GF - Thomas More

COGNITIEF VAARDIGHEIDSPROFIEL
VANUIT HET CHC-MODEL
PVOC Antwerpen 19.04.2012
Inhouden
2
1.
2.
3.
4.
5.
Het CHC-model: theorie
De cross-battery benadering: meten
Aan de slag: batterij De Wissel
Casussen
Implementatie in het CLB
PVOC Antwerpen 2012
3
Deel 1:
Het CHC-model
G
Gf
Gq
Gc
Gsm
Gv
PVOC Antwerpen 2012
Ga
Glr
Gs
Deel 1
4



Situering theorie
BCV‟s
NCV‟s
PVOC Antwerpen 2012
Situering CHC-model
5
Is het CHC-model een
„Antwerpse hype‟???
PVOC Antwerpen 2012
Evolutie in de intelligentiemeting
W. De Cleen, W. Magez & A. Bos
6
Vierde golf
Derde golf
Tweede golf
Eerste golf
Toepassing van een theorie
over intelligentiestructuur
Psychometrische profielanalyse
Klinische profielanalyse
Kwantificatie van een algemeen
niveau
PVOC Antwerpen 2012
7
PVOC Antwerpen 2012
Human Cognitive Abilities, 1993
8
“ A structure of intelligence was presented that
included three hierarchical levels (strata) of
abilities (narrow, broad, general) that differ by
breadth of generality. The resulting summary
provided a working taxonomy of human
cognitive abilities by which to guide research
and intelligence testing practice. Carroll's work
is considered a seminal or classic work.”
McGrew, 2007
PVOC Antwerpen 2012
Intelligentiemodel Cattell-Horn-Carroll
“ ….In comparison to other well-known theories of intelligence and cognitive
abilities, CHC theory is the most comprehensive and empirically supported
psychometric theory of the structure of cognitive and academic abilities....”
Wikipedia
9
PVOC Antwerpen 2012
Wie is er actief?
10
- Overleg CAP, Lessius en CODE:
Walter Magez, Annemie Bos, Riete Debbaut, Charlotte Mostaert, Gisleen Rauws
- Werkgroep diagnostiek & co De Wissel:
Kris Geerinck, Martine Jacobs, An Van Peteghem, Stefanie van Craen, Marijke
Janssens, Veerle Vandebeeck, Lynn Penneman, Leen Somers, Ellen Gers, Rein
Claes, Eef Luyten, Sigrid De Prins, Nele Bernaert, Marleen Gillisjans, Geert Stuer,
Katharina Piskora, Gisleen Rauws
- Werkgroep Lessius, VCLB De Wissel, VCLB VNK: TAI
Walter Magez, Annemie Bos, Geert Stuer, Josiane van Huynegem
-
-
- Schoolpsychologie KULeuven:
Walter Magez, Karine Verschueren, Hilde Colpin, Annelies Somers, Inge van den
Brinck, Gisleen Rauws
- Werkgroep L&S en BuO nationaal VCLB
PVOC Antwerpen 2012
11
PVOC Antwerpen 2012
12
Vloeiende
intelligentie
Kwantitatieve
intelligentie
Gekristalliseerde
intelligentie
Korte termijn
geheugen
Visuele
informatieverwerking
Auditieve
informatieverwerking
Lange termijn
geheugen
Verwerkingssnelheid
G
Gf
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
Glr
Gs
PVOC Antwerpen 2012
BCV: Brede Cognitieve Vaardigheden
13

Vloeiende intelligentie (Gf):
vaardigheid om te redeneren en probleemoplossend te
denken bij relatief nieuwe taken

Kwantitatieve kennis (Gq):
breedte en diepte van kennis gerelateerd aan wiskunde

Gekristalliseerde intelligentie (Gc):
breedte en diepte van kennis en vaardigheden die
belangrijk zijn in de eigen cultuur
PVOC Antwerpen 2012
BCV: Brede Cognitieve Vaardigheden
14

Korte termijn geheugen (Gsm):
vaardigheid om informatie te onthouden en te verwerken
in het onmiddellijke bewustzijn

Visuele informatieverwerking (Gv):
vaardigheid om gebruik te maken van mentale en
visuele beelden om problemen op te lossen

Auditieve informatieverwerking (Ga):
vaardigheid om betekenisvolle niet-semantische
informatie in geluid te detecteren en bewerken
PVOC Antwerpen 2012
BCV: Brede Cognitieve Vaardigheden
15

Lange termijn geheugen (Glr):
vaardigheid waarmee informatie efficiënt wordt
opgeslagen en de toegankelijkheid van die
informatie over langere periodes (van minuten tot
jaren)

Verwerkingssnelheid (Gs):
vaardigheid om eenvoudige, repetitieve cognitieve taken
vloeiend en snel uit te voeren
PVOC Antwerpen 2012
Brede en Nauwe Cognitieve Vaardigheden
16
PVOC Antwerpen 2012
Gf: vloeiende intelligentie
17



Redeneren (deductie): door toepassen van
gekende regels in nieuwe situaties
oplossingen vinden
Inductie: onderliggende principes en regels
ontdekken bij nieuwe informatie
Kwantitatief redeneren: veronderstelt geen
geavanceerde wiskundekennis
PVOC Antwerpen 2012
Gq: kwantitatieve intelligentie
18


Wiskundige kennis: kennis wiskundige
concepten en feiten
Wiskundige prestaties: bewerkingen en
vraagstukken oplossen
PVOC Antwerpen 2012
Gc: gekristalliseerde intelligentie
19





Algemene kennis: breedte en diepte van
essentiële culturele kennis
Taalontwikkeling: algemeen taalbegrip
Lexicale kennis: kennis definities van woorden
en onderliggende concepten
Luisteren: gesproken taal begrijpen
Grammaticale vaardigheid: bewustzijn van
grammaticale en morfologische taalregels
PVOC Antwerpen 2012
Gsm: korte termijn geheugen
20


Geheugenspan: informatie vasthouden en
onmiddellijk reproduceren in dezelfde volgorde
Capaciteit werkgeheugen: eenvoudige
manipulaties uitvoeren op informatie uit de
geheugenspan en deze informatie koppelen
aan informatie uit het lange termijn geheugen
PVOC Antwerpen 2012
Gsm: korte termijn geheugen
21

Kenmerken:








Minder dan 2 minuten
Materiaal zonder relaties
Belang volgorde elementen
Neemt af met leeftijd, behalve voor „expertkennis‟
Geheugenspan: gebruik vooral eenvoudige auditieve
tests om onderscheid te maken met werkgeheugen
Volgorde effect: primacy en recency effect
Werkgeheugen: ook executieve functies
Werkgeheugen bijna onmogelijk zonder Glr te meten
PVOC Antwerpen 2012
Informatieverwerkingsmodel naar Swanson
22
PVOC Antwerpen 2012
Werkgeheugenmodel Baddeley
23
PVOC Antwerpen 2012
Centraal uitvoerend systeem
24
Executieve functies:
-
-
-
Selectieve aandacht en inhibitie (onderdrukken
automatische responsen ~ taakrelevante responsen)
Shifting: aandacht switchen tussen taken en
onthoudstrategieën
Updating: nieuwe info verwerken en opslaan in LTG
Coördinatie van de hulpsystemen
PVOC Antwerpen 2012
Ontwikkeling van „executieve functies‟
Bron: colleges „Cognitieve en psychosociale
ontwikkeling van kinderen en adolescenten:
theorie en praktijk‟, K.U.Leuven
Woodcock‟s informatieverwerkingsmodel
Gv: visuele informatieverwerking
27






Ruimtelijke relaties: „Versnelde rotatie‟: snel
probleem kunnen oplossen door mentale rotatie
van eenvoudige visuele prikkels
Visueel geheugen: complex beeld onthouden
Snelheid visual closure: „Gestalt perception‟
Flexibiliteit visual closure: gekende figuur
herkennen in complexer geheel
Visuele voorstelling: complexe patronen
waarnemen en deze mentaal kunnen
transformeren
Scanning: pad visualiseren in doolhof
PVOC Antwerpen 2012
Ga: auditieve informatieverwerking
28

Fonologisch coderen: analyse en synthese:
fonemen discrimineren, mentaal isoleren en
bewerken
PVOC Antwerpen 2012
Glr: lange termijn geheugen
29






Associatief leren: herinneren van oorspronkelijk
ongerelateerde informatie die gekoppeld werd
Geheugen voor betekenisvolle gehelen: semantisch
gerelateerde informatie herinneren
Vrije reproductie: lijsten herinneren zonder dat
volgorde vereist is
Vlotheid associëren: snel woorden kunnen oproepen
die in relatie staan tot een bepaald concept
Woordvinding: snel objecten kunnen benoemen
Woordvloeiendheid: snel woorden kunnen oproepen
die eenzelfde niet-semantisch kenmerk delen
PVOC Antwerpen 2012
Glr: lange termijn geheugen
30

Kenmerken:
Recall na min. 5 minuten
 Informatie ophalen die lang geleden werd
opgeslagen: toegankelijkheid
 Onafhankelijk van Gc
 Neemt niet af met de leeftijd
 Tijdslimiet, maar niet te sterke tijdsdruk, anders Gs


Bijna onmogelijk zonder Gsm te meten

Reactiveren, herhalen, associëren met andere kennis:
gemakkelijker oproepen
PVOC Antwerpen 2012
Glr: leerbaarheid – toegankelijkheid
31

Leerbaarheid (‘Learning Efficiency’):
„Repeated supraspan paradigma‟: gestructureerde leertaken: in
stukjes aanleren, met correctieve feedback  minder invloed Gsm
Associatief geheugen
 Geheugen betekenisvolle gehelen
 Vrije reproductie


Toegankelijkheid LTG (‘Retrieval Fluency’):
Vlotheid associëren
 Woordvinding: RAN ~ Gs
 Woordvloeiendheid

PVOC Antwerpen 2012
32
Van: K. McGrew, 2012
PVOC Antwerpen 2012
Gs: verwerkingssnelheid
33


Prestatiesnelheid: snel eenvoudige cognitieve
taken uitvoeren
Perceptuele snelheid: snel visuele stimuli
kunnen vergelijken op hun gelijkenis of
verschillen
PVOC Antwerpen 2012
Gs: verwerkingssnelheid
34



Snelheid speelt rol bij meeste tests cognitieve
vaardigheden
Toch algemene factor gevonden
Predictief wanneer vaardigheid verworven is
PVOC Antwerpen 2012
35
Deel 2:
PVOC Antwerpen 2012
Dawn Flanagan
36
“Batterij samenstellen op basis van subtests
uit verschillende tests”
PVOC Antwerpen 2012
Deel 2
37





Doel en meerwaarde
Interpretaties van TIQ, BCV en NCV
Batterij: principes en aanvullingen
Toelichting aanvullende subtests
Profielanalyse en HGW
PVOC Antwerpen 2012
Cross-battery benadering
38
Doel:




Kwaliteitsvol totaal-IQ
Bepalen BCV-indexen: vertrekken uit
hypothesen vanuit hulpvraag/diagnostische
vraagsteling
Profielanalyse op index-niveau: intra- en
interindividueel
Valiede informatie verwerven over NVC‟s
 Intelligentiemeting
theoretisch onderbouwd
PVOC Antwerpen 2012
Meerwaarde van CHC-model
39




Intelligentietests vergelijken
Taal, geheugen en auditieve informatieverwerking als componenten van „G‟
Uitgebreid onderzoek correlaties BCV‟s en
NCV‟s met schoolse vaardigheden
Intelligentieonderzoek binnen HGW
 Diagnostiek
geeft aanwijzingen voor aanpak
 Kansenbevordering
PVOC Antwerpen 2012
Voorwaarden totaal IQ
40
Afspraak: zie nieuw CAP-vademecum einde 2012
 Algemene intelligentietest
4 BCV‟s meten
 Onderzoek bevat Gf (~ Gq) én Gc
 Minstens

Beperkte algemene intelligentietest
dan 4 BCV‟s
 Bevat Gf én Gc
 Minder

Specifieke intelligentietest
 Voldoet
niet aan vorige criteria
PVOC Antwerpen 2012
Intelligentietests vergelijken
G
BCV
KAIT
WAIS
III/IV
Gf
X
X
Gq
WISC III
X
X
Gc
X
X
X
Gsm
X
X
(X)
Gv
X
X
X
SON -R /
SON 2 ½ 7/SON-R
6-40
WNV
WPPSI III
> 4j
X
X
X
WPPSI
III
< 4j.
WPPSIR
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
41
Gs
X
X
DST
X
Ga
Glr
CELF 4
X
X
X
42
Vloeiende
intelligentie
Kwantitatieve
intelligentie
Gekristalliseerde
intelligentie
Korte termijn
geheugen
Visuele
informatieverwerking
Auditieve
informatieverwerking
Lange termijn
geheugen
Verwerkingssnelheid
G
Gf
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
Glr
Gs
PVOC Antwerpen 2012
Brede en Nauwe Cognitieve Vaardigheden
43
-
-
-
-
-
-
Waarde en betekenis van BCV-index afhankelijk
van representativiteit subtests
BCV mag slechts berekend worden als intern
consistent
Subtests meten meestal meerdere NCV‟s en vaak
zelfs meerdere BCV‟s
Deze overlap kan hulp zijn bij interpretatie
Inhoud en absolute sterkte BCV/NCV evolueert
met leeftijd
Over aantal NCV‟s is al veel onderzoek gedaan
omdat ze goed kunnen gemeten worden
PVOC Antwerpen 2012
Overzicht variabelen die testprestatie beïnvloeden
W. Magez
W. De Cleen, W. Magez & A. Bos
Categorisering subtests NCV/BCV
45



Op basis van factoranalyse: Wechslerschalen,
KAIT (internationaal onderzoek)
Op basis van consensus expertoordelen na
inhoudelijke analyse (Cross-battery Flanagan):
CELF
Op basis van analogie/inhoudelijke analyse
(CAP-Lessius): SON, DST (Gl&schr, 15
woorden, TCV6, …)
PVOC Antwerpen 2012
Figure 6
Hierarchical
complex 3b total
Standardized estimates.83
u1
Similarities
u2
.89
Gc
Vocabulary
.75
u3
.84
Comprehension
.74
fu1
u4
Information
u5
.85
.31
W ord Reasoning
u6
.84
Gv
.30
u7
.59
.42
.79
Block Design
Picture Concepts
u8
fu2
g
Matrix Reasoning
1.00
u9
.45
Gf
Picture Completion
.85
u10
fu5
.65
Digit Span
u11
Letter-Number
.74
9
.7
.55
Gsm
u12
Arithmetic
fu3
.31
Chi-Square = 186.185
df = 83
TLI = .982
CFI = .986
RMSEA = .035
SRMR = .026
AIC = 260.185
46
.81
.51
Gs
.48
fu4
u13
Coding
u14
Symbol Search
u15
Cancellation
Van: D. Flanagan & V.C. Alfonso: WAIS IV
PVOC Antwerpen 2012
Categorisering ~ interpretatie
47



Welk construct heeft prestatie op subtest
beïnvloed?
Welke construct-irrelevante variantie heeft
prestatie beïnvloed?
Observatiegegevens! Welke strategie
gebruikt? Welke niet-cognitieve factoren?
PVOC Antwerpen 2012
Aanvullende tests
48




WNV
SON-R en SON 2 ½ - 7
CELF
DST
PVOC Antwerpen 2012
WNVNL
49

7 subtests – 2 batterijen  leeftijd

4;0 tot 7;11
8;0 tot 21;11
Matrix redeneren
 Substitutie A
 Figuur Leggen
 Herkennen
Matrix Redeneren
Substitutie B
Ruimtelijke Oriëntatie
Plaatjes Ordenen

PVOC Antwerpen 2012
CELF 4NL
50



5 – 8/ 9 – 12/ 13 – 18 jaar
+ 15 subtests per leeftijdscategorie
Kernscore, receptieve & expressieve taalindex,
taalinhoud & -vorm, werkgeheugenindex
PVOC Antwerpen 2012
DSTNL
51
6-16 jaar

Plaatjes en Letters Benoemen (PLV)

Kralen Rijgen (BF)

Woorden Lezen (PLV)

Lichamelijke Stabiliteit (BF)

Klanksplitsing en Letterverwisseling (GF)

Twee Minuten Spelling (PLV)

Cijferreeksen Achterwaarts (GF)

Onzinwoorden Lezen (PLV)

Eén Minuut Schrijven (PLV)

Woordenschat (AF)
PVOC Antwerpen

Taalkundige Begrippen
(AF) 2012
Gf-Gq
52
Gf Redeneren

KAIT Logisch Redeneren
Gf Inductie

WPPSI III/WNV Matrix redeneren (ook Gf Redeneren)

SON 2 ½ - 7/SON-R/SON-R 6-40 Analogieën

SON 2 ½ - 7 /SON-R/SON-R 6-40 Categorieën

WPPSI III Plaatjesconcepten (ook Gc-algemene kennis)

KAIT Geheime Codes

TCV6 Figuur Classificatie

TCV6 Figuur Analogieën
Gf Kwantitatief redeneren

TCV6 Kwantitatieve Relaties

TCV6 Cijferreeksen

TCV6 Kwantitatieve Bewerkingen
Gq Wiskundige prestaties

WPPSI-R/WISC III Rekenen
Gc – aanvulling CELF
53



Taalontwikkeling:
Zinnen Formuleren
Luisteren:
Begrippen en Aanwijzingen Volgen
Zinnen Begrijpen
Tekstbegrip
Grammaticale ontwikkeling:
Woordstructuur
Zinnen Samenstellen
PVOC Antwerpen 2012
Gsm
54











WISC Cijferreeksen / CELF Cijfers Herhalen Totaal
CELF Cijfers Herhalen Voorwaarts
CELF Cijfers Herhalen Achterwaarts / DST Cijferreeksen
Achterwaarts
WPPSI-R Zinnen Nazeggen / CELF Zinnen Herhalen
CELF Reeksen Opsommen
WNV Ruimtelijke Oriëntatie (ook Gv)
WNV Herkennen (ook Gv)
KAIT Symbolen Leren (ook Gf?, Glr)
Geheugenproef Torhout
15 Woorden: onmiddellijk auditief geheugen
Gl&schr KTG en Werkgeheugen
PVOC Antwerpen 2012
Aanwijzingen in andere subtests
55







WPPSI-R/WISC III Rekenen
CELF Semantische Relaties
CELF Begrippen en Aanwijzingen Volgen: zeer
betrouwbaar!
DST Letterverwisseling
KAIT Auditief Begrip
Gl&schr Spoonerisms
Tea-Ch: Loop, sta stil en Omgekeerde wereld,
Geheime code, Tel mee DT, Speurtocht
PVOC Antwerpen 2012
Fiche: Cijfers Herhalen
56



•
•
•
•
WISC Cijferreeksen / CELF Cijfers Herhalen Totaal
CELF Cijfers Herhalen Voorwaarts: geheugenspan
CELF Cijfers Herhalen Achterwaarts / DST
Cijferreeksen Achterwaarts: capaciteit
werkgeheugen
Aanbevolen subtest meten Gsm (minst invloed Glr)
Minder betrouwbare subtest elke lft
weinig gevoelig allochtoon
hoge moeilijkheidsgraad (bodemeffect) voor Cijfers
Herhalen Achterwaarts: < 10 jaar (als aparte score)
PVOC Antwerpen 2012
Fiche: Zinnen Herhalen
57

WPPSI-R Zinnen Nazeggen / CELF Zinnen
Herhalen
•
zeer betrouwbaar
ook invloed LTG
hoge correlatie met alle taalsubtests
Zeer gevoelig allochtoon!
•
•
•
PVOC Antwerpen 2012
Fiche: Reeksen Opsommen
58

CELF Reeksen Opsommen
•
Correleert meer met Cijfers Herhalen dan met Snel
Benoemen en Woordassociatie (Glr)
Correleert ook hoog met Actieve Woordenschat
In CELF ingedeeld bij Werkgeheugenindex
Door Flanagan ingedeeld bij Gsm
Meet verschillende dingen afhankelijk lft/scholing? < 6;5 jaar?
Hoge moeilijkheidsgraad, bodemeffect < 7 jaar
Lage moeilijkheidsgraad, plafondeffect > 11 jaar
Weinig gevoelig allochtoon
•
•
•
•
•
•
•
PVOC Antwerpen 2012
59
PVOC Antwerpen 2012
60
PVOC Antwerpen 2012
Glr - Toegankelijkheid
61
Woordvinding
 CELF Snel Benoemen Tijd
 CELF Snel Benoemen Fouten
 DST Letters Benoemen
 DST Plaatjes Benoemen
Woordvloeiendheid
 DST woordenschat
Vlotheid associëren
 DST Taalkundige Begrippen
 CELF Woordassociaties
PVOC Antwerpen 2012
Fiche: Snel Benoemen
62
CELF Snel Benoemen Tijd
 CELF Snel benoemen Fouten

•
•
•
•
Snel Benoemen Fouten: plafondeffect op elke
leeftijd; moeilijk mee te verrekenen, wel indicatief!
Minder betrouwbaar.
Snel Benoemen soms te moeilijk op jonge leeftijd,
wel indicatief!
Gevoelig allochtoon
Letters Benoemen: afhankelijk van didactische
leeftijd
PVOC Antwerpen 2012
63
PVOC Antwerpen 2012
Ga
64
Fonologisch coderen
 CELF Fonologisch Bewustzijn
 DST Klanksplitsing
 DST Letterverwisseling
 DST Onzinwoorden lezen (8B)
 Gl&schr Fonologische Herkenning en Verwerking
(ook Gsm werkgeheugen)
 Auditieve discriminatie
PVOC Antwerpen 2012
Fiche: Fonologisch coderen
65

CELF Fonologisch bewustzijn
•
Hoge betrouwbaarheid
Weinig gevoelig allochtoon
Afhankelijk van didactisch aanbod
•
•
PVOC Antwerpen 2012
66
PVOC Antwerpen 2012
67
PVOC Antwerpen 2012
Gs
68
Prestatiesnelheid
 WISC III/WPPSI III/ WNV Substitutie
 WPPSI-R Dierenhuis
 Gl&schr automatisering
Perceptuele snelheid
 WISC III/WPPSI III Symbool Zoeken
PVOC Antwerpen 2012
Principes batterij
69






Zo veel mogelijk vertrekken vanuit één test
(Wechslerschalen)
Zo veel mogelijk de normen van de handleiding
gebruiken om BCV‟s te berekenen
Aanvullen met subtests van recente tests
Niet meer verschillende tests gebruiken dan nodig
Ook prestatietests bruikbaar: semantisch verschil
~ mate beïnvloed door onderwijs
Eenvormigheid/vergelijkbaarheid totaal-IQ
PVOC Antwerpen 2012
Batterij De Wissel 4-8 jaar
70
Brede cognitieve vaardigheid
Test + Subtests
Gf: Vloeiende intelligentie
WPPSI III: Matrix Redeneren
WPPSI III: Plaatjesconcepten
Gq: Kwantitatieve intelligentie
WPPSI-R: Rekenen
Gc: Gekristalliseerde
intelligentie
WPPSI III: Informatie
WPPSI III: Woordenschat
WPPSI III: Woord Redeneren
Gsm: Korte termijn geheugen
CELF: Reeksen Opsommen
CELF: Cijfers Herhalen
Gv: Visuele
informatieverwerking
WPPSI III: Blokpatronen
WPPSI III: Onvolledige Tekeningen
Ga: Auditieve
informatieverwerking
CELF: Fonologisch Bewustzijn
Glr : Lange termijn geheugen
CELF: Snel Benoemen Tijd
Gs: Verwerkingssnelheid
WPPSI III: Substitutie
Batterij De Wissel 7-16 jaar
71
Brede cognitieve vaardigheid
Test + Subtests
Gf: Vloeiende intelligentie
WNV: Matrix Redeneren
SON-R: Analogieën
Gq: Kwantitatieve intelligentie
WISC III: Rekenen
Gc: Gekristalliseerde
intelligentie
WISC III:
WSCI III:
WISC III:
WISC III:
Gsm: Korte termijn geheugen
CELF: Reeksen Opsommen
CELF: Cijfers Herhalen
Gv: Visuele
informatieverwerking
WISC III: Blokpatronen
WISC III: Onvolledige Tekeningen
WISC III: Plaatjes Ordenen
Gs: Verwerkingssnelheid
WISC III: Substitutie
Informatie
Woordkennis
Begrijpen
Overeenkomsten
PVOC Antwerpen 2012
Profielanalyse
72





Uitdiepen van sommige BCV‟s (index) op basis
van de diagnostische vraagstelling
Soms meer subtests afnemen voor één BCV
wegens interne consistentie
Totaal-IQ maakt het mogelijk om relatieve zwaktes
en sterktes te bepalen
Interpretatie van uitslagen steeds plaatsen binnen
HGD-kader!!!
Handelingsgerichte adviezen formuleren op basis
van profielanalyse
PVOC Antwerpen 2012
Profielanalyse
73
INTERINDIVIDUEEL
ligt de BCV-index meer dan 1SD
onder 100 (<85) / boven 100 (>115)?
ja
nee
normatieve
zwakte/sterkte
geen normatieve
zwakte/sterkte
PVOC Antwerpen 2012
Profielanalyse
74
INTRA-INDIVIDUEEL
ligt de BCV-index onder/boven het
betrouwbaarheidsinterval van het totaal-IQ ?
ja
nee
relatieve
zwakte/sterkte
geen relatieve
zwakte/sterkte
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
75
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
Intelligentieonderzoek binnen HGW
76
Voorbeeld: zwakke Gsm
 Op
welke schooltaken heeft dit invloed?
 Bij welke wiskunde onderdelen heeft dit invloed?
 Wat zijn de onderwijsbehoeften van de leerling,
rekening houdend met zijn profiel?
 Met welk aanbod kunnen we dat realiseren?
PVOC Antwerpen 2012
Korte termijn geheugen:
interventies bij rekenmoeilijkheden
77
Algemene vaardigheden
Vaardigheden op gebied
van wiskunde:
moeilijkheden
Aanbevelingen en
interventies
-Mondelinge en
geschreven instructies
volgen
-Informatie lang genoeg
onthouden om toe te
passen en/of op te slaan
- Moeizaam koppelen
opdracht aan informatie uit
het LTG
-Volgorde van informatie
onthouden
-Van buiten leren
-Rekenfeiten memoriseren
-Stappen rekenprocedures
onthouden
-Complexe rekenoperaties
plannen en uitvoeren
-Feitenkennis toepassen en
gebruiken in complexe taken
-Problemen variabelen
invoeren in rekenmachine
-Getallenrij opzeggen, buren
van getallen, terugtellen,
getallen rangschikken
-Relevante informatie
onthouden uit
opdrachten/vraagstukken
PVOC Antwerpen 2012
-Voldoende kans herhalen
en inoefenen
-Mondelinge uitleg/
opdrachten schriftelijk
ondersteunen
-Stappenplannen
-Vaste procedures aanleren
-Tussenstappen
bewerkingen opschrijven
-Onthoudkaarten
rekenfeiten
-Relevante informatie in
vraagstukken fluoresceren
-Aanleren zelfcontrole door
schatten, rekenverhaaltjes,
tekening
78
Deel 3
Aan de slag met de intelligentiebatterij
van De Wissel
PVOC Antwerpen 2012
Intelligentiebatterij De Wissel
79



Werkbundel
Werkwijze
Groepsopdracht
PVOC Antwerpen 2012
Werkbundel
80





Werkwijze
Tabel
Intern rapport
Werkbrochure
Toelichting voor ouders en leerkrachten
PVOC Antwerpen 2012
Werkwijze CHC WISC III
81
Stap 1: basisafname
Stap 2: interindividuele analyse 1
Stap 3: afname aanvullende subtests
Stap 4: interindividuele analyse 2
Stap 5: interindividuele analyse 3
Stap 6: CHC totaal-IQ
Stap 7: intra-individuele en interindividuele
analyse van het intelligentieprofiel
PVOC Antwerpen 2012
Stap 1
82
Neem tabel en intern rapport
Afname subtests:
zie vetgedrukte subtests van tabel OF
subtests op voorblad intern rapport
Intern rapport aanvullen:
RU + AU uit oorspronkelijk handleiding
PVOC Antwerpen 2012
Stap 2
83
Neem werkbrochure: p. 5 -7
AU en betrouwbaarheidsgrenzen van subtests
invullen
PVOC Antwerpen 2012
Stap 3
84
Bepalen of je nog aanvullende subtests afneemt
PVOC Antwerpen 2012
Stap 4
85
Neem werkbrochure: p. 5 -7
AU en betrouwbaarheidsgrenzen van
aanvullende subtests invullen
PVOC Antwerpen 2012
Stap 5
86
Neem werkbrochure: p. 5 -7
BCV-indexen + betrouwbaarheidsinterval
bepalen
PVOC Antwerpen 2012
Stap 6
87
Neem werkbrochure p.3
Totaal-IQ en betrouwbaarheidsinterval
berekenen
PVOC Antwerpen 2012
Stap 7
88
Neem werkbrochure p.3
BCV-indexen overschrijven
Neem werkbrochure p. 2
Grafiek invullen
Neem werkbrochure p.4 en 2
Normatieve en relatieve sterkte-zwakte
profielanalyse: invullen op p.3
PVOC Antwerpen 2012
89
PVOC Antwerpen 2012
Groepsopdracht
90
Gegeven: AU op intern rapport
 werkbrochure invullen aan hand van
„formulier werkwijze‟
PVOC Antwerpen 2012
91
Deel 4
CHC en HGW: casusbespreking
PVOC Antwerpen 2012
92
Casus
Nour, 6 jaar
½ 3e kl. bis +
½ 1e lj. brugklasje GLO
PVOC Antwerpen 2012
Intakefase
93



Moeilijkheden: taalvaardigheid, werkhouding
en geheugen, zelfvertrouwen, voorbereidende
vaardigheden rekenen en lezen, erg gesloten
Sterktes: creatief (tekenen en toneel spelen),
fijne motoriek, intelligentie (vader)
Attributies:
 School:Verstandelijke
beperking?
Taalvaardigheid? Afwezigheid op school?
 Vader: Taalvaardigheid, speelsheid
PVOC Antwerpen 2012
Intakefase
94
Diagnostische vraagstelling:
- Hoe kan ze beter geholpen worden in de
brugklas?
- Kan Nour voldoende steun krijgen in gewoon
onderwijs volgend schooljaar? (school)
- Hoe kan haar intelligentie op school beter tot
zijn recht komen? (vader)
PVOC Antwerpen 2012
Strategiefase
95
Wat wil ik nog weten?
 Evenwichtig totaal-IQ
 Faire diagnostiek: geoptimaliseerd totaal-IQ
 Gegevens over alle brede cognitieve
vaardigheden
 Voldoende gegevens over Gc en Gsm
 Profielanalyse: sterkte/zwakte
 Vanuit gegevens handelingsgerichte adviezen
formuleren
PVOC Antwerpen 2012
Strategiefase
96


Verplichte subtests WPPSI III + ATI
Aanvullingen:
 Gc: luisteren
CELF Begrippen en Aanwijzingen Volgen
CELF Zinnen Begrijpen
 Subtest WPPSI III: Gv aanvullen
Onvolledige tekeningen
Figuur leggen
PVOC Antwerpen 2012
Strategiefase
97
 Subtests
WPPSI-R: weinig cultuurgevoelig
Geometrische figuren (Gv)
Dierenhuis (Gs)
Rekenen (Gq)
 Andere brede cognitieve vaardigheden:
Gsm: CELF: Cijfers herhalen, Reeksen
Opsommen, Zinnen Herhalen
Ga: CELF: Fonologisch Bewustzijn
Glr: CELF: Snel Benoemen,
Woordassociatie
PVOC Antwerpen 2012
Onderzoeksfase
98


Afname subtests intelligentie
Verwerking gegevens: AU, BCV-indexen,
gegevens NCV‟s, totaal-IQ,
betrouwbaarheidsintervallen, profielanalyse
PVOC Antwerpen 2012
Subtests
99
AU
Gf:
Inductie: WPPSI III Matrix redeneren
WPPSI III Plaatjes concepten
9
10
Gq:
Wiskundige prestaties: WPPSI-R Rekenen
7
Gc:
Algemene kennis : WPPSI III Informatie
Lexicale kennis: WPPSI III Woordenschat
WPPSI III Receptieve woordenschat
WPPSI III Plaatjes benoemen
WPPSI III Woord redeneren
Luisteren: CELF Begrippen en Aanwijzingen Volgen
CELF Zinnen Begrijpen
5
4
7
8
4
6
5
Gsm:
Geheugenspan en werkgeheugen: CELF Reeksen opsommen
CELF Cijfers herhalen
CELF Zinnen herhalen
4
6
5
PVOC Antwerpen 2012
Subtests
AU
Gv:
Ruimtelijke relaties: WPPSI III Blokpatronen
Visual closure: flexibiliteit: WPPSI III Onvolledige tekeningen
Visual closure: snelheid: WPPSI III Figuur leggen
Visuele voorstelling: WPPSI-R Geometrische figuren
11
7
6
7
Ga:
Fonologisch coderen: CELF Fonologisch bewustzijn
8
Glr: toegankelijkheid
Woordvinding: CELF Snel benoemen Tijd
Vlotheid associëren: CELF Woordassociaties
3
5
Gs:
Prestatiesnelheid: WPPSI III Substitutie
WPPSI-R Dierenhuis
Perceptuele snelheid: WPPSI III Symbool Zoeken
9
12
8
100
PVOC Antwerpen 2012
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheidsinterval
Gf
98
88 - 108
Gq
(7)
Gc
77
70 - 87
Gsm
69
63 - 85
Gv
85
77 - 97
Ga
(8)
Glr
63
58 - 80
Gs
97
85 – 110
Totaal IQ
77
71 – 86
BCV
101
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
102
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
Profielanalyse
Gf
98
88 - 108
Relatieve sterkte
Gq
(7)
Gc
77
70 - 87
Normatieve zwakte
Gsm
69
63 - 85
Normatieve zwakte
BCV
Relatieve zwakte
Gv
85
Ga
(8)
Glr
63
77 - 97
(Relatieve sterkte?)
58 - 80
Normatieve zwakte
Relatieve zwakte
103
Gs
103
Totaal IQ
77
90 - 115
Relatieve sterkte
71 - 86
PVOC Antwerpen 2012
Indiceringsfase: Integratief beeld
104





Laag totaal-IQ, maar grote invloed anderstaligheid
(onderschatting?)
Geheugenindexen zeer laag en ook binnen
individueel profiel significant zwakker
Verbale verworven kennis laag, woordenschat iets
beter
Gemiddeld en relatief sterker niet-verbaal „logisch
redeneren‟ en verwerkingssnelheid
Geen aanwijzingen voor problemen met auditieve
informatieverwerking
PVOC Antwerpen 2012
Prognose rekenen
105





Moeizamere start bij leren rekenen: leren van
rekenfeiten en rekenprocedures door
geheugenproblemen, tempoproblemen
Op termijn kan zwak geheugen rol spelen bij
complexe wiskunde opdrachten
Rekentaal zal nog voor moeilijkheden zorgen bij
instructie en vraagstukken
Voldoende inzicht rekenen mogelijk
Goede verwerkingssnelheid geeft perspectief
eens hoofdrekenen aangeleerd is
PVOC Antwerpen 2012
Prognose lezen en schrijven
106





Moeizame start letterkennis en nadien minder
snelle woordherkenning, maar redelijke auditieve
vaardigheden en verwerkingssnelheid positief
Moeilijkheden met instructietaal: plaatsbegrippen
Moeilijkheden met onthoudwoorden spelling
Lage verbale verworven kennis en
geheugenproblemen kunnen op termijn negatieve
rol spelen bij begrijpend lezen en regelspelling
Leren lezen kan positieve invloed hebben op
taalvaardigheid
PVOC Antwerpen 2012
Indiceringsfase:
ondersteunen in de klas
107

Ondersteunen geheugen:
o
o
o
o
o
o
o
o
Gebruik maken van sterke kanten: logisch redeneren
Veel herhalen en inoefenen: letters, hoofdrekenen
Multimodaal aanleren van bv. letters
Mnemotechnische middeltjes
Voorkennis oproepen
Onthoudkaarten en stappenplannen hoofdrekenen
Opdrachten visueel ondersteunen, opdelen in
tussenstappen, laten parafraseren
Voldoende tijd geven om opdrachten uit te voeren
PVOC Antwerpen 2012
Indiceringsfase:
ondersteunen in de klas
108

Ondersteunen verbale verworven kennis:
o
o
o
o
o
Gerichte ondersteuning van rekentaal en
rekenbegrippen
Aanleren plaatsbegrippen instructietaal
Via leren lezen extra aandacht woordenschat en
wereldkennis
Leesbevordering
Controleren of opdrachten begrepen zijn,
enkelvoudige opdrachten geven
PVOC Antwerpen 2012
Indiceringsfase:
Onderwijsloopbaan
109
in 1e leerjaar GLO met extra
zorg vanaf begin schooljaar
informeren over BuO type 7/8
Starten
PVOC Antwerpen 2012
Indiceringsfase:
onderwijsloopbaan
110
Ondersteunende factoren:
o Scoort nu laag, maar mogelijk meer capaciteiten?
o Gemiddelde vloeiende intelligentie en
verwerkingssnelheid
o Vermoeden voldoende auditieve en visuele
vaardigheden
Risicofactoren:
o Ernstige geheugenproblemen
o Opvolgen voor ev. leer- en/of taalstoornis?
o Weinig schoolse ondersteuning thuis mogelijk
PVOC Antwerpen 2012
Adviesfase
111



1e leerjaar met extra zorg
Individueel handelingsplan
Evaluatie midden 1e leerjaar
PVOC Antwerpen 2012
Follow-up 1e leerjaar
112


LVS VCLB wiskunde B1: pc 40
LVS VCLB wiskunde M1: pc 60
 inzicht OK, nog geen automatisering verwacht

LVS VCLB lezen M1: pc 15
Letters redelijk gekend, komt moeilijk tot
synthese

LVS VCLB spelling M1: pc 7
Probleem geheugenspan? Aanleren koppeling
met schrijfletters moeilijk (overschrijven zwak)
PVOC Antwerpen 2012
113
Casus
Vic, 6;11 jaar
1ste leerjaar
PVOC Antwerpen 2012
Vic, 6 jaar, 1ste leerjaar (bis)
114
Aanmelding




Rekenproblemen – automatiseren /
telontwikkeling
Aandacht en concentratiemoeilijkheden
Leerkracht : rekenstoornis en ADD
Ouders: nog jong – leren verloopt te
moeizaam, kan hij het wel aan ?
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
115
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
Gf
91
82 - 102
Gq
(7)
Gc
103
94 - 111
Gsm
100
89 - 111
Gv
93
84 – 104
Ga
(9)
Glr
88
79 – 101
Relatieve zwakte
Gs
109
95 - 119
Relatieve sterkte
Totaal IQ
98
BCV
Profielanalyse
(Rand) relatieve
zwakte
91 - 106
116
PVOC Antwerpen 2012
117
Casus
Axel, 9 jaar
3e leerjaar
PVOC Antwerpen 2012
Axel, 9 jaar, 3e leerjaar
118
Aanmelding




Vermoeden hoogbegaafdheid
Leerkracht : vermoeden gedragsprobleem/
ADHD/ opvoedingsprobleem
Ouders: vermoeden negatieve relatie met
leerkracht
Milde rekenproblemen
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
119
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV
Gf
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
Profielanalyse
117
104 - 125
Normatieve sterkte
Relatieve sterkte
Gq
(10)
Gc
119
109 - 126
Normatieve sterkte
Relatieve sterkte
120
Gsm
94
84 - 106
Relatieve zwakte
Gv
88
79 - 100
Relatieve zwakte
Ga
/
/
Glr
97
86 - 108
Gs
91
82 - 103
Totaal IQ
105
PVOC Antwerpen 2012
Relatieve zwakte
97 - 112
Conclusie
121




Gemiddelde intelligentie
Sterk logisch redeneren en sterke verbale
verworven kennis
Relatief zwakkere cognitieve efficiëntie: korte
termijn geheugen en verwerkingssnelheid
Relatief zwakkere visuele informatieverwerking
Advies rekenhulp
 Opvolgen aandachtsprobleem: klasaanpak bespreken
 Ondersteunen opvoedingsaanpak thuis

PVOC Antwerpen 2012
122
Casus
Oscar , 9 jaar
4e leerjaar: vermoeden dyslexie
PVOC Antwerpen 2012
Oscar, 9 jaar, 4e leerjaar
123
Aanmelding:
 Hardnekkige leesproblemen (2 jaar logopedie)
 Begrijpend lezen voldoende
 Spelling voldoende, behalve open/gesloten lettergrepen
 Wiskunde goed, behalve parate kennis
 Huiswerkbegeleiding nodig
 Algemeen traag tempo op school
 Schools negatief zelfbeeld
 Zeer goed ruimtelijk-visuele taken/veel interesse techniek
 dyslexie? Verdere hulp?
PVOC Antwerpen 2012
Strategiefase
124




Taakanalyse lezen, spelling, hoofdrekenen
Geen vragen over Gf, Gq of Gv  geen TIQ
Onderzoek Gc: lexicale kennis,
taalontwikkeling, luisteren, grammaticale
kennis
Gsm, Ga, Glr – toegankelijkheid, Gs
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
125
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
Profielanalyse
Gc
125
113 – 132
Normatieve sterkte
Gsm
88
79 – 101
Ga
76
69 – 91
Glr
97
86 – 108
Gs
79
71 – 93
BCV
Gf
Gq
Gv
Totaal IQ
126
PVOC Antwerpen 2012
Normatieve zwakte
Normatieve zwakte
Onderzoeksresultaten
127





Gc zeer goed, expressief iets minder sterk dan
receptief (nog wel ruim gemiddeld); ook
luisteren zeer goed
Gsm: OK (CH, ZH), behalve Reeksen
opsommen (invloed Gs, Glr en maar duidelijk
moeilijkheden met woordvinding)
Ga: zeer zwak
Glr: woordvinding zeer zwak
Gs erg zwak, vooral prestatiesnelheid
(associatief leren?)
PVOC Antwerpen 2012
Indicering: integratief beeld
128
Aanwijzingen voor dyslexie:
 fonologisch coderen, woordvinding en
verwerkingssnelheid zwak
 Ernstig en hardnekkig probleem lezen
 Ernstig probleem spelling, overschrijven
 Ernstig probleem parate kennis rekenen
PVOC Antwerpen 2012
Indicering
129

Lezen:
 Woordenreeksen en flitsprogramma‟s
 Herhaald lezen/duolezen
 Voldoende tijd geven
 Woordstructuur bespreken
 Monitoring lezen door begrijpen
 Leesstrategieën begrijpend lezen
 Opdrachten voorlezen
 Frans: klankaanbod nieuwe woorden
PVOC Antwerpen 2012
Indicering
130

Spelling
 Voldoende tijd geven
 Notities bezorgen
 Oefenen spellingsregels toepassen
 Onthoudkaarten onthoudwoorden
 Voldoende herhalen en inoefenen,
„overlearning‟
 Zelfcontrole aanleren
PVOC Antwerpen 2012
Indicering
131

Wiskunde:
 Tafelkaart
laten gebruiken
 Stappenkaart cijferen en hoofdrekenen bij
aanleren
 Overlearning getallen lezen/schrijven
 Leren werken met rekenmachine
PVOC Antwerpen 2012
Indicering
132

Algemeen:
 Meer
tijd geven om te starten met een opdracht
 Gebruik maken van sterk verbaal redeneren
 Gebruik maken van sterk werkgeheugen
 Bij leren van feitenkennis:
 Voldoende
herhalen, „overlearning‟
 Visueel voorstellen
 Kennis organiseren met bv. mindmaps
 Verbanden leggen met voorkennis
 Snelheid drillen
PVOC Antwerpen 2012
133
Casus
Davy, 7 jaar
2e leerjaar
PVOC Antwerpen 2012
Davy, 7 jaar, 2e lj.
134
Aanmelding:
 Nieuwe leerling
 Moeilijkheden met alle vakken
 Zeer gesloten en stil, angstig
 Algemeen zeer traag, passief
 Gaat niet graag naar school
 Vermoeden zwakke taalvaardigheid
 Moeilijkheden thuissituatie, mama portugeessprekend
Hulpvraag: Wat is er aan de hand? Hoe helpen? BuO?
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
135
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
Gf
98
88 – 108
Gq
(10)
Gc
91
83 – 100
Gsm
97
86 – 108
Gv
85
77 – 97
Ga
(8)
Glr
(10)
Gs
91
Totaal IQ
90
BCV
Profielanalyse
(Relatieve sterkte)
(Relatieve sterkte)
81 – 105
83 – 98
136
PVOC Antwerpen 2012
Advies
137



Naar 3e lj. + huiswerkbegeleiding kleine groep
Verder onderzoek expressieve taal
Zorg:
 Aandacht
instructietaal, verwoorden
 Spelling
 Parate


kennis hoofdrekenen
Werken aan zelfvertrouwen: succeservaringen
Ondersteunen/opvolgen sociale vaardigheden
PVOC Antwerpen 2012
138
Casus
Natal, 11 jaar
4e leerjaar + ATN
PVOC Antwerpen 2012
Natal, 11 jaar, 4e leerjaar + ATN
139
Aanmelding:
 Zuid-Amerikaans, Spaans sprekend
 Werkhoudingsprobleem
 Zwakke fijne motoriek
 Emotioneel probleem? Onzeker, jong van mentaliteit!
 Taalvaardigheid ontwikkelt weinig
 Komt nauwelijks tot lezen en schrijven
e e
 Technisch rekenen redelijk: leerstof 2 /3 lj.?
Hulpvraag: Oriëntering?
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
140
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
90
81 – 102
Gsm
73
66 – 88
Gv
95
87 – 106
88
79 – 100
BCV
Gf
Profielanalyse
Gq
Gc
Ga
Glr
Gs
Totaal IQ
141
PVOC Antwerpen 2012
Normatieve zwakte
Oriëntering
142

4e lj. bis + 2u/week ATN + extra zorg +
logopedie  B-jaar of BuSO

Nieuwe aanmelding:






Zeer ernstige spellingsproblemen, ook in Spaans
Zeer trage ontwikkeling lezen
Rekenen: positieve evolutie
Werkhouding: positieve evolutie
Logopedie gestopt financiële redenen
Oriëntering? Lees- en spellingshulp?
PVOC Antwerpen 2012
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
Gf
143
Gq
Gc
Gsm
Gv
Ga
PVOC Antwerpen 2012
Glr
Gs
TOT
IQ
BCV-index/ (AU)
BCV 95%Betrouwbaarheids
interval
90
81 – 102
Gsm
73
66 – 88
Gv
95
87 – 106
Ga
64
58 – 80
88
79 – 100
BCV
Gf
Profielanalyse
Gq
Gc
Glr
Gs
Totaal IQ
144
PVOC Antwerpen 2012
Normatieve zwakte
Normatieve zwakte
Advies
145


Handelingsplan spelling en lezen  dyslexie
1e lj. B Land- en tuinbouw
PVOC Antwerpen 2012
146
Deel 5:
Implementatie CHC-model in CLB
PVOC Antwerpen 2012
Kwaliteitsplan implementatie
147
kwaliteitsplan CHC werkgroep diagnostiek.docx
Voorbeeld De Wissel
PVOC Antwerpen 2012
Implementatie CHC
148

Organisatorisch:
 Werkgroep
 Algemeen
infomoment
 Kennismaking nieuwe (sub)tests
 Casusbesprekingen

Materialen:
 Formulieren
 Normtabellen
 Organisatie
testmateriaal en testotheek
PVOC Antwerpen 2012
Bibliografie
149

Magez, W. & De Cleen, W. Intelligentiemeting in nieuwe banen: de
integratie van het CHC-model in de psychodiagnostische praktijk.
Brasschaat: CAP vzw, 2007

Werkgroep diagnostiek VCLB De Wissel. Toepassing van het CHCmodel: materialen en hulpmiddelen. Antwerpen: VCLB De Wissel,
2011 (interne publicatie)


Schneider, W.J. & McGrew K.S. „The Cattell-Horn-Carroll Model of
Intelligence‟. In: Flanagan,D.P. & Harrison, P.L. (red.) Contemporary
Intellectual Assessment. New York/London: Guilford Press, 2012
Flanagan, D.P. e.a.‟Use of Ability Tests in the Identification of
Specific Learning Disabilities within the Context of an Operational
Definition‟. In: Flanagan,D.P. & Harrison, P.L. (red.) Contemporary
Intellectual Assessment. New York/London: Guilford Press, 2012
PVOC Antwerpen 2012
Bibliografie
150



Mather, N. & Wendling, B.J. „Linking Cognitive Abilities to Academic
Interventions for Students with Specific Learning Disabilities‟. In:
Flanagan,D.P. & Harrison, P.L. (red.) Contemporary Intellectual
Assessment. New York/London: Guilford Press, 2012
Hale, B.H. e.a. „RTI and Cognitive Hypothesis Testing for Identification
and Intervention of Specific Learning Disabilities‟. In: Flanagan D.P. &
Alfonso, V.C. (red.) Essentials of Specific Learning Disability
Identification. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, 2011
Fletcher J.M. e.a. „A Response to Intervention Approach to SLD
Identification‟. In: Flanagan D.P. & Alfonso, V.C. (red.) Essentials of
Specific Learning Disability Identification. Hoboken, New Jersey: John
Wiley & Sons, 2011

Semel, E. e.a. CELF 4 NL. Handleiding. Amsterdam: Pearson, 2008

Kort, W. e.a. DST. Handleiding. Amsterdam: Pearson, 2005

www.crossbattery.com