vn2_10 - Vrienden van Blijdorp

Transcription

vn2_10 - Vrienden van Blijdorp
Vrienden
nieuws
Botanisch Blijdorp:
2/2010
Groene griezels
10
Jubileumproject
16
Gorilla update
20
E
V
E
N
B
I
J
P
R
A
T
E
N
Moeraswallabie in buidel - foto: Peter van Norde
Beste Vriendinnen en Vrienden,
I
N
H
O
Vrienden
nieuws
U
D
2/2010
Algemene Ledenvergadering 2010 3
Nieuws uit Blijdorp
6
Zomerexcursie: Het Belgische
paradijs… Zoo Parc Paradisio…
8
Botanisch Blijdorp: Groene Griezels10
Wasberen of wevers?
Aan u de keuze!
Een nieuwe lente, een nieuw geluid! Dat geldt zeker voor onze Vereniging. Sinds 10 april
moeten we het doen zonder onze Greet en Henk. Ruim 25 jaar waren zij de ziel van onze
Vriendenwinkel. Het team is echter goed voorbereid. Onder aanvoering van Cees van
Vessem zullen zij ervoor zorgen dat de nalatenschap van Greet en Henk goed wordt onderhouden.
Vanwege het grote succes van de reizen heeft Peter Biesta een nieuwe reis toegevoegd.
Een weekendreis naar de dierentuinen van Bettembourg (Luxemburg) en, vooral, Amneville in Frankrijk. Tussendoor gaan we natuurlijk ook nog even langs bij Parc Paradisio in
België. Nog even en we moeten een lidmaatschap aanvragen bij de ANVR…
Verder praten we u natuurlijk weer helemaal bij over alle ontwikkelingen op dierlijk en
botanisch gebied in de Diergaarde. Geniet u ook zo van de kleine Doris?
Bij wijze van uitzondering vragen wij in dit nummer uw aandacht voor een collega-organisatie, namelijk de Vrienden van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam. Het is een
hartstikke leuk museum met veel banden met Blijdorp. Gaat u vooral een keertje kijken.
Het is gelukt! De servals zitten in hun nieuwe verblijf! Dat hoofdstuk is eindelijk afgesloten. Aan de slag voor de volgende verbeteringen in onze geliefde Diergaarde! Op 10 juli
openen we, keurig op tijd, de magnifieke nieuwe volière voor onder meer gieren en maraboes. Zorg dat u er bij bent!
En we gaan door! In dit nummer bepaalt u wat ons geschenk voor 2011 gaat worden:
een nieuw verblijf voor de wasberen of een grotere volière voor de Afrikaanse wevervogels. Laat uw stem niet verloren gaan!
Verder gaan we ons met z’n allen hard maken voor een prachtig jubileumgeschenk. In
2013 bestaat onze Vereniging 50 jaar. Dat gaan we vieren met een grote kas voor Zuid
Amerikaanse vlinders en nachtdieren. We hebben nog ruim twee jaar om de benodigde
€ 1.000.000,- bij elkaar te sparen. Werk aan de winkel!
U ziet, we maken onze leus helemaal waar: De Vrienden maken het verschil!
12
Marcel Kreuger,
Voorzitter.
Een tweede leven in het
Natuurhistorisch Museum
13
Koud Bloed: Broedzorg bij
koudbloedigen
14
CHULUUGI OVERLEDEN
10 juli 2010:
Opening gierenverblijf
16
Het jubileumproject voor 2013:
Een grote kas voor vlinders en
nachtdieren!
16
Lijn 13: Halsbandparkieten
17
Zeeotter Chuluugi is in de nacht van dinsdag
30 op woensdag 31 maart overleden in Blijdorp. Hij was te gast (hij verbleef in de Antwerpse Zoo) om te proberen via kunstmatige
inseminatie onze twee vrouwtjes te bevruchten in de hoop om de schaarse populatie zeeotters in Europa te verrijken met nieuwe
jongen. Het overlijden van Chuluugi brengt
de totale populatie zeeotters in Europese dierentuinen op slechts vier dieren (onze twee
vrouwtjes en een ouder koppeltje in de dierentuin van Lissabon). Gelukkig lukte het om
na het overlijden van Chuluugi nog wel om
sperma (van goede kwaliteit) van hem af te
nemen, waarmee alsnog een van beide zeeotterdames werd geïnsemineerd. Het is nu
afwachten of deze laatste mogelijkheid succesvol is geweest en Chuluugi's genen niet
verloren zijn gegaan.
Weekendexcursie: De rijzende ster
van Frankrijk… Zoo ‘d Amnéville 18
Gorilla update!
20
Verslag Vriendenreis
Allwetterzoo Munster
22
Mutaties in de Diergaarde
23
Agenda
24
Colofon
24
Schenkingen en legaten
24
2 | Vriendennieuws 2 | 2010
Tekst: Theo van der Velde en Sylvia Visser-Noordijk, foto’s: Frans van Leeuwen
ALGEMENE LEDENVERGADERING 2010
Iets minder leden, maar actiever dan ooit! De opkomst was weer overweldigend, ruim voor het begin zat het restaurantgedeelte al vol. De
bestuursleden waren onrustig bezig met allerlei dingen. Peter Biesta
verwelkomde hartelijk de bezoekers bij de ingang van de zaal. Timo
Kanniainen mompelde iets over een presentatie over zijn marketingplan op een memorystick die nog even thuis opgehaald was. Koos van
Leeuwen schraapte zijn keel terwijl hij dacht aan de toelichting die hij
als secretaris moest geven. Arie Bos moest Marcel Kreuger vervangen,
die op deze dag zijn trouwdag vierde in Londen, en stond er relaxed bij
als iemand die al decennia lang bestuurslid en penningmeester is.
Cees van Vessem die vanaf vandaag het stokje van Henk Gerritse overneemt, keek echt een beetje onwennig en Sylvia Visser-Noordijk zat
klaar om gewoon weer de notulen te maken. En Henk Gerritse en
Greet? Over hen later.
Net als vorig jaar zat het EAUditorium
weer bomvol. In de haaienzaal waar ook
dit keer weer de zootjesmarkt was opgesteld, stond Monique van Leeuwen haar
vrouwtje. Hier worden allerhande Blijdorpzaken verkocht, zoals oude nummers
van Vriendennieuws, dierenboeken, Blijdorpuitgaven, etc. Blijdorp-Happenings
verleende weer een ware Vriendendienst.
De nooit saaie jaarvergadering…
Speciale verwelkoming voor de familie
van Henk en Greet en voor oud-directeur
Ton Dorresteijn. Vanzelfsprekend werden
met dank aan Sylvia de notulen goedgekeurd. Hierna was het tijd voor de act van
Koos van Leeuwen. Als secretaris is hij verplicht verslag te doen. Zoals gebruikelijk
verontschuldigde hij zich omdat hij ‘geen
echte spreker’ zou zijn om hierna geïllustreerd door zijn fotomateriaal een ontspannen, humorvolle presentatie te
geven. Het afscheid van Ton Dorresteijn
werd gememoreerd en ook de opening
van de Baobab en het Collosseum Africanum -ofwel de UI-, de opening van het
Steller zeearendenverblijf, het Moederdag-schoolorkest (van Monique) en niet te
vergeten de vrijwilligersbus naar de Biesbosch werden vermeld. Dat we nu echt
het servalverblijf gaan openen! En ja, het
moet vermeld, het ledental is nu 5681 wat
109 minder is dan vorig jaar. Vergeleken
met soortgelijke verenigingen –zijn die er
dan?- is de ledenterugloop zeer beperkt
gebleven. Tot slot riep Koos de aanwezige
leden op een leuk onderschrift te beden-
ken bij een foto van Thomas die – op het
oog redelijk eenvoudig - over de muur van
het buitenverblijf lijkt te kunnen klimmen.
Reizen: zon-zon-zon
Peter Biesta deed verslag van de reizen.
Hoe is het mogelijk dat van de zeven bezochte tuinen er zes met mooi weer
waren? Alle dagtochten waren volgeboekt, de meerdaagse reis was zelfs overboekt. En die ene keer een bus zonder
toilet? Het zal nooit meer gebeuren!
Maar liefst 297 vrienden zijn mee geweest. Met het begin van het nieuwe seizoen, belooft het weer een mooi jaar te
worden! Peter heeft er zin in!
De kas
Formeel, maar o zo belangrijk, de kascontrole. Alles was weer prima in orde, wat
wel zo belangrijk is voor een vereniging
waar veel geld in om gaat. U moet er immers van verzekerd zijn dat ons/uw geld
komt waar het hoort te zijn!
Mevrouw Van Lit-Pieterse heeft de taak
als voorzitster van de kascontrolecommissie weer nauwkeurig uitgevoerd. Zij treedt
nu af.
De heer Kouwenhoven was lid en wordt
voorzitter. Mevrouw Matheij was lid en
blijft lid.
De heer Van Vuuren was reservelid en
wordt lid. Mevrouw Van Bokhoven meldde
zich aan als reservelid.
3 | Vriendennieuws 2 | 2010
zich niet herkiesbaar gesteld: “om nou te
blijven zitten als Greet weggaat!” en
wordt opgevolgd door Cees van Vessem,
die in 2009 al door de Algemene Ledenvergadering is benoemd. Arie Bos heeft zich
wel herkiesbaar gesteld en werd onder
luid applaus door de vergadering voor een
nieuwe termijn benoemd. Daarna verliet
Henk – onder luid applaus - de bestuurstafel.
Project TROTS
Omdat Timo Kanniainen vorig jaar afwezig was, stelde hij zichzelf in het kort voor.
Timo heeft vroeger deel uitgemaakt van
het promotieteam en is door Henk en
Greet overgehaald zich opnieuw actief
voor onze vereniging in te zetten.
Om de tendens van het dalende ledenaantal tot stilstand te brengen (en hopelijk zelfs te keren) heeft Timo Project
TROTS bedacht. Doel is de achterdeur te
sluiten, zodat minder leden opzeggen en
de vereniging meer actief te promoten.
Daartoe is de volgende aanpak bedacht:
-
Tonen wat we bereikt hebben
Representatie
Openen nieuwe deuren
Toekomst perspectief
Spetterende website
Hierbij valt te denken aan o.a. een informatiekar in de tuin, media-aandacht, een
speciaal ledenwerfteam, duidelijk zichtbare promotie in de tuin, een plattegrond
met gerealiseerde Vriendenprojecten, een
spetterende website, gebruik van nieuwe
media en het actief benaderen van bedrijven en opzeggers onder de abonnementhouders. Tot slot roept Timo alle leden op
verbeterideeën bij hem in te dienen. Ook
geïnteresseerden in het ledenwerfteam
kunnen zich bij Timo aanmelden. Met
deze maatregelen, maar vooral met elkaar,
kunnen we het tij keren.
Voor de laatste keer…
Voor de allerlaatste keer doet Greet Gerritse verslag van de promotiewerkzaamheden. Iemand uit de zaal roept “ Greet, je
4 | Vriendennieuws 2 | 2010
kan het…” En Greet hield het kort. Zij gaf
aan dat in 2009 – ondanks de crisis – toch
een goede omzet is gedraaid. Dat is met
name te danken aan het Nederlandse
kwakkelweer, dat voor hoge bezoekersaantallen zorgde.
Daarna maakte zij van de gelegenheid gebruik terug te blikken op de afgelopen 25
jaar en de fijne tijd die zij in de Diergaarde
hebben mogen beleven. Tot slot sprak zij
haar dank uit aan het bestuur en promotieteam voor alle steun en hulp in de afgelopen jaren en wenste zij Cees van
Vessem, die het stokje heeft overgenomen, heel veel succes!
Bestuursverkiezing
Aftredend volgens rooster waren Henk
Gerritse en Arie Bos. Henk Gerritse heeft
Directeur Marc Damen praat ons
bij…
De eerste drie maanden van dit jaar was
het bezoekersaantal te laag. De 1-aprilgrap (het muilkorven van de haaien…) was
geslaagd, de moeraswallabies hebben jonkies, de geboorte van Doris, dochter van
Marianne (giraf), nieuwe Thomson gazelles, een klipspringer (antiloopje bij de klipdassen!). Er komen ringstaartmaki’s als de
franjeapen naar hun nieuwe verblijf gaan
naast de servals... En hij maakte bekend
dat het nieuwe gierenverblijf op 10 juli
2010 zal worden geopend.
Vervolgens gaf hij aan dat Diergaarde Blijdorp nog steeds de wens heeft een Surinamekas te bouwen (aansluitend aan het
Oceanium) voor vrijlevende apen en vogels. In dit project is helaas geen ruimte
voor nachtdieren en vlinders. Tot zijn
grote genoegen heeft het bestuur van de
Vrienden van Blijdorp besloten om, ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van
V
de vereniging in 2013, een Zuid-Amerikakas voor nachtdieren en vlinders te schenken. Dit project kan voor € 1 mln worden
gerealiseerd en na de ALV van 2013 worden geopend.
Daarnaast wil het bestuur ook in 2011 een
(kleiner) project financieren. Welk project
dat wordt, mogen de leden beslissen. We
kregen drie mogelijkheden waarvan er via
Vriendennieuws door de leden uit twee
gekozen kan worden. Eén optie moest dus
direct afvallen. De keuze moest gemaakt
worden tussen:
1. Wasberen van de kattenrotonde naar
een nieuw verblijf in de vijver aan het
terras van De Lepelaar. Bonus: het slopen van de kattenrotonde!;
2. Grote hoge volière voor wevers en dikdiks tussen vlonder en de UI;
(Voordeel: meer ruimte voor zebra’s,
struisvogels en wellicht wrattenzwijnen)
3. Stokstaartjes en (misschien) aardvarkens.
(Voordeel: ook buitenverblijf; nadeel:
aardvarkens nog niet definitief; grote
twijfel over haalbaarheid oplevering in
2011).
Na een sterk staaltje gestuurde informatie
van Marc Damen (compliment!), verschoven de stokstaatjes naar de achtergrond.
Wij leden zullen via Vriendennieuws kiezen uit optie 1 en 2.
Tijd voor het afscheid!
Via een videoboodschap, werden Henk en
Greet Gerritse toegesproken door onze
voorzitter, Marcel Kreuger. Hij benadrukte
dat zij de grondleggers zijn van de huidige
afdeling Promotie. Door hun toewijding
hebben zij – samen met het promotieteam – heel veel geld voor de vereniging
binnengehaald, waardoor het voor ons
mogelijk werd grotere projecten te sponsoren. Henk en Greet zijn alom bekend en
het visitekaartje van onze vereniging in de
Diergaarde. Marcel sprak zijn welgemeende dank uit en wenste beiden een
welverdiend ‘pensioen’.
Vervolgens blikte Arie Bos met een aantal
anekdotes terug op de afgelopen 25 jaar.
Van de pionierstijd aan het begin, waarbij
alles zelf moest worden uitgevonden en in
elkaar geknutseld. De vele uren die zijn
doorgebracht op de grote zolder van de
kerk. De Femina-stand. De zoektochten
door het land op zoek naar verkoopbare
dieren in uiteenlopende materialen. Tot
aan de huidige winkel. Tot slot wenste hij
Henk en Greet nog vele gezonde jaren en
veel plezier met hun andere hobby: compleet ingerichte poppenhuizen.
Omdat Greet Gerritse officieel geen lid
van onze vereniging bleek te zijn, heeft het
bestuur besloten dit via een cadeaulidmaatschap recht te zetten. Vervolgens
stelde het bestuur voor zowel Henk als
Greet Gerritse tot erelid te benoemen. De
vergadering ging met een daverend applaus akkoord met dit voorstel. Naast de
bijbehorende oorkondes en bloemen, ont-
R
I
E
N
D
E
N
vingen Henk en Greet ook een boek dat is
samengesteld uit wensen, foto’s en herinneringen van promotie- en bestuursleden.
Als afscheidscadeau namens de vereniging
ontvingen Henk en Greet een week verblijf
in hun favoriete hotel aan het Tjeukermeer en een schaalmodel van de Vriendenwinkel. Vijf dames van het
promotieteam zongen Henk en Greet
hartverwarmend maar trommelvliesverscheurend toe met een creatieve Rotterdamse potpourri.
Marc Damen sprak Henk en Greet ook toe.
Hij stipte aan dat hij door hen lid van de
Vrienden is geworden dus indirect zijn
baan aan hen te danken heeft. Blijdorp
bood een soortbord aan waarop de ‘Homo
Amices Blijdorpi’ (vriend van Blijdorp) beschreven staat. Daarnaast kregen beiden
een ‘toegangsbewijs voor het leven’ voor
de Diergaarde.
Greet bedankte een ieder hartelijk voor
alle goede wensen en cadeaus en wenste
de vereniging alle goeds in de toekomst.
HET WAS GEWELDIG!!
10 april was het dan zover. Na 25 jaar
namen wij afscheid van onze activiteiten in de diergaarde.
Dat ons afscheid niet ongemerkt voorbij zou gaan, hadden we wel verwacht.
Maar dat we zo zouden worden verwend door mooie woorden, unieke cadeaus en zelfs een lied, dat hadden we
niet verwacht. Ook de afscheidsreceptie die ons na afloop van de ALV door
Blijdorp werd aangeboden, was fantastisch verzorgd. Via dit Vriendennieuws
willen we graag het bestuur, de promotieleden, directie en medewerkers
van Diergaarde Blijdorp heel hartelijk
bedanken voor ons mooie afscheid.
Ons afscheid was net als de afgelopen
25 jaar: Het was geweldig!!
Greet en Henk Gerritse
Opening servalverblijf
En wie zou je op een dag als deze een
nieuw verblijf laten openen? Natuurlijk
Greet en Henk! Hiervoor uitgerust met
bouwhelmen –horen die dingen zo hoog
op het hoofd te staan of waren ze te
klein?- en twee breekijzers togen ze naar
de locatie bij het Henri Martinhuis. De
Vrienden waren vooruit gelopen. Op een
afstandje zagen we een verblijf in aanbouw. Het zal toch niet….Na zes jaar… U
moet weten dat wij de € 45.000 al in 2004
hebben geschonken. Jarenlang keken we
uit op een afgeperkt stukje grasland met
een nep termietenheuvel, terwijl het gesteggel met architecten en welstandscommissie voortduurde. Gelukkig bleek dat er
nog gewerkt werd aan het gedeelte waar
de franje-apen moeten komen maar dat
het servalverblijf net klaar was. De menigte week uiteen om Henk en Greet met
Marc Damen door te laten. Met ferme
aanpak verwijderde ons ex-bestuurslid
met behulp van Greet de plankjes en werd
het soortbord zichtbaar. Een verzorger
joeg een serval naar buiten en toen…was
het uit.
Henk en Greet, nu echt voor het laatst,
Bedankt!
5 | Vriendennieuws 2 | 2010
N
I
E
U
W
S
Het sneeuwuilenverblijf staat tijdelijk
leeg. Het gaas bleek niet bestand tegen de
vorst en moet grondig gerepareerd worden. Het vrouwtje is helaas ontsnapt en
tot nu toe niet teruggevonden. Nu kunnen sneeuwuilen wel in ons land overleven. De verwachting is dan ook dat ze
goed terecht komt. Ook de Steller zeearenden bleken uit hun verblijf te kunnen
glippen. Ook daar bleek er een gat in het
gaas te zijn ontstaan, waardoor een van
de zeearenden ontsnapte. Deze bleef
dicht in de buurt, maar vangen bleek toch
nog een hele toer. Al ging hij wel pontificaal op het dak van een auto zitten in de
Van Aerssenlaan. Gelukkig is het gelukt
om hem te vangen. Tijdelijk zijn ze ondergebracht in hun oude verblijf in het Aziatische moerasgedeelte.
foto: Peter van Norde
Blijdorp
Tekst: Gerda Nijssen
Arctica in het voorjaar
Onze Tania is vertrokken naar Wenen. Per
kerende ‘post’ is haar opvolgster gearriveerd. Hardvochtig, zo lijkt het, maar er
zijn dringend ijsbeerjongen gewenst in
Europa. Het aantal in dierentuinen en ook
in de natuur loopt hard terug. Vorig jaar
zijn uit circa 80 ijsberen in Europese dierentuinen slechts vijf jongen geboren. Dat
betekent dat het aantal op termijn ernstig
terug gaat lopen. Dus nu Tania niet voor
jongen gezorgd heeft, moest Blijdorp snel
beslissen over verhuizingen (daar had natuurlijk ook de Europese stamboekhouder
een dringende boodschap over). Olinka
kwam dus in maart naar Rotterdam. Nog
net op tijd, want de paartijd voor ijsberen
loopt eind maart af. Na de bevruchting
blijft de bevruchte eicel nog enige maanden in ‘rusttoestand’ in de eileider om uiteindelijk in het najaar te groeien en in de
wintermaanden, december, januari worden de jongen geboren. Ze zijn dan nog
heel klein. Moeder blijft nog een paar
maanden in haar winterhol, de tijd voor
de puppies om zo sterk genoeg te zijn om
het leven buiten het hol aan te kunnen.
Een week kreeg Olinka de tijd om aan
haar nieuwe verblijf te wennen. Dat lukte
wonderbaarlijk goed. Ondertussen lag Eric
al verlekkerd naar haar te kijken. De twee
kennen elkaar uitstekend. Zij hebben al
driemaal voor nalatenschap gezorgd. Het
6 | Vriendennieuws 2 | 2010
weerzien verliep naar wens. Eerst was er
nog wat afstand van Olinka’s kant, maar
al snel kwam het tot paringen. De liefde
was niet over en werd naar hartelust geconsumeerd. Tot het moment dat de paringstijd over is, dan zullen de twee weer
een paar maanden afstand tot elkaar houden. Wij houden onze vingers gekruist en
hopen dat het dit keer raak is en dat we in
januari weer naar de beelden uit het winterhol kunnen kijken met ditmaal een
moeder met een of twee jongen. Wist u
trouwens dat ijsberen niet alleen zeehonden eten. Ze doen zich ook graag tegoed
aan paksoi, peentjes en ander groenvoer.
Heeft u de lemmingen al ontdekt? Bij de
ingang van het ijsberenverblijf, aan de
rechterkant, is een nieuw verblijf gemaakt
voor deze kleine knaagdieren. De lemming
is familie van de woelmuis. U moet alleen
alle uitstekende delen wegdenken. Dus
geen parmantige oren en ze hebben
slechts een minuscule staart. Dat kan immers allemaal maar bevriezen. Ze zijn
evenals hun soortgenoten goed in het
graven van tunnels. Dat doen ze ook in
hun nieuwe verblijf. Helaas verblijven ze
daar ook een groot deel van de dag in en
dan zijn ze voor ons bezoekers moeilijk te
spotten. Met een beetje geduld is het me
wel gelukt om deze bruine dieren uit hun
bakje te zien eten dat vlak voor de ruit
staat. Volhouden dus is mijn advies.
Degenkrabben
Sinds kort zwemmen er degenkrabben in
het Mangrovegebied in het Oceanium. In
het achterste gedeelte is een stuk van het
grote bassin afgescheiden door doorzichtige staafjes. Het zand is vervangen door
een zachter soort. Nu kunnen de degenkrabben zich daar lekker ingraven. De
naam doet vermoeden dat ze verwant zijn
aan krabben, maar niets is minder waar.
Zij zijn verwant aan spinnen. Ja, u leest
het goed. Zij zijn de enige nog levende familie van de zwaardstaarten. Zwaardstaarten is de klasse Merostomats die
binnen de onderste orde der gifkaakdragers is (Chlelicerata), de zusterklasse van
de spinnen (Araneae). Het zogenaamde
fenotype is 360 miljoen jaar (volgens sommige geleerden zelfs 400 miljoen jaar) onveranderd gebleven. Deze krab wordt als
een levend fossiel beschouwd en is nauwelijks van gedaante veranderd in al die
jaren. Blijkbaar is hun verschijning een
succesformule gebleken en was verandering, aanpassing aan omstandigheden
niet nodig. Volgens de geleerden komt dat
doordat ze altijd in dezelfde kleine gebieden zijn gebleven, waar dus niet te veel
veranderde. Zij hebben blauw bloed. Dat
komt doordat er koper in zit. Het bloed
bevat antibacteriële eigenschappen en
wordt vanwege die eigenschap voor onderzoek naar kanker en andere ziekten gebruikt.
Degenkrabben halen adem door kieuwen
die aan het achterste deel van hun lijf zitten. Die kieuwen worden ook ingezet om
mee te zwemmen. Zij hebben geen kaken.
Zij pakken hun voedsel met hun voorpoten en knippen het in stukjes alvorens het
Nandoe
foto: Gerda Nijssen
Live show
De zeeleeuwen krijgen ’s middags hun vismaal, dat wist u waarschijnlijk al. Sinds
kort komt een van de verzorgers daar een
praatje bij houden. Zij vertellen over de
eetgewoontes, de paringsrituelen enz.
Verder kunt u vragen stellen en komt u zo
de laatste nieuwtjes te weten.
De Darwin nandoes kregen eind april een
kleintje. In totaal heeft het nandoevrouwtje in Blijdorp circa 21 eieren gelegd waarvan een aantal is bevrucht. De eieren zijn
uit voorzorg in de broedmachine gelegd.
De nandoehaan keek er namelijk niet naar
om en bij nandoes worden de eieren door
het mannetje uitgebroed. De vrouwtjes
leggen hun eieren in hetzelfde nest
waarna het mannetje zich erover ontfermt. De haan zorgt ook voor de opvoeding van de jongen. De broedtijd duurt
circa vijf weken. De eieren van de Darwin
nandoe zijn lichtgroen van kleur. In de
broedruimte van de Rivièrahal in Blijdorp
is zo’n ei te zien. In de loop van mei zouden er nog meer eieren uit kunnen
komen. Omdat ze in dierentuinen in Europa tot enkele jaren terug nauwelijks
meer voorkwamen, is in 2005 ‘vers bloed’
geïmporteerd uit Chili waardoor de populatie in dierentuinen weer kon toenemen.
Het vrouwtje in Blijdorp is nakweek van
de Chileense wilde dieren en dus heel
waardevol voor het fokprogramma.
der zelf. Vader Fehari staat ook apart, althans ’s avonds, maar dat heeft een andere oorzaak. Hij krijgt het regelmatig aan
Savanne gebeurtenissen
Verderop bij de giraffen is in ieder geval
met succes gebaard. Moeder Marianne is
bevallen van een gezonde dochter. Op
Paaszaterdag stond ze daar trillend op
haar ranke poten toch nog weer een
beetje onverwacht voor de verzorgers. De
verzorgers hebben haar Doris ‘gedoopt’.
Voorlopig blijft moeder Marianne apart
staan samen met haar dochter. Zij is geen
sterke moeder gebleken, zij laat zich snel
afleiden. De verzorgers hopen op deze
manier de band tussen moeder en kind te
versterken. Haar vorige jong is meer door
tante Tipsy grootgebracht dan door moe-
de stok met de nieuwe man, Banio. Overdag gaan ze gewoon met z’n allen naar
buiten.
Voor ze naar buiten mogen, worden ze gewogen. Dat gebeurt door de linkerdeur
open te zetten, dan lopen ze één voor één
over de weegschaal die in de vloer verwerkt is en staat er iemand met pen en
papier klaar voor de stand van de dag.
Er zijn Thomson gazellen aangekomen uit
Arnhem. Na hun quarantaineperiode
komen ze in een nieuw verblijf naast de
giraffen in de hoek met de hyena’s. Het is
de bedoeling dat ze na een gewenningsperiode op hun eigen perk naar het gebied met de giraffen kunnen. Hopelijk
gaat dat werken. Dan hebben we giraffen,
koedoes en gazellen op hetzelfde terrein.
In juli wordt het nieuwe gierenverblijf geopend. Dan komen ook de maraboes en
de kroonkraanvogels weer buiten en kunnen ze vrij vliegen. Daar oefenen ze nu al
geregeld op. Het net dat over het verblijf
gespannen wordt, komt op stalen palen
die door de RET beschikbaar gesteld worden. Een prima voorbeeld van recycling en
samenwerking. Ook in dat verblijf wordt
het kopjes landschap verder uitgebouwd.
Dat stukje is voor een deel al klaar. Het
servalverblijf is door de vrienden na de
jaarvergadering geopend. Nu nog de andere kant inrichten voor de colobus apen.
En dan is het savannegebied zo goed als
klaar. Maar voor dat zover is, zal er nog
heel wat water door de Maas stromen.
foto: Peter van Norde
naar binnen te werken. Hun lijf bestaat
uit een voorschild en twee achterschilden
die via een ‘scharnier’ met elkaar verbonden zijn. Die schilden groeien niet. Tot hun
9e jaar vervellen ze circa 16 maal. Ze kunnen wel 20 tot 30 jaar worden. Deze geleedpotigen hebben 10 poten. Vier poten
om mee te lopen en zes in de vorm van
scharen. Het zijn geen echte grote zwemmers, meestal lopen ze. En als ze zwemmen, doen ze dat op hun rug. Ze komen
massaal bij elkaar op stranden om te
paren en leggen dan vele duizenden eitjes,
waaruit na zes weken larven kruipen. Ze
bezitten vier ogen. Twee ‘vaste’ ogen aan
de voorkant en twee ogen aan de zijkant.
Dat zijn samengestelde ogen die veel op
mensenogen lijken.
De degenkrabben leven in Noord- en Midden-Amerika, maar ook in Oost-Azië. In
Amerika komen ze nog relatief veel voor.
In Azië zijn ze een bedreigde diersoort, die
tegenwoordig beschermd wordt. Ze eten
wormen, dieren die in de zeebodem voorkomen en schaaldieren. In Blijdorp eten ze
voornamelijk mosselen, althans dat vertelt de bodem van hun bassin me. Blijdorp
kweekt al jaren met succes met deze interessante dieren. De kleintjes vindt u bij
tijd en wijle in het zeelaboratorium.
7 | Vriendennieuws 2 | 2010
I
E
U
W
ZOMEREXCURSIE
S
Klipspringer foto: Rob Doolaard
N
Laatste nieuws: Sinds half april verkent
een klipspringer het rotsige Kopje-verblijf
in de Krokodillenrivier. Het fraaie antiloopje komt uit Artis. Een tweede soortgenoot zit er voorlopig helaas niet in: in
heel Europa zijn nog maar vijf klipspringers aanwezig. Blijdorp hoopt, samen met
andere dierentuinen, in de toekomst toch
een partner voor Klippie te vinden.
Kortom er valt weer volop te genieten van
nieuwe spruiten en jong groen in onze
Diergaarde.
foto: Peter van Norde
Pelikanen
Continuing story: Drie eieren zijn dit jaar
tot wasdom gekomen. Althans van twee
weten we het nu zeker, zelf gezien achter
het glas in de Rivièrahal, dankzij een rijk
menu van kleingesneden eendagsmuisjes
gedrenkt in een yoghurtsaus om bacteriën te doden (vijf keer per dag waren de
verzorgers er druk mee), gevolgd door grotere stukjes muis, gevolgd door een hele
muis, gevolgd door eendagsratjes, gevolgd
door … Enfin, u snapt het, dat is allemaal
niet zo maar gepiept. Maar … dus gevolgd
door in ieder geval twee groot gegroeide
pelikanen en wie weet heeft het eigenvleugelig grootgebrachte jong het ook
gered. Een knappe prestatie van onze vogelafdeling die er een hele kluif aan heeft.
De Europese dierentuinen volgen ons belangstellend en willen maar al te graag
van ons leren!
Leeuwen blijven binnen plakken
Ze zijn er echt de Aziatische leeuwen uit
Maagdenburg. En we mogen ze na hun
quarantaineperiode ook buiten zien. Sterker nog, onze Kumar mag bij ze op bezoek
en kijken of het klikt. Alleen ze zijn ietwat
beschroomd. Een stapje buiten en twee
stappen binnen. Jammer, want ik ben ook
benieuw hoe deze dames eruit zien. Ondertussen gaat het met de burenfamilie
heel goed. Naui is met moeder Shantee
gewoon lekker buiten. Zo’n energieke
welp hou je natuurlijk ook niet tegen. Ze
ravotten veel samen. Naui heeft geen
broer of zus en dan is een moeder die er
ook nog plezier in heeft om samen met je
te stoeien, erg welkom. Zo kan moeder gelijk het nodige leren aan haar jonge dochter. Kumar en Bente genieten er ook wel
van, al mogen ze nog steeds niet al te
dichtbij komen. Die hebben elkaar ondertussen gevonden. Er zijn vele paringen gesignaleerd. Dus kunnen we hopen op een
worp van de dochter van Shantee. Met z’n
vieren stelen ze de show.
Met dank aan: De Nieuwsbrief van de vrijwilligers van Blijdorp
8 | Vriendennieuws 2 | 2010
Op zaterdag 24 juli 2010 organiseert de Vereniging Vrienden van
Blijdorp op verzoek van velen een
zomerexcursie naar Parc Paradisio in België. Als lid kunt u hieraan deelnemen.
Parc Paradisio
Vier jaar geleden voor het eerst door de
Vrienden als voorjaarsexcursie bezocht en
gelijk een grote hit. Mooi in het voorjaar,
helemaal top in de zomer! Deze, in Belgisch Henegouwen gelegen dierentuin, is
misschien wel de mooiste van België. Zoo
Parc Paradisio is gelegen op het domein
van de voormalige abdij van Cambron.
Eeuwenoude bomen, prachtige tuinen en
talrijke historische gebouwen (waarvan
één meer dan 900 jaar oud!) vormen een
haast middeleeuws decor voor de meer
dan 4.000 dieren.
Vier jaar geleden waren wij al onder de indruk en de Walen hebben niet stil gezeten. Nu is de twee ha grote Chinese
droom af. Het is de grootste Chinese tuin
in Europa! Bovendien zijn de Aziatische
olifanten gearriveerd en is de roofvogelhoek vernieuwd met mooie grote volières
met als hoogtepunt een dubbele doorloopvolière. Erg spectaculair is wel de
grote Indonesische tuin met een tempelcomplex. Men waant zich op Bali!
Voor de Vrienden en Vriendinnen die iets
minder goed uit de voeten kunnen: Paradisio is voor het grootste gedeelte redelijk
vlak, maar om de Chinese tuin en de Indonesische tuin volledig te bekijken moet
wel wat geklommen worden. Ook zijn de
afstanden behoorlijk. In het vlakke gebied
is echter al zoveel te zien, dat hier geldt:
iets minder goed ter been, geen serieus
probleem!
Niet te missen in Paradisio:
• Madidi, een doorloopverblijf op eilanden in één van de grote vijvers voor
doodshoofdaapjes.
• Nosy Komba, eveneens een doorloopverblijf op eilanden voor drie soorten
maki’s.
• Algoa Bay, een grot onder water voor
zeeleeuwen en pinguïns.
• De Indonesische tempeltuin;
• De Chinese tuin met een moerasgebied
met vele soorten kraanvogels;
HET BELGISCHE PARADIJS…ZOO PARC PARADISIO…
• De kathedraalvolière, één van de grootste in Europa.
• De nieuwe roofvogelvolières;
En natuurlijk:
• De Oasis, een grote tropenhal met veel
verblijven met rotswerk, watervallen en
zo meer en met een groot horecagedeelte.
Voor de liefhebber is er voor de kerkruïne
nog een sfeervolle roofvogeldemonstratie
met klassieke muziek en Frans en Vlaams
commentaar. Onder dit complex is in de
gewelven van de toren een vleermuiskelder en een expositie van allemaal giftige
dieren. In het schip de ‘Mersus Emergo’ zijn
ook heel veel reptielenverblijven. Nog
meer koud bloed is te vinden in de ‘Nautilus’, een aquarium gebouwd in een kasteel! Ook bij wat minder weer is er genoeg
te zien. Kortom, wie gaat er mee?
Zoals u gewend bent is er de heenweg een
koffiestop met koffie/thee en een gebakje.
Op de terugweg staat in restaurant familieland te Hoogerheide een 3-gangendiner
met één consumptie voor u klaar! Vegeta-
risch is ook mogelijk. Wel graag van tevoren opgeven.
De volgende punten zijn voor u van belang
Maximaal aantal deelnemers is 115 (twee
58-persoonsbussen). Op de heenreis zal
een koffiestop gehouden worden (inclusief). Op de terugweg is er een gezamenlijk diner (inclusief). Vergeet niet uw
paspoort of ID-kaart mee te nemen.
Vertrek: 8.00 uur vanaf het Willemsplein
te Rotterdam (bij de Spido) Het Willemsplein is makkelijk te bereiken met de
metro (halte Leuvehaven) en met de tram.
Aankomsttijd in Parc Paradisio ca. 12.00
uur. Geplande aankomsttijd in Rotterdam
ca. 22.00 uur.
Kosten voor leden bedragen: € 65,00
Niet leden betalen € 67,50.
Gaat u ook mee met de weekendexcursie
naar Frankrijk, dan graag een aparte overschrijving om verwarring te voorkomen…
In de reissom zijn inbegrepen:
• busreis Rotterdam – Zoo Parc Paradisio
v.v;
• toegang tot de dierentuin;
• koffie/thee met gebak op de heenweg;
• een 3-gangen diner op de terugweg inclusief één drankje;
• fooi voor de chauffeur.
Aanmelden voor deze reis
Het verschuldigde bedrag dient u over te
maken naar girorekening 20.71.059 t.n.v.
Vereniging Vrienden van Blijdorp, Dijkstraat 7-B 2675 AT Honselersdijk onder
vermelding van ‘Paradisio’+ uw telefoonnummer. De overschrijving dient uiterlijk
1 juli 2010 te zijn ontvangen. Het is niet
mogelijk het betaalde bedrag te restitueren voor afmeldingen die na 1 juli worden
ontvangen. Eventuele restituties vinden
plaats onder inhouding van € 2,50 administratiekosten. Uw overschrijving is uw bewijs van deelname. U ontvangt geen
verdere bescheiden of mededelingen, tenzij de bus vol is. Hiervan krijgt u dan zo
snel mogelijk bericht en het volledige bedrag wordt teruggestort.
V
R
I
E
N
D
E
N
foto: Peter Biesta
9 | Vriendennieuws 2 | 2010
Living Room - foto: Monique van Leeuwen
Tekst: Monique van Leeuwen-Maat
B
O
T
A
N
I
S
C
H
B
L
I
J
D
O
R
GROENE GRIEZELS
2010 is in Diergaarde Blijdorp het jaar van de enge dieren. Het hele
jaar door zijn er activiteiten rond dit thema. Hoogtepunt voor de Vrienden wordt ongetwijfeld de opening van ‘ons‘ gierenverblijf in juli. Veel
mensen vinden de aasetende gieren met hun kale nekken maar engerds. Wist u dat er ook ‘enge planten’ bestaan? De botanische afdeling
sluit aan op het thema enge dieren met diverse tentoonstellingen en
activiteiten.
Vleeseters
Vasstte lo
Va
Vas
occa
ati
tie vo
oor
or de tte
entoo
ons
n te
tell
ell
llin
lin
ing ove
over
ov
er
en
nge
ge plla
anten
ntten
n
n is het
he
et p
pe
erk
r naa
aast
stt de te
err
r as
aszza
aal
al. Da
Daar
ar kkom
om
mt ee
een te
een
tent
ntoo
oo
o
ons
nste
tellin
ng ovverr
vllee
e sete
ende pl
p an
a te
en.
n Datt kliin
nkkt a
allti
ltiijd
jd zo
zo
g ie
gr
eze
elliig
ig,
g, ooi
oitt ee
een
n plan
pllan
antt e
ee
en bief
bief
bi
efst
fssttukkje
je of
kka
arb
rbo
bon
onaadj
aadjje zi
zien
zien
e e
ette
ten?? De vvllee
esete
se
eters
terss
te
onde
on
der d
de
ep
pla
la
ant
nten
ten
e zijjn me
eesttte
erss in he
hett va
ang n va
ge
an inse
in
nse
ect
cten
en
n. De voe
oedi
diing
d
gss
ssto
toff
to
ffen
ff
en
nd
die
ie
d iins
de
nssec
e te
en le
eve
v re
ren,
n, heb
e be
ben
n de pla
lant
nten
nt
e
en
no
odi
d g om
o te ku
kunn
nn
nen ove
erllevven
e . Ie
Iede
dere
de
reen
een
k ntt waars
ke
arsch
chij
hij
ijnl
nlij
nl
ijkk de
ij
d Ve
en
nus vli
l eg
egen
gen
e va
vall
((D
Dio
ona
naea
e ). D
ea
De blaa
aa
adjes va
an
n dez
eze pllan
antt
klap
kl
ppe
pen
n di
d ch
ht zo
zodra ee
en in
insectt zicch er op
p
waag
wa
gt. Alss twee
e ha
h nd
ndje
jess sl
s ui
uite
ten
n de bla
bla
l ad
adjess en h
je
het
et inssec
e t kka
an me
et ge
g en mog
ogel
e ijjkk
h id
he
d meer
ee
er o
on
nttssna
nap
ppen.
Zelf had
ad
a
d ik ee
een be
bepa
aal
a d be
beel
e d va
el
v n vleeseten
et
en
en
nde
d pla
de
pla
anten
nten
nt
en,, in mijn
ij idee
e waren het
re
reuz
euz
uzen
en
n. Op
p wande
nde
elvvak
a antie in het Lak
a edist
dist
di
striictt za
ag
g ik ze
z vvoo
or he
hett ee
erst in
n het wild.
d.
Een pr
Ee
pra
accht
htig
ge st
strreek
eek
ek,
k, Th
The
e Lakes. Allss je daar
wand
wa
nde
elt ve
erw
rwa
wacht je el
elkk m
mo
ome
ment datt Kin
ing
10 | Vriendennieuws 2 | 2010
10
Arthu
Arth
Ar
thu
th
urr mett een
n lege
eg
ger
er van
a ach
chte
terr de
d h
heu
eu
uvels
ve
vels
l kom
omt aa
aang
gal
alop
lop
o pe
pere
ere
r n…
n….
IIn
n dic
ich
htte mi
mist
st pro
obe
beer
beer
erde
den we
den
de
e via
via
a een
en
kko
omp
pa
ass de ju
juiste
isste
e ric
icht
htin
ng a
aa
an te
e hou
o de
en.
n
Het wa
He
wass ee
een
en be
bee
ettje
j bea
ang
ngst
stig
igen
ig
en
nd,, w
we
e
ware
wa
ren
en b
ba
an
ng
g om te
te vver
errdw
d al
alen
en.. Ne
en
Nett op
p he
ett
mom
mo
me
ent
nt d
dat
att de m
mo
oed
e o
ons
ns in de sch
sch
hoe
ene
en
zakt
za
kte,
kt
e, zag
agen
n we zzo
on
onn
nn
ned
edau
dau
a w:
w: hee
hee
eel sc
eel
schathatt-ha
tiige
g , kl
klei
eine
ei
ne p
plla
lant
ntj
tjes me
met ha
hari
riige
ge bla
bla
aadje
ad
djes
metkle
metk
leve
ve
eri
rige
ge dru
r pp
p el
elss aa
aan
n he
hett ui
uiteiinde
d
van
va
n de haa
aart
rtje
rt
j s.
s Op da
d t mo
mome
m nt bra
me
rakk de
zo
on d
do
oor
or.. Biinn
nnen
en kkor
orte
or
te tij
i d wass de
d mis
istt
verd
ve
dwene
we
enen
en en kon
o de
d n we
w gem
e akke
akkke
k li
lijk
jk
onze weg doo
onze
o r de heu
heu
uvels
ve
e vervolg
lg
gen
en.. Zo
o’n
n
on
ntmoe
tm
moe
oeti
t ng ver
ti
verge
ge
eet je no
ooitt me
meer
meer
er!!
Ma
aar
a e
err zi
zijn
ijjn
n vvle
lees
eset
etende
d p
de
pla
lant
nten
en
nd
die
ie andere
dere
de
e ing
ngenie
enie
en
ieuz
uze m
uz
uze
ma
ani
n erren
e h
heb
ebbe
eb
ben
n om
ma
aan
a
an
hu
un vo
voed
oedse
ed
dse
sel
el te
e ko
om
men. Ze heb
bbe
en bi
bijv
jvoo
oororb elld ee
be
een
n he
h el llan
ange
ge bui
uiss wa
w ar het
het iins
nsec
ectt
in kruip
ipt,
t, gel
elokkt door
o e
een lekker ge
eur
u tj
tje.
e
Eenmaal diieper in de bui
uis,
s, wor
ordt
dtt de wa
wand
nd
d
he
eel
e gla
lad en
n val
a t he
et in
inse
sect ond
nder
er in ee
een
n
poel
po
e tje wa
wate
ter, om da
daar
ar lan
a gzzaa
aam
m te
t verrte
te--
ren. Of he
h e
ell een
nvoud
vo
oud
udig
dig
g, ee
en pl
p ak
akke
eri
rig
rig
g ed
go
edje
je op de
je
de bla
laad
ad
dje
es wa
waarrin
n kle
lein
i e vl
vlie
iegie
gjess bl
je
blij
ijve
ij
ven pl
plak
akke
ken
n en
e nie
iett me
meer
er weg
g kun
unne
en.
n.
Op de te
Op
tenttoo
o ns
nste
tte
ell
l in
ng ku
kunt
ntt u ken
enni
niis
n
is
make
ma
en me
mett de
d vlees
le
ees
eset
eset
eten
e de
en
de pla
lant
nten
nt
en
n, di
d e op
zo’n
zo
’n bijjzo
ond
nder
ere
er
ew
wiijz
jze
e aa
aan
n hu
un voed
voed
vo
din
ing
kko
ome
m n.. En wi
w ltt u ech
ech
chtt eens
ee
enss ‘‘gr
grriie
g
eze
ele
en’
n bij
bijj
een e
ee
eccht
ht eng
ge vl
v ee
ese
s tte
er?
r Dan
an is de
de fil
ilm
lm
‘T
The
e lit
ittl
t e sh
tl
hop
op of ho
orr
r ors’
orrs’
s een
en aan
a ra
rade
de
er.
Da
D
aar
arin
n spe
peel
eelt
elt ee
el
e n kl
ke
eiin, arm
met
etie
ie
eri
rig pl
p an
antj
tje
tj
e
d hoofd
de
oo
offd
drro
oll.. Hoe
oe zij
ijn ve
ijn
verzzo
verz
orrge
gerr he
het oo
ookk
po
pr
ob
bee
ert
rt,, he
het pl
p an
ntjje kw
wijjntt allee
llle
ee
en m
ma
aarr
meer
me
e weg
er
eg.. To
ottd
dat de bl
bo
oe
emi
m st
st zic
zich
icch in
n de
viing
ger
ers sn
snij
ijjdt
dt en e
err een
n dru
r pp
pel
eltjje bloe
blloe
b
oed
op
p het
et ver
ersc
schr
sc
chr
hrom
omp
pe
eld
lde d
diin
ng
g va
allt…
t…. de
de res
est
mag
ma
g u ze
elf
lf bekij
ekkij
ijke
jke
ken.
Living Room
N g st
No
stee
e ds vin
ind
d ik hett een fra
raai
ai gez
gezic
icht
ht
om van
vanaf
af h
het Moe
oerasgebied na
naar
ar Tam
aman
an
Inda
In
Inda
dah
h te
te lop
lop
open
en. Do
en
Doorda
orda
or
dat he
hett ge
g bo
bouw
w gro
ro-tend
te
tend
ndee
deel
eels
ls beg
egro
roei
eid
d is
is,, li
lijjkt het echt
ht of je op
e n vergetten T
ee
Tempe
p lcom
ompl
plex
ex stu
tuit
it.. De
it
e na
atuur is enor
tu
en
nor
o m kr
krac
a httig
ac
g. Zo
odr
d a wi
wijj me
mensse
en
n
on
o
nze
nze
z voe
oete
te
en he
ebb
bben gel
gellic
i ht
ht en een st
stuk
land
la
nd a
aan
an
n de
de na
natu
tuur
tu
ur overlatten, me
meld
lden
en de
eers
ee
rste
rs
ste
t p
pla
la
ant
ntj
tje
jes zziich
c .N
Niiet
etig
ig
ge za
zaad
adje
ad
j s ne
est
stee
ele
len
en zi
z ch ttus
ussse
sen
n de sste
t ne
te
nen
n va
van
n ge
g bo
bouw
uwen
uw
e
en
en gro
en
roei
eien
ei
en u
uit
it ttot
ot e
een
en e
eno
norm
no
rme
rm
e wi
w lder
erni
nis,
ni
s
s,
waar
wa
arin
ar
in all
lles
es w
wat
at w
wij
ij heb
heb
ebbe
ben
be
n ac
acht
h errge
ht
g la-
P
Beddesprei in wording - foto: Monique van Leeuwen
Topper
De gro
De
root
otst
ot
ste
st
e gr
grie
ieze
ze
el on
onde
derr de pla
ant
n en
n iiss
m ss
mi
ssch
chie
ch
en we
well de pom
ompo
poen
n (Cu
uccu
urb
r it
ita
ta
maxi
maxi
ma
x ma
ma).
) Van
).
a ui
u t En
E ge
gela
la
and
n en Am
Amer
Amer
erik
ika iss
ik
ika
Hall
Ha
llow
ll
ow
we
ee
en on
onze
z kkan
antt op
an
opge
gewa
ge
waai
waai
aid.
d. Ste
teed
edss
ed
vake
va
kerr zi
ke
zien
en we in
n okt
okt
ktob
obe
ober
err ookk hie
ierr de
e pom
mpoen
po
nen
n voo
oorr d
de
e deu
deu
ur li
l gg
ggen
en,, al dan
en
n nie
i t
uiitg
tgeh
eh
hold
olld en
n ttot
ott een
een afsch
fsch
fs
chri
riikw
wek
e ke
end
ma
m
askke
err gem
emaa
aakt
kktt. In Bliijd
jdor
orp zi
zijn
jn verrsc
schi
h lhi
llend
le
end
n e po
omp
poe
ens
nsoo
o rtte
oo
en
n ge
ezzaa
aid
d, om
m het
e
pu
ubl
bliek
ie
ek in
n het
e naj
ajaa
aa
a
ar te
te kun
nn
ne
en to
ton
ne
en
we
w
elkke ve
ers
rssch
ch
hil
ille
le
end
n e ve
vers
rsch
rsch
rs
c ijni
ijjn
niing
gsv
svorrm
me
en
er zijjn.
er
S m
So
mm
mig
mig
ge he
hebb
b e
en
n fra
raai
aie na
name
men
me
n zo
oal
als Bi
als
Bird
rrd
dho
ous
use
se Bo
ott
ttle
le,
e, B
Ba
aby
aby
by Bea
e r off Spe
peck
c le
ck
ed S
Sw
wan.
an
n
De
D
e sie
ierp
ierp
po
om
mpo
poe
en
nen
n heb
ebbe
be
en fr
f aa
aie
e vor
o me
en
en kle
en
leur
ure
en
n. De
De LLat
attijjns
nse fa
fam
miili
lie
enaa
en
aam
m Cu
Cucu
curbita
bi
ta gee
ta
eeft
ft aan
ft
nd
dat
a de po
at
pomp
omp
mpoe
en ve
verw
rwan
an
nt is
is
aa
a
an de
e mel
mel
eloe
oe
en en
en de ko
komk
mko
mk
om
mme
mer.
r.
Sp
pec
ecia
iaal
ia
a van
anwe
nwe
wege
wege
e he
ett En
ng
ge d
diier
eren
en
enja
njaar
arr
he
h
eeft
efft de
de botan
otan
ot
anisch
issch
che a
affdeli
de
d
eli
ling
ng ee
en
n pom
m-
Bijj on
Bi
ns zu
ult
l u gee
een
en po
pomp
mpoe
oene
nen
ne
n vo
voor
o de
or
deur
de
ur a
aan
an
a
ntr
tre
efffen;
fen
fe
n;; we et
eten
e ze lie
en
liiever
ever
er.. Na
N asst
po
omp
po
oe
ensoe
nssoe
oep
p zi
zijn
jn er ta
tall
lloz
loz
oze le
lekk
kker
kk
erre g
ge
erech
re
hte
en me
et de
de pompo
om
mpo
poen
enen tte
e ma
ake
ken.
n. Bijj
vvo
oorrbe
eel
edp
po
om
mp
poe
o n/
n ki
kipp
ipp
ppen
en
e
nrago
rago
ra
g ut ((zi
zie
e
ka
kad
ade
de
er)
r)).
r).
W ll
We
l iccht
ht ee
en
n ide
d e vo
voor
orr alss uw po
p mp
mpo
oe
en
n ett gew
ni
wo
on
nne
nen he
heef
eft?
t?
t?
Foto: Jenny Cockshull
po
oen
enwe
we
w
eds
dstrij
trrijjd geor
ge
eor
org
ga
anise
niisee
sse
eerd
d.. Op ve
verrssch
chil
illend
le
n ed
nd
da
ag
ge
en ku
kun je
e in de
de Die
ierg
ierg
ga
aa
ard
rde
de p
po
o
ommmpoen
po
nzaad
zaa
za
ad
djje
es op
pha
hale
hale
l n vva
an d
de
e
reuz
uzen
enpo
po
p
omp
poe
oen.. Omdatt diitt nu
um
mme
mer
beg
be
giin jju
un
nii bij
ij u in de
de buss val
alt,, is
alt,
is err nog
no
og
g één
én
kan
ka
nss om zaad
zaa
za
ad
dje
jes te
te b
bem
emac
em
ach
httigen
igen
ig
en:
n: op
p Vaa
derd
de
r ag
g (20
0 jun
uni)
ni)
i). Po
Pomp
Pomp
mpoe
oen
ne
en he
ebben
bb
ben
n vee
eel
eel
zzo
on
on no
odig en
n vee
eel w
wa
ate
terr.
r. Omd
mdat
da
att de re
reu
uzzen
zenen
npom
po
mp
p
poe
o n ec
oe
e ht gro
gro
root
ot wor
orrdt
dt,, h
dt
he
eb je
j ook
ok ve
ee
el
el
ruim
ru
ruim
mte
t nod
o ig
ig!! Alls he
het za
zaad
ad is op
opge
geko
ge
om
me
en,
n
ku
kun
un je he
ett pla
lant
ntj
nt
tjje
e in de
e tuin
uin pllan
ui
ante
ten.
te
n Een
en
c mp
co
po
ossth
thoo
hoo
o p iiss een
e hee
eel go
goed
oe
ed
de pl
plek
ek,
ek,
ek
om
md
da
at de
eg
gro
r nd daa
ro
aarr allti
tijd
ijd
jd een
en be
ee
ettjje
je
wa
w
arm
m iis.
s Als d
s.
de
e pl
plan
ant ga
ant
g at gro
oei
e en
e , lla
aatt je
twe
tw
ee
e
e of
of dr
d ie
e sch
cheu
he
eu
ute
en zi
zittten.
en
n. De res
est
st ha
haal
a
al
je weg
e , om
mda
at d
de
ep
pla
la
ant zovvee
el mo
oge
geli
lijk
jkk
ener
en
ergi
giie in
n de po
pomp
mp
poen
oe
ene
nen moet
moett gaa
mo
gaa
aan st
aan
stee-ken.
ke
n.. E
n
Err zi
zijn
jn div
div
iver
errse
se prijz
rijzen
ri
jzze
en
n te wi
w nn
nen
en. Na
en.
Na-tuur
tu
urli
ur
lijk voo
oorr de
e Gro
oot
otst
ste
st
e po
p mp
mpo
oe
en, maa
aarr
oo
o
ok vo
v or d
de Geks
Ge
eksste
te en de
e Gri
riez
ezel
ez
e ig
el
gstte
p mp
po
mpoe
oen
en is e
err ee
een
n pr
p ij
ijss.
Op enkke
elle dage
da
age
g n in
i okt
k ob
be
err kkun
un
n je de
e
p m
po
mp
poe
poe
en in
nle
leve
veren
re
en in de Di
D er
erga
gaarrde
ga
gaar
e. Ze
Zett
err wel dui
uide
eli
lijk
jk jje
e na
n am en te
ele
lefo
ffo
oonnu
on
nnu
num
m-m r op
me
op,, bij
biij vo
voor
orbe
or
beel
be
elld me
mett ee
een
n vilt
viilt
ltst
tsttifft aa
an
de o
ond
nder
nd
erkka
er
kantt van de
de po
p mpoe
mpoe
mp
oen.
n. De in
nge
gele
le-le
verde
ve
verd
rd
de po
pomp
mp
po
oe
ene
nen
n wo
w rd
r en
n verrsp
spre
re
eid
d doo
or
Bllij
B
ijdo
dorp
do
p ten
e to
oo
on
ng
ge
est
stel
eld
el
d zo
zoda
d td
da
de
e hel
e e tu
uin
in
tijd
ti
jd
den
ens de
d Herfs
errffsstv
tvak
vak
akan
anti
tie in
ti
n een
n gri
griie
ezze
elllssffee
fee
er is
is..
Op
O
p de si
sitte
e van
nD
Diie
ierg
r aa
a rd
de Bl
Blij
ijdo
do
d
orp
p ku
un
nt u
nt
allle
alle
e iinf
nffor
n
forma
mati
mati
tie
e ov
over
er de we
weds
dstr
ds
trrijjd vviinden
nd
den
en.
n.
Bllijjdo
d rp
pg
gaa
aat ze
zelf
lff ook reu
eu
uze
zenp
npom
np
ompo
om
poen
poen
enen
enen
en
kwek
kw
ekken
n. O
Op
p driie co
comp
m os
o th
hop
open
e naa
en
aast
s de
st
terr
te
err
rras
asza
as
zza
aa
all kkun
u t u de
un
de hele
ele zo
el
zome
m r he
et p
prroc
oces
es
volg
vo
l en
en..
Pompoenenwedstrijd
ten
te
en uit
uiitei
u
teinde
te
deli
de
deli
lijjk
jk zal
al verrdw
dwij
ijjne
nen.
en. Pla
l ntten
zijn
zi
jn
n eno
norm
rm kkra
rach
hti
tig.
ig.
g. Bam
mbo
boe ka
boe
an zi
z ch
h viia
on
nd
de
erg
rgro
rond
ro
ndse
nd
s u
se
uit
itlo
it
l pe
lo
pers
rs zel
elfs
f doo
fs
or a
assfa
alt
l en
beto
be
ton dr
to
ton
drin
inge
gen
n. In Bl
Blij
ijdo
ij
do
orp
rp heb
bb
be
en we
e dat
a
zel
ze
elf
lf ku
un
nne
nne
n n zi
zien
en
n iin
n de
d Chi
hine
ine
n se sfe
ffe
eer
ertttu
uin.
in
n.
E ke
En
kele
le
e jar
aren
en gel
eled
ede
en
n zij
ijn de pad
ijn
aden
den
n opp
n eu
ni
uw be
best
stra
st
raat
ra
at mett kli
at
ln
nkkerrtjes
tje
tj
ess. Vó
Vóór
Vóór
ó die
ie
tijd
tijd
ti
jd kwa
wam de
wam
de b
bam
a bo
am
oe me
et zziijn
jn vli
lijm
jm
jmmscche
erp
pe g
grroeis
oeis
oe
isch
heute
eute
eu
ten d
dw
war
arss do
door
door
or het
et assfaltt omh
fa
mhoo
oog!
oo
g
g!
Om
O
md
de
e kr
k ac
a htt van d
de
e na
attu
uur
ur te il
illu
lust
lu
s re
st
rere
ren,
iss naa
ast
s d
de
e te
err
rras
rasza
asszza
aal de ‘L
‘Livviin
ng R
Ro
oom
oom
om’’ ge
ge-real
real
a issee
e rd
d. De
De wan
wa
an
nde
den
n va
van
an de
deze kamer
am
merr ziijjn
b groe
be
groe
gr
oeid
eid
d met
e p
pla
lanten
lant
la
nten,, o
nt
off bessta
taa
an
n uit
it ge-stap
st
ap
pel
elde
de blo
lokk
kkken
kken
en hou
o t, waa
aarin
riin iin
nse
sect
cten
ct
en
en
k nn
ku
nnen
en neste
en
este
es
tele
len.
n.. Zel
n
e fs
fs de me
meub
u el
e s ra
ake
ken
n
lang
lang
la
gza
amerh
me
erh
rha
han
and ov
over
erwo
woek
wo
eker
ek
e d do
er
oor
or grro
oe
en
ne
sten
st
enge
g ls
ge
l en bl
b ad
ader
erren.
e
en. Gr
en
Grap
appig
pig iss hett b
pi
bed
e
ed
mett ee
me
e n sp
spre
rei va
re
van
n ‘sslaap
lla
aap
apka
kame
kame
ka
erg
gel
eluk
uk’,’,’, een
uk
zo
ode
d nv
nvor
om
or
me
end
n pla
lant
ntje
nt
je met zee
e r fi
f jn
n bla
lad
d.
d.
Door vver
Do
errsscch
hiill
llen
en tin
ende
ntte
en gr
groe
o n te
oe
eg
geb
ebru
eb
brru
ui-ken kr
ke
k ij
ijg
g je een
e pat
atch
c wo
orks
rkksp
spre
reii va
v n pl
p an
a tje
es,, ech
ech
c t le
euk
uk!!
POMPOEN/KIPPENRAGOUT
500 gram pompoen in blokjes
2 sjalotten, fijn gesneden
150 gram kipfilet
60 gram boter
40 gram bloem
5 dl groentebouillon
1 laurierblad, 4 kruidnagels
2-3 theelepels mengsel van foelie,
salie, tijm en gemberpoeder
sojasaus
peper
Pompoenblokjes in weinig water met
de kruiden en specerijen in ca 15 minuten gaarkoken. Kipfilet in stukjes
snijden en bakken met de sjalotten in
20 gram boter.
Rest van de boter smelten, bloem erdoor roeren en met de bouillon tot
een gladde, dikke saus roeren. Pompoen en kip erbij en op smaak maken
met sojasaus en peper.
Smullen maar!
Nb voor de vegetarische variant: vervang de kipfilet door gekruide tofu
Met dank aan:
Melitt
Mel
itta van
itta
n Bra
Bracht
c t (D
cht
(Diie
ier
ergaa
aarde B
Blijd
jdorp
o )
11 | Vriendennieuws 2 | 2010
WASBEREN OF WEVERS? AAN U DE KEUZE!
Zaterdag 10 april is het door de Vrienden gesponsorde servalverblijf geopend. Precies drie maanden later, op zaterdag 10 juli zal de Afrikaanse gierenrots, ook een cadeau van de Vrienden, geopend worden!
Twee Vriendenprojecten in één jaar, maar daarmee is de Diergaarde
nog lang niet klaar!
foto: Marcel Kreuger
Tekst: Jan Breedijk
Wasberen
Een paar jaar geleden heeft Blijdorp van
Stichting AAP een groep wasberen ontvangen. Het zijn allemaal dieren die in beslag
genomen zijn of via de Dierenambulance
opgevangen werden. In Almere heeft men
er een hechte groep van gesmeed en die
wacht nu in Blijdorp op een nieuw verblijf.
Aangezien wasberen van nature uit
Noord-Amerika komen, wil de diergaarde
deze dieren graag in ‘Artica’ huisvesten en
wel in en rond de vijver direct grenzend
aan het terras van de Lepelaar. De bezoekers kunnen deze dieren dan observeren
terwijl ze op het terras genieten van een
hapje of drankje en blijven dus erg lang bij
het mogelijke vriendengeschenk staan!
12 | Vriendennieuws 2 | 2010
Gun de wasberen een mooie oude dag en
steun dit doel!
BONUS: direct na de verhuizing van de
wasberen naar het nieuwe verblijf sloopt
Diergaarde Blijdorp de oude roofdierenrotonde, waar ze nu ondergebracht zijn.
foto: Peter van Norde
Ook in 2011 willen we graag een geschenk
aan de Diergaarde aanbieden, zodat zij
zich kan blijven ontwikkelen en wij zeker
in de kijker blijven! Tijdens de laatste Algemene Ledenvergadering op 10 april, heeft
de directie van Blijdorp drie plannen voor
2011 gepresenteerd. De aanwezige leden
hebben er twee uitgekozen en die worden
hier gepresenteerd, waarna alle Vrienden
kunnen stemmen op een project. Worden
het wasberen of wevers?
Wevers
Tussen de houten vlonder en de giraffenstal, nabij het Samburu-dorp, wil Blijdorp
graag een grote en hoge volière voor wevervogels bouwen, waarbij de bezoeker
deze kolonie vogels op ooghoogte kan bewonderen, terwijl ze druk bezig zijn met
hun hangende nesten. Doordat deze volière veel groter is dan de vorige, kan de
kolonie groeien tot wel meer dan honderd
vogels. Op de grond leeft een kleine familiegroep dikdiks en daarmee is ons Rotterdamse Afrika ook weer een stuk meer
ingericht. Geef de wevers de ruimte om
een echte kolonie te vormen en steun dit
doel!
BONUS: als de wevers van hun oude stek
vertrekken, heeft de Diergaarde in die stal
meer ruimte voor een leuke groep struisvogels en wellicht zelfs wrattenzwijnen;
die twee soorten zouden dan samen met
de zebra’s op de savanne lopen.
Wasberen of wevers? Het woord is aan u!
Opening op de algemene ledenvergadering van 2011!
U kunt tot 1 juli uw stem uitbrengen door
een mail te sturen naar:
[email protected]
j p of
[email protected]
j p
Vermeld svp uw naam en lidmaatschapsnummer. U kunt natuurlijk ook een briefje
sturen naar ons secretariaat. Het adres
staat in het colofon. Let op: U kunt uw
voorkeur NIET telefonisch doorgeven.
EEN TWEEDE LEVEN IN HET NATUURHISTORISCH MUSEUM
De relatie tussen het Natuurhistorisch Museum Rotterdam (NMR) en
Diergaarde Blijdorp is al bijna net zo oud als het museum zelf, zo’n 80
jaar. Het begon allemaal in 1933 toen de ‘Oude Rotterdamsche Diergaarde’ haar natuurhistorische verzameling aan het museum schonk.
In 1957 gingen museum en Diergaarde een samenwerkingsverband
aan en opende het nieuwe dioramagebouw van de Diergaarde met een
tentoonstelling van de verzameling van het museum.
Foto Rob ’t Hart
Tekst: Kees Moeliker, conservator NMR
Het skelet van Indische olifant Ramon is een van de publiekstrekkers van het museum
De band werd nog hechter in 1973 toen
het museum van haar onderkomen aan de
Kastanjesingel in Schiebroek verhuisde
naar de Diergaarde. Rond 1980 ontstond
bij het museum de wens voor een zelfstandig bestaan. In 1987 werd huisvesting gevonden aan de Westzeedijk in de monumentale Villa Dijkzigt uit 1852. Het afscheid van de Diergaarde verliep uiteindelijk toch nog dramatisch toen op 5 mei
1987, daags voor de geplande verhuizing,
het dioramagebouw samen met een groot
deel van de museumcollectie in vlammen
op ging.
toonstellingen gehouden en er werd hard
aan de wederopbouw van de verzamelingen gewerkt. Terwijl de tuin van het museum (het Museumpark) een metamorfose onderging: de Kunsthal werd gebouwd, Museum Boijmans breidde uit, het
NAi verrees en het Chabot Museum
opende, kreeg ook het plan voor uitbreiding en renovatie van Villa Dijkzigt groen
licht. Medio 1995 opende het museum de
glazen nieuwbouwvleugel. Inmiddels
heeft het museum een gevarieerd aanbod
van tentoonstellingen en andere educatieve activiteiten voor jong en oud.
Wederopbouw
Het museum slaagde er in om medio 1988
de deuren voor het publiek te openen. In
de nog beperkt bruikbare villa werden ten-
Wat is er te zien?
De vaste tentoonstelling presenteert een
greep uit de rijke collectie bestaande uit
opgezette vogels en zoogdieren, schedels
en skeletten, fossielen, schelpen, insecten
en dieren die op sterk water geconserveerd zijn. De expositie ‘Opgeraapt Opgevist Uitgehakt’ laat alle fossielen zien die
in Nederland gevonden kunnen worden. In
de glazen voorhal van de nieuwbouw
hangt de blikvanger van het NMR, het 15
meter lange skelet van een potvis. Verder
zijn er altijd wisselexposities. Momenteel
is dat ‘De Grote Kanarie Tentoonstelling’.
Getuigen van de lange relatie tussen museum en Diergaarde zijn nog steeds in het
museum te zien. Een miereneter, een manenwolf en een fraaie serie katachtigen
die in de vaste opstelling staan, waren ooit
bewoners van Blijdorp. De overdracht van
dode dierentuindieren van Diergaarde
naar museum was en is steeds een goed
gebruik. Het museum conserveert ze als
opgezet preparaat of als skelet. Zo kregen
in de afgelopen jaren orang-utan Piku, Sumatraanse tijger Borus, olifant Ramon en
giraffe Como een tweede leven in het museum. Voor het skelet van de bekende olifant Ramon werd zelfs een speciale ruimte
ingericht. Deze olifant vormt een mooi
voorbeeld van samenwerking tussen museum en diergaarde. Direct na het tragische overlijden van de dikhuid werd het
museum op de hoogte gebracht en binnen
het uur stonden museumconservatoren en
Blijdorp-medewerkers zij aan zij tijdens de
sectie. Dierenartsen voerden hun veterinaire onderzoek uit en museummedewerkers stelden het skelet veilig. Ramon is
inmiddels een van de publiekstrekkers van
het museum.
Word vriend van het NMR
Net als Diergaarde Blijdorp heeft het Natuurhistorisch Museum ook vrienden
nodig. Dat kan al voor 30 euro per jaar.
De ingesloten folder informeert u welke
voordelen vrienden hebben en hoe u zich
kunt aanmelden.
Natuurhistorisch Museum Rotterdam
Westzeedijk 345 (Museumpark)
3015 AA Rotterdam
010 - 436 42 22 | [email protected] |
www.nmr.nl
openingstijden:
dinsdag - zaterdag 10-17 uur;
zon- en feestdagen 11-17 uur
13 | Vriendennieuws 2 | 2010
Reptielenbroedruimte
foto: Jan Breedijk
Tekst: Jan Breedijk
BROEDZORG BIJ KOUDBLOEDIGEN
Leuk zo’n column, zo’n lijn 13, zo’n Theo van de Velde. Dat inspireert
nog eens tot een nieuw artikel. Ik citeer even uit de laatste: ‘Wat is er
mooier dan jonge dieren te zien en dan nog het liefst dierensoorten
met een hoge vorm van nestzorg. Want laten we wel wezen, die reptielen uit de broedmachine zijn toch een stuk minder vertederend. Dieren
die zo snel mogelijk van hun ouders moeten vluchten om er niet door
opgevreten te worden.’ Kijk daar moet ik als koudbloedigenfan dan
toch tegenin gaan, want om alle koudbloedige dieren nou over één
kam te scheren, Theo, dat gaat te ver.
Koudbloedige dieren staan inderdaad niet
bekend om hun broedzorg. De meeste
koudbloedigen leggen de eitjes ergens en
laten ze dan aan de zorg van de natuur en
het weer over. Soms worden de jongen of
zelfs de eieren direct door hun ouders opgegeten. Over broedzorg kun je dan met
goed fatsoen niet beginnen. Toch zijn er
heel wat koudbloedige dieren die wel in
meer of mindere mate zorgen voor hun
nageslacht. Dit kan uiteenlopen van het
leggen van de eieren op een gunstige, veilige plaats tot het daadwerkelijk beschermen van de eieren en zelfs de jongen tot
een aantal weken na het uitkomen van de
eieren.
14 | Vriendennieuws 2 | 2010
Insecten
Bij insecten denken we zeker niet zo snel
aan broedzorg. Maar er zijn toch uiteenlopende vormen waar te nemen bij deze zespotigen. Zo leggen vlinders hun eieren
vaak op de planten die door de rupsen gegeten worden. Bekendste voorbeeld is
misschien wel het koolwitje, dat de eieren
legt op koolplanten. Mooi voorbeeld is ook
de kakkerlakkendoder. Dit is een sluipwespsoort die voor een ware horrorshow
zorgt. Het volwassen dier zoekt een kakkerlak, bijt de antennes af zodat het dier
weerloos blijft zitten op zijn plek. Vervolgens legt de kakkerlakkendoder één ei
tussen de dekschilden van de kakkerlak.
De larve die uit het ei komt eet vervolgens
de nog levende kakkerlak stelselmatig op,
de vitale organen het laatst. Er zijn echter
insecten die veel verder gaan met hun
broedzorg dan het zorgen voor een voorraad voedsel. Mieren, termieten, bijen,
hommels en wespen zijn voorbeelden van
dieren met veel broedzorg. Het is echter
niet de moeder, de koningin, maar haar
dienaressen, de werksters, die de verzorging op zich nemen. Eerst wordt het ei
naar een broedkamer gebracht, naar een
cel die eerst vakkundig wordt schoongemaakt en vervolgens wordt de uitgekomen larve gevoed tot de verpopping. Het
laatste voorbeeld van broedzorg bij insecten dat ik wil noemen is die van sommige
wantsen. Zij zorgen voor hun jongen door
ze te beschermen en er zijn zelfs soorten
met een heuse crèche, waar meerdere
moederwantsen de verzamelde jongen
van de hele groep beschermen.
Vissen
De meeste vissoorten leggen duizenden
of zelfs meer dan een miljoen eitjes op
een ondiepe, warme, zonovergoten plaats
in de hoop dat een enkel jong ooit volwassen wordt. Toch zijn hier weer mooie voorbeelden van broedzorg te vinden.
Labyrinthvissen bijvoorbeeld bouwen een
nest van algen en stukjes waterplant of
van zelfgeblazen schuimbelletjes, dat
daarna beschermd wordt. Cichliden kennen ook broedzorg. Het mooiste voorbeeld is wel de muilbroeder. Zodra de
eieren gelegd zijn neemt de muilbroeder
deze op in de bek en zwemt hiermee rond,
zodat de eieren veilig zijn. Zelfs als ze uitkomen blijft moeder bij haar jongen in de
buurt zwemmen en kruipen de jongen bij
gevaar terug in haar bek. In onze sloten
zwemmen ook verzorgende visjes rond.
Het bittervoorntje zorgt voor een pleegouder voor de jongen. De eieren worden
gelegd in de instroomopening van een
zoetwatermossel. De eieren worden zo
continu voorzien van vers, zuurstofrijk
water. De uitgekomen jongen profiteren
doordat ze voedsel kunnen halen uit het
instromende water en blijven zo veilig in
de schelp totdat ze er te groot voor worden. Dan is er tenslotte nog het stekelbaarsje. Het mannetje maakt een heus
nestje in de vorm van een koker, van takjes en blaadjes. Zelf zwemt hij er voor de
juiste maat een aantal keer doorheen.
Dan zoekt hij een vrouwtje en lokt en
helpt haar door het nestje heen. Het dikke
vrouwtje vol eieren kan alleen erdoor, als
zij de eitjes achterlaat. Vervolgens jaagt
het mannetje haar weg, verdedigt de eitjes tegen elke mogelijke vijand en waaiert geregeld met de kieuwvinnen vers
water over de eieren door het nest. Ook
als de jongen uit de eieren zijn gekomen,
blijft hij ze verdedigen totdat ze de nestomgeving verlaten.
Krokodillennest
foto: Jan Breedijk
Pipa foto: Joost Hubeek
K
Amfibieën
Ook bij amfibieën komt broedzorg voor.
Onze inheemse kikkers leggen de eieren
lekker in het zonnetje, aan waterplanten
pal onder het wateroppervlak, zodat ze
zich in het voorjaarszonnetje goed kunnen ontwikkelen, maar daar laten ze het
dan ook bij. Er zijn echter ook gifkikkertjes
die hun jongen verplaatsen van hun geboorteplaats naar waterpoeltjes met
meer ruimte. Larven en jonge exemplaren
van de pipa leven in de holtes in de huid
van het moederdier. Er zijn ook kikkersoorten in Australië, die de larven in de heupbuidel van de mannetjes laten ontwikkelen. De mannetjes van de vroedmeesterpad, die in Nederland voorkomt, dragen
het snoer met eieren rond de achterpoten
gewikkeld een tijd rond om ze te beschermen. Maar broedzorg kan nog verder
gaan. Een Australische kikkersoort, die helaas sinds 1985 al niet meer waargenomen wordt, laat de larven ontwikkelen tot
jonge kikkertjes in de maag van de moeder. Dit zijn de Rheobatrachidae oftewel
de maagbroeders. Zo gaat de liefde dus
echt door de maag.
Reptielen
Ook reptielen zorgen voor een goede,
warme plek waar de eitjes door de natuur
en de zon worden uitgebroed. Zeeschildpadden zijn bekend om het graven van
diepe kuilen, waar de eieren in worden gedropt, waarna moeder weer terugkeert in
zee, om nooit meer naar haar jongen om
te kijken. Andere schildpadden, maar ook
veel slangen, hagedissen en krokodillensoorten leggen hun eieren in zo’n gat in
de grond. Sommige hagedissensoorten
plakken hun eitjes aan bladeren, maar het
O
U
D
B
L
O
E
D
effect blijft hetzelfde. Er zijn echter ook
pythons die hun eieren beschermen. Zij
blijven erbij tot ze uitkomen, maar laten
de jongen dan aan hun lot over. Mooiste
voorbeeld van broedzorg bij reptielen
komt van de krokodillen. De moederkrokodil onthoudt waar zij haar eieren heeft gelegd en hoort het als de jongen zich een
weg gaan graven naar de oppervlakte. Zij
houdt de wacht en neemt de jonge dieren
die uit het zand komen kruipen in de bek.
Voorzichtig brengt ze hen naar de waterkant en blijft nog enkele weken voor haar
jongen zorgen. Dat is iets dat je niet zo
snel achter een dergelijke diersoort zoekt.
Broedmachine
Oké, zeker de pasgeboren larven van diverse insectensoorten zullen niet snel een
‘Aaahhh’ teweeg brengen. Jonge vissen
ontlokken ook zelden een kreet van enthousiasme. Koudbloedige dieren zijn nou
eenmaal niet lekker pluizerig en aaibaar.
Maar vertederend….zo’n lief klein schildpadje dat rondloopt of rondzwemt in de
reptielenbroedruimte, de pasgeboren Jemenkameleonnetjes die zenuwachtig wiebelen op hun takjes en zelfs de jonge
komodovaraantjes die onder de lamp met
zijn drieën over elkaar heen liggen te zonnen, zijn toch schattig om te zien. Hele
groepen mensen en vooral kinderen staan
toch vertederd te kijken naar de kleine,
koudbloedige diertjes, die het qua nestzorg moesten hebben van een broedmachine en de zorgzame handen van het
Blijdorppersoneel.
Dat ze nog maar heel veel van die schattige, koud- maar natuurlijk ook warmbloedige dieren op deze wereld mogen
helpen.
15 | Vriendennieuws 2 | 2010
HET JUBILEUMPROJECT VOOR 2013:
EEN GROTE KAS VOOR VLINDERS EN NACHTDIEREN!
In 2013 bestaat onze Vereniging 50 jaar.
Dat is (opnieuw) een goed moment voor
een spectaculair cadeau na het ijsberenverblijf ter gelegenheid van het 150-jarig
bestaan van Blijdorp. Met uw hulp wordt
de Oceanium-zijde verrijkt met een schitterend nieuw verblijf: Een grote kas voor
vlinders en nachtdieren! Het kost 1 miljoen euro. We hebben nog een kleine drie
jaar om dat geld bij elkaar te sparen. Uw
hulp is dringend gewenst!
men om tussen de poedoes en de vrije
vlucht voorstelling een grote binnenaccommodatie te realiseren, die drie doelen
zal gaan dienen. In de eerste plaats zal
hier een grote Zuid-Amerikaanse vlinderkas verrijzen waar iedereen even zal ver-
Al jaren koestert Diergaarde Blijdorp de
wens om aangrenzend aan het Oceanium,
op de plaats van het huidige dienstterrein, een grote Surinamekas te realiseren,
waarin een stukje tropisch regenwoud
met vrijlevende dieren gerealiseerd
wordt. Dat kan nog vele jaren duren,
maar nu is al zeker dat daarin geen plaats
is voor vlinders en nachtdieren; vlinders
vormen een gemakkelijke prooi voor vrijlevende vogels en nachtdieren zijn niet
echt aantrekkelijk te presenteren in een
dag-presentatie.
Daarom heeft de Diergaarde het voorne-
foto: Ton van Buuren
10 JULI 2010: OPENING GIERENVERBLIJF
KOMT ALLEN!
Rüppellsgier foto: Rob Doolaard
houdt woord!) openen we op
10 juli 2010 de grote nieuwe
volière voor onder meer
gieren, maraboes en
hoornraven. De Vrienden
hebben met een gift van
€ 500.000,- deze schitterende nieuwe aanwinst voor
Blijdorp mogelijk gemaakt.
16 | Vriendennieuws 2 | 2010
Tegelijk moeten we ons realiseren dat het
om verschillende redenen niet goed gaat
met de gieren in de wereld. Het is om die
reden dat de Vrienden, via Blijdorp, een
bedrag van € 10.000,- hebben bijgedragen
aan een beschermingsproject in Azië. Op
het moment dat wij de nieuwe volière in
Blijdorp openen wordt aan de andere kant
van de wereld met uw hulp gewerkt aan
het redden van de gieren in het wild!
EAZA, de Europese vereniging van dierentuinen heeft dit jaar een campagne die
wijst op de moeilijke positie van
roofdieren, waaronder gieren,
in het wild. Blijdorp heeft
ons gevraagd om de opening van het
gierenverblijf aan te grijpen om deze campagne in
de Diergaarde kracht bij te
zetten. Daar werken wij natuurlijk graag aan mee!
Hoe we dat doen blijft nog even
een verrassing…
Wilt u de opening van de nieuwe gierenvolière bijwonen?
Zorg dan dat u om 10.00 uur aanwezig
bent bij de arena van de vrije vlucht voorstelling (bij slecht weer zoeken we een
overdekte lokatie).
Het programma duurt, inclusief receptie
na de opening, tot 13.00 uur.
U bent van harte welkom!
Maraboe foto: Peter van Norde
geten zich in een wereldstad te bevinden;
tropische beplanting, een heerlijke temperatuur, klaterende watervalletjes, heerlijk geurende bloemen en duizenden
fladderenden vlinders bepalen hier het
beeld. Ten tweede wil Blijdorp graag een
deel van het werk dat achter de schermen
op botanisch gebied verricht wordt, aan
een groot publiek laten zien, en daarmee
de beroemde bromelia-collectie eindelijk
aan een groot publiek presenteren. Ten
derde ontbreekt in de diergaarde een eigentijdse nachtdierenpresentatie met
dieren als luiaarden, doeroecoeli’s, tamandoea’s tayra’s en andere bijzondere
soorten
Op dit moment zijn de medewerkers van
Blijdorp bezig een projectteam te formuleren en deze groep mensen zal de Vrienden regelmatig via Vriendennieuws op de
hoogte houden van de ontwikkelingen
wat betreft dit spectaculaire project.
Wij rekenen op uw hulp!
Vrienden maken het verschil!
Vliegdemo foto: Fred van Tiel
Tamandua
foto: Milan Korinek (www.biolib.cz)
Lijn 13
Halsbandparkieten
Heb ik het al eens eerder gezegd? Ik heb thuis een halsbandparkiet. Ze is nog
jong, ze snatert, sloopt haar kooi, trekt behang van de muur en valt planten
aan! Hoe ik weet dat het een zij is? Tsja, dat heeft een vogelkenner mij gezegd.
Een leek kan het pas na drie jaar zien als de halsband bij het mannetje zichtbaar wordt. De kenner pakte haar beet, kneep een beetje, streek haar veren
tegen de vleug in en zei: “een vrouwtje.”
Nu hebben we hiervoor een tamme valkparkiet gehad, die zeer eenkennig alleen bij mijn vrouw wilde zitten en vooral kwam knuffelen. Maar deze heeft
zichtbaar een klik met mij. De kooi staat bijna de hele dag open. Ze houdt zich
bezig door te klimmen, dennenappels te slopen, doosjes open te maken, touwtjes uit te rafelen en verstopte zaden uit voorwerpen te peuteren.
Ik moet zeggen dat ik ervaring heb met honden, katten en paarden, maar dat
dit één van de slimste dieren(soorten) is die ik ken. Zodra ze mij ziet dan vliegt
ze naar me toe en wil aandacht. Dit doet ze door eerst zachtjes, maar daarna
snoeihard in mijn oor te tetteren. Negeer ik dat dan begint ze aan mijn oor te
knabbelen, om na gebrek aan respons gewoon hard te bijten! Met haar scherpe
nageltjes houdt ze zich zo hard aan mijn arm vast dat iemand mij onlangs
vroeg of ik met een kat gespeeld had. De hele dag kwetteren en aandacht vragen, ja het is een meisje!
Halsbandparkieten komen hier steeds meer in de natuur voor. Vanuit India en
Australië is deze variëteit over komen waaien. Het vermoeden is dat de vogels
afkomstig zijn uit volières en zich in vrijheid hebben doorgefokt. Door de zachte
winters hebben zij zich kunnen handhaven..... De zachte winters? Dus dan zouden ze nu allemaal dood moeten zijn? Gek hè, dat dit soort informatie zomaar
overgenomen wordt. Als deze vogels een schuilplaats kunnen vinden dan overleven ze de winter gemakkelijk. Wel zullen ze de nabijheid van de grote stad opzoeken. Daarom vind je populaties in Overschie die regelmatig Blijdorp
bezoeken. Ook in de parken van Engelse grote steden komen ze in grote aantallen voor.
Deze exoten worden van nogal wat misdrijven beschuldigd. Je vindt ze meestal
in groepen. Ze zouden inheemse soorten verjagen en geluidsoverlast veroorzaken. Incidenteel zijn er meldingen geweest van nestvredebreuk. Laatst werd
een spechtenfamilie zo lastiggevallen dat ze moest verhuizen. Een zeer kwalijke
zaak. Ook mussen zien hun verblijfplaatsen vaak in bezit genomen door passerende halsbandparkieten. En dan de brutale taal die ze uitslaan!
Toch is het verplaatsen van inheemse soorten niet direct te wijten aan de halsbandparkiet. Er zijn veel andere redenen. Maar als je een soort ziet komen en
tegelijk een andere soort ziet verplaatsen dan is een oordeel gauw geveld. Ook
hoor je van mensen met tuinen dat de halsbandparkiet het gewas sloopt. Dat is
waar, maar dat deden spreeuwen al jaren. Nu de spreeuw wat
ruimte heeft ingeleverd is de halsbandparkiet de boosdoener!
Veel oplossingen gaan over tafel. We moeten ze verjagen, afvangen, nesten uithalen, ze een vaste hangplek geven buiten
de stad, maar....
Als je met deze vogels afzonderlijk wat tijd doorbrengt, ze
observeert en een beetje opvoedt dan zijn ze zoooooo leuk!
17 | Vriendennieuws 2 | 2010
WEEKENDEXCURSIE
DE RIJZENDE STER VAN FRANKRIJK…
ZOO D‘AMNÉVILLE
In het weekend van zaterdag 4 en zondag 5 september 2010 organiseert
de Vereniging Vrienden van Blijdorp voor het eerst een weekendexcursie. Uitgezet voor de Vrienden en Vriendinnen die graag iets meer dan
de vaste bestemmingen van de dagtochten willen zien, maar die de
meerdaagse reizen net iets te veel van het goede vinden. Met het weekendconcept kan een heel scala aan nieuwe dierentuinen bezocht worden die voor een dagtocht net te ver weg liggen. En we beginnen gelijk
goed….
Zoo d’ Amnéville, met als bonus op de
heenreis Parc Merveillieux in het Luxemburgse Bettembourg.
Voor de Vrienden en Vriendinnen die iets
minder goed uit de voeten kunnen: Zoo ‘d
Amnéville is zeker niet vlak, maar ook
geen bergtuin! Noemenswaardig hoogteverschil komt u tegen bij de Afrikaanse savannes voor olifanten, neushoorns en
giraffen. Ook hier geldt: Iets minder goed
ter been, geen serieus probleem!
Het reisprogramma ziet er als volgt uit:
• Zaterdag 4 september vertrek om 8.00
uur vanaf het metrostation Kralingse
Zoom! We rijden van Rotterdam naar
Bettembourg in het uiterste zuiden van
Luxemburg. Bezoek van ca 2 ½ uur
aan het kleine dierenpark Parc Merveilleux en aansluitend door naar Thionville in Frankrijk. Na de incheck in hotel
Campenile dineren wij gezamenlijk in
ons hotel.
• Zondag 5 september vertrek om 08.45
uur naar Zoo d’ Amnéville. Van 09.30
uur tot 15.00 vrij te besteden in Zoo
d’ Amnéville. Om 15.00 uur vertrek
naar Rotterdam met onderweg een di18 | Vriendennieuws 2 | 2010
nerstop in België met een 3-gangendiner (inclusief). Aankomst Rotterdam
ca. 22.00 uur.
Kosten € 140,- gebaseerd op een arrangement in een 2-persoonskamer. Niet-leden
betalen € 145,-. Voor een 1-persoonskamer geldt een toeslag van € 25,-. U betaalt dan € 165,-.
In de reissom zijn inbegrepen:
• de busreis Rotterdam – Thionville v.v;
• toegang tot de dierentuinen Parc Merveilleux en Zoo d’ Amnéville;
• de twee excursies conform het
programma;
• één hotelovernachting in hotel Campenile te Thionville Yutz op basis van LO;
• één gezamenlijk diner op zaterdagavond 4 september;
• op zondagavond onderweg in België
een gezamenlijk diner inclusief één
consumptie;
• fooi voor de chauffeur.
Aanmelden voor deze reis
Het verschuldigde bedrag dient u over te
maken naar girorekening 20.71.059 t.n.v.
Vereniging Vrienden van Blijdorp, Dijk-
straat 7-B 2675 AT Honselersdijk onder
vermelding van ‘Amnéville’ + uw telefoonnummer. Bent u alleenreizend en wilt u de
1-persoonskamertoeslag vermijden, dan
kunt u dat met de code “Ind” kenbaar
maken. De reiscoördinator zal dan kijken
of een kamerdeling met iemand van het
gelijke geslacht mogelijk is. De overschrijvingen dienen uiterlijk 10 augustus 2010
te zijn ontvangen. Enkele weken voor vertrek ontvangt u een brief met het volledige programma en de hotelgegevens.
Het is niet mogelijk het betaalde bedrag
te restitueren voor afmeldingen die na 10
augustus worden ontvangen. Eventuele
restituties vinden plaats onder inhouding
van € 5,- administratiekosten. Als de reis is
volgeboekt, wordt wel het gehele bedrag
teruggestort.
Gaat u ook mee met de zomerexcursie
naar Zoo Parc Paradisio, dan graag een
aparte overschrijving om verwarring te
voorkomen…
Let op! In verband met de wereldhavendagen is het vertrekpunt verplaatst naar het
metrostation Kralingse zoom, met vrij parkeren! (situatie april 2010)
Wat is verder van belang
Voor deze reis dient u te beschikken over
een geldig paspoort of een geldige Europese ID- kaart (blauw/wit creditcardformaat). Het minimum aantal deelnemers is
30. Er is een maximum aantal van 50 deelnemers (één 52-persoonsbus). Het bestuur van de Vereniging Vrienden van
Blijdorp behoudt zich het recht voor de
reis eenzijdig te annuleren.
Voor meer informatie over deze reis kunt
u zich wenden tot Peter Biesta (zie colofon).
V
Zoo d’ Amnéville
Voor veel mensen is de dierentuin van
Doué la Fontaine de mooiste dierentuin
van Frankrijk. Over smaak valt te twisten,
maar feit is dat er in Frankrijk ook verrassend veel op dierentuingebied gebeurt en
dat de Zoo de Doué zeker niet meer de
enige dierentuin van Frankrijk is die internationaal meetelt.
Zonder enige twijfel is Zoo d’ Amnéville de
Franse dierentuin die zich het snelst ontwikkelt.
In 1986 openden Michel Louis en JeanMarc Vichard op een stukje grond net ten
zuiden van Luxemburg, Zoo d’ Amnéville.
In bijna 25 jaar ontwikkelde deze dierentuin zich tot één van de top-tuinen van
Frankrijk. De dierentuin is heel prettig van
opzet voor de bezoeker die zich wil laten
leiden: er is één route door het park en als
je die volgt, dan wordt er goed voor je gezorgd. Men heeft gewoon uitgerekend
hoeveel tijd na binnenkomst mensen over
het algemeen honger of dorst hebben en
‘toevallig’ staat daar dan ook een horecapunt.
Aangeraden kan dus zeker worden de
route te volgen. De verblijven van Amnéville zijn over het algemeen erg groen en
gevarieerd aangelegd, maar toch simpel
van opzet. Vooral de binnenverblijven
heeft men vooral doelmatig en niet zozeer
fraai voor de bezoeker gemaakt. Het is
daardoor met name de grote dierencollectie die de aandacht trekt. De dierentuin is
op het moment bezig om de dieren per
werelddeel te huisvesten, maar heeft dat
nog niet overal doorgevoerd. Er is een
aantal diersoorten te zien, die je niet zo
vaak (meer) in andere dierentuinen tegenkomt, zoals poema’s, caracals, sneeuwpanters, Canadese otters en
boomstekelvarkens.
Een bijzonder verblijf is de in 2007 geopende ‘orang oetan jungle’, dat naast
ruime buitenverblijven ook een hele grote
binnen speelhal voor de rode bosmensen
omvat, waar ze heerlijk kunnen klauteren.
Aan de overzijde van de openbare weg, via
een brug te bereiken, ligt het continent
‘Afrika’. Daar komt de bezoeker oog in oog
met onder andere een kudde Afrikaanse
olifanten, een mannengroep giraffen,
maar ook witte neushoorns, diverse soorten antilopen, mandrils, gestreepte
hyena’s, vogels en reptielen. Over reptielen gesproken: Zoo d’Amnéville beschikt
ook nog over een apart reptielenhuis,
waar vooral de grote collectie varanen de
aandacht trekt.
Zoals iedere zichzelf respecterende Franse
dierentuin ontbreekt ook hier een grote
zeeleeuwenshow niet. De tribune telt
liefst 2000 plaatsen en dat moet ook wel,
want deze dierentuin is slechts één van de
zes Franse dierentuinen met meer dan
een half miljoen bezoekers per jaar!
In 2009 is er een enorm theater gebouwd,
waar enkele keren per dag spectaculaire
roofvogelshows plaatsvinden. In totaal
heeft men meer dan 300 roofvogels,
waarvan er in iedere show ongeveer honderd meedoen. Uniek is dat de trainers
een deel van de voorstelling gezeten op
prachtige Arabieren-paarden uitvoeren. In
2010 heeft men als nieuwe verblijven een
grote volière voor Afrikaanse vogels en
een vleermuisgrot. In ieder geval zult u
uw ogen uitkijken!
Meer informatie kunt u in het Frans en
Duits (helaas niet in het Engels) vinden op
de eigen website:
http://www.zoo-amneville.com/.
R
I
E
N
D
E
N
Parc Merveilleux in Bettembourg
Slechts weinig mensen weten dat ook
Luxemburg een heuse dierentuin heeft!
Sterker nog: Parc Merveilleux is een dierenpark en een sprookjesbos. Het park is
keurig verzorgd en beschikt over een klein
horecapunt.
Vermeldenswaard is zeker dat een groot
deel van de medewerkers in de dieren- en
plantenverzorging een verstandelijke beperking heeft. Ondanks dat deze mensen
goed begeleid worden, zal de bezoeker
daarom ook nooit echt gevaarlijke dieren
in Parc Merveilleux aantreffen.
Dit is geen gemis, want er is voldoende afwisseling in de collectie. Tien jaar geleden
werd een groot Zuid-Amerikahuis geopend; in dit verrassende gebouw bevinden zich allerlei aquaria en terraria (met
sidderalen en zelfs krokodillen!). Ook los in
het gebouw leven een aantal dieren zoals
erg actieve oeistities en een aantal vogelsoorten.
Een ander groot gebouw is Mahajanga,
een volledig nieuwe Madagascar-hal, die
vorig jaar geopend is en waar diverse halfapen, tenreks, vogels en reptielen huizen.
Ook buiten valt er genoeg te zien, zoals
zadeljakhalzen, zadelbekooievaars, een
aardige collectie papegaaien, Prins Alfredherten en dingo’s en natuurlijk een
sprookjesbos zoals men ook in de Efteling
kan aantreffen, alleen blijkt Roodkapje
hier ineens haar talen te spreken!
Meer informatie:
www.parc-merveilleux.lu
19 | Vriendennieuws 2 | 2010
Tekst: Trix Vermeulen
GORILLA UPDATE!
‘Never a dull moment bij de gorilla’s!’, aldus Ben Westerveld, hoofd
dierenverzorging van Blijdorp. Er zijn constant nieuwe ontwikkelingen bij de gorilla’s. Een heel belangrijke is de introductie van het
jonge mannetje Nasibu in de groep. Het toelaten van deze nieuweling
heeft aardig wat voeten in de aarde gehad. Het ziet er nu naar uit dat
Nasibu zijn plek heeft gevonden in de groep. Deze zomer komt er nog
een andere, bijzondere uitbreiding op het gorilla-eiland. Hoogste tijd
om u uitgebreid bij te praten over de gorilla’s in Blijdorp!
Bokito - foto: Joost Hubeek
Leider van de groep
Aan het hoofd van de gorillafamilie staat
natuurlijk Bokito, een prachtige zilverrug.
Hij is nu al enorm groot en hij groeit nog
steeds in de breedte. Zijn gestalte wordt
alleen maar nóg indrukwekkender. Bokito
is een bijzondere gorilla. Dit werd mij uitgelegd aan de hand van een leuk voorbeeld. Als je drie soorten mensapen, een
chimpansee, een orang oetan en een go20 | Vriendennieuws 2 | 2010
rilla, een camera geeft, dan gebeurt waarschijnlijk het volgende. De chimpansee
pakt de camera op en smijt hem kapot. De
orang oetan haalt hem voorzichtig stukje
voor stukje uit elkaar. De gorilla kijkt er
aandachtig naar en legt de camera dan
weer netjes terug. Wat zou Bokito doen?
Hij haalt de camera ook stukje voor stukje
uit elkaar, misschien wel nadat hij zelf een
foto heeft gemaakt! Dit om aan te geven
dat Bokito zich soms anders gedraagt dan
normaal is voor een gorilla. Hij is bijvoorbeeld de eerste die de voedselmanden in
het buitenverblijf opende en stuk maakte.
Andere gorilla’s hebben nooit enige interesse getoond in de manden. Als je een banaan ergens achter verstopt en Bokito een
stok geeft, dan weet je zeker dat hij net zo
lang blijft proberen tot hij de banaan te
pakken heeft. Samengevat is hij een zeer
slimme gorilla en een bijzonder sociale leider van zijn groep.
Bokito’s groep
Er was nog één ander mannetje in de
groep, de puber Thomas. Thomas is verhuisd naar Valencia, waar hij nu samen
met twee andere jonge mannetjes woont.
Het gaat goed met hem.
Blijdorp heeft drie volwassen gorillavrouwtjes. De oudste is Annet, de oma van
het stel. Aya en Tamani zijn de moeders.
Thirza en Tuena zijn de dochters van Tamani. Thirza (geboren in januari 2007) en
Tuena (geboren in april 2009) schelen nog
geen twee jaar. En dat is bijzonder.
Meestal zit er een langere periode tussen,
omdat de moeder haar handen vol heeft
aan zo’n kleintje. Tamani is een ‘makkelijke’ moeder met veel vertrouwen in haar
kroost. Ze laat ze snel zelfstandig op onderzoek uit gaan en ook de andere jonge
gorilla’s mogen snel met haar kinderen op
stap. Een goede manier voor de jonge gorilla’s om ervaringen op te doen in de
groep en van elkaar te leren.
Aya is de moeder van Adira, die eind 2006
geboren is. Waarschijnlijk is ze nu weer
zwanger.
En dan is er nog Nasibu, het enige andere
mannetje in de groep. Nasibu komt uit de
dierentuin van Frankfurt. Toen er een
nieuwe man bij zijn moeder werd gezet,
accepteerde deze Nasibu niet. Hierop liet
zijn moeder hem ook links liggen. Blijdorp
wilde de uitdaging aangaan om te proberen Nasibu te introduceren in de eigen gorillagroep.
Niet zonder slag of stoot
Met de introductie van Nasibu in de gorillagroep nam Blijdorp een groot risico. Je
kunt niet zomaar een nieuwe gorilla bij
een bestaande groep zetten. En ook als je
Aya met kleine - foto: Peter van Norde
de introductie tot in de puntjes voorbereidt en behoedzaam uitvoert, dan nog
kan de introductie mislukken, in het ergste geval met de dood als gevolg. Blijdorp
durfde dit risico te nemen, omdat ze
goede ervaringen had met de introductie
van Thomas bij Bokito enige jaren geleden. Thomas liep toen direct op Bokito af.
De verzorgers hielden hun hart vast, maar
Bokito en Thomas reageerden bijzonder
goed op elkaar. Thomas stelde zich onderdanig op door zich naar voren te buigen
en Bokito legde zijn hand op Thomas’
hoofd om daarna weer weg te lopen. Meteen ging Thomas weer naar hem toe, het
was op het opdringerige af, maar Bokito
accepteerde het. Ze ontwikkelden snel
een goede verstandhouding. Deze introductie verliep probleemloos.
Het vertrouwen in Bokito als zachtaardige
leider is groot. Bovendien zijn er in de
groep een aantal leeftijdgenoten van Nasibu. Elementen die bijdragen aan een
succesvolle introductie. Maar de introductie van Nasibu verliep minder soepel.
Eerst werd hij bij Annet en een ander
vrouwtje gezet. De hoop was dat Annet
zich als ervaren vrouw over Nasibu zou
ontfermen. Dit gebeurde niet. Juist door
haar ervaring wist Annet dat er gedonder
van zou komen als zij zich intensief met
de nieuweling bemoeide. Oudere gorilla’s
distantiëren zich liever van de groepsdynamiek dan dat zij het voortouw nemen.
Het plan werd bijgesteld en Nasibu werd
samengebracht met Aya en Tamani, de
jongere moeders. Ze deden niet lelijk
tegen Nasibu, maar ze maakten weinig
contact. Een bijkomende zorg was dat je
een groep niet te lang kan scheiden. Dit
leidt tot onrust. De vervolgstap was
daarom dat Nasibu bij de totale groep
werd gezet. Wel werden er in het verblijf
vluchtwegen voor Nasibu gecreëerd. Door
middel van schuiven werden openingen
gemaakt waar de kleine gorilla’s gewoon
door konden. De grote konden zich er alleen doorheen wurmen nadat ze vaart geminderd hadden. Deze afremming zorgt
ervoor dat de grootste felheid en kracht
uit een aanval worden gehaald.
In de groep deed vooral Thomas heel ver-
Gorilla Tamani
foto: Svintha Krikke
velend tegen Nasibu. Resultaat was dat
Nasibu ging gillen, dit irriteerde Bokito,
die Nasibu vervolgens met harde hand
strafte. Nasibu werd steeds meer timide,
angstig, totdat hij helemaal niet meer bij
de groep durfde.
Blijdorp besloot om de introductie te staken, totdat er een andere plek voor Thomas was gevonden. Thomas had hoe dan
ook de leeftijd om de groep te verlaten en
dit was het uitgelezen moment. De introductie van Nasibu zou zeker niet lukken
met Thomas erbij.
Gelukkig werd er voor Thomas een goede
plek in Valencia gevonden. In Blijdorp
startte men weer met het in de groep
brengen van Nasibu. Er werd iedere dag
een ‘speelkwartier’ georganiseerd voor de
jonge gorilla’s, inclusief Nasibu, en later
voor de hele groep. Van een uur per dag
kon dit steeds verder uitgebouwd worden.
Uiteindelijk ontstond er zelfs consternatie
als Nasibu ’s avonds uit de groep werd gehaald. De andere jonge gorilla’s maakten
dan een hoop kabaal voor de deur. Het
was tijd voor een nieuw risico, Nasibu de
hele dag en nacht bij de groep laten. De
vluchtwegen met de schuiven bleven voor
de zekerheid intact om Nasibu extra bescherming te geven.
Dit pakte echter anders uit. Bokito ging
achter Nasibu aan om hem te straffen.
Nasibu glipte door een schuif naar zijn
nachthokje, zodat Bokito niet meteen bij
hem kon. Bokito werd daardoor alleen nog
maar bozer, omdat dit kleintje aan hem
ontsnapt was. Toen Bokito hem alsnog te
pakken kreeg, vol van opgekropte woede,
kreeg Nasibu de volle laag. Het leek veiliger om de schuiven open te zetten, zodat
Bokito direct kon reageren. De schuiven
zijn nog steeds open en Nasibu verblijft de
hele dag in de groep. Voorzichtigheid blijft
geboden, maar het lijkt erop dat de introductie van Nasibu succesvol is. Dit is geweldig nieuws, want zo kan Nasibu de
komende jaren samen met andere gorilla’s in een groep leven.
Meer drukte op het eiland
Blijdorp is nog niet klaar met de introducties, de witneusmeerkatten komen deze
zomer bij de gorilla’s op het eiland! Er
wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen om de witneusmeerkatten eerst in
een klein buitenverblijf bij de gorilla’s te
zetten. In dat verblijf komt een kleine
doorgang waar alleen de meerkatten
doorheen kunnen. Zo kunnen de meerkatten naar de gorilla’s wanneer ze dat willen. Op het eiland worden bomen
aangepast, speciaal voor de meerkatten
om in te klimmen. Ook binnen worden de
verblijven gereed gemaakt. Er komen
vluchtwegen via het dak voor de meerkatten. Zo hebben beide diersoorten een
eigen binnenverblijf en kunnen ze samen
van het grote buitenverblijf genieten.
Hopelijk zorgt dit voor nog meer levendigheid op het eiland.
Met dank aan
Ben Westerveld (Diergaarde Blijdorp)
21 | Vriendennieuws 2 | 2010
Foto: Eric Hille
Foto: Greet van Norde
Amoertijger
Gieren
V
Tekst: Gerhard Tijssen
R
I
E
N
D
E
N
VERSLAG VRIENDENREIS ALLWETTERZOO MUNSTER
Op zaterdag 17 april was het tijd voor de voorjaarsreis. Zoals gebruikelijk was de weersverwachting prima en dit kwam ook uit. Het was de
hele dag prima dierentuinweer. Niet al te warm en een lekker zonnetje.
Om 08.00 uur vertrokken uit Rotterdam
kwamen we na een lange, maar voorspoedige, reis aan het begin van de middag
aan in Münster. We werden ontvangen
door een curator, die ons welkom heette
en enige informatie gaf. Helaas vertelde
hij ook dat sommige bouwactiviteiten
door de lange winter achter lagen op
schema, waardoor enkele verblijven niet
bewoond waren. Het betrof hier de Afrikavlakte en het verblijf voor orangs, baardapen en kleinklauwotters.
Na dit welkom konden we in de tuin gaan
rondwandelen. De huidige tuin is in 1974
geopend en bij de bouw is veel beton gebruikt. Het is een grote tuin met een korte
en een lange route, waartussen je regelmatig kunt overstappen. De korte route is
overdekt en gaat door alle gebouwen, de
lange route loopt om de buitenterreinen
heen.
De zoo van Münster heeft geen thematische-, biotopen- of geografische indeling
en is in dat opzicht een traditionele dierentuin. De collectie is breed opgezet en
omvat vele bekende dieren als: olifanten,
witte neushoorns, giraffen, leeuwen,
22 | Vriendennieuws 2 | 2010
Amoertijgers, luipaarden, cheeta’s, gorilla’s, orangs en chimpansees. Ook is een
dolfinarium aanwezig; tegenwoordig
onder de vlag van Harderwijk.
In het vervolg van dit verhaal zal ik enkele
opvallende zaken bespreken. Rechts van
de ingang ligt een paardenmuseum, met
daarbij een kinderboerderij. In het museum was een tentoonstelling over de geschiedenis van dierentuinen. Achter het
museum ligt een fraai natuurlijk verblijf
voor een groep wolven.
Verder lopend kom je bij een grote volière
met roofvogels. Ondanks het beton is het
geheel imposant en aan de achterkant
kun je via ruiten in het verblijf kijken op
de plaats waar de vogels vlees krijgen
(hoe wordt het verblijf in Blijdorp?).
Het traditionele olifanten- en neushoornverblijf is niet heel bijzonder. Bij de hal
voor deze dieren is wel een leuke doorloopvolière met parkieten: Lori’s van de
blauwe bergen die gevoerd mogen worden. Verder een heel leuk verblijf voor de
stokstaartjes. Op verschillende manieren
kun je in, op en zelfs onder deze dieren kij-
ken. Het buitenverblijf bestaat uit twee
delen verbonden door een brug, waar je
onderdoor loopt!
Verderop in het park grote verblijven voor
de jachtluipaarden, die goed te zien zijn.
Leuke verblijven zijn de buitenverblijven
voor gorilla’s (en roodkruinmangabey’s)
en chimpansees. Het hoogtepunt was het
buitenverblijf voor de kapucijnapen, die
via een gang over het pad op een omheind (schrikdraad) grasveld kunnen
komen. Op dit veld staan twee grote
bomen, waarin de dieren maar hartelust
kunnen spelen en klauteren. Dit is geweldig om te zien. Bijzonder is ook de buiten
Rusland nauwelijks te bewonderen bonte
marter.
Voor een reptielen- en aquariumliefhebber heeft deze tuin weinig te bieden. Er is
een aquarium, maar dat heeft geen bijzondere collectie. Alleen bij het schildpaddencentrum bij de ingang zijn zeer
bijzondere schildpadden aanwezig, maar
ze zijn nauwelijks zichtbaar voor het publiek.
De conclusie
De Zoo van Münster heeft het beton uit
zijn beginjaren goed verstopt en het geheel is nu een mooi park om in rond te
lopen met over het algemeen fraaie verblijven en een interessante collectie dieren. Een ruime voldoende!
EERSTE KWARTAAL 2010
M
U
T
A
T
I
E
S
In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een
en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar
voor publiek) achter de schermen
bevinden. Waar bekend wordt
aangegeven of het een mannetje
(het eerste cijfer) of een vrouwtje
(het tweede cijfer) betreft, of dat
het geslacht nog niet bekend is
(het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0
Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.
Geboren
Geboren
6 jan/0.1.0 Mhorr gazelle, 21 en 22
jan/0.0.2 kroeskoppelikaan, 27 jan/0.0.1
colobusaap, 12 mrt/0.0.1 Molukkenkaketoe, 16 mrt/0.0.1 roestkat, 22 mrt/1.0.0
grote koedoe.
Prins Alfredhert Foto: Peter van Norde
Gestorven
Gestorven
10 jan 0.1.0 grote koedoe (ruim 13 jaar),
12 jan/0.1.0 Mexicaanse roodpootvogelspin ruim (7 jaar), 28 jan/1.0.0 vicuna
(ruim 7 jaar), 1 feb/1.0.0 Madagaskar leguaan (ruim 14 jaar), 3 feb/1.0.0 Komodovaraan (ruim 15 jaar), 12 feb/0.1.0 reuzenoctopus (ruim 3 jaar), 12 feb/0.1.0 groene
oropendola (ruim 10 jaar), 19 feb/1.0.0
Maleise civetkat (ruim 8 jaar), 27 feb/0.1.0
hyacinth ara (ruim 34 jaar), 4 mrt/1.0.0
okapi (ruim 17 jaar), 30 mrt/1.0.0 zeeotter (Chuluugi, ruim 15 jaar).
Gearriveerd
Gearriveerd
21 jan/1.0.0 woudaapje (uit Arnhem), 23
feb/1.1.0 Afrikaanse witruggier (uit Walsrode), 26 mrt/0.2.0 Onager (uit Montpellier), 29 mrt/1.0.0 klipspringer (uit Artis).
Onagers Foto: Peter van Norde
Verzonden
Verzonden
17 feb/1.0.0 kuifhert (naar Tierpark Berlijn), 23 feb 1.1.0 sperweruil (naar Chabeuil), 3 mrt/1.0.0 Komodovaraan (naar
Chester), 4 mrt 4.0.0 Prins Alfredhert (naar
La Plaine), 25 mrt/1.1.0 Madagascar leguaan (naar Rome), 25 mrt/1.1.0 Madagascar leguaan (naar Wroclaw).
Foto: Peter van Norde
Mohrr gazelle - foto: Joost Hubeek
23 | Vriendennieuws 2 | 2010
c
o
l
o
f
o
n
32e jaargang, nummer 2, oplage: 6500
Denkt u na over een periodieke
schenking aan onze vereniging?
Kijk op www.schenkservice.nl
en zoek op Vrienden van Blijdorp
Alvast hartelijk dank!
a
g
e
n
d
Vereniging Vrienden van Blijdorp
Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam
Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging
Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.
De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel:
“Het in zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blijdorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 38,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het
verenigingsorgaan Vriendennieuws ontvangen, alsmede 2
gratis toegangsbewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendien worden de leden in staat gesteld deel
te nemen aan diverse activiteiten, die speciaal voor hen
georganiseerd worden, zoals excursies en lezingen.
Secretariaat:
K. van Leeuwen, Sonoystraat 6a,
3039 ZT Rotterdam
Vriendenfoon: 010 - 467 66 37
Email: [email protected]
ING Bank nr: 13 57 803
IBAN/SEPA nummer: NL39INGB 0001 3578 03
BIC nummer: INGBNL2A
a
Zaterdag 24 juli 2010
Vriendenreis naar Zoo Parc Paradisio in België (zie blz. 8)
Zaterdag 4 en zondag 5 september 2010
Weekendexcursie naar Zoo ‘d Amnéville, met als bonus op de heenreis
Parc Merveilleux in het Luxemburgse Bettembourg (zie blz. 18).
Zaterdag 2 oktober 2010
Najaarsexcursie naar Artis
Reizen:
P. Biesta,
Dijkstraat 7-B, 2675 AT Honselersdijk
Telefoon: 06-48808538
Email: [email protected]
Promotieteam:
C. van Vessem, Email: [email protected]
Redactie-adres Vriendennieuws:
M. Kreuger, hoofdredacteur
Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam
Email: [email protected]
Redactie-medewerkers:
J. Breedijk, M. van Leeuwen-Maat,
A. Peters, A. Schouten, G. Nijssen
T. van de Velde, T. Vermeulen
Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam
Vrienden van Blijdorp op Internet:
Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl
Samenstelling Verenigingsbestuur:
Voorzitter
M. Kreuger
Secretaris
K. van Leeuwen
Tweede secretaris
S. Visser-Noordijk
Penningmeester /
Vice-voorzitter
A.M. Bos
Leden
C. van Vessem - Promotie
P. Biesta - Reizen
T. Kanniainen
ISSN: 1568-3400
Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen
de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die
van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor
artikelen in te korten of te weigeren.
a
d
r
e
s
B
l
i
j
d
o
r
p
Diergaarde Blijdorp, Abraham van Stolkweg, Rotterdam
Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95
Postadres: Postbus 532, 3000 AM Rotterdam
Openingstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend!
Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur
Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam
van de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activiteiten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders
wordt aangegeven worden toegezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging Vrienden van
Blijdorp en aldus niet geretourneerd.