docDzieci a Internet Nieznośna ciężkość bytu Mama też człowiek
download 
Report Transcription
Dzieci a Internet Nieznośna ciężkość bytu Mama też człowiek
Nr 111 Miesięcznik PWB a.s.b.l. Mensuel de l'a.s.b.l. PWB maj / mai 2012 bezpłatna / gratuit [email protected] www.gazetka.be Dzieci a Internet Mama też człowiek Nieznośna ciężkość bytu Spis treści REDAKCJA / LA RÉDACTION E-mail: [email protected] Website: www.gazetka.be Fax: 02 791 97 95 Miesięcznik bezpłatny Bulletin mensuel gratuit Nakład / tirage: 20 000 egz./ex. 4 Breves 6 Wiadomości 8 Mama też człowiek 12 Dzieci a Internet Wydawca / Editeur: PWB a.s.b.l. Stowarzyszenie bez celów zarobkowych Association sans but lucratif 18 Sukces REDAKCJA / LA RÉDACTION: 22 Usługi bankowe www.ing.be . . Isabelle Fijałkowski Tel: 0476 92 08 19 Beata Pokorska [email protected] 24 W szponach wirtualnego hazardu WSPÓŁPRACA / COLLABORATION: H.Szołtysik, S.Maj, E.Kuźma, E.Wolna, M. Kucharska, S.Znyk, A. Kołcz, A. Szołtysik Współpraca graficzna Collaboration graphique: U.Zalewska, Pracownia A-Plus 30 Nieznośna ciężkość bytu REKLAMA / PUBLICITÉ: 42 Głód adrenaliny 28 Kampania: Bezpieczna praca . . I.Fijałkowski (fr., pl., ang., nl.) Tel: 0476 920 819 E.Gągorowska (pl., fr., ros.) Tel: 0474 877 150 pon. – sob. (9h – 19H) Ogłoszenia drobne (bezpłatne) Petites annonces (gratuites) Tel: 0472 31 44 65 (wyłącznie sms'y – seulement sms) [email protected] (e-mail) . PRENUMERATA Możliwa jest roczna prenumerata 10 numerów Gazetki (wyłącznie na terenie Belgii). Prosimy o wpłacenie 21 EUR na nasze konto: BE30.0000.8370.2411 (IBAN), BPOTBEB1 (BIC), (PWB asbl, bd. de Dixmude 30B/19, 1000 Bruxelles). Na przelewie, należy podać dokładne dane: nazwisko, imię i adres. . ABONNEMENT Pour s'abonner à Gazetka, et le recevoir tous les mois par la poste (uniquement en Belgique), pendant un an, (10 numéros) il suffit de verser la somme de 21 EUR sur notre compte: BE30.0000.8370.2411 (IBAN), BPOTBEB1 (BIC), (PWB asbl, Bd de Dixmude 30B/19, 1000 Bruxelles), en indiquant lisiblement son nom, prénom et adresse sur le formulaire de virement. J. Gemenne Tel: 0474 610 952 (fr., ang., nl.) Redakcja oraz stowarzyszenie PWB a.s.b.l. nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. La rédaction ainsi que l'a.s.b.l., ne sont en aucun cas responsables du contenu des annonces qui n'engagent que leurs auteurs. . Reklamy wykonane przez «Gazetkę» stanowią jej własność wg ustawy o prawie autorskim. Wszelka reprodukcja identyczna lub zbliżona zabroniona pod groźbą sankcji prawnych. Les projets graphiques de publicités réalisées par «Gazetka» sont leur seule propriété. Toute reproduction identique ou s'en rapprochant est interdite. Tout contrevenant s'expose a des poursuites devant les tribunaux compétents de Bruxelles. 34 Pozwólmy dzieciom zostać dziećmi 38 Zabytki Belgii na liście Unesco 44 Rybka zwana dzieckiem 44 Skórka niewarta wyprawki 46 Jak się w tym połapać? iKurs! 50 Kalendarz imprez 55 O kawie 58 ACV 60 Dobrze wyglądać za niewielką cenę 64 Zmysły – nasze okno na świat 66 Wybory samorządowe w Belgii 68 Prawo 70 Euro 2012 74 Nowinki prawne 76 Wiadomości polonijne 80 Żarty 82 Ogłoszenia drobne 95 Przewóz osób i przesyłek 3 Breves Polska zajmuje pierwsze, najgorsze miejsce w UE pod względem liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w 2011 r. – wynika z danych Komisji Europejskiej. Jeszcze w 2010 r. w tej statystyce wyprzedzały nas Rumunia, Grecja i Bułgaria.W całej Unii w ciągu dziesięciu lat wskaźnik śmiertelnych wypadków na drogach spadł o 43 proc., ale w Polsce już tylko o 29 proc. Codziennie na drogach Europy ginie 85 osób. Do 2020 r. UE chce tę liczbę zmniejszyć o połowę, wprowadzając bardziej rygorystyczne normy bezpieczeństwa samochodów, domagając się lepszego szkolenia kierowców i skuteczniej egzekwując przepisy ruchu drogowego. Polska na razie idzie pod prąd europejskich trendów. Senat podniósł limit prędkości jazdy do najwyższego w UE pułapu 140 km/godz., a pomysł ten zaakceptował Sejm, rząd i prezydent. Ostatnio rząd przełożył na później uchwaloną już reformę systemu szkoleń i egzaminowania kierowców. Od czterech lat Ministerstwo Finansów torpeduje też próby reformy systemu podatków od aut. Obecny system akcyzy od nich, zależnej od wartości auta, promuje import jak najtańszych, używanych pojazdów, czyli w praktyce starych, mocno wyeksploatowanych lub powypadkowych. 62 proc. badanych Polaków uważa, że przypadek pełni w życiu człowieka co najmniej dużą rolę, a 27 proc. przypisuje mu małe znaczenie. 5 proc. twierdzi, że od przypadku nie zależy prawie nic. Zdaniem reszty ankietowanych (6 proc.), „trudno powiedzieć” – to wyniki sondażu TNS OBOP na temat roli przypadku i szczęścia w życiu na tle innych czynników. Jak wynika z badania, odpowiedzi zależą od wieku respondentów.W starszych grupach wiekowych spada wiara w rolę przypadku, a przybywa przekonanych, że mało on znaczy. 4 Np. 22 proc. badanych w wieku 15-19 lat twierdzi, że od przypadku zależy „bardzo dużo”, ale w grupie osób w wieku 60 lat lub więcej już tylko 11 proc. Ponad połowa badanych za główną przyczynę sukcesów i niepowodzeń doświadczanych przez ludzi uważa ich samych (57-58 proc.), ale wielu wymienia też szczęście (27-29 proc.). Około 10 proc. wskazuje tu jako odpowiedzialnych innych ludzi. Autorzy sondażu stwierdzają, że w badaniu „udało się potwierdzić ustalone przez psychologów podstawowe prawo atrybucji, które mówi, że ludzie mają skłonność do przypisywania swoich sukcesów własnej motywacji i talentom, natomiast źródeł niepowodzeń skłonni są upatrywać w okolicznościach zewnętrznych – innych ludziach, historii, losie, przypadku etc.”. W globalnych statystykach dzietności Polska zajmie w tym roku 13. miejsce od końca, z zaledwie 1,3 dziecka na kobietę. Spadliśmy z 207. na 209. miejsce wśród 222 krajów. Belgia stała się największym producentem frytek w świecie, odbierając pierwsze miejsce Holandii. Rocznie przerabianych jest na frytki, krokiety itp. 320 mln ton ziemniaków. Nadal zdecydowana większość Polaków (93,1 proc.) uznaje się za katolików. Wyznawcy innych religii stanowią jedynie 1,8 proc. ogółu badanych – wynika z sondażu CBOS.W ciągu ostatnich siedmiu lat wzrósł natomiast odsetek osób, które zaliczają się do grona bezwyznaniowych, ateistów lub agnostyków (z 1,5 do 4,2 proc.). Ponad połowa badanych (54 proc.) deklaruje, że w praktykach religijnych bierze udział co najmniej raz w tygodniu, w tym 6 proc. kilka razy w tygodniu. Niespełna co piąty dorosły Polak (18 proc.) praktykuje średnio jeden lub dwa razy w miesiącu, a 20 proc. uczestniczy w nabożeństwach religijnych kilka razy w roku. 8 proc. w ogóle nie praktykuje. Jak podkreśla CBOS, przez ponad 25 lat deklaracje zarówno wiary, jak i uczestnictwa w praktykach religijnych nie uległy istotniej zmianie. 400 mandatów dziennie otrzymują kierowcy w Belgii za korzystanie z komórki w czasie jazdy.Tylko w pierwszej połowie 2011 r. policja wystawiła za to wykroczenie 74 454 mandaty.Ten 11-proc. wzrost w stosunku do 2010 r. tłumaczony jest coraz większą liczbą posiadanych smartphonów. Mandat za używanie telefonu w czasie jazdy wynosi 100 euro. Według opinii turystów zagranicznych, Belgowie są trzecią najbardziej gościnną narodowością. Na pierwszym miejscu są Austriacy, na drugim Hiszpanie, na czwartym Grecy, a na piątym Włosi. Z kolei Francja, która przyciąga najwięcej turystów w Europie, znalazła się dopiero na miejscu dwunastym. Według ogłoszonego raportu Eurostatu zestawiającego poziom przestępczości w stolicach UE w latach 2003-2009, ze szczególnym uwzględnieniem lat 2007-2009, dwa pierwsze miejsca pod względem liczby zabójstw w przeliczeniu na liczbę ludności zajmują Wilno i Tallin. Luksemburg jest na trzecim, Amsterdam na czwartym, a Bruksela na piątym miejscu. Z kolei Berlin na jedenastym, Paryż – na dziewiętnastym, a Rzym – na dwudziestym. Wiadomości Zaostrzenie przepisów drogowych Do końca tego roku w Belgii ma być wprowadzona cała seria zmian w przepisach drogowych mających polepszyć bezpieczeństwo na drogach. Według ministra transportu Melchiora Wathelet, zmiany te mają pomóc zmniejszyć liczbę zabitych na drogach. W zeszłym roku było ich 875, nie licząc rannych. Celem Belgii jest zmniejszenie śmiertelności na drogach o połowę do 2020 r. Planowane zmiany: Walka z alkoholem za kierownicą Tolerowany poziom dla kierowców profesjonalnych (prawo jazdy C i D) i zawodów wymagających zaświadczenia lekarskiego (policjanci, taksówkarze itd.) będzie wynosił 0,2 promila. Dla młodych kierowców pozostanie on bez zmian, czyli 0,5 promila. Wzrosną mandaty za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu (między 0,5 a 0,8 promila) – ze 150 do 170 euro. Wysokość mandatów w przypadku poziomu alkoholu ponad 0,8 promila pozostanie bez zmian, jednak zmianie ulegnie sposób aplikacji kar: będą one egzekwowane bezpośrednio. Drogowi recydywiści Według dostępnych danych, w Belgii jest obecnie około 3000 osób, które mają na swoim koncie już po kilka ciężkich wykroczeń i dużą liczbę spowodowanych wypadków. Zmiany przewidują dla nich o wiele większe kary. Recydywiści będą karani pozbawieniem prawa jazdy, jeżeli w określonym czasie popełnią określoną liczbę wykroczeń (np. dwa wykroczenia ciężkie w przeciągu 3 lat to pozbawienie prawa jazda na 3 miesiące). Pasy bezpieczeństwa Ich brak będzie karany bardziej surowo. Mandat wzrośnie z 50 do 100 euro, jeżeli pasów nie zapnie dorosły, a jeśli będzie to dotyczyć dziecka, zamiast 50 trzeba będzie zapłacić 150 euro. Zwiększona zostanie też liczba kontroli. Płatność mandatów Jeżeli mandat nie zostanie zapłacony w wyznaczonym terminie, do ukaranego zostanie wysłane „przypomnienie” sygnalizujące, że suma ta może być pobrana z jego pensji lub dorzucona do rozliczenia podatkowego. Flamandzka skrajna prawica zbiera donosy na portalu Skrajnie prawicowa flamandzka partia Vlaams Belang uruchomiła w kwietniu br. portal internetowy, na którym wzywa do przysyłania donosów na nielegalnych mieszkańców czy pracowników w Belgii. Portal przypomina holenderską stronę skrajnie prawicowej Partii na rzecz Wolności (PVV). Przewodniczący tej partii Filip Dewinter wyjaśnia, że ma ona służyć zbieraniu informacji o sprzecznych z prawem zachowaniach związanych z obecnością w Belgii „dziesiątek tysięcy osób nielegalnych”. Te informacje, dodaje, będą przekazywane policji. W przeciwieństwie do holenderskiej PVV, która od lutego zbiera skargi na pracowników zarobkowych, zwłaszcza z Polski, Rumunii i Bułgarii, strona belgijska nie odnosi się do imigrantów z konkretnej części świata. Portal nie mówi nawet wprost o nielegalnych imigrantach, ale ogólnie o „nielegalnych”. Vlaams Belang sprzeciwia się imigracji oraz opowiada się za niepodległością Flandrii. Stronę jako rasistowską natychmiast potępiło belgijskie Centrum ds. równych szans i walki z rasizmem. Komisja Europejska kolejny raz potępiła tego typu inicjatywy jako niezgodne z wartościami europejskimi. Mathiew Newman, rzecznik komisarz ds. praw obywatelskich i sprawiedliwości Viviane Reding, przypomniał jednak, że KE „absolutnie nie może ukarać takiego portalu”. Wybory we Francji – I tura Kandydat socjalistów François Hollande wygrał w niedzielę 22 kwietnia br. pierwszą turę wyborów prezydenckich we Francji, uzyskując 28,63 proc. głosów. Na drugim miejscu znalazł się prezydent Nicolas Sarkozy z 27,08 proc. głosów. W Belgii w wyborach wzięło udział 33 140 Francuzów na 66 879 zapisanych na listy wyborcze (49,5 proc. frekwencji). Nicolas Sarkozy uzyskał tu 11 552, natomiast François Hollande 8 422 głosy. Hollande i Sarkozy spotkają się w drugiej turze wyborów w niedzielę 6 maja. Marine Le Pen, kandydatka Frontu Narodowego, uzyskała dla skrajnej prawicy najlepszy w historii wynik 18 proc. Poprzedni rekord skrajnej prawicy w 6 wyborach prezydenckich należał do jej ojca Jean-Marie Le Pena, który w 2002 r. zdobył 16,86 proc. głosów. Wszedł wówczas do drugiej tury wyborów prezydenckich, w której zmierzył się z Jakiem Chirakiem, eliminując kandydata socjalistów Lionela Jospina. Za Marine La Pen uplasował się przywódca radykalnej lewicy Jean-Luc Melenchon, który uzyskał od 11,1 proc. głosów. W przybliżeniu frekwencja wyniosła co najmniej 80 proc., czyli była o kilka punktów proc. niższa niż w 2007 r. (83,77 proc.). Polska w czasie Euro 2012 przywróci kontrole na granicach W związku z piłkarskimi mistrzostwami Europy Polska tymczasowo przywróci kontrole na swoich granicach – szef MSW Jacek Cichocki. Zapewnił, że nie spowoduje to utrudnień dla polskich obywateli. Kontrole zostaną wprowadzone na okres od 4 czerwca do 1 lipca. Jak powiedział szef MSW, będą one miały charakter doraźny i punktowy. Wyjaśnił, że będą kontrolowane np. pojazdy, co do których istnieje podejrzenie, że podróżują nimi osoby w Polsce niepożądane. Cichocki dodał, że kontrole nie spowodują utrudnień, ponieważ w tym czasie granice nadal będzie można przekraczać tak jak dotychczas; należy jednak liczyć się, iż podróżni mogą być poddani kontroli. MSW przypomina o konieczności posiadania dokumentów potwierdzających tożsamość i upoważniających do przekraczania granicy – osobistego lub paszportu. Zgodnie z prawem wspólnotowym czasowe przywrócenie kontroli granicznych możliwe jest w szczególnych sytuacjach, związanych z zagrożeniem bezpieczeństwa publicznego, na przykład przy okazji organizacji międzynarodowych imprez masowych. Miało to miejsce np. w Niemczech, w trakcie mistrzostw świata w piłce nożnej w 2006 roku czy podczas Euro 2008 w Austrii. PAP Okiem socjologa Dzięki Dniu Matki, obchodzonemu w Polsce 26 maja, mamy okazję zastanowić się nad tą wymagającą rolą odgrywaną przez większość kobiet, a także bliżej przyjrzeć się naszym własnym rodzicielkom, które – niekiedy w trudzie i poświęceniu – przez wiele lat dbały o nas i czuwały nad nami od pierwszych chwil naszego życia. Jest to także doskonała okazja, aby za to wszystko im podziękować – nie tylko słowem czy upominkiem, ale przede wszystkim docenieniem ich wysiłku, wdzięcznością i wyręczeniem, jeśli to możliwe, w codziennych jak w dawnym programie dla młodzieży – sama robi w domu pewne rzeczy i nie obowiązkach. MAMA NA DWA ETATY Badania sondażowe przeprowadzane od lat w większości krajów Europy wskazują niezmiennie, że to głównie na kobietach spoczywają obowiązki domowe, w tym także opieka nad dziećmi. Mężczyźni, mimo niewielkiego postępu w tej dziedzinie, nadal skupiają się w największym stopniu na pracy zawodowej i stawiają ją na pierwszym miejscu w hierarchii priorytetów życiowych. Rzeczy, które mogliby samodzielnie zrobić w domu, przerzucają na partnerki, tłumacząc się brakiem czasu, zmęczeniem, tradycyjnym podziałem ról itd. W konsekwencji to na kobiety spada większość prac niezbędnych do zapewnienia sprawnego funkcjonowania domu i rodziny. A zajęć, o czym wiedzą doskonale wszystkie panie, nie brakuje: sprzątanie, robienie zakupów, pranie, prasowanie i gotowanie. Wraz z pojawieniem się potomstwa obowiązków dodatkowo jeszcze przybywa i znów są one w dużej mierze wypełnianie przez płeć piękną. Z raportu Głównego Urzędu Statystycznego z 2008 roku wynika, że Polki poświęcają dziennie 2,5 godz. więcej na pracę domową niż mężczyźni, co tygodniowo daje od 12,5 do 15 godz. więcej. Podobna sytuacja jest w Hiszpanii i we Włoszech. Jedynie w krajach skandynawskich proporcje te są nieco bardziej zrównoważone i przykładowo w Szwecji dzienna różnica w ilości czasu poświęcanego przez kobiety i mężczyzn na obowiązki domowe wynosi około 70 minut. W najtrudniejszej sytuacji są kobiety, które starają się połączyć rolę matki i żony z pracą zawodową w pełnym 8 tez człowiek wymiarze godzin. Dla większości oznacza to bowiem zatrudnienie na dwa etaty: płatny – zawodowy i niepłatny – domowy. Jednym z większych problemów tego stanu rzeczy jest dodatkowo niedocenianie przez mężczyzn wysiłku i czasu poświęconego przez żony czy partnerki na wypełnienie domowych obowiązków. Wielu mężczyzn, co podkreślają liczne badania ankietowe oraz wypowiedzi kobiet, nie dostrzega rzeczy, które trzeba wykonać, aby rodzina sprawnie na co dzień funkcjonowała. Dla wielu z nich „rzeczy dzieją się same”, co potwierdzają przykładowo słowa pani Aliny (l. 54) z Brukseli: – Dla mojego męża, podobnie jak dla większości jego kolegów i mężczyzn z naszego pokolenia, różne rzeczy w domu tak po prostu same się robiły... Zakupy same wchodziły do lodówki, naczynia się same zmywały, a dzieciaki były oprane i wykąpane też w jakiś niewidzialny sposób. Co ciekawe, mąż nigdy nie zauważał, gdy coś było zrobione, ale dopiero kiedy nie było. Gdy na przykład zabrakło masła czy chleba, stwierdzał, że trzeba kupić, i tyle. Sam się tego nigdy nie podejmował. Moje koleżanki czy sąsiadki także mają takie obserwacje. Ich mężowie też chyba uznali, że to jakaś niewidzialna ręka – trzeba się o nie martwić. Panowie nie zdają sobie także sprawy z konieczności nieustannego powtarzania, aż do znudzenia, pewnych czynności i obowiązków domowych, jak np. zmywanie naczyń i sprzątanie. Jeśli młody tata, wychodząc rano do pracy, opuścił w miarę posprzątane mieszkanie, nie wie, ile razy w ciągu dnia jego żona walczyła z wszechogarniającym bałaganem spowodowanym przez dwójkę rozkosznych bobasów, skoro wieczorem zastał dom w mniej więcej takim samym stanie. Podobnie nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wielkim i nieustannym wysiłkiem jest opieka nad tymi uroczymi szkrabami i stąd nie rozumie, że ich mama ledwo trzyma się na nogach pod koniec dnia, że bolą ją plecy, ręce czy głowa. I niestety, dopóki mężczyźni nie włączą się w większym stopniu w wykonywanie prac domowych i w opiekę nad dziećmi, nigdy nie zrozumieją, że jest to syzyfowa praca, którą codziennie, przez długie lata, nieodpłatnie wykonują kobiety na całym świecie. W REALNYM ŚWIECIE Rezultatem pracy większości kobiet na dwa, a w przypadku matek nawet trzy etaty, jest przede wszystkim ciągłe zmęczenie. Użalają się na nie zwłaszcza młode mamy, które mają najwięcej pracy przy mało samodzielnych jeszcze pociechach. Praca od rana do wieczora, często w połączeniu z nieprzespanymi nocami, prowadzi do przemęczenia, które nie opuszcza kobiet niekiedy nawet przez wiele miesięcy. Inaczej niż w kolorowym świecie reklam, w którym zadbane, wypoczęte i wyspane mamusie karmią swoje urocze maluszki smakowitą Belgijska firma działająca w systemie «Titres-Services», istniejąca od 2004 r. Dołącz do naszego grona ! Zadzwoń, poznajmy się, pomożemy Ci w załatwieniu wszelkich formalności lub w zamianie na lepsze dla Ciebie warunki. Nasza firma oferuje: umowę na czas nieokreślony od pierwszego dnia pracy wypłatę i zaliczki zawsze przelane na czas 10,85€/brutto dla wszystkich osób, które mają minimum 13 własnych godzin !!! 11€/brutto powyżej 30 godzin, 11,26€/brutto 38 godzin (cały etat) zwrot kosztów transportu 100% (również poza miastem) wszystkie świadczenia socjalne i emerytalne bony żywnościowe od pierwszego dnia pracy i za każdy przepracowany dzień (od 3 godzin !) kompletną pomoc administracyjną związaną z legalizacją pracy – meldunek, zasiłek rodzinny, ubezpieczenie (mutuelle, cartę SIS) i nie tylko premie, płatny urlop, dni świąteczne płatne dni wolne podczas nieobecności klienta (chômage écomonique) telefon służbowy korzystne warunki w banku ING miłą, zaufaną i profesjonalną obsługę po polsku zatrudniamy również Panów na tych samych warunkach (ze swoimi godzinami, min. 13 na tydzień) Zobacz naszą propozycję, dotrzymujemy słowa! titres-services IXELLES Chaussée de Vleurgat 314 – 1050 Ixelles (La Bascule, blisko chaussée de Waterloo) Gsm: 0492 976 801 (pl., fr.) Tel: 02/219 52 20 ETTERBEEK Rue de l’Escadron, 23 - 1040 Etterbeek (metro Thieffry, Boileau, dzielnica St-Michel) Gsm: 0476 92 08 19 (pl., fr., nl.) Tel: 02/733 04 01 Mail: [email protected] Godziny otwarcia: pon.-piątek: 9h00 do 17h00 (bez przerwy), wieczorami i sobota: na umówienie Okiem socjologa kaszką lub klepią po pupci różowe bobaski, które się uroczo uśmiechają. Nie uświadczy się w reklamach widoku bladych, niewyspanych mam z podkrążonymi oczami i słaniających się ze zmęczenia po całodobowym czuwaniu przy maluchu z prawie 40-stopniową gorączką. W reklamie bowiem nawet mama walcząca z wysoką temperaturą wygląda jak po miesięcznym urlopie w luksusowym kurorcie lub w jakimś egzotycznym zakątku Ziemi. A przecież w realnym życiu nie zawsze jest tak pięknie, jak w reklamie malinowego superleku na gorączkę, który w mig uzdrowi każdego bobasa. Poza stanem ciągłego zmęczenia, mamy odczuwają także chroniczny brak czasu dla siebie. Chodzi tutaj o wolne godziny, które matki mogłyby poświęcić na to, co akurat jest dla nich ważne, czego potrzebują lub na co mają ochotę. Dla jednych mam może to być czas na zadbanie o siebie, zwłaszcza gdy chcą stracić kilka kilogramów, zmienić fryzurę czy kolor włosów. Dla drugich będzie to z kolei wyjście do kina czy z przyjaciółkami na kawę, żeby oderwać się choć na chwilę od codziennych obowiązków, problemów i tematów. Jeszcze inne chętnie poświęciłyby wolny czas na edukację lub rozwój kariery zawodowej, tak by móc powrócić na rynek pracy lub zmienić obecne miejsce zatrudnienia na lepsze. Niestety, wielu mamom brakuje chwil wytchnienia, tak ważnych dla zachowania równowagi psychicznej i fizycznej w okresie intensywnego dbania o potomstwo. Zdaniem pani Marty (l. 30): – Każda mama powinna mieć odrobinę czasu dla siebie, zwłaszcza młoda, która jest ciągle z dzieckiem czy dziećmi w domu. Przecież dla niej nawet wyjście na spacer z maluchem nie jest odpoczynkiem.To cała wyprawa.Trzeba się przygotować, spakować picie, jedzenie, śliniaki, pieluchy, sweterek i to wszystko, co może być potrzebne. Potem wciąż trzeba uważać na dziecko, jeśli już chodzi czy biega, żeby nie zrobiło sobie krzywdy, nie spadło z huśtawki, nie wybiegło na ulicę, i tak bez końca. Bez wolnego czasu trudno odpocząć i trudno naładować akumulatory na kolejny dzień. W codziennym życiu nie zawsze się jednak mamom udaje znaleźć czas dla siebie. A jeśli nawet, wiele z nich ma poczucie winy, że odbywa się to kosztem dziecka, któremu nie poświęcają wystarczająco dużo uwagi. Wydaje się, że zwłaszcza polskie mamy są 10 pod tym względem bardzo wobec siebie wymagające, chcąc być idealnymi rodzicielkami. Zdaniem naukowców nie istnieje jednak matka idealna, są jedynie dobre mamy, które kochają swoje dzieci i starają się dbać o nie jak najlepiej potrafią. Nie zawsze muszą jednak z nimi być, bo w końcu czasem dzieckiem może zająć się tata, babcia czy opiekunka, choćby dla odmiany i urozmaicenia życia towarzyskiego malca. POMOCNA DŁOŃ Wiele matek, zwłaszcza tych z malutkimi dziećmi, ma jednak opory przed zostawieniem swoich pociech pod opieką innych osób, nawet jeśli jest to partner czy najbliżsi krewni. Tymczasem korzystanie z pomocy bliskich czy dobrej, sprawdzonej i godnej zaufania niani jest najlepszym rozwiązaniem w sytuacji przeciążenia obowiązkami rodzinnymi i domowymi. Wygospodarowanie dla siebie i tylko dla siebie kilku chwil w ciągu dnia lub choć jednego popołudnia czy wieczoru w tygodniu może pomóc przemęczonej mamie w odzyskaniu sił fizycznych i równowagi psychicznej. Wyjście z domu bez dziecka sprzyja także podtrzymaniu więzi społecznych z przyjaciółmi i znajomymi, którzy bardzo często zostają zaniedbani na rzecz opieki nad potomstwem. Dzięki temu kobieta może łatwiej znieść poczucie izolacji, którego niekiedy doświadcza podczas kilkumiesięcznego pozostawania w domu w celu zajęcia się dziećmi. Jest to także doskonała forma stopniowego powrotu do aktywności z okresu, zanim zostało się mamą. Poza powierzeniem osobom trzecim opieki nad dzieckiem, ważne jest także zwiększenie zaangażowania się męża czy partnera w prace domowe. Nowy członek rodziny oznacza nowe, dodatkowe obowiązki, które w dzisiejszych czasach powinny być, w miarę możliwości, dzielone między oboje rodziców. Tymczasem nadal większość zajęć spada na kobietę, która najczęściej zawiesza swoje życie zawodowe i poświęca karierę na rzecz domu i rodziny. W naszym kraju mężczyźni, którzy biorą urlop wychowawczy, to nadal ogromna rzadkość. Jedynie 2 proc. ojców decyduje się na taki krok. I choć niepracujący tata z bobasem na spacerze w parku czy na placu zabaw nie budzi już śmiechu czy złośliwych komentarzy, nadal nie jest to w Polsce zbyt powsze- dni widok. A jednak takie rozwiązanie czy chociażby większe codzienne zaangażowanie w opiekę nad potomstwem przynoszą kobiecie ogromną ulgę i pomoc. Pani Karolina (l. 35), mama trójki dzieci, obecnie w wieku od 4 do 10 lat, wspomina: – Mój mąż zajmował się naszym pierwszym dzieckiem bardzo dużo, o wiele więcej niż ja. Nie był to nasz wybór, tylko raczej przymus, bo akurat znalazł się bez pracy. Będąc na bezrobociu, wykorzystał jednak ten czas najlepiej, jak mógł – nie tylko na znalezienie nowej pracy, choć to dopiero po wielu miesiącach, ale głównie na opiekę nad Adasiem. Nigdy tego nie żałował. Ja też nie, bo byłam wtedy na stażu po studiach medycznych i musiałam zainwestować sporo czasu na naukę i pracę. Potem było odwrotnie, to ja zostałam jakiś czas w domu, ale mąż zawsze bardzo dużo mi pomagał. Doskonale wiedział, co trzeba zrobić, np. sprawdzić, czy mleko nie jest zbyt gorące, albo jak wykąpać niemowlaka. I zawsze był bardzo dumny z tego, że jest prawdziwym tatą, a nie takim niedzielnym, z którym się tylko idzie do kościoła i na krótki spacer raz w tygodniu.Tylko dzięki temu, że był tak zaangażowany, mogliśmy mieć, tak jak zawsze chcieliśmy, aż troje dzieci. Sama nigdy nie dałabym rady wychować takiej gromadki i utrzymać życia zawodowego. Pomoc innych osób w opiece nad dziećmi i w wypełnianiu obowiązków domowych jest nie tylko cenna, ale i niezbędna, aby mama mogła cieszyć się urokami macierzyństwa. W końcu przecież bycie matką nie oznacza tylko nieprzespanych nocy, nieustannego zmęczenia czy zapomnienia o bożym świecie na rzecz kupek, kaszek, mleczka i wizyt u pediatry. To także wiele fantastycznych chwil, rozmów o wszystkim i o niczym oraz odkrywanie świata na nowo dzięki malutkiemu człowieczkowi, którego dziwi i zachwyca każda rzecz. To radość, entuzjazm, energia i młodość, które można czerpać garściami z obcowania z własnym dzieckiem. To chwile, które już nigdy nie powrócą, bo za kilka lat potomek dorośnie i będzie miał własny świat, a potem wyfrunie z rodzinnego gniazda wieść własne życie, niekiedy na drugim końcu świata. Dlatego tak ważne jest, aby dać każdej mamie szansę na pełne korzystanie z tych uprzywilejowanych momentów, między innymi dzięki odciążeniu jej w codziennych obowiązkach, nie tylko od wielkiego święta... Elżbieta Kuźma Dzieci a Internet Najświeższe dane opublikowane 12 kwietnia tego roku przez Komisję Europejską mówią, że z portali społecznościowych korzystają coraz młodsze dzieci. W krajach Unii Europejskiej aż 77 proc. dzieci w wieku 13-16 lat i 38 proc. w wieku 9-12 lat ma własny profil na którymś z serwisów. Najwięcej młodych użytkowników jest w Norwegii (92 proc.), Słowenii (91 proc.) i Czechach (90 proc.), najmniej w Rumunii (63 proc.) i Bułgarii (68 proc). W Polsce – 81 proc. CZEGO NIE WIEDZĄ RODZICE Rodzice często zostawiają dziecko samo z komputerem w przekonaniu, że program filtrujący załatwi sprawę. Ale nawet na stronach dla najmłodszych czyhają niebezpieczeństwa, np. nagle dobrze znana bajka okazuje się wersją tylko dla dorosłych. Inny błąd popełniają rodzice, którzy nie są zbyt dobrze obznajomieni z działaniem komputera ani Internetu i bojąc się kompromitacji w oczach dziecka – pozostawiają tę dziedzinę życia do całkowitej dyspozycji swojej latorośli. Rodzice uważają, że ich dziecko jest chronione przed zagrożeniami świata zewnętrznego, gdy pozostaje w domu przed ekranem komputera. Często nie zdają sobie sprawy, że o wiele więcej niebezpieczeństw może czyhać w Internecie. O tym, jak poważny jest to problem, nie do końca uświadamiany sobie przez rodziców, może świadczyć kampania Fundacji Dzieci Niczyje. W lutym br. rodzice przeglądający ubranka w sklepach „Coccodrillo” mogli trafić na specjalną zawieszkę z prawdziwymi dziecięcymi majtkami, pod które próbowała sięgnąć internetowa „łapka” (kursor). Celem było zwrócenie uwagi rodziców na problem bezpieczeństwa dzieci w Internecie oraz na kwestię odpowiedzialności za przygotowanie dzieci do bezpiecznego korzystania ze współczesnych mediów. BY NIE ZOSTAWIAĆ DZIECKA SAMEGO Nastolatki mają świadomość zagrożeń płynących z sieci, ale ich wiedza nie zawsze równa się realnej umiejętności przeciwstawienia się problemowi – także dlatego, że nie wierzą, iż to właśnie 12 im może przytrafić się coś złego. Tylko rodzice co drugiego dziecka rozmawiali z nim na temat bezpiecznego korzystania z Internetu. Tymczasem dzieci trzeba od najmłodszych lat „wychowywać do sieci”: ustalać zasady, tłumaczyć, pokazywać, towarzyszyć im, zwłaszcza na początku, w wirtualnej przygodzie – przekonuje Jakub Śpiewak, prezes Fundacji Kidprotect.pl czuwającej nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie. Moderatorzy przyjmują zgłoszenia nadużyć i są w stanie na nie zareagować, ale zgłoszenie i tak następuje dopiero po fakcie wejścia na nieodpowiednią stronę i po ujrzeniu jej zawartości. Kary dla domen pornograficznych i osób podszywających się pod nieletnich działają odstraszająco, ale nie da się wyłapać wszystkich pedofilów. Dlatego też potrzebne są uregulowania prawne, które – nie licząc tylko na rozsądek młodzieży czy zapobiegliwość rodziców – narzucą odpowiednie zachowania w sieci. Odpowiedzialna za Agendę Cyfrową komisarz Unii Europejskiej Neelie Kroes jest zdania, że wszyscy operatorzy portali społecznościowych powinni natychmiast wprowadzić domyślne ustawienia dla profili nieletnich użytkowników, pozwalające na kontakt tylko znajomym z zatwierdzonej listy i uniemożliwiające dostęp za pośrednictwem wyszukiwarek. Dzieci i nastolatki spędzają czas przed komputerem nie tylko dlatego, że tego chcą. Bardzo często wynika to z nudy i braku aktywnych form spędzania wolnego czasu, a także stąd, że ich rodzice są zajęci. Okazuje się więc, że Internet służy młodym do wypełnienia czasu, którego nie potrafią sami zagospodarować. Dlatego tak ważne jest zaproponowanie dziecku różnorodnych form aktywności. Spośród nich wybierze ono na pew- Profesjonale doradztwo, interesujące warunki, gwarancja dobrego serwisu tylko w VW D’Ieteren Car Centers Jesteśmy najlepsi! k 02/536 53 30 t-us www.vw-d2c.be/abou VW D’Ieteren Car Centers specjalista od wszelkiego typu półciężarówek • Wszystkie modele są wystawione w naszym salonnie • Duża liczba samochodów w magazynie • Twój doradca I specjalista od półciężarówek! • Intersujące warunki zakupu, zniżki i promocje! … Nie Ma lepiej… 5,1 - 10,6L/100KM • 134 - 247g CO2/KM. PUB D2C - 210X125 - VW - POLONAIS.indd 1 D’Ieteren Mail Rue du Mail 50 1050 Ixelles D’Ieteren Stokkel Avenue Reine Astrid 364 1950 Kraainem D’Ieteren Meiser Chaussée de Louvain 510 1030 Schaerbeek D’Ieteren Vilvoorde Mechelsesteenweg 586a 1800 Vilvoorde D’Ieteren Centre Chaussée de Mons 95 1070 Anderlecht D’Ieteren Informations environnementales (AR 19/03/2004) : www.volkswagen.be 13 8/07/11 08:20 no takie, które dostarczą mu przyjemności i sprawią, że komputer stanie się jedynie tym, czym powinien być: dodatkiem do zajęć sportowych, lektury, harcerstwa, nauki języka lub tańca. ZAGROŻENIA Dzieci mogą zetknąć się w sieci z agresją, narkotykami czy promowaniem anoreksji. Mogą się narazić na kontakt z pedofilem, osobą werbującą do sekty lub organizacji faszystowskiej, a także ze zwykłym włamywaczem, który wyciągnie informacje potrzebne do zaplanowania włamania. Coraz częściej najmłodszych dotyczy zjawisko tzw. cyberprzemocy: dziecko może się stać świadkiem lub ofiarą sytuacji, w której kolega ze szkoły nakręci film w jego obecności bądź z nim w roli głównej – i to wbrew jego woli – zwykle zmuszając swoją ofiarę do zachowań ośmieszających albo wstydliwych. Potem często takie filmy udostępniane są w Internecie, kolejne osoby przesyłają sobie do nich linki, a zaszczuta ofiara w ostateczności decyduje się nawet na samobójstwo. Największym jednak zagrożeniem jest child grooming, czyli uwodzenie dzieci w Internecie oraz rozpowszechnianie pornografii dziecięcej. Zwykłe przeszukiwanie stron WWW czy korzystanie z poczty elektronicznej grozi mimowolnym kontaktem z treściami pornograficznymi. Praktycznie każdy nieletni zetknął się z tego typu stronami, i to niejeden raz. Czasami ze zwykłej ciekawości, innym razem zupełnie przypadkowo. Wielu z nich w czasie czatowania z nowymi znajomymi wciąganych jest w rozmowy o charakterze seksualnym, stając się obiektem zainteresowań pedofilów. Zaczyna się od błahej wymiany zdań na tematy ogólne w języku i formie charakterystycznej dla pisowni nastolatków, potem następuje czas na oswajanie z zagadnieniami związanymi z seksem i seksualnością, a kolejnym krokiem jest nakłonienie potencjalnej ofiary do bezpośredniego spotkania, które często kończy się aktami molestowania i wykorzystania seksualnego, a w tragicznych przypadkach nawet śmiercią. Pedofile to bezwzględni manipulatorzy, którzy dla własnej korzyści nie zawahają się przed niczym, by osiągnąć swój cel, a dzieci są często zbyt ufne, by wyczuć zagrożenie odpowiednio wcześnie. NIGDY NIE WIESZ, KTO JEST PO DRUGIEJ STRONIE W jednej z belgijskich szkół 14-letni uczniowie mogli na zajęciach czatować ze sobą oraz z osobą z zewnątrz, przedstawiającą się jako ich rówieśniczka o imieniu Julie. Nauczyciel ogłosił, że dziewczyna będzie gościć w szkole. Jakież było ich zdumienie, gdy Julie okazała się 40-letnim mężczyzną, policjantem pracującym w służbach przeciwdziałających przemocy wobec dzieci. Okazuje się bowiem, że nieletni nie zachowują podstawowych zasad bezpieczeństwa i anonimowości w sieci. Często podają nowo poznanej osobie nazwisko, numer telefonu, adres domowy lub adres e-mail, zdjęcie. Już po krótkiej rozmowie z osobą znaną tylko np. z czatu jedna trzecia nastolatków umawia się na spotkanie w realnym świecie. Częściej decydują się na nie chłopcy, choć więcej ofert spotkań otrzymują dziewczęta. W wielu przypadkach nowo poznani są rówieśnikami, choć dość często osobami starszymi. Najbardziej niepokojące jest jednak to, że co drugie dziecko nikogo nie informuje o spotkaniu z no- 14 wym internetowym znajomym. Część mówi rodzeństwu, koleżance, koledze, ale niewielu rodzicowi. Tego typu akcje, jak ta w Belgii, mają uświadomić nastolatkom, że informacje o imieniu, nazwisku, telefonie, adresie itp. są prywatne. Można je udostępnić tylko przyjaciołom, podobnie jak zdjęcia. Nie wolno też przyjmować do grona wirtualnych przyjaciół wszystkich, którzy o to poproszą. CO DZIECI ROBIĄ W INTERNECIE Dzieci używają komunikatorów internetowych nie tylko do rozmów ze znajomymi, do dzielenia się opiniami i pokazywania zdjęć. Bardzo często w ten sposób zawierają także nowe znajomości. Inną bardzo popularną formą aktywności są gry. Niestety tylko nieliczne rozwijają sprawność myślenia, kojarzenia czy mają jakiś walor edukacyjny. Największą popularnością cieszą się gry, w których dominuje walka, a gracz jest sprawcą przemocy nagradzanym za zabicie jak największej liczby przeciwników. Dominacja kultu siły i okrucieństwa, zatarcie granicy między dobrem i złem kształtują mechanizmy agresywnych zachowań, które niejednokrotnie przenoszone są do świata rzeczywistego. Jak w przypadku amerykańskiej 15-latki Alyssy Bustamante, która na YouTube zamieszczała filmiki z sobą w roli wampira i osoby dobrowolnie porażającej się prądem i która zamordowała swoją młodszą siostrę, aby „zobaczyć, co się czuje, jak się kogoś zabija”. Na porządku dziennym jest też fantazjowanie. Przybiera ono formę zmiany własnej tożsamości, co ukonkretnia się w wymyślaniu sobie nowych imion i nazwisk, a stworzonej w ten sposób postaci nowych cech. Czasami dochodzi do podawania zupełnie innego życiorysu lub faktów z życia, co zazwyczaj ma na celu ubarwienie rzeczywistości lub zawoalowanie prawdziwej tożsamości. Dzieci opowiadają np. o bogatych ojcach mieszkających gdzieś w egotycznych krajach lub odwrotnie – będących sprawcami przemocy domowej. Można jednak zbyt uzależnić się od tego „ja” idealnego i popaść w spiralę kłamstw z zatarciem granicy między realnym a wirtualnym życiem. W ten sposób często kamuflują się też dorośli udający nieletnich.Agresja z korytarzy szkolnych i placów zabaw przenosi się do świata wirtualnego. Tu umieszcza się filmiki przedstawiające znęcanie się nad koleżanką lub kolegą z klasy, a nawet sceny molestowania seksualnego. Wysyła się wiadomości, w których agresorzy naśmiewają się z kogoś lub wręcz grożą mu śmiercią. Nieodosobnione są przypadki dodawania wulgarnych komentarzy pod zdjęciem lub nękania niedwuznacznymi propozycjami. Na obelgi narażeni są nie tylko koledzy czy koleżanki, ale też nauczyciele. Często rodzice i wychowawcy bywają zdziwieni, bo tego typu zachowania są nieobce dobrze się uczącym dzieciom z tzw. dobrych domów. A jeszcze bardziej zdumiewa ich to, iż powodem okazuje się żart i zabawa, chęć popisania się przed innymi, a dopiero potem próba ośmieszenia konkretnej osoby. Zdarza się też, że dzieci podszywają się pod adres elektroniczny lub numer telefonu komórkowego, by korzystać z usług dostępnych dla poprzedniego użytkownika. Nielegalnie ściągają i udostępniają filmy, gry. Pobierają „bezpłatną” grę, do której dodatkowe funkcje są już niezwykle kosztowne. Amoralne zachowania są łatwiejsze, bo sieć kojarzy się z wolnością robienia tego, co się komu podoba. Młodzi ludzie naśladują zachowania koleżanek 15 i kolegów w sieci. Nie zawsze mają świadomość, że tego, co umieszczają w Internecie, piszą na stronach lub portalach nie można cofnąć, zastopować, wymazać. SKUTKI Zależność między spędzaniem czasu przed ekranem komputera a możliwością utraty zdrowia jest dziś oczywista: od dolegliwości fizycznych typu ból oczu, palców, kręgosłupa, zespół sztywnego łokcia poprzez zmęczenie, chudnięcie aż do zaniku mięśni grzbietu, skrzywienia kręgosłupa. W skrajnych przypadkach dochodzi do napadów padaczki odekranowej wywołanej ekscytacją układu nerwowego na migające obrazy działające na świadomość, ale i podświadomość. Nadmierne korzystanie z Internetu może także stać się przyczyną uzależnienia. W Belgii około 70 proc. nastolatków surfuje od 1 do 10 godzin tygodniowo, a około 10 proc. od 20 do 35 godzin na tydzień. Te liczby są w większości reprezentatywne dla całej Europy. Uzależnienie rozpoczyna się po przekroczeniu 35 godzin przebywania w sieci na tydzień. A uzależnieni rodzice są przykładem dla swoich dzieci. Alarmujące dla otoczenia sygnały to ciągła senność, chudnięcie, nagły brak kontaktu z rówieśnikami, zerwanie z dziewczyną lub chłopakiem, brak koncentracji, pogorszenie się ocen. Zmiany w zachowaniu świadczące o tym, że świat rzeczywisty zaczyna być nierzeczywisty, mogą prowadzić do depresji. SURFOWAĆ BEZPIECZNIE Dzieci i nastolatki stają się ofiarami internetowych manipulacji i oszustw, gdyż są naiwne i łatwowierne, a często także samotne. Nie mają one jeszcze wystarczająco dużego doświadczenia życiowego. Ale mają je dorośli i to na nich, a szczególnie na rodzicach spoczywa obowiązek przygotowania dzieci do bezpiecznego korzystania z Internetu. Należy wyrobić w najmłodszych postawę niezbędnej nieufności w kontaktach wirtualnych. Trzeba postarać się ułatwić dziecku nawiązanie i podtrzymywanie dobrego kontaktu z rówieśnikami, gdyż wtedy nie będzie szukało kolegów w cyberświecie, gdzie naraża się na przypadkowe i niebezpieczne spotkania. Niezaspokojone w rzeczywistym świecie potrzeby, np. kontaktu z drugą osobą, poczucia własnej wartości i atrakcyjności, umiejętności błyskotliwej rozmowy, także mogą skłonić do ucieczki od rzeczywistości w świat pozornie nieograniczonych możliwości. To rodzice powinni interesować się tym, jakie zdjęcia i komentarze umieszczają w sieci ich pociechy. Dobrze jest zainstalować oprogramowanie filtrujące, włączyć kontrolę rodzicielską w systemach operacyjnych, a w ostateczności program do śledzenia poczynań dziecka w Internecie, ale tylko za jego zgodą lub przy podejrzeniu, że jest ono zagrożone np. uwiedzeniem. Bardzo dobrym pomysłem jest zawarcie z pociechą pisemnej umowy na temat korzystania z Internetu, w której precyzyjnie określimy warunki i czas korzystania z komputera. Rodzicowi 16 łatwiej kontrolować treść przeglądanych przez dziecko stron, charakter jego wirtualnych kontaktów i czas poświęcany na surfowanie, jeśli komputer nie znajduje się w pokoju dziecięcym. Najbardziej pomaga szczera rozmowa i atmosfera wzajemnego zaufania. POZYTYWY Nawet najmłodsze dzieci nie mają problemu w korzystaniu z komputera, a w praktyce każdy nastolatek ma dostęp do Internetu, najczęściej u siebie w domu. Większość nieletnich, zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej, ma telefon komórkowy z aparatem fotograficznym i dostępem do sieci. Oblicza się, że 74 proc. wiedzy, którą dzieci zdobywają współcześnie, pochodzi z Internetu. Jest on więc dla nich podstawowym źródłem informacji o świecie. A także podstawowym narzędziem zabawy i rozrywki. Dla tych, którzy chcą pogłębiać swe zainteresowania lub dzielić się swoją pasją, okazuje się bezcennym kanałem dostępu do zasobów wiedzy. Przykład młodego blogera Nathana Soret z Belgii piszącego do „Le Figaro” pokazuje, że Internet daje szanse na spełnienie swych marzeń i może być początkiem dorosłej kariery. Jest to też wzór niezwykłej dojrzałości w korzystaniu z komputera, co pozwala mieć nadzieję, że stanie się pozytywnym narzędziem dla coraz większej liczby nastolatków. Tym bardziej że szkoła i nauczyciele zaczynają coraz bardziej dostrzegać zalety wykorzystywania Internetu do sprawniejszego porozumiewania się, wykonywania projektów edukacyjnych, grupowania młodzieży wokół wspólnych tematów i redagowania wyników pracy w formie prezentacji na tworzonych przez młodych stronach. Już w ponad 70 państwach z pięciu kontynentów obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu. Hasło przewodnie tegorocznych obchodów brzmi: „Internet to więcej niż zabawa. To Twoje życie”. Warto dodać też inną przestrogę – nie rób w Internecie tego, czego byś nie zrobił w realnym życiu. Sylwia Maj Rozwój osobisty Sukces Ilu z nas może określić się mianem człowieka spełnionego, szczęśliwego, człowieka sukcesu? Prawdopodobnie niewielu, pomimo że zdecydowana większość o tym marzy. Czy rzeczywiście sukces jest tak trudny do osiągnięcia i przeznaczony tylko dla pewnej bardzo elitarnej grupy? Ja uważam, że nie. Każdy może zostać człowiekiem sukcesu, jeżeli taki ustanowi sobie cel i podejmie odpowiednie kroki, aby go osiągnąć. „każdy jest kreatorem swojego życia” Droga, którą w tej realizacji należy przebyć, dla każdego będzie inna. Według mojej koncepcji terapeutycznej, każdy jest kreatorem swojego życia. Tworzy je zgodnie z posiadanymi zasobami. I jeżeli życie, które wiedzie, odbiega od ideału, to nie dlatego, że tak być musi, ale dlatego, że człowiekowi brakuje wiedzy, umiejętności i narzędzi. W kreacji własnego sukcesu najważniejsze są zasoby psychiczne: nasz sposób postrzegania świata, swojego w nim miejsca i umiejętności radzenia sobie w życiu. Istotne jest bowiem, jaki typ mentalności prezentujemy. To ona determinuje, jakie życie staje się naszym udziałem. Ważna jest ocena, czy moja mentalność jest mentalnością człowieka sukcesu, czy wręcz przeciwnie, mentalnością człowieka uległego lub zastraszonego. Chciałabym zwrócić uwagę na pewien paradoks w postępowaniu ludzi. Najczęściej uważają oni, że gdy będą mieć więcej dóbr lub lepsze stanowiska pracy, to będą mogli realizować swoje plany i wreszcie staną się ludźmi sukcesu. Takie podejście jest wyjątkowo błędne i nie prowadzi do zamierzonego celu. 18 Żeby je naprawdę zrealizować, trzeba zastosować inną kolejność. Najpierw bądź człowiekiem sukcesu mentalnie, miej taką właśnie osobowość. Wtedy będziesz mógł realizować swoje plany, będziesz miał przedmioty, których pragniesz, i satysfakcjonującą cię pozycję życiową. „posiadanie mentalności człowieka sukcesu” Kluczową sprawą jest posiadanie mentalności człowieka sukcesu. Czy może mieć ją każdy? Tak, ale nie przyjdzie ona sama – należy ją w sobie wypracować. Podstawą jest rozpoznanie kodów zakotwiczonych w podświadomości pod kątem ich przydatności w realizacji naszego celu. Ważne jest uzmysłowienie sobie, że na nasze decyzje w ogromnej mierze ma wpływ nieuświadamiana część naszej psychiki, którą nazywam podświadomością. Przez całe nasze dotychczasowe życie kształtowały ją wszelkie bodźce, z którymi się zetknęliśmy, i to niezależnie od tego, czy zostały logicznie i świadomie przekształcone, czy też wchłonięte bez obróbki. Wyjaśnię to na następującym przykładzie. Mały, załóżmy dwuletni Jaś łapie pozostawione przez mamę na stole pieniądze i, jak to mają w zwyczaju dzieci w tym wieku, bierze je do buzi. Rozwój osobisty Przerażona matka wykrzykuje: „Jasiu, pieniądze są brudne!”. Dla matki jest to logiczny przekaz – monety są brudne, bo nie wiadomo, kto miał je w rękach i ile jest na nich zarazków. Ale Jaś tak jeszcze nie rozumuje. Kilkakrotne powtórzenie takiego schematu sprawia, że w jego podświadomości zakotwicza się prosty przekaz: pieniądze są brudne. Taki właśnie przekaz będzie mu towarzyszył w podejściu do pieniędzy, gdy będzie już dorosłym Janem. Nikt nie chce się pobrudzić, nie będzie chciał i Jan. Będzie robił wszystko, aby uniknąć brudu, a w tym także – w niezrozumiały dla niego, podświadomy sposób – pieniędzy, chociaż świadomie będzie ich pożądał. Siła tego przekazu jest dodatkowo wzmacniana autorytetem matki. Na przestrzeni lat mamy różne autorytety – rodziców, nauczycieli, rodzeństwo, rówieśników. W podobny sposób jak w powyższym przykładzie kształtują się nasze poglądy na temat nas samych, poczucie własnej wartości i związany z tym pułap wyznaczania sobie życiowych planów oraz szans na ich realizację. Powtarzalne przekazy, że jesteśmy głupi, że niczego nie osiągniemy, że nie mamy zdolności – szczególnie gdy padały z ust ważnych dla nas osób – jeżeli nie zostały świadomie zweryfikowane, ciągle determinują nasze życie. Zauważcie, że jeżeli wbrew wszystkiemu osoba obciążona deprecjonującymi ją kodami osiągnie stan, który można nazwać sukcesem, to sama nie wie, czemu nie czuje pełni zadowolenia i satysfakcji. Powstaje też pytanie, jak daleko by zaszła, gdyby nie hamujące ją kotwice. „mocne poczucie własnej wartości” 20 Człowiek sukcesu to człowiek zrealizowany i spełniony. Fundamentem jest mocne poczucie własnej wartości, pozwalające na asertywne kroczenie przez życie. Jak można w stosunkowo prosty sposób sprawdzić, czy rzeczywiście wierzymy w siebie, potrafimy o siebie dbać i kreujemy satysfakcjonujące nas życie? Posłuchajcie swoich słów, zastanówcie się, jak zwracacie się do siebie w myślach. Słowa są przedłużeniem myśli, a myśl ma sprawczą energię. Nie wierzycie? To powiedzcie do siebie w myślach „opadają mi ręce”. I co? Większość osób przyznaje, że nagle czuje się tak, jakby miała w rękach dwa wiadra piasku. A tak naprawdę nic się nie stało, powiedzieliśmy tylko trzy słowa, ale czy rzeczywiście to jedynie słowa? Gdybyście mieli wstać z fotela przed ich wypowiedzeniem, to jak by wam poszło? A po? Niestety gorzej. „efekt samosprawdzającej się przepowiedni” Poruszone przeze mnie kwestie to tylko zarys tego obszernego tematu. Nie sposób tu omówić całości zagadnień dotyczących sukcesu. Poza tym wiele kwestii wymaga też ćwiczeń praktycznych. Jedno jest jednak pewne: to, czy osiągniemy sukces, zależy nie od kogoś innego, nie od uwarunkowań społecznych i sytuacji na świecie, ale właśnie od nas samych. Wanda Wegener Podaję ten właśnie przykład, bo jest bardzo plastyczny, co potwierdza zdecydowana większość uczestników moich warsztatów. A teraz uzmysłówcie sobie, że inne słowa mają podobną moc. I tak samo ulegamy efektowi innych stwierdzeń: że nie mamy talentu do danej czynności, że na pewno nic z tego nie będzie, że jest kryzys, że trudno znaleźć dobrą pracę, a szef jest złośliwy. Po pierwsze sami sobie podcinamy skrzydła, odbierając energię do działania, zamiast ją wykorzystać do forsowania barier. Po drugie nasz umysł wyszukuje w otoczeniu potwierdzenia powtarzanych przez nas stwierdzeń i zachodzi efekt samosprawdzającej się przepowiedni, czyli „a nie mówiłem?”. Bezpłatny wykład, który poprowadzi Wanda Wegener, odbędzie się w piątek 1 czerwca o godzinie 19.00 w Centrum Edukacji i Kultury Polskiej „PLUS”. Więcej na www.esaevents.com. Zapisy na konsultacje i praktykę indywidualną pod numerem telefonu: 0032 470 545 683. Organizator: 21 Bank radzi Usługi bankowe dostępne przez www.ing.be Zakres usług oferowanych przez banki za pośrednictwem Internetu zmieniał się na przestrzeni lat, bo pojawiały się możliwości przeprowadzania coraz to bardziej skomplikowanych operacji. Dzisiaj możemy przez Internet nie tylko wykonać przelew, ale też zrealizować wiele innych transakcji – bez konieczności przychodzenia do banku. Poniżej przedstawiamy usługi dostępne na www.ing.be. Otwarcie bezpłatnego konta internetowego Lion Account Warunkiem jest posiadanie belgijskiej karty pobytu. Po otwarciu odpowiedniego formularza na stronie internetowej banku należy wpisać dane personalne oraz dane z karty (data wydania i numer dokumentu). Następnie na nasz adres mailowy zostanie wysłany numer identyfikacyjny, z którym należy zgłosić się do wcześniej wybranego oddziału, by podpisać dokumenty otwarcia konta. Oszczędnościowe konto internetowe ING Lion Premium Jest to nowa usługa banku, będąca doskonałym sposobem na pomnażanie środków finansowych w sposób bezpieczny, bez ryzyka ich utraty, a także konieczności zamrażania pieniędzy, jak to ma miejsce w przypadku lokat oszczędnościowych. Warto korzystać z tego konta zawsze, gdy tylko pojawią się – nawet krótkoterminowe – nadwyżki finansowe. Jego podstawowe oprocentowanie wynosi 1 proc. w skali roku plus dodatkowa premia w wysokości 1,5 proc. po 12 miesiącach oszczędzania. Zarówno otwarcie, jak i prowadzenie rachunku jest bezpłatne. Karty kredytowe, debety na koncie bieżącym oraz wszelkiego rodzaju kredyty, w tym hipoteczne Przez stronę internetową banku możemy również zrobić symulację oraz wysłać wniosek o kartę kredytową, linię debetową czy kredyt, np. na zakup samochodu. Klienci banku ING mogą zrobić symulację i wysłać wniosek przez Home Bank, natomiast pozostałe osoby wykonują symulację bezpośrednio przez stronę banku. Ważne, by dokładnie wpisać wszystkie dane, a w szczególności nasze miesięczne zarobki oraz wydatki przeznaczone np. na wynajem mieszkania. W rubryce zarobki miesięczne netto (revenu mensuel net) wpisujemy kwotę, którą pracodawca przelewa nam na konto. Nie należy tu uwzględniać dochodów dodatkowych, takich jak premia końcoworoczna i wakacyjna, bony żywnościowe, zwrot kosztów za transport do pracy, samochód służbowy itp. Rubryka dochody zastępcze (revenus de remplacement) służy do wpisania kwoty miesięcznej emerytury, zasiłku chorobowego czy inwalidzkiego. Należy pamiętać o tym, aby nie wpisywać w żadnej rubryce świadczeń rodzinnych przysługujących na dzieci. Osoby samozatrudnione (indépendants), wspólnicy (associés actifs) czy pomocnicy (aidants) wpisują swoje zarobki w rubryce inne dochody (autres revenus). Przechodząc do naszych wydatków, wpisujemy np. miesięczny czynsz za mieszkanie, nie wliczając jednak opłat licznikowych (za elektryczność czy gaz). Należy też wpisać alimenty i raty kredytów hipotecznych oraz konsumpcyjnych, jeśli mamy je w innym banku niż ING. W przeciwnym razie nasze dane nie będą precyzyjne i możemy uzyskać dwie sprzeczne odpowiedzi, np. pozytywną na stronie ing.be, a negatywną w oddziale banku. Ubezpieczenia, np. mieszkania, assistance czy samochodowe Aby uzyskać wysokość składki na wybrane przez nas ubezpieczenie, za każdym razem należy dokładnie wypełnić wszystkie dane. Np. jeżeli jesteśmy zainteresowani ubezpieczeniem samochodu, wpisujemy markę, rok produkcji, rodzaj paliwa itp. Na koniec podajemy swój adres mailowy i otrzymujemy wysokość rocznej składki ubezpieczeniowej. Fundusze emerytalne Na stronie www.ing.be możemy też wykonać symulację i wybrać fundusz emerytalny, który najlepiej odpowiada naszym potrzebom. Wyznaczenie daty spotkania w danej placówce banku Poprzez stronę internetową możemy umówić się na spotkanie z doradcą w wybranym oddziale ING. Klikamy w odpowiednie pole na stronie banku (prenez rendez-vous), następnie podajemy cel wizyty, np. otwarcie konta, wskazujemy lokalizację oddziału, w którym chcemy się spotkać, a na końcu wybieramy datę i godzinę wizyty, po czym otrzymujemy potwierdzenie spotkania. Nieustannie rozwijająca się technologia daje coraz większe możliwości wprowadzania nowych produktów i usług bankowych. Internet może odgrywać pierwszorzędną rolę w ich dystrybucji, wypierając przy tym kanały bardziej tradycyjne, takie jak oddziały banku, bankomaty itd. Marta Izowit Edyta Jóźwiak Mentions légales L’ING Lion Account est un compte à vue réservé aux personnes physiques, majeures, juridiquement capables et résidentes en Belgique et possédant une adresse e-mail. L’ING Lion Account est un compte à vue à gérer via Internet. Son ouverture via www.ing.be est gratuite (sous réserve d’acceptation par ING et d’accord mutuel).Vous ne payez en outre aucuns frais de gestion annuels, ni aucuns frais pour les retraits aux distributeurs au sein de la zone euro. Lisez le Règlement Général des Opérations d’ING, le Règlement spécial des Opérations de paiement, le Règlement de la Carte de paiement ING, la Carte de dépôt, la Carte Temporaire et la Minute Card et le Tarif des principales opérations bancaires des personnes physiques. Le Livret ING Lion Premium est un compte d’épargne réglementé, gratuit, en ligne et réservé aux personnes physiques majeures qui disposent d’une adresse légale en Belgique et d’une adresse e-mail valable. Même si vous n’avez pas de compte à vue ING, vous pouvez ouvrir un Livret ING Lion Premium. Offre sous réserve d’acceptation par ING Belgique et d’accord mutuel. Taux de base actuel de 1,00 % brut sur une base annuelle (taux valable au 16/04/2012, variable moyennant information préalable ; cfr taux en vigueur dans votre agence ING ou sur www.ing.be). Prime de fidélité actuelle de 1,50% brut sur une base annuelle (taux valable au 16/04/2012, variable moyennant information préalable ; cfr taux en vigueur dans votre agence ING ou sur www.ing.be). La prime de fidélité est une rémunération complémentaire calculée et appliquée sur les capitaux restés durant 12 mois consécutifs sur votre compte d’épargne à partir du jour calendrier qui suit le versement ou qui suit la fin de la période de fidélité précédente. La prime de fidélité applicable au moment du versement ou au début d’une nouvelle période de fidélité est garantie jusqu’à la fin de la période de fidélité concernée. 22 verplaats het logo langs het grid Skontaktuj się z nami na ing.be/polski Masz zamiar pracować i mieszkać w Belgii? Jeśli tak, to zapewne mieszkania, samochodu i na życie. W celu uzyskania dodatkowych potrzebujesz wsparcia i praktycznych porad. Nasi polskojęzyczni informacji, skontaktuj się z doradcą : doradcy pomogą Ci we wszystkich sprawach związanych z Marta Izowit – GSM 0499 86 03 06 – [email protected] bankowością i ubezpieczeniami, m.in.: założenie konta, karty płatnicze i Urszula Banaszewska – GSM 0487 66 06 65 – [email protected] kredytowe, pożyczki, kredyty oraz fundusze emerytalne, ubezpieczenia Marta Lyskiewicz – GSM 0485 90 13 03 – [email protected] ING Belgique SA – Bank- Główna siedziba : avenue Marnix 24, B-1000 Bruksela – KRS Bruksela – TVA BE 0403.200.393 – SWIFT : BBRUBEBB – IBAN BE45 3109 1560 2789 (3109156027-89). Wydawca : Philippe Wallez – Cours Saint-Michel 60, B-1040 Bruksela Współczesne uzależnienia W szponach wirtualnego hazardu Globalny dostęp do Internetu z jednej strony jest błogosławieństwem, z drugiej – przekleństwem. Wszystkie dobrodziejstwa, które płyną z powszechnego używania tego narzędzia, rzadko kiedy są zestawiane z zagrożeniami, jakie ono ze sobą niesie. Wciąż za mało uwagi poświęca się takim czynnikom związanym z surfowaniem po sieci, jak uzależnienie, zaburzenia odbioru rzeczywistości, pogorszenie relacji emocjonalnych czy cyfryzacja świadomości użytkownika. Szczególnie w kontekście najmłodszych internautów jest to zaniedbanie niedopuszczalne, bowiem bez wszechstronnego edukowania, jak korzystać z globalnego nośnika informacji – i rozrywki – przyszłe pokolenia nie będą w stanie zrozumieć, iż Internet jest tylko dopełnieniem codzienności, a nie jej substytutem. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń bezpośrednio wpływających na kształtowanie się młodej psychiki są gry i hazard internetowy. Wciąż za rzadko omawiane w dyspucie społecznej, niosą za sobą ryzyko katastrofalnych konsekwencji. POKER, RULETKA I TOTOLOTEK Większości z nas hazard kojarzy się z kasynem, do którego chodzą wybrani i gdzie trwonią oni swoje majątki lub od czasu do czasu zgarniają wielkie wygrane. Ten nietypowy „sport” uprawiano już w starożytnej Mezopotamii czy Rzymie, aby zabić nudę lub urozmaicić sobie żołnierską codzienność. Najpierw gra w kości, potem karty, a w końcu ruletka stały się symbolem przynależności do pewnej elitarnej grupy społecznej. Dzisiaj z elitarności niewiele pozostało, bo dostęp do hazardu ma każdy. Popularna loteria narodowa Lotto jest jedną z jego odmian, a bierze w niej udział coraz więcej osób. Zakłady bukmacherskie również cieszą się ogromną popularnością, o automatach wrzutowych, takich jak jednoręki bandyta, które znajdują się licznie w pubach i barach, nie wspominając. Jesteśmy więc z hazardem oswojeni, mimo że nie do końca zdajemy sobie sprawę, że to 24 właśnie z nim mamy do czynienia, zasiadając do przyjacielskiego brydża czy pokera, wrzucając kolejne pięć złotych do automatu czy obstawiając mecze piłkarskie. Tymczasem kolejną formą hazardu jest ten uprawiany w sieci i w zasadzie znany każdemu z nas. Mimo iż nie wszyscy wydajemy w Internecie pieniądze na wirtualne uciechy, to jednak liczba osób wydających coraz więcej rośnie z roku na rok. Do wirtualnego świata przeniesiono prawie wszystkie odmiany hazardu – gry liczbowe, loterie pieniężne i promocyjne, gry cylindryczne, gry w karty i w kości, bingo, zakłady bukmacherskie. Istnieją nawet wirtualne automaty. W odróżnieniu od hazardu w realu, ten internetowy z zasady nie może przynieść wielkich wygranych. Obracając gotówką w sieci, mało który hazardzista zdaje sobie sprawę, że ostatecznie wkład gracza nie może być większy niż jego zysk, a docelowo gry muszą być dochodowe dla właściciela witryny. Prosty mechanizm, który pozwala rozochocić użytkownika, to powodzenie w kilku, kilkunastu grach, co jednak kończy się przegraniem całej wygranej w kilku rozdaniach czy kolejkach. System ten ponawiany jest w nieskończoność, dzięki czemu użytkownik nieustannie ma wrażenie, że wygrana w Internecie jednak jest w zasięgu ręki. Rzadko kiedy gracze mają świadomość, że sieć to jeden wielki algorytm, w którym rachunek prawdopodobieństwa też ma powszechne zastosowanie. To na nim tworzy się biznesplany wielkich kasyn on-line, w których z założenia przychody muszą być znacznie większe od kosztów. To właśnie reguluje matematyka, czego mimo wszystko nigdy aż w takim stopniu nie stosowano w grach hazardowych w rzeczywistości. Współczesne uzależnienia PAPIEROWE PRAWO, WIRTUALNE PIENIĄDZE Zarówno w Belgii, jak i w Polsce hazard internetowy jest zakazany – z wyjątkiem obstawiania wyników wydarzeń sportowych. Podpisano stosowne ustawy, natomiast pełną egzekucją ich zapisów nie zajmuje się żadna instytucja – należało zabronić gier na pieniądze, bo wiąże się z nimi ogromne ryzyko, ale niosą one ze sobą także duży wkład w budżety państw. Dlatego też istnieje pewne odgórne przyzwolenie na łamanie prawa, którego regulacja byłaby stratą finansową, bowiem zapanowanie nad intensywnie rozrastającym się rynkiem internetowych uciech na pieniądze to niemal walka z wiatrakami. Jednak patrząc perspektywicznie na tendencje hazardowe ujawniające się u coraz to młodszych użytkowników, trzeba przyznać, że bez wątpienia ta milcząca zgoda będzie brzemienna w skutki głównie na tle społecznym. Paradoksalnie, to właśnie brak pieniędzy jest powodem coraz większego ich wydawania w Internecie. Kryzys ekonomiczny, który pojawił się na rynku europejskim w ostatnich latach, spowodował, iż standard życia znacznie się obniżył, a pewne usługi, wcześniej będące w zasięgu wzroku, odeszły w strefę marzeń. Właśnie dlatego poszukuje się łatwych dróg zarobku, a hazard internetowy wydaje się obietnicą spełnienia ukrytych pragnień. Kwoty potrzebne na udział w grach pieniężnych w Internecie są przystępne dla każdego – jest to zazwyczaj kilka złotych, dolarów, euro. Takiej sumy jednorazowo nikomu nie żal wydać, natomiast pułapka tkwi w tym, że prawie nikt nie kończy za pierwszym razem. Skuszeni obietnicą wygranej, inwestujemy coraz więcej, bo – przecież – kiedyś musi się udać! Pragnienie, by być skandalicznie bogatym, może dzięki tej taktyce kosztować skandalicznie drogo. Sumy, jakie przeciętnie gracz wydaje w sieci na swoją pogoń za marzeniem, nie zostały w Polsce udostępnione do powszechnej wiadomości. Tego typu badania przeprowadzono w Belgii, a ich wynik jest zatrważający – blisko 150 tys. e-hazardzistów potrafi wydać na gry pieniężne w Internecie średnio od 700 do 1450 euro rocznie. Blisko 50 proc. graczy jest w wieku od 18 do 34 lat. Znaczącą grupę stanowią też osoby poniżej 18. roku życia, dla których wszelka forma hazardu jest oficjalnie zakazana. Uczniowie średnio wydają na ten cel 38 euro miesięcznie. A ilu jest rzeczywistych graczy? Z powodu braku kontroli nad kasynami internetowymi trudno doliczyć się dokładnej liczby osób uprawiających hazard w sieci. Szacuje się, że Belgowie łącznie wydają na to 100 mln euro rocznie, z czego aż 40 proc. ląduje w kieszeni organizatorów. Nie ma więc mowy o wielkich wygranych, których prawdopodobieństwo byłoby osiągalne chociaż dla 0,001 graczy. Wirtualne pieniądze wydawane z prawdziwej kieszeni społecznej są więc topieniem marzeń w morzu złudnych, naiwnych nadziei. czenia relacji z rodziną i przyjaciółmi oraz pojawienia się niepotrzebnego stresu. Z kolei gry komputerowe opierające się na fabule narracyjnej i polegające na wcielaniu się w role bohaterów wpływają na rozwój tożsamości i wyobraźni gracza. Nawet jeżeli jest to strzelanina, w której w ciągu minuty „ginie” pięćdziesiąt osób, personifikacja staje się pewnym czynnikiem dodatnim w porównaniu z hazardem, który opiera się jedynie na potrzebie, by „mieć”, a nie jakiejkolwiek kreacji. W obu przypadkach reperkusje uzależnienia są dramatyczne, jednak z powodu wspomnianego czynnika ekonomicznego internetowe gry na pieniądze są o wiele bardziej niebezpieczne. Najczęstsze konsekwencje hazardu to – poza problemami finansowymi i związanymi z nimi długami – rozpad związku, rodziny, problemy w pracy, problemy z nauką i jej marne efekty, zaburzenie więzi z najbliższym otoczeniem, zaniedbywanie obowiązków, powodowanie konfliktów, kłamstwa, pogorszenie reputacji, popadanie w inne nałogi, osamotnienie. Przestępstwa kryminalne są pochodną głęboko już zakorzenionego uzależnienia od hazardu, niestety są bardzo częste, a z powodu wysokiego stopnia zaufania trudno na początku zorientować się, kim był sprawca. Rzadko który gracz przyznaje, że dzięki hazardowi poprawiła się jego sytuacja materialna czy samopoczucie, udało mu się oderwać od kłopotów czy zawarł nowe znajomości. Częściej uzależnienie od gier wywołuje smutek, gniew, strach niż euforię. Jednak potrzeba „odkucia się”, ekscytacja, skoki adrenaliny, a nawet nuda są wystarczającym powodem, żeby kontynuować gry za pieniądze, narażając się tym samym na ogromne problemy w przyszłości, z których w początkowej fazie przygody z hazardem w ogóle nie zdajemy sobie sprawy. WALKA Z NAŁOGIEM I DZIAŁANIA PREWENCYJNE HAZARD UDERZA NIE TYLKO W KIESZEŃ GRACZA Jeżeli jesteśmy zafascynowani grami hazardowymi w Internecie, gdy zajmują nam one co najmniej kilka godzin w tygodniu, kiedy zaczynamy wydawać na nie pieniądze, nie kontrolując ich sumy, jeżeli nie możemy odejść od komputera bez „odegrania się”, gdy gry powoli determinują naszą codzienność, a my zaczynamy kłamać, by uniknąć odpowiedzialności za swoje błędy (i wydatki), jeśli nasze relacje z najbliższymi ulegają pogorszeniu, pojawiają się niewytłumaczalne problemy w pracy płynące z rozdrażnienia, niewyspania czy zmęczenia spowodowanego zbyt częstymi grami – możemy być uzależnieni od gier hazardowych. W przypadku gdy zauważymy powyższe symptomy, nie zwlekajmy – potrzebujemy natychmiastowej pomocy, nim będzie za późno. Jeśli nie jesteśmy w stanie zrezygnować z gier, warto zwrócić się o pomoc do fachowców – terapie są zazwyczaj bardzo żmudne i czasochłonne, ale dzięki wytrwałości dają naprawdę dobre efekty. Pamiętajmy jednak, że hazard jest podobnym uzależnieniem jak alkohol lub narkotyki – zawsze będziemy na niego podatni, dlatego trzeba całkowicie odciąć się od środowisk sprzyjających jego uprawianiu. Czym różni się tak naprawdę hazard od wszelkich innych gier komputerowych? I w jednym, i w drugim przypadku, pomijając kwestie ekonomiczne, istnieje możliwość uzależnienia się, ograni- Należy także jak najszybciej zareagować w przypadku, kiedy symptomy uzależnienia od gier zauważymy wśród osób z naszego najbliższego otoczenia. Osobę uzależnioną należy po- 26 Współczesne uzależnienia traktować jak chorą i takiej pomocy jej udzielić – wspierać ją, skierować do właściwego specjalisty, podtrzymywać jej wolę walki z nałogiem, ale absolutnie jej nie pobłażać, nie ustępować w kwestii hazardu, nie pożyczać pieniędzy ani żadnych wartościowych przedmiotów. Szczególnie ważne są działania kontrolne stosowane względem dzieci – rodzice, aby zminimalizować ryzyko popadnięcia swych pociech w szpony gier internetowych, powinni ustanowić kilka podstawowych zasad i konsekwentnie się ich trzymać. Na pewno trzeba kontrolować witryny odwiedzane przez dzieci i dowiedzieć się, co na nich robią. Można sporządzić listę gier, w które dzieci mogą grać, a w przypadku tych najmłodszych warto także ustawić komputer w ogólnodostępnym miejscu, a nie w pokoju dziecięcym. Nie należy także nigdy udostępniać dzieciom swojej karty kredytowej do płatności internetowych, a jeśli zachodzi taka potrzeba, koniecznie należy być obecnym przy dokonywaniu transakcji, aby zobaczyć, na co wydawane są nasze pieniądze. Przede wszystkim trzeba jednak rozmawiać, uzmysłowić młodemu człowiekowi zagrożenia związane nie tylko z hazardem internetowym, ale z całym Internetem, który przez niewłaściwe użytkowanie może okazać się narzędziem bardzo niebezpiecznym. PYTANIA BEZ ODPOWIEDZI Przed komputerem w celu oderwania się od rzeczywistości zasiadają coraz młodsi użytkownicy. Jeszcze dziesięć lat temu Internet był wykorzystywany głównie w celach praktycznych – ułatwiał dostęp do informacji, których poszukiwała zazwyczaj osoba dorosła. Ostatnia dekada jednak wiele zmieniła w postrzeganiu funkcji Internetu, a intensywny rozwój branży IT, e-commerce i e-marketingu wpłynął z jednej strony na dostosowanie narzędzi internetowych do użytkownika spragnionego łatwej i przyjemnej rozrywki, a z drugiej – zaowocował tym, że dostęp do tych rozrywek mają coraz młodsze osoby. Mimo że gry komputerowe od dość dawna umilają czas graczom w różnym wieku, upowszechnienie ich wersji on-line spowodowało, że utworzyło się pewne specyficzne środowisko, które nie jest w pełni kontrolowane. O wiele więcej zagrożeń niesie ze sobą hazard. Mimo że od lat był zwalczany z mniejszym lub większym powodzeniem, w Internecie coraz częściej wymyka się spod jakiejkolwiek kontroli. Institut Supérieur de Formation Continue d'Etterbeek Kursy 14 rue Joseph Buedts 1040 Etterbeek T. 02/647.25.69 F. 02/646.39.85 d z ie n n e i w ie cz orowe d la d o r o s ły c h Bachelier en Comptabilité Licencjat uzupełniający z księgowości Bachelier en Informatique de Gestion Licencjat uzupełniający z informatyki Bachelier en Marketing Licencjat uzupełniający z marketingu Bachelier en Secrétariat de Direction Licencjat uzupełniający - asystentka dyrektora Dactylo - Traitement de Textes Komputeropisanie (program WORD) UpDate Center Angielski Krótkie kursy informatyki i języków Niderlandzki T. 02/649.62.53 Francuski www.isfce.org [email protected] podstawy informatyki / programów biurowych / webdesign / konwersacje w grupie: ang.-nl.-fr. Hiszpański Dlaczego coraz młodsi ludzie wolą spędzać czas w wirtualnym świecie, dlaczego zamykają się w hermetycznych ścianach swojego komputera i do niego przenoszą nie tylko swoją potrzebę relacji międzyludzkich, ale także rozrywki? Warto odpowiedzieć na te pytania, aby zrozumieć domino zachowań powodowanych cyfryzacją rzeczywistości. Na tych odpowiedziach powinni skupić się zarówno rządzący, jak i ci, którzy odpowiadają za edukację – by na podstawie badań i wniosków z nich płynących podjąć działania zapobiegawcze. Mimo że w wielu krajach Europy Zachodniej do tych zagadnień przywiązuje się dużą wagę, prawo często jest bezradne i nie potrafi uregulować internetowego chaosu, do którego tak chętnie wkraczają rzesze nieletnich. Ewelina Wolna 27 Fundacja ITAKA KAMPANIA SPOŁECZNA BEZPIECZNA PRACA Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej wzrosła liczba obywateli polskich wyjeżdżających za granicę w poszukiwaniu pracy. Niestety zdarza się, że padają oni ofiarą nieuczciwych pośredników pracy lub oszustów. Osoby oszukane, często pozostawione bez środków do życia należą do grupy szczególnie narażonej na ryzyko zaginięcia. Blisko 1/5 osób zaginionych ITAKA poszukuje poza granicami Polski. Na 1365 osób, których zaginięcie zgłoszono do fundacji w 2010 r. aż 270 zaginęło za granicą. Najwięcej Polaków zaginęło w Wielkiej Brytanii, następnie w Niemczech, Holandii i Włoszech. Aby zapobiec zjawiskom zaginięć zagranicznych, będących efektem niepowodzenia w poszukiwaniu pracy, fundacja ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych zorganizowała kampanię społeczną Bezpieczna praca. Kampania skierowana jest do osób planujących wyjazd do pracy za granicę. W ramach tej akcji fundacja chce przekazać wyjeżdżającym niezbędne informacji: jak się przygotować do wyjazdu, jak zachować się w razie zagrożenia oraz do jakiej instytucji udać się po pomoc. Głównym celem kampanii jest przeciwdziałanie zjawisku handlu ludźmi i pracy przymusowej oraz zmniejszenie liczby zaginięć wśród osób wyjeżdżających do pracy za granicę. Głównym elementem tegorocznej akcji jest przygotowane przez specjalistów fundacji bezpłatne szkolenie internetowe. Uczy ono, jak ustrzec się przed najczęściej popełnianymi błędami, podpowiada, w jaki sposób wybrać agencję pośrednictwa pracy i jak sprawdzić pracodawcę, a także o czym pamiętać, szykując się do wyjazdu. Uzupełnieniem szkolenia jest szczegółowa broszura z poradami dla wyjeżdżających oraz internetowy poradnik, zawierający m.in. listę najczęstszych błędów, niezbędnik z kontaktami, przydatne adresy i linki. Szkolenie internetowe oraz wszystkie pozostałe materiały są dostępne bezpłatnie w prowadzonym przez Itakę portalu www.bezpiecznapraca.eu. TYCH BŁĘDÓW UNIKAJ Poniżej znajdziesz listę nieuczciwych praktyk stosowanych chętnie przez pracodawców i pośredników oraz błędów popełnianych często przez wyjeżdżających do pracy za granice. Przeczytaj je uważnie i zapamiętaj, by nie dać się oszukać. Nie wyjeżdżaj do pracy w ciemno, znajdź pracę jeszcze przed wyjazdem. Nigdy nie podejmuj nielegalnej pracy. Tylko legalna praca może gwarantować bezpieczeństwo. Nie oddawaj oryginałów dokumentów pośrednikowi, przewoźnikowi czy pracodawcy. Do zawarcia umowy lub kupna biletu wystarczy kserokopia paszportu lub dowodu. Nikt nie może przetrzymywać Twoich dokumentów. Nie podejmuj pracy bez zawarcia pisemnej umowy. Nie podpisuj umowy, która nie zawiera nazwy i adresu pracodawcy, nie określa szczegółowo wysokości wynagrodzenia oraz godzin i miejsca pracy. Nigdy nie płać pośrednikowi za znalezienie pracy. Pośrednik pobiera opłatę od pracodawcy. Agencja pośrednictwa pracy nie może pobierać opłat za znalezienie pracy, pobiera opłatę od pracodawcy, na którego zlecenie działa. Pośrednik pracy powinien kierować Cię do pracodawcy, a nie do innego zagranicznego pośrednika. Pracodawcą tym może być także zagraniczna agencja pracy tymczasowej. Nigdy nie płać za żadne usługi przed ich wyświadczeniem. Pamiętaj, że dowód wpłaty na konto pośrednika nie daje żadnych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty za fikcyjne usługi. Nie musisz korzystać z kursu językowego oferowanego przez danego pośrednika, tylko dlatego, że wysyła Cię do pracy za granicę. Jeśli chcesz uczęszczać na kurs, sprawdź ceny w szkołach językowych. Zanim zapłacisz pośrednikowi za przejazd, sprawdź ile wynoszą ceny u różnych przewoźników. Nie przepłacaj! Nie masz obowiązku korzystania z oferty transportu, którą przedstawił pośrednik. Jeśli korzystasz z transportu proponowanego przez pośrednika, dopilnuj aby w umowie znalazł się zapis o zapłacie za ten konkretny transport u konkretnego przewoźnika. Jeśli takiego zapisu brakuje, masz prawo nie podpisywać umowy. Nigdy nie płać przed wyjazdem za mieszkanie za granicą oferowane przez pośrednika. Zwykle kontrakt kończy się na pobraniu opłat za lokal. Porównaj ceny mieszkania oferowane przez pośrednika z rynkowymi. Nie korzystaj z ogłoszenia, w którym podany jest tylko telefon, a firma do której dzwonisz nie ma stałej siedziby, biura. Nigdy nie korzystaj z ofert pracy proponowanych podczas spotkania gdzieś w barze, restauracji. Nie wiesz czy osoba, z którą rozmawiasz jest rzeczywiście tym, za kogo się podaje i czy rzeczywiście dana praca istnieje. Uczciwy i legalny pracodawca będzie miał swoją siedzibę, choćby najmniejsze biuro. 28 www.zaginieni.pl/fundacja/akcje-profilaktyczne www.bezpiecznapraca.eu Psycholog N i e z n o ś na ciężkość bytu Wraz z nadejściem cieplejszych dni zimowe kurtki i grube swetry lądują na dnie szafy, a na ich miejscu pojawia się wiosenno-letnia garderoba. Razem ze zmianą sposobu ubierania przychodzi też często refleksja na temat własnego wyglądu. Trudno bowiem zamaskować dodatkowe kilogramy, które, skrzętnie ukrywane zimą, wychodzą na światło dzienne właśnie teraz. A dodatkowo w mediach w tym czasie coraz częściej słyszymy o cudownych preparatach na odchudzanie i dietach cud. „Czy jesteś gotowa pokazać płaski brzuch / zgrabną sylwetkę?” pytają z ekranu piękne, młode kobiety. CZYM SKORUPKA ZA MŁODU... Kształtowanie dobrych nawyków żywieniowych rozpoczyna się już w dzieciństwie. Zwyczaje związane ze spożywaniem i przygotowaniem posiłków mają wpływ na późniejsze schematy żywienia. Znaczenie ma nie tylko to, co podawane jest na talerzu. Ważne jest także, czy posiłki są spożywane wspólnie, w spokoju oraz czy dzieci biorą udział w ich przygotowaniu. Jeśli zatem w domu rodzinnym nie przywiązywało się wagi do sposobu jedzenia ani do tego, kto bierze udział w przygotowaniu posiłków, trudno w dorosłym życiu przestrzegać prawidłowych wzorców. Minimalne jest prawdopodobieństwo, że student oddalony od domu rodzinnego i pozbawiony obiadów mamy nie wybierze fast-foodu lub gotowego dania z torebki, lecz sam z własnej i nieprzymuszonej woli przygotuje zdrowy posiłek. Rodzice powinni więc pozwalać dziecku pomagać w kuchni, nawet jeśli wiąże się to z bałaganem i przedłuża proces przygotowywania posiłku. Dajmy nastolatkom możliwość eksperymentowania w kuchni – samodzielnie lub pod okiem osób bardziej doświadczonych. Niech gotowanie z udziałem dzieci będzie atrakcyjną formą wspólnie spędzanego czasu i zachętą do nauki nowych, ważnych w późniejszym życiu umiejętności. Równie istotny wpływ na nasze nawyki żywieniowe ma kultura, w jakiej żyjemy, oraz społeczeństwo, którego jesteśmy częścią. W dobie kultu młodości trudno jest niekiedy bagatelizować swoje niedoskonałości. Ze stron kolorowych magazynów, z billboardów i ze szklanego ekranu uśmiechają się do nas zgrabne i nieskalane 30 ani jedną zmarszczką modelki, zachęcając do używania kosmetyków i innych produktów przynoszących natychmiastowy efekt odmładzający czy wyszczuplający. W zależności od cech osobowościowych i wieku nasza podatność na tego typu komunikaty może być różna. Nastoletnim dziewczynom (to zjawisko dotyczy już 11- czy 12-latek) trudno jest zaakceptować swoje realne i niekiedy niedoskonałe ciała. Nie uświadamiają one sobie różnego rodzaju chwytów stosowanych w reklamach czy filmach kierowanych do ich grupy wiekowej (manipulacja wiekiem czy komputerowa obróbka zdjęć). Niechęć i niezadowolenie z wyglądu dotyczy zarówno młodych kobiet, jak i (choć w mniejszym stopniu) mężczyzn. Wiele osób, zwłaszcza kobiet, wpada w pułapkę, z której trudno się wydostać – dążenie do nieosiągalnego ideału staje się ich obsesją i często kończy się tragicznie. Ciągłe myślenie o jedzeniu, przeliczanie kalorii, odmawianie wspólnego siadania do stołu, tłumaczenie się dietą i „dbaniem” o wygląd zaczyna być męczące nie tylko dla nich samych, ale i dla otoczenia. ZABURZENIA ODŻYWIANIA W ostatnim czterdziestoleciu odnotowano znaczny wzrost liczby osób z zaburzeniami odżywiania. W klasyfikacji chorób wyodrębnia się następujące zaburzenia: jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa), bulimię (bulimia nervosa) oraz atypowe zaburzenia jedzenia (niespełniające wszystkich charakterystycznych objawów anoreksji i bulimii). Częstość zachorowań na anoreksję w przypadku kobiet pomiędzy 15. a 29. rokiem życia wynosi 19 na 100 tys., a w przypadku mężczyzn 2 na 100 tys. Na bulimię zapada aż 29 na 100 tys. kobiet i 1 na 100 tys. mężczyzn. Objawy jadłowstrętu zwykle pojawiają się już między 14. a 18. rokiem życia, symptomy bulimii nieco później, zazwyczaj w wieku 18-25 lat. PO CZYM POZNAĆ, ŻE COŚ JEST NIE TAK Ania ma 14 lat.To bardzo pilna uczennica. Zawsze ma porządek, Jest bardzo poukładana. Dba o swój wygląd. Ładnie uczesana, ubrana, szczupła, nie jada drugiego śniadania. Dba o linię. Chodzi na basen kilka razy w tygodniu, aby modelować swoją (już coraz bardziej przypominająca kobiecą) sylwetkę. Chce być jak bohaterki swoich ulubionych seriali. Jej rodzice dużo pracują, więc sama przygotowuje sobie niskokaloryczne posiłki – koniecznie z żywości ekologicznej. Może godzinami czytać poradniki o dietach i odżywianiu. Zna już prawie na pamięć wykazy kalorii, wie, ile ich zawierają poszczególne produkty, i co jeść, aby nie przytyć.W Internecie przegląda zdjęcia szczupłych i pięknych modelek i aktorek. Sama chciałaby być taka, jak one: zgrabne, z doskonałą cerą, bujnymi włosami, płaskim brzuchem, zawsze uśmiechnięte i szczęśliwe.Wieczorami wchodzi na wagę i płacze... Są dni, że nie może na siebie patrzeć, a w lustrze widzi małą grubaskę – grube uda, pośladki i brzuch... Ciągle tak daleko do ideału... Titres-Services Z okazji Dnia Matki , wszystkim mamom życzymy : dużo szczęścia i radości, pomyślności i miłości, wielkich uczuć, pięknych wrażeń i spełnienia wszystkich marzeń. Zawsze po Twojej stronie Zapewniamy • Wszelkie świadczenia socjalne • Atrakcyjne zarobki • Interesujące warunki dla osób pracujących w systemie • Zwrot kosztów transportu • Gwarancję stałej pensji • Pomoc w załatwieniu wszelkich formalności • Płatne urlopy, dni świąteczne • Kontrakty na czas nieokreślony • Bony żywnościowe wartości 7,- € (chèques repas) • Telefony służbowe • Kurs językowy • Odzież ochronna • Atrakcyjne premie i dodatki • Na rozliczeniach obecność nieobowiązkowa (szczególy w biurze) Adres Biura Schaerbeek - 1030 Avenue Albert Giraud 95 przy dworcu Schaerbeek - 3 min Godziny otwarcia : pon-pt od 8:30 - 12:30 i od 13:30 - 17:30 Waterloo - 1410 Avenue des Combattants 21 (Na umówione spotkania) Dodatkowe informacje Monika Farbaniec - 0474 77 90 02 Sylwia Kieżel - 0475 49 92 37 Eliza Kossakowska - 0474 89 33 Wioletta Cichocka - 0475 49 91 19 FIX : 02 240 26 20 www.vivaservices.be [email protected] 98 Psycholog Najbardziej znanym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja. Jej charakterystycznym objawem jest drastyczne ograniczanie jedzenia, co powoduje znaczną utratę wagi (o co najmniej 15 proc. poniżej prawidłowej w stosunku do wzrostu i wieku). Osoba chora widzi siebie jako otyłą, mimo że w rzeczywistości jest szczupła lub ma niedowagę. Powoduje to ciągłe stosowanie diet, niechęć na samą myśl o jedzeniu i w rezultacie coraz większe spadki wagi. Poza zauważalną utratą wagi, do cech charakterystycznych u anorektyków należą również: duże zainteresowanie kalorycznością potraw, częste i intensywne ćwiczenia fizyczne, przygotowywanie potraw dla innych, jedzenie w samotności, duża drażliwość i przygnębienie oraz objawy fizyczne, takie jak wypadanie włosów, słabe paznokcie, zły stan skóry, podkrążone oczy, zanik miesiączki czy omdlenia. Przyczyną, która uruchamia proces chorobowy, jest najczęściej czyjaś uwaga dotycząca wyglądu lub krytyczna ocena swojego ciała w porównaniu np. z rówieśnikami. Negatywna ocena wynika zwykle z porównania z nierealistycznymi wzorcami (np. z retuszowanymi zdjęciami modelek czy aktorek). Aneta ma 18 lat. Jest średnią uczennicą – choć uczy się pilnie, nigdy nie jest najlepsza.Trenuje siatkówkę, ma grupę koleżanek. Z mamą ma dobry, choć rzadki kontakt. Ojca prawie nie widuje. Mieszka sama, bo mama wyprowadziła się do mężczyzny, którego Aneta nie znosi.Wciąż szuka kogoś bliskiego, ale relacje z chłopakami nie układają się tak, jak by chciała. Może to ze względu na lekką nadwagę? Po ciężkim dniu i wyczerpujących treningach rzuca się na lodówkę. Je, aby zapomnieć o samotności i niespełnionych marzeniach. Potem ma wyrzuty sumienia, czuje ogromną złość i wstręt do samej siebie. Jestem beznadziejna – myśli. Po chwili zwraca wszystko w toalecie. Czuje się okropnie. Najbardziej charakterystycznym objawem bulimii są częste sytuacje, kiedy chory w krótkim czasie pochłania znaczne porcje jedzenia i odczuwa przy tym brak kontroli nad ilością oraz sposobem tego, co spożywa. Drugim objawem są nieprawidłowe zachowania mające na celu zapobieganie przyrostowi wagi (najczęściej jest to prowokowanie wymiotów, okresowe głodówki czy stosowanie leków tłumiących łaknienie oraz rozmaitych środków przeczyszczających i lewatyw). Osoby z bulimią odczuwają chorobliwy lęk przed otyłością. Początek tego zaburzenia jest na ogół związany z faktem traktowania jedzenia jako głównej i jedynej skutecznej formy odreagowania stresu oraz rozładowania negatywnego napięcia. GABINET PSYCHOLOGICZNY konsultacje psychologiczne (dorośli i dzieci) wczesna interwencja kryzysowa poradnictwo rodzinne terapia indywidualna (dorośli i dzieci) diagnoza dzieci i młodzieży (testy, bilans psychologiczny) problemy szkolne i wychowawcze, wczesne wspomaganie rozwoju Kinga Katarzyna Szozda Avenue des Hetres Rouges 33 1970 Wezembeek-Oppem (+32) 0491 25 25 27 [email protected] 32 DLACZEGO?! O PRZYCZYNACH Zarówno anoreksja, jak i bulimia są zaburzeniami złożonymi, nie sposób więc wskazać na jedną konkretną przyczynę ich występowania. W literaturze fachowej mówi się zazwyczaj o kilku istotnych czynnikach. Jako pierwsze wyróżnia się czynniki osobowościowe. Badania wykazały, że osoby cierpiące na anoreksję łączy kilka cech wspólnych. Najczęściej jest to perfekcjonizm, wytrwałość w dążeniu do celu, skłonność do unikania urazów (niepodejmowanie aktywności, które mogłyby być potencjalnie niebezpieczne dla wizerunku zewnętrznego) oraz bardzo wysoki poziom aspiracji i tłumionej agresji. W przypadku cierpiących na bulimię mówi się o niestabilności / chwiejności emocjonalnej oraz dużej impulsywności (działanie bez zastanowienia, uleganie impulsom). Wśród pacjentek z bulimią spotyka się również takie, które wykazują cechy podobne do anorektyczek: perfekcjonizm oraz obsesyjność. Nieprawidłowości w relacjach rodzinnych są drugą istotną przyczyną mającą wpływ na występowanie zaburzeń odżywiania. Przeprowadzono dużo badań, z których wynika, że znaczenie mają zarówno nieprawidłowe relacje pomiędzy rodzicami, jak również między osobą chorą i każdym z rodziców z osobna. Anorektyczki i bulimiczki często pochodzą z domów, w których panują sztywne relacje wewnątrzrodzinne. Często brakuje tam sposobów na rozwiązywanie konfliktów, a także występują trudności w akceptacji autonomii dziecka oraz blokowanie procesu jego usamodzielniania. W przypadku rodzin anorektyczek zwraca się uwagę na nadmierne przywiązywanie wagi do aspiracji i osiągnięć dziecka, od którego sukcesów zależy pozycja rodziny. Często w rodzinach tych mamy są dominujące, a ojcowie nieobecni i wycofani. Czynnikami oczywistymi są te społeczno-kulturowe. W przypadku obu chorób wpływ mają wzorce przedstawiane w mediach. Z jednej strony nieograniczony dostęp do środków spożywczych, a z drugiej promowanie doskonałego wyglądu i skojarzenie go z sukcesami na tle zawodowym powodują dążenie do osiągnięcia niemożliwego. ZAPOBIEGAJ Należy pamiętać, że wczesne rozpoznanie syndromów choroby stwarza możliwość skutecznej interwencji i powstrzymania rozwoju zaburzeń. Jeśli więc jesteś rodzicem, pamiętaj, że kluczem jest (jak zawsze!) słuchanie i uważna obserwacja dziecka. Rozmawiaj i tłumacz, że świat z kolorowych magazynów i seriali telewizyjnych jest fikcją, a modelki i aktorki swój wygląd zawdzięczają całemu sztabowi specjalistów (fryzjerów, wizażystów, stylistów itd.). Chwal i doceniaj to, co uważasz za wyjątkowe, w tym cechy zewnętrzne: włosy, oczy i inne elementy wyglądu – każdemu miło słucha się komplementów, bez względu na to, czy jest dzieckiem, czy dorosłym. Nie krytykuj bez głębszego przemyślenia, każdy ma bowiem prawo do wyboru własnego stylu (mieszczącego się rzecz jasna w ogólnie przyjętym kanonie dobrego smaku). Nawet jeśli marzysz, by twoja nastoletnia córka chodziła elegancko ubrana, daj jej możliwość wyrażania siebie za pomocą niekiedy ekstrawaganckiego ubioru i zaakceptuj to. Pamiętaj też, że twoje z pozoru niewinne negatywne Psycholog komentarze dotyczące wyglądu, zwłaszcza wypowiadane w towarzystwie znajomych, krzywdzą. Choćbyś mówił żartobliwie, to dziecko, które z pozoru nie słucha i nie liczy się z twoim „ględzeniem”, zapamięta je doskonale. Przede wszystkim jednak doceniaj wnętrze, bo ile warte jest ładne, lecz puste w środku opakowanie? Buduj poczucie własnej wartości od najmłodszych lat. Zamiast negować, zwracaj uwagę na plusy, nie minusy. Motywuj i zachęcaj do różnych aktywności, pokazuj, że w życiu są ważniejsze wartości niż szczupłe uda i płaski brzuch. KIEDY JEST JUŻ ZA PÓŹNO, BY ZAPOBIEGAĆ Według zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, w przypadku anoreksji pierwsze kroki w leczeniu mają najczęściej na celu uzyskanie przyrostu masy ciała, a następnie leczenie powikłań somatycznych (choroba sieje ogromne spustoszenie w organizmie, poczynając od kłopotów z ciśnieniem, a kończąc na niedoborach wapnia powodujących problemy z kośćmi). Późniejszą fazą jest utrwalanie motywacji do leczenia oraz edukacja w zakresie odżywiania, po których powinna nastąpić korekta zachowań związanych z jedzeniem, praca nad zaburzeniami samooceny, nastroju i obrazu ciała, wsparcie lub terapia rodzin i zapobieganie nawrotom choroby. W przypadku bulimii leczenie może mieć formę ambulatoryjną (bez konieczności przebywania w szpitalu ponad 24 godz.). Zazwyczaj stosuje się różne metody psychoterapii, w tym terapię rodzin, zwłaszcza jeśli osoba chora mieszka z rodzicami. KU PRZESTRODZE „To, jak się zestarzejesz, zależy tylko od Ciebie” – głosi hasło w kampanii reklamowej jednego z kremów przeciwzmarszczkowych. Czyli inaczej: „To, jak wyglądasz, zależy wyłącznie od Ciebie”. Ale czy to na pewno prawda? Jesteśmy uzależnieni od wpływu wielu elementów. Przede wszystkim nie da się zignorować pewnych predyspozycji i skłonności, czyli tego, co zostało nam przekazane w genach. Poza tym nie bez znaczenia są takie czynniki, jak środowisko, w którym żyjemy, nasza praca, a przede wszystkim własny obraz samych siebie. Polubmy swoje ciała, miejmy świadomość niedoskonałości i doceńmy to, co w nas piękne i niepowtarzalne. Dbajmy o siebie mądrze i nie dajmy się wciągnąć w pogoń za nieosiągalnym ideałem ze współczesnych bajek. Myślmy też o tym, co wkładamy do sklepowego koszyka. Pokazujmy dzieciom, na czym polega prawidłowe odżywianie, i uczmy je gotować. Każdy pragnie być piękny, młody i atrakcyjny. Nie ma w tym nic złego, póki marzenie to mieści się w granicach zdrowego rozsądku. Należy zatem wcześniej zadać sobie pytanie, czy nasze cele są realne, i czy na pewno ideał, do którego dążymy, jest możliwy do osiągnięcia. A spoglądając w lustro, pamiętajmy o swoim wieku, trybie życia, ciążach i innych faktach, które nie dotyczą modelek – ich praca wymaga bowiem podporządkowania życia kształtowaniu własnego ciała... Kinga Katarzyna Szozda Na podstawie książki ,,Psychiatria dzieci i młodzieży” pod red. Ireny Namysłowskiej, wyd. Lekarskie PZWL oraz stron www: kidshealth.org, www.nimh.nih.gov, www.zaburzeniaodzywiania.info 33 „Pozwólmy dzieciom zostać dziećmi ” Nikogo z nas już nie dziwi roznegliżowana kobieta czy wyraźny podtekst seksualny w reklamie nie tylko bielizny, ale i każdego innego dobra – samochodu, usług telekomunikacyjnych, perfum czy słodyczy. I nikogo nie dziwi, że tylko niektóre z tych reklam emitowane są w późnych godzinach wieczornych, a reszta – o każdej innej porze dnia. I tak samo nikogo nie dziwi, że są one widoczne w gazetach, w Internecie, na billboardach. Ciało (głównie kobiece) stało się skutecznym narzędziem w rękach specjalistów od marketingu. Zostało zdegradowane do pozycji towaru, który może być eksponowany i wykorzystywany do skutecznego wspierania sprzedaży każdego produktu i usługi. Można powiedzieć, że w pewnym sensie jest to społecznie akceptowalne i częściej wywołuje dwuznaczny uśmieszek niż głosy oburzenia. alny. Średnio w teledyskach muzycznych pokazuje się 93 akty seksualne na godzinę”. Po resztę szokujących statystyk odsyłam do wspomnianego serwisu. CZYM SKORUPKA ZA MŁODU NASIĄKNIE… Warto się jednak zastanowić, do czego ten proces zmierza i czemu ma służyć. Falę wielkiego sprzeciwu i głośny proces sądowy wywołała w zeszłym roku reklama warszawskiej firmy świadczącej usługi internetowe, na której umieszczona została leżąca z rozpiętymi spodniami dziewczyna i hasło „Od września dajemy za darmo”. Jednak każdego dnia widzimy dziesiątki reklam o podobnym wydźwięku. Nie robią już one na nas większego wrażenia, ale powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, że ich odbiorcami są nie tylko dorośli. Sposób ich tworzenia, barwność i dynamika przedstawianego w nich świata sprawiają, że na reklamach skupiają uwagę już kilkumiesięczne maluchy. I choć kilkuletnie dziecko jeszcze nie rozumie, po co sympatyczna maskotka w jednej z emitowanych aktualnie w Polsce spotów zamyka się w pokoiku z pielęgniarką o długich nogach i w odpowiednio krótkiej spódniczce, to jednak nie można się łudzić, że dzieci karmione takimi treściami będą miały wpojone poszanowanie ciała i intymności. Jak czytamy na stronie www.dzieckobezreklamy.pl: „W 2005 roku 70 procent odcinków dwudziestu najpopularniejszych pośród nastolatków seriali zawierało treści o zabarwieniu seksualnym, włączając w to 8 procent, w których pokazywany był stosunek seksu 34 Tyle media. A co w sklepach? Zestawy kosmetyków dla dziewczynek, szpilki dla 3-latek, bikini push-up dla 7-latek... „Ozdobione” napisami o podtekście seksualnym, a często nawet wulgarnymi dziecięce ubrania będące kopią odzieży przeznaczonej dla dorosłych (stringi, obcisłe biodrówki, topy, ćwieki) czy akcesoria z emblematami króliczka Playboya... To tylko niektóre „kwiatki”, na jakie można trafić. Wystarczy dodać do tego salon piękności dla dzieci (tu podobno jedna z klientek miała 16 miesięcy), sesje zdjęciowe, w których kilkuletnie dziewczynki zostają poddane „obróbce” i stylizacji takiej jak dorosłe kobiety (słynna sesja francuskiej edycji „Vogue'a”, gdzie „modelkami” były 6-latki w pełnym makijażu i „dorosłym” ubraniu, pozujące w wyzywający sposób) oraz popularne od lat wybory Małej Miss. Całość daje przerażający obraz współczesnego skomercjalizowanego i hiperseksualnego świata, w którym wartością nadrzędną są uroda i atrakcyjność fizyczna. Od najmłodszych lat dzieciom wpaja się, że najważniejsze w życiu to być pięknym, szczupłym i dobrze ubranym, a eksponowanie swoich „wdzięków” jest gwarancją powodzenia i spełnienia. Dochodzi do tego konieczność ciągłego poprawiania wyglądu poprzez diety i różne zabiegi kosmetyczne – stąd już blisko do kompleksów i permanentnego niezadowolenia z siebie. STOP SEKSUALIZACJI DZIECI W poszczególnych krajach od ok. 2 lat powstają ruchy przeciwko zjawisku, które zostało nazwane seksualizacją dzieci. Największe dyskusje rozgorzały w USA i Wielkiej Brytanii, gdzie problemem stał się wysoki odsetek nieletnich ciężar- 35 nych. „Pozwólmy dziewczynkom pozostać dziewczynkami”, „Nie stręczcie naszych dzieci” – to tylko niektóre hasła towarzyszące tym kampaniom. Protestują rodzice, na alarm biją lekarze i psychologowie, do dyskusji włączają się rządy niektórych krajów. Efekty procesu seksualizacji dzieci są widoczne na wielu płaszczyznach: zdrowotnej (szpilki nie są właściwym obuwiem dla kilkulatki, bo źle wpływają na młody kręgosłup), psychologicznej (wywrócenie systemu wartości, problem z samoakceptacją) oraz społecznej (coraz wcześniejsze rozpoczynanie często przygodnego współżycia, a co za tym idzie – wzrost liczby nieplanowanych ciąż oraz chorób przenoszonych drogą płciową). Do tego dodać trzeba zagrożenie pedofilią (która karmi się podkreślaną seksualnością dzieci) i wzrost liczby przestępstw seksualnych dokonywanych przez nieletnich. Prowadzone akcje mają na celu wymuszenie na producentach dostosowania produkowanej odzieży do wieku grupy docelowej i niewypuszczanie na rynek ubrań podkreślających seksualność. Są już pierwsze sukcesy – niektóre z sieci handlowych wycofały ze sprzedaży najbardziej bulwersujące ubrania. Ale droga jeszcze daleka. Za rynkiem odzieżowym w kolejce do zmian czekają media i inne „dobrodziejstwa” kultury masowej, takie jak gry komputerowe, teledyski czy aplikacje dostępne w telefonach komórkowych. Jednak żadne restrykcje i zakazy nie zastąpią mądrej kontroli rodzicielskiej. Skoro mamy świadomość, że żyjemy w dobie powszechnej hiperseksualizacji, nie uciekajmy od trudnych rozmów i drażliwych tematów. Dziecko i tak będzie je drążyło, więc lepiej dopilnować, aby uzyskana przez nie informacja była rzetelna i zgodna z prawdą. I aby od rodzica dowiedziało się, że przesłanie bardzo intymnego zdjęcia obecnemu chłopakowi czy tym bardziej sprzedanie go w Internecie (obie formy rozrywki popularne wśród młodzieży) nie jest dobrym pomysłem. Że ciało to nie towar, a seks nie jest tylko zwykłą czynnością fizyczną i dostępną dla wszystkich łatwą przyjemnością, jak pokazują to dzisiejsze media. Warto jeszcze podkreślić, że w skuteczną sprzedaż jest wpisana zależność popytu i podaży – jeśli nie ma zapotrzebowania na jakiś towar, to nie jest on oferowany. Czyli odwracając – to, że producenci odzieży wypuszczali na rynek takie serie, oznacza, że są rodzice, którzy chcą je kupować swoim dzieciom. Takie zakupy w niektórych sytuacjach mogą być odzwierciedleniem systemu wartości rodziców, którzy skupiają całe życie wokół wyglądu lub dają upust własnym niespełnionym ambicjom – wystarczy obejrzeć kilka przerażających reportaży opisujących przygotowania do konkursów Małej Miss. Ale raczej chodzi tu o brak świadomości – nikt z nas nie powiąże zakupu pary spodni, o które dziecko usilnie prosi (bo wszyscy w klasie je mają), z problemem zataczającym coraz szersze kręgi i z zagrożeniami, które ze sobą niesie. Czasami zakup „dorosłego” ubranka budzi w nas ziarenko dumy z dorastającej pociechy. Dopiero spojrzenie na ten temat z szerszej perspektywy może nam pomóc w podejmowaniu z pozoru błahych decyzji. To od nas zależy, na ile materialistyczny stosunek do świata będzie miało nasze dziecko. Choć nie jest łatwo odmówić wymarzonego zakupu, to jednak czasem trzeba to zrobić, by pokazać kierunek, w którym się zmierza. Pozwólmy dzieciom pozostać dziećmi – biegać w dresie, brudzić się lodami i błotem, a na spodnie w kant i krawat, szpilki i makijaż przyjdzie jeszcze czas. Miranda Kucharska Wiadomości polonijne POLSKIE PRZEDSZKOLE Myrtilles & Jagódki od 1 maja br. ogłasza zapisy na rok szkolny 2012/2013 dla dzieci w wieku 2,5, 3, 4, 5 lat ZAPRASZAMY rodziców i dzieci do odwiedzenia placówki. DNI OTWATRE 21 maja br. ■ Chcesz, by ktoś zatroszczył się o Twoje dziecko? zapewniamy życzliwą, nakierowaną na potrzeby Twojego dziecka opiekę ■ Chcesz, by Twoje dziecko harmonijnie się rozwijało? zapewniamy wykwalifikowanych, doświadczonych nauczycieli, logopedę, zajęcia z języka francuskiego, rytmikę i zajęcia gimnastyczne ■ Chcesz, by Twoje dziecko w naturalny sposób uczyło się? tolerancji,akceptowania inności i dostrzegania potrzeb innych? 36 Już możesz zapisać swoje dziecko do nas. Karty zgłoszeniowe do odebrania codziennie od 9 00-15 00 lub telefonicznie: 0474 714 425 Pani Jagoda 0474 245 492 Pani Aneta Informacje można też uzyskać mailowo: [email protected] NASZ ADRES Rue d' Angleterre 43 1060 Bruksela Pomysły na weekend Na Liście światowego dziedzictwa UNESCO figuruje 936 miejsc ze 153 krajów. Znalezienie się na niej to nobilitacja dla każdego państwa, podniesienie jego prestiżu i atrakcyjności turystycznej. W samej Belgii, kraju dość małym pod względem powierzchni, podziwiać można aż 10 obiektów z tej listy. UNESCO na liście Zabytki Belgii GRAND-PLACE W BRUKSELI Grand-Place w Brukseli stanowi jednolity zespół budowli publicznych i prywatnych, pochodzących głównie z końca XVII wieku. Jego architektura streszcza i odzwierciedla poziom życia społecznego i kulturalnego Brukseli jako ważnego ośrodka polityczno-handlowego. Odbudowane po bombardowaniu stolicy domy przy centralnym placu miasta obrazują wzrastające stopniowo znaczenie cechów, których przedstawiciele w miejsce dawnej drewnianej zabudowy stawiali okazałe kamienice. Ich fasady nawiązują do różnych stylów: od renesansu poprzez barok włoski i flamandzki aż do stylu Ludwika XIV. Z dawnej zabudowy zachowały się tylko dwa obiekty: ratusz z 1402 roku, zbudowany w stylu gotyku brabanckiego (jego koronkowa konstrukcja jest widoczna szczególnie nocą, gdy podświetlenie wydobywa wszystkie detale jego misternej roboty) oraz stojący naprzeciwko niego Maison du Roi, XVI-wieczny pałac, odbudowany w stylu neogotyckim. PAŁAC STOCLETA W BRUKSELI Pałac został zaprojektowany w 1905 roku przez jednego z czołowych przedstawicieli wiedeńskiej secesji, architekta Josefa Hoffmana, na zamówienie bankiera i kolekcjonera Adolphe'a Stocleta. Hoffman zaprojektował nie tylko budynek, ale i umeblowanie, a nawet nakrycia stołowe – w myśl ówczesnego hasła jednoczenia architektury zewnętrznej z architekturą wewnętrzną i wystrojem wnętrz. A ponieważ miał zupełną swobodę nie tylko artystyczną, ale i finansową, poprosił o pomoc wiedeńskich artystów: Gustaw Klimt wykonał freski ścienne, a Leopold Forstner wyłożył sufity mozaiką. Dzięki oszczędnemu geometryzmowi pałac wraz z ogrodem jest zapowiedzią art déco i modernizmu w architekturze. Zachowało się w nim oryginalne wyposażenie i umeblowanie. Niestety, możemy go podziwiać tylko z zewnątrz. REZYDENCJE PROJEKTU VICTORA HORTY W BRUKSELI Trzy budynki hoteli: Hotel Tassel, Hotel Solvay, Hotel van Eetvelde oraz dom i pracownia architektoniczna Victora Horty położone w Brukseli należą do najbardziej nowatorskich zabytków architektury w stylu art nouveau końca XIX wieku. Budowle te ilustrują przełom w sztuce i estetyczny szok – zastosowanie miękkiej, krętej linii, „wpuszczenie” światła przez ogromne okna i kopuły oraz centralne usytuowanie klatki schodowej, wokół której rozmieszczone zostały pokoje. Szczególnie warto zwiedzić dom Victora Horty, który zachował się w prawie niezmienionym od czasów architekta stanie. 38 BEGINAŻE WE FLANDRII Beginki były kobietami poświęcającymi swe życie Bogu, ale choć nosiły habity, nie składały ślubów zakonnych i nie podlegały Kościołowi. W XIII wieku zakładały zamknięte wspólnoty, zwane beginażami (begijnhof, béguinage). Stanowią one cenne świadectwo tradycji beginek, która rozwinęła się w średniowieczu w Europie Północno-Zachodniej. Ruch był bardzo widoczny we Flandrii, gdzie do dziś możemy podziwiać 13 zespołów domów beginek, np. w Gandawie, Brugii, Lier, Mechelen, Tongeren, Kortrijku. Beginki pracowały wśród ludzi, a na noc wracały do wspólnoty. Słynne było ich mistrzostwo w kunszcie tkackim. Beginaże Pomysły na weekend – zbudowane w stylu typowym dla flamandzkiego regionu kulturowego – to zespoły architektoniczne złożone z domów mieszkalnych, kaplic lub kościołów, budynków gospodarczych oraz terenów zielonych. WIEŻE ZEGAROWE (BELFORT, BEFFROI) WE FLANDRII I WALONII Majestatyczne wieże strażnicze – ratuszowe lub rzadziej kościelne – należały do typowego krajobrazu w średniowiecznej Flandrii i Walonii w czasach przechodzenia od feudalizmu do miejskiego społeczeństwa kupieckiego. Położone w obrębie miast pełniły funkcję dzwonnic, strzegąc bezpieczeństwa mieszkańców i będąc widocznym znakiem potęgi rad miejskich i bogactwa miast. Często zdobione były postaciami zawsze czujnych smoków. Spośród 33 wpisanych na listę wież warto zobaczyć tę znajdującą się w Gembloux. Ma ona zegar i 47 dzwonów, przy pomocy których wygrywano liczne melodie będące czytelnymi informacjami – komunikatami dla ówczesnych ludzi. CZTERY WINDY NA KANALE CENTRALNYM WRAZ Z OTOCZENIEM, LA LOUVIÈRE I LE ROEULX (HAINAUT) Cztery windy hydrauliczne dla statków zgrupowane na krótkim odcinku historycznego Kanału Centralnego są zabytkami przemysłowymi najwyższej klasy i wraz z kanałem oraz związanymi z nim obiektami stanowią pełny i doskonale zachowany przykład krajobrazu przemysłowego końca XIX wieku. Budowane od 1884 roku i udostępnione do użytku w czasie I wojny światowej umożliwiały wielotonowym barkom pokonywanie wzniesień rozdzielających dorzecza rzek Skaldy i Mozy, i to tylko dzięki sile wody. Jako jedyne na świecie spośród ośmiu zbudowanych na przełomie XIX i XX wieku zachowały się w pierwotnym stanie i są eksploatowane do dzisiaj, np. ta znajdująca się w Strépy-Thieu o 110 metrach wysokości i 130 metrach szerokości, podnosząca dwutonowe barki na wysokość 73 metrów. NEOLITYCZNE KOPALNIE KRZEMIENIA W SPIENNES (MONS) Zajmują obszar przeszło 100 hektarów i stanowią największą oraz najstarszą koncentrację kopalń krzemienia w Europie. Zaskakuje przede wszystkim niezwykle sprawny system wydobywczy z głębokich szybów (do 16 metrów głębokości), i to w okresie 4400-2000 lat p.n.e., gdy do drążenia otworów w ziemi wykorzystywano kilofy z rogów i łopaty z kości zwierząt. Ówcześni górnicy 40 umieli podpierać stropy filarami i zachowywać odpowiednie środki ostrożności przy wysokim stopniu specjalizacji pracy. Kopalnie stanowiły centrum wydobycia i obróbki krzemienia; wyroby rozprowadzano w obrębie wielu kilometrów. KATEDRA W TOURNAI To przykład dzieła sztuki sakralnej wzniesionego z ogromnym rozmachem. Stanowi wyjątkowo harmonijne połączenie stylu romańskiego z gotyckim. Datowana na pierwszą połowię XII stulecia wyróżnia się wyjątkowo obszerną nawą romańską, bogatą dekoracją rzeźbiarską kapiteli oraz transeptem zwieńczonym pięcioma wieżami, które zwiastują sztukę gotycką. Chór przebudowany został w XIII wieku w czystym stylu gotyckim i udekorowany arrasami z początku wieku XIV. Wewnątrz renesansowa marmurowa ambona sąsiaduje z romańskimi rzeźbami. ZABYTKOWE CENTRUM BRUGII Brugia była przez wiele stuleci jednym z najbogatszych miast Europy, centrum handlu z różnymi częściami świata oraz mecenasem kultury (szkoła malarska prymitywistów flamandzkich). Stolica Flandrii Zachodniej jest szczególnym przykładem zachowanej zabudowy średniowiecznego miasta w stylu gotyckim. Spacer w jej centrum to podróż do przeszłości – dzielnice Markt i Burg zachowały pierwotny układ; hale targowe pochodzą ze średniowiecza, ratusz jest gotycki, kancelaria miejska renesansowa. Kościół Najświętszej Marii Panny i beginaż to wiek XIII, a Bazylika św. Krzyża i szpital św. Jana pochodzą z XII wieku. ZESPÓŁ BUDYNKÓW RODÓW PLANTIN I MORETUS W ANTWERPII Na liście UNESCO znalazł się zabytkowy zespół: dom, pracownie i muzeum rodów Plantin i Moretus w Antwerpii. To ostatnie (jedyne muzeum na liście!) dokumentuje zbiory jednego z najwcześniejszych w Europie ośrodków sztuki drukarskiej. Jego nazwa pochodzi od nazwiska Christophe'a Plantina (ok. 1520-1589), najznakomitszego drukarza i wydawcy z drugiej połowy XVI wieku, po którym firmę odziedziczył syn Jan I Moretus. Muzeum obejmuje zespół drukarni z pełnym zabytkowym wyposażeniem, mieszkaniem wydawcy oraz ogrodem. Budynek przedsiębiorstwa, które prowadziło swoją działalność do 1867 roku, przechowuje ogromną kolekcję urządzeń drukarskich (najstarszych na świecie), bogatą bibliotekę, bezcenne archiwa, a także zbiory dzieł sztuki, wśród których znajduje się obraz Rubensa. W kolekcji zawierającej prawie wszystkie publikacje, które wyszły spod prasy drukarskiej słynnej rodziny, możemy znaleźć też wydania dzieł polskich pisarzy. Sylwia Maj 41 ■ W WODZIE Czasem – po zasmakowaniu większości z popularnych aktywności na wodzie, w górach, w mieście – zaczynamy odczuwać niedosyt. Niełatwo go zaspokoić, ale na szczęście dzisiejszy świat oferuje niejedną atrakcję, która może go skutecznie zminimalizować. Nie zawsze będzie to proste, nie zawsze bezpieczne, niejednokrotnie szalone i pozbawine logiki – a jednak coraz więcej z nas decyduje się na sportowe wyzwania. Bez głowy na karku i ponadprzeciętnej sprawności fizycznej nie ma się co porywać z motyką na słońce, ale… Jak mówi stare porzekadło – jest ryzyko, jest przyjemność. Wstąpmy więc na chwilę do krainy ekstremalnych aktywności. Również rafting i kajakarstwo górskie dostarczają wiele adrenaliny, ale bez dobrych umiejętności pływackich, doświadczenia na różnych wodach i w pracy zespołowej nie powinniśmy porywać się na te sporty. Jeśli jednak umiemy pływać, mamy bagaż doświadczeń i ufamy współtowarzyszom, warto choć raz spróbować tej nietypowej rozrywki. Pozostając w kręgu wody, nie sposób nie wspomnieć o wind- i kitesurfingu. Szczególnie ten drugi jest oryginalny – jazda na desce po krawędzi fali wspomagana jest przez specyficzny żagiel w formie latawca trzymany przez kitesurfera. Doświadczonym nurkom warto polecić freediving, czyli nurkowanie na wstrzymanym oddechu. SPORTY EKSTREMALNE Skąd się bierze potrzeba wysokiej adrenaliny? Każdy z nas potrzebuje tego hormonu w mniejszej lub większej dawce, a najłatwiej pozyskać go przez… stres. A uprawianie sportów ekstremalnych dostarcza mnóstwo stresu, przyspiesza bicie serca, podnosi ciśnienie krwi i reguluje poziom glukozy we krwi – dla niektórych czynniki te mają zbawienny, a dla innych zgubny wpływ na zdrowie. Zygmunt Freud tłumaczył potrzebę uprawiania sportów ekstremalnych jako dążenie do rozkoszy płynącej z przekraczania granic narzuconych przez naturę, a także jako dążenie do samounicestwienia. Dzisiaj przyczyn szuka się gdzie indziej – aktywności o podwyższonym stopniu ryzyka mają dowartościowywać człowieka i zwiększać jego wiarę w siebie. Gwałtowne skoki adrenaliny pozwalają przeżywać głębiej doznania własnego ciała i potęgują przyjemność z nich płynącą. Sporty ekstremalne klasyfikuje się łatwo: na lądowe, wodne, powietrzne i zimowe. Trudno opisać wszystkie z nich ze względu na coraz to nowe pomysły pojawiające się w worze „ekstremum”, kilka warto jednak przybliżyć i zastanowić się, czy któraś z proponowanych aktywności mogłaby być i dla nas skutecznym dostarczycielem adrenaliny. Ekstremalne wyczyny są dzisiaj bliższe każdemu z nas dzięki specjalnym centrom i biurom, z ofert których warto korzystać, bo zapewniają najlepsze warunki pod względem bezpieczeństwa. ■ NA LĄDZIE Z aktywności lądowych warto wymienić buldering, czyli wspinaczkę po pionowych blokach skalnych bez asekuracji – jednak bez kilkuletniego doświadczenia na skałach nie mamy co próbować tu swoich sił. Zapalonym rowerzystom warto polecić freeride rowerowy, który odbywa się w niezwykle trudnych warunkach terenowych. Jeśli nie mamy odpowiedniego sprzętu, musimy sobie odpuścić i tę dyscyplinę. Z nietypowych „zabaw” na lądzie do ciekawszych niewątpliwie należy buggykiting – odmiana żeglarstwa lądowego, w której pojazd wspomaga się napędem z latawca. W ostatnich latach popularne stały się także ekstremalne sporty moto: off-road, rajdy przeprawowe, samochodowe i motocross. 42 ■ W POWIETRZU Czas wzbić się w powietrze – tu najpopularniejsze są oczywiście malownicze loty na paralotni, a także skoki na spadochronie. Niezwykle specyficzną formą sportu na wysokości jest wingsuit, zwany żartobliwie sportem latających wiewiórek lub… ludzi szalonych. Polega on na szybowaniu w specjalnym kombinezonie na dużej wysokości, bardzo często w pobliżu wysokich gór i skał. Lot taki kończy się lądowaniem za pomocą spadochronu. Z kolei osobom lubiącym mniej ekstremalne sporty powietrzne można polecić loty balonem lub – zbliżając się już powoli w kierunku ziemi – skoki na bungee. Na koniec jeszcze zbiór podstawowych zasad, które pomogą nie tylko w uprawianiu sportów ekstremalnych, ale być może także uchronią niezdecydowanych przed podjęciem pochopnej decyzji o spełnieniu się w wyczynowych aktywnościach. Zasada numer jeden: zachowujemy maksimum bezpieczeństwa i nie ryzykujemy lekkomyślnie. ■ Zasada numer dwa: nie oszczędzamy na sprzęcie i profesjonalnych szkoleniach. ■ Zasada numer trzy: jeśli mamy słabe nerwy, odpuszczamy na wstępie – bez wielkiego żalu i przeskakiwania własnych lęków. ■ Zasada numer cztery: ufamy współtowarzyszom przygody w 100 proc., a oni ufają nam – to na zaufaniu niejednokrotnie będzie się opierało powodzenie ekstremalnej akcji. ■ Zasada numer pięć: nie przesadzamy ani z długością, ani z częstotliwością – dzięki umiarowi łatwiej będzie nam zachować dystans do uprawianej dyscypliny. ■ Podsumowując: sporty ekstremalne są dla osób w świetnej kondycji fizycznej i psychicznej, które stać na instruktora i bezpieczny sprzęt, które są świadome własnych możliwości, mają wysoko rozwinięty instynkt samozachowawczy i umieją odpuścić w odpowiednim momencie. Tylko wtedy frajda gwarantowana! Ewelina Wolna 43 Mama i dziecko RyBKA zWAnA DZiEcKiEM W powietrzu czuć zapach wiosny, wokół widać już kwitnące pąki i zielone drzewa. Do słońca i plaży musimy jeszcze poczekać, ale już teraz włóżmy kostium kąpielowy, spakujmy torbę z ręcznikami i wyruszmy… na basen. Z dzieckiem. Bo woda to żywioł, który rozwija zdolności psychoruchowe, usprawnia koordynację, pobudza zmysły, hartuje, jest wspaniałą gimnastyką, a przede wszystkim daje okazję do zabawy. W ZDROWYM CIELE Już trzymiesięczne niemowlaki korzystają z uroków basenu, ale ostatnie badania wykazują, że te praktyki są niewskazane dla tak młodych organizmów. Dlatego zabierzmy dziecko na basen dopiero po jego pierwszych urodzinach i ściśle przestrzegajmy kilku zaleceń. Spytajmy pediatrę, czy nie ma przeciwwskazań, żeby nasza pociecha pluskała się w wodzie. Pamiętajmy, że na pływalnię nie mogą uczęszczać dzieci z chorobami uszu, układu moczowego i skóry, chorobami zakaźnymi, uczuleniem na chlor lub ozon. Niewskazane jest pływanie z zatkanym noskiem, z przeziębieniem lub tuż po szczepieniu. Zrezygnujmy także, gdy maluszek ma zaczerwienione oczy lub zapalenie spojówek (zanieczyszczona woda może spotęgować infekcję). Szkółki nauki pływania często wymagają zaświadczenia od lekarza o braku przeciwwskazań do korzystania z basenu. NA PŁYTKIEJ WODZIE Nie zawsze ogromny basen, dający pole do popisu dorosłym, jest odpowiedni dla dziecka. Sprawdźmy, czy ten przez nas wybrany ma oddzielny brodzik dla najmłodszych i czy temperatura w nim jest odpowiednia (37 stopni). Takie wydzielone miejsce pozwala na oswojenie dziecka z wodą i uniknięcie kolizji z zapalonymi pływakami czy starszymi dziećmi grającymi w piłkę wodną. Dodatkową atrakcją może być wodny plac zabaw (tu prym wiodą holenderskie aquaparki). Spytajmy personel, w jakim dniu tygodnia i o której godzinie jest najmniej odwiedzających – im mniejszy hałas, tym lepiej dla i tak zestresowanego maluszka. Zorientujmy się, czy w szatni znajduje się miejsce do przewijania lub duża, rodzinna przebieralnia. Dowiedzmy się, w jaki sposób i jak często oczyszczana jest woda. Przyjrzyjmy się uważnie otoczeniu pływalni – czystość basenu to podstawa, ale kafle przy akwenie oraz prysznice również powinny być nieskazitelne. Zainteresujmy się, czy na pływalni prowadzone są zajęcia dla najmłodszych. To doskonały pomysł na zorganizowaną zabawę z dzieckiem, a przy okazji rodzice uczą się od instruktora, jak asekurować maleństwo w wodzie, i poznają bezpieczne formy zabawy. 44 CO DO TORBY? Po kontroli basenu ustalmy najlepszą porę na wodną przygodę. Ważne, żeby wizyta na pływalni nie kolidowała z drzemką, a dziecko było wyspane. Pilnujmy, by ostatni posiłek spożyło najpóźniej godzinę przed pluskaniem. Ekwipunek dla maluszka jest niewielki – zaopatrzmy się w specjalną pieluszkę na basen (większe akweny mają dystrybutory dla zapominalskich rodziców) i kolorowe zabawki. Dla starszaka zabierzmy dmuchane motylki na ręce, koło i piłkę. Przyda się też czepek oraz okulary do pływania. Spakujmy duże ręczniki kąpielowe, klapki (dla kilkulatka) oraz kosmetyki do mycia ciała dziecka. Warto mieć własną suszarkę. PIERWSZE KOTY ZA PŁOTY Maluchowi wystarczy pół godziny pływania. Nie róbmy nic na siłę. Jeśli płacze, pospacerujmy przy brzegu i spróbujmy za kilka minut. Na początku jedynie ochlapujmy go wodą, pozwólmy mu machać do woli nóżkami i rączkami, zanurzajmy go stopniowo, by miał czas odnaleźć się w nowej sytuacji. Kilkulatkowi możemy zaproponować więcej aktywności – grę w piłkę (o ile rozmiar basenu i liczba pływaków na to pozwalają), pływanie na czas lub nurkowanie. Uważajmy, żeby woda nie dostała mu się do nosa lub uszu. Po kąpieli natrzyjmy malca oliwką (woda ozonowana i chlorowana wysuszają skórę), otulmy go w duży ręcznik, dokładnie osuszmy uszy i włosy. Nie wychodźmy od razu na powietrze – gwałtowna zmiana temperatur może sprowokować przeziębienie. Pozwólmy dziecku na przekąskę (po wysiłku z pewnością nabierze apetytu); znajdźmy ustronne miejsce, żeby mogło wyciszyć emocje. Nawet latem warto założyć mu bawełnianą czapkę, co uchroni przed zapaleniem uszu. Zabawa w wodzie to radość nie tylko dla maluchów, ale i dla rodziców. Taka bliskość pozwala bardziej poznać dziecko, jego lęki, obawy, jego temperament. Wzmacnia także więź – w wodzie malec zdany jest tylko i wyłącznie na nas, a pewny uścisk opiekuna daje mu poczucie bezpieczeństwa. Im częściej wolny czas spędzamy w taki sposób, tym lepiej. Oswajajmy dzieci z wodą, nie bójmy się żywiołu. Dajemy im tym samym możliwość zdobywania nowych umiejętności, wykazania się odwagą i pokonywania barier. Sylwia Znyk Budujemy dom Planowanie i budowa własnego domu to dla większości z nas poważne doświadczenie życiowe i szansa na pozostawienie po sobie czegoś trwałego. Dlatego wybór właściwego projektu jest tak ważny i często dość kłopotliwy. Musimy pamiętać, aby zawsze na pierwszym miejscu stawiać swoje osobiste preferencje, potrzeby i możliwości. Teoretycznie nic oprócz wyobraźni i wspomnianych kryteriów nie może nas ograniczać. O pomoc w przeobrażeniu naszych potrzeb i pomysłów w dobry projekt domu można poprosić architektów. Przed stworzeniem projektu powinniśmy sobie zadać kilka kluczowych pytań. Jak wybrać dla siebie najlepszy projekt domu PYTANIE 1: JAK WYGLĄDA DZIAŁKA? Często przeglądając katalogi i propozycje różnych biur, skupiamy się na samej wizualizacji domu, jego formie i rozplanowaniu. Zapominamy, jak ważne jest otoczenie, w którym stanie budynek. Nie chodzi tylko o jego charakter – na pierwszym miejscu powinniśmy stawiać wymagania prawne, którym musi sprostać nasza lokalizacja. Najważniejszymi wymiarami w przypadku sytuowania obiektu na działce są odległości w stosunku do granicy działki: 4 m w przypadku ściany z otworami okiennymi, 3 m. w przypadku ściany bez otworów okiennych, min. 4 m mierzone w poziomie – od najbliższej krawędzi otworu okiennego umieszczonego na dachu lub w połaci dachowej; okapy i gzymsy nie mogą pomniejszać tych odległości o więcej niż 0,5 m, a balkon, galerie, werandy, tarasy i schody zewnętrzne o więcej niż 1 m. Oprócz tego projektowany przez nas dom musi spełnić wszystkie warunki narzucone przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Przez zakupem działki i wszczęciem pracy nad projektem trzeba zapoznać się z „Decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu”, którą wydaje miejscowy urząd (dokument ten może uzyskać każdy, niezależnie od prawa do dysponowania działką). Znajdują się w nim informacje o przydatności działki na cele zabudowy jednorodzinnej. Może on wyznaczać także inne warunki, które należy spełnić w projektowanym budynku. Są to: ■ linia zabudowy (określona minimalna odległość budynku od ulicy), ■ gabaryty zabudowy (może się zdarzyć, że na działce wolno zbudować tylko dom piętrowy albo nieprzekraczający 46 określonej powierzchni; na działce miejskiej może nawet obowiązywać określona wysokość linii gzymsu), ■ maksymalny procent powierzchni zabudowy (może się okazać, że projektowany dom jest za duży ze względu na narzucony rygor powierzchni). Należy także pamiętać, aby uwzględniać w projekcie usytuowanie działki w stosunku do drogi dojazdowej. Gdy dłuższy bok działki usytuowany jest równolegle do drogi, opłacalny jest taki sam (bardziej zresztą tradycyjny i reprezentacyjny) sposób usytuowania budynku. Natomiast jeśli działka jest węższa od strony drogi, należy rozpatrzeć szczytowe usytuowanie budynku. Bardzo ważne jest też usytuowanie domu w stosunku do stron świata. Najkorzystniejsze jest maksymalne wykorzystanie doświetlenia od strony południowej, dlatego należy sprawdzić, czy nic nie ograniczy dopływu promieni słonecznych z tego kierunku do okien. PYTANIE 2: JAKĄ POWIERZCHNIĘ MA MIEĆ DOM? Wielkość domu i liczba pomieszczeń to podstawowe informacje, o które pytają projektanci. Powierzchnia jest uzależniona nie tylko od warunków lokalizacji, ale i indywidualnych potrzeb domowników i ich możliwości finansowych. Koszty zale- żą oczywiście od wykorzystanej technologii, sposobu prowadzenia budowy oraz od regionu. Średnio przyjmuje się, że koszt budowy metra kwadratowego może wynieść od 1500 do 3000 zł. Zawsze trzeba pamiętać, że potrzeby mieszkaniowe rodziny często się zmieniają, dlatego oprócz zapewnienia każdemu domownikowi odpowiedniego lokum do pracy i wypoczynku, należałoby wziąć pod uwagę także inne okoliczności. Przykładowo może to być konieczność zaopiekowania się w przyszłości rodzicami czy przyjęcia nowej rodziny któregoś z dzieci. Mały dom z możliwością zaadoptowania poddasza jest idealny dla rodziny z małymi dziećmi i ograniczonymi możliwościami finansowymi. Jest to także dobre rozwiązanie dla osób, których dzieci są już dorosłe i niedługo mogą się wyprowadzić. Zbyt duży dom mógłby stać się w przyszłości trudny i kosztowny w utrzymaniu. Racjonalną wielkość domu najlepiej określić na podstawie autentycznych potrzeb, przyzwyczajeń i upodobań domowników. Na początku należy się zastanowić, czy będzie to dom odwiedzany często przez rodzinę i przyjaciół, czy też raczej dom-sypialnia, którego mieszkańcy będą spotykać się co najwyżej przy niedzielnym obiedzie; czy będzie się tam pracować, czy tylko spędzać czas wolny; czy któryś z mieszkańców ma hobby wymagające osobnego pomieszczenia, itd. 47 Budujemy dom Wnikliwie przeprowadzona analiza pozwoli nam określić wielkość powierzchni poszczególnych części domu, co następnie należy porównać z naszymi możliwościami finansowymi. Jeśli któreś z pomieszczeń nie jest niezbędne do funkcjonowania rodziny, a nieuwzględnienie go w projekcie może nieść za sobą duże oszczędności, trzeba się zastanowić nad rezygnacją z niego. PYTANIE 3: JAK POWINNO WYGLĄDAĆ WNĘTRZE DOMU? Przy wyborze projektu trzeba szczególną uwagę zwrócić na rozplanowanie wnętrza, tym bardziej że domy zaprojektowane są z różnym programem funkcjonalnym. Istnieje wiele możliwości, więc na pewno znajdziemy rozwiązanie dla siebie. Zasadniczo w każdym domu można rozgraniczyć trzy strefy funkcjonalne. Część oficjalna W tym przypadku chodzi o rozplanowanie wejścia do budynku. Strefa wejściowa, oprócz spełniania funkcji reprezentacyjnej, musi być też wygodna i funkcjonalna. Przewidziana powierzchnia powinna być wystarczająca, by móc bezproblemowo przyjmować i wprowadzać gościa. Warto też zaplanować w tej przestrzeni miejsce na szafy. Dalej zwykle znajduje się korytarz lub hall. Część dzienna Projektuje się ją zwykle jednoprzestrzennie, tak aby umożliwić rodzinie jak najczęstsze przebywanie w swoim towarzystwie. Kuchnia jest często otwarta na jadalnię, a jeśli w domu nie ma jadalni, to zwykle istnieje możliwość ustawienia stołu jadalnego właśnie w kuchni. Z wielu 48 powodów warto umieścić kuchnię jak najbliżej wejścia do domu. Dobrym rozwiązaniem jest zaprojektowanie jej tak, by można było do niej wejść zarówno z hallu, jak i z pokoju dziennego. Ważne, by pokój dzienny był przestronny i dobrze oświetlony, bo w tym miejscu domownicy się spotykają i spędzają najwięcej czasu w ciągu dnia. Część nocna W domach piętrowych lub z użytkowym poddaszem strefa ta jest zwykle lokowana właśnie na górze, natomiast w domach parterowych części dzienna i nocna są zazwyczaj oddzielone korytarzem. Oprócz sypialni i pracowni, w tej przestrzeni powinniśmy ulokować także łazienkę i wspólną garderobę. Choć ta część domu przeznaczona jest głównie do spania, bardzo ważne jest zapewnienie we wszystkich pokojach właściwego doświetlenia. Często bardzo praktyczny okazuje się dodatkowy pokój o zmiennym przeznaczeniu. Możemy z niego zrobić sypialnię, pokój gościnny czy gabinet. Jeśli dom nie ma piwnic, trzeba uwzględnić także konieczność lokalizacji pomieszczeń technicznych i składzików: kotłownię, hydrofornię, spiżarnię, pralnię czy suszarnię. Rozsądne standardy powierzchniowe domu jednorodzinnego są następujące: kuchnia – 10~15 m2, wydzielona jadalnia – 12 m2, pokój dzienny – od 20 m2, sypialnia rodziców – 11~13 m2, sypialnie dla dzieci – 8~15 m2, pokój gościnny – 7~10 m2, łazienka – 4~8 m2, pralnia z suszarnią – 3 m2. PYTANIE 4: Z CZEGO I JAK BUDOWAĆ DOM? W budowie typowych domów jednorodzinnych najkorzystniejsze jest zastosowanie standardowych rozwiązań techniczno-materiałowych. Oczywiście, aby w pełni wykorzystać zakupioną dokumentację, należałoby wybudować dom w zgodzie z pro- jektem, tj. proponowanymi materiałami i w określonej technologii. Dlatego jeszcze przed zakończeniem pracy projektowej warto się zastanowić, w jaki sposób będzie przebiegała budowa. Istnieje kilka możliwości: możemy wynająć firmę, która buduje nam dom „pod klucz”, zatrudnić do wszystkiego odpowiednich wykonawców lub nawet przewidzieć własny udział w budowie. Wszystkie decyzje są oczywiście uwarunkowane naszą sytuacją materialną. Pamiętajmy, że zastosowanie niestandardowych rozwiązań w konstrukcji i udziwnień w formie budynku może skutkować znacznym wydłużeniem samego etapu budowy i wzrostem kosztów wzniesienia obiektu. GOTOWE PROJEKTY BIURA D44 Projektanci biura www.d44.be stworzyli komplet gotowych projektów ładnych i funkcjonalnych domów jednorodzinnych. Wszystkie są obmyślane tak, aby spełniać podstawowe standardy i sprostać potrzebom domowników. Jednak określenie wymagań mieszkaniowych jest sprawą indywidualną, pracownicy biura są więc otwarci na współpracę i dialog z klientami podczas prowadzenia prac projektowych. Oprócz tego zawsze służą radą i pomocą na wszystkich etapach prowadzenia budowy domu, od wyboru lokalizacji aż po dobór materiałów. Zapraszamy – zadzwoń do nas pod nowy numer 0491 88 02 71 lub napisz na [email protected], „polub” nas na http://www.facebook.com/d44architecture Agnieszka Gansiniec Dorota Wełna Kalendarz imprez FÊTE DE L'IRIS 05 – 06.05, centrum Brukseli www.fetedeliris.be TEAWORLD 05 – 07.05, Tour & Taxi, www.teaworld.me ŚWIĘTO EUROPY 09.05, Parc Léopold, Pl. Jean Rey Wstęp: bezpłatny www.fetedeleurope.eu WOMEN'S ARTISTIC GYMNASTICS EUROPEAN CHAMPIONSHIP 09 – 13.05, Brussels Expo, 1020 Bruxelles www.brusselsgymnastics2012.com LES NUITS BOTANIQUE 10 – 21.05, Botanique & Cirque Royal, 1000 Bruxelles LES PILIFLEURIES 05 – 06.05, La Ferme Nos Pilifs www.fermenospilifs.be ZINNEKE PARADE 2012 19.05, 14h00, centrum Brukseli www.zinneke.org WTA BRUSSELS OPEN Turniej tenisowy kobiet 19 – 26.05, Primerose Royal Tennis Club, av. du Gros Tilleul 41-43, 1020 Bruxelles www.wta-brusselsopen.com BRUSSELS JAZZ MARATHON 25 – 27.05, bary i place w całej Brukseli www.brusselsjazzmarathon.be www.botanique.be KIDS DAYS 11 – 13.05, Brussels Expo, 1020 Bruxelles 20 KM – MARATON W BRUKSELI 27.05, L'esplanade du Cinquantenaire www.20kmdebruxelles.be Wstęp: 9 eur www.kidsdays.be EUROFERIA ANDALUZA 2012 01 – 03.06, Atomium, 1020 Bruxelles THE BELGIAN PRIDE 12.05, 14h30, centrum Brukseli www.2012.thepride.be www.euroferia.net ŚWIĘTO ULICY – AV.TERVUREN 13.05, av. Tervuren, av. Celtes, Wstęp: bezpłatny 29 ŚWIATOWY FESTIWAL FOLKLORU 03 – 12.06, Hall de Tertre, 7330 Saint-Ghislain www.festifolk.be rue des Tongres, 1040 Bruxelles VOCA PEOPLE 18.05, Forest National, 1190 Bruxelles www.forestnational.be 50 LE SORTILÈGE 2012 do 28.10, godz. 13.00 – 18.30, Trassersweg 347, 1120 Neder-Over-Hembeek www.sortilege.be O kawie C zarna lub biała, z pianką lub bez, cappuccino, latte, espresso… można by tak wymieniać bez końca. Rodzajów kawy jest tyle, ilu jej wielbicieli. Przyrządzana na wiele sposobów i podawana na ciepło lub zimno, jest spożywana osobno lub jako dodatek do deserów i ciast. Jak to często bywa w przypadku popularnego napoju, istnieje wiele legend i podań opisujących jego wymyślenie. Możemy chyba jednak doszukiwać się początków spożywania kawy w Afryce, skoro wiecznie zielony krzew kawowca pochodzi właśnie stamtąd. Ponoć jako pierwsi kawę odkryli etiopscy mnisi. Pili oni wywar z owoców kawowca, który miał pomóc w spędzaniu długich godzin na modlitwach bez ryzyka zaśnięcia. Jej owoce żuli też wojownicy w bitwach międzyplemiennych. Uważano, że wzmaga to ich siły. Wszystkie te pomysły oparte były na obserwacji kóz, które, skubiąc krzewy kawy, brykały bardziej niż zwykle. Zależność ta zastanawiała ludzi, więc postanowili sami spróbować. Boskie pochodzenie Przytoczone historie toczyły się w Etiopii – kolebce kawowca. Istnieje jednak również mało znana legenda o boskim pochodzeniu kawy. Głosi ona, że archanioł Gabriel, idąc na pomoc Mahometowi, którego zmorzył sen, przyniósł mu z nieba odrobinę kawy. Po wypiciu kilku łyków Mahomet poczuł się na tyle wzmocniony, że zdołał wysadzić z siodła czterdziestu mężczyzn i uszczęśliwić czterdzieści kobiet. Kawowiec Kawowiec ma białe, delikatnie pachnące kwiatki, z których tworzy się owoc o jednej lub dwóch pestkach. Takie ziarenko zawiera średnio 1,5 proc. kofeiny. Jednak w trakcie jego obróbki, pod wpływem prażenia, które ma za zadanie nadać ziarnom charakterystyczny aromat i wygląd, powstaje najpopularniejsza kawa palona. Za i przeciw Wraz z momentem odkrycia kawy rozpoczęły się także dyskusje na temat skutków jej picia. Działanie kawy oraz jej wpływ na ludzki organizm są powodem wielu sporów, co czyni tym samym kawę napojem dość kontrowersyjnym. Dywagacje dotyczące tego, czy kawa pomaga, czy szkodzi, trwają do dziś. Jednak naukowcy określili kilka pewników. Zawarta w kawie kofeina przyśpiesza akcję serca i podnosi ciśnienie krwi, ale na krótko. Kawa rozszerza naczynia krwionośne, dzięki 55 O kawie czemu organizm jest lepiej dotleniony. Kofeina w mózgu blokuje receptory przekazujące informacje o potrzebie snu, więc znika zmęczenie. Chroni przed nowotworami Picie kawy zmniejsza ryzyko wystąpienia raka wątroby – wpływa na to zawarty w kawie kwas. Kofeina chroni dodatkowo wątrobę przed uszkodzeniem. Kawa, dzięki swojemu moczopędnemu działaniu, zmniejsza też ryzyko raka pęcherza, bo wypłukuje z niego szkodliwe substancje, które są wydalane wraz z moczem. Napój ma także działanie przeciwalergiczne. Kofeina zawarta w kawie zapobiega alergii oraz zmniejsza jej skutki. Regularne picie kawy redukuje ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona i stymuluje naczynia krwionośne w mózgu, bo do komórek nerwowych dociera dzięki temu więcej tlenu i substancji odżywczych. Kto nie powinien kawy pić ? Kawa zawiera największą ilość kofeiny spośród wszystkich znanych substancji, z tego też powodu nie powinny jej pić osoby chorujące na nadciśnienie, arytmię serca, refluks żołądkowo-przełykowy, jaskrę, wrzody lub nieżyt żołądka. Picie kawy nie jest wskazane dla ludzi mających nerwice, zaburzenia emocjonalne czy choroby psychiczne. Choć nie jest udowodnione naukowo, że kawa ma negatywny wpływ na kobiety w ciąży, profilaktycznie lekarze odradzają im picie kawy. Jak więc i kiedy pić kawę ? Turkish coffee nie ma zbyt wiele wspólnego z „polską” kawą po turecku, czyli zalewaną wrzątkiem. Do jej prawidłowego przygotowania niezbędny jest mosiężny lub miedziany tygielek z długim uchwytem. Wsypujemy do niego kolejno: drobno zmieloną kawę, cukier oraz wodę. Taką mieszankę należy podgrzać i od razu po zagotowaniu zdjąć z ognia. Kawę po turecku serwujemy po trzykrotnym jej zagotowaniu. Turcy mówią o niej „czarna jak noc, gorąca jak piasek pustyni i słodka jak usta kobiety”. To naprawdę mocna, gorąca i słodka kawa. Aby nadać jej wyjątkowego smaku i aromatu, można spróbować wersji z kardamonem lub cynamonem – popularnej w krajach arabskich. Taką kawę podajemy w małych filiżankach. Espresso wywodzi się z Włoch i stanowi podstawę dla wielu napojów kawowych. Jest to kawa przyrządzana w specjalnym ekspresie ciśnieniowym poprzez przepuszczenie gorącej wody przez drobno zmielone ziarna kawy. W ten sposób tworzy się warstwa gęstej, ciemnej i aromatycznej pianki, w której kryje się duża część jej aromatu. Podajemy ją w wypełnionych do połowy niewielkich filiżankach. Cappuccino to po prostu espresso z dodatkiem spienionego mleka, które podajemy w większej, najlepiej jasnej filiżance. Ten specjał można wzbogacić, posypując go wiórkami kokosowymi lub cynamonem. Latte macchiato otrzymamy, dolewając do gorącego mleka kawę espresso. W ten sposób utworzą się trzy warstwy: na dole mleko, pośrodku espresso, na górze pianka. Można ją dekorować, w zależności od upodobań, kakao bądź cynamonem. Latte macchiato podajemy w wysokim naczyniu z żaroodpornego szkła. Picie kawy w małych ilościach (1-3 filiżanki dziennie) nie ma szkodliwego wpływu na nasz organizm. Najlepiej pić kawę krótko parzoną, np. z ekspresu, z dodatkiem 1-2 łyżeczek mleka czy śmietanki. Nie powinno się jednak pić kawy po turecku (czyli zalewanej wrzątkiem), ponieważ zwiększa poziom cholesterolu we krwi. Najzdrowsza jest kawa z ekspresu z filtrem. Irish coffee, czyli klasyczna kawa po irlandzku, to mocne, aromatyczne espresso z dodatkiem whisky, brązowego cukru oraz bitej śmietany. W zależności od upodobań smakoszy, możemy ją wzbogacić, dodając kakao, imbir lub cynamon. Serwowana jest w wysokich ceramicznych szklankach. Nadużywanie kawy powoduje obniżenie nastroju, nerwowość, rozdrażnienie, problemy z zaśnięciem, a także nieprzyjemności natury żołądkowej. Należy pamiętać, że kofeina znajduje się też w wielu innych produktach, np. w herbacie (zarówno czarnej, jak i zielonej), coca-coli, cukierkach czekoladowych, a nawet w lekarstwach. Dla koneserów kawy prawdziwą profanacją jest używanie kawy rozpuszczalnej, czyli preparowanej. Powstaje ona w procesie liofilizacji, czyli w wyniku odparowania wody z naparu kawy naturalnej. To z tego sproszkowanego ekstraktu przygotowywana jest ostatecznie kawa rozpuszczalna dostępna na sklepowych półkach. Popularne rodzaje Jeszcze inną hybrydą jest kawa zbożowa. To namiastka kawy naturalnej. Otrzymuje się ją z prażonego ziarna jęczmienia, pszenicy lub żyta oraz korzeni cykorii i buraka cukrowego, niekiedy także owoców. Cóż można powiedzieć – przeznaczona jest dla osób, które nie mogą pić prawdziwej kawy, a nie potrafią sobie odmówić kubeczka tego aromatycznego napoju. Warto zaznaczyć, iż wszystkie odmiany kawy produkowane są z zaledwie dwóch gatunków: arabiki oraz robusty. Pierwszy z nich charakteryzuje się aromatycznym zapachem oraz łagodnym smakiem. Z kolei robusta jest gatunkiem dosyć młodym, bo odkrytym dopiero w XIX wieku. Ma nieco gorzki smak oraz zawiera więcej kofeiny. 56 Agnieszka Szołtysik ACV Okres próbny Prawo o umowach o pracę przewiduje możliwość stosowania okresów próbnych dla nowych pracowników lub przy zmianie funkcji pracowników u tego samego pracodawcy. Jeśli umowa o pracę zawiera okres próbny, muszą być spełnione pewne warunki, określone w odrębnych przepisach. Zatrudnienie na okres próbny Zgodnie z art. 67 przepisów o umowach o pracę, na okres próbny nie może być podpisana osobna umowa o pracę. Klauzula go dotycząca musi zostać zawarta w umowie o pracę najpóźniej przed rozpoczęciem pierwszego dnia pracy lub pierwszego dnia wykonywania nowej funkcji. Okres próbny można stosować do każdego typu mowy o pracę (na czas nieokreślony i określony, na zastępstwo itd.). Ma on na celu sprawdzenie kompetencji i umiejętności pracownika, poznanie wzajemnych oczekiwań, praw i obowiązków. Pozwala też pracownikowi na zapoznanie się z warunkami pracy. Dlatego w tym czasie obowiązują łagodniejsze zasady rozwiązywania stosunku pracy. Tego samego pracownika można zatrudnić do tej samej funkcji na okres próbny tylko raz. Ustalonego okresu próbnego nie można przedłużać. Jedynie jeśli pracownik otrzymuje nową umowę u tego samego pracodawcy, ale dotyczącą innej funkcji niż dotychczasowa, można ponowić okres próbny. Okres próbny w innych sytuacjach Okresem próbnym nie wolno objąć osób, które przed podjęciem pracy pracowały dla swojego pracodawcy w systemie interim (przez biuro pracy czasowej). Jeśli przedsiębiorstwo zostanie przejęte przez inne przedsiębiorstwo wraz z pracownikami, nie można na nowo stosować wobec nich okresów próbnych. Wszystkie prawa i obowiązki oraz umowy o pracę przechodzą w ręce przedsiębiorstwa przejmującego, w związku z czym z przejętymi pracownikami nie wolno podpisywać nowych umów. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku upadłości przedsiębiorstwa. Przejęcie przedsiębiorstwa po upadłości nie jest bowiem równoznaczne z przejęciem umów o pracę oraz praw i obowiązków. Pracownicy mogą zostać zatrudnieni w przedsiębiorstwie na nowo, ale wówczas muszą podpisać nowe umowy o pracę, które mogą zawierać klauzule o okresach próbnych. Jednak w takiej sytuacji przedstawiciele pracowników (związki zawodowe) negocjują z nowym pracodawcą, aby został przejęty staż pracy z poprzedniego przedsiębiorstwa, co ma wpływ na okresy wypowiedzenia oraz wysokość odpraw w przypadku ewentualnych zwolnień przez nowego pracodawcę. Długość okresu próbnego Prawo przewiduje minimalne i maksymalne długości okresów próbnych zarówno dla pracowników fizycznych, jak i umysłowych. Informacja o nich musi się znaleźć Nationalestraat 111 2000 Antwerpen 078.15.20.58 58 Pletinckxstraat 19 1000 Brussel 02.557.88.88 Poel 7 9000 Gent 09.265.42.11 w umowie o pracę. Jej brak oznacza, że nie stosuje się okresu próbnego. Jeśli w umowie znajduje się informacja o zastosowaniu okresu próbnego, ale bez określenia jego długości, przyjmuje się minimalny okres próbny. Podobnie jest w przypadku, kiedy umowa zawiera zbyt długi, niezgodny z prawem okres próbny lub gdy nie określa jasno czasu jego trwania. Załóżmy, że w umowie o pracę zapisano, iż okres próbny będzie trwał „maksymalnie od 6 do 12 miesięcy”. Czas jego trwania nie został więc jasno określony, w związku z czym stosuje się jego minimalną długość. Okres próbny dla pracowników fizycznych Wynosi on minimum 7, a maksimum 14 dni kalendarzowych. Niezależnie jednak od jego długości, przez pierwsze 7 dni ani pracownik, ani pracodawca nie mogą rozwiązać umowy o pracę. Wyjątek stanowi rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym z powodu ciężkiego przewinienia jednej ze stron. Umowa o pracę może zostać rozwiązana przez każdą ze stron (pracownika lub pracodawcę) bez wypowiedzenia i bez odszkodowania między 8. a 14. dniem okresu próbnego. W niektórych sytuacjach okres próbny może zostać przesunięty o maksymalnie 7 dni – na przykład z powodu choroby pracownika. Jeśli pracownik choruje podczas pierwszych 7 dni okresu próbnego, przesuwa się również okres, w którym umowa o pracę nie może zostać rozwiązana przez żadną ze stron. Okres próbny dla pracowników umysłowych Nie może być on krótszy niż 1 miesiąc. Trwa maksymalnie 6 miesięcy, jeśli roczny dochód pracownika nie przekracza kwoty 37 721 euro, oraz maksymalnie 12 miesięcy, gdy roczny dochód przewyższa tę sumę. By obliczyć wysokość dochodu, bierze się pod uwagę miesięczną płacę brutto oraz wszystkie inne (przyszłe) dochody, tzn. premię roczną, ekwiwalent urlopowy, bony żywnościowe. Jeśli długość okresu próbnego nie jest jasno określona w indywidualnej umowie o pracę, w układzie zbiorowym ani w regulaminie pracy, stosuje się okres minimalny. Przez pierwszy miesiąc okresu próbnego umowa o pracę nie może zostać rozwiązana przez żadną ze stron. Wyjątkiem jest zwolnienie w trybie natychmiastowym, czyli z przyczyn, które uniemożliwiają dalszą współpracę. Jeśli do wypowiedzenia umowy o pracę dochodzi podczas pierwszego miesiąca okresu próbnego, okres wypowiedzenia może rozpocząć się najwcześniej ostatniego dnia tego miesiąca. Okres wypowiedzenia w czasie okresu próbnego dla pracowników umysłowych wynosi 7 dni kalendarzowych. Jeśli jedna ze stron (pracownik lub pracodawca) w czasie okresu próbnego rozwiąże umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, musi zapłacić stronie przeciwnej odszkodowanie równe płacy (plus dodatki do płacy), jaką pracownik otrzymałby za okres wypowiedzenia umowy. Jeśli do zakończenia umowy dochodzi podczas pierwszego miesiąca okresu próbnego, strona, która rozwiązała umowę, musi zapłacić stronie przeciwnej odszkodowanie w wysokości płacy (i dodatków do płacy) pracownika za pozostałą część pierwszego miesiąca okresu próbnego, powiększoną o płacę za okres wypowiedzenia (7 dni). Jeśli w trakcie okresu próbnego pracownik zachoruje lub ulegnie wypadkowi, okres próbny zostaje przedłużony o czas trwania zwolnienia chorobowego. Gdy w trakcie okresu próbnego pracownik jest niezdolny do pracy dłużej niż 7 dni, pracodawca może rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypłaty odszkodowania. W tym przypadku pracodawca nie ma również obowiązku pisemnego informowania pracownika o zakończeniu stosunku pracy. Umowa na czas określony W przypadku umowy na czas określony muszą być zachowane odpowiednie proporcje między długością okresu próbnego i całkowitym okresem trwania umowy o pracę. Jeśli umowa zawiera zbyt długi (niezgodny z przepisami) okres próbny, zastosowanie ma przepis o minimalnym okresie próbnym. Więcej informacji można otrzymać w lokalnych oddziałach ACV/CSC. Adresy można znaleźć na stronach http://adressen.acv-online.be (NL), http://adresses.csc-en-ligne.be (FR) lub www.acv-online.be (NL), www.csc-en-ligne.be (FR). Aldona Kuczyńska-Naskręt Jak dobrze wyglądać za niewielką cenę Barbara, od kiedy pamięta, miała problemy z figurą. Niski wzrost, masywne uda, szerokie biodra i duży biust to rzeczy, których w sobie nie akceptowała. Trudno jej było dobrać odpowiednie ubranie – zawsze coś było za małe, za ciasne. Miała wrażenie, że modne ubrania dostępne w sklepach szyte są jedynie na kobiety o nienagannej figurze. W dodatku ograniczone środki finansowe powodowały, że kupowała odzież przypadkowo, sugerując się głównie jej ceną, a nie wyglądem. Każda z nas doświadczyła na własnej skórze podobnych problemów. Niewiele z nas może się pochwalić figurą modelki, o idealnych proporcjach. Wielokrotnie zdarza nam się zastanawiać, czy dana rzecz naprawdę do nas pasuje, a przede wszystkim, czy nam się podoba. W przymierzalni doświadczamy uczuć dalekich od entuzjazmu, bo tutaj coś odstaje, a tam coś obciska. Rzadko kiedy akceptujemy swój wygląd, najczęściej staramy się coś ulepszyć, odchudzić, poprawić. Do tego nie zawsze dysponujemy sumą, która pozwoliłaby nam zaspokoić wszystkie potrzeby ubraniowe. Jest jednak kilka zasad, których stosowanie spowoduje, że będziemy wyglądać dobrze, nie wydając kroci na ubrania, dodatki, stylistów itp. NIE PODĄŻAJ ŚLEPO ZA MODĄ. Kreatorzy i reklamy sklepów nawołują do ciągłej zmiany garderoby. Wyrzuć, zmień, kup nowe. Mają w tym swój cel, którego podstawowym mottem jest zdobycie wysokich nakładów finansowych oraz konieczność opróżniania magazynów sklepowych co trzy miesiące. Jeżeli lubisz modnie wyglądać, wystarczy jedna rzecz z nowej kolekcji. Nie zawsze również to, co modne, jest dla nas odpowiednie – nie każda kobieta wygląda dobrze w spodniach w kwiaty czy spódnicach przed kolano, wykończonych falbaną. Ważne jest, aby wypracować swój własny styl i według niego dobierać ubrania. Warto kupować takie elementy garderoby, które mają różne zastosowania. Ciekawe dodatki to również dobry sposób na stworzenie modnego stroju bez konieczności wydawania dużych sum pieniędzy. Zamiast kilku rzeczy w obowiązującym w danym sezonie kolorze można kupić jedynie rajstopy albo torbę. Popularny teraz „komin” można założyć nie tylko do kurtki czy płaszcza, ale również do swetra czy podkoszulka. Nie musimy kupować bluzek i sukienek z modnym kołnierzem, wystarczy 60 zainwestować w sam kołnierz i doczepiać go do różnych elementów stroju. KUPUJ RZECZY KLASYCZNE, PONADCZASOWE. Jeżeli będą wykonane z materiałów dobrej jakości, będą ci służyły przez wiele sezonów. W każdej szafie powinien znaleźć się żelazny zestaw składający się z takich ubrań. Czarna lub popielata sukienka uszyta według klasycznego wzoru będzie dobrym rozwiązaniem na wieczorne wyjście, jak i bardziej wystawne przyjęcia. Szeroki wachlarz dodatków, jaki możemy wykorzystać do tego typu kreacji (broszki, szale, doczepiane kołnierzyki, biżuteria itp.) spowoduje, że za każdym razem strój będzie wyglądał oryginalnie i niepowtarzalnie. Klasyczne markowe dżinsy można nosić nie tylko do sportowego topu czy kurtki – świetnie sprawdzą się w połączeniu z elegancką bluzką czy żakietem. Biała bluzka o fasonie typowo koszulowym lub, przeciwnie, z koronkami, żabotami to rzecz niezbędna nie tylko jako strój biurowy w połączeniu z klasyczną spódnicą czy spodniami. Świetnie pasuje również do dżinsów czy szortów, a z odważną biżuterią stworzy odpowiedni strój na wieczorne party z przyjaciółmi. Torebka, a właściwie dwie, to kolejny element żelaznego zestawu: jedna mała, wieczorowa, np. nadal modna kopertówka, a druga duża, na co dzień, która będzie mogła pomieścić wszystkie niezbędne rzeczy. Niezastąpione są też eleganckie szpilki, dobrze wyprofilowane, tak aby oprócz oszałamiającego wyglądu były również wygodne. WYBIERAJ STRÓJ ODPOWIEDNI DO FIGURY, WYGLĄDU, OKAZJI. Podstawowa zasada, która pozwala uzyskać dobry wygląd, brzmi: eksponuj atuty, maskuj mankamenty. Jeżeli masz problem, żeby obiektywnie spojrzeć na swoją figurę, poproś o radę przyjaciółkę, ewentualnie skorzystaj z pomocy stylisty. Osoba z zewnątrz 61 pomoże też określić, w jakim kolorze jest ci najbardziej do twarzy. Pamiętaj, żeby nie kupować rzeczy zbyt obcisłych (nawet jeżeli nie masz większych problemów z wagą). Nie zakładaj, że schudniesz, że kupienie zbyt małej rzeczy będzie dobrą motywacją do odchudzania. Najkorzystniej będziesz wyglądać w rzeczach dopasowanych, ani za małych, ani za dużych. Jeżeli twoja waga odbiega od idealnej, pamiętaj o kilku kwestiach: noś tuniki, najlepiej asymetryczne, z lejących się materiałów. Zakryją zbyt krągłe biodra, brzuch, uda; ■ korzystne są także długie kardigany bez zapięcia, optycznie wydłużające sylwetkę; ■ dobrze będziesz wyglądać w sukienkach odcinanych pod biustem, które maskują brzuszek; ■ nie stroń od butów na wysokim obcasie; ■ najkorzystniejszy zestaw „wyszczuplający” to ciemna, neutralna dolna część ciała oraz intensywniejsza, barwna część górna. Neutralnym kolorem jest nie tylko czarny – pamiętaj o szarym, beżowym, granatowym, grafitowym, brązowym; ■ wyeksponuj dekolt, który jest twoim niezaprzeczalnym atutem. ■ KUPUJ ROZSĄDNIE. Jakość ubrania ma duże znaczenie, ale nie dajmy się zniewolić modnej marce. Bardzo często bowiem cena nie jest adekwatna do tego, co za nią dostajemy. Pamiętajmy, że koszt wyprodukowania swetra czy sukienki jest kilkakrotnie niższy niż cena, którą musimy zapłacić w sklepie. Dla niektórych marka ma tak wielkie znaczenie, że nie mogąc pozwolić sobie na oryginał, kupują podróbkę, za któ- rą też muszą dużo zapłacić. Nie dajmy się zatem omotać reklamie. Przy wyborze rzeczy kierujmy się tym, z jakiego materiału została wykonana i jak jest wykończona, ale zwracajmy także uwagę na cenę. Modnie nie znaczy drogo, korzystajmy więc z promocji, przecen. Coraz popularniejszą metodą na zmianę garderoby bez wydawania pieniędzy jest tzw. wymiana ubrań. W wyznaczonym wcześniej miejscu spotykają się osoby, które chcą odświeżyć swoją szafę. Zamieniają się więc częścią swoich ubrań z innymi. Oczywiście rzeczy muszą być czyste i w dobrym stanie. Możesz zaprosić znajome kobiety i zorganizować takie spotkanie sama, np. w domu. Jeżeli zaś masz w planach wyjście, na którym bardzo ci zależy, a lubisz modne ubrania, możesz też skorzystać z wypożyczalni ubrań. W kreacji od znanego projektanta zaprezentujesz się tylko przez jeden wieczór, ale za to nie zrujnuje ona twojego budżetu. Wszystkie kobiety są piękne. Wszystkie kobiety mogą wyglądać pięknie. Inwestowanie w drogie ciuchy nic nie da, jeżeli nie będziemy inwestować w siebie. W swoje wnętrze, rozwijanie pasji, dbanie o dobre kontakty z otoczeniem, dążenie do spełniania marzeń. Moda modą, ale strój to przede wszystkim sposób na wyrażenie swojej osobowości. Pamiętając o zasadach, pozwól sobie na eksperymenty, poszukiwanie, sprawdzanie. Ubraniem podkreśl to, jaka jesteś i co lubisz. Agnieszka Kołcz Niezbędne adresy AMBASADA RP W BRUKSELI Avenue des Gaulois 29 – 1040 Etterbeek, www.bruksela.polemb.net Centrala obsługująca Konsulat i Ambasadę tel. 02 739 01 01 – 02 739 01 00 fax: 02 736 04 64 – 02 736 44 59 WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W BRUKSELI Rue des Francs 28 – 1040 Etterbeek, www.brukselakg.polemb.net przyjęcia interesantów: wtorek, czwartek, piątek 9.00 - 13.00, środa 13.00 - 18.00 ZESPÓŁ SZKÓŁ IM.J.LELEWELA PRZY AMBASADZIE RP W BRUKSELI tel/fax. 02 772 35 80, www.szkola-lelewela-bruksela.be, e-mail: [email protected] ZESPÓŁ PRZY AMBASADZIE RP W BRUKSELI, FILIA IM. JANA PAWŁA II tel. 02 537 25 82, 0473 74 38 54, www.szkolapmk.pl ks. Władysław: 0475 21 99 94, e-mail: [email protected] POLSKIE CENTRUM KSZTALCENIA IM. JANA PAWLA II W BRUKSELI Teresa Arszagi tel. 02 705 61 18, 0486 38 40 07, www.szkola.be, e-mail: [email protected], 62 62 PUNKT KONSULTACYJNO-INFORMACYJNY (porady psychologa, logopedy i asystenta socjalnego) tel. 0475 397 514, wtorek w godz. 17.00 – 19.00 STOWARZYSZENIE NA RZECZ TRZEŹWOŚCI tel. 0485 218 804 POLSKA MISJA KATOLICKA Rue Jourdan, 80 – 1060 Saint-Gilles tel. 02 538 30 87, www.pmkbruksela.com POLSKA MISJA KATOLICKA NA SCHAERBEEK Kościół Św. Elżbiety, Rue Portaels, 24 – 1030 Schaerbeek tel. 02 242 56 50 SZPITAL CHU Hopital Saint Pierre CHU Rue Haute 322 – 1000 Bruxelles. tel. 02 535 31 11, tel. 02 535 43 60, 02 535 40 55 WAŻNE TELEFONY ALARMOWE Policja: 101 Straż pożarna i karetki: 100 Europejski numer alarmowy: 112 Child Focus: 116 000 Centrum toksykologiczne: 070 245 245 Dyżur dentystyczny: 02 426 10 26 Dyżur lekarzy (po fr.): 02 479 18 18 SOS lekarze Bruksela (po fr i fl): 02 513 02 02 Taksówki 24h/24h: Taxi VERTS 02 349 49 49, Taxi BLEU 02 268 00 00 Zmysły – nasze okno na świat Zmysł węchu Ciekawostki Nazywany również zmysłem powonienia, jest jednym z najstarszych zmysłów. Ostatnie badania wskazują, że przyzwyczailiśmy się przypisywać mu marginalne znaczenie. A tymczasem, jak każdy ze zmysłów, także węch ma swoją specyficzną funkcję. To właśnie on ostrzega nas o obecności w otoczeniu niebezpiecznych substancji zagrażających naszemu życiu i zdrowiu, takich jak dym czy gazy trujące. Lokalizuje źródła niebezpiecznego lub nieprzyjemnego zapachu, pozwala na dobór właściwych pokarmów ze względu na ich jakość i świeżość, a także ma istotny udział w percepcji wrażeń smakowych. Węch jest źródłem przeżyć i odczuć estetycznych, a także zachowań emocjonalnych i seksualnych. Dodatkowo ułatwia nam samokontrolę stanu higieny. Człowiek ma zaledwie 5 do 10 mln receptorów węchu, natomiast pies aż 220 mln. Skoro więc węch pełni tak wiele istotnych funkcji, dlaczego nadal pozostaje niedoceniany? Przybliżmy kilka ważnych informacji z nim związanych. Budowa i działanie Nos to początek układu oddechowego, a jednocześnie narząd zmysłu powonienia. Do jego zadań należą oddychanie, wąchanie, zmiana barwy i tonacji głosu oraz ogrzewanie i oczyszczanie wdychanego powietrze. Nasza zdolność percepcji zapachu jest wynikiem obecności dużej liczby receptorów węchowych w nabłonku węchowym jamy nosowej. Na początku substancje lotne docierają do nabłonka węchowego, który wyściela nasz nos. Tam cząsteczki zapachowe łączą się z receptorami i wywołują reakcję odpowiednich ścieżek sygnalizacyjnych w komórkach – dzięki temu informacja o zapachu przekazywana jest nerwom. Komórki nerwowe dalej przewodzą informację, aż trafia ona do struktury naszego mózgu zwanej węchomózgowiem. To właśnie tam na zakończenie bodziec jest analizowany i interpretowany jako przyjemny lub nie. Dodatkowo wywołuje w nas określone reakcje i odruchy, a także przywołuje wspomnienia. Nie od dziś wiemy, że zapachy mogą wprowadzić nas w odpowiedni nastrój. Na część z nich większość z nas reaguje z zachwytem lub odrazą, a co za tym idzie, bodźce węchowe mogą w nas wyzwalać pozytywne lub negatywne emocje. Wrażliwość na zapachy jest jednak cechą indywidualną, dlatego te same zapachy dla jednych mogą być bardzo przyjemne, natomiast dla innych – wręcz przeciwnie. Co ciekawe, przez całe życie człowiek zachowuje dobrą pamięć węchową, a poszczególne zapachy często przywołują wspomnienia przeżytych wydarzeń. Niektóre zapachy mogą więc być dla nas nie do zniesienia tylko dlatego, że kojarzą się nam z nieprzyjemną sytuacją z przeszłości. 64 Identyfikujemy przeciętnie ponad 10 tys. zapachów. Zaburzenia węchu pojawiają się w wielu chorobach neurodegeneracyjnych (depresja, schizofrenia, choroba Parkinsona i Alzheimera) w ich wczesnym, bezobjawowym okresie. Węch zmienia się bardzo radykalnie u kobiet ciężarnych i karmiących piersią. Są one zdolne do wyczuwania zapachów, na które inni są całkowicie niewrażliwi, a jednocześnie nie czują zapachów normalnie odczuwanych przez większość ludzi. Nałogowi palacze mają znacznie gorszy węch niż osoby niepalące. Wraz z utratą węchu tracimy zdolność pełnego odczuwania smaku. Pojawiają się też problemy z pociągiem seksualnym. Myszy wyczuwają stres u innych osobników w populacji tylko na podstawie zapachu ich potu. Kobiety mają czulszy węch niż mężczyźni. Nasila się on podczas owulacji, za co odpowiedzialna jest gospodarka hormonalna. Anosmia to całkowite upośledzenie zdolności odczuwania jakichkolwiek zapachów. Szacuje się, że około 90 proc. kobiet rozpoznaje swoje dzieci po zapachu, przebywając z nimi przez zaledwie 10-30 min. od chwili urodzenia. Człowiek przeziębiony jest mniej wyczulony na zapachy z otoczenia, ponieważ błony śluzowe znajdujące się w nosie wydzielają wtedy dużą ilość śluzu, broniąc się w ten sposób przed wirusami. Badania naukowe udowodniły, że kobiety niestosujące antykoncepcji hormonalnej jako najbardziej podniecający odbierają zapach ciała tego mężczyzny, który jest najbardziej odległy od nich pod względem genetycznym. Nasze zmysły są ściśle powiązane z ośrodkami przyjemności w mózgu. Wszystko, co robimy, przyczynia się do uwalniania substancji chemicznych w mózgu, które sprawiają, że czujemy się szczęśliwi i zadowoleni. Podobnie jak pozostałe z naszych zmysłów, węch dostarcza nam niezliczonej liczby doznań. Aby w prosty sposób przekonać się, jak wiele byśmy bez niego stracili, wystarczy zatkać nos i spróbować wypić filiżankę ulubionej kawy lub zjeść pyszny posiłek. To z pewnością nie to samo. A. K. 65 WYBORY SAMORZĄDOWE W BELGII 14 PAŹDZIERNIKA 2012 14 października 2012 r. będziemy mogli głosować w wyborach samorządowych w Belgii, aby wybrać kobiety i mężczyzn, którzy będą nas reprezentować w radach dzielnicowych (gminnych) przez najbliższe 6 lat. Od 2000 r. prawo do udziału w wyborach samorządowych w Belgii mają wszyscy obywatele Unii Europejskiej. Zamieszkiwać w Belgii i być wpisanym do rejestru mieszkańców danej gminy Wpisać się na listę wyborców Należy to zrobić przed 31 lipca 2012 r. Jak się zapisać? Dlaczego warto brać udział w wyborach lokalnych? Mieszkanie w innym państwie członkowskim Unii oznacza znajdowanie się pod bezpośrednim wpływem decyzji podejmowanych przez tamtejsze władze lokalne. Gdy mieszkamy na terenie danej gminy lub dzielnicy, tego typy sprawy dotyczą nas bezpośrednio, dlatego ważne jest, aby istniała możliwość wyrażania swoich opinii w tym zakresie. Można to zrobić, biorąc udział w głosowaniu lub kandydując w wyborach lokalnych na takich samych zasadach, jak osoby będące obywatelami danego państwa. Warunki uprawniające do udziału w wyborach lokalnych By wziąć udział w wyborach gminnych w Belgii, obywatele UE muszą spełnić cztery poniższe warunki. Być obywatelami kraju członkowskiego UE Obywatele pochodzący z kraju członkowskiego UE, którzy zamieszkują oficjalnie w Belgii, otrzymują automatycznie prawo do głosowania poprzez zapisanie się na listę wyborców. Obywatele UE, którzy zapisali się na listę wyborców w wyborach samorządowych w roku 2000 lub 2006, nie muszą odnawiać swojego zapisu i mają obowiązek głosowania. Natomiast zapisanie się w 2004 r. na wybory europejskie nie daje prawa do głosowania w wyborach samorządowych. W dniu 14 października 2012 r. osiągnąć wiek 18 lat 66 Należy poprosić o formularz wpisowy w urzędzie gminy lub pobrać odpowiedni formularz ze strony internetowej www.bruxelleselections2012.irisnet.be/electeurs-ue. Wypełniony formularz należy dostarczyć lub przesłać do urzędu gminy, w której jest się zameldowanym, przed 31 lipca 2012 r. Oficjalne zaproszenie (convocation) do wyborów 14 października przysłane zostanie drogą pocztową w połowie września. Ważne! - W Belgii udział w wyborach jest obowiązkowy. Jeżeli więc otrzymamy kartę wyborczą, mamy obowiązek głosowania pod karą mandatu. - Biorąc udział w wyborach w Belgii, w żaden sposób nie traci się prawa do udziału w wyborach w Polsce. - Jednokrotny wpis na listę wyborców do gmin belgijskich wystarczy, by brać udział w kolejnych wyborach. Jeżeli jednak nie będziemy chcieli w nich uczestniczyć, wystarczy wystąpić o skreślenie z listy wyborców. Szczegółowe informacje o wyborach można uzyskać w każdym urzędzie gminy oraz na stronie www.bruxelleselections2012.irisnet.be. 67 Prawo Świadczenia alimentacyjne po rozwodzie Alimenty Ciężkie przewinienie Alimenty to kwota, którą jeden z małżonków płaci na rzecz drugiego, by pozwolić mu na zaspokojenie jego własnych potrzeb. Poniżej przyjrzymy się kwestii alimentów pomiędzy małżonkami po rozwodzie z powodu nieodwracalnego rozkładu związku. Rzeczywiście, małżonek w gorszej – z ekonomicznego punktu widzenia – sytuacji może stwierdzić, że po rozwodzie z powodu nieodwracalnego rozkładu związku przysługuje mu prawo do świadczeń alimentacyjnych, które były współmałżonek winien jest mu płacić miesięcznie. Jednakże żądanie alimentów nie oznacza ich automatycznego przyznania. Art. 301, § 2, pkt. 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że „sąd może odmówić uwzględnienia wniosku alimentacyjnego, jeżeli pozwany dowiedzie, że wnioskodawca dopuścił się ciężkiego przewinienia w stosunku do współmałżonka”. „Ciężkie przewinienie” można zdefiniować jako takie, które uniemożliwiło dalsze współżycie. Aby sędzia uznał jego zaistnienie, pozwany małżonek musi wykazać, że wnioskujący o alimenty popełnił: Prawo do alimentów Małżonek wnioskujący (czyli ten, który domaga się przyznania alimentów) musi wykazać, że: -znajduje się w sytuacji finansowej (dochody, wydatki i możliwości) gorszej niż jego małżonek, - że „jest w potrzebie”. Nie musi natomiast wykazywać winy współmałżonka. Małżonek wnioskodawca zostanie jednak pozbawiony prawa do alimentów, jeśli małżonek pozwany (to znaczy ten, od którego zażądano płatności alimentów) wykaże, że małżonek wnioskodawca: - dopuścił się ciężkiego przewinienia - lub dopuścił się przemocy w rodzinie - albo sam doprowadził do stanu bycia w potrzebie. - czyn o znamionach winy, - ciężkie przewinienie. Innymi słowy, pozwany małżonek musi wykazać, że współmałżonek popełnił czyn o znamionach winy i że jego popełnienie uczyniło dalsze współżycie niemożliwym. Weźmy pod uwagę na przykład zdradę. Nie ma wątpliwości, że jest to w zasadzie czyn o znamionach przewinienia, gdyż narusza obowiązek wierności między małżonkami. Konieczne jest jednak również, by „ciężkie przewinienie” było ciężkie do tego stopnia, że całkowicie uniemożliwiło dalsze wspólne życie. Podsumowując – należy wykazać naganny i poważny charakter popełnionego czynu, by małżonkowi wnioskodawcy odmówiono alimentów. Należy jednak również zauważyć, że pozwany będzie musiał dowieść, iż dowiedział się o czynie nagannym i poważnym, zanim nastąpił nieodwracalny rozkład pożycia. Wnioskujący o alimenty nie zostanie pozbawiony prawa do ich przyznania, jeśli pozwanemu małżonkowi nie uda się wykazać, że dowiedział się o ciężkim przewinieniu, zanim doszło do nieodwracalnego rozkładu pożycia. Jednak jeśli do nieodwracalnego rozkładu doszło wcześniej, czyli zanim współmałżonek popełnił ciężkie przewinienie, to czyn ten nie może być uznany za powód, który sprawił, że kontynuowanie wspólnego pożycia stało się niemożliwe, jako że już z definicji stało się one niemożliwe wcześniej. Przemoc w rodzinie Małżonek wnioskodawca zostanie pozbawiony prawa do otrzymywania alimentów, jeżeli został uznany winnym użycia przemocy w rodzinie. Jest to przypadek, w którym ustawodawca sam uznał, że dopuszczenie się przemocy w rodzinie jest ciężkim przewinieniem, tak więc ocena tego rodzaju czynu nie należy już do sędziego. 68 Należy jednak zauważyć, że ustawodawca nałożył ściśle określone warunki, a mianowicie istnienie wyroku skazującego za akty przemocy wobec współmałżonka. Utrata prawa do alimentów zależy od ostatecznego orzeczenia winy przez sąd, a nie od nałożenia kary. Stworzenie stanu bycia w potrzebie Kiedy ten argument zostaje przytoczony przez jednego z małżonków jako powód do ubiegania się o przyznanie alimentów po rozwodzie, konieczne jest sprawdzenie, czy stan bycia w potrzebie, na który powołuje się osoba domagająca się świadczeń alimentacyjnych, nie został stworzony przez nią samą. Zwraca się zwłaszcza uwagę na sytuację, w której małżonek w trakcie małżeństwa dobrowolnie postanowił zaprzestać działań w celu pozyskania źródła dochodów. Należy jednak pamiętać, że jeśli małżonek wnioskodawca dobrowolnie wywołał swój stan bycia w potrzebie, nie starając się poszukiwać źródła dochodów w trakcie trwania małżeństwa, to aby zachować prawo do alimentów, na swoją obronę może przytoczyć dwa następujące argumenty: może wykazać, że jego wybór jest wynikiem wspólnej decyzji obojga małżonków. Będzie jednak musiał wykazać, że okoliczności, które doprowadziły do zgody obojga na niepodjęcie przez niego pracy zarobkowej, istnieją nadal w chwili złożenia wniosku o alimenty; może wykazać, że to z powodu potrzeb rodziny zrezygnował z działalności zarobkowej. Ustawodawca nie zdefiniował co prawda pojęcia rodziny, niemniej jednak można uznać, że należy je rozumieć w szerokim znaczeniu – nie tylko w odniesieniu do małych dzieci, ale także do dzieci z poprzedniego małżeństwa, jak i do ojca, matki i dziadków. Sędzia będzie mógł uwzględnić ten powód jedynie wówczas, kiedy współmałżonek w chwili wystąpienia z wnioskiem o przyznanie alimentów nadal znajduje się w sytuacji, w której pozbawiony jest możliwości uzyskania dochodów. Jeśli zaś „rodzina” nie wymaga już interwencji małżonka wnioskodawcy, sędzia rozważy, czy okres przestoju, czyli braku pracy zarobkowej, trwale naruszył zdolność małżonka do samodzielnego uzyskiwania dochodów. Monika Carolak Adwokat Izby Adwokackiej w Brukseli Artykuły zgromadzone w niniejszej rubryce nie stanowią w żadnym wypadku konsultacji prawnej, nie są wyczerpujące oraz autor nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. 69 Euro 2012 Terminarz finałowego turnieju piłkarskich ME-2012 Faza grupowa piłkarskich mistrzostw Europy 2012 16 czerwca, sobota wano na 21-24 czerwca, mecze półfinałowe odbędą grupa A: Grecja - Rosja (Warszawa, 20.45) Czechy - Polska (Wrocław, 20.45) się 27 i 28 czerwca, a turniej zakończy się finałem w 17 czerwca, niedziela potrwa od 8 do 19 czerwca, ćwierćfinały zaplano- Kijowie 1 lipca br. grupa B: Portugalia - Holandia (Charków, 20.45) Dania - Niemcy (Lwów, 20.45) FAZA GRUPOWA 18 czerwca, poniedziałek 8 czerwca, piątek grupa A: Polska - Grecja (Warszawa, godz. 18.00) Rosja - Czechy (Wrocław, 20.45) grupa C: Chorwacja - Hiszpania (Gdańsk, 20.45) Włochy - Irlandia (Poznań, 20.45) 19 czerwca, wtorek 9 czerwca, sobota grupa D: Szwecja - Francja (Kijów, 20.45) Anglia - Ukraina (Donieck, 20.45) 10 czerwca, niedziela ĆWIERĆFINAŁY grupa B: Holandia - Dania (Charków, 18.00) Niemcy - Portugalia (Lwów, 19.45) grupa C: Hiszpania - Włochy (Gdańsk, 18.00) Irlandia - Chorwacja (Poznań, 20.45) 11 czerwca, poniedziałek grupa D: Francja - Anglia (Donieck, 18.00) Ukraina - Szwecja (Kijów, 20.45) 12 czerwca, wtorek grupa A: Grecja - Czechy (Wrocław, 18.00) Polska - Rosja (Warszawa, 20.45) 13 czerwca, środa grupa B: Dania - Portugalia (Lwów, 18.00) Holandia - Niemcy (Charków, 20.45) 14 czerwca, czwartek grupa C: Włochy - Chorwacja (Poznań, 18.00) Hiszpania - Irlandia (Gdańsk, 20.45) 15 czerwca, piątek grupa D: Szwecja - Anglia (Kijów, 18.00) Ukraina - Francja (Donieck, 20.45) 70 21 czerwca, czwartek 1) pierwszy zespół grupy A - drugi zespół grupy B (Warszawa, 20.45) 22 czerwca, piątek 2) pierwszy zespół grupy B - drugi zespół grupy A (Gdańsk, 20.45) 23 czerwca, sobota 3) pierwszy zespół grupy C - drugi zespół grupy D (Donieck, 20.45) 24 czerwca, niedziela 4) pierwszy zespół grupy D - drugi zespół grupy C (Kijów, 20.45) PÓŁFINAŁY 27 czerwca, środa zwycięzca ćwierćfinału 1 - zwycięzca ćwierćfinału 3 (Donieck, 20.45) 28 czerwca, czwartek zwycięzca ćwierćfinału 2 - zwycięzca ćwierćfinału 4 (Warszawa, 20.45) FINAŁ 1 lipca, niedziela zwycięzcy półfinałów (Kijów, 20.45) 71 Nowinki prawne Delegowanie pracowników zagranicznych do Belgii Liberalizacja zasad dotyczących regulacji pracy na obszarze Unii Europejskiej jest ważnym środkiem do osiągnięcia jednolitego rynku.Traktat o Unii Europejskiej, który dotyczy osób fizycznych, ustanawia swobodny przepływ pracowników, wolność zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw oraz swobodne świadczenie usług. Swoboda świadczenia usług W ramach swobodnego świadczenia usług została zaadaptowana dyrektywa z 12 grudnia 2006 r. zwana dyrektywą usługową. Ustanowiła ona zasadę wolnego świadczenia usług na terenie UE, od której jednak istnieją ważne wyjątki. Otóż państwa członkowskie mają prawo narzucić dodatkowe obowiązki, które nie mogą mieć na celu dyskryminacji obcokrajowców, a muszą być uważane za koniecznie i proporcjonalne do osiągnięcia wyznaczonego celu. Dodatkowe obciążenia mogą być ustanowione w imię porządku publicznego, bezpieczeństwa, zdrowia oraz ochrony środowiska. Swobodny przepływ pracowników Celem jest ułatwienie dostępu do pracy we wszystkich państwach członkowskich obywatelom unijnym. Traktat zabrania „wszelkiej dyskryminacji na podstawie narodowości w kwestii zatrudnienia, wynagrodzenia oraz pozostałych warunków pracy”. Należy rozróżnić pracowników, którzy są zatrudnieni i wykonują swoją pracę na terenie jednego państwa członkowskiego, od pracowników, którzy są zatrudnieni w jednym państwie członkowskim i delegowani tymczasowo do pracy na terenie innego państwa. Nie ma problemu, jeżeli chodzi o normy stosowane w pierwszym przypadku, gdyż w zasadzie ogólnej mają zastosowanie normy państwa, w którym pracownicy wykonują swoje obowiązki. Delegowanie pracowników do innego państwa UE Problemy mogą się pojawić wtedy, gdy pracownicy są zatrudnieni w jednym państwie, a delegowani na pewien okres do innego kraju. W świetle prawa europejskiego pracownik delegowany to taki, który pracuje w państwie członkowskim wskutek oddelegowania tam na pewien okres przez swojego pracodawcę. W myśl tej zasady, jeżeli polski pracodawca, którego siedziba mieści się w Polsce, ma zamiar tymczasowo delegować swoich pracowników na teren Belgii, musi on przestrzegać imperatywnych belgijskich przepisów w zakresie prawa pracy. 74 Zgodnie z ustawą z 5 marca 2002 r., która transponuje dyrektywy europejskie w tej dziedzinie, pracodawca, który deleguje swoich pracowników do pracy w Belgii w ramach usług świadczonych na jej terenie, musi przestrzegać belgijskich norm warunków pracy, wynagrodzenia oraz zatrudnienia, które są sankcjonowane karnie. Celem takiego rozwiązania jest jak najlepsza ochrona pracownika. Normy imperatywne, których pracodawcy są obowiązani przestrzegać na terenie Belgii, są następujące: - czas pracy oraz odpoczynku (np. w Belgii obowiązuje 38-godzinny tygodniowy czas pracy), dni wolne; - wynagrodzenie (stawki minimalne są ustalane w konwencjach pracy); - bezpieczeństwo w pracy (np. sektor budowlany oraz place budowy są przedmiotem szczegółowo opisanych zasad); - płatny urlop; - ochrona kobiet ciężarnych (max. 15 tyg. urlopu macierzyńskiego); - identyczne traktowanie (w kwestiach równości, wieku, płci, narodowości czy stanu cywilnego); - zakaz narażania pracowników na otrzymywanie poleceń od osób trzecich. Oczywiście zawsze można stosować rozwiązania zaczerpnięte z innego państwa (np. państwa siedziby firmy), jeżeli tylko będą one korzystniejsze dla pracowników. Zagraniczny pracodawca, który nie przestrzega powyższych norm na terenie Belgii, naraża się na poważne sankcje karne (m.in. kary pieniężne). Dlatego też niezwykle ważne jest zaznajomienie się z normami obowiązującymi w prawie pracy, a przede wszystkim z tymi, które dotyczą minimalnego wynagrodzenia w danym sektorze, gdyż zawsze będzie ono wyższe od wynagrodzenia wypłacanego w Polsce. W każdej chwili też trzeba być przygotowanym na kontrolę inspekcji państwowej. Należy mieć na uwadze, iż definicje, zasady oraz skutki (np. w którym państwie należy płacić składki ubezpieczeniowe itp.) delegowania pracowników na teren innego państwa różnią się w europejskim prawie pracy oraz europejskim prawie społecznym. Frédéric Miszewski Adwokat Izby Adwokackiej w Brukseli Artykuły zgromadzone w niniejszej rubryce nie stanowią w żadnym wypadku konsultacji prawnej, nie są wyczerpujące oraz autor nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. 75 Wiadomości polonijne „DZIECI DZIECIOM” Akcja pomocy polskim domom dziecka na Litwie Organizatorzy akcji chcą pomóc dzieciom z polskich domów dziecka na Litwie odzyskać ich prawo do godnego życia, nadrobić zaległości rozwojowe oraz umożliwić wychowywanie w tradycji i kulturze ich przodków. MOŻESZ PRZYNIEŚĆ: artykuły szkolne/biurowe (plecaki szkolne i podróżne), książki, zabawki, gry, sprzęt sportowy (deskorolki, rowerki dziecięce, itd.), elektronikę, środki higieny osobistej, pościel (kołdry i poduszki nowe lub nieużywane), odzież i obuwie nowe lub w dobrym stanie (ze względu na obowiązujące standardy) Wszystko dla dzieci w wieku przedszkolnym, szkoły podstawowej i gimnazjum tj. 4-17 lat (wszystkie rozmiary)! PUNKTY ZBIORCZE W BRUKSELI: p. Małgorzata Runiewicz: Rue Herkoliers 19, Koekelberg - metro Simonis, tel. 0488 816 366 Centrum Kultury i Edukacji Polskiej PLUS: rue Leopold I nr 174, 1020 Laeken – metro Bockstael (środy 19-20.00 i soboty 9.30-13.00 ) p. Anna Milkiel: Rue de Kraainem 26 – Kraainem – metro Krainem tel: 02 7317951 p. Marek Kozłowski: Av. Crock 53, Auderghem – metro Demey, tel: 0487 558 815 SPK im.Joachima Lelewela przy Ambasadzie RP w Brukseli, Bd. de la Woluwe, w soboty (w czasie lekcji): 26/05. Informacje dot. numerów kont bankowych domów dziecka w Wilnie, Podbrodziu i Solecznikach: DOM DZIECKA W SOLECZNIKACH AB Bankas NORD/ LB LIETUVA LT31 4010 0444 0007 0077 SWIFT: AGBL LT 2X Šalčininku Vaiku Globos Namai DOM DZIECKA W POBRODZIU Pabrades socialines globos namai NORDEA BANKAS FINLAND PLC Lietuvos skyrius SWIFT/BIC: NDEALT2X LT09 2140 0300 0013 9553 LTL DOM DZIECKA NA ANTOKOLU Vilniaus Antakalnio vaiku socialines globos namai Imones kodas 190988178, V.Grybo 29, LT 10318,Vilnius A/s LT65 7300 0100 3533 9963 AB bankas “SWEDBANK” banko kodas 73000 Konstitucijos pr. 20 A, 03502 Vilnius Lietuva BIC – HABALT22 Instytut Środkowo-Wschodni www.instytutsw.org Adres zbiorki: Ul.Obozowa 82 A/10 01-434 Warszawa Tel. kontaktowy z Panem Edwardem Jasinskim 500059098 Organizatorami akcji są: Europejska Fundacja Praw Człowieka w Wilnie (www.efhr.eu) Centrum Kultury i Edukacji Polskiej PLUS (www.centrumplus.be) „Les Amitiès Belgo-polonaises” asbl (www.polbel.za.pl) 76 www.elabouti.com 77 Wiadomości polonijne MOTOSERCE2012 2012 MOTOSERCE EFEKTY AKCJIZZMYŚLĄ MYŚLĄ O O NAJBARDZIEJ EFEKTY AKCJI NAJBARDZIEJPOTRZEBUJĄCYCH POTRZEBUJĄCYCH W niedzielę 22 kwietnia, odbyła się po razW kolejny Motoserce, niedzielęakcja 22 kwietnia, odbyła się organizowana po raz kolejny akcjaprzez Motoserce, organPolskie Kluby Motocyklowe.MOTOSERCE W Brukseli była to już druga z rzędu impreza, zorganizowana izowana przez Polskie Kluby Motocyklowe. W Brukseli była to już druga 2012 MOTOSERCE 2012 przez EFEKTY K.M.M. Żubr Belgium mająca na celu oddanie krwi dla najmłodszego pokolenia, którejna z rzędu impreza, zorganizowana przez K.M.M. Żubr Belgium mająca AKCJI Z MYŚLĄ O NAJBARDZIEJ POTRZEBUJĄCYCH EFEKTY AKCJI Zoddanie MYŚLĄ O najmłodszego NAJBARDZIEJ POTRZEBUJĄCYCH celu krwi dla pokolenia, której łącznie zebrano łącznie zebrano 58 litrów! to niemalże dwa razy większy wynik niż w roku ubiegłym. Wszyst-58 litrów! To niemalże dwa razy większy się wynik niż w roku ubiegłym. Wszystko ko zostało zorganizowane w dużego, radosnego Odbyło wiele konkursów zaW niedzielę 22 kwietnia, odbyła się po raz kolejny akcjaodbyła Motoserce, przez Wstylu niedzielę 22 kwietnia, sięfestynu. poorganizowana raz kolejny akcja Motoserce, organizowana przez zostało zorganizowane w stylu dużego, radosnego festynu. Odbyło się równo dla Kluby dzieciMotocyklowe. jak i dorosłych, pokazy młodzieżowych, koncerty, można było Polskie W Brukseli była totaneczne już druga zWgrup rzędu impreza, Polskie Kluby Motocyklowe. Brukseli była zorganizowana to druga impreza, zorganizowana wiele konkursów zarówno dlajuż dzieci jakz irzędu dorosłych, pokazy taneczne przezpodziwiać K.M.M. Żubr wyczyny Belgium mająca na celu Żubr oddanie krwi dla najmłodszego pokolenia, której przez K.M.M. Belgium mająca na celu oddanie krwi dla najmłodszego pokolenia, której również doświadczonych motocyklistów, jak również załapać się na prze grup młodzieżowych, koncerty, można było również podziwiać wyczyny łącznie zebrano 58 litrów! to niemalże dwa razy większy wynik niż w roku ubiegłym. Wszystłącznie zebrano 58 litrów! to niemalże dwa razy większy wynik niż w roku ubiegłym. Wszystjażdżkę z niektórymi z nich. Dla pociech wszystkich rodziców czekały atrakcje takie dmu- z doświadczonych motocyklistów, jak również załapać się najak przejażdżkę kozamki, zostało zorganizowane w stylu dużego, radosnego festynu. Odbyło sięradosnego wiele konkursów zako zostało zorganizowane w stylu dużego, festynu. Odbyło sięczekały wiele Na konkursów zachane rodeo, każde dziecko mogło skorzystać z okazji jazdy na małym koniku. niektórymi z nich. Dla pociech wszystkich rodziców atrakcje takie równo dla dzieci jak i dorosłych, pokazy taneczne młodzieżowych, koncerty, można było równo dla dzieci jak grup ijakdorosłych, pokazy taneczne grup młodzieżowych, koncerty, można było dmuchane zamki, rodeo, każde dziecko mogło skorzystać z okazji jazdy zwycięzców konkursów czekały nagrody ufundowane przez sponsorów całej akcji, między również podziwiać wyczyny doświadczonych motocyklistów, jak również załapać się na przejak czekały również podziwiać wyczyny doświadczonych motocyklistów, równieżnagrody załapaćufundowane się na prze na małym koniku. Na zwycięzców konkursów innymi takie jak rowery, naz koncert Perfect, Watrakcje między czasie każdy z gościtakie mógł dmujażdżkę z niektórymi z nich.bilety Dla pociech wszystkich czekały takie jak dmujażdżkę niektórymi z rodziców nich. Dlapiłki. pociech wszystkich rodziców czekały przez sponsorów całej akcji, między innymi takie jakatrakcje rowery, biletyjak na konzasmakować polskich potraw, naleśników, waty itp. Najważniejszą częścią chane zamki, rodeo, każde dziecko mogło z Perfect, okazji jazdy nacukrowej małym koniku. Na chanegofrów, zamki,skorzystać rodeo, każde dziecko mogło skorzystać zkażdy okazji na małym koniku. polskich Na cert piłki. W międzyczasie z jazdy gości mógł zasmakować festynu byli ochotnicy, którzy pomiędzy wszystkimi zabawami i atrakcjami cierpliwie stali w i zwycięzców konkursów czekały nagrody ufundowane przez sponsorów całej akcji, między zwycięzców konkursów czekały nagrody ufundowane przezpomiędzy sponsorów całej akcji, między potraw, gofrów, naleśników, waty cukrowej itp. Najważniejszą częścią festynu byli ochotnicy, którzy wszystkimi zabawami innymi jak rowery, bilety na koncert Perfect, piłki.bilety W między każdy piłki. z gościWwynik mógł innymi takie jak rowery, na koncert między zebranej czasie każdykrwi z gości mógł kolejce do takie oddania krwi! Największe podziękowania zaczasie takPerfect, wspaniały atrakcjami cierpliwie stali w kolejce do oddania krwi! zasmakować polskich potraw, gofrów, naleśników, waty cukrowej itp.naleśników, Najważniejszą częścią zasmakować polskich potraw, gofrów, waty cukrowej itp. Najważniejszą częścią oczywiście skierowane są do sponsorów, bez których niemożliwym byłoby zorganizowanie Największe podziękowania takktórzy wspaniały wynik zebranej krwi oczywiście skierowane są do sponsorów, bez których niemożliwym festynu byli ochotnicy, pomiędzy zabawami i atrakcjami cierpliwie stali w i atrakcjami festynu byli ochotnicy, którzy wszystkimi zabawami cierpliwie tak wspaniałej akcjiza dobroczynnej wwszystkimi połączeniu z pomiędzy niesamowitą zabawą zapewnioną dla naj- stali w byłoby zorganizowanie tak wspaniałej akcji dobroczynnej połączeniu z niesamowitą zapewnioną dla najmłodszych. kolejce do oddania krwi! Największe podziękowania zaNajwiększe tak wspaniały wynikzabawą zebranej krwiwspaniały kolejce do oddaniawkrwi! podziękowania za tak wynik zebranej krwi młodszych. To dzięki nim mogliśmy przez całe niedzielne popołudnie połączyć przyjemne z oczywiście skierowane są do sponsorów, których są niemożliwym byłoby zorganizowanie oczywiście bez skierowane do sponsorów, bez których niemożliwym byłoby zorganizowanie Topożytecznym. dziękitak nimwspaniałej mogliśmy akcji przezdobroczynnej całe niedzielnewpopołudnie łączyć przyjemne z połączeniu z niesamowitą zapewnioną dla naj- zabawą zapewnioną dla najtak wspaniałej akcji dobroczynnejzabawą w połączeniu z niesamowitą młodszych. To dzięki nim mogliśmy przezTo całe niedzielne popołudnie połączyć przyjemne z młodszych. dzięki nim mogliśmy przez całe niedzielne popołudnie połączyć przyjemne z pożytecznym. pożytecznym. pożytecznym. Dziękujemy wszystkim uczestnikom Motoserca za aktywny udział i do Dziękujemy wszystkim uczestnikom Motoserca za aktywny udział i do zobaczenia za rok w jeszcze większym gronie! zobaczenia za rok w jeszcze większym gronie! Dziękujemy wszystkimDziękujemy uczestnikomwszystkim Motosercauczestnikom za aktywny udział i do za aktywny udział i do Motoserca zobaczenia za rok w jeszcze większym gronie! zobaczenia za rok w jeszcze większym gronie! TAHITI SUN-SOLARIUM Kwiaciarnia ELFIK TAHITI SUN-SOLARIUM TAHITI SUN-SOLARIUM Kwiaciarnia ELFIK QTYLOVSKY S.P.R.L. Kwiaciarnia ELFIK QTYLOVSKY S.P.R.L. QTYLOVSKY S.P.R.L. Delikatesy Polskie Laeken Delikatesy Polskie Laeken Delikatesy Polskie Laeken Sklep u Karguli Sklep u Karguli Sklep u Karguli Sklep Na Wspólnej Sklep Na Wspólnej Sklep Na Wspólnej SklepSklep Podlasiak Podlasiak Sklep Podlasiak PolskiPolski Smak Smak Polski Smak PevexPevex Pevex Książę Mały Mały Książę Mały Książę Adrian Sklep Adrian SklepSklep Adrian U Krzysztofa U Krzysztofa U Krzysztofa Alinka Sklep Alinka Sklep Alinka Sklep Spiżarnia Polska "U Wuja" Spiżarnia Polska "U Wuja" Spiżarnia Polska "U Wuja" Dj Albert Dj Albert Dj Albert Wokalistka Barbara Wokalistka Barbara Wokalistka Barbara - Anitro SPRLZespół/Nagłośnienie - Anitro SPRL Zespół/Nagłośnienie Zespół/Nagłośnienie - Anitro SPRL KoBo sprl KoBo sprl KoBo sprl 78 Materiały zostały przgotowane przez K.M.M. Żubr Belgium 79 Humor Sprzedawca wyjaśnia klientowi zasady zakupu towaru na raty: - Płaci pan z początku małą sumę, a potem nie płaci pan ani grosza przez pół roku. Klient: - To pan mnie zna? Na placu koszarowym stoi młody żołnierz i pali papierosa. Przechodzi kapral i rozkazuje: - Żołnierzu, natychmiast zgaście tego papierosa. Tu się nie pali! Wystraszony żołnierz zaczyna się tłumaczyć: - Myślałem, że tu, na świeżym powietrzu... - Zapamiętajcie sobie! Tam gdzie ja jestem, tam nie ma świeżego powietrza! Nad brzegiem Nilu spotykają się dwa krokodyle. - No i jak poszło dzisiaj polowanie? - Zjadłem trzech Murzynów. A ty? - Jednego Rosjanina. - Nie wierzę! Chuchnij. Stirlitz ustalił spotkanie z łącznikiem z centrali w Cafe Elefant w Berlinie. W umówiony dzień niedbałym krokiem wszedł do lokalu, usiadł przy stoliku i zamówił wódkę. - Nie ma wódki - odpowiedział kelner. - W takim razie poproszę wino - ponowił Stirlitz. - Wina też nie ma. - A piwo jest? - zapytał podejrzliwie Stirlitz. - Piwa niestety też nie ma - odrzekł skonsternowany kelner. „Widocznie łącznik z Moskwy przybył dzień wcześniej...” domyślił się Stirlitz. Pracownik często spóźniał się do pracy, bo zasypiał. Kierownik zagrozili chłopu zwolnieniem i biedak kupił sobie kilka budzików. Któregoś dnia budzi się rano 8:15 (do pracy na 8). Budziki nawet nie gdaknęły. Przerażony leci do sąsiada - dentysty i mówi: - Rwij pan 4 zęby z przodu i pomaż pan mi twarz krwią, powiem, że miałem wypadek. Po zabiegu, pyta dentysty ile się należy, 80 ten mówi 400zł. Gość zdziwiony mówi, że normalnie jest 40zł od sztuki, dentysta na to: - Tak, ale dzisiaj jest niedziela... Leży facet z plecakiem na łące, dookoła latają muchy. Co jest w plecaku? - Spadochron Nad ranem wraca sobie z samowolki narąbany żołnierz. W bramie koszar trafia na majora. Doprowadza się więc do pionu i bełkocze: - Czołem, panie majorze! Na to major: - Czołem kompania! Co wybiera blondynka w papier, kamień i nożyce, gdy ktoś wybiera kamień? - Domestos - zero kamienia! Poszedłem do kina, a w przednim rzędzie siedział starszy facet z psem. To był rodzaj komedio - dramatu. W miejscach smutnych, pies ocierał oczy z łez, a w wesołych partiach śmiał się do rozpuku. Tak się działo przez cały film. Kiedy seans się skończył, zdecydowałem się podejść i porozmawiać z facetem. - To najbardziej zdumiewająca rzecz jaką widziałem! - powiedziałem - Wyglądało na to, że pies naprawdę wczuł się w film. Facet na to: - No faktycznie. A książka mu się nie podobała Hotel, recepcjonista zagaja do nowo przybyłej pary: - Urlop? - Tak... - A dzieci państwo posiadają? - Posiadają... - A to tym razem państwo nie zabrali? - Nie zabrali... - Tylko we dwoje? Romantyczny wypad! - Tak... - A kto został z dziećmi? - Żona. Turysta pyta Bacę: - Baco, jak przepowiadacie pogodę? - Ano po świstaku. - Jak to po świstaku? - Jeśli świstak podrapie się jeden raz, to znaczy że będzie ładna pogoda, jak dwa, to znaczy że będzie śnieg, a jak trzy, to znaczy że będzie burza. - A jak podrapie się więcej razy? - To znaczy że ma pchły. Kiedy Chuck Norris mówi do kogoś spadaj, pod tym kimś zapada się ziemia. Jak rozpoznać czy kot jest samcem czy samicą? Dać kotu miskę mleka. Jeśli wypiła to samica, a jak wypił to samiec. Tylko Chuck Norris umie zdjąć skarpetki nie zdejmując butów. Chuck Norris goni 2 złoczyńców. Są dwa zakręty. Jeden złodziej w lewą drugi w prawą stronę. Chuck Norris za nimi. Przychodzi baca do spowiedzi, zaczyna się spowiadać i mówi: - Proszę księdza ukradłem łańcuch. - Jaki? - Taki zwykły, trzy metrowy. - A co było na końcu tego łańcucha? - Krowa... Do śpiącego na parkowej ławce podchodzi policjant i potrząsa go za ramie: - Panie, co to jest? Hotel? - A co ja jestem informacja turystyczna? Ogłoszenia drobne 0472 31 44 65, [email protected] Umieszczanie ogłoszeń drobnych w „Gazetce” jest bezpłatne. UWAGA! Przyjmujemy wyłącznie ogłoszenia przesyłane Internetem na adres [email protected] lub sms-em pod numer 0472 31 44 65. Redakcja nie będzie kontaktować się z osobami umieszczającymi ogłoszenia, prosimy więc o czytelność i jasność. Rubryki: 1. Kupię, 2. Sprzedam, 3. Szukam, 4. Praca: szukam, 5. Praca: zatrudnię, 6. Mieszkania: szukam, 7. Mieszkania: wynajmę, 8. Nieruchomości w Polsce, 9. Wiadomości osobiste, 10. Różne Ogłoszenia komercyjne (oferowane usługi, działalność gospodarcza itp.) są zamieszczane wyłącznie w formie reklamy płatnej! Codziennie na www.gazetka.be nowe ogłoszenia! 1.Kupię Kupię za symboliczną cenę lodówkę, odkurzacz, dziękuję. T. 0485 384 109 Kupię niedrogo dwa rowery damskie. T. 0489 991 835 2.Sprzedam Audi A6, 1999, 2,5TDI, T. 0475 616 654 Skoda Fabia, rok 2007, poj.silnika 1,4 TDI, be.rej, cena 6000€, przebieg 106 tys. km, stan bardzo dobry. T. 0489 600 461 Peugeot 206CC, wersja Roland Garros, 2003 r., 1,6 benzyna, srebrny metalik, full opcja, pl.rej, przebieg 160 tys.km, stan dobry, cena 3000€. T. 0485 476 655 Audi A6, rok 2004, 220 tys.km, full opcja, skóra, nowe opony, nowy akumulator, serwisowany. regularnie. Do zrobienia: chlodnica, zarysowany lewy błotnik, kilka rysów, stan mechaniczny bardzo dobry, cena 5200€ bez dyskusji. T. 0476 92 08 19 Nawigację Mio, wszystkie państwa Europy, b.dobra, cena 100€, telewizor plasma Sony 19 cali, stan bardzo dobry, cena 45€, 82 DVD Toshiba 20€. T. 0489 285 082 Relaksik dla niemowlaka premaman 35€, kojec premaman 35€, wanienka do kąpieli Bebe confort 10€, przewijak 8€, kołderka + pościel do łóżeczka 25€, ubranka dla chłopca 0-6mc, markowe, 2-3€ za sztukę, wszystkie rzeczy są w stanie idealnym. T. 0489 285 082 Mercedes C220, rok 2005, manuel, pełny komfort. T. 0474 637 308 -Mebel z drewna, 6 szuflad i 2 pary drzwiczek, 50€. T. 0472 430 044 Telewizor Panasonic, sprawny, za 30€. T. 0484 789 246 lub yankosallers@gmail. com Wózek dla lalki różowy za 15€. T. 0472 430 044 Peugeot 307, kombi diesel, 2 litry, rok 06/2004, przebieg 160 tys.km, polskie plaki, nowy rozrząd, opony, akumulator, zadbany, kolor aluminium, klima. T. 0484 766 366 Chrysler Gd Voyager 3,3 benzyna, 2001 r., 170 tys.km, stan wewnętrzny bardzo dobry, na zewnątrz kilka starć na lakierze, bogate wyposażenie, wersja limitowana, pełna elektryka, skórzana tapicerka, klimatyzacja, telewizor, zmieniarka CD, boczne drzwi i tylna klapa otwierane pilotem, 7-osobowy, polskie tablice rejestracyjne, cena 3700€ do negocjacji. T. 0494 768 012 Audi A6, rok 2005, 170 tys.km, full opcja, stan bardzo dobry, cena 9500€. T. 0485 044 628 Laptop niedrogo, jannovum@hotmail. com T. 0484 789 246 lub 0473 789 364 Psa, wyżeł weimarski, 6 miesięcy, z paszportem, szczepionkami, faktury i dokumentacja. T. 0489 043 618 Ubranka dla chłopca w wieku od 0-2 lat. T. 0484 825 944 Nowy oryginalnie zapakowany pilot telecommande - 15 w jednym, sprzedam Jeśli masz kochaną osobę, której picie powoduje poważne problemy. Powitamy Cię serdecznie na naszych spotkaniach. Dzielimy się naszym doświadczeniem, siłą i nadzieją. Nasze mityngi odbywają się w każdy wtorek o 20h.00 rue Leopold1, 174 1020 Bruxelles Zadzwoń: 0472 579 980 18h-21h (codziennie oprócz wtorku) Napisz: [email protected] Ogłoszenia drobne okazyjnie. T. 0484 789 246 Perły Majorka i naszyjnik męski srebrny. Jan. T. 0484 789 246 lub 0473 789 364 Wózek Quinny Buzz spacerówka + fotelik, do tego oryginalna torba i kocyk, cena 150€. T. 0488 278 532 Okazyjnie laptopa Acer 6930, stan idealny 17 cali + lcd 7350/300/4000 Blu-Ray. T. 0484 789 246 Nową wagę elektroniczną (przemysłowa do 300kg). T. 0484 789 246 Hotel Marriott w Brukseli, sprzedam b.tanio kupon-voucher, T. 0484 789 246 Komplet mebli chłopięcych (seria Podroznik, firmy Meblik) w idealnym stanie oraz komplet mebli dziewczecych (seria Catchy firmy Cilek) w dobrym stanie. T. 0470 023 495 Niedrogo, nowy oryginalnie zapakowany robot-odkurzacz 700 watt. T. 0484 789 246 lub [email protected] Skóry do salonu, 3 + 1, ciemnozielone, 350€ oraz mały drewniany stół (70x70) + 4 krzesła do kuchni, 100€ ceny do negocjacji. T. 0485 472 818 Tervuren Stół rozkładany i 6 krzeseł, cena 250€. T. 0496 923 375 Audi A4, 2000 r., kombi, silnik 1,9 diesel, Anonimowi Alkoholicy są wartościową wspólnotą mężczyzn i kobiet i ich sposób działa. Przyjdźcie i nauczcie się go. Mityngi odbywają się w sobotę o godzinie 18-ej grupa „OLSNIENIE”, w niedzielę o godz. 10-ej grupa „ZIOMKI”, Rue Leopold1 174, tel. 0489 991 906 84 0472 31 44 65, [email protected] cena 3000€ do negocjacji. T. 0486 632 858 Opel Astra 1,8 benzyna + gaz, 1992 rok, 5-drzwiowy, polskie numery, cena 350€. T. 0486 287 009 Ubranka na chłopca markowe (firmy next) stan idealny 2-3 latka cena 2 do 4€, mam też sandałki (firmy husch puppies) rozm. 24 stan idealny, cena 8€, trampki rozm. 24 cena 5€. T. 0479 598 145 3 sukienki na lato nowe z metkami, markowe, cena 5 - 6€, rozm. 9-12 miesiecy oraz ubranka używane cena 1 – 2€, buciki firmy bartek rozm. 19 z usztywnianym tyłem z przodu wiązane cena 7€, stan idealny. T. 0479 598 145 Ubranka na dziewczynkę od 1 miesiąca (body, śpioszki, czapeczki, bluzeczki, skarpetki, spodenki, spodniczki) do 6 miesiąca: cena od 0,50 centa do 2€, markowe stan idealny, 2 płaszczyki na 18 miesiecy. T. 0479 598 145 Sprzedam lodówkę Whirlpool (55/55/138cm) z oddzielnym zamrażalnikiem stan b.dobry, T. 0476 734 041 Mam do sprzedania pieski, w tej chwili mają 2 tygodnie, są to szczeniaki po owczarkach niemieckich, jest to pierwszy miot suki. T. 0485 228 892 Ubranka, buty, dla dziewczynki od 1m-ca do 3 lat, po 50 centów za sztukę, różnych mark. Mam też fotelik do karmienia składany Tex-Baby za 30€, rowerek 3 kółka do prowadzenia (rączka) 40€, konik na biegunach i do jazdy plastikowy 20€. T. 0485 642 383 Samochód marki Hyundai Tucson, pl.rej, automat, stan b.dobry, 2005 r., cena 7000€. T. 0483 440 877 Sprzedam profile konstrukcyjne do gyproku, mogę dowieść. T. 0485 039 543 3.Szukam Nauczyciela języka angielskiego w Antwerpii. T. 0483 148 323 Szukam nauczyciela matematyki z regionu Wavre i okolice. T. 0473 560 361 Poszukuję w Brukseli do wynajęcia garażu lub miejsca parkingowego na samochód osobowy, kontakt: [email protected] 4.Praca: szukam Dyspozycyjny, po 30-ce, bez nałogów, poszukuje pracy w sektorze budowlanym i nie tylko. Za informacje i telefony z góry dziekuję. T. 0483 025 883 Bardzo lubię zajmować się dziećmi i chętnie zaopiekuję się waszymi, u siebie lub u państwa w domu. Posiadam dość duże doświadczenie. Mogę zacząć od lipca, proszę dzwonić ok 20h. T. 0488 400 813 Je recherche du travail comme nettoyage, repassage, baby sitter etc, à Bruxelles. J’ai plusieurs années d’expérience et des références. Je connais la langue française de manière significative. Je suis sérieuse, responsable, calme, patiente, digne de confiance. T. 0488 118 433 Szukam pracy w serwisie! T. 0484 709 903 Sumienna uczciwa kobieta 45l, potrzebuje całego dnia pracy na czarno, Bruksela i okolice. T. 0485 384 109 Mama zaopiekuje się dzieckiem u siebie Ogłoszenia drobne w domu. T. 0489 781 648 Szukam pracy, umiejętności: naprawa domofonów, sterowanie bram, montaż sterowania na pilota itp T. 0497 771 604 Przyjmę godziny na wtorek lub środe po południu (3-4 godziny). T. 0484 308 335 Kobieta szuka godzin na czeki lub nie. T. 0488 678 455 Kobieta lat 50 szuka zastępstwa może być stałka lub godziny. Znajomość jęz. fr. komunikatywnie. T. 0484 360 675 Szukam pracy w budownictwie. Duże doświadczenie, mile widziane poważne oferty legalnej pracy. T. 0488 409 197 Młody, pracowity chłopak 21 lat szuka pracy w sektorze budowlanym. T. 0483 665 284 Grzesiek Doświadczony elektryk poszukuje dorywczej pracy, pełen zakres robót, zadania zbiorowe i samodzielne, podstawy hydrauliki i ogólno-budowlane. Posiadam samochód i narzędzia. Minimum dniówka. T. 0473 304 901 Młoda, uczciwa i bez nałogów dziewczyna szuka pracy w charakterze opiekunki do dziecka lub osoby starszej a także sprzątanie. Język angielski w stopniu komunikatywnym. T. 0494 239 409 Uczciwa i odpowiedzialna kobieta zaopiekuje się dzieckiem od 1ego września, codziennie do godz 14. Zainteresowanych proszęo kontakt. T. 0487 182 866 Szukam pracy: sprzątanie, gotowanie oraz mogę opiekować się dzieckiem. T. 0487 297 267 Młoda, kompetentna osoba zaopiekuje się twoim dzieckiem u siebie w domu. T. 0486 785 802 Mężczyzna 30 lat szuka pracy jako 86 0472 31 44 65, [email protected] kierowca. Mam prawo jazdy kat. A i B. T. 0483 053 834 Studentka poszukuje pracy na wakacje (lipiec, sierpien, wrzesień): sprzątanie, pilnowanie dzieci lub innej. T. 0489 991 835 Chłopak 20 lat szuka pracy jako pomocnik na budowie i w ogrodzie. Grzesiek. T. 0483 053 834 Hydraulik, CO woda kanalizacja gaz od podstaw, 4 lata pracy w Belgii. Podejmie pracę u uczciwego pracodawcy. T. 0486 645 867 -Szukam zmiennika z co najmniej 20 godzinami. Proszę o kontakt. T. 0496 660 533 -Młoda kobieta szuka pracy dochodzącej jako opiekunka w rodzinie belgijskiej, sprzątanie, prasowanie, od zaraz. Znajomość języka francuskiego w stopniu komunikatywnym, posiadam doświadczenie i referencje. Wszelkie poważne propozcje proszę kierować na: T.0488 118 433 Młody chłopak szuka pracy: malowanie, mastykowanie, podwieszanie sufitów, prace na wysokości, dachy, szapy, klejenie derbigum. T. 0484 033 398 SOS dziecięce. Nie wiesz co zrobić z dziećmi? Przywieź je do mnie. Niania z doświadczeniem. T. 0493 327 084 Pilnie poszukuję godzin, brakuje mi 5 godzin żeby podpisać umowę. Może ktoś ma do oddania, interesuje mnie sprzątanie, pilnowanie dzieci, proszę o kontakt: T. 0488 201 585 Mam 24 lat, jestem osobą uczciwa, energiczną i bez nałogów. Szukam stałki lub pracy na zastępstwo, jako opiekunka do dzieci lub sprzątanie. T. 0488 174 959 Zaopiekuję się osobą niepełnosprawną. Najlepiej na czeki i na terenie Brukseli. Mam duże doświadczenie zawodowe. Jestem osobą spokojną i zrównoważoną. Znam j.włoski a francuskiego się uczę. Posiadam dyplom opiekuna medycznego. T. 0489 593 225 Szukam pracy jako independant, narzędzia, samochód (wykończeniówka). T. 0472 790 821 Mężczyzna status „indépendant” posiadający własny samochód, szuka pracy: płytki, malowanie, szpachlowanie itp. T. 0472 819 473 Szwaczka z 20-letnim doświadczeniem w branży, szuka legalnej pracy. Dobrze znam język włoski, francuskiego się uczę. T. 0489 593 225 Sumienna, obowiązkowa, bez nałogów, dbająca o porządek 40-latka szuka godzin. T. 0484 658 149 5.Praca: zatrudnię Poszukuję doświadczonej i wiarygodnej dziewczyny lub pani do pilnowania 3-miesięcznego dziecka. Najlepiej osoby, która Belgijska Firma Aaxe TITRES-SERVICES, posiadająca biura na Woluwé i w okolicy Basilique, zatrudni panie do sprzątania. Atrakcyjne warunki zatrudnienia! Miła obsługa! Anna: 0498 97 24 68 Krystyna: 0496 30 24 68 Dorota: 0497 42 90 21 87 Ogłoszenia drobne nie pali, bez nałogów oraz odpowiedzialnej. T. 0485 587 663 Legalna praca dla kobiety w restauracji greckiej w La Hulpe, pomoc w kuchni, praca od wtorku do niedzieli, od 10 tej do 14-15tej potem przerwa do 18:30, i od 22-23ciej w zależności od ilości klientów, sobota wolna do 18:30 i poniedziałek cały, obowiązkowy język francuski w stopniu komunikatywnym. T. 0478 410 600 (w jęz. fr.) Je suis à la recherche d’une dame qui accepterait de loger chez ma mère âgée et d’y faire son ménage, faire les repas et aider ma mère à marcher. La date d’engagement est prévue pour la fin du mois de juin 2012. La personne de confiance recherchée doit avoir au moins 50 ans ou plus. Elle recevra en contre partie de ses services ménagers, le gîte et le couvert ainsi qu’une rémunération payée à la semaine. Elle peut faire des séjours de 3 mois en Belgique ou plus , ou encore alterner ses séjours avec une autre personne. Elle bénéficiera d’une vraie vie de famille tout en pouvant garder ses contacts avec ses amis et sa famille. La connaissance de la langue française n’est pas indispensable car l’essentiel des mots s’apprend très vite sur le tas. Les qualités essentielles requises sont l’honnêteté et la fiabilité. La personne loge au domicile de ma mère. Szukam pani w wieku 50 lat, która zajęłaby się moją mamą w podeszłym wieku. Praca od końca czerwca, oferuję mieszkanie (u mamy), wyżywienie i wynagrodzenie tygodniowe. Osoba może przebywać w Belgii 3 miesiące lub dłużej, również wymieniać się z kimś na zmianę. Znajomość języka francuskiego nie jest obowiązkowa. 88 0472 31 44 65, [email protected] Szukam osoby uczciwej i niezawodnej. T.+ 32 477 890 538 (w jęz.fr.) Zatrudnimy młodszego specjalistę ds.obsługi klienta (z j. niderlandzkim). Miejsce pracy: Kraków rodzaj umowy: pełny etat wymagania: znajomość j. niderlandzkiego w stopniu bardzo dobrym i angielskiego w stopniu dobrym, znajomość pakietu MS Office, cv w j.niderlandzkim prosimy przesyłać na jeden z podanych adresów: [email protected] lublin@ abpraca.pl [email protected] Więcej informacji o ofercie pracy na naszej stronie internetowej www.abpraca.pl Pilnie poszukujemy dobrego spawacza do spawania kotłów przemysłowych: wszystkie grupy materiałowe: stal czarna, aluminium, nierdzewka, wymagane: książeczka spawalnicza oraz certifikaty na mig, mag, tig, wszystkie spawania będą testowane! własny samochód oraz znajomość jązyka angielskiego. Wysoka jakość wykonywanej pracy. CV prosimy wysyłać do [email protected] T: +32 (0)9 379 73 66 Uwaga: kandydat musi mieszkać już w Belgii/lub mieć możliwości zamieszkania w Belgii na własną rękę. Zatrudnię tapicera (fotele, kanapy). T. 0497 076 085 Zatrudnię krawcową szyjacą na miarę wykroje. T. 0497 076 085 Restaurant cherche commis de cuisine, se présenter au 122, avenue de Wezembeek à 1950 Kraainem. T. 02 782 00 45 ou 0485 623 722 6.Mieszkanie: szukam Młoda dziewczyna szuka oddzielnego pokoju do wynajęcia, ewentualnie na wspólny pokoj (z dziewczyną) od 1 maja w dzielnicach takich jak: Uccle, Ixelles, Forest, Etterbeek, najlepiej blisko tramwaju 4, 7, 51. T. 0488 118 433 Poszukuję oddzielnego pokoju od 1 maja w okolicach Vanderkindere - Churchill - Albert z możliwością zameldowania. T. 0486 321 066 Młode małżeństwo szuka mieszkania do wynajęcia do 600€ ze wszystkim. Salon, pokój, kuchnia, łazienka. T. 0489 593 002 Szukam mieszkania lub pokoju do wynajęcia w okolicach centrum Krakowa lub Podgórza od 09/12 lub 10/12 dla córki, która podejmuje tam studia projektowania ubioru. Córka spokojna i niepaląca. Zależy mi na niewygórowanej cenie. Liczę na pomoc i dziękuję z góry. T. 0476 762 555 Szukam mieszkania w Antwerpii lub okolicach dla 3 osób bez nałogów, osoby te jadą w delegację (praca biurowa). [email protected], T. +48 501 720 067 Kobieta 50 lat, interesuje mnie wynajęcie pokoju w Brukseli, pracuję, nie jestem konfliktowa, bez nałogów, zainteresowanych proszę o kontakt, T. 0492 532 728 Szukam mieszkania z salonem, 2 pokojami, piwnicą i najlepiej z ogrodem lub tarasem na dzielnicy Anderlecht. T. 0488 811 606 7.Mieszkanie: wynajmę Wynajmę odnowiony apartament, 1 pokój, kuchnia wyposażona, ogrzewanie indywidualne, cena 515€, rue des béguines 33, 1080 Molenbeek. T. 02 411 79 11 (fr. lub nl.) 89 Ogłoszenia drobne Przyjmę do wspólnego zamieszkania, spokojnego mężczyznę, najlepiej niepalący. Mieszkanie słoneczne, czyste, ciepłe przy Metro Comte de Flandre, bus 86, delijn 127, 128, tram 51, koszt miesięczny 200€. T. 0477 711 130 Przyjmę Panie na wspólne mieszkanie bez meldunku, blisko metra Gare de l’Ouest. T. 0494 237 880 Mieszkanie do wynajęcia, kontakt w jęz. fr. T. 0483 009 177 Osobny pokój wynajmę. T. 0485 506 416 Wynajmę flat 400€ + opłaty, metro Botanique, dla 1-2 osoby. T. 0487 589 017 Wynajmę duplex na chaussée de Vilvoorde, 1020 Laken, blisko tram 94, łatwy dojazd do metra Rogier lub Nord, cena do negocjacji. T. 0472 770 406 Wynajmę pokój na St.mj Gilles od kwietnia. T. 0493 337 468 Szukam współlokatorki na mieszkanie od 1 maja. 340€, 1 mies. gwarancji. Dzwonić po 20h. T. 0478 638 227 Przyjmę na mieszkanie 1 lub 2 osoby od Dzielimy się tym, co sami doświadczyliśmy. Mówimy o sobie, kim byliśmy a kim jesteśmy teraz i jak sobie radzimy w tej CHOROBIE. GRUPA AA „QUO VADIS” Polska Misja Katolicka Rue JOURDAN 80 1080 St. Gilles wtorek-czwartek godz: 20.00 tel. 0497 104 286 tel. 0486 732 537 90 0472 31 44 65, [email protected] 1 maja. T. 0477 388 657 Wynajmę oddzielny pokój spokojnej i uczciwej osobie, mieszkanie w bloku z windą, czyste, suche, słoneczne, ciepłe. Pokój umeblowany częściowo, łózko i szafa jest, blisko do placu Meiser, koszt miesięczny 300€. T. 0476 760 246 Wynajmę dla pracujących legalnie 2 osób: częściowo umeblowane mieszkanie, 60m2, odnowione, czyste, ciepłe, bez wilgoci, drzwi antywłamaniowe, hall, łazienka z prysnicem, kuchnia wyposażona, 2 małe sypialnie , 1-sze piętro w bloku, bardzo blisko metra Yser, 600€ + 150€ opłat (Centralne ogrzewanie, woda, winda) + licznik elektryki, 2 miesiące kaucji, umowa na rok minimum. Można się zameldowac. Tel: 0476 92 08 19 Przyjmę na mieszkanie spokojną, pracującą osobę. Mieszkanie w bardzo dobrym stanie, odnowione, Etterbeek, blisko metra Merode, tram 81, cena 350€. T. 0487 433 804 8.Nieruchomości Mieszkanie dwupokojowe na Berchem Ste Agathe. T. 0479 430 615 Sprzedam słoneczne mieszkanie w Evere, przedpokój, salon, kuchnia, WC, dwie sypialnie, łazienka. Ładna architektura - mnóstwo miejsc parkingowych, zielona i cicha okolica. W pobliżu: autobusy ( łatwe połączenie z centrum miasta i NATO). Park, supermarkety, inne sklepy. Cena: 190.000€, do negocjacji. W celu uzyskania dalszych informacji proszę o kontakt: T. 0498 983 470, olivier.fascilla@europarl. europa.eu Działkę budowlaną, działki rolne i las w miejscowości Simuny, 15km od Białegostoku, cena do uzgodnienia. T. 0483 511 435 Dom w stanie surowym na działce 1,58h w Bielsku Podlaskim, przy trasie Bielsk-Bialystok, cena 480.000 zł. T. Pl. 0516 599 279 Sprzedam 1ha 600m z możliwością podziału po minimum 3000m, po 25zł za metr, 0,5km od jeziora i lasu z możliwością budowy. T. 0493 259 150 Sprzedam działki pod budowę po 3000m, 50zł za metr, 7km od Elku, blisko jeziora i lasu. T. 0493 259 150 Sprzedam działkę budowlaną o powierzchni 1241m z budynkiem, blisko jeziora i lasu, 7km od Ełku, 75tys.zł. T. 0493 259 150 Sprzedam dom 240m2 (stan surowy), działka 850m2, okolice Białystok, 10 km do centrum, cena: 365.000zł do negocjacji. T. 0486 912 473 Dom 200m2/1100m2 z 2004 r. parterowy z użytkowym poddaszem, 5 pokoi, 2 łazienki, garderoba, duża kuchnia, garaż na dwa samochody, 15 minut spacerkiem od zalewu kąpielowego, domek położony na osiedlu domków jednorodzinnych w otoczeniu lasu, spokojna okolica bardzo dobry dojazd do Białegostoku (około 20 minut), dom w ciągłej eksploatacji kontakt mailowy: [email protected] Sprzedam dom w Bielsku Podlaskim. Dom o powierzchni 190m2 w stanie surowym na działce o powierzchni 5000m2 z możliwością podziału. Więcej informacji. T. 0495 458 317 Sprzedam kawalerkę w Choszcznie (zachodnio-pomorskie), 34m2 do remontu. Okna i ogrzewanie wymienione. T. 0485 490 788 Do sprzedania działka budowlana na 91 Ogłoszenia drobne Mazurach w Milomlynie 6 km od Ostródy. Działka jest położona w pobliżu jeziora, wielkość 768 m². Mój e-mail adres [email protected] Kraków - blisko samego centrum, pilnie sprzedam 1/2 domu dwurodzinnego z ładnym mieszkaniem na 1 p. - 146m2, 5 pokoi, kuchnia urządzona z balkonem, 2 łazienki, piwnice, garaż 38m2 i mini ogródek, T.+32/474 453 330 Pilnie sprzedam drewniany dom letniskowy na polanie pod lasem, ok.12 ar., ogrodzony w zamkniętej enklawie domków letniskowych. Jest umeblowany na 6 osób, 3 pokoje, kominek, kuchnia wyposażona, w kranach woda ze źródła gratis + duży taras, zadbany ogród ok.70 świerków, ok. 60 km od Krakowa, za Myślenicami, cena (65 tys. €) T. 032/474 453 330 Sprzedam działkę budowlaną w Radzyminie, o pow.1002m2, wszystkie media, cena do negocjacji. T. 0496 653 484 Sprzedam działkę budowlano-leśną w Piasecznie k/Warszawy. Powierzch- 92 0472 31 44 65, [email protected] nia 2628 m², zalesiona (starodrzewiem) i ogrodzona żelazną siatką z bramą. Położenie: okolica willowa, w najbliższym sąsiedztwie lasy oraz zalew, obszar cenny krajobrazowo, atrakcyjne tereny rekreacyjne (zalew, ścieżki rowerowe, wydmy), nie zabudowana. Teren objęty miejscowym planem urbanistycznym pod zabudowę jednorodzinną. Dogodny dojazd (droga utwardzona), wszystkie media miejskie, gaz i wodociąg. Wyjątkowa okazja, T. 0497 150 259 strony internetowe, na których można poczytać więcej jak i obejrzeć zdjęcia: http://users.skynet.be/fc222383 Sprzedam grunt pod działki rekreacyjne, uwaga! cena działki 30 ar. tylko 36 tys. zł, grunt leży 20 km od granic północnych Lublina, 25 km od Uzdrowiska Nałęczów, 5 km od Pałacu Zamoyskich w Kozłówce, 14 km od Jeziora Firlej. Jeden z boków działki przylega do rzeki Minina. W pobliżu duży kompleks akwenow wodnych - stawów rybnych oraz duży kompleks lasów kozłowieckich - obrzeże Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego, więcej informacji T. 818 529 133 gsm. 503 847 310 Sprzedam budynek 800 m2 na działce 0,5 ha Ketrzyn, Warminsko-Mazurskie. Wszystkie media, 2 łazienki, pomieszczenia socjalne, parking samochodowo-autobusowy, autobus MPK, w pobliżu trasy turystycznej Wilcza Jama (siedziba Hitlera). Może być przeznaczony na pokoje noclegowe, na każdy zakład produkcyjny, na całej długości budynku rampa, T. 00 48 502 110 228 Mam do sprzedania działkę budowlaną o pow. 1400m2 i wymiarach 20mx70m. Wszystkie media na działce lub w bliskim sąsiedztwie, dojazd drogą asfaltową. Spokojna i cicha okolica. Dodam projekt domu pasujący do wymiarów działki gratis. Lutcza koło Rzeszowa (Roślówka), cena 22000 zł, T. 662 852 164 Sprzedam działkę budowlaną, 1120m², ogrodzenie siatka+2 bramy wjazdowe, jedna rozsuwana, media na działce, rozmiary 34x33m. Warszawa-Wawer, okolica Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, spokojna dzielnica, nowo powstające osie- 93 Ogłoszenia drobne 0472 31 44 65, [email protected] smutku, aby płatki róż wyściełały drogę Twego przeznaczenia, a szczęście, zdrowie, radość i miłość były przeznaczeniem Twych dni. Kocham Cię. Mama dle domów jednorodzinnych. T. 32(0)475 465 332 lub e-mail [email protected] Sprzedam apartament 73m² na obrzeżach Puszczy Białowieskiej (Podlasie), w miejscowości Hajnówka. T. 0483 509 825 lub 0484 838 183 Sprzedam 4ha ziemi 4 klasa, 5zł/m, 8km od Ełku. T. 0493 259 150 9.Wiadomości osobiste Kochana Madziu, z okazji urodzin życzę Ci aby jedynymi łzami, które pojawią się w Twoich zielonych oczach były kryształowe łzy szczęścia, aby radosnego uśmiechu na Twej twarzy nie zakryły ciężkie chmury Życzę Ci, Najmniejsza Kruszynko, pogodnego dzieciństwa, śmiechu w domu i lodów w niedzielę, i przyjaciół najlepszych na świecie, i życia z fantazją, mądrego i dobrego, i wszystkiego najlepszego! Mojemu pierwszemu i juz ukochanemu wnusiowi Maciusiowi Manuszewskiemu z okazji jego przyjścia na świat. Babcia Wioletta K-literkę sama podstawię, O-literkę Tobie zostawię, C-literka też może być, bez tego M-nie może życ, później postawię A i M, na koniec piękny wyraz - Cię! Wszyst- Rozrywka: Sudoku! W puste kratki należy wstawić cyfry od 1 do 9. W każdej linii pionowej i poziomej może wystąpić tylko raz ta sama cyfra. 1 5 2 4 7 9 4 9 5 6 6 5 8 1 9 8 2 94 7 4 9 Mam 36 lat, poznam dyskretną panią, wiek bez znaczenia. T. 0483 322 635 Młody chłopak pozna też młodą dziewczynę w celu zawarcia znajomości na dłużej. T. 0493 337 091 Miły i wesoły 27-latek szuka kobitki w podobnym wieku. T. 0483 193 977 Jestem po 40stce, czuję się samotny, jeśli lubisz spacery i rozrywkę w Żubrze, zadzwoń. T. 0484 102 790 Miły, zadbany pan 41 lat pozna dojrzałą Panią do niezobowiązujących spotkań we dwoje, z Brugge lub okolic. Jeśli szukasz tego samego, napisz. T. 0486 635 134 Mam 54 lat, nie lubię samotności, pragnę zaprzyjaźnić się z panem w podobnym wieku. T. 0486 079 724 40-latek zaprzyjaźni sie z panią, jeżeli jesteś nieco starsza uznam to za dodatkowy walor. T. 0493 295 368 Mam 35 lat, szukam pani do stałego związku, bez nałogów, jeśli jesteś samotna, zadzwoń. T. 0488 566 852 Mam 47 lat, średniej budowy, bez nałogu, szczery. Jestem po rozwodzie nie z mojej winy oraz mam córkę, która ma 13 lat. Szukam kobiety od 35 do 50 lat, może być panna z dziećmi, wdowa lub rozwódka, nie szukam przygód tylko stałego związku. T. 0493 486 452 1 7 kiego najlepszego w dniu 9 urodzin Oliwii Kożuszko życzy zawsze kochająca mama. 10. Różne 6 8 3 Oddam królika. T. 0496 923 375 email: [email protected] 95 96 97 MIÊDZYNARODOWY PRZEWÓZ OSÓB Mariusz Tryka wyjazdy z Polski: wtorek i pi¹tek wyjazdy z Belgii: œroda i sobota od 65 woj. lubelskie, podkarpackie, œl¹skie, œwiêtokrzyskie, opolskie, lubuskie, dolnoœl¹skie tel. +48 887 412 446 [email protected] 98 € tel. +32 484 075 446 www.mtrans-bus.pl 99 100 Ciechanowiec, Bielsk Podlaski email: [email protected] 101
Similar documents
Ogłoszenia drobne
Po izbie niższej, Senat przegłosował przepisy, składające się na pierwszy etap szóstej już z kolei reformy ustrojowej państwa belgijskiego.
Chodzi przede wszystkim o podział okręgu wyborczego wokół...
