezenlijke sprookjesachtige schoonheid. Veel is er toegestaan
voor het uiteindelijk resultaat. Boompjes en wortelstelsels worden buiten de
bak uit losse elementen opgebouwd en aan elkaar geschroefd en gebonden.
Danio Rerio Delft
146
oktober 2011
Kleine Anubias plantjes worden met secondenlijm op de takken vastgelijmd,
waardoor het plotseling bomen lijken met bladeren. Ook worden bladeren van
Nymphea losgesneden en per stuk beworteld. Hierna worden ze blad voor blad
geplant, zodat ze alleen daar staan, waar ze gewenst zijn. Er wordt echt alleen
voor het effect gewerkt, maar dat mag er dan ook zijn.
Hele rotspartijen worden nagemaakt en ook een heuvellandschap lijkt net echt.
Tijdens de groeifase wordt er goed gefilterd en CO2 toegevoegd. Tijdens
tentoonstellingen wordt de filtering overdag vaak verwijderd om ’s nachts weer
aangesloten te worden. Op tentoonstellingen zijn ook vaak kleine kunstwerkjes
te zien in een soort grote cognac glazen. Eigenlijk onmogelijk om daar een
evenwicht in te krijgen. Dit wordt toch bereikt en wel op een heel speciale
manier. Het glas wordt in een groter aquarium geplaatst en hierin ingericht.
Hierdoor is er een veel groter watervolume. Ook dit wordt gefilterd en van CO2
voorzien, zodanig dat het water in het glas wordt meegenomen. Overdag wordt
het glas tentoongesteld en ’s nachts gaat het weer terug in het aquarium om
ververst te worden.
Het is werkelijk ongelooflijk wat men hier aan geduld opbrengt om een
speciaal resultaat te verkrijgen, maar dat resultaat mag er dan ook wel zijn.
Het is niet te vergelijken met de manier waarop wij hier in Nederland de aquarium hobby bedrijven, maar inspirerend is het zeker!
Bedankt Theo voor dit kijkje in de Japanse aquariumwereld.
Wie nog even wil genieten van de mooie Japanse aquaria kan een kijkje nemen op
Most Beautiful Aquascapes (Underwater Landscapes)
Danio Rerio Delft
147
oktober 2011
Wat zetten we vooraan in het aquarium?
Ieder van ons zal wel doorhebben dat bij het inrichten van een aquarium
gestreefd moet worden naar een logische en vooral mooie opbouw in de
beplanting. Dus niet alles zo maar door elkaar, niet zo maar planten erin die
gekregen zijn van een medeliefhebber of die je toevallig in de winkel zag
staan. Nee, eerst nadenken en een beplantingsschema maken en dan pas,
volgens dat schema, gaan planten.
Bij het maken van dat schema, die tekening, letten op de vorm en de kleur
en vooral ook op de hoogte van de plant. Hoge achteraan, middelhoge in
het midden en lage vooraan.
Laten we eens wat lage, dus voorgrondplanten bespreken. Er is best keus
wat dat betreft. Zoveel keus dat geen enkel aquarium saai hoeft te zijn. Integendeel, we zullen moeten kiezen. Niet alle planten die te koop (of te krijg
van een mede-aquariaan!) zijn kunnen er in, dat zou te gevarieerd worden
en daardoor te druk. Bovendien heeft nu eenmaal de ene plant meer licht
en/of een hogere temperatuur nodig dan de andere!
Goed, een paar planten voor het voetlicht dus.
We beginnen met de Echinodorus grisebachii
afkomstig uit Zuid-America.
(Dwergzwaardplant),
Dit is een langzaam groeiende plant en dat is voor de voorgrond nou net
de bedoeling! Hij heeft een gemiddelde hoeveelheid licht nodig, dus niet
onder een plant zetten die alle licht wegneemt.
Maar let op: ook niet in het volle licht want dan wordt hij veel te hoog. Qua
watertemperatuur geen enkel probleem: 22 tot 28 °C. Ook de gevraagde pH
is niet moeilijk te bereiken: 6 tot 7.5.
Danio Rerio Delft
148
oktober 2011
De volgende plant is de Cryptocoryne nevelli (Waterkelk).
Qua eigenschappen te vergelijken met de vorige plant, hij groeit alleen iets
harder. En, net als alle ‘Crypto’s’: het wortelgestel wordt een dichte massa.
Wilt u hem uit de bak halen dan komt zowat de hele bodemgrond mee, het is
maar dat u het weet…
geen moeilijke plant, een beetje klei
en eventueel wat turf in de bodem zal
hem goed doen.
En nu is het tijd voor het alom bekende Vesicularia dubyana (Javamos).
Je moet ervan houden want je bak
kan er, als het niet in toom wordt
gehouden, gaan uitzien als een moeras. Maar Javamos is voor vissen die
aan nageslacht willen gaan doen
uitstekend geschikt om er eitjes in te
droppen. Die worden dan namelijk
niet opgegeten door de vissen in de
bak (inclusief de ouders…). En ook
de jonkies kunnen er terecht, als ze
niet geconsumeerd willen worden.
Het kan het best even worden vastgezet tegen de zijwand of op een
stuk kienhout of spiderwood Pas op:
het houdt veel vuil vast door de fijne
structuur. Dus vaak zuiveren, bijvoorbeeld met de hevelslang. En niet te
dik laten worden, anders verstikt het
van binnen, dus regelmatig een
beetje afknippen.
De pH kan nooit een probleem zijn: tussen 6.5 en 7.5 en de temperatuur ook
niet: van 18 tot 28 °C. Zelfs de vereiste lichtinte nsiteit is niet moeilijk, ook bij
weinig licht groeit het.
Wat ook een erg mooie voorgrondplant is: de Anubias barteri nana, het
Dwergspeerblad. Een langzame groeier die weinig licht nodig heeft. Hij heeft
bladeren van ongeveer 5 cm lang en 3 cm breed, ovale bladeren dus.
Dit maakt hem heel geschikt om een contrast te vormen met langbladerige
planten, bijvoorbeeld (Schroef) Vallisneria.
Ook hier weer geen temperatuurproblemen: tussen 22 en 28 °C.
Danio Rerio Delft
149
oktober 2011
Wel opletten bij het planten: niet te diep, het begin van het wortelgestel net
boven de bodem, anders groeien ze helemaal niet en dat is nu ook weer niet
de bedoeling. Het beste kan men de Anubias barteri nana vastzetten op
kienhout, steen of op de wanden. Dan groeit hij het beste. Deze plant komt
uit Kameroen. Wat ook een erg mooie voorgrondplant is: de Anubias barteri
nana, het Dwergspeerblad. Een langzame groeier die weinig licht nodig
heeft. Hij heeft bladeren van ongeveer 5 cm lang en 3 cm breed, ovale
bladeren dus. Dit maakt hem heel geschikt om een contrast te vormen met
langbladerige planten, bijvoorbeeld (Schroef) Vallisneria. Ook hier weer geen
temperatuurproblemen: tussen 22 en 28 °C.
Wel opletten bij het planten:
niet te diep, het begin van
het wortelgestel net boven
de bodem, anders groeien
ze helemaal niet en dat is
nu ook weer niet de bedoeling.
Het beste kan men de
Anubias barteri nana vastzetten op kienhout, steen of
op de wanden. Dan groeit
hij het beste. Deze plant
komt uit Kameroen.
De volgende plant is de Elocharis parvula, het Dwergnaaldgras. Een heel
andere plant dan de voorgaande. De bladeren zijn lange dunne
‘grasstengels’. Een redelijke
groeier, die gematigd licht
nodig heeft.
U koopt het in een potje, haal
heel erg voorzichtig het plantje
uit dat potje en haal het plantje
uit elkaar. Dan voorzichtig die
plukjes in de bodem planten.
Doet u het goed, dan kunt u na
enige tijd rekenen op een fraai
grastapijtje. U kunt het beste een gespleten plat houtje of een pincet
gebruiken bij het planten, want mensenvingers zijn eigenlijk te grof voor dit
kleinood.
Danio Rerio Delft
150
oktober 2011
Vervolgens: de Lobelia cardinalis, afkomstig uit Noord-Amerika. Deze plant
groeit vrij langzaam en heeft veel licht nodig. Rekening mee houden dus bij
het planten! Af en toe een beetje klei bij de wortels is prima! Ook hier weer:
temperatuur 22 tot 26 °C. en pH 6 tot 7. Geen zwaar probleem dus!
De laatste plant die we bespreken is de Lilaeopsis brasiliensis. Deze plant
komt uit Zuid-Amerika. Een langzame groeier die behoorlijk wat licht nodig
heeft. Hij wordt maar 5 tot 10 cm hoog, een ideale plant om vooraan in het
midden te zetten. Temperatuur: 18 tot 28 °C.
Wat zijn die voorgrondplanten wat dat betreft
toch gemakkelijk! Ze kunnen heel wat hebben op
temperatuurgebied.
Voor u gelezen in Natuurvrienden Zwolle
Leen van de Merbel.
Uit: Barbus Conchonius
Danio Rerio Delft
151
oktober 2011
Danio Rerio Delft
152
oktober 2011
Danio Rerio Delft
153
oktober 2011
Het onderstaande artikel is de ideale
aanleiding om het eens over de
axolotl, te hebben:
AMBYSTOMA MEXICANUM,
een speciaal en makkelijk te houden
amfibie voor het aquarium.
Axolotl dreigt uit te sterven
26-08-2009
MEXICO–STAD
De axolotl, een amfibiesoort die nooit het larvenstadium ontgroeit, dreigt uit
te sterven. Van de soort, die ook wel de Mexicaanse wandelvis wordt
genoemd, komen volgens onderzoek nog minder dan twaalfhonderd
exemplaren in het wild voor. Dat meldde de BBC woensdag. De axolotl is de
enige soort die nooit de gedaante van een salamander aanneemt.
Andere aanverwante soorten kunnen dat wel. Het diertje leeft dan ook
zijn hele leven onder water, waar de mannetjes en vrouwtjes paren. Het
aantal axolotls is de afgelopen jaren sterk gedaald. Waren er in 1998 nog
zesduizend per vierkante kilometer in de Mexicaanse regio Xochimilco, in
2004 waren het er nog maar duizend.
Vorig jaar telden de onderzoekers nog maar honderd axolotls in dat gebied,
schrijven zij in een wetenschappelijk tijdschrift. Door de enorme groei van
Mexico–stad de afgelopen jaren is het leefgebied van de axolotl kleiner
geworden. Er zijn nog maar zes kleine gebiedjes in het waterstelsel nabij de
stad waar het water schoon genoeg is voor het dier om te overleven.
Ook eten veel uitgezette vissen de eitjes van de axolotl op.
Bron: ANP
De axolotl behoort tot de familie van de molsalamanders. Axolotls leven hun
gehele leven in het water, omdat ze eeuwig hun kieuwen behouden.
Dit noemt men neotenie. Dit komt door een tekort aan thyroxine, het
hormoon dat door de schildklier wordt afgescheiden voor de regeling van de
stofwisseling. Het tekort is te wijten aan een onvoldoende functioneren van
de hypofyse. De hypofyse regelt de hormoonproductie.
De hormonen die zorgen voor de metamorfose, kleurstoffen en pigmentvorming worden onvoldoende geproduceerd. Hierdoor komt de axolotl behalve
als wildkleur (grijs) ook als albino en in de gouden kleur voor in de natuur.
Danio Rerio Delft
154
oktober 2011
De witte stippen op de staarten, die ze krijgen is geen ziekte maar zijn
pigmentvlekken die naarmate de dieren ouder worden beter zichtbaar
worden. Verder kennen we ook de leucistische vorm (wit met zwarte ogen)
en de zwartkop of clownskop. Ze worden ongeveer 30cm en zijn al na 1 jaar
geslachtsrijp.
Mannetjes hebben een opgezwollen cloaca, zijn iets groter en hebben een
langere staart dan de dikkere vrouwtjes. Pas bij een leeftijd van 1 jaar kan je
duidelijk het geslacht zien. Als je naar de pootjes van de man kijkt, zie je
daar een grote ovaalvormige verdikking aansluiten.
De vrouwtjes hebben dat niet. Wanneer de vrouwtjes aan de leg zijn, gaat
hun hele lichaam doorbloeden en zie je fel rode kieuwen. In het wild komen
ze uitsluitend voor in holen in het Xochimilcomeer en het Chalcomeer in de
omgeving van Mexico-Stad.
Vier dieren houden kan in een meterbak met een waterhoogte van 20cm.
Op de bodem leg je best grotere steentjes. (geen zand: dit slikken ze in)
Verder voorzie je best voldoende schuilplaatsen. Bloempotten zijn hier zeer
geschikt voor. Een dichte beplanting wordt geapprecieerd en wordt door de
dieren ongemoeid gelaten. Kies voor planten die niet warmte minnend zijn!
Je houdt deze soort best koel.
Een koude winterperiode waarbij de temperatuur tot 5°C mag zakken, is
noodzakelijk voor het welbevinden en het kweken. Omdat het metabolisme
van de dieren sterk
daalt, eten ze amper.
Hun eetlust gaat pas
zienderogen omhoog
bij temperaturen van
meer dan 10°C.
Ze eten zo ongeveer
alles wat van dierlijke
oorsprong is en in
hun bek past:
alle soorten wormen,
larven,
runderhart,
baby muizen,…
Let er echter op dat je dieren niet te vet worden. Spaarzaam voeren dus!
Danio Rerio Delft
155
oktober 2011
Hier volgt het kweekverslag van J. Dresens:
In januari toen de dieren 1 jaar oud waren, werd het na een korte vorstperiode plotseling zacht en steeg de watertemperatuur iets boven de 10°C.
Wij hebben geen paargedrag waargenomen. Alleen gingen de dieren hoger
zwemmen en ze werden dikker. Verder Zwommen ze actief om elkaar heen.
Het eerste legsel bevatte ongeveer 200 eieren. Allemaal wit. dat betekent
dat er allemaal goudkleurige dieren uitkomen. Soms komt het ook voor dat
je een mengsel van zwarte en witte eieren krijgt. (afhankelijk van de bloedlijn
van de ouders). De zwarte eieren worden wildkleur dieren en de witte eieren
worden goudkleurige axolotls of albino’s.
Van januari tot en met mei telden we 13 legsels van ongeveer 200 eieren.
In september kregen we weer een legsel, maar daarvan was het grootste
gedeelte onbevrucht. In oktober kwam weer een volledig bevrucht legsel dat
goede, stevige larven gaf. De larven uit de eerste legsels waren moeilijk op
te kweken. Naarmate de dieren echter ouder worden krijg je stevigere larven
die makkelijker op te kweken zijn.
De legsels van januari en februari van het volgende jaar (vier in totaal)
waren allen weer geheel bevrucht. Bij gebrek aan waterpest gebruiken we
bamboetakken om de eieren te laten afzetten. Zo'n legsel verdelen we over
6 bakjes van 24x18x6 cm. We doen er ook nog wat zuurstofplanten bij.
We vulden een afwasbakje met water uit het aquarium en deden er veel
waterpest met de eieren in. Verder voegden wij een heel klein we een beetje
watervlooien toe om het water levend te houden en de rottende plantenresten op te ruimen. De watervlooien kregen zelfs jongen die graag door de
uitkomende larven worden gegeten.
Na 16 dagen kwamen de eitjes uit (bij 18°C). De eit jes zijn bijna altijd bevrucht en er komt ongeveer 90% uit. De luchtbelletjes (na 2 dagen) geven
aan dat de eitjes bevrucht zijn. Belangrijk is dat na het uitkomen de larven
nog een vijftal dagen in de uitkombak blijven. Je hoeft dan niet te voeren.
Daarna deden wij bij 18 graden 50 dieren in een plastic kistje van
60x30x20cm. We gebruiken kraanwater, aangemaakt met Amquel, om het
water geschikt voor de dieren te maken. Verder doen we er een emmer
slootwater bij om het water te enten met allerlei micro-organismen.
Wij beluchtten het water met een luchtpompje. Bijna elke dag verversten we
1/3 van het water en stofzuigden de bodem met een luchtslang af.
Een groot probleem is dat er in januari geen watervlooien zijn. Er werd dus
gevoerd met tubifex (heel weinig en de allerkleinsten!). Regelmatig haalden
wij er dode larven uit.
Danio Rerio Delft
156
oktober 2011
Op deze manier brachten we ongeveer 1/4 van de larven groot tot het
moment dat ze muggenlarven aten. Daarna (na 6 weken) zetten we de dieren
over in een goed draaiend aquarium met pomp. We waren niet tevreden over
de resultaten: te langzame groei en veel achterblijvers en dode larven.
We besloten vervuiling tegen te gaan door tussen 10 en 15 graden te gaan
werken. Verder probeerden we de net uitgekomen larven te voeren met
bevroren cyclops, artemia, gedroogde muggenlarven en gedroogde
watervlooien.
Bij het voeren van al dit niet levend voer kregen we teveel vervuiling, dus
bespaar je de moeite en het geld. We besloten weer eens naar de watervlooien vangplaats te gaan. We vingen veel kleine cyclops. Dit werd door de
larven ongelooflijk goed gegeten. De dieren groeiden dubbel zo snel en we
hadden bijna geen uitval meer. Cyclops kun je in de winter ook vangen en is
dus het beste alternatief voor watervlooien. We deden ook niets meer op de
bodem van de kistjes wat het verschonen vergemakkelijkte.
Na een tijdje gingen we over op watervlooien. Het is dan beslist noodzakelijk om elke
dag het vuil af te hevelen, anders gaan de
dieren door vervuiling dood!!
Zolang je maar goed voert, krijg je geen
kannibalisme. We hielden de dieren met 25
stuks in een kistje tot ze 6cm zijn en
sorteerden ze regelmatig op grootte.
Daarna kunnen ze gewoon in een aquarium. Na 3 maanden zijn de dieren 6
tot 8 cm.
Tijdens de opfok met watervlooien kregen enkele dieren rode stippen. De
watervlooien gingen parasiteren op de huid van de dieren. In zo'n geval zet je
de dieren in kraanwater met een mespuntje zout en stapt zodra ze opgeknapt
zijn over op ander voer. Daarna begin je bevroren muggenlarven en wormen
te voeren. Let op: als de dieren 4-6cm zijn lijken ze al groter voer aan te
kunnen, maar dat is niet zo!!. Levende rode muggenlarven vraten zich zelfs
door de buik heen. Zelfs kleine regenwormen pakken ze niet.
Blijf dus watervlooien voeren tot ze 6 cm zijn. Voer je levende rode muggenlarven, spoel deze dan eerst. We hebben een aantal keren hele kistjes dood
gehad na het voeren van rode muggenlarven!! Doe niet teveel dieren bij
elkaar anders bijten ze elkaars pootjes af, die overigens weer aangroeien.
Danio Rerio Delft
157
oktober 2011
DE DRIE KLEURVORMEN OP EEN RIJ
Larven van oudere dieren zijn makkelijker op te kweken. In het 2e kweekjaar
deden we 30 larven in een klein bakje van 24x18cmx6cm in kraanwater. We
voerden watervlooien door een theezeefje. Om de 2 dagen wordt het bakje
geheel verschoond. Naarmate de dieren groter worden, krijgen ze een groter
onderkomen. Oorzaken van sterfte van de larven kunnen zijn: teveel cyclops
tussen de watervlooien (watervlooien dus uitzeven), ontwikkeling van hydra's
(zoetwaterpoliepen), te weinig verschonen of te weinig voedsel.
In deze eieren zijn de jongen reeds zichtbaar.
Let erop, dat je de ouderdieren goed voert voordat je ze laat Voortplanten.
Het komt vaak voor dat de dieren na enkele legsels zo verzwakt raken, dat ze
sterven. 1 worm per dier per dag is een goede leidraad.
Danio Rerio Delft
158
oktober 2011
Tien smoezen om niet aan de huiskeuring
mee te doen!!!
1. Ik heb nog nooit mee gedaan en ben bang dak ik afga.
(onzin je leert er juist veel van)
2. Mijn aquarium is niet mooi genoeg.
(Dat beslist de keurmeester)
3. Ik heb last van algen.
(de keurmeester heeft er vast een goed advies voor)
4. Mijn aquarium is pas ingericht.
(dus een goed moment om iets op aanrade van de keurmeester wat
aan te veranderen)
5. Mijn vissen zijn niet allemaal volgroeid.
(de gezondheid is veel belangrijker)
6. Volgend jaar doe ik mee, ik moet de techniek nog verbeteren
(als de inhoud maar goed is)
7. Die keurmeester komt er bij mij niet in, hij gaf mij eerder te weinig punten.
(Tja je kunt natuurlijk een goed advies als kritiek zien)
8. Ik heb geen aquarium.
(Snel één aanschaffen)
9. Op de keuringsdatum moet ik met mijn vrouw winkelen gaan.
(Kan ook na de keuring en neem dan ook wat visjes mee)
10. Ik wil anderen ook eens de kans geven om kampioen(e) te worden .
(sportief, maar laat dan wel zien hoe je kampioen wordt)
Al deze tien redenen zien wij als bestuur, geen reden om niet mee te doen
oké, punt 8, dat is in ieder geval een goede reden.
U kunt zich nu nog opgeven voor de huiskeuring bij een van de
bestuursleden.
Oproep Voorbereiding Huiskeuring
Op 6 November zal de keurmeester Bram Rozier de verenigingskeuring
komen verrichten. Als het aquarium nu gevuld is met water, planten en
vissen, het filter draait, en de verlichting regelmatig brandt, dan zijn er
absoluut mogelijkheden om het er bij de keuring heel fatsoenlijk uit te laten
zien. Staat het aquarium er nu al heel fatsoenlijk bij, dan moet het vreemd
lopen als het er met eventuele adviezen slechter van wordt.
Danio Rerio Delft
159
oktober 2011
Rood licht maakt vissen sexy
Er blijken vissen te bestaan die een rode gloed uitstralen. De ontdekking is
een verrassing voor marine biologen. De stralende foto's van de vissen
staan deze week in het wetenschappelijke tijdschrift BMC Ecology.
Rood licht dringt in water niet dieper door dan tien meter. Toch zagen duikers
op grotere diepte vaak rood licht. Nu is gebleken dat de vissen zelf het licht
uitstralen. Ook dit licht komt niet ver. Daarom nemen de biologen aan dat het
dient voor communicatie op korte afstand.
De gloed maakt de vis aantrekkelijker en duidelijker zichtbaar. De beelden
zijn gemaakt in de Rode Zee en in het Australische Great Barrière Reef.
Diepzeeduikers van de Universiteit van Tübinger gebruikten speciale
camera's met filters die alleen het rode licht doorlaten. Het blijkt dat ruim
dertig vissoorten rood opgloeien.
Kopij gevraagd voor uw eigen maandblad
Om artikeltjes te schrijven voor het maandblad hoef je geen computer, geen
printer of een heleboel boeken te hebben. Alleen een potlood of ballpoint en
een stuk papier (en wie heeft dat niet?) Schrijf uw persoonlijke ervaringen en
belevenissen op over onze levendige hobby, want juist van uw ervaring (dit
kunnen succesvolle, maar ook minder leuke ervaringen zijn) kunnen we allemaal iets opsteken. DOEN!
INHOUD
Uitnodiging 1:
Uitnodiging 2:
Terugblik verenigingsavond 20-09-11 Theo Verheij: Japanse bakken
143
Wat zetten we vooraan in het aquarium?
147
AMBYSTOMA MEXICANUM
153
Tien smoezen om niet aan de huiskeuring mee te doen!!!
158
Rood licht maakt vissen sexy
159
Bestuur;
160
Danio Rerio Delft
160
oktober 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
November 2011 - nr. 9
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: dinsdag 15 november 2011
Presentatie: Het Corydoras-verhaal
Door: Frans Maas
Onder de bodembewoners van het tropisch gezelschapsaquarium en ook
van de Zuid-Amerikaanse speciaal aquaria zijn de soorten van het geslacht
Corydoras, Brochis en Aspidoras zeer populair. Er is een grote variatie in
grootte, kleurstelling en streep- en kleurpatronen.
Sommige soorten verrassen de liefhebber met spontane voortplanting in het
aquarium, of verontrusten de plantenliefhebber met graafgedrag dat de
nodige stofwolken doet opwaaien.
Algemene verzorging, voeding, gedrag en andere wetenswaardigheden
komen in deze lezing geïllustreerd met eigen beeldmateriaal aan bod.
Uitnodiging 2: Praatavond, dinsdag 6 december
Danio Rerio Delft
162
november 2011
JAARPROGRAMMA 2011
15
6
20
3
17
7
21
6
20
3
17
1
15
November
December
December
Januari
Januari
Februari
Februari
Maart
Maart
April
April
Mei
Mei
Verenigingsavond; Frans Maas, Het Corydoras-verhaal
Praatavond;
Verenigingsavond; Bram Rozier, Uitslag verenigingskeuring
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
EVENEMENTEN / TIPS
20 November Jaarmarkt
Aquariumvereniging Boxtel
Danio Rerio Delft
163
november 2011
Wim Tomey: een andere kijk op aquariumplanten
Foto’s: Wim Tomey
Vanavond liet Wim Tomey ons op een heel andere manier naar
onze bekende aquariumplanten kijken. In de loop der jaren heeft hij in de
tropen een schat aan foto’s gemaakt van allerlei waterplanten in zeer diverse
omstandigheden. Daarnaast heeft hij ook heel veel plantenkwekerijen
bezocht, waar hij ook weer de nodige foto’s maakte van de planten in
diverse stadia. Dit gecombineerd met de opnamen van planten in aquaria,
waar ze er voor ons zeer herkenbaar uitzien, gaf een heel compleet overzicht.
Zo kwam er een keur aan planten voorbij, die we niet alleen als aquariumplant konden bewonderen, maar waarvan ook de hele ontwikkeling, zowel
onder - als boven water te zien was. De opnamen van de bloei en zaadvorming gaven dit een extra dimensie. Dit was overigens op een fantastische
manier in beeld gebracht, waardoor we de kleinste bloempjes en daarvan
zelfs de stampertjes en meeldraden met de stuifmeelkorrels in super macro
konden bewonderen.
Door voortschrijdende technieken is het tegenwoordig mogelijk planten te
houden, waarvan dit vroeger niet goed mogelijk was, of die hoogstens een
kwijnend bestaan leidden. Door de mogelijkheden die zijn ontstaan om door
middel van Kalium, Fosfor en Nitraat te bemesten, kunnen deze planten nu
ook tot volle wasdom komen.
Kwekerijen hebben in hun kassen veel licht. Ook kan er goed
worden doorgelucht. De planten staan op tabletten met worteldoek in een
klein laagje aarde. Alles is geautomatiseerd, zoals bemesting en beneveling.
Zijn de waarden te laag, dan wordt er automatisch toegevoegd.
Komt de luchtvochtigheid beneden een bepaalde drempel, dan wordt er gelijk geneveld, waardoor alles in de mist staat. Dit gaat dus niet op bepaalde
tijden, maar naar behoefte, waardoor je als fotograaf soms wel verrast
wordt. De tabletten kunnen daarnaast naar behoefte ook verwarmd of
gekoeld worden.
Van de planten, die besproken werden heb ik wel aantekeningen gemaakt,
maar het voert te ver om dat hier allemaal te herhalen. Mijn verslag kan
trouwens het getoonde beeld niet evenaren. Als u er niet bij was:
een gemiste kans!
Danio Rerio Delft
164
november 2011
Van een paar soorten, zal ik toch wat trachten over te brengen. Zo zagen we
van Alternanthera reineckii een rode kruipende vorm. We zien dat de
bladeren boven water vleziger worden. De cellen worden korter en de
epidermis wordt dikker en minder buigbaar. De stelen krijgen haartjes.
Na deze aanpassingen komt de plant ook in bloei.
Alternanthera reineckii
Bacopa vormt een heel uitgebreide familie met zeer veel soorten. We zien
B. caroliniana met blauwe bloemen. Het onderwaterbeeld is totaal anders
dan boven water. B. crenata, met licht gekarteld blad, bloeit echter weer wit.
B. lanigera heeft gele nerven en het blad is boven water wollig. B. monnieri
heeft een kleiner blad, terwijl B. myriophylloides op Myriophyllum lijkt.
Deze plant bloeit wit, maar soms ook lichtblauw en is mogelijk ook goed
geschikt voor het paludarium.
We zagen ook meerdere Cryptocorynesoorten, bloeiend met fraaie vlaggen.
Een groot probleem bij het kweken van waterplanten vormen de luizen, die
er in heel veel soorten zijn. Wolluis wordt bestreden met de wolluisparasiet.
Deze laatste lijkt bij oppervlakkige beschouwing sprekend op de wolluis.
Deze parasieten kosten echter € 2,50 per stuk!
Danio Rerio Delft
165
november 2011
Bacopa lanigera
Er worden dan zo’n 100 stuks
losgelaten in de kas, die zich
hier gelukkig ook vermeerderen. Zo komen de wolluizen
toch aan hun eind.
Nog heel veel andere planten
werden besproken en we
konden genieten van de diversiteit die al deze planten ons
bieden en die er toe bijdragen
om een mooi aquarium in te
richten.
Met een zekere dosis creativiteit zijn de decoratieve effecten
die met planten bereikt kunnen
worden, tegenwoordig vrijwel
onbeperkt!
Wim, we hebben er van
genoten!
Bacopa myriophylloides
Danio Rerio Delft
166
november 2011
DE STIPPELRENHAGEDIS
De stippelrenhagedis (Cnemidophorus lemniscatus) behoort tot de familie
van de Teju hagedissen (Teiidae) en komt uitsluitend voor in de Nieuwe
Wereld en dan vooral in Midden-Amerika, noordelijk Zuid- Amerika en op de
Nederlandse Antillen (Aruba, Bonaire en Curaçao). Op Curaçao is ze
het meest voorkomende reptiel. Men vindt haar niet alleen in het droge
woudland en in de heuvelachtige gebieden van het Mount- Christoffel
reservaat maar ook in de dorpen van de eerder genoemde eilanden en zelfs
tot in de tuinen en de parken van Willemstad.
Hun normale voeding bestaat uit allerhande insecten. Vermits het een echte
cultuurvolger is, hebben ze zich aangepast aan nieuwe voedselbronnen. Op
Curaçao komt men ze dan ook vaak tegen in de omgeving van hotels. Ze
eten er niet alleen de hen door geamuseerde hotelgasten toebedeelde
broodkruimels, maar ook gezouten fritten, gebakken spek, met olie en azijn
bereide tomaten en druiven uit de fruitcocktail. Hun dorst lessen ze aan
de plasjes die ontstaan rond het nochtans zeer sterk gechloreerd zwembad.
Deze aanpassing aan menselijk voedsel schijnt voor deze soort niet
ongewoon te zijn, want reeds in 1987 berichtte Lachner dat de stippelrenhagedissen op Bonaire zich tegoed deden aan picknickrestjes zoals
bananenschillen en achtergelaten klokhuizen van peren. Op Curaçao heeft
deze hagedis zich niet alleen volledig aangepast aan het stadsleven, maar
ook aan het voedsel van de stedelingen.
Danio Rerio Delft
167
november 2011
Hun naam "renhagedis" is terecht gekozen want ze kunnen er bliksemsnel
vandoor gaan, plotseling halt houden om hun achtervolger te bespieden
om dan plots in een andere richting weg te rennen. Als ze halt houden kan
men ze ter plaatse zien trappelen net alsof ze het impuls van zich voort te
bewegen niet kunnen onderdrukken. Men heeft al enkele keren kunnen
bemerken dat ze rechtop op hun achterpoten voort rennen waarbij de staart
zijdelings teruggeslagen is.
De Cnemidophorus lemniscatus is een mooie verschijning. Het lichaam is
hagedisachtig en de kop is langwerpig. Van aan de kop tot aan de staart
loopt een lichtbruine band die aan weerskanten afgezoomd wordt met een
laterale donkerbruine bies die van de hals tot net voorbij de achterpoten
loopt. De flanken op hun beurt zijn roodbruin en versierd met witte stippen.
De zijkanten van de kop zijn blauw en ook op de voor- en achterpoten zit er
een veegje blauw, net als op de linker- en rechterzijde van de rolronde
staart. De onderzijde van het lichaam is grijs- tot blauwachtig.
In gevangenschap moet men deze 30 centimeter metende hagedis houden
in een ruim verwarmd terrarium van het half woestijn type. De bodem
bestaat uit een laag gewassen zand van ongeveer 10 tot 15 cm. Als beplanting gebruiken we grasachtige die in bloempotten gepoot worden. De potten
worden gecamoufleerd door grote stenen. Een drinkbakje mag niet
ontbreken.
Het terrarium wordt bovenaan verlicht en verwarmd door een spot; als
bodemverwarming gebruiken we een elektrisch verwarmingselement dat
onder het zand komt te liggen. Het terrarium mag gerust een beetje zonlicht
krijgen. Door de dag loopt de temperatuur op tot 30 graden Celsius,
's nachts koelt het terrarium af tot 23 graden Celsius. 's Zomers kan de
stippelrenhagedis in een goed geventileerd terrarium (gaasterrarium) zelfs
buiten worden gehouden.
In de paartijd probeert het mannetje zich schrijlings over een wijfje te
slingeren. Hij wrijft zijn flanken tegen haar rug en bijt zich vast in haar nek.
In de voorzomer legt het wijfje 4 tot 6 eieren die ongeveer 2cm lang zijn.
De jongen komen na acht tot tien weken uit zonder enige ouderlijke
zorg. Voor de gelukkige bezitters van een halfwoestijn terrarium is deze
ren-hagedis zeker een fraaie aanwinst. Ze kan met even grote andere
soorten worden samengehouden, mits het terrarium voldoende ruim is.
Door: Karel Fondu
Voor u gelezen Ciliata Nieuws
Danio Rerio Delft
168
november 2011
Cladophora aegagropila - Mosballen of mosbollen
Paluzee Zoetermeer
De laatste tijd zie je overal mosballen in de aquariumwinkels. Omdat ik deze
al een aantal jaren heb, krijg ik hier geregeld vragen over van andere aquarianen. Daarom lijkt het me zinnig om mijn ervaringen met deze aanwinst voor
het aquarium te delen.
De Latijnse naam voor mosbal of mosbol is Cladophora aegagropila. Een
mosbal is eigenlijk geen mos, het is een sieralg. Het ontstaat door alg dat
aan bijvoorbeeld een steentje of zo blijft hangen, en al maar meer alg verzamelt. Het dankt zijn balvorm aan het heen en weer rollen op de bodem van
een meer.
Een mosbal is als een spons. Je knijpt er eenvoudig al het water uit. Het is
goed om ze af en toe in een bakje aquariumwater flink uit te knijpen/spoelen.
Daar knappen ze echt van op. Als ze wat wittig uitslaan of er flinke alg
aangroeit, knip ik ze kort. Dit doe ik voornamelijk onderwater omdat hij
bovenwater gelijk zijn vorm verliest.
Een mosbal wordt niet snel groter. Eén millimeter groei in de drie maanden
is bij mij het gemiddelde. Sommigen zeggen dat je ze af een toe een week in
koud water moet laten staan. Dat ze daar reuze van opknappen. Ik heb dit
zelf nog niet nodig gehad. Maar het is een goede tip. Ik knip mosballen door,
in plakken, in de helft, in kwarten. Je kan er ook met je vinger een gat in
wringen en hem zo helemaal openvouwen als een matje. Met visdraad bind
ik er soms kleinere ballen van. Dan goed ronddraaien in je handen alsof je
gehaktballen maakt om ze mooi in vorm te krijgen. Als de mosballen even uit
het water geweest zijn, is het soms lastig ze te laten zinken. Dan is het zaak
ze onderwater goed uit te knijpen.
Danio Rerio Delft
169
november 2011
Soms is dit een paar keer nodig om ze op de plaats te houden. Soms
verzamelen de mosballen lucht waardoor ze zichzelf als het ware droog
trekken en opstijgen. Ik heb eens gelezen dat ze dit doen in 'de hoop' via de
stroming op een beter plekje terecht te komen. Ik weet niet of dit werkelijk zo
is. Wel stijgen bij mij voornamelijk de mosballen in de donkere hoekjes op. Ik
trek me er niets van aan, ik leg ze gewoon weer terug waar ik ze wil hebben.
Ik vermoed dat de losse haartjes van geknipte mosballen, elders in het
aquarium soms van die nestjes draadalg vormen of op randjes zo'n mooi
matje sieralg vormen. Ik zie dit namelijk altijd extra gebeuren na zo'n knipbeurt. Wat een mosbal zo prachtig maakt is zijn opvallende afwijkende vorm.
Deze brengt rust, of markering in de inrichting van een aquarium. Maar het
allermooist vind ik toch wel zijn rijke fluwelige diepgroene kleur.
Avonturen in de bak
Dat was wel even schrikken, toen ik van vakantie thuis kwam. De hele bak
zat onder de draadalg. Voordat ik wegging, had ik ervoor gezorgd, dat de
planten uitgedund waren, dat ze niet te hoog waren, ruiten schoongemaakt
en de voederautomaat ingesteld enz. In mijn idee kon er dus niets misgaan.
Nou ja, de planten zouden wel gegroeid zijn en de voorruit zou wel
wat bealgd zijn, maar ik had niet gerekend op een zo grote explosie van
draadalg.
De voederautomaat had zijn werk prima gedaan, dat kon ik zien aan de
hoeveelheid voer die hij had gebruikt. Mijn buren kunnen een gup nog
niet van een haai onderscheiden, dus ik hoef hen niet te vragen om mijn
aquarium in de gaten te houden. Ik denk dan maar zo: als de vissen maar
op tijd hun droogje krijgen (natje is in dit verband niet noodzakelijk, dat
hebben ze genoeg), dan zien we wel weer als we thuiskomen.
Zoals u bekend is, is draadalg aardig te verwijderen met een oude tandenborstel, dus toen we de caravan en de auto hadden uitgeladen en alles weer
zo’n beetje op zijn plaats terug hadden gezet, zou ik aan het aquarium
beginnen, maar het was inmiddels etenstijd geworden en ik ging maar wat
bij de Chinees halen.
Nou ja, u begrijpt het al: ik had toen geen zin meer om die bak overhoop te
halen. Ik sprak met mijn vrouw af, dat ik dat de volgende morgen zou doen.
Eigenlijk zinde het me niet om nog een dag te wachten, maar ik had een lange reis achter de rug en je staat ervan versteld hoe veel er uit zo’n caravan
komt, dus dan toch maar tot morgen wachten.
Danio Rerio Delft
170
november 2011
De hele avond zat ik met een schuin oog naar de bak te kijken en hield
mezelf voor, dat het morgen best wel kon; die ene dag kon er ook nog wel
bij. Toen we naar bed gingen, kon ik de slaap moeilijk vatten. Die draadalg
zat me behoorlijk dwars. Eindelijk viel ik in slaap en u voelt het al aankomen:
ik droomde van niets anders dan draadalg.
De hele kamer en slaapkamer zaten vol en het groeide maar en groeide
maar. Ik raakte er zo langzamerhand in verstrikt. Ik kon me niet meer
bewegen en met een kreet schrok ik wakker. ‘Wat doe je nou?’ vroeg mijn
vrouw verschrikt. ‘Maak me los!’ schreeuwde ik. Gelukkig kwam ik snel bij
mijn positieven en vertelde mijn vrouw wat ik gedroomd had. ‘Je moet
morgenochtend maar gauw aan je bak beginnen’, zei ze. Ik keek op de klok
en het was al bij half zes. ‘Ik ga eruit’, zei ik vastberaden, ‘ik ga aan mijn bak
beginnen. Ik kan toch niet meer slapen’. ‘Nou, ik ga nog even verder hoor’,
zei mijn vrouw.
Beneden gekomen zette ik de tijdklokken op ‘aan’ en bij nader inzien viel de
draadalg best wel mee. Ik pakte de tandenborstel en toog aan het werk.
Nadat de draadalg verwijderd was, begon ik aan het fatsoeneren van de
planten. Inmiddels was mijn vrouw beneden gekomen, want het begon al
licht te worden buiten. ‘Nog even de voorruit schoonmaken’, zei ik, ‘dan ben
ik klaar’. Toen dat gebeurd was, zag ik, dat ik toch wel zo’n drie uur aan het
rommelen was geweest. Ik vind dat rommelen in je bak eigenlijk wel leuk.
Nou ja, logisch natuurlijk, anders begin je niet aan een aquarium!
Ik wilde toch wel graag verschoond blijven van een toename van draadalg,
dus belde ik mijn broer maar eens op, die ook een verwoed aquariaan is.
Hij vertelde, dat hij deze ‘plaag’ ook wel eens gehad had en was toen over
turf gaan filteren en had een aantal malen het water ververst. Dit had bij hem
voortreffelijk geholpen.
Ik ben daar toen ook maar toe overgegaan en na een aantal weken was ik
inderdaad aardig van die alg af. Ik moet het wel in de gaten houden en
zodra ik maar denk, dat ik wat zie, meteen met de tandenborstel in de bak.
Hoe zal het zijn als ik weer eens van vakantie terugkom? We wachten maar
af. Ik heb me voorgenomen om daar niet meer over in te zitten, want na een
paar uur werk heb je toch weer een prachtige onderwatertuin, waar je elke
keer weer van geniet.
Uit: Aquarius Leeuwarden.
Danio Rerio Delft
171
Goed aquariumhouden = observeren
november 2011
Jan de Wit
Als regelmatige bezoeker van de contactavonden van onze vereniging en
het bijhouden van een schrift waarin markante opmerkingen van sprekers
genoteerd worden, kan dit een bron van informatie zijn waarop men in een
later stadium nog eens terug kan komen.
Onderstaand opstel is mede gebaseerd op een aantal uitspraken van sprekers die we in het verleden aangehoord hebben, aangevuld met eigen
opmerkingen en bedenksels.
Observeren van ons aquarium geeft ons een grote mate van informatie over
het reilen en zeilen van ons aquarium, alleen moeten we die signalen wel
oppakken en er iets mee doen.
Want wat vertellen ons nu onze planten en vissen in ons aquarium?
Laten we eerst eens even bij de planten gaan kijken, uiteraard zullen we ook
de nodige open deuren intrappen maar herhaling heeft dikwijls toch wel
eens zijn nut.
Planten hebben de mogelijkheid om zich aan te passen aan de aangeboden verlichting. Zij doen dit door middel van kleurcellen die zich in de
bladeren van de planten bevinden. Dat is ook de reden dat een soort plant
er in het ene aquarium anders uitziet dan in het andere aquarium De kleur
en de intensiteit van de verlichting zijn hier debet aan. Zo kunnen grote
internodiën, dat zijn de afstanden tussen twee bladkransen van de plant, ons
vertellen dat de plant of een matige verlichting krijgt of een verlichting met
een verkeerde kleurbalans. Want de kleuren van het rode spectrum van het
witte licht zorgen voor een celstrekkende werking van de plantencellen,
terwijl licht uit het blauwe spectrum juist het tegenovergestelde veroorzaakt.
We kunnen dit dus, indien nodig, op een simpele manier corrigeren. Ook een
verkleuring van het blad vertelt ons dat niet alleen het vorenstaande mogelijk
is maar ook of de plant of te veel of niet de juiste kleur verlichting krijgt.
Het geel worden van de koppen van een plant vertelt ons daar en tegen
weer dat zijn milieu niet optimaal is en er een hiaat is in de voedselketen.
In dit specifieke geval in de mate waarin het sporenelement ijzer niet of in
onvoldoende mate in het water aanwezig is. IJzer is namelijk nodig voor
de vorming van bladgroenkorrels, is er te weinig ijzer als sporenelement
in het water aanwezig dan zullen de koppen van de groene planten een
geelkeuring te zien geven. De remedies liggen hier voor de hand. Bij te
weinig licht meer licht geven. Bij verkleuren van de bladeren behoeven we
eigenlijk niet in te grijpen want hier regelt de plant het zelf wel.
Danio Rerio Delft
172
november 2011
Bij het geel worden van de koppen van de plant, dus een gebrek aan ijzer,
we noemen dit verschijnsel ook wel ijzerchlorose, is bijmesten met een
ijzermeststof geboden.
Bemesting met CO2 wordt in veel aquaria toegepast. In de handel wordt
regelapparatuur aangeboden voor dosering van CO2 in het aquarium. Dit
regelen gebeurt met een meting van de pH, loopt de pH op, dus wordt met
milieu meer basis, dan wordt er CO2 in het aquarium gepompt om de pH op
een beter, lager, niveau te brengen. De vraag die nu echter opdoemt: Is dit
wel een juiste methode om een stabiele pH te realiseren in het aquarium?
In de lectuur kunnen we lezen dat CO2 een tweevoudige werking kan veroorzaken. In de eerste plaats levert CO2 een koolstof plantenvoeding voor de
planten en CO2 dient om de pH te regelen. Dit laatste is een oneigenlijk
gebruik van CO2 en kan zelfs tot problemen leiden.
We weten dat CO2 een plantenvoeding is. Als nu in een onbelicht, of
summier verlicht, aquarium CO2 toevoegen heeft dit voor de planten geen
enkele nut, ja het kan zelfs voor de vissen slecht zijn als het CO2 gehalte
van het water te hoog oploopt. CO2 toevoegen heeft als plantenvoeding zin
als er ook een adequate verlichting gehanteerd wordt, zodat alle CO2, die
gedoseerd wordt, nuttig besteed kan worden aan de groei van de planten.
Meer CO2 doseren dan de planten kunnen gebruiken heeft totaal geen zin
en is verspilling van energie. Het teveel aan CO2 zal het water verlaten en
geen nut meer hebben, althans niet voor de planten in het aquarium. De pH
regelen door middel van CO2 is geen goede manier om tot een beter milieu
te komen.
Bij veel CO2 dosering in het aquarium dienen we ook te zorgen voor een
hoge en langdurige verlichting gedurende de gehele dag om te zorgen dat
de planten deze CO2 kunnen gebruiken voor hun groei. Geven we meer dan
nodig is, is dat verspilling. Maar afgezien van CO2 hebben planten voor hun
groei nog wel iets meer nodig dan CO2.
Voor een goede plantengroei is het wel nodig dat alle ingrediënten voor een
goede groei aanwezig zijn, zoals: naast CO2, licht, nitraten, fosfaten,
sporenelementen, enz. Als een van deze voedingsstoffen in onvoldoende
mate aanwezig is maar alle andere zijn meer dan nodig aanwezig dan zal
die stof die als minimum aanwezig is de groei van de planten bepalen. Deze
Wet van het Minimum (Wet van Von Liebig) geldt voor alle planten of het nu
waterplanten, moerasplanten of tuinplanten zijn.
We gaan eens overstappen naar de vissen.
Danio Rerio Delft
173
november 2011
In de kop hebben we gesteld: Goed aquariumhouden = observeren.
We houden nu eenmaal tropische vissen omdat ze zo kleurrijk zijn maar de
kleuren van de vissen zijn er niet om onze ogen te strelen maar hebben een
functie. Veel vissen uit Zuid-Amerika van de soorten Hyphesso-brycon en
Hemigrammus hebben op hun lichaam een iriserende kleur. Denk aan de
Kardinaal tetra, de Neon Tetra, het Lichtvisje, de karbonkelzalm, enz. Dit is natuurlijk niet voor niets of om onze ogen te strelen. Nee deze iriserende
kleuren hebben een functie.
Allereerst geeft dit aan dat deze vissen uit een milieu komen dat donker is, dat
zij voorkomen in wateren die overschaduwd worden door bomen en struiken.
Wij moeten daar rekening mee houden in ons aquarium en dit voorzien van
donkere plaatsen waar deze vissen zich prettig voelen. Maar de kleuren van
de vissen zijn er niet allen voor de sier, zij vertellen verhalen aan medebewoners, b.v. bij de balts of zij waarschuwen voor gevaar of geven signalen bij de
voortplanting. Lezenswaardig in deze is het boek van Prof. Dr. A. Stolk, Van
vis tot vis, communicatie in de vissenwereld.
Houders van een zeewateraquarium en houders van speciaalaquarium zijn
specialisten. Water voor het zeewateraquarium wordt gemaakt, water voor het
speciaalaquarium wordt ook gemaakt, waarom maken we ook niet het water
voor het gezelschapsaquarium? Een interessante of wel een irriterende vraag.
Vissen uit een zeewateraquarium en een speciaalaquarium zijn goed af, zij
worden op hun wenken bediend met een milieu wat bij de betreffende soorten
hoort. De vissen in een gezelschapsaquarium moeten het maar doen met ons
leidingwater, of dit nu goed is of niet.
Nu is bekend dat veel aquarianen ook voor het gezelschapsaquarium het
water niet direct uit de kraan halen maar dit mengen met goed regenwater.
Zij zijn op de goede weg en proberen hun vissen dat te geven wat zij van
nature nodig hebben. Echter kennis van de waterwaarden van de biotopen
van onze vissen is in deze natuurlijk wel nodig maar gelukkig is er veel
lectuur voorhanden waaruit we deze kennis kunnen putten.
Maar onze vissen vertellen ons meer.
Elke soort heeft zijn speciale manier van, laat ik het ‘acteren’ noemen. Door
observatie kunnen we, per soort, te weten komen hoe de vissen zich in het
aquarium gedragen. Dit gedrag is goed te observeren bij het voeren van de
vissen maar ook in de rustige avonduren is het goed om de vissen in het
aquarium te bekijken en hun gedrag op te nemen. Afwijkingen hierop moeten
ons dan een signaal geven dat er iets aan de hand is.
Danio Rerio Delft
174
november 2011
Laat ik een voorbeeld geven.
Chilodus punctatus (= Kopstaander) is een vis die regelmatig in de hoek van
het aquarium met de kop naar beneden staat. Een normaal gedrag van deze
vis. Toont nu een Paracheirodon axelrodi (= Kardinaaltetra) dan moet dit ons
een signaal geven dat hier iets aan de hand is want dit is voor deze soort geen
normaal gedrag terwijl dit bij de Chilodus punctatus wel normaal gedrag is.
Observeren van planten en vissen en toch zeker het ‘acteren’ van de diverse
vissensoorten onderkennen geeft ons signalen waar we in de meeste gevallen wat mee kunnen doen en zal resulteren in goed aquarium houden.
Kongozalm
Phenacogrammus interruptus ( Boulenger , 1899 )
Systematiek
Klasse
Infraklasse
Superorde
Orde
Onderorde
Familie
Onderfamilie
Geslacht
: Osteichthyes
: Teteostei
: Ostariophysi
: Cypriniformes
: Characoidei
: Alestidae
: Alestinae
: Phenacogrammus
Gegevens uit MERGUS Aquarien Atlas
Eerste beschrijving Micralestes interruptus , Boulenger , 1899
Andere synoniemen zijn ;
Hemigrammalestes interruptus , Pellegrin , 1926
Danio Rerio Delft
175
november 2011
Beschrijving en geslachtsonderscheid
De Kongo-zalm is , voor het aquarium , een vrij grote zalm . Zij het sporadisch,
kunnen mannen tot 15 cm. Lang worden en vrouwen tot 10 cm. Het is echter
uiterst zelden, dat ze deze afmetingen halen, maar mannen van 10 cm. Lengte zijn vrij normaal. De vrouwen blijven enkele cm. kleiner.
Het lichaam is zijdelings tamelijk sterk samen gedrukt. De schubben zijn vrij
groot. De ogen zijn eveneens groot en de iris fonkelend. De kleur beschrijving
is zeer moeilijk, omdat het fonkelend kleurpatroon niet veroorzaakt wordt door
pigmentcellen, maar door lichtbreking op de schubben en dus veranderlijk is
naar gelang de invalshoek van het licht.
Als algemeen kleurenbeeld is de grondkleur zilverachtig tot metaalblauw.
De rug is donkergroen, vlak hieronder loopt een staalblauwe band van kop
tot staart. Hieronder, vlak boven de onvolledige zijdestreep, ligt de meest
opvallende band, welke naar gelang het invallende licht , rood-bruin tot bruin
is. De buik is bleekgroen.
Naast deze flitsende kleuren beschikt de man over een uitzonderlijk mooi
vinnenstelsel. Bij volwassen mannetjes is de rugvin verlengd tot voorbij de
staartwortel. De middelste vinstralen van de staartvin zijn eveneens verlengd.
Deze verlenging kan zelfs groter zijn dan de staartvin zelf. De staartvin is
hierdoor in drie delen uitgerafeld.
Het vrouwtje mist deze verlengde vindelen aan rug- en staartvin en het
vrouwtje is tevens minder fel gekleurd. De rugvin is aan de basis geel en gaat
dan over in een blauwachtige kleur. Alle andere vinnen zijn blauwachtig van
kleur en zijn van een witte zoom voorzien.
Natuurlijke vindplaatsen
De Kongozalm komt in Zaire voor, dat is het vroegere Belgisch Kongo.
Het biotoop bestaat hoofdzakelijk uit langzaam stromende wateren,
omgeven door dichte begroeiing. Deze begroeiing bestaat hoofdzakelijk
uit woudvegetatie, welke als groenen linten de rivieren in bos en park
omzomen. Deze wateren hebben hierdoor donkere overschaduwde oevers,
terwijl het midden van de rivier aan hevig zonlicht blootgesteld is. De bodem
van deze wateren bestaan bijna geheel uit afgevallen bladeren.
Opvallend is, dat als je in een Cichlidenboek naar de vindplaats kijkt, je
(bijna) altijd de meetresultaten van de watertesten vindt. Helaas heb ik van
onze Kongozalm, in de mij beschikbare boeken, niets over de watersamenstelling kunnen vinden. De meeste schrijvers melden, voor het aquarium een
hardheid kleiner dan 6 graden DH en een pH van 6 tot 7. Temperatuur 20 tot
25 graden C.
Danio Rerio Delft
176
november 2011
Danio Rerio Delft
177
november 2011
Aquarium gegevens
Kongozalmen zijn uitstekend geschikte aquariumvissen. Wel zijn het flinke
zwemmers, waardoor we een minimale aquariumlengte van 125 cm. moeten
hebben, liefst nog groter. De keurwijzer schrijft 10 maal de lengte van de vis
voor. Tevens moeten we ze in een schooltje van minstens 8 stuks houden. De
keurwijzer zegt 12 stuks voor een scholenvis.
Omdat Kongozalm mannen veel kleurrijker zijn dan de vrouwen, wordt vaak
de fout gemaakt, om dan b.v. 7 mannen plus 1 vrouw te nemen. Deze ene
vrouw wordt dan constant door een man benaderd om te paren, waardoor het
vrouwtje dan geen tijd krijgt om paringsrijp te worden.
Reden voor het vrouwtje om constant tussen de planten weg te kruipen. Het
is daarom beter om evenveel vrouwen als mannen te nemen. De beplating
moet hoge en vooral dichte randbeplanting zijn, welke langs de zij- en achterkant van het aquarium loopt, van fijnbladerige planten zoals Myriophyllum,
Rotala, Ambulia en Ludwigia.
In deze dichte randbeplanting trekken de dieren zich graag van tijd tot tijd
terug. De grote open zwemruimte aan de voorruit beplanten we dan met lage
voorgrond beplanting. Kongozalmen houden hoofdzakelijk van levend voer,
b.v. vliegen, muggen, muggenlarven, wormen, watervlooien, mieren, sprinkhanen, enz. Bij het watervlooien scheppen, bleek er een larve van de geelgerande waterkever tussen te zitten van 3 cm. lengte, deze werd als eerste er
tussen uit gehaald en zeer gemakkelijk gegeten. Toch wil ik ze niet de titel
roofvis geven. Tevens eten ze graag enkele delen van planten. Zo heb ik
gezien, dat op de bodem gevallen zaden van Aponogeton crispus, welke net
ontkiemd waren, door de Kongozalmen kaal gevreten werden.
Ook Echinodorus horizontalis, welke onder water bloemen geeft, waarna
enkele jonge planten groeiden, door de Kongozalm uitgevreten werd. Ook
eten Kongozalmen kroost. Als de wateroppervlakte vol met kroost ligt, eten ze
er niet noemenswaardig van. Maar als U die oppervlakte zelf schoon houdt,
zullen de Kongozalmen de nieuwe jonge plantjes wel eten. Aan de worteltjes
van het kroost, wordt het plantje onder water getrokken, dan los gelaten en
heel snel hapt dan de Kongozalm in het drijfblad en eet het op.
De watersamenstelling is niet zo belangrijk, als het maar niet te hard en licht
zuur is. Eventueel filteren over turf en turfgranula. Temperatuur 23 tot 25 graden C. Als gezelschap in een streekaquarium kunnen we de Kongozalmen
gezelschap geven van andere Kongozalmen, zoals Alestes en Arnoldichthys.
Tevens komen in hetzelfde gebied diverse Killy’s voor van de geslachten
Aphyosemion, Aplocheilichthys (lichtoogjes), Epiplathys en Fundulus soorten.
Danio Rerio Delft
178
november 2011
Labyrinten voor, moeilijk verkrijgbaar en veel agressiever dan de Aziatische
soorten, geslacht Ctenopoma. Tot slot enkele cichliden zoals diverse soorten
Kersenbuiken. Andere karperzalmen zijn b.v. Distichodus (helaas zelden te
koop), Nannaetiops en Neolebias soorten. Als allerlaatste wil ik nog vermelden, enkele meervallen waarvan Synodontus de bekendste is, maar ook de
Afrikaanse glasmeerval, is het houden ruimschoots waard.
Kweek
Voor de kweek is het beter een stuk of 20 halfwas dieren te kopen en deze
door middel van goed en afwisselend te voeren en goed water , tot goede
kweekdieren op te fokken. Dan kan hieruit de keuze gemaakt worden voor de
kweek.
De vrouwtjes kunnen met wat extra fruitvliegjes tot kuitaanzet gebracht worden. Om te voorkomen dat er vroegtijdig eiafzetting plaats vindt, worden de
seksen een week tot 10 dagen gescheiden. In een ruime kweekbak b.v. 60 x
40 x 40 cm. doen we zacht water, hardheid kleiner dan 5 graden DH en een
pH van ongeveer 6. Temperatuur 24 tot 25 graden C.
Als afzetmateriaal kan men het beste turfvezel gebruiken en het water over
turf filteren. Als nu ons kweekvissen bestand b.v 2 mannen plus 3 vrouwen,
heel voorzichtig overgezet zijn, d.m.v. de druppel methode, zal meestal de
volgende dag de paring beginnen. Deze paring kan 2 tot 3 dagen duren.
Wordt er niet meer gepaard, om welke reden dan ook, halen we de kweekdieren uit deze kweekbak. Ook nu geldt, dat dit met de nodige zorg moet
gebeuren, want een snelle verandering van de pH kan dodelijk zijn.
Elk Kongozalm vrouwtje kan tot 500 eitjes van 2 mm. In doorsnede in deze
periode afzetten, welke direct naar de bodem zakken. Om het beschimmelen
van de eieren te voorkomen, blijven we over turf filteren.
Het eerste legsel beschimmelt bijna altijd. Ook het eerste legsel na een
rustperiode van bijvoorbeeld enkele maanden. Geef dus de moed niet op
maar probeer het nog een keer.
Afhankelijk van de temperatuur komen de eitjes na 5 tot 7 dagen uit en
na het verdwijnen van de dooierzak eten de jongen gelijk pas uitgekomen
pekelkreeftjes, daarna gezeefde watervlooien.
Het groot brengen is verder niet bijzonder moeilijk. Er is veel plezier te beleven
als je een eitje van 2 mm. Tot een volwassen vis van 10 cm. ziet groeien. Ik
wens U er veel plezier mee.
Aad Bouman.
Danio Rerio Delft
179
november 2011
Nannostomus beckfordi
De Nederlandse naam van dit visje is goudglans beckfordi.
Familie: Hemiodontidae. Herkomst: Guyana. Natuurlijk milieu: stilstaande en
langzaam stromende oerwoudkreken, maar ook langs de oevers van grotere
stromen, waar het ondiepe water overschaduwd is door dichte oeverbegroeiing en veel opgeloste humusstoffen bevat (zwart watertype). Vorm en kleurtekening: het lichaam is slank en spoelvormig. De snuit spits met een kleine
bek. Grondkleur lichtgeel, rug reebruin met een opvallende goudglans, buik
zilverachtig wit. Vanaf de snuit loopt door het oog een veelal diepzwarte
lengtestreep tot in de staartwortel. Deze zone wordt aan de bovenzijde
begrensd door een goudglanzende streep met daarboven weer een zone
van prachtig iriserend groen. Op het bovenste lichaamsdeel zijn de schubben donker omrand. Vinnen lichtgeel met oranje gloed. Aarsvin en onderste
staartvinlob steenrood. Vetvin ontbreekt. Grootte: maximaal 6½ cm.
Geslachtsonderscheid: vrouwtjes gedrongen en fletser van kleur. Doorgaans
goed te herkennen aan de hoekige aarsvin en tijdens de paartijd aan bij
doorvallend licht zichtbare eitjes in de eileider. Mannetjes zijn slanker en
hebben duidelijker sprekende kleuren. Aarsvin aan de onderzijde gerond.
Tijdens de paartijd kleurt het achterlichaam rood.
Verzorging: de Nannostomus beckfordi is geschikt voor grote en kleine
aquariums, mits gehouden in een schooltje van minimaal 12 exemplaren.
Een donkere bodem, turfhoudend water en een dichte fijnbladige beplanting
bevorderen het welzijn van deze visjes. Zij bevolken in hoofdzaak de bovenste en middelste waterlagen. Temperatuur 24-28oC. Ze eten klein levend
voedsel. Fruitvliegjes, mieren en hun eieren worden graag van het wateroppervlak gesnapt. Ter afwisseling wordt ook droogvoer genomen.
INHOUD
Uitnodiging 1:
Uitnodiging 2:
161
Wim Tomey: een andere kijk op aquariumplanten
163
De Stippelhagedis
166
Voor u gelezen; Cladophora aegagropila - Mosballen of mosbollen
168
Voor u gelezen; Avonturen in de bak
169
Goed aquariumhouden = observeren, door Jan de Wit
171
Kongozalm, door Aad Bouman
174
Nannostomus beckfordi
179
Bestuur
180
Danio Rerio Delft
180
november 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
Danio Rerio
Delft
N.B.A.T.
Redactie adres
De Kringloop 137
2614 WK Delft
DANIO RERIO DELFT
December 2011 - nr. 10
_____________________________________________________________
——————————————————————————————————
Uitnodiging 1: dinsdag 20 december 2011
Presentatie: Verenigingskeuring
Deze avond staat in het teken van de verenigingskeuring,
verleden jaar was er maar een deelnemer, dan ben je natuurlijk gelijk
de verenigingskampioen. Jos Koster heeft met zijn aquarium de
vereniging vertegenwoordigt op district en landelijk niveau.
Dat Jos zijn aquarium er altijd netjes bij staat is bekend, dus niet
verbaasd dat, dat ook tijdens die keuringen het niveau hoog was.
Jos heeft een verdienstelijke tweede plaats op het landelijk niveau
behaald.
Dit jaar gaan twee bestuursleden de strijd met Jos aan. Kan zijn
aquarium aanval pareren, u bent van harte welkom om deze strijd
te aanschouwen. Neem ook u partner eens mee naar deze laatste
verenigingsavond van 2011, ook oud leden zijn natuurlijk welkom.
Bent u ook benieuwd wie de vereniging gaat vertegenwoordigen in
het District Zuid-Holland Noord.
Uitnodiging 2: Praatavond, dinsdag 3 januari 2012
Ook u bent uitgenodigd voor de eerste praatavond in het nieuwe
jaar. Misschien met oliebollen maar zeker met de beste wensen
gaan we het drieënnegentigste jaar van de vereniging in.
Het bestuur heeft in ieder geval een goed voornemen, we streven
naar een hoger ledenaantal.
Danio Rerio Delft
182
december 2011
JAARPROGRAMMA 2011
20
3
17
28
29
4
5
7
21
6
December Verenigingsavond; Bram Rozier, Uitslag verenigingskeuring
Januari
Praatavond;
Januari
Verenigingsavond;
Januari
District Keuring Zuid Holland Noord door Stef Rensen,
Februari
District Keuring Zuid Holland Noord door Stef Rensen,
Februari
Februari
Maart
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
10 Maart
Uitslagavond Keuring District Zuid Holland Noord verzorgt
door AV De Rijswijkse
20
3
17
1
15
5
19
Verenigingsavond; Algemene leden vergadering 2012
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Praatavond;
Verenigingsavond;
Maart
April
April
Mei
Mei
Juni
Juni
EVENEMENTEN / TIPS
Danio Rerio Delft
183
december 2011
NSW – NBAT
2012
58e Natuurweek
in Landsrade
15 tot 22 juni
Beste natuurliefhebber,
Omdat aquarium- en terrariumliefhebbers meestal ook natuurliefhebbers zijn,
organiseert de Commissie Natuurweken van de Nederlandse Bond Aqua Terra al
jarenlang een natuurweek. We wandelen in het prachtige landschap van Zuid
Limburg en omgeving en verkennen daarbij de natuur. Hierbij komt iedere natuurliefhebber aan zijn- of haar trekken, of dit nu op vogel-, planten-, insecten- of
ander gebied is, of om alleen maar van de natuur te genieten. Onderweg of na
afloop van de wandeling is er altijd de mogelijkheid ervaringen met andere
liefhebbers uit te wisselen of te bespreken. Ook is er literatuur aanwezig om iets
uit te zoeken. Onze thuisbasis zal weer in Landsrade zijn, waar we verblijven in
een fraai, midden in de natuur gelegen vakantiecomplex, met veel ruimte en een
mooi uitzicht.
Programma
We zullen naast bekende, ook nieuwe gebieden
bezoeken. ’s Morgens om 9 uur vertrekken we en
we zullen meestal rond 5 uur weer thuis zijn. U kunt
rekenen op flinke, maar rustige wandeltochten van
ongeveer 15 km met voldoende tijd om te kijken, te
fotograferen en even
uit te rusten.
Bij sommige tochten
zal het ook mogelijk
zijn eerder af te
haken.
Hondskruid
Zaterdag 16 juni gaan we met de bus naar
Schin op Geul, waarvandaan we naar het Gerendal
lopen en een bezoek brengen aan de orchideeëntuin. Later door een fraaie holle weg: de Ingbergrub
en langs Gulpen, Euverem, Pesaken en Crapoel
weer naar Landsrade.
Voorbeeld van een ‘holle weg’ of grub
Danio Rerio Delft
184
december 2011
Zondag 17 juni gezamenlijk met eigen vervoer naar Eys voor een rondwandeling
met afwisselend landschap. Door het waterwingebied naar Wijlre. Dan via
Etenaken en Fromberg door de lange Elkenradergrub naar de Eyserbosschen en
Piepert, om weer bij Eys te komen.
De Eyserbeek
Maandag 18 juni brengt de bus ons naar de Kunderberg, bekend door de vele
Muggenorchissen die hier groeien.
We wandelen verder langs Ubachsberg, Vrouwenheide, Mingersberg, Overeys en
Wahlwiller weer naar Landsrade. We komen daarbij nog langs een kalkhelling,
waar we mogelijk ook orchideeën vinden en door een mooie grub waar weer veel
te ontdekken is.
Danio Rerio Delft
185
december 2011
Dinsdag 19 juni iets heel nieuws. Vandaag brengt de bus ons naar
Oost-Maarland, waarvandaan we een rondwandeling maken door de Maasvallei
onder Maastricht: de Eijsder beemden. Er komen heel veel vogelsoorten voor,
maar ook de vegetatie kent vele planten van de Rode-lijst. De bever bouwt er zijn
burchten en voor libellen en andere insecten is het er een paradijs.
De Eijsder beemden
Foto: Stichting het Limburgs Landschap, Gerrit Lenting
Danio Rerio Delft
186
december 2011
Woensdag 20 juni een buitenlandse
bustocht naar de Eifel in Duitsland voor
een wandeling vanaf Huppenbroich,
langs de Brombach over de Weihrauchs
- berg en Rurberg naar de Rursee.
Onderweg mooie panorama’s maar ook
een interessante flora en fauna.
Donderdag 21 juni na het succes van
vorig jaar en op veler verzoek ook
dit jaar weer een puzzeltocht in de
omgeving van Landsrade. Aan de hand
van aanwijzingen loopt u zelf de route,
terwijl onderweg een aantal vragen
beantwoord moet worden.
De avonden zijn gevuld met interessante dia- of beamerlezingen. We zullen terugblikken naar het afgelopen
jaar, met in ieder geval ook een presentatie in 3D. We nemen een kijkje in Nepal en Ellen en John verzorgen weer
een ludieke natuurquiz.
De veel in Limburg vookomende Geelgors
zullen we vast en zeker ook weer horen.
Voor de gebruikelijke fotowedstrijd kunt u 3 foto’s insturen. 2 voor de categorie
Natuur en 1 voor de categorie Mensen. De 1-3 digitale foto’s stuurt u uiterlijk
zondag 3 juni 2012 naar [email protected]
Reservering en kosten
De kosten bedragen € 340,- voor de hele week. Bij dit bedrag is alles inbegrepen.
Indien het aantal deelnemers en de beschikbare ruimte het toelaat, is er ook de mogelijkheid tot huren van een 2-persoonskamer voor 1 persoon. Hiervoor is dan voor de hele
week een toeslag verschuldigd van € 112,-.
Wij vragen u zich zo spoedig mogelijk aan te melden, zodat wij definitieve afspraken
kunnen maken met Landsrade. Bij te late aanmelding kunnen we namelijk geen voorkeur
voor bepaalde huisjes meer aangeven.
U bent verzekerd van inschrijving als het voorschot van € 170,- is betaald. U wordt
ingeschreven op volgorde van binnenkomst. Als het maximale aantal deelnemers is
bereikt, krijgt u bericht van plaatsing op een wachtlijst.
Het restant van € 170,- (of € 282,- voor een 2-persoonskamer als u die voor u
alleen wilt hebben) moet voor 31 maart 2012 zijn overgeschreven. U moet zelf zorgen
voor een reis- of annuleringsverzekering.
Omdat wij de huisjes voor de hele week moeten huren, is een weekend- of midweekverblijf alleen mogelijk bij medebelangstelling voor het andere deel, of indien u de huur voor
de andere dagen ook betaalt. U kunt hiernaar altijd informeren.
Danio Rerio Delft
187
december 2011
Het verblijf in Landsrade
Wij hebben een optie op de vrijstaande bungalows. Dit houdt in, luxe woningen
voor 6 personen. Elke kamer heeft 2 eenpersoonsbedden, voorzien van dekbed
en kussen. Het beddengoed is bij de prijs inbegrepen. Verder is er in elke kamer
een wastafel. Elk huis is bovendien voorzien van een toilet en een aparte badkamer met douche. Voor handdoeken en keukendoeken in uw huisje moet u zelf
zorgen, evenals voor eventueel koffie of thee en overige dingen die u in uw huisje
wilt gebruiken.
Landsrade
Ruud Meertens van Heuvellandcatering is ook dit jaar weer bereid de maaltijden
voor ons te verzorgen. Deze worden weer opgediend in de bovenzaal van
het complex. Hier ontbijten we om 8 uur en maken dan gelijk een lunchpakket
voor onderweg klaar. ’s Avonds kunnen we weer van een lekker 3-gangenmenu
genieten. Ook dit is bij de prijs inbegrepen. We hebben hier de beschikking over
een bar om een drankje te kopen. In deze ruimte worden ook de avondprogramma’s verzorgd.
U wordt vrijdag 15 juni na 3 uur ’s middags en voor 6 uur ’s avonds in Landsrade
verwacht. Reist u met openbaar vervoer, dan kunnen wij u bij de bushalte van
Heijenrath komen ophalen.
Zorg voor goede waterdichte, ingelopen wandelschoenen of laarzen en gemakkelijk mee te nemen regenkleding of een paraplu. Korte tijd voor de natuurweek
ontvangt u nadere mededelingen, programma-aanvullingen, routebeschrijving
naar Landsrade en een deelnemerslijst met telefoonnummers en e-mailadressen
om afspraken te kunnen maken voor eventueel gezamenlijk reizen.
Een terugblik van voorgaande natuurweken vindt u op www.daniorerio.nl
Heeft u nog vragen of wilt u een inschrijfformulier?
Mail dan naar: [email protected]
(Limerick, tekening en kalligrafie: Lotty Sonnenberg. Tekening en limerick hebben
betrekking op onze ontmoeting met de adder tijdens de vorige Natuurweek)
Danio Rerio Delft
188
december 2011
klavertje vier onder water
Rommer Talens
Een klavertje vier onder water of eigenlijk toch niet, de planten van het geslacht
Marsilea lijken sprekend op klavertje vier maar ze zijn in de verste verte er niet
aan verwand. De planten van het geslacht Marsilea vallen namelijk onder de Pilvarenachtigen, verwant aan de varens dus, terwijl de klaver (geslacht; Trifolium) tot
de zaadplanten behoort. Van het geslacht Marsilea zijn 65 soorten bekend. Vele
soorten lijken erg op elkaar en kunnen met het blote oog dan ook niet van elkaar
worden onderscheiden.
In de aquariumhandel wordt vaak een Marsilea soort aangeboden onder de naam
M. crenata of M. spec. Van deze planten, die qua uiterlijk sprekend op M. quardrifolia lijken is de soort vaak niet bekend. Ook van de onder de naam M. crenata
aangeboden planten wordt verondersteld dat ze vaak tot een andere soort van
het geslacht Marsilea behoren. De planten zijn in het aquarium lastig houdbaar,
misschien kan zelfs wel gesteld worden niet houdbaar.
Ze vragen veel licht maar groeien langzaam, waardoor ze makkelijk be-algen.
Bij te weinig licht worden ze snel iel en schieten de blaadjes naar het oppervlak.
In moerascultuur doen ze het wel erg goed.
Verder is er de soort M. quardrifolia. Deze plant komt ook in Nederland voor maar
is zeldzaam. Voor de moerasrond of ondiepe gedeeltes van de vijver is de plant
geschikt. Al kan hij erg woekeren.
Sinds kort is er een nieuwe plant in de handel. Namelijk de soort M. hirsuta. Deze
plant schijnt redelijk goed te houden te zijn onder water maar vormt daar vaak
maar 1 blaadje. Bovenwater krijgt hij
wel gewoon het bekende klavertje vier
b
l
a
d
.
Marsilea hirsuta (midden)
in het
aquarium van Detse Witveen,
de onderwatervorm heeft hier maar
1 blaadje.
Foto: Detse Witveen
De laatste soort die er in de hobby
rondgaat is een M. spec “Ghana”, die door WAP-lid Peter Kettenis is
meegenomen uit Ghana.
Ook deze soort lijkt sprekend op de soorten die als M. spec en als marsilea
crenata worden aangeboden. Deze soort schijnt onderwater niet te houden te zijn
en is niet in de handel te verkrijgen.
In het paludarium groeien alle genoemde Marsilea soorten goed. Ze groeien erg
snel maar zijn wel echte woekeraars, dus daar moet wel rekening mee gehouden
worden. Een aparte toepassing voor deze planten is de vensterbank. Hier zijn
ze in een potje erg goed te houden en het ziet er erg leuk uit.
Danio Rerio Delft
189
De verzorging van aquariumplanten
december 2011
door Jan de Wit
Over de juiste verzorging van aquariumplanten is in de aquariumliteratuur
dikwijls weinig te vinden, behoudens de uitgaven van de WAP. Er wordt wel
hier en daar gewag gemaakt van kleibolletjes, ijzermest, CO2 bemesting,
turf en kant en klaar te kopen voedingsmiddelen, maar veel goede informatie
is meestal niet te vinden. Een uitzondering hierop kunnen we lezen in de
WAP-krant waar de planten alle aandacht krijgen die nodig is om tot een
acceptabel groei te komen. Voor kamer en tuin planten vinden we in de
literatuur wel de nodige informatie over de verzorging van die planten maar
de aquariumplanten zijn echter stiefmoederlijk bedeeld.
En als er al gewag gemaakt wordt van aquariumplanten verzorging dan zijn
het meestal aspecten die een auteur eenmalig meegemaakt heeft. Als je de
hoeveelheid aquariumplanten ziet die wekelijks in de aquariumspeciaalzaak
over de toonbank gaan dan lijkt het wel of aquariumplanten geconsumeerd
worden. Maar alle of bijna alle aquariumplanten dienen in een aquarium
te groeien en de aanschaf zal in de normale gevallen bij een eenmalige
aankoop dienen te blijven.
Om een goede plantengroei in het aquarium te bewerkstelligen moeten
we aan een aantal voorwaarden te voldoen. Zo moeten we weten dat
bijna alle planten die we aanschaffen in de aquariumspeciaalzaak door de
plantenkwekerijen in moerascultuur worden gekweekt. Zo weten we ook dat
een zeer groot deel van onze aquariumplanten moerasplanten zijn, planten
die zowel onder als boven water kunnen groeien. Nu doet zich het feit voor
dat moerascultuur sneller gaat dan onderwaardeercultuur. Vandaar dat het
grote aanbod van aquariumplanten in de winkel uit moerascultuur komt.
Nu is het vrij normaal dat bovenwater gekweekte planten, als we die
onder water zetten, een deel of zelfs allen hun bladeren verliezen, want ze
moeten zich weer aanpassen aan de onderwater cultuur en dat kost nu
eenmaal enige tijd en zoals gezegd, ze zullen dikwijls alle of bijna alle
bladeren verliezen.
Dit wil echter niet zeggen dat de planten, die dit verschijnsel vertonen, niet
meer geschikt zijn voor het aquarium, enig geduld is hier geboden om de
planten aan de gewijzigde omstandigheden te laten wennen. Nu niet direct
de planten eruit halen en in de vuilnisbak deponeren maar rustig afwachten
totdat zij hun onderwater vorm weer vertonen.
Geduld is ook hier een schone zaak en ik vermoet dat veel liefhebbers dit
geduld niet opbrengen. Maar we zouden iets vertellen over de verzorging
van waterplanten in het aquarium. Een aantal hoofditems zijn hier belangrijk,
t.w.
Danio Rerio Delft
190
december 2011
Temperatuur
We weten dat alle planten een optimale temperatuur hebben om optimaal
te groeien. Deze optimale temperatuur kan breed zijn maar ook een smalle
band vertonen. Het is jammer dat gerenomeerde schrijvers van plantenboeken hierover niet meer in hun geesteskinderen opnemen, het zou de
gemiddelde aquariaan zeker vooruit helpen om ook zijn planten in goede
conditie te brengen en ook te houden. We zijn en blijven op dit terrein aangewezen op eigen experimenten die soms tot prachtige resultaten leiden
maar ook dikwijls tot de ondergang van de plant. Gelukkig voor ons hebben
aquariumplanten een zo’n breed temperatuur spectrum zodat het in de
meeste gevallen wel goed gaat, die enkele uitzondering daargelaten.
Licht
Licht is een levensbehoefte van de planten. Zonder licht zijn planten ten
dode opgeschreven, toch echter niet allemaal, er zijn planten die geen bladgroenkorrels hebben en dus ook geen energie uit het licht kunnen halen
voor hun groei, zij doen dit op een andere wijze door bijvoorbeeld te parasiteren op een andere plant. In onze onderwater tuinen komen deze echter
niet voor. Zoals gezegd, licht is een levensbehoefte, maar de planten
hebben toch wel enige voorkeuren.
Deze voorkeuren hebben te maken met de hoeveelheid nuttige energie voor
de plant die het licht bevat. Het rode spectrum van het witte licht geeft bijvoorbeeld meer energie aan de plant dan het blauwe deel van het spectrum.
Het verhaal dat rood licht de groei van de planten rekt en blauw licht de
groei van de planten drukt heeft hiermede te maken en kunnen dus, zij het
om andere redenen als een juiste constatering beschouwen.
Nu zit er in alle witte lichtbronnen een mengsel van een aantal kleuren.
We kennen warmtint lampen en koele lampen wat zijn oorzaak vindt in de
hoeveelheid rood of blauw licht dat er in een lamp verwerkt wordt. Nu zal het
de plant niets uitmaken hoeveel van het ene en hoeveel van het andere
soort kleur in de lamp aanwezig is, voor hem is alle licht goed, mits hij er
voldoende energie uit kan halen voor de groei.
Bodem
Zoals reeds eerder opgemerkt, veel van onze aquariumplanten zijn moerasplanten. Moerasplanten halen voornamelijk hun voedsel voor de groei uit de
bodem en in mindere mate direct uit het water.
Echte waterplanten hebben wel wortels maar deze zijn meestal nodig voor
de verankering van de planten om het wegspoelen te voorkomen en niet
direct nodig voor de groei. Bij het opstarten van een aquarium zullen we hier
bij dus terdege rekening mee moeten houden en zorgen dat we een
‘voedingsbodem’ in het aquarium aanbrengen.
Danio Rerio Delft
191
december 2011
Zoals u ziet hebben we voedingsbodem tussen haakjes gezet.
Dit is natuurlijk niet voor niets. In de aquariumspeciaalzaak zijn massa’s
voedingsbodems te koop. Een keuze hieruit maken is dikwijls moeilijk, nog
moeilijker is om de juiste samenstelling van de aquariumbodems te onderkennen. Want wat stop je nu onder het zand of grind in het aquarium. Is de
gekochte voedingsbodem wel zodanig van substantie dat hij niet zal gaan
rotten onder het zand, dikwijls moeilijk te beoordelen.
Er zijn ook voedingsbodems die bestaan uit gebakken kleikorrels, de
voedingswaarde hiervan is discutabel, in gebakken stenen zitten immers ook
geen voedingsstoffen meer. Er zijn nu twee mogelijkheden, u koopt de
voedingsbodem in de aquariumspeciaalzaak of u maakt hem zelf. Koopt u
de voedingsbodem dan is er toch een aspect waarop u moet letten en dat is
dat u nooit de voorgeschreven hoeveelheid in het aquarium gebruikt maar
neem 1/3 deel van de voorgeschreven hoeveelheid en dat kan zelfs nog te
veel zijn. Voorzichtig zijn met de gekochte voedingsbodem is hier zeker op
zijn plaats. Want wat gebeurt er in de aquariumbodem?
Nemen we bij de opbouw van een aquarium een bodem van gewassen
rivierzand dan zullen in dit aquarium de echter waterplanten het wel doen.
De moerasplanten zullen in het begin een kommervol bestaan leiden. U hebt
een goed filter op het aquarium staan en er zwemmen een redelijke school
vissen in, u voert dagelijks en u ververst regelmatig een deel van het aquariumwater en bij dit verversen wordt gelijktijdig de bodem schoon geheveld.
Na een tijdje gaat u het filter schoonmaken, het blijkt dan dat de eerste laag
filterwatten, die het grof vuil opvangen, enigszins vettig aanvoelen.
Het vuil blijft ook gemakkelijk aan de vingers plakken en moet er met zeep
afgewassen worden. Iets dergelijks zit ook in de bodem want we zullen niet
alle vuil er uit kunnen hevelen en het filter neemt ook niet alle vuil op. Dit
residu blijft in de bodem en vormt hier een laag met meststoffen nu voor de
moerasplanten die het na een eerdere rustige periode die wel noodzakelijk
was voor de vorming van een wortelgestel en nu een voorraad voeding
vinden om tot groei te komen. Alle afvalstoffen in het aquarium kunnen we
nu eenmaal niet met een filterpot en hevelen verwijderen, gelukkig maar.
Denk nu niet dat als er minder geheveld wordt en een kleiner filter gebruikt
wordt dat dan de voorraad plantenvoeding inde bodem eerder tot een
bepaald volume zal komen.
In theorie is dit wel juist maar de voorraad plantenvoeding zal zich bijzonder
vlug ophopen en er zal vlug een te grote hoeveelheid aan voedingsstoffen
aanwezig zijn met het gevolg, en dat kunt u wel raden, blauwe algen. Klei en
leem zijn nu zeer goed in staat om deze voedingsstoffen vast te houden en
later aan de plantenwortels af te geven.
Danio Rerio Delft
192
december 2011
Klei en zeker leem zijn een zeer goede stof om dit proces in goede banen
te leiden en kunnen na verloop van tijd als voedingsbuffer optreden en de
overtollige afvalstoffen die we niet op de conventionele manier kunnen
verwijderen opnemen en in een later studium aan de planten afgeven.
Water
Planten hebben ook water nodig, niet om te groeien maar om de voedingszouten in de plant te transporteren. Echte waterplanten hebben het in deze
gemakkelijker dan landplanten, zij staan reeds in het water. In water is
een grote verscheidenheid aan stoffen opgelost. Een aantal hiervan zijn
nodig voor een goede plantengroei. Maar de verhouding tot elkaar van al de
opgeloste stoffen bepalen het type van het water. En zoals de vissen hebben
ook de planten een voorkeur voor een bepaald type water om goed tot
ontwikkeling te komen. Een extreem voorbeeld is hier om zoetwaterplanten
in zeewater onder te brengen, zij zullen het in de kortst mogelijke tijd laten
afweten en ter ziele gaan, alhoewel alle stoffen voor een goede plantengroei
aanwezig zijn maar de onderlinge verhoudingen zijn niet de juiste. En ook in
zoetwater kunnen grote verschillen optreden, wat de reden kan zijn dat een
bepaalde soort het in dat ene aquarium niet doet en in het andere aquarium
wel.
Voedsel
Voor een goede groei heeft de plant voedingsstoffen nodig. Van de ene soort
veel en van andere soorten weinig tot heel weinig. Een plant gebruik veel
koolstof, dit is als CO2 in het water aanwezig. Het wordt geproduceerd door
de vissen en de bacteriën die in het aquarium aanwezig zijn. Ook wordt er
door het water CO2 opgenomen uit de lucht, weliswaar niet veel want in onze atmosfeer is de hoeveelheid koolzuur slechts 0,03 %, maar toch.
Deze 0,03% blijkt toch voldoende te zijn om bij alle landplanten een goede,
normale, groei te weeg te brengen. Waarom bemesten wij onze aquariumplanten nu zo extreem met CO2?
De reden is dat we geen genoegen nemen met een matige groei van onze
aquariumplanten maar we willen in een korte tijd een dicht goed groeiend
plantenbestand in ons aquarium hebben, we hebben blijkbaar niet het
geduld om de natuur zijn gang te laten gaan om de planten hun normale
natuurlijke groeisnelheid te laten behouden. Hier is niets mis mee want in
de glastuinbouw wordt dit op grote schaal toegepast. Een klein experiment
is hier misschien wel nuttig. Koop eens een groene bladplant in een
tuincentrum. Zet de plant in de huiskamer en verzorgt de plant volgens
voorschrift. Het blijkt nu dat de eerste maanden de plant amper groei te zien
zal geven. In de plantenkwekerij is deze plant in een korte tijd opgeblazen
tot verkoopformaat met behulp van CO2 bemesting.
Danio Rerio Delft
193
december 2011
In uw huiskamer mist deze plant deze extreme CO2 hoeveelheid en hij zal
zich moeten aanpassen aan de geboden CO2 concentratie van 0,03% van
onze buitenatmosfeer en zijn groei zal zeer matig zijn, althans normaler dan
de opgefokte groei in de plantenkwekerij.
Dit gebeurt nu ook bij onze aquariumplanten. Maar omdat wij ook CO2
bemesting toepassen merken we hier weinig van, maar het is wel zo. Naast de
koolstof bemesting hebben de planten ook behoefte aan stikstof. Om aan
deze behoefte te voldoen is een op peil gehouden biologisch proces in het
aquarium nodig, want stikstof wordt in de vorm van nitraat opgenomen en dit
een product van de afvalstoffen van voedselresten, uitwerpselen en urine die
in de bodem en het filter omgezet worden.
Deze stikstofcyclus gaat via ammoniak – nitriet – nitraat. Het aquarium is in
deze enigszins selfsupporting. Ook fosfor hebben de planten nodig en ook dit
is een product wat in het aquarium geproduceerd wordt, voornamelijk van de
voedselresten. Ook het element kalium is nodig wat in combinatie met of
nitraat of fosfaat door de planten opgenomen wordt uit het water. Een tekort
hiervan is te voorkomen door regelmatig water te verversen, want in leiding
water zijn ook deze stoffel aanwezig. De stikstof in nitraatvorm wordt gebruikt
voor de vorming van eiwitten en bevordert de bladgroei van de planten.
Fosfaten bevorderen de vruchtbaarheid van de planten en zijn voornamelijk
verantwoordelijk voor de bloei van de planten maar ook voor de aanmaak van
een goed wortelgestel zijn fosfaten nodig. Kalium zorgt voor een stevige
en gezonde plant en verhoogt de weerstand van de planten tegen allerlei
aandoeningen, zoals de beschadigingen bij het stekken van de planten.
Afhankelijk wat men wilt moeten deze stoffen in een bepaalde onderlinge
verhouding aan de planten gegeven worden. Vandaar dat plantenmeststoffen
die in de tuincentra te koop zijn altijd voorzien zijn van de verhoudingsgetallen
van N-P-K ( Stikstof-Fosfor-Kalium).
Maar we zijn er hiermee nog niet. Voor een goede groei zijn er nog een aantal
stoffen nodig die we sporenelementen noemen, zoals Magnesium, IJzer,
Borium, Molybdeen, Koper, Mangaan, enz. Alhoewel deze stoffen in een
uiterste geringe hoeveelheid nodig zijn, vandaar dat we ze sporenelementen
noemen, zij zijn van essentieel belang om zij dienen om andere stoffen
zodanig te bewerken dat zij opgenomen kunnen worden door de planten.
Is een van deze, zeg maar, hulpstoffen niet aanwezig dan vertonen de planten
een z.g. gebreksziekte. We kennen allemaal het geel worden van de toppen of
bladeren van de planten wat op een gebrek aan ijzer duidt.
IJzermest toevoegen is dan de boodschap maar als er daarbij ook een gebrek
is aan Magnesium heeft ijzer toevoegen geen nut want het ijzer moet op een
bepaalde manier met het magnesium verbonden worden om goed door de
Danio Rerio Delft
194
december 2011
planten opgenomen te worden. Het zit toch allemaal wel ingewikkeld in elkaar.
Waterbeweging
In de natuur komen stilstaande wateren, langzaam tot matig stromende
wateren en snelstromende wateren voor. Een plantensoort zal nooit in alle drie
de genoemde wateren voorkomen. Moerasplanten vinden we voornamelijk in
stilstaande of matig stromende wateren. Zij zullen zich in ons aquarium wel
thuis voelen.
Van de echte waterplanten zijn er twee soorten, planten met rosetvormige
bladeren en planten met lintvormige bladeren. Gaan we uit van snelstromend
water dan is het logisch dat hierin planten voorkomen met lintvormige
bladeren, zoals b.v. Zosterella dubia, zij zijn in staat om dit snelstromend water
te trotseren. Ook enkele Aponogeton soorten komen van nature in snelstromend water voor. Bijna alle overige aquariumplanten zijn geschikt voor ons
normaal aquarium met zijn stilstaan tot zeer matig stromend water.
Het wat, hoe en waarom...
Een paar basisregels op een rijtje
Allereerst worden aquaria meestal in de volgende groepen ingedeeld:
- het tropisch gezelschapsaquarium, meestal met verschillende gemakkelijk
te houden visjes uit verschillende regionen;
- het biotoopaquarium met alleen maar vissen en planten uit een bepaald
meer of een bepaalde streek;
- het speciaal aquarium met maar een soort vissen;
- het koud water aquarium met bijvoorbeeld goudvissen;
- het zoutwater- of zeeaquarium met vissen en ongewervelde uit zee
(zeeaquaria zijn ook weer in verschillende typen in te delen).
De vissenkom is bewust buiten beschouwing gelaten omdat er maar weinig
vissenkommen zijn die daadwerkelijk geschikt zijn om vissen in te houden.
De genoemde typen aquaria zijn vaak ook weer in verschillende soorten in
te delen, maar dan wordt de lijst gigantisch.
Maar welk aquarium?
Het belangrijkste bij het kiezen van een aquarium is jezelf af te vragen wat je
mooi vindt. Dat is namelijk meestal de eerste reden waarom je een aquarium
neemt. Neem je iets dat je eigenlijk niet zo heel interessant vindt, dan
gebeurt het snel dat de zorg ‘versloft’ en krijg je al gauw te kampen met alg
en andere problemen, die erg hardnekkig kunnen zijn en veel frustratie
kunnen opleveren.
Danio Rerio Delft
195
december 2011
Kijk naar vissen (houd je van felle kleuren? - bijzondere vormen? En kijk
naar soorten inrichting (veel planten, weinig planten, helemaal geen planten
of alleen maar rotsen enz.), naar gedrag van de vissen (gemakkelijke visjes
die gauw tam worden, vissen met broedzorg, vissen die een territorium
verdedigen enz.).
En welke vissen?
Heb je een richting gekozen, dan kun je gaan kijken naar welke vissen er
precies in moeten komen. Let er op dat de dieren niet te moeilijk te verzorgen
zijn (als je net begint tenminste), dat je niet te veel vissen bij elkaar doet, en
dat ze qua grootte en agressie bij elkaar passen (nooit grote agressieve vissen
bij kleine schuwe visjes plaatsen bijvoorbeeld).
En let er ook op dat de verschillende vissen in dezelfde watertemperatuur en
waterwaarden kunnen leven.
Houd ongeveer het volgende aan:
- de grootste vis mag uitgegroeid maximaal 1/10 van de lengte van het
aquarium zijn (in een aquarium van 60 cm lang mag de grootste vis dus
maximaal 6 cm lang worden. Bij erg rustige vissen is hier wel een uitzondering mogelijk, maar groter dan een cm of 10 gaat echt niet;
- per 10 liter netto aquariumwater (netto = ongeveer 4/5 van het aquarium, als
je de bodem, planten, stenen e.d. ervan af trekt) geldt ongeveer een maximum
van 5 cm vis. Dat betekent dat in een aquarium van 60 x 30 x 30 cm maximaal
21-22 cm vis kan (60 x 30 x 30 = 54 liter bruto. Netto is dat 43,2 liter. (43,2 :
10) x 5 = 21,6). Ook hier valt wat te schuiven, maar zorg er dan goed voor
de visjes over de hoogte van het aquarium verdeeld worden, dus niet alleen
maar visjes die zich in het midden ophouden, maar ook bodembewoners en
oppervlaktezwemmers. Let vooral op of het aquarium voor het oog rustig is en
de vissen elkaar niet te veel najagen;
- combineer schuwe vissen niet met grote, drukke of agressieve vissen;
- houd scholenvissen altijd in een groepje van op zijn minst toch wel 5 stuks;
- combineer vissen met lange staarten (guppen, kempvissen) nooit met
vinnenbijters, zoals kogelvisjes of sumatraantjes
Maak eerst zelf een lijstje
Maak een lijstje van wat voor vissen (+ aantallen!) er in moeten komen en
houd je hier aan!!! Ga nooit naar een aquariumzaak om daar spontaan te
kiezen, want de kans op teleurstelling is groot! Ik ben al vaak verhalen tegengekomen van mensen die een “leuk klein visje” meenamen dat binnen
een aantal maanden al veel te groot werd, zelfs eens van iemand die een
visje van 5 cm meenam en de volgende dag bijna geen enkele andere vis
meer in zijn aquarium over had - die waren allemaal slachtoffer geworden
van de rover die hij had gekocht...
Danio Rerio Delft
196
december 2011
Opstarten van het aquarium
Als het aquarium eenmaal is aangeschaft, laat het dan rustig opstarten. Trek
hier enkele weken, misschien zelfs maanden, voor uit. Een aquarium moet
een soort ecosysteempje worden, hoe beter dit opgestart wordt des te minder
werk je er later mee hebt. Begin met de bodem en wat plantjes. In het begin
zullen waarschijnlijk wat van de plantjes afsterven vanwege de verandering.
Haal de dode bladeren er netjes uit en ververs elke week ongeveer 1/3 van
het water. Als alles goed lijkt te gaan kun je na twee weken de rest van de
plantjes er in zetten en het inrichten zoals je het hebben wilt.
Laat het wederom twee weken staan en laat dan de eerste visjes komen.
Kies de kleinste, schuwste visjes die op je lijst staan en doe er nooit te veel
tegelijk in.
Water meten
Als de visjes in het water zitten krijgt het ecosysteempje dat je inmiddels hebt
opgebouwd een schok te verwerken omdat de visjes afval produceren.
Als je aquarium genoeg tijd heeft gehad om te rijpen zal dit goed komen. Als
je materiaal hebt om de waarden van het water te meten, zul je zien dat er
eerst een stijgende lijn te zien is in het nitriet (dat zijn de ophopende afvalstoffen die de visjes afscheiden) en daarna zul je een stijgende lijn zien bij het
nitraat (de bacteriecultuur komt op gang en de afvalstoffen worden omgezet
in voedingsstoffen voor planten). Als beide waarden weer normaal zijn, kun je
weer nieuwe visjes in het aquarium laten.
Bron: www.overdieren.nl Voor u gelezen in het blad van Aquaterra Zuid
Gezelschaps- of toch een ander aquarium?
Er bestaat nogal wat variatie in de ‘soorten’ aquaria die we bij liefhebbers
thuis aan kunnen treffen. Het meest voorkomend is het zogenaamde
‘gezelschapsaquarium’.
De meeste aquarianen houden zo’n gezelschapsaquarium en blijven trouw
aan dit type. Want de mogelijkheden van een gezelschapsaquarium zijn erg
groot, er staan de houder van zo’n aquarium een grote hoeveelheid vissen ter
beschikking. De variatie bestaat uit een ruim scala van grote en kleine te
houden vissen. Ook kleur en vorm zijn in vele variaties aanwezig, dit afgezien
van de herkomst van de vissen die uit alle werelddelen afkomstig kunnen zijn.
Weliswaar is het bij een gezelschapsaquarium wat minder noodzakelijk
om rekening te houden met de milieueisen van de vissen afzonderlijk, zoals
watersamenstelling en temperatuur enz. Vissen blijken een enorm aanpassingsvermogen te hebben, maar toch is een zo goed mogelijke aanpassing
van de watersamenstelling aan de visbevolking vereist. Alle vissen moeten
zich in het aquariumwater thuis voelen.
Danio Rerio Delft
197
december 2011
Het belangrijkste hierbij is wel dat we de vissen in een gezond milieu houden.
Het meten van enkele waterwaarden is hier wel op zijn plaats, zoals de pH
van het water. De meeste vissen in een gezelschapsaquarium komen uit een
enigszins zuur tot neutraal milieu.
Een pH van 6.8 tot 7.2 is in deze gevallen een redelijk alternatief en dat
zullen de meeste vissen op prijs stellen. Zo zal ook een KH van rond
de 7 een goede waarde zijn. Ook de nitraat- en nitrietwaarden dienen we
regelmatig te meten. Een nitraatwaarde tot maximaal 20 mg/l is acceptabel
en een nitrietwaarde van 0 is vereist. Is dit hoger dan zit er iets fout; of de
filtering is niet goed of het onderhoud laat te wensen over.
Ook een goede indicatie is het meten van de geleidbaarheid van het water.
Hiermee meten we alle opgeloste zouten in het aquariumwater. Een waarde
tot 400 µS/cm is een bovenwaarde, lager is zonder meer beter, want een
hogere waarde duidt meestal op vervuiling.
Planten zijn in een gezelschapsaquarium van essentieel belang, ik zou bijna
zeggen, zij zijn voor velen bijna nog belangrijker dan de vissen. Want wie kijkt
er niet graag naar een subliem aangelegde onderwater tuin. Bij keuringen op
verenigings-, districts- en landelijk niveau kunnen we hier prachtige voorbeelden van aantreffen die de hoogtepunten van deze aquaria aangeven. U hoeft
maar te kijken in de jaarlijkse speciale uitgave van ‘Het Aquarium’. Juweeltjes
zijn het, qua opbouw, inrichting en visbestand.
Niet alleen dat planten het aquarium aantrekkelijker maken, ze hebben
uiteraard ook een belangrijke functie in het aquarium. Planten gebruiken voor
hun groei namelijk o.a. de nitraten die door bacteriën gemaakt worden uit de
afvalstoffen van het voer, de faeces van de vissen en vergane bladeren van
de planten. Hiervoor is een goed werkend filter noodzakelijk. We moeten niet
vergeten om dit regelmatig schoon te maken.
Over dit schoonmaken valt wel iets te vertellen. De inhoud van een filter is
een belangrijke bron van bacteriën. Bij het schoonmaken dienen we er goed
op te letten dat het filtermedium nooit droog komt te staan, want dat doodt de
bacteriecultuur. Het gevolg is dat het opnieuw opstarten van het filter enige
tijd duurt voordat hij zijn werk weer tot volle tevredenheid uitvoert. Zijn hierbij
problemen, dan doet een zgn. bacteriecultuur hier goed werk.
Ook een belangrijk item is dat de planten voor hun groei CO2 gebruiken.
Nu is dit meestal wel voldoende in het aquarium aanwezig. Mocht dit niet zo
zijn, dan kunnen we dit oplossen met het toedienen van CO2. Hiervoor zijn
diverse mogelijkheden. Maar een belangrijke factor is dat de planten tijdens
het verbruik van CO2 een overtollig gas, namelijk zuurstof, afgeven aan het
water, wat weer ten goede komt aan de vissen die dit nodig hebben.
Danio Rerio Delft
198
december 2011
Een goede plantengroei is dus een vereiste in het aquarium. Dat vele aquariumliefhebbers het hierbij houden wekt geen verwondering, want zeg nu
zelf, wie wil er nu niet zo’n gecultiveerde onderwatertuin in zijn huiskamer?
Toch heeft een gezelschapsaquarium ten aanzien van vissen zijn beperkingen. In de eerste plaats zijn er veel vissen die op allerlei gebieden zeer
eigen gedragspatronen hebben en die beslist niet in een gezelschapsaquarium gehouden kunnen worden. Ik denk hierbij aan de vele soorten Cichliden
die in de wereld voorkomen. Een aantal van de kleinere soorten is nog wel
in een gezelschapsaquarium te houden, mits we rekening houden met hun
specifieke levenswijzen. Voor de grotere soorten zijn we al snel aangewezen
op een speciaalaquarium, waarvan we vele vormen kunnen onderscheiden.
De Cichliden uit Midden-Amerika, Zuid-Amerika, Afrika met o.a. het Malawimeer en het Tanganyka meer met de vele soorten aantrekkelijke vissen,
maar ook andere streken van dit continent levert vele soorten Cichliden,
en vragen zeer uiteenlopende soorten aquaria. Niet alleen is de inrichting
hiervan verschillend, maar ook de watersamenstelling is van belang om
deze vissen dat milieu te geven waaraan zij van nature behoefte hebben.
Uitgebreide kennis van deze vissen is hier noodzakelijk om ze optimaal te
kunnen
houden.
Voorbeeld van een Discusbak. Foto: Aqua Life Japan.
Jammer genoeg gebeurt het nogal eens dat er ondoordacht aan een
Cichliden aquarium begonnen wordt, wat dan dikwijls teleurstellingen met
zich meebrengt, met als resultaat dat deze liefhebberij een kort leven
beschoren is. Dit is natuurlijk jammer, want met kleine aanpassingen kunnen
we een milieu scheppen wat deze vissen van nature nodig hebben.
En uiteraard zijn metingen in zo’n aquarium van levensbelang voor de
vissen. We moeten dan natuurlijk wel weten uit wat voor soort milieu de
vissen komen, maar er is literatuur genoeg op dit gebied.
Jan de Wit. Uit: Aquavo Purmerend
Danio Rerio Delft
199
Megalamphodus megalopterus
december 2011
door Wim Steinhoff
Nederlandse
naam:
Zwarte
fantoomzalm.
Familie:
Characidae
(Karperzalmen). Onderfamilie: Tetragonopterinae. Vindplaats: Brazilië, Bolivia en Argentinië. Het lichaam is vrij hoog en zijdelings sterk samengedrukt.
Grondkleur doorschijnend donkergrijs tot zwartachtig, blauwzwarte krachtig
iriserende en licht omzoomde schoudervlek. Ongepaarde vinnen grijsachtig
transparant met donkere velden en/of zomen.
Geslachtsonderscheid: De mannetjes hebben een grotere rugvin en veel
meer zwart pigment op de vinnen dan de vrouwtjes, die juist meer rood
pigment hebben. De mannetjes zijn ook duidelijk slanker dan de vrouwtjes.
Lengte tot ongeveer 4½ cm. De Zwarte fantoomzalm houdt zich graag
tussen en in de buurt van dicht gebladerte op. In kleine tot middelgrote
gezelschapsaquaria waar naast voldoende groen ook open zwemruimte is,
voelt hij zich opperbest. Een donkere bodembedekking en drijfgroen laten de
kleuren beter tot hun recht komen. Matige doorstroming van het water wordt
door deze vissen op prijs gesteld. Dit visje is zowel onderling als ten
opzichte van andere vissen vriendelijk. Het beste houdt u deze vissen in een
schooltje van minimaal 12 exemplaren. Het zijn gemiddeld actieve visjes
en ze houden zich bij voorkeur op in de middelste waterlaag, onder overhangende planten. Temperatuur: 23-26o C. Deze vis stelt aan de watersamenstelling weinig eisen, maar zacht en licht zuur water geniet de voorkeur (4-8
DH). M. megalopterus eet zowel droge vlokken als klein levend voer. De
Zwarte fantoomzalm is niet een van de gemakkelijkste visjes om te kweken.
Het water hoort in ieder geval zeer zacht te zijn en ook wat zuur (pH 6-6½).
De dieren zijn vrijleggers. De jonge visjes kunnen grootgebracht worden met
eencellige diertjes zoals pantoffeldiertjes.
INHOUD
Uitnodiging 1:
Uitnodiging 2:
181
181
182
NSW – NBAT 58e Natuurweek in Landsrade 15 tot 22 juni 2012
183
klavertje vier onder water, door Rommer Talens
188
De verzorging van aquariumplanten, door Jan de Wit
189
Voor u gelezen,Een paar basisregels op een rijtje
194
Gezelschaps- of toch een ander aquarium? door Jan de Wit
196
Megalamphodus megalopterus, door Wim Steinhoff
199
Bestuur
200
Danio Rerio Delft
200
december 2011
BESTUUR:
Voorzitter
tel. 015-2612649 - 06-10351193,
[email protected]
tel. 015-2147950 - 06-51603231,
[email protected]
M. (Mart) Stuster,
tel./fax 015-2563362 - 06-24559677,
[email protected]
Penningmeester
tel. 06-28218388
[email protected]
Algemeen secundus
J.A.M. Kouwenhoven,
tel. 015-2562930
[email protected]
REDACTIE ADRES
Redactie leden
tel. 015-2147950,
J.A.M. Kouwenhoven,
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Keuringen, KIEK,
Bibliotheek
[email protected]
[email protected]
Adviesgroep
Leden
H. J. Brehm, tel. 015-2614100
M. Stuster, tel. 015-2563362
[email protected]
Adviesgroep
Terraria/paludaria
[email protected]
[email protected]
Adviesgroepen
Planten/vissen
Malawi Cichliden
Zeewater
A.J. Albers, tel. 015-2562359,
[email protected]
[email protected]
Technische
commissie
[email protected]
DIERENSPECIAALZAAK
aquaria, terraria en reptielen en
voedseldieren.
o.a.:
krekels, fruitvliegen en sprinkhanen
WIJ BEZORGEN OOK AAN HUIS!
Choorstraat 49
2611 JE delft
tel. 015-2123054
Bezoek ook eens www.petneeds.nl e-mail [email protected]
HUGO DE GROOTPLEIN 25 DELFT
TELEFOON (015)-2125846
Grote sortering
tropische vissen
tropische waterplanten
benodigdheden
tropische zeevissen
lagere dieren
diverse soorten levend visvoer
Wij maken alle aquaria
op de gewenste maat
tevens showroom met
diverse aquaria aanwezig
in verschillende uitvoeringen
www.romberg.nl
[email protected]

2011 - Danio Rerio Delft

Transcription

Similar documents

6 - Ronde van Delft

bernard parmegiani frederik de wilde daniel higgs raccoo-oo

De Pompemich

Spuitadvieskaart Paprika (op substraat, onder glas)

Ook met de vliegenhengel kan er worden gejerkt!

can be downloaded here

INHOuD - Bouwkunde

DE VISSENDE VERZAMELAAR is het clubblad van de Vereniging

GESCHIEDENIS VAN DE FAMILIE MIDDELHOEK DEEL I DE

TU Delft Jaarverslag 2013

creeer kunst in huis en tuin