ידיעון לימודי תואר ראשון (.B.Ed) - המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל

‫الكلية األكادميية العربية للرتبية يف إرسائيل‪ -‬حيفا (ج‪.‬م)‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל – חיפה (ע”ר)‬
‫األكادميي للّقب األ ّول ‪B.Ed.‬‬
‫الدليل‬
‫ّ‬
‫ידיעון ללימודי תואר ראשון ‪B.Ed.‬‬
‫السنة الدراس ّية ‪2016-2015‬‬
‫תשע”ו ‪2015-2016‬‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל – חיפה (ע”ר)‬
‫الكلية األكادمي ّية العرب ّية للرتبية يف إرسائيل‪ -‬حيفا‬
‫األكادميي السنة الدراس ّية ‪2016-2015‬‬
‫الدليل‬
‫ّ‬
‫ידיעון תשע”ו‬
‫ص‪.‬ب ‪ ،٨۳٤٩‬شارع هحشامل ‪ ،۲۲‬حيفا ‪۳۳۱٤٥‬‬
‫هاتف‪٠٤-٨۳٠۳٥٠٠ :‬‬
‫فاكس‪٠٤-٨۲۳۳٥۱٧ :‬‬
‫‪www.arabcol.ac.il‬‬
‫املكتوب بصيغة املذكّر‪ ،‬لك ّنه يشمل املؤنّث أيضً ا‬
‫اإلرشادات يف هذه الك ّراسة عا ّمة‪ ،‬والكل ّية تحتفظ بحقِّها يف الزيادة عليها أو الحذف منها‪ ،‬ويف إجراء‬
‫ايس‪ ،‬يف هيئة التدريس‪ ،‬ويف مواعيد املساقات وتكلفتها‪.‬‬
‫تغيريات وتعديالت يف الربنامج الدر ّ‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל – חיפה‪,‬‬
‫ת”ד ‪ ,8349‬רח’ החשמל ‪,22‬‬
‫חיפה ‪33145‬‬
‫טל’ ‪04-8303500 ,04-8322344‬‬
‫פקס ‪04-8233517‬‬
‫‪www.arabcol.ac.il‬‬
‫כל הנאמר בלשון זכר‪ ,‬הכוונה היא גם לנקבה‬
‫המידע בידיעון זה הוא כללי והמכללה שומרת לעצמה את הזכות להוסיף ולגרוע ממנו‪ ,‬לערוך‬
‫שינויים ועדכונים בתכנית הלימודים‪ ,‬בסגל ההוראה‪ ,‬במועדי הקורסים ובעלותם‬
‫املحتويات‬
‫كلمة رئيس الكلية‪ ،‬رئيس مجلس اإلدارة ومجلس األمناء‪1................‬‬
‫كلمة مدير الكل ّية‪2..............................................................................‬‬
‫معلومات عا ّمة ‪3.................................................................................‬‬
‫التعلّم للّقب األ ّول وشهادة التدريس (‪5................................)B.Ed.‬‬
‫مبنى التعليم ‪5.......................................................................................‬‬
‫برنامج املمتازين‪7...................................................................................‬‬
‫مسار الروضة (منذ الوالدة ‪9.............................................................)٦ -‬‬
‫مسار الرتبية الخاصة‪10...........................................................................‬‬
‫مسار املدرسة االبتدائ ّية ‪13......................................................................‬‬
‫املسار فوق االبتدايئ (اإلعدادي)‪( :‬السابع ‪ -‬العارش)‪16..............................‬‬
‫رشوط القبول للّقب األول ولشهادة التدريس (‪22..........................)B.Ed.‬‬
‫التعليم املستمر وتحويل مسار أكادميي ‪29.........................................‬‬
‫التعليم املستمر للقب ‪ B.Ed.‬يف التدريس ‪29............................................‬‬
‫التعلّم من أجل تحويل مسار وتأهيل‪30...................................................‬‬
‫تحويل مسار أكادميي يف التدريس ‪31......................................................‬‬
‫التطوير املهني والتعلّم من أجل شهادة ‪33...............................................‬‬
‫خدمات للطالب‪37..............................................................................‬‬
‫موقع الكل ّية‪37.......................................................................................‬‬
‫عميد الطلبة‪37.......................................................................................‬‬
‫لجنة الطالب ‪37......................................................................................‬‬
‫املكتبة ‪38...............................................................................................‬‬
‫خدمات إضافية‪38..................................................................................‬‬
‫قسط التعليم وترتيبات الدفع‪39........................................................‬‬
‫ترتيبات الدفع ‪39....................................................................................‬‬
‫اسرتجاع املستحقّات يف حالة توقيف الدراسة ‪39.......................................‬‬
‫التأمني الوطني ‪39...................................................................................‬‬
‫תוכן העניינים‬
‫דבר נשיא המכללה‪ ,‬יושב ראש הועד המנהל וחבר הנאמנים ‪42...‬‬
‫דבר מנהל המכללה ‪43................................................................‬‬
‫מידע כללי ‪44..............................................................................‬‬
‫לימודים לתואר ראשון ותעודת הוראה (‪46..........................)B.Ed.‬‬
‫מבנה הלימודים ‪46................................................................................‬‬
‫תוכנית המצויינים ‪48.............................................................................‬‬
‫מסלול גן (לידה ‪50......................................................................... )6 -‬‬
‫מסלול לחינוך מיוחד‪51..........................................................................‬‬
‫מסלול לביה”ס היסודי ‪53.......................................................................‬‬
‫מסלול על יסודי (חט”ב) ‪( -‬ז’‪-‬י’) ‪56......................................................‬‬
‫תנאי קבלה לתואר ראשון ותעודת הוראה (‪61.............................. )B.Ed.‬‬
‫לימודי המשך והסבת אקדמאים‪67..............................................‬‬
‫לימודי המשך לקראת תואר “בוגר בהוראה” (‪67...........................)B.Ed.‬‬
‫לימודים לקראת הרחבת הסמכה‪68......................................................‬‬
‫לימודי הסבת אקדמאים להוראה‪69.......................................................‬‬
‫פיתוח פרופסיונאלי ולימודי תעודה ‪70...................................................‬‬
‫שירותים לסטודנט‪73..................................................................‬‬
‫אתר המכללה ‪73...................................................................................‬‬
‫דיקאן הסטודנטים‪73.............................................................................‬‬
‫אגודת הסטודנטים‪73............................................................................‬‬
‫הספריה ‪73............................................................................................‬‬
‫שירותים נוספים ‪73...............................................................................‬‬
‫שכר לימוד והסדרי תשלום ‪74.....................................................‬‬
‫הסדרי תשלום‪74...................................................................................‬‬
‫החזר כספי במקרה של הפסקת לימודים‪74..........................................‬‬
‫ביטוח לאומי ‪74.....................................................................................‬‬
‫كلمة رئيس الكلية‪ ،‬رئيس مجلس اإلدارة ومجلس األمناء‬
‫ويحض له من الزاد والعتاد ما يضمن أن يكون أبهى‬
‫كمن يرنو دامئًا وأب ًدا وبنظرة ثاقبة إىل املستقبل‪،‬‬
‫رّ‬
‫وأفضل‪ ،‬ومن يعمل ليكون مستقبل هذه الكل ّية األكادمي ّية العرب ّية للرتبية أكرث إرشاقًا‪ ،‬أتو ّجه إليكم أيّها‬
‫القادمون إلينا‪ ،‬فأنتم جيل املستقبل من املعلّمني والباحثني‪ ،‬جيل سيواصل نهج الكليّة‪ ،‬ويحمل اسمها عاليًا‬
‫راف ًعا رايتها وناقلاً رسالتها إىل عرشات آالف الطالب واملعلّمني يف كافّة أنحاء الوسط العر ّيب‪.‬‬
‫قالوا‪ ،‬وصدقوا القول‪ ،‬ال مستقبل ملن ال مايض له‪ ،‬لك ّنني أقول ال مستقبل ملن يواصل العيش عىل ذكريات‬
‫املايض‪ ،‬متغ ّن ًيا بإنجازاته‪ ،‬بل إن املستقبل األفضل واألنصع‪ ،‬هو حليف أولئك الذين ال يأخذهم الغرور‬
‫بإنجازات املايض‪ ،‬والذين يستلهمون من املايض أجدر العرب‪ ،‬ويستم ّدون من أحداثه وإنجازاته الزاد والق ّوة‬
‫والنشاط لخوض غامر املستقبل‪ ،‬والسري بخطى واثقة عىل دربه وصولاً إىل آفاق جيدة وقمم بعيدة‪.‬‬
‫من نافلة القول إن للكلية ماض ًيا عريقًا يثري الفخر والرىض‪ ،‬بل واالعتزاز‪ ،‬لك ّن املستقبل هو األه ّم‪ ،‬وهو‬
‫التح ّدي الدائم والكبري‪ .‬مستقبل نريد له ومنه أن يحمل خ ًريا كث ًريا ومن اإلنجازات قسطًا وف ًريا‪ ،‬ولذلك نعمل‬
‫دون كلل لتحقيق هذا الهدف‪ :‬املستقبل األفضل عرب نشاطات أكادمي ّية نلخّصها بإدخال مساقات أكادمي ّية‬
‫دراس ّية جديدة للّقبني األول والثاين والوصول إىل اللّقب الثالث؛ الدكتوراة‪ .‬مساقات جديدة يف مواضيع‬
‫متعد ّدة تُخرج الكل ّية من اإلطار الض ّيق ˝لتأهيل املعلمني˝؛ لتشمل مجاالت البحث والعلوم الدقيقة‬
‫و˝الهاي تك˝ وعلوم الحاسوب والعلوم الطبيعيّة‪ ،‬ولتقرتب بخطى كبرية ومدروسة سعيًا إىل دفع الكليّة‬
‫قد ًما معكم ومن أجلكم‪ ،‬وجعلها تخطو خطوة أخرى نحو تحقيق هدف االعرتاف بها كأ ّول جامعة عرب ّية‬
‫يف البالد‪ .‬هي خطوة للكليّة لك ّنها عظيمة لكم وللوسط العر ّيب ولدولة إرسائيل‪.‬‬
‫رسمنا أمامنا الهدف منذ سنوات‪ ،‬واتّخذنا السبل لتحقيقه عرب تدريس اللّقب الثاين يف مواضيع عديدة‬
‫علميّة وبحثيّة ومنح شهادة يب‪ .‬إي (‪ )B.A.‬يف مساقات جديدة‪ ،‬واستيعاب خرية املحارضين يف البالد عا ّمة‬
‫خاصة‪ ،‬وتحسني مظهر املباين وتوسيع مساحة الكل ّية‪ ،‬وإقامة أفضل املختربات وقاعات‬
‫والوسط العر ّيب ّ‬
‫الحاسوب‪ ،‬وكذلك حوسبة كافّة أقسام الكليّة ومكتبتها وربطها بأفضل املكتبات الجامعيّة العامليّة واملحليّة‪،‬‬
‫وعقد أيّام دراس ّية بالتعاون مع أفضل الجامعات‪ ،‬ومبشاركة خرية الباحثني عامل ًّيا ومحل ًّيا‪.‬‬
‫كل هذا جاء ليظهر أم ًرا واح ًدا واض ًحا ورصي ًحا‪ :‬لن نركن إىل إنجازات املايض‪ ،‬ولن نستكني؛ ألنّنا حقّقنا فيه‬
‫ّ‬
‫اإلنجازات‪ ،‬بل إنّنا نستم ّد منها الق ّوة والعزمية ملواصلة السري واملسرية‪ ،‬مبثابرة ووضوح نحو كل ّية تفخرون بها‬
‫أكرث فأكرث‪ .‬إنّكم درستم فيها ودخلتم أبوابها‪ ،‬وتتلمذتم عىل يد محارضيها‪ ،‬وكنتم رشكاء يف مسرية تحويلها‬
‫إىل مصاف الكل ّيات الرائدة ومن ث ّم الجامعات‪.‬‬
‫ما قلناه يُلزمنا ويلزمكم؛ يلزمنا العمل الدؤوب وتسخري املوارد املاليّة واألكادمييّة‪ ،‬وقرع كافّة األبواب‬
‫لتحقيق هدفنا‪ ،‬كام يلزمكم تذويت القيم األكادمي ّية والقيم العا ّمة التي تتبناها الكل ّية‪ ،‬قيم البحث والعلم‬
‫واألكادميي‪ ،‬واتّباع نهج الدراسة الرصني‪ ،‬واقتحام عامل البحث واملعرفة نحو‬
‫وسرب األغوار واالنفتاح الفكر ّي‬
‫ّ‬
‫إنجازات جديدة محل ّية وقطريّة وعامل ّية‪.‬‬
‫إذا أثبتنا وأثبتّم فقط‪ ،‬أنّه حان الوقت لحصد الثامر‪ .‬وأ ّن الخطوة األخرية يف مسرية الحصول عىل االعرتاف‬
‫والرسمي‬
‫واألكادميي‬
‫العلمي‬
‫بالكل ّية كجامعة أصبحت قناعة راسخة عندها ستحصل الكل ّية عىل االعرتاف‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫عىل أنّها جامعة كباقي الجامعات يف البالد‪ ،‬وستكون أ ّول جامعة عرب ّية‪ .‬هذا االعرتاف نحسبه أصبح أقرب‬
‫من أ ّي وقت مىض‪.‬‬
‫كلّنا أمل أن تزدهر الكلية‪ ،‬وأن تحقّق اإلنجاز تلو اإلنجاز‪ ،‬وأن ننعم بالهدوء واالستقرار والرخاء‪ ،‬وأن يسود‬
‫السالم ربوع البالد‪.‬‬
‫حيفا يف شهر كانون الثاين – يناير ‪2015‬‬
‫بإخالص‬
‫محام‬
‫زيك كامل‪ٍ ،‬‬
‫رئيس الكلية‪ ،‬رئيس مجلس اإلدارة ومجلس األمناء‬
‫‪1‬‬
‫كلمة مدير الكل ّية‬
‫تتم ّيز الكل ّية بالدمج بني التعليم االختصايص‪ -‬األكادميي وبني التد ّرب يف التدريس يف رياض األطفال‪ ،‬املدارس‬
‫الخاصة‪ ،‬يف الوسط العريب‪ ،‬وتطمح الكليّة إىل تأهيل معلّم مثقّف‪،‬‬
‫االبتدائيّة‪ ،‬يف املدارس اإلعداديّة‪ ،‬ويف الرتبية ّ‬
‫ومختص‪.‬‬
‫محب لالستطالع‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫يوسع الطالب يف الكل ّية آفاقهم وثقافتهم‪ ،‬ويل ّمون باختصاصهم من خالل القراءة‪ ،‬التد ّرب‪ ،‬البحث والعمل‬
‫ّ‬
‫اإلبداعي‪ .‬يف إطار التعليم ينكشف الطالب إىل اسرتاتيجيّات تعلّم حديثة‪ ،‬ويتد ّربون من خالل طرائق تدريس‬
‫مختلفة تشمل استعامل التكنولوجيا املحتلنة‪ ،‬وتد ّرب يف بيئات تعليم ّية جديدة مثل‪ :‬تعلّم الزمالء‪ ،‬ودمج التعليم‬
‫شخيص‪ ،‬يشمل العمل املخربي‬
‫املحوسب‪ ،‬والتعليم عن بُعد (‪ .)Distance Learning‬يحظى الطالب بإرشاد‬
‫ّ‬
‫وورشات تعلّم‪ .‬كام ونحرص عىل تجهيز الكل ّية ملهارات التدريس يف القرن الواحد والعرشين‪ ،‬سواء كان ذلك عىل‬
‫التكنولوجي أو عىل مستوى التطبيقات العمليّة‪ ،‬واالنتقال من تلك التقليديّة إىل منوذج ‪ PDS‬وإىل‬
‫املستوى‬
‫ّ‬
‫الصف‪.‬‬
‫منوذج األكادمييا – ّ‬
‫املهني األهداف التالية‪:‬‬
‫يحقّق برنامج التأهيل ّ‬
‫أ‪.‬أفهم يف أسس املعرفة الرتبويّة‪ :‬معرفة مبادىء أساسيّة يف علوم االجتامع والسلوكيّات‪ ،‬التي ترتبط مببادىء‬
‫الرتبية والفلسفة وعلم النفس وعلم االجتامع؛ وتطوير تو ّجه علمي ألهداف الرتبية‪ ،‬طرائقها وحدودها‪.‬‬
‫مهني‪ ،‬كام يتطلّب جهاز الرتبية يف إرسائيل‪.‬‬
‫التخصص عىل مستوى‬
‫ب‪.‬بتعميق املعرفة يف مجاالت ّ‬
‫أكادميي ّ‬
‫ّ‬
‫ت‪.‬تتطوير مضطرد ملهارات تعليم ّية رضوريّة يف تنفيذ مهنة التدريس‪ ،‬والتأكيد عىل طرائق تطبيق ّية لعلوم‬
‫الرتبية والتدريس‪ ،‬املرتكزة عىل التدريب واالنكشاف وتطبيقات الحقل‪.‬‬
‫يسود الج ّو يف الكلية شبكة عالقات إنسان ّية ج ّيدة بني الطالب واملحارضين والعاملني‪ ،‬الذين يُعتربون قدوة للعمل‬
‫املشرتك يف إرسائيل‪ ،‬يشهد عىل ذلك شهادات االمتياز والرشف األربع ‪ ٢٠٠٥-١٩٩٩‬التي حازت عليها الكليّة من‬
‫املركز القطري الستطالع الرأي العام‪.‬‬
‫ترتكز رؤيا الكل ّية عىل اإلنسان ّية والتع ّدديّة‪ ،‬تدمج قيماً تربويّة بني الرشق والغرب‪ ،‬وتحظى باعرتاف داخل‬
‫املجتمع العر ّيب واليهود ّي يف إرسائيل والعامل‪ ،‬كمؤسسة تؤكّد االنتامء األصيل إىل الثقافة العربيّة‪.‬‬
‫تن ّمي الكل ّية عالقتها مع املجتمع والبيئة القريبة والعامل ّية‪ ،‬وتعقد أيا ًما دراس ّية‪ ،‬استكامالت وفعاليات أخرى تؤدي‬
‫إىل تحسني الرتبية يف املجتمع العر ّيب يف إرسائيل ومن أجل تطوير مكانتها املهنيّة ومكانة طاقمها‪.‬‬
‫تؤمن الكليّة أ ّن استكامل خ ّريجيها مستم ّر طيلة حياتهم املهنيّة كجزء من مفهوم مهنة التعليم‪ ،‬ويف كونها تصغي‬
‫إىل االحتياجات الدينام ّية املتط ّورة يف التعليم والرتبية‪ .‬لذلك‪ ،‬فالكل ّية تطرح برامج متن ّوعة من أجل التطوير‬
‫املهني للمعلّمني من خالل التعلّم املستمر‪ ،‬االستكامالت‪ ،‬املؤمترات واأليام الدراسيّة‪.‬‬
‫يف اللقب الثاين ‪ M.Ed.‬ثالثة برامج‪ .‬وقد صادق مجلس التعليم العايل الكل ّية عىل أن متنح اللقب الثاين يف برامج‬
‫الرتبية اللغويّة‪ :‬عريب‪ -‬عربي‪ ،‬والرتبية العلم ّية‪.‬‬
‫تخصص (علم املا ّدة‪،‬‬
‫يف الرتبية اللغويّة مركزا اختصاص‪ :‬العربيّة‪ ،‬والعربيّة‪ .‬ويف الرتبية العلميّة هنالك ثالثة مراكز ّ‬
‫تخصص (الطفولة املبكّرة‪ ،‬اللغات‪ ،‬العلوم‪،‬‬
‫علم األحياء‪ ،‬و الرياض ّيات)‪ ،‬ويف التدريس والتعلّم هنالك أربعة‪ ‬مراكز ّ‬
‫و الرياضيّات)‪ ..‬منح اللقب مرشوط مبصادقة مجلس التعليم العايل‪ .‬ونحن عىل ثقة بأن هذه الربامج ستسهم يف‬
‫تطوير منظومة التعليم العايل‪ ،‬ويف التط ّور املهني للمتعلمني والعاملني يف أطر الرتبية املختلفة‪.‬‬
‫يّكل أمل أن تستم ّر كليتنا يف التط ّور األكادميي‪ .‬وأن تبقى منارة للعلم يف مجتمعنا العريب‪.‬‬
‫باحرتام‬
‫بروفسور سلامن عليان‬
‫مدير الكل ّية‬
‫‪2‬‬
‫معلومات عامة‬
‫محطّات رئيس ّية‬
‫مؤسسة لتأهيل املعلّمني ومربيّات األطفال‬
‫الكليّة األكادمييّة العربية للرتبية يف إرسائيل‪ -‬حيفا‪ّ ،‬‬
‫يف املدارس العربيّة‪ ،‬وتشمل عىل مسارات واختصاصات متن ّوعة فضلاً عن كونها املؤسسة‬
‫أكادميي‪.‬‬
‫العربيّة األوىل التي حصلت عىل اعرتاف‬
‫ّ‬
‫‪ - ١٩٤٩‬تأسيس الكليّة كمؤسسة الستكامالت املعلمني يف الحقل‪.‬‬
‫‪ - ١٩٥٨‬سمينار لسنتني لتأهيل واستكامالت املعلمني (معلم مؤهل)‪.‬‬
‫‪ - ١٩٧٧‬مؤسسة مدة التعلّم فيها ثالث سنوات‪ ،‬تؤ ّهل املعلمني ومربيات األطفال للقب معلّم‬
‫مؤ ّهل كبري‪.‬‬
‫‪ - ١٩٩٤‬الحصول عىل إذن من مجلس التعليم العايل ملنح لقب أ ّول يف التّدريس (‪.)B.Ed.‬‬
‫‪ - ١٩٩٦‬الحصول عىل اعرتاف من مجلس التعليم العايل ملنح اللّقب األ ّول يف التّدريس‬
‫(‪.)B.Ed.‬‬
‫‪ - ٢٠٠٨‬الحصول عىل مصادقة من مجلس التعليم العايل من أجل استعداد الكل ّية للخطّة‬
‫الجديدة يف تأهيل املعلّمني‪.‬‬
‫‪ - ٢٠١٠‬قام مجلس التعليم العايل باملصادقة للكليّة عىل أن تنرش وتس ّجل وتفتح برامج تعليميّة‬
‫للقب الثاين ‪ M.Ed.‬يف الرتبية اللغويّة‪ :‬عربي‪/‬عريب ويف الرتبية العلميّة‪ .‬يجدر بالذكر‪ ،‬أن‬
‫منح األلقاب مرشوط مبصادقة مجلس التعليم العايل‪.‬‬
‫‪ - ٢٠١١‬قام مجلس التعليم العايل باملصادقة للكليّة عىل أن تنرش وتس ّجل وتفتح برامج تعليميّة‬
‫للقب الثاين ‪ M.Ed.‬يف التدريس والتعلّم (הוראה ולמידה)‪ .‬يجدر بالذكر‪ ،‬أن منح األلقاب‬
‫مرشوط مبصادقة مجلس التعليم العايل‪.‬‬
‫‪ - ٢٠١٢‬قام مجلس التعليم العايل بتخويل الكليّة مبنح اللقب الثاين يف الرتبية العلميّة والرتبية‬
‫اللغويّة‪ :‬عريب‪-‬عربي‪.‬‬
‫رضا وما يقارب ‪ ٩٢‬من‬
‫يدرس يف الكلية ما يقارب ‪ ٢٠٠٠‬طالب ويعمل ما يقارب ‪ ٢٣٥‬محا ً‬
‫العاملني اإلداريني‪.‬‬
‫يشكّل خ ّريجو الكل ّية ما يقارب ‪ ٪٦٥‬من مجمل العاملني يف سلك التدريس يف الوسط العريب‪،‬‬
‫وقسم معترب منهم يشغل وظائف إدارية يف املدارس‪ ،‬ويف التفتيش واإلرشاد‪ ،‬ويعمل يف‬
‫الجامعات والكل ّيات‪.‬‬
‫أطر تعليمية‪ ،‬مسارات واختصاصات‪.‬‬
‫تشكّل الكل ّية حاضنة للمعلم منذ بدء مسريته كطالب وعىل مدى حياته املهنية من خالل‬
‫‪3‬‬
‫استكامالت شتّى‪.‬‬
‫أطر تعليم‬
‫يف الكل ّية األطر التعليمية التالية‪:‬‬
‫التعلّم للّقب األ ّول يف التدريس (‪ .)B.Ed.‬ويشمل التأهيل يف التدريس‪ ،‬يف مسار‬
‫‪.1‬‬
‫يستمر أربع سنوات‪.‬‬
‫التعلّم للّقب الثاين ‪M.Ed.‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫التعلّم املستمر للّقب األ ّول يف التدريس (‪.)B.Ed.‬‬
‫التعلّم لتوسيع االختصاص‪.‬‬
‫‪.4‬‬
‫التعلّم لتحويل مسار أكادميي يف التدريس‪.‬‬
‫‪.5‬‬
‫استكامالت وتط ّور مه ّني‪.‬‬
‫‪.6‬‬
‫مسارات التعليم‬
‫تقيم الكليّة مسارات التعليم التاليّة‪:‬‬
‫ •مسار الطفولة (من الوالدة ‪ )٦ -‬يشمل برنامج توسيع لشهادة تدريس إضافية‬
‫للتدريس يف الصفوف األول‪ -‬الثاين‪.‬‬
‫ •مسار الرتبية الخاصة (‪ ،)٢١ - ٦‬وتربية خاصة للطفولة املبكّرة‪.‬‬
‫ •املسار االبتدايئ (األول ‪ -‬السادس)‪.‬‬
‫ •املسار اإلعدادي (السابع ‪ -‬العارش)‪.‬‬
‫اختصاصات‬
‫التخصص يف الكلية يف املواضيع التالية‪ :‬العرب ّية‪ ،‬العربيّة‪ ،‬اإلنجليزيّة‪ ،‬الكيمياء ‪ -‬البيولوجيا‪،‬‬
‫ميكن‬
‫ّ‬
‫الكيمياء ‪ -‬الفيزياء‪ ،‬الرياض ّيات‪ ،‬تدريس علوم الحاسوب‪ ،‬الطفولة املبكّرة‪ ،‬الرتبية الخاصة‬
‫والعلوم‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫التعلّم للّقب األ ّول وشهادة التدريس (‪)B.Ed.‬‬
‫مبنى التعليم‬
‫التعلّم للتأ ّهل للتدريس (الرتبية وعلم ال ّنفس)‬
‫يف عملية التأهل لتدريس (الرتبية وعلم ال ّنفس) ن ِعي سريورات التغيرّ ات العامل ّية واملحل ّية‬
‫يف مجاالت املجتمع واالقتصاد والرتبية‪ .‬لهذه السريورات تأثري كبري عىل جهاز الرتبية باتجاه‬
‫الدمقرطة وتوزيع الصالح ّيات‪ ،‬ويف الواقع املتبلور‪ ،‬تح ّولت املدرسة إىل موضوع اهتامم وتد ّخل‬
‫لعوامل كثرية من ذوي التوقعات املبالغ فيها أحيانًا واملتناقضة يف أحيان أخرى‪.‬‬
‫تلزم هذه التغريات الكبرية تأهيل الطالب يف جميع املجاالت التنظيم ّية‪ ،‬اإلداريّة واالجتامع ّية‬
‫والرتبويّة‪ ،‬وتلزم فَهم العوامل املختلفة التي تؤثر عىل تط ّور الطفل وسلوكه‪.‬‬
‫وعي ذا ّيت‬
‫نهتم يف التدريس بتأهيل وتنمية طالب ليصبحوا ذوي رؤية واسعة للعامل‪ ،‬وعىل ّ‬
‫واجتامعي عا ٍل يك يتمكّنوا من مواجهة التّغريات البن َيويّة اإلداريّة واملضمون ّية التي تطرأ عىل‬
‫ّ‬
‫جهاز الرتبية‪ .‬والتي تضع نصب أعينهم هدف تطوير املنظومات الرتبوية‪ ،‬واملجتمع اإلرسائييل‬
‫املكتسبة يف مجاالت الرتبية والتعليم وعلم ال ّنفس‬
‫من خالل التأكيد عىل العالقة بني املعرفة‬
‫َ‬
‫يل يف املدرسة عىل وجه الخصوص‪.‬‬
‫وبني الحقل‬
‫ّ‬
‫الرتبوي عامة‪ ،‬وبني التطبيق الفع ّ‬
‫متنح أقسام التعليم يف الرتبية وعلم ال ّنفس الطالب بيئة تعليمية مثالية‪ ،‬تشمل مساقات تعلّم‬
‫متنوعة‪ ،‬وطاقماً أكادمييًّا منتخبًا‪ ،‬اهتام ًما شخصيًّا‪ ،‬وعالقة مبارشة بني الطالب واملحاضرِ واإلدارة‪.‬‬
‫والتطبيقي‪ ،‬وهي مستوحاة من مجاالت علم ال ّنفس‪ ،‬الفلسفة‬
‫النظري‬
‫تشمل املساقات الجانب‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫علم االجتامع‪ ،‬الرتبية الخاصة‪ ،‬التعلّم وطرائقه‪ ،‬وطرائق تدريس املوضوع‪ .‬التن ّور البحثي يف‬
‫التخصص بحسب الفئة العمريّة‬
‫الرتبية والتدريس‪ .‬هناك إطار مشرتك يف التعليم بني مسارات‬
‫ّ‬
‫ومواضيع التدريس‪ .‬كام يتمحور التعليم أيضً ا يف مساقات متعلّقة بالفئة العمريّة وبنوع‬
‫االختصاص‪.‬‬
‫تعلّم االختصاص‬
‫املختص‪ .‬يختار الطالب مسار‬
‫يشكّل تعلّم االختصاص مرتكز املعرفة املوضوعات ّية للمعلّم‬
‫ّ‬
‫التأهيل واالختصاص‪.‬‬
‫يف مسار الطفولة املبكّرة‪:‬‬
‫اختصاصا يف الطفولة املبكّرة‬
‫اختصاصا يف الطفولة املبكّرة والعرب ّية‪/‬‬
‫يختار الطالب اختصاصني‪:‬‬
‫ً‬
‫ً‬
‫واختصاصا عا ًما‪.‬‬
‫ً‬
‫‪5‬‬
‫يف املسار االبتدايئ‪:‬‬
‫يختار الطالب اختصاصني من بني االختصاصات التالية‪ :‬اختصاص عريب ‪ -‬عربي‪ /‬اختصاص‬
‫رياضيّات ‪ -‬عريب‪ /‬اختصاص رياضيّات – عربي‪ /‬اختصاص علوم‪ -‬رياضيّات‪ /‬عريب‪/‬عربي‪.‬‬
‫اإلعدادي‪:‬‬
‫يف املسار‬
‫ّ‬
‫يختار الطالب اختصاصني من بني االختصاصات التالية‪ :‬اختصاص عريب ‪ -‬عربي‪ /‬اختصاص‬
‫رياضيات ‪ -‬فيزياء‪ /‬اختصاص رياضيّات ‪ -‬علوم الحاسوب‪ /‬اختصاص بيولوجيا ‪ -‬كيمياء‪/‬كيمياء‬
‫‪ -‬فيزياء أو يف اختصاص واحد اإلنجليزيّة‪.‬‬
‫يف مسار الرتبية الخاصة‪:‬‬
‫يستطيع الطالب يف هذا املسار أن يختار اختصاص الرتبية الخاصة ويف ثالث مجموعات من‬
‫مساقات التعلّم‪ :‬العربيّة‪ ،‬العربيّة والرياضيّات‪ ،‬أو اختصاص تربية خاصة واختصاص للمدرسة‬
‫االبتدائية األول – السادس‪ :‬العربية‪/‬العربيّة‪ /‬الرياضيّات‪ ،‬أو اختصاص يف الرتبية الخاصة‪،‬‬
‫واختصاص يف املدرسة اإلعدادية (السابع ‪ -‬العارش) ‪ -‬العربيّة‪/‬العربيّة‪ /‬الرياضيّات‪.‬‬
‫يف مسار الرتبية الخاصة للروضات‪:‬‬
‫واختصاصا يف الرتبية يف الطفولة املبكّرة‪.‬‬
‫اختصاصا يف الرتبية الخاصة للروضة‬
‫يتعلّم الطالب‬
‫ً‬
‫ً‬
‫التطبيقات يف التدريس‬
‫تعترب التطبيقات العمليّة املحور األسايس يف برنامج تحضري وتأهيل الطالب ليصبحوا معلمني‬
‫املهني‬
‫مهنيّني يف املستقبل‪ .‬وتشكل مرس ًحا لتطبيق ما ت ّم تعليمه يف إطار مجاالت االختصاص‬
‫ّ‬
‫والتعليمي‪.‬‬
‫ّ‬
‫تهدف التطبيقات العمل ّية إىل تأهيل معلّم مهني ذي مسؤولية والتزام واستقالل وارتباط مع‬
‫زمالء املهنة‪.‬‬
‫يقوم الطالب بخطواته األوىل يف التدريس كمعلّم‪ ،‬وينكشف عمليًّا للمرة األوىل عىل املدرسة‪،‬‬
‫الصف وعامل التالميذ‪ .‬يحصل الطالب عىل دعم‪ ،‬مراقبة‪ ،‬شفافيّة‪ ،‬تشجيع‪ ،‬إرشاد ومساعدة من‬
‫ّ‬
‫واملهني‪.‬‬
‫الشخيص‬
‫املرشد التعليمي ومن املعلم املدرب‪ ،‬حتى يس ّهل وين ّجع تط ّوره‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫يف إطار التطبيقات‪ ،‬يطلب من الطالب أن يط ّبق املعرفة النظريّة والتطبيق ّية‪ ،‬من خالل‬
‫التفاعل والربط فيام بينهام‪ ،‬وحتى يتحقّق ذلك‪ ،‬عىل الطالب أن يكون صاحب معرفة عامة‬
‫التعليمي بشكل عقال ّين‪ ،‬وأن يطبق‬
‫الرتبوي ‪-‬‬
‫ومهنية كبرية‪ ،‬صاحب قدرة يف توظيف االعتبار‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫‪6‬‬
‫أفكاره التعليم ّية يف مرك ّبات التدريس املختلفة‪ :‬التشخيص‪ ،‬التخطيط‪ ،‬التنفيذ والتقييم التأ ّميل‪،‬‬
‫وصاحب استعداد لالستمرار والتط ّور يف عمله‪.‬‬
‫كل سنة التأكيدات‪ ،‬التي تع ّمق‬
‫تستمر التطبيقات العمليّة يف الكليّة ثالث سنوات‪ ،‬تتغيرّ يف ّ‬
‫اكمي‪ .‬من امله ّم التنويه إىل أ ّن املساقات النظريّة املدروسة يف السنة ذاتها‬
‫لولبي‪ /‬تر ّ‬
‫بشكل ّ‬
‫تدعم العمليّة الرتبويّة‪.‬‬
‫تعليم أسايس‬
‫امي ويشمل العربيّة‪ ،‬العربيّة لإلعفاء‪ ،‬العربيّة‪ ،‬اإلنجليزيّة لإلعفاء‪ ،‬مدخل إىل‬
‫التعليم‬
‫ّ‬
‫األسايس إلز ّ‬
‫التن ّور الحاسويب‪ ،‬الحضارة والرتاث العر ّيب‪ ،‬والرتبية للدميقراطيّة‪ .‬كذلك تد ّرس مواضيع أساسيّة‬
‫بدون اعرتاف‪ :‬الحذر واألمان عىل الطرق‪ ،‬رحلة شاملة‪ ،‬إرشاد يف املكتبة‪ ،‬وإرشاد بيبليوغرا ّيف‪.‬‬
‫برنامج املمتازين‬
‫يحرص برنامج املمتازين يف الكل ّية عىل تأهيل معلمني ومربني ذوي قدرة عالية عىل التعليم‪،‬‬
‫والتعليمي‪ ،‬وتطويرهم كمعلمني مبدعني‬
‫الرتبوي‬
‫تطوير معرفة واسعة‪ ،‬وعي عميق بعملهم‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫«غري روتينيني»‪ .‬كذلك يطمح الربنامج إىل تطوير قدرة قياديّة واجتامع ّية رياديّة‪ ،‬حيث تشغل‬
‫يف املستقبل مكانًا مركزيًّا يف تطوير جهاز الرتبية عامة‪ ،‬ويف تطويره يف املجتمع العر ّيب خاصة‪.‬‬
‫رشوط القبول‬
‫يقبل يف هذا الربنامج طالب ذوي عالمة دمج (سيكومرتي وبـﭽـروت) ‪ ،٦٣٠‬بعد مقابلة لفحص‬
‫مالءمتهم للربنامج من ناحية شخص ّية‪ ،‬واستعدادهم لاللتزام مبتطلّبات الربنامج‪.‬‬
‫خاصا‪ ،‬وذوو عالمة دمج‬
‫خاصة يُقبل للربنامج طالب أثبتوا امتيازًا تربويًّا ‪ -‬اجتامعيًّا ً‬
‫يف حاالت ّ‬
‫(سيكومرتي‪ -‬وبـﭽـروت) ‪ .620-629-615‬بعد إجراء مقابلة‪.‬‬
‫يُقبل يف السنة الثانية طالبان بعالمة سيكومرتي ‪ 575‬ومبع ّدل ‪ 90‬فام فوق يف السنة األوىل‪،‬‬
‫وبعالمة ‪ 90‬يف التطبيقات العمل ّية فام فوق‪.‬‬
‫برنامج التعليم‬
‫خالل الربنامج املركّز يشرتك الطالب يف برنامج خاص يشكل ‪ ٪٢٥ - ٪٢٠‬من مجمل الربنامج‬
‫العام كلّه‪ .‬يركّز هذا الربنامج عىل تطوير االمتياز عند الطالب كطاقم وكأفراد‪ .‬ويطمح لإلجابة‬
‫عن احتياجاتهم الخاصة كطالب متف ّوقني‪ .‬ومن ث ّم تأهيلهم ليصبحوا معلمني ورجال تربية‬
‫تربوي واسع اآلفاق‪ ،‬وذوي معرفة أكادمييّة من‬
‫ووعي‬
‫تربوي‪،‬‬
‫متف ّوقني ذوي رؤية واسترشاف‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫خالل برنامج تعليمهم الخاص‪ .‬يشمل الربنامج تأهيلاً لوظائف تربويّة مركزيّة يف املدرسة‪ ،‬مثل‬
‫املهني أو تركيز الطبقة‪.‬‬
‫االجتامعي الرتكيز‬
‫الرتكيز‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫‪7‬‬
‫امتيازات الطالب والتزاماتهم‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•إنهاء التعليم يف ثالث سنوات (بدل أربع)‪.‬‬
‫كل سنة ملدة ثالث سنوات ‪ -‬يت ّم إعطاء قرض مرشوط مبقدار قسط تعليم (‪ ٥٤٠٠‬شاقل‬
‫•يف ّ‬
‫من وزارة الرتبية والتعليم والباقي من الكل ّية)‪.‬‬
‫لكل سنة تعليم ّية (واملبلغ الكيل ‪ ١٥‬ألف شاقل‬
‫•الحصول عىل منحة مببلغ ‪ ٥٠٠٠‬شاقل ّ‬
‫خالل ثالث سنوات)‪.‬‬
‫•تأهيل لوظيفة تربويّة مركزيّة يف املدرسة‪.‬‬
‫•برنامج تأهيل خاص (‪ )٪٢٥ - ٪٢٠‬من مجمل ساعات التأهيل يف الكل ّية‪.‬‬
‫•لقب أول ‪ B.Ed.‬وشهادة تدريس يف نهاية السنوات الثالث‪.‬‬
‫•شهادة برنامج املتف ّوقني‪.‬‬
‫•إذن يف العمل يف التدريس يف نهاية الستاج‪.‬‬
‫•تقايض أجر بشهادة ‪ B.Ed.‬وشهادة تدريس يف سنة الستاج‪.‬‬
‫•أفضل ّية يف القبول للعمل‪.‬‬
‫التزامات خالل التعليم‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•مع ّدل عالمات ‪ ٩٠‬فام فوق‪.‬‬
‫•عالمة ‪ ٩٠‬فام فوق يف االختصاص‪ ،‬يف الحلقة الدراسيّة ويف التطبيقات العمليّة‪.‬‬
‫•تط ّوع للجمهور‪.‬‬
‫•تط ّوع يف الكل ّية (مثل‪ :‬مساعدة طالب بحاجة لذلك‪ ،‬القيام بأيام دراس ّية ومؤمترات)‪.‬‬
‫•اشرتاك يف مؤمترات بني الكل ّيات‪.‬‬
‫•تعلّم متواصل ملدة ثالث سنوات (دون توقف)‪.‬‬
‫التزامات بعد نهاية التعليم‬
‫االلتزام للعمل يف الرتبية والتدريس ملدة ثالث سنوات عىل األقل ‪ -‬سنة عمل (‪ ٢/٣‬وظيفة عىل‬
‫لكل سنة أعطيت فيها منحة مرشوطة‪.‬‬
‫األقل) ّ‬
‫‪8‬‬
‫مسار الروضة (منذ الوالدة ‪)6 -‬‬
‫الصف األ ّول‪ -‬الثاين‪.‬‬
‫يشمل برنامج توسيع لشهادة تدريس إضافية للتدريس يف ّ‬
‫يؤكّد برنامج التأهيل سريورات تدريس متعلّقة بعامل وتط ّور األطفال يف الطفولة املبكّرة من‬
‫جهة‪ ،‬ومضامني تعليم ّية ‪ -‬مهن ّية مرتبطة بعمل مربّية األطفال من ناحية أخرى‪.‬‬
‫لولبي ويتط ّور عىل مدى السنوات األربع‪ ،‬ويكسب قاعدة‬
‫مبني بشكل هرمي‪ّ ،‬‬
‫برنامج التدريس ّ‬
‫أسسا يف‬
‫ثابتة للتطبيقات العمل ّية يف الحقل‪ .‬كذلك يقرتح الربنامج مساقات متنوعة تز ّود ً‬
‫مجاالت مختلفة مثل‪ :‬تنمية وتنظيم بيئة تربويّة تالئم تط ّور الطفل‪ ،‬إرشاك أولياء األمور يف‬
‫كل طبقة‪ ،‬ودمج الفن يف التعليم وغري ذلك‪.‬‬
‫خاصة يف ّ‬
‫عمل املربيّ ‪ ،‬تحديد مميزات ّ‬
‫ميكّن الربنامج إطاري اختصاص‪:‬‬
‫‪1.1‬مرب ّيات أطفال ألجيال منذ الوالدة حتى ‪ ٦‬سنوات‪.‬‬
‫للصف األ ّول‬
‫‪2.2‬مربيّات أطفال ألجيال منذ الوالدة حتى ‪ ٦‬سنوات وتوسيع االختصاص ّ‬
‫والثاين‪.‬‬
‫اختصاص يف الطفولة املبكّرة‬
‫ويوسعون معرفتهم يف مميزات تط ّور التعليم يف الطفولة‬
‫يف إطار التأهيل يتع ّمق الطالب ّ‬
‫أسسا نظرية ومصطلحات أساسية يف معرفة عامل الطفل‪ ،‬احتياجاته‬
‫املبكّرة‪ ،‬والتي تكسب ً‬
‫وتط ّوره‪ .‬كام وتساعد الطالب يف فهم أهم ّية وظيفة الراشد كوسيط يف بيئة الطفل‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من اختصاص الرتب ّية يف الطفولة املبكّرة‪.‬‬
‫والحيس حريكّ‪ ،‬تط ّور‬
‫براعم التن ّور يف الروضة‪ ،‬اللّعب والتط ّور يف الطفولة املبكّرة‪ ،‬التط ّور الحريكّ‬
‫ّ‬
‫اللغة املعياريّة وغري املعياريّة‪ ،‬الحركة للرضّ ع ولألطفال‪ ،‬الرتبية املوسيق ّية‪.‬‬
‫للصف األول–الثاين (تأهيل للتدريس)‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من برنامج توسيع االختصاص ّ‬
‫طرائق تدريس اللغة العربية يف الصف األول والثاين‪ ،‬بدائل يف التدريس‪ ،‬نشاطات بحث ّية يف‬
‫الصف األ ّول والثاين‪.‬‬
‫الحقل‪ ،‬طرائق تدريس الرياض ّيات يف ّ‬
‫االختصاص يف اللغة العرب ّية يف الطفولة املبكّرة‬
‫العرب ّية كلغة أ ّم لألقل ّية العرب ّية‪ ،‬تشمل مضامني وقواعد تلزم التعلّم واالختصاص مبستوياتها‬
‫املختلفة‪ ،‬لذلك يجب إكساب املعرفة منذ الطفولة املبكّرة‪ .‬يطمح قسم العربية يف الطفولة‬
‫املبكّرة إىل تأهيل خ ّريجني ذوي معرفة عميقة يف مجال اللغة واألدب العر ّيب‪ ،‬وخاصة يف‬
‫املواضيع التي ته ّم الطبقة والفئة العمريّة‪ ،‬والتي تتم ّيز بالدمج بني االكتساب والتعلّم‪ ،‬لذلك‬
‫هناك تأكيد عىل العالقة بني العرب ّية املحك ّية (لغة األم) وبني العرب ّية املعياريّة (لغة األمة)‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫تدريس العربيّة وواقع الثُنائيّة اللغوية‪ ،‬علم األصوات‪ ،‬علم الرصف‪ ،‬نحو اللغة العربية‪ ،‬أدب‬
‫الشعبي‪ ،‬الحضارة والرتاث العر ّيب‪ ،‬القصة القصرية‪ ،‬املرسح العر ّيب‪ ،‬الكتابة‬
‫األطفال‪ ،‬األدب‬
‫ّ‬
‫اإلبداعيّة‪ ،‬الشعر والنرث الحديث‪ ،‬الشعر والنرث الكالسييكّ‪ ،‬حلقة دراسية يف اللغة أو األدب‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫مسار الرتبية الخاصة‬
‫خاصة يف جميع األطر الرتبويّة‬
‫يهدف املسار إىل تأهيل معلّمني ومربّني لتالميذ ذوي احتياجات ّ‬
‫(الطفولة املبكّرة‪ ،‬املدارس االبتدائ ّية واإلعداديّة) يف جهاز الرتبية العر ّيب‪.‬‬
‫املكتسبة يف العلوم النظريّة والتّطبيقات العمليّة‪.‬‬
‫هناك تأكيد يف عملية التأهيل عىل املعرفة‬
‫َ‬
‫واألسايس للتالميذ يف التعليم‪ ،‬وتفرتض‬
‫الطبيعي‬
‫يتمحور التعليم بنا ًء عىل رؤية تق ّر بالحق‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫أ ّن التالميذ برش ولكونهم كذلك يختلفون عن بعضهم البعض‪ ،‬وعىل املعلّم أن يعرتف بهذا‬
‫االختالف‪ ،‬بل عليه أن يربيّ التالميذ عىل اإلقرار به وتقديره‪.‬‬
‫ينكشف الطالب خالل تأهيله يف هذا املسار إىل مجاالت أكادمي ّية من أجل إكسابه عمقًا نظريًّا‬
‫وتوج ًّها تفاعل ًّيا ذات قدرة تطبيقية‪.‬‬
‫أساسا نظريًّا لنظريّات متنوعة أكادمييّة‪ ،‬وطرائق تدريس وتعليم‬
‫تشكّل املساقات يف املسار ً‬
‫ومتكّن الطالب من تطوير فهم حول تعقيد سريورات الرتبية يف أطر الرتبية املختلفة‪.‬‬
‫تشمل عملية التط ّور املهني للطالب تطبيقات علم ّية يف جميع األطر الرتبوية العادية والخاصة‪.‬‬
‫ومتكّن دم ًجا بني النظرية والتّطبيق‪ ،‬وتكشفه إىل معايري مركزية لعمل املعلّم يف الحقل وإىل‬
‫طبيعة عمله‪.‬‬
‫يع ّمق ويط ّور التعليم يف املسار معلّماً باحثًا وذات معرفة مهنيّة وقدرات تدريسية‪ ،‬وعىل وعي‬
‫ملسؤوليّته الرتبوية‪« ،‬يتحتلن» ويتج ّدد طوال الوقت‪ ،‬يبادر ويطبّق تجديدات يف الرتبية من‬
‫الرتبوي يف املجتمع العر ّيب‪.‬‬
‫أجل العمل‬
‫ّ‬
‫برامج االختصاص يف املسار‬
‫يقرتح التأهيل يف مسار الرتبية الخاصة أربعة برامج اختصاص‪:‬‬
‫برنامج أ‪ :‬برنامج دمج من أجل تأهيل مرب ّيات أطفال للرتبية الخاصة وللرتبية العاديّة (من‬
‫الوالدة ‪ ٦ -‬سنوات)‪.‬‬
‫برنامج ب‪ :‬برنامج تأهيل ملعلّمي الرتبية الخاصة (مدارس الرتبية الخاصة‪ ،‬صفوف تربية‬
‫خاصة وصفوف دمج يف أطر الرتبية العاديّة)‪.‬‬
‫برنامج ج‪ :‬برنامج يدمج تأهيل معلّمني للرتبية الخاصة وللمدرسة االبتدائ ّية‪ -‬تأهيل‬
‫التخصص‪.‬‬
‫للتدريس يف املدرسة االبتدائ ّية (الصف األول ‪ -‬السادس) يف موضوع‬
‫ّ‬
‫برنامج د‪ :‬برنامج دمج من أجل تأهيل املعلّمني يف الرتبية الخاصة وللمرحلة اإلعدادية‬
‫ تأهيل للتدريس يف املرحلة اإلعداديّة (الصف السابع ‪ -‬العارش) يف موضوع‬‫التخصص‪.‬‬
‫ّ‬
‫‪10‬‬
‫تعلّم االختصاص يف الرتبية الخاصة‬
‫يهدف التعليم إىل تأهيل معلّمني لجميع أنواع التالميذ يف الرتبية الخاصة والرتكيز يف واحد من‬
‫بني املحاور املقرتحة‪ :‬مركز العرس التعليمي‪ ،‬محور االتصال‪ ،‬ومحور اإلعاقات السلوكيّة وفقًا‬
‫الخاصة‪ ،‬صفوف تقدميّة وصفوف دمج يف أطر الرتبية العاديّة)‬
‫الرتبوي (مدرسة للرتبية‬
‫لإلطار‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫وللفئات العمريّة (أطر الطفولة املبكّرة‪ ،‬املدارس االبتدائيّة واإلعداديّة)‪.‬‬
‫الصف غري املتجانس‪ ،‬وإىل تطوير‬
‫يهدف التعليم إىل تلبية االحتياجات الخاصة للتالميذ يف ّ‬
‫الخاصة‪.‬‬
‫تالميذ ذوي احتياجات خاصة يف الصفوف التقدم ّية ويف املدارس‬
‫ّ‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫الخاصة مثل‪ :‬دمج الطفل ذي‬
‫يقرتح مسار الرتبية الخاصة مساقات من مجال أساسيّات الرتبية‬
‫ّ‬
‫الخاصة والصفوف‬
‫خاصة يف صفوف الرتبية‬
‫ّ‬
‫الصف غري املتجانس‪ ،‬برامج ّ‬
‫االحتياجات الخاصة يف ّ‬
‫الخاصة‪،‬‬
‫العاديّة‪ ،‬تدريس مص ّحح يف القراءة والكتابة‪ ،‬مق ّدمة يف الرتبية الخاصة‪ ،‬سياسة الرتبية‬
‫ّ‬
‫البرصي‪ ،‬إضافة إىل اقرتاح مساقات من محاور االختيار‬
‫التعليمي‪ ،‬العرس‬
‫التخلّف العقيل‪ ،‬العرس‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫مثل‪:‬‬
‫الحيس‬
‫التعليمي‪ :‬تشخيص مهارات أساسيّة‪ ،‬أدوات إدراكيّة‪ ،‬العامل‬
‫ •محور العرس‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫التعليمي‪.‬‬
‫للتلميذ ذي العرس‬
‫ّ‬
‫ •محور اإلعاقة االتصال ّية‪ :‬مقدمة يف مشاكل السمع‪ ،‬تربية التالميذ ذوي العرس‬
‫التعليمي‪ :‬نظرية وتطبيقًا‪ ،‬صعوبات النطق‪ ،‬إعاقات اتصال ّية‪.‬‬
‫ّ‬
‫ •محور اإلعاقة السلوك ّية‪ :‬مشاكل االنضباط‪ ،‬الرتكيز والحركة الزائدة‪ ،‬العالج القصيص‪،‬‬
‫العالج باملوسيقى الخ‪.‬‬
‫تعلّم اختصاص إضايفّ‬
‫إضافة إىل التعليم يف مجال الرتبية الخاصة عىل الطالب أن يتعلّم وفقًا ملسار الفئة العمريّة‬
‫يختص بها‪:‬‬
‫التي ّ‬
‫برنامج أ‪ :‬االختصاص يف الطفولة املبكّرة‪ .‬يُطلب من الطالب أن يكون عىل دراية واسعة‬
‫يف االختصاص‪ .‬يتمحور الطالب يف املضامني املركزيّة لقسم الطفولة املبكّرة‪،‬‬
‫التي تشمل الجوانب الفلسفيّة للطفولة املبكّرة‪ ،‬جوانب التط ّور السيكولوجي‬
‫االجتامعي واملعر ّيف)‪ ،‬جوانب اجتامعية يف الطفولة املبكّرة‬
‫(الشعوري‪ ،‬الحريكّ‪،‬‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫وجوانب تعليميّة‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫تخصصية يف مسار الرتبية االبتدا ّيئ‬
‫برنامج ب‪ :‬يشمل االختصاص تعلّم مجموعتي مساقات ّ‬
‫(عريب‪-‬رياض ّيات)‪ ،‬وتعلّم مواضيع تتعلّق يف تدريس املوضوع‪ ،‬يف عملية التعلّم‬
‫والتّقييم‪ ،‬وتخطيط التعليم واسرتاتيجيات التّدريس املتن ّوع‪.‬‬
‫برنامج ج‪ :‬االختصاص يف املدرسة االبتدائية (الصف األول ‪ -‬السادس)‪ .‬ميكّن الربنامج االختيار‬
‫وفقًا لرغبة الطالب يف أحد االختصاصات‪ :‬عريب أو رياض ّيات‪ .‬يشمل االختصاص‬
‫تعلّماً يف املوضوع‪ ،‬وتعلّماً عميقًا يف مجال التأهيل لقضايا تتعلّق يف تدريس‬
‫املوضوع وفقًا للفئات العمريّة‪.‬‬
‫برنامج د‪ :‬اختصاص يف املرحلة اإلعداديّة (الصف السابع ‪ -‬العارش)‪ .‬ميكّن الربنامج اختيار‬
‫وفقًا لرغبة الطالب موضوع‪ :‬العربية أو الرياض ّيات‪ ،‬يشمل االختصاص تعلّماً يف‬
‫املوضوع‪ ،‬وتعلّماً عميقًا يف مجال التأهيل لقضايا تتعلّق يف تدريس املوضوع وفقًا‬
‫للفئات العمريّة‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫مسار املدرسة االبتدائ ّية‬
‫يهدف املسار إىل تأهيل معلّمني ومربّني للصفوف األول ‪ -‬السابع‪ ،‬مع االهتامم إىل إدراك‬
‫التدريس كرسالة تربويّة واجتامع ّية يف املجتمع العر ّيب‪ .‬يطمح املسار إىل تطوير معلّم ذي تو ّجه‬
‫تربوي يف املجتمع العر ّيب‪ ،‬الذي‬
‫الرتبوي‪ ،‬ولوظيفته كقائد‬
‫إنسا ّين‪ ،‬وعىل وعي مبسؤوليته والتزامه‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫مي ّر بتغيرّ ات اجتامع ّية وحضاريّة‪ ،‬والذي يطمح أن يكون مجتم ًعا دميقراط ًّيا‪.‬‬
‫خاصة للمدرسة االبتدائ ّية‪ ،‬تعقيداتها كمؤسسة تربويّة تفاعل ّية‪،‬‬
‫يرتكز الربنامج عىل مم ّيزات ّ‬
‫والذي يواجه مجتمع تالميذ غري متجانس يف مراحل تط ّور حاسمة‪ .‬يتطلّب من جهاز الرتبية‬
‫معلّمني ذوي تو ّجه دينامي لسريورات التدريس والتعلّم‪ ،‬وذوي كفاءات تط ّور عمل ّيات التعلّم‬
‫وحب االستطالع واإلبداع بني التالميذ‪.‬‬
‫ّ‬
‫االختصايص‬
‫يؤكّد برنامج التأهيل يف املدرسة االبتدائ ّية سريورات التدريس التي تدمج التعليم‬
‫ّ‬
‫القيمي‪ .‬ينعكس األمر يف مستوى مضامني الربنامج‬
‫ُّمي والجانب‬
‫مع الجانب‬
‫ّ‬
‫التعليمي والتعل ّ‬
‫ّ‬
‫من جهة‪ ،‬ويف مستوى عمليات التدريس من جهة أخرى‪ .‬يضاف إىل ذلك تأكيد عىل التطبيقات‬
‫العمل ّية يف التدريس يف املدرسة املد ّربة‪.‬‬
‫يطمح التأهيل يف املسار االبتدايئ إىل زيادة تأثري املدرسة االبتدائ ّية يف تنمية شخص ّية التلميذ‪،‬‬
‫وتأكيد القدرة الكامنة فيه كمتعلّم وكإنسان‪ ،‬وذلك من خالل تأهيل طالب ومعلّمني ومربّني‬
‫يكونون أهلاً لذلك‪.‬‬
‫االختصاص يف املسار‪:‬‬
‫ •اختصاص عريب ‪ -‬عربي‬
‫ •اختصاص رياضيات – عريب‪ /‬عربي‬
‫ •اختصاص علوم‪ -‬رياض ّيات ‪ /‬عريب‪ /‬عربي عربي‬
‫اختصاص اللغة العرب ّية‬
‫واختصاصا‬
‫ً‬
‫تعترب اللغة العربية لغة أ ّم يف املجتمع العر ّيب يف إرسائيل‪ ،‬تشمل مضامني تلزم تعلّماً‬
‫يف مستوياتها املختلفة‪ .‬عىل ضوء حقيقة أ ّن هناك مشكلة يف امتالك اللغة يتو ّجب إكساب‬
‫وتأسيس معرفة اللغة يف املدرسة االبتدائ ّية بني التالميذ‪ِ ،‬‬
‫يكسب القسم الطالب معرفة‬
‫عميقة يف مجال اللغة العرب ّية واألدب العر ّيب‪ ،‬ويعمل عىل تطوير قدرة القراءة والتفكري‬
‫الناقد لدى الطالب‪ ،‬حتى يط ّور رؤية وتوج ًّها موضوع ًّيا للرتاث العر ّيب وانتامئه إليه‪ ،‬إضافة‬
‫إىل إبراز التع ّدديّة الحضاريّة اإلنسان ّية من خالل تدريس اللغات والحضارات األخرى‪.‬‬
‫ين ّمي القسم معلّمني‪-‬ومربّني‪ ،‬معلّمني‪-‬يتعلّمون‪ ،‬ومعلّمني‪-‬باحثني عىل وعي باالحتياجات‬
‫‪13‬‬
‫الدينام ّية لدى التالميذ‪ ،‬وباالختالف فيام بينهم‪ ،‬وذوي قدرة عىل التعلّم الذّايت الف ّعال‪ ،‬للمبادرة‬
‫حب االستطالع واملتعة‪،‬‬
‫التعليم ّية‪ ،‬التي تؤ ّدي إىل البحث واالستكشاف‪ ،‬وإىل التعلّم من خالل ّ‬
‫ومن خالل طرح األسئلة والتفكري الناقد‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫الشفوي‪ ،‬التعبري الكتا ّيب‪ ،‬الكتابة اإلبداع ّية‪،‬‬
‫قواعد العرب ّية‪ ،‬علم الرصف‪ ،‬علم األصوات‪ ،‬التعبري‬
‫ّ‬
‫الشعبي‪ ،‬أدب األطفال‪ ،‬تاريخ األدب العر ّيب‪ ،‬حلقة دراس ّية‬
‫النقد األديب القديم والحديث‪ ،‬األدب‬
‫ّ‬
‫يف األدب‪ /‬اللغة‪ ،‬والشعر العر ّيب القديم والحديث‪.‬‬
‫التخصص يف اللغة العرب ّية وآدابها‬
‫ّ‬
‫يقرتح القسم تأهيل الطالب يف املدرسة االبتدائ ّية‪ .‬يدمج الربنامج مساقات من اللغة ومن‬
‫األدب‪ ،‬التي تشمل مساقات يف فهم املقروء والتعبري ومساقات يف اللغة‪ ،‬التي تعرض جوانب‬
‫لغويّة كالسيكية ومعارصة‪ ،‬إضافة إىل مساقات يف اللغتني‪ ،‬تسهم املساقات يف اللغة العربيّة إىل‬
‫وتحسن من عملية إكساب اللغة‪ ،‬وتساهم يف اكتساب ملكة التح ّدث‬
‫تعميق املعرفة اللغويّة‪،‬‬
‫ّ‬
‫بها‪ ،‬كذلك تكسب الطالب أدوات لبحث اللغة وتط ّورها عىل ضوء نظريات لغويّة مختلفة‬
‫معارصة‪.‬‬
‫الشعوري‬
‫تالئم املساقات للفئة العمريّة يف املدرسة االبتدائيّة‪ ،‬وهي قريبة من عامل التالميذ‬
‫ّ‬
‫واملعر ّيف‪ .‬تشمل املساقات أدب أطفال‪ ،‬أساطري وخرافات لألطفال‪ ،‬أغاين وأناشيد لألطفال‪،‬‬
‫إضافة إىل مساقات لإلثراء مثل القصة والرواية‪ ،‬الباالدا‪ ،‬األسطورة والشعر‪.‬‬
‫العربي عىل مختلف عصوره‪ .‬كذلك‬
‫يكسب التعليم الطالب معرفة أساسيّة وعميقة يف األدب‬
‫ّ‬
‫تؤهل املتعلّم لتدريس اللغة العربية كلغة ثانية يف املدرسة االبتدائيّة‪ ،‬وتساعده يف مواجهة‬
‫األنواع األدبيّة األخرى وبضمنها األدب الشعبي بشكل مستقل‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫العربي يف األندلس يف العصور الوسطى‪ ،‬أساطري وحكايات لألطفال‪،‬‬
‫العربي الجديد‪ ،‬الشعر‬
‫النحو‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫كتابة أنواع نصوص يف التعبري‪ ،‬أغانٍ وأناشيد لألطفال‪ ،‬اللغة العربية املعارصة‪ ،‬الرواية العربيّة‬
‫يف القرن العرشين‪/‬الواحد والعرشين‪ ،‬قصص تورات ّية وصلتها باألطفال‪ ،‬نصوص يف نقد األدب‪،‬‬
‫لغة الصحافة‪.‬‬
‫اختصاص العلوم‬
‫مؤسسة تفاعل ّية تض ّم‬
‫يرتكز الربنامج املقرتح عىل املم ّيزات الخاصة للمدرسة االبتدائ ّية لكونها ّ‬
‫مجموعات من التالميذ غري متجانسة يف مراحل تط ّور ها ّمة‪ .‬ويؤكّد كذلك عىل الدمج املطلوب‬
‫الرتبوي‪ .‬ويطمح‬
‫بني مضامني املوضوع والرتبية العلم ّية‪ ،‬تدريس املوضوع وتطبيقه يف الحقل‬
‫ّ‬
‫املختص بها‪ ،‬وعىل اطّالع عىل‬
‫أيضً ا إىل تنمية معلّم متع ّدد األفق‪ ،‬مل ّم يف املواضيع العلم ّية‬
‫ّ‬
‫‪14‬‬
‫الرتبوي‪.‬‬
‫التط ّورات التعليم ّية‪ ،‬وعىل دراية بالتكنولوجيا الحديثة التي تساند العمل‬
‫ّ‬
‫الربنامج يدمج بني املواضيع املختلفة يف العلوم التي تشمل علم املا ّدة والكرة األرض ّية‪ ،‬علم‬
‫األحياء‪ ،‬اإلنسان وص ّحته والرتب ّية العلم ّية‪ .‬وميكّن الخ ّريجني من تعزيز تأثري املدرسة االبتدائ ّية‬
‫يف تنمية شخص ّية التلميذ وتحقيق قدراته الكامنة فيه‪.‬‬
‫التقليدي ومنوذج‬
‫يل يف الربنامج وفقًا للنموذج‬
‫ّ‬
‫يجري التطبيق العم ّ‬
‫واملؤسسة الرتبويّة يف الحقل‪.‬‬
‫‪ )Development School‬بني الكل ّية‬
‫ّ‬
‫‪PDS: Professional‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫مفاهيم أساسيّة ومبادئ أساسيّة يف علم املا ّدة‪ ،‬مبنى الذ ّرة ومبنى املا ّدة وصفات املا ّدة‪ ،‬األمواج‬
‫كل مكان‪ :‬الصوت‪ ،‬الضوء واللون‪ ،‬املخترب يف العلوم‪ :‬الفيزياء‪ ،‬فسيولوجيا النباتات والحيوانات‪،‬‬
‫يف ّ‬
‫الخليّة املبنى والوظيفة‪ ،‬علم األحياء الدقيقة ومسبّبات األمراض‪ ،‬العلم يف خدمة اإلنسان‪:‬‬
‫الفيزياء والتكنولوجيا العمليّة‪ ،‬تكاثر النباتات والحيوانات‪ ،‬الوراثة واألمراض‪ ،‬جسم اإلنسان‪:‬‬
‫املبنى والوظيفة‪ ،‬من الكرة األرضيّة إىل نهاية الكون‪ ،‬الحيوان والنبات يف بيئته الطبيعيّة‪ ،‬العلم‬
‫يف خدمة اإلنسان‪ :‬الكيمياء والتكنولوجيا العمليّة‪.‬‬
‫اختصاص الرياضيات‬
‫املهني للمعلّم من خالل تعميق املعرفة املضمون ّية يف‬
‫يتمحور القسم حول تعزيز الجانب‬
‫ّ‬
‫مجال الرياض ّيات للطالب‪ ،‬ومن خالل توسيع املعرفة التعليم ّية لتدريس الرياض ّيات‪.‬‬
‫يؤكّد الربنامج عىل تعلّم مساقات إلزام ّية من مجال الرياضيات‪ ،‬إضافة إىل مساقات اختياريّة‬
‫تشمل مواضيع رياض ّية مختلفة‪ ،‬األمر الذي يع ّزز املعرفة الرياض ّية للطالب يف تعليم الرياضيات‬
‫يف املسار االبتدا ّيئ‪ ،‬ويستطيع أن يختار مواضيع تع ّزز معرفته يف الهندسة أو الحساب أو التحليل‬
‫الريايض‪.‬‬
‫ّ‬
‫يشمل التعلّم مساقات إلزام ّية تُعنى بتدريس الرياضيات يف املدرسة االبتدائ ّية مثل‪ :‬طرائق‬
‫تدريس الحساب‪ ،‬وطرائق تدريس الهندسة يف املدرسة االبتدائ ّية‪ ،‬إضافة إىل دمج الحاسوب‬
‫يف تدريس الرياض ّيات‪ ،‬وكذلك مواضيع أخرى مختارة يف مجال الرتبية الرياض ّية‪ ،‬التي تساعد‬
‫الطالب يف اإلرشاف عىل مجموعة هدف مع ّينة مثل تدريس الرياض ّيات للموهوبني‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫حل مشاكل رياض ّية‬
‫أسس الهندسة‪ ،‬الهندسة اإلقليدية‪ ،‬الهندسة املستوية‪ ،‬اسرتاتيجيات ّ‬
‫ومنظومات أعداد‪ ،‬مق ّدمة يف الطوبولوغيا‪ ،‬فصول مختارة يف الجرب الحديث والرياض ّيات اليوم ّية‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫(اإلعدادي)‪( :‬السابع ‪ -‬العارش)‬
‫املسار فوق االبتدا ّيئ‬
‫ّ‬
‫تلزم التغيرّ ات الكبرية وانفجار املعرفة تجهيز واستعداد جهاز الرتبية ليؤهل متعلّمني مز ّودين‬
‫بأدوات متكّنهم من مواجهة التّحديات واالحتياجات التي يفرضها املجتمع املعارص بنجاح‪ .‬يف‬
‫إطار تأهيل الطالب يف هذا املسار‪ ،‬وينكشف إىل مختلف املجاالت الواسعة أكادمي ًّيا بهدف‬
‫إكسابه عمقًا نظريًّا وتوج ًّها تفاعيل ًّيا وقدرة تطبيق ّية‪.‬‬
‫يؤكّد املسار عىل التعليم الذي يدمج فهماً وتطوير قدرات ومهارات تفكري بصورة مركّبة‪.‬‬
‫يكتسب الطالب معرفة وتأهيلاً مهن ًّيا يت ّم من خالل بناء بيئة اجتامعية تتشكّل فيها وتبلور‬
‫قيماً ومواقف تربويّة‪.‬‬
‫يش ّجع املسار طرائق تدريس وتفكري تق ّدم عمليّة تط ّور الطالب مهنيًّا‪ .‬تشمل هذه العمليّة‬
‫التطبيقات العمليّة يف املدارس من الصفوف السابع ‪ -‬العارش‪ .‬متكّن التطبيقات الدمج بني‬
‫يل يف الحقل‪ ،‬كام‬
‫النظريّة والتطبيق‪ ،‬وتكشف الطالب عىل أبعاد مركزيّة لعمل املعلّم الفع ّ‬
‫وتكشف صعوبة مهامه‪ ،‬والج ّو السائد يف املدرسة من جميع جوانبه‪ .‬يع ّزز التعليم املعلّم‬
‫ويجعله معلّماً باحثًا‪ ،‬ذا معرفة‪ ،‬وقدرات تدريس وعىل علم ملسؤوليته الرتبويّة‪ ،‬يتحتلن ويتج ّدد‬
‫طوال الوقت‪ .‬يبادر ويطبّق تجديدات يف الرتبية وتحسني العمليّة الرتبويّة يف املجتمع العريب‪.‬‬
‫االختصاصات يف املسار‪:‬‬
‫ •اختصاص إنجليزي‬
‫ •اختصاص عريب ‪ -‬عربي‬
‫ •اختصاص رياضيات ‪ -‬فيزياء‬
‫ •اختصاص رياضيات ‪ -‬تدريس علوم الحاسوب‬
‫ •اختصاص بيولوجيا ‪ -‬كيمياء‬
‫ •اختصاص فيزياء ‪ -‬كيمياء‬
‫اختصاص اإلنجليز ّية‬
‫أحادي املوضوع‪ ،‬يهدف إىل تأهيل معلّمني باللغة اإلنجليزية‬
‫قسم اللغة اإلنجليزيّة هو قسم‬
‫ّ‬
‫يف املرحلة اإلعداديّة‪ .‬من أهداف القسم الرئيسية؛ إكساب معرفة عميقة وواسعة يف مجاالت‬
‫تط ّور اللغة واألدب يف اإلنجليزيّة ويف تدريس اللغة‪.‬‬
‫يهت ّم مجال اللغة يف نشأة اللغة‪ ،‬مصادرها وفروعها املختلفة‪ :‬اللسانيّات العامة‪ ،‬اللسانيّات ‪-‬‬
‫النفسيّة‪ ،‬اللسانيّات االجتامعيّة‪ ،‬علم التأثيل‪ ،‬التداوليّة‪ ،‬تحليل الخطاب العام‪ ،‬علم الداللة‪ ،‬علم‬
‫النحو‪ ،‬املعجمية‪ ،‬التحليل النحوي‪ ،‬وعلم الرصف‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫يؤكّد القسم أهمية تدريس املواضيع املتعلّقة بتدريس اللغة يف املدرسة مثل‪ :‬اكتساب القراءة‪،‬‬
‫الشفوي والكتا ّيب‪.‬‬
‫الكتابة‪ ،‬االستامع‪ ،‬الرثوة اللغويّة‪ ،‬مبنى الجملة‪ ،‬القواعد‪ ،‬التعبري‬
‫ّ‬
‫يشمل مجاالت األدب مساقات حول الحضارة واألدب اإلنجليزي واألمرييك يف جميع العصور‪.‬‬
‫وهناك مساقات يف الشعر‪ ،‬املرسح والرواية‪.‬‬
‫يكسب القسم الطالب معرفة يف مجال النقد األديب ومذاهبه املختلفة‪ ،‬كام يتعلّم الطالب‬
‫أصول الكتابة العلم ّية‪ ،‬كتابة الوظائف يف التحليل األديب‪ .‬إضافة إىل ذلك‪ ،‬يكسب القسم الطالب‬
‫معرفة وتأهيلاً مهن ًّيا يف مجال اكتساب اللغة اإلنجليزية كلغة أوىل وثانية‪ ،‬والنظريّات املختلفة‬
‫يف التدريس‪ ،‬طرائق التدريس‪ ،‬العرس التعليمي وتحليل األخطاء اإلمالئية‪ ،‬يكتسب الطالب‬
‫شخيص يف املدرسة االبتدائ ّية واإلعداديّة‪.‬‬
‫إرشا ًدا وتأهيلاً من خالل مرشد‬
‫ّ‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫اكتساب اللغة الثان ّية‪ ،‬مقدمة يف اللسانيات‪ ،‬علم الداللة‪ ،‬تحليل الخطاب‪ ،‬املعجم ّية‪ ،‬مقدمة يف‬
‫اإلنجليزي‪ ،‬مقدمة يف األدب‪ ،‬مقدمة يف الحضارة األمريك ّية‪ ،‬شكسبري من خالل العرض‪،‬‬
‫الشعر‬
‫ّ‬
‫التعبري الشفوي‪ ،‬والتعبري الكتايب‪.‬‬
‫اختصاص اللغة العرب ّية وآدابها‬
‫معلم‪-‬مرب عىل علم باحتياجات املتعلّم الدينام ّية وباالختالف بني‬
‫يعمل القسم عىل تنمية‬
‫ٍّ‬
‫التالميذ‪ ،‬معلّم ذي رؤية إنسان ّية اجتامع ّية‪ ،‬ينظر إىل جهاز املدرسة من خالل العالقة املتبادلة‬
‫مع الجمهور واملجتمع العر ّيب وتراثه من جهة‪ ،‬ومع مجمل الحضارات املختلفة يف الدولة‪ ،‬من‬
‫جهة أخرى‪ .‬يسعى القسم إىل تأهيل معلّم ذي معرفة مهنية واسعة وعميقة‪ ،‬وذي معرفة‬
‫تعليمية محتلنة تستند إىل نظريّات وتو ّجهات تربويّة‪ ،‬وذي قدرة عىل التعلّم الذّايت الف ّعال‪،‬‬
‫وذي قدرة عىل طرح مبادرات تعليمية‪ ،‬مثل املعلّم متعلّم مستقل أيضً ا‪ ،‬يش ّجع تالميذه عىل‬
‫حب االستطالع واملتعة‪ ،‬وقادر عىل طرح األسئلة والتفكري‬
‫البحث والكشف‪ ،‬والتعلّم من خالل ّ‬
‫الناقد‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫الشفوي‪ ،‬التعبري الكتا ّيب‪ ،‬الكتابة اإلبداع ّية‪،‬‬
‫قواعد العرب ّية‪ ،‬علم الرصف‪ ،‬علم األصوات‪ ،‬التعبري‬
‫ّ‬
‫الشعبي‪ ،‬أدب األطفال‪ ،‬تاريخ األدب العر ّيب‪ ،‬البالغة‬
‫النقد األد ّيب القديم والحديث‪ ،‬األدب‬
‫ّ‬
‫القدمية والحديثة‪ ،‬حلقة دراس ّية يف األدب‪ /‬اللغة‪ ،‬والشعر العر ّيب القديم والحديث‪.‬‬
‫العربي‬
‫االختصاص يف اللغة واألدب‬
‫ّ‬
‫يقرتح القسم برنامج تعليم يف املسار فوق االبتدايئ يف املجالني‪ :‬اللغة واألدب‪ .‬يدمج الربنامج‬
‫مساقات من اللغة ومن األدب‪ ،‬تشمل مساقات يف فهم املقروء والتّعبري ومساقات يف اللغة التي‬
‫‪17‬‬
‫تعرض جوانب لغويّة كالسيكية ومعارصة إضافة إىل مساقات يف اللسان ّيات‪ ،‬تسهم املساقات يف‬
‫وتحسن من عملية إكساب اللغة‪ ،‬وتساهم يف اكتساب‬
‫اللغة العربيّة إىل تعميق املعرفة اللغويّة‪ّ ،‬‬
‫ملكة التح ّدث بها‪ ،‬كذلك‪ ،‬تكسب الطالب أدوات لبحث اللغة وتطورها عىل ضوء نظريات‬
‫لسانية مختلفة معارصة‪.‬‬
‫العربي‪ ،‬وتكسب الطالب معرفة أساسية‬
‫تالئم املساقات يف األدب الحضارة اإلرسائيليّة واألدب‬
‫ّ‬
‫وعميقة يف أدب التوراة‪ ،‬وأدب العصور الوسطى والعرص الحديث‪ ،‬كذلك‪ ،‬تؤ ّهل الطالب‬
‫للتعامل الذايتّ واملستقل مع أنواع أدبية مختلفة يف األدب عامة واألدب الشعبي‪ :‬القصة‪،‬‬
‫الرواية‪ ،‬الباالدا‪ ،‬األسطورة والشعر‪.‬‬
‫لغوي‪.‬‬
‫يكسب الدمج بني اللغة واألدب املتعلّم تأهيلاً يف تحليل األدب‪ ،‬ويكسبه أدوات تحليل ّ‬
‫وكذلك يؤ ّهله لتدريس اللغة العربيّة وآدابها يف املدرسة‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫علم الرصف‪ ،‬علم األصوات‪ ،‬جوانب عمل ّية يف ترصيف الفعل‪ ،‬جوانب عمل ّية يف ترصيف االسم‪،‬‬
‫أدب األطفال‪ ،‬مق ّدمة يف الشعر العربي الحديث‪ ،‬علم الداللة‪ ،‬العربيّة واللغات السام ّية‪ ،‬أدب‬
‫املقامة‪ ،‬أسس القصة التوراتية‪ ،‬القصة العربيّة القصرية‪ ،‬نصوص يف نقد األدب‪ ،‬لغة الصحافة‪.‬‬
‫اختصاص الرياض ّيات‬
‫املهني للمعلّم‪ ،‬من خالل تعميق معرفته املضمون ّية يف مجال‬
‫يعتمد القسم عىل تعزيز الجانب‬
‫ّ‬
‫الرياض ّيات وتوسيع معرفته التعليم ّية يف تدريس املوضوع‪.‬‬
‫يؤكّد الربنامج مساقات إلزامية من مجال الرياضيّات إضافة إىل مساقات اختياريّة‪ ،‬األمر الذي‬
‫من شأنه أن يع ّزز معرفة الطالب الرياضيّة‪ .‬ويستطيع أن يختار مواضيع تع ّزز معرفته يف‬
‫الريايض‪.‬‬
‫الهندسة أو الحساب أو التحليل‬
‫ّ‬
‫يشمل التعلّم مساقات إلزام ّية تعنى بتدريس الرياض ّيات يف املدرسة اإلعداديّة مثل‪ :‬طرائق‬
‫تدريس الحساب وطرائق تدريس الهندسة يف املدرسة اإلعداديّة‪ ،‬إضافة إىل دمج الحاسوب‬
‫يف تدريس الرياض ّيات‪ ،‬وكذلك مواضيع أخرى مختارة يف مجال الرتبية الرياض ّية‪ ،‬التي تساعد‬
‫الطالب يف اإلرشاف عىل مجموعة هدف مع ّينة‪ ،‬مثل تدريس الرياضيات للموهوبني‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫التفاضل والتكامل‪ ،‬علم املجموعات‪ ،‬الهندسة اإلقليدية وعلم األعداد‪ ،‬أسس الهندسة‪ ،‬الجرب‬
‫الحديث‪ ،‬تاريخ الرياضيات‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫اختصاص الفيزياء‬
‫يتعلم الطالب يف إطار القسم موديالت علميّة ونظريّة مختلفة‪ ،‬يفحص تط ّورها‪ ،‬ويفهم من‬
‫خاللها ظواهر فيزيائيّة مختلفة‪ ،‬عالج جوانب نظريّة وتجريبيّة والعالقة فيام بينهام‪ .‬كذلك‪،‬‬
‫يتعلّم مصطلحات أساسيّة يف فروع الفيزياء األساسيّة وعن عالقتها بالعلوم األخرى‪.‬‬
‫والدينامي‪ ،‬واسع األفق‪،‬‬
‫يؤكّد برنامج التعليم أهم ّية تنم ّية معلّم ˝الجيل الثالث˝‪ ،‬املستقل‬
‫ّ‬
‫املتن ّور والباحث عن املعرفة‪ ،‬املتب ّحر يف اختصاصه الفيزيا ّيئ‪ ،‬وعىل علم بالتط ّورات التعليم ّية‪،‬‬
‫كام ويعرف التكنولوجيا الحديثة التي تشكّل وسيلة مساعدة يف العمل ّية الرتبويّة‪.‬‬
‫أمثلة ملساقات من الربنامج‬
‫مكانيك ّية األجسام النقط ّية‪ ،‬الكهرباء واملغناطيس ّية‪ ،‬فصول يف الفيزياء يف القرن العرشين‪،‬‬
‫علم الحرارة‪ ،‬الغازات والسوائل‪ ،‬البرصيّات الهندس ّية والبرصيّات الفيزيائ ّية‪ ،‬النظريّة النسب ّية‬
‫الخاصة‪ ،‬مخترب يف الفيزياء‪ ،‬علم الفلك بني يديك‪ ،‬الذ ّرة والنواة‪.‬‬
‫ّ‬
‫اختصاص تدريس علوم الحاسوب‬
‫يهدف التعليم إىل إكساب اسرتاتيجيات تدريس حديثة يف تدريس علوم الحاسوب‪ ،‬املعلومات ّية‪،‬‬
‫والتن ّور الحاسويب‪ ،‬االنكشاف‪ ،‬تحليل وتقييم مهارات تكنولوج ّية لتدريس ودمج تعليم الحاسوب‬
‫يف التعليم‪ ،‬وتدريس املواضيع املختلفة‪ ،‬تطوير وتنمية مهارات لبناء مشاريع محوسبة يتد ّرب‬
‫الطالب خاللها ضمن تأهيله‪.‬‬
‫يهدف التعليم إىل إكساب الطالب معرفة أساسية ومتط ّورة يف مجالت علم الحاسوب‪ ،‬التن ّور‬
‫الحاسويب واملعلوماتيّة‪ ،‬مع التأكيد عىل تطوير مهارات التفكري والبحث‪ ،‬واستعامل عقال ّين‬
‫لتكنولوجيا املعلومات‪ ،‬وبيئات تدريس محوسبة وتدريسها‪.‬‬
‫ال يكتفي الربنامج بالتأهيل الستعامل تكنولوجيا الحاسوب القامئة‪ ،‬وإمنا يؤكّد استعامل‬
‫تكنولوجيا جديدة مل تدمج بعد يف املدارس‪ ،‬عىل أمل أن تُدمج فيها مستقبلاً ‪.‬‬
‫يهدف الربنامج كذلك إىل إكساب أدوات رضوريّة يف تدريس موضوع علم الحاسوب‪ .‬وذلك‬
‫العادي ومبستواه املكثّف يف املدارس فوق االبتدائيّة‪ ،‬وتؤ ّهل طالبًا ذوي خلفيّة مهنيّة‬
‫مبستواه‬
‫ّ‬
‫واسعة يف التن ّور الحاسو ّيب واملعلومايتّ‪.‬‬
‫أمثلة مساقات من الربنامج‬
‫مساقات برمجيّة متن ّوعة‪ ،‬برمجة كائنيّة التو ّجه‪ ،‬الخوارزميّات‪ ،‬الرسم املحوسب‪ ،‬مدخل إىل‬
‫التن ّور الحاسو ّيب واملعلوماتيّة‪ ،‬نظم معلومات‪ ،‬برمجة يف بيئة اإلنرتنت‪ ،‬تطوير محاكاة بربنامج‬
‫الفالش‪ ،‬تصميم برمجيّات ومشاريع‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫اختصاص البيولوجيا (علم األحياء)‬
‫الصف السابع ‪ -‬العارش وفقًا ملنهاج التعليم الجديد‪.‬‬
‫يؤ ّهل القسم طالبًا لتدريس البيولوجيا يف ّ‬
‫املختربي‪ ،‬دمج الحاسوب واإلنرتنت يف البحث ويف‬
‫النظري‪ ،‬العمل‬
‫يشمل التأهيل التعليم‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫التدريس ويف التطبيقات املكثّفة يف املدارس‪.‬‬
‫يؤكّد الربنامج تنمية معلّمني مستقلّني ذوي قدرات قياديّة تربويّة يف مجال العلوم‪ ،‬يستطيعون‬
‫التعامل مع التّغريات الكثرية يف مناهج التعليم‪ ،‬كذلك تخطيط وتنفيذ مشاريع بحثية علمية‪،‬‬
‫علمي‪.‬‬
‫وتطوير مهارات بحث عند الطالب وتطوير تفكري ّ‬
‫يعرض الربنامج مساقات متن ّوعة من علوم متنوعة‪ ،‬تربط بني الصناعة والطب والزراعة وبني‬
‫املوا ّد املدروسة يف املدارس‪ .‬وتطمح إىل تأهيل معلمني يستطيعون إثارة اهتامم الطالب حب‬
‫العلمي والتجديدات التي تحصل فيه‪.‬‬
‫العلم‪ ،‬البحث‬
‫ّ‬
‫أمثلة مساقات من الربنامج‬
‫بيولوجيا الخلية‪ ،‬فيزيولوجيا النبات‪ ،‬علم األحياء الدقيقة العام‪ ،‬فصول يف التناسل عند الحيوان‬
‫واإلنسان‪ ،‬الالفقاريّات‪ ،‬فصول يف علم البيئة‪ ،‬التغذية‪ ،‬الوراثة‪ ،‬مقدمة يف البيولوجيا الجزيئية‪،‬‬
‫حلقة دراسية يف البيولوجيا‪.‬‬
‫اختصاص يف الكيمياء‬
‫يعرض القسم أمام الطالب املوضوع كجزء من العلوم التجريب ّية‪ ،‬ويعرض أمامه األفكار املركزيّة‬
‫التي يهتم بها املوضوع‪ .‬كذلك التأكيد عىل مكانة الكيمياء بني العلوم األخرى‪ .‬وإسهامها يف‬
‫رشح ظواهر يف الطبيعة ويف الحياة اليوم ّية‪ ،‬وتأثريها عىل جودة حياة وحضارة اإلنسان‪ .‬يعتمد‬
‫التعليم عىل طرائق تدريس متنوعة ‪ -‬قراءة مقاالت‪ ،‬تجارب‪ ،‬متثيل ومختربات بحث ّية‪ ،‬مع‬
‫التأكيد عىل األبحاث والتجديدات وعىل جوانب جودة البيئة‪.‬‬
‫أمثلة مساقات من الربنامج‬
‫الكيمياء العامة‪ ،‬الكيمياء العضوية‪ ،‬الكيمياء التحليل ّية‪ ،‬فصول يف الكيمياء الحديثة‪ ،‬الكيمياء‬
‫الفيزيائية‪ ،‬حلقة بحثية يف الكيمياء‪ ،‬جوانب كيميائ ّية وفيزيائ ّية يف موضوع الطاقة‪ ،‬كيمياء‬
‫التصنيع‪ ،‬كيمياء البحث الجنايئ‪ ،‬مخترب يف الكيمياء‪ ،‬بوملورات بيوطبية ومواد بالستيكية‪ ،‬كيمياء‬
‫غري عضويّة‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫االختصاص يف التدريس (الستاج)‬
‫األكادميي وبني بداية الحياة املهنيّة‬
‫يعترب االختصاص يف التدريس مرحلة تو ّحد بني إنهاء التعليم‬
‫ّ‬
‫حقيقي‪.‬‬
‫يف واقع‬
‫ّ‬
‫تنتهي هذه املرحلة يف إعطاء رخصة للعمل يف التدريس‪ ،‬وال يختلف االختصاص عماّ هو يف‬
‫مهنة املحاماة أو يف تدقيق الحسابات إذ يصبح الرتخيص ذات صالح ّية إذا سبقه فرتة تدريب‪.‬‬
‫أقل من ستة أشهر عمل مبقابل أجر يف السنة ذاتها‪ .‬نسبة‬
‫م ّدة االختصاص سنة تعليميّة وليس ّ‬
‫الوظيفة الدنيا املطلوبة عىل األقل ثلث وظيفة (أيضا م ّدة ثالثة أشهر متواصلة مرتان يف السنة‬
‫ذاتها تعترب كذلك)‪.‬‬
‫التخصص أن يشرتك يف ورشة ستاج أسبوع ّية يف الكل ّية‪.‬‬
‫عىل املتد ّرب طوال سنة‬
‫ّ‬
‫يرافق املتد ّرب مد ّرب من طاقم املدرسة‪ ،‬ويف حالة العمل يف الروضات يت ّم املرافقة من ِقبَل‬
‫مربية األطفال‪ ،‬ومن خالله تنفَّذ عمليّتان‪ :‬الدعم والتقييم‪.‬‬
‫الدعم‪ :‬مرافقة املد ّرب من ِق َبل طاقم املدرسة يف الحقل وبواسطة املرشدين يف ورشات الستاج‬
‫يف الكل ّية‪.‬‬
‫التخصص بواسطة املد ّرب‪ ،‬وتقرير مدير‬
‫التقييم‪« :‬تقييم تكويني‪/‬بنايئ» يف منتصف سنة‬
‫ّ‬
‫ِ‬
‫املدرسة أو مفتشة الروضة يف الطفولة املبكّرة و»تقييم نهايئ» يف نهاية السنة من قبَل لجنة‪.‬‬
‫كل متد ّرب ينجح يف متطلّبات سنة الستاج‪ ،‬ولديه لقب وشهادة تدريس يستحق «رخصة إذن‬
‫عمل يف التدريس» والحصول عىل الرخصة رشط لالستمرار يف العمل يف جهاز الرتب ّية‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫رشوط القبول للّقب األول ولشهادة التدريس (‪)B.Ed.‬‬
‫لكل من يحمل شهادة بـﭽـروت كاملة‪ .‬وتكون فيها عالمة اللغة العرب ّية ‪8٠‬‬
‫يحق التسجيل ّ‬
‫ّ‬
‫األقل يف ‪ 4‬وحدات تعليم ّية‪ .‬كام يقبل لتعلّم‬
‫األقل يف ‪ 3‬وحدات تعليم ّية‪ ،‬أو عالمة ‪ 70‬عىل ّ‬
‫عىل ّ‬
‫األقل يف امتحان البـﭽـروت يف ‪ 4‬وحدات تعليم ّية‪.‬‬
‫اللغة العرب ّية من لديه عالمة ‪ 80‬عىل ّ‬
‫ويُقبل للكليّة متس ّجلون بناء عىل أحد مسارات القبول التالية‪:‬‬
‫‪ .1‬ذوو عالمة دمج (بـﭽـروت وسيكومرتي) ‪ 540‬فام فوق‪ ،‬حيث يكون الح ّد األدىن يف‬
‫كل منهام‬
‫عالمة السيكومرتي ‪ ،٤٧٥‬والح ّد األدىن يف البـﭽـروت هو ‪ .٨٥‬وتكون نسبة ّ‬
‫‪ ،%50‬ميكن فحص عالمة الدمج يف موقع الكل ّية‪www.arabcol.ac.il :‬‬
‫‪ .2‬مسار شهادة البجروت النوع ّية‪ :‬القبول للتعليم اعتام ًدا عىل مبنى شهادة البـﭽـروت‬
‫وعالماتها مبع ّدل ‪ 100‬فام فوق‪ ،‬دون األخذ بعني االعتبار االمتحان السيكومرتي‪ ،‬مرشوط‬
‫مبا ييل‪:‬‬
‫يف العلوم اإلنسان ّية واالجتامع ّية؛ يف اإلنجليزيّة ‪ 4-5‬وحدات تعليم ّية بعالمة عالية‪5 .‬‬
‫وحدات تعليم ّية بعالمة عالية يف موضوع اختصاص‪.‬‬
‫يف العلوم؛ ‪ 5-4‬وحدات تعليميّة بعالمة عالية‪ .‬يف الرياضيّات ‪ 5-4‬وحدات بعالمة عالية‪5 .‬‬
‫وحدات تعليميّة بعالمة عالية يف موضوع اختصاص‪.‬‬
‫‪ .3‬يف مسار املتف ّوقني يُقبل من يحصل عىل عالمة دمج (بـﭽـروت وسيكومرتي) ‪ ٦٣٠‬فام‬
‫فوق‪.‬‬
‫يطلب من املتس ّجلني إىل االختصاصات عالمة ح ّد أدىن يف موضوع االختصاص‪ ،‬كام ييل‪:‬‬
‫ •‪ ٤‬وحدات عىل األقل بعالمة ‪ ٨٥‬فام فوق‪.‬‬
‫ •‪ ٥‬وحدات عىل األقل بعالمة ‪ ٨٠‬فام فوق‪.‬‬
‫كل متس ّجل أن يجتاز امتحان دخول يف اللغة‬
‫باإلضافة إىل رشوط القبول أعاله‪ ،‬عىل ّ‬
‫العرب ّية بعالمة ‪.75‬‬
‫يُقبل تحسني عالمات البجروت حتى ‪ ،2015/9/2‬بعد ذلك الكل ّية غري مل َزمة بالقبول‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫طالب الثاين عرش‬
‫ميكن لطالب الثاين عرش الذين مل يحصلوا بعد عىل استحقاق لشهادة البـﭽـروت أن ي يس ّجلوا‬
‫للكليّة‪ .‬ويتو ّجب عليهم حتى تاريخ ‪ 2015/9/16‬أن يُحرضوا للكلية مصادقة استحقاقهم‬
‫لشهادة البـﭽـروت‪ .‬وإال فلن يبحث طلبهم‪.‬‬
‫باإلضافة إىل ما ذكر أعاله‪ ،‬عليهم أن يستوفوا رشوط القبول املذكورة يف البندين ‪ 1‬و ‪ ،2‬وملسار‬
‫املمتازين يف البند ‪.3‬‬
‫االمتحان السيكومرتي‬
‫مواعيد االمتحان السيكومرتي‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•نيسان‪/‬إبريل يف املوعدين ‪ ،٢٠١5/4/2 ،٢٠١5/4/١‬نهاية موعد التسجيل ‪2015/٢/15‬‬
‫•متوز‪/‬يوليو ‪ ،٢٠١5/٧/2‬نهاية موعد التسجيل ‪٢٠15/٥/20‬‬
‫•ميكن اقتناء منوذج التسجيل السيكومرتي يف حوانيت «تسومت سفريم» يف أنحاء‬
‫البالد‪.‬‬
‫ِ‬
‫املمتحن يف منوذج التسجيل أنّه يريد إرسال عالمته إىل الكل ّية مبارشة‪.‬‬
‫•يجب أن يذكر‬
‫رقم الكل ّية يف النموذج ‪.35‬‬
‫الست السابقة‪.‬‬
‫•يستطيع التسجيل ّ‬
‫كل من له عالمة امتحان سيكومرتي يف السنوات ّ‬
‫مقابلة‬
‫عىل املتس ِّجل أن يجتاز املقابلة بنجاح‪ ،‬وذلك بعد فحص ترشيحه وفقًا لعالمة الدمج املذكورة‪.‬‬
‫وشفوي‪.‬‬
‫املتسجلّون الختصاص اإلنجليزية ملزمون مبقابلة وامتحان كتا ّيب‬
‫ّ‬
‫مستويات اإلعفاء يف العرب ّية واإلنجليزيّة‬
‫يص ّنف املقبولون يف الكليّة إىل مستويات يف اإلعفاء من العربية واإلنجليزيّة مبوجب عالمة‬
‫القسم الكالمي يف امتحان السيكومرتي‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫العربية‬
‫ملن يقبل وفقًا لعالمة املركّب الكالمي يف االمتحان السيكومرتي‪:‬‬
‫العالمة‬
‫‪ ١٢١‬فام فوق‬
‫‪١٢٠-٩١‬‬
‫أقل من‪٩٠ -‬‬
‫عدد الساعات‬
‫‪2‬‬
‫‪ ٢‬س‪.‬س‬
‫‪ ٤‬س‪.‬س‬
‫‪ ٦‬س‪.‬س‬
‫املستوى‬
‫املتق ّدم‬
‫املتوسط‬
‫ّ‬
‫األسايس‬
‫ملن يقبل وفقًا لعالمة اللغة يف امتحان البـﭽـروت‪:‬‬
‫العالمة‬
‫‪ ١٠٥‬فام فوق‬
‫‪١٠٤-٨١‬‬
‫أقل من ‪٨٠‬‬
‫عدد الساعات‬
‫‪ ٢‬س‪.‬س‬
‫‪ ٤‬س‪.‬س‬
‫‪ ٦‬س‪.‬س‬
‫املستوى‬
‫املتق ّدم‬
‫املتوسط‬
‫ّ‬
‫األسايس‬
‫اإلنجليز ّية‬
‫الطالب الذين قُبِلوا بنا ًء عىل عالمة القسم اإلنجليزي يف امتحان السيكومرتي‪.‬‬
‫إذا قُب َِل املتس ّجل وفقًا ملع ّدل عالمته يف البـﭽـروت‪ ،‬عليه أن ميت َحن بامتحان «أمري» (فصل‬
‫معرفة اللغة اإلنجليزية يف امتحان السيكومرتي)‪.‬‬
‫املستوى يف‬
‫اإلنجليزية‬
‫تحضريي أ‬
‫أسايس ب‬
‫أسايس‬
‫املتق ّدم أ‬
‫املتق ّدم ب‬
‫إعفاء‬
‫عدد ساعات التعليم‬
‫(س‪.‬س)‬
‫‪8‬‬
‫‪6‬‬
‫‪٦‬‬
‫‪٤‬‬
‫‪4‬‬
‫إعفاء‬
‫‪ 1‬س‪.‬س = ساعات سنويّة‪ .‬تقابلها (ש"ש = שעות שנתיות)‬
‫‪24‬‬
‫عالمة السيكومرتي‬
‫‪69-50‬‬
‫‪٨٤-70‬‬
‫‪٩٩-٨٥‬‬
‫‪١١٩-١٠٠‬‬
‫‪١٣٣-١٢٠‬‬
‫‪ ١٣٤‬فام فوق‬
‫للطالب الذين امتحنوا يف امتحان ˝أمري ‪ /‬أمرييم˝ (يجب متابعة مواعيد االمتحانات يف موقع‬
‫املركز القطري لالمتحانات والتقييم ‪www.nite.org.il‬‬
‫املستوى يف‬
‫اإلنجليزية‬
‫تحضريي أ‬
‫أسايس ب‬
‫أسايس‬
‫املتق ّدمأ‬
‫املتق ّدم ب‬
‫إعفاء‬
‫عدد ساعات التعليم‬
‫(س‪.‬س)‬
‫‪8‬‬
‫‪6‬‬
‫‪٦‬‬
‫‪٤‬‬
‫‪4‬‬
‫إعفاء‬
‫عالمة امتحان أمري‬
‫‪169-150‬‬
‫‪١٨٤-١٧0‬‬
‫‪١٩٩-١٨٥‬‬
‫‪٢١٩-٢٠٠‬‬
‫‪١٣٣-٢٢٠‬‬
‫‪ ٢٣٤‬فام فوق‬
‫نظام التسجيل‬
‫‪1.1‬يجب استالم منوذج التسجيل‪ ،‬ميكن استالمه يف قسم التسجيل للطالب العاديني يف‬
‫الكليّة‪.‬‬
‫‪2.2‬يجب دفع رسوم التسجيل والحفاظ عىل مستند الدفع‪.‬‬
‫‪3.3‬إحضار وثائق التسجيل‪.‬‬
‫عند قدومك للتسجيل عليك أن ترفق يف الطلب‪:‬‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•شهادة بـﭽـروت كاملة‪.‬‬
‫•إحضار مصادقة من املدرسة لطالب الثواين عرش‪.‬‬
‫•عالمة امتحان السيكومرتي (األصل ونسخة عنه)‪.‬‬
‫•صورة جواز سفر (تسجيل االسم خلف الصورة)‪.‬‬
‫•صورة هوية‪.‬‬
‫•مستند دفع رسوم التسجيل‪.‬‬
‫•رسوم التسجيل ‪ 400‬شاقل تح َّدد من ِقبَل وزارة املعارف‪ ،‬وال تسرتد حتى وإن مل يقبل‬
‫املتس ّجل أو مل ميارس حقَّه يف التعليم‪ .‬الرسوم محتلنة لسنة ‪ 2015‬وقد تتغّري وفقًا‬
‫لتعليامت وزارة املعارف‪.‬‬
‫•تصلح رسوم التسجيل لفرتة تسجيل واحدة (وتنتهي صالحيتها عند انتهاء فرتة‬
‫التسجيل)‪.‬‬
‫•يجب إحضار وثائق أصل ّية عند التسجيل واملصادقة عىل النسخ‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫الشخيص‪ ،‬اسم العائلة‪ ،‬العنوان بدقّة‬
‫كل مراسلة للكل ّية‪ ،‬يجب ذكر رقم الهوية‪ ،‬االسم‬
‫يف ّ‬
‫ّ‬
‫كل تغيري يطرأ‬
‫الربيدي) ورقم الهاتف‪ .‬نطلب منكم إعالم قسم التسجيل عىل ّ‬
‫(يشمل الرمز‬
‫ّ‬
‫عىل التفاصيل الشخصية‪.‬‬
‫قسم التسجيل للتعليم العادي‪:‬‬
‫أيام األحد ‪ -‬الخميس ‪ ،15:00-8:00‬السيدة ﭬـريد مطيرن‬
‫هاتف مبارش ‪ ،٠٤-٨٣٠٣٥٢٦‬أو يف الربيد اإللكرتوين ‪[email protected]‬‬
‫فاكس مبارش‪.04-8303525 :‬‬
‫قسم االستعالمات‪:‬‬
‫كل من يهتم بالتعرف عىل االختصاصات املختلفة يف الكلية ورشوط القبول فيها‪.‬‬
‫يز ّود القسم ّ‬
‫أيام األحد ‪ -‬الخميس‪ ،14:00-8:00 ،‬هاتف‪٠٤-٨٣٠٣٥٠٠ ،٠٤-٨٣٢٢٣٤٤ :‬‬
‫‪26‬‬
‫مسارات التعليم يف السنة الدراس ّية (‪)2016-2015‬‬
‫املسار‬
‫تربية خاصة‬
‫ودراسات عامة (‪)٦-٢١‬‬
‫رمز املسار االختصاص‬
‫تربية خاصة‬
‫‪٥١‬‬
‫تدريس عام‬
‫تربية خاصة‬
‫العربية‬
‫رياضيات‬
‫‪٦٨‬‬
‫العربية‬
‫اختيار اختصاص‬
‫واحد فقط‬
‫تربية خاصة (‪)٦-٢١‬‬
‫يف املدرسة فوق‬
‫االبتدائية‬
‫سابع ‪ -‬عارش‬
‫‪٥٧‬‬
‫تربية خاصة‬
‫العربية‬
‫رياضيات‬
‫العربية‬
‫اختيار اختصاص‬
‫واحد فقط‬
‫طفولة مبكرة‬
‫للرتبية الخاصة‬
‫وللرتبية العادية‬
‫‪١٠‬‬
‫طفولة مبكرة‬
‫للرتبية الخاصة‬
‫وللرتبية العادية‬
‫‪١٠‬‬
‫طفولة مبكرة‬
‫من الوالدة حتى ‪٦3 -‬‬
‫‪١٢‬‬
‫مسار ابتدايئ أول ‪-‬‬
‫سادس‬
‫‪٣٢‬‬
‫تربية خاصة (‪)٦-٢١‬‬
‫يف املدرسة االبتدائية‬
‫أول – سادس‬
‫}‬
‫}‬
‫رمز االختصاص‬
‫‪٧٢‬‬
‫‪١٨٥‬‬
‫‪٧٢‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪٦٢٤‬‬
‫‪٧٢‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪٦٢٤‬‬
‫تربية خاصة‬
‫الرتبية يف الطفولة املبكّرة‬
‫العربية‬
‫‪٧٢‬‬
‫‪٦٦٣‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫تربية خاصة‬
‫الرتبية يف الطفولة املبكّرة‬
‫تدريس عام‬
‫‪٧٢‬‬
‫‪٦٦٣‬‬
‫‪١٨٥‬‬
‫الرتبية يف الطفولة املبكّرة‬
‫العربية‬
‫الرتبية يف الطفولة املبكّرة‬
‫تدريس عام‬
‫العربية‬
‫العربية‬
‫رياضيات‬
‫العربية‬
‫رياضيات‬
‫العربية‬
‫العلوم‬
‫رياضيات‬
‫‪٦٦٣‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫‪٦٦٣‬‬
‫‪١٨٥‬‬
‫‪٦٢٤‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪٦٢٤‬‬
‫‪٣١٥‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪ 3‬توسيع تخصص للصفوف األول ‪ +‬الثاني‪ ،‬تتم في نهاية التعلم للقب األول ‪.B.Ed‬‬
‫‪27‬‬
‫العلوم‬
‫العربية‬
‫(تابع)‬
‫مسار ابتدايئ أول ‪-‬‬
‫سادس‬
‫(تابع)‬
‫‪٣٢‬‬
‫مسار فوق ابتدايئ‬
‫(إعدادي) سابع ‪ -‬عارش‬
‫‪٤٢‬‬
‫‪٣١٥‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫العلوم‬
‫العربية‬
‫‪٣١٥‬‬
‫‪٦٢٤‬‬
‫اإلنجليزية‬
‫‪٦٢‬‬
‫الكيمياء‬
‫البيولوجيا‬
‫الفيزياء‬
‫الرياضيات‬
‫علوم الحاسوب‬
‫الرياضيات‬
‫الفيزياء‬
‫الكيمياء‬
‫العربية‬
‫العربية‬
‫‪٨٥‬‬
‫‪٨١‬‬
‫‪٨٩‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪٩٥‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫‪٨٩‬‬
‫‪٨٥‬‬
‫‪٦٢٤‬‬
‫‪٦٨‬‬
‫‪28‬‬
‫التعليم املستمر وتحويل مسار أكادميي‬
‫التعليم املستمر للقب ‪ B.Ed.‬يف التدريس‬
‫هدف التعليم‪ :‬يهدف التعليم إىل متكني املعلّمني من إكامل دراستهم للّقب‬
‫التدريس‪.‬‬
‫مجموعة الهدف‪ :‬معلّمون يف الحقل أو يف سنة التف ّرغ ذوو شهادة ˝معلّم مؤ ّهل˝ و ˝مؤ ّهل‬
‫كبري˝‬
‫رشوط القبول‪ :‬شهادة ˝معلّم مؤ ّهل˝‪ ،‬أو ˝مؤ ّهل كبري˝‪.‬‬
‫‪B.Ed.‬‬
‫يف‬
‫مدّ ة التعليم‬
‫يتشكل الربنامج ضمن استشارة شخصية وفقًا لثقافة املعلّم‪ ،‬ومبوجب خلفيته ومتطلبات‬
‫االختصاص التي يختار االختصاص فيه‪ .‬م ّدة التعليم تح ّدد مبوجب إمكانيات فتح مساقات يف‬
‫املجاالت ذات الصلة‪.‬‬
‫وثائق عىل املرشح إرفاقها‪:‬‬
‫ •صورة عن الهوية وصورة جواز سفر‪.‬‬
‫ •استحقاق لشهادة معلّم مؤ ّهل أو معلّم كبري‪.‬‬
‫ •كشف بعالمات التعلّم يف التأهيل (للمرشحني الذين مل يدرسوا يف الكلية)‪.‬‬
‫ •صورة عن منوذج الراتب (תלוש שכר)‪.‬‬
‫ •تصديقات حول مساقات استكامل أكادمي ّية يف مجاالت تربوية واالختصاص تشمل‬
‫معلومات (من أجل االعرتاف حتى ‪ ٨‬س‪.‬س)‪.‬‬
‫لتحويل مسار ولالختصاص‬
‫مسار التعليم‬
‫(الصف األول – السادس) عريب‪ ،‬عربي‪ ،‬رياض ّيات‪ ،‬العلوم‬
‫املدرسة االبتدائية ّ‬
‫(الصف السابع ‪ -‬عريب‪ ،‬عربي‪ ،‬إنجليزي‪ ،‬رياضيات‪ ،‬فيزياء‪،‬‬
‫املدرسة فوق االبتدائية ّ‬
‫علوم الحاسوب‪ ،‬بيولوجيا‪ ،‬كيمياء‬
‫العارش)‬
‫تربية خاصة بني املسارات األول ‪ -‬الثاين عرش تربية خاصة‬
‫طفولة مبكرة من الوالدة حتى – ‪٦‬‬
‫تعليم شامل‬
‫تخصص للصفوف األول ‪+‬‬
‫باإلمكان توسيع ّ‬
‫الثاين‬
‫للتفاصيل‪:‬‬
‫السيدة نجالء مجدوب هاتف‪ ،٠٤-٨٣٠٣٥٠٠ ،٠٤-٨٣٢٢٣٤٤ :‬تحويلة ‪٥٦٥‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫‪29‬‬
‫التعلّم من أجل تحويل مسار وتأهيل‬
‫هدف التعليم‬
‫يهدف التعليم إىل متكني ذوي اللّقب األكادميي من أن يوسع اختصاصه للتدريس يف مسار أو‬
‫اختصاصات إضاف ّية‪.‬‬
‫والشهادة التي متنح يف نهاية التعليم هي شهادة ˝معلم مؤهل كبري˝‪.‬‬
‫مجموعة الهدف‬
‫ذوو لقب يف التدريس ‪ B.Ed.‬أو ذوو لقب ‪ + B.A.‬شهادة تدريس‪.‬‬
‫رشوط القبول‬
‫شهادة ‪ B.Ed.‬أو شهادة ‪ B.A.‬وشهادة تدريس‪.‬‬
‫مدّ ة التعليم‬
‫يتشكّل الربنامج ضمن استشارة شخص ّية وفقًا لثقافة املعلّم‪ ،‬ومبوجب خلفيته ومتطلّبات‬
‫االختصاص التي يختار االختصاص فيه‪ .‬م ّدة التعليم تح ّدد مبوجب إمكانيات فتح مساقات يف‬
‫املجاالت ذات الصلة‪.‬‬
‫وثائق عىل املرشح إرفاقها‬
‫ •صورة عن الهوية وصورة جواز سفر‪.‬‬
‫ •شهادة ‪ B.Ed.‬أو شهادة ‪ B.A.‬وشهادة تدريس‪.‬‬
‫ •كشف بعالمات التعلّم يف التأهيل (للمرشحني الذين مل يدرسوا يف الكلية)‪.‬‬
‫لتحويل مسار ولالختصاص‬
‫مسار التعليم‬
‫عريب‪ ،‬عربي‪ ،‬رياض ّيات‪ ،‬العلوم‬
‫(الصف األول – السادس)‬
‫املدرسة االبتدائية ّ‬
‫عريب‪ ،‬عربي‪ ،‬إنجليزي‪ ،‬رياضيات‪ ،‬فيزياء‪،‬‬
‫(الصف السابع ‪ -‬العارش)‬
‫املدرسة فوق االبتدائية ّ‬
‫علوم الحاسوب‪ ،‬بيولوجيا‪ ،‬كيمياء‬
‫تربية خاصة‬
‫تربية خاصة بني املسارات األول ‪ -‬الثاين عرش‬
‫تعليم شامل‬
‫طفولة مبكرة من الوالدة حتى – ‪٦‬‬
‫باإلمكان توسيع تخصص للصفوف األول ‪ +‬الثاين‬
‫للتفاصيل‪:‬‬
‫السيدة نجالء مجدوب هاتف‪ ،٠٤-٨٣٠٣٥٠٠ ،٠٤-٨٣٢٢٣٤٤ :‬تحويلة ‪٥٦٥‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫‪30‬‬
‫تحويل مسار أكادميي يف التدريس‬
‫هدف التعليم‬
‫يهدف التعلم إىل متكني ذوي اللقب األكادميي الذين يرغبون يف شهادة التدريس يف املسارات‬
‫واملهني يف‬
‫الرتبوي‬
‫واالختصاصات املعتمدة يف الكل ّية‪ .‬مماّ يساعد املستكمل يف تحقيق هدفه‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫إطار تعليم يالئم احتياجاته ووفقًا لتطوره الذايت‪ ،‬وتنمية القدرة الذات ّية‪ ،‬مهارات التدريس‬
‫والعلمي‪.‬‬
‫والتفكري الناقد‬
‫ّ‬
‫مجموعة الهدف‬
‫ذوو لقب أكادميي الذين يرغبون يف تحويل مسار عملهم إىل التدريس‪ ،‬وللحصول عىل شهادة‬
‫تدريس‪.‬‬
‫رشوط القبول‬
‫لقب أكادميي مبعدل ‪ ٧٥‬عىل األقل (ذوو ألقاب أكادميية من الخارج ملزمون بإرفاق تصديق‬
‫واعرتاف من لجنة تقييم األلقاب يف وزارة املعارف)‪.‬‬
‫مدّ ة التعليم‬
‫شخيص‪ ،‬ومبوجب الثقافة األكادمييّة للمتعلّم‪ ،‬ووفقًا ملتطلّبات‬
‫تح ّدد م ّدة التعليم مبوجب برنامج‬
‫ّ‬
‫االختصاص‪.‬‬
‫لتحويل مسار ولالختصاص‬
‫مسار التعليم‬
‫(الصف األول – السادس) عريب‪ ،‬عربي‪ ،‬رياض ّيات‪ ،‬العلوم‬
‫املدرسة االبتدائية ّ‬
‫(الصف السابع ‪ -‬عريب‪ ،‬عربي‪ ،‬إنجليزي‪ ،‬رياضيات‪ ،‬فيزياء‪،‬‬
‫املدرسة فوق االبتدائية ّ‬
‫علوم الحاسوب‪ ،‬بيولوجيا‪ ،‬كيمياء‬
‫العارش)‬
‫تربية خاصة بني املسارات األول ‪ -‬الثاين عرش تربية خاصة‬
‫تعليم شامل‬
‫طفولة مبكرة من الوالدة حتى – ‪٦‬‬
‫تخصص للصفوف األ ّول ‪+‬‬
‫باإلمكان توسيع ّ‬
‫الثاين‬
‫وثائق عىل املرشّ ح إرفاقها‬
‫ •صورة عن الهوية وصورة جواز سفر‪.‬‬
‫ •تصديق للقب أكادميي شهادة ‪B.A.‬‬
‫‪31‬‬
‫يفصل أسامء املساقات التي درسها ونقاط‬
‫ •كشف عالمات مبعدل ‪ ٧٥‬عىل األقل‪ ،‬والذي ّ‬
‫االستحقاق فيها‪.‬‬
‫ •إذا كان التعليم يف الخارج يجب إرفاق شهادة اعرتاف من قسم تقييم األلقاب يف وزارة‬
‫املعارف التي تعرتف باللّقب‪ ،‬وعرض ترجمة املساقات والعالمات من ِق َبل كاتب عدل‪.‬‬
‫للتفاصيل‪ :‬‬
‫السيدة فضّ ة قسوم هاتف‪ ،٠٤-٨٣٠٣٥٠٠ ،٠٤-٨٣٢٢٣٤٤ :‬تحويلة ‪٥٦٤‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫‪32‬‬
‫املهني والتعلّم من أجل شهادة‬
‫التطوير‬
‫ّ‬
‫مهني من خالل استكامالت متن ّوعة للعاملني يف‬
‫يقوم القسم يف تنظيم وتنفيذ منظومة تطوير ّ‬
‫حقل التعليم‪ ،‬الذين يرغبون يف االستكامل مبواضيع متن ّوعة يف مجاالت مختلفة‪ .‬يهدف التعليم‬
‫املهني للعاملني يف سلك التعليم يف‬
‫إىل االنكشاف عىل بيئات تعلّم متط ّورة تهدف إىل التط ّور‬
‫ّ‬
‫املجتمع العر ّيب ووفقًا لخطة األفق الجديد و˝عوز لتمورة˝‪.‬‬
‫يقيم القسم استكامالت يف حرم الكليّة وخارجها باالشرتاك مع مراكز تطوير طواقم التدريس‬
‫يف لواء الشامل وحيفا‪ .‬عىل سبيل املثال‪ :‬التعامل مع صعوبات االنضباط واإلصغاء‪ ،‬تذويت‬
‫مناهج تعليم الرياضيات يف املدرسة االبتدائيّة‪ ،‬التن ّور القرايئ‪ ،‬وتذويت مناهج تعليميّة جديدة‬
‫يف الطفولة املبكّرة‪ ،‬التن ّور الحاسويب‪ ،‬شبكات االتصال‪ ،‬املعلم ˝املحوسب˝‪ ،‬التعلّم عن بُعد‪.‬‬
‫املهني ملعلمني‬
‫‪،‬استكامل املعلمني يف الدرجات العالية ‪ ،9-7‬وتأهيل املعلمني املدربني‪ ،‬والتطوير‬
‫ّ‬
‫مهني للمديرين‬
‫جدد‪ ،‬ومالءمة العاملني يف سلك التعليم يف مواضيع الص ّحة للتدريس ‪ ،‬تطوير ّ‬
‫ونواب املديرين‪ ،‬تعلّم املرسح والدراما‪ ،‬والتأ ّهل لحياة أفضل إلخ‪.‬‬
‫تطوير ن ّواب مديرين‬
‫برنامج ميت ّد من ‪ ٧٠-٤٠‬ساعة متواصلة عىل مدار ثالث سنوات‪ ،‬لن ّواب مديرين يف الحقل ضمن‬
‫برنامج ˝أفق جديد˝‪.‬‬
‫مرشدون يف تعليم اللغة العربية والعربية‬
‫عملية مهنية لتأهيل معلمني وأصحاب وظائف يف املدارس مثل‪ :‬تأهيل مرشدين لتدريس اللغة‬
‫العربية والعربية (باالشرتاك مع املفتش املركّز يف هذه املجاالت)‪.‬‬
‫التعلّم من أجل شهادة‬
‫تدريس مهن الطب املرافقة‬
‫يهدف الربنامج إىل إكساب مبادىء نظريّة وجوانب عملية يف الرتبية الخاصة‪ ،‬حتى يؤ ّهل‬
‫موظفني يف مهن الطب املرافقة للعمل يف مؤسسات الرتبية الخاصة يف املجتمع العريب‪ .‬الربنامج‬
‫الوظيفي‪ ،‬العالج‬
‫الطبيعي‪ ،‬العالج‬
‫مخصص لذوي اللّقب األول يف مهن الطب املرافق‪ :‬العالج‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫بالنطق‪ ،‬العالج بالتعبري واإلبداع‪ ،‬والذين يعملون يف جهاز الرتبية‪ .‬الربنامج مصادق عليه من‬
‫ِقبَل قسم تأهيل العاملني يف سلك التعليم‪ ،‬اإلدارة التعليميّة وقسم الرتبية الخاصة‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫برنامج التعليم‬
‫تح ّدد املواضيع املقرتحة يف املساقات املختلفة وفقًا ملتطلبات وزارة الرتب ّية‪ ،‬وبالتنسيق مع قسم‬
‫الرتبية الخاصة وقسم تأهيل العاملني يف سلك التعليم‪.‬‬
‫مواضيع التعليم‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫التعليمي‪.‬‬
‫•العمل مع التالميذ ذوي العرس‬
‫ّ‬
‫قصيص‪.‬‬
‫•العمل مع أولياء األمور بتو ّجه وأسلوب‬
‫ّ‬
‫•العمل مع طواقم مدرس ّية‪.‬‬
‫عالجي يف الرتبية الخاصة‪.‬‬
‫•بناء برامج تدخل‬
‫ّ‬
‫•قضايا دمج برامج تعليم ّية يف الرتبية الخاصة‪.‬‬
‫طرائق التدريس‪ :‬الوجاه ّية‪ ،‬التجارب ّية‪ ،‬وورشات عمل‪.‬‬
‫سنوي‪،‬‬
‫أكادميي‬
‫م ّدة التعليم‪ :‬برنامج‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫‪ ١٥٠‬ساعة يف ثالثة فصول‪.‬‬
‫معلّمون مد ِّربون‬
‫تأهيل معلّمني مد ِّربني ومرافقني للمعلّمني يف سنة عملهم األوىل‪ ،‬يف إطاره يت ّم إثراء املعلمني‬
‫املتد ِّربني بأدوات تربويّة وتعليميّة من أجل اإلرشاد‪ ،‬الدعم والتدريس‪ .‬مدة املساق ‪ ١١٢‬ساعة‪،‬‬
‫ومع َرتف به الستعادة ساعات من وزارة املعارف (مدعوم)‪ .‬يقبل إليه معلّمون ومربيات أطفال‬
‫ذوي أقدميّة يف التدريس ‪ ٥‬سنوات عىل األقل‪ ،‬والذين يعملون بنسبة ‪ ٪٥٠‬عىل األقل‪.‬‬
‫مهني للمعلمني يف السنة األوىل والثانية من عملهم بعد التد ّرب (الستاج)‪.‬‬
‫تط ّور ّ‬
‫يهدف املساق إىل تأهيل املعلّمني يف عملهم يف السنة األوىل (بعد إنهاء اللقب يشمل ذلك ورشة‬
‫الستاج)‪ .‬يهدف املساق إىل مساعدة املعلّم املبتدىء يف االندماج يف جهاز املدرسة بواسطة‬
‫ورشة عمل مبن ّية وداعمة لتط ّوره املهني‪.‬‬
‫يساعد املساق يف تنمية معلّم ذي هوية شخصية ومهنية‪ ،‬وتعزيز التزامه ودافعيّته تجاه‬
‫النفيس‪ ،‬وال ِقيَم التعليميّة‪ .‬يُكسب املساق مهارات تنظيميّة‬
‫تالميذه باملستوى االجتامعي ‪-‬‬
‫ّ‬
‫مبستوى الصف ومبستوى املدرسة‪ ،‬ويرثي العمل يف التدريس‪ ،‬ويع ّزز القدرة عىل إرشاك املعلّم‪،‬‬
‫ويعزز املردوديّة والنقد الذايتّ‪.‬‬
‫‪34‬‬
‫مدة املساق ‪ ٦٠‬ساعة تعليم ّية‪.‬‬
‫املهني والتعزيز‪.‬‬
‫أ‪.‬أ‪ ٤٠‬س ‪ -‬ورشة زمالء من أجل التطوير‬
‫ّ‬
‫ب‪.‬ب‪ ٢٠‬س ‪ -‬مرافقة شخصيّة من ِقبَل معلّم مرافق‪.‬‬
‫أي ‪ ٢٠‬ساعة تعليم ّية مرافقة‬
‫من يعلّم يف السنة الثان ّية‬
‫معفي من بند (أ) وملزم ببند (ب) ّ‬
‫ّ‬
‫شخص ّية من ِق َبل معلّم مرافق‪.‬‬
‫املهني املتط ّور درجة ‪ ٩-٧‬للعاملني يف سلك التعليم يف برنامج‬
‫تد ّرس يف الكل ّية مساقات التمكني‬
‫ّ‬
‫األفق الجديد‪:‬‬
‫جوانب تعلّم ّية وإدار ّية‬
‫املهني للمعلّمني إعطاء إجابات للتغيرّ ات الجارية يف بيئة عملهم‪ .‬االعرتاف‬
‫يحتّم مسار التط ّور‬
‫ّ‬
‫املهني هو‬
‫أسايس لتم ّيزهم يف هذا املسار‪ .‬املعلّم‬
‫تخصصهم وتطويره إىل اختصاص رشط‬
‫بأساس ّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫“املعلّم املتأقلم”‪ ،‬والذي يل ّم مبجمل وظائفه مبستوى عا ٍل‪ ،‬لكن يف الوقت نفسه ينكشف عىل‬
‫التغيرّ ات الرسيعة يف املعرفة‪ ،‬يف البيئة التدريس ّية‪ ،‬يف قيم املجتمع ويف التدريس‪ ،‬ويتأقلم معها‬
‫كل آن‪.‬‬
‫بشكل يناسب وظيفته الصف ّية واملدرس ّية يف ّ‬
‫الحقيقي سنوات طويلة من‬
‫شخيص وليس خط ًّيا أفق ًّيا‪ .‬ويتطلّب االختصاص‬
‫املهني هو‬
‫التط ّور‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫التعلّم‪ ،‬ككل تعلّم يت ّم بطرائق متع ّددة‪ :‬ظاهرة ومضمرة‪ ،‬منهج ّية وال منهج ّية‪ ،‬ذات اتجاه نظر‬
‫تدريجي يتطلّب تهيئة‬
‫جوا ّين يشمل الحوار مع الزمالء ويتصل بالتطبيقات العمل ّية‪ .‬إنّه تعلّم‬
‫ّ‬
‫حتى تطبيقه يف العمل والتدريس أو يف إشغال وظائف أخرى إىل ملس نتائجه‪.‬‬
‫اإلصالحي لألفق الجديد˝ متكّن الدرجات ‪ ٩-٧‬عمليات تط ّور شخص ّية‬
‫يف إطار ˝الربنامج‬
‫ّ‬
‫ووظائف ّية للعاملني يف سلك التعليم يف املواقع والوظائف‪ ،‬التي يشغلونها يف الجهاز التعليمي‬
‫الصف واملدرسة‪.‬‬
‫من أجل تحسني عملهم يف ّ‬
‫يل مبستوى عا ٍل بني املعلّمني‪ ،‬حول سريورات التعلّم‬
‫يشكّل تطوير االختصاص يف التعلّم التأم ّ‬
‫املهني يف الدرجات العالية‪.‬‬
‫والتدريس والتطبيق يف املدارس‪ ،‬أساس التط ّور‬
‫ّ‬
‫كل درجة من الدرجات عىل أسس تأمل ّية‪ ،‬عىل التعلّم يف‬
‫املهني يف ّ‬
‫تستند عمل ّية التط ّور‬
‫ّ‬
‫مجموعات زمالء‪ ،‬وعىل التعلّم والتقييم الذا ّيت‪ .‬يكمن أساس هذا التعلّم يف دمج املعرفة‬
‫والتجربة للمتعلّم من أجل تطوير قدراته الشخص ّية وقفته املهن ّية‪.‬‬
‫يستند تطوير برامج تعليم ّية لنيل درجة إىل املفهوم القايض بأ ّن االنتقال من درجة إىل أخرى‬
‫يوسع ويع ّمق املعرفة‪ ،‬واختصاص املعلّم يف فهم سريورات التدريس‪-‬التعلّم‪ .‬سريورات التعلّم‬
‫ّ‬
‫‪35‬‬
‫كل درجة تشكّل مستوى مطلوبًا لتعميق االختصاص‬
‫والف ّعال ّيات الرتبويّة املطلوبة للحصول عىل ّ‬
‫يف الدرجة التالية‪ .‬وتو ّجه إىل مجاالت التط ّور الثالثة املطلوبة يف تطوير اختصاصات املعلّمني‪،‬‬
‫التنظيمي‪ .‬فيام‬
‫اإلداري ‪-‬‬
‫الرتبوي واملجال‬
‫ّمي ‪-‬‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫وتعزيز اختصاصهم‪ :‬املجال املعر ّيف‪ ،‬املجال التعل ّ‬
‫ييل الدرجات املتاحة يف الكل ّية‪:‬‬
‫لكل‬
‫درجة ‪- ٧‬معلّم مبادر ومذ ّوت برامج تربويّة (ضمن نطاق ‪ ٢١٠‬برامج تعليم ّية مالمئة ّ‬
‫عامل يف سلك التعليم عىل حدة‪ ،‬وتفصل ‪ ٣‬سنوات بني كل درجة ودرجة)‪.‬‬
‫لكل عامل يف سلك‬
‫درجة ‪- ٨‬معلّم باحث لعمله (ضمن نطاق ‪ ٢١٠‬برامج تعليميّة مالمئة ّ‬
‫التعليم عىل حدة‪ ،‬وتفصل ‪ ٣‬سنوات بني كل درجة ودرجة)‪.‬‬
‫يبت يف األمر نهائ ًّيا)‪.‬‬
‫درجة ‪- ٩‬معلّم مرشد ومرافق للمحارضين (مل ّ‬
‫للتفاصيل اإلضافية‬
‫موقع الكليّة‪ www.arabcol.ac.il :‬يف وحدة التعليم املستمر يف الصفحة الرئيسيّة‪.‬‬
‫وأيضً ا‬
‫السيد سعيد عودة‪ ،‬هاتف‪ ،٠٤-٨٣٠٣٥٠٠ ،٠٤-٨٣٢٢٣٤٤ :‬تحويلة ‪٥٦٣‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫أو‬
‫السيدة مي فرنسيس‪ ،‬هاتف‪ ،٠٤-٨٣٠٣٥٠٠ ،٠٤-٨٣٢٢٣٤٤ :‬تحويلة ‪٥٠٧‬‬
‫‪36‬‬
‫خدمات للطالب‬
‫موقع الكل ّية‬
‫معلومات للطالب بواسطة اإلنرتنت‪ :‬عالمات‪ ،‬إعالن وتغيريات‪ ،‬مواقع مساقات (التي تد ّرس عن‬
‫بُعد)‪ ،‬خدمة ‪ SMS‬رسائل للطالب‪.‬‬
‫عميد الطلبة‬
‫يشغل عميد الطلبة حلقة وصل بني الطالب وبني إدارة الكل ّية عىل مختلف وحداتها‪ :‬طاقم‬
‫املحارضين‪ ،‬اإلدارة‪ ،‬والجهات الخارج ّية‪ ،‬ويعمل عىل راحة الطالب وميثّلهم أمام أقسام الكل ّية‪.‬‬
‫باب عميد الطلبة مفتوح أمام الطلبة الذين يواجهون مشكلة ما شخص ّية أو عا ّمة‪ ،‬أكادمي ّية أو‬
‫إداريّة‪ .‬وهو يعالج املشكلة أو يو ّجه الطالب إىل طرق حلّها‪.‬‬
‫مجاالت اهتامم عميد الطلبة هي‪:‬‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•صعوبات يف التعليم‪ ،‬صعوبات يف التواصل مع محارض وما شابه‪.‬‬
‫•ذوو العرس التعليمي‪ ،‬إعطاء مواءمات لالمتحانات‪.‬‬
‫•االهتامم بالطالب يف ضائقة (أزمات‪ ،‬مرض‪ ،‬حادث‪ ،‬ضغط‪ ،‬رهبة امتحانات وما شابه)‪.‬‬
‫•معالجة املشكلة تندرج ضمن رسيّة تامة‪ ،‬وتقوم بها مستشارة للطالب‪.‬‬
‫•صعوبات اقتصاديّة‪.‬‬
‫•عالقة دامئة مع لجنة الطالب‪ ،‬وتعاون يف تطوير مركز ورفاه ّية الطالب يف الكل ّية‪.‬‬
‫• ِم َنح‪.‬‬
‫يف الكل ّية هناك ِم َنح للطالب‪:‬‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•امتياز يف التعليم‪.‬‬
‫•تخفيض للطالب يف حاالت الضائقة االقتصاديّة‪.‬‬
‫• ِم َنح پريح (פר”ח)‬
‫• ِم َنح من الوزارات املختلفة‪.‬‬
‫لجنة الطالب‬
‫مؤسسات الكل ّية‪ ،‬وتنظّم فعال ّيات اجتامعية ثقاف ّية وال منهج ّية‪ .‬تتك ّون‬
‫متثّل الطالب أمام ّ‬
‫‪37‬‬
‫اللجنة من ممثيل املسارات وسنوات التعليم املختلفة‪.‬‬
‫املكتبة‬
‫تحوي املكتبة يف الكلية ‪ 110،000‬كتاب‪ ،‬وما يقارب ‪ ١٤٠‬مجلة وتشمل ‪ ١٢٠‬مقع ًدا و‪ ٣٠‬زاوية‬
‫حاسوب‪ .‬تفتح املكتبة أيام األحد ‪ -‬الجمعة يف األسبوع‪ ،‬وتشمل العناوين املالمئة لتدريس‬
‫املواضيع واالختصاصات املختلفة ومشاركة يف مجالت علميّة رائدة يف مجاالت االختصاص ذات‬
‫الصلة‪.‬‬
‫فهرس كتب الكل ّية محوسب‪ ،‬وميكن استعامل مج ّمعات معلومات ّية مختلفة‪ .‬إضافة لذلك ت ُجري‬
‫املكتبة استعارة كتب بني املكتبات‪.‬‬
‫خدمات إضافية‬
‫مركز تصوير مستندات‪ ،‬قاعة خدمات حاسوب ّية‪ ،‬مكتبة وقرطاس ّية‪ ،‬ومقصف‪.‬‬
‫‪38‬‬
‫قسط التعليم وترتيبات الدفع‬
‫كل‬
‫يح ّدد قسط التعليم وزارة املعارف‪ ،‬وهو مربوط بجدول غالء األسعار للمستهلك ويتحتلن ّ‬
‫شهر وفقًا لنرش الجدول (يف ‪ ١٥‬من كل شهر)‪ .‬قسط التعليم يف الكلية هو ذاته يف الجامعات‪.‬‬
‫ترتيبات الدفع‬
‫ •ترتيب دفع قسط التعليم يعطى إىل الطالب عند قبوله للتعليم‪ .‬يضاف إىل قسط‬
‫التعليم رسوم دفع للجنة الطالب‪ ،‬تأمني من الحوادث الشخصية‪ ،‬خدمات املكتبة‬
‫املحوسبة وترتيبات األمن يف الكلية‪.‬‬
‫ •دفع القسط األول إضافة إىل أمر بنيك للدفع مختوم يضمن الحفاظ عىل مقعد‬
‫املتس ِّجل يف الكلية‪ ،‬وميكنه من بناء برنامجه الدرايس‪.‬‬
‫ •بعد دفع القسط األول يتم تقسيط باقي املبلغ بإحدى الطرق املعتمدة يف الكلية‪.‬‬
‫تفصيل طرق الدفع يعطى للطالب عند قبوله للتعليم‪.‬‬
‫اسرتجاع املستحقّات يف حالة توقيف الدراسة‬
‫يشمل رسوم التسجيل للكلية االهتامم بطلب املرشحني حتى قبولهم‪ .‬يف كل حالة ال تستعاد‬
‫رسوم التسجيل‪.‬‬
‫طالب تس ّجل وقُبل ودفع القسط األول ث ّم ق ّرر عدم التعلم يف الكلية‪ ،‬يجب اإلبالغ عن توقيف‬
‫التسجيل بشكل خطي لقسم املحاسبة ولسكرتارية أطر التعليم املختلفة‪ :‬طالب عاديني‪ ،‬التعليم‬
‫املستمر‪ ،‬تحويل مسار أكادميي‪ ،‬عىل األقل قبل أسبوعني من بداية السنة التعليمية‪ .‬والتاريخ‬
‫املح ّدد هو تاريخ استالم املكتوب يف قسم التسجيل ويف قسم الحسابات‪.‬‬
‫يتم استعادة الدفعة األوىل كاملة ملن يوقف دراسته قبل بداية السنة الدراسية بأسبوعني‪.‬‬
‫طالب توقف عن الدراسة مببادرته يف أول يوم للسنة الدراسية يف الكلية وحتى تاريخ ‪ ١٥‬أيار‬
‫من السنة التعليمية ذاتها‪ ،‬يعاد له املبلغ مع خصم قسط التعليم املستحق مقابل أشهر الدراسة‬
‫إضافة إىل شهر آخر‪.‬‬
‫طالب أوقف عن دراستهم مببادرة الكلية يُلزم بدفع املستحق من قسط التعليم نسب ًيا لعدد‬
‫األشهر التي تعلّمها بالفعل يف الكلية‪.‬‬
‫التأمني الوطني‬
‫طالب يف املؤسسات التعليم العايل ملزم بدفع للتأمني الوطني وتفاصيله الشخصية ترسل عند‬
‫قبوله للتعليم إىل مؤسسة التأمني الوطني حتى تتمكن املؤسسة من مطالبته بالدفع‪.‬‬
‫‪39‬‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל –‬
‫חיפה (ע”ר)‬
‫الكلية األكادميية العربية للرتبية يف إرسائيل‪ -‬حيفا (ج‪.‬م)‬
‫ידיעון ללימודי תואר ראשון ‪B.Ed.‬‬
‫תשע”ו ‪2015-2016‬‬
‫األكادميي للّقب األ ّول ‪B.Ed.‬‬
‫الدليل‬
‫ّ‬
‫السنة الدراس ّية ‪2016-2015‬‬
‫‪41‬‬
‫דבר נשיא המכללה‪ ,‬יושב ראש הועד המנהל וחבר הנאמנים‬
‫כמי שעיניו נשואות לעתיד‪ ,‬בראייה מפוכחת‪ ,‬וכמי שפועל ללא ליאות למען העלאת קרנה‬
‫של המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל חיפה‪ ,‬הריני פונה אליכם‪ ,‬אל בני ובנות‬
‫דור העתיד‪ ,‬ממשיכי דרכה של המכללה ומעבירי מורשתה מדור לדור ולרבבות התלמידים‬
‫הערביים והיהודים אשר רוצים ללמוד במוסד אקדמי ראוי ומוערך הינכם רצויים במכללתנו‬
‫וראויים לקבל את המיטב של הידע‪ ,‬המידע‪ ,‬החינוך וההשכלה האקדמית‪.‬‬
‫יש מי שטוען כי אין עתיד בלי עבר‪ ,‬ואני מוסיף כי אין עתיד ואין תקומה למי שממשיך להביט‬
‫אחורה‪ ,‬להתרפק על עברו המפואר ככל שיהיה תוך שמשבח ומהלל את ההישגים שהיו‪,‬‬
‫מבלי שרואה את העתיד‪ ,‬הטוב והראוי‪ .‬אנו מצווים ללמוד מהעבר את המיטב‪ ,‬ברם באם לא‬
‫נביט אל העתיד שהוא מורה דרכנו ולא נמריא למרחקים אקדמים ומדעים לא נוכל להנחיל‬
‫לדורות הבאים את הנדרש מאיתנו‪ :‬השכלה ‪ ,‬חינוך‪ ,‬אקדמיה וחברה ראויים‪ .‬אנו פועלים‬
‫ונמשיך לפעול‪ ,‬יומם וליל כדי להבטיח עתיד טוב יותר‪ ,‬בין בתחום האקדמי על ידי הרחבת‬
‫חוגי לימוד חדשים ואשר פורצים את הגבולות הצרים של “לימודי ההוראה” ונושקים ומגיעים‬
‫לתחומי המחקר‪ ,‬המדע‪ ,‬האקדמיה ולימודי ההייטק‪ ,‬מתוך רצון וכוונה להוביל את המכללה‪,‬‬
‫יחד אתכם ולמענכם‪ ,‬עוד צעד אחד קדימה שבו תוכר המכללה כאוניברסיטה בישראל על אף‬
‫שבמובן האקדמי והלוגיסטי המכללה הינה מתפקדת כאוניברסיטה‪.‬‬
‫אנו בוחנים אפיקים רבים של מסלולי למידה לתארים מתקדמים במגוון חוגים ותחומים‬
‫שאינם בתחום ההוראה בלבד‪ ,‬גיוס מיטב המרצים המובילים במדינה בכלל ובמגזר הערבי‬
‫בפרט‪ ,‬שיפור פני המכללה‪ ,‬בניית מעבדות‪ ,‬מרכז למחקר ולפיתוח‪ ,‬מיחשוב מתקדם‪,‬‬
‫שיתוף פעולה עם מוסדות להשכלה גבוהה בעולם ובישראל‪ ,‬קיום כנסים מדעיים‪ ,‬מחקריים‬
‫בהשתתפות בכירי המדענים והחוקרים בארץ ובעולם‪.‬‬
‫איננו נחים על זרי הדפנה‪ ,‬ואיננו מתבשמים מההישגים שהגענו אליהם אלא שואבים מהם‬
‫כוחות ומוטיבציה לנוע קדימה‪ ,‬בעקביות ובהתמדה‪ ,‬כדי להבטיח עתיד מזהיר שבו כל מי‬
‫שיבוא בשערי המכללה יהנה מהרמה האקדמית ומתרבות החינוך וההשכלה המבוססות על‬
‫כיבוד הזולת והשונה עם ביטחון שעתידנו יהיה טוב וראוי אם ננהג כבני אדם במובן החיובי‬
‫והראוי ‪.‬‬
‫לנו יש מסר ברור של מצוינות ומכאן דרישותינו מכל מי שמבקש לבוא לשערי המכללה לראות‬
‫את הערך העליון מעבר להשכלה ואקדמיה של האדם המצוין‪ ,‬הסבלני‪ ,‬הסובלני והתרבותי‪.‬‬
‫המכללה עושה את כל שביכולתה למען שוויון הזדמנויות לכל אדם שמבקש ללמוד ולהתקדם‬
‫ללא הבדל דת גזע מין ולאום‪.‬‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל חיפה מעמידה את הכלים האקדמים והתשתיות‬
‫המתחייבות לרווחתם של הסטודנטים והסטודנטיות תוך העמדת מרכזים של מחקר‪ ,‬רב‬
‫תרבותיות‪ ,‬ספרות הילד‪ ,‬השתלמויות וזאת בנוסף לתארים המתקדמים‪.‬‬
‫אנו צופים את פני העתיד שבו יוכלו בוגרינו להיות מדענים בעלי שם בעולם ומובילי דרך‬
‫בחינוך ובהשכלה‪.‬‬
‫אנו רואים בכל אחת ואחד מכם עמוד התווך בקיום המכללה כמוסד אקדמי בעל מוניטין וערך‬
‫בחברה מתקדמת ומתפתחת‪.‬‬
‫אנו פונים לכל תלמיד ותלמידה בבתי‪-‬הספר להציע את המועמדות להתקבל במכללה‬
‫בתחום המתאים ואנו נעמיד לרשותכם את כל מה שמתחייב כדי שתשיגו ידע‪ ,‬השכלה‬
‫וחינוך למופת‪.‬‬
‫אנו גאים במוסדנו האקדמי‪ ,‬המכללה‪ ,‬ומאמינים שתוענק לה ההכרה כאוניברסיטה בקרוב‬
‫וזאת כדי שהצדק ייעשה וייראה לאור עשייתנו הכבירה למען ההשכלה הגבוהה והחינוך‬
‫לערכים‪.‬‬
‫אסיים באומרי לכם אהלן וסאהלן‪ ,‬ברוכים הבאים ומיטב הברכות לכל הסטודנטים‬
‫והסטודנטיות במכללתנו‪.‬‬
‫בברכה ובהוקרה‬
‫עו”ד זכי כמאל‪ ,‬נשיא‬
‫יו”ר הועד המנהל וחבר הנאמנים‬
‫חיפה‪ ,‬ינואר ‪.2015‬‬
‫‪42‬‬
‫דבר מנהל המכללה‬
‫ייחודה של המכללה הוא בשילוב שבין ההוראה הדיסציפלינארית‪-‬אקדמית לבין ההתנסות‬
‫בהוראה בגני הילדים‪ ,‬בבתי הספר היסודיים‪ ,‬בחטיבות הביניים ובחינוך המיוחד‪ ,‬במגזר‬
‫הערבי והיא שואפת להכשיר מורה משכיל‪ ,‬סקרן ופרופסיונאלי‪.‬‬
‫הלומדים במכללה מרחיבים את השכלתם ורוכשים את מקצועם ע”י קריאה‪ ,‬התנסות‪,‬‬
‫מחקר ועבודה יצירתית‪ .‬במסגרת הלימודים‪ ,‬הם מתוודעים לאסטרטגיות לימודיות‬
‫חדשניות‪ ,‬ומתנסים בשיטות הוראה מגוונות‪ ,‬הכוללות שימוש בטכנולוגיות עדכניות‬
‫והתנסות בסביבות למידה חדשות כגון‪ :‬הוראת עמיתים ושילוב של הוראה מתוקשבת‬
‫ולמידה מרחוק‪ )Distance Learning( .‬הסטודנטים זוכים להדרכה אישית‪ ,‬המשולבת‬
‫בפעילות מעבדתית וסדנאות‪ .‬ושוקדת על הכנת המכללה למיומנויות ההוראה למאה‬
‫ה‪ 21-‬הן ברמה הטכנולוגית והן ברמת ההתנסות המעשית והמעבר מהתנסות מסורתית‬
‫ל‪ P.D.S-‬ולאקדמיה‪-‬כיתה‪.‬‬
‫תפישת העולם של המכללה היא פלורליסטית והומניסטית‪ ,‬ומשלבת ערכים חינוכיים של‬
‫המזרח והמערב‪ ,‬והיא זוכה להכרה בקרב הציבור הערבי והיהודי בישראל ובעולם‪ ,‬כמוסד‬
‫המדגיש את הזיקה לתרבות הערבית‪.‬‬
‫תוכנית ההכשרה המקצועית מכוונת להגשים את המטרות הבאות‪:‬‬
‫א‪.‬אהבנה ביסודות המתודולוגיה של החינוך‪ :‬הכרת עקרונות יסוד של מדעי החברה‬
‫וההתנהגות‪ ,‬שיש להם נגיעה ליסודות החינוך‪ ,‬לפילוסופיה‪ ,‬לפסיכולוגיה וסוציולוגיה;‬
‫פיתוח גישה מדעית למטרות החינוך‪ ,‬דרכיו ומגבלותיו‪.‬‬
‫ב‪.‬בהעמקת הידיעה בתחומי דעת דיסציפלינאריים ברמה אקדמית במקצועות הנלמדים‬
‫במערכת החינוך הישראלית‪.‬‬
‫ג‪.‬גפיתוח נרחב של מיומנויות דידקטיות הנדרשות לביצוע תפקידי הוראה‪ ,‬בהדגשה‬
‫מיוחדת על דרכים יישומיות של מדעי החינוך וההוראה‪ ,‬המשולבת באימון‪ ,‬בהיכרות‬
‫ובהתנסות שדה‪.‬‬
‫החיים במכללה מושתתים על מערכת יחסי אנוש ואווירה טובה בין הסטודנטים‪ ,‬המורים‬
‫והעובדים‪ ,‬המהווים דוגמא לחיים משותפים בישראל‪ ,‬ויעידו על כך ארבעה עיטורי אות האיכות‬
‫והמצוינות ‪ 2005-1999‬מטעם המרכז הארצי לסקרי דעת קהל‪ ,‬בהם זכתה המכללה‪.‬‬
‫המכללה מטפחת את קשריה עם הקהילה והסביבה הקרובים והבינלאומיים ומקיימת‬
‫ימי עיון‪ ,‬השתלמויות ופעולות אחרות המכוונות לשיפור החינוך בקהילה הערבית בישראל‬
‫ולקידום המעמד המקצועי שלה ושל חברי הסגל‪.‬‬
‫המכללה מאמינה‪ ,‬כי השתלמותם של בוגריה נמשכת לאורך כל חייהם המקצועיים‬
‫כחלק מתפיסת הפרופסיה של מקצוע ההוראה‪ ,‬ובהיותה קשובה לצרכים הדינאמיים‬
‫והמתפתחים בהוראה ובחינוך ‪ -‬היא מקיימת תוכניות מגוונות לפיתוח המקצועי של‬
‫המורים ע”י לימודי המשך‪ ,‬השתלמויות‪ ,‬כנסים וימי עיון‪.‬‬
‫בתוכניות תואר שני ‪ M.Ed.‬קיימות ‪ 3‬תוכניות‪ .‬המועצה להשכלה גבוהה הסמיכה את‬
‫המכללה להעניק תואר שני ‪ M.Ed.‬לתוכניות בחינוך לשוני‪ :‬ערבית‪-‬עברית ולחינוך מדעי‪.‬‬
‫בחינוך לשוני קיימים שני מוקדי התמחות‪ :‬ערבית‪ ,‬עברית‪ .‬בחינוך מדעי יש שלושה מוקדי‬
‫התמחות‪ :‬מדעי החומר‪ ,‬מדעי החיים‪ ,‬ומתמטיקה‪ .‬בהוראה ולמידה יש ארבעה מוקדי‬
‫התמחות‪ :‬גיל רך‪ ,‬שפות‪ ,‬מדעים ומתמטיקה‪( .‬מתן התואר מותנה באישור המל”ג) אנו‬
‫משוכנעים שיש בתוכניות אלה כדי לקדם את מערך ההשכלה הגבוהה וההתפתחות‬
‫המקצועית של ציבור הלומדים והעובדים במסגרות החינוך השונות‪.‬‬
‫בברכה‬
‫פרופ’ סלמאן עליאן‬
‫מנהל המכללה‬
‫‪43‬‬
‫מידע כללי‬
‫ציוני דרך‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל ‪ -‬חיפה‪ ,‬היא מוסד להכשרת מורים‬
‫וגננות לבתי הספר במגזר הערבי במגוון רחב של מסלולים והתמחויות והינה‬
‫המוסד הערבי הראשון שזכה להכרה אקדמית‪.‬‬
‫‪- 1949‬‬
‫‪- 1958‬‬
‫‪- 1977‬‬
‫‪- 1994‬‬
‫ייסוד המכללה כמוסד להשתלמות מורים בפועל‪.‬‬
‫סמינר דו‪-‬שנתי להכשרה ולהשתלמות מורים (מורה מוסמך)‪.‬‬
‫מוסד תלת‪-‬שנתי‪ ,‬המכשיר מורים וגננות לתואר מורה מוסמך בכיר‪.‬‬
‫קבלת היתר מהמועצה להשכלה גבוהה להעניק תואר ראשון בהוראה‬
‫(‪.)B.Ed.‬‬
‫‪ - 1996‬קבלת הכרה מהמועצה להשכלה גבוהה להעניק תואר ראשון בהוראה‬
‫‪- 2008‬‬
‫‪- 2010‬‬
‫‪- 2011‬‬
‫‪- 2012‬‬
‫(‪.)B.Ed.‬‬
‫קבלת אישור מהמועצה להשכלה גבוהה בדבר היערכות המכללה‬
‫בהתאם למתווה החדש בהכשרה להוראה‪.‬‬
‫קבלת אישור מהמועצה להשכלה גבוהה לפרסם‪ ,‬לרשום ולקיים תוכניות‬
‫לימודים לתואר שני ‪ ,M.Ed.‬בחינוך לשוני‪ :‬עברית‪/‬ערבית ובחינוך מדעי‪.‬‬
‫מתן התארים טעון אישור של המועצה להשכלה גבוהה‪.‬‬
‫קבלת אישור מהמועצה להשכלה גבוהה לפרסם‪ ,‬לרשום ולקיים תוכניות‬
‫לימודים לתואר שני ‪ ,M.Ed.‬בהוראה ולמידה‪.‬‬
‫קבלת הסמכה להענקת תארים מהמועצה להשכלה גבוהה בתוכניות‬
‫חינוך מדעי‪ ,‬וחינוך לשוני ערבית‪-‬עברית‪.‬‬
‫במכללה לומדים כ‪ 2500 -‬סטודנטים‪ ,‬ומועסקים בה כ‪ 235 -‬חברי סגל וכ‪92 -‬‬
‫עובדי מינהל ושירותים‪.‬‬
‫בוגרי המכללה מהווים כ‪ 65% -‬מכלל עובדי ההוראה במגזר הערבי‪ ,‬וחלק ניכר‬
‫מהם ממלאים תפקידים ניהוליים בבתי הספר‪ ,‬נושאים בתפקידי פיקוח והדרכה‬
‫ומלמדים באוניברסיטאות ובמכללות‪.‬‬
‫מסגרות לימוד‪ ,‬מסלולים והתמחויות‬
‫המכללה מהווה מערכת בית למורה מתחילת דרכו כפרח הוראה ולכל אורך חייו‬
‫המקצועיים בהשתלמויות שונות‪.‬‬
‫מסגרות לימוד‬
‫במכללה מתקיימות מסגרות הלימוד הבאות‪:‬‬
‫‪1.1‬לימודים לתואר ראשון “בוגר בהוראה” (‪ )B.Ed.‬כולל הסמכה להוראה‪,‬‬
‫במסלול ארבע שנתי‪.‬‬
‫‪2.2‬לימודי תואר שני ‪ M.Ed.‬לימודי המשך לתואר “בוגר בהוראה” (‪.)B.Ed.‬‬
‫‪3.3‬לימודי הרחבת הסמכה‪.‬‬
‫‪4.4‬לימודי הסבת אקדמאים להוראה‪.‬‬
‫‪5.5‬השתלמויות ופיתוח פרופסיונאלי‪.‬‬
‫‪44‬‬
‫מסלולי הלימוד‬
‫המכללה מקיימת את מסלולי הלימוד הבאים‪:‬‬
‫ •מסלול גן (לידה‪ )6-‬כולל תוכנית הרחבה לתעודת הוראה נוספת להוראת‬
‫כיתות א’‪-‬ב’‪.‬‬
‫ •מסלול חינוך מיוחד לגיל ביה”ס (‪ ,)6-21‬וחינוך מיוחד לגיל הגן‪.‬‬
‫ •מסלול יסודי (א’‪-‬ו’)‪.‬‬
‫ •מסלול על יסודי (ז’‪-‬י’)‪.‬‬
‫התמחויות‬
‫במכללה ניתן להתמחות בהתמחויות הבאות‪ :‬ערבית‪ ,‬עברית‪ ,‬אנגלית‪ ,‬כימיה‪-‬‬
‫ביולוגיה‪ ,‬כימיה‪-‬פיזיקה‪ ,‬מתמטיקה‪ ,‬הוראת מדעי המחשב‪ ,‬גיל רך‪ ,‬חינוך מיוחד‬
‫ומדעים‪.‬‬
‫‪45‬‬
‫לימודים לתואר ראשון ותעודת הוראה (‪)B.Ed.‬‬
‫מבנה הלימודים‬
‫לימודי הכשרה להוראה (חינוך ופסיכולוגיה)‬
‫בהכשרה להוראה (חינוך ופסיכולוגיה) מודעים לתהליכי שינוי עולמיים ומקומיים‬
‫בתחומי החברה‪ ,‬הכלכלה והחינוך‪ .‬לתהליכים אלה השפעה רבה על מערכת‬
‫החינוך בכיוון של דמוקרטיזציה וביזור של סמכויות‪ ,‬ובמציאות שנוצרה הופך בית‬
‫הספר להיות מושא התעניינות והתערבות של גורמים רבים בעלי ציפיות מפליגות‬
‫וסותרות‪.‬‬
‫שינויים מקיפים אלה מחייבים את הכשרתם של פרחי הוראה בכל התחומים‬
‫הארגוניים‪ ,‬המנהליים‪ ,‬החברתיים והחינוכיים‪ ,‬ולהבין את הגורמים השונים‬
‫המשפיעים על התפתחות הילד והתנהגותו‪.‬‬
‫בלימודי ההכשרה להוראה מעוניינים להכשיר ולטפח פרחי הוראה‪ ,‬שיהיו בעלי‬
‫ראיית עולם רחבה ומודעות עצמית וחברתית גבוהה‪ ,‬אשר יכולים להתמודד עם‬
‫השינויים המבניים‪ ,‬הארגוניים והתוכניים הפוקדים את מערכת החינוך‪ ,‬ואשר שמים‬
‫להם כמטרה לקדם את מערכות החינוך והחברה בישראל תוך שימת דגש על הזיקה‬
‫בין הידע הנלמד בתחומי החינוך‪ ,‬הפדגוגיה והפסיכולוגיה‪ ,‬לבין השדה החינוכי בכלל‬
‫ולפרקטיקה הבית‪-‬ספרית בפרט‪.‬‬
‫החוגים ללימודי חינוך ופסיכולוגיה מעניקים לסטודנט סביבת לימודים אופטימאלית‪,‬‬
‫הכוללתקורסי לימוד מגוונים‪ ,‬סגל אקדמי מובחר‪ ,‬יחס אישיוקשר ישיר בין הסטודנטים‬
‫לבין המרצים וההנהלה‪ .‬הקורסים נוגעים הן בפאן התיאורטי והן בפאן היישומי‪ ,‬והם‬
‫נגזרים מתחומי הפסיכולוגיה‪ ,‬הפילוסופיה‪ ,‬הסוציולוגיה‪ ,‬החינוך מיוחד‪ ,‬הפדגוגיה‬
‫והמתודיקה‪ ,‬דרכי הוראת המקצוע‪ ,‬אוריינות מחקר בחינוך ובהוראה‪ .‬בתוכנית‬
‫הלימודים קיימת ליבת לימודים משותפת‪ ,‬החוצה מסלולי גיל ומקצועות הוראה‪.‬‬
‫כמו כן מתקיימים לימודים תלויי חטיבת גיל ותלויי התמחות‪.‬‬
‫לימודי התמחות‬
‫לימודי ההתמחות מהווים את בסיס הידע הדיסציפלינארי של המורה הפרופסיונאלי‪.‬‬
‫הסטודנט בוחר את מסלול ההכשרה ואת ההתמחויות‪.‬‬
‫במסלול גן ‪ -‬הסטודנט בוחר בשתי התמחויות ‪ -‬התמחות בגיל הרך וערבית‪/‬‬
‫התמחות בגיל הרך והתמחות כוללת‪.‬‬
‫במסלול יסודי ‪ -‬הסטודנט בוחר בשתי התמחויות מבין ההתמחויות הבאות‪:‬‬
‫התמחות ערבית‪-‬עברית‪ /‬התמחות מתמטיקה‪-‬ערבית‪ /‬התמחות מתמטיקה‪-‬‬
‫עברית‪ ,‬התמחות מדעים – מתמטיקה‪/‬ערבית‪/‬עברית‪.‬‬
‫במסלול על יסודי (חט”ב) ‪ -‬הסטודנט בוחר בשתי התמחויות מבין ההתמחויות‬
‫הבאות‪ :‬התמחות ערבית‪-‬עברית‪/‬מתמטיקה‪-‬פיסיקה‪ /‬התמחות מתמטיקה‪-‬מדעי‬
‫מחשב‪/‬התמחות ביולוגיה‪-‬כימיה‪/‬כימיה‪ -‬פיזיקה או בהתמחות אחת ‪ -‬אנגלית‪.‬‬
‫במסלול חינוך מיוחד ‪ -‬במסלול זה יכול הלומד לבחור בהתמחות חינוך מיוחד‬
‫ובשלושה חטיבות‪ :‬ערבית ‪ ,‬עברית ומתמטיקה או בהתמחות חינוך מיוחד ובהתמחות‬
‫‪46‬‬
‫לבית הספר היסודי א’‪-‬ו’ ‪ -‬ערבית‪/‬עברית‪/‬מתמטיקה‪ ,‬או התמחות בחינוך מיוחד‬
‫והתמחות לבית הספר העל יסודי (ז’‪-‬ט’) ‪ -‬ערבית‪/‬עברית‪ /‬מתמטיקה‪.‬‬
‫במסלול חינוך מיוחד לגיל הגן ‪ -‬הסטודנט לומד התמחות בחינוך מיוחד לגיל הגן‬
‫והתמחות בחינוך לגיל הרך‪.‬‬
‫התנסות בהוראה‬
‫ההתנסות המעשית נחשבת לעמוד השדרה של תוכנית הכנת והכשרת סטודנטים‬
‫לעולם הפרופסיונאלי של מורים לעתיד‪ ,‬ומשמשת במה ליישום הנלמד במסגרת‬
‫תחומי הדעת הדיסציפלינאריים והפדגוגיים‪.‬‬
‫מטרת ההתנסות היא‪ ,‬להכשיר מורה בעל זהות פרופסיונאלית הכוללת אחריות‪,‬‬
‫מחוייבות‪ ,‬אוטונומיה וזיקה לעמיתים למקצוע‪ .‬במהלך ההתנסות‪ ,‬ובעזרת תנאים‬
‫המאפשרים התפתחות אישית ומקצועית‪ ,‬הסטודנט עושה את צעדיו הראשונים‬
‫בהוראה כמורה‪ ,‬ונחשף הלכה למעשה למפגש ראשוני עם ביה”ס‪ ,‬הכיתה ועולם‬
‫התלמידים‪ .‬הסטודנט מקבל תמיכה‪ ,‬השגחה‪ ,‬שיקוף‪ ,‬עידוד‪ ,‬הדרכה ועזרה מהמדריך‬
‫הפדגוגי ומהמורה החונך‪ ,‬כדי להקל ולייעל את התפתחותו האישיתו המקצועית‪.‬‬
‫במסגרת ההתנסות‪ ,‬נדרש הסטודנט ליישם ידע תיאורטי וידע פרקטי‪ ,‬תוך קישור‬
‫ואינטגרציה ביניהם‪ ,‬וכדי לעמוד בכך‪ ,‬עליו להיות בעל ידע כללי ומקצועי רחב‪,‬‬
‫בעל יכולתלהפעיל שיקול דעת חינוכי‪-‬דידקטי באופן רציונאלי וליישם את רעיונותיו‬
‫הדידקטיים במרכיבי ההוראה השונים‪ :‬אבחון‪ ,‬תכנון‪ ,‬ביצוע והערכה רפלקטיבית‪,‬‬
‫ובעל נכונות להמשיך ללמוד ולהתפתח בעבודתו‪.‬‬
‫ההתנסות בהוראה במכללה מתקיימת במשך שלוש שנים ובכל שנה משתנים‬
‫ההדגשים‪ ,‬ההולכים מעמיקים ומתרחבים בשיטה הספיראלית‪ .‬חשוב לציין‬
‫שהקורסים העיונים הנלמדים באותה שנה מרחיבים ותומכים במעשה החינוכי‪.‬‬
‫לימודי יסוד‬
‫לימודי יסוד‪ ,‬הם לימודי חובה‪ :‬ערבית‪ ,‬ערבית לפטור‪ ,‬עברית‪ ,‬אנגלית לפטור‪,‬‬
‫מבוא לאוריינות התקשוב‪ ,‬תרבות ומורשת ערבית וחינוך לדמוקרטיה‪ .‬כמו כן‪,‬‬
‫נלמדים לימודי יסוד ללא אקרדיטציה‪ :‬עזרה ראשונה‪ ,‬בטיחות‪ ,‬זהירות בדרכים‪ ,‬סיור‬
‫אינטגרטיבי‪ ,‬הדרכה בספריה והדרכה ביבליוגרפית‪.‬‬
‫‪47‬‬
‫תוכנית המצויינים‬
‫תוכנית המצויינים במכללה‪ ,‬שוקדת על הכשרת מורים ומחנכים בעלי פוטנציאל‬
‫גבוה להוראה‪ ,‬פיתוח השכלה רחבה‪ ,‬מודעות מוגברת לעבודתם החינוכית‬
‫והפדגוגית‪ ,‬וטיפוחם כמורים יצירתיים “לא שגרתיים”‪ .‬כמו כן‪ ,‬התוכנית שואפת‬
‫לפיתוח יכולת מנהיגות חינוכית וחברתית מובילה שבעתיד תתפוס מקום מרכזי‬
‫בקידום מערכת החינוך בכלל‪ ,‬ובמגזר הערבי בפרט‪.‬‬
‫בהתאם לכך‪ ,‬התוכנית שמה לה למטרה לטפח סטודנטים בעלי כישורים והישגים‬
‫לימודיים גבוהים‪ ,‬להכשירם בצורה ייחודית‪ ,‬לפתח אצלם חשיבה אנליטית‪,‬‬
‫ביקורתית‪ ,‬ויכולת הוראה בסביבה עתירת טכנולוגיה‪ ,‬ואוכלוסייה חוקרת‪ ,‬כך שיהוו‬
‫למנהיגים חינוכיים עתידים המאופיינים כדינאמיים‪ ,‬בעלי יוזמה‪ ,‬יצירתיות ושליחות‬
‫חינוכית וחברתית ערכית‪.‬‬
‫תנאי קבלה‬
‫לתוכנית זו מתקבלים סטודנטים בעלי ציון משולב (פסיכומטרי ובגרות) ‪,630‬‬
‫לאחר ראיון קבלה לבדיקת התאמתם לתכנית מבחינת אישיותם ונכונותם לקבל‬
‫על עצמם את המחויבויות לאתגרי התכנית‪.‬‬
‫במקרים ייחודיים יכולים להתקבל לתוכנית סטודנטים המוכיחים הצטיינות ערכית‪-‬‬
‫חברתית מיוחדת‪ ,‬בעלי ציון משולב (פסיכומטרי ובגרות) ‪ ,615-629‬לאחר ראיון‬
‫קבלה‪.‬‬
‫בשנה ב’ מתקבלים עד שני סטודנטים בציון פסיכומטרי ‪ + 575‬ממוצע שנה א’ ‪90‬‬
‫ומעלה ובעבודה מעשית בציון ‪ 90‬ומעלה‪.‬‬
‫תכנית הלימודים‬
‫במסגרת תוכנית הלימודים המואצת‪ ,‬משתתפים הלומדים בתוכנית ייחודית‪,‬‬
‫המהווה כ‪ 25%-20%-‬מתכנית הלימודים כולה‪ .‬תוכנית זאת מתמקדת בטיפוח‬
‫המצויינות של הסטודנטים כפרטים וכצוות‪ .‬היא מכוונת לענות על צורכיהם‬
‫המיוחדים כסטודנטים מצויינים ולהכשירם להיות מורים ואנשי חינוך מצויינים‪ ,‬בעלי‬
‫מעוף וחזון חינוכי‪ ,‬תפיסה חינוכית רחבת אופקים‪ ,‬ידע אקדמי ממסגרת הלמידה‬
‫הייחודית‪ .‬התכנית כוללת גם הכשרה לתפקיד חינוכי מרכזי בבית הספר כגון‪ :‬ריכוז‬
‫חברתי‪ ,‬ריכוז מקצוע או ריכוז שכבה‪.‬‬
‫הטבות לסטודנטים וחובותיהם‬
‫ •סיום הלימודים בשלוש שנים (במקום בארבע שנים)‪.‬‬
‫ •מדי שנה ולאורך שלוש שנים ‪ -‬קבלת הלוואה מותנית בגובה שכר לימוד‬
‫(‪ 5,400‬ש”ח ממשרד החינוך והיתרה מהמכללה)‪.‬‬
‫ •קבלת מלגה (מענק) של ‪ 5,000‬ש”ח לכל שנת לימודים (ובסה”כ ‪₪15,000‬‬
‫לשלוש שנים)‪.‬‬
‫ •הכשרה לתפקיד חינוכי מרכזי בבית הספר‪.‬‬
‫ •תכנית הכשרה ייחודית (בהיקף של ‪ )20%-25%‬מכלל שעות ההכשרה‬
‫במכללה‪.‬‬
‫ •תואר ראשון ‪ B.Ed.‬ותעודת הוראה בתום שלוש שנות לימוד‪.‬‬
‫ •תעודת תכנית מצויינים‪.‬‬
‫ •רישיון לעיסוק בהוראה בתום הסטאז’‪.‬‬
‫ •שכר בדירוג של בעל תואר ‪ B.Ed.‬ותעודת הוראה ‪ -‬בשנת הסטאז’‪.‬‬
‫ •העדפה בשיבוץ לעבודה‪.‬‬
‫‪48‬‬
‫חובות במהלך הלימודים‬
‫ •ציון ממוצע של ‪ 90‬ומעלה‪.‬‬
‫ •ציון ‪ 90‬ומעלה בהתמחות‪ ,‬בסמינריון ובהתנסות מעשית‪.‬‬
‫ •פעילות למען הקהילה‪.‬‬
‫ •פעילות במכללה (כגון‪ :‬עזרה לסטודנטים מתקשים‪ ,‬קיום ימי עיון וכנסים)‪.‬‬
‫ •השתתפות בכנסים בין‪-‬מכללתיים ואחרים לפי קביעת המוסד‪.‬‬
‫ •למידה רצופה של שלוש שנים (ללא הפסקות)‪.‬‬
‫חובות לאחר תום הלימודים‬
‫התחייבות לעבוד בחינוך ובהוראה לפחות שלוש שנים ‪ -‬שנת עבודה (‪ 2/3‬משרה‬
‫לפחות) לכל שנת מלגה מותנית‪.‬‬
‫‪49‬‬
‫מסלול גן (לידה ‪)6 -‬‬
‫כולל תוכנית הרחבה לתעודת הוראה נוספת להוראת כיתות א’‪-‬ב’‬
‫תוכנית ההכשרה במסלול מדגישה תהליכי הוראה הקשורים לעולמם ולהתפתחותם‬
‫של הילדים בגיל הרך מחד גיסא‪ ,‬ותכנים פדגוגיים‪-‬מקצועיים הקשורים לעבודתה‬
‫של הגננת‪ ,‬מאידך גיסא‪.‬‬
‫תוכנית הלימודים בנויה באופן היררכי‪ ,‬ספיראלי ומתפתח לאורך ארבע שנות לימוד‪,‬‬
‫ומקנה בסיס איתן להתנסות מעשית בשטח‪ .‬כמו כן‪ ,‬התוכנית מציעה קורסים‬
‫מגוונים המספקים תשתית בתחומים שונים כגון‪ :‬טיפוח וארגון סביבה חינוכית‬
‫התואמת את התפתחותו של הילד‪ ,‬שיתוף ההורים בעבודת המחנכת‪ ,‬איתור‬
‫מאפיינים ייחודים בכל שכבת גיל‪ ,‬שילוב אומנות בלמידה ועוד‪.‬‬
‫תוכנית ההכשרה מאפשרת שתי מתכונות התמחות‪:‬‬
‫‪1.1‬גננות ומחנכות לגילאי לידה עד שש‪.‬‬
‫‪2.2‬גננות ומחנכות לגילאי לידה עד שש והרחבת ההסמכה לכיתות א’‪-‬ב’‪.‬‬
‫התמחות בגיל הרך‬
‫במסגרת ההכשרה הסטודנטים יתעמקו וירחיבו את הידע שלהם במאפייני‬
‫ההתפתחות והלמידה בגיל הרך‪ ,‬המקנים תשתית תיאורטית ומושגי יסוד להכרת‬
‫עולמו‪ ,‬צרכיו והתפתחותו של הילד‪ ,‬אשר יסייעו להם להבין את חשיבות תפקידו‬
‫של המבוגר כמתווך בסביבתו של הילד‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התמחות חינוך בגיל הרך‬
‫ניצני אוריינות בגן‪ ,‬המשחק והתפתחות בגיל הרך‪ ,‬התפתחות מוטורית וסנסו‪-‬‬
‫מוטורית‪ ,‬התפתחות שפה תקינה ובלתי תקינה‪ ,‬תנועה לפעוטות ולילדים‪ ,‬חינוך‬
‫מוסיקלי‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך תוכנית ההרחבה לכיתות א’‪-‬ב’ (הכשרה להוראה)‪.‬‬
‫דרכי הוראת השפה הערבית בכיתות א’‪-‬ב’‪ ,‬אלטרנטיבות בהוראה‪ ,‬פעילות חקר‬
‫בשדה‪ ,‬דרכי הוראת המתמטיקה לכיתות א’‪-‬ב’‪.‬‬
‫התמחות בשפה וספרות ערבית בגיל רך‬
‫הערבית כשפת אם של האוכלוסייה הערבית‪ ,‬כוללת תחומי תוכן וכללים המחייבים‬
‫לימוד והתמחות ברמותיה השונות‪ .‬לכן יש להקנות את הידע החל מהגיל הרך‪.‬‬
‫החוג לערבית בגיל הרך שואף להכשיר בוגרים‪ ,‬בעלי ידע מעמיק בתחום השפה‬
‫והספרות הערבית‪ ,‬ובמיוחד במקצועות הנוגעים לשכבת גיל זו‪ ,‬המתאפיינת בשילוב‬
‫בין רכישה ולמידה‪ ,‬ולכן מודגש הקשר בין ערבית מדוברת (שפת האם) לבין ערבית‬
‫ספרותית סטנדרטית (שפת האומה)‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫הוראת הערבית במציאות דיגלוסית‪ .‬תורת ההגה‪ :‬פונטיקה ופונולוגיה ערבית‪,‬‬
‫מורפולוגיה‪ ,‬תחביר השפה הערבית‪ ,‬ספרות ילדים‪ ,‬ספרות עממית‪ ,‬תרבות‬
‫ערבית‪ ,‬סיפור קצר‪ ,‬מחזה ערבי‪ ,‬כתיבה יוצרת‪ ,‬שירה ופרוזה מודרנית‪ ,‬שירה ופרוזה‬
‫קלאסית‪ ,‬סמינריון בתחום הלשון או הספרות‪.‬‬
‫‪50‬‬
‫מסלול לחינוך מיוחד‬
‫ייעודו של המסלול הוא להכשיר מורים‪-‬מחנכים לתלמידים בעלי צרכים מיוחדים‬
‫בכל המסגרות החינוכיות (גיל הגן‪ ,‬בתי ספר יסודיים וחטיבות ביניים) במערכת‬
‫החינוך הערבית‪.‬‬
‫בתהליך ההכשרה מושם דגש על הידע הנרכש בלימודים העיוניים ובהתנסות‬
‫המעשית‪ .‬הלימודים מבוססים על תפיסת עולם המכירה בזכות הטבעית והבסיסית‬
‫של ילדים ללימודים‪ ,‬אך מניחה שילדים‪ ,‬כתלמידים וכבני אדם‪ ,‬שונים זה מזה‪,‬‬
‫ושומה על המורה להכיר בשונות זו ואף לחנך את תלמידיו להכיר בה ולהוקירה‪.‬‬
‫במסגרת הכשרתו של פרח ההוראה במסלול הנידון‪ ,‬ייחשף למגוון רחב של תחומים‬
‫אקדמיים במטרה להקנות לו עומק עיוני‪ ,‬גישה אינטגרטיבית ואוריינטציה יישומית‪.‬‬
‫הקורסים להכשרה להוראה במסלול מהווים תשתית עיונית למגוון רחב של‬
‫תיאוריות וגישות בהוראה ולמידה‪ ,‬ומאפשרים לסטודנט לפתח הבנה על מורכבותם‬
‫של תהליכי התחנכות במסגרות חינוכיות שונות‪.‬‬
‫תהליך ההתפתחות הפרופסיונאלית של הסטודנט כולל התנסות בהוראה בכל‬
‫המסגרות החינוכיות הרגילות והמיוחדות‪ ,‬והיא מאפשרת שילוב בין התיאוריה‬
‫למעשה‪ ,‬וחושפת אותו למימדים מרכזיים של עבודת המורה בפועל ולמורכבות‬
‫תפקידו‪.‬‬
‫הלימודים במסלול מפתחים ומעצימים מורה חוקר‪ ,‬דעתן‪ ,‬בעל ידע מקצועי וכישורי‬
‫הוראה‪ ,‬המודע לאחריותו החינוכית‪ ,‬מתעדכן ומתחדש לאורך זמן‪ ,‬יוזם ומיישם‬
‫חידושים בחינוך לשיפור העשייה החינוכית בחברה הערבית‪.‬‬
‫תוכניות ההתמחות במסלול‬
‫ההכשרה במסלול החינוך המיוחד מציעה ארבע תוכניות התמחות‪:‬‬
‫תוכנית א’ ‪ -‬תוכנית משולבת להכשרת גננות לחינוך המיוחד ולחינוך הרגיל‪-‬‬
‫גיל גן (לידה‪ 6-‬שנים)‪.‬‬
‫תוכנית ב’ ‪ -‬תוכנית להכשרת מורים לחינוך המיוחד (בתי ספר לחינוך המיוחד‪,‬‬
‫כיתות חינוך מיוחד וכיתות שילוב במסגרות חינוך רגילות)‪.‬‬
‫תוכנית ג’ ‪ -‬תוכנית משולבת להכשרת מורים לחינוך המיוחד ולבית הספר‬
‫היסודי ‪ -‬הסמכה להוראה לבית הספר היסודי (כיתות א’‪-‬ו’)‬
‫בהתמחות דיסציפלינארית‪.‬‬
‫תוכנית ד’ ‪ -‬תוכנית משולבת להכשרת מורים לחינוך המיוחד ולחט”ב ‪-‬‬
‫הסמכה להוראה לחט”ב (כיתות ז’‪-‬י’) בהתמחות דיסציפלינארית‪.‬‬
‫לימודי התמחות בחינוך המיוחד‬
‫הלימודים מיועדים להכשיר מורים לכל סוגי האוכלוסייה בחינוך המיוחד ולהתמקד‬
‫באחד משלושת המוקדים המוצעים בחוג‪ :‬מוקד לקות למידה‪ ,‬מוקד תקשורתיות‬
‫ומוקד מוגבלויות התנהגותיות‪ ,‬בהתאם למסגרת החינוכית (בתי ספר לחינוך‬
‫המיוחד‪ ,‬כיתות מקדמות וכיתות שילוב במסגרות חינוך רגילות) ולשכבת הגיל‬
‫‪51‬‬
‫(מסגרות הגיל הרך‪ ,‬בתי ספר יסודיים וחטיבות ביניים)‪.‬‬
‫הלימודים מכוונים לתת מענה לצרכים המיוחדים של לומדים בכיתה ההטרוגנית‬
‫ולקידום ילדים בעלי צרכים מיוחדים בכיתות המקדמות ובבתי ספר מיוחדים‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫לימודי החינוך המיוחד מציעים קורסים מתחומי הליבה של החינוך המיוחד כמו‪:‬‬
‫שילוב הילד בעל הצרכים המיוחדים בכיתה ההטרוגנית‪ ,‬תוכניות אישיות בכיתות‬
‫לחינוך המיוחד ובכיתות הרגילות‪ ,‬הוראה מתקנת בקריאה ובכתיבה‪ ,‬מבוא לחינוך‬
‫המיוחד‪ ,‬מדיניות החינוך המיוחד‪ ,‬פיגור שכלי‪ ,‬לקות למידה‪ ,‬לקויי ראיה‪ ,‬בנוסף‪,‬‬
‫ומציעים קורסים ממוקדי הבחירה כמו‪:‬‬
‫‬
‫•מוקד לקויות למידה‪ :‬אבחון מיומנויות יסוד‪ ,‬כלים קוגניטיביים‪ ,‬עולמו‬
‫הרגשי של ילד לקוי למידה‪.‬‬
‫‬
‫•מוקד מוגבלויות תקשורתיות‪ :‬מבוא לבעיות שמיעה‪ ,‬חינוך תלמידים לקויי‬
‫שמיעה‪ :‬הלכה למעשה‪ ,‬קשיי דיבור‪ ,‬לקויי תקשורת‪.‬‬
‫‬
‫•מוקד מוגבלויות התנהגותיות‪ :‬הפרעות קשב‪ ,‬ריכוז והיפראקטיביות‪,‬‬
‫ביבליותרפיה‪ ,‬תרפיה במוסיקה וכד’‪.‬‬
‫לימודי התמחות נוספים‬
‫בנוסף ללימודים בתחום החינוך המיוחד על הסטודנט ללמוד בהתאם למסלול‬
‫הגילאי את לימודי ההתמחות הבאים‪:‬‬
‫תוכנית א’ ‪ -‬התמחות בגיל הרך‪ .‬הסטודנט בגיל הרך נדרש לידע רחב של‬
‫תחומי דעת‪ .‬הסטודנט יתמקד בתוכני הליבה של החוג לגיל‬
‫הרך‪ ,‬הכוללים את ההיבטים הפילוסופיים של החינוך לגיל הרך‪,‬‬
‫ההיבטים של התפתחות פסיכולוגית (רגשית‪ ,‬מוטורית‪ ,‬חברתית‬
‫וקוגניטיבית)‪ ,‬היבטים חברתיים בגיל הרך והיבטים פדגוגיים‪.‬‬
‫תוכנית ב’ ‪-‬‬
‫ההתמחות הכוללת למידה של שתי חטיבות דיסציפלינאריות‬
‫במסלול לחינוך היסודי (ערבית ומתמטיקה) ולמידה של סוגיות‬
‫הקשורות בהוראת המקצוע‪ ,‬בתהליך הלמידה ובתהליך ההערכה‬
‫ותכנון לימודים ואסטרטגיות הוראה מגוונות‪.‬‬
‫תוכנית ג’ ‪-‬‬
‫התמחות דיסציפלינארית לבית‪ -‬הספר היסודי – כיתות (א’‪-‬ו’)‪.‬‬
‫התוכנית מאפשרת בחירה על פי נטיה אישית באחד מתחומי‬
‫הדעת‪ :‬ערבית או מתמטיקה‪ .‬ההתמחות כוללת למידה של תחום‬
‫דעת ולמידה מעמיקה בהכשרה להוראה של סוגיות הקשורות‬
‫בהוראת המקצוע בהתאם לשכבה הגילאית‪.‬‬
‫תוכנית ד’ ‪-‬‬
‫התמחות דיסציפלינארית בחטיבת הביניים ‪ -‬כיתות (ז’‪-‬י’)‪.‬‬
‫התוכנית מאפשרת בחירה על פי נטיה אישית באחד מתחומי‬
‫הדעת‪ :‬ערבית או מתמטיקה‪ .‬ההתמחות כוללת למידה של תחום‬
‫דעת ולמידה מעמיקה בהכשרה להוראה של סוגיות הקשורות‬
‫בהוראת המקצוע בהתאם לשכבה הגילאית‪.‬‬
‫‪52‬‬
‫מסלול לביה”ס היסודי‬
‫ייעודו של המסלול הוא להכשיר מורים‪-‬מחנכים לכיתות א’‪-‬ו’‪ ,‬בזיקה לתפיסת‬
‫ההוראה כשליחות חינוכית וחברתית בחברה הערבית‪ .‬המסלול שואף לטפח מורה‬
‫בעל גישה הומניסטית‪ ,‬המודע לאחריותו ולמחוייבותו החינוכית ולתפקודו כמנהיג‬
‫חינוכי בחברה הערבית‪ ,‬המצויה בעידן של תמורות חברתיות ותרבותיות‪ ,‬והשואפת‬
‫להיות חברה דמוקרטית‪.‬‬
‫תוכנית ההכשרה מבוססת על מאפייניו הייחודים של ביה”ס היסודי‪ ,‬מורכבותו‬
‫כמוסד חינוכי אינטגרטיבי‪ ,‬המפגיש קהילת ילדים הטרוגנית‪ ,‬בשלבי התפתחות‬
‫משמעותיים‪ .‬מערכת החינוך היסודי נדרשת למורים בעלי גישה דינאמית לתהליכי‬
‫הוראה‪-‬למידה ובעלי כישוריות לפתוח תהליכי למידה סקרנית ויצירתית בקרב‬
‫הילדים‪.‬‬
‫תוכנית ההכשרה לבית הספר היסודי תדגיש תהליכי הוראה המשלבים את הידע‬
‫הדיסציפלינארי עם ההיבט הפדגוגי – דידקטי‪ ,‬וההיבט הערכי‪ .‬הדבר יבוא לידי ביטוי‬
‫הן ברמת תכני התוכנית והן ברמת תהליכי ההוראה‪ .‬דגש מיוחד יושם על ההתנסות‬
‫בהוראה בביה”ס המאמן‪.‬‬
‫ההכשרה במסלול היסודי שואפת להגביר את השפעת ביה”ס היסודי על טיפוח‬
‫אישיותו של הילד ומימוש הפוטנציאל הטמון בו כלומד וכאדם‪ ,‬באמצעות הכשרה‬
‫ופתוח של פרחי הוראה‪ ,‬מורים – מחנכים ראויים‪.‬‬
‫ההתמחות במסלול‪:‬‬
‫ •התמחות ערבית ‪ -‬עברית‬
‫ •התמחות מתמטיקה ‪ -‬ערבית ‪ /‬עברית‬
‫ •התמחות מדעים – מתמטיקה ‪ /‬ערבית ‪ /‬עברית‬
‫התמחות בשפה וספרות ערבית‬
‫הערבית כשפת אם של האוכלוסייה הערבית‪ ,‬כוללת תחומי תוכן וכללים המחייבים‬
‫לימוד והתמחות ברמותיה השונות‪ .‬נוכח העובדה שישנה בעיה בשליטה בשפה‬
‫הערבית‪ ,‬יש להקנות ולבסס את ידע השפה בבית הספר היסודי‪ .‬החוג מקנה‬
‫ללומדים ידע מעמיק בתחום השפה והספרות הערבית‪ ,‬ועושה לפיתוח היכולת‬
‫של הקריאה והחשיבה הביקורתית אצל הלומד‪ ,‬כדי שיפתח ראייה והתייחסות‬
‫אובייקטיביות למורשת הערבית ושייכותו אליה‪ ,‬בנוסף להבלטת הרב‪-‬תרבותיות‬
‫האנושית באמצעות הוראת השפות והתרבויות השונות‪.‬‬
‫בחוג מכשירים ומטפחים מורים‪-‬מחנכים‪ ,‬מורים‪-‬לומדים‪ ,‬ומורים‪-‬חוקרים‪ ,‬מודעים‬
‫לצרכים הדינמיים של התלמיד‪ ,‬ולשונות בין התלמידים‪ ,‬בעלי יכולת ללמידה‬
‫אינטגרטיבית עצמית‪ ,‬וליזמות פדגוגית‪ ,‬המשרות אווירה לחקר וגלוי‪ ,‬ללמידה מתוך‬
‫סקרנות ושמחה‪ ,‬לשאילת שאלות ולחשיבה ביקורתית‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫דקדוק ערבי ‪ -‬מורפולוגיה ותחביר‪ ,‬פרגמטיזם בלשון‪ ,‬תורת ההגה‪ :‬פונטיקה‬
‫ופונולוגיה‪ ,‬לקסיקולוגיה וסמנטיקה‪ ,‬הבעה בעל פה‪ ,‬הבעה בכתב‪ ,‬כתיבה יוצרת‪,‬‬
‫ביקורת ספרותית קלאסית ומודרנית‪ ,‬רטוריקה קלאסית ומודרנית‪ ,‬ספרות עממית‪,‬‬
‫ספרות ילדים‪ ,‬תרבות ערבית‪ ,‬תולדות הספרות הערבית‪ ,‬סמינריון בלשון ערבית‪/‬‬
‫ספרות ערבית‪ ,‬שירה קלאסית ומודרנית‪.‬‬
‫‪53‬‬
‫התמחות במדעים‬
‫התכנית המוצעת‪ ,‬מבוססת על מאפייניו הייחודים של ביה”ס היסודי כמוסד חינוכי‬
‫אינטגרטיבי‪ ,‬המפגיש קהילת תלמידים הטרוגנית‪ ,‬בשלבי התפתחות משמעותיים‪.‬‬
‫והיא מדגישה את השילוב הנדרש בין התכנים הדיסציפלינאריים לבין לימודי החינוך‬
‫המדעי‪ ,‬הוראת המקצוע ויישומם בשדה החינוכי‪ ,‬ומכוונת לטפח מורה רחב אופקים‪.‬‬
‫הבקי בנושאים המדעיים בהם הוא מתמחה‪ ,‬ער להתפתחויות הפדגוגיות ומכיר את‬
‫הטכנולוגיות המודרניות המשמשות כעזר במעשה החינוכי‪.‬‬
‫התכנית בנויה כתכנית אינטגרטיבית של הדיסציפלינות במדעים‪ ,‬הכוללת את‬
‫מדעי החומר וכדור הארץ‪ ,‬מדעי החיים‪ ,‬אדם ובריאותו וחינוך מדעי‪ ,‬והיא תאפשר‬
‫לבוגריה להעצים את השפעת ביה”ס היסודי על טיפוח אישיותו של הילד ומימוש‬
‫הפוטנציאל הטמון בו‪.‬‬
‫ההתנסות המעשית שבתכנית תיערך על פי שני דגמים‪ :‬הדגם המסורתי ודגם‬
‫השותפות (‪ )PDS: Professional Development School‬בין המוסד המכשיר למוסד‬
‫החינוכי‪.‬‬
‫קורסים לדוגמא מתוך התוכנית‬
‫מושגי יסוד ועקרונות בסיסיים במדעי החומר‪ ,‬מבנה האטום מבנה החומר ותכונות‬
‫חומרים‪,‬גלים בכל מקום‪ :‬קול‪ ,‬אור וצבע‪ ,‬מעבדה במדעים‪ :‬פיזיקה‪ ,‬פיסיולוגיה של‬
‫צמחים ובעלי חיים‪ ,‬התא מבנה ותפקוד‪ ,‬מיקרוביולוגיה וגורמי מחלות‪ ,‬מבנה האטום‬
‫מבנה החומר ותכונות חומרים‪ ,‬גלים בכל מקום‪ :‬קול‪ ,‬אור וצבע‪ ,‬מדע בשירות‬
‫האדם‪ :‬פיזיקה וטכנולוגיה בפעולה‪ ,‬רביית צמחים ובעלי חיים‪ ,‬תורשה ומחלות‪,‬‬
‫גוף האדם‪ :‬מבנה ותפקוד‪ ,‬מכדור הארץ אל קצה היקום‪ ,‬החי והצומח בסביבתו‬
‫הטבעית‪ ,‬מדע בשירות האדם‪ :‬כימיה וטכנולוגיה בפעולה‪.‬‬
‫התמחות בלשון ובספרות עברית‬
‫החוג מציע תכנית לימודים להכשרת מורים לבית הספר היסודי‪ .‬התכנית משלבת‬
‫קורסים מן הלשון ומן הספרות‪ ,‬הכוללים קורסים בהבנת הנקרא ובהבעה‪ ,‬קורסים‬
‫בלשון‪ ,‬המיצגים את רובדי הלשון העברית הקלאסיים והמודרניים‪ ,‬בנוסף לקורסים‬
‫בבלשנות‪ .‬הקורסים בלשון תורמים להעמקת הידע הלשוני‪ ,‬משפרים את רכישת‬
‫השפה ומיטיבים את השליטה בּה‪ .‬כמו‪-‬כן‪ ,‬הם מעניקים ללומד כלים לחקר הלשון‬
‫העברית ולהתפתחותּה לאור תיאוריות בלשניות מודרניות‪.‬‬
‫הקורסים בספרות מותאמים לשכבת הגיל‪-‬יסודי‪ ,‬והם קרובים לעולמם הרגשי‬
‫והקוגניטיבי של הילדים‪ .‬השיעורים כוללים‪ :‬ספרות ילדים ונוער‪ ,‬אגדות ומעשיות‬
‫לילדים‪ ,‬שירים ופזמונים לילדים בנוסף לקורסים להעמקה ולהעשרה‪ :‬נובלה‪ ,‬בלדה‪,‬‬
‫אגדה‪ ,‬רומן ושירה‪.‬‬
‫הלימודים מקנים ללומד ידיעה בסיסית ומעמיקה בספרות העברית לדורותיה‪.‬‬
‫כמו‪-‬כן‪ ,‬מכשירים את הלומד להוראת העברית כשפה שנייה בית‪-‬הספר היסודי‬
‫ומסייעים להתמודד באופן עצמאי עם ז’אנרים שונים של יצירות ספרותיות במגוון‬
‫צורותיה של הספרות היפה והעממית‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫תחביר העברית החדשה‪ ,‬השירה העברית בספרד בימי הביניים‪ ,‬אגדות ומעשיות‬
‫לילדים‪ ,‬כתיבת סוגות טקסט בהבעה‪ ,‬שירים ופזמונים לילדים‪ ,‬לשון העברית בת‪-‬‬
‫‪54‬‬
‫ימינו‪ ,‬הרומן העברי במאה ה‪ ,21/20-‬סיפורים מקראיים וזיקתם לילדים‪ ,‬טקסטים‬
‫בביקורת הספרות‪ ,‬לשון העיתונות‪.‬‬
‫התמחות במתמטיקה‬
‫החוג מתבסס על העצמת הפאן הפרופסיונאלי של המורה על‪-‬ידי העמקת הידע‬
‫התוכני בתחום המתמטיקה של פרחי ההוראה‪ ,‬ועל‪-‬ידי הרחבת הידע הפדגוגי‬
‫דידקטי להוראת הדיסציפלינה‪.‬‬
‫בתוכנית מושם דגש על לימודי חובה מתחום המתמטיקה‪ ,‬יחד עם סל בחירה‬
‫הכולל מגוון של מקצועות מתמטיים‪ ,‬דבר שעשוי להרחיב את הידע המתמטי של‬
‫הסטודנט ללימודי המתמטיקה במסלול היסודי‪ ,‬באופן שהוא יוכל לבחור מקצועות‬
‫המחזקים את הידע שלו בענף הגיאומטריה‪ ,‬החשבון או אנליזה‪.‬‬
‫לימודי החינוך כוללים מקצועות חובה העוסקים בהוראת המתמטיקה בבית הספר‬
‫היסודי כגון‪ ,‬דרכי הוראת החשבון ודרכי הוראת הגיאומטריה בבית הספר היסודי‬
‫נוסף לשילוב מחשב בהוראת המתמטיקה‪ ,‬וכן מקצועות בחירה בתחום החינוך‬
‫המתמטי העוזרים ללומדים להשקיף על אוכלוסיה מסוימת מהתלמידים כגון הקורס‬
‫הוראת מתמטיקה למחוננים‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫יסודות הגיאומטריה‪ ,‬גיאומטריה אוקלידית‪ ,‬הנדסת המרחב‪ ,‬אסטרטגיות לפתרון‬
‫בעיות במתמטיקה ומערכות מספרים‪ ,‬מבוא לטופולוגיה‪ ,‬פרקים נבחרים באלגברה‬
‫מודרנית ומתמטיקה בחיי יומיום‪.‬‬
‫‪55‬‬
‫מסלול על יסודי (חט”ב) ‪( -‬ז’‪-‬י’)‬
‫התמורות המהירות והגידול הרב בידע האנושי מחייבים הכנת מערכת חינוך‬
‫המכשירה לומדים‪ ,‬המצוידים בכלים אשר יאפשרו להם להתמודד בהצלחה עם‬
‫האתגרים והצרכים המוצבים על ידי החברה המודרנית‪ .‬במסגרת הכשרתו של‬
‫פרח ההוראה במסלול הנדון הוא ייחשף למגוון רחב של תחומים אקדמיים במטרה‬
‫להקנות לו עומק עיוני‪ ,‬גישה אינטגרטיבית ואוריינטציה יישומית‪.‬‬
‫במסלול מושם הדגש על למידה המשלבת הבנה ופיתוח כישורי מיומנויות חשיבה‬
‫ברמה מורכבת‪.‬‬
‫פרחי ההוראה רוכשים השכלה והכשרה מקצועית בה יוצרים סביבות חברתיות‬
‫שבהן מתהווים ומתגבשים ערכים ועמדות חינוכיות‪.‬‬
‫לימודי המסלול מעודדים דרכי הוראה וחשיבה המקדמים את תהליך התפתחותם‬
‫הפרופסיונאלית של פרחי ההוראה‪ .‬תהליך זה כולל התנסות בהוראה בבתי הספר‬
‫מכיתות ז’‪-‬י’‪ .‬התנסות זו מאפשרת שילוב בין התיאוריה למעשה ומזמנת לפרח‬
‫ההוראה חשיפה למימדים מרכזים של עבודת המורה בפועל‪ ,‬למורכבות תפקידו‬
‫ולהוויה הבית ספרית על כל היבטיה‪ .‬הלימודים במסלול מעצימים מורה חוקר‪,‬‬
‫דעתן‪ ,‬ובעל ידע וכישורי הוראה המודע לאחריותו החינוכית‪ ,‬מתעדכן ומתחדש‬
‫לאורך זמן‪ ,‬יוזם ומיישם חידושים בחינוך לשיפור העשייה החינוכית בחברה הערבית‪.‬‬
‫ההתמחויות במסלול‪:‬‬
‫ •התמחות אנגלית‬
‫ •התמחות ערבית‪-‬עברית‬
‫ •התמחות מתמטיקה‪-‬פיזיקה‬
‫ •התמחות מתמטיקה‪-‬הוראת מדעי המחשב‬
‫ •התמחות ביולוגיה‪-‬כימיה‬
‫ •התמחות פיזיקה‪-‬כימיה‬
‫התמחות באנגלית‬
‫החוג לשפה וספרות אנגלית הוא חוג חד‪-‬חוגי‪ ,‬המיועד להתמחות מורים לאנגלית‬
‫לחטיבת הביניים‪ .‬המטרות העיקריות של החוג הן להעניק ידע מעמיק ורחב בתחומי‬
‫התפתחות השפה והספרות האנגלית‪ ,‬והוראת השפה‪.‬‬
‫תחום השפה יעסוק בהתהוות השפה‪ ,‬מקורותיה והענפים השונים שלה‪ :‬בלשנות‬
‫כללית‪ ,‬פסיכו‪-‬בלשנות‪ ,‬סוציולינגויסטיקה‪ ,‬אטימולוגיה‪,‬פרגמאטיקה‪ ,‬ניתוח שיח‪,‬‬
‫סמנטיקה‪ ,‬סינטקס‪ ,‬לקסיקולוגיה‪ ,‬לקסיקוגרפיה‪ ,‬פונטיקה‪ ,‬ומורפולוגיה‪.‬‬
‫החוג שם דגש על הוראת המקצועות הקשורים להוראת השפה בביה”ס כמו‪ :‬רכישת‬
‫קריאה‪ ,‬כתיבה‪ ,‬שמיעה‪ ,‬רכישת מילים‪ ,‬מבנה המשפט‪ ,‬דקדוק‪ ,‬הבעה בע”פ והבעה‬
‫בכתב‪.‬‬
‫תחום הספרות כולל קורסים על התרבות והספרות האנגלית והאמריקאית בכל‬
‫התקופות ומתקיימים קורסים בתחום השירה‪ ,‬המחזה והרומן‪.‬‬
‫החוג מעניק לסטודנט ידע בתחום הביקורת הספרותית והאסכולות השונות שלה‪,‬‬
‫‪56‬‬
‫והסטודנט מקבל הדרכה בכתיבה אקדמאית‪ ,‬כתיבת עבודות של ניתוח ספרותי‪.‬‬
‫בנוסף‪ ,‬החוג מקנה ידע‪ ,‬הדרכה והכשרה מקצועית בתחום רכישת האנגלית כשפה‬
‫ראשונה ושנייה‪ ,‬התיאוריות השונות במתודיקה‪ ,‬שיטות הוראה‪ ,‬דיסלקציה וניתוח‬
‫שגיאות‪ .‬בנוסף‪ ,‬הסטודנט מקבל הדרכה והכשרה מעשית עם לווי של מדריך אישי‬
‫בבית ספר יסודי וחטיבת הביניים‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫רכישת שפה שנייה‪ ,‬מבוא לבלשנות‪ ,‬סמנטיקה‪ ,‬ניתוח שיח‪ ,‬לקסיקולוגיה‪ ,‬מבוא‬
‫לשירה אנגלית‪ ,‬מבוא לסיפורת‪ ,‬מבוא לתרבות אמריקאית‪ ,‬שקספיר דרך ההצגה‪,‬‬
‫הבעה בע”פ‪ ,‬הבעה בכתב‪.‬‬
‫התמחות בשפה וספרות ערבית‬
‫החוג פועל לטפח ולהכשיר מורה‪-‬מחנך המודע לצורכי התלמיד הדינאמיים ולשונות‬
‫בין התלמידים‪ ,‬מורה בעל ראיה הומניסטית חברתית‪ ,‬הרואה את מערכת ביה”ס‬
‫בראי יחסי הגומלין עם הקהילה והחברה הערבית ומורשתה מחד גיסא‪ ,‬ועם פסיפס‬
‫התרבויות במדינה ‪ -‬מאידך גיסא‪ .‬החוג מכוון להכשרת מורה בעל ידע דיסציפלינארי‬
‫רחב ומעמיק ובעל ידע פדגוגי‪-‬דידקטי עדכני‪ ,‬הנשען על תיאוריות וגישות חינוכיות‪,‬‬
‫בעל יכולת ללמידה אינטגרטיבית עצמית ובעל יכולת ליזמות פדגוגית‪ ,‬כמו גם‬
‫מורה לומד עצמאי‪ ,‬המעודד את תלמידיו לחקר ולגלוי‪ ,‬ללמידה מתוך סקרנות‬
‫ושמחה‪ ,‬לשאילת שאלות ולחשיבה ביקורתית‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫דקדוק ערבי‪ :‬מורפולוגיה ותחביר‪ ,‬פרגמטיזם בלשון‪ ,‬תורת ההגה‪ :‬פונטיקה ופונולוגיה‪,‬‬
‫הבעה בעל פה‪ ,‬הבעה בכתב‪ ,‬כתיבה יוצרת‪ ,‬ביקורת ספרותית קלאסית ומודרנית‪,‬‬
‫רטוריקה קלאסית ומודרנית‪ ,‬פרוזודיה‪ ,‬תולדות הספרות הערבית‪ ,‬סמינריון בלשון‬
‫ערבית‪/‬ספרות ערבית‪ ,‬שירה קלאסית ומודרנית‪.‬‬
‫התמחות בלשון וספרות עברית‬
‫החוג מציע תכנית לימודים להכשרת מורים במסלול על‪-‬יסודי בשתי הדיסציפלינות‪:‬‬
‫לשון וספרות עברית‪ .‬התכנית משלבת קורסים מן הלשון ומן הספרות והלימודים‬
‫כוללים קורסים בהבנת הנקרא‪ ,‬בהבעה בכתב ובעל‪-‬פה וקורסים מרובדי הלשון‬
‫העברית הקלאסיים והמודרניים‪ ,‬בנוסף לקורסים בבלשנות‪.‬‬
‫הקורסים בלשון תורמים להעמקת הידע הלשוני‪ ,‬משפרים את רכישת השפה‬
‫ומיטיבים את השליטה בּה‪ .‬כמו‪-‬כן‪ ,‬הם מעניקים ללומד כלים לחקר הלשון העברית‬
‫ולהתפתחותּה לאור תיאוריות בלשניות מודרניות‪.‬‬
‫הקורסים בספרות מייצגים את תרבות ישראל ואת הספרות העברית ומקנים ללומד‬
‫ידיעה בסיסית ומעמיקה בספרות המקרא‪ ,‬בספרות ימי‪-‬הביניים ובספרות העת‬
‫החדשה‪ .‬כמו‪-‬כן‪ ,‬הם מכשירים את הלומד להתמודד באופן עצמאי עם ז’אנרים‬
‫שונים של יצירות ספרותיות במגוון צורותיה של הספרות היפה והעממית‪ :‬סיפורת‪,‬‬
‫נובלה‪ ,‬בלדה‪ ,‬אגדה‪ ,‬רומן ושירה‪.‬‬
‫השילוב בין קורסים מן הלשון ומן הספרות מקנים ללומד כישורים הנדרשים בניתוח‬
‫הספרותי ומעניקים לו כלים לניתוח לשוני‪ .‬וגם מכשירים אותו להוראת הלשון‬
‫‪57‬‬
‫העברית וספרותה בבית הספר‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫תורת ההגה‪ ,‬תורת הצורות‪ ,‬היבטים מעשיים בתורת הפועל (גזרות)‪ ,‬היבטים‬
‫מעשיים בתורת השם (נטייה)‪ ,‬ספרות ילדים ונוער‪ ,‬מבוא לשירה העברית החדשה‪,‬‬
‫סמנטיקה‪ ,‬העברית והלשונות השמיות‪ ,‬ספרות המקאמה‪ ,‬יסודות הסיפור המקראי‪,‬‬
‫הסיפור העברי הקצר‪ ,‬טקסטים בביקורת הספרות‪ ,‬לשון העיתונות‪.‬‬
‫התמחות במתמטיקה‬
‫החוג מתבסס על העצמת הפאן הפרופסיונאלי של המורה‪ ,‬על‪-‬ידי העמקת הידע‬
‫התוכני בתחום המתמטיקה של פרחי ההוראה ועל‪-‬ידי הרחבת הידע הפדגוגי‬
‫דידקטי להוראת הדיסציפלינה‪.‬‬
‫בתוכנית מושם דגש על לימודי חובה מתחום המתמטיקה‪ ,‬יחד עם סל בחירה‬
‫הכולל מגוון של מקצועות מתמטיים‪ ,‬דבר שעשוי להרחיב את הידע המתמטי‬
‫של הסטודנט ללימודי המתמטיקה במסלול העל‪-‬יסודי‪ ,‬באופן שהוא יוכל לבחור‬
‫מקצועות המחזקים את הידע שלו בענף הגיאומטריה‪ ,‬החשבון או אנליזה‪.‬‬
‫לימודי החינוך כוללים מקצועות חובה העוסקים בהוראת המתמטיקה בבית הספר‬
‫העל‪-‬יסודי כגון‪ :‬דרכי הוראת החשבון ודרכי הוראת הגיאומטריה בבית הספר היסודי‬
‫נוסף לשילוב מחשב בהוראת המתמטיקה‪ ,‬וכן מקצועות בחירה בתחום החינוך‬
‫המתמטי העוזרים ללומדים להשקיף על אוכלוסיה מסוימת מהתלמידים כגון הקורס‬
‫הוראת מתמטיקה למחוננים‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫חשבון דיפרנציאלי ואינטגראלי‪ ,‬תורת הקבוצות‪ ,‬גיאומטריה אוקלידית ותורת‬
‫המספרים‪ ,‬יסודות הגיאומטריה‪ ,‬אלגברה מודרנית‪ ,‬תולדות המתמטיקה‪.‬‬
‫התמחות בפיסיקה‬
‫במסגרת הלימודים‪ ,‬לומדים הסטודנטים להכיר מודלים מדעיים ותיאוריות שונות‪,‬‬
‫לבחון את התפתחותם‪ ,‬להבין באמצעותם תופעות פיזיקאליות שונות‪ ,‬לעסוק‬
‫בהיבטים של תיאוריה וניסוי ובקשרי הגומלין שביניהם‪ .‬כמו כן‪ ,‬נלמדים מושגי יסוד‬
‫בענפי פיסיקה מרכזיים וקשרי הגומלין עם מדעים אחרים‪.‬‬
‫תוכנית הלימודים מדגישה את חשיבות טיפוחו של מורה “דור שלישי” עצמאי‬
‫דינאמי‪ ,‬רחב אופקים‪ ,‬נאור וידען‪ ,‬הבקי בדיסציפלינה של הפיזיקה‪ ,‬ער להתפתחויות‬
‫הפדגוגיות ומכיר את הטכנולוגיות המודרניות המשמשות כעזר במעשה החינוכי‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫מכניקה של מסה נקודתית‪ ,‬חשמל ומגנטיות‪ ,‬פרקים בפיזיקה של המאה ה‪,20-‬‬
‫תורת החום‪ ,‬גזים ונוזלים‪ ,‬אופטיקה גיאומטרית ואופטיקה פיזיקאלית‪ ,‬תורת‬
‫היחסות הפרטית‪ ,‬מעבדה פיזיקאלית‪ ,‬אסטרונומיה מול הבית‪ ,‬האטום והגרעין‪.‬‬
‫התמחות בהוראת מדעי המחשב‬
‫מטרת הלימודים היא להקנות אסטרטגיות הוראה מודרניות להוראת מדעי המחשב‪,‬‬
‫‪58‬‬
‫המידענות ואוריינות התקשוב; חשיפה‪ ,‬ניתוח והערכה של תוכניות לימודים קיימות‬
‫ועתידיות במדעי המחשב‪ ,‬בתקשוב ובמידענות; פיתוח מיומנות טכנולוגית להוראת‬
‫ולשילוב התקשוב בלמידה ובהוראה בדיסציפלינות השונות; פיתוח וטיפוח מיומנות‬
‫לבניית פרוייקטים מתוקשבים בין‪-‬תחומיים תוך כדי אינטגרציה בין מגוון הכלים‬
‫המתוקשבים בהם מתאמנים הסטודנטים במהלך הכשרתם‪.‬‬
‫הלימודים מיועדים להקנות לסטודנטים ידע בסיסי ומתקדם בתחומי מדעי המחשב‪,‬‬
‫אוריינות התקשוב והמידענות‪ ,‬עם דגש על פיתוח מיומנויות חשיבה וחקר‪ ,‬ושימוש‬
‫מושכל בטכנולוגיית המידע וסביבות הוראה מתוקשבות והוראתם‪.‬‬
‫התוכנית אינה מסתפקת בהכשרה לשימוש בטכנולוגיות התקשוב הקיימות‪ ,‬אלא‬
‫מדגישה את השימוש בטכנולוגיות חדשניות אשר טרם השתלבו בבתי‪-‬הספר‪,‬‬
‫והציפייה היא כי ימצאו את מקומן במערכת החינוך בעתיד‪.‬‬
‫התוכנית מכוונת להקנות כלים הנחוצים להוראת מקצוע מדעי המחשב‪ ,‬הן ברמה‬
‫הרגילה והן ברמה המוגברת‪ ,‬בבתי הספר העל‪-‬יסודיים‪ ,‬ומכשירה בוגרים בעלי רקע‬
‫מקצועי רחב באוריינות התקשוב ובמידענות‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫קורסי תכנות למיניהם‪ ,‬תכנות מונחה עצמים‪ ,‬אלגוריתמיקה‪ ,‬גרפיקה ממוחשבת‪,‬‬
‫מבוא לאוריינות התקשוב והמידענות‪ ,‬מערכות מידע‪ ,‬תכנות בסביבת האינטרנט‪,‬‬
‫פיתוח סימולציות בפלאש‪ ,‬עיצוב תוכנה ופרוייקטים‪.‬‬
‫התמחות בביולוגיה‬
‫החוג מכשיר את הסטודנטים להוראת מקצועות הביולוגיה בכיתות ז’‪-‬י’ לפי‬
‫תוכניות הלימוד החדשות‪.‬‬
‫ההכשרה כוללת לימודים עיוניים‪ ,‬עבודה במעבדה‪ ,‬שילוב מחשב ואינטרנט במחקר‬
‫ובהוראה והתנסות בהוראה בבתי הספר‪.‬‬
‫הלימודים מדגישים את הטיפוח של מורים עצמאיים‪ ,‬בעלי יכולת מנהיגות חינוכית‬
‫בתחום המדע‪ ,‬היכולים להתמודד עם השינויים הרבים בתוכניות הלימוד‪ ,‬כמו גם‬
‫לתכנן ולבצע פרוייקטים מחקרים מדעיים‪ ,‬לפתח מיומנויות חקר אצל תלמידיהם‬
‫ולפתח חשיבה מדעית‪.‬‬
‫התוכנית מכוונת להוביל את הלומדים לעצמאות בלמידה‪ ,‬לבעלי יכולת הוראת‬
‫נושאים אינטגרטיביים‪ ,‬המתמודדים עם החידושים בטכנולוגיה החינוכית‪ ,‬כדי‬
‫להפוך את בית הספר לסביבת חקר מדעית‪.‬‬
‫התוכנית מציגה קורסים במגוון מדעי רחב‪ ,‬המכוונים לקשר בין התעשיה‪ ,‬הרפואה‬
‫והחקלאות לבין החומר הנלמד בבית הספר‪ ,‬ושואפת להכשיר מורים היכולים לעניין‬
‫את תלמידיהם לאהבת המדע‪ ,‬המחקר המדעי והחידושים המתרחשים בו‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫ביולוגיה של התא‪ ,‬פיזיולוגיה של הצמח‪ ,‬מיקרוביולוגיה כללית‪ ,‬פרקים ברבייה בבעלי‬
‫חיים ובאדם‪ ,‬זואולוגיה חסרי חוליות‪ ,‬פרקים באקולוגיה‪ ,‬תזונה‪ ,‬גנטיקה‪ ,‬מבוא‬
‫לביולוגיה מולקולארית‪ ,‬סמינריון בביולוגיה‪.‬‬
‫‪59‬‬
‫התמחות בכימיה‬
‫החוג מציג את המקצוע בפני הלומד כחלק מהמדעים הניסויים וחושפת בפניו‬
‫את הרעיונות המרכזיים שבהם עוסק מדע זה‪ ,‬כמו גם את מקומה של הכימיה‬
‫בין תחומי דעת אחרים‪ ,‬את תרומתה בהסברת תופעות בטבע ובחיי היומיום‪,‬‬
‫ואת השפעתה על איכות החיים והתרבות האנושית‪ .‬הלימוד נעשה בדרכי הוראה‬
‫מגוונות ‪ -‬מאמרים‪ ,‬ניסויים‪ ,‬הדגמות ומעבדות חקר ‪ -‬תוך שימת לב למחקרים‪,‬‬
‫לחידושים ולהיבטים של איכות הסביבה‪.‬‬
‫קורסים לדוגמה מתוך התוכנית‬
‫כימיה כללית‪ ,‬כימיה אורגנית‪ ,‬כימיה אנליטית‪ ,‬פרקים בכימיה מודרנית‪ ,‬כימיה‬
‫פיזיקלית‪ ,‬סמינריון בכימיה‪ ,‬היבטים כימים ופיזיקליים בנושא האנרגיה‪ ,‬כימיה‬
‫בתעשיה‪ ,‬כימיה פורנסית (זיהוי פלילי)‪ ,‬מעבדה בכימיה‪ ,‬פולימרים ביו‪-‬רפואיים‬
‫וחומרים פלסטיים‪ ,‬כימיה אי‪-‬אורגנית‪.‬‬
‫ההתמחות בהוראה (הסטאז’)‬
‫ההתמחות בהוראה הינה השלב המאחד את סיום הלימודים האקדמאים ע”י‬
‫פתיחת מעגל החיים המקצועיים של מורה בתנאי אמת‪.‬‬
‫סופו של שלב זה הוא במתן רישיון לעיסוק בהוראה‪ ,‬ובדומה לפרופסיות המסורתיות‬
‫כגון עריכת דין או ראיית חשבון‪ ,‬כך גם בהוראה‪ ,‬הרישוי תקף רק אם קדם לו תהליך‬
‫של התמחות‪.‬‬
‫משך ההתמחות הוא שנת לימודים‪ ,‬ולא פחות מששה חודשי עבודה בשכר באותה‬
‫שנה‪ .‬היקף המשרה המינימאלי הנדרש הוא לפחות שליש משרה (גם שני פרקי זמן‬
‫של שלושה חודשים רצופים לפחות במשך שנת הלימודים מובאים בחשבון)‪.‬‬
‫במהלך שנת ההתמחות‪ ,‬חובה על המתמחה להשתתף בסדנת סטאז’ שבועית‬
‫במכללה‪.‬‬
‫המתמחה מלווה ע”י חונך מצוות בית הספר‪ ,‬ובמקרה של עבודה בגנים ‪ -‬ליווי של‬
‫גננת חונכת ובמסגרתה מתקיימים שני תהליכים‪ :‬תמיכה והערכה‪.‬‬
‫ליווי של “מורה חונך” מצוות בית הספר בשדה וע”י המנחים‬
‫תמיכה ‪-‬‬
‫בסדנאות הסטאז’ במכללה‪.‬‬
‫הערכה ‪-‬‬
‫“הערכה מעצבת” באמצע שנת ההתמחות ע”י המורה החונך‬
‫וחוות דעת של מנהל ביה”ס או ע”י מפקחת הגן בגיל הרך ו”הערכה‬
‫מסכמת” בסוף שנת התמחות ע”י וועדה‪.‬‬
‫מתמחה הממלא בהצלחה את חובות שנת ההתמחות‪ ,‬והוא בעל תואר ותעודת‬
‫הוראה‪ ,‬זכאי ל”רישיון לעיסוק בהוראה”‪ .‬קבלת הרישיון היא תנאי להמשך העבודה‬
‫במערכת החינוך‪.‬‬
‫‪60‬‬
‫תנאי קבלה לתואר ראשון ותעודת הוראה (‪)B.Ed.‬‬
‫רשאים להציג את מועמדותם ללימודים מועמדים בעלי תעודת בגרות מלאה‪,‬‬
‫שציונם ‪ 80‬לפחות בבחינת הבגרות בשפה ערבית בהיקף של ‪ 3‬יחידות לימוד‪ ,‬או‬
‫ציון ‪ 70‬לפחות בהיקף של ‪ 4‬יחידות לימוד לפחות‪.‬‬
‫כמו כן‪ ,‬להוראת שפה וספרות ערבית‪ :‬ציון ‪ 80‬לפחות בבחינת הבגרות בשפה‬
‫הערבית בהיקף של ‪ 4‬יחידות לימוד לפחות‪.‬‬
‫יתקבלו למכללה מועמדים על סמך אחד ממסלולי הקבלה שלהלן‪:‬‬
‫‪1.1‬בעלי ציון משולב (בגרות ופסיכומטרי) ‪ 540‬ומעלה כאשר רף‬
‫הקבלה המינימאלי בציון הפסיכומטרי הוא ‪ 475‬ורף הקבלה‬
‫המינימאלי בציון הבגרות הוא ‪ ,85‬במשקל של ‪ 50%‬לכל רכיב‪.‬‬
‫(את החישוב ניתן לעשות באתר המכללה ‪.)www.arabcol.ac.il‬‬
‫‪1.1‬מסלול תעודת בגרות איכותית‪ :‬קבלה ללימודים על סמך‬
‫ההרכב והציונים של תעודת הבגרות בממוצע משוקלל של‬
‫‪ 100‬ומעלה‪ ,‬ללא מבחן פסיכומטרי‪ ,‬בכפוף לתנאים הבאים‪:‬‬
‫למדעי הרוח והחברה‪ :‬במקצוע אנגלית ‪ 4-5‬יח’ לימוד בציון גבוה‪,‬‬
‫מוגבר‪.‬‬
‫במקצוע‬
‫גבוה‬
‫בציון‬
‫לימוד‬
‫יח’‬
‫‪5‬‬
‫מדעי הטבע‪ :‬במקצוע אנגלית ‪ 4-5‬יח’ לימוד בציון גבוה‪ ,‬במקצוע מתמטיקה‬
‫‪ 4-5‬יח’ לימוד בציון גבוה‪ 5 ,‬יח’ לימוד בציון גבוה במקצוע מוגבר‪.‬‬
‫‪1.1‬למסלול מצוינים יתקבלו בעלי ציון משולב (בגרות ופסיכומטרי) ‪630‬‬
‫ומעלה‪.‬‬
‫ ‪‬בנוסף לתנאי הקבלה האמורים לעיל‪ ,‬על כל מועמד לעמוד בבחינה‬
‫בשפה הערבית בציון ‪.75‬‬
‫נרשמים להתמחויות נדרשים לציון מינימאלי בתעודת הבגרות במקצוע‬
‫ההתמחות כדלקמן‪:‬‬
‫‬
‫‬
‫•‪ 4‬יחי’ לפחות ציון ‪ 85‬ומעלה‪.‬‬
‫•‪ 5‬יח’ לפחות ציון ‪ 80‬ומעלה‪.‬‬
‫ ‪‬שיפור ציוני בגרות ייתקבלו עד ה‪ ,2/9/15-‬לאחר התאריך הנ”ל המכללה‬
‫לא מתחייבת לקבל‪.‬‬
‫תלמידי י”ב‬
‫תלמידי י”ב שאין בידיהם זכאות לתעודת בגרות‪ ,‬יוכלו להירשם ללימודים‪.‬‬
‫עליהם להציג את זכאות לבגרות לא יאוחר מתאריך ‪ ,16/9/2015‬ואם לא מועמדותם‬
‫לא תידון‪.‬‬
‫בנוסף לאמור לעיל‪ ,‬עליהם לעמוד בתנאי הקבלה המצוינים בסעיפים ‪ .1 ,2‬ולמסלול‬
‫המצוינים בסעיף ‪.3‬‬
‫‪61‬‬
‫הבחינה הפסיכומטרית‬
‫מועדי הבחינה הפסיכומטרית הם‪:‬‬
‫ •אפריל ‪ -1.4.2015,2.4.2015‬תאריך סיום ההרשמה לבחינה ‪.15.2.2015‬‬
‫ •יולי ‪ -2.7.2015‬תאריך סיום ההרשמה לבחינה ‪.20.5.2015‬‬
‫ •ניתן לקנות ערכה לבחינה פסיכומטרי בחנויות “צומת ספרים” ברחבי‬
‫הארץ‪.‬‬
‫ •יש לסמן בטופס הבחינה שהנבחן מעוניין שהציון המתקבל בבחינה יישלח‬
‫ישירות למכללה‪ .‬מספר המכללה בטופס הפסיכומטרי הוא ‪.35‬‬
‫ •מועמדים בעלי ציון פסיכומטרי בשש השנים האחרונות‪ ,‬יכולים להגיש את‬
‫מועמדותם‪.‬‬
‫ראיון קבלה‬
‫על המועמד לעבור בהצלחה ראיון קבלה‪ ,‬זאת לאחר בדיקת מועמדותו עפ”י ציון‬
‫המשולב שהוזכר‪.‬‬
‫המועמדים להתמחות באנגלית יחויבו בראיון באנגלית‪+‬מבחן בכתב ובע”פ‪.‬‬
‫‪62‬‬
‫רמת פטור בערבית ואנגלית‬
‫המתקבלים ללימודים במכללה יסווגו לרמת פטור בשפות ערבית ואנגלית עפ”י‬
‫הציון שיקבלו בבחינה פסיכומטרית‪.‬‬
‫ערבית‬
‫למתקבלים על פי ציון ברכיב הלשוני של המבחן הפסיכומטרי‪:‬‬
‫רמה‬
‫מס’ שעות‬
‫ציון‬
‫מתקדמים‬
‫‪ 2‬ש”ש‬
‫‪91-120‬‬
‫בינוני‬
‫‪ 4‬ש”ש‬
‫נמוך מ‪90 -‬‬
‫בסיס‬
‫‪ 6‬ש”ש‬
‫‪ 121‬ומעלה‬
‫למתקבלים על פי ציון הלשון (לשון והבעה) במבחן הבגרות‪:‬‬
‫רמה‬
‫מס’ שעות‬
‫ציון‬
‫מתקדמים‬
‫‪ 2‬ש”ש‬
‫‪81-104‬‬
‫בינוני‬
‫‪ 4‬ש”ש‬
‫נמוך מ ‪80‬‬
‫בסיס‬
‫‪ 6‬ש”ש‬
‫‪ 105‬ומעלה‬
‫אנגלית‬
‫למתקבלים על פי הציון ברכיב האנגלית של המבחן הפסיכומטרי‪.‬‬
‫אם המועמד התקבל עפ”י ציון ממוצע בגרות‪ ,‬עליו לגשת למבחן אמי”ר (פרק‬
‫הידע באנגלית במבחן פסיכומטרי)‪.‬‬
‫רמה באנגלית‬
‫מספר שעות לימוד‬
‫(בש”ש)‬
‫ציון פסיכומטרי‬
‫טרום בסיסי א‬
‫‪8‬‬
‫‪50-69‬‬
‫טרום בסיס ב‬
‫‪6‬‬
‫‪70-84‬‬
‫בסיסי‬
‫‪6‬‬
‫‪85-99‬‬
‫מתקדמים א‬
‫‪4‬‬
‫‪100-119‬‬
‫מתקדמים ב‬
‫‪4‬‬
‫‪120-133‬‬
‫פטור‬
‫פטור‬
‫‪ 134‬ומעלה‬
‫‪63‬‬
‫לסטודנטים שנבחנו במבחן אמי”ר‪/‬אמיר”ם (יש להתעדכן במועדים באתר המרכז‬
‫הארצי לבחינות והערכה ‪.)www.nite.org.il‬‬
‫רמה באנגלית‬
‫מספר שעות לימוד‬
‫(בש”ש)‬
‫ציון אמי”ר‬
‫טרום בסיס א‬
‫‪8‬‬
‫‪150-169‬‬
‫טרום בסיסי ב‬
‫‪6‬‬
‫‪170-184‬‬
‫בסיסי‬
‫‪6‬‬
‫‪185-199‬‬
‫מתקדמים א‬
‫‪4‬‬
‫‪200-219‬‬
‫מתקדמים ב‬
‫‪4‬‬
‫‪220-233‬‬
‫פטור‬
‫‪ 234‬ומעלה‬
‫פטור‬
‫תהליך ההרשמה‬
‫‪1.1‬יש לקבל ערכת רישום ‪ -‬ניתן לקבלה במדור ההרשמה לתלמידים סדירים‬
‫במכללה‪.‬‬
‫‪2.2‬יש לשלם את דמי ההרשמה ולשמור את העתק התשלום‪.‬‬
‫‪3.3‬המצאת מסמכי הרישום‪.‬‬
‫בבואך להירשם יש להביא‪:‬‬
‫ •זכאות לתעודת בגרות‪.‬‬
‫ •תלמידי י”ב – אישור מבי”ס‪.‬‬
‫ •ציון מבחן פסיכומטרי (מקור וצילום)‪.‬‬
‫ •תמונת פספורט (יש לציין שם מאחורי התמונה)‪.‬‬
‫ •צילום תעודת זהות‪.‬‬
‫ •קבלה עבור תשלום שובר דמי הרשמה‪.‬‬
‫דמי ההרשמה בסך ‪ ,₪400‬נקבעים בידי משרד החינוך‪ ,‬ואינם מוחזרים גם אם‬
‫המועמד לא יתקבל ללימודים או לא יממש את זכותו ללמוד‪ .‬הסכום נכון לשנת‬
‫הלימודים תשע”ג והוא עשוי להשתנות על‪-‬פי הנחיות משרד החינוך‪.‬‬
‫ •דמי הרישום יפים להצגת המועמדות פעם אחת בלבד (תוקפם פג בתום‬
‫תקופת הרשמה אחת)‪.‬‬
‫ •יש להציג במעמד ההרשמה תעודות מקוריות ולהחתים את ההעתק‪.‬‬
‫בכל תכתובת הקשורה לרישום למכללה‪ ,‬יש לציין מס’ תעודת זהות‪ ,‬שם פרטי‪,‬‬
‫שם משפחה‪ ,‬כתובת מדויקת (כולל מיקוד) ומספר טלפון‪ .‬נבקשכם להודיע למדור‬
‫הרישום על כל שינוי שחל בפרטים האישיים‪.‬‬
‫מדור ההרשמה ללימודים סדירים‪ :‬ימים א’‪-‬ה’‪8:00-15:00 ,‬‬
‫טלפון‪-‬ישיר‪ :‬גב’ ורד מטינר ‪ .04-8303526‬או בדוא”ל‪[email protected] :‬‬
‫פקס’ ישיר‪ .04-8303525 :‬מדור מידע‪ :‬המדור מספק מידע למתעניינים במגוון‬
‫התחומים הנלמדים במכללה ותנאי הקבלה אליהם‪ .‬ימים א’‪-‬ה’‪,8:00-14:00 ,‬‬
‫טל’ ‪.04-8322344,04-8303500‬‬
‫‪64‬‬
‫מסלולי לימוד בשנה”ל תשע”ו (‪)2015-2016‬‬
‫מסלול‬
‫קוד המסלול‬
‫התמחות‬
‫חינוך מיוחד (‪)6-21‬‬
‫ולימודים כלליים‬
‫‪51‬‬
‫חינוך מיוחד‬
‫הוראה כוללת‬
‫חינוך מיוחד (‪)6-21‬‬
‫וביה”ס היסודי א’‪-‬ו’‬
‫‪68‬‬
‫חינוך מיוחד‬
‫ערבית‬
‫מתמטיקה‬
‫עברית‬
‫חינוך מיוחד (‪)6-21‬‬
‫וביה”ס העל‪-‬יסודי ז’‪-‬י’‬
‫‪57‬‬
‫גננות לחינוך מיוחד‬
‫ולחינוך רגיל‬
‫‪10‬‬
‫גננות לחינוך מיוחד‬
‫ולחינוך רגיל‬
‫‪10‬‬
‫גננות‪ :‬מלידה עד ‪61‬‬
‫‪12‬‬
‫מסלול יסודי א’‪-‬ו’‬
‫‪32‬‬
‫‪72‬‬
‫‪185‬‬
‫}‬
‫בחירה של‬
‫התמחות‬
‫אחת בלבד‬
‫חינוך מיוחד‬
‫ערבית‬
‫בחירה של‬
‫מתמטיקה‬
‫התמחות‬
‫אחת בלבד‬
‫עברית‬
‫חינוך מיוחד‬
‫החינוך בגיל הרך‬
‫ערבית‬
‫חינוך מיוחד‬
‫החינוך בגיל הרך‬
‫הוראה כוללת‬
‫החינוך בגיל הרך‬
‫ערבית‬
‫החינוך בגיל הרך‬
‫הוראה כוללת‬
‫עברית‬
‫ערבית‬
‫‪624‬‬
‫‪68‬‬
‫}‬
‫הרחבת הסמכה לכיתות א'‪+‬ב'‪ ,‬נערכת בתום לימודי תואר ראשון ‪B.Ed.‬‬
‫‪65‬‬
‫‪72‬‬
‫‪68‬‬
‫‪87‬‬
‫‪624‬‬
‫‪72‬‬
‫‪68‬‬
‫‪87‬‬
‫‪624‬‬
‫‪72‬‬
‫‪663‬‬
‫‪68‬‬
‫‪72‬‬
‫‪663‬‬
‫‪185‬‬
‫‪663‬‬
‫‪68‬‬
‫‪663‬‬
‫‪185‬‬
‫מתמטיקה‬
‫ערבית‬
‫‪1‬‬
‫קוד ההתמחות‬
‫‪87‬‬
‫‪68‬‬
‫מסלול על‪-‬יסודי‬
‫(חט”ב) ז’‪-‬י’‬
‫מתמטיקה‬
‫עברית‬
‫מדעים‬
‫מתמטיקה‬
‫מדעים‬
‫ערבית‬
‫מדעים‬
‫עברית‬
‫אנגלית‬
‫כימיה‬
‫ביולוגיה‬
‫פיסיקה‬
‫מתמטיקה‬
‫מדעי המחשב‬
‫מתמטיקה‬
‫פיסיקה‬
‫כימיה‬
‫עברית‬
‫ערבית‬
‫‪42‬‬
‫‪66‬‬
‫‪87‬‬
‫‪624‬‬
‫‪315‬‬
‫‪87‬‬
‫‪315‬‬
‫‪68‬‬
‫‪315‬‬
‫‪624‬‬
‫‪62‬‬
‫‪85‬‬
‫‪81‬‬
‫‪89‬‬
‫‪87‬‬
‫‪95‬‬
‫‪87‬‬
‫‪89‬‬
‫‪85‬‬
‫‪624‬‬
‫‪68‬‬
‫לימודי המשך והסבת אקדמאים‬
‫לימודי המשך לקראת תואר “בוגר בהוראה” (‪)B.Ed.‬‬
‫מטרת הלימודים‬
‫מטרת הלימודים היא לאפשר למורים להמשיך לימודיהם לתואר “בוגר בהוראה”‬
‫(‪)B.Ed.‬‬
‫קהל היעד‬
‫מורים בפועל או בשנת שבתון‪ ,‬בעלי תעודת “מורה מוסמך”‪ ,‬או “מוסמך בכיר”‪.‬‬
‫תנאי קבלה‬
‫תעודת “מורה מוסמך”‪ ,‬או תעודת “מוסמך בכיר”‪.‬‬
‫משך הלימודים‬
‫התוכנית תורכב ע”י יעוץ אישי‪ ,‬בהתאם להשכלה של המורים ועל פי הרקע של‬
‫המועמד ולדרישות ההתמחות בה הוא בוחר ללמוד‪.‬‬
‫משך הלימודים יקבע ע”פ האפשרויות לפתיחת קורסים בתחומים הרלוונטיים‪.‬‬
‫מסמכים שעל המועמד להמציא‬
‫ •צילום תעודת זהות ותמונת דרכון‪.‬‬
‫ •זכאות לתעודות מורה מוסמך ו‪/‬או מורה בכיר‪.‬‬
‫ •גילון ציונים של הלימודים בהסמכה (למועמדים שאינם בוגרי המכללה)‪.‬‬
‫ •תלוש שכר‪.‬‬
‫ •אישורים על קורסי השתלמויות אקדמאים בתחומי חינוך והתמחות כולל‬
‫ציונים (לצורך אקרדיטציה עד ‪ 8‬ש”ש)‪.‬‬
‫להסבה להתמחות‬
‫מסלול הלימוד‬
‫בי”ס יסודי (כיתות א’‪-‬ו’) עברית‪ ,‬ערבית‪ ,‬מתמטיקה‪,‬‬
‫מדעים‬
‫בי”ס על יסודי (כיתות ז’‪ -‬עברית‪ ,‬ערבית‪ ,‬אנגלית‪,‬‬
‫מתמטיקה‪ ,‬פיסיקה‪ ,‬מדעי‬
‫י’)‬
‫המחשב‪ ,‬ביולוגיה‪ ,‬כימיה‬
‫חינוך מיוחד בין מסלולי חינוך מיוחד‬
‫א’‪-‬י”ב‬
‫הוראה כוללת‬
‫גננות מלידה עד ‪6‬‬
‫וניתן להרחיב הסמכה‬
‫לכיתות א’‪-‬ב’‬
‫לפרטים‪:‬‬
‫גב’ נג’לא מג’דוב טל‪ ,04-8303500 ,04-8322344 :‬שלוחה ‪.565‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫‪67‬‬
‫לימודים לקראת הרחבת הסמכה‬
‫מטרת הלימודים‬
‫מטרת הלימודים היא לאפשר לבעלי תואר אקדמי‪ ,‬להרחיב את ההסמכה להוראה‬
‫במסלול או בהתמחות נוספים‪.‬‬
‫התעודה הניתנת בסיום הלימודים היא תעודת “מורה מוסמך בכיר”‪.‬‬
‫קהל היעד‬
‫בעלי תואר בוגר בהוראה ‪ B.Ed.‬או לבעלי תואר ‪ + B.A.‬תעודת הוראה‪.‬‬
‫תנאי קבלה‬
‫תעודת ‪ B.Ed.‬או תעודת ‪ B.A.‬ותעודת הוראה‪.‬‬
‫משך הלימודים‬
‫התוכנית תורכב ע”י יעוץ אישי‪ ,‬בהתאם תחום ההתמחות או המסלול‪ .‬משך‬
‫הלימודים יקבע ע”פ האפשרויות לפתיחת קורסים בתחומים הרלוונטיים‪.‬‬
‫מסמכים שעל המועמד להמציא‬
‫ •צילום תעודת זהות ותמונת דרכון‪.‬‬
‫ •תעודת ‪ B.Ed.‬או תעודת ‪ B.A.‬ותעודת הוראה‪.‬‬
‫ •גילון ציונים של לימודי התואר (למועמדים שאינם בוגרי המכללה)‪.‬‬
‫להסבה להתמחות‬
‫מסלול הלימוד‬
‫בי”ס יסודי (כיתות א’‪-‬ו’) עברית‪ ,‬ערבית‪ ,‬מתמטיקה‪,‬‬
‫מדעים‬
‫בי”ס על יסודי (כיתות ז’‪ -‬עברית‪ ,‬ערבית‪ ,‬אנגלית‪,‬‬
‫מתמטיקה‪ ,‬פיסיקה‪ ,‬מדעי‬
‫י’)‬
‫המחשב‪ ,‬ביולוגיה‪ ,‬כימיה‬
‫חינוך מיוחד בין מסלולי חינוך מיוחד‬
‫א’‪-‬י”ב‬
‫הוראה כוללת‬
‫גננות מלידה עד ‪6‬‬
‫וניתן להרחיב‬
‫לכיתות א’‪-‬ב’‬
‫הסמכה‬
‫לפרטים‪:‬‬
‫גב’ נג’לא מג’דוב טל‪ ,04-8303500 ,04-8322344 :‬שלוחה ‪.565‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫‪68‬‬
‫לימודי הסבת אקדמאים להוראה‬
‫מטרת הלימודים‬
‫מטרת הלימודים היא לאפשר לבעלי תואר אקדמי‪ ,‬המעוניינים בתעודת הוראה‬
‫במסלולים ובהתמחויות הקיימים במכללה‪ ,‬שיסייעו למשתלם לממש מטרותיו‬
‫החינוכיות והמקצועיות במסגרת לימודים המותאמת לצרכיו‪ ,‬בזיקה לפיתוח עצמי‪,‬‬
‫פיתוח היכולת האישית‪ ,‬מיומנויות ההוראה‪ ,‬החשיבה הביקורתית והמדעית‪.‬‬
‫קהל היעד‬
‫בעלי תואר אקדמי המבקשים להסב עיסוקם להוראה‪ ,‬לקבלת תעודת הוראה‪.‬‬
‫תנאי קבלה‬
‫תואר אקדמי עם ממוצע ציונים ‪ 57‬לפחות (בעלי תואר אקדמי ממוסד אקדמי‬
‫בחו”ל ימציאו אישור הכרה‪/‬הערכה מהוועדה להערכת תארים במשרד החינוך)‪.‬‬
‫משך הלימודים‬
‫משך הלימודים יקבע עפ”י התוכנית האישית‪ ,‬בהתאם להשכלה האקדמית של‬
‫הלומד‪ ,‬ולדרישות ההתמחות‪.‬‬
‫מסלול הלימוד‬
‫בי”ס יסודי (כיתות א’‪-‬ו’)‬
‫להסבה להתמחות‬
‫עברית‪ ,‬ערבית‪ ,‬מתמטיקה‪ ,‬מדעים‬
‫בי”ס על יסודי (כיתות ז’‪-‬י’)‬
‫עברית‪ ,‬ערבית‪ ,‬אנגלית‪ ,‬מתמטיקה‪,‬‬
‫פיסיקה‪ ,‬מדעי המחשב‪ ,‬ביולוגיה‪,‬‬
‫כימיה‬
‫חינוך מיוחד‬
‫חינוך מיוחד בין מסלולי א’‪-‬י”ב‬
‫הוראה כוללת‬
‫גננות מלידה עד ‪6‬‬
‫וניתן להרחיב הסמכה לכיתות א’‪-‬ב’‬
‫מסמכים שעל המועמד להמציא‬
‫ •צילום תעודת זהות ותמונת דרכון‪.‬‬
‫ •אישור זכאות לתואר אקדמי ‪B.A.‬‬
‫ •גיליון ציונים בממוצע של ‪ 75‬לפחות‪ ,‬המפרט את שמות הקורסים שנלמדו‬
‫והיקפם‪.‬‬
‫ •אם הלימודים האקדמיים התקיימו בחו”ל‪ ,‬יש להציג “תעודה שקילה”‬
‫ממשרד החינוך (המחלקה להערכת תארים)‪ ,‬המעידה על ההכרה בתואר‪,‬‬
‫ולהציג תרגום נוטריוני של הקורסים והציונים‪.‬‬
‫לפרטים‪:‬‬
‫גב’ פדה קסום טל‪ ,04-8303500 ,04-8322344 :‬שלוחה ‪465‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫‪69‬‬
‫פיתוח פרופסיונאלי ולימודי תעודה‬
‫המחלקה עוסקת בקיום‪ ,‬בארגון ובביצוע מערך של תהליכי פיתוח מקצועי‪ ,‬ע”י‬
‫מגוון של השתלמויות לעובדי הוראה‪ ,‬המבקשים להשתלם במגוון רחב של נושאים‬
‫ותחומי דעת‪ .‬הלימודים מכוונים להיכרות עם סביבות הוראה ולמידה מתקדמות‪,‬‬
‫שמטרתן פיתוח פרופסיונאלי של עובדי הוראה במגזר הערבי לפי המתווה של אופק‬
‫חדש ועוז לתמורה ‪.‬‬
‫המחלקה מקיימת השתלמויות בקמפוס המכללה וגם מחוצה לה‪ ,‬בשיתוף עם מרכזי‬
‫פסג”ה במחוזות הצפון וחיפה‪ .‬השתלמויות לדוגמה הן‪ :‬התמודדות עם קשיי קשב‬
‫וריכוז‪ ,‬הטמעת תוכניות לימוד במתמטיקה לשכבה היסודית‪ ,‬אוריינות והטמעת‬
‫תוכניות לימודים חדשות לגיל הרך‪ ,‬אוריינות תקשוב‪ ,‬תקשורת ברשת‪ ,‬מורה מקוון‪,‬‬
‫למידה מרחוק ‪ ,‬מורים בדרגות הגבוהות ‪ 7-9‬והכשרת מורים חונכים ומלווים‬
‫ופיתוח מקצועי למורים חדשים והתאמה להוראה לעו”ה העוסקים במקצועות‬
‫הבריאות ‪,‬פיתוח מקצועי למנהלים וסגני מנהלים‪ ,‬לימודי דרמה ותיאטרון ‪ ,‬לימודי‬
‫אימון ‪(-‬עיצוב לחיים טובים) ועוד‪.‬‬
‫להלן השתלמויות בתחום הפיתוח המקצועי‪:‬‬
‫פיתוח סגני מנהלים‬
‫תכנית בהיקף של ‪ 40-70‬שעות ברצף במהלך של ‪ 3‬שנים‪ ,‬לסגני מנהלים בפועל‬
‫בתכנית ‘אופק חדש’‪.‬‬
‫מורי מורים להוראת השפה העברית והערבית‬
‫תהליך מקצועי להכשרת מורים ובעלי תפקידים בבתי”ס‪ ,‬כגון‪ :‬הכשרת מורי מורים‬
‫להוראת השפה הערבית והעברית (בשיתוף עם המפמ”רים בתחומים אלו)‪.‬‬
‫לימודי תעודה‬
‫התאמה להוראה למקצועות פרא‪-‬רפואיים‬
‫מטרת התכנית להקנות עקרונות עיוניים והיבטים מעשיים בחינוך המיוחד‪ ,‬כדי‬
‫להכשיר עובדים פארא‪-‬רפואיים לעבודה במוסדות החינוך המיוחד במגזר הערבי‪.‬‬
‫התכנית מיועדת לבעלי תואר ראשון במקצועות הפארא‪-‬רפואיים‪ :‬פיזיותרפיה‪,‬‬
‫ריפוי בעיסוק‪ ,‬תרפיה בדיבור ותרפיה בהבעה וביצירה‪ ,‬העובדים במערכת החינוך‪.‬‬
‫התוכנית מאושרת ע”י האגף להכשרת עובדי הוראה‪ ,‬המינהל הפדגוגי והאגף לחינוך‬
‫המיוחד‪.‬‬
‫תכנית הלימודים‪:‬‬
‫הנושאים המוצעים בקורסים השונים נקבעו בהתאם לדרישות משרד החינוך‬
‫ובתיאום האגף לחינוך מיוחד והאגף להכשרת עובדי הוראה‪.‬‬
‫ •נושאי הלימוד‪:‬‬
‫ •עבודה עם תלמידים בעלי ליקויי למידה‪.‬‬
‫ •עבודה עם הורים בגישה נרטיבית‪.‬‬
‫ •עבודה עם צוותים בית ספרים‪.‬‬
‫ •בניית תוכניות התערבות טיפולית בחינוך המיוחד‪.‬‬
‫‪70‬‬
‫‬
‫‬
‫‬
‫•סוגיית שילוב תכניות לימודים בחינוך המיוחד‪.‬‬
‫•דרכי ההוראה‪ :‬שיעורים פרונטאליים‪ ,‬התנסויות‪ ,‬וסדנאות‪.‬‬
‫•היקף הלימודים‪ :‬תכנית אקדמית שנתית‪ 150 ,‬שעות בודדות (בשלושה‬
‫סמסטרים)‪.‬‬
‫מורים חונכים‬
‫הכשרת מורים חונכים ומלווים למורים בשנת עבודתם הראשונה‪ ,‬במסגרתה‬
‫המורים החונכים יועשרו בכלים חינוכיים ופדגוגיים להדרכה‪ ,‬לתמיכה ולהוראה‪.‬‬
‫הקורס בן ‪ 112‬שעות‪ ,‬מוכר להחזר שעות ממשרד החינוך (מסובסד) ומתקבלים‬
‫אליו מורים וגננות בעלי וותק של לפחות ‪ 5‬שנים בהוראה‪ ,‬המועסקים בשיעור של‬
‫‪ 50%‬אחוז משרה לפחות‪.‬‬
‫התפתחות מקצועית של מורים בשנה הראשונה והשנייה לעבודתם לאחר‬
‫ההתמחות (סטאז’)‬
‫הקורס מכוון להכשיר את המורים בשנת עבודתם הראשונה (לאחר סיום התואר‬
‫כולל סדנת סטאז’)‪ .‬מטרת הקורס היא לסייע למורה המתחיל להשתלב במערך‬
‫הבית ספרי באמצעות סדנה מובנת ותומכת להתפתחותו המקצועית‪.‬‬
‫הקורס יסייע לטפח מורה בעל זהות אישית ומקצועית‪ ,‬העצמת מחויבותו והמוטיבציה‬
‫שלו כלפי תלמידיו ברמה הפסיכו‪-‬חברתית‪ ,‬הערכית והלימודית‪ .‬הקורס מקנה‬
‫מיומנויות ארגונית ברמת הכיתה וברמת בית הספר ויעשיר את עבודת ההוראה‬
‫יגביר את היכולת השיתופית של המורה ויעצים תהליכים רפלקטיביים וחקירה‬
‫עצמית‪.‬‬
‫היקף הקורס הוא ‪ 60‬ש”ב‪:‬‬
‫ •‪ 40‬ש”ב ‪ -‬סדנת עמיתים לפיתוח מקצועי והעצמה‪.‬‬
‫ •‪ 20‬ש”ב ‪ -‬ליווי אישי ע”י מורה מלווה‪.‬‬
‫מורים בשנה עבודתם השניה פטורים מחלק א’‪ ,‬וחייבים רק ב‪ 20 -‬שעות ליווי אישי‬
‫של מורה מלווה‪.‬‬
‫במכללה מתקיימים קורסים של הביסוס המקצועי המתקדם בדרגות ‪ 7-9‬לעו”ה‬
‫בפועל ברפורמת אופק החדש‪:‬‬
‫היבטים פדגוגיים ומנהליים‬
‫נתיב ההתפתחות המקצועית של המורים מצריך מתן תשובות לשינויים‬
‫המתרחשים בסביבת תפקודם‪ .‬הכרה בבסיס הידע הייחודי להם ופיתוחו לרמה‬
‫של מומחיות הם תנאים הכרחיים להצטיינותם בנתיב זה‪ .‬המורה המקצוען נתפס‬
‫כ”מומחה מסתגל” אשר שולט במכלול תפקודיו ברמה גבוהה‪ ,‬אך בה בעת הוא‬
‫נחשף לשינויים תכופים בידע‪ ,‬בסביבת ההוראה‪ ,‬בערכי החברה ובלומדים‪ ,‬ומסתגל‬
‫אליהם כך שתפקודו בכיתה ובבית‪-‬הספר ראוי ותורם בכל עת‪.‬‬
‫התפתחות מקצועית היא מאד אישית ואינה ליניארית‪ .‬כדי להגיע למומחיות של‬
‫ממש דרושות למורה שנים רבות‪ .‬למידה של מורים‪ ,‬כמו כל למידה‪ ,‬נעשית בדרכים‬
‫מגוונות‪ :‬גלויות וסמויות‪ ,‬פורמאליות ובלתי‪-‬פורמאליות‪ ,‬מכוונת הסתכלות פנימה‪,‬‬
‫‪71‬‬
‫כוללות דיאלוג עם עמיתים וקשורות להתנסות מעשית‪ .‬זוהי למידה תהליכית‬
‫הדורשת זמן הבשלה עד ליישומה בעבודת ההוראה או במילוי תפקידים אחרים ועד‬
‫לזיהוי תקף של תוצאותיה‪.‬‬
‫במסגרת “רפורמת אופק חדש” מכוונות דרגות ההתפתחות ‪ 7-9‬לאפשר תהליכי‬
‫צמיחה אישית ותפקודית של עובדי ההוראה בעמדות ובתפקידים שהם ממלאים‬
‫במערכת על‪-‬מנת להשביח את עבודתם בכיתה ובבית‪-‬הספר‪.‬‬
‫העיקרון העומד בבסיס הפיתוח המקצועי בדרגות הגבוהות הוא לפתח בקרב‬
‫המורים התמחות בלמידה רפלקטיבית ברמה גבוהה על תהליכי הלמידה‬
‫ההוראה והיישום בכיתה ובבית‪-‬הספר‪.‬‬
‫מהלך ההתפתחות המקצועית בכל אחת מהדרגות נשען על יסודות רפלקטיביים‪,‬‬
‫על למידה בקבוצת עמיתים ועל למידה והערכה עצמית‪ .‬העיקרון המנחה הוא‬
‫של למידה זו היא בשילוב הידע והניסיון של הלומד במטרה לפתח את עוצמותיו‬
‫האישיות ואת בטחונו המקצועי‪.‬‬
‫פיתוח תכניות הלמידה לקראת כל דרגה מבוסס על התפיסה שההתפתחות‬
‫מדרגה לדרגה מעמיקה ומרחיבה את הידע והמומחיות של המורה בהבנת תהליכי‬
‫הוראה‪-‬למידה‪ .‬תהליכי הלמידה והפעילות החינוכית הנדרשים להשגת כל אחת‬
‫מהדרגות מהווים רמה נדרשת להעמקת המומחיות בדרגה שמעליה‪ .‬הם מכוונים‬
‫לשלושת תחומי ההתפתחות הנדרשים לפיתוח מומחיות של מורים ולהעצמת‬
‫הפרופסיונאליות שלהם‪ :‬תחום הדעת‪ ,‬התחום הדידקטי‪-‬חינוכי‪ ,‬והתחום הניהולי‪-‬‬
‫ארגוני‪ .‬להלן פירוט הדרגות הקיימות במכללה ‪:‬‬
‫דרגה ‪ :7‬מורה יוזם ומטמיע תוכניות חינוכיות (בהיקף של ‪ 210‬תוכנית לימודים‬
‫מותאמת לכל עו”ה בנפרד ‪ -‬לפז”מ של ‪ 3‬שנים לדרגה)‪.‬‬
‫דרגה ‪ :8‬מורה חוקר את עשייתו (בהיקף של ‪ 210‬תוכנית לימודים מותאמת‬
‫לכל עו”ה בנפרד ‪ -‬לפז”מ של ‪ 3‬שנים לדרגה)‪.‬‬
‫דרגה ‪ :9‬מורה מנחה ומלווה מורי מורים (טרם סוכם סופית)‪.‬‬
‫לפרטים נוספים‬
‫באתר המכללה ‪ - www.arabcol.ac.il‬בקטגוריה של פיתוח פרופסיונאלי מתחיל‬
‫אצלנו בדף הראשי‪.‬‬
‫וגם‬
‫מר סעיד עודה‪ ,‬טל‪ ,04-8303500 ,04-8322344 :‬שלוחה ‪563‬‬
‫‪E-mail: [email protected]‬‬
‫או‬
‫גב’ מאי פרנסיס‪ ,‬טל‪ ,04-8303500 ,04-8322344 :‬שלוחה ‪507‬‬
‫‪[email protected]‬‬
‫‪72‬‬
‫שירותים לסטודנט‬
‫אתר המכללה‬
‫מידע לסטודנט באמצעות האינטרנט ‪ :www.arabcol.ac.il‬ציונים‪ ,‬הודעות ושינויים‪,‬‬
‫אתרי קורסים (הנלמדים בלמידה מרחוק)‪ ,‬שירות ‪ SMS‬הודעות לסטודנט‪.‬‬
‫דיקאן הסטודנטים‬
‫דיקאן הסטודנטים משמש איש קשר בין הסטודנטים לבין הנהלת המכללה על‬
‫כל יחידותיה‪ :‬הסגל האקדמי‪ ,‬הסגל המנהלי וגורמי חוץ והוא פועל למען רווחת‬
‫הסטודנטים ומייצג אותם בפני יחידות המכללה‪.‬‬
‫דלתו של דיקאן הסטודנטים פתוחה בפני סטודנטים הנתקלים בבעיה אישית‪,‬‬
‫כלכלית‪ ,‬אקדמית ומנהלית‪ ,‬והוא מטפל בבעיה או מנחה את הסטודנטים בדרכים‬
‫המקובלות לפתרונה‪.‬‬
‫תחומי הטיפול של הדיקנאט הם‪:‬‬
‫ •קשיים בלמידה‪ ,‬קשיים ביצירת תקשורת עם מרצה וכדומה‪.‬‬
‫ •בעלי לקויות למידה‪ ,‬מתן התאמות למבחנים‪.‬‬
‫ •טיפול בסטודנטים המרגישים מצוקה אישית (מצבי משבר‪ ,‬מחלה‪ ,‬תאונה‪,‬‬
‫לחץ‪ ,‬חרדת בחינות וכדומה)‪.‬‬
‫ •הטיפול בבעיות אישיות נעשה תוך שמירה על חיסיון מלא ומטפלת בהן‬
‫יועצת לסטודנטים‪.‬‬
‫ •קשיים כלכליים‪.‬‬
‫ •קשר מתמיד עם אגודת הסטודנטים‪ ,‬ושיתוף פעולה לקידום מעמדו ורווחתו‬
‫של הסטודנט במכללה‪.‬‬
‫ •מלגות‬
‫במכללה קיים מערך מלגות לסטודנטים‪:‬‬
‫ •הצטיינות בלימודים‪.‬‬
‫ •הנחות לסטודנטים במצבי מצוקה כלכלית‪.‬‬
‫ •מלגות פר”ח‪.‬‬
‫ •מלגות ממשרדי ממשלה שונים‪.‬‬
‫אגודת הסטודנטים‬
‫מייצגת את הסטודנטים בפני מוסדות המכללה ומארגנת פעילויות חברה ותרבות‪.‬‬
‫פורום האגודה מורכב מנציגי המסלולים והשנתונים השונים‪.‬‬
‫הספריה‬
‫בספריה מעל ‪ 110,000‬ספרים וכ‪ 140 -‬כתבי עת והיא כוללת כ‪ 120 -‬מקומות‬
‫ישיבה ו‪ 30 -‬עמדות מחשב‪ .‬הספריה פתוחה בימים א’–ו’ בשבוע‪ ,‬וכוללת את‬
‫הכותרים הרלוונטיים להוראת המקצועות השונים ומנויה על כתבי העת המובילים‬
‫בתחומי הדעת הרלוונטיים‪.‬‬
‫הקטלוג בספרייה ממוחשב וכן ניתן להשתמש במאגרים שונים‪ .‬בנוסף לכך הספרייה‬
‫מקיימת שירות השאלה בין ספרייתי‪.‬‬
‫שירותים נוספים‬
‫מרכז שיכפול‪ ,‬כיתת תרגול במחשב‪ ,‬חנות ספרים וציוד לימודי וקפיטריה‪.‬‬
‫‪73‬‬
‫שכר לימוד והסדרי תשלום‬
‫שכר הלימוד נקבע מדי שנה על ידי משרד החינוך והוא צמוד למדד המחירים לצרכן‬
‫ומתעדכן מדי חודש בהתאם לפרסום המדד (ב‪ 15 -‬בכל חודש)‪ .‬שכר הלימוד‬
‫במכללה הוא כשכר הלימוד באוניברסיטאות‪.‬‬
‫הסדרי תשלום‬
‫ •הסדר תשלום שכר הלימוד יימסר לסטודנטים עם קבלתם ללימודים‪ .‬לשכר‬
‫הלימוד מתווספות אגרות הכוללות תשלום לאגודת הסטודנטים‪ ,‬ביטוח‬
‫תאונות אישיות‪ ,‬שירותי ספרייה ממוחשבים וסידורי אבטחה במכללה‪.‬‬
‫ •רק תשלום המקדמה והוראת קבע חתומה על ידי הבנק יבטיחו את מקומם‬
‫של הנרשמים במכללה ויאפשרו שיבוץ מערכת שעות‪.‬‬
‫ •לאחר תשלום המקדמה תיפרע יתרת התשלום באחת הדרכים המקובלות‬
‫במכללה‪ .‬פירוט דרכי התשלום יימסר לסטודנטים עם קבלתם ללימודים‪.‬‬
‫החזר כספי במקרה של הפסקת לימודים‬
‫דמי הרישום למכללה כוללים טיפול במועמדים עד קבלתם‪ .‬בכל מקרה לא יוחזרו‬
‫דמי רישום‪.‬‬
‫סטודנטים שנרשמו‪ ,‬התקבלו ושילמו מקדמה‪ ,‬והחליטו לא ללמוד במכללה‪ ,‬חייבים‬
‫להודיע על ביטול ההרשמה בכתב לגזברות ולמזכירויות מסגרות הלימוד השונות‪:‬‬
‫תלמידים סדירים‪ ,‬לימודי המשך‪ ,‬הסבת אקדמאים‪ ,‬לפחות שבועיים לפני תחילת‬
‫הלימודים‪ .‬התאריך הקובע הוא תאריך קבלת המכתב במדור ההרשמה ובמחלקת‬
‫הגזברות‪.‬‬
‫המקדמה תוחזר במלואה למבטלים לימודים עד שבועיים לפני תחילת שנת‬
‫הלימודים‪.‬‬
‫סטודנט שהפסיק את לימודיו ביוזמתו‪ ,‬בין יום תחילת הלימודים בפועל במכללה‬
‫ועד לתאריך ‪ 15‬במאי של אותה שנת לימודים‪ ,‬יוחזר לו הסכום ששילם‪ ,‬בקיזוז שכר‬
‫הלימוד עבור חודשי הלימוד בפועל‪ ,‬ועוד חודש לימודים נוסף‪.‬‬
‫לימודים שהופסקו ביוזמת המכללה ‪ -‬יחויב הסטודנט בשכר הלימוד יחסית למספר‬
‫חודשי לימודיו בפועל‪.‬‬
‫ביטוח לאומי‬
‫סטודנטים במוסדות להשכלה גבוהה חייבים בתשלום לביטוח הלאומי ופרטיו‬
‫האישיים של כל סטודנט המתקבל ללימודים‪ ,‬יועברו לביטוח לאומי‪ ,‬כדי לאפשר‬
‫למוסד לביטוח לאומי להפנות אליו דרישה לתשלום‪.‬‬
‫‪74‬‬
‫الكلّ ّية األكادمي ّية العرب ّية للرتبية يف إرسائيل ‪ -‬حيفا‬
‫ص‪.‬ب‪ ،8349 .‬شارع هحشامل ‪ ،22‬حيفا ‪33145‬‬
‫هاتف‪ ،04-8303500 :‬فاكس‪04-8233517 :‬‬
‫موقع اإلنرتنت‪www.arabcol.ac.il :‬‬
‫המכללה האקדמית הערבית לחינוך בישראל ‪ -‬חיפה‬
‫ת‪.‬ד‪ ,8349 .‬רח’ החשמל ‪ ,22‬חיפה ‪33145‬‬
‫טל‪ ,04-8303500 .‬פקס‪04-8233517 :‬‬
‫כתובת באינטרנט‪www.arabcol.ac.il :‬‬
‫قسم اإلستعاالمات‬
‫هواتف‪04-8322344 ،04-8303500 :‬‬
‫מדור מידע‬
‫טל‪04-8322344 ,04-8303500 .‬‬
‫قسم التسجيل للتعليم العادي‬
‫هاتف‪04-8322344 ،04-8303500 :‬‬
‫تحويلة‪ ،526 :‬فاكس‪04-8303525 :‬‬
‫מדור הרשמה ללימודים סדירים‬
‫טל‪04-8322344 ,04-8303500 .‬‬
‫שלוחה ‪ ,526‬פקס‪04-8303525 .‬‬
‫وحدة التعليم املستم ّر وتحويل مسار أكادميي‬
‫تعليم مستم ّر للقب األ ّول يف التدريس ‪B.Ed.‬‬
‫التخصص‬
‫والتعليم لتوسيع‬
‫ّ‬
‫هاتف‪04-8322344 ،04-8303500 :‬‬
‫تحويلة‪ ،565 :‬فاكس‪04-8303511 :‬‬
‫أكادميي يف التدريس‬
‫التعليم لتحويل مسار‬
‫ّ‬
‫هاتف‪04-8322344 ،04-8303500 :‬‬
‫تحويلة ‪ ،564‬فاكس‪04-8303511 :‬‬
‫املهني‬
‫االستكامالت والتطوير‬
‫ّ‬
‫هاتف‪04-8322344 ،04-8303500 :‬‬
‫تحويلة ‪ ،507 ،562‬فاكس‪04-8303511 :‬‬
‫לימודי המשך והסבת אקדמאיים‬
‫לימודי המשך לקראת תואר בוגר בהוראה ‪B.Ed.‬‬
‫ולימודים לקראת הרחבת הסמכה‬
‫טל‪04-8322344 ,04-8303500 .‬‬
‫שלוחה ‪ ,565‬פקס‪04-8303511 .‬‬
‫לימודי הסבת אקדמאיים להוראה‬
‫טל‪04-8322344 ,04-8303500 .‬‬
‫שלוחה ‪ ,564‬פקס‪04-8303511 .‬‬
‫השתלמויות ופיתוח פרופסיונאלי‬
‫טל‪04-8322344 ,04-8303500 .‬‬
‫שלוחה ‪ ,507 ,562‬פקס‪04-8303511 .‬‬