Defnyddio`r Gymraeg yn y gweithle

Transcription

Defnyddio`r Gymraeg yn y gweithle
Arwel Tomos Williams
[email protected]
#BehFest16
Arwel Tomos Williams
[email protected]
Defnyddio’r Gymraeg yn y gweithle
The use of Welsh in the workplace
Goruchwylwyr | Supervisors
• Dr. Carl Hughes¹ & Dr. Emily Tyler¹
• Dr. Lowri Hughes²
¹ Seicoleg, Canolfan Newid
Ymddygiad Cymru | Psychology,
Wales Centre for Behaviour Change
² Uned Technolegau Iaith, Canolfan
Bedwyr | Language Technologies
Unit, Canolfan Bedwyr
#BehFest16
Newid y Ffocws
Changing the Focus
Ffocws wedi cael ei Focus was put on
roi ar bobl ddigetting non-Welsh
gymraeg i ddysgu.
people to learn.
Ond, beth am y bobl What about those
sydd yn gallu, ond
who can, but
ddim yn?
don’t?
#BehFest16
Newid y Ffocws
Changing the Focus
Siaradwyr Cymraeg
ddim yn defnyddio’u
Cymraeg –
siaradwyr goddefol.
Pam?
#BehFest16
Welsh speakers
not using their
Welsh –
passive speakers.
Why?
Y Bwlch –Ymddygiad Iaith
The Gap – Language Behaviour
• Mewn termau defnydd • In terms of language
iaith yn y gweithle,
use in the workplace,
beth yw’r ddeinameg
what is the actual
ymddygiadol
behavioural dynamics
gwirioneddol ym
at
Bangor
University?
Mhrifysgol Bangor?
(a 100% bilingual
(sefydliad 100%
institution)
ddwyieithog)
#BehFest16
Y Bwlch –Ymddygiad Iaith
The Gap – Language Behaviour
• Rydym ni’n gwybod
faint sydd yn gallu,
ond faint sydd yn?
• A pha mor aml?
• Gyda phwy?
• Ym mha gyddestunau
/sefyllfaoedd?
#BehFest16
• We know how many
can, but how many
do?
• And how often?
• Who with?
• In what contexts
/situations?
Y Bwlch –Ymddygiad Iaith
The Gap – Language Behaviour
#BehFest16
Problem
So Bob… are you happy with the working
environment you have been in for the last five
years?
#BehFest16
Yes it is fine. Although the others are a bit, o
beth yw’r gair dwa? Sych a di-fynedd. Um;
they are lazy and unsociable.
Problem
Wyw wyw wyw… hold on… ti’n gallu siarad
Cymraeg? Pam ein bod ni wedi siarad Saesneg
efoi’n gilydd am y pum mlynedd diwethaf,
felly?
#BehFest16
Yndw hollol iawn. Nad oeddwn i’n gwybod
eich bod chi’n gallu siarad Cymraeg chwaith!
Toes neb yn y swyddfa’n defnyddio’r
Gymraeg…
Problem
Pam dwyt ti ddim yn ei ddefnyddio yn dy
waith, ta? Herio nhw i weld os ydynt yn deall
ac yn ymateb.
#BehFest16
Dw i byth yn ei glywed o’n cael ei ddefnyddio,
felly wnes i gymryd yn ganiataol eu bod nhw
ddim yn ei siarad…
Problem
Wel mae data staff ni’n dangos fod y mwyafrif
o bobl sydd yn gweithio yn dy adran di’n
siarad Cymraeg yn rhugl…
#BehFest16
Gwir? Dw i’n gweithio gyda’r un bobl ers pum
mlynedd a does neb yn y swyddfa’n
defnyddio’r Gymraeg!
Problem
Wel heb drio ac herio, byddet ti byth yn
gwybod. Defnyddia dy Gymraeg, fyddan nhw i
gyd yn dy ddeall di’n iawn!
#BehFest16
Ga’i siarad Cymraeg yn fy ngwaith, felly?
Grêt! Na’i roi un o’r rhain ar fy nghiwbicl ta.
Waliau Posib
Possible Barriers
• Diffyg Cyfle ac/neu
Ymwybyddiaeth
• Hyder (diffyg)
• Ofn / Poeni
• Arferiad / Trefn
Sefydledig
#BehFest16
• Lack of Opportunity
and/or Awareness
• Confidence (lack of)
• Scared / Worried
• Habit / Established
Routine
Cyfnod ymyrraeth – Nudge un.
Intervention condition – Nudge one.
• Deunyddiau Iaith Gwaith
• Working Welsh Materials
• Wal proffil
• Profile wall
#BehFest16
#BehFest16
Cyfnod ymyrraeth – Nudge dau.
Intervention condition – Nudge two.
• Cychwyn rhyngweithiadau
rhwng staff a myfyrwyr
gyda preim Cymraeg.
#BehFest16
• Initiate staff-student
interactions with a
Welsh prime.
Defnydd y Gymraeg wedi cynyddu
Welsh language use increased by
8.03%
Welsh language use (%)
Condition
M
SE
Baseline
2.11
1.41
Intervention
10.14
3.21
#BehFest16
Prosiect | Project
• Cynllun Mentora
• The Library Language
Iaith y Llyfrgell
Mentoring Scheme
• Apwyntio mentor i • Appoint a mentor to
aelodau staff sydd
staff members eager to
eisiau defnyddio’r
use their Welsh more
Gymraeg yn fwy aml often
• Targed – 3 gwaith 3 • Target – 3 times, 3
mis
months
#BehFest16
Prosiect | Project
• Diffyg Cyfle ac/neu
Ymwybyddiaeth
• Hyder (diffyg)
• Ofn / Poeni
• Arferiad / Trefn
Sefydledig
#BehFest16
• Lack of Opportunity
and/or Awareness
• Confidence (lack of)
• Scared / Worried
• Habit / Established
Routine
Prosiect | Project
Cynllun Mentora
Iaith – sut athi?
Adborth gan y
cyfranogwyr
Language Mentoring
Scheme – how did it
go? Feedback from
the participants
Rhedeg cynllun mewn adran arall |
Implement scheme in another department
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Siaradwyr Cymraeg
ddim yn defnyddio’u
Cymraeg –
siaradwyr goddefol.
Welsh speakers
not using their
Welsh –
passive speakers.
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
• Soziolinguistika
• Aldahitz
• Eusle
Breaking the habit
• Eus = Euskara = Basque
• Le = The
• Le Euskara = The Basque (language)
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Normaleiddio datblygedig o’r Fasgeg
Advanced normalization of the Basque language
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Leonard, Raj, Howard & Sheldon
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Cymraeg Iaith Gyntaf –
Hollol Rhugl
First Language Welsh –
Totally Fluent
Hyder Uchel | Highly Confident
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Cymraeg Ail Iaith–
Hollol Rhugl
Second Language Welsh
–Totally Fluent
Hyder Uchel | Highly Confident
#BehFest16
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Y DdeinamegYmddygiad Iaith
Dynamics of Language Behaviour
Cymraeg
Welsh
Saesneg
English
#BehFest16
Saesneg
English
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Y DdeinamegYmddygiad Iaith
Dynamics of Language Behaviour
Saesneg
English
Saesneg
English
#BehFest16
Saesneg
English
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Fine thanks.
You?
Ti’n iawn?
Rheol ieithyddol
Linguistic rule
#BehFest16
Rhyddid ieithyddol
Linguistic freedom
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Y DdeinamegYmddygiad Iaith
Dynamics of Language Behaviour
Cymraeg
Welsh
Cymraeg
Welsh
#BehFest16
Cymraeg
Welsh
Prosiect | Project
Torri’r arferiad
Breaking the habit
Y DdeinamegYmddygiad Iaith
Dynamics of Language Behaviour
Cymraeg
Welsh
Cymraeg
Welsh
#BehFest16
Cymraeg
Welsh
Prosiect | Project
Arferiad wedi’i thorri
Habit broken
Ti’n iawn?
Iawn diolch.
Ti?
Rheol ieithyddol
Linguistic rule
#BehFest16
Rhyddid ieithyddol
Linguistic freedom
Prosiect | Project
Arferiad wedi’i thorri
Habit broken
Ti’n iawn?
Iawn diolch.
Ti?
Rheol ieithyddol
Linguistic rule
#BehFest16
Rhyddid ieithyddol
Linguistic freedom
Goblygiad pwysig (potensial)
Important implication (potential)
Normalieddio
dwyieithrwydd
gwirioneddol o fewn
gweithleoedd ledled
Cymru
#BehFest16
Normalise genuine
bilingualism within
workplaces across
Wales
Goblygiad pwysig (potensial)
Important implication (potential)
Dylanwadu ar
Influence the policies
bolisïau sy’n cael eu
implemented by the
gweithredu gan
Welsh
government
lywodraeth Cymru
#BehFest16
Goblygiad pwysig (potensial)
Important implication (potential)
Provide evidenceDarparu gwybodaeth
based information to
wedi’i selio ar
dystiolaeth i ardaloedd bilingual regions where
one language
dwyieithog ble mae un
iaith yn dominyddu iaith dominates another to
arall er mwyn parhau
continue towards
tuag at sefydlu cydestablishing linguistic
bwysedd ieithyddol
balance
#BehFest16
Y nod tymor hir
The long-term goal
Sefydlu Cymru
gwirioneddol
ddwyieithog, ble mae
Cymraeg a Saesneg yn
cael eu trin yn hafal ac
yn gyfochrog
#BehFest16
Establish a truly
bilingual Wales,
where Welsh and
English are parallel
and are treated as
equals
Arwel Tomos Williams
[email protected]
Diolch am wrando
Thank you for listening
O, let the old language endure.
#BehFest16