op het veluwemeer - Jasper van Overbeek

nk ijssurfen
op het veluwemeer
waren. Zowel Richard Konstapel als Remko Bakker,
de nummer twee en drie, surfen al hun halve leven.
Gaaf dat de winnaar van toen, Remko Otten, er ook
was. Met Richard heb ik, toen ik nog in Friesland
woonde, al heel wat slalomwedstrijdjes uitgevochten. Natuurlijk kunnen goede windsurfers ook goed
ijssurfen. Het is immers dezelfde techniek en tactiek.
Iedereen die meedeed was dus ook een mogelijke
winnaar.
Vertel eens over de gegleden races. Hoe verliep het voor jou?
Ik kom uit Zeeland en zoals je misschien weet is het
daar altijd enkele graden warmer. Geen goed ijs
dus. Ik had nog geen meter op het ijs gestaan. Ik
ging dus niet met de hoogste verwachtingen naar
Harderwijk. Wel zorgde ik ervoor dat ik die dag om
half tien op het ijs stond om weer even te wennen.
Om twaalf uur was de eerste heat. Yes; meteen
tweede. Dat gaf hoop. De speed was goed. Ik heb
Tekst en fotografie: Jasper van Overbeek Bouwtekening: Remco Bakker
Na twaalf jaar werd er op het Veluwemeer weer een NK IJssurfen op natuurijs gehouden. Remko Otten heeft al die tijd -tot 11 januari 2009- de
titel mogen dragen. Een flink ijsveld op het Veluwemeer bracht bijna vijftig
ijssurfers bij elkaar voor het Nederlands Kampioenschap. De charme van
deze wedstrijd komt naar voren als iedereen zijn of haar ijsplank tevoorschijn tovert. Oud ijzer, afgedankt hout en oude mastvoeten, omgetoverd
tot ijskanonnen die vandaag ruim zestig kilometer per uur haalden. De
eigen bouwsels winnen het van de professionele fabrieksmodellen tijdens
het NK, waarbij Gert Jan Nieuwekamp (Ned-83) zich Nederlands kampioen mag noemen. Tweede en derde werden respectievelijk Richard Konstapel (Ned-18) en Remco Bakker (Ned-52). Surf Magazine was erbij en
stelde de gelukkige winnaar een aantal vragen.
100
Gefeliciteerd met je titel; Nederlands Kampioen IJssurfen 2009! Hoe voelt het dragen van
een dergelijke titel?
Het is ontzettend gaaf om op je veertigste ineens
Nederlands Kampioen te zijn. Zeker omdat ik al
sinds mijn twaalfde surf.
Voelde het alsof je nog een appeltje te schillen had met het NK IJssurfen van ‘97, waar je
tweede werd?
Ik stond wel te popelen, ja. Ik had in ’97 gevaren op
een eenvoudig maar goed board dat ik had overgenomen van een surfmaatje voor 25 gulden. Direct
daarna ben ik echter gaan bedenken hoe het sneller
kon. Toen heb ik onmiddellijk een nieuw, veel technischer board gebouwd. Uiteindelijk heeft het meer
dan tien jaar in de garage liggen wachten!
verder de hele dag tweede plaatsen gevaren. Toen
volgde de finale; de vijftien snelsten bij elkaar. Ik
had nog niet één heat echt gewonnen, dus ik wist,
dat als de finale net zo zou gaan, er zeker een vierde
plaats voor me zouden zitten. Ik moest dus een tactische beslissing nemen. Ik heb toen voor een 7,6
gekozen, met het risico, dat ik dwars over het ijs
i.p.v. rechtdoor zou gaan. Na het eerste upwindrak
bleek dit dus ook het geval. Ik kwam als zesde aan
bij de bovenwindse boei. Balen! In het downwindrak echter, knalde ik het hele veld voorbij. Na het
tweede upwindgedeelte kwam ik als tweede voorbij
de boei en wist ik dat het binnen was. In het laatste voordewindse stuk naar de finish toe heb ik een
flink gat geslagen. Overtuigend dus! (Heeft Kevin P
toch gelijk, haha!). De buit was binnen.
Wat is jouw geheim om constant voorin te
eindigen?
Het belangrijkste van de ijssurfer zit onder je board:
de ijzers. Hierover zijn de meningen sterk verdeeld
en hiermee wordt veel geëxperimenteerd, maar zeker als je goed hard zwart ijs hebt moeten ze superscherp zijn. Vlak voor de finale stond ik ze nog snel
even bij te slijpen. Dan het zeil: zoals Kevin Pritchard
al eens zei; “Go big or go home!”. Een groot zeil pakken dus, om in het ruimewindse rak genoeg te kunnen versnellen. Daarnaast komt mijn ervaring in
race en slalom op het water mij goed van pas. Het
gaat om goed starten, hoogte lopen, op het juiste
moment overstag gaan en snel gijpen.
Waarom wint jouw eigen gebouwde board het
van de fabrieksmodellen?
Niet één van de productie ijssurfboards heeft het
geschopt tot de finale. Logisch wel, want deze op
skateboards gebaseerde boards met voetbesturing
moet je eigenlijk vergelijken met een waveboard. Je
staat op het midden van je dek. De snelle boards
zijn een metertje breed. Je staat net als bij een for-
Wat waren de verschillen tussen het NK van
twaalf jaar geleden en dat van nu?
Het Veluwemeer is natuurlijk perfect en de races
waren strak georganiseerd op een driehoekige
baan met een up- en downwindrak. Wind was er
ook genoeg. Misschien niet genoeg om boven de
100 km per uur te komen, maar zeker genoeg voor
een goede wedstrijd. Er was ook direct een lekker
sfeertje, maar dat is logisch met allemaal surfers
bij elkaar. Als de wind nog harder had gewaaid,
had er wellicht ook nog een GPS-speedonderdeel
ingezeten. Met ‘97 was het niveau vergelijkbaar. Ondertussen is er een nieuwe generatie windsurfers;
bekende gezichten van de windsurfwedstrijden met
als bekendste namen natuurlijk Nederlands Kampioen Dennis en Olympisch surfer Casper. Toch zie je
ook nog veel jongens die er de vorige keer ook bij
101
Zijn er überhaupt EK’s/WK’s ijssurfen en zo
ja, doe je daaraan mee?
Die zijn er wel, maar die ambities heb ik niet. Het
is gewoon te druk met mijn werk, gezin, andere
dingen.
Uiteindelijk ben je een windsurfer, waar kom
je vandaan en in welke mate sta je op de surfplank?
Windsurfen is mijn ding. Ik ben bijna geboren op
een zeilboot. Ik leerde al heel jong zeilen en vanaf
mijn twaalfde windsurfen. Ik heb veel wedstrijden
gevaren. Het mooiste daarvan vind ik toch alle
Texelraces en de Elfstedentocht op de surfplank.
De laatste jaren ben ik vooral een pleziersurfer; als
het waait ga ik gewoon lekker knallen op zee. Ik
pak nog wel de Regiocups in Zuid-Nederland mee.
mulaplank ver van het midden van je board. Hierdoor heb je meer controle, sta je met je volledige
gewicht op één ijzer en kan je dus hoger aan de
wind surfen met een groter zeil. Wat mijn board
verder onderscheidt is het dempingsysteem, dat de
klappen en trillingen opvangt als je met zeventig km
per uur over het ijs jakkert. Dat is dan echt niet vlak
meer. Over elkaar geschoven en weer vastgevroren
ijsschotsen voelen aan als stoepranden. Als je daar
ongedempt overheen knalt, kost dat snelheid en
vooral controle omdat je hele board gaat stuiteren.
Gevolg hiervan is dat je ijzers slecht contact met het
ijs hebben, waardoor je wegglijdt in de dwarsrichting. Dit voelt als een spinout. Verder is mijn dek aan
de zijkanten afgerond, waardoor ik net als op mijn
windsurfboard mijn voeten niet overstrek. Als laatste heb ik mijn board zo licht mogelijk gemaakt door
een carbon/sandwich constructie toe te passen, net
102
zoals ik die in mijn windsurfboards maak. ( www.
iq-boards.com )
Wat is je tip om gemakkelijk een eigen ijssurfplank te maken?
Dat hoeft echt niet zo ingewikkeld te zijn. Neem een
multiplex plaat van 130 X 100 cm. Monteer aan de
achterkant twee ijzers van 35 cm lang, geslepen in
een V van 90 graden. Voorop komt een ijzer van 15
cm, dat rond geslepen is. Alle ijzers moeten kunnen kantelen om oneffenheden in het ijsoppervlak
op te vangen. Dit maak je door ze te monteren tussen twee L-profielen met een bout door het ijzer.
Dan voetbanden erop zoals op een formulaboard
en voor je baseplate een gleuf frezen in je plaat
van 110 tot 130 cm vanaf de achterkant. Ga vooral
in het begin eerst met een klein zeil surfen. De
weerstand is immers superklein dus alle winddruk
Ook The Mission vind ik iets bijzonders. Meer dan
300 surfers in de race, met heel veel jonge gasten.
Geweldig!
Waarom is het ijssurfen, met allerlei homemade types planken en ijzers, nog zo onderontwikkeld ten opzichte van het ijszeilen?
Logisch; de ontwikkelingen hebben stil gestaan
met al die warme winters. Maar t.o.v. het ijszeilen
gebeurt er juist veel meer. Daar hebben ze immers
een eenheidsklasse, wat dodelijk is voor het ontwikkelen van het materiaal. IJssurfen daarentegen
is volop in ontwikkeling. Alle boards zijn zelf ontwikkeld. Iedereen verzint zijn eigen oplossingen
voor ijzers, sturen, remmen en controle bij deze
snelheden; net zoals de beginjaren van het windsurfen.
Wat doe je verder qua werk, sport, gezin, vakantie etc.
Ik ben getrouwd met Marieke en ben sinds een jaar
de trotse vader van mijn dochter Liva. Ik ben docent exacte vakken op het Goese Lyceum in Goes.
Daarnaast ontwikkel en bouw ik in eigen beheer
custommade (wind)surfboards onder de naam IQ
interestin ‘ quipment. Mijn filosofie hierbij is simpel; zo licht, sterk en snel mogelijk. Wat is hiervoor
nodig? Carbon, kevlar, sandwich, vacuüm lamineertechniek. Dat is allemaal iets minder simpel
dus. Overigens ben ik op dit moment aan het experimenteren met honeycomb sandwich om nog
lichter en stijver te kunnen bouwen en wellicht ga
ik in de toekomst shapen met behulp van de CNCtechniek zoals Sebastian Wenzel. Ben je nieuwsgierig? Zie www.iq-boards.com.
wordt direct omgezet in snelheid. Dit maakt het tot
zo’n gave sport. O ja, vergeet niet een helm op te
zetten. Dat is ook lekker warm trouwens.
Hoe lang duurt het voordat je je titel eventueel zou prolongeren?
Strenge winters komen blijkbaar altijd per twee.
Het zou gaaf zijn om in 2010 weer het ijs op te kunnen. Ik ben er klaar voor. Laat ze maar komen. Ik
heb nog een paar verbeterpunten voor m’n ijsurfer
voor 2010 in mijn hoofd zitten. Maar wat precies,
dat zeg ik nog even niet, anders hebben ze dat volgend jaar allemaal!
10. Ga je in tussentijd nog oefenen op de Weissensee met je ijssurfer?
Ik ga zo gauw mogelijk weer lekker windsurfen.
Verder zorg ik dat ik volgend jaar een weer verder
verbeterd board heb.
103