Kuttumba, Sevadhorm Somarombh Ani Jie
Transcription
Kuttumba, Sevadhorm Somarombh Ani Jie
Firgozamnim porbeche toyarek vixoy ani sevadhorm GONVLLIK VOROS 2015-16 Kuttumba, Sevadhorm Somarombh Ani Jie Toyar Korpi : Dhormprantik Kuttumb Seva Kendra, Gõy Gonvllik Voros 15-16 Bridachi Somzonni Kuttumb somazacho ek gorjecho ani mhotvacho bhag. Kuttumbacher lokx ghalun Povitr Sobha samania Porixodiche toyarek laglea. Goem ani Damanv dhormprantant hem voros Goemchea kuttumbam khatir bhettoilam ani kuttumbak kuttumb za mhonn ulo kela. Povitr Tritvi mogacho orombh ani tenkxi. Tritvi oxi dakhol zata: Bap rochnnar – Promannik Hat, Khuris Kristachem, amchea Soddvonddarachem, bolidan ani Povitr Atmo divtti gheun asa to Parvo. Ti sombondh novsorumchi, sondhan korchi ani porot zoddchi tank. Khuris kalxintlean suru zata. To don pattsantlean veta. Korar Jezu thaim sompurnn zata hacho amkam ugddas korta. Kuttumba (ghoravi Povitr Sobha) ani Povitr Sobhe modem lagxil'le sombhond asa te dakhounk don pattos chitarleat (cf. Efez.2:21-2, 1 Ped 2: 5). Kuttumb kalsi bhovtonni asa. Ti mon'xa sovem Devacho korar khunnaita. Haka, Ghov-bailam, eka-meka pasot apleakuch moddun govai ditat. Porom' Sonvskar orombh ani xevot Mogacho sombondh ani misanv jieunk upai. Misache bhett Dev jivit vaddoita ani poti-potinnink novea jivitak ugttim korta. Povitr Sobhent ani somazant kuttumbachem apovnnem ani missanv holduvim kirnnam dakholl korta. Kuttumban jivitache sonskrutaiek veng martat mhonn nokasacher aslolo hirvo rong khunnaita. Kuttumb xanti ani somadan vistarta to somuday mhonn nillo rong dakhoita. Explanation of the Logo As the Universal Church prepares for the XIV Ordinary Synod with the focus on the family, the vital cell of the society, the Archdiocese of Goa and Daman dedicates this year to enhance the apostolate for Goan families, calling them to be what they are. The Trinity is the origin and the apex of communion of love. The Trinity is depicted with the sublime hand symbolising The Father, the Creator. The Cross symbolising the sacrifice of Christ, our Redeemer and the Dove, carrying the flame, The Holy Spirit, the creative power to renew, reconcile and rebuild relationships. The cross that begins from the chalice and passes through the two roofs is a reminder of the covenant fulfilled in Jesus Christ. The two roofs are placed to show a close link between the family (domestic Church) and the Church (cf. Eph.2:21-22; 1Pet.2:5). The family, placed around the chalice, is a sign of Gods' covenant with man, witnessed by spouses, breaking themselves to each other. The Eucharist is the source and the summit to live the communion and mission of love. The Eucharist builds Divine life and empowers the family to be open to life. The yellow three rays moving outwards depict the vocation and mission of the family in the Church and society. The green colour on the globe indicates that families are to embrace the Culture of life. The blue colour indicates the family as a community spreading peace and tranquility. -Logo conceptualized and executed by Mr. Alvito D' Costa PROSTAVNA Kuttumba! Sevadhorm Somarombh Ani Jie Devan akarlole rochnnechi tenkxi zaun asa monis dadlo-ostori. Devan tankam ekamekachea eksurponnantli suttka diunk, ekamekacho sangat tuttunk-zaina toslea sombondant ekttail'lim. Punn monxan apli sot'tea vapddun, apsvarthak, axek, gorvak ani podvek lagun hi manddavoll nakarli. Aiz pasun Povitr Sobha hi dievik manddavoll rakhunk ani samballunk kallji gheta. Heach nimitan gel'lea vorsak Bhagevont Bapan don porixod mandleat ani Kuttumbik jiivtacher barksannen niyall korun gonvllik husko dakhoila. Hoch vixv (universal) gonvllik husko motint gheun, amchea Gonvlli Bapan hem Gonvllik Voros (2015-16) kuttumbam khatir bhettoilam. Familiaris Consortio hea dakhleant ank 17, kuttumbank nizache kuttumbh zaunk karia spoxtt kelam. Kuttumbachi buniad Dev dekhun, hem karia amchean amche ostongi sakar korunk zaunche na. Teach khatir ami deivik zhorimxim vochunk ani pieunk goroz. Kristi deivik zhor mhollear sevadhorm! Sevadhormant ami Paskancho gutt somarombhtanv, apnnaitanv ani jieunk proitn kortanv. Amcho kuttumb dievik zhorixim vhorunk, ani amcho kuttumb te zhorimxim posunk, hi magnnea samania toxench Mariechea porbeche toyarek sevadhormachi pustika amkam faideachi ani adarachi zaunk xokta. Hi pustika toiar kortoleanche hanv upkar attoitam. Tanchea adar-sohokara vinnem hi pustika monatuch urpachi. Odik korun amchea Gonvlli Bapak, Rev. Dr. Jose Remedious Fernandes ani Fr. Leonardo Pegado e D' Souza hankam kalzann thaun dinvastam. Amchea yadnikank, seminarastank ani loukikank zannim aplo vell diun heo sevadhormik manddavolli boroileat hanche upkar attoitam. Fr. Manuel Gomes ani Fr. Luis Gomes hannim tokos gheun hi borpavoll pott-tiddken topaslea khatir dhinvastam. Devan tumcher ani tumchea kuttumbancher aplo subham axirvad ghalum! Dhormprantik kuttumbik kendrachea moladik vaura vorvim tumi bhoktiponnim sevadhormant vantto gheunk ani otmik jivitant vaddun, tumche kuttumb Nazarethachea Kuttumba sarke zaum! Jivitache ani kutumbache sevek....... Fr. Kennet Teles Sonchalok, Dhromprantik Kuttumbik Seve Kendr Part - I PORBECHE TOYAREK SAMANIA VIXOY Chapter Pg. No. 1. Aplea sarkeacho rochla: Anondan jie. Created in His Image: Called for a Joyful life 1 2. Piddek sampodlolo somaz: Deva Mogacho vanttpi za Called to heal: The broken universe with God's Love 4 3. Lingik veglleponn vollk: Ekamekak manan lekh Called to live: The meaning of Human Sexuality 8 4. Apovnnem vinchun kadd: Devacho mog folladik kor Called to a Vocation: All Love Bears Fruit 12 5. Logn Sonvskar: Ekamekak sopurnn kor Called in marriage: Two Become One 16 6. Bhurgeank svikar kor: Fuddar bandpi za Called in love: Creating the Future 20 7. Kuttumba: Kallokant uzvadd za Called as a family: Light in a Dark World 23 8. Somudayik jivitan misoll za: Dukhovlolea kuttumbank pav Called as a community: Heal the wounded heart 27 9. Xikun ghe: Povitr Sobheche zannvai apnnai Called to learn: The Wisdom of the Church 31 10. Jivitachi sonvskrutay: Mandun ghe-porgott kor Called to promote: The culture of life 34 11. Dhormporgotnnar za: Appovnni upzoi Called to evangelise: Create vocations 39 12. Fuddari za: Kuttumb somazache sevek Called to leadership: At the service of society 43 13. Bhogsopi za: Damun dovorlolea dukhi pois kor Called to reconcile: Rid off hurt feelings 47 Part - II SAIBINNICHE PORBECHE TOYAREK VIXOY Chapter Pg. No. 1. Marien Devachi khuxi poile-voile suater dovorli Mary placed God's will first 53 2. Maria, Jezuchi poili xis: Tacho pattlau korunk apoita Mary the first disciple of Jesus calls us to follow Him 56 3. Avoiano - Maria tumkam sosnik zaunk apoita Mary the model of patience for Mothers 59 4. Bapaiano – Maria tumkam khalti zaunk apoita Mary the model of humility for Fathers 62 5. Bhurgeano -Maria tumchea avoi-bapaik ani voddilank resped man diunk apoita Mary the model of obedience for children 65 6. Tornnatiano-Maria tumkam seveche zaunk apoita Mary the model of service for youth 68 7. Dadleano -Maria tumkam ostoreank man diunk apoita Mary calls men to respect women 71 8. Ghov-Bailamno- Maria tumkam Jezucho mog jiyenk apoita (4 F's)z 76 Mary calls husband and wife to replicate the love of Christ 9. Sasupai-Sasumaino- Maria tumkam Devachi khuxi poilea voilea pavddear dovrunk apoita Mary call's in-laws to place God's will first 80 10. Kuttumba- Maria jivit rakpi zaunk apoita Mary call's the family to be at the service of life 83 11. Kuttumba-Maria somazachea udorgoti khatir adaracho zaunk apoita Mary calls the family to be at the service of society 86 12. Kuttumba- Maria Povitr Sobhen tujem hat-bot ghalunk apoita Mary calls the family to be at the service of The Church 89 13. Somudayano- Maria nirmollponnant jieunk apoita Mary the model of Purity/chastity for all 93 14. Kuttumba- Mariechea kuttumba bhaxen mon'xacho somudai jieunk apoita Mary calls the family to live in communion. 96 15. Maria Porom' Sonvsakarachi Ostori-Kuttumbak kuttumb zaunk apoita 100 Mary the woman of the Eucharist-Family become what you are Part - III Chapter Pg. No. 1. Povitr Khursache Porbek Sevadhorm 105 Part - IV Gonvllik Vixoyacher Adharit Sevadhormik Gitam (Him gitam vaprunk Arsebispan man’yatay dil’lea) -CP/1983/2015 Chapter Pg. No. 1. Kuttumba, Kuttumb Za - (Vixoi-git) 110 2. Kuttumbam him amchim, Bapa - (Proves-git) 111 3. Maim-pai, Dhuv-put–Ek Famil - (Bhettovnne-git) 111 4. Tum Jezu, kuttumb Tum ghoddtai! - (Prosad-git) 112 5. Jivit Kuttumbant - (Misa Uprant) 112 Part - I PORBECHE TOYAREK SAMANIA VIXOY FIRGOZAMNIM PROBECHEA TOYAREK SAMANIA VIXOY ANI VACHPAM “KUTTUMBA, KUTTUMB ZA” “FAMILY, BECOME WHAT YOU ARE” 1 - DEVAN APLEA SARKEACHO ROCHLA: ANONDAN JIYE Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Devache Vedi Sorim, Tukach Bapa, Mhojea jevnak ieiat, Khuxal kallzan, A-8 C-38 D-28 F-12 Survatechim utram: Pritichea bhavam-bhoinnimno, Devacho mog and doyallai sodanch ami veg-veglle toren onnbhovtat. Tea khatir ami taka sodanch dhinvasunk ani vakhannuk favo. Tannem amkam aplea sarkeachim rochleant. Hem sot ami disan dis vollkhun dor eka disachi ghoddi anondan jiyeunk favo. Tor dor eka disa sokallim utthtana hench sot amchea monant haddunk, Devak dinvasunk ani takach zai tea bhoxen khuxalkayen ani anondan jiyeunk, hea misa bolidanant tacho adar magum-ia. Vachpam: Suttka 1: 26-31. 2:1-3 ani Lukas 10:17-20 Vachpam adim vivronn: Survek Devan prithum' rochli ten'na apnnem rochloli ek-ek vost polleun khuxal zalo karonn teo soglleo boreo asleo ani taka teo manovleo. Punn aplea sarkeachea mon'xak rochun to odik khuxal zalo ani aplean rochlolea vostuncher dhoniponn cholounk mon'xak axirvad dilo. Jezu aplea beastor xisank Devachem Raj porgott korunk pattoita. Jezuchi adnia pallun te beastor xis porot yetat ani apnnem kel'lea borea khatir khuxal zaun aplea vavracho vako Jezuk ditat. Purnn lokx diun him donui vachpam aikum-ia. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Ek dadlo bebdikayek lobdun ghorachi durdoxa korta. Osoch ek dis pivon rosteache deger poddlolo astanam ek xallek vetelem bhurgem taka mhonnta: “ Oso tum kiteak piyetai? Tuji dhuv mhojea sangata xikta ti tuka lagun iskolant lojen jiyeta. Tem dispott'tim misak vochun aplo daddy boro zaunk Deva lagim magta. Tuje dhuvek tum ek dis boro zatolo mhonn bhorvanso asa. To chintunk poddta. Ek dis cheddum igorjent vetoch, apunnui tem igorjent kitem korta tem polleunk igorjent veta. Cheddum khotkhotean magnnem 1 kortanam dolleank tichea dukam dixtti poddtat. Bapui cheddvak veng marta. Jivit bodolta. Apunn hea fuddem anik ken'nach soro pivun tuka dukant ghalchonam punn Devan apleak dil'lea jivita khatir khuxal zaun aplea ghrorabeak ani somazak kuxal dorunk vavurtolo mhonn bhas dita. Hea osle bhasavnnecho puravo koso teach disa xallek thaun ailea uprant sanje tiatrak vorta ani toxench tachi porikxa somplea uprant akh'khea kuttumba sangata Banglore, Mysore, Ooty bhonvddek vhorunk 'promise' korta. Devachem Utor: Amcho Tri-ek Dev Mogacho Dev. Heach mogan To akh'khi prithum' rochta. Ani ek-ek vost rochlea uprant ti polleun tiche sovem khuxal zata. Punn odik korun mon'xak aplea sarkeacho rochun teavon khuxal zata. Tache bhitor aplo svas ghalta ani apnnem rochlolea vostuncher taka dhoniponn dita ani taka oxem sangta, “choddat ani vaddat, prithum' bhorat ani tika tumchea hata khal dovrat; somdirantleam maslliancher, ontrallaveleam suknneacher ani prithumer jiyetoleam monzatincher tumchem dhoniponn choloiat.” Dusrea vachpant ami polletanv konn toren Jezun pattoilole beastor xis aple gurujin dil'lo vavr kelea uprant apnnem kel'lea borea vauracho vako ditat ani devchar porian apleak khalti zalo oxem Jezuk kolloitat. Jezu tanche khuxalkayent vantto gheta tankam xabasxi dita. Tannim kel'lo vavr manun gheta ani tanchi nanvam sorgar boroilelim asat mhonn khuxal zayat oxem tankam sangta. Amcho zobab: Hanv konn ani mhoje karya kitem he vichar sabar pavtti amchea monant yetat. Hanv Devachi rochnna kherit opurbayechi rochnna. Deva sarkele khuxalkayen jiyevunk mhaka rochla. Patka vorvim hi khuxalkai ami bigoddlea punn Devan Aplea Puta Jezu vorvim Tachea koxttantlean amkam ti zoddun ghetlea. Deva viret mon'xachean khuxal zaunk zaina. Pap Saib Francis oxem mhonntta “Ghov-bail moro ver visvaxiponn bhasaitelim ani visvaxiponnan jiyetelim zalear tannim apnnachim bhasavnnim Jezucher dolle lavun ani Jezun kela toslo mog korun jiyevunk zai.” Jezuchea mogak tin gunn asat. Te mhollear, dusre sovem boreponn pollevop, bhogsonnem divop-ghevop-magop ani dusrea pasot sonsunk aitim-ugtim asop. Amcho Dev Triek Dev. Ekvott, ekchar (communion) ani mog khunnaita. Jezu Aplea uloupantlean, jivitache chalintlean ani vavrantlean hachi govai dita ani oslench jivit jiyeunk apoita. Jezu mon'xak ugddas korta ki tachem vhorteponn ekcharacher ani mogacher tharlelem asa. Pap Saib Benedict XVIvo oxem mhonntta, “Mon'xachem mogachem jivit dakholl korta ki taka 2 Devachea rupnneacho rochla”. Devachea rupnneacho mhonnge Deva sarkem eka-mekachea sangatan (interdependent) moga-ekcharache jivit jiyevun. Kristi lognik jivit ani ghov-bailecho mogacho sombond jiyetana zonn eklean Devachea mogache ani khuxalkayeche govai zaunk ani jivitak ruch haddunk goroz. Kuttumbachem misanv zaun asa mog. Ghov-bailek mog diunk, mog gheunk ani mog korunk apoileant. Hea moga ekcharachea jivitantlean kuttumb mon'xancho somudai zaunk pavta. Hem jivit jiyevun kuttumb Deva moga-ekcharacho govai zata. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea dhormik fuddariamni apleakuch Devak somorpun, sodanch anondan jiyeunk ani aple porjek anondan jiyeunk xikounk tankam Devacho adar magum-ia. 2. Amchea rajki fuddariamni desacho ani Goycho rajkarbhar choloitana aple porjek anondan jieunk kosle-i addkholli asat zalear kaddun uddoun ani portench zalear ghoddtta teo sovloti diun ani hea toren amchea desant ani Goyant xanti vistarunk tankam Devacho adar magum-ia. 3. Ami soglleamni boro vavr korun ailolea beastor xisachi dekh gheun amkam dil'lo vavr bore toren korunk ani dusreanchea odik korun koxttovtolea ani dukhant asloleanchea jivitant khuxalkai ani anond haddunk vavrunk amkam dil'lea dennea-gunnacho boro foll kaddunk Devachi kurpa ani boll magum-ia. 4. Bhavarta khatir sonstolea sogllea yadnikank, motthvaxeank ani lovkikank tanchea koxttam ani addkhollim vellar Jezuchem punorjivontponn tankam bhorvonso ani sontos haddta, hem monant gholloun Jezucheruch tannim tancho bhavart thiraunk Deva lagim magum-ia. Pattounni: Devan amkam aplea sarkeachim rochleat mhunn ollkun gheun subhamponnim ani sodanch khuxal anondbhorit jivit jiyeunk, vochun yeyat, Kristache xantin tumkam dhaddtam… Fr. Francis X. Fernandes, Chaplain, Our Lady of Livramento Chapel, Arlem. 3 2. PIDDEK SAMPODDLOLO SOMAZ: DEVA MOGACHO VANTTPI ZA Gayonank suchnna: Proves: Dev Amcho Bap DTV: Dhumpacho Zoso Pormoll Komiyanvam vellar: Tuka Amchi Goroz Xevottak: Sonvsarant Vochunk Zai A-06 C-16 D-43 F-21 Survatechim utram: Opurbayechea Bhavam-bhoinnimno, zaite torenim amcho somaz piddek sampodlolo amkam dista ani ami zannanv ki amcheach patka udexim ho somaz piddent poddta. He piddentlim amkam nivarunk Dev monis zala ani amche modem jiyeta. Hea Dev-jivitachim tannem amkam amchea Bautizmachea disa thaun bhageli keleant. Hi amchi zobabdari vollkhun gheun, piddek sampodlolea somazak, ami dor eklo Deva mogacho vanttpi zaunk, hea Povitr Misachea bolidanant amkam kurpa magum-ia. Vachpam: 1 Pedru 1: 22 – 2:3 ani Matev 8: 1 – 4 Vachpam adim vivronn: Bhagevont Pedru aple poile chittint Devachea jivea utra udexim amkam novem jivit favo zalam mhonn ugddas korta. Hem Devachem Utor amkam eka-mekacho niz mog korunk uskaita. He toren piddek sampodlolea somazak pekovnni haddum yeta. Jezu koxe toren piddent sampoddloleank nitoll korta tem amkam Xubhvortomanant niallunk mellta. Chit diun Devachem Utor aikum-ia. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Eka disa mhoje bolaikecho usko dovrun, Dotorak bhett dil'li ten'na, tache mezar aslolea eke vostucher mhoji nodor poddli. He vostucher oxem boroilolem aslem: “I TREAT, GOD HEALS” (Hanv topastam, Dev pekoita). Hanvem tea Dotorak vicharlem: “Dotor, hea utracho orth tum koso somzota? Tannem mhunntlem; “Mhoje-xim piddek sampoddlolo lok yeta. Tankam hanv topastam. Pidda kosli ani taka ilaz kitem tem somzun, hanv vokdam boroitam. Punn, mhozo visvas mhaka 4 sangta ki Dev ti pekouni haddta. Tea pasot vokdam borobor hanv mhojexim yetoleank mogan vagoitam ani tancho bhorvanso vaddoitam. Tanchi bhirant ani akant somzun ghetam. Tankam Devache suvadhin kortam.” Bhavam-bhoinimno, veg-veglle torechi pidda amche sorvbhonvtonim peroiloli asa. Sobar zanna kuddiche piddent koxttovtat zalear, dusrim monache/bhavnnik/otmik/somajik piddent sampoddlolim amkam melltat. Eke vatten kuddichi pidda zalear dusre vatten kuttumbik pidda, somajik pidda, rajkaronnik pidda ani adi…. Osle piddek sampodloleank ilaz khoim ani kitem? Devachem Utor: Patka udexim piddent sampoddlolea moniskullak Dev monis zata ani ilaz dita. Devacho Put Sobd ani hea Sobda udexim amkam novo zolm mell'lla mhonn Bhagevont Pedru aple poile chittint amkam ugddas korta. Sobda vorvim jivit mellop mhonnge piddek sampoddlolea somazak ilaz haddop. Ho Sobd sodanch jivo urtolo mhonn sangun amchea kallzamni bhorvanso jivo dovorta. Hea bhorvanxean to aplea vachpeank Devacho mog vanttpi zaunk apoita. Sogllea kallzan ekamekacho mog korunk to ulo korta. Heach mogachi govaiki amkam Matevachea Xubhvortomanant aikunk mellea. Jezu eka koddkarak boro korta. Apleak pidda zalea ani he piddentlo apleak boro kor mhonn to Jezu lagim magta. Jezu aplo hat vistarun, taka boro korchi aplea khuxi asa mhonn sangun, tea koddkarak pekovni favo korta. Piddek sampoddlolea somazak Jezuch ilaz mhonn spoxtt zata. Zalear amcheamni KOXEM piddek sampoddlolea somzak pekovni haddum yeta? Ami Devacho mog vanttun. Amcho Zobab: Deva mog vanttun piddek sampoddolo somaz boro zaunk yeta mhonn amcheamni khatren sotmandunk yeta kiteak Jezu Sobda vorvim amkam novo zolm mell'lla. Heach pasot Devachea mogant piddek sampoddlolea somazak vokod asa mhonn ami vollkhun ghetanv. Zalear koso Deva mog vanttun amcheamni piddek sampodlolea somazak ilaz haddum yeta? Khasgi jivitant: Mhojem khasgi jivit zagear asot zalear mhojean somazak mozbut korum yeta kiteak ami dor eklo hea somazacho vangddi koso hea somazant jiyetanv. Dor ekleak somaza vixim zababdari asa. Jen'na dor eklo apsuvarthi zata, gireskayek lobddota, fottingponnan jiyeta, dhongeponnan cholta ten'na somazak kidd lagta ani somaz piddek sampoddta. Dekhun, ami zonn eklean aplea khasgi jivitachi novsori korunk chintunk zai. Khasgi jivit novsorop mhunge Sobda vorvim jivit mell'llam tea jivita udexim Deva mogacho vanttpi zavop. Oxem korunk amchea chintnachi/monachi 5 novsorni zaunk zai. Hanv mhojeach faidechem chinta zalear somazachi durdoxea zatoli. Hanvem mhojem chintop somazache udorgoti vatten oddlem zalear somazachem boreponn zaunk pavtolem. Kuttumbant: Zachea khasgi jivitant novsornni zalea to kuttumbant uzvadd haddta. Kuttumb zaun asa zomo mogachea vangddeamcho zo Logn Sonvskarantlea ghoddon yeta. Ek ek kuttumb somaz ghoddun haddta zalear hea kuttumbachem boreponn ek-ek vangdeacher dhorlolem asta. Amchea kuttumbak ami mhovt ditanv kiteak Kuttumb zaun asa mullavi xalla zhoim Devacho mog xikunk ani onbhovunk mellta. Kuttumbachea vangdeam modem jen'na mog, moipas, usko ani bhavponn asta, ten'na somazant ami Deva mog vanttpi zatanv. Jen'na kuttumbant, eka-meka sovem doyallai, bhogsonnem, seva-chakri, somjikai ani udarponn disun yena ten'na somazui padd zait ravta. Dekhun, kuttumbant amchi zababdari vollkhun, dor eklean sogllem vaitt soddun diun novsornechi pavlam marlim zalear piddek sapoddlolea somzak Deva mogache vanttpi ami zaunk pavtoleanv. Survatek sanglolea onbhovant ami polletanv ki Dotor Deva mogacho vanttpi zaun piddent sampoddlolea bhavam-bhoinnink ghottai ani bhorvanso dita. Xubhvortomant to koddkar apunn piddent asa mhonn vollkhun gheun Jezu koddsun boro zaunk veta. Jezu taka boro korta ani tannem aplea kuttumbant ek zauncheak Moisesan formailoleam dan bhettounk magta. Dor ek kuttumb somaz ghoddun haddta ani ami dor eklo amcho kuttumb nettoitat. Tor Deva mogacho vanttpi zaun piddek sampoddlolea somaz pekovnni haddum-ia. Bhavarteachem magnnem: 1. Amchea Pap Saiban ani dusrea Otmik fuddeareamni aplea huskea ani boream kornneam udexim, Deva mogache vanttpi zaun, piddek sampoddlolea somazak gunnadik vokod zaunk Bapa lagim magum-ia. 2. Dhonge ani apsuvarthi sorkari fuddareank lagun amcho somaz piddent poddot asa. Apli niz-sotachi ani bhavponnache seve chakrechi zobabdari vollkhun gheun somazachea boreponna pasot vavrunk sorkari fuddareak Deva mogachi kurpa ani ghottai magun-ia. 3. Kuttumba ani somaza modem khol sombond asa mhonn vollkhun gheun amchea kuttumbamni Kristi totvam dixtti poddunk ani amche seve udexim Deva mogache vanttpi ami zaunk Bapa lagim magum-ia. 4. Veg-veglle torechem kodd futtleat dekhun amche kuttumb ani somaz piddent koxttovtat. Jezu-xim amche piddek vokod asa mhonn 6 bhavartan vollkhun, tache xikovnne ani Sonvskaram udexim ani Deva mogache vanttne udexim piddek sampoddlolea somazak pekovnni haddunk amkam kurpa magum-ia. 5. Khasgi ani Povitr Sobhechea gorzam pasot magum-ia. AMCHEA BAPA: Koddkarak boro korchi apleak khuxi asa mhonn sangun, Jezun piddent sampoddlolea koddkarak boro kelo. Amcho somaz piddek sampoddla ani Toch Jezu amche udexim hea somazak novo zolm diunk xokta. Deva mogache ami vanttpi zaun piddek sampoddlolea somazak pekovni haddunk Jezun xikoilolea magneantlean Bapak ulo marun amkam kurpa magum-ia. Pattounni: Vochun yeyat: Piddek sampoddlolea somazak, Deva mogache vanttpi zaunk Kristache xantin ani bollan tumkam dhaddtam. Fr. Albano Fernandes, Co-ordinator, Pastoral Counselling Dept, DFSC 7 3. LINGIK VEGLLEPONN OLKHUM-YA, EKAMEKAK MANAN LEKHUM-YA. Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Hem Mhojea Ugddasak Korat, Rupem bhangar maginai, Ek Tuji adnai amkam, Marie sodanch adhar tuzo, A-14 C-30 D-9 T-29 Suvatechim utram: Lingik veglleponn zaun asa dor eka monxak khuxall zaunk. Devachea rochnnechea vaurant soho-bhageli zaunk. Oxem, Tachi yevzonn hea sonvsarant ami puri korunk. Hea khatir, aichea sevadhormacho vixoi zaun asa “Lingik veglleponn ollkhun gheum-ia, eka-mekak manan lekhum-ia. Tor, ami amche lingik vegllepon ollkhun gheun, eka-mekak manan lekhunk, hea povitr Misache bhettent, Devachi kurpa amkam mellunk partum-ia. Vachpam: 1 Tesalonikarank 4: 1-9 ani Matev 19: 1-9 Vachpam adim vivronn: Dev zaun asa soglloch mog. Aplo mog monxachea kallzant Tannem vompla. Ho mog aplea sangatea sovem purnnponnim vanttun, purti follam utponn zata. Heach moga-ekcharachea bhandpassan, Devachi yevzonn fuddem veta. Oxem, mon'xakull khuxal zaunk pavta. Provochonank suchna Amchi Povitr Sobha Lognachea moga vixim kitem xikoita? Ek Kristi logn, ek chalto “civil contract” nhoi punn odhik mhotvachem zaun asa. Te zaun asa ek “mogacho korar” eka dadlea ani baile modem, jim aple akhem jivit sangata jiyeta. Ho zaun asa ek khol ekcharacho sombhondh. Hea Sombhonda udexim ghov ani bhail, eka-mekak purnnponnim mog diunk and gheunk xinktat. Hoch mog tim aplea bhurgeanchea kallzan vompun, teach pavlannim cholunk tankam-i xikoita. Ek Kristi logn zaun asa ek “khol mister”, ek khunna Jezu Krista-chea khol mogachi aple Povitr Sobhe sovem (Ef. 5: 32). Lognnik mog bollixtt zaun asa, kherit ponnim ghov bhailechea lingik sombhondhan tim eka-mekak diun “ek kudd” (Ut. 2:24), “ekuch” zata (Mk. 10: 8, Mt. 19:6). Amchi Povitr Sobha amkam xikoita ki eka ghov ani bailecho lingik ekvott zaunk zai purnn mogachi nixannim. Hi mogachi ghant tankam ek korta ani novea jivitak ugttim ravunk toyar korta. Devachem Utor amkam kholloitat ki Devan monxak “aplea sarkeacho” rochlo (Ut. 1, 27). Ho 8 dadlea-bailecho ekchar, dogaink ek sarki manan lekhtat. (“Xekim hi mhojea haddanchem hadd ani mhojea masachem mas!” Ut. 2, 23) ani tim ugtim ravta bhurgeachea bessamvank (“Choddat ani vaddat , prithum bhorat” Ut. 1, 28). Amche lingik veglleponn zaun asa Devache dennem. Ek cheddo vo cheddum, dadlo vo bail zaun asa Devache dennem dor eka monxak. Devan amchi khudd sobit sanddeamnim nhettoileat. Amcheo khuddi zaun asa Devache mondir. Tea khatir ami amchea kuddicho samball korunk goroz. Teo povitr ani nixkollunk samballunk amchi zobabdari. Amchea kuddiche sanddhe, gunn vaprun, amchean zaite boreponn korum yeta. Amkam zai te porim teo vapur korunk zaina. Lingik veglleponn, ghov-bailek eka-mekak purnn kortat (complete each other). Eka-mekacher oulumbhun (inter-dependance) dorlolem asat. Ami ek somuday koso, ek kalliz-mon, donui veglle kuddicho ekvott, jivitak ugti ravtat. Hem, teach lingachea ekvottan dixti podta. Devacho ulo vaddat ani prithum bhorat xarti pavtat kai? Amche lingik veglleponn zaun asa ek vhodd dennem, zattun amchem akhe jivit guntlele asa. Dadlea-ostore modem tore-torecho vegllochar asa tori tim ek. Ho vegllochar thoddea mud'deamni niallum-ia: 1. Prosn suttavo korpachi pod'dot: Dadleachea mendvak torekvar vibhag asat. Hea sobar vibhagantlo ek vibhag prosn suttave korunk vaurta. Haka lagun dadlo porsn sompeponnim suttavo korta. dusre vatten ostori, prosna vixim uloita ani soglea vattamni polleta. Ani vingodd nodren ti prosn suttavo korta. 2. Bhavnechi ucharnni: Dadlo gineanacho vapor korta zalear ek ostori kallzacho vapor korta oxem ami mhonnum yeta. Dadlo chinta tem sangta karonn to gineanacho vapor korta punn bhogta tem sangunk fattim sorta. Ostori apleak kitem bhogta tem soroll utramni sompeponnim sangta kiteak ti bhavnacho/kallzacho vapor korta. 3. Aikopa-uloupachi pod'dot: Dadlo polleun sontosta punn ostori aikun sontosta. Dadlo vavrak mhotv dita zalear ostori sombondak (relationships) mhotv dita. Dadle chodd uloinant punn ostoreank chodd ulounk zai. 4. Tonnav hatallop: Dadlo bhogta tem sangona tea khatir to tonnavak boli poddta. Tonnavacher zoit vhorunk dadlo khellta, monoronjon korta, TV polleta, ixttam sangatim bhonvddi korta, soreacigaretticho-drugs-ancho sangat gheta, nhidta. Ostori bhitorlea bhitor tonnav sonsta, roddta, dusream lagim dukh vantt'ta ani nirxel'li zata ani Devak aplem dukh ugoddta. 9 5. Mul'leam ani huske: Dadlo podvi, man, nanv ani vhoddponn haka mhotv dita. Ostori soirigotik, mogak, ekcharak, sombondak ani sobitayek mhotv dita. 6. Prosn ani ontor (differences): Dadlo aplo porsn aplea bhitoruch samballta, haka lagun to prosn vaddta ani hi poristhithi taka kimar korta. oslea vellar dusreancho vo dusrea lagim hea prosnacher uzvadd magunk dadleank unneponn haddta ani taka ragar korta. Ostori aple prosn ucharta, dusreank sangta ani dusreamni apleak aikunk ani somzunk ti axeta. Lognacho korar zodlole dadlea-ostori modem ek khol moga-ekcharacho lingik sombhond astolo zallear he todde mudd'de asunk bhov mhotvache (logn zaleat tankam hem lagu zata). Khoro kuddicho ekchar onbhotoleanv tor heo vagnnuk/mon astoleo : 1. Ho ekvott zaun asa Devak dhinvas diunpachi khunna. Dhinvas ekamekachea jivita pasot. 2. Ho ekvott zaun asa ek bhorvanso diupachi khunna. Aiz, tum mhojea sangata asa ani falleam-i mhojea sangata astolom/lem. 3. Ho ekvott eka-mekak purnnponnim khuxallkay bhogpachi godnnim. 4. Ho ekvott zaun asa teag/sacrifis korpachi khunna. Ek ghov vo bhail eka meka pasot ravta. Toyarin eka-meka pasot teag korun ravta. 5. Hea ekvottan ami eka-mekachi osmitay ollkhotanv (identity of each other). 6. Ho ekvott zaun asa bhogsonneacho ekvott. Hea ekvotta udexim ami eka-mekak bhogxitam ani novean ekchar zoddta. 7. Hea ekvotta udexim kuddicho bhog nhoi bhogor mog somarombhtat. Hea moga-ekchara udexim ami eka novem jivit diunk toyar zatanv. Oxem, Devache rochnnechea vaurant ami sohobhageli zatanv. Dadlea-ostori modem asloli ontor fokt bextti baili nhoi. Ontor amchea soimbantuch asa. Dadlo ani ostori vegllim zal'lean, tim sonvsarant aslolem 10 veglle toren polletat, chaktat ani vagtat. Vegllochar amkam bori vo vaitt korina, mhotvachim vo unnea mhotvachim korina dekhun ami ekamekak asa toxim manan gheunk ani vengounk zai. Lingik veglleponn volkhunk ani eka-mekak manan lekhunk Francis amcho Pap Saib ghov-bailen ekamekak aikunk, ekameka lagim ulounk, ekameka vollkhunk ani ekamekacho mog korunk huskaita ani he vorvim ekamekak respet-man diun, sohokaran jiyeun ixttagot bandunk apoita. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea Pap Saibak, sorv Bismank ani Yadnikank, aple porjeche niz ani mogache gonvlli zaunk pattoileat. Te Jezu Kristachi ani Povitr Sobhechi khori xikhounn Devache yevzonne ani Povitr Atmeachea preronan aplea porjechea kallzant vopunk, Deva lagim magum-ya. 2. Amchea Desacho toxench Goycho sorkar lingik veglleponn asa mhonn vollkhun, xibiram vorvim tachi xikovnn diun, lognik jivit odikh khuxal korunk proitn kelea puro mhonn magum-ya. 3. Amchea kuttumbanim ghovan ani bhailen, lognachea kursant lingik veglleponna vixim xikoilam tem xikun, ekamekak asa toso/toxem mandun gheun, tachea veglleponnank respet diunk pavunk, Bapa lagim magum-ya. 4. Choddxim logna moddnek yetat tim, lingik veglleponn na ollhkun, ekamekaxim zhogddim korun thoi pavtat. Dusreak aple lingiktaye vorvim 'compliment' korinant. Oxem na zaun, tannim lingiktaye vixim odikh mahiti gheun, aplea jivit khuxalkayen jieunk, Bapcho adar magum-ya. 5. Zaittim amchi bhurgim pozddi cholchitra pollovpachim ghulam zalleat. Toxench zaittim amchi tornnatim kudicho dhondho kortat ani kuddicho bhog gheunk hea tea zaggear vetat. Dhonia, amchea bhurgeank aple lingik veglleponn ani tachi povitray samballunk kurpa dhi mhonn magtanv, Bapa. Pattounni: Lognik jivitachem vorteponn ollkhun gheunk ani soglleank manan lekhunk, tumkam Jezu Kristache xantin dhadttam... Fr. Clifford Castelino, Assistant, Our Lady of Hope Church, Chinchinim. Mr. Orson Rodrigues, Parishioner, O.L. of Merces Church, Merces. 11 4. APOVNNEM VINCHUN KADD: DEVACHO MOG FOLLADIK KOR! Gayonank Suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Tuzem kuttumb ektthaim zata Tukach Bapa Jezu Dakvel, ami fantte Sonvsarant vochunk zai A-36 C-38 D-14 F-21 Survatechim Utram: Hea sonvsarant soglleank veg-vegllem torechi apovnnim asat. Dor eka apovnneacho hetu mhollear seva ani Devacho mog hea sonvsarant folladik korunk. Aicho vixoy “Apovnnem vinchun kadd, Devacho mog folladik kor”. Hea sonvsarant Devacho mog folladik zaunk, ami zonn eklean ek apovnnem vinchun kaddunk zai ani tatuntlean seva korunk goroz. Hem voros kuttumbak bhettoilam, ten'na lognik apovnneantlean, aplea moga ani visvaxiponnan Devacho mog folladik korunk, lognik apovnnem svikarloleank ani svikartoleam pasot hea misa bolidanant Bapa lagim magum-ia. Vachpam: 1Korintkarank 7: 17-24 ani Juanv 15: 1-17 Vachpam adim vivronn: Poilea vachpant Bhag. Paulo, jem Devachem apovnnem vichun kaddtanv ani svikartanv tem promannem jiyeunchem mhonn sangta. Xubhvortomanant Jezu, apleak rigun togtat toslim follam diunk, apnnem amkam vichun kaddleant mhonn sangta. Provochonak suchna Jivitacho Onnbhov: John ho ek tornnato aslo, borem xikop tannem kel'lem. Bori nokri taka aslim, punn to titlo khuxal naslo. Tachim avoi- bapui, tachem kodden zaitem uloitalim, taka vella-vellar aplem margdorxon ditalim. Eka disak tachea offisant ek zannto dadlo ailo, tachea vangddeachi vagnnuk tea zanntea sovem polleun to soglloch dukhest zalo, karonn, to vangddi tea zanttea dadleacher tampunk laglo, tachem kam' korina zalo. Ten'na John, apunn fuddem sorun, tea zannteak adar korunk laglo. Veta astanam to zannto Johnak mhonnta “Dev borem korun tuka, Devan tujer aplo axirvad ghalun ani osoch tum sodanch dusreank adar korum”. Tea 12 disa John-ak ek attvich khuxalkai bhogta. Ghara yeun to aplea avoi-bapaik ghoddlolem titlem sangtam. Tachim avoi-bapui taka xabaski ditat ani mhonnttat “Sodanch dusreank adar kor” kiteak 'Jezun mhonnlam' “zoso hanven tumcho mog kela toso tumi ekamekacho korat” ani tea disa thaun John vhodde umedin aplea offisant yetolea, konnakui to zanv, rokddoch aplo adar dita. John-an aplea vavrachea zagear ek apovnnem vichun kaddlem, tem mhonnlear, dusreank adar korpachem ani seva-chakri korpachem. Ani hea aplea apounneantlean to Devacho mog folladik korunk aiz pasun vavurta. Aicho vixoy: “Apovnnem vichun kadd, Devacho mog folladik kor”, Johnan bhoxen amchem jivitant ek borem apovnnem vichun kaddun, seventlean Devacho mog folladik korunk goroz. FOLLADIK KOR: Logn zaloleamni korar jiyeun ekamekak sontoxi dorun, ankvarimni aplea bhesa vorvim Devachea vavrak khand marun to vavr folladik korunk, Yadnikamni ap-aplea firgojent Devak zai toslim follam…somudai…somudayancho somudai ghoddun haddun to thirponnank pavounk. Hea sogllea bhesant Devacho mog dakholl korun, dusreank Devachem hajirponn disun yeunk. Devachem Utor: Povitr Pustokant ami polletanv: Dev apunn vinchun kaddta. Dev Nohak ani tachea kuttumbak vichta, kiteak Devachea dollea mukhar to promannik zalo (Ut: 7-1) Dev Abrahamak vinchun kaddta, Aple porjecho bapui zaunk ani tachea bhavarthanchem jivit polleun tacher aplo bhorpur axirvadd ghalta. (Ut: 12:1ff) Dev Moizesak vinchta aple porjek gulamponnantlim soddunk (Sut: 3: 4 ff) Dev Provadeank vinchta aplo sondex porgottunk. Sodvonneachea itihasant ami polletanv konn toren Dev aplo korar fuddem vhorunk, tea-tea vellar tea-tea mon'xank vinchta. Xekim, aplea Putak hea koraracho tengxi korun, tachi vatt toyar korunk Juanv Bautistak aplea avoichea kusveatunch sonvskarta. Devan dil'le apovnnem aplea jivitant tannim svikarlem ani apaplea bhesar tem tannim folladik kelem. Zobab: Jezun sat sovnskar ghoddle . Te ami tin bhagamnim vanttanv : (a) Povitr Sobhent proves korpache sovnskar (b) Pekhovnni vo ilaz diupache sovnskar (c) Misanv aslole vo pealeache soddvonne khatir vavurtele sovnskar – te mhonllear padriponn ani kazar. 13 Povitr Sobha zaun asa “kuttumbancho kuttumb”. Povitr Sobhek padrinchi, motthvaxeanchi ani logn zal'leanchi goroz. Avoin–bapain aplea bhurgeank padriponnachem, motthvaxiponnachem ani lognik jivitachem apovnnem vichun kaddunk xikounk zai. Bautizmant ami Jezuche Guddart Kuddiche sandhe zatanv. Ami yatrekar Jezuxim pavonk mhonnge zoitivont Povitr Sobheche vangddi zaunk vatt choltanv. Amchem apovnnem bhagevont zaunk. Zaum padri, motthvaxi vo logn zal'lo, jivitachea bhesantlean bhagivontponnank apoila. Bhagivontponnant jiyeunk nirmollponnan jiyeunk zai. Padri, motthvaxi ani her griosti ankvarponnan (celibacy) jiyetat ten'na aplea kallza-monan Devak ekvot'tat ani moga-seventlean jiyetat. Ghov-bail kallza-monan Devak ekvottun kuddin (chastity/faithfulness) ek zatat. Misa bhettent Jezu apnnank moddtta, porjek dita ani porza mogan hem Dev jivit xevun vaddtta. Lognik jivitant ghov-bail apnnank eka-meka pasot moddttat, ditat ani ghetat ani he seventlean ti vadd'ttat. Padri mott'vaxi ani her griosti moga seventlean aple jivit Devak vomptat ani peleachi sevachakri korunk aiti zatat. Lognantlean ghov-bail Devachea hatantle novem jivit ghetat, taka Dev onnbhovant vaddoitat ani sorginchea sontosan jiyeunk xikoitat. Padri, mottthvaxi ani griosti sonvskarantli grestkai apnnaitat, Dev-jivitant vadd'ttat ani porjek sorga-rajeacho daiji zaunk vatt dakhoitat. Ankvarponn ani lognik jivit zaun asat don bazu ekach nanneacheo. Teo donui eka-mekacher add nhoi. Teo mon'xak ugddas kortat ki mon'xachi kudd nhoi fokót moujek ponn Devak ani sorginchea rajeak. Dev mhonllear mog ani heach mogan jieunk mon'xak apoila karann Devachea rupnneacho ani Devachea sarkeacho dadlo-bail koso taka rochla. Mog diunk ,mog korunk ani mog gheunk taka apoila. Kazari jivitant ghovbail eka-mekak mogachem dan kortat, ditat ani ghetat ani hatuntlean Devkhuxalkai onnbhovtat ani apli khuxalkai vaddoitat (cf. Jn.15,10). Jezu ani Povitr Sobhe modem asa tea koraracho ugddas dhorun, ghov-bail apnnache dan eka-mekak kortat tedna eka-mekak aplea koraracho ugddas kortat ani to korar jietat. Padri, mott'vaxi ani griheosti magnneantlean, sovnskarache somorombhnnentlean ani misache bhettentlean Jezuchea pavlamnim cholunk, apnnakuch Devak bhettounk ani Devache podvecher ani manddneacher (plan) patyevun apnnakuch dusreanche sevek ghalun Dev khuxalkai vant'tat. Marie bhaxen Devak dil'lea utrak visvaxi ravun aplem ankvarponn khuxalkayen jietat. 14 Bhavarteanchem magnnem: 1) Amchea Povitr Sobhechea fudareamni, sodanch Devachea apovnneak aplo sohokar diunk ani dusreank favo tem apovnnem vichun kaddunk adar zaunk Bapa lagim magum-ia. 2) Amchea sorkari fudareamni, seva- chakri kortolea ani porjechea adarak pavtolea apovnneak khand marunk Bapa lagim magum-ia. 3) Ami zonn ekleak amchea jivitant favo tem apovnnem vichun kaddunk amchea utrantlean kornnentlean Devacho mog amchem sorbhovtonim folladik korunk amkam Bapachi kurpa magum-ia. 4) Hea vorsak ami kuttumba pasot magtanv, ten'na amchem kuttumb khore Dev bhirantichem ani borea totvachem zaunk Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Favo tem apounnem vichun kaddunk, Devacho mog folladik korunk vochun yeyat... Fr. Aldrin D'Costa, Assistant, Holy Cross Church, Quepem. 15 5. LOGN SONVKAR: EKAMEKAK SOMPURNN KORTA Gayonank suchna Proves: Mog mogan jie, DTV: Mog jie –puro itlench itlem, Komiyanvam vellar: Ekach Unddeant, Xevottak: Dhinvastanv Bapa, 0–8 0–6 D – 10 O–7 Survatechim Utram: Bhavam-bhoinnimno, logn Sonvkar zaun asa satvo sakrament zache vorvim ek dadlo ani bail mogan ek zatat. Hea mogachea ekvotta vorvim tim, Devache yevzonnem promannem ekamekak sompurnn kortat. Tor osli sompurnnai logn sonvkarantlean, novea kazareanchea jivitant ani amchea avoi Bapaichea ekvottanlea disun yevunk hea misa bolidanantlean Deva Bapak amchem kuttumb ubarum-ia. Vachpam: Utpoti 2: 18 – 25 ani Matev 19: 3 – 12 Vachpam adim vivronn: Sorvespora Devan mhollem, “Dadlo eklo aslolo boron nhoi dekhun tannem ek bail rochli ani oxim tim ekuch kudd zalim tem Utpotichea pustokantlean chit divun aikum-ia. Orombak thaun soddun divop naslem hacho ugddas korun Jezu, logn sonvskar zo Devan sompurnnayen zoddla to doxim korunk zaina hachim zannvikai dita tor dhean-mon laun Matevachem xubhvortoman amchea kanar sadoun gheum-ia. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Sonia ani Sam dogai logn zalim. Sam boatir vavr kortalo ani Sonia aple sasumai borobor eklench jiyetalem. Tachim sasumai taka khub tras ditali ani taka sunnea poros kortali. Hea tichea koxttant vantto ghevunk ghov tachem borobor naslo. Tem aplem dukh tachea ixttak sangta. Sovka-sovka tacho ani tachea ixttacho mog zata ani ti dogaim patkant poddtat. Sam-ak sogllem kollona fuddem to aplem ghorkanik ghott vegent dorta ani tika aplo mog ani bhogsonnem dita. Kiteak tachem chintop itlench ki apli bail apleak ani apleache maik lagun chuklea ti tichi osoktai punn lognacho sakrament oskotai nhoi, tem Devan zoddlolem 16 Devachem dennem tem ami eka mekak somzun samballunk zai ani vaitt pois korunk zai oxem mhonnun aplo sakrament sompurnnayek samballta. Devachem Utor: Sompurnn osmitai: Aichem poilem vachop Utpotichea Pustokavelem ghetlam. Hea vachpant jen'na oxem mhonnlolem asa : “Dadlo eklo aslolo borem nhoi, Hanv taka ek favo tosli sangatinn kortolom. Hacho orth oso nhoin ki dadlo vhoddlo ani bail unnea molachi punn bail dadlea pasot rochlea ani dadleak baile pasot. Oso tancho khoro ekvott zavun ti dogaim mogan jiyevunchem. Tannim eka-mekacheo osoktayo pollevun vaitt korpachem nhoi. Tannim ap-aplem boreponn ekamekak vattun lognachea jivitatlean sompurnn zavunk zai. Hem pustok boroilolem 10 B.C. hea kallacho onnbhov monan dovrun, dekhun ek bail aplea govak ek adar (helper or supporter) oxem dista. Khorem mhonnlear hem vachop dogainchi osmitai rakhta (dignity). Dekhun ek bail ghovak adar nhoi punn ek bail aplea ghovak adar dita ani ghov baile koddchean adar sodta. Teach porim ghova vixim. Oxim tim lognik sonvskarant eka mekachi osmitai samballun sompurnn zatat. Sompurnn Rochnna: Devan sogllem rochlam zhoim zonavor ani monis teach zomnnintlo utpon kela. Zache vorvim dogainchim survat ekech matietlean suru zata mhonn spoxtt zata. Punn Dev fokot mon'xa kodden uloila ani monis Deva koddem gozal korta hem-i ontor disun yeta. Hachem vorvim Devachem rochnnechi sompurnnai monis mhonn ruzu zata. Dekhun monis vost vo zonovar nhoi punn fokot Devachi sompurnn Rochna. Sompurnn Sangati: Mon'xant toxoch zonavorant jiv as tim hanga thoimsor bhovunk xoktat. Punn Devak sangati mellpa sarko vortota to monis dekhun taka unchlea panvddear choddovun Dev aplo sangati korta taka, ek sokoilea dorjeacho korop bhov vhodd chukichem zhoim ghov vo bail ekach utran monis Devacho sompurnn sangati zata. Oslinch chint'nam aichem xubhvortoman amche mukhar dovorta. Jezu jen'na mhonnta “Tor orombak thaun Rochnnaran tankam dadlo ani bail kelim”, oxench Jezu sompurnn osmitai, sompurnn Rochnna ani sompurnn sangati him chitram monan dovrunch orombachi khobor korta ani lognachi sompurnnai porgott'tta. Judevam modem kazar moddop khub avgoddaichem aslem. Ghov zor aplem kazar vo logn moddpan gunneakari koso sampoddlear kaidean taka zaito marpoddtalo ani tannem bailechea paik poixe (fifty shekels) farik korunk poddtolem. Bail zor gunneakari sampoddlear tika fatramni jivi martale ani tem yadnikachem cheddum aslear taka uzeant lastalem. Punn 17 Jen'na school of Shammai ani school of Hillel aslollim ten'na hannim Moizesacho kaido apnnak zai te baxin vapurlo vo somzonni dili School of Hillel hannim koslear barik kuskuttak lagon pasun bailek soddpachem vatavoronn nirmann kelem ani sompeponnim bailek soddpak soeg mell'lo. Tor Jezuk kosak laun sampddavunk sodloleank Jezu sangta, school of Shammai jem pordvarponnan poddlearuch bailek soddunk rojea dita te ani school of Hillel sangtam tem sarkem nhoin mhonn sangta. Teach borobor Moizesan bailek soddunk sangla te pasun “tumi tumchea vadeache mhonn rojea dil'li” hacho ugddas korun dadlea bailecho lognik sangat sompurnnaechi mhonn tavem korta. Devak prosn korun, Devak mon'xan kosak lavunk zaina. Povitr Pustokachi sompurnnai Jezunt asa. Tor he sompurnnayent Jezun lognachi sompunnai dakoilea dekhunuch jem Devan zoddlam tem mon'xan doxim korum noie hacho orth ami zanna zaunk favo. Heach pasot Jezuchim sompurnn xikonnv monan dovrun ghov bailen ek-kamekak bhogsun somzun ani mog korun sompurnnayechi pavlam marunk Jezu dhir dita. Amcho Zobab: 1. Lognachi Sompurnnai Mogatlean dista: Devachem utor kazariank mogan jiyeunk ulo marta. Hea mogantlean tannim aplim bhavna ani osmitai dakoll korunk zai ani sompurnn mog korun eka-mekak Manan lekunk gorjechem. Mogatlean ekameka pasot somorponn zavunk zai. 2. Lognachi Sompurnnai Ekvottantlean dista: Jem Devan zoddlam tem mon'xan doxim korun noie hem ghott monan dovrun logn zatoleani khol ekvottan bitor sorchem. Sopnant pasun ho ekvott moddunk tannim chintunk favo na. Ekvottachi ghantt sodanch ghott samballchi. 3. Lognachi Sompurnnai Visvaxiponnantleam dista: Ekamekak visvaxi ravun bhurgeank zolmant haddchim, kiteak bhurgim zavun asat Devachem vhorttem dennem. Jivit poisavunk visvaxiponn samballchem asa. 4. Lognachi Sompurnnai Seventlean dista: Logn zatat ti fokot apleach pasot nhoi punn Devache mhoimek ani somazache sevek Hea pasot apsurvarti zanvchem poros seventlean dusreancho logn sonvskar samballunk vavurchem. Dusreachim lognatlean seva korunuch sompurnnai zoddunk favo. 18 Bhavarteanchem magnnem: 1. “Sorginchea Rajeak lagun apnnankuch izddo korun gheupi asat”. Amchea sogllea gonvlleamnim apunn logn sonvskarant bhitor soronastana aple jivit Devache mhoimek bhettoila mhonn zanna zavun tannim kuttumba pasot bharim vavrun tem sompurnnayek pavounk tankam Bapa lagim kurpa magum-ia. 2. “Devan zoddlam tem mon'xan doxim korum noie”. Logn zatoleani ani logn zaleat tannimm logn sonvskaracho khoro orth zanna zavun tem moddunk zaina kiteak tem Devan zoddlam hachi zannvikai ghevun eka-mekak sompurnn korunk Bapa lagim magum-ia. 3. “Tumi heam vostumni tumcheach vadeache dekhun Moizesan tumcheam potnink soddun diunk rojea dili”. Amchea sorkari fuddareani porjek choloitana apleach vadeache zaina zaunk punn kuttumb Devan zhoddlolo sonvskar mhonn niyall korun kuttum rakhpache ani samballpache upai ghevunk tankam Bapachem boll magum-ia. 4. “Dusrea koslea karonnak lagun tika soddun diit ani dusre kodde logn zait to pordvar korta”. Amcheam kuttumbamni ghov baile modem visvaxiponn vaddot vochunk ani vaitt ani khotte sombond poisavun aplem, kuttumbache ani somazachem jivit sompurnnayek pavunk Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Lognik mogachi ruch ani ubh kuttumbant porzollaunk, vochun yeyat, Kristache xantin tumkam dhaddttam... Fr. Xavier Estibeiro, Assistant, St. Jerome Church, Mapusa 19 6. BHURGEANK SVIKAR KOR: FUDDAR BANDPI ZA Gayonank suchna: Proves: Atmean, sotan Bapa, DTV: Unddea ani sorea bori, Komiyanvam vellar: Bhav-bhoinni ami sogllim, Xevottak: Sonvsarant vochunk zai, A-5 C-39 D-6 F-21 Survatechim utram: Dev moga vorvim, logn sonskarantlean kuttumb ghoddun haddtta. Ani hoch lognik sombond zata Devacho sompurnn mog onnbhovunk ani Devacho rochnnecho vavr fuddem vhorunk ek hatiar. Dev heach lognik sombondam vorvim ani eka-mekachea moga vorvim bhurgeachem dennem diun kuttumb ghoddtta ami somazacho fuddar bandta. Ani hoch vavr fuddem vhorunk to amkam apoita. Tor dor ek bhurgem Devachem dennem mhonn svikar korunk ani aplea moga dan mhonn vollkhun gheunk ani hoch Devacho mog aplea jivitant niyallunk kazari zoddeam khatir ami Deva lagim magum-ia. Vachpam: Utpoti 21:1-7 ani Lukas 1: 5-24 Vachpam adim vivronn: Donui vachpam don bhurgeanchi khobor kortat. Poilea vachpant Abraham ani Sara hankam mhatare pirayer zolmota Izak zalear durea vachpant Zachariah ani Elizabeth hanchea mhatare pirayer zolmota Joao Baptist. Donui bhurgeanche zolm ochorianche. Devachech yevzonnen ghoddon ailole. Abrahamak 'apunn raxttrancho bapui tuka kortolo' oxem Devan utor dil'lem. Hench utor Dev palltta ani hea sonvsarant mon'xachi sonsot Dev vaddoita. Joao Baptistachea zolma udexim Dev aplea putachi vatt toyar korta. Provochonak suchna 1) Mog ghov baile modem sompona… Monis ek zunvo nhoi oxem mhonnlolem ami aikolam. Toxem zalear kuttumb-ui ek zunvo nhoi oxem-i amchean mhonnum yeta. Zor Dev kuttumb rochta tem fokt tancheach apsvarthak lagun nhoi. Dor ek kuttumb ghoddche fattlean Devachi ek yevzonn asta. Aplem utor nirfoll nhoi tem jevtoleak jevonn ani vomptoleak bim dita… Kuttumb-ui Dev rochta zalear tacho ek xevott asa. Ho xevott adim fuddench tharailolo. Ghoddie to vomptoleak bim diupacho nhoi ani jevtoleak jevonn-ui diupacho nhoi. 20 Punn tea von xrextt. Heach khatir Dev dogank aple yevzonne ani manddavolli promannem vinchta ani ek korta. Ani jem apnnem zoddlam tem mon'xamni doxim korum noie oso hukum' dita. Mhonnttoch a) Kazari ekvott nhoich fokt ghov bailek faideak poddtta titloch dovrunk nhoi punn koso to Dev yevzonnecho ami korum yeta hacher dor eka zoddpean chintunk zai. b) Kazari ekvottant apnnak zai tench korunk nhoi punn Devak kitem zai tem korunk dor eka kazari zoddpean niyallunk zai. c) Kazari ekvott apnnem aplea havesan ghoddla oxem chintpachem soddun, to Devan Aple yevzonnen ghoddla hem sot kazari zoddpeamni vollkhun gheunk zai. 2) Mog novem jivit upzoita Mog varear ubhta toslo nhoi. Taka xevott asa. Ani hea xevottantlo mukhel xevott mhollear bhurgeank zolmant haddunk. Lognik jivitachi ti tenkxi. Abrahama ani Sara udexim zolmolo Izak. Amchea avoi bapai udexim zolmoleant ami. Amchea avoi bapain amkam zolmant haddunkuch naslim zalear kotta amchem kitem zaupachem? Ami tanchea upkarant asat. Devache yevzonnek tim uktim ravlim ani dekhun ami zolmant ailim. Ami Dev yevzonnek uktim ravonant zalear kotta amchem. Kitlim bhurgim zolmant haddchim hache vixim Povitr sobha amcher zobordosti korina. Punn apnna lagim jem kitem asa tacher lokx ghalun apnnachean kitlim bhurgim zolmant haddunk zatat hem Devache khoxe promannem niyallun tacher tharav gheuncho oxem xikoita. Toxench ani eka bhurgeak suvat korunk Dev ghov-bailek ulo korta. Mhonnttoch a) Bhurgeank zolmant haddunk Devan tank dil'li astana legit apsvarthi zaun bhurgeank naka mhonnonk kazari zoddpeamni vattaunchem ? b) Devachea hukuma xivai ek kaddi legit halona mhonnttoch jivit rochop vo na rochop ho odhikar Devacho mhonn kazari zoddpeamni monant dovorchem. c) Bhurgim mhollear apnnak zai te toren khelloupachi ek vost nhoi punn aplea soimbachi ani aplea rupachi Devanuch rochun haddloli rochnna mhonn kazari zoddpeamni monant dovorchem. 3) Mog sonvsarak ani Povitr sobhek novim bhurgim dita Zaitea desamni mhatareancho ankddo vaddot veta ani tornne pillgecho ankddo unnem zait veta. Tor des konn bandtolo? Konn desa khatir vavurtolo? Zaitea desank aiz bhailea desanchea lokacher patieun aplo des 21 cholounk poddta. Hachem karonn mhollear kazari zoddpeamni bhurgeank zolmant haddunk ghatloleo addmelli. Hem oxench chol'lem zalear sonvsaracho fuddar sugur na oxem zaiteanchem mot asa. Dusre vatten zaiti Kristi porza asa. Punn hi porza aplea bhurgeank Devachi vollokh dinant. Povitr Sobheche nem' ani kaide pallunk tanchea monant ghalinant. Zaitea desamni Povitr Sobhek ani Devak pasun lok kikont korta. Mhonnttoch a) Amchi vagnnuk osli zali zalear amchea fuddarachem kitem zatolem tem zonn eklea kazari zoddpean chintunk zai. b) Vaddat ani choddat ho Devan dil'lo updes ami pallttat von a hacher kazareamni niyall korunk zai. c) Vochat ani sogllea des lokank mhoje xis korat hi Jezuchi adnea ami amcheach ghoramni ani amcheach bhurgeam ballam sovem jiyetat zalear kazareamni polleunk zai. Bhavarteanchem magnnem: 1. Aichea kallar sonvsar fokt moujechi sonskrutai mon'xank xikoita. Amchea dhormik fuddareamni he osle poristithink kuttumbik mul'lea dhiran porjek xikounk tankam Devachi kurpa ami magum-ia. 2. Sorkar zaite pavtti lhan kuttumb-sukhi kuttumb hoch naro gazoita. Kristi mon tannim somzunk tankam Devachi zannvai ami magum-ia. 3. Bhurgeachea zolma add vapurtat te upai Povitr sobhe promannem vankdde. Kazari zoddpeamni hem sot vollkhun gheunk ani jiyeunk tanche pasot ami magum-ia. 4. Zaitim bhurgeank nattak kortat. Devacho tallo aikunk ani he toren hem dharunn pavl marinastana tannim aplem jivit novsorunk tanche pasot ami magum-ia. 5. Zaitim zannam bhurgeachea dennea pasot Deva lagim dis rat magtat. Devan tanche sovem doyallai dakhounk toxench tea zoddpeamni Devachi khuxi manun gheunk tanche pasot ami magum-ia. Pattounni: Vochun yeyat, Devachea hatantlean favo zal'lea bhurgeam ballam udexim sonvsaracho ani Povitr Sobhecho fuddar bandpi zaunk tumkam dhaddttam. Fr. Clifford Cardozo, Assistant, Our Lady of Grace Church, Margao. 22 7. KUTTUMBA: KALLOKANT UZVADD ZA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Devache vedi sorim Tujeam povitr dolleam mukhar Jezu mhaka Tuji goroz Vortea Devak A-8 C-37 D-15 E-14, slok 2a, 2b Survatechim Utram: Priticheamno, Devan mon'xak jivitachem dennem diun, tem odik orthabhorit korunk amkam soglleank ekamekacho sangat dila, eka kuttumbant amkam zolmank haddleat. Punn aichea somazant amchea jivitacher nodor marlear, kuttumbik mul'leam bhov thoddim disun yetat. Ekach ghorant ravun ami ekameka sovem porkim zal'le porim jiyetanv. Jezu uzvadd ani hoch uzvadd ami hea sonvsarant gheun yetanv, zalear, ho uzvadd amchea kuttumbant kiteak disun yena? Ghoddiek, monis aiz mon'xa poros vostuncho chodd mog korta. Oxem korun uzvaddant jiyeunche bodlek kallokhak vengoita. Amche kuttumb aiz portun ami Kristi totvamni bandun haddpachi chodd goroz asa. Juze, Marie ani Jezuchea kuttumba sarkem amche-i kuttumb povitrtayen borun soglle torecho kallokh nopoit korunk Bapacho adar magum-ia. Vachpam: Romkarank 13: 11-14 ani Juanv 12: 35-37 Vachpam adim vivronn: Bhagevont Paulu Romkarank boroun soglleank uzvaddachim bhurgim zaunk apoita. Patki soimb, mhonnge, kallok poisavun ami amchea borea kornnea vorvim, Jezu Kristak vengoum-ia mhonn to sangta. Aplea uzvaddant cholat mhonn Jezu soglleank amontronn dita. Punn teach borobor jim konn hea uzvaddant cholunk proitn korinant tim kallokhant sampoddtolim mhonn Juanv porjek xiddkaita. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Eke firgojent Krizm ghetolea bhurgeank session diunk hanv gel'lo. Bhurgeank session dilea uprant pattlean boslolim ek avoi-bapui aplea bhurgeak gheun mhaka dinvasunk ailim. Tumchea bhurgeak her bhurgeam borobor tumi kiteak bosounk na oso havem jen'na avoi-bapaik vichar kelo, ten'na, ami hea ganvchim nhoi ani aplea bhurgeak Krizm gheunk azun favo tim vorsam zaunk na oxem tim udgarlim. Punn ami taka dusrea bhurgeank melltolea Krizmache toyarentlean, Devacho mog tachea kallzant odik vaddounk yevjilem ani hem ghoddun yeunk amchem bhurgeam-i bi umedin vantto gheunk toyar zalem. 23 Hem aikun mhaka tea bhurgeachi, zaum tachea avoi-bapaichi, opurbai disli. Mojea monant ho vichar upraslo, “Jezucho uzvadd amche modem sodanch asa, punn to amchea jivitant gheuncho vo na tem mhojer ani tujer asa nhoi? Devachem Utor: Amchea jivitant amkam uzvadd bhov gorjecho. Gonvllik chitt ank 2 survekuch mhonntta 'somiachea panvlannim cholun...' Mhonnge dusrea utrannim Jezucho Uzvadd nastanam ami kallokhant add'ddun poddunk xoktanv. 'Hanv sonvsaracho uzvadd' (Ju. 8:12) hem sot Jezu amkam sangun aplem asnnem amchea jivitant kitlem faideachem ani mhotvachem tem amkam kollit korta. Jezuchea uzvadda viret ami jivitant sanddlolim mon'xam. Zaite favtt jen'na ami amchea bollacher odik patietanv ani amchea kuttumbant koslei tras, koxtt uprasle mhonnttoch ami sogllich niraxiponnan bhortanv, karonn Jezu mhonntta 'Mhoje viret tumchean kaich korunk zaina' (Ju. 15: 5b). Jezu amkam, ami uzvaddachim bhurgim mhonn ugddas korta (Ju. 12: 36) oxem zalear, amcho Dev uzvadd ani amche-i bhitor to uzvadd asa. Ho uzvadd, Dev Bap, koslech zobordosten amcher ghalina punn to amchea jivitant apnaunk tannem amkam sot'tea favo kelea. To appnaunk vo nakarunk dor ek-ekleacher dhorlolem asa. Amcho zobab: Mon'xak Devan kherit opurbayen ani mogan rochla ani Aplea mogan vaddonk apoila. Devacho mog nakarun ani tallnek boli poddun monis patkacho gulam' zala. Hea patkak lagon aplea ani Deva modem asloli soirigot moddlea. Devache rochnnechi manddavoll zaun asli dadlo ani bail ekttaim yeunchi, mogan ekvottan vaddchi ani novea jivitak ugtti raunchi. Patkan hi manddavoll moddlli ani bodol'li. He dixen ghov-bailechi soirigot, ixttagot ani moga-ekvottachi bandavoll hal'li. Mon'xachem jivit patkak lagun soimbanuch ghayall zalam. Adhunik kallar patki chalink lagun ghov-bailechea sombondant patkachi chal bhitor sorlea dekhik: Apsvarthiponn, pozddim cholchitram polleun dhadoskai ghevop, eka-mekak gheun jiyevop (live in relationship/trial marriages), porduvaran jiyevop, bhageli bodlop (changing partners), logn moddop (divorce), ekleanuch kuttumb samballop (single parent), kusvo bhaddeak divop (surrogacy), vankdde upai vapddun lingi bhog ghevop (contraceptive), kusveantlea bhurgeacho jiv kaddop ani apleacheach lingachea mon'xa sovem logn zavop. Osli chal ghov-bailecho moga-ekvott modd'tta ani tankam patkacho gulam' korta. Vankdde upai vapddun lingi bhog ghevop (contraceptive) hem Devache manddavollicher add kiteak logn zal'leank Devan eka-mekachea mogan va ddon (u n it ive/ b on din g ) a n i n ovea j ivit a k u g t t i ravu n k 24 (procreative/binding) hacher add veta. Kazari jivitant ghov-bailechea mogan ap-dan asa. Ap-dan mhonnge dita tantunlean gheta ani gheta tantuntlean dita.Vankdde upai vappudd'ttat ten'na ghov-bailechea sombondan ap-dan zaina. Vankdde upai, apsvarthiponn, apleponn, ovisvaxiponn haddunk xokta. Hi sonvsari chal vo vankddi chal vapddina zaunk Devan baile bhitor soimbachi manddavoll ghatlea, hika ami 'Kuttumbik Soimbik Yevzonn' vo 'Soimbik Supikponnachi Yevzonn' (Natural Family Planning) mhonnttanv. 'Kuttumbik Soimbik Yevzonn' vappuddleli ghov-bailam zababdarechi avoy-bapui zaunk pavtat. Zababdarechi avoy-bapui zavop mhonnge Devachi mandavoll apnnavop, apleache ani peleache kuddik man divop ani bhurgeak toyar na zalear ap-domavnnen jiyevop. Oslim ghov-bail ekamekachea mogan vaddttat, bhasabhas korun (communication) eka-mekak somzotat ani apli vondavonn ani vhodd xistin (discipline) samballunk pavtat. 'Sogllim toxench kortat' (Everybody does it) oslem chintop amchea zaitea kuttumbamni bhitor sorlam. Hanv kortam tem sarkem vo na hem niyallche svater ami dusrim-i toxech kortat mhonn asro ghetanv. Sogllim kallokhant choltat mhonn tuvem-i kallokhant cholchi goroz na. Sotak ubo rav, tum vegllo mhonn dakhoi. Amche kuttumb aiz dusreak dekh zaunk bhov gorjeche. Ami dusreank koxem ani kitem korchem tem sangunk toyar asat punn mhojeach jivitant tem vevharant ghalunk ami zaitim fattim asanv. Kuttumbant dusreancheo khobro kortanv, dusreank bottam dhakoitanv punn aplem jivit ani aplo kuttumb tharear ghalunk visortanv. Eka kuttumbant zori uzvadd yetolo zalear ami Jezu amchea suriaxim vochun uzvadd gheunchi goroz asa. Gonvllik chit ank 4.4 amcho bhavarth odik kholaunk amkam uskaita. Sogllea kuttumbachea vangddeamni zata ten'na misant vantto ghevop, tersachem magnnem chukoinastana korop, khasgi magnnem korunk eka mekak umed divop gorjechem. Bhavarteanchem magnnem: 1. Pap Saiban, Bispannim ani motthvaxeamni, melltole soeg gheun, aplea margdorxonantlean amche kuttumb Kristi totvamni bandun haddunk ani he toren Jezucho uzvadd kuttumbamni pavunk tankam favo ti sfurti dilear puro mhonn Bapacho adar tankam magum-ia. 2. Amkam soglleak jivitant khuxalkai zai punn hi khuxalkai ami atmik vatten apnauche svater ti sonvsari nodren sodtanv. Khori sasnnik khuxalkai Jezunt asa ani ti melloun gheunk ami Jezuk vengounchi goroz, hem sot ami vollkhunk ani tem jiyeunk amchea kuttumbank kallzamonancho uzvadd magum-ia. 25 3. Aiz amche kuttumb veg-vegllea kallokhant jiyetat. Zaitea kuttumbamni ghov-baile modem favo to mog disun yena, zaitea avoi-bapui ani bhurgeam modem favo ti somjikai na, ghorant ravtolea zantteank mann-respet konnuch dina. Tor oslea kallokhant ravun ami vaittache gulam' zaina zaunk punn Jezu, Marie ani Juze sarke povitrtayen bhorlole kuttumb amche zaunk Bapa lagim magum-ia. 4. Hea vorsa Goychea dhormprantachi gonvllik chitt kuttumbacher adarloli asa. Amche kuttumb bore zaunche, hoch amchea gonvlleacho ani amcho soglleancho husko zaun gela. Tor dor eke familint odik korun hea vorsa, aplea jivitacher lokx ghalun kitem tori boreponn hea gonvllik chittintlean, tacho foll koso, aplea kuttumbant bhitor kaddunk ani hem boreponn tanchea jivitantlean disun yeunk Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Vochun yeyat amche kuttumb Jezuchea asnnea vorvim uzvaddit korunk tumkam dhaddttam. Fr. Savio D'Souza, Director, Diocesan Youth Centre 26 8. SOMUDAYIK JIVITANT MISOLL ZA: DUKHOVLOLEA KUTTUMBAK PAV Gayonank Suchna: Proves: Dev amcho Bap, DTV: Bapak pavunk orponn tujem, Komiyanvam vellar: Tuka amchi goroz, Xevottak: Sangatan cholum-ia, A-6 C-9 D-43 F-18, 3ro slokh Survatechim utram: Mogall bhavam bhoinnimno, amcho Dêv mhollear êk somudai – Êk Dev ani Teg Zonn, Dêv Bap ani Dêv Put ani Dêv Povitr Atmo. Patkamni ghaiall zal'lea ani dukhovlolea monis-kuttumbak môg diunk Dêv khud mon'xanchea somudayik jivitant misoll zata. Aicho vixoi, “Somudayik jivitant misoll za: Dukhovlolea kuttumbak pav” monant dhorun Dêv amchea somudayant misoll zalo, tech porim, ami amchea somudayik jivitant mogache kornniamni misoll zaunk, odik korun dukhovlolea kuttumbak môg diunk ami aitim zaunchi goroz asa. Ek kuttumb koxem bhair sorun, dukhovlolea kuttumbhak bhuzvonn zaun, nirxel'leank bhorvanso diun gorjevontank pavun amchem somudayik jivit folladik korunk amkam hea Misant Devachi kurpa ani boll di mhonn khotkhotean magum-ia. Vachpam: Dhormdutancho Itihas 2: 44-47 ani Matev 25: 1-13 Vachpam adim vivronn: Poilim Kristanvam eka monan ani eka kallzan somudayik jivitant misoll zatalim ani ekamekachi goroz vollkhun tanche gorjek pavtalim. Hi khobor hea vachpant amkam mellta. Dor ekleachi nimanni zoddti tachea doyall kornniancher adarun zateli mhonn Xubhvortoman amkam ugddas korta. Provochonak suchna Amcho Dev Triek Dev. Ekvott ani somudai khunnaita. Kherit mogan mon'xak rochta. Monis eklo ascho nhoi mhonn taka sangatin rochta, hache velean kuttumb ani somudai ghodd'tta. Ho ekvott sasnnacho (unity) ani moddunk zaina toslo (indissolubility) zaunk zai mhonn Devachi manddavoll uskaita. Hi Devachi manddavoll apnnaunk, samballunk, ani jiyeunk Povitr Sobha xikoita. Jezuk Devmondirant bhettoilo tea somoyar Simavan Mariek mhollem : “Israelant zaitim zannam bhuim poddunk, ani zaitim zannam novean uttunk, toxench konn-konn tacher add vochunk, ek kuru koxi Devan hea bhurgeak nemla. Jezu Bapachi xikovnn diunk ai'lean, jim konn Bapak manun ghenant tankam Jezuchi xikovnn gheunk kotthin lagta. 27 Logna vixim Bapachi mandavoll Jezu porjek spoxtt korta. Ti mhollear logn zatealea dadlea-bailen eka-mekak moro porian visvaxi ravop (unity) ani ho ekvott sasnnak samballop (indissolubility) hem thavem korta. (Mt.19: 4-5) Logna vixim Devachi manddavoll dadlo-bail mandun ghena dekhun kazara adim kazara bhitor ani kazara bhair lingi mog ani lingi bhog fokot apsvarthi monan zata ten'na éklo vo dogaim ghayall zaunk pavtat (promiscuous sexual behaviour, anti marriage culture, pornography, no commitment, prostitution, using others as objects – contraception, abortion, sterilisation, mutual masturbation, withdrawal). Hea ghayall zal'lea ghov-bailank ani kuttumbank Devache kaklutichi, kurpechi ani pekovnnechi goroz. Pap Saib Francis, aplea ulovpant kuttumbak magneantlean Jezu sovem ekvott bandunk (encounter) ani Povitr Atmeak ugtti ravun jivitachi novsornni ani pekovnni gheunk uskaita. Bhag. Juan Paulu II aple xikovnnent kuttumbak ugddas korta ki Jezu sovem ekvott bandop hem Povitr Sobhetlean zaunk Dev axeta. Sonvskarantlean (kumsaracho ani piddestache makhnnecho sonvskar) ani Povitr Sobhechea vavrantlean Dev mon'xak pekovnni dita ani ilaz favo korta. Kuttumbachea vangddeamnim aplo sombond Deva sovem bandunk ani jivitachi novsornni haddunk magnnem (khasgi, ghov-bailechem, kuttumbachem ani somudayechem) ek upai. Adhunik kallar lognik jivitant bhitor sorloleo chali (divorced, divorced not remarried, divorced remarried, single parenthood) jivitant eksurponn hadd'ttat. Hea eksurponnak lagun monam ani bhavnnam vatten ghayall zatat. Osle poristitintli bhair sorunk zonn eklean upai gheunk zai. Dekhik magnnem, Povitr Sobhechi xikovnn, counselling. Dusrea Kristi ghorabeamni oslea vangddeam sovem usko dhorun, somjikai dakhoun ani mogan vagoun Kristi totvam promannem kuttumbik jivit ani somudayik jivit jiyeunk nett diunk zai. Bhag. Juanv Paul II, “Novo Millennio Ineunte”(43) hea dakhleant amchi Povitr Sobha kuttumb ani ekcharachi xalla korunk somudayant ekcharache sonvskrutayecho prochor korunk avhan manddta ani huskaita. Bautizmant ami Jezuche Guddart Kuddiche sandhe zatanv. Ami yatrekar Jezuxim pavonk mhonnge zoitivont Povitr Sobheche vangddi zaunk vatt choltanv. Bhoktanchea ekcharant proves korun amche somudayent mon'xachea ekcharant jiyeunchi ani misoll zaunchi goroz asa. Lognik jivita sovem dakholl zal'li Devachi manddavoll pallun ani Povitr Sobha xikoita ti chal dhorun kuttumbik somudayechem jivit jiyeun, Kristi somudayik jivit jiyeun, mon'xancheo somudayo bandpi zaunk amchea kuttumbank Dev uzvadd zai. 28 Ami ek kuttumb koxem oslea sovem, bhov korun dusrea kuttumbam sovem jim hea prosnank sampoddlolim asat, tankam ami amcho dhir alaxiro diunk bhair sorum-ia. Goroz zalear tankam 'experts'-a xim vhoron tankam conselling korun vo voizachem vokod korun, tanchea jivitan ani ek pavtt khuxalkai haddum-ia. Zakev ek Judev zaunui zulum choloitolea Romi sorkarak aplea vaur-dondea vorvim adar sohokar ditalo. Romi sorkara kodde tachem natem aslem dekhun duseo Judev lok taka khenntalo ani bhairaitalo. Zukev eksurponnachem jivit jietalo. Oslea jivitachi taka vitt ailoli ani taka lagun tacho kuttumbhui dukhovlolo ani eksurponnache koxtt sonstalo. Zakevan Jezuchi khobor aikol'li. Apleak konne tori lekhcho mhonn tachi axa zaun asli. Apleak patkeanchea tori Somudaiant vantto mellcho ho tacho haves zaun aslo. Teach khatir Jezuk polleunk punn samania lokak bhieun to rumbddichea zhaddar choddun somudaik jivitant misoll zaunk bhitorleank axetalo. Jezu tachea kallxzantlo anvddo parkita ani taka somudaiant bhitor kaddun, tachea dukhovlea kuttumbhak taronn favo korta. Zakev aplean onit korun dukhoil'lea kuttumbank, somudaiant misoll zaun, tanchem chorlolem-nagoilolem portem diun tankam dadoxi korta. 1. Somudaiant misoll za: Ami zunve nhoi punn sangatim jieunk amkam zai. Punn amchea gorvak, axek, podvek ani apsvarthak lagun, ami ekmoddim eksurim jieunk sodtanv. Monxan monxa sangata jieunk Devachi pasun ek sasnnik ievzonn zaun asli. Jezu somudaiant jieta ani somudai stapta. Somudaiantle bhairailoleancho Jezu ek somudai korta. Tankam ek manacho zago, zo Devachea bhurgeank purto ani vorto to basaita. Jezu apunn boro ani kotavinn mhonn, patkeank, koddkarank, pordvarank poisaina. Tancho monisponnacho dorzo ollkhun, tancho mog korta. Hanv boro mhonn somzun, eksuro raun, hanv Jezu bhaxen zaun chukta. Jezuchi dekh ghe ani somudaiant misoll za. Vaitt astolench, mogan tem umttaunk proitn kor. 2. Dukhovlolea kuttumbhak pav: Jezun Zakevacher nodor marun nhoich tachem dukh ollkholem punn tacho, dukhichea somdirant buchkolltolea ghorabeachi killanch tachea kanar sadli. Tache sorvbhonvtonnim aslolea lokacher visor ghalun tannem vegim-vegim Zakevachea ghoracho rosto dhorlo. Judevanche chali pormonnem tachea kuttumbhak such-somadhan ditolo upai tannem ghetlo. Tanger jevonn Jezun kelem. Jezu dukhovlolea kuttumbhak paulo. Dukhest kuttumbhache sonkoxtt ollkhopachi tank asunk toxench tankam tea vellar favo toch upai diupachi zannvai amkam asunk goroz. Jezu tanger ghelo, jevlo ani tanchoch zalo. 3. Utth, Jezu sarkelo zav: Jezun aplea sovem otlolea mogacho porinnam 29 koso Zakev somudaiant misoll zaunk, dukhoil'lea kuttumbhak paunk, dupett vantt'tta ani choupott portun dita. Jezu taka omkench kor mhonn sangina, punn aplech ostongi to utt'ta ani Jezu bhaxen zaunk proitn korta. Zakev jedna vantt'ta ani udarponnim dita tednach tachea kuttumbhak taronn mellta. Amchea gorvak, axek, podvek ani apsvarthak lagun amchea kuttumbhak ami bandun dhortanv. Jedna ami jezu sarkele zatanv, tdna ami taronn onnbhovtanv. Zakev vanttun somudaiant misoll zalo, tednach tacho niraxiponnak ani dukhint aslolo kuttumbh suttlo, sontoslo ani taronn zhoddunk paulo. Jezun mhonnunk ietalem, Zakev aiz tuka taronn ailem. Punn Jezun mhollem, Hea ghorak aiz taronn ailem. Amche vorvim, ami somudaiant misoll zaun taronn zoddunk zata. Kristi khuxalkai onnbhovun ieta. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea dhormik fuddareamni apnnank zobabdari aslelea kuttumbank bhett diunk, tanche dukh vollkhunk ani tanche gorjek pavunk tankam uzvadd di mhonn Bapa lagim magum-ia. 2. Raxttri fuddareamni veg-veglle toren dukhovlole porjek somadan diunk tankam umed ani suddsuddai di mhonn Bapa lagim magum-ia. 3. Ami amchea somudayant misoll zaunk, ekamekachem dukh somzunk, ekamekak bhuzvonn diunk ani ghoddta te toren ekamekache gorjek pavunk amkam udar kor mhonn Bapa lagim magum-ia. 4. Firgojechea Gonvllik Sobhechea vangddeamni, somudayanchea fuddareamni ani devson'dexkaramni aplea somudayant kuttumbank bhett diunk ani tanchea jivitant misoll zaun Jezu bhoxen tanchea akantamni tankam sangat korunk ani pavunk tankam Povitr Atmeachi kurpa magum-ia. Pattounni: Vochun yeyat, somudayik jivitant misoll zaunk ani dukhovlolea kuttumbak pavunk, Kristache xantin tumkam dhaddttam. Fr. Saturnino Colaco, Prefect, Saligao Seminary 30 9. XIKUN GHE: POVITR SOBHECHI ZANNVAI APNNAI Gayonank Suchna: Proves: Povitr amchi Sobha, DTV: Sonvsarantleo mon'zat bhetto, Komiyanvam vellar: Dev zata mon'xachem khann, Xevottak: Vochum-ia, A-23 C – 31 D–7 F – 23 Survatechim Utram: Mogachea bhoinnim-bhavamno, dor ek kuttumb zaun asa mullavi xalla, zhoim mon'xachi vadd zata ani monis soglleam vattamni girest zata. Kuttumbachi vadd bori toren zatoli zalear kuttumbakui margdorxonachi goroz asa. Hem margdorxon taka khoim thaun melltolem tachi vadd bore toren zaunk? Kuttumbak boreponn favo zata Povitr Sobhe koddlean. Jezu zaun asa Povitr Sobhechem mostok ani Povitr Sobha Jezucheach mona promannem cholta. Dor eka kuttumban apli vadd zaunk Povitr Sobhechi zannvai ani xikounn appnaun, jiyeunk hea misant bhavartan magum-ia. Vachpam: 1 Pedru 1: 13-25 ani Matev 16: 13-20: Vachpam adim vivronn: Bhagevont Pedru amkam povitr zaunk apovnnem korta. Amchea purvozamni vankddeam jivitachi chal dhorli ani tim Deva sorxilim pois gelim. Kristant amkam novo zolm mell'la mhunntoch povitrayechea margan cholunk amkam odik karonn asa. Devacher bhavart dovrun jiye ani novea bhorvanxean tumchim fuddlim pavlam marat, ekamekacho mog korun Jezu Kristachi bori khobor porgott'tat. Filipache Sezarea ganvant Pedru sobhemazar Jezu Krist jivea Devacho Put mhonn porgott korta. Jezu Pedruchi govaiki svikarta ani Pedruchea bhavartacho inam' koso taka aple Povitr Sobhecho vhoddil nemta ani Sorginchea rajeacheo chavio taka dita. Provochonak suchna Monis zaun asa otmo ani kudd. Devan kudd matiechi akarlea ani tiche bhitor aplo atmo ghatla. Mon'xan Devachi manddavoll moddli ani hea mull patkak lagun, amchi kudd ghayall zali. He poristhitint Deva ani mon'xam 31 modem asloli soirigot vo ixttagot tunttli. Hi tunttloli ixttagot novean bandunk Jezu ailo ani aplea koxttantlean mon'xak portun Bapache ixttagotint bhitor kaddlo. Ho soddvonnecho vavr chalu dovrunk Povitr Sobha ghoddli ani tika aplea rogtan nitoll keli ani povitrtayent bhorli. Avoichea kusveant monis kuddin zolmola tich kudd Bautizma vorvim Dev kurpen ukol'lea ani Devache ixttagotint bhitor kaddlea. Povitr Sobhe vorvim hi Dev kurpa mon'xak favo zalea. Adhunik kallar monis utran nhoi punn kornnen dakhoili dekh sodta. Monis aiz chodd korun govaikek aple kan dita (EN, 41). Ghovan ani bailen ekamekachi govaiki diunchi goroz asa. Pap Saib Francis aplea uloupant ghov-bailek govaiki ditole guru zaunk ut'tejon dita. Povitr Sobha logn zal'leank tanche zobabdare vixim huskaita ani novea jivitak ugtim raunk apoita (FC 33). Bhagevont Paulu Jezu ani Povitr Sobhe modem asa te soirigiti vixim Ghov-bailek ugddas korta ani Ghovan aple potinicho mog korcho ani potinin aplea ghovak khalto rauncho mhonn xioita (Efez 5, 24). Jezun Povitr Sobha ghoddli, tika aplea rogtan nitoll keli, povitrtayent bhorli ani osokt mon'xachea hatant dili. Pedruk Jezun mhollem: “ Tum khoddop ani hea khoddpacher hanv mhoji Povitr Sobha bandtolom, yemkhonddache darvontte ticher zoit vhorche nat, hanv tuka sorginchea rajeacheo Chavio ditolom” (Mt16, 18-19). Vatican dusre vivx sobbhechea dakhleant “Gaudium et Spes” (Dogmatic Constitution of the Church in the Modern World) hatunt logna vixim xikvonn mellta: Lingi sombond dadlea-bailecho novea jivak ugto asunk zai. Adhunik kallar fokt lingi bhog gheuncho ani jivak ugto na rauncho mhonn somaz somajik xikvonn porgotta. Jivitacher add vetele upai dekhik addeche upai (contraception), gorbpatt (abortion), atmghat (suicide), borem moronn (euthanasia/mercy killing) oslea jivitacher nixed marunk hea ankant Povitr Sobha amkam uskaita karonn he addeche upai ostorek ek vost koxi vapddunk soeg zata (GS, 50; HV 14 ani 17; EV 3). Ghov-bailecho sombond ani novea jivitak man ani respet, heo zaun asat don bazu lingi mogacheo ani kazari jivitacheo. (GS, 51). Povitr Sobhechi xikonn sodanch novi ani taji. Ti apnnaunk amkam ugttem mon ani lamb-rund kalliz asunk favo. Jim konn hi xikvonn apnnaitat tanchi 32 jivitant novsornni yetoli ani tim khuxal, svotontr ani Devachea mogachim zatolim. Povitr Sobha ek avoi ani ek xikxika (teacher). Kallam-yugam, ti aplea bhurgeank akarit ailea. Ani ami visvaxi xikpi koxe hi xikvonn ghetlea, vachlea, pollelea punn te xikovnnehcea adaran novsornnechem ani udorgotichem pavl marunk allsai ani besarmai dakhoilea. Ti amkam hi xikounn jivitache chantte pavlank niyallunk ani pallunk apoita. Poivtr Sobheche girest xikounnecho sar Povitr Pustokantlean gheunk, sanspun niyallun ani jiyeunk goroz. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea Pap Saiban, soglleam Bispamni ani yadnikamni, Devachem Utor porgott'tat ten'na Povitr Sobhechi-i xikvonn porjek xikounk, tannim kherit usko dakhoum, oxem aple porjek Povitr Sobhechem bhanddar ugtem korunk, tankam Devacho adar ani kurpa magum-ia 2. Amchea iadnikamni aplea xelleank bhett korunk, aplea xelleam sovem aplo usko dakhoum, aple gonvllik bhette vorvim aple porjek Jezuchem doyall ani kaklutivont kallzacho mog onnbhovunk adar korunk, tankam Povitr Atmeachi kurpa ani uzvadd magum-ia. 3. Amchea kuttumbamni Povitr Sobheche xikounnek sodanch ugttim ravun aplo ghorabo Povitr Sobhechea xikovnne promannem cholunk, oxem kuttumbik jivit Jezuchea totvam ani mul'leancher bandun haddunk tankam Devachem boll ani kurpa magum-ia 4. Adunik kallachea avhannacher nodor martana amkam ghoddie Povitr sobhechi xikvonn 'outdated' oxem disot. Povitr Sobhechi xikvonn sodanch novi ani taji, hich Povitr Sobhechi xikvonn amkam sorginchim vatt ani svotrontrayechem jivit jiyeunk amkam sfurti dita mhonn, hem sot amchea monan rigounk amkam Devachem boll ani kurpa magum-ia. Pattounni: Kuttumbamno, Povitr Sobhechi zannvai apnnaun, tumchea kuttumbik jivitan jiyeunk, vochun yeyat Kristache xantin tumkam dhaddttam. Fr. Jeronimo D'Silva Professor, St. Xavier's College, Mapusa 33 10. JIVITACHI SONVSKRUTAY: MANDUN GHE-PORGOTT KOR Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Deva mukhar ubo rauncheak, Gonva-konniô barik holkeô, Jieunu, jieunu, Sontosbhorit vetanv, A-10 C-17 D-22 F-19 Survatechim utram: Sonvskrutay, somazachim totvam dakholl korta. Jivitachi Sonvskrutaye vorvim somazachem rup polleunk mellta zhoim jivitak mol asa, mon'xache bhitorle prottixttak man asa ani mon'xache hok'k jivitache survek te xevott porian samballta. Amcho adlo PapSaib Juanv Paul II Evangelium Vitae hea dakhleant boroita ki Jivit divpi bori khobor zaun asa kalliz Jezuchea sondexachem. Jezuchea kallzacho sondex porgottunk Povitr Sobhechea dor ek vangddeachi zobabdari. Aicho sevadhorm amkam jivitachi sonvskrutay mandun gheunk ani porgott korunk ugddas korta. Tor, he misa-bhettentjivitachi sonvskrutay mandun gheunk ani porgott korunk amkam zannvaien bhor mhonn magum-ia Prachitachi rit: Arso: Arso amkam amchem rup dakhoita. Arseantlean polletanna sogllem lokx amcher urta. Ami dusreank vo sonvsarak polletanna amkam tancho koslo faido zatolo hacher lokx ghalam. Dusrim amkam fokot arsea bhaxen amchea faidea khatir vapurpachim hatiaram zaleam.Bapachem bhogsonnem magum-ia. Somia kaklut kor. Dori vo Razu (Goll ghevpachi gantt ghalun): Goll ghevpacho razu mon'xachea jivitacho xevott mon'xachea hatint asa mhonn dakholl korta. Ami jivit Devachem dennem ani tem povitr mhonn somzun, jieunche suvater tem ami soro pieun, vikarim vokdam ghevun, motor-gaddi zai toxi choloun, mhozo ani dusreancho jiv risker ghalun, jieleat. Devachem bhogsonnem magum-ia. Krista kaklut kor. Bavli: Bavli bhurgeachem rup dakholl korta. Bhurgem hatant khelltana jivachem mol disun ieta ani kallzak sontos bhogta. Zaiti zannam gorbpatt korun vo korta tankam sangat ani tenko diun, zolmu naslolea bhurgeak marun uddoitat. Bapachem bhogsonnem magum-ia. Somia kaklut kor. Vachpam: Utpoti 1: 26-28; 2:7 ani Matev 16: 24-28 34 Vachpam adim vivronn: Aichea poilea vachpant amkam mellta ki jivit Deva koddelean ieta ani tem povitr ani molachem. Xubhvortomanant, Jezu aplea pattlavdarank aplea svartha khatir jieunk nhoi punn dusreank jivit ditolem ap-teagi mon apnnaunk apoita. Chitan Devachem Utor aikum-ia. Provochonak suchna Jivitacho Onnbhhov: Dusre vixv zhuz suru zaunche adim, Hitleran zaitea Zudevank tech borabor Poland, Czechoslovakia, Hungary hanchea nagrikank jivexim marle. Tannem kednanch mhonnunk naki ami tankam jivexim marum-ia mhonn. Tannem mhollem, “Wir erfordern den lebensraum!”mhonnge, “Amkam jieunk zago korum-ia!”Lokanim mhollem, “Hoi, amkam jieunk zago zai.” Germanichea nagrikank hi ievzonn avoddli. Sakrechea melant revddail'li mornnachi sonvskrutayek lok bolipoddle. Hitleran jedna Poland, Czechoslovakia, ani Hungary hea raxttrancher akromonn korun, Judevank ani her lokank marpachi 'Concentration camp'am ugoddlim tedna lok ogi ravle. Jivexim marop koslem-i zaum tem, zolmu naslolea bhurgeank, zantteank, piddestank vo oskotank, tem jivexim marop. Zoxem Hitleran mornnache sonvskrutay apnnaunk lokank bhuloilim, toxench aiz-kal zolmu naslolea bhurgeank marum-ia mhonninant punn bailank 'nivodd' (choice) dium-ia monnttat. Zanntenk marum-ia mhonninant punn tankamaplo 'nichev' gheunk adhar dium-ia mhonntat. Hinsa korun, dusreank marum-ia mhonninant punn 'jikunk' zai mhonntat. Devachem Utor: Povitr Pustokache survatek, poile pustokant, utpotichea amkam mellta koxi mornnachi sonvskrutay bhitor sorta ti. Devan Adanv ani Evek jivit dil'lem punn Devchar sorpchea rupant Evek mornnachi sonvskrutay apnnaunk bhuloita. To tika sangta ki advarlolea rukhachem foll kai borem tem, tannim tem khelem zaleartanche dolle ugoddtole ani vaitt-borem vollkhun timDeva bhaxen zatolim (Ut 3, 5). Adanv ani Eve mornnache sonvskrutayeche bhulovnnek boli poddtat. Aichem poilem vachop amkam sangta ki mon'xachem jivit Devache nodren bhorpur molachem kiteak Dev mon'xak aplea rupacho ani aplea sarkeacho rochta (Ut 1, 26). Dor ek mon'xachem jivit oprup (unique) ani povitr. Dev mon'xak aple rochnnecher dhoniponn cholounk dita punn dhoni, ek rakhonndar koso(Ut 1, 26). Jivitachi rakhonn korunk taka zobabdar korta. Hache khatir jivitachi sonvskrutay Devache rochnnechi opurbai korta, kazari jivitantlean zolmololeachi somarombhnni korta ani lognik sombondache zhorintlean vhanvta (Ut 1, 28) Aichem xubhvortomanJezu aplea xisank Aplo pattlav korunk apoita. Tachea pattlavdarachem khaxeleponn to ugddapem korta. Zo konn Jezucho 35 pattlav korunk sodta tachi dixtt apleacher nhoi punn koxttank veng marun, dusreank jivit divpachi zaunk zai mhonn to soroll korta.Matev sangtaki goroz poddli zalear sogllem vikun monis aplem jivit samballtolo (Mt 16, 26) punn zo konn aplea svartha khatir jivit samballunk sodta to jivit hogddaitolo (Mt 16, 25). Jezu apunn dusreank jivit diunk ailea mhonn ukteponnim sangta: “Hanv ailam to tankam Jivit mellchê khatir, poripunn Jivit mellchê khatir ailam” (Jn 10, 10) Amcho Zobab: Jivitachi sonvskrutay amchi vagnnuk ani sobhav topasunk ulo korta. Kollonastanna ghoddie ami mornnache sonvskrutayek boli poddleanv. Amkam vo amchea kuttumbak loz zait mhonn gorbpatt korunk fuddem sorleanv. Zantteank vo opangull vangddeank tanchea jivitak mol na koxem amchea sobhavantlean dakhoilam. Jivitachea prosnak fuddo korche suvater jiv dilear odik borem oxem monan golloilam. Soro pieun, vikarim vokdam ghevun, motor-gaddi kaide pallinastanna turturit choloun, amcho ani dusreancho jiv sonkoxttant ghala. Ami osle mornnache sonvskrutayek veng marlea kai? Monxachem jivit zaun asa povitr karann mon'xak Devachea sarkeacho ani Devachea rupnneacho rochla. Tem amchem adhin kel'lem asa, zobabdaren samballunk, mogache sopurnnaiek pavounk ani amchem jivitachem dennem Deva ani bhava-bhoinnank diunk (EV 2). Juanv Paulu xikoita ki mon'xachea jivitak man ani mog di, rakh ani seva kor. Jedna tum he dixen veta tedna tuka nit, udorgot, khori svatontrtai, xanti ani khuxalkai mellunk pavtoli (EV 5). Dor ek Kristanvank zobabdari asautram, magnnea, nommunik jivitantlean, seventlean, uskean bhoron ani rajkaronnik kornnean jivitachi sevek aitim asunk. Bhag. Juanv Paulu II kuttumbak kuttumb za mhonn ulo marta. Kuttumb kuttumb zavop mhonnge'kuttumbant mon'xanchi somuday ghoddop ani hi somuday moga vorvim bandop , posop ani vadovop. Hi Devache rochnnechi mandavoll (FC 17). Ghorabik povitr sobha ghorabeant jieta. Ghorabo Devan ghoddla, hea ghorabeant mon'xachi survat kelea karann monis eklo vo zuvo koso jiel'lo Devak naka. 'Familiaris Consotcio' hea dakhleant toch Pap Saib kuttumbachea chear karyam modlem dusrem karya, jivitachi seva korop mhonn sangta (FC 17). Jivitachi sevaghovbailechea koblatintlean suru zata. “He koblaticho ek bhag mhollear novea jivitachi seva: bhurgeank zolmak haddpachi ani tankam Kristi mul'liamnim lhan-vhodd korpachi zobabdari” (GC 4.2). Sogllea jivak podvi asa ani tachi mozot korunk amkam zobabdari asa. Bhurgim zolmank haddunk ani vaddounkuch nhoi punn apnnachi denngi diun, bandun ani seve korun (LOM 63). Amcho Gonvlli Bap aple chittent sangta ki, “Az-kal amcheam ghorabeamnim bhurgeancho ankddo denvlolo ami polletanv…mhonntoch 36 amcheam kuttumbamnim jivitachi sonvskrutay fulounk vavrum-ya” (GC 4.2). Toxench, jedna avoi-bapui bhurgim Apnnak ani kuttumbak Devachem dennem mhonn visrun bhurgem 'Devachem dennem sonvsarak' mhonn tachi vhoddvik vaddounk sodta tedna tacher vaittovo probhav ghalta ani hanvponn bhitor kaddtat. Hanvponn (Narcissism) zaun asa ek pidda zhoim monis apunn dusreavon vhoddlo mhonn somzota, dusrea mon'xam sovem mog-moipas dakhoina ani ghomenddi zaunk pavta. Bhurgeank sangpanchi goroz na ki tim kitlim vhodd tim punn tankam dakhounk zai aplo vell, dhyan diun ani opurbai korun tim kitlim molachim tim. Jedna mon'xacho Dev onnbhov unno zata, tedna mon'xachi prottixtta vo jivitachem mol unnem zata. Monis magir noitik kaide pallina, kheritponnim mon'xachea jivitak ani prottixttak man divpache unnem zata (EV 21). Dusreancho chinta-usko, Kristacho chinta-usko mon'xachea jivitachea sogllea bhagant disun ieunk zai, zaun te xikxonn, bholaiki, rajkaronn, somajik jivit, misa-bhettent ani khasgi magnneant. Jivitachi sonvskrutay bandpachem kuttumbachem karia nirnnayak ani dusreani korunk zaina. Bhurgeank vaddoitana kutttumb aplo jivitachi bori khobor porgottpachem misanv xarti pavoita (EV 92). Pap Saib Francis bhair uddoita te sonvskrutayechi (throw away culture) khobor korta. He sonvskrutayen mon'xak vostu bhaxen lekhta. Je meren upkarta te meren dovorpache ani upkarna tedna bhair voddoupache, oslem chintop disun ieta. Mon'xache jvitache survek ani xevottak tem chodd dista.Hanga, zankam apnnak rakhunk zaina zoxim zolmololim toxennch zolmunk naslolim bhurgim, opangull vo zannti tankam somaz upkarona mhonnun bhair uddounk sodta. Osle novea xekddeache sonvskrutayeche add vochunk to amkam avhan dita. Bhag. Juanv Paulu II ghorabik povitr sobhechem chovtem karya povitr sobhechea vavrant ani misavant misoll zaunk mhonn ugdass korta. Pap Saib ghorabeak, ghorabea bhitor, xezareak, firgojent ani somazant Povitr pustokacher melltolea Kristi totvacher adharlolem ani Krista sarkem moga jivit jiel'lea seve chakrechea vavrantlean govai zaunk ani govai diunk apoita. Bhavarteanchem magnnem: 1. Povitr Sobhechea fuddareamnim, jivit divpi bori khobor porgottunk ani jivitachem mol porje mukhar dovrunk tankam zannvaien bhor mhonn magum-ia. 2. Sorkari fuddareamni ani raj karbhareamni, amchea desant vostolea mornnache sonvskrutaye add kaide kaddunk ani mon'xachi protixtta samballunk soglle proitn korunk tankam Dhonia Devacho adar magumia. 37 3. Amche kuttumban loksompork sadhna vorvim ietolea mornnache sonvskrutayek fuddo korunk ani jivitachem mol dakhoitoli akarnni zaunk, avoi-bapainim fuddakar gheunk tankam kurpen bhor mhonn magum-ia. 4. Sogllea dhormachea vangddeamnim ap-aplea dhormik jivitache chalin ani ritin jieun,hinsa poisavun, jivit ditole sonvskrutayek veng marunk amche modle ekcharache sombond povitr korunk Devacho adar amam somestank magum-ia. 5. Jivit ditoli sonvskrutay porgottunk zaitim borea monachi mon'xam vavurtat. Tor tanche proitn ani sonkolp Devache ievzonnen sakar zaun, amcho tenko ani sangat tankam diunk, Devacho adar magum-ia. Pattounni: Vochun yeiat, jivitachi sonskrutai mandun gheunk ani ti porgott korunk, Kristache xantin tumkam dhaddtam. Fr. Noel D'Costa Professor, Rachol Seminary 38 11. DHORMPORGOTTNAR ZA: APOVNNIM UPZOI Gayonank suchna: Proves: Iadkachi vakhann'ni, DTV: Amche don hat ubharun, Komiyanvam vellar: Jezu borea Gonvllia, Xevottak: Tuzo dhormporgottnar kor, A-15 C-1 D-13 F-22 Survatechim Utram: Pritichea bhavam-bhoinnimno, kuttumb zaun asa mullavi xalla. Kuttumbant amchea Kristi dhormachi porgottni poile suvater bhurgeanchea kallzant rigounk eke avoi-bapaichem karya. Ami oxem mhonnlolem aikolam, “If you want to clean the society let it start from your house.” Amchea Kristi dhormachi porgottnni akh'khea sonvsarant zatoli zalear poili ti amchea kuttumbant thaun suru zaunk bhov gorjechem. Devapovnnim sorgar thaun utpon zainant punn tim amchea zonn ekleachea kuttumbant thaun upzotat. Jen'na amchea kuttumbant ek avoi-bapui Kristi dhormachi xikvonn bhurgeank dita ten'na Dev-apovnneachem bim bhurgeanchea kallzant kirlunk lagta. Ani jen'na him Dev apovnnim utpon zatolim ten'nach ki amchea dhormachi porgottnni akh'khea sonvsarant zatoli. Tor he Misa Bhettent vantto ghetana atanch aikololi xikvonn jivitant pallunk amkam kurpa magum-ia. Prachitachi rit: 1. Somia Jezu, amchea Kristi dhormachi xikvonn Povitr Pustok vachun toxench xibiramni vantto gheun apnnaunk ami fattim ravleanv. Amkam bhogos. Somia kaklut kor. 2. Krista Jezu, amchea kuttumbant Dev-apovnneachem bim' utpon korche suvater ami padri – madricheo vaitt khobro keleat. Amkam bhogos. Krista kaklut kor. 3. Somia Jezu, amchea kuttumbant, amchea vavrache suvater toxench ami veta tea suvatancher amchea dhormache govai zaunk ami fuddem sorunk nat. Amkam bhogos. Somia kaklut kor. Vachpam: 1 Korintkarank 12:1-11 ani Matev 28: 16-20 Vachpam adim vivronn: Zonn ekleache kuveti promannem Devacho Atmo veg-vegllim denim ani muniarponnam vantt'ta. Dhormporgottnnecho vaur ani Dev-apovnnim 39 toch Atmo upzoita oxem Bhagevont Paulu Poilea vachpant spoxtt korta. Bautizmacho sonvskar dor eka Kristi bhavarteak dhormporgottnnar zaunchem dennem favo korta. Hea vavrak khand martat tanchem sangata sonvsar soro porian apunn astolo mhonn Jezu asvason dita, hem ami Matevachea Xubhvortomanant aikotanv. Provochonak suchna Jivitacho Onnbhov: Eka vaddeant osoch Fernandes add nanvacho ek kuttumb aslolo. Hea kuttumbant ghov-bail ani char bhurgim ravtalim. Bapui vavrak vochpi punn dor disa ghora vegin pavunk proitn kori. Ghora pavtoch aplea baile ani bhurgeam sangata aimorechem ani Tersachem magnnem kelea uprant Povitr Pustok ani her Kristi dhormachim pustokam tim vachtalim. Khoreanich Devachea airvadan ani besanvamni bhorlolo ho kuttumb. Dor disa avoi Misa Bhettent vantto gheun aplea kuttumba pasot magtali toxench dusreank-ui govai zatali. Bapui aplea vavrache suvater legit Kristi dhormachea totvam promannem jiyetalo ani he vorvim dusreak govai zatalo. Bhurgim aplea iskolant bore rit-rivosin jiyetalim. Aplea Teacher-ink man divpi ani dusreanchea adarak pavpi. Hea kuttumbantlim eklem va dogam bhurgim Dev-apovnneak khand martolim mhonn mhaka khatri asa. Devachem Utor: Aichea poilea vachpant Bhagevont Paulu Korintkarank boroun aple poile chittint mhonntta, “Veg-vegllim atmik dennim asat punn ekuch atmo Atmo. Veg-vegllem muniarponn punn ekuch Somi. Vegllim kamam punn soglleam sorim sogllem korta to Dev ekuch.” Amchea kuttumbant dor ekleak torekvar Povitr Atmeachim dennim dilolim asat. Ami zonn eklean amchea kuttumbant him dennim ghevun amchea dhormachi ami porgottni korunk fuddem pavl marunk gorjechem. Amche kuddiche sandhe sobar punn he soglle sandhe ek kudd ghoddun haddtat. Amchim dennim sobar punn ekvottan ravun amchea denneacho upeog korun ami dormporgottnni kelear ek povitr kuttumb ghoddun yeta ani Jezuche lagxil'le xis ami zaunk pavtanv. Aichea Xubh-Vortomanant Jezu Aplea jivontponna uprant xisank dixtti poddtta ani tankam oxi adnia dita, “Mhonnttoch tumi vochat ani Bapache ani Putache ani Povitr Atmeache nanvim tankam povitr-snan diun, ani hanvem tumkam adnia dileat titleo-i tankam xikoun soglleam deslokank Mhoje xis korat.” Hich xikvonn Jezu aiz amchea kuttumbachea dor eka vangddeak dita. Jezuchi xikvonn porgottchem karya amkam zonn ekleak dilolem asa. Amkam zonn ekleak dhormporgottnnar zaunk Jezu ulo marta. Devapovnnim amchea kuttumbant thaun upzounk amkam karya dilolem asa. Tor hich Jezuchi xikvonn amchea jivitant vevharant ghalum-ia. 40 Amcho Zobab: Padri-madri ani motthvaxi sorgar thaun poddonat punn tim amchea kuttumbant thaun upzotat. Dor disa kuttumbant aplea bhurgeank Kristi dhormachi xikvonn toxench borim totvam ani mul'leam diunk ani bhurgeank dekh zaunk eke avoi-bapaicho kaido. Avoi-bapui borea margar choltat zalear tea kuttumbantlim bhurgim ho boro marog dhorunk pavtolim. Amchea somazant toxench akh'khea sonvsarant amchea dhormachi porgottnni zatoli zalear poile suvater ti porgottnni amchea kuttumbant thaun suru zaunk zai. Our family is the first school. Eka kuttumban somazant zaitim bodlopam haddunk zatat. Sogllim sangatan jiyelim zalear ekvottan amcho Kristi dhorm ami samballttolim. Kuttumbant dhorporgottnar zaunk ani apovnnim utpon korunk tin kariank ami khand marum-ia. 1. Magnnem: Dor disa vell kaddun aimorechem toxench tersachem magnnem ek kuttumb koso korunk vavrum-ia. Kuttumba pasot, somaza pasot, padrimadrim pasot toxench amchea Kristi dhorma pasot magum-ia. Magnneachea bollan amcho Kristi dhorm samballunk ani to dusreank porgottunk vavrum-ia. 2. Povitr Pustok ani her Kristi Dhormachim pustokam vachop: Kuttumbant dor disa vell melltta toso sangatan Povitr Pustok toxench her Kristi dhormachim pustokam vachun amchea dhormachi ami xikvonn gheum-ia. Ghorant, vavrache suvater, iskolant ani veta thoim vell mellta toso him pustokom ami lozo nastanam vachum-ia. Oslim pustokam kuttumbant bhurgeank toxench dusreank dennem vo'gift' koxim diunk ami vavrum-ia. 3. Kuttumbant toxench somazant govai zavop: Lojenastana amchea Kristi dhormachi xikvonn toxinch totvam ani mul'leam amchea kuttumbant, somazant, vavrache suvater ani iskolant jiyeunk ami vavrum-ia. Ani he vorvim amchea dhormachi porgottnni ami korunk pavtoleanv. Amchea dhormache niz govaiki ami zatoleanv. Kuttumbant dhormporgottni korun, amchea kuttumbantlean apovnnim upzoun, amchem karya xarti pavounm-ia. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea dhormik fuddareamni zata te toren amchea Kristi dhormachi xikvonn apnnaun ti aple porjek diunk ani aplea apovnneak visvaxi ravun Devache khuxe promannem porjechi seva korunk Bapacho adar tankam magum-ia. 2. Amchea rajki fuddareanim dhorma modem bhed-bhav kori nastana zonn ekleak ap-aplo dhorm jiyeunk sot'tea diunk toxench dhorma 41 modem zatolim zhogddim maramari poisaunk tankam Bapacho adar magum-ia. 3. Siminarint toxench Convent-ant xiktoleamni dor disa aplea apovnneacher lokx dovrun apli akarnni bore toren korun fuddarache bore dhormporgottnnar zaunk tankam Bapachi kurpa magum-ia. 4. Amchea kuttumbant avoi-bapaini Kristi dhormachi xikvonn aplea bhurgeank diunk ani he vorvim Dev apovnni utpon korunk kuttumbachea dor eka vangddeak Bapacho adar magum-ia. Pattounni: Xubh khobor aikun ani niyallun ghorabeatlean apovnnim utpon korunk ani tech xubh-khobrche urbhevont porgottnnar zaunk tumkam pattoittam... Sem. Myron Jeson Barreto, Rachol Seminary 42 12. FUDDARI ZA: KUTTUMB SOMAZACHE SEVEK Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Kuttumbam him amchim, Bapa, Gonva-konnio barik holkeo, Bhav-bhoinni ami sogllim, Kuttumba, Kuttumb Za C-17 D-6 Survatechim utram: Mohnva-mus, zanv lhan vo vhodd, mhonv distokuch, apunn nachunnachun, dusream musank mhonvachi khobor sangta. Dusream musank to boro fuddari zata. Karonn mhonv distokuch to apsuvarthi zaina, punn dusreanchem borem chintun, dusreankui hea mhonvachi khobor dita. Aicho vixoi, “fuddari za; kuttumb somazache sevek” amkam zonn ekleak kuttumbachea vangddeak, fuddari zavn, kuttumba vorvim somazachi seva korunk ulo marta. Tor kuttumbant jiyetana, amkam aslolea zobabdareanim fuddakar gheun, teo bore toren pallun, somazachea boreponnaponna khatir ani sevek ghalunk, amkam hea misa bolidanantlean Devacho adar magum-ia. Prachitachi rit: Avoi: Bhurgeank samballunk ani dhormik mul'leamni vaddounk logna disa bhas ghetlea, punn tacher visor ghalun, bhurgeank Dev-bhirantin ani boream totvam-mul'leamni vaddounk chukleam. Ani he vorvim fuddariponnan vavrunk fattim urleam. Somia Kaklut Kor. Bapui: Kuttumbachea pal-posonna khatir, xikpa khatir, vavr korun bhurgeanchi ani bailechi seva korche bodlek, soro pivun, bekar bhonvun, mhojeach kuttumabant hanv mhojea bhurgeank ani bailek zodd zalam ani bore dekhicho zaunk fattim urlam. Krista Kaklutt kor. Bhurgem: Mhozo avoi-bapui titlo xikunk na, punn hanvem chodd xikop korun, somazant koslo-i boro vavr korun, vhodd monis zal'lo tankam zai, punn hanvem mhojench chintun, thoddench xiklam ani mhojer aslole zobabdarek patt voll'llea. Somia Kaklut Kor. 43 Vachpam adim vivronn: Poilem vachop: Rom12: 6-13 Zonn ekleachea dennea promannem veg-veglle vorgunn asat ani tea vorgunnam promannem jivit jiyeun, kuttumbant, somazant, zhoim hanv asam, zhoim vavr kortam, zhoim uloitam thoim fuddariponn gheun, Devan dil'le vorgunn kuttumbachea ani somazache sevek vaprunk ulo korta. Xubhvortoman: Mt16: 13-20 Pedru, Bapachi uktavnni aikota ani xisanchea nanvan fuddariponn gheun, hem dennem to ukteponnim dakholl korta. Dekhun Jezu, Pedruk sorginchea rajeacheo chavio bhasaita ani akh'khe Povitr Sobhechi zobabdari tachea hatant ghalun, Povitr Sobhecho fuddari nem'ta. Provochonak suchna Rafael, tachi potin Rosy, put Roger ani dhuv Rima, oso ek supurloch kuttumb aslo. Eka-mekachea mogan ani ekvottan tim jiyetalim, Devbhirantin tim vaddlolim, ghorant ters, aimori ani dhormik mul'leam totvamni tim bhorlolim. Rafael-ak tiatr, nattkuli korpak khub avoddttalem ani ganvchea festank vo natalanchea kallar nattkuli korunk to fuddem astalo ani ganvcho-i lok taka tiatrist mhonn vollkhotale. Tachi potin Rosy, randpachea vavrant fixal asli. Ganvchea suvalleam vellar, konnem-i apoilear, rokddich dhanv martali. Mahila manddol-achi odheokx zal'lean, soglleo bailo tika man ditaleo ani borea gunnachi ostori mhonn vollkhotaleo. Tancho put Roger, atanch MSW korun voilea gunnanim pas zal'lo, xikunk huxar ani adar korunk bhov aito. Choli Rima, Fine Arts kortali. Chitram kaddunk ani rongounk tichea davea hatachem kam' zaun gel'lem. Sogllim ap-aplea gunnamni vaddot vetalim. Eka disa, ganvche Gram-Sobheche zomatint, Ganvchea somajik prosnacher cheorcha zaunk lagli ani ganvcheam lokam virodh, serkar ek bandkam' korcho aslo. Te khatir te morcha kaddunk yevjitale. Ten'na, Rafael apunn ganvant ani tanchea sorv-bhonvtonnchea ganvamni rostea vele khell (street-play) korun lokank zagrut korpachem fuddariponn gheta. Toxench Rosy ganvchea bailank ektthaim korpachi zobabdari gheta ani bailanchoch ek virodhi-zomo korun, tanchem fuddariponn apnnacher gheta. Cholo MSW-chem xikop kel'lean, soglli bhaili-bhitorli veovostha korta ani choli apnnacho kolecho gunn vaprun, aplea chitramni toktte ani nare toyar korpachi zobabdari apnnacher gheta. Kuttumbacho dor ek vangddi, apleak aslolea gunna vorvim, tea-tea vavrant fuddariponn gheta ani akh'kho kuttumbuch apnnak somazache sevek bhettoita. Aicho vixoi “fuddari za; kuttumb somazache sevek” fuddareacho gunn 44 apnnaunk ulo marta. Poilem vachop veg-vegllea vorgunna baptint uloun, amkam dil'lea vorgunna vorvim fuddariponn gheun, somazachi seva korunk ulo marta. Tuka dil'lea denneacho boro upeog korun, to dusreanche sevek vapurcho mhonn sangta. Zalear dusrea vachpant Pedru apli deivik zannvayecho gunn vaprun, Jezu vixichem bhakit uktem kortam. Ani hoch tacho gunn vollkhun, Jezu taka Povitr Sobhecho fuddari nem'ta. Ani tea uprant Pedru apnnakuch Povitr sobhechea boreponna khatir vompta. Ami dor eklim kuttumbachi vangddeam. Ani amkam soglleank amche tanki pormonnem veg-veglle gunn asat. Tor ek kuttumb koso ami amchea gunnancho koso vapor kortanv kai ani somazachi koxi seva kortanv kai? Hacher ami niall korunk goroz. Rafael-achea kuttumbachea vangddeamni, ap-apnnache tanki promannem fuddariponn gheun, akh'kho kuttumb somazache sevek fuddari zalo. Hea kuttumbachi dekh gheun, ami-i amchea vaddeant, ganvant ani somazant, ekach kuttumbachim vangddeam koxim somazachi seva korum yeta. Zaite pavttim amchem chintop. “kuttumbachea eka vangddean bhag ghetlear puro vo eklo gelear puro” oxem zata. Aicho niyall follabhorit korunk amcheamni kitem korum yeta? Tin V-acho ugddas korum-ia; vollokh, vadd ani vapor. Gunn vollkhum-ia; amkam koslo gunn asa? Thoddeank boroupacho, gavpacho, chitram kaddpacho, khellpacho, nitoll korpacho, adi. Tachi vollokh ghevop. Gunn vaddoum-ia; amkam dil'lea gunnachi vadd korunk goroz. Zanv xikun vo vavr korun, khellpacho gunn aslearkhellun, boroupacho gunn aslear boroun, randpacho gunn aslear, tantunt xikop korun, xikoupacho gunn aslear poilem xikop korun, vaddoum yeta. Gunn vaprum-ia; gunn vaddoilea uprant tacho vapor korop. Xikovpachea vavrant borem xikoun, somazant bore nagrik toyar korum yetat ani somazak seva dium yeta. Randpacho gunn aslear, xezareanger suvalleank randpant adar dium yeta, borounchea gunna vorvim, nemalleancher, satolleancher, somajik-prosna add boroun, somaz-seva korum yeta adi. Veg-vegllea gunna vorvim fuddariponn gheum-ia ani dusreankui ut'tejon dium-ia. Kuttumbache vangddi ami, fuddari zaum-ia ani somazachi seva korum-ia. Bhavarteanchim magnnim 1. Amchea gonvllik fuddareamni, kuttumbachea vangddeanche gunn vollkhun, tankam kuttumbant toxench somazant fuddariponn cholounk tankam ut'tejit korunk kuttumbik mon magum-ia. 45 2. Dhormik fuddareamni kuttumbachea boreponna khatir, sovloti nirmann korun, somazache sevek, kuttumbachea vangddeanchem fuddariponn vollkhunk, tankam Bapachi kurpa magum-ia. 3. Amchea kuttumbachea dor eka vangddean aple gunn vollkhun, fuddariponn gheun, te somazache sevek vaprunk tankam uktem mon moagum-ia. 4. Kuttumbanim, aplea vangddeanchem kheritponn vollkhun, tanchem gunn vaddounk tankam adar ani pattimbo diunk, Devachi modot magum-ia. Pattounni: Veg-vegllea gunna vorvim somazant fuddari zaunk... Sem. Romano Rodrigues, Rachol Seminary 46 13. BHOGSUPI ZA: DAMUN DOVORLOLEO DUKHI POIS KOR Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Hem mhojea ugddasak korat, Mafi magtam, xanti ditam, Zoi pritimog vosta, Vochum-ia, A-14 C-22 D-47 F-23 Survatechim utram: Mogall bhoinni-bhavamno, aichea sevadhormacho vixoi, “Bhogsupi za: Damun dovorloleo dukhi pois kor”. Amcho mogacho konnui amkam dukhoita ten'na vo amkam vaitt korta ten'na vhodd dukh amkam bhogta. Ani hem dukh gheun ami jiyetanv ten'na, amchem kuttumbik jivit, kuttumbik mog, kuttumbik xanti, kuttumbik ekvott ami ibaddtanv. Amcheo damun dovorloleo dukhi poisavun, bhogsonnem divun, bhogsonnem gheun, bhogsonneachim mon'xam zaun, amche kuttumb mogache, ekvottache, xantiche, khuxalkayeche korunk amkam bhogsonneachim mon'xam kor mhonn hea misachea bolidanant magumia. Vachpam: Efezkarank 4: 17-32 ani Matev 6: 9-15 Vachpam adim vivronn: Poilea vachpant, bhagevont Paulu, Efezkarank, Jezuchea ekvottan jiyeunk, rag ani krodh poisavun, doyall-mhonvall kallzachim zaunk, novea jivitachim pavlam marunk ulo marta. Xubhvortomanant, ami dusreancheo chuki bhogxitanv toxench Dev amcheo-i chuki bhogxitolo mhonn hem asvoson amkam mellta. Provochonak suchna Mogachea bhoinni-bhavamno, bhogsonnem diunk ani bhogsonnem magunk amkam khub avgodd zata. Bhov korun, amcho konn mogacho vo amchea kuttumbacho mogacho vangddi amkam dukh dita ten'na. Ani hem dukh ami amcheach bhitor damun gheun ravtanv. Aicheo vixoi hem dukh poisavun, bhogsonneachim mon'xam zaunk amkam uskaita. Kiteak kai? Jivitacho onnbhov: Raiturche Simnarint thaun, sonvarachea disak, thodde simnarist Moddganv aslolea zantteanchea ghorak bhett diunk vetat. Oxech ek dis simnarist zantteank bhett diunk gel'le kodden, ek zantti ostori eka konnxak eklich bosun asloli polletat. Tichea thoddak pollelear tichem kallzant aslolem dukh tichea tonddar distalem. Simnarist bhav tichexim 47 vetat ani tiche lagim ulovunk lagtat. Tanche lagim ulovunk ti fatti fuddem sorta punn sovkas-sovkas aplem dukh ti ugtem korta. Tichea dolleant dukam bhortat ani ti oxem mhonnta, “Mhaka dog put aslole. Khub koxtt kaddun vaddoile. Zait tem sogllem tankam dil'lem. Punn koslo faido zalo. Aiz mhoje put mhozo upkar, mhoje koxtt, mhozo mog visorle. Ani hanv zantti zalea mhonn tannim mhaka hea ajilant haddun ghatlea.” Ani aplem sogllem dukh tea simnaristank sanglea uprant ti oxem udgarli, “Mhojea putamno, aiz hem mhojem dukh tumkam sangun ani tumchem aikun, mhojea jivak somadan bhoglem. Mhojem dukh unnem zalem, mhojea jivak khuxalkai bhogli. Hea disamni hem mhojem dukh kallzant damun dovrun, hanv mhojech bhitor koxttovtali. Ragachi bhavnam mhoje bhitor utpon zatalim. Hanv mhojea putank bhogxitam. Te chukleat. Ani ravtam te mhoje bhettek yetat ten'na mhojem bhogsonnem tankam diunk. Aiz hanv khub khuxal. Tumkam chodd ani chodd Dev bhorem korum”. Devachem Utor: Poilea vachpant bhagevont Paulu Efezant aslolea bhavarteam mukhar ek vhodd avhan dovorta. Jezuchea ekvottan jiyeunk tankam oso ulo marta. Rag tumkam yetoloch, tori ragak lagun patok korinakat; vell poddo-sor rag dhorun ravum nakat; na tor tumchea kallzant devcharak rig dixat. Toxench Ekameka thaim doyall-mhonvall kallzachim zayat. Krista sovem Devan tumkam bhogxilim, tech torxen tum-i ekamekak bhogsat. Xubhvortomanat, Jezuche xis apnnak magnnem korunk xikoi mhonn magtat. Ten'na Jezu tankam ek vhortem magnnem xikoita. Ani hea magnnea vorvim aplea xisank aplea Bapa bhoxen bhogsonneache monis zaunk, aplea Bapacho adar magunk xikoita. Dubavuch na, hem magnnem ami disak ek pavtti tori mhonnttanv. Hea magnneant ami kherit Deva lagim magtanv amcheo chuki bhogsunk toxench dusreanche chukichem, dukh amchea kallzant gheun ravunche bodlek dusreancheo chuki ami bhogsunk. Amcho zobab: Mogachea bhoinni-bhavamno, amchem kuttumbik jivitachem vhorteponn bhogsonnem zaun asa. Dubhavuch na, bhogsonnem magunk ani bhogsonnem diunk amkam khub avgodd lagta, punn dukh poisavun, bhogsonnem diun ani bhogsonnem gheun, amche modem aslolo kuttumbik mog dakholl zata ani amcho mog ekameka thaim vaddta. Dukh amchea kallzant gheun ravun, bhogsonnem dinant ten'na amchea kuttumbacher koslo probhav poddtat kai? Amche sombond Deva ani amchea bhavam-bhoinnim thaim oskot zait vetat. Kuttumbachi khuxalkai, xanti, sontos ami ibaddtanv. Ghov ani bail ragachim bhavnam gheun jiyetat ten'na bhurgeanchea kallzamni hinch ragachim bhavnam utpon zatat. Toxench dukh amchea kallzant damun dovrun sabar toreche piddent ami sampoddtanv. Te ostore bhoxen amchech bhitor ami koxttovtanv ani amkam lagun amcheo kuttumb koxttovta. Tor koxe toren ami amchem dukh poisavun, bhogsonnem diun amcho kuttumb ami mogacho, 48 ekvottacho, xanticho kortoleanv kai? Tin vostum tumkam sangta. Amchea kuttumbant tin toreche altar asat. Poilo Altar: Amchea ghorant aslolo altar. Hea altaraxim ami amchem kuttumbik magnnem korunk ektthaim zatanv. Magnnea vorvim amkam Devachi kurpa mellta amchem dukh poisavunk ani bhogsonnem diun. Amchech bhitor ami Devache bhogsonneache kurpechi zhor onnbhovunk pavtanv. Amchem kuttumbik magnnem kortana, amchem dukh poisavunk bhavarthan magum-ia. Dusro Altar: Amchem jevnnachem mez. Hea mezar ami soglli barabor bosun jevtanv. Ho ek amkam boro soeg amchem dukh eka-mekak sangunk, kallzantlim bhavnam eka-mekak ugtim korunk. Kitem zalam vo eka-mekak konnachem borem lagunk za. Tem hea vellar bhasabas korunk zata. Tisro Atlar: Nhidpachi baz: Ghov-bailean ken'nach ek-mekak bhogsonnem dinastana nhidunk vochunk favo na. Ghov-bailean aplem dukh eka-mekak sangun, dogaimni tem manun gheun eka-mekak bhogsonnem favo korunk hi nhidpachi baz adarachi zaun asa. Jen'na ami amchem dukh, bhogsonnem dinastana damun dovortanv, ten'na amchea jivitant, amchea kuttumbant ami ragacho uzo pettoitanv. Amchem jivit ani amcho kuttumb ami ibaddtanv. Tor hea vellar bhogsonneacho sagor hea altarar amche modem yetolo. Amcheo dukhi poisavun, bhogsonneachi mon'xam zaunk, Tachoch adar ani Tachich kurpa amkam soglleank magum-ia. Bhavarteachem magnnem: 1) Amchea Pap Saiban, Bism Saiban, Padri-Madrini, Jezuchem bhogsonneachem kalliz apnnaun, dukh poisavun, bhogsonneachi mon'xam zaun, kuttumbak bhogsonneache nomune zaunk tankam Bapacho adar magum-ia. 2) Amchea desachea fuddareani, aplem porjechem dukh poisavunk vaurunk ani aple porjechi visvaxiponnan chakri korunk tankam Bapacho adar magum-ia. 3) Amcheo dukhi poisavun, eka-mekak ami bhogsun ani bhogsonnem diun, amchea kuttumbant ami bhogsonneachi mon'xam zaun, bhogsonneachi zhor amchea kuttumbant vhanvoxi kor mhonn Bapacho adar magum-ia. 4) Rag krodh poisavun, doyall kallzachim zaun, bhogsonnem diunk amchea jivitant pekovnni mellun gheunk, amkam Bapacho adar magum-ia. 5) Aichea disak novenachi toyari kortolea somudayechea kuttumba pasot magum-ia. Jezuchi dekh gheun, bhogsonnneachi mon'xam zaun, mogacho, ekvottacho, bhavponnacho somudai bandun haddunk 49 tankam bapacho adar magum-ia. Pattounni: Vochun yeyat, bhogsonnem diunk ani gheunk xikoitolea Jezuchi kudd ani mas xevun bhogsonnem diunk tumkam dhaddttam... Sem. Socorro Rebello, Rachol Seminary 50 Part - II SAIBINNICHE PORBECHE TOYAREK VIXOY 51 FIRGOZAMNIM SAIBINNICHEA PROBECHEA TOYAREK VIXOY ANI VACHPAM “KUTTUMBA, KUTTUMB ZA” “FAMILY, BECOME WHAT YOU ARE” 52 1. MARIEN DEVACHI KHUXI POILE-VOILE SUATER DOVORLI Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Amchea Bapan amkam apoileam, Dennim amchim, Tuje bhair mhojea Deva, Zo konn mhoji seva korta, A-1 C-14 D-41 F-24 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavamno, amchea jivitachi yatra choltanam amkam zaitem apnnaunk dista, zaitem amkam zay koxem dista. Zayte pavtt amchi as Devache khoxe add veta. Punn ankvar Maria amkam Devache khuxek poilo voilo zago diunk aiz ulo marta. Marien Devachea uleak nhoich zap dili punn sodanch sonkoxttant ani dukhi vellar pasun Devachich khuxi aplea jvitant korunk bhar gheun vaurli. Hea misant vantto ghetanam, Devache khuxek poilo voilo zago diunk amkam kurpa ani ghottai magum-ia. Vachpam: Utpoti 12: 1-5 ani Lukas 1: 26-38 Vachpam adim vivronn: Aichea poilea vachpant, Dev Abramak tacho des, tacho ghorabo ani ghor dar soddun Apunn dakhoitolea desant vochunk apounnem kelem. Abram Devachem utor aikun, tachi khuxi pallun to Kanaan nogrant paulo. Xubhvortomanant Sant Lukas amkam Mariechea apounneachi khobor sangta ani sogllea sonkoxttank fuddo korun Marien Devache khuxek poilo voilo zago dilo mhonn ugddas korta. Provochonak suchna Linda ani Anthonychea ghorabeacher kalloki kupam upraslim. Him kallim kupam vadollant bodlun zaitench luksann kortolinch oxem dislem. Linda tisrea bhurgeachi avoi zaunchem aslem. Bhurgea sangata kusveant fibroidui nettan vaddtale. Tanche gorib poristhithik lagun vhodd bhar tancher poddlolo. Donuch bhurgeank gheun ghorabo tanddunk tankam zodd zatalem. Ani hem anik tisrea bhurgem ami koxim postolim??? Abortion korpachi tallni tancho sangat soddinasli. Dusre vatten tanchem ontoskorn tankam thar dinaslem. Kitem korchem tench tankam somzonaslem. Tallnecher zaytem zuzlea uprant aplea lagim ghoddta te bhaxen apunn bhurgeak vaddoitolim mhonn chintun Devachi khuxi korunk tim fuddem sorlim. Aichea poilea vachpant, Dev Abramak tacho des, tacho ghorabo ani ghor dar soddun Apunn dakhoitolea desant vochunk apounnem korta. Abram' 53 Devachem utor aikun, Tachi khuxi pallun to Kanaan nogrant pauta. Xubhvortomanant Sant Lukas amkam Mariechea apounneachi khobor sangta ani sogllea sonkoxttank fuddo korun Marien Devache khuxek poilo voilo zago dilo mhonn ugddas korta. Maria ani Abramachi dekh gheun, Devache khuxek poilo voilo zago diunk amkam prernna gheum-ia: 1. Devachi khuxi korunk Devachea uleak ani talleak aiteponn dakhounk zai: Dev aplea bhurgeam lagim dor ghoddie uloita. Mon'xam ani ghodditam vorvim to uloita. Sonvsarachea boballant Devacho tallo amchea kanaxim pavonam. Devacho tallo aykunk ami ogeponnan amchya jivitant khol bhitor sorunk goroz, karann, Dev amche bhitor asa. Devacho tallo, Abraman aikolo, Marien aikolo. Tim Devacho tallo aikunk paulim kiteak tim aitim aslim ani ogeponnan jiyetalim. Devachi khuxi korunk Tacho tallo aikunk goroz. 2. Devachi khuxi korunk zaitem soddchem and sanddchem poddta: Devachi khuxi korunk, Abramak aplo des, aplo ghorabo ani ghor dar soddchem poddlem. Marien aplem ankvarponn Devak vomplem. Aplem akhench jivit tinnem Devak bhettoilem. Sonvsari mona pormannem, jem kitem gorjechem tem ami Devachea moga pasot soddchem ani sanddchem poddta. 3. Ami Devachim chakram: Dev amcho Dhoni ani ami tachim apnnaylelim chakram. Oslem mon aslearuch ami Devache khuxek poilo voilo zago diunk pautoleanv. Abraman Dev formaita tench kelem. Marien sobit zobab diun Devachi khuxechi apunn chakorn mhonn porgottlem. 'Hi asam hanv Devachi chakorn, zaum mhoje sovem tujea utra pormannem.' Jim konn Devachem utor aikotat tim Devachim chakram. Monant prosn aslear ami tacher vichar kortanv punn akrek Devachea utrak pallo ditanv. 4. Devachi khuxi apnnaun, Marien aplo kusvo Devachea Putak poili vedi keli. Ani he ghoddie thaun, ti tachi poili voili xis zali. Marie bhaxen ami amchem kalliz Devachea Putak vedi korunk zai. Povitr Snanant, ami tache Guddart Kuddiche sande zaleanv, ani te meren Tache xis koxe jiyeunk ani vaddunk amkam apoileat. Amchem kalliz Tachi vedi zaunk, hea kallzant mog, bhogsonnem, somjikai, peleacho husko, sosnikay, seva-chakri asunk gorjechi. 5. Devak poilem hoi mhonnlolem tem utor Marien ak'khea aplea jvitant pall'lem. Poilim hoi mhonnunk sompem; punn dil'lea utrak sasnnak visvaxi raunk borench khottin. Dadlo ani bail aplya logna disak Deva ani mon'xa mukhar ekamekak hoi mhonntat. Moro porian, koxttan toxem sukhan, borean toxem vayttan ekamekak 54 somzunk ani dil'lya utrak visvaxi ravunk ghou-bailen proitn korunk zai. Lindan ani Anthony-n gombhir poristhithint Devachi khuxi sodunk ani ti pallunk proytn kelo. Abraman ani Marien tench kelem. Tankam Devachi khuxek poilo voilo zago diunk sompem zaunk na. Punn Devachea uleak aitim raulim, Devache khuxi korunk addkoll korta tem soddlem, ani apunn Devachim chakram mhonn ollkholle. Oxem korun, Devachi khuxi amchea jivtant korunk hea misant amkam kurpa ani kalljidarponn magum-ia. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea Povitr Sobhechea vhoddilamnim, sogllea vaurant misoll astana legit sodanch Devache khuxek poilo voilo zago diun, Tache niz sakxidar zaunk Devacho adar tankam magum-ia. 2. Amchea sorkari fuddareamni, aple porjechi seva kortanam, monissomazache udorgoti khatir, Dev dakhoita ti vatt cholunk ani hea vorvim Devachem Raj vistarunk Devacho adar tankam magum-ia. 3. Lognik ani kuttumbik jivit jietanam, svotachi ani yer probhav ghatlolea vostunchi khuxi korunk sonvsar bhuloita ani fuloita, oslea vellar Devacheruch thirponn samballunk ani amche ghorabe uzvaddit korunk Devacho adar amkam magum-ia. 4. Pidda, sonkoxtt, tras ani niraxiponn amkam Devacher dubhav hadd'ttat. Oslea vellar ami Devacher xinn korinam zaunk ani odik Devacho sangat amchea jivitant onnbhvunk Devacho adar amkam magum-ia. Pattounni: Jezuchea masa-rogtan girest zaun ghora vetanam, Devachi khuxi poilevoile suater dovrun, Tache kurpen tumkam dhaddtam. Dr. Roshan Nazareth, Deputy Director, Diocesan Family Service Centre & Perpetua D'Souza, NFP Instructor, Diocesan Family Service Centre 55 2. MARIA, JEZUCHI POILI XIS: TACHO PATTLAV KORUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Ekloch Amcho Somi, Deva Utor Amim Ghetlam, Xelliank Hanv Dar, Bhov Mogall Mai, A-13 C-15 D-46 T-12 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavamno, “Noman tuka, Devache chodd opurbaieche dhuve”, oxem anj-bhoddvean Mariek noman kelem. Marien Devachea Utrak hoi mhonnlem te poile ghoddier thaun Jezuchi xis koxi tache borabor sodvonnechi vatt chol'li. Maria sodanch Devachea utra pormannem jiyeli ani ek eke ghoddient Devache yevzonnek khalti zali. Ami soglleamnim Marie bhaxen tichea pavllamnim cholun, Jezucho khoro pattlav korunk, hea misachea bolidanant amkam kurpa magum-ia. Vachpam: 1 Korintkarank 4: 1-5 ani Juanv 2: 1-11 Vachpam adim vivronn: Dev mon'xak aplo pattlavdar zaunk apoitanam, visvaxiponnacho gunn bhov mhotvacho ani molacho hem sot Bhagevont Paulu poilea vachpant amkam ugttem korta. Xubvortomanant Jezu aplea Maichea vinovnnen poilem vismit korta ani Maria aplea puta Jezucho pattlav korunk amkam huskaita. Provochonank suchna Ankvar Maria, Jezuchi, amchea soddvonnarachi avoy zaunui, Ti Jezuchi poili-voili xis zali. Ankvar Maria, Jezuchi xis mhonnunk amkam ghoddie avghodd zait, torui eka xisant aslole gunn tiche thaim ami polletanv. Marien Jezuche xallent Kristi onnbhov ghetlo, hea Kristi onnbhovant ti girest zali ani hea girest deivik onnbhovanatlean ti Kristi sevika zaunk vaurli. Dor ek pattlavdar aplea gurujichea paiamxim bosun apleachi akarnni korta, xikounn apnnaita ani he xikounnek to jivitant sakxi dita. Ankvar Maria Jrezuchi poili xis zali ani tinnem aplea putachi xikounn apnnaun ti sakxidarn zali. Hoch Kristi onnbhov gheun ami Tachim pattlavdaram zaunk ti amkam apoita. 56 Devachem utor: Mariechea jivitacher ami nodor martanam, Tichea jivitantleo tin vostu ami polleum-ya. Dev apovnnem ditanam, to amkam apoita, zobabak ravta ani kariak pattoita. Ankvar Maria aplea apovnneank sodanch visvaxi rauli – poilea vachpant hoch ulo ami aikotanv. Mariechem apovnnem: Bori khobor hadtat tachim pavlam kitlim mhonn sobit (Iz 52,7) Anj Bodvea Gabrielan Devachi bori khobor Ankvar Mariek pavoili. He khobrent Ankvar Maria bhieta, vicharta ani uprant apli man Devachi yevzonnek bagoita. Devache yevzonnent Bap ticho vhodd sohokar ani adar ravtalo; Devak ti manvoli kiteak kurpen ti aplem jivit jiyetali; heach khatir Devachea putachi avoi zaunk tika bhag favo zalem. Mariecho zobab: Devache yevzonn fuddem vhorunk aplo sogllo sohokar ani adar Devak Ankvar Maria bhasaita. Hi asam hanv Sorvesporachi chakornn, zaum mhoje sovem tujea utra pormannem; (Lk 1,38) sogllea kallzan ani otmean thaun ailolo zobab Devak manvovta. Tichea hoikarantlean apunn Devachi chakornn zata. Chakornn aplea Dhoniachea hukumak, margdorxonnak aiti, Tichi sot'tea Dhoniache hatant asa. To choloita tech bhaxen aplem jivit fuddem vhorunk Mariechi khuxi mhonn aplea jivitantlean dakholl korta. Mariechem karia (mission): Sorvespor Dev Saibinn Mai sovem ek missanv/karia polleta. Hench karia Elizabeth-ui mandun gheta. Ostoriam modem subhagi tum, ani subhagi tuje khuxichem foll ani mhojea somiachi avoi mhojexim yeunchi mhonn mhaka khoichean favo zalem? (Lk 1, 42-43). Karia fudden vhorunk adkolli meltoleo hem adim fuddench Simeianv, bhoktivont monis, Devachea mondirant bhakit korta. Ek torsad tujem kalliz aspas vidhtoli (Lk 2, 35). Hea bhakitantlean koxttantlean, Devachi yevzonn fuddem vhorunk podtoli mhonn Devachem boll gheun fuddem pavlam marta. Saibinn Mai, Devachea putak gorbsombhovla tem xevott porian, aplea puta Jezuchi poili xis zali. Aplea yatrent Jezucho sangat tinnem kednach soddunk nam. Kana Ganvant lognachea vosreant to sangit titlem tem korat (Ju 2, 5.) Xis Dhoniak bott dakhoita. Soglleachem mon Jezucher oddun gheta. Jivitachi ek ek ghoddi aplea Puta Jezuchea ekvottant jiyeta…. Aplo Put Jezu khuris vhortanam, ho khuris mhojea putacho nhoim, moniskallacho, tannem kiteak vhorunk zai, ho vichar kednach kelonam. Apunn aplea puta Jezu borabor koxttanchi vatt cholta. Khursa mullim ubhim astanam, Jezu aple avoik Juanvachea hatantlean Povitr Sobhechi avoi korun dita (Zu 19, 25-27). 57 Amcho zobab: Devachea utrantlean amcho bhavart zagoum-ia. Dor disa amchea ghorabeant Devachem utor vachun, niallun jivitant vevharant ghalun ani tersachea magnneantlean Mariachi bhokti asa mhunn dakhoun amche ghorabe Devachea mona pormannem korunk vavrum-ia. Ami Kristi bhavarti Povitr snanant mell'lolo Kristacho uzvadd gheun amchea sorvbhonvtonnim jiyetelea Bhavartiank utrantleanuch nhoi bogor jivitache dekhintlean Jezu Kristache bollvont pattlavdar zaunk vavrum-ia. Devache yevzonnenk ugttim ravun, Marie bhaxen sodanch Devache khuxek aitim zaun, jivitant meltole khuris, koxtt, avhanank Povitr Atmeache bollan fuddo korumia. Bhavarteanchem magnnem: 1) Amchea Bhagevont Bapan ani dusrea amchea dhormik fuddareamnim Jezucher aplo bhavart vaddounk ani soglle hurben ani mogan Jezucho pattlav korunk vavurlea puro mhonn Bapa lagim magum-ia. 2) Amchea desachea fuddareamnim sogllea torechea suvarthiponnantle meklle ravun porjechea boreponna pasot nettan vavurunk tankam Povitr Atmeachem boll magum-ia. 3) Dor eka kristi bhavartean Marie bhaxen Jezucho pattlav mogan korun aplea jivitache dekhintlean Jezucho khoro xis mhonn dakholl korunk tankam Bapachi kurpa magum-ia. 4) Jezuchea pattlavdarank zaite toreche koxtt, dhumallo onnbhovunk mellta. Tannim Jezukuch chikttum ravun, bhavartan thirai sambhallunk, tankam Bapachi kurpa magum-ia. Pattounni: Maria amche avoin Jezucho niz pattlav kelo ami jivitache dekhintlean Jezuchi poili xis mhonn porgottlem, vochun yeat Jezucho niz pattlav korunk teach Kristache xantin ani mogan tumkam dhaddtam. Fr. Camilo Dias, Assistant, Our Lady of Rosary Church, Navelim 58 3. AVOIAMNO – MARIA TUMKAM SOSNIK ZAUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Devache Vedi Sorim, Gonva – Konnio Barik Holkeo, Jieunu, Jieunu, Jezuk Amche Modem Dovrun, A–8 C – 17 D – 22 F – 7/2 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavamno, rag, krodh, dusmankay, vingas, zogddim hea sonvsarantlea monxeancher aplem akromonn korit asa. Xanti bigodlea. Hea sonvsarantlem hem sogllea basanchem vaitt ami nopoit kortoleanv zalear, vo xanti novean rochteleanv zalear, ek gunn amche bhitor porzollunk zai, to mhonnlear SOSNNIKAY. “Avoiano – Maria tumkam sosnik zaunk apoita”, hea vixoi-acher bhor ghaltanam, amkam soglleank ani kherit bhaxen amchea avoyank sosnikayen jiyeunk, aicho Sevadhorm amkam amontronn dita. Maria, aplea jivitant, ek avoykoxi apli zobabdari Jezu sovem palltanam, sosnikayechea gunnacho vapor korun, aplem kuttumb ti povitr samballta. Tor ami soglleanim ani kherit bhaxen amchea avoyamnim, apli avoiponnachi zobabdari palltanam, Maria bhaxen sosnnikai apnnaunk, tankam ani amam somestank, hea povitr bhettentlean boll magum-ia. Vachpam: Utpoti 18: 20 – 32 ani Lukas 2: 41 – 52 Vachpam adim vivronn: Abraham, patki porje pasot, Devachi kaklutt magta ani Dev aple porje sovem sosnnikay dakhoita. Hem koxem ghodtta, tem aichea poilea vachpant ami aikum-ia. Maria koxi sosnnikayecho gunn aplea jivitant jiyeta, tem aichea xubhvortomanant ami polletoleanv. Chitan Deva utor aikum-ia. Provochonank suchna Jivitacho Onnbhov: Eka kuttumbachea eka vangddenk rokddoch rag yetalo. Aplea ragachea soimbak lagun, to zaiteank dukoitalo, ghorantleo vostu foddttalo. Sodanch dusrim, apnnak ragar kortat, oso tacho somoz aslo. Hem chintun, dusreanim apnnak ragar korcho nhoi, apnnak rag 59 yeuncho nhoi ani aplea raga vorvim kainch vaitt zaunchem nhoim mhunn to ranant vochunk chint'ta. Ranant astanam konnuch monis taka lagim naslo. Fokot udok piyeunk ek matiecho kollso ani randunk ek matiechem aidon. Thodde dis eklo axil'lean, taka rag ieunk naslo. Punn eka disa tachea tea kollxeantlem udok ot'lem tednam, to ragan bhoron tea kollxeacher fontt marta ani to matiecho kollsoch futt'ta. Aplo rag dusreank lagun nhoi, punn ho rag aplech bhitor asa tem to somzota ani apli chuk vollkhun, sosnnik zaun to aplea ghora portota. Ami sosnnikay samball'lea vo uzo ghaltelim ani xanti bigoddtelim mon'xeam zaleant kai? Devachem Utor: Dev mon'xacho mog korta astanam-i, monis Deva sovem onupkariponn dakhoita. Hem Devachean polleunk zainam. Haka lagun Dev aple porjek khast launk chint'ta. Oxem astanam Abraham Deva lagim sosnnikay samballunk ani porje sovem doya dakhounk magta. Sorv xevttim Dev aple porje sovem sosnik ani doyall zata. Xubhvortomanant, jednam Jezu porbe somoyar Dev-mondirant fattim urta, tednam Maria aplea poti, Juze borabor kachabul zaun, Jezuche sodhik veta. Tea kallar atanche porim mottoram asunk nam, cholun bhonvchem poddttalem. Jezuchim avoy-bapuy thoklolim asot. Kednam-kai ghora pavlear puro tankam zal'lem. Osle poristitint tin dis pasun tim taka sodtat. Ani jednam Jezu tankam porot mellta ani Aplea Bapachea ghorant apnnem asunk zai mhunn tankam sangta, tednam Ankvar Maria sogllem aplea kallzant samballun, ragar zaunche bodlek sosnnikai samballtta. Amcho Zobab: Povitr Pustokant zaitea suvatancher Dev ragar zal'lo ami polletanv. Ragar zavop patok zal'lem zalear, Dev ragar zaun patok adarta oxem ami mhunnchem poddttolem aslem. Tor ragar zavop patok nhoi. Punn ragachim follam zaun asat tim amchim patkam. Rag yeta tednam ami vaitt uloitanv, vaitt chintanv, vaitt kortanv ani patkam adartanv. Zaitim zannam sosnnik zaun, rag-acher rajvottki cholounche bodlek, rag-ak apnnacher rajvottki cholounk ditat ani patok adartat. Ragar zatat tea vellar sosnnikay samballta to mhonis ki Deva ani Ankvar Marie porim patok vattaun, aplem povitrponn samballtta. Rag vattaun, sosnnikay samballtolo zalear kitem korchi goroz? Bhitorlem (chintnamchem, bhavnamchem) toxench bhailem (utramchem, korneachem) ogeponn gorjechem. Rag haddtta tea suvatevelim ani ragar kortolea mon'xea sorxil'li koddsorun dusre suvater vechem ani jednam poristiti sudorta 60 tednam eka meka lagim bhasabas korun, rag kiteak ailo? kitem kelear borem zatlem? kitem kelear vaittak podttolem? Hea ani oslea her proxnank zobab sodchi goroz. Rag yeta tednam, mon bodolche pasot, tuka avodtta ti vost (kantaram aikop, porsant vaur korop ani adi) kor. Maria amkam ani kherit bhaxen amchea avoy-ank sosnnik zaunk apoita ani xikoita. Bhavarteanchem magnnem: 1. Kuttumbantli zobabdari vollkunk, amkam aplo adar ditolea amchea dhormachea fuddareanim, eka kuttumbant sosnnikayechea gunnachem mol vollkunk, tannim aple porjek adar diunk, tanche pasot magum-ia. 2. Amcho des-karbar choloitoleanim ani sorkari korcherint vaurtoleanim, sogllea loka sovem sosnnikai samballun, promannikponnan vaurun, porjeche hok'k tannim rakhlear puro mhonn magum-ia. 3. Ami soglleanim ani bhov korun amchea Kristi kuttumbantlea avoiamnim, Mariek aplea jivitachi nomunno koxi gheun, aplem kuttumb sosnnikayen cholounk, tanche ani amche pasot magum-ia. 4. Xanti bigoddon gel'lea kuttumbanchea vangddeanim, ghoddlolea vaittachi khol vollok gheun, upraslole kalloki poristitichem karonn sodun, kuttumbant sonnikai samballun, xanti vistatunk, tankam Atmeachi sfurti magum-ia. Pattounni: Amchea dor ekleachea kuttumbachem povitrponn samballunk, ani he porim amche sosnnikaye vorvim, xantiche dut zaunk, Kristache xantin tumkam dhaddtam. Fr. Dylan D'Costa, Assistant, Our Lady of Snows Church, Raia 61 4. BAPAIAMNO, MARIA TUMKAM KHALTE ZAUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: Deva mukhar ubo rauncheak, A-10 DTV: Matiechem bhangar korunk, C-24 Komiyanvam vellar:Tum Sorginche goddsannecho Unddo, D-44 Xevottak: Sonvsarant vochunk zai, F-21 Survatechim utram: Mogall bhavam-bhoinnino, amche bhaxen ek mhunni asa, 'mui zha, sakor kha.' Jivitant lhan zaun, jivitanchi goddsann chakunk hi mhunni amkam ugddas korta. 'Jezu-Maria-Juze' hea Povitr Kuttumban khaltikaiecho sobhav vengoun, Deva mukhar vhodd zaun ho Kuttumb sogllea kuttumbank ek nomunno zaunk pavlo. Aicho vixoi, 'Bapaiamno, Maria tumkam khalte zaunk apoita.' Khaltikaien cholounk amchea bapaiank Saibinn Maicho kherit ulo. Tor hea Misache Bhettent amchea bapaiam pasot magum-ia. Tannim khaltikaien aplea bhurgeank ani potinik manan ani mogan vengoun aplea kuttumbacho Dev-bhirantin samball korunk Marieche vinnovnnen hea Misant tanche pasot magum-ia. Vachpam: Filipkarank 2: 6-11ani Matev 1: 18-25 Vachpam adim vivronn: Jezu Devachea soimbacho asun-ui sogllo devik man, podvi ani mhoima Tannem khuxin dovorli. Mon'xachem soimb vengoun mon'xa-von To khalto zalo. Dekhunuch Devan Taka soglleam poros vhodd nanv delem. Juze aplem potinik, Ankvar Mariek, ti gorbest zalea mhunn, guptim soddun diunk ievjita. Punn Devdutache xitkavnnek khalti raun apli ievzonn bodolta; ani Mariek ani Tichea Putak apnnaita. Hem ami chitan aikum-ia. Provochonak suchna Eka kheddea ganvant Raul ani Rita, ho ek dev-bhoktivont kuttumb jietalo. Dispottim tim Misak vetalim, sangatan ghorant magnneank vell ditali. Raul 'bus' choloun aplo dispotto giras zoddtalo. Oso ho kuttumb mogan, xantin ani khaltikaien jietalo. Ekuch tankam unnem asle tem mhullear tanchem ekvottachem bhurgem. Punn kaim vorsam uprant Dev bhurgeachem dennem tankam favo korta. Vhodde khuxalkaien Raul ani Rita Devache upkar attoitat. Raul-akui pordesant vospachi visa ieta ani rokdoch to pordesant nokrek veta. Sovkas-sovkas tancho dorzo vaddta, borem novem 62 ghor ani noveo vostu ghorant bhitor sorta. Atam magnneak vell diunk tankam mellona. Rita-i kuttumbik ters, magnnem ani bhurgeachem nimit gheun Misak vospachem kedna-kedna-i soddun dita. Raul-ui phone-ar Rita lagim atam zoggodonk lagta. Sutteank ghora ieta tednam, adim mogan jieupi ghov-bhailam atam, zoggdunk lagtat. Raul apleak zai tech bhaxen Ritan vagchem mhonn boll korta. Khaltikai visron, aplea bollacher patieun to aplem kuttumb cholounk lagta. Mogache bhandpas sovkas-sovkas suttunk lagtat. Bhurgeachea vaddecher tacho porinam zata ani kuttumbachi xanti bigoddta. Khuim ho kuttumb chuklo kai? Aicho sevadhorm, khaltikaien jieunk amkam huskaita ani boroch-bor aichea vixoint, ho kherit khaltikaiecho gunn amchea bapaini apnnaunk Saibinn Mai tankam ulo korta. Jednam Raul aplea bollacher patieun jieunk laglo tednam ghorv tache bhitor sorlem ani heach ogunnak lagun tanchea kuttumbachi xanti ani ekvott unno zalo. Ghorvan jielolo monis, Devak nhoim, apleak zai tench korta. Aichea Xubhvortomanant Juzek Devachi ievzonn kollit zata. Devachi ievzonn asli Aplea Putak sonvsarant dhaddun amam mon'xanchi soddvonn korunk. Ani heach khatir Dev Aplea Putachi avoi zaunk Ankvar Mariek vinchun kaddta. Ankvar Mariek Juze lagim lognachem utor zal'lem asta. Ani jednam Juzek, Maria ghorbest asa mhunn kollta tednam tika guptim soddunk to chinta. Punn Devdut taka Devachi ievzonn eka sopnant kollit korta tednam Juze aplea bollacher nhoi punn Devachea adaracher patieun Mariek asa toxi apnnaita ani aplea kuttumbacho samball korta. Jezu Apleak dil'lem karia ani Bapachi ievzonn sakar korunk khaltikaiecho sobav apnnaita ani Khursar moroporean mon'xam von khalto zata. Hea gunna khatir Dev Taka vhodd nanv dita. Aichem poilem Vachop hem Jezuchem khalteponn porgotta. Khaltikaien jieunk Jezu amchea bapaiank nomunno: Jezu Bapachea ekvottan jielo – Jezu Devacho Put mhunntoch To Dev zaun aslo. Dev zaun-ui Aplea Bapa sovem magnneantlean To vell sartalo. Bapacho sangat ani ekvott Tannem kednach soddunk nam. Kosle-i kam kortalo tednam To Deva-Bapak ulo martalo. Amchea bapaini magnneank vell diunk, zaun amori vo ters, Mis vo khasgi magnnem korun Devachea ekvottan ani Tacher patieun jieunk ani somudaiechea jivitant misoll zaunk vell kadcho. Jezu seva-chakri korta – zo konn khaltikaien jieta to dusreanchea adarak pavta, tanchi seva korta. Jezun aplea jivitant seva keli, bhov korun osoktanchi ani boroch-bor aplea xisanchim. Kaim pavtti dusreank adar diunk amkam sopem lagta punn ghorcheanchi seva korunk kottin. Ankvar Maria aple mauxe-bhoinichi seva korta. Amchea bapaini ghorchea vavrant 63 hat-bot ghalunk ani aplea bail, bhurgeanchi ani avio-bapaichi mogan hech toren seva korchi. Jezu bhogxonnem dita – khaltikaien jietolo monis chuk kortoleank bhogxita. Jezu Khursar humkolltanam oxem mhunnta, 'Bapa tankam bhogos, te kitem kortat tem te nokllot'. Jezu asa te porim apleak dukh ditoleank apnnaita ani bhogxita. Amchea bapaiani aple bailek ani bhurgeank, tim chuktat tedna hech toren bhogsunche. Jezu tovoiachem kam korta – khaltikaien jietolo monis kosle-i kam korun lozona. Bekar asat tannim kosle-i kam hatant gheun, Devacher patieun aplo dispotto-giras zoddun ani borea vavrak lagleat tannim Devache upar attounche. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea dhormik fuddareanim kuttumbik muliamcher bhor ghalun, sonvarant kuttumbik jivitacher add uprastolea vaitta vixim aple porjek xittkaunk ani kuttumbachi girestkai tankam xikounk Povitr Atmeacho uzvadd tankam magum-ia. 2. Amchea rajki fuddareani zati-kati modem bhed-bhav dorinastana, punn aple porjechi lhanvikaien ani zotnaien seva korunk ani somajik vaittantli kuttumbachi rakhovnn korunk Devacho adar tankam magumia. 3. Kuttumb 'mulavi Povitr Sobha' mhunntoch magnnean ani Devachea Utrak thir raun, Kristachim totvam dor eka kuttumbachea vangddean apnnauk, ani aplo kuttumb, mogacho, xanticho ani seve-chakrecho korunk, Devachi kurpa amkam magum-ia. 4. Amchea bapaink sogllea somajik vaittantle nivarunk, ani, vhoddvik, podvi, apsuvart oslea vaitt sobhavache gulam te zaina zaunk, punn khaltikaiecho ani bhogxonneacho sobhav tannim apnnaun, manan ani mogan aplea bail-bhurgeank vengounk, Devachem boll tankam magum-ia. Pattounni: Kuttumbachea jivitachi goddsann chakunk, vochun ieat, Krista porim khaltikaien jieunk tumkam dhaddtam. Fr. Constancio Carvalho, Assistant, Jesus, Mary and Joseph Church, Nuvem 64 5. BHURGEAMNO -MARIA TUMCHEA AVOYBAPAIK ANI VODDILANK RESPED MAN DIUNK APOITA Gaionank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Apoileai mhonn amkam, Tujeam povitr dolleam mukhar, Mogall Jezu Io tum Io, Svadik tujem nanv , Marie, A-4 C 37 D 31 T 53 Survatechim utram: Mogachea bhoinni-bhavanno, Avoiy-Bapuy amchea kuttumbank Devachem asnnem. Devan amkam rochun, amcheam Avoi-bapaichea svadhin kela. Tankam dilolo respeit Devakuch maan dilolo-so zaun veta. Marien aplea jivitant aplea Avoy-bapayk respeitan bhov-man kelo. Aiz Maria, soglleam bhurgeank respeitachonomunno zaunk apoita. Hea Misa bolidanant Bhurgeamnim aplea vhoddilank ani Avoy-Bapaynk man dilear puro mhonn Mariechea dekhintlean hem dennem magun gheum-ia. Vachpam: Efezkarank 6:1-4 ani Lukas 2: 41-52 Vachpam adim vivronn: Poilem vachop Bhagevont Paulu-n Efezkarank boroil'le chitti velem ghetlam. Hea vachpan to bhurgeank ek uncha molacho sondex porgott korta. Bhurgeamnim aplea avoy-bapaychem vorteponn vollkhun tankam m a n - r e s p e t d i u n k h u s k a i t a . D u s r e m va c h o p L u k a s a c h e a xubhvortomanantlem ghetil'lem asa. Hem vachop Jezuchea jivita voir uzvadd ghalun to aplea avoy-bapayk koxe toren khalti ravlo tem spoxtt korta. Tor him donui vachpam xant monan aikum-ia. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Hea disamni 'Facebook' nanvacho tiatr machier sador zait asa. Ho tiatr Alexinho de Morjim hannem boroun digdorxit kela. Ho ek dekhdinno tiatr. Hea taitrant uncha molacheo xikovnneo aspavleat. Ho tiatr eka kuttumbachi kanni vinntta. Hea kuttumbant avoi- bapai sangata dogam tornatte piraye velim xikpi vidyartheancho aspav asa. Avoy-bapayn tankam bore rit-rovixen vaddoilolim. Tankam koddok xist lagu zatali. Avoy65 bapuy tancho khub mog kortat. Tanchim tornnattim pirayevelim bhurgim tancher kolpotat. Tim apleak zai te bhaxen meklleponnan jiyeunk anvddetat ani khorxetat. Oxem kortanam aplea avoy bapaychea utrak pallo dinant.Tankam man diunk fattim urtat. Itlench nhoi. Tim tankam porteakportem ditat. Mobile ani facebook-ak lagun aplo rosto chukiche dixen marunk pavtat. Cholo tor xikop xikche bodlek apleak zai tem korta. Xevottak char subject-amnim fail zata. Choli tor eka chedeachea polkea mogak bulun vaitt dixer pavta. Sorv xevttim tanche dolle ugddun tim apleo chukui vollkhunk pavtat. Avoy-bapayk man respet diupak zai mhonnn ho tiatr xikvonn dita. Devachem Utor: Bhagevont Paulu aple chittint bhurgeank ek uncha molacho sondex porgott korta. Bhurgeamnim aplea avoy-bapaychem vorteponn vollkhun tankam man-respet diunk huskaita. Oslench chitr amkam Sirakachea pustokant vachunk mellta. Zo konn aplea avoy-bapayk xirapta tacher xirap poddtta. Zo konn aplea avoy-bapayk man respet dita to axirvadd bhogunk pavta. Marie vixim amkam sobond borpavoll mellona. Jem kitem tiche vixim boroilam tache velean amchean zaitem parkhunk zata. Tinnem apleak avoy bapayk man respet dilo hatunt il'lo pasun dubav nam. Devan tika aplea putachi avoy zaunk vinchun kaddli hachea velean amkam spoxtt zalea bogor ravona. Jezu Devacho put to Devmondirant sanddlo ani uprant xubhvortoman sangta te promannem to aplea avoy-bapayk khalto ravlo. Amcho zabab: Amchim avoy-bapuy amche khatir zaite teag kortat. Aplem purai jivit amche khatir khorchitat. Amkam borem xikop divop, borem jevonn, borem nhesonn adi… Tanchea monant ekuch husko asta, to mhollear amcho fuddar rongit zauncho. Ami kitlinch zannam amchea avoy-bapaychea upkarachea rinnant bandun ravtat. Tanchem rinn amcheamnim poixamni farik korunk zainam, oxem ami udgartat. Zaitim aplea avoy-bapaychim mogan seva kortat. Tankam favo to man ditat. Osleancher Devacho axirvad koso poddonastanam ravot? Kaim bhurgim onupkari zaun avoy-bapaycher kolpotat. Tankam naka aslolea utramnim pachartat. Tim zantim zata-zata amkam zodd zaupak lagtat. Tannim amche sovem kelam tem ek kaido koso mhonn manun ghetat. Onupkariponnan zogtat tendnam xirap poddlolim zaunk pavtat. 66 “Tumi nennar, tumkam kainch somzona”. “Tumi old mentality gheun bosleant. Tumkam modern vostu somzonat”. Osle nanvlekh tancher ami thapunk koxinch fattim ravonant. Maria amkam ek niz dekh zata. Ti apunn aplea avoy-bapay sovem man respetan jiyeli. Jezu tichea putak tinnem heach boreponnan vaddoili. He amche sorginche avoyk ami man diun tichi bhokti kortanv. Tika ami man ditat toxinch amchea avoy bapayk man respet diunk naka hoi? Facebook tiatrantli tornattim sorvxevttim aplea avoy bapayk man respet diunk xiklim toxim ami xikunk naka hoi? Bhavarteanchem magnnem: 1. Igorz-matechi zaiti xikvonn asa ji bhurgeank aplea vhoddilam sovem koxem vagchem tem xikoita. Iadnikamnim apleak dil'lea zababdarentlean bhurgeank hi vorti xikvonn pavounk pavlam marlear puro mhonn magum-ia. 2. Ghov- bailen respeit diunchem mol aplea vevharantlean bhurgeank xikoilear puro mhunn Devachi mozot tankam magum-ia. 3. Bhurgeamnim aplea sadhea jivitantlean avoy-bapaynk ani aplea vhoddilank sodanch maan-respeitachea vagnnukentlean apurbaiechim zaunchim mhonn Deva lagim magum-ia. 4. Bhurgeank akharnni ditelea xallemnim, doton'nichea sonvsthamnim aplea sorbhonvtim asleleam bhurgeank avoi-bapaim ani vhoddilam sovem respeit dakhouncho gunn kirlun haddunk, margdorxonn dilear puro mhunn magum-ia. 5. Mariecho dusreank maanan lekhpacho gunn dor eka amchea firgojechea bhurgeak favo zaum mhonn hea deivik denneak ek-monan Deva lagim magum-ia. Pattounni: Devak ani Devache suvater asloleank man resped diunk tumkam dhaddtam… Fr. Ramiro Luis, Professor, St. Xavier's College, Mapusa 67 6. TORNATTEAMNO, MARIA TUMKAM SEVECHE ZAUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Sogllim ami ektthai zaum-ia, Gonva- konnio barik holkeo, Tuka amchi Goroz, Bhov Mogall Mai, A - 26 C - 17 D - 43 T - 12 Survatechim utram: Mogall bhoinni-bhavanno, tornattponachem jivit fultea bhongea sarkem. Eka disak ho bhongo ful zaun aplo pormoll sorvbhonvtim asloleank pavoita. Oslench torne pirayer astanam Devan Mariek, moniskullache sevek vichun kadli. Tor aiz amchea tornatteank Maria sevecho nomuuno zaun asa. Tornatteamno Povitr sobheche ani somazache seve khatir Marie sarkim zaunk Dev tumkam apoita. Tor hem avhan amchea tornatteanim mogan mandun gheunk, Maria amche avoychea tornattponnachi dekh gheunk, Deva lagim magum-ia. Vachpam: Jeremias 1: 4-10 ani Lukas 1: 39-45 Vachpam adim vivronn: Jeremiasak, Devan dil'lem apounem mandun gheunk avghodd laglem, punn Devachea mogachea utrachea bollan hem apounem svikarlem anik heach bollacher patieyen, sevecho munis zaunk toyar zalo. Lukachea xubhvortmanant Maria aplea tornattponnar dil'lem apounnem mandun gheun aple mauxe bhoinni Elizabetichi seva korunk doddvoddan veta ani mogan tichi seva-chakri korta. He seve vorvim Juanv Batistak ani Elizabethik sontos haddta. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Aplea lhan bhurgeacho muzgacho gunn polleun tachim avoy- bapuy taka music schoolant xikunk dhaddta. Tachi huxearkay ani umed polleun ganvcho Yadnik taka Igorjechea gayon mondollant gheta. Tachem vazouvop soglleank mandta ani lok taka xabaski dita. Vaddtto tornatto gayon mondoll soddun famad bandant vazoita. Thoim vaitt ixttam borabor poddon soro-drugs gheunk lagta. Tachea jivitant to khub niraxi zata. Sounsarant jiyenchi axea sodtta. Tache vorvim ghorabeant dukh yeta. Hi kobor ganvchea Padr Vigarak pavtoch taka vochun to somzaita. Tornattea Jezucho taka ugddas korta ani 68 Saibinnichem sevechem jivit ani dekh tachea dolleam mukhar dovorta. Tichem jivit niallun to aplem mon bodlun, porot Igorjent Devache mhoimek vazounk lagta ani muzga vorvim Igorjent apli seva dita. Gospel bandant vazoun Devachem utor porgott'ta he porim tornatteank ek sevecho nomunno zata. Devachem Utor: Jeremias provadi, tornatto aslo tednam Devan taka apoilo. To hem appounnem mandun gheunk bhiyetalo. Devachem Utor svikarun, Devache sevek to aito ani ugto zalo. Porjek Devaxim haddpachi ani Dev-onnbhovan girest korchi zobabdari mandun ghevun tannem aple sevechem misanv fuddem vhelem. Tornni pirai rogtachem boll. Hem boll borea vo vaitta khatir vapddum ieta. Marien aple tornne piraiechem boll borea khatir vapuddlem. Dongri vatt utrun, aple mauxe bhoinnik bhett diun ani tichi seva chakri korun Marien aplem boll Devache mhoime khatir vapuddlem. Marie bhaxen amchea tornatteamnim aplem boll Deva ani Povitr Sobhe khatir vompunk Bhagevont Lukas tankam apoita. Amcho zobab: 1. Tornno Jezu ani ghorabo (Lk. 2: 41-52): Jezu piraiyen vaddlo; ami pirayen vaddtanv. Vadd soimbacho bhag. Hi vadd bori zaunk zannvay, Dev-bhirant ani peleacho husko gorjecho. Jezu zannvayen vaddlo. Ami zannvayen vaddunk zai. Zannvay sonvsari ani sorginchi. Amchea tornatteamnim sonvsari zannvay, mhonnge, sonvsari xikop, umedin ani nettan korunk vaurtanam, Dev zannvay dotornnintlean, Povitr Pustokantlean, Povitr Sobheche xikounnentlean, Pap Saibache ani Bispache chittintlean apnnaunk zai. Dev-bhirantin (reverential fear/awe) vaddop mhonnge Devak Dev koso mandun ghevop ani to mogall dekhun tacho mog mogan farik korop. Peleacho husko ani avoy-bapaycho husko dhorun, Jezun aplo vell, aplo mog ani apli seva avoy-bapay khatir dili ani keli. 2. Tornno Jezu dev-mondirant xastream modem: Apunn Bapa thaun ek misanv gheun ailam mhonn zanno zaun, Jezun Bapacho vaur utrantlean ani jivitache dekhintlean fuddem vhelo. Xastream modem bosun ani tanchem aikun ani tankam xikoun tannem Bapachi seva keli ani amkam dekh dovorli. Amchea tornnatteamnim aplea xikpa vorvim zoll'lleli zannvay borea vaurak ghalunk ani dusreank Dev onnbhovan girest korunk proitn korunk zai. 3. Tornno Jezu ani Bapachea rajeachi porgottnni: Jordant nodint Povitr Snan ghetlea uprant Jezun soddvonnechea vaurant ugteponnim khand marlo. Bapachea mogacho to rupkar zalo. Bapacho mog aple seve vorvim soglleank vannttlo. Amchea tornatteamni, Krizmachea Sonvskarant ghetlolem dupett misanv, 69 apleacho bhavart gott korunk ani dusreancho bhavart rakhunk, tornatteamni aplea xikpachea zagear, vaurache suvater, khella moidanar ani dusrea suvatamni hem dupett misanv jiyeunk bhar gheun vaurunk zai. 4. Tornno Jezu ani tacho poilo somuday (12 dhormdut): Jezun aplea vaurak khand marunk ani apnnak sangat diunk bara zannak vinchle. Aple xallent tanchi akarnni kelea uprant ani somudaik mon tanche bhitor rochlea uprant tankam pattoun somuday bandpi kele. Amchea tornatteamnim Povitr sobhechea jivitant misoll zaun, apnnachi akarnni korun ani somudaik mon vangddeam/sangateam modem rochun haddunk ani veta thoim somudaik jivit jiyeunk ani somudaik totvancho prochar korunk goroz. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea dhormik fuddareanim aplea borea ani dekhivont jivitantlean bhavartache ani seveche govay zaunk, Bapa lagim magumia. 2. Amchea des karbhareanim ap-suarthiponn, vegllochar, dhorm bhedbhav, onit poisaunk ani broxttocharant revodlolo ho amcho Bharot des hea vignantlo vattaunk, ani, porjechi bore toren mogan nitin seva korunk Bapacho adar magum-ia. 3. Amchea tornatteanim aplea jivitant sodanch Devachea utrak kan diun, Maria bhaxen apnnak dilolem apounnem mandun gheun, sevechim mon'xam zaunk, tankam Bapacho adar magum-ia. 4. Amchea ghorabeanim tornatteam sovem mog, moipas dakhoun tankam somzun gheunk ani seveche nomunne ami tankam zaunk Bapacho adhar magum-ia. 5. Jivitant sandlolea tornatteanim Devachea Utrachea uzvaddan Devacho mog vollkunk ani Mariechi dekh gheun aplem jivit novsorunk, tankam Bapacho adar magum-ia. Pattounni: Saibinn Mai bhaxen, sevechim mon'xam zaunk tumkam pattoitam… Fr. Patrick Luis sfx, Parish Priest, Our Lady of Miracles Church, Sanguem 70 7. DADLEAMNO, MARIA TUMKAM OSTOREANK MAN DIUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Dev amcho Bap, Tukach , Bapa, Jieunu , Jieunu, Sangatan Cholum-ia, A–6 C – 38 D – 22 F – 18 Survatechim utram: Mogachea bhoinni-bhavanno, avoy-bapaynk ani vhoddilank, aplea ani peleachea jivak man diuncho mhonn updes sangtat.Hache bhair aicho vixoy, “Dadleano, Maria tumkam ostoreank man diunk apoita” hacher nodor ghalta. Adlea korarant eke ostoren patok korun man hogddailo. Punn Novea korant Marien ho hogddailolo respet-man novean zoddun ghetlo.Devak Ti visvaxi ravli, somazant seva keli ani ek dekhivont ostori koxi jiyeli.Zo man ami Mariek ditanv tosloch man aichea somazant ami ostoreank diunk favo.Tor soglea vellar ani soglle suvater dadleanim ostoreank man diunk ani zo man ostoreanim hogddaila to novean tannim zoddunk vavrunk, hea Misa bolidanant Deva lagim magum-ia. Vachpam: Efezkarank 6: 1 – 4 ani Matev 1: 18 - 25 Vachpam adim vivronn: Aichim vachpam bhurgeanchi ani odik korun zobabdari aslolea dadleachi vagnnuk eke ostore sovem koxi zaunchi hache vixim amkam sangtat. Devan kednach vegllochar korunk na; monxan-ui korcho nhoi mhonn hea vachpanim marlolo ulo ami chitan aikum-ia. Provochonank suchna Jivitacho onnbhov: Ostoreank man diuncho – hache voir niyall korun somazant ghoddtolea ghodditancher nodor marlear kuddin rag xizta, kaide kortoleank xirap ghalin dista. Ekek khobor aikolear Dev nhidla kai mhonn proxnn yeta. Dadleanchim kortubam ostoream sovem pollelear, vochon tancher don vazoin xim dista.Xevottak, tondd dhapun ogi ravchem poddtta.Punn ostoreank man diunchi survat zonn eklea koddsun zaunkuch zai. Ghoddnneo: 1. Delhi gangrape. December 16, 2012 vorsa ghoddloli ghoddnnim ami zannonv. Nirbhaya ani ticho ixtt cholchitr sompotoch ghora veche vatter asatanam sov (6) dharunn dadleanim vetale te basin hea sadea cheddvachi moriad vibaddli. Bolatkar korun dhadoxi zale astanai 71 cheddvachea nhu tea kuddichea sandeanim varanv (Iron Rod) ghalun kudd zokhmi korun xevottak cheddvak ani tichea ixttak basintlean bhair rostear uddoilim. Xekim jivit- mornnaxim zhuz kelea uprant December 29, 2012 hea disa Nirbhyan jiv soddllo. 2. Vasco cheddum bhurgeacher kel'lo bolatkar. 3. Kuddicho dhondo kortolea dadleank Fatorda polisanim dhorle. 4. Cheddvak burxeo sms dhaddtta hem gomtoch, Betalbatim eka cheddeak boroch boddoilo. Dadleancheo osleo marekar kornneo kitleoch amkam distat. Dadlean apleacho resped bhazun khaila to kahaila, ostorecho pasun tannem pidd'ddear kela. Soglleach vattanim dadlean ostorecho man resped hogddaila tem amkam hea ghoddnneam udexim thavem zata. Devan dadleak ani bailek ek sarkim rochleant punn dadlo tem somzonam. Devan dil'li podvi ani boll gheun apunnuch vhodd mhonn somzota ani ostorek molnasloli korun soddtta. Ostoreank-ui aplim bhavnam asat, tanche hok'k asat ani somzant tankam man diunk zai hem tankam poddlolench nam. Dadleanim ani odik korun vaddttea bhurgeanim ostore babtin aplem mon bodol'lem ani kallza monachi toyari keli zalear ostoreancho sanddlolo man novean melltolo. Sompeponnim ani bhiranti vinnem ostoreank somazant bhovunk mellttolem. Ostoreank man divpa babtin Devachem utor kitem sangta tem poilem polleum-ia. Devachem Utor: A. Adlo Korar - Even Devachi adnea poili moddli ani Deva fuddean aslolo man hogddailo. - Bethsheba (2 Samuel 11; 1-26, 12; 15-25). David Razan Bethsheba, Uria hiche bailechi as keli ani tichexim sombondh zoddlo. - Tamar (2 Samuel 13). Hi sobit dispi ostori. Maacah hichi dhu. Amnon hea dadlean ti gavant bhovtanam tichi moriad vibhaddli. Itlem korunu-i David razan taka kainch xikxea diunk nam. - Zaite dadle asat zancheanim ostoreancho man samball'lla. Abraham, Solomon, adi... B. Novo Korar - Aichem poilem vachop bhurgeank aplea avoi-bapaink man diunk xiddkaita. Xubhvortomanan Bhag. Juze aple potinnik man dita tem disun yeta. Jezu ostoreank man dita. Pordvarant sampoddloli ostori, samariekarn ostori, adi… 72 Amcho zobab: Devachea Utrachea adaran amchi vagnnuk ostoream sovem kosli kelear bori? 1. Ostorecho husko dhor, tika bavleacho khell kori naka. - Bavleank sutacher vo boddiancher vo remottacher nachoitat toxem dadleanim ostorechi got korunn soddlea. Utt mholl'llear utt – bos mholl'llear bos. Oxem kiteak ? - Dadlo apunn bosun khaunk sodta ani ostorek mharam bhaxen kam korunk laita. - Thodde piyeun yetat ani bailek gunneavkari korun tika boddoitat. - Apli nodor kitleai bailancher gelear zata, ostorechi vochot mhonn to tika ghorant bondh korun dovorta. Jevun-khaunk-pieunk dilea puro anink kitem zai ? Devachem utor – Bhag. Juzen, Marie sovem oxem kednanch korunk na. Mariek tannem manan lekhli. Jezun pasun ostoreank man dilo (Samariekarn ostori, Pordvaran sampodloli, adi…) - Dadlea bhitor kednam to Bhag. Juze zolmak yetolo ? Jezu sarkelem kalliz amche bhitor kiteak rochun haddchem nhoi ? Dadlea, ostore sovem matso husko dhor. Tuji sangatinn ti, Tujea haddachem hadd ani masachem mas ti ani odik korun Devachi rochnnam ti. Tuka man favo titlo tikaii diunk vavur. 2. Sukhant toxem dukhant, piddent toxem bholaikent......ani manan lekhtolom/lim mhonn bhas ditam. - Logna disa dogainim ekuch bhasavnnim dil'li. Bhasavnni ek zalear ghorabeant ekech torecho man kiteak nam ? Ghorant zogddim, vaitt utram fokot ostoreankuch kiteak? Bapuy korta tem bhurgim polletat ani chedde magir tench kortat. Avoi ani dhu ters magnnem kortat zalear pai ani put ganvar bhovon yetat. Devacho mog nam tanka mon'xeancho mog koso asot ? Devachem utor – avoy–bapayk ani vhoddilank man diuncho (Chovto Updes).Aichem poilem vachop- Bhag.Paulu aple chittint bhurgeank ani bapaynk ulo korun ostoreank man diunk huskaita.Jezu pasun aplea avoy bapayk khalto zalo (man dilo). - Amche kuttumb man ani respedache zalear sogllem borem zatolem. 73 - Devacho mog, Devak man divop, osli vagnnuk ghorabeant aslear amche kuttumb manache zatole. Lhanuchponnim thaun amchea bhurgeanchea monan ostoreank ani cheddvank man diunk xikovum-ia. 3. Vavrachi suvat manachi suvat zaum di. - Ostoreanchea sangnneank malik kedna kan dina. Tankam unnem pagar diun subez voram ani vaur korun gheta. Ratchea vellar pasun tankam kamank dovortat. - Ostoreank surokxea na. Konnem-i kitem-i mholl'llear upkarta. Ostoreanim nixed marlear tanchem aikon ghetolo konn na. - Subez pagar, bori nokri zai zalear dhoniachea hukuma pormannem korunk zai. Oslea soegancho dhoni faido gheun ostoreancho man varear uddoita. 4. Povitr Sobhechi xikovnn – Humane Vitae , CCC - Vaurachi suvat manachi korunk vavrum-ia. Ostoreank favo aslolo resped man dium-ia. - Dhonianim, ostoreanchea sadea monacho ani tanche poristhithicho faido ghenastanam sogleank manan lekhchem. - Ostoreank jem kitem naka, upkaronam ani tanchea sobhavak sobonam tem dadleanim vavrache suvater korchem nhoi. Itlo vell havem fokot dadleankuch okman kela.Dadleank guneavkari keleat.Ostoreancho somazan man pidd'ddear fokot dadleanich kela oxem dakhoilam.Aicho vixoy oso asa mhonn hacho orth oso nhoi fokot dadleak lagon ostoreancho man varear ubhla.Ostoreanchoi titloch guneanv asa. 1. Despez korun resped zoddun gheunk zai. Aiz kalchim cheddvam ani ostoreo dadleanchea khustar khaunk, bhovunk ani mouz korunk sodtat. Ostoreanim oxem sogllem dadlea koddsun aitem sodlear, ho dadlo ostorecho faido kiteak kaddcho nam? Ostore tuzo man tum poilo rakhunk xik. 2. Vatte voileank ani tittea voileank resped asonam. Cheddvam – bailo oxeo bazaran, titteancher, gardenan, beaches-ancher , cheddeank dadleank impress korunk bhonvtat. Lokachea darar ani vattsur zaun bhonvtoleank konn resped ditolo? Aplo resped apnnem samballunk zai. 3. Aiz kuddicho dhondo kitlo vaddot asa. Ghoddie zait thoddea ostoreank tanchea ghorcheanim zobordosten hea dhondean pavoilean ani oso hea ostoreancho man pidd'ddear zala. Punn sogleancheach jivitachi kanni oxi nam. Poristhithichea nanvan zaitea ostoreanim hea vo oslea dhondeant bhitor sorun aplo man uboila. Kuddiche khuxalkayek vo jivitache dhadoskayek lagon aplo resped man rostear ghala. 74 4. Novi chal, novi fashion, dor eka cheddva – baile sovem riglea. Vella ani kalla pormannem apli vagnnuk ani bhes bodlit geleant. Style marop chodd zalea, angarghalpache kopdde unne zait geleat ani jem lipon uronk zai aslem tem soglleanche nodrek ailam. Oxem aitem melltta ani ostoreo ditat zalear konnank nakam zalam? Apli moriad apnnem samballchi. Bigoddli mhonnttoch dadleak guneavkari korcho nhoi. Ostoream sovem Mariechem rup polleun tankam resped man dium-ia. Konnui hogddaita zalear taka somzaum-ia.Ostori Devachi rochnnam hem zanno zaun amkam favo aslolo man tikai favo korum-ia. Lhanponnim thavnuch bhurgeanchea monan cheddvam ostoreanchem borem chitr monan ghalum-ia. Oxem kelear fuddarak tori ho man rakhun urtolo. Bhavarteanchem magnnem: 1. Povitr sobhechea vhoddilanim, Mariechi dekh somazak ditanam dadlea ostoreanchi favo ti akarnnim korunk ani Jezuche ollkhiche xalle vorvim, ostoreank man diunchem mhotv bhurgeanchea monan poilem ghalunk Tankam Devachem boll magum-ia. 2. Somajik fuddareanim, ostoreancho man hogddaitoleank favo ti khast lavunk, ostoreancho man rakhtole kaide kaddunk ani kaido aplea hatan gheun apleak zai toxe te haloina zaunk tankam Devacho adar magum-ia. 3. Dadleanim ostoreank aplea sarkeachi mhonn somzun gheunk ani aplea ghorabean toxench somazan tankam man diunk te vavurlear puro mhonn Deva lagim magum-ia. 4. Choltam bhonvtanam ani vavrache suvater ostoreank vankdde nodren ami pollenam zaunk ani ostoreank favo aslolo man soglleanim anisoglle suvater diunk, Devachi kurpa amkam magum-ia. 5. Respet man hogddaitoleo kornneo korun ostoreanich poilo aplo man hogddaina zaunk punn respedacheo korun to samballunk tankam Devachi mozot magum-ia. Pattounni: Ostoreank man diunk ani Ostoreanim aplo resped man samballunk , vochun yeiat...... Fr. Isidore Dias, Chaplain, Infant Jesus Chapel, Murida-Cuncolim 75 8. GHOV-BAILAMNO: MARIA TUMKAM JEZUCHO MOG JIYEUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Deva mogak gaiat, Unddo tuka bhettoitanv, Pritimog asta thoim, Mog jie puro itlench itlem, A-9 C-40 D-36 O-6 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavamno, stotrkar oxem mhonnta,“Zor tujem ghor Sorvespor Dev bandina, zalear bandpianlo vaur funkott ani nirfoll”(Ps.127:1).Zo Dev, mog, toch oromb ani xevott lognik-kuttumbik jivitacho. Logn sonvskarantlean, ghov-bailek Dev ekamekacho mog korunk, mog ghevunk ani mog diunk apovnnem korta.Oslem mogachem jivit jiyeunk tankam lognik mogachea chear gunnachi goroz.Ho mog purayen mon'xa soimbacho (fully human), purnntayen kel'lo (total), moro porian visvaxiponnacho (faithful) ani follvont (fruitful). Lognik jivitant toxench ami soglleamnim amchea kuttumbik jivitant, osleach mogachim sakxidaram zaunk hea misant kurpa magum-ia. Vachpam: Utpoti 2: 18-25 ani Juanv 2: 1-11 Vachpam adim vivronn: Adanvak Devan rochlolo punn to eksuro aslo, taka sangati naslo.Dev tachem eksurponn vollkhota ani taka sangati diunk yevjita. Xubhvortomanant, Bhagevont Juanv, Jezun apli poili milagr eka gorjek sampoddlolea ghorabea khatir keli mhonn sangta. Jezu mog vanntta ani mogak sakxi dita. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Valentine's Day mhollear sogllim khuxal zatat. Hea vellar pasun zaiteanchea thonddar hanso dista.Valetine's Day, mogiancho Dis, mog kornnaram ekamekak gifts diun aplea kallzantlo mog ugtto kortat. Newspaperar vachloli ek ghoddni hanv tumkam sangtam. Hea disak eke ostoren aplea ghorkarak ek vhodd gift dilo. Kitemgift gai? Tinnem aplea 76 ghorkarak apli kidney bhettoili. Tichea ghorkarachi kidney pidd'dear zaun to zaite koxtt-vollvolle sonstalo.Apli kidney dan korun tinnem aplea mogiachem dukh unnem kelem.Aplench jivit vanttun, taka bolaiki dili, novem jivit dilem. Devachem Utor: Aichem Poilem Vachop, Utpotichea Pustokantlem. Adanvak Devan rochlolo punn to eksuro aslo, taka sangati naslo. Dev tachem eksurponn vollkhota ani taka sangati diunk yevjita. Dev sogllea rochnnak Adanvaxim haddta punn ekui rochnna Adanvachi sangatin zaunk purti asonam. Ekui rochnna Adanvak sangat diupa sarki mellonam. Dev Adanvak nhid ghalun Evek Rochta. Apunn Evecho Rochnnar ani Adanvacho khainch sohokar na mhonn dakhounk Dev Adanvak nhid ghalta ani taka sangatin dita. Eve, Adanvachem mas and hadd, ekach soimbachim, Dev tankam orombhak thaun ekcharan-ekvottan jiyeunk rochtaani apovnnem dita.Oslea ekvottan jiyeunk Adanv ani Eva lojenant. Loz ani bhirant na, thoim mog vosta. Xubhvortomanant, Bhagevont Juanv, Jezun apli poili milagr eka gorjek sampoddlolea ghorabea khatir keli mhonn sangta. Jezucho vell azun pavunk naslo torui Jezu ghorabeacho ekchar samballunk ani duspott vattaunk udkacho soro korta.Huskean ani moipasan bhorun, Jezu mog vanntta ani mogak sakxi dita. Amcho zabab: Priticheamno, aicho vixoy monant dhorun, Pap Saib Juanv Paulu Dusro, Novo Millennio Inuente (Novea Xekddeache Survatek), he chittint, ekchara vorvim mogachim sakxidaram zaunk zatat mhonn xikoita. Ekchara vorvim mogachim sakxidaram zaunk to tin upai dita: 1. Poilo upai, Dusro monis mhojea jivitacho bhag/vantto mhonn vollkhop: (taking the other as part of me). Hanv dusreanchea jivitacho bhag ani dusro mhojea jivitacho bhag zalear, tache sukh-dukh, mhojem sukh-dukh!tache anvdde ani goroz somzop ani tache sovem khol ani ixttagotiche sombond zhoddop. Te ostoren aplea ghorkarak aploch koso ghetlo. Tachem sukh-dukh, anvdde, gorzo tinnem vollkholeo. Adanv, Evek aplich ani aplech jinnecho bhag mhonn ollkhota ani mhonnta, “xekim hi mhojea haddachem hadd ani masachem mas…” Jezu Kana ganvant gorjek sampoddlolea ghorabeak aploch mhonn gheta ani aple avoychem utor pallun tanchi goroz puri korta. Lognik jivitant aplo sangati, apleach jivitacho bhag/vantto mhonn vollkhota ten'na ekchar ghott zata. Ani ekamekak mogachim sakxi zatat. 77 2. Dusro upai, Dusro monis mhaka ek dan-dennem mhonn svikartam: (Welcoming the other as gift for me). Dusro boro ani moladik mhonn pollevop. Amkam soglleank gift avoddtat, amkam gift dilole zai, gift amkam moladik. Te ostoren aplea ghorkarak apli kidney, ek modalik ani ekdomuch gorjecho gift koso dilo. Tichea ghorkaran ho gift svikarlo. Adanvak eksurponnantlo soddounk ek vortem dan (gift) zai aslem. Dusre rochnnechean hem dan zaunk zalemna punn Eva hem dan zali. Adanvan Evek ek gift koxi svikarli. Jezu, Kana ganvchea hokol-novreak, tanchea logn disak ek vhodd, moladik ani gorjechem gift/dan dita. Jezun dilam tea von, tea sonkoxttam vellar anik kitem tankam gorjechem aslem gai? Lognik jivit mholler ekamekakuch dan koxem divop ani ghevop. Mhozo sangati/sangatin mhaka vorto, gorjecho ani moladik mhonn jiyetoleam modem ekchar ghoddta ani hea vorvim tim mogachim sakxidaram zatat. Ekamekak udarponnim dan zatat ten'na somjikai, bhogsonnem, visvaxiponn ani sosnikai upott vhanvta. 3. Tisro upai, ekamekacho bhar unno korunk, ekamekak jivitant suvat/zago korop: (making room to bear each other's burdens). Te ostoren aplea ghorkaracho bhar ollkhun, taka aplea jivitant suvat toyar keli. Tache khatir aplea jivitant koxtt ani unneponn bhogunk fuddem sorli. Adanv ani Eva ekamekak khuxalkay diunk, ekamekacho bhar, sonkoxtt ani niraxiponn unnem korunk ekvottan jiyeunk Devachi yevzonn. Dadlo aple bailek ekttouta ani tim dogaim zannam ekuch kudd zatat. Jezu, Kana ganvant ghorabeacho bhar unno korta. Aplo vell, dhean-mon, kuvet tankam vanttun tachea chintest vattavoronant sohokari/sohobhageli zata. Tim Jezuchea adarak ugtim aslim dekhunuch tim lojentlim ani bhirantlintlim suttlim. Lognik jivitant ekchar korunk, ekamekacho bhar unno korunk, ekamekak ani odik korun Devak Jivitant suvat/zago toiar korunk goroz. Tednach ami mogache sakxidar zaunk pautolim. Gonvllik chittint hea mogachea chear gunnacho ugddas kela (GC 4.1). Ho mog purayen mon'xa soimbacho zaunk zai, Tacho xevott ghov-bail eka kallza-monachim zaun, monisponnache sopurnnayek pavunk.To purnntayen kel'lo mog zaunk zai, khol ixttagoticho, zache velean ghov ani bail, ap-aplo faido pollenastanam, sogllem bhagak ghetat. Aplea sangatiachem boreponn sodta.Ho mog moro porian visvaxiponnacho zaunk zai. Zaitim ghov-bailam mogan jiyetat ani lognik visvaxiponnak sakxi ditat. Ho mog follvont: lognik mog sonvsarak ani Povitr Sobhek novim bhurgim divpant sufoll. 78 Bhavarteanchem magnnem: 1. “ Tumi Mhozo tallo aikotolim ani oso ekuch hindd zatolo ani ekuch gonvlli ” Magnnem: Amchea povitr sobhechea fuddareanim lognnik jivitak toyar zatolea zoddpeank Jezu borea gonvlleachi vollokh ditanam, Jezu ani povitr sobhe modem aslole soirigoticho ani ekcharacho onnbhov diunk, ani hea onnbhovan girest zaunk xikounk ani dubhavachea patkant futtun poddlolea ghorabeank ekuch niz hinddachi ani gonvlleachi xikvonn diunk tankam Bapacho adar magum-ia. 2. Jezu mhonnta: Mhojim utram tumche sovem rautit zalear tumkam zai tem magat ani tumkam tem ghoddtelem. Magnnem: Amchea Kisti KuttumbamnimDevachea Utrak poilo-voilo zago diun, aplem jivit Devachea Utra pormonnem jiyeun ani magnneantlean Deva thaim ghott sombond samballun, Devacho subham axirvad ani denim melloun gheunk, Devacho adar magum-ia. 3. “ Somiache xikovnne pormannem tancheo chuki dakhounk ani tankam budh diun bore dekhin voir kaddat ” Magnnem: Sogllea Kristi avoy-bapayamnim aplea bhurgeank Somiache xikovnne pormannem voir kaddtanam, tankam bore bholaiken sambhall ani axirvad di ani vella vella pormannem aplea bhurgeank bhar gheun dekhin voir kaddunk Bapacho adar magum-ia. 4. “Atmeachim follam him: mog, khuxalkay., xanti, sosnnikai, moipas, boreponn, khatri, dullobay ani ap-domavnni ” Magnnem: Halinch logn zal'leamni ani lognachi toyari kortoleamnim, Nazaretchea ghorabea porim aplem lognnik jivit jiyeunk ani Jezuk aplo maz korun jivitache yatrent Atmeachim follam gheun dusreank deivik jivitachi dekh ani nomunne zaunk Bapacho adar magum-ia. Pattounni: Moga seventlean ani moga chalintlean Jezuche xis mhonn dakholl korunk vochun yeiat tumkam Kristache xantin dhaddtam… Fr. Kennet Teles, Director, Diocesan Family Service Centre 79 9. Sasupai-Sasumaino - Maria tumkam Devachi khuxi poilea voilea panvddear dovrunk apoita. Gayonank suchna: Proves: Bhettoumni: Komiyanvam vellar: Xevott: Kuttumba him amchim, Bapa Dennim amchim C-14; Tum Jezu, Kuttumb Tum ghoddtai! Kuttumba, Kuttumb za Survatechim utram: Logn Sonvskara vorvim hokol-novro ek novo kuttumb ghoddtat. Ho novo kuttumb ghorant aslolea vhoddlea kuttumba sangatim jiyeunk aplim panvlam martat. Hea vhoddlea kuttumbant logn zaun ailole nove suniek ticheaghorkarachi ghorchim toxench tachi avoi-bapui mhollear SasupaiSasumai melltat. Aicho vixoy Sasupai-Sasumaino - Maria tumkam Devachi khuxi poilea voilea panvddear dovrunk apoita, hacher amkam niyall korunk apoita. Sasupai-Sasumain aplo sombondsogllea ghorcheam sovem ani kherit toren sunam sovem mogacho korunk anikuttumbant apli zobabdari bhes bori pallun Devachi khuxi aplea jivitant korunk he Misache Bhettent tankam ani amkam soglleank Devachi kurpa Magum-ia. Vachpam adim vivronn: (Ruth 1: 8-18; Lk. 12: 51-53). Poilea Vachpant Ruth aplea sunam sovem borea sombondan jiyeta tem ami polletanv zalear Xubhvortomanant kuttumbant poddtoleo futti vixim amkam zagrut korta. Chitan hem Devachem Utor ami aikum-ia. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Uttar Pradesh-achea, Moradabad vattarant oxi ek ghoddnni ghoddli. Hi ghoddnni amkam 'Times of India'(May 19, 2015) hacher vachunk mellta: “2 women tied up and lashed for not preparing food for mom-in-law.” Aple sasumaink jevonn toyar korunk nadekhundogam bailank (sunank) bandun tancher soiteo marleo. Sasumain aplea sunamni jevonn toyar korunk naani kopdde dhuvunk namhonn ganvchea vhoddilank gomoilem ani tea vhoddilamni ganvchea 'panchayat'-ik kolloilea uprant sunank sobhe mazar haddun, tankam bandun tancher soiteo (lashes) marleo. Osleo vostu tea ganvant noveo nhoi, punn konnui sun aplea sasumai lagim zhogoddta zalear 'panchayat' aplea vangddeanchi zomat gheta ani kornnea promannem sunank sojea (punishment) favo korta, oxem Dulari panchayat-achi vangddi sangta. Hea Moradabad vattharant, sunank ek gulam' koxi zaun aplea sasumainchea ghorant jiyeuchem poddta. Sasumaichi sarki seva korina zalear sojea bhogchi poddta. Tea ganvcho kaido sasumaink odik mhotv dita, ti kosli-i monis 80 zaum konn tika sokla ghalina punn sunamni aplo tallo ubarlo zalear tichi konnuch porva korina. Aicho vixoy amkam sasupai-sasumaino - Maria tumkam Devachi khuxi poilea voilea panvddear dovrunk apoita. Amchea Kristi dhormant sasupaisasumain sunam sovem mogachem jivit jiyeunDevachi khuxi pallun apoita. Khorem mhollear sasupain ani sasumain aplea sunam lagim toxench sunamni aplea sasupai ani sasumai lagim borea sombondan jiyeupachi goroz. Ho zaun asa don bazuncho sombond. Ho sombond thir zaunk ani Devachi khuxi pallunk sasupai-sasumain ani sunamni borabor vavrunk zai. It is a two way relationship between the in-laws that will help them to build a loving relationship thus doing the God's will. Devachem Utor: Poilea Vachpant Ruth-achea pustokant amkam mellta. Elimelek ani tachi bail Naomihannim dogaimni Moabanchea desant biradd kel'lem. Devan tankam dog put dil'leMahlon ani Khilion.Kaim vorsamni Elimelek morun gelo ani Naomi randd zali. Naomiche dogui put logn zale. Mahlon Ruth-a lagim zalear KhilionOrpa lagim logn zalo. Dha vorsa uprant dogui bhav Mahlon ani Khilion hea sonvsarak ontorle. Atam fokot Naomik tache dogui sunoch urleo. Eka disa Naomin aplea sunank mhollem 'cholat porot, zonnekli ap-aple avoichea ghora vochat.' Orpa aple sasumaincho umanv gheun aplea ghorcheam-xim portoli. Punn Ruthan mhollem, 'Tuka soddunk ani tuje pattlean yena zaunk mhaka boll korum naka, kiteak tum vetai thoim hanv vetolim, tum ravtai thoim hanv ravtolim, tuji porza mhoji porza zatoli ani tuzo Dev zatolo mhozo Dev, zhoim tum morxi, thoim hanv mortolim...'(Ruth 1: 1-18). Ruth ek bori dekhivont sasumai zaun geli. Ruthan aplea sunank apleaxinch dovrunk zatalem punn ti suvarti (selfless) zali. Tichem mon-kalliz ugttem aslem. Aplo faido nhoim punn sunachem boremponn tinnem chintlem. Tanche ghorkar melea uprant tinnem aplea sunank tanchea jivita vixim tharav gheunk sotea dili. Orpa aplea ghora portoli zalear Naomin aple sasumaink soddli na. Tichea eksurponant tika jivit bhor aplo sangat diunk ti toyar zali. Aplich avoi koxi tika tinnem ghetli. Hem dakholl korta Ruth-a ani Naomi modem aslolo sompurnn mogacho sombond. Hi tanchi dekh sogllea Sasupai-Sasumaink ani sunank khorea sombondam vixim zaitem xikoita. Moizes ani tacho sasupai Jethro: Moizes-an aplea sasupaik Jethro-k Israelitank Sorvesporan Ejiptkaranchea chopkeantlim nivarlim mhonn sanglem ten'naJethro Sorvesporachi vakhann'nni korunk laglo. Sorvespor sogllea devam poros vhoddlo mhonn Jethro-k kollun ailem. Uprant, Jethron Moizesachea sasupain Devak hom' bhettoile ani Aaron ani Israelachea sogllea zanttea borabor jevonn jevle. Moizes Sorvesporak manovta toslo fuddari zaunk ani porjeche prosn suttave korunk favo tosle monis vinchun kaddunk soddta ten'naJethro tacho sasupai taka bori budh dita. Jethro aplea sasupaichi budh gheun Sorvesporacho vavr Moizes supurnnayek pavoita. (Suttka 18) Aichea Lukachea Xubhvortomanant Jezu kuttumbant panch futti vixim uloita. Ek futt mhollear sasu ani sune modem. Hea futti vixim Jezu amkam sangunk sodta ki sasu ani sunechem jivit ani kuttumbantle sombond voir 81 sokol zatole, ghoddie sodanch tanche modem boremponn eka-mekak chakunk mellchena. Oxem mhonnun sasu ani sunen kuttumbant rag dusmankai gheun jiyeunchem kai?. Heo osleo futti ghoddtat teo polleun ami khuxal zatanv?Sasu ani sune modem goir-somoz zata ten'na te mittoun portun mog, xanti ani bhogsonnem rochun haddunk favo. Amcho zobab: Marien Devachi khuxi keli: “Hi asam hanv Sorvesporachi chakorn: zaum mhoje sovem tujea utra pormonnem” (Lk. 1: 38). Marien devdutak ho zobab diun Devachi yevzonn fuddem vheli. Sasupai-sasumain aplea kuttumbant aslolea sunam sovem borea sombondan jiyeunk vavurchem. Tankam aplim chakram vo gulama korun nhoim punn apleo dhuvo zal'lea bhoxen tancho sambhall korcho. Dubavachem patok pois korun ugttea monan tankam lekhchim. Tancheo gozali korun ani sab-subhem nanv piddear korchem nhoim. He toren satvikponnan jiyeun sasupai-sasumain Devachi khuxi korunk vavurchem. Maria seva korun Devachi khuxi pallta: “Maria sumar tin mhoine Elizabetichea sangata ravli...” (Lk. 1: 56). Marien tin mhoine aple mavxe bhoinnichi seva keli. Kuttumbant eka-mekachi seva korop ho zaun asa ek vhodd xegunn. Jitlim ami dusreanchi seva kortanv titlim ami dusreank jikun ghetanv. Sasupai-sasumai ghora lagim astat. Tankam zaito vell mellta. Hea vellacho tannim lhan-lhan vostu korun zaito faido kaddunk zata. Lhanlhan vostumni sunam sovem mog-opurbai dakhounk zata. Ek borem utor uloun, vavr kel'lea khatir xabaski diun, aplea sunam pasot magnnem korun, natrancho sambhall korun ani Devan dil'lea gunnacho vapour korun apli seva diunk zata. Bhavarteanchem magnnem: 1. Povitr Sobhechea fuddareamni kuttumba khatir vavurtana tannim kuttumbachea sombonda khatir vavrunk toxench kuttumbant sasupai-sasumain apli zobabdari bhes bori pallunk tankam ut'tejon dilear puro mhonn Bapa lagim magum-ia. 2. Dor eka kuttumbant bore sombond rochun haddunk ghorabeant Kristi totvank odik mhotv diunk soglleamni vavurlear puro mhonn Bapa lagim magum-ia. 3. Sasupai-sasumain dor eke suniek aplich dhuv koxi madun gheunk toxench sogllea sunamni sasupai-Sasumaink aplinch avoy-bapui koxi madun gheunk, ani moga-sevechea sombondan cholunk Bapa lagim magum-ia. 4. Sogllea amchea ganvant jivea aslolea sasupai-sasumaink bori savud magtana morun geleant tankam Sorginchem sukh favo kor mhonn Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Maria bhoxen amchea kuttumbant Devachi khuxi pallunk vochun yeyat... Fr. Romeu Godinho, Director, Diocesan Catechetical Centre 82 10. KUTTUMBA! MARIA JIVIT RAKPI ZAUNK APOITA. Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Sorvespora, ekleach Deva, Gonva-konnio barik holkeo, Mhojea Deva, Tum sorv boro, Tuka lagun oprub Maie, A-31 C-17 D-27 T-60 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavanno, tumkam soglleank maye-mogacho yevkar. Aichea novenacho vixoy: Kuttumba! Maria, Jivit Rakpi Zaunk Apoita. Dev jivitacho orombh ani xevott. Ani hea jivitachi rakhonn ani surokxa korunk Devan ek painnem toyar kelam. Hem painnem mhollear Kuttumb. Kuttumbachea painneant jivitachi rakhonn ani surokxa zata. Kuttumb jivitachem painnem, kaxanv nhoi. Kuttumbant soglle torechea jivitachi mhonnge borea toxench opangull, mhatarea ani ghombir piddest asloleanchi ani soglle pirayechea jivitachi mhonnge zolmunk nasloleanchi, bhurgeanchi ani mhatareanchi surokxa ani seva zaunk ekdom' gorjechem. Ankvar Marien, sogllea sonkoxttank fuddo korun Devacho kusvo zaun, kalljidarponnim jivitachi rakhonndarn ti zali. Hea misant vantto ghetana, ami jivit rakhpi ani samballpi zaunk Marieche vinontin Deva lagim magumia. Vachpam: Ezekiel 37: 1-10 ani Juanv 13: 1-5 Vachpam adim vivronn: Dev suklolea haddant aplo svas ghalta ani tankam novem jivit dita. Sorvesporanuch suklolea haddant svas ghalun novo jiv diunk zata karonn Devuch jivitacho orombh ani xevott. Devachea svasa vinnem ami suklolim! Xubhvortomanant, Jezu aplea xisanche paim duun, jivitachi seva ani rakhonn korunk avhan manddta. Provochonak suchna 1973 vorsak ghoddloli gozal. Ponchvis vorsachem Aruna Shanbaug, KEM Hospitalant, Mumbai, ek nors koxem vaurtalem. Apli shift somptoch, tem kopdde bodoltanam, hospitalacho ward-boy Sohanlal Walmiki tache kuddicher akromonn korta ani tacho gollo chain-in fugar korun taka mel'lem koxem soddta. Tachea mendvak mar bosun tem xintida bhair poddta. Teach hospittolant tacho ilaz zata punn kainch tachi bolaiki sudornam. Tea disak ek mhoino adim porian, pasun Aruna Shanbaug-ache kuddint jiv aslo punn ek mel'lem moddem koxem tem jietalem: uloinaslem, halonaslem, ek mhoino zalo tem somplem. Tednam tem moroporian duty83 ir asloleo norsi tacho poramos kortatleo. Tem osle ghombir poristhithint aslear 42 vorsam zal'lim ailim. Arunachi doya korun, tiche eke ixtttinin taka doia-moronn (euthanasia) favo korchem mhonn Supreme Court-a lagim maglem punn tache vinovnnek kan dilo na. Aruna ek nosrs zaun jivitachi seva ani rakhonn kortalem. Walmikin jivitacher akromonn korun, jivit nattak korunk proytn kelo. Kuddint jiv aslolea punn ek mel'lem moddem koxem jietolea Arunachi tea hospitolacheo norsi aiz pasun mogan poramos kortat. Arunachi ixttin tachi doya korun taka doya-moronn magta. Mon'xachem jivit sompounchem amchea hatant nam mhonn vollkhun Supreme Court Arunak jiepachi sondi dita. Aichem Xubhvortoman amkam Jezuchi dekh diun, jivitachi seva ani rakhonn korunk avhan ani pod'dot dita. Jezun aplea akhea jivitant, monisjivitachi rakhonn keli ani amkam sasnnik jivit purnponnim mellche khatir khursar aplem jivit orpilem. Jezu jevnna velo utthlo: Jezu jevtanam, kitem tori korunk taka ugddas yeta.Apli kuddichi jevpachi goroz soddun to aplea xinsam khatir kitem tori korunk utt'tha. Boreponn korpacho tachea monant ani kallzant ek haves asa. To konnak bhienam. Soglle boslole astanam, to uttha, kalljdarponnan kitem tori novem korunk, jivitachi rakhonn korunk to fuddem sorta. Jivitachi seva korunk poilo panvddo mhollear uttop, comfort zone soddop. Avoronn kaddlem… rumal ghetlo: Jezu aplem avoronn kaddta kiteak avoronn ghalun seva ani rakhonn korunk avghodd. Jea mon'xachea angar moladik ani chodd vostu astat taka seva korunk avghodd kiteak tachem lokx tea vostuncher vetolem ani to seva aplem chintun kortolo, seva kortoleachem chintcho na. Jezun aplea hatant rumal ghetlo, ek sevechem hatiar. Apunn seva korunk aito mhonn Jezu sidh korta. Udok otun tannem paim dhule ani pusle: Jezu chakrachem rup gheta ani paim dhuun te pusta. Jivitacho rakhonndar zaunk zai jivitacho sevok, hoch Jezucho sondex. Soglleanche mhonnge apleak vinktoleache, dubhavtoleache ani negar vetoleache pasun to paim dhuta. Amche kuddicho kirkoll sando (paim) aplea hatant gheta, sogllem melleponn asunui to mogan aplea hatant gheun,udok otun dhuta ani pusta. Paim mhelle mhonn poisainam punn nazuktayen te pusta. Tanchea jivitak novem boll dita. Amchea kuttumbant jivitache rakhonndar ani sevok zaunk amkam Jezu ulo marta. Mhojean kitem korunk zata? 1. Jivitacher akromonn zata tednam hanvem utthunk goroz. Konnak bhienastanam, Jivit Deva thaun yeta ani fokt Devakuch tacher odikar asa mhonn vollkhun, jivitacher addeche nirnnoi ani manddavolli kalljidarponnan poisaunk ami utthunk goroz. Ami Devachim ani Devachinch urunk Jezu meza velo utthlo tech bhaxen ami utthunk Jezu amkam avhan dita. Abortion, contraceptives hanchi tallni yeta tednam hanvem utthunk goroz! 84 2. Jivitachi seva kortanam, vostunk nhoi punn monis jivitak odik moll diunk goroz. Rakhonn ani seva kortanam, jeo vostu amkam addkholl kortat teo kaddun ani jeo seva korunk faideacheo teo apnnaunk goroz. Mhaka zai te bhaxen adar nhoi punn tea mon'xak zai titlo ani toslo adar diunk ami aiteponn dakhounk goroz. Amchea kuttumbant vostunk odik mol ami ditanv punn amchea kuttumbant soglleank mog dinanv, vell dinanv. Niraxiponnan suicide korpachi tallni yeta. 3. Soglleanchi odik korun opangull, gombhir piddest, mhataream ani bhurgeam sovem sevechem ani rakhonn korpachem mon ugtem korunk goroz. Dor jivit Devachem moladik jivit mhonn ami tea mon'xak Devachea asnneachi ubh diunk proytn korum-ia. Jezun mhelle paim aplea hatant gheun te dhule, tech bhaxen ami amchea kuttumbant gorjevontachi seva korun, tancho bhar unno korun, tankam novem boll diunk goroz. Dev jivitacho orombh ani xevott mhonn vollkhun, amchea ani amchea kuttumbachea vangddeanchim rakhonndaram zaunk, Marieche vinovnnen Devacho adar magum-ia. Bhavarteanchem magnnem: 1. Povitr Sobhechea fuddareamnim aple porjek jivitachem vorteponn xikounk ani aplea utram ani kornniamnim jivitache rakhonndar tannim zaunk Deva lagim magum-ia. 2. Amchea rajki fuddareamnim aple nirnnoi ghetanam ani sovloti ievjitanam, addeche upai ani maddavolli poisaunk ani jivit posraupachi dixa tanchea monant rigoi mhonn Deva lagim magum-ia. 3. Jivit Devachem dennem mhonn vollkhotanam, opangull, gombhir piddest, mhataream ani bhurgeam sovem ugtem mon ani rund kalliz ami dakhoun tankam apnnaunk Deva lagim magum-ia. 4. Zaiteanchem jivit nazuk aslolean tankam zaitem unneponn ani traskoxtt sonsche poddtat. Tannim oslea vellar aplem jivit Devachea hatant orpunk ani aplea koxtt-tollmolleantlean povitrponn zoddunk Deva lagim magum-ia. Pattounni: Aplea jivitacher akromonn bhogtoleam sovem doyall zaunk ani tanchea hatak dhorun tanche rakhonndar zaunk, vochun yeiat Kristache xantin tumakm dhaddtam… Sem. Savio D'Silva, Rachol Seminary 85 11. KUTTUMBA! MARIA SOMAZACHE UDORGOTI KHATIR ADARACHIM ZAUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Tujem Kuttumbh Ekttaim Zata, Bhettoitanv Him Amchim Danam, Tuka Amchi Goroz, Maria Mai Mhoji, A-36 C-11 D-43 T-26 Survatechim utram: Opurbaiechea bhoinni-bhavamno, Devan rochlolo sobit sonvsar amchea apsvarti monak ani chalik lagun piddek sampoddla ani gayall zala. Monxan svotontrtayecho durupeog kel'lean somazant hem vaitt vaddot gelam dekhik broxttachar, choreo, kun, onit-vegllochar, bhed-bhav, dhormancho vegllochar, bebdikay, ghorabeant zhogddim-zhuzam, mon'xak unnea mana lekop, bhattam-besank lagun xanti vibaddop. Jezun apli sot'tea Bapachem Raj bandche khatir vapuddli ani somazachem rup novem korun amkam dekh dovorli. Somajik ani soimbik vaitt vollkhun, tem vaitt umttaunk proitn korunk hea misant Devachi kurpa magum-ia. Vachpam: Amos 5: 10-13 ani Lukas 4: 16-22 Vachpam adim vivronn: Sorvespor Dev Amos provadeachea tonddantlean somazant vostolea vaittacher, oniticher ani vegllocharacher khorayen nixedh marun novsornnek ulo marta. Lukas Jezuchem karia ani misanv somaz novsorunk ani somazak novem rup ani tachea pattlavdarank hi vatt apnnaunk mhonn spoxtt korta. Provochonak suchna Halinchea disamnim potrancher, TVcher ani yer dusrea sompork sadnantlean ami aikotanv, polletanv ani vachtanv ki somaz Devan boro rochlolo to polleun Dev sontoslo. Ho somaz mon'xachea apsvarthak, axek, gorvak ani podvek lagun gayall zala. Pap Saib Benedict sollavo aplea uloupant oso udgarlo, “Dev sodanch bhogxita, monis thoddech pautt bhogxita punn soimb kednach bhogxina”. (God forgives always, men forgives sometimes but nature never forgives). Him zannvayechim utram monxak aple chalicher niall korunk huskaitat ani somazak-soimbak pekounni diun novo korunk avhan dita. 86 Amos Provadi somazant vostolea vaittacher dixtt ghalun, tacher niall korunk amkam ulo marta. Sorvesporan Devan hem vaitt pollelam ani tacher nixedh marunk ani infern favo zatolem mhonn sangunk mhaka vichlam. Devachi puza fokt puza korchea monan zaunchi nhoi punn mon'xacho husko dhorun ani doya-maya dakhoun jivituch ek bolidan korunk ani osleankuch Sorginchem Raj mhonn Amos bhakit korta. Jezu Bapachea soimbacho ani Bapache kulliecho, monis kudd gheun sonvsarant ailo. Monis koso Bapachea Atmean apnnak sonvskarla ani Bapache toxench kuttumbache ani somazache sevek pattoila mhonn Lukas spoxtt korta. Apnnak dil'lem avhan sot'ten svikarun Jezu somazache udorgoti ani novsornne khatir vaurta. Bautismantlean ami Jezuchea tripett kariant vantteli zatanv. Tim mhollear iadniki, provadik ani fuddari. Bhagevont Juanv Paulu Dusro Jezuchim tin kariam monant dhorun, kuttumbhak kuttumbhik jivit jietanam chear kariantlean jiyeunk huskaita dekhik monxancho somuday ghoddunk, jivitache sevek ugtim ani aitim ravunk, somazachea kariant ani misanvant misoll asunk ani Povitr Sobhechem misanv jiyeunk. Aicho vixoy kuttumbhachea tisrea kariacher (somazachea kariant ani misanvant misoll asunk) niallunk apoita: 1. Dispott'tea jivitant chantt martanam, broxttochar jivitacho bhag zal'lo dista. Broxttocharachi chal ghorabeant suru zata ani tacho porinnam somazacher dista. Avoi-bapui-bhurgim ghorabeant jietanamvagtanam, broxttocharan vinnlole sombhond jiyeun apnnak faido melloun ghetat. Hich chal odik promannan somazant sorkari kam korun gheunche khatir lonch ghevpa-diupa akaran dista. 2. Adunik kallar amchea ghorabeant avoy bapuy bhurgeachea buzancher zobabdari ghalinant anik khasgi vo ghorcho vaur xikoinant dekhik bhurgim jevloli boxi duvinant, saronn marinant, kuznant adar korinant, aplo khasgi kudd tharear ghalinant, ghorabea bhitor zuve koxe jiyetat. Hich dekh vaddlea uprant, kamchorponnant dixtti poddta. Vaurachea zagear vell pidd'dear korun ani favo to vaur korinastanam pagar ghetat. Unno vaur korun vegan poixe punzaupachi aiz mon'xak ek chal ani as zaun gelea. 3. Monxak Devan rochla ekamekachea sangatak jiyeunk, boreavaittantlean vaddunk, dusreancho husko dorunk ani dusreanchea gorzank pavunk. Amchea Gõyant az udorgotichim pavlam marleant. Vhoddleo-vhoddleo imaroti ani ghoram mon'xan ubarleant. Punn aplo mhell khoim ghalcho he vixim khainch husko dovrunk na. Dekhun, apleacho khoir-mhell dusreanchea durgant xevttitat, rosteancher potiamnim khoir vhorun uddoitat, plastic lastat, zhaddam katortat, peleache vostuk nuksann haddtat, karonn nastana zhaddank lagun 87 xezarim zhoggoddtat. 4. Monis mhollear otmo ani kudd. Dogainkui tancheo gorzo asat. Otmeacheo toxeoch kuddicheo gorzo borabor somzun gheunk ani borabor vevharant ghalunk gorjechem. Aichea kallar, monis eke bazuchi odik porva korun dusre bazuchi beporva korta. Thoddim somazachech vostumni misoll zatat otmeacheo vostu bhairaun ani thoddim otmeacheoch vostu kortat bhairaun kuddicheo. Soglleamnim soglleam vattamnim somajik ani soimbik prosnamnim misoll zaun husko dhorlolo zalear, Somazachem rup novem zaupachem. Venchnnuke vellar, somajik chollvollint ani gram-sobheche zomatint vantto gheun Kristi kuttumbachem misanv orthabhorit jiyeunk zata. Bhavarteanchem magnnem: 1) Amchea dhormik fuddareamnim borea ani vaitta modem ghuspa ghondollak sampoddlole porjek, borem ani khorem tem vinchun kaddunk, sfurti diupa sarkem margdorxonn diunk Bapa lagim magumia. 2) Amchea desachea fuddariamnim, raxttrik kaideam vixim zobabdareche monis zaunk ani apnnak dil'li sot'tea mon'xancher gulamponnachem zum ghalunk nhoi, punn tanchi udargoth korunk vapddunk, Bapa lagim magum-ia. 3) Ami ani amcho kuttumbh piddest asa dekhun amcho somaz bolikek sampoddla. Amchea ghorabeant kuttumbik muleam ani totvam jiyeun ani somajik totvam uklun dovrun ami gaiall zal'lea kuttumbak ani somazak uzvaddit kitt'tio zaunk Bapa lagim magum-ia. 4) Mhoji udorgot mhonnlear somazachi udorgot. Amchea gramsobhechea zomatinim vantto gheun ani amche ganvche udorgoti khatir ani soim rakhunk nettan ani zobabdaren pavlam marunk amkam kalljidardponn di mhonn Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Vochun yeiat, huskean zobabdarechim nagrikam zaunk, somazachem rup bodlun tem novem korunk, Kristache xantin tumkam dhaddtam... Fr. Doel Dias, Assistant, St. Alex Church, Calangute & Fr. Mansueto Fernandes, Assistant, Our Lady of Rosary Church, Fatorda 88 12. KUTTUMBA – MARIA POVITR SOBHENT TUJEM HAT-BOTT GHALUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Povitr amchi sobha, Amche don hat ubharun, Tuka amchi goroz, Maria Mai mhoji, A – 23 C–1 D – 43 T – 26 Survatechim utram: Mogall bhoinni-bhavamno, Povitr sobha amchi avoy. Ani Maria Povitr Sobhecho amkam rupkar ani nomunno. Jednam ami Mariechem jivit nialltanv, tichea jivitacher nodor martanv tednam ami Povitr Sobhechem jivit odik kholayen somzunk ani onnbhovunk pavtanv. Dekhun aichea novenacho vixoi zaun asa: “Kuttumba – Maria Povitr Sobhent Tujem Hat-bott Ghalunk Apoita”. Ho vixoy favo aslolo (timely) kiteak hem voros kuttumbak bhettoil'lem. Kuttumbachem ani Povitr Sobhchem jivit tunttonaslele gantthin bandlolem asa. Tea pasot ami kuttumb ek ghorchi vo mullavi Povitr Sobha mhunntanv. Povitr Sobhechem vevarik (practical life) jivit ami kuttumbant polletanv. Povitr Sobhechem jivit kuttumbamni odik jivall ani folladik korunk Maria amkam sfurti. Je porim Nazarethachea kuttumbant Maria Devachem Raj bandun haddunk sohokari zali, tech bhaxen Maria amkam ani amchea kuttumbak Povitr Sobhechea vavrant misoll zaunk ani sogllo amcho sohokar diunk apoita. Tichea pavlamnim cholunk amkam kurpa magum-ia. Vachpam: Efezkarank 5: 21-33 ani Juanv 2: 1-10 Vachpam adim vivronn: Poilea vachpant Bhagevont Paulu Ezfezkarank borovun Jezu ani Povitr Sobhe modem axil'lo sombond ukto korta ani Tanche modem axil'lo mog ani sombond poti-potinnin aplea jivitant jiyeunk, ulo korta. Xubhvortomanant Bhagevont Juanv Jezun Kana ganvant logna somoyar kel'le poile milagricho amkam ugddas korta. Him donui vachpam bhavarthan aikum-ia. 89 Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Arifa hem ek musolman dhormachem cheddum, Kristanv cheddeachea mogan poddun Kristanv zalem ani tache lagim mogacho logn sonvskar zoddlo. Tanchea ekvottak tin bhurgim. Tachea kuttumbachem jivit mhollear oxem: Arifa zolman musolman khorem punn Kristanv zaun Kristi jivit purnntayen jietalem. Dor disak aplea ghovak ani bhurgeank gheun familicho ters korta. Jednam tanchea vibhagant Somudayachi zomat asta tednam chukoinastanam somudayachea zomatik ani vavrak veta. Igorjent Misar vachop korta. Ani yer Igorjechea vavrant ghoddta to adar dita. Hea tichea vavrant ticho ghov tika aplo sangat ani sohokar dita. Ghorchim ani xezarim Arifachea Kristi totvamnim bhorlolea jivita khatir tichi tokhnnai kortat. Arifa zolman musolman zaunui, Kristi dhorm apnnaun niz Kristanv koxem jiyeta. Khoreanich tika ani tichea kuttumbak xabaski! Devachem Utor: Aichea poilea vachpant Bhagevont Paulu Efezkarank borovun eka kuttumbachi zobabdari kitem ti amchea dolleam mukhar dovorta: Povitr Sobhe modem ani kuttumba modem axil'lo sombond spoxtt korta – visvas, mog, ekchar, teagi jivit Kuttumbachi povitrtai samballunk ulo marta Kuttumb Povitr Sobhecho mukhi sandho Aichea Xubhvortomanant Bhagevont Juanv Jezu Kana ganvant lognak hajir aslo hi khobor sangta. Kaim mhotvacheo vostu thoim ami polletanv: Jezu, xis ani Maria lognak hajir asat (Jezu Povitr Sobhechem mostok, Xis Povitr Sobheche sevok, Maria Povitr Sobhechi khunna ani nomunno (Mary type of the Church) Mariecho husko (Soro somplo mhunn tika konnech sangunk na tori-i ticho husko) Mariechi adnia 'To sangit titlem-i tumi korat’ Boro soro atam pasun dovorla (novem jivit, Jezuchi novi adnia khunnaita) Novreak lojek poddunk diunk nam Kuttumbacho man-respet samball'lo 90 Amcho zobab: Povitr Sobha kuttumbache sevek asa ani kuttumb Povitr Sobhechem misanv fuddem vhorta. Povitr Sobha logn sonvskarant kuttumb ghoddun haddta. Povitr sobha zaun asa kuttumbak ek Povitrtaiecho harso zhoim kuttumb aplench jivit polleta. Kuttumb ghorchi Povitr Sobha – tea pasot Povitr Sobhechem puray jivit kuttumbant dixtti poddunk bhov gorjechem. Povitr Sobhechem ani kuttumbachem jivit doxi korunk zaina ('Amche kuttumb somazache ani Povitr Sobhechea-i jivitachi buniad ani dor eka kuttumbak dhormporgottnnechea vavrant ek kherit zago ani zobabdari asa', Gonvllik Chitt - 2014-15, pan 5). Kuttumb sodanch Povitr Sobhechem misanv fuddem vhorta. Jednam kuttumb borea ani Kristi totvamnim ani muleamnim vaddta tednam ami Povitr Sobhechea vavrant ogeponnan (silently) ani misoll zaun (involving actively) vantto ghetanv: Ghov-baile modem boro sombond – visvaxiponn, teagi jivit, ekchar, moga-uloup, somzun ghevop heo niz mogacheo khunna – oslo sombond, Jezu ani Povitr Sobhe modem aslolea sombondachi khunna. Oxem ghov ani bail dusreank Povitr Sobhechea jivitanchim porzollit dekh zatat. Kuttumbachi povitrtai –jednam ghov-bail ani bhurgim moriadichem jivit jiyetat – nhesop, vagop, sobhav boro tednam tim Povitr Sobhechem nirmoll jivit – porgott kortat (poilem vachop – vv. 26-27). Tea bhair amkam Povitr Sobhechim sotachim, nitichim ani xantichim bhurgim zaunk apoileant. Hea vorvim ami Povitr Sobha hea mukhi totvanchi avoy ani rakhonndarn mhonn dakhoitanv. Povitr Sobhechea disa-dispott'ttea vavrant misoll zavop vo khand marop: PPC, Somudayacho fuddari zaun, sondexkar/n zaun adi (Arifachem jivit). Marie bhaxen dusreancho husko dovrun (Xubhvortoman; polle Gonvllik Chitt 2015-16, ank 4.4). Povitr Sobhent eka-mekak manan lekhun – Jezun novreak lojek poddunk diunk na (Xubhvortoman).Tannem kuttumbacho man-respet rakhlo. Khoichoch monis aple kuddicho dves korina, punn ti posta ani ticho boro poramos korta (poilem vachop). Bautizmant ami ekamekache sandhe zaleanv. Povitr Sobhent borim follam diunk, amcho vavr ani seva folladik zaunk – boro soro – novi dixea – novi adnia mogachi apnnaunk gorjechem. Povitr Sobhen haddlolem noveponn apnnaum-ia (Gonvllik Chiit 20132014, ank 6). Povitr Sobhechem mon mhonnge Kristachem mon – 'To sangit titlem-i korum-ia'. 91 Bhavarteanchem magnnem: 1. ‘Hanv ailam To seva diunk, seva gheunk nhoi’ Amchea otmik fuddareamnim sodanch Jezuchea pavlamnim cholun, aplea khala axil'le porjechi seva mogan ani sosnnikayen korunk, hea vorvim Povitr Sobhecho haves seva diunk, hem sot soglleank porgott zaunk, Bapachi kurpa tankam magum-ia. 2. ‘Konn dhoni zaunk sodit tannem poilim sevok zauncho’ Amchea serkari vhoddilamnim bhov korun Kristi fuddareamnim dhoniponn nhoi punn Povitr Sobhechem seve-chakrechem mon apnnaun, lhanam-dublleanchi seva korunk, Bapacho axirvad tankam magum-ia. 3. ‘Kuttumb ghorchi Povitr Sobha’ Dor eka Kristi kuttumban Povitr Sobhechem misanv ani karia ollkhun, Povitr Sobhechea vavrant misol zaunk, Bapacho adar magum-ia. 4. ‘Hanvem tumkam togta toslim follam diunk vinchun kaddleant’ Bautizmant ami Kristache xis zaleat, amchi zobabadari tacho vavr Povitr Sobhe vorvim fuddem vhorunk, hem amchem misanv somzun, Povitr Sobhechem novem mon apnnaun, Povitr Sobhechea vavrak khand marunk amkam khurpa magum-ia. Pattounni: Hea misa bolidant amkam Povitr Sobhechea vavrant misol zaunk, amkam ulo kela – ho ulo aikun, Povitr Sobhechea misanvant ek kuttumb koxem hatbott ghalunk, Vochun yeat Kristache Xantin Tumkam dhaddtam Fr. Mariano D'Costa, Director, Diocesan Centre for Biblical Apostolate 92 13. SOMUDAIYAMNO, MARIA NIRMOLLPONNANT JIYEUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Sorvesporachea Mondirant, Nixkollonk nirmoll undo, Axeta kalliz mhojem, Kallke ratintli, A-29 C-27 D-4 T-20 Survatechim utram: Mogachea bhoinni-bhavamno, Ankvar Maria aplea utrantlyan, jivitache chalin ani gunnam vorvim sodanch nirmollponnachem jivit jiyeli. Amche-i kuttumbanim toxench somudayamnim oslench nirmollponnachem jivit dison yevunk amkam Bapachi kurpa magum-ya. Vachpam: Efezkarank 1: 3-6, 11-12 ani Lukas 1: 26-38 Vachpam adim vivronn: Apnna mukhar Povitr, khotavinn ani mogan bhorlolim zaunk, Devan amkam Krista sovem vinchun kaddleant mhonn, Bhag.Paulu Efezkarank boroun sangta tem chitan aikum-ia. Dev apli yeuzonn Devduta vorvim Mariek Porgott korta. Maria Povitr Atmean boron Devache yeuzonnek “Hoi” mhonnta. Provochonak suchna Ek tornatto cheddo ani cheddum dogaim-i eka-mekachea mogant aslim. Zaite pavtti dogam-i bhair bhonvunk veller toxench dusrea zagear vetalim. Kaim mhoineamnim tornattem cheddum gorbest zalem, oslea besar cheddum asa dekhun, dogaimnim tharav ghetlo: kusvent aslolea bhurgeacho gorbhpat korunk. Eka Kristanv voizachea clinikant tim bhitor sorlim. Voizak gorbhpat korunk agro kelo. Kristanv voiz hem vaitt korinam zaunk sangta. Punn him tornattim dusrea eka okristi voiza-xim vochun “gorbhpat” kortanam tem tornattem somplem. Hem patok dhampunk gorcheamni khobor ghatli ki “Appendix” operation kortanam somplem mhonn. Devachem Utor: Mariek Devan tiche jivitache poile ghoddier thaun patka vinnem sambal'li. Tiche sovem zolmak yeuncho asa tea putak, Jezuk lagun, adim fuddench Dev tika ek kherit kurpa favo korta. Tika aplea avoychea kusveant nixkollonk sombhovtam. Mull patka vinnem tika zolmak haddta. Ti aplea avoychea kusveant sombhovtana kurpen bhorloli ti uprant akhea 93 tichea jivitant toxich ravunk vavurli ani amkam aiz nomunneachi ani sfurti ditoli zaun geli. Aichea Xubvortomanant, fuddlea tichea jivitant tika koxi vinchun kaddli ani Devachea kherit Atmean ticher savlli ghalun tichea kusveant Somi Jezu koso sombhovla, hem amkam uktem zata (Xubhvortonam). Apnna mukhar Povitr, khotavinn ani mogan bhorlolim zaunk, Devan amkam Krista sovem vinchun kaddleant (Poilem vachop). Amcho zobab: Aiz nirmollponna add zaitim patkam uprasleant dekhik pozoddponn, gorbpat, bemoriadichi vagnnunk ani nhesop. Aiz tornattim ani kazari bhav-bhoinnim, nirmollponna add patkam adartat, zaum sonvsari mouz, bulovnneo ani vondavniank lagun. Aplea sangatea sovem, kazari jivitant, ovisvaxiponn zaitem vaddlam dekhun Povitr Sobhek mar bosla. Sonvsarachi chal eke baxen zalear Devachi chal dusre toren. Jivitacho abru rakhunk vavrum-ia. Khotte upai gheun nirmollponnachi bazu monis Devacho bandpas toddun udoita. Tornattim lok sompork sadhanacho durupeog korun nirmollponnachi sonskrutay pokrailea. Cleanliness is next to Godliness- Jivitachi zababdari ollkhun gheum-ia. Jivitachem mol uklun dovrum-ia. Zaite Sant- Bhokt, Martir nirmollponnache govai asat. Sonvsarant “gay“ (dadle-dadle) “Lesbian” (ostorio-ostorio) kazar zatat hem Kristi dhormache xikovnne add. Kazari jivitak mott'tto mar. Kuttumbik jivitak hol'lo (attack). Devache ieuzonne add (against natural law). Nitoll-nirmoll jivit Devak manovtat/avoddta. Nirmollponn Devache gutt ollkhunk, somzunk ----- khorelem Devachem vatavoronn rochun haddta. Nirmollponn Devaxim pavoita zalear khotteponn Deva sorxil'lem pois vhorta ani devacharachea sanklleamnnim bandun dovorta. Nirmoll jinn Devak polleta, Devak hajir korta ani kallokacheo kornnio nopoit korta. Tor ami poile suvater amchea kuttumbant nirmolponna vixim ulounk, amchea nhespa ani vagnukentlean tem dakholl korunk survat korum-ya. Amchea somudayanim hich cheorcha chalu dovrum-ya. Ekameka lagim hache vixim uloun-uloun, svokas-svokas amchea jivitachi chal korun 94 gheum-ya ani he toren somazant khomir zaun, nirmollponnache gunn posraum-ya. Bhavarteanchem magnnem: 1. Akhe Povitr Sohechea fuddareanim aplya dor eka utrantlyan ani vagnnukentlyan nirmollponnachem jivit jiyevun aple porjek nomunne zalya puro mhonn Bapa laguim magum-ya. 2. Dor eklyan aplya khasgi jivitan chitnan-utran-kornnean ani vavrantlyan mansugechem jivit jiyevun tench jivit aple somudayen posravunk zonn eklyak Bapacho adar magum-ia. 3. Voddilamnim aplea dekhi vorvim aple somudayan aslolya bhurgyank tankam sobtam toslem utramnim, kornnyani ani nhesnna vatten mansugechem jivit jieyunk favo tem marg-dorxonn diunk usko dakhoylya puro mhonn Bapa laguim magum-ya. 4. Somudayak lagtolem bhonvttonchem vatavoronn nitoll samballun, adhunik kallachem ginyan ani sovloti vapddun ghannicho(waste) faydo kaddun ani sobitay vaddounk dor eka vangddyan vavrunk amkam Bapacho adhar magum-ya. Pattounni: Mariechi nirmollponnachi dekh gheun jiyeunk, vochun yeyat....... Fr. Adolf Alvares, Assistant, St. Andrew's Church, Vasco 95 14. KUTTUMBA – MARIECHEA KUTTUMBA BHAXEN MON'XACHO SOMUDAY JIYEUNK APOITA. Gayonank suchnna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Tujem kuttumb ekttaim zata Patenant ani Kalxint, Ami sogllim ek, Sangatan cholum-ia, A-36 C-28 D-2 F-18 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavamno, sogllim ami eka kuttumbant zolmank ietanv ani tantum ami jiyetanv. Amcho ek-ekleacho kuttumb mellun monxancho somudai zata. Amchea kuttumbant somudayachem mon apnnaun somudaiyachem jivit jiyeunk Mariecho kuttumb amkam nomunno. Hakach lagun aicho vixoy amkam ugddas korta: “KUTTUMBA – MARIECHEA KUTTUMBA BHAXEN MON'XACHO SOMUDAY JIYEUNK APOITA”. Tor amchea kuttumbamnim Mai Mariechea kuttumbak nodre mukhar dovrun tichech vinnovnnen amchea kuttumbam pasot he Misache Bhettent magum-ia. Vachpam: Dhormdutancho Itihas 3:11-26 ani Lukas 2: 1-20 Vachpam adim vivronn: Kuttumbak Devan mon'xancho somuday zaunk apoila. Aichem poilem vachop Dhormdutanchea Itihasanltem, Dev sodankal oslea kuttumbancher axirvad ghaltolo mhunn ugddas korta. Maria Devache khuxek aiti ani ugti raun apnnacho kuttumb mon'xancho somuday korunk vaurli hachi gozal aichem dusrem vachop korta. Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Pritichea bhoinni-bhavamno, Aliston ani Agnes logn zalear aiz 25vis vorsam bhortat. Aplea bhurgeam ani kuttumbamchea dusrea vangddeam borabor hea 25vis vorsanche kazari jivitachem hoddem tannim sangatan sarlem. Mog, moipas, bhogsonnem, somjikay adi oslea totvamnim aplo ghorabho fuddem vhelo. Dubhava viret voir sokol 96 tanchea kuttumbant zalem. Punn hea soglleank tannim fuddo kelo. Agnes soglleancheach mogachem ani avddichem. Xezarim pasun tachi thoknnay kortalim. Tor hea rupea utsovachea somoair taka konn tori hea tanche 25vis vorsanchea jivitacho secret vo gutt kitem to vicharta. Hacho zobab diun Agnes sangta: Mhojea kazarachea disa mhoje avoin mhaka Nazarethachea Povitr Ghorabeachem chitr / painoll dilolem ani sanglolem sodanch hea ghorabea sarkho mhozo ghorabo korpacho proitn kor. Him mhoje avoichim utram monant ghott ghanttik marun dovrun hanvem hem painol ghorant volotoricher vo altaracher dovorlem. Sodanch ghorantli bhair bhitor sortanam hea painolacher nodor marun hench mhoje magnnem zalem ani hea Marieche kuttumba bhaxen mon'xall mhozo kuttumb korunk hanvem bhar ghetlo. Agnesan aplo kuttumb Marieche ghorabea sarkho mon'xall ani mon'xache somudayan jiyetolo ghorabo korunk proitn kelo. Sorvbhonvttim nodor marlear thodde bhov amche ghorabe asat Mariek, Juzek ani Jezuk aplo nomunno korun jiyetat. Punn kitlech amche ghorabe oxem korunk chuktat. Dekhun aicho vixoy Mariechea kuttumbacher nodor ghalun mon'xacho somuday koso jiyeunk amkam apoita. Devachem utor: Aichea poilea vachpant Dhormdutanchea Itihasant amkam kuttumbacher Dev sodankal axirvad ghaltolo mhunn ugddas korta. Landdgo monis boro zata, taka cholum so korta ani oxe toren tacho kuttumb khuxalkayecho ani axirvadan bhorlolo korta. Devacho axirvad amkam zai zalear Mariechea kuttumba bhaxen ami mon'xacho somudai korunk Xubhvortoman amkam adar dita. Xubhvortomanant amkam Nazarethachea Povitr Ghorabeachi khobor mellta. Jezu gorvanchea ghotteant zolmota tednam tachi avoy Maria ani bapuy Juze thoim aslolim amkam melltat. Jivall aslolo tancho kuttumb. (The family fully alive). Bariksannen hea dekhaveant ami pollelam zalear nhoich fokot Maria, Juze ani Jezucho kuttumb punn menddreancho, gorvancho, rakhnneancho, bhoddveancho somuday thoim dixtti poddta. Hem sogllem yeun soddvonddar zolmak aila, tarokan zolm ghetla, dekhun aplo sangat, asnnem, ghorabho ekach utran somuday thoinsor hajir kortat. Hatuntlean soglle xrixtticho / rochnnecho somudai thoim hajir zata. Ho ak'kho somudai Devachi tust ani vakhanni kortat. Mariechea jivitachi dekh ghetlear hem amkam spoxttponnim thavem zata. Ak'khem tichem jivit mon'xachea somudayek ani odik korun somudayachem mon apnnaunche dixen zalem. 97 Aple mauxe bhoinni Elizabethik tim bhettek vetat. Zantte piraier tinnem gorb sombhovla. Dhavim dhavim tiche bhettek vochun he bhette vorvim Elizabeticho ghorabo mon'xall somudaiacho ghorabo ghoddun haddtat. Aplea Puta Jezuchea xisank sodankal aplo sangat diun tancho ekchar / somuday ghoddunk adar dita. The love is one Mission amcho mog zaun asa amchem karia vo misanv mon'xacho somuday ghoddun haddunk. Hachi khatri / vollokh / zannvikay Maria amkam dita. Amcho zobab: 1. Kuttumbant ghov-bailen apnna sovem ekchar / somuday bandunk gorjecho. Jednam kuttumbant ghov bail eka meka sovem ho ekcharacho / mon'xall somuday ghoddtat tednam tancho ghorabho folladik, follvont ani Devachea axirvadan bhorlolo zaunk pauta. 2. Kuttumbachea dor eka vangddean dusrea vangddea sovem mon'xall somudayan jieunk vavurchem. Charity begins at home oxem ami mhonttanv. Haka lagun aplea kuttumbant poili ami mogacho, bhogsonneacho, somjikaiecho ani mon'xall somuday ghoddun haddunk mhotvachem. Tednach ki amchea kuttumbant khori khuxalkay ani Devacho axirvad gheunk ami pautanv. 3. Kuttumbant nhoich fokot mon'xam sovem punn soglle xrixtti sovem ekchar / somudai ghoddunk proitn korcho. Nhoich fokot ghov-bail - bhurgim ani kuttumbacho dor ek vangddi punn ak'khe xrixtti sovem ami amcho mog ani usko dakhounk gorjechem kiteak Devan ak'khe xrixtti vo soimb mon'xachea hatant ghatlea ani ti sambhallunk ani fuddem vhorunk mogachi adnea dilea. Jednam hea sogllea modem ek mellop vo sontulan (balance) zata vo asta tednam Mariechea kuttumba bhaxen monxacho somudai jieunk amchean zata. Misachi Bhett somudayachi Bhett, mon'xachem ek mellop somudayachea jivitachi ek vhodd khunna. Tor tantuntlean unddea sorea rupan hajir zatolea Jezuchi, Mariechea Putachi kurpa he Misache Bhettent magun “KUTTUMBA – MARIECHEA KUTTUMBA BHAXEN MON'XACHO SOMUDAY JIYEUNK hem apovnnem manun gheum-ia. Bhavarteanchem magnnem: 1. Sogllea amchea dhormik fuddareamnim aple porjek Mariechea kuttumba bhaxen monxacho someday jiyeunk xikounk vavurlear puro mhunn Bapa lagim magum-ia. 2. Sorkari fuddareamnim kuttumbachem mol sambhallunk ani kuttumbak faideak poddttat tosleo sovloti bhair kaddunk Bapa lagim magum-ia. 98 3. Amcho zonn ekleacho kuttumb sodanch ami Marieche kuttumba bhaxen mon'xall somuday korunk ani tanchea kuttumbantlim totvam amchea kuttumbamnim kirlaun kaddunk Bapa lagim magum-ia. 4. Kuttumbant apsvarthiponn bhitor sorta tednam mon'xacho somuday jiyeunk avghodd zata. Tor kuttumbamnim vostolem apsvarthiponn kaddun uddoun, uskean ani mogan bhorlole amche kuttumb kor mhonn Bapa lagim magum-ia. 5. Amche diosezint Kuttumbik Seva Kendr (Family Service Centre) amchea kuttumbachea boreponnam khatir bhar ani thokos gheun vaur kortat. Tor hea tanchea borea vavracher subham' axirvad ghal mhunn Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Vochun yeiat, Mariechea kuttumba bhaxen amche kuttumb mon'xache somudayachem jivit jiyeunk Kristache mogan ani xantin tumkam dhaddtam. Fr Caetano de Souza, Assistant, St.Anthony's Church, Siolim 99 15. MARIA POROM' SONVSAKARACHI OSTORI-KUTTUMBAK KUTTUMB ZAUNK APOITA Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Atmean, sotan, Bapa, Kitem ghaltai tea unddeant? Tum sorginche goddsannicho Unddo Povitr Bhett Misachi A-05 C-21 D-44 F-17 Survatechim utram: Mogall bhoinni-bhavamno,Porom' Sonvskar zhor ani tenkxi Kristi jivitachi. Heach Sonvskarantlean Povitr Sobha aplem subham' jivit gheta. Zoso Misache bhette ani Povitr Sobhe modem khol sombond asa, tosoch, Povitr Sobhe ani Maria amche Maie sovem oslech khol sombhond asat kiteak ti Povitr Sobhechi avoy. Ho ticho sombond Porom' Sonvskara sovem-i khol riglolo asa. Ani hakach Bhag.Juanv Paulu Dusrean, ti “Porom'Sonvskarachi Ostori” oxem mhonnn aple chittint (Ecclesia de Eucharistia) ul'lek kela. Heach nimtan aicho amcho vixoy: Maria Porom' Sonvsakarachi OstoriKuttumbak kuttumb zaunk apoita. Tor, Tichi dekh gheun ami zonn-eklo, Porom' Sonvskarache monis zaun, amchim kuttumbam Jezu sovem akarun haddunk ani oso ami amchobhavart kholayen jiyeunk pavunk, hea Misa Bolidanant amkam soglleank Devacho adar ani kurpa magum-ia. Vachpam: Dhormdutancho Itihas 2, 42-47 aniLukas 1, 26-35. Vachpam adim vivronn: Poilim Kristavam chear vostunk thir aslim ani tanche modli ek vost nhollear “Unddeachi Moddnni”. He Misache Bhettentlean boll gheun tim koslem jivit jietalim tem poilea vachpant ami polletoleanv. Xubhvortomanant Maria Povitr Atmeachea bollan, zolmotolo to Devacho Put mhonn, boddvean kolloitoch, ti sot mandun gheta ani ani Aplo kusvo Devachea putachem biradd zaunk aplo hoikar dita. Chitan Devachem Utor aikum-ia Provochonak suchna Jivitacho onnbhov: Dog bhav zaitim vorsam mogan jiyele. Dogui borabor logn zale. Thoddim vorsam sangatan jiyelea uprant tanche modem zogddim zaunk laglim. Dogui kuxin sorle. Tanchi somjikai, bhavponncacho mog il'lo- il'lo unno zait gelo. Sovkas-sovkas te eka-mekachea tonddak legun pollena zale. Osle poristhitint eka bhavager ek bhurgo zolmolo.Tannem mogan apli khuxalkaiporgottunk fugotteo marleo ani 100 lokak mittai vannttli.Dusro bhav nosaien apnnager ek sunneacho petto haddta ani fugotteo marun mittay vanntta.Poilo bhav aplea bhurgeak Bautism diun ek sobit nanv ghalta. Dusro bhav hench nanv aplea sunneachea petteak ghalta. Poilo bhav aplea bhurgeachem nanv gheun tachexim khellta zalear dusro ek lhanxi boddi gheun aplea pettea lagim tench nanv kaddun khebaddam korun khellta.Dogui bhav Misak vochpi, zaite pavtt Devachem Utor porgottpi, chukoinastanna komunheanv gheupi.Punn jivit tanchem oxem.Ami kitem mhonnchem? Bhagevont Agostin mhonntta: “Jem kitem tum xevtai tem tum za. Tum Kristachi Kudd xevtai mhonnttoch tum Kristachi Kudd za.” (“Become what you eat. You eat the body of Christ, you become the body of Christ”).Kristachi kuddami xevun ami Kristak ani Krist amkam ekvott'tta.Hacho foll jivitant amchea utram-kornneantlean dixtti poddunk zai.Krista sovem Komunheanvantlean zoddlolo ekvott amchea kuttmbant dixtti poddunk goroz. Amcho ekvott amchea familintlea mon'xam sovem, xezaream sovem ani somudayant ami Jezu koddem zoddlolea ekvottachi bhaili khunna zaunk goroz.Tea dusrea bhava porim amchem jivit zalear, amchea jivitant Jezuchea ekvottant asun Tache jive sande koxe ami jiyetanv oxem ami mhonnunk zata?Aiz ami amkach vicharunk favo: ami Jezuk xevtolim amchem jivit koslem zalam vo zata kai? Tem kuttumb amchea jivitacher kholayen nodor ghalun amkam ek upay ani adar. Devachem Utor: Aicho amcho vixoy: “Maria Porom' Sonvsakarachi OstoriKuttumbak kuttumb zaunk apoita”.Hea vixoya vixim Povitr Pustokant amkam chodd kai mellona.Punn Bhag. Juanv Paulu Dusrean, aple proxid'd chittint “Ecclesia de Eucharistia”, “Maria Porom'Sonvskarachi Ostori” oxem mhonnn ul'lek kela. He Chitticho sovo avesvor, Mariechem asnnem Povitr Sobhent, ji ho sonvskar somarombhta, hachi amkam bariksannen somozonni dita (the Holy Father undertook to explain the presence of Mary in the Church that celebrates the Eucharist). Mariecho ani Porom' Sonvskaracho sombombond ek khol avoy-putacho sombond.Ek khol soirigot ti. Pap Saib mhonntta: 'Maria Povitr Sobhechi avoy koxi, Povitr Sobhe borabor (hajir) asa, ani teach borabor, dor eka Misache somarombhnnent ti hajir asa.' Misachi bhett ani Povitr Sobha tutto-naslole ganttint bandlolim asat toxench Maria ani Misachi Bhett (Ecclesia de Eucharistia n. 57). Poilo Kristi Somudai, soglleam Xisam sangata, Povitr Atmeak gheunk magnneant aslo thoim tanche borobor Maria-i asli. Aichem Poilem Vachop, Poilim Kristanv bhav-bhoinnam chear vostunk thir aslim tem amkam sangta: Magnneank, Dhormdutanche xikounnek, Bhavponnachea ektarak ani Unddeache Moddnnek. Ani haka lagun tanche modem bhavponn, mog, somjikai vostali. Tim 'sogllea lokak manovtalim' ani… 'Sorvespor tancho ankddo chodoitalo'.Jedna Poilim Kristavam “Unddeache Moddnent” sangatan vantto ghetalim, tedna, dubavavinn tanche borobor Maria asli asunkuch zai.(EE n.53). Porom' Sonvskar ek bhavarthacho gutt: Ho ek gutt dekhun ami to 101 purnnponnim somzunk zainam ani dekhunuch ami amkanch Devachea Utrak somorpunk zai, je porim Marien aplench somorponn kelem ('Zaum mhoje sovem tujea utra pormannem'). Maria Povitr Sobhechi Avoi dekhun ti amkam Tichea Putacher visvas thevunk ani To sangta titlem-i aikunk ulo marta.Zoso Jezun, Kana ganvant, udkacho soro kelo, tosoch undo-soro, sonvsarachea taronna khatir, aplea rogta-masant bodlunk taka podvi/tank asa. Ani toxench dor eka Misant ghoddta.. Marien Devache ievzonnek dil'lo hoikar: “fiat” (Hi asam hanv Sorvesporachi chakorn,zaum mhoje sovem Tujea utra pormannem) ani ami Komunheanv ghetanam mhonnttanv tem “Amen” hache modem zaitem ek-sarkeponn asa. Ami 'amen' mhonntanv tednam, ti unddea rupan K r i s t a c h i Ku d d m h o n n a m i b h ava r t a n s o t m a n d t a nv a n i svikartanv.Ankavar Marien, boddveache sangnnek hoikar dilo tednam, tichea kusveant Jezu, kuddi-rogtacho - sombhovlo, hoch Jezu (tachi kudd ani rogot) unddea-soreachea rupan,ami Porom' Sonvskarant xevtanv. Maria aplea tust gitant Bapachi tust ani vakhann'nni korta ani Bapak ekvott'ta toxench ami Misache bhettent kortanv.Misachi bhett mhollear ek dhin'vasnnechem ani vakhann'nnechem git ani tantunt Povitr Sobha Jezuk Kristak ani tachea iodnak purnnponnim ekvott'tta. Porom' sonvskarant zo soddvonndar vis xekdde adim Marieacher kusveant sombhovlo toch Jezu apnnachich bhett Misant amche soddvonne pasot korit asa. (John Paul II, Apostolic Letter Tertio Millennio Adveniente, n. 55). Amcho zobab: Saibinnmai amkam Jezu-xim vhorta. Hem tichem kam'. Ami Mariechim devonsanvam kortanv tanchoi hetu/xevott hoch.Ami hangathoim romarik vetanv tednam choddxim borem kumsar kortanv ani Misant vantto gheun Jezuk xevtanv ani ghora portotanv. He toren amcheo romari-i amkam ek bhavarthachiyatra zatavo zaunk favo. Amchem kristanvanchem misanv mhollear: Devak kholayen vollkhunk, Tacho mog korunk, Tachi Seva korunk ani ek dis Jezu sangatan sasnnachea sukhak sorgar pavunk. Hem monan dhorun ami amchim kuttumbam Devacheyevzonnem pormannem manddun haddtoleanv zalear magnnem eka Kristi kuttumbachi buniad zaunk goroz. Amchem familichem magnnem, toxench amchem khasgi magnnem. Magnneam modem Misachi bhett poili suvat gheta ani tea uprant Povitr Sonvskarak bhett vo Tache mukhar magnnem. Ami hea don vostuncher amchem dhean-mon aiz ghalum-ia. Misachi Bhett: Misache bhettent vantto gheunk vell korum-ia. Sumanant ek pavtt Misak yeun dadoxi zaunchem nhoi.Misak bexttech ek kaido pallunk ailear jivitant tacho foll kaim dixtti poddcho nam.Misak yeum-ia, tantunt vantto gheumia.Nitoll kallzant Jezuk xevum-ia ani jivit bodoltolem, novem zatolem, novsornnim jivitant yetolich. Aizuch suru korunk nichev korum-ia ani urlolemDevachea hatant soddum-ia. Foll dixtti poddtoloch. Ek famil koxi sangatan misant vantto gheum-ia.Bhurgeank misank gheun 102 ieum-ia. Jezu mhonntta: “Bhurgeank mhoje-xim yeum-di”. Bhurgeank ami misak haddtanv tednam,zori tankam ghoddie poilemkaim somzuchem nam, torui astanam Devachi kurpa tankam melltoli.Tankamhat zoddunk,magnnem korunk, ogeponn sambhallunk xikoum-ia.Tim xiktolim, vaddtolim, kurpechim zatolim. Saibinn Mai Porom' Sonvskarachi ostori.Amkam-i zonn ekleak Porom' Sonvskarachim mon'xam kor mhonn magum-ia. Porom' Sonvskar ekvottachem jevonn.Hea jevnnant vantto gheun Jezuk ekvottum-ia ani kuttumbant ekvottan, mogan ani xantin jiyeum-ia. Bhag. Agostin mhonnttalo te bhaxen ami Jezuk xevun Jezuchi kudd zaunk vavrum-ia. Jezuche kuddik zaite sande asat, toxench ami familint ani somudayant jietanam heam soglleam sandeam modem ekvott haddunk ani sambhallunk amche dispott'tte proitn zaum-di. Jezuk ami xevlea uprant ami Jezuk sangum-ia: Jezu amkam zonn-ekleank Tuje sarkhim kor. Thoddeam amcheam bhavam bhoinnachem jivit pollelear,tim Jezuk oxemmhonnttat xem dista: “Jezu, Tum mhoje bhaxen za, hanv kortam tem Tum ogoch polle,zap kaddim nakai.” Ami Jezuk xevum-ia ani Taka vicharum-ia: Jezu ami kitem kel'lem Tuka zai? Amchea jivitant kitem apnnailolem ani kitem soddlolem Tuka zai,hem Tum amkam dakhoi ani tem korunk Tunch amkam favo ti kurpa ani ghottaidi. Povitr Sonvskarak bhett: Povitr Sonskara mukhar sarlolo vell khub moladik vell.Thoim Dev amkam kherit kurpa dita amchea jivitak fuddo korunk. Thoim ami yetanv tednam ami Tache-xim uloum-ia ani teach borobor ami Taka aikum-ia. Zaite pavtt amich uloitanv ani Taka amche-xim ulounk dinanv ani hakach lagun amchem magnnem ekech bhazuchem zata. Dubhav nam amchem kalliz taka ugddun amche huske-khonti, amchi khuxalkai, amche anvdde Taka sangum-ia ani hem zalea uprant To kitem sangta tem aikum-ia. To amkam aplo sondex diunk sodta; amkam margdhorxonn diunk sodta.Oxi amchi bhett Povitr Sonvskarak folladik zatoli ani ami anik- anik Tachea paiam-xim vochun bosunk sodtoleanv.Itlench nhoi amcho onnbhov dusreank vanttun ami dusreank Tache-xim haddunk pavtoleanv. Ami tankam mhonnunk vo budh diunk xoktoleanv mhonnun: Somi thoim asa ani To tuka ravta/sodta'. Somiachea paiam xim vochun tujech pasot nhoi punn anik zaitim bensanvam tunvem dusreankui zoddun gheunk yetat.Thoim vochun tunvem Devachem Utor vachunk zata, dusream pasot magunk zata, tuje family pasot magunk zata, xezaream pasot, dusmanam pasot magunk zata.Toxench apovnneam pasot, misanvam pasot, piddapidd bhogtoleam pasot, Povitr Sobhe pasot ani somaza pasot. Kednaim tum igorje koddlean pasar zatai tednam tunvem tukach ugddas korunk zai ki thoim Jezu asa.Kitlim amchim bhav-bhoinnam Igorje koddlean pasar zatanam khursachi kuru kaddtat.Hem koruntim ghoddie apnnakuch apunn Kristacho pattlaudar/pallaudarn mhonn ugddas kortat. Ami igorje koddlean pasar zatanv tednamani amkam il'lo vell asa zalear, thoim Povitr Sonvskarak il'lo so vell bhett kelear amchi hi bhett kednach 103 nirfoll zaunchi nam, portench zalear he bhettecho foll jivitant dixtti poddun amich odik bhavarthan vadddunk pavtoleanv ani dusreankui ghoddie ek bori dekh zaun vetoleanv. Tum kamak vetai tednam vo vaur sompoun ghara yetai tednam, bhurgeankhaddunk iskolak vetai tedna, vo bhazarak vetai tednam, il'lo vell korun Igorjent bhitor sor ani Jezu sangatan il'lo vell sar. Sogllem Tachea hatant ghal.Ani tum hacho boro porinam jivitant dubhava-vinn polletoloch. Aiz ami Mariek fuddem ghalun, amkam zonn-ekleak, Tiche bhaxen Porom' Sonsvkarachim mon'xam kor ani amchim kuttumbham Porom' Sonvskarache ghottayen ekvottan sambhall mhonn magum-ia. Bhavarteanchem magnnem: 1. Francis amchea Bhagevont Bapa, Filipe Neri amchea gonvlli Bapa, ani soglleam yeram gonvlleam sovem Jezu borea Gonvlleacho rupkar disunk ani tannim aple adhin asloleam xelliank boro rosall otmik chorov diun sorginchea sukhachi vatt tankunk xikoilear puro mhonn Deva lagim magum-ia. 2. Amcho serkar choloiteleamnim, onitik, durbollkayek, vegllocharak ani yer vaittak aple dolle ugddun tem nopoit korunk bhar gheunk ani aple porjechi nitoll kallzan ani mogan seva korunk tancho mukhel husko zaunk Bapa lagim magum-ia. 3. Kristi porjen Porom' Sonvskarachi khol vollokh gheunk ani dor eka kuttumbant sangatan Misant vantto gheun Devachea Utra pormonnem aplem kuttumbik jivit bandun haddunk tankam Devacho adar ani kurpa magum-ia. 4. Povitr Sonsvkarant aslolea Jezuk ami vell korun bhett korunk ani magnneantlean Taka ekvottun amchim kuttumbam kurpen vaddun vochunk Devacho adar amkam soglleank magum-ia. 5. Amchea kuttumbant sokallchem-ratchem prarthon, aimori-ters ani jevnnar magnnim korop, heo boreo sonvoiomasat teo tokos gheun sambhallunk ani heam vorvim Devacho Subham axirvad amcheam kuttumbacher poddunk Bapa lagim magum-ia. Pattounni: Porom sonvskarantlean ghetlolo Jezu Kuttumbhantlean dusreank diunk tumkam dhaddttam… Fr. Candido Fernandes, Parish Priest, Our Lady of Gloria Church, Varca 104 Part - III POVITR KHURSACHE PORBEK SEVADHORM 105 KUTTUMBA! OJEM PATKACHEM - BOLL KHURSACHEM Gayonank suchna: Proves: DTV: Komiyanvam vellar: Xevottak: Sorvesporachea Mondirant, Kalvaracho Iodn, Amkam Puro Jezu, Povitr Khursa, A-29 C-20 D-3 I-25 Survatechim utram: Pritichea bhoinni-bhavamno, Devan amkam sot’tea (freedom) dilea tacho ami goirvapudd korun, baradik ani mornnadik patkachem ojem amchea matear gheun jietanv. Hem patkachem ojem amcheamni amchea matear gheunk zaina, tem gheun jieunk amkam khotthin ani zhodd lagta. Amcho kaklutivont Dev Bap, amchi doia korun amchem hem patkachem ojem aplea nirmoll Putacher ghalun taka koxttanchem moronn khursar favo korta. Jezu mogan amche khatir khursar morun amkam novea jivitant bhitor kaddta. Amchea patkancher ani koxttancher zoit vhorunk to amkam vatt dakhoita ani khursa vorvim zoitivont zaunk avhan dita. Khursachea bollan, patki jivit soddunk kurpechem jivit jieunk amkam hea misant ghottai magum-ia. Prachitachi rit: Kantte: Amkam kantto toplear amkam dukhta, rogot ieta. Ho kantto kuddint tosoch dovorlo zalear matir zaun sonnsonnta. To kantto vikallo zaun kuddicho sando kusunk pasun xokta. Amchea otmik jivitant, patkanche zaite kantte romblole asat. Hea kantteam vorvim amchem otmik jivit gaiall zalam, dukhovlam ani kusunk pavlam. Hea vellar sogllea amchea patkanchem dukh dorum-ia, konnak dokoileant tancho ugddas korum-ia ani ekameka lagim ani Deva lagim bhogsonnem magum-ia……….. (Somia kaklut kor, Krista kaklut kor, Somia kaklut kor). Vachpam: Lokgonnti 21: 4-9; Filipkarank 2: 6-11 ani Juanv 2: 13-17 (Vachpam Gronth pan 1686, dusro bhag) Vachpam adim vivronn: Patka vorvim amcher moronn ieta zalear, Sorvesporacher visvas dovorlear amkam jivit mellta mhonn aichem poilem vachop amkam khatri dita. Jezu Devacho put zaunui, gulam zaun ek chakor koso khursar melo punn Devan taka bolixtt kelo mhonn Bhagevont Paulu amkam sangata. Amchea moga khatir Devan aplea ekleach Putak khursacher vompun dilo mhonn Bhagevont Zuanv amkam ugddas korta. 106 Provochonak suchna Eka ganvant Bishop ieuncho aslo. Bishopak mellunk ietat tedna zonneklean ek khuris gheun ieunchem mhonn formail’lem. Tarailolea vellar lok Bishopak mellunk torekvar khuris gheun ailolo. Lhan toxe vhodd, modrache toxe loknnache, sade toxe kimtiche khuris gheun ailole. Bishop sogllea lokak ani veg-vegllea khursank polleun ojaplo punn eka monxaxim pautoch soglloch guspolo. Tea monxachea hatant khuris naslo. Punn aple gorkarnik wheelchair-acher ghalun tika gheun ailolo. Ti aren dhorun, tiche lagim cholunk zainaslem. Ticho mogan to poramos kortalo. Ho aplo mogan vengoilolo khuris mhonn tannem Bishopak sanglem. Bishopak tacho zobab aikun kovtuk dislem. Khursacho khoro orth zanno aslolea ani kristi jivit khursantlean sobit zannovta mhonn somzotolea tea monsachi tannem toknnai keli. Aiz Povitr khursachi porob. Khuris polletoch ami umo ghetanv. Punn amchea monant kitem ieta? Don vostu ieunk zai. Monxacho krodh ani Devacho mog. Khuris lojechi khunna. Zo monis vaittovo, konnak naka to, pois korpacho, somazantlo bhairaupacho taka monxacho krodh dakhounk khursar khillaitale. Khursachea mornna udexim taka pritumevelo umttaun uddoitale. Punn Dev amkam soddouche khatir aplea ekleach Putak khursacher koxtt sonsun amkam patkantli soddoita. Khursar khillailolea Jezu udexim amkam patkantlim soddoun tannem amkam taronn, jivit, soddvonn ani suttka favo keli. Devachea utrachea adaran, aichea disak amche kuttumbh monant dhorun, tin sondex gheum-ia. 1. Israel porza apleak lamb vatt cholunk poddta mhonn, favo titlem udok ani zai toslem jevonn mellona mhonn Devacher ani Moizesacher add uloitat. Sosnikai apnaunk chuktat. Devan aplea sovem kel’lim vichtr novlam ugddas korinant. Koxttam vellar ami sosnnik zaunk zai. Amchea kuttumbant tutti-futti poddleat kiteak amkam sogllem aitem zai. Mhaka zai te bhaxen ani tednach zaunk zai oslem mon gheun ami jietanv. Ghov-baile modem ani avoi-bapui-bhurgeam modem somjikai ani sosnikai unnem zalea. Khuris amkam sosnik monxam zaunk apoita. 2. Sorpacher nodor ghalear tum vachtolo… Amcho Dev jivit dita. Ami Deva thaun ietanv mhonn ollkhunk goroz. Dev jivitacho Dhoni ani orombh mhonn ami visvasan tache thaim vochunk zai. Dev khursache khunne vorvim doien amchi soddvonn korta, fokt ami tacher nodor ghalunk zai. Amchea kuttumbant vaitt ieta tedna ami konnacher nodor ghalunk axetanv? Khuris amkam Devacher nodor ghalun amche kuttumbh samballunk ani jivitak pavounk apoita. Amchea ghora mukhar khuris asat, kedna tori ek kuttumbh koxim tea khursacher ami nodor ghalea? Amkam novem jivit diunk maglam? 3. Khuris amkam ap-dan korunk apoita. Devan aplea ekleach Putak morosor amche soddvonne khatir vompun dilo. Itlo vhodd Devacho mog. Jezu 107 Krist mache khait morunk toiar zalo. Jezun amche khatir moronastana soddvonn korunk zatali punn amkam koxttantlean taronn mellunk zata mhonn dakhounk tannem khurachem moronn sonslem. Niropradi asunui to dusream khatir vollvol’lo. Amchea kuttumbantlea vangddeancho mog korum-ia. Tankam favo nhoi zalearui tancho mit-mer naslolo mog korumia. Zo monis mhaka avoddna tache sovem odik opurbai ugtti korum-ia. Mhataream-opangullam sovem vell sarum-ia. Patkachem ojem kitlei mozbut ani zhodd zaum, khursachem boll mhaka sosnik korta, Devacher visvas dhorunk apoita ani ap-danam vorvim bhagevont zaunk huskaita. Bhavarteanchem magnnem: 1. Amchea iadnik bhavamni ani madri bhoinnimni, piddent koxttovtat tedna, bogllanttam ghaltat tedna, eksurponn onnbhovtat tedna ani aplea apovnneacher dubhav ietat tedna, tannim khursar khillailolea Jezu sarkelem aplem jivit korunk tankam boll magum-ia. 2. Amchea kuttumbant lhan-vhodd khuris uprasun goirsomoz zata tedna, somjikaien, sosnikaien, bhogsonneachea ani magnneachea monan, apsvartponn poisaun portun xanti-somadhanacho ekvott korunk Deva lagim magum-ia. 3. Hea adunik somazant, Kristi jivit ani karia jietana zaitem sonschem poddta. tedna Kristi jivitachem avhan svikarun, koxttam vorvim bhavartachi topasnni zata mhonn ollkhunk ani amchea koxttam vellar ami dekhiche nomunne zaunk Deva lagim magum-ia. 4. Ami sogllim hanga zomlolim apsvartiponnachea zallant sampoddleant ani patkanchem baradik ojem gheun jietat. Khursachea bollan amkam suttka mellunk ani amche vorvim amchea kuttumbant ani somudaiant xanti ani khuxalkai favo zaunk magum-ia. Bhettovnni: Unddo ani Soro: Ho hatant aslolo unddo-soro mon’xachea koxtti vaurachi khunna. Xetkar teag- koxtt korun ghonv ani dako amkam favo korta. Tea uprant torekvar monxam apli kuvet vapddun ho aito unddo-soro mellta. Ghovachim ani dakechim biam kirlunk ani zhaddacho akar gheunk zaite koxtt kaddche poddtat. Ghonv ani dako kusun ho unddo-soro toiar zata. Punn hea soglleam koxttam uprant zoit ani khuxalkai asa. Hea danam vorvim amchem sukh-dukh, koxtt-zoit, pidda-bolaiki, duspott-ekvott ani amche kuttumb Bapak orpum-ia. Pattounni: Vochun ieiat, khursachea zoitachea bollan, jivitantlem ani kuttumbantlem patok nattak korunk tumkam Kristache xantin dhaddtam… Sem. Leslie Gomes & Sem. Movin Fernandes, Rachol Seminary 108 Part - IV GONVLLIK VIXOYACHER ADHARIT SEVADHORMIK GITAM (Him gitam vaprunk Arsebispan man’yatay dil’lea) -CP/1983/2015 109 Gonvllik Voros 15-16 “Kuttumba, Kuttumb Za” Sevadhormik Gitam 1. Kuttumba, Kuttumb Za (Vixoi-git) *Utram: Fr. Kenneth Teles & Dr. Roshan Nazareth 1. Deva ekvottan somudai ghodd-ya, Tachea jivitan ami vaddum-ya; Kuttumb mon'xacho somudai to, Jieun to hajir kor-ya. Dp: Kuttumb amchem Povitr kor-ya Kuttumb amchem bolaiken bhor-ya Sogllim ami khuxalkaien jieun, Sorgim anond posraum-ya. 2. Supikponn, Deva dennem amkam Tache mhoimek zagim zaum-ya, Tachi mandavoll apnnaun ami, Jivitak ugttim ravum-ya. 3. Mornache sonskrutaiecher nixed marun, Jivitachi sonvskrutai jieun cholum-ya; Monis jivitachem vorteponn uklun, Somaz jivall korum-ya. 4. Povitr Sobhechea vavrant ami, Mogan sogllim khand marum-ya; Kuttumb koxem bhair sorun, Bore Khobreche porgott'nar zaum-ya. 110 2. Kuttumbam him amchim, Bapa (Proves-git) *Utram: Fr. Lino de Sá 1. Kuttumbam him amchim, Bapa ekthaim zavun aileant vangdda Misant Tuka noman korunk mhoima gavunk, argam diunk. Dp: Bapa, Tuzo axirvad amchea kuttumbancher ghal Tujea margan cholunk sodam sasai Tuji bhasai amkam. 2. Kuttumbam him amchim, Bapa eka kallzan, bhoktibhavan Misant Tuka aikunk zomleant uloi Tujea povitr Utran. 3. Kuttumbam him amchim, Bapa Tuje sorxim bhuken aileant sonkoxttamni cholunk dhiran posoi Tujea Puta Jevnnan. 3. Maim-pai, Dhuv-put – Ek Famil (Bhettovnne-git) *Utram: Fr. Lino de Sá 1. Maim-pai, dhuv-put choi ek famil koxi aileant Bapa ghevun Tuje sorim attevitte ani middmidde jivitantle sukh-dukha umalle. Dp: Bapa, Tujea axirvadan manea kor amchem kirkoll vordan, Bapa, Tujea udarponnan ghal nodor amchea bolidanar. 2. Altaracher tthevtanv unddo-soro toxench Bapa ghor-dar, gras dispott'tto soglleo ratti, avhanam, khonti bhoktin omptanv amchea tarnna khatir. 111 4. Tum Jezu, kuttumb Tum ghoddtai! (Prosad-git) *Utram: Fr. Jean da Cruz Fernandes 1. Dp: 2. 3. 4. Tri- ek Dev Tum, oromb monxacho kuttumbant ghoddtai somuday vangddeancho sogllim ami rupkar zavunk tuzo adar amkam yodn Somia Jezucho. Tum Jezu, kuttumb Tum ghoddtai mogan ekvottan tem Tum thiraitai Mas-Rogot amkam divn postai kuttumbant ekchar vaddoitai. Monis zaloi Jezu Tum pap kaddunk khursar meloi Tum Jivit amkam diunk kuttumb amchem painnem kor Tujem vaddounk tantum dennem jivitachem. Parvea rupan Atmea Tum denvloi prithume akhar Tuvem novo keloi amchem modem bandpas ghott korun kuttumb amchem Tuje kurpen choloi. Tri-ek Dev Tum, xevott monxacho Tuka otrekhunk anvddo zonn ekleacho jivit amchem sortoch sonvsarant ektthai amkam Tum sorgim kuttumbant. 5. Jivit Kuttumbant (Misa Uprant) *Utram: Seby Fernandes 1. Dp: 2. Devachem Utor aikun mondirant vantto ghetlo Jezuchea Jevnnant atam vetanv bhoron jivan jieunk kuttumbant pritimogan. Fuloum-ia jivit kuttumbant vaddum-ia mogan-visvasan kor'ia Tritve rupkar amchim kuttumbam jieun ami ekcharan. Devacho sondex ballgun kallzamni bhavart thirlo Kristi totvamni atam vetanv bhoron bollan jieunk somazant seve-monan. 112 113 114 115 116 117 LHAN KRISTI SOMUDAYACHEA ZOMATINK VIXOY ANI NIYALLUNK VACHPAM (Toiyar korpi DCLA) JUN : Kuttumba: Tum mon'xancho somuday, ekcharan jie ! (Mk 5:21-43) JULAY : Kuttumba: Eka mekak asa toxim manun gheun, mogan jie ! (Mk 6:1-6) AGOST : Kuttumba: Povitr Atmeanchea uzvaddan jivit jie, svotontr za! (Efez 4:30-5:2) SETEMBR : Kuttumba: Jivitak man di, jivitacho samball kor! (Jak 2:14-18) OTUBR : Kuttumba: Bori khobor jie, ticho porgottnnar za ! (Mk 10:35-45) NOVEMBR : Kuttumba: Bhagevontponn apnnay, kuttumb za! (Mk 13:24-32) DEZEMBR : Kuttumba: Khuxal za (Fil 4:4-7) 118 Firgojent kuttumbacher missanv korpak boro soeg. Khõincho-i ek ‘set’ vinchun kadd ani amkam gomoi. KUTTUMBACHEA MISAVANK NOV DISACHEM VIXOI (Set I) 1. Kuttumbano, bhavartak govai divop hem tuje misanv-Family and Faith 2. Monxachem jivit Devachem dennem: Kuttumbant zata somazak dennem-Family Life 3. Kuttubano, tumchea apovnneak vixvaxi raunk Dev tumkam apoitaRole of the Family 4. Kuttumbano, Povitr Sobhechea ani somazachea kariant misoll zaSociety 5. Tornatteano, tumchem tornattponn, kuttumbachea adaran, Povitr Sobhechea sevek orpun gheyat- Youth 6. Kuttumbano, bhurgem Devachem dennem: mogan vengoum-ia- Child Formation 7. Mogacho durupeog jivitacher vaitt porinam haddta- Sexual Love 8. Misachea bhettetlean Jezu kuttumbachem jevonn zata- Eucharist 9. Kutumbachi prexitai kuttumb mozbut korunk dhiradik upai- Family Apostolate KUTTUMBACHEA MISAVANK NOV DISACHEM VIXOI (Set II) 1. Kuttumbano Devachea Utrachea uzvaddan tumchem jivit jie. 2. Novea Korarachea uzvaddan, kuttumbano tumchem jivit jie. 3. Avoi-bapaino, Povitr Atmeachi xikvonnen kuttumbachem jivit thiraiat. 4. Kuttumbano, tumchea apovnnea pormonnem jieunk vavrat. 5. Gov-bailano, Triek Deva sarko tumcho lognik sombond zaun-di. 6. Kuttumbano, jivitak man diat 7. Kuttumbano, magnneantlean Devachea ekvottan jyeat. 8. Tornatteano, kuttumbachea adaran tumchem tornattponn Povitr Sobhechea sevek khorchat. 9. Bhurgeano, Jezu sarkhim zait. “Love is our mission” “Mog, mogan jie” conducted by priests from our Diocese to uplift family life. To strengthen family life, based on the teachings of the Church, Catechism of the Catholic Church and Scripture, with special days of prayer for youth, spousal couples, in-laws and grandparents. Fr. Dylon D’Costa We also serve families through our six departments