hoe beginnen met lightroom 4?

Workflow Lightroom 4 voor beginners
HOE BEGINNEN MET
LIGHTROOM 4?
Dertig pagina’s met duidelijke aanwijzingen om je eerste stappen met
Lightroom 4 te zetten. Allereerst zullen de belangrijke voorkeursinstellingen worden getoond. De voorbeelden kunnen klakkeloos worden
overgenomen, zodat het programma goed functioneert. Aan het eind
van deze handleiding heb je de fundamentele bewerkingen op je eerste
foto’s toegepast en deze afgedrukt op een A4 kleurenprinter.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
1 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
VOORKEUREN
Om Lightroom feilloos te laten
werken, zijn de “Voorkeuren” en de
“Catalogusinstellingen” belangrijk.
Klik op Lightroom in de Menubalk
klik daarna op Voorkeuren. Neem
de instellingen van de vijf schermen over op je computer. De naam
van de catalogus kan verschillen en
de map waar deze terecht komt is
bij Windows en Mac verschillend.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
2 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
3 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
4 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
5 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Klik vervolgens op Catalogusinstellingen en neem de instellingen van
de volgende drie schermen over.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
6 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
CATALOGUSINSTELLINGEN
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
7 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
8 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
9 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
IMPORTEREN
Sluit een camera, geheugenkaart of stick met foto’s aan op je computer en
open
Bestand > Foto’s en video’s importeren
Klik op de bron waar de te importeren bestanden te vinden zijn.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
10 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Klik op Kopiëren als DNG - of Kopiëren als je JPEG-bestanden hebt - in
de Menubalk en klik vervolgens op
NAAR en kies Andere bestemmingen. Kies in het open Finder (Verkenner in Windows) venster een
map of maak een nieuwe map,
zoals in dit voorbeeld.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
11 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Als de foto-bestanden uit de camera komen hebben ze een nietszeggende bestandsnaam. Gelukkig biedt Lightroom de mogelijkheid om de bestandsnaam aan te passen aan de persoonlijke behoefte. Onderstaande afbeelding laat zien dat er een keuze menu is geopend waarin uit diverse mogelijkheden kan worden gekozen. De meest voor de hand liggende mogelijkheid staat er helaas niet bij en die moeten we dus zelf maken.
Mijn voorkeur is de volgende:
[datum_camera_nummer.extensie]
Op de volgende bladzij staat een
voorbeeld van de manier om de eigen bestandsnaam vorm te geven.
Waarom de camera in de bestandsnaam noemen?
Menig fotograaf heeft zowel een reflex camera als een compact camera.
Met de reflex camera fotografeert hij
in RAW-bestand en de compact camera komt vaak niet verder dan
JPEG-bestand. Lightroom behandelt
de verschillende bestandsformaten
niet op de zelfde manier, zoals verder
bij de module Ontwikkeling zal blijken.
Behalve de specifieke bestandsnaam
kunnen ook andere gegevens bij het
importeren worden ingevoerd, zoals
het maken van een back-up kopie,
vaste Ontwikkelingsinstellingen voor alle foto’s, Metagegevens (b.v. copyright) en Trefwoorden. Naarmate men meer vertrouwd is met Lightroom, zullen deze onderdelen steeds meer
de aandacht krijgen. Voor dit moment slaan we ze over.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
12 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
In dit venster wordt de bestandsnaam naar keuze opgebouwd. Het voorbeeld toont
de datum (JJMMDD), type camera (Pentax K5) en het nummer dat de camera aan de
foto heeft toegekend.
Over dat nummer nog een extra opmerking. In veel camera’s kan men doorlopende
nummering instellen of een nummering die begint bij 1 tijdens iedere nieuwe photoshoot. De doorlopende nummering heeft een bereik van maximaal 9.999 opnamen. Daarna begint de camera weer op 1. Omdat we iedere bestandsnaam de datum
van de opname mee geven, voorkomen we dat meer dan één bestand hetzelfde
nummer krijgt. Tevens geeft de doorlopende nummering ons een beeld omtrent de
intensiteit van het camera gebruik.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
13 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Nadat we op de knop Importeren
hebben geklikt verschijnen de foto’s
in de module Bibliotheek. Nu kunnen
we beginnen met de werkelijke behandeling van de foto’s, die uit twee
onderdelen bestaat, te weten de ordening en de bewerking.
Wat we in Lightroom ook met de foto’s doen, het oorspronkelijke bestand blijft onaangetast. Zelfs in
lengte van jaren is het mogelijk om
het oorspronkelijke bestand opnieuw
op te roepen en te bewerken. Wat we
in Lightroom te zien krijgen is de omzetting (rendering) van de digitale
bestandsinformatie in een zichtbaar
beeld dat geen onderdeel uitmaakt
van het oorspronkelijke beeldbestand. De digitale bestandsinformatie blijft daardoor onaangetast. Elke bewerking die we op een beeld toepassen wordt als een apart klein tekstbestand bij de digitale bestandsinformatie gevoegd, echter ook weer zonder de oorspronkelijke bestandsinformatie te beïnvloeden. Deze benadering van de bestandsinformatie heeft
onder meer tot gevolg, dat we in Lightroom geen functie “Openen” aantreffen, net zo min als de functie “Opslaan”.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
14 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
BIBLIOTHEEK
In Lightroom heeft elke module drie panelen:
*linker paneel is voor navigatie
*midden paneel is voor één of meer afbeeldingen
*rechter paneel is voor de functies
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
15 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
NAVIGATIE IN DE MODULES
E-toets = Loepweergave
G-toets = Gridweergave
T-toets = Gereedschapbalk
F-toets = Verbergt/toont menubalk
F5-toets = Verbergt/toont modulekiezer
F6-toets = Verbergt/toont filmstrip
F7-toets = Verbergt/toont linker paneel
F8-toets = Verbergt/toont rechter paneel
,-toets = Verbergt/toont Filterbalk
FUNCTIETOETSEN
P-toets = Vlag aanbrengen
U-toets = Vlag verwijderen
X-toets = Foto geweigerd
D-toets = Foto naar Ontwikkelmodule
W-toets = Witbalans aanpassen met pipet
R-toets = Uitsnijden gereedschap
Q-toets = Vlekken verwijderen
M-toets = Gegradueerd filter
K-toets = Aanpassingspenseel
L-toets = Dimmen
Z-toets = Zoomweergave
Ctr(Cmd) ’ = Virtuele kopie
Ctr(Cmd) K = Trefwoord toevoegen
Ctr(Cmd) Backspace = geweigerde foto’s verwijderen
AANBEVOLEN WORKFLOW
Het verdient aanbeveling om onderstaand werkschema te volgen bij het bewerken van de foto’s. Je
loopt dan het minste risico om bestandsinformatie
te verwijderen, die je bij een volgende bewerking
juist nodig hebt om een gewenste verbetering aan
te brengen.
1. Geografische coördinaten invoeren
2. Vlag- of kruisselectie
3. Vlagfilter in schakelen
4. Geweigerde foto’s verwijderen.
5. CAMERAKALIBRATIE instellen
6. Opstart voorinstelling
7. Stofvlekken zoeken
8. Witbalans corrigeren
9. Basisfix uitgangspunt
10.STANDAARD functies aanpassen
11.KLEURTINTCURVE aanpassen
12.DETAILS instellen
13.LENSCORRECTIES instellen
14.EFFECTEN instellen
0, 1, 2, 3, 4, 5 = Classificatiesterren
6, 7, 8, 9 = Kleurlabel
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
16 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Ordenen met vlag en kruis.
Geef foto’s een Vlag (P) als je ze beslist wilt behouden en een kruis (X)
als je ze beslist wilt verwijderen. Er
blijven dan een aantal foto’s over
zonder vlag of kruis en dat zijn de
twijfelgevallen waarover je later een
beslissing kunt nemen.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
17 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Selecteer nu de foto’s met een vlag.
Deze zijn in eerste instantie geschikt
om verder bewerkt te worden.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
18 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
19 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
20 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
ONTWIKKELEN
Selecteer in de modulekiezer (F5) de
module “Ontwikkelen” en selecteer in
de filmstrip (F6) de eerste foto om te
bewerken. Open in het linker paneel
het venster “Voorinstellingen” en daar
in “Reset alles” om zeker te zijn dat de
afbeelding is gebaseerd op de volledige bestandsinformatie uit de camera zonder andere instellingen.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
21 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
22 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Stofvlekken zijn niet altijd te vermijden en je kunt ze het beste zo vroeg
mogelijk opsporen en verwijderen.
Het opsporen gaat beter met behulp
van een voorinstelling. Maak de
“Kleurtintcurve” zoals in het voorbeeld hier naast. De vlekken zullen
vooral in de egale vlakken verschijnen.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
23 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Door de kleurtintcurve weer op “Lineair” in te stellen verschijnt het
normale beeld weer.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
24 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Het verdient de voorkeur om de instellingen in de camera op automaat
of neutraal te zetten. Je weet namelijk niet precies wat het effect is van
de bijzondere instellingen. In Lightroom kun je direct waarnemen wat
het effect is van de beweging met
een schuifregelaar. Dit geldt zeker
ook voor de witbalans. In veel gevallen zal de camera een goede witbalans hebben gevonden, maar het is
niet verkeerd om de mogelijke keuzes van Lightroom even door te lopen
en beoordelen wat de resultaten zijn.
Mijn camera geeft soms enigszins
koele kleuren, die met de instelling
“Automatisch” kunnen worden aangepast. Een voorzichtige beweging
met de schuifregelaars kan eveneens
tot een goed resultaat leiden.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
25 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
We zijn nu aangekomen bij het meest essentiële deel van Lightroom voor wat betreft de bewerking van digitaal beeldmateriaal. Lightroom biedt een groot aantal verschillende instelmogelijkheden, die tot een beter resultaat van de opname kunnen leiden. Even goed kunnen al deze instelmogelijkheden tot een janboel leiden, vooral als men in het wilde weg met
de schuifregelaars gaat spelen. De beste start is gebruik te maken van een standaard voorinstelling - in dit geval “Automatische tinten” genoemd. Deze voorinstelling houdt in de eerste
plaats rekening met de lenscorrectie van de camera. Vervolgens worden de functies onder de kop “STANDAARD” ingesteld. Met de Y-toets komen het oorspronkelijke beeld en het resultaat van de instellingen naast elkaar te staan, zodat het effect van de instellingen kan worden beoordeeld. Het resultaat van “Automatische tinten” kan nog worden aangevuld met
“Curve, normaal contrast” en “Doordrukken”. Tenslotte kan één van de “Verscherpen” worden gebruikt.
Bedenk dat de gebruikte Voorinstellingen globale verbeteringen van een
foto zijn. Het staat je vrij om zelf met
schuifregelaars het resultaat overeenkomstig je eigen smaak aan te
passen.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
26 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
27 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
28 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
29 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
AFDRUKKEN
Stel eerst je printer in op A$ formaat
en op kleur afdrukken. Neem vervolgens de instellingen van het rechter
paneel, zoals op bladzijde 30 en 31,
over en toets “Afdrukken”.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
30 van 31
Workflow Lightroom 4 voor beginners
Om je kennis van Lightroom verder te verbeteren is het boek “Lightroom 4 ontmaskerd” van Piet van den Eynde een aanrader.
Digitale Doka - maandag 15 april 2013
31 van 31