Alþingi Erindi nr. Þ / komudagur

ALÞÝÐUSAMBANDÍSLANDS
Alþingi
Erindi nr. Þ /
komudagur
Nefndasvið Alþingis
Austurstræti 8-10
150 Reykjavík
Reykjavík 19.11.2002
Alþýðusambandi íslands hefur borist til umsagnar tillaga til þingsályktunar um samanburð á matvælaverði hérlendis og á
Norðurlöndunum og í Evrópusambandinu, 7. mál.
í Ijósi hás matvælaverðs á íslandi í samanburði við Norðurlönd og
ríki Evrópusambandsins telur Alþýðusamband íslands mikilvægt að
reglulega sé gerður vandaður samanburður á matvælaverði annars
vegar á íslandi og hins vegar á Norðurlöndunum og ríkjum
Evrópusambandsins. Alþýðusambandið mælir því með að Alþingi
samþykki tillöguna.
f.h. Alþýðusambands íslands
Sætún 1
105 Reykjavík
Sími: 53 55 600
Fax: 53 55 601
Netfang: asi@ asi.is
www.asi.is
Kennitala: 420169-6209
Alþingi
.
E rindi nr. Þ / S á / u é
Bandalag
háskólamanna
Allsherjarneíhd Alþingis
B.t. Helgu E. Þórisdóttur nefndarritara
Reykjavík, hinn 29. nóvember 2000
Efni: Umsögn BHM um tillögur til þingsályktana varðandi orsakir fyrir háu
matvælaverði hérlendis og samanburð á matvælaverði hérlendis og í öðrum
löndum Norðurlanda og ríkjum Evrópusambandsins (3. og 7. mál)
Vísað er til bréfa yðar, dags. 21. október 2002, varðandi umsögn um 3. og 7. mál,
tillögur til þingsályktana varðandi orsakir fyrir háu matvælaverði hérlendis og
samanburð á matvælaverði hérlendis og í öðrum löndum Norðurlanda og ríkjum
Evrópusambandsins. Eftirfarandi er umsögn Bandalags háskólamanna (BHM) um
þingmálið. Beðist er velvirðingar á því að ekki tókst að veita umsögn á þeim fresti
sem veittur var.
BHM styður bæði þingmálin enda skiptir matvælaverð meginmáli fyrir launþega og
eru tillögumar til þess fallnar að auðvelda samanburð, aðgengi að upplýsingum og þar
með auka samkeppni og þar með eftir atvikum lækka matvælaverð þar sem færi er á
en það er alltof hátt hérlendis miðað við umrædd samanburðarlönd eins og rökstutt er
í greinargerðum með þingsályktunartillögunum.
Virðingarfyllst,
f.h. stjómarBHM e.u.,
Gísli Tryggvason, *
framkvæmdarstjóri BHM.
HeimiliMddress:
Símar/Telephones:
Myndsendir/Fax;
Netfang/E-mail:
Lágmúli 7
354-581 2090
3 5 4 -5 8 8 9239
bhm©bhm.is
IC
■*
O - . •
-v
Kennitala/!D no:
630387-2569
Alþingi
Erindi nr. Þ f 2 8 /
komudagur 2 0 . (t.
BA U G U R I S L A N D
19. nóvember 2002
Umsögn Baugs íslands um þingsályktunartillögu um matvælarverð hérlendis og á
Norðurlöndum og í Evrópusambandinu.
128. löggjafarþing 2002-2003
Þskj. 7 - 7 mál
Baugur ísland sér ekki að regluleg verðkönnun á Norðurlöndunum þjóni þeim tilgangi
að varpa ljósi á ástæður á háu matvælaverði hérlendis. E f að tilgangurinn er að fmna
á hvaða vöruflokkum verð er óhagstæðara hér er nægjanlegt að gera eina könnun og
skoða síðan þau úrræði sem möguleg eru til að laga óhagstæða þætti. Margar
reglulegar kannanir verða einungis til þess að markaðurinn lærir á þær og á skömmum
tíma fara þær að gefa ranga mynd af útsöluverði vörunnar.
Verði af slíkri verðkönnun eru vandvirk vinnubrögð afar mikilvæg. Mikilvægt er að
varan sé algjörlega samanburðarhæf hvað varðar vörumerki og stærð pakkninga.
Jafnframt þarf að taka fullt tillit til gjalda eins og virðisaukaskatt og skilagjalds af
umbúðum, svo dæmi séu tekin.
Baugur ísland hefur gert 3 slíkar kannanir á þessu ári. Mjög vandasamt er að gera
kannanimir svo þær gefi ekki ranga mynd. í ljós kom að samkeppnisstaða okkar er
langverst í mjólkurvörum en einnig slæm í kjöti. í öðrum vörum kom ísland nokkuð
vel út og var vel samanburðarhæft við ódýrasta landið í könnuninni sem var Danmörk.
f.h. Baugs íslands
Jón Bjömsson
framkvæmdastj óri
BÆNDASAMTOK
A lþ in g i
E r i n d i n r. Þ
kom udagur /
9
ÍSLANDS
12X/RS
, a . 0 .0 0 2
V
í
Allsheijame&d
Alþingi
v/Austurvöll
150 REYKJAVÍK
Reykjavík 18. nóvember 2002
SÞ/hó
Efni: Tvær tillögur til þingsályktunar
Tilv:2002100032
Vísað er til tveggja bréfa allsheijamefndar Alþingis dags. 21. október sl. þar sem leitað er
umsagnar um tvær þingsályktunartillögur, annars vegar um matvælaverð á Islandi, 3. mál, og
hins vegar um matvælaverð hérlendis, á Norðurlöndum og í Evrópusambandinu, 7. mál.
Báðar hafa tillögumar að markmiði að skýra verðmyndun á matvælum og veita aðhald
við verðlagningu og er það vel.
Fyrri tillagan er um að bera saman matvöruframleiðslu og verslunarhætti á
Norðurlöndum og í Evrópusambandinu í þeim tilgangi að leita orsaka fyrir mismunandi
matvælaverði í þessum löndum. Bændasamtök íslands styðja það heils hugar, að svona
rannsókn fari fram, en benda jafnframt á, að þessi vinna er mjög vandasöm og nauðsynlegt er
að vanda sem best til allra vinnubragða til þess að niðurstöðumar verði trúverðugar. Þess má
geta, að á vegum norrænna bændasamtaka fer fram vinna, sem beinist í sömu átt, og munu
Bændasamtökin fuslega greiða fyrir gagnaöflun úr þeirri vinnu eftir því sem við á og hæfa
þykir.
Þingsályktunartillögunni fylgir alllöng greinargerð, sem gengur annars vegar út á að
sýna þróun matvælaverðs hér á landi frá 1990 til 2001 og hins vegar er samanburður á
verðlagi hér og í nokkrum öðrum löndum frá 1994 til 2000.
Sá hængur er á samanburðartölunum fyrir árið 1999 og 2000, að þær munu vera
framreiknaðar af norsku hagstofunni út frá tölum ársins 1998, en forsendur fyrir þeim
framreikningi koma ekki fram. Þar sem einstakar tölur úr þessum samanburðartöflum hafa
verið talsvert notaðar í umræðunni um þessi mál, skal bent á að fyrir liggur nýrri skýrsla frá
Evrópuhagstofnunni EUROSTAT, þar sem borið er saman verð á matvælum, áfengi og
tóbaki í 31 Evrópulandi, þ.m.t. íslandi og öðrum Norðurlöndum, á árinu 2001. Hér er um
Bæ ndasam tök íslands
B æ n d a h ö llin m v /H a g a to rg
107 R e ykja vik, (SLAND
S im i: 5 6 3 0 3 0 0 Fax: 5 6 2 8 2 9 0 /5 6 2 3 0 5 8
N e tfa n g :b i@ b i.b o n d i.is
The Farmers Assocíation of lceland
B æ n d a h ö llin n i v /H a g a to rg
IS -1 0 7 R e ykja vik, IC E LAN D
P ho n e : + 3 5 4 - 5 6 3 0 3 0 0 Fax: 3 5 4 + 5 6 2 8 2 9 0 /5 6 2 3 0 5 8
E -m a il:b i@ b i.b o n d i.is
nýrri og beinan samanburð að ræða og því áreiðanlegri tölur, sem eðlilegra er að nota í
umræðunni, og er því skýrslan látin fylgja hér með.
Hvað síðari þingsályktunartillöguna varðar, er einnig mælt með samþykkt hennar.
Virðingarfyllst,
lyBændasamtaka íslands,
Eating, drinking, sm oking com parative price levels in
EU, EFTA1 and C andidate
Countries for 2001
Silke STAPEL
4>í4**#J8>**#84H *«$4f4*«.*«í4ííí
ECÚHOm AND
FINANCE
i
ÍIIW H ÍIÍK H
pm cE S M œ
ln the framework of the European Comparison Programme (ECP) - in which
Eurostat ciosely co-operates with the OECD - surveys on prices of household
goods and services are cyclically carried out by National Statistical Institutes
(NSIs). 31 countries are currently participating in the surveys co-ordinated by
Eurostat: the 15 EU Member States, the 13 Candidate Countries, lceland,
Norway and Switzerland. OECD co-ordinates the surveys for the nonEuropean OECD Member States. These price surveys are corner stones of
the work resulting in annual volume comparisons of the main National
Accounts aggregates: Gross Domestic Product (GDP) and its components in
Purchasing Power Standards2.
Each survey relates to a particular group of products. The results presented in
this article refer to the survey on Food, Beverages and Tobacco carried out in
Spring 2001 in the 31 participating countries. This survey covered a total of
more than 550 comparable products, enabling all countries to price a
sufficient number of products representative of their consumption pattern.
Chart 1: Price level index for Food, beverages and tobaccooverall 2001 survey results, EU15=100
Contents
NO
IS
Fooíi, &ðv«fðð«« anti Tobacco:
comparaöve príce
for
CH
DK
m , £FTA &nd e u Cantfetete
CtKxrttrióS,.***..............
130
IE
R, UK
SE
2001 ComparatJve Pric^ tevel
in<)íeos ar«i pric& di»persi<m for
tfiö maín &iíb*gmup* of the
$ u r w y — ........ .................... 4
FR
feia 105
AT
100
110
DE, LU
BE, IT
CY
NL
90
2388
MT
•3 83
PT, EL
ES.SI
70
Œ
LV
H 64
PL
LT
cz
I 59
HU
□
1R
I 54
RO
57
? 62
SK
] 51
50
BG
0
! Excluding Liechstenstein
2 see m elhodological notes
50
100
150
200
Box 1 : What ara Prlce levet indices?
The incíicators analysed tn this articfe are Price level índices (PLfs), caicuiated a$. the ratio between Purchasing Power
Paritíes (PPPs)3 and exchange rates for each country, tn relatíon to Itie EU average.
These indices provide a companson of the countries' pnce levets with respect to the European Umon average. if the
price level index ts higherthan 100. the country concerned is relatively expensive compared to the EU average and vice
versa. Price levef tndices are not intended to rank countries sfrictly. In fact, they oniy provide an indication o f the
comparatíve order of magnítude o f the prtce ievel in one country in relation to others, particufarly when countries are
clustered afound a very harrow range o f outcomes. The level of uncertainty associated with the basic price data and the
methods uaed for compiiing PPPs, may affect in such a case the minor dífferences between the PLIs and result ín
differences in ranktng which atie statistícally or ecortomicaiiy not significant.
It is( therefore, preferable to use these índíces for divtding countries ínto groups o f a comparabfe ievel, as done tn thls
article. It should aiso be noted that the PLI in this article have been calculated usmg 2001 price data. however.
estimated expendtture data had to be applied, as expenditure data 2001 become only avatlable in autumn this year
The PH may therefore change siightíy when the prelimfnary PPP data 2001 are pubiished in Oecember 2002, based on
2001 expenditure data, rather than on estímates.
_____________________________________________
Food, Beverages and Tobacco: Price level indices for 2001 - a comparison between EU,
EFTA and EU Candidate Countries
Price level indices resulting from the 2001 survey on
Food, Beverages and Tobacco and presented in Chart 1,
highlighting the following country groups:
•
Group I (>130% of the EU average): Denmark,
Switzerland, lceland and Norway;
•
Group II (>110% and <130% of the EU average):
Sweden, Finland, United Kingdom and Ireland;
•
Group III (>90% and <110% of the EU average, i.e.
close to the EU average): the Netherlands, Cyprus,
Belgium, Italy, Germany, Luxembourg, Austria and
France;
•
Group IV (>70% and <90% of the EU average):
Spain, Slovenia, Portugal, Greece and Malta;
•
Group V (<70% of the EU average): Bulgaria,
Slovakia, Romania, Czech Republic, Turkey, Hungary,
Lithuania, Poland, Latvia and Estonia.
Chart 1 shows that half of the EU Member States are
concentrated around the EU average. However,
disparities in the price level index between the EU
countries are remarkable and lie between 78 (Spain) and
Box
2:
131 (Denmark) at total survey level. This means that a
comparable basket of food, beverages and tobacco in the
most expensive EU country, Denmark, costs nearly 70%
more than in the least expensive country, Spain. Moreover, the distribution generally tends to reflect a
geographical element with Southern EU countries (Spain,
Greece and Portugal) below the EU average and Northern
countries (Sweden, Finland, United Kingdom, Ireland and
Denmark) all above this average.
As regards the three EFTA countries, they appear to be
the most expensive in the survey group: lceland (154) and
Norway (172) in particular are significantly higher than
Denmark (131), while Switzerland with 136 is closer to the
Danish index.
Finally, all Candidate Countries have PLIs below the EU
average. Nevertheless two sub-groups can be distinguished: the first containing Slovenia (78), Malta (88) and
Cyprus (95) with PLI somewhat close to those of the least
expensive EU Member States. The second sub-group is
constituted by the remaining 10 Candidate Countries,
which are below all other participating countries, and show
price level indices from 50 (Bulgaria) to 68 (Estonia).
Jnternaöonal price and volume comparisons
Eurostat participatös in the "international Comparison Programmé!> (ICP), whtGh has been running for 30 years. In
Europe, Eurostat and the GECO co-operate in the framework o f the "European comparison programme” (ECP), in
whicft Eurostat annualfy estabiishes PPPs for thé 15 EU Member States, the 13 EU Candldate Countrfes and three
EFTA countries, Norway, lceiand and Switzerland, A rofíing 3-year survey cycie is used fo r consumer prices. About one
third of consumer goods and sérvices are surveyed every year. and for the remammg two thírds. suitable consumer
price tndtces are used for extrapolation in the mterventng years Capital goods prices, rents. and GDP weights are
coflected annually. as wefl as salartes m the govemment sector. which are used as proxy-PPPs for the respective part
of thts sector For the remaming OECD member countries, the OECD foliows the Eurostat survey cycle for consumer
prices. whereas a benchmark-extrapolation approach is used for the other components. with PPP calculations every
third year.__________________________________________________________________________________ __________
3see
m ethodological notes
m .
eurostat
42/2002 — Theme 2 — S tatistics in focus
2
Table 1: 2001 Comparative price level indices for the main sub-groups of the survey, EU15=100
BE
Övarall survey
Food
Bitód si rl rrmðl!)
Meat
FhSfi
Milk, cheese and eggs
Qis wic-at*
Fruit
llll
100
13*
DE
128
101
DK
111 i llt
97
124
liii l i
105
110
EL
!1 Í | f 1
löe117
83
»7
72
101
82
82
!
110
69
116
102
86
108
01
1n
108
66
85
llii
67
81
141
88
112
106
1 Oiídfií<ía.iat,iií;e
<*0 l i l i
iil
m
71
Non-alcoholic beverages
94
142
105
97
68
Cof'ee. t<M rH-i'cocoí
90 I I I !
111
m
73
Mineral waters, soft drinks,
fruit and vegetable juices
96
102
97
65
86
Alcohollc beveragts
1>Ö
ðð
89
Tobacco
86
62
104
V«MÉtafiws
Sugar, jam, honey,
chocolate & confectionery
89
101
V
162
iin i i SÖ
133
90
«4
111
101 ; | H
109
125
IE
99
SO l l l l f f i i
: 183 ! f l l ! 1 1
104
FR
ES
71
I I I
105
IT
l i
100
9»
a
110
104
NL
iiil
96
m
112
AT
PT
m!
Í
104
83
llll
|1 I
111
NO
112
113
103
13?
17?
as
98
148
fl|f
154
151
54
471
140
165
189
107 I I P l l l f Í f i f f
33
IS§t
101
104
112
141
m
110
1S6 1111
103
113
138
1?3
1111
114
m
m1 1 !
$0
101
130
89
75
liii
10ö
113
07
111
95
95
79
96
107
«9
122
90
96
89
3Ö
87 : 1Ö3
i i i 1 1
120
88
1Ö1 | | i
!!i
86
86
102
100
111
83
1 1 w «8 illa
95
82
68
81
93
106
1 1 !| |
| | | Í: 1 1 1 ! f l | §
HU
ðð
94 |
i iili
66
92
53
68
59
65
ss
49
83
43
159 f if f f 1111 | 1 §
76
m
lls l
85
77 ! ! § § 1 1 !
83
m
133
67
72
60
98
58
76
86
ft'i
m! §
7t
&1
a? 1 1 1 1 1 1111
«0
62
77
52
69
75
60
78
39
S2
76
S1 I I ! 1 1
80
54
97
76
84
m 111
128
50
/IB
108
59
1 1 1 1
107
111
155
164
113
66
119
63
86
66
l l l i 1111
||||
1 1 !!
106
75
113
60
1®
133
162
188
116
62
121
56
86
272
126
41
6&
97 l | p
221
92
27
45
38
120
119
||Í llll
203
139
55
46
125
1 «
85
48
73
198
51
71
SO
132
$4
54
61 : 113- § i l
123
n
58
m
lllf 1111
S1
58
1111
116
TR
51
63
128
! ii
72
59
67
88
iiíi l
86
ss I f l l
58
41
73
86
81
II!
34
53
Sl
89
li t
119
I I I 1|P 1 1 !
SK
33
72
101
RO
S7 I I I
44
58
PL
60
!§ ! llll
79
uz ! ! !
Sa
MT
45 I I I ! ! § §
iill
65
13T
LT
58
61
1111
LV
80
1 1
1 1
EE
129
127
63
130
CZ
170
109
||1
143
CY
162
124
102
BG
!!§
m
117
153
CH
iM
H H f l l l I § § I I I ! §111
107
92
155
IS
108
93
122
UK
73
98
120
SE
113
104
118
Fl
96
1-00 1 1 1 1 |
91
LU
47
70
45
liil
70
61
58
!!§ § 1 1
64
Í
10£ 1 1
68 1 1
72
120
77
77
61
101
II! i ii
68
131
76
69
89
m
119
54-
30
81
47
30
66
90
37
83
m m
84
76
llil %iii
55
76
77
1 1 iiii ð4
41
48
29
How to interpret this table?
The prices underlyíng thís table are average annual national prices for the respective product groups. In the rows, the table provides a direct comparison of the
price levels for the respective product group across all 31 participating countries. For example. the PLI for Fish is 1% above the EU average in Germany and
30% above the EU average in Denmark. Fish is, therefore, in Denmark about 29% more expensive than in Germany (130/101=1.287).
By column, the table refers to the PLIs of different product groups within one country and the interpretation is more complicated. All PLIs are expressed relative
to the EU average for the respective product groups. For example. for meat the Belgian price level is 3% below the EU average and for fruit 4% above the EU
average. In relation to the respective EU averages, therefore, meat is relatively cheaper in Belgium than fruit. However, the intra-country analysis of PLIs is
limited because of the use of different scaling factors per product group and the general non-additivity of the underlying aggregation method. Another difficulty
is that the intra-countury comparison may not correspond to the opinion of the consumers about price differentials in their country as their daily price
comparison may involve different regions within their own or the neighbouring countries (for people living close to the borders), rather than the EU average.
2001 Comparative Price ievei indices and price dispersion for the main sub-groups of the
_____________________________________ survey_____________________________________
Table 1 on page 3 shows for all participating
countries the comparative PLIs for the main subgroups of products making up the total survey.
It is particularly interesting to compare in table 1 the
price level difference by product groups for countries
having direct land borders with each other. This
comparison has its limitations as the underlying
prices are national average prices and those are not
necessarily the ones consumers pay on both sides of
the border.
However, the latter argument does apply less to
smaller countries, so let’s look at Luxembourg as an
example. Luxembourg has borders with Belgium,
France and Germany. While it is at about the same
price level as Belgium and Germany, Luxembourg is
about 8 % less expensive than France when it comes
to food, beverages and tobacco in total. Looking at
individual product groups, the picture is different.
Luxembourgers would, according to table 1,
financially gain in buying bread and cereals, meat,
fruitand vegetables in Belgium andfish, milk, cheese
and eggs and oils and fats in Germany. For nonalcoholic beverages Luxembourg (90) is at about the
same price level as France (91) and cheaper than
the two other countries. For alcoholic beverages,
Germany (82) is the least expensive country of the
four, the three other being at about the same level
(88-90). A remarkable price level difference again
exist for tobacco, Luxembourg (68) being the
cheapest of the four by some way. In France (104)
tobacco products are more than 50% more
expensive than in Luxembourg, in Germany (90) 32%
and in Belgium (86) 26%, respectively.
Table 2 on this page is based on table 1 and
provides a measure of price dispersion within the
Eurozone, the EU, the Candidate Countries group
and the group of all countries participating in the
survey. The measure used is, for each product group,
the difference between the maximum price level
index and the minimum price level index of the
respective group of countries, expressed as
percentage of the minimum PLI of this group of
countries. The bigger this number is the higher is
price dispersion in the respective country and product
group.
What attracts particular attention in table 2 is the fact
that the price level dispersion is biggest for alcoholic
beverages and tobacco, in all country groups. However, this is no real surprise, as these products are
subject to very different national regulations, excise
duties and other taxes. The high price dispersion
appears as, for example, Nordic countries show PLIs
foralcoholic beverages thatare significantly higher
S tatistic s in focus — Theme 2 — 42/2002
Table 2: Price dispersion for EUR12, EU15, CC13
and all 31 survey participants by product
groups
(Max-Min)/Min*100
EUR12 EU15 CC13 All 31
59
69
90
242
Food
36
55
79
200
Bread and cereals
52
58
143
350
Meat
70
80
92
337
Fish
38
45
74
153
Milk, cheese and eggs
45
45
88
149
Oils and fats
53
62
52
145
Fruit
95
95
174
253
122
127
173
355
Sugar, jam, honey,
chocolate & confectionery
57
78
112
181
Food products n.e.c.
94
101
100
166
Non-alcoholic beverages
77
109
90
159
Coffee, tea and cocoa
59
59
51
87
Mineral waters, soft drinks,
fruit and vegetable juices
89
150
140
244
Alcoholic beverages
201
201
244
555
Tobacco
150
227
197
709
Overall survey
Vegetables
than those of all other countries (see table 1). In
Finland and Norway alcoholic beverages are about 2
times and 2.7 times respectively more expensive
than the average of the EU, while they are sold in
Spain at a price level being only about two thirds of
the EU average.
For tobacco products consumers have to pay in UK
and Norway prices about 2 and 2.2 times respectively
above the level of the EU average. In Portugal and
Spain, on the other hand those products are
available at nearly 40% below the average EU price
level (see tablel).
Relatively high price dispersion in all country groups
can also be observed for vegetables, while price level
differences are lowest, at least for EUR12 and EU15,
for fish and milk, cheese and eggs.
Price dispersion is naturally biggest within the 31country group of the survey participants, involving at
the same time the high price EFTA and the mostly
low price Candidate Countries, relative to the EU.
I^K
/1
eurostat
Table 3:
BE
BE
DK 131
OE ll§
EL
84
ES
82
FR l l i
IE
113
IT
100
LU M i
NL !l§
AT 103
85
PT
114
Fl
SE 114
UK 106
EU-15 101
IS
150
NO 156
CH 149
55
BG
CY
95
CZ
55
EE
70
HU
60
LV
67
LT
60
MT
84/
PL
60
RO
SK /5 3
86
Sl
100
2001 results for food and non-alcoholic beverages
Cross table of Comparative Price level indices, EU15=100
DK
DE
EL
100 m m
100
FR
77
98 /120 123
115 146, 178
120 15/ 186
114 141) 177
42 l i 3 §§!
73 / 93 113
42y l i i 65
68 83
46 59
71
66 80
46 58 71
64 82 100
46 lil 72
42 54 66
41
52 63
66 84 102
56 43 55 I I I
/52
!
183
190
181
67
116
66
85
73
82
73
102
73
67
65
105
69
IE
iil
88
119 115
IflÉ 91
77 74
73
97
103
111! 88
iHl 97
88 85
94 91
77 75
104 101
104 101
97 I I I
100 w m
100
Is
'
ES
77 ÍÉH 119 122
155 159
122 125
iii
65 82 ?00' 103
63 80 98
84 §|f! 130 111
87 '110 134 138
77 97 119 122
84 111 130 133
74 ! ® 115 118
79 ■
122 125
65 83 101 i l i
87 111 135 139
87 111( 135 )139
82 104 126 130
92
100
IT
LU
NL
m
AT
PT
Fl
100
89 101
100
92
100
104
100
98
100
119
100
89
137 133 150 137 155 146 177 132
143 138 156 143 162 152 184 ll§
132 1!É 136 154 !| | 176 131
65 48
50 49 55 50 57 53
87 84 95 87 98 92 112 83
50 48 55 50 56 1 1 1 64 48
83 61
64 62 70 64 72 68
55 53 60 55 62 i i i 71
53
80
61
59
60 67 62 70 65
70 52
54
58
53 60 55 62
99 74
77
74 84 77 87 82
71
55 53 60 55 62
59
53
65 49
50 49 55 51
57 54
48 47 53 49 55 111 63 47
78 76 IIÍ 79 89 1 ® 101
75
67 50
51
50 56 52 58 55
m
SE
UK EU-15 IS
NO CH BG
99
67
67 182
64
129
87
83
88 238
102
68
66 111 187
83
56
54
57 i i i
81
55
55 150
53
109
73
70 11§ 200
112
75
76 206
72
99
67
64 111 182
108
70
73
73 199
96
65
62
65 176
102
69
66 | H 188
84
57
57 154
54
113
76 l i l i 76 208
113
76 iifi 77 208
105
71
68
71 194
89
95
67
65
68 184
149
132 141
96 101 273
1111 147 155 104
105 285
131 140
148
99
95
271
48
52
37
54
35
37
94
83 89
63
61
64 173
48 51
54
36
35
37
99
61
69
66
47
45
47 128
53 56
60
40
38
40 110
59 63
67
45
43
45 123
52 56
59
40
38 40 109
74 79
83
56
54
56 153
53 57
60
40
39 40 110
49
52
55
37
35
37 1111
47
53
50
35
34
36
97"
75 81
85
57
58 157
55
49
53
56
38
36
38
100 Í Ii
97 118 88 88 94
131 119 135 127 154 115 114 123
103 111 ioe 100 121
90 90 96
84 77 87 82
99 74 74 79
82 75 85 80 111 72 72 77
111 ■ 1 113 107 129 96 96 103
113 103 117 110 133 99 99 ÍSÍ:
91 103 11! 118 88 88 94
109
113 106 129 96 96 103
97 88
94 114 85 85 91
121
94
106
90 90 97
im
74 74 80
85 77 88 82
114 104 118 111 134
III! 107
114 104 118 111 134 111
107
106 97 110 103 126 93 93
100
100
100
100
100
100
100
wm
LV
LT
143 166 148
186 217 194
146
171 152
if!
154 120 140 125
150 117 137 122
201 157 182 163
207 161 188 168
183 143 166 148
200 156 182 162
177 138 161 143
;|Hf 147 111 153
155 ' 121 141 126
209 163 189 169
209 163 190 169
195 152 177 158
167
218
172
141
137
184
189
167
183
162
172
142
191
191
178
119 166
155 216
122 i i i
100 140
98 136
131 182
135 188
119 166
130 181
115 160
123 171
101 141
136 189
136 189
127 176
181
236
185
152
148
198
204
180
198
175
186
153
206
206
192
120
182
190
117
179
249 271
259 282
247 269
91 |t§
158 172
99
1 |1
116 127
100 i i i
112 122
108
139 152
109
92
i l i 96
143 155
94 102
282
295
281
103
179
174
182
173
64
111
64
81
266
277
264
CY
CZ
105
137
108
89
86
115
119
105
115
102
108
89
120
120
112
183
239
106
EE
HU
185
144
168
150
169
158 275
164 286
157 273
58 101
174
57
74 128
63 110
71 123
63 109
88 154
63 i i i
58 101
56 1 1 !
90 157
59 103
214
223
213
78
136
78
249
260
248
91
158
91
117
222
232
221
81
141
81
illi
89
251
262
249
92
159
91
117
101
100
100
100
86
100
l i t 112
85
99
120 140
86 100
79 I I I
76 1 ®
123 !§ 1
81
94
MT
178
186
177
65
113
65
83
72
illi 80
71
ÍPÍ
125 141
89 11! 72
93
82
66
89
63
79
128 144 102
94
67
84
100
100
100
PL
167
wm
100
RO
100
SK
Sl
TR
188 116 177
246 152 231
193 119 182
159 98 ÍHi
155 96 146
207 128 194
213 132 201
188 flli 177
206 127 194
182 112 171
il l 111; 183
160
99 150
215 133 202
215 133 202
201 124 189
!§§
169
97
132
124
113 70 107
127
78 120
113
70 106
158 98 149
§11! 70 107
104 64
98
94
62
162
152
106 66
m
100
100
100
H o w to re a d th e ta b le ?
The table should be read vertically. Each column indicates how many euro are needed in each of the countries listed in the rows to buy the same representative basket of Food
and non-alcoholic beverages, which costs 100 euro in the country at the top of the column. For example, to buy the same basket of Food and non-alcoholic beverages products,
costing 100 euro in Greece, will cost 135 euro in Sweden. In other words, Sweden is about 35% more expensive than Greece as regards Food and non-alcoholic beverages. The
PLIs of countries having a direct land border are marked in grey. Of course, cross-border trade can also happen in cases of direct connections via bridges or regular ferry boat
traffic.
BE
DK
DE
EL
ES
FR
IE
IT
LU
NL
AT
PT
Fl
SE
UK
EU-15
IS
NO
CH
BG
CY
CZ
EE
HU
LV
LT
MT
PL
RO
SK
Sl
TR
Box 3: How are consumer price surveys organised?
For the purposes of the cofleciion o f conswner prices. the 31 courrtries currentiy participatíng jn the group co~
ordinated by Eurostat, are divíded in three sub-groups that are organised as foitows:
-
íhe “Northern" groyp ís composed of Flnland, Denmark, Sweden, iceland, Norway, UK, Ireland, Estonia, Latvia
and Lithuanía;
-
öie “Centrai" group is composed of Austria, Germany, Swítzerfand, the Netheriands, Beígtum, Luxembourg, the
Czech Repubiie, Hungary, Poland, SJovakía and Sloventa;
the Southern" group is composed of Italy, France. Spain, Portugal. Greece. Cyprus. Bulgaria. Malta. Romanta
and Turkey.
Fíníand, Austria and ttaty act as group feaders. The fdea behind this approach is to combine countríes in a group,
wfticft have símiíar market structures and consumption pattem due to their similar geographical location.
Consequentiy, each group o f oountries has group-specifíc product fists. Another reason for the group structure was
to integrate the PPP price surveys for Member States and candidate countries. Specffic meetings in a(i three
groups and one so-called "overiap” meeting are organised in order to ensure:
-
a harmonised approach to the survey concerned in aH participatíng countries,
- the nght balance between comparability of products selected for the survey and their representativity of the
expendíture pattem ín each particípating country,
~ and sufficient ovöriap between the three group product íists for the overail European comparison. A particutarfy
dlfflcult probiem in this process ís a sufftcíent overlap between EU Member States and Candidate Courttnes, as
the consumptíon pattem ín many Candidate Countries are stitl substantiaiiy dlfferent.
The three group ieaders co-ordinate the estabiishment of the group product lists, including pre-survey worK and
vatídate the prícescoJlected in their respective group. Eurostat is responsíbie for the overall European co-ordination
and PPP caiculation.
For practical and cost reasons, the consumer príce surveys are organised in a ro in g cycíe over three years, and
tíiey are carried out in the countries' capítat cities in a spedfic survey month. Subsequðntiy, the príces are adjusted
to annual average príces, using monthly consumer price indices of the survey year and to national average prices.
using spatia) adjustmentfactors. Betweön survey years, bétichmark results are extrapolated using anrtuai average
CPI. The prices observed are the markel prices consumers actuaily pay, inciudtng all taxes and duties. ________
Table 3 on page 5 provides an interesting cross
comparison of Price level indices for all ECP
participants for Food and non-alcoholic beverages
combined. Again, it is interesting to look at countries
that have land borders with each other.
Taking Germany as an example, as this country is
the one with most land borders to other countries
participating in the comparison, considerable average
price level differences between neighbours in Europe
become evident. The comparable and representative
basket of food and non-alcoholic beverages, which
costs 100 euro in Germany, would cost about the
same in Austria and slightly less in Belgium (97) and
the Netherlands (94). In France and Luxembourg,
this basket would cost 7 euro more and in Denmark
even 27 euro more than in Germany. Shopping for
food and non-alcoholic beverages in Switzerland is
very expensive for Germans, as the basket would
cost 45 euro more than at home. At the Eastern
borderlines, on the other hand, the same basket
would be available for 53 euro in Czech Republic and
for 59 euro in Poland.
6
S tatistic s in focus — Theme 2 — 42/2002
Big price level differences when it comes to food and
non-alcoholic beverages, however, also exist within
the Candidate Countries group. Taking Hungary as
an example, the basket that costs 100 euro in
Hungary would be available for 88 euro in Slovakia
and for 92 euro in Romania. In Slovenia, however, it
would be expensive for Hungarians, as the basket
would cost 43 euro more than in Hungary.
Slovenia generally is an interesting case within the
Candidate Countries group. The price level for food
and non-alcoholic beverages in this country is
considerably higher than in all other Candidate
Countries with the exception of Malta and Cyprus.
With regard to Malta, Slovenia is about at the same
price level, while the same basket items would cost
11 euro more in Cyprus than in Slovenia.
Slovenia, Malta and Cyprus, are also the only
Candidate Countries that have higher price levels for
food and non-alcoholic beverages than some of the
Member States. In the case of the Cypriot - Greek
comparison, the difference is even considerable,
Cyprus being 13% more expensive than Greece.
[13
eurostat
> E S S E N T IA L I N F O R M A T I O N - M E T H O D O L O G IC A L NOTES
PPPs, PPS and the Euro
The differences in values of GDP expenditure between countries, even when revalued in a common currency using
exchanae rates. correspond not only to a “volume of goods and services” component but also to a “level of prices”
component, which can sometimes assume sizeable proportions. Exchange rates are determined by many factors,
which reflect demand and supply on the currency markets, such as international trade and interest rate
differentials. In other words, exchange rates usually reflect other elements than price differences alone. Therefore,
the use of exchange rates as conversion factors in cross-country comparisons is not advisable.
To obtain a pure comparison of volumes, it is essential to use special conversion rates (spatial deflators) which
remove the effect of price level differences between countries. Purchasina Power Parities (PPPs) are such
currency conversion rates that convert economic indicators expressed in national currencies to an artificial common
currency, called Purchasing Power Standard (PPS), that equalises the purchasing power of different national
currencies.
In their simplest form, PPPs are a set of price relatives, which show the ratio of the prices in national currency of
the same good or service in different countries (e.g. a loaf of bread costs 1.87 euro in France, 1.68 euro in
Germany, 95 pence in the UK, etc). For the price collections, a basket of comparable goods and services is used
which are selected to represent the whole range of goods and services, and to be representative of consumption
patterns in the various countries. The simple price relatives at product level are subsequently aggregated (weighted
together) to PPPs for groups of products, for total consumption and finally for GDP.
To fix a numeraire for the numerical procedure of the PPP calculation, usually one country is used as a base
country and set to equal 1. For the EU the selection of a single country (currency) as a base seemed inappropriate.
Therefore, PPS is the artificial common reference currency unit used in the European Union to express the volume
of economic aggregates for the purpose of spatial comparisons in real terms. Volume aggregates in PPS are
obtained by dividing their original value in national currency units by the respective PPPs. One PPS, therefore,
buys the same given average volume of goods and services in all countries, whereas different amounts of national
currency units are needed to buy this volume of goods and services, depending on the national price level.
With the launch of the euro in the euro-zone Member States, for the first time prices can be compared directly
between these countries. However, the euro has different purchasing power in the individual euro-zone countries,
depending on the national price levels. Therefore, for the establishment of pure volume aggregates in PPS it is still
necessary to calculate PPPs. With other words, for the non-euro-zone countries PPPs are currency converters and
eliminate the effects of different price levels, while for the euro-zone countries they fulfil only the latter price deflator
function.
Publication calendar 2002
During the calendar year 2002 the following further PPP related publications have been published or are planned:
July 2002:
December 2002:
December 2002:
eurostat
Purchasing Power parities and related economic indicators for EU,
Countries, preliminary results for 2000
Comparative price levels for “Services”, for the year 2001
Final PPP results 2000 and preliminary results 2001
EFTA and Candidate
42/2002 — Theme 2 — S ta tis tic s in focus
Further information:
>
Databases
NewCronos: Théme 2, Domain: price/ppp
To obtain information or to order publications, databases and special sets of data, please contact the Data Shop network:
B E L G IQ U E /B E L G IÉ
Eurostat Data Shop
Bruxelles/Brussel
Planistat Belgique
Rue du Commerce 124
Handelsstraat 124
B-1000 BRUXELLES/ BRUSSEL
Tel (32-2) 234 67 50
Fax (32-2) 234 67 51
E-mail datashop@planistat be
URL http//www datashop org/
DANMARK
Intsmet http//w wwdsldk/bibliotek
Eurostat Data Shop Luxembourg
46A, avenue J.F. Kennedy
B P 1452
L-1014 LUXEMBOURG
Tel. (352) 43 35-2251
Fax (352) 43 35-22221
E-mail: [email protected]
URL: http://www.datashop.org/
STATIST1CS RNLAND
Eurostat Data Shop Helsinki
Tilastokiijasto
P12B
FIN-00022 Tilastokeskus
Työpajakatu 13 B, 2 Kerros, Helsinki
P (358-9) 17 34 22 21
F (358-9) 17 34 22 79
Sahköposti [email protected]
URL. http /fwm/ tilastokeskus fV Mk/datashop/
FR A N C E
INSEE Info Service
Eurostat Data Shop
195. aie de Bercy
Tour Gamma A
F-75582 PARIS CEDEX 12
Tél. (33) 1 53 17 88 44
Fax (33) 1 53 17 88 22
E-mail: [email protected]
PORTUG AL
NO R G E
Statistics Norway
Library and Information Centre
Eurostat Data Shop
Kongens gate 6
Boks 8131 Dep,
STATISTICS NETHERLANDS
Eurostat Data Shop-Voorburg
Postbus 4000
2 270 JM VO O R BU R G
Nederland
Tel. (31-70) 337 49 00
Fax (31-70) 337 59 84
E-mail: [email protected]
S V E R IG E
S U O M I/F IN L A N D
INE Eurostat Data Shop
Paseode la Castellana, 183
DespachoOHB
Entrada por Estébanez Calderón
E-28046 MADRID
Tel. (34) 91 583 91 67/91 583 95 00
Fax (34)91 583 03 57
E-mail: [email protected]
URL: http://www.datashop.org/
NEDERLAND
LUXEM BO URG
I T A L I A - M ilan o
ISTAT
Ufficio Regionaleperla Lombardia
Eurostat Data Shop
Via Fieno 3
1-20123 MILANO
Tel. (39)02 80 61 32 460
Fax (39)02 80 61 32 304
E-mail: [email protected]
ESPANA
DEUTSCHLAND
STATISTISCHES BUNDESAMT
Eurostat Data Shop Beriin
Otto-Braun-Straíle 70-72
(Eingang: Karl-Marx-Allee)
D-10178 BERLIN
Tel. (49) 1888 644 94 27/28
Fax (49)1888-644 94 30
E-Mail: [email protected]
URL:ht1p7/www.eu-datashop.de/
DANMARKS STATISTIK
Bibliotek og Information
Eurostat Data Shop
Sejragade 11
DK-2100 K0BENHAVN 0
TK. (45) 39 17 30 30
Fax (45) 39 17 30 03
E-mail: bib(®dst.dk
N-0033 o a o
Tel. (47) 21 094642/43
Eurostat Data Shop Lisboa
INE/Servi?o de Difusáo
Av. António José de Almeida, 2
P-1000-043 L/S30A
Tel. (351) 21 842 61 00
Fax (351) 21 842 63 64
E-mail: [email protected]
Fax (4 7 )2 10 94 50 4
IT A L IA - R o m a
ISTAT
Centro di Informazione Statistica
Sede dí Roma, Eurostat Data Shop
Via Cesare Balbo, 11a
1-00184 ROMA
Tel. (39) 06 46 73 31 02/06
Fax (39)06 46 73 31 01/07
E-mail: [email protected]
SCH W E IZ /S U IS S E/S V IZ Z E RA
Statistisches Amt des Kantons
Zurich, Eurostat Data Shop
Bleicherv/eg 5
CH-8090 Zurich
Tel. (41) 1 2251212
Fax (41) 1 225 12 99
E-mail: [email protected]
Internet: ht1p://www.statistik2h.ch
E-mail: Datashop@ssb ro
U N IT E D S T A T E S O F A M E R IC A
U N IT E D K IN G D O M
Eurostat Data Shop
STATISTICS SWEDEN
Information service
Office for National Statistics
Eurostat Data Shop
Room 1.015
Karlavágen 100 • Box 24 300
Cardiff Road
NewportSouth Wales NP108XG
S-104 51 STOCKHOLM
United Kingdom
Tfn (46-8)50 6948 01
Tel. (44-1633) 81 33 69
Fax (46-8)50 6948 99
Fax (44-1633) 81 33 33
E-post: [email protected]
E-mail: [email protected]
lntemet:http://www.scb.se/info/datasho
p/eudatashop.asp
HAVER ANALYTICS
Eurostat Data Shop
60 Eas142nd Street
Suite 3310
NEWYORK.NV 10165
USA
Tel. (1-212) 986 93 00
Fax (1-212) 986 69 81
E-mail: [email protected]
Media Support Eurostat (for professional joumalists only);
Bech Building Office A4/017 • L-2920 Luxembourg • Tel. (352)4301 33408 *Fax (352)4301 35349 • e-mail: [email protected]
For in fo rm atio n on m e th o d o lo g y
Silke STAPEL, Eurostat/B3, L-2920 Luxembourg, Tel. (352)4301 32263, Fax (352) 4301 33989, [email protected]
Calculations: Serguei Sergueev and Sebastian Reinecke
Editorial support: Anne Foltete/lsabella Ben Charrada
ORIGINAL: English____________________________________________________________________________________________
Please visit our web site at www.europa.eu.int/comm/eurostat/ for further information!________________________________________________
A list of worldwide sales outlets is available at the Office forOfficial Publications of the European Communities.
2 rue Merder - L-2985 Luxembourg
Tel.. (352) 2929 42455 Fax (352) 2929 42758
URL: http://publications.eu.int
e-mail: info'[email protected]
BELGIQUE/BELGIÉ - DANMARK - DEUTSCHLAND - GREECE/ELLADA - ESPA^A - FRANCE - IRELAND - ITALIA - LUXEMBOURG - NEDERLAND - OSTERREICH
PORTUGAL - SUOMI/FINLAND - SVERIGE - UNITED KINGDOM - ISUND - NORGE - SCHWEIZ/SUISSE/SVIZZERA - BALGARIJA - CESKÁ REPUBLIKA - CYPRUS
EESTI - HRVATSKA - MAGYARORSZÁG - MALTA - POLSKA - ROMÁNIA - RUSSIA - SLOVAKIA - SLOVENIA - TURKIYE - AUSTRALIA - CANADA - EGYPT - INDIA
ISRAÉL - JAPAN - MALAYSIA - PHILIPPINES - SOUTH KOREA - THAILAND - UNITED STATES OF AMERICA
Order form
•K
I would like to subscribe to Statistics in focus (from 1.1.2002 to 31.12.2002):
(for the Data Shop and sales office addresses see above)
□
Formula 1: All 9 themes (approximately 180 issues)
□
Paper: EUR 360
Language required: □ DE
□
Please send me a free copy of ‘Eurostat mini-guide‘ (catalogue
containing a selection of Eurostat products and services)
Language required: □ DE □ EN
□ FR
I would like a free subscription to ‘Statistical References', the information
letter on Eurostat products and services
Language required: □ DE □ EN
□ FR
□
Ms
□ Mr
□ Mrs
(Please use block capitals)
□ EN
□ FR
Formula 2: One or more of the following nine themes:
□ Theme 1 ‘General statistics’
□ Theme 6 ‘External trade’
Theme 7 ‘Transport’
Theme 9 'Science and technology’
□ Paper: EUR 42
Theme 2 ‘Economy and finance’
Theme 3 ‘Population and social conditions’
Theme 4 ‘Industry, trade and services
□ Theme 5 ‘Agriculture and fisheries’
Theme 8 ‘Environment and energy
□ Paper: EUR 84
Language required: □ DE □ EN □ FR
□
□
□
□
□
□
Statistics in focus can be downloaded (pdf file) free of charge from the Eurostat
web site. You only need to register. For other solutions, œntact your Data
Shop.
Surname:_____________
Forename:
Company: ____________
Department:
Function:_____________
Address: _____________
Postcode:____________
Town:
Country:______________
T el.:_________________
Fax:
E-mail:_______________
Payment on receipt of invoice, preferably by:
□
Bank transfer
□
Visa □
Eurocard
Card No: _________________________ Expires on:.
/
Please confirm your intra-Community VAT number:
If no number is entered, VAT will be automatically applied. Subsequent
reimbursement will not be possible.
Alþingi
Erindi nr. Þ
$ l2komudagur y. H. 2 o o 2.
r
Hagstofa Islands
3. desember 2002
Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis
Alþingi
150 Reykjavík
Umsðgn um tillögu til þingsályktunar (Þskj. 7, 7. mál) um samanburð
á
matvælaverði
hérlendis,
og
á
Norðurlðndum
og
í
Evrópusambandinu
í þingsályktunartillögu á þingskjali 7 er lagt til að reglulega verði gerður
samanburður á matvælaverði hér á landi, á Norðurlöndum og í ríkjum
ESB. Það mál tengist verkefnum Hagstofu íslands á sviði verðlagsmála og
alþjóðlegs verðsamanburðar. Hagstofan telur því rétt að leggja til umsögn
um tillöguna, þótt ekki hafí verið leitað eftir henni.
Hagstofa ESB stjómar alþjóðlegu verkefni sem er verðsamanburður
milli ríkja, útreikningur á jafnvirðisgildum (PPP). Á hverju ári eru gerðar
verðkannanir og miðað er við að á þriggja ára tímabili nái þær til allra
þátta þjóðarframleiðslunnar. Verðlag á matvælakörfunni er þannig
athugað þriðja hvert ár og þess á milli eru niðurstöður framreiknaðar með
gengis- og verðbreytingum. Hagstofa ESB birtir ekki meðalverð á
einstökum vörum úr könnunum og eru niðurstöðumar eingöngu birtar sem
vísitölur íyrir heildarflokka matvæla.
í tillögunni er gert ráð fyrir samanburði á verði í hverjum
ársljórðungi og er það mun örar en nú er gert. Gagna í slíkan samanburð
þyrfti því að afla með sérstökum könnunum. í því sambandi má nefna að
gerð staðlaðra vörulista, eins og lagt er til í tillögunni, er ýmsum
annmörkum háð og gæta þarf þess að vömmar sem bomar em saman, séu
einkennandi fyrir neyslu í viðkomandi ríkjum. Meðalverð á matvörum í
Evrópusambandslöndunum er ekki tiltækt og slíkur verðsamanburður þarf
að uppfylla mjög ströng skilyrði til að teljast marktækur. Jafnframt þurfa
að liggja fyrir ýtarlegar upplýsingar um neyslusamsetningu í hverju landi
og taka þarf tillit til veltu verslana í löndunum til að hægt sé að útbúa slík
meðalverð.
Ljóst er að þar sem slíkur staðlaður matvörupakki liggur ekki fyrir
þyrfti Hagstofan að afla þessara upplýsinga með eigin könnunum erlendis
sem yrði gríðarlega umfangsmikið, flókið og kostnaðarsamt verkefni.
A hinn bóginn em vísitöluupplýsingar, sem sýna breytingar á
hlutfallslegu verðlagi, birtar árlega. Hagstofan telur að á grunni þessara
upplýsinga mætti reikna vísitölur og birta ársíjórðungslega fyrir einstaka
Póstf: Skuggasundi 3, 150 Rvík. S. 560 9800. Kt. 590169-0809. Bréfas. 562 8865.
—
2
—
matvöruflokka. Þar yrði um að ræða hliðstæðan framreikning og Hagstofa
ESB gerir á ári hverju og styðst við upplýsingar um undirvísitölur
samræmdrar vísitölu neysluverðs. Auk þess yrði tekið tillit til
gengisþróunar í hverju ríki á tímabilinu. Niðurstöðumar mætti birta í
sömu sundurliðun og gert var í matvörukönnun Hagstofu ESB.
Slíkur verðsamanburður mundi varpa ljósi á verðþróun á matvörum
í einstökum ríkjum án þess að ráðast þyríti í sérstakar verðkannanir. Unnt
væri að skipta um gmnn slíkra kannana á ári hverju eftir því sem
heildamiðurstöður frá Hagstofu ESB lægju íyrir. Hér er um að ræða
verkefni sem Hagstofa íslands gæti innt a f hendi reglulega án mikils
kostnaðarauka. Til þess að þetta væri unnt þyrfti hinsvegar að breyta
tillögunni til samræmis við þetta.
F. h. r.
Alþingi
Erindi nr. Þ 128/
komudagur 2./2. 20Ö2
C O NSUM ERS
ASSOCIATE
ASSOCIATION
MEMBER
OF
I C,
OF
BEUC
ICELAND
a n d ICRT
II V I V / A . V /
>1
N E YTE N DA SA MTÖ KIN
S IÐ U M Ú LA
108
REYKJAVÍK,
SÍMI
AllsheqamefndAlþingis
Alþingi
150 Reykjavík
545
t e l e f a x
PÓSTHÓLF
Umsögn um þingsályktunartillögu um samanburð á matvælaverði hérlendis, á
Norðurlöndum og í Evrópusambandinu, 7. mál.
Neytendasamtökin lýsa yfir stuðningi við tilgang þessarar þingsályktunartillögu.
Vegna einangrunar frá öðrum mörkuðum, smæðar og fákeppni á íslenskum markaði,
eru samanburðarkannanir við verðlag í öðrum löndum mjög nauðsynlegar.
Neytendasamtökin leggja áherslu á að slíkar kannanir gefi raunverulega mynd af
markaðnum og veiti neytendum fullnægjandi upplýsingar um einstakar vörur og vöruflokka. Neytendasamtökin hafa á umliðnum árum gert fjölmargar slíkar kannanir. I
þessum könnunum hafa Neytendasamtökin lagt áherslu á að veita neytendum allar
upplýsingar um leið og markaðnum hér er veitt sem mest aðhald. Það var einmitt í
kjölfar slíkrar könnunar að gripið var til eingreiðslna til grænmetisframleiðenda til að
jafna verð á grænmeti hér á landi við það sem tíðkast í nágrannalöndum okkar. Neytendasamtökin lýsa sig reiðubúin til að sinna slíkri starfsemi áfram, en þá þarf að
tryggja samtökunum nauðsynlega íjármuni.
Hagstofa Islands gegnir mikilvægu hlutverki, meðal annars í að mæla breytingar á
verðlagi hér á landi og hefur nú einnig i vaxandi mæli einnig gefið upp samhliða
slíkar upplýsingar frá nágrannalöndum okkar. Hagstofan birtir kannanir sínar án nafns
söluaðila og vörumerkis, enda hentar slíkt mjög vel við það starf sem Hagstofan
sinnir. Neytendasamtökin fagna slíku upplýsingastarfi. Það er hins vegar nauðsynlegt
að samanburðarkannanir séu þannig að þær tryggi nauðsynlegt upplýsingaflæði til
neytenda og sem mest aðhald að markaðnum. Ef Hagstofan á að sinna þessu verkefni
verður að tryggja að allar upplýsingar komi fram. Það er hins vegar áleitin spuming
hvort það myndi henta þeirri starfsemi sem Hagstofan sinnir í dag. Neytendasamtökin
hafa þannig efasemdir um að Hagstofa íslands sé rétti aðilinn til að standa fyrir slíkum
könnunum.
annes Gunnarsson formaður
1212,
8160,
REYKJAVÍK.
Reykjavík 2. desember 2002
x
1200,
545
ns@ns. i s
1 28
Virðingarfyllst
f.h. Neytendasamt
13,
Alþingi
Erindi nr.Þ
H
komudagur 3 - 12 - 2 0 0 2
SAMBAND
GARÐYRKJUBÆNDA
Reykjum í Ölíusi, 30. nóvember 2002.
Alþingi, allsherjamefiid,
150- Reykjavík.
Umsögn Sambands garðyrkjubœnda um tillögu til þingsályktunar
um
samandburð á matvœlaverði hérlendis og á Norðurlöndum og í
Evrópusambandinu”, 7. mál, þskj. 7, 128. löggjafarþing 2002-2003., sbr. bréf
allsherjarnefndar til sambandsins 21. október s.L
Á íundi sínum 28. þ.m. fjallaði stjóm Sambands garðyrkjubænda um ofangreinda
þingsályktunartillögu.
“Sambandið telur það vera sameiginlega hagsmuni almennings og framleiðenda
grænmetis og annarrar matvöru að fyrir liggi á hverjum tíma sem réttastur
samanburður á verði matvöru hérlendis og í nágrannalöndunum.
Sambandið telur umrœdda þingsályktunartillögu jákvœtt framlag í þessu efni og
býður fram aðstoð sína við öflun upplýsinga verði tillagan samþykkt”.
í þessu sambandi er vakin athygli á að í “Aðlögunarsamningi um starfsskilyrði
framleiðenda garðyrkjuafurða milli ríkisstjómar íslands og Bændasamtaka
Íslands/Sambands garðyrkjubænda”, sem gerður var 12. mars s.l. er kveðið á um að
koma eigi upp samstarfi aðila vinnumarkaðarins, bænda og stjómvalda til að fylgjast
ítarlega með verðmyndun garðyrkjuafurða og ávaxta og að fylgjast skuli með verðlagi
á innfluttu grænmeti og ávöxtum og það borið saman við verð í öðrum löndum. Gert
er ráð fyrir í samningnum að Bændasamtökin og Samband garðyrkjubænda afli gagna
í þessum tilgangi.
Vinsamlegast athugið, að formaður Sambands garðyrkjubænda er Helgi
Jóhannesson, Garði, 845-Flúðum.
Óskað er eftir að skrám Alþingis verði breytt í samræmi við þetta.
Garðyrkjumiðstöðin • Reykjum • Ölfusi • Box 170 • 810 Hveragerði
Simar 480 431 1/891 9581/895 8405 • Fax 480 4323 • www.gardyrkja.is
C jarðyrkjum iðstöðin e r sam starfsvettvang ur Sarnbands garðyrkjubæ nda, Bæ ndasam taka ísland s o g G arðyrkjuskó ia ríkisins
A,,þingí.
/,*>
Erindi nr. Þ / J g / 'S Z
komudagur
//2003
Wk
SAMTÖK ATVINNULIFSINS
Alþingi
Efnahags- og viðskiptanefnd
Við Austurvöll
150 Reykjavík
SA/
Rvk. 20. 11. 2002
Efni: Umsögrj um tillögu til þingsályktunar um samanburð á matvælaverði hérlendis og á
Norðurlöndum og í Evrópusambandinu, þingskjal 7. - 7. mál - 128. löggjafarþing 20022003.
í þingsályktunartillögunni er lagt til að gerður verði reglulegur, ársfjórðunglegur samanburður á
verði matvæla á íslandi og á Norðurlöndum og í Evrópusambandinu. Tillaga þessi vekur
nokkra furðu. Verð matvæla eftir vörutegundum er ekki birt opinberlega af hagstofum
einstakra Evrópulanda og þar af leiðandi ekki af hagstofu ESB (Eurostat). Þær upplýsingar
sem birtar eru um matvælaverð af Eurostat eru á formi jafnvirðisgilda (PPP) og hlutfallslegs
verðlags milli Ianda og birtast þær árlega. Upplýsingar Eurostat um matvælaverð eru byggðar á
könnunum sem gerðar eru þriðja hvert ár og eru árin þar á milli framreiknuð á grundvelli verðog gengisþróunar. Niðurstöðumar eru eingöngu birtar sem meðaltöl fyrir vöruflokka, ekki
einstakar vörur.
Ef Hagstofa íslands ætti að geta framkvæmt efni tillögunnar þá þyrfti hún sjálf að afla gagna
ársfjórðungslega um vöruverð erlendis sem ekki getur verið tilgangur flutningsmanna. Þá eru
ýmis aðferðafræðileg vandamál fólgin í umræddum samanburði sem gera hann vandasaman.
Þessi vandamál eru m.a. mismunandi neyslusamsetning og vöruframboð eftir löndum.
Vöruliðir sem njóta hylli neytenda í einu landi fyrirfinnast e.t.v. ekki í öðrum, o.s.frv. Ljóst er
því að ekki er unnt að framkvæma slíkan samanburð nema með æmum tilkostnaði og fyrirhöfn.
Samtök atvinnulífsins telja því að ekki séu forsendur til að ráðast í það umfangsmikla verkefni
sem umrædd tillaga felur í sér og leggjast því gegn samþykkt hennar. Jafnframt vilja Samtökin
minna á umsögn þeirra um aðra tengda tillögu til þingsályktunar, nr. 3 á löggjafarþingi 20022003, en þar er sjónarmiðum Samtaka atvinnulífsins nánar lýst.
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
A b se tu r:
S ím i:
B r é f s í m i;
N e tfa n g :
V e ffa n g :
Borgartúni 35
591 0 0 0 0
591 0 0 5 0
sa@ sa.Ís
w w w .sa .is
1 0 5 R e ykjavík
S a m t ö k f e r ð a þ jó n u s t u n n a r
Erindi nr. Þ
kornudagur //.//. 2Ó02
B orgartún 35
105 Reykjavík
Sími: 5 11 800 0
Símbréf: 5 1 I 800 8
www.saf.is
Netfang: info@ saf.is
Nefndasvið Alþingis,
Austurstræti 8-10,
150 Reykjavík
Reykjavík 7. nóvember 2002
Efni: Tillaga til þingsályktunar um samanburð á matvælaverði hérlendis og á
Norðurlöndum og í Evrópusambandinu. þskj. 7 - 7 . mál.
Samtök ferðaþjónustunnar hafa fengið ofangreinda tillögu til umíjöllunar og vilja nota
tækifærið og leggja áherslu á að matvælaverð er einn mikilvægasti þátturinn í rekstri
veitingastaða og þar með ferðaþjónustunnar allrar.
Samtökin taka því heilshugar undir tillögu þessa.
Virðingarfyllst
^
rna Hauksdóttir
framkvæmdastj óri
Alþingí
Erindi nr. Þ ‘28,
komudagur QQ.U.
,<?,
Alþingi
Nefndasvið
Austurstræti 8-10
150 Reykjavík
Reykjavík, 20.11.2002
Tilv. 02.109, 20.103
GÁS/gás
Samtök verslunarinnar visa til tveggja bréfa hæstvirtrar allsherjamefndar Alþingis,
dags. 21. október 2002, þar sem óskað er umsagnar um tillögur til þingsályktunar um
samanburð á matvælaverði hérlendis og á Norðurlöndum og í Evrópusambandinu
annars vegar og um athugun á orsökum fyrir háu matvælaverði á Islandi samanborið
við önnur Norðurlönd og ríki Evrópusambandsins. Er hér um að ræða 3. og 7. mál og
nær umsögn þessi til þeirra beggja.
Samtökin hvetja til þess að þessar þingsályktunartillögur verði samþykktar og telja
nauðsynlegt að gerðar verði ítarlegar rannsóknir á ástæðum þess að matvælaverð hér á
landi er svo hátt sem raun ber vitni. Hafa samtökin m.a. hvatt yfirvöld
samkeppnismála til frekari athugunar á matvælamarkaði hér á landi eftir að skýrsla
Samkeppnisstoftiunar um matvörumarkaðinn var gefin var út í maí 2001. Ekki hefur
verið orðið við þeirri málaleitan.
I þeim töflum sem birtar eru í greinargerð með tillögu á þingskjali 3 er athyglisvert að
skoða þá þróun sem orðið hefur á vísitölum fyrir matvöru frá og með árinu 1996. Til
glöggvunar hafa samtökin sett þær tölur sem birtar eru í línurit sem sýna á skýrari hátt
þróunina og fylgja þær umsögn þessari. Er ástæða til að skoða nákvæmlega hvað
hefur gerst á matvörumarkaði eftir þann tíma enda verðþróunin eingöngu upp á við.
Nauðsynlegt er að athuganir á háu matvælaverði hér á landi taki til sem flestra atriða
sem hafa áhrif á myndun verðs. Verða hér nefnd nokkur atriði sem samtökin telja að
þurfi að skoða vandlega en það eru samþjöppun á matvælamarkaði hér á landi,
álagning í smásölu og þróun hennar, áhrif landbúnaðarkafla samningsins um Alþjóða
viðskiptastofnunina og tolla- og vörugjaldsálagning sem er veruleg á matvæli.
Samþjöppun á matvörumarkaði hér á landi hefur verið mjög mikil undanfarin ár. Er
nú svo komið að tvær keðjur hafa markaðsráðandi stöðu á matvörumarkaði, með 60 70% markaðarins á landsvísu og um 85% á höfuðborgarsvæðinu. Þessi samþjöppun
sem gerst hefur á síðustu árum hefur ekki leitt til þess að matvöruverð hafi lækkað,
síður en svo. Æ tla mætti að með stærri einingum sköpuðust tækifæri til hagkvæmari
innkaupa á betri verðum. Hins vegar verður ekki séð að sú hagkvæmni hafí leitt til
verðlækkunar fyrir neytendur.
Með samningnum um Alþjóða viðskiptastofnunina (WTO) voru gerðar þær breytingar
á innflutningi landbúnaðarvara að i stað innflutningsbanns sem áður gilti, t.d. á kjöt og
mjólkurvörur, voru lagðir á svokallaðir vemdartollar. Er hér um að ræða himinhá
gjöld sem bæði eru lögð á sem fast gjald á kíló og sem hlutfall af verði. Þessi gjöld
hafa það í för með sér að nánast er útilokað að flytja þessar vörur til landsins. Þessi
vemd hefur ennfremur í för með sér að verð á innlendum landbúnaðarvörum helst hátt
þar sem samkeppni við erlendar vörur er nánast engin.
Ein hugsanleg ástæða hækkunar matvælaverðs er breytingar á lögum um vörugjald
sem tók gildi á miðju ári 1996. Reyndar kemur fram í greinargerð með frumvarpi þvi
sem varð að lögum að í því fælist lækkun á vörugjaldi. Það er athyglisvert að skoða að
nánast engin lækkun er þar gerð á vörugjaldi á þær matvælategundir sem bera
vörugjald heldur þvert á móti virðist vörugjaldið standa í stað og hækka verulega á
einstaka tegundir, s.s. sykurvörur ýmiskonar. Brýn nauðsyn er á að afnema vörugjald
og fyrsta skref í þá átt ætti að vera að fella það niður af matvælum. Þó að vörugjaldið
leggist aðallega á drykkjarvörur, sykurvörur og sælgæti eru það stórir kostnaðarliðir í
innkaupakerru heimilanna.
Tollar á matvæli, þó ekki sé um að ræða vemdartolla sem fjallað hefur verið um, eru
verulegir. Þar sem matvæli eru almennt undanþegin ákvæðum EES-samningsins geta
íslensk stjómvöld haldið tollum á stórum hlutum matvæla sem flutt eru inn frá EESsvæðinu. Þá má heldur ekki líta fram hjá því að stór hluti matvæla sem flutt eru
hingað til lands koma frá löndum sem eru utan EES og þá sérstaklega Bandaríkjunum.
Við skoðun á tollskrá kemur í ljós að algengt er að tollar á vörur sem flokkast til
matvæla eru 10-30% auk þess sem á fjölmargar vörur er einnig lagður magntollur.
Að lokum lýsa Samtök verslunarinnar sig reiðubúin til að mæta á fund hæstvirtrar
allsherjamefndar verði þess óskað.
Virðingarfyllst
Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri
Guðrún Ásta Sigurðardóttir hdl.
A lþ in g i
‘ -Jh
w
Erindi nr. Þ
* *•
komudagur 2 0 . i i- 2 ö ö U
Samtok verslunar ogþjónustu
Nefndasvið A lþingis
A usturstræ ti 8-10
150 R EYK JAV ÍK
Federation ofTrade & Sen ices
15.nóvember 2002
M álefni: Þingsályktunartillaga um m atvælaverð hérlendis, á N orðurlöndum og i
E vrópusam bandinu, 3.m ál og 7.mál.
SVÞ - Samtök verslunar og þjónustu hafa sam kvæm t bréfi yðar dags. 21.október sl. yfirfarið
tillögur til þingsályktunar, mál 3 og 7, um samanburð á matvælaverði hérlendis og á N orðurlöndum
og í Evrópusam bandinu og skila hér með umsögn um það.
Þótt m ikið a f um ræ ðu um m atvælaverð hafí farið út í hreina vitleysu, á Alþingi og víðar í kjölfar
þessa þingm áls, þá er full ástæða til að ræða það a f alvöru. H lutfall útgjalda heimilanna til
m atvörukaupa hefur vissulega lækkað í 15,8% úr rúm um 17% árið 1997, en samt er líklegt að hægt
sé að gera enn betur. Einkum er það væntanlega innlenda varan, ekki síst landbúnaðarframleiðslan.
sem vegur þungt í útgjöldum til matar- og drykkjarvörukaupa.
SVÞ - Samtök verslunar og þjónustu fagna allri m álefnalegri um ræðu um verslun og þar sem mikið
skortir á að hagtölur um greinina hér á landi séu sam bærilegar við flest önnur lönd þar sem
mikilvægi verslunar er viðurkennt, þá hljóta samtökin að styðja þessa þingsályktunartillögu að þ\ í
gefnu að hinir fæ rustu aðilar vinni þann samanburð sem um ræðir. í þessu sambandi er ástæða til
að m inna á að það er afar vandasam t verk að gera svona samanburð og sá sem vinnur verkið og
aðferðir hans þurfa að vera hafnar yfir vafa um fagmennsku. Til glöggvunar sendum við hjálagt
danska sam antekt D agSam "Fakta om dagligvarepriser i D anm ark” og hins vegar sænska grein frá
Svensk D agligvaruhandel ‘;Egna varum árken och lágprisbutiker sánker priset pá mat”, sem báðar
varpa ljósi á þennan vanda. I báðum þessum löndum hafa komið fram ásakanir um að matvöruverð
í sm ásölu sem sé hæ rra en m eðalverð ESB landa.
SVÞ hafa lagt á það áherslu að þegar m atvöruverð er skoðað þá þurfi að skoða a.m.k. bæði
heildsölu- og sm ásölustigið því annars sé aðeins h á lf sagan sögð. Við leggjum mikla áherslu á þetta
og sam þykkjum ekki rök sem einstakir em bættism enn hafa viðhaft að þetta sé ekki hægt vegna
óljósra skila á m illi heild- og smásölu. Þetta á ekki við þegar aðeins er ræ tt um m atvörur og benda
m á á að stærstu sm ásalar matvöru hér á landi flytja innan við 10% a f þörfum sínum inn sjálfir.
E f Alþingi sam þykkir um rædda þingsályktun þá þ a rf að tryggja fram angreint og auk þess hin ýmsu
atriði sem fram kom a t.d. í tilvitnaðri samantekt DagSam.
Sigurdtír_ Jóiiísson
_ y.
fram kvæ m dastjóri
I
H ús verslunarinnar, K rin slan 7,
Tel: + 354 511 3000
svth@ svth.is
IS -103, R eykjavík. Iceland
Fax: + 3 5 4 511 3001
w w u .s sth .is
Alþingi
Erindi nr. Þ
komudagur
^
Nefndasvið Alþingis
Efnahags- og viðskiptanefnd
b/t Hildar Njarðvík, nefndarritara
Austurstræti 8 - 1 0
150 Reykjavík
VERSLUNARRÁÐ
ÍSLANDS
Reykjavík,
Efni: Tillaga til þingsál. um samanb. á matvælaverði (7. mál).
Verslunarráð íslands þakkar nefndinni fyrir það tækifæri að fá að
veita umsögn um ofangreinda þingsályktunartillögu. Verslunarráð
bendir á, eins og kemur reyndar líka fram í grg., að ýmsir aðilar gera
reglulega kannanir eins og þær sem hér um ræðir. Verslunarráð sér
ekki rök fyrir því að kannanir framkvæmdar af „hlutlausum opinberum
aðilum“ leggi nokkuð af mörkum umfram þær kannanir sem þegar eru
gerðar afýmsum aðilum, þ.á m. neytendum sjálfum.
Verslunarráð telur rétt að benda á að ofangreind tillaga til
þingsályktunar er þess eðlis að töluverð fjárútlát væru nauðsynleg ef
henni ætti að fylgja eftir. Það hefði verið gott ef kostnaður
skattgreiðenda við þennan verðsamanburð hefði verið tilgreindur í
tillögunni.
Virðingarfyllst,
f.h. Verslunarráðs íslands,
Sigríður Ásthildur Andersen.