Wikapedia e-booklet

1
2
2
3
4
4
5
Espesyal na kaso ng DIN/RIN
Kung nagtatapos sa RA, RE, RI, RO, RU at RAW, RAY ang naunang
salita, D ang gagamitin imbis na R.
PUWEDE NAMAN
MAS BONGGA
May pari rin sa may sementeryo.
May pari din sa may sementeryo.
Namalengke si Marie roon.
Namalengke si Marie doon.
Ilang araw raw na malungkot si Ben.
Ilang araw daw na malungkot si Ben.
6
Mas masarap kasing bigkasin ang “May pari din” kaysa “May pari rin.”
Sa huli, ito ang laging aalalahanin:
Madulas sa dila at masarap bigkasin ang wikang Filipino!
6
Nag-iba o Nagiba? Pag-ibig o Pagibig?
Wastong gamit ng gitling (-)
7
8
8
9
Maari = Maaa
Allegra, maaari ba
kitang mahalin?
= puwede
a, maaari ba kitang mahalin?
maaari.
maraming ari [ma + ari]
mamay-ari, ari-arian
i = maraming
pagmamay-ari
10
ni Ben, maari na siya ngayon.
di-sadyang naari o naangkin
bagay [ma + ari]
mo akong tingnan nang ganyan
a maari mo ang puso ko.
H
ari = bahagi ng katawan na gi
sa reproduksyon
maari = maraming priba
ng katawan
Ang suwerte ni Ben, maari na
Huwag mo akong tingnan
nang ganyan at baka maari
mo ang puso ko.
eho lang naman ang MAAARI at MA
Hindi MAAARI.
10
11
12
12
13
14
14
15
BALARILA MULA SA GOVPH
WIKApedia
WEDNESDAYS
Mas maganda o Masmaganda?
Simple lang pero madalas malimutan.
Ganito tayo maglarawan at maghambing ng mga tao o bagay:
maganda
ma ganda
ma-ganda
mainit
mas maganda
pinakamaganda
masmaganda
mas-maganda
pinaka maganda
pinaka-maganda
mas mainit
ma init
ma-init
pinakamainit
masmainit
mas-mainit
payat
pinaka mainit
pinaka-mainit
mas payat
pinakapayat
maspayat
mas-payat
16
MAS
Nakuha natin ito sa
Espanyol na
nangangahulugang “higit o
more.” Isang buong salita
ang “mas” kaya lagi itong
nakahiwalay sa
inilalarawang salita.
pinaka payat
pinaka-payat
PINAKA
KAY
Isa itong panlapi
(prefix/affix) kaya laging
idinidikit at hindi kailanman
hinihiwalay sa salitang-ugat.
Kahit kailan, hindi ito
sinasamahan ng gitling ( - ).
Ito ay ekspresyong
katumbas ng “ang” sa: “Ang
ganda!” = “Kay ganda!”
Lagi rin itong nakahiwalay
sa inilalarawang salita.
Iba pang paraan ng paglalarawan:
napakaganda
napaka ganda
napaka-ganda
sobrang ganda
sobrangganda
sobrang-ganda
Sino’ng
mas maganda
sa’min ni Chelsea?
masyadong maganda
masyadongmaganda
masyadong-maganda
Syempre, ikaw.
Ang mga simpleng ganito, baybayin na natin nang wasto. :)
govph | pcdspo
16
17
Lalaki o Lalake? Noo o Nuo?
Pagpapalitang I/E at O/U
18
18
PUWEDE vs PWEDE
TIYAGA vs TYAGA
19
20
20
WIKApedia
BALARILA MULA SA GOVPH
Maari = Maaari
Allegra, maaari ba
kitang mahalin?
MAAARI = puwede
Allegra, maaari ba kitang mahalin?
Hindi maaari.
MAARI = maraming ari [ma + ari]
ari = pagmamay-ari, ari-arian
maari = maraming
pagmamay-ari
Ang suwerte ni Ben, maari na siya ngayon.
MAARI = di-sadyang naari o naangkin
ang isang bagay [ma + ari]
Huwag mo akong tingnan nang ganyan
at baka maari mo ang puso ko.
Hindi maaari.
ari = bahagi ng katawan na ginagamit
sa reproduksyon
maari = maraming pribadong bahagi
ng katawan
Ang suwerte ni Ben, maari na siya ngayon.
Huwag mo akong tingnan
nang ganyan at baka maari
mo ang puso ko.
Pareho lang naman ang MAAARI at MAARI?
Hindi MAAARI.
govph | pcdspo
21
22
22
23
24
24
25
26
26
27
28
*Ikaw at ang Kawili-wiling Wika (2002)
28
29
30
30
31
32
32
33
34
34
35
36
36
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86