Informacja na temat aktualnego stanu i planowanych inwestycji w

Transcription

Rozbudowa sieci elektroenergetycznych
w ramach jednolitego rynku energii
Seminarium eksperckie Kancelarii Prezydenta RP
„Infrastruktura dla europejskiego rynku energetycznego”
Henryk Majchrzak
Prezes Zarządu PSE S.A.
7 marca 2013 r.
Energia w dobrych rękach
BILANS MOCY KRAJOWEGO SYSTEMU
ELEKTROENERGETYCZNEGO
2
Ograniczenia w dostawach energii elektrycznej w latach 2010-2012
Lp.
1.
Wyszczególnienie
Ograniczenia w dostawie energii
z powodu braku mocy w KSE
2010
[GWh]
Rok
2011
[GWh]
2012
[GWh]
0,0
0,0
0,0
z powodu awarii w sieci przesyłowej
3. z powodu awarii w sieci
dystrybucyjnej
w tym z powodu złych warunków
3.1
atmosferycznych
0,0
0,0
0,0*
26,4
16,6
10,0
24,4
14,8
8,6
4. Razem ograniczenia dostawy energii
26,4
16,6
10,0
2.
* szczegółowa wartość bliska zeru tj.: 0,04 GWh
3
Planowane wycofania bloków JWCD z eksploatacji do 2020 roku
Łączna moc wycofań bloków do 2020 roku wynosi około 6400 MW.
Oprócz jednostek JWCD (5000 MW), do roku 2020 planowane są wycofania
jednostek nJWCD z grupy elektrowni i EC zawodowych o łącznej mocy około
1400 MW.
4
Plany budowy nowych jednostek wytwórczych
• Wytwórcy prezentują szerokie plany budowy nowych jednostek
wytwórczych (ponad 17 GW), obarczone dużą niepewnością
realizacyjną – część inwestorów wstrzymuje swoje projekty, część
projektów ma opóźnienia w realizacji.
• PSE S.A. dokonała wariantowej oceny stopnia zaawansowania
inwestycji w sektorze wytwórczym
• Za najbardziej prawdopodobne do realizacji uznawane są dwa warianty:
realistyczny – około 3800 MW nowych mocy wytwórczych,
umiarkowany – około 6500 MW nowych mocy wytwórczych.
5
ROZWÓJ POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH
6
Połączenia transgraniczne – stan obecny
Niemcy:
• linia 400kV Krajnik – Vierraden
(przejściowo pracująca na napięciu 220 kV)
(2x408 MVA)
• linia 400kV Mikułowa – Hagenwerder
(2x1386 MVA)
Czechy:
• linia 400kV Dobrzeń - Albrechtice
(1386 MVA)
• linia 400kV Wielopole – Nosovice
(1386 MVA),
• linia 220kV Kopanina/Bujaków – Liskovec
(2x400 MVA)
Słowacja:
linia 400 kV Krosno Iskrzynia – Lemesany
(2x831 MVA)
Ukraina:
• linia 220 kV Zamość – Dobrotwór
(415 MVA)
• linia 750 kV Rzeszów – Chmielnicka
(aktualnie wyłączona)
Białoruś:
• linia 220 kV: Białystok – Roś (aktualnie
wyłączona)
Litwa:
• brak połączeń
Rosja:
• brak połączeń
Szwecja:
• linia kablowa 450 kV Słupsk Wierzbięcino
– Storno (600 MW)
7
Relacja mocy wymiany do zapotrzebowania szczytowego
DANE DLA ROKU 2013
CZ
CH
BE
FI
NL
NO
PL
SE
ES
RELACJA ZDOLNOŚCI EKSPORTOWYCH DO ZAPOTRZEBOWANIA
SZCZYTOWEGO NA MOC
GB
IT
RELACJA ZDOLNOŚCI IMPORTOWYCH DO ZAPOTRZEBOWANIA SZCZYTOWEGO
NA MOC
FR
DE
0%
8
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Kierunki rozwoju połączeń transgranicznych
Szwecja
Rosja
Obwód Kaliningradzki
Transgraniczne
zdolności
wymiany mocy
Niemcy
600MW
Litwa
2015 r.: 500 MW
2020 r.: 1000 MW
Przekrój synchroniczny (2020 r.) –
przyrost zdolności wymiany mocy:
Białoruś
po instalacji PF:
Import - 500 MW, Export – 1500 MW
po uruchomieniu 3 linii:
Import - 1500 MW, Export – 500 MW
Wariant 2b:
~900 MW
220kV
400kV
700kV
Ukraina
Czechy
Słowacja
9
Relacja mocy wymiany do zapotrzebowania szczytowego
DANE DLA ROKU 2020
CZ
CH
BE
FI
NL
NO
SE
PL
RELACJA ZDOLNOŚCI EKSPORTOWYCH DO ZAPOTRZEBOWANIA
SZCZYTOWEGO NA MOC
ES
RELACJA ZDOLNOŚCI IMPORTOWYCH DO ZAPOTRZEBOWANIA SZCZYTOWEGO
NA MOC
GB
IT
FR
DE
0%
10
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Bieżące działania dla poprawy zdolności wymiany mocy
Wirtualny przesuwnik fazowy (vPST)
•
Umowa z 50Hertz Transmission GmbH:
•
•
•
Zasada aktywacji:
•
•
•
•
Przekroczony określony poziom przepływów mocy na połączeniu DE-PL
(aktualnie 1 600 MW).
Zagrożenie bezpiecznej pracy KSE.
Import energii elektrycznej do Polski niższy niż ustalony limit (aktualnie 500 MW).
Operatorzy podejmują działania w celu zmniejszenia przepływu DE -> PL
•
11
Umowa została zawarta 18 grudnia 2012 roku.
Udostępnienie funkcjonalności zbliżonej do fizycznego przesuwnika fazowego
bez potrzeby budowy fizycznych urządzeń.
Całość kosztów ponoszona przez 50Hertz.
Cele i zadania inwestycji wchodzących w skład Projektu Połączenie
elektroenergetyczne Polska-Litwa (1)
Zadaniem projektowanych linii i stacji jest stworzenie w Krajowym Systemie
Przesyłowym połączenia z systemem przesyłowym Litwy w celu:
• Umożliwienia transgranicznej
wymiany energii, a tym samym
spełnienie Dyrektyw Unii
Europejskiej mówiących
o podejmowaniu przez Państwa
Członkowskie działań mających
zagwarantować właściwy
poziomu połączeń
międzysystemowych dla
rozwoju rynku wewnętrznego.
• Zapewnienia poprawy jakości
i niezawodności zasilania
odbiorców energii elektrycznej
w centralnych i północno –
wschodnich obszarach Polski.
12
Cele i zadania inwestycji wchodzących w skład Projektu Połączenie
elektroenergetyczne Polska-Litwa (2)
Etap I do 2015 roku 500 MW:
Etap II do 2020 roku 1000 MW:
• Budowa linii: Ostrołęka – Stanisławów
(kierunek Miłosna), Kozienice – Siedlce
Ujrzanów, Płock – Olsztyn Mątki
• Rozbudowa stacji: Ostrołęka, Siedlce
Ujrzanów, Kozienice, Olsztyn Mątki,
Płock
• Budowa stacji: Ołtarzew, Ełk Bis,
Łomża, Stanisławów, Siedlce
Ujrzanów
• Rozbudowa stacji: Ostrołęka, Narew
• Budowa linii: Narew – Łomża –
Ostrołęka, Ełk – Łomża, Miłosna –
Siedlce Ujrzanów, Ełk – Granica RP
ALY
ALY
GBL
GBL
ELK
ELK
OLM
OLM
OLS
OLS
GRU
OST
NAR
LMS
GRU
WLA
WLA
PLO
PLO
PDE
PDE
OLT
PAT
MSK
SOC
MOR
OLT
PAT
WWS
KON
WTO
MIL
SDU
MSK
WWS
KON
SOC
WSI
MOR
WTO
MIL STN
SDU
WSI
PIA
PIA
JAN
JAN
ROG
13
NAR
LMS
OST
KOZ
ROG
KOZ
Dziesięcioletni Plan Rozwoju Sieci Przesyłowej ENTSO-E
• Plan rozwoju paneuropejskiej infrastruktury elektroenergetycznej.
• Ponad 100 projektów o kluczowym znaczeniu europejskim, w tym
8 projektów PSE S.A.
─ Bezpieczeństwo dostaw.
─ Nowe połączenia transgraniczne – integracja wewnętrznego rynku energii.
─ Przyłączenie i wyprowadzenie mocy z OZE i konwencjonalnych źródeł energii.
• 52 300 km nowych linii.
• Wartość inwestycji – ok. €104 mld.
• Punkt wyjścia do ogólnounijnego wykazu projektów będących
przedmiotem wspólnego zainteresowania.
14
Rozporządzenie w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej
infrastruktury energetycznej
Projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania (PCI)
Projekty o statusie PCI muszą znajdować się w
Dziesięcioletnim Planie Rozwoju Sieci Przesyłowej ENTSO-E.
Projekty zgłoszone przez PSE S.A.
Ułatwienia w realizacji inwestycji:
Budowa trzeciego połączenia Polska – Niemcy.
Status priorytetowy dla projektów PCI:
•Preferencyjne traktowanie w Krajach Członkowskich.
•Przyśpieszenie wydawania decyzji środowiskowych.
Jeden organ odpowiedzialny za wydawanie pozwoleń.
Trzy lata na wydanie decyzji.
Wielokryterialna analiza kosztów i korzyści.
Ułatwienia dla projektów transgranicznych.
Budowa połączenia Polska – Litwa.
Instalacja przesuwników fazowych na liniach
Krajnik-Vierraden i Mikułowa-Hagenwerder.
Rozbudowa sieci przesyłowej w celu
przyłączenia nowych OZE i źródeł
konwencjonalnych:
 Ciąg 1 – Dunowo – Żydowo – Piła
Krzewina – Plewiska.
 Ciąg 2 – Słupsk – Żydowo – Gdańsk
Przyjaźń – Pelplin – Grudziądz – Jasiniec
– Pątnów.
Pierwsza lista projektów zaadoptowana do 31 lipca 2013.
Pozostałe Projekty ujęte w TYNDP:
Łącząc Europę - Finansowanie
Linia Ostrołęka – Olsztyn Mątki dla
wyprowadzenia mocy z Elektrowni Ostrołęka.
Dotacje na studia i roboty budowlane

Budżet dla sektora energii – €5,126 mld.
Linia Kozienice – Ołtarzew dla wyprowadzenia
mocy z Elektrowni Kozienice.
Linia Dobrzeń – Wrocław/Pasikurowice dla
wyprowadzenia mocy z Elektrowni Opole.
15
ROZWÓJ EUROPEJSKIEGO RYNKU ENERGII
ELEKTRYCZNEJ
16
Rynek energii elektrycznej w Europie
Model Docelowy 2014:
•
Termin realizacji: grudzień 2014 (decyzja Rady Europejskiej).
•
Flow-Based Market Coupling dla Rynku Dnia Następnego.
•
Continuous trading dla Rynku Dnia Bieżącego.
•
Zharmonizowany Rynek Długoterminowych Praw Przesyłowych.
•
Transgraniczny rynek bilansujący.
Wymagania określone poprzez:
•
III pakiet energetyczny.
•
Wytyczne Ramowe opracowane przez regulatorów z krajów europejskich.
•
Kodeksy Sieciowe opracowane przez operatorów systemów przesyłowych.
Implementacja w ramach inicjatyw regionalnych:
2013: Projekt NWE (połączenie NORDPOOL – CWE – UK).
2013: Q4, planowane połączenie rynków Polski, Rumunii i CZ+SK+HU.
2014: połączenie wszystkich inicjatyw regionalnych.
17
FBA: Flow Based Allocation
• Metodyka alokacji transgranicznych zdolności przesyłowych.
• Zalecana dla docelowego pan-europejskiego rynku energii.
• Koordynacja wymiany handlowej i odwzorowanie współzależności
pomiędzy transakcjami wymiany transgranicznej a przepływami mocy
w sieci połączonej:
•
Optymalne wykorzystanie europejskiej sieci przesyłowej – alokowanie zdolności
przesyłowych do najkorzystniejszych transakcji.
•
Zapewnienie bezpieczeństwa – uwzględnienie wpływu wszystkich transakcji
handlowych na najważniejsze elementy sieci przesyłowej.
• Dla zapewnienia maksymalnej efektywności wymaga poprawnej definicji
obszarów rynkowych
•
18
Transakcje wewnątrz obszaru nie wpływają istotnie na przepływy
w innych obszarach.
Model Docelowy rynku energii elektrycznej w UE
Rynek Dnia Następnego (Single Price Coupling):
• Aukcje w systemie implicit, lub inaczej market coupling.
• Jednoczesny obrót energią i alokacja transgranicznych zdolności przesyłowych w zależności od cen na
rynkach giełdowych.
• Dotyczy wszystkich rynków Dnia Następnego i wszystkich zdolności między-obszarowych w Europie.
• Jeden punkt obliczeniowy, wyznaczający jednocześnie ceny dla każdego obszaru rynkowego oraz
wolumeny wymiany.
Rynek Dnia Bieżącego:
Zgodny z zasadą „handlu ciągłego”: „Continuous implicit allocation”.
Jedna platforma typu „bulletin board” pozwalająca na handel pomiędzy dowolnymi rynkami w Europie: oferty
mają być widoczne w zależności od dostępności zdolności.
Zdolności przesyłowe są alokowane bezkosztowo: na zasadzie kolejności przychodzenia zleceń tzn. first come
first served.
Rynek Bilansujący:
Optymalne wykorzystanie rezerw w systemie europejskim:
• Koordynacja mechanizmów pozyskiwania i aktywacji rezerw.
• Wykorzystanie najtańszych dostępnych rezerw.
• Unikanie aktywowania rezerw w przeciwnych kierunkach.
Wykorzystanie zdolności przesyłowych pozostałych po handlu energią • Rezerwacja zdolności przesyłowych możliwa tylko w szczególnych przypadkach.
Harmonizacja zasad rozliczania: rezerw, energii bilansującej, niezbilansowania.
19
PLAN ROZWOJU KSP
z uwzględnieniem podpisanych umów przyłączeniowych
i wydanych warunków przyłączenia
dla nowych źródeł wytwórczych: konwencjonalnych i OZE
20
Plan Rozwoju Sieci Przesyłowej
• Okres planowania do 2025 r. - szacowane nakłady
ok. 23 mld zł (ceny stałe 2011 r.).
• Plan Zamierzeń Inwestycyjnych na lata 2013 – 2017 – szacowane
nakłady 9,9 mld zł (ceny stałe 2012 r.).
• Projekt aktualizacji planu rozwoju został uzgodniony przez Prezesa
URE w dniu 4 lutego 2013 r. w zakresie obejmującym lata 2013-2017.
• Główne cele:
— Wzrost bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.
— Przyłączenia i wyprowadzenie mocy z nowych elektrowni systemowych.
— Przyłączenia i wyprowadzenie mocy z OZE.
— Rozwój połączeń transgranicznych.
21
Nowe moce wytwórcze wnioskowane do przyłączenia do sieci
przesyłowej
Moc, MW
(łącznie)
Przyłączenia
Zawarte umowy o przyłączenie
19 923
Lądowe farmy wiatrowe
5 080
Jednostki węglowe i gazowo-parowe
14 638
Jednostki opalane biomasą
205
Wydane warunki przyłączenia
6 898
Lądowe farmy wiatrowe
1 736
Morskie farmy wiatrowe
2 245
Jednostki węglowe i gazowo-parowe
2 917
SUMA
22
26 821
PRZYŁĄCZANIE FARM WIATROWYCH DO KSE
23
Dopuszczalny poziom mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych
ze względu na bilansowanie mocy w KSE
 Moc farm wiatrowych przyłączonych w KSE wynosi około 2,6 tys. MW.
 OSP oraz OSD zawarli umowy o przyłączenie dla farm wiatrowych o mocy ponad
14 tys. MW (w tym OSP około 5 tys. MW).
 Poza już zwartymi umowami, OSP oraz OSD określili warunki przyłączenia dla farm
wiatrowych o łącznej mocy ponad 6 tys. MW (w tym OSP na około 4 tys. MW).
 Suma mocy farm wiatrowych, dla których określono warunki przyłączenia znacznie
przewyższa wartości zawarte w dokumentach rządowych.
 Moc zainstalowana farm wiatrowych na poziomie 8,9 tys. MW praktycznie wyczerpuje
możliwości przyłączeniowe dla kolejnych farm wiatrowych do roku 2020 przy
zachowaniu bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.
 Przeprowadzone analizy wykazują, iż możliwości przyłączenia farm wiatrowych do
roku 2025 mogą wzrosnąć do poziomu ok. 10 tys. MW.
 Czynnikiem decydującym o tym fakcie jest brak możliwości odebrania
wyprodukowanej energii elektrycznej z farm wiatrowych z przyczyn bilansowych.
 Zwiększenie możliwości przyłączania źródeł wiatrowych może być osiągnięte pod
warunkiem, że będą one wyposażone w instalacje do magazynowania wytworzonej
przez nie energii elektrycznej. Wymaga to zmian w ustawie Prawo energetyczne.
24
Porównanie mocy zainstalowanych w systemie niemieckim oraz
polskim
System Niemiecki
2012
System Polski
2020
Moc zainstalowana [GW]
172,3
46
Moc farm wiatrowych [GW]
29,4
9
Minimalne zapotrzebowanie na moc w okresie jesiennozimowym (w dni robocze) [GW]
55*
17,5
Moc farm wiatrowych do mocy zainstalowanej
0,17
0,19
Moc farm wiatrowych do minimnalnego
zapotrzebowania (w dni robocze)
0,53
0,51
*) – dane dla roku 2011
25
PROJEKT USTAWY
O KORYTARZACH PRZESYŁOWYCH
26
Problemy rozbudowy liniowej infrastruktury elektroenergetycznej (1)
1. Brak mechanizmów prawnych zobowiązujących gminę do wprowadzenia
inwestycji do mpzp, pomimo iż są to inwestycje celu publicznego.
2. Możliwości odwoławcze na każdym szczeblu postępowania administracyjnego
i cywilnego.
3. Uznaniowość wielu decyzji (wydłużenie czasu pozyskiwania decyzji od kilku
miesięcy do kilku lat, praktycznie może to prowadzić do wstrzymania inwestycji).
4. Nieuregulowany stan prawny do gruntów, na których posadowione są istniejące
sieci oraz niejednoznaczność przepisów prawa umożliwiających ich uregulowanie
(brak przeprowadzenia postępowań spadkowych, etc.).
5. Brak obligatoryjnych kryteriów i sposobu ustalania rekompensaty za ustanowienie
służebności przesyłu (pomimo, że działalność przesyłowa podlega regulacjom
ustawowym).
6. Brak skutecznej formy „uwłaszczenia” przedsiębiorstw energetycznych w celu
usankcjonowania i legalizacji stanu istniejących urządzeń i instalacji
wybudowanych w latach 50-90-tych.
27
Problemy rozbudowy liniowej infrastruktury elektroenergetycznej (2)
28
7.
Długotrwały proces pozyskiwania praw do dysponowania nieruchomością na
cele budowlane (w trybie postępowania administracyjnego lub sądowego
ustanowienia służebności przesyłu).
8.
Żądania właścicieli nieruchomości znacznie przekraczające realną wartość
nieruchomości (w przypadku linii Kromolice – Plewiska żądania właścicieli
nieruchomości ośmiokrotnie przekraczały oszacowaną wartość z operatu).
9.
Sztywne stanowisko właścicieli nieruchomości wobec planowanej inwestycji
liniowej (w przypadku linii Kromolice – Plewiska właściciele wykorzystywali
każdą możliwą ścieżkę odwoławczą w celu zablokowania budowy linii, brak
możliwości negocjacji i wypracowania konsensusu).
10.
Brak szybkich ścieżek rozstrzygania protestów (groźba utraty pozwolenia na
budowę, co spowodowałby kilkuletnie opóźnienie w inwestycji).
11.
Trudności ze stałym dostępem do infrastruktury liniowej w celu
przeprowadzenia prac modernizacyjnych i remontowych na skutek braku zgody
właścicieli na wejście na nieruchomość.
Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych – cel ustawy
Celem ustawy jest stworzenie odpowiednich i stabilnych warunków dla
realizacji celu publicznego w postaci budowy, eksploatacji
oraz modernizowania infrastruktury technicznej niezbędnej
do zapewnienia nieprzerwanego dostarczania energii elektrycznej,
gazów w tym dwutlenku węgla, ciepła, ropy naftowej i produktów naftowych.
29
Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych - główne zalety
• Postępowanie w sprawie korytarza przesyłowego wszczynane na wniosek
przedsiębiorcy, którego urządzenia są lub mają znaleźć się w korytarzu przesyłowym.
• Możliwość pozyskania w jednej decyzji wojewody: lokalizacji, prawa do dysponowania
nieruchomością na cele budowlane, służebności przesyłu i pozwolenia na budowę.
• Ograniczenie możliwości wzruszania decyzji.
• Z chwilą ustanowienia korytarza przesyłowego, nieruchomości znajdujące się
w korytarzu przesyłowym zostaną, z mocy prawa obciążone służebnością przesyłu.
• Wprowadzenie jednoznacznych kryteriów i obowiązku ustalania rekompensaty za
ustanowienie służebności przesyłu.
• Ograniczenie konfliktów społecznych i negatywnych efektów środowiskowych poprzez
grupowanie różnych urządzeń przesyłowych w tym samym korytarzu.
30
Dziękuję za uwagę
Henryk Majchrzak
Prezes Zarządu PSE S.A.
31

Informacja na temat aktualnego stanu i planowanych inwestycji w

Transcription

Similar documents

Wiatr ze wschodu - The European Wind Energy Association

transformatory największych mocy i napięć

Energetyka wiatrowa – stan aktualny i perspektywy rozwoju w Polsce

Studium wpływu turbin wiatrowych na zdrowie: Sprawozdanie

Raport Energetyka wiatrowa w Polsce 2013