A Ç ILI Ş LARA Ç ILI Ş LARA Ç ILI

A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN CAMİİ İBADETE AÇILDI
İ
stanbul-Aksaray’daki meydanı süsleyen, eklektik üslubun en güzel örneklerinden birini oluşturan Pertevniyal Valide Sultan Camii’ndeki restorasyon çalışması sona erdi. Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı
Sayın Bülent Arınç, Fatih Belediye Başkanı Sayın Mustafa
Demir, Vakıflar Genel Müdürü Sayın Dr. Adnan Ertem,
Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Mehmet Atalay, Vakıflar İstanbul I.Bölge Müdürü Sayın İbrahim Özekinci ve
İstanbul Müftüsü Sayın Mustafa Çağrıcı’nın katılımlarıyla
4 Mart 2011 Cuma günü düzenlenen törenin ardından camii, kısa bir aradan sonra yeniden ibadete açıldı.
Törende konuşma yapan Başbakan Yardımcısı ve
Devlet Bakanı Sayın Bülent Arınç, “İstanbul, vakıf zengini bir şehrimiz. Vakıf Medeniyetinin en güzel örneklerini bu şehir taşıyor. Bugüne kadar çok büyük eserler
gerçekleştirdik. Geçtiğimiz kurban bayramında Süleymaniye Camii’nin restorasyonu bitti, yeniden ibadete
açıldı. Geçmişte vakıf eserleri ihmal edildi ve hatta yıllar
öncesinde satıldı, el değiştirdi ve özel mülkiyetlere konu
edildi.
170
restorasy n
Ama Hükümetimiz döneminde, bu şuuru bu sorumluluğu arkadaşlarımızla birlikte yeniden tesis ettik, vakıfları
kucakladık, onlara sahip çıktık ve Türkiye’de vakıf medeniyetini yeniden inşa etmeye çalışıyoruz ve bunda da muvaffak oluyoruz.’’dedi. Konuşmaların ardından Başbakan
Yardımcısı ve Devlet Bakanı Sayın Bülent Arınç, Vakıflar
Genel Müdürü Sayın Adnan Ertem, Fatih Belediye Başkanı Sayın Mustafa Demir ve Basın İlan Kurumu Genel
Müdürü Sayın Mehmet Atalay ve vatandaşlarla birlikte caminin açılış kurdelesini kesti.
Sultan II. Mahmut’un eşi ve Sultan Abdülaziz’in annesi
olan Pertevniyal Valide Sultan tarafından, daha evvel yanmış olan Kâtip Camii’nin arsası üzerine 1868-71 yıllarında
yaptırılan Pertevniyal Valide Sultan Camisinin Mimarları
Sarkis Balyan ve Agop Balyan’dır. Cami dışında mektep,
türbe, muvakkithane ve sebilden oluşan bir külliye hüviyetindeki yapılar, geniş bir avlu içinde olup, anıtsal avlu kapısıyla dikkat çekmektedir. Yapının restorasyonu yaklaşık 3,5
yıl süren çalışmanın ardından tamamlanmıştır.
A
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
NUR-U OSMANİYE CAMİİ İBADETE AÇILDI
X
VIII. Yüzyılın en önemli ibadet yapılarından
biri olan Nur-u Osmaniye Camii, içinde barındırdığı barok özelliklerle ön plana geçmiştir.
Kare plana sahip harim bölümünün üzerini bir kubbe
örtmekte olup, güney kısmı hariç, her yönü bir mahfil
katı dolaşmaktadır. Çift minareli yapının kuzeyinde, alışılmadık şekilde poligonal bir avlu yer almaktadır. Caminin içini, oldukça zevkli işlenmiş barok bezemeler kuşatmakta olup, bunlar yapıyı boğmadan ele alınmıştır. Kalemişleririnin, caminin ilk yapım dönemiyle yaşıt oluşu,
onları farklı kılmaktadır. Bir süreden beridir sıva altında
bulunan bazı kalemişlerinin açığa çıkarılması da güzel
bir sürpriz olmuştur. Restorasyondan evvel, dışı kadar iç
duvarları da oldukça kararmış olan caminin mermerleri
ve taşları özgün hallerine dönmüştür.
Caminin İçi, açıklıkların fazlalığının da etkisiyle son
derece ferahtır. Caminin restorasyonu restorasyonu tamamlanmış olup, 18 Mayıs 2012 Cuma günü yeniden
ibadete açılmıştır.
restorasy n
171
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
HADIM HASAN PAŞA MEDRESESİ
Fatih, Cağaloğlu’nda yer alan medrese
Sultan III. Mehmet döneminde Sadrazamlık
yapan Hadım Hasan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Fevkâni medresenin alt katı dükkanlar, sebil ve çeşme; üst katında hücrelerle
dershanesi yer almaktadır. Kuzey cephesi,
XIX. yüzyılda yol genişletilirken kesilmiştir.
1830’lu yıllarda onarılan medrese, harabe
halindeyken, 2011 yılında restorasyonu tamamlanarak hizmete açılmıştır.
MİMAR SİNAN TÜRBESİ
Süleymaniye’de, Mimar Sinan Caddesi
üzerinde yer almaktadır. Sebille beraber inşaedilen türbe, 1922 yılında Mimar Ali Talat
172
restorasy n
Bey tarafından restore edilmiştir. Süleymaniye Camiinin restorasyonunu tâkiben türbe
de restore edilmiştir.
A
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
ARAP CAMİİ I. KISIM
Aslı, XIV. yüzyıl başlarında yapılmış bir
Katolik kilisesidir. Yapı, 1475-78 arasında
camiye çevrilmiştir. Bu sıra bazı yapısal değişikliklere uğrayan yapı1731 yangınının
ardından tamir edilen cami, yeni yangınlara
maruz kaldığından 1807-08 ve 1854-55 yıllarında yeniden onartılmıştır. 1913-19 yıllarında ciddi bir restorasyon gören caminin
son restorasyonunun birinci kısmı 2011 yılında tamamlanmıştır.
İBRAHİMPAŞA (ESEKAPI) MEDRESESİ
Arazi şartlarının ve yanı başındaki eski
mescit yapısının konumundan dolayı “L”
şeklinde bir plana raptedilen medrese
XVI. yüzyılda bir külliye dâhilinde İbrahim
Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış-
tır. Doğusunda mescit yapısının yer aldığı
külliyenin batı ve kuzeyi bir çevre duvarıyla kuşatılmıştır. Kuzey duvarına sonradan
eklenen çeşme de duvarla birlikte restore
edilmiştir.
restorasy n
173
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
KILIÇ ALİ PAŞA CAMİİ
Tophane’de, sahilde bulunan cami, H.986991/ M.1578-83 yıllarında Kaptan-ı Derya
Kılıç Ali Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Külliye halindeki yapılar topluluğunun camisi plan itibariyle Ayasofya’yı andırmaktadır. Caminin iç mekânı, H.1331/M.1912
yılında restore edilmiştir. XX. Yüzyıl başlarındaki onarımı, 1938-39’daki dış cephe onarımı takip eder. Son kapsamlı restorasyonu,
2011 yılında tamamlanmış ve cami ibadete
yeniden açılmıştır.
CENDERECİZÂDE MUHİTTİN ÇELEBİ TÜRBESİ
Süleymaniye’de İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi’nin önündedir. II. Bayezid’in defterdarlığını yapan
174
restorasy n
Cenderecizâde Muhittin Çelebi için yapılmıştır. Türbe, 2011 yılında restore edilmiştir.
A
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
BAYRAMPAŞA MEDRESESİ
Fatih’teki Haseki semtinde bulunan medresenin banisi Bayram Paşa olup, medrese
tüm özellikleriyle klasik Osmanlı mimarisinin bir örneğidir. Yapının restorasyonu
tamamlanmış olup, 2011 yılında yeniden hizmete açılmıştır.
BEŞİKÇİZÂDE TEKKESİ
Fatih-Davutpaşa’da bulunan tekke, Nakşibendi tarikatinden Şeyh el-Hac Süleyman
Efendi tarafından XVIII. yüzyılın ikinci yarısın-
da yaptırılmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında
yenilendiği bilinen yapının restorasyonu tamamlanmış ve hizmete açılmıştır.
restorasy n
175
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
KAZASKER ABDURRAHMAN EFENDİ CAMİİ
Fatih ilçesinde, Millet Caddesinde bulunan
cami, Kazasker Abdurrahman Efendi tarafından H. 912/ M.1506’da Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlı, kâgir yapının
çatısı kiremitle kaplıdır. 1918 yılındaki büyük
yangında yalnızca duvarları kalan yapı, 1953
yılında aslına uygun ihyâ edilmiş, Millet Caddesi açılırken 1957 yılında yıktırılmıştır. Yapı,
2011 yılında ihya edilmiştir.
VORTVOTS VORODMAN KİLİSESİ
Fatih ilçesi, Kumkapı semti, Şarapnel Sokakta bulunmaktadır. Yığma kilise, Osmanlı
döneminde yapılmıştır. Gümrük ve Ticaret
176
restorasy n
Bakanı Sayın Hayati Yazıcı’nın katılımıyla kilise, yeniden ibadete açıldı.
A
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
MAHMUT EFENDİ ZAVİYESİ (EMİR BUHARİ TEKKESİ)
Fatih’teki yapı, Nakşî tekkesidir. Banisi,
Sultan II.Bayezid olup, H.1034 yılındaki Fatih yangınında harap olmuş, Sadrazam Kara
Mustafa Paşa tarafından yeniden yaptırılmıştır. Restorasyonu 2011 yılında tamamlanan eserlerimizdendir.
MURAT MOLLA KÜTÜPHANESİ
Fatih’in Çarşamba semtindeki kütüphane,
Sultan I.Abdülhamit döneminde, Damatzâde
Mehmet Murat Efendi tarafından inşâ etti-
rilmiştir. Kütüphane binasının restorasyonu
tamamlanarak hizmete açılmıştır.
restorasy n
177
A Ç I L I Ş L A R
A Ç I L I Ş L A R
NAZPERVER KALFA SIBYAN MEKTEBİ
Fatih-Samatya caddesi üzerindedir. Sultan III.Selim’in Kalfası Nazperver Kadın tarafından H.1207/M.1792 yılında yaptırılan
mektep binası, dikdörtgen planlı ve kâgir
olup, iki katlıdır. Yapının restorasyonu tamamlanmış olup, 2011 yılında hizmete açılmıştır.
DEFTERDAR İBRAHİM PAŞA CAMİİ
Ortaköy-Kuruçeşme arasında, deniz kenarındadır. Bânisi, Defterdar İbrahim Paşa
olup, 1661’de yaptılmıştır. Sultan II. Mahmut
devrinde 1833 yılında; Sultan II. Abdulhamit
178
restorasy n
döneminde, 1885 yılında; 1941 yılında Vakıflar İdaresi’nce onarım yapılmıştır. Son restorasyonu 2011’de yapılmış ve ibadete yeniden
açılmıştır.