Khan Academy What the British say

Transcription

apPARENTly
Ashes
WOLV
Shanghai
What the British say
Khan Academy
Elvira Tromp uit
de lichting 2003
Ouderkrant Wolfert TTO | nummer 37 | maart 2011
apPARENTly
COLOFON
Colofon
Schoolleiding Wolfert Tweetalig
apPARENTly is de nieuwsbrief voor ouders van leerlingen
Schoolleiding
Wolfert
Tweetalig
Algemeen telefoonnummer:
(010) 890
77 00
Colofon
van Wolfert Tweetalig en andere belangstellenden.
Algemeen telefoonnummer:
e-mailadres: [email protected]
Algemeen
(010) 890 77 00
Verschijnt twee maal per jaar.
De redactieisbestaat
uit ouders
vanouders
TTO van
leerlingen.
apPARENTly
de nieuwsbrief
voor
leerlingen
Website: www.wolfert.nl
Algemeen
e-mailadres: [email protected]
Arnold Koot, locatiedirecteur
Website: www.wolfert.nl
E-mail: [email protected]
Arnold
René deKoot,
Jong,locatiedirecteur
coördinator TTO 5-6
E-mail:
[email protected]
René
de Jong,
coördinator
TTO 5-6
Maremca
Damen,
coördinator
TTO 3-4
[email protected]
E-mail:
Jenny Koot-Martijns,
coördinator
TTO
Maremca
Damen, coördinator
TT O
3-41-2
E-mail:
[email protected]
Jenny Koot-Martijns, coördinator TTO 1-2
van Wolfert Tweetalig en andere belangstellenden.
Redactie
Verschijnt
twee maal per jaar.
Redactieleden
De redactie bestaat uit ouders van TTO leerlingen.
Mike Besijn, [email protected]
Johan Poel, [email protected]
Redactie
Jeroen Roffel, [email protected]
Redactieleden
Estella van Straten, [email protected]
Mike
Besijn, [email protected]
Lay-out
Johan
Poel,
Estella
[email protected]
Straten
Estella van Straten, [email protected]
Medewerkers
Deirdre
M. Donoghue
Luc
van
Maaike Stuart
Bibiche vanVlokhoven
Heumen
Fons
Schuurmans
Simone Dolk
Jan Varossieau
Emilie de Block
Eva Stoffels
Nellie Pelkmans
Medewerkers
Luc van Vlokhoven
Maaike Stuart
Fons Schuurmans
Simone Dolk
Emilie de Block
Eva Stoffels
Nellie
Pelkmans wordt gedrukt bij Graféno in Rotterdam
apPARENTly
apPARENTly wordt gedrukt bij Graféno in Rotterdam
Bestuur oudervereniging Wolfert Tweetalig
Voorzitter
Rolf van Baarle (TVWO 5)
Bestuur
oudervereniging
T (010) 529 04 25
E [email protected]
Voorzitter
Rolf
van Baarle (TVWO 5)
Penningmeester
TDirk
(010)
529 04
25 6)
de Jong
(VWO
06 53 11 17 87
EM [email protected]
E [email protected]
Penningmeester
Redactielid
apPARENTly
Dirk
de Jong
(VWO 6)
Mike Besijn (TVWO 2)
M 06 53 11 17 87
T (010) 422 04 18
E [email protected]
M 06 30 98 74 73
E [email protected]
Redactielid apPARENTly
Mike
Besijn
(TVWO 2)
Commissie
Ouderinzet
TAgnes
(010)Bakx
422 04
18
(TVWO
2)
M
M 06
06 30
40 98
38 74
11 73
61
[email protected]
EE [email protected]
Overige leden
Artie Vink (TVWO 5)
Wolfert
Tweetalig
T (010) 512 08 41
M 06 23 10 95 79
E [email protected]
Commissie Ouderinzet
Agnes Bakx (TVWO 2)
MMandy
06 40Sneep
38 11 61
(TVWO 4)
(010) 434 29 83
ET [email protected]
E [email protected]
Overige leden
Artie Vink (TVWO 5)
Ronald Wouts (TVW 4)
T (010) 512 08 41
T (010) 436 92 51
M 06 23 10 95 79
M 06 53 93 01 24
E [email protected]
E [email protected]
Mandy Sneep (TVWO 4)
TEster
(010)
29 83(TVWO 2&5)
de434
Bruine
ET [email protected]
(010) 422 51 45
M 06 23 22 97 69
E [email protected]
2
Mieke Hartwig (TVWO 6 &
THAVO 3)
T (010) 418 83 23
M 06 21 85 31 40
Ronald
Wouts (TVW 4)
E [email protected]
T (010) 436 92 51
M 06 53 93 01 24
E [email protected]
Ester de Bruine (TVWO 2&5)
T (010) 422 51 45)
M 06 23 22 97 69
E [email protected]
INHOUD
A tolerant learning environment
Van de Redactie
De redactie van de apPARENTly is vernieuwd.
Ouders aan de slag
Oproep aan (de ouders van) eindexamenklas 2001
Géén column?
COLUMN
Onderwijs & ontwikkeling
Khan Academy
Op Stap
Shanghai
Cultuur & sport
When the Landscape Begins to Map the Cartographer
Gedichten Jacques Prévert
In de schaduw van Harry van den Bouwhuijsen
The Annual Decadent Fondue Dinner Party
Ashes
What the British say Anglo Dutch understanding guide
WOLV
WOLV Borrel 2011
Uitvlieger
Elvira Tromp uit de lichting van 2003
4
4
5
5
8
8
8
9
10
10
11
11
14
14
18
20
23
23
27
28
28
29
29
apPARENTly
Van de Voorzitter
VAN DE VOORZITTER
A tolerant learning environment
The United Nations of Wolfert
L
W
ast week I read an article stating that the Dutch society had become less tolerant over the last decades. Less
tolerant toward Muslims, Christians, atheists, less tolerant toward homosexuals, elderly, civil servants and also
less tolerant to our own neighbours, family or parents.
Shocking? I guess we all knew this, or at least sensed it.
ith
an
economic
crisis,
somewhere abroad. Of course the well
essary and always with one common
Every weekend
the sports
I observeknown
however
that parents
findqualifies,
it hard tobut
be sufficiently
intolerant)
that onremains
on fields
the front
objective:critical
even (or
further
improving the
Romania
project
towards their
children’s
We all
seem to
raise being
a few progressive,
saints, of whom
are increasingly
Theyand of the
pages
and misbehaviour.
decreases our
of Wolfertproud.
education
Wolfert,
always
add- wequality
should
not be criticized
others and
find it increasingly
difficult to Ten
correctcommunication
them ourselves.about it, with, among
wealth,definitely
while greenhouse
gas by
levels,
ed awe
teaching
project in Mumbai.
temperatures and sea levels keep
students had a very intense experience
many other results, a historically low
rising andorwars
on terror
in early.
Iraq and
and
decreased
in theand
slums
have on
Tolerance
intolerance
starts
We, as teaching
parents, youngsters
pass our values
ourand
prejudice
to spectacularly
our children. The
secondnumber of
Afghanistan
that
continue
for
at
least
a
classes
being
cancelled.
a
once
in
a
lifetimechance
to
experimost important influence comes from the school environment: teachers and their curriculum, but even more imporfew more
years,
world treat
our parents
Together with the again further develtantly:
the way
thethe
children
each other.ence the life of less fortunate children.
and we created is hardly something to
oped international orientation, we hope
proudly
pass
on
to
our
children.
us a small
step closer to the
Model
United
Nations
Wolfert is a special school, at least that is how I experienced this school the last five and athis
half brings
years. Maybe
it’s because
first
Wolfert UN
Secretary
Looking
interesting
and chalWolfert hosts so many different nationalities,
maybeatit’sthese
just because
so many
special or
“different”
children
chooseGeneral, or
Imagine
our
children
were
born
in
Afat
least
to
some
of
our
children
lenging
projects,
I
wonder
who
of
our
Wolfert, but I am convinced that also the warmth and liberalism in school, combined with respect, clear rules
and repairing
ghanistan.
Would
they
attend
school?
the
world
we
leave
them.
current
Wolfert
population
will
be
found
discipline make that Wolfert is a very tolerant school, where harassment is not a too big issue and children are allowed
As be
a boy,
there is a chance they would, working in United Nations projects in,
to
different.
for the girls there is a fair chance they let’s say, 25 years from now.
Rolf van Baarle
Along with an international orientation our children are encouraged to develop an open mind.
wouldn’t. Would they be Taliban terrorAround the time you read this the fourth voorzitter Oudervereniging Wolfert
ists (at seventeen, I heard they are very graders have their first UN experience,
Five years I have had the honour, as chairman of the “oudervereniging”, to represent you as a member of the growing
well capable to kill someone), would playing the Model United Nations for
group of TTO parents”. In those five years Wolfert TTO developed further from the small scaled, still a bit experithey be supporting the western military two days, negotiating CO2 emission levmental, school into a very well established and the largest bilingual school
in the country.
forces or would they perhaps be refu- els or the fate of political refugees and
In those five years there were many enthusiastic parents that helped support school activities and there was always
gees fleeing the country on a boat to writing resolutions and motions. For the
aAustralia
group that
joined
in positivecriticallythird
discussing
a variety
of this
issues
school management. We keep an eye
consecutive
year
is with
facilitated
(and
beingme
held
on Christmas
on
how
our
school
fees
are
spent,
we
helped
improve
communication
from
school
by Wolfert teaching staff, but organised to parents, we influence the deIsland).
velopment
of thethis
curriculum,
did not rest
the of
number
of classespreparing
cancelled was far below national average
by auntil
group
fifth graders,
Thinking about
I am glad mywe
children
and
we
advised
on
many
other
subjects.
Most
of
the
times
it
wasn’t
necessary
impose our advise, because school
were born in our tiny democratic country the issues being discussed, planningtothe
management
sought
it.
and even the actively
intolerance
of someone
like schedules and acting as Secretary GenG. Wilders seems unimportant now. eral or Chair of a Committee.
In five years of close cooperation with the Wolfert
mutual respect
was an important value. A challenging,
WithManagement
such an international
program,
international,
rewarding
and tolerant learningmaybe
environment
one day,the
onemutual
of ourgoal.
dear adolesInternational
Orientation
IMeanwhile
will pass on our
my role,
with juveniles
some regret
enjoy
Wolfert),
confident
that respectful cooperation between
cents
willthe
qualify
to bebut
a real
secretary
Wolfert
con-(I really
or, inWolfert
anotherTTO
role,forbemany
involved
tinue their
international
orientation
and general
school
and parents
will ensure
a challenging
and tolerant
generations of children.
have their standard travel program to improving the world.
the United
Kingdom, Scotland or Ireland,
Rolf
van Baarle
Well, of course this is not why we sent
Germany or Spain and even to Limburg.
And on top of this, our second and them to Wolfert, but our school manthird graders get a chance to experience agement, still very much involved in the
the future trade and industrial capital of further life’s and careers of former Wolfert students, would certainly be proud.
the world: Shanghai.
With this school management team
The current fifth graders are the first
group having the privilege (and for some: we, as parent support group, also this
obligation) to perform social/community year had very fruitful meetings, always
service, either in their own village or respectful, positively critical when nec4
VAN DE REDACTIE
Sandra
Langenberg:
Afscheid in betrokkenheid
De
redactie
van de apPARENTly
is vernieuwd.
N
H
a jarenlang als eind redacteur
voor het blad apPARENTly te
et
is als gefunctioneerd
met alle vrijwilligershebben
geeft
werk
een
van ups
en
Sandra Langenbergkwestie
het stokje
door
downs, van vallen en opstaan.
aan anderen.
Zo
ook
hier.
Belangrijk
de originele
Een interview
waarinis Sandra
zich
doestelling
in de
uitspreekt van
overhet
hetblad
belang
vangaten
ons
te
houden; een
vaneen
ouders
voor
‘ouder’blad.
Zeblad
geeft
duidelijk
ouders.
De betrokkenheid
bedoeling daarvan
is dat
beeld van
bij school
het
een informatief
blijft informaover alen blad,
alsmede deblad
nodige
tie over zaken
het werk
en de school
direct het
belerhande
waarbij
trokkenen, met
uitgangspunt
blijftaandacht
maar nietvoor
het zowel
enige
leerlingen
als
docenten.
onderwerp.
Ons inziens een interview met belangwekkende
standpunten
bij
De school maakt
onderdeel voor
uit van
de
school
betrokken
ouders.
een complexe wereld die aan veran-
inspireerde groep mensen samen te
komen en een avond te brainstormen
is een het
zich genot
openstellen
vooren
delekkers.
wereld
onder
van koffie
waar
wij
met
zijn
allen
een
voorbeeld
Die redactieavonden rouleerden, dus
aankwam
mogenjenemen.
Ditkeer
openstellen
naar
zo
wel een
bij iedereen
de
wereld
hebben
wij
in
Europa
al
eerthuis.
der
gedaan in
de vorm
vansteeds
onze eigen
Tenslotte
vond
ik het
heel
renaissance, het
motiverend
om isteoppassen
zien metgeblazen
welke
dat wij echt
onze eigen
geest blijven
–soms
razendopen
interessante
of
voeden, het is alweer
een tijdje geleden
vernieuwende–
onderwerpen
we
namelijk.
Kortom informatie
delen op
weer
uitkwamen,
en hoe sommige
van
de redactieleden
erin slaagden
alle vlakken
die maar kunnen,
hoe bedaar
een
smeuïg
verhaal
van
te mascheiden ook.
ken. Mijn rol in het geheel was er een
van
puntjes
i zetten (soms
In dedeopzet
van op
dezedeapPARENTly
holetterlijk
;-)
),
de
lay-out
consequent
pen wij dat u voldoende openheid
en
door
te
voeren
en
hier
en
daar
zaken
dering onderhevig is waarbij dat met
informatie zult aantreffen op allerlei geHoe lang
ben jepaar
lid geweest
de beter
name
de laatste
maandenvan
in het
bieden.te formuleren. Een bescheiden
redactie
van
apPARENTly?
rol
eigenlijk.
Midden Oosten nog eens duidelijk geWij dus
hebben
het over Westerse cultuur
Ik ben bij de redactie gekomen toen
maakt wordt door dappere bevolkingen
verschillen tussen Britten en Nedermijn zoon in de brugklas zat (nu zit hij Heb je de formule, zijnde een blad
die armoede en onderdrukking genoeg
landers (een logisch vergelijk op een
in 6 TVWO). Op een van de eerste van ouders voor ouders, belangrijk
hebben gehad en vinden dat dat maar
tweetalige school), over sport, cultuur
ouderavonden vroeg de school men- gevonden?
eens over moet zijn. Wat men in de
in de vorm van een gedicht en een reissen voor de apPARENTly en het leek Ik denk dat het hebben van een blad
Noord Afrikaans Arabische landen doet
beschrijving van twee leerlingen over
mij een leuke manier om betrokken als de apPARENTly een groot goed is.
te worden bij wat er zich op school Als lezer weet je dat andere ouders
speelt.
zich intensief met de kopij bemoeid
Ik gaf me op om ‘hand- en spandienof deze geschreven hebben. Dat geeft
Persoonlijke
Mike
sten te verrichten’ motivatie
voor de redactie.
eenBesijn
bepaald gevoel van betrokkenWat ik toen niet kon vermoeden, was heid, dat minder zou bestaan als uitMijn
naamnadat
is Mike
Besijn,
vader van
zie de bevolking
aldaar
ook verder gaan
dat kort
ik was
‘toegetreden’
sluitend
vanuit de
schooldirectie
zou
Emma
uit 3 deel
tweetalig
In het damet opgroeien.
een groot
van VWO.
de redactie
het worden
bericht.Een zekere trots voor
gelijks
leven ben
sales manager
bij
die mensen, na zoveel armoe en ondervoor gezien
hield,ik inclusief
de eindDamen
Shipyards
in het
drukking,
niet teals
onderdrukken.
redacteur!
Ik ben waarvoor
toen doorikhaar
op Kon
je eris zelf
ouder iets mee,
sleeptouw
genomen
en in
tijd in de zin van ervaringen delen en
Midden
Oosten
schepen
en korte
alles wat
klaargestoomd
ommag
hetverkopen.
stokje over te vooral
schoolgevoel
delen?
daarbij
komt kijken
Dit alles,het
hoop
ik, leidt tot een
actief in
nemen als eindredacteur.
Als
met 2waarbij
kinderen
opeen
Wolfert
het ouder
leven staan
met
kritiTweetalig
heb
ik
de
apPARENTly
altijd
Na een leven lang reizen, opgroeien
sche blik de wereld in gekeken wordt,
Wat vond
je het na
leukste
aan
met
veel
enverwacht
daar ga
vooral
in Rotterdam
Amerika
en het
Enprecies
watplezier
ik van gelezen,
een school
werk voor
dit blad?
ik
ook zeker
nog een
geland
uiteindelijk
toch gesettled in Roten straks
wat ikhopelijk
ook herken
in de mogelijkHet
leuke
aan
zitting
hebben
in
de
aptijdje
mee
door!
Gelukkig
zit mijn
terdam, waar volgens mij, het opgroeien
heden in een blad als apPARENTly.
Zo
PARENTly-redactie
is
dat
je,
zoals
ik
al
dochter
pas
in
4TVWO,
dus
ik
kan
gewoon doorgaat. Het maakt niet uit
hoop ik een kleine bijdrage te mogen ledacht, meer betrokken bent bij aller- er
nogdit
zo’n
jaar van
genieten. tot
hoe oud je bent.
veren
blad2,5
verder
te ontwikkelen
lei zaken rondom de school. Je wordt
Ik hoop op die manier een beetje
waar het voor bedoeld is, een blad van
als het ware gedwongen je daarin te op de hoogte te blijven van wat er
Zo werk ik momenteel in een nogal voouders voor ouders.
verdiepen.
op school speelt, maar vooral ook
latiele wereld met mijn regelmatige beVerder is het gewoon erg gezellig van wat de leerlingen bezighoudt,
zoeken aan landen als Jemen en Iran en
om van tijd tot tijd met een leuke, ge- want ik moet eerlijk zeggen: de door
5
hun reis naar China in het vorig jaar (dit
schooljaar). Over opengaande werelden
gesproken. Ook hopen wij door luchtige onderwerpen aan te kaarten voldoende leesbaarheid te creëren in dit
blad, waarbij wij graag zouden zien dat
leerlingen, ouders en oud leerlingen ons
voeden met nog veel meer gedichten,
ideeën en kritieken. Ook vonden wij het
tijd
worden
voor een column in de apSandra
Langenberg
PARENTly.
leerlingen geschreven stukjes vind ik
vaak
nog het
Datzult
heeft
Wij hopen
dat uallerleukst!
van deze opzet
gehoogstwaarschijnlijk
veel
te
maken
nieten, wij hebben niet voor niets een
met
hetvoor
feit dat
ik zelf
docent
(Engels,
school
onze
kinderen
uitgekozen
op
een
andere
middelbare
waar de moderne maatschappijschool)
duideben,
met
leerlingen
in
deze
leeftijdslijk aan bod komt met zelfs meertalig
groep,
haha!
onderwijs en een duidelijke doelstelling
vanuit de directie naar hoger onderwijs.
Betrokkenheid is belangrijk voor
zowel ouders als professioneel
Mike Besijn
betrokkenen, heeft apPARENTly
daarin kunnen voorzien?
Naar mijn idee is apPARENTly één van
de instrumenten om de betrokkenheid van ouders en de affiniteit van
ouders met de schoolleiding en docenten en andersom, te vergroten.
Maar het is niet het enige middel.
Er zijn ook veel andere zaken die
daaraan kunnen bijdragen. Denk aan
een goede communicatie vanuit de
school (de regelmatig verschijnende
nieuwsbrief van mevrouw Damen is
daar een goed voorbeeld van), de
contactouders per klas die helpen op
ouderavonden, maar ook de betrokkenheid die ouders en docenten zelf
tonen. Je kunt bijvoorbeeld een heel
vruchtbaar contact hebben over je
kind met de mentor via de mail. Als
beide kanten zich daarvoor inspannen, is dat een hoop waard.
Lees verder op blz 6 ->>>
VAN DE REDACTIE
Sandra Langenberg: Afscheid in betrokkenheid
Deirdre M. Donoghue
N
a jarenlang als eind redacteur inspireerde groep mensen samen te
name Deirdre Mirjami Donoghue is a mix of Irish and Finnish.
voor het blad apPARENTly te My komen
en een avond te brainstormen
Born
in
Finland
to a Finnish
mother
and an Irish father, I was partly named after a famous
hebben gefunctioneerd geeft onder het genot
van koffie
en lekkers.
Irish
legend
called
Deirdre
of
The
Sorrow’s
Sandra Langenberg het stokje door Die redactieavonden rouleerden, dusand partly by my then seven-year old sister
whozowas
allowed
to choose
mybij
middle
name. Ever since, I have felt incredible grattitude
aan anderen.
kwam
je wel
een keer
iedereen
towards
my
sister
for
her
rather
mature
choice. She could so easily have named me after
Een interview waarin Sandra zich thuis.
of sixties
cartoon
a breakfast cereal, or something that would be
uitspreekt over het belang van ons a number
Tenslotte
vond
ik hetcharacters,
steeds heel
suited to aom
pet hamster
a gerbil.
‘ouder’blad. Ze geeft een duidelijk better
motiverend
te zien or
met
welke
beeld van betrokkenheid bij school –soms echt razend interessante of
those days and after
a lot of growing
en blad, alsmede de nodige informa- Since
vernieuwende–
onderwerpen
weup and moving around I now have two childtie over het werk en de direct be- ren weer
myself.uitkwamen,
Sami Cameron
in his first year at the Wolfert van Borselen Tweetalig
en (13)
hoeis sommige
trokkenen, met aandacht voor zowel (T1F)
vanand
deSofia
redactieleden
slaagden
Cornelia (3)erin
is about
to embark
on her
academic career next August
Sandra
Langenberg
leerlingen als docenten.
daar
een
smeuïg
verhaal
van
te
maat the De Mare Montessori School. I am married to the most wonderful dutchman called
Ons inziens een interview met be- Marcel,
ken.with
Mijnthe
rol slightly
in het geheel
was er
een ofleerlingen
geschreven
stukjes
vind ik
unfortunate
surname
Borsten. You
can see why
I decided
to
langwekkende standpunten voor bij holdvan
de
puntjes
op
de
i
zetten
(soms
vaak
nog
het
allerleukst!
Dat
heeft
onto my maiden name.
de school betrokken ouders.
letterlijk ;-) ), de lay-out consequent hoogstwaarschijnlijk veel te maken
te voerenofen
en isdaar
met het feitgolden
dat ik retriever.
zelf docent (Engels,
Thedoor
final member
ourhier
family
Jake,zaken
our happy-go-lucky
Hoe lang ben je lid geweest van de Having
beter
te
formuleren.
Een
bescheiden
op
een
andere
middelbare
school)
Jake in our family is like living with Alf, the space alien in the TV-program
of the
redactie
van
apPARENTly?
rol
dus
eigenlijk.
ben,
met
leerlingen
in
deze
leeftijdssame name. Just like Alf, Jake eats anything, although unlike Alf, he hasn’t tried eating the in-laws cat yet, who moved into our
Ik ben bij de redactie gekomen toen
groep, haha!
house last summer and categorically refuses to go back. Every so often the in-laws come and carry ‘Vrouwke’, or ‘Moira Gibs’ as
mijn zoon in de brugklas zat (nu zit hij Heb je de formule, zijnde een blad
we have renamed her, back to their house just a few doors down the street.
in 6 TVWO). Op een van de eerste van ouders voor ouders, belangrijk Betrokkenheid is belangrijk voor
ouderavonden vroeg de school men- gevonden?
zowel ouders als professioneel
I am a video and a performance artist, having a BA in photography (Dublin Institute of Technology, IRL) and an MA in Fine Arts
sen voor de apPARENTly en het leek Ik denk dat het hebben van een blad betrokkenen, heeft apPARENTly
(Piet Zwart Institute, NL and The Plymouth University, UK). I have studied drama, (Commedia School, Copenhagen, DK) permij een leuke manier om betrokken als de apPARENTly een groot goed is. daarin kunnen voorzien?
formed and directed for the theatre. My previous writing and editorial experience consists of mainly writing research papers and
te worden bij wat er zich op school Als lezer weet je dat andere ouders Naar mijn idee is apPARENTly één van
lectures
smallintensief
educational
Resonant
Voices Memories,
2008, (Piet
speelt. on art and theory and co-editing azich
metpublication
de kopij called
bemoeid
de Bodies
instrumenten
om de betrokkenZwart
Postgraduate
and Research
de Kooning
Academy,
Rotterdam
University.)
am de
alsoaffiniteit
a member
of
Ik gafInstitute
me op om
‘hand- en Studies
spandienof dezeWillem
geschreven
hebben.
Dat geeft
heid van
oudersI en
van
asten
Rotterdam
based
artists’s
initiative
called
ADA,
Area
for
Debate
and
Art.
te verrichten’ voor de redactie. een bepaald gevoel van betrokken- ouders met de schoolleiding en doWat ik toen niet kon vermoeden, was heid, dat minder zou bestaan als uit- centen en andersom, te vergroten.
Being
newnadat
to theikWolfert
van Borselen Tweetalig,
am excited
and happy to zou
be able to
participate
in andhet
contribute
to the
dat kort
was ‘toegetreden’
sluitend I vanuit
de schooldirectie
Maar
het is niet
enige middel.
making
of Apparentely.
very
much look
to being
part of the school’s culture inEr
thiszijn
smallook
way veel
and hope
to get
to know
een groot
deel van Ide
redactie
het forward
worden
bericht.
andere
zaken
die
many
the students,
parents and
staff in this way.
voor of
gezien
hield, inclusief
de einddaaraan kunnen bijdragen. Denk aan
redacteur! Ik ben toen door haar op Kon je er zelf als ouder iets mee, een goede communicatie vanuit de
sleeptouw genomen en in korte tijd in de zin van ervaringen delen en school (de regelmatig verschijnende
[email protected]
klaargestoomd om het stokje over te vooral het schoolgevoel delen?
nieuwsbrief van mevrouw Damen is
www.deirdremdonoghue.com
nemen als eindredacteur.
Als ouder met 2 kinderen op Wolfert daar een goed voorbeeld van), de
http://www.adarotterdam.nl/
Tweetalig heb ik de apPARENTly altijd contactouders per klas die helpen op
Wat vond je het leukste aan het met veel plezier gelezen, en daar ga ouderavonden, maar ook de betrokwerk voor dit blad?
ik straks hopelijk ook zeker nog een kenheid die ouders en docenten zelf
Het leuke aan zitting hebben in de aptijdje mee door! Gelukkig zit mijn tonen. Je kunt bijvoorbeeld een heel
PARENTly-redactie is dat je, zoals ik al dochter pas in 4TVWO, dus ik kan vruchtbaar contact hebben over je
dacht, meer betrokken bent bij aller- er nog zo’n 2,5 jaar van genieten.
kind met de mentor via de mail. Als
lei zaken rondom de school. Je wordt
Ik hoop op die manier een beetje beide kanten zich daarvoor inspanals het ware gedwongen je daarin te op de hoogte te blijven van wat er nen, is dat een hoop waard.
verdiepen.
op school speelt, maar vooral ook
Verder is het gewoon erg gezellig van wat de leerlingen bezighoudt,
om van tijd tot tijd met een leuke, ge- want ik moet eerlijk zeggen: de door
6
Johan Poel
Mijn naam is Johan Poel, vader van Fedde (TV2A). Overdag sta ik voor de klas en
probeer ik met wisselend succes jongeren de schoonheid van de Franse taal bij te
brengen. Want zeg nu zelf, wie wordt niet diep geraakt bij het lezen van de gedichten
van Prévert?
‘s Avonds geef ik als schrijfdocent les aan volwassenen aan de Schrijversschool in Rotterdam. Soms publiceer ik wat. Vaker ook niet. Dat Frankrijk mijn favoriete valantieland
is, zal u gezien mijn beroep niet verbazen. Hoewel de tegendruk thuis gestaag wordt
opgevoerd: ‘Nee hè pap, niet wéér naar Frankrijk...’ Ach, met een goed boek maakt het
me eigenlijk niet veel uit waar ik zit. Nog geen boekenkeuze gemaakt voor de komende
vakantie? ‘Eindelijk volstrekt alleen’ van L.H.Wiener!
Bibiche van Heumen
Hoi!
Ik ben Bibiche van Heumen, bijna 25 jaar en een nieuw redactielid voor de ApPARENTly. In Utrecht heb ik Engelse Taal & Cultuur gestudeerd, maar ben eigenlijk nooit
meer weggeweest van de Wolfert. Na verschillende baantjes in de mediatheek, in het
straflokaal, op de administratie en als invaller voor Engels, werk ik nu met de huiswerkklas Van 3 tot 6. Als voorzitter van de WOLV kom ik regelmatig Wolfert oud-leerlingen
tegen. Hun verhalen kunnen jullie lezen in de rubriek “Uitvliegers,” want wie doet nu
wat en waar?
Jan Varossieau
Een nieuwe school voor mijn dochter dit jaar, zij is met veel plezier aan het kennismaken. En ik ook. Zeker nu er een nieuwe apPARENTly geproduceerd wordt en ik
besloten heb er aan mee te gaan werken. Het is een inspirerende manier om kennis te
maken met de school, om samen te werken met een enthousiast redactieteam en u als
ouders te ontmoeten. En zo voel ik mij directer betrokken bij het Wolfert tweetalig,
de school van Linde.
Bijgesloten mijn foto, dat ben ik. Na mijn opleiding aan de kunstacademie, heb ik als
schilder en tekenaar gewerkt in mijn atelier, tentoonstellingen georganiseerd en werk
in opdracht gemaakt. Geleidelijk ben ik in de grafische sector terecht gekomen en heb
ik gewerkt bij ontwerpbureau’s en drukkerijen. Momenteel werk ik bij vijfkeerblauw in
Rijswijk en daarnaast geef ik één avond les op de Willem de Kooning academie.
7
OUDERS AAN DE SLAG
Géén column?
‘We hebben geen column.’
TRANSLATION GUIDE
OproepANGLO-DUTCH
aan
Mike Besijn
(de ouders van)
What the British mean
What the Dutch understand
eindexamenklas
2001
‘Maar leest dan niemand de Apparently?’
‘Juist wel. Alle leerlingen van de Wolfert krijgen het
blad een paar keer per jaar mee naar huis.’
I hear what you say
‘En to
toch
nergens
eenaccepts
column?’
I disagree and do not want
discuss
it He
my point of view
any further
Beste eindexamenklas van 2001,
With the greatest respect
‘Nee.’
I think you are wrong (or a fool)
He is listening to me
‘Zou het dan niet eens tijd worden? Elk blad heeft vanijna 10 jaar geleden deden we met 50 TVWO-ers einddaag de dag één, en het liefst meer columns. Zelfs die
That’s not bad
That’s good, very good
That’s poor or mediocre
examen op het Wolfert van Borselen. Wie herinnert
bladen waarvan je met moeite nog kan zeggen dat ze
zich van zijn schooltijd niet meer de lessen van mevrouw
iets met journalistiek te maken hebben. De status van
Perhaps
you
would
like
to
think
about…
/
This
is
an
order,
do
it
or
be prepared
to gemeten
Think about
the aantal
idea and
do what
van Adrichem, meneer van de Broek, meneer Goossens of
het
blad wordt
naar het
columns.
’ you
I would de
suggest
justify van
yourself
like
meneer
Jong en het mentorschap van meneer
Solm of
meneer Koot. Het was de tijd dat de Backstreetboys, 3T en
‘Dus in jouw ogen hebben wij geen status.’
When appropriate locally …
Do what you like
Do it if you can
DJ Paul Elstak de populairsten waren, e-mail nog een interes‘Dat zeg ik niet. Je moet de redenering niet omdraaisante nieuwe uitvinding was, de Twin Towers nog fier overeind
en. Veel columns is status, betekent niet dat minder of
stonden
en er nog
betaald werd met de Nederlandse
Gulden.
geen
columnsis géén
By the way….
/ Incidentally…
The primary
purpose of our
discussion
Thisstatus
is notis.’
very important
Inmiddels zijn we 10 jaar verder en ziet de wereld er voor
iedereen heel anders uit: voor veel van ons zal de tussentijd
‘Maar wel minder status dan?’
I
was
a
bit
disappointed
…
/
I
am
most
upset
and
cross
It doesn’t really matter
hebben gezorgd voor afstuderen, banen, carrières in het buiIt’s a pity you….
tenland, samenwonen, trouwen, kinderen of andere grote ver‘Een beetje wel, ja.’
anderingen.
Volgens ons is het voorbijgaan van
Very interesting
I doeen
notdecennium
agree or believe you
They are impressed
sinds het eindexamen een goede reden om nog eens bij elkaar
‘Ja, ik las laatst een column van die… ach hoe heet ze
te komen om bij te praten en herinneringen op te halen. Dit
ook al weer? Die meid uit Goede Tijden. Maar dat ging
Could we
we dan
consider
I dovrijdag
not like27your
They have
not yet
willen
ook some
graagother
met options
jullie doen op
meiidea
over een ex-vriendje;
ik vond
dat decided
nou niet echt een
in Rotterdam. Hopelijk is de voltallige eindexamenklas erbij!
geweldige column.’
Exacte
tijd
en
locatie
zullen
we
later
doorgeven,
maar
we
wilI’ll bear it in mind
I will do nothing about it
They will probably do it
den ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen bij deze reünie
‘Tja, dat is het probleem. Nederland lijdt aan columkonden zijn en dus de datum nu alvast vrij zullen houden!
nitis. Door de grote vraag naar columns lijkt het bij
Please think about that some more
It’s a bad idea, don’t do it sommige tijdschriften
It’s a good
it een
alsofidea,
eenkeep
leukdeveloping
koppie en
Zou je willen laten weten of je erbij zult zijn zodat we een ingastoptreden in GTST voldoende voorwaarde is om
schatting kunnen maken van het aantal mensen? Reageren kan
een column te mogen schrijven. Of je ook echt kan
I’m sure it’s my fault
It’s your fault
It was their fault
door een mail te sturen aan: [email protected]
schrijven, lijkt minder belangrijk.’
B
‘Dus er zijn steeds
meer
They
likecolumns
my ideasvan een bedenkelijke
kwaliteit?’
That’s an original point of view
You must be crazy
You must come for dinner sometime
Not an invitation, just being polite
I almost agree
I don’t agree at all
You’ll get there eventually
You don’t stand a chance in hell
I will get an invitation soon
‘Helaas denk ik dat ik deze conclusie met u moet delen.’
‘Dus eigenlijk is mínder
status?’
He’s notcolumns
far fromjuist
agreement
‘Tja…’
8
Keep on trying for they agree I’m heading
in the right direction
OUDERS AAN DE SLAG
COLUMN
ANGLO-DUTCH
Kunst? Laat me
niet lachen!
TRANSLATION
GUIDE
detail is nog dat wetenschappers hadden uitgerekend dat de
Mike Besijn vissen zo snel dood gingen dat van dierenmishandeling geen
ok de Apparently heeft regelmatig een bijdrage over
sprake kon zijn, wat door een Deense rechter werd bevestigd,
kunst.
Ik
heb
niets
met
kunst.
Althans
niet
met
wat
waarna Marco Evaristti
vrijuitDutch
ging. understand
What the British mean
What the
officieel voor kunst moet doorgaan. Ik vind bepaalde dingen mooi. Andere dingen afschuwelijk. Net zoals ik geen
Nog zo’n icoon van de hedendaagse kunst: Andres Serrano
I hear what you say
I disagree and do not want to discuss it He accepts my point of view
verstand heb van wijn, maar toch weet of ik een bepaalde wijn
die de media haalde door over een kruisbeeld van Jezus heen
any further
wel of niet lekker vind.
te pissen en deze Jezus in zijn urine tentoon te stellen. Waar is
With the greatest respect
I think you are wrong (or ahet
fool)mis gegaan He
is listening
to deze
me persoon? Het werk is uit
in de
jeugd van
Ik zie kunstwerken die ik graag aan de muur wil hebben han1991 en daarmee te oud om als aanklacht gebruikt te worden
gen en die geschilderd blijken door een meisje van veertien
tegen het misbruik in de katholieke kerk.
That’s not bad
That’s good, very good
That’s poor or mediocre
met een verstandelijke beperking. Zo zie ik ook – steeds meer
- kunstwerken waarover ik me plaatsvervangend schaam dat
Wolfgang Flatsch meende de kunstwereld te moeten verblijPerhaps
you kunst
would mag
like tovoeren.
think about… / This is an order, do it or be
prepared
to dode
Thinkkoe
about
theeen
idea
and do what
you en net
dit
de naam
den
door een
onder
helikopter
te hangen
I would suggest
justify yourself
like
zolang rond te vliegen tot het vlees kapot scheurde en de koe
‘De
kunstenaar
is
geen
schepper
van
nieuwe
dingen
meer,
maar
naar beneden stortte.
siert de man wel dat hij in diezelfde
When appropriate locally …
Do what you like
Do it if Het
you can
van een kunstige orde van het reëel bestaande.’ Met een dergeperiode ook zelf bebloed onder de helikopter is gaan hangen.
lijke uitleg probeerde men mij desgevraagd de zin van Kunst uit
Wel jammer dat hij zelf niet is neergestort.
By
the
way….
/
Incidentally…
The
primary
purpose
of
our
discussion is This is not very important
te leggen, maar ik haak af.
Het is me allemaal te verwarrend, te nietszeggend, te onbenulHet
Museum …
in Amsterdam
kocht
beginupset
jarenand
ne-cross lig. Maar de echte
kunstkenner
zal nu vast proberen me van
I wasStedelijk
a bit disappointed
/
I am most
It doesn’t
really matter
It’s a pity
gentig
eenyou….
glazen kubus vol ziekenhuisafval. Bloedige tampons,
het tegendeel te overtuigen.
vies hechtdraad, vochtige mondkapjes, besmeurde operatieVery interesting
I do not agree or believe you
They are impressed
handschoenen. Dit ‘hoogstandje’ van moderne kunst kon het
Ik ben definitief opgehouden met proberen kunst te begrijpen
Stedelijk voor een schijntje aankopen: slechts € 450.000. Ietoen ik op één dag twee verschillende foto’s in de Volkskrant
Could die
we consider
options
I doIknot
likehet
yourgraag.
idea
They have
yet decided
mand
mij hier some
de zinother
van kan
uitleggen?
hoor
zag. Een foto toonde
eennotgevel
van een huis met daarvoor
En dan niet aankomen met flauwe excuses dat dit bijzonder
aan spanbanden een hangend kozijn. Op zoek naar waar dit
is, want ‘het is nog nooit eerder gedaan’. Er zijn nog heel veel
renovatiepand stond, bleek dit Kunst te zijn. De tweede foto
I’ll bear it in mind
I will do nothing about it
They will probably do it
dingen niet gedaan, waarvan ik er niet aan moet denken dat
die dag was een haarscherpe zwartwitfoto van een zwarte
dat ooit kunst wordt. Een galerie met hondendrollen en ik elke
ondergrond met witte voetstappensporen die alle richtingen
Please
think
about
that
some
more
It’s
a
bad
idea,
don’t
do
it
a good
keep developing
drol een Nederlands vlaggetje bijvoorbeeld. Hoewel het me
op gingen. Op It’s
zoek
naaridea,
de kunstenaar
van itdit werk, bleek
niet zou verbazen wanneer je op google deze kunstvorm al kan
het een foto van een brand in een vertrekhal van een vliegveld
tegenkomen.
met in de zwarte
roettheir
de voetstappen
van de hulpverleners.
I’m sure it’s my fault
It’s your fault
It was
fault
O
Nog een paar hoogstandjes van kunst met een grote K:
That’s an original point of view
You must be crazy
Kortom, ik heb er geen verstand van. Wil er ook geen verTheyVoorlopig
like my ideas
stand van hebben.
kan ik immens genieten van een
In Denemarken is een museum waar de kunstenaar Marco
tekening van ons dochtertje met kleurige onderwaaterplanten
Evaristti
een
paar
blenders
had
opgesteld
met
daarin
zwemtwee goutvissen.
desoon
Evaristti’s, de Serranos’en
You must come for dinner sometime
Not an invitation, just beingmet
polite
I will Daar
get ankunnen
invitation
mende goudvissen. Wanneer je als publiek de blender aande Flatsches nog een puntje aan zuigen.
zette, vermaalde je de goudvissen tot puree. Kunst? Lachen?
I almost agree
I don’t agree at all
He’s not far from agreement
Shockeren? U zegt het maar, maar ik kan er niets mee. Leuk
© Johan Poel
You’ll get there eventually
You don’t stand a chance in hell
7
9
Keep on trying for they agree I’m heading
in the right direction
ONDERWIJS & ONTWIKKELING
Khan Academy
By Marcel Borsten
you are looking at a recording of a computer screen, hearing
Khan’s calm voice gives you the feeling of a private lesson. It’s
amazing to realize that the video library that now makes up
Khan Academy of more than 1800 lessons are all recorded
with his home computer, using only a simple microphone,
screen capturing software and a pen tablet.
Docenten
Roza en Govers maken een eigen lesmethode:
tudying in a bilingual school in the Netherlands
S‘We hebben het gewoon gedáán’
opens up an extra large source of English educational resources on the Internet. Especially
in these times, where education budget cuts all over
Europe are boosting the cost of an education, free,
open and credited educational resources on the
Internet could prove to be a valuable addition to a
schools curriculum. On the other hand, the available
information
canvaker
be daunting.
taking
a look
et komt
voor dat We’ll
do- be
niet
in opgenomen,
want daarover is
at one resource
that
has
received
a
lot
of
media
atcenten ontevreden zijn over een goed boekje voorhanden, getitention bestaande
all over the
world and IHet
believe
parent
lesmethodes.
teldevery
Vlekkeloos
Nederlands.
of
school-going
children
know about.
gevolg
is dat docenten
de should
lesmetho‘En anders werden die drie delen te
H
des zelf gaan aanvullen. Dat materiaal
dik,’ zegt Maaike Govers.
in Griekenland op het strand gelegen,
hoor!’
Hoeveel uur hebben jullie eraan
besteed?
Roza: ‘Ik heb geen idee. Maar ik vond
het zo leuk om te doen, dan maakt
het niet uit dat je er lang mee bezig
bent.’
Itwordt
is not dan
uncommon
for someone
to help
family
member,
doorgaans
aangeboden
op out a‘Al
jaren
geleden heb ik het er met
losse
fotokopietjes.
Niet
echt
handig,
Hans
Ketelaar,
who is falling behind in math at school. This is exactly whatinmiddels met pensiwant losse
hebben
de neiging
gehad
Salman
Khanblaadjes
did. Khan,
a 27 -year
old hedgeoen,
fund over
analyst,
was om zelf een lesmezoek
te
raken.
thode
te
maken,
asked by his cousin Nadia for help, because she was having maar pas nu hebben
knoop
doorgehakt en het getrouble with unit conversion. As Nadia livedwe
in de
New
Orleans
Dat Salman
aanvullen
deden there
docenten
woon
gedáán!’
and
in Boston,
was anNeobvious
problem
of dis-zegt Arthur Roza en Hoe kwamen jullie aan het al dat
derlands
Arthur
Roza
en
Maaike
Maaike
Govers
nadrukkelijk.
materiaal?
before Khan started
recording his video’s, he was cretance. Salman started tutoring Nadia over the phone and usingkniktEven
Govers
in
samenwerking
met
de
‘Een
deel
vangenerate
het materiaal
ating simple programs that would
problemsbestaat
for his
Yahoo’s service Doodle to share notes. It wasn’t for very long
andere
leden
van
de
vakgroep
NeArthur
Roza:
‘Het
initiatief
past
uit
examenteksten.
Die
komen
uit
students to solve as exercises. Later he connected
his prountil more family members and friends asked for Salman’s help,
derlands
ook.
Zij
vonden
dat
de
genatuurlijk
heel
goed
bij
de
‘gratis’
eindexamenbundels
en
die
staan
tegrams to a database so he could check the usage and keep
so Salman thought of pre-recording his lessons and uploading
bruikte methode Nederlands te veel schoolboeken, zoals we die nu ken- genwoordig op internet. Je moet natrack of progress. This work evolved into what is now called
them on YouTube for his ‘students’ to watch. This turned out
herhaling bevatte en niet goed aan- nen. Een eigen methode is immers tuurlijk wel uitkijken of er copyright
the ‘extensive exercise system’ on the Khan Academy site. In
to be a great format, in fact, one of his students at the time
sloot op datgene wat gevraagd wordt aanzienlijk goedkoper dan een duur op teksten berust, maar dat is met
the extensive exercise system, the student is guided trough a
mentioned he thought Salman was better on YouTube than in
op het eindexamen.
schoolboek.
de meeste teksten die we vonden op
learning map, all along the way assessed for his or hers every
real life. Although at first Salman had been posting his tutori‘Je kunt het er niet mee eens zijn,
En het past ook echt bij deze internet niet het geval.
step and pointed to the right video lessons for help where
als as a favour for his family and friends, he was soon getting
maar een deel van het eindexamen school. De schoolleiding
staat zeer
Daarnaast is er veel materiaal in de
needed.
messages
from
people
from
all
over
the
world
thanking
him
is in de vorm van meerkeuzevragen positief ten opzichte van dit initiatief. methode opgenomen, dat in de loop
for
his clear
and
constructed
en daar
moet
je well
de leerlingen
welexamples.
op WeSalman’s
hadden short
het er tijdens het vorige der jaren ontwikkeld is op de Wolvideos
were growing
popularity
and the numbers
of his
voorbereiden,’
aldusinArthur
Roza.
schooljaar
welfolregelmatig met Arnold fert. We zijn natuurlijk ook speciaal
lowers on the net expanded. This is when he
started
the
site
Koot over gehad, maar toen die na de voor de methode materiaal gaan ontkhanacademy.org.
Al veel langer leefde het idee om een vakantie op school kwam, vroeg hij wikkelen. De manier waarop we nu
eigen lesmethode samen te stellen in verbaasd: wat doen jullie hier? We
A
KhanNederlands.
Academy lesson
is between
and 20
minutes
detypical
vakgroep
Maar
pas in 10
waren
een
week eerder op school,
long
(YouTube schooljaar
had a 10 minute
maximumwant
for a de
longlesmethode
time),
het afgelopen
werd beslomoest natuurten
het
ook
echt
te
doen.
lijk
gedrukt
worden.
Arnold Koot
covering a just single topic. By now, topics that are covered
En nu
liggen
eralgebra
drie kloeke
delen: Khan
viel
bijna
van zijn
range
from
simple
to chemistry.
only
records
his stoel van verbazing:
voor
HAVO-4
en
VWO-4
en
VWOwanneer
hebben
computer screen with a voice over. He started out this way, jullie dat voor el5. Zo compleet
mogelijk.
Dea video
delen camera,
kaar but
gekregen?’
because
he simply did
not have
it turned
omvatten
lezen,
schrijven
en
literaArthur
Roza
heeft er bijna zijn hele
out to be a great format. As a viewer you are totally focused
tuur.
De
onderdelen
taalen
stijlfouzomervakantie
aan gewerkt.
on the content, allowing Khan’s voice to guide you. Although
ten, spelling en grammatica zijn er
‘Maar ik heb ook nog twee weken
10
de literatuurgeschiedenis benaderen
– onder andere via literaire presentaties – is nieuw.
Als je met een nieuwe methode aan
de slag gaat, bekijk je automatisch ook
kritisch het materiaal dat je al hebt en
de aanpak waar je voor gekozen hebt.’
Hoe zat het met de taakverdeling?
‘Het lezen-gedeelte is van de
ONDERWIJS & ONTWIKKELING
Khan has since left his job as a hedge fund analyst and has
been able to devote his time entirely to creating a place where
people can get free education on the Internet. After first living
of his own savings, he could later depend on money coming
in from donations and minimal advertising on the website. In
2009 he was awarded the Microsoft Tech award for Education
and in September 2010, The Khan Academy was one of the
winners of Google’s ‘Project 10^100’ and was awarded 2 million dollars to support the creation of more educational videos
and translating the core of his library into the world’s most
widely spoken languages.
http://khanacademy.org
http://googleblog.blogspot.com/2010/09/10-million-for-project-10100-winners.html
Docenten Roza en Govers maken een eigen lesmethode:
http://en.wikipedia.org/wiki/Salman_Khan_(educator)
‘We hebben het gewoon gedáán’
OP STAP
HMet de Wolfert naar Shanghai
et komt vaker voor dat docenten ontevreden zijn over
bestaande lesmethodes. Het
gevolg is dat docenten de lesmethodes zelf gaan aanvullen. Dat materiaal
wordt dan doorgaans aangeboden op
losse fotokopietjes. Niet echt handig,
want
blaadjes
de neiging
Oplosse
menig
anderehebben
middelbare
school
zoek
te raken.
mag
je als leerling blij zijn wanneer je
in klas twee op werkweek naar Dongen
met als deden
hoogtepunt
een dagje
Datmag,
aanvullen
docenten
Ne-Efteling. Arthur
Het tweetalig
Wolfert
biedt leerderlands
Roza
en Maaike
lingen de
om hun horizonmet
te verlegGovers
in kans
samenwerking
de
gen
en
(ver)
over
de
eigen
landsgrenzen
andere leden van de vakgroep Nete kijken.
derlands
ook. Zij vonden dat de geIn
een
officiële sollicitatieronde
bruikte methode
Nederlands temoesten
veel
geïnteresseerde
leerlingen
motivatie
herhaling bevatte en niet hun
goed
aantoelichten.
Luc van
één
sloot
op datgene
watVlokhoven
gevraagdbleek
wordt
van de gelukkigen die door de Wolfert
op het eindexamen.
geselecteerd was om in de herfstvakan‘Je kunt het er niet mee eens zijn,
tie mee te gaan naar Shanghai. Waarom
maar een deel van het eindexamen
de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc
is in de vorm van meerkeuzevragen
mede
omdat
hij een gedetailleerd plan
school
logo.
enThe
daar
moet
je
weldacht
op
meestuurde
hoedehijleerlingen
bij terugkomst
voorbereiden,’
aldus
Arthur
Roza.
zijn achterstand op school in te halen.
niet in opgenomen, want daarover is
een goed boekje voorhanden, getiteld Vlekkeloos Nederlands.
‘En anders werden die drie delen te
dik,’ zegt Maaike Govers.
‘Al jaren geleden heb ik het er met
Hans Ketelaar, inmiddels met pensioen, over gehad om zelf een lesmethode te maken, maar pas nu hebben
we de knoop doorgehakt en het gewoon gedáán!’ zegt Arthur Roza en
Maaike Govers knikt nadrukkelijk.
Arthur Roza: ‘Het initiatief past
natuurlijk heel goed bij de ‘gratis’
schoolboeken, zoals we die nu kennen. Een eigen methode is immers
aanzienlijk goedkoper dan een duur
schoolboek.
En het past ook echt bij deze
school. De schoolleiding staat zeer
positief ten opzichte van dit initiatief.
We hadden het er tijdens het vorige
schooljaar wel regelmatig met Arnold
Koot over gehad, maar toen die na de
vakantie op school kwam, vroeg hij
verbaasd: wat doen jullie hier? We
waren een week eerder op school,
a Saturday
morning atmoest
PudongnatuurAirport.
want
de lesmethode
Luc
van
Vlokhoven
schoolbusworden.
brought usArnold
to the Chinese
lijkA gedrukt
Koot
waar
ik al
mee
had)verbazing:
was,
dus
viel
bijna
van
zijngemaild
stoelexchange
van
school
where
our
partners
ikwere
ging waiting
met
hem
mee.
wanneer
hebben
jullie
dat
voor
for us. We had to stayelwith
Danny
had
me for
al verteld
dat hijand
kaar
ourgekregen?’
host families
that weekend
me
kon heeft
komen
omdat
Arthur
Roza
erophalen,
bijnaofzijn
hele
we niet
wouldn’t
see the
rest
the
group.
hij
extra
les
had.
Het
was
zaterdag,
zomervakantie
aan
gewerkt.
Our host families were very nice and did
dus ik vond
datook
een nog
beetje
raar,weken
maar
‘Maar
ik heb
twee
11 wel meer kinblijkbaar doen in China
deren dat.
in Griekenland op het strand gelegen,
hoor!’
Hoeveel uur hebben jullie eraan
besteed?
Roza: ‘Ik heb geen idee. Maar ik vond
het zo leuk om te doen, dan maakt
het niet uit dat je er lang mee bezig
bent.’
Hoe kwamen jullie aan het al dat
materiaal?
‘Een deel van het materiaal bestaat
uit examenteksten. Die komen uit
eindexamenbundels en die staan tegenwoordig op internet. Je moet natuurlijk wel uitkijken of er copyright
op teksten berust, maar dat is met
de meeste teksten die we vonden op
internet niet het geval.
Daarnaast is er veel materiaal in de
methode opgenomen, dat in de loop
der jaren ontwikkeld is op de Wolfert. We zijn natuurlijk ook speciaal
voor de methode materiaal gaan ontwikkelen. De manier waarop we nu
de literatuurgeschiedenis benaderen
– onder andere via literaire preseneverything
to make us feel comfortable
taties
– is nieuw.
eventhough
their
English
was appalling,
Als
je met een
nieuwe
methode
aan
Wel
hadden
bij de
barbecue
een
de we
slag
gaat,
bekijk
je automatisch
ookand
had
to ze
communicate
with hands
Xbox,
heb
spellekritisch
hetik
materiaal
datveel
je alwe
hebt
en to
feet.dus
In
the
firstvooral
weekend
went
tjes
gespeeld.
Uiteindelijk
heb
ik
toch
de restaurants
aanpak waarorje voor
gekozen
hebt.’
museums
in Shanghai.
maar
wat
gegeten,
maar
ik
heb
Hoe
zat
het
met
de
taakverdeThe first Monday we went togeschool
vraagd
of ze er geen kruiden op willing?
where we would see the rest of the
den
(het was nog steeds
pittigde
‘Hetdoen
lezen-gedeelte
is van
maar niet meer zo heel erg).
Toen ik naar bed ging had ik nog he-
Shanghai verslag for the apparently
Zo’n 8875 kilometer van huis. Ga er
Al veel
leefde
idee zonder
om eenoumaarlanger
aan staan.
Ophet
je 13de,
eigen
lesmethode
samen
te
stellen
in
ders, in een vreemd Chinees gastgezin
de vakgroep
Nederlands.
Maar pas
zonder klasgenoten.
Dit getuigt
vaninlef,
The
week at
our hostfamilies.
het
afgelopen
schooljaar
beslodoorzettingsvermogen
enwerd
de uitdaging
ten aan
het durven
ook echt
te doen.
gaan.
verslag
Lucto
van
VlokEnHieronder
liggenheter
drie
kloeke
delen:
nnuOctober
2010
wevan
went
Shanghoven.
voor
HAVO-4
en
VWO-4
en
VWOhai for two weeks. We were a group
5. Zo
compleet
Deyears
delen
of 20
studentsmogelijk.
spread over
2, 3
omvatten
lezen,
schrijven
en
literaand 4. In Shanghai we stayed in a Chineeze herfstvakantie
ben ik
tuur.
De onderdelen
taal-We
en arrived
stijlfouse host
family for 9 days.
on
Wolfert Tweetalig
ten, spellingmet
en de
grammatica
zijn er
naar Shanghai geweest. Dit
was erg leuk en ik heb hier veel be-
I
D
OP STAP
Met de Wolfert naar Shanghai
Op menig andere middelbare school
mag je als leerling blij zijn wanneer je
mag, met als hoogtepunt een dagje Efteling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verleggen en (ver) over de eigen landsgrenzen
te kijken.
In een officiële sollicitatieronde moesten
geïnteresseerde leerlingen hun motivatie
toelichten. Luc van Vlokhoven bleek één
geselecteerd was om in de herfstvakantie mee te gaan naar Shanghai. Waarom
mede omdat hij een gedetailleerd plan
meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht
maar aan staan. Op je 13de, zonder ouders, in een vreemd Chinees gastgezin
zonder klasgenoten. Dit getuigt van lef,
doorzettingsvermogen en de uitdaging
aanofdurven
gaan.
Part
the dutch
expo.
Hieronder het verslag van Luc van Vlokhoven.again, which gave a good feeling,
group
finally you see someone you know. It
was a bilingual school, only a little diffeeze herfstvakantie ben ik
rent than met
ours. de
Every
MondayTweetalig
morning
Wolfert
they’re opening
the weekgeweest.
with a cerenaar Shanghai
Dit
mony,
they
sing
the
national
anthem
and
was erg leuk en ik heb hier veel bethe
song of the school and they’re raileefd.
sing the flag. Then we had to follow lesZaterdag
sons.
We got our own classroom where
Toen
we aankwamen
hethad
vliegveld
we
followed
our lessonsopand
lunch.
van
Shanghai
stonden
onze
gastgeWhich is normal in Shanghai; all claszinnen al klaar om ons op te halen.
ses have their own classroom, the teaWe liepen door een gang met aan de
chers change classroom instead of the
zijkanten allemaal Chinezen die bordstudents. With the group we followed
jes met namen erop vasthielden. We
lessons
Chinese
music,bijChinese
gingenlike
metart,
zijn
allen even
elkaar
painting
and
geography.
All
given
in Enstaan, want we gingen een groepsglish.
fotoSometimes
maken. we had an hour ‘buddy
shadowing’
which
meant
wenaar
hadme
to toe
folToen kwam
er een
man
om
te
vragen
of
ik
Luc
was.
Hij
zei
low a lesson with our exchange partdat
hij
de
vader
van
Danny
(de
jongen
ner. Some lessons were in Chinese so
you can’t understand a word of it. The
lessons are different. When a Chinese
D
Luc van Vlokhoven
waar ik al mee gemaild had) was, dus
ikstudent
ging met
hemtomee.
wants
ask something or must
Danny had me al verteld dat hij
read something out loud he/she had to
me niet kon komen ophalen, omdat
stand up. All tables are separated and
hij extra les had. Het was zaterdag,
theyikall
weardat
a uniform
(weraar,
had maar
to wear
dus
vond
een beetje
one as well).
The
lessons
given kinin Enblijkbaar
doen in
China
wel meer
glish
are
always
translated
in
Chinese.
In
deren dat.
the
afternoon
of that day we
wentwas
to Yu
Toen
ik hun appartement
inliep,
Danny
in Shanghai
garden,er
weal.
hadIedereen
time to shop
and to walk
woont
in the
flats,
omdatgarden.
er zoveel
menthrough
Chinese
That
whole
sen
wonen
en
het
anders
gewoon
week we went to school, following lesniet
meer
past.
sons.
Every
morning there was morning
Toen ik aankwam gingen we eerst
exercise at the schoolyard. All students
ergens eten, maar ik was heel erg
line up and do exercises and raise the
moe van de jetlag en ik was ook een
flag. We could participate if we wanted
beetje misselijk, dus na het eten ben
Mostnaar
of usbed
did,gegaan
at leastenonce,
but it
ikto.gelijk
in slaap
is
very
hard
to
follow
if
you
don’t
know
gevallen.
the
On’sThursday
we didn’t
have
Omsteps.
zes uur
avonds werd
ik wakschool,
we went
to we
the bij
World
Expo.
ker
gemaakt,
omdat
iemand
gingen
barbecueën,
maar
The world
expo is very
cooldat
andeten
extrawas
zo
pittig
dat
ik
niks
heb
gegeten.
ordinary. Some pavilions looked beautiful. And you noticed that all countries
did their best on13their pavilions. Inside
12
Wel hadden ze bij de barbecue een
Xbox,
heb vooral
veelofspelleyou dus
see ikdifferent
aspects
the countjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch
try. For some pavilions you had to wait
maar wat gegeten, maar ik heb gevery long to go in, especially for the big
vraagd of ze er geen kruiden op wilGermany
and
the USA.
denones,
doenlike
(het
was nog
steeds
pittigSo we
(Emma
and I)zoskipped
those. We both
maar
niet meer
heel erg).
think
the
Netherlands
was
the henicest. It
Toen ik naar bed ging had ik nog
wasgeen
outdoors
there
was
lot to see.
lemaal
slaap and
want
ik had
al ageslapenOn
en Friday
dan voelt
het alsof
je om
één but
morning
we had
school,
uurin‘s middags
naar
bed
gaat.
Dus
heb
the afternoon there was a farewell
ik de
heleThere
nachtwere
tot zes
uurperformances
’s ochparty.
some
tends
mijn ouders
ge-sms’t.
of met
the Chinese
school,
our school and
a German school, who had also an exZondag
change. There were speeches given by
Daarna werd ik om half twee ’s midstudents, parents and the headmasters.
dags wakker en we gingen gelijk naar
last weekend
we stayed
our host
de The
hoogste
tv-zendmast
van deat wefamilies
but
eventually
we
had
to say
reld (deze heet de Oriental Pearl TV
goodbye
to them.
a great time
Tower).
Daar
gingenWe
wehadhelemaal
and daar
also was
in our
families,
tot at
deschool
top, want
eenhost
glazen
vloer.
Van
hieruit
heb
ik
foto’s
naar
they were very hospitable and you learn
Leestheir
verder
op blz 14 ->>>
a lot about
culture.
OP STAP
Met de Wolfert naar Shanghai
Op menig andere middelbare school
mag je als leerling blij zijn wanneer je
mag, met als hoogtepunt een dagje Efteling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verleggen en (ver) over de eigen landsgrenzen
te kijken.
In een officiële sollicitatieronde moesten
geïnteresseerde leerlingen hun motivatie
toelichten. Luc van Vlokhoven bleek één
geselecteerd was om in de herfstvakantie mee te gaan naar Shanghai. Waarom
mede omdat hij een gedetailleerd plan
meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht
maar aan staan. Op je 13de, zonder ouders, in een vreemd Chinees gastgezin
zonder klasgenoten. Dit getuigt van lef,
doorzettingsvermogen en de uitdaging
van Vlokhoven
aan
gaan.view on the Shanghai WorldLuc
On
thedurven
bund with
Financial Centre.
Hieronder het verslag van Luc van Vlok- waar ik al mee gemaild had) was, dus
ikWe
gingwent
metto
hem
hoven.
The
time in the hotel.
themee.
Humble Administrator
Danny had me al verteld dat hij
garden and the Panmen Park, traditional
me niet kon komen ophalen, omdat
On Monday morning it really was time
Chinese gardens. We also went to Tiger
eze herfstvakantie ben ik hij extra les had. Het was zaterdag,
to say goodbye
to
our
host
families.
Hill.ikThis
a big
withraar,
a tower
met de Wolfert Tweetalig dus
vondisdat
eenhill
beetje
maar on
We had tonaar
gather
at the geweest.
school again.
top. Lastdoen
for that
day, wel
we meer
went kinto the
Shanghai
Dit blijkbaar
in China
When
everybody
had
arrived
and
we
silk
factory.
First
we
got
a
tour
through
was erg leuk en ik heb hier veel be- deren dat.
were
the
factory
see how everything
leefd.ready to go we put all our stuff
Toen
ik hunto
appartement
inliep, waswas
er al.
Shanghai
in the bus and left for the Bund. The Danny
made and
thenIedereen
we couldin walk
around
Zaterdag
woont
in
flats,
omdat
er
zoveel
menBund is one of the most famous streets
and shop.
we aankwamen
het vliegveld
inToen
Shanghai.
It is on theopHuangpu
river sen wonen en het anders gewoon
vanshows
Shanghai
stonden
gastge- niet
past. we stayed in Shanghai
and
the new
skylineonze
of Shanghai.
On meer
Wednesday
zinnen al klaar om ons op te halen.
Toen ik aankwam gingen we eerst
We had a cruise over the Huangpu river.
again. We went to the Urban Planning
We liepen door een gang met aan de ergens eten, maar ik was heel erg
The boat was very crowded, but it was
museum, where they remade the cenzijkanten allemaal Chinezen die bord- moe van de jetlag en ik was ook een
still nice because of the impressive skytre of Shanghai in miniature. Then we
jes met namen erop vasthielden. We beetje misselijk, dus na het eten ben
line
of Shanghai.
to ikwent
the bed
Shanghai
World
gingen
met zijnAfter
allen that
evenwebijwent
elkaar
gelijktonaar
gegaan
en in Financial
slaap
the
Jade
Buddha
temple
which
is
a
traCentre.
This
is
the
biggest
building
in
staan, want we gingen een groeps- gevallen.
ditional
Chinese temple. We also went
Shanghai
with’s avonds
492 meters.
The
view
foto maken.
Om zes uur
werd ik
wakto Toen
the black
market.
thenaar
endme
of toe
the ker
wasgemaakt,
amazing and
you we
could
all the
kwam
er een At
man
omdat
bijlook
iemand
omwetewent
vragen
of hotel
ik Lucwhere
was. we
Hij also
zei gingen
barbecueën,
etenSciday
to our
way down.
We alsomaar
went dat
to the
dat
hij
de
vader
van
Danny
(de
jongen
was
zo
pittig
dat
ik
niks
heb
gegeten.
had dinner.
ence and Technology museum. They
On Tuesday we had a day trip to ‘Suzhad all different kind of sections; anihou’. A place just outside of Shanghai.
mals, space etc. 13
D
13
Wel hadden ze bij de barbecue een
Xbox,
dus ikwas
hebout
vooral
veelday
spelleThursday
last full
in Shangtjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch
hai. We went to a water town outside
maar wat gegeten, maar ik heb geof Shanghai called ‘Zhujiajiao’. They also
vraagd of ze er geen kruiden op wilit the
of Shanghai.
First we
dencall
doen
(hetVenice
was nog
steeds pittig
walked
around
and got a small
maar
niet meer
zo the
heelcity
erg).
tour.
For
example
we
got
go heinto the
Toen ik naar bed ging had iktonog
old geen
post office.
Thenikwe
a boat ride
lemaal
slaap want
hadgot
al geslapeninengondolas.
dan voeltAfter
het alsof
that je
weom
gotéén
an exuurtra
‘s middags
naar
bed
gaat.
Dus
heb
hour to go shopping. When we left
ik de
hele nacht
totwent
zes uur
Zhujiajiao
and we
back’stoochShanghai
tends
met
mijn
ouders
ge-sms’t.
we went to a big shopping street where
we got a couple of hours to shop some
Zondag
more, for the last time. When everyDaarna werd ik om half twee ’s midbody was done we went to a fancy resdags wakker en we gingen gelijk naar
we got van
backde
to the
de taurant.
hoogste When
tv-zendmast
we-hotel
we
had
to
pack
and
the
next
day we
reld (deze heet de Oriental Pearl TV
had toDaar
get upgingen
early towe
leave.
I think I can
Tower).
helemaal
everybody
I say that I
tot speak
de top,forwant
daar waswhen
een glazen
vloer.
Van
hieruit
heb
ik
foto’s
naar
had a blast!
Jet van Smaalen & Emma Besijn
CULTUUR & SPORT
Afscheid van de Wolfert
Gesprek met Jaap van Dijke
PeerGrouP is a theatre company based in northern Netherlands, specialized in site-specific theatre. Actors,
architects, dancers, sculptors and musicians work with a director towards a theatrical presentation, which
hardly ever takes place inside a theatre building.
A part of PeerGrouP is the mobile initiative ‘P.A.I.R’ or ‘Portable Artists in Residence’, which changes its
location for each residency period. The artists selected for a residency, make a given theme the starting point
for the making of new work.
In 2010 P.A.I.R’s theme was chorography and it hosted both Dutch and international artists.
The following
article
is written for
newindruk
publication
‘P.A.I.R.
be published
March
e wereld
als toneelstuk,
datP.A.I.R’s
is de eerste
die Jaap
van 2010 Chorografie’,
sten uit hettohoofd
te laten in
leren,
de
2011. ItDijke
is written
by
Deirdre
M.
Donoghue
in
response
to
an
invitation
from
Henry
J.
Alles
to
write
a
text
geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak geabout the
English
duo louie+jesse,
P.A.I.R’s
artists
in Molly
residence
mid-November to mid-December
Klassen
dieartist
voorstellingen
gaan geven,
iedereen
die
wildefrom steld.
2011,wat
anduiteindelijk
to reflect on
the
of chorography.
More information
PeerGroup
zijn,
leidt
tottopic
een Mollykoor,
voorstellingen
die voort-aboutErthe
wasactivities
in de loopofder
jaren altijd and
een
P.A.I.R uit
canworkshops
be found at
www.peergroup.nl
komen
voor
talenten en het oplossen van Macbeth,
behoorlijk verschil tussen jongens en
D
waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere klassen.
meisjes, 90% van de meisjes was altijd
De schoolwereld als toneelstuk, leren als basis, talent en algemene
enthousiast, 90% van de jongens niet.
literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen.
Jongens schamen zich op die leeftijd
Al met al vijftig jaar ervaring, die het beste uit leerlingen bovenbracht,
nog voor elkaar, maar de jongens die
met het leren van de Engelse taal op voldoende hoog niveau, teneinde
zich over de streep lieten trekken,
het predicaat ‘tweetalig’ voor een VWO waardig te zijn. Over doelstelkregen veel plezier in de voorstellingen
gesproken.
lingen. a non-place to a place is what
To describe the relation between a landscape and its inhabitants; a relation that transforms
When the Landscape Begins to Map the Cartographer
chorography does. (Chora coming from the Greek word khoˉros meaning ‘place’, and graphy from graphein, meaning ‘to write’, ‘to
Zo
gingChorography
afgelopen 15oroktober
ge- as opposed
de school
ging‘tovaak
scribe’.)
‘to write het
a place’
to the
writeachterin
a land’, asde
theklas
closelyVeelzijdig
connected practice of geography offers,
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
Jaap
van Dijke
heeft altijd
veelzijnot only produces something quite different, but also demands a whole other type of technique
and approach
in itsals
process
of
cent
Engels van start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het
mapping. Whereas the practice of making geographical maps produces fixed, descriptions of an area through a measured and
het lesgeven en de ontwikkeling van zangvoorstellingen in de klas.
meegaan in de provotijd was niet
mechanical drawing process, chorographical descriptions of an area ask for a social engagement from their maker. Closely also
de leerlingen bovenaan.
moeilijk. Daarna een periode als cylinked to topography, chorography includes a strong social aspect, concerning itself at once with the present and the past of a
Door te zingen, leren, studeren en nicus, als romanticus, alles is aan bod
place and its inhabitants.
Jeugd
acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze
In terms of mapmaking, geography represents a landscape as physical and abstract facts, topography as varying surface features
Vader Van Dijke was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het
and chorography as a temporal, historiographical relationship between the landscape and its inhabitants. But what do you call it
heeft gevaren bij beroemde Rotter- kreeg om de klassen op deze crea- omgaan met de veranderingen, die
when thenamen
landscape
to inscribe itself onto the cartographer?
damse
als begins
Holland-Amerika
tieve manier kennis met het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt Jaap erg ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis
On jonge
a particular
morning
a particular
in a particular December of a particularbij
year,
I stepped into my car and began
de
Jaap van
Dijke of
ook
wel aan day
belangrijk.
jongeren.
driving
north.
vague instructions
Henry and a poor
printout
from Google maps, I was very glad to have a
de
wereld
via With
de Rotterdamse
wate- from
Tegenwoordig
zit erquality
wel erg
veel in
navigation
system
in
the
car.
As
Tony
Bennet
began
singing
about
white
Christmas
the car radio,
I reached
down en
under
ren gaan verkennen. Kleurenkaartjes onderwijsregelgeving vast en komt on
Conflicten
zijn van
alle tijden
als
the de
seatkeuring
to pull out
the tomtom.
bij
gooiden
roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende, dan
A..m..b..o..n..e..z..e..n..b..o..s..j..e…
eten:
Jaap bleek kleurenblind en Searching..
dat bod, een gemis volgens Van Dijke.
wisten de leerlingen maar al te goed
Nothing.
mocht
niet op zee.
dat het iets meer dan een verzoek
H..o.n..g..e..r..i..ge.. W..o..l..f… Searching.. De veranderingen die in de loop der was.
Nothing.
Kweekschool
jaren optreden, heeft Van Dijke in Zijn ervaringen zullen nog gebruikt
De
kweekschool bleek een goede periodes van zo’n zeven jaar zien geworden in de nieuwe stichting VrienF..i..n..s..t..e..r..w..o..l..d..e..,
tweede
keuze
te zijn. Jaap vond het beuren. Per periode krijg je een anden van Van Dijke. Jaap verwacht dat
C..a..r..e..l..
C..o..e..n..r..a..a..d..p..o..l..d..e..r…
lesgeven
vanaf het eerste moment der soort leerlingen en natuurlijk ook een en ander tot stimulering zal leiNothing. Nothing.
leuk:
alsnog
de wereld aan je voeten, leraren. Bij leerlingen is het grootste den, voor hemzelf om nog meer te
A..m..e..r..s..f..o..o..r..t..
echter
nu
via
kennisoverdracht
aan verschil dat ze nogal ik-gericht zijn kunnen doen, en natuurlijk voor jonYep. A12, 84,2km,
1hr, 1min.
jonge
hergere
leerkrachten.
Great.mensen.
I would drive first to Amersfoort; tegenwoordig,
pick up a friend vanzelfsprekend
who wanted to join
me and
figure
out the rest of the way later.
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
Turning up the volume on the car radio, I began following that familiar red line indicating my car’s progression on the navigator’s
les
geven
via voorstellingen.
de dag. reality would guide me to the Amersfoort
Doelen railway station without any
screen.
Comforted
by the fact In
thatzijn
this simulated
jonge
jaren
lietashijI would
klassenjust
driestemProbleem
daarbij
het of
steeds
doelstellingen
onderwijs
hitches,
as long
follow its steady
movement
andis,thedat
tagline
a simpleDe
code:
A12, 84,2km, in
1hr,het
1min.
mig zingen. Het toenmalige hoofd van moeilijker wordt om kinderen tek- zijn pittig tegenwoordig en op een
14
CULTUUR & SPORT
From mid-November to mid-December, the English artist duo
louie+jesse (Louie O’Grady and Jessica Mautner) are invited by
Henry J. Alles to stay at P.A.I.R’s mobile artist’s residency. The
residency consists of two large sea containers mounted on top
of each other, housing a simple kitchen, a toilet, a bedroom com.
working space and a downstairs workspace with tools. Because
of the mobility, that the physicality of using sea containers offers,
a P.A.I.R
program
a different
location
e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die
Jaapresidency
van
stencan
uit take
het place
hoofdat te
laten leren,
de
each
time.
This
time
the
containers
are
placed
in
a
small
grove
of
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak genamedwilde
Ambonezenbosje
Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereentrees
die Molly
steld. in the municipality of Oldambt,
on thedie
south
side of theEr
Dollard
zijn, wat uiteindelijk leidt tot een Mollykoor, voorstellingen
voortwas indike.
de loop der jaren altijd een
About
a month ago Henry
had asked verschil
me to write
something
about
komen uit workshops voor talenten en het oplossen van
Macbeth,
behoorlijk
tussen
jongens
en
specific residency and
its theme
Overaltijd
the
waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere this
klassen.
meisjes,
90% of
vanchorography.
de meisjes was
De
schoolwereldCarel
als toneelstuk,
leren als basis, talent en
algemene
90% of
van
jongens
niet.
Ambonezenbosje,
Coenraadpolder.
telephone
Henry told meenthousiast,
about the history
thisdeplace
measuring
literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen.only 2,5 hectars in polder
Jongens
land. schamen zich op die leeftijd
Al
met
al
vijftig
jaar
ervaring,
die
het
beste
uit
leerlingen
bovenbracht,
nog
elkaar,asmaar
de jongens
die
During WWII this strip by the Dollard, just a few miles away from the German border, had voor
functioned
a station
to the Germet
het leren
van as
deanEngelse
taalcamp
op voldoende
hoog niveau,
teneinde
over
de streep
lietenWhat
trekken,
man artillery,
as well
internment
for the ‘Nationaal
Socialistische
Beweging’, zich
a Dutch
pro-nazi
movement.
now
het
predicaat
‘tweetalig’
voor
een
VWO
waardig
te
zijn.
Over
doelstelkregen
veel
plezier
in
de
voorstelwas a simple grove of poplar, elder and hazel trees, had in the fifties housed a group of approx. 300 Ambonezen people, whom
lingen
gesproken.
lingen.
having formed
an important part of the Royal Dutch-Indian Army’s elite in the East Indies,
had helped the Duth to secure their
stronghold of the international clove market. When Indonesia had declared its independence in 1945, the ensuing revolts on the
Zo
ging
15 oktober
hethaving
ge- fought
de school
vaakleaving
achterin
de klas together
Veelzijdig
island
of afgelopen
Ambon resulted
in those
for theging
Dutch
for Holland
with their families. Out of 40.000
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
Jaap
van
Dijke land
heeftin altijd
als veelzijAmbonezen who arrived in Holland, a small group of about 300 were placed on the low-lying polder
Oldambt.
Having
cent
acted as a stage for all these historic and dramatic events, this far corner of northern Holland however is in itself worth a closer
het lesgeven en de ontwikkeling van zangvoorstellingen
in de klas.
look in relation to local history and mapping. In the 15th and early 16thcentury, the land had been lost to the sea through a series
moeilijk. Daarna een periode als cyof floods, resulting in the dissappearance of some 35 villages. What followed was a determined process of reclaiming land. The
polder land here has since been extended several times, making it a manmade extension gesturing out to the sea. It is a mass of
Jeugd
earth stretching outwards from the mainland, having changed the province’s coastline, if only ever so slightly, through the centuVader Van Dijketh was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het
ries. Since the 16 century, almost every generation has added a sliver of land to the side of the Dollard.
These geographical
historiographical specifities of Carel Coenraad polder and the surrounding land, where Ambonezenbosje
damse
namen alsand
Holland-Amerika
lies,
makes
me
think
about
the
complex,
intertwined
relationship
between
landscape,
and voelt
humanzich
agency
the shaping
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken,
vond en
vindt Jaap
erg history
ziet. Jaap
nog insteeds
thuis
of
collective
histories.
I
think
about
the
role
of
the
landscape,
which
in
this
case
is
entirely
manmade
and
is
as
such,
almost as if
de jonge Jaap van Dijke ook wel aan belangrijk.
bij jongeren.
purpose
built
as a stage for watethe unfolding
narratives ofzit
theerpeople
whoveel
in some
de
wereld
viatodeactRotterdamse
Tegenwoordig
wel erg
in way or another are effected by it.
Yet,
I
cannot
help
but
to
think
of
the
open,
plain
landscape
here
as
an
active
accomplish
rather thanzijn
a purely
a passive
to
ren gaan verkennen. Kleurenkaartjes onderwijsregelgeving vast en komt Conflicten
van alle
tijdenstage
en als
the de
events
that have
unfolded
here.
whocreativiteit
sometimes reveals
and sometimes
the traces
of the
past. I linger
bij
keuring
gooiden
roet
in An
hetaccomplice,
dit soort
niet meer
aan Vanconceals
Dijke een
verzoek
indiende,
dan
on thisJaap
thought
a little
longer, asking
myself whether
can actually
be considered
innocent
or quilty formaar
that matter.
eten:
bleek
kleurenblind
en dat
bod, eenlandscape
gemis volgens
Van Dijke.
wisten
de leerlingen
al te goed
D
mocht niet op zee.
Inger steps into the car. I haven’t seen her for
couple of years.die
Sheinlives
in Amsterdam,
I in Rotterdam and although this is a
De averanderingen
de loop
der was.
relatively short distance we haven’t managed
to meet
up sinceheeft
we met
the Piet
five years
earlier.
Kweekschool
jaren
optreden,
Vanat Dijke
in Zwart
ZijnInstitute
ervaringen
zullen
nog gebruikt
De
bleek
eenupgoede
zo’n
zeven with
jaar each
zien geworden
de nieuwe
stichtinggrowing
VrienIngerkweekschool
is Norwegian and
I grew
in Finlandperiodes
and so wevan
often
connect
other by
talking in
about
our childhoods
tweede
keuze
te
zijn.
Jaap
vond
het
beuren.
Per
periode
krijg
je
een
anden
van
Van
Dijke.
Jaap
verwacht
up in these culturally rather similar environments, where man’s relationship with nature is often still a rather central waydat
of
lesgeven
vanaf
moment
der
natuurlijk
eenrevolves
en ander
tot stimulering
zal leilife. We are
both het
very eerste
comfortable
and used
tosoort
stayingleerlingen
in isolatedenforest
huts, ook
where life
around
collecting firewood,
leuk:
alsnog
de wereld aan
je voeten,
leraren.
Bij leerlingen
is het grootste
hemzelf
om nog
berries
and mushrooms,
fishing,
carrying water,
preparing
simple dinners,
building logden,
fires voor
and doing
it all over
againmeer
out oftea
echter
nu
via
kennisoverdracht
aan
verschil
dat
ze
nogal
ik-gericht
zijn
kunnen
doen,
en
natuurlijk
voor
jonbasic necessity. And without knowing each other very well, there seems to exist an invisible bond of understanding between
jonge
mensen.
vanzelfsprekend hergere leerkrachten.
us, made
possible through such a culturallytegenwoordig,
similar, shared experience.
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
At the parking lot in front of the Amersfoort trainstation, I again feed my travel
instructions into the tomtom. H..o..n..g..e..r..i..g..e..
les
geven
via
voorstellingen.
In
zijn
de
dag.
Doelen
W..o..l..f.. Searching…
jonge
jaren
lietthe
hijlittle
klassen
driestemProbleem
daarbij
is, away,
dat het
steeds its calculations,
De doelstellingen
in all
hettheonderwijs
Yes. This
time
computer
recognizes
the name
straight
beginning
crunching
variables
mig zingen. Het toenmalige hoofd van
moeilijker wordt om kinderen tek15
zijn pittig tegenwoordig en op een
CULTUUR & SPORT
about possible routes, traffic jams, roadblocks and travel time. I think about my mother who despite of having a great
navigation system in the car, always navigates by the sun or by word-of- mouth instructions.
How she gets these verbal instructions when in the middle of seemingly no-where in Southern Finland always surprises me.
She would simply look for a hill in the surrounding landscape. Apparently “there is always a village shop on a hill” where to ask
for instructions. And so I have, many-a-time been left marveling this magic trick -like understanding of hers of the sociocultural
choreography of Finnish landscape. I do feel the need to add that she doesn’t actually drive that much in big cities.
As Inger and I pull off the car park, the tomtom’s familiar screen with its miniature roadmap of blue veins criss crossing back
and forth,
is signaling
the word DONE
its bottom
right corner.
Withvan
just one touch,
thetevoice
Tim, one
e wereld
als toneelstuk,
dat at
is de
eerste indruk
die Jaap
stentomtom
uit het and
hoofd
latenof leren,
de
of the tomtom’s
many
inbuilt
characters
that
one
can
choose
to
narrate
ones
journey
will
come
on
and
lead
us
to
Hongerige
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak geWo… bliip
bliib blii….
Battery!
Klassen
die voorstellingen
gaan geven, iedereen die Molly wilde
steld.
The darn
is deadleidt
and there
on Mollykoor,
the messy carvoorstellingen
floor is the broken
cable.
zijn,
wat battery
uiteindelijk
tot een
die voortEr was in de loop der jaren altijd een
Looks
like
we
are
going
to
have
to
do
what
my
mother
does.
komen uit workshops voor talenten en het oplossen van Macbeth,
D
De
als toneelstuk,
lerenhave
als been
basis,exceptionally
talent en algemene
enthousiast,
90% van
de jongens
niet.
Theschoolwereld
months of November
and December
cold. Most of Holland
has had excessive
snowfall
and below
literaire
ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen.
zero temperatures.
Al
met this
al vijftig
jaaricyervaring,
die het
uit two,
leerlingen
de knowing
jongens die
During
unusually
period Louie
and beste
Jesse, the
young, bovenbracht,
English artists, born nog
and voor
breadelkaar,
in the maar
city and
the
met
het leren
Engelse
taal
oparrived
voldoende
hoog niveau,taking
teneinde
zichin over
desea
streep
lietenat trekken,
countryside
“onlyvan
as ade
rural
retreat”
have
in Ambonezenbosje,
up residence
the two
containers
the edge
het
predicaat
‘tweetalig’
een
VWOdike.
waardig
te zijn. Over
kregen
veel plezier
de voorstelof the
Carel Coenraad
poldervoor
by the
Dollard
Their intension
as theydoelstelarrive is to map
this specific
locationinthrough
a series
lingen
gesproken.
lingen.
of artworks responding to the residency’s theme of chorography. They intend to be working with the natural materials that the
location offers such as mud, wood, clay, etc.., creating sculptural pieces, which will incorporate real as well as potential events
Zo
15 oktober
het
gede
school
ging vaak achterin
de klas
Veelzijdig
fromging
theafgelopen
past, present
and future
histories
of the
Ambonezenbosje.
Their plans
also include
the production of a sound map of
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
Jaap van offers,
Dijke heeft
als veelzijthe location. By intending to look through a new and fresh lens, that their position as outsiders
at the altijd
complex
political
cent
Engels
van
start.
Van
Dijke
zet
eenvoudige,
maar
goed
uitgevoerde,
dig
mens
in
het
leven
gestaan.
Het
past of this specific location, Louie and Jesse set themselves the task of making a new history or histoires concretes, as they call
their project.
moeilijk. Daarna een periode als cyI am straight away intrigued by the image of two English artists arriving to this bare piece of polder land in northern Holland for
the purpose of mapping it. What intrigues me perhaps the most is that they are English, or rather non-Dutch, that they are city
Jeugd
dwellers, rather than country people and that they have no prior investment in this location and yet their project is to represent
this 2,5 hectars of land through a chorographic mapmaking process consisting of a series of artworks. This image intrigues me
because namen
somewhere
my head it mixes with an image of those early ethnographers traveling to far away lands to observe and
damse
als in
Holland-Amerika
collect
material,
which
later
on
becomes
incorporated
a fixed
narrative
about
place.
see
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken,into
vond
en vindt
Jaapand
ergmythziet.
Jaapthat
voelt
zichI am
nogcurious
steedstothuis
whether
negotiate
their roles as artists and cartographers inbij
this,
alien to them, environment.
de
jongeand
Jaaphow
vanlouie+jesse
Dijke ookmight
wel aan
belangrijk.
jongeren.
de wereld via de Rotterdamse wate- Tegenwoordig zit er wel erg veel in
There
is ice
on the road
and I need to concentrate
extra hard on driving.
the last Conflicten
month the weather
unusually
ren
gaan
verkennen.
Kleurenkaartjes
onderwijsregelgeving
vast enForkomt
zijn van has
allebeen
tijden
en als
cold
for
Holland.
Most
of
northern
Europe
has
been
struggling
with
unexpected
amounts
of
snow
and
the
below
freezing
bij de keuring gooiden roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende,
dan
temperatures.
There
have beenen
delays
foodeen
deliveries
to the supermarkets
to bad de
weather
conditions
preventing
eten:
Jaap bleek
kleurenblind
dat onbod,
gemis volgens
Van Dijke. due wisten
leerlingen
maar al
te goed
trucks from
reaching
extra
supplies
into their
trollies
while
mocht
niet op
zee. their destinations. I have noticed people starting to stock up dat
het
iets meer
dan een
verzoek
shopping.
De veranderingen die in de loop der was.
Somewhere
between
Amersfoort
and
this
unknown
stretchheeft
of highway
that we
driving
on, the battery
of mygebruikt
mobile
Kweekschool
jaren
optreden,
Van Dijke
in areZijn
ervaringen
zullen nog
De
kweekschool
een us
goede
van having
zo’n zeven
geworden
in guide
de nieuwe
stichting
phone
goes empty. Ibleek
joke about
getting periodes
lost without
a mapjaar
or azien
navigation
system to
us, having
only aVrienpoor
tweede
keuze te
zijn.Google
Jaap vond
beuren.
een anvantoVan
Dijke.
Jaapbitverwacht
quality printout
from
maps het
that has
the topPer
halfperiode
of each krijg
word je
missing.
I alsoden
begin
worry
a little
whether dat
we
lesgeven
het to
eerste
moment der
soort
leerlingen
en natuurlijk
ook presentation
een en ander
tot stimulering
zal leiwill make vanaf
it on time
Ambonezenbosje,
where
Louie+
Jesse are
having a public
of their
month’s residency.
leuk:
alsnog
deoddly
wereld
aan jeand
voeten,
leerlingen
is hettogrootste
voor
hemzelfandom
nog meer
te
And yet,
I feel
excited
free to leraren.
not have Bij
a map
and having
rely entirelyden,
on my
memory
intuition
to find
echter
nu
via
kennisoverdracht
aan
verschil
dat
ze
nogal
ik-gericht
zijn
kunnen
doen,
en
natuurlijk
voor
jonthe way.
jonge
mensen.
tegenwoordig,
vanzelfsprekend
gere
leerkrachten.
Inger has
been looking out the window at the
flat, snowy landscape.
She tellsherabout her
parents
whom while picking berries
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
in the forest nearby their home in Norway came across two lost German tourists. With poor English, one of the Germans
les
geven
via map
voorstellingen.
In zijn ade
dag. “where?” in the air. As Inger’s father
Doelen
pointed
at the
in his hand, gesturing
universal
leaned over the map to point out
jonge
jaren
liet
hij
klassen
driestemProbleem
daarbij
is,
dat
het
steeds
De
doelstellingen
in het
where exactly they were, he realized that the map was over 70 years old, dating back to the time that the
area onderwijs
was being
16
CULTUUR & SPORT
occupied by Germans. Back in those days, only the Germans’ made maps of this forest. The Norwegian’s simply didn’t need
one. Afterall, it was their forest. Pointing at this decades old occupier’s map of the forest, he showed the tourists the way
out.
The making of any representation is always a subjective endeavor and as all subjects have a history and a standpoint, no representation is ever simple, nor free from cultural baggage. In a similar manner, ‘landscape’ is also always dependant on a looking,
experiencing subject, whose gaze is the very thing that turns the surrounding nature into a ‘landscape’. In terms of cartography,
chorography
is what
the subjective
of indruk
representing
a place
the most, assten
it does
purely
topograchical
e wereld
alsembraces
toneelstuk,
dat is denature
eerste
die Jaap
van
uit not
hetrely
hoofd
te on
laten
leren, de
and geographical
measurements
and
data.
In
chorography
all
the
geographical
characteristics
and
the
political
borders
merely
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak
gebecomeKlassen
a part of the
chorographers
tonal
palette
in
mapping
a
place.
The
negotiation
of
the
physical
and
the
psychological
spaces
die voorstellingen gaan geven, iedereen die Molly wilde
steld.
that surround
us is something
we allMollykoor,
do every moment
of our lives.
zijn,
wat uiteindelijk
leidt that
tot een
voorstellingen
In
nature
we
get
to
construct
our
immediate
surroundings
in
a
very
personal
and
subjective
way. Although
there
are trees,
plants,
behoorlijk
verschil
tussen
jongens
en
rocks and
human
made
pathways
to direct
us, they
do hogere
not dictate
our moving through,meisjes,
like the 90%
walls van
of ade
building,
the altijd
planwaar
geen
jongens
voor
te vinden
waren
uit de
klassen.
meisjesorwas
De
als toneelstuk,
als basis,
entoalgemene
enthousiast,
vannegotiation
de jongensofniet.
ningschoolwereld
of a cityscape does.
We can makeleren
our own
choicestalent
on how
move through it and
in it. In this 90%
way the
the
literaire
ontwikkelingen,
die uit dit
spelinner
voortkwamen.
schamen
optodie
leeftijd
physical space
becomes a negotiation
of our
thought and emotion. As we move Jongens
through nature,
wezich
relate
it through
Al
al vijftig
jaar to
ervaring,
die emotionally,
het beste uit
leerlingen
bovenbracht,
nogthe
voor
elkaar, maar
de jongens
die
ourmet
senses,
responding
it physically,
mentally
and spiritually.
Following this,
experience
of nature
is different
met
het lerenand
van
Engelse
op voldoende
zichit over
trekken,
to everybody
thedesame
piece taal
of nature
can take onhoog
manyniveau,
differentteneinde
forms. For some
may bedea streep
place of lieten
solitude,
shelter
het
predicaat
‘tweetalig’
voorit een
VWO
waardig
Over
doelstelkregen
veeltheplezier
in decanvoorsteland healing,
whereas
for another
can be
a place
of fear te
andzijn.
danger.
And
hence, for every
person
experience
be quite
lingen
gesproken.
different.
Just as we respond to nature through our senses, nature projects back onto lingen.
us our thoughts, believes and emotions
about the surrounding world. In Ambonezenbosje however, ones physical negotiation of the surrounding landscape is never
Zo
ging
afgelopen
15 oktober
hetthe
ge-landscape
de school
vaakwith
achterin
de klas
Veelzijdig
quite
as free
as in nature.
Afterall
here isging
riddled
manmade
constructions,
such as the dike, the ditches, the
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
van Dijke
heeft altijd
als wild
veelzijpatches of fields, the grove, the fences, a road, even a monument. This is rural, pastoral Jaap
landscape,
as opposed
to being
and
cent
Engels
van
start.
Van
Dijke
zet
eenvoudige,
maar
goed
uitgevoerde,
dig
mens
in
het
leven
gestaan.
Het
unrestrained nature. It may not be a match to the Sherwood Forest, but it isn’t a lively village road either, where the aproximity
with ones neighbors offers a certain security. And when the nigh falls down on this small grove, it is dark. No streetlights, no shop
moeilijk. Daarna een periode als cysigns, no sounds from neighbours.
An edge of a village traditionally marks where culture ends, beyond which is where the wild things are. In Little Red Ridinghood it
Jeugd
was the wolf in the forest, In Hans and Gretel it was a witch. Folklore from around the world shows time and time again how this
border between a hamlet and nature traditionally marks an inside outside dynamic of which on the other side there is control
and shelter
and on
other, untamed territory.
damse
namen
alstheHolland-Amerika
D
Thejonge
small,Jaap
ruralvan
village
of Hongerige
Wolf is
the last village before the open polder land
the Dollard dike. As a matter of
de
Dijke
ook wel aan
belangrijk.
bij and
jongeren.
fact,
it
is
the
very
last
village
belonging
to
Holland,
before
the
border
with
Germany.
It’s
name,
the hungry wolf, seems fitting
to this
occasion.
It is the
last point, were running
water and central
can be attained
by louie+jesse,
don’tenhave
ren
gaan
verkennen.
Kleurenkaartjes
vastheating
en komt
Conflicten
zijn van allewho
tijden
als
such
luxuries
in
their
mobile
residency.
After
the
village
they
will
have
to
rely
on
their
own
skills
and
confront
their
own inner
dan
worlds.Jaap
I ambleek
reminded
of a storyena friend
mine
told
me when
sheVan
heard
that I waswisten
going todebeleerlingen
driving through
eten:
kleurenblind
dat of
bod,
een
gemis
volgens
Dijke.
maar alHongerige
te goed
Wolf.
A
few
years
previously,
she
and
her
husband
had
been
on
a
short
weekend
getaway,
when
they
had
spotted
the
name
mocht niet op zee.
Hongerige Wolf on their road map. The name
had straight away
both der
their attention
and imagination and driven by
De veranderingen
die caught
in de loop
was.
their
curiousity
to
see
what
they
would
find,
they
had
decided
to
drive
there
and
spend
the
night.
Once
in Hongerige
Wolf,
Kweekschool
jaren optreden, heeft Van Dijke in Zijn ervaringen
zullen
nog gebruikt
De
kweekschool
een goede
van
zo’nwas
zeven
jaar zien
ge-villageworden
in de
nieuwe stichting
however,
they foundbleek
themselves
in a place periodes
where very
little
happening.
The
was quiet,
pictoresque,
but veryVrienvery
tweede
te its
zijn.
Jaap vond
het that
beuren.
Per periode
een didn’t
an- quite
den van
Van
Dijke.
quiet andkeuze
outside
borders,
it seemed
life simply
stopped.krijg
My je
friend
know
what
sheJaap
had verwacht
expected, dat
but
lesgeven
vanafthehet
eerste
moment
leerlingen
natuurlijk
ook wolf.
een Dissapointed
en ander totbystimulering
leinothing about
village
fed the
image thatder
hersoort
imagination
had en
painted
of a hungry
the lack of zal
revelaleuk:
alsnog
de wereld
aanfor
je avoeten,
leraren.
Bij leerlingen
hetthey
grootste
den, voor
hemzelf
nog village
meer for
te
tion they
stopped
their car
moment by
the roadside,
decidingisthat
would afterall
continue
on to om
another
echter
nu
via
kennisoverdracht
aan
verschil
dat
ze
nogal
ik-gericht
zijn
kunnen
doen,
en
natuurlijk
voor
jonthe night. Only, when they tried to restart their car, nothing happened. No matter what they did, the car wouldn’t start. As
jonge
mensen.
tegenwoordig,
vanzelfsprekend
her-began
gere
soon as
they realized that they were stuck in
the Hungry Wolf,
my friend suddenly
to leerkrachten.
panick. The clearer it became that
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
they had to stay, the more she wanted to leave. She had come here wanting to see something, to experience something. She
les
geven
voorstellingen.
de dag.
Doelen
didn’t
quitevia
know
what, but she In
hadzijn
expected
more. Instead the village was completely
empty, completely quiet. The name
jonge
jaren
liet
hij
klassen
driestemProbleem
daarbij
is,
dat
het
steeds
De
doelstellingen
in eventually
het onderwijs
Hungry Wolf had awoken their appetite for adventure, yet it had failed to perform. And as the
ANWB -truck
towed
17
CULTUUR & SPORT
them away, the hungry wolf finally revealed itself. For my friend this place will always be a reminder of ones endless hunger
for more and the need to be constantly fed and stimulated with new experiences.
For two weeks now I have been trying to drive up to Ambonezenbosje. Each time my trip has been postponed because of the
severity of the weather conditions.
This was my fourth attempt to come and meet the artists.
The weather had challenged louie+jesse’s work plans. It had taken control over their whole living conditions in the two sea containers. For the first time in their lives they had to deal with having no water, due to a frozen water tank. Their days were kept
busy trying
to find enough
firewood under
andindruk
then todie
dryJaap
it fastvan
enough to keep
insidetegoing.
to the
e wereld
als toneelstuk,
dat isthe
de snow
eerste
stentheuitfireplace
het hoofd
latenTrips
leren,
de
shop suddenly
became
half
day
long
expeditions
through
knee
high
snow,
except
for
when
they
found
that
their
bicycle
locks
had
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak gefrozen during
the die
nightvoorstellingen
and they had togaan
walk geven,
to the shop
through
theMolly
knee high
snow. steld.
Day by day their initial plans of mapping
Klassen
iedereen
die
wilde
the area
slipping away
they were
kept busier bydie
thevoortharsh conditions
of in
thederural
Theiraltijd
everyday
zijn,
watwere
uiteindelijk
leidtand
totday-by-day
een Mollykoor,
voorstellingen
Er was
loopwinter.
der jaren
een
life
became
to
consist
of
the
primary
necessities
of
staying
warm
and
getting
food
and
water.
Making
art
and
mapping
the
area
became
secondary.
It was
through waren
the elements
wasklassen.
a refusal by the surrounding
nature
waar
geen
jongens
voorasteif vinden
uit de there
hogere
meisjes,
90% to
vanbedemapped
meisjesand
wasreprealtijd
De
schoolwereld
lerenmultiplied
als basis,bytalent
algemene
enthousiast,
van deItjongens
sented.
In some wayals
thetoneelstuk,
harsh conditions,
the factenthat
these were city people,
turned 90%
the tables.
seemedniet.
that
literaire
ontwikkelingen,
uit dit
spel voortkwamen.
Jongens
schamen
zichlandscape
op die leeftijd
it was louie+jesse
whom had die
suddenly
become
the subjects of this exercise in chorography.
Almost,
as if the
around
Al
metwas
al now
vijftig
jaar ervaring,
het them
besteout.
uit Instead
leerlingen
bovenbracht,
nog voor
elkaar,
maar de jongens
them,
mapping
them, wasdie
figuring
of Louie+Jesse
inscribing their
readings
and interpretations
on die
the
met
hetofleren
van de Engelse
taal op voldoende
niveau,
teneinde
zich
de ofstreep
lieten trekken,
surface
Ambonezenbosje,
Ambonezenbosje
was now hoog
inscribing
itself onto
them. In this
way,over
a piece
Ambonezenbosje,
lived
het
predicaat ‘tweetalig’
voor eenembodied
VWO waardig
te zijn.
Over
doelstelkregen
veel plezier
in detimes,
voorsteland experienced
through a thoroughly
engagement,
would
travel
with them to
other places
and to other
as the
lingen
gesproken.
lingen.
experience
would surely stay resonating through them for a long time to come.
D
Zo
ging afgelopen
oktober
hetroad
ge- along
de the
school
ging
klasgathered
Veelzijdig
As Inger
and I drive 15
down
the long
polder,
wevaak
see aachterin
group of de
people
around a fire. Parking the car I see
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
Jaapwhere
van Dijke
altijdare
als standing
veelzijHenry walking towards us, his breath visible in the air. We walk with him to the fireside
Louieheeft
and Jesse
cent
with a group of locals, enjoying an abundance of beautifully prepared local food and warm drinks. All these locals are people
that louie+jesse got to know during their stay. They are people who are of this place and who had generously offered their
moeilijk. Daarna een periode als cyhelp and their stories to the artists during their stay. We all stand in a circle around the fireplace, each one of us trying to
steal a bit of the heat from the fire.
Jeugd
As the polder landscape around us stretches out to the horizon, I cannot help but to think that it is this very moment, this
particular moment on this particular day of this particular December of this particular year, that together with all these
people standing
in the landscape is the actual, all may it be temporary, map of this place.
damse
namen here
als Holland-Amerika
de jonge Jaap van Dijke ook wel aan belangrijk.
bij jongeren.
ren gaan verkennen. Kleurenkaartjes onderwijsregelgeving vast en komt Conflicten zijn van alle tijden en als
bij de keuring gooiden roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende, dan
eten:
Jaap ubleek
en of
dat grappig
bod, eengedicht
gemis volgens
Dijke. metwisten
“Weet
eenkleurenblind
mooi, leuk
dat Van
u graag
ons de
zouleerlingen
delen?maar al te goed
mocht niet op zee.
Motiveer uw keuze en stuur uw
inzending naar [email protected],
Kweekschool
De kweekschool bleek een goede periodes van zo’n zeven jaar zien geworden in de nieuwe stichting Vrienonder keuze
vermelding
vanvond
“Apparently:
Page”.
tweede
te zijn. Jaap
het beuren. Poetry
Per periode
krijg je een anden van Van Dijke. Jaap verwacht dat
lesgeven vanaf het eerste moment der soort leerlingen en natuurlijk ook een en ander tot stimulering zal leileuk:
alsnog de wereld aan je voeten, leraren. Bij leerlingen is het grootste den, voor hemzelf om nog meer te
Mijn motivatie:
echter
nu van
via Valentijnsdag
kennisoverdracht
aan gedichten
verschil uitgekozen
dat ze nogal
ik-gericht
zijn uit kunnen
doen, en natuurlijk
In de spirit
heb ik twee
van Jacques
Prévert,
de gedichtenbundel
“Voor jouvoor
mijn jonlief.”
jonge
mensen.
her-dubbel
gerezijn.
leerkrachten.
Zoals men
weet, heeft de liefde meerdere tegenwoordig,
gezichten en kanvanzelfsprekend
verliefdheid ook heel
“Kinderen die beminnen” is een
Al
kenbaar
in meer
de maatschappij
vandaag
odesnel
aan oogstte
de pubersJaap
van succes
nu, wantmet
wie het
herinnert
zich niet
hun allereerste
kalverliefde?
les geven via voorstellingen. In zijn de dag.
Doelen
jonge
Bibichejaren liet hij klassen driestem- Probleem daarbij is, dat het steeds De doelstellingen in het onderwijs
De Gedichtenhoek/ The Poetry Page
18
Le tendre et dangereux visage de l’amour
Le tendre et dangereux
visage de l’amour
m’est apparu un soir
après un trop long jour
C’était peut-être un archer
avec son arc
ou bien un musicien
avec sa harpe
Je ne sais plus
Je ne sais rien
Tout ce que je sais
c’est qu’il m’a blessée
peut-être avec une flèche
peut-être avec une chanson
Tout ce que je sais
c’est qu’il m’a blessée
blessée au coeur
et pour toujours
Brûlante trop brûlante
blessure de l’amour.
Het tedere en gevaarlijke gezicht van de liefde
Het tedere en gevaarlijke
gezicht van de liefde
vertoonde zich aan mij op een avond
na een veel te lange dag
Misschien was het een boogschutter
met zijn boog
of een muzikant
met zijn harp
Ik weet het niet
Ik weet het niet meer
Wat ik weet is
dat hij me verwondde
misschien met een pijl
misschien met een lied
Wat ik weet is
dat ik gewond bent
gewond aan het hart
voor altijd
Schrijnende veel te schrijnende
wond van de liefde.
Jacques Prévert
Voor jou mijn lief
Vertaald door Wim Hofman
Amsterdam: Querido, 2000.
Oorspronkelijk uit Histoires et d’autres histoires, 1963
Les enfants qui s’aiment
Les enfants qui s’aiment s’embrassent debout
Contre les portes de la nuit
Et les passants qui passent les désignent du doigt
Mais les enfants qui s’aiment
Ne sont là pour personne
Et c’est seulement leur ombre
Qui tremble dans la nuit
Excitant la rage des passants
Leur rage, leur mépris, leur rires et leur envie
Les enfants qui s’aiment ne sont là pour personne
Ils sont ailleurs bien plus loin que la nuit
Bien plus haut que le jour
Dans l’éblouissante clarté de leur premier amour.
Kinderen die beminnen
Kinderen die beminnen kussen elkaar staande
Tegen de deuren van de nacht
En de voorbijgangers die voorbijgaan wijzen met hun vingertje
Maar de kinderen die beminnen
Zijn niet thuis, voor niemand niet
Het is alleen maar hun schaduw
Die beweegt in de nacht
En die de woede van de mensen wekt
Hun woede, hun lachjes, hun nijd en hun spijt
Kinderen die beminnen zijn niet thuis, voor niemand niet
Ze zijn ergens anders veel verder dan de nacht
En veel hoger dan de dag
In het heldere zonnelicht van hun eerste liefde.
Jacques Prévert
Voor jou mijn lief
Vertaald door Wim Hofman
Amsterdam: Querido, 2000.
Oorspronkelijk uit Spectacle, 1951.
19
CULTUUR & SPORT
In de schaduw
vande
Harry
van den Bouwhuijsen
Afscheid
van
Wolfert
Door Bibiche van Heumen en Matthijs van Onna
boek nogal fors is en de uitwerking is van vele jaren noeste
intellectuele arbeid. Maar laat ik beginnen.
I
D
n de mail vond ik onlangs een bericht “Komt dat zien! Komt
dat zien!” Nu zal menigeen denken dat het hier gaat om
De titel slaat op het feit dat wij als moderne westerse mensen
een circusshow,
maar
het
bleek
een
oproep
te
zijn
voor
altijdvan
in de schaduw
opereren
een God
die alleren,
meer dan
e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk dienog
Jaap
sten
uit hetvan
hoofd
te laten
de
Harry van
den
Bouwhuijsens
symposium
van
zijn
filosofische
100
jaar
is
doodverklaard
door
de
filosoof
Friedrich
Nietzsche
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak geenthousiasteling
van Onna. Tijdens
bijeenkomst
metMolly
zijn bekende
KlassenMatthijs
die voorstellingen
gaandeze
geven,
iedereen die
wilde uitspraak
steld. “God is dood.” Als sommige van
zou Harry’s
proefschriftleidt
“In de
van God” voorstellingen
becomdezedie
moderne
wetenschappers
zijn,jaren
dan staan
ook
zijn,
wat uiteindelijk
totschaduw
een Mollykoor,
voort- mensen
Er was
in de loop der
altijd een
mentarieerd
worden
door
professoren
van
de
bovenste
plank.
deze
wetenschappers
nog
steeds
in
die
gigantische
schaduw
en worden ze dus nogmeisjes,
steeds beïnvloed
door
de denkbeelden
90% van de
meisjes
was altijd
De
schoolwereld
als toneelstuk,
lerende
alstrein
basis,
talent envan
algemene
90%was
vanen
deveel
jongens
niet.
Zonder
twijfel besloten
we op 22 februari
te pakken
de tijd waarin Godenthousiast,
allerminst dood
duidelijker
literaire
ontwikkelingen,
uitdaar
dit achter
spel voortkwamen.
schamen zich op die leeftijd
naar het historische
Utrecht, die
om er
te komen dat
aanwezig was in onzeJongens
omgeving.
Al
vijftig
jaar ervaring,
het beste
uit leerlingen
bovenbracht,
wij met
zekeralniet
de enigen
waren vandie
de Wolfert
fanclub.
Oudmet
het leren
de Engelse
voldoende
zich over
de met
streep
leerlingen
Klaas van
de Geus
(2002), taal
Julio op
Pijnappel
(2005),hoog
Tim niveau,
Als weteneinde
de wetenschappen
opdelen
aan lieten
de enetrekken,
kant de
het
‘tweetalig’
eenwaren
VWOalwaardig
te zijn. natuurwetenschappen
Over doelstelkregen
plezier
voorstelBaartpredicaat
en Peter Simons
(beide voor
uit 2006)
present. Ook
en aan veel
de andere
kantindedemenswetenlingen
lingen. sociologie, economie, etc.), dan
vriendengesproken.
uit de intellectuele kring, Georg Horeweg en Karel
schappen (bijv. antropologie,
Philipsen, verblijdden onze eigen “doctor doctor” Harry met
zien we dat onze monotheïstische achtergrond (dit betekent:
Zo
ging
afgelopen
15
oktober
het
gede
school
ging
vaak
achterin
klaséén Veelzijdig
hun aanwezigheid.
een
geloofdemet
almachtige God, waar het christendom
sprek met Jaap van Dijke (72), dozitten om mee te kunnen
genieten
van Dijke
heeft altijd
dus een vormvan
van is)Jaap
ervoor
heeft gezorgd
dat als
de veelzijnatuurcent
Engels
van
start.
Van
Dijke
zet
eenvoudige,
maar
goed
uitgevoerde,
dig
mens
in
het
leven
gestaan.
Het
De voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Wetenwetenschappen wel succesvol tot ontwikkeling konden komen
schapsfilosofie, dhr. F.A. Muller, begon het symposium met een
en de menswetenschappen niet. O? Dit is nogal een boude
moeilijk. Daarna een periode als cyinleiding tot Harry’s relaas. Met zijn overduidelijk Amsterdamse
bewering en er zijn dan ook 504 pagina’s aan gewijd om dit te
tongval vertelde hij dat het hier gaat om “een opmerkelijk
onderbouwen. Samengevat in een aantal zinnen en daardoor
Jeugd
proefschrift.” “Zo is het niet alleen geschreven voor vakgenoveel te kort door de bocht is deze onderbouwing de volgende:
ten, wetenschapshistorici en filosofen, maar net zo goed voor
Het christelijke geloof heeft zijn eigen boek: de Bijbel. Hierin
vmbo-leerlingen.”
DeHolland-Amerika
droogkloot; overdrijven is natuurlijk ook
staat alles wat wij moeten weten om goed te kunnen handelen,
damse
namen als
tieve manier kennis met
het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen
een
vak.
Het
is
ook
een
opmerkelijk
stuk,
zei
hij,
vanwege
de
zo
vertelt
het christendom
ons. Er
ligt een
bedoeling
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt Jaap
erg ziet. Jaap
voelt
zichbepaalde
nog steeds
thuis
breedte
de van
vraagstelling:
“Waarom
een christelijke
in deze wereld en deze
wij ontdekken door heel erg
de
jongevan
Jaap
Dijke ook
wel aanbinnen
belangrijk.
bij kunnen
jongeren.
cultuur
de natuurwetenschap
wel wateen de menswetenschap
de
wereld
via de Rotterdamse
Tegenwoordigniet
zit ergoed
wel de
ergBijbel
veelteinlezen. Als dit de situatie is in een cultuur, dan
tot ontwikkeling
kon komen.”
Het proefschrift
beslaat dan ook
betekent
dus dat Conflicten
deze cultuurzijn
er een
zienswijze
ren
gaan verkennen.
Kleurenkaartjes
vast enhetkomt
vanbepaalde
alle tijden
en als
zo’n
504
bladzijdes.
Als
laatst
gaf
hij
aan
dat
dit
proefschrift
op
gaat
nahouden
over
hoe
wij
moeten
leren.
Wij
moeten
dan
ook alleen
kunnen
zijn geschreven
iemand
zo be-volgens
leren,
de tekst goed
te bestuderen,
ommaar
de bedoeling
te
eten:
Jaap had
bleek
kleurenblind
en dat door
bod,
een gemis
Vandoor
Dijke.
wisten
de leerlingen
al te goed
lezen
als
Harry
van
den
Bouwhuijsen.
De
literatuurlijst
is
van
achterhalen
die
er
in
de
wereld
zit.
De
natuurwetenschap
mocht niet op zee.
dat het iets meer dan een verzoekis
dusdanige proportie (30 volledige pagina’s!) dat
deze bronnen die
opgekomen
manier van leren toe te passen. Niet
Dejeveranderingen
in de loopdoor
der deze
was.
gedurende
een
mensenleven
tegenkomt,
zei
hij
terwijl
hij
zijn
op
het
heilige
boek
maar
de natuur zelf.
Hoewel
object
Kweekschool
jaren optreden, heeft Van Dijke in Zijnopervaringen
zullen
nog het
gebruikt
De
eeneven
goede
jaar zien geworden
in de nieuwe
stichting
Vrienjarenkweekschool
’70 pilotenbril bleek
nog eens
stevig periodes
aandruktevan
op zo’n
zijn zeven
van onderzoek
hiermee
veranderde,
veranderde
de manier
tweede
keuze te zijn. Jaap vond het beuren. Per periodevan
krijg
je een andendevan
Van Dijke.
Jaap niet.
verwacht
neus.
onderzoek
doen en
motivatie
erachter
Als wijdat
de
lesgeven vanaf het eerste moment der soort leerlingen en
natuurlijk
ookte lezen
een en
tot stimulering
leinatuur
proberen
en ander
te begrijpen,
krijgen wijzal
steeds
leuk:
alsnog
de wereldrelaas
aan jeover
voeten,
leraren.
is het
grootste
den, voor
hemzelf
omwereld
nog meer
te
Matthijs’
filosofisch
Harry’s
relaasBij leerlingenmeer
zicht
op de bedoeling
die God
met de
heeft en
echter nu via kennisoverdracht aan verschil dat ze nogal
ik-gericht
zijn
kunnen
doen,
en
natuurlijk
voor
jonworden zo zijn ‘speelgenoten.’
jonge
mensen.
vanzelfsprekend
her-komt
gere
Als discipel
van Harry zal ik proberen zijn tegenwoordig,
betoog samen te
Deze opvatting
in leerkrachten.
niet-westerse culturen die geen
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
vatten en enigszins begrijpelijk te maken. Dit is geen gemakmonotheïstisch geloof hebben helemaal niet voor en daarles
geven
via Niet
voorstellingen.
In zijn
dag. ook maar
Doelen
kelijke
opgave.
omdat zijn boek
en zijnde
betoog
om ontbreekt hier deze
basis voor het ontwikkelen van een
jonge
jaren
liet
hij
klassen
driestemProbleem
daarbij
is,
dat
het
steeds
De
doelstellingen
in het
hetbijvoorbeeld
onderwijs
enigszins aan duidelijkheid tekort schieten, maar omdat het
succes volle natuurwetenschap.
Deze hebben
CULTUUR & SPORT
helemaal niet over een universum die bestuurd en gecreëerd
is door één God die daar een bedoeling in heeft gegoten die
door één methode (de wetenschap) ontdekt kan worden. Het
christendom heeft dit echter wel omdat het een monotheïstisch wereldbeeld heeft. De boodschap van de Bijbel is universeel en geldt dus voor het hele universum en de hele mensheid. Er kan dus met de juiste methode gezocht worden naar
de achterliggende wetten van de wereld om zo als het ware
een kijkje te nemen in het brein van God.
nooit echt begrijpen dat die ene mensheid niet bestaat en
dat de mensheid een bonte verzameling is van allemaal fundamenteel verschillende wezens. Pas als we dit ons toe-eigenen
kan een succesvolle menswetenschap misschien van de grond
komen.
De vijf rondes van kritiek
Het commentaar van de aanwezige heren bleek al dan niet gegrond te zijn. Als eerst hadden we prof. dr. F.H. van Lunteren,
Hier komt echter het probleem voor de menswetenschappen
die milde uitlatingen deed en daardoor in het Wolfert-clubje al
aan het elicht.
Deze
is
namelijk
zo
sterk
beïnvloed
door
het
bevorderd
werd tot
mochtleren,
ook wel,
wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk diesnel
Jaap
van
sten“de
uittoffe
het peer.”
hoofd“Dat
te laten
de
christendom
dat
wij
als
westerse
menswetenschapper
niet
want
hij
zat
dan
ook
in
de
promotie-commissie,”
fluisterde
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak gebuiten dit
denkkader
en de meest
fundamentele
ver- die
Georg
me wilde
toe. Wat jij,steld.
Matthijs?
Klassen
die kunnen
voorstellingen
gaan
geven, iedereen
Molly
schillen
gaan
inpassen inleidt
dit denkkader,
in plaats van
ze als
zijn,
wat
uiteindelijk
tot een Mollykoor,
voorstellingen
fundamentele
verschillen
te
beschouwen.
Een
voorbeeld:
als
Het
rijtje
commentaren
kreeg een waardig
doorjongens
de heldere
behoorlijk
verschilbegin
tussen
en
een menswetenschapper
India gaat
om uit
er onderzoek
kritiek van deze toffemeisjes,
peer. Kijk,
anders
had
waar
geen jongens voornaar
te vinden
waren
de hogere klassen.
90%zoals
van iemand
de meisjes
wasalaltijd
De
schoolwereld
als toneelstuk,
alsvele
basis,
talent
algemeneis het zeerenthousiast,
vandat
de jongens
te doen,
komt hij vele
mensen tegenleren
die er
bonte
en enopgemerkt
moedig van90%
Harry
hij zo’n niet.
groot
literaire
ontwikkelingen,
die uit dit
spel voortkwamen. onderwerp aandurft. Harry’s
Jongenssnedige
schamen
zich was:
op die
onbegrijpelijke
rituelen op nahouden.
De menswetenschapper
respons
“Ditleeftijd
is vast
Al
metikalmoet
vijftig
jaarmensen
ervaring,
die het
bovenbracht,
nog voor
elkaar, maar
jongens
die
denkt:
deze
begrijpen,
dusbeste
ga ik uit
ze leerlingen
vragen
een
tweesnijdend zwaard.”
En inderdaad,
het de
was
naast een
met
het ze
leren
dedoen.
Engelse
opdus
voldoende
hoog niveau,
teneinde
zich over
streep
lieten
waarom
zus van
en zo
Hij taal
vraagt
aan een Indiër
compliment
ook een kritiek
op hetde
boek,
namelijk
dat trekken,
het in de
het
predicaat
voor
eenDe
VWO
waardig
Over doelstelkregen
veel plezier in de voorstelwaarom
hij een ‘tweetalig’
bepaald ritueel
doet.
Indiër
zal wat te
stugzijn. details
onvermijdelijk tekort
schiet.
lingen
gesproken.
lingen.
zijn en zijn
waaromvraag ontwijken. Een echte wetenschapper
Iemand met een wetenschapsfilosofische
achtergrond zoals
laat het hierbij echter niet zitten natuurlijk en hij blijft doorde heer van Lunteren richtte zijn pijlen dan ook onverbiddelijk
Zo
ging Na
afgelopen
15 zal
oktober
het gede school
ging vaak op
achterin
de van
klas het Veelzijdig
vragen.
een tijdje
deze Indiër
een bepaald
antwoord
dat deel
boek waar hij zelf veel vanaf wist: de
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van Jaap
altijdwas
als dan
veelzijgeven, zodat hij verder kan met zijn dagelijkse beslommeringen
natuurwetenschappen.
Het van
groteDijke
punt heeft
van kritiek
ook
cent
Engels
van
start.
Van
Dijke
zet
eenvoudige,
maar
goed
uitgevoerde,
dig
mens
in
het
leven
gestaan.
Het
en rituelen zonder gestoord te worden door deze koppige
dit woord: natuurwetenschappen. Waar Harry het heeft over de
en vreemde snoeshaan. De snoeshaan/menswetenschapper
natuurwetenschap, heeft van Lunteren het over een verzameling
moeilijk. Daarna een periode als cydenkt: Ha! Door niet op te geven heb ik hem het antwoord
van methodes en verschijnselen. Dit is onvermijdelijk als het je
ontfutseld en ik heb nu waardevolle kennis over deze cultuur.
vakgebied is. Dan zie je de nuances die anderen niet zien en dan
Jeugd
Het probleem is echter dat de westerse wetenschapper van
kun je het woord natuurwetenschap niet meer zien.
de typisch christelijke vooronderstelling dat er überhaupt een
Was Harry’s boek nu omver geblazen? Verre van dat, alhoewel
bedoeling,
een bepaalde
theorie, achter het ritueel zit. Voor
er misschien wat nuances aangebracht moeten worden in de herdamse
namen
als Holland-Amerika
de
menswetenschapper
mag
dit
misschien
zo
lijken,
omdat
wij
druk
stondJaap
het nog
en voelt
kondenzich
wij met
gerustthuis
hart
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt
erg als een
ziet.huis
Jaap
nogeen
steeds
in het
westen
met een
praktijk die niet
ronde twee tegemoet zien.
de
jonge
Jaapnooit
van genoegen
Dijke ooknemen
wel aan
belangrijk.
bij jongeren.
onderbouwd
kan
worden;
de
Indiër
doet
echter
slechts
wat
zijn voorvaderen
ook hebben
gedaan, zonder
het ook maar te
In vast
de tweede
ronde Conflicten
kwam prof.zijn
dr. van
D.A.A.
ren
gaan verkennen.
Kleurenkaartjes
en komt
alleLoose
tijdenaan
en het
als
hebben
over
een
bepaalde
bedoeling!
woord;
de
Brabantse
tongval
en
het
snel-in-elkaar-gedraaide
pamfletje
maakte hemwisten
niet populair
onder demaar
aanwezigen
met
eten: Jaap bleek kleurenblind en dat bod, een gemis volgens
Van Dijke.
de leerlingen
al te goed
Dit
is
een
fundamenteel
verschil
dat
niet
geaccepteerd
kan
een
beetje
verstand
van
de
zaken.
Een
beetje
een
kwakzalver,
mocht niet op zee.
worden door een westerse menswetenschapper
die in de die
dieindedeplank
De veranderingen
loopvolledig
der missloeg
was. met z’n gemierenneuk over pietschaduw
van
(die
ene)
God
staat.
In
het
westen
hebben
we
luttige
details.
Kweekschool
De
kweekschool
bleek
een goede periodes
vanover
zo’n zeven jaar zien geworden in de nieuwe stichting Vrienhet namelijk
vanwege
ons monotheïstisch
wereldbeeld
tweede
keuze en
te over
zijn. ‘de
Jaapmensheid.’
vond hetDezebeuren.
PermaniperiodeWat
krijgje je
een
an- Deze
den man
van was
Van niet
Dijke.
Jaap verwacht
dat
één universum
mensheid
zegt
Bibiche!
te volgen.
Staat duidelijk
lesgeven
vanaf
hetvele
eerste
moment
soort
leerlingen en
ook vaneen
ander
stimulering
leifesteert zich
wel op
manieren,
maar is der
in de
uiteindelijke
nognatuurlijk
in de schaduw
God.en
Lijkt
zelfs tot
de memo
nog nietzal
te hebleuk:
alsnogendeheeft
wereld
voeten, leraren.
Bij leerlingen
is gekregen
het grootste
voor hemzelf om nog meer te
basis gelijk
dus aan
geenje onoverbrugbare
verschillen
in
ben
dat God den,
dood is.
echter
nu aan
via de
kennisoverdracht
aan Wat
verschil
dat ze nogal ik-gericht zijn kunnen doen, en natuurlijk voor jonzich. Denk
rechten van de mens.
een universajonge
tegenwoordig,
hergere
leerkrachten.
listischmensen.
beeld van de mens komt hierin tot uiting!
De mens isvanzelfsprekend
Als derde commentator
hadden
we dr. M.M. Leezenberg, een
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
blijkbaar zo gelijk ‘diep van binnen’ dat er één bepaalde set van
kenner van de Islamitische cultuur en geschriften. Een duideles
geven
In zijn zodra
de dag.
Doelen
rechten
zouvia
zijnvoorstellingen.
dat iedereen aanspreekt,
ze het maar
lijk verhaal dat de nodige
kanttekeningen plaatsten bij Harry’s
jonge
jaren
liet
hij
klassen
driestemProbleem
daarbij
is,
dat
het
steeds
De
doelstellingen in het onderwijs
begrijpen! Door deze christelijke vooronderstelling kunnen wij
relaas.
D
CULTUUR & SPORT
Voor iedere eindexamenleerling in de filosofie (hopelijk) een beDe laatste zin die hij uitsprak was: ‘Ik acht daarom premisse
kende naam, aangezien de huidige eindexamenbundel van zijn
1 niet onderbouwd, premisse 2 niet bewezen en daarom de
hand is. Zijn betoog richtte zich zoals je al aangaf op de Islamiconclusie niet juist’. Wat was er in de tussentijd gebeurd? Was dit
tische traditie en plaatste een aantal kanttekeningen bij Harry’s
dan de genadeklap die wij niet wilden meemaken?
aanval op het universalisme. Hij betoogde vooral dat het moderHet leek er voor mij wel even op. Vooral toen hij het iets helderder
nisme niet een typisch westerse ontwikkeling is aan de hand van
verwoordde tijdens het slotdebat, laten we daar nu naar gaan
voorbeelden in de Arabische wereld. Op zich een helder verhaal,
kijken.
maar mijeovertuigde
hij
in
ieder
geval
(nog)
niet.
Dit
is
echter
zewereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die Jaap van
sten uit het hoofd te laten leren, de
ker stof om
te
onderzoeken.
Harry’s
repliek
en
het slotdebatwordt iets te vaak geDijke geeft.
waaromvraag
D
Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereen die Molly wilde
steld.
Vervolgens
kwam prof. dr.
R. Bod
aan bod,
de auteurvoorstellingen
van De
In dedie
pauze
staken weErmet
de koppen
bij elkaar.
zijn,
wat uiteindelijk
leidt
tot een
Mollykoor,
voortwasz’ninallen
de loop
der jaren
altijd Zou
een
Vergeten
Wetenschappen:
de
Geschiedenis
van
de
Humaniora.
Harry
het
redden
tegen
deze
knappe
koppen
met
hun
(af
en
Zijn kritiek
was dat voor
er wel
“algemeen
aanvaarde
toe) rake punten? Georg
verzekerde
Harrywas
welaltijd
raad
waar
geen jongens
te degelijk
vinden waren
uit de
hogere klassen.
meisjes,
90% vanmededat
meisjes
De
schoolwereld
toneelstuk, leren
basis,
talent enwist
algemene
enthousiast,
90%
de jongens
niet.
theorieën
zijn in de als
menswetenschappen
metals
een
verklarend,
met de gegeven kritiek,
ondanks
datvan
hij zich
ogenschijnlijk
literaire
ontwikkelingen,
uit dit spel
voortkwamen.
Jongens
schamen
op die leeftijd
probleemoplossend,
dan wel die
voorspellend
vermogen,
of een
in een lastig parket bevond.
Wat
denk jij, zich
Matthijs?
Al
met al vijftig
jaar
ervaring,
die hetdie
beste
uit leerlingen
bovenbracht,
combinatie
hiervan.”
Met
de voorbeelden
hij noemde
en
met
het leren
van deboek
Engelse
taal
op voldoende
hoog niveau,
teneinde
zich over van
de de
streep
lieten trekken,
zijn stelling
dat Harry’s
zou zijn
gebaseerd
op een misvatIk ga hier
in op het commentaar
heer Philipse,
omdat ik
het
‘tweetalig’
voor
VWO
waardig
te zijn. deze
Overfundamenteel
doelstel- en kregen
veelvond
plezier
de voorstelting, predicaat
begonnen we
ons nu toch
eeneen
beetje
zorgen
te maken
interessant
en mijinbegon
te overtuilingen
over watgesproken.
Harry’s repliek hierop zou zijn.
gen. Kort gezegd kwamlingen.
het erop neer dat de heer Philipse meende dat Harry’s kritiek zich op het verkeerde richtte. Misschien
Zo
afgelopen
15 Harry
oktober
hetnog
ge-springlevend
de school
gingringvaak heeft
achterin
de klas traditie
Veelzijdig
De ging
voorlaatste
ronde.
stond
in de
de christelijke
wel een invloed gehad op de wetensprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
van Dijke
heeft
alsinvloeden
veelzijna zijn vorige drie tegenstanders. Maar wat bracht deze nieuwe
schap, maar dan staatJaap
ze samen
met heel
veelaltijd
andere
cent
Engels van start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed
uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het
uitdager een wervelend verhaal! Aan de hand van zijn eigen boek,
die misschien nog wel veel belangrijker zijn. En: is het uiteindelijk
die hij niet vergat te noemen, begon hij met korte en vlotte rechniet het object zelf dat de menswetenschappen zo problematisch
moeilijk. Daarna een periode als cyter- en linkerhoeken op Harry in te beuken. Een voorbeeldje hier,
maakt, in plaats van dat de christelijke traditie dat doet? Het
een voorbeeldje daar en de toehoorder begon zich langzaamaan
object is namelijk de mens en deze kan zich op zo veel manieren
Jeugd
af te vragen wat er nou eigenlijk niet succesvol was aan de mensmanifesteren dat het moeilijk is om daar een eenduidige methode
wetenschappen in godsnaam. Er kwam zelfs een voorbeeld voorbij
op los te laten. Het is een veel vager object om te onderzoeken
waarbij de
literatuurwetenschappen
met een van zijn methoden
dan de natuur. Dus is het hele probleem gewoon niet dat de mens
damse
namen
als Holland-Amerika
(het
maken
van
een
stamboom
van
teksten
om
zo
de
genealogie
zo
lastig
te vatten
wetenschappelijke
Dit thuis
is het
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt Jaap
erg is inziet.
Jaap voelt zichtheorieën?
nog steeds
ervan
blootJaap
te leggen)
de genetica
hadaan
beïnvloed.
probleem en niet een christelijke
achtergrond.
de
jonge
van Dijke
ook wel
belangrijk.
bij jongeren.
Game
over?
In
mijn
optiek
niet.
Harry
was
na
afloop
zeer
lovend
Oei,
wat
nu?
Hoewel
het
verdere
verloop
van de discussie meer op
“hij had
gelijk” en
het was ook wel een
overtuigende kridevast
heer Bods
kritiek gericht
was, pijnigden
mijnalle
hersenen
ren
gaangewoon
verkennen.
Kleurenkaartjes
en komt
Conflicten
zijn van
tijden zich
en wel
als
tiek.
Het
was
echter
geen
kritiek
die
de
grond
onder
Harry’s
boek
over
deze
logische
omkering
van
de
heer
Philipse.
Maar
net
bij de keuring gooiden roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende, toen
dan
wegblies.
Debleek
basisintuïtie
van Harry,
mensen
anderevolgens
ik besloot
dat zijn kritiek
vernietigend
was, bedacht
het
eten:
Jaap
kleurenblind
en dat
dat wij bod,
eenuitgemis
Van Dijke.
wisten
de leerlingen
maar alikteme
goed
culturen
niet
goed
begrijpen
door
onze
christelijke
achtergrond,
volgende:
De
mens
is
een
diffuus
begrip
en
hij
is
moeilijk
te
vatten
mocht niet op zee.
stond naar mijn mening nog fier overeind. De grote
nuance die de die
in in
wetenschappelijke
De veranderingen
de loop der theorieën
was. en te benaderen met wetenschapheer
Bod
echter
terecht
aanbracht
was
dat
‘de
menswetenschap’
pelijke
methoden.
Dus
ja, hetervaringen
object van de
menswetenschappen
Kweekschool
jaren optreden, heeft Van Dijke in Zijn
zullen
nog gebruikt
De
kweekschool
bleek
een
goedetakken
periodes
zien ge- omworden
in de
nieuwe
stichting
Vrienniet onsuccesvol
is, maar
alleen
bepaalde
hieruit. van zo’n zeven
is veeljaar
te veelkleurig
op dezelfde
manier
behandeld
te worden
tweede keuze te zijn. Jaap vond het beuren. Per periodeals
krijg
je eenMaar
an- komt
denhet
vanjuist
Van
Jaap christelijke
verwacht achdat
de natuur.
nietDijke.
door onze
lesgeven
vanaf prof.
het dr.
eerste
soortpief,
leerlingen
en
natuurlijk
ook
een en anderuitvegen
tot stimulering
zal leiTenslotte kwam
mr. H.moment
Philipse, deder
hoogste
aan
tergrond
dat wij
deze veelkleurigheid
tot een monotoon
leuk:
alsnog de wereld aan je voeten, leraren. Bij leerlingenpalet?
is het
grootste
voor niet
hemzelf
nog meer
te
het woord.
Is het
feit dat wijden,
het object
andersom
benaderen
niet een
echter nu via kennisoverdracht aan verschil dat ze nogal
ik-gericht
zijn
kunnen
doen,
en
natuurlijk
voor
jonteken van Harry’s gelijk? Vragen die voor een ieder interessant
jonge
mensen.
tegenwoordig,
hergere leerkrachten.
Het was
tijd voor de eindbaas. Met een passende
mimiek beklomvanzelfsprekend
zijn.
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
deze zwaargewicht de apenrots en eiste zijn positie als alfamanles
voorstellingen.
In zijnzich de
dag.
Doelen
netjegeven
achter via
de microfoon
op. Hij ontdeed
eerst
rustig van zijn
U moet het boek dus lezen.
jonge
liet hijtergend
klassenlangzaam
driestemdaarbij is, dat het steeds De doelstellingen in het onderwijs
sjaal enjaren
nam daarna
een slokProbleem
van zijn water.
22
CULTUUR & SPORT
Epiloog
Na afloop van het slotdebat was het tijd voor cadeautjes, drankjes en knabbels. Van de fanclub kreeg hij koddige vingerpoppetjes
die de groten der filosofen voorstellen: Plato, Descartes, Hegel en
Nietzsche. Nu hij de pensioengerechtigde leeftijd nadert, dachten
wij dat zijn altijd jonge geest nog wel een verzetje zou kunnen gebruiken en hij de schaapjes op een olijke, doch leerzame manier
het een en ander aan het verstand kan brengen.
Plato:
Harry’s ideeën zullen ons nog lang, lang heugen…
Descartes: Ik ga ervoor in retraite en mediteer nog wat over
Harry.
Nietzsche: Helaas gaat deze grootheid met pensioen, maar
zijn schaduw zal nog lang vertoond worden.
Hegel:
Ik wil een vingerpop van Harry!
The Annual Decadent Fondue Dinner Party
D
e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die Jaap van
Dijke geeft.
Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereen die Molly wilde
door wat
Julio uiteindelijk
Pijnappel
zijn,
leidt tot een Mollykoor, voorstellingen die voortkomen uit workshops voor talenten en het oplossen van Macbeth,
Op 19geen
november
2010voor
werdtede
eerstewaren
bij elkaar
allemaal
mensen die na al
waar
jongens
vinden
uit dezien,
hogere
klassen.
De
schoolwereld
als toneelstuk,
leren die
alsjaren
basis,
algemene
“Annual
Decadent Fondue
Dinner Party”
nogtalent
steedsen
vrienden
zijn en een
literaire
ontwikkelingen,
die uit dit spel
voortkwamen.
georganiseerd,
door Wolfert oud-leerlinleuke,
culturele activiteit plannen, was een
Al
al vijftig
jaar Jessica
ervaring,
die het duidelijk
beste uit
leerlingen
bovenbracht,
genmet
Maarten
van Vliet,
Teunissen
teken
van hoe bijzonder
de Wolmet
hetPijnappel.
leren van
Engelse
taal op voldoende
hoog niveau, teneinde
en Julio
Hetde
was
een feestelijk
fert is.
het
‘tweetalig’
voor een
dinerpredicaat
met een knipoog
– het thema
was VWO waardig te zijn. Over doelstellingen
gesproken.
- zoals de
naam al zegt - “decadent,” en
Want cultureel was het zeker. Als speciale
de pseudoaristocratische etiquetteregels,
Zo
ging afgelopen
15 oktober
geupperclass
British accents,
prachtigehet
avondsprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dojurken en nette pakken waren er in overcent
Engels van start. Van Dijke zet
vloed.
het lesgeven en de ontwikkeling van
De organisatoren hadden de hele dag
lopen zwoegen in de keuken, en hebben
Jeugd
een geweldig diner gepresenteerd, waarVader Van Dijke was een zeeman en
van vooral de gerookte zalmterrine met
heeft gevaren bij beroemde Rotteravocado namen
nog lang als
in het
geheugen van de
damse
Holland-Amerika
gasten
zal
blijven
hangen.
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond
de jonge Jaap van Dijke ook wel aan
De wereld
gasten waren
allen oud-leerlinde
via devrijwel
Rotterdamse
wategen
van
de
Wolfert,
waarmee
welgeteld
ren gaan verkennen. Kleurenkaartjes
zes generaties
werden
vertegenwoordigd:
bij
de keuring
gooiden
roet in het
Pepijn Jaap
Hoogendoorn
verliet de Wolfert
eten:
bleek kleurenblind
en dat
al
in
2002;
Matthijs
van
Onna,
Maarten
mocht niet op zee.
van Vliet en Bibiche van Heumen in 2004;
Julio Pijnappel en Vincent van den AardKweekschool
De
kweekschool
bleek een
weg in
2005; Miek Teunissen,
Fleur goede
Jonker
tweede
zijn. Jaap
vond het
en Mieke keuze
Meijer te
in 2006;
Jip Vrooman
en
lesgeven
vanaf
het en
eerste
moment
Floor Zander
in 2007;
de jongste
gast
leuk:
alsnog
aan je
voeten,
aanwezig,
Boude
vanwereld
den Broek,
is momenechter
aan
teel zelfs nu
nogvia
een kennisoverdracht
Wolfert-leerling. De enijonge
mensen.
ge aanwezige
die niet op de Wolfert heeft
Al
snel
oogstte
met het
gezeten – Joy AnnaJaap
Yee, succes
het vriendinnetje
les
geven
via
voorstellingen.
In een
zijn
van Vincent – vond het ongetwijfeld
jonge
jaren
liet hij klassen
kleurrijke
bedoening;
al deze driestemgeneraties
activiteit van de avond was elke gast ge-
de
school
ging vaak
vraagd
één gedicht
meeachterin
te nemen,de
omklas
die
zitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
voor te dragen tussen de eetgangen door.
eenvoudige,
maar goed uitgevoerde,
Bij toeval kozen veel gasten werken in verzangvoorstellingen in de klas.
schillende talen, en zo werd er prachtige
poëzie uit de wereldliteratuur voorgedraDoor te zingen, leren, studeren en
gen; o.a. twee gedichten van John Keats,
acteren ontwikkelden zich Macbeth
een fragment uit Paradise Lost, Dylan Thoen Animal Farm. De vrijheid die hij
mas’ prachtige Do Not Go Gentle Into That
kreeg om de klassen op deze creaGood Night, maar ook Het boegbeeld: de
tieve
manier kennis met het Engels te
ziel
van
Slauerhoff,
van
laten maken,
vondSonnenuntergang
en vindt Jaap erg
Friedrich Hölderlin en Pour toi mon amour
belangrijk.
van Jacques Prévert.
werd
Tegenwoordig
zit erOnverwachts
wel erg veel
in
er
zelfs
traditionele
Chinese
poëzie
vooronderwijsregelgeving vast en komt
gedragen!
elke gang
werden
dit
soort Tussen
creativiteit
niet
meer2 of
aan3
gedichten
voorgelezen,
enVan
aan Dijke.
het einde
bod,
een gemis
volgens
van het diner voerde Julio Pijnappel het
beroemde
gedicht “The
Raven”
van der
EdDe
veranderingen
die in
de loop
gar
Allan
Poe
in
z’n
volledigheid
op
als
een
jaren optreden, heeft Van Dijke in
periodes
zo’n zeven
jaar hij
zien
gedramatischvan
monoloog,
iets wat
maanbeuren.
periode
je een anden later Per
in een
theater krijg
zou opvoeren.
der soort leerlingen en natuurlijk ook
leraren.
is het
grootste
Al met al Bij
wasleerlingen
de avond een
daverend
sucverschil
dat
ze
nogal
ik-gericht
ces, en zijn we erg blij dat de WOLVzijn
dit
tegenwoordig,
hersoort activiteiten vanzelfsprekend
steunt. We willen graag
kenbaar
in de maatschappij
vandaag
dit soort avonden
vaker organiseren,
zode
dag.
dat dit slechts de eerste van een reeks
Probleem
is, datthema
het wordt!
steeds
reünies metdaarbij
zo’n bijzonder
sten uit het hoofd te laten leren, de
waaromvraag wordt iets te vaak gesteld.
Er was in de loop der jaren altijd een
enthousiast, 90% van de jongens niet.
kregen veel plezier in de voorstellingen.
Veelzijdig
Jaap
van en
Dijke
heeft
als veelzijDe hosts
hostess
vanaltijd
de avond:
Julio Pijndig
mens
in
het
leven
gestaan.
Het
appel, Jessica Teunissen en Maarten van Vliet.
moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod
geweest. Waarschijnlijk heeft deze
veelzijdigheid hem geholpen bij het
omgaan met de veranderingen, die
men tegenwoordig bij jonge mensen
ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis
bij jongeren.
Vincent van den
neemt
de etiquetConflicten
zijnAardweg
van alle
tijden
en als
teregels
in
acht
Van Dijke een verzoek indiende, dan
was.
Zijn ervaringen zullen nog gebruikt
worden in de nieuwe stichting Vrienden van Van Dijke. Jaap verwacht dat
een en ander tot stimulering zal leiden, voor hemzelf om nog meer te
kunnen doen, en natuurlijk voor jongere
Miek leerkrachten.
Teunissen draagt haar gedicht “On
leaving some friends at an early hour” van
Doelen
John Keats voor (omdat ze maar drie dagen
De
doelstellingen
in Nederland
zou zijn). in het onderwijs
CULTUUR & SPORT
Afscheid
Ashes van de Wolfert
As a father to a child on a bilingual school and a
Spectators clapping good actions on both sides, players
pseudo writer for the parents of children on the,
applauding opponents; A realm beyond history and politics.
like wise, bilingual school, one is confronted with the
incomprehension of the bilingual-ness at times, but
Let me try and explain by telling the story of the oldest
more the
bi
nationalities
which
are
present
at
this
the so
Ashes.te laten leren, de
e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk diecompetition
Jaap van in cricket,sten
uit called
het hoofd
school.Dijke
One geeft.
finds Americans, Canadians, Aussies
waaromvraag wordt iets te vaak geand of Klassen
course the
We have
hadgeven,
the pleasure
The
Ashes
is a Test
cricket match series played between
die Dutch.
voorstellingen
gaan
iedereen die
Molly
wilde
steld.
to indulge
in funny stories
and
comparisons
on how
England
Australia.Er
It iswas
theinmost
celebrated
rivalry
in interzijn,
wat uiteindelijk
leidt tot
een
Mollykoor, voorstellingen
die and
voortde loop
der jaren
altijd
een
English
as
a
language
is
used
world
wide
under
the
national
cricket
and
dates
back
to
1882.
chapter
“What
thevoor
British
say”. Especially
waar
geen
jongens
te vinden
waren uitthe
de Dutch
hogere klassen.
De
schoolwereld
toneelstuk,
lerenhowever,
als basis,trying
talent enItalgemene
enthousiast,
90%
van de
jongens
niet.
speaking
English,als
usually
quite good,
all started a long time
ago. Cricket
already
played
for more
literaire
ontwikkelingen,
die uititditcomes
spel voortkwamen.
zichsport
op die
leeftijd
to say different
things when
to reading
than 200 years now Jongens
was quiteschamen
an arrived
in the
mid
th
Al
met al the
vijftig
jaar ervaring, die het beste uit leerlingen19bovenbracht,
nog voor
elkaar,
maar
die
between
lines.
century even though
mainly
English.
As de
thejongens
UK empire
met het leren van de Engelse taal op voldoende hoog niveau,
teneinde
zichallover
de streep
lieten
spanned
the globe with
its colonies,
cricket
hadtrekken,
become
het
predicaat
‘tweetalig’
VWO waardig
te zijn. aOver
veel plezier
in its
deEnglishness,
voorstelWhat
better than
sharing a voor
story een
of Englishness,
its culture
worlddoelstelsport played kregen
on all continents
with all
lingen
gesproken.
lingen.
and its language
through a beautiful example of sports. Cricpompous class systems
in place and yet played by all stations
ket can be that example. Cricket being so much more than
in life, again only in the old colonies. The incredible habit of
Zo
afgelopen
15 oktober
het gein England
de school
ging vaak British
achterin
de klas
Veelzijdig
just ging
a sport.
Sport having
been invented
in general,
troops
far afield
in South Africa, India and other places
sprek
met
Jaap
van
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
genieten
van
Dijke
heeft
altijd als
veelzijfootball and rugby have been invented on the island and the
to, almost always, lay Jaap
out avan
cricket
pitch
anywhere
they
were,
cent
Engels
van
start.
Van
Dijke
zet
eenvoudige,
maar
goed
uitgevoerde,
dig
mens
in
het
leven
gestaan.
Het
world is playing it today. As far as I know baseball and Ameeven behind enemy lines, gave cricket its mythical pride and
rican football are derived from these original sports a long
appeal to many, especially in England where people devoured
moeilijk. Daarna een periode als cytime ago. Cricket is not; it is so incredibly culture bound that
heroic stories told about their troops leading to more manifest
indeed it is more than just sport. It is no coincidence that
habits and disciplines than only given by the thin red line in the
Jeugd
cricket is played in all commonwealth countries where the
Crimea war in that same age. Cricket had become important
passion is shared and understood. Neville Cardus, self made
in India, South Africa and Australia. Regular matches on the
snob andnamen
cricket als
sageHolland-Amerika
once opined; “where the English langudifferent continents had been organized and England were aldamse
age
is
unspoken
there
can
be
no
real
cricket,
which
is
to
say
ready
playing
in aJaap
regular
testzich
match
of 5thuis
day
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt
Jaap Australia
erg ziet.
voelt
nogseries
steeds
thatjonge
foreigners
haveDijke
neverook
excelled
at the game”.
A world of
matches every year inbij
thejongeren.
1800’es. One year the Australian inde
Jaap van
wel aan
belangrijk.
prejudice
is
revealed
in
that
short
claim
and
it
can
astonish
for
ternationals
went
to
England,
the other the English to Austrade wereld via de Rotterdamse wate- Tegenwoordig zit er wel erg veel in
ever,gaan
however
it does tell
a story, doesn’t it.onderwijsregelgeving
Still everything in
lia.vast
Australians
as internationals
ren
verkennen.
Kleurenkaartjes
en komt
Conflictenwere
zijn not
van recognized
alle tijden asensuch
als
the
modern
world,
brashness,
impatience,
informality,
combecause
Australia
was
supposed
to
be
English
its inhabitants
bij de keuring gooiden roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoekorindiende,
dan
mercialism,
egoism,kleurenblind
vulgarity anden
lackdat
of shame
antithetical
at least
seen as Pommies
andleerlingen
therefore maar
to be al
subjugated
eten:
Jaap bleek
bod, iseen
gemis volgens
Van still
Dijke.
wisten de
te goed
to
what
cricket
is
supposed
to
represent.
Cricket
does
reto
English
will.
The
Australians
already
thought
otherwise.
mocht niet op zee.
present the myth of old fashioned England
disputes die in de loop der was.
Dewhere
veranderingen
were dealt with in a very civilized manner only,
without
violent heeft
In short
to be English
thegebruikt
colonies
Kweekschool
jaren
optreden,
Van Cricket
Dijke inwas supposed
Zijn ervaringen
zullenand
nog
De
kweekschool
eenviolent
goedeconflict,
periodes
vangenzo’n zeven
zien genieuweshow
stichting
conflict.
Rugby does bleek
represent
but with
werejaar
accepted
to playworden
more asina de
generous
of so Vriencalled
tweede
tebeing
zijn. the
Jaaprough
vondsport
het forbeuren.
Perother
periodegood
krijg sport
je een
an- thanden
van Van
tlemanly keuze
conduct,
gentlemen,
more
anything
else,Dijke.
until Jaap
….. verwacht dat
lesgeven
vanaf
het being
eerste
der soort
leerlingen en natuurlijk ook een en ander tot stimulering zal leithan football
(soccer)
the moment
gentlemen sport
for roughians.
leuk:
alsnog
wereld aan
voeten,
leraren. all
Bij above
leerlingenAustralia
is het grootste
den, voor
hemzelf
ominnog
te
Football
has de
conquered
the je
world
and represents
after 5 incredible
days beat
England
a fullmeer
flegded
echter
nu
via
kennisoverdracht
aan
verschil
dat
ze
nogal
ik-gericht
zijn
kunnen
doen,
en
natuurlijk
voor
jonmentioned vulgar commercialism, even though I still love that
complete test series in England on the renown Oval! The Ausjonge
mensen.
gere leerkrachten.
sport deeply.
Cricket still is a myth because tegenwoordig,
we all understandvanzelfsprekend
tralians were hergreatly demoralised
after a poor start and by the
Al
snel
oogstte
Jaap
succes
met
het
kenbaar
in
de
maatschappij
vandaag
even cricket can not be free of all modern day influences, still
manner of their second-innings collapse, but fast bowler Fred
les
gevenis still
via there,
voorstellingen.
In Izijn
de dag.
the myth
why and how?
don’t know,
but I do love
Spofforth, spurred onDoelen
by some gamesmanship by his oppojonge
jaren
liet
hij
klassen
driestemProbleem
daarbij
is,
dat
het
steeds
De
doelstellingen
het heonderwijs
the myth and would like to keep it alive, if only in my heart.
nents, refused to give in. “This
thing can be in
done,”
declared.
D
Ashes 2010-11 Sydney Test final wicket
Spofforth went on to devastate the English batting, taking his
final four wickets for only two runs to leave England just eight
runs short of victory in one of the closest and most nail-biting
finishes in the history of cricket. When, England’s last batsman, came to the crease, his side needed just ten runs to win,
but he managed only two before he was bowled. An astonished Oval crowd fell silent, struggling to believe that England
could possibly have lost to a colony. When it finally sank in, the
crowd swarmed onto the field, cheering loudly and chairing
the Australians to the pavilion.
The next English tour to Australia (1882-83) were dubbed as
the quest to regain The Ashes. During that tour a small terracotta
urn was presented to England captain Ivo Bligh by a group of
Melbourne women. The contents of the urn are reputed to be
the ashes of an item of cricket equipment, a bail.
The momentous defeat was widely recorded in the British
press, which praised the Australians for their plentiful “pluck”
and berated the Englishmen for their lack thereof. A celebrated
poem appeared in Punch on Saturday, 9 September. The first
verse, quoted most frequently, reads:
When the EnglandBatsman Peate returned to the pavilion he
was reprimanded by his captain for not allowing his partner,
Charles Studd (one of the best batsman in England, having
already hit two centuries that season against the colonists) to
get the runs. Peate humorously replied, “I had no confidence in
Mr Studd, sir, so thought I had better do my best.”
Well done, Cornstalks! Whipt us
Fair and square,
Was it luck that tript us?
Was it scare?
Kangaroo Land’s ‘Demon’ or our own
Want of ‘devil’, coolness, nerve, backbone?
The English SportingTimes of that year very satirically wrote
that English cricket had died, and the body will be cremated and
the ashes taken to Australia.
On 31 August, in the magazine Cricket: A Weekly Record of The
Game, there appeared a mock obituary:
25
CULTUUR & SPORT
SACRED TO THE MEMORY
OF
ENGLAND’S SUPREMACY IN THE
CRICKET-FIELD
WHICH EXPIRED
ON THE 29TH DAY OF AUGUST, AT THE OVAL
“ITS END WAS PEATE”
Since the 1998–99 Ashes series, a Waterford Crystal representation of the Ashes urn has been presented to the winners
of an Ashes series as the official trophy of that series. It is
currently played biennially, alternately in the United Kingdom
and Australia. A series of “The Ashes” comprises five Test
matches, two innings per match, under the regular rules for
Test match cricket. England is the current holder after winning
Ashes
againuitin het
the 2010/11
Australia.
e wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk diethe
Jaap
vanin 2009 andsten
hoofd teseries
latenin leren,
de
On 2 September
a
more
celebrated
mock
obituary,
written
by
Dijke geeft.
waaromvraag wordt iets te vaak geReginaldKlassen
Brooks under
the pseudonymgaan
“Bloobs”,
appeared
in die
Douglas
science fiction comedy novel Life, the
die voorstellingen
geven,
iedereen
MollyAdam’s
wilde 1982steld.
The Sporting
Times. It read:
Universe
and Everything
– thein third
partder
of jaren
The Hitchhiker’s
zijn,
wat uiteindelijk
leidt tot een Mollykoor, voorstellingen
die voortEr was
de loop
altijd een
Guide
To
The
Galaxy
series
–
features
the
urn
containing
behoorlijk verschil tussen jongens the
en
In Affectionate
Remembrance
Ashes, as a significant meisjes,
element 90%
of itsvan
plot.deThe
urn iswas
stolen
by
waar geen jongens
voor te vinden
waren uit de hogere klassen.
meisjes
altijd
De schoolwereld als toneelstuk,
leren als basis, talent enalien
algemene
enthousiast,
90%is van
niet.
of
robots, as the burnt
stump inside
partde
of jongens
a key needed
literaire ontwikkelingen,
uit dit spel voortkwamen. to unlock the “WikkitJongens
schamen
op die leeftijd
ENGLISHdie
CRICKET,
Gate” and
release zich
an imprisoned
world
Al met al vijftig jaar
ervaring,
die
het beste uit leerlingencalled
bovenbracht,
which
died at the
Oval
Krikkit.
met het leren van de Engelse
on taal op voldoende hoog niveau, teneinde
het predicaat ‘tweetalig’
voor 1882,
een VWO waardig te zijn. And
Oversodoelstelkregen
veel plezier
in where,
de voorstel29th AUGUST
the Ashes remain
an inspiration
for all;
by the
lingen gesproken.
lingen.
Deeply lamented by a large circle of sorrowing
by, the players are obliged to wear white only as it is supfriends and acquaintances
posed to be and a batsman is still a batsman, not a batter.
Zo ging afgelopen 15 oktober
het
gede
school
ging
vaak
achterin de klas Veelzijdig
R.I.P.
sprek met N.B.—The
Jaap vanbody
Dijke
(72),
dozitten
om
mee
te
kunnen
will be cremated and the
Mikegenieten
Besijn van Jaap van Dijke heeft altijd als veelzijcent Engels van start.
Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het
ashes taken to Australia.
D
het lesgeven en de ontwikkeling van
zangvoorstellingen in de klas.
moeilijk. Daarna een periode als cyThe urn is believed to be the trophy of the Ashes series, but it
has never been formally adopted as such and Bligh always conJeugd
sidered it to be a personal gift. Replicas of the urn are often
held aloft by victorious teams as a symbol of their victory in
an Ashesnamen
series, but
actual urn has never been presented
damse
als the
Holland-Amerika
or
displayed
as
a
trophy
in
this
way.
Whichever
holds the
Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond latenside
maken,
vond en vindt Jaap erg ziet. Jaap voelt zich nog steeds thuis
Ashes,
theJaap
urn van
normally
the Marylebone
Sources: Anyone but England
de
jonge
Dijke remains
ook welin aan
belangrijk.Cricket
bij jongeren.
Club
Museum
at
Lord’s
since
being
presented
to
the
MCC
by
Wikipedia
de wereld via de Rotterdamse wate- Tegenwoordig zit er wel erg
veel in
Bligh’s
widow
upon his Kleurenkaartjes
death.
of Cricket
ren
gaan
verkennen.
onderwijsregelgeving vast The
en love
komt
Conflicten zijn van alle tijden en als
eten: Jaap bleek kleurenblind en dat bod, een gemis volgens Van Dijke.
mocht niet op zee.
Kweekschool
De kweekschool bleek een goede periodes van zo’n zeven jaar zien geworden in de nieuwe stichting Vrientweede keuze te zijn. Jaap vond het beuren. Per periode krijg je een anden van Van Dijke. Jaap verwacht dat
lesgeven vanaf het eerste moment der soort leerlingen en natuurlijk ook een en ander tot stimulering zal leileuk: alsnog de wereld aan je voeten, leraren. Bij leerlingen is het grootste den, voor hemzelf om nog meer te
echter nu via kennisoverdracht aan verschil dat ze nogal ik-gericht zijn kunnen doen, en natuurlijk voor jonjonge mensen.
tegenwoordig, vanzelfsprekend hergere leerkrachten.
Al snel oogstte Jaap succes met het kenbaar in de maatschappij vandaag
les geven via voorstellingen. In zijn de dag.
Doelen
jonge jaren liet hij klassen driestem- Probleem daarbij is, dat het steeds De doelstellingen in het onderwijs
26
Anglo Dutch understanding guide
Living between two worlds can be more difficult than one
realises.
Further on the understanding or rather misunderstanding of
Dutchmen speaking English but not understanding it in actual
fact. Living between two world’s can be more difficult than one
realizes.
Further on the understanding, or rather the misunderstanding,
of Dutchmen speaking English without grasping the full meaning
of some English expressions, can add its own challenges to a life
between two cultures.
cries of rescue; I truly believe I have heard “dogs and horses
first”, only in England.
Humour winning wars seemed to help; the Boer war in South
Africa being a fine example, next to all negatives in a war the English never stopped laughing about themselves and their counterpart the Dutch Boers.
General De Groot could not be captured by the British forces
and gained sympathy with those at home in the UK. Even when
finally his farm was burnt down and family members captured,
De Groot managed to get away and stay away until the next
encounter.
The British generals being less pleased when envelopes were
sold in London and send over to South Africa where upon opening the envelopes appeared to be empty except for the Cockney message ”Damn me Gov’nor, ‘e got away again”.
Where better than in South Africa can differences between cultures be described most vividly especially in the days of English
world supremacy.
I will come up with more fine examples next time.
In an earlier little article I have memorized that “not bad” means
very good in Dutch and “not bad at all” is taking things seriously
further. A Dutchman would translate this as allright, whereas
the Brit actually means absolutely, bloody great!
A bit of a guide, no more is what is meant with this little article, where the Englishman, more than the Scots and Welsh
was brought up reading between the lines, making a lot of fun
about life in general and the every day in particular, leaving most
continental Europeans in absolute bewilderment as to what is
actually being said. Is it something serious or are we supposed
to laugh about the so-called serious reaction of the Englishman?
Touching on a subject here why most people in Europe find
Scotsmen and Welshmen easier to digest, but what to do with
these ridiculous Englishmen? It shows in films and TV as well.
Why can “It ain’t half hot mum” only be made in England? Why
is “Mash” absolutely American and will it be impossible for any
British, especially an English scriptwriter to come up with something similar. Why can “allo, “allo only be made in England and be
misunderstood in every sense of the spoken and begotten word
by Germans? It is that ability of making a fool of oneself, but it is
also the talent of making a fool of just about everybody else and
not be bothered by laughing at someone’s expense.
There is not one country in the world, par England, where in
TV and film I have had the chance of looking at attacking rabbits biting of knights’ heads, jumping jews, knights saying ni, ni, ni
(formerly knights saying kaboom, choo kiri kiri, chi chi, krr , kabbom), RAF pilots making absolute bla di bla fools of themselves,
whereas in the real war the losses were tremendous and real,
let’s have a laugh about it chaps! It is the only place where the
laughs about themselves are shared between regions in a most
hitting way like on that TV commercial when two pear shaped
outer space orange characters are ordering a pint in the local
pub up north and the bar tender reacts; “up from London are
we?”
Where the Mancunian1 reacts to London as that place “near
Europe”.
All this, however, in good spirits with the list of jokes being
absolutely endless.
One last example of the English finding life important is their
love for animals, especially their dogs and horses. A house on
fire, a ship sinking, all over the world, leads to understandable
Closing down on this subject for now a few more examples of
interpretation:
In business the biggest misunderstanding; “I hear what you say”
The Dutchman thinks he is listening, trust me the Brit isn ‘t.
Another one “With the greatest respect”, again same misunderstanding.
“I would like to suggest” Does not mean a real suggestion about
which the Dutchman can actually think, it means “this is what I
want”.
“I was a bit disappointed “, the Dutch will have to understand
how very angry the Brit was.
“I’ll bear it in mind”, meaning; no way, I’ll just go my own way.
“I’m sure it’s my fault”, meaning; oh no it isn’t.
“That’s an original point of view”, please Dutchmen do understand the Brit thinks nothing about it, don’t push your luck.
Last but not least, “that’s courageous”, your English counterpart
does not think you are a very daring person, more likely he or
she thinks you are committing suicide.
Remember, they are just being polite.
Notes;
1 Mancunian; Somebody from Manchester.
27
WOLV Borrel 2011
D
e nieuwjaarsborrel van de WOLV vond dit jaar plaats op 29 januari 2011 in Belgisch Biercafé Boudewijn.
Na de Algemene Leden Vergadering volgde er een heerlijk diner met het bestuur, een handjevol leden
en Dico Krommenhoek. Het nagerecht was nog niet geserveerd of de eerste lading oud-leerlingen
kwam al binnengedruppeld.
Paula Dumoulin, Evita van den Herik,
Ewout Bongers, Maremca Damen en Ymke
Oerlemans
Niels van Adrichem, Poeya Mohtadili, Arnold Koot, Liedeke van Donselaar, Slinger
Jansen en Sven Jaspers
Het gedeelte bij de bar werd het drukst
bezocht -
Na al deze jaren zie je toch weer dat dezelfde harde kern uit verschillende jaren
op komt draven. Zo waren de lichtingen van 2002, 2003, 2004 en 2006 het
sterkst vertegenwoordigd en misten we de latere lichtingen zonder meer! Onder
het genot van een drankje, zochten oude vrienden elkaar weer op en kletste
iedereen wat af. Herinneringen werden opgehaald en toekomstplannen besproken. En natuurlijk niet te vergeten: het “En wat doe je nu dan?” Degenen die het
meest smulden van deze verhalen waren de leraren en coördinatoren, die ook
van de partij waren.
Wie had gedacht dat Evita van den Herik leiding geeft aan een onderzoeksteam in
het Erasmus MC? En dat het eigenlijk puur toeval was dat Floris Proost erbij aanwezig kon zijn, omdat hij al twee jaar in Roemenië woont en werkt? Dat naast de
velen die nog een bachelor- of masterstudie volgen, er ondertussen al tandartsen,
advocaten, consultants en professoren tussen onze Wolfert Oud-Leerlingen zitten?
Het was weer een geslaagde borrel voor onze WOLV-leden. Na het aankondigen
van de laatste ronde, ging ieder moe maar voldaan terug naar huis. Of tóch nog
even tot het ochtendgloren door…
Peter van den Broek, Janny Ramakers,
Nona de Jonge en Niels van Adrichem
P.S. Voor het bekijken van meer foto’s, kunnen WOLV-leden terecht op onze
Facebook pagina of op www.wolv.nl.
28
V
V
V
UITVLIEGER
O
V
~~~~
Elvira Tromp uit de lichting van 2003
“Elvira Tromp, kinderboeken” google ik voordat ik haar bij haar
thuis spreek. Niets te vinden… Nog maar eens, ik weet toch
zeker dat ze schrijft… Dan blijkt: Elvira is Elfie en Elfie schrijft.
Dat is weinig! Hoe kwam het dat er zoveel mensen afvielen?
Als je daar aankomt, heb je nog nooit meer dan 8 uur per dag
geschreven en met deze opleiding ben je non-stop bezig met
schrijven. Niet iedereen kan dat. Bovendien moet je leren met
kritiek om te gaan, leren herschrijven, dat soort dingen. Uiteindelijk durf ik wel te zeggen dat niet per se de beste schrijvers
zijn overgebleven, maar wel de doorzetters die het best in het
schoolprofiel pasten.
In december 2010 is m’n eerste kinderboek Mémé en de dingen uitgekomen. Het gaat over een meisje dat met alle dingen kan praten. Op een dag hoort ze het woord ‘billenkoek’
en ze weet niet wat dat is. En uiteindelijk gaat ze het allerlei
dingen vragen en heeft ze hele interessante gesprekken met
hele mooie konten!
‘Ik haal tentamens
Interview met
Zo, dus jij bent wel een grote doorzetter dan! Superspecial als je
eerst door een zware selectie moet, om vervolgens 4 jaar vol te
schrijven. Wilde je zo graag toneelstukken schrijven?
Wat leuk! Wist je altijd al dat je schrijfster wilde worden?
Nee, op de middelbare school deed ik eigenlijk mee met elk
denkbare buitenschoolse activiteit. Ik deed aan toneel bij de
Blauwe Broek, ik debatteerde bij het Model United Nations.
Ik zat ook op taekwondo en zangles. Ach, ik deed eigenlijk
zoveel. Ik kon namelijk nooit kiezen wat ik nu écht leuk vond.
Toen ik m’n diploma had gehaald op Wolfert was ik 16.
Ja heel graag! Ik heb een hele grote liefde voor het theater,
maar toen ik was afgestudeerd, kwam ik erachter dat echt
niemand op me zat te wachten. Het eerste jaar was een groot
zwart gat, echt verschrikkelijk! De theaterwereld in Nederland is sowieso heel klein en het teksttheater al helemaal. Het
zijn vooral hernemingen van klassieke stukken: Shakespeare en
heb ik een achterstand in vergeleken
Wacht even, 16?
ook veel Griekse tragediën. Dus toneelschrijvers in Nederland
met mijn jaargenoten.
betekenen vrij weinig en om er dan tussen te komen, moet je
Ja, want ik had een klas overgeslagen op de basisschool en
heel veel geluk en hetIs liefst
al je
eigen toneelgroep
hebben.
in dat
opzicht
het tweetalig
opwas ookolang
nog eens
vroege
z’n voordeik had geen
meer
eneen
stond
alleen; dat
was wel
je opeen
school
zit, leerling.
lijkt het HetInhad
hoeverre
heeft jeMaar
opleiding
aan groep
geleid
zijn
voordeel
gebleken?
len, maareen
ookeeuwigheid,
z’n nadelen natuurlijk.
Ik wildede
namelijk
naarTweetalig
de
heeljevervelend.
of er geen
Wolfert
geholpen, Ja. In het dagelijks leven is het een
toneelschool,
maar
die
namen
niemand
aan
onder
de
17
jaar.
einde aan zal komen.
voor zover je kan nagaan?
voordeel. Je hebt het idee dat je
Dus
moest van
ik iets
anders
verzinnen
en benHeel
ik 2 jaar
Ik kandemeuniversivoorstellen dat
je dan
een zware
periode
doorgaat. je
Je
Eenmaal
school
af lijkt
alles nog
erg!psychoDe stof voor
beter
Engels
spreekt,
waardoor
logie
de Erasmus.
Na m’nteit
propedeuse
hadte snappen
bent dandoor
nog mijn
24 en probeert
wegEngels
te vinden
in het
theaterweeen gaan
tijdjestuderen
dichtbij,aan
maar
op een geis makkelijk
eerderjeeen
boek
pakt
of een
ikgeven
ondertussen
de
leeftijd
om
naar
de
toneelschool
te
gaan,
reldje,
en
dat
je
denkt:
en
wat
nu?
Waar
ga
ik
me
nu
mee
moment schrik je ervan hoe tweetalige opleiding. Ik haal tenta- buitenlander aanspreekt, dan je bezig
leeflang je
middelbare
alweer mens
maar
toen
begon ik bijschooltijd
de straattoneelgroep
“De drie
houden?
iets naakte
makkelijker
dan mijn jaar- tijdgenoten.
voorbij is.
genoten,
hoef
mannen”
te spelen en dacht ik: waarom moet
ik nog ik
naar
de voor een zeven veel
Daarom isalshet
aardig
eenskan
in spelen?
de minder
te doen.
Hoe snel
de internationale
toneelschool
ik ook
meteen
Ik heb op
allerlei
Meer: hoe ga ik überhaupt
m’n heb
huur je
betalen?
Toen ik afstukeuken gestaan
te kijken
om je waar
heeniedereen
tot je eigen
wefestivals
zoalsbijopoud-leerlingen
Oerol en de Parade, maar ook heel
deerde had ik last vanwereld
die droom-aan lijdt-van
de
Wolfert.
Denk
je
dat
Wolfert
Tweetalig
je
reld
kunnen
maken,
en
heb
je
dat
veel in Duitsland. Gewoon een kwestie van Duitse teksten uit
dat je klaar bent en denkt: nú moet het gebeuren! Nú moet
nodig?dollars gaan verdienen! Maar
je Hieronder
hoofd leren!een interview met Blixa maatschappelijk ikheeft
bekendkunnen
worden en ook
een million
Jansen, lichting 2008.
voorbereiden?
Ik
voel
me nog
steeds
meerdat
eenwat
Neje komt erachter dat dat helemaal
niet
zo werkt;
je
Ik
voel
me
wel
goed
voorbereid,
derlander
dan
een
wereldburger,
Een heerlijk vrijbuitersbestaan dus…Wat ben je toen gaan doen?
schrijft als je afstudeert maar half zo goed is als wat je een
Hoe lang ben je van school af en maar niet uitzonderlijk.
Roemenië
maar
ik kannog
welhelemaal
de hele niet
wereld
jaar later
schrijft. Je bent
eigenlijk
klaarover.
met
wat heb je daarna gedaan?
en de uitwisselingsprojecten hebben Een Macbook kopen in New York is
Toen de groep uit elkaar ging, ben ik begonnen met de HBO
je ontwikkeling. Wat dat betreft, heb ik wel veel meer rust
Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu me wel geleerd me aan te passen aan net zo makkelijk als in Rotterdam.
toneelschrijfopleiding “Writing for Performance” bij de Hogegekregen; dat theater komt nog wel. Ik doe nu stapsgewijs
tweedejaars student communicatie- vreemde situaties.
school voor de Kunsten in Utrecht. Er was een strenge selectiealleen projecten die ik leuk vind. Ik doe dan veel commerciële
wetenschappen aan de Universiteit
Daarnaast had ik nog veel breder Je studeert nu aan een universiprocedure met 2 rondes (200 tot 300 aanmeldingen per jaar),
teksten schrijven, dus echt copywriting, weblogs bijhouden
Utrecht. Ik ben al twee keer verhuisd opgeleid willen worden. Onderwer- teit, heeft je vooropleiding je ook
maar uiteindelijk studeerden er maar 4 van de 10 mensen af.
voor bedrijven en ook interviews.
in Utrecht en ik ben lid geworden van pen als internationale en nationale filosofisch op dat niveau een zet
de studentenvereniging Veritas.
politiek trekken me nu wel aan, daar kunnen geven?
Z
29
V
V
V
UITVLIEGER
O
V
~~~~
Is daar veel vraag naar tegenwoordig? ’t
Klinkt allemaal zo makkelijk…
Er is zeker veel vraag naar, maar heel veel
mensen weten dat niet. Zo willen mensen
vaak liever zélf schrijven, waardoor er dikwijls een slechte tekst uitkomt. Bij eigen
websites kom je dat bijvoorbeeld veel tegen met het woord ‘passie.’ Ik vind dat echt
een van de lelijkste woorden ooit! ‘Passie’
is een vuilnisvatwoord; je kan er alles mee
bedoelen. Wat is passie dan precies? Ik
probeer altijd zo specifiek mogelijk te zijn,
maar mensen houden zich liever vast aan
een generaliserende term.
‘Ik haal tentamens
Interview met
Hmm… zo blijkt dat woorden soms toch
anders aankomen dan ze zijn bedoeld. Misschien toch moeilijker dan dat je in de eerste
instantie zou denken.
Absoluut, want wat is de toon die je wilt
aanslaan; wat wil je uitstralen als bedrijf?
heb ik een achterstand in vergeleken
Ik vertaal dat naar tekst. Mijn opleiding als
toneelschrijver kan ik hier goed voor inzetten,
dan namelijk
voor personaIs je
in schrijft
dat opzicht
het tweetalig
opdie een
eigen
net
olang je op school zit, lijkt het In hoeverre heeft je opleiding aan gesgeleid
zijn
eenvocabulaire
voordeel hebben,
gebleken?
als
bedrijven
dat
ook
hebben.
een eeuwigheid, of er geen de Wolfert Tweetalig je geholpen, Ja. In het dagelijks leven is het een
einde aan zal komen.
voordeel. Je hebt het idee dat je
nog even
terugspreekt,
te komen op
personages,
Eenmaal van school af lijkt alles nog Heel erg! De stof voor de universi- Ombeter
Engels
waardoor
je
en theater.
Wat doe
je daar
een tijdje dichtbij, maar op een ge- teit is makkelijk te snappen door mijn toneel
eerder
een Engels
boek
paktnuofmee?
een
geven moment schrik je ervan hoe tweetalige opleiding. Ik haal tenta- buitenlander aanspreekt, dan je leeflang je middelbare schooltijd alweer mens iets makkelijker dan mijn jaar- Het
afgelopen jaar ben ik bijvoorbeeld betijdgenoten.
voorbij is.
genoten, ik hoef voor een zeven veel zig geweest met een eigen performance tijDaarom is het aardig eens in de minder te doen.
Hoe
snel heb je‘Cut
de internationale
dens
Museumnacht,
me out, plak me
keuken te kijken bij oud-leerlingen
om verhaal
je heenbedacht,
tot je eigen
weop.’wereld
Ik heb het
geschreven
van de Wolfert.
Denk je dat Wolfert Tweetalig je enreld
kunnen
maken,
en
heb
je
dat
geregisseerd. Als theatermaker hou
ik
Hieronder
eenMaar
interview
met
Blixa
maatschappelijk
heeft
kunnen
nodig?
Héél
goed, haha!
dan ben
jij de
interviewer,
neem ik aan?
erg
van film
noir, dus ook
van heel
veel schaduwbeelden, zoals in
Jansen,
2008.
voorbereiden?
Ik voel
me nog
steeds
meer eenje NeMaar
hoe lichting
moet ik me
dat voorstellen, als beginnende
freelancer?
horrorfilms uit de jaren
’40. Vanuit
een
lift, waardoor
een
Ik voel me wel goed
voorbereid,
derlander
dan
een
wereldburger,
kijkdooseffect kreeg op een heel langwerpige ruimte
met alleHoe lang ben je van school af en maar
niet uitzonderlijk.
Roemenië
maar ik kan
welkeken
de hele
wereld
Dat eerste jaar na m’n studie ben ik heel veel
netwerkborrels
maal stellages
met opgeslagen
kunst,
mensen
naarover.
mijn
wat heb je daarna gedaan?
en de uitwisselingsprojecten hebben Een Macbook kopen in New York is
afgegaan in Rotterdam en heb ik overal kaartjes achtergelaten.
horrorstuk vol schaduwen. Nu ben ik bezig met een theatrale
Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu me wel geleerd me aan te passen aan net zo makkelijk als in Rotterdam.
Zo is die bal gaan rollen. Ik heb heel kort met m’n ex-vriend
performance met Elle Bandita. Zij gaat een avond in Rotown
een copywriting business gehad: Bureau Brutaal. Maar wanhosten, waarbij ik een verhaal ga vertellen en zij muziek maakt.
Daarnaast had ik nog veel breder Je studeert nu aan een universineer de liefde over gaat, doen de zaken dat ook. Dus werk
Dat is ook een soort cross-over theater.
Utrecht. Ik ben al twee keer verhuisd opgeleid willen worden. Onderwer- teit, heeft je vooropleiding je ook
ik nu zelf onder de naam Text Deluxe, waarbij bedrijven me
in Utrecht en ik ben lid geworden van pen als internationale en nationale filosofisch op dat niveau een zet
kunnen
inhuren voor commerciële
de studentenvereniging
Veritas. teksten. politiek trekken me nu wel aan, daar kunnen geven?
Z
30
V
V
V
UITVLIEGER
O
V
~~~~
s iets makkelijker dan mijn jaargenoten’
‘Ik haal te
t Blixa Jansen, lichting 2008
Inte
Elfie samen met Emma Aho van de
RISS (links); beiden met zuurstokroze
kleding en haar.
heb ik een achterstand
Dan ook nog even terug naar jouw tijd op Wolfert. Wat is voor
Wat kunnen we in de toekomst van je verwachten?
Is in dat opzicht het t
jou de belangrijkste les geweest die
je daar
hebtschool
meegekregen?
olang
je op
zit, lijkt het In hoeverre heeft je opleiding aan geleid zijn een voorde
benWolfert
nog bezigTweetalig
met m’n tweede
kinderboek,Ja.maar
ook dagelijks
met
een eeuwigheid, of er geen Ik de
je geholpen,
In het
leve
Ik heb heel erg geleerd mijn leven
te
structureren,
omdat
we
zoveel
andere
dingen!
Dat
is
misschien
m’n
makken,
maar
teeinde aan zal komen.
voordeel. Je hebt het
zoveel werkdruk hadden en
dat is me
welschool
heel erg
m’nerg!
kracht,
op zoveel
vlakken actief
ben.Engels
Mensenspreekt,
Eenmaal
van
af bijgebleven.
lijkt alles nog vens
Heel
De dat
stofikvoor
de universibeter
Ik weet wel dat we met een
het TVWO
zoveel extra
niet zotegoed
waar door
ze memijn
nu precies
voor
willen
tijdje dichtbij,
maarhebben
op eenge-ge- weten
teit issoms
makkelijk
snappen
eerder
een
Engels boe
kregen dan met een gewone
VWO
opleiding,
wat
je
helemaal
hebben,
omdat
ik
dus
kinderboeken
schrijf
voor
9
en
10-jarigeven moment schrik je ervan hoe tweetalige opleiding. Ik haal tenta- buitenlander aanspreek
niet ziet wanneer je met
de jeopleiding
bezigschooltijd
bent. Je denkt
maariets
ookmakkelijker
gewoon commerciële
ben bezig met
lang
middelbare
alweer gen,
mens
dan mijn teksten.
jaar- Ik
tijdgenoten.
alleen maar: “Aargh, nogvoorbij
meer huiswerk;
aargh,
hou
op
met
een
horror-tienerroman,
terwijl
ik
ook
bedrijfspresentaties
in
is.
genoten, ik hoef voor een zeven veel
Daarom
is het of
aardig
eens was
in de elkaar
minder
te doen.
Hoe snel heb je de in
die fieldtrips; aargh, irritant!”
Maar Theory
Knowledge
draai.
te kijken
bij oud-leerlingen
wereld om je heen tot
natuurlijk wel een te gekkeuken
vak. Ik had
daar zoveel
voorsprong
demaar
Wolfert.
je dat
Wolferteen
Tweetalig
je tijdschrift
reld kunnen
maken, e
mee, niet alleen op het van
HBO,
ook bij psychologie. Dat
In Denk
april komt
er trouwens
nieuw literair
Strak in
Hieronder
eenik interview
metpeaBlixa demaatschappelijk
kunnen Het
ookis nodig?
mensen gewoon dingen niet
wisten, dat
dacht: Pff jaa,
winkels te liggen, watheeft
ik heb opgericht.
voor jonge
Jansen,
lichting
2008. voor de Kunvoorbereiden?
Ik ikvoel
me nog
nuts, had ik al in de 2de! Ook
op de
Hogeschool
beginnende
schrijvers en in iedere editie werk
samen
met steeds m
Ik voel kunstenaren.
me wel goed
voorbereid,
sten in Utrecht had ik veel profijt van mijn Art History en Art
beeldende
Bij ieder
gedicht of derlander
verhaal zoekdan
ik een
Hoe
lang
ben
je
van
school
af
en
maar
niet
uitzonderlijk.
Roemenië
maar
ik
kan
wel
& Design lessen. Ik had dan wel het zogenaamde pretprofiel
een illustrator of fotograaf die iets met dat thema kan. Je hebt de hele
wat
heb
je
daarna
gedaan?
enalleen
de uitwisselingsprojecten
Een
Macbook
Kunst & Cultuur, maar ondertussen had ik mijn eigen script en
niet
iets te lezen, maar ook hebben
iets leuks om
naar
te kijken.kopen in
Ik ben geslaagd in 2008. Ik ben nu me wel geleerd me aan te passen aan net zo makkelijk als in R
film gemaakt, gebaseerd op de films van Andy Warhol. De
research die ik erin heb gestopt was zeker 3 keer zoveel dan
Daarnaast had ik nog veel breder Je studeert nu aan e
wat anderen deden. Daarom: dingen inplannen, is toch wel de
Utrecht. Ik ben al twee keer verhuisd opgeleid willen worden. Onderwer- teit, heeft je voorople
belangrijkste les geweest.
Z
in Utrecht en ik ben lid geworden van
de studentenvereniging Veritas.
31
pen als internationale en nationale
politiek trekken me nu wel aan, daar
filosofisch op dat niv
kunnen geven?
apPARENTly
32
apPARENTly
Ouderkrant Wolfert 7ZHHWDOLJ

Khan Academy What the British say

Transcription

Similar documents

Please mind the cultural evenings Reis naar Bath 2010/2011 e for

April 2013

Ursemmers in beeld - Historische Kring Ursem

Tour Special South Africa 2012: Ons gaan in die Kaap krieket

toptalent christian eriksen nieuw: de transfer de comeback

Genderklik in de kleuterklas

kort geding dagvaarding - Vrienden van Jaap Eden

scriptie

SchoolBadmintonToernooi 2013

MOVISIES 3, oktober 2008