docCałość - Uniwersytet Warszawski
download 
Report Transcription
Całość - Uniwersytet Warszawski
Katedra Języków Specjalistycznych Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Warszawski Debiuty Naukowe III Leksykon – tekst – wyraz WARSZAWA 2009 -1- Seria „Debiuty Naukowe” Redaktor tomu „Leksykon – tekst – wyraz” Marek Łukasik Projekt okładki Marzena Łukasik Korekta Wioletta Mela Tomasz Michta © Copyright by Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego Wydanie pierwsze ISSN 1689-619X ISBN 978-83-60770-17-7 Publikacja dofinansowana przez Radę Konsultacyjną ds. Studenckiego Ruchu Naukowego Druk i oprawa Zakład Graficzny UW, zam. 1350/2009 -2- SPIS TREŚCI Wstęp (MAREK ŁUKASIK) .....................................................................................................5 Recenzja (JERZY LUKSZYN) .......................................................................................................6 CZĘŚĆ I LEKSYKONY I TEKSTY Polimorficzność technolektu na przykładzie języka specjalistycznego informatyki (ŁUKASZ PIWKO) ...................................................................................................... 11 Słownik terminologiczny jako tekst edukacyjny (PAWEŁ KRZYSZTOF FILIPOWICZ) ............................................................................. 23 The language of photography as a language for special purposes (EWA JASIŃSKA) ...................................................................................................... 33 Nieokreśloność osoby i jej leksykalne wykładniki (na materiale języka rosyjskiego i polskiego) (ELśBIETA PERET).................................................................................................... 46 CZĘŚĆ II TEKSTY I KOLOKACJE O pojęciu kolokacji słów kilka (LILIANA RELIGA) .................................................................................................... 65 Na tropie kolokacji medycznych. O trzeciej edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych (TOMASZ MICHTA) .................................................................................................. 80 CZĘŚĆ III STUDENCKI SŁOWNIK KOLOKACJI ANGIELSKIEGO JĘZYKA MEDYCYNY Wprowadzenie ........................................................................................................ 92 Jak korzystać ze Słownika ...................................................................................... 92 Podziękowania ...................................................................................................... 94 -3- Studencki Słownik Kolokacji Angielskiego Języka Medycyny ............................. 95 Indeks wyrazów kolokujących z terminami ujętymi w słowniku......................... 202 Bibliografia ......................................................................................................... 222 -4- WSTĘP Trzeci tom serii „Debiuty Naukowe” podsumowuje pracę naukową studentów i doktorantów Katedry Języków Specjalistycznych podjętą w roku akademickim 2008/2009. Tematyka artykułów zawartych w niniejszej publikacji potwierdza ukierunkowane poszukiwania odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania natury aplikatywnej, pojawiające się w wielokierunkowych badaniach nad językami specjalistycznymi. W części pierwszej przedstawione zostały prace poświęcone badaniom typologicznym, terminologicznym oraz stylistycznym konkretnych tekstów specjalistycznych, w tym słowników terminologicznych. Wyniki pogłębionych studiów w powyŜszym zakresie pozwoliły autorom na określenie relewantnych cech poszczególnych typów tekstów oraz ewaluację ich przydatności dla poszczególnych grup odbiorców. Szczególnie istotnym momentem w działalności Koła Naukowego BAJT w minionym roku akademickim była realizacja III edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych. W projekcie wzięło udział ponad stu studentów Katedry, których głównym zadaniem była ekscerpcja kolokacji z korpusów tekstów specjalistycznych. Zebrane dane posłuŜyły członkom Koła jako materiał do szczegółowych studiów oraz jako podstawowe źródło danych leksykalnych dla powstającego produktu terminograficznego. Podsumowanie prac związanych z EBDT wraz z obszernym artykułem wprowadzającym Czytelnika do zagadnień związanych z kolokacjami stanowi drugą część niniejszej publikacji. Wspomniany produkt terminograficzny to Studencki Słownik Kolokacji. Słownik w całości został zaprojektowany i zrealizowany przez członków KN BAJT i tworzy wraz z dwoma poprzednimi Słownikami Studenckimi, tj. Studenckim Słownikiem Kontekstowym (zob. „Debiuty Naukowe I”) oraz Studenckim Słownikiem Terminoelementów (zob. „Debiuty Naukowe II”) swoistą triadę, będącą próbą leksykograficznego opisu angielskiego języka medycyny. Stanowią one dowód efektywności zastosowania lingwistyki korpusowej w konstruowaniu terminograficznym. Redaktor tomu Marek Łukasik -5- RECENZJA „Debiuty Naukowe III. Leksykon – tekst – wyraz” red. tomu – mgr Marek Łukasik Trzeci tom serii „Debiuty Naukowe” pt. „Leksykon – tekst – wyraz” stanowi kolejne świadectwo owocnej pracy badawczej prowadzonej w Katedrze Języków Specjalistycznych w ramach Studencko-Doktoranckiego Koła Naukowego „BAJT”. Tom składa się z dwóch zasadniczych rozdziałów: z sześciu artykułów autorstwa członków Koła Naukowego oraz studenckiego słownika kolokacji terminów sporządzonego na materiale aktualnych angielskich tekstów medycznych. Zarówno rozdział pierwszy, jak i drugi cechuje wysoki poziom kultury profesjonalnej oraz dobra znajomość literatury przedmiotu. W rozdziale pierwszym podzielonym na dwie części podjęto waŜne zagadnienia z zakresu współczesnej technolingwistyki. W artykule mgr. Łukasza Piwko pt. „Polimorficzność technolektu na przykładzie języka specjalistycznego informatyki” kwestia tytułowa została przedstawiona na tle typologicznych właściwości tekstów fachowych. Autor w sposób udokumentowany wyróŜnił cztery grupy tekstów na podstawie stopnia ich formalizacji. W podsumowaniu przedstawił wyniki badań w postaci czytelnej tabeli. W artykule mgr. Pawła Filipowicza zatytułowanym „Słownik terminologiczny jako tekst edukacyjny” podkreśla się rolę słowników terminologicznych jako skutecznych narzędzi upowszechniania wiedzy profesjonalnej w społeczeństwie. Szczegółową charakterystykę lingwistyczną technolektu na przykładzie konkretnego języka fachowego reprezentuje artykuł Ewy Jasińskiej pt. “The Language of Photography as a Language for Special Purposes”. Analizie konfrontatywnej wykładników znaczeń gramatycznych został poświęcony treściwy artykuł mgr ElŜbiety Peret. Liliana Religa w artykule „O pojęciu kolokacji słów kilka” w sposób zwięzły przedstawiła główne nurty badań w zakresie łączliwości jednostek leksykalnych. Artykuł mgr. Tomasza Michty zawiera informacje o trzeciej edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych, która stanowi wartościowy dorobek studenckiego ruchu naukowego w Katedrze Języków Specjalistycznych. Wymienione artykuły charakteryzuje aktualność podjętej problematyki oraz trafność zastosowanych technik badawczych. „Studencki słownik kolokacji angielskiego języka medycyny”, który stanowi drugi rozdział recenzowanego tomu, zasługuje na pozytywną ocenę co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze, słownik został sporządzony na podstawie najnowszych publikacji fachowych w języku angielskim. W praktyce terminograficznej -6- charakter tekstów terminonośnych decyduje o wartości produktu leksykograficznego jako tekstu edukacyjnego. Natomiast dla tłumaczy technicznych aktualne słowniki kolokacji terminów są niezastąpionym narzędziem skutecznej pracy zawodowej. Dlatego teŜ po publikacji „Studencki słownik kolokacji angielskiego języka medycyny” z całą pewnością zostanie doceniony w środowisku zawodowych tłumaczy. Po drugie, formuła leksykograficzna zastosowana w słowniku zawiera niezbędną informację o jednostce hasłowej. Przekazuje ona dane o charakterze semantycznym, formalnym i frekwencyjnym. Osiągnięcie takiego efektu leksykograficznego wymaga od autorów ogromnego nakładu pracy, dobrego przygotowania teoretycznego oraz swoistej intuicji słownikarskiej. W istocie, artykuł hasłowy recenzowanego słownika stanowi skondensowany opis potencjału dyskursywnego konkretnej jednostki terminologicznej. Na tle obecnej praktyki terminograficznej słownik ten wyróŜnia się jako wzorcowy produkt pracy słownikarskiej. Po trzecie, słownik zawiera wartościowy indeks wyrazów kolokacyjnych, uporządkowanych na podstawie struktur połączeń wyrazowych. Jest to swoista symfonia frazeologiczna przymiotników, rzeczowników i czasowników skojarzonych z terminami hasłowymi. Takie rozwiązanie leksykograficzne świadczy nie tylko o kulturze profesjonalnej autorów słownika, lecz równieŜ o ich odpowiedzialnym stosunku wobec przyszłych uŜytkowników słownika. Wniosek: Mając na uwadze wartość informacyjną zawartych w recenzowanym tomie artykułów, a takŜe innowacyjny charakter słownika terminologicznego, polecam trzeci tom „Debiutów Naukowych” pt. „Leksykon – tekst – wyraz” do druku. Prof. dr hab. Jerzy Lukszyn -7- -8- CZĘŚĆ I LEKSYKONY I TEKSTY -9- - 10 - Łukasz Piwko POLIMORFICZNOŚĆ TECHNOLEKTU NA PRZYKŁADZIE JĘZYKA SPECJALISTYCZNEGO INFORMATYKI Tekst zajmuje w układzie translacyjnym szczególne miejsce. Jest obok nadawcy i odbiorcy jego kluczowym elementem. W artykule tym zostanie przedstawiona typologia tekstów specjalistycznych z dziedziny informatyki z punktu widzenia, który jest istotny dla tłumaczy tego rodzaju literatury fachowej — będzie to zatem metafrastyczna typologia tekstów. Zanim jednak przejdę do właściwej analizy, spróbuję określić miejsce tekstów informatycznych w ogólnej typologii tekstów specjalistycznych. PoniewaŜ artykuł ten dotyczy klasyfikacji tekstów, naleŜy na początku jasno określić, co będzie rozumiane pod pojęciem ‘tekst’. Na potrzeby tego artykułu tekstem nazywam to, co zostało napisane. Nie są zatem brane pod uwagę teksty mówione ani inne rodzaje tekstów, które czasami wyróŜnia się w literaturze przedmiotu. Klasyfikacja tekstów Ogólnie teksty moŜna podzielić na dzieła literackie i pozaliterackie, czyli informacyjne [Kielar 2003: 57]. Celem dzieła literackiego jest estetyczne oddziaływanie na odbiorcę finalnego, natomiast celem dzieła informacyjnego jest, jak sama nazwa wskazuje, przekazanie odbiorcy konkretnych informacji. Lukszyn i Zmarzer wyróŜniają na podstawie formy reprezentacji teksty wyczerpujące i wybiórcze oraz skodyfikowane i luźne. „Skodyfikowana forma oznacza przede wszystkim leksykograficzny opis LT (leksykonu terminologicznego), forma luźna natomiast charakteryzuje rozprawy naukowe róŜnych gatunków. Wyczerpująca forma reprezentacji LT oznacza ścisłe ograniczenie branŜowego leksykonu do granic jego unikatowości, forma wybiórcza natomiast takiego ograniczenia nie zakłada. Kombinacje wymienionych parametrów dają cztery typy tekstów specjalistycznych, a mianowicie: skodyfikowane wyczerpujące TS, skodyfikowane wybiórcze TS, luźne wyczerpujące TS, luźne wybiórcze TS” [Lukszyn, Zmarzer 2001: 45]. Według parametru „stosowania reguł odpowiedniej składni kognitywnej” moŜna wyróŜnić teksty specjalistyczne terminotwórcze oraz takie, w których wykorzystywane są juŜ istniejące pojęcia. Te pierwsze to „prymarne teksty teoretyczne”. Drugie zaś to „teksty wtórne”. Przystępując do tłumaczenia, tłumacz musi wpierw określić funkcję komunikacyjną tłumaczonego tekstu. Przy zastosowaniu parametru funkcji - 11 - języka Kielar opierając się na wynikach badań K. Reiss i K. Bühlera opisuje trzy typy tekstów, a mianowicie: teksty przedstawieniowe, teksty ekspresywne oraz teksty apelatywne [Kielar 2003: 59]. Podstawową funkcją tekstów przedstawieniowych jest informowanie czytelnika o czymś lub donoszenie. „Przy ich przekładzie idzie przede wszystkim o pełne przedstawienie spraw omówionych w tekście” [Kielar 2003: 59]. W tekstach ekspresywnych największy nacisk kładzie się nie tyle na informację, co na sposób jej przekazywania. „Przy tłumaczeniu tekstu ekspresywnego idzie o nadanie tekstowi przekładu analogicznie artystyczno-estetycznego kształtu jak oryginał, przy wykorzystaniu moŜliwości wyraŜeniowych i skojarzeniowych przekładu” [Kielar 2003: 59]. Zadaniem tekstów apelatywnych jest oddziaływanie na odbiorcę w celu wywołania zamierzonej reakcji, np. zmiany jego poglądów, podjęcia określonych działań itp. „Przy tłumaczeniu tego typu tekstów za inwariant (to jest to, co musi być zachowane w tłumaczeniu) uwaŜa się wywołanie takich samych impulsów zachowania u odbiorców finalnych” [Kielar 2003: 60]. Zgodnie z przedstawionymi powyŜej typologiami tekstów, teksty informatyczne, które są przedmiotem tego artykułu, moŜna podzielić na dwie grupy. Pierwsza obejmuje teksty, które według formy i reprezentacji naleŜy zaliczyć do tekstów luźnych wybiórczych, a według parametru stosowania odpowiedniej składni kognitywnej – do tekstów wtórnych. Druga grupa to teksty luźne wybiórcze, ale w odróŜnieniu od poprzednich – prymarne. W nawiązaniu do funkcji języka wszystkie omawiane rodzaje tekstów naleŜy uznać za teksty przedstawieniowe. ChociaŜ w niektórych tekstach naleŜących do pierwszej grupy moŜna takŜe dostrzec cechy ekspresywne, a nawet apelatywne. Tak jak moŜna podzielić teksty na róŜne rodzaje według bardziej ogólnych parametrów, moŜliwe jest takŜe wyodrębnienie róŜnych typów tekstów w obrębie jednej dziedziny nauki lub techniki. W niniejszym artykule, bazując na przedstawionym do tej pory materiale, zademonstruję polimorficzność technolektu na podstawie róŜnych rodzajów tekstów z dziedziny informatyki. Warto w tym miejscu zaznaczyć, Ŝe przedstawioną tu typologię moŜna z pewnością odnieść takŜe do innych dziedzin nauki lub techniki. MoŜna np. analogicznie sklasyfikować teksty z dziedziny chemii lub ekonomii. Biorąc jednak pod uwagę róŜny charakter wymienionych dziedzin, naleŜy spodziewać się, Ŝe typologia tekstów kaŜdej z nich przedstawiałaby się nieco inaczej. - 12 - Polimorficzność technolektu Przed przejściem do dalszych rozwaŜań przedstawię zwięzłą definicję pojęcia „polimorficzność technolektu”. Jest to taka cecha tekstu fachowego, która umoŜliwia wyróŜnienie w jego obrębie kilku róŜnych odmian tekstów, róŜniących się od siebie stopniem formalizacji języka, zakresem leksykalnym, charakterem składniowym, jakością stylistyczną oraz zawartością i poziomem merytorycznym. Cechami dystynktywnymi róŜnych odmian są zatem występowanie oraz liczba słów i wyraŜeń uznawanych za potoczne, występowanie ozdobnych środków stylistycznych, styl narracyjny tekstu, tzn. sposób zwracania się do czytelnika oraz stosowanie strony biernej/czynnej itp. Dodatkowym kryterium, na podstawie którego moŜna odróŜnić poszczególne rodzaje tekstów w obrębie jednej dziedziny jest wspomniany juŜ wcześniej parametr stosowania odpowiedniej składni kognitywnej, a więc stwierdzenie, czy dany tekst jest dziełem terminotwórczym, czyli prymarnym, czy wtórnym, a więc wykorzystującym juŜ istniejące pojęcia. W literaturze informatycznej moŜna wyodrębnić cztery wyraźnie zarysowujące się grupy tekstów. Do grupy pierwszej będą zaliczane teksty o najniŜszym stopniu sformalizowania języka (np. poradniki typu „dla opornych”), a do czwartej teksty o najwyŜszym stopniu formalizacji (np. oficjalne dokumentacje techniczne). Poszczególne stopnie i rodzaje tekstów, które im odpowiadają zostały przedstawione w poniŜszej tabeli. Stopień I Rodzaje tekstów • • • II • III • IV • Praktyczne podręczniki opisujące techniki zastosowania pewnej technologii lub jej wybranej części Podręczniki wprowadzające do danej technologii, ale nie opisujące jej szczegółowo Podręczniki obsługi programów komputerowych Obszerne podręczniki szczegółowo opisujące pewną technologię lub fragment technologii oraz jej zastosowania Oficjalne podręczniki pełniące rolę zastępczą dla oficjalnych dokumentacji Oficjalne dokumentacje technologii - 13 - Typologia Luźne, wybiórcze, wtórne, przedstawieniowe (a takŜe w niektórych przypadkach ekspresywne i apelatywne) Luźne, wybiórcze, wtórne, przedstawieniowe Luźne, wybiórcze, wtórne (czasami takŜe częściowo terminotwórcze), przedstawieniowe Luźne, wybiórcze, prymarne, przedstawieniowe Stopień I Teksty naleŜące do tej kategorii, zgodnie z przedstawioną wyŜej typologią, naleŜy zaliczyć do luźnych wybiórczych wtórnych. Charakteryzuje je najbardziej praktyczny charakter, a zaliczają się do nich przede wszystkim róŜnego rodzaju podręczniki i przewodniki umoŜliwiające naukę praktycznego wykorzystania technologii informatycznych i programów komputerowych. Autorami tego typu dzieł są najczęściej osoby posiadające pewne doświadczenie w stosowaniu opisywanych technologii i cieszące się pewnym autorytetem w środowisku. Dzieła te rzadko wyczerpują temat, ale mają duŜą wartość praktyczną, choć ze wszystkich typów tekstów zawierają najwięcej błędów. Jako przykład moŜna przytoczyć fragment ksiąŜki pt. Stylin' with CSS: A Designer's Guide [Smith 2008]. …the <alt> tag text displays if the image does not load, or can be read by a screen reader… Wartość atrybutu alt wyświetla się wówczas, gdy obraz nie zostanie załadowany i jest odczytywana przez programy czytające. Problem w oryginale polega na tym, Ŝe w języku XHTML, o którym tam mowa (a takŜe w Ŝadnej wersji HTML) nie istnieje znacznik (ang. tag) ‘alt’. Jest to atrybut znaczników słuŜących do wstawiania na strony internetowe obiektów, np. obrazów. Przytoczone tłumaczenie jest pozbawione tego błędu. Język tego rodzaju tekstów odznacza się duŜą swobodą stylistyczną. Autorzy nie stronią od bezpośrednich zwrotów do czytelnika, kolokwializmów, a nawet, mimo Ŝe są to teksty specjalistyczne, metafor, aluzji oraz odniesień kulturowych, np. „Back in the old days before that guy on TV kept walking around saying 'Can you hear me now?'” [Davies 2004: 51]. NaleŜy przy tym zaznaczyć, Ŝe elementy językowe tego rodzaju nie pojawiają się tylko w tej grupie tekstów, ale w niej jest ich zdecydowanie najwięcej z wszystkich czterech wyróŜnionych kategorii. Z perspektywy czytelnika implikacje stosowania takiego stylu językowego są następujące: z jednej strony tekst jest „barwny” i zabawny, a z drugiej brak lub mała liczba ‘wąskospecjalistycznych’ terminów powoduje, Ŝe łatwiej jest go zrozumieć osobom początkującym lub słabo orientującym się w zagadnieniach informatycznych w ogóle. Wynika z tego, Ŝe docelowym odbiorcą tego typu tekstów (zwłaszcza podręczników obsługi programów) są osoby początkujące o niskim lub średnim stopniu wiedzy informatycznej. Druga grupa odbiorców to osoby o większym doświadczeniu w stosowaniu określonej technologii, które chcą rozszerzyć swoją wiedzę w konkretnym obszarze bez zbędnego wdawania się w bardziej ogólne zagadnienia — - 14 - dotyczy to przede wszystkim tekstów opisujących praktyczne aspekty zastosowania technologii informatycznych. Jest to równieŜ jedyna grupa tekstów, w której moŜna znaleźć przykłady dzieł pełniących funkcje nie tylko przedstawieniową, lecz takŜe ekspresywną i apelatywną. Zgodnie z tym, co zostało napisane wcześniej, teksty z pierwszej grupy zawierają znaczne ilości środków stylistycznych. Przykładem tego moŜe być przytoczony wcześniej cytat oraz następujące zdania z ksiąŜki Professional CSS. Cascading Style Sheets for Web Design [Schmitt i in.: 2008]: „While you may be tut-tut-ing the use of a div with no real semantic worth, #container establishes a handy means of controlling the width of the content within it” oraz „The oh-so-handsome pixel portrait is aligned flush with the right edge of its containing paragraph”. W pierwszym z zacytowanych zdań uŜyto kolokwialnego wyraŜenia „tut-tut-ing”, w drugim natomiast autor dał wyraz miłości własnej, pisząc „oh-so-handsome pixel portrait” — wyjaśnię, Ŝe ma on na myśli specjalnie spreparowany obraz przedstawiający jego podobiznę. Jeśli chodzi o funkcję apelatywną, istnieje pewna grupa tekstów, których celem, poza opisanymi wcześniej, jest takŜe nakłonienie lub przekonanie czytelnika do stosowania określonego rodzaju podejścia w pracy. Doskonałym tego przykładem jest ksiąŜka Refactoring HTML [2008], w której autor Elliotte Rusty Harold przekonuje, Ŝe przekonwertowanie kodu HTML istniejących stron na kod XHTML jest konieczne i bardzo korzystne. Z punktu widzenia tłumacza, tego typu tekst jest pod pewnymi względami najtrudniejszy do przetłumaczenia ze wszystkich opisywanych tu rodzajów. Po pierwsze duŜa liczba odwołań kulturowych, metafor i innych zabiegów stylistycznych powoduje, Ŝe poza wiedzą specjalistyczną (która sama w sobie odgrywa tu niezwykle waŜną rolę, o czym napiszę dalej) tłumacz musi bardzo dobrze orientować się w kulturze obszaru, z którego pochodzi autor. W przypadku tekstów informatycznych oznacza to przede wszystkim konieczność znajomości kultury Stanów Zjednoczonych, poniewaŜ przewaŜająca część tego typu tekstów jest pisana przez autorów mieszkających w tym kraju. Niemniej jednak często spotyka się takŜe teksty autorów z innych części świata, którzy piszą dla amerykańskich wydawnictw. Jedną z liczniejszych takich grup są informatycy i autorzy tekstów informatycznych z Indii. W kwestii znajomości tłumaczonej dziedziny, warto zwrócić uwagę, Ŝe w tego typu tekstach tłumacz moŜe natknąć się na największą liczbę nieprzyjemnych niespodzianek. Wiedza fachowa jest niezbędna przy tłumaczeniu kaŜdego tekstu, ale warto przypomnieć, Ŝe w omawianej grupie najczęściej pojawiają się błędy merytoryczne. W tym przypadku tłumacz powinien mieć wystarczającą wiedzę, aby tego rodzaju - 15 - błędy wychwycić i w miarę moŜliwości poprawić. Czasami konieczne jest nawet usunięcie niewielkich fragmentów tekstu lub napisanie w ich miejsce całkiem nowych zdań. Celem tych działań jest oczywiście zapewnienie jak najwyŜszej jakości podręcznika, a nie dostarczenie jak najbardziej ekwiwalentnego przekładu. Za ilustrację niech posłuŜą dwa fragmenty tekstu. Jeden pochodzi z ksiąŜki zaliczanej do pierwszej grupy, pod tytułem Professional Cascading Style Sheets for Web Design [Schmitt i in.: 2008] drugi z oficjalnej dokumentacji technologii CSS opublikowanej przez organizację World Wide Web Consortium (W3C). Oba fragmenty opisują dokładnie to samo zagadnienie. MoŜna wręcz odnieść wraŜenie, Ŝe autor pierwszego tekstu podczas pisania skorzystał z oficjalnej dokumentacji. W celu wykazania róŜnicy poziomów trudności tłumaczenia tych fragmentów tekstu, uŜyto translatora elektronicznego www.translatica.pl. Wyniki zostały przedstawione w podpunktach. 1. Looking for even finer-grained control? Style sheets can hook into even more aspects of your markup. Remember the class attribute used in the Harvard University makeover? It was used to denote an "item" category of divs. a. Dla szukanie równy finer-grained kontrola? Arkusze stylów mogą wieszać do nawet więcej aspektów z twój markup. Pamiętać, Ŝe atrybut klasy uŜył w Universytet Harvarda całkowita odmiana? To zostało uŜyte by oznaczyć "rzecz" kategoria z divs 2. To increase the granularity of control over elements, a new attribute has been added to HTML: 'CLASS'. All elements inside the 'BODY' element can be classed, and the class can be addressed in the style sheet: a. Zwiększyć ziarnistość kontroli ponad elementami, nowy atrybut został dodany do HTML: 'CLASS'. Wszystkie elementy wewnątrz 'BODY' element moŜe być zaliczony, i klasa moŜe być zaadresowana w arkuszu stylów: Wynik powyŜszego prostego eksperymentu pozwala wyciągnąć wniosek, Ŝe tłumaczenie tekstu oficjalnej dokumentacji, mimo iŜ jest to styl bardziej zwięzły i pozbawiony ukrytych treści, przysparza mniej problemów niŜ tłumaczenie tekstu, który na pierwszy rzut oka mógłby się wydawać bardziej przyjazny dla czytelnika. Dla tłumacza-człowieka oznacza to, Ŝe w tym drugim przypadku nie musi domyślać się, co autor miał na myśli, a jedynie przetłumaczyć tekst prima facie. Nie ma w nim ukrytych znaczeń ani przenośnych wyraŜeń, które mogłyby zaciemnić prawdziwe znaczenie tekstu i wprowadzić tłumacza w błąd. - 16 - Podsumowując, naleŜy stwierdzić, Ŝe z punktu widzenia tłumacza teksty naleŜące do pierwszej grupy mogą nastręczać wiele problemów. Największe trudności mogą sprawiać niejasne metaforyczne wyraŜenia oraz odwołania kulturowe oraz zbyt barwny język autorów. Dodatkowym powaŜnym problemem mogą być występujące w nich błędy merytoryczne. Oznacza to, Ŝe tłumacz powinien posiadać głęboką wiedzę z tłumaczonej dziedziny, aby być w stanie uniknąć wielu potencjalnych nieporozumień i nie wprowadzić czytelnika w błąd, a takŜe narazić się na ostrą krytykę ze strony sfrustrowanych czytelników. Z drugiej strony w tego typu tekstach wysokospecjalistyczna terminologia informatyczna występuje stosunkowo rzadko. Stopień II Druga z wyróŜnionych grup tekstów obejmuje dzieła, które są zazwyczaj bardzo obszerne i wyczerpująco opisują pewne technologie lub ich wybrane aspekty. W odróŜnieniu od tekstów z grupy I, ten rodzaj publikacji nie jest juŜ tak bardzo praktyczny. Teksty w tej kategorii zawierają oczywiście wiele przykładów zastosowania opisywanych technik, ale ich głównym celem wydaje się nie tyle opis konkretnego zastosowania jakiejś technologii, a raczej szczegółowe opisanie tej technologii w ogóle i wskazanie potencjalnych moŜliwości jej wykorzystania. Autorami są często osoby posiadające pewną renomę w środowisku informatycznym i cieszące się uznaniem. Są to zarazem posiadacze róŜnych wyróŜnień, jak np. Microsoft Most Valuable Professional (MVP) czy Java Champion. Zatem informacje przedstawiane w tekstach omawianej grupy pochodzą z bardzo wiarygodnego źródła. Język tekstu jest znacznie bardziej zrozumiały niŜ ten występujący w tekstach grupy pierwszej. PróŜno szukać kolokwializmów oraz niejasnych zdań odwołujących się do aspektów kulturowych. Autorzy tego rodzaju tekstów wystrzegają się stosowania przenośni i ogólnie tych środków stylistycznych, które mają duŜą wartość w literaturze niespecjalistycznej, ale zaciemniają i utrudniają rozumienie tekstów specjalistycznych. Tekst jest przejrzysty i jasny. Publikacje tego typu przeznaczone są najczęściej dla osób, które posiadają pewną wiedzę informatyczną, ale nie muszą znać się na opisywanej w nich technologii. Jest to spowodowane tym, Ŝe autor najczęściej wyczerpująco opisując temat zaczyna od rzeczy podstawowych, a kończy na zagadnieniach bardziej zaawansowanych, stopniowo wprowadzając czytelnika w tajniki tematu. W kwestii błędów merytorycznych, naleŜy zauwaŜyć, Ŝe tego rodzaju publikacje zawierają ich znacznie mniej niŜ teksty z grupy pierwszej. Zdarzają się pewne niedociągnięcia, ale niezwykle rzadko są to powaŜne usterki, które mogłyby wprowadzić czytelnika w błąd — np. nieliczne literówki i inne rodzaje błędów typograficznych. - 17 - Z punktu widzenia tłumacza, teksty tego typu są pod wieloma względami łatwiejsze do przetłumaczenia niŜ teksty z grupy pierwszej. W związku z brakiem lub bardzo niewielką liczbą odwołań kulturowych, tłumacz moŜe poradzić sobie z pracą bez Ŝmudnych poszukiwań wielu wyraŜeń, które na pierwszy rzut oka wyglądają niezrozumiale. Wynika z tego, Ŝe tłumacz jest naraŜony na mniejszą liczbę sytuacji, w których moŜe popełnić powaŜny błąd lub zmienić znaczenie oryginału. Bardzo rzadko jest on zmuszony do usuwania lub dodawania fragmentów lub nawet całych zdań, aby dostosować podręcznik do realiów kulturowych i językowych odbiorcy tekstu. Jeśli chodzi o wiedzę fachową, jest ona tłumaczowi niezbędna, tak jak w kaŜdym przypadku tłumaczenia informatycznego, i pozwala znacząco przyspieszyć proces tłumaczenia. Oczywiście wszystkie braki tłumacz moŜe uzupełnić w trakcie tłumaczenia, ale jeśli weźmie się pod uwagę, Ŝe typowa publikacja ma ponad 1000 stron, tłumacz nieznający się na rzeczy, spędzi nad tłumaczeniem o wiele więcej czasu niŜ tłumacz posiadający znaczną wiedzę fachową. Jest to szczególnie waŜne w informatyce, dziedzinie, w której postęp jest bardzo szybki. PoniŜej znajduje się przykładowy fragment tekstu, którego jedną część moŜna poprawnie przetłumaczyć bez większej wiedzy na temat języka Visual Basic .NET, natomiast druga część zawiera zakamuflowany problem, którego słabo obeznany z tematem tłumacz prawie na pewno nie przetłumaczy poprawnie. ArrayTests — Demonstrates the Array class methods IndexOf , LastIndexOf , Reverse, and BinarySearch. Also sorts integers, objects that implement IComparable, and objects that can be sorted with IComparer objects. PowyŜszy tekst zawiera opis jednego z przykładowych programów przedstawionych w ksiąŜce Visual Basic 2008. Programmer's Reference [Stephens 2008]. Pierwszy rodzaj problemu jest związany z wyraŜeniem „objects that implement IComparable”. MoŜna je przetłumaczyć dosłownie „obiekty implementujące IComparable” i mimo iŜ nie będzie to najlepszy styl, tłumaczenie nie zostanie uznane za błędne, a przede wszystkim będzie ono zrozumiałe dla programisty. Lepsze tłumaczenie tego fragmentu mogłoby brzmieć „obiekty implementujące interfejs IComparable”, albo, dla purystów, „obiekty klas implementujących interfejs IComparable”. Informację o tym, Ŝe IComparable to w języku Visual Basic interfejs moŜna znaleźć bardzo łatwo. Nietrudno teŜ jest natknąć się na informację, Ŝe w języku Visual Basic zwyczajowo nazwy interfejsów poprzedza się wielką literą ‘I’. Drugi, znacznie trudniejszy problem dotyczy fragmentu „objects that can be sorted with IComparer Objects”. Tutaj dosłowne tłumaczenie nie sprawdza się. Zdanie „obiekty, które moŜna sortować za pomocą - 18 - obiektów interfejsu IComparer” zawiera błąd. Dopuszczalne, zwłaszcza jeśli wcześniej została uŜyta wersja poprawna, byłoby tłumaczenie: „obiekty, które moŜna sortować za pomocą obiektów IComparer”. Błąd w pierwszej wersji polega na tym, Ŝe w języku Visual Basic nie da się utworzyć obiektu interfejsu — kłóci się to z teoretycznym przeznaczeniem tego bytu programistycznego w ogóle. Szablonami do tworzenia obiektów są klasy, a interfejsy określają tylko funkcje, które klasy te muszą implementować. W związku z tym poprawne tłumaczenie tego fragmentu tekstu mogłoby brzmieć następująco: „obiekty, które moŜna sortować za pomocą obiektów klas implementujących interfejs IComparer”. Podsumowując, naleŜy uznać, iŜ z czysto językowego punktu widzenia teksty naleŜące do drugiej grupy są łatwiejsze do przetłumaczenia niŜ teksty z grupy pierwszej. Warto jednak takŜe podkreślić, Ŝe są to dzieła o duŜej wartości merytorycznej, co implikuje konieczność posiadania większej wiedzy specjalistycznej przez tłumacza, aby mógł poprawnie wykonać tłumaczenie. Stopień III Trzeci rodzaj to teksty pełniące rolę dokumentacji lub „półdokumentacji” wybranych technologii informatycznych. Ich główną funkcją jest teoretyczny opis technologii oraz jej funkcji i oferowanych przez nią moŜliwości. Nie są to jednak dokumentacje w ścisłym tego słowa znaczeniu. Są to publikacje, których autorami lub współautorami są twórcy dokumentowanych technologii. Nie mają one jednak formy ściśle dokumentacyjnej, a formę podręcznika wypełniającego lukę po oficjalnym dokumencie, który nigdy nie został opracowany lub stanowią uzupełnienie dokumentacji, która jest niepełna lub została opublikowana wyłącznie w formie elektronicznej. Przykładami tego rodzaju tekstów są ksiąŜki The Ruby Programming Language, której autorami są David Flanagan i twórca języka Ruby Yukihiro Matsumoto [Flanagan, Matsumoto 2008] oraz Programming PHP, której autorami są twórca języka PHP Rasmus Lerdorf oraz Kevin Tatroe i Peter MacIntyre [Lerdorf, MacIntyre 2007]. Pozycje te bywają terminotwórcze, a więc czasami mają charakter prymarny, oraz prezentują najwyŜszy poziom merytoryczny z dotychczas opisanych rodzajów tekstów. Są to dzieła wysokiej jakości, w których trudno znaleźć jakiekolwiek błędy. W pewnym sensie wychwycenie błędów jest tu praktycznie niemoŜliwe, poniewaŜ twórca danej technologii wie najlepiej, jak ona działa i trudno się z nim spierać. Styl tego typu tekstów jest w duŜym stopniu formalny, chociaŜ, jak zaznaczają sami autorzy, ich styl jest nieco lŜejszy od typowej dokumentacji. Są pisane precyzyjnym, jasnym i przejrzystym językiem. Mała ilość - 19 - odwołań kulturowych oraz bardzo mała liczba lub brak wyraŜeń kolokwialnych i figur stylistycznych sprawiają, Ŝe publikacje te są łatwe do zrozumienia dla profesjonalistów. Z translatorycznego punktu widzenia, teksty tego rodzaju nie przysparzają zbyt duŜych problemów. Jedynym warunkiem jest dobra znajomość opisywanych zagadnień oraz ogólna orientacja w dziedzinie informatyki. Ze względu na moŜliwość wystąpienia nowych terminów, tłumaczowi pomocna jest wiedza wystarczająca do zaproponowania ich w miarę rozsądnie brzmiących ekwiwalentów. Stopień IV Czwarta grupa tekstów obejmuje wszelkiego rodzaju oficjalne normy i dokumentacje dotyczące technologii informatycznych. MoŜna do nich zaliczyć np. wszystkie specyfikacje opracowywane przez organizację W3C, dokumentacje API języków programowania (np. http://java.sun.com/j2se/1.5.0/docs/api/), podręczniki internetowe w witrynie MSDN Microsoftu, normy ISO i ECMA, dokumentacje techniczne urządzeń itp. Język tych publikacji jest wysoce sformalizowany. Nie występują w nich praktycznie bezpośrednie zwroty do czytelnika, które są zastępowane innymi konstrukcjami językowymi, np. stroną bierną. Brak w nich jakichkolwiek zbędnych środków stylistycznych, jak np. metafory, omówienia czy nawet zastąpienia. Ze względu na konieczność zachowania precyzji przekazu niektóre terminy są powtarzane bardzo często, nawet w jednym zdaniu. Dzięki temu teksty tego rodzaju są bardzo precyzyjne i jasne oraz zrozumiałe dla odpowiednio przygotowanego czytelnika. Nie są one jednak przeznaczone do czytania przez laików lub początkujących. SłuŜą jako materiał referencyjny dla zaawansowanych specjalistów, twórców oprogramowania (np. specyfikacja W3C języków XHTML i CSS jest przeznaczona głównie dla twórców przeglądarek internetowych). Dla tłumacza oznacza to przede wszystkim konieczność dobrego przygotowania się od strony merytorycznej oraz znajomości wielu terminów związanych z zaawansowanymi technikami, które w innych rodzajach tekstów nie są opisywane w ogóle lub bardzo rzadko i skrótowo. Z drugiej strony duŜym ułatwieniem jest klarowna i precyzyjna forma wypowiedzi oraz ograniczony leksykalny zasięg tekstu. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe tego typu teksty mają charakter czysto teoretyczny, przez co mogą zawierać znaczne ilości nowych pojęć i terminów, dla których będzie konieczne szybkie znalezienie rozsądnie brzmiących odpowiedników. Aby to się powiodło, tłumaczowi niezbędna jest szeroka i głęboka wiedza na temat opisywanych zagadnień. - 20 - Gr. I Gr. II Gr. III Gr. IV + + – – + – – – + – – – + + – – – – +/– + – + + + + – – – + – – Funkcja przedstawieniowa Funkcja ekspresywna Funkcja apelatywna Precyzyjny język Styl tekstu formalny Błędy merytoryczne WyraŜenia potoczne grupa Metafory, odwołania kulturowe i inne środki stylistyczne parametr Bezpośrednie zwroty do czytelnika Podsumowanie W ramach podsumowania zostanie przedstawiona tabela zawierająca zestawienie wszystkich czterech grup tekstów z wyszczególnieniem ich najbardziej charakterystycznych cech. Znak (+) oznacza występowanie danej cechy w danym rodzaju tekstu, znak (–) oznacza jej brak. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe wartości te mają jedynie charakter orientacyjny. Nie moŜna z całą pewnością stwierdzić, Ŝe wszystkie teksty z pierwszej grupy zawierają błędy merytoryczne, oraz Ŝe Ŝaden tekst z grupy czwartej nigdy nie zawierał Ŝadnego błędu lub zwrotu potocznego. Chodzi tu raczej o prawdopodobieństwo wystąpienia danego zjawiska, aniŜeli o kategoryczne stwierdzenie jego występowania. + + + + Bibliografia: Flanagan D., Matsumoto Y., 2008, The Ruby Programming Language, Sebastopol: O'Reilly. Lerdorf R., Tatroe K., MacIntyre P., 2006, Programming PHP, Sebastopol: O'Reilly. Lukszyn J., Zmarzer W., 2001, Teoretyczne podstawy terminologii, Warszawa: Wydział Lingwistyki Stosowanej i Filologii Wschodniosłowiańskich Uniwersytet Warszawski. Kielar B. Z., 2003, Zarys translatoryki, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Davies S. R., 2004, C++ for Dummies, Indianapolis: Wiley Publishing Inc. Rusty Harold E., 2008, Refactoring HTML. Improving the Design of Existing Web Applications, Addison-Wesley. - 21 - Schmitt Ch. et al., 2008, Professional CSS: Cascading Style Sheets for Web Design, Indianapolis: Wiley Publishing. Smith-Wyke C., 2008, Stylin’ with CSS: A Designer’s Guide, New Riders. Stephens R., 2008, Visual Basic 2008. Programmer's Reference, Indianapolis: Wiley Publishing. - 22 - Paweł Krzysztof Filipowicz SŁOWNIK TERMINOLOGICZNY JAKO TEKST EDUKACYJNY W kaŜdym kraju charakteryzującym się znacznym stopniem rozwoju nauki i techniki ukazuje się corocznie od kilkunastu do kilkudziesięciu słowników terminologicznych. Głównym zadaniem tego typu słowników jest przedstawianie aktualnego stanu wiedzy z określonej dziedziny działalności ludzkiej. MoŜna więc zaryzykować twierdzenie, Ŝe słownik terminologiczny jest tekstem edukacyjnym, który prezentuje poszukiwaną przez odbiorcę wiedzę, zawiera w sobie informację nową z punktu widzenia odbiorcy. Taka rola słownika terminologicznego jest nie do przecenienia w dzisiejszych czasach dynamicznego rozwoju cywilizacyjnego. Słownik terminologiczny jest jednym z rodzajów tekstów specjalistycznych. W literaturze przedmiotu istnieje wiele definicji tekstu specjalistycznego, a jedną z najczęściej przywoływanych jest definicja autorstwa J. Lukszyna i W. Zmarzer, która określa tekst specjalistyczny jako „formę reprezentacji leksykonu terminologicznego w odpowiednim szeregu syntagmatycznym według reguł aktualnej składni kognitywnej” [Lukszyn, Zmarzer 2001: 45]. W definicji tej zwraca się uwagę na następujące parametry: • forma reprezentacji leksykonu terminologicznego (LT) – słownik terminologiczny charakteryzuje się formą skodyfikowaną, tzn. jego struktura jest ustalona odgórnie i składa się na nią uporządkowany ciąg komponentów stosowanych obligatoryjnie; ponadto słownik terminologiczny reprezentuje LT w sposób wyczerpujący, jeŜeli leksykon branŜowy został ograniczony do granic unikatowości lub w sposób wybiórczy, jeŜeli takie ograniczenie nie zostało uwzględnione; • rodzaj reprezentowanego leksykonu terminologicznego – w słownikach reprezentujących naukowy LT przewaŜają terminy teoretyczne, natomiast słowniki reprezentujące techniczny LT cechują się przewagą terminów empirycznych (nazw nomenklaturowych); • aktualność składni kognitywnej – teksty stanowiące korpus słownika terminologicznego winny być, poza nielicznymi przypadkami, tekstami aktualnymi, a więc odtwarzającymi aktualne relacje semantyczne zachodzące w danym LT; spełnienie tego wymogu implikuje aktualność słownika terminologicznego [Lukszyn, Zmarzer 2001: 45-48]. Definicja tekstu pojmowanego ogólnie, tj. jako tworu językowego o określonej formie, posiadającego specyficzne znaczenie, odpowiadającego normom języka obowiązującym w danym przedziale czasowym oraz - 23 - przeznaczonego dla konkretnego odbiorcy [Zmarzer 2003: 27], dostarcza nam kolejnych parametrów opisujących słownik terminologiczny, a mianowicie: • zgodność z normą językową i terminologiczną – znaczna większość słowników terminologicznych to teksty standardowe (normatywne), a więc zgodne z normami gramatycznymi, stylistycznymi, leksykalnymi; zdarzają się jednak teksty niestandardowe (ponadnormatywne), które odbiegają od wyŜej wymienionych norm, np. słowniki terminologii poszczególnych szkół naukowych czy nawet konkretnych naukowców; • struktura znaczenia – słownik terminologiczny jest tekstem teoretycznym, tzn. przedstawia jednostki konceptualne danej teorii naukowej w postaci zhierarchizowanej: termin bazowy, terminy pochodne pierwszego, drugiego itd. stopnia oraz termin kluczowy; • przeznaczenie – słownik moŜe być tekstem hermetycznym, tj. przeznaczonym wyłącznie dla profesjonalistów operujących w danej branŜy bądź uniwersalnym, czyli przeznaczonym dla szerokiego grona odbiorców [Zmarzer 2003: 27-31]. Na szczególną uwagę zasługuje ostatni z powyŜszych parametrów, czyli przeznaczenie słownika. Słowniki o charakterze hermetycznym są przeznaczone dla specjalistów z danej branŜy, gdyŜ zakładają stosunkowo wysoki poziom wiedzy merytorycznej odbiorcy i w związku z tym nie zawierają informacji, które dla specjalistów są oczywiste. Do słowników o charakterze hermetycznym zaliczają się tezaurusy terminologii branŜowej. Ich zadaniem jest utrwalenie stanu wiedzy danej dziedziny w formie algorytmów działalności zawodowej [STP 2002: 147]. Tezaurus jest więc tekstem o charakterze edukacyjnym, gdyŜ reprezentuje aktualny stan wiedzy, jednak wiedza ta jest reprezentowana w sposób trudny w odbiorze dla niespecjalistów. Skrajnym przykładem tekstu hermetycznego jest glosariusz, który – podobnie jak słownik terminologiczny sensu stricto – reprezentuje leksykon terminologiczny w skodyfikowanej formie. SłuŜy on specjalistom do eliminacji zakłóceń w komunikacji zawodowej objawiających się niepoŜądaną działalnością terminotwórczą [Lukszyn, Zmarzer 2001: 144]. Dla osób niebędących specjalistami glosariusz jest praktycznie bezuŜyteczny: nie zawiera definicji ani objaśnień, a więc nie pełni funkcji edukacyjnej. Dla takich osób przeznaczone są słowniki o charakterze uniwersalnym – zawierają one definicje pojęć oraz objaśnienia i komentarze niezbędne dla zrozumienia przekazywanej informacji. Wiedza przez nie prezentowana jest dostosowana do celów dydaktycznych i w związku z tym teksty te są równieŜ nazywane tekstami adaptowanymi [STP 2002: 118]. Właśnie tego rodzaju słowniki są przydatne dla - 24 - osób niebędących specjalistami, gdyŜ reprezentują wiedzę w formie dla nich zrozumiałej i przyswajalnej. Kwestia przeznaczenia słowników terminologicznych implikuje równieŜ nieco inny podział, a mianowicie na słowniki specjalistyczne, słowniki dydaktyczne oraz ogólne słowniki objaśniające [Lukszyn, Zmarzer 2001: 146]. Pierwsze dwa rodzaje słowników naleŜy zaliczyć do tekstów o charakterze hermetycznym, gdyŜ są one uŜywane przez specjalistów (słowniki specjalistyczne) oraz w procesie kształcenia specjalistów (słowniki dydaktyczne), natomiast ogólne słowniki objaśniające mają charakter uniwersalny i słuŜą ogółowi społeczeństwa. KaŜdy z trzech powyŜszych rodzajów słowników pełni funkcję edukacyjną. Słownik specjalistyczny zapewnia nieustanną aktualizację wiedzy wśród specjalistów, słownik dydaktyczny umoŜliwia zdobywanie wiedzy osobom podejmującym kształcenie w wybranej dziedzinie, natomiast ogólne słowniki objaśniające słuŜą do krzewienia wiedzy (równieŜ specjalistycznej) w społeczeństwie, a co za tym idzie, przyczyniają się do wzrostu poziomu intelektualnego społeczeństwa. Podział słowników ze względu na przeznaczenie moŜna równieŜ przeprowadzić w oparciu o kryterium przynaleŜności odbiorcy do społeczności dyskursu. Pojęcie społeczności dyskursu objaśnia w sposób wyczerpujący P. Mamet [zob. Mamet 2002: 143 i nast.]. PrzynaleŜność do społeczności dyskursu jest determinowana znajomością leksyki specjalistycznej, charakterystycznej dla danej dziedziny, warunkując tym samym funkcjonowanie w ramach danej społeczności dyskursu. W podobnym tonie wypowiadają się H. Bergenholtz i S. Tarp, wyróŜniając trzy wielkości istotne z punktu widzenia uŜytkownika słownika, które naleŜy brać pod uwagę na etapie tworzenia słownika, a mianowicie: kompetencję merytoryczną, kompetencję w zakresie rodzimego języka specjalistycznego oraz kompetencję w zakresie obcego języka specjalistycznego [Bergenholtz, Tarp 1995: 20-28]. Jeśli chodzi o pierwsze kryterium, autorzy wyróŜniają trzy kategorie odbiorców słowników specjalistycznych, a mianowicie ekspertów, adeptów, czyli studentów danej dyscypliny naukowej i ekspertów w dziedzinach pokrewnych, oraz niespecjalistów, do których zaliczają się m.in. tłumacze profesjonalni. Podział ten wiąŜe się z róŜnym doborem zestawu informacji merytorycznej i językowej. W słowniku, którego adresatem jest specjalista bądź adept, na plan pierwszy wysuwa się informacja o charakterze merytorycznym; moŜe ona zostać przekazana na wyŜszym poziomie abstrakcji (np. za pomocą schematów). Często towarzyszą jej informacje dotyczące relacji zachodzących pomiędzy danym terminem a innymi terminami naleŜącymi do danego leksykonu terminologicznego. Jeśli chodzi o słowniki przezna- - 25 - czone dla adeptów, repertuar tych relacji moŜe zostać ograniczony. Przyjmuje się, Ŝe w przypadku tej grupy odbiorców mamy do czynienia z wysokim stopniem kompetencji w zakresie rodzimego języka specjalistycznego, co oznacza, Ŝe moŜemy ograniczyć informację o charakterze językowym do niezbędnego minimum, tzn. informację o wymowie i odmianie zamieścić tylko w szczególnych przypadkach. WaŜnym elementem z punktu widzenia adeptów są kolokacje, a więc związki wyrazowe, w jakie wchodzi dany termin i moŜna zaryzykować twierdzenie, Ŝe tego typu informacja powinna być obligatoryjna w przypadku słowników przeznaczonych dla tej grupy uŜytkowników, a w niektórych przypadkach zalecane jest wręcz stworzenie słownika kolokacji, a więc słownika opisującego związki wyrazowe, w jakie wchodzą wybrane terminy naleŜące do danego LT. Jeśli chodzi o słowniki przeznaczone dla niespecjalistów, duŜy nacisk kładzie się na informację językową, gdyŜ – w odróŜnieniu od specjalistów i adeptów – mamy do czynienia z niŜszym stopniem kompetencji uŜytkownika w zakresie rodzimego języka specjalistycznego. Niezbędne jest przekazanie informacji dotyczącej wymowy, odmiany czy kolokacji, które termin tworzy. Repertuar relacji pomiędzy danym terminem a innymi terminami naleŜącymi do danego leksykonu terminologicznego winien zostać ograniczony do minimum i uwzględniać informację o terminie nadrzędnym i podrzędnym oraz ewentualnie informację dotyczącą synonimii. Jeśli chodzi o kompetencję odbiorcy w zakresie rodzimego języka specjalistycznego, H. Bergenholtz i S. Tarp wyróŜniają uŜytkowników charakteryzujących się wysokim i niskim stopniem tej kompetencji [op.cit. 20-21]. Podział ten warunkuje odpowiedni dobór zestawu informacji językowych oraz słownictwa słuŜącego objaśnianiu pojęć w słownikach jednojęzycznych. Kwestię informacji o charakterze językowym poruszono powyŜej przyjmując, iŜ eksperci i adepci odznaczają się zazwyczaj wysokim stopniem kompetencji w zakresie rodzimego języka specjalistycznego, zaś niespecjaliści odznaczają się w większości przypadków niskim stopniem tejŜe kompetencji. Jeśli chodzi o słownictwo objaśniające, w przypadku ekspertów i adeptów moŜliwe jest zastosowanie bardziej zaawansowanego słownictwa w definicjach, a takŜe wyjaśniania pojęć za pomocą innych pojęć niedefiniowanych w słowniku. W przypadku tych grup odbiorców ryzyko doprowadzenia do zakłóceń w rozumieniu jest o wiele niŜsze niŜ w przypadku niespecjalistów, od których naleŜy oczekiwać niŜszego poziomu kompetencji merytorycznej. W przypadku tej ostatniej grupy odbiorców autor słownika winien załoŜyć nie tylko niski stopień kompetencji w zakresie rodzimego języka specjalistycznego (dobierając słownictwo właściwe dla tego stopnia kompetencji), ale równieŜ dbać o poprawność i jasność definicji z merytorycznego punktu widzenia. - 26 - Ostatnim z kryteriów proponowanych przez ww. autorów jest kompetencja odbiorcy słownika w zakresie obcego języka specjalistycznego i dotyczy ono słowników dwu- oraz wielojęzycznych. Autorzy wyróŜniają dwie kategorie odbiorców: osoby charakteryzujące się wysokim oraz niskim stopniem omawianej kompetencji. Do pierwszej grupy naleŜy zaliczyć profesjonalnych tłumaczy, zaś do drugiej – większość naukowców i techników. Podział ten autorzy dodatkowo połączyli z podziałem na wysoki i niski stopień kompetencji merytorycznej. W ten sposób otrzymujemy cztery kategorie uŜytkowników dwu- i wielojęzycznych słowników specjalistycznych: • uŜytkownicy odznaczający się wysokim stopniem kompetencji merytorycznej przy jednoczesnym wysokim stopniu kompetencji w zakresie obcego języka specjalistycznego; • uŜytkownicy odznaczający się wysokim stopniem kompetencji merytorycznej przy jednoczesnym niskim stopniu kompetencji w zakresie obcego języka specjalistycznego; • uŜytkownicy odznaczający się niskim stopniem kompetencji merytorycznej przy jednoczesnym wysokim stopniu kompetencji w zakresie obcego języka specjalistycznego; • uŜytkownicy odznaczający się niskim stopniem kompetencji merytorycznej przy jednoczesnym niskim stopniu kompetencji w zakresie obcego języka specjalistycznego. NaleŜy mieć świadomość, Ŝe granice zaprezentowanego powyŜej podziału mają charakter płynny. Autor słownika powinien zdecydować, czy tworzony przez niego słownik jest przeznaczony tylko dla jednej, kilku bądź wszystkich spośród czterech scharakteryzowanych w powyŜszy sposób grup odbiorców. Decyzja ta będzie skutkować róŜnym stopniem uwzględnienia obcego języka specjalistycznego w treści słownika, a takŜe będzie implikowała róŜne funkcje słowników opisane szerzej przez autorów przywoływanego opracowania [Bergenholtz, Tarp 1995: 22 i nast.]. W związku z powyŜszym, moŜna dokonać podziału słowników terminologicznych na trzy rodzaje: 1. Słowniki dla ekspertów (SE) – przeznaczone dla uŜytkowników będących członkami społeczności dyskursu, a więc odznaczających się wysokim stopniem kompetencji merytorycznej, m.in. branŜowe słowniki terminologiczne, tezaurusy terminologii branŜowej, glosariusze. Na plan pierwszy wysuwają się jednojęzyczne słowniki dla ekspertów (JSE), zaś słowniki dwujęzyczne (DSE) oraz wielojęzyczne (WSE) będą mniej przydatne ze względu na fakt, iŜ ta grupa odbiorców odznacza się w większości przypadków stosunkowo niską kompetencją w zakresie obcych języków specjalistycznych. - 27 - 2. Słowniki dla adeptów (SA) – przeznaczone dla uŜytkowników aspirujących do społeczności dyskursu, np. słowniki dydaktyczne, słowniki kolokacji. Dla tej grupy uŜytkowników przydatne mogą okazać się zarówno słowniki jednojęzyczne (JSA), pomocne w uzyskaniu kompetencji merytorycznej w zakresie rodzimego języka specjalistycznego, jak równieŜ słowniki dwujęzyczne (DSA) czy słowniki wielojęzyczne (WSA), których zadaniem będzie pomoc w uzyskaniu kompetencji w zakresie obcych języków specjalistycznych, która jest niezwykle przydatna w dobie komunikacji specjalistycznej na szczeblu międzynarodowym, np. podczas konferencji naukowych i technicznych czy teŜ w trakcie prac badawczych prowadzonych w zespołach międzynarodowych. 3. Słowniki dla niespecjalistów (SN) – przeznaczone głównie dla uŜytkowników spoza społeczności dyskursu, a więc osób nieposiadających kompetencji merytorycznej. NaleŜy tutaj wyróŜnić dwie grupy niespecjalistów: • szerokie grono niespecjalistów zainteresowanych uzyskaniem kompetencji w zakresie rodzimego języka specjalistycznego, którzy korzystać będą przede wszystkim ze słowników jednojęzycznych (JSN), takich jak encyklopedie, słowniki tematyczne czy słowniki szkolne, które w załoŜeniu mają im pomóc w zrozumieniu niektórych tekstów specjalistycznych; • niespecjaliści zainteresowani uzyskaniem kompetencji w zakresie obcych języków specjalistycznych, np. tłumacze profesjonalni, którzy w swej pracy wykorzystują dwujęzyczne (DSN) i wielojęzyczne (WSN) słowniki przekładowe. Zaproponowaną powyŜej typologię słowników terminologicznych moŜna zilustrować następującym schematem: KaŜdy z wymienionych powyŜej rodzajów słowników będzie reprezentował wiedzę merytoryczną na poziomie zaawansowania, który zaleŜy od tego, czy i w jakim wymiarze uŜytkownik naleŜy do konkretnej - 28 - społeczności dyskursu. Rozwiązanie takie mogłoby zaowocować bardziej optymalnym doborem rodzaju słownika do zakresu wiedzy merytorycznej, jaką dysponuje uŜytkownik słownika. Jak wspomniano na początku niniejszego artykułu, słowniki terminologiczne jako teksty edukacyjne reprezentują wiedzę nową z punktu widzenia odbiorcy. W związku z powyŜszym naleŜy dołoŜyć wszelkich starań, aby słowniki dla niespecjalistów, czyli słowniki dydaktyczne i objaśniające, były konstruowane ze szczególną starannością, zwłaszcza w odniesieniu do ich treści merytorycznej. Postulat ten jest o tyle waŜny, Ŝe odbiorca niebędący specjalistą w danej dziedzinie podchodzi do wiedzy reprezentowanej przez słownik w sposób niemal bezkrytyczny. Ze względu na niedostatki w posiadanej wiedzy (i poniekąd z tym związane bezgraniczne wręcz zaufanie do specjalistów) niespecjalista moŜe nie być w stanie zauwaŜyć błędu merytorycznego, który specjalista prawdopodobnie zauwaŜyłby natychmiast. Konsekwencje tego faktu mogą być powaŜne: osoba taka będzie posługiwała się błędnymi informacjami oraz będzie te informacje powielała, przekazując je w dobrej wierze innym osobom. MoŜna przyjąć, Ŝe w chwili obecnej bardzo trudno jest znaleźć słownik idealny, tzn. stworzony ściśle według reguł pracy terminograficznej. Przyczyny takiego stanu rzeczy są róŜnorakie – począwszy od mało profesjonalnego podejścia do tworzenia słownika, wynikającego często z braku doświadczenia bądź niestaranności autora, a skończywszy na kierowaniu się przez wydawcę wyłącznie rachunkiem ekonomicznym. Do najczęściej poruszanych w literaturze przedmiotu wad słowników terminologicznych moŜemy zaliczyć: • polifunkcjonalność słownika, utrudniająca odbiór zawartej informacji; • subiektywny dobór słownictwa specjalistycznego oraz przypadkowy charakter ograniczenia zasobu terminów; • nieodpowiednia do typu słownika informacja zawarta w artykule hasłowym; • brak w słowniku niezbędnych indeksów; • niewystarczająca informacja dotycząca relacji semantycznych w obrębie danego systemu; • niewystarczająca charakterystyka derywatologiczna i morfologiczna terminów; • nieadekwatność sposobów semantyzacji terminów wieloznacznych; • wadliwe definicje; • wadliwa organizacja struktury artykułu hasłowego [Lukszyn, Zmarzer 2001: 156]. - 29 - PowyŜsza lista nie wyczerpuje tematu, lecz moŜe pomóc w eliminacji nieprawidłowości poprzez wskazanie konkretnych błędów, wyjaśnienie ich przyczyn oraz zaproponowanie rozwiązań. Słowniki dzielimy na róŜne rodzaje m.in. ze względu na ich funkcję czy przeznaczenie. Nigdy jednak nie mamy do czynienia z sytuacją, gdy słownik terminologiczny pełni tylko i wyłącznie jedną funkcję. Zazwyczaj spełnia on kilka funkcji jednocześnie, ale jedna z nich wysuwa się na pierwszy plan. Próba realizacji zbyt wielu funkcji jednocześnie powoduje nadmierne nagromadzenie informacji w artykule hasłowym i utrudnia jej odbiór. Dlatego moŜna na przykład zrezygnować z podawania ekwiwalentów w artykułach hasłowych słownika, którego głównym zadaniem jest objaśnianie pojęć w języku rodzimym. Aby nie rezygnować całkowicie z ekwiwalentów obcojęzycznych, autor moŜe umieścić je w indeksie na końcu słownika. Niekiedy mamy teŜ do czynienia z sytuacją odwrotną, tzn. pewnych informacji w artykułach hasłowych brakuje. Na skutek tego błędu słownik nie spełnia naleŜycie swoich funkcji i w związku z tym jego wartość edukacyjna jest niepełna lub wręcz wątpliwa. PowaŜnym błędem jest arbitralny dobór słownictwa specjalistycznego w słowniku i przypadkowy charakter jego ograniczenia. Jedynym sposobem uniknięcia tego błędu jest prawidłowe i skrupulatne wykonanie procedury terminograficznej, czyli ustalenia korpusu tekstów, na których podstawie będzie tworzony słownik, sporządzenie kartoteki terminów, a następnie podział terminów na ogólnonaukowe, interdyscyplinarne i branŜowe. Działania te winny być przeprowadzane przy aktywnym udziale ekspertów [Lukszyn, Zmarzer 2001: 134]. Niewłaściwy dobór terminów oraz ograniczenie ich liczby na podstawie niejasnych kryteriów moŜe okazać się takŜe przyczyną braku dostatecznej informacji o relacjach semantycznych pomiędzy jednostkami w danym leksykonie terminologicznym. Kolejną grupą wad występujących w słownikach terminologicznych są wady natury technicznej bądź redakcyjnej, takie jak brak niezbędnych indeksów czy wadliwa organizacja artykułu hasłowego. Obecność indeksów w słowniku terminologicznym jest niezbędna, gdyŜ hasła w takim słowniku są zazwyczaj uporządkowane w sposób inny niŜ alfabetyczny, który jest charakterystyczny dla większości ogólnych słowników językowych. Odnalezienie hasła bez moŜliwości skorzystania z indeksu jest utrudnione, gdyŜ osoba korzystająca ze słownika moŜe nie wiedzieć, według jakich kryteriów uporządkowane zostały terminy. Wadliwa organizacja artykułu hasłowego równieŜ utrudnia znalezienie poszukiwanej informacji. Przykładów wadliwej organizacji artykułu hasłowego moŜe być wiele – chociaŜby nielogiczny układ informacji, zastosowanie nieczytelnego systemu oznaczeń lub - 30 - zbytnie nagromadzenie tych oznaczeń. Słownik z tego rodzaju wadami nie będzie wypełniał swej funkcji edukacyjnej w stopniu dostatecznym. NajpowaŜniejszym błędem z punktu widzenia odbiorcy niebędącego specjalistą w danej dziedzinie są błędy merytoryczne, zwłaszcza wadliwe definicje. Temat ten porusza Z. Ziembiński, który wymienia najczęstsze błędy występujące w definicjach [Ziembiński 1994: 52-53]. PowaŜnym błędem w definicji jest objaśnianie pojęcia na zasadzie idem per idem (to samo przez to samo) – ta sama informacja została zawarta zarówno w członie definiowanym jak i w członie definiującym. W takiej sytuacji mówi się o błędnym kole, co oznacza definicję, która właściwie nic nie objaśnia. Innym częstym błędem jest objaśnianie nieznanego pojęcia za pomocą innego nieznanego pojęcia (ignotum per ignotum). Autor definicji moŜe nawet nie zdawać sobie sprawy, Ŝe stworzona przez niego definicja jest niezrozumiała dla odbiorcy, gdyŜ dla samego autora pojęcie wykorzystane w członie definiującym jest znane. Definicje mogą teŜ być zbyt szerokie lub zbyt wąskie, co utrudnia odbiorcy, zwłaszcza niespecjaliście, jednoznaczne określenie znaczenia czy właściwości analizowanego pojęcia. MoŜe to prowadzić do przyswojenia i powielania informacji błędnych, o czym była mowa powyŜej. Wszelkie błędy, a zwłaszcza błędy merytoryczne stawiają pod znakiem zapytania wartość edukacyjną słowników terminologicznych. Właśnie z tego powodu naleŜy dołoŜyć wszelkich starań, aby słowniki terminologiczne, zwłaszcza te o charakterze uniwersalnym, były tworzone zgodnie z prawidłami sztuki terminograficznej. Reasumując, słownik terminologiczny jest tekstem o charakterze edukacyjnym, gdyŜ jego podstawową rolą jest reprezentowanie aktualnej wiedzy w danej dziedzinie działalności naukowej bądź technicznej. Dzięki niemu specjaliści mogą aktualizować swą wiedzę merytoryczną, a osoby kształcące się bądź niebędące specjalistami uzyskują dostęp do wiedzy specjalistycznej. Szczególnie ze względu na dwie ostatnie grupy uŜytkowników naleŜy podejmować działania mające na celu dąŜenie do wysokich standardów, jeśli chodzi o tworzenie i zawartość merytoryczną słowników terminologicznych. Bibliografia: Bergenholtz H., Tarp S., 1995, Manual of specialized lexicography. The preparation of specialized dictionaries, Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. - 31 - Lukszyn J., Zmarzer W., 2001, Teoretyczne podstawy terminologii, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych UW. Mamet P., 2002, Relacja między kompetencją językową a kompetencją merytoryczną na przykładzie języka biznesu, [w:] Lewandowski J. [red.], Języki specjalistyczne 2. Problemy technolingwistyki, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 141-151. STP = Lukszyn J. [red.], 2002, Języki specjalistyczne. Słownik terminologii przedmiotowej, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych UW. Ziembiński Z., 1994, Logika praktyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Zmarzer W., 2003, Typologia tekstów specjalistycznych, [w:] Kielar B.Z., Grucza S. [red.], Języki specjalistyczne 3. Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 24-34. - 32 - Ewa Jasińska THE LANGUAGE OF PHOTOGRAPHY AS A LANGUAGE FOR SPECIAL PURPOSES 1. Introduction On billboards, as a crucial part of advertisements, in newspapers and magazines, in books, on the Internet, on holiday cards, on our walls in frames as posters – photographs are everywhere nowadays. In times when photography has become so popular, when most people have a camera and take at least holiday photos, it is important to acquire special terminology from this area. English has become so widely spread around the world that numerous texts, including specialist ones, are to be found only in this language. To better understand cameras, which is indispensable to take good photographs, one has to acquaint him- or herself with the names of their functional units and components. Therefore compiling a dictionary of photography that not only helps to translate but also gives explanations of terms is of vital importance. The world of photography has been transformed by digital technology – both professionals and amateurs are abandoning their traditional film cameras and reach for new equipment. The reasons for this seem quite obvious: digital photography has a wide range of editing options, photos can be selectively printed out at home, digital storage requires much less space and is easier than in the case of prints, photos are easily shared via the Internet. Moreover, although an expensive initial investment, a digital camera turns out cheaper in the long run because one does not need to buy films. Dictionaries which provide equivalents in another language have long been available on the market, however some terms may still be difficult for the layman. It happens quite often that a more comprehensive explanation, sometimes accompanied by a picture, is necessary to make the word completely understandable. This is because the terminology of photography as a branch of technology and physics is extremely rich. The above reasons reasons influenced my decision to write an explicative dictionary of photography, focused on the digital branch of the field. 2. The language of photography used in printed sources – manuals, books and magazines The language of photography used in printed sources varies and important difference can be seen between the language of photography used in manuals and the language used in professional books and textbooks. - 33 - Manuals tend to be objective, generally do not use diminutive and augmentative nouns or jargon. Yet the formal style is not used either. The style of professional books and textbooks has recently also been changing. The current style differs from the previously used high register and emotionless style, approaching the features of spoken language, but still no colloquialisms can be found. Written language in magazines is similar to that found in books and textbooks, and different from that found in manuals. Interestingly enough, however, the language of magazines is less colloquial and humorous than the one used in books and textbooks. 1. The camera is not waterproof and cannot be used underwater. If you accidentally drop the camera into water, promptly consult your nearest Canon service Center. Wipe off any water droplets with a dry cloth. If the camera has been exposed to the salty air, wipe with a well-wrung wet cloth. 2. Aparat nie jest wodoszczelny i nie powinien być uŜywany w warunkach kondensowania się pary wodnej lub pod wodą. Jeśli aparat zamoczy się, to wyjmij z niego akumulator lub adapter prądu stałego i niezwłocznie skontaktuj się z najbliŜszym serwisem technicznym, autoryzowanym przez firmę Canon. JeŜeli na aparat padną niewielkie bryzgi wody lub krople deszczu, to niezwłocznie usuń je czystą, miękką szmatką. Po fotografowaniu w słonym powietrzu lub w słonej mgle, przetrzyj aparat czystą, miękką szmatką, lekko zwilŜoną czystą wodą. As can be seen in examples 1 and 2, cited from a manual in English and its Polish translation, the language used in the manual is emotionless, but impersonal forms are avoided. While past Polish manuals used many infinitives, they are now written, as is the case with the English language, in such a way that it directly addresses the reader. Comparing the English and Polish language versions of manuals, we can, however, find some differences. While in the English text every unit and component has its nominal name, the Polish text does not always have equivalent nominal names for the same object. As a result, some nouns are translated with the use of different parts of speech, such as nouns and gerunds, examples being the terms: depth-of-field preview button, which translates as ‘sprawdzanie głębi ostrości’, lens release button ‘zwalnianie zatrzasku obiektywu’, setting button ‘potwierdzenie pewnych nastaw i potwierdzenie wyboru w menu’. In each case the word button is not translated as ‘przycisk’ and the Polish equivalent specifies what the element is used for, i.e. ‘sprawdzanie’, ‘zwalnianie’, ‘potwierdzenie’. While the English term is a premodified noun, the Polish equivalent includes a gerund. The term lens mounting index is translated as ‘czerwona kropka – zakładanie obiektywów EF’, which is true as long as the reader is informed that - 34 - the index is the red spot (‘czerwona kropka’). One may argue whether mounting should not be translated as ‘mocowanie’ rather than ‘zakładanie’. The term dioptric adjustment knob is translated as ‘regulacja celownika’. However, both knob and ‘regulacja’ are nouns, knob means ‘gałka’, ‘guzik’, ‘przełącznik’, so the Polish translation is expected to read ‘regulator celownika’, especially as ‘regulacja’ is the name of an activity, not of an element. 3. A buffer is a form of temporary parking for images that haven’t yet been written to your memory card. Without a memory buffer, the camera has to finish writing the image to the memory card before you can take another photo. If you’re using a camera with a decent size buffer, you can take multiple shots (important if you’re using a motor drive function and shooting a sequence) before the camera has to stop shooting to write data. 4. WaŜna, choć ewolucyjna zmiana dotyczy teŜ układu ustawiania ostrości. Choć nadal 9-polowy (...), składa się teraz wyłącznie z sensorów krzyŜowych, czujnik centralny jest zaś dodatkowo obrócony o 45 stopni i ma zwiększoną czułość przy pracy z obiektywami równymi bądź jaśniejszymi niŜ f/2,8. In example 3, which is an excerpt from a textbook, it is easy to see the extent to which textbook language differs from that of the manual’s, as presented in examples 1 and 2. While the aim of technical texts is to provide information, the style may be called conventional and ordinary or even conversational. Magazines also aim at informing the reader (example 4), yet it is assumed that the reader has already acquired a general knowledge of the subject-matter. Thus, magazines offer more detailed technical information. At this point it is worth remembering that manuals always focus on a particular product or model, while books give overall information about devices and their components without specifying the model name or the trademark. The examples below illustrate these differences. 5. The Canon EOS 30D is a high-performance, AF SLR camera with a large, fine-detail, 8.2-megapixel CMOS sensor. The camera has nine high-precision AF points, and it is compatible with all Canon EF lenses (including the EF-S lenses). Designed for shooting at all times, the camera has many features of shooting from fully automatic snapshooting to creative work. 6. Through their use of interchangeable lenses, DSLRs provide you with a huge range of options. Most camera manufacturers offer not only a variety of focal lengths, but also provide multiple choices for the most popular lens types. - 35 - 7. There are four types of wide-angles to choose from. First, prime wideangles are sometimes considered a standard for architectural photography. They are stalwart all-rounders – perfect when you can’t stand well back from the subject to get it all in frame and for city skylines on a tripod at night. Look for focal lengths of 20mm, 24mm, 28mm or 35mm which offer 92°, 84°, 75° and 63° viewing angles respectively. Examples 5, 6 and 7 present the language of photography as it is used in a manual, textbook and magazine, respectively. Textbooks (example 6) give the reader only a general overview of products, as their main goal is to provide the reader with the indispensable knowledge of photographic techniques. Magazines, on the other hand, describe features and capabilities of specific gear. Presenting various functions and features rather than advertising equipment, they tend to give as wide a range of information as possible. Since they are texts written to inform the user about a product, manuals define the capabilities of the instrument briefly, which distinguishes them from textbooks, whose aim is to teach the reader and to explain the topic intelligibly, often in a repetitive manner, so that the reader can comprehend the issues discussed. Examples 8 (manual) and 9 (textbook) below provide further support for the claim. It seems important to point out that these extracts concern the same topic, which amply shows the magnitude of the differences. 8. The (Fine) and (Normal) icons indicate the image’s compression rate. For better image quality, select (Fine) for low compression To save space so you can record images, select a higher compression (Normal). 9. One of the first things to consider when rigging your new camera is making sure its resolution is set to the quality level you want to use. Unlike film cameras, your digital camera gives you a choice of several quality settings ranging from 640 x 480 all the way up to the camera’s maximum setting. That maximum may be 1600 x 1200 for a 2.1 megapixel camera to 2160 x 1440 for a 3.4 megapixel camera or even more for higher resolution cameras such as the Kodak DCS SLR/n that creates a whopping 13.8MB file and a 4536 x 3024 pixel image. (...) Why Is Resolution Important? The higher the file resolution, the larger the print you can make. If you’ve ever seen a digital image with jaggy, pixelated edges, the file was printed too big for its file size. The above excerpts clearly illustrate the difference between the manual style and the textbook style, which comes down to the level of explanation provided by the two sources. Because the main aim of magazines is to present the results of tests as well as describe and contrast technical specifications of similar products - 36 - of various manufacturers, they tend to describe the advantages and disadvantages of the products compared. 10. Aparat wprost klei się do dłoni, a uchwyt jest bardzo wygodny i dopracowany. Ale w tej klasie aparatów to niemal norma, podobnie jak dwa pokrętła zmiany parametrów ekspozycji. 11. Ostrość w centrum kadru wyniosła 2092 linie na wysokość kadru przy przesłonie f/8. Wynik dobry jak na matrycę 10 milionów pikseli i średni przy matrycy 12 milionów. Z pewnością 16-105 nie pozwoli wykorzystać pełnego potencjału matrycy. Niestety obiektyw charakteryzuje się duŜą aberracją chromatyczną na brzegach, sięgającą aŜ 3 pikseli przy szerokim kącie i 1,6 przy 105mm. Examples 10 and 11 underline the usage of technical language, demonstrating at the same time that the language of magazines, however informal, does not address the reader directly, the result being the use of infinitive forms. As was mentioned above, a study focused on the language of photography as used in printed sources has pointed to the recent changes in the textbook style. In order to make a particular impression on the reader and to make a text comprehensible for various receivers, an elevated style is replaced with an entertaining one. While writing in a light style, the author may wish to establish a friendly relationship or may intend to talk to his readers not like a strict tutor but rather like a father or an older and more experienced friend. In manuals, such stylistic devices are non-existent. The four examples presented below are short passages from textbooks. They exemplify the informal style used in such sources and provide good examples of not only conversational language, but also informal style grammar, such as the short forms of the verbs do or can. In the first case (example 12) the tutor uses questions to direct the reader’s attention to some important issues. 12. Next time you’re out taking pictures, take a moment to consider light. Ask yourself: What direction is it coming from? What color is it? How intense is it? And, most importantly, how can I use it to my advantage? The next example is humorous and comes with insertions such as (I think) and colloquial expressions such as okay or to make your head swim. 13. Auto-focus, built-in flash, video, megapixels, built-in MP3 player, PDA, built-in cell phone, TV remote, remote control garage door opener— okay, I’m kidding about the garage door opener (I think). But digital cameras come with so many features these days that it’s enough to make your head swim. How do you ever decide which features are important and which aren’t? - 37 - In the third and fourth example (14 and 15) the author’s sense of humour is so specific that the reader may find the jokes annoying rather than funny. The thing worth mentioning, however, is that there is a whole series of books by the same author, all written in a similar style. A great number of people have complained about the quality of the jokes, simultaneously, however, appreciating the quality of the information given. 14. TACK stands for Technically Accurate Cibachrome Kelvin (which refers to the color temperature of light in photographs), and SHARP stands for Shutter Hyperfocal At Refracted Polarization. Now, these may seem like highly technical terms at first, but once you realize that I totally made them up, it doesn't seem so complicated, does it? Now, you have to admit, it sounded pretty legitimate at first. I mean, I almost had ya, didn't I? Come on, you know I had you, and I'll bet it was that "color temperature of light" thing I put in parenthesis that helped sell the idea that it was real, right? It's okay to admit you were fooled... 15. The Real Secret to Getting Sharp Photos. Sorry about duping you with "The Real Secret to Getting Sharp Photos" headline... Studying the examples, materials and analyses presented above the reader becomes acquainted with the wide range of styles used in printed texts concerning photography. The examples clearly show that the style of manuals differs from that of books’ and textbooks’. The tone of manuals is strict and raw, it lacks redundant words and expressions. Magazines are objective. They provide the reader with the necessary knowledge and give comparisons, at the same time avoiding entertaining insertions. The tone of textbooks has changed throughout the years and it has become informal and humorous, with technical issues explained in a way that is easy to understand. Summing up, the style of manuals is the most formal one, with the textbook style being most conversational. 3. The language of photography used in electronic sources – web sites and internet forums When set beside the language of photography used in printed sources, the language of photography used in electronic sources is more colloquial. Yet, it is difficult to derive common stylistic features that would hold for texts found on both Internet forums and in other web resources. Similarly to the language of printed sources, which varies from publication to publication, revealing both, the author’s style and the purpose of writing, the language of photography of electronic sources differs not only in respect of the type of the web site or a photographic forum. The most significant difference as regards electronic sources, however, lies not in the - 38 - source type, but in the author’s style and the situation that requires particular language. 1. The area size captured by a photographic lens can be expressed as a diagonal angular field called Angle of View. Generally speaking, a focal length range that provides a similar perspective to the human eye is considered to be somewhere between 40-60mm. With this established as a standard focal length, those with shorter focal lengths are called "wideangle" and those with longer focal lengths are called "telephoto". The shorter the focal length becomes, the wider the angle of view (wideangle), while the longer it becomes, the narrower the angle of view (telephoto). The relationship between focal length and angle of view is generally consistent regardless of the lens' focal length. However, there are cases where different angles of view are observed depending on the difference in the focusing system of a lens and shooting distance. In the above extract from an internet forum in English, the style is neat and elegant. Passive voice is often used (can be expressed) as are very formal sentences and phrases (that provides a similar perspective). The text features comparative constructions, which are characteristic of a fairly formal style (the shorter the focal length…, the longer the angle…). 2. Elektrycznie wyglada to tak: Aparat dziala jako najprostszy wlacznik zwierajacy na ulamek sekundy styki. W starych zwykle dwie blachy i czysta mechanika, w nowych uklady na tyrystorach czy czyms podobnym (duzo roznych cudow teraz)... Elektrycznie w lampie oprocz glownego kondensatora z ktorego idzie moc na blysk jest ladowany obok taki bardzo maly ktory przez cewke zaplonowa (tudziez transformator zaplonowy) daje impuls (ok 6-10kV) na "trzecia noge" palnika powodujac zjonizowanie gazu w palniku i potem odpala lampa... Ale nie o lampach mialo byc ;D Punkt ten jest wyprowadzony na dwa styki lampy na stopce... Aparat zwiera + kondensatora poprzez uzwojenie cewki do masy. Generalnie glowny kondensator ladowany jest do okolo 300V (typowe napiecie zaplonu). Ten maly najczesciej troche mniej, ale kilka setek na stopce wypada. W nowszych lampach stosowany jest tyrystorowy uklad, ktory powoduje ze wysokie napiecie jest odciete od stopki i wystepuje tam kilka V. Lampy takie daje sie odpalic poprzez zwieranie stykow np. agrafkiem albo drutem. Bardzo czesto obecne nowe lampy z kupa stykow i bajerow (np. moja sigma) juz niestety nie odpalaja w ten sposob... Although the text presented above was written both to describe technical features and to inform the reader how the instrument works, several colloquial expressions have been used and the entire extract shows features - 39 - typical of spoken style. When analyzing the initial sentence from the grammatical point of view, it is easy to notice that it is incorrect. However this kind of condensation of one's thoughts is quite widespread in spoken language. The correct excerpt should ead like this: ‘Z punktu widzenia elektryki (...)’ instead of "Elektrycznie (...)". Apart from that, some words are missing from the text, for example there is no noun in the following phrase, while at the same time it lacks the verb: “W starych czysta mechanika, w nowych układy (…)”. There are no commas and diacritic characters typical of Polish are omitted as well. Colloquialisms such as “trzecia noga”, “odpala”, “lampy z kupa stykow i bajerow” or “z ktorego idzie moc” are frequently used, while the text also includes insertions and comments from the author. Although the text is technical, the remarks made above show the features that help to distinguish Internet forum texts from texts cited from other sources. The following passages (examples 3-9) illustrate the usage of spoken, even colloquial language of Internet forums. Such insertions as "I have to say", "If you have the cash", "Make sure you buy", "koryguje (...) w body jak focisz w jpg" occur in every kind of text and in every field. Therefore, I decided to provide longer parts of the conversations found on Internet forums, instead of quoting individual expressions only. 3. I have to say I am slightly underwhelmed. There are some definite improvements but I expected the 40D to bridge the gap to the 5d a little bit more. But I suppose they didnt do that to avoid cannibalization of the 5d or its possible successor. A 5D Mark II, if priced better could really blow everything out of the water. 4. Most of the Canon lenses with variable aperture are slow [f/3.5-5.6,] so it's worth the extra bucks to get the fixed f/2.8. If you have the cash, the f/2.8 IS is the lens to buy, along with something in the 10-24 mm range. 5. From the scenarios you describe, you might take a look at the EF 100400 IS. It is just a bit more expensive than the non-IS 70-200 f/2.8. You can hand hold (at least toward the 100mm end). You get a lot of focal length to play with and even though it's f/4.5-5.6, that shouldn't be an issue on a tripod. 6. If you really just want one lens and can stand f/3.5-5.6, consider the new Tamron 18-250, which I think is available in an IS. If not, the 18-300 mm is. Make sure you buy the lens for digital [a model is available for traditional cameras]. 7. ten obiektyw ma 3 wersje, 3 jest najlepsza mam go i robilem pare fotek na d300, teraz nie uzywam, musze sprzedac jest bardzo ostry, na rogach tak samo tu nie ma co narzekac ma dystorsje ktora latwo skorygowac i VR dziala do pomieszczen jest fajny i nie winietuje, jak 18-70 - 40 - 8. jedyna wada, aberacja... na szczescie d300 to koryguje automatycznie i sprawnie w body jak focisz w jpg lub w capture nx jak focisz w raw , i jest jako tako, bez tego bylo by raczej kiepsko 9. Tyle tylko, Ŝe ja nie mam moŜliwości zakupu 5d+35L, a jedynie 5d+50/1,4 lub 40d+35L ... hmmm.... w sumie człowiek ma dwie nerki... ciekawe po ile teraz chodzi nerka? mam nadzieję, Ŝe kupujący nie będzie płacił w usd What needs to be mentioned at this point is that every message on the forum is directed to a particular reader, i.e. an already known user of the forum or a person who will decide to answer the question or comment on someone else’s opinion. It is the author who decides about the style of his or her discourse. For example, excerpts 3 to 9 illustrate a personal style of their authors, which is still accurate and respectable, with the last passage demonstrating a specific sense of humour. However, not only less formal style is to be found on the Internet. Electronic sources are also full of orthographical and grammatical errors and spelling mistakes. These, however, are not characteristic of the specialist language of photography found in electronic sources only, but rather they are typical of Internet sources in general. What is more, mistakes occur mostly in words that are taken from general language, not the language of photography. 10. [About new dSLR Canon camera 40D] Isnt she a beaut! Me getting one soon... 11. [A comment on a photograph] Gr8dane choc mialem kupic D300....Ale wybralem 12. Ja sie przesiadlem z D70 5D i nei zaluje. 13. mialem 20d 30d 40d. 40d mialo byc zaposowym body do 5d i miala wydluzac mi obiektywy. przez 2 miesiace nuie wyciagnalem 40d z torby a zonglowalem 85L i 35L na 5d. sprzedalem 40d i kupilem 2ga piatke. Apraty inne oba swietne - do tego co ja robie 5d niebo lepszy - szczegolnie z jasnymi L. na 40d 35L i 85L nie sa takie swietne..... 14. Czemu zaczynam od 50 1/4 - bo zastanawiam się nad jego kupnem . Ale z powodu, Ŝe jeszce go nie mam narazie sam nic nie wkleje, za to zapraszam pozostałych bardziej doświadczonych posiadaczy do udziałau 15. na początek wezmę z kitem 24-105 i 70-200 2,8 (chyba is). Znajomy będzie w Stanach to moŜe tam wezmę, jak nie to kaszbek juŜ całkiem dobrą cenę robi u nas 16. Zastanawia mnie jak się spisuje ten obiektyw w zakresie f1.4-f2.0 i iso400/800/1600.... mógłbyś przesłać kilka sampli? 17. Zastanawiam sie nad 5d glownie ze wzgledu na mniejsze szomy co aqrat by mi sie przydalo gdyz zazwyczaj dzialam w na wysokich czolosciach. - 41 - Zaleta a jednoczesnie i wada jest brak cropa, bo preferuje albo szerokie konty (FF pomaga) albo tele (crop pomaga). Nawiazujac jeszcze do wczesniejszej rozmowy kat widzenia czlowieka to odpowiednik obiektywu 50mm dla klatki 35mm. 18. Nazywam się Białek Przemysław, mam 29 lat, fotografuję od 15 roku Ŝycia, w tym kierunku skończyłem szkołę kończąc ją egzaminem. w 2003 roku załoŜyłem grupę fotograficzną "Fotocela". moje specyjalizacje to: fotografia ślubna, zdjęcia artystyczne i fotografia reklamowa Fotografia jest dla mnie czymś co pozwala mi oderwać się od codziennych problemów szarego świata, i pokazywać oglądającemu rzeczy jakie sam bym chciał zobaczyć. Nie lubie na swój temat duŜo opowiadać, dlatego zapraszam do obejrzenia galerii... Extracts 10, 11, 12, 13 and 14 are striking samples of spelling mistakes and colloquial style used by Internet forum users. Besides, as in the case of examples 15, 16 and 17, they illustrate the personal style of the author who not only uses a colloquial way of expression, but also, intersperses the text with foreign words. The Polish texts illustrate just that: the author has inserted foreign words using Polish spelling or inflection system. Example 18 differs from the previously showed as its source was not an Internet forum but a different web site. The text in question is an introductory note on a photo gallery homepage. The short text includes various mistakes ranging from syntax, punctuation, grammar to orthography. Despite these shortcomings, which cannot be considered a standard, it is worth mentioning that the author is a skilful photographer, showing not only a great sensibility and sense of the model and light, but also technical knowledge of the subject. When trying to make a distinction between the language used in electronic sources and the language used in printed sources, as well as between the language used on Internet forums and the language used on other web sites, I assumed that the most striking difference wasthe the orthographic, grammatical, spelling and punctuation correctness. The surveys conducted proved the assumption wrong. The examples presented above (1 to 13) show that forum users do pay attention to the style and orthographic aspects of their utterances. The most probable explanation of this are the forum rules that every user is expected to accept and follow before sending their first post. 19. Ortografia - kaŜdy piszący na forum powinien dokładnie sprawdzić pisownie przed wysłaniem posta. JEDNAK nie tolerowane będzie zwracanie uwagi na ortografie innych forumowiczow (od tego są prywatne wiadomości). NaleŜy unikać niechlujnego pisania wiadomości. JeŜeli szanujesz czas i wiedzę innych uŜytkowników Forum i chcesz od nich - 42 - otrzymać odpowiedź, zadbaj o schludny i poprawny ortograficznie wygląd swojej wiadomości. Dopuszczamy pisanie bez polskich liter. The excerpt given in (19) has been taken from Internet photographic forum rules, and includes the instructions regarding the correctness of posts. Whereas information about orthographic mistakes and the overall neatness of utterances is mentioned, no remark on punctuation is made, which may be the reason for neglecting this particular text element, as can be seen in almost all the examples presented in this chapter. What is more, the correctness of texts is not only governed by the rules. Forum users also care about them themselves. 20. http://so.pwn.pl/ Przepraszam Ŝe tak bezpośrednio, ale jestem wyczulony. Nauczyciel j. polskiego? Nie. Po prostu uwaŜam, Ŝe forma jest równie waŜna co treść. Orty gwałcą me odczucia estetyczne. Both shortened and abbreviated forms are used in Internet forums, e.g. digicam for digital camera or tele for teleobiektyw, pod for tripod, as well as different kinds of colloquialisms such as szklarnia for obiektywy, lenses, puszka for body. A very interesting case seems to be an example of the same colloquialism used in Polish and English. In Polish the colloquial term szkło refers to obiektyw, lens, whereas in English the colloquial term glass stands for lens. One may therefore wonder which language this colloquialsim has its roots in or whether it was created in both languages independently. The reader can also find a less popular expression for lens, which is słoik. An interesting example of the Internet forums users’ invention is the use of the word ‘eLŜbieta’ referring to... the professional Canon lens. Professional Canon lenses are distinguished with a capital L, and when pronounced, the vowel /e/ is heard before the consonant /l/, someone decided to call it not only eLka, but to lengthen it. It is worth noticing that the word eLka stands not only for the name given by some people, especially by children, to the letter ‘l’ in Polish, but also for the diminutive form of the female name ElŜbieta. Bearing in mind the fact that in English things which are of special emotional value can take personal pronoun she instead of it, I would guess that the name in question was not given by coincidence, but rather intentionally. 21. (…) sobie od buźki odejmuje by raz na rok przyjąć w ramiona nową eLŜbietę (…) The expression beercan started to be used in reference to 70-210 mm telephoto lens by Minolta, but it is being more frequently used for every telephoto lens, without making a distinction as to a manufacturer (brand). - 43 - 22. For me, the sensor cleaner is a big plus. But I have also found the focus is quicker and more accurate on the 40D v the 20D. The 40D a bit better in low-light with a little less noise. The LCD is a lot nicer, but I only use it to check the histogram so size doesn't really matter for me. Live view is pretty nice. As far as 24x36 images, I don't do that many posters, but you can expect to print out at +/- 107 dpi with the 40D and 96 dpi with the 20D so there is a little improvement. (YMMV, depending on the software and image processing techniques you use.) 23. I am new to this board as well as the world of DSLR. I was trying to find out how to use the LCD screen the same way it is used on point and shoot cameras. I parouzed the manual and cant seem to find anything. Is screen not able to be used in this function? 24. Product description: Nikon’s phenomenal semi-professional D-SLR, the D80, will impress any photographer who wants to expand the scope of their creative palette.... Product specifications:10.75 Megapixel, SLR Camera, CCD Sensor, 2.5 in. LCD Panel, Built-In & External Flash, Supported Memory: SD Card, Weight:1.31 lb. Examples 22 and 23 clearly show that when talking about photography in forums, the users commonly use abbreviations in their texts. Simultaneously, it is important to notice that these are widely known expressions specific not only to the photographic LSP (like D-SLR for digital single lens reflex), but also known to the group of people familiar with electronic and technical fields (e.g. dpi for dots per inch) as well as to any reader (e.g. v for versus or YMMV for Your Mileage May Vary). Example 24 has been found on an e-Bay site and shows that abbreviations are not limited only to Internet forums – other Internet sources also use them frequently. I analyzed the language of photography used in printed sources, and compared it with the language of photography used in electronic sources. The study has led to the conclusion that there is not one style that would be common for both printed and electronic texts. It is rather the personal choice of each and every text as to what style is used. Besides, texts found on Internet forums are found not be comparable with the style and level of sophistication of textbooks, manuals and magazines, regardless of whether the latter are printed or electronic. Therefore, the stylistic differences should be assessed primarily on the basis of the aim the texts are designed to fulfil. Bibliografia: Budin G., Felber H., 1994, Teoria i praktyka terminologii, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. - 44 - Cheung W. [red.], 2000, Shoot super structures, “Practical Photography”. Costello R. B. [red.], 1992, Random House Webster's College Dictionary, New York: Random House. Lukszyn J. [red.], 2002, Języki Specjalistyczne: słownik terminologii przedmiotowej, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych. Lukszyn J., Zmarzer W., 2001, Teoretyczne podstawy terminologii, Warszawa: Wydział Lingwistyki Stosowanej i Filologii Wschodniosłowiańskich Uniwersytet Warszawski. Simon D., 2004, Digital Photography Bible, Indianapolis: Wiley Publishing, Inc. Źródła: Canon EOS 30D digital Instrukcja obsługi. Canon EOS 30D digital Instructional manual. Canon EF lens EF 16-35mm F.2.8L II USM. Canon ultrasonic EF lenses. Kulas T., 2007, Canon EOS 40D, „Digital Photo Video”. <http://canon-board.info/showthread.php?t=2488>, data dostępu: 15.03.2008. <http://canon-board.info/showthread.php?t=31618>, data dostępu: 16.03.2008. <http://twelvestone.com/forum_thread/view/35474>, data dostępu: 1.02.2008. <http://www.amazon.com/Digital-Photography-Book-1/dp/032147404X/ ref=pd_sim_b_title_2>, data dostępu: 3.02.2008. <http://przemekbialek.pl/>, data dostępu: 12.02.2008. <http://www.photoforum.com/index.php?showtopic=7993>, data dostępu: 28 01.2008. <http://www.tamron.com/lenses/fundamentals.asp>, data dostępu: 4.02.2008. <http://www.engadget.com/2007/09/01/hands-on-with-canons-40d-dslr> data dostępu: 12.02.2008. <http://www.bytephoto.com/forums/t5687.html>, data dostępu: 4.02.2008. <http://twelvestone.com/forum_thread/view/35474>, data dostępu: 1.02.2008. <http://www.idg.pl/slownik/termin_info.asp?id=33723>, data dostępu: 2.02.2008. - 45 - ElŜbieta Peret NIEOKREŚLONOŚĆ OSOBY I JEJ LEKSYKALNE WYKŁADNIKI (na materiale języka rosyjskiego i polskiego) W ostatnich latach wraz z rozwojem semantyki językoznawczej powstają liczne prace poświęcone skrytym kategoriom semantycznym. Za jedną z takich kategorii jest uznawana kategoria określoności-nieokreśloności. Język rosyjski i język polski, nieposiadające morfologicznego wykładnika tej kategorii w postaci rodzajnika, dysponują jednak bogatym „systemem środków, wyraŜających znaczenia rodzajnikowe” [Крылов 1984: 124]. Do głównych leksykalnych wykładników kategorii określonościnieokreśloności zalicza się w nich zaimki. Niniejszy artykuł zostanie poświęcony kategorii nieokreśloności, a okładniej jednej z jej podjednostek – egzystencjalności. Jako Ŝe sama nieokreśloność moŜe dotyczyć zarówno osoby, jak i przedmiotu, miejsca, czasu czy ilości, poniŜsza analiza zostanie ograniczona do leksykalnych wykładników egzystencjalności pojedynczej osoby oraz zbioru osób. Na wstępie jednak naleŜy zwrócić uwagę na to, Ŝe z nieokreślonością osoby wiąŜe się pojęcie braku wystarczającej wiedzy na jej temat. Zebrany materiał (wszystkie przykłady pochodzą ze współczesnej literatury rosyjskiej i polskiej [Робски 2007a, 2007b, 2007c, 2008; Колина 2006, 2008; Grochola 2003, 2005a, 2005b; Jasnyk 2008; Warda 2006; Wiśniewski 2002]) pozwolił wyróŜnić kilka przyczyn, z powodu których nadawca określa osobę w sposób niedokładny, nieprecyzyjny: 1. osoba znajduje się za plecami nadawcy lub jest zwrócona do niego tyłem, przez co nadawca nie widzi jej twarzy: Кто-то у меня за спиной одним пальцем выстукивал мои ответы на допотопной машинке. Она кивнула кому-то за своей спиной: - Помойте ей голову. Он рассеянно скользнул взглядом по Лене, потом по мне, потом по кому-то за моей спиной, улыбнулся непонятно кому и снова обратился к своему товарищу. Сзади кто-то сигналил. - 46 - - Hej, co ty tu robisz z tą lunetą? – usłyszał za plecami jakiś głos i odwrócił głowę, napotykając spojrzenie bezdomnego, który chwiał się na nogach, starając się złapać równowagę. Wyszła z toalety. Przechodząc obok recepcji, usłyszała, jak jakiś męŜczyzna, odwrócony do niej plecami, literuje recepcjonistce swoje imię: J-a-k-u-b… W kinie gasły światła po kolei, od tylnych rzędów. (…) Ekran rozświetlił się reklamą wytwórni filmowej, ludzie próbowali szeleścić ciszej, ktoś głośno chrupał coś za moimi plecami, kobiecy głos szeptał z przejęciem: „Tutaj, chodź tutaj… trzymam ci miejsce!”. 2. nadawca nie pamięta dobrze osoby, o której mówi (od momentu spotkania minęło duŜo czasu, nadawca mógł być równieŜ pod wpływem alkoholu): Кто-то давно сказал мне, что ездить к гадалкам нужно только в том случае, если терять уже нечего. Тосты стали звучать все чаще, разговоры становились все громче. Время приближалось к полуночи, ресторан постепенно пустел. Ктото предложил поехать в «Красную Шапочку». Skądś to znam. Ktoś juŜ kiedyś zwrócił mi uwagę… Ale kto? Nie pamiętam… Ich drogi rozeszły się po szkole, on został w Gdańsku, a Jakub skończył studia matematyczne oraz, równolegle, filozofię we Wrocławiu. Czasami docierały do niego skąpe informacje o nim: a to Ŝe wygrał ogólnopolską olimpiadę języka angielskiego, a to Ŝe studiuje dwa fakultety jednocześnie, a to Ŝe robi doktorat w USA. Ktoś kiedyś powiedział mu, Ŝe usunięto go ze studiów. Ale on w to nie uwierzył. Ktoś mi kiedyś powiedział, Ŝe moŜna wysłać myślami przekaz do drugiej osoby.Chcę tak zrobić właśnie teraz. 3. nadawca mówi o osobach, które są znajomymi kogoś innego, sam nie zna tych osób osobiście: – Посмотри, он подошел к кому-то. – Олеся показала в сторону, где Ленин жених здоровался с кем-то из своих знакомых. - 47 - Влад смеется и говорит, что заведет себе игуану. Кто-то из его знакомых хочет свою отдать в надежные руки. Рита звонила какому-то своему знакомому, чья мама работала в МИДе. Wpadła do nas zołzowata. Z jakimś obcym panem. Szymon zresztą pojawił się we wtorek z kapustą w dłoni, ozdobną i małą paczuszką od Niebieskiego dla Tosi i małą paczuszką dla mnie na gwiazdkę, bo jakiś znajomy Adama właśnie wrócił ze Stanów. Czy to moŜliwe, Ŝeby się zakochać w tym wieku w jakimś nieznajomym, lekko siwiejącym męŜczyźnie? - Hej, stało się coś? - Nie – mówię, a potem opowiadam mu całą historię Tosi i nieszczęśnika, którego właśnie porzuciła dla jakiegoś nieznanego mi Jakuba. WyróŜnione powyŜej przyczyny, z powodu których nadawca mówi o kimś w sposób niedokładny, są takie same zarówno w języku rosyjskim, jak i polskim. Wydają się one oczywiste, a jednak rzadko kto zastanawia się, z czym moŜe wiązać się brak wystarczającej wiedzy o osobie. W dalszej części artykułu zostaną omówione leksykalne wykładniki egzystencjalności pojedynczej osoby, a następnie zbioru osób. Wykładniki, które pokrywają się w języku rosyjskim i polskim, będą omawiane paralelnie. Wśród rzeczowników wyraŜających nieokreśloność zbioru osób znalazły się takie, których ekwiwalentów nie odnotowano w drugim języku. Rzeczowniki te zostaną wymienione oddzielnie: najpierw w języku rosyjskim, następnie polskim. Podstawowym, najbardziej powszechnym leksykalnym wykładnikiem egzystencjalności pojedynczej osoby jest zaimek nieokreślony ктото / ktoś: Мы обсудили рекламный бюджет; я рекомендовала Ирму и ее агентство, и кто-то даже записал телефон. Марусю снова кто-то оттолкнул, из комнаты выбегали люди и забегали другие, почти все обитатели этажа собрались здесь же, кто-то закричал: «Огонь! Горим!» - 48 - Я проснулась оттого, что кто-то сильно тряс меня за плечо. Ania stała jeszcze przez chwilę, wpatrując się intensywnie w gładką powierzchnię fotografii. Ktoś, przechodząc, potrącił ją, ale nawet tego nie zauwaŜyła. Tkwił tu juŜ od dwóch godzin ukryty za oponą terenowego samochodu, który ktoś zaparkował w zaułku, lekcewaŜąc wyraźnie widoczny tam zakaz wjazdu. Ania wyciągnęła ręce, ktoś chwycił ją za łokieć, więc wyrwała się, odszukując wzrokiem Wiktora. Egzystencjalność osoby wyraŜana jest równieŜ za pomocą zaimków nieokreślonych какая-то / какой-то / jakiś / jakaś / któryś / któraś, poprzedzających rzeczowniki, nazywające osobę: Какая-то старушка с кожаной хозяйственной сумкой дотронулась до Оли и участливо спросила: - Давно голодаете? На обложке – портрет какой-то известной актрисы. Пока я работала над сюжетом, какой-то сумасшедший гаишник бежал перед моей машиной по Невскому и махал кому-то жезлом. Dzwonił jakiś facet o dziwnym imieniu i pytał o ciebie. W autobusie oprócz nas jakiś stareńki Cypryjczyk i stareńka Cypryjka. Nie wkurza mnie fakt, Ŝe przez czterdzieści minut jakiś miły pan proponował jednej pani, Ŝeby jednak wybrała to, co pod cylindrem, a nie to, co w bramce, i dawał jej za to pieniąŜki. Dzwonię do wszystkich przyjaciółek, czy któraś by ze mną nie pojechała na wczasy odnowy biologicznej.(…) Znalazłam juŜ ośrodek bo któraś czytelniczka zapytała, czy ten w Kurdęczowie jest dobry. Warto w tym miejscu zauwaŜyć, Ŝe zaimki nieokreślone какой-то / jakiś, poprzedzając imię własne lub nazwisko, najczęściej świadczą o negatywnym, lekcewaŜącym stosunku nadawcy do osoby, o której mówi: - 49 - Оказалось, что Стелла не самый главный владелец заводов, газет, пароходов, а заместитель какого-то Петрова. Зачем я все это придумываю про какого-то Стаса, который уже, наверное, и думать про меня забыл? Но вчера он говорил по-русски. С каким-то Арнольдом. Содержание разговора заставило Мадам позвонить мне в два часа ночи. śadna matka nie jest w stanie zapomnieć dnia, kiedy sobie rodziła dziecko. Sobie albo i światu. Albo i jakiemuś Jakubowi, co potem je rzuca. - Ale ja znałam jednego Marka i on wcale nie był sympatyczny. Rzucił Ŝonę. Wiesz, o kim mówię? – Ula patrzy na mnie, a ja nie mam pojęcia, o kim mówi, ale nietrudno mi sobie wyobrazić, Ŝe jakiś Marek kiedyś rzucił jakąś Ŝonę. Wczoraj krótki list od Niebieskiego – Ŝe mam dzwonić do odpowiednich urzędów i zapisywać się na rozmowę, faksem wysyła zaproszenie, które załatwił przez jakiegoś Davida Childhooda i przekazuje tysiąc dolarów na podróŜ na moje konto. Kolejnymi wykładnikami sygnalizującymi nieokreśloność osoby są wyraŜenia один x / одна x / jeden x / jedna x / pewien x / pewna x: Я влюбился в одну лилипутку. Она выступала в цирке. Была ассистенткой фокусника. Приехал Брежнев. С важным видом прошелся по кабинету. - Один меценат... – Ярослав остановился там, где еще недавно белая акула бороздила просторы моего аквариума. – В общем, один любитель искусства... из большой политики... - Что? – спросил я. Наверное, немного угрожающе. -... хочет заплатить за одну мою работу... «Рожь» называется... пятьсот шестьдесят тысяч. Антона попросили выйти, открыть багажник. Один человек с фонариком проверял содержимое бардачков и карманов кресел. - 50 - Nie, takie rzeczy zdarzają się tylko w powieściach jednej Angielki, co ich napisała kilkaset. Droga Redakcjo, Chciałabym rzucić palenie, byłam nawet u jednego hipnotyzera, to on wziął pięćdziesiąt złotych, a ja dalej palę. Z armią Andersa wracała przez Afrykę do Polski. W Iraku poznała pewnego majora, któremu się natychmiast oświadczyła, bo uczucie do podporucznika było krótkotrwałe. …okazało się, Ŝe spada nam z kolumn olbrzymi tekst o pewnym ministrze, który stracił posadę właśnie wczoraj, dwa dni przed drukiem numeru. Po co ja zbieram listy? Od kogo ten? Ach, pamiętam, od pewnego sympatycznego męŜczyzny, poznanego w Zakopanem. UwaŜa się, Ŝe grupy imienne z zaimkami nieokreślonymi один / jeden „poddają się na ogół interpretacji ‘mówię o konkretnym elemencie zbioru X-ów; wiem, ale nie chcę (nie widzę potrzeby) wskazywać jednoznacznie, o którym’” [Topolińska 1984: 314]. Wyraz pewien róŜni się od jeden odmiennym nacechowaniem stylistycznym oraz obecnością uŜyć, kiedy odpowiednia grupa imienna jest dla rozmówców „sytuacyjnym ekspresywnym wariantem («kryptonimem») grupy o jednoznacznym odniesieniu i funkcji wyraŜenia argumentowego identyfikującego” [ibid.: 314]. Grupy z zaimkiem pewien interpretuje się jako ‘mówię o konkretnym elemencie zbioru X-ów, ale z pewnych względów wyznaczam ją w danej sytuacji umownie uŜywając deskrypcji pewien X’. Egzystencjalność osoby moŜe być równieŜ wyraŜona poprzez negację określoności za pomocą wyraŜeń: другая x / другой x / inny x / inna x: Автобус, который возит в Ад, не увез туда Олю. Но увез другую девушку. Я иногда думаю: интересно, а если бы рядом с Евой был не Адам, а другой мужчина, попробовала бы она яблоко? Рядом с одной из лавок пожилой индус, одетый только в светлые широченные штаны, брился. (...) Зеркало ему держал другой индус. - 51 - …za jakąś fantastyczną kobietą stoi inna fantastyczna kobieta. Wiem tylko jedno – oto moja najukochańsza córka wsadziła jakiemuś chłopcu w klasie nóŜ prosto w serce. Zamiast docenić jego uczucia i pozwolić się tym uczuciom rozwinąć, niecnie i podstępnie zainteresowała się zupełnie innym chłopcem. Dentysta odszedł do innej Pani na innym fotelu (…) Negację określoności wyraŜają teŜ konstrukcje: очереднoй x / очередная x / следующий x / следующая x / kolejny x / kolejna x / następny x / następna x: Я рассказала, что уволила очередную домработницу за воровство. Оказывается, Влад заметил, что мы пользуемся автомобильным холодильником, который когда-то подарил Рите ее очередной жених. - У твоей Лады следующего ребенка никогда не будет. Eksio jednak był uczciwy. Nie oszukiwał mnie ani przez moment. Od razu uczciwie powiedział, Ŝe Jola jest kolejną kobietą jego Ŝycia. Następny męŜczyzna, przed którym się skompromitowałam… … uśmiechnął się na widok następnej pacjentki tym samym uśmiechem, którym mnie nieledwie uwiódł. Następna pacjentka miała szczękę do wymiany i na oko czterdzieści lat więcej. Te same zaimki nieokreślone uŜyte w liczbie mnogiej są wykładnikami egzystencjalności zbioru osób. Sygnalizują ją więc konstrukcje: a) какие-то x / jakieś x / jacyś x: К нашему столику постоянно подходили какие-то люди. На следующий день его водитель отвез мои наряды каким-то беженцам. Wyglądało na to, Ŝe na pokazie mody pojawią się jakieś VIP-y. - 52 - - (…) WyobraŜasz sobie, co się dzieje, jeśli konduktor siedzi z dwoma kobietami w przedziale, bo mogą przyjść jakieś zbiry? - Uspokój się – powiedziała Ula. Jakie zbiry? DojeŜdŜamy do granicy. (…) juŜ ku nam biegną jacyś męŜczyźni. b) другие x / inne x / inni x: Во мне тоже зашевелился маленький неприятный червячок, который всегда появляется, когда кажется, что у других людей все есть, а ты на обочине жизни. ... «лендровер» так и остался со мной. Он еще очень хорош собой, несмотря на то, что у него отваливается водительская дверь, а ручка переключения передач примотана к моему сиденью изолентой. Но другие водители не знают, что это джип-муляж, и, уступая мне дорогу, обзывают меня новой русской на танке. - Jezu, czemu ty się mnie czepiasz? Inne matki są w pracy, nie śledzą własnego dziecka! Stałam tak w kuchni nad trzema miseczkami i zastanawiałam się, w jaki sposób inne kobiety zaspokajają pragnienia członków rodziny. I wtedy sobie przypomniałam, Ŝe Ostapko jest pod E – bo ma na imię Ewa i na pewno nie zanotowałam nazwiska, Ŝeby mi się nie pomyliło z innymi Ewami. Leksykalnymi wykładnikami nieokreślonej części zbioru osób są zaimki nieokreślone некоторые / niektórzy: Некоторые относятся к жизни потребительски. Некоторые – как к подвигу. Некоторые – как к чаше, которую нужно испить. До дна. Всем хочется одного – денег. Просто у некоторых хватает ума до свадьбы это скрывать. Почти все столики были заняты. Причем девушками. Некоторые сидели по одной, некоторые – компанией. - 53 - Zakochała się! Wystarczyło ją na trzy tygodnie zostawić, a juŜ nie pamięta, Ŝe męŜczyźni są przyczyną bólu i łez! śe owszem, moŜna lubić niektórych, ale przecieŜ nie naleŜy się wiązać! Niektórzy są nieszczęśliwi, bo nigdzie nie wyjeŜdŜają. Jak ja. Z zagadnieniem egzystencjalności zbioru osób wiąŜe się kwestia stosunku wielkości części zbioru do całości zbioru. Niewielką ilość osób w stosunku do całości zbioru wyraŜają liczebniki nieokreślone: несколько x / пару x / мало x / немногие / kilka x / parę x / niewiele x / trochę x: Когда я заговорила о желании расширить рынок сбыта и, возможно, увеличить ассортимент, несколько человек с готовностью предложили мне помощь. Через несколько минут сердце перестало биться о ребра, и Оля огляделась. Несколько девушек, ее ровесниц, сидели на двух, расположенных друг напротив друга скамейках и обнимались с молодыми людьми. Я дошла до кабинета, и несколько моих сотрудников сразу окружили меня. В открытую дрерь кабинета я видела свою секретаршу и еще пару сотрудников, распростертых на паркете. Я решила ттоже когда-нибудь отпраздновать свой день рождения в этом зале. Только еще больше свеч зажечь вокруг. И у стойки поставить скрипача. И черной икры положить побогаче. Пригласить пару звезд с телевидения, пусть прохаживаются среди гостей, а то без них неприлично. И еще мне нравилось, что он умел то, что умеют немногие: жить здесь и сейчас. Basista wykonał krótką solówkę, czym wywołał entuzjazm kilku dziewczyn. Na salę wkroczyło kilku facetów. - Patrz, tam jest wolne miejsce! – Ania szybko pociągnęła Wiktora za rękę, chcąc ubiec kilku Marokańczyków oczekujących na stolik. - 54 - W przejściu do stacji na tym cholernym Dworcu Centralnym w centrum Europy stoi paru agresywnych facetów. Tylko niewielu osobom o tym mówię. Na następnej stacji wysiadło trochę ludzi, zrobiło się luźniej… DuŜą liczbę osób w stosunku do całości zbioru wyraŜają natomiast liczebniki nieokreślone: много x / многие x / duŜo x / wielu x / mnóstwo x: Вероника рассказала про Марбелью. Море холодное, арабов много, цены высокие. Я стала с интересом смотреть по сторонам. С удивлением обнаружила, как много симпатичных мужчин вокруг. Каким образом из него получился Антон сегодняшний – рафинированный бездельник с первичными признаками интеллектуала, - загадка. Хотя не большая, чем прошлое многих современных бизнесменов и политиков. Многие женщины, подсознательно склонные к жестокости, выбирают молчание как способ наказания мужей и детей. А многие мужчины хотят вечером получать полный обед – первое, второе и компот. Cypr jest niebezpieczny. DuŜo Ruskich. A znowu w redakcji tak wielu facetów nie ma. - Ja naprawdę lubiłam swoją pracę i uwaŜam, Ŝe wielu ludziom pomogłam. I wtedy Grzesiek posiedział rok, ale mówi, Ŝe było przyjemnie, bo w Ŝyciu juŜ potem nie poznał tak wielu interesujących ludzi. OŜenił się z towarzyską szatynką, uśmiechnięta i dowcipną, z mnóstwem znajomych i jakimiś zainteresowaniami. W drodze do hotelu zaczepiało nas mnóstwo śniadych dzieci, Ŝebrząc o bakszysz. - 55 - Oprócz wymienionych powyŜej zaimków i liczebników nieokreślonych środkami wyraŜającymi nieokreśloność osób są rzeczowniki oznaczające pojęcia zbiorowe. Wśród nich do najczęściej spotykanych w tekstach naleŜą rzeczowniki: группа (группка) / grupa (grupka) Действительно, что сложного в том, чтобы посередине дня сорваться с работы, отменив все важные встречи и не доделав начатые дела; примчаться по московским пробкам а аэропорт вовремя; купить билет в Париж бизнес-классом, хотя на эти деньги можно было вывезти в Анапу на месяц целую группу детского садика; (...) Громко разговаривая, им навстречу темнокожих молодых людей. шла небольшая группа Мы собирались набрать группу. Человек восемь. Отлично их подготовить. Сделать из них суперменок. Был накрыт стол-фуршет, официанты плавно перемещались с подносами; гости в количестве человек тридцати разместились небольшими группками по всему залу ресторана. - Jak to nie wiesz? PrzecieŜ właśnie tedy przechodził. Jeszcze go nie poznałaś? – Wskazał grupę dziennikarzy „Podglądu” skupionych przy opowiadającym coś z oŜywieniem Wiktorze. Usiadł przy perkusji wykonał krótka solówkę. Rozległy się gromkie brawa. Nie zauwaŜył, Ŝe grupa muzyków powiększyła się o kilka dziewczyn. Do kolejki chyba nie dojdę, bo się boję. Grupka ludzi stoi przy kasach i próbuje interweniować. To znaczy krzyczą na kasjerkę. Piętro wyŜej, w samym rogu Sali, zwracał uwagę imponujący zestaw instrumentów perkusyjnych. Blachy i membrany były najwyŜszej jakości. Stała tam grupka młodych muzyków, którzy komentowali wygląd sprzętu. - To nieprawdopodobne – mówił Klekot – grupka niesfornej młodzieŜy pod pretekstem odlotu bocianów – ostatnie słowo wypluł z wyraźną niechęcią – kpi sobie z powaŜnych polityków. - 56 - толпа / tłum / tłumek / fala (przen.‘tłum’) Информация о проверке банка Минфином дошла до прессы, и уже к обеду не улице собралась огромная толпа вкладчиков. Если учесть, что у меня целая толпа народа перед входом на работе, то скандал за завтраком – это уже слишком. - Держи! – Палочка оказалась в Олиных руках, женщина исчезла в толпе. - А где Володя? – Ангелина Петровна оглянулась вокруг, словно разыскивая его в толпе. Rozległ się tupot nóg i w ciągu kilku sekund pomieszczenie zapełnił hałaśliwy tłum. Na salę wdarł się kolorowy tłum, który w ciągu kilku sekund zajął wszystkie wolne miejsca. Nie dość, Ŝe tłum ludzi, nie dość, Ŝe obok mnie w przejściu leŜy rottweiler (co prawda w kagańcu), nie dość, Ŝe deszcz za oknem, słońca ani widu, ani słychu, do następnego lata daleko – to jeszcze Ŝyć mi się nie chce. Nie zastanawiali się, dokąd idą. Barwny tłum turystów, którzy przylecieli na Ibizę z całego świata, aby się wyszaleć, porywał ich teraz jak barwna rzeka, niosąc w sobie tylko znanym kierunku. Nagle zachwiał się i runął prosto w tłum zapatrzonych gości. Wreszcie zgubiła się w tłumie roztańczonych par, tracąc nadzieję, Ŝe odnajdzie go w tym szaleństwie. Dudi chwycił butlę i schował ją pod połę za duŜego płaszcza, a zebrany tłumek zwarł szeregi, ukrywając inicjatorów akcji. Chodź dalej, chcę zobaczyć wszystkie te obrazki – rzuciła przez ramię i nie oglądając się na przyjaciółkę, dała się porwać kolejnej fali gości. Kolejna fala tancerzy zasłoniła Wiktora. - 57 - Jak było zaznaczone we wstępie, nie wszystkie rzeczowniki wyraŜające nieokreśloność zbioru osób moŜna omówić paralelnie w języku rosyjskim i polskim. Nie dla wszystkich bowiem zostały odnalezione ekwiwalenty w drugim języku. Przykładami takich rzeczowników są w języku rosyjskim: сборище i поток, w języku polskim – rzeczowniki: grono, banda, tłok, zbiegowisko, rzeka, morze: сборище - Как ты это называешь? Светскими раутами? А я это называю сборищем снобов и психопатов. - Ну как? – спросила Анжела меня прямо в ухо. - Сборище неудачниц. - Еще не самое плохое сборище, - усмехнулась Анжела. поток К обеду второго дня поток людей уменьшился. Очередь поредела. Транспаренты исчезли. Главное – не отпускать ногу с газа, иначе тебя обгонят. Даже тогда, когда хочется расслабиться или оценить виды за окном. Но ехать в общем потоке ты все равно не можешь. Поэтому ты просто жмешь на газ, и, в сущности, какие виды могут сравниться с удовольствием – быть первым. Быстренько посчитали с Романом: если я читаю на первом, втором и пятом курсах потокам по сто человек, плюс вечерники и заочники, получается, что меня всегда подстарегает опасность случайно встретить в городе пятьсот-шестьсот человек, при которых я должна хорошо себя вести: не целоваться, не курить, не нарушать правил дорожного движения. grono Sława Glorii nie gasła, wręcz przeciwnie, rosło grono jej wielbicieli, którzy zafascynowani talentem wielkiej gwiazdy, dawali kolejne dowody swego zauroczenia. Zołzowata nie ma przyjaciół, ale ma całe grono znajomych. - 58 - banda I teraz przede mną siedzi dorosła kobieta, a to dziecko prawie, i informuje mnie, Ŝe zaprosi do domu bandę równie młodych i niepokornych ludzi. tłok W kolejce tłok. Przesiadam się do autobusu. Cała Warszawa jedzie do pracy, w autobusie tłok, z trudem kasuję bilet. Będzie cudownie i wcale niedrogo, i oszczędzimy duŜo pieniędzy, nad morzem o tej porze roku w niektórych miejscach zupełnie nie ma tłoku i moŜna sobie chodzić godzinami po plaŜy, zbierać kamienie i pluskać się w ślicznych falach, co mają białe grzywy, i trudno, niech przyjedzie Mama albo Tata odpocząć tu do mnie, skoro Tosia chce równieŜ od nas odpocząć i marzy, Ŝeby zostać w domu. zbiegowisko Tym razem portier leŜał rozciągnięty na chodniku, a muzyk rozkładał bezradnie ręce. Wokół widać było zbiegowisko przechodniów. rzeka Oddalili się teraz od siebie niesieni szalonym nurtem rzeki ludzkich ciał. morze Linoskoczek ukłonił się nisko, stawiając pierwszy krok na linie. Morze uniesionych głów i bliskość nieba musiały wydawać mu się wystarczającym powodem, aby rozpocząć swoja podróŜ na drugą stronę. *** Przeprowadzona powyŜej analiza leksykalnych wykładników nieokreśloności pojedynczej osoby i zbioru osób w języku rosyjskim i polskim pokazała, Ŝe wykładniki te w obu językach są podobne. Do podstawowych naleŜą, zarówno w przypadku pojedynczej osoby jak i zbioru osób wymienione w tabeli zaimki nieokreślone: - 59 - egzystencjalność osoby egzystencjalność zbioru osób język rosyjski кто-то какой-то x, какаято x один x, одна x какие-то x język polski ktoś jakiś x, jakaś x któryś x, któraś x jeden x, jedna x pewien x, pewna x jakieś x, jacyś x Analiza pokazała równieŜ, Ŝe egzystencjalność osoby lub zbioru osób moŜe być wyraŜona poprzez negację określoności: egzystencjalność osoby egzystencjalność zbioru osób język rosyjski другой x, другая x очереднoй очередная x следующий следующая x другие x x, x, język polski inny x, inna x kolejny x, kolejna x następny x, następna x inni Oprócz ww. wykładników wyróŜnione zostały wykładniki nieokreślonej części zbioru – zaimki некоторые / niektórzy. Zwrócona została uwaga na fakt, iŜ z zagadnieniem egzystencjalności zbioru osób wiąŜe się kwestia stosunku wielkości części zbioru do całości zbioru. Omówione zostały środki, wyraŜające niewielką liczbę osób w stosunku do całości zbioru (liczebniki nieokreślone: несколько x / пару x / мало x / немногие x / kilka x / parę x / niewiele x / trochę x) oraz środki, wyraŜające duŜą liczbę osób w stosunku do całości zbioru (liczebniki nieokreślone: много x / многие x / duŜo x / wiele x / mnóstwo x). Analiza materiału pozwoliła równieŜ wskazać rzeczowniki, jako leksykalny wykładnik egzystencjalności zbioru osób. Są nimi rzeczowniki: Język rosyjski группа, группка толпа сборище поток Język polski grupa, grupka tłum, tłumek fala grono banda tłok - 60 - zbiegowisko rzeka morze Rzeczowniki te mogą nie tylko wyraŜać mniejszą (np. grupka) lub większą (np. группа / grupa) liczbę jednostek w zbiorze. Mają one takŜe dodatkowe znaczenia: толпа / tłum ‘osoby zgromadzone są w jednym miejscu’; tłumek ‘osoby są ciekawskie, najczęściej nieŜyczliwie ustosunkowanie do zdarzenia, którego są świadkami’; zbiegowisko ‘osoby zeszły się lub zbiegły z róŜnych stron’; grono ‘osoby są zŜyte ze sobą, podobne do siebie pod pewnymi względami, prowadzą podobny tryb Ŝycia, często związane przyjaźnią, wspólną pracą czy zainteresowaniami’. Na uwagę zasługują równieŜ rzeczowniki поток / rzeka / morze, które oprócz znaczenia ilościowego, tj. ‘ogromnej liczby osób’, mają znaczenia: ‘niemoŜliwość wyodrębnienia jednostek’ + ich ‘szybki, chaotyczny ruch’. PowyŜsza analiza pokazała więc, Ŝe zaimki nieokreślone nie są jedynymi wykładnikami kategorii nieokreśloności. WyraŜają ją równieŜ liczebniki nieokreślone oraz rzeczowniki. Ukazany został równieŜ związek kategorii nieokreśloności z kategorią ilości, co świadczy o tym, Ŝe kategorie te nakładają się na siebie i potwierdzają fakt, iŜ przestrzeń semantyczna jest niepodzielna. Bibliografia: Крылов С.А., 1984, Детерминация имени в русском языке: теоретические проблемы // Семиотика и информатика, Москва, Вып. 23. Topolińska Z. [red.], 1984, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa. Literatura podmiotu: Grochola K., 2003, Nigdy w Ŝyciu!, Warszawa. Grochola K., 2005a, Ja wam pokaŜę!, Warszawa. Grochola K., 2005b, Serce na temblaku, Warszawa. Jasnyk B., 2008, Kaktus w sercu, Warszawa. Колина E., 2006, Дневник новой русской, Санкт-Петербург. Колина E., 2008, Питерская принцесса, Москва. - 61 - Робски О., 2007a, Casual, Москва. Робски О., 2008, Устрицы под дождем, Москва. Робски О., 2007b, День счастья завтра, Москва. Робски О., 2007c, Про любоff/on, Москва. Warda M., 2006, Sekret, [w:] Opowiadania letnie a nawet gorące, Warszawa. Wiśniewski J.L., 2002, S@motność w Sieci, Warszawa. - 62 - CZĘŚĆ II TEKSTY I KOLOKACJE - 63 - - 64 - Liliana Religa O POJĘCIU KOLOKACJI SŁÓW KILKA JuŜ w 1911 r. H.W. Fowler oraz F.G. Fowler trafnie zidentyfikowali główny problem dotykający uŜytkowników języka angielskiego. Mieli na myśli „pospolite słowa, które w wyniku ciągłego krąŜenia po świecie wdały się w tak rozmaite sojusze i antagonizmy, Ŝe ich idiomatyczne uŜycie nastręcza wiele trudności” [Fowler, Fowler za Cowie 1999: 52 – tłum L.R.]. Językoznawcy odnoszą się do tych struktur, stosując rozmaite terminy – word combination, phraseological unit, co-occurrence, fixed expression, phrase, Anordnung, Distribution, jednak najpowszechniej stosuje się termin collocation. Kolokacje od lat cieszą się rosnącym zainteresowaniem, a dzięki nowym narzędziom lingwistyki korpusowej zajęły centralne miejsce w wielu dziedzinach, m.in. leksykografii, przetwarzaniu języka naturalnego, pedagogice, metodologii nauczania, przygotowywaniu materiałów dla uczących się angielskiego jako języka obcego lub jako drugiego języka. Większość lingwistów jest zdania, Ŝe to nie znajomość gramatyki czy leksyki, a właśnie kolokacji stanowi warunek sprawnego operowania językiem, poprawności leksyko-gramatycznej i zdobycia realnej kompetencji językowej. Fakt ten był impulsem do napisania niniejszego artykułu, podsumowującego dorobek językoznawców anglojęzycznych, niemieckich i polskich z zakresu badań nad kolokacjami. 1. Geneza Prace nad strukturami, określanymi humorystycznie mianem comings-together-of-words, czyli kolokacjami, kontynuował – po wspomnianych wyŜej autorach The Concise Oxford Dictionary – Palmer, który w 1933 r. wydał Second Interim Report on English Collocations. W publikacji tej zostały zawarte pierwsze próby określenia istoty kolokacji, m.in. nieformalna quasi-definicja Firtha „You shall know the word by the company it keeps!”. Palmer rozumiał kolokację jako następowanie po sobie dwóch lub więcej wyrazów, które w procesie uczenia naleŜy traktować jako nierozdzielną całość. Jako pierwszy zwrócił uwagę na fakt, Ŝe kaŜde słowo rządzi się własną gramatyką, stąd znajomość ogólnych zasad gramatycznych nie wystarcza. Wraz z A.S. Hornbym zajął się klasyfikacją wielowyrazowych jednostek leksykalnych i podzielił kolokacje na czasownikowe, rzeczownikowe, przyimkowe i przysłówkowe. Zarówno te gramatyczne podtypy, jak i ciągle niejasna definicja kolokacji nie przysłuŜyły się jednak leksykografom przy konstruowaniu słowników odpowiadających nowym potrzebom uŜytkowników języka angielskiego. DostrzeŜono, Ŝe nauczanie - 65 - języka obcego nie powinno ograniczać się do rozwoju kompetencji gramatycznej i leksykalnej, ale teŜ pragmatycznej i dyskursywnej. Odpowiadają one bowiem za tworzenie wypowiedzi w pełni prawidłowych, sensownych i adekwatnych komunikacyjnie. 1.1. Nurt statystyczny Firth, ojciec brytyjskiego kontekstualizmu, wprowadził w 1951 r. bardzo szeroką definicję kolokacji jako kaŜdego współwystępowania przynajmniej dwóch leksemów.1 Według przedstawicieli tego nurtu, zwanego statystycznym, o wystąpieniu kolokacji orzeka się na podstawie analizy ilościowej, badając, jak częstość występowania wyrazu [x] wzrasta w obecności wyrazu [y]. O ile więc moŜna spodziewać się znaczeniowego związku między elementami, jest on niebezpośredni i bardziej złoŜony. Strukturaliści postrzegający język jako hierarchicznie uporządkowaną całość, skupili się w swoich badaniach na stosunkach między strukturami nadrzędnymi wobec elementów leksykalnych. Według Sinclaira tekst organizują kolokacje zgodnie z dwoma uzupełniającymi się zasadami – open choice principle i collocational principle. Krótko mówiąc, produkcja języka wymaga od nas dokonywania nieustannych wyborów w celu uzupełnienia elementami leksykalnymi luk powstających podczas rozwijania wypowiedzi. Nie przysługuje nam jednak całkowita dowolność wyboru, korzystamy bowiem z ograniczonego zasobu wzorców i skonwencjonalizowanych fraz, które ograniczają nasze wybory. Sinclair za podstawową jednostkę znaczeniową uznaje nie wyrazy, a kolokacje, składające się z węzła (node), którego znaczenie uściśla kolokator [Halliday 2004: 83]. Jest to o tyle istotne, Ŝe struktury polisemiczne nie stanowią jednostki znaczenia. Postulowana przez Hallidaya i Sinclaira koncepcja leksyko-gramatyki (traktowanie leksykonu i gramatyki jako zunifikowanego systemu), przyczyniła się do rozpowszechnienia badań języka na poziomie syntagmatycznym. Zwrócono uwagę na związek pomiędzy składnią i znaczeniem, mianowicie, znaczenie wyrazów sprawdza się poprzez modyfikowanie wzorców kolokacji, a słowa występujące w tym samym modelu mogą mieć wspólne aspekty znaczenia. Kolokacje uznano za formę przejściową między swobodnym połączeniem, którego elementy moŜna dowolnie zamieniać, a idiomem, którego znaczenie nie wynika bezpośrednio ze znaczeń poszczególnych elementów (np. ‘dolać oliwy do ognia’). Nie wymieniono jednak Ŝadnych kryteriów, wedle których moŜna precyzyjniej odróŜniać róŜne rodzaje połączeń leksykalnych. 1 Co ciekawe, pierwotnie odnosił kolokację do wszystkich poziomów gramatycznych, np. aliteracji. - 66 - Van Roey, w duchu teorii kontekstualistów, widzi kolokację jako takie zjawisko językowe, w ramach którego dany element leksykalny preferuje obecność konkretnego wyrazu spośród grupy synonimów, nie z powodu ograniczeń wynikających ze składni czy semantyki, a jego uŜywania [van Roey za Cowie 1998: 147]. Powszechnie cytuje się obecnie definicję Bensona, dla którego kolokacja to „stała, powtarzająca się, rozpoznawalna nie-idiomatyczna fraza, która występuje nieprzypadkowo i jest zgodna z uzusem, a jej elementy zasadniczo zachowują swoje znaczenie” [Benson 1997: 8, tłum. L.R.]. Według Nattinger i DeCarrico kategorią wyróŜniającą kolokację jest mutual expectancy – „więcej niŜ przypadkowe prawdopodobieństwo współwystępowania” [Nattinger, DeCarrico za Cowie 1999: 53, tłum. L.R.]. Jedną z zasług przedstawicieli nurtu statystycznego było spopularyzowanie badań nad językiem w oparciu o korpusy autentycznych tekstów. 1.2. Nurt semantyczny Teorie kontekstualistów nie miały praktycznego zastosowania w leksykografii, stąd ewolucja pojęcia kolokacji w kierunku sfery semantyki, gdzie nacisk połoŜony jest na leksykalną łączliwość wyrazów. Kolokację pojmuje się jako abstrakcyjny związek między wyrazami, wyraŜenie będące sensowną jednostką wyboru w granicach gramatyki. Pionierem na gruncie niemieckim był Porzig, który pojęcie ‘istotnych związków znaczeniowych’ (wesenhafte Bedeutungsbeziehungen) odnosi do syntagmatycznych związków miedzy takimi językowymi wyraŜeniami, które się jednostronnie implikują, a czynnikiem ograniczającym współwystępowanie słów jest ich znaczenie, innymi słowy, o poprawności połączenia decyduje element o funkcji orzekającej/podmiot (np. ‘widzieć’ – ‘oczy’, por. ‘*widzieć – ‘nerka’). Porzig nie uwzględnił jednak faktu, Ŝe rzeczywistość językowa takŜe ogranicza łączliwość wyrazów. Fakt ten obrazuje słynne zdanie Noama Chomskiego „colourless green ideas sleep furiously”. Pokazuje ono, Ŝe poprawność składniowa nie wystarczy, by zdanie było prawdziwe. Pominięcie kontekstu semantycznego prowadzi do błędów przesunięcia kategorialnego, jak np. przypisywanie rzeczownikowi abstrakcyjnemu koloru. Teorię Porziga rozwinął Coseriu, skupiając się na znaczeniu leksykalnych zgodności (lexikalische Solidaritäten). W zaleŜności od charakteru połączenia wyodrębnił trzy czynniki wyróŜniające znaczenie wyrazu: łączliwość, selekcję i implikację. W przypadku „łączliwości” (Affinität) jest nim klasa wyrazów (‘marzyć’ wymaga kwalifikatora hum., a więc podmiotem musi być rzeczownik osobowy). W selekcji znaczenie wyróŜnia wspólna cecha semantyczna, tzw. archileksem (np. ‘nastroić’ i rzeczowniki - 67 - z zakresu ‘instrumenty muzyczne’). W wypadku implikacji znaczenie odróŜnia pojedynczy wyraz (np. ‘bezchmurny, rozgwieŜdŜony, roziskrzony’ odsyłają do rzeczownika ‘niebo’). Podobnie Hausmann podkreśla, Ŝe czynnikiem ograniczającym łączliwość jest znaczenie i sytuuje kolokacje między kokreacjami (swobodnymi połączeniami) a kontrakreacjami, które celowo naruszają uznane reguły łączliwości i konwencje, np. wyraŜenia literackiej czy nieformalnej odmiany języka – „myśli nieuczesane”, ‘karmić wyobraźnię’, ‘wciągać makaron’. W odróŜnieniu od brytyjskich kontekstualistów, Hausmann i Kjellmer uznają kryterium frekwencyjności za niewystarczające do wyodrębnienia kolokacji i postulują uwzględnienie poprawności gramatycznej połączenia [Kjellmer 1990]. Przełom w leksykografii nastąpił dzięki działalności rosyjskich językoznawców – Vinogradova i Amosovej. Wprowadzili oni podział na konstrukcje zdanio- i wyrazopodobne. Do pierwszej grupy włączyli maksymy (np. ‘devil makes work for idle hands’), chwytliwe wyraŜenia (np. ‘I don’t mind if I do’), slogany (np. ‘Yes We Can’), formuły konwersacyjne (speech formula – np. ‘don’t I know it’). Z kolei konstrukcje wyrazopodobne uporządkowano w zaleŜności od znaczeniowej nieprzejrzystości i strukturalnej stabilności (stopnia idiomatyczności), od ‘czystego’ idiomu po kolokację. Zarówno specyficzne znaczenie idiomu, jak i jego strukturalna sztywność implikująca ograniczenia w zakresie składni (m.in. strona bierna, pronominalizacja, clefting, fronting) przemawiają za odróŜnieniem go od kolokacji. Pomiędzy tymi skrajnymi punktami sytuują się odpowiednio phraseological unity (współcześnie figurative idiom), którego znaczenie moŜe być metaforycznym rozszerzeniem pierwotnie neutralnego znaczenia (np. ‘blow off steam’) oraz phraseological combination, w której jeden z elementów ma sens przenośny określony przez kontekst, drugi natomiast dosłowny (np. ‘nasycić popyt’). Współcześnie model ten nadal obowiązuje, przyjmuje się jednak terminologię A. Cowiego. Proponuje on swoiste kontinuum kombinatoryczne, które obejmuje więc kolejno elementy: idiomy czyste (pure idiom), idiomy o znaczeniu przenośnym (figurative idiom), kolokacje ścisłe (restricted collocation) i kolokacje otwarte (open collocation) [Cowie 1998: 167]. RozróŜnienie między dwoma ostatnimi typami zachodzi w oparciu o stopień metaforyczności i stałość konstrukcji. Jeden z elementów kolokacji ścisłej ma sens techniczny lub dawno ustalone znaczenie przenośne, które utraciło siłę analogii (np. ‘zamknąć okno’ w informatyce, ‘biała stopa2’ w myślistwie). Kolokacje otwarte dopuszczają swobodę w substytucji 2 Teren polowania całkowicie pokryty śniegiem. - 68 - wyrazów i obecność innych wyrazów pomiędzy elementami składowymi, np. ‘odnieść/osiągnąć spektakularny/olbrzymi sukces/zwycięstwo’. Według Howartha złoŜone jednostki, jakimi są kolokacje, klasyfikuje się zgodnie z kryterium wymienności (do jakiego stopnia wyraz moŜna zastąpić lub przesunąć) oraz kryterium motywacji (do jakiego stopnia moŜna zidentyfikować semantyczne pochodzenie wyraŜenia) [Gledhill 2000: 9]. W niemieckiej leksykografii uznaje się, Ŝe identyfikacja kolokacji powinna odbywać się nie tylko z uwzględnieniem składniowych i semantycznych (kolokacja nie moŜe być absurdem, np. ‘kulisty sześcian’), ale takŜe sememicznych warunków zgodności (sememische Verträglichkeitsbedingungen). Rozumie się je jako indywidualne inklinacje języka, które przesądzają o tym, Ŝe mówimy ‘do homework’, nie ‘*make homework’ [Cedillo 2004:65]. 1.3. Nurt dyskursywny Analiza dyskursu odróŜnia kolokacje od idiomów na podstawie pełnionych przez nie retorycznych funkcji i nacechowania stylistycznego (np. ‘cięŜko pracować’ vs. ‘pracować jak wół’). Kolokacje operują w systemie alternatywnych wariantów, stąd postulat, by interpretować kaŜdą z nich jako świadomy wybór spośród róŜnych środków ekspresji. Gledhill postuluje, by scalić koncepcje trzech wyŜej wymienionych nurtów, tak by pozyskane dzięki listom frekwencyjnym kolokacje poprzez semantyczną selekcję ograniczyć do sensownych wyraŜeń oraz ustalić właściwości wewnętrznej spójności kaŜdej frazy, a następnie poddać kontekstowej interpretacji w oparciu o jej miejsce w ogólnym dyskursie [Gledhill 2000: 202]. 1.4. Polska myśl kolokacyjna W polskich pracach językoznawczych zdolność wyrazów do współwystępowania określa się mianem „łączliwości” przejętym z języka rosyjskiego. „Związek łączliwy” definiuje się jako „połączenie wyrazowe, w którym dopuszczalna jest wymiana jednego lub kilku elementów w obrębie ograniczonej grupy wyrazów (zwykle synonimicznych)”, np. ‘ponieść poraŜkę’, ale ‘*ponieść niepowodzenie’ [Doroszewski 1980: 1033]. W ujęciu Piotra Bąka związek łączliwy jest połączeniem wyrazów występujących razem i skojarzonych w naszej świadomości (np. ‘kreślić piórem’, ‘kroić noŜem’). Danuta Buttler wprowadziła rozróŜnienie między łączliwością leksykalną, rozumianą jako „zjawisko logicznego bądź zwyczajowego ciąŜenia ku sobie wyrazów i wzajemnego wykluczania się innych” a łączliwością składniową, czyli „adaptacją formalno- - 69 - morfologiczną wyrazów”. Oba typy łączliwości decydują o powstaniu „grupy syntaktycznej”, zwanej „syntagmą” [Buttler za Kokot 2007: 8]. W odniesieniu do kolokacji w polskim językoznawstwie funkcjonują ponadto takie określenia jak ‘syntagma skonwencjonalizowana’ Szulca, ‘skupienia nierozerwalne’ Klemensiewicza, ‘wymiennoczłonowe związki frazeologiczne’ Skorupki, ‘wypowiedniki’ Lewickiego, a takŜe ‘frazemy’ Chlebdy [Śliwiński 2007: 2]. Termin „kolokacja” funkcjonuje w polskim dyskursie kolokacyjnym dopiero od 10 lat [Kokot 2007: 8]. Polscy leksykografowie nie zajmowali się szczegółowo samym pojęciem kolokacji, a raczej analizą błędów popełnianych w obrębie kolokacji. Wynikają one z przekraczania granic wymienialności poszczególnych wyrazów (np. ‘*snuć perspektywy’), kontaminacji (np. ‘*odgrywać znaczenie’), interferencji języka obcego (np. ‘*zrobić przyjaciół’). 2. Struktura Hausmann jako pierwszy opisał strukturę kolokacji składającej się z kolokatora i znaczeniowo autonomicznej bazy [Hausmann za Kokot 2007: 22]. Ich połączenie wyznacza właściwości i konceptualne parametry kolokacji. Baza określa znaczenie kolokatora, stąd relacja oznaczania jest zawsze jednostronna i zachodzi od bazy do kolokatora. Hausmann ponadto ustalił, jakie części mowy mogą pełnić funkcję bazy, a jakie kolokatora. Z czasem poszerzono ten zbiór, co obrazuje poniŜszy schemat. Kierunek strzałki odpowiada relacji oznaczania (grot wskazuje na kolokator), a przerywana linia oznacza, Ŝe kombinacja nie została pierwotnie uwzględniona przez Hausmanna. Ryc. 1 Relacje między częściami mowy w kolokacjach. Rzeczownik z przymiotnikiem lub drugim rzeczownikiem funkcjonują w relacji atrybutywnej, pozostałe zaś połączenia stanowią konstrukcje predykatywne. Warto zauwaŜyć, Ŝe kolokacje traktuje się przy tłumaczeniu jako jedność, nie naleŜy więc poszukiwać ekwiwalentów poszczególnych - 70 - elementów w oderwaniu od siebie (‘zrobić zdjęcie’ vs. ‘*make a picture’). JeŜeli kolokator przyłącza się tylko z jednej strony bazy (lewej lub prawej), mówimy o kolokacji kierunkowej (directional collocation, tł. L.R.), natomiast, jeŜeli z obu stron, to o kolokacji informacyjnej (informational collocation, tł. L.R.) [Gledhill 2000: 106]. Kolokacja nie odnosi się jedyne do łączliwości między pojedynczymi wyrazami, lecz takŜe do połączeń między wyrazem a klasą wyrazów, jak w przypadku czasownika ‘podtrzymywać’ (‘iluzję, nadzieję; dialog, rozmowę; tradycję; więź, kontakt; głowę, biust; Ŝycie, bezpieczeństwo; temperaturę, płomień; obiektyw, dach’). Kolokacje mają semantycznie zhierarchizowaną strukturę, przyłączanie elementów prowadzi do powstawania coraz bardziej złoŜonych struktur – od związku głównego po ponadfrazową strukturę tekstową. Firth jako pierwszy wprowadził rozróŜnienie między kolokacją, tj. współwystępowaniem elementów leksykalnych (np. ‘a strong wind’), a koligacją, czyli związkiem słów i struktur gramatycznych (np. ‘for miles’). Sinclair z kolei wyodrębnia dodatkowo kolokacyjny szkielet (collocational framework) o sztywnej gramatycznej konstrukcji, w której mogą występować róŜnorodne kombinacje wyrazów (np. ‘a/the [x] of [y]’). Benson i Cowie zaproponowali podział kolokacji na leksykalne i gramatyczne [Cowie 1998: 70]. Do pierwszych naleŜą kombinacje samodzielnych części mowy (open-class words) – rzeczowników, czasowników, przymiotników i przysłówków, których znaczenie moŜna wywnioskować z poszczególnych elementów, a których struktura moŜe być luźna bądź sztywna (kolokacje otwarte vs. ścisłe), do drugich natomiast kolokacje gramatyczne, które łączą wyrazy samodzielne i niesamodzielne (zazwyczaj przyimki), np. ‘differ from’. Stanowią one stałe połączenia, rzadko dopuszcza się inne warianty przyimków. 2.1. Typologia Smadja wyszczególnił cztery właściwości kolokacji: powtarzalność, arbitralność (brak syntaktycznego czy semantycznego wytłumaczenia dla sensowności kolokacji, jak w przypadku ‘pay attention’), spójność (specyfika wyrazu pozwala przewidzieć jego kolokator) oraz zaleŜność znaczenia od dziedziny (np. ‘golden parachute3’ w biznesie) [Smadja 1993: 149]. W oparciu o te wytyczne autor podzielił kolokacje na trzy typy. rigid noun phrases – ścisłe kolokacje, ciąg wyrazów nieprzerwany elementami spoza kolokacji, np. ‘stock market’, ‘foreign exchange’; 3 Klauzula w umowie, na mocy której w razie zwolnienia członek zarządu otrzymuje wysoką odprawę. - 71 - predicative relations – otwarte kolokacje; mają najmniej sztywną konstrukcję, której ciągłość mogą przerywać inne wyrazy, np. ‘to stretch a muscle’, ‘a muscle that had been stretched’, ‘stretched his cramped muscle’. Kolokacje przymiotnikowo-rzeczownikowe o wysokiej frekwencji występowania takŜe naleŜą do tej grupy, np. ‘runny nose’. phrasal templates – długością przypominające frazę, występują w językach specjalistycznych jako sztywna konstrukcja (np. ‘Temperatures indicate previous day's high and overnight low to 8 a.m.’). Tego typu struktury zajmują waŜne miejsce w badaniach nad wytwarzaniem języka, gdyŜ dają wraŜenie naturalnej biegłości językowej. Moon, przedstawicielka nurtu dyskursywnego, podaje typologię kolokacji, które odstają od norm syntagmatycznych czy paradygmatycznych, ale są zakorzenione w języku (anomalous collocation) [Moon 1998: 27]. Struktura niŜej podanych podtypów nie pozwala na swobodne za- i odkodowanie kolokacji: ill-formed collocation – łamią reguły gramatyki, np. ‘at all’, ‘of course’ cranberry collocation – zawierają unikalny prefiks bądź morfem, np. ‘in retrospect’, ‘to and fro’ defective collocation – odkodowanie jest utrudnione, poniewaŜ jeden z elementów ma znaczenie niewystępujące w innych kolokacjach bądź jest znaczeniowo okrojony, np. ‘at least’, ‘in time’, ‘beg the question’ (znaczenie: ‘beg that the question be asked’) phraseological collocation – odnosi się do kolokacji o zbliŜonym znaczeniu, np. ‘on show/on display’, ‘to certain degree/extent’. 3. Kolokacja a teksty specjalistyczne W zakresie badań nad językami specjalistycznymi początkowo główny nacisk kładziono zwykle na badanie struktur gramatycznych i słownictwa fachowego. Z czasem językoznawców zainteresowała frazeologia i właściwości dyskursu naukowego. Gledhill zauwaŜa, Ŝe bez znajomości frazeologii języka specjalistycznego, a tym samym jego łączliwości, nie sposób w pełni osiągnąć stylistyczną płynność w tekście [Gledhill 2000: 2]. W jego ujęciu kolokacje to „biegłe opanowanie formuł językowych” [Gledhill 2000: 1], podczas gdy Stuart definiuje je jako system wyraŜeń preferowanych w dyskursie naukowym [Stuart 2006: 1]. JeŜeli przyjmiemy tezę, Ŝe język specjalistyczny wykształcił własną frazeologię, to okazuje się, Ŝe wbrew obiegowym opiniom wcale nie jest neutralny i pozbawiony stylu. Co więcej, wykorzystuje wyraŜenia idiomatyczne (choć nie same idiomy) oraz typowe połączenia języka ogólnego, które - 72 - w specjalistycznym kontekście nabierają nowego frazeologicznego znaczenia. Terminologizacja elementów składowych kolokacji w językach specjalistycznych, podporządkowana jego normom i rejestrowi, sprawia tłumaczom znaczne trudności przy poszukiwaniu ekwiwalentów. Zapominają oni bowiem o rozbieŜności między znaczeniem kolokacji w języku ogólnym i fachowym. Fakt ten, w połączeniu z powszechną tendencją do dosłownego tłumaczenia tekstów specjalistycznych, skutkuje licznymi błędami w przekładach. Aby więc uzyskać ekwiwalencję konotacyjną, naleŜy posługiwać się kolokacjami z konkretnej dziedziny w języku docelowym, najlepiej posiłkując się tekstami paralelnymi o podobnej tematyce, komunikatywności, stopniu fachowości, oraz odnosić je do kontekstu/gatunku tekstu. Jak moŜna zauwaŜyć, angielski język nauki podlega zmianom nie tylko w zakresie leksyki i gramatyki, ale teŜ cech dyskursywnych i frazeologii. Rossenbeck, badająca frazeologię specjalistyczną, uznaje za kolokacje połączenia terminów specjalistycznych z wyrazami języka ogólnego [Rossenbeck za Kokot 2007: 32]. Z kolei Cedillo zalicza do kolokacji połączenia z czasownikiem języka ogólnego, jak równieŜ specjalistycznego, wyraŜenia fachowe (Fachwendungen) i wielowyrazowe terminy [Cedillo 2004: 47]. Niektórzy językoznawcy uwaŜają, Ŝe kolokacje z kolokatorem w funkcji przydawki klasyfikującej (concept-bound collocations) słuŜą powstawaniu terminów wielowyrazowych (np. ‘nervous system’). W językach specjalistycznych najpowszechniej występują kolokacje rzeczownika z przymiotnikiem oraz czasownikiem (np. ‘a domestic monopoly’, ‘to retain a monopoly’). 4. Funkcje Kolokacje jako środek leksykalnej kohezji stanowią nieodłączny element kaŜdego tekstu. Częściej występują one w tekstach informacyjnych, tym istotniejsza jest ich znajomość dla tworzących teksty specjalistyczne. Wynika to z faktu, Ŝe ich autorzy skłonni są odwoływać się do utartych sformułowań, formalnego stylu, a innowacyjność leksykalna ustępuje pierwszeństwa – w sferze priorytetowych cech dokumentu – odkrywczości semantycznej lub konceptualnej. Znajduje to uzasadnienie w neurofizjologii i psychologii – łatwiej zapamiętać większą liczbę schematów, by móc nimi sprawnie operować za pomocą stosunkowo prostych operacji, niŜ przechowywać niewiele modeli i trudzić się nad organizowaniem ich w sekwencje w oparciu o wiele reguł [Moon 1998: 30]. Ponadto schematy takie jak kolokacje ułatwiają słuchaczowi przetwarzanie informacji. Antycypacja w komunikacji przyspiesza dekodowanie komunikatów. Kolokacje usprawniają takŜe lekturę tekstów specjalistycznych. Z uwagi na nasycenie terminologiczne wymagają one od czytelnika wzmoŜonej uwagi, - 73 - stąd tendencja do stosowania znanych modeli w obszarze składni. Autor tekstu fachowego sięgając po kolokacje charakterystyczne dla danego języka specjalistycznego, udowadnia, Ŝe zna reguły nim rządzące i w pełni wpisuje się w dany dyskurs. Kolokacje pełnią teŜ waŜną rolę w lingwistycznej fenomenologii, gdyŜ umoŜliwiają dokładniejsze zbadanie słów na płaszczyźnie semantycznej. Neubert i Schippan zauwaŜają, Ŝe poprzez sprawdzenie kolokacje wyrazu moŜna w pełni odkryć jego semantyczną strukturę i oddzielić polisemiczne znaczenia (por. ‘lekki wietrzyk’, ‘lekki uraz’, ‘lekki posiłek’, ‘lekki sen’, ‘lekki plecak’) [Neubert, Schippan za Kokot 2007: 28]. Ponadto kolokacje stanowią nieocenioną pomoc przy rozróŜnianiu znaczeń quasisynonimów, np. ‘a good girl’ a ‘a right girl’. Rzeczowniki z tego samego pola semantycznego podobnie kolokują w języku specjalistycznym, z czego wynika, Ŝe kolokacje słuŜą wyznaczaniu klas rzeczowników. Dzięki kolokacjom tekst lepiej utrwala się w pamięci, jest bardziej zrozumiały. Pełnią zatem funkcje intertekstualne czy interdyskursywne, gdy autorzy wykorzystują je do gier słownych, aluzji. Ten zabieg przyczynia się do wzbogacenia tekstu o walory artystyczne oraz pozwala zidentyfikować inspiracje autora. 5. Kolokacje a nauka języka NajwaŜniejszą rolę kolokacje pełnią jednak w procesie przyswajania języków. Ich znajomość jest gwarantem poprawności językowej i słuŜy precyzji wyraŜania myśli. Z tego powodu lingwiści od lat nawołują, by po pierwsze, leksykę, nie gramatykę uczynić priorytetem w procesie nauczania, po drugie, budować słowniki w oparciu o korpusy autentycznych tekstów, a po trzecie dostarczać specjalistycznych materiałów poświęconych kolokacjom w róŜnych odmianach języka. Metodologia nauczania języka angielskiego jako obcego bądź drugiego języka zakłada, Ŝe uczniowie zaznajomieni z najbardziej powszechnymi wzorcami będą potrafili odtworzyć gramatykę języka dzięki wrodzonej kompetencji językowej. Istnieją róŜne sposoby umoŜliwiające naukę kolokacji. Bezcenną pomoc stanowią przede wszystkim słowniki. W nowoczesnych dziełach leksykograficznych kolokacje są uwzględnione przy poszczególnych hasłach. Mamy jednak do dyspozycji równieŜ specjalne słowniki poświęcone jedynie kolokacjom. Rangę opublikowanego w niniejszym tomie Studenckiego Słownika Angielskich Kolokacji Medycznych podnosi fakt, Ŝe jest on jednym z pierwszych słowników kolokacji języka specjalistycznego. Słowniki kolokacji nie są jednak wolne od pewnych mankamentów. Wybór haseł podporządkowany jest ograniczonej objętości słowników, natomiast monopol języka angielskiego w tym zakresie nakazuje poszukiwać alterna- - 74 - tywnych pomocy naukowych. Idealnym rozwiązaniem wydają się być dostępne w Internecie korpusy tekstów, które moŜna dowolnie przeszukiwać pod kątem interesujących nas kolokacji. Co więcej, narzędzia komputerowe działające na podobnej zasadzie, co wyszukiwarka Google umoŜliwiają nam swobodny dostęp do korpusów anglojęzycznych, polskich, niemieckich, rosyjskich, hiszpańskich, portugalskich i czeskich [por. Łukasik 2007, Łukasik 2008, Michta 2007a, Michta 2007b]. Tak zaopatrzeni moŜemy wkroczyć w nową erę nauki języka, Erę Kolokacji. Let’s get to know the words by the company they keep, shall we? PoniŜej zestawiłam zarówno listę słowników oraz korpusów, jak i materiałów poświęconych kolokacjom. Materiały: Goodale M., 1993, Meeting, Hove: Language Teaching Publications. Huizenga J., Huizenga L., 2005, Totally true: Book I, II, & III, Oxford: Oxford University Press. Marks J., Wooder A., 2007, Check Your Vocabulary for Natural English Collocations, London: A & C Black Publishers Ltd. McCarthy M., McCarten J., Sandiford H., 2005, Touchstone: Book I, II, III & IV, Cambridge: Cambridge University Press. McCarthy M., O’Dell F., 2005, English Collocations in Use: Intermediate, Cambridge: Cambridge University Press. McCarthy M., O’Dell F., 2008, English Collocations in Use: Advanced, Cambridge: Cambridge University Press. Paul D., 2003, Communication strategies, New York: Thomson International. Paul D., 2003, Further communication strategies, New York: Thomson International. Powell M., 1996, Business matters, Hove: Language Teaching Publications. Powell M., 1996, Presenting in English, Hove: Language Teaching Publications. Watson-Delestree A., Hill J., 1998, The working week, Hove: Language Teaching Publications. Wollard G., 2004, Key Words for Fluency - Upper Intermediate Collocation Practice, Boston: Thomson Heinle & Heinle LTP ELT. Słowniki: Benson M., Benson E., Ilson R., 1986, The BBI combinatory dictionary of English, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. - 75 - Benson M., Benson E., Ilson R., 1997, The BBI dictionary of English word combinations, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. Benson M., Benson E., 1992, The Russian-English Dictionary of Verbal Collocations, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. Cowie A., 1985, Oxford dictionary of current idiomatic English. Vol. 1, Verbs with prepositions & particles, Oxford : Oxford University Press. Christian Douglas-Kozłowska, 2008, English Adverbial Collocations, Warszawa: PWN. Douglas-Kozłowska Ch., DzierŜanowska H., 2007, Selected English Collocations, Warszawa: PWN. Francis G., Hunston S., Manning E., 1996, Collins COBUILD Grammar Patterns 1: Verbs, London: HarperCollins. Francis G., Hunston S., Manning E., 1998, Collins COBUILD Grammar Patterns 2: Nouns and Adjectives, London: HarperCollins. Greenbaum S., 1970, Verb-Intensifier Collocations in English, The Hague: Mouton De Gruyter. Hill J., Lewis M., 1997, The LTP Dictionary of selected collocations, Hove: Language Teaching Publications. Lea D., 2002, Oxford collocations dictionary for students of English, Oxford: Oxford University Press. Kjellmer G., 1994, A Dictionary of English Collocations: Based on the Brown Corpus, Oxford: Clarendon Press. Odu A.N.C., 2009, Idioms and Idiomatic Phrases, Correlatives and Collocations, Cleveland: Decent Hill. Osuchowska D., 2005, An English-Polish Dictionary of Collocations, Warszawa: PWN. Osuchowska D., 2008, English at Work: An English-Polish Dictionary of Selected Collocations, Warszawa: PWN. Korpusy: ICAME Corpus Collection <http://icame.uib.no/newcd.htm> Corpus of Contemporary American English <http://www.americancorpus.org/> British National Corpus <http://www.natcorp.ox.ac.uk/> Time Corpus of American English <http://corpus.byu.edu/time/> Oxford English Dictionary <http://corpus.byu.edu/oed/> - 76 - Cobuild Concordance and Collocations Sampler <http://www.collins.co.uk/Corpus/CorpusSearch.aspx> International Corpus of English <http://ice-corpora.net/ice/> VLC Web Concordancer <http://vlc.polyu.edu.hk/concordance/WWWConcappE.htm> Scottish Corpus of Text and Speech < http://www.scottishcorpus.ac.uk/> Narodowy Korpus Języka Polskiego <http://nkjp.pl/> Korpus IPI PAN <http://korpus.pl/> Korpus PWN <http://korpus.pwn.pl/szukaj.php> The PELCRA Reference Corpus of Polish <http://korpus.ia.uni.lodz.pl/index.php> Das Deutsche Referenzkorpus <http://www.ids-mannheim.de/kl/projekte/korpora/> Das digitale Wörterbuch der deutschen Sprache des 20 Jahrhunderts <http://www.dwds.de/> Национальный корпус русского языка <http://www.ruscorpora.ru/> Cesky Narodny Korpus <http://ucnk.ff.cuni.cz/> Corpus del Español <http://www.corpusdelespanol.org/> Corpus do Português <http://www.corpusdoportugues.org/> Bibliografia: Bąk P., 1978, Gramatyka języka polskiego: zarys popularny, Warszawa: Wiedza Powszechna. Bußman H., 1983, Lexikon der Sprachwissenschaft, Stuttgart: Kröner. Cedillo Caro A., 2004, Fachsprachliche Kollokationen: ein übersetzungsorientiertes Datenbankmodell Deutsch-Spanisch, Tübingen: Gunter Narr Verlag. - 77 - Cowie A.P., 1998, Phraseology: Theory, Analysis and Applications, Oxford: Clarendon Press. Cowie A.P., 1999, Phraseology and the Learner’s Dictionary, [w:] Cowie A.P. [red.] English Dictionaries for Foreign Learners: a History, New York: Oxford University Press, s. 52-82. Doroszewski W., 1980, Słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa: PWN. Gledhill Ch., 2000, Collocations in Science Writing, Tübingen: Gunter Narr Verlag. Halliday M.A.K., Teubert W., Yallop C., Cermakova A., 2004, Lexicology and corpus linguistics: an introduction, London: Continuum. Hsu J., 2007, Lexical Collocations and their Relation to the Online Writing of Taiwanese College English Majors and Non-English Majors, „Electronic Journal of Foreign Language Teaching”, Vol. 4, No. 2, s. 192– 209, wersja elektroniczna: <http://e-flt.nus.edu.sg/v4n22007/hsu.htm#note5>, data dostępu: 31.08.2009. Kjellmer G., 1990, Patterns of collocability, [w:] Aarts J., Meijs W. [red.], Theory and Practice in Corpus Linguistics, Amsterdam: Rodopi B.V.:, s.163-179. Kokot U., 2007, Związki łączliwe: poglądy polskich, anglo- i niemieckojęzycznych lingwistów: łączliwość w słownictwie specjalistycznym, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej. Łukasik M., 2007, Narzędzia lingwistyki korpusowej w warsztacie terminologa, terminografa i tłumacza tekstów specjalistycznych (cz. I), [w:] Łukasik M. [red.] Debiuty Naukowe I. Wiedza – Korpus – Słownik, Warszawa: BAJT – Katedra Języków Specjalistycznych, s. 23-37. Łukasik M., 2008, Narzędzia lingwistyki korpusowej w warsztacie terminologa, terminografa i tłumacza tekstów specjalistycznych (cz. II). Korpusy paralelne, [w:] Łukasik M. [red.] Debiuty Naukowe II. Terminologia – Translatoryka – Terminografia, Warszawa: BAJT – Katedra Języków Specjalistycznych, s. 40-51. Michta T., 2007a, Zastosowanie narzędzi korpusowych do badania kolokacji w tekstach specjalistycznych na przykładzie angielskich tekstów chemicznych, [w:] Łukasik M. [red.] Debiuty Naukowe I. Wiedza – Korpus – Słownik, Warszawa: BAJT – Katedra Języków Specjalistycznych, s. 55-62. Michta T., 2007b, Bibliografia ksiąŜek z zakresu lingwistyki korpusowej dostępnych w Bibliotekach Uniwersytetu Warszawskiego, [w:] Łukasik M. [red.] Debiuty Naukowe I. Wiedza – Korpus – Słownik, Warszawa: BAJT – Katedra Języków Specjalistycznych, s. 67-75. - 78 - Milkow N., 2001, Logico-Linguistic Moleculism: Towards an Ontology of Collocations and Other Language Patterns, [w:] Simov K., Kiryakov A. [red.], Proceedings of OntoLex’2000: Ontologies and Lexical Knowledge Bases, Sofia: OntoText Lab., s. 82-94. Moon R., 1998, Fixed expressions and idioms in English: a corpus-based approach, New York: Oxford University Press. Partington A., 1998, Patterns and meanings: using corpora for English language research and teaching, Amsterdam: John Benjamins B.V. Sinclair, J., 2004, Trust the text: language, corpus and discourse, London, New York: Routledge. Smadja F., 1993, Retrieving Collocations from Text: Xtract, “Computational Linguistics”, Vol. 19, Number 1, s. 143-176. Stuart K., Botella Trelis A., 2006, Collocation and knowledge production in an academic discourse community, wersja elektroniczna: <http://www.unizar.es/aelfe2006/ALEFE06/1.discourse/34.pdf>, data dostępu: 2.09.2009. Śliwiński W., 2007, O pewnym sposobie badania kolokacji w tekstach urzędowych, „LangVaria”, nr 2, wersja elektroniczna <http://www.polonistyka.uj.edu.pl/LingVaria/archiwa/LV_2_2007_pdf/ 07-Wladyslaw%20Sliwinski.pdf>, data dostępu: 22.10.2009. Tieid U., Raab S., 2007, Collocations in Multilingual Generation, wersja elektroniczna: <http://www.aclweb.org/anthology/E/E89/E89-1018.pdf>, data dostępu: 28.08.2009. - 79 - Tomasz Michta NA TROPIE KOLOKACJI MEDYCZNYCH. O TRZECIEJ EDYCJI PROJEKTU EKSPERYMENTALNEJ BAZY DANYCH TERMINOLOGICZNYCH Niniejszy artykuł stanowi opis trzeciej edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych (EBDT) – jej celów, załoŜeń, metodologii oraz wyników. PoniewaŜ kaŜda z poprzednich edycji doczekała się osobnego artykułu, więc dla klarowności wywodu zrezygnowano ze szczegółowego opisu technicznego trzeciej edycji projektu – byłby on powtórzeniem z poprzednich artykułów. Zainteresowanego Czytelnika odsyłamy do odnośnych publikacji [Mela, Michta 2007; Michta 2008]. W artykule powtórzono natomiast ogólny zarys metodologii pracy, aby stosowane procedury i zamysł autorów projektu były jasne dla osób niezaznajomionych z poprzednimi przedsięwzięciami. Kiedy w roku akademickim 2006/2007 powstawała pierwsza edycja EBDT przygotowującemu go zespołowi przyświecał jasny celny: stworzyć bazę nowoczesną, opierającą się na aktualnym materiale tekstowym, zachowując przy tym obowiązujące zasady pracy terminologicznej i posiłkując się osiągnięciami lingwistyki korpusowej. Jedną z najbardziej waŜkich decyzji było odejście od traktowania poszczególnych terminów-haseł w sposób atomistyczny, tj. jako elementów istniejących w sposób niezaleŜny od innych jednostek języka, w tym takŜe innych terminów, i jednoczesne wskazanie na ich funkcjonowanie w konkretnych kontekstach. Tym samym zakres moŜliwości praktycznego wykorzystania opracowywanej bazy został przesunięty w kierunku tworzenia tekstów w języku docelowym, dzięki czemu nabrała ona znamion produktu aktywnego, tj. wspomagającego czynne uczestniczenie w komunikacji. Przedstawiona wyŜej idea znalazła swoje odzwierciedlenie w Studenckim Słowniku Kontekstowym [Łukasik 2007b], w którym dla kaŜdego hasła-terminu podano trzy zdania, w których dany termin występował. RównieŜ w wydanym rok później Studenckim Słowniku Terminoelementów [Michta i in. 2008] kontynuowano praktykę uwzględniania kontekstów na poziomie zdania. Tym razem kaŜdy artykuł hasłowy poświecony był innemu terminoelementowi, którego produktywność w obrębie leksykonu angielskiego języka medycyny została zilustrowana 3-5 terminami, w których występuje. Natomiast dla kaŜdego terminu wybrane zostało jedno zdanie, ukazujące funkcjonowanie terminu w wypowiedzi. W trzeciej edycji EBDT, która jest przedmiotem niniejszego artykułu, zespół autorski postanowił zwrócić szczególną uwagę na kombinato- - 80 - ryczne właściwości terminów angielskiego języka medycyny i opracować słownik, który w sposób najpełniejszy stanowiłby urzeczywistnienie jednego z głównych załoŜeń całego projektu. Wybór padł na kolokacje, które John Sinclair definiuje w następujący sposób: „a frequent co-occurence of words” i dodaje: „it does not have a profound effect on the individual meaning of the words, but there is usually at least a slight effect on the meaning, if only to select or confirm the meaning appropriate to the collocation, which may not be the most common meaning” [Sinclair 2006: 28]. Siłą rzeczy kolokacje medyczne pojawiały się juŜ w dwóch poprzednich produktach terminograficznych BAJT-u, jednak nie były one w Ŝaden sposób wyróŜniane, stąd o łączliwości terminów medycznych moŜna było wnioskować jedynie na podstawie analizy kaŜdego zdania. Wypracowane w poprzednich latach podstawowe załoŜenia metodologiczne pozostały niezmienione równieŜ przy realizacji tegorocznej edycji EBDT. Podobnie jak to miało miejsce w poprzednich latach, równieŜ i w tym roku prace zostały podzielone na dwa etapy: gromadzenia danych oraz ich przetwarzania ukierunkowanego na opracowanie odpowiedniego słownika. Na etapie gromadzenia danych w projekcie brali udział studenci trzeciego roku studiów dziennych, uczęszczający na zajęcia z terminologii prowadzone przez prof. Jerzego Lukszyna, który uczestnictwo w przedsięwzięciu uczynił zadaniem obowiązkowym. MoŜliwość zaangaŜowania się w tę część prac stała otworem równieŜ dla pozostałej grupy potencjalnie zainteresowanych osób: pracowników nauki, doktorantów oraz innych studentów. Odpowiednie informacje zostały zamieszczone na stronie internetowej Koła (http://bajt.kjs.uw.edu.pl). Dokładny opis zadania dla studentów przedstawił mgr Marek Łukasik podczas specjalnej prezentacji dokonanej w trakcie zajęć z terminologii w grudniu 2008. W pierwszej części naleŜało stworzyć mini-korpus tekstów medycznych o wielkości minimum 50 tys. jednostek leksykalnych. Dopuszczalne były równieŜ inne niŜ medycyna dziedziny, o ile były z nią ściśle spokrewnione. Preferowanym językiem był język angielski, gdyŜ to właśnie kolokacjom angielskich terminów medycznych miał być poświęcony przyszły produkt terminograficzny, ale równieŜ i tym przypadku istniała moŜliwość przygotowania korpusu reprezentującego inny język. W porównaniu z rokiem poprzednim zwiększono minimalny rozmiar korpusu, co było podyktowane względami praktycznymi: objętość mini-korpusu miała zasadniczy wpływ na reprezentatywność wybranych do analizy kolokacji. Jako bogate źródło aktualnych artykułów fachowych z zakresu medycyny rekomendowano bazę czasopism AtoZ, dostępną przez stronę Biblioteki Uniwersyteckiej. Korzystając z zasobów bazy, naleŜało wyszukać - 81 - odpowiednią liczbę artykułów, a następnie przygotować je pod względem technicznym do obróbki przez program korpusowy. Mając tak przygotowany materiał empiryczny, moŜna było przystąpić do kolejnego kroku, czyli wyszukiwania kolokacji, wykorzystując w tym celu oprogramowanie do przetwarzania korpusów tekstowych. Zalecanym programem był bezpłatny AntConc w wersji 3.2.1 lub nowszej. Po uruchomieniu aplikacji i załadowaniu pliku bądź plików składających się na korpus naleŜało za pomocą funkcji Word List wygenerować listę frekwencyjną wyrazów występujących w korpusie. Przykładowy wynik tej operacji przedstawiono poniŜej: Ryc. 1 Fragment listy frekwencyjnej korpusu tekstów medycznych. Następnym krokiem było wybranie 10 terminów medycznych, które miały zostać umieszczone na karcie terminologicznej – elektronicznej tabeli podsumowującej wybrane właściwości terminów. PoniewaŜ kaŜdemu terminowi na karcie miało towarzyszyć minimum 5 kolokacji, terminy musiały występować w korpusie dostatecznie często. Im wyŜsza była - 82 - frekwencja danego terminu w korpusie, tym większe zachodziło prawdopodobieństwo, Ŝe łatwiej będzie znaleźć dla niego wymaganą liczbę kolokacji. Otrzymana lista frekwencyjna zawiera tylko jednostki jednowyrazowe. Chcąc uwzględnić terminy wielowyrazowe, naleŜało zbadać, czy dany wyraz funkcjonuje jako termin samodzielnie, czy teŜ wchodzi w skład terminu wielowyrazowego. Identyfikacji tej cechy moŜna było dokonać, wykorzystując funkcję Concordance. W zadaniu poszukiwane były kolokacje, które moŜna sprowadzić do jednego z następujących typów: 1. rzeczownik + termin / termin + rzeczownik (np. needle biopsy, biopsy sample) 2. przymiotnik + termin (np. renal biopsy, primary biopsy) 3. czasownik + termin / termin + czasownik (np. perform biopsy, undergo biopsy / biopsy reveal, biopsy confirm) 4. termin + wyraŜenie przyimkowe (np. biopsy of a lesion, biopsy from the base of the prostate) Opisywany program korpusowy znacząco usprawnia proces wyszukania kolokacji. Z wielu funkcji programu, w instrukcji wykonania zadania opisane zostały moŜliwości zastosowania trzech z nich, tj. Clusters, Collocates oraz Concordance1. Pierwsza z funkcji umoŜliwia generowanie listy ciągów wyrazowych zawierających termin-kwerendę, przy czym uŜytkownik sam ustala maksymalną i minimalną liczbę wyrazów w ciągu. Kolokacje, których jedną z cech jest powtarzalność, moŜna następnie wyselekcjonować z otrzymanej listy. Opcja Collocates pozwala wyszukać wyrazy, które występują w określonej odległości od danego terminu-kwerendy. W tym przypadku wyszukiwanie nie jest ograniczone do ciągów wyrazów występujących po sobie, co było istotą poprzedniej funkcji, jednak sam proces przebiega nadal w znacznej mierze automatycznie – uŜytkownik otrzymuje listę kandydatów do miana kolokacji. Inaczej rzecz się ma z trzecią z omawianych funkcji tj. Concordance, która znajduje wszystkie wystąpienia terminu-kwerendy w korpusie. Tutaj uŜytkownik samodzielnie musi wyodrębnić kolokacje na podstawie widocznych (fragmentów) tekstów. Czynność ta na pierwszy rzut oka zajmuje więcej czasu i wymaga większego zaangaŜowania i uwagi badacza, który musi przejrzeć setki, a niekiedy nawet tysiące linii konkordancji. Jednak wprawne oko, posiadając 1 Dokładniejszy opis zastosowania tych funkcji do badania kolokacji odnaleźć moŜna w artykule pt. „Zastosowanie narzędzi korpusowych do badania kolokacji w tekstach specjalistycznych na przykładzie angielskich tekstów chemicznych” [Michta 2007]. - 83 - niedostępną w innych opcjach informację o szerszym kontekście tekstowym, jest w stanie szybko oddzielić kolokacje od innych połączeń wyrazowych, co dodatkowo ułatwiała opcja sortowania wyrazów występujących przed i po terminie-kwerendzie. Uczestnicy zadania po wybraniu kolokacji musieli dodatkowo zilustrować przykładowym zdaniem z korpusu uŜycie danej kolokacji, a następnie uzupełnić pobraną ze strony Koła kartę terminologiczną. PoniŜej zaprezentowana została przykładowa karta skompilowana na podstawie jednej z prac studenckich. 1. 2. 3. 4. 1. 5. 6. 7. 8. 9. anorectal bleeding Anorectal bleeding is med en Emergency commonly Medicine Reports 02.01.2009 referred to as “outlet-type bleeding.” bleeding Of course, a bleeding site must be identified med en Emergency in order for an embolizaMedicine Reports 02.01.2009 tion procedure to be performed. 2. 3. site bleeding In this model the skull remains closed while the med en Acta ruptured artery causes Neurochirurgica a bleeding under systolic pressure. bleeding Moreover, even craniotomy may be performed during ECMO therapy med en Acta without major bleeding and Neurochirurgica adverse effects on neurological function. oronasal bleeding The combination of severe oronasal bleeding, with air in the carotid canal should med en Acta alarm the treating physiNeurochirurgica cian to the presence of a distal internal carotid artery laceration. cause 4. major 5. - 84 - 02.01.2009 02.01.2009 02.01.2009 6. A massive bleeding from an engorged epidural med en Acta Neurochirur- 02.01.2009 bleeding from venous plexus in a patient gica with ankylosing spondylitis has been reported. Tabela 1 Fragment jednej z kart terminologicznych uzyskanych w trzeciej edycji EBDT. Poszczególne pola oznaczają: (1) liczba porządkowa; (2) wyraz lub wyraŜenie kolokujące z terminem lewostronnie; (3) termin; (4) wyraz lub wyraŜenie kolokujące z terminem prawostronnie; (5) zdanie zawierające termin wraz z jego kolokacją; (6) skrót branŜy zgodny z przyjętą konwencją; (7) skrót języka zgodnie z ISO 639-1:2002; (8) tytuł czasopisma, z którego pochodzi zdanie; (9) data wprowadzenia terminu do bazy. W trzeciej edycji EBDT udało się zebrać ponad 100 kart terminologicznych, dostarczonych przez studentów trzeciego roku KJS oraz członków BAJT-u, co pozwoliło wzbogacić prowadzoną bazę o około 5 tysięcy rekordów zawierających termin wraz z wyróŜnioną kolokacją. W porównaniu z poprzednim rokiem, w którym badania dotyczyły terminoelementów, znacząco poprawiła się jakość otrzymanego materiału. Uchybienia pojawiały się sporadycznie i dotyczyły przede wszystkim niewłaściwego wyodrębnienia kolokacji (m.in. uznania terminoelementu inicjalnego za kolokację lewostronną: ‘post-’ jako kolokacja ‘ablation’). Zdarzało się równieŜ, Ŝe dana kolokacja nie została przedstawiona w postaci kanonicznej, lecz została uwzględniona dokładnie w takiej formie, w jakiej występowała w zdaniu (m.in. ‘activate neurons’ zamiast ‘activate neuron’). Znakomita większość prac została jednak wykonana z zachowaniem wszystkich wymogów przedstawionych w instrukcji zadania. Fakt ten świadczy o duŜym zaangaŜowaniu uczestników oraz poprawnym rozumieniu terminu ‘kolokacja’, ale równieŜ, co szczególnie cieszy, o nabyciu cennej umiejętności wykorzystania korpusu tekstów do badania języka, którą w przyszłości uczestnicy będą mogli wykorzystać jako lingwiści, terminolodzy, terminografowie, tłumacze czy nauczyciele. Zebrany materiał spełniał w szczególności kryterium aktualności – wykorzystane teksty pochodziły z najnowszej prasy medycznej – oraz róŜnorodności – czasopisma reprezentowały szerokie spektrum zainteresowań medycznych. Dzięki tym cechom zgromadzony korpus oraz karty terminologiczne posłuŜyły zespołowi autorów do stworzenia Studenckiego Słownika Kolokacji, w którym hasłom-terminom medycznym towarzyszą ich kolokacje. Jeśli za początek prac nad słownikiem uznać opracowanie wytycznych dla zadania studenckiego (listopad 2008), to naleŜy stwierdzić, Ŝe zajęły one łącznie dokładnie rok. Bezpośrednie przygotowywanie słownika - 85 - trwało 6 miesięcy i wiązało się z selekcją terminów do siatki haseł, ustaleniem makro- i mikrostruktury słownika, opracowaniem poszczególnych haseł, sporządzeniem odpowiednich indeksów, konsultacją merytoryczną z dr. Mariuszem Górniczem oraz korektą. Otrzymany produkt, który zajmuje znaczną część niniejszych Debiutów Naukowych, jest zwieńczeniem wysiłków zespołu autorskiego i jednocześnie najistotniejszym osiągnięciem trzeciej edycji EBDT. Opracowanie naleŜy do nielicznie reprezentowanej grupy słowników kolokacji, a jeśli uwzględnić fakt, Ŝe w całości zostało poświęcone kolokacjom specjalistycznym, to moŜna pokusić się o stwierdzenie, Ŝe stanowi prawdziwą rzadkość na rynku wydawniczym. Z punktu widzenia historii całego projektu, Słownik stanowi kontynuację tradycji proponowania nowatorskich rozwiązań w zakresie terminografii i w sposób jak dotąd najpełniejszy realizuje ideę ukazania terminów jako jednostek funkcjonujących w znacznej mierze powtarzalnym otoczeniu tekstowym. Bibliografia: AntConc, wersja 3.2.1w, autor programu Laurence Anthony, dostępny nieodpłatnie na stronie domowej autora: <http://antlab.sci.waseda.ac.jp>, data dostępu: 1.09.2009. Łukasik M. [red.], 2007a, Debiuty Naukowe I: Wiedza – korpus – słownik, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych. Łukasik M. [red.], 2007b, Studencki Słownik Kontekstowy: Angielskie teksty i terminy medyczne, [w:] M. Łukasik [red.], Debiuty Naukowe I, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 71-139. Łukasik M. [red.], 2008, Debiuty Naukowe II: Terminologia – translatoryka – terminografia, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych. Michta T. i in. [red.], 2008, Studencki Słownik Terminoelementów Angielskiego Języka Medycyny, [w:] M. Łukasik [red.], Debiuty Naukowe II: Terminologia – translatoryka – terminografia, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 117-187. Mela W., Michta T., 2007, Projekt eksperymentalnej bazy danych terminologicznych realizowany przez Koło Naukowe „BAJT”, [w:] M. Łukasik [red.], Debiuty Naukowe I. Wiedza – korpus – słownik, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 62-66. Michta T., 2007, Zastosowanie narzędzi korpusowych do badania kolokacji w tekstach specjalistycznych na przykładzie angielskich tekstów chemicznych, [w:] M. Łukasik [red.], Debiuty Naukowe I: Wiedza – korpus – słownik, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 55-61. - 86 - Michta T., 2008, Ukierunkowana praca terminograficzna. O drugiej edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych, [w:] M. Łukasik [red.], Debiuty Naukowe II: Terminologia – translatoryka – terminografia, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych, s. 105-113. Sinclair J., 2006, Trust the Text, London, New York: Routledge. Studenckie Koło Naukowe KJS BAJT, strona internetowa: <http://bajt.kjs.uw.edu.pl>, data dostępu: 1.09.2009. - 87 - - 88 - CZĘŚĆ III STUDENCKI SŁOWNIK KOLOKACJI ANGIELSKIEGO JĘZYKA MEDYCYNY - 89 - - 90 - Koło Naukowe BAJT Katedra Języków Specjalistycznych Studencki Słownik Kolokacji Angielskiego Języka Medycyny Redakcja Tomasz Michta Zespół autorski Maria Kloza, Jan Łompieś, Mariusz Mela, Wioletta Mela, Magdalena Miąc, Tomasz Michta, Joanna Newska, Liliana Religa Konsultacja leksykograficzna Marek Łukasik - 91 - WPROWADZENIE Studencki Słownik Kolokacji jest kolejnym, po Studenckim Słowniku Kontekstowym i Studenckim Słowniku Terminoelementów, elementem serii terminograficznej wydawanej przez Koło Naukowe BAJT. Mimo tego, Ŝe kaŜdy z dotychczasowych słowników moŜe występować jako produkt samodzielny i ma odrębną specyfikę, pewne cechy właściwe są całej serii. Po pierwsze, są to słowniki – jak sama nazwa sugeruje – studenckie. Zostały one opracowane przez studentów oraz doktorantów, którzy zdecydowali się połączyć wysiłki, by przygotować nowe opracowanie terminograficzne. Po drugie, w procesie tworzenia słowników wykorzystano korpus angielskich tekstów medycznych oparty na artykułach, które ukazały się w najnowszych czasopismach branŜowych, natomiast badania przeprowadzono z wykorzystaniem odpowiedniego oprogramowania do przetwarzania zgromadzonego materiału tekstowego. Po trzecie, słowniki powstawały z myślą, aby wypełnić lukę na rynku słowników oraz zaproponować nowe rozwiązania w zakresie terminografii. W roku akademickim 2008/2009 zespół autorski postanowił skupić się na kolokacjach medycznych występujących w aktualnych tekstach fachowych. Na podstawie analizy kwantytatywnej oraz kwalitatywnej wybrano 110 angielskich terminów medycznych. KaŜdy z terminów został przebadany pod kątem charakterystycznych dla niego kolokacji. Wyniki przeprowadzonych badań zostały przedstawione na kolejnych kartach Słownika. JAK KORZYSTAĆ ZE SŁOWNIKA KaŜde hasło zawiera informację o kolokacjach jednego terminu i zostało podzielone na sekcje odpowiadające róŜnym typom kolokacji. W Słowniku wyróŜniono sześć typów kolokacji: premodifier + TERM: prolonged anaesthesia TERM + noun: anaesthesia time verb + TERM: undergo anaesthesia TERM + verb: anaesthesia wears off preposition + TERM: under anaesthesia TERM + preposition: anaesthesia for Sekcje w poszczególnych hasłach zostały uszeregowane zgodnie z powyŜszym porządkiem. Jeśli dla danego terminu nie znaleziono istotnych kolokacji określonego typu, odpowiednia sekcja była pomijana. KaŜda wyróŜniona sekcja rozpoczyna się od alfabetycznej listy wyrazów tworzących kolokacje danego typu z terminem-hasłem. W przypadku typów premodifier - 92 - + TERM oraz TERM + noun uwzględniono sytuację, w której termin oraz jego kolokacja tworzą razem nowy termin, funkcjonujący w słownikach terminologicznych jako osobne hasło i posiadający własną definicję. Jeśli opisana sytuacja ma miejsce, odpowiedni wyraz na liście został wyróŜniony kursywą. Następnym elementem hasła jest zdanie ilustrujące przykładową kolokację w danej sekcji. Dla kaŜdego zdania podano równieŜ źródło, z którego dany fragment tekstu pochodzi. Wyjątek w zakresie liczby zdań ilustrujących zrobiono dla kolokacji przyimkowych. Kolokacje tego typu są bowiem szczególnym rodzajem kolokacji, gdyŜ z powodu wielość funkcji, jakie pełnią poszczególne przyimki trudno byłoby dokonać uogólnienia zilustrowanego jednym tylko zdaniem. Z tego względu w sekcjach poświęconych kolokacjom przyimkowym dla kaŜdego przyimka wyróŜnionego w haśle podano osobne zdanie. Aby łatwiej było wyszukać kolokację w zdaniu, kolokacja została wyróŜniona czcionką pogrubioną. Pojawiające się w niektórych zdaniach nawiasy kwadratowe [ ] zawierają rozwinięcie skrótu, który dla wygody odbiorcy Słownika został rozwinięty. Uzupełnienie stanowi informacja o alternatywnej amerykańskiej pisowni danego terminu (podana w nawiasie i poprzedzona skrótem Am. E.) oraz o nieregularnej formie liczby mnogiej (podana w nawiasie i poprzedzona skrótem pl.). PoniŜej pokazano jedną sekcję hasła ‘biopsy’: verb + BIOPSY carry out, do, obtain, perform, receive, take, undergo The otolaryngologist's role in managing this clinical dilemma should be differentiating neoplasm from inflammatory disease and obtaining a biopsy for diagnosis. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology Niektóre wyrazy tworzą kolokacje z wieloma terminami, w związku z czym zostały kilkukrotnie ujęte w zasadniczej części słownika. Aby łatwiej odnaleźć te przypadki dla kaŜdego typu kolokacji stworzony został oddzielny indeks, w którym alfabetycznie uporządkowano wyrazy tworzące kolokacje z terminami oraz wskazano, w jakich hasłach występują. Zasadniczo w indeksie znalazły się tylko wyrazy, które tworzą kolokacje danego typu z minimum 3 terminami w Słowniku. Z uwagi na niewielką liczbę kolokacji przyimkowych ten limit nie był stosowany przy tworzeniu indeksu dla typów preposition + TERM oraz TERM + preposition. Na końcu słownika umieszczono bibliografię, na którą składają się zarówno źródła tworzące korpus tekstów, stanowiący podstawę wszelkich prac słownikowych, jak równieŜ odnośniki do internetowych słowników angielskiego języka medycyny, pełniących swoistą funkcję kontrolną. - 93 - PODZIĘKOWANIA Pragniemy serdecznie podziękować Prof. dr. hab. Jerzemu Lukszynowi za sprawowanie opieki naukowej nad Kołem, wspieranie naszych kolejnych przedsięwzięć i wskazywanie nowych dróg rozwoju, Doktorowi Mariuszowi Górniczowi za przejrzenie wersji wstępnej Słownika oraz uwagi merytoryczne, Magistrowi Markowi Łukasikowi za niespoŜytą energię, którą nas zaraŜał, oraz za pieczołowite czuwanie nad postępami na kaŜdym etapie przygotowywania dzieła. Chcielibyśmy równieŜ podziękować wszystkim studentom, którzy wzięli udział w trzeciej edycji projektu, przygotowując własne korpusy tekstów oraz karty terminologiczne. LISTA TERMINÓW OPRACOWANYCH W SŁOWNIKU 1. anaesthesia 2. antibody 3. antigen 4. artery 5. biopsy 6. bleeding 7. blood 8. blood pressure 9. bone 10. bowel 11. brain 12. breast 13. cancer 14. carcinoma 15. cell 16. cholesterol 17. cortex 18. deformity 19. depression 20. diabetes 21. diagnosis 22. dialysis 23. disease 24. disorder 25. DNA 26. drug 27. duct 28. enzyme 29. examination 30. fever 31. fracture 32. gene 33. glucose 34. heart 35. heart rate 36. hormone 37. hypertension 38. illness 39. impairment 40. implant 41. incidence 42. infection 43. inflammation 44. infusion 45. injection 46. injury 47. insulin 48. joint 49. labour 50. lesion 51. liver 52. lung 53. lymphocyte 54. malignancy 55. mastectomy 56. medication 57. melanoma 58. membrane 59. memory 60. metastasis 61. morbidity 62. mortality 63. muscle 64. mutation 65. nerve 66. neuron 67. nucleus 68. obesity 69. pain 70. palate 71. patient 72. placebo 73. pregnancy 74. psoriasis 75. receptor 76. recurrence 77. regression 78. rehabilitation 79. relapse 80. resonance 81. sample 82. schizophrenia 83. scoliosis 84. secretion - 94 - 85. serum 86. skin 87. spine 88. stimulation 89. stress 90. surgery 91. symptom 92. syndrome 93. temperature 94. tendon 95. therapy 96. tissue 97. tooth 98. toxicity 99. tract 100. transfusion 101. transplantation 102. trauma 103. treatment 104. trial 105. tumour 106. ultrasound 107. vaccine 108. vein 109. vessel 110. wound 1. anaesthesia (Am. E. anesthesia) premodifier + ANAESTHESIA balanced, deep, epidural, general, high-flow, hypotensive, inhalational, light, local, low-flow, mixed, paediatric, perioperative, prolonged, regional, routine, spinal, subcutaneous Low-flow anaesthesia reduced sevoflurane expenditure during paediatric anaesthesia to less than 1/7 of the amount used in the HFA [high-flow anaesthesia] group, which is in agreement with several earlier adult studies. Acta Anaesthesiologica Scandinavica + noun circuit, machine, monitor, practice, provider, record, shiver, technique, time ANAESTHESIA A multimodal approach to analgesia is recommended, using a combination of simple primary analgesics, opioids, and regional anaesthesia techniques where appropriate. British Journal of Anaesthesia verb + ANAESTHESIA adopt, apply, deepen, induce, maintain, provide, receive, recover from, regulate, survive, switch from, switch to, undergo On the other hand, deepening the anaesthesia may cause arterial hypotension and the possible protective effect of deep anaesthesia may be counterbalanced by a reduction of CPP [cerebral perfusion pressure]. Acta Neurochirurgica + verb begin, commence, wear off ANAESTHESIA It may be hard to eat or talk for two to three hours after the test until the anesthesia wears off. Patient’s Guide to Medical Tests preposition + ANAESTHESIA under Another patient was found to have an asymptomatic small fistula at the same site when examined under anaesthesia for secondary surgery. British Journal of Plastic Surgery - 95 - ANAESTHESIA + preposition for, with We conclude that pre-emptive i.m. phenylephrine 4 mg and ephedrine 45 mg reduce the severity of hypotension and the total dose of rescue i.v. ephedrine during spinal anaesthesia for Caesarean section. British Journal of Anaesthesia The present study investigated for the first time clearance function during anaesthesia with propofol in a reproducible animal model. Acta Anaesthesiologica Scandinavica 2. antibody premodifier + ANTIBODY antinuclear, irrelevant, mitochondrial, monoclonal, neutralizing, pathogenic, polyclonal, primary, secondary, specific That immune responses to a joint-associated antigen can cause arthritis via induction of pathogenic antibody is well established most thoroughly in the instance of collagen-induced arthritis. Biomedicine & Pharmacotherapy ANTIBODY + noun binding, deficiency, expression, formation, fragment, level, localisation, production, profile, removal, response, targeting, therapy, titer In this study the immunogenicity of HLA [human leukocyte antigen] antigens was analyzed by examining the antibody profiles in women who have been pregnant. Human Immunology verb + ANTIBODY block, detect, develop, direct, incubate, secrete, use Sections were then overlaid with the primary antibody directed against the tumoural melanocytic marker HMB-45 [human melanoma black] diluted 1 : 20 in wash buffer and incubated for 45 min at RT [reverse transcription]. British Journal of Dermatology - 96 - ANTIBODY + verb detect, destroy, identify, react with, recognize The antibody identifies the target cells, interprets those cells as foreign tothe body and therefore dangerous, and destroys them. Breast Cancer ANTIBODY + preposition against The antibody against plectin (P2) gave staining of nonhyaline lesions, especially where they bordered a hyaline lesion. Neuropathology and Applied Neurobiology 3. antigen premodifier + ANTIGEN artificial, bacterial, carcinoembryonic, epithelial, foetal, free, lipid, mismatched, neural, paternal, protective, recombinant, specific, target, tumoural A second antibody is directed against rabbit IgG [immunoglobulin G] and was coated to the solid phase, giving convenient separation of the antibody-bound and free antigen. Journal of Paediatrics & Child Health ANTIGEN + noun binding, carrier, delivery, expression, family, presentation, receptor, retrieval, stimulation, trafficking, type, uptake Polystyrene beads loaded with hemagglutinin led to increased protection against influenza in mice, probably due to enhanced antigen uptake. Journal of Drug Targeting verb + ANTIGEN acquire, administer, detect, encounter, present, recognize, retain However, tests using ELISA [enzyme-linked immunosorbent assays] or direct fluorescent antibody to detect antigen in the stool are more sensitive than microscopy and are now commonly available and used in the United States. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology - 97 - ANTIGEN + verb cause, elicit, generate, induce According to this theory, breast cancer cells and fetal cells share common antigens, and therefore during pregnancy fetal antigens can elicit an immune response against micrometastases, thus preventing their growth. Gynecological Endocrinology 4. artery premodifier + ARTERY carotid, cerebral, coronary, elastic, femoral, hepatic, iliac, major, meningeal, muscular, pulmonary, renal, spinal, uterine, vertebral For instance, for the elastic artery, the viscous coupling was better than the compliance coupling, while for the muscular artery, the compliance coupling level was better than the viscous coupling. Artificial Organs ARTERY + noun damage, embolism, flow, infarction, injection, injury, puncture, revascularization, stenting, surgery In patients with coagulation abnormalities, puncture of the internal jugular vein may be hazardous and risky if inadvertent carotid artery injury is made. Abdominal Imaging verb + ARTERY anastomose, block, cannulate, dissect, enter, examine, expose, ligate, occlude, open, penetrate, puncture, transect In addition, some experts have recommended using blunt tip needles bcause these are less likely to penetrate an artery. Advances in Anesthesia ARTERY + verb arise, branch, carry, nourish, originate, run, rupture, supply Needle placement in the posteroinferior aspect of the foramen (lumbar, thoracic) is also recommended to avoid the artery of Adamkiewicz, which runs with the spinal nerve in the anterosuperior aspect of the foramen. Advances in Anesthesia - 98 - 5. biopsy premodifier + BIOPSY automated, core, diagnostic, excisional, incisional, liver, needle, negative, node, positive, preoperative, primary, small, stereotactic, systemic, ultrasound-guided, unrevealing Their choice was EUS-guided [endoscopic ultrasound] FNA [fine needle aspiration] of lung masses adjacent to or abutting the esophagus after unrevealing ultrasound-guided biopsy or bronchoscopy. Advances in Surgery BIOPSY + noun finding, needle, rate, report, sample, site, specimen Muscle biopsy findings are nonspecific with mild myopathic changes including fibre-type disproportion, variation in fibre size and occasional muscle fibre degeneration or necrosis. Clinical Genetics verb + BIOPSY carry out, do, obtain, perform, receive, take, undergo The otolaryngologist's role in managing this clinical dilemma should be differentiating neoplasm from inflammatory disease and obtaining a biopsy for diagnosis. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology BIOPSY + verb confirm, demonstrate, indicate, prove, reveal, show Skin biopsy of urticarial lesions reveals a characteristic sparse interstitial neutrophilic infiltrate in the reticular dermis, with many neutrophils also present within the adventitia of eccrine coils. Clinical and Experimental Dermatology BIOPSY + preposition from In a series of 763 patients, 437 had a positive biopsy from the base of the prostate, of whom 12.8% had SVI [seminal vesicle invasion] compared with only 1.2% of the 326 with a negative biopsy from the base of the prostate. Clinical Oncology - 99 - 6. bleeding premodifier + BLEEDING abnormal, active, acute, arterial, diffuse, excessive, gastric, heavy, internal, irregular, large, major, massive, menstrual, mild, minor, moderate, occult, ongoing, painless, past, persistent, postoperative, prolonged, rectal, severe, significant, spontaneous, surgical, torrential, uterine, vaginal With a platelet count of less than 20,000/µL, patients may have spontaneous bleeding. Advances in Anesthesia BLEEDING + noun complication, diathesis, disorder, episode, event, index, pattern, point, rate, risk, site, source, tendency, time Of course, a bleeding site must be identified in order for an embolization procedure to be performed. Advances in Surgery verb + BLEEDING address, cause, control, detect, encounter, exacerbate, experience, increase, lead to, localize, minimize, note, observe, prevent, reduce, repair, reveal, stimulate, stop, treat The graft was positioned after multiple perforations of the cortical bone, in order to expose the medullary spaces and stimulate bleeding. Clinical Oral Implants Research BLEEDING + verb arise, cease, decrease, develop, end, happen, occur, result from, stop Lower gastrointestinal bleeding can also arise in the small bowel, accounting for 4.8-29% of cases of LGIB [lower gastrointestinal bleeding]. Emergency Medicine Reports BLEEDING + preposition from, in, into Another major diagnostic clue is bleeding from the digestive tract. Patient’s Guide to Medical Tests - 100 - While it is normal for people to shed less than half a teaspoon of blood a day in the digestive tract, significant amounts of occult blood in stools may indicate bleeding in the stomach or bowels. Patient’s Guide to Medical Tests A patient survived massive bleeding into the airway due to blowout of the right internal jugular vein associated with a failed free-flap graft for pharyngeal malignancy. Anaesthesia 7. blood premodifier + BLOOD arterial, maternal, menstrual, occult, peripheral, shunted, thick, thin, venous, whole Testing stool for occult blood can also reveal signs of injury but is likely to be negative in the acute setting unless the site of injury is in the rectum. Archives of Gynecology and Obstetrics BLOOD + noun bank, cholesterol, clot, compatibility, concentration, gas, glucose, group, lipid, loss, sample, stream, substitute, sugar, supply, test At the end of the study, a blood sample was withdrawn to measure the haemoglobin concentration. British Journal of Anaesthesia verb + BLOOD analyze, collect, detect, dilute, donate, draw, harvest, lose, pump, re-transfuse, salvage, shed The whole blood was drawn from the peripheral vein using vacutainer tubes containing ethylene diaminetetracetic acid solution. Acta Neuropsychiatrica BLOOD + verb circulate, clot, coagulate, flow, supply, transport The results indicate that small changes in geometry, although they do not affect the bulk flow, change the coagulation propensity as blood flows through the orifices. Annals of Biomedical Engineering - 101 - 8. blood pressure premodifier + BLOOD PRESSURE arterial, diastolic, elevated, excellent, high, invasive, low, maternal, non-invasive, normal, orthostatic, raised, stable, systolic Physical activity may also decrease the risk of acute cardiovascular complications and development of cardiovascular diseases in subjects with elevated blood pressure. Advances in Physiotherapy BLOOD PRESSURE + noun control, elevation, fall, level, monitoring, reading, response, value Care needs to be taken in interpreting blood pressure readings in overweight children because false high readings are common. Handbook of Child Nutrition verb + BLOOD PRESSURE control, decrease, increase, lower, maintain, measure, monitor, normalize, reduce, raise The ITD [impedance threshold device] can be considered a hemodynamically significant component of CPR [cardio-pulmonary resuscitation] because its use has been shown to increase blood flow to the heart and brain, significantly raise blood pressure, and improve shortterm survival after cardiac arrest. Emergency Medicine Reports BLOOD PRESSURE + verb correlate with, decrease, increase, improve Although heart rate and blood pressure decreased in all patients, no treatment was necessary and no value was less than the fifth percentile for age. Advances in Anesthesia 9. bone premodifier + BONE anorganic, autogenous, cancellous, demineralized, flat, frontal, immature, long, native, osteoporotic, regenerated - 102 - The use of autogenous bone under the membrane seemed to be preferable to other grafting materials. Clinical Oral Implants Research BONE + noun cell, disease, formation, fracture, fragility, growth, loss, marrow, metastasis, mineral, mineral density, pain, regeneration, scan, structure, tissue, weakness Studies show that there is a rapid increase of well-being and decrease in chronic bone pain in severely affected individuals. Clinical Reviews in Bone and Mineral Metabolism verb + BONE affect, break, erode, excise, graft, heal, resect, stabilize, treat Since bone may be affected by disorders of other organs, including the kidneys and parathyroid glands, hormones and other substances in the blood may be measured to diagnose these disorders. Patient’s Guide to Medical Tests BONE + verb absorb, form, grow, move, protect In people with poor kidney function, the bone may not absorb sufficient radionuclide to perform the scan. Patient’s Guide to Medical Tests 10. bowel premodifier + BOWEL gangrenous, hypoactive, irritable, ischemic, large, native, prolapsed, proximal, remnant, small In several gastrointestinal diseases, a combination of massive resection and dysmotility of the remnant bowel can be present. Advances in Surgery BOWEL + noun dilation, dysfunction, enema, gas, habit, injury, management, motility, motion, necrosis, obstruction, segment, wall - 103 - The remaining 15-20% of patients will be affected by diverticular bleeding, painful diverticular disease (definedas diverticulosis with abdominal pain and possibly a change in bowel habit), or diverticulitis (characterized by clinical symptoms and evidence of inflammation). Emergency Medicine Report verb + BOWEL empty, expose, handle, open, rejoin, resect, wash out In our series, we did not feel that handling of the bowel was difficult, and we did not experience any injuries or damage. Journal of Pediatric Surgery BOWEL + verb absorb, descend, perforate, right oneself However, if the bowel has perforated or generalized peritonitis has developed then significant direct and/or rebound tenderness may be present. The American Journal of Surgery 11. brain premodifier + BRAIN adult, cortical, human, hyperemic, ischemic, neonatal, normal, plastic, swollen The vulnerability of the neonatal brain to toxins such as alcohol has been well described and results in physical and neuropsychiatric problems referred to as fetal alcohol syndrome. British Journal of Anaesthesia BRAIN + noun activity, aging, damage, disorder, hemisphere, injury, lesion, plasticity, region, size, state, stimulation, trauma The brain is the most susceptible organ to ischemia and hypoxia, and so care must be taken to avoid brain damage when this combined bloodsparing technique is used. Acta Anaesthesiologica Scandinavica verb + BRAIN affect, alter, image, monitor, protect, study - 104 - It has been suggested that the blockade of the angiotensin-renin system may protect the brain against ischaemia and cognitive decline. Acta Neuropsychiatrica BRAIN + verb develop, evolve, form, function, shrink Thus, by the time a man reaches the age of approximately 60 years, his brain has shrunk substantially, whereas a woman’s brain size has not changed much at all. The American Journal of Science 12. breast premodifier + BREAST affected, constricted, female, narrowed, opposite, prepubertal, tubular The interior of the female breast consists mostly of fatty and fibrous connective tissues. Breast Cancer BREAST + noun augmentation, bud, carcinoma, conservation, implant, milk, projection, reconstruction, reduction, shape, tissue After resection of breast tissue and skin, breast projection is a reflection of the balance between the skin and the breast parenchyma retained, and also importantly, of how this tissue is distributed. Aesthetic Plastic Surgery verb + BREAST flatten, irradiate, lift, operate, reconstruct, remove, reshape, spare Data on the timing, cosmetic outcome and complication rates for autologous breast reconstruction in previously or subsequently irradiated breast or chest wall region are limited. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery BREAST + verb develop, grow, mature, shrink - 105 - When animals are fed phytoestrogens early in life, the breast develops with more lobules relative to terminal end buds. Journal of the American College of Nutrition 13. cancer premodifier + CANCER active, advanced, aggressive, benign, disseminated, early-stage, gastric, invasive, malignant, massive, operable, primary, screen-detected, stress-induced, widespread Hypercoagulability has also been found in patients with lower extremity trauma or active cancer treated with free tissue transfer hypercoagulability has been found. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery CANCER + noun burden, etiology, growth, incidence, killer, mortality, predisposition, prevention, risk, screening, staging, stem cell, susceptibility, survival, therapy We reviewed the scientific evidence, particularly epidemiologic evidence, regarding the contribution of environmental and occupational exposures to the overall cancer burden in the US. Biomedicine & Pharmacotherapy verb + CANCER beat, cause, classify, confirm, develop, determine, detect, diagnose, fight, harbour, kill, suspect, treat Consensus bodies strongly recommend an eradication strategy in the early postoperative period, if the operated stomach had harboured cancer. Digestive and Liver Disease CANCER + verb arise, come back, control, develop, grow, metastasize, originate, penetrate, recur, respond, spread, start If the cancer has metastasized and spread through the blood stream to other sites (most often the lung, liver and bone), the average survival time for patients treated with chemotherapy is between one and two years (with some patients living for many years). Breast Cancer - 106 - 14. carcinoma (pl. carcinomas, carcinomata) premodifier + CARCINOMA breast, ductal, early, hepatocellular, invasive, unresectable Complete remission of unresectable hepatocellular carcinoma on healthy liver was achieved by the combination of aggressive surgery and highdose-intensity chemotherapy. Journal of Cancer Research and Clinical Oncology CARCINOMA + noun case, cell, invasion, patient, recurrence, survivor, subtype The clear cell carcinoma recurrence was managed by tumor debulking surgery and was followed by adjuvant chemotherapy. American Journal of Obstetrics & Gynecology verb + CARCINOMA attack, cure, detect, find, induce, misdiagnose, recognize, report, rule out, treat Ovarian carcinoma may be recognized and attacked by the immune system. The New England Journal of Medicine CARCINOMA + verb arise, develop, occur, originate, spread The hypothesis that trichoblastic carcinoma develops from trichoblastoma has been debated. Acta Dermato-Venereologica 15. cell premodifier + CELL abnormal, cancerous, donor, fat, immune, inflammatory, malignant, mammalian, mutated, nascent, neoplastic, primitive, red blood, stem, unipotent, white blood It is possible that in unidirectional perfusion culture with a high flow rate, the seeded cells or nascent cells are easily detached by the shear stress and lost into the large volume medium reservoir. Annals of Biomedical Engineering - 107 - CELL + noun culture, count, death, growth, line, migration, morphology, population, proliferation, surface, type However, mobilized cells into infarcted tissue are subjected to cell death due to insufficient oxygen. Journal of Molecular and Cellular Cardiology verb + CELL activate, alter, collect, connect, damage, detach, find, irradiate, recognize, remove, stimulate, track, transform Essentially, upon angiogenic stimulation, vascular endothelial cells are activated and begin to degrade their surrounding vessel membrane. Annals of Biomedical Engineering CELL + verb develop, die, differentiate, divide, express, grow, interact, migrate, move, originate, populate, release, secrete, spread, survive, synthesize If this were possible, patients with brain tumors would be able to lead a normal life because the cells differentiate terminally and the tumor stops growing. Brain Tumor Pathology 16. cholesterol premodifier + CHOLESTEROL dietary, elevated, free, normal, serum, total In the fourth visit, however, the two groups' total cholesterol drops to 132.80 mg/dl and 130.66 mg/dl, respectively; the discrepancies of it are not significant. Advances in Contraception CHOLESTEROL + noun biosynthesis, concentration, crystal, level, regime, metabolism, recycling, value CHH [Conradi-Hünemann-Happle] syndrome belongs to a group of genetic disorders that are due to disturbances of cholesterol biosynthesis. Acta Dermato-Venereologica - 108 - verb + CHOLESTEROL carry, convert, deposit, determine, estimate, increase, lower, measure, raise, reabsorb, reduce Exercise raises HDL [high-density lipoprotein] and lowers total cholesterol. Handbook of Child Nutrition CHOLESTEROL + verb decrease, drop, exceed, increase, rise, travel In each Fup [follow-up] when cholesterol exceeded 240 mg/dl or triglyceride exceeded 500 mg/dl, treadmill was done. Advances in Contraception 17. cortex (pl. cortices, cortexes) premodifier + CORTEX adrenal, cerebral, cerebrellar, infarcted, insular, occipital, overlying, prefrontal, somatosensory, superior, temporal, visual In a rat ischaemia model, AQP4 [aquaporin] mRNA [messenger ribonucleic acid] expression after middle cerebral artery occlusion was increased in the region surrounding infarcted cortex during the observation period. Brain CORTEX + noun activation, area, region, stimulation, volume The quantity of cortical damage was expressed as the percentage of the whole cortex area displaying features of necrosis. Acta Neuropathologica verb + CORTEX activate, enter, examine, penetrate, reach ACTH [adrenocorticotropic hormone] travels through the peripheral circulation to reach the adrenal cortex where it leads to the synthesis and release of corticosteroids most notably in human cortisol. Journal of Behavioral Medicine - 109 - CORTEX + verb evince, form, produce, regulate, release The hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA) axis also responds: the hypothalamus releases corticotrophin releasing hormone (CRH), pituitary releases adrenocorticotropin hormone (ACTH), and the adrenal cortex releases cortisol, a glucocorticoid. International Breastfeeding Journal 18. deformity premodifier + DEFORMITY anatomic, animation, asymmetric, complex, cosmetic, fixed, gross, marked, minor, modest, physical, progressive, rotational, severe, spinal, unattractive At the time of presentation the lesion produced an obvious physical deformity with a palpable mass beneath and displacement of the right scapula. Acta Neurochirurgica DEFORMITY + noun control, correction, patient, pattern, reconstruction, surgery Spinal deformity surgery has been more recognized as a domain falling within the field of orthopaedics, since our name, which implies “to straighten the child,” is well exemplified in the care of patients with scoliosis. The Journal of Bone and Joint Surgery verb + DEFORMITY avoid, assess, categorize, cause, complicate, correct, find, gain, illustrate, increase, produce, report The only way certain to avoid or correct animation deformity is to place the implant in front of the muscle. Aesthetic Plastic Surgery DEFORMITY + verb develop, occur, result from If one does not know how the deformity develops from a primary lordosis through secondary buckling into a scoliosis in tortion, how on earth will memory metalwork be able to reverse this process. Current Orthopaedics - 110 - 19. depression premodifier + DEPRESSION acute, atypical, bipolar, chronic, clinical, endogenous, geriatric, high, major, manic, masked, maternal, melancholic, mental, mild, minor, moderate, parental, postnatal, postpartum, psychotic, reactive, recurrent, refractory, treatment-resistant, respiratory, severe, synaptic For example, chronic forms of depression and certain subtypes of depression, such as psychotic, bipolar, and atypical depression [which are less responsive to tricyclic antidepressants (TCAs)], may be responsible for an inadequate response. Annals of Clinical Psychiatry DEPRESSION + noun level, research, risk, scale, score, screen, severity, symptom, treatment, victim As described earlier, psychosocial and physical risk factors for depression increase inflammation, which increases depression risk. International Breastfeeding Journal verb + DEPRESSION address, alleviate, assess, characterize, cause, detect, develop, diagnose, experience, indicate, measure, modify, offset, prevent, provoke, recognize, relieve, report, suffer from, suspect, treat Another way mothers can reduce stress is to exercise, which has also been found to alleviate depression. International Breastfeeding Journal DEPRESSION + verb accompany, appear, cause, co-occur, coincide, decrease, disappear, increase, lead to, stimulate, occur, remain, require Sleep disturbance and depression are also mutually maintaining conditions: sleep disturbance can cause depression and depression causes sleep disturbances. International Breastfeeding Journal - 111 - 20. diabetes (pl. diabetes) premodifier + DIABETES apparent, autoimmune, clinical, concomitant, gestational, insulindeficient, insulin-dependent, insulin-resistant, juvenile, neonatal, overt, severe, symptomatic Overt diabetes with hyperglycemia was found in 88 patients; and glucose intolerance was detected in 6 patients; 4 patients had reactive hypoglycemia. Clinics in Dermatology DIABETES + noun care, case, clinic, duration, education, intervention, knowledge, management, prevalence, prevention, research, risk, screening, symptom, therapy, treatment Much of 'diabetes education' is focused upon transferring diabetes knowledge to patients. Journal of Paediatrics & Child Health verb + DIABETES cause, characterize, cure, define, develop, diagnose, exhibit, find, induce, precipitate, report, result from, lead to, treat It is not certain whether clozapine treatment independently causes diabetes or just precipitates diabetes in persons who already have risk factors for developing this illness. Annals of Clinical Psychiatry DIABETES + verb appear, cause, coexist, develop, induce, occur, recur, result in Type 2 diabetes develops as a combination of genetic susceptibility and environmental factors, and its rate increases steeply with age. Advances in Physiotherapy 21. diagnosis (pl. diagnoses) premodifier + DIAGNOSIS accurate, alternative, appropriate, behavioral, benign, certain, clear, clinical, correct, differential, doubtful, dual, early, evidencebased, false, final, histopathological, initial, medical, non-invasive, - 112 - pathological, post-mortem, positive, precise, preliminary, pre-natal, preoperative, primary, prompt, radiological, rapid, routine, ultrasound, unequivocal, working, wrong Reappearance of symptoms shortly after treatment should alert the clinician for an alternative diagnosis. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology DIAGNOSIS + noun criterion, factor, group, method, puzzle The differential diagnosis in these types of presentations is generally varied and a thorough physical examination with focused blood and imaging investigation can generally solve the diagnosis puzzle. The Internet Journal of Orthopedic Surgery verb + DIAGNOSIS arrive at, base, change, confirm, delay, determine, establish, examine, exclude, give, hamper, improve, indicate, induce, influence, lead to, make, miss, obtain, prompt, prove, provide, reach, refine, reveal, rule out, seek, suggest, support, verify, yield The neuropathological criteria used to establish a diagnosis rest on a sequence of features including clinical, neuroanatomic, and neuropathologic data. Acta Neuropathologica DIAGNOSIS + verb depend on, lead to, rely on, result in, show, suggest The diagnosis depends on a high level of clinical suspicion and laboratory studies showing leukocytosis and a strikingly elevated erythrocyte sedimentation rate. Clinics in Dermatology DIAGNOSIS + preposition for In view of a diagnosis for preeclampsia, it is important to differentiate between chronic hypertension, gestational hypertension, preeclampsia and preeclampsia superimposed on chronic hypertension. Current Women’s Health Reviews - 113 - 22. dialysis (pl. dialyses) premodifier + DIALYSIS chronic, clinical, daily, maintenance, peritoneal, renal, standard An alternative to renal transplantation is chronic dialysis. Transplant International DIALYSIS + noun adequacy, bag, catheter, center, dose, clearance, duration, efficiency, equipment, facility, initiation, intolerance, medium, membrane, method, session, system, patient, program, schedule, therapy, tube, treatment, unit We analyzed the morbidity and mortality after dialysis initiation and the parameters during the year beforehand. Transplantation Proceedings verb + DIALYSIS carry out, do, enter, initiate, perform, receive, start, undergo, undertake It is not clear whether mortality increases among patients with graft failure relative to those who initiate dialysis but who have not yet received a kidney transplant. Transplantation Proceedings DIALYSIS + verb cause, continue, result in If alcohol concentrations are unavailable, dialysis should continue at least 8 hours or until the osmolal gap is normal (subtracting any possible contribution from ethanol therapy). Emergency Medicine Reports preposition + DIALYSIS on In patients on dialysis, anemia is known to be associated with cardiovascular events and mortality, since it is a risk factor for the development of left ventricular hypertrophy. Transplantation Proceedings - 114 - DIALYSIS + preposition for Molecular adsorbents recirculating system dialysis for liver insufficiency and sepsis following right ventricular assist device after cardiac surgery. Artificial Organs 23. disease premodifier + DISEASE acute, advanced, allergic, inflammatory, autoimmune, benign, bipolar, cardiac, cardiovascular, chronic, common, complex, contagious, coronary, digestive, epidemic, extensive, fatal, genetic, hepatic, hereditary, infectious, inflammatory, inoperable, lethal, life-threatening, major, malignant, mental, mild, neurological, occupational, oncological, persistent, psychiatric, recurrent, refractory, relapsing, resistant, severe, treatable, viral, widespread In the future, combination chemotherapy will almost certainly be used to treat patients with chronic hepatitis B, especially patients with advanced disease. Liver International DISEASE + noun action, activity, burden, cause, control, course, entity, exacerbation, experience, expression, factor, group, incidence, management, manifestation, morbidity, mortality, occurrence, onset, outbreak, outcome, predisposition, prevalence, prevention, process, prognosis, progression, range, recurrence, regression, relapse, remission, resistance, risk, severity, spread, stage, susceptibility, symptom, therapy, transmission, treatment, type In either case, the mechanism of disease action is likely haploinsufficiency. Clinical Genetics verb + DISEASE alleviate, avert, cause, confirm, contract, control, cure, define, describe, detect, develop, diagnose, die from, die of, document, eradicate, exacerbate, exclude, experience, fight against, get, heal, induce, initiate, investigate, lead to, manage, monitor, prevent, report, respond, result in, rule out, signal, stabilize, stop, suffer from, suspect, treat, trigger - 115 - Mostly, topical treatment is sufficient to control disease. Clinics in Dermatology DISEASE + verb advance, afflict, affect, appear, develop, exist, extend, disappear, improve, increase, indicate, involve, lead to, manifest, occur, persist, progress, range, recur, remit, require, respond, result from, result in, reveal, present, spread, start, worsen Patients in whom the disease appears between the third and fifth decades belong to an intermediate type, and usually show ataxia and choreoathetosis (early-adult type). Acta Neuropahtologica preposition + DISEASE with Donors with kidney disease and autoimmune disorders have traditionally been excluded, although there have been some successful transplants. Transplantation Proceedings 24. disorder premodifier + DISORDER acquired, affective, behavioral, benign, bipolar, chronic, cognitive, common, depressive, developmental, digestive, dominant, eating, genetic, hematological, hereditary, hyperactivity, inflammatory, intrinsic, life-threatening, major, malignant, mental, neurologic, neurological, painful, primary, psychiatric, rare, serious, severe, systemic, underlying, vascular Reasons for reducing or terminating prehurricane treatment among respondents reporting a mental disorder prior to the hurricane were quite different from the reasons associated with failing to initiate treatment. The American Journal of Psychiatry DISORDER + noun condition, criterion, diagnosis, examination, group, patient, specialist, symptom, treatment - 116 - A single general eating disorder diagnosis may not be ideal, however, particularly if there are important diagnostic subgroups within such a broad category. The America Journal of Psychiatry verb + DISORDER cause, classify, diagnose, find, investigate, lead to, manifest, misdiagnose, treat Polyarteritis, a disorder caused by inflammation of blood vessels that lead to organs such as the lungs, kidneys, or organs of the digestive tract. Patient’s Guide to Medical Tests DISORDER + verb affect, appear, cause, improve, occur, require, result in, show Multiple sclerosis (MS) is a neurological disorder that affects more than 2.5 million people worldwide. Journal of Clinical Immunology 25. DNA premodifier + DNA artificial, bacterial, cellular, chromosomal, circular, genomic, linear, mitochondrial, normal, nuclear, ribosomal, viral One example is "knockout" models, made when investigators insert artificial DNA that instructs cells to produce too little of a certain protein, to determine the exact role of that protein in disease. Momentum DNA + noun analysis, alteration, break, chain, contamination, content, damage, detection, extraction, fragmentation, isolation, level, molecule, pool, purification, strand, repair, replication, sample, sequence, structure, synthesis, variant Senescent cells are in a permanently nondividing state that prevents any accumulated DNA damage, which could potentially induce malignancy, being inherited by daughter cells. British Journal of Dermatology - 117 - verb + DNA analyze, extract, detect, give, identify, isolate, modify, obtain, purify, replicate, sample, sequence, test, use In addition, genomic DNA of one chimpanzee and one gorilla were also sampled. Annals of Hematology 26. drug premodifier + DRUG active, alternate, anaesthetic, analgesic, antagonist, antidepressant, antihypertensive, antioxidant, anti-inflammatory, antipsychotic, antiviral, appropriate, effective, encapsulated, enhancing, harmful, hepatic, hypnotic, immunosuppressive, injectable, major, mitochondrial, narcotic, primary, therapeutic, viral If a patient develops hyperglycemia and/or diabetes during treatment, one option would be to switch medications provided that the alternate drug is equally effective. Annals of Clinical Psychiatry DRUG + noun absorption, abuse, action, administration, application, concentration, consumption, delivery, dependence, detoxification, dose, dosage, effect, exposure, fever, infusion, injection, intake, interaction, intoxication, metabolism, misuse, overdose, reaction, regimen, resistance, responsiveness, screening, testing, therapy, toxicity, treatment, use, user, withdrawal Any long-standing medical therapy that the patient is taking is best continued, irrespective of its perceived need, rather than have a relatively unstable pharmacologic and cellular biochemical situation caused by sudden drug withdrawal before operation. Advances in Anesthesia verb + DRUG absorb, administer, consume, deliver, detect, employ, give, implement, introduce, inject, release, respond to, take, test, tolerate, treat with, prescribe, produce, substitute, use - 118 - Each drug, administered as a single-agent, demonstrated comparable and moderate effects on tumor growth with approximately 50 % inhibition at the end of the 3-week dosing schedule. Journal of Cancer Research and Clinical Oncology DRUG + verb act, affect, alleviate, cause, enhance, improve, induce, inhibit, lead to, prevent, trigger, work A drug that triggers diarrhea and rapidly cleanses the bowel is also given. Patient’s Guide to Medical Tests DRUG + preposition against, for No difference with placebo was observed, and it remained open whether this was due to a formulation issue or an inferior activity of the drug against stratum corneum trypsin. The Journal of Allergy and Clinical Immunology Tacrolimus is used in virtually all centers as the core drug for maintenance therapy. Advances in Surgery 27. duct premodifier + DUCT abnormal, benign, biliary, common, continuous, cystic, hepatic, large, main, pancreatic, thoracic For example, if the radionuclide is present only in a portion of a biliary duct, the duct may be blocked or not functioning properly. Patient’s Guide to Medical Tests DUCT + noun biopsy, cancer, carcinoma, dilatation, drainage, ectasia, excision, imaging, inflammation, injury, leak, lesion, ligation, lumen, obstruction, occlusion, perforation, size, stent, stone, tumour, wall Mammary ductoscopy allows for visualization of more peripheral lesions and therefore helps to eliminate unnecessary duct excision for benign lesions. Annals of Surgical Oncology - 119 - verb + DUCT block, dilate, excise, expand, involve, isolate, obstruct, protect, sever, treat The nodule of SPC [solid papillary carcinoma] appeared to fill and expand the duct without any obvious disruption of the duct wall. Histopathology DUCT + verb carry, connect, contain, pass through The bile duct carries bile from the liver to the intestines and is close to the gallbladder. Annals of Biomedical Engineering 28. enzyme premodifier + ENZYME active, adrenal, antioxidant, aromatase, bifunctional, cardiac, gastric, major, metabolic, microsomal, mitochondrial, pancreatic This formulation ensures the release of highly active enzyme in the small intestine where it supports the degradation of histamine. Acta Dermato-Venerologica ENZYME + noun abnormality, activation, activity, assay, content, defect, deficiency, delivery, disorder, elevation, expression, function, induction, inhibition, lactase, level, release, secretion, therapy Several muscle diseases are caused by enzyme abnormalities. Patient’s Guide to Medical Tests verb + ENZYME activate, detect, produce, recover, release, secrete, synthesize, transport Alkaline phosphatase (ALP) is an enzyme produced in several organs, including the bones, liver, and intestines, and found in the blood of healthy people. Patient’s Guide to Medical Tests - 120 - ENZYME + verb act, activate, alter, catalyze, cause, control, convert, digest, inactivate, initiate, modify, promote, protect, regulate Inhibition of acyl-coenzyme A cholesterol acyltransferase (ACAT), an enzyme that controls the equilibrium between free cholesterol and cholesteryl esters, was shown to reduce amyloid pathology. Acta Neuropathologica 29. examination premodifier + EXAMINATION abdominal, anal, cardiac, cardiovascular, careful, clinical, cytological, dermatological, endoscopic, external, general, gynaecological, gross, histological, histopathological, initial, invasive, manual, medical, microscopic, neurologic, neurological, obligatory, overall, pathologic, physical, post-mortem, routine, systematic, systemic, thorough, ultrasonographic, urological An abdominal examination should focus on the presence of tenderness (suggests an inflammatory process or ischemic colitis), scars suggestive of prior abdominal vascular surgery, and masses. Emergency Medicine Reports EXAMINATION + noun finding, method, performance, procedure, protocol, result, time The following safety measures were assessed: adverse events, clinical laboratory data, physical examination findings, and vital signs. The American Journal of Psychiatry verb + EXAMINATION allow, carry out, conduct, do, perform, recommend, request, require, undergo Papillary cancer has been found to be multifocal in up to 80% of cases when thorough pathologic examination is performed. Advances in Surgery EXAMINATION + verb cause, confirm, demonstrate, detect, determine, exclude, identify, imply, indicate, involve, reveal, rule out, show, suggest - 121 - Histologic examination confirmed metastatic melanoma. Cancer Investigation preposition + EXAMINATION at, on At the last examination after final prosthetic restoration, all the patients reported satisfactory function and no foreign body reaction, pain or dysaesthesia was apparent. Clinical Oral Implants Research On examination, he was in good general health. The Internet Journal of Orthopedic Surgery EXAMINATION + preposition for For patients with moderate liver fibrosis, serial liver biopsies should be performed at 6- to 12-month intervals, and patients must undergo frequent examination for clinical signs of portal hypertension. Advances in Surgery 30. fever premodifier + FEVER enteric, extreme, gastric, glandular, high, initial, maternal, mild, postoperative, periodic, persistent, psychological, puerperal, recurrent, rheumatic, septic, severe, slight, yellow He also had been ill with a high fever and went to work in spite of this. American Journal of Psychotherapy FEVER + noun episode, induction, risk, outbreak, recurrence, vaccination The only yellow fever risk is in northern Argentina. Emergency Medicine Reports verb + FEVER cause, experience, feel, get, manifest with, observe, present with, report, suffer from, succumb to, treat - 122 - Four days later, on the 18th postoperative day, she presented with septic fever. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery FEVER +verb develop, fade, happen, indicate, last, occur, progress, relapse, range, remit, result in, signal I think they have done a good job in advising us of what will happen and telling us what to do if something like a high fever happens. Journal of Paediatrics & Child Health FEVER + preposition of The patient had a fever of 101.5°F (38.6°C). The American Journal of Medicine 31. fracture premodifier + FRACTURE acetabular, articular, capital, clavicular, clinical, complex, compound, condylar, coronoid, femoral, navicular, open, osteoporotic, patellar, pathological, recurrent, sacral, segmental, spinal, spiral, tibial, vertebral The presence of a vertebral fracture increases the risk of a new fracture within a year by at least five times and the risk further increases in case of recurrent fractures (domino effect). The Internet Journal of Orthopedic Surgery FRACTURE + noun classification, configuration, detection, diagnosis, dislocation, displacement, extent, fixation, healing, incidence, line, management, pattern, reduction, repair, resistance, risk, site, stabilization, treatment, type, union Bisphosphonates decrease bone turnover, increase total mineral content per unit volume of tissue, improve bone strength and decrease fracture risk. Clinical Reviews in Bone and Mineral Metabolism - 123 - verb + FRACTURE cause, detect, fix, heal, indicate, lead to, produce, result from, result in, show, suffer, suspect, sustain, treat, undergo A greater emphasis is to be placed on public health education in general and specifically in patients who have already suffered a fracture. The Internet Journal of Orthopedic Surgery FRACTURE + verb involve, malunite, occur, rotate, unite We believe, if the implant is holding and patient is able to continue weight bearing, some of these fractures may eventually unite without secondary intervention. The Internet Journal of Orthopedic Surgery 32. gene premodifier + GENE abnormal, adenoviral, causative, cytotoxic, defective, heparanase, human, mutant, myotrophin, nuclear, single In 1 in 250 000 families both parents will carry the abnormal gene. Handbook of Child Nutrition GENE + noun action, activation, amplification, analysis, cluster, composition, delivery, disorder, expression, family, function, identification, inactivation, locus, map, marker, modulation, mutation, product, regulation, research, sequence, silencing, therapy, transcript, transcription, transfer, variant The analysis would be useful in furthering our understanding of genome organization and gene expression in mycobacteria, in addition to the improvement in the annotation of the new genomes. Tuberculosis verb + GENE activate, affect, amplify, carry, clone, detect, identify, inactivate, introduce, investigate, locate, observe Researchers identify gene that may increase susceptibility to malignant melanoma. Dermatology Times - 124 - GENE + verb cause, contain, control, encode, predispose, regulate This single gene contains four exons and three introns and gives rise to alternatively spliced transcripts. Journal of Oral Pathology & Medicine GENE + preposition for The gene for toxic shock syndrome toxin 1 is found in 20 percent of S. aureus isolates. The New England Journal of Medicine 33. glucose premodifier + GLUCOSE dietary, endogenous, extracellular, fasting, hepatic, interstitial, intravenous, postprandial, urinary Subjects were initially evaluated in the endocrinology outpatient clinic for a screening physical examination and blood testing to determine the levels of fasting glucose, postprandial glucose, lipids, blood urea nitrogen, creatinine, serum electrolytes, liver functions and haemoglobin (Hb). Acta Diabetologica GLUCOSE + noun administration, concentration, control, deprivation, infusion, intolerance, level, measurement, metabolism, monitoring, production, release, solution, test, transport, uptake, tolerance, utilization One might expect that antipsychotic drugs which inhibit glucose transport in vitro, would affect glucose metabolism in the brain. Annals of Clinical Psychiatry verb + GLUCOSE accumulate, contain, decrease, give, increase, inject, lower, maintain, measure, monitor, provide, receive, reduce All fruit juices and baby drinks contain glucose or fructose. Handbook of Child Nutrition - 125 - GLUCOSE + verb bind, decrease, enter, exceed, fall, increase, modulate, suppress Glucose enters the brain via facilitated uptake by endothelial cells at the blood brain barrier. Annals of Clinical Psychiatry 34. heart premodifier + HEART adult, artificial, failing, foetal, healthy, human, native The adult heart primarily utilizes fatty acids as its preferred energy substrate. Journal of Molecular and Cellular Cardiology HEART + noun activity, allograft, arrhythmia, attack, beat, block, bypass, catheterization, chamber, condition, cycle, damage, defect, disease, failure, function, graft, mass, murmur, muscle, problem, rate, rhythm, surgery, transplantation, valve Radiation to the left breast may increase the long-term risk for developing heart disease and heart attacks. Breast Cancer verb + HEART adapt, affect, auscultate, investigate, perfuse, protect Although clozapine is a relatively safe drug when taken in overdose by patients, many cases of overdose resulting in toxicity affecting the heart, liver, or CNS [central nervous system] have been reported. Annals of Clinical Psychiatry HEART + verb adapt, beat, cause, recover The heart adapts to increased pressure overload by hypertrophic growth of terminally differentiated cardiomyocytes. Blood Pressure - 126 - 35. heart rate premodifier + HEART RATE baseline, constant, decreased, elevated, exercise, fast, fetal, high, increased, low, maximal, mean, normal, postoperative, resting, target Moderate exercise intensity was defined as causing sweating and increased heart rate, but still not preventing conversation. Advances in Physiotherapy HEART RATE + noun control, monitoring, pattern, reduction, target, value, variability Continuous heart rate monitoring is maintained until the morning of postoperative day number one. Advances in Surgery verb + HEART RATE achieve, decrease, determine, measure, monitor, record Heart rate was measured by tachograph triggered by a standard electrocardiographic lead. Blood Pressure HEART RATE + verb change, decrease, improve, increase, show In contrast, heart rate decreased between admission and discharge. Archives of Toxicology HEART RATE + preposition of Bradycardia was defined as a heart rate of < 50 beats/min unless the patient had a pre-existing bradycardia. Journal of Emergency Medicine 36. hormone premodifier + HORMONE active, antidiuretic, circulating, counterregulatory, endogenous, exogenous, female, growth, male, metabolic, natural, parathyroid, peptide, reproductive, sex, steroid, stress, thyroid - 127 - Moreover, recent observational studies showed a possible influence of exogenous hormones such as hormone replacement therapy (HRT) and oral contraceptives (OC). Breast Cancer Research and Treatment HORMONE + noun analysis, blockade, concentration, deficiency, expression, level, medication, production, receptor, release, replacement, secretion, stimulation, synthesis, therapy, treatment The steroid sex hormone concentrations in the arteries belonging to the genital system may be very different from those of other arteries. Current Women’s Health Reviews verb + HORMONE administer, block, express, measure, produce, receive, release, secrete The use of intravaginal rings that release hormones has been fairlysuccessful in terms of pregnancy prevention. Advances in Contraception HORMONE + verb act, activate, bind, circulate, regulate, stimulate These same mothers also had higher levels of melatonin in their milk, the hormone that regulates circadian rhythms. International Breastfeeding Journal 37. hypertension premodifier + HYPERTENSION arterial, chronic, controlled, essential, excessive, intracranial, longstanding, midlife, mild, moderate, parental, persistent, primary, pulmonary, salt-sensitive, secondary, self-reported, severe, spontaneous, systemic, well-treated, uncontrolled, untreated, venous The awake mean blood pressure values in patients with uncontrolled hypertension were higher than those in both the control groups and controlled hypertension groups. Acta Anaesthesiologica Scandinavica - 128 - HYPERTENSION + noun guideline, patient, prevalence, risk, therapy In the Hypertension Evaluation Project (HEP I) we showed that awareness of national hypertension guidelines under German practitioners was less than 25% in the year 2000. Trials verb + HYPERTENSION ameliorate, cause, control, diagnose, determine, develop, encourage, induce, monitor, observe, prevent, record, report, result in, treat Low fitness is associated with about 50% higher risk of developing hypertension as compared with subjects with high fitness. Advances in Physiotherapy HYPERTENSION + verb cause, develop, occur, persist, result in Hypertension persists in both patients. Journal of Pediatric Surgery 38. illness premodifier + ILLNESS acute, adult, bipolar, cardiac, chronic, critical, debilitating, depressive, infant, infectious, inflammatory, life-threatening, major, maternal, medical, mental, mild, moderate, physical, psychiatric, psychotic, serious, severe, systemic, terminal, underlying, untreated, viral Whether due to paralysis, mental status decline, or severe medical illness leading to a bed-ridden state, pressure ulcers are almost exclusively seen in patients who are unable to reposition themselves spontaneously. Emergency Medicine Reports ILLNESS + noun burden, course, duration, experience, factor, intrusiveness, manifestation, prevention, process, severity, treatment, variable Although discussions between medical staff and families regarding prognosis and treatment decisions occur, they tend to occur late in the illness course. Journal of Paediatrics & Child Health - 129 - verb + ILLNESS identify, develop, exacerbate, exclude, experience, get, identify, prevent, recognize, recover from, report, suffer from, suspect, treat It is not certain whether clozapine treatment independently causes diabetes or just precipitates diabetes in persons who already have risk factors for developing this illness. Annals of Clinical Psychiatry ILLNESS + verb abate, affect, arise, develop, last, result from, result in Eight women (4.5% of the 176 responders) reported that they had been prescribed antibiotics for recurrent symptoms within six weeks after their initial illness had abated. International Breastfeeding Journal 39. impairment premodifier + IMPAIRMENT acquired, age-related, anatomical, behavioral, broad, chronic, cognitive, communicative, fertility, functional, great, growth, hearing, irreversible, life-long, long-lasting, major, marked, mild, memory, moderate, motor, neurologic, persistent, physical, profound, progressive, slight, self-reported, significant, severe, social, visual Chronic fatigue syndrome (CFS) is characterized by debilitating and unexplained fatigue lasting at least 6 months, associated with profound impairment in daily functioning. Journal of Psychosomatic Research IMPAIRMENT + noun degree, extent, risk, severity, test Comparisons to reaching data from 29 stroke subjects revealed similar increases in between- and within-target variability as clinical impairment severity increased. Neural Computation - 130 - verb + IMPAIRMENT ameliorate, assess, cause, demonstrate, develop, diagnose, evaluate, exhibit, experience, find, identify, improve, lead to, observe, offset, produce, report, result in, reveal, show, suffer, target, treat Neither did insomniacs experience cognitive impairment nor did they experience excessive daytime sleepiness compared with normal sleepers. Journal of Psychosomatic Research IMPAIRMENT + preposition in Impairment in this ability to monitor one's own actions is considered to be the basis of some of the characteristic symptoms of schizophrenia. Acta Neuropsychiatrica 40. implant premodifier + IMPLANT anatomic, breast, cochlear, deflated, dental, dry, failed, femoral, gel, hip, immediate, knee, medical, metal, overloaded, permanent, radiation, ruptured, saline, short, silicone, smooth, spinal, subcutaneous, subdermal, successful, surgical, textured, unloaded Although augmentation rate for successful and failed implants differed, this only approached statistical significance. International Journal of Oral and Maxillofacial Surgery IMPLANT + noun defect, deflation, design, failure, fixation, insertion, integration, interface, length, loosening, loss, material, migration, placement, position, recipient, reconstruction, removal, replacement, rupture, selection, site, stability, surface, system Three of four patients showing implant loosening reported pain at the implant. Clinical Oral Implants Research verb + IMPLANT design, develop, exchange, expose, fix, insert, place, receive, remove, replace, select The silicone implants were placed 4 cm away from the incision. Aesthetic Plastic Surgery - 131 - IMPLANT + verb hold, improve, integrate, lie, protrude, sit We believe, if the implant is holding and patient is able to continue weight bearing, some of these fracture may eventually unite without secondary intervention. The Internet Journal of Orthopedic Surgery IMPLANT + preposition for Two patients receiving implants for single tooth replacement evaluated the treatment outcome worse than grade 3 because of compromized esthetic outcomes. Clinical Oral Implants Research 41. incidence premodifier + INCIDENCE actual, age-adjusted, annual, cancer, cumulative, daily, decreased, disease, elevated, excess, fracture, great, high, increased, institutional, little, low, national, overall, pain, peak, pooled, reduced, standardized Urogenital tract infections of bacterial origin have a high incidence among the world female population at reproductive age. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology INCIDENCE + noun data, estimation, figure, probability, rate, study, trend The incidence rate of ovarian cancer per 100 000 women was 5.0 in Shanghai, China, compared to 12.9 in Caucasian women in the San Francisco Bay area. Advances in Contraception verb + INCIDENCE analyze, calculate, compare, compute, decrease, demonstrate, determine, document, double, estimate, examine, increase, investigate, lower, observe, measure, predict, reduce, report, show, underestimate According to these epidemiological data, estrogen may play a protective role in reducing the incidence of age-related cataract. Gynecological Endocrinology - 132 - INCIDENCE + verb decline, drop, fall, increase, occur, peak, range, rise, vary The greatest incidence of gun shot wounds occurs in 15- to 19-year-olds, especially among black teenagers. Emergency Medicine Reports 42. infection premodifier + INFECTION active, acute, bacterial, blood-borne, bloodstream, chronic, clinical, common, confirmed, deep, ear, experimental, fungal, gynecological, harmful, HIV, hospital, invasive, joint, latent, life-threatening, local, long-standing, ongoing, post-operative, persistent, recurrent, respiratory, serious, severe, skin, superficial, surgical, systemic, viral, virus, wound Superficial infections are more common and involve the dermis and subcutaneous tissues. Surgical Neurology INFECTION + noun complication, control, detection, onset, prevention, prophylaxis, rate, risk, treatment For severely ill patients, however, hospitalization may be required; in these situations, adequate infection control is essential to protect staff and patients. The New England Journal of Medicine verb + INFECTION acquire, cause, clear up, combat, confirm, control, cure, detect, develop, document, eliminate, eradicate, exclude, facilitate, fight, identify, invite, note, observe, prevent, protect against, protect from, recognize, reduce, report, result in, rule out, safeguard from, suspect, transmit, treat If the infection affects the liver, liver function tests may be ordered. Patient's Guide to Medical Tests - 133 - INFECTION + verb affect, cause, correlate with, develop, lead to, occur, persist, progress, recur, regress, result from, result in, settle, spread Therefore, crucial to prevention activities is an understanding that the networks through which both injecting and HIV-1 infection may spread, are also the networks through which prevention messages may be communicated. Drug Injecting and HIV Infection INFECTION + preposition by In other words, acquired immunity may protect an individual against infection by one type of pathogen but not against infection by another type of pathogen. American Journal of Pharmaceutical Education 43. inflammation premodifier + INFLAMMATION active, acute, allergic, chronic, cutaneous, enhanced, general, gingival, increased, intestinal, local, mild, mucosal, neurogenic, noticeable, ongoing, peripheral, persistent, severe, systemic, uncontrolled, visible Possible factors include vascular injury due to ongoing inflammation and treatment-related factors such as steroid-induced hypertension and obesity. Surgical Neurology INFLAMMATION + noun activity, marker, process As calprotectin is an inflammation marker, its predictive role will probably produce best results in the inflammatory pattern of the disease. Digestive and Liver Disease verb + INFLAMMATION activate, block, cause, control, decrease, develop, evoke, exacerbate, identify, increase, induce, inhibit, lead to, produce, promote, protect against, provoke, reduce, result from, reveal, suppress, tame, trigger The second recommendation is for mothers to reduce inflammation. International Breastfeeding Journal - 134 - INFLAMMATION + verb cause, decrease, increase, occur, progress, recur, result from, result in, start, stop, subside Because this baby had ultrashort bowel and the intestine was thickened and inflamed, we elected to leave the jejunal atresia unrepaired to allow the bowel to dilate more and the inflammation to subside. Journal of Pediatric Surgery INFLAMMATION + preposition in The CT [computed tomography] scan was negative for stones, but showed evidence of inflammation in the descending colon consistent with diverticulitis. Journal of Emergency Medicine 44. infusion premodifier + INFUSION adenosine, background, bacterial, constant, continuous, drug, epidural, glucose, intratumoral, intravenous, perioperative, rapid, short, target-controlled, weekly Rapid infusion of intravenous isotonic (0.9%) NaCl, as indicated for dehydration, may fail to raise the blood sodium concentration and has been observed to trigger seizures. The American Journal of Science INFUSION + noun dose, equipment, history, period, pressure, protocol, pump, rate, reaction, solution, system, technique, test, therapy The continuous infusion rate of the study solution could be adjusted to the need of each patient on the first postoperative day. British Journal of Anaesthesia verb + INFUSION administer, commence, continue, discontinue, give, increase, initiate, maintain, prepare, receive, start, stop, taper, titrate, warm, wean The patients had received a continuous infusion of fentanyl with intermittent doses of midazolam during mechanical ventilation. International Breastfeeding Journal - 135 - INFUSION + verb begin, cause, last, lead to, take place, show, start There is no mention of the use of insulin glargine, recently put on the market, which may have an effect similar to that obtained with a continuous infusion lasting 24 h, reducing costs, handling and hypoglycaemia. Acta Diabetologica INFUSION + preposition at, with One study of adult patients undergoing major abdominal surgery demonstrated a morphine-sparing effect of an intraoperative lidocaine infusion at 1.5 mg/kg/h. Advances in Anesthesia An i.v. propofol infusion with fentanyl or remifentanil has been advocated and provides for adequate MEP [motor evoked potential] recording in 97% of neurologically intact patients, when used with a multiple pulse stimulation technique. British Journal of Anaesthesia 45. injection premodifier + INJECTION bacterial, blood, combined, daily, deep, drug, epidural, insulin, intraarticular, intradermal, intramuscular, intraperitoneal, intravenous, intravascular, joint, local, multiple, needle, percutaneous, single, spinal, subcutaneous, superficial, unsafe The protein has a short functional half-life in vivo and must be administered daily by subcutaneous injection for maximum effectiveness. Advanced Drug Delivery Reviews INJECTION + noun behaviour, dosage, equipment, pain, practice, pressure, site, technique, therapy, treatment Autologous blood injection technique has been refined recently to improve the probability of hitting the area of pathology. The Internet Journal of Orthopedic Surgery - 136 - verb + INJECTION administer, apply, carry out, complete, deliver, do, employ, give, perform, place, plan, receive, report, start, use The surgeon with a busy practice would have more time to devote to his practice if he does not have to give repeated intralesional injections that may altogether fail and still bring both surgeon and patient to the option of surgery. The Internet Journal of Orthopedic Surgery INJECTION + verb cause, consist of, contain, occur, result in The spinal injection contained 2.2 ml of 0.5% hyperbaric bupivacaine and fentanyl 20 mg, giving a total volume of 2.6 ml. British Journal of Anaesthesia INJECTION + preposition for, into, of, with Pain upon peripheral propofol injection for anesthetic induction is common and can be very distressing to patients. AANA Journal It is contraindicated for injection into the breast, eyelids, bound-down scars, or into an actively inflamed site. Advances in Anesthesia Angiography was performed with manual injection of 5 to 10 mL of contrast medium by a surgeon. Surgical Neurology Nitroglycerin ointment applied to the back of the hand before injection reduces the incidence of pain during injection with propofol. Acta Anaesthesiologica Scandinavica 46. injury premodifier + INJURY accidental, acute, arterial, brain, cell, chronic, closed, complex, devastating, fatal, head, inadvertent, intracranial, irreversible, lifethreatening, liver, lung, major, mechanical, mild, minor, missed, moderate, multiple, muscle, nerve, neurological, non-accidental, - 137 - open, permanent, serious, severe, significant, spinal, substantial, traumatic The high stress on the spine above a rigid fusion means that a smaller impact can cause serious injury to a fused spine than would occur in a normal. Developmental Neurorehabilitation INJURY + noun force, mechanism, model, patient, pattern, prevention, process, rate, rehabilitation, risk, severity, site, symptom, treatment, type In brain injury rehabilitation, it is often the nurses, physical therapists, and occupational therapists who have occasion to initiate an intervention focus on the executive self-regulatory aspects of activities, because of the child’s superior ability to attend to physical activities. The Internet Journal of Orthopedic Surgery verb + INJURY address, attenuate, avert, avoid, cause, contribute to, detect, develop, exacerbate, experience, identify, lead to, manage, prevent, produce, protect from, provoke, recover from, reduce, repair, report, result from, result in, show, stabilize, suffer from, suspect, sustain, treat Once the life-threatening injuries have been addressed, a stable patient can continue the evaluation by computed tomography and further x-rays. Emergency Medicine Reports INJURY + verb accrue, cause, lead to, manifest oneself, necessitate, occur, persist, produce, provoke, require, result from, result in Injury may accrue from nerve compression and stretching, cardiovascular changes, VAE, and respiratory decompensation. Advances in Anesthesia INJURY + preposition from, in, to The cause may be direct nerve injury from a scalpel, trochar or local anaesthetic infiltration, or from external compression either due to tourniquet use or fluid extravasation. Current Orthopaedics - 138 - Neuronal injury in the hippocampus was the only form of damage consistently present in an experimental model of PM [pneumococcal meningitis] in adult rabbits. Acta Neuropathologica Anesthesia professionals, operating room (OR) nurses, and surgeons worry about injury to skin and other organs when positioning the anesthetized patient. Advances in Anesthesia 47. insulin premodifier + INSULIN basal, circulating, endogenous, exogenous, fasting, fetal, human, inhaled, intermediate-acting, long-acting, maternal, plasma, rapidacting, serum, subcutaneous Plasma insulin levels were higher in the postprandial group compared to the fasted group at rest, and were decreased with exercise in the postprandial group only. Acta Diabetologica INSULIN + noun action, activity, administration, analogue, concentration, deficiency, dose, infusion, injection, insufficiency, intake, level, receptor, regimen, release, resistance, secretion, sensitivity, sensitizer, stimulation, therapy, tolerance, treatment Rosiglitazone treatment improved insulin resistance and lowered insulin levels, so we attenuated the effect of insulin on its own receptors to stimulate sodium retention through the renal tubule. Acta Diabetologica verb + INSULIN absorb, administer, break down, extract, give, inactivate, initiate, measure, prescribe, produce, raise, receive, secrete, start, take, use Insulin was prescribed for 40.5% and 24.1% of patients in the intensive control group and the standard-control group, respectively, by the end of the follow-up period. The New England Journal of Medicine - 139 - 48. joint premodifier + JOINT adjacent, arthritic, artificial, cervical, complex, elbow, healthy, hinge, hip, infected, intact, knee, passive, pathological, peripheral, radioulnar, rheumatoid, stiff However, it has been suggested that although compressive stresses prevent the initiation of fissures in a healthy joint, that normal movements in a pathological joint with a thin synovial fluid layer can easily cause fissures. Annals of Biomedical Engineering JOINT + noun angle, aspiration, capsule, cavity, change, damage, degeneration, destruction, disease, dislocation, disorder, dysfunction, effusion, fluid, infection, injection, injury, involvement, lubrication, motion, pain, pathology, reconstruction, replacement, space, stiffness, surface, surgery, swelling To prevent joint destruction, early therapeutic intervention before definite diagnosis of RA [rheumatoid arthritis] is necessary. Biomedicine & Pharmacotherapy verb + JOINT affect, cover, damage, distend, elevate, enter, examine, excise, expose, fill, form, insert into, lubricate, mount, move, open, operate, overlie, overstretch, reconstruct, release, replace, rotate into, salvage, stabilize, surround, wash, wrap The patella is then everted, and the knee is flexed to expose the joint. The Journal of Bone and Joint Surgery JOINT + verb act, deteriorate, fail, move, rotate It is likely that a joint that fails early after only a few months may be much more devastating to the patient than one which eventually succumbs after 15 or more years of excellent clinical service. International Orthopaedics - 140 - 49. labour (Am. E. labor) premodifier + LABOUR abnormal, active, difficult, dysfunctional, established, false, human, premature, preterm, prolonged, true Therefore, it is possible that the preterm labor rate is related to an increase in the proinflammatory cytokines in the amniotic fluid. Journal of Pediatric Surgery LABOUR + noun analgesia, care, curve, induction, management, onset, pain, ward Interestingly, women who deliver vaginally without anal tearing or who have a cesarean section before labor onset may still develop symptoms of fecal incontinence. Current Medical Literature verb + LABOUR admit for, enter, experience, go into, induce Rates of Staphylococcus aureus colonization among gravidas entering labor and delivery are modest and consistent with the general population. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology LABOUR + verb begin, cause, occur, progress Spontaneous delivery and delivery induced after water broke but labor did not progress were classified as spontaneous births. American Journal of Obstetrics & Gynecology preposition + LABOUR in Women who were at least 36 weeks pregnant were approached to participate in the trial in the antenatal clinics or in the labor wards if they were not in labor. Birth - 141 - 50. lesion premodifier + LESION anaplastic, asymptomatic, atherosclerotic, benign, cervical, chronic, cutaneous, cystic, dermal, duodenal, dysplastic, eczematous, epidural, facial, femoral, functional, hepatic, histological, inflammatory, lytic, precancerous, proliferative, tibial, vertebral The moyamoya phenomenon adjacent to the aneurysmal lesion can suggest presence of a chronic occlusive vascular disease and possibility of a vascular stump. Surgical Neurology LESION + noun appearance, congruency, detection, development, duration, enhancement, environment, epidermis, formation, location, removal, score, site, size, volume The sebaceous follicle is the initial site of lesion development. Advances in Dermatology verb + LESION demyelinate, detect, diagnose, encapsulate, examine, identify, localize, locate, remove The needle is withdrawn and the hook is used by the surgeon to locate the lesion and to remove it. Breast Cancer LESION + verb appear, contain, converge into, develop, enlarge, evolve, grow, metastasize, predispose, recur, spread Okazaki et al. categorized ductoscopic findings into four categories: normal duct, fibrous bridging, solid nodule, and superficially spreading lesion. Annals of Surgical Oncology 51. liver premodifier + LIVER bioartificial, cholestatic, cirrhotic, foetal, maternal, native, residual - 142 - Perfusion with a bioartificial liver may serve to mitigate rising ICP [intercranial pressure]. Artificial Organs LIVER + noun ablation, biopsy, cancer, cell, cirrhosis, damage, disease, disorder, donor, enzyme, failure, fibrosis, function, graft, inflammation, injury, lesion, metastasis, parenchyma, preservation, recipient, regeneration, slice, spot, support, tissue, transplantation A nasogastric tube is preferable to gastrostomy in these patients because of complications related to ascites and the future need for abdominal access during liver transplantation. Handbook of Child Nutrition verb + LIVER damage, impair, perfuse, preserve, surround It is particularly valuable in examining the liver and pancreas, which are not penetrated by contrast dyes used for the imaging of the digestive tract. Patient's Guide to Medical Tests 52. lung premodifier + LUNG deep, gastrointestinal, human, interstitial, maternal, single Therefore, to deliver a drug into the deep lung, one has to surmount these filters. Advanced Drug Delivery Reviews LUNG + noun cancer, carcinoma, collapse, deflation, deposition, disease, field, function, growth, infection, injury, irritation, lesion, lobe, maturation, metastasis, tissue, transplantation, parenchyma, pathology, periphery, phenotype, region, resection, ventilation The only patients excluded were those with solid mass lesions occupying more than 50% of the chest or those with extreme respiratory compromise suggesting they would not tolerate any length of single lung ventilation. Journal of Pediatric Surgery - 143 - 53. lymphocyte premodifier + LYMPHOCYTE atypical, intraepithelial, malignant, occasional, peripheral Similar atypical lymphocytes were seen in the partially necrotic chorioretinal biopsy. Graefe's Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology LYMPHOCYTE + noun activity, adhesion, antigen, attack, binding, cluster, compartment, count, culture, depletion, engraftment, function, homing, infiltration, maturation, migration, population, proliferation, quantitation, reaction, recirculation, subset The higher the Community Periodontal Index, the older the patient and the higher the total lymphocyte counts. Journal of Periodontal Research verb + LYMPHOCYTE activate, analyze, contain, count, detect, examine, isolate, observe, select, stimulate Viruslike particles resembling retroviruses by morphology, density, and protein composition were detected in lesional skin, urine, and stimulated lymphocytes of patients with psoriasis. Clinics in Dermatology LYMPHOCYTE + verb carry, circulate, disappear, express This patient also exhibited the most dramatic expansion of T lymphocytes carrying TCR Vβ7 gene family. Human Immunology 54. malignancy premodifier + MALIGNANCY aggressive, carcinoid, colorectal, common, endometrial, extraoral, focal, gastrointestinal, gynaecologic, hematologic, internal, pancreatic, primary, pulmonary, secondary, thyroid, urothelial - 144 - Cases with pleomorphic histiocytes or mitotic figures also require additional extensive laboratory investigations to rule out hematologic malignancy. Advances in Dermatology MALIGNANCY + noun development, formation, grade, group, patient, presence, prognosis, progression, risk, surveillance, treatment Thus, the clinicopathologic model seems highly sensitive in recognizing malignancy risk as well as actual malignancy among low to intermediate-grade tumors. Human Pathology verb + MALIGNANCY detect, describe, diagnose, examine, exclude, judge, observe, predict, prove, report, show, treat Breast cancer is the second most common malignancy diagnosed during pregnancy, affecting 1 in 1,500 to 1 in 4,000 pregnancies. Breast Cancer Research and Treatment 55. mastectomy premodifier + MASTECTOMY bilateral, complete, conventional, invasive, nipple-sparing, partial, primary, prophylactic, radical, secondary, simple, skin-sparing, subcutaneous, total, traditional, unilateral The technique for NSM [nipple-sparing mastectomy] differs from a subcutaneous mastectomy in that much thinner skin flaps are performed and the breast tissue is shaved from the undersurface of the nipple. Annals of Surgical Oncology MASTECTOMY + noun border, flap, incision, patient, radiotherapy, rate, scar, specimen The thoracodorsal vessels in the axilla are accessed through either the axillary-dissection incision or the mastectomy incision. The New England Journal of Medicine - 145 - verb + MASTECTOMY avoid, choose, modify, perform, receive, recommend, require, treat by, undergo In 1996, Love et al. reported their pilot study with mammary ductoscopy in nine patients with previously diagnosed ductal carcinoma in situ (DCIS) or invasive breast cancer who were about to undergo mastectomy. Annals of Surgical Oncology MASTECTOMY + verb involve, remove A total mastectomy involves removal of the whole breast and sometimes lymph nodes under the armpit. Breast Cancer 56. medication premodifier + MEDICATION antidepressant, antihypertensive, anti-inflammatory, antipsychotic, chronic, concomitant, contraceptive, daily, herbal, neuroleptic, psychiatric, psychotropic, stimulant, systemic It is tempting to suggest that mis-sense mutations cause a different phenotype, although neuroleptic medication may have complicated the picture. Brain MEDICATION + noun adherence, administration, compliance, dosage, effect, error, group, history, intervention, maintenance, management, nonadherence, regimen, response, side-effect, treatment, use The MEDMARX database provides invaluable information to anesthesia providers regarding types and location of medication errors and the change in level of care that resulted from medication errors committed. AANA Journal verb + MEDICATION draw up, inject, prescribe, receive, require, review, take, use Medication should be drawn up by a surgical technician with nursing supervision. Advances in Anesthesia - 146 - MEDICATION + verb affect, contain, influence, interfere with An important safety finding, identified because the size of the study was sufficient to detect infrequent events, was the excess of patients who received a diagnosis of pneumonia among those receiving study medications containing fluticasone propionate. The New England Journal of Medicine MEDICATION + preposition for For a conservative treatment approach, we used medication for blood pressure control. Surgical Neurology 57. melanoma (pl. melanomas, melanomatas) premodifier + MELANOMA amelanotic, choroidal, cutaneous, early, epithelioid, invasive, malignant, metastatic, nodular, ocular, primary, recurrent Histopathologic examination confirmed choroidal melanoma, mixed spindle cell, and epithelioid type, predominantly epithelioid, with marked lymphocytic response and a high-risk vascular pattern. Cancer Investigation MELANOMA + noun angiogenesis, carcinogenesis, cell, development, diagnosis, genesis, genome, marker, metastasis, oncogene, pathogenesis, pathway, patient, predisposition, progression, proliferation, subtype, survival, therapy, tumorigenesis, tumour In melanoma patients, serum HLA-G has been shown to correlate with advanced disease stage and tumour load. Seminars in Cancer Biology verb + MELANOMA develop, diagnose, exclude, inhibit It is therefore potentially extremely useful to (serologically) diagnose melanoma, even in situ cases, or to monitor its progression serologically. Histopathology - 147 - MELANOMA + verb affect, occur, remain, spread An inhaled form of the drug is also being tested for melanoma that has spread to the lungs. Melanoma Annual Report 58. membrane premodifier + MEMBRANE amniotic, cellular, cricothyroid, cytoplasmic, endosomal, fetal, inner, mucosal, mucous, nuclear, outer, perinuclear, porous, semi-permeable, surgical, synovial, synthetic, tympanic The heat generated by the laser would alter the balance of sodium and potassium of the cellular membrane, allowing the free transport of extracellular liquid to the intracellular atmosphere. Aesthetic Plastic Surgery MEMBRANE + noun capacitance, chromatography, damage, depolarisation, distribution, expression, fluidity, fraction, fusion, insertion, integrity, interaction, lipid, localization, lung, marker, permeability, potential, protein, receptor, removal, ruffling, rupture, selection, staining, surface Tsong and Kinosita suggested the use of transient electrolysis to generate desirable membrane permeability for drug loading. Current Pharmaceutical Design verb + MEMBRANE block, break, derive, develop, incubate, insert, maintain, obtain, protect, remove, separate Membranes were incubated with blocking buffer and then incubated for 4 hours at room temperature with 2.5 mL of thawed conditioned media samples from the nonstrained and strained groups. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics MEMBRANE + verb adsorb, contain, cover Interleukin-1 receptor antagonist production from the dialysis membrane that adsorbed endotoxin was significantly higher. Artificial Organs - 148 - 59. memory premodifier + MEMORY abnormal, declarative, episodic, explicit, faulty, implicit, nondeclarative, nonverbal, semantic, spatial, verbal, visual, working However, there is also evidence to suggest that working memory function may be more sensitive than declarative memory to the effects of elevated corticosteroid levels. Acta Neuropsychiatrica MEMORY + noun bias, complaint, consolidation, decline, deficit, disturbance, effect, error, function, formation, impairment, loss, modulator, performance, problem, process, system, task, test, trace Researchers have used cognitive psychology paradigms to evaluate emotional sequela of cardiovascular disease, although there have been no prior studies assessing implicit memory bias in a population of patients with cardiac problems. International Journal of Rehabilitation and Health verb + MEMORY acquire, detect, enhance, preserve, reduce, repress, retain Acute stress enhances memory for emotional words, but impairs memory for neutral words. Acta Neuropsychiatrica 60. metastasis (pl. metastases) premodifier + METASTASIS aggressive, axillary, bilateral, cerebellar, cervical, distant, extensive, hematogenous, hepatic, incurable, lymphatic, nodal, peritoneal, pulmonary, skeletal, systemic, unresectable All patients with early breast cancer have been evaluated retrospectively in respect of local recurrence and distant metastasis. Annals of Oncology METASTASIS + noun detection, development, formation, process, rate, stage - 149 - In addition, we will divide the phenomena of cancer initiation to metastasis formation to clearly show the interactions and functions in each tumor progression step. Anti-Cancer Agents in Medical Chemistry verb + METASTASIS analyze, detect, develop, find, form, measure, observe, preclude, prevent, promote, reduce, regulate, remove, report, resect, reveal, suspect, treat Nine patients (18%) developed metastasis, and the disease-free survival percentage was 80%. Cancer Genetics and Cytogenetics METASTASIS + verb affect, correlate with, develop, require Pulmonary metastases developed in three (10%) of our patients, at an average of 6.3 years after the discovery of the initial giant cell tumor. The Journal of Bone and Joint Surgery METASTASIS + preposition from, in, to The most common errors included misdiagnoses as lymphoma, squamous carcinoma or metastasis from breast carcinoma. Human Pathology Patient 2 had a distant metastasis in the opposite lung. Clinical Oncology Metastasis to the brain may require radiation and high-dose steroids. Breast Cancer 61. morbidity premodifier + MORBIDITY associated, cardiac, cardiovascular, considerable, high, infectious, low, major, maternal, minimal, minor, neonatal, neurological, operative, overall, perinatal, perioperative, postoperative, psychiatric, psychological, respiratory, surgical - 150 - In patients recovering from myocardial infarction (MI), depression and anxiety have predicted cardiac morbidity in the first 12 months of rehabilitation (Frasure-Smith et al., 1995). International Journal of Rehabilitation and Health verb + MORBIDITY affect, cause, decrease, improve, minimize, reduce Based on the most recent literature, anticipation of and aggressive therapy for hypoxia in patients with symptomatic hyponatremia, particularly in menstruant women, can reduce morbidity and mortality. The American Journal of Science 62. mortality premodifier + MORTALITY cardiac, cardiovascular, early, fetal, low, maternal, neonatal, operative, overall, perinatal, perioperative, surgical, total, vascular We have shown that the association between cesarean section rates and neonatal and maternal mortality is different among countries. Birth Issues in Perinatal Care MORTALITY + noun cause, data, distribution, figure, file, monitoring, outcome, prediction, profile, rate, ratio, record, reduction, risk, statistics, study, trend Premature infants with growth restriction have significantly higher morbidity and mortality risks than those born at term. Current Women's Health Reviews verb + MORTALITY assess, describe, evaluate, expect, improve, observe, predict, reduce However, neither of the trials was powered to evaluate mortality, organ dysfunction, or safety. The New England Journal of Medicine MORTALITY + verb affect, decrease, fall, increase, occur, reach, rise - 151 - It is not clear whether mortality increases among patients with graft failure relative to those who initiate dialysis but who have not yet received a kidney transplant. Transplantation Proceedings 63. muscle premodifier + MUSCLE abdominal, cardiac, circular, dystrophic, involuntary, neurogenic, pyloric, skeletal, smooth, ventricular Another method involves locating the gallbladder and subsequently identifying the pyloric muscle adjacent to it. Journal of Pediatric Surgery MUSCLE + noun action, activation, activity, atrophy, biopsy, cell, chain, contraction, contracture, coordination, correction, damage, detachment, differentiation, disorder, dysfunction, fatigue, flap, mass, pain, paralysis, phenotype, strength, thickness, tissue As a result, they often lack any substantial subcutaneous fat and muscle tissue. Emergency Medicine Reports verb + MUSCLE activate, affect, damage, denervate, elevate, harvest, mobilize, penetrate, retract, stretch, trim Briefly, the knee joints were first dissected out and the surrounding muscle was trimmed. Pain MUSCLE + verb act, function, operate, raise Costen originally postulated that the overclosure that occurs in patients with a reduced vertical dimension of occlusion (deep bite) causes a bunching of the tensor palatini muscle which is the only muscle that acts directly on the ET [eustachian tube]. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology - 152 - 64. mutation premodifier + MUTATION arctic, deleterious, dominant, familial, genetic, genomic, heterozygous, homozygous, hypomorphic, novel, pathogenic, postzygotic, recessive, silent, somatic A recessive mutation in desmoplakin causes arrhythmogenic right ventricular dysplasia, skin disorder, and woolly hair. Journal of the American College of Cardiology MUTATION + noun analysis, carrier, detection, family, frequency, group, incidence, rate, screening, search, status In the case of a known TP53 mutation carrier, adjuvant radiotherapy is strongly contra-indicated due to the significant risk of developing a secondary malignancy in the irradiation field. Clinical Oncology verb + MUTATION acquire, activate, arise from, carry, detect, identify, inactivate, induce, inherit, introduce, involve Ten (77%) were outside families previously known to carry a mutation. Cancer MUTATION + verb affect, correlate, damage, develop, disrupt, lead to, occur, result in, underlie The earlier the mutation occurs, the more likely extensive skin involvement will be seen, and also the greater the likelihood gonadal tissue will be involved. Advances in Dermatology 65. nerve premodifier + NERVE cranial, cutaneous, donor, facial, important, laryngeal, main, major, median, optic, peripheral, peroneal, radial, sciatic, sensory, spinal, ulnar - 153 - Facial numbness is frequent and results from infarction of sensory nerves such as branches of the fifth cranial nerve. Clinics in Dermatology NERVE + noun activity, block, cell, compression, conduction, damage, decompression, deficit, dysfunction, end, ending, fibre, function, graft, grafting, injury, lesion, plexus, regeneration, repair, root, signal, stimulation, system, terminal, tissue Recovery of the ulnar nerve function was evident one week after operation. The Internet Journal of Orthopedic Surgery verb + NERVE anesthetize, block, compress, cover, damage, decompress, dissect, expose, injure, repair, stimulate, supply, transect, transpose The Median Nerve is the most commonly injured and is usually compressed by the angulation of fragments. The Internet Journal of Orthopedic Surgery NERVE + verb carry, develop, extend, lie, recover, run, supply, undergo The sciatic nerve lies close to the posterior acetabular wall and is susceptible to injury in acetabular fractures involving the posterior wall and column. Emergency Radiology 66. neuron premodifier + NEURON adult, afferent, dark, efferent, immature, mature, mirror, motor, normal-looking, primary, pyramidal, single It suggests that postsynaptic GABAA [gamma-aminobutyric acid] receptors at pyramidal neuron AIS [Athens Insomnia Scale] are functionally up-regulated in schizophrenia. Cerebral Cortex NEURON + noun death, degeneration, density, dysfunction, response, soma, synapse - 154 - Neuron dysfunction can lead to further glia activation and contribute to further exacerbation of the disease process. Neuropsychology verb + NEURON activate, culture, detect, identify, inhibit, isolate, intermix, protect, record, sample, test, upregulate The heterotopic neurons were intermixed with small heterotopic ependymal cavities. Acta Neuropathologica NEURON + verb contain, degenerate, derive from, display, innervate, originate from, project from, project to, respond to, terminate, undergo Catecholaminergic neurons project from the locus coeruleus to the paraventricular nucleus and locus coeruleus neurons firing rate is increased by the application of CRF [corticotropin-releasing factor]. Journal of Behavioral Medicine 67. nucleus premodifier + NUCLEUS apoptotic, bare, brainstem, cell, dentate, enlarged, hepatocyte, interphase, irregular, myocyte, neuronal, positive, precerebellar, thalamic Also the small number of enlarged nuclei in the lower dose groups does not indicate toxic effects as the sole cause. Cancer Detection and Prevention NUCLEUS + noun distortion, expression, group, orientation The cases with MYCN gene amplification showed a significantly higher incidence of the nucleus expression, whereas those without MYCN [myelocytomatosis viral related oncogene, neuroblastoma derived] gene amplification showed a significantly higher incidence of cytoplasmic expression. Journal of Pediatric Surgery - 155 - verb + NUCLEUS analyze, aspirate, collect, compare, count, examine, fragment, recognize In peripheral blood lymphocytes of a male donor (control), 96.5% of the nuclei analyzed had two signals for the chromosome 9 probe and 100% had one signal for the chromosome X probe. Cancer Genetics and Cytogenetics NUCLEUS + verb exhibit, express, form, interact, spread Note that these first nuclei formed in (re-entrant) regions where the impurity particles were very near another particle, or at the boundary of the system where the energy barrier for nucleation is further reduced by geometry. Acta Biomaterialia 68. obesity premodifier + OBESITY abdominal, adolescent, adult, benign, childhood, extreme, infantile, massive, maternal, mild, moderate, morbid, pathological, severe Evidence is mounting that bariatric surgery is the only reliable method for substantial and sustainable weight loss for even mild to moderate obesity. Journal of Pediatric Surgery OBESITY + noun epidemic, prevention, research, surgery, treatment The obesity epidemic is increasing rapidly among adults. Advances in Physiotherapy verb + OBESITY avoid, determine, develop, increase, induce, link to, prevent, reduce, report The ideal is to prevent obesity in the first place and emphasis should be placed on healthy eating and exercise for the whole family, along with establishing good food habits in early childhood. Handbook of Child Nutrition - 156 - OBESITY + verb affect, appear, cause, lead to, result from Obesity can cause glomerulosclerosis and proteinuria, which can trigger a loss of muscle mass. Maturitas 69. pain premodifier + PAIN abdominal, acute, axial, back, bodily, bone, burning, chest, chronic, elevated, excruciating, experimental, hip, inflammatory, intense, interventional, joint, knee, labour, long-term, mild, moderate, momentary, muscle, phantom, severe, sharp, strong, sudden, thermal The majority of people who present with rupture of the Achilles tendon give a history of a sudden, sharp pain in the posterior aspect of the calf of the affected leg. The Internet Journal of Orthopedic Surgery PAIN + noun clinic, complaint, condition, control, disability, experience, expression, hypersensitivity, incidence, insensitivity, intensity, level, management, matrix, medication, model, pathway, pattern, perception, problem, processing, relief, reliever, response, score, sensation, sensitivity, severity, stimulation, syndrome, therapy, threshold, tolerance, treatment This may account for limited nociceptive input from the operation site and probably for an easier postoperative pain control. Acta Anaesthesiologica Scandinavica verb + PAIN address, alleviate, assess, cause, control, decrease, develop, experience, feel, increase, induce, influence, inhibit, localize, observe, produce, reduce, relieve, report, soothe, treat You may experience pain as the colonoscope is guided along the loops of the colon, but the pain is usually brief and can be somewhat alleviated by breathing slowly and deeply. Patient's Guide to Medical Tests - 157 - PAIN + verb affect, arise, begin, cause, continue, decrease, develop, disappear, increase, persist, require, result from It should be continued until claudication pain develops, then rest until the pain disappears, and to continue for the next bout. Advances in Physiotherapy 70. palate premodifier + PALATE cleft, hard, primary, secondary, soft Between the fourth and sixth year of life, the hard palate was closed by a palatal pedicled flap. British Journal of Plastic Surgery PALATE + noun anomaly, deformity, malformation, muscle, operation, repair, surgery All palate repairs included an intravelar veloplasty. British Journal of Plastic Surgery verb + PALATE close, operate, repair, treat At the beginning of the series, the hard palate was repaired using Veau flaps. British Journal of Plastic Surgery 71. patient premodifier + PATIENT active, adolescent, adult, affected, aged, alert, ambulatory, cancer, clinical, diabetic, female, healthy, high-risk, hospitalized, individual, injured, informed, low-risk, male, obese, postoperative, prone, psychiatric, surgical, symptomatic Posterior approaches to the thoracic spine require a prone patient with an uncompressed abdomen. British Journal of Anaesthesia - 158 - PATIENT + noun admission, behaviour, care, case, chart, cohort, compliance, consent, data, death, dissatisfaction, education, follow-up, group, health, interview, management, monitoring, morbidity, outcome, population, position, profile, record, recovery, recruitment, report, response, risk, safety, satisfaction, selection, survival, symptom, treatment Hepatocellular carcinoma is one of the most common cancers and the patient survival is poor because of a high recurrence rate after resection. Digestive and Liver Disease verb + PATIENT admit, advise, affect, anesthetize, counsel, describe, diagnose, discharge, dose, evaluate, examine, follow, help, hospitalize, inform, keep, manage, monitor, operate, place, predispose, refer, report, save, scan, screen, see, support, taper off, test, transfer, treat Aside from decreasing the number of unnecessary emergency operations, correctly diagnosing diverticulitis avoids discharging the patient with a nonspecific abdominal pain. Journal of Experimental Medicine PATIENT + verb consent, develop, die, experience, improve, lie, move, position, present, receive, recover, report, require, respond, reveal, stabilize, suffer, suffer from, take, undergo Three months later the patient presented with increased pain after a fall. Clinical Radiology preposition + PATIENT among, in Among patients treated with interferon, 1048 patients (38.7%) acquired a sustained virologic response. The American Journal of Medicine In patient 2, we observed one clone in abundance. Human Immunology PATIENT + preposition with - 159 - Consequently, the rate of correction of hyponatremia must be taken into account before deciding on the most appropriate therapy for any patient with hyponatremia. The American Journal of Science 72. placebo (pl. placebos) premodifier + PLACEBO effective, matching, randomised The study drugs and the matching placebo were supplied by Organon NV, Oss the Netherlands and by Lilly the Netherlands B.V. Trials PLACEBO + noun administration, arm, control, dose, effect, film, formulation, group, infusion, intervention, responder, response, subject, tablet, treatment Interestingly, the surrounding regions also displayed a higher amount of cellular immune response as compared to the placebo control. Basic Research in Cardiology verb + PLACEBO adjust, administer, compare to, compare with, give, randomize to, receive, substitute, supply, take, switch from, switch to, treat with Any complaint of nausea or vomiting occurred in 22 (32%) patients given placebo, 35 (49%) patients given tramadol, 37 (52%) of those given nalbuphine and 26 (37%) of those given pethidine. Acta Anaesthesiologica Scandinavica preposition + PLACEBO on In the fibromyalgia-homeopathy study, no patients on placebo exhibit comparably excellent global and local responses after 3 months. Homeopathy 73. pregnancy premodifier + PREGNANCY adolescent, adverse, clinical, early, first, full-term, healthy, human, high-risk, intrauterine, late, low-risk, mistimed, molar, multiple, - 160 - normal, ongoing, preeclamptic, previous, recent, second, singleton, subsequent, successful, teen, teenage, triplet, twin, uncomplicated, unintended, unplanned, unwanted It has been shown that the use of the beta blocker atenolol at conception and during early pregnancy, but not during the second or third trimester, may cause IUGR [intra-uterine growth restriction]. Current Women's Health Reviews PREGNANCY + noun complication, disorder, loss, outcome, prevention, rate, termination, test However, reduced intrauterine volume and inadequate vascularization are suggested to be the main causes of pregnancy loss in women with congenital uterine anomalies. Current Women's Health Reviews verb + PREGNANCY achieve, advise against, avoid, complicate, delay, desire, endanger, exclude, interrupt, lose, obtain, plan, postpone, prevent, terminate Since most recurrences develop within 2 to 3 years after initial diagnosis, breast cancer patients should be advised to postpone pregnancy for 3 years at least. Gynecological Endocrinology PREGNANCY + verb end, last, occur, progress Unwanted pregnancy occurred overall in 19.05% of the sexually exposed teenage students, and in fact in as many as 33% of the sexually exposed secondary school teenagers! Advances in Contraception PREGNANCY + preposition with All parturients had an uncomplicated pregnancy with a singleton foetus in the vertex position. Acta Anaestesiologica Scandavica - 161 - 74. psoriasis (pl. psoriases) premodifier + PSORIASIS aggravated, childhood, classic, coincidental, erythrodermic, mild, moderate, plaque, pustular, severe, true Cyclosporine has since been accepted for the treatment of moderate to severe psoriasis but it has a problematic safety profile, which limits its long-term use. Dermatologic Therapy PSORIASIS + noun flare, lesion, pathogenesis, patient, research, severity, susceptibility, therapy, treatment Few authors have conceived that TLRs [toll-like receptors] may be important in psoriasis pathogenesis. Clinics in Dermatology verb + PSORIASIS aggravate, develop, exacerbate, induce, study, treat Most of the drugs discussed above tend to exacerbate psoriasis rather than induce it. Clinics in Dermatology PSORIASIS + verb affect, deteriorate, improve, interfere, resolve, vary, worsen Furthermore, a recent report described a patient with AIDS whose coincidental psoriasis resolved after combination antiretroviral therapy, implicating a possible direct role for the HIV virus in disease exacerbation. Clinics in Dermatology 75. receptor premodifier + RECEPTOR acid, adenosine, adhesion, corresponding, cytokine, dopamine, death, erythropoietin, estrogen, hormone, inhibitory, insulin, main, major, nuclear, oestrogen, peptide, progesterone, respective, single, specific, surface, toll-like - 162 - Its main receptor, the low-density lipoprotein receptor-related protein (LRP), is widely expressed in the central nervous system. Acta Neuropathologica RECEPTOR + noun activation, activity, agonist, antagonist, blockade, blocker, complex, density, expression, family, function, gene, interaction, occupancy, protein, signalling, stimulation, subtype, subunit, system, type Evidence from a variety of systems suggests that focusing on antagonizing or enhancing ligand activity rather than receptor activity might yield interesting effects. Current Pharmaceutical Design verb + RECEPTOR activate, bind, block, cleave, contain, detect, encode, express, find, identify, involve, label, localize, quantify, transport, upregulate Breast cancer cells may contain receptors, or binding sites, for hormones like estrogen or progesterone. Breast Cancer RECEPTOR + verb activate, contain, control, mediate CD14, a molecule expressed on the surface of macrophage/monocyte and neutrophil cells, is not only the LPS receptor that activates cytokine production, but is also an important receptor that activates the phagocytosis of E. coli. British Journal of Anaesthesia RECEPTOR + preposition for In another mouse model, it is a defect in the receptor for leptin that appears to lead to obesity. Handbook of Child Nutrition 76. recurrence premodifier + RECURRENCE acute, autoimmune, axillary, cancer, clinical, disease, distant, early, full, hernia, local, locoregional, minimal, nodal, pelvic, postoperative, regional, symptomatic, tumour, ulcer - 163 - Secondary outcomes were short-term morbidity and mortality, local and distant recurrence with particular reference to wound and port-site metastases, overall survival, and intraoperative blood loss. Advances in Surgery RECURRENCE + noun event, group, pattern, proportion, rate, risk Besides the equivalent time-to-recurrence, this study showed the similar recurrence patterns between open and laparoscopic patient groups. Annals of Surgical Oncology verb + RECURRENCE avoid, decrease, delay, demonstrate, detect, determine, develop, exclude, experience, impact, initiate, minimize, observe, predict, prevent, reduce, show, suffer Nine of the patients in group B suffered recurrence of symptoms within one year of follow-up. The Internet Journal of Orthopedic Surgery RECURRENCE + verb occur In women with positive node status (n = 1,321), a regional first recurrence occurred in 29 cases (2.2%). Archives of Gynecology and Obstetrics 77. regression premodifier + REGRESSION anatomic, clinical, complete, dermal, disease, extensive, incomplete, rapid, significant, spontaneous, tumour However, subsequent patients who had no prior systemic therapy experienced tumor regression during celecoxib therapy indicating that prior immune therapy is not a requirement to produce clinical regression of metastatic disease with celecoxib therapy. Cancer Investigation - 164 - REGRESSION + noun period Typically, there is a period of near normal development followed by a regression period with loss of motor and communication skills, deceleration of head growth and the development of hand stereotypies. Clinical Genetics verb + REGRESSION achieve, adjust, cause, experience, induce, lead to, observe, obtain, produce, report, result from, show, trigger Furthermore, physical activity may lead to regression of pathological enlargement of the left ventricle of the heart and attenuate the blood pressure response to physical exertion as well as to mental stress. Advances in Physiotherapy REGRESSION + verb begin It is during the rapid growth stage of the tumor; before spontaneous regression begins, that the infant is at the greatest risk for significant systemic complications. Journal of Pediatric Surgery 78. rehabilitation premodifier + REHABILITATION accelerated, active, alcohol, balance, cardiac, clinical, cognitive, dental, drug, early, intensive, intestinal, medical, neurological, nutritional, oral, inpatient, pediatric, postoperative, psychosocial, residential, speech, stroke, vestibular, visual, working This boy had poor hand function even after intensive rehabilitation, and poor growth of the replanted part. Current Orthopaedics REHABILITATION + noun activity, area, centre, clinic, counselor, exercise, facility, intervention, method, process, program, regime, service, setting, specialist, therapy, treatment - 165 - As anticipated, many of our patients were reluctant to express negative statements about the rehabilitation process and the delivery of health care services. Clinical Rehabilitation verb + REHABILITATION allow, apply, commence, delay, engage in, facilitate, prolong, provide, supervise, undergo These times differed according to engagement in rehabilitation intervention: women who were undergoing rehabilitation attended the second physical examination in the end (last day) of the program, usually 30 days postoperatively. Annals of Surgical Oncology REHABILITATION + preposition for Considering the results, it seems that there is strong scientific evidence for vestibular rehabilitation for multisensory dizziness. Advances in Physiotherapy 79. relapse premodifier + RELAPSE cancer, clinical, confirmed, disease, distant, early, first, late, local, prompt, symptomatic, tumour Radiotherapy is an effective treatment to reduce local relapse and can also be successfully used as a primary treatment in inoperable cases or considered as an adjuvant treatment in some cases. Clinical Oncology RELAPSE + noun history, pattern, prevention, prophylaxis, rate, risk Moreover, knowledge about relapse risk after treatment (i.e. steroids) could indicate the convenience of treatment's termination without fear of a prompt relapse. Digestive and Liver Disease - 166 - verb + RELAPSE affect, confirm, delay, experience, observe, predict, reduce, report, suffer A total of 21 (38%) patients experienced relapse (3 intermediate and 19 high risk). Annals of Oncology RELAPSE + verb occur When relapse occurs, poor compliance with medication, as well as new onset or undiagnosed comorbid medical or psychiatric illness, should be ruled out as potential causes. Annals of Clinical Psychiatry RELAPSE + preposition in, into Connor and his family are referred to a therapist for education about the symptoms of relapse in schizophrenia, stress reduction, and safety. The American Journal of Psychiatry The relapse into addictive behavior may take place over minutes, hours, or even days. Adolescent Psychiatry 80. resonance premodifier + RESONANCE biological, empathic, magnetic, stochastic, triple nasal, normal, paramagnetic, Residual disease after lumpectomy has been shown to be best depicted by magnetic resonance because of postsurgical changes often mimicking cancer on mammography and ultrasound. Advances in Surgery RESONANCE + noun analysis, angiography, arthrography, delocalization, effect, energy, examination, imaging, mapping, mechanism, procedure, scan, spectroscopy, study, technique - 167 - Several magnetic resonance techniques have detected subtle changes in the normal-appearing white matter (NAWM) in patients with MS [multiple sclerosis]. Neuropathology and Applied Neurobiology verb + RESONANCE conduct, diagnose with, perform, review, undergo, use, utilize Most patients underwent preoperative magnetic resonance imaging to rule out any neural axis abnormalities (such as spinal cord tethering) that would contraindicate temporary distraction before the performance of definitive spinal fusion. The Journal of Bone and Joint Surgery RESONANCE + verb confirm, depict, detect, disclose, pinpoint, reveal, show, visualize However, magnetic resonance has shown higher sensitivity for highgrade DCIS [carcinoma in situ] than mammography. Advances in Surgery 81. sample premodifier + SAMPLE adequate, basal, biological, circular, clinical, complete, digested, diverse, entire, experimental, faecal, final, full, independent, initial, large, mineralized, normative, present, probabilistic, random, representative, single, small, total, whole However, this study is based on a small sample of individuals and the results must therefore be interpreted with caution. Advances in Physiotherapy SAMPLE + noun absorbance, age, analysis, bias, buffer, collection, contamination, design, distribution, handling, number, population, preparation, selection, size, specimen, surface, throughput, tissue, volume, weight After the canine model of acute heart failure was established, hemodynamic measurements and blood sample collection were performed (AHF). Annals of Biomedical Engineering - 168 - verb + SAMPLE analyze, assay, assess, collect, compare, divide, draw, evaluate, examine, extract, heat, incubate, measure, obtain, place, restrict, scan, send, stain, store, stratify, take, thaw, withdraw The blood sample is drawn from a vein in your arm and sent to a laboratory for analysis. Patient’s Guide to Medical Tests SAMPLE + verb comprise, consist of, include, indicate, show, yield For this purpose, we made a comprehensive cross-sectional evaluation of a representative sample comprising more than 1000 patients that were recruited within Spain upon their attendance to regular medication visits. European Psychiatry SAMPLE + preposition for, from The use of sonography is primarily in localizing the fluid collection and in guiding aspiration to obtain a sample for bacteriological analysis. Clinical Radiology An aspirated sample from the hip joint effusion was sterile. Clinical Radiology 82. schizophrenia premodifier + SCHIZOPHRENIA chronic, comorbid, early-onset, exacerbated, late-onset, paranoid, refractory, treatment-resistant In a study of chronic schizophrenia, Buchanan et al. showed selective gray matter volume reductions in the right and left inferior prefrontal cortex (12 male and 6 female subjects). Cerebral Cortex SCHIZOPHRENIA + noun group, morbidity, outpatient, pathogenesis, patient, research, risk, sample, symptom - 169 - Although studies have found increased gray matter in schizophrenia patients and also their healthy relatives, it is unclear how these findings are related to the pathophysiology of schizophrenia. Cerebral Cortex verb + SCHIZOPHRENIA accompany, develop, diagnose with, investigate, treat In fact, some studies have reported that more than one-third of patients who develop schizophrenia have their onset of psychosis before their 18th birthday. The American Journal of Psychiatry SCHIZOPHRENIA + verb affect Although schizophrenia affects less than 1% of the U.S. population, the total cost of schizophrenia accounts for 22% of the cost of all mental illness in the country. Annals of Clinical Psychiatry 83. scoliosis (pl. scolioses) premodifier + SCOLIOSIS adolescent, adult, degenerative, early, experimental, familial, infantile, juvenile, lumbar, mild, moderate, paralytic, physiological, primary, progressive, rigid, severe, significant, slight, structural, thoracic Two other patients developed mild pectus excavatum and mild scoliosis 3 and 8 years later, respectively. Journal of Pediatric Surgery SCOLIOSIS + noun aetiology, case, correction, curve, deformity, fusion, pathogenesis, patient, surgery, treatment Though not causing functional disability, this subclinical tethering might be involved in the pathomechanism initiating the scoliosis deformity. Scoliosis verb + SCOLIOSIS cause, correct, develop, induce, produce, reverse, stabilize, treat - 170 - Many different factors, including pain, old age, and infectious diseases, can cause scoliosis which develops in otherwise healthy subjects. Developmental Neurorehabilitation SCOLIOSIS + verb cause, lead to, occur, persist Adolescent Idiopathic Scoliosis (AIS), the most common form of scoliosis, is a three-dimensional structural deformity of the spine and of the trunk, occurring in otherwise healthy children during puberty, while early onset idiopathic scoliosis occurs before puberty. Scoliosis 84. secretion premodifier + SECRETION aberrant, adrenal, artificial, basal, biliary, constitutive, copious, efficient, endogenous, enhanced, excess, hormonal, inappropriate, modest, pancreatic, polarized, retained, salivary, urinary The swelling results from excess secretion of fluids that lubricate the joint in response to irritation, inflammation, or mechanical problems. Patient’s Guide to Medical Tests SECRETION + noun control, dysfunction, measurement, pathway, pattern, process, profile, rate, signal, system Culture supernatants were stored at -80C for subsequent cytokine secretion measurement. Experimental Dermatology verb + SECRETION assess, cause, diminish, eliminate, enhance, halt, identify, impair, improve, increase, induce, influence, inhibit, initiate, maintain, measure, mediate, observe, potentiate, reduce, regulate, stimulate, stop, suppress The stimulation with the lectin induces the secretion of various proinflammatory cytokines/chemokines from intestinal epithelial cells. Journal of Clinical Immunology - 171 - SECRETION + verb decrease, induce, maintain, occur Peak melatonin secretion occurs in healthy subjects between 24:00 h and 02:00 h, and the lowest secretion is observed between 12:00 h and 14:00 h. Journal of Periodontal Research SECRETION + preposition from, into The mutations in GDH [glutamate dehydrogenase] affected the ionic control of insulin secretion from pancreatic cells. Journal of Paediatrics & Child Health One of the most important roles of the liver is to carry out the secretion into bile of a large variety of structurally unrelated compounds. Current Women’s Health Reviews 85. serum (pl. sera, serums) premodifier + SERUM bovine, foetal, human, maternal, normal, serial At least during late gestation, the concentrations of primary BAs [bile acids] are higher in foetal serum than in maternal serum, whereas the levels of the secondary BAs are lower in foetal serum. Current Women’s Health Reviews SERUM + noun albumin, autoantibody, bicarbonate, bilirubin, biomarker, calcium, chemistry, cholesterol, concentration, creatinine, electrolyte, glucose, lavage, level, lipid, marker, profile, sample, starvation In addition, an overlap of serum autoantibodies in the same individual is a common feature in patients with autoimmune disease. Journal of Oral Pathology & Medicine verb + SERUM analyze, collect, increase, measure, mix, obtain, separate, take, test Blood samples were immediately centrifuged and the serum was obtained. Acta Anaesthesiologica Scandinavica - 172 - SERUM + verb contain, stimulate An enzyme-linked marker is added, which causes a color change if your serum contains antibodies to the antigen tested. Patient’s Guide to Medical Tests SERUM + preposition from These monocytes were next treated with sera from HIV infected and noninfected blood donors. Human Immunology 86. skin premodifier + SKIN affected, aging, atopic, clean, damaged, dark, dry, facial, fair, flawless, glowing, hairy, healthy, human, imperfect, inflamed, involved, irritated, itching, lesional, light, normal, overlying, palmar, perfect, photodamaged, psoriatic, reddened, redundant, regenerated, rough, sagging, scaly, sensitive, slack, smooth, sun-exposed, tattooed, thin Serotonin-positive platelets were increased in the inflamed skin compared with control skin. Acta Dermato-Venereologica SKIN + noun aging, allergy, barrier, breakdown, burning, cancer, care, cell, change, color, condition, cover, damage, defect, disease, disorder, flap, flora, grafting, hygiene, incision, infection, inflammation, irritation, layer, loss, manifestation, necrosis, problem, reaction, regimen, rejuvenation, roughness, substitute, surface, temperature, test, thickness, tone, type The best way to prevent skin damage in any case is to avoid episodes of excessive sun exposure. Melanoma Annual Report verb + SKIN affect, apply on, cleanse, colonize, damage, disinfect, dissect, dry, excise, expose, grow, harm, incise, incubate, inject into, innervate, - 173 - irritate, moisturize, obtain, penetrate, permeate, prepare, protect, rejuvenate, resect, rub, scratch, soften, tattoo, transplant, treat, utilize, wash Even if a person doesn't sunburn, UVA rays can still penetrate the skin and do harm. Melanoma Annual Report SKIN + verb absorb, adhere, contain, develop, eliminate, function, itch, protect, regulate The skin protects us from infections, regulates our body temperature, eliminates waste products, and allows us to feel the world around us. Dermatology Nursing 87. spine premodifier + SPINE adolescent, adult, cervical, deformed, fused, growing, human, immature, immobile, ischial, lower, lumbar, nasal, normal, pediatric, sacral, scoliotic, slender, stable, straight, thoracic, unstable, upper The active muscle tone of the awake patient further helps to splint an unstable spine. Advances in Anesthesia SPINE + noun anatomy, biomechanics, care, curvature, deformity, disease, disorder, fracture, fusion, injury, instrumentation, manipulation, morphology, motion, pain, procedure, specimen, surgeon, surgery, trauma All available records and radiographs of patients admitted to a level 1 trauma center with a diagnosis of spine trauma over a period of 1 year were reviewed. The Spine Journal verb + SPINE affect, analyze, apply to, assess, balance, derotate, distract, expose, inspect, stabilize, straighten Despite the application of force to straighten and derotate the spine during surgery, the rib hump can worsen after surgery. Scoliosis - 174 - SPINE + verb bend, curve, grow As the spine curves to the side, the vertebral column rotates and the rib cage shifts. Developmental Neurorehabilitation 88. stimulation premodifier + STIMULATION acoustic, acute, additional, afferent, chemical, continuous, cutaneous, electrical, endogenous, immune, mechanical, noxious, ovarian, painful, prolonged, selective, sensory, simultaneous, surgical, sympathetic, tactile, visceral Additionally, heart rate was continuously monitored during the experiment to insure that noxious stimulation produced no increase in heart rate. Pain STIMULATION + noun amplitude, artifact, channel, condition, cycle, device, electrode, frequency, impulse, intensity, parameter, pattern, period, protocol, pulse, sequence, system, technique, test Stimulation intensity was varied by changing the applied pulse width. Artificial Organs verb + STIMULATION administer, apply, avoid, carry out, deliver, employ, induce, perform, produce, require, stop, trigger, use Sensory electrical stimulation was delivered predominantly through the large diameter afferent fibers. Artificial Organs STIMULATION + verb cause, increase, induce, lead to, precipitate, produce, promote, result in, reveal Splanchnic nerve stimulation increased bladder pressure and precipitated generalized stomach contractions. Artificial Organs - 175 - STIMULATION + preposition for, with Additional cardiocytes pretreated in this manner were used for subsequent stimulation for 1 h with either 200 nM endothelin (E) or 100 nM insulin (I). Basic Research in Cardiology We profiled 55 phospho-protein pathways in mouse embryonic fibroblasts after stimulation with epinephrine, norephinephrine, and isoproterenol. Journal of Molecular and Cellular Cardiology 89. stress premodifier + STRESS acute, cardiac, cardiovascular, cellular, chronic, emotional, environmental, excessive, extreme, harmful, increased, inescapable, maternal, mechanical, mental, metabolic, oxidative, pathological, perceived, physical, physiological, prenatal, psychological, psychosocial, severe, surgical, thermal Specifically, chronic stress may result in different changes from those caused by acute stress. Acta Neuropsychiatrica STRESS + noun appraisal, concentration, condition, echocardiography, exposure, factor, fracture, hormone, level, management, protein, provocation, reaction, reduction, relaxation, resistance, response, score, shielding, signaling, symptom, test, testing, threshold When stress levels are lower, the mother's inflammatory response system will not be activated, thereby lowering her risk of depression. International Breastfeeding Journal verb + STRESS cope with, ease, handle, induce, protect from, reduce, relieve, rule out, suffer from For instance, sleep deprivation induces stress and has multiple behavioural or neurochemical effects that may in turn influence the results of an experiment. Pediatric Rehabilitation - 176 - STRESS + verb affect, aggravate, cause, decrease, elicit, exacerbate, impair, increase, influence, lead to, occur, release, result in, suppress, trigger However, persistent psychological stress may induce corticosterone resistance. Acta Neuropsychiatrica preposition + STRESS under Parents who find the condition intolerable may often have other problems which are placing them under stress and attention should be given to proper support through health visitors and midwives. Handbook of Child Nutrition 90. surgery premodifier + SURGERY abdominal, additional, aesthetic, bariatric, breast-conserving, cardiac, cardiothoracic, conservative, corrective, cosmetic, definitive, delayed, direct, early, elective, endovascular, exploratory, extensive, general, immediate, initial, invasive, major, minor, open, palliative, planned, plastic, primary, proposed, radical, reconstructive, successful, uneventful, unnecessary, urgent, vascular Early surgery should be the first choice to prevent severe neurologic deficits such as cauda equina syndrome. Surgical Neurology SURGERY + noun candidate, duration, error, event, group, market, patient, practice, problem, residency, resident, service, technique, training, unit In fact, despite low overall technique-related complications, patients who underwent operation with a general surgery resident as the trainee had a higher risk when compared to the pediatric surgery residents. Journal of Pediatric Surgery verb + SURGERY apply for, avoid, benefit from, carry out, defer, delay, do, facilitate, forego, justify, perform, plan, preclude, receive, recommend, refuse, require, undergo - 177 - If, however, the patient has had recent coronary revascularisation then the recommendation is, if possible, to delay vascular surgery for 6 weeks. Advances in Anesthesia preposition + SURGERY at At surgery, three pathologic lymph nodes were found and excised. Aesthetic Plastic Surgery SURGERY + preposition for, on The specimens tested were fresh 1-mm fragments of tumor that had been recently harvested from patients undergoing surgery for breast cancer. Annals of Surgical Oncology I was diagnosed with carpal tunnel syndrome and had to have surgery on my wrist. Patient’s Guide to Medical Tests 91. symptom premodifier + SYMPTOM anger, anxiety, asthma, baseline, clinical, common, daytime, distressing, early, first, frequent, initial, late, major, momentary, nasal, negative, positive, postoperative, presenting, primary, prominent, psychiatric, psychotic, secondary, single, skin, typical, warning Anosmia is an early symptom of olfactory groove meningiomas, but only few patients complain of it. Acta Neurochirurgica SYMPTOM + noun alleviation, assessment, burden, category, checklist, cluster, combination, complex, control, data, dimension, distress, domain, duration, improvement, level, management, measure, onset, palliation, pattern, profile, questionnaire, rating, reduction, relief, remission, report, scale, score, severity, structure Long symptom duration contributed to the best model predicting exercise habits. Advances in Physiotherapy - 178 - verb + SYMPTOM analyze, cause, endorse, experience, explain, identify, indicate, present with, relieve, report, show, suffer from, treat Arthroscopic surgery can be successful in relieving symptoms and returning the throwing athlete to competition. Current Orthopaedics SYMPTOM + verb appear, arise, characterize, indicate, occur, recur, result from For example, if your main complaint is abdominal pain, the most common symptom arising from the digestive system, the doctor will ask you about the location of the pain. Patient’s Guide to Medical Tests SYMPTOM + preposition for PCPs [primary care physician] may refer to psychiatry or proceed to confirm severe depression or SI [suicidal ideation] by asking questions from the DSM [Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders] diagnostic symptoms for major depression and from the screen for SI. Behavioral Medicine 92. syndrome premodifier + SYNDROME acute, Asperger, burnout, compartment, depressive, discrete, distinct, Down, functional, hand-foot, hereditary, hypermobility, manic, metabolic, neonatal, neuroleptic malignant, nephrotic, pain, premenstrual, sepsis, severe, wasting, withdrawal The observation that markers of hemolysis are associated with pulmonary hypertension provides a link between sickle cell disease and other chronic hemolytic disorders and suggests that there is a distinct syndrome of hemolysis-associated pulmonary hypertension. The New England Journal of Medicine SYNDROME + noun gene, group, mutation, outbreak, patient, prevalence, protein, study, type - 179 - The diagnosis of epilepsy and the syndrome type were confirmed following review of each patient's clinical, EEG and imaging data by a paediatric neurologist. Journal of Paediatrics & Child Health verb + SYNDROME acquire, alleviate, associate, cause, characterize, describe, detect, develop, diagnose with, eradicate, experience, indicate, induce, initiate, produce, reduce, result in, suffer from, suspect, transmit Among 71 patients diagnosed with Bloom syndrome at the end of 1976, 32 were Jewish - a number that far exceeds that which would be predicted on the basis of the number of Jews in the population. International Journal of Dermatology SYNDROME + verb affect, appear, comprise, damage, develop, include, lead to, occur, result from Given that metabolic syndrome affects a high percentage of women and is a risk factor for future cardiovascular disease, gynecologists are in a unique position to recognize and provide initial management for affected patients. Current Women’s Health Reviews 93. temperature premodifier + TEMPERATURE ambient, average, body, core, constant, home, elevated, high, lethal, low, maternal, maximum, optimal, patient, peak, rectal, room, skin, surface, test, tissue Such adverse effects as serum sickness (most commonly, hives, pain, and swelling) and drug fever (a high temperature due to a drug reaction) may still occur, even if penicillin skin test is negative. Patient’s Guide to Medical Tests TEMPERATURE + noun assessment, change, condition, detection, difference, distribution, elevation, fall, gradient, management, measurement, monitoring, probe, regulation, strip, variation - 180 - Furthermore, a survey performed in 800 European hospitals showed that temperature monitoring was performed in only 25% of the patients and only 30% of the patients were actively warmed. Clinical Anaesthesiology verb + TEMPERATURE assess, control, decrease, increase, lower, maintain, manage, measure, monitor, predict, raise, record, reduce, restore A more recent development is monitors that use infrared emission to measure temperature; these are seen commonly in aural thermometers. Clinical Anaesthesiology TEMPERATURE + verb cause, decline, decrease, change, exceed, increase, maintain, range, reach, rise Similar to blood pressure also body temperature increased between admission and discharge. Archives of Toxicology preposition + TEMPERATURE at Proteins were transferred to polyvinylidene difluoride membranes (Millipore, Billerica, MA) and blocked in blocking buffer for 1 h at room temperature. Breast Cancer Research and Treatment 94. tendon premodifier + TENDON Achilles, biceps, distal, extensor, flexor, human, patellar, profundus, quadriceps, ruptured, subscapularis, triceps, ulnar The remaining stump of the biceps tendon at the supraglenoid tubercle is cut. The Journal of Bone and Joint Surgery TENDON + noun avulsion, damage, dislocation, end, fibroblast, glide, graft, injury, reconstruction, reflex, repair, rupture, sheath, tear, transfer, zone - 181 - Therefore, the most frequently used techniques for extensor tendon repair are tendon transfer and, in selected cases, tendon reconstruction with a free tendon graft. Current Orthopaedics verb + TENDON attach, divide, elongate, expose, insert, isolate, reconstruct, remove, treat The belly took origin form the medial side of the coronoid process and formed a tendon near its insertion to the tendon of flexor carpi ulnaris. Journal of Orthopaedic Surgery TENDON + verb fail, heal, retract, rupture, swell In those cases where the proximal end of the tendon has retracted away from the wound, flexing the wrist and milking it down can deliver the tendon end. Current Orthopaedics 95. therapy premodifier + THERAPY active, additional, aggressive, behavior, cognitive, conventional, definitive, drug, dynamic, effective, endoscopic, episodic, family, group, herbal, hormonal, immune, individual, intense, laser, medical, music, optimal, oral, oxygen, pharmacological, physical, psychoanalytic, rehabilitation, rotational, specific, surgical, tailored, targeted, topical Further studies, possibly prospective ones, are required to establish the optimal therapy for initial and recurrent disease. Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology THERAPY + noun approach, field, format, group, guideline, initiation, module, planning, procedure, programme, protocol, regimen, session, study, trial In clinical practice, therapists use a therapy approach that includes different techniques directed at both muscle and joint impairments. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics - 182 - verb + THERAPY adjust, alter, apply, begin, carry out, change, choose, continue, design, develop, discontinue, enhance, fail, guide, initiate, monitor, need, optimize, prolong, propose, receive, recommend, require, respond to, resume, select, stop, take, terminate, test, treat with, undergo, use S., a divorced man in his mid-40s, with above-average intelligence, requested therapy to find out (1) why he often gets frustrated, (2) why he tends to quit his jobs, and (3) why he had not pursued his music career. American Journal of Psychotherapy THERAPY + verb cause, comprise, fail, focus on, help, impact, improve, include, involve, lead to, prevent, produce, protect, provide, reduce, result from, result in, work Hormone therapy works by blocking estrogen that causes cell proliferation. Breast Cancer preposition + THERAPY on, under It should be noted that these data from parents of children on therapy and long-term survivors were obtained in separate studies. Journal of Pediatric Psychology On the other hand, although they were under antihypertensive therapy, only 20.3% and 12.4% of treated patients, respectively, were under control. Blood Pressure THERAPY + preposition against, for, with This targeted nanoparticle was also examined for therapy against syngeneic pulmonary and hepatic metastases of colon carcinoma. Advanced Drug Delivery Reviews Gene therapy is a promising therapy for many diseases, but expression of the transgene is mostly restricted to the needle tract, when injected directly at the target site. Journal of Drug Targeting - 183 - However, effective therapy with these agents will require intelligent guidelines for their use. The American Journal of Science 96. tissue premodifier + TISSUE adipose, areolar, benign, bony, connective, contracted, contractile, dead, diseased, ectopic, elastic, epithelial, fatty, glandular, hard, immature, infarcted, inflamed, ischemic, lymphatic, lymphoid, malignant, mature, necrotic, nervous, skeletal, soft, subcutaneous, synovial Treatment consists of surgical excision of the hair and the inflamed tissue with complete removal of any secondary infection. The American Journal of Medicine TISSUE + noun abscess, alteration, architecture, atrophy, composition, culture, damage, disease, envelope, expansion, factor, fibrosis, graft, hypoxia, inflammation, injury, lesion, loss, metabolism, necrosis, neoplasm, oxygenation, perfusion, reconstruction, regeneration, repair, rupture, sarcoma, shrinkage, swelling, transplantation The mentioned quantification systems and the evaluation of different types of stiffness patterns may be helpful in the future to determine clearly measurable thresholds between benign and malignant tissue alterations. Abdominal Imaging verb + TISSUE ablate, break down, coagulate, cultivate, cut away, damage, deform, dissect, draw out, excise, harvest, heal, infect, infiltrate, inflame, injure, mince, permeabilize, reconstruct, remove, resect, transplant, traumatize, trim away Herein, we describe our initial experience using a novel, noninvasive radiowave machine coupled with gold nanoparticle enhancer solutions to thermally ablate tissue and cancer cells in both in vitro and in vivo systems. Surgery - 184 - TISSUE + verb bleed, develop, die, expand, grow, heal, shrink, stiffen, stretch, thicken In this case, the load needed to keep the required displacement increases as the tissue stiffens. Annals of Biomedical Engineering 97. tooth (pl. teeth) premodifier + TOOTH affected, anterior, artificial, bad, coronal, decayed, deciduous, defective, impacted, incisor, lateral, mammalian, mandibular, missing, molar, neighbouring, orthodontic, permanent, posterior, primary, rotten, temporary, uncalcified Agenesis of one primary tooth, most commonly a lateral incisor has been found in 60% of the cases. Journal of Oral Pathology & Medicine TOOTH + noun abrasion, agenesis, alignment, bud, count, crown, cusp, decay, deformity, development, disease, erosion, eruption, extraction, filling, formation, fracture, fragment, gap, generation, germ, injury, loss, morphology, movement, number, patterning, plane, position, pulp, removal, replacement, restoration, root, shape, size, socket, surface, tissue, width With respect to dental agenesis, this question can be addressed by studying the molecular strategies that determine tooth development and tooth patterning. Journal of Oral Pathology & Medicine verb + TOOTH affect, break, encase, extract, extrude, fill, form, loosen, lose, remove, replace, save Teeth were removed predominantly for reasons of vertical root fractures and persistent endodontic pathology. Clinical Oral Implants Research - 185 - TOOTH + verb break off, crack, decay, develop, erupt, form, move Patients suffer from hypohydrosis (monitor for heat intolerance, unexplained fevers); hypotrichosis of scalp and body hair; failure of teeth to erupt or hypodontia with abnormal conical shaped incisors. Advances in Dermatology 98. toxicity premodifier + TOXICITY acceptable, acute, adverse, anaesthetic, cardiac, cellular, chronic, clinical, decreased, delayed, early, gastrointestinal, general, gross, hepatic, increased, late, limited, long-term, low, manageable, minimal, oral, potential, pulmonary, reproductive, severe, significant, systemic, treatment-related Physicians are not only concerned about the efficacy but also about the side-effects and potential toxicity of the drugs in their armamentarium. Acta Anaesthesiologica Scandinavica TOXICITY + noun assessment, criterion, data, grade, level, potential, profile, rate, ratio, study, syndrome, test Our toxicity studies revealed that lactocin 160 can be considered safe for human use. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology verb + TOXICITY attenuate, avoid, cause, decrease, delay, demonstrate, determine, eliminate, evaluate, exhibit, increase, induce, lower, minimize, neutralize, predict, prevent, recognize, reduce, result in, treat Many other drugs and combinations used to boost drug effectiveness or minimize toxicity are under study. Melanoma Annual Report - 186 - TOXICITY + verb decrease, increase, worsen As used in this study, HES [hydroxyethyl starch] was harmful, and its toxicity increased with accumulating doses. The New England Journal of Medicine TOXICITY + preposition from, to Issues of long-term toxicity from oncological treatment, including premature ovarian failure and childbearing potential, are more and more important for breast cancer survivors. Gynecological Endocrinology The search for more molecular targets will advance the ability to improve delivery at the tumor level while decreasing toxicity to normal tissue. Advanced Drug Delivery Reviews 99. tract premodifier + TRACT aerodigestive, alimentary, biliary, corticospinal, digestive, gastrointestinal, genital, genitourinary, intestinal, nasal, optic, portal, reproductive, respiratory, spinal, spinothalamic, urinary, urogenital, uveal, vaginal, vocal The potential use of human lactobacilli as probiotics assigned to restore and maintain a healthy urogenital tract represents a promising alternative to conventional chemotherapy. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology TRACT + noun absorption, anatomy, anomaly, cancer, carcinoma, disease, disorder, dysfunction, epithelium, fibrosis, infection, inflammation, injury, irritation, lesion, malignancy, neoplasm, nucleus, secretion, segment, trauma, tumour There were more urinary tract injuries with the laparoscopic than with the abdominal approach, but no other intra-operative visceral injuries showed a significant difference between surgical approaches. European Journal of Radiology - 187 - verb + TRACT affect, colonize, decompress, dilate, distend, examine, flow through, infect, inflame, insert into, irritate, move through Part of the digestive process is mechanical (grinding the food and moving it through the digestive tract), and the rest is chemical (mixing food with digestive juices and other substances). Patient’s Guide to Medical Tests 100. transfusion premodifier + TRANSFUSION allogeneic, autologous, blood, cell, excessive, exchange, increased, intra-operative, mismatched, platelet, urgent It has been shown that reducing the patient's exposure to excessive transfusion of blood products decreases the risk of morbidity and potentially fatal complications associated with hemorrhage. Journal of Pediatric Surgery TRANSFUSION + noun alternative, donor, medicine, practice, rate, reaction, recipient, requirement, therapy, threshold, trigger The medically and ethically most serious risk facing a platelet fusion is preferable but sometimes difficult to obtain, especially if transfusion recipient is that of transfusion-transmitted disease. American Journal of Cancer verb + TRANSFUSION decline, give, minimize, perform, receive, reduce, refuse, require, undergo It is of interest to determine whether patients would be willing to receive a transfusion to alleviate these symptoms, even though their lives are secured without the need for red blood cell transfusion. Acta Anaesthesiologica Scandinavica TRANSFUSION + verb include, interfere with, produce, result in - 188 - Blood transfusion can obviously result in a decreased serum antibiotic level because of increased blood loss and increased fluid administration. Surgical Neurology TRANSFUSION + preposition from, with Almost all students knew that sexual intercourse with and a blood transfusion from a person infected with HIV/AIDS were HIV transmission pathways. Behavioral Medicine Some authors have studied the consequences of a substantial and longterm increase of the in vivo partial pressure of oxygen in piglets after exchange transfusion with inositol hexaphosphate enriched erythrocytes. Current Pharmaceutical Design 101. transplantation premodifier + TRANSPLANTATION allogeneic, cardiac, clinical, delayed, heart, immediate, intestinal, kidney, liver, lung, organ, pancreas, renal, successful, tissue Cardiac transplantation is currently thought to be the best and last therapy for patients with heart failure, refractory to aggressive medical treatment. Artificial Organs TRANSPLANTATION + noun group, model, procedure, process, strategy, surgery High-dose chemotherapy along with peripheral-blood stem-cell rescue or bone marrow transplantation procedures have been used for cancer that has metastasized and, in some cases, for earlier stages of breast cancer in high-risk patients. Breast Cancer verb + TRANSPLANTATION accomplish, await, avoid, delay, indicate, necessitate, perform, postpone, receive, refuse, require, survive, undergo - 189 - With the increasing number of patients awaiting liver transplantation, early referral is critical because patients in need of combined liver and intestinal transplantation are competing for the same pool of organs as patients awaiting isolated liver transplant. Advances in Surgery 102. trauma (pl. traumas, traumata) premodifier + TRAUMA abdominal, accidental, acute, additional, blunt, chest, clinical, dental, direct, facial, head, high-energy, life-threatening, liver, major, massive, mechanical, minimal, minor, occlusal, orthopedic, penetrating, perineal, physical, psychological, recurrent, skin, spinal cord, thoracic, tissue, trivial Inclusion criteria for trauma patients included blunt or penetrating abdominal trauma, with splenic injury requiring splenectomy. Surgery TRAUMA + noun admission, alert, care, experience, exposure, healing, management, patient, period, population, protocol, response, severity, surgery, victim Hemorrhage is the leading cause of morbidity and mortality in trauma patients. Surgery verb + TRAUMA avoid, cause, entail, experience, lead to, lessen, manage, minimize, prevent, suffer, sustain, treat, undergo A 22-year-old man sustained blunt head trauma in a basketball game and was admitted to a local hospital. Surgical Neurology TRAUMA + verb interfere with, occur Although we cannot completely rule out that the trauma occurred during nasogastric tube insertion, it is much more likely that the transesophageal echocardiography probe pushed up the cartilage because of the stronger external force exerted by this probe. Acta Anaesthesiologica Scandinavica - 190 - TRAUMA + preposition from, to It is thought that an increase in inadvertent trauma from walking with a greater degree of distal sensory loss are factors contributing to increased lower limb problems over upper limb problems. Current Orthopaedics Trauma to the operated hip can result in further injury either with fracture of bone or the metal implant. Clinical Radiology 103. treatment premodifier + TREATMENT acceptable, acid, acne, active, acute, additional, adequate, aggressive, alternative, ambulatory, antibiotic, antidepressant, appropriate, behavioural, cancer, combined, conservative, conventional, curative, definitive, delayed, dietary, emergency, endoscopic, endovascular, experimental, immunosuppressive, inpatient, insulin, local, medical, operative, outpatient, palliative, pharmacological, preventive, sham, standard, therapeutic The main goal of dietary treatment is to promote normal growth by maintaining a normal blood glucose level and this requires frequent administration of dietary glucose throughout the 24hour period. Handbook of Child Nutrition TREATMENT + noun acceptability, adherence, allocation, approach, arm, choice, completion, compliance, discontinuation, duration, effect, efficacy, failure, goal, group, intervention, method, modality, option, outcome, protocol, recommendation, resistance, response In view of its numerous advantages, DO [distraction osteogenesis] may be considered a treatment option in diverse conditions unfavourable for implant placement, but both basic and clinical research demonstrates that alveolar DO still has significant limitations. International Journal of Oral and Maxillofacial Surgery - 191 - verb + TREATMENT abandon, accept, adhere to, administer, allocate, apply, begin, commit to, complete, delay, enter, halt, improve, initiate, manage, modulate, necessitate, need, preclude, prescribe, provide, receive, recommend, refuse, require, respond to, seek, undergo Only one study reported whether women received treatment to prevent pre-eclampsia. International Journal of Gynecology & Obstetrics TREATMENT + verb begin, change, conclude, fail Since patients for whom treatment failed or who died were not eligible for surgery, however, we cannot draw a causal inference about its effect. The New England Journal of Medicine preposition + TREATMENT on, under Sixteen pts [patients] were evaluable for response and the rest are currently on treatment. Annals of Oncology All patients had laboratory and clinical assessment and were under treatment with oral corticosteroids, azathioprine, mesalazine, or antibiotics. Abdominal Imaging TREATMENT + preposition against, by, for, with This dual effect potentially constitutes a promising treatment against acute and chronic peripheral pain. Current Pharmaceutical Design Initial fever may not be indicative of outcomes for women with inflammatory breast symptoms and treatment by antibiotic therapy may be necessary less often than has been supposed. International Breastfeeding Journal National and international guidelines now recommend combination therapy as first-line treatment for hypertension. Blood Pressure - 192 - For safety reasons, treatment with lithium requires excellent compliance. World Journal of Biological Psychiatry 104. trial premodifier + TRIAL adequate, blind, clinical, controlled, crossover, double-blind, doubledummy, exercise, intervention, multi-centre, non-inferiority, observational, open, open-label, phase I, phase II, phase III, placebo-controlled, prevention, prospective, randomized There is no randomised trial which demonstrates that the most frequently used cytotoxic drug, dacarbazine, as a single agent is better than supportive care. European Journal of Cancer TRIAL + noun analysis, consent, medication, objective, participant, participation, registration, setting At enrollment, male trial participants were asked to identify their wives or long-term consensual partners. American Journal of Obstetrics & Gynecology verb + TRIAL approve, carry out, complete, conduct, continue, design, enroll in, initiate, join, monitor, participate in, perform, repeat, stop, terminate, undergo, undertake A number of patients did not complete the trial, however, because of good clinical response (discharged and lost to follow-up) or non-response (alternative clinical intervention required). Acta Neuropsychiatrica TRIAL + verb aim at, fail, show, terminate The trial terminated, however, because of problems obtaining the trial medication. Acta Neuropsychiatrica preposition + TRIAL in, on - 193 - In one trial, the drug diminished drinking and increased abstinence among patients with an early onset of alcohol dependence. World Journal of Biological Psychiatry Some of the patients, who have thrombus or embolus, will have been on a trial of streptokinase therapy to dissolve the blood clots, and this therapeutic situation is one of the major contraindications to neuraxial blockade. Advances in Anesthesia TRIAL + preposition for, with A comparison between 5-FU [5-Fluorouracil] and PDT [photodynamic therapy] has been assessed in a randomized trial for treatment of Bowen’s disease. The Australasian Journal of Dermatology The first trial with etidronate in corticosteroid bone loss was a primary prevention study. Clinical Reviews in Bone and Mineral Metabolism 105. tumour (Am. E. tumor) premodifier + TUMOUR abdominal, advanced, aggressive, benign, bone, brain, cancerous, cell, hepatic, malignant, mammary, metastatic, non-cancerous, ovarian, painful, palpable, precancerous, primary, prostate, residual, secondary, solid, solitary, tract, viable Other clinical and pathologic factors, including the presence of a palpable tumor or neoadjuvant chemotherapy prior to SLN [sentinel lymph node] biopsy, may influence a surgeon's choice of appropriate technique. Surgery TUMOUR + noun ablation, aggressiveness, angiogenesis, antigen, biopsy, bleeding, burden, cell, control, deposit, development, excision, formation, grade, growth, initiation, invasion, marker, metastasis, penetration, phenotype, removal, resection, resistance, response, sample, shrinkage, spread, staging, volume - 194 - As the tumor grew, the effect of the tumor burden on the host became increasingly evident. Journal of Cancer Research and Clinical Oncology verb + TUMOUR detect, excise, feed, fight, free, identify, invade, remove, transect, treat As a second step we performed a sub-frontal approach and were able to remove the tumour completely. Acta Neurochirurgica TUMOUR + verb appear, arise, bleed, develop, extend, grow, progress, reappear, recur, regress, shrink, spread Surgery and radiation therapy, straightforward though these modalities are for the local disease, fail to help when the tumor spreads beyond its primary site. Current Medicinal Chemistry 106. ultrasound premodifier + ULTRASOUND abdominal, antenatal, cardiac, Doppler, endorectal, endoscopic, equivocal, high-intensity, focused, intraoperative, intravascular, noncontact, pelvic, prenatal, preoperative, pulsed, quantitative, renal, transabdominal, transrectal Intraoperative ultrasound should be used to guide the resection, but it should not supplant optimal preoperative imaging. Advances in Surgery ULTRASOUND + noun ablation, assessment, beam, characteristic, device, diagnosis, energy, examination, exposure, guidance, imaging, indentation, probe, scan, scanning, technique, transducer, treatment Though commonly diagnosed post-natally, prenatal ultrasound diagnosis is possible and can help with parental counselling and organising tertiary referral so that treatment can commence as soon as possible after birth. Current Orthopaedics - 195 - verb + ULTRASOUND employ, perform, receive, repeat, require, undergo, use When a suspicious lesion is detected by magnetic resonance, the next step is to perform a “second-look” ultrasound. Advances in Surgery ULTRASOUND + verb detect, measure, monitor, show Prenatal ultrasound showed agenesis of the corpus callosum, multiple interhemispheric cysts and hypoplasia of the cerebellar vermis. Acta Neuropathologica preposition + ULTRASOUND on, under By 1 year of age, all medications had been weaned, and on ultrasound at 7 years of age, she had a normal-sized liver with no hemangiomas but a single small residual portosystemic shunt in the caudate lobe. Journal of Pediatric Surgery He described the transhepatic approach as an alternative for treating right renal lesions under ultrasound. Abdominal Imaging 107. vaccine premodifier + VACCINE anticancer, anti-tumour, conjugate, effective, influenza, inactivated, intranasal, killed, multivalent, nasal, oral, particle, peptide, poliovirus, potential, subcutaneous, subunit, synthetic, therapeutic Despite the advantages of nasal vaccine delivery, only one nasal vaccine is currently on the market, whereas four different oral vaccines have been approved. Journal of Drug Targeting VACCINE + noun acceptability, adjuvant, approval, candidate, carrier, construct, delivery, development, efficacy, exposure, recipient, trial, uptake - 196 - The biggest challenge will be to combine these techniques in such a way that they do not interfere with one another, but synergistically enhance vaccine efficacy. Journal of Drug Targeting verb + VACCINE administer, deliver, develop, introduce, modify, prepare, produce, receive, respond to, test In the case-control study, we found that 68 patients with Bell's palsy and 8 controls had received the intranasal vaccine. The New England Journal of Medicine VACCINE + verb contain, enhance, induce, prevent, protect Synthetic double-stranded RNA combined with mucosal vaccine protects against influenza virus infection. Journal of Drug Targeting VACCINE + preposition against, for In the absence of an effective vaccine against HIV the major prospect of limiting the spread of the epidemic is through reducing the occurrence of those behaviours known to transmit infection. Drug Injecting and HIV Infection The recent introduction of the vaccine for human papilloma virus (HPV) represents a major advance in the battle against cervical cancer. Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology 108. vein premodifier + VEIN abdominal, adrenal, antecubital, axillary, basilic, capsular, caval, central, cephalic, cerebellar, cerebral, coronary, cortical, deep, esophageal, femoral, gonadal, hepatic, intercostal, jugular, mesenteric, ophthalmic, peripheral, portal, pulmonary, renal, retinal, splenic, subclavian, systemic, tail, umbilical - 197 - A transverse skin incision was made just above the crease of the elbow, and further dissection was carried out to identify the cephalic vein and brachial artery. Journal of Pediatric Surgery VEIN + noun allograft, angioplasty, bypass, malformation, occlusion, puncture, resection, thrombosis, tissue, transposition, wall For example, imagine a pill that completely prevents deep vein thrombosis after total hip arthroplasty. The Journal of Bone and Joint Surgery verb + VEIN catheterize, coagulate, cut, displace, dissect, draw from, enter, infuse through, inject into, insert into, invade, ligate, locate, place into, puncture, sew up The whole blood was drawn from the peripheral vein using vacutainer tubes containing ethylene diaminetetracetic acid solution. Acta Neuropsychiatrica VEIN + verb bleed, connect, drain into, empty into, supply On conventional axial CT [computerized tomography] images, it was reported that the right gonadal vein emptied into the IVC [inferior vena cava] laterally or anterolaterally 4 cm below the union of the right renal vein and IVC. Abdominal Imaging 109. vessel premodifier + VESSEL blood, graft, host, lateral, main, small, tumour Patients were eligible for the study if they had a coronary stenosis of 70% or more in at least one major coronary blood vessel that was deemed suitable for revascularization. Clinical Anaesthesiology - 198 - VESSEL + noun configuration, curvature, deformation, density, diameter, disease, formation, geometry, growth, invasion, length, ligation, permeability, radius, revascularization, tortuosity, wall The pressure of the blood flowing through the weakened area causes the vessel wall to balloon out, forming a blood-filled aneurysm sack. Annals of Biomedical Engineering verb + VESSEL bypass, dissect, flow into, harvest, ligate, occlude, open, perfuse, seal, squeeze, stretch, transect Heater probes have been developed to squeeze and seal the vessel, creating mucosal and submucosal coagulation and avoiding a fullthickness burn. Advances in Surgery VESSEL + verb bend, buckle, deform, degenerate, expand, grow, narrow, turn, twist An aneurysm is a pathological circulatory condition in which the blood vessel expands like a balloon, the rupture of which may be fatal. Annals of Biomedical Engineering VESSEL + preposition to It is also possible that intense anger increases the likelihood of a stroke triggered by increasing vasoconstriction or blockage of a blood vessel to the brain, triggering a stroke. Journal of Behavioral Medicine 110. wound premodifier + WOUND abdominal, acute, burn, chronic, clean, contaminated, deep, dirty, discharging, gaping, lacerated, mortal, oozing, open, superficial, surgical, tidy, untidy In presence of necrotic tissue or open wound oral antibiotic cover should be continued until wound closure. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery - 199 - WOUND + noun abscess, breakdown, care, cleaning, closure, complication, contraction, dehiscence, dressing, environment, healing, infection, repair, site, treatment One operation for debridement was necessary and within several weeks after that wound closure was achieved. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery verb + WOUND clean, close, contract, contaminate, cover, dress, dry out, excise, heal, infect, inspect, irrigate, moisten, open, sew up, sustain, treat The vast majority of patients who sustain a wound proceed to closure in a reasonable timeframe. Emergency Medicine Reports WOUND + verb bleed, break down, close, develop, dry out, enlarge, heal, recur, shrink In all patients the biological agents were withdrawn for two weeks prior to surgery and recommenced once the sutures had been removed and the wound had healed. Surgery - 200 - INDEKSY - 201 - INDEKS WYRAZÓW KOLOKUJĄCYCH Z TERMINAMI UJĘTYMI W SŁOWNIKU *** KATEGORIA: PREMODIFIER + TERM abdominal examination, muscle, obesity, pain, surgery, trauma, tumour, ultrasound, vein, wound abnormal bleeding, cell, duct, gene, labour, memory active bleeding, cancer, drug, enzyme, hormone, infection, inflammation, labour, patient, rehabilitation, therapy, treatment acute bleeding, depression, disease, illness, infection, inflammation, injury, pain, recurrence, stimulation, stress, syndrome, toxicity, trauma, treatment, wound additional stimulation, surgery, therapy, trauma, treatment adequate sample, treatment, trial adolescent obesity, patient, pregnancy, scoliosis, spine adrenal cortex, enzyme, secretion, vein adult brain, heart, illness, neuron, obesity, patient, scoliosis, spine advanced cancer, disease, tumour affected breast, patient, skin, tooth aggressive cancer, malignancy, metastasis, therapy, treatment, tumour anatomic deformity, implant, regression antidepressant drug, medication, treatment appropriate diagnosis, drug, treatment arterial bleeding, blood, blood pressure, hypertension, injury artificial antigen, DNA, heart, joint, secretion, tooth autoimmune diabetes, disease, recurrence axillary metastasis, recurrence, vein bacterial antigen, DNA, infection, infusion, injection basal insulin, sample, secretion behavioural diagnosis, disorder, impairment benign cancer, diagnosis, disease, disorder, duct, lesion, obesity, tissue, tumour biliary duct, secretion, tract bipolar depression, disease, disorder, illness blood cell, injection, transfusion, vessel cancer incidence, patient, recurrence, relapse, treatment cardiac disease, enzyme, examination, illness, morbidity, mortality, muscle, rehabilitation, stress, surgery, toxicity, transplantation, ultrasound cardiovascular disease, examination, morbidity, mortality, stress cell injury, nucleus, transfusion, tumour - 202 - cellular DNA, membrane, stress, toxicity cerebral artery, cortex, vein cervical joint, lesion, metastasis, spine chronic depression, dialysis, disease, disorder, hypertension, illness, impairment, infection, inflammation, injury, lesion, medication, pain, schizophrenia, stress, toxicity, wound circular DNA, muscle, sample clinical depression, diabetes, diagnosis, dialysis, examination, fracture, infection, patient, pregnancy, recurrence, regression, rehabilitation, relapse, sample, symptom, toxicity, transplantation, trauma, trial cognitive disorder, impairment, rehabilitation, therapy common disease, disorder, duct, infection, malignancy, symptom complete mastectomy, regression, sample complex deformity, disease, fracture, injury, joint constant heart rate, infusion, temperature continuous duct, infusion, stimulation conventional mastectomy, therapy, treatment coronary artery, disease, vein cutaneous inflammation, lesion, melanoma, nerve, stimulation daily dialysis, incidence, injection, medication decreased heart rate, incidence, toxicity deep anaesthesia, infection, injection, lung, vein, wound definitive surgery, therapy, treatment delayed surgery, toxicity, transplantation, treatment dental implant, rehabilitation, trauma depressive disorder, illness, syndrome dietary cholesterol, glucose, treatment digestive disease, disorder, tract disease incidence, recurrence, regression, relapse distant metastasis, recurrence, relapse drug infusion, injection, rehabilitation, therapy early carcinoma, diagnosis, melanoma, mortality, pregnancy, recurrence, rehabilitation, relapse, scoliosis, surgery, symptom, toxicity effective drug, placebo, therapy, vaccine elevated blood pressure, cholesterol, heart rate, incidence, pain, temperature endogenous depression, glucose, hormone, insulin, secretion, stimulation endoscopic examination, therapy, treatment, ultrasound epidural anaesthesia, infusion, injection, lesion excessive bleeding, hypertension, stress, transfusion experimental infection, pain, sample, scoliosis, treatment - 203 - extensive disease, metastasis, regression, surgery extreme fever, obesity, stress facial lesion, nerve, skin, trauma female breast, hormone, patient femoral artery, fracture, implant, lesion, vein fetal heart rate, insulin, membrane, mortality first pregnancy, relapse, symptom foetal antigen, heart, liver, serum functional impairment, lesion, syndrome gastric bleeding, cancer, enzyme, fever gastrointestinal lung, malignancy, toxicity, tract general anaesthesia, examination, inflammation, surgery, toxicity genetic disease, disorder, mutation gross deformity, examination, toxicity harmful drug, infection, stress healthy heart, joint, patient, pregnancy, skin hepatic artery, disease, drug, duct, glucose, lesion, metastasis, toxicity, tumour, vein hereditary disease, disorder, syndrome high blood pressure, depression, fever, heart rate, incidence, morbidity, temperature hip implant, joint, pain human brain, gene, heart, insulin, labour, lung, pregnancy, serum, skin, spine, tendon immature bone, neuron, spine, tissue immediate implant, surgery, transplantation immune cell, stimulation, therapy increased heart rate, incidence, inflammation, stress, toxicity, transfusion infectious disease, illness, morbidity inflammatory cell, disease, disorder, illness, lesion, pain initial diagnosis, examination, fever, sample, surgery, symptom insulin injection, receptor, treatment intestinal inflammation, rehabilitation, tract, transplantation intravenous glucose, infusion, injection invasive blood pressure, cancer, carcinoma, diagnosis, examination, infection, mastectomy, melanoma, surgery ischemic bowel, brain, tissue joint infection, injection, pain knee implant, joint, pain large bleeding, bowel, duct, sample late pregnancy, relapse, symptom, toxicity life-threatening disease, disorder, illness, infection, injury, trauma liver biopsy, injury, transplantation, trauma local anaesthesia, infection, inflammation, injection, recurrence, relapse, treatment low blood pressure, heart rate, incidence, morbidity, mortality, temperature, toxicity main duct, nerve, receptor, vessel major artery, bleeding, depression, disease, disorder, drug, enzyme, illness, impairment, - 204 - injury, morbidity, nerve, receptor, surgery, symptom, trauma malignant cancer, cell, disease, disorder, lymphocyte, melanoma, syndrome, tissue, tumour massive bleeding, cancer, obesity, trauma maternal blood, blood pressure, depression, fever, illness, insulin, liver, lung, morbidity, mortality, obesity, serum, stress, temperature mechanical injury, stimulation, stress, trauma medical diagnosis, examination, illness, implant, rehabilitation, therapy, treatment mental depression, disease, disorder, illness, stress metabolic enzyme, hormone, stress, syndrome mild bleeding, depression, disease, fever, hypertension, illness, impairment, inflammation, injury, obesity, pain, psoriasis, scoliosis minimal morbidity, recurrence, toxicity, trauma minor bleeding, deformity, depression, injury, morbidity, surgery, trauma mitochondrial antibody, DNA, drug, enzyme moderate bleeding, depression, hypertension, illness, impairment, injury, obesity, pain, psoriasis, scoliosis multiple injection, injury, pregnancy nasal resonance, spine, symptom, tract, vaccine native bone, bowel, heart, liver neonatal brain, diabetes, morbidity, mortality, syndrome neurologic disorder, examination, impairment neurological disease, disorder, examination, injury, morbidity, rehabilitation normal blood pressure, brain, cholesterol, DNA, heart rate, neuron, pregnancy, resonance, serum, skin, spine nuclear DNA, gene, membrane, receptor ongoing bleeding, infection, inflammation, pregnancy open fracture, injury, surgery, trial, wound operative morbidity, mortality, treatment oral rehabilitation, therapy, toxicity, vaccine overall examination, incidence, morbidity, mortality painful disorder, stimulation, tumour pancreatic duct, enzyme, malignancy, secretion pathological diagnosis, fracture, joint, obesity, stress peptide hormone, receptor, vaccine perioperative anaesthesia, infusion, morbidity, mortality peripheral blood, inflammation, joint, lymphocyte, nerve, vein permanent implant, injury, tooth persistent bleeding, disease, fever, hypertension, impairment, infection, inflammation - 205 - physical deformity, examination, illness, impairment, stress, therapy, trauma positive biopsy, diagnosis, nucleus, symptom postoperative bleeding, fever, heart rate, morbidity, patient, recurrence, rehabilitation, symtom preoperative biopsy, diagnosis, ultrasound primary antibody, biopsy, cancer, diagnosis, disorder, drug, hypertension, malignancy, mastectomy, melanoma, neuron, palate, scoliosis, surgery, symptom, tooth, tumour progressive deformity, impairment, scoliosis prolonged anaesthesia, bleeding, labour, stimulation psychiatric disease, disorder, illness, medication, morbidity, patient, symptom psychological fever, morbidity, stress, trauma psychotic depression, illness, symptom pulmonary artery, hypertension, malignancy, metastasis, toxicity, vein rapid diagnosis, infusion, regression recurrent depression, disease, fever, fracture, infection, melanoma, trauma refractory depression, disease, schizophrenia renal artery, dialysis, transplantation, ultrasound, vein reproductive hormone, toxicity, tract respiratory depression, infection, morbidity, tract routine anaesthesia, diagnosis, examination secondary antibody, hypertension, malignancy, mastectomy, palate, symptom, tumour serious disorder, illness, infection, injury severe bleeding, deformity, depression, diabetes, disease, disorder, fever, hypertension, illness, impairment, infection, inflammation, injury, obesity, pain, psoriasis, scoliosis, stress, syndrome, toxicity significant bleeding, impairment, injury, regression, scoliosis, toxicity single gene, injection, lung, neuron, receptor, sample, symptom skeletal metastasis, muscle, tissue skin infection, mastectomy, temperature, trauma slight fever, impairment, scoliosis small biopsy, bowel, sample, vessel smooth implant, muscle, skin specific antibody, antigen, receptor, therapy spinal anaesthesia, artery, deformity, fracture, implant, injection, injury, nerve, tract, trauma spontaneous bleeding, hypertension, regression subcutaneous anaesthesia, implant, injection, insulin, mastectomy, tissue, vaccine successful implant, pregnancy, surgery, transplantation - 206 - tissue temperature, transplantation, trauma total cholesterol, mastectomy, mortality, sample tumour recurrence, regression, relapse, vessel urinary glucose, secretion, tract vascular disorder, mortality, surgery vertebral artery, fracture, lesion viral disease, DNA, drug, illness, infection visual cortex, impairment, memory, rehabilitation working diagnosis, memory, rehabilitation superficial infection, injection, wound surgical bleeding, implant, infection, membrane, morbidity, mortality, patient, stimulation, stress, therapy, wound symptomatic diabetes, patient, recurrence, relapse systemic biopsy, disorder, examination, hypertension, illness, infection, inflammation, medication, metastasis, toxicity, vein therapeutic drug, treatment, vaccine thoracic duct, scoliosis, spine, trauma *** - 207 - KATEGORIA: TERM + NOUN ablation liver, tumour, ultrasound action disease, drug, gene, insulin, muscle activation cortex, enzyme, gene, muscle, receptor activity brain, disease, enzyme, heart, inflammation, insulin, lymphocyte, muscle, nerve, receptor, rehabilitation administration drug, glucose, insulin, medication, placebo analysis DNA, gene, hormone, mutation, resonance, sample, trial assessment symptom, temperature, toxicity, ultrasound binding antibody, antigen, lymphocyte biopsy duct, liver, muscle, tumour burden cancer, disease, illness, symptom, tumour cancer duct, liver, lung, skin, tract carcinoma breast, duct, lung, tract care wound, diabetes, labour, patient, skin, spine, trauma carrier antigen, mutation, vaccine case carcinoma, diabetes, patient, scoliosis change joint, skin, temperature cell bone, cancer, carcinoma, liver, melanoma, muscle, nerve, skin, tumour clinic diabetes, pain, rehabilitation cluster gene, lymphocyte, symptom compliance medication, patient, treatment complication bleeding, infection, pregnancy, wound concentration blood, cholesterol, drug, glucose, hormone, insulin, serum, stress condition disorder, heart, pain, skin, stimulation, stress, temperature control blood pressure, deformity, disease, glucose, heart rate, infection, pain, placebo, secretion, symptom, tumour correction deformity, muscle, scoliosis count cell, lymphocyte, tooth criterion diagnosis, disorder, toxicity culture cell, lymphocyte, tissue damage artery, brain, DNA, heart, joint, liver, membrane, muscle, nerve, skin, tendon, tissue data incidence, mortality, patient, symptom, toxicity death cell, neuron, patient defect enzyme, heart, implant, skin deficiency antibody, enzyme, hormone, insulin deformity palate, scoliosis, spine, tooth delivery antigen, drug, enzyme, gene, vaccine density bone, neuron, receptor, vessel detection DNA, fracture, infection, lesion, metastasis, mutation, temperature development lesion, malignancy, melanoma, metastasis, tooth, tumour, vaccine diagnosis disorder, fracture, melanoma, ultrasound - 208 - disease bone, heart, joint, liver, lung, skin, spine, tissue, tooth, tract, vessel dislocation fracture, joint, tendon disorder bleeding, brain, enzyme, gene, joint, liver, muscle, pregnancy, skin, spine, tract distribution membrane, mortality, sample, temperature dosage drug, injection, medication dose dialysis, drug, infusion, insulin, placebo duration diabetes, dialysis, illness, lesion, surgery, symptom, treatment dysfunction bowel, joint, muscle, nerve, neuron, secretion, tract effect drug, medication, memory, placebo, resonance, treatment elevation blood pressure, enzyme, temperature equipment dialysis, infusion, injection error medication, memory, surgery event bleeding, reccurence, surgery examination disorder, resonance, ultrasound experience disease, illness, pain, trauma exposure drug, stress, trauma, ultrasound, vaccine expression antibody, antigen, disease, enzyme, gene, hormone, membrane, nucleus, pain, receptor factor diagnosis, disease, illnes, stress, tissue failure heart, implant, liver, treatment family antigen, gene, mutation, receptor fibrosis liver, tissue, tract flap mastectomy, muscle, skin formation antibody, bone, lesion, malignancy, memory, metastasis, tooth, tumour, vessel fracture bone, spine, stress, tooth function enzyme, gene, heart, liver, lung, lymphocyte, memory, nerve, receptor fusion membrane, scoliosis, spine grade malignancy, toxicity, tumour graft heart, liver, nerve, tendon, tissue group blood, diagnosis, disease, disorder, malignancy, medication, mutation, nucleus, patient, placebo, recurrence, schizophrenia, surgery, syndrome, therapy, transplantation, treatment growth bone, cancer, cell, lung, tumour, vessel healing fracture, trauma, wound history infusion, medication, relapse imaging duct, resonance, ultrasound incidence cancer, disease, fracture, mutation, pain induction enzyme, fever, labour infection joint, lung, skin, tract, wound inflammation duct, liver, skin, tissue, tract infusion drug, glucose, insulin, placebo initiation dialysis, therapy, tumour injection artery, drug, insulin, joint - 209 - injury artery, bowel, brain, duct, joint, liver, lung, nerve, spine, tendon, tissue, tooth, tract interaction drug, membrane, receptor intervention diabetes, medication, placebo, rehabilitation, treatment invasion carcinoma, tumour, vessel irritation lung, skin, tract lesion brain, duct, liver, lung, nerve, psoriasis, tissue, tract level antibody, blood pressure, cholesterol, depression, DNA, enzyme, glucose, hormone, insulin, pain, serum, stress, symptom, toxicity lipid blood, membrane, serum loss blood, bone, implant, memory, pregnancy, skin, tissue, tooth management bowel, diabetes, disease, fracture, labour, medication, pain, patient, stress, symptom, temperature, trauma manifestation disease, illness, skin marker gene, inflammation, melanoma, membrane, serum, tumour measurement glucose, secretion, temperature medication hormone, pain, trial metabolism cholesterol, drug, glucose, tissue metastasis bone, liver, lung, melanoma, tumour method diagnosis, dialysis, examination, rehabilitation, treatment migration cell, implant, lymphocyte model injury, pain, transplantation monitoring blood pressure, glucose, heart rate, mortality, patient, temperature morbidity disease, patient, schizophrenia morphology cell, spine, tooth motion bowel, joint, spine necrosis bowel, skin, tissue onset disease, infection, labour, symptom outbreak disease, fever, syndrome outcome disease, mortality, patient, pregnancy, tratment pain bone, injection, joint, labour, muscle, spine pathogenesis melanoma, psoriasis, schizophrenia, scoliosis pathway melanoma, pain, secretion patient carcinoma, deformity, dialysis, disorder, hypertension, injury, malignancy, mastectomy, melanoma, psoriasis, schizophrenia, scoliosis, surgery, syndrome, trauma pattern bleeding, deformity, fracture, heart rate, injury, pain, reccurence, relapse, secretion, stimulation, symptom period infusin, regression, stimulation, trauma phenotype lung, muscle, tumour population cell, lymphocyte, patient, sample, trauma position implant, patient, tooth practice anaesthesia, injection, surgery, transfusion predisposition cancer, disease, melanoma prevalence diabetes, disease, hypertension, syndrome - 210 - prevention cancer, diabetes, disease, illness, infection, injury, obesity, pregnancy, relapse problem heart, memory, pain, skin, surgery procedure examination, resonance, spine, therapy, transplantation process disease, illness, inflammation, injury, memory, metastasis, rehabilitation, secretion, transplantation production antibody, glucose, hormone profile antibody, mortality, patient, secretion, serum, symptom, toxicity progression disease, malignancy, melanoma proliferation cell, lymphocyte, melanoma protein membrane, receptor, stress, syndrome protocol examination, infusion, stimulation, therapy, trauma, treatment rate biopsy, bleeding, heart, incidence, infection, infusion, injury, mastectomy, metastasis, mortality, mutation, pregnancy, reccurence, relapse, secretion, toxicity, transfusion reaction drug, infusion, lymphocyte, skin, stress, transfusion receptor antigen, hormone, insulin, membrane recipient implant, liver, transfusion, vaccine reconstruction breast, deformity, implant, joint, tendon, tissue record anaesthesia, mortality, patient recurrence carcinoma, disease, fever reduction breast, fracture, heart rate, mortality, stress, symptom regeneration bone, liver, nerve, tissue regimen drug, insulin, medication, skin, therapy region brain, cortex, lung release enzyme, glucose, hormone, insulin removal antibody, implant, lesion, membrane, tooth, tumour repair DNA, fracture, nerve, palate, tendon, tissue, wound replacement hormone, implant, joint, tooth report biopsy, patient, synptom research depression, diabetes, gene, obesity, psoriasis, schizophrenia resection lung, tumour, vein resistance disease, drug, fracture, insulin, stress, treatment tumour response antibody, blood pressure, medication, neuron, pain, patient, placebo, stress, trauma, treatment, tumour risk bleeding, cancer, depression, diabetes, disease, fever, fracture, hypertension, impairment, infection, injury, malignancy, mortality, patient, reccurence, relapse, schizophrenia rupture implant, membrane, tendon, tissue sample biopsy, blood, DNA, schizophrenia, serum, tumour scan bone, resonance, ultrasound score depression, lesion, pain, stress, symptom - 211 - screening cancer, diabetes, drug, mutation secretion enzyme, hormone, insulin, tract selection implant, membrane, patient, sample sequence DNA, gene, stimulation severity depression, disease, illness, impairment, injury, pain, psoriasis, symptom, trauma site biopsy, bleeding, fracture, implant, injection, injury, lesion, wound size brain, duct, lesion, sample, tooth specimen biopsy, mastectomy, sample, spine stimulation antigen, brain, cortex, hormone, insulin, nerve, pain, receptor structure bone, DNA, symptom study incience, mortality, resonance, syndrome, therapy, toxicity subtype carcinoma, melanoma, receptor surface cell, implant, joint, membrane, sample, skin, tooth surgery artery, deformity, heart, joint, obesity, palate, scoliosis, spine, transplantation, trauma survival cancer, melanoma, patient susceptibility cancer, disease, psoriasis symptom depression, diabetes, disease, disorder, injury, patient, schizophrenia, stress system dialysis, implant, infusion, memory, nerve, receptor, secretion, stimulation technique anaesthesia, infusion, injection, resonance, stimulation, surgery, ultrasound test blood, glucose, impairment, infusion, memory, pregnancy, skin, stimulation, stress, toxicity therapy antibody, cancer, diabetes, dialysis, disease, drug, enzyme, gene, hormone, hypertension, infusion, injection, insulin, melanoma, pain, psoriasis, rehabilitation, transfusion threshold pain, stress, transfusion time anaesthesia, bleeding, examination tissue bone, breast, liver, lung, muscle, nerve, sample, tooth, vein tolerance glucose, insulin, pain transplantation heart, liver, lung, tissue trauma brain, spine, tract treatment depression, diabetes, dialysis, disease, disorder, drug, fracture, hormone, illness, infection, injection, injury, insulin, malignancy, obesity, pain, patient, placebo, psoriasis, rehabilitation, scoliosis, ultrasound, wound type antigen, cell, disease, fracture, injury, receptor, skin, syndrome uptake antigen, glucose, vaccine value blood pressure, cholesterol, heart rate volume cortex, lesion, sample, tumour wall bowel, duct, vein, vessel - 212 - KATEGORIA: VERB + TERM achieve heart rate, pregnancy, regression acquire antigen, infection, memory, mutation, syndrome activate cell, cortex, enzyme, gene, inflammation, lymphocyte, muscle, mutation, neuron, receptor address bleeding, depression, injury, pain adjust placebo, regression, therapy administer antigen, drug, hormone, infusion, injection, insulin, placebo, stimulation, treatment, vaccine affect bone, brain, gene, heart, joint, morbidity, muscle, patient, relapse, skin, spine, tooth, tract alleviate depression, disease, pain, syndrome alter brain, cell, therapy analyze blood, DNA, incidence, lymphocyte, metastasis, nucleus, sample, serum, spine, symptom apply anaesthesia, injection, rehabilitation, stimulation, therapy, treatment assess deformity, depression, impairment, mortality, pain, sample, secretion, spine, temperature avoid deformity, injury, mastectomy, obesity, pregnancy, recurrence, stimulation, surgery, toxicity, transplantation, trauma block antibody, artery, duct, hormone, inflammation, membrane, nerve, receptor break bone, membrane, tissue carry cholesterol, gene, mutation carry out biopsy, dialysis, examination, injection, stimulation, surgery, therapy, trial cause bleeding, cancer, deformity, depression, diabetes, disease, disorder, fever, fracture, hypertension, impairment, infection, inflammation, injury, morbidity, pain, regression, scoliosis, secretion, symptom, syndrome, toxicity, trauma, characterize depression, diabetes, syndrome collect blood, cell, nucleus, sample, serum compare incidence, nucleus, sample complete injection, treatment, trial conduct examination, resonance, trial confirm incidence, nucleus, placebo, placebo, sample contain glucose, lymphocyte, receptor continue infusion, therapy, trial control bleeding, blood pressure, disease, hypertension, infection, inflammation, pain, temperature cover joint, nerve, wound cure carcinoma, diabetes, disease, infection damage cell, joint, liver, muscle, nerve, skin, tissue decrease blood pressure, glucose, heart rate, incidence, inflammation, morbidity, pain, recurrence, temperature, toxicity - 213 - delay diagnosis, pregnancy, recurrence, rehabilitation, relapse, surgery, toxicity, transplantation, treatment deliver drug, injection, stimulation, vaccine demonstrate impairment, incidence, recurrence, toxicity describe incidence, nucleus, placebo, placebo, sample design implant, therapy, trial detect antibody, antigen, bleeding, blood, cancer, carcinoma, depression, disease, DNA, drug, enzyme, fracture, gene, infection, injury, lesion, lymphocyte, malignancy, memory, metastasis, mutation, neuron, receptor, recurrence, syndrome, tumour, determine cancer, cholesterol, diagnosis, heart rate, hypertension, incidence, obesity, recurrence, toxicity develop antibody, cancer, depression, diabetes, disease, hypertension, illness, impairment, implant, infection, inflammation, injury, melanoma, membrane, metastasis, obesity, pain, psoriasis, recurrence, schizophrenia, scoliosis, syndrome, therapy, vaccine diagnose cancer, depression, diabetes, disease, disorder, hypertension, impairment, lesion, malignancy, melanoma, patient diagnose with resonance, schizophrenia, syndrome dissect artery, nerve, skin, tissue, vein, vessel do biopsy, dialysis, examination, injection, surgery document disease, incidence, infection eliminate infection, secretion, toxicity employ drug, injection, stimulation, ultrasound enhance memory, secretion, therapy enter artery, cortex, dialysis, joint, labour, treatment, vein eradicate disease, infection, syndrome evaluate impairment, mortality, patient, sample, toxicity exacerbate bleeding, disease, illness, inflammation, injury, psoriasis examine artery, cortex, diagnosis, incidence, joint, lesion, lymphocyte, malignancy, nucleus, patient, sample, tract excise bone, duct, joint, skin, tissue, tumour, wound exclude diagnosis, disease, illness, infection, malignancy, melanoma, pregnancy, recurrence exhibit diabetes, impairment, toxicity experience bleeding, depression, disease, fever, illness, impairment, injury, labour, pain, recurrence, regression, relapse, symptom, syndrome, trauma expose artery, bowel, implant, joint, nerve, skin, spine, tendon extract DNA, insulin, sample, tooth facilitate infection, rehabilitation, surgery fight cancer, disease, infection, tumour - 214 - find carcinoma, cell, deformity, diabetes, disorder, impairment, metastasis, receptor form joint, metastasis, tooth get disease, fever, illness give diagnosis, DNA, drug, glucose, infusion, injection, insulin, placebo, transfusion harvest blood, muscle, tissue, vessel heal bone, disease, fracture, tissue, wound identify DNA, gene, illness, illness, impairment, infection, inflammation, injury, lesion, mutation, neuron, receptor, secretion, symptom, tumour improve diagnosis, impairment, morbidity, mortality, secretion, treatment inactivate gene, insulin, mutation increase bleeding, blood pressure, cholesterol, deformity, glucose, incidence, inflammation, infusion, obesity, pain, secretion, serum, temperature, toxicity incubate antibody, membrane, sample, skin indicate depression, diagnosis, fracture, symptom, syndrome, transplantation induce anaesthesia, carcinoma, diabetes, diagnosis, disease, hypertension, inflammation, labour, mutation, obesity, pain, psoriasis, regression, scoliosis, secretion, stimulation, stress, syndrome, toxicity, infect tissue, tract, wound influence diagnosis, pain, secretion inhibit inflammation, melanoma, neuron, pain, secretion initiate dialysis, disease, infusion, insulin, recurrence, secretion, syndrome, therapy, treatment, trial inject drug, glucose, medication insert implant, membrane, tendon insert into joint, tract, vein introduce drug, gene, mutation, vaccine investigate disease, disorder, gene, heart, incidence, schizophrenia involve duct, mutation, receptor isolate DNA, duct, lymphocyte, neuron, tendon lead to bleeding, diabetes, diagnosis, disease, disorder, fracture, impairment, inflammation, injury, regression, trauma ligate artery, vein, vessel localize bleeding, lesion, pain, receptor locate gene, lesion, vein lose blood, pregnancy, tooth lower blood pressure, cholesterol, glucose, incidence, temperature, toxicity maintain anaesthesia, blood pressure, glucose, infusion, membrane, secretion, temperature manage disease, injury, patient, temperature, trauma, treatment measure blood pressure, cholesterol, depression, glucose, heart rate, hormone, incidence, insulin, metastasis, sample, secretion, serum, temperature minimize bleeding, morbidity, recurrence, toxicity, transfusion, trauma - 215 - modify depression, DNA, mastectomy, vaccine monitor blood pressure, brain, disease, glucose, heart rate, hypertension, patient, temperature, therapy, trial observe bleeding, fever, gene, hypertension, impairment, incidence, infection, lymphocyte, malignancy, metastasis, mortality, pain, recurrence, regression, relapse, secretion obtain biopsy, diagnosis, DNA, membrane, pregnancy, regression, sample, serum, skin open artery, bowel, joint, vessel, wound operate breast, joint, palate, patient penetrate artery, cortex, muscle, skin perform biopsy, dialysis, examination, injection, mastectomy, resonance, stimlation, surgery, transfusion, transplantation, trial, ultrasound perfuse heart, liver, vessel place implant, injection, patient, sample, vein plan injection, pregnancy, surgery preclude metastasis, surgery, treatment predict incidence, malignancy, mortality, recurrence, relapse, temperature, toxicity prepare infusion, skin, vaccine prescribe drug, insulin, medication, treatment prevent bleeding, depression, disease, hypertension, illness, infection, injury, metastasis, obesity, pregnancy, recurrence, toxicity, trauma produce deformity, drug, enzyme, fracture, hormone, impairment, inflammation, injury, insulin, pain, regression, scoliosis, stimulation, syndrome, vaccine protect brain, duct, heart, membrane, neuron, skin protect from infection, injury, stress provide anaesthesia, diagnosis, glucose, rehabilitation, treatment provoke depression, inflammation, injury raise blood pressure, cholesterol, insulin, temperature receive anaesthesia, biopsy, dialysis, glucose, hormone, implant, infusion, injection, insulin, mastectomy, medication, placebo, surgery, therapy, transfusion, transplantation, treatment, ultrasound, vaccine recognize antigen, carcinoma, cell, depression, illness, infection, nucleus, toxicity recommend examination, mastectomy, surgery, therapy, treatment reconstruct breast, joint, tendon, tissue record heart rate, hypertension, neuron, temperature recover from anaesthesia, illness, injury reduce bleeding, blood pressure, cholesterol, glucose, incidence, infection, inflammation, injury, memory, metastasis, morbidity, mortality, obesity, pain, recur- - 216 - rence, relapse, secretion, stress, syndrome, temperature, toxicity, transfusion refuse surgery, transfusion, transplantation, treatment regulate depression, inflammation, injury release drug, enzyme, hormone, joint relieve depression, pain, stress, symptom remove breast, cell, implant, lesion, membrane, metastasis, tendon, tissue, tooth, tumour repair bleeding, injury, nerve, palate replace implant, joint, tooth report carcinoma, deformity, depression, diabetes, disease, fever, hypertension, illness, impairment, incidence, infection, injection, injury, malignancy, metastasis, obesity, pain, patient, regression, relapse, symptom require examination, mastectomy, medication, stimulation, surgery, therapy, transfusion, transplantation, treatment, ultrasound resect bone, bowel, metastasis, skin, tissue respond to drug, therapy, treatment, vaccine result from diabetes, fracture, inflammation, injury, regression result in disease, fracture, hypertension, impairment, infection, injury, syndrome, toxicity reveal bleeding, diagnosis, impairment, inflammation, metastasis rule out carcinoma, diagnosis, disease, infection, stress secrete antibody, enzyme, hor- mone, insulin select implant, lymphocyte, therapy show fracture, impairment, incidence, injury, malignancy, recurrence, regression, symptom stabilize bleeding, morbidity, recurrence, toxicity, transfusion, trauma start dialysis, infusion, injection, insulin stimulate bleeding, cell, lymphocyte, nerve, secretion stop bleeding, disease, infusion, secretion, stimulation, therapy, trial suffer fracture, impairment, trauma suffer from depression, disease, fever, illness, injury, stress, symptom, syndrome suspect cancer, depression, disease, fracture, illness, infection, injury, metastasis, syndrome sustain dialysis, infusion, injection, insulin take biopsy, drug, insulin, medication, placebo, sample, serum, therapy terminate pregnancy, therapy, trial test DNA, drug, neuron, patient, serum, therapy, vaccine transect artery, nerve, tumour, vessel treat bleeding, bone, cancer, carcinoma, depression, diabetes, disease, disorder, duct, fever, fracture, hypertension, illness, impairment, infection, injury, malignancy, metastasis, pain, palate, patient, psoriasis, schizo- - 217 - mastectomy, rehabilitation, resonance, surgery, therapy, transfusion, transplantation, trauma, treatment, trial, ultrasound use antibody, DNA, drug, injection, insulin, medication, resonance, stimulation, therapy, ultrasound phrenia, scoliosis, skin, symptom, tendon toxicity, trauma, tumour, wound treat with drug, placebo, therapy trigger disease, inflammation, regression, stimulation undergo anaesthesia, biopsy, dialysis, examination, fracture, *** - 218 - KATEGORIA: TERM + VERB absorb bone, bowel, brain, skin act drug, enzyme, hormone, joint, muscle activate enzyme, hormone, receptor affect disease, disorder, drug, illness, infection, medication, melanoma, metastasis, mortality, mutation, pain, psoriasis, schizophrenia, stress, syndrome appear depression, diabetes, disease, disorder, lesion, symptom, syndrome, tumour arise artery, bleeding, cancer, carcinoma, illness, pain, symptom, tumour begin anaesthesia, infusion, labour, pain, regression, treatment bleed tissue, tumour, vein carry artery, duct, lymphocyte, nerve cause antigen, depression, diabetes, dialysis, disorder, drug, enzyme, examination, gene, heart, hypertension, infection, inflammation, infusion, injection, injury, labour, pain, scoliosis, stimulation, stress, temperature, therapy change heart rate, temperature, treatment circulate blood, hormone, lymphocyte comprise sample, syndrome, therapy confirm biopsy, examination, resonance contain duct, gene, injection, lesion, medication, membrane, neuron, receptor, serum, skin, vaccine control cancer, enzyme, gene, receptor correlate blood pressure, infection, metastasis, mutation decrease bleeding, blood pressure, cholesterol, depression, glucose, heart rate, inflammation, mortality, pain, secretion, stress, temperature, toxicity detect antibody, examination, resonance, ultrasound develop bleeding, breast, cancer, carcinoma, cell, deformity, diabetes, disease, fever, hypertension, illness, infection, lesion, metastasis, mutation, nerve, pain, patient, skin, syndrome, tissue, tooth, tumour die cell, patient, tissue disappear depression, disease, lymphocyte, pain exceed cholesterol, glucose, temperature express cell, lymphocyte, nucleus extend disease, nerve, tumour fail joint, tendon, therapy, treatment, trial fall glucose, incidence, mortality form bone, cortex, nucleus, tooth grow bone, breast, cancer, cell, lesion, spine, tissue, tumour, vessel improve bloodpressure, disease, disorder, drug, heart rate, implant, patient, psoriasis, therapy include sample, syndrome, therapy, transfusion - 219 - increase bloodpressure, cholesterol, depression, disease, glucose, heart rate, incidence, inflammation, mortality, pain, stimulation, stress, temperature, toxicity indicate biopsy, disease, examination, fever, sample, symptom induce antigen, diabetes, drug, secretion, stimulation, vaccine interfere medication, psoriasis, transfusion, trauma involve disease, examination, fracture, mastectomy, therapy last fever, illness, infusion, pregnancy lead depression, diagnosis, disease, drug, infection, infusion, injury, mutation, scoliosis, stimulation, stress, syndrome, therapy lie implant, nerve, patient move bone, cell, joint, patient, tooth occur bleeding, carcinoma, deformity, depression, diabetes, disease, disorder, fever, fracture, hypertension, incidence, infection, inflammation, injection, injury, labour, melanoma, mortality, mutation, pregnancy, recurrence, relapse, scoliosis, secretion, stress, symptom, syndrome, trauma originate artery, cancer, carcinoma, cell, neuron persist disease, hypertension, infection, injury, pain, scoliosis prevent drug, therapy, vaccine produce cortex, injury, stimulation, therapy, transfusion progress disease, fever, infection, inflammation, labour, pregnancy, tumour protect bone, enzyme, skin, therapy, vaccine range disease, fever, incidence, temperature recover heart, nerve, patient recur cancer, diabetes, disease, infection, inflammation, lesion, symptom, tumour regulate cortex, enzyme, gene, hormone, skin release cell, cortex, stress require depression, disease, disorder, injury, metastasis, pain, patient respond cancer, disease, neuron, patient result bleeding, deformity, diabetes, diagnosis, dialysis, disease, disorder, fever, hypertension, illness, infection, inflammation, injection, injury, mutation, pain, stimulation, stress, symptom, syndrome, therapy, transfusion reveal biopsy, disease, examination, patient, resonance, stimulation rise cholesterol, incidence, mortality, temperature show biopsy, diagnosis, disorder, examination, heart rate, infusion, resonance, sample, trial, ultrasound shrink breast, tissue, tumour spread cancer, carcinoma, cell, disease, infection, lesion, melanoma, nucleus, tumour - 220 - supply artery, blood, nerve, vein undergo nerve, neuron, patient worsen disease, psoriasis, toxicity start cancer, disease, inflammation, infusion stimulate depression, hormone, serum *** KATEGORIA: TERM + PREPOSITION in bleeding, impairment, inflammation, metastasis, relapse into bleeding, injection, injury, relapse, secretion of bleeding, fever, heart rate, injection, injury, sample on surgery to metastasis, toxicity, trauma, vessel with anaesthesia, infusion, injection, injury, patient, pregnancy, stimulation, therapy, transfusion, treatment, trial against antibody, drug, therapy, treatment, vaccine at infusion by infection, treatment for anaesthesia, diagnosis, dialysis, drug, examination, gene, implant, injection, injury, medication, receptor, rehabilitation, sample, stimulation, surgery, symptom, therapy, treatment, trial, vaccine from biopsy, bleeding, metastasis, sample, secretion, serum, toxicity, transfusion, trauma *** KATEGORIA: PREPOSITION + TERM at examination, surgery, temperature among patients in labour, patient, trial on examination, dialysis, placebo, therapy, treatment, trial, ultrasound under anaesthesia, stress, therapy, treatment, ultrasound with disease - 221 - BIBLIOGRAFIA 1. KORPUS TEKSTÓW AANA Journal (= Journal of the American Association of Nurse Anesthetists) Abdominal Imaging Acta Anaesthesiologica Scandinavica Acta Biomaterialia Acta Dermato-Venereologica Acta Diabetologica Acta Neurochirurgica Acta Neuropathologica Acta Neuropsychiatrica Adolescent Psychiatry Advanced Drug Delivery Reviews Advances in Anesthesia Advances in Contraception Advances in Dermatology Advances in Physiotherapy Advances in Surgery Aesthetic Plastic Surgery American Journal of Cancer The American Journal of Medicine American Journal of Obstetrics & Gynecology American Journal of Pharmaceutical Education The American Journal of Psychiatry American Journal of Psychotherapy The American Journal of Science The American Journal of Surgery Anaesthesia Annals of Biomedical Engineering Annals of Clinical Psychiatry Annals of Hematology Annals of Oncology Annals of Surgical Oncology Anti-Cancer Agents in Medical Chemistry Archives of Gynecology and Obstetrics Archives of Toxicology Artificial Organs The Australasian Journal of Dermatology Basic Research in Cardiology - 222 - Behavioral Medicine Biomedicine & Pharmacotherapy Birth Birth Issues in Perinatal Care Blood Pressure Brain Brain Tumour Pathology Breast Cancer Breast Cancer Research and Treatment British Journal of Anaesthesia British Journal of Dermatology British Journal of Plastic Surgery Cancer Cancer Detection and Prevention Cancer Genetics and Cytogenetics Cancer Investigation Cerebral Cortex Clinical Anaesthesiology Clinical and Experimental Dermatology Clinical Genetics Clinical Oncology Clinical Oral Implants Research Clinical Radiology Clinical Rehabilitation Clinical Reviews in Bone and Mineral Metabolism Clinics in Dermatology Current Medical Literature Current Medicinal Chemistry Current Orthopaedics Current Pharmaceutical Design Current Women’s Health Reviews Dermatologic Therapy Dermatology Nursing Dermatology Times Developmental Neurorehabilitation Digestive and Liver Disease Drug Injecting and HIV Infection Emergency Medicine Reports Emergency Radiology European Journal of Cancer European Journal of Radiology - 223 - European Psychiatry Experimental Dermatology Graefe's Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology Gynecological Endocrinology Handbook of Child Nutrition Histopathology Homeopathy Human Immunology Human Pathology Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology International Breastfeeding Journal International Journal of Dermatology International Journal of Gynecology & Obstetrics International Journal of Oral and Maxillofacial Surgery International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology International Journal of Rehabilitation and Health International Orthopaedics The Internet Journal of Orthopedic Surgery The Journal of Allergy and Clinical Immunology Journal of Behavioral Medicine The Journal of Bone and Joint Surgery Journal of Cancer Research and Clinical Oncology Journal of Clinical Immunology Journal of Drug Targeting Journal of Emergency Medicine Journal of Experimental Medicine Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics Journal of Molecular and Cellular Cardiology Journal of Oral Pathology & Medicine Journal of Orthopaedic Surgery Journal of Paediatrics & Child Health Journal of Pediatric Surgery Journal of Pediatric Psychology Journal of Periodontal Research Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery Journal of Psychosomatic Research Journal of the American College of Cardiology Journal of the American College of Nutrition Liver International Maturitas Melanoma Annual Report - 224 - Momentum Neural Computation Neuropathology and Applied Neurobiology Neuropsychology The New England Journal of Medicine Paediatrics and Child Health Pain Patient’s Guide to Medical Tests Pediatric Rehabilitation Scoliosis Seminars in Cancer Biology The Spine Journal Surgery Surgical Neurology Transplantation Proceedings Transplant International Trials Tuberculosis World Journal of Biological Psychiatry 2. ŹRÓDŁA INTERNETOWE Merriam Webster’s Medical Dictionary, <http://medical.merriam-webster.com/medical/>, data dostępu: 15.10.2009. On-Line Medical Dictionary, <http://cancerweb.ncl.ac.uk/omd/about.html>, data dostępu: 15.10.2009. Stedman’s Medical Dictionaries, <http://www.stedmans.com/>, data dostępu: 15.10.2009. - 225 -
