Kuttumba, Sevadhorm Somarombh Ani Jie

Transcription

Kuttumba, Sevadhorm Somarombh Ani Jie
Firgozamnim porbeche toyarek vixoy ani sevadhorm
GONVLLIK VOROS
2015-16
Kuttumba, Sevadhorm
Somarombh Ani Jie
Toyar Korpi : Dhormprantik Kuttumb Seva Kendra, Gõy
Gonvllik Voros 15-16 Bridachi Somzonni
Kuttumb somazacho ek gorjecho ani mhotvacho bhag. Kuttumbacher lokx ghalun
Povitr Sobha samania Porixodiche toyarek laglea. Goem ani Damanv
dhormprantant hem voros Goemchea kuttumbam khatir bhettoilam ani kuttumbak
kuttumb za mhonn ulo kela.
Povitr Tritvi mogacho orombh ani tenkxi. Tritvi oxi dakhol zata: Bap rochnnar –
Promannik Hat, Khuris Kristachem, amchea Soddvonddarachem, bolidan ani Povitr
Atmo divtti gheun asa to Parvo. Ti sombondh novsorumchi, sondhan korchi ani
porot zoddchi tank.
Khuris kalxintlean suru zata. To don pattsantlean veta. Korar Jezu thaim sompurnn
zata hacho amkam ugddas korta. Kuttumba (ghoravi Povitr Sobha) ani Povitr Sobhe
modem lagxil'le sombhond asa te dakhounk don pattos chitarleat (cf. Efez.2:21-2, 1
Ped 2: 5).
Kuttumb kalsi bhovtonni asa. Ti mon'xa sovem Devacho korar khunnaita. Haka,
Ghov-bailam, eka-meka pasot apleakuch moddun govai ditat. Porom' Sonvskar
orombh ani xevot Mogacho sombondh ani misanv jieunk upai. Misache bhett Dev
jivit vaddoita ani poti-potinnink novea jivitak ugttim korta.
Povitr Sobhent ani somazant kuttumbachem apovnnem ani missanv holduvim
kirnnam dakholl korta.
Kuttumban jivitache sonskrutaiek veng martat mhonn nokasacher aslolo hirvo
rong khunnaita. Kuttumb xanti ani somadan vistarta to somuday mhonn nillo rong
dakhoita.
Explanation of the Logo
As the Universal Church prepares for the XIV Ordinary Synod with the focus on the
family, the vital cell of the society, the Archdiocese of Goa and Daman dedicates this
year to enhance the apostolate for Goan families, calling them to be what they are.
The Trinity is the origin and the apex of communion of love. The Trinity is depicted
with the sublime hand symbolising The Father, the Creator. The Cross symbolising
the sacrifice of Christ, our Redeemer and the Dove, carrying the flame, The Holy
Spirit, the creative power to renew, reconcile and rebuild relationships.
The cross that begins from the chalice and passes through the two roofs is a
reminder of the covenant fulfilled in Jesus Christ. The two roofs are placed to show
a close link between the family (domestic Church) and the Church (cf. Eph.2:21-22;
1Pet.2:5).
The family, placed around the chalice, is a sign of Gods' covenant with man,
witnessed by spouses, breaking themselves to each other. The Eucharist is the
source and the summit to live the communion and mission of love. The Eucharist
builds Divine life and empowers the family to be open to life.
The yellow three rays moving outwards depict the vocation and mission of the
family in the Church and society.
The green colour on the globe indicates that families are to embrace the Culture of
life. The blue colour indicates the family as a community spreading peace and
tranquility.
-Logo conceptualized and executed by Mr. Alvito D' Costa
PROSTAVNA
Kuttumba! Sevadhorm Somarombh Ani Jie
Devan akarlole rochnnechi tenkxi zaun asa monis
dadlo-ostori. Devan tankam ekamekachea
eksurponnantli suttka diunk, ekamekacho sangat
tuttunk-zaina toslea sombondant ekttail'lim. Punn
monxan apli sot'tea vapddun, apsvarthak, axek,
gorvak ani podvek lagun hi manddavoll nakarli.
Aiz pasun Povitr Sobha hi dievik manddavoll rakhunk
ani samballunk kallji gheta. Heach nimitan gel'lea
vorsak Bhagevont Bapan don porixod mandleat ani Kuttumbik jiivtacher
barksannen niyall korun gonvllik husko dakhoila.
Hoch vixv (universal) gonvllik husko motint gheun, amchea Gonvlli Bapan
hem Gonvllik Voros (2015-16) kuttumbam khatir bhettoilam. Familiaris
Consortio hea dakhleant ank 17, kuttumbank nizache kuttumbh zaunk
karia spoxtt kelam. Kuttumbachi buniad Dev dekhun, hem karia amchean
amche ostongi sakar korunk zaunche na. Teach khatir ami deivik zhorimxim vochunk ani pieunk goroz. Kristi deivik zhor mhollear sevadhorm!
Sevadhormant ami Paskancho gutt somarombhtanv, apnnaitanv ani jieunk
proitn kortanv.
Amcho kuttumb dievik zhorixim vhorunk, ani amcho kuttumb te
zhorimxim posunk, hi magnnea samania toxench Mariechea porbeche
toyarek sevadhormachi pustika amkam faideachi ani adarachi zaunk xokta.
Hi pustika toiar kortoleanche hanv upkar attoitam. Tanchea adar-sohokara
vinnem hi pustika monatuch urpachi. Odik korun amchea Gonvlli Bapak,
Rev. Dr. Jose Remedious Fernandes ani Fr. Leonardo Pegado e D' Souza
hankam kalzann thaun dinvastam. Amchea yadnikank, seminarastank ani
loukikank zannim aplo vell diun heo sevadhormik manddavolli boroileat
hanche upkar attoitam. Fr. Manuel Gomes ani Fr. Luis Gomes hannim tokos
gheun hi borpavoll pott-tiddken topaslea khatir dhinvastam. Devan
tumcher ani tumchea kuttumbancher aplo subham axirvad ghalum!
Dhormprantik kuttumbik kendrachea moladik vaura vorvim tumi
bhoktiponnim sevadhormant vantto gheunk ani otmik jivitant vaddun,
tumche kuttumb Nazarethachea Kuttumba sarke zaum!
Jivitache ani kutumbache sevek.......
Fr. Kennet Teles
Sonchalok, Dhromprantik Kuttumbik Seve Kendr
Part - I
PORBECHE TOYAREK SAMANIA VIXOY
Chapter
Pg. No.
1. Aplea sarkeacho rochla: Anondan jie.
Created in His Image: Called for a Joyful life
1
2. Piddek sampodlolo somaz: Deva Mogacho vanttpi za
Called to heal: The broken universe with God's Love
4
3. Lingik veglleponn vollk: Ekamekak manan lekh
Called to live: The meaning of Human Sexuality
8
4. Apovnnem vinchun kadd: Devacho mog folladik kor
Called to a Vocation: All Love Bears Fruit
12
5. Logn Sonvskar: Ekamekak sopurnn kor
Called in marriage: Two Become One
16
6. Bhurgeank svikar kor: Fuddar bandpi za
Called in love: Creating the Future
20
7. Kuttumba: Kallokant uzvadd za
Called as a family: Light in a Dark World
23
8. Somudayik jivitan misoll za: Dukhovlolea kuttumbank pav
Called as a community: Heal the wounded heart
27
9. Xikun ghe: Povitr Sobheche zannvai apnnai
Called to learn: The Wisdom of the Church
31
10. Jivitachi sonvskrutay: Mandun ghe-porgott kor
Called to promote: The culture of life
34
11. Dhormporgotnnar za: Appovnni upzoi
Called to evangelise: Create vocations
39
12. Fuddari za: Kuttumb somazache sevek
Called to leadership: At the service of society
43
13. Bhogsopi za: Damun dovorlolea dukhi pois kor
Called to reconcile: Rid off hurt feelings
47
Part - II
SAIBINNICHE PORBECHE TOYAREK VIXOY
Chapter
Pg. No.
1. Marien Devachi khuxi poile-voile suater dovorli
Mary placed God's will first
53
2. Maria, Jezuchi poili xis: Tacho pattlau korunk apoita
Mary the first disciple of Jesus calls us to follow Him
56
3. Avoiano - Maria tumkam sosnik zaunk apoita
Mary the model of patience for Mothers
59
4. Bapaiano – Maria tumkam khalti zaunk apoita
Mary the model of humility for Fathers
62
5. Bhurgeano -Maria tumchea avoi-bapaik ani
voddilank resped man diunk apoita
Mary the model of obedience for children
65
6. Tornnatiano-Maria tumkam seveche zaunk apoita
Mary the model of service for youth
68
7. Dadleano -Maria tumkam ostoreank man diunk apoita
Mary calls men to respect women
71
8. Ghov-Bailamno- Maria tumkam Jezucho mog jiyenk apoita
(4 F's)z
76
Mary calls husband and wife to replicate the love of Christ
9. Sasupai-Sasumaino- Maria tumkam Devachi khuxi
poilea voilea pavddear dovrunk apoita
Mary call's in-laws to place God's will first
80
10. Kuttumba- Maria jivit rakpi zaunk apoita
Mary call's the family to be at the service of life
83
11. Kuttumba-Maria somazachea udorgoti khatir adaracho zaunk apoita
Mary calls the family to be at the service of society
86
12. Kuttumba- Maria Povitr Sobhen tujem hat-bot ghalunk apoita
Mary calls the family to be at the service of The Church
89
13. Somudayano- Maria nirmollponnant jieunk apoita
Mary the model of Purity/chastity for all
93
14. Kuttumba- Mariechea kuttumba bhaxen mon'xacho
somudai jieunk apoita
Mary calls the family to live in communion.
96
15. Maria Porom' Sonvsakarachi Ostori-Kuttumbak kuttumb zaunk apoita 100
Mary the woman of the Eucharist-Family become what you are
Part - III
Chapter
Pg. No.
1. Povitr Khursache Porbek Sevadhorm
105
Part - IV
Gonvllik Vixoyacher
Adharit Sevadhormik Gitam
(Him gitam vaprunk Arsebispan man’yatay dil’lea)
-CP/1983/2015
Chapter
Pg. No.
1. Kuttumba, Kuttumb Za - (Vixoi-git)
110
2. Kuttumbam him amchim, Bapa - (Proves-git)
111
3. Maim-pai, Dhuv-put–Ek Famil - (Bhettovnne-git)
111
4. Tum Jezu, kuttumb Tum ghoddtai! - (Prosad-git)
112
5. Jivit Kuttumbant - (Misa Uprant)
112
Part - I
PORBECHE TOYAREK SAMANIA VIXOY
FIRGOZAMNIM PROBECHEA TOYAREK SAMANIA VIXOY
ANI VACHPAM
“KUTTUMBA, KUTTUMB ZA”
“FAMILY, BECOME WHAT YOU ARE”
1 - DEVAN APLEA SARKEACHO ROCHLA:
ANONDAN JIYE
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Devache Vedi Sorim,
Tukach Bapa,
Mhojea jevnak ieiat,
Khuxal kallzan,
A-8
C-38
D-28
F-12
Survatechim utram:
Pritichea bhavam-bhoinnimno, Devacho mog and doyallai sodanch ami
veg-veglle toren onnbhovtat. Tea khatir ami taka sodanch dhinvasunk ani
vakhannuk favo. Tannem amkam aplea sarkeachim rochleant. Hem sot ami
disan dis vollkhun dor eka disachi ghoddi anondan jiyeunk favo. Tor dor eka
disa sokallim utthtana hench sot amchea monant haddunk, Devak
dinvasunk ani takach zai tea bhoxen khuxalkayen ani anondan jiyeunk,
hea misa bolidanant tacho adar magum-ia.
Vachpam:
Suttka 1: 26-31. 2:1-3 ani Lukas 10:17-20
Vachpam adim vivronn:
Survek Devan prithum' rochli ten'na apnnem rochloli ek-ek vost polleun
khuxal zalo karonn teo soglleo boreo asleo ani taka teo manovleo. Punn
aplea sarkeachea mon'xak rochun to odik khuxal zalo ani aplean rochlolea
vostuncher dhoniponn cholounk mon'xak axirvad dilo. Jezu aplea beastor
xisank Devachem Raj porgott korunk pattoita. Jezuchi adnia pallun te
beastor xis porot yetat ani apnnem kel'lea borea khatir khuxal zaun aplea
vavracho vako Jezuk ditat. Purnn lokx diun him donui vachpam aikum-ia.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Ek dadlo bebdikayek lobdun ghorachi durdoxa korta.
Osoch ek dis pivon rosteache deger poddlolo astanam ek xallek vetelem
bhurgem taka mhonnta: “ Oso tum kiteak piyetai? Tuji dhuv mhojea sangata
xikta ti tuka lagun iskolant lojen jiyeta. Tem dispott'tim misak vochun aplo
daddy boro zaunk Deva lagim magta. Tuje dhuvek tum ek dis boro zatolo
mhonn bhorvanso asa.
To chintunk poddta. Ek dis cheddum igorjent vetoch, apunnui tem igorjent
kitem korta tem polleunk igorjent veta. Cheddum khotkhotean magnnem
1
kortanam dolleank tichea dukam dixtti poddtat. Bapui cheddvak veng
marta. Jivit bodolta. Apunn hea fuddem anik ken'nach soro pivun tuka
dukant ghalchonam punn Devan apleak dil'lea jivita khatir khuxal zaun
aplea ghrorabeak ani somazak kuxal dorunk vavurtolo mhonn bhas dita.
Hea osle bhasavnnecho puravo koso teach disa xallek thaun ailea uprant
sanje tiatrak vorta ani toxench tachi porikxa somplea uprant akh'khea
kuttumba sangata Banglore, Mysore, Ooty bhonvddek vhorunk 'promise'
korta.
Devachem Utor: Amcho Tri-ek Dev Mogacho Dev. Heach mogan To akh'khi
prithum' rochta. Ani ek-ek vost rochlea uprant ti polleun tiche sovem
khuxal zata. Punn odik korun mon'xak aplea sarkeacho rochun teavon
khuxal zata. Tache bhitor aplo svas ghalta ani apnnem rochlolea
vostuncher taka dhoniponn dita ani taka oxem sangta, “choddat ani vaddat,
prithum' bhorat ani tika tumchea hata khal dovrat; somdirantleam
maslliancher, ontrallaveleam suknneacher ani prithumer jiyetoleam
monzatincher tumchem dhoniponn choloiat.”
Dusrea vachpant ami polletanv konn toren Jezun pattoilole beastor xis
aple gurujin dil'lo vavr kelea uprant apnnem kel'lea borea vauracho vako
ditat ani devchar porian apleak khalti zalo oxem Jezuk kolloitat. Jezu tanche
khuxalkayent vantto gheta tankam xabasxi dita. Tannim kel'lo vavr manun
gheta ani tanchi nanvam sorgar boroilelim asat mhonn khuxal zayat oxem
tankam sangta.
Amcho zobab: Hanv konn ani mhoje karya kitem he vichar sabar pavtti
amchea monant yetat. Hanv Devachi rochnna kherit opurbayechi rochnna.
Deva sarkele khuxalkayen jiyevunk mhaka rochla. Patka vorvim hi
khuxalkai ami bigoddlea punn Devan Aplea Puta Jezu vorvim Tachea
koxttantlean amkam ti zoddun ghetlea. Deva viret mon'xachean khuxal
zaunk zaina. Pap Saib Francis oxem mhonntta “Ghov-bail moro ver
visvaxiponn bhasaitelim ani visvaxiponnan jiyetelim zalear tannim
apnnachim bhasavnnim Jezucher dolle lavun ani Jezun kela toslo mog
korun jiyevunk zai.” Jezuchea mogak tin gunn asat. Te mhollear, dusre
sovem boreponn pollevop, bhogsonnem divop-ghevop-magop ani dusrea
pasot sonsunk aitim-ugtim asop.
Amcho Dev Triek Dev. Ekvott, ekchar (communion) ani mog khunnaita.
Jezu Aplea uloupantlean, jivitache chalintlean ani vavrantlean hachi govai
dita ani oslench jivit jiyeunk apoita. Jezu mon'xak ugddas korta ki tachem
vhorteponn ekcharacher ani mogacher tharlelem asa. Pap Saib Benedict
XVIvo oxem mhonntta, “Mon'xachem mogachem jivit dakholl korta ki taka
2
Devachea rupnneacho rochla”. Devachea rupnneacho mhonnge Deva
sarkem eka-mekachea sangatan (interdependent) moga-ekcharache jivit
jiyevun.
Kristi lognik jivit ani ghov-bailecho mogacho sombond jiyetana zonn
eklean Devachea mogache ani khuxalkayeche govai zaunk ani jivitak ruch
haddunk goroz. Kuttumbachem misanv zaun asa mog. Ghov-bailek mog
diunk, mog gheunk ani mog korunk apoileant. Hea moga ekcharachea
jivitantlean kuttumb mon'xancho somudai zaunk pavta. Hem jivit jiyevun
kuttumb Deva moga-ekcharacho govai zata.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea dhormik fuddariamni apleakuch Devak somorpun, sodanch
anondan jiyeunk ani aple porjek anondan jiyeunk xikounk tankam
Devacho adar magum-ia.
2. Amchea rajki fuddariamni desacho ani Goycho rajkarbhar choloitana
aple porjek anondan jieunk kosle-i addkholli asat zalear kaddun
uddoun ani portench zalear ghoddtta teo sovloti diun ani hea toren
amchea desant ani Goyant xanti vistarunk tankam Devacho adar
magum-ia.
3. Ami soglleamni boro vavr korun ailolea beastor xisachi dekh gheun
amkam dil'lo vavr bore toren korunk ani dusreanchea odik korun
koxttovtolea ani dukhant asloleanchea jivitant khuxalkai ani anond
haddunk vavrunk amkam dil'lea dennea-gunnacho boro foll kaddunk
Devachi kurpa ani boll magum-ia.
4. Bhavarta khatir sonstolea sogllea yadnikank, motthvaxeank ani
lovkikank tanchea koxttam ani addkhollim vellar Jezuchem
punorjivontponn tankam bhorvonso ani sontos haddta, hem monant
gholloun Jezucheruch tannim tancho bhavart thiraunk Deva lagim
magum-ia.
Pattounni:
Devan amkam aplea sarkeachim rochleat mhunn ollkun gheun
subhamponnim ani sodanch khuxal anondbhorit jivit jiyeunk, vochun
yeyat, Kristache xantin tumkam dhaddtam…
Fr. Francis X. Fernandes,
Chaplain, Our Lady of Livramento Chapel, Arlem.
3
2. PIDDEK SAMPODDLOLO SOMAZ:
DEVA MOGACHO VANTTPI ZA
Gayonank suchnna:
Proves:
Dev Amcho Bap
DTV:
Dhumpacho Zoso Pormoll
Komiyanvam vellar: Tuka Amchi Goroz
Xevottak:
Sonvsarant Vochunk Zai
A-06
C-16
D-43
F-21
Survatechim utram:
Opurbayechea Bhavam-bhoinnimno, zaite torenim amcho somaz piddek
sampodlolo amkam dista ani ami zannanv ki amcheach patka udexim ho
somaz piddent poddta. He piddentlim amkam nivarunk Dev monis zala ani
amche modem jiyeta. Hea Dev-jivitachim tannem amkam amchea
Bautizmachea disa thaun bhageli keleant. Hi amchi zobabdari vollkhun
gheun, piddek sampodlolea somazak, ami dor eklo Deva mogacho vanttpi
zaunk, hea Povitr Misachea bolidanant amkam kurpa magum-ia.
Vachpam:
1 Pedru 1: 22 – 2:3 ani Matev 8: 1 – 4
Vachpam adim vivronn:
Bhagevont Pedru aple poile chittint Devachea jivea utra udexim amkam
novem jivit favo zalam mhonn ugddas korta. Hem Devachem Utor amkam
eka-mekacho niz mog korunk uskaita. He toren piddek sampodlolea
somazak pekovnni haddum yeta. Jezu koxe toren piddent sampoddloleank
nitoll korta tem amkam Xubhvortomanant niallunk mellta. Chit diun
Devachem Utor aikum-ia.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Eka disa mhoje bolaikecho usko dovrun, Dotorak
bhett dil'li ten'na, tache mezar aslolea eke vostucher mhoji nodor poddli.
He vostucher oxem boroilolem aslem: “I TREAT, GOD HEALS” (Hanv
topastam, Dev pekoita). Hanvem tea Dotorak vicharlem: “Dotor, hea
utracho orth tum koso somzota? Tannem mhunntlem; “Mhoje-xim piddek
sampoddlolo lok yeta. Tankam hanv topastam. Pidda kosli ani taka ilaz
kitem tem somzun, hanv vokdam boroitam. Punn, mhozo visvas mhaka
4
sangta ki Dev ti pekouni haddta. Tea pasot vokdam borobor hanv mhojexim yetoleank mogan vagoitam ani tancho bhorvanso vaddoitam. Tanchi
bhirant ani akant somzun ghetam. Tankam Devache suvadhin kortam.”
Bhavam-bhoinimno, veg-veglle torechi pidda amche sorvbhonvtonim
peroiloli asa. Sobar zanna kuddiche piddent koxttovtat zalear, dusrim
monache/bhavnnik/otmik/somajik piddent sampoddlolim amkam
melltat. Eke vatten kuddichi pidda zalear dusre vatten kuttumbik pidda,
somajik pidda, rajkaronnik pidda ani adi…. Osle piddek sampodloleank ilaz
khoim ani kitem?
Devachem Utor: Patka udexim piddent sampoddlolea moniskullak Dev
monis zata ani ilaz dita. Devacho Put Sobd ani hea Sobda udexim amkam
novo zolm mell'lla mhonn Bhagevont Pedru aple poile chittint amkam
ugddas korta. Sobda vorvim jivit mellop mhonnge piddek sampoddlolea
somazak ilaz haddop. Ho Sobd sodanch jivo urtolo mhonn sangun amchea
kallzamni bhorvanso jivo dovorta. Hea bhorvanxean to aplea vachpeank
Devacho mog vanttpi zaunk apoita. Sogllea kallzan ekamekacho mog
korunk to ulo korta. Heach mogachi govaiki amkam Matevachea
Xubhvortomanant aikunk mellea. Jezu eka koddkarak boro korta. Apleak
pidda zalea ani he piddentlo apleak boro kor mhonn to Jezu lagim magta.
Jezu aplo hat vistarun, taka boro korchi aplea khuxi asa mhonn sangun, tea
koddkarak pekovni favo korta. Piddek sampoddlolea somazak Jezuch ilaz
mhonn spoxtt zata. Zalear amcheamni KOXEM piddek sampoddlolea
somzak pekovni haddum yeta? Ami Devacho mog vanttun.
Amcho Zobab: Deva mog vanttun piddek sampoddolo somaz boro zaunk
yeta mhonn amcheamni khatren sotmandunk yeta kiteak Jezu Sobda
vorvim amkam novo zolm mell'lla. Heach pasot Devachea mogant piddek
sampoddlolea somazak vokod asa mhonn ami vollkhun ghetanv. Zalear
koso Deva mog vanttun amcheamni piddek sampodlolea somazak ilaz
haddum yeta?
Khasgi jivitant: Mhojem khasgi jivit zagear asot zalear mhojean somazak
mozbut korum yeta kiteak ami dor eklo hea somazacho vangddi koso hea
somazant jiyetanv. Dor ekleak somaza vixim zababdari asa. Jen'na dor eklo
apsuvarthi zata, gireskayek lobddota, fottingponnan jiyeta, dhongeponnan
cholta ten'na somazak kidd lagta ani somaz piddek sampoddta. Dekhun,
ami zonn eklean aplea khasgi jivitachi novsori korunk chintunk zai. Khasgi
jivit novsorop mhunge Sobda vorvim jivit mell'llam tea jivita udexim Deva
mogacho vanttpi zavop. Oxem korunk amchea chintnachi/monachi
5
novsorni zaunk zai. Hanv mhojeach faidechem chinta zalear somazachi
durdoxea zatoli. Hanvem mhojem chintop somazache udorgoti vatten
oddlem zalear somazachem boreponn zaunk pavtolem.
Kuttumbant: Zachea khasgi jivitant novsornni zalea to kuttumbant uzvadd
haddta. Kuttumb zaun asa zomo mogachea vangddeamcho zo Logn
Sonvskarantlea ghoddon yeta. Ek ek kuttumb somaz ghoddun haddta
zalear hea kuttumbachem boreponn ek-ek vangdeacher dhorlolem asta.
Amchea kuttumbak ami mhovt ditanv kiteak Kuttumb zaun asa mullavi
xalla zhoim Devacho mog xikunk ani onbhovunk mellta. Kuttumbachea
vangdeam modem jen'na mog, moipas, usko ani bhavponn asta, ten'na
somazant ami Deva mog vanttpi zatanv. Jen'na kuttumbant, eka-meka
sovem doyallai, bhogsonnem, seva-chakri, somjikai ani udarponn disun
yena ten'na somazui padd zait ravta. Dekhun, kuttumbant amchi zababdari
vollkhun, dor eklean sogllem vaitt soddun diun novsornechi pavlam
marlim zalear piddek sapoddlolea somzak Deva mogache vanttpi ami
zaunk pavtoleanv.
Survatek sanglolea onbhovant ami polletanv ki Dotor Deva mogacho
vanttpi zaun piddent sampoddlolea bhavam-bhoinnink ghottai ani
bhorvanso dita. Xubhvortomant to koddkar apunn piddent asa mhonn
vollkhun gheun Jezu koddsun boro zaunk veta. Jezu taka boro korta ani
tannem aplea kuttumbant ek zauncheak Moisesan formailoleam dan
bhettounk magta. Dor ek kuttumb somaz ghoddun haddta ani ami dor eklo
amcho kuttumb nettoitat. Tor Deva mogacho vanttpi zaun piddek
sampoddlolea somaz pekovnni haddum-ia.
Bhavarteachem magnnem:
1. Amchea Pap Saiban ani dusrea Otmik fuddeareamni aplea huskea ani
boream kornneam udexim, Deva mogache vanttpi zaun, piddek
sampoddlolea somazak gunnadik vokod zaunk Bapa lagim magum-ia.
2. Dhonge ani apsuvarthi sorkari fuddareank lagun amcho somaz piddent
poddot asa. Apli niz-sotachi ani bhavponnache seve chakrechi
zobabdari vollkhun gheun somazachea boreponna pasot vavrunk
sorkari fuddareak Deva mogachi kurpa ani ghottai magun-ia.
3. Kuttumba ani somaza modem khol sombond asa mhonn vollkhun
gheun amchea kuttumbamni Kristi totvam dixtti poddunk ani amche
seve udexim Deva mogache vanttpi ami zaunk Bapa lagim magum-ia.
4. Veg-veglle torechem kodd futtleat dekhun amche kuttumb ani somaz
piddent koxttovtat. Jezu-xim amche piddek vokod asa mhonn
6
bhavartan vollkhun, tache xikovnne ani Sonvskaram udexim ani Deva
mogache vanttne udexim piddek sampoddlolea somazak pekovnni
haddunk amkam kurpa magum-ia.
5. Khasgi ani Povitr Sobhechea gorzam pasot magum-ia.
AMCHEA BAPA:
Koddkarak boro korchi apleak khuxi asa mhonn sangun, Jezun piddent
sampoddlolea koddkarak boro kelo. Amcho somaz piddek sampoddla ani
Toch Jezu amche udexim hea somazak novo zolm diunk xokta. Deva
mogache ami vanttpi zaun piddek sampoddlolea somazak pekovni
haddunk Jezun xikoilolea magneantlean Bapak ulo marun amkam kurpa
magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeyat: Piddek sampoddlolea somazak, Deva mogache vanttpi
zaunk Kristache xantin ani bollan tumkam dhaddtam.
Fr. Albano Fernandes,
Co-ordinator, Pastoral Counselling Dept, DFSC
7
3. LINGIK VEGLLEPONN OLKHUM-YA, EKAMEKAK MANAN LEKHUM-YA.
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Hem Mhojea Ugddasak Korat,
Rupem bhangar maginai,
Ek Tuji adnai amkam,
Marie sodanch adhar tuzo,
A-14
C-30
D-9
T-29
Suvatechim utram:
Lingik veglleponn zaun asa dor eka monxak khuxall zaunk. Devachea
rochnnechea vaurant soho-bhageli zaunk. Oxem, Tachi yevzonn hea
sonvsarant ami puri korunk. Hea khatir, aichea sevadhormacho vixoi zaun
asa “Lingik veglleponn ollkhun gheum-ia, eka-mekak manan lekhum-ia.
Tor, ami amche lingik vegllepon ollkhun gheun, eka-mekak manan
lekhunk, hea povitr Misache bhettent, Devachi kurpa amkam mellunk
partum-ia.
Vachpam:
1 Tesalonikarank 4: 1-9 ani Matev 19: 1-9
Vachpam adim vivronn:
Dev zaun asa soglloch mog. Aplo mog monxachea kallzant Tannem vompla.
Ho mog aplea sangatea sovem purnnponnim vanttun, purti follam utponn
zata. Heach moga-ekcharachea bhandpassan, Devachi yevzonn fuddem
veta. Oxem, mon'xakull khuxal zaunk pavta.
Provochonank suchna
Amchi Povitr Sobha Lognachea moga vixim kitem xikoita?
Ek Kristi logn, ek chalto “civil contract” nhoi punn odhik mhotvachem zaun
asa. Te zaun asa ek “mogacho korar” eka dadlea ani baile modem, jim aple
akhem jivit sangata jiyeta. Ho zaun asa ek khol ekcharacho sombhondh.
Hea Sombhonda udexim ghov ani bhail, eka-mekak purnnponnim mog
diunk and gheunk xinktat. Hoch mog tim aplea bhurgeanchea kallzan
vompun, teach pavlannim cholunk tankam-i xikoita. Ek Kristi logn zaun
asa ek “khol mister”, ek khunna Jezu Krista-chea khol mogachi aple Povitr
Sobhe sovem (Ef. 5: 32).
Lognnik mog bollixtt zaun asa, kherit ponnim ghov bhailechea lingik
sombhondhan tim eka-mekak diun “ek kudd” (Ut. 2:24), “ekuch” zata (Mk.
10: 8, Mt. 19:6). Amchi Povitr Sobha amkam xikoita ki eka ghov ani bailecho
lingik ekvott zaunk zai purnn mogachi nixannim. Hi mogachi ghant tankam
ek korta ani novea jivitak ugttim ravunk toyar korta. Devachem Utor
amkam kholloitat ki Devan monxak “aplea sarkeacho” rochlo (Ut. 1, 27). Ho
8
dadlea-bailecho ekchar, dogaink ek sarki manan lekhtat. (“Xekim hi
mhojea haddanchem hadd ani mhojea masachem mas!” Ut. 2, 23) ani tim
ugtim ravta bhurgeachea bessamvank (“Choddat ani vaddat , prithum
bhorat” Ut. 1, 28).
Amche lingik veglleponn zaun asa Devache dennem. Ek cheddo vo
cheddum, dadlo vo bail zaun asa Devache dennem dor eka monxak. Devan
amchi khudd sobit sanddeamnim nhettoileat. Amcheo khuddi zaun asa
Devache mondir. Tea khatir ami amchea kuddicho samball korunk goroz.
Teo povitr ani nixkollunk samballunk amchi zobabdari. Amchea kuddiche
sanddhe, gunn vaprun, amchean zaite boreponn korum yeta. Amkam zai te
porim teo vapur korunk zaina.
Lingik veglleponn, ghov-bailek eka-mekak purnn kortat (complete each
other). Eka-mekacher oulumbhun (inter-dependance) dorlolem asat. Ami
ek somuday koso, ek kalliz-mon, donui veglle kuddicho ekvott, jivitak ugti
ravtat. Hem, teach lingachea ekvottan dixti podta. Devacho ulo vaddat ani
prithum bhorat xarti pavtat kai? Amche lingik veglleponn zaun asa ek
vhodd dennem, zattun amchem akhe jivit guntlele asa.
Dadlea-ostore modem tore-torecho vegllochar asa tori tim ek. Ho
vegllochar thoddea mud'deamni niallum-ia:
1. Prosn suttavo korpachi pod'dot: Dadleachea mendvak torekvar
vibhag asat. Hea sobar vibhagantlo ek vibhag prosn suttave korunk
vaurta. Haka lagun dadlo porsn sompeponnim suttavo korta. dusre
vatten ostori, prosna vixim uloita ani soglea vattamni polleta. Ani
vingodd nodren ti prosn suttavo korta.
2. Bhavnechi ucharnni: Dadlo gineanacho vapor korta zalear ek
ostori kallzacho vapor korta oxem ami mhonnum yeta. Dadlo chinta
tem sangta karonn to gineanacho vapor korta punn bhogta tem
sangunk fattim sorta. Ostori apleak kitem bhogta tem soroll
utramni sompeponnim sangta kiteak ti bhavnacho/kallzacho vapor
korta.
3. Aikopa-uloupachi pod'dot: Dadlo polleun sontosta punn ostori
aikun sontosta. Dadlo vavrak mhotv dita zalear ostori sombondak
(relationships) mhotv dita. Dadle chodd uloinant punn ostoreank
chodd ulounk zai.
4. Tonnav hatallop: Dadlo bhogta tem sangona tea khatir to tonnavak
boli poddta. Tonnavacher zoit vhorunk dadlo khellta, monoronjon
korta, TV polleta, ixttam sangatim bhonvddi korta, soreacigaretticho-drugs-ancho sangat gheta, nhidta. Ostori bhitorlea
bhitor tonnav sonsta, roddta, dusream lagim dukh vantt'ta ani
nirxel'li zata ani Devak aplem dukh ugoddta.
9
5. Mul'leam ani huske: Dadlo podvi, man, nanv ani vhoddponn haka
mhotv dita. Ostori soirigotik, mogak, ekcharak, sombondak ani
sobitayek mhotv dita.
6. Prosn ani ontor (differences): Dadlo aplo porsn aplea bhitoruch
samballta, haka lagun to prosn vaddta ani hi poristhithi taka kimar
korta. oslea vellar dusreancho vo dusrea lagim hea prosnacher
uzvadd magunk dadleank unneponn haddta ani taka ragar korta.
Ostori aple prosn ucharta, dusreank sangta ani dusreamni apleak
aikunk ani somzunk ti axeta.
Lognacho korar zodlole dadlea-ostori modem ek khol moga-ekcharacho
lingik sombhond astolo zallear he todde mudd'de asunk bhov mhotvache
(logn zaleat tankam hem lagu zata). Khoro kuddicho ekchar onbhotoleanv
tor heo vagnnuk/mon astoleo :
1. Ho ekvott zaun asa Devak dhinvas diunpachi khunna. Dhinvas ekamekachea jivita pasot.
2. Ho ekvott zaun asa ek bhorvanso diupachi khunna. Aiz, tum mhojea
sangata asa ani falleam-i mhojea sangata astolom/lem.
3. Ho ekvott eka-mekak purnnponnim khuxallkay bhogpachi
godnnim.
4. Ho ekvott zaun asa teag/sacrifis korpachi khunna. Ek ghov vo bhail
eka meka pasot ravta. Toyarin eka-meka pasot teag korun ravta.
5. Hea ekvottan ami eka-mekachi osmitay ollkhotanv (identity of each
other).
6. Ho ekvott zaun asa bhogsonneacho ekvott. Hea ekvotta udexim ami
eka-mekak bhogxitam ani novean ekchar zoddta.
7. Hea ekvotta udexim kuddicho bhog nhoi bhogor mog
somarombhtat. Hea moga-ekchara udexim ami eka novem jivit
diunk toyar zatanv. Oxem, Devache rochnnechea vaurant ami sohobhageli zatanv.
Dadlea-ostori modem asloli ontor fokt bextti baili nhoi. Ontor amchea
soimbantuch asa. Dadlo ani ostori vegllim zal'lean, tim sonvsarant aslolem
10
veglle toren polletat, chaktat ani vagtat. Vegllochar amkam bori vo vaitt
korina, mhotvachim vo unnea mhotvachim korina dekhun ami ekamekak
asa toxim manan gheunk ani vengounk zai. Lingik veglleponn volkhunk ani
eka-mekak manan lekhunk Francis amcho Pap Saib ghov-bailen ekamekak
aikunk, ekameka lagim ulounk, ekameka vollkhunk ani ekamekacho mog
korunk huskaita ani he vorvim ekamekak respet-man diun, sohokaran
jiyeun ixttagot bandunk apoita.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea Pap Saibak, sorv Bismank ani Yadnikank, aple porjeche niz
ani mogache gonvlli zaunk pattoileat. Te Jezu Kristachi ani Povitr
Sobhechi khori xikhounn Devache yevzonne ani Povitr Atmeachea
preronan aplea porjechea kallzant vopunk, Deva lagim magum-ya.
2. Amchea Desacho toxench Goycho sorkar lingik veglleponn asa
mhonn vollkhun, xibiram vorvim tachi xikovnn diun, lognik jivit
odikh khuxal korunk proitn kelea puro mhonn magum-ya.
3. Amchea kuttumbanim ghovan ani bhailen, lognachea kursant lingik
veglleponna vixim xikoilam tem xikun, ekamekak asa toso/toxem
mandun gheun, tachea veglleponnank respet diunk pavunk, Bapa
lagim magum-ya.
4. Choddxim logna moddnek yetat tim, lingik veglleponn na ollhkun,
ekamekaxim zhogddim korun thoi pavtat. Dusreak aple lingiktaye
vorvim 'compliment' korinant. Oxem na zaun, tannim lingiktaye
vixim odikh mahiti gheun, aplea jivit khuxalkayen jieunk, Bapcho
adar magum-ya.
5. Zaittim amchi bhurgim pozddi cholchitra pollovpachim ghulam
zalleat. Toxench zaittim amchi tornnatim kudicho dhondho kortat
ani kuddicho bhog gheunk hea tea zaggear vetat. Dhonia, amchea
bhurgeank aple lingik veglleponn ani tachi povitray samballunk
kurpa dhi mhonn magtanv, Bapa.
Pattounni:
Lognik jivitachem vorteponn ollkhun gheunk ani soglleank manan
lekhunk, tumkam Jezu Kristache xantin dhadttam...
Fr. Clifford Castelino,
Assistant, Our Lady of Hope Church, Chinchinim.
Mr. Orson Rodrigues,
Parishioner, O.L. of Merces Church, Merces.
11
4. APOVNNEM VINCHUN KADD: DEVACHO
MOG FOLLADIK KOR!
Gayonank Suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Tuzem kuttumb ektthaim zata
Tukach Bapa
Jezu Dakvel, ami fantte
Sonvsarant vochunk zai
A-36
C-38
D-14
F-21
Survatechim Utram:
Hea sonvsarant soglleank veg-vegllem torechi apovnnim asat. Dor eka
apovnneacho hetu mhollear seva ani Devacho mog hea sonvsarant folladik
korunk. Aicho vixoy “Apovnnem vinchun kadd, Devacho mog folladik kor”.
Hea sonvsarant Devacho mog folladik zaunk, ami zonn eklean ek
apovnnem vinchun kaddunk zai ani tatuntlean seva korunk goroz. Hem
voros kuttumbak bhettoilam, ten'na lognik apovnneantlean, aplea moga
ani visvaxiponnan Devacho mog folladik korunk, lognik apovnnem
svikarloleank ani svikartoleam pasot hea misa bolidanant Bapa lagim
magum-ia.
Vachpam:
1Korintkarank 7: 17-24 ani Juanv 15: 1-17
Vachpam adim vivronn:
Poilea vachpant Bhag. Paulo, jem Devachem apovnnem vichun kaddtanv
ani svikartanv tem promannem jiyeunchem mhonn sangta.
Xubhvortomanant Jezu, apleak rigun togtat toslim follam diunk, apnnem
amkam vichun kaddleant mhonn sangta.
Provochonak suchna
Jivitacho Onnbhov: John ho ek tornnato aslo, borem xikop tannem kel'lem.
Bori nokri taka aslim, punn to titlo khuxal naslo. Tachim avoi- bapui,
tachem kodden zaitem uloitalim, taka vella-vellar aplem margdorxon
ditalim. Eka disak tachea offisant ek zannto dadlo ailo, tachea vangddeachi
vagnnuk tea zanntea sovem polleun to soglloch dukhest zalo, karonn, to
vangddi tea zanttea dadleacher tampunk laglo, tachem kam' korina zalo.
Ten'na John, apunn fuddem sorun, tea zannteak adar korunk laglo. Veta
astanam to zannto Johnak mhonnta “Dev borem korun tuka, Devan tujer
aplo axirvad ghalun ani osoch tum sodanch dusreank adar korum”. Tea
12
disa John-ak ek attvich khuxalkai bhogta. Ghara yeun to aplea avoi-bapaik
ghoddlolem titlem sangtam. Tachim avoi-bapui taka xabaski ditat ani
mhonnttat “Sodanch dusreank adar kor” kiteak 'Jezun mhonnlam' “zoso
hanven tumcho mog kela toso tumi ekamekacho korat” ani tea disa
thaun John vhodde umedin aplea offisant yetolea, konnakui to zanv,
rokddoch aplo adar dita.
John-an aplea vavrachea zagear ek apovnnem vichun kaddlem, tem
mhonnlear, dusreank adar korpachem ani seva-chakri korpachem. Ani hea
aplea apounneantlean to Devacho mog folladik korunk aiz pasun vavurta.
Aicho vixoy: “Apovnnem vichun kadd, Devacho mog folladik kor”, Johnan bhoxen amchem jivitant ek borem apovnnem vichun kaddun,
seventlean Devacho mog folladik korunk goroz.
FOLLADIK KOR: Logn zaloleamni korar jiyeun ekamekak sontoxi dorun,
ankvarimni aplea bhesa vorvim Devachea vavrak khand marun to vavr
folladik korunk, Yadnikamni ap-aplea firgojent Devak zai toslim
follam…somudai…somudayancho somudai ghoddun haddun to
thirponnank pavounk. Hea sogllea bhesant Devacho mog dakholl korun,
dusreank Devachem hajirponn disun yeunk.
Devachem Utor: Povitr Pustokant ami polletanv: Dev apunn vinchun
kaddta. Dev Nohak ani tachea kuttumbak vichta, kiteak Devachea dollea
mukhar to promannik zalo (Ut: 7-1)
Dev Abrahamak vinchun kaddta, Aple porjecho bapui zaunk ani tachea
bhavarthanchem jivit polleun tacher aplo bhorpur axirvadd ghalta.
(Ut: 12:1ff)
Dev Moizesak vinchta aple porjek gulamponnantlim soddunk (Sut: 3: 4 ff)
Dev Provadeank vinchta aplo sondex porgottunk. Sodvonneachea itihasant
ami polletanv konn toren Dev aplo korar fuddem vhorunk, tea-tea vellar
tea-tea mon'xank vinchta. Xekim, aplea Putak hea koraracho tengxi korun,
tachi vatt toyar korunk Juanv Bautistak aplea avoichea kusveatunch
sonvskarta. Devan dil'le apovnnem aplea jivitant tannim svikarlem ani apaplea bhesar tem tannim folladik kelem.
Zobab: Jezun sat sovnskar ghoddle . Te ami tin bhagamnim vanttanv :
(a) Povitr Sobhent proves korpache sovnskar (b) Pekhovnni vo ilaz
diupache sovnskar (c) Misanv aslole vo pealeache soddvonne khatir
vavurtele sovnskar – te mhonllear padriponn ani kazar.
13
Povitr Sobha zaun asa “kuttumbancho kuttumb”. Povitr Sobhek padrinchi,
motthvaxeanchi ani logn zal'leanchi goroz. Avoin–bapain aplea bhurgeank
padriponnachem, motthvaxiponnachem ani lognik jivitachem apovnnem
vichun kaddunk xikounk zai.
Bautizmant ami Jezuche Guddart Kuddiche sandhe zatanv. Ami yatrekar
Jezuxim pavonk mhonnge zoitivont Povitr Sobheche vangddi zaunk vatt
choltanv. Amchem apovnnem bhagevont zaunk. Zaum padri, motthvaxi vo
logn zal'lo, jivitachea bhesantlean bhagivontponnank apoila.
Bhagivontponnant jiyeunk nirmollponnan jiyeunk zai. Padri, motthvaxi ani
her griosti ankvarponnan (celibacy) jiyetat ten'na aplea kallza-monan
Devak ekvot'tat ani moga-seventlean jiyetat. Ghov-bail kallza-monan
Devak ekvottun kuddin (chastity/faithfulness) ek zatat.
Misa bhettent Jezu apnnank moddtta, porjek dita ani porza mogan hem Dev
jivit xevun vaddtta. Lognik jivitant ghov-bail apnnank eka-meka pasot
moddttat, ditat ani ghetat ani he seventlean ti vadd'ttat. Padri mott'vaxi ani
her griosti moga seventlean aple jivit Devak vomptat ani peleachi sevachakri korunk aiti zatat. Lognantlean ghov-bail Devachea hatantle novem
jivit ghetat, taka Dev onnbhovant vaddoitat ani sorginchea sontosan
jiyeunk xikoitat. Padri, mottthvaxi ani griosti sonvskarantli grestkai
apnnaitat, Dev-jivitant vadd'ttat ani porjek sorga-rajeacho daiji zaunk vatt
dakhoitat.
Ankvarponn ani lognik jivit zaun asat don bazu ekach nanneacheo. Teo
donui eka-mekacher add nhoi. Teo mon'xak ugddas kortat ki mon'xachi
kudd nhoi fokót moujek ponn Devak ani sorginchea rajeak.
Dev mhonllear mog ani heach mogan jieunk mon'xak apoila karann
Devachea rupnneacho ani Devachea sarkeacho dadlo-bail koso taka rochla.
Mog diunk ,mog korunk ani mog gheunk taka apoila. Kazari jivitant ghovbail eka-mekak mogachem dan kortat, ditat ani ghetat ani hatuntlean Devkhuxalkai onnbhovtat ani apli khuxalkai vaddoitat (cf. Jn.15,10). Jezu ani
Povitr Sobhe modem asa tea koraracho ugddas dhorun, ghov-bail
apnnache dan eka-mekak kortat tedna eka-mekak aplea koraracho ugddas
kortat ani to korar jietat.
Padri, mott'vaxi ani griheosti magnneantlean, sovnskarache
somorombhnnentlean ani misache bhettentlean Jezuchea pavlamnim
cholunk, apnnakuch Devak bhettounk ani Devache podvecher ani
manddneacher (plan) patyevun apnnakuch dusreanche sevek ghalun Dev
khuxalkai vant'tat. Marie bhaxen Devak dil'lea utrak visvaxi ravun aplem
ankvarponn khuxalkayen jietat.
14
Bhavarteanchem magnnem:
1) Amchea Povitr Sobhechea fudareamni, sodanch Devachea apovnneak
aplo sohokar diunk ani dusreank favo tem apovnnem vichun kaddunk
adar zaunk Bapa lagim magum-ia.
2) Amchea sorkari fudareamni, seva- chakri kortolea ani porjechea adarak
pavtolea apovnneak khand marunk Bapa lagim magum-ia.
3) Ami zonn ekleak amchea jivitant favo tem apovnnem vichun kaddunk
amchea utrantlean kornnentlean Devacho mog amchem sorbhovtonim
folladik korunk amkam Bapachi kurpa magum-ia.
4) Hea vorsak ami kuttumba pasot magtanv, ten'na amchem kuttumb
khore Dev bhirantichem ani borea totvachem zaunk Bapa lagim
magum-ia.
Pattounni:
Favo tem apounnem vichun kaddunk, Devacho mog folladik korunk vochun
yeyat...
Fr. Aldrin D'Costa,
Assistant, Holy Cross Church, Quepem.
15
5. LOGN SONVKAR: EKAMEKAK
SOMPURNN KORTA
Gayonank suchna
Proves:
Mog mogan jie,
DTV:
Mog jie –puro itlench itlem,
Komiyanvam vellar: Ekach Unddeant,
Xevottak:
Dhinvastanv Bapa,
0–8
0–6
D – 10
O–7
Survatechim Utram:
Bhavam-bhoinnimno, logn Sonvkar zaun asa satvo sakrament zache
vorvim ek dadlo ani bail mogan ek zatat. Hea mogachea ekvotta vorvim
tim, Devache yevzonnem promannem ekamekak sompurnn kortat. Tor
osli sompurnnai logn sonvkarantlean, novea kazareanchea jivitant ani
amchea avoi Bapaichea ekvottanlea disun yevunk hea misa bolidanantlean
Deva Bapak amchem kuttumb ubarum-ia.
Vachpam:
Utpoti 2: 18 – 25 ani Matev 19: 3 – 12
Vachpam adim vivronn:
Sorvespora Devan mhollem, “Dadlo eklo aslolo boron nhoi dekhun tannem
ek bail rochli ani oxim tim ekuch kudd zalim tem Utpotichea pustokantlean
chit divun aikum-ia. Orombak thaun soddun divop naslem hacho ugddas
korun Jezu, logn sonvskar zo Devan sompurnnayen zoddla to doxim korunk
zaina hachim zannvikai dita tor dhean-mon laun Matevachem
xubhvortoman amchea kanar sadoun gheum-ia.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Sonia ani Sam dogai logn zalim. Sam boatir vavr
kortalo ani Sonia aple sasumai borobor eklench jiyetalem. Tachim sasumai
taka khub tras ditali ani taka sunnea poros kortali. Hea tichea koxttant
vantto ghevunk ghov tachem borobor naslo. Tem aplem dukh tachea ixttak
sangta. Sovka-sovka tacho ani tachea ixttacho mog zata ani ti dogaim
patkant poddtat. Sam-ak sogllem kollona fuddem to aplem ghorkanik
ghott vegent dorta ani tika aplo mog ani bhogsonnem dita. Kiteak tachem
chintop itlench ki apli bail apleak ani apleache maik lagun chuklea ti tichi
osoktai punn lognacho sakrament oskotai nhoi, tem Devan zoddlolem
16
Devachem dennem tem ami eka mekak somzun samballunk zai ani vaitt
pois korunk zai oxem mhonnun aplo sakrament sompurnnayek samballta.
Devachem Utor: Sompurnn osmitai: Aichem poilem vachop Utpotichea
Pustokavelem ghetlam. Hea vachpant jen'na oxem mhonnlolem asa :
“Dadlo eklo aslolo borem nhoi, Hanv taka ek favo tosli sangatinn kortolom.
Hacho orth oso nhoin ki dadlo vhoddlo ani bail unnea molachi punn bail
dadlea pasot rochlea ani dadleak baile pasot. Oso tancho khoro ekvott
zavun ti dogaim mogan jiyevunchem. Tannim eka-mekacheo osoktayo
pollevun vaitt korpachem nhoi. Tannim ap-aplem boreponn ekamekak
vattun lognachea jivitatlean sompurnn zavunk zai.
Hem pustok boroilolem 10 B.C. hea kallacho onnbhov monan dovrun,
dekhun ek bail aplea govak ek adar (helper or supporter) oxem dista.
Khorem mhonnlear hem vachop dogainchi osmitai rakhta (dignity).
Dekhun ek bail ghovak adar nhoi punn ek bail aplea ghovak adar dita ani
ghov baile koddchean adar sodta. Teach porim ghova vixim. Oxim tim
lognik sonvskarant eka mekachi osmitai samballun sompurnn zatat.
Sompurnn Rochnna: Devan sogllem rochlam zhoim zonavor ani monis
teach zomnnintlo utpon kela. Zache vorvim dogainchim survat ekech
matietlean suru zata mhonn spoxtt zata. Punn Dev fokot mon'xa kodden
uloila ani monis Deva koddem gozal korta hem-i ontor disun yeta. Hachem
vorvim Devachem rochnnechi sompurnnai monis mhonn ruzu zata.
Dekhun monis vost vo zonovar nhoi punn fokot Devachi sompurnn Rochna.
Sompurnn Sangati: Mon'xant toxoch zonavorant jiv as tim hanga thoimsor
bhovunk xoktat. Punn Devak sangati mellpa sarko vortota to monis
dekhun taka unchlea panvddear choddovun Dev aplo sangati korta taka, ek
sokoilea dorjeacho korop bhov vhodd chukichem zhoim ghov vo bail ekach
utran monis Devacho sompurnn sangati zata.
Oslinch chint'nam aichem xubhvortoman amche mukhar dovorta. Jezu
jen'na mhonnta “Tor orombak thaun Rochnnaran tankam dadlo ani bail
kelim”, oxench Jezu sompurnn osmitai, sompurnn Rochnna ani sompurnn
sangati him chitram monan dovrunch orombachi khobor korta ani
lognachi sompurnnai porgott'tta.
Judevam modem kazar moddop khub avgoddaichem aslem. Ghov zor
aplem kazar vo logn moddpan gunneakari koso sampoddlear kaidean taka
zaito marpoddtalo ani tannem bailechea paik poixe (fifty shekels) farik
korunk poddtolem. Bail zor gunneakari sampoddlear tika fatramni jivi
martale ani tem yadnikachem cheddum aslear taka uzeant lastalem. Punn
17
Jen'na school of Shammai ani school of Hillel aslollim ten'na hannim
Moizesacho kaido apnnak zai te baxin vapurlo vo somzonni dili School of
Hillel hannim koslear barik kuskuttak lagon pasun bailek soddpachem
vatavoronn nirmann kelem ani sompeponnim bailek soddpak soeg mell'lo.
Tor Jezuk kosak laun sampddavunk sodloleank Jezu sangta, school of
Shammai jem pordvarponnan poddlearuch bailek soddunk rojea dita te ani
school of Hillel sangtam tem sarkem nhoin mhonn sangta. Teach borobor
Moizesan bailek soddunk sangla te pasun “tumi tumchea vadeache mhonn
rojea dil'li” hacho ugddas korun dadlea bailecho lognik sangat
sompurnnaechi mhonn tavem korta.
Devak prosn korun, Devak mon'xan kosak lavunk zaina. Povitr Pustokachi
sompurnnai Jezunt asa. Tor he sompurnnayent Jezun lognachi sompunnai
dakoilea dekhunuch jem Devan zoddlam tem mon'xan doxim korum noie
hacho orth ami zanna zaunk favo. Heach pasot Jezuchim sompurnn
xikonnv monan dovrun ghov bailen ek-kamekak bhogsun somzun ani mog
korun sompurnnayechi pavlam marunk Jezu dhir dita.
Amcho Zobab:
1. Lognachi Sompurnnai Mogatlean dista: Devachem utor kazariank
mogan jiyeunk ulo marta. Hea mogantlean tannim aplim bhavna ani
osmitai dakoll korunk zai ani sompurnn mog korun eka-mekak Manan
lekunk gorjechem. Mogatlean ekameka pasot somorponn zavunk zai.
2. Lognachi Sompurnnai Ekvottantlean dista: Jem Devan zoddlam tem
mon'xan doxim korun noie hem ghott monan dovrun logn zatoleani khol
ekvottan bitor sorchem. Sopnant pasun ho ekvott moddunk tannim
chintunk favo na. Ekvottachi ghantt sodanch ghott samballchi.
3. Lognachi Sompurnnai Visvaxiponnantleam dista: Ekamekak
visvaxi ravun bhurgeank zolmant haddchim, kiteak bhurgim zavun asat
Devachem vhorttem dennem. Jivit poisavunk visvaxiponn samballchem
asa.
4. Lognachi Sompurnnai Seventlean dista: Logn zatat ti fokot apleach
pasot nhoi punn Devache mhoimek ani somazache sevek Hea pasot
apsurvarti zanvchem poros seventlean dusreancho logn sonvskar
samballunk vavurchem. Dusreachim lognatlean seva korunuch
sompurnnai zoddunk favo.
18
Bhavarteanchem magnnem:
1. “Sorginchea Rajeak lagun apnnankuch izddo korun gheupi asat”.
Amchea sogllea gonvlleamnim apunn logn sonvskarant bhitor soronastana
aple jivit Devache mhoimek bhettoila mhonn zanna zavun tannim
kuttumba pasot bharim vavrun tem sompurnnayek pavounk tankam Bapa
lagim kurpa magum-ia.
2. “Devan zoddlam tem mon'xan doxim korum noie”.
Logn zatoleani ani logn zaleat tannimm logn sonvskaracho khoro orth
zanna zavun tem moddunk zaina kiteak tem Devan zoddlam hachi
zannvikai ghevun eka-mekak sompurnn korunk Bapa lagim magum-ia.
3. “Tumi heam vostumni tumcheach vadeache dekhun Moizesan
tumcheam potnink soddun diunk rojea dili”.
Amchea sorkari fuddareani porjek choloitana apleach vadeache zaina
zaunk punn kuttumb Devan zhoddlolo sonvskar mhonn niyall korun
kuttum rakhpache ani samballpache upai ghevunk tankam Bapachem boll
magum-ia.
4. “Dusrea koslea karonnak lagun tika soddun diit ani dusre kodde
logn zait to pordvar korta”.
Amcheam kuttumbamni ghov baile modem visvaxiponn vaddot vochunk
ani vaitt ani khotte sombond poisavun aplem, kuttumbache ani
somazachem jivit sompurnnayek pavunk Bapa lagim magum-ia.
Pattounni:
Lognik mogachi ruch ani ubh kuttumbant porzollaunk, vochun yeyat,
Kristache xantin tumkam dhaddttam...
Fr. Xavier Estibeiro,
Assistant, St. Jerome Church, Mapusa
19
6. BHURGEANK SVIKAR KOR:
FUDDAR BANDPI ZA
Gayonank suchna:
Proves:
Atmean, sotan Bapa,
DTV:
Unddea ani sorea bori,
Komiyanvam vellar: Bhav-bhoinni ami sogllim,
Xevottak:
Sonvsarant vochunk zai,
A-5
C-39
D-6
F-21
Survatechim utram:
Dev moga vorvim, logn sonskarantlean kuttumb ghoddun haddtta. Ani
hoch lognik sombond zata Devacho sompurnn mog onnbhovunk ani
Devacho rochnnecho vavr fuddem vhorunk ek hatiar. Dev heach lognik
sombondam vorvim ani eka-mekachea moga vorvim bhurgeachem
dennem diun kuttumb ghoddtta ami somazacho fuddar bandta. Ani hoch
vavr fuddem vhorunk to amkam apoita. Tor dor ek bhurgem Devachem
dennem mhonn svikar korunk ani aplea moga dan mhonn vollkhun gheunk
ani hoch Devacho mog aplea jivitant niyallunk kazari zoddeam khatir ami
Deva lagim magum-ia.
Vachpam:
Utpoti 21:1-7 ani Lukas 1: 5-24
Vachpam adim vivronn:
Donui vachpam don bhurgeanchi khobor kortat. Poilea vachpant Abraham
ani Sara hankam mhatare pirayer zolmota Izak zalear durea vachpant
Zachariah ani Elizabeth hanchea mhatare pirayer zolmota Joao Baptist.
Donui bhurgeanche zolm ochorianche. Devachech yevzonnen ghoddon
ailole. Abrahamak 'apunn raxttrancho bapui tuka kortolo' oxem Devan utor
dil'lem. Hench utor Dev palltta ani hea sonvsarant mon'xachi sonsot Dev
vaddoita. Joao Baptistachea zolma udexim Dev aplea putachi vatt toyar
korta.
Provochonak suchna
1) Mog ghov baile modem sompona…
Monis ek zunvo nhoi oxem mhonnlolem ami aikolam. Toxem zalear
kuttumb-ui ek zunvo nhoi oxem-i amchean mhonnum yeta. Zor Dev
kuttumb rochta tem fokt tancheach apsvarthak lagun nhoi. Dor ek kuttumb
ghoddche fattlean Devachi ek yevzonn asta. Aplem utor nirfoll nhoi tem
jevtoleak jevonn ani vomptoleak bim dita… Kuttumb-ui Dev rochta zalear
tacho ek xevott asa. Ho xevott adim fuddench tharailolo. Ghoddie to
vomptoleak bim diupacho nhoi ani jevtoleak jevonn-ui diupacho nhoi.
20
Punn tea von xrextt. Heach khatir Dev dogank aple yevzonne ani
manddavolli promannem vinchta ani ek korta. Ani jem apnnem zoddlam
tem mon'xamni doxim korum noie oso hukum' dita.
Mhonnttoch
a) Kazari ekvott nhoich fokt ghov bailek faideak poddtta titloch
dovrunk nhoi punn koso to Dev yevzonnecho ami korum yeta hacher
dor eka zoddpean chintunk zai.
b) Kazari ekvottant apnnak zai tench korunk nhoi punn Devak kitem
zai tem korunk dor eka kazari zoddpean niyallunk zai.
c) Kazari ekvott apnnem aplea havesan ghoddla oxem chintpachem
soddun, to Devan Aple yevzonnen ghoddla hem sot kazari
zoddpeamni vollkhun gheunk zai.
2) Mog novem jivit upzoita
Mog varear ubhta toslo nhoi. Taka xevott asa. Ani hea xevottantlo mukhel
xevott mhollear bhurgeank zolmant haddunk. Lognik jivitachi ti tenkxi.
Abrahama ani Sara udexim zolmolo Izak. Amchea avoi bapai udexim
zolmoleant ami. Amchea avoi bapain amkam zolmant haddunkuch naslim
zalear kotta amchem kitem zaupachem? Ami tanchea upkarant asat.
Devache yevzonnek tim uktim ravlim ani dekhun ami zolmant ailim. Ami
Dev yevzonnek uktim ravonant zalear kotta amchem. Kitlim bhurgim
zolmant haddchim hache vixim Povitr sobha amcher zobordosti korina.
Punn apnna lagim jem kitem asa tacher lokx ghalun apnnachean kitlim
bhurgim zolmant haddunk zatat hem Devache khoxe promannem niyallun
tacher tharav gheuncho oxem xikoita. Toxench ani eka bhurgeak suvat
korunk Dev ghov-bailek ulo korta.
Mhonnttoch
a) Bhurgeank zolmant haddunk Devan tank dil'li astana legit apsvarthi
zaun bhurgeank naka mhonnonk kazari zoddpeamni vattaunchem ?
b) Devachea hukuma xivai ek kaddi legit halona mhonnttoch jivit rochop
vo na rochop ho odhikar Devacho mhonn kazari zoddpeamni monant
dovorchem.
c) Bhurgim mhollear apnnak zai te toren khelloupachi ek vost nhoi punn
aplea soimbachi ani aplea rupachi Devanuch rochun haddloli rochnna
mhonn kazari zoddpeamni monant dovorchem.
3) Mog sonvsarak ani Povitr sobhek novim bhurgim dita
Zaitea desamni mhatareancho ankddo vaddot veta ani tornne pillgecho
ankddo unnem zait veta. Tor des konn bandtolo? Konn desa khatir
vavurtolo? Zaitea desank aiz bhailea desanchea lokacher patieun aplo des
21
cholounk poddta. Hachem karonn mhollear kazari zoddpeamni bhurgeank
zolmant haddunk ghatloleo addmelli. Hem oxench chol'lem zalear
sonvsaracho fuddar sugur na oxem zaiteanchem mot asa. Dusre vatten zaiti
Kristi porza asa. Punn hi porza aplea bhurgeank Devachi vollokh dinant.
Povitr Sobheche nem' ani kaide pallunk tanchea monant ghalinant. Zaitea
desamni Povitr Sobhek ani Devak pasun lok kikont korta.
Mhonnttoch
a) Amchi vagnnuk osli zali zalear amchea fuddarachem kitem zatolem tem
zonn eklea kazari zoddpean chintunk zai.
b) Vaddat ani choddat ho Devan dil'lo updes ami pallttat von a hacher
kazareamni niyall korunk zai.
c) Vochat ani sogllea des lokank mhoje xis korat hi Jezuchi adnea ami
amcheach ghoramni ani amcheach bhurgeam ballam sovem jiyetat
zalear kazareamni polleunk zai.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Aichea kallar sonvsar fokt moujechi sonskrutai mon'xank xikoita.
Amchea dhormik fuddareamni he osle poristithink kuttumbik mul'lea
dhiran porjek xikounk tankam Devachi kurpa ami magum-ia.
2. Sorkar zaite pavtti lhan kuttumb-sukhi kuttumb hoch naro gazoita.
Kristi mon tannim somzunk tankam Devachi zannvai ami magum-ia.
3. Bhurgeachea zolma add vapurtat te upai Povitr sobhe promannem
vankdde. Kazari zoddpeamni hem sot vollkhun gheunk ani jiyeunk
tanche pasot ami magum-ia.
4. Zaitim bhurgeank nattak kortat. Devacho tallo aikunk ani he toren hem
dharunn pavl marinastana tannim aplem jivit novsorunk tanche pasot
ami magum-ia.
5. Zaitim zannam bhurgeachea dennea pasot Deva lagim dis rat magtat.
Devan tanche sovem doyallai dakhounk toxench tea zoddpeamni
Devachi khuxi manun gheunk tanche pasot ami magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeyat, Devachea hatantlean favo zal'lea bhurgeam ballam udexim
sonvsaracho ani Povitr Sobhecho fuddar bandpi zaunk tumkam
dhaddttam.
Fr. Clifford Cardozo,
Assistant, Our Lady of Grace Church, Margao.
22
7. KUTTUMBA: KALLOKANT UZVADD ZA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Devache vedi sorim
Tujeam povitr dolleam mukhar
Jezu mhaka Tuji goroz
Vortea Devak
A-8
C-37
D-15
E-14,
slok 2a, 2b
Survatechim Utram:
Priticheamno, Devan mon'xak jivitachem dennem diun, tem odik
orthabhorit korunk amkam soglleank ekamekacho sangat dila, eka
kuttumbant amkam zolmank haddleat. Punn aichea somazant amchea
jivitacher nodor marlear, kuttumbik mul'leam bhov thoddim disun yetat.
Ekach ghorant ravun ami ekameka sovem porkim zal'le porim jiyetanv. Jezu
uzvadd ani hoch uzvadd ami hea sonvsarant gheun yetanv, zalear, ho
uzvadd amchea kuttumbant kiteak disun yena? Ghoddiek, monis aiz
mon'xa poros vostuncho chodd mog korta. Oxem korun uzvaddant
jiyeunche bodlek kallokhak vengoita. Amche kuttumb aiz portun ami Kristi
totvamni bandun haddpachi chodd goroz asa. Juze, Marie ani Jezuchea
kuttumba sarkem amche-i kuttumb povitrtayen borun soglle torecho
kallokh nopoit korunk Bapacho adar magum-ia.
Vachpam:
Romkarank 13: 11-14 ani Juanv 12: 35-37
Vachpam adim vivronn:
Bhagevont Paulu Romkarank boroun soglleank uzvaddachim bhurgim
zaunk apoita. Patki soimb, mhonnge, kallok poisavun ami amchea borea
kornnea vorvim, Jezu Kristak vengoum-ia mhonn to sangta. Aplea
uzvaddant cholat mhonn Jezu soglleank amontronn dita. Punn teach
borobor jim konn hea uzvaddant cholunk proitn korinant tim kallokhant
sampoddtolim mhonn Juanv porjek xiddkaita.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Eke firgojent Krizm ghetolea bhurgeank session diunk
hanv gel'lo. Bhurgeank session dilea uprant pattlean boslolim ek avoi-bapui
aplea bhurgeak gheun mhaka dinvasunk ailim. Tumchea bhurgeak her
bhurgeam borobor tumi kiteak bosounk na oso havem jen'na avoi-bapaik
vichar kelo, ten'na, ami hea ganvchim nhoi ani aplea bhurgeak Krizm
gheunk azun favo tim vorsam zaunk na oxem tim udgarlim. Punn ami taka
dusrea bhurgeank melltolea Krizmache toyarentlean, Devacho mog tachea
kallzant odik vaddounk yevjilem ani hem ghoddun yeunk amchem
bhurgeam-i bi umedin vantto gheunk toyar zalem.
23
Hem aikun mhaka tea bhurgeachi, zaum tachea avoi-bapaichi, opurbai
disli. Mojea monant ho vichar upraslo, “Jezucho uzvadd amche modem
sodanch asa, punn to amchea jivitant gheuncho vo na tem mhojer ani tujer
asa nhoi?
Devachem Utor: Amchea jivitant amkam uzvadd bhov gorjecho. Gonvllik
chitt ank 2 survekuch mhonntta 'somiachea panvlannim cholun...' Mhonnge
dusrea utrannim Jezucho Uzvadd nastanam ami kallokhant add'ddun
poddunk xoktanv. 'Hanv sonvsaracho uzvadd' (Ju. 8:12) hem sot Jezu
amkam sangun aplem asnnem amchea jivitant kitlem faideachem ani
mhotvachem tem amkam kollit korta.
Jezuchea uzvadda viret ami jivitant sanddlolim mon'xam. Zaite favtt jen'na
ami amchea bollacher odik patietanv ani amchea kuttumbant koslei tras,
koxtt uprasle mhonnttoch ami sogllich niraxiponnan bhortanv, karonn Jezu
mhonntta 'Mhoje viret tumchean kaich korunk zaina' (Ju. 15: 5b).
Jezu amkam, ami uzvaddachim bhurgim mhonn ugddas korta (Ju. 12: 36)
oxem zalear, amcho Dev uzvadd ani amche-i bhitor to uzvadd asa. Ho
uzvadd, Dev Bap, koslech zobordosten amcher ghalina punn to amchea
jivitant apnaunk tannem amkam sot'tea favo kelea. To appnaunk vo
nakarunk dor ek-ekleacher dhorlolem asa.
Amcho zobab: Mon'xak Devan kherit opurbayen ani mogan rochla ani
Aplea mogan vaddonk apoila. Devacho mog nakarun ani tallnek boli
poddun monis patkacho gulam' zala. Hea patkak lagon aplea ani Deva
modem asloli soirigot moddlea.
Devache rochnnechi manddavoll zaun asli dadlo ani bail ekttaim yeunchi,
mogan ekvottan vaddchi ani novea jivitak ugtti raunchi. Patkan hi
manddavoll moddlli ani bodol'li. He dixen ghov-bailechi soirigot, ixttagot
ani moga-ekvottachi bandavoll hal'li.
Mon'xachem jivit patkak lagun soimbanuch ghayall zalam. Adhunik kallar
patki chalink lagun ghov-bailechea sombondant patkachi chal bhitor
sorlea dekhik: Apsvarthiponn, pozddim cholchitram polleun dhadoskai
ghevop, eka-mekak gheun jiyevop (live in relationship/trial marriages),
porduvaran jiyevop, bhageli bodlop (changing partners), logn moddop
(divorce), ekleanuch kuttumb samballop (single parent), kusvo bhaddeak
divop (surrogacy), vankdde upai vapddun lingi bhog ghevop
(contraceptive), kusveantlea bhurgeacho jiv kaddop ani apleacheach
lingachea mon'xa sovem logn zavop. Osli chal ghov-bailecho moga-ekvott
modd'tta ani tankam patkacho gulam' korta.
Vankdde upai vapddun lingi bhog ghevop (contraceptive) hem Devache
manddavollicher add kiteak logn zal'leank Devan eka-mekachea mogan
va ddon (u n it ive/ b on din g ) a n i n ovea j ivit a k u g t t i ravu n k
24
(procreative/binding) hacher add veta. Kazari jivitant ghov-bailechea
mogan ap-dan asa. Ap-dan mhonnge dita tantunlean gheta ani gheta
tantuntlean dita.Vankdde upai vappudd'ttat ten'na ghov-bailechea
sombondan ap-dan zaina. Vankdde upai, apsvarthiponn, apleponn,
ovisvaxiponn haddunk xokta. Hi sonvsari chal vo vankddi chal vapddina
zaunk Devan baile bhitor soimbachi manddavoll ghatlea, hika ami
'Kuttumbik Soimbik Yevzonn' vo 'Soimbik Supikponnachi Yevzonn'
(Natural Family Planning) mhonnttanv.
'Kuttumbik Soimbik Yevzonn' vappuddleli ghov-bailam zababdarechi
avoy-bapui zaunk pavtat. Zababdarechi avoy-bapui zavop mhonnge
Devachi mandavoll apnnavop, apleache ani peleache kuddik man divop ani
bhurgeak toyar na zalear ap-domavnnen jiyevop. Oslim ghov-bail ekamekachea mogan vaddttat, bhasabhas korun (communication) eka-mekak
somzotat ani apli vondavonn ani vhodd xistin (discipline) samballunk
pavtat.
'Sogllim toxench kortat' (Everybody does it) oslem chintop amchea zaitea
kuttumbamni bhitor sorlam. Hanv kortam tem sarkem vo na hem niyallche
svater ami dusrim-i toxech kortat mhonn asro ghetanv. Sogllim kallokhant
choltat mhonn tuvem-i kallokhant cholchi goroz na. Sotak ubo rav, tum
vegllo mhonn dakhoi.
Amche kuttumb aiz dusreak dekh zaunk bhov gorjeche. Ami dusreank
koxem ani kitem korchem tem sangunk toyar asat punn mhojeach jivitant
tem vevharant ghalunk ami zaitim fattim asanv. Kuttumbant dusreancheo
khobro kortanv, dusreank bottam dhakoitanv punn aplem jivit ani aplo
kuttumb tharear ghalunk visortanv.
Eka kuttumbant zori uzvadd yetolo zalear ami Jezu amchea suriaxim
vochun uzvadd gheunchi goroz asa. Gonvllik chit ank 4.4 amcho bhavarth
odik kholaunk amkam uskaita. Sogllea kuttumbachea vangddeamni zata
ten'na misant vantto ghevop, tersachem magnnem chukoinastana korop,
khasgi magnnem korunk eka mekak umed divop gorjechem.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Pap Saiban, Bispannim ani motthvaxeamni, melltole soeg gheun, aplea
margdorxonantlean amche kuttumb Kristi totvamni bandun haddunk
ani he toren Jezucho uzvadd kuttumbamni pavunk tankam favo ti sfurti
dilear puro mhonn Bapacho adar tankam magum-ia.
2. Amkam soglleak jivitant khuxalkai zai punn hi khuxalkai ami atmik
vatten apnauche svater ti sonvsari nodren sodtanv. Khori sasnnik
khuxalkai Jezunt asa ani ti melloun gheunk ami Jezuk vengounchi goroz,
hem sot ami vollkhunk ani tem jiyeunk amchea kuttumbank kallzamonancho uzvadd magum-ia.
25
3. Aiz amche kuttumb veg-vegllea kallokhant jiyetat. Zaitea kuttumbamni
ghov-baile modem favo to mog disun yena, zaitea avoi-bapui ani
bhurgeam modem favo ti somjikai na, ghorant ravtolea zantteank
mann-respet konnuch dina. Tor oslea kallokhant ravun ami vaittache
gulam' zaina zaunk punn Jezu, Marie ani Juze sarke povitrtayen bhorlole
kuttumb amche zaunk Bapa lagim magum-ia.
4. Hea vorsa Goychea dhormprantachi gonvllik chitt kuttumbacher
adarloli asa. Amche kuttumb bore zaunche, hoch amchea gonvlleacho
ani amcho soglleancho husko zaun gela. Tor dor eke familint odik korun
hea vorsa, aplea jivitacher lokx ghalun kitem tori boreponn hea gonvllik
chittintlean, tacho foll koso, aplea kuttumbant bhitor kaddunk ani hem
boreponn tanchea jivitantlean disun yeunk Bapa lagim magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeyat amche kuttumb Jezuchea asnnea vorvim uzvaddit korunk
tumkam dhaddttam.
Fr. Savio D'Souza,
Director, Diocesan Youth Centre
26
8. SOMUDAYIK JIVITANT MISOLL ZA:
DUKHOVLOLEA KUTTUMBAK PAV
Gayonank Suchna:
Proves:
Dev amcho Bap,
DTV:
Bapak pavunk orponn tujem,
Komiyanvam vellar: Tuka amchi goroz,
Xevottak:
Sangatan cholum-ia,
A-6
C-9
D-43
F-18, 3ro slokh
Survatechim utram:
Mogall bhavam bhoinnimno, amcho Dêv mhollear êk somudai – Êk Dev ani
Teg Zonn, Dêv Bap ani Dêv Put ani Dêv Povitr Atmo. Patkamni ghaiall zal'lea
ani dukhovlolea monis-kuttumbak môg diunk Dêv khud mon'xanchea
somudayik jivitant misoll zata. Aicho vixoi, “Somudayik jivitant misoll za:
Dukhovlolea kuttumbak pav” monant dhorun Dêv amchea somudayant
misoll zalo, tech porim, ami amchea somudayik jivitant mogache
kornniamni misoll zaunk, odik korun dukhovlolea kuttumbak môg diunk
ami aitim zaunchi goroz asa. Ek kuttumb koxem bhair sorun, dukhovlolea
kuttumbhak bhuzvonn zaun, nirxel'leank bhorvanso diun gorjevontank
pavun amchem somudayik jivit folladik korunk amkam hea Misant Devachi
kurpa ani boll di mhonn khotkhotean magum-ia.
Vachpam:
Dhormdutancho Itihas 2: 44-47 ani Matev 25: 1-13
Vachpam adim vivronn:
Poilim Kristanvam eka monan ani eka kallzan somudayik jivitant misoll
zatalim ani ekamekachi goroz vollkhun tanche gorjek pavtalim. Hi khobor
hea vachpant amkam mellta. Dor ekleachi nimanni zoddti tachea doyall
kornniancher adarun zateli mhonn Xubhvortoman amkam ugddas korta.
Provochonak suchna
Amcho Dev Triek Dev. Ekvott ani somudai khunnaita. Kherit mogan
mon'xak rochta. Monis eklo ascho nhoi mhonn taka sangatin rochta, hache
velean kuttumb ani somudai ghodd'tta. Ho ekvott sasnnacho (unity) ani
moddunk zaina toslo (indissolubility) zaunk zai mhonn Devachi
manddavoll uskaita. Hi Devachi manddavoll apnnaunk, samballunk, ani
jiyeunk Povitr Sobha xikoita.
Jezuk Devmondirant bhettoilo tea somoyar Simavan Mariek mhollem :
“Israelant zaitim zannam bhuim poddunk, ani zaitim zannam novean
uttunk, toxench konn-konn tacher add vochunk, ek kuru koxi Devan hea
bhurgeak nemla. Jezu Bapachi xikovnn diunk ai'lean, jim konn Bapak
manun ghenant tankam Jezuchi xikovnn gheunk kotthin lagta.
27
Logna vixim Bapachi mandavoll Jezu porjek spoxtt korta. Ti mhollear logn
zatealea dadlea-bailen eka-mekak moro porian visvaxi ravop (unity) ani ho
ekvott sasnnak samballop (indissolubility) hem thavem korta. (Mt.19: 4-5)
Logna vixim Devachi manddavoll dadlo-bail mandun ghena dekhun kazara
adim kazara bhitor ani kazara bhair lingi mog ani lingi bhog fokot apsvarthi
monan zata ten'na éklo vo dogaim ghayall zaunk pavtat (promiscuous
sexual behaviour, anti marriage culture, pornography, no commitment,
prostitution, using others as objects – contraception, abortion,
sterilisation, mutual masturbation, withdrawal).
Hea ghayall zal'lea ghov-bailank ani kuttumbank Devache kaklutichi,
kurpechi ani pekovnnechi goroz. Pap Saib Francis, aplea ulovpant
kuttumbak magneantlean Jezu sovem ekvott bandunk (encounter) ani
Povitr Atmeak ugtti ravun jivitachi novsornni ani pekovnni gheunk uskaita.
Bhag. Juan Paulu II aple xikovnnent kuttumbak ugddas korta ki Jezu sovem
ekvott bandop hem Povitr Sobhetlean zaunk Dev axeta.
Sonvskarantlean (kumsaracho ani piddestache makhnnecho sonvskar) ani
Povitr Sobhechea vavrantlean Dev mon'xak pekovnni dita ani ilaz favo
korta. Kuttumbachea vangddeamnim aplo sombond Deva sovem bandunk
ani jivitachi novsornni haddunk magnnem (khasgi, ghov-bailechem,
kuttumbachem ani somudayechem) ek upai.
Adhunik kallar lognik jivitant bhitor sorloleo chali (divorced, divorced not
remarried, divorced remarried, single parenthood) jivitant eksurponn
hadd'ttat. Hea eksurponnak lagun monam ani bhavnnam vatten ghayall
zatat. Osle poristitintli bhair sorunk zonn eklean upai gheunk zai. Dekhik
magnnem, Povitr Sobhechi xikovnn, counselling. Dusrea Kristi
ghorabeamni oslea vangddeam sovem usko dhorun, somjikai dakhoun ani
mogan vagoun Kristi totvam promannem kuttumbik jivit ani somudayik
jivit jiyeunk nett diunk zai.
Bhag. Juanv Paul II, “Novo Millennio Ineunte”(43) hea dakhleant amchi
Povitr Sobha kuttumb ani ekcharachi xalla korunk somudayant ekcharache
sonvskrutayecho prochor korunk avhan manddta ani huskaita.
Bautizmant ami Jezuche Guddart Kuddiche sandhe zatanv. Ami yatrekar
Jezuxim pavonk mhonnge zoitivont Povitr Sobheche vangddi zaunk vatt
choltanv. Bhoktanchea ekcharant proves korun amche somudayent
mon'xachea ekcharant jiyeunchi ani misoll zaunchi goroz asa. Lognik jivita
sovem dakholl zal'li Devachi manddavoll pallun ani Povitr Sobha xikoita ti
chal dhorun kuttumbik somudayechem jivit jiyeun, Kristi somudayik jivit
jiyeun, mon'xancheo somudayo bandpi zaunk amchea kuttumbank Dev
uzvadd zai.
28
Ami ek kuttumb koxem oslea sovem, bhov korun dusrea kuttumbam sovem
jim hea prosnank sampoddlolim asat, tankam ami amcho dhir alaxiro
diunk bhair sorum-ia. Goroz zalear tankam 'experts'-a xim vhoron tankam
conselling korun vo voizachem vokod korun, tanchea jivitan ani ek pavtt
khuxalkai haddum-ia.
Zakev ek Judev zaunui zulum choloitolea Romi sorkarak aplea vaur-dondea
vorvim adar sohokar ditalo. Romi sorkara kodde tachem natem aslem
dekhun duseo Judev lok taka khenntalo ani bhairaitalo. Zukev
eksurponnachem jivit jietalo. Oslea jivitachi taka vitt ailoli ani taka lagun
tacho kuttumbhui dukhovlolo ani eksurponnache koxtt sonstalo.
Zakevan Jezuchi khobor aikol'li. Apleak konne tori lekhcho mhonn tachi axa
zaun asli. Apleak patkeanchea tori Somudaiant vantto mellcho ho tacho
haves zaun aslo. Teach khatir Jezuk polleunk punn samania lokak bhieun to
rumbddichea zhaddar choddun somudaik jivitant misoll zaunk
bhitorleank axetalo. Jezu tachea kallxzantlo anvddo parkita ani taka
somudaiant bhitor kaddun, tachea dukhovlea kuttumbhak taronn favo
korta. Zakev aplean onit korun dukhoil'lea kuttumbank, somudaiant misoll
zaun, tanchem chorlolem-nagoilolem portem diun tankam dadoxi korta.
1. Somudaiant misoll za: Ami zunve nhoi punn sangatim jieunk amkam zai.
Punn amchea gorvak, axek, podvek ani apsvarthak lagun, ami
ekmoddim eksurim jieunk sodtanv. Monxan monxa sangata jieunk
Devachi pasun ek sasnnik ievzonn zaun asli. Jezu somudaiant jieta ani
somudai stapta. Somudaiantle bhairailoleancho Jezu ek somudai korta.
Tankam ek manacho zago, zo Devachea bhurgeank purto ani vorto to
basaita. Jezu apunn boro ani kotavinn mhonn, patkeank, koddkarank,
pordvarank poisaina. Tancho monisponnacho dorzo ollkhun, tancho
mog korta. Hanv boro mhonn somzun, eksuro raun, hanv Jezu bhaxen
zaun chukta. Jezuchi dekh ghe ani somudaiant misoll za. Vaitt
astolench, mogan tem umttaunk proitn kor.
2. Dukhovlolea kuttumbhak pav: Jezun Zakevacher nodor marun nhoich
tachem dukh ollkholem punn tacho, dukhichea somdirant
buchkolltolea ghorabeachi killanch tachea kanar sadli. Tache
sorvbhonvtonnim aslolea lokacher visor ghalun tannem vegim-vegim
Zakevachea ghoracho rosto dhorlo. Judevanche chali pormonnem
tachea kuttumbhak such-somadhan ditolo upai tannem ghetlo. Tanger
jevonn Jezun kelem. Jezu dukhovlolea kuttumbhak paulo. Dukhest
kuttumbhache sonkoxtt ollkhopachi tank asunk toxench tankam tea
vellar favo toch upai diupachi zannvai amkam asunk goroz. Jezu tanger
ghelo, jevlo ani tanchoch zalo.
3. Utth, Jezu sarkelo zav: Jezun aplea sovem otlolea mogacho porinnam
29
koso Zakev somudaiant misoll zaunk, dukhoil'lea kuttumbhak paunk,
dupett vantt'tta ani choupott portun dita. Jezu taka omkench kor mhonn
sangina, punn aplech ostongi to utt'ta ani Jezu bhaxen zaunk proitn
korta. Zakev jedna vantt'ta ani udarponnim dita tednach tachea
kuttumbhak taronn mellta. Amchea gorvak, axek, podvek ani
apsvarthak lagun amchea kuttumbhak ami bandun dhortanv. Jedna ami
jezu sarkele zatanv, tdna ami taronn onnbhovtanv. Zakev vanttun
somudaiant misoll zalo, tednach tacho niraxiponnak ani dukhint aslolo
kuttumbh suttlo, sontoslo ani taronn zhoddunk paulo.
Jezun mhonnunk ietalem, Zakev aiz tuka taronn ailem. Punn Jezun
mhollem, Hea ghorak aiz taronn ailem. Amche vorvim, ami somudaiant
misoll zaun taronn zoddunk zata. Kristi khuxalkai onnbhovun ieta.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea dhormik fuddareamni apnnank zobabdari aslelea kuttumbank
bhett diunk, tanche dukh vollkhunk ani tanche gorjek pavunk tankam
uzvadd di mhonn Bapa lagim magum-ia.
2. Raxttri fuddareamni veg-veglle toren dukhovlole porjek somadan diunk
tankam umed ani suddsuddai di mhonn Bapa lagim magum-ia.
3. Ami amchea somudayant misoll zaunk, ekamekachem dukh somzunk,
ekamekak bhuzvonn diunk ani ghoddta te toren ekamekache gorjek
pavunk amkam udar kor mhonn Bapa lagim magum-ia.
4. Firgojechea Gonvllik Sobhechea vangddeamni, somudayanchea
fuddareamni ani devson'dexkaramni aplea somudayant kuttumbank
bhett diunk ani tanchea jivitant misoll zaun Jezu bhoxen tanchea
akantamni tankam sangat korunk ani pavunk tankam Povitr Atmeachi
kurpa magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeyat, somudayik jivitant misoll zaunk ani dukhovlolea kuttumbak
pavunk, Kristache xantin tumkam dhaddttam.
Fr. Saturnino Colaco,
Prefect, Saligao Seminary
30
9. XIKUN GHE: POVITR SOBHECHI
ZANNVAI APNNAI
Gayonank Suchna:
Proves:
Povitr amchi Sobha,
DTV:
Sonvsarantleo mon'zat bhetto,
Komiyanvam vellar: Dev zata mon'xachem khann,
Xevottak:
Vochum-ia,
A-23
C – 31
D–7
F – 23
Survatechim Utram:
Mogachea bhoinnim-bhavamno, dor ek kuttumb zaun asa mullavi xalla,
zhoim mon'xachi vadd zata ani monis soglleam vattamni girest zata.
Kuttumbachi vadd bori toren zatoli zalear kuttumbakui margdorxonachi
goroz asa. Hem margdorxon taka khoim thaun melltolem tachi vadd bore
toren zaunk? Kuttumbak boreponn favo zata Povitr Sobhe koddlean. Jezu
zaun asa Povitr Sobhechem mostok ani Povitr Sobha Jezucheach mona
promannem cholta. Dor eka kuttumban apli vadd zaunk Povitr Sobhechi
zannvai ani xikounn appnaun, jiyeunk hea misant bhavartan magum-ia.
Vachpam:
1 Pedru 1: 13-25 ani Matev 16: 13-20:
Vachpam adim vivronn:
Bhagevont Pedru amkam povitr zaunk apovnnem korta. Amchea
purvozamni vankddeam jivitachi chal dhorli ani tim Deva sorxilim pois
gelim. Kristant amkam novo zolm mell'la mhunntoch povitrayechea
margan cholunk amkam odik karonn asa. Devacher bhavart dovrun jiye ani
novea bhorvanxean tumchim fuddlim pavlam marat, ekamekacho mog
korun Jezu Kristachi bori khobor porgott'tat. Filipache Sezarea ganvant
Pedru sobhemazar Jezu Krist jivea Devacho Put mhonn porgott korta. Jezu
Pedruchi govaiki svikarta ani Pedruchea bhavartacho inam' koso taka aple
Povitr Sobhecho vhoddil nemta ani Sorginchea rajeacheo chavio taka dita.
Provochonak suchna
Monis zaun asa otmo ani kudd. Devan kudd matiechi akarlea ani tiche
bhitor aplo atmo ghatla. Mon'xan Devachi manddavoll moddli ani hea mull
patkak lagun, amchi kudd ghayall zali. He poristhitint Deva ani mon'xam
31
modem asloli soirigot vo ixttagot tunttli. Hi tunttloli ixttagot novean
bandunk Jezu ailo ani aplea koxttantlean mon'xak portun Bapache
ixttagotint bhitor kaddlo. Ho soddvonnecho vavr chalu dovrunk Povitr
Sobha ghoddli ani tika aplea rogtan nitoll keli ani povitrtayent bhorli.
Avoichea kusveant monis kuddin zolmola tich kudd Bautizma vorvim Dev
kurpen ukol'lea ani Devache ixttagotint bhitor kaddlea. Povitr Sobhe
vorvim hi Dev kurpa mon'xak favo zalea.
Adhunik kallar monis utran nhoi punn kornnen dakhoili dekh sodta. Monis
aiz chodd korun govaikek aple kan dita (EN, 41). Ghovan ani bailen
ekamekachi govaiki diunchi goroz asa. Pap Saib Francis aplea uloupant
ghov-bailek govaiki ditole guru zaunk ut'tejon dita.
Povitr Sobha logn zal'leank tanche zobabdare vixim huskaita ani novea
jivitak ugtim raunk apoita (FC 33). Bhagevont Paulu Jezu ani Povitr Sobhe
modem asa te soirigiti vixim Ghov-bailek ugddas korta ani Ghovan aple
potinicho mog korcho ani potinin aplea ghovak khalto rauncho mhonn
xioita (Efez 5, 24).
Jezun Povitr Sobha ghoddli, tika aplea rogtan nitoll keli, povitrtayent bhorli
ani osokt mon'xachea hatant dili. Pedruk Jezun mhollem: “ Tum khoddop
ani hea khoddpacher hanv mhoji Povitr Sobha bandtolom,
yemkhonddache darvontte ticher zoit vhorche nat, hanv tuka sorginchea
rajeacheo Chavio ditolom” (Mt16, 18-19).
Vatican dusre vivx sobbhechea dakhleant “Gaudium et Spes” (Dogmatic
Constitution of the Church in the Modern World) hatunt logna vixim
xikvonn mellta:
Lingi sombond dadlea-bailecho novea jivak ugto asunk zai. Adhunik kallar
fokt lingi bhog gheuncho ani jivak ugto na rauncho mhonn somaz somajik
xikvonn porgotta. Jivitacher add vetele upai dekhik addeche upai
(contraception), gorbpatt (abortion), atmghat (suicide), borem moronn
(euthanasia/mercy killing) oslea jivitacher nixed marunk hea ankant
Povitr Sobha amkam uskaita karonn he addeche upai ostorek ek vost koxi
vapddunk soeg zata (GS, 50; HV 14 ani 17; EV 3).
Ghov-bailecho sombond ani novea jivitak man ani respet, heo zaun asat
don bazu lingi mogacheo ani kazari jivitacheo. (GS, 51).
Povitr Sobhechi xikonn sodanch novi ani taji. Ti apnnaunk amkam ugttem
mon ani lamb-rund kalliz asunk favo. Jim konn hi xikvonn apnnaitat tanchi
32
jivitant novsornni yetoli ani tim khuxal, svotontr ani Devachea mogachim
zatolim.
Povitr Sobha ek avoi ani ek xikxika (teacher). Kallam-yugam, ti aplea
bhurgeank akarit ailea. Ani ami visvaxi xikpi koxe hi xikvonn ghetlea,
vachlea, pollelea punn te xikovnnehcea adaran novsornnechem ani
udorgotichem pavl marunk allsai ani besarmai dakhoilea. Ti amkam hi
xikounn jivitache chantte pavlank niyallunk ani pallunk apoita. Poivtr
Sobheche girest xikounnecho sar Povitr Pustokantlean gheunk, sanspun
niyallun ani jiyeunk goroz.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea Pap Saiban, soglleam Bispamni ani yadnikamni, Devachem
Utor porgott'tat ten'na Povitr Sobhechi-i xikvonn porjek xikounk,
tannim kherit usko dakhoum, oxem aple porjek Povitr Sobhechem
bhanddar ugtem korunk, tankam Devacho adar ani kurpa magum-ia
2. Amchea iadnikamni aplea xelleank bhett korunk, aplea xelleam sovem
aplo usko dakhoum, aple gonvllik bhette vorvim aple porjek Jezuchem
doyall ani kaklutivont kallzacho mog onnbhovunk adar korunk, tankam
Povitr Atmeachi kurpa ani uzvadd magum-ia.
3. Amchea kuttumbamni Povitr Sobheche xikounnek sodanch ugttim
ravun aplo ghorabo Povitr Sobhechea xikovnne promannem cholunk,
oxem kuttumbik jivit Jezuchea totvam ani mul'leancher bandun
haddunk tankam Devachem boll ani kurpa magum-ia
4. Adunik kallachea avhannacher nodor martana amkam ghoddie Povitr
sobhechi xikvonn 'outdated' oxem disot. Povitr Sobhechi xikvonn
sodanch novi ani taji, hich Povitr Sobhechi xikvonn amkam sorginchim
vatt ani svotrontrayechem jivit jiyeunk amkam sfurti dita mhonn, hem
sot amchea monan rigounk amkam Devachem boll ani kurpa magum-ia.
Pattounni:
Kuttumbamno, Povitr Sobhechi zannvai apnnaun, tumchea kuttumbik
jivitan jiyeunk, vochun yeyat Kristache xantin tumkam dhaddttam.
Fr. Jeronimo D'Silva
Professor, St. Xavier's College, Mapusa
33
10. JIVITACHI SONVSKRUTAY:
MANDUN GHE-PORGOTT KOR
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Deva mukhar ubo rauncheak,
Gonva-konniô barik holkeô,
Jieunu, jieunu,
Sontosbhorit vetanv,
A-10
C-17
D-22
F-19
Survatechim utram:
Sonvskrutay, somazachim totvam dakholl korta. Jivitachi Sonvskrutaye
vorvim somazachem rup polleunk mellta zhoim jivitak mol asa, mon'xache
bhitorle prottixttak man asa ani mon'xache hok'k jivitache survek te xevott
porian samballta. Amcho adlo PapSaib Juanv Paul II Evangelium Vitae hea
dakhleant boroita ki Jivit divpi bori khobor zaun asa kalliz Jezuchea
sondexachem. Jezuchea kallzacho sondex porgottunk Povitr Sobhechea
dor ek vangddeachi zobabdari. Aicho sevadhorm amkam jivitachi
sonvskrutay mandun gheunk ani porgott korunk ugddas korta. Tor, he
misa-bhettentjivitachi sonvskrutay mandun gheunk ani porgott korunk
amkam zannvaien bhor mhonn magum-ia
Prachitachi rit:
Arso: Arso amkam amchem rup dakhoita. Arseantlean polletanna sogllem
lokx amcher urta. Ami dusreank vo sonvsarak polletanna amkam tancho
koslo faido zatolo hacher lokx ghalam. Dusrim amkam fokot arsea bhaxen
amchea faidea khatir vapurpachim hatiaram zaleam.Bapachem
bhogsonnem magum-ia. Somia kaklut kor.
Dori vo Razu (Goll ghevpachi gantt ghalun): Goll ghevpacho razu
mon'xachea jivitacho xevott mon'xachea hatint asa mhonn dakholl korta.
Ami jivit Devachem dennem ani tem povitr mhonn somzun, jieunche
suvater tem ami soro pieun, vikarim vokdam ghevun, motor-gaddi zai toxi
choloun, mhozo ani dusreancho jiv risker ghalun, jieleat. Devachem
bhogsonnem magum-ia. Krista kaklut kor.
Bavli: Bavli bhurgeachem rup dakholl korta. Bhurgem hatant khelltana
jivachem mol disun ieta ani kallzak sontos bhogta. Zaiti zannam gorbpatt
korun vo korta tankam sangat ani tenko diun, zolmu naslolea bhurgeak
marun uddoitat. Bapachem bhogsonnem magum-ia. Somia kaklut kor.
Vachpam:
Utpoti 1: 26-28; 2:7 ani Matev 16: 24-28
34
Vachpam adim vivronn:
Aichea poilea vachpant amkam mellta ki jivit Deva koddelean ieta ani tem
povitr ani molachem. Xubhvortomanant, Jezu aplea pattlavdarank aplea
svartha khatir jieunk nhoi punn dusreank jivit ditolem ap-teagi mon
apnnaunk apoita. Chitan Devachem Utor aikum-ia.
Provochonak suchna
Jivitacho Onnbhhov: Dusre vixv zhuz suru zaunche adim, Hitleran zaitea
Zudevank tech borabor Poland, Czechoslovakia, Hungary hanchea
nagrikank jivexim marle. Tannem kednanch mhonnunk naki ami tankam
jivexim marum-ia mhonn. Tannem mhollem, “Wir erfordern den
lebensraum!”mhonnge, “Amkam jieunk zago korum-ia!”Lokanim mhollem,
“Hoi, amkam jieunk zago zai.” Germanichea nagrikank hi ievzonn avoddli.
Sakrechea melant revddail'li mornnachi sonvskrutayek lok bolipoddle.
Hitleran jedna Poland, Czechoslovakia, ani Hungary hea raxttrancher
akromonn korun, Judevank ani her lokank marpachi 'Concentration camp'am ugoddlim tedna lok ogi ravle. Jivexim marop koslem-i zaum tem, zolmu
naslolea bhurgeank, zantteank, piddestank vo oskotank, tem jivexim
marop. Zoxem Hitleran mornnache sonvskrutay apnnaunk lokank
bhuloilim, toxench aiz-kal zolmu naslolea bhurgeank marum-ia
mhonninant punn bailank 'nivodd' (choice) dium-ia monnttat. Zanntenk
marum-ia mhonninant punn tankamaplo 'nichev' gheunk adhar dium-ia
mhonntat. Hinsa korun, dusreank marum-ia mhonninant punn 'jikunk' zai
mhonntat.
Devachem Utor: Povitr Pustokache survatek, poile pustokant, utpotichea
amkam mellta koxi mornnachi sonvskrutay bhitor sorta ti. Devan Adanv
ani Evek jivit dil'lem punn Devchar sorpchea rupant Evek mornnachi
sonvskrutay apnnaunk bhuloita. To tika sangta ki advarlolea rukhachem
foll kai borem tem, tannim tem khelem zaleartanche dolle ugoddtole ani
vaitt-borem vollkhun timDeva bhaxen zatolim (Ut 3, 5). Adanv ani Eve
mornnache sonvskrutayeche bhulovnnek boli poddtat.
Aichem poilem vachop amkam sangta ki mon'xachem jivit Devache nodren
bhorpur molachem kiteak Dev mon'xak aplea rupacho ani aplea sarkeacho
rochta (Ut 1, 26). Dor ek mon'xachem jivit oprup (unique) ani povitr. Dev
mon'xak aple rochnnecher dhoniponn cholounk dita punn dhoni, ek
rakhonndar koso(Ut 1, 26). Jivitachi rakhonn korunk taka zobabdar korta.
Hache khatir jivitachi sonvskrutay Devache rochnnechi opurbai korta,
kazari jivitantlean zolmololeachi somarombhnni korta ani lognik
sombondache zhorintlean vhanvta (Ut 1, 28)
Aichem xubhvortomanJezu aplea xisank Aplo pattlav korunk apoita.
Tachea pattlavdarachem khaxeleponn to ugddapem korta. Zo konn Jezucho
35
pattlav korunk sodta tachi dixtt apleacher nhoi punn koxttank veng marun,
dusreank jivit divpachi zaunk zai mhonn to soroll korta.Matev sangtaki
goroz poddli zalear sogllem vikun monis aplem jivit samballtolo (Mt 16, 26)
punn zo konn aplea svartha khatir jivit samballunk sodta to jivit
hogddaitolo (Mt 16, 25). Jezu apunn dusreank jivit diunk ailea mhonn
ukteponnim sangta: “Hanv ailam to tankam Jivit mellchê khatir, poripunn
Jivit mellchê khatir ailam” (Jn 10, 10)
Amcho Zobab: Jivitachi sonvskrutay amchi vagnnuk ani sobhav topasunk
ulo korta. Kollonastanna ghoddie ami mornnache sonvskrutayek boli
poddleanv. Amkam vo amchea kuttumbak loz zait mhonn gorbpatt korunk
fuddem sorleanv. Zantteank vo opangull vangddeank tanchea jivitak mol
na koxem amchea sobhavantlean dakhoilam. Jivitachea prosnak fuddo
korche suvater jiv dilear odik borem oxem monan golloilam. Soro pieun,
vikarim vokdam ghevun, motor-gaddi kaide pallinastanna turturit
choloun, amcho ani dusreancho jiv sonkoxttant ghala. Ami osle mornnache
sonvskrutayek veng marlea kai?
Monxachem jivit zaun asa povitr karann mon'xak Devachea sarkeacho ani
Devachea rupnneacho rochla. Tem amchem adhin kel'lem asa, zobabdaren
samballunk, mogache sopurnnaiek pavounk ani amchem jivitachem
dennem Deva ani bhava-bhoinnank diunk (EV 2). Juanv Paulu xikoita ki
mon'xachea jivitak man ani mog di, rakh ani seva kor. Jedna tum he dixen
veta tedna tuka nit, udorgot, khori svatontrtai, xanti ani khuxalkai mellunk
pavtoli (EV 5). Dor ek Kristanvank zobabdari asautram, magnnea,
nommunik jivitantlean, seventlean, uskean bhoron ani rajkaronnik
kornnean jivitachi sevek aitim asunk.
Bhag. Juanv Paulu II kuttumbak kuttumb za mhonn ulo marta. Kuttumb
kuttumb zavop mhonnge'kuttumbant mon'xanchi somuday ghoddop ani
hi somuday moga vorvim bandop , posop ani vadovop. Hi Devache
rochnnechi mandavoll (FC 17). Ghorabik povitr sobha ghorabeant jieta.
Ghorabo Devan ghoddla, hea ghorabeant mon'xachi survat kelea karann
monis eklo vo zuvo koso jiel'lo Devak naka. 'Familiaris Consotcio' hea
dakhleant toch Pap Saib kuttumbachea chear karyam modlem dusrem
karya, jivitachi seva korop mhonn sangta (FC 17). Jivitachi sevaghovbailechea koblatintlean suru zata. “He koblaticho ek bhag mhollear novea
jivitachi seva: bhurgeank zolmak haddpachi ani tankam Kristi mul'liamnim
lhan-vhodd korpachi zobabdari” (GC 4.2). Sogllea jivak podvi asa ani tachi
mozot korunk amkam zobabdari asa. Bhurgim zolmank haddunk ani
vaddounkuch nhoi punn apnnachi denngi diun, bandun ani seve korun
(LOM 63).
Amcho Gonvlli Bap aple chittent sangta ki, “Az-kal amcheam
ghorabeamnim bhurgeancho ankddo denvlolo ami polletanv…mhonntoch
36
amcheam kuttumbamnim jivitachi sonvskrutay fulounk vavrum-ya” (GC
4.2). Toxench, jedna avoi-bapui bhurgim Apnnak ani kuttumbak Devachem
dennem mhonn visrun bhurgem 'Devachem dennem sonvsarak' mhonn
tachi vhoddvik vaddounk sodta tedna tacher vaittovo probhav ghalta ani
hanvponn bhitor kaddtat. Hanvponn (Narcissism) zaun asa ek pidda zhoim
monis apunn dusreavon vhoddlo mhonn somzota, dusrea mon'xam sovem
mog-moipas dakhoina ani ghomenddi zaunk pavta. Bhurgeank sangpanchi
goroz na ki tim kitlim vhodd tim punn tankam dakhounk zai aplo vell,
dhyan diun ani opurbai korun tim kitlim molachim tim.
Jedna mon'xacho Dev onnbhov unno zata, tedna mon'xachi prottixtta vo
jivitachem mol unnem zata. Monis magir noitik kaide pallina,
kheritponnim mon'xachea jivitak ani prottixttak man divpache unnem zata
(EV 21). Dusreancho chinta-usko, Kristacho chinta-usko mon'xachea
jivitachea sogllea bhagant disun ieunk zai, zaun te xikxonn, bholaiki,
rajkaronn, somajik jivit, misa-bhettent ani khasgi magnneant. Jivitachi
sonvskrutay bandpachem kuttumbachem karia nirnnayak ani dusreani
korunk zaina. Bhurgeank vaddoitana kutttumb aplo jivitachi bori khobor
porgottpachem misanv xarti pavoita (EV 92).
Pap Saib Francis bhair uddoita te sonvskrutayechi (throw away culture)
khobor korta. He sonvskrutayen mon'xak vostu bhaxen lekhta. Je meren
upkarta te meren dovorpache ani upkarna tedna bhair voddoupache,
oslem chintop disun ieta. Mon'xache jvitache survek ani xevottak tem
chodd dista.Hanga, zankam apnnak rakhunk zaina zoxim zolmololim
toxennch zolmunk naslolim bhurgim, opangull vo zannti tankam somaz
upkarona mhonnun bhair uddounk sodta. Osle novea xekddeache
sonvskrutayeche add vochunk to amkam avhan dita.
Bhag. Juanv Paulu II ghorabik povitr sobhechem chovtem karya povitr
sobhechea vavrant ani misavant misoll zaunk mhonn ugdass korta. Pap
Saib ghorabeak, ghorabea bhitor, xezareak, firgojent ani somazant Povitr
pustokacher melltolea Kristi totvacher adharlolem ani Krista sarkem moga
jivit jiel'lea seve chakrechea vavrantlean govai zaunk ani govai diunk
apoita.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Povitr Sobhechea fuddareamnim, jivit divpi bori khobor porgottunk ani
jivitachem mol porje mukhar dovrunk tankam zannvaien bhor mhonn
magum-ia.
2. Sorkari fuddareamni ani raj karbhareamni, amchea desant vostolea
mornnache sonvskrutaye add kaide kaddunk ani mon'xachi protixtta
samballunk soglle proitn korunk tankam Dhonia Devacho adar magumia.
37
3. Amche kuttumban loksompork sadhna vorvim ietolea mornnache
sonvskrutayek fuddo korunk ani jivitachem mol dakhoitoli akarnni
zaunk, avoi-bapainim fuddakar gheunk tankam kurpen bhor mhonn
magum-ia.
4. Sogllea dhormachea vangddeamnim ap-aplea dhormik jivitache chalin
ani ritin jieun,hinsa poisavun, jivit ditole sonvskrutayek veng marunk
amche modle ekcharache sombond povitr korunk Devacho adar amam
somestank magum-ia.
5. Jivit ditoli sonvskrutay porgottunk zaitim borea monachi mon'xam
vavurtat. Tor tanche proitn ani sonkolp Devache ievzonnen sakar zaun,
amcho tenko ani sangat tankam diunk, Devacho adar magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeiat, jivitachi sonskrutai mandun gheunk ani ti porgott korunk,
Kristache xantin tumkam dhaddtam.
Fr. Noel D'Costa
Professor, Rachol Seminary
38
11. DHORMPORGOTTNAR ZA:
APOVNNIM UPZOI
Gayonank suchna:
Proves:
Iadkachi vakhann'ni,
DTV:
Amche don hat ubharun,
Komiyanvam vellar: Jezu borea Gonvllia,
Xevottak:
Tuzo dhormporgottnar kor,
A-15
C-1
D-13
F-22
Survatechim Utram:
Pritichea bhavam-bhoinnimno, kuttumb zaun asa mullavi xalla.
Kuttumbant amchea Kristi dhormachi porgottni poile suvater
bhurgeanchea kallzant rigounk eke avoi-bapaichem karya. Ami oxem
mhonnlolem aikolam, “If you want to clean the society let it start from your
house.” Amchea Kristi dhormachi porgottnni akh'khea sonvsarant zatoli
zalear poili ti amchea kuttumbant thaun suru zaunk bhov gorjechem. Devapovnnim sorgar thaun utpon zainant punn tim amchea zonn ekleachea
kuttumbant thaun upzotat. Jen'na amchea kuttumbant ek avoi-bapui Kristi
dhormachi xikvonn bhurgeank dita ten'na Dev-apovnneachem bim
bhurgeanchea kallzant kirlunk lagta. Ani jen'na him Dev apovnnim utpon
zatolim ten'nach ki amchea dhormachi porgottnni akh'khea sonvsarant
zatoli. Tor he Misa Bhettent vantto ghetana atanch aikololi xikvonn jivitant
pallunk amkam kurpa magum-ia.
Prachitachi rit:
1. Somia Jezu, amchea Kristi dhormachi xikvonn Povitr Pustok vachun
toxench xibiramni vantto gheun apnnaunk ami fattim ravleanv. Amkam
bhogos. Somia kaklut kor.
2. Krista Jezu, amchea kuttumbant Dev-apovnneachem bim' utpon korche
suvater ami padri – madricheo vaitt khobro keleat. Amkam bhogos.
Krista kaklut kor.
3. Somia Jezu, amchea kuttumbant, amchea vavrache suvater toxench ami
veta tea suvatancher amchea dhormache govai zaunk ami fuddem
sorunk nat. Amkam bhogos. Somia kaklut kor.
Vachpam:
1 Korintkarank 12:1-11 ani Matev 28: 16-20
Vachpam adim vivronn:
Zonn ekleache kuveti promannem Devacho Atmo veg-vegllim denim ani
muniarponnam vantt'ta. Dhormporgottnnecho vaur ani Dev-apovnnim
39
toch Atmo upzoita oxem Bhagevont Paulu Poilea vachpant spoxtt korta.
Bautizmacho sonvskar dor eka Kristi bhavarteak dhormporgottnnar
zaunchem dennem favo korta. Hea vavrak khand martat tanchem sangata
sonvsar soro porian apunn astolo mhonn Jezu asvason dita, hem ami
Matevachea Xubhvortomanant aikotanv.
Provochonak suchna
Jivitacho Onnbhov: Eka vaddeant osoch Fernandes add nanvacho ek
kuttumb aslolo. Hea kuttumbant ghov-bail ani char bhurgim ravtalim.
Bapui vavrak vochpi punn dor disa ghora vegin pavunk proitn kori. Ghora
pavtoch aplea baile ani bhurgeam sangata aimorechem ani Tersachem
magnnem kelea uprant Povitr Pustok ani her Kristi dhormachim pustokam
tim vachtalim. Khoreanich Devachea airvadan ani besanvamni bhorlolo ho
kuttumb. Dor disa avoi Misa Bhettent vantto gheun aplea kuttumba pasot
magtali toxench dusreank-ui govai zatali. Bapui aplea vavrache suvater
legit Kristi dhormachea totvam promannem jiyetalo ani he vorvim dusreak
govai zatalo. Bhurgim aplea iskolant bore rit-rivosin jiyetalim. Aplea
Teacher-ink man divpi ani dusreanchea adarak pavpi. Hea kuttumbantlim
eklem va dogam bhurgim Dev-apovnneak khand martolim mhonn mhaka
khatri asa.
Devachem Utor: Aichea poilea vachpant Bhagevont Paulu Korintkarank
boroun aple poile chittint mhonntta, “Veg-vegllim atmik dennim asat punn
ekuch atmo Atmo. Veg-vegllem muniarponn punn ekuch Somi. Vegllim
kamam punn soglleam sorim sogllem korta to Dev ekuch.”
Amchea kuttumbant dor ekleak torekvar Povitr Atmeachim dennim
dilolim asat. Ami zonn eklean amchea kuttumbant him dennim ghevun
amchea dhormachi ami porgottni korunk fuddem pavl marunk gorjechem.
Amche kuddiche sandhe sobar punn he soglle sandhe ek kudd ghoddun
haddtat. Amchim dennim sobar punn ekvottan ravun amchea denneacho
upeog korun ami dormporgottnni kelear ek povitr kuttumb ghoddun yeta
ani Jezuche lagxil'le xis ami zaunk pavtanv.
Aichea Xubh-Vortomanant Jezu Aplea jivontponna uprant xisank dixtti
poddtta ani tankam oxi adnia dita, “Mhonnttoch tumi vochat ani Bapache
ani Putache ani Povitr Atmeache nanvim tankam povitr-snan diun, ani
hanvem tumkam adnia dileat titleo-i tankam xikoun soglleam deslokank
Mhoje xis korat.”
Hich xikvonn Jezu aiz amchea kuttumbachea dor eka vangddeak dita.
Jezuchi xikvonn porgottchem karya amkam zonn ekleak dilolem asa.
Amkam zonn ekleak dhormporgottnnar zaunk Jezu ulo marta. Devapovnnim amchea kuttumbant thaun upzounk amkam karya dilolem asa.
Tor hich Jezuchi xikvonn amchea jivitant vevharant ghalum-ia.
40
Amcho Zobab: Padri-madri ani motthvaxi sorgar thaun poddonat punn tim
amchea kuttumbant thaun upzotat. Dor disa kuttumbant aplea bhurgeank
Kristi dhormachi xikvonn toxench borim totvam ani mul'leam diunk ani
bhurgeank dekh zaunk eke avoi-bapaicho kaido. Avoi-bapui borea margar
choltat zalear tea kuttumbantlim bhurgim ho boro marog dhorunk
pavtolim. Amchea somazant toxench akh'khea sonvsarant amchea
dhormachi porgottnni zatoli zalear poile suvater ti porgottnni amchea
kuttumbant thaun suru zaunk zai. Our family is the first school. Eka
kuttumban somazant zaitim bodlopam haddunk zatat. Sogllim sangatan
jiyelim zalear ekvottan amcho Kristi dhorm ami samballttolim.
Kuttumbant dhorporgottnar zaunk ani apovnnim utpon korunk tin kariank
ami khand marum-ia.
1. Magnnem:
Dor disa vell kaddun aimorechem toxench tersachem magnnem ek
kuttumb koso korunk vavrum-ia. Kuttumba pasot, somaza pasot, padrimadrim pasot toxench amchea Kristi dhorma pasot magum-ia.
Magnneachea bollan amcho Kristi dhorm samballunk ani to dusreank
porgottunk vavrum-ia.
2. Povitr Pustok ani her Kristi Dhormachim pustokam vachop:
Kuttumbant dor disa vell melltta toso sangatan Povitr Pustok toxench
her Kristi dhormachim pustokam vachun amchea dhormachi ami
xikvonn gheum-ia. Ghorant, vavrache suvater, iskolant ani veta thoim
vell mellta toso him pustokom ami lozo nastanam vachum-ia. Oslim
pustokam kuttumbant bhurgeank toxench dusreank dennem vo'gift'
koxim diunk ami vavrum-ia.
3. Kuttumbant toxench somazant govai zavop:
Lojenastana amchea Kristi dhormachi xikvonn toxinch totvam ani
mul'leam amchea kuttumbant, somazant, vavrache suvater ani iskolant
jiyeunk ami vavrum-ia. Ani he vorvim amchea dhormachi porgottnni
ami korunk pavtoleanv. Amchea dhormache niz govaiki ami zatoleanv.
Kuttumbant dhormporgottni korun, amchea kuttumbantlean
apovnnim upzoun, amchem karya xarti pavounm-ia.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea dhormik fuddareamni zata te toren amchea Kristi dhormachi
xikvonn apnnaun ti aple porjek diunk ani aplea apovnneak visvaxi
ravun Devache khuxe promannem porjechi seva korunk Bapacho adar
tankam magum-ia.
2. Amchea rajki fuddareanim dhorma modem bhed-bhav kori nastana
zonn ekleak ap-aplo dhorm jiyeunk sot'tea diunk toxench dhorma
41
modem zatolim zhogddim maramari poisaunk tankam Bapacho adar
magum-ia.
3. Siminarint toxench Convent-ant xiktoleamni dor disa aplea
apovnneacher lokx dovrun apli akarnni bore toren korun fuddarache
bore dhormporgottnnar zaunk tankam Bapachi kurpa magum-ia.
4. Amchea kuttumbant avoi-bapaini Kristi dhormachi xikvonn aplea
bhurgeank diunk ani he vorvim Dev apovnni utpon korunk
kuttumbachea dor eka vangddeak Bapacho adar magum-ia.
Pattounni:
Xubh khobor aikun ani niyallun ghorabeatlean apovnnim utpon korunk ani
tech xubh-khobrche urbhevont porgottnnar zaunk tumkam pattoittam...
Sem. Myron Jeson Barreto,
Rachol Seminary
42
12. FUDDARI ZA:
KUTTUMB SOMAZACHE SEVEK
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Kuttumbam him amchim, Bapa,
Gonva-konnio barik holkeo,
Bhav-bhoinni ami sogllim,
Kuttumba, Kuttumb Za
C-17
D-6
Survatechim utram:
Mohnva-mus, zanv lhan vo vhodd, mhonv distokuch, apunn nachunnachun, dusream musank mhonvachi khobor sangta. Dusream musank to
boro fuddari zata. Karonn mhonv distokuch to apsuvarthi zaina, punn
dusreanchem borem chintun, dusreankui hea mhonvachi khobor dita.
Aicho vixoi, “fuddari za; kuttumb somazache sevek” amkam zonn ekleak
kuttumbachea vangddeak, fuddari zavn, kuttumba vorvim somazachi seva
korunk ulo marta.
Tor kuttumbant jiyetana, amkam aslolea zobabdareanim fuddakar gheun,
teo bore toren pallun, somazachea boreponnaponna khatir ani sevek
ghalunk, amkam hea misa bolidanantlean Devacho adar magum-ia.
Prachitachi rit:
Avoi:
Bhurgeank samballunk ani dhormik mul'leamni vaddounk logna disa bhas
ghetlea, punn tacher visor ghalun, bhurgeank Dev-bhirantin ani boream
totvam-mul'leamni vaddounk chukleam. Ani he vorvim fuddariponnan
vavrunk fattim urleam. Somia Kaklut Kor.
Bapui:
Kuttumbachea pal-posonna khatir, xikpa khatir, vavr korun bhurgeanchi
ani bailechi seva korche bodlek, soro pivun, bekar bhonvun, mhojeach
kuttumabant hanv mhojea bhurgeank ani bailek zodd zalam ani bore
dekhicho zaunk fattim urlam. Krista Kaklutt kor.
Bhurgem:
Mhozo avoi-bapui titlo xikunk na, punn hanvem chodd xikop korun,
somazant koslo-i boro vavr korun, vhodd monis zal'lo tankam zai, punn
hanvem mhojench chintun, thoddench xiklam ani mhojer aslole
zobabdarek patt voll'llea. Somia Kaklut Kor.
43
Vachpam adim vivronn:
Poilem vachop: Rom12: 6-13
Zonn ekleachea dennea promannem veg-veglle vorgunn asat ani tea
vorgunnam promannem jivit jiyeun, kuttumbant, somazant, zhoim hanv
asam, zhoim vavr kortam, zhoim uloitam thoim fuddariponn gheun, Devan
dil'le vorgunn kuttumbachea ani somazache sevek vaprunk ulo korta.
Xubhvortoman: Mt16: 13-20
Pedru, Bapachi uktavnni aikota ani xisanchea nanvan fuddariponn gheun,
hem dennem to ukteponnim dakholl korta. Dekhun Jezu, Pedruk
sorginchea rajeacheo chavio bhasaita ani akh'khe Povitr Sobhechi
zobabdari tachea hatant ghalun, Povitr Sobhecho fuddari nem'ta.
Provochonak suchna
Rafael, tachi potin Rosy, put Roger ani dhuv Rima, oso ek supurloch
kuttumb aslo. Eka-mekachea mogan ani ekvottan tim jiyetalim, Devbhirantin tim vaddlolim, ghorant ters, aimori ani dhormik mul'leam
totvamni tim bhorlolim.
Rafael-ak tiatr, nattkuli korpak khub avoddttalem ani ganvchea festank vo
natalanchea kallar nattkuli korunk to fuddem astalo ani ganvcho-i lok taka
tiatrist mhonn vollkhotale. Tachi potin Rosy, randpachea vavrant fixal asli.
Ganvchea suvalleam vellar, konnem-i apoilear, rokddich dhanv martali.
Mahila manddol-achi odheokx zal'lean, soglleo bailo tika man ditaleo ani
borea gunnachi ostori mhonn vollkhotaleo. Tancho put Roger, atanch MSW
korun voilea gunnanim pas zal'lo, xikunk huxar ani adar korunk bhov aito.
Choli Rima, Fine Arts kortali. Chitram kaddunk ani rongounk tichea davea
hatachem kam' zaun gel'lem. Sogllim ap-aplea gunnamni vaddot vetalim.
Eka disa, ganvche Gram-Sobheche zomatint, Ganvchea somajik prosnacher
cheorcha zaunk lagli ani ganvcheam lokam virodh, serkar ek bandkam'
korcho aslo. Te khatir te morcha kaddunk yevjitale. Ten'na, Rafael apunn
ganvant ani tanchea sorv-bhonvtonnchea ganvamni rostea vele khell
(street-play) korun lokank zagrut korpachem fuddariponn gheta. Toxench
Rosy ganvchea bailank ektthaim korpachi zobabdari gheta ani bailanchoch
ek virodhi-zomo korun, tanchem fuddariponn apnnacher gheta. Cholo
MSW-chem xikop kel'lean, soglli bhaili-bhitorli veovostha korta ani choli
apnnacho kolecho gunn vaprun, aplea chitramni toktte ani nare toyar
korpachi zobabdari apnnacher gheta.
Kuttumbacho dor ek vangddi, apleak aslolea gunna vorvim, tea-tea vavrant
fuddariponn gheta ani akh'kho kuttumbuch apnnak somazache sevek
bhettoita.
Aicho vixoi “fuddari za; kuttumb somazache sevek” fuddareacho gunn
44
apnnaunk ulo marta. Poilem vachop veg-vegllea vorgunna baptint uloun,
amkam dil'lea vorgunna vorvim fuddariponn gheun, somazachi seva
korunk ulo marta. Tuka dil'lea denneacho boro upeog korun, to dusreanche
sevek vapurcho mhonn sangta. Zalear dusrea vachpant Pedru apli deivik
zannvayecho gunn vaprun, Jezu vixichem bhakit uktem kortam. Ani hoch
tacho gunn vollkhun, Jezu taka Povitr Sobhecho fuddari nem'ta. Ani tea
uprant Pedru apnnakuch Povitr sobhechea boreponna khatir vompta.
Ami dor eklim kuttumbachi vangddeam. Ani amkam soglleank amche tanki
pormonnem veg-veglle gunn asat. Tor ek kuttumb koso ami amchea
gunnancho koso vapor kortanv kai ani somazachi koxi seva kortanv kai?
Hacher ami niall korunk goroz.
Rafael-achea kuttumbachea vangddeamni, ap-apnnache tanki promannem
fuddariponn gheun, akh'kho kuttumb somazache sevek fuddari zalo. Hea
kuttumbachi dekh gheun, ami-i amchea vaddeant, ganvant ani somazant,
ekach kuttumbachim vangddeam koxim somazachi seva korum yeta.
Zaite pavttim amchem chintop. “kuttumbachea eka vangddean bhag
ghetlear puro vo eklo gelear puro” oxem zata. Aicho niyall follabhorit
korunk amcheamni kitem korum yeta? Tin V-acho ugddas korum-ia;
vollokh, vadd ani vapor.
Gunn vollkhum-ia; amkam koslo gunn asa? Thoddeank boroupacho,
gavpacho, chitram kaddpacho, khellpacho, nitoll korpacho, adi. Tachi
vollokh ghevop.
Gunn vaddoum-ia; amkam dil'lea gunnachi vadd korunk goroz. Zanv
xikun vo vavr korun, khellpacho gunn aslearkhellun, boroupacho gunn
aslear boroun, randpacho gunn aslear, tantunt xikop korun, xikoupacho
gunn aslear poilem xikop korun, vaddoum yeta.
Gunn vaprum-ia; gunn vaddoilea uprant tacho vapor korop. Xikovpachea
vavrant borem xikoun, somazant bore nagrik toyar korum yetat ani
somazak seva dium yeta. Randpacho gunn aslear, xezareanger suvalleank
randpant adar dium yeta, borounchea gunna vorvim, nemalleancher,
satolleancher, somajik-prosna add boroun, somaz-seva korum yeta adi.
Veg-vegllea gunna vorvim fuddariponn gheum-ia ani dusreankui ut'tejon
dium-ia. Kuttumbache vangddi ami, fuddari zaum-ia ani somazachi seva
korum-ia.
Bhavarteanchim magnnim
1. Amchea gonvllik fuddareamni, kuttumbachea vangddeanche gunn
vollkhun, tankam kuttumbant toxench somazant fuddariponn
cholounk tankam ut'tejit korunk kuttumbik mon magum-ia.
45
2. Dhormik fuddareamni kuttumbachea boreponna khatir, sovloti
nirmann korun, somazache sevek, kuttumbachea vangddeanchem
fuddariponn vollkhunk, tankam Bapachi kurpa magum-ia.
3. Amchea kuttumbachea dor eka vangddean aple gunn vollkhun,
fuddariponn gheun, te somazache sevek vaprunk tankam uktem mon
moagum-ia.
4. Kuttumbanim, aplea vangddeanchem kheritponn vollkhun, tanchem
gunn vaddounk tankam adar ani pattimbo diunk, Devachi modot
magum-ia.
Pattounni:
Veg-vegllea gunna vorvim somazant fuddari zaunk...
Sem. Romano Rodrigues,
Rachol Seminary
46
13. BHOGSUPI ZA:
DAMUN DOVORLOLEO DUKHI POIS KOR
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Hem mhojea ugddasak korat,
Mafi magtam, xanti ditam,
Zoi pritimog vosta,
Vochum-ia,
A-14
C-22
D-47
F-23
Survatechim utram:
Mogall bhoinni-bhavamno, aichea sevadhormacho vixoi, “Bhogsupi za:
Damun dovorloleo dukhi pois kor”. Amcho mogacho konnui amkam
dukhoita ten'na vo amkam vaitt korta ten'na vhodd dukh amkam bhogta.
Ani hem dukh gheun ami jiyetanv ten'na, amchem kuttumbik jivit,
kuttumbik mog, kuttumbik xanti, kuttumbik ekvott ami ibaddtanv.
Amcheo damun dovorloleo dukhi poisavun, bhogsonnem divun,
bhogsonnem gheun, bhogsonneachim mon'xam zaun, amche kuttumb
mogache, ekvottache, xantiche, khuxalkayeche korunk amkam
bhogsonneachim mon'xam kor mhonn hea misachea bolidanant magumia.
Vachpam:
Efezkarank 4: 17-32 ani Matev 6: 9-15
Vachpam adim vivronn:
Poilea vachpant, bhagevont Paulu, Efezkarank, Jezuchea ekvottan jiyeunk,
rag ani krodh poisavun, doyall-mhonvall kallzachim zaunk, novea
jivitachim pavlam marunk ulo marta. Xubhvortomanant, ami dusreancheo
chuki bhogxitanv toxench Dev amcheo-i chuki bhogxitolo mhonn hem
asvoson amkam mellta.
Provochonak suchna
Mogachea bhoinni-bhavamno, bhogsonnem diunk ani bhogsonnem
magunk amkam khub avgodd zata. Bhov korun, amcho konn mogacho vo
amchea kuttumbacho mogacho vangddi amkam dukh dita ten'na. Ani hem
dukh ami amcheach bhitor damun gheun ravtanv. Aicheo vixoi hem dukh
poisavun, bhogsonneachim mon'xam zaunk amkam uskaita. Kiteak kai?
Jivitacho onnbhov: Raiturche Simnarint thaun, sonvarachea disak, thodde
simnarist Moddganv aslolea zantteanchea ghorak bhett diunk vetat. Oxech
ek dis simnarist zantteank bhett diunk gel'le kodden, ek zantti ostori eka
konnxak eklich bosun asloli polletat. Tichea thoddak pollelear tichem
kallzant aslolem dukh tichea tonddar distalem. Simnarist bhav tichexim
47
vetat ani tiche lagim ulovunk lagtat. Tanche lagim ulovunk ti fatti fuddem
sorta punn sovkas-sovkas aplem dukh ti ugtem korta. Tichea dolleant
dukam bhortat ani ti oxem mhonnta, “Mhaka dog put aslole. Khub koxtt
kaddun vaddoile. Zait tem sogllem tankam dil'lem. Punn koslo faido zalo.
Aiz mhoje put mhozo upkar, mhoje koxtt, mhozo mog visorle. Ani hanv
zantti zalea mhonn tannim mhaka hea ajilant haddun ghatlea.” Ani aplem
sogllem dukh tea simnaristank sanglea uprant ti oxem udgarli, “Mhojea
putamno, aiz hem mhojem dukh tumkam sangun ani tumchem aikun,
mhojea jivak somadan bhoglem. Mhojem dukh unnem zalem, mhojea jivak
khuxalkai bhogli. Hea disamni hem mhojem dukh kallzant damun dovrun,
hanv mhojech bhitor koxttovtali. Ragachi bhavnam mhoje bhitor utpon
zatalim. Hanv mhojea putank bhogxitam. Te chukleat. Ani ravtam te mhoje
bhettek yetat ten'na mhojem bhogsonnem tankam diunk. Aiz hanv khub
khuxal. Tumkam chodd ani chodd Dev bhorem korum”.
Devachem Utor: Poilea vachpant bhagevont Paulu Efezant aslolea
bhavarteam mukhar ek vhodd avhan dovorta. Jezuchea ekvottan jiyeunk
tankam oso ulo marta. Rag tumkam yetoloch, tori ragak lagun patok
korinakat; vell poddo-sor rag dhorun ravum nakat; na tor tumchea kallzant
devcharak rig dixat. Toxench Ekameka thaim doyall-mhonvall kallzachim
zayat. Krista sovem Devan tumkam bhogxilim, tech torxen tum-i ekamekak
bhogsat.
Xubhvortomanat, Jezuche xis apnnak magnnem korunk xikoi mhonn
magtat. Ten'na Jezu tankam ek vhortem magnnem xikoita. Ani hea
magnnea vorvim aplea xisank aplea Bapa bhoxen bhogsonneache monis
zaunk, aplea Bapacho adar magunk xikoita. Dubavuch na, hem magnnem
ami disak ek pavtti tori mhonnttanv. Hea magnneant ami kherit Deva lagim
magtanv amcheo chuki bhogsunk toxench dusreanche chukichem, dukh
amchea kallzant gheun ravunche bodlek dusreancheo chuki ami bhogsunk.
Amcho zobab: Mogachea bhoinni-bhavamno, amchem kuttumbik
jivitachem vhorteponn bhogsonnem zaun asa. Dubhavuch na, bhogsonnem
magunk ani bhogsonnem diunk amkam khub avgodd lagta, punn dukh
poisavun, bhogsonnem diun ani bhogsonnem gheun, amche modem aslolo
kuttumbik mog dakholl zata ani amcho mog ekameka thaim vaddta. Dukh
amchea kallzant gheun ravun, bhogsonnem dinant ten'na amchea
kuttumbacher koslo probhav poddtat kai? Amche sombond Deva ani
amchea bhavam-bhoinnim thaim oskot zait vetat. Kuttumbachi khuxalkai,
xanti, sontos ami ibaddtanv. Ghov ani bail ragachim bhavnam gheun jiyetat
ten'na bhurgeanchea kallzamni hinch ragachim bhavnam utpon zatat.
Toxench dukh amchea kallzant damun dovrun sabar toreche piddent ami
sampoddtanv. Te ostore bhoxen amchech bhitor ami koxttovtanv ani
amkam lagun amcheo kuttumb koxttovta. Tor koxe toren ami amchem
dukh poisavun, bhogsonnem diun amcho kuttumb ami mogacho,
48
ekvottacho, xanticho kortoleanv kai? Tin vostum tumkam sangta. Amchea
kuttumbant tin toreche altar asat.
Poilo Altar: Amchea ghorant aslolo altar. Hea altaraxim ami amchem
kuttumbik magnnem korunk ektthaim zatanv. Magnnea vorvim amkam
Devachi kurpa mellta amchem dukh poisavunk ani bhogsonnem diun.
Amchech bhitor ami Devache bhogsonneache kurpechi zhor onnbhovunk
pavtanv. Amchem kuttumbik magnnem kortana, amchem dukh poisavunk
bhavarthan magum-ia.
Dusro Altar: Amchem jevnnachem mez. Hea mezar ami soglli barabor
bosun jevtanv. Ho ek amkam boro soeg amchem dukh eka-mekak sangunk,
kallzantlim bhavnam eka-mekak ugtim korunk. Kitem zalam vo eka-mekak
konnachem borem lagunk za. Tem hea vellar bhasabas korunk zata.
Tisro Atlar: Nhidpachi baz: Ghov-bailean ken'nach ek-mekak bhogsonnem
dinastana nhidunk vochunk favo na. Ghov-bailean aplem dukh eka-mekak
sangun, dogaimni tem manun gheun eka-mekak bhogsonnem favo korunk
hi nhidpachi baz adarachi zaun asa.
Jen'na ami amchem dukh, bhogsonnem dinastana damun dovortanv, ten'na
amchea jivitant, amchea kuttumbant ami ragacho uzo pettoitanv. Amchem
jivit ani amcho kuttumb ami ibaddtanv. Tor hea vellar bhogsonneacho
sagor hea altarar amche modem yetolo. Amcheo dukhi poisavun,
bhogsonneachi mon'xam zaunk, Tachoch adar ani Tachich kurpa amkam
soglleank magum-ia.
Bhavarteachem magnnem:
1) Amchea Pap Saiban, Bism Saiban, Padri-Madrini, Jezuchem
bhogsonneachem kalliz apnnaun, dukh poisavun, bhogsonneachi
mon'xam zaun, kuttumbak bhogsonneache nomune zaunk tankam
Bapacho adar magum-ia.
2) Amchea desachea fuddareani, aplem porjechem dukh poisavunk
vaurunk ani aple porjechi visvaxiponnan chakri korunk tankam
Bapacho adar magum-ia.
3) Amcheo dukhi poisavun, eka-mekak ami bhogsun ani bhogsonnem
diun, amchea kuttumbant ami bhogsonneachi mon'xam zaun,
bhogsonneachi zhor amchea kuttumbant vhanvoxi kor mhonn Bapacho
adar magum-ia.
4) Rag krodh poisavun, doyall kallzachim zaun, bhogsonnem diunk
amchea jivitant pekovnni mellun gheunk, amkam Bapacho adar
magum-ia.
5) Aichea disak novenachi toyari kortolea somudayechea kuttumba pasot
magum-ia. Jezuchi dekh gheun, bhogsonnneachi mon'xam zaun,
mogacho, ekvottacho, bhavponnacho somudai bandun haddunk
49
tankam bapacho adar magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeyat, bhogsonnem diunk ani gheunk xikoitolea Jezuchi kudd ani
mas xevun bhogsonnem diunk tumkam dhaddttam...
Sem. Socorro Rebello,
Rachol Seminary
50
Part - II
SAIBINNICHE PORBECHE TOYAREK VIXOY
51
FIRGOZAMNIM SAIBINNICHEA PROBECHEA
TOYAREK VIXOY ANI VACHPAM
“KUTTUMBA, KUTTUMB ZA”
“FAMILY, BECOME WHAT YOU ARE”
52
1. MARIEN DEVACHI KHUXI POILE-VOILE
SUATER DOVORLI
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Amchea Bapan amkam apoileam,
Dennim amchim,
Tuje bhair mhojea Deva,
Zo konn mhoji seva korta,
A-1
C-14
D-41
F-24
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavamno, amchea jivitachi yatra choltanam amkam
zaitem apnnaunk dista, zaitem amkam zay koxem dista. Zayte pavtt amchi
as Devache khoxe add veta. Punn ankvar Maria amkam Devache khuxek
poilo voilo zago diunk aiz ulo marta. Marien Devachea uleak nhoich zap dili
punn sodanch sonkoxttant ani dukhi vellar pasun Devachich khuxi aplea
jvitant korunk bhar gheun vaurli. Hea misant vantto ghetanam, Devache
khuxek poilo voilo zago diunk amkam kurpa ani ghottai magum-ia.
Vachpam:
Utpoti 12: 1-5 ani Lukas 1: 26-38
Vachpam adim vivronn:
Aichea poilea vachpant, Dev Abramak tacho des, tacho ghorabo ani ghor
dar soddun Apunn dakhoitolea desant vochunk apounnem kelem. Abram
Devachem utor aikun, tachi khuxi pallun to Kanaan nogrant paulo.
Xubhvortomanant Sant Lukas amkam Mariechea apounneachi khobor
sangta ani sogllea sonkoxttank fuddo korun Marien Devache khuxek poilo
voilo zago dilo mhonn ugddas korta.
Provochonak suchna
Linda ani Anthonychea ghorabeacher kalloki kupam upraslim. Him kallim
kupam vadollant bodlun zaitench luksann kortolinch oxem dislem. Linda
tisrea bhurgeachi avoi zaunchem aslem. Bhurgea sangata kusveant
fibroidui nettan vaddtale. Tanche gorib poristhithik lagun vhodd bhar
tancher poddlolo. Donuch bhurgeank gheun ghorabo tanddunk tankam
zodd zatalem. Ani hem anik tisrea bhurgem ami koxim postolim???
Abortion korpachi tallni tancho sangat soddinasli. Dusre vatten tanchem
ontoskorn tankam thar dinaslem. Kitem korchem tench tankam
somzonaslem. Tallnecher zaytem zuzlea uprant aplea lagim ghoddta te
bhaxen apunn bhurgeak vaddoitolim mhonn chintun Devachi khuxi
korunk tim fuddem sorlim.
Aichea poilea vachpant, Dev Abramak tacho des, tacho ghorabo ani ghor
dar soddun Apunn dakhoitolea desant vochunk apounnem korta. Abram'
53
Devachem utor aikun, Tachi khuxi pallun to Kanaan nogrant pauta.
Xubhvortomanant Sant Lukas amkam Mariechea apounneachi khobor
sangta ani sogllea sonkoxttank fuddo korun Marien Devache khuxek poilo
voilo zago dilo mhonn ugddas korta.
Maria ani Abramachi dekh gheun, Devache khuxek poilo voilo zago diunk
amkam prernna gheum-ia:
1. Devachi khuxi korunk Devachea uleak ani talleak aiteponn
dakhounk zai: Dev aplea bhurgeam lagim dor ghoddie uloita.
Mon'xam ani ghodditam vorvim to uloita. Sonvsarachea boballant
Devacho tallo amchea kanaxim pavonam. Devacho tallo aykunk ami
ogeponnan amchya jivitant khol bhitor sorunk goroz, karann, Dev
amche bhitor asa. Devacho tallo, Abraman aikolo, Marien aikolo.
Tim Devacho tallo aikunk paulim kiteak tim aitim aslim ani
ogeponnan jiyetalim. Devachi khuxi korunk Tacho tallo aikunk
goroz.
2. Devachi khuxi korunk zaitem soddchem and sanddchem poddta:
Devachi khuxi korunk, Abramak aplo des, aplo ghorabo ani ghor dar
soddchem poddlem. Marien aplem ankvarponn Devak vomplem.
Aplem akhench jivit tinnem Devak bhettoilem. Sonvsari mona
pormannem, jem kitem gorjechem tem ami Devachea moga pasot
soddchem ani sanddchem poddta.
3. Ami Devachim chakram: Dev amcho Dhoni ani ami tachim
apnnaylelim chakram. Oslem mon aslearuch ami Devache khuxek
poilo voilo zago diunk pautoleanv. Abraman Dev formaita tench
kelem. Marien sobit zobab diun Devachi khuxechi apunn chakorn
mhonn porgottlem. 'Hi asam hanv Devachi chakorn, zaum mhoje
sovem tujea utra pormannem.' Jim konn Devachem utor aikotat tim
Devachim chakram. Monant prosn aslear ami tacher vichar kortanv
punn akrek Devachea utrak pallo ditanv.
4. Devachi khuxi apnnaun, Marien aplo kusvo Devachea Putak poili
vedi keli. Ani he ghoddie thaun, ti tachi poili voili xis zali. Marie
bhaxen ami amchem kalliz Devachea Putak vedi korunk zai. Povitr
Snanant, ami tache Guddart Kuddiche sande zaleanv, ani te meren
Tache xis koxe jiyeunk ani vaddunk amkam apoileat. Amchem kalliz
Tachi vedi zaunk, hea kallzant mog, bhogsonnem, somjikai, peleacho
husko, sosnikay, seva-chakri asunk gorjechi.
5. Devak poilem hoi mhonnlolem tem utor Marien ak'khea aplea
jvitant pall'lem. Poilim hoi mhonnunk sompem; punn dil'lea utrak
sasnnak visvaxi raunk borench khottin. Dadlo ani bail aplya logna
disak Deva ani mon'xa mukhar ekamekak hoi mhonntat. Moro
porian, koxttan toxem sukhan, borean toxem vayttan ekamekak
54
somzunk ani dil'lya utrak visvaxi ravunk ghou-bailen proitn korunk
zai.
Lindan ani Anthony-n gombhir poristhithint Devachi khuxi sodunk ani ti
pallunk proytn kelo. Abraman ani Marien tench kelem. Tankam Devachi
khuxek poilo voilo zago diunk sompem zaunk na. Punn Devachea uleak
aitim raulim, Devache khuxi korunk addkoll korta tem soddlem, ani apunn
Devachim chakram mhonn ollkholle. Oxem korun, Devachi khuxi amchea
jivtant korunk hea misant amkam kurpa ani kalljidarponn magum-ia.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea Povitr Sobhechea vhoddilamnim, sogllea vaurant misoll
astana legit sodanch Devache khuxek poilo voilo zago diun, Tache
niz sakxidar zaunk Devacho adar tankam magum-ia.
2. Amchea sorkari fuddareamni, aple porjechi seva kortanam, monissomazache udorgoti khatir, Dev dakhoita ti vatt cholunk ani hea
vorvim Devachem Raj vistarunk Devacho adar tankam magum-ia.
3. Lognik ani kuttumbik jivit jietanam, svotachi ani yer probhav
ghatlolea vostunchi khuxi korunk sonvsar bhuloita ani fuloita, oslea
vellar Devacheruch thirponn samballunk ani amche ghorabe
uzvaddit korunk Devacho adar amkam magum-ia.
4. Pidda, sonkoxtt, tras ani niraxiponn amkam Devacher dubhav
hadd'ttat. Oslea vellar ami Devacher xinn korinam zaunk ani odik
Devacho sangat amchea jivitant onnbhvunk Devacho adar amkam
magum-ia.
Pattounni:
Jezuchea masa-rogtan girest zaun ghora vetanam, Devachi khuxi poilevoile suater dovrun, Tache kurpen tumkam dhaddtam.
Dr. Roshan Nazareth,
Deputy Director, Diocesan Family Service Centre &
Perpetua D'Souza,
NFP Instructor, Diocesan Family Service Centre
55
2. MARIA, JEZUCHI POILI XIS:
TACHO PATTLAV KORUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Ekloch Amcho Somi,
Deva Utor Amim Ghetlam,
Xelliank Hanv Dar,
Bhov Mogall Mai,
A-13
C-15
D-46
T-12
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavamno, “Noman tuka, Devache chodd opurbaieche
dhuve”, oxem anj-bhoddvean Mariek noman kelem. Marien Devachea Utrak
hoi mhonnlem te poile ghoddier thaun Jezuchi xis koxi tache borabor
sodvonnechi vatt chol'li. Maria sodanch Devachea utra pormannem jiyeli
ani ek eke ghoddient Devache yevzonnek khalti zali. Ami soglleamnim
Marie bhaxen tichea pavllamnim cholun, Jezucho khoro pattlav korunk, hea
misachea bolidanant amkam kurpa magum-ia.
Vachpam:
1 Korintkarank 4: 1-5 ani Juanv 2: 1-11
Vachpam adim vivronn:
Dev mon'xak aplo pattlavdar zaunk apoitanam, visvaxiponnacho gunn
bhov mhotvacho ani molacho hem sot Bhagevont Paulu poilea vachpant
amkam ugttem korta. Xubvortomanant Jezu aplea Maichea vinovnnen
poilem vismit korta ani Maria aplea puta Jezucho pattlav korunk amkam
huskaita.
Provochonank suchna
Ankvar Maria, Jezuchi, amchea soddvonnarachi avoy zaunui, Ti Jezuchi
poili-voili xis zali. Ankvar Maria, Jezuchi xis mhonnunk amkam ghoddie
avghodd zait, torui eka xisant aslole gunn tiche thaim ami polletanv.
Marien Jezuche xallent Kristi onnbhov ghetlo, hea Kristi onnbhovant ti
girest zali ani hea girest deivik onnbhovanatlean ti Kristi sevika zaunk
vaurli.
Dor ek pattlavdar aplea gurujichea paiamxim bosun apleachi akarnni
korta, xikounn apnnaita ani he xikounnek to jivitant sakxi dita. Ankvar
Maria Jrezuchi poili xis zali ani tinnem aplea putachi xikounn apnnaun ti
sakxidarn zali. Hoch Kristi onnbhov gheun ami Tachim pattlavdaram zaunk
ti amkam apoita.
56
Devachem utor: Mariechea jivitacher ami nodor martanam, Tichea
jivitantleo tin vostu ami polleum-ya. Dev apovnnem ditanam, to amkam
apoita, zobabak ravta ani kariak pattoita. Ankvar Maria aplea apovnneank
sodanch visvaxi rauli – poilea vachpant hoch ulo ami aikotanv.
Mariechem apovnnem: Bori khobor hadtat tachim pavlam kitlim mhonn
sobit (Iz 52,7) Anj Bodvea Gabrielan Devachi bori khobor Ankvar Mariek
pavoili. He khobrent Ankvar Maria bhieta, vicharta ani uprant apli man
Devachi yevzonnek bagoita. Devache yevzonnent Bap ticho vhodd sohokar
ani adar ravtalo; Devak ti manvoli kiteak kurpen ti aplem jivit jiyetali; heach
khatir Devachea putachi avoi zaunk tika bhag favo zalem.
Mariecho zobab: Devache yevzonn fuddem vhorunk aplo sogllo sohokar
ani adar Devak Ankvar Maria bhasaita. Hi asam hanv Sorvesporachi
chakornn, zaum mhoje sovem tujea utra pormannem; (Lk 1,38) sogllea
kallzan ani otmean thaun ailolo zobab Devak manvovta. Tichea
hoikarantlean apunn Devachi chakornn zata. Chakornn aplea Dhoniachea
hukumak, margdorxonnak aiti, Tichi sot'tea Dhoniache hatant asa. To
choloita tech bhaxen aplem jivit fuddem vhorunk Mariechi khuxi mhonn
aplea jivitantlean dakholl korta.
Mariechem karia (mission): Sorvespor Dev Saibinn Mai sovem ek
missanv/karia polleta. Hench karia Elizabeth-ui mandun gheta. Ostoriam
modem subhagi tum, ani subhagi tuje khuxichem foll ani mhojea somiachi
avoi mhojexim yeunchi mhonn mhaka khoichean favo zalem? (Lk 1, 42-43).
Karia fudden vhorunk adkolli meltoleo hem adim fuddench Simeianv,
bhoktivont monis, Devachea mondirant bhakit korta. Ek torsad tujem kalliz
aspas vidhtoli (Lk 2, 35). Hea bhakitantlean koxttantlean, Devachi yevzonn
fuddem vhorunk podtoli mhonn Devachem boll gheun fuddem pavlam
marta.
Saibinn Mai, Devachea putak gorbsombhovla tem xevott porian, aplea puta
Jezuchi poili xis zali. Aplea yatrent Jezucho sangat tinnem kednach soddunk
nam. Kana Ganvant lognachea vosreant to sangit titlem tem korat (Ju 2, 5.)
Xis Dhoniak bott dakhoita. Soglleachem mon Jezucher oddun gheta.
Jivitachi ek ek ghoddi aplea Puta Jezuchea ekvottant jiyeta…. Aplo Put Jezu
khuris vhortanam, ho khuris mhojea putacho nhoim, moniskallacho,
tannem kiteak vhorunk zai, ho vichar kednach kelonam. Apunn aplea puta
Jezu borabor koxttanchi vatt cholta. Khursa mullim ubhim astanam, Jezu
aple avoik Juanvachea hatantlean Povitr Sobhechi avoi korun dita (Zu 19,
25-27).
57
Amcho zobab: Devachea utrantlean amcho bhavart zagoum-ia. Dor disa
amchea ghorabeant Devachem utor vachun, niallun jivitant vevharant
ghalun ani tersachea magnneantlean Mariachi bhokti asa mhunn dakhoun
amche ghorabe Devachea mona pormannem korunk vavrum-ia. Ami Kristi
bhavarti Povitr snanant mell'lolo Kristacho uzvadd gheun amchea
sorvbhonvtonnim jiyetelea Bhavartiank utrantleanuch nhoi bogor
jivitache dekhintlean Jezu Kristache bollvont pattlavdar zaunk vavrum-ia.
Devache yevzonnenk ugttim ravun, Marie bhaxen sodanch Devache khuxek
aitim zaun, jivitant meltole khuris, koxtt, avhanank Povitr Atmeache bollan
fuddo korumia.
Bhavarteanchem magnnem:
1) Amchea Bhagevont Bapan ani dusrea amchea dhormik
fuddareamnim Jezucher aplo bhavart vaddounk ani soglle hurben
ani mogan Jezucho pattlav korunk vavurlea puro mhonn Bapa lagim
magum-ia.
2) Amchea desachea fuddareamnim sogllea torechea suvarthiponnantle meklle ravun porjechea boreponna pasot nettan
vavurunk tankam Povitr Atmeachem boll magum-ia.
3) Dor eka kristi bhavartean Marie bhaxen Jezucho pattlav mogan
korun aplea jivitache dekhintlean Jezucho khoro xis mhonn dakholl
korunk tankam Bapachi kurpa magum-ia.
4) Jezuchea pattlavdarank zaite toreche koxtt, dhumallo onnbhovunk
mellta. Tannim Jezukuch chikttum ravun, bhavartan thirai
sambhallunk, tankam Bapachi kurpa magum-ia.
Pattounni:
Maria amche avoin Jezucho niz pattlav kelo ami jivitache dekhintlean
Jezuchi poili xis mhonn porgottlem, vochun yeat Jezucho niz pattlav korunk
teach Kristache xantin ani mogan tumkam dhaddtam.
Fr. Camilo Dias,
Assistant, Our Lady of Rosary Church, Navelim
58
3. AVOIAMNO – MARIA TUMKAM SOSNIK
ZAUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Devache Vedi Sorim,
Gonva – Konnio Barik Holkeo,
Jieunu, Jieunu,
Jezuk Amche Modem Dovrun,
A–8
C – 17
D – 22
F – 7/2
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavamno, rag, krodh, dusmankay, vingas, zogddim hea
sonvsarantlea monxeancher aplem akromonn korit asa. Xanti bigodlea.
Hea sonvsarantlem hem sogllea basanchem vaitt ami nopoit kortoleanv
zalear, vo xanti novean rochteleanv zalear, ek gunn amche bhitor
porzollunk zai, to mhonnlear SOSNNIKAY. “Avoiano – Maria tumkam sosnik
zaunk apoita”, hea vixoi-acher bhor ghaltanam, amkam soglleank ani kherit
bhaxen amchea avoyank sosnikayen jiyeunk, aicho Sevadhorm amkam
amontronn dita. Maria, aplea jivitant, ek avoykoxi apli zobabdari Jezu
sovem palltanam, sosnikayechea gunnacho vapor korun, aplem kuttumb ti
povitr samballta. Tor ami soglleanim ani kherit bhaxen amchea
avoyamnim, apli avoiponnachi zobabdari palltanam, Maria bhaxen
sosnnikai apnnaunk, tankam ani amam somestank, hea povitr
bhettentlean boll magum-ia.
Vachpam: Utpoti 18: 20 – 32 ani Lukas 2: 41 – 52
Vachpam adim vivronn:
Abraham, patki porje pasot, Devachi kaklutt magta ani Dev aple porje
sovem sosnnikay dakhoita. Hem koxem ghodtta, tem aichea poilea
vachpant ami aikum-ia. Maria koxi sosnnikayecho gunn aplea jivitant
jiyeta, tem aichea xubhvortomanant ami polletoleanv. Chitan Deva utor
aikum-ia.
Provochonank suchna
Jivitacho Onnbhov: Eka kuttumbachea eka vangddenk rokddoch rag
yetalo. Aplea ragachea soimbak lagun, to zaiteank dukoitalo, ghorantleo
vostu foddttalo. Sodanch dusrim, apnnak ragar kortat, oso tacho somoz
aslo. Hem chintun, dusreanim apnnak ragar korcho nhoi, apnnak rag
59
yeuncho nhoi ani aplea raga vorvim kainch vaitt zaunchem nhoim mhunn
to ranant vochunk chint'ta. Ranant astanam konnuch monis taka lagim
naslo. Fokot udok piyeunk ek matiecho kollso ani randunk ek matiechem
aidon. Thodde dis eklo axil'lean, taka rag ieunk naslo. Punn eka disa tachea
tea kollxeantlem udok ot'lem tednam, to ragan bhoron tea kollxeacher fontt
marta ani to matiecho kollsoch futt'ta. Aplo rag dusreank lagun nhoi, punn
ho rag aplech bhitor asa tem to somzota ani apli chuk vollkhun, sosnnik
zaun to aplea ghora portota. Ami sosnnikay samball'lea vo uzo ghaltelim
ani xanti bigoddtelim mon'xeam zaleant kai?
Devachem Utor: Dev mon'xacho mog korta astanam-i, monis Deva sovem
onupkariponn dakhoita. Hem Devachean polleunk zainam. Haka lagun Dev
aple porjek khast launk chint'ta. Oxem astanam Abraham Deva lagim
sosnnikay samballunk ani porje sovem doya dakhounk magta. Sorv xevttim
Dev aple porje sovem sosnik ani doyall zata.
Xubhvortomanant, jednam Jezu porbe somoyar Dev-mondirant fattim urta,
tednam Maria aplea poti, Juze borabor kachabul zaun, Jezuche sodhik veta.
Tea kallar atanche porim mottoram asunk nam, cholun bhonvchem
poddttalem. Jezuchim avoy-bapuy thoklolim asot. Kednam-kai ghora
pavlear puro tankam zal'lem. Osle poristitint tin dis pasun tim taka sodtat.
Ani jednam Jezu tankam porot mellta ani Aplea Bapachea ghorant apnnem
asunk zai mhunn tankam sangta, tednam Ankvar Maria sogllem aplea
kallzant samballun, ragar zaunche bodlek sosnnikai samballtta.
Amcho Zobab: Povitr Pustokant zaitea suvatancher Dev ragar zal'lo ami
polletanv. Ragar zavop patok zal'lem zalear, Dev ragar zaun patok adarta
oxem ami mhunnchem poddttolem aslem. Tor ragar zavop patok nhoi.
Punn ragachim follam zaun asat tim amchim patkam. Rag yeta tednam ami
vaitt uloitanv, vaitt chintanv, vaitt kortanv ani patkam adartanv. Zaitim
zannam sosnnik zaun, rag-acher rajvottki cholounche bodlek, rag-ak
apnnacher rajvottki cholounk ditat ani patok adartat.
Ragar zatat tea vellar sosnnikay samballta to mhonis ki Deva ani Ankvar
Marie porim patok vattaun, aplem povitrponn samballtta. Rag vattaun,
sosnnikay samballtolo zalear kitem korchi goroz?
 Bhitorlem (chintnamchem, bhavnamchem) toxench bhailem
(utramchem, korneachem) ogeponn gorjechem.
 Rag haddtta tea suvatevelim ani ragar kortolea mon'xea sorxil'li
koddsorun dusre suvater vechem ani jednam poristiti sudorta
60
tednam eka meka lagim bhasabas korun, rag kiteak ailo? kitem
kelear borem zatlem? kitem kelear vaittak podttolem? Hea ani oslea
her proxnank zobab sodchi goroz.
 Rag yeta tednam, mon bodolche pasot, tuka avodtta ti vost
(kantaram aikop, porsant vaur korop ani adi) kor.
Maria amkam ani kherit bhaxen amchea avoy-ank sosnnik zaunk apoita ani
xikoita.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Kuttumbantli zobabdari vollkunk, amkam aplo adar ditolea amchea
dhormachea fuddareanim, eka kuttumbant sosnnikayechea
gunnachem mol vollkunk, tannim aple porjek adar diunk, tanche
pasot magum-ia.
2. Amcho des-karbar choloitoleanim ani sorkari korcherint
vaurtoleanim, sogllea loka sovem sosnnikai samballun,
promannikponnan vaurun, porjeche hok'k tannim rakhlear puro
mhonn magum-ia.
3. Ami soglleanim ani bhov korun amchea Kristi kuttumbantlea avoiamnim, Mariek aplea jivitachi nomunno koxi gheun, aplem kuttumb
sosnnikayen cholounk, tanche ani amche pasot magum-ia.
4. Xanti bigoddon gel'lea kuttumbanchea vangddeanim, ghoddlolea
vaittachi khol vollok gheun, upraslole kalloki poristitichem karonn
sodun, kuttumbant sonnikai samballun, xanti vistatunk, tankam
Atmeachi sfurti magum-ia.
Pattounni:
Amchea dor ekleachea kuttumbachem povitrponn samballunk, ani he
porim amche sosnnikaye vorvim, xantiche dut zaunk, Kristache xantin
tumkam dhaddtam.
Fr. Dylan D'Costa,
Assistant, Our Lady of Snows Church, Raia
61
4. BAPAIAMNO, MARIA TUMKAM KHALTE
ZAUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
Deva mukhar ubo rauncheak,
A-10
DTV:
Matiechem bhangar korunk,
C-24
Komiyanvam vellar:Tum Sorginche goddsannecho Unddo, D-44
Xevottak:
Sonvsarant vochunk zai,
F-21
Survatechim utram:
Mogall bhavam-bhoinnino, amche bhaxen ek mhunni asa, 'mui zha, sakor
kha.' Jivitant lhan zaun, jivitanchi goddsann chakunk hi mhunni amkam
ugddas korta. 'Jezu-Maria-Juze' hea Povitr Kuttumban khaltikaiecho
sobhav vengoun, Deva mukhar vhodd zaun ho Kuttumb sogllea
kuttumbank ek nomunno zaunk pavlo. Aicho vixoi, 'Bapaiamno, Maria
tumkam khalte zaunk apoita.' Khaltikaien cholounk amchea bapaiank
Saibinn Maicho kherit ulo. Tor hea Misache Bhettent amchea bapaiam
pasot magum-ia. Tannim khaltikaien aplea bhurgeank ani potinik manan
ani mogan vengoun aplea kuttumbacho Dev-bhirantin samball korunk
Marieche vinnovnnen hea Misant tanche pasot magum-ia.
Vachpam:
Filipkarank 2: 6-11ani Matev 1: 18-25
Vachpam adim vivronn:
Jezu Devachea soimbacho asun-ui sogllo devik man, podvi ani mhoima
Tannem khuxin dovorli. Mon'xachem soimb vengoun mon'xa-von To khalto
zalo. Dekhunuch Devan Taka soglleam poros vhodd nanv delem. Juze aplem
potinik, Ankvar Mariek, ti gorbest zalea mhunn, guptim soddun diunk
ievjita. Punn Devdutache xitkavnnek khalti raun apli ievzonn bodolta; ani
Mariek ani Tichea Putak apnnaita. Hem ami chitan aikum-ia.
Provochonak suchna
Eka kheddea ganvant Raul ani Rita, ho ek dev-bhoktivont kuttumb jietalo.
Dispottim tim Misak vetalim, sangatan ghorant magnneank vell ditali. Raul
'bus' choloun aplo dispotto giras zoddtalo. Oso ho kuttumb mogan, xantin
ani khaltikaien jietalo. Ekuch tankam unnem asle tem mhullear tanchem
ekvottachem bhurgem. Punn kaim vorsam uprant Dev bhurgeachem
dennem tankam favo korta. Vhodde khuxalkaien Raul ani Rita Devache
upkar attoitat. Raul-akui pordesant vospachi visa ieta ani rokdoch to
pordesant nokrek veta. Sovkas-sovkas tancho dorzo vaddta, borem novem
62
ghor ani noveo vostu ghorant bhitor sorta. Atam magnneak vell diunk
tankam mellona. Rita-i kuttumbik ters, magnnem ani bhurgeachem nimit
gheun Misak vospachem kedna-kedna-i soddun dita. Raul-ui phone-ar Rita
lagim atam zoggodonk lagta. Sutteank ghora ieta tednam, adim mogan
jieupi ghov-bhailam atam, zoggdunk lagtat. Raul apleak zai tech bhaxen
Ritan vagchem mhonn boll korta. Khaltikai visron, aplea bollacher patieun
to aplem kuttumb cholounk lagta. Mogache bhandpas sovkas-sovkas
suttunk lagtat. Bhurgeachea vaddecher tacho porinam zata ani
kuttumbachi xanti bigoddta.
Khuim ho kuttumb chuklo kai? Aicho sevadhorm, khaltikaien jieunk
amkam huskaita ani boroch-bor aichea vixoint, ho kherit khaltikaiecho
gunn amchea bapaini apnnaunk Saibinn Mai tankam ulo korta. Jednam
Raul aplea bollacher patieun jieunk laglo tednam ghorv tache bhitor sorlem
ani heach ogunnak lagun tanchea kuttumbachi xanti ani ekvott unno zalo.
Ghorvan jielolo monis, Devak nhoim, apleak zai tench korta.
Aichea Xubhvortomanant Juzek Devachi ievzonn kollit zata. Devachi
ievzonn asli Aplea Putak sonvsarant dhaddun amam mon'xanchi soddvonn
korunk. Ani heach khatir Dev Aplea Putachi avoi zaunk Ankvar Mariek
vinchun kaddta. Ankvar Mariek Juze lagim lognachem utor zal'lem asta. Ani
jednam Juzek, Maria ghorbest asa mhunn kollta tednam tika guptim
soddunk to chinta. Punn Devdut taka Devachi ievzonn eka sopnant kollit
korta tednam Juze aplea bollacher nhoi punn Devachea adaracher patieun
Mariek asa toxi apnnaita ani aplea kuttumbacho samball korta.
Jezu Apleak dil'lem karia ani Bapachi ievzonn sakar korunk khaltikaiecho
sobav apnnaita ani Khursar moroporean mon'xam von khalto zata. Hea
gunna khatir Dev Taka vhodd nanv dita. Aichem poilem Vachop hem
Jezuchem khalteponn porgotta.
Khaltikaien jieunk Jezu amchea bapaiank nomunno:
Jezu Bapachea ekvottan jielo – Jezu Devacho Put mhunntoch To Dev zaun
aslo. Dev zaun-ui Aplea Bapa sovem magnneantlean To vell sartalo.
Bapacho sangat ani ekvott Tannem kednach soddunk nam. Kosle-i kam
kortalo tednam To Deva-Bapak ulo martalo. Amchea bapaini magnneank
vell diunk, zaun amori vo ters, Mis vo khasgi magnnem korun Devachea
ekvottan ani Tacher patieun jieunk ani somudaiechea jivitant misoll zaunk
vell kadcho.
Jezu seva-chakri korta – zo konn khaltikaien jieta to dusreanchea adarak
pavta, tanchi seva korta. Jezun aplea jivitant seva keli, bhov korun
osoktanchi ani boroch-bor aplea xisanchim. Kaim pavtti dusreank adar
diunk amkam sopem lagta punn ghorcheanchi seva korunk kottin. Ankvar
Maria aple mauxe-bhoinichi seva korta. Amchea bapaini ghorchea vavrant
63
hat-bot ghalunk ani aplea bail, bhurgeanchi ani avio-bapaichi mogan hech
toren seva korchi.
Jezu bhogxonnem dita – khaltikaien jietolo monis chuk kortoleank
bhogxita. Jezu Khursar humkolltanam oxem mhunnta, 'Bapa tankam
bhogos, te kitem kortat tem te nokllot'. Jezu asa te porim apleak dukh
ditoleank apnnaita ani bhogxita. Amchea bapaiani aple bailek ani
bhurgeank, tim chuktat tedna hech toren bhogsunche.
Jezu tovoiachem kam korta – khaltikaien jietolo monis kosle-i kam korun
lozona. Bekar asat tannim kosle-i kam hatant gheun, Devacher patieun aplo
dispotto-giras zoddun ani borea vavrak lagleat tannim Devache upar
attounche.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea dhormik fuddareanim kuttumbik muliamcher bhor ghalun,
sonvarant kuttumbik jivitacher add uprastolea vaitta vixim aple porjek
xittkaunk ani kuttumbachi girestkai tankam xikounk Povitr Atmeacho
uzvadd tankam magum-ia.
2. Amchea rajki fuddareani zati-kati modem bhed-bhav dorinastana,
punn aple porjechi lhanvikaien ani zotnaien seva korunk ani somajik
vaittantli kuttumbachi rakhovnn korunk Devacho adar tankam magumia.
3. Kuttumb 'mulavi Povitr Sobha' mhunntoch magnnean ani Devachea
Utrak thir raun, Kristachim totvam dor eka kuttumbachea vangddean
apnnauk, ani aplo kuttumb, mogacho, xanticho ani seve-chakrecho
korunk, Devachi kurpa amkam magum-ia.
4. Amchea bapaink sogllea somajik vaittantle nivarunk, ani, vhoddvik,
podvi, apsuvart oslea vaitt sobhavache gulam te zaina zaunk, punn
khaltikaiecho ani bhogxonneacho sobhav tannim apnnaun, manan ani
mogan aplea bail-bhurgeank vengounk, Devachem boll tankam
magum-ia.
Pattounni:
Kuttumbachea jivitachi goddsann chakunk, vochun ieat, Krista porim
khaltikaien jieunk tumkam dhaddtam.
Fr. Constancio Carvalho,
Assistant, Jesus, Mary and Joseph Church, Nuvem
64
5. BHURGEAMNO -MARIA TUMCHEA AVOYBAPAIK ANI VODDILANK RESPED MAN
DIUNK APOITA
Gaionank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Apoileai mhonn amkam,
Tujeam povitr dolleam mukhar,
Mogall Jezu Io tum Io,
Svadik tujem nanv , Marie,
A-4
C 37
D 31
T 53
Survatechim utram:
Mogachea bhoinni-bhavanno, Avoiy-Bapuy amchea kuttumbank
Devachem asnnem. Devan amkam rochun, amcheam Avoi-bapaichea
svadhin kela. Tankam dilolo respeit Devakuch maan dilolo-so zaun veta.
Marien aplea jivitant aplea Avoy-bapayk respeitan bhov-man kelo. Aiz
Maria, soglleam bhurgeank respeitachonomunno zaunk apoita. Hea Misa
bolidanant Bhurgeamnim aplea vhoddilank ani Avoy-Bapaynk man dilear
puro mhonn Mariechea dekhintlean hem dennem magun gheum-ia.
Vachpam:
Efezkarank 6:1-4 ani Lukas 2: 41-52
Vachpam adim vivronn:
Poilem vachop Bhagevont Paulu-n Efezkarank boroil'le chitti velem
ghetlam. Hea vachpan to bhurgeank ek uncha molacho sondex porgott
korta. Bhurgeamnim aplea avoy-bapaychem vorteponn vollkhun tankam
m a n - r e s p e t d i u n k h u s k a i t a . D u s r e m va c h o p L u k a s a c h e a
xubhvortomanantlem ghetil'lem asa. Hem vachop Jezuchea jivita voir
uzvadd ghalun to aplea avoy-bapayk koxe toren khalti ravlo tem spoxtt
korta. Tor him donui vachpam xant monan aikum-ia.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Hea disamni 'Facebook' nanvacho tiatr machier sador
zait asa. Ho tiatr Alexinho de Morjim hannem boroun digdorxit kela. Ho ek
dekhdinno tiatr. Hea taitrant uncha molacheo xikovnneo aspavleat. Ho
tiatr eka kuttumbachi kanni vinntta. Hea kuttumbant avoi- bapai sangata
dogam tornatte piraye velim xikpi vidyartheancho aspav asa. Avoy-bapayn
tankam bore rit-rovixen vaddoilolim. Tankam koddok xist lagu zatali. Avoy65
bapuy tancho khub mog kortat. Tanchim tornnattim pirayevelim bhurgim
tancher kolpotat. Tim apleak zai te bhaxen meklleponnan jiyeunk
anvddetat ani khorxetat. Oxem kortanam aplea avoy bapaychea utrak pallo
dinant.Tankam man diunk fattim urtat. Itlench nhoi. Tim tankam porteakportem ditat. Mobile ani facebook-ak lagun aplo rosto chukiche dixen
marunk pavtat. Cholo tor xikop xikche bodlek apleak zai tem korta.
Xevottak char subject-amnim fail zata. Choli tor eka chedeachea polkea
mogak bulun vaitt dixer pavta. Sorv xevttim tanche dolle ugddun tim apleo
chukui vollkhunk pavtat. Avoy-bapayk man respet diupak zai mhonnn ho
tiatr xikvonn dita.
Devachem Utor: Bhagevont Paulu aple chittint bhurgeank ek uncha
molacho sondex porgott korta. Bhurgeamnim aplea avoy-bapaychem
vorteponn vollkhun tankam man-respet diunk huskaita.
Oslench chitr amkam Sirakachea pustokant vachunk mellta. Zo konn aplea
avoy-bapayk xirapta tacher xirap poddtta. Zo konn aplea avoy-bapayk man
respet dita to axirvadd bhogunk pavta.
Marie vixim amkam sobond borpavoll mellona. Jem kitem tiche vixim
boroilam tache velean amchean zaitem parkhunk zata. Tinnem apleak avoy
bapayk man respet dilo hatunt il'lo pasun dubav nam. Devan tika aplea
putachi avoy zaunk vinchun kaddli hachea velean amkam spoxtt zalea
bogor ravona.
Jezu Devacho put to Devmondirant sanddlo ani uprant xubhvortoman
sangta te promannem to aplea avoy-bapayk khalto ravlo.
Amcho zabab: Amchim avoy-bapuy amche khatir zaite teag kortat. Aplem
purai jivit amche khatir khorchitat. Amkam borem xikop divop, borem
jevonn, borem nhesonn adi… Tanchea monant ekuch husko asta, to
mhollear amcho fuddar rongit zauncho.
Ami kitlinch zannam amchea avoy-bapaychea upkarachea rinnant bandun
ravtat. Tanchem rinn amcheamnim poixamni farik korunk zainam, oxem
ami udgartat. Zaitim aplea avoy-bapaychim mogan seva kortat. Tankam
favo to man ditat. Osleancher Devacho axirvad koso poddonastanam ravot?
Kaim bhurgim onupkari zaun avoy-bapaycher kolpotat. Tankam naka
aslolea utramnim pachartat. Tim zantim zata-zata amkam zodd zaupak
lagtat. Tannim amche sovem kelam tem ek kaido koso mhonn manun
ghetat. Onupkariponnan zogtat tendnam xirap poddlolim zaunk pavtat.
66
“Tumi nennar, tumkam kainch somzona”. “Tumi old mentality gheun
bosleant. Tumkam modern vostu somzonat”. Osle nanvlekh tancher ami
thapunk koxinch fattim ravonant.
Maria amkam ek niz dekh zata. Ti apunn aplea avoy-bapay sovem man
respetan jiyeli. Jezu tichea putak tinnem heach boreponnan vaddoili. He
amche sorginche avoyk ami man diun tichi bhokti kortanv. Tika ami man
ditat toxinch amchea avoy bapayk man respet diunk naka hoi?
Facebook tiatrantli tornattim sorvxevttim aplea avoy bapayk man respet
diunk xiklim toxim ami xikunk naka hoi?
Bhavarteanchem magnnem:
1. Igorz-matechi zaiti xikvonn asa ji bhurgeank aplea vhoddilam sovem
koxem vagchem tem xikoita. Iadnikamnim apleak dil'lea
zababdarentlean bhurgeank hi vorti xikvonn pavounk pavlam marlear
puro mhonn magum-ia.
2. Ghov- bailen respeit diunchem mol aplea vevharantlean bhurgeank
xikoilear puro mhunn Devachi mozot tankam magum-ia.
3. Bhurgeamnim aplea sadhea jivitantlean avoy-bapaynk ani aplea
vhoddilank sodanch maan-respeitachea vagnnukentlean apurbaiechim
zaunchim mhonn Deva lagim magum-ia.
4. Bhurgeank akharnni ditelea xallemnim, doton'nichea sonvsthamnim
aplea sorbhonvtim asleleam bhurgeank avoi-bapaim ani vhoddilam
sovem respeit dakhouncho gunn kirlun haddunk, margdorxonn dilear
puro mhunn magum-ia.
5. Mariecho dusreank maanan lekhpacho gunn dor eka amchea
firgojechea bhurgeak favo zaum mhonn hea deivik denneak ek-monan
Deva lagim magum-ia.
Pattounni:
Devak ani Devache suvater asloleank man resped diunk tumkam
dhaddtam…
Fr. Ramiro Luis,
Professor, St. Xavier's College, Mapusa
67
6. TORNATTEAMNO, MARIA TUMKAM
SEVECHE ZAUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Sogllim ami ektthai zaum-ia,
Gonva- konnio barik holkeo,
Tuka amchi Goroz,
Bhov Mogall Mai,
A - 26
C - 17
D - 43
T - 12
Survatechim utram:
Mogall bhoinni-bhavanno, tornattponachem jivit fultea bhongea sarkem.
Eka disak ho bhongo ful zaun aplo pormoll sorvbhonvtim asloleank
pavoita. Oslench torne pirayer astanam Devan Mariek, moniskullache
sevek vichun kadli. Tor aiz amchea tornatteank Maria sevecho nomuuno
zaun asa. Tornatteamno Povitr sobheche ani somazache seve khatir
Marie sarkim zaunk Dev tumkam apoita. Tor hem avhan amchea
tornatteanim mogan mandun gheunk, Maria amche avoychea
tornattponnachi dekh gheunk, Deva lagim magum-ia.
Vachpam:
Jeremias 1: 4-10 ani Lukas 1: 39-45
Vachpam adim vivronn:
Jeremiasak, Devan dil'lem apounem mandun gheunk avghodd laglem,
punn Devachea mogachea utrachea bollan hem apounem svikarlem anik
heach bollacher patieyen, sevecho munis zaunk toyar zalo. Lukachea
xubhvortmanant Maria aplea tornattponnar dil'lem apounnem mandun
gheun aple mauxe bhoinni Elizabetichi seva korunk doddvoddan veta ani
mogan tichi seva-chakri korta. He seve vorvim Juanv Batistak ani
Elizabethik sontos haddta.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Aplea lhan bhurgeacho muzgacho gunn polleun
tachim avoy- bapuy taka music schoolant xikunk dhaddta. Tachi huxearkay
ani umed polleun ganvcho Yadnik taka Igorjechea gayon mondollant
gheta. Tachem vazouvop soglleank mandta ani lok taka xabaski dita.
Vaddtto tornatto gayon mondoll soddun famad bandant vazoita. Thoim
vaitt ixttam borabor poddon soro-drugs gheunk lagta. Tachea jivitant to
khub niraxi zata. Sounsarant jiyenchi axea sodtta. Tache vorvim
ghorabeant dukh yeta. Hi kobor ganvchea Padr Vigarak pavtoch taka
vochun to somzaita. Tornattea Jezucho taka ugddas korta ani
68
Saibinnichem sevechem jivit ani dekh tachea dolleam mukhar dovorta.
Tichem jivit niallun to aplem mon bodlun, porot Igorjent Devache
mhoimek vazounk lagta ani muzga vorvim Igorjent apli seva dita. Gospel
bandant vazoun Devachem utor porgott'ta he porim tornatteank ek
sevecho nomunno zata.
Devachem Utor: Jeremias provadi, tornatto aslo tednam Devan taka
apoilo. To hem appounnem mandun gheunk bhiyetalo. Devachem Utor
svikarun, Devache sevek to aito ani ugto zalo. Porjek Devaxim haddpachi
ani Dev-onnbhovan girest korchi zobabdari mandun ghevun tannem aple
sevechem misanv fuddem vhelem.
Tornni pirai rogtachem boll. Hem boll borea vo vaitta khatir vapddum ieta.
Marien aple tornne piraiechem boll borea khatir vapuddlem. Dongri vatt
utrun, aple mauxe bhoinnik bhett diun ani tichi seva chakri korun Marien
aplem boll Devache mhoime khatir vapuddlem. Marie bhaxen amchea
tornatteamnim aplem boll Deva ani Povitr Sobhe khatir vompunk
Bhagevont Lukas tankam apoita.
Amcho zobab:
1. Tornno Jezu ani ghorabo (Lk. 2: 41-52): Jezu piraiyen vaddlo; ami
pirayen vaddtanv. Vadd soimbacho bhag. Hi vadd bori zaunk
zannvay, Dev-bhirant ani peleacho husko gorjecho. Jezu zannvayen
vaddlo. Ami zannvayen vaddunk zai. Zannvay sonvsari ani sorginchi.
Amchea tornatteamnim sonvsari zannvay, mhonnge, sonvsari xikop,
umedin ani nettan korunk vaurtanam, Dev zannvay dotornnintlean,
Povitr Pustokantlean, Povitr Sobheche xikounnentlean, Pap
Saibache ani Bispache chittintlean apnnaunk zai. Dev-bhirantin
(reverential fear/awe) vaddop mhonnge Devak Dev koso mandun
ghevop ani to mogall dekhun tacho mog mogan farik korop. Peleacho
husko ani avoy-bapaycho husko dhorun, Jezun aplo vell, aplo mog
ani apli seva avoy-bapay khatir dili ani keli.
2. Tornno Jezu dev-mondirant xastream modem: Apunn Bapa
thaun ek misanv gheun ailam mhonn zanno zaun, Jezun Bapacho
vaur utrantlean ani jivitache dekhintlean fuddem vhelo. Xastream
modem bosun ani tanchem aikun ani tankam xikoun tannem
Bapachi seva keli ani amkam dekh dovorli. Amchea tornnatteamnim
aplea xikpa vorvim zoll'lleli zannvay borea vaurak ghalunk ani
dusreank Dev onnbhovan girest korunk proitn korunk zai.
3. Tornno Jezu ani Bapachea rajeachi porgottnni: Jordant nodint
Povitr Snan ghetlea uprant Jezun soddvonnechea vaurant
ugteponnim khand marlo. Bapachea mogacho to rupkar zalo.
Bapacho mog aple seve vorvim soglleank vannttlo. Amchea
tornatteamni, Krizmachea Sonvskarant ghetlolem dupett misanv,
69
apleacho bhavart gott korunk ani dusreancho bhavart rakhunk,
tornatteamni aplea xikpachea zagear, vaurache suvater, khella
moidanar ani dusrea suvatamni hem dupett misanv jiyeunk bhar
gheun vaurunk zai.
4. Tornno Jezu ani tacho poilo somuday (12 dhormdut): Jezun
aplea vaurak khand marunk ani apnnak sangat diunk bara zannak
vinchle. Aple xallent tanchi akarnni kelea uprant ani somudaik mon
tanche bhitor rochlea uprant tankam pattoun somuday bandpi kele.
Amchea tornatteamnim Povitr sobhechea jivitant misoll zaun,
apnnachi akarnni korun ani somudaik mon vangddeam/sangateam
modem rochun haddunk ani veta thoim somudaik jivit jiyeunk ani
somudaik totvancho prochar korunk goroz.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea dhormik fuddareanim aplea borea ani dekhivont
jivitantlean bhavartache ani seveche govay zaunk, Bapa lagim magumia.
2. Amchea des karbhareanim ap-suarthiponn, vegllochar, dhorm bhedbhav, onit poisaunk ani broxttocharant revodlolo ho amcho Bharot
des hea vignantlo vattaunk, ani, porjechi bore toren mogan nitin seva
korunk Bapacho adar magum-ia.
3. Amchea tornatteanim aplea jivitant sodanch Devachea utrak kan diun,
Maria bhaxen apnnak dilolem apounnem mandun gheun, sevechim
mon'xam zaunk, tankam Bapacho adar magum-ia.
4. Amchea ghorabeanim tornatteam sovem mog, moipas dakhoun
tankam somzun gheunk ani seveche nomunne ami tankam zaunk
Bapacho adhar magum-ia.
5. Jivitant sandlolea tornatteanim Devachea Utrachea uzvaddan Devacho
mog vollkunk ani Mariechi dekh gheun aplem jivit novsorunk, tankam
Bapacho adar magum-ia.
Pattounni:
Saibinn Mai bhaxen, sevechim mon'xam zaunk tumkam pattoitam…
Fr. Patrick Luis sfx,
Parish Priest, Our Lady of Miracles Church, Sanguem
70
7. DADLEAMNO, MARIA TUMKAM
OSTOREANK MAN DIUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Dev amcho Bap,
Tukach , Bapa,
Jieunu , Jieunu,
Sangatan Cholum-ia,
A–6
C – 38
D – 22
F – 18
Survatechim utram:
Mogachea bhoinni-bhavanno, avoy-bapaynk ani vhoddilank, aplea ani
peleachea jivak man diuncho mhonn updes sangtat.Hache bhair aicho
vixoy, “Dadleano, Maria tumkam ostoreank man diunk apoita” hacher
nodor ghalta. Adlea korarant eke ostoren patok korun man hogddailo. Punn
Novea korant Marien ho hogddailolo respet-man novean zoddun
ghetlo.Devak Ti visvaxi ravli, somazant seva keli ani ek dekhivont ostori
koxi jiyeli.Zo man ami Mariek ditanv tosloch man aichea somazant ami
ostoreank diunk favo.Tor soglea vellar ani soglle suvater dadleanim
ostoreank man diunk ani zo man ostoreanim hogddaila to novean tannim
zoddunk vavrunk, hea Misa bolidanant Deva lagim magum-ia.
Vachpam:
Efezkarank 6: 1 – 4 ani Matev 1: 18 - 25
Vachpam adim vivronn:
Aichim vachpam bhurgeanchi ani odik korun zobabdari aslolea dadleachi
vagnnuk eke ostore sovem koxi zaunchi hache vixim amkam sangtat.
Devan kednach vegllochar korunk na; monxan-ui korcho nhoi mhonn hea
vachpanim marlolo ulo ami chitan aikum-ia.
Provochonank suchna
Jivitacho onnbhov: Ostoreank man diuncho – hache voir niyall korun
somazant ghoddtolea ghodditancher nodor marlear kuddin rag xizta, kaide
kortoleank xirap ghalin dista. Ekek khobor aikolear Dev nhidla kai mhonn
proxnn yeta. Dadleanchim kortubam ostoream sovem pollelear, vochon
tancher don vazoin xim dista.Xevottak, tondd dhapun ogi ravchem
poddtta.Punn ostoreank man diunchi survat zonn eklea koddsun zaunkuch
zai.
Ghoddnneo:
1. Delhi gangrape. December 16, 2012 vorsa ghoddloli ghoddnnim ami
zannonv. Nirbhaya ani ticho ixtt cholchitr sompotoch ghora veche vatter
asatanam sov (6) dharunn dadleanim vetale te basin hea sadea
cheddvachi moriad vibaddli. Bolatkar korun dhadoxi zale astanai
71
cheddvachea nhu tea kuddichea sandeanim varanv (Iron Rod) ghalun
kudd zokhmi korun xevottak cheddvak ani tichea ixttak basintlean
bhair rostear uddoilim. Xekim jivit- mornnaxim zhuz kelea uprant
December 29, 2012 hea disa Nirbhyan jiv soddllo.
2. Vasco cheddum bhurgeacher kel'lo bolatkar.
3. Kuddicho dhondo kortolea dadleank Fatorda polisanim dhorle.
4. Cheddvak burxeo sms dhaddtta hem gomtoch, Betalbatim eka
cheddeak boroch boddoilo.
Dadleancheo osleo marekar kornneo kitleoch amkam distat. Dadlean
apleacho resped bhazun khaila to kahaila, ostorecho pasun tannem
pidd'ddear kela. Soglleach vattanim dadlean ostorecho man resped
hogddaila tem amkam hea ghoddnneam udexim thavem zata. Devan
dadleak ani bailek ek sarkim rochleant punn dadlo tem somzonam. Devan
dil'li podvi ani boll gheun apunnuch vhodd mhonn somzota ani ostorek
molnasloli korun soddtta. Ostoreank-ui aplim bhavnam asat, tanche hok'k
asat ani somzant tankam man diunk zai hem tankam poddlolench nam.
Dadleanim ani odik korun vaddttea bhurgeanim ostore babtin aplem mon
bodol'lem ani kallza monachi toyari keli zalear ostoreancho sanddlolo man
novean melltolo. Sompeponnim ani bhiranti vinnem ostoreank somazant
bhovunk mellttolem.
Ostoreank man divpa babtin Devachem utor kitem sangta tem poilem
polleum-ia.
Devachem Utor:
A. Adlo Korar
-
Even Devachi adnea poili moddli ani Deva fuddean aslolo man
hogddailo.
-
Bethsheba (2 Samuel 11; 1-26, 12; 15-25). David Razan Bethsheba,
Uria hiche bailechi as keli ani tichexim sombondh zoddlo.
-
Tamar (2 Samuel 13). Hi sobit dispi ostori. Maacah hichi dhu. Amnon
hea dadlean ti gavant bhovtanam tichi moriad vibhaddli. Itlem
korunu-i David razan taka kainch xikxea diunk nam.
-
Zaite dadle asat zancheanim ostoreancho man samball'lla.
Abraham, Solomon, adi...
B. Novo Korar
-
Aichem poilem vachop bhurgeank aplea avoi-bapaink man diunk
xiddkaita.
Xubhvortomanan Bhag. Juze aple potinnik man dita tem disun
yeta.
Jezu ostoreank man dita. Pordvarant sampoddloli ostori,
samariekarn ostori, adi…
72
Amcho zobab: Devachea Utrachea adaran amchi vagnnuk ostoream sovem
kosli kelear bori?
1. Ostorecho husko dhor, tika bavleacho khell kori naka.
-
Bavleank sutacher vo boddiancher vo remottacher nachoitat
toxem dadleanim ostorechi got korunn soddlea. Utt mholl'llear utt
– bos mholl'llear bos. Oxem kiteak ?
-
Dadlo apunn bosun khaunk sodta ani ostorek mharam bhaxen
kam korunk laita.
-
Thodde piyeun yetat ani bailek gunneavkari korun tika boddoitat.
-
Apli nodor kitleai bailancher gelear zata, ostorechi vochot mhonn
to tika ghorant bondh korun dovorta. Jevun-khaunk-pieunk dilea
puro anink kitem zai ?
Devachem utor – Bhag. Juzen, Marie sovem oxem kednanch korunk na.
Mariek tannem manan lekhli. Jezun pasun ostoreank man dilo
(Samariekarn ostori, Pordvaran sampodloli, adi…)
-
Dadlea bhitor kednam to Bhag. Juze zolmak yetolo ?
Jezu sarkelem kalliz amche bhitor kiteak rochun haddchem nhoi ?
Dadlea, ostore sovem matso husko dhor. Tuji sangatinn ti, Tujea
haddachem hadd ani masachem mas ti ani odik korun Devachi
rochnnam ti. Tuka man favo titlo tikaii diunk vavur.
2. Sukhant toxem dukhant, piddent toxem bholaikent......ani manan
lekhtolom/lim mhonn bhas ditam.
-
Logna disa dogainim ekuch bhasavnnim dil'li. Bhasavnni ek zalear
ghorabeant ekech torecho man kiteak nam ?
Ghorant zogddim, vaitt utram fokot ostoreankuch kiteak? Bapuy
korta tem bhurgim polletat ani chedde magir tench kortat.
Avoi ani dhu ters magnnem kortat zalear pai ani put ganvar
bhovon yetat. Devacho mog nam tanka mon'xeancho mog koso
asot ?
Devachem utor – avoy–bapayk ani vhoddilank man diuncho (Chovto
Updes).Aichem poilem vachop- Bhag.Paulu aple chittint bhurgeank ani
bapaynk ulo korun ostoreank man diunk huskaita.Jezu pasun aplea avoy
bapayk khalto zalo (man dilo).
-
Amche kuttumb man ani respedache zalear sogllem borem
zatolem.
73
-
Devacho mog, Devak man divop, osli vagnnuk ghorabeant aslear
amche kuttumb manache zatole.
Lhanuchponnim thaun amchea bhurgeanchea monan ostoreank
ani cheddvank man diunk xikovum-ia.
3. Vavrachi suvat manachi suvat zaum di.
-
Ostoreanchea sangnneank malik kedna kan dina. Tankam unnem
pagar diun subez voram ani vaur korun gheta. Ratchea vellar
pasun tankam kamank dovortat.
-
Ostoreank surokxea na. Konnem-i kitem-i mholl'llear upkarta.
Ostoreanim nixed marlear tanchem aikon ghetolo konn na.
-
Subez pagar, bori nokri zai zalear dhoniachea hukuma
pormannem korunk zai. Oslea soegancho dhoni faido gheun
ostoreancho man varear uddoita.
4. Povitr Sobhechi xikovnn – Humane Vitae , CCC
-
Vaurachi suvat manachi korunk vavrum-ia. Ostoreank favo aslolo
resped man dium-ia.
-
Dhonianim, ostoreanchea sadea monacho ani tanche
poristhithicho faido ghenastanam sogleank manan lekhchem.
-
Ostoreank jem kitem naka, upkaronam ani tanchea sobhavak
sobonam tem dadleanim vavrache suvater korchem nhoi.
Itlo vell havem fokot dadleankuch okman kela.Dadleank guneavkari
keleat.Ostoreancho somazan man pidd'ddear fokot dadleanich kela oxem
dakhoilam.Aicho vixoy oso asa mhonn hacho orth oso nhoi fokot dadleak
lagon ostoreancho man varear ubhla.Ostoreanchoi titloch guneanv asa.
1. Despez korun resped zoddun gheunk zai. Aiz kalchim cheddvam ani
ostoreo dadleanchea khustar khaunk, bhovunk ani mouz korunk
sodtat. Ostoreanim oxem sogllem dadlea koddsun aitem sodlear, ho
dadlo ostorecho faido kiteak kaddcho nam? Ostore tuzo man tum poilo
rakhunk xik.
2. Vatte voileank ani tittea voileank resped asonam. Cheddvam – bailo
oxeo bazaran, titteancher, gardenan, beaches-ancher , cheddeank
dadleank impress korunk bhonvtat. Lokachea darar ani vattsur zaun
bhonvtoleank konn resped ditolo? Aplo resped apnnem samballunk zai.
3. Aiz kuddicho dhondo kitlo vaddot asa. Ghoddie zait thoddea ostoreank
tanchea ghorcheanim zobordosten hea dhondean pavoilean ani oso hea
ostoreancho man pidd'ddear zala. Punn sogleancheach jivitachi kanni
oxi nam. Poristhithichea nanvan zaitea ostoreanim hea vo oslea
dhondeant bhitor sorun aplo man uboila. Kuddiche khuxalkayek vo
jivitache dhadoskayek lagon aplo resped man rostear ghala.
74
4. Novi chal, novi fashion, dor eka cheddva – baile sovem riglea. Vella ani
kalla pormannem apli vagnnuk ani bhes bodlit geleant. Style marop
chodd zalea, angarghalpache kopdde unne zait geleat ani jem lipon
uronk zai aslem tem soglleanche nodrek ailam. Oxem aitem melltta ani
ostoreo ditat zalear konnank nakam zalam? Apli moriad apnnem
samballchi. Bigoddli mhonnttoch dadleak guneavkari korcho nhoi.
Ostoream sovem Mariechem rup polleun tankam resped man dium-ia.
Konnui hogddaita zalear taka somzaum-ia.Ostori Devachi rochnnam hem
zanno zaun amkam favo aslolo man tikai favo korum-ia. Lhanponnim
thavnuch bhurgeanchea monan cheddvam ostoreanchem borem chitr
monan ghalum-ia. Oxem kelear fuddarak tori ho man rakhun urtolo.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Povitr sobhechea vhoddilanim, Mariechi dekh somazak ditanam dadlea
ostoreanchi favo ti akarnnim korunk ani Jezuche ollkhiche xalle vorvim,
ostoreank man diunchem mhotv bhurgeanchea monan poilem
ghalunk Tankam Devachem boll magum-ia.
2. Somajik fuddareanim, ostoreancho man hogddaitoleank favo ti khast
lavunk, ostoreancho man rakhtole kaide kaddunk ani kaido aplea hatan
gheun apleak zai toxe te haloina zaunk tankam Devacho adar magum-ia.
3. Dadleanim ostoreank aplea sarkeachi mhonn somzun gheunk ani aplea
ghorabean toxench somazan tankam man diunk te vavurlear puro
mhonn Deva lagim magum-ia.
4. Choltam bhonvtanam ani vavrache suvater ostoreank vankdde nodren
ami pollenam zaunk ani ostoreank favo aslolo man soglleanim anisoglle
suvater diunk, Devachi kurpa amkam magum-ia.
5. Respet man hogddaitoleo kornneo korun ostoreanich poilo aplo man
hogddaina zaunk punn respedacheo korun to samballunk tankam
Devachi mozot magum-ia.
Pattounni:
Ostoreank man diunk ani Ostoreanim aplo resped man samballunk ,
vochun yeiat......
Fr. Isidore Dias,
Chaplain, Infant Jesus Chapel, Murida-Cuncolim
75
8. GHOV-BAILAMNO: MARIA TUMKAM
JEZUCHO MOG JIYEUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Deva mogak gaiat,
Unddo tuka bhettoitanv,
Pritimog asta thoim,
Mog jie puro itlench itlem,
A-9
C-40
D-36
O-6
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavamno, stotrkar oxem mhonnta,“Zor tujem ghor
Sorvespor Dev bandina, zalear bandpianlo vaur funkott ani
nirfoll”(Ps.127:1).Zo Dev, mog, toch oromb ani xevott lognik-kuttumbik
jivitacho. Logn sonvskarantlean, ghov-bailek Dev ekamekacho mog
korunk, mog ghevunk ani mog diunk apovnnem korta.Oslem mogachem
jivit jiyeunk tankam lognik mogachea chear gunnachi goroz.Ho mog
purayen mon'xa soimbacho (fully human), purnntayen kel'lo (total), moro
porian visvaxiponnacho (faithful) ani follvont (fruitful). Lognik jivitant
toxench ami soglleamnim amchea kuttumbik jivitant, osleach mogachim
sakxidaram zaunk hea misant kurpa magum-ia.
Vachpam:
Utpoti 2: 18-25 ani Juanv 2: 1-11
Vachpam adim vivronn:
Adanvak Devan rochlolo punn to eksuro aslo, taka sangati naslo.Dev
tachem eksurponn vollkhota ani taka sangati diunk yevjita.
Xubhvortomanant, Bhagevont Juanv, Jezun apli poili milagr eka gorjek
sampoddlolea ghorabea khatir keli mhonn sangta. Jezu mog vanntta ani
mogak sakxi dita.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Valentine's Day mhollear sogllim khuxal zatat. Hea
vellar pasun zaiteanchea thonddar hanso dista.Valetine's Day, mogiancho
Dis, mog kornnaram ekamekak gifts diun aplea kallzantlo mog ugtto kortat.
Newspaperar vachloli ek ghoddni hanv tumkam sangtam. Hea disak eke
ostoren aplea ghorkarak ek vhodd gift dilo. Kitemgift gai? Tinnem aplea
76
ghorkarak apli kidney bhettoili. Tichea ghorkarachi kidney pidd'dear zaun
to zaite koxtt-vollvolle sonstalo.Apli kidney dan korun tinnem aplea
mogiachem dukh unnem kelem.Aplench jivit vanttun, taka bolaiki dili,
novem jivit dilem.
Devachem Utor: Aichem Poilem Vachop, Utpotichea Pustokantlem.
Adanvak Devan rochlolo punn to eksuro aslo, taka sangati naslo. Dev
tachem eksurponn vollkhota ani taka sangati diunk yevjita. Dev sogllea
rochnnak Adanvaxim haddta punn ekui rochnna Adanvachi sangatin zaunk
purti asonam. Ekui rochnna Adanvak sangat diupa sarki mellonam. Dev
Adanvak nhid ghalun Evek Rochta. Apunn Evecho Rochnnar ani Adanvacho
khainch sohokar na mhonn dakhounk Dev Adanvak nhid ghalta ani taka
sangatin dita. Eve, Adanvachem mas and hadd, ekach soimbachim, Dev
tankam orombhak thaun ekcharan-ekvottan jiyeunk rochtaani apovnnem
dita.Oslea ekvottan jiyeunk Adanv ani Eva lojenant. Loz ani bhirant na,
thoim mog vosta.
Xubhvortomanant, Bhagevont Juanv, Jezun apli poili milagr eka gorjek
sampoddlolea ghorabea khatir keli mhonn sangta. Jezucho vell azun
pavunk naslo torui Jezu ghorabeacho ekchar samballunk ani duspott
vattaunk udkacho soro korta.Huskean ani moipasan bhorun, Jezu mog
vanntta ani mogak sakxi dita.
Amcho zabab: Priticheamno, aicho vixoy monant dhorun, Pap Saib Juanv
Paulu Dusro, Novo Millennio Inuente (Novea Xekddeache Survatek), he
chittint, ekchara vorvim mogachim sakxidaram zaunk zatat mhonn xikoita.
Ekchara vorvim mogachim sakxidaram zaunk to tin upai dita:
1. Poilo upai, Dusro monis mhojea jivitacho bhag/vantto mhonn
vollkhop: (taking the other as part of me). Hanv dusreanchea jivitacho
bhag ani dusro mhojea jivitacho bhag zalear, tache sukh-dukh, mhojem
sukh-dukh!tache anvdde ani goroz somzop ani tache sovem khol ani
ixttagotiche sombond zhoddop. Te ostoren aplea ghorkarak aploch
koso ghetlo. Tachem sukh-dukh, anvdde, gorzo tinnem vollkholeo.
Adanv, Evek aplich ani aplech jinnecho bhag mhonn ollkhota ani
mhonnta, “xekim hi mhojea haddachem hadd ani masachem mas…” Jezu
Kana ganvant gorjek sampoddlolea ghorabeak aploch mhonn gheta ani
aple avoychem utor pallun tanchi goroz puri korta. Lognik jivitant aplo
sangati, apleach jivitacho bhag/vantto mhonn vollkhota ten'na ekchar
ghott zata. Ani ekamekak mogachim sakxi zatat.
77
2. Dusro upai, Dusro monis mhaka ek dan-dennem mhonn svikartam:
(Welcoming the other as gift for me). Dusro boro ani moladik mhonn
pollevop. Amkam soglleank gift avoddtat, amkam gift dilole zai, gift
amkam moladik. Te ostoren aplea ghorkarak apli kidney, ek modalik ani
ekdomuch gorjecho gift koso dilo. Tichea ghorkaran ho gift svikarlo.
Adanvak eksurponnantlo soddounk ek vortem dan (gift) zai aslem.
Dusre rochnnechean hem dan zaunk zalemna punn Eva hem dan zali.
Adanvan Evek ek gift koxi svikarli. Jezu, Kana ganvchea hokol-novreak,
tanchea logn disak ek vhodd, moladik ani gorjechem gift/dan dita. Jezun
dilam tea von, tea sonkoxttam vellar anik kitem tankam gorjechem
aslem gai? Lognik jivit mholler ekamekakuch dan koxem divop ani
ghevop. Mhozo sangati/sangatin mhaka vorto, gorjecho ani moladik
mhonn jiyetoleam modem ekchar ghoddta ani hea vorvim tim
mogachim sakxidaram zatat. Ekamekak udarponnim dan zatat ten'na
somjikai, bhogsonnem, visvaxiponn ani sosnikai upott vhanvta.
3. Tisro upai, ekamekacho bhar unno korunk, ekamekak jivitant
suvat/zago korop: (making room to bear each other's burdens).
Te ostoren aplea ghorkaracho bhar ollkhun, taka aplea jivitant suvat
toyar keli. Tache khatir aplea jivitant koxtt ani unneponn bhogunk
fuddem sorli. Adanv ani Eva ekamekak khuxalkay diunk, ekamekacho
bhar, sonkoxtt ani niraxiponn unnem korunk ekvottan jiyeunk Devachi
yevzonn. Dadlo aple bailek ekttouta ani tim dogaim zannam ekuch kudd
zatat. Jezu, Kana ganvant ghorabeacho bhar unno korta. Aplo vell,
dhean-mon, kuvet tankam vanttun tachea chintest vattavoronant
sohokari/sohobhageli zata. Tim Jezuchea adarak ugtim aslim
dekhunuch tim lojentlim ani bhirantlintlim suttlim. Lognik jivitant
ekchar korunk, ekamekacho bhar unno korunk, ekamekak ani odik
korun Devak Jivitant suvat/zago toiar korunk goroz. Tednach ami
mogache sakxidar zaunk pautolim.
Gonvllik chittint hea mogachea chear gunnacho ugddas kela (GC 4.1). Ho
mog purayen mon'xa soimbacho zaunk zai, Tacho xevott ghov-bail eka
kallza-monachim zaun, monisponnache sopurnnayek pavunk.To
purnntayen kel'lo mog zaunk zai, khol ixttagoticho, zache velean ghov ani
bail, ap-aplo faido pollenastanam, sogllem bhagak ghetat. Aplea
sangatiachem boreponn sodta.Ho mog moro porian visvaxiponnacho
zaunk zai. Zaitim ghov-bailam mogan jiyetat ani lognik visvaxiponnak sakxi
ditat. Ho mog follvont: lognik mog sonvsarak ani Povitr Sobhek novim
bhurgim divpant sufoll.
78
Bhavarteanchem magnnem:
1. “ Tumi Mhozo tallo aikotolim ani oso ekuch hindd zatolo ani ekuch
gonvlli ”
Magnnem: Amchea povitr sobhechea fuddareanim lognnik jivitak
toyar zatolea zoddpeank Jezu borea gonvlleachi vollokh ditanam, Jezu
ani povitr sobhe modem aslole soirigoticho ani ekcharacho onnbhov
diunk, ani hea onnbhovan girest zaunk xikounk ani dubhavachea
patkant futtun poddlolea ghorabeank ekuch niz hinddachi ani
gonvlleachi xikvonn diunk tankam Bapacho adar magum-ia.
2. Jezu mhonnta: Mhojim utram tumche sovem rautit zalear tumkam
zai tem magat ani tumkam tem ghoddtelem.
Magnnem: Amchea Kisti KuttumbamnimDevachea Utrak poilo-voilo
zago diun, aplem jivit Devachea Utra pormonnem jiyeun ani
magnneantlean Deva thaim ghott sombond samballun, Devacho
subham axirvad ani denim melloun gheunk, Devacho adar magum-ia.
3. “ Somiache xikovnne pormannem tancheo chuki dakhounk ani
tankam budh diun bore dekhin voir kaddat ”
Magnnem: Sogllea Kristi avoy-bapayamnim aplea bhurgeank
Somiache xikovnne pormannem voir kaddtanam, tankam bore
bholaiken sambhall ani axirvad di ani vella vella pormannem aplea
bhurgeank bhar gheun dekhin voir kaddunk Bapacho adar magum-ia.
4. “Atmeachim follam him: mog, khuxalkay., xanti, sosnnikai, moipas,
boreponn, khatri, dullobay ani ap-domavnni ”
Magnnem: Halinch logn zal'leamni ani lognachi toyari kortoleamnim,
Nazaretchea ghorabea porim aplem lognnik jivit jiyeunk ani Jezuk aplo
maz korun jivitache yatrent Atmeachim follam gheun dusreank deivik
jivitachi dekh ani nomunne zaunk Bapacho adar magum-ia.
Pattounni:
Moga seventlean ani moga chalintlean Jezuche xis mhonn dakholl korunk
vochun yeiat tumkam Kristache xantin dhaddtam…
Fr. Kennet Teles,
Director, Diocesan Family Service Centre
79
9. Sasupai-Sasumaino - Maria tumkam
Devachi khuxi poilea voilea
panvddear dovrunk apoita.
Gayonank suchna:
Proves:
Bhettoumni:
Komiyanvam vellar:
Xevott:
Kuttumba him amchim, Bapa
Dennim amchim
C-14;
Tum Jezu, Kuttumb Tum ghoddtai!
Kuttumba, Kuttumb za
Survatechim utram:
Logn Sonvskara vorvim hokol-novro ek novo kuttumb ghoddtat. Ho novo
kuttumb ghorant aslolea vhoddlea kuttumba sangatim jiyeunk aplim
panvlam martat. Hea vhoddlea kuttumbant logn zaun ailole nove suniek
ticheaghorkarachi ghorchim toxench tachi avoi-bapui mhollear SasupaiSasumai melltat.
Aicho vixoy Sasupai-Sasumaino - Maria tumkam Devachi khuxi poilea
voilea panvddear dovrunk apoita, hacher amkam niyall korunk apoita.
Sasupai-Sasumain aplo sombondsogllea ghorcheam sovem ani kherit
toren sunam sovem mogacho korunk anikuttumbant apli zobabdari bhes
bori pallun Devachi khuxi aplea jivitant korunk he Misache Bhettent
tankam ani amkam soglleank Devachi kurpa Magum-ia.
Vachpam adim vivronn: (Ruth 1: 8-18; Lk. 12: 51-53).
Poilea Vachpant Ruth aplea sunam sovem borea sombondan jiyeta tem ami
polletanv zalear Xubhvortomanant kuttumbant poddtoleo futti vixim
amkam zagrut korta. Chitan hem Devachem Utor ami aikum-ia.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Uttar Pradesh-achea, Moradabad vattarant oxi ek
ghoddnni ghoddli. Hi ghoddnni amkam 'Times of India'(May 19, 2015)
hacher vachunk mellta: “2 women tied up and lashed for not preparing food
for mom-in-law.” Aple sasumaink jevonn toyar korunk nadekhundogam
bailank (sunank) bandun tancher soiteo marleo. Sasumain aplea sunamni
jevonn toyar korunk naani kopdde dhuvunk namhonn ganvchea
vhoddilank gomoilem ani tea vhoddilamni ganvchea 'panchayat'-ik
kolloilea uprant sunank sobhe mazar haddun, tankam bandun tancher
soiteo (lashes) marleo. Osleo vostu tea ganvant noveo nhoi, punn konnui
sun aplea sasumai lagim zhogoddta zalear 'panchayat' aplea vangddeanchi
zomat gheta ani kornnea promannem sunank sojea (punishment) favo
korta, oxem Dulari panchayat-achi vangddi sangta. Hea Moradabad
vattharant, sunank ek gulam' koxi zaun aplea sasumainchea ghorant
jiyeuchem poddta. Sasumaichi sarki seva korina zalear sojea bhogchi
poddta. Tea ganvcho kaido sasumaink odik mhotv dita, ti kosli-i monis
80
zaum konn tika sokla ghalina punn sunamni aplo tallo ubarlo zalear tichi
konnuch porva korina.
Aicho vixoy amkam sasupai-sasumaino - Maria tumkam Devachi khuxi
poilea voilea panvddear dovrunk apoita. Amchea Kristi dhormant sasupaisasumain sunam sovem mogachem jivit jiyeunDevachi khuxi pallun apoita.
Khorem mhollear sasupain ani sasumain aplea sunam lagim toxench
sunamni aplea sasupai ani sasumai lagim borea sombondan jiyeupachi
goroz. Ho zaun asa don bazuncho sombond. Ho sombond thir zaunk ani
Devachi khuxi pallunk sasupai-sasumain ani sunamni borabor vavrunk zai.
It is a two way relationship between the in-laws that will help them to build a
loving relationship thus doing the God's will.
Devachem Utor: Poilea Vachpant Ruth-achea pustokant amkam mellta.
Elimelek ani tachi bail Naomihannim dogaimni Moabanchea desant biradd
kel'lem. Devan tankam dog put dil'leMahlon ani Khilion.Kaim vorsamni
Elimelek morun gelo ani Naomi randd zali. Naomiche dogui put logn zale.
Mahlon Ruth-a lagim zalear KhilionOrpa lagim logn zalo. Dha vorsa uprant
dogui bhav Mahlon ani Khilion hea sonvsarak ontorle. Atam fokot Naomik
tache dogui sunoch urleo. Eka disa Naomin aplea sunank mhollem 'cholat
porot, zonnekli ap-aple avoichea ghora vochat.' Orpa aple sasumaincho
umanv gheun aplea ghorcheam-xim portoli. Punn Ruthan mhollem, 'Tuka
soddunk ani tuje pattlean yena zaunk mhaka boll korum naka, kiteak tum
vetai thoim hanv vetolim, tum ravtai thoim hanv ravtolim, tuji porza mhoji
porza zatoli ani tuzo Dev zatolo mhozo Dev, zhoim tum morxi, thoim hanv
mortolim...'(Ruth 1: 1-18).
Ruth ek bori dekhivont sasumai zaun geli. Ruthan aplea sunank apleaxinch
dovrunk zatalem punn ti suvarti (selfless) zali. Tichem mon-kalliz ugttem
aslem. Aplo faido nhoim punn sunachem boremponn tinnem chintlem.
Tanche ghorkar melea uprant tinnem aplea sunank tanchea jivita vixim
tharav gheunk sotea dili. Orpa aplea ghora portoli zalear Naomin aple
sasumaink soddli na. Tichea eksurponant tika jivit bhor aplo sangat diunk
ti toyar zali. Aplich avoi koxi tika tinnem ghetli. Hem dakholl korta Ruth-a
ani Naomi modem aslolo sompurnn mogacho sombond. Hi tanchi dekh
sogllea Sasupai-Sasumaink ani sunank khorea sombondam vixim zaitem
xikoita.
Moizes ani tacho sasupai Jethro: Moizes-an aplea sasupaik Jethro-k
Israelitank Sorvesporan Ejiptkaranchea chopkeantlim nivarlim mhonn
sanglem ten'naJethro Sorvesporachi vakhann'nni korunk laglo. Sorvespor
sogllea devam poros vhoddlo mhonn Jethro-k kollun ailem. Uprant, Jethron Moizesachea sasupain Devak hom' bhettoile ani Aaron ani Israelachea
sogllea zanttea borabor jevonn jevle. Moizes Sorvesporak manovta toslo
fuddari zaunk ani porjeche prosn suttave korunk favo tosle monis vinchun
kaddunk soddta ten'naJethro tacho sasupai taka bori budh dita. Jethro
aplea sasupaichi budh gheun Sorvesporacho vavr Moizes supurnnayek
pavoita. (Suttka 18)
Aichea Lukachea Xubhvortomanant Jezu kuttumbant panch futti vixim
uloita. Ek futt mhollear sasu ani sune modem. Hea futti vixim Jezu amkam
sangunk sodta ki sasu ani sunechem jivit ani kuttumbantle sombond voir
81
sokol zatole, ghoddie sodanch tanche modem boremponn eka-mekak
chakunk mellchena. Oxem mhonnun sasu ani sunen kuttumbant rag
dusmankai gheun jiyeunchem kai?. Heo osleo futti ghoddtat teo polleun
ami khuxal zatanv?Sasu ani sune modem goir-somoz zata ten'na te mittoun
portun mog, xanti ani bhogsonnem rochun haddunk favo.
Amcho zobab:
Marien Devachi khuxi keli: “Hi asam hanv Sorvesporachi chakorn: zaum
mhoje sovem tujea utra pormonnem” (Lk. 1: 38). Marien devdutak ho zobab
diun Devachi yevzonn fuddem vheli. Sasupai-sasumain aplea kuttumbant
aslolea sunam sovem borea sombondan jiyeunk vavurchem. Tankam aplim
chakram vo gulama korun nhoim punn apleo dhuvo zal'lea bhoxen tancho
sambhall korcho. Dubavachem patok pois korun ugttea monan tankam
lekhchim. Tancheo gozali korun ani sab-subhem nanv piddear korchem
nhoim. He toren satvikponnan jiyeun sasupai-sasumain Devachi khuxi
korunk vavurchem.
Maria seva korun Devachi khuxi pallta: “Maria sumar tin mhoine
Elizabetichea sangata ravli...” (Lk. 1: 56). Marien tin mhoine aple mavxe
bhoinnichi seva keli. Kuttumbant eka-mekachi seva korop ho zaun asa ek
vhodd xegunn. Jitlim ami dusreanchi seva kortanv titlim ami dusreank
jikun ghetanv. Sasupai-sasumai ghora lagim astat. Tankam zaito vell mellta.
Hea vellacho tannim lhan-lhan vostu korun zaito faido kaddunk zata. Lhanlhan vostumni sunam sovem mog-opurbai dakhounk zata. Ek borem utor
uloun, vavr kel'lea khatir xabaski diun, aplea sunam pasot magnnem korun,
natrancho sambhall korun ani Devan dil'lea gunnacho vapour korun apli
seva diunk zata.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Povitr Sobhechea fuddareamni kuttumba khatir vavurtana tannim
kuttumbachea sombonda khatir vavrunk toxench kuttumbant
sasupai-sasumain apli zobabdari bhes bori pallunk tankam ut'tejon
dilear puro mhonn Bapa lagim magum-ia.
2. Dor eka kuttumbant bore sombond rochun haddunk ghorabeant
Kristi totvank odik mhotv diunk soglleamni vavurlear puro mhonn
Bapa lagim magum-ia.
3. Sasupai-sasumain dor eke suniek aplich dhuv koxi madun gheunk
toxench sogllea sunamni sasupai-Sasumaink aplinch avoy-bapui
koxi madun gheunk, ani moga-sevechea sombondan cholunk Bapa
lagim magum-ia.
4. Sogllea amchea ganvant jivea aslolea sasupai-sasumaink bori savud
magtana morun geleant tankam Sorginchem sukh favo kor mhonn
Bapa lagim magum-ia.
Pattounni:
Maria bhoxen amchea kuttumbant Devachi khuxi pallunk vochun yeyat...
Fr. Romeu Godinho,
Director, Diocesan Catechetical Centre
82
10. KUTTUMBA! MARIA JIVIT RAKPI
ZAUNK APOITA.
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Sorvespora, ekleach Deva,
Gonva-konnio barik holkeo,
Mhojea Deva, Tum sorv boro,
Tuka lagun oprub Maie,
A-31
C-17
D-27
T-60
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavanno, tumkam soglleank maye-mogacho yevkar.
Aichea novenacho vixoy: Kuttumba! Maria, Jivit Rakpi Zaunk Apoita. Dev
jivitacho orombh ani xevott. Ani hea jivitachi rakhonn ani surokxa korunk
Devan ek painnem toyar kelam. Hem painnem mhollear Kuttumb.
Kuttumbachea painneant jivitachi rakhonn ani surokxa zata. Kuttumb
jivitachem painnem, kaxanv nhoi. Kuttumbant soglle torechea jivitachi
mhonnge borea toxench opangull, mhatarea ani ghombir piddest
asloleanchi ani soglle pirayechea jivitachi mhonnge zolmunk nasloleanchi,
bhurgeanchi ani mhatareanchi surokxa ani seva zaunk ekdom' gorjechem.
Ankvar Marien, sogllea sonkoxttank fuddo korun Devacho kusvo zaun,
kalljidarponnim jivitachi rakhonndarn ti zali. Hea misant vantto ghetana,
ami jivit rakhpi ani samballpi zaunk Marieche vinontin Deva lagim magumia.
Vachpam:
Ezekiel 37: 1-10 ani Juanv 13: 1-5
Vachpam adim vivronn:
Dev suklolea haddant aplo svas ghalta ani tankam novem jivit dita.
Sorvesporanuch suklolea haddant svas ghalun novo jiv diunk zata karonn
Devuch jivitacho orombh ani xevott. Devachea svasa vinnem ami suklolim!
Xubhvortomanant, Jezu aplea xisanche paim duun, jivitachi seva ani
rakhonn korunk avhan manddta.
Provochonak suchna
1973 vorsak ghoddloli gozal. Ponchvis vorsachem Aruna Shanbaug, KEM
Hospitalant, Mumbai, ek nors koxem vaurtalem. Apli shift somptoch, tem
kopdde bodoltanam, hospitalacho ward-boy Sohanlal Walmiki tache
kuddicher akromonn korta ani tacho gollo chain-in fugar korun taka
mel'lem koxem soddta. Tachea mendvak mar bosun tem xintida bhair
poddta. Teach hospittolant tacho ilaz zata punn kainch tachi bolaiki
sudornam. Tea disak ek mhoino adim porian, pasun Aruna Shanbaug-ache
kuddint jiv aslo punn ek mel'lem moddem koxem tem jietalem: uloinaslem,
halonaslem, ek mhoino zalo tem somplem. Tednam tem moroporian duty83
ir asloleo norsi tacho poramos kortatleo. Tem osle ghombir poristhithint
aslear 42 vorsam zal'lim ailim. Arunachi doya korun, tiche eke ixtttinin taka
doia-moronn (euthanasia) favo korchem mhonn Supreme Court-a lagim
maglem punn tache vinovnnek kan dilo na.
Aruna ek nosrs zaun jivitachi seva ani rakhonn kortalem. Walmikin
jivitacher akromonn korun, jivit nattak korunk proytn kelo. Kuddint jiv
aslolea punn ek mel'lem moddem koxem jietolea Arunachi tea
hospitolacheo norsi aiz pasun mogan poramos kortat. Arunachi ixttin tachi
doya korun taka doya-moronn magta. Mon'xachem jivit sompounchem
amchea hatant nam mhonn vollkhun Supreme Court Arunak jiepachi sondi
dita.
Aichem Xubhvortoman amkam Jezuchi dekh diun, jivitachi seva ani
rakhonn korunk avhan ani pod'dot dita. Jezun aplea akhea jivitant, monisjivitachi rakhonn keli ani amkam sasnnik jivit purnponnim mellche khatir
khursar aplem jivit orpilem.
Jezu jevnna velo utthlo: Jezu jevtanam, kitem tori korunk taka ugddas
yeta.Apli kuddichi jevpachi goroz soddun to aplea xinsam khatir kitem tori
korunk utt'tha. Boreponn korpacho tachea monant ani kallzant ek haves
asa. To konnak bhienam. Soglle boslole astanam, to uttha, kalljdarponnan
kitem tori novem korunk, jivitachi rakhonn korunk to fuddem sorta.
Jivitachi seva korunk poilo panvddo mhollear uttop, comfort zone soddop.
Avoronn kaddlem… rumal ghetlo: Jezu aplem avoronn kaddta kiteak
avoronn ghalun seva ani rakhonn korunk avghodd. Jea mon'xachea angar
moladik ani chodd vostu astat taka seva korunk avghodd kiteak tachem
lokx tea vostuncher vetolem ani to seva aplem chintun kortolo, seva
kortoleachem chintcho na. Jezun aplea hatant rumal ghetlo, ek sevechem
hatiar. Apunn seva korunk aito mhonn Jezu sidh korta.
Udok otun tannem paim dhule ani pusle: Jezu chakrachem rup gheta ani
paim dhuun te pusta. Jivitacho rakhonndar zaunk zai jivitacho sevok, hoch
Jezucho sondex. Soglleanche mhonnge apleak vinktoleache,
dubhavtoleache ani negar vetoleache pasun to paim dhuta. Amche
kuddicho kirkoll sando (paim) aplea hatant gheta, sogllem melleponn
asunui to mogan aplea hatant gheun,udok otun dhuta ani pusta. Paim
mhelle mhonn poisainam punn nazuktayen te pusta. Tanchea jivitak novem
boll dita.
Amchea kuttumbant jivitache rakhonndar ani sevok zaunk amkam Jezu ulo
marta. Mhojean kitem korunk zata?
1. Jivitacher akromonn zata tednam hanvem utthunk goroz. Konnak
bhienastanam, Jivit Deva thaun yeta ani fokt Devakuch tacher odikar asa
mhonn vollkhun, jivitacher addeche nirnnoi ani manddavolli
kalljidarponnan poisaunk ami utthunk goroz. Ami Devachim ani
Devachinch urunk Jezu meza velo utthlo tech bhaxen ami utthunk Jezu
amkam avhan dita. Abortion, contraceptives hanchi tallni yeta tednam
hanvem utthunk goroz!
84
2. Jivitachi seva kortanam, vostunk nhoi punn monis jivitak odik moll
diunk goroz. Rakhonn ani seva kortanam, jeo vostu amkam addkholl
kortat teo kaddun ani jeo seva korunk faideacheo teo apnnaunk goroz.
Mhaka zai te bhaxen adar nhoi punn tea mon'xak zai titlo ani toslo adar
diunk ami aiteponn dakhounk goroz. Amchea kuttumbant vostunk odik
mol ami ditanv punn amchea kuttumbant soglleank mog dinanv, vell
dinanv. Niraxiponnan suicide korpachi tallni yeta.
3. Soglleanchi odik korun opangull, gombhir piddest, mhataream ani
bhurgeam sovem sevechem ani rakhonn korpachem mon ugtem
korunk goroz. Dor jivit Devachem moladik jivit mhonn ami tea mon'xak
Devachea asnneachi ubh diunk proytn korum-ia. Jezun mhelle paim
aplea hatant gheun te dhule, tech bhaxen ami amchea kuttumbant
gorjevontachi seva korun, tancho bhar unno korun, tankam novem boll
diunk goroz.
Dev jivitacho orombh ani xevott mhonn vollkhun, amchea ani amchea
kuttumbachea vangddeanchim rakhonndaram zaunk, Marieche
vinovnnen Devacho adar magum-ia.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Povitr Sobhechea fuddareamnim aple porjek jivitachem vorteponn
xikounk ani aplea utram ani kornniamnim jivitache rakhonndar tannim
zaunk Deva lagim magum-ia.
2. Amchea rajki fuddareamnim aple nirnnoi ghetanam ani sovloti
ievjitanam, addeche upai ani maddavolli poisaunk ani jivit posraupachi
dixa tanchea monant rigoi mhonn Deva lagim magum-ia.
3. Jivit Devachem dennem mhonn vollkhotanam, opangull, gombhir
piddest, mhataream ani bhurgeam sovem ugtem mon ani rund kalliz
ami dakhoun tankam apnnaunk Deva lagim magum-ia.
4. Zaiteanchem jivit nazuk aslolean tankam zaitem unneponn ani traskoxtt sonsche poddtat. Tannim oslea vellar aplem jivit Devachea hatant
orpunk ani aplea koxtt-tollmolleantlean povitrponn zoddunk Deva
lagim magum-ia.
Pattounni:
Aplea jivitacher akromonn bhogtoleam sovem doyall zaunk ani tanchea
hatak dhorun tanche rakhonndar zaunk, vochun yeiat Kristache xantin
tumakm dhaddtam…
Sem. Savio D'Silva,
Rachol Seminary
85
11. KUTTUMBA! MARIA SOMAZACHE
UDORGOTI KHATIR ADARACHIM
ZAUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Tujem Kuttumbh Ekttaim Zata,
Bhettoitanv Him Amchim Danam,
Tuka Amchi Goroz,
Maria Mai Mhoji,
A-36
C-11
D-43
T-26
Survatechim utram:
Opurbaiechea bhoinni-bhavamno, Devan rochlolo sobit sonvsar amchea
apsvarti monak ani chalik lagun piddek sampoddla ani gayall zala. Monxan
svotontrtayecho durupeog kel'lean somazant hem vaitt vaddot gelam
dekhik broxttachar, choreo, kun, onit-vegllochar, bhed-bhav, dhormancho
vegllochar, bebdikay, ghorabeant zhogddim-zhuzam, mon'xak unnea
mana lekop, bhattam-besank lagun xanti vibaddop. Jezun apli sot'tea
Bapachem Raj bandche khatir vapuddli ani somazachem rup novem korun
amkam dekh dovorli.
Somajik ani soimbik vaitt vollkhun, tem vaitt
umttaunk proitn korunk hea misant Devachi kurpa magum-ia.
Vachpam:
Amos 5: 10-13 ani Lukas 4: 16-22
Vachpam adim vivronn:
Sorvespor Dev Amos provadeachea tonddantlean somazant vostolea
vaittacher, oniticher ani vegllocharacher khorayen nixedh marun
novsornnek ulo marta. Lukas Jezuchem karia ani misanv somaz novsorunk
ani somazak novem rup ani tachea pattlavdarank hi vatt apnnaunk mhonn
spoxtt korta.
Provochonak suchna
Halinchea disamnim potrancher, TVcher ani yer dusrea sompork
sadnantlean ami aikotanv, polletanv ani vachtanv ki somaz Devan boro
rochlolo to polleun Dev sontoslo. Ho somaz mon'xachea apsvarthak, axek,
gorvak ani podvek lagun gayall zala. Pap Saib Benedict sollavo aplea
uloupant oso udgarlo, “Dev sodanch bhogxita, monis thoddech pautt
bhogxita punn soimb kednach bhogxina”. (God forgives always, men forgives
sometimes but nature never forgives). Him zannvayechim utram monxak
aple chalicher niall korunk huskaitat ani somazak-soimbak pekounni diun
novo korunk avhan dita.
86
Amos Provadi somazant vostolea vaittacher dixtt ghalun, tacher niall
korunk amkam ulo marta. Sorvesporan Devan hem vaitt pollelam ani
tacher nixedh marunk ani infern favo zatolem mhonn sangunk mhaka
vichlam. Devachi puza fokt puza korchea monan zaunchi nhoi punn
mon'xacho husko dhorun ani doya-maya dakhoun jivituch ek bolidan
korunk ani osleankuch Sorginchem Raj mhonn Amos bhakit korta.
Jezu Bapachea soimbacho ani Bapache kulliecho, monis kudd gheun
sonvsarant ailo. Monis koso Bapachea Atmean apnnak sonvskarla ani
Bapache toxench kuttumbache ani somazache sevek pattoila mhonn Lukas
spoxtt korta. Apnnak dil'lem avhan sot'ten svikarun Jezu somazache
udorgoti ani novsornne khatir vaurta.
Bautismantlean ami Jezuchea tripett kariant vantteli zatanv. Tim mhollear
iadniki, provadik ani fuddari. Bhagevont Juanv Paulu Dusro Jezuchim tin
kariam monant dhorun, kuttumbhak kuttumbhik jivit jietanam chear
kariantlean jiyeunk huskaita dekhik monxancho somuday ghoddunk,
jivitache sevek ugtim ani aitim ravunk, somazachea kariant ani misanvant
misoll asunk ani Povitr Sobhechem misanv jiyeunk.
Aicho vixoy kuttumbhachea tisrea kariacher (somazachea kariant ani
misanvant misoll asunk) niallunk apoita:
1. Dispott'tea jivitant chantt martanam, broxttochar jivitacho bhag zal'lo
dista. Broxttocharachi chal ghorabeant suru zata ani tacho porinnam
somazacher dista. Avoi-bapui-bhurgim ghorabeant jietanamvagtanam, broxttocharan vinnlole sombhond jiyeun apnnak faido
melloun ghetat. Hich chal odik promannan somazant sorkari kam korun
gheunche khatir lonch ghevpa-diupa akaran dista.
2. Adunik kallar amchea ghorabeant avoy bapuy bhurgeachea buzancher
zobabdari ghalinant anik khasgi vo ghorcho vaur xikoinant dekhik
bhurgim jevloli boxi duvinant, saronn marinant, kuznant adar korinant,
aplo khasgi kudd tharear ghalinant, ghorabea bhitor zuve koxe jiyetat.
Hich dekh vaddlea uprant, kamchorponnant dixtti poddta. Vaurachea
zagear vell pidd'dear korun ani favo to vaur korinastanam pagar ghetat.
Unno vaur korun vegan poixe punzaupachi aiz mon'xak ek chal ani as
zaun gelea.
3. Monxak Devan rochla ekamekachea sangatak jiyeunk, boreavaittantlean vaddunk, dusreancho husko dorunk ani dusreanchea
gorzank pavunk. Amchea Gõyant az udorgotichim pavlam marleant.
Vhoddleo-vhoddleo imaroti ani ghoram mon'xan ubarleant. Punn aplo
mhell khoim ghalcho he vixim khainch husko dovrunk na. Dekhun,
apleacho khoir-mhell dusreanchea durgant xevttitat, rosteancher
potiamnim khoir vhorun uddoitat, plastic lastat, zhaddam katortat,
peleache vostuk nuksann haddtat, karonn nastana zhaddank lagun
87
xezarim zhoggoddtat.
4. Monis mhollear otmo ani kudd. Dogainkui tancheo gorzo asat.
Otmeacheo toxeoch kuddicheo gorzo borabor somzun gheunk ani
borabor vevharant ghalunk gorjechem. Aichea kallar, monis eke
bazuchi odik porva korun dusre bazuchi beporva korta. Thoddim
somazachech vostumni misoll zatat otmeacheo vostu bhairaun ani
thoddim otmeacheoch vostu kortat bhairaun kuddicheo. Soglleamnim
soglleam vattamnim somajik ani soimbik prosnamnim misoll zaun
husko dhorlolo zalear, Somazachem rup novem zaupachem.
Venchnnuke vellar, somajik chollvollint ani gram-sobheche zomatint
vantto gheun Kristi kuttumbachem misanv orthabhorit jiyeunk zata.
Bhavarteanchem magnnem:
1) Amchea dhormik fuddareamnim borea ani vaitta modem ghuspa
ghondollak sampoddlole porjek, borem ani khorem tem vinchun
kaddunk, sfurti diupa sarkem margdorxonn diunk Bapa lagim magumia.
2) Amchea desachea fuddariamnim, raxttrik kaideam vixim zobabdareche
monis zaunk ani apnnak dil'li sot'tea mon'xancher gulamponnachem
zum ghalunk nhoi, punn tanchi udargoth korunk vapddunk, Bapa lagim
magum-ia.
3) Ami ani amcho kuttumbh piddest asa dekhun amcho somaz bolikek
sampoddla. Amchea ghorabeant kuttumbik muleam ani totvam jiyeun
ani somajik totvam uklun dovrun ami gaiall zal'lea kuttumbak ani
somazak uzvaddit kitt'tio zaunk Bapa lagim magum-ia.
4) Mhoji udorgot mhonnlear somazachi udorgot. Amchea gramsobhechea zomatinim vantto gheun ani amche ganvche udorgoti khatir
ani soim rakhunk nettan ani zobabdaren pavlam marunk amkam
kalljidardponn di mhonn Bapa lagim magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeiat, huskean zobabdarechim nagrikam zaunk, somazachem rup
bodlun tem novem korunk, Kristache xantin tumkam dhaddtam...
Fr. Doel Dias,
Assistant, St. Alex Church, Calangute &
Fr. Mansueto Fernandes,
Assistant, Our Lady of Rosary Church, Fatorda
88
12. KUTTUMBA – MARIA POVITR
SOBHENT TUJEM HAT-BOTT
GHALUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Povitr amchi sobha,
Amche don hat ubharun,
Tuka amchi goroz,
Maria Mai mhoji,
A – 23
C–1
D – 43
T – 26
Survatechim utram:
Mogall bhoinni-bhavamno, Povitr sobha amchi avoy. Ani Maria Povitr
Sobhecho amkam rupkar ani nomunno. Jednam ami Mariechem jivit
nialltanv, tichea jivitacher nodor martanv tednam ami Povitr Sobhechem
jivit odik kholayen somzunk ani onnbhovunk pavtanv. Dekhun aichea
novenacho vixoi zaun asa: “Kuttumba – Maria Povitr Sobhent Tujem
Hat-bott Ghalunk Apoita”. Ho vixoy favo aslolo (timely) kiteak hem voros
kuttumbak bhettoil'lem. Kuttumbachem ani Povitr Sobhchem jivit
tunttonaslele gantthin bandlolem asa. Tea pasot ami kuttumb ek ghorchi vo
mullavi Povitr Sobha mhunntanv. Povitr Sobhechem vevarik (practical life)
jivit ami kuttumbant polletanv. Povitr Sobhechem jivit kuttumbamni odik
jivall ani folladik korunk Maria amkam sfurti. Je porim Nazarethachea
kuttumbant Maria Devachem Raj bandun haddunk sohokari zali, tech
bhaxen Maria amkam ani amchea kuttumbak Povitr Sobhechea vavrant
misoll zaunk ani sogllo amcho sohokar diunk apoita. Tichea pavlamnim
cholunk amkam kurpa magum-ia.
Vachpam:
Efezkarank 5: 21-33 ani Juanv 2: 1-10
Vachpam adim vivronn:
Poilea vachpant Bhagevont Paulu Ezfezkarank borovun Jezu ani Povitr
Sobhe modem axil'lo sombond ukto korta ani Tanche modem axil'lo mog
ani sombond poti-potinnin aplea jivitant jiyeunk, ulo korta.
Xubhvortomanant Bhagevont Juanv Jezun Kana ganvant logna somoyar
kel'le poile milagricho amkam ugddas korta. Him donui vachpam
bhavarthan aikum-ia.
89
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Arifa hem ek musolman dhormachem cheddum,
Kristanv cheddeachea mogan poddun Kristanv zalem ani tache lagim
mogacho logn sonvskar zoddlo. Tanchea ekvottak tin bhurgim. Tachea
kuttumbachem jivit mhollear oxem: Arifa zolman musolman khorem punn
Kristanv zaun Kristi jivit purnntayen jietalem. Dor disak aplea ghovak ani
bhurgeank gheun familicho ters korta. Jednam tanchea vibhagant
Somudayachi zomat asta tednam chukoinastanam somudayachea zomatik
ani vavrak veta. Igorjent Misar vachop korta. Ani yer Igorjechea vavrant
ghoddta to adar dita. Hea tichea vavrant ticho ghov tika aplo sangat ani
sohokar dita. Ghorchim ani xezarim Arifachea Kristi totvamnim bhorlolea
jivita khatir tichi tokhnnai kortat. Arifa zolman musolman zaunui, Kristi
dhorm apnnaun niz Kristanv koxem jiyeta. Khoreanich tika ani tichea
kuttumbak xabaski!
Devachem Utor: Aichea poilea vachpant Bhagevont Paulu Efezkarank
borovun eka kuttumbachi zobabdari kitem ti amchea dolleam mukhar
dovorta:
 Povitr Sobhe modem ani kuttumba modem axil'lo sombond spoxtt
korta – visvas, mog, ekchar, teagi jivit
 Kuttumbachi povitrtai samballunk ulo marta
 Kuttumb Povitr Sobhecho mukhi sandho
Aichea Xubhvortomanant Bhagevont Juanv Jezu Kana ganvant lognak hajir
aslo hi khobor sangta. Kaim mhotvacheo vostu thoim ami polletanv:
 Jezu, xis ani Maria lognak hajir asat (Jezu Povitr Sobhechem mostok,
Xis Povitr Sobheche sevok, Maria Povitr Sobhechi khunna ani
nomunno (Mary type of the Church)
 Mariecho husko (Soro somplo mhunn tika konnech sangunk na
tori-i ticho husko)
 Mariechi adnia 'To sangit titlem-i tumi korat’
 Boro soro atam pasun dovorla (novem jivit, Jezuchi novi adnia
khunnaita)
 Novreak lojek poddunk diunk nam
 Kuttumbacho man-respet samball'lo
90
Amcho zobab: Povitr Sobha kuttumbache sevek asa ani kuttumb Povitr
Sobhechem misanv fuddem vhorta. Povitr Sobha logn sonvskarant
kuttumb ghoddun haddta. Povitr sobha zaun asa kuttumbak ek
Povitrtaiecho harso zhoim kuttumb aplench jivit polleta. Kuttumb ghorchi
Povitr Sobha – tea pasot Povitr Sobhechem puray jivit kuttumbant dixtti
poddunk bhov gorjechem. Povitr Sobhechem ani kuttumbachem jivit doxi
korunk zaina ('Amche kuttumb somazache ani Povitr Sobhechea-i jivitachi
buniad ani dor eka kuttumbak dhormporgottnnechea vavrant ek kherit
zago ani zobabdari asa', Gonvllik Chitt - 2014-15, pan 5). Kuttumb sodanch
Povitr Sobhechem misanv fuddem vhorta. Jednam kuttumb borea ani Kristi
totvamnim ani muleamnim vaddta tednam ami Povitr Sobhechea vavrant
ogeponnan (silently) ani misoll zaun (involving actively) vantto ghetanv:
 Ghov-baile modem boro sombond – visvaxiponn, teagi jivit, ekchar,
moga-uloup, somzun ghevop heo niz mogacheo khunna – oslo
sombond, Jezu ani Povitr Sobhe modem aslolea sombondachi khunna.
Oxem ghov ani bail dusreank Povitr Sobhechea jivitanchim porzollit
dekh zatat.
 Kuttumbachi povitrtai –jednam ghov-bail ani bhurgim moriadichem
jivit jiyetat – nhesop, vagop, sobhav boro tednam tim Povitr Sobhechem
nirmoll jivit – porgott kortat (poilem vachop – vv. 26-27). Tea bhair
amkam Povitr Sobhechim sotachim, nitichim ani xantichim bhurgim
zaunk apoileant. Hea vorvim ami Povitr Sobha hea mukhi totvanchi
avoy ani rakhonndarn mhonn dakhoitanv.
 Povitr Sobhechea disa-dispott'ttea vavrant misoll zavop vo khand
marop: PPC, Somudayacho fuddari zaun, sondexkar/n zaun adi
(Arifachem jivit). Marie bhaxen dusreancho husko dovrun
(Xubhvortoman; polle Gonvllik Chitt 2015-16, ank 4.4).
 Povitr Sobhent eka-mekak manan lekhun – Jezun novreak lojek
poddunk diunk na (Xubhvortoman).Tannem kuttumbacho man-respet
rakhlo. Khoichoch monis aple kuddicho dves korina, punn ti posta ani
ticho boro poramos korta (poilem vachop). Bautizmant ami ekamekache sandhe zaleanv.
 Povitr Sobhent borim follam diunk, amcho vavr ani seva folladik zaunk –
boro soro – novi dixea – novi adnia mogachi apnnaunk gorjechem.
Povitr Sobhen haddlolem noveponn apnnaum-ia (Gonvllik Chiit 20132014, ank 6). Povitr Sobhechem mon mhonnge Kristachem mon – 'To
sangit titlem-i korum-ia'.
91
Bhavarteanchem magnnem:
1. ‘Hanv ailam To seva diunk, seva gheunk nhoi’
Amchea otmik fuddareamnim sodanch Jezuchea pavlamnim cholun,
aplea khala axil'le porjechi seva mogan ani sosnnikayen korunk, hea
vorvim Povitr Sobhecho haves seva diunk, hem sot soglleank porgott
zaunk, Bapachi kurpa tankam magum-ia.
2. ‘Konn dhoni zaunk sodit tannem poilim sevok zauncho’
Amchea serkari vhoddilamnim bhov korun Kristi fuddareamnim
dhoniponn nhoi punn Povitr Sobhechem seve-chakrechem mon
apnnaun, lhanam-dublleanchi seva korunk, Bapacho axirvad tankam
magum-ia.
3. ‘Kuttumb ghorchi Povitr Sobha’
Dor eka Kristi kuttumban Povitr Sobhechem misanv ani karia ollkhun,
Povitr Sobhechea vavrant misol zaunk, Bapacho adar magum-ia.
4. ‘Hanvem tumkam togta toslim follam diunk vinchun kaddleant’
Bautizmant ami Kristache xis zaleat, amchi zobabadari tacho vavr
Povitr Sobhe vorvim fuddem vhorunk, hem amchem misanv somzun,
Povitr Sobhechem novem mon apnnaun, Povitr Sobhechea vavrak
khand marunk amkam khurpa magum-ia.
Pattounni:
Hea misa bolidant amkam Povitr Sobhechea vavrant misol zaunk, amkam
ulo kela – ho ulo aikun, Povitr Sobhechea misanvant ek kuttumb koxem hatbott ghalunk, Vochun yeat Kristache Xantin Tumkam dhaddtam
Fr. Mariano D'Costa,
Director, Diocesan Centre for Biblical Apostolate
92
13. SOMUDAIYAMNO, MARIA
NIRMOLLPONNANT JIYEUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Sorvesporachea Mondirant,
Nixkollonk nirmoll undo,
Axeta kalliz mhojem,
Kallke ratintli,
A-29
C-27
D-4
T-20
Survatechim utram:
Mogachea bhoinni-bhavamno, Ankvar Maria aplea utrantlyan, jivitache
chalin ani gunnam vorvim sodanch nirmollponnachem jivit jiyeli. Amche-i
kuttumbanim toxench somudayamnim oslench nirmollponnachem jivit
dison yevunk amkam Bapachi kurpa magum-ya.
Vachpam:
Efezkarank 1: 3-6, 11-12 ani Lukas 1: 26-38
Vachpam adim vivronn:
Apnna mukhar Povitr, khotavinn ani mogan bhorlolim zaunk, Devan
amkam Krista sovem vinchun kaddleant mhonn, Bhag.Paulu Efezkarank
boroun sangta tem chitan aikum-ia.
Dev apli yeuzonn Devduta vorvim Mariek Porgott korta. Maria Povitr
Atmean boron Devache yeuzonnek “Hoi” mhonnta.
Provochonak suchna
Ek tornatto cheddo ani cheddum dogaim-i eka-mekachea mogant aslim.
Zaite pavtti dogam-i bhair bhonvunk veller toxench dusrea zagear vetalim.
Kaim mhoineamnim tornattem cheddum gorbest zalem, oslea besar
cheddum asa dekhun, dogaimnim tharav ghetlo: kusvent aslolea
bhurgeacho gorbhpat korunk. Eka Kristanv voizachea clinikant tim bhitor
sorlim. Voizak gorbhpat korunk agro kelo. Kristanv voiz hem vaitt
korinam zaunk sangta. Punn him tornattim dusrea eka okristi voiza-xim
vochun “gorbhpat” kortanam tem tornattem somplem. Hem patok
dhampunk gorcheamni khobor ghatli ki “Appendix” operation kortanam
somplem mhonn.
Devachem Utor: Mariek Devan tiche jivitache poile ghoddier thaun patka
vinnem sambal'li. Tiche sovem zolmak yeuncho asa tea putak, Jezuk lagun,
adim fuddench Dev tika ek kherit kurpa favo korta. Tika aplea avoychea
kusveant nixkollonk sombhovtam. Mull patka vinnem tika zolmak haddta.
Ti aplea avoychea kusveant sombhovtana kurpen bhorloli ti uprant akhea
93
tichea jivitant toxich ravunk vavurli ani amkam aiz nomunneachi ani sfurti
ditoli zaun geli.
Aichea Xubvortomanant, fuddlea tichea jivitant tika koxi vinchun kaddli ani
Devachea kherit Atmean ticher savlli ghalun tichea kusveant Somi Jezu
koso sombhovla, hem amkam uktem zata (Xubhvortonam). Apnna mukhar
Povitr, khotavinn ani mogan bhorlolim zaunk, Devan amkam Krista sovem
vinchun kaddleant (Poilem vachop).
Amcho zobab:
 Aiz nirmollponna add zaitim patkam uprasleant dekhik pozoddponn,
gorbpat, bemoriadichi vagnnunk ani nhesop.
 Aiz tornattim ani kazari bhav-bhoinnim, nirmollponna add patkam
adartat, zaum sonvsari mouz, bulovnneo ani vondavniank lagun. Aplea
sangatea sovem, kazari jivitant, ovisvaxiponn zaitem vaddlam dekhun
Povitr Sobhek mar bosla.
 Sonvsarachi chal eke baxen zalear Devachi chal dusre toren. Jivitacho
abru rakhunk vavrum-ia.
 Khotte upai gheun nirmollponnachi bazu monis Devacho bandpas
toddun udoita.
 Tornattim lok sompork sadhanacho durupeog korun nirmollponnachi
sonskrutay pokrailea.
 Cleanliness is next to Godliness- Jivitachi zababdari ollkhun gheum-ia.
Jivitachem mol uklun dovrum-ia.
 Zaite Sant- Bhokt, Martir nirmollponnache govai asat. Sonvsarant
“gay“ (dadle-dadle) “Lesbian” (ostorio-ostorio) kazar zatat hem Kristi
dhormache xikovnne add. Kazari jivitak mott'tto mar. Kuttumbik
jivitak hol'lo (attack). Devache ieuzonne add (against natural law).
 Nitoll-nirmoll jivit Devak manovtat/avoddta.
 Nirmollponn Devache gutt ollkhunk, somzunk ----- khorelem Devachem
vatavoronn rochun haddta.
 Nirmollponn Devaxim pavoita zalear khotteponn Deva sorxil'lem pois
vhorta ani devacharachea sanklleamnnim bandun dovorta.
 Nirmoll jinn Devak polleta, Devak hajir korta ani kallokacheo kornnio
nopoit korta.
Tor ami poile suvater amchea kuttumbant nirmolponna vixim ulounk,
amchea nhespa ani vagnukentlean tem dakholl korunk survat korum-ya.
Amchea somudayanim hich cheorcha chalu dovrum-ya. Ekameka lagim
hache vixim uloun-uloun, svokas-svokas amchea jivitachi chal korun
94
gheum-ya ani he toren somazant khomir zaun, nirmollponnache gunn
posraum-ya.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Akhe Povitr Sohechea fuddareanim aplya dor eka utrantlyan ani
vagnnukentlyan nirmollponnachem jivit jiyevun aple porjek nomunne
zalya puro mhonn Bapa laguim magum-ya.
2. Dor eklyan aplya khasgi jivitan chitnan-utran-kornnean ani vavrantlyan
mansugechem jivit jiyevun tench jivit aple somudayen posravunk zonn
eklyak Bapacho adar magum-ia.
3. Voddilamnim aplea dekhi vorvim aple somudayan aslolya bhurgyank
tankam sobtam toslem utramnim, kornnyani ani nhesnna vatten
mansugechem jivit jieyunk favo tem marg-dorxonn diunk usko
dakhoylya puro mhonn Bapa laguim magum-ya.
4. Somudayak lagtolem bhonvttonchem vatavoronn nitoll samballun,
adhunik kallachem ginyan ani sovloti vapddun ghannicho(waste) faydo
kaddun ani sobitay vaddounk dor eka vangddyan vavrunk amkam
Bapacho adhar magum-ya.
Pattounni:
Mariechi nirmollponnachi dekh gheun jiyeunk, vochun yeyat.......
Fr. Adolf Alvares,
Assistant, St. Andrew's Church, Vasco
95
14. KUTTUMBA – MARIECHEA KUTTUMBA
BHAXEN MON'XACHO SOMUDAY
JIYEUNK APOITA.
Gayonank suchnna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Tujem kuttumb ekttaim zata
Patenant ani Kalxint,
Ami sogllim ek,
Sangatan cholum-ia,
A-36
C-28
D-2
F-18
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavamno, sogllim ami eka kuttumbant zolmank ietanv
ani tantum ami jiyetanv. Amcho ek-ekleacho kuttumb mellun monxancho
somudai zata. Amchea kuttumbant somudayachem mon apnnaun
somudaiyachem jivit jiyeunk Mariecho kuttumb amkam nomunno. Hakach
lagun aicho vixoy amkam ugddas korta: “KUTTUMBA – MARIECHEA
KUTTUMBA BHAXEN MON'XACHO SOMUDAY JIYEUNK APOITA”. Tor
amchea kuttumbamnim Mai Mariechea kuttumbak nodre mukhar dovrun
tichech vinnovnnen amchea kuttumbam pasot he Misache Bhettent
magum-ia.
Vachpam:
Dhormdutancho Itihas 3:11-26 ani Lukas 2: 1-20
Vachpam adim vivronn:
Kuttumbak Devan mon'xancho somuday zaunk apoila. Aichem poilem
vachop Dhormdutanchea Itihasanltem, Dev sodankal oslea
kuttumbancher axirvad ghaltolo mhunn ugddas korta. Maria Devache
khuxek aiti ani ugti raun apnnacho kuttumb mon'xancho somuday korunk
vaurli hachi gozal aichem dusrem vachop korta.
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Pritichea bhoinni-bhavamno, Aliston ani Agnes logn
zalear aiz 25vis vorsam bhortat. Aplea bhurgeam ani kuttumbamchea
dusrea vangddeam borabor hea 25vis vorsanche kazari jivitachem
hoddem tannim sangatan sarlem. Mog, moipas, bhogsonnem, somjikay adi
oslea totvamnim aplo ghorabho fuddem vhelo. Dubhava viret voir sokol
96
tanchea kuttumbant zalem. Punn hea soglleank tannim fuddo kelo. Agnes
soglleancheach mogachem ani avddichem. Xezarim pasun tachi thoknnay
kortalim. Tor hea rupea utsovachea somoair taka konn tori hea tanche
25vis vorsanchea jivitacho secret vo gutt kitem to vicharta. Hacho zobab
diun Agnes sangta: Mhojea kazarachea disa mhoje avoin mhaka
Nazarethachea Povitr Ghorabeachem chitr / painoll dilolem ani sanglolem
sodanch hea ghorabea sarkho mhozo ghorabo korpacho proitn kor. Him
mhoje avoichim utram monant ghott ghanttik marun dovrun hanvem hem
painol ghorant volotoricher vo altaracher dovorlem. Sodanch ghorantli
bhair bhitor sortanam hea painolacher nodor marun hench mhoje
magnnem zalem ani hea Marieche kuttumba bhaxen mon'xall mhozo
kuttumb korunk hanvem bhar ghetlo. Agnesan aplo kuttumb Marieche
ghorabea sarkho mon'xall ani mon'xache somudayan jiyetolo ghorabo
korunk proitn kelo.
Sorvbhonvttim nodor marlear thodde bhov amche ghorabe asat Mariek,
Juzek ani Jezuk aplo nomunno korun jiyetat. Punn kitlech amche ghorabe
oxem korunk chuktat. Dekhun aicho vixoy Mariechea kuttumbacher
nodor ghalun mon'xacho somuday koso jiyeunk amkam apoita.
Devachem utor: Aichea poilea vachpant Dhormdutanchea Itihasant
amkam kuttumbacher Dev sodankal axirvad ghaltolo mhunn ugddas korta.
Landdgo monis boro zata, taka cholum so korta ani oxe toren tacho
kuttumb khuxalkayecho ani axirvadan bhorlolo korta. Devacho axirvad
amkam zai zalear Mariechea kuttumba bhaxen ami mon'xacho somudai
korunk Xubhvortoman amkam adar dita.
Xubhvortomanant amkam Nazarethachea Povitr Ghorabeachi khobor
mellta. Jezu gorvanchea ghotteant zolmota tednam tachi avoy Maria ani
bapuy Juze thoim aslolim amkam melltat. Jivall aslolo tancho kuttumb.
(The family fully alive). Bariksannen hea dekhaveant ami pollelam zalear
nhoich fokot Maria, Juze ani Jezucho kuttumb punn menddreancho,
gorvancho, rakhnneancho, bhoddveancho somuday thoim dixtti poddta.
Hem sogllem yeun soddvonddar zolmak aila, tarokan zolm ghetla, dekhun
aplo sangat, asnnem, ghorabho ekach utran somuday thoinsor hajir kortat.
Hatuntlean soglle xrixtticho / rochnnecho somudai thoim hajir zata. Ho
ak'kho somudai Devachi tust ani vakhanni kortat. Mariechea jivitachi dekh
ghetlear hem amkam spoxttponnim thavem zata. Ak'khem tichem jivit
mon'xachea somudayek ani odik korun somudayachem mon apnnaunche
dixen zalem.
97
Aple mauxe bhoinni Elizabethik tim bhettek vetat. Zantte piraier tinnem
gorb sombhovla. Dhavim dhavim tiche bhettek vochun he bhette vorvim
Elizabeticho ghorabo mon'xall somudaiacho ghorabo ghoddun haddtat.
Aplea Puta Jezuchea xisank sodankal aplo sangat diun tancho ekchar /
somuday ghoddunk adar dita. The love is one Mission amcho mog zaun
asa amchem karia vo misanv mon'xacho somuday ghoddun haddunk.
Hachi khatri / vollokh / zannvikay Maria amkam dita.
Amcho zobab:
1. Kuttumbant ghov-bailen apnna sovem ekchar / somuday
bandunk gorjecho.
Jednam kuttumbant ghov bail eka meka sovem ho ekcharacho /
mon'xall somuday ghoddtat tednam tancho ghorabho folladik, follvont
ani Devachea axirvadan bhorlolo zaunk pauta.
2. Kuttumbachea dor eka vangddean dusrea vangddea sovem
mon'xall somudayan jieunk vavurchem.
Charity begins at home oxem ami mhonttanv. Haka lagun aplea
kuttumbant poili ami mogacho, bhogsonneacho, somjikaiecho ani
mon'xall somuday ghoddun haddunk mhotvachem. Tednach ki amchea
kuttumbant khori khuxalkay ani Devacho axirvad gheunk ami pautanv.
3. Kuttumbant nhoich fokot mon'xam sovem punn soglle xrixtti
sovem ekchar / somudai ghoddunk proitn korcho.
Nhoich fokot ghov-bail - bhurgim ani kuttumbacho dor ek vangddi
punn ak'khe xrixtti sovem ami amcho mog ani usko dakhounk
gorjechem kiteak Devan ak'khe xrixtti vo soimb mon'xachea hatant
ghatlea ani ti sambhallunk ani fuddem vhorunk mogachi adnea dilea.
Jednam hea sogllea modem ek mellop vo sontulan (balance) zata vo asta
tednam Mariechea kuttumba bhaxen monxacho somudai jieunk amchean
zata.
Misachi Bhett somudayachi Bhett, mon'xachem ek mellop somudayachea
jivitachi ek vhodd khunna. Tor tantuntlean unddea sorea rupan hajir
zatolea Jezuchi, Mariechea Putachi kurpa he Misache Bhettent magun
“KUTTUMBA – MARIECHEA KUTTUMBA BHAXEN MON'XACHO SOMUDAY
JIYEUNK hem apovnnem manun gheum-ia.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Sogllea amchea dhormik fuddareamnim aple porjek Mariechea
kuttumba bhaxen monxacho someday jiyeunk xikounk vavurlear puro
mhunn Bapa lagim magum-ia.
2. Sorkari fuddareamnim kuttumbachem mol sambhallunk ani
kuttumbak faideak poddttat tosleo sovloti bhair kaddunk Bapa lagim
magum-ia.
98
3. Amcho zonn ekleacho kuttumb sodanch ami Marieche kuttumba
bhaxen mon'xall somuday korunk ani tanchea kuttumbantlim totvam
amchea kuttumbamnim kirlaun kaddunk Bapa lagim magum-ia.
4. Kuttumbant apsvarthiponn bhitor sorta tednam mon'xacho somuday
jiyeunk avghodd zata. Tor kuttumbamnim vostolem apsvarthiponn
kaddun uddoun, uskean ani mogan bhorlole amche kuttumb kor mhonn
Bapa lagim magum-ia.
5. Amche diosezint Kuttumbik Seva Kendr (Family Service Centre)
amchea kuttumbachea boreponnam khatir bhar ani thokos gheun vaur
kortat. Tor hea tanchea borea vavracher subham' axirvad ghal mhunn
Bapa lagim magum-ia.
Pattounni:
Vochun yeiat, Mariechea kuttumba bhaxen amche kuttumb mon'xache
somudayachem jivit jiyeunk Kristache mogan ani xantin tumkam
dhaddtam.
Fr Caetano de Souza,
Assistant, St.Anthony's Church, Siolim
99
15. MARIA POROM' SONVSAKARACHI
OSTORI-KUTTUMBAK KUTTUMB
ZAUNK APOITA
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Atmean, sotan, Bapa,
Kitem ghaltai tea unddeant?
Tum sorginche goddsannicho Unddo
Povitr Bhett Misachi
A-05
C-21
D-44
F-17
Survatechim utram:
Mogall bhoinni-bhavamno,Porom' Sonvskar zhor ani tenkxi Kristi jivitachi.
Heach Sonvskarantlean Povitr Sobha aplem subham' jivit gheta. Zoso
Misache bhette ani Povitr Sobhe modem khol sombond asa, tosoch, Povitr
Sobhe ani Maria amche Maie sovem oslech khol sombhond asat kiteak ti
Povitr Sobhechi avoy. Ho ticho sombond Porom' Sonvskara sovem-i khol
riglolo asa. Ani hakach Bhag.Juanv Paulu Dusrean, ti “Porom'Sonvskarachi
Ostori” oxem mhonnn aple chittint (Ecclesia de Eucharistia) ul'lek kela.
Heach nimtan aicho amcho vixoy: Maria Porom' Sonvsakarachi OstoriKuttumbak kuttumb zaunk apoita.
Tor, Tichi dekh gheun ami zonn-eklo, Porom' Sonvskarache monis zaun,
amchim kuttumbam Jezu sovem akarun haddunk ani oso ami
amchobhavart kholayen jiyeunk pavunk, hea Misa Bolidanant amkam
soglleank Devacho adar ani kurpa magum-ia.
Vachpam:
Dhormdutancho Itihas 2, 42-47 aniLukas 1, 26-35.
Vachpam adim vivronn:
Poilim Kristavam chear vostunk thir aslim ani tanche modli ek vost
nhollear “Unddeachi Moddnni”. He Misache Bhettentlean boll gheun tim
koslem jivit jietalim tem poilea vachpant ami polletoleanv.
Xubhvortomanant Maria Povitr Atmeachea bollan, zolmotolo to Devacho
Put mhonn, boddvean kolloitoch, ti sot mandun gheta ani ani Aplo kusvo
Devachea putachem biradd zaunk aplo hoikar dita. Chitan Devachem Utor
aikum-ia
Provochonak suchna
Jivitacho onnbhov: Dog bhav zaitim vorsam mogan jiyele. Dogui borabor
logn zale. Thoddim vorsam sangatan jiyelea uprant tanche modem
zogddim zaunk laglim. Dogui kuxin sorle. Tanchi somjikai, bhavponncacho
mog il'lo- il'lo unno zait gelo. Sovkas-sovkas te eka-mekachea tonddak
legun pollena zale. Osle poristhitint eka bhavager ek bhurgo
zolmolo.Tannem mogan apli khuxalkaiporgottunk fugotteo marleo ani
100
lokak mittai vannttli.Dusro bhav nosaien apnnager ek sunneacho petto
haddta ani fugotteo marun mittay vanntta.Poilo bhav aplea bhurgeak
Bautism diun ek sobit nanv ghalta. Dusro bhav hench nanv aplea
sunneachea petteak ghalta. Poilo bhav aplea bhurgeachem nanv gheun
tachexim khellta zalear dusro ek lhanxi boddi gheun aplea pettea lagim
tench nanv kaddun khebaddam korun khellta.Dogui bhav Misak vochpi,
zaite pavtt Devachem Utor porgottpi, chukoinastanna komunheanv
gheupi.Punn jivit tanchem oxem.Ami kitem mhonnchem?
Bhagevont Agostin mhonntta: “Jem kitem tum xevtai tem tum za. Tum
Kristachi Kudd xevtai mhonnttoch tum Kristachi Kudd za.” (“Become what
you eat. You eat the body of Christ, you become the body of Christ”).Kristachi
kuddami xevun ami Kristak ani Krist amkam ekvott'tta.Hacho foll jivitant
amchea utram-kornneantlean dixtti poddunk zai.Krista sovem
Komunheanvantlean zoddlolo ekvott amchea kuttmbant dixtti poddunk
goroz. Amcho ekvott amchea familintlea mon'xam sovem, xezaream sovem
ani somudayant ami Jezu koddem zoddlolea ekvottachi bhaili khunna
zaunk goroz.Tea dusrea bhava porim amchem jivit zalear, amchea jivitant
Jezuchea ekvottant asun Tache jive sande koxe ami jiyetanv oxem ami
mhonnunk zata?Aiz ami amkach vicharunk favo: ami Jezuk xevtolim
amchem jivit koslem zalam vo zata kai? Tem kuttumb amchea jivitacher
kholayen nodor ghalun amkam ek upay ani adar.
Devachem Utor: Aicho amcho vixoy: “Maria Porom' Sonvsakarachi OstoriKuttumbak kuttumb zaunk apoita”.Hea vixoya vixim Povitr Pustokant
amkam chodd kai mellona.Punn Bhag. Juanv Paulu Dusrean, aple proxid'd
chittint “Ecclesia de Eucharistia”, “Maria Porom'Sonvskarachi Ostori” oxem
mhonnn ul'lek kela. He Chitticho sovo avesvor, Mariechem asnnem Povitr
Sobhent, ji ho sonvskar somarombhta, hachi amkam bariksannen
somozonni dita (the Holy Father undertook to explain the presence of Mary
in the Church that celebrates the Eucharist).
Mariecho ani Porom' Sonvskaracho sombombond ek khol avoy-putacho
sombond.Ek khol soirigot ti. Pap Saib mhonntta: 'Maria Povitr Sobhechi
avoy koxi, Povitr Sobhe borabor (hajir) asa, ani teach borabor, dor eka
Misache somarombhnnent ti hajir asa.' Misachi bhett ani Povitr Sobha
tutto-naslole ganttint bandlolim asat toxench Maria ani Misachi Bhett
(Ecclesia de Eucharistia n. 57).
Poilo Kristi Somudai, soglleam Xisam sangata, Povitr Atmeak gheunk
magnneant aslo thoim tanche borobor Maria-i asli.
Aichem Poilem Vachop, Poilim Kristanv bhav-bhoinnam chear vostunk thir
aslim tem amkam sangta: Magnneank, Dhormdutanche xikounnek,
Bhavponnachea ektarak ani Unddeache Moddnnek. Ani haka lagun tanche
modem bhavponn, mog, somjikai vostali. Tim 'sogllea lokak manovtalim'
ani… 'Sorvespor tancho ankddo chodoitalo'.Jedna Poilim Kristavam
“Unddeache Moddnent” sangatan vantto ghetalim, tedna, dubavavinn
tanche borobor Maria asli asunkuch zai.(EE n.53).
Porom' Sonvskar ek bhavarthacho gutt: Ho ek gutt dekhun ami to
101
purnnponnim somzunk zainam ani dekhunuch ami amkanch Devachea
Utrak somorpunk zai, je porim Marien aplench somorponn kelem ('Zaum
mhoje sovem tujea utra pormannem'). Maria Povitr Sobhechi Avoi dekhun
ti amkam Tichea Putacher visvas thevunk ani To sangta titlem-i aikunk ulo
marta.Zoso Jezun, Kana ganvant, udkacho soro kelo, tosoch undo-soro,
sonvsarachea taronna khatir, aplea rogta-masant bodlunk taka podvi/tank
asa. Ani toxench dor eka Misant ghoddta..
Marien Devache ievzonnek dil'lo hoikar: “fiat” (Hi asam hanv
Sorvesporachi chakorn,zaum mhoje sovem Tujea utra pormannem) ani
ami Komunheanv ghetanam mhonnttanv tem “Amen” hache modem zaitem
ek-sarkeponn asa. Ami 'amen' mhonntanv tednam, ti unddea rupan
K r i s t a c h i Ku d d m h o n n a m i b h ava r t a n s o t m a n d t a nv a n i
svikartanv.Ankavar Marien, boddveache sangnnek hoikar dilo tednam,
tichea kusveant Jezu, kuddi-rogtacho - sombhovlo, hoch Jezu (tachi kudd
ani rogot) unddea-soreachea rupan,ami Porom' Sonvskarant xevtanv.
Maria aplea tust gitant Bapachi tust ani vakhann'nni korta ani Bapak
ekvott'ta toxench ami Misache bhettent kortanv.Misachi bhett mhollear ek
dhin'vasnnechem ani vakhann'nnechem git ani tantunt Povitr Sobha Jezuk
Kristak ani tachea iodnak purnnponnim ekvott'tta.
Porom' sonvskarant zo soddvonndar vis xekdde adim Marieacher kusveant
sombhovlo toch Jezu apnnachich bhett Misant amche soddvonne pasot
korit asa. (John Paul II, Apostolic Letter Tertio Millennio Adveniente, n. 55).
Amcho zobab: Saibinnmai amkam Jezu-xim vhorta. Hem tichem kam'. Ami
Mariechim devonsanvam kortanv tanchoi hetu/xevott hoch.Ami hangathoim romarik vetanv tednam choddxim borem kumsar kortanv ani Misant
vantto gheun Jezuk xevtanv ani ghora portotanv. He toren amcheo romari-i
amkam ek bhavarthachiyatra zatavo zaunk favo.
Amchem kristanvanchem misanv mhollear: Devak kholayen vollkhunk,
Tacho mog korunk, Tachi Seva korunk ani ek dis Jezu sangatan sasnnachea
sukhak sorgar pavunk. Hem monan dhorun ami amchim kuttumbam
Devacheyevzonnem pormannem manddun haddtoleanv zalear magnnem
eka Kristi kuttumbachi buniad zaunk goroz. Amchem familichem
magnnem, toxench amchem khasgi magnnem. Magnneam modem Misachi
bhett poili suvat gheta ani tea uprant Povitr Sonvskarak bhett vo Tache
mukhar magnnem. Ami hea don vostuncher amchem dhean-mon aiz
ghalum-ia.
Misachi Bhett:
Misache bhettent vantto gheunk vell korum-ia. Sumanant ek pavtt Misak
yeun dadoxi zaunchem nhoi.Misak bexttech ek kaido pallunk ailear jivitant
tacho foll kaim dixtti poddcho nam.Misak yeum-ia, tantunt vantto gheumia.Nitoll kallzant Jezuk xevum-ia ani jivit bodoltolem, novem zatolem,
novsornnim jivitant yetolich. Aizuch suru korunk nichev korum-ia ani
urlolemDevachea hatant soddum-ia. Foll dixtti poddtoloch.
Ek famil koxi sangatan misant vantto gheum-ia.Bhurgeank misank gheun
102
ieum-ia. Jezu mhonntta: “Bhurgeank mhoje-xim yeum-di”. Bhurgeank ami
misak haddtanv tednam,zori tankam ghoddie poilemkaim somzuchem
nam, torui astanam Devachi kurpa tankam melltoli.Tankamhat
zoddunk,magnnem korunk, ogeponn sambhallunk xikoum-ia.Tim
xiktolim, vaddtolim, kurpechim zatolim.
Saibinn Mai Porom' Sonvskarachi ostori.Amkam-i zonn ekleak Porom'
Sonvskarachim mon'xam kor mhonn magum-ia.
Porom' Sonvskar ekvottachem jevonn.Hea jevnnant vantto gheun Jezuk
ekvottum-ia ani kuttumbant ekvottan, mogan ani xantin jiyeum-ia.
Bhag. Agostin mhonnttalo te bhaxen ami Jezuk xevun Jezuchi kudd zaunk
vavrum-ia. Jezuche kuddik zaite sande asat, toxench ami familint ani
somudayant jietanam heam soglleam sandeam modem ekvott haddunk ani
sambhallunk amche dispott'tte proitn zaum-di.
Jezuk ami xevlea uprant ami Jezuk sangum-ia: Jezu amkam zonn-ekleank
Tuje sarkhim kor. Thoddeam amcheam bhavam bhoinnachem jivit
pollelear,tim Jezuk oxemmhonnttat xem dista: “Jezu, Tum mhoje bhaxen za,
hanv kortam tem Tum ogoch polle,zap kaddim nakai.” Ami Jezuk xevum-ia
ani Taka vicharum-ia: Jezu ami kitem kel'lem Tuka zai? Amchea jivitant
kitem apnnailolem ani kitem soddlolem Tuka zai,hem Tum amkam dakhoi
ani tem korunk Tunch amkam favo ti kurpa ani ghottaidi.
Povitr Sonvskarak bhett:
Povitr Sonskara mukhar sarlolo vell khub moladik vell.Thoim Dev amkam
kherit kurpa dita amchea jivitak fuddo korunk. Thoim ami yetanv tednam
ami Tache-xim uloum-ia ani teach borobor ami Taka aikum-ia. Zaite pavtt
amich uloitanv ani Taka amche-xim ulounk dinanv ani hakach lagun
amchem magnnem ekech bhazuchem zata. Dubhav nam amchem kalliz
taka ugddun amche huske-khonti, amchi khuxalkai, amche anvdde Taka
sangum-ia ani hem zalea uprant To kitem sangta tem aikum-ia. To amkam
aplo sondex diunk sodta; amkam margdhorxonn diunk sodta.Oxi amchi
bhett Povitr Sonvskarak folladik zatoli ani ami anik- anik Tachea paiam-xim
vochun bosunk sodtoleanv.Itlench nhoi amcho onnbhov dusreank vanttun
ami dusreank Tache-xim haddunk pavtoleanv. Ami tankam mhonnunk vo
budh diunk xoktoleanv mhonnun: Somi thoim asa ani To tuka ravta/sodta'.
Somiachea paiam xim vochun tujech pasot nhoi punn anik zaitim
bensanvam tunvem dusreankui zoddun gheunk yetat.Thoim vochun
tunvem Devachem Utor vachunk zata, dusream pasot magunk zata, tuje
family pasot magunk zata, xezaream pasot, dusmanam pasot magunk
zata.Toxench apovnneam pasot, misanvam pasot, piddapidd bhogtoleam
pasot, Povitr Sobhe pasot ani somaza pasot.
Kednaim tum igorje koddlean pasar zatai tednam tunvem tukach ugddas
korunk zai ki thoim Jezu asa.Kitlim amchim bhav-bhoinnam Igorje
koddlean pasar zatanam khursachi kuru kaddtat.Hem koruntim ghoddie
apnnakuch apunn Kristacho pattlaudar/pallaudarn mhonn ugddas kortat.
Ami igorje koddlean pasar zatanv tednamani amkam il'lo vell asa zalear,
thoim Povitr Sonvskarak il'lo so vell bhett kelear amchi hi bhett kednach
103
nirfoll zaunchi nam, portench zalear he bhettecho foll jivitant dixtti poddun
amich odik bhavarthan vadddunk pavtoleanv ani dusreankui ghoddie ek
bori dekh zaun vetoleanv.
Tum kamak vetai tednam vo vaur sompoun ghara yetai tednam,
bhurgeankhaddunk iskolak vetai tedna, vo bhazarak vetai tednam, il'lo vell
korun Igorjent bhitor sor ani Jezu sangatan il'lo vell sar. Sogllem Tachea
hatant ghal.Ani tum hacho boro porinam jivitant dubhava-vinn polletoloch.
Aiz ami Mariek fuddem ghalun, amkam zonn-ekleak, Tiche bhaxen Porom'
Sonsvkarachim mon'xam kor ani amchim kuttumbham Porom'
Sonvskarache ghottayen ekvottan sambhall mhonn magum-ia.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Francis amchea Bhagevont Bapa, Filipe Neri amchea gonvlli Bapa,
ani soglleam yeram gonvlleam sovem Jezu borea Gonvlleacho
rupkar disunk ani tannim aple adhin asloleam xelliank boro rosall
otmik chorov diun sorginchea sukhachi vatt tankunk xikoilear puro
mhonn Deva lagim magum-ia.
2. Amcho serkar choloiteleamnim, onitik, durbollkayek, vegllocharak
ani yer vaittak aple dolle ugddun tem nopoit korunk bhar gheunk ani
aple porjechi nitoll kallzan ani mogan seva korunk tancho mukhel
husko zaunk Bapa lagim magum-ia.
3. Kristi porjen Porom' Sonvskarachi khol vollokh gheunk ani dor eka
kuttumbant sangatan Misant vantto gheun Devachea Utra
pormonnem aplem kuttumbik jivit bandun haddunk tankam
Devacho adar ani kurpa magum-ia.
4. Povitr Sonsvkarant aslolea Jezuk ami vell korun bhett korunk ani
magnneantlean Taka ekvottun amchim kuttumbam kurpen vaddun
vochunk Devacho adar amkam soglleank magum-ia.
5. Amchea kuttumbant sokallchem-ratchem prarthon, aimori-ters ani
jevnnar magnnim korop, heo boreo sonvoiomasat teo tokos gheun
sambhallunk ani heam vorvim Devacho Subham axirvad amcheam
kuttumbacher poddunk Bapa lagim magum-ia.
Pattounni:
Porom sonvskarantlean ghetlolo Jezu Kuttumbhantlean dusreank diunk
tumkam dhaddttam…
Fr. Candido Fernandes,
Parish Priest, Our Lady of Gloria Church, Varca
104
Part - III
POVITR KHURSACHE PORBEK
SEVADHORM
105
KUTTUMBA!
OJEM PATKACHEM - BOLL KHURSACHEM
Gayonank suchna:
Proves:
DTV:
Komiyanvam vellar:
Xevottak:
Sorvesporachea Mondirant,
Kalvaracho Iodn,
Amkam Puro Jezu,
Povitr Khursa,
A-29
C-20
D-3
I-25
Survatechim utram:
Pritichea bhoinni-bhavamno, Devan amkam sot’tea (freedom) dilea tacho
ami goirvapudd korun, baradik ani mornnadik patkachem ojem amchea
matear gheun jietanv. Hem patkachem ojem amcheamni amchea matear
gheunk zaina, tem gheun jieunk amkam khotthin ani zhodd lagta.
Amcho kaklutivont Dev Bap, amchi doia korun amchem hem patkachem
ojem aplea nirmoll Putacher ghalun taka koxttanchem moronn khursar
favo korta. Jezu mogan amche khatir khursar morun amkam novea jivitant
bhitor kaddta. Amchea patkancher ani koxttancher zoit vhorunk to amkam
vatt dakhoita ani khursa vorvim zoitivont zaunk avhan dita. Khursachea
bollan, patki jivit soddunk kurpechem jivit jieunk amkam hea misant
ghottai magum-ia.
Prachitachi rit:
Kantte: Amkam kantto toplear amkam dukhta, rogot ieta. Ho kantto
kuddint tosoch dovorlo zalear matir zaun sonnsonnta. To kantto vikallo
zaun kuddicho sando kusunk pasun xokta.
Amchea otmik jivitant, patkanche zaite kantte romblole asat. Hea kantteam
vorvim amchem otmik jivit gaiall zalam, dukhovlam ani kusunk pavlam.
Hea vellar sogllea amchea patkanchem dukh dorum-ia, konnak dokoileant
tancho ugddas korum-ia ani ekameka lagim ani Deva lagim bhogsonnem
magum-ia……….. (Somia kaklut kor, Krista kaklut kor, Somia kaklut kor).
Vachpam:
Lokgonnti 21: 4-9; Filipkarank 2: 6-11 ani Juanv 2: 13-17 (Vachpam Gronth
pan 1686, dusro bhag)
Vachpam adim vivronn:
Patka vorvim amcher moronn ieta zalear, Sorvesporacher visvas dovorlear
amkam jivit mellta mhonn aichem poilem vachop amkam khatri dita. Jezu
Devacho put zaunui, gulam zaun ek chakor koso khursar melo punn Devan
taka bolixtt kelo mhonn Bhagevont Paulu amkam sangata. Amchea moga
khatir Devan aplea ekleach Putak khursacher vompun dilo mhonn
Bhagevont Zuanv amkam ugddas korta.
106
Provochonak suchna
Eka ganvant Bishop ieuncho aslo. Bishopak mellunk ietat tedna zonneklean
ek khuris gheun ieunchem mhonn formail’lem. Tarailolea vellar lok
Bishopak mellunk torekvar khuris gheun ailolo. Lhan toxe vhodd,
modrache toxe loknnache, sade toxe kimtiche khuris gheun ailole.
Bishop sogllea lokak ani veg-vegllea khursank polleun ojaplo punn eka
monxaxim pautoch soglloch guspolo.
Tea monxachea hatant khuris naslo. Punn aple gorkarnik wheelchair-acher
ghalun tika gheun ailolo. Ti aren dhorun, tiche lagim cholunk zainaslem.
Ticho mogan to poramos kortalo. Ho aplo mogan vengoilolo khuris mhonn
tannem Bishopak sanglem. Bishopak tacho zobab aikun kovtuk dislem.
Khursacho khoro orth zanno aslolea ani kristi jivit khursantlean sobit
zannovta mhonn somzotolea tea monsachi tannem toknnai keli.
Aiz Povitr khursachi porob. Khuris polletoch ami umo ghetanv. Punn
amchea monant kitem ieta? Don vostu ieunk zai. Monxacho krodh ani
Devacho mog. Khuris lojechi khunna. Zo monis vaittovo, konnak naka to,
pois korpacho, somazantlo bhairaupacho taka monxacho krodh dakhounk
khursar khillaitale. Khursachea mornna udexim taka pritumevelo umttaun
uddoitale.
Punn Dev amkam soddouche khatir aplea ekleach Putak khursacher koxtt
sonsun amkam patkantli soddoita. Khursar khillailolea Jezu udexim
amkam patkantlim soddoun tannem amkam taronn, jivit, soddvonn ani
suttka favo keli.
Devachea utrachea adaran, aichea disak amche kuttumbh monant dhorun,
tin sondex gheum-ia.
1. Israel porza apleak lamb vatt cholunk poddta mhonn, favo titlem udok
ani zai toslem jevonn mellona mhonn Devacher ani Moizesacher add
uloitat. Sosnikai apnaunk chuktat. Devan aplea sovem kel’lim vichtr
novlam ugddas korinant. Koxttam vellar ami sosnnik zaunk zai. Amchea
kuttumbant tutti-futti poddleat kiteak amkam sogllem aitem zai. Mhaka zai
te bhaxen ani tednach zaunk zai oslem mon gheun ami jietanv. Ghov-baile
modem ani avoi-bapui-bhurgeam modem somjikai ani sosnikai unnem
zalea. Khuris amkam sosnik monxam zaunk apoita.
2. Sorpacher nodor ghalear tum vachtolo… Amcho Dev jivit dita. Ami Deva
thaun ietanv mhonn ollkhunk goroz. Dev jivitacho Dhoni ani orombh
mhonn ami visvasan tache thaim vochunk zai. Dev khursache khunne
vorvim doien amchi soddvonn korta, fokt ami tacher nodor ghalunk zai.
Amchea kuttumbant vaitt ieta tedna ami konnacher nodor ghalunk
axetanv? Khuris amkam Devacher nodor ghalun amche kuttumbh
samballunk ani jivitak pavounk apoita. Amchea ghora mukhar khuris asat,
kedna tori ek kuttumbh koxim tea khursacher ami nodor ghalea? Amkam
novem jivit diunk maglam?
3. Khuris amkam ap-dan korunk apoita. Devan aplea ekleach Putak morosor amche soddvonne khatir vompun dilo. Itlo vhodd Devacho mog. Jezu
107
Krist mache khait morunk toiar zalo. Jezun amche khatir moronastana
soddvonn korunk zatali punn amkam koxttantlean taronn mellunk zata
mhonn dakhounk tannem khurachem moronn sonslem. Niropradi asunui
to dusream khatir vollvol’lo. Amchea kuttumbantlea vangddeancho mog
korum-ia. Tankam favo nhoi zalearui tancho mit-mer naslolo mog korumia. Zo monis mhaka avoddna tache sovem odik opurbai ugtti korum-ia.
Mhataream-opangullam sovem vell sarum-ia.
Patkachem ojem kitlei mozbut ani zhodd zaum, khursachem boll mhaka
sosnik korta, Devacher visvas dhorunk apoita ani ap-danam vorvim
bhagevont zaunk huskaita.
Bhavarteanchem magnnem:
1. Amchea iadnik bhavamni ani madri bhoinnimni, piddent koxttovtat
tedna, bogllanttam ghaltat tedna, eksurponn onnbhovtat tedna ani aplea
apovnneacher dubhav ietat tedna, tannim khursar khillailolea Jezu
sarkelem aplem jivit korunk tankam boll magum-ia.
2. Amchea kuttumbant lhan-vhodd khuris uprasun goirsomoz zata tedna,
somjikaien, sosnikaien, bhogsonneachea ani magnneachea monan,
apsvartponn poisaun portun xanti-somadhanacho ekvott korunk Deva
lagim magum-ia.
3. Hea adunik somazant, Kristi jivit ani karia jietana zaitem sonschem
poddta. tedna Kristi jivitachem avhan svikarun, koxttam vorvim
bhavartachi topasnni zata mhonn ollkhunk ani amchea koxttam vellar ami
dekhiche nomunne zaunk Deva lagim magum-ia.
4. Ami sogllim hanga zomlolim apsvartiponnachea zallant sampoddleant
ani patkanchem baradik ojem gheun jietat. Khursachea bollan amkam
suttka mellunk ani amche vorvim amchea kuttumbant ani somudaiant
xanti ani khuxalkai favo zaunk magum-ia.
Bhettovnni:
Unddo ani Soro: Ho hatant aslolo unddo-soro mon’xachea koxtti vaurachi
khunna. Xetkar teag- koxtt korun ghonv ani dako amkam favo korta. Tea
uprant torekvar monxam apli kuvet vapddun ho aito unddo-soro mellta.
Ghovachim ani dakechim biam kirlunk ani zhaddacho akar gheunk zaite
koxtt kaddche poddtat. Ghonv ani dako kusun ho unddo-soro toiar zata.
Punn hea soglleam koxttam uprant zoit ani khuxalkai asa. Hea danam
vorvim amchem sukh-dukh, koxtt-zoit, pidda-bolaiki, duspott-ekvott ani
amche kuttumb Bapak orpum-ia.
Pattounni:
Vochun ieiat, khursachea zoitachea bollan, jivitantlem ani kuttumbantlem
patok nattak korunk tumkam Kristache xantin dhaddtam…
Sem. Leslie Gomes & Sem. Movin Fernandes,
Rachol Seminary
108
Part - IV
GONVLLIK VIXOYACHER ADHARIT
SEVADHORMIK GITAM
(Him gitam vaprunk Arsebispan man’yatay dil’lea)
-CP/1983/2015
109
Gonvllik Voros 15-16
“Kuttumba, Kuttumb Za”
Sevadhormik Gitam
1. Kuttumba, Kuttumb Za
(Vixoi-git)
*Utram: Fr. Kenneth Teles & Dr. Roshan Nazareth
1.
Deva ekvottan somudai ghodd-ya,
Tachea jivitan ami vaddum-ya;
Kuttumb mon'xacho somudai to,
Jieun to hajir kor-ya.
Dp:
Kuttumb amchem Povitr kor-ya
Kuttumb amchem bolaiken bhor-ya
Sogllim ami khuxalkaien jieun,
Sorgim anond posraum-ya.
2.
Supikponn, Deva dennem amkam
Tache mhoimek zagim zaum-ya,
Tachi mandavoll apnnaun ami,
Jivitak ugttim ravum-ya.
3.
Mornache sonskrutaiecher nixed marun,
Jivitachi sonvskrutai jieun cholum-ya;
Monis jivitachem vorteponn uklun,
Somaz jivall korum-ya.
4.
Povitr Sobhechea vavrant ami,
Mogan sogllim khand marum-ya;
Kuttumb koxem bhair sorun,
Bore Khobreche porgott'nar zaum-ya.
110
2. Kuttumbam him amchim, Bapa
(Proves-git)
*Utram: Fr. Lino de Sá
1.
Kuttumbam him amchim, Bapa
ekthaim zavun aileant vangdda
Misant Tuka noman korunk
mhoima gavunk, argam diunk.
Dp:
Bapa, Tuzo axirvad
amchea kuttumbancher ghal
Tujea margan cholunk sodam
sasai Tuji bhasai amkam.
2.
Kuttumbam him amchim, Bapa
eka kallzan, bhoktibhavan
Misant Tuka aikunk zomleant
uloi Tujea povitr Utran.
3.
Kuttumbam him amchim, Bapa
Tuje sorxim bhuken aileant
sonkoxttamni cholunk dhiran
posoi Tujea Puta Jevnnan.
3. Maim-pai, Dhuv-put – Ek Famil
(Bhettovnne-git)
*Utram: Fr. Lino de Sá
1.
Maim-pai, dhuv-put choi ek famil koxi
aileant Bapa ghevun Tuje sorim
attevitte ani middmidde
jivitantle sukh-dukha umalle.
Dp:
Bapa, Tujea axirvadan
manea kor amchem kirkoll vordan,
Bapa, Tujea udarponnan
ghal nodor amchea bolidanar.
2.
Altaracher tthevtanv unddo-soro
toxench Bapa ghor-dar, gras dispott'tto
soglleo ratti, avhanam, khonti
bhoktin omptanv amchea tarnna khatir.
111
4. Tum Jezu, kuttumb Tum ghoddtai!
(Prosad-git)
*Utram: Fr. Jean da Cruz Fernandes
1.
Dp:
2.
3.
4.
Tri- ek Dev Tum, oromb monxacho
kuttumbant ghoddtai somuday vangddeancho
sogllim ami rupkar zavunk tuzo
adar amkam yodn Somia Jezucho.
Tum Jezu, kuttumb Tum ghoddtai
mogan ekvottan tem Tum thiraitai
Mas-Rogot amkam divn postai
kuttumbant ekchar vaddoitai.
Monis zaloi Jezu Tum pap kaddunk
khursar meloi Tum Jivit amkam diunk
kuttumb amchem painnem kor Tujem
vaddounk tantum dennem jivitachem.
Parvea rupan Atmea Tum denvloi
prithume akhar Tuvem novo keloi
amchem modem bandpas ghott korun
kuttumb amchem Tuje kurpen choloi.
Tri-ek Dev Tum, xevott monxacho
Tuka otrekhunk anvddo zonn ekleacho
jivit amchem sortoch sonvsarant
ektthai amkam Tum sorgim kuttumbant.
5. Jivit Kuttumbant
(Misa Uprant)
*Utram: Seby Fernandes
1.
Dp:
2.
Devachem Utor aikun mondirant
vantto ghetlo Jezuchea Jevnnant
atam vetanv bhoron jivan
jieunk kuttumbant pritimogan.
Fuloum-ia jivit kuttumbant
vaddum-ia mogan-visvasan
kor'ia Tritve rupkar
amchim kuttumbam
jieun ami ekcharan.
Devacho sondex ballgun kallzamni
bhavart thirlo Kristi totvamni
atam vetanv bhoron bollan
jieunk somazant seve-monan.
112
113
114
115
116
117
LHAN KRISTI SOMUDAYACHEA ZOMATINK
VIXOY ANI NIYALLUNK VACHPAM
(Toiyar korpi DCLA)
JUN
: Kuttumba: Tum mon'xancho somuday,
ekcharan jie !
(Mk 5:21-43)
JULAY
: Kuttumba: Eka mekak asa toxim
manun gheun, mogan jie !
(Mk 6:1-6)
AGOST
: Kuttumba: Povitr Atmeanchea
uzvaddan jivit jie,
svotontr za!
(Efez 4:30-5:2)
SETEMBR
: Kuttumba: Jivitak man di,
jivitacho samball kor!
(Jak 2:14-18)
OTUBR
: Kuttumba: Bori khobor jie,
ticho porgottnnar za !
(Mk 10:35-45)
NOVEMBR
: Kuttumba: Bhagevontponn apnnay,
kuttumb za!
(Mk 13:24-32)
DEZEMBR
: Kuttumba: Khuxal za
(Fil 4:4-7)
118
Firgojent kuttumbacher missanv korpak boro soeg.
Khõincho-i ek ‘set’ vinchun kadd ani amkam gomoi.
KUTTUMBACHEA MISAVANK NOV DISACHEM VIXOI (Set I)
1. Kuttumbano, bhavartak govai divop hem tuje misanv-Family and
Faith
2. Monxachem jivit Devachem dennem: Kuttumbant zata somazak
dennem-Family Life
3. Kuttubano, tumchea apovnneak vixvaxi raunk Dev tumkam apoitaRole of the Family
4. Kuttumbano, Povitr Sobhechea ani somazachea kariant misoll zaSociety
5. Tornatteano, tumchem tornattponn, kuttumbachea adaran, Povitr
Sobhechea sevek orpun gheyat- Youth
6. Kuttumbano, bhurgem Devachem dennem: mogan vengoum-ia- Child
Formation
7. Mogacho durupeog jivitacher vaitt porinam haddta- Sexual Love
8. Misachea bhettetlean Jezu kuttumbachem jevonn zata- Eucharist
9. Kutumbachi prexitai kuttumb mozbut korunk dhiradik upai- Family
Apostolate
KUTTUMBACHEA MISAVANK NOV DISACHEM VIXOI (Set II)
1. Kuttumbano Devachea Utrachea uzvaddan tumchem jivit jie.
2. Novea Korarachea uzvaddan, kuttumbano tumchem jivit jie.
3. Avoi-bapaino, Povitr Atmeachi xikvonnen kuttumbachem jivit thiraiat.
4. Kuttumbano, tumchea apovnnea pormonnem jieunk vavrat.
5. Gov-bailano, Triek Deva sarko tumcho lognik sombond zaun-di.
6. Kuttumbano, jivitak man diat
7. Kuttumbano, magnneantlean Devachea ekvottan jyeat.
8. Tornatteano, kuttumbachea adaran tumchem tornattponn Povitr
Sobhechea sevek khorchat.
9. Bhurgeano, Jezu sarkhim zait.
“Love is our mission”
“Mog, mogan jie”
conducted by priests from our Diocese to uplift family life.
To strengthen family life, based on the teachings of the Church, Catechism of the
Catholic Church and Scripture, with special days of prayer for youth, spousal couples,
in-laws and grandparents.
Fr.
Dylon
D’Costa
We also serve families through our six departments

Similar documents