Spis treści

Transcription

Spis treści

Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2012 roku
Spis treści
Strona
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Rozdział 1. Rzepak ozimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Rozdział 2. Pszenica ozima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Rozdział 3. Jęczmień ozimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Rozdział 4. Pszenżyto ozime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Rozdział 5. Żyto ozime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Rozdział 6. Pszenica jara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Rozdział 7. Jęczmień jary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Rozdział 8. Owies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Rozdział 9. Pszenżyto jare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Rozdział 10. Rzepak jary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Rozdział 11. Groch siewny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Rozdział 12. Łubin wąskolistny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Rozdział 13. Łubin żółty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Rozdział 14. Ziemniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Rozdział 15. Kapusta głowiasta biała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Rozdział 16. Marchew jadalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Rozdział 17. Truskawka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Rozdział 18. Malina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Szczecinie Dąbiu
styczeń 2013
I. Wstęp
Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) jest regionalnym (wojewódzkim) systemem
badań odmianowo-agrotechnicznych mającym na celu dostarczenie rolnikom możliwie pełnej informacji o przydatności zarejestrowanych odmian do uprawy w ich rejonie. Tak samo jak w latach poprzednich w sezonie 2011/2012 w
Województwie Zachodniopomorskim prowadzone były badania odmianowe z wykorzystaniem istniejącej polowej
bazy doświadczalnej, na którą składają się stacja i zakłady doświadczalne oceny odmian (należące do COBORU) oraz
Gospodarstwo Rolne Danuty i Teofila Bus w Prusimiu .
W systemie PDOiR większość decyzji dotyczących doświadczeń prowadzonych w poszczególnych województwach
podejmowana jest regionalnie przez zespoły wojewódzkie PDOiR. W roku 2011 powołano nowy, 32 osobowy, skład
Wojewódzkiego Zespołu PDOiR. Przewodniczącym Zespołu jest dr inż. Jarosław Rzepa Zastępcami Przewodniczącego
są Andrzej Ługowski z Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej oraz Anna Werelich z Zakładu Doświadczalnego Oceny
Odmian w Białogardzie
Zgodnie z ustaleniami Krajowego Zespołu Koordynacyjnego PDO w 2004 roku rozpoczęto tworzenie List odmian
zalecanych do uprawy na obszarze województwa (LOZ). Podstawą typowania i włączania odmian do LOZ są wyniki wieloletnich doświadczeń PDOiR przeprowadzonych w województwie. Obecnie na terenie Województwa Zachodniopomorskiego utworzono LOZ z odmianami pszenicy ozimej i jarej, jęczmienia ozimego i jarego, owsa, pszenżyta ozimego
i jarego, żyta, rzepaku ozimego i jarego oraz z odmianami jadalnymi i skrobiowymi ziemniaka.
Postęp hodowlany w większości gatunków jest stały i znaczący, przy czym jego wykorzystanie przez praktykę rolniczą
jest nadal niedostateczne. Przejawem tego jest zarówno zmniejszony od szeregu lat popyt na kwalifikowany materiał
siewny, jak i często nienajlepiej dobrane odmiany do kierunku użytkowania czy też do uprawy w konkretnych warunkach środowiskowych. Coroczna wymiana materiału siewnego oraz trafny dobór odmian i odpowiednia agrotechnika
mogą przynieść nieraz wzrost wydajności ziarna sięgający w przypadku zbóż nawet kilkadziesiąt dt z ha. O tym jak dużo
pozostało do zrobienia w poprawie efektywności uprawy, w tym również poprzez właściwy dobór odmian, świadczy
chociażby różnica w plonowaniu zbóż w doświadczeniach PDOiR i w produkcji.
Sezon doświadczalny 2011/2012 był trzynastym, w którym na terenie Województwa Zachodniopomorskiego prowadzono doświadczenia w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). Przeprowadzono 64 doświadczenia z zarejestrowanymi odmianami zbóż ozimych i jarych, rzepaku, ziemniaków, kukurydzy ,
roślin strączkowych oraz z roślinami warzywnymi – kapustą głowiastą biała i marchwią jadalną. Rok 2012 był drugim
rokiem zbioru truskawek / doświadczenia z odmianami deserowymi i przeznaczonymi do przetwórstwa/ oraz malin.
Niniejsza publikacja jest kontynuacją opracowań z lat poprzednich, zawiera szczegółowe wyniki wszystkich doświadczeń prowadzonych w ramach programu PDOiR w ostatnim sezonie (2011/2012) na tle badań trzyletnich (2010
– 2012). Porażenie odmian przez ważniejsze choroby podano tylko na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1), na którym
nie stosowano fungicydów, gdyż tylko wyniki z tego poziomu pokazują naturalną odporność odmian na patogeny.
Ponieważ w naszym województwie doświadczenia z niektórymi gatunkami prowadzone są tylko w jednym punkcie,
chcąc poszerzyć zakres informacji o odmianach, zamieszczono wyniki doświadczeń z województw sąsiednich – lubuskiego i pomorskiego.
W niniejszej publikacji zamieszczono wyniki doświadczeń z odmianami zbóż ozimych i jarych, rzepaku ozimego i
jarego, roślin strączkowych, ziemniaków ,roślin warzywnych oraz truskawki i maliny. Wyniki doświadczeń w pozostałych
gatunkach, ze względu na mniejszą ich liczebność na naszym terenie, zebrane zostaną w publikacjach centralnych
COBORU obejmujących rezultaty badań prowadzonych na terenie całego kraju.
Dyrektor Stacji Koordynującej PDOiR w oraz Wojewódzki Zespół PDOiR
dziękują wszystkim jednostkom oraz osobom, które przyczyniły się do rozwoju
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
na obszarze Województwa Zachodniopomorskiego
wpływając tym samym na obecny jego kształt i znaczenie dla produkcji roślinnej.
styczeń 2013
DOŚWIADCZENIA PDO W WOJEWÓDZTWIE
ZACHODNIOPOMORSKIM
W LATACH 2009 – 2012
styczeń 2013
Rozdział 1
RZEPAK OZIMY
I. Wiadomości ogólne
Rzepak ozimy jest najważniejszą rośliną oleistą w Polsce uprawianą na powierzchni ponad 800 tys.ha. W najbliższych latach oczekiwane jest dalsze zwiększanie areału uprawy. Rzepak ozimy uprawiany w płodozmianach zbożowych
zmniejsza ryzyko masowego występowania chorób zbożowych. Jest też cenną rośliną miododajną. Rzepak ozimy z
racji sierpniowych terminów siewu powinien być uprawiany po najwcześniejszych poplonach, takich jak groch na nasiona, wczesne ziemniaki, jęczmień ozimy, a także roślinach pastewnych na zielonkę lub na przyoranie. Wymaga gleb
o wysokiej kulturze. Uprawa rzepaku ozimego po innych zbożach bywa utrudniona w przypadku opóźnienia się żniw
lub długotrwałych susz letnich uniemożliwiających dobre przygotowanie roli pod zasiew oraz uzyskania szybkich i
równomiernych wschodów. Późniejszy termin siewu, a tym samym wschodów, wpływa niekorzystnie na rozwój roślin
przed zimą i pogarsza zimotrwałość rzepaku.
Surowiec rzepakowy używany jest przede wszystkim do produkcji oleju jadalnego do bezpośredniego spożycia w
gospodarstwach domowych jak i do produkcji margaryny. Olej rzepakowy może być wykorzystany także do produkcji
estrów metylowych kwasów tłuszczowych. Estry te jako czyste paliwo ekologiczne mogą być zastosowane do napędu
jednostek napędzanych silnikami Diesla. Kilkuprocentowy dodatek bioestrów do oleju napędowego zmniejsza toksyczność spalin i zastępuje kosztowne dodatki przywracające właściwości smarne odsiarczonych olejów napędowych. Olej
rzepakowy może być ponadto stosowany jako wysokoenergetyczny dodatek paszowy dla drobiu, jako olej do spalania
w piecach lub jako surowiec do produkcji środków piorących, kosmetyków, w przemyśle gumowym oraz jako biodegradowalny wspomagacz dla środków ochrony roślin. Natomiast śruta poekstrakcyjna lub makuch rzepakowy uzyskiwane
jako odpad przy produkcji oleju są cennymi koncentratami wysokobiałkowymi wykorzystywanymi do produkcji pasz
treściwych w karmieniu bydła, trzody chlewnej oraz drobiu.
Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 94 odmiany, 47 odmian populacyjnych i 47 odmian mieszańcowych. W
tej liczbie jest 8 odmian krajowych i 86 zagranicznych. Z krajowego rejestru skreślono na wniosek hodowcy 10 odmian
– Amor, Baldur, Brise, Capio, Contact, Kronos, Titan, Viking, NK Fundus i Toccata. W roku 2012 do krajowego rejestru
wpisano piętnaście nowych odmian, cztery populacyjne i jedenaście mieszańcowych. Wszystkie pochodziły z zagranicznych hodowli.
n uwagi metodyczne
Na terenie województwa zachodniopomorskiego w roku 2012 prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia
z rzepakiem ozimym zlokalizowane w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz w Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila
Bus w Prusimiu.
Omawiane doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru
odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim.
II. Omówienie doświadczeń
Wschody bardzo dobre, wyrównane. Jesień długa i ciepła, sprzyjała dobremu wzrostowi i rozwojowi roślin. Zahamowanie wegetacji nastąpiło w połowie grudnia. Do końca II dekady stycznia dość ciepło, średnia temperatura dobowa
znacznie powyżej 00C. Ochłodzenie pod koniec stycznia i na początku lutego z temperaturą min. przy powierzchni
gruntu do -150C, początkowo bez pokrywy śniegowej. Od połowy I dekady lutego dalszy spadek temperatury, przy
powierzchni gruntu nawet do -32,70C. Utrzymywała się już wtedy kilkucentymetrowa warstwa śniegu co uchroniło
rośliny przed znacznym wymarznięciem. Od III dekady lutego powolne ocieplenie. Ruszenie wegetacji nastąpiło w połowie marca. Mimo dość chłodnej i suchej wiosny regeneracja uszkodzeń po zimie dobra. Brak opadów i dość wysokie
temperatury od kwietnia do połowy czerwca ograniczyły występowanie chorób. Deszczowa II połowa czerwca oraz
początek lipca wpłynęły na wydłużenie okresu dojrzewania i opóźniły sprzęt.
styczeń 2013
Plony w roku 2012 były najwyższymi w ciągu ostatnich trzech lat. Najwyższe plony uzyskano w Prusimiu, przeciętnie
53,8 dt/ha. Niskie plony w Białogardzie to wynik złego przezimowania roślin.
W Białogardzie z odmian populacyjnych najlepiej plonowały odmiany NK Diamond, Castille, NK Bold i Monolit, w
Prusimiu NK Diamond, Sherlock, NK Pegaz i Andie, natomiast w Rarwinie ES Beata, Monolit, Sherlock i Andie. Wśród
odmian mieszańcowych w Białogardzie najwyższe plony uzyskały odmiany DK Exquisite, DK Exfile, Exotic, w Prusimiu
DK Exquisite, Inspiration, Exotic i ES Kamillo, w Rarwinie natomiast Exotic, Artoga, i NK Caravel.
W ostatnich trzech latach do wyróżniających się odmian populacyjnych należą Monolit, NK Bold i NK Pegaz, wśród
odmian mieszańcowych Exotic, NK Technik oraz ES Mercure, Rohan i NK Petrol.
Odmiany wzorcowe w latach zbioru 2010, 2011, 2012
rok zbioru 2010 - CASTILLE, CASOAR, CHAGALL, VISBY
rok zbioru 2011 - ARTOGA, CASOAR, CHAGALL, VISBY
rok zbioru 2012 – CHAGALL, PAMELA, VISBY, ARTOGA
Ważniejsze wyniki zamieszczono w tabelach 1.3 – 1.6
styczeń 2013
Tabela 1.1 Rzepak ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do Rejestru
Odmian
Zachowujący/pełnomocnik
1
2
3
1 Chagall
2009
Lantmännen SW Seed sp. z o.o., ul. Terenowa 6g, 52-231 Wrocław
2 Pamela
2011
Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska
Oddział w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2, 62 – 052 Komorniki
3 Visby
2008
Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
4 Artoga
2010
5 Castille
2005
Monsanto Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa
6 Casoar
2007
7 Adriana
2008
Oddział w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka2, 62 – 052 Komorniki
8 Bellevue
2008
Bayer CropScience Raps GmbH, Streichmühler Str. 8 DE-24977 Grundhof
9 Bogart
2008
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. , Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
10 Monolit
2008
11 NK Bold
2008
Syngenta Seeds sp. z o.o., ul. Powązkowska 44 C, 01 – 797 Warszawa
12 NK Pegaz
2008
13 Gloria
2010
14 NK Diamond
2010
15 Sherlock
2010
KWS Polska sp. z o.o., ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
16 Andie
2011
Dieckmann Seeds Polska sp. z o.o., ul. Mikołaja Reja 4, 86-100 Świecie
17 ES Beata
2011
Euralis Saaten sp o.o. Oddział w Polsce, ul.Wiece 12, 60-638 Poznań
18 Herkules
2005
Bayer CropScience Raps GmbH, Streichmühler Str. 8 DE-24977 Grundhof
19 Nelson
2006
20 Exotic
2008
21 NK Octans
2008
22 NK Petrol
2008
23 Rohan
2008
24 ES Mercure
2009
25 NK Technic
2009
26 Abakus
2009
27 Adam
2009
DSV Polska sp.z o.o. , ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
28 Gladius
2010
29 Primus
2010
30 Xenon
2010
31 DK Exfile
2011
32 DK Exquisite
2011
33 Dobrava
2011
34 ES Kamillo
2011
35 Inspiration
2011
36 Rumba
2011
37 SY Cassidy
2011
38 Turan
2011
KWS Polska sp. z o.o., ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
39 Goya
CCA
40 Vision
CCA
41 NK Caravel
CCA
42 PR46W14
CCA
Pioneer Hi - Bred Northern Europe Sales Division G.m.b.H.
Oddział w Polsce, Aleje Solidarności 46, 61-696 Poznań
styczeń 2013
Tabela 1.2 Rzepak ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
1
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
2
żytni dobry
IV b
Kamień Pomorski
3
żytni dobry
IV a
Resko
4
żytni dobry
IVa
22,4
7,0
5,1
15,9
9,9
2,1
17,0
15,9
6,3
6,2
łubin wąskolistny
50-60
5,5
jęczmień jary
60
Zasobność gleby w P2O5 (mg/100g)
Zasobność gleby w K2O (mg/100g)
Zasobność gleby w MgO (mg/100g)
Ph gleby (w KCL)
Przedplon
Obsada nasion (szt./m2)
6,0
jęczmień ozimy
60
Nawożenie mineralne
N (kg/ha)
158
175
253
P2O5 (kg/ha)
90
70
30
180
165
75
K2O (kg/ha)
Środki ochrony roślin (nazwa, dawka na ha)
Metaz500SC 2l
Butisan Star 416 SC 3 l
Gallera334SL0,35 Elegant
05EC 2,5
Herbicyd
Mospilan 20 SP 0,12kg x4
Proteus 110OD 0,6lx4
Insektycyd
Proteus 110OD 0,6lx2
Karate Zeon050CS 0,15x2
Butisan Star 416 SC2,1l
Pantera 040EC 0,6kg
Nawigator 0,25l
Proteus 0,5l x2 Mospilan
20SP 0,12kg
Tabela 1.3 Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
Lp.
Wyszczególnienie
Białogard
Rarwino
Prusim
1
2
3
4
(data)
5.09
28.08
23.08
1
Siew
2
Przezimowanie roślin
(%)
43
83
70
3
Martwe rośliny
(%)
14
4
4
4
Stan roślin po zimie
(skala 90)
4,6
7,8
6,6
5
Wysokość roślin
(cm)
133
149
133
6
Zbiór
(data)
19.08
27.07
27.07
7
Plon nasion
(dt/ha)
27,1
41,5
53,8
styczeń 2013
Tabela 1.4 Rzepak ozimy. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha).
Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Białogard
Rarwino
Prusim
1
Wzorzec dt/ha
2
3
4
27,9
44,4
53,0
1
Chagall
24,8
44,4
44,7
2
Pamela
27,4
42,5
49,0
3
Visby
28,2
39,2
57,2
4
Artoga
31,1
51,4
61,2
5
Castille
31,5
38,0
48,1
6
Casoar
27,9
40,4
42,8
7
Adriana
28,3
35,4
49,4
8
Bellevue
22,5
41,1
42,3
9
Bogart
23,0
38,8
52,9
10
Monolit
31,2
45,1
51,2
11
NK Bold
31,2
43,3
50,5
12
NK Pegaz
27,9
34,0
53,5
13
Gloria
27,1
34,7
46,6
14
NK Diamond
33,9
42,5
54,9
15
Sherlock
24,3
44,7
54,8
16
Andie
26,5
44,7
53,2
17
ES Beata
23,9
45,8
47,7
18
Herkules
25,3
40,9
50,5
19
Nelson
28,5
40,9
62,9
20
Exotic
32,4
51,6
64,0
21
NK Octans
24,6
40,9
52,7
22
NK Petrol
23,5
44,7
56,6
23
Rohan
26,9
33,3
54,6
24
ES Mercure
29,2
40,7
57,1
25
NK Technic
26,9
40,0
58,2
26
Abakus
26,8
38,9
57,2
27
Adam
26,7
32,8
55,2
28
Gladius
31,1
46,8
60,4
29
Primus
27,1
42,8
48,9
30
Xenon
25,3
46,3
54,7
31
DK Exfile
34,3
37,6
61,9
32
DK Exquisite
42,2
48,0
69,1
33
Dobrava
23,7
37,0
46,1
34
ES Kamillo
27,2
39,6
63,0
35
Inspiration
31,1
36,8
64,3
36
Rumba
26,4
49,7
52,7
37
SY Cassidy
21,3
41,3
57,4
38
Turan
23,9
43,4
44,6
39
Goya
18,0
32,9
44,3
40
Vision
25,8
36,8
45,2
41
NK Caravel
22,0
50,3
55,5
42
PR46W14
26,1
42,8
51,4
styczeń 2013
Tabela 1.5. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha).
Lata zbioru 2010 - 2012
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec w dt/ha
1 Chagall
2
Pamela
3
Visby
4
2010
2011
2012
2011-2012
2010-2012
2
3
4
5
6
42,6
20,4
41,8
31,1
34,9
43,1
17,1
38,0
27,5
32,7
-
-
39,6
-
-
49,9
22,5
41,5
32,0
38,0
Artoga
-
24,4
47,9
36,2
-
5
Castille
-
-
39,2
-
-
6
Casoar
41,7
19,7
37,0
28,4
32,8
7
Adriana
41,0
17,2
37,7
27,4
32,0
8
Bellevue
39,9
19,5
35,3
27,4
31,6
9
Bogart
41,9
18,7
38,2
28,5
32,9
10
Monolit
42,0
21,2
42,5
31,8
35,2
11
NK Bold
44,6
20,5
41,7
31,1
35,6
12
NK Pegaz
44,4
21,9
38,4
30,2
34,9
13
Gloria
-
21,4
36,1
28,8
-
14
NK Diamond
-
23,5
43,8
33,6
-
15
Sherlock
-
20,4
41,3
30,8
-
16
Andie
-
-
41,5
-
-
17
ES Beata
-
-
39,1
-
-
18
Herkules
43,6
20,9
38,9
29,9
34,5
19
Nelson
45,8
23,1
44,1
33,6
37,7
20
Exotic
46,3
24,7
49,3
37,0
40,1
21
NK Octans
44,0
24,9
39,4
32,1
36,1
22
NK Petrol
48,4
22,0
41,6
31,8
37,3
23
Rohan
50,2
23,6
38,3
30,9
37,4
24
ES Mercure
48,1
22,6
42,3
32,5
37,7
25
NK Technic
48,8
25,7
41,7
33,7
38,7
26
Abakus
46,7
22,3
41,0
31,6
36,7
27
Adam
45,4
21,9
38,2
30,1
35,2
28
Gladius
-
25,8
46,1
35,9
-
29
Primus
-
25,0
39,6
32,3
-
30
Xenon
-
23,8
42,1
32,9
-
31
DK Exfile
-
-
44,6
-
-
32
DK Exquisite
-
-
53,1
-
-
33
Dobrava
-
-
35,6
-
-
34
ES Kamillo
-
-
43,3
-
-
35
Inspiration
-
-
44,1
-
-
36
Rumba
-
-
42,9
-
-
37
SY Cassidy
-
-
40,0
-
-
38
Turan
-
-
37,3
-
-
39
Goya
-
23,7
31,7
27,7
-
40
Vision
43,0
21,5
35,9
28,7
33,5
41
NK Caravel
-
22,1
42,6
32,4
-
44,9
3
23,7
3
40,1
3
31,9
6
36,2
9
42 PR46W14
Liczba doświadczeń
styczeń 2013
10
Tabela 1.6.1 Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe.
Odmiana
Lp.
Stan roślin przed zimą
2012
1
Wzorzec
2011-2012
2012
2011-2012
Wysokość roślin (cm)
2012
2011-2012
2
3
4
5
6
7
9,0
9,0
6,4
5,8
137
119
1
Chagall
9,0
9,0
5,9
5,6
132
117
2
Pamela
9,0
-
5,8
-
135
-
3
Visby
9,0
9,0
6,7
5,7
141
122
4
Artoga
9,0
9,0
7,0
6,1
145
125
5
Castille
9,0
-
5,5
-
123
-
6
Casoar
9,0
9,0
5,8
5,7
126
111
7
Adriana
9,0
9,0
6,8
6,0
137
117
8
Bellevue
9,0
9,0
5,3
5,1
133
120
9
Bogart
9,0
9,0
6,7
6,0
147
129
10 Monolit
9,0
9,0
7,1
6,0
143
125
11 NK Bold
9,0
9,0
5,9
5,5
138
119
12 NK Pegaz
9,0
9,0
6,2
5,8
136
121
13 Gloria
9,0
9,0
5,9
5,5
131
117
14 NK Diamond
9,0
9,0
6,7
6,0
129
113
15 Sherlock
9,0
9,0
6,5
5,7
144
124
16 Andie
9,0
-
6,1
-
138
-
17 ES Beata
9,0
-
5,7
-
137
-
18 Herkules
9,0
9,0
6,5
5,9
135
118
19 Nelson
9,0
9,0
6,5
5,9
137
124
20 Exotic
9,0
9,0
6,7
6,0
153
135
21 NK Octans
9,0
9,0
6,8
6,1
139
125
22 NK Petrol
9,0
9,0
6,0
5,6
141
123
23 Rohan
9,0
9,0
6,6
5,9
133
114
24 ES Mercure
9,0
9,0
6,6
6,0
140
123
25 NK Technic
9,0
9,0
6,4
5,9
145
128
26 Abakus
9,0
9,0
6,8
6,1
139
119
27 Adam
9,0
9,0
6,6
5,7
140
123
28 Gladius
9,0
9,0
6,6
5,9
140
122
29 Primus
9,0
9,0
6,5
5,9
128
116
30 Xenon
9,0
9,0
6,9
6,3
150
127
31 DK Exfile
9,0
-
6,5
-
145
-
32 DK Exquisite
9,0
-
6,6
-
151
-
33 Dobrava
9,0
-
6,0
-
142
-
34 ES Kamillo
9,0
-
6,7
-
144
-
35 Inspiration
9,0
-
6,8
-
144
-
36 Rumba
9,0
-
6,3
-
132
-
37 SY Cassidy
9,0
-
5,9
-
134
-
38 Turan
9,0
-
5,8
-
134
-
39 Goya
9,0
9,0
5,6
5,5
132
124
40 Vision
9,0
9,0
5,5
5,3
131
114
41 NK Caravel
9,0
9,0
5,9
5,6
135
122
42 PR46W14
9,0
9,0
6,0
5,6
137
123
3
6
3
6
3
6
styczeń 2013
11
Tabela 1.6.2 Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe.
Lata zbioru 2011 – 2012
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec
% martwych roślin
Przezimowanie %
2012
2011-2012
2012
2011-2012
2
7
3
21
4
67
5
54
28
62
46
1
Chagall
8
2
Pamela
9
-
60
-
3
Visby
5
10
71
60
4
Artoga
6
18
74
61
5
Castille
10
-
56
-
6
Casoar
10
21
59
51
7
Adriana
7
11
71
60
8
Bellevue
16
23
50
45
9
Bogart
8
17
70
58
10
Monolit
2
12
77
61
11
NK Bold
9
19
60
51
12
NK Pegaz
6
12
65
58
13
Gloria
7
20
61
51
14
NK Diamond
5
15
71
59
15
Sherlock
5
18
69
55
16
Andie
6
-
65
-
17
ES Beata
10
-
58
-
18
Herkules
6
18
69
57
19
Nelson
8
13
62
55
20
Exotic
3
11
79
65
21
NK Octans
10
16
64
57
22
NK Petrol
6
10
65
58
23
Rohan
5
11
73
61
24
ES Mercure
4
8
69
62
25
NK Technic
6
14
65
57
26
Abakus
4
10
78
66
27
Adam
11
18
61
51
28
Gladius
4
13
71
59
29
Primus
7
15
69
58
30
Xenon
5
9
74
64
31
DK Exfile
6
-
69
-
32
DK Exquisite
4
-
71
-
33
Dobrava
12
-
60
-
34
ES Kamillo
7
-
70
-
35
Inspiration
5
-
73
-
36
Rumba
7
-
67
-
37
SY Cassidy
11
-
59
-
38
Turan
13
-
57
-
39
Goya
23
22
50
51
40
Vision
13
22
53
48
41
NK Caravel
9
17
61
54
42
PR46W14
11
15
60
54
3
6
3
6
styczeń 2013
12
Charakterystyka odmian wpisanych do rejestru w roku 2012
Populacyjne:
DK CADET
Odmiana populacyjna o dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów
średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dość
dobra. Rośliny średnio wysokie, o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco wcześniejszy
od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych przeciętna, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej.
Pełnomocnik hodowcy: Monsanto Polska sp. z o.o.
DUAL
Odmiana populacyjna o dość dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach większa od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość duża. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość
roślin dość mała. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości
technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia na suchą
zgniliznę kapustnych nieco większa od średniej.
Pełnomocnik hodowcy: Lantmännen SW Seed sp. z o.o.
JULIANA
Odmiana populacyjna o dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej powyżej średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości
technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i choroby
podstawy łodygi nieco większa od średniej, na czerń krzyżowych średnia.
Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce.
LOHANA
Odmiana populacyjna o dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów poniżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej powyżej średniej. Masa 1000 nasion średnia.
Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę
kapustnych i choroby podstawy łodygi nieco większa od średniej, na czerń krzyżowych średnia.
styczeń 2013
13
Mieszańcowe:
ALESSIO
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia.
Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia
i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych
przeciętna, na choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej.
BONANZA
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Zawartość tłuszczu w nasionach
duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Masa 1000 nasion
nieco większa od średniej. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie.
Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową większa od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia.
Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp. z o.o.
DK EXSTORM
Odmiana mieszańcowa o bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion mniejsza
od średniej. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny dość wysokie o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń
krzyżowych mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi średnia.
Pełnomocnik hodowcy: Monsanto Polska sp. z o.o.
HUGO
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów mniejsza od średniej (mała). Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion nieco
mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin
początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i
choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia.
Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
MARATHON
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion nieco
mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny średnio wysokie, o nieco większej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco wcześniejszy, dojrzałości technicznej trochę późniejszy. Odporność na zgniliznę
twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych nieco większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych
średnia.
Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o.
MARCOPOLOS
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów mała. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin
średnia. Rośliny dość wysokie o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych
i choroby podstawy łodygi nieco większa od średniej.
Pełnomocnik hodowcy: KWS Polska sp. z o.o.
styczeń 2013
14
REVIEW
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów
mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia.
Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia
średni, dojrzałości technicznej nieco późniejszy. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i
choroby podstawy łodygi średnia, na czerń krzyżowych mniejsza od średniej.
SHERPA
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość
roślin dobra. Rośliny średnio wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości
technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej.
SY CARLO
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion
średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku
kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby
podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia.
Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp. z o.o.
SY JERICA
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion
nieco mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie.
Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i na czerń krzyżowych średnia, na choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej.
TORES
Odmiana mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion
średnia. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku
kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i na czerń krzyżowych średnia, na suchą
zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi większa od średniej.
styczeń 2013
15
PSZENICA OZIMA
Rozdział 2
Ozima forma pszenicy uprawiana jest w Polsce na powierzchni około 2 mln ha. Jest to podstawowe zboże chlebowe.
Wartość gospodarcza odmian pszenicy ozimej wyznaczana jest przez wiele cech i właściwości. W zakresie cech rolniczych jedną z ważniejszych jest mrozoodporność, która zależnie od oceny powinna kształtować geograficzny zasięg
uprawy. Przyjmuje się, że w naszych warunkach stosunkowo niewielkie ryzyko wymarzania wykazują odmiany o minimum średniej mrozoodporności (ocena 4,5 – 5). Istotnym kryterium wyboru odmiany do uprawy jest przeznaczenie
produkowanego ziarna. Jeśli na cele młynarsko – piekarskie to powinno cechować się odpowiednimi właściwościami
przerobowymi i technologicznymi ziarna, mąki, ciasta i pieczywa; jeśli na cele paszowe – to oczekiwana będzie przede
wszystkim wysoka plenność oraz korzystne inne cechy rolnicze i niektóre użytkowe. Trzeba podkreślić, że wskaźniki
wartości technologicznej odmian charakteryzują się naturalną, dość znaczną zmiennością, wywoływaną przez środowisko przyrodniczo – rolnicze. Należy je więc rozumieć jako informację o potencjale jakości, a nie jako bezwarunkową
gwarancję. Jakość ta ujawniać się może w pełni dopiero przy poprawnej agrotechnice, zwłaszcza przy odpowiednim
poziomie nawożenia azotowego; znaczny jest też wpływ przebiegu pogody.
W ostatnich latach największy postęp hodowlany widoczny jest w grupie odmian jakościowych i chlebowych.
Postęp dotyczy plenności odmian oraz jakości technologicznej. Obecnie najlepsze odmiany jakościowe plennością
dorównują odmianom paszowym.
W roku 2012 zarejestrowano dziewięć odmian pszenicy, trzy odmiany jakościowe (grupa A) oraz sześć chlebowych
(grupa B). Z krajowego rejestru skreślono odmiany – Izyda, Finezja, Clever. Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 83
odmiany w czterech grupach technologicznych; A(jakościowa) – 41 odmian, B(chlebowa) – 32 odmiany, C(pozostała, w
tym paszowa) – 8 odmian i K(ciastkowa) – 2 odmiany.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia z pszenicą ozimą, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty
i Teofila Bus w Prusimiu. Omawiane doświadczenia prowadzone były jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach.
Celem badań było określenie wpływu intensywnego poziomu agrotechniki na zdrowotność roślin i wysokość plonów.
Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie
zachodniopomorskim.
Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki.
Lp.
1
Poziom agrotechniki
Przeciętny a1
Intensywny a2
Rodzaj zabiegu
Nawożenie azotowe (kg N/ha)
*
a1+40
3
Opryskiwanie fungicydem w fazie:
pełnia krzewienia
początek kłoszenia
Opryskiwanie regulatorem wzrostu
+
+
+
4
Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym
+
2
Zgodnie z „Metodyką...” z 1998 roku.
styczeń 2013
16
II. Omówienie wyników doświadczeń
powierzchni gruntu nawet do -32,70C. Utrzymywała się już wtedy kilkucentymetrowa warstwa śniegu, nie uchroniło to
jednak roślin przed znacznym wymarznięciem, zwłaszcza odmian o mniejszej mrozoodporności.. Od III dekady lutego
powolne ocieplenie. Ruszenie wegetacji nastąpiło w połowie marca. Mimo dość chłodnej i suchej wiosny regeneracja
uszkodzeń po zimie dobra. Brak opadów i dość wysokie temperatury od kwietnia do połowy czerwca ograniczyły występowanie chorób. Deszczowa II połowa czerwca oraz początek lipca wpłynęły na wydłużenie okresu dojrzewania i
opóźniły sprzęt.
Wysokość plonów w roku 2012 była znacznie zróżnicowana w poszczególnych punktach doświadczalnych. W
Białogardzie , gdzie wymarzanie roślin była bardzo duże, uzyskane plony wielu odmian były bardzo niskie. W Białogardzie na poziomie a1 najlepiej plonowały odmiany Linus, Fidelius i Boomer, na poziomie a2 Linus, Figura oraz Sailor.
W Prusimiu najwyższe plony na poziomie a1 uzyskały odmiany KWS Ozon, Kredo i Sailor, natomiast na poziomie a2
takie odmiany jak Julius, KWS Ozon, Fidelius , Kredo i Linus. W Rarwinie do najlepiej plonujących odmian na poziomie
a1 należą odmiany Linus, Belenus, Meister i Muszelka, natomiast na poziomie a2 najwyższe plony osiągnęły odmiany
Meister, Fidelius i Kredo.
Porażenie roślin przez choroby małe, rośliny nieco wyższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren również
wyższa.
Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak Belenus,
Boomer, Muszelka i Meteor.
Zastosowanie intensywnego poziomu agrotechniki poprzez wyższe nawożenie azotowe i poprawienie zdrowotności
roślin przyczyniło się do istotnego wzrostu plonu i poprawy jego jakości.
Odmiany wzorcowe
rok zbioru 2010 – Tonacja , Bogatka, Figura, Muszelka
rok zbioru 2011 – Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon
rok zbioru 2012 - Figura, Muszelka, Bockris, KWS Ozon
styczeń 2013
17
Tabela 2.1. Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
1
Rok wpisania
do Rejestru
Odmian
2
3
1
Figura
2007
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
2
Muszelka
2008
3
Bockris
2010
4
KWS Ozon
2010
KWS Lochow Polska Sp. z o.o., Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
5
Alcazar
2006
6
Boomer
2006
RAGT Semences Polska sp. z o.o. , Ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
7
Markiza
2007
8
Meteor
2007
9
Jenga
2008
10
Ostroga
2008
11
Askalon
2009
12
Bamberka
2009
13
Kranich
2009
14
Bystra
2009
15
Smaragd
2009
16
Belenus
2009
17
Fidelius
2010
18
Henrik
2010
Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce,
ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka2, 62 – 052 Komorniki
19
Kepler
2010
Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce,
ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka2, 62 – 052 Komorniki
20
Kredo
2010
21
Arkadia
2011
22
Elipsa
2011
23
KWS Dacanto
2011
24
Linus
2011
25
Meister
2011
26
Oxal
2011
27
Sailor
2011
28
Galvano
CCA
29
Julius
CCA
styczeń 2013
18
Tabela 2.2. Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
1
Ph gleby (w KCL)
Przedplon
Nawożenie mineralne ( kg/ha)
N (kg/ha)
P2O5 (kg/ha)
K2O (kg/ha)
Zaprawa nasienna
Białogard
Białogard
2
4
IVa
19,8
9,0
4,2
6,35
Łubin na zielona masę
450
Rarwino
Kamień Pomorski
3
4
IVa
15,1
11,2
2,4
6,6
Łubin wąskolistny
500
Prusim
Resko
4
5
IVa
16,0
8,2
7,2
5,5
rzepak ozimy
500
140
60
135
50
134
30
150
150
Środki ochrony roślin ( nazwa, dawka na ha)
Funaben T, 200 g
Funaben Plus 200 g
Legato Plus600SC 1,5l
Chisel 75WG, 60 g
Pelikan Plus550SC 2,3l
Rubin SX50 120g
Karate Zeon 050CS 0,1l x2
-
40
40
Nano Active 2kg
Nano Active 2kg
Basfoliar 36extra6l
Basfoliar 36extra 8l
Tilt Turbo 575EC 1l
Duett Ultra497SC 0,6
Amistar 250SC 0,6lArtea330EC 0,4l
Cerone 480SL 1l
Herbicyd
Insektycyd
Dodatkowe zabiegi wykonywane na poziomie a2
Nawożenie N (kg/ha)
Nawożenie dolistne (nazwa, dawka na ha)
Fungicyd
- pierwszy zabieg (faza rozwojowa roślin)
- drugi zabieg (faza rozwojowa roślin)
Artea 450EC 0,5l
Regulator wzrostu (faza rozwojowa roślin)
Retar 480SL 1l
75
Scenic 080 100ml/100
Maczuga75Wg13g+
Legato Plus600SC0,71l
Mustang 306SE
Danadim 400EC 0,5l
Danadim 400EC 0,5l
40
Siarczan
magnezu+Alkolian
8kg+2l+1kg
Alert 375 Sc 1l
Mirage450 EC 1l
Fandango200C1l
Moddus 250EC
Tabela 2.3. Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
1
Prusim
Rarwino
Białogard
a2
Prusim
Wyszczególnienie
Lp.
Rarwino
Białogard
a1
2
3
4
5
6
7
data
28.09
01,10
01,10
28,09
01,10
01,10
9°
9,0
9,0
8,0
9,0
9,0
8,0
3
9°
3,7
8,4
4,6
3,6
8,0
4,9
4
Martwe rośliny
%
58
3
54
58
5
50
5
Termin kłoszenia
data
25,05
02,06
29,05
26,05
04,06
29,05
6
Termin dojrzałości woskowej
data
23,07
17,07
20,07
24,07
19,07
22,07
7
Zbiór
data
01,08
08,08
04,08
01,08
08,08
04,08
1
Siew
2
8
Wysokość roślin
cm
79
91
76
73
88
77
9
Wyleganie roślin w fazie dojrz. mlecznej
9°
9,0
9,0
8,3
9,0
9,0
9,0
10 Wyleganie roślin przed zbiorem
9°
9,0
8,7
7,9
9,0
9,0
9,0
11 MTZ
g
53,8
47,1
51,4
55,3
48,2
55,0
%
13,5
14,5
13,0
14,9
14,8
13,7
dt/ha
47,4
73,4
70,0
60,3
90,6
85,0
12 Wilgotność ziarna podczas zbioru
13 Plon ziarna przy 14 % wilgot.
- oceny w skali 9o (1o – ocena najsłabsza; 9o – ocena najlepsza)
styczeń 2013
19
Tabela 2.4. Pszenica ozima Plon ziarna odmian w dt/ha (q/ha). Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Grupa
jakości
1
2
Wzorzec dt/ha
a1
Białogard
Rarwino
a2
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
3
4
5
6
7
8
51,6
76,7
68,2
63,4
90,7
83,1
1
Figura
A
64,4
68,3
80,5
84,0
89,1
90,1
2
Muszelka
B
50,6
85,3
63,2
60,3
97,7
91,4
3
Bockris
A
26,5
71,2
24,9
33,3
80,8
46,8
4
KWS Ozon
B
64,9
82,0
104,1
75,9
95,3
104,2
5
Alcazar
A
21,0
76,7
60,5
23,8
86,1
61,0
6
Boomer
A
69,6
73,8
79,0
77,1
86,9
91,2
7
Markiza
C
66,4
73,9
84,9
77,1
83,2
101,1
8
Meteor
B
59,0
76,2
77,0
71,2
89,9
84,0
9
Jenga
B
37,7
70,4
54,8
49,7
86,4
73,2
10
Ostroga
A
64,5
78,1
80,4
77,5
87,7
92,2
11
Askalon
A
34,8
68,3
71,6
42,5
81,1
87,5
12
Bamberka
A
53,9
74,3
56,2
66,5
85,1
68,6
13
Kranich
A
54,1
72,7
69,8
67,2
87,3
88,0
14
Bystra
B
23,0
80,1
42,8
34,6
90,9
55,9
15
Smaragd
B
56,8
72,2
77,1
62,3
87,5
90,6
16
Belenus
C
48,5
86,5
83,6
72,6
95,5
97,0
17
Fidelius
B
71,9
81,4
81,7
78,3
105,0
104,0
18
Henrik
C
41,9
80,3
77,7
48,2
98,8
96,0
19
Kepler
A
52,3
64,4
60,7
66,3
74,3
86,3
20
Kredo
A
66,0
79,2
95,8
78,7
102,5
102,8
21
Arkadia
A
65,3
77,0
74,6
77,9
90,0
96,4
22
Elipsa
C
63,3
77,4
79,7
72,3
85,8
92,5
23
KWS Dacanto
B
35,5
79,6
73,1
47,7
89,6
95,0
24
Linus
A
79,8
87,8
87,5
89,5
97,4
102,4
25
Meister
B
23,4
85,4
41,3
35,4
112,5
54,7
26
Oxal
A
5,6
76,9
25,6
9,6
85,1
54,6
27
Sailor
A
67,1
80,0
92,2
80,1
98,6
100,9
28
Galvano
E
11,0
69,5
47,2
15,4
86,9
47,9
29
Julius
E
61,3
65,5
82,9
73,2
83,0
108,1
styczeń 2013
20
Tabela 2.5. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w dt/ha (q/ha). Lata zbioru 2010 – 2012
Lp.
Odmiana
Mrozo
odporność
1
2
a1
a2
2012
2011
2010
20112012
20102012
2012
2011
2010
20112012
20102012
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
65,5
69,4
62,8
67,4
65,9
79,1
79,8
71,6
79,4
76,8
4,5
71,1
66,9
66,4
69,0
68,1
87,7
74,6
76,7
81,2
79,7
3
66,4
74,2
65,0
70,3
68,5
83,2
85,7
74,1
84,4
81,0
Wzorzec w dt/ha
1
Figura
2
Muszelka
3
Bockris
2,5
40,9
65,8
-
-
-
53,6
74,2
-
-
-
4
KWS Ozon
3,5
83,6
70,9
-
-
-
91,8
84,5
-
-
-
5
Alcazar
2,5
52,7
63,4
63,0
58,1
59,7
56,9
74,3
72,6
65,6
67,9
6
Boomer
3
74,1
70,0
74,7
72,0
72,9
85,1
78,7
84,5
81,9
82,8
7
Markiza
4,5
75,0
66,6
63,6
70,8
68,4
87,1
75,0
69,3
81,1
77,1
8
Meteor
4
70,8
70,8
65,8
70,8
69,1
81,7
80,4
73,1
81,0
78,4
9
Jenga
3
54,3
73,3
66,3
63,8
64,6
69,8
84,1
73,3
76,9
75,7
10 Ostroga
5
74,3
67,7
62,4
71,0
68,1
85,8
80,1
72,9
82,9
79,6
11 Askalon
3
58,2
66,9
71,7
62,6
65,6
70,4
78,9
81,6
74,6
77,0
12 Bamberka
3,5
61,4
-
-
-
-
73,4
-
-
-
-
13 Kranich
2,5
65,5
66,1
64,6
65,8
65,4
80,8
78,0
72,9
79,4
77,2
14 Bystra
2,5
48,6
68,8
70,1
58,7
62,5
60,5
90,2
79,5
75,3
76,7
15 Smaragd
2
68,7
69,2
68,6
69,0
68,8
80,1
86,0
76,0
83,1
80,7
16 Belenus
3
72,9
76,9
76,0
74,9
75,3
88,4
87,7
84,7
88,0
86,9
17 Fidelius
4
78,3
65,6
-
72,0
-
95,8
74,7
-
85,2
-
18 Henrik
2
66,6
76,2
-
71,4
-
81,0
85,4
-
83,2
-
19 Kepler
2,5
59,1
66,3
-
62,7
-
75,6
80,4
-
78,0
-
20 Kredo
2
80,3
69,6
-
75,0
-
94,7
76,9
-
85,8
-
21 Arkadia
5,5
72,3
-
-
-
-
88,1
-
-
-
-
22 Elipsa
2,5
73,4
-
-
-
-
83,5
-
-
-
-
23 KWS Dacanto
2
62,7
-
-
-
-
77,4
-
-
-
-
24 Linus
3
85,0
-
-
-
-
96,4
-
-
-
-
2,5
50,0
-
-
-
-
67,5
-
-
-
-
26 Oxal
3
36,0
-
-
-
-
49,8
-
-
-
-
27 Sailor
4,5
79,8
-
-
-
-
93,2
-
-
-
-
28 Galvano
2
42,5
65,0
-
53,8
-
50,1
74,4
-
62,2
-
29 Julius
6
69,9
72,4
-
71,2
-
88,1
84,1
-
86,1
-
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
25 Meister
styczeń 2013
21
Tabela 2.6. Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym - a1.
Lata zbioru 2010-2012
Mączniak prawdziwy
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
2012
2010-2012
Rdza brunatna
2012
2010-2012
Septorioza liści
2012
2010-2012
Septorioza kłosów
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
7,4
7,3
8,1
8,3
7,0
6,5
9,0
8,4
1
Figura
7,5
7,5
7,8
8,0
6,5
6,0
9,0
8,2
2
Muszelka
7,8
7,5
8,0
8,4
7,5
6,5
9,0
8,4
3
Bockris
7,7
-
8,5
-
7,2
-
9,0
-
4
KWS Ozon
6,5
-
8,0
-
6,8
-
9,0
-
5
Alcazar
7,7
7,3
8,5
8,7
7,8
7,0
9,0
8,3
6
Boomer
6,5
6,7
8,5
8,5
7,0
6,6
9,0
8,5
7
Markiza
7,2
7,5
7,7
8,4
6,8
6,3
9,0
8,3
8
Meteor
7,2
7,1
7,7
8,3
7,0
6,7
9,0
8,6
9
Jenga
6,7
6,6
8,5
8,6
7,2
6,9
9,0
8,7
10 Ostroga
6,5
6,4
8,0
8,5
6,5
6,5
9,0
8,6
11 Askalon
7,5
7,3
8,2
8,5
7,8
7,1
9,0
8,5
12 Bamberka
7,5
-
8,2
-
7,2
-
9,0
-
13 Kranich
7,8
7,2
8,3
8,3
7,2
7,0
9,0
8,6
14 Bystra
7,2
7,1
7,7
8,2
6,3
6,3
9,0
8,5
15 Smaragd
7,3
7,1
8,5
8,4
7,2
6,6
9,0
8,5
16 Belenus
6,8
7,0
8,0
8,4
7,2
6,7
9,0
8,7
17 Fidelius
6,5
-
8,3
-
6,7
-
9,0
-
18 Henrik
7,0
-
8,0
-
7,2
-
9,0
-
19 Kepler
7,0
-
8,5
-
7,3
-
9,0
-
20 Kredo
7,2
-
8,5
-
7,3
-
9,0
-
21 Arkadia
5,8
-
8,3
-
6,0
-
9,0
-
22 Elipsa
5,5
-
8,0
-
6,7
-
9,0
-
23 KWS Dacanto
6,5
-
8,3
-
7,3
-
9,0
-
24 Linus
6,8
-
8,5
-
7,0
-
9,0
-
25 Meister
7,2
-
8,2
-
7,5
-
9,0
-
26 Oxal
7,5
-
8,8
-
7,8
-
9,0
-
27 Sailor
6,7
-
7,8
-
6,7
-
9,0
-
28 Galvano
7,0
-
8,0
-
7,7
-
9,0
-
29 Julius
7,5
-
8,2
-
7,0
-
9,0
-
3
9
3
9
3
9
3
9
styczeń 2013
22
Tabela 2.7. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian.
Lata zbioru: 2010-2012
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej
a1
Odmiana
Lp.
2012
1
Wzorzec
Wyleganie roślin przed zbiorem
a2
2010-2012
2012
a1
2010-2012
2012
a2
20102012
2012
20102012
2
3
4
5
6
7
8
9
9,0
9,0
9,0
9,0
8,6
7,9
9,0
8,0
1
Figura
9,0
9,0
9,0
9,0
8,3
7,7
9,0
8,1
2
Muszelka
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
8,2
3
Bockris
9,0
-
9,0
-
8,8
-
9,0
-
4
KWS Ozon
9,0
-
9,0
-
8,3
-
9,0
-
5
Alcazar
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
8,2
6
Boomer
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,6
9,0
8,7
7
Markiza
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,4
9,0
8,2
8
Meteor
9,0
9,0
9,0
9,0
8,8
7,9
9,0
8,1
9
Jenga
9,0
9,0
9,0
9,0
8,8
8,5
9,0
8,4
10 Ostroga
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,1
9,0
8,0
11 Askalon
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,4
9,0
8,1
12 Bamberka
9,0
-
9,0
-
8,7
-
9,0
-
13 Kranich
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,3
9,0
8,3
14 Bystra
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,7
9,0
8,5
15 Smaragd
9,0
9,0
9,0
9,0
8,3
8,1
9,0
7,9
16 Belenus
9,0
9,0
9,0
9,0
8,7
8,1
9,0
8,0
17 Fidelius
9,0
-
9,0
-
8,3
-
9,0
-
18 Henrik
9,0
-
9,0
-
8,8
-
9,0
-
19 Kepler
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
20 Kredo
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
21 Arkadia
9,0
-
9,0
-
8,3
-
9,0
-
22 Elipsa
9,0
-
9,0
-
8,7
-
9,0
-
23 KWS Dacanto
9,0
-
9,0
-
8,7
-
9,0
-
24 Linus
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
25 Meister
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
26 Oxal
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
27 Sailor
9,0
-
9,0
-
8,5
-
9,0
-
28 Galvano
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
29 Julius
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9
3
9
3
9
3
9
3
- oceny w skali 9 (1 – ocena najsłabsza; 9 – ocena najlepsza)
o
o
o
styczeń 2013
23
Tabela 2.8. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian.
Lata zbioru 2010-2012.
a1
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
Masa 1000 ziaren (g)
a2
a1
a2
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2
3
4
5
6
7
8
9
82
83
78
78
52,1
49,8
54,4
51,6
1
Figura
88
90
84
85
51,0
48,0
53,0
50,3
2
Muszelka
75
72
70
67
49,3
47,6
51,7
49,5
3
Bockris
85
-
80
-
51,2
-
57,2
-
4
KWS Ozon
81
-
76
-
54,1
-
55,4
-
5
Alcazar
77
79
74
72
48,9
46,5
50,9
48,6
6
Boomer
78
78
72
73
50,7
47,6
51,8
48,3
7
Markiza
90
85
85
81
52,5
49,8
54,5
50,9
8
Meteor
85
80
75
75
47,8
45,0
49,4
46,4
9
Jenga
76
79
75
75
45,8
43,8
50,4
46,7
10
Ostroga
87
84
80
80
53,3
52,8
56,2
54,3
11
Askalon
83
82
78
77
47,0
46,2
50,7
47,7
12
Bamberka
88
-
82
-
55,2
-
56,4
-
13
Kranich
80
78
77
74
49,5
46,6
49,2
46,8
14
Bystra
74
76
71
74
46,8
44,8
52,5
48,1
15
Smaragd
84
81
82
79
49,2
47,0
51,0
48,3
16
Belenus
85
82
78
77
49,1
47,4
52,9
49,9
17
Fideliu
86
-
80
-
51,4
-
53,6
-
18
Henrik
86
-
80
-
53,6
-
57,1
-
19
Kepler
82
-
77
-
49,0
-
55,7
-
20
Kredo
79
-
75
-
50,4
-
53,3
-
21
Arkadia
92
-
86
-
54,1
-
55,5
-
22
Elipsa
82
-
77
-
46,2
-
49,0
-
23
KWS Dacanto
87
-
85
-
53,6
-
56,5
-
24
Linus
86
-
81
-
51,2
-
53,4
-
25
Meister
84
-
75
-
52,1
-
56,8
-
26
Oxal
83
-
76
-
47,8
-
50,3
-
27
Sailor
96
-
92
-
52,6
-
55,4
-
28
Galvano
81
-
77
-
49,4
-
51,0
-
29
Julius
89
-
81
-
55,0
-
57,0
-
3
9
3
9
3
9
3
9
styczeń 2013
24
Charakterystyka odmian zarejestrowanych w roku 2012
ASTORIA
Odmiana jakościowa (grupa A), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Plenność średnia. Mrozoodporność mała (3). Odporność na brunatną plamistość liści i septoriozę liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę
brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała. Rośliny wysokie, o
średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo
dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba
opadania duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do
bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Hodowca: Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o.
ESTIVUS
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dość dobra. Mrozoodporność dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną – duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę
liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie
gleby średnia.
FORUM
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra do bardzo dobrej. Mrozoodporność dość mała (3,5). Odporność na
rdzę brunatną i septoriozę liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość
liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym przeciętne. Odporność
na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS dość duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
KWS MAGIC
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność mała (2,5). Odporność na rdzę brunatną
– duża do bardzo dużej, na septoriozę liści – duża, na mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie i gęstość w
stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość
białka dość duża, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Pełnomocnik hodowcy: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
PATRAS
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra do bardzo dobrej. Mrozoodporność mała do średniej (4). Odporność
na mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła,
rdzę brunatną, septoriozę liści i septoriozę plew – średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość
w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość
glutenu średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja
na zakwaszenie gleby średnia.
styczeń 2013
25
PLATIN
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra do bardzo dobrej. Mrozoodporność mała do średniej (4). Odporność
na rdzę brunatną – duża do bardzo dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów
– dość duża, na choroby podstawy źdźbła – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała. Rośliny średniej wysokości,
o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie i
gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka dość mała, ilość glutenu mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność
ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
PRAKTIK
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dobra. Mrozoodporność dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną
– duża, na mączniaka prawdziwego – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę
liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża.
Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp. z o.o.
SPEEDWAY
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra do bardzo dobrej. Mrozoodporność mała (2,5). Odporność na rdzę
brunatną – duża do bardzo dużej, na mączniaka prawdziwego i septoriozę liści – duża, na brunatną plamistość liści i
fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość
słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość
białka dość mała, ilość glutenu mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja
na zakwaszenie gleby przeciętna.
TULECKA
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność dobra. Mrozoodporność mała (3). Odporność na rdzę brunatną, brunatną
plamistość liści, septoriozę liści i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew – średnia,
na mączniaka prawdziwego – dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność
na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania i zawartość białka dość mała. Ilość glutenu średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
Hodowca: Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o.
styczeń 2013
26
JĘCZMIEŃ OZIMY
Rozdział 3
Jęczmień ozimy w Polsce uprawiany jest głównie na cele pastewne, w niewielkiej ilości jako surowiec dla przemysłu
browarnego. Omawiany gatunek charakteryzuje się wyraźnie gorszą niż u innych zbóż ozimych mrozoodpornością i z
tego względu jego uprawa koncentruje się przede wszystkim w łagodniejszych klimatem regionach zachodnich i południowo-zachodnich. Z powodzeniem można jednak uprawiać jęczmień w innych częściach Polski, jeżeli regułą jest
występowanie tam śnieżnych zim. Jęczmień ozimy cechuje się znaczną plennością, która w optymalnych warunkach
siedliskowych i agrotechnicznych dorównuje pszenicy. Ważną jego zaletą jest wczesność dojrzewania, co umożliwia
lepsze rozłożenie prac żniwnych. Ta sama cecha powoduje, że uważany jest za jeden z najlepszych przedplonów dla
rzepaku ozimego. Przy wyborze odmiany do uprawy na cele pastewne należy kierować się przede wszystkim plennością, natomiast na cele browarne – oceną wartości technologicznej ziarna. Ważnym uzupełniającym kryterium wyboru
odmiany jest ponadto odporność na choroby (największe różnice zaznaczają się w odporności na mączniaka, i rdzę jęczmienia), termin dojrzewania oraz dorodność ziaren (masa 1000 ziaren i wyrównanie). Relatywnie mniejsze znaczenie ma
mrozoodporność, gdyż różnice odmianowe tej cechy są stosunkowo niewielkie. Jęczmień w uprawie na cele browarne
wymaga lepszych gleb; dla zapewnienia dobrych parametrów technologicznych ziarna konieczne jest przestrzeganie
odpowiedniej agrotechniki (mniejsze nawożenie azotowe, ochrona przed chorobami).
W roku 2012 zarejestrowano jedną nową odmianę typu pastewnego o kłosie wielorzędowym – TITUS, nie skreślono
natomiast żadnej odmiany. W krajowym rejestrze znajduje się obecnie 27 odmian, w tym 23 odmiany pastewne o kłosie
wielorzędowym, jedna odmiana pastewna o kłosie dwurzędowym (Metaxa) oraz 3 odmiany browarne.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia
z jęczmieniem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty
zachodniopomorskim.
Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki
Lp.
1
2
3
4
Rodzaj zabiegu
pełnia krzewienia
Poziom agrotechniki
przeciętny
intensywny
a1
a2
*
a1+40
+
+
+
+
styczeń 2013
27
Plony uzyskane w roku 2012 były najwyższe w ciągu ostatnich 3 lat. Najwyższe plony na poziomie a1 uzyskano w
Białogardzie /przeciętne 90,1dt/ha/, natomiast na poziomie a2 najwyższe plony uzyskano w Rarwinie /przeciętnie 107,2
dt/ha/ . W Białogardzie na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany, Antonella, Laverda i Wendy. W Rarwinie na obu poziomach agrotechniki najwyższe plony osiągnęły odmiany Lomerit i Laverda, na poziomie a 1 Antonella
oraz Scarpia na poziomie a2. W Prusimiu natomiast najlepsze plony na obu poziomach agrotechniki osiągnęły odmiany
Antonella, Maybrit i Henriette. Porażenie roślin przez choroby było małe, nieco większe przez mączniaka , rośliny były
wyższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren natomiast niższa.
Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak Laverda,
Maybrit, Scarpia oraz zarejestrowana w 2011 roku odmiana Antonella.
Odmiany wzorcowe:
rok zbioru 2010: ROSITA, MAYBRIT, NICKELA
rok zbioru 2011: SOULEYKA , MAYBRIT, NICKELA
rok zbioru 2012: SOULEYKA, MAYBRIT
Tabela 3.1. Jęczmień ozimy. Odmiany badane w roku 2012
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
1
2
3
1
Souleyka
2010
2
Maybrit
2006
3
Lomerit
2002
KWS Lochow Polska sp. z o.o. , Kondratowice ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
4
Merlot
2003
5
Scarpia
2007
6
Wintmalt
2008
7
Laverda
2009
8
Metaxa
2010
9
Antonella
2011
10 Henriette
2011
11 Holmes
2011
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
12 KWS Meridian
2011
13 Matilda
2011
14 Wendy
2011
styczeń 2013
28
Tabela 3.2. Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
1
Ph gleby (w KCL)
Przedplon
N (kg/ha)
P2O5 (kg/ha)
K2O (kg/ha)
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Białogard
Rarwino
Białogard
Kamień Pomorski
2
3
4
4
IVa
IVa
19,1
15,1
9,0
11,2
4,4
2,4
6,15
6,6
łubin
groch siewny
400
450
110
125
60
50
150
125
ButisanT, 200 g
Funaben Plus, 200 g
Izofarm500SC1,5l
Legato Plus 600SC 1,5l
Saper500SC0,25l Chisel
Chisel 75WG, 60 g
75WG 60 g
Insektycyd
Karate Zeon050CS 0,1
Prusim
Resko
4
4
IVa
16,0
8,2
7,2
5,5
Rzepak oz.
400
105
30
75
Lamandor 20ml/300
Legato Plus 600SC 1,4l
Mustang 306 SE 0,5l
Fastach 100 EC 0,1 l
Decis 2,5 SE 0,25 l
Karate Zeon050CS 0,1
Dodatkowe zabiegi wykonywane na poziomie a 2
40
40
Zboża Total Extra3kg
Basfoliar36 Extra 6l
Zboża Total Extra 3kg
Basfoliar36 Extra 8l
Fungicyd
Amistar 250 SC 1l
Artea 450 EC 0,5l
Retar 480 SL 1,5
40
Siarczan magnezu+
Alkolian 8kg+2l+1kg
Orius250EW+Mirage450E
C+Leander750EC
Alert 375SC 1l
Amistar 250 SC 0,6+
Artea 330EC 0,4l
Retar 480 SL 1,5
Soprano 125SC49 0,8l
Moddus 250EC 0,6l
Tabela 3.3. Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
1
Rarwino
Wyszczególnienie
Lp.
a2
Białogard
a1
2
3
4
5
6
7
1
Siew
data
21,09
21,09
18,09
21,09
21,09
18,09
2
9°
9,0
8,0
9,0
9,0
8,9
9,0
3
9°
5,4
6,6
41
5,3
7,0
47
4
Martwe rośliny
%
26
14
60
30
12
53
5
Termin kłoszenia
data
10,05
12,05
17,05
11,05
14,05
19,05
6
data
01,07
23,06
30,06
01,07
25,06
30,06
7
Zbiór
data
09,07
10,07
16,07
09,07
10,07
16,07
8
Wysokość roślin
cm
92
81
88
80
78
80
9
9°
9,0
8,3
9,0
9,0
9,0
9,0
9°
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
11 MTZ
g
52,8
49,1
47,8
55,6
51,7
47,2
dt/ha
90,1
85,6
73,6
97,5
107,2
83,9
12 Plon ziarna przy 14 % wilgotności
o
o
o
styczeń 2013
29
Tabela 3.4. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w dt/ha (q/ha). Rok zbioru 2012
a1
Odmiana
Lp.
a2
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
2
3
4
5
6
7
90,8
81,3
77,7
98,5
108,3
91,2
1
Wzorzec dt/ha
1
Souleyka
89,8
83,6
73,1
94,6
111,4
86,5
2
Maybrit
91,8
79,1
82,2
102,4
104,8
95,9
3
Lomerit
93,1
97,5
63,4
100,6
115,7
67,7
4
Merlot
81,1
92,3
72,5
89,9
106,5
84,7
5
Scarpia
94,9
83,5
78,4
106,3
117,1
86,2
6
Wintmalt
66,2
-
47,2
75,1
-
56,1
7
Laverda
100,7
96,1
75,4
107,9
118,2
52,8
8
Metaxa
65,9
88,3
57,1
73,8
108,6
66,6
9
Antonella
109,5
95,0
107,1
116,4
102,1
111,5
10 Henriette
94,2
85,0
83,3
101,0
103,7
92,1
11 Holmes
82,7
82,1
70,1
84,1
93,8
79,3
12 KWS Meridian
95,0
74,7
69,7
98,1
102,6
81,2
13 Matilda
95,9
69,9
74,5
104,3
110,6
90,5
14 Wendy
100,7
86,0
75,7
110,3
99,0
93,5
Tab. 3.5. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w dt/ha (q/ha). Lata zbioru 2010 – 2012
Lp.
a1
Odmiana
Mrozoodporność
2012
2011
2010
1
2
3
4
83,3
Wzorzec w dt/ha
5
2011
2012
6
2010
2012
7
55,0
72,0
69,1
a2
10
2011
2012
11
2010
2012
12
65,4
84,0
82,4
82,9
2012
2011
2010
8
9
70,1
99,3
1
Souleyka
5
82,2
53,6
-
67,9
-
97,5
62,2
-
79,9
-
2
Maybrit
5
84,4
60,5
74,2
72,4
73,0
101,0
73,7
85,4
87,4
86,7
3
Lomerit
5,5
84,7
55,0
70,8
69,8
70,2
94,7
62,8
81,9
78,7
79,8
4
Merlot
5
82,0
57,8
76,7
69,9
72,2
93,7
66,1
90,2
79,9
83,3
5
Scarpia
5
85,6
59,9
69,6
72,8
71,7
103,2
63,7
79,3
83,5
82,3
6
Wintmalt
4
-
49,8
67,1
-
-
-
69,2
78,7
-
-
7
Laverda
5
90,7
55,8
73,4
73,3
73,3
93,0
58,3
81,7
75,6
76,7
8
Metaxa
4,5
70,5
55,3
-
62,9
-
83,0
64,5
-
73,7
-
9
Antonella
5
103,9
56,6
-
80,2
-
110,0
67,4
-
88,7
-
5,5
87,5
-
-
-
-
98,9
-
-
-
-
11 Holmes
5
78,3
-
-
-
-
85,7
-
-
-
-
12 KWS Meridian
5
79,8
-
-
-
-
94,0
-
-
-
-
13 Matilda
5,5
80,1
-
-
-
-
101,8
-
-
-
-
14 Wendy
5
87,5
-
-
-
-
100,9
-
-
-
-
10 Henriette
styczeń 2013
30
Tabela 3.6. Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym – a1
Lata zbioru 2010 – 2012
L.p.
Odmiana
1
Mączniak
Rdza jęczmienia
Rynchosporioza
Plamistość siatkowa
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
Wzorzec
7,4
6,9
8,3
8,8
8,4
8,0
8,7
8,1
1
Souleyka
7,2
-
8,3
-
8,5
-
8,5
-
2
Maybrit
7,7
6,4
8,2
8,7
8,2
8,1
8,8
8,3
3
Lomerit
6,8
7,0
8,3
8,8
7,8
7,7
8,3
8,0
4
Merlot
8,0
7,8
8,0
8,7
9,0
8,0
8,7
8,0
5
Scarpia
5,8
5,4
8,3
8,8
7,8
8,0
8,0
7,9
6
Wintmalt
-
-
-
-
-
-
-
-
7
Laverda
7,3
6,6
7,7
8,6
7,8
7,6
8,5
8,0
8
Metaxa
8,0
-
7,3
-
8,3
-
8,3
-
9
Antonella
8,2
-
8,3
-
8,5
-
9,0
-
10 Henriette
6,7
-
8,7
-
9,0
-
8,8
-
11 Holmes
6,5
-
8,3
-
8,8
-
8,8
-
12 KWS Meridian
6,3
-
8,3
-
7,8
-
9,0
-
13 Matilda
4,2
-
8,3
-
8,3
-
8,8
-
14 Wendy
5,3
-
8,3
-
8,0
-
8,3
-
9
3
9
3
9
3
9
3
o
o
o
Tabela 3.7. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Lata zbioru 2010 – 2012
L.p.
a1
Odmiana
1
Wzorzec
a2
a1
a2
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
8,8
8,9
9,0
9,0
9,0
8,6
9,0
8,9
1
Souleyka
8,8
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
2
Maybrit
8,7
8,9
9,0
9,0
9,0
8,4
9,0
8,8
3
Lomerit
8,7
8,7
9,0
9,0
9,0
8,4
9,0
9,0
4
Merlot
9,0
8,8
9,0
9,0
9,0
8,8
9,0
9,0
5
Scarpia
8,5
8,8
9,0
9,0
9,0
8,4
9,0
8,7
6
Wintmalt
-
-
-
-
-
-
-
-
7
Laverda
8,5
8,8
9,0
9,0
9,0
8,6
9,0
8,9
8
Metaxa
8,8
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9
Antonella
8,7
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
10 Henriette
8,8
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
11 Holmes
8,7
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
12 KWS Meridian
8,5
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
13 Matilda
8,7
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
14 Wendy
8,5
-
9,0
-
9,0
-
9,0
-
9
3
9
3
9
3
9
3
o
o
o
styczeń 2013
31
Tabela. 5.8. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Lata zbioru 2010 – 2012
Odmiana
L.p.
1
Wzorzec
a1
a2
a1
a2
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
87
81
84
77
46,9
49,9
47,9
51,0
1
Souleyka
87
-
82
-
50,6
-
51,1
-
2
Maybrit
87
83
87
81
43,1
46,4
44,6
47,9
3
Lomerit
90
86
79
80
52,7
53,3
53,7
55,4
4
Merlot
92
89
85
85
46,9
48,6
45,3
49,3
5
Scarpia
96
89
89
84
47,9
50,7
49,5
52,1
6
Wintmalt
-
-
-
-
-
-
-
-
7
Laverda
94
80
82
75
48,6
50,1
51,0
52,5
8
Metaxa
78
-
64
-
58,3
-
61,1
-
9
Antonella
90
-
81
-
50,8
-
50,1
-
10 Henriette
89
-
85
-
49,4
-
51,9
-
11 Holmes
83
-
72
-
52,0
-
52,0
-
12 KWS Meridian
88
-
85
-
48,7
-
54,1
-
13 Matilda
93
-
86
-
48,4
-
51,5
-
14 Wendy
89
-
85
-
45,7
-
48,6
-
3
9
3
9
3
9
3
9
Charakterystyka odmian zarejestrowanych w 2012 roku
TITUS
Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Mrozoodporność średnia. Odporność na pleśń śniegową, mączniaka
prawdziwego i rdzę jęczmienia – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę i czarną plamistość
– średnia. Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny,
dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie. Gęstość ziarna w stanie zsypnym duża.
Zawartość białka w ziarnie przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Przedstawiciel hodowcy: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
styczeń 2013
32
PSZENŻYTO OZIME
Rozdział 4
Pszenżyto ozime to zboże przede wszystkim pastewne, obecnie zarejestrowane i uprawiane odmiany są mało przydatne do wypieku chleba. Powierzchnia uprawy pszenżyta ozimego w ostatnich latach wynosiła 1 134 - 1 227 tys. ha
i systematycznie wzrasta. Większość odmian ma charakter uniwersalny i może być uprawiana w całym kraju. Odmiany
nie różnią się też wyraźnie pod względem wymagań glebowych, wykazują natomiast znaczne zróżnicowanie reakcji na
kwaśny odczyn gleby. Przyjmuje się, że formy krótkosłome nie powinny być uprawiane na glebach najsłabszych przeznaczonych pod pszenżyto. Z biegiem lat zwiększa się stopniowo nasilenie chorób na pszenżycie – jest już powszechnie
porażane przez mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozę liści i plew. Największe różnice odmianowe występują w odporności na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną.
W roku 2012 do krajowego rejestru wpisano sześć nowych odmian, w tym cztery o normalnej wysokości roślin
(Amorozo, Subito, Tomko, Torino) oraz dwie krótkosłome (Twingo, Wiarus). Z krajowego rejestru skreślono trzy odmiany
– Fidelio, Hortenso, Woltario. Obecnie krajowy rejestr liczy 38 odmian , w tym 12 krotkosłomych.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia z pszenżytem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym
Danuty i Teofila Bus w Prusimiu. Omawiane doświadczenia prowadzone były jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach. Celem badań było określenie wpływu intensywnego poziomu agrotechniki na zdrowotność roślin i wysokość
plonów. Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian
do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim.
Lp.
1
2
3
4
Rodzaj zabiegu
pełnia krzewienia
Poziom agrotechniki
Przeciętny a1
Intensywny a2
*
a1+40
+
+
+
+
Plony uzyskane w roku 2012 były nieco wyższe od ubiegłorocznych. Najwyższe plony, zwłaszcza na poziomie a1, uzyskano w Prusimiu. Średnie plony w doświadczeniu wynosiły na poziomie a1 85,1 dt/ha oraz 97,8 dt/ha na poziomie a2.
styczeń 2013
33
W Białogardzie na poziomie a1 najlepiej plonowały odmiany Maestozo, Pigmej i KWS Trisol natomiast na poziomie
a2 Trismart, Tulus oraz KWS Trisol. W Prusimiu na obu poziomach agrotechniki do najlepiej plonujących odmian należą
KWS Trisol, Trismart, Maestozo i Algoso. Natomiast w Rarwinie na obu poziomach agrotechniki dobre plony uzyskały
odmiany Agostino, Trigold, Borowik. Na wyróżnienie zasługują też odmiany Leontino i Bereniko.
Rośliny silniej porażone przez septoriozę liści i mączniaka, nasilenie chorób na poziomie wielolecia. Rośliny
były nieco wyższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren nie odbiegała od wartości z ostatnich lat.
Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak Trismart,
Tulus, Algoso i Pizarro.
Odmiany wzorcowe:
rok zbioru 2010 – MODERATO, ALGOSO, GRENADO, BORWO
rok zbioru 2011 – ALGOSO, BORWO, ELPASO, FREDRO
rok zbioru 2012 – ALGOSO, BORWO, ELPASO, FREDRO
Tabela 4.1. Pszenżyto ozime. Odmiany badane. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
1
Rok wpisania
do Rejestru
Odmian
2
3
1
Algoso
2007
2
Borwo
2008
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
3
Elpaso
2010
4
Fredro
2010
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
5
Trismart
2007
6
Grenado
2007
7
Leontino
2008
8
Pigmej
2008
9
Pizarro
2008
10
Trigold
2008
11
Tulus
2009
12
Cerber
2010
13
Cyrkon
2010
14
Agostino
2011
15
Bereniko
2011
16
Borowik
2011
17
KWS Trisol
2011
18
Maestozo
2011
styczeń 2013
34
Tabela 4.2. Pszenżyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
1
Ph gleby (w KCL)
Przedplon
N (kg/ha)
P2O5 (kg/ha)
K2O (kg/ha)
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Insektycyd
Białogard
Rarwino
Białogard
Kamień Pomorski
2
3
4
4
IVa
IVb
19,9
15,1
10,0
11,2
4,3
2,4
6,3
6,6
łubin na zielonke
groch siewny
400
450
110
135
60
50
150
125
Sarfun T, 200 g
Funaben PlusT, 200 g
Izofarm 500SC 1,5l
Legato Plus 600SC1,5
Saper 500SC 0,25l Chisel
Chisel 75WG, 60 g
75WG, 60 g
Karate Zeon050CS 0,1l
40
40
Prusim
Resko
4
5
IVa
16,0
8,2
7,2
5,5
rzepak ozimy
450
105
30
75
Scenic080FS 100ml/100kg
Legato Plus600SC1,4l
Decis 2,5 EC 0,25l
40
Siarczan mag+Alkolia
n+ABMikro+Mocznik
8kg+2l+1kg+5kg
Zboża Total Extra 3kg
Nano Active 2kg
Basfoliar 36 extra 6l
Basfoliar 36 extra 8l
Amistar250SC 1l
Alert 375SC 1l
Artea 450EC
Retar 480SL 1l
Amistar250SC+Artea 330EC
Retar 480SL 1.5l
Fungicyd
Orius250EW+MirageEC+Lea
nder750EC 0,4l+0,5l+0,3l
Soprano 125SC49 0,8l
Moddus 250EC 0,3
Tabela 4.3. Pszenżyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
1
Rarwino
Wyszczególnienie
Lp.
a2
Białogard
a1
2
3
4
5
6
7
21.09
21.09
22.09
21.09
21.09
22.09
1
Siew
data
2
9°
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
3
9°
5,5
8,8
7,1
5,4
8,7
7,3
4
Martwe rośliny
%
19
0
21
17
1
18
5
Termin kłoszenia
data
18.05
22.05
19.05
19.05
23.05
20.05
6
data
21.07
18.07
20.07
22.07
20.07
20.07
7
Zbiór
data
27.07
05.08
27.07
27.07
05.08
27.07
8
Wysokość roślin
cm
103
118
95
94
110
95
9
9°
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9°
9,0
7,6
9,0
9,0
8,5
9,0
11 MTZ
g
51,6
44,8
45,9
55,1
47,4
49,0
%
12,6
15,3
17,1
13,8
16,4
17,7
13 Plon ziarna przy 14% wilgot.
dt/ha
79,0
63,8
85,1
95,5
78,5
97,8
o
o
o
styczeń 2013
35
Tabela 4.4. Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian dt/ha (q/hq). Rok zbioru 2012
Lp.
a1
Odmiana
1
Wzorzec dt/ha
a2
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
2
74,1
3
61,2
4
84,5
5
88,5
6
75,5
7
95,8
1
Algoso
77,5
61,2
94,5
91,3
82,8
103,4
2
Borwo
85,3
59,7
76,4
102,3
71,5
93,5
3
Elpaso
61,8
58,2
79,0
77,0
69,0
91,2
4
Fredro
71,7
65,8
88,2
83,2
78,4
95,3
5
Trismart
81,7
68,4
92,7
118,3
79,0
107,8
6
Grenado
84,3
60,6
80,9
99,5
81,9
97,1
7
Leontino
76,2
60,8
75,6
88,8
85,5
98,7
8
Pigmej
91,4
63,5
72,7
96,5
75,4
94,0
9
Pizarro
77,9
55,2
87,2
96,8
70,8
98,5
10
Trigold
67,5
70,0
67,3
80,1
86,7
83,5
11
Tulus
78,9
61,9
90,3
111,0
74,6
103,8
12
Cerber
76,9
65,7
89,0
96,8
73,3
99,1
13
Cyrkon
80,1
57,6
89,0
90,3
67,3
100,1
14
Agostino
80,5
72,5
86,6
94,9
88,5
90,9
15
Bereniko
67,3
65,4
90,8
81,0
85,8
93,8
16
Borowik
81,4
72,7
85,8
102,2
85,2
98,3
17
KWS Trisol
89,4
67,7
94,5
108,4
80,0
106,1
18
Maestozo
93,0
63,3
92,3
99,6
77,0
105,9
Tabela 4.5. Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian dt/ha (q/hq). Lata zbioru 2010 – 2012
Lp.
a1
a2
Odmiana
Mrozoodporność
2012
2011
2010
2011
2012
2010
2012
2012
2011
2010
2011
2012
2010
2012
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
73,3
70,2
66,2
71,7
69,9
86,6
82,4
80,0
84,5
83,0
1
Algoso
Wzorzec w dt/ha
4,5
77,7
73,0
72,2
75,4
74,3
92,5
88,9
85,9
90,7
89,1
2
Borwo
5,5
73,8
70,7
69,2
72,3
71,2
89,1
82,0
79,7
85,6
83,6
3
Elpaso
4,5
66,3
66,7
-
66,5
-
79,1
77,2
-
78,1
-
4
Fredro
4
75,2
70,3
-
72,8
-
85,6
81,4
-
83,5
-
5
Trismart
6
87,2
72,1
71,2
79,7
76,8
101,7
86,1
85,5
93,9
91,1
6
Grenado
5,5
75,3
74,0
62,8
74,6
70,7
92,8
86,4
77,6
89,6
85,6
7
Leontino
4
70,8
68,1
73,6
69,5
70,8
91,0
81,0
87,4
86,0
86,5
8
Pigmej
5
75,8
71,6
66,6
73,7
71,3
88,6
85,2
76,4
86,9
83,4
9
Pizarro
5
73,4
77,5
75,0
75,4
75,3
88,7
91,0
83,5
89,8
87,7
3
68,3
70,9
78,7
69,6
72,6
83,4
82,1
78,5
82,8
81,3
4,5
77,0
74,6
70,9
75,8
74,2
96,4
86,7
80,9
91,6
88,0
12 Cerber
4
77,2
69,3
-
73,3
-
89,7
82,1
-
85,9
-
13 Cyrkon
3,5
75,6
65,1
-
70,3
-
85,9
76,6
-
81,2
-
14 Agostino
4,5
79,9
-
-
-
-
91,5
-
-
-
-
15 Bereniko
4
74,5
-
-
-
-
86,9
-
-
-
-
16 Borowik
5
80,0
-
-
-
-
95,2
-
-
-
-
17 KWS Trisol
3,5
83,8
-
-
-
-
98,2
-
-
-
-
18 Maestozo
5
82,9
-
-
-
-
94,1
-
-
-
-
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
10 Trigold
11 Tulus
styczeń 2013
36
Tabela 4.6. Pszenżyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym – a1.
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec
Rdza brunatna
2012
2010-2012
2
3
7,9
7,8
Septorioza liści
2012
2010-2012
4
5
6,3
6,3
Mączniak
2012
2010-2012
6
7
6,4
6,6
Rynchosporioza
2012
2010-2012
8
9
8,7
8,8
1
Algoso
7,2
7,6
6,5
6,4
6,2
6,2
8,7
8,9
2
Borwo
8,8
8,3
6,7
6,7
7,0
6,8
8,7
8,8
3
Elpaso
8,0
-
5,8
-
5,3
-
8,7
-
4
Fredro
7,5
-
6,0
-
7,0
-
8,7
-
5
Trismart
7,7
7,7
5,5
6,3
6,7
6,5
8,7
8,8
6
Grenado
7,7
7,7
6,5
6,3
7,5
7,9
8,7
8,7
7
Leontino
7,7
8,2
6,3
6,9
6,2
7,1
8,7
8,8
8
Pigmej
8,5
7,9
6,7
6,7
6,7
6,7
8,7
8,7
9
Pizarro
8,7
8,4
7,5
7,4
8,7
8,3
8,7
8,9
10 Trigold
7,8
7,9
6,2
6,8
6,3
6,7
8,7
8,8
11 Tulus
7,8
7,8
6,5
6,7
7,3
6,9
8,7
7,8
12 Cerber
7,5
-
6,3
-
7,3
-
8,7
-
13 Cyrkon
7,7
-
7,2
-
7,0
-
8,7
-
14 Agostino
8,3
-
7,0
-
8,0
-
8,7
-
15 Bereniko
8,2
-
7,2
-
8,3
-
8,7
-
16 Borowik
8,3
-
7,5
-
7,8
-
8,7
-
17 KWS Trisol
8,0
-
7,2
-
8,5
-
8,7
-
18 Maestozo
8,0
-
6,7
-
7,2
-
8,7
-
3
9
3
9
3
9
3
9
Tabela 4.7. Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec
1 Algoso
2 Borwo
3 Elpaso
4 Fredro
5 Trismart
6 Grenado
7 Leontino
8 Pigmej
9 Pizarro
10 Trigold
11 Tulus
12 Cerber
13 Cyrkon
14 Agostino
15 Bereniko
16 Borowik
17 KWS Trisol
18 Maestozo
2012
2
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
3
a1
2010-2012
3
9,0
9,0
9,0
8,9
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9
2012
4
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
3
a2
2010-2012
5
9,0
9,0
9,0
8,9
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9
2012
6
8,6
8,5
9,0
8,5
8,3
8,3
9,0
8,7
9,0
8,3
8,7
8,5
8,7
8,7
8,7
7,8
8,7
8,3
7,7
3
a1
2010-2012
7
8,5
8,6
9,0
8,1
8,8
8,4
9,0
8,3
8,6
8,7
9
2012
8
8,8
8,8
9,0
8,7
8,7
8,7
9,0
8,8
9,0
8,7
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,7
8,8
9,0
8,3
3
a2
2010-2012
9
8,5
8,7
8,8
8,2
8,9
8,5
8,9
8,5
8,7
8,7
9
styczeń 2013
37
Tabela 4.8. Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe.
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
2012
2
a1
2010-2012
3
2012
4
107
104
a2
2010-2012
5
2012
6
99
99
a1
a2
2010-2012
7
2012
8
2010-2012
9
45,1
45,8
49,1
48,5
1
Algoso
113
112
105
106
47,3
47,3
55,5
54,3
2
Borwo
96
95
89
90
43,3
45,6
46,6
47,9
3
Elpaso
106
-
99
-
41,6
-
44,5
-
4
Fredro
113
-
102
-
48,4
-
49,7
-
5
Trismart
121
117
112
108
53,1
53,2
57,8
59,7
6
Grenado
95
90
90
86
40,5
40,1
43,1
42,7
7
Leontino
109
109
98
103
49,0
50,3
50,8
52,8
8
Pigmej
94
93
90
89
42,4
43,7
45,3
46,9
9
Pizarro
116
115
109
109
49,2
46,9
50,1
48,4
10
Trigold
101
101
95
97
52,3
51,1
54,6
53,0
11
Tulus
113
110
103
104
49,8
50,5
51,9
51,3
12
Cerber
103
-
92
-
45,3
-
48,3
-
13
Cyrkon
100
-
92
-
46,2
-
48,6
-
14
Agostino
90
-
84
-
45,7
-
48,0
-
15
Bereniko
429
-
104
-
43,7
-
46,6
-
16
Borowik
446
-
109
-
51,4
-
56,3
-
17
KWS Trisol
117
-
105
-
56,9
-
58,4
-
18
Maestozo
117
-
110
-
47,1
-
49,8
-
3
9
3
9
3
9
3
9
Charakterystyka odmian zarejestrowanych w roku 2012
AMOROZO
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność dość duża. Odporność
na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew – średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża
do bardzo dużej. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania średnia. Zawartość białka duża. Tolerancja na
zakwaszenie gleby średnia.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR
SUBITO
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność dość duża. Odporność na mączniaka prawdziwego – duża, na rdzę brunatną – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę,
septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała.
Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
Hodowca: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
styczeń 2013
38
TOMKO
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność dość duża. Odporność
na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew – duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę,
septoriozę liści i fuzariozę kłosów – dość duża. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania – dość późny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie
zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TORINO
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność prawie średnia. Odporność na rdzę brunatną, rynchosporiozę, septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego, septoriozę plew
– średnia, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny wysokie, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia wczesny do bardzo wczesnego, dojrzewania dość wczesny.Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym – duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie duża, liczba
opadania średnia. Zawartość białka duża do bardzo dużej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TWINGO
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność dość duża. Odporność na rdzę
brunatną – duża, na mączniaka prawdziwego – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści
i plew – średnia, na fuzariozę kłosów – mała. Rośliny bardzo niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo
mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
WIARUS
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność duża. Odporność na mączniaka
prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę liści – duża, na rynchosporiozę i septoriozę plew – dość duża, na choroby
podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – średnia. Rośliny niskie do bardzo niskich, o dużej do bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość małe, gęstość
ziarna w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
styczeń 2013
39
ŻYTO OZIME
Rozdział 5
Powierzchnia uprawy żyta ozimego jest znaczna, ustępuje tylko pszenicy ozimej oraz mieszankom zbożowym. Ziarno
żytnie wykorzystywane jest głównie na paszę, na cele konsumpcyjne zużywana jest piąta część zbiorów. Warunkiem
powodzenia uprawy jest wybór odpowiedniej odmiany, a zwłaszcza jej plenność. Zróżnicowanie plenności odmian
populacyjnych jest prawie trzykrotnie mniejsze niż odmian mieszańcowych. Wszystkie zarejestrowane odmiany charakteryzują się dobrą zimotrwałością i mogą być uprawiane w całym kraju. Przy uprawie żyta na cele piekarskie ważną
cechą odmiany jest liczba opadania – podstawowy wskaźnik oceny mąki. Wśród odmian populacyjnych wyróżniają się
Amilo, Dańkowskie Diament i Armand, a wśród mieszańcowych Bellami i Placido. Odmiany różnią się wyraźnie także
odpornością na choroby (największe zróżnicowanie odmian występuje w przypadku rdzy brunatnej) oraz wyleganie.
W roku 2012 do krajowego rejestru wpisano dwie nowe odmiany mieszańcowe – SU Allawi i SU Stakkato. Na wniosek
hodowcy skreślono populacyjną odmianę Kier. Obecnie w krajowym rejestrze jest 36 odmian, z których 35 przeznaczonych jest do uprawy na ziarno, a jedna (Pastar) – na cele zielonkowe. Najliczniejszą grupą są odmiany populacyjne
– 19, odmian mieszańcowych jest 15, a syntetycznych 2 .
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia z żytem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty
zachodniopomorskim.
Lp.
Rodzaj zabiegu
Poziom agrotechniki
Przeciętny a1
Intensywny a2
*
a1+40
1
2
pełnia krzewienia
+
+
3
+
4
+
Zgodnie z „Metodyką...” z 1998 roku
styczeń 2013
40
Wschody bardzo dobre, wyrównane. Jesień długa i ciepła, sprzyjała dobremu wzrostowi i rozwojowi roślin. Zahamowanie
wegetacji nastąpiło w połowie grudnia. Do końca II dekady stycznia dość ciepło, średnia temperatura dobowa znacznie powyżej
00C. Ochłodzenie pod koniec stycznia i na początku lutego z temperaturą min. przy powierzchni gruntu do -150C, początkowo
bez pokrywy śniegowej. Od połowy I dekady lutego dalszy spadek temperatury, przy powierzchni gruntu nawet do -32,70C.
Utrzymywała się już wtedy kilkucentymetrowa warstwa śniegu co uchroniło rośliny przed wymarzaniem. Od III dekady lutego
powolne ocieplenie. Ruszenie wegetacji nastąpiło w połowie marca. Mimo dość chłodnej i suchej wiosny regeneracja uszkodzeń
po zimie dobra. Brak opadów i dość wysokie temperatury od kwietnia do połowy czerwca ograniczyły występowanie chorób.
Deszczowa II połowa czerwca oraz początek lipca wpłynęły na wydłużenie okresu dojrzewania i opóźniły sprzęt.
Nietypowy przebieg warunków pogodowych w okresie zimowym nie miał niekorzystnego wpływu na przezimowanie roślin, a w konsekwencji na wysokość plonów. Plony uzyskane w roku 2012 były najwyższe w ciągu ostatnich trzech
lat. Najlepiej plonowały odmiany w Prusimiu, średnie plony na poziomie a1 to 109,0 dt/ha i 116,5 dt/ha na poziomie a2.
Zdecydowanie niższe plony uzyskano w Rarwinie – na poziomie a1 69,6 dt/ha i poziomie a2 81,7 dt/ha.
W Białogardzie wśród odmian mieszańcowych na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany SU
Driver, SU Skaltio i Palazzo. W Prusimiu na poziomie a1 najwyższe plony osiągnęły odmiany Gonello, Brasetto i Palazzo,
a na poziomie a2 SU Skaltio, SU Driver i Brasetto. W Rarwinie natomiast na poziomie a1 najlepiej plonowały odmiany
Palazzo, Visello i Brasetto, a na poziomie a2 Gonello, Palazzo i Visello.
Wśród odmian populacyjnych w Białogardzie na poziomie a1 wyższe plony uzyskały odmiany Domir, Stanko i Horyzo,
a na poziomie a2 Horyzo , Stanko i Dańkowskie Amber. W Prusimiu na obu poziomach agrotechniki dobrze plonowały
odmiany Horyzo i Bosmo, na wyróżnienie zasługują też odmiany Domir, Dańkowskie Amber i Stanko. W Rarwinie wśród
odmian populacyjnych zdecydowanie wyróżnia się odmiana Domir dorównując plonami odmianom mieszańcowym.
Dobre plony osiągnęły również odmiany Horyzo, Armand, Dańkowskie Diament i Dańkowskie Amber.
Porażenie roślin przez choroby było małe, nieco większe przez rdzę brunatną , rośliny były wyższe w porównaniu z
wieloleciem, masa 1000 ziaren natomiast niższa.
Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak Palazzo,
Visello i Brasetto z odmian mieszańcowych oraz Stanko, Domir z odmian populacyjnych.
odmiany wzorcowe:
rok zbioru 2010 - BOSMO, DAŃKOWSKIE DIAMENT, BALISTIC, MINELLO
rok zbioru 2011 - BOSMO, DAŃKOWSKIE DIAMENT, MINELLO, BRASETTO
rok zbioru 2012 - BOSMO, DAŃKOWSKIE DIAMENT, MINELLO, BRASETTO
Tabela 5.1. Żyto ozime. Badane odmiany. Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Odmiana
1
Bosmo
Dańkowski Diament
Minello
Brasetto
Stanko
Visello
Domir
Gonello
Palazzo
Dańkowskie Amber
SU Skaltio
Armand
Horyzo
SU Drive
Rok wpisania do rejestru
odmian
2
2001
2005
2008
2009
2007
2007
2008
2009
2009
2010
2010
2011
2011
2011
3
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o., Grupa IHAR, Smolice 146, 63-740 Kobylin
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.; Choryń 27, 64-000 Kościan
KWS Lochow Polska Sp. z o.o. Kondratowice 5, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
Alicja Ramenda, ul.Antoniny 3/6, 64 -100 Leszno
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR , Smolice 146, 63-740 Kobylin
styczeń 2013
41
Tabela 5.2. Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
1
Białogard
Białogard
2
żytni bardzo dobry
IVa
Rarwino
Kamień Pomorski
3
żytni dobry
IVb
Prusim
Resko
4
żytni dobry
IVa
19,9
10,0
4,3
15,1
11,2
2,4
16,0
8,2
7,2
Ph gleby (w KCL)
Przedplon
6,27
6,6
łubin na zieloną masę
groch siewny
250-300
300-350
Nawożenie mineralne (kg/ha)
N (kg/ha)
110
5,5
rzepak oz
300-350
125
95
P2O5 (kg/ha)
60
50
30
K2O (kg/ha)
150
125
75
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Sarfun T
Oxafun T
Scenic 080 FS 100ml/100
Pelican P 550SC 2,3kg
Chisel 75WG 60 g
Rubin SX50SG 120g
Dodatkowe zabiegi wykonywane na poziomie a2
Insektycyd
Nawożenie dolistne (nazwa, dawka na
ha)
40
40
Zboża Tota Extra 3kg Nano
Basfoliar 36extra 6l Basfoliar
Active 2kg
36extra 8l
Decis 25EC 0,25l
40
Siarczan mag+Alkolian
8kg+2l
Fungicyd
Amistar 250 1l
Alert 375 SC 1l
- drugi zabieg
Artea 330EC 0,5l
Amistar 250+Artea 330EC
0,6+0,4l
Orius 250EW0,4 l+ Mirage
450EC 0,5l +Leander750EC 0,8l
Leander750EC0,3l
Soprano 125SC0,8l
Regulator wzrostu
Retar 480SL 1l
Retar 480SL
Moddus 250 EC 0,3 l
a1
a2
- pierwszy zabieg
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
Tabela 5.3. Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
2
21.09
3
28.09
4
01.10
5
21.09
6
28.09
7
01.10
9°
9,0
8,3
8,8
9,0
8,6
8,7
9°
8,0
7,9
8,8
7,5
8,6
8,7
Wyszczególnienie
L.p.
1
1
Siew
data
2
3
4
Martwe rośliny
%
5
Termin kłoszenia
data
6
data
19.07
7
Zbiór
data
27,07
2
0
0
2
0
0
08.05
10.05
20.05
09.05
12.05
21.05
21.07
23.07
21.07
23.05
25.07
13.08
05.08
27,07
13.08
05.08
8
Wysokość roślin
cm
144
160
148
138
150
142
9
9°
9,0
9,0
6,4
9,0
9,0
7,3
9°
9,0
5,9
4,1
9,0
7,7
4,4
11 MTZ
g
35,1
30,2
33,9
39,2
30,2
35,6
12 Plon ziarna przy 14% wilgotności
dt/ha
95,1
69,6
109,0
104,2
81,7
116,5
styczeń 2013
42
Tabela 5.4. Żyto ozime. Plon ziarna odmian w dt/ha (q/ha). Rok zbioru 2012
a1
Odmiana
L.p.
Białogard
1
Wzorzec dt/ha
a2
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
2
3
4
5
6
7
92,0
68,8
109,2
103,9
80,5
114,8
1
Bosmo
83,1
68,2
103,6
95,6
75,9
110,3
2
Dańkowski Diament
84,7
66,2
100,3
97,1
82,4
106,7
3
Minello
98,6
68,1
113,3
116,0
81,0
116,6
4
Brasetto
101,7
72,7
119,7
107,0
82,7
125,7
5
Stanko
91,3
64,0
101,8
101,4
73,2
109,9
6
Visello
100,7
76,1
107,5
103,2
86,3
119,3
7
Domir
93,3
75,6
101,0
96,8
90,7
115,8
8
Gonello
97,8
71,6
123,1
101,5
90,9
125,3
9
Palazzo
102,5
76,7
118,9
112,4
87,0
120,4
10
Dańkowskie Amber
85,3
68,5
101,9
99,7
78,2
109,7
11
SU Skaltio
105,5
67,0
114,1
117,5
81,2
130,1
12
Armand
86,1
68,5
97,7
88,0
79,4
101,3
13
Horyzo
90,4
72,2
104,9
103,4
80,5
112,2
14
SU Drive
109,9
59,9
117,6
119,9
74,0
127,2
Tabela 5.5. Żyto ozime. Plon ziarna odmian w dt/ha (q/ha). Lata zbioru 2010-2012
L.p.
Odmiana
1
Wzorzec w dt/ha
a1
a2
4
20112012
5
20102012
6
67,8
77,2
78,9
2012
2011
2010
2
3
90,0
9
20112012
10
20102012
11
80,5
88,5
90,1
89,6
2012
2011
2010
7
8
78,3
99,7
1
Bosmo
85,0
60,9
68,2
72,9
71,4
93,9
73,8
82,0
83,9
83,2
2
Dańkowski D.
83,7
62,2
70,1
73,0
72,0
95,4
74,5
78,2
84,9
82,7
3
Minello
93,3
71,5
83,2
82,4
82,7
104,5
84,6
94,8
94,6
94,6
4
Brasetto
98,0
76,4
87,4
87,2
87,3
105,1
88,9
99,3
97,0
97,8
5
Stanko
85,7
68,0
75,1
76,8
76,3
94,8
78,8
85,3
86,8
86,3
6
Visello
94,7
76,3
81,1
85,5
84,0
103,0
87,7
94,5
95,3
95,1
7
Domir
89,9
65,7
69,5
77,8
75,0
101,1
73,7
77,5
87,4
84,1
8
Gonello
97,5
73,7
81,9
85,6
84,4
105,9
81,1
95,2
93,5
94,1
9
Palazzo
99,4
78,6
87,2
89,0
88,4
106,6
88,2
99,0
97,4
97,9
10 Dańkowskie A.
85,2
70,0
-
77,6
-
95,9
75,1
-
85,5
-
11 SU Skaltio
95,5
73,7
-
84,6
-
109,6
83,2
-
96,4
-
12 Armand
84,1
-
-
-
-
89,6
-
-
-
-
13 Horyzo
89,2
-
-
-
-
98,7
-
-
-
-
14 SU Drive
95,8
-
-
-
-
107,0
-
-
-
-
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
styczeń 2013
43
Tabela 5.6. Żyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym – a1.
L.p.
Odmiana
1
Wzorzec
Rdza brunatna
2012
2010-2012
Mączniak
2012
Rdza źdźbłowa
2010-2012
2012
2010-2012
Rynchosporioza
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
7,4
7,7
8,5
8,1
9,0
9,0
8,8
8,2
1
Bosmo
7,5
8,0
8,8
8,1
9,0
9,0
8,7
8,2
2
Dańkowskie D
7,5
7,7
8,2
7,9
9,0
9,0
8,7
8,2
3
Minello
7,2
7,5
8,3
8,2
9,0
9,0
9,0
8,3
4
Brasetto
7,7
7,8
8,5
8,2
9,0
9,0
8,8
8,1
5
Stanko
6,7
7,6
8,8
8,4
9,0
9,0
8,7
8,3
6
Visello
7,0
7,5
8,2
8,0
9,0
9,0
8,8
8,2
7
Domir
7,3
7,8
8,3
8,4
9,0
9,0
8,5
8,0
8
Gonello
6,8
7,1
8,3
8,0
9,0
9,0
9,0
8,0
9
Palazzo
6,7
7,3
8,7
8,2
9,0
9,0
8,7
8,2
10
Dańkowskie A
7,3
-
8,7
-
9,0
-
8,7
-
11
SU Skaltio
7,5
-
8,7
-
9,0
-
8,8
-
12
Armand
7,3
-
8,5
-
9,0
-
8,9
-
13
Horyzo
7,2
-
8,3
-
9,0
-
8,5
-
14
SU Drive
7,3
-
8,2
-
9,0
-
8,8
-
3
9
3
9
3
9
3
9
Tabela 5.7. Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe.
L.p.
Odmiana
1
Wzorzec
a1
a2
a1
a2
2012
2
2010-2012
3
2012
4
2010-2012
5
2012
6
2010-2012
7
2012
8
2010-2012
9
8,0
8,3
8,4
8,7
6,2
6,5
7,1
7,2
1
Bosmo
8,2
8,3
8,7
8,7
6,2
6,5
7,2
7,4
2
Dańkowski D.
8,5
8,5
8,8
8,9
6,5
6,6
7,7
7,3
3
Minello
7,8
8,3
8,3
8,6
6,2
6,4
6,8
7,0
4
Brasetto
7,7
8,3
7,8
8,5
6,2
6,6
6,8
7,1
5
Stanko
8,7
8,8
9,0
9,0
6,8
7,0
7,5
7,7
6
Visello
8,3
8,2
8,8
8,8
6,3
6,2
6,8
7,1
7
Domir
8,8
8,7
8,8
8,9
6,5
6,8
7,0
7,3
8
Gonello
8,5
8,7
8,7
8,9
6,8
6,5
7,0
7,1
9
Palazzo
7,8
8,3
7,8
8,6
6,5
6,4
7,0
7,1
10 Dańkowskie A
8,0
-
8,3
-
6,0
-
7,5
-
11 SU Skaltio
7,5
-
7,7
-
6,2
-
6,5
-
12 Armand
8,5
-
8,8
-
6,5
-
7,5
-
13 Horyzo
8,2
-
8,3
-
5,8
-
6,8
-
14 SU Drive
7,5
-
8,2
-
6,3
-
6,5
-
3
9
3
9
3
9
3
9
styczeń 2013
44
Tabela 5.8. Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe.
L.p.
Odmiana
2012
1
Wzorzec
a1
2010-2012
2012
a2
2010-2012
2012
a1
2010-2012
2012
a2
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
153
144
145
136
32,3
37,4
34,5
39,5
1
Bosmo
162
155
156
148
32,8
38,2
36,0
40,9
2
Dańkowski D.
154
144
144
137
32,8
36,7
36,4
39,9
3
Minello
147
138
140
131
30,6
36,6
31,0
37,7
4
Brasetto
149
138
141
129
32,9
37,9
34,6
39,6
5
Stanko
149
143
141
133
33,1
41,4
33,7
39,2
6
Visello
146
137
140
128
32,4
37,9
34,5
39,3
7
Domir
147
141
141
133
34,0
37,9
36,0
39,4
8
Gonello
147
134
138
127
33,8
37,7
36,0
39,8
9
Palazzo
149
142
143
134
33,9
38,9
33,3
39,8
10
Dańkowskie A
148
-
146
-
33,6
-
33,8
-
11
SU Skaltio
151
-
142
-
36,8
-
40,4
-
12
Armand
149
-
143
-
31,4
-
34,7
-
13
Horyzo
152
-
148
-
33,9
-
36,2
-
14
SU Drive
147
-
138
-
32,9
-
35,6
-
3
9
3
9
3
9
3
9
Charakterystyka odmian zarejestrowanych w 2012roku
SU ALLAWI
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność
na pleśń śniegową, rynchosporiozę i septoriozę liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego
– średnia, na rdzę brunatną i rdzę źdźbłową – dość mała; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość
niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren
duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba
opadania dość duża, zawartość białka dość mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża, końcowa temperatura
kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU STAKKATO
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra.Odporność
na pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rdzę brunatną i rdzę źdźbłową – średnia; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość niskie, o średniej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie
dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania dość duże,
zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka do
bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
styczeń 2013
45
PSZENICA JARA
Rozdział 6
Zainteresowanie uprawą pszenicy jarej w Polsce z roku na rok wyraźnie spada. Znaczenie tego zboża w uprawie nie
jest duże. W ostatnich latach udział tej formy w strukturze zasiewów zbóż nie przekraczał 5%.
W roku 2012 do krajowego rejestru wpisano dwie nowe jakościowe (grupa A) odmiany pszenicy jarej – Izera oraz KWS
Torridon. Z rejestru nie skreślono żadnej odmiany, natomiast w roku 2011 jedną z grupy C – Pasteur. Obecnie krajowy
rejestr liczy 27 odmian. Do grupy technologicznej elitarnej (E) należą 2 odmiany (Bombona i Torka), do jakościowej (A)
– 20, do chlebowej (B) – 4; w grupie C (pszenica pozostała, w tym pastewna) jest tylko jedna odmiana – Radocha. Odmiany pszenicy jarej w większości pochodzą z krajowej hodowli, natomiast formy zagraniczne (niemieckie, szwedzkie,
holenderskie) stanowią 22% wszystkich zarejestrowanych.
Odporność na poszczególne choroby w mniejszym lub większym stopniu różnicuje zarejestrowane odmiany. Na
pszenicy jarej najczęściej występują septorioza liści, rdza brunatna i mączniak prawdziwy. Spośród wymienionych chorób największe różnice odmianowe notuje się w przypadku porażenia rdzą brunatną. W ostatnim czasie zanotowano
występowanie rdzy żółtej (mającej zazwyczaj lokalny charakter). Odmianami o największej wrażliwości na rdzę żółtą
są: Ostka Smolicka, Trappe, Laweta, Zadra oraz Izera.
nuwagi metodyczne
W roku 2012 w ramach PDOiR w rejonie województwa zachodniopomorskiego założono trzy doświadczenia z
pszenicą jarą w następujących punktach: ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino i Gospodarstwie Rolnym Prusim. Omawiane
doświadczenia były prowadzone, jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach. Doświadczenia przeprowadzono w
różnych warunkach glebowo – klimatycznych. Celem badań było określenie wpływu zwiększonego nawożenia azotowego oraz pełnej ochrony przeciwko chorobom grzybowym na zdrowotność roślin i wysokość plonu ziarna odmian
pszenicy jarej.
Doświadczenia założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół ds. PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian pszenicy jarej do uprawy w
województwie zachodniopomorskim.
Lp.
Rodzaj zabiegu
1
a) pełnia krzewienia
b) początek kłoszenia
2
3
4
Poziom agrotechniki
przeciętny a1
intensywny a2
*
a1+40
+
+
+
+
Doświadczenia założono w terminie agrotechnicznym. Wschody nieznacznie opóźnione na skutek przymrozków
w pierwszej dekadzie kwietnia. Od fazy wschodów do krzewienia warunki optymalne do wzrostu i prawidłowego rozwoju roślin. W okresie strzelania w źdźbło do kłoszenia, tj. od maja do połowy czerwca wysokie temperatury powietrza
połączone z lokalnym niedoborem opadów nasilały warunki stresowe roślin (zahamowanie wzrostu, podsychanie liści).
W drugiej połowie czerwca i w lipcu opady deszczu poprawiły ogólny stan doświadczeń, lecz w poszczególnych miejscowościach ich wcześniejszy brak, a następnie nadmiar był przyczyną nierównomiernego dojrzewania ziarna (wtórny
odrost roślin) oraz w końcowym efekcie opóźnienia terminu zbioru.
styczeń 2013
46
W miejscowościach, w których wystąpiły stosunkowo mniejsze niedobory wody w początkowym okresie wegetacji
(strzelanie w źdźbło - kłoszenie), uzyskano odpowiednio wyższe wyniki plonowania średnio dla całego doświadczenia.
Plony w roku 2012 były niższe niż w roku ubiegłym. Średni plon ziarna we wszystkich miejscowościach wyniósł od 45,4
– 77,8 dt/ha na przeciętnym poziomie agrotechniki a1. Spośród wszystkich badanych odmian na wyróżnienie zasługuje
odmiana z grupy jakościowej – KANDELA, która uzyskała najlepsze wyniki plonowania, charakteryzując się jednocześnie
wiernością plonowania w poszczególnych latach. Dobre plony uzyskały takie odmiany jak: chlebowa odmiana TRAPPE
(o dość dobrej odporności na wyleganie) oraz zarejestrowana w 2010 roku: jakościowa, oścista - OSTKA SMOLICKA,
wykazująca lokalnie podatność na porażenie rdzą żółtą.
Na uwagę zasługuje nowo zarejestrowana odmiana – KWS TORRIDON (grupa A), która uzyskała dobre wyniki plonowania we wszystkich miejscowościach.
W większości odmian zastosowanie wyższego poziomu agrotechniki przyczyniło się do uzyskania wyższych i lepszych jakościowo plonów.
odmiany wzorcowe w latach:
2010: TYBALT, HEWILLA, PARABOLA, TRAPPE
2011: TYBALT, HEWILLA, PARABOLA, TRAPPE
2012: TYBALT, HEWILLA, TRAPPE, KWS TORRIDON
Lp.
Odmiana
1
Rok
wpisania do
krajowego
rejestru
2
Grupa
Tabela 6.1. Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012
Hodowca
(jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą, dla odmian zagranicznych
również krajowy przedstawiciel)
3
4
1
Tybalt
2005
A
NL
Irena Szyld, ul. Celtycka 41a, 62-800 Kalisz
2
Hewilla
2006
A
PL
Małopolska Hodowla Roślin – HBP Sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30 – 002 Kraków
3
Trappe
2008
B
DE
4
KWS Torridon
2012
A
UK
5
Katoda
2008
A
PL
6
Łagwa
2009
A
PL
Małopolska Hodowla Roślin – HBP Sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
7
Ostka Smolicka
2010
A
PL
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR , Smolice 146 , 63-740 Kobylin
8
Kandela
2010
A
PL
9
Arabella
2011
A
PL
2012
A
PL
Małopolska Hodowla Roślin – HBP Sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
10 Izera
styczeń 2013
47
Tabela 6.2. Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Miejscowość
Białogard
Rarwino
Prusim
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Zasobność gleby w P2O5
(mg/100g)
Zasobność gleby w K2O
(mg/100g)
Zasobność gleby w MgO
(mg/100g)
pH gleby (w KCL)
Przedplon
N (kg/ha) a1/a2
P2O5 (kg/ha)
K2O (kg/ha)
Zaprawa nasienna
Białogardzki
Kamieński
Łobeski
4
4
5
IV a
III b
IV a
20,4
15,8
16
8,0
10,1
8,2
3,8
1,7
7,2
6,1
Ziemniak
500
6,7
Ziemniak
500
5,5
Rzepak ozimy
550
Herbicyd
120
160
60
120
Sarfun T 65 DS
Galaper Strong
Insektycyd
Karate Zeon 050 CS
Nano Active
Nano Active
Nawożenie dolistne
110
150
40
80
Funaben Plus 02 WS
Granstar Ultra SX
+ Trend 90 EC
+ Lontrel 300 SL
Karate Zeon 050 CS
Zboża Total Extra ADOB
107
142
25
102
Lamandor 400 SF
Fastac 100 EC
Siarczan magnezu
Mocznik, Ekosol, Alkalin
Granstar 75 WG
+ Trend 90 EC
Fungicyd
- pierwszy zabieg
Duett Ultra 497 SC
- drugi zabieg
Regulator wzrostu
Artea 330 EC
CCC 720 SL
Amistar 250 SC + Artea
330 EC
Amistar 250 SC
Retar 480 SL
Fantango 200 EC
-
Tabela 6.3. Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
a1
Wyszczególnienie
Lp.
Białogard Rarwino
1
a2
Prusim
Białogard Rarwino
Prusim
2
3
4
5
6
7
1
Siew
data
28.03
30.03
28.03
28.03
30.03
28.03
2
Termin kłoszenia
data
09.06
13.06
11.06
10.06
14.06
12.06
3
data
24.07
26.07
27.07
25.07
27.06
28.07
4
Zbiór
data
16.08
14.08
17.08
16.08
14.08
17.08
5
Wysokość roślin
cm
82
84
88
64
80
87
6
9o
9
9
9
9
9
9
7
9
9
9
9
9
9
9
8
Mączniak prawdziwy
9o
6,9
7,4
9
8,4
9
9
9
Rdza brunatna
9
9
o
6,7
9
9
7,9
9
10 Rdza żółta
9o
9
6,8
9
9
9
9
11 Septorioza liści
9o
5,8
6,7
7,0
7,7
9
7,5
13 MTZ
g
48,2
46,7
49,2
49,4
49,1
51,0
dt/ha
45,4
51,2
77,8
56,5
66,2
82,1
o
o
o
o
styczeń 2013
48
Tabela 6.4. Pszenica jara. Plon ziarna odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012
a1
Odmiana
Lp.
Białogard
a2
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
1
2
3
4
5
6
7
wzorzec (dt/ha)
46,7
50,0
79,4
56,6
67,0
85,9
1
Tybalt
42,5
49,5
77,8
50,4
67,0
85,9
2
Hewilla
48,1
50,0
77,8
57,2
65,0
83,3
3
Trappe
49,5
48,0
81,8
60,6
63,0
86,8
4
KWS Torridon
46,7
52,5
80,2
58,3
72,4
87,6
5
Katoda
38,8
47,5
76,2
47,0
69,0
81,6
6
Łagwa
38,3
49,5
71,5
51,5
68,3
72,2
7
Ostka Smolicka
47,6
54,5
77,0
59,4
63,0
79,9
8
Kandela
55,6
57,5
81,8
70,2
61,0
84,2
9
Arabella
46,7
51,0
78,6
58,9
73,0
82,5
40,2
51,5
75,4
52,1
60,3
77,3
10 Izera
Tabela 6.5. Pszenica jara. Plon ziarna w dt/ha(q/ha). Lata zbioru 2010 - 2012
Lp.
Odmiana
Grupa
jakości
1
2
Wzorzec w dt/ha
a1
a2
2012
2011
2010
20112012
20102012
2012
2011
2010
20112012
20102012
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
58,7
64,6
58,8
61,7
60,7
69,8
76,1
65,3
73,0
70,4
1
Tybalt
A
56,4
67,2
67,0
61,7
63,7
67,0
81,4
69,9
74,5
72,5
2
Hewilla
A
58,7
64,0
55,9
61,7
59,5
68,4
73,1
62,7
70,8
68,3
3
Trappe
B
59,9
67,8
56,4
64,2
61,3
70,5
77,6
62,7
74,5
70,4
4
KWS Torridon
A
59,9
-
-
-
-
72,6
-
-
-
-
5
Katoda
A
53,4
61,4
56,4
57,4
57,1
65,6
74,6
54,2
70,1
64,8
6
Łagwa
A
52,8
62,7
55,9
58,0
57,1
64,2
70,8
64,6
67,9
66,9
7
Ostka Smolicka
A
60,5
64,6
57,0
62,9
60,7
67,7
79,1
64,6
73,7
70,4
8
Kandela
A
65,7
65,2
57,6
66,0
63,1
72,6
77,6
67,3
75,2
72,5
9
Arabella
A
58,7
-
-
-
-
71,9
-
-
-
-
A
55,8
-
-
-
-
63,5
-
-
-
-
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
10 Izera
styczeń 2013
49
Tabela 6.6. Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym – a1
Mączniak prawdziwy
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
Rdza brunatna
Septorioza liści
Rdza żółta
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
7,1
7,5
6,8
7,2
7,0
6,6
6,4
6,4
1
Tybalt
7,5
7,8
7,0
7,8
6,8
6,9
6,5
6,5
2
Hewilla
6,8
7,1
6,0
6,9
6,5
6,5
7,0
7,0
3
Trappe
6,8
7,4
6,5
7,3
7,3
6,8
5,0
5,0
4
KWS Torridon
7,5
-
7,5
7,5
-
7,0
-
5
Katoda
7,3
7,4
6,0
7,2
7,0
6,8
7,5
7,5
6
Łagwa
7,3
7,7
6,5
7,2
6,7
6,3
8,0
8,0
7
Ostka Smolicka
6,8
7,2
6,5
6,9
7,3
6,7
4,5
4,5
8
Kandela
7,8
7,7
7,5
7,8
7,0
6,8
8,0
8,0
9
Arabella
7,8
-
7,0
-
7,3
-
7,0
-
6,5
-
7,0
-
7,7
-
7,0
-
2
7
1
5
3
8
1
1
10 Izera
Tabela 6.7. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2010-2012
Lp.
a1
Odmiana
1
Wzorzec
a2
a1
a2
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
83
89
75
83
46,9
43,8
49,5
46,1
1
Tybalt
79
84
72
78
50,1
45,9
53,3
48,4
2
Hewilla
91
97
80
90
49,4
46,2
53,5
49,0
3
Trappe
82
87
73
81
42,3
39,5
43,7
40,8
4
KWS Torridon
79
-
75
-
46,0
-
47,3
-
5
Katoda
89
94
81
88
48,5
45,3
49,5
46,9
6
Łagwa
86
94
77
86
48,9
35,2
49,0
46,7
7
Ostka Smolicka
86
93
81
87
49,4
35,9
50,9
48,0
8
Kandela
85
89
76
84
49,1
45,0
51,5
47,3
9
Arabella
87
-
77
-
47,1
-
47,7
-
10 Izera
91
-
83
-
47,4
-
49,9
-
3
9
3
9
3
9
3
9
styczeń 2013
50
Tabela 6.7. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2010-2012. Cd.
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej
a1
Odmiana
Lp.
2012
1
Wzorzec
Wyleganie przed zbiorem
a2
2010-2012
2012
a1
2010-2012
2012
a2
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
9,0
5,5
9,0
7,0
9,0
6,6
9,0
7,1
1
Tybalt
9
5,3
9
6,5
9
6,7
9
7,2
2
Hewilla
9
4,3
9
6,8
9
5,6
9
6,3
3
Trappe
9
7,8
9
8,0
9
7,4
9
7,8
4
KWS Torridon
9
-
9
-
9
-
9
-
5
Katoda
9
5,0
9
5,5
9
5,3
9
6,8
6
Łagwa
9
6,5
9
7,5
9
6,3
9
7,2
7
Ostka Smolicka
9
4,5
9
6,3
9
5,8
9
7,4
8
Kandela
9
4,8
9
7,0
9
5,6
9
6,1
9
Arabella
9
-
9
-
9
-
9
-
10
Izera
9
-
9
-
9
-
9
-
2
3
2
3
5
3
5
3
o
o
o
Charakterystyka odmian wpisanych do krajowego rejestru w roku 2012
Pszenica zwyczajna jara
IZERA
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną – dość duża, na mączniaka, septoriozę liści i plew,
fuzariozę kłosów, choroby podstawy źdźbła oraz brunatną plamistość liści – średnia, na rdzę żółtą – dość mała. Rośliny
dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000
ziaren i wyrównanie dość małe, gęstość w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie w kłosie
mała, liczba opadania dość duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie
gleby przeciętna.
Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o.o.
KWS TORRIDON
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną i rdzę żółtą – duża, na septoriozę liści i brunatną plamistość liści – dość duża, na mączniaka, septoriozę plew, fuzariozę kłosów oraz choroby podstawy źdźbła – średnia.
Rośliny niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren
średnia, wyrównanie przeciętne, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba
opadania bardzo duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży
do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Pełnomocnik hodowcy: KWS Lochow Polska sp. z o.o.
styczeń 2013
51
JĘCZMIEŃ JARY
Rozdział 7
Jęczmień jary jest uprawiany głównie na cele pastewne i browarne. Jest podstawowym składnikiem mieszanek
zbożowych. Podstawą wyboru odmiany powinien być kierunek użytkowania. Na cele browarne należy uprawiać tylko
odmiany typu browarnego, natomiast na cele paszowe można uprawiać wszystkie odmiany jęczmienia jarego w tym i
browarne, a głównym kryterium wyboru jest plenność ziarna.
W COBORU przyjęto 5 kategorii i odpowiadające im zakresy syntetycznej oceny wartości browarnej:
3.00-4.24 – średnia
4.25-5.49 – średnia do dobrej
5.50-6.74 – dobra
6.75-7.99 – dobra do bardzo dobrej
8.00-9.00 – bardzo dobra
W roku 2012 do krajowego rejestru wpisano sześć nowych odmian jęczmienia jarego, w tym jedną typu browarnego – Despina, oraz pięć typu pastewnego – Ella, Fariba, Gawrosz, Kucyk i Raskud. Odmiana Gawrosz, jako jedyna z
krajowego rejestru jęczmienia, wyróżnia się ziarnem nieoplewionym. Spośród nowo zarejestrowanych odmian trzy
pochodzą z polskich hodowli, a trzy od hodowców zagranicznych. W roku ubiegłym na wniosek hodowców skreślono
dwie odmiany: Antek i Gwarek. Obecnie zarejestrowane są 53 odmiany, w tym 30 typu browarnego i 23 typu pastewnego. Udział odmian zagranicznych w krajowym rejestrze w dalszym ciągu utrzymuje się na wysokim poziomie i wynosi
57% (30 odmian).
W ostatnich latach bardzo widoczny jest postęp w hodowli odmian browarnych jęczmienia. Odmiana Despina charakteryzuje się bardzo dobrą wartością browarną i otrzymała najwyższą ocenę (8,25) spośród wszystkich zarejestrowanych
odmian browarnych. Przy tak dobrej jakości odmiana ta osiąga również korzystne plony – średnio na poziomie wzorca.
Postęp wniosły również odmiany typu pastewnego. Możemy zauważyć, że od kilku lat do krajowego rejestru wpisywane są odmiany coraz lepiej plonujące, odznaczające się również dobrą zdrowotnością. Na uwagę zasługuje tu
szczególnie odmiana Ella, która cechuje się dobrą plennością oraz Kucyk, o wyróżniającej zdrowotności.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 ramach PDOiR w rejonie województwa zachodniopomorskiego założono trzy doświadczenia z jęczmieniem jarym w następujących punktach: ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino i Gospodarstwie Rolnym Prusim. Omawiane
doświadczenia były prowadzone, jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach. Doświadczenia przeprowadzono w
różnych warunkach glebowo – klimatycznych. Celem badań było określenie wpływu zwiększonego nawożenia azotowego oraz pełnej ochrony przeciwko chorobom grzybowym na zdrowotność roślin i wysokość plonu ziarna odmian
jęczmienia jarego.
Doświadczenia założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół ds. PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian jęczmienia jarego do uprawy
w województwie zachodniopomorskim.
Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki.
Lp. Rodzaj zabiegu
Poziom agrotechniki
przeciętny a1
intensywny a2
1
2
+
+
3
+
4
+
*
a1+40
styczeń 2013
52
Plony w roku 2012 były niższe niż w roku ubiegłym. Najwyższe plony uzyskano w GR Prusim – średnio 71,4 dt/ha na
przeciętnym poziomie agrotechniki. Najlepiej plonowały tam na poziomie a1 i a2 – pastewna odmiana IRON i BASIC. W
ZDOO Rarwino dobre plony uzyskały IRON i NATASIA (typ pastewny) oraz browarna odmiana - GOODLUCK. W ZDOO
Białogard wyróżniającymi odmianami były: badana drugi rok NATASIA (p.) i GOODLUCK (br.) oraz zarejestrowana w 2010
roku pastewna odmiana SUWEREN.
Na uwagę zasługuje badana pierwszy rok pastewna odmiana – KUCYK, która wykazała się wysokim plonem ziarna
(GR Prusim, ZDOO Rarwino).
U większości odmian zastosowanie wyższego poziomu agrotechniki przyczyniło się do uzyskania wyższych i lepszych jakościowo plonów.
Odmiany wzorcowe w latach:
2010 - BLASK, CONCHITA, KWS ALICJANA, SUWEREN
2011 - BLASK, CONCHITA, KWS ALICJANA, SUWEREN
2012 - BLASK, CONCHITA, SUWEREN, IRON
Odmiana
Lp.
1
Typ
odmiany
Tabela 7.1. Jęczmień jary. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012
Hodowca
2
3
4
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
1
Blask
2001
br
PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR”, Smolice 146, 63-740 Kobylin
2
Conchita
2009
br
DE KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
3
Suweren
2010
p
PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
4
Iron
2011
p
PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
5
Tocada
2006
p
DE KWS Lochow Polska sp. z o.o., Kondratowice ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
6
Signora
2008
p
FR RAGT Semences Polska sp. z o.o., Ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
7
Atico
2009
br
PL Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. .z o. o , Ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
8
Rufus
2009
p
PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR”, Smolice 146, 63-740 Kobylin
9
Skald
2009
p
PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ,ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
10 KWS Olof
2010
p
DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. , Kondratowice ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
11 Goodluck
2011
br
FR RAGT Semences Polska sp. z o.o., Ul. Sadowa 10A, 87-148 Łysomice
12 Basic
2011
p
13 Natasia
2011
p
14 Despina
2012
br
DE Saaten – Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, 62 – 100 Wągrowiec
15 Ella
2012
p
FR DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
16 Gawrosz
2012
p
17 Kucyk
2012
p
Kol.3: br – odmiana typu browarnego
p – odmiana typu pastewnegoTabela 7.2. Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
styczeń 2013
53
Tabela 7.2. Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Miejscowość
Powiat
Białogard
Białogardzki
Rarwino
Kamieński
Prusim
Łobeski
4
4
5
IV a
III b
IV a
22,6
15,8
16,0
18,0
10,1
8,2
4,5
1,7
7,2
6,7
Ziemniak
300
6,7
Ziemniak
300
5,5
Rzepak ozimy
350
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Zasobność gleby w
P2O5 (mg/100g)
Zasobność gleby w
K2O (mg/100g)
Zasobność gleby w MgO
(mg/100g)
pH gleby (w KCL)
Przedplon
N (kg/ha) a1/a2
120
160
100
140
107
142
P2O5 (kg/ha)
60
40
25
K2O (kg/ha)
120
80
102
Zaprawa nasienna
Sarfun T 65 DS
Herbicyd
Insektycyd
Nawożenie dolistne
- pierwszy zabieg
- drugi zabieg
Funaben Plus 02 WS
Granstar Ultra SX
Galaper Strong
+ Trend 90 EC
Karate Zeon 050 CS
Karate Zeon 050 CS
Nano Active
Nano Active
Fungicyd
Amistar 250 SC + Artea
Duett Ultra 497 SC
330 EC
Artea 330 EC
Amistar 250 SC
Regulator wzrostu
CCC 720 SL
Lamandor 400 SF
Granstar 75 WG
+ Trend 90 EC
Fastac 100 EC
Siarczan magnezu
Mocznik, Ekosol, Alkalin
Fantango 200 EC
Retar 480 SL
-
Tabela 7.3. Jęczmień jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
a1
Wyszczególnienie
Lp.
a2
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
2
3
4
5
6
7
1
1
Siew
data
28.03
30.03
28.03
28.03
30.03
28.03
2
Termin kłoszenia
data
05.06
10.06
08.06
07.06
11.06
08.06
3
data
19.07
23.07
16.07
21.07
25.07
16.07
4
Zbiór
data
16.08
14.08
17.08
16.08
14.08
17.08
5
Wysokość roślin
cm
69
70
64
59
65
66
6
Wyleganie roślin w fazie dojrz.mlecznej
9o
9
9
9
9
9
9
7
9
o
9
7,7
9
9
9
9
8
Mączniak prawdziwy
9
o
6,7
7,4
7,3
8,2
9
7,9
9
Rdza jęczmienia
9
o
7,6
7,4
9
8,5
9
9
10
Rynchosporioza
9o
9
8,6
9
9
9
9
11
9
6,1
7,0
9
7,5
9
9
13
MTZ
g
49,4
49,5
-
51,3
52,7
-
14
Plon ziarna przy 15% wilgot.
dt/ha
43,1
55,3
71,4
49,2
66,4
77,8
o
styczeń 2013
54
Tabela 7.4. Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012
a1
Odmiana
Lp.
Białogard
1
Wzorzec dt/ha
a2
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
2
3
4
5
6
7
45,4
54,4
72,0
50,7
64,5
78,4
1
Blask
42,2
49,5
67,0
50,2
60,6
76,0
2
Conchita
42,7
46,8
69,8
51,2
57,4
74,5
3
Suweren
49,0
58,8
74,2
50,2
67,7
80,0
4
Iron
47,7
63,1
77,0
51,7
72,2
83,1
5
Tocada
40,0
49,0
73,4
48,2
61,9
83,1
6
Signora
43,1
54,4
70,6
48,2
67,7
76,0
7
Atico
48,6
51,1
74,2
52,2
67,7
83,9
8
Rufus
44,9
53,3
63,4
48,2
63,2
70,6
9
Skald
33,6
58,8
69,8
42,6
69,0
76,0
10 KWS Olof
43,6
53,3
74,9
49,2
66,4
76,0
11 Goodluck
49,0
62,0
70,6
49,7
71,6
76,0
12 Basic
47,7
57,1
76,3
58,3
72,9
81,5
13 Natasia
49,5
62,6
74,2
57,3
71,6
83,1
14 Despina
37,7
58,2
69,8
39,0
69,7
72,1
15 Ella
44,5
49,0
72,7
55,3
56,8
80,0
16 Gawrosz
34,1
47,3
62,6
40,6
58,7
69,0
17 Kucyk
35,4
65,3
74,2
45,1
74,2
81,5
Tabela 7.5. Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w dt/ha(q/ha). Lata zbioru 2010-2012
Lp.
Odmiana
1
Syntetyczna
ocena
wartości
browarnej
2
Wzorzec w dt/ha
a1
a2
5
2011
2012
6
2010
2012
7
61,2
50,6
59,3
2012
2011
2010
3
4
57,3
10
2011
2012
11
2010
2012
12
66,9
63,2
65,7
64,9
2012
2011
2010
8
9
56,4
64,5
1
Blask
5,55
52,7
56,9
42,5
55,1
50,8
62,6
62,2
58,1
62,4
61,0
2
Conchita
6,70
52,7
63,6
52,6
58,1
56,4
61,3
70,2
64,5
65,7
65,5
3
Suweren
P
60,7
61,8
57,7
61,7
60,3
65,8
67,6
67,6
67,0
66,8
4
Iron
P
62,5
66,7
- 64,6
- 69,0
74,3
- 71,6
- 5
Tocada
P
53,3
61,2
53,6
57,5
56,4
63,9
68,9
64,5
66,4
65,5
6
Signora
6,95
56,2
62,4
58,2
59,3
59,2
63,9
68,9
62,6
66,4
64,9
7
Atico
P
57,9
64,9
56,7
61,7
59,8
67,7
70,9
65,7
69,6
68,1
8
Rufus
P
54,4
61,8
55,2
58,1
57,5
60,6
68,2
65,1
64,4
64,9
9
Skald
P
53,3
64,3
54,1
58,7
57,5
61,9
71,6
64,5
67,0
66,2
10 KWS Olof
P
56,7
62,4
57,7
59,9
59,2
63,9
66,9
63,2
65,7
64,9
11 Goodluck
5,85
61,3
63,6
-
62,9
-
65,8
68,9
-
67,7
-
12 Basic
P
60,2
65,5
-
62,9
-
71,6
72,9
-
72,3
-
13 Natasia
P
62,5
64,9
-
64,0
-
71,0
72,9
-
72,3
-
14 Despina
8,25
55,0
-
-
-
-
59,3
-
-
-
-
15 Ella
P
55,0
-
-
-
-
64,5
-
-
-
-
16 Gawrosz
P
47,6
-
-
-
-
55,5
-
-
-
-
17 Kucyk
P
57,3
-
-
-
-
66,4
-
-
-
-
„P” – odmiana typu pastewnego
styczeń 2013
55
Tabela 7.6. Jęczmień jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym – a1.
Mączniak prawdziwy
Odmiana
Lp.
Rdza jęczmienia
Ryncho-sporioza
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
1
Wzorzec
6,7
7,0
7,3
7,7
8,5
7,8
6,4
6,8
1
Blask
6,5
6,8
7,5
7,0
8,0
7,6
6,5
6,5
2
Conchita
7,5
7,7
7,3
7,3
9
8,2
6,5
6,0
3
Suweren
6,0
6,4
6,5
8,0
8,0
7,7
6,3
6,8
4
Iron
6,7
-
7,8
-
9
-
6,3
-
5
Tocada
6,7
7,3
8,0
7,7
8,0
7,7
6,3
6,9
6
Signora
7,2
7,8
7,3
7,1
9
8,3
6,0
6,0
7
Atico
6,0
6,7
7,8
6,6
8,0
7,8
6,3
6,7
8
Rufus
6,7
6,9
7,0
8,0
8,5
7,8
6,5
6,7
9
Skald
7,0
7,1
8,0
7,8
9
8,1
7,0
7,1
10
KWS Olof
7,8
8,0
7,5
7,3
9
8,3
7,5
7,4
11
Goodluck
7,3
-
8,5
-
9
-
6,3
-
12
Basic
7,8
-
6,8
-
8,5
-
6,8
-
13
Natasia
7,5
-
7,8
-
9
-
6,5
-
14
Despina
7,7
-
7,0
-
8,0
-
6,8
-
15
Ella
7,8
-
7,5
-
8,0
-
7,3
-
16
Gawrosz
7,8
-
7,3
-
8,5
-
6,5
-
7,7
3
7
8,3
2
4
9
1
6
7,3
2
7
17 Kucyk
Tabela 7.7. Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2010-2012
a1
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
Masa 1000 ziarn (g)
a2
a1
a2
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
68
3
70
4
64
5
65
6
48,0
7
48,4
8
50,3
9
50,5
1
Blask
70
70
62
64
46,2
45,6
50,1
48,7
2
Conchita
63
67
61
63
50,8
51,2
51,5
52,7
3
Suweren
71
72
67
69
45,8
45,7
46,7
47,1
4
Iron
68
- 65
- 49,3
-
53,0
- 5
Tocada
69
71
65
65
55,6
53,3
55,3
54,0
6
Signora
67
69
63
64
46,0
49,1
51,8
52,1
7
Atico
69
76
66
72
51,9
51,5
54,6
54,6
8
Rufus
70
75
64
69
50,3
48,1
50,7
50,1
9
Skald
71
70
64
65
48,7
49,0
51,6
50,3
10 KWS Olof
65
70
60
65
48,3
47,8
49,9
49,5
11 Goodluck
61
-
62
-
49,8
-
55,0
-
12 Basic
65
-
62
-
52,6
-
53,1
-
13 Natasia
65
-
61
-
52,9
-
55,4
-
14 Despina
68
-
62
-
50,7
-
52,5
-
15 Ella
69
-
65
-
49,5
-
54,0
-
16 Gawrosz
17 Kucyk
77
72
3
9
71
66
3
9
45,4
48,9
3
9
46,5
53,7
3
9
styczeń 2013
56
Tabela 7.8. Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2010-2012 cd.
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej
a1
Odmiana
Lp.
2012
1
Wzorzec
a2
2010-2012
2012
a1
2010-2012
2012
a2
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
8
9
9
7,7
9
8,7
7,8
6,4
9
7,8
1
Blask
9
8,8
9
8,8
7,0
6,2
9
7,9
2
Conchita
9
8,3
9
8,8
8,0
6,7
9
8,1
3
Suweren
9
7,0
9
8,7
8,0
6,0
9
7,7
4
Iron
9
-
9
-
8,0
-
9
-
5
Tocada
9
8,8
9
9,0
7,5
6,8
9
8,2
6
Signora
9
8,8
9
9,0
8,0
7,0
9
8,0
7
Atico
9
8,3
9
9,0
6,5
6,2
9
8,2
8
Rufus
9
7,0
9
8,3
7,0
5,4
9
7,4
9
Skald
9
9,0
9
9,0
8,0
7,3
9
7,9
10 KWS Olof
9
7,8
9
8,5
8,0
6,8
9
7,7
11 Goodluck
9
-
9
-
8,0
-
9
-
12 Basic
9
-
9
-
8,5
-
9
-
13 Natasia
9
-
9
-
9
-
9
-
14 Despina
15 Ella
16 Gawrosz
9
9
9
-
9
9
9
-
8,5
9
6,0
-
9
9
9
-
17 Kucyk
9
-
9
-
6,5
-
9
-
3
5
3
5
1
6
1
6
DESPINA
Odmiana typu browarnego, o bardzo dobrej wartości browarnej. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość
duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i głownię pylącą – średnia. Odporność na czarną plamistość dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Duża masa 1000 ziaren, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna – średnie. Plenność przeciętna.
Pełnomocnikiem hodowcy jest: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ELLA
Odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową
i czarną plamistość – dość duża, na głownię pylącą – średnia, na rdzę jęczmienia i rynchosporioze dość mała. Rośliny o
przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren
dość duża, wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie dość mała.
Pełnomocnikiem hodowcy jest: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
FARIBA
Odmiana typu pastewnego. Plenność dość dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę, czarną plamistość – średnia, na plamistość siatkową dość mała. Rośliny niskie do bardzo
niskich, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość
mała, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka w ziarnie dość duża.
Pełnomocnikiem hodowcy jest: Saaten-Union Polska sp. z o.o.
styczeń 2013
57
GAWROSZ
Odmiana typu pastewnego, o ziarnie nieoplewionym. Plenność około 20% słabsza od wszystkich odmian oplewionych. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę,
czarną plamistość – średnia. Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie ziarna bardzo słabe, zawartość białka w
ziarnie bardzo duża.
KUCYK
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną
plamistość – dość duża, na rdzę jęczmienia, rynchosporiozę – średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 średnia i wyrównanie ziarna przeciętne, zawartość białka
w ziarnie dość duża.
RASKUD
Odmiana typu pastewnego. Plenność dość dobra. Odporność na wszystkie podstawowe choroby – średnia. Rośliny
dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość
duża, wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie duża.
Hodowca: „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR”
styczeń 2013
58
Rozdział 8
OWIES
Owies jest rośliną znaną i cenioną z wielu względów. Uprawia się go zarówno w siewie czystym jak i w mieszankach.
Uprawiany jest nie tylko na paszę, ale ze względu na wysokie wartości odżywcze i dietetyczne, dlatego znajduje zastosowanie w żywieniu ludzi. Spełnia rolę fitosanitarną w płodozmianach z dużym udziałem zbóż. Dobrze znosi uprawę
po zbożach, a sam jest dość dobrym przedplonem dla innych roślin zbożowych. Wyróżnia się większą odpornością na
niskie pH gleby, dlatego może być z powodzeniem uprawiany zarówno na glebach o odczynie kwaśnym, jak i obojętnym. Jego tolerancyjność wynika z małej wrażliwości na niedobór wapnia i nadmiar jonów glinu i manganu. Formy
nieoplewione wyróżnia mały udział włókna w ziarnie oraz większa zawartość białka i tłuszczu, a także większa gęstość
ziarna w stanie zsypnym niż odmiany owsa zwyczajnego.
W 2012 roku do krajowego rejestru nie wpisano żadnej odmiany owsa. Przyczyną tego stanu rzeczy był niższy poziom plonowania odmian badanych w doświadczeniach rejestrowych od odmian wzorcowych. Rozpatrywane odmiany
cechowały się również dość małą odpornością na wiele chorób, a także większą podatnością na wyleganie.
W 2011 na wniosek hodowcy skreślono z krajowego rejestru jedną odmianę owsa zwyczajnego Cwał. Obecnie zarejestrowanych jest 25 odmian owsa zwyczajnego oraz pięć odmian owsa nagiego. Do upraw w całym kraju, z wyjątkiem
wyżej położonych terenów górskich przeznaczonych jest 21 odmian owsa zwyczajnego i pięć owsa nagiego. Z kolei do
uprawy na wyżej położonych terenach górskich przeznaczone są cztery odmiany owsa zwyczajnego, o wcześniejszym
terminie dojrzewania.
W krajowym rejestrze dominują odmiany krajowe, ich udział wynosi 90%. Największy udział w krajowym rejestrze
mają odmiany żółtoziarniste, stanowiące 93%; pozostałe 7% stanowią dwie odmiany biało-, i brązowoziarnista (Flamingsprofi, Gniady).
n uwagi metodyczne
W roku 2012 w ramach PDOiR w rejonie województwa zachodniopomorskiego założono trzy doświadczenia z
owsem w następujących punktach: ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino i w Gospodarstwie Rolnym Prusim. Założone
doświadczenia przeprowadzono według metodyki COBORU. Były to doświadczenia jednoczynnikowe, prowadzone w
czterech powtórzeniach. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół ds. PDOiR biorąc pod uwagę
przydatność odmian owsa do uprawy w województwie zachodniopomorskim. Wszystkie doświadczenia uznano za
udane a ich wyniki wykorzystano w niniejszym opracowaniu.
W roku 2012 uzyskane plony były nieco wyższe niż uzyskane w ubiegłym roku i badanym trzyleciu. Średni plon ziarna
we wszystkich miejscowościach wyniósł od 56,2 – 83,4 dt/ha, jego wysokość była uwarunkowana przebiegiem warunków
agrometeorologicznych w poszczególnych miejscowościach.. Spośród wszystkich badanych odmian na wyróżnienie zasługują odmiany – BINGO, ARDEN i HAKER, które uzyskały najlepsze wyniki plonowania w większości doświadczeń.
Odmiana owsa nagiego – NAGUS uzyskała wysoki plon wśród odmian nagoziarnistych, czego dowodem jest duży
postęp hodowlany w kierunku technologii uprawy form nieoplewionych.
2010 - 2012: KREZUS, ZUCH, BINGO
styczeń 2013
59
Tabela 8.1. Owies. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
Hodowca
(jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą, dla odmian zagranicznych również
krajowy przedstawiciel)
1
2
3
1
Krezus
2005
2
Zuch
2008
3
Bingo
2009
4
Flämingsprofi b/
2003
DE KWS Lochow Polska Sp.z o.o. ul. Słowiańska 5 Kondratowice, 57-150 Prusy
5
Furman
2006
6
Breton
2007
7
Gniady br/
2007
8
Pogon
2007
DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Strzaszewska , 62-100 Wągrowiec
9
Berdysz
2008
2002
11 Arden
2010
12 Haker
2010
PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
2011
10 Polar
n/
13 Nagus
n/
– odmiana nieoplewiona
– odmiana białoziarnista
br/
- odmiana brązowoziarnista
n/
b/
Tabela 8.2. Owies. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Miejscowość
Powiat
1
Białogard
Białogardzki
2
Rarwino
Kamieński
3
Prusim
Łobeski
4
4
4
5
IV a
III b
IV a
23,3
15,8
16
11,0
10,1
8,2
4,2
1,7
7,2
pH gleby (w KCL)
6,8
6,7
5,5
Ziemniak
Ziemniak
Rzepak ozimy
500
500
550
Przedplon
Obsada nasion (szt./m )
2
N (kg/ha)
120
110
132
P2O5 (kg/ha)
60
40
25
K2O (kg/ha)
120
80
102
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Insektycyd
Sarfun T 65 DS
Galaper Strong
Karate Zeon 050 SC
Funaben Plus 02 WS Lamandor 400 FS
Granstar Ultra SX
+ Trend 90 EC
+ Lontrel 300 SL
Granstar 75 WG
+ Trend 90 EC
Karate Zeon 050 SC
Fastac 100 EC
styczeń 2013
60
Tabela 8.3. Owies. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Lp.
Wyszczególnienie
Białogard
Rarwino
Prusim
1
2
3
4
1
Siew
data
28.03
30.03
28.03
2
Termin wiechowania
data
09.06
13.06
10.06
3
data
21.07
24.07
25.07
4
Zbiór
data
13.08
13.08
17.08
5
Wysokość roślin
cm
81
96
83
6
9°
9
8,7
9
7
9°
9
7,3
8,2
8
Mączniak prawdziwy
9°
7,0
6,7
9
9
Rdza wieńcowa
9°
6,8
7,4
9
10 Rdza źdźbłowa
9°
9
9
9
11 Helmintosporioza
9o
9
7,5
8,0
12 Septorioza liści
9o
9
9
9
13 MTZ
g
34,4
34,1
42,0
dt/ha
56,2
64,5
83,4
Tabela 8.4. Owies. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru: 2012
Lp.
Odmiana
Białogard
1
Rarwino
Prusim
2
3
4
Wzorzec dt/ha
60,2
70,4
88,9
1
Krezus
58,0
73,9
87,8
2
Zuch
59,1
64,4
86,6
3
Bingo
63,5
72,8
92,3
4
Flämingsprofi b/
58,9
63,4
85,0
5
Furman
58,9
62,5
82,4
6
Breton
61,7
66,2
87,2
7
Gniady br/
51,8
57,6
80,4
8
Pogon
66,4
60,0
84,7
9
Berdysz
53,1
73,8
83,1
34,6
47,0
60,8
11 Arden
62,6
70,8
92,1
12 Haker
66,8
72,1
90,8
35,3
54,4
70,7
10 Polar
n/
13 Nagus
n/
styczeń 2013
61
Tabela 8.5. Owies. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Lata: 2010-2012
Odmiana
2012
2011
2010
2010-2011
2010-2012
1
2
3
4
5
6
Wzorzec dt/ha
73,2
63,0
60,2
61,6
89,1
1
Krezus
73,2
60,5
59,0
60,4
87,3
2
Zuch
70,3
63,0
56,6
60,4
86,4
3
Bingo
76,1
65,5
65,6
64,1
94,4
4
Flämingsprofi b/
68,8
64,3
59,6
60,4
87,3
5
Furman
68,1
58,0
60,8
57,3
84,6
6
Breton
71,7
56,7
64,4
57,9
87,3
7
Gniady br/
63,0
58,0
-
54,8
-
8
Pogon
71,0
63,0
59,6
61,0
88,2
9
Berdysz
69,5
56,1
58,4
56,7
83,8
46,8
42,2
35,5
40,7
56,1
11 Arden
74,7
61,7
61,4
61,6
90,0
12 Haker
76,9
54,8
60,8
59,1
87,3
52,0
44,7
-
43,7
-
3
3
3
6
9
Lp.
10 Polar
n/
13 Nagus
n/
Tabela 8.6. Owies. Porażenie przez ważniejsze choroby w skali 9o. Lata zbioru 2010 - 2012
Mączniak
Odmiana
Lp.
2012
1
2
Wzorzec
Rdza wieńcowa
2010-2012
3
2012
4
Helmintosporioza
2010-2012
5
2012
6
Septorioza liści
2010-2012
7
2012
8
2010-2012
9
6,5
7,3
7,0
7,0
7,8
7,8
9,0
9,0
1
Krezus
6,3
7,1
6,5
6,9
8,3
8,3
9
9
2
Zuch
6,4
7,3
7,1
7,0
7,8
7,8
9
9
3
Bingo
7,0
7,6
7,4
7,2
7,3
7,4
9
9
4
Flämingsprofi b/
7,0
7,7
7,6
6,8
7,9
7,5
9
9
5
Furman
6,8
7,6
6,4
6,3
7,5
7,8
9
9
6
Breton
6,3
7,3
8,0
7,5
8,0
7,8
9
9
7
Gniady br/
6,8
-
7,3
-
7,9
-
9
-
8
Pogon
7,6
7,9
6,6
6,7
7,5
8,0
9
9
9
Berdysz
7,3
7,6
7,4
7,2
7,8
7,7
9
9
7,3
7,9
6,5
6,0
7,5
7,8
9
9
11 Arden
6,5
7,3
7,8
7,5
8,0
7,8
9
9
12 Haker
7,5
7,9
7,6
7,6
7,4
7,6
9
9
n/
7,3
-
6,4
-
8,1
-
9
-
2
6
2
6
2
5
3
9
10 Polar
n/
13 Nagus
styczeń 2013
62
Tabela 8.7. Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2010-2012
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec
Wyleganie
w fazie dojrzałości
mlecznej
20102012
2012
2
3
Wyleganie przed
zbiorem
4
20102012
5
2012
Wysokość roślin
(cm)
6
20102012
7
2012
Masa 1000 ziaren
(g)
8
20102012
9
2012
Udział łuski (%)
10
20102012
11
2012
8,9
7,0
8,1
6,2
87
90
41,4
39,6
24,2
-
9
7,0
8,3
6,4
82
86
40,2
37,8
26,4
31,2
1
Krezus
2
Zuch
8,8
6,9
7,8
6,1
91
94
41,3
38,3
24,0
27,5
3
Bingo
9
7,0
8,3
6,2
87
91
42,5
42,7
22,3
23,9
4
Flämingsprofi b/
8,8
6,7
8,3
5,7
84
89
44,0
40,7
22,7
24,9
5
Furman
8,8
6,9
7,6
5,7
86
87
41,2
39,0
28,1
27,1
6
Breton
9
7,0
7,4
5,7
89
90
44,1
38,8
24,6
26,2
7
Gniady br/
8,0
-
7,6
-
81
-
40,0
-
25,6
-
8
Pogon
9
7,0
8,9
6,5
84
88
40,8
38,8
25,3
27,2
9
Berdysz
9
6,9
7,9
5,9
86
92
41,6
37,7
24,6
29,3
10
Polar
8,8
6,9
7,8
5,9
84
90
34,0
30,1
- 1,3
11
Arden
8,5
6,8
6,8
5,7
93
92
39,6
37,7
24,9
27,7
12
Haker
8,5
6,8
7,0
5,7
94
96
41,4
37,4
24,0
27,3
13
Nagus
8,5
-
7,4
-
90
-
32,3
-
3,6 -
1
2
2
7
3
9
3
9
3
9
n/
n/
styczeń 2013
63
PSZENŻYTO JARE
Rozdział 9
Ziarno pszenżyta jarego, podobnie jak formy ozimej, przeznaczone jest głównie na paszę dla zwierząt. Żadna odmiana nie jest przydatna do wypieku chleba. W ostatnich latach powierzchnia uprawy tego gatunku wynosiła 108 – 126
tys. ha /wg GUS/. Stosunkowo większe znaczenie pszenżyto jare ma w województwach mazowieckim, pomorskim i
zachodniopomorskim.
Odmiany pszenżyta jarego różnią się dość znacznie plennością , a także niektórymi cechami rolniczo-użytkowymi.
Stosunkowo większe różnice zaznaczają się w odporności na wyleganie oraz odporności na mączniaka i rdzę brunatną. W porównaniu do innych gatunków pszenżyto jare dojrzewa najpóźniej, wszystkie odmiany wykazują znaczną
skłonność do porastania ziarna w kłosie, należy je zbierać bezpośrednio po osiągnięciu pełnej dojrzałości. Pszenżyto
jare cechuje się znaczną tolerancja na niskie pH gleby, dlatego powinno być uprawiane zwłaszcza na zakwaszonych
glebach słabych.
W roku 2012 nie zarejestrowano żadnej nowej odmiany. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 9 odmian
pszenżyta jarego. Wszystkie odmiany pochodzą z krajowej hodowli.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDO trzy doświadczenia
z pszenżytem jarym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz w Gospodarstwie Rolnym Danuty
i Teofila Bus w Prusimiu. Omawiane doświadczenia były prowadzone jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach.
Doświadczenia przeprowadzono w różnych warunkach glebowo – klimatycznych. Celem badań było określenie wpływu
pełnej ochrony przeciwko chorobom grzybowym na zdrowotność roślin i wysokość plonu ziarna odmian pszenżyta
jarego. Doświadczenia założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do
doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian pszenżyta jarego do uprawy
w województwie zachodniopomorskim.
Lp.
Rodzaj zabiegu
1
2
3
4
Poziom agrotechniki
przeciętny a1
intensywny a2
*
*
+
+
+
styczeń 2013
64
Plony w roku 2012 były niższe niż w roku ubiegłym. Najwyższe plony uzyskano w GR Prusim – średnio 73,2 dt/ha na
przeciętnym poziomie agrotechniki. Najlepiej na obu poziomach agrotechniki plonowały tam odmiany Milewo i Andrus.
W ZDOO Białogard dobre plony uzyskały odmiany Nagano i Andrus. W ZDOO Rarwino wyróżniającymi się odmianami
były na poziomie a1 Milewo i Milkaro, a na poziomie a2 Milewo i Andrus.
U większości odmian zastosowanie wyższego poziomu agrotechniki przyczyniło się do uzyskania wyższych i lepszych jakościowo plonów.
n Odmiany wzorcowe w latach
2010 - 2012 - DUBLET, MILKARO, NAGANO, MILEWO
Tabela 9.1. Pszenżyto jare. Odmiany badane. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
1
Rok wpisania
do Rejestru
Odmian
2
Hodowca
3
1
Dublet
2006
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. , 64-000 Kościan, Choryń 27
2
Milkaro
2007
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, 99-307 Strzelce, ul. Główna 20
3
Nagano
2008
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. , 64-000 Kościan, Choryń 27
4
Milewo
2008
5
Matejko
2004
6
Andrus
2008
styczeń 2013
65
Tabela 9.2. Pszenżyto jare. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Białogard
Rarwino
Powiat
Białogard
Kamień Pomorski
1
2
3
4
5
IVa
IV b
23,3
15,8
11,0
10,1
4,2
1,7
Ph gleby (w KCL)
6,8
6,7
Przedplon
ziemniak
ziemniaki
500
500
N (kg/ha)
120
110
P2O5 (kg/ha)
60
40
K2O (kg/ha)
120
80
Zaprawa nasienna
Sarfun T, 200 g
Funaben Plus T, 200 g
Karate Zeon 050CS 0,1l
Insektycyd
Prusim
Łobez
4
5
IV a
17,9
15,8
5,7
5,6
ziemniaki
500
104
25
102
Lamandor 400Fs
Fastach 100EC0,12l
-
-
40
Nano Active 2kg
Nano Active 2kg
Zboza Total Extra 4kg
Zboza Total Extra 4kg
Ekosol Z 2l
Ekosol Z 2l
Fungicyd
Duett Ultra 0,6 l
Amistar 250 SC 0,6l
Artea 330 EC 0,5l
Artea 330 EC 0,4l
Fandango200EC 1l
-
-
-
Tabela 9.3. Pszenżyto jare. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
a1
Wyszczególnienie
Lp.
1
a2
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
2
3
4
5
6
7
1
Siew
data
28,03
30.03
28.03
28,03
30.03
28,03
5
Termin kłoszenia
data
05,06
08.06
07.06
05,06
08.06
06.06
6
data
22,07
27.07
07.08
24,07
28.07
07.08
7
Zbiór
data
16.08
14.08
17.08
16.08
14.08
17.08
8
Wysokość roślin
cm
105
112
99
106
112
97
9
Wyleganie roślin w fazie dojrz mlecznej
9°
9,0
7,4
9,0
9,0
7,8
9,0
9°
9,0
5,7
8,4
9,0
6,8
8,5
11 MTZ
g
45,7
43,8
46,9
47,4
47,2
47,4
%
15,4
16,7
16,3
16,5
17,2
17,2
13 Plon ziarna przy 14% wilgotności
dt/ha
45,1
55,8
73,1
49,1
66,6
76,0
styczeń 2013
66
Tabela 9.4. Pszenżyto jare. Plon ziarna odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
1
2
a1
a2
Białogard
Rarwino
Prusim
Białogard
Rarwino
Prusim
3
4
5
6
7
8
45,2
55,5
74,0
48,4
65,7
75,0
Wzorzec dt/ha
1
Dublet
44,0
49,4
72,9
44,2
61,8
70,8
2
Milkaro
44,3
59,1
70,4
45,0
66,0
71,7
3
Nagano
47,9
55,3
72,5
52,0
65,4
76,2
4
Milewo
44,7
58,0
80,4
52,3
69,7
81,4
5
Matejko
43,6
56,7
68,8
47,4
66,7
75,3
6
Andrus
46,3
56,0
73,5
53,9
70,3
80,9
Tabela 9. 5. Pszenżyto i żyto jare. Plon ziarna odmian dt/ha(q/ha). Lata zbioru 2010– 2012
Lp.
Odmiana
a1
4
20112012
5
20102012
6
64,8
57,5
61,5
2012
2011
2010
2
3
58,2
1
Wzorzec w dt/ha
a2
9
20112012
10
20102012
11
70,3
63,4
66,7
65,6
2012
2011
2010
7
8
60,2
63,0
1
Dublet
55,4
62,5
62,8
59,0
60,2
58,9
70,4
67,1
64,7
65,5
2
Milkaro
57,9
67,3
57,1
62,6
60,8
60,9
69,3
61,4
65,1
63,9
3
Nagano
58,6
66,1
56,3
62,3
60,3
64,5
70,0
62,8
67,3
65,8
4
Milewo
61,0
63,2
53,9
62,1
59,4
67,8
71,4
62,2
69,6
67,1
5
Matejko
56,4
-
-
-
-
63,1
-
-
-
-
6
Andrus
58,6
62,9
59,2
60,7
60,2
68,4
67,7
63,3
68,0
66,5
3
3
3
6
9
3
3
3
6
9
Tabela 9.6. Pszenżyto jare. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym – a1.
Lata zbioru 2010 -2012
Mączniak
Lp.
Odmiana
1
Wzorzec
Rdza brunatna
Septorioza liści
Septorioza plew
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2012
20102012
2
3
4
5
6
7
8
9
8,5
8,1
8,1
8,2
7,5
7,4
9,0
8,9
1
Dublet
8,4
8,0
7,5
7,9
8,0
7,8
9,0
9,0
2
Milkaro
8,0
8,2
8,5
8,5
7,8
7,2
9,0
8,9
3
Nagano
8,2
7,8
8,2
8,4
7,5
7,4
9,0
8,8
4
Milewo
8,0
7,8
8,3
8,3
6,8
7,2
9,0
8,9
5
Matejko
8,3
-
8,2
-
8,2
-
9,0
-
6
Andrus
8,3
8,0
8,5
8,4
8,0
7,9
9,0
8,9
9
3
9
3
9
3
9
3
o
o
o
styczeń 2013
67
Tabela 9.7. Pszenżyto jare. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian
Lata zbioru 2010 -2012
Lp.
a1
Odmiana
1
Wzorzec
a2
2
20102012
3
8,4
2012
a1
4
20102012
5
7,5
8,6
2012
a2
6
20102012
7
7,5
7,7
2012
8
20102012
9
6,4
8,0
6,2
2012
1
Dublet
8,3
7,4
8,7
7,3
7,5
6,2
8,2
6,1
2
Milkaro
8,0
7,3
8,3
7,3
7,0
6,2
7,7
5,9
3
Nagano
8,8
7,5
9,0
7,8
8,7
6,8
8,7
6,9
4
Milewo
8,5
7,6
8,3
7,4
7,5
6,4
7,7
6,1
5
Matejko
9,0
-
9,0
-
8,5
-
8,7
-
6
Andrus
8,2
7,4
8,3
7,3
6,8
5,9
7,7
5,9
3
9
3
9
3
9
3
9
Tabela 9.7. Pszenżyto jare. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian. Lata zbioru 2010- 2012- c.d.
Lp.
Odmiana
a1
1
Wzorzec
a2
2
20102012
3
106
2012
a1
4
20102012
5
104
104
2012
a2
6
20102012
7
105
45,3
2012
8
20102012
9
43,7
47,5
45,8
2012
1
Dublet
105
104
104
104
43,9
44,5
47,3
47,3
2
Milkaro
108
107
108
108
44,5
43,6
46,0
45,3
3
Nagano
99
97
97
97
47,5
44,1
49,4
45,9
4
Milewo
111
108
108
110
45,2
42,7
47,4
45,0
5
Matejko
100
-
100
-
42,5
-
44,5
-
6
Andrus
110
108
112
110
49,1
46,8
49,6
47,6
3
9
3
9
3
9
3
9
styczeń 2013
68
Rozdział 10
RZEPAK JARY
Rzepak jary ma mniejsze znaczenie gospodarcze niż rzepak ozimy, ale jego ranga w związku z programem produkcji
biopaliw wzrasta zarówno w kraju jak i na Pomorzu Zachodnim. Forma jara rzepaku daje nieco niższe plony, lecz koszty
jego uprawy są również niższe i w warunkach produkcji ekstensywnej jest chętniej uprawiany aniżeli forma ozima.
W województwie zachodniopomorskim, gdzie uprawia się bardzo dużo zbóż, uprawa rzepaku jarego jest wskazana ze względu na płodozmian oraz odpowiednie gleby i sprzyjające warunki klimatyczne (zwiększona ilość opadów
w okresie wegetacji). Zainteresowanie uprawą rzepaku jarego zdecydowanie wzrosło po ostrych zimach, gdyż jest on
wtedy często wysiewany po wymarzniętych plantacjach rzepaku ozimego potraktowanych herbicydami wykluczającymi uprawę zbóż.
Nasiona rzepaku jarego nie zawierają praktycznie kwasu erukowego, a zawartość tioglikozydów jest minimalna w
związku, z czym olej oraz śruta nadają się do szerokiego zastosowania.
Nowoczesne odmiany rzepaku jarego powinny charakteryzować się dobrym plonem oraz odpowiednimi cechami
jakościowymi surowca (duża zawartość tłuszczu i białka ogólnego, mała zawartość glukozynolanów i włókna).
W roku 2012 do krajowego rejestru wpisano trzy nowe odmiany, populacyjną Gandalf i dwie mieszańcowe – Makro i Mirakel. Aktualnie zarejestrowanych jest 25 odmian: 18 populacyjnych i 7 mieszańcowych. Wpisane do krajowego
rejestru odmiany wykazują zróżnicowanie ważniejszych cech wartości gospodarczej, takich jak plon nasion oraz jego
jakość, a także wczesność, wysokość roślin, odporność na wyleganie i porażenie przez czerń krzyżowych.
n uwagi metodyczne
W 2012 roku założono dwa doświadczenia z rzepakiem jarym w następujących punktach: ZDOO Białogard i ZDOO
Rarwino. Omawiane doświadczenia były prowadzone, jako jednoczynnikowe w czterech powtórzeniach. Doświadczenia przeprowadzono w różnych warunkach glebowo – klimatycznych. Celem badań było określenie wielkości i jakości
plonu odmian rzepaku jarego. Doświadczenia założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej.
Doboru odmian do doświadczeń dokonał Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych biorąc pod uwagę
przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim.
Doświadczenia założono w terminie agrotechnicznym. W okresie formowania rozety do początku kwitnienia wyraźny
deficyt wody połączony z wysokimi temperaturami powietrza wpłyną niekorzystnie na prawidłowy wzrost i rozwój roślin (wcześniejsze pąkowanie, hamowanie wzrostu). W okresie od kwitnienia-dojrzałości technicznej w wyniku większej
ilości opadów wyraźna poprawa stanu roślin. Mimo wcześniejszych niedoborów wody, mniejszej wysokości roślin niż
w latach ubiegłych, nastąpił silny rozwój rozgałęzień bocznych oraz w efekcie końcowym wyższy plon nasion (ZDOO
Białogard). Takie warunki agrometeorologiczne utrzymały się do osiągnięcia dojrzałości technicznej. Masa 1000 nasion
na poziomie średniej w badanym trzyleciu. Nasilenie szkodników dość duże w obu miejscowościach, skuteczność ich
zwalczania bardzo dobra. Nasilenie chorób małe, niewielkie porażenie zgnilizną twardzikową i nieco większe czernią
krzyżowych zanotowano w ZDOO Rarwino. W obu miejscowościach zastosowano zbiór jednoetapowy po osiągnięciu
dojrzałości pełnej nasion.
W roku 2012 uzyskane plony były najwyższe w badanym trzyleciu. Bardzo dobre wyniki plonowania uzyskano w
ZDOO Białogard. W poszczególnych miejscowościach najwyżej plonującą odmianą był mieszaniec – OSORNO (badany
drugi rok). Na uwagę zasługuje nowo zarejestrowana mieszańcowa odmiana MIRAKEL osiągająca plon 41,2 dt/ha w
ZDOO Białogardzie, co może świadczyć o dużym potencjale plonotwórczym rzepaku jarego. Dobre wyniki plonowania
uzyskały również populacyjne – FENJA, LARISSA, TAMARIN i mieszańcowa BELINDA (ZDOO Białogard) oraz w ZDOO
Rarwino – LARISSA (p), DELIGHT (m) oraz zarejestrowana w 2012 roku odmiana MAKRO (m).
W badanym trzyleciu na czele pod względem plonowania plasuje się odmiana MARKUS, LARISSA (duża MTN) oraz
mieszańcowa odmiana BELINDA.
styczeń 2013
69
2010 - Clipper, Fenja, Belinda
2011 - Clipper, Fenja, Belinda
2012 – Fenja, Markus, Makro
Tabela 10.1. Rzepak jary. Odmiany badane w roku 2012
Rok
wpisania do
krajowego
rejestru
2
Odmiana
Lp.
1
Nazwa hodowli
3
1
Fenja
P
2010
DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
2
Markus
P
2010
PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. ul. Główna 20; 99-307 Strzelce
3
Heros
P
2001
DE Bayer CropScience Raps GmbH Streuchmühler Str. 8 DE-24977 Grundhof
4
Bios
P
2005
PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL 99-307 Strzelce
5
Clipper
P
2007
DE DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70 62-100 Wągrowiec
6
Feliks
P
2007
PL Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. ul. Główna 20; 99-307 Strzelce
7
SW Svinto
P
2007
SE SW Seed sp. z o.o. ul. Terenowa 6g PL-84-300 Wrocław
8
Larissa
P
2008
9
Rollo
P
2008
10 Proximo
P
2010
11 Tamarin
P
2010
12 Vineta
P
2011
DE DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70 62-100 Wągrowiec
13 Gandalf
P
2012
14 Makro
F1
2012
15 Kaliber
F1
2009
16 Belinda
F1
2010
17 Delight
F1
2010
18 Osorno
F1
2011
19 Mirakel
F1
2012
Kol. 1:P – odmiana populacyjna
F1 – odmiana mieszańcowa zrestorowana
styczeń 2013
70
Tabela 10.2. Rzepak jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Miejscowość
Powiat
1
Białogard
Białogardzki
2
4
IV a
Rarwino
Kamieński
3
5
IV a
19,7
8,0
4,4
16,1
11,1
2,0
pH gleby (w KCL)
Przedplon
6,7
Łubin na zielonkę
100
N (kg/ha)
6,0
Ziemniaki
120
90
120
P2O5 (kg/ha)
60
40
K2O (kg/ha)
120
80
S (kg/ha)
36
Brasicol C 250 FS +
Funaben T 480 FS
Butisan Star 416 SC
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Fungicyd
Mospilan 20 WP,
Proteus 110 OD,
Karate Zeon 050 CS
Insektycyd
Nawożenie dolistne
24
Brasicol C 250 FS +
Funaben T 480 FS
Butisan Star 416 SC
Proteus 110 OD
Sherpa 100 EC
Basfoliar 36 Extra
Rzepak Extra ADOB
-
Tabela 10.3. Rzepak jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Wyszczególnienie
Lp.
Białogard
1
1
Siew
2
Liczba roślin po wschodach
3
data
Rarwino
2
3
10.04
11.04
szt/m2
80
102
Pąkowanie
data
23.05
24.05
4
Początek kwitnienia
data
05.06
11.06
5
Koniec kwitnienia
data
23.06
26.06
6
Dojrzałość techniczna
data
08.08
06.08
7
Zbiór
data
21.08
20.08
8
Wysokość roślin
cm
101
115
9
Wyleganie
%
14,0
5,1
10 Zgnilizna twardzikowa
%
0
0,9
11 Czerń krzyżowych
9o
9
6,8
12 Mączniak rzekomy
9
8,0
8,7
g
5,03
4,21
dt/ha
36,8
29,5
13 MTN
14 Plon nasion
o
styczeń 2013
71
Tabela 10.4. Rzepak jary. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru: 2012
Odmiana
Białogard
Rarwino
2
36,6
3
29,6
1 Fenja
37,6
29,0
2 Markus
37,1
28,8
3 Heros
35,7
29,9
4 Bios
35,6
28,3
5 Clipper
35,5
29,4
6 Feliks
36,8
27,7
7 SW Svinto
36,3
28,0
8 Larissa
37,2
31,0
9 Rollo
35,3
28,3
10 Proximo
35,3
30,8
11 Tamarin
37,2
25,9
12 Vineta
36,8
28,8
13 Gandalf
36,4
29,6
14 Makro
35,2
31,0
15 Kaliber
36,3
29,4
16 Belinda
37,2
29,7
17 Delight
36,2
31,0
18 Osorno
40,9
32,8
19 Mirakel
41,2
30,9
Lp.
1
Wzorzec dt/ha
Tabela 10.5. Rzepak jary. Plon ziarna w dt/ha(q/ha). Lata zbioru 2010 - 2012
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec dt/ha
2012
2011
2010
2011-2012
2010-2012
2
3
4
5
6
33,1
19,3
19,4
26,2
23,9
1
Fenja
33,3
19,3
19,4
26,3
24,0
2
Markus
33,0
20,4
21,1
26,7
24,8
3
Heros
32,8
17,6
- 25,2
-
4
Bios
32,0
17,3
16,4
24,7
21,9
5
Clipper
32,5
19,5
19,2
26,0
23,7
6
Feliks
32,3
16,5
16,1
24,4
21,6
7
SW Svinto
32,2
19,0
18,0
25,6
23,1
8
Larissa
34,1
20,1
19,5
27,1
24,6
9
Rollo
31,8
17,9
16,3
24,9
22,0
10 Proximo
33,1
17,4
19,3
25,3
23,3
11 Tamarin
31,6
20,3
19,8
26,0
23,9
12 Vineta
32,8
19,0
- 25,9
-
13 Gandalf
33,0
-
- -
-
14 Makro
33,1
-
- -
-
15 Kaliber
32,9
19,5
17,8
26,2
23,4
16 Belinda
33,5
19,1
19,6
26,3
24,1
17 Delight
33,6
19,4
18,2
26,5
23,7
18 Osorno
36,9
19,7
- 28,3
-
19 Mirakel
36,1
-
- -
-
2
2
2
4
6
styczeń 2013
72
Tabela 10.6. Rzepak jary. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Zbiór 2010-2012
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
Wysokość roślin
(cm)
Wyleganie
(%)
MTN
(g)
(liczba dni od 1.01)
2012
2
109
2010-2012
3
113
2012
4
9
2010-2012
5
20
2012
6
4,5
2010-2012
7
4,5
2012
8
221
2010-2012
9
219
1
Fenja
105
110
10
18
4,4
4,5
221
219
2
Markus
112
116
11
21
4,3
4,5
220
219
3
Heros
117
-
15
-
4,5
-
221
-
4
Bios
110
115
11
23
4,4
4,5
221
219
5
Clipper
116
121
12
23
4,7
4,5
222
220
6
Feliks
110
116
8
20
4,2
4,1
221
220
7
SW Svinto
106
110
8
19
4,8
4,8
220
218
8
Larissa
107
114
11
20
5,7
5,1
219
218
9
Rollo
108
115
7
17
4,7
4,6
222
220
10 Proximo
103
110
10
18
4,8
4,7
220
219
11 Tamarin
111
152
10
21
4,7
4,6
220
218
12 Vineta
110
-
13
-
4,7
-
219
-
13 Gandalf
114
-
11
-
4,2
-
220
-
14 Makro
108
-
5
-
4,7
-
222
-
15 Kaliber
101
110
8
19
4,8
4,9
222
220
16 Belinda
99
107
7
18
4,6
4,7
220
217
17 Delight
99
108
9
20
4,4
4,3
219
218
18 Osorno
107
-
9
-
5,0
-
220
-
19 Mirakel
112
-
11
-
4,5
-
219
-
2
6
2
6
2
4
2
6
Tabela 10.7. Rzepak jary. Porażenie odmian przez choroby. Zbiór 2010-2012
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
Mączniak rzekomy
Czerń krzyżowych
2012
2
8,8
2010-2012
3
7,4
2012
4
6,8
2010-2012
5
6,6
Zgnilizna twardzikowa (%)
2012
6
2,5
2010-2012
7
2,1
1
Fenja
9
7,5
7,0
6,9
0
1,3
2
Markus
8,5
7,7
6,0
6,8
5,0
3,8
3
Heros
8,5
-
7,0
-
0
-
4
Bios
8,5
7,8
7,0
6,8
0
0
5
Clipper
9
7,3
7,5
6,8
0
1,3
6
Feliks
9
7,7
7,0
6,3
0
0
7
SW Svinto
8
7,5
7,0
6,6
0
2,5
8
Larissa
8,5
7,3
6,0
6,2
2,5
2,5
9
Rollo
8,5
7,7
7,5
7,2
0
1,3
10 Proximo
9
7,5
5,5
5,9
2,5
1,3
11 Tamarin
8,5
7,0
5,0
5,7
0
0
12 Vineta
9
-
6,5
-
0
-
13 Gandalf
9
-
6,5
-
0
-
14 Makro
9
-
7,5
-
2,5
-
15 Kaliber
9
7,8
7,5
7,1
0
0
16 Belinda
8,5
7,3
7,5
6,8
2,5
1,3
17 Delight
9
7,7
8,0
7,6
0
0
18 Osorno
9
-
7,5
-
2,5
-
19 Mirakel
8,5
-
6,5
-
0
-
1
3
1
4
1
2
Kol. 2-5: oceny w skali 9o (1o – ocena najsłabsza; 9o – ocena najlepsza)
styczeń 2013
73
GANDALF
Odmiana populacyjna. Plon nasion średni. Zawartość tłuszczu i glukozynolanów w nasionach średnia. Zawartość
białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion poniżej średniej. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę
twardzikową i czerń krzyżowych średnia.
MAKRO
Odmiana mieszańcowa. Plon duży. Zawartość tłuszczu i glukozynolanów w nasionach poniżej średniej. Zawartość
białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy
od średniej, dojrzałości technicznej średni. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Odporność
na zgniliznę twardzikową większa od średniej, na czerń krzyżowych mniejsza od średniej.
MIRAKEL
Odmiana mieszańcowa. Plon nasion duży do bardzo dużego. Zawartość tłuszczu w nasionach powyżej średniej,
glukozynolanów mała. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Masa 1000 nasion średnia. Termin
początku kwitnienia średni, dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Rośliny średniej wysokości, o dużej
odporności na wyleganie. Odporność na zgniliznę twardzikową mniejsza od średniej, na czerń krzyżowych średnia.
styczeń 2013
74
Rozdział 11
GROCH SIEWNY
Groch siewny jest szczególnie cennym elementem zmianowania, ponieważ jest dobrym przedplonem dla gatunków
ozimych, podnosi trwałą żyzność gleby i poprawia jej stosunki fizyczne.
Odmiany pastewne obejmują formy o kwiatach białych i barwnych. Wyróżnia się wśród nich odmiany przeznaczone do uprawy wyłącznie na nasiona oraz odmiany nasienno – zielonkowe. Te ostatnie charakteryzują się wysokimi
roślinami. Odmiany pastewne nasienne na ogół plonują lepiej od form nasienno – zielonkowych, jednak każda z grup
ma określone wymagania glebowe. Dla form nasiennych najodpowiedniejsze są gleby kompleksu żytniego bardzo
dobrego, a form nasienno – zielonkowych kompleksu żytniego dobrego.
Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 30 odmian: 17 – o większych wymaganiach glebowych i 13 odmian
grochu siewnego pastewnego o mniejszych wymaganiach glebowych. W porównaniu z rokiem 2011 liczba odmian w
krajowym rejestrze zwiększyła się, zarejestrowano dwie odmiany ogólnoużytkowe AKORD i MECENAS. Obecnie w KR
w grupie odmian przeznaczonych do uprawy na glebach żyznych są wyłącznie formy wąsolistne.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego założono w systemie PDOiR dwa doświadczenia z
grochem siewnym. Doświadczenia były zlokalizowane w ZDOO Białogard. W publikacji uwzględniono również wyniki
doświadczeń z SDOO Świebodzin (woj. lubuskie) oraz ZDOO Radostowo (woj. pomorskie). Doświadczenia zostały założone zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU w Słupi Wielkiej.
n wpływ pogody na wegetację
Doświadczenia założono w terminie agrotechnicznym. Wschody dobre i wyrównane. Miesiąc maj i czerwiec charakteryzowały się deficytem opadów, które w zależności od nasilenia miały niekorzystny wpływ na początkowy wzrost
roślin w poszczególnych miejscowościach. Od drugiej dekady maja do połowy czerwca wysokie temperatury powietrza
połączone z lokalnym niedoborem opadów nasilały warunki stresowe roślin (zahamowanie wzrostu, skrócenie okresu
kwitnienia). W lipcu opady deszczu poprawiły ogólny stan doświadczeń, lecz w poszczególnych miejscowościach ich
nadmiar był przyczyną wydłużenia się okresu dojrzałości technicznej, w skrajnych przypadkach wymycia części roślin
i obniżenie plonu (SDOO Świebodzin) oraz w końcowym efekcie opóźnienia terminu zbioru. Mimo takich warunków
agrometeorologicznych i przy małym nasileniu chorób, w większości uzyskane plony były wyższe od średniej w badanym trzyleciu i porównywalne do roku 2010, w którym uzyskano bardzo dobre wyniki plonowania.
nwnioski
Z odmian jadalnych, ogólnoużytkowych i pastewnych (o większych wymaganiach glebowych) najwyższy plon uzyskała odmiana MECENAS (ZDOO Radostowo). Dobre wyniki uzyskały również odmiany: BATUTA i BORUTA.
Z odmian o mniejszych wymaganiach glebowych najlepiej plonowały: TURNIA i KALIF (ZDOO Białogard) oraz HUBAL
(SDOO Świebodzin). Dobre plony uzyskały również odmiany KALIF i MODEL.
Wybierając odmianę należy określić cel uprawy, kierunek wykorzystania plonu i technologię zbioru.
n odmiany wzorcowe w roku 2012
Odmiany jadalne, ogólnoużytkowe i pastewne (o większych wymaganiach glebowych) - AKORD, EZOP, MECENAS,
MENTOR, TARCHALSKA
Odmiany pastewne o mniejszych wymaganiach glebowych - ŚREDNIA Z WSZYSTKICH BADANYCH ODMIAN
styczeń 2013
75
Tabela 11.1.1. Groch siewny. Odmiany jadalne, ogólnoużytkowe i pastewne (o większych wymaganiach
glebowych) badane w roku 2011
Lp.
Odmiana
1
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
2
Nazwa hodowli
3
1
Akord
2012
PL
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.; Ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce
2
Batuta
2009
PL
3
Boruta
2007
PL
4
Brylant
2002
PL
5
Cysterski
2008
PL
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.; Ul. Kasztanowa 5 63-004 Tulce
6
Ezop
2004
PL
7
Lasso
2008
PL
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR; ul. Główna 20 99-307 Strzelce
8
Mecenas
2012
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR; Smolice 146 PL 63-740 Kobylin
9
Medal
2007
PL
10 Mentor
2011
PL
11 Tarchalska
2004
PL
Tabela 11.1.2. Groch siewny. Odmiany pastewne (o mniejszych wymaganiach glebowych) badane w roku 2012
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
Nazwa hodowli
1
2
3
wysokie nasienne i nasienno-zielonkowe
1
Muza
2009
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146 PL 63-740 Kobylin
średniowysokie nasienne
2
Eureka
2003
PL
3
Gwarek
2004
PL
4
Hubal
2005
PL
5
Klif
2008
PL
6
Milwa
2005
PL
7
Model
2011
PL
8
Sokolik
2001
PL
9
Turnia
2011
PL
styczeń 2013
76
Tabela 11.2. Groch siewny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Odmiany jadalne,
ogólnoużytkowe i
pastewne
(o większych
wymaganiach
glebowych)
Odmiany jadalne,
ogólnoużytkowe i
pastewne
(o większych
wymaganiach
glebowych)
Odmiany pastewne
(o mniejszych
wymaganiach
glebowych)
Odmiany pastewne
(o mniejszych
wymaganiach
glebowych)
BIAŁOGARD
Białogard
2
RADOSTOWO
Tczew
3
BIAŁOGARD
Białogard
4
ŚWIEBODZIN
Świebodzin
5
4
1
4
2
IV a
I
IV a
III b
pH gleby
6,4
7,8
6,6
6,2
Przedplon
Pszenica jara
Pszenica ozima
Pszenica jara
Jęczmień ozimy
Data siewu
29.03
06.04
29.03
29.03
Data zbioru
28.07
13.08
30.07
28.07
Miejscowość
Powiat
1
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
N
20
30
20
15
P2O5
70
45
70
30
K2O
140
118
140
75
Nitragina + Sarfun
Oxafun T 75 +Nitragina
Afalon Dysp.450 SC
Afalon Dysp.450 SC
Karate Zeon 050 CS
Fastac 100 EC
Zaprawa nasienna
Nitragina + Sarfun
Herbicydy
Afalon Dysp.450 SC
Insektycydy
Karate Zeon 050 CS
Środki Ochrony Roślin
Vitavax 200 FS +
Nitragina
Afalon Dyspersyjny
450 SC, Kilof 480 EC,
Butaxone M 400 SL,
Karate Zeon 050 CS
Fastac 100 EC, Bulldock
025 EC, Pyrinex 480 EC
glebowych). Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012
Odmiana
Lp.
1
Białogard
Radostowo
2
3
wzorzec (dt/ha)
36,8
51,2
1
AKORD
30,9
51,3
2
BATUTA
52,4
53,2
3
BORUTA
45,5
53,4
4
BRYLANT
34,6
44,6
5
CYSTERSKI
38,4
48,7
6
EZOP
41,3
45,8
7
LASSO
40,2
47,8
8
MECENAS
39,1
53,1
9
MEDAL
34,9
54,6
10 MENTOR
31,4
52,6
11 TARCHALSKA
41,4
52,9
styczeń 2013
77
Tabela 11.3.2. Groch siewny. Odmiany pastewne (o mniejszych wymaganiach glebowych).
Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012
Odmiana
Białogard
Świebodzin
1
2
3
wzorzec (dt/ha)
37,2
37,7
1
MUZA
30,3
35,3
2
EUREKA
34,0
31,0
3
GWAREK
38,5
34,6
4
HUBAL
37,3
44,1
5
KLIF
40,8
36,6
6
MILWA
35,4
33,6
7
MODEL
30,8
40,6
8
SOKOLIK
35,8
37,8
9
TURNIA
44,9
43,7
Lp.
glebowych). Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2011-2012
Odmiana
Lp.
1
wzorzec (dt/ha)
2012
2011
2011-2012
2
3
4
44,0
33,0
38,5
1
AKORD
41,1
-
-
2
BATUTA
52,8
40,4
46,6
3
BORUTA
49,5
33,5
41,5
4
BRYLANT
39,6
31,2
35,4
5
CYSTERSKI
43,6
33,0
38,3
6
EZOP
43,6
34,3
39,0
7
LASSO
44,0
35,3
39,7
8
MECENAS
46,1
-
-
9
MEDAL
44,8
35,5
40,2
10
MENTOR
42,0
35,6
38,8
11
TARCHALSKA
47,2
35,3
41,3
Tabela 11.4.2 Groch siewny. Odmiany pastewne (o mniejszych wymaganiach glebowych).
Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2011-2012
Lp.
Odmiana
2012
2011
2011-2012
1
2
3
4
37,5
23,3
30,4
wzorzec (dt/ha)
1
MUZA
32,8
24,9
28,9
2
EUREKA
32,5
24,0
28,3
3
GWAREK
36,6
27,3
32,0
4
HUBAL
40,7
26,4
33,6
5
KLIF
38,7
28,1
33,4
6
MILWA
34,5
24,3
29,4
7
MODEL
35,7
22,6
29,2
8
SOKOLIK
36,8
24,7
30,8
9
TURNIA
44,3
24,3
34,3
styczeń 2013
78
glebowych). Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2011-2012
Wysokość roślin
Masa 1000 nasion
(9o)
(cm)
(g)
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
2012
2011-2012
2012
2011-2012
2012
2011-2012
2
3
4
5
6
7
5,5
5,6
85
74
239,1
254,8
1
AKORD
5,0
-
82
-
248,5
-
2
BATUTA
6,1
6,6
92
81
247,8
247,7
3
BORUTA
4,9
5,4
87
75
269,8
268,0
4
BRYLANT
5,0
5,4
90
75
300,1
302,2
5
CYSTERSKI
4,8
4,3
74
62
225,2
238,1
6
EZOP
5,9
6,1
86
76
233,4
255,9
7
LASSO
5,1
5,9
91
75
241,1
242,3
8
MECENAS
5,9
-
80
-
219,4
-
9
MEDAL
5,8
6,0
76
70
273,9
270,4
10 MENTOR
5,8
6,0
87
79
213,6
207,8
11 TARCHALSKA
5,0
5,8
89
76
258,9
252,4
2
4
2
4
2
4
Tabela 11.5.2. Groch siewny. Odmiany pastewne (o mniejszych wymaganiach glebowych).
Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Lata zbioru 2011-2012
Lp.
Wysokość roślin
Masa 1000 nasion
(9 )
(cm)
(g)
Odmiana
o
2012
1
2011-2012
2012
2011-2012
2012
2011-2012
2
3
4
5
6
7
Wzorzec
4,0
5,4
74
62
219,8
178,8
1
MUZA
2,8
4,9
98
90
187,3
164,9
2
EUREKA
4,0
5,4
63
62
218,5
191,5
3
GWAREK
2,6
4,5
88
78
214,7
190,6
4
HUBAL
4,9
5,8
75
65
230,2
191,2
5
KLIF
2,9
5,1
74
64
200,4
175,1
6
MILWA
5,1
5,8
58
50
224,4
187,5
7
MODEL
5,3
6,0
74
67
244,5
194,9
8
SOKOLIK
3,3
4,9
67
57
234,4
186,4
9
TURNIA
5,3
6,3
72
59
224,0
180,3
3
2
4
2
4
2
o
o
o
styczeń 2013
79
AKORD
Odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, o białych kwiatach, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do wykorzystania na paszę i konsumpcję. Plon nasion i białka bardzo duży. Termin kwitnienia i dojrzewania średni, okres kwitnienia średniej długości. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie w czasie kwitnienia i dość małej
do średniej przed zbiorem. Odporność na choroby, zwłaszcza na mączniaka rzekomego i rdzę grochu. Dojrzewa równomiernie. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Nasiona barwy żółtej, drobne, o średniej
zawartości białka ogólnego. Zawartość włókna surowego mała do bardzo małej. Odpowiednia do uprawy na glebach
kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m2.
MECENAS
Odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, o białych kwiatach, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do wykorzystania na paszę i konsumpcję. Plon nasion i białka duży. Termin kwitnienia i dojrzewania średni, okres kwitnienia
średniej długości. Rośliny średniej do małej wysokości, o średniej do dużej odporności na wyleganie w czasie kwitnienia
i średnią do dużej przed zbiorem. Cechuje się dużą odpornością na wyleganie w czasie kwitnienia. Odporność na choroby duża, zwłaszcza na mączniaka rzekomego i rdzę grochu. Dojrzewa równomiernie. Skłonność do pękania strąków
i osypywania nasion bardzo mała. Nasiona barwy żółtej, drobne, o średniej zawartości białka ogólnego. Zawartość
włókna surowego mała do bardzo małej. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna
obsada roślin około 110 sz./m2.
styczeń 2013
80
Rozdział 12
ŁUBIN WĄSKOLISTNY
Łubin wąskolistny jest szczególnie cennym elementem zmianowania, ponieważ jest dobrym przedplonem dla gatunków ozimych, podnosi trwałą żyzność gleby i poprawia jej stosunki fizyczne.
Wartość gospodarcza łubinu wąskolistnego jest mniejsza niż pozostałych gatunków łubinu (białego i żółtego), bo
zawiera on mniej białka, a składniki pokarmowe nasion są gorzej trawione. Zaletą tego gatunku jest średnio o 10-12 dni
krótszy okres wegetacji, w porównaniu z łubinem żółtym, dzięki czemu może on być uprawiany na północy kraju.
Aktualny stan krajowego rejestru to odmian różniących się pod względem wielu cech morfologicznych (typ wzrostu,
barwa kwiatów, liści i nasion itp.), a także użytkowych (np. zawartość alkaloidów). W porównaniu do roku 2011 stan ten
nieznacznie uległ zmianie, nie skreślono żadnej odmiany, a zarejestrowano dwie niesamokończące OSKAR i TANGO, o
niskiej zawartości alkaloidów.
Większość odmian należy do grupy o niesamokończącym trypie wzrostu i niskiej zawartości alkaloidów. Trzy spośród
zarejestrowanych to formy samokończące, a dwie inne cechują się wysoką zawartością alkaloidów w nasionach.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego założono w systemie PDOiR dwa doświadczenia z
łubinem wąskolistnym. Doświadczenia były zlokalizowane w ZDOO Białogard i ZDOO Rarwino. Doświadczenia zostały
założone zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU w Słupi Wielkiej.
nadmiar był przyczyną wydłużenia się okresu dojrzałości technicznej oraz w końcowym efekcie opóźnienia terminu
zbioru. Mimo takich warunków agrometeorologicznych i przy małym nasileniu chorób, w większości uzyskane plony
były wyższe od średniej w badanym trzyleciu i porównywalne do roku 2010, w którym uzyskano bardzo dobre wyniki
plonowania.
n wnioski
Analizując wyniki plonowania odmian niesamokończących (tradycyjnych) najwyższym plonowaniem w 2012 roku
wyróżniła się odmiana DALBOR ( ZDOO Rarwino). W badanym trzyleciu najlepsze wyniki uzyskał: BOJAR, ZEUS. Najwyżej
plonującą formą samokończącą była odmiana REGENT.
n odmiany wzorcowe w roku 2012:
Średni ze wszystkich badanych odmian
styczeń 2013
81
Tabela 12.1. Łubin wąskolistny. Odmiany badane w roku 2012
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
Nazwa hodowli
1
2
3
Odmiany niesamokończące (tradycyjne)
1
Karo
2001
PL Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.; Ul. Kasztanowa 5 63-004 Tulce
2
Oskar
2012
PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR ; Smolice 146 PL 63-740 Kobylin
3
Baron
2002
4
Bojar
2007
5
Dalbor
2011
PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR; Smolice 146 PL 63-740 Kobylin
6
Graf
2004
7
Heros
2011
8
Kadryl
2010
9
Kalif
2006
10 Neptun
2009
11 Tango
2012
12 Zeus
2002
Odmiany samokończące
13 Boruta
2002
14 Regent
2009
15 Sonet
1999
Tabela 12.2. Łubin wąskolistny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejcsowość
BIAŁOGARD
RARWINO
Powiat
Białogardzki
Kamieński
1
2
3
4
4
IVa
III b
pH gleby
6,4
5,6
Przedplon
Ziemniak
Jęczmień jary
Data siewu
29.03
28.03
Data zbioru
13.08
21.08
N
-
-
P2O5
70
30
K2O
140
60
Zaprawa nasienna
Sarfun T
Funaben Plus 02 WS
Herbicydy
Afalon Dysp.450 SC
Afalon Dyspersyjny 450 SC
Elegant 05 EC
Fungicydy
-
-
Karate Zeon 050 CS
Karate Zeon 050 CS
Insektycydy
styczeń 2013
82
Tabela 12.3. Łubin wąskolistny. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012
Odmiana
Lp.
BIAŁOGARD
1
wzorzec (dt/ha)
RARWINO
2
3
41,3
33,9
1
Karo
48,7
34,7
2
Oskar
35,8
29,9
3
Baron
42,6
33,3
4
Bojar
40,3
32,6
5
Dalbor
42,8
37,2
6
Graf
35,3
35,4
7
Heros
45,9
35,4
8
Kadryl
36,7
31,6
9
Kalif
42,4
34,5
10
Neptun
43,8
35,3
11
Tango
44,0
34,9
12
Zeus
39,1
33,7
13
Boruta
42,2
37,7
14
Regent
42,0
36,6
15
Sonet
37,7
30,3
Tabela 12.4. Łubin wąskolistny. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2010-2012
Odmiana
2012
2011
2010
2011-2012
2010-2012
1
2
3
4
5
6
wzorzec (dt/ha)
37,6
34,5
42,5
36,1
38,2
1
Karo
41,7
27,3
41,3
34,5
36,8
2
Oskar
32,9
-
-
-
-
3
Baron
38,0
32,4
39,3
35,2
36,6
4
Bojar
36,5
32,4
43,6
34,4
37,5
5
Dalbor
40,0
34,8
-
37,4
-
6
Graf
35,4
37,3
41,5
36,3
38,0
7
Heros
40,7
36,2
-
38,4
-
8
Kadryl
34,2
35,9
38,7
35,0
36,2
9
Kalif
38,5
31,7
39,8
35,1
36,7
10 Neptun
39,6
32,8
40,4
36,2
37,6
11 Tango
39,5
-
-
-
-
12 Zeus
36,4
34,8
36,3
35,6
35,8
13 Boruta
40,0
33,1
37,7
36,5
36,9
14 Regent
39,3
34,5
40,3
36,9
38,0
15 Sonet
34,0
31,7
36,2
32,9
34,0
Lp.
styczeń 2013
83
Tabela 12.5. Łubin wąskolistny. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Rok zbioru 2010-2012
Wysokość roślin
Masa 1000 nasion
(9o)
(cm)
(g)
Odmiana
Lp.
1
Wzorzec
2012
2
9,0
2010-2012
3
7,4
2012
4
68
2010-2012
5
63
2012
6
137
2010-2012
7
140
1
Karo
9
6,7
69
65
180
181
2
Oskar
9
-
70
-
116
-
3
Baron
9
6,9
62
59
136
135
4
Bojar
9
6,9
63
61
149
154
5
Dalbor
9
-
64
-
133
-
6
Graf
9
6,8
71
68
109
122
7
Heros
9
-
57
-
113
-
8
Kadryl
8,8
6,8
78
70
133
143
9
Kalif
9
7,0
74
64
130
139
10 Neptun
9
6,7
64
63
176
163
11 Tango
9
-
74
-
151
-
12 Zeus
9
6,7
75
68
138
144
13 Boruta
9
6,9
70
67
133
142
14 Regent
9
6,9
64
59
124
137
15 Sonet
9
6,9
62
64
143
163
1
3
2
6
2
6
Tabela 12.6. Łubin wąskolistny. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe. Rok zbioru 2010-2012
Lp.
Odmiana
(liczba dni od 1.01)
Równomierność
dojrzewania
(9o)
Osypywanie nasion
(9o)
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2
3
4
5
6
7
Wzorzec
215
212
8,1
8,2
9,0
7,7
1
Karo
219
213
8,2
8,6
9
7
2
Oskar
218
-
7,9
-
9
-
3
Baron
215
211
8,5
8,5
9
8,3
4
Bojar
215
211
8,2
8,6
9
8,7
5
Dalbor
216
-
8,0
-
9
-
6
Graf
219
212
7,5
8,2
9
8,7
7
Heros
213
-
8,5
-
9
-
8
Kadryl
218
213
7,8
8,4
9
0
9
Kalif
219
214
7,7
8,0
9
8,7
10
Neptun
214
210
8,6
8,6
9
9
11
Tango
219
-
7,5
-
9
-
12
Zeus
215
211
8,6
8,8
9
8
13
Boruta
212
211
8,0
8,5
9
8,8
14
Regent
211
208
8,5
8,8
9
8,8
15
Sonet
210
207
8,6
8,8
9
8,7
2
6
2
6
2
1
1
o
o
o
styczeń 2013
84
OSKAR
Odmiana niesamokończąca, wysokoalkaloidowa (gorzka). Plon nasion i białka duży. Termin kwitnienia i dojrzewania
średni. Okres kwitnienia średniej długości. Rośliny średniej wysokości, o dużej do bardzo dużej odporności na wyleganie w fazie kwitnienia i przed zbiorem nasion. Odporność na choroby duża do bardzo dużej. Dojrzewa równomiernie.
Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Masa 1000 nasion mała. Zawartość białka ogólnego
w nasionach średnia, tłuszczu surowego średnia, włókna surowego średnia. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin w uprawie na nasiona około 100 szt./m2.
TANGO
Odmiana niesamokończąca, niskoalkaloidowa. Plon nasion duży, białka bardzo duży. Termin kwitnienia i dojrzewania
średni. Okres kwitnienia średniej długości. Rośliny wysokie, o dużej do bardzo dużej odporności na wyleganie w fazie
kwitnienia i przed zbiorem. Odporność na choroby duża do bardzo dużej. Dojrzewa dość równomiernie. Skłonność do
pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość białka ogólnego w nasionach
duża, tłuszczu surowego średnia, włókna surowego średnia. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego
bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin w uprawie na nasiona około 100 sz./m2.
styczeń 2013
Rozdział 13
85
ŁUBIN ŻÓŁTY
Łubin żółty jest szczególnie cennym elementem zmianowania, ponieważ jest dobrym przedplonem dla gatunków
ozimych, podnosi trwałą żyzność gleby i poprawia jej stosunki fizyczne. W zmianowaniu odgrywa ważną role rośliny
przerywającej częste zmianowanie zbóż po sobie, wzbogacając glebę w substancje organiczna i azot.
Wysoka wartość gospodarcza łubinu żółtego wynika z wyjątkowo dużej zawartości białka o dobrej wartości biologicznej i małej zawartości substancji nieżywieniowych w nasionach form pastewnych, a także z przydatności do uprawy
na glebach lekkich. Plony nasion tego gatunku są na ogół małe, ale ze wszystkich roślin strączkowych uprawianych w
kraju to właśnie łubin wytwarza nasiona o największej zawartości białka.
W gatunku tym zarejestrowanych jest osiem odmian – sześć o niesamokończącym i dwie o samokończącym trypie
wzrostu (Taper i Perkoz). Odmiany zarejestrowane w ostatnich latach należą do nasiennych.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego założono w systemie PDOiR jedno doświadczenie z
łubinem żółtym - zlokalizowane w ZDOO Białogard.
W publikacji uwzględniono również wyniki doświadczenia z SDOO Świebodzin (woj. lubuskie). Doświadczenia zostało założone zgodnie z metodyką opracowaną przez COBORU w Słupi Wielkiej.
nadmiar był przyczyną wydłużenia się okresu dojrzałości technicznej, w skrajnych przypadkach wymycia części roślin
i obniżenie plonu (SDOO Świebodzin) oraz w końcowym efekcie opóźnienia terminu zbioru.
n wnioski
Spośród badanych odmian najlepszy plon uzyskała niesamkończąca odmiana DUKAT (ZDOO Białogard). W SDOO
Świebodzin wyróżniającą odmianą tradycyjną był BARYT. Odmiana PERKOZ, jako jedna z dwóch odmian samokończących, plonowała powyżej średniej w ZDOO Białogard, natomiast znacznie poniżej wzorca w Świebodzinie.
Odmiany wzorcowe w roku 2012:
Odmiany niesamokończące (tradycyjne) – BARYT, DUKAT, LORD, MISTER, TALAR
Odmiany samokończące- PERKOZ, TAPER
styczeń 2013
86
Tabela 13.1. Łubin żółty. Odmiany badane w roku 2012
Lp.
Odmiana
1
Rok wpisania
do krajowego
rejestru
2
Nazwa hodowli
1
2
3
4
5
Baryt
Dukat
Lord
Mister
Talar
2011
2006
2006
2003
2008
PL
PL
PL
PL
PL
3
odmiany niesamokończące (tradycyjne)
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o., ul. Kasztanowa 5 63-004 Tulce
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146 PL 63-740 Kobylin
6
7
Perkoz
Taper
2008
2002
PL
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146 PL 63-740 Kobylin
odmiany samokończące
Tabela 13.2. Łubin żółty. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
BIAŁOGARD
Powiat
Białogardzki
1
2
4
IV a
pH gleby
6,4
Przedplon
Ziemniaki
Data siewu
29.03
Data zbioru
21.08
N
P2O5
70
K2O
140
Zaprawa nasienna
Sarfun T
Herbicydy
Afalon Dyspersyjny 450 SC
Fungicydy
Insektycydy
Karate Zeon 050 SC
ŚWIEBODZIN
Świebodziński
3
2
III b
6,2
Jęczmień ozimy
29.03
31.07
10
20
50
Oxafun T 75
Linurex 500 SL
Gwarant 500 ES
-
Tabela 13.3. Łubin żółty. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha). Rok zbioru 2012.
Odmiana
Lp.
1
BIAŁOGARD
ŚWIEBODZIN
2
3
wzorzec (dt/ha)
32,9
19,1
1
Baryt
30,9
21,0
2
Dukat
35,6
18,9
3
Lord
32,1
18,9
4
Mister
35,0
18,7
5
Talar
33,1
17,7
6
Perkoz
33,8
16,7
7
Taper
29,9
17,3
styczeń 2013
87
Tabela 13.4. Łubin wąskolistny. Plon nasion odmian w dt/ha(q/ha).
Rok zbioru 2010-2012
Lp.
Odmiana
2012
2011
2011-2012
1
2
3
4
26,0
28,6
27,3
wzorzec (dt/ha)
1
Baryt
26,0
27,9
27,0
2
Dukat
27,3
28,9
28,1
3
Lord
25,5
26,9
26,2
4
Mister
26,9
27,3
27,1
5
Talar
25,4
30,0
27,7
6
Perkoz
25,3
30,2
27,8
7
Taper
23,6
26,9
25,3
Tabela 13.5. Łubin żółty. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe.
Lata zbioru 2012
Odmiana
Lp.
Wyleganie przed
zbiorem
(9o)
2012
1
2011-2012
2
Wzorzec
Wysokość roślin
(cm)
2012
3
2011-2012
Masa 1000 nasion
(g)
2012
2011-2012
4
8,0
9,0
60
58
133
138
1
Baryt
8,0
8,0
59
56
128
138
2
Dukat
8,0
8,0
63
60
128
135
3
Lord
8,0
9
67
60
139
138
4
Mister
8,0
8,0
59
63
128
140
5
Talar
7,0
8,0
61
58
130
137
6
Perkoz
8,0
8,0
58
56
144
145
7
Taper
8,0
8,0
55
53
134
136
2
2
4
2
4
1
o
o
o
styczeń 2013
88
Rozdział 14
ZIEMNIAKI
I. Wstęp
Bardzo mały udział plantacji nasiennych w ogólnej powierzchni uprawy, wynoszący około 1%, wyklucza możliwość
wymiany sadzeniaków przynajmniej co 4 lata, co jest podstawowym warunkiem zwiększenia plonów w produkcji ziemniaka. Brak właściwego poziomu produkcji nasiennej skutkuje równocześnie tym, że postęp hodowlany reprezentowany
przez nowe odmiany jest wykorzystany w małym stopniu. W efekcie plony uzyskiwane w produkcji są wyraźnie niższe
niż uzyskiwane w doświadczeniach porejestrowych, co potwierdzają prezentowane wyniki.
Niniejsze opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDOiR) z odmianami ziemniaka prowadzonych
w roku 2012, na tle wyników roku 2011. Celem tych badań jest sprawdzenie aktualnej wartości gospodarczej odmian,
zwłaszcza starszych, znajdujących się w obrocie nasiennym i równocześnie porównanie ich z odmianami najnowszymi
wchodzącymi do uprawy.
W roku 2012 w województwach zachodnio-pomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim i lubuskim w ramach PDOiR założono 56 doświadczeń z odmianami ziemniaka. Doświadczenia założono w SDOO Szczecin
Dąbie, Karżniczka, Chrząstowo, Słupia Wielka, Świebodzin, ZDOO Białogard, Rarwino, Bobrowniki, Kościelec oraz w
Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Gdańsku (ODR Lubań) i Hodowli Ziemniaka Zamarte.
Doświadczenia prowadzono w czterech oddzielnych grupach wczesności bardzo wczesne, wczesne, średnio-wczesne
oraz średnio-późne i późne. Podstawowy dobór odmian badanych w doświadczeniach obejmował 49 odmian. Były to
przede wszystkim odmiany zarejestrowane w latach 1994-2012. Pominięto odmiany przeznaczone tylko do produkcji
frytek i chipsów. Materiał sadzeniakowy badanych odmian był dostarczony bezpośrednio z poszczególnych hodowli.
W ramach PDOiR z odmianami ziemniaka wyodrębniono dwie serie doświadczeń: z odmianami jadalnymi (stołowymi) w uprawie standardowej oraz skrobiowymi (przemysłowymi). Wyniki dla odmian jadalnych (uprawa standardowa), opracowano na podstawie wyników pochodzących z jedenastu miejscowości, odmiany przemysłowe (skrobiowe),
wyniki plonowania przedstawiono z sześciu miejscowości.
Wszystkie doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką stosowaną w badaniach rejestrowych. zakładano je w
układzie losowanych bloków, w trzech powtórzeniach. Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła 15 m2
(60 roślin na poletku). W trakcie wegetacji, doświadczenia były objęte pełną ochroną przeciwko zarazie ziemniaka.
styczeń 2013
89
Tabela 16.1. Ziemniak. Odmiany i doświadczenia. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiany
Rok
zarejestrowania
1
2
1
2
3
4
5
6
7
8
Arielle
Denar
Impala
Ingrid
Justa
Lord
Miłek
Viviana
2006
1999
2001
2009
2006
1999
2006
2010
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Altesse
Aruba
Bellarosa
Carrera
Cyprian
Gwiazda
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
2009
2007
2006
2006
2007
2011
2010
2005
2006
1999
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Ametyst
Bartek
Bursztyn
Cekin
Dali
Finezja
Gawin
Jurek
Jutrzenka
Legenda
Oberon
Promyk
Sagitta
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
2009
2003
2010
2004
2006
2007
2010
2012
2009
2010
2012
2008
2009
2000
2010
2004
2008
1
Gustaw
2010
2
3
4
5
Jelly
Syrena
Zagłoba
Zenia
2005
2002
2007
2010
1
2
3
4
5
Adam
Glada
Jubilat
Pasat
Zuzanna
2005
1994
2011
2002
2007
1
2
3
4
5
6
Bosman
Danuta
Hinga
Inwestor
Kuras
Pokusa
2008
2009
1996
2005
2007
2006
Hodowca
3
bardzo wczesne jadalne
Agrico B.A.
HZ Zamarte
Agrico B.A.
HZPC
HZ Zamarte
HZ Zamarte
HZ Zamarte
Böhm-Nordkartoffel
wczesne jadalne
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
Europlant
HZPC
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
HZ Zamarte
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
Europlant
średniowczesne jadalne
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
HZPC
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
HZPC
SaKa
HZ Zamarte
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
średniopóźne i późne jadalne
NL
NL
DE
DE
NL
DE
NL
NL
DE
PMHZ Strzekęcin
Europlant
PMHZ Strzekęcin
HZ Zamarte
HZ Zamarte
średniowczesne skrobiowe
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
Europlant
średniopóźne i późne skrobiowe
PMHZ Strzekęcin
Böhm-Nordkartoffel
PMHZ Strzekęcin
PMHZ Strzekęcin
Agrico B.A.
PMHZ Strzekęcin
Stopnie
kwalifikacji
sadzeniaków
4
PB II
PB II
PB II
C/A
PB II
PB II
PB II
C/B
PB II
PB II
B II
C/A
B II
PB II
PB II
PB II
PB II
B II
B II
PB II
PB II
B II
C/A
PB II
B II
PB II
B II
PB II
PB II
B II
C/A
C/A
PB II
B II
PB II
C/A
DE
DE
DE
NL
C/A
PB II
PB II
PB II
B II
PB II
C/A
B II
C/A
PB II
B II
PB II
PB II
C/B
PB II
Kol. 4: PBII – sadzeniaki w stopniu przedbazowym; B I, B II – sadzeniaki w stopniu bazowym klasy I i II; CA, CB – sadzeniaki kwalifikowane w klasie A i B
styczeń 2013
6
4
2
9
2
6
4
4
4
2
SDOO Szczecin D.
ZDOO Rarwino
SDOO Karżniczka
PODR Lubań
SDOO Chrząstowo
HZ Zamarte
Słupia Wielka
ZDOO Bobrowniki
ZDOO Kościelec
SDOO Świebodzin
6,1
5,4
5,5
6,2
-
7,0
5,9
6,2
5,8
5,8
6,2
3
pszenica oz.
Pszenica oz
jęczmień oz.
pszenica oz.
miesz. zboż.
pszenica oz.
owies
pszenica oz.
jęczmień jary
kapusta
pszenica oz.
4
Przedplon
-
-
-
N.z.
250
250
300
-
-
350
-
5
132
120
100
91
109
100
69
184
110
80
100
60
90
100
96
184
90
45
100
80
64
70
6
150
150
150
208
180
140
90
150
160
120
140
K2O
N
obornik
q/ha
P2O5
mineralne kg/ha
21.04
19.04
13.04
17.04
19.04
13.04
26.04
19.04
19.04
24.04
18.04
bardzo
wczesne i
wczesne
7
23.04
26.04
13.04
17.04
19.04
13.04
26.04
20.04
19.04
26.04
18.04
średniowczesne do
późne
8
Sadzenie
Kol. 2: 1 pszenny bardzo dobry, 2 pszenny dobry, 3 pszenny wadliwy, 4 żytni bardzo dobry, 5 żytni dobry, 6 żytni słaby, 9 zbożowo-pastewny słaby
4
2
1
ZDOO Białogard
Kompleks
glebowy
Punkt
doświadczalny
Nawożenie
organiczne
06.09
12.09
23.08
29.08.
13.08
28.08
27.08
05.09
17.08
22.08
28.08
9
bardzo
wczesne
10.09
14.09
05.09
11.09.
23.08
28.08
27.08
05.09
28.08
04.09
28.08
10
wczesne
14.09
24.09
02.10
17.09.
13.09
27.09
26.09
03.10
11.09
03.10
17.09
11
średniowczesne
Zbiór
19.09
28.09
03.10
01.10.
-
02.10
27.09
11.10
27.09
16.10
2.10
śreniopóźne
i późne
12
Odczyn
gleby
pH
w KCl
Tabela 2. Ziemniak. Warunki prowadzenia doświadczeń; termin sadzenia i zbiorów 2012
90
styczeń 2013
25
104
102
77
55
340
338
Listopad
Grudzień
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
3
4
5
6
7
8
9
10 Czerwiec
11 Lipiec
12 Sierpień
13 Wrzesień
Σ IV-VIII
Σ VI-IX
32
16
64
102
102
6
55
Październik
2
65
Wrzesień
SDOO
Białogard
1
Lp. Miesiąc
SDOO
Szczecin D.
315
316
32
103
134
46
20
13
7
27
40
77
1
47
53
PD
Rarwino
385
397
41
100
161
83
13
40
17
38
69
75
2
44
42
PODR
o/Lubań
576
606
44
109
287
136
33
41
14
15
91
78
11
34
62
SDOO
Karzniczka
488
439
109
84
172
123
42
18
10
65
87
77
3
53
114
SDOO
Chrząstowo
336
379
30
48
144
114
43
30
10
30
53
40
3
20
27
HZ
Zamarte
435
456
41
117
150
127
23
39
3
44,7
75
57
6
14
34
SDOO
Słupia W.
275
303
35
35
115
90
44
19
6
35
86
43
1
24
26
ZDOO
Bobrowniki
311
362
19
57
144
91
40
30
14
34
58
45
1
16
31
ZDOO
Kościelec
317
343
29
66
100
122
33
22
20
45
79
32
1
5
20
SDOO
Świebodzin
303
391
45
70
154
79
55
33
11
33
65
53
1
30
60
SDOO
Białogard
-
-
14,4
18,0
18,6
15,9
14,9
9,9
5,5
-6,3
0,1
4,3
4,5
8,9
14,6
SDOO
Szczecin D.
-
-
13,8
18,0
18,6
15,8
14,2
8,3
5,7
-3,8
1,6
4,1
3,8
9,1
14,6
PD
Rarwino
-
-
13,0
16,9
17,3
15,1
12,5
7,3
4,3
-3,9
0,9
3,1
4,0
9,8
13,8
PODR
o/Lubań
-
-
13,7
17,7
18,4
15,1
14,0
8,4
5,1
- 3,7
- 0,2
2,9
4,1
9,0
14,3
-
-
13,9
17,6
18,0
14,7
7,6
13,3
4,0
-4,78
-0,1
3,2
4,6
9,2
14,2
SDOO
Karzniczka
Temperatury
-
-
14,5
19,1
19,4
15,8
15,3
10,9
5,6
-5,4
-1,2
2,9
3,7
9,3
14,9
SDOO
Chrząstowo
Opady
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
HZ
Zamarte
Tabela 3. Warunki meteorologiczne prowadzenia doświadczeń 2011-2012
SDOO
Słupia W.
-
-
14,9
19,3
20,3
17,1
15,4
10,7
6,4
-5,41
-0,6
2,9
3,8
10,0
15,4
ZDOO
Bobrowniki
-
-
13,4
18,3
19,0
15,8
14,7
8,6
5,1
-4,9
0,0
3,1
3,1
8,5
14,3
ZDOO
Kościelec
-
-
15,8
19,2
21,8
16,2
16,0
9,2
6,9
-3,7
0,6
2,7
3,6
9,6
15,6
SDOO
Świebodzin
-
-
14,4
18,9
19,3
16,5
15,5
9,4
6,4
-2,6
1,7
3,5
3,1
9,0
14,9
91
styczeń 2013
Denar
Impala *
Ingrid *
Justa
Lord
Miłek
Viviana
2
3
4
5
6
7
8
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
SDOO
Szczecin
SDOO
Chrząstowo
HZ
Zamarte
99
106
82
92
112
95
101
105
99
118
105
108
107
113
110
107
91
110
83
95
122
98
82
86
103
89
112
108
79
102
88
105
112
108
76
96
116
103
97
101
112
116
104
115
96
94
-
-
-
-
-
86
-
88
-
97
-
88
-
101
-
-
119
101
-
104
-
101
-
107
-
110
104
102
115
116
101
108
91
102
-
107
-
-
-
-
103
-
112
-
102
-
123
-
14
215
13
119
12
237
11
222
10
259
9
198
8
168
7
316
6
216
5
264
4
286
3
196
SDOO
Słupia
Wielka
82
108
110
102
84
108
114
106
89
115
105
98
94
113
114
106
93
115
105
113
101
105
98
100
85
74
-
-
88
91
-
94
-
97
111
111
-
87
-
105
104
116
99
-
110
-
115
-
20
160
19
130
18
137
17
193
16
180
15
204
114
94
100
106
81
-
85
93
-
110
103
122
87
116
-
103
22
195
21
101
109
97
100
96
84
-
87
98
-
109
103
123
97
110
-
107
24
200
23
116
25
102
106
109
93
-
-
113
-
187
7
Viviana
Miłek
86
100
129
104
92
102
109
106
80
97
110
103
90
113
105
116
93
106
103
86
97
97
111
108
85
-
78
99
96
100
90
102
118
101
116
123
85
-
-
100
-
94
95
112
93
86
104
103
108
97
103
114
104
-
-
114
-
76
109
112
-
-
-
102
-
99
100
115
104
-
115
-
66
119
113
-
-
-
101
-
110
117
110
86
-
-
119
-
102
111
107
81
88
89
102
117
110
117
109
96
-
-
106
-
98
105
113
87
74
96
108
114
101
100
105
112
-
-
113
-
114
105
113
93
84
91
97
99
108
102
85
106
-
-
126
-
94
115
110
84
80
94
103
116
97
101
108
98
-
-
123
-
92
109
108
88
83
99
101
113
103
107
109
96
-
-
114
-
Lord
-
-
118
114
Justa
88
107
102
-
6
-
-
111
102
5
63
92
101
-
Ingrid *
-
112
125
4
78
111
-
Impala *
ZD
Białogard
Denar
ZD
Rarwino
3
SDOO
Karżniczka
2
PODR
O/Lubań
125
SDOO
Chrząstowo
Arielle *
HZ
Zamarte
1
SDOO
Słupia
Wielka
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
105 181 273 242 211 298 161 189 224 192 228 105 203 194 173 184 129 110 157
96
192 111 187 173
SDOO
Szczecin
bulwy o średnicy powyżej 30 mm
* odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2011
8
SDOO
Świebodzin
1
Wzorzec dt/ha
Odmiana
ZD
Bobrowniki
Tabela 5. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon handlowy bulw – zbiór 40 dni od wschodów, w % wzorca w latach 2011-2012
93
118
126
79
67
101
100
113
Arielle *
2
1
Lp.
Średni plon
ogólny
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
142
1
Odmiana
ZD
Białogard
Wzorzec dt/ha
Lp.
ZD
Bobrowniki
Tabela 4. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon ogólny bulw – zbiór po 40 dniach od wschodów, w % wzorca w latach 2011-2012
ZD
Kościelec
ZD
Kościelec
SDOO
Świebdzin
Średni plon
ogólny
92
styczeń 2013
1
Odmiana
Lord
Miłek
Viviana
6
7
8
1
Odmiana
ZD
Rarwino
ZD
Białogard
93
95
125
97
86
98
108
95
389
SDOO
Szczecin
Dąbie
74
120
105
90
117
84
75
101
-
84
114
127
-
108
-
90
585
454
79
123
103
92
127
95
88
97
-
95
111
127
-
96
-
63
347
571
Denar
Impala *
Ingrid *
Justa
Lord
Miłek
Viviana
2
3
4
5
6
7
8
92
93
124
97
85
100
107
97
376
76
85
119
91
-
-
129
-
437
2011
3
ZD
Białogard
2012
2
91
106
121
85
74
95
115
110
554
90
95
130
64
-
-
128
-
553
2011
5
SDOO
Szczecin
Dąbie
2012
4
104
103
121
81
81
81
130
96
269
2012
6
SDOO
Karżniczka
95
124
91
77
100
110
105
107
73
110
100
-
119
-
73
421
450
106
110
101
73
-
-
102
-
434
2011
7
ZD
Rarwino
* odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2011,
Arielle *
1
Wzorzec dt/ha
Lp
Średni plon
ogólny
ZD
Bobrowniki
SDOO
Słupia
Wielka
HZ
Zamarte
SDOO
Chrząstowo
PODR
O/Lubań
87
109
97
98
117
93
98
104
85
112
116
-
104
-
78
522
684
108
102
91
117
85
86
-
-
97
109
-
-
-
92
671
371
105
100
82
116
88
81
105
-
111
119
-
-
-
92
596
605
87
118
102
82
115
92
95
111
86
121
114
-
88
-
88
586
630
86
122
106
84
119
96
89
103
94
113
114
-
89
-
82
478
591
82
127
96
86
110
88
78
104
85
109
111
-
107
-
99
346
418
74
140
113
92
114
89
79
89
-
88
111
119
-
89
-
93
352
396
SDOO
Karżniczka
76
89
126
73
95
105
111
121
404
2012
8
98
91
118
78
-
-
117
-
656
2011
9
99
96
108
86
84
110
110
103
427
86
80
120
97
-
-
110
-
335
2011
11
PODR
O/Lubań
2012
10
90
104
108
-
-
-
96
-
626
81
87
117
95
-
-
121
-
569
2011
13
SDOO
Chrząstowo
2012
12
81
101
105
-
-
-
111
-
584
96
93
115
88
-
-
113
-
617
2011
15
HZ
Zamarte
2012
14
83
102
119
85
87
112
122
88
585
92
84
120
85
-
-
118
-
570
2011
17
SDOO
Słupia
Wielka
2012
16
87
107
125
96
80
104
114
83
457
2012
18
80
90
116
99
-
-
114
-
382
2011
19
ZD
Bobrowniki
86
97
127
85
82
103
109
107
344
2012
20
82
92
119
97
-
-
123
-
375
2011
21
93
112
140
88
74
89
111
90
346
2012
22
120
101
88
113
87
57
57
88
113
97
-
-
121
-
401
2011
23
83
102
-
87
111
121
-
99
-
97
481
407
89
101
120
86
82
100
112
99
452
2012
24
86
90
117
88
-
-
118
-
484
2011
25
85
92
115
86
-
-
116
-
507
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
ZD
Kościelec
Tabela 7. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon handlowy bulw, zbiór po zakończeniu wegetacji w % wzorca w latach 2011 i 2012
Ingrid *
Justa
Impala *
3
4
Denar
2
5
Arielle *
1
Wzorzec dt/ha
Lp.
ZD
Kościelec
Tabela 6. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Plon ogólny bulw, zbiór po zakończeniu wegetacji w % wzorca w latach 2011-2012
SDOO
Świebodzin
SDOO
Świebodzin
Średni plon
ogólny
93
styczeń 2013
11,5
11,2
12,2
13,7
12
13,7
11,6
Denar
Impala *
Ingrid *
Justa
Lord
Miłek
Viviana
13
15,1
12,8
13
-
-
12,2
-
2011
0,3
1,1
1,4
0
0,4
0,1
0,2
49,6
51,8
42,8
45,1
46,3
36,2
46,7
23,7
32,4
30,3
30,1
36,6
30,3
3,5
4,7
4,7
6,4
4,9
5,5
0,1
0
0
0
0
0
0
0,3
gnijące
SDOO
Chrzsto -wo
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
SDOO
Szczecin
Dąbie
96,2
95,2
94,9
93,6
93,7
93,4
96,1
94,4
plon
handlowy
3
4
3
3
-
-
3
-
do 35
mm
22
27
18
14
-
-
17
-
36-50
mm
2011
97
96
96
92
96
49
54
47
32
39
-
35
33
31
28
-
-
31
pow. 35
mm
pow. 60
mm
51-60
mm
87
103
95
Aruba
Bellarosa
Carera *
Cyprian
Gwiazda **
Michalina
Oman
Owacja
2
3
4
5
6
7
8
9
10 Vineta
91
115
109
98
99
93
105
490
Altesse *
99
87
83
109
-
118
-
95
105
-
491
96
124
74
120
104
94
83
100
107
92
593
98
117
85
96
-
110
-
96
96
-
573
93
113
79
118
105
105
100
96
101
86
397
86
114
93
102
-
122
-
101
80
-
469
89
91
94
116
120
108
91
103
111
71
480
100
106
98
94
-
108
-
95
95
-
658
99
95
87
117
106
98
105
89
103
96
425
100
102
93
102
-
109
-
101
89
-
466
93
111
95
118
99
98
-
83
-
-
722
105
108
86
104
-
103
-
97
94
-
651
104
89
114
105
-
92
-
104
-
-
618
112
103
87
116
-
100
-
102
92
-
549
87
113
84
142
105
96
99
95
101
72
608
96
115
95
90
-
114
-
94
93
-
564
94
125
91
102
112
100
115
95
94
66
507
99
106
88
93
-
112
-
103
96
-
445
109
88
100
125
113
99
87
114
82
79
382
88
103
95
114
-
117
-
101
79
-
375
81
79
98
137
121
95
98
103
116
68
370
93
114
96
115
-
96
-
88
94
-
482
95
103
92
120
109
98
97
98
102
80
508
98
107
91
103
-
110
-
98
92
-
520
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
1
1
Odmiana
ZD
Białogard
Wzorzec dt/ha
Lp.
HZ
Zamarte
Tabela 9. Ziemniak. Odmiany wczesne jadalne. Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2011-2012
19,2
21,4
18,5
18,2
18,5
17,9
19,0
27,5
3,6
1,0
48,2
27,3
18,9
spękania
i defor
4,3
12,1
2012
Arielle *
pow. 60
mm
2012
51-60
mm
36-50
mm
do 35
mm
ZD
Bobrowniki
Odmiana
Udział bulw poszczególnych frakcji w plonie ogólnym (%)
ZD
Kościelec
Zawartość skrobi
%
SDOO
Świebodzin
Tabela 8. Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w latach 2011-2012
SDOO
Słupia
Wielka
Średni plon
ogólny
94
styczeń 2013
Odmiana
Aruba
Bellarosa
Carera *
Cyprian
Gwiazda *
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
2
3
4
5
6
7
8
9
10
SDOO
Chrzsto
-wo
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
ZD
Białogard
95
103
90
115
108
98
99
95
106
86
98
89
78
102
-
122
-
99
109
-
96
124
74
124
105
96
85
96
107
89
102
118
86
88
-
112
-
95
96
-
94
112
80
119
103
105
101
96
102
85
86
125
93
79
-
128
-
97
88
-
91
92
91
116
120
108
93
105
108
69
104
104
96
91
-
112
-
100
89
-
100
92
76
125
106
99
108
94
95
99
105
101
87
103
-
109
-
106
86
-
93
113
93
119
97
99
-
82
-
-
107
103
86
103
-
104
-
99
95
-
90
105
86
115
106
90
-
106
-
-
113
104
87
116
-
96
-
104
92
-
SDOO
Słupia
Wielka
ZD
Bobrowniki
15,8
12,8
11,8
13,2
12,5
12,9
14,9
14,6
12,7
Aruba
Bellarosa
Carera
Cyprian
Gwiazda
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
13,6
14,3
15,7
11,7
-
14,6
-
14,5
15,7
2011
-
1,9
3,0
4,2
1,7
2,6
2,4
2,1
1,6
3,8
3,2
do 35
mm
13,5
15,2
19,4
8,7
11,5
8,5
10,0
5,5
17,8
25,6
36-50
mm
28,9
27,1
30,9
21,9
29,2
22,5
19,1
16,2
30,0
33,3
51-60
mm
98
115
92
87
-
113
-
97
95
-
95
126
93
103
113
102
110
92
95
66
104
107
89
91
-
109
-
107
90
-
55,3
54,5
44,8
66,8
56,2
66,3
68,0
75,5
47,9
pow. 60
mm
2012
37,1
0,4
0,2
0,7
0,7
0,5
0,3
0,8
1,2
0,5
0,8
Spękania
i defor
0,0
0,0
0,0
0,2
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Zgniłe
97,7
96,8
95,1
97,4
96,9
97,3
97,9
97,2
96,2
96,0
plon
handlowy
2
3
3
3
-
3
-
1
3
-
do 35
mm
15
21
19
14
-
19
-
7
20
-
36-50
mm
87
113
84
143
106
97
98
95
101
72
ZD
Kościelec
109
88
100
126
113
99
87
114
79
80
30
32
31
27
-
28
-
18
34
51-60
mm
2011
-
87
102
95
114
-
116
-
102
80
-
SDOO
Świe-bdzin
93
81
99
93
115
96
114
-
96
-
89
94
-
51
43
45
52
-
46
-
71
41
-
pow. 60
mm
132
124
96
99
104
115
64
100
108
90
99
-
111
-
100
92
-
96
95
95
93
-
94
-
96
94
-
pow. 35
mm
95
104
88
122
110
99
98
98
101
79
2012
12,7
Altesse
Zawartość skrobi
%
Tabela 11. Ziemniak. Odmiany wczesne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w latach 2011-2012
Odmiana
Średni
plon
ogólny
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
478 471 569 546 393 403 456 630 376 428 688 610 607 537 605 551 496 419 380 371 355 480 491 495
SDOO
Szczecin
Dąbie
Altesse *
1
1
Wzorzec dt/ha
Lp..
HZ
Zamarte
Tabela 10. Ziemniak. Odmiany wczesne jadalne. Plon handlowy bulw w % wzorca w latach 2011-2012
95
styczeń 2013
1
Odmiana
Bartek
Bursztyn
Cekin
Dali *
Finezja
Gawin
Jurek *
Jutrzenka
Legenda
Oberon *
Promyk
Sagitta *
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
SDOO
Szczecin
Dąbie
ZD
Białogard
114
109
78
98
92
101
108
92
99
109
97
107
87
92
93
101
113
580
2
117
107
104
99
-
93
-
79
98
-
104
98
-
98
86
114
118
556
3
106
94
60
87
85
96
108
80
99
136
117
101
73
101
106
128
115
590
4
109
112
107
104
-
95
-
90
108
-
111
96
-
99
64
124
101
600
5
Ametyst
1
Średni plon
ogólny
SDOO
Świebodzin
ZD
Kościelec
ZD
Bobrowniki
SDOO
Słupia
Wielka
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
109
110
81
114
83
103
109
86
92
104
90
101
94
104
99
111
103
515
6
97
117
97
116
-
90
-
79
110
-
100
87
-
97
79
119
115
438
7
119
110
76
97
102
98
110
92
116
105
96
83
101
71
108
103
102
587
8
111
113
106
106
-
83
-
71
116
-
92
106
-
100
80
121
109
625
9
113
106
66
111
103
100
107
87
97
107
81
100
99
110
83
107
114
520
10
118
109
103
109
-
81
-
86
103
-
95
107
-
107
84
111
113
514
11
113
95
85
115
103
86
120
89
103
111
96
101
89
91
87
104
103
722
12
106
119
108
109
-
81
-
85
98
-
87
102
-
108
86
117
115
598
13
116
106
68
97
99
106
119
94
113
104
95
110
89
101
83
104
88
617
14
109
112
105
116
-
85
-
85
102
-
94
105
-
103
82
112
110
510
15
124
98
79
96
98
95
114
100
93
102
91
112
86
87
84
109
122
700
16
102
102
101
107
-
100
-
98
99
-
101
103
-
101
85
100
103
602
17
113
106
98
90
120
102
100
85
101
99
98
109
87
79
97
94
115
552
18
105
118
104
104
-
104
-
73
75
-
92
109
-
104
87
109
120
420
19
118
102
88
93
105
102
93
85
98
98
85
96
103
96
115
89
124
415
20
104
113
103
102
-
87
-
92
94
-
89
100
-
104
86
114
118
352
21
111
97
75
107
97
94
103
79
110
111
86
117
91
94
97
111
112
545
22
95
96
121
117
-
95
-
86
93
-
95
94
-
100
87
107
125
541
23
114
103
78
100
99
98
108
88
102
108
94
103
91
93
96
106
110
577
24
107
111
105
108
-
90
-
84
100
-
96
101
-
102
82
113
113
523
25
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
Wzorzec dt/ha
Lp.
SDOO
Chrząstowo
Tabela 12. Ziemniak. Odmiany średniowczesne jadalne. Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2011-2012
HZ
Zamarte
96
styczeń 2013
Średni plon
ogólny
SDOO
Świebodzin
ZD
Kościelec
ZD
Bobrowniki
HZ
Zamarte
SDOO
Chrząstowo
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
SDOO
Szczecin
Dąbie
100
93
110
101
88
94
80
109
115
Bartek
Bursztyn
Cekin
Dali *
Finezja
Gawin
Jutek *
Jutrzenka
2
3
4
5
6
7
8
9
10 Legenda
11 Oberon *
12 Promyk
13 Sagitta *
14 Satina
15 Stasia
16 Tajfun
17 Tetyda
119
97
106
101
-
92
-
80
100
-
104
99
-
99
88
115
120
543
3
106
94
60
88
85
95
108
81
99
136
117
101
73
101
105
129
116
580
4
111
113
106
107
-
95
-
91
106
-
113
94
-
101
61
126
95
578
5
110
111
82
117
84
104
110
87
93
106
90
96
94
103
101
101
103
503
6
bulwy o średnicy powyżej 35mm
8 odmiana nie brała udziału w doświadczeniach w roku 2011
111
97
107
87
92
94
102
111
Ametyst
1
2
93
122
96
118
-
89
-
78
102
-
102
85
-
102
75
125
118
411
7
121
112
77
100
100
100
110
92
118
101
97
80
101
72
110
99
102
561
8
106
117
109
108
-
80
-
69
119
-
93
109
-
104
77
117
106
598
9
114
109
64
116
105
98
108
87
96
110
73
102
97
111
82
108
110
479
10
123
112
106
114
-
74
-
87
104
-
92
107
-
114
79
109
106
456
11
113
96
81
119
105
85
117
89
101
111
95
101
89
92
89
104
103
680
12
109
122
103
115
-
80
-
86
95
-
87
105
-
103
88
122
108
558
13
115
108
68
100
99
106
119
96
115
104
91
110
89
105
82
101
83
588
14
110
113
105
118
-
83
-
85
102
-
89
106
-
104
83
111
109
500
15
125
98
80
96
98
90
112
101
94
102
91
113
87
88
85
111
123
694
16
102
103
100
108
-
97
-
98
99
-
102
101
-
102
86
100
102
598
17
113
95
102
95
97
94
105
88
106
97
99
114
90
82
97
99
118
522
18
101
121
106
107
-
106
-
74
73
-
94
107
-
106
86
106
115
408
19
117
99
89
93
104
102
94
87
101
103
81
92
106
98
114
88
123
339
20
106
117
108
108
-
85
-
95
97
-
90
97
-
106
86
108
101
322
21
113
99
76
108
99
94
103
80
111
113
84
111
88
95
97
111
111
531
22
96
98
123
118
-
96
-
86
93
-
94
94
-
100
85
104
124
532
23
115
103
78
102
97
97
109
89
103
109
92
102
91
94
96
105
109
549
24
107
112
106
111
-
89
-
84
99
-
96
100
-
104
81
113
109
500
25
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
563
1
Odmiana
ZD
Białogard
Wzorzec dt/ha
Lp.
SDOO
Słupia
Wielka
Tabela 13. Ziemniak. Odmiany średniowczesne jadalne. Plon handlowy bulw w % wzorca w latach 2011-2012
97
styczeń 2013
Bartek
Bursztyn
Cekin
Dali *
Finezja
Gawin
Jutek *
Jutrzenka
Legenda
Oberon *
Promyk
Sagitta *
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
14,2
16,1
14
13,8
14,3
15,2
14
17,5
14,7
13,7
17,7
16,8
12,9
16
17
16,2
16
2012
11,3
15,5
12,4
13,9
-
13,5
-
17,6
13,5
-
16,5
15,5
-
14,8
17
14,2
15
2011
Zawartość skrobi 2,0
2,1
2,5
2,3
2,0
2,0
2,0
2,5
2,0
1,0
4,0
2,1
3,1
2,1
2,1
2,0
3,9
do 35
mm
Ametyst
Odmiana
11,0
10,6
17,0
8,1
10,0
19,0
19,8
19,5
12,6
10,0
20,0
12,0
22,0
17,1
11,1
9,0
24,9
36-50
mm
26,0
26,9
32,0
24,1
22,8
34,9
36,8
33,7
27,7
26,0
33,8
28,1
34,0
33,0
25,0
23,0
36,9
51-60
mm
59,0
57,8
47,0
65,0
61,2
41,0
39,8
43,8
56,8
60,8
49,9
55,0
40,0
47,0
60,0
62,8
32,8
2012
pow. 60
mm
0,9
1,8
1,1
0,1
3,7
2,6
1,1
0,2
0,6
1,3
1,0
1,8
0,3
0,4
0,7
2,6
0,8
Spękania
i deformacje
1,1
0,8
0,4
0,4
0,3
0,5
0,5
0,3
0,3
0,9
1,3
1,0
0,6
0,4
1,1
0,6
0,7
Zgniłe
96,0
95,3
96,0
97,2
94,0
94,9
96,4
97,0
97,1
96,8
93,7
95,1
96,0
97,1
96,1
94,8
94,6
plon
handlowy
2
2
3
2
-
5
-
3
2
-
4
3
-
3
3
3
6
do 35
mm
13
15
18
13
-
30
-
22
13
-
22
13
-
19
18
16
31
36-50
mm
26
32
34
25
-
35
-
32
26
-
36
26
-
36
30
29
35
2011
51-60
mm
56
49
42
59
-
29
-
41
54
-
36
54
-
41
46
48
24
pow. 60
mm
95
96
94
97
-
94
-
95
93
-
94
93
-
96
94
93
90
pow. 35
mm
1
Lp.
Tabela 14. Ziemniak. Odmiany średnio-wczesne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w latach 2011-2012
98
styczeń 2013
HZ
Zamarte
SDOO
Chrząstowo
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
SDOO
Szczecin
Dąbie
ZD
Białogard
88
Gustaw
Jelly
Syrena
Zagłoba *
Zenia
1
2
3
4
5
670
91
108
102
101
95
575
95
99
103
-
114
79
101
110
113
94
89
95
98
109
89
83
111
120
95
-
106
96
95
89
623
514
507
568
493
86
95
103
112
101
697
98
91
85
112
755
76
72
119
123
107
548
102
97
104
103
-
618
102
90
106
107
683
90
76
115
109
107
536
92
82
96
122
113
115
96
98
116
100
117
92
105
109
96
95
90
88
77
95
99
81
489
483
625
576
HZ
Zamarte
SDOO
Chrząstowo
PODR
O/Lubań
SDOO
Karżniczka
ZD
Rarwino
SDOO
Szczecin
Dąbie
494
88
89
106
120
94
356
87
81
102
110
599
86
91
108
115
98
487
100
101
106
103
110
-
100
92
94
542
Syrena
Zagłoba *
Zenia
3
4
5
108
-
105
93
104
96
111
94
644
4
105
-
90
100
93
524
5
99
118
93
100
Jelly
2
99
96
88
Gustaw
3
1
2
94
120
112
83
90
503
6
114
-
102
101
90
473
7
91
113
111
105
78
585
8
114
-
80
95
102
664
9
99
111
103
98
86
458
10
102
-
106
99
102
502
11
106
122
119
74
77
718
12
106
-
106
94
105
574
13
-
-
-
108
-
98
82
94
-
520
15
-
14
107
109
116
76
90
677
16
110
-
114
92
84
550
17
93
109
101
93
101
606
18
99
-
100
97
97
467
19
98
115
111
95
78
476
20
110
-
101
81
90
338
21
92
122
107
87
90
479
22
105
-
104
103
101
477
23
97
114
107
92
87
572
24
107
-
101
95
96
514
25
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2010
566
1
Odmiana
ZD
Białogard
Wzorzec dt/ha
Lp.
SDOO
Słupia
Wielka
Tabela 16. Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Plon handlowy bulw w %wzorca w latach 2011-2012
98
116
97
98
646
Wzorzec dt/ha
2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
ZD
Bobrowniki
ZD
Bobrowniki
1
ZD
Kościelec
ZD
Kościelec
Odmiana
SDOO
Świebodzin
SDOO
Świebodzin
Lp.
SDOO
Słupia
Wielka
Tabela 15. Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2011-2012
Średni plon
ogólny
Średni plon
ogólny
99
styczeń 2013
Jelly
Syrena
Zagłoba *
Zenia
2
3
4
5
14,4
12,4
15,1
13,9
17
2012
12,5
-
14,1
14,5
16,5
2011
12,8
7,1
8,6
7,4
9,5
36-50
mm
26,8
14,7
18,6
17,9
23,5
51-60
mm
55,9
74,2
68,9
71,2
63,8
2012
pow. 60
mm
1,3
2,8
2,3
1,8
1,4
Spękania
i deformacje
0,7
0,2
0,4
0,5
0,2
Zgniłe
96,2
95,9
96,6
96,5
97,3
plon
handlowy
4
-
2
3
3
do 35
mm
2
1
Adam
Glada
Jubilat
Pasat
Zuzanna
1
2
3
4
5
Wzorzec dt /ha
Odmiana
Lp.
105
96
101
110
86
555
2012
3
111
106
96
95
93
513
2011
ZDOO
Białogard
99
91
113
110
85
584
2012
4
107
104
98
92
98
555
2011
SDOO
Karżniczka
103
98
97
83
116
406
2012
5
122
107
97
96
77
457
2011
PODR
o/Lubań
109
101
91
101
95
609
2012
6
102
107
92
106
93
532
2011
SDOO
Chrząstowo
105
89
104
106
95
500
2012
7
111
107
96
88
99
378
2011
ZDOO
Bobrowniki
Tabela 18. Ziemniak. Odmiany skrobiowe wczesne i średnio-wczesne . Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2011-2012
2,5
1,1
0,7
1,2
1,1
do 35
mm
Gustaw
Odmiana
28
-
29
28
29
2011
51-60
mm
83
102
89
116
108
307
8
102
107
92
106
94
466
2011
SDOO
Świebodzin
2012
17
-
14
14
18
36-50
mm
Udział bulw poszczególnych frakcji w plonie ogólnym (%) 93
-
94
97
95
pow. 35
mm
101
96
99
104
98
498
2012
9
109
106
95
97
92
484
2011
Średni
plon ogólny
47
-
50
55
48
pow. 60
mm
1
Lp.
Zawartość skrobi
%
Tabela 17. Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne jadalne. Zawartość skrobi i struktura plonu w latach 2011-2012
100
styczeń 2013
2
1
Glada
Jubilat
Pasat
Zuzanna
2
3
4
5
108
89
102
111
87
516
2012
3
108
103
103
93
92
471
2011
ZDOO
Białogard
99
95
120
103
80
545
2012
4
111
101
100
87
101
523
2011
SDOO
Karżniczka
101
92
101
78
125
335
2012
5
128
112
93
94
73
389
2011
PODR
o/Lubań
111
102
93
98
93
575
2012
6
105
104
93
106
92
500
2011
SDOO
Chrząstowo
108
90
106
108
86
479
2012
7
108
104
100
91
98
363
2011
ZDOO
Bobrowniki
Adam
Glada
Jubilat
Pasat
Zuzanna
2
3
4
5
Odmiana
1
Lp.
20,7
20,5
21,5
21,5
19,6
2012
19,7
19,4
20,4
18,9
18.0
2011
Zawartość skrobi 2,3
3,7
3,2
3,7
3,6
do 35
mm
10,0
12,1
15,6
21,8
9,0
36-50
mm
23,5
25,7
31,2
36,0
24,9
51-60
mm
85
103
89
111
109
290
2012
62,5
56,1
49,6
34,8
56,2
2012
pow. 60
mm
1,3
2,1
0,3
2,8
5,9
Spękania
i defor
0,4
0,3
0,1
0,9
0,4
Zgniłe
96,0
93,9
96,4
92,6
90,1
plon
handlowy
2
3
4
4
4
do 35
mm
17
24
30
28
26
36-50
mm
8
34
34
34
32
32
2011
51-60
mm
102
107
92
105
94
462
2011
SDOO
Świebodzin
Tabela 20. Ziemniak. Odmiany skrobiowe wczesne i średnio-wczesne . Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2011-2012
Adam
1
Wzorzec dt /ha
Odmiana
Lp.
Tabela 19. Ziemniak. Odmiany skrobiowe wczesne i średnio-wczesne. Plon handlowy bulw w % wzorca w latach 2011-2012
42
34
31
33
34
pow. 60
mm
102
95
102
102
97
457
2012
9
93
92
96
92
91
pow. 35
mm
110
105
97
96
92
451
2011
Średni
plon handlowy
101
styczeń 2013
2
1
Danuta*
Hinga
Inwestor
Kuras
Pokusa
2
3
4
5
6
112
103
94
100
92
97
3
120
105
92
102
-
83
521
2011
103
120
99
91
101
83
554
2012
4
113
104
100
103
-
101
573
2011
SDOO
Karżniczka
115
108
97
95
91
92
408
2012
5
83
126
87
96
-
92
455
2011
PODR
o/Lubań
109
106
93
100
100
90
662
2012
6
114
113
93
97
-
85
576
2011
SDOO
Chrząstowo
103
104
92
101
101
96
518
2012
7
117
120
101
96
-
101
424
2011
ZDOO
Bobrowniki
2
Wzorzec dt /ha
Bosman
Danuta *
Hinga
Inwestor
Kuras
Pokusa
1
1
2
3
4
5
6
113
104
92
98
94
97
581
2012
3
120
108
92
105
-
85
504
2011
ZDOO
Białogard
Odmiana
Lp.
100
125
94
93
104
80
525
2012
4
118
108
100
105
-
107
538
2011
SDOO
Karżniczka
117
111
75
91
96
107
319
2012
5
86
136
87
94
-
101
393
2011
PODR
o/Lubań
110
105
92
100
99
92
633
2012
6
115
105
90
95
-
89
538
2011
SDOO
Chrząstowo
105
102
93
104
95
98
498
2012
7
113
123
102
95
-
104
407
2011
ZDOO
Bobrowniki
Tabela 22. Ziemniak. Odmiany średnio-późne i późne skrobiowe. Plon handlowy kłębów w % wzorca w latach 2011-2012
Bosman
1
601
2012
ZDOO
Białogard
8
104
134
110
91
-
88
518
2011
109
124
94
104
71
96
395
2012
8
101
127
111
92
-
89
510
2011
SDOO
Świebodzin
108
123
96
103
71
96
403
2012
SDOO
Świebodzin
9
109
117
97
98
-
92
511
2011
109
112
90
98
93
95
492
2012
9
109
118
97
98
-
96
482
2011
Średni
plon ogólny
108
111
95
98
93
92
524
2012
Średni
plon ogólny
Wzorzec dt /ha
Odmiana
Lp.
Tabela 21. Ziemniak. Odmiany średnio-późne i późne skrobiowe. Plon ogólny bulw w % wzorca w latach 2011-2012
102
styczeń 2013
Danuta*
Hinga
Inwestor
Kuras
Pokusa
2
3
4
5
6
19,4
20
21,9
23,8
20,7
20,8
2012
18,1
18,7
18,7
21,4
-
18,5
2011
Bosman
Odmiany
1
Lp.
Zawartość skrobi
w%
5,4
4,9
9,9
6,1
4,5
2,9
do 35
mm
17,4
23,3
30,4
28,3
21,3
12,2
36-50
mm
26,6
23,2
29,2
27,8
26,6
24,5
51-60
mm
49,6
47,5
29,5
37,5
45,6
59
2012
pow. 60
mm
0,7
1
1
0,2
2
1,4
Spękania
i defor
0,1
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
Zgniłe
99,8
100,1
100,2
100,0
100,1
100,1
plon
handlowy
2
3
5
4
-
1
do 35
mm
17
18
27
30
-
15
36-50
mm
Udział bulw poszczególnych wielkości w plonie ogólnym (%)
Tabela 23. Ziemniak. Odmiany średnio-późne i późne skrobiowe. Zawartość skrobi, struktura plonu i wielkość bulw w latach 2011-2012
28
31
32
34
-
29
2011
51-60
mm
49
46
34
30
-
55
pow. 60
mm
94
95
94
94
-
98
pow. 35
mm
103
styczeń 2013
104
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N,Pa3
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
29 Cedron
N
+
30 Tucan
N
+
5-6
Arielle
Berber
Courlan
Denar
Flaming
Fresco
Impala
Ingrid
Irys
Justa
Karatop
Krasa
Lord
Miłek
Molli
Velox
Viviana
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
Altesse
Amora
Annabelle
Aruba
Augusta
Bellarosa
Bila
Carrera
Cyprian
Etola
Eugenia
Ewelina
Gracja
Gwiazda
Hubal
Ignacy
Innovator
Karlena
Lady Claire
Lady Florina
Latona
Michalina
Nora
Oman
Owacja
Rosalind
Veronie
Vineta
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N,Ro4
N
N
N
N
N
7
Parch
zwykły
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
skala 9-stopniowa
5
Czarna
nóżka
N
N
4
Bardzo wczesne
jadalne
3-4
5-6
3-4
5-6
3-4
5-6
7
7
9
7
5
5
4
6
3-4
5-6
5-6
4
5-6
5-6
6
7
4
6
7
7
7
5-6
7
7
4
5-5
5-6
5-6
Wczesne
jadalne
3-4
3-4
4
6-7
3-4
5-6
8
5-6
5
8
5-6
8
7
6
3-4
3-4
5-6
5-6
5-6
5-6
9
5-6
3-4
7
7
6-7
7
7
7
5-6
7
7
4
5-6
6-7
7
4
4
4-5
6
5
6
7
3-4
5-6
5
5-6
5-6
9
7
5-6
6
3-4
5-6
7
6-7
skrobiowe
6.5
6.5
Zaraza
ziemniaka
(liście)
3
M
2
liściozwój
1
Wirusy
Y
Odmiany
Rak
ziemniaka
Lp.
Mątwik
ziemniaczany
Tabela 24. Ziemniak. Odporność na mątwika ziemniaczanego i podstawowe choroby
6
7
•
•
•
4,5
•
4
2
•
3-4
•
4-5
5
4
•
4
2
•
2
3
2
3
2
3
2
2
3
3
2
3,5
3
2
2
2
2
•
•
•
5
•
5
6
•
2
•
6
4
6
•
6
6
•
7,6
•
•
7,7
8,1
•
7,9
7,1
•
7,7
•
•
7,7
8,3
•
8,1
7,5
•
3
•
•
3
•
4
•
•
•
8
8
3
•
•
•
3
4-5
2
3
4
•
3
•
•
3-4
•
4
3
3
2
4
3
2
3
3
5
4
3
3
3
3
3,5
3
3
3
2
4
3
3
4
3
4
2
3
2
•
5,5
•
•
6
•
5.5
•
•
•
•
•
6
•
•
•
5.5
6
5
5.5
6
•
6
•
•
5.5
•
6
7,3
•
•
8,1
•
8,1
8,1
•
7,6
7,4
7,9
7,9
•
8,1
7,7
8,0
•
•
•
•
•
7,6
•
7,9
8
7,5
•
8,1
3
3
5
•
•
3
•
•
styczeń 2013
105
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Finezja
Folva
Gawin
Honorata
Ibis
Igor
Irga
Jurata
Jurek
Jutrzenka
Legenda
Marlen
Meridian
Oberon
Orchestra
Pirol
Promyk
Raja
Ramos
Redstar
Roxana
Sagitta
Sante
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
Victoria
VR 808
Zebra
Żagiel
N
N
N
N
N
N
+
+
+
+
+
+
N
+
N, Ro4
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
9
4-5
7
5-6
7
8
7
8
8
8
9
5-6
5-6
8
8
5
8
4-5
4
4
7
8
9
5
8
7
8
4
N
+
+
5
6-7
7
5-6
5
5-6
5
3-4
8
5-6
5-6
5-6
5-6
5-6
8
5-6
3-4
5
5-6
7
6
5
5-6
3-4
6
7
7
7
5-6
5-6
4
8
Parch
zwykły
N
N
N
skala 9-stopniowa
5
Czarna
nóżka
Agnes
Almera
Ametyst
Andromeda
Antoinet
Asterix
Bartek
Benek
Bondeville
Bursztyn
Cekin
Courage
Cykooon
Dali
Ditta
Elanda
Etiuda
4
Średniowczesne
jadalne
5-6
7
3-4
3-4
9
5-6
6-7
6
3-4
3-4
5
3,5
8
8
8
7
4,5
5
9
3-4
5
5-6
3-4
5-6
7-8
7
5-6
5-6
5-6
7
5-6
5-6
8
5-6
Zaraza
ziemniaka
(liście)
3
M
2
liściozwój
1
Wirusy
Y
Odmiany
Rak
ziemniaka
Lp.
Mątwik
ziemniaczany
Tabela 24. Ziemniak. Odporność na mątwika ziemniaczanego i podstawowe choroby c.d.
6
7
•
•
•
3-4
•
2,5
3
•
2
•
3
•
4-5
•
4
•
•
•
3
5
3
6
4
3
3,5
5
4
4
5
4
3
4-5
3
3
3
4
4,5
3,5
•
•
•
7
•
7
7,5
•
7
•
7
•
6
•
6
•
•
•
7
•
7,8
7,8
8,3
7,4
8,0
7,5
7,7
•
7,9
7,8
•
•
•
•
7,9
7,7
7,8
•
3-4
4
3
4
5
2
3
5,5
7,8
7,4
•
3-4
•
5
•
•
•
•
•
•
•
•
4,5
4
2
5
3
3
3,5
2
3
3
4
4
3
4
4
4
3
4
5
5
3
4
3-4
4
3
3-4
•
3
3
3
•
•
3
4
•
2-3
•
•
5,5
•
•
7,6
5,5
•
•
•
•
•
•
•
•
•
8
7,8
7,9
7,8
7
•
•
•
8,2
7,7
•
8,1
7
7
7
•
•
•
•
•
8,0
7,9
6
6
•
6
8,2
8,3
7,9
8,3
7,3
6
7
7,2
7,4
•
7
•
styczeń 2013
106
N
N
+
+
N
N
+
+B
+
7,5
7
7
N
N
N
N
N
+
+
+
+
+
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Bryza
Cecylie
Fianna
N
N
N
+
+
+
Gustaw
Jelly
Niagara
Roko
Syrena
Zenia
Zeus
N
N
N
N
N
N
+
+
+
+
+
+
N
+
5-6
7
5-6
9
6-7
7
6-7
9
5
9
6-7
8
5-6
Średniopóźne i późne
jadalne
5
7
3-4
3-4
5
7
9
5
8
9
8
9
7
7
5
5-6
5-6
5
3-4
5
Parch
zwykły
Adam
Albatros
Boryna
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Kuba
Monsun
Pasat
Rumpel
Zuzanna
skala 9-stopniowa
5
Czarna
nóżka
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
4
Średniowczesne
skrobiowe
3-4
5-6
8
7
Zaraza
ziemniaka
(liście)
3
M
2
liściozwój
1
Wirusy
Y
Odmiany
Rak
ziemniaka
Lp.
Mątwik
ziemniaczany
Tabela 24. Ziemniak. Odporność na mątwika ziemniaczanego i podstawowe choroby c.d.
6
7
•
3
3
4
•
6
7,9
•
3
5
•
5
4
5
7
5
•
8,0
•
8,2
5
4
4
3-4
•
5
5
5
5
3
6
7
6,5
6
•
7,9
8,2
7,7
8,2
8,4
5
•
5
•
•
•
•
4
5
5
5
5
3
•
5
•
•
•
•
•
•
7,5
8,1
7,9
3
•
3
5
4
5
4
6
8,0
7,9
5,5
7,6
•
7,7
6
6,9
4
6,5
5
5,5
•
4
•
6
•
•
•
8,1
7,9
Średniopóźne i późne
skrobiowe
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Bzura
Gandawa
Hinga
Ikar
Inwestor
Jasia
Kuras
Neptun
Pokusa
Rudawa
Sekwana
Skawa
Sonda
Ślęza
Umiak
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
+B
+
+
+B
+
+
+
+
+
+
+
+
+B
+
+
9
8
9
7
7
9
9
8
7
9
8
9
9
9
9
5
6-7
5-6
5-6
5-6
7
3-4
8
5-6
6-7
7
7
4
5
7
3-4
3
2
3,5
•
4
•
4
•
3,5
•
3
2
4
5
8
6
7
5,5
7
7
8
7
4
6
7
6
7
8
6,5
5,5
8,3
8,0
7,8
7,8
7,5
8,3
7,8
•
4
5,5
8,5
7,5
5,5
4,5
7,6
8,3
Kol. 2: N - odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego
Kol. 3: + - odmiana odporna na raka ziemniaka
Kol. 4-7: odporność na choroby w skali 9o:
9 - bardzo odporna (skrajnie odporna)
1 - bardzo podatna
• - brak danych
styczeń 2013
107
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Arielle
Berber
Courlan
Denar
Flaming
Fresco
Impala
Ingrid
Irys
Justa
Karatop
Krasa
Lord
Miłek
Molli
Velox
Viviana
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
Altesse
Amora
Annabelle
Aruba
Augusta
Bellarosa
Bila
Carrera
Cyprian
Etola
Eugenia
Ewelina
Gracja
Gwiazda
Hubal
Ignacy
Innovator
Karlena
L. Claire
L. Florina
Latona
Michalina
Nora
Oman
Owacja
Rosalind
Veronie
Vineta
b
b
b
b
b
jczf
b
czf+
b
b
b
b
b
b
b
b
b
8
Skala 9o
9
jż
jż
jż
jż
jż
jż
jż
jż
b
ż
jż
ż
jż
jż
jż
jż
jż
7,5
7,5
6,5
7
7
7
7
7,1
7
7
6,5
7
7
6,5
7
7,5
7
B
B
BC
AB
B
B
AB
B
B
B-BC
AB
B
AB
BC
B
B
B
Ż
jż
ż
kr
ż
ż
ż
jż
iż
ż
jż
ż
jż
Jż-z
jż
jż
kr
ż
jż
jż
ż
jż
ż
jż
jż
ż
ż
ż
7,1
7
7,5
6,5
7
7
7
7
7
6,9
7
7
6,5
7
6,5
6,7
7
7
7
7
6,5
6,7
7
7,5
7
7
7
7
AB
B-BC
AB
B
BC
B
B
B
B
B-BC
B
BC
BC
AB-B
BC
B
B
BC
BC
B-BC
B
B
BC
B
B-BC
B
BC
AB
10
chopsy
7,7
7
7
7,5
7,5
7,5
7
7,5
6,5
6,8
7
7
7,5
7,2
7
6,4
7,5
7
7,5
7,5
7,5
7
7,5
7
7
7,5
7,5
7
b
b
b
czf
czf
czf+
czf
b
Typ
konsumpcyjny
ow
oow
p
ow
oow
oow
oow
oow
oow
o
ow
oow
ow
oow
ow
oow
pow
oow
ow
pow
ow
oow
ow
ow
oow
oow
ow
oow
b
b
b
czf+
b
b
b
czf
jczf
Smak
7,5
7,5
7,5
7
7,5
7
8
7,6
7
7
7
7
6,5
7
7,5
8
7,7
Barwa miąższu
ow
oow
o
oow
ow
oow
ow
oow
pow
oow
oow
oow
oow
oow
oow
ow
oow
b
czf
czf
b
b
b
b
Barwa skórki
4
Wielkość bulw
3
Ocena
głębokości
oczek
2
Skala 9o
5
6
7
Bardzo wczesne - jadalne
7
8
ż
7,5
7
ż
7
7
ż
7
9
ż
7,5
5
cz
7
7
ż
7,5
9
ż
7,7
7
ż
6,5
6
ż
7
8
ż
7
8
ż
7
9
ż
7
8
ż
6,5
8
ż
7
8
ż
8
9
ż
7,2
8
ż
Wczesne - jadalne
7,5
8
Jbż
7
8
ż
7,5
3
ż
7,5
6
ż
7,5
8
ż
7
9
cz
7
9
ż
7,5
9
ż
7
8
ż
6,3
9
ż
7
8
ż
7,5
8
ż
7,5
7
ż
7
9
ż
7
8
ż
6,7
8
ż
7,5
9
ż
7
7
ż
7,5
8
ż
7,5
8
ż
7,5
8
ż
6,7
9
ż
7,5
9
ż
7,5
7
ż
7
9
ż
7
8
cz
7,5
8
ż
7
8
ż
Przydatność do
przetwórstwa
frytki
1
Kształt bulw
Odmiany
Barwa kwiatów
Lp.
Ocena kształtu
Tabela 25. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych odmian
11
12
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
styczeń 2013
108
ow
oow
7
7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
Agnes
Almera
Ametyst
Andromeda
Asterix
Bartek
Benek
Bondeville
Bursztyn
Cekin
Courage
Dali
Ditta
Elanda
Etiuda
Finezja
Folva
Gawin
Honorata
Ibis
Irga
Jurata
Jurek
Jutrzenka
Legenda
Marlen
Meridian
Oberon
Orchestra
Pirol
Promyk
Raja
Ramos
Redstar
Roxana
Sagitta
Sante
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
Victoria
VR 808
Zebra
Żagiel
czf
ow
pow
oow
oow
ow
ow
oow
ow
ow
oow
oow
ow
ow
ow
o
oow
oow
oow
oow
ow
oow
oow
oow
oow
oow
ow
oow
ow
oow
oow
oow
ow
pow
oow
ow
ow
oow
oow
oow
ow
oow
ow
o
oow
oow
7
7,4
6,6
7
7.5
7
7
7
7.1
7
6,5
7,5
8
7
7
7
7.5
6,8
6,9
7
7
7
6,5
7
7.1
7
7,5
6,6
7,2
7.5
7,5
7
7.5
7.5
7.5
7,1
7
7.5
7
7
7,2
7.5
7,4
7
7.5
b
czf+
b
b
b
jczf
b
czf
b
b
b
czf
czf
czf+
czf
b
jf
b
b
b
nf
czf
b
b
b
nf+
czf
b
czf
b
b
b
b
b
b
nf
b
czf
ż
jż
6
6.5
BC
C
ż
jż
kr
jż
jż
jż
ż
ż
b
jż
jż
jż
ż
jż
kr
jż
ż
jż
jż
jż
kr
kr
ż
jż
jż
jż
ż
jż
jż
ż
ż
ż
jż
ż
ż
jż
jż
ż
ż
ż
jż
ż
ż
jż
ż
7
7,1
6,2
7
7
7
7
7
6,3
7
7
7
7
6.5
6,5
6.5
7
6,4
6,5
6.5
6.5
6,5
7,2
6,8
6,5
7
7,5
7,0
6,5
7.5
7,0
7.5
7
7
6.5
6,7
7
7.5
6,7
7
7,4
7
6,2
7.5
7
BC
AB
BC
AB
B
B
BC
B
BC-C
BC-C
BC
AB-B
B
AB
C-CD
BC
B
BC-C
BC
BC
B
BC-C
B-BC
BC-C
BC-C
BC
B
AB
AB
BC
B-BC
B
B
BC
B
B
B
B
B
B-BC
B-BC
B
BC
B
B
10
chopsy
b
b
8
Skala 9o
9
Przydatność do
przetwórstwa
frytki
Cedron
Tucan
Typ
konsumpcyjny
29
30
Smak
4
Skala 9o
5
6
7
Wczesne - skrobiowe
6.5
6
ż
7
7
ż
Średniowczesne - jadalne
7.5
7
ż
7,4
ż
7,0
8
jbż
7.5
8
ż
7.5
7
cz
7
9
ż
7,5
7
ż
7
9
ż
7.3
8
jbż
7
8
ż
6,5
7
cz
8
7
ż
8
7
ż
7
8
ż
6
9
jbeż
7
8
ż
7.5
9
ż
6,7
7
ż
6,5
7
jbż
7
7
ż
7
6
róż.
7,5
7
ż
6,8
9
ż
7
9
jbż
7.4
8
jbż
7
8
ż
8
7
ż
6,8
8
cz
7,3
9
ż
8
7
ż
7,2
ż
7
8
cz
7.5
9
ż
7.5
6
cz
7.5
9
ż
7,3
9
ż
7.5
8
ż
7.5
9
ż
6,9
9
ż
7
9
ż
7,3
ż
8
8
ż
7,2
7
ż
7
9
ż
7.5
8
ż
Barwa miąższu
3
Barwa skórki
2
Odmiany
Wielkość bulw
Kształt bulw
1
Lp.
Ocena
głębokości
oczek
Barwa kwiatów
Ocena kształtu
Tabela 25. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych odmian c.d.
11
12
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
styczeń 2013
109
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Bosman
Bzura
Danuta
Gandawa
Hinga
Ikar
Inwestor
Jasia
Kuras
Neptun
Pasja P.
Pokusa
Rudawa
Sekwana
Skawa
Sonda
Ślęza
Umiak
b
b
B
czf+
b
b
czf+
czf+
b
b
b
czf
b
czf
czf+
b
nf+
b
czf+
b
oow
oow
oow
ow
ow
oow
oow
oow
o
oow
oow
oow
oow
oow
o
oow
oow
o
b
jż
b
jż
kr
kr
ż
ż
jż
kr
b
jż
6
6
5,8
6
6
5,5
6,1
6.5
7
6.5
C
C
C-CD
C
C
C-CD
C-BC
C
BC
C
ź
kr
kr
kr
ż
jż
jż
kr
jż
ż
ż
ż
ż
7.5
7
6.5
6,2
7.5
7
6.5
6.5
6,7
7
7
6,5
6.5
BC
AB
BC
BC
B
B
B
B
BC
B
B
AB-B
BC
jż
jż
ż
kr
jż
kr
kr
jż
kr
kr
ż
jż
kr
jż
jż
b
b
kr
6,3
6
6,5
C-CD
BC
C
6.5
6,5
6
C
BC
C
C
7
BC
6,5
BC
6
C
chopsy
o
pow
ow
oow
ow
ow
oow
ow
oow
ow
oow
oow
oow
Bryza
Celcie
Fianna
Gustaw
Jelly
Medea
Niagara
Roko
Soplica
Syrena
Zagłoba
Zenia
Zeus
10
Przydatność do
przetwórstwa
frytki
czf
czf
b
czf
b
b
czf
czf
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Skala 9o
9
Typ
konsumpcyjny
oow
ow
o
oow
oow
oow
o
oow
ow
oow
oow
o
8
Smak
czf
b
nf
czf+
b
b
cnf
b
b
b
b
b
Skala 9o
4
5
6
7
Średniowczesne - skrobiowe
6.5
6.5
7
ż
7.5
7
7
ż
6,5
6,2
8
cz
6.5
6
7
ż
6
6
7
ż
7
7
7
jbeż
7,3
6,9
7
o
7
6.5
7
ż
7
6.5
8
ż
6.5
6.5
8
ż
6.5
6
8
ż
7
6.5
7
ż
Średniopóźne i późne - jadalne
6.5
6
8
ź
6.5
7
3
ż
8
7.5
8
ż
6,9
6,7
9
ż
8
7.5
9
ż
7
7.5
7
ż
7
7
8
ż
7
7.5
8
cz
6,8
6,8
ż
7
7
9
ż
7
6.5
9
ż
7,1
7,5
8
ż
7
7
7
ż
Średniopóźne i póżne - skrobiowe
7,3
7,2
jbż
6.5
6
8
ż
7,3
7,6
8
ż
6.5
6.5
8
ż
6
5.5
7
ż
5.5
5.5
7
ż
6.5
6.5
6
ż
6,5
6
8
ż
6.5
6
9
ż
7
7
8
ż
7
6.5
7
ż
7
7
8
ż
6.5
6.5
7
ż
6,5
6,5
9
ż
7
6.5
8
ż
6.5
6.5
7
ż
7
7
8
ż
6.5
6
7
ż
Barwa miąższu
Adam
Albatros
Boryna
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Kuba
Monsun
Pasat
Rumpel
Zuzanna
Barwa skórki
3
Wielkość bulw
2
Ocena
głębokości
oczek
1
Odmiany
Ocena kształtu
Kształt bulw
Lp.
Barwa kwiatów
Tabela 25. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych odmian c.d.
11
12
+
+
+
+
+
CD
+
+
+
styczeń 2013
110
Objaśnienia do tabeli 24 i 25.
Kol. 2: Barwa kwiatów:
b – biała
czf – czerwonofioletowa
jczf – jasnoczerwono-fioletowa
f – fioletowa
jf – jasnofioletowa
nf – niebieskofioletowa
+ - występowanie białych końców płatków
Kol. 3: Kształt bulw
o – okrągły
oow okrągłoowalny
ow – owalny
pow – podłużnoowalny
Kol. 4: Regularność kształtu (skala 9o)
1 – wybitnie zdeformowany
9 – idealny Kol. 5: Głębokość oczek (skala 9o)
1 – bardzo głębokie
9 – bardzo płytkie
Kol. 6: Wielkość bulw (skala 9o)
4 – 21-30% frakcji bulw powyżej 50mm
9 – powyżej 70% frakcji bulw powyżej 50mm
Kol. 7: Barwa skórki
ż – żółta
róż – różowa
cz – czerwona
Kol. 8: Barwa miąższu
b – biały
kr – kremowy
jż – jasnożółty
ż – żółty
Kol. 9: Smak (skala 9o)
1 – zły
9 – wybitnie dobry
Brak oceny smaku i typu
konsumpcyjnego oznacza, że odmiana nie jest zalecana
do bezpośredniego spożycia
styczeń 2013
111
KAPUSTA GŁOWIASTA BIAŁA
Rozdział 15
Kapusta jest jednym z najpowszechniej uprawianych warzyw w Polsce. Zajmuje ona około 30% powierzchni zajętej
przez rośliny warzywne i daje ponad 40% masy produkowanych warzyw. Uprawiana jest na świeży rynek, do przechowania i do przetwórstwa. W województwie zachodniopomorskim, ze względu na korzystne warunki klimatyczne jest
jednym z najpowszechniej uprawianych warzyw.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 w ramach PDOiR w województwie zachodniopomorskim założono trzy doświadczenia z kapustą
głowiastą białą w SDOO Szczecin Dąbie.
- doświadczenie z kapustą wczesną i średniowczesną ( 5 odmian)
- doświadczenie z kapustą średniopóźną i późną do kiszenia ( 6 odmian )
- doświadczenie z kapustą średniopóźną i późną do przechowywania( 9 odmian )
Omawiane doświadczenia prowadzone były jako jednoczynnikowe, w czterech powtórzeniach. Celem badań było
określenie listy odmian rekomendowanych do uprawy w województwach zachodniopomorskim. Doświadczenia
założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał
Wojewódzki Zespół PDOiR.
Doświadczenia założono w terminie agrotechnicznym. Tegoroczny sezon wegetacyjny charakteryzował się korzystnymi warunkami pogodowymi (rozkład opadów i temperatura powietrza) dla rozwoju roślin kapustnych do końca
czerwca . Dość duża ilość opadów w miesiącu lipcu(134mm i w sierpniu 103mm) sprzyjały rozwojowi chorób, dlatego
stosowano ochronę roślin. Zabiegi ochrony były wykonywane zgodnie z zaleceniami IOR.
Plony w roku 2012 były bardzo wysokie, a kapusty cechowały się dobrą zdrowotnością i korzystną strukturą plonu.
Tabela 15.1. 1. Kapusta głowiasta biała wczesna i średniowczesnawczesna.
Odmiany badane. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Hodowca
1
2
1
Sougetsu F1
JP Kaneko
2
Irodori F1
JP Kaneko
3
Quarto F1
US Seminis
4
HT-HO F1
CZ Moravoseed
5
Almanac F1
NL Bejo Zaden
styczeń 2013
112
Tabela 15.1.2. Kapusta głowiasta średniopóźna i późna do kwaszenia.
Odmiana
Lp.
1
2
3
4
5
6
Hodowca
1
2
Madison F1
Menzania F1
IT2xIT3 F1
Target F1
Kolia F1
Masada F1
CZ Moravoseed
US Seminis
CZ Moravoseed
CZ Moravoseed
US Seminis
NL Bejo Zaden
Tabela 15.1.3. Kapusta głowiasta średniopóźna i późna do przechowywania.
Odmiana
Lp.
Hodowca
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2
CZ Moravoseed
US Monsanto,Seminis
JP Kaneko
CZ Moravoseed
PL Polan Kraków
CZ Moravoseed
NL Nickerson
NL Nickerson
NL Syngenta
Atila F1
Furios F1
Fuyukuguri F1
Kiklop
Korund F1
Libreto F1
Lion F1
Sting F1
Zenon F1
Tabela 15.2. Kapusta głowiasta biała wczesna, średniowczesna, średniopóźna i późna.
Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Zasobność gleby w
P (mg/l)
Zasobność gleby w
K (mg/l)
Zasobność gleby w Mg
(mg/l)
pH gleby (w H2O)
Przedplon
N (kg/ha)
Szczecin-Dąbie
Szczecin
9
V
100
128
72
7,6
Pszenica jara
przedsiewnie
P2O5 (kg/ha)
96
K2O (kg/ha)
180
Zaprawa nasienna
Funaben T
pogłównie
Herbicyd
Roundap 2011r.
Insektycyd
Karate
0,12kg/ha
Pirimor
0,4kg/ha
Dursban
1,2l/ha
Decis
0,2l/ha
Steward
Fungicyd
0,12kg/ha
Starami
0,8l/ha
Amistar
0,8l/ha
styczeń 2013
113
Tabela 15.3.1. Kapusta głowiasta biała wczesna i średniowczesna.
Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
5
6
Wyszczególnienie
2
Siew
data
Sadzenie
data
Zbiór
data
Stan w czasie wegetacji
9o
Porażenie przez szkodniki
9o
Porażenie przez choroby
9o
1
3
06.04.2012
04.05.2012
19.07-28.08
9
9,
9,
Tabela 15.3.2. Kapusta głowiasta biała średniopóźna i późna do kiszenia i przechowania.
Wyniki ogólne doświadczeń . Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
5
6
Wyszczególnienie
1
2
Siew
data
Sadzenie
data
Zbiór
data
9o
9o
9o
3
19.04.2012
15.05.2012
13.09-22.10
8,8 8,4
8, 8,2
8,6 8,6
Tabela 15.4.1. Kapusta głowiasta biała wczesna i średniowczesna.
Plon odmian (w t/ha). Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
5
Odmiana
1
Sougetsu F1
Irodori F1
Quarto F1
HT-HO F1
Almanac F1
Plon handlowy
2
117,9
102,5
123,6
122,2
140,8
Plon ogólny
3
117,9
102,5
123,6
122,2
140,8
Tabela 15.4.2. Kapusta głowiasta biała średniopóźna i późna do kiszenia.
Plon odmian (w t/ha). Rok zbioru 2012.
Lp.
1
2
3
4
5
6
Odmiana
Madison F1
Menzania F1
IT2xIT3 F1
Target F1
Kolia F1
Masada F1
Plon handlowy
Plon ogólny
169,7
96
95,1
115,1
152
157,5
169,7
182,1
101,2
115,1
152
157,5
Tabela 15.4.3. Kapusta głowiasta biała średniopóźna i późna do przechowywania.
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Odmiana
1
Atila F1
Furios F1
Fuyukuguri F1
Kiklop
Korund F1
Libreto F1
Lion F1
Sting F1
Zenon F1
Plon handlowy
2
122,1
140,4
84,8
131,1
152,7
133,0
142,8
126,4
153,3
Plon ogólny
3
122,1
140,4
160,4
131,1
152,7
133,0
142,8
126,4
153,3
styczeń 2013
114
Tabela15.5.1. Kapusta głowiasta biała wczesna i średniowczesna.
Struktura plonu w %. Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
5
Odmiana
1
Sougetsu F1
Irodori F1
Quarto F1
HT-HO F1
Almanac F1
Udział
wagowy
główek
handlowych
%
wagowy
2
100
100
100
100
100
Głowy
handlowe
o masie
>0,7kg
%
liczbowy
3
100
100
0
0
0
Głowy
Głowy
Głowy
Głowy
niehandlowe
niehandlowe niehandlowe niehandlowe
o masie
luźne
spękane
chore
<0,7 kg
%
%
%
%
liczbowy
liczbowy
liczbowy
liczbowy
4
5
6
7
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Lp.
1
2
3
4
5
6
Odmiana
1
Madison F1
Menzania F1
IT2xIT3 F1
Target F1
Kolia F1
Masada F1
Udział
wagowy
główek
handlowych
%
wagowy
2
100
52,8
94
100
100
100
Głowy
handlowe
o masie
>2,5kg
%
liczbowy
3
70,1
52,8
94
100
100
100
Głowy
handlowe
o masie
1,2-2,5 kg
%
liczbowy
4
0
0
0
0
0
0
Głowy
Głowy
Głowy
niehandlowe
niehandlowe niehandlowe
o masie
spękane
chore
<1,2 kg
%
% liczbowy % liczbowy
liczbowy
5
6
7
0
0
0
0
0,4
46,8
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Tabela15.5.3. Kapusta głowiasta biała średniopóźna i późna do przechowania.
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Odmiana
1
Atila F1
Furios F1
Fuyukuguri F1
Kiklop
Korund F1
Libreto F1
Lion F1
Sting F1
Zenon F1
Udział
wagowy
główek
handlowych
%
wagowy
2
100
100
53,1
100
100
100
100
100
100
Głowy
handlowe
o masie
>2,5kg
%
liczbowy
3
100
100
53,1
100
100
100
100
100
100
Głowy
handlowe
o masie
1,2-2,5 kg
%
liczbowy
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Głowy
Głowy
Głowy
niehandlowe
niehandlowe niehandlowe
o masie
spękane
chore
<1,2 kg
%
% liczbowy % liczbowy
liczbowy
5
6
7
0
0
0
0
0
0
0
0
46,9
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
styczeń 2013
115
Tabela 15.6.1. Kapusta wczesna i średniowczesna.
Cechy jakościowe. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Średnia masa głowy
handlowej w kg
% udział głąba wewn.
w st. do wysokości główki
1
2
3
1
Sougetsu F1
2,9
47,2
2
Irodori F1
2,6
32,4
3
Quarto F1
3,1
36,8
4
HT-HO F1
3,1
48,7
5
Almanac F1
3,5
46,3
Odmiana
Lp.
handlowej w kg
1
% udział głąba wew. w st.
do wysokości główki
2
3
1
Madison F1
6,1
48,9
2
Menzania F1
6,6
41,9
3
IT2xIT3 F1
3,7
50,5
4
Target F1
4,1
48,8
5
Kolia F1
5,5
46,2
6
Masada F1
5,7
46,5
Tabela 15.6.3. Kapusta głowiasta biała średniopóźna i późna do przechowania.
Lp.
Odmiana
handlowej w kg
% udział głąba wew. w st.
do wysokości główki
1
2
3
1
Atila F1
3,1
50
2
Furios F1
3,5
46,3
3
Fuyukuguri F1
4
43,2
4
Kiklop
3,3
50
5
Korund F1
3,8
47,4
6
Libreto F1
3,3
41,5
7
Lion F1
3,6
48,7
8
Sting F1
3,2
50
9
Zenon F1
3,8
47,4
styczeń 2013
116
MARCHEW JADALNA
Rozdział 16
Marchew obok kapusty i cebuli jest jednym z najpowszechniej uprawianych warzyw w Polsce. Wartość odżywcza
marchwi jest bardzo duża dzięki występującym w niej związkom biologicznie czynnym. Najcenniejszym składnikiem
marchwi są ß i α-karoten, główne źródło witaminy A w organizmie. Marchew zawiera również cukier i sole mineralne,
zwłaszcza :wapń ,fosfor, magnez i żelazo. Marchew jest uprawiana w naszym kraju na obszarze około 30 tysięcy ha. Warzywo to jest tanie i łatwo dostępne przez cały rok. W czerwcu zbieramy marchew w formie pęczkowej, kończymy na
przechowaniu jej przez zimę i dostarczaniu jej do handlu w miesiącach wiosennych. Spożywa się ją w stanie świeżym
(wg statystyk około 10 kg rocznie na osobę) oraz wykorzystuje się ją w przemyśle przetwórczym do soków ,krajanek
i mrożonek.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 w ramach PDOiR w województwie zachodniopomorskim założono cztery doświadczenia z marchwią
jadalną w SDOO Szczecin Dąbie.
-marchew jadalna wczesna (4 odmiany)
-marchew jadalna średniowczesna (6 odmian)
-marchew jadalna średniopóźna (4 odmiany)
-marchew jadalna późna (4 odmiany)
Omawiane doświadczenia prowadzone były jako jednoczynnikowe, w czterech powtórzeniach. Celem badań było
określenie listy odmian rekomendowanych do uprawy w województwach zachodniopomorskim i pomorskim. Doświadczenia założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR.
Doświadczenie założono w terminie agrotechnicznym. Sezon wegetacyjny 2012 charakteryzował się korzystnymi
warunkami pogodowymi ( zarówno pod względem opadów jak i temperatury powietrza) do końca czerwca. Natomiast
w miesiącu lipcu i sierpniu wystąpiły duże opady deszczu. Ogólna ilość opadów za miesiąc lipiec wynosiła 134,2mm,
a sierpnia 103,2mm. Ta ilość opadu spowodowała porażenie korzeni przez choroby (mokra zgnilizna korzeni) mimo
stosowania ochrony roślin. Zabiegi ochrony roślin były wykonywane zgodnie z zaleceniami IOR.
Plony w roku 2012 były bardzo dobre, a marchew jadalna we wszystkich grupach wczesności we frakcjach handlowych charakteryzowała się dobrą zdrowotnością i korzystną strukturą plonu.
Tabela 16.1.1. Marchew jadalna wczesna. Odmiany badane.
Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Hodowca
1
2
1
Aneta F1
CZ Moravoseed
2
Carvoro F1
US Seminis
3
Marion F1
CZ Moravoseed
4
Napoli F1
NL Bejo Zaden
styczeń 2013
117
Tabela 16.1.2. Marchew jadalna średniowczesna. Odmiany badane.
Rok zbioru 2012
Odmiana
1
Lp.
1
2
3
4
5
6
Hodowca
2
CZ Moravoseed
CZ Moravoseed
US Monsanto Seminis
PL Nochowo
PL Nochowo
NL Bejo Zaden
AxCH F1
Afalon F1
Carboli F1
Fama F1
NOE -1112 F1
Napa F1
Tabela 16.1.3. Marchew jadalna średniopóźna. Odmiany badane.
Rok zbioru 2012
Odmiana
Lp.
1
2
3
4
Hodowca
1
2
Alfa F1
Nebula F1
Ruta F1
Nerac F1
PL Nochowo
US Monsanto
PL Nochowo
NL Bejo Zaden
Tabela 16.1.4. Marchew jadalna późna. Odmiany badane.
Rok zbioru 2012
Odmiana
1
Lp.
1
2
3
4
Hodowca
2
Delta
Cortina F1
Sukces
Kazan F1
PL Nochowo
CZ Moravoseed
PL Snowidza
NL Bejo Zaden
Tabela 16.2. Marchew jadalna wczesna, średniowczesna, średniopóźna i późna.
Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Zasobność gleby w
P (mg/l)
Zasobność gleby w
K (mg/l)
Zasobność gleby w Mg
(mg/l)
pH gleby (w H2O)
Przedplon
Obsada roślin (szt./m2)
N (kg/ha)
Szczecin--Dąbie
Szczecin
5,8
kapustne
111-148szt/m.kw
przedsiewnie
80
P2O5 (kg/ha)
64
K2O (kg/ha)
120
Zaprawa nasienna
Funaben T
Insektycyd
Pirimor
0,4kg/ha
Dursban
1,5l/ha
6
IV b
31,9
17,4
6,9
Fungicyd
Starami
Nawożenie dolistne
Krystalon czerwony
pogłównie
34
0,8l/ha
0,5%
styczeń 2013
118
Tabela 16.3.1. Marchew jadalna wczesna i średniowczesna. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru 2012
Wyszczególnienie
Lp.
1
1
Siew na polu wczesna
2
data
3
23.04.2012
2
siew w polu średniowczesna
data
05.05.2012
3
Zbiór
data
28.08 i 20.09
4
9
8,5 i 8,3
5
9o
9, 9
6
9
7,9, 9
o
o
Tabela 16.3.2. Marchew jadalna średniopóźna i późna.
Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2012
Lp.
Wyszczególnienie
1
1
Siew na polu średniopóźna
2
data
3
08,05.2012
2
Siew w polu późna
data
08.05.2012
3
Zbiór
data
4
9o
8,3 i 8,8
5
9o
9, 9
6
9
8,5, 8,6
o
1.10 i 18.10.12
Tabela 16.4.1. Marchew jadalna wczesna. Plon odmian (w t/ha).
Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Plon ogólny
Plon handlowy
1
2
3
1
Aneta F1
68,7
80,2
2
Carvoro F1
73,8
84,9
3
Marion F1
60,7
73,4
4
Napoli F1
69,8
83,3
Tabela 16.4.2. Marchew jadalna średniowczesna.
Lp.
1
2
3
4
5
6
Odmiana
1
AxCH F1
Afalon F1
Carboli F1
Fama F1
NOE -1112 F1
Napa F1
Plon ogólny
Plon handlowy
2
95,2
83,7
97,6
88,1
86,9
71,8
3
109,9
98,8
107,9
103,9
100,7
87,7
Tabela 16.4.3. Marchew jadalna średniopóźna. Plon odmian (w t/ha).
Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
Odmiana
Plon ogólny
Plon handlowy
1
2
90,4
81,3
90,1
80,2
3
110,3
101,2
105,5
94,0
Alfa F1
Nebula F1
Ruta F1
Nerac F1
styczeń 2013
119
Tabela 16.4.4. Marchew jadalna późna. Plon odmian (w t/ha).
Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
Odmiana
Plon ogólny
Plon handlowy
1
2
85,3
75,0
80,9
90,5
3
95,2
86,1
93,2
102,3
Delta
Cortina F1
Sukces
Kazan F1
Tabela 16.5.1. Marchew jadalna wczesna. Struktura plonu (w %).
Rok zbioru 2012
Struktura plonu
Lp
Odmiana
Handlowe
razem
Handlowe
korzenie
>3cm.
Handlowe
o średnicy
1,5-3 cm.
Niehandlowe
poniżej
1,5 cm
1
2
3
4
5
Niehandlowe
popękane
Chore
6
7
8
Rozwidlone
% wagowy plonu ogólnego
1
Aneta F1
85,4
75,5
9,9
1,0
2,9
6,8
3,9
2
Carvoro F1
86,9
69,8
17,0
1,7
3,7
5,0
2,6
3
Marion F1
82,5
62,5
19,9
2,2
1,9
9,7
3,8
4
Napoli F1
84
76,1
7,8
0,6
3,1
7,1
5,2
Rozwidlone
Chore
Tabela 16.5.2. Marchew jadalna średniowczesna. Struktura plonu (w %).
Rok zbioru 2012
Struktura plonu
Handlowe
razem
Handlowe
korzenie
>3cm.
1
1
AxCH F1
2
86,5
3
75,5
4
5
6
11,0
3,6
1,3
7
5,9
8
2,6
2
3
4
5
6
Afalon F1
Carboli F1
Fama F1
NOE -1112 F1
Napa F1
84,7
90,5
84,8
86,1
81,7
67,4
63,0
65,2
62,1
55,5
17,3
27,5
19,6
24,0
26,2
2,6
2,9
2,9
3,5
5,9
6,6
2,4
4,6
2,9
7,4
2,5
0,7
2,0
1,7
0,0
Rozwidlone
Niehandlowe
popękane
Chore
7
2,7
5,9
0,8
1,9
8
1,1
0,4
0,6
0,2
Lp.
Odmiana
Handlowe
o średnicy
1,5-3 cm.
Niehandlowe
poniżej 1,5 cm
3,6
3,5
5,7
5,7
5,0
Tabela 16.5.3. Marchew jadalna średniopóźna. Struktura plonu (w %).
Rok zbioru 2012
Struktura plonu
Lp.
Odmiana
1
1
2
3
4
Alfa F1
Nebula F1
Ruta F1
Nerac F1
Handlowe
razem
Handlowe
korzenie
>3cm.
2
82,0
80,2
85,2
85,1
3
63,2
60,7
56,7
55,6
Handlowe
o średnicy
1,5-3 cm.
Niehandlowe
poniżej
1,5 cm
4
5
6
18,9
7,5
6,6
19,6
7,8
5,7
28,5
7,7
5,8
29,5
8,4
4,4
styczeń 2013
120
Tabela 16.5.4. Marchew jadalna późna. Struktura plonu (w %).
Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
1
1
2
3
4
Delta
Cortina F1
Sukces
Kazan F1
Handlowe
razem
Handlowe
korzenie
>3cm.
2
89,4
87,1
87
88,1
3
67,8
63,6
65,3
78,5
Struktura plonu
Handlowe
Niehandlowe
o średnicy
poniżej
Rozwidlone
1,5-3 cm.
1,5 cm
4
5
6
21,6
6,7
1,9
23,5
7,8
3,7
21,7
5,7
2,3
9,7
4,6
4,4
Niehandlowe
popękane
Chore
7
2,1
0,7
3,6
1,7
8
0,0
0,7
1,3
1,0
Tabela 16.6.1. Marchew jadalna wczesna. Cechy jakościowe.
Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
Odmiana
1
Aneta F1
Carvoro F1
Marion F1
Napoli F1
Próba
/szt/
2
20
20
20
20
Cechy jakościowe
Średnia masa
korzenia handlowego /kg/
3
0,22
0,22
0,17
0,19
Średnia
długość korzenia /cm/ 4
19,8
20,5
18,0
19,8
Tabela 16.6.2. Marchew jadalna średniowczesna. Cechy jakościowe.
Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
5
6
Odmiana
1
AxCH F1
Afalon F1
Carboli F1
Fama F1
NOE -1112 F1
Napa F1
Próba
/szt/
2
20
20
20
20
20
20
Cechy jakościowe
Średnia masa
3
0,18
0,23
0,21
0,20
0,22
0,30
Średnia
17,0
21,5
20,0
22,0
21,0
24,0
Tabela 16.6.3. Marchew jadalna średniopóźńa. Cechy jakościowe.
Rok zbioru 2012
Cechy jakościowe
Lp.
1
2
3
4
Odmiana
1
Alfa F1
Nebula F1
Ruta F1
Nerac F1
Próba
/szt/
Średnia masa
Średnia
20
20
20
20
3
0,28
0,30
0,26
0,20
4
17,0
20,0
18,0
18,0
Tabela 16.6.4. Marchew jadalna późńa. Cechy jakościowe.
Rok zbioru 2012
Lp.
1
2
3
4
Odmiana
1
Delta
Cortina F1
Sukces
Kazan F1
Próba
/szt/
2
20
20
20
20
Cechy jakościowe
Średnia masa
3
0,24
0,31
0,26
0,22
Średnia
20,0
19,5
18,0
19,5
styczeń 2013
121
TRUSKAWKA
Rozdział 17
Truskawka jest jednym z najważniejszych gatunków roślin sadowniczych uprawianych w Polsce. Produkcja truskawki
w kraju jest ekstensywna, mocno rozdrobniona, w uprawie dominuje odmiana Senga Sengana. Przeciętny plon owoców
z hektara nie przekracza 4 ton. Polska to znaczący eksporter mrożonych owoców truskawki i główny ich dostawca na
teren Unii Europejskiej. W ostatnich latach następują korzystne zmiany w produkcji truskawek w Polsce. Zmniejsza się
ilość plantacji, są one większe, nowocześniej prowadzone i wyposażone. Zwiększa się też uprawa odmian deserowych
oraz uprawa sterowana na przyspieszony i opóźniony zbiór owoców.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia
z truskawką, które zlokalizowano w SDOO Szczecin Dąbie (odmiany deserowe i do przetwórstwa) oraz w Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu (odmiany do przetwórstwa). Doświadczenia założono według metodyki
opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej
Doświadczenia zostały założone w roku 2009. Rok 2012 był drugim rokiem pełnego owocowania truskawek.
Nie odnotowano istotnych uszkodzeń mrozowych, pomimo wystąpienia dużych mrozów przy jednoczesnym braku
okrywy śnieżnej, a stan truskawek po zimie oceniono jako bardzo dobry.
Doświadczenie było chronione przeciw chorobom i szkodnikom według zaleceń IOR.
W serii truskawki przetwórczej najwyższy plon w Szczecinie osiągnęły odmiany Vikat, Polka i Filut, natomiast w
Prusimiu Salut, Astra i Vikat.
W serii truskawki deserowej do najlepiej plonujących odmian należą Selvik, Panon, Alfa Centurii oraz Kimberly.
Większość badanych odmian cechowała się dobrą zdrowotnością.
Tabela 17. 1.1. Truskawka. Odmiany badane – seria przetwórcza. Rok zbioru 2012
Lp.
Odmiana
Rok wpisania do
Rejestru Odmian
Hodowca
1
2
3
1
Astra
2001
Instytut Ogrodnictwa, ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96-100 Skierniewice
2
Elkat
1998
3
Elsariusz
2008
4
Feriusz
2006
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, ul. Pomologiczna 18, 96-100 Skierniewice
5
Jota
2004
Akademia Rolnicza, ul Akademicka 15, 20-950 Lublin
6
Filut
2007
7
8
Pastel
Polka
2004
Akademia Rolnicza, ul Akademicka 15, 20-950 Lublin
GREENS Szkółka Drzew i Krzewów, Goszyce 103, 32-010 Kocmyrzów
9
Salut
2004
10 Segal
11 Senga Sengana
1991
12 Seneca
2006
Cornell Research Foundation Inc., 20 Thornwood Drive Suite 105,
US-Ithaca, NY 14850
13 Vikat
2001
styczeń 2013
122
Tabela 17.1. 2. Truskawka. Odmiany badane - seria deserowa
Rok zbioru 2012
Odmiana
Lp.
Rok wpisania
do Rejestru
Odmian
1
Hodowca
2
3
1
Alfa Centauri
2009
Grupa „Jagodnik”, ul. Serdeczna 4/40, 93-323 Łódź
2
Ariadna
2008
Zakład Ogrodniczo-Szkółkarski R. Majewski, Goślinowo 10, 62-200 Gniezno
3
Camarosa
2003
The Regent sof the University of California, 1111 Franklin Street, 12th Floor,
US-Oakland, CA 94607
4
Darselect
2001
Darbonne Pepiniere S.A.S. , 8229 Avenue des Pyrenees, FR-33114 Le Barp
5
Elsanta
1994
6
Honeoye
2007
NYS Agricultural Experiment Stadion Cornell University, US-Geneva
NY 14456
7
Kimberly
2010
Vissers International B.V., Midden Peelweg 8, NL-5966 RE America
8
Marilyn
2001
Zakład Ogrodniczo-Szkółkarski R. Majewski, Goślinowo 10, 62-200 Gniezno
9
Panon
2008
10
Perła
2008
Plantacja Truskawek Maria Fojcik, ul Hibnera 51, 43-210 Kobiór
11
Selvik
2007
12
Tarda
2002
13
Zanta
2002
Tabela 17. 2. Truskawka. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2012
Miejscowość
Powiat
Prusim
Łobez
2
Szczecin
Szczecin
3
5
9
IV a
IVb
16,0
84
11,0
250
10,0
99
Ph gleby (w KCL)
5,6
6,7
jęczmień jary
pszenica
1
Przedplon
N
68
34
P2O5
-
-
K2O
-
-
Środki ochrony roślin
Fungicyd
- pierwszy zabieg
- drugi zabieg
Pomarsol Forte 80 WG
4 kg/ha
Switch 62,5 WG
- trzeci zabieg
0,8 kg/ha
Signum
1,8 l/ha
Teldor
1,5 l/ha
Topsin M
3,0 l/ha
Karate Zeon
0,3 l/ha
Insektycyd
-
styczeń 2013
123
Tabela 17. 3.1. Truskawka – seria przetwórcza. Plon odmian w dt/ha(q/ha).
Rok zbioru 2012
Szczecin Dąbie
Odmiana
Lp.
Plon ogólny
Prusim
Plon handlowy
Plon ogólny
Plon handlowy
2
3
4
5
1
Astra
386
363
418
410
2
Elkat
382
357
343
331
3
Elsariusz
231
222
151
146
4
Feriusz
476
428
287
286
5
Jota
322
284
181
160
6
Filut
562
504
224
221
7
Pastel
384
337
214
179
8
Polka
492
438
344
307
9
1
Salut
441
379
442
408
10 Segal
424
385
199
195
11 Senga Sengana
417
370
317
279
12 Seneca
242
221
231
218
13 Vikat
602
470
373
373
Tabela 17.3.2. Truskawka - seria deserowa. Plon odmian w dt/ha(q/ha).
Rok zbioru 2012
Szczecin Dąbie
Odmiana
2
3
Masa 100 owoców
(kg)
4
1
Alfa Centauri
430
407
2,45
2
Ariadna
311
293
1,11
3
Camarosa
340
323
1,81
4
Darselekt
296
288
2,04
5
Elsanta
322
305
1,93
6
Honeoye
363
350
1,55
7
Kimberly
403
392
1,90
8
Marilyn
280
268
1,68
9
Panon
485
474
1,96
10
Perla
368
337
1,83
11
Selvik
502
478
2,14
12
Tarda
322
309
2,22
13
Zanta
291
271
1,65
Lp.
1
Plon ogólny
Plon handlowy
styczeń 2013
124
Tabela 17.4.1 Truskawka - seria deserowa.
Porażenie roślin przez choroby (skala 90)
Odmiana
Lp.
1
mączniak
prawdziwy
2
biała plamistość
liści
3
czerwona
plamistość liści
4
Porażenie owoców
przez szarą pleśń (%
plonu ogólnego)
5
1
Alfa Centauri
9,0
9,0
7,9
1,1
2
Ariadna
9,0
9,0
9,0
3,3
3
Camarosa
9,0
9,0
8,2
0,5
4
Darselekt
8,3
9,0
8,0
0,6
5
Elsanta
9,0
9,0
7,6
0,6
6
Honeoye
9,0
9,0
9,0
0,6
7
Kimberly
8,8
9,0
9,0
0,4
8
Marilyn
9,0
9,0
8,6
0,7
9
Panon
9,0
9,0
8,2
0,4
10
Perła
9,0
9,0
9,0
1,6
11
Selvik
9,0
9,0
8,6
0,6
12
Tarda
9,0
9,0
9,0
0,4
13
Zanta
7,8
9,0
9,0
0,2
Tabela 17.4.2. Truskawka - seria przetwórcza.
Porażenie roślin przez choroby (skala 90)
Odmiana
Lp.
1
mączniak
prawdziwy
biała plamistość
czerwona
liści
plamistość liści
Porażenie owoców przez
szarą pleśń (% plonu
ogólnego)
Masa 100 owoców
(kg)
2
3
4
5
6
1
Astra
9,0
8,8
9,0
4,1
1,42
2
Elkat
9,0
9,0
9,0
1,7
1,08
3
Elsariusz
9,0
9,0
5,8
1,2
1,68
4
Feriusz
9,0
8,8
9,0
4,2
1,92
5
Jota
9,0
8,8
8,1
2,7
1,26
6
Filut
9,0
8,5
9,0
4,9
1,72
7
Pastel
9,0
9,0
8,5
2,7
1,03
8
Polka
9,0
9,0
9,0
4,6
1,12
9
Salut
9,0
9,0
7,4
3,4
1,05
10
Segal
9,0
9,0
9,0
3,9
1,66
11
Senga Sengana
9,0
8,5
8,8
2,5
0,95
12
Seneca
9,0
8,5
8,2
1,8
1,40
13
Vikat
9,0
9,0
8,2
8,7
2,59
styczeń 2013
125
MALINA WŁAŚCIWA
Rozdział 18
Powierzchnia uprawy maliny w Polsce wynosi około 10 000 ha. Roczne zbiory owoców wynoszą około 55 000 ton.
Głównym kierunkiem uprawy jest produkcja owoców przeznaczonych do przetwórstwa. Do niedawna w uprawie dominowały odmiany owocujące na pędach dwuletnich. W ostatnich latach dominującą rolę w uprawie zaczęły odgrywać
odmiany owocujące na pędach jednorocznych. Uprawa odmian owocujących na pędach jednorocznych zmniejsza
koszty produkcji, poprawia ogólną zdrowotność plantacji, zmniejsza nakłady na chemiczną ochronę roślin, umożliwia
kombajnowy zbiór owoców. Coraz większym zainteresowaniem cieszy się uprawa odmian deserowych pod osłonami.
Nie rezygnuje się też z uprawy odmian owocujących na pędach dwuletnich. Pozwala to na przedłużenie podaży owoców na rynku.
n uwagi metodyczne
W roku 2012 w ramach PDOiR w województwie zachodniopomorskim założono dwa doświadczenia z maliną w
SDOO Szczecin Dąbie:
- doświadczenie z maliną właściwą (5 odmian),
- doświadczenie z maliną powtarzająca owocowanie (5 odmian),
Omawiane doświadczenia prowadzone były jako jednoczynnikowe w czterech powtórzeniach. Celem badań było określenie listy odmian rekomendowanych do uprawy w województwie zachodniopomorskim. Doświadczenia założono według metodyki opracowanej przez COBORU w Słupii Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR.
Doświadczenia założono 5 listopada 2009roku. Tegoroczny sezon wegetacyjny charakteryzował się niekorzystnymi
warunkami pogodowymi w okresie wczesnej wiosny (wystąpiły podtopienia malin) co później odbiło się obniżonym
plonem malin – zwłaszcza maliny właściwej. Dość duża ilość opadów w miesiącu lipcu (134mm) i w sierpniu (103mm)
sprzyjały rozwojowi chorób (szara pleśń) , dlatego zastosowano chemiczną ochronę roślin. Zabiegi ochrony były wykonywane zgodnie z zaleceniami IOR.
Plony w roku 2012 były na dobrym poziomie, a owoce maliny cechowały się dobrą zdrowotnością i korzystną strukturą plonu. Najlepiej plonowały w grupie maliny właściwej odmiany Glen Ample i Koral. W grupie malin powtarzających
owocowanie odmiany Polesie i Poranna Rosa(żółta).
Tabela 18.1.1. Malina właściwa. Odmiany badane.
Rok zbioru 2012
Odmiana
Lp.
1
2
3
4
5
Hodowca
1
Benefis
Glen Ample
Koral
Laszka
Tulameen
2
ISK Skierniewice
Lublin
Goszyce
ISK Skierniewice
Poland Plants
Tabela 18.1. 2. Malina powtarzająca owocowanie. Odmiany badane.
Rok zbioru 2012
Odmiana
Lp.
Hodowca
1
2
1
Pokusa
ISK Skierniewice
2
Polana
ISK Skierniewice
3
Polesie
ISK Skierniewice
4
Polka
ISK Skierniewice
5
Poranna Rosa(żółta)
ISK Skierniewice
styczeń 2013
126
Tabela 18. 2. Malina właściwa i powtarzająca owocowanie. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2012.
Miejscowość
Powiat
Szczecin
Szczecin
9
IVb
Zasobność gleby w P (mg/l)
84
Zasobność gleby w K (mg/l)
250
Zasobność gleby w Mg (mg/l)
99
pH gleby (w H2O)
6,7
Przedplon
pszenica
Obsada roślin (szt./m2)
0.8
przedsiewnie
N (kg/ha)
Po zbiorach
30
P2O5 (kg/ha)
24
K2O (kg/ha)
45
Fungicydy
Insektycydy
Rovral Flo
3 l/ha
Teldor
1,5 l/ha
Decis
0,8 l/ha
Nissorun
0,06%
Tabela 18.3. Malina właściwa i powtarzająca owocowanie. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru 2012
Wyszczególnienie
Lp.
1
2
3
1
Sadzenie w polu
data
05.11.2009 r.
2
Zbiór właściwa
data
28.06-16.08.2012 r.
3
powtarzająca
data
13.07-10.10.2012 r.
4
Stan w czasie wegetacji -właściwa
9o
6,6
5
Stan w czasie wegetacji -powtarzająca
9
8,6
6
Porażenie przez szkodniki-właściwa
9o
9 ,0
7
Porażenie przez szkodniki-powtarzająca
9
9
8
Porażenie przez choroby-właściwa
9o
8,5
9
Porażenie przez choroby-powtarzająca
9
8,7
styczeń 2013
Koral
Laszka
Tulameen
Pokusa
Polana
Polesie
Polka
Poranna Rosa
3
4
5
1
2
3
4
5
9
9
9
8
8
8
4
8
9
18,06
19,06
20,06
18,06
18,06
22,05
24,05
21,05
22,05
24,05
4
początek
kwitnienia
9
8,5
9
8,3
8,8
9
8
9
9
8
5
uszkodzenia
mrozowe
roślin
skala 90
9
9
9
9
9
7
5
7
7
5
6
uszkodzenia
roślin przez
podtopienie
skala 90
Skala 90: wyższe stopnie oznaczają stan korzystniejszy (mniejsze uszkodzenie, porażenie)
Glen Ample
2
4
1
Benefis
3
Odmiana
1
Lp.
siła
wzrostu
roślin
skala 90
9
9
7
8,3
9
9
7
7
9
7
7
Zamieranie
pędów
skala 90
8
8
8
8
8
8
7,2
8
8,5
8
8
Szara pleśń
skala 90
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
Antraknoza
malin
skala 90
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
10
Mączniak
prawdziwya
skala 90
Tabela 18.4. Warunki wegetacji oraz stopień porażenia roślin przez choroby i szkodniki. Malina właściwa i powtarzająca owocowanie
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
11
Biała
plamistość
liści skala 90
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
12
kwieciak
malinowiec
skala 90
127
styczeń 2013
128
Tabela 18.5. Malina właściwa i powtarzająca owocowanie. Ocena plonowania malin.
Rok zbioru 2012
3
4
5
udział plonu
handlowego
w plonie
ogólnym
%
6
9
porażenie
owoców szarą
pleśnią
(% plonu
ogólnego)
10
1
Benefis
28.06 - 16.08
30,8
28,3
91,7
0,47
8,3
2
Glen Ample
28.06 - 16.08
122,8
118,4
96,4
0,53
3,6
3
Koral
28.06 - 16.08
82,2
79
96,1
0,42
3,9
4
Laszka
28.06 - 16.08
33,9
31,8
93,6
0,49
6,4
5
Tulameen
28.06 - 16.08
49,9
47,8
95,9
0,4
4,1
1
Pokusa
13.07 - 10.10
153,4
150,3
97,9
0,5
2,1
2
Polana
13.07 - 10.10
115,3
111
96,3
0,31
3,7
3
Polesie
13.07 - 10.10
193,7
188,5
97,3
0,45
2,7
4
Polka
13.07 - 1010
130,8
127,3
97,2
0,37
2,8
5
Poranna Rosa
13.07 - 10.10
182,2
177,4
97,4
0,38
2,6
Lp.
Odmiana
1
okres zbioru
owoców
suma plonu
ogólnego
dt/ha
suma plonu
handlowego
dt/ha
średnia masa
100 owoców
(kg)
styczeń 2013

Spis treści

Transcription

Similar documents

Samorządowy sukces PSL

KATALOG CHRYZANTEM 2014

Pełny tekst - Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa

Katalog - Warszawskie Centrum Numizmatyczne

Pobierz wersję PDF

Raport z realizacji pierwszego dwuletniego -2012-2013