Etorkinen kontrako jazarpenaz abisu eman du - datu

Etorkinen kontrako jazarpenaz abisu eman du - datu

Asteartea
Martxoaren 22a
2011. IX. urtea
2.402. zenbakia
1,20 €
www.berria.info
Tabakalera,sorbidean
Apirilean hasiko dituzte
behin betiko proiektua
eraikitzeko lanak q 32
Aliatuen desadostasunek dudak sortu
dituzte Libiaren aurkako erasoari buruz
NATOren bilera adostasunik gabe amaitu da. Frantziak,
AEBek eta Erresuma Batuak nork bere aldetik erasotzen
segitzen du, eta deskoordinazioa agerikoa da
Gaddafik Bengazira «martxa berdea» egitera deitu du.
Aliatuen erasoek arnasa eman diote oposizioari, eta hark
dio ez dagoela Gaddafirekin elkarrizketatzeko prest q 16
Adolfo Araiz eta Iñigo Iruin, Espainiako Auzitegi Goreneko atzoko auzi saioan. J.J. GUILLEN / EFE
Sozialistak
garaile, eta
EH Bai barruti
bitan igaro da
bigarren itzulira
Poliziak aitortu du ezker
abertzaleak estrategia
aldatzea erabaki duela
Legeztatzeaz erabakitzeko auzi saioa egin dute Auzitegi Goreneko 61.
salan. Poliziek lekuko gisa deklaratu dute. Onartu dute ezker abertzalean
estrategia militarraz eztabaidatu dela, estrategia aldatzea erabaki dela,
baina esan dute horrek Sorturekin ez duela zerikusirik q 2-3
p GAUR 40 ORRIALDE
q HARIAN 2
IRITZIA 4
EUSKAL HERRIA 6
Erradiazioagatik,
Fukushimako
jakiak saltzea
debekatu dute q 18
Kantonamenduetako
hauteskundeetan
abstentzioa historikoa izan
da: %53koa Ipar Euskal
Herrian. Bigarren itzulia
igandean izango da q 6-8
EKONOMIA 15
MUNDUA 16
q KIROLA 22
q AGENDA 27
q PLAZA 32
2 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian›
Sorturen legeztatze prozesua D Espainiako Auzitegi Goreneko auzi saioa
Narvaez fiskalak «froga» bat
erretiratu egin du
Sorturen legeztatze prozesuaren baitan
atzo Espainiako Auzitegi Gorenean egindako auzi saioan Antonio Narvaez fiskalak bere txostenean aurkeztutako ustezko froga bat erretiratu egin zuen: Xabier
Artola Sortuko sustatzaileari buruzkoa
hain zuzen. Auzi saioaren aurretik, fiskalak aurkeztutako frogaren arabera, Arto-
Antonio Narvaez. SERGIO BARRENECHEA / EFE
lak 18/98 auziko kontu korronte bat
zabalik ei zuen, eta horrek ETArekin lotuko ei zuen. Alderdi berriaren defentsak,
ordea, argitu zuen diru-kontu hori ez
dela Artolarena, EHUko Informatika
Fakultateko zenbait kidek elkartasunez
laguntzeko sortutakoa baizik. Narvaez
fiskalak onartu egin zuen defentsaren
arrazoi hori, eta ondorioz erretiratu egin
zuen txostenetik «froga» hori.
Iruin eta polizietako bat
«aspaldiko ezagunak»
Lekuko gisa deklaratu zuen lehen poliziak gordean egin behar zuen, baina
azkenik agerian hitz egin zuen Iñigo Iruin
abokatuak eskatuta. Iruinek azaldu zuen
Auzitegi Nazionaleko prozesuetan hainbatetan egokitu zirela elkarrekin, beraz,
jada ezagutzen zuela eta haren aurpegia
gordean eduki beharrik ez zeukala.
Espainiako Auzitegi Goreneko 61 salako epaimahaiko kide batzuk, erdian, Carlos Divar lehendakaria dutela, atzo, Sorturen gaineko auzi saioaren hasieran. J. J. GILLEN / EFE
Sortu ez dela estrategia aldaketaren
ondorio esan dute poliziek Gorenean
Borroka armatuaren inguruan eztabaida
egon arren, Sortu bozetan egoteko helburu
hutsez sortu dela argudiatzen saiatu dira
Goreneko 61. Aretoan Sortu legeztatu edo
ez erabakitzeko saioak gaur amaituko dira
Oihana Elduaien Madril
q Berriemaile berezia
Ezker abertzalean borroka armatuaz eztabaidatu dela aitortu behar izan zuten atzo Espainiako
Auzitegi Gorenean lekuko gisa
deklaratu zuten polizia eta guardia zibilek. Eztabaida hori egon
dela aitortu arren, saio berezia
egin zuten ezker abertzalearen
baitan hausturarik ez dela izan
azpimarratzen, beraien tesia babesteko xedez. Hala, Sortu Batasunaren jarraipena dela argudiatzen saiatu ziren, eta bozetan egoteko helburu hutsz eratutako
alderdia dela eman nahi izan zuten ulertzera. Instituzioetan egoteko helburuarekin saiatu direla
legea betetzen, «nahiz eta beste
helburu batzuk izan». Ezker abertzaleak borroka armatuaz eztabaidatu duela onartu zuten, eta
estrategia aldaketa egitea ere erabaki duela, baina, aditzera eman
nahi izan dutenez, horrek guztiak
ez du Sorturen sorrerarekin inolako zerikusirik.
Sortu legeztatu edo ez erabakitzeko auzi saioak hasi ziren atzo
Madrilen, Espainiako Auzitegi
Goreneko 61. Areto berezian. Poliziaren eta Guardia Zibilaren txostenetan oinarrituta, Sortu Batasunaren jarraipena dela argudiatzen dute Espainiako Estatuaren
Abokatuak eta Fiskaltzak, eta beraz, ezker abertzalearen alderdi
berria ez legeztatzeko eskatzen
diote Carlos Divar epailea buru
duen eta 16 magistratuk osatzen
duten epaimahaiari. Iñigo Iruin
eta Adolfo Araiz abokatuek osatzen duten defentsak, berriz, Sortu ez dela Batasunaren jarraipena
argudiatzen dute. Estrategia armatuaren kontra dagoela ezker
abertzaleak erregistratu duen alderdi berria, benetan baztertzen
dutela indarkeriaren erabilera,
eta ezker abertzalearen estrategia aldaketari erantzuten diola.
Atzo, Antoni Narvaez fiskalak
eta Manuel Rivero estatuaren
abokatuak eskatuta Sorturi buruzko txostenak egin zituzten Espainiako Poliziako kideek eta
Guardia Zibileko agenteek deklaratu zuten, lekuko gisa. Haiek alde batetik lekuko gisa eta bestetik
peritu gisa deklaratzea nahi zuen
Fiskaltzak, baina, hala egiterik ez
dagoela ohartarazi zion Iruinek
epaimahaiari. Deklaratzekotan
lekuko-peritu gisa deklaratu behar zutela, beti ere lekuko izaerarekin. Aretoak arrazoia eman
zion Iruini, eta banaka-banaka deklaratu behar izan zuten, fiskaltzak guztiak batera eta taldean deklaratzea nahi zuen arren. Luzatu egin ziren galdeketak, eta goiz
eta arratsalde aritu ziren aldeak
haiei galdezka. Saioek gaur jarraituko dute, eta gaur amaitzea espero da. Aldeek euren ondorioen
txostenak aurkeztuko dituzte, eta
epaimahaiak erabakia hartu beharko du gero. Ez du horretarako
eperik, baina, aukeretako bat da
erabakia egun gutxi barru jakinarazi, eta geroago kaleratzea erabakia arrazoitzeko txostena.
Haustura bai edo ez
Zutik Euskal Herria txostenera
iristeko, ezker abertzalearen barruan eztabaida gogorra egon
zela aitortu zuen Espainiako Poli-
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 3
10››
Ione Lozano ustezko etakidea atxilotu dute
Frantzian, errepide kontrol batean
12››
Genero indarkeriari aurre egiteko koordinazioa
«ona den arren», hutsuneez ohartarazi dute
Sorturen legeztatze prozesua D Espainiako Auzitegi Goreneko auzi saioa
Peritu gisa ez,lekuko gisa
deklaratu dute poliziek
Sorturen aurkako polizia txostenak egin
zituzten polizi eta guardia zibilek «peritu
gisa» deklaratzea nahi zuten Espainiako
Estatu Abokatuak eta Fiskaltzak. Eskaera hori egin zuten, gainera, Auzitegi
Gorenean. Alderdiaren defentsak, aldiz,
ez zuen nahi poliziek peritu gisa deklaratzerik, izatekotan lekuko gisa deklaratu
ziako 19.242 agenteak. Estrategia
politiko militarraren inguruan
eztabaidatu zela onartu arren,
Zutik Euskal Herria dokumentuan estrategia horretaz ezer ez
dela argitzen argudiatu nahian
ibili zen, Iñigo Iruin abokatuaren
galderei erantzunez.
Ezker abertzalearen «tresna
bakarrak» borroka instituzionala, masa borroka eta borroka politikoa direla esaten da Zutik Euskal Herria dokumentuan. Borroka armatuari buruz aipamenik ez
denez egiten, borroka armatua ez
dutela tresna gisa hartzen ulertu
daitekeela iradoki zion Iruinek,
eta are gehiago, aurretik esandako tresnak «tresna bakarrak» direla argitzen bada. Agiri horretan
ezker abertzaleak «estrategia aldaketaz» ere hitz egiten duela ekarri zion gogora. Hori hala dela
onartu zuen poliziak, baina, agiri
hori ez dela estrategia politiko-ar-
Polizietako batek
kontraesan bat baino
gehiago izan zituen
lekukotza ematean
Gorenak ez du epe
jakinik erabakia
emateko, baina ez da
espero asko luzatzerik
matuaz ari gaineratu zuen. Zutik
Euskal Herria prozesu demokratikoari buruz ari dela, eta baliagarriak diren «tresna bakarrez» ari
denean, prozesu demokratikorako beharrezkoak diren tresnez ari
dela, eta ez estrategia orokorraz.
«Indar metaketaz ari da, eta ez estrategia politiko-militarraz». Nolanahi ere kontraesan bat baino
gehiago izan zituen.
Ezker abertzalearen barne eztabaidaren hasieran bi txosten
zeudela azaldu zuen: Mugarri eta
Fase politiko eta estrategikoa argitzen . Gaineratu zuenez, Mugarrik borroka politiko-militarrarekin
jarraitzea babesten zuen, eta kontrako egiten zuen Argitzen-ek. Bi
korronteen artean eztabaida gogorra egon zela, onartu behar izan
zuen, Iruinek behin eta berriz aipatu baitzizkion hori adierazten
zuten dokumentuak. Baina, eztabaidak eztabaida, azkenean Ekineko kideek egin ei zuten Muga-
beharko zutela zioen. Auzitegi Goreneko
epaimahaiaren lehen lanetakoa izan
zen gai horri buruz erabakitzea, eta
azkenean, defentsaren tesiari eutsi zioten, eta poliziek eta guardia zibilek lekuko gisa deklaratu behar zutela ebatzi
zuten epaileek. Aldea dago, aldea dagoenez, peritu gisa edo lekuko gisa deklaratzearen artean, deklarazioak duen
«pisutik» hasita.
rri txostena militanteen artean
eztabaida abiatu aurretik erretiratu zutenez, ez zela ponentzia ezker abertzaleko oinarrien artean
zabaldu azaldu zuen. Alegia, kohesioa mantendu dela, eta ez dela
hausturarik egon. Eztabaida
egon zela aitortu zuen, baina azkenean akordioa egon zela, eta
ETAk berak ere «onartu egin behar» izan zuela Argitzen txostena.
Nolanahi ere, eztabaida hartatik
ateratako ondorioekin osatutako
Zutik Euskal Herria dokumentua
ez dela horretaz ari esan zuen
behin eta berriz polizia horrek.
Bere tesia indartzeko asmoz
esan zuen estrategia politiko-militarraren inguruko eztabaida ezker abertzaleak egin zuela, eta ez
Batasunak, «ez dagokiolako hari». Hala ere, Batasuna ezker abertzalearen barnean kokatu zuen,
hura definitzerako orduan.
Estrategia armatuaren inguruan eztabaida egon bazen, gainera, «denbora kontuaz» bakarrik izan zela ere esan zuen. Beste
une batzuetan esandakoaren
kontra, borroka armatuaren erabilgarritasuna ez zela zalantzan
jarri esan zuen. Bere arabera, Mugarri txostenean, eta beraz,
«ETA-Ekinen» iritzian, prozesu
demokratikoaren aurretik borroka armatuaren fase bat beharrezkoa dela jasotzen zen, eta Argitzen-en, berriz, ez. Izan ere, azken
txosten horren arabera —Bateraguneko auzian espetxeratutakoak lirateke egileak—, ez legoke
«denborarik» aro armaturako.
Eztabaida sutsua egon zela
pentsatzeko zantzuak zeudela
onartu zuen behin eta berriz, baina, zuzenean galdetuta estrategia armatuaren inguruan eztabaida sakona egon al zen, «hainbeste ez nuke esango» erantzun
zuen.
L7586E guardia zibila Adolfo
Araizi erantzunez ere tesi berbera
argudiatzen saiatu zen. Tonu gogorrean esan zuen Batasunaren
eztabaidan ez zela estrategia armatuaz hitz egin, «Batasunaren
kontuez» hitz egin zela, Batasunari ez omen dagokiolako borroka armatuaz hitz egitea. Ezker
abertzaleko beste egitura batzuetan eztabaidatu zela horretaz,
baina ez Batasunaren batzarretan, batzar haietan Argitzen besterik ez zelako eztabaidatu.
Gaizki egindako itzulpenak
berriz ere
Guardia Zibilak eta Espainiako Poliziak
askotan erabiltzen dituzte euskarazko
txostenak. Hizkuntza ezagutu ez arren,
txosten horien balorazioak egiten dituzte prestatzen dizkieten itzulpenetan
oinarrituta. Ohikoa izaten da, ordea,
itzulpen horiek gaizki egotea. Atzo ere
agertu zen kasu bat. Guardia Zibilaren
eta Espainiako Poliziaren arabera, Ibon
Fernandez Iradiri ustez atzemandako
zerrendetan agertzen zen Sonia Respaldiza Sorturen bultzatzaileetako baten
izena, enkriptatutako eskuizkribuan
haiek ulertutakoaren arabera. Diotenez,
«ukitu gabe» jartzen du izenaren alboan, eta poliziek itzulitakoaren arabera
«para tocar» esan nahi du, ez «sin
tocar».
Sortu alderdiaren legalizazioaren alde iragan otsailaren 19an Bilbon egin zen manifestazioa. MARISOL RAMIREZ / ARP
Auzi politikoetan politikariek
aritu behar dutela dio EAJk
Alderdi sozialistako
ordezkariek auzitegien
garaia dela esan, eta
erabakia errespetatzeko
eskatu die alderdi denei
Erredakzioa
Asko izan dira Auzitegi Goneneko 61. Sala berezia Sorturen legeztapena aztertzen hasi den unean
auziari buruz mintzatu diren politikariak. Auzia epaileen esku utzi
behar dela esaten indar egin dute
Alderdi Sozialistako ordezkariek.
EAJko Andoni Ortuzarrek, berriz, auzi politikoetan politikariek zeresana izan behar dutela
ohartarazi du.
«Normalizazioa eskuekin ukitu dezakegun une honetan, eskuak garbitzen ari garela dirudi
eta dena auzitegien esku uzten
ari garela; gai honetan azken ur-
teotan denetarik egin duten auzitegien esku. Kontuz dena auzitegiei ematearekin, auzi politikoek
garapen politikoa ere izan behar
baitute», esan du Andoni Ortuzar
EAJren BBBko presidenteak.
Josu Erkoreka EAJk Espainiako Kongresuan duen bozeramailea ere mintzatu da gaiari buruz,
baina edukietan sartu gabe. Sortu «bidearen amaieran» legeztatuko duten esperantza duela adierazi du, baina bide hori seguruenik ez dela Auzitegi Gorenean
amaituko ohartarazita. Azken hitza Auzitegi Konstituzionalak
emango duela uste du Erkorekak,
Gorenak hartzen duen erabakiaren aurka daudenek ebazpen horri helegitea aurkeztuko diotela
seguru baitago.
Gaiari buruz publikoki mintzatu diren ordezkari sozialista guztiek mezu bera eman zuten atzokoan: auzitegiek esaten dutenari
itxaron behar zaiola, eta hartzen
duten erabakia errespetatu eta
bete behar dela. Areago, PSOEk
Europako Parlamentuan duen
ordezkaritzaren presidente Juan
Fernando Lopez Aguilarrek, auzia politikatik bereizteko eskatu
du: «Politikari ez dagokio auzitegiaren erabakian eragitea, erabaki hori egokia izango den konfiantza izatea baizik».
Jose Antonio Pastor PSE-EEren bozeramaileak Auzitegi Gorenaren erabakia errespetatuko dutela «argi» esateko eskatu die alderdi guztiei. EAJ espresuki
aipatu du, «hauteskunde- kalkulagailua eskutan duela» ari dela
aurpegiratzeko.
«Justiziaren garaia da, eta beraz, Gobernuari isilik egotea eta
zain egotea dagokio», adierazi du
Alfredo Perez Rubalcaba Espainiako Gobernuko presidenteordeak. Espainiako Gobernuak Auzitegi Gorenaren erabakia errespetatu eta beteko duela esan du.
4 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Iritzia
Erre ala erre
egongo zen seguru asko bizitza osoa
bertan eman zuenik. Nabaritzen ote da
oraindik ostirala langileek besapean
daramatzaten traje buzoetan? Gizon
bat ikusi nuen oinez, pasiera eginda
ementxe bizi naiz, esan zidan lankietxera etorriko zen akaso.
deak, hauxe da nire etxea, bista
Bai, leku onak daude hemen pasieran
eder askoak dauzka Nazional 1era. Beibiltzeko. Han aurrean hipika dago, hor
hean geratuko naiz, esan nion, autotik
inguruan ibiltzen naiz ni, eta beste jende
jaitsi eta errepidearen gain-gainean geasko. Ezkerrean, etorri, hemendik ikusratzen den metalezko barandan besoak
ten da ondo, Realaren futbol zebermatuz. Bai, oraintxe nator. Kalaiak daude, eta han, bi tontorrak
mioiak zenbatzen hasi nintzen aubat egiten duten puntua ikusten
tomatikoki, bat, bi, hiru, lau, bost,
duzu, ba hantxe azpian egin beziztu bizian zetorren auto batek
har dute erraustegia. Irri egin
hartu zuen nire arreta gero, hari
zuen: guztiek esaten dute,
segika joan zitzaidan begia inoso ona da pasiera egitea
dustrialdera, iluna zen,
osasunarentzat.
adreilu gorrizko eraikinak
Irri egin nuen: ehunetik
aspaldikoak ziren, zikindu- Jira
gora kamioi zenbatu nita zeuden jada, hango lanXabier
Gantzarain
tuen.
gileak irudikatu nituen,
H
Zuzendaria:
Martxelo Otamendi
Zuzendariordea:
Enekoitz Telleria
Edizio arduraduna:
Lurdes Huizi
Argitaratzailea:
Euskal Editorea SM
Publizitatea: Iragarri SM
Lege gordailua:
SS-0662/03
Batzorde parekidea:
0712I84059
Egoitza nagusia:
Martin Ugalde kultur parkea.
Gudarien Etorbidea, z/g.
20140 Andoain.
Telefonoa:
(0034) 943-30 40 30
Faxa: (0034) 943-30 09 43
Webgunea:
www.berria.info
Posta elektronikoa:
[email protected]
Publizitatea:
[email protected]
Harpidetza saila:
(0034) 943 - 30 43 45
Date: 22/03/2011
Exemplaire: 2.402
Editeur: Euskal Editorea s.l.
Directeur de publication:
Martxelo Otamendi
Comission paritaire:
0712I84059
Delegation Labourd:
Lisses 3, 64100-Baiona.
Tel.: (0033) 559256220.
Fax: (0033) 559254303.
E-mail: [email protected]
ORDEZKARITZAK
Araba: Bizenta Mogel, 6.
Posta kodea: 01008
Gasteiz. Telefonoa:
945-15 04 52. Erredakzioko
faxa: 945-14 83 07.
Posta elektronikoa:
araba @berria.info.
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,
3. C. Posta kodea: 48001
Bilbo. Telefonoa:
94-435 26 00. Erredakzioko
faxa: 94-423 49 75.
Posta elektronikoa:
[email protected].
Lapurdi: Lisses, 3. Posta
kodea: 64100 Baiona.
Telefonoa: 559-25 62 20.
Faxa: 559-25 43 03.
Posta elektronikoa:
lapurdi @berria.info.
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea:
31011 Iruñea. Telefonoa:
948-36 66 22.
Publizitatea: 948-36 66 23.
Posta elektronikoa:
[email protected].
berria
La commune
dirik gabe,jakiten dugu Parisek hiru hilabetez ospatuko duela iraultza egun haluzinatu haien 140.urteburua.Erakusketak,multimedia ikusgarriak,mintzaldiak,kolokioak eta ibialdiak antolatuak
ure mitografia intimoan daude,bardira,maiatzaren 28an bukatzeko Père
na erroturik,1871ko Pariseko KomuLachaise Lachaise hilerriko Federatuen
na delakoaren hiruhogeita ta hamabi
Hormaren maldan.
egunen itzalak.Montmartreko kanoiak,
Eliza eta estatuaren bereizketa,iragosetea,otsoak hirian sartu zireneko
kaskuntza publikoa,emazteen eskubiuhuluak,latsagileen ekinak,Hotel de Videak,artisten tokia jendartean
lleko autogobernua,xoxo burlaria,ge–Pottier,Corot,Courbet eta Marezien denbora,Thiers versaillesaren
net komunarrak ziren- lanteeraso oldoltsua,Lissagaraien megien autokudeantza: gaurkomoriak eta Louise Michel pétroleuan eskuin muturrera lerratzen
se delakoaren poesia oldarroiak.
diren politikari saldoek ideia hoVictor Hugok idatzi zuen: Paris
riek borrokatzen dituzte
sanglant au clair de lune, rêeta Komunaren ondarea
ve sur la fosse commune...
sekula baino premiazkoaFukushima eta Bengazi- Bira
goa zaigu.
tik datozkigun berri larrien
Itxaro
Borda
artetik,harramantza hanSilence à l’infâme...
G
Energia nuklearra,
«egiak» eta «mitoak»
Joxe Ramon Etxebarria
Aitor Bezares
Ezker abertzaleko kideak
K
ontua zer den.
Mundu osoan zehar
energia nuklearra
sustatzeko propagandazko ekimen
indartsua abiatzen ari ziren
unean, Japoniako lurrikara gertatu, tsunamia sortu eta izua zabaldu da gizartean.
Dirutza izugarriak inbertitzeko
(eta irabazteko) prozesua abiatzekoa zen, globalizaturik, energia
nuklearra krisi ekonomiko-energetikoa gainditzeko ihesbidea
izango zelakoan, eta Naturak
astindu latza eman digu, gai
horren inguruan esandako
«egiak» eta eraikitako «mitoak»
kolokan jarriz. Esan nahi baita,
zentral nuklearrak seguruak zirela, istripuei aurre egiteko gai zirela, energiaren hornidura ziurtatuko zigutela... Usteak erdi ustel,
ezustekoa gertatu baita. Eta horrekin batera, hausnarketarako
garaia.
Hasteko, ekonomiaren eta gizartearen antolakuntzari buruzko
«egiak» zalantzan jarri beharra
dago. Azken urteotan etengabeko
hazkundearen aldeko jarrerak
proposatu dira nonahi, globalizazioaren aitzakiaz, mundua kontrolatzen duten boteredunengandik,
eta gobernariek lelo berari jarraitu diote. Irabaziak urtero hazi
behar omen direnez, portzentaje
positiboetan neurtzen da ekonomia. Hazi egin behar omen da,
lana egon dadin, eta horretarako
pribatizazioaren bidetik jo behar
omen dugu; bestela, langabezia
haziko da, eta gastu publikoa
murriztu egin beharko da are
gehiago. Hazi egin behar da, hazi
betiere, kontuan hartu gabe Lurra
sistema mugatua dela, eta hainbat
baliabide agortuz doazela, alegia,
betiko gastatzen ari garela. Baina,
bide horretatik, Lurra ez da sistema iraunkorra, eta metodoa ez da
jasangarria.
Hala ere, benetako kontua erabakitzean datza; hau da, nork erabakitzen duen gizarteko sistema
nolakoa izan behar duen; izan ere,
arazoaren funtsa gizartearen eta
garapenaren ereduan dago. Muinera jo behar dugu, eta barrabarra onartzen diren zenbait
«mito» biluzi behar ditugu.
Japonian biluzi den lehenengo
mitoa segurtasunera izan da.
Dena omen zegoen kalkulaturik,
lurrikaren erasoa barne; hortaz,
zentralak guztiz ziurrak ziren,
lurrikarei eusteko gai. Baina ezustekoa lurrikararen ondoko tsunami modura etorri da lehenik, eta
hornidura elektrikoaren banaketaren porrotaren forman ondoren.
Domino-efektua jarri da martxan,
eta zentraleko hozte-sistema hondatu da gero; eta erreaktorean sorturiko bero-energiaren jarioa kanporatu ezinik, barneko
tenperaturak gorantz egin du eta
horrek nukleoa urtzea ekarri du.
Gutxienean ere, betiko hondatu da
erreaktorea, eta hortik askotariko
hondamendiak sortu dira: ekonomikoa batetik, hemendik aurrera
zentrala erabili ezingo delako; ekologikoa bestetik, ihes erradioaktiboen arriskua gauzatu delako;
soziala azkenik, hamarna milaka
biztanle ebakuatu beharra egon
delako... Gainera, domino-efektuak aurrera segitu du, inguruan
beste zenbait erreaktore ere
bazeudelako, eta arazoa horietara
ere hedatu delako. Energiaren sorkuntza kontzentratzeaz bat, arriskua ere kontzentraturik zeukaten... Segurtasun erabatekorik ez
dagoela jakinik, segurtasunari
buruz hitz egingo al dugu?
Biluzitako bigarren mitoa istripuen inguruan zabaltzen diren
erakunde ofizialek emandako
informazioen fidagarritasunarena
da. Egia da gai delikatua dela, eta
Ehun mila pertsona
baino gehiago beren
etxe eta herrietatik
atera behar izan
dituztenean, Tokio
bezalako megahiri bat
itzalpean eduki
beharra dagoenean,
eta hori zentralotan
izandako istripuaren
ondorioz gertatu
denean, esan ote
daiteke energia hori
«merkea» dela?
Gizarteak jasandako
kaltea kontabilizatzen
ote da? Edo hori
herritar guztiok
ordaindu beharrekoa
dela kontsideratzen
al da? Doan?
kontuz ibili behar dela, errazegi
sor baitaiteke alarma soziala.
Baina lurrikara gertatu ondoko
astean zehar izandako eboluzioa
ikusi besterik ez dago. Informazioen larritasuna modelaturik agertu
zaigu, egunetik egunera gero eta
datu larriagoak emanez, istripuaren arrisku-maila etengabe goratuz. Benetako larritasunaz jabetzeko, harturiko neurriak
interpretatzen ibili behar izan
dugu.
Biluzik geratu den hirugarren
mitoa zentral horiek sortutako
energiaren kostuaren merketasunarena izan da. Izan ere, galdera
sinple bat dator harira. Ehun mila
pertsona baino gehiago beren etxe
eta herrietatik atera behar izan
dituztenean, Tokio bezalako
megahiri bat itzalpean eduki beharra dagoenean, eta hori zentralotan izandako istripuaren ondorioz
gertatu denean, esan ote daiteke
energia hori «merkea» dela? Gizarteak jasandako kaltea kontabilizatzen ote da? Edo hori herritar guztiok ordaindu beharrekoa dela
kontsideratzen al da? Doan?
Bestelako hausnarketak ere
egin daitezke, energia nuklearraren erabileraren aurka dugun
jarrera oinarritzeko. Ezker abertzalean koherenteki izan dugu
jarrera hori, euskal kostalde eznuklearraren aldeko mugimendu
herritarra sortu zenetik, eta horretan mantentzen gara egoera larri
honetan. Uste dugu bestelako
planteamendu orokor bat egin
behar dela energiaren erabilerari
dagokionez, bestelako bultzada
bat eman behar zaiela energia
berriztagarriei, bestelako planteamendua egin behar dela hazkunde
ekonomikoari dagokionez eta bestelako planteamenduak egin
behar direla kontsumismoaren
inguruan. Halaber uste dugu, bestelako planteamenduak egin
behar direla aberastasunen banaketari eta gizarte-ereduari buruz,
eta horretan herritarren partaidetza bultzatu behar dela. Dena den,
oraingoan besterik ez zaigu gelditzen, japoniar herritarrekiko
elkartasuna adieraztea baino.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 5
Iritzia ‹ Harian
b
Konpontxo berriro
Hizpideak
‘Eppur si muove’
Xabin Makazaga
[email protected]
guzkia da Sortu alderdiaren ikurra,
eta Galileo Galileiren eguzkia ekartzen du gogora, Eppur si muove, Espainiako Estatuak ezker abertzalearen
aurka indarrean daukan estrategiak.
Sortu alderdi politikoen erregistroan
onartu edo ez erabakitzeko auzi saioa
hasi dute, eta, sententzia laino beltzek
ezkutatzen badute ere, argi izpi batzuk
ekarri ditu auziaren hasierak. Fiskaltzak atzera bota du bere argudioetako
bat, eutsi ezinekoa gertatu zaiolako
E
r
noiz ekarri dut hona konpontxo egin esamoldea.Egunotan aliatuak Libian jaurtitzen ari diren lehergailuek
esamoldearen eztanda berritu didate: bonbardaketak
agindu dituzten handi-mando horiexek askotan ikusi ditugu Gaddafiren haimatan,diktadorearekin konpontxo
eginda; tea hartzen harmonia onean,eta negozioak egiten harmonia are hobeagoan; gasa eta petrolioa erosten,
Gaddafiren desmasiei ezikusiarena egiten zieten bitartean…
Hartan nengoela,aliatuen eztandekin batera,esamoldearen balizko jatorriak ere eztanda egin dit neure kabutan: eta gure zaharrek gaztelaniazko compinche hitza
ekarri balute euskarara eta konpontxo sortu? Hala balitz,
esanahi eta hoskidetasun bera gorde dute bi esamoldeek,
baina iturri desberdinetatik: gaztelaniazkoak pintxe luke
iturri,euskarak konpondu aditza.Baina emaitza berarekin.
Nolanahi ere: konpontxo eginda zeuden haiek, elkarren
etsai dira gaur. Ederrak konpintxeak!
I
EHUko Informatika fakultatean senideak preso dituzten irakasleei laguntzeko kontu korrontea legez kanporatzearekin lotzea. Gainera, Estatuaren
Abokatuaren eta Fiskaltzaren nahiaren kontra, guardia zibilek eta poliziek
lekuko gisa deklaratu beharko dute,
eta ez peritu gisa. Eta auzian deklaratu
duen lehen guardia zibilak onartu
behar izan du aurreko estrategiarekin
hautsi egiten dela.
Egitateak barik, ordea, haien atzeko
asmoak epaitu nahi dituzte Espainiako
Auzitegi Goreneko 61. salan. Eta, horrela, Galileoren egiari inkisizioaren itsukeriak gaina hartzeko arriskua dago.
Hitz beste
Anjel Lertxundi
Zaldieroa
Facebook
B
a omen dira Facebook-eko
lau erabiltzaile mota nagusi:
lehendabiziko taldekoek
lantresna gisa erabiltzen dute.Egiten dituzten gauza guztien berri
emateko eta hartu behar dituzten
erabaki guztiei buruzko galdetegiak
egiteko erabiltzen dute.Hortaz,bere «lagunak» ito egiten dituzte beren mezu,galdera,argazki,iradokizun,jolas eta abarrekin.Ez dute inolako arazorik aitortzeko Facebookeko bere orria eguneratzen orduak
sartzen dituztela egunero eta ez
dutela egun bakar bat ere pasatzen
uzten,ez eta oporretan ere,bere
buruaren berri eman gabe.
Bigarren taldekoak ez dira ausartzen esatera egunero txekeatzen
dutela ea baduten lagun berriak
egiteko proposamenik,gonbidapen interesgarririk edo banakako
mezurik.Nolanahi ere,jendaurrean
ez dute inoiz aitortuko zaleak direnik.Hortaz,haiek ez dituzte inoiz lagunak egiteko eskaerarik egingo
eta ez dute mezurik plazaratuko.
Hirugarren taldekoak ez dira enteratzen.Aldiro pasa-hitza ahazten
zaie eta ez dakit zenbat soslai sortu
u
Larrepetit
Castillo Suarez
Facebook da
asmatu den
tresnarik onena
gertu ditugunak
urrutitik
ikusteko eta
urruti ditugunak,
berriz,
gertuagotik
dituzten.Argazkirik gabeko soslaiak dauzkate,eta ez dituzte hamar lagun baino gehiago bakoitzean.Nahiko lukete Facebook-ena
modaz pasatzea,baina susmoa
daukate gero eta jende gehiagok
hartzen dutela parte sare horretan,
eta ez lukete kanpoan geratu nahi.
Laugarren taldekoek ez dakite
zer den Facebook,ez eta jakin nahi
ere.Noizbait sortu zuten soslai bat,
baina izen eta abizen faltsuak erabili zituzten horretarako eta berehala ezabatu zuten,beldurrez.
Nik bosgarren talde bat gehituko
nuke,zalantzarik gabe: beren bikotekide ohiaren jarraipena egiteko
erabiltzen dutenak.Izan ere,Facebook da asmatu den tresnarik onena gertu ditugunak urrutitik ikusteko eta urruti ditugunak,berriz,gertuagotik.Abandonatuak izan direnek aitortzen diote beren buruei
utzi zuenaren bizitza berriari buruzko zertzeladak ezagutzeko eskubidea,eta,Facebook-en «lagun»
izatea oso gauza lausoa denez,
erraza izaten zaie bikotekide ohiaren «lagun» egitea eta zelatan hastea.
Zuzendariari
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dute 1.400 karaktere —
espazioak barne— baino luzeago izan behar, eta BERRIAk mozteko
eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria
adierazita: Berria, Martin Ugalde Kultur Parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak
Internet bidez bidaltzeko: [email protected].
Xabier Kintanari
erantzunez
Irakurria dut akademiko Xabier
Kintanaren artikulua titulatzen
Jon Juarista dela eta.Esaten digu Kintanak gogait eginik dagoela phariseismoaz eta hipokresiaz eta hori ondo dago eta
da gainera nire ustez txalotzekoa zeren niretzat eta beste askorentzat ere dira txarrak biak
horiek iharduerak.
Gainera Kintanak artikuluan
dioena esana zuen jada Xabier
Mendiguren Elizegik,ezen ba
direla talde hortan Euskararen
Aholku Batzordea dutenak
meriturik gutiago.Amaitzen
duela Kintanak phrase honekin
artikulua «Ez gaitezen gehiago
hipokrita hutsak izan».
Mintzo da Kintana gainera
«…independentista erradikalak,…».Nik galdetzen nioke
orain akademikoari zergatik
duen idatzi erradikal eta ez ra-
dikal.Zergatik da euskaraz
erregular,errifle,errupia,errublo,errabioli,…noiz euskaldunik guztiak dugun esaten regular,rifle,rupia,rublo,ravioli…?
Horiek azken formak dira sozialki dutela existentzia %100,
eta aitzitik inulergarriki «berenak,akademikoak» existentzia
sozial % 0.Zein da argudioa
eta basetzat preferentzia irreal
akademiko hori? Ez al du euskaldun komunitateak hori jakiteko zuzena? Nik badakit ze
Akademia eta ere akademikoak ez direla ari phariseismoan
edo hypokresian baina bai segurki itsukerian,niretzat han
itsukeria ez-akademikoa,kontra hon dynamika positivoatzat
euskara developatu mundu
modernoan.Ikusten al duzu
hori kapirioa zuen begian? Nola
justifikatu baldin balitz nolabait justifikablea? Justifika zazu,zazue.
Erramun Gerrikagoitia. Lekeitio.
6 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Euskal Herria
Kantonamenduetako bozak D Emaitzak
Doi-doietarik bada ere, sozialistak
sei kantonamendutan nagusitu dira
Baionan eta Atharratzen emaitza onak lortu
dituzte sozialistek; haatik, Garazin eta
Angelun arriskuan dira, nahiz nagusitu
Abstentzio handia izan da, hirietan bereziki;
Miarritzen, adibidez, %34,26k dute bozkatu
Jenofa Berhokoirigoin Baiona
Kontseilu Nagusiko gehiengoa
eskuinetik Alderdi Sozialistara
pasatzeko, aulki baten aldaketa
nahikoa litzateke, 26na aulki dituztelako. Hala ere, ezjakintasuna nagusituko da bigarren itzulira arte, bi aldeek dituztelako batzuk eskuratzeko aukerak, baina
zituztenak galtzeko arriskuak ere
bai. Angelu iparraldean, Atharratzen, Baiona mendebaldean,
ekialdean, Bastidan eta Garazin
izan daitezke aldaketak. Ezjakintasuna nagusi da Biarnon ere.
Bozketen lehen itzulian izandako abstentzio handiak ere dudak
dakartza, etxean egondakoak
igandean bozkatzera badoaz, aurreikuspenak alda daitezkeelako.
Pirinio Atlantikoetako departamendu mailan boz-emaileen erdiak baino gehiago ez zirelako
bozkalekuetara agertu. Ipar Euskal Herriari doakionez, kostaldean da abstentzio handia izan; Miarritze mendebaldean, adibidez,
%34,26ko parte hartzea izan da.
Barnealdeari doakionez, haatik,
jendeak bozkatu du: Garazin
%68,29koa izan da parte hartzea,
eta Iholdin, %77,72koa. Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako hamar kantonamenduetarik bederatzitan eginen da bigarren itzulia; Hazparnekoan, bozen %60,76 bildurik, lehen itzulitik lortu duelako aulkia Beñat
Intxauspek (Forces 64). EH Bai
atera da bigarren, kasik %20 batuz.
Sei kantonamendutan nagusitu da Alderdi Sozialista, hirutan
UMP eta bakar batean zentroko
Forces 64. Baionako hiru kantonamenduetan lehen postuan
agertuz, emaitza onak lortu
dituzte sozialistek. Baiona mendebaldean, Monique LarranLange zen kontseilaria orian
arte, baina bozen %11,86 bildu
ditu, eta ez da bigarren itzulira
iritsiko. 2008an, Alderdi Sozialistarik urrundu eta zentristen
ondoan jarri zen. Hala ere, nahiz
lehen itzulian nagusitu, igandean irabazle aterako direnik ez da
errana, ezkerra trabatzeko bate-
ratzearen hautua eginen duelako
eskuinak. UMP eta Forces 64
zerrenden artean hitzarmen bat
dute pasaturik: bigarren itzulira
pasatzen den bietariko bati erakutsiko diote sostengua. Haatik,
ezkerrari doakionez, ikusi behar
da eremuz eremu ezkerreko bozemaileek sozialistei emango dieten boza eta hori nahikoa ukanen
ote duten. 2004ko bozei konparatuz, Berdeek emaitza hobeak
bildu dituzte Baiona iparraldean;
besteetan, berdintsuak eta ahulagoak lortu dituzte. EH Baik ez du
kontsignarik eman.
Atharratzen, lehen indarra atera dira sozialistak, eta Jean Pierre
Iriarteren aurka lehiatuko dira
igandean. Komunistek 2004an
baino emaitza ahulagoak lortu dituzte: NPA eta Ezkerreko Frontearen artean %6 egin dute.
Brisson eta Caset, lasai
UMP nagusitu den kantonamendu hauetan, azkarki atera da lehen indarra. Max Brissonek bozen %34,52 lortu ditu; bigarren in-
Garazin lehen indarra atera bada ere, aulkiari eusteko zailtasunak ukanen ditu Frantxua Maitiak (PS). GAIZKA IROZ
G Emaitzak bigarren itzuliari begira
Lehen itzulian aukeratua
BAIONA
MENDEBALDEA
Henri Etxeto (PS)
1.365 (%27,77)
Yves Ugalde (UMP)
778 (%15,83)
Monique Larran-Lange
583 (%11,86)
Frantxua Maitia
sozialistak zailtasunak
ukanen ditu
aulkiari eusteko
darretik hamabost puntuko
ezberdintasunarekin. Iholdin ere
azkarki nagusitu da Jean-Louis
Caset (UMP), bozen %41,34 bildurik. Haatik, aitzinekoan ez bezala,
bigarren itzuli bat izanen da, eta
Daniel Olzomendi EH Baiko zerrendaburuari lehiatuko da. Beñat Cachenautek ere —etiketarik
gabe aurkeztu da— bigarren itzulira pasatzeko aukera zuen, baina
erretiratu da, sostengua Caseti
erakutsiz.
Bastidan, orain arteko kontseilari Jean Castaingsek bozen
%36,38 lortu ditu, eta Thierry Dekimpe sozialistari lehiatu behar-
Bigarren itzulirako aukera duten hautagaiak
BAIONA IPARRALDEA
Christophe Martin (PS)
1.384 (%28,12)
Marie-Jose Espiaube (Ezk. Frontea)
967 (%19,65)
Jean-Bernard Pocq (erradikala)
712 (%14,47)
Chantal Reno (FN)
511 (%10,38)
HAZPARNE
Beñat Intxauspe (Forces 64)
2.398 (%60,76)
Sei kantonamendutan
nagusitu da alderdi
sozialista, hirutan UMP
eta batean Forces 64
BASTIDA
Jean Castaings (UMP)
1.038 (%36,38)
Thierry Dekimpe (PS)
625 (%21,91)
Leopold Darritxon
(etiketarik gabea)
608 (%21,31)
IHOLDI
Jean-Louis Caset (UMP)
1.139 (%41,34)
Daniel Olzomendi
(EH Bai)
885 (%32,12)
Bernard Cachenaut
(etiketarik gabea)
650 (%23,59)
DONIBANE GARAZI
François Maitia (PS)
1.220 (%34,37)
Jean-Marie Malharro
(Forces 64)
842 (%23,72)
Dominique Bacho (EH Bai)
672 (%18,93)
Jean-Pierre Eihartz (UMP)
548 (%15,44)
MIARRITZE
MENDEBALDEA
Max Brisson (UMP)
1.214 (%34,52)
Henri Chevrat
(Eskuineko frontea)
412 (%11,71)
J.B. Saint-Cricq
(etiketarik gabea)
397 (%11,29)
ANGELU
IPARRALDEA
Gerard Cazaux (PS)
1.718 (%30,48)
Claude Olive (UMP)
1.656 (%29,38)
taingsek, Darritxonen boz batzuk
salbu, ez duelako besterik errekuperatzeko.
BAIONA
EKIALDEA
Marie-Christine Aragon (PS)
742 (%26,88)
Christine Lauque (erradikala)
712 (%25,80)
ko du. Parez pareko bat izanen da,
beraz, eta ez hiru hautagairen artekoa, 2004an bezala, aldi honetan
Leopold Darritxonek ez duelako
bigarren itzulira pasatu ahal izateko emaitza lortu. Nahiz independente aurkeztu, EAJ eta Eu-
ATHARRATZE
Arnaud Villeneuve (PS)
720 (%36,60)
Jean-Pierre Iriart
(Forces 64)
686 (%34,88)
Michel Castan (eskuina)
286 (%14,54)
rope Ecologie Berdeen sostengua
zuen, eta ikusi beharko da, beraz,
lehen itzulian Darritxon bozkatu
duten %21,31k zer bozkatuko duten igandean. Darritxonek ez du
boz kontsignarik eman. Aulkia
galtzeko arriskua du, beraz, Cas-
Garazin, Maitia arriskuan
Zailtasunean aurkitzen da Frantxua Maitia ere (PS), Garazin.
2004an berreskuratu zuen luzaz
eskuinaren eskutan gelditutako
kantonamendua, baina mantentzeko zailtasunak ukanen ditu,
Forces 64ko zerrendaburu JeanMarie Mailharrok emaitza onak
lortu dituelako. Bigarren itzulian
lehiatzeko aukera du EH Baiko
Dominique Bachok ere, eta gaur
jakinaraziko du aurkeztuko den
edo ez. Maitiak «arduratsuki»
jokatzea eskatu zieten abertzaleei igande gauean berean. Hain
zuzen, Mailharrok eskuineko
bozak bilduko dituenez, Ezkerreko Fronteko eta EAJko zenbaitzuen bozak ez ditu nahikoak
ukanen eskuinari nagusitzeko.
Hori dela eta, boz-emaile abertzaleen bozen errekuperatzea espero du.
Angelu iparraldean ere arriskuan dira sozialistak. Espilondo
kontseilaria (PS) ez denez berriz
aurkeztu, Gerard Cazaux da sozialisten hautagaia, eta nahiz nagusitu, Claude Olive UMPko hautagaia hurbil-hurbil gelditu zaio,
puntu bateko ezberdintasuna dutela bakarrik. Aulkiari eustea zaila izanen zaio Cazauxi, eskuinak
duen gosea kontuan harturik,
Claude Olivek bilduko dituelako
beste eskuinekoen boz gehienak.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 7
Euskal Herria ‹ Harian
Kantonamenduetako bozak D Emaitzak
EH Baik emaitza onak lortu ditu Iholdin, Garazin eta Hazparnen, baina abstentzioaren zirimola pairatu
du Lapurdiko kostaldean. EAJko hautagaiek emaitza txarrak lortu dituzte, Angelu Zain-ek bezala.
Pozik bai, baina ez hainbeste
Aitor Renteria Baiona
H
erenegungo hauteskundeen emaitzen
ondotik, erran daiteke EH Bai koalizioak
pozik egoteko arrazoiak dituela.
Emaitza onak lortu ditu: herri batzuetan bikainak, eta bertze batzuetan historikoak, bereziki Nafarroa Beherean eta Hazparneko
kantonamenduan Lapurdin. Baina bi alde ditu hauteskundeetako
txanponak. Lapurdiko itsas hegiko hiri nagusietan bildu dituen
emaitzak ez dira pozgarriak. EH
Baik ez ditu 700 boz bildu Baionako hiru kantonamenduetan, eta
Miarritzen 171 boz bildu ditu.
Abertzaleen xedeak lurralde mailako kohesioa lortu nahi badu, Atharratzetik Baionara gogoeta sakonak egin beharko dituzte argazki hori gainditzeko.
Frantzian bezala, Lapurdi kostaldeko hiri nagusietan ere abstentzioa oso handia izan da. Ehunekoetan irakurtzen diren kopuruak zenbakien ahultasuna
gordetzeko erabiltzen dira, alderdi guztien kasuan. Garaipen
irrintzia jotzeko alderdi bakar bat
ez dago oraingoan. Lapurdi barnealdean, Nafarroa Beherean eta
Zuberoan parte hartzea duina
izan da, eta han EH Baik emaitza
Xabi Larralde eta Menane Oxandabarratze, atzoko agerraldian. BERRIA
onak lortu ditu. Herritarrek entzun dute mezua. Kostaldean ez
da horrela gertatu. Menturaz,
abertzaleen arteko koalizioak ez
duelako aski iraupenik. Hauteskunde zikloak epe laburrera prestatzen direlako, eta etorkizunaren bermea eman gabe. Eta, gisa
berean, hauteskunde oroz aldatzen direlako hautagaiak. Hautesleek hautagaiaren izena ikasteko denbora ere ez dute hainbat
kasutan.
Baina EH Bai ez zen zerrenda
abertzale bakarra. Eskualdeetako hauteskundeetan lortu emai-
Fronte Nazionalak izanen
du protagonismo nagusia
402 kantonamendutan
Hirugarren indar gisa
azaldu da, PS sozialistaren
eta UMP eskuinekoaren
atzean, eta hautsak
nabarmen harrotu ditu
Erredakzioa
Fronte Nazionala eskuin muturreko alderdiak nabarmen harrotu ditu hautsak beste behin Frantziako politika lehiaketan. Joan
den igandeko kantonamenduetako bozetako lehen txandaren
emaitzek hirugarren indar politiko gisa sailkatu dute, eta protagonismo nagusia lortu du, 402 hautesbarrutitan lehiatzeko aukerarik baitu. Kantonamendu horietarik 202tan hautagai sozialista
bat izanen du aurrez aurre; FNk
UMPko norbait izanen du arerio
89 kantonamendutan, komunista
bat 37tan, eta eskuin ala ezkerreko besterik beste 37tan. Jean-Marie Le Pen sortzailearen alaba Marine Le Pen du buru FNk.
Lehen itzulian bozen %15,18
lortuta, eskuin muturrak oso hurbiletik segitzen dio Nicolas Sarkozy Frantziako presidentearen
UMP alderdiari (%17,07), hark porrot larria jasan baitu. PS da garaile irten, botoen %25,04 lortuta.
FNk oraingoz hautetsi bakar bat
ere ez du Frantziako 4.039 kantonamenduetan, eta ezkerreko indarrek «fronte errepublikano»
bat osatzea eskatu dute horrelakorik ez dadin gerta datorren
igandean. UMPko eledun JeanFrançois Copek eta Sarkozyk berak kalapita bizia piztu dute aukera hori errefusatuz.
tza onak lagun, EAJk tokia egin
nahi du kantonamenduetako bozetan. Emaitzak garratzak izan
dira. Hurbileko hauteskundeak
izan dira, eta emaitzek argi erakutsi dute EH Bai dela abertzaleek
hobesten duten erreferentzia.
Iholdiko kantonamendua da adibide argia. Beñat Oteiza EAJko
hautagaiak eta alderdiaren kanpaina arduradunak 32 boz bildu
ditu: bozen %1,16. EH Baik 885:
bozen %32. Eta kostaldean emaitzak ez dira hobeak izan. Baiona
ekialdean Jean Telletxea izan da
EAJren hautagaia, eta bertan 42
boz baino ez ditu bildu: bozen
%1,52 baino ez. Eskualdeetako
hauteskundeetan alderdiak lortu
zituen 700 bozetatik urruti gelditu da EAJ oraingoan. Egia da,
hala ere, herritar guztiek bozkatu
zutela orduan eta ez bi kantonamendutik batekoek.
Kantonamendu bakarrean ez
da aurkeztu EH Bai, Ipar Angelun, alegia. Angelu Zain tokiko
taldeak aurkeztea deliberatu
zuen, azken agintaldietan egin
duen bezala. 160 boz lortu ditu:
%2,84. Emaitza ulertzeko, arrazoi
anitz egon daitezke: abstentzioa
handia izan dela, EH Baiko hautesle guztiek ez diotela babesa
eman edota herritar anitzek ordainarazi diotela eskuin frantsesarekin gobernatzea duela gutxi.
Orainari begira, abertzaleek bi
kantonamendutan lehiatzeko aukera dute: Iholdin eta Garazin.
Eta bigarren itzuli horretako
urak baretuko direlarik eta tokiko errealitateak inposatu, ikusiko da herri batzuetako emaitzak
garrantzitsuak izan direla. Horrela, abertzaleak lehen indarra izan
direla Makean, Izturitzen eta
Aiherran. Herriko etxeak eskuratzeko hautua garbia da, alderdi
abertzaleak haien arteko liskarrak gainditu eta koalizioan aurkeztu direlarik.
Olzomendiren
eskutik, EH Bai
bigarren itzulian
egonen da
Iholdin
Bihar jakinaraziko dute
Garaziko hautagaiari
eusten dioten; bertze
sei barrutietan ez dute
kontsignarik eman
Aitor Renteria Baiona
EH Baik ofizialki jakinarazi du
Daniel Olzomendi hautagaiari
eutsiko diola bigarren itzulirako
Iholdiko kantonamenduan. Olzomendik 885 boz lortu zituen joan
den igandean: %32. Jean-Louis
Caset UMPko zerrendaburuak erdietsi zuen lehen postua, eta haren aurka arituko da Olzomendi.
UMP eta EH Bairen arteko lehia
izanen da, beraz.
Gaur jakinaraziko du EH Baik
Donibane Garaziko hautagaiari
eusten dion. Bertze sei kantonamenduetan ez dute hautagairik
hobetsi. UMP, PS eta Forces 64 alderdiei lau galdera egin dizkie:
etorkizun instituzionala eztabaidatu eta herri kontsulta egiteko
ados dauden, euskara hizkuntza
ofizialtzat hartuko duten, AHTaren ordainketa bertan behera
utziko duten eta Kontseilu Nagusiak bake prozesua laguntzeko
zer ekarpen eginen duen.
8 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Euskal Herria
Kantonamenduetako bozak D Herriz herriko emaitzak
BAIONA EKIALDEA
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
7.448
2.853 (%38,30)
2.760
Marie Picard
Felices
(EE-Berdeak)
281 (%10,18)
Maite
Etxeberri
(EH Bai)
218 (%7,90)
Christine
Labrousse
(Baiona %100 Ezkerrean)
90 (%3,26)
Yves
Ugalde
(UMP)
778 (%15,83)
Jean-Claude
Soudre
(Ezkerreko Frontea)
211 (%4,29)
Christine
Lauque
( Erradikala)
712 (%25,80)
Georges
Barrere
(Bayonne Par Coeur)
242 (%8,77)
Daniel
Romestant
(Ezkerreko Frontea)
177 (%6,41)
Alain
Lacassagne
(Forces 64)
256 (%9,28)
Marie-Christine
Aragon
(PS)
742 (%26,88)
Jean
Telletxea
(EAJ)
42 (%1,52)
BAIONA MENDEBALDEA
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
12.793
5.032 (%39,33)
4.915
Serge
Nogues
(Baiona %100 ezkerrean)
97 (%1,98)
Peio
Menta
(EH Bai)
315 (%6,41)
Francois
Gouffrant
(Alderdi Erradikala)
1.077 (%21,91)
Henri
Etxeto
(PS)
1.365 (%27,77)
Monique
Larran-Lange
(Forces 64 )
583 (%11,86)
Daniel
Hegoburu
(EE-Berdeak)
489 (%9,95)
BAIONA IPARRALDEA
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
Dominique
Biados
(EAJ)
Pierre
Nouqueret
(EH Bai)
Franck
Mari
(Zentro Berria )
21.774
5.042 (%23,15)
4.922
39 (%0,79)
136 (%2,76)
132 (%2,68)
Marie-Jose
Espiaube
(Ezkerreko
Frontea)
967 (%19,65)
Pascal
Lesellier
(Errepublika
aitzina)
39 (%0,79)
Chantal
Cyrille
Laiguillon
(independentea)
255 (%5,18)
Chantal
Renou
(FN)
Jean-Bernard
Pocq
(Alderdi erradikala)
511 (%10,38)
712 (%14,47)
Marie Ange
Thebaud
(EE-Berdeak)
Erradikala )
626 (%12,72)
Christophe
Martin
(PS)
1.384 (%28,12)
Evelyne
Baratxart
(Baiona %100
Ezkerrean)
121 (%2,46)
ANGELU IPARRALDEA
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
Florence
Lasserre
(Forces 64)
Georges
Daubagna
(EE-Berdeak)
Florian
Penaroyas
(Ezkerreko Frontea)
Claude
Olive
(UMP)
Gerard
Cazaux
(PS)
Iñaki
Zaldunbide
(Angelu Zain)
Josette
Allizan
(FN)
12.776
5.720(%44,77)
5.636
462 (%8,20)
448 (%7,95)
247 (%4,38)
1.656 (%29,38)
1.718 (%30,48)
160 (%2,84)
506 (%8,98)
Jean-Baptiste
Mortalena
Batasuna
Algelurentzat (eskuina)
439 (%7,79)
MIARRITZE MENDEBALDEA
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
10.450
3.581 (%34,26)
3.517
Renaud
Albaric
(EAJ)
29 (%0,83)
Max
Brisson
(UMP)
1.214 (%34,52)
Henri
Chevrat
(Eskuineko Frontea)
412 (%11,71)
Mathieu
Accoh
Ezkerreko Frontea
151 (%4,29)
Jean-Benoit
Saint-Cricq
(etiketa gabea)
397 (%11,29)
Guy
Lafite
(PS)
661 (%18,79)
Maider
Arostegi
(Zentro Berria)
160 (%4,55)
Philippe
EtXeberri
(EE-Berdeak)
322 (%9,16)
Maialen
Etxeberri
(EH Bai)
171 (%4,86)
HAZPARN
Donamartiri
Donoztiri
Hazparne
Lekorne
Lekuine
Makea
Mehaine
HAZPARNE
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
266
346
4.712
601
XXX
450
210
6.857
147 (%55,28)
228 (%65,9)
2.828 (%60,02)
349 (%58,07)
163 (%59,93)
280 (%61)
129 (%62,62)
4.124 (%60,14)
142
211
2.716
332
152
271
123
3.947
Isabelle
Gary
(EE-Berdeak)
18
20
273
31
15
14
9
380 (%9,63)
Juliette
Bergouignan
(EH Bai)
38
66
393
90
46
127
20
780 (%19,76)
Jean-Paul
Bire
(Ezkerreko Frontea)
3
5
74
8
11
1
1
103 (%2,60)
Franck-Yves
Guilbert
(PS)
6
11
201
28
17
12
11
286 (%7,25)
Beñat
Intxauspe
(Forces 64)
77
109
1.775
175
63
117
82
2.398 (%60,76)
Thierry Dekimpe
(PS)
312
36
30
228
19
625 (%21,91)
Leopold Darritxon
(etiketarik gabea )
78
77
219
208
26
608 (%21,31)
Xebax Christy
(EH BAI)
23
166
43
134
72
438 (%15,35)
BASTIDA
Ahurti
Aiherra
Bastida
Beskoitze
Izturitze
BASTIDA
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
1.636
739
675
1.830
290
5.170
937 (%57,27)
474 (%64,14)
439 (%65,04)
903 (%49,34)
184 (%63,45)
2.937(%56.80)
925
456
428
870
174
2.853
Jean Castaings
(UMP)
479
157
127
221
54
1.038 (%36,38)
Jean Dubourdieu
(Ezkerreko Frontea)
33
20
9
79
3
144 (%5,05)
GARAZI
Ahatsa
Ainhize-Monjelose
Aintzila
Arnegi
Behorlegi
Buztintze
Donazaharre
Donibane Garazi
Duzunaritze
Eiheralarre
Ezterenzubi
Gamarte
Izpura
Jatsu
Lakarra
Lekunberri
Mendibe
Uharte Garazi
Zaro
GARAZI
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
247
129
97
256
69
87
718
1.085
165
213
311
89
511
179
119
170
176
580
157
5.358
179 (%72,47)
93 (%72,09)
72 (%74,23)
153 (%59,77)
47 (68,12)
63 (%72,41)
516 (%71,87)
752 (%69,31)
123 (%74,55)
144 (%67,61)
199 (%67,61)
72 (%80,9)
346(%67,71)
119 (%66,48)
91 (%76,47)
107 (%62,94)
109 (%61,93)
382 (%65,86)
92 (%58,6)
3.659 (%68,29)
174
88
72
149
46
62
494
731
119
143
197
72
333
111
90
104
106
370
89
3.550
Dominique Bacho
(EH Bai)
37
27
13
27
10
11
90
101
30
41
42
28
46
24
10
23
12
88
12
672 (%18,93)
Jean-Pierre Eihartz
(UMP)
25
15
10
46
7
6
100
93
20
8
20
20
26
28
39
23
13
46
3
548 (%15,44)
Francois Maitia
(PS)
51
32
32
36
14
24
139
195
36
63
79
11
197
36
31
35
51
118
40
1.220 (%34,37)
Catherine Forgeron
(Ezkerreko Frontea)
3
0
0
1
0
2
11
14
3
3
3
0
7
1
3
3
2
4
4
64 (%1,79)
Jean-Marie Mailharro
(Forces 64)
47
13
10
36
13
17
136
253
27
21
51
9
28
16
6
18
23
94
24
842 (%23,72)
Pako Arizmendi
(EAJ
11
1
7
1
2
2
18
75
3
7
2
4
29
6
1
2
5
20
3
204 (%5,75)
Michel Castan
(eskuina)
10
24
87
1
25
4
14
4
10
0
14
13
25
5
34
11
286 (%14,54)
Gilen Iriart
(EH Bai)
18
3
9
1
8
5
5
7
30
12
11
11
12
17
1
6
156 (%7,93)
Jean-Pierre Iriart
(Forces 64)
112
91
83
17
17
20
23
33
28
24
48
31
67
9
52
31
686 (%34,88)
Arnaud Villeneuve
(PS)
35
37
135
25
17
29
31
16
63
10
66
41
89
18
67
41
720 (%36,60)
Pierre Etxekopar
(Ezkerreko Frontea)
13
1
14
2
9
3
5
1
5
4
7
12
5
1
3
2
87 (%4,42)
ATHARRATZE
Aloze
Altzai
Atharratze
Etxebarre
Gamere
Hauze
Iruri
Lakarri
Larraine
Lexantzü
Ligi-Atherei
Liginaga
Montori
Ozaze
Santa Grazi
Zalgize
ATHARRATZE
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
259
216
465
67
99
102
127
116
215
76
223
152
298
85
241
145
2.886
195 (%75,29)
158 (%75,29)
338 (%72,69)
53 (%79,1)
77 (%77,78)
65 (%63,73)
82 (%64,57)
62 (%53,45)
153 (%71,16)
56 (%73,68)
147 (%65,92)
111(%73,03)
204 (%68,46)
55 (%64,71)
160 (%66,39)
91(%62,76)
2.007 (%69,54)
193
157
333
47
76
64
78
61
141
56
146
111
201
53
159
91
1.967
Marc Leroy
(NPA)
5
1
5
1
0
3
0
0
5
1
0
3
3
3
2
0
32 (%1,63)
IHOLDI
Arantsusi
Armendaritze
Bunuze
Donaixti
Heleta
Hozta
Ibarrola
Iholdi
Irisarri
Izura
Jutsi
Landibarre
Larzabale
Suhuskune
IHOLDI
Errolda
Parte hartzea
Baliagarriak
80
313
118
220
540
77
93
410
656
200
163
248
330
152
3.601
56 (%70)
256 (%81,79)
93 (%78,81)
177 (%80,45)
379 (%70,19)
60 (%77,92)
83 (%89,25)
338 (%82,44)
476(%72,56)
152 (%76)
135 (%82,82)
199(%80,24)
269 (%81,52)
126 (%82,89)
2.799 (%77,72)
56
253
91
173
373
58
83
337
459
150
135
198
263
136
2.755
Daniel Olzomendi
(EH Bai)
17
60
48
70
157
4
23
42
149
91
44
48
87
45
885 (%32,12)
Jean-Louis Caset
(UMP)
18
114
35
85
111
48
60
107
169
45
66
109
131
41
1.139 (%41,34)
Beñat Oteiza
(EAJ)
0
2
1
3
5
0
0
2
10
1
0
2
4
2
32 (%1,17)
Bernard Cachenaut
(etiketarik gabea)
21
73
7
10
92
4
0
180
122
12
25
37
32
35
650 (%23,59)
Marie-Claude Zapirain
(Ezkerreko Frontea)
0
4
0
5
8
2
0
6
9
1
0
2
9
5
49 (%1,78)
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 9
Euskal Herria ‹ Harian
Espainian ez direla
tortura saihesteko
neurriak hartzen
salatu dute
Kanpotik behin eta berriz abisu
ematen dioten arren, NBE Nazio
Batuen Erakundeko Giza Eskubideen Batzordearen aholkuei ez
die jaramonik egiten Espainiako
Estatuak. Hori salatu zuten atzo
Giza Eskubideen Euskal Herriko
Behatokiko Iratxe Urizar, Edurne
Iriondo, Didier Rouget eta Julen
Arzuaga abokatuek.
Donostian emandako prentsaurreko batean azaldu zutenez,
dagoeneko batzorde horretako bi
mandatari izan dira Espainiako
Estatuan, hango egoera bertatik
bertara ezagutzeko, eta «gomen-
dio andana» eman diote giza eskubideak bermatzeko. Espainiak,
ordea, «itxurazko neurriak» baino ez dituela hartu uste dute.
Iriondok adierazi duenez, «zigor
kodearen aldaketarik ez da gertatu; inkomunikazioa errotik kentzeko ere eskatu izan da, baina
erabiltzen jarraitzen dute, eta tortura salaketak daude».
Hain zuzen ere, tortura salaketa horietako bi ez epaitzeagatik zigortu berri du Europako Giza Eskubideen Auzitegiak Espainiako
Gobernua; Mikel San Argimirori
eta Aritz Beristaini hogeina mila
euro ordaintzera behartu du.
Rougetek berak eraman zituen
haien salaketak Estrasburgoko
auzitegiraino, eta, haren esanetan, «oso garrantzitsua» izan da
epaia, inkomunikazio aldian jasotako torturei buruzko testigantzak froga modura erabili dituztelako: «Berez, oso zaila da frogatzea tratu txarrak egon direla.
EAk esan du
hauteskunde
subjektu berri
batekin duela
konpromisoa
Raxoik dio PPk
Nafarroan
egonkortasuna
bilatuko duela,
«EAEn bezala»
Maiorga Ramirezen
arabera, bertan Sortu
«funtsezko eragilea»
izango da, eta ez du uste
ilegalizatuko dutenik
‘Nafarroarekiko
konpromisoa’
dekalogoa izenpetu eta
Cerveraren hautagaitza
babestu du Iruñean
Erredakzioa Iruñea
Erredakzioa Iruñea
Maiorga Ramirez Eusko Alkartasuneko Nafarroako koordinatzaileak Infozazpi irratiari eskainitako elkarrizketan aipatu du EAk
jada konpromisoa duela indar
abertzaleak biltzea helburu izango duen «hauteskunde subjektu
berri batekin». Apustu horren
berme nagusiena EAk eta Herritarren Garaia independentez osatutako plataformak hartutako
konpromisoa dela iritzi dio. Dena
den, Ramirezek gaineratu du indarrak batzeko asmo horren barruan Sortu «funtsezko eragilea»
dela. EAko buruzagiak ez du uste
hauteskundeetara aurkeztea galaraziko zaionik Sorturi, bestela
«barregarri» geratuko litzatekeelako Espainiako Estatua.
Mariano Raxoi PPko presidentea
Iruñean izan zen atzo, Santiago
Cervera Nafarroako Parlamenturako alderdiko zerrendaburuari
babesa adierazteko asmoz.
Raxoik adierazi zuen Nafarroaren «egonkortasun politiko, ekonomikoa eta soziala» bilatuko
duela PPk hauteskundeetan,
«EAEn bezala». PPko buruzagia
«oso harro eta pozik» azaldu da
Cerverak egindako lanarekin, eta
bisita baliatu zuen Nafarroarekiko konpromisoa dekalogoa izenpetzeko.
Cerveraren irudiko, konpromiso hori garrantzitsua da, «herritarrek frogatu ahal izango dutelako
alderdiak hartutako konpromisoak betetzen dituen edo ez».
Estrasburgoko
Auzitegiak torturen
inguruan emandako
azken epaiak aztertu
ditu Behatokiak
Samara Velte Donostia
Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiko lau abokatuak, atzo emandako prentsaurrekoan. GARI GARAIALDE / ARP
[Estrasburgoko] Auzitegia Torturaren Prebentziorako Europako
Batzordeak emandako aholkuetan oinarritu da». Rougetek azaldu duenez, batzorde horrek dio
frogatu daitekeela tortura egon
den edo ez, gertatu eta berehala
protokoloan finkatutako azterketa egiten bada; «odolean gas karboniko asko baldin badago, asfixia seinale izaten da».
Torturaren aurkako batzorde
horrek hainbat estatutako egoera
behatu eta txostenak argitaratzen ditu. Rougeten arabera, Espainiakoa da txosten horiek argi-
taratzearen aurka dagoen estatu
bakarra.
Arduraz jokatzeko eskaera
Arzuagaren ustez, Estrasburgotik Espainiaren aurka emandako
epaiek –baita Arnaldo Otegiren
adierazpen askatasuna urratzeagatik jarritako zigorrak ere– erakusten dute «estatuaren aldetik
hainbat bortxaketa» daudela eta
horien oinarrian «justizia falta»
dagoela. Uste du, halaber, estatuak horietan duen erantzukizuna ukatu nahi duela. «Bitartekariek eta Europako auzitegiek
behin eta berriz esaten diote zein
den bere erantzukizuna. Ez du balio gomendio horiei aitzakiekin
erantzutea».
Amerikako Juristen Elkartea
ere zuzendu zaio Espainiako Gobernuari Giza Eskubideen Europako Batzordeko bilera batean.
Vanessa Ramos presidenteak eskatu dio Alderdien Legea berriz
aztertzeko eta «gatazka behin betiko bukatzeko urratsak» egiteko,
«pertsona guztien giza eskubideak eta euskal herritarren autodeterminaziorako eskubidea errespetatuta».
10 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Euskal Herria
Ione Lozano ustezko
etakidea atxilotu
dute Frantzian
Indre departamenduko
errepide kontrol batean
atzeman dute, eta
gizonezko batek ihes
egitea lortu du
Erredakzioa
Hogeinakako taldetan egin zuten atzo elkarretaratzea, Iruñean, PSNren egoitzaren inguruetan. J. MANTEROLA / ARP
Igandean Iruñean torturaren
aurka «indarrak batzera»
deitu du herritar talde batek
Parlamentuak atzera
bota du Nafarroan izan
diren azken salaketak
ikertzeko batzorde bat
eratzeko eskaera
Joxerra Senar Iruñea
Azken urteetan torturak salatu
dituzten herritar talde batek argi
du beharrezkoa dela «herritarren
kontzientziak astintzea» denen
artean indarrak batu daitezen
tortura ezabatzeko. Horregatik,
igandean, 12:00etan, Iruñeko autobus geltokitik irtengo den manifestazioan bat egitera deitu
dute.
Euskal Herrian, azken 30 urteetan 10.000 herritar inguruk salatu
dituzte torturak. Horietako batzuen izenean, atzo prentsaurrekoko edukia irakurtzea egokitu
zitzaion Araitz Amatriari. Beste
hiru gazte nafarrekin batera,
2008ko urriaren 28an atxilotu zuten Iruñean, eta torturak salatu
zituen. Bi urte espetxean egon ostean, abenduan aske utzi zuten.
Atzo, Amatriak nabarmendu
zuen inkomunikatutako denbora
tarte hori «bizitzako unerik latzenetako bat» dela torturak jasan
dituztenentzat. «Ezinezkoa da
azaltzea psikopata horien esku
egonda sentitzen dena: inongo
babesik gabe, bakartuta, haien
esku zaude, inongo kontrol judizial, mediku zaintza edo arreta
psikologikorik gabe».
Amatriak gogora ekarri zuen
lekukotasun bakoitzak «infernu
haren itzulera» ekartzen duela.
«Ezin duzue irudikatu zer gogorra den guretzat egoera horretan
bizi izan dugunaren lekukotasuna adieraztea». Dena den, azpimarratu zuen ez dutela egiten
«errukia eragiteko», herritarren
kontzientziak astintzeko baizik.
Parlamentuaren erabakia
Atzo, Parlamentuko Mahaiak eta
Eledunen Batzordeak iraila geroztik Nafarroan izan diren torturak ikertzeko batzorde bat sortzeko NaBairen eskaera atzera bota
zuen. UPNk, PSNk, IUNek eta
CDNk kontra bozkatu zuten.
Arratsean, 20:15ean, gehienez
hogei kideko taldetan protestak
egin zituzten Sarasate pasealekuan, deialdia Espainiako Gobernu ordezkaritzak debekatu arren.
Frantziako Poliziak ustezko etakide Ione Lozano Miranda atxilotu zuen atzo gauean. Frantzia
erdialdean dagoen Indre departamenduan ipinitako ohiko errepide kontrol batean atzeman zuten,
03:20 aldera.
Polizia iturrien arabera, Lozano gizonezko batekin zihoan furgoneta batean, eta kontrolera iritsi zenean ETAko kidea dela eta
pistola bat zeramala aitortu zuen.
Poliziek atxilotu egin zuten, eta
ibilgailuan ETAko dokumentazioa zegoela egiaztatu zuten. Berarekin zegoen gizonezkoak, berriz, kontroletik ihes egitea lortu
zuen, eta segurtasun indarrak
hura bilatzen ari dira.
Lozanok urtebete zeraman
ihes eginda, iazko otsailaren 13an
guardia zibilek Ibai Beobide
Villabonan (Gipuzkoa) atxilotu
zutenetik. Imanol, Ezpala eta
Algortako taldeak antolatu izana
leporatu zioten orduan Beobideri. Lozano talde horiekin lotu du
Frantziako Poliziak.
Beobide atxilotu eta hiru egun
geroago, Mossos d’Esquadrak
Jon Rosales eta Adur Aristegi
atzeman zituen Gironan (Herrialde Katalanak), ustez Frantziara
ihes egiten ari zirenean. Lozano
Rosalesen bikotekidea dela adierazi du Poliziak. ETAn batera sartu zirela uste dute poliziek, Beobi-
deren eskutik. Berri agentziek
esan dutenez, Lozanok Frantziara ihesi joatea erabaki zuenean,
guardia zibilek hura gehien bilatutako etakide zerrendan sartzea
erabaki zuten.
«Amaierarako pauso bat»
Atxiloketaren berri izan zuenean, aurreko atxiloketen ildo beretik mintzatu zen Alfredo Perez
Rubalcaba Espainiako Gobernuko lehendakariorde eta Barne ministroa atzo egindako prentsaurrekoan. «Egia da ETAk su-eten
orokor eta egiaztagarria iragarri
duela, baina hau ez da amaiera; ez
dute esan guztia amaituko dutenik, indarkeria behin betiko utzi
dutenik. Hortaz, behin betiko,
alde bakarreko eta zalantzarik
gabekoa den amaiera izan arte,
guk gurearekin jarraituko dugu:
atxilotzen; amaiera hurbil dagoela jakitun baina oraindik lan egin
behar dugula».
Azken atxiloketekin ETAren
amaiera gertu dagoela uste du
Rubalcabak: «ETAren bukaeraren hasierarako azken urratsak
egiten ari garela uste dut. Gaur
beste pauso bat eman dugu;
amaieratik hurbilago gaude. Gutxi geratzen da; denok egingo
dugu, batera eta ongi». Era berean, Lozanok pistola bat zeramala
nabarmendu nahi izan zuen Rubalcabak, ondorioztatuz atxilotuak arma bat bazeraman «asmo
onik» ez zuela.
Frantziako Barne ministroarekin bihar elkartzekoa da Rubalcaba, eta, jakinarazi zuenez, ETAren inguruan hitz egingo dute.
Gainera, Frantziaren «laguntza»
eta «poliziaren eraginkortasuna»
eskertu zituen.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 11
Euskal Herria ‹ Harian
SOS Arrazakeriako kideak, atzo, Iruñeko autobus geltokian; horixe da leku arriskutsu gisara aurkeztu duten lekuetako bat. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
Etorkinen kontrako jazarpenaz abisu
eman du Nafarroako SOS Arrazakeriak
Poliziaren jarreraz
ohartarazi dute;
Xenofobiaren Kontrako
Nazioarteko eguna dela
eta, ekimen ugari abian
Erkuden Ruiz
Iruñeko autobus geltokian autobusetik jaitsi eta identifikatzeko
dokumentuak eskatu ohi dizkiete poliziek etorkinei, itxura hutsagatik, polizien nahiaren arabera. Beatriz Villahizan Nafarroako
SOS Arrazakeriako kideak Poliziaren jarrera salatu du. Azken
hilabete hauetan hainbat salaketa jaso dituztela esan du, eta «toki
arriskutsuen mapa» osatu dute;
arazotsuenen artean dago, hain
justu, Iruñeko autobus geltokia.
Etorkinak kalera ateratzeko beldur direla azaldu du Villahizanek. Atzo Arrazakeriaren Aurkako Nazioarteko Eguna izan zen,
eta eguna ekimen sorta zabala
plazaratzeko baliatu zuen Nafarroako SOS Arrazakeriak. Aurkezpena egiteko toki «ezohikoa»
hautatu zuten. «Autobus geltokira etorri gara, hemen arrazakeria
eta xenofobia sustatzen direla salatu nahi dugulako». Azken hilabeteetan jazoera itsusiak ikusi dituzte: «Poliziak etorkinei dokumentuak eskatu dizkiete, haien
itxuragatik, poliziek immigranteak direla uste dutelako» .
Guztira 25 salaketa jaso dituzte,
eta horietatik hamabi autobus
geltokian jazotakoak dira. «Autobusetik jaistean edo autobusa
noiz etorriko zain daudela eskatzen dizkiete agiriak». Villahizanek adierazi duenez, autobus geltokian bakarrik ez dira ibiltzen
poliziak «paperak eskatzen»: Espainiako Enplegu Institutuko bulegoetako inguruak, etorkinen elkarteetatik gertu dauden bazterrak, hiriko autobus geltokietan
eta osasun etxeetatik hurbil dau-
Gasteizen, arrazakeriaren kontrako
ekimena, atzo. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
den lekuetan ere etorkinei eskatu
ohi diete identifikatzeko, besteak
beste. Uniformea jantzirik edo kaleko jantzian egiten dituzte salaketak poliziek.
«Etorkinek erabili ohi dituzten
lehen mailako zerbitzuak dira,
eta, identifikazio agiriak eskatuko dizkieten beldur direnez, ez
‘‘
Itxuragatik etorkinak
direla pentsatzen
dutelako eskatzen
dizkiete dokumentuak»
«Hemen arrazakeria
eta xenofobia
sustatzen direla salatu
nahi dugu»
BEATRIZ VILLAHIZAN
Nafarroako SOS Arrazakeriako kidea
dira joaten». Poliziaren jarreraren beldur, etorkinak etxean «preso» gelditzeko arriskua dagoela
adierazi du Villahizanek.
Legezko paperik gabe harrapatzen badituzte, etorkinen aurkako txostena irekitzen dute poliziek. Horrek etorkinen egoera «le-
geztatzeko» arazoak eta deserriratzeak dakartzala salatu dute
SOS Arrazakeriako kideek. «Deserriratu nahi dituztenak atzerritarrentzako zentroetara eramaten dituzte lehenengo. Nafarroako gehienak Madrilgo Aluche
zentrora eramaten dituzte». Villahizanek esan du zenbaitetan
deserriratzea inor abisatu gabe
egin ohi dela. «Jatorrizko herrialdean daudenean senideei deitzen
diete, eta esaten diete bertan daudela». Beste batzuetan, deserriratu ondoren txostena bertan behera uzten dutela azaldu du.
«SOS Arrazakerian Atzerritarren Legea berriz aztertzeko
eskatu dugu behin eta berriz»,
gogora ekarri dute. Identifikazio
kontrolak eta «ilegal edo irregular» trataera berrikusi egin behar
direla esan du Ion Kepa Soltxaga
SOS Arrazakeriako kideak. Hortaz, etorkinen aurkako polizien
«jazarpenak» ikusten dituztenei
salaketa jartzeko eskatu diete.
Muga guztien gainetik, migrante izatea ez da delitua lelopean
arrazakeriaren aurkako astea antolatu du Nafarroako SOS Arrazakeriak. Etorkinek Iruñean jasaten duten «jazarpena» eta horien
ondorioz jasaten dituzten egoerak izango dira gai nagusia ekimen guztietan. Atzo, esate baterako, Zabaldi elkartean bi erakusketa martxan jarri zituzten.
Salaketa Gasteizen
Pertsona migratzaileen eskubideen aurka doazen instituzioen
«politika murriztaile, autoritario
eta sexistak» salatu ditu KIRAk
ere, Arabako Etorkin eta Errefuxiatuen Koordinakundeak. Europako Batasunaren Itzulerarako
zuzentaraua, Espainiako Gobernuaren Atzerritarren Legearen
moldaketa eta Eusko Jaurlaritzak Heldu zerbitzua bertan
behera uztearen moduko erabakia horren isla direla gogorarazi
du elkarteak, eta mugarik gabe-
ko herritartasun baten aldeko
aldarria plazaratu du. Ideia
horiek defendatzeko, eta aldaketak eskatzeko, elkarretaratze bat
egingo dute datorren larunbate-
an Gasteizen; Andre Mari Zuriaren plazan, 16:30ean.
Arrazagatik egindako diskriminazioaren aurkako nazioarteko egunaren barnean ehunka hiritar «gelditu» egin ziren atzo
Stop Arrazismoa ekimenak deituta. 19:30ean ehunka lagunek
izoztuta egotearen plantak egin
zituzten Gasteizko, Bilboko, Donostiako, Eibarko, Irungo, Getxoko eta Tolosako kaleetan. Bost
minutuz denbora gelditu izan balitz bezala egon ziren, ibiltarien
harridurarako, eta, horren ostean, ezer gertatu izan ez balitz bezala jarraitu zuten haien bidea.
Zer pentsa eman zuten. Gipuzkoako SOS Arrazakeriak iganderako Berdintasunaren Aldeko Martxa deitu du; Trintxerpetik Donostiara joango da.
Hainbat erakundek eta alderdi
politikok ere baliatu zuten atzoko
eguna xenofobiaren kontrako
mezua plazaratzeko. Aralarrek,
esaterako, «bestelako immigrazio eta harrera politika» eskatu zituen ohar baten bidez. Krisiak
etorkinak gogor erasan dituela
gogorarazi dute Aralarreko ordezkariek, eta horren araberako
neurriak eskatu dituzte.
12 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Euskal Herria
Genero bortxari
aurre egiteko,
koordinazio ona
nabarmendu dute
Emakunderen txosten
batek ohartarazi du
biktimekiko harrera
ez dagoela
instituzionalizatua
Erredakzioa Gasteiz
Genero indarkeriaren biktimak
artatzeko agenteen arteko koordinazioa ontzat eman du Emakundek, nahiz eta biktimen arreta ez dagoen instituzionalizatua.
Emakumeen kontrako etxeko tratu txarren arloko harrera baliabideen garrantziaren eta eraginkortasunaren ebaluazio txostena-ren
ondorioetako bat da hori. Horrez
gain, txostenaren arabera, genero indarkeriaren biktima izan diren emakumeei ez zaie lehentasunik ematen Osakidetzan.
Maria Silvestre Emakundeko
zuzendariak atzo txostenaren
aurkezpenean azaldu zuenez, tratu txarrak jasaten dituzten emakumeen arretan parte hartzen
duten agenteen arteko koordinazioan «maila ona» dago. Dena
dela, hutsuneak ere badira: «Osasun sisteman, eta justizia nahiz
hezkuntza alorretan, askotan genero indarkeriaren biktimekiko
harrera ez dago instituzionalizatua, eta koordinazio maila harreran parte hartzen duen profesionalaren araberakoa izaten da»,
dio txostenak.
Osasun eremuan egiten ari den
bidea nabarmendu zuen Silves-
trek, eta Emakundek emandako
gomendioei Osasun Sailak emandako erantzunekin «pozik» dagoela gaineratu. Ildo horretan, Zaindu programa ekarri zuen gogora
Silvestrek; tratu txarren biktimek osasun langileei beren egoeraren berri eman diezaieten sustatu dute programa hori.
Hezkuntza alorrari dagokionez, Emakundek bere txostenean
adierazi du genero indarkeriaren
biktimen seme-alabak «mugitzeko eta jasotzeko» jarrera ona dagoela hezkuntza sisteman. Aitzitik, txostenaren arabera, «askotan irakasleek ez dituzte beste
ikasleak bezala tratatzen, eta
neurri batean seinalatuak sentitzen dira, haiekiko hainbat aurreiritzi eta estereotipo izaten baitira».
Harrerako guneetako baliabideei dagokienez, emakumeen beharrei erantzuten dietela ondorioztatu du Emakundek, baina
onartu du kasu batzuetan, toxikomaniak eta osasun mentaleko
gaitzak tarteko direnean, baliabide horiek ez direla nahikoa.
Era berean, emakumeen harrerarako zerbitzuak egokitzearen
alde dago Silvestre: «Batzuk gainezka daudelako eta beste batzuk, berriz, behar dena baino gutxiago erabiltzen direlako».
Genero indarkeriaren biktima
diren emakumeak lan munduan
eta gizartean integratzea «betetzeko zailena den helburua» dela uste
du Emakundeko zuzendariak,
eta, haren ustez, Lanbide «aukera
Maria Silvestre, artxiboko irudi batean. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS
bat izan daiteke gaur egun emakume horiek integratzeko».
Genero indarkeriako bi kasu
Azken egunetan, genero indarkeriako bi kasu gertatu dira. Igandean Basauriko (Bizkaia) polizia
etxeko ertzainek 41 urteko gizon
‘‘
Harrera zerbitzu batzuk
gainezka daude, eta
beste batzuk behar baino
gutxiago erabiltzen dira»
MARIA SILVESTRE
Emakundeko zuzendaria
bat atxilotu zuten, ustez emazteari eraso egin ziolako. Ertzaintzaren arabera, kolpeak eman zizkion musika tresna batekin —
egurrezko banjo batekin— buru
eta aurpegi aldean, eta, horien ondorioz, bekoki aldean zauri bat
egin zion, eta lepoan, ebaki batzuk. Bizilagun batek deituta joan
ziren etxera ertzainak, eta emakumeak jakinarazi zien senarrak jo
egin ziola, haurra besoetan zuela.
Emakumearen arabera, ez zen tratu txarrak jasotzen zituen aurreneko aldia, eta salatu zuen haurdun zegoela ere jo ziola senarrak.
Hendaian (Lapurdi), berriz, 18
urteko mutil batek ustez eraso
egin zion igandean bere bikotekide ohiari, eta azken horren lagun
batek sukaldeko aizto batekin
zauritu zuen erasotzailea. Poliziaren arabera, erasotzailea herriguneko La Fontaine karrikako etxe
batera joan zen, eta han mehatxu
egiteaz gain, eraso egin zion cutter
batekin 16 urteko neska bati.
Etxean biktimaren ahizpa eta lagun bat zeuden, eta horrek 20 zentimetroko sukaldeko aizto bat
hartu eta erasotzailea zauritu
zuen. Osasun zerbitzuak iritsi zirenean, neska artatu zuten, baina
ez zuten ospitaleratzeko beharrik
ikusi. Mutila, aldiz, Baionako ospitalera eraman zuten.
Horrez gain, Ertzaintzak 33 ur-
teko gizon bat atxilotu zuen igandean Bilbon, mehatxuak, legez
kanpoko atxiloketa eta sexu erasoa leporatuta. Herrizaingo Sailaren arabera, taberna bateko bezeroei mehatxu egin zien labana batekin, eta bere etxe ondoko beste
taberna batean neska bati ukitu
lizunak egin zizkion. Gertaera horien berri jakin ostean, ikerketa
bat abiatu zuen Ertzaintzak, eta
ertzainak gizonaren etxera joan
zirenean, horrek ez zien atea ireki. Apur bat geroago, etxeko leiho
batetik norbaitek hainbat mezu
idatzi jaurti zituen. Mezu horietan zioen etxekideak ez ziola atea
irekitzen uzten eta ohartarazi ziola hala eginez gero eraso egingo
ziola.
Ertzainek, etxeko giltza lortu
eta barrura sartu zirenean, gazte
bat aurkitu zuten sukaldean labana handi batekin, eta atxilotu
egin zuten. Etxeko beste bizilaguna gela batean zegoen, eta ertzainei jakinarazi zien mezuak berak
bota zituela leihotik.
Trenekin erne ibiltzeko eskatu dute,istripua dela eta
Altsasun trenak aurrean
eramanda bi neskato hil
ostean, Caballerok dio
arreta handiagoz jokatu
beharko lukeela jendeak
Erredakzioa Iruñea
Trenbideen segurtasuna auzitan
jarri du Altsasun (Nafarroa) larunbat gauean izandako istripuak. Arduragabe jokatzen duela
jendeak maiz, hala esan du Nafarroako Barne kontseilari Javier
Caballerok: «Zuhurtziarik eza da
zuhurtziarik eza. Zuhurrago jokatzeko eskatu behar dugu».
Bi neska gazte hil ziren larunbat gauean Altsasun, trenak harrapatuta. 16 eta 17 urte zituzten,
eta festara zihoazen, Olatzagutiara (Nafarroa); inauteriak zituzten
han. Bi herrien artean bada bidezidor bat, errepide nagusia baino
laburragoa, eta handik joatea erabaki zuten. Hamar laguneko kuadrilla zen. Trenbidearen ondo-ondoan dago bidea, eta, hura amaituta, aurrera jarraitu zuten gazteek;
bi hildakoek trenbidetik, eta gainerakoek, inguruko harri artetik
—inguruko zubi bat pasatu, eta bide nagusia hartzea da ohikoa—.
Hutsik zihoan tren batek aurrean
eraman zituen bi neskatoak. 23:10
inguru zirela gertatu zen istripua.
Argitzeko dago oraindik zehatz
zer gertatu zen. Lehen zantzuen
arabera, hildako gaztetxoek ez zuten trena sumatu —zementua egiteko enpresa bat dago inguruan,
eta A-1 autobidea ere bai; baliteke
lantegiko hotsaren eta errepideko
argien eraginez ez ohartu izana
trena zetorrela—, eta gidariak ere
ez zituen ikusi harrapatu aurretik.
Dolu eguna Altsasun
Hantxe bertan hil ziren 16 eta 17
urteko bi neskatoak. Altsasuko
udalbatzak bozeramaileen bilera
berezia egin zuen atzo, eta dolu
egun izendatu zuen atzokoa.
Hain zuzen ere, bi gazteen hileta
elizkizunak ere egin zituzten.
Guardia Zibilaren ikerketaren
nondik norakoak jarraitzekotan
geratu da udala, eta ondorioak aztertzekotan. Ez alferrik, Altsasuko eta Olatzagutiko herritar askoren ohiko bidea da trenbidearen
ondokoa. Bi herrien arteko bidezidor hori ohiko ibilbidea baino
kilometro bat laburragoa da.
Azterketaren emaitzak aintzat
hartuta, neurriak hartzeko aukera aipatu du Espainiako Gobernuaren Nafarroako ordezkari Elena Saizek. «Lanean ari dira, zer
gertatu zen argitzeko eta aurrerantzean nola jokatu ikusteko».
Bi hildakoen hurkoei dolumina
eta babesa azaldu die Saizek, Altsasuko Udalak egin bezala.
Nafarroako Gobernuak arduraz jokatzeko deiarekin uztartu
du dolumina. Bi neska gazte tren
batek aurrean eramanda zendu
izana «dramatikoa eta lazgarria»
izan dela adierazi du Javier Caballero Barne kontseilariak. Baina
esan du arduragabe jokatzea izaten dela maiz era horretako istripuen jatorria: «Ezin liteke trenbidearen ondoan ibili oinez, eta are
gutxiago gauez». Hartara, ezbeharretik irakaspena ateratzeko
eskatu die herritarrei Caballero
kontseilariak, une garratzak direla onartu arren. «Arreta handiz
ibili beharra dago. Oro har, horrelakoetan zuhurtzia handiagoz jokatzeko deia egin behar dugu».
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 13
‹ Publizitatea
14 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Euskal Herria
Nafarroako Parlamentuak
ez du eskatu Garoña ixteko
Irudia qOrdizia
1,3
pGipuzkoan 2010ean jasotako
landare-olio litroak,milioitan.
Ecogras enpresak 1.300.000 litro landare-olio jaso zituen
2010. urtean Gipuzkoan, eta ondoren, horiek biodiesel bihurtu
zituen. Herrialdeko 81 udalerritan jarritako 300 edukiontzitan
bildu dute olioa.
IRUÑEA › Nafarroako Parlamentuko bozeramai-
leen batzordeak aho batez onartu zuen atzo
Japoniako herriari elkartasuna agertzeko adierazpena, eta atzera bota zuen, berriz, energia
nuklearraren inguruko eztabaida zabaldu eta
Garoñako zentrala ixteko eskaera. IUNek aurkeztutako adierazpeneko bi puntu horiek atzera
bota zituzten UPN, PSN eta CDNk.
Dantzatuz egin dute Zubietan
errauste planta geratzeko deia
DONOSTIA › Zubietan (Usurbil, Gipuzkoa)
ehunka lagun batu ziren igandean flash mob
bat grabatzeko. Dantzan, festa giroan eta Lady
Gagaren kantu bat moldatuta, errauste plantaren kontrako mezua plazaratu zuten, eta atzerapen bat eskatu zuten azpiegitura hori egiteko
planetan.
2
j
Jendea plazan, dantzan. JON URBE / ARGAZKI PRESS
Laburrean
%89
pUlibarriko urtegiaren betetze
maila.Ulibarriko urtegiak 130
hektometro kubo ditu gaur
egun,eta bere edukieraren %89
dago beteta.Ulibarrik Bilbo eta
Gasteiz hornitzen ditu urez.Urtarrilaren amaieran 109 hektometro kubo zituen urtegiak,eta
duela urtebete,berriz,121.
ORKLI ETA BERRIA, BATERA
137
pBilboko egoitza berriak jasoko dituen adineko pertsonak.
Bizkaiko Foru Aldundiak mendekotasun egoeran dauden
adinekoentzako egoitza bat zabaldu du Bilbo Zaharrean. Egoitzak 137 leku ditu, eta beste 50
pertsona hartzeko eguneko
zentro bat ere badu.
BERRIA egunkariak eta Orkli kooperatibak BERRIAren harpidetzak
sustatzeko hitzarmena sinatu dute. Itun horren ondorioz, Orkli kooperatibak BERRIAren harpidetzak sustatuko ditu bertako langileen
artean. Hitzarmena Berria taldeko kontseilari ordezkari Joanmari
Larrartek, Andoni Zubeldia Orkliko euskara teknikariak eta Asier Lekuona Orkliko kontseilu errektoreko lehendakariordeak sinatu zuten, atzo, Orklik Ordizian (Gipuzkoa) duen egoitzan. Lan munduan
BERRIAren harpidetzak sustatzeko hainbat enpresarekin Berria taldea egiten ari den kanpainaren ildoan sartzen da ituna. Hainbat enpresarekin izenpetu dira dagoeneko hitzarmenak. ANDONI CANELLADA / ARP
Hilberriak
ESKELAK
(0034)943 30 40 30
[email protected]
VALERO JESÚS
URIBARRENA
FERNÁNDEZ
JEXUXA JAUREGI
ARRATIBEL
(Andres Salegiren alarguna)
AMAIA AZKUE
ALDABALDETREKU
-Goian bego-
NEGUAK EKARRI,
NEGUAK ERAMAN
Mizpira loreak
Gailurrera iristean
Estutasunean
Elizkizuna: Kristoren Piztuera parrokian (Seminarioa), gaur, 19:00etan.
Herenegun hil zen, 84 urte zituela,
Elizakoak eta Aita Santuaren Bedeinkapena hartu ondoren.
Seme-alabak: Josune eta Andoni Eskisabel,Amaia eta Bittor Alberdi; bilobak: Eneko eta Leire, Maddi eta Ibai; zaintzailea: Lucia; ezkon
anai-arrebak, ilobak, lehengusuak eta gainerako ahaideak.
Haren arimaren alde otoitz bat eskatzen dizuete eta arren etor
zaiteztela hileta elizkizunera. GAUR izango da, ASTEARTEA, arratsaldeko ZAZPIETAN,ANDRE MARI JASOKUNDEAREN parrokia elizan, gorpua aurrean dela. Eskerrik asko guztioi aldez aurretik.
ITSASONDON, 2011ko martxoaren 22an
Helbidea: Nagusia, 28-1
Oharra: Gorpua Beasaingo GOIERRI BEILATOKIAN egongo da.
Nahiz eta orain oso triste gauden,
zuk egunero eman dizkiguzun
umorea, alaitasuna eta bizipoza,
pixkanaka berreskuratuko ditugu.
ESKERRIK ASKO! AMAIA
Orokieta Herri Eskola
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 15
Ekonomia ‹ Harian
Langile bat hil da, Iruñean, Soto Lezkairuko obretan
Dragados eraikuntza
enpresan, K.M. langilea
jo du makina zulagailu
batek, eta berehala
zendu da
Erredakzioa Iruñea
Iruñeko Soto Lezkairu urbanizazioaren eraikuntza lanetan, atzo,
langile bat hil zen lan istripuan.
Ezbeharra, 16:36an gertatu zela
jakinarazi zuen Nafarroako
Gobernuak. Ezbeharraren iker-
ketaz, Iruñeko udaltzaingoa
arduratuko da. Ezbeharra Mutiloagoititik gertuen dauden etxeetako batean gertatu zen. Hildakoa, K.M., Dragados enpresako
langilea da.
Ez dago argi zerk eragin zuen
ezbeharra. Lehen hipotesien arabera, makina zulagailu batek langilea jo zuen, eta kofrajerako
hainbat kablez osatutako zementu harresi baten aurka bultzatu
zuen. Berehala larrialdi zerbitzuek bi anbulantzia bidali zituzten istripua gertatu zen tokira,
eta bere bizitza salbatzeko hain-
bat ahalegin egin arren, minutu
gutxiren buruan zendu zen langilea.Cordovillako parkeko suhiltzaile talde bat ere bidali zuten
langilea erreskatatzeko.
ELAk lan istripua gaitzetsi eta
elkartasuna azaldu zien hildako
langilearen senideei eta lankideei. Gaur, istripuaren inguruko informazio gehiago izatean, beste
ohar bat igorriko dute.
UGTk gogorarazi zuen Nafarroan urtea hasi denetik hiru langile hil direla, eta horietako bi
eraikuntza sektorean izan direla.
Sindikatuek oroitarazi zuten is-
tripuok eragiten dituzten sakoneko arrazoiek bere horretan jarraitzen dutela: «Lan arriskuen prebentziorako araudia ez da betetzen, aurreikuspen neurrien
inguruko planifikazio falta dago,
ez dago prestakuntzarik edo informaziorik, lan ordu gehiegi sartzen dira, lan erritmo handia
dago...». Enpresei lan araudia betetzeko exijitzen diote, eta Nafarroako Gobernuari lan ikuskaritza modu eraginkorragoan eta zorrotzagoan betetzeko.
CCOOk eskatu zuen zorrotz
iker dezatela lan istripua, «horre-
Bilioi erdi euro
izango ditu euro
guneko kideak
salbatzeko
funtsak
DLaburrak
CEOE, CCOO eta UGTko
buruak bilduko dira gaur
MADRIL › Negoziazio kolektibo-
Portugalen, gobernua
kili-kolo jarri dute
gastua gutxitzeko
neurriek, eta, agian,
bihar eroriko da
Erredakzioa
Euroaren eremuko ekonomia ministroek akordio bat egin dute
etorkizunean finantza zailtasunak dituzten herrialdeak laguntzeko funtsari buruz. Guztira,
700.000 milioi euroko poltsa izango da, eta horretatik 500.000 milioi
erabili ahal izango dituzte estatuek beren maileguei aurre egiteko. Gainontzekoa erreserba izango da, diru horrek AAA kalifikazioa izan dezan.
Europako Batasunak etzi eta
etzidamu onartuko du ofizialki
2013. urtetik aurrera Europako
Egonkortasun Mekanismoa sortzea. Greziari lehenik eta ondoren Irlandari ere laguntzeko eratutako behin-behineko erreskate
funtsa ordezkatuko du orduan.
440.000 milioi ditu funts horrek
ere, baina bilioi laurdena soilik
dago erabilgarri.
Funts horren zati handiago bat
erabiltzeko aukerak handitzen
ari dira egunez egun. Batetik,
Portugalek ezingo du luzaroan
%7,5eko interesa pagatu bere zorraren truke, diru hori pagatzeko
egin behar dituen gastu murrizketak oso bortitzak direla. Jose
Socratesen gobernuak bihar eramango du laugarren doikuntza
programa Legebiltzarrera, eta
oposizioko SPDren sostengua lortu ezean, dimitituko duela iragarri du. Irlandan, berriz, gobernu
berriak beste 35.000 milioi eskatu
beharko dituela diote EBko iturriek.
lako tragediak berriz ez gertatzeko». CCOOren arabera, lan istripuak galaraz daitezke, baldin eta
lan arriskuen prebentziorako
legea eta araudiak betetzen badira.
LAB sindikatuaren zenbaketaren arabera, aurten jada hamalau
langile hil dira Euskal Herrian
izandako lan istripuetan.
ELAk azaldu du langileek mobilizazioak hasi dituztela Jaurlaritzaren Osasun eta Kontsumoko
lurralde zuzendaritzaren egoitzan, lan arriskuen inguruko baldintzak direla eta.
Gizarte gastua murrizketaren aurkako protesta, joan den astean, Bizkaiko Aldundian. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS
Eusko Jaurlaritzak laguntza
sozialak gutxitzea «eskuin
politika» da, ELAren ustez
Gizarte Larrialdietarako
Laguntzari 17 milioi
bideratu dizkio, eta
AHTari 300 milioi
ematea kritikatu du
Lander Muñagorri Bilbo
Eusko Jaurlaritzak urtarrilean
onartu zuen Gizarte Larrialdietarako Laguntzen (GLL) dekretua
gogor kritikatu du ELAk. Dekretu berri horren ondorioz, laguntza jasoko dutenen kopuruak eta
diru laguntza horien zenbatekoak behera egingo dute. Erabaki
hori hartu izanagatik, Eusko
Jaurlaritzari «eskuineko politikak» egitea egotzi dio Mikel Noval ELAko gizarte arloko arduradunak.
Orain arte, GLLa jasotzeko
garaian, pertsona bakoitzak
eduki behar zuen gehienezko
ondarea 40.000 eurokoa zen,
baina kopuru hori orain jaitsi
egin da, 8.000 eurora. Atzo egindako adierazpenetan Novalek
adierazi zuenez, «Eudelek egindako zenbaketaren arabera,
ondarearekin lotutako aldaketa
horren ondorioz, laguntzak jasotzen dituzten pertsonak heren
bat gutxiagotuko dira». Eta
murrizketa horrek adineko pertsonei gehiago eragingo die batez
ere, «urteen poderioz 8.000 eurotik gorako ondarea metatua edukitzeko aukera handiagoa daukatelako», Novalen ustez, 2011.
urtean GLLetara 17 milioi euro
bideratuko ditu Eusko Jaurlaritzak. «Laguntza sozialak emateko dirua badauka Jaurlaritzak,
baina ez du horretan inbertitu
nahi», Novalen hitzetan. Eta,
argudio hori indartzeko, aipatu
du 2011ko aurrekontuetan 300
milioi euro bideratu dituztela
abiadura handiko trenaren lanak
egiteko.
Lan merkatua berpiztu
Dekretuak, lan merkatuan sartzea erakargarri bihurtuko duen
eredu bat ezarri beharra aipatzen
du, nahiz eta soldata apaleko lanpostua izan. Novalek esan duenez, «eskuin muturreko erabakia
da hori».
ELAko ordezkariak urteetan
atzera ere egin zuen. «Gema Zabaleta egungo Lan eta Gizarte Gaietako sailburua oposizioan zegoenean, GLLak aurrekontutik bereizi behar zirela esaten zuen.
Orain bera gobernuan dagoela, ez
ditu horrelakoak onartzen, eta,
gainera, murriztu egiten ditu».
Hori guztia dela eta, ELAk
GLLak eskubide subjektibotzat
onar daitezela, eta laguntza sozialak igotzea eskatu zuen.
aren erreformari buruz hamaika
hartu-emanen ondoren, goi
mailako bilera dute gaur Madrilen Joan Rosell CEOEko buruak,
Ignacio Fernandez Toxo CCOOkoak eta Candido Mendez
UGTkoak. Patronalaren arabera, gaur jakingo da lan itunen
erreformari buruz akordioa lortzeko aukera ote dagoen.
«Puntu nagusietan ados
gaude, baina hizki txiki asko
dago, eta horretan hobetu
behar dugu», arrazoitu du Jose
Maria Lacasa CEOEko idazkari
nagusiak.
Faktura propioa eskatu dio
Hiruk Confebaski
BILBO › Hiruko hamarnaka kide
Confebasken egoitzaren aurrean elkartu ziren atzo, Bilbon.
Garraiolari autonomoen sindikatuak errepideko merkantzien
garraiorako faktura propioa
eskatu die enpresaburuei; hau
da, petrolioaren prezioaren
bilakaeraren arabera igoko edo
jaitsiko liratekeen tarifak. Datorren astelehenean Iruñean bilduko dira Hiruko kideak, CEN
Nafarroako patronalaren egoitzaren aurrean.
Aireporturen bat arriskuan
ikusten du LABek
BILBO › AENAren pribatizazioak
aurrera eginez gero Hego Euskal Herriko aireporturen bat
kolokan egongo litzatekeela
uste du LABek, zein den zehaztu gabe. Aireportuak kudeatzen
dituen enpresa esku pribatuetan jartzearean aurka dago
LAB, iritzi baitio lanpostu
batzuren galera eta lan baldintzak okertzea ekarriko dituela,
bezeroei prezioak igoko dizkiela
eta segurtasuna gutxitu.
16 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Mundua
Protestak herrialde arabiarretan D
Bonbardaketak hasi dituzten arren, aliatuen arteko
koordinazio faltak eta NBEren ebazpenaren
zehaztugabetasunak kezkak sortu ditu nazioartean.
Erasoaren bide
orria zehazteko
M.R.
N
Tripoliko herritarrak nazioarteko koalizioak asteburuan jaurtitako misilen zatiak erakusten. MOHAMED MESSARA / EFE
Libiako erregimenaren
defentsak indargabetu
dituztela dio Londresek
Arlo militarrean zailtasunak dituela ikusita,
Bengazira «martxa berde bat» egitera deitu
du Gaddafik, «atzerriko erasoa» saihesteko
Koalizioaren aire erasoen abantaila
baliatuta, aurreratzen saiatu da oposizioa
Mikel Rodriguez
Bonbardaketak hasi eta hiru egunera, koalizioak Libiako erregimenaren aire defentsarako sistemaren «zati handia» desegin duela adierazi du Erresuma Batuko
lehen ministro David Cameronek. «Lehenbiziko helburua aire
defentsak suntsitu eta aire eremua debekatzeko gune segurua
sortzea zen. Bigarrena, berriz, zibilak Muammar Gaddafiren erasoetatik babestea. Bi arloetan
ongi aurreratu dugu». Nazioarteko koalizio militarraren aire erasoek sortutako abantaila baliatuta, ekialdean posizioak berreskuratzeko ahalegina egin du
oposizioak. Bonbardaketak jasan
arren, Gaddafik ez du ekimena
galdu nahi, ordea, eta herritarrei
dei egin die Bengazira «martxa
berdea» egiteko.
Erresuma Batuko Gobernuak
jakinarazi duenez, Gaddafiren indarrak Bengazi uzten hasi dira
nazioarteko koalizioaren aire erasoen eraginez. Cameronen arabera, esku hartzeak Bengazin gertatu beharreko «sarraskia» saihestu du. Cameronek ziurtatu du
erasoetan zibilak hil diren frogarik ez dagoela; Libiako telebistak
dio mendebaldeko portuei eta aireportuei eginiko bonbardaketek
«hildako anitz» eragin dituztela.
Kontraerasora jo nahian
Erregimenaren atzerakadak adoretuta, oposizioa Bengazitik
Ajdabijara jotzen saiatu da, 160
kilometro hegoaldera. The Telegraph-eko berriemailearen arabera, miliziano talde bati segada
egin diote erregimeneko indarrek errepidean, eta lau lagun hil
dituzte. Hirian bertan borrokak
egon direla dio Al Jazeerak. Iragan astetik, bi aldeek behin baino
gehiagotan aldarrikatu dute
Ajdabija kontrolpean dutela.
Aire erasoen ondorioz, Gaddafirentzat ia ezinezkoa izanen da
Bengazira hurbiltzea. Horretaz
jakitun, ekialdeko hirira «martxa
berde estrategikoa» deitu du,
«atzerriko erasoa» saihesteko.
Parte hartzaileei eskatu die olibondo adarrak eskuetan eramateko, «arazoak era baketsuan»
konpontzeko, eta «Libiari eraso
egin eta haren aberastasunez jabetu nahi dutenei aitzakiarik ez
emateko». Oposizioak, baina,
martxa horren parte hartzaileak
«etsai» gisa hartuko dituela ohartarazi du. Kontseilu Nazionaleko
buru Abdelhafiz Gogak mehatxu
egin du martxara agertzeko asmoa dutenek «Gaddafiren brigaden patu berbera» edukiko dutela. Erregimenarekin elkarrizketak hasteari, berriz, uko egin dio.
Mendebaldean, aire erasoak
hasi arren, tankeekin Misratan
sartzea lortu du Gaddafik, oposizioaren arabera. Iturri horrek
dio«dozenaka lagun» zauritu dituztela. Berri agentzien arabera,
Gaddafiren indarrek giza ezkutuak erabili dituzte Misratan sartzeko. Herritarrei tiro egin diete,
iturri horien arabera. AEB Ameriketako Estatu Batuek jakinarazi dute, baina, aire eremuaren debekua ekialdetik Tripoliraino hedatuko dutela. Erasoak hasi
zituztenetik, Gaddafik ez dituela
hegazkinak erabili dio Washingtonek.
BE Nazio Batuen Erakundeko Segurtasun
Kontseiluaren 1973 ebazpena lortu eta denborarik galdu
gabe hasi zituen nazioarteko koalizio militarrak Muammar Gaddafiren erregimenaren aurkako
bonbardaketak joan den asteburuan. Koalizioak, ordea, ez du erabat argi jarraitu beharreko bide
orria. Bonbardaketekin hasi
arren, aliatu nagusiek, AEB
Ameriketako Estatu Batuek,
Erresuma Batuak eta Frantziak,
elkarrekiko koordinazioa eskasa
dela aitortu dute, eta horrek zalantzak sortu ditu esku hartzearen alde agertu diren herrialdeengan ere. Italiako lehen ministro
Silvio Berlusconik, adibidez, ez
dutela «tirorik botako» adierazi
du, eta Norvegiak ere ez ditu bere
hegazkinak mugituko, bere «zeregina zein den argitu» arte.
Erasoaldiaren gidari gisa Erresuma Batua eta batez ere Frantzia agertu dira. Nicolas Sarkozy
presidentea izan da Libian esku
hartzearen alde aktiboen agertu
den munduko liderra. Horren adibide, koalizioa osatzeko goi bilera
Parisen egin zuten aliatuek, eta
joan den larunbatean lehenbiziko
erasoa Frantziako hegazkinek
egin zuten. Praktikan, ordea, potentzia militar handienak, AEBek dute lidergoa.
Haren agintearen adibide izan
dira Erresuma Batuko buruzagiek egindako adierazpenek jasotako erantzunak. Alde batetik,
David Cameron lehen ministroak
erran du Gaddafik «alde egin» behar duela, baina AEBetako armadako buru Mike Mullenek zehaztu du operazioaren helburua aire
eremua debekatzea dela, ez erregimenarekin amaitzea. Bertzalde, Erresuma Batuko Defentsa
idazkari Liam Foxek iradoki du
Gaddafi bera izan litekeela erasoen helburu. Erresuma Batuko eta
AEBetako armada buruek, ordea, halakorik ukatu dute.
Barack Obama presidenteak
argi utzi nahi izan ditu bi gauza:
bata, lurreko esku hartzerik ez
dutela nahi, eta bertzea, nazioarteko koalizio baten partaide soila
direla. Iraken eta Afganistanen
zama handiegia da Washingtonentzat, eta horregatik erasoaren
agintea lehenbailehen NATOren
esku utzi nahi du Obamak.
AEBen lidergoa irmoa ez dela
erakutsi dute hasierako erasoen
koordinazio eskasak. Frantziak
onartu du koalizioko kideen elkarlana ez dagoela «integratuta».
NATOk horretan lagun lezakeela
uste du Parisek. Italiak ere aldarrikatu du aliantzak hartu beharko lukeela erasoen gidaritza. Horretarako, ordea, Libian esku hartu nahi ez duten bi herrialdek,
Turkiak eta Alemaniak, ez liokete trabarik jarri beharko aliantzaren esku hartzeari. Ankarak pauso bat eman du, eta «baldintzapeko sostengua» agertu dio esku
hartzeari. Gaur segituko du NATOren bilerak.
Zehaztugabetasuna
Koalizioak NBEren ebazpena erabili du Gaddafiri eraso egiteko,
baina ebazpen horrexek mugak
eta zehazgabetasunak ditu. Aire
eremua debekatzea da onartutako neurri nagusia. Arabiar Liga
horren alde agertu zen. Lehen
bonbardaketak, ordea, hagitz gogorrak izan dira, eta erakundeko
buru Amro Musak salatu egin
Baliabide militarrak
txikitu arren, litekeena
da diktadoreak
agintean jarraitzea
ditu. «Aire eremuaren debekua
zibilak babesteko jarri dugu, ez zibilak bonbardatzeko». Parisek
eta Londresek garrantzia kendu
nahi izan diete Musaren solasei.
Koalizioaren sustatzaileentzat
hagitz garrantzitsua da herrialde
arabiarren sostengua, Mendebaldea bertze herrialde musulman
bati eraso egiten ari zaion irudia
saihesteko. Oraingoz, Qatarrek
hegazkinak bidaltzea lortu dute.
Esku hartzeak utziko duen azken emaitza, ordea, ez dago argi.
Ebazpenaren arabera, «zibilak
babestea» da helburua; lurreko
esku hartzea debekatzen du, eta
erregimena aldatzeaz ez dio deus.
Parisek eta Londresek argi utzi
dute Gaddafi bidaltzeko nahia,
baina AEBek ohartarazi dute aire
erasoak egin eta diktadorearen
baliabide militarrak txikitu
arren, litekeena dela hura agintetik ez kentzea. Oposizioaren balizko erasoaldi baten aitzinean ere,
ebazpenak ez du zehazten zer nolako erantzuna eman beharko lukeen nazioarteak.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 17
Mundua ‹ Harian
Protestak herrialde arabiarretan D
Konstituzioa
erreformatzeko
erreferenduma
babestu dute
Egipton
Botoen %77rekin
gailendu da baiezkoa
erreferendumean;
parte hartzea
%41ekoa izan da
Yemengo presidentea
sostengua galtzen ari da
gobernuan eta armadan
Siriako armada
kalera atera da,
manifestarien
protestak
geldiaraztera
Asteburuko protestetan
60 lagun atxilotu
dituztela salatu du
Giza Eskubideen
Aldeko Behatokiak
Hainbat enbaxadore,
ministro eta militar
oposizioaren aldera
igaro dira egunotako
errepresioaren ondorioz
Erredakzioa
Erredakzioa
Amagoia Mujika
Egiptoko Konstituzioaren erreformei buruzko erreferendumean baiezkoak irabazi du botoen
%77,2rekin. Ezezkoak, berriz, botoen %22,8 jaso ditu; parte hartzea %41,19koa izan da. 45 milioi
pertsona zeuden botoa ematera
deituak, eta hemezortzi milioi herritarrek eman dute. Baiezkoak
erregimena babesten dutenei mesede egiten diela salatu zuten oposizioko hainbat alderdik, besteak
beste, matxinada sustatu dutenek. Uste dute testu berriak ez
duela benetako aldaketarik ekarriko eta datozen bozetatik atera
daitekeen presidenteak Hosni
Mubarakek zituen hainbat pribilegio izaten jarraituko duela.
Nazioarteak, ordea, besteak
beste AEBek eta Europako Batasunak, txalotu egin dute emaitza;
herritarrek aske aukeratu ahal
izan dutela diote.
Hauteskundeak
Behin erreferenduma eginda, sei
hilabeteren barruan hauteskundeetara deituko dute trantsizioa
bideratzen ari diren militarrek, eta
hori ere salatu du oposizioak, alderdi eta programa sendoak prestatzeko denbora nahikorik ez dutela argudiatuta. Anaia Musulmanek erreformaren alde egin dute.
Yemengo Gobernuari egoera oso
zaila jartzen ari zaio, eta Tunisiako edo Egiptoko gertaeren prozesua ekartzen dute gogora han gertatzen ari direnek. Gobernuan
eta armadan gero eta dimisio
gehiago gertatzen ari dira, eta Ali
Abdala Sale presidentea bakarrik
geratzen ari da, botereari eutsi
nahi eta ezinean, nahiz eta berak
esaten duen herritar gehienak
alde dituela: «Kaosera, indarkeriara eta gorrotora deitzen dutenak gutxi batzuk dira».
Baina taldez eta iritziz jende
asko ari da aldatzen, horien artean atzo dimisioa eman zuten hiru
jeneralak eta Jordanian eta Sirian diren enbaxadoreak. Armadako bigarrena izan da jeneraletan manifestarien aldera igaro
den garrantzitsuena: Mohamed
Ali Mohsen, hain justu presidentearen anaiordea. «Herritarren
iraultza eta haren eskaerak babesten» dituela esan du. Horiek
denek eskatu dute Saleren dimisioa, eta armadako buruzagiek
Sanako manifestariak babestera
bidali dituzte tropak.
Ali Mohsen jeneralaren babes
adierazpenak, bien bitartean, armadako beste kide asko animatu
ditu. Bi jeneralek eta horien atze-
Manifestariak, gobernuaren kontra protestan, atzo, Sanan. JAHIA ARHAB / EFE
tik hainbat ofizialek ere erabaki
berbera hartu dute. Barne Ministerioko gutxienez 50 kargudunek
ere bai.
Armadaren erdiak baino gehiagok egin du manifestarien alde,
Yemen Post egunkariak azaldu
duenez, eta jeneralaren dimisioak mugarri bat ezartzen duela
dio. «Sale presidenteak partida
galdu duela adierazten dute gertakari horiek, eta dimisioa eman
beharko luke».
Aldaketa horiek, baina, asteburuan gertatutakoen segida dira,
eta aurreko astean izandako errepresioaren ondorio. Hainbat ministrok kargua utzi dute joan den
asteko protestetan Poliziak 52
manifestari hil zituelako eta protesta baketsuak indarkeria hutsez isilarazi dituztelako. Salek
gobernua desegin behar izan du
ondorioz.
Azken egunotako errepresioaren ondorioz, Siriako eta Jordaniako enbaxadoreek ere utzi dute
kargua. Damaskokoak, Abdel
Uahhab Tauafek, hauxe esan du:
«Tagiirko plazako sarraskiaren
ondoren, dimisioa eman dut».
Kargua uztearekin batera alderdia ere utzi du, eta oposizioko mugimenduarekin bat egin du.
Gobernua, deseginda
Herenegun, gobernu osoa desegin zuen Salek, hainbat ministrok
gobernua utziko zutela iragarri
eta gero —27 diputatuk eta gobernuaren alderdiko 47 kidek ere utzi
dute—. Salek ezeztatu egin du Poliziak errepresioarekin zerikusia
izatea, eta manifestarien artean
dauden ekintzaile armatuak egin
ditu gertatutakoaren erantzule.
Larrialdi egoera ezarri du manifestazioak saihesteko.
Siria astintzen hasi da herrialde
arabiarretako protesten oldea,
eta manifestariak geldiaraztera
ateratzea erabaki du armadak.
Azken egunotan segurtasun
indarrek bost lagun hil izanak
herritarrak haserretu ditu, eta
haien protestak gelditu nahi ditu.
Atzo bertan milaka lagun elkartu ziren ostiralean hil zuten gazte
baten aldeko hileta elizkizunean,
Daran. Bashar al Assaden gobernuaren ustelkeria salatzera atera
ziren kalera, eta gogor egin zuten
segurtasun indarrek. Hileta elizkizun guztiak bilakatu dira askatasun handiagoa eskatzeko
plaza.
Atxiloketak
Asteburuko protestetan 60 lagun
atxilotu dituztela salatu du Giza
Eskubideen Aldeko Behatokiak.
Ekintzaileak, ikasleak eta kazetariak dira atxilotuak, eta horien artean pintaketak egiteagatik atxilotutako hamabost gazteak. Hain
zuzen, gertaera horren ondoren
suspertu dira protestak.
Frantzia da asteburuko gertaerak gogorren salatzen ari direnetako bat. Assaden erregimena
gaitzetsi du, eta indarkeria amaitzeko eta atxilotuak askatzeko eskatu.
18 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Harian › Mundua
Japoniako lurrikara D
Krisi nuklearra gaindituko dela uste
du IAEAk, baina egoera oso larria dela
Fukushima inguruko
hainbat jakiren salmenta
debekatu du Japoniako
Gobernuak erradiazioa
antzeman ostean
Izua eragin izana
aurpegiratu diote
Europako
Energiaren
komisarioari
Zentral nuklearren
segurtasuna neurtuko
du Europak,
Japoniako ezbeharra
berriz ez gertatzeko
Elixabet Epelde
Fukushimako zentral nuklearreko langileek egoera kontrolatzen
hasi zirela uste zutenean, ezustekoa jasan dute, berriz ere: bi erreaktore kea isurtzen hasi dira. Kea
zerk eragin duen ez badakite ere,
erradiazioak gora egin ez duela
argitu dute. IAEA Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziak,
hain justu, krisia gaindituko dutela uste du, baina oraindik ere
egoera «oso larria» dela gogorarazi du.
Naoto Kan lehen ministroak
azpimarratu du egoera «gutxikagutxika hobera» egiten ari dela.
Izan ere, hornidura elektrikoa berrezartzea lortu dute lurrikarak
eta tsunamiak kaltetutako zentral nuklearrean. Erreaktoreen
hozte sistemak eta beste hainbat
funtzio martxan jarri nahian dabiltza uneotan langileak. Ezusteko keak, baina, lanak eten ditu,
eta alarma guztiak piztu ditu, berriz ere.
Hirugarren erreaktoretik hasi
da lehenik, eta behin kolore griseko kea irtetean, langileak zentral
nuklearreko eremu horretatik
ateratzea erabaki dute, arriskuan egon zitezkeelakoan. Gerora, bigarren erreaktorea izan da
kea isurtzen hasi dena. Azken
horretatik ke zuria irten da. Ez
dute argitu kea zerk eragin duen,
baina erradiazioak gora egin ez
duela azaldu dute. Lurruna izan
zitekeela ere aipatu dute. Ordu
batzuetara hirugarren erreaktoretik ateratzen zen kea eten egin
da.
Bitartean, uraren bidez erreaktoreak hozten jarraitzen dute, nukleoaren fusio partziala ekidite-
Erredakzioa
Fukushimatik urrundu dituzten hainbat haur, atzo, Katakamiko babesgune batean. KIMIMASA MAYAMA / EFE
ko. Ur kamioiak eta helikopteroak erabiltzen dituzte horretarako.
Erradiazioa elikagaietan
Bestalde, istripu nuklearraren
eragina jakietan uste baino handiagoa izan dela azaldu du OMEk,
Osasunerako Mundu Erakundeak. Izan ere, hainbat jakitan baimendutakoa baino erradiazio
maila altuagoak antzeman dituzte.
Fukushiman eta inguruko beste hiru eskualdetan ekoitzitako
hainbat jaki saltzea debekatu du
Japoniako Gobernuak. Hala nola
esnea eta espinakak. Dena den,
horiek kontsumitzeak osasunean
inolako ondorio kaltegarririk ez
duela azaldu du gobernuak, eta
herritarrei lasaitasunez jokatzeko eskatu die, berriz ere. Debekua
badaezpadakoa eta aldi baterakoa dela argitu du. Eskualde ho-
rietako nekazarientzat kalte-ordainak ere iragarri dituzte.
OMEk ez du zehaztu debekatutako elikagaiak beste herrialdeetara ailegatu ote diren, baina «kutsatutako jakiak eskualdetik atera izana logikoena» litzatekeela
dio.
Horrez gain, bederatzi eskualdetan iturriko urak erradiazioa
duela antzeman dute, tartean Tokioko urak. Agintariek Fukushimako biztanleei soilik eskatu die,
ordea, iturritik ez edateko. Gainontzeko eskualdeetan uraren
erradiazioa arrisku mugetatik
«oso urrun» dagoela baitiote. Fukushimako zentral nuklearraren
inguruan, itsasoan, erradiazioa
antzeman dutela iragarri du hango langile batek.
Hildakoak, gero eta gehiago
Salbamendu taldeek lurrikarak
eta tsunamiak suntsitutako ere-
mua miatzen jarraitzen dute. Hildako gorpuen bila ari dira, batik
bat. Azken zifra ofizialen arabera,
8.600dik gora dira hildakoak eta,
kasik, 13.000 desagertuak. Miyagi
eskualdekoak ziren biktima
gehienak —5.244—. 500.000 lagunek kostaldeko babeslekuetan jarraitzen dute, euren etxeak berreraiki zain.
Azken egunotan, hala ere, baikortasunerako arrazioak izan dituzte. Izan ere, amona bat eta bere
iloba onik atera zituzten igandean, bederatzi egunez euren etxea
zenaren hondakinen azpian egon
ostean. Hozkailuan zituzten jakiekin lortu dute bizirik irautea.
Dena den, egunek aurrera egin
ahala, gero eta zailagoa da hondakinen artean bizirik dauden pertsonak aurkitzea. Are gehiago herrialdea egunotan pairatzen ari
den denboralearen eta tenperatura hotzen eraginez.
Japoniako egoera «apokaliptikoa» zela esan zuen iragan astean
Guenther Oettinger Europako
Energia komisarioak, eta epe laburrean «izugarrizko hondamendia» gerta litekeela gaineratu
zuen. Europako Batasuneko
Energia ministroek Japoniako
gertakariaz hausnartzeko egin
duten bileran, Oettingerri alarma
sortu izana aurpegiratu diote. Halako adierazpenek Japoniari eta
munduari mesederik egiten ez
diotela nabarmendu du ministro
batek baino gehiagok.
Oettingerrek, baina, esandakoa berretsi du. «Ez naiz esandakoaz damutzen. 10.000 hildako
izatea eta ospitaletan zaurituak
artatzeko baliabiderik ez izatea
hondamendia da, argi eta garbi»,
adierazi du komisarioak .
Bestalde, Europako zentral
nuklearretan erresistentzia probak egitea adostu dute. Lurrikarak, istripuak eta atentatuak
izanez gero zentraletan zer gertatuko litzatekeen neurtuko dute.
Era horretan, Japoniako lurrikarak eragindako krisia errepikatzea saihestu nahi dute. Datorren
astean berriz bilduko dira Energia ministroak, erresistentzia
proben irizpideak zehazteko.
Era askotako iritziak
Europan energia nuklearrak
izango duen etorkizunaren inguruan era askotako iritziak plazaratu dituzte herrialdeetako
ordezkariek bileran. Baina, komisarioaren arabera, kide guztiak
bat datoz zentral nuklearren
segurtasuna handitu behar
dela.
Europako Batasuneko hamalau herrialdek dituzte zentral nuklearrak . Guztira 143 erreaktore
daude, horietako gehienak Frantzian —58 erreaktore ditu—.
Erresuma Batua eta Alemania
daude bigarren eta hirugarren
postuetan, hemeretzi eta hamazazpi erreaktorerekin, hurrenez
hurren.
Alemaniak energia nuklearra
gutxitzeko plana onartu du. Beste hainbat herrialdek, Frantziak
esaterako, ez dute zentralak ixteko asmorik iragarri.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 19
Mundua ‹ Harian
Berlusconik bere
promesa hautsi
du, eta ez da
bere kontrako
epaiketara joan
DLaburrak
Dalai-lama ordezkatzeko
bozak egin dituzte Indian
DHARAMSALA › Dalai-lamak
kargua utzi ondoren, erbestean
dagoen Tibeteko Legebiltzarra
trantsizioa prestatzen ari da,
Txinari oposizioa egiten jarraitzeko. Joan den astean ezustekoa eman zuen Dalai-lamak
kargua uzten zuela esan zuenean, eta atzo egin zuten Indian
bizi diren 83.000 tibetarrek
hura ordezkatzeko bozketa.
Emaitzak apirilean jakingo dira.
‘Mills auzia’epaitzeko
epea amaituko den
beldur da Fiskaltza;
Berlusconiri eroskeria
egin izana egozten diote
Erredakzioa
Emandako hitza beste behin bete
gabe utzi du Silvio Berlusconik.
Italiako lehen ministroak agindu
zuen astelehenetan bere kontra
zabalik dauden epaiketetara joango zela, baina oraingoan ere ez
du promesa bete —Libiako krisiaren inguruko ministroen kontseilura deitu zuen atzokoan—. Hurrengo saioetara, hala ere, agertu
egingo dela jakinarazi du bere
abokatuen bidez, ezen oraingoan
ez du legezko eragozpenaren formula baliatu.
Milango Zigor Auzitegiak Mills
auziko beste saio bati ekin dio.
David Mills abokatuari 420.000
euro ordaindu zizkion lehen ministroak bi epaiketetan haren
alde egiteagatik. Mills berari lau
urte erdiko kartzela zigorra ezarri zioten epaileek, baina delituak
preskribatu egin zuela ondorioztatu zuen gerora Auzitegi Gorenak. Berlusconi bera ere zigorrik
gabe geratu zen orduko hartan,
ezen epaiketa egiten ari ziren bitartean onartu zuen lehen ministroak immunitate legea —Auzitegi Konstituzionalak 2009ko
urrian bota zuen atzera legea—.
Fiskaltzaren kezka orain da
epaia ematerako lehen ministroaren delitua ere ez ote den preskribituko. 2012aren hasieran epaia
ematen ez bada, delitua preskribituko dela ohartarazi dute fiskalek.
Kaxmirren egiten diren
atxiloketak salatu ditu AIk
Istanbulen ere urte berriaren hasiera ospatu zuten kurduek igandean. TOLGA BOZOGLU / EFE
Kurduen Urteberri beltza
‘Newroz’jaiaren harira
liskarrak izan dira
Diyarbakirren;
dozenaka lagun zauritu
eta atxilotu dituzte
Kristina Berasain
Munduko ipar hemisferioan udaberriaren ekinozioa ospatzen den
egunean ospatzen dute kurduek
urte berria. Newroz jaia da euren
egutegiko egun gogoangarriena,
eta bazter, kale eta plaza guztietan egin dituzte aurten ere su txikiak. Duela hamar urte pentsaezina bazen ere, kurduera baliatu
ahal izan dute afixetan; baina xehetasun horrek ez du esan nahi
jazarpena amaitu denik. Diyarbakirren dozenaka lagun zauritu ziren manifestari eta polizien artean izandako liskarretan. Ehunka
mila lagun elkartu ziren hirian
urte berria ospatzeko, baina hiru
mila poliziaz inguratuta egon ziren, eta gazteek gauzak botatzeari ekin ziotenean, poliziek negarra eragiteko gasa botatzeari ekin
zioten. Poliziak 30 kurdu atxilotu
zituen. Eta Diyarbakirren ez ezik
beste hiritan ere borrokak izan ziren.
Xebat izeneko gazte bat su txikietan salto egiten aritu zen lagunekin, poliziak gerturatu arte:
«Newroz askatasuna da, gure
identitatea libreki bizi nahi dugu,
autonomia demokratikoa eskatzen dugu. Gobernu honek ez du
ezer egin gure alde, gure politikoak atxilotu besterik ez du egin».
BDP Demokrazia eta Bakerako
Alderdiko politikariez ari da gaztea. PKK Kurdistango Langileen
Alderdiko kide izatea leporatuta
151 ekintzaile, tartean politikari
ugari, epaitzen ari dira gaur egun
Kurdistanen. Aysel Tuglukek
badu horren berri. Turkiako Auzitegi Konstituzionalak politikan
aritzeko eskubidea kendu dio, ge-
rrillarekin lotura duelakoan. Tugluk egun beltzaren lekuko izan
zen: «Basatiak izan dira, su armak baliatzea baino ez zaie falta
izan; hainbeste urte, eta oraindik
gure demokrazia eta askatasun
aldarrikapenak ulertzeko ahaleginik ere ez dute egiten».
Ocalanen mezua
Abdulla Ocalanen mezua zabaltzeko baliatu dute aurtengo jaia
kurduek. Imrali uharteko kartzelatik idatzitako mezuan, agintariekin negoziazioetan ari dela aitortu du buruzagiak, arreta «alde
praktikoan» jartzen bada aurtengoa «irtenbidearen urtea» izan
daitekeela zehaztuta. Horrela ez
bada, urtearen bigarren partean
«matxinadak» izango direla ohartarazi du Ocalanek.
PKK-k iragan astean hautsi
zuen abuztuan iragarritako suetena. 1984an ekin zion borroka
armatuari taldeak, eta, orduz geroztik, 45.000 lagun hil dira.
LONDRES › Kaxmirren urtero
ehunka lagun atxilotu eta espetxean epaitu gabe izaten ditu
Indiak. AI Amnesty Internationalek salatu du iazko urtarriletik
irailera 322 lagun egoera horretan egon direla. 1978an Segurtasun Publikoaren Legea onartu zutenetik 8.000 eta 20.000
lagun artean atxilotu dituzte.
Saxoniako emaitzekin
pozik geratu da Merkel
BERLIN › Botoak galdu arren,
lehen indarra izaten jarraitzen
du Angela Markel Alemaniako
kantzilerraren CDU alderdiak
Saxonian, eta hori dela-eta
pozik agertu da. SPD sozialdemokratekin duten koalizioarekin jarraitzearen aldeko apustua egin du Merkelek.
Balutxistanen 45 meatzari
hil dira gas eztanda batean
ISLAMABAD › Balutxistanen
gutxienez 45 lagun hil ziren
herenegun meatze batean
izandako gas leherketaren
ondorioz. Quetta hiritik 35 kilometrora izan da ezbeharra, eta,
eztandaren ondorioz, meategia
suntsitu egin da.
20 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Erdiz erdi ›
Hezkuntza D Eskola uzte goiztiarra
Ikasketak uztea erabakitzen duten ikasleei hezkuntza
sisteman jarraitzeko aukerak ematearen alde egin du Europako
Batasunak. Euskal Herrian lanean ari dira horretan.
Erronka, liburu
artean jarraitzea
Ainara Arratibel
S
oilik oinarrizko ikasketak izanda ikasteari uzten dioten 18 eta 24 urte
arteko ikasleak %10 baino gehiago ez izatea. Horixe da
Europako Batasuneko 27 herrialdeek datozen hamar urteetarako
hezkuntza alorrean izango duten
etxeko lan garrantzitsuenetakoa.
Helburu hori gurera ekarriz, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan
%14,7koa da gehienez DBH izanda adin tarte horretan ikasketak
lagatzen dituztenen kopurua; Nafarroan, berriz, %19,2koa. «Beraz,
oraindik badute zer egina hezkuntza arduradunek». Hala aitortu du EAEko Irakats Sistema Ebaluatu eta Ikertzeko Zentroko zuzendari Paco Lunak. «Zailtasunak dituzten ikasleek ere sisteman jarraitzea da gakoa. Izan ere,
denek izan behar dute bertan jarraitzeko aukera. Modu batera
edo bestera, denek dute ikasteko
gaitasuna», nabarmendu du
EHUko Pedagogia Fakultateko
irakasle Jose Francisco Lukasek.
Hori lortzeko hiru gako aipatzen
dituzte biek: aurrea hartzea, esku
hartzea eta neurri osagarriak
ugaritzea.
Europan %14,4koa da batez
beste DBH eginda ikasketak uzten dituzten ikasleen kopurua.
Zortzi herrialdek lortu dute jada
Bruselak ezarritako erronka hori:
Austriak, Txekiar Errepublikak,
Eslovakiak, Esloveniak, Finlandiak, Lituaniak, Luxenburgok
eta Poloniak. Daturik okerrenak,
berriz, Espainiak, Maltak eta Portugalek dituzte. Haien batez bestekoa %30ekoa baino gehiagokoa
da.
Lunak azaldu du hezkuntza
eragile nahiz arduradunek gero eta garrantzi handiagoa ematen diotela datu
horri. «Lehen errepikatzaile kopuruari baino ez zitzaion erreparatzen. Datu hori esanguratsua
da, baina ez horrenbeste. Izan ere,
errepikatzaile gutxi izateak ez du
bermatzen ondo prestatutako
ikasleak izatea». Harago joan behar dela nabarmendu du, eta batxilergoa zenbatek amaitzen duten begiratu, baita zenbatek egiten dituzten goi mailako ikasketak ere. «Azken batean, derrigorrezko ikasketak amaitzean
eskola uztea porrotaren azken ondorioa da. Bi kontzeptuak elkarrekin lotuta daude». Lukasek uste
du ez dela egokia porrotaz hitz egitea: «Egia da ikasleei helburu batzuk jarri behar zaizkiela, baina
horiek betetzen ez dituztenei ere
aukera eman behar zaie ikasten
jarraitzeko. Denak bat gatoz helburua ikasle horiek sisteman jarraitzea izan behar duela. Izan ere,
haiek gaitasuna dute ikasteko».
Baina zergatik izaten da eskola
porrota? Zergatik uzten da hezkuntza sistema derrigorrezko
ikasketak amaitzean? Arrazoiak
askotarikoak izan daitezke, baina
Lunak nabarmendu du —Europako Batasunaren txostenean ere
hala azaltzen da— hiru zio mota
daudela: pertsonalak, hezkuntza
sistemari lotutakoak eta sozioekonomikoak.
Ezaugarri pertsonalei dagokienez, biek esan dute generoak baduela zeresana. Izan ere, gehiago
dira eskola komeni edo behar baino lehenago uzten duten mutilak
neskak baino. Europako Batasunean, adibidez, mutilen %16,3k
egiten dute hori; nesken artean,
berriz, %12,5ek. «Gurean ere an-
tzeko zerbait gertatzen da. Mutilen %19 inguruk uzten dute eskola behar baino arinago, eta nesken
%11k», azaldu de Lunak. Horren
atzean neskek ikasketei ematen
dieten balioa egon daitekeela iritzi dio. «Beti eman izan diote balio
handiagoa». Lukasek ere nabarmendu du lan munduak baduela
eragina: «Mutilek beti izan dute
aukera gehiago ikasi gabe lan egiteko: eraikuntzan, adibidez. Neskek, haatik, lana topatu nahi bazuten gutxieneko prestakuntza
bat izan behar zuten kasu gehienetan». Beste arrazoi pertsonal
batzuk ere azpimarratu ditu Lunak: «Ikasteko motibazio falta,
autoestimu baxua... Eskola porrotean eragin zuzena duten faktoreak dira».
G Zenbakia
6
pIkasketak arinegi uzten dituzten ikasleak, milioitan. Europako Batasunean sei milioi
dira soilik DBH gaindituta ikasketak uzten dituzten 18 eta 24
urte arteko ikasleak. Bruselak
kopurua gutxitu nahi du.
2011ko martxoaren 22a, osteguna berria 21
‹ Erdiz erdi
Hezkuntza D Eskola uzte goiztiarra
Zerikusia dute, era berean, gurasoek beren seme-alaben inguruan dituzten usteek. «Kasu askotan horiek oso bestelakoak dira
hezkuntza sistemak haientzat dituenekin», dio Lunak. Hori «zorionez» aldatzen ari da, baina Lunak salatu du kasu batzuetan gurasoek biderik errazena hartzen
dutela. «Oraindik ere entzuten ditugu ‘ez badu ikasteko balio, has
dadila lanean’ eta gisako esaldiak». Lukasek argi du, halere,
gurasoek gero eta garbiago dutela seme-alabek hezkuntza sistema ez uztearen garrantzia. «Dena
den, horretan indar egiten jarraitu behar da oraindik ere, batik bat
maila sozio-ekonomiko eta kultural baxua duten ikasleen gurasoekin».
‘‘
Teknologia berriak
akuilu dira ikasle
guztientzat. Gogotsuago
ikasten dute»
JOSE FRANCISCO LUKAS
EHUko Pedagogia irakaslea
«Ikasle batzuentzat
hezkuntza sistema ez da
erakargarria, edo ez dugu
jakiten nola egin»
PACO LUNA
ISEI zentroko zuzendaria
Biak bat datoz: maila sozio-ekonomiko eta kultural baxua duten
ikasleen artean handiagoa da
ikasketak behar baino lehenago
uzten dituztenen kopurua. «Gurasoen ikasketa mailak ere badu
zeresana horretan. Izan ere, gurasoek ikasketa maila baxuak badituzte, arrisku handiagoa dago
seme-alabek hezkuntza sistema
uzteko». Horren karietara, Finlandiaren adibidea jarri du Lukasek. «PISA azterketan emaitza
onentsuenak atera izan dituen
herrialdea da, eta ikasleen gurasoen %80k bigarren mailako ikasketak egin dituzte. Espainian kopuru hori ez da %50era iristen».
Sistemaren eragina
Baina ikasleei lotutako arrazoiak
ez ezik, biek aitortu dute hezkuntza sistemak berak ere baduela
porrot horren errua. Hainbat adituk maiz erabili izan duten esaldi
bat ekarri du gogora Lukasek.
«XIX. mendeko eskolak ditugu,
XX. mendeko irakasleak eta XXI.
mendeko ikasleak».
Bien esanetan, hezkuntza sistemari kosta egiten zaio garai berrietara egokitzea. «Eskolak, adibidez, garai batekoak bezalakoak
dira: mahaiak, aulkiak, arbela,
irakasleak...», dio Lukasek. Hori
aldatzeko beharra azpimarratu
du. Teknologia berrien aplikazioan ikusten du horretarako bidea.
«Ezinbestekoa da, ikasleen egunerokoan erabat txertatuta baitaude». Eskola porrotari edo esko-
la uzte goiztiarrari aurre egiteko
«panazea» ez dela izango aitortzen dute, baina bai elementu garrantzitsu bat. «Ikasys programa
aztertzea egokitu zitzaigun, ikastolek landutakoa, eta frogatu genuen ikasle guztientzat akuilua
zela teknologia berrien erabilera.
Gogotsuago ikasten zuten», dio
Lukasek.
Irakasleei dagokienez, azpimarratu du ezinbestekoa dela haien
etengabeko prestakuntzan indarrak jartzen jarraitzea. Gogorarazi du garai batean DBHn eskolak
emateko nahikoa zela lizentziaduna izatea. «Gero, zorionez, CAP
titulua izatea eskatu zen; eta,
orain, urtebeteko master bat egin
behar da. Hori oso garrantzitsua
da, eta irakasleen etengabeko
prestakuntza sustatzen jarraitu
behar da».
Luna harago doa hezkuntza
sistemari buruzko hausnarketa
horretan. Hala, nabarmendu du
hezkuntza sistema erdi mailako
ikasleentzat
dagoela
prestatuta, eta hortik
gorako edo beherako
ikasleen beharrei erantzuteko benetako ahaleginak egin behar direla. «Hori
dela eta, dituzten ezaugarrien ondorioz, ikasle batzuentzat hezkuntza sistema ez da erakargarria, edo ez dugu asmatzen erakargarria egiten. Erronka handi
bat dugu hor».
Hartu beharreko neurriak
Europako Batasunaren txostenaren arabera, prebentzioa da eskola porrotaren inguruan hartu beharreko lehen neurria. Bat datoz
horrekin Lukas eta Luna. Prebentzio neurri garrantzitsuenetakoa eskolaratze goiztiarra dela
iritzi diote: «Zenbat lehenago
eskolaratu haurrak, hobe.
Errazago hartzen dira eskolako ohiturak». Alde horretatik hemen aparteko arazorik ez
dagoela azpimarratu du Lunak.
«Zertxobait, agian, gizarte talde
baztertuetan. Baina hor ere ari
gara urratsak egiten. Gurasoek
kontzientzia hartzea oso garrantzitsua da».
Horri lotuta, «erabakigarriak»
iruditzen zaizkie Lehen Hezkuntzan har daitezkeen neurriak:
«Lehen Hezkuntzan bertan arazoren bat ikusten bada ikasle baten ikasketa prozesuan, zertarako itxaron neurriak hartzeko?
DBHn hartzen baditugu,
agian, beranduegi izan daiteke. Zenbat eta lehenago hartu, hobe izango da».
Horri lotuta dago Europako
Batasunak aipatutako bigarren
ardatza: esku hartzea. Behin arazoa atzemanda, neurriak hartu
behar dira. Alde horretatik, Lunak azpimarratu du arrakasta
handia dutela arazoak dituzten
ikasleei ematen zaizkien eskola
gehigarriek eta haien ikasketa
prozesuan edo curriculumean
egiten diren egokitzapenek.
Eskola ez huts egiteko programen garrantzia ere azpimarratu
dute: «Ahalegin handia egiten ari
da alor horretan. Izan ere, programa horiei esker berehala atzematen dira huts egite kasuak, eta aurre egiten zaie», dio Lunak. Programa eta neurri horien bidez
handitu egiten da ikasle horiek
hezkuntza sisteman jarraitzeko
aukera. «Europak jarritako helburua betetze aldera, ezinbestekoa da programa horien alde egiten jarraitzea».
Hirugarren ardatza jada ikasketak utziak dituzten ikasleei bigarren aukera ematea da. Europako Batasunak berak, hala ere,
txostenean aitortzen du emaitza
hobeak lortzen direla aurrea hartzeko hasierako neurriekin.
Badira horretara bideratuta
dauden zentroak. EAEn, adibidez, Lan Prestakuntzarako Zentroak. «Lan mundura begira gutxieneko prestakuntza bat ematearekin batera, ikasle horiek
berriro ikasten hastea da zentro
horien xedea».
Helduen hezkuntzarako zentroetan egiten ari diren ahalegina
ere goraipatu dute. «Bertan batxilergoa egiteko aukera eskaintzen
hasi denetik, asko aldatzen ari
dira hara doan ikaslearen ezaugarriak. Jada ez dira soilik adinekoak joaten, baita 16 urterekin ikasketak utzi zituzten 30-40 urteko
pertsonak ere, adibidez. Gaur
egun lan merkatuan lehiakortasuna gero eta handiagoa da, jendea gero eta gehiago konturatzen
baita zein garrantzitsua den ondo
prestatua egotea. Krisiaren ondorioz, gainera, handitu egin da
hara doazenen kopurua» .
Lanbide Heziketan ere lan handia egiten ari direla gogorarazi du
Lukasek. «Zorionez, gaur egun
Lanbide Heziketak gero eta ospe
handiagoa du. Unibertsitatean
beren burua ikusten ez duten askok hautu hori egiten dute, eta ez
dute erabakitzen lehen bezala
ikasketak uztea». Lanbide Heziketari merezi duen garrantzia
emateko egindako ahalegina ere
erabakigarria izan dela uste du.
Neurri horiek ezarriz gero, helburua lor daitekeela uste dute. «Lor
dezakegula uste dut, nahiz eta lan
mardula dugun aurretik».
22 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Kirola›
Gasteizko infernua
beroagoa da
Baskoniak kantxa faktorea baliatu nahi du,
Maccabiren aurka erabakigarria izan
litekeen lehen garaipena lortzeko
Maccabi ez da garaiezina, eta Baskonia ondo
aritu ohi da zirt edo zart egin behar denean
A.Urbistondo Gasteiz
Lauko Finala jokatzea merezi du.
Are gehiago Bartzelonan jokatuko dela jakitun (Herrialde Katalanak), eta Baskoniako milaka zaleentzat bidaia erosoa dela. Tel Aviveko Maccabi da azken langa.
Langa zaila, gogorra. Gogoratzea
komeni, Baskoniak apustuetan
halako alde txikia baldin badauka ere. Kantxa faktorea alde daukalako lortu du abantaila txiki
hori, zailtasun handiko kanporaketetan erabakigarria izan ohi delako abantaila hori. Hasteko,
Maccabi Gasteizen partidaren
bat irabaztera behartuta dago,
eta Gasteizko infernu beroan irabaztea ez da erraza. Baskonia talde sendoa da etxean, neurria ematen du eman behar denean, eta zaleek itogarri egingo dute Israelgo
taldearen ahalegin oro. Ezin da
zehaztu zaleen presioak garaipen
batean zenbat laguntzen duen,
baina aintzat hartzeko moduko
egoera da bisitan Gasteizen
gehien gorrotatzen den taldea datorrela aintzat hartuta.
Gasteiz da giltzarria, beraz.
Baskoniak gorabehera franko
izan ditu bere kantxatik urrun, ligan batez ere, eta Tel Aviven, Eliasen Eskua kantxa gaiztoan irabaztea utopiatik gertu dago gaurgaurkoz. Baskonia utopia bera
auzitan jartzeko gai dela esatea
G Giltzak
Opariak. Maccabik Europako joko onenetakoa du trantsizioan, eta Baskoniak jai du
baloi asko eman edo kontraerasoak ahalbidetzen baditu.
1
Defentsa eta pazientzia.
Luze jokatzera behartu
nahi du Baskoniak Maccabi,
eta erasoan pazientziarekin jokatu, aukera onena bilatuz.
2
Zaleen presioa. Partida
historikoetako Buesa Arena behar du taldeak, epaileak
eta Maccabiko jokalariak ahalik
eta gehien estutzeko.
3
ere sobera ez, dena den. Maccabik
lehen bi partidetatik baten bat
irabaztea saihestu behar du Gasteizko taldeak nola edo hala, 20ekoarekin burua ere lanean hasten delako. Aski zaila da hain maila oneko talde batek besteari hiru
partida jarraian irabaztea. Erne,
bi jarraian ere bai, galdutako partidan egindako akatsak zuzentzeko tartea baitago. Banan bana joatea onena, baina garbi edukita
gaurkoa oso garrantzitsua dela.
Beste patxada bat ematen du 1-0
aurreratzeak. Konfiantza. Fedea.
Maccabi talde sendoa da, baina
ez irits ezina. Irits ezina den talde
bakarra dago Europa osoan: Bartzelona. Oinarri onak ditu Maccabik, baina gabeziak ere bai. Jeremy Pargo eta Dorom Perkins
joko antolatzaileak trebeak bezain irregularrak dira. Partida
bat hauts dezakete, edo euren taldea hautsi portzentaje txarrak
badituzte. Funtsezkoa izango da
alor horretan Brad Oleson eta
Pau Ribasen defentsa lana. Kanporaketak bikotekako hiru dema
ikusgarri ditu: Fernando San
Emeterio- Chuck Eidson; Mirza
Teletovic-Lior Eliyahu; eta Sofoklis Schortsanitis-Stanko Barac.
Barac eta Schortsianitis
Denerako mutilak dira San Emeterio eta Eidson. Hegaleko petoak. Indartsuagoa estatubatuarra,
odol berokoa espainiarra. Puntuetan baino, beste alorretan
neurtzen da haien garrantzia.
Erreboteetan, asistentziatan, edo
berreskuratutako baloi kopuruan. Partidako hiru berreskuratzen ditu Eidsonek. Ia sei errebote
jaso Baskoniakoak. Zer esan Teletovic eta Eliyahuren arteko demaz. Arrunt ezberdinak dira
biak. Barrutik kanpora aritzen da
bosniarra, kanpotik barrura israeldarra. Teletovic baino azkarragoa da Eliyahu, oso trebea hiruzpalau metrora, eta tentuz jardun
beharko du kapitainak.
Bi potoloen dema da erabakigarriena. Potoloa da Schortsanitis,
Big Sofo. 140 kiloko haragi morroskoa. Geldiezina da saskipean,
eta bertatik urrun mantentzea da
gakoa. Baracek arduratu behar-
ko du, eta indarra ez, burua erabiltzea onena. Dema fisikoan zereginik ez du kroaziarrak, eta bestelako baliabideak erabiltzea onena. Bere garaiera eta beso luzeak,
adibidez. Barac funtsezkoa da
Baskonian, eta faltekin arreta berezia izatea komeni. Erasoan ere
bera delako taldeko erreferentzia.
Baracekin hasten dira Gasteizko
taldearen eraso jokaldi guztiak,
blokeoa eta jarraipenarekin, eta
horren arabera sortzen dira espazioak. Epaileen irizpidea zein
izango den ezin jakin, baina jakina da Euroligan kontaktu joko
handiagoa baimentzen dela, Gogoan eduki behar luke hori Baracek, eta epaileen erabakiei muzin
egin kontzentrazioa ez galtzeko.
Garrantzitsuak izan litezkeen
xehetasun gehiago. Maccabiko israeldarren motibazioa. Blu, Yaniv Green, Pnini… zenbaki apalak lortzen dituzte, baina eskatzen zaiena egiten dute: Greenek
muturrekoak eman, Bluk hirukoak sartu… Baskoniarentzat xehetasun garrantzitsuak dira Esteban Batistaren indarra —bi denboralditan aritu zen Maccabin—,
Ribasek hiruko erabakigarriak
sartzeko daukan abilezia, eta Teletovicek taldeari egin diezaiokeen ekarpena. Dena izango da garrantzitsua. Baita epaileak presionatzea ere.
Dusko Ivanovicek prentsaurrekoa eskaini zuen atarikoan, eta
taldeko jokalariren batek arazo fisikoak dituela iradoki zuen, izenik eman gabe. Ostera jakin zen
Bjelicak mindua duela eskumuturra, eta litekeena dela ez jokatzea. Maccabik talde bikaina duela esan zuen atzo Ivanovicek:
«Talde luzea, ona eta ahulunerik
gabea da».
BASKONIA-MACCABI
pLehiaketa. Euroligako finallaurdenetako lehen partida.
pCaja Laboral Baskonia. Ribas, Garcia, Huertas, Logan, Teletovic, Batista, San Emeterio,
Oleson, Buesa, Barac eta Bjelica.
pMaccabi Tel Aviv. Pargo, Hendrix, Sharp, Blu, Eliyahu, Green,
Pini, Burstein, Labanowski, Eidson, Macvan, Perkins eta Schortsanitis.
pLekua. Buesa Arena pabiloia
(9.732 ikusle).
pOrdua. 20:30 (ETB1).
pGaurko beste partidak.
Olympiakos-Montepaschi
(20:00), Bartzelona-Panathinaikos (20:45) eta Real MadrilValentzia (20:45).
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 23
24››
Irujo-Merino II.ak eta Xala-Barriolak igandean
jokatuko dute elkarren aurka, Astelenan
Brad Oleson q Caja Laboral Baskoniako jokalaria
Gaurko partida bakarrik du buruan eskoltak, «gero gerokoa». Funtsezkoa omen aurrenekoa
irabaztea, «buruko indarragatik». Bosgarren makulua izan nahi luke, «lau baditugu, sendoak».
«Lauko Finala jokatu nahi nuke;
ez da egunero gertatzen»
A.U. Gasteiz
JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
Esteban Batista taldekidearekin
iritsi da Brad Oleson Buesa Arenako lan saiora. Uruguaitarraren
gidari lanak egiten ari da estatubatuarra lehen bi hilabete hauetan (North Pole, AEB, 1983). Entrenamendurako arropa jantzi
eta ekin dio argazkiei. Gaztelania
ulertzen du, baina ez da ausartzen
hitz egitera. Argazkilariaren ingelesaren eta Olesonen gaztelaniaren artean, jokalariaren gaztelania hobea dela dio argazkilariak
berak, txantxetan.
Azken hamar egunetako laburpentxo bat egiteko modurik bai? Denetarik izan duzue: Fuenlabradako kolpea eta kritika handi samarrak,Cajasolen aurkako garaipen erosoa eta
Maccabiren aurkako atarikoa, berrindartuta itxuraz.
Fuenlabradakoarekin hasita. Guretzat iraganeko kontua da. Hori
da egin dezakegun onena, ahaztea, ez baitiogu azalpen logikorik
bilatuko. Penagarri aritu ginen
hirugarren laurdenean, eta ACB
ligan inork ez du barkatzen. Lau
egun izan genituen Cajasolen
aurkakoa lasai prestatzeko, eta aise irabazi genuen, haiek Bullock
gabe jokatu baitzuten. Behar genuen, konfiantza apur bat irabazteko, eta hemen gaude.
Badakizue kritikak gogor samarrak
izan zirela Fuenlabradako kolpearen
ostean.
Bai, eta normala da, talde honen
exijentzia handia delako, baina ez
daukat erantzunik. Hau goi mailako kirola da, eta horrelakoak
gertatzen dira. Zure galderaren
erantzun zehatza jakingo banu,
aztia izango nintzateke, baina jokalaria naiz, ez aztia.
Min egiten al du horrelako porrotak,
edo horrelakoak atzean uzten ohituta zaudete?
Pasatu da guretzat. Alferrik da
bueltak ematea.
Prest, beraz, Maccabiren aurkako
kanporaketari ekiteko.
Bai, jakina, baina lehenengo partidan bakarrik pentsatuta. Kanporaketa luzea da, bost partidakoa, baina guk biharkoan [gaurkoan] bakarrik pentsatzen dugu.
Oso garrantzitsua da garaipena
lortzea. Demagun hau borroka
psikologiko baten parekoa dela,
eta 1-0 aurreratzen bazara kolpea
ematen diozu aurkariari. Euren
konfiantza jaitsi egin daiteke, eta
hori ona da guretzat.
Etxeko bi partidak irabaztea aurrerapauso handia litzateke,ezta?
Sekulakoa, baina hori ostegunean da, eta urruti dago oraindik.
Lehen partida bakarrik prestatu
dugu, bi partiden artean ezberdintasun asko egon litezkeelako.
Etxeko garaipenen kontua Gasteiztik urrun nahiko pattal zabiltzatelako esaten nuen.
Egia da ligan gaizki gabiltzala
Gasteiztik at, baina Euroligan ez
nuke esango gaizki ibili garenik.
Kaunasen irabazi behar genuen,
eta hala egin genuen, eta beste horrenbeste egin genuen gero Vilniusen.
Hala da, bai, baina Kaunas eta Vil-
«Dema psikologikoa
da. Lehen lehia irabaziz
gero, kolpea ematen
diozu aurkariari»
«Korrika egiten iaioak
dira, eta haien
trantsizio joko azkarra
saihestu behar dugu»
nius Tel Aviv baino plaza errazagoak
dira,ezta?
Beno, teorian bai, baina zin dagizut kantxa horietan garaile irtetea ez dela erraza.
Lituanian lortutako bi garaipen horien harira, Baskoniak ia beti neurri
ona ematen du horren beharra duenean, baina ez hainbeste partida
erabakigarria ez denean,edo aurkaria izen handikoa ez denean.Ados al
zaude?
Baliteke hala izatea. Nire ustez,
egoera kritikoa denean, hau da,
irabazten ez baduzu kanpoan geratzen zarela baldin badakizu, jokalariok kontzentrazio handiarekin jokatzen dugu, eta gure onena
eman [ingelesezko focus hitza erabiltzen du]. Zaila da partida guztietan kontzentrazio hori edukitzea, eta hortik etorri dira galdutako partida asko.
Gai al da,beraz,Baskonia Eliasen Eskuaren kantxan garaipena lortzeko?
Zergatik ez? Maccabi ere gai da gu
Gasteizen menderatzeko, eta gu
ere gai gara Israelen irabazteko.
Dena da posible.
Kantxa faktorea zuen aldekoa da.
Egoera horren garrantzia hitz bakarrarekin definitzeko eskatuz gero,
zein hautatuko zenuke?
Bi hitz behar ditut: oso garrantzitsua. Estatistikak erakusten du
etxeko faktorea alde daukaten
taldeek kanporaketa gehiago irabazten dituztela. Horrek ez du
esan nahi kantxa faktorea alde
duen taldeak automatikoki kanporaketa irabazten duenik, baina
lagundu egiten du, eta asko. Ondo
gogoan dut joan den sasoian gertatu zitzaiguna. CSKAren aurka
jokatu genuen azken laurdena,
eta 2-0ekoarekin bueltatu ginen
Gasteizera. Horrek zeharo hondoratu gintuen, buruz bate ere.
Orain Maccabi da Gasteizen partida bat irabazi beharko duena,
gutxienez, eta hori ona da guretzat.
Dena den, eta kanporaketako eredua gogoan, bi taldeentzat da zaila
bi garaipen jarraian lortzea, egindako okerrak berri ez egiteko aukera
ematen duelako 48 orduko atsedenak.
Bai, partidaren bideoa ikusten
duzulako, gaizki egindakoak azterten berri ez egiteko... Dena
den, hori erlatiboa da, nire ustez.
Buruko indarra erabakigarriagoa da, okerrak ez errepikatzeko
aukera hori baino, eta horregatik
da funtsezkoa lehen dema irabaztea.
Maccabik talde bikaina dauka. Zer
iritzi duzu Israelgo taldearen inguruan?
Hamar jokalari on ditu, guk baino
gehiago, eta horretan abantaila
du. Batez ere korrika egiteko duten gaitasuna azpimarratuko
nuke. Trantsizio jokoan oso azkarrak dira, jokalari atletikoak baitira, eta hori saihestu behar dugu
nola edo hala. Jaurtiketa txarrak
ez egiten saiatu behar dugu, errebote luzeak bereganatzen... Hitz
batean, oparirik ez egitea da helburua, haiek asko zigortzen baitituzte beste taldearen okerrak.
Eta nola irabazten zaio Maccabiri?
Cajasolen aurka jokatu genuen
bezala jokatuta. Defentsan tinko
eta erasoan aukera onena bilatuz.
Buruz buruko dema interesgarri
asko daude. Zein demak desoreka
dezake balantza?
Ez dugu partida buruz buruko
dema horien arabera plantea-
tzen. Talde moduan jokatzea da
gure asmoa, eta denok denei laguntzea. Adibide bat jartze aldera, Schortsanitis eta Baracen arteko deman, laguntza beharko du
Stankok defentsan, baina erasoan Stankok berak abantaila handia lor dezake blokeo eta jarraipenari esker. Taldea gizabanakoen
gainetik egotea da asmoa.
Taldeak asko eskertzen du zuk zeuk
lan ona egitea. Hamar-hamabi puntu egin eta defentsan ondo aritzen
bazara,nekez galtzen du.Pozik?
Aurreko sasoiarekin alderatuta,
kolorerik ez, askoz hobeto ari naiz.
Jarraikitasun apur bat falta zaidala esango nuke. Taldeak lau makulu sendo ditu, Huertas, San Emeterio, Teletovic eta Barac, eta nik
bosgarrena izan nahi dut.
«Aurreko sasoiarekin
alderatuta, kolorerik
ez dago, askoz hobeto
ari naiz»
«Beste ezerk baino
gehiago, talde lanak
desorekatuko du
balantza»
Ondo ezagutzen duzu Maccabiko jokalari bat: Dorom Perkins?
Bai, bera ere Alaskakoa da, ni bezala. Anchorage hirian jaio zen
bera, hegoaldean, eta ni iparraldean, Fairbanksetik gertu. Alaskako hiru jokalari gaude Europan: Dorom, ni neu eta CSKAko
Trajan Langdon. Iaz jokatu nuen
Trajanen aurka, eta galdu. Orain
Dorom Perkinsen aurka jokatuko
dut, ea zorte handiagoa daukadan.
Euroligako zure blogean Alaskako
lehiaketa izenburua jarri diozu kanporaketaren analisiari.
Bai. Halako dema berezi bat sortu
da Doromen eta nire zaleen artean. Urtero ikusten dugu elkar
udan, etxera bueltatzen garenean.
Lauko Finala dago azken laurdenen
ostean.Zer esaten dizu horrek?
Asko erakartzen nau tamaina horretako lehiaketa bat jokatzeak.
Pentsatzen jarri eta Lauko Final
bat jokatzea ez da egunero gertatzen den zerbait, eta nik bat jokatu nahi nuke behintzat.
24 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Kirola ›
Zonakako
defentsa
Irudia qDonostia
G Sailkapena
ACB LIGA
26. jardunaldia
Jokatutakoak
Fuenlabrada-Valentzia
Unicaja-Real Madril
Kanaria Handia-Bilbo Basket
Lagun Aro GBC-Joventut
Alacant-Valladolid
Bartzelona-Estudiantes
Baskonia-Cajasol
CAI Zaragoza-Menorca
Granada-Manresa
Andoni Urbistondo
Hausnartzeko
garaia
J I G PA PK
p 1. Bartzelona
26 22 4 2003 1688
p2.Real Madril
26 20 6 1997 1811
p3.Valentzia
26 17 9 1945 1851
p 4.Baskonia
26 16 10 2039 1910
p 5.Valladolid
26 16 10 1911 1842
p 6.Bilbo Basket 26 15 11 1995 1919
p 7. Unicaja
26 14 12 1919 1880
p 8.Kanaria Handia 26 14 12 1905 1875
9.Fuenlabrada 26 14 12 1980 1999
10.Cajasol
26 13 13 1905 1895
11.Estudiantes
26 13 13 1861 1898
12.Joventut
26 13 13 2022 2106
13.CAI Zaragoza 26 12 14 1913 1981
14.Lagun Aro GBC26 9 17 1911 1982
15.Manresa
26 9 17 1696 1846
16.Alacant
26 7 19 1732 1828
p 17.Granada
26 5 21 1814 2025
p 18.Menorca
26 5 21 1748 1960
pKanporaketetarap Urrezko LEB Ligara
Azalpengintza. Lan gogorra da entrenatzaileena. Batez ere, partida bat galtzen dutenean eta prentsa azalpen gose agertzen denean. Zer
esanik ez irabazita zegoen partida bat galtzen denean. Pablo Laso ohi
baino haserrexeago mintzatu zen, taldeak hirugarrenez egin duelako
huts bera tarte txikian. Esaldi eginetara jo behar izan zuen, taldeak
huts horiek zergatik egiten dituen ez dakiela aitortu aurretik. Ezkortasuna Illunbe irensten ari da, eta Lasok ez du poztasun handirik
transmititzen. Fotis Katsikarisek ere, irabazita zeukaten partida galduta, ez zeukan aurpegi onik Kanaria Handian, garaipenak lasaitasun
handia ekarriko ziola jakitun baitzen, eta hain gertu ikusi eta gero galtzea ere... Egurra emateko aukera zeukan entrenatzaile greziarrak,
baina mingaina ez astintzea erabaki zuen. Hausnartzea, azken finean.
Dusko Ivanovic betiko aurpegiarekin azaldu zen Buesa Arenako prentsa aretora, irabazi edo galdu haren aurpegiera berbera delako.
Zalantzak. Lagun Aro inguratzen dutenak. Zalantza asko eta handiak. Lau partida galdu ditu jarraian Pablo Lasoren taldeak, eta horietako hiru irabazita zeuzkan. Valentzia eta Alacant dira hurrengo aurkariak, etxetik urrun, eta, gauzak dauden moduan egonda, bi lehia horiek
galtzeko arrisku handi samarra dauka Donostiako taldeak. Buruz jota
baitaude jokalariak, ia partida osoan egindako lan ona biribildu ezinik,
eta horrek min egiten baitu. Atsekabea eragiten du, eta atsekabeak, zalantza, eta zalantzak, egoera txarraren onarpena. Taldearen inguruko
giroak ez du gauza onik erakusten, baina nor da erruduna? Zale asko
Lasoren aurka dago, baina jokalariek jokatzen dute, ez Lasok. Bestalde,
gauza jakina da Lasok Donostian jarraituko duela hurrengo sasoian,
ziur, eta horrek are gehiago ernegatzen ditu haren kontra daudenak.
Taldea ACB ligan mantendu duela egia da, baina liga bukaerak ikaragarri zigortu dezake Lasok daukan prestigioa. Gero eta hedatuago baitago honako mezu hau: Lagun Arok bi talde txar daudelako jarraituko
du ACB ligan, bere merituengatik baino gehiago. 18 taldeetatik 15. edo
16. geratzea errealitate gordina da, ez mezu soil bat. Onargarria?
Lasok Donostian jarraituko du hurrengo
sasoian, ziur, taldea ACB ligan mantendu
duelako, eta horrek are gehiago ernegatzen
ditu haren kontra daudenak. 18 taldeetatik
15. edo 16. geratzea onartzeko modukoa al da?
TONTO AURPEGIAREKIN
Horrela geratu ziren Lagun Aroko jokalariak, partida bukatzeko
segundo gutxi batzuk geratzen zirenean. Joventutek erasoko errebotea harrapatu zuen, puntu bateko jaurtiketa bat huts egin ostean, eta Will McDonaldek argazkian ikusten den bezain indartsu
eskertu zuen oparia: saskia txikituz. Adierazgarria Domen Lorbeken aurpegia, eta Illunbeko harmailak, erdi hutsik bi jokalarien
atzean. Zaleak haserre daude taldea ematen ari den itxurarekin,
eta asko geratzen dira etxean, klubeko bazkideak izan arren. JAVIER
ETXEZARRETA / EFE
Zazpi urte. Bilbo Basketek Kanaria Handian irabazi gabe. Inoiz ez
dute garaipena hain eskura izango, 38 minutuan kontrolpean eduki zutelako aurkaria. Ezin bukatu, edo ezin bukatzen asmatu, besteak beste
Aaron Jacksonek jokaldiak berak egin edo bukatzea erabakitzen duelako, beste aukera guztiak baztertuz: «Orain arteko une kritikoetan
erabaki zuzenak hartu ditu, eta asmatu. Orain ezin dugu mutila zigortu huts egin duelako». Katsikarisek ez du arrazoirik falta, baina Jacksonek arazo bat dauka: edo onegia dela pentsatzen du, edo ez du konfiantzarik taldekideekin. Biak dira txarrak, biek eramango dutelako
porrotera Bilboko taldea. Bestelako eztabaida bat da Jacksonek ez daukala fidatzeko moduko ordezkorik, eta egiten duena eginda ere aginte
makila berea izango dela partidak erabakitzen direnean. Granada da
hurrengo aurkaria, Bilbon, eta horrek nabarmen apaldu du berez gaizto samarra zen biharamuna.
‘‘
Nire kirol bizitzako
partidarik gogorrena izan
da; 10.000 lagun nire
zain... Ez daukat hitzik!»
JORGE GARBAJOSA
Unicaja taldeko jokalaria
Jaycee Carroll. JUAN CARLOS HIDALGO / EFE
Jaycee Carrollen
kemena
Gauetik egunera. Urrun geratzen da ostirala, baina harritzeko modukoa da Baskoniak azala aldatzeko daukan gaitasuna. Batean, eta
etxetik urrun, ezin traketsago aritzen da, eta hurrengoan, etxean, dotore. Espero izatekoa zen Cajasolen aurkako dema indar erakustaldi
bat izango zela, zabarkeria edo nagikeria keinu txikiena gogor zigortzeko gertu baitzegoen Baskoniako zalea. Liga bigarren mailan geratuko da hurrengo bi asteetan Gasteizen. Maccabiren aurkako kanporaketak bereganatuko du arreta osoa. Ligako hirugarren postua lortzeko denbora dago oraindik. Lauko Finalean sartzeko lasterketa gaur
hasiko da. Menorca eta Estudiantes Baskoniaren hurrengo aurkarien
apaltasuna lagungarri da dikotomia horretan.
Emaitza
74-78
69-68
90-82
74-76
65-72
73-53
81-57
76-65
74-80
KANARIA HANDIA› Ligako sas-
kiratzaile onena da, eta Bilbo
Basket txikitu zuen bigarren
luzapenean. Lehen luzapena
behartu zuen aurrena, eta
puntu bateko jaurtiketetan
%100 lortu. Wyomingen jaiotako mutila 1,88 metro da luzean,
eta sendoa. Eskaintza asko eta
onak jasoko ditu.
505
pPaco Vazquezek biko saskiratzerik egin gabe zeramatzan
egunak. 2009ko urriaren 31n
gauzatu zuen Bilbo Basketeko
jokalariak azkenekoz biko jaurtiketa bat. Tartean min hartuta
egon da eskolta balearra, baina
269 minutu eman ditu kantxan,
eta ezin izan du biko jaurtiketarik gauzatu. Beste estatistika bitxi bat Paco Vazquezentzat. Urtebetea zeraman puntu bateko
jaurtiketarik egin gabe.
27. jardunaldia (martxoak 26 eta 27)
Larunbata
Ordua TB
Real Madril-Kanaria Handia 18:00 TDP
Bilbo Basket-Granada
19:00
Igandea
Ordua TB
Valladolid-Unicaja
12:30
Estudiantes-Zaragoza
12:30
Cajasol-Fuenlabrada
12:30
Manresa-Bartzelona
12:30
Valentzia-Lagun Aro
12:30
Menorca-Baskonia
12:30 ETB
Joventut-Alacant
18:45 TDP.
ESTATISTIKAK
Puntuak partidako
1.Jaycee Carroll (KNH)
2.Juan Carlos Navarro (BAR)
3.Will McDonald (JOV)
4.Rafa Martinez (VAL)
5.Jimmy Baron Jr.(LGA)
6.Nik Caner-Medley (EST)
7.Mirza Teletovic (CLB)
8.Paul Davis (CAJ)
9.Louis Bullock (CAJ)
10.Joel Freeland (UNI)
18,6
16,5
15,2
15,
14,8
14
13,9
13,1
12,7
12,7
Erreboteak partidako
1.Nik Caner-Medley (EST)
2.Stanko Barac (CLB)
3.Jakim Donaldson (MEN)
4.C.J.Wallace (KNH)
5.Jordi Trias (JOV)
6.Joel Freeland (UNI)
7.Justin Doellmann (ALA)
8.Albert Miralles (LGA)
9.Esteban Batista (CLB)
10.Uros Slokar (MAN)
7,57
6,92
6,73
6,54
6,44
6,42
6,42
6,38
6,35
6,3
Asistentziak partidako
1.Marcelinho Huertas(CLB)
2.Omar Cook (VAL)
3. Kristaps Valters (FUE)
4.Ricky Rubio (BAR)
5.Diego Ciorciari (MEN)
6.Ritxi Uriz (LGA)
7.Rodrigo San Miguel (MAN)
8.Pablo Prigioni (RMA)
9.Quino Colom (FUE)
10.Stephane Dumas (VLL)
5,88
5,23
4,63
4,5
4,2
4
3,85
3,79
3,77
3,72
ACBko balorazioak
1. Nik Caner-Medley (EST)
2.Fernando San Emeterio(CLB)
3.Juan Carlos Navarro (BAR)
4.Gustavo Ayon (FUE)
5.Rafa Martinez (VAL)
17
16,8
15
14,7
14,7
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 25
‹ Kirola
Irudia qAlacant
Aulkitik begira
Aitor Manterola
Ansotegi
ez da Pique
Atzelariak aurrelari. Mikel Gonzalez ere ez da Bartzelonako erdiko
atzelariaren antzeko jokalaria. Ezta Labaka ere. Beste ezaugarri batzuk dituzte gureek. Beren dohainen artean ez dago baloia atzetik jokatuz ateratzea. Baina igandean, horretan moldatu behar izan zuten.
Eskuinaldetik jokatu zutenek, batez ere, handik joan baitziren Realaren eraso ahalegin gehienak. Hasieran Ansotegi jarri zen hor, gero Labaka. Oso goian jarri behar izan zuten, askotan Racingen zelaian sartuta. Baloia hartu eta jokoa banatzen aritu behar izan zuten. Ondorio
hori heldu zen Martin Lasartek jokalariak zelaian kokatzeko marrazkia aldatu zuelako. Ez diot aparteko garrantzirik ematen egoera ezohiko horiei, baina horrela jokatzeko beste ezaugarri batzuk dituzten erdiko atzelariak hobeak dira. Dena dela, ondo deritzot entrenatzaileak
hartu zuen erabakiari. Bolada txarra eteteko zerbait aldatzea ondo
dago. Baina emaitza txarra izan zenez, egurra jaso du Lasartek. Beste
helduleku bati eusteko gaitasunik ez, eta bost atzelariren kontua haizatu dute hor zehar. Nola litekeen Racingen aurka bost atzelarirekin
jokatzea. Erantzunak agerikoak dira, beste bi galdera erabiliz: gaizki
defendatu al zuen taldeak bost atzelarirekin? Eta erasoan zela bost
atzelarietatik hiru ez al ziren oso goian jartzen, atzelarien lekuan bi
bakarrik geldituta, Elustondo laguntzaile zutela? Erantzungo didate
kritikoek lau atzelarirekin hobeto eraso egin zuela. Ados. Eta defendatu askoz ere okerrago, esango diet nik. Baina alferrik. Argumentazio
antzuak zelaietako belarra baino ugariagoak dira futbolean. Imajinatzen al nauzue Pedro Miguel Etxenikeren hitzaldi batean, hari hitza
kendu eta bere gaiari buruzko azalpenak ematen, gai horretaz alerik
ez dakidan arren?
Ausart. Hartu du abantada Osasunak, eta behin etxetik kanpoko bolada eten zuela, bigarrenean zer eta 0-4 irabazi. Handia. Lau gol etxetik
kanpo ez zituzten askotan sartuko... gogora etorri zait aurreko mendeko partida zoragarri hura, Jan Urban, Real Madrilen zelaia, Pedro
Mari Zabalza entrenatzailea... Hura bai gau magikoa. Baina Osasuna
beste mende batean dago, eta beste lehiakide batzuk dauzka orain.
Baita beste entrenatzaile bat ere. Duela hilabete eskas taldearen ardu-
Martin Lasartek jokalariak zelaian kokatzeko
marrazkia aldatu zuen. Ez diot aparteko
garrantzirik ematen egoera ezohiko horiei,
baina horrela jokatzeko beste ezaugarri
batzuk dituzten erdiko atzelariak hobeak dira
ra hartu zuenetik, askotan erabili du ahotan Jose Luis Mendilibarrek
hitz bat: ausarta. Jarrera horrekin jokatu behar dutela esan eta esan
ari da. Etxetik kanpoko jardunen bezperatan datorkio ahora hitza. Azkeneko bi partida irabazi izana aparte lagata, emaitzez haratagoko
hausnarketa eginez, ausardia ezin zaio ukatu taldeari. Alacanten,
igandean sartu zituzten lau goletatik bitan azaldu zen ausardia. Ageriagerikoa izan zen. Osasunako jokalari asko zeuden Herculesen arearen barruan, errematerako pronto. Mendilibarren esanak jokalariek
sinesten dituztela ezin da ukatu. Horixe nahi zuen Zaldibarkoak, eta
lortzen ari da. Jokalariek fede itsua dute harengan.
Kanpotik eta barrutik. Bi jokatzeko eredu, futboleko bi molde ziren aurrez aurre San Mamesen. Athletic eta Vila-real. Joko zuzena
etxekoek, zeharkako jokoa kanpokoek. Kanpotik barruranzko bidearen aldekoak zuri-gorriak, barrutik barruranzko bidearen jarraitzaileak horiak. Hegalak eta erdiraketak etxekoen itxaropen iturri, pase laburrak, hormakoak eta antzekoak kanpokoen asmoen ardatz. Bakoitzak berearekin, futbolari aberastasuna ematen diote bi taldeek.
Igande iluntzean, oparotasun horren alderdi bat bestea baino gehiago
azaldu zen. Emaitzak azaldu zuen ezberdintasun hori. Baina futbolaren aberastasunak mugarik ez duela agerian uzteko, etxekoen baliabide preziatua erabiliz sartu zuen gola Vila-realek: hegaletik erdiraketa,
eta errematea buruz. Kanpotik barrura. Iraolaz eta Llorentez mozorrotu ziren Borja Valero eta Marco Ruben.
OSASUNAREN BESTE BIKTIMA BAT
Osasunaren bolada onak beste biktima bat izan
du, Herculeseko zuzendaritzak Esteban Vigo entrenatzailea kargutik kendu baitzuen atzo—irudian—, herenegun etxean 0-4 galdu ondoren.
G Sailkapena
LEHEN MAILA
29.jardunaldia
Jotatutakoak
Mallorca-Zaragoza
Bartzelona-Getafe
At.Madril-R.Madril
Sporting-Almeria
Hercules-Osasuna
Racing-Reala
Malaga-Espanyol
Deportivo-Levante
Athletic-Vila-real
Valentzia-Sevilla
Taldea mailaz igo ondoren ondo hasi zuen sasoia,
baina azken asteetan bolada oso txarrean sartu
da. Victor Muñoz edo Hugo Sanchez ordezko izan
daitezkeen zerrendan daude. MANUEL LORENZO / EFE
DLaburrak
Martinez: «Etenaldian
indartu egingo gara»
REALA› Carlos Martinezek liga-
ko etenaldiak taldeari mesede
egingo diola uste du. «Indarrak
hartzeko baliatuko dugu».
Atzelaria hamaikakora itzuli zen
herenegun, eta garrantzia
kendu nahi izan zion partidari:
«Ez zen beste porrot bat izan.
Taldeak aukerak sortu zituen,
baina baloia ez zen sartu».
Emaitza
1-0
2-1
1-2
1-0
0-4
2-1
2-0
0-1
0-1
0-1
Ernesto Valverde,
bigarrenez txapeldun
Sailkapena
Puntuak J I B G
p 1.Bartzelona
78 29 25 3 1
p 2.Real Madril
73 29 23 4 2
p 3.Vila-real
54 29 16 6 7
p 4.Valentzia
54 29 16 6 7
p 5.Espanyol
43 29 14 1 14
p 6.Athletic
42 29 13 3 13
p 7.Sevilla
42 29 12 6 11
8.At.Madril
39 29 11 6 12
9.Mallorca
38 29 11 5 13
10.Levante
35 29 10 5 14
11.Osasuna
35 29 9 8 12
12.Reala
35 29 11 2 16
13.Getafe
34 29 9 7 13
14.Racing
33 29 8 9 12
15.Sporting
32 29 7 11 11
16.Deportivo
31 29 7 10 12
17.Zaragoza
30 29 7 9 13
p 18.Malaga
29 29 8 5 16
p 19.Almeria
26 29 5 11 13
p 20.Hercules
26 29 7 5 17
p Txapeldunen Ligara p Europako Ligara
p Bigarren Mailara
30.jard.(martxoak 30-apirilak 1)
Almeria-Athletic
Osasuna-Atletico
Reala-Hercules
Sevilla-Zaragoza
Getafe-Valentzia
Vira-real-Bartzelona
Real Madril-Sporting
Espanyol-Racing
Levante-Malaga
Deportivo-Mallorca
Nelson Solaren gainean herenegun
sarturiko gola ospatzen. M.L./ EFE
Juventusek Nelson
fitxatu omen nahi du
OSASUNA› Jose Luis Mendilibar
entrenatzaile denetik Nelson
Augusto eskuin hegalekoa maila bikainean ari da jokatzen.
Portugaldarrak atzo adierazi
zuenez, gustura asko geldituko
litzateke Iruñean: «Taldeak nigan sinesten du, eta ni oso gustura nago; halere, etorkizunak
argituko du non jokatuko dudan». Nelson Betisek utzita
dago, baina garestiegia da, sei
milioi euroko etete klausula baitu, egun Osasunak ordain ez dezakeen kopurua. Zurrumurruen
arabera, baina, Turingo (Italia)
Juventusek jokalaria fitxatu
nahi du.
GREZIAKO LIGA› Ernesteo Valverdek bigarren aldiz irabazi du
Greziako Liga, eta bigarrenez
Olimpiakosekin. Aurrekoa
2009an irabazi zuen. Olympiakosek, gainera, azken partidan
erakustaldia emanez lortu zuen
titulua, 6-0 irabazi baitzion
herenegun Atenaseko AEK-ri.
Panathinaikos da bigarren sailkatua hamar puntura, eta AEK
hirugarrena.
Athleticek lehen postuan
jarraitzen du (1-2)
SUPERLIGA› Espainiako Ohorezko Mailako titulurako ligaxkan
indartsu jarraitzen du Athleticek.
Atleticoren zelaian irabazi zuen
herenegun (1-2), hori bai aurkari
zuzenek ere ez zuten kale egin.
Tartean Espanyol, Zubietan
Reala baino gehiago izan baitzen (0-2). Mailari eustekoan,
berriz, Eibarren Huelvaren aurka
galdu zuen (0-2), eta Lagunak
bana egin zuen Sevillarekin.
26 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Kirola ›
DLaburrak
Itxakok Gyori izanen du
aurkari finalerdietan
ESKUBALOIA › Itxakok Gyori
izanen du aurkari Txapeldunen
Ligako finalerdietan. Igandean
jokatu zuen Lizarrako taldeak
bigarren ligaxkako azken partida, eta galdu egin zuen Buducnosten aurka. Ondorioz, A multzoko bigarren sailkatu, eta
Gyori egokitu zaio aurkari.
Ademar Leonen aurka
ariko da gaur San Antonio
ESKUBALOIA › Amaya Sport
San Antoniok Ademar Leonen
kontra jokatuko du gaur, haren
pistan, Asobal Ligako 23. jardunaldiko partida (21:45). Juanto
Apezetxearen taldeak Ciudad
Real hartu zuen mendean igandean, 31-30. Meritu handiko
garaipena izan da nafarrentzat.
Sakana eta Sokarri nagusi
500 eta 560 kilokoetan
SOKATIRA › Sakanak irabazi
zuen herenegun Euskal Herriko
Txapelketako emakumezkoen
500 kiloko proba, Arrigorriagan
(Bizkaia), Badaiotzen aurretik.
Gizonezkoetan, berriz, Sokarrik
jantzi zuen txapela 560 kilokoan, Amaiurren aurretik.
Oporretan itzuliko da
Bigarren jardunaldiko
lehiak,Iruñean eta Eibarren
Gatis Smukulis
letoniarrak irabazi du
Kataluniako Voltako
lehen etapa, ihes
eginda, eta lider jarri da
PILOTA › Binakako Txapelketako finalerdietako bigarren jardunaldiko partidak Iruñean eta
Eibarren jokatuko dira. Larunbatean Labriten ariko dira Olaizola II.a-Begino, Gonzalez-Laskurainen aurka; igandean,
berriz, Astelenan Irujo-Merino
II.a, Xala-Barriolaren aurka.
Unai Zubeldia Donostia
Uda iristearekin batera, Errusia,
Lituania eta Letonia inguruko
atzerritarrez josita egoten da Lloret de Mar (Katalunia). Ekialdeko
herrialde hotzetako bidaiazaleak
eguzki bila joaten dira hara, eta
Gatis Smukulis (Highroad) ere joango da berandu baino lehen.
Atzo ezagutuko zuen, ziurrenik,
inguru hura, Kataluniako Voltako lehen etapan. Baina, hartu
zuen gozatuarekin, laster itzuliko
da, hondartzan etzan, begiak itxi,
eta atzoko eguna behin eta berriz
gogoratzeko. 23 urterekin, letoniarrak atzo irabazi zuen profesionaletako lehen lasterketa. Sari
eta guzti etorri zen, gainera, garaipen hori, liderraren maillota
jantzita abiatuko baita gaur, bigarren etapan, Banyolesera bidean.
22. kilometrorako sortu zen
eguneko ihesaldia. Ben Gastauer
(Ag2r), Smukulis eta Julian Sanchez Pimienta (Caja Rural) sartu
ziren, eta Javier Ramirez (Anda-
DLaburrak
Gernikak baino ez du egin
aurrera Espainiako Kopan
ERRUGBIA › Bizkaia-Gernikak
Gatis Smukulis letoniarra, atzo, Lloret de Marreko helmugan. TONI ALBIR / EFE
lucia-Caja Granada) gehitu
zitzaien gero. Hamabost minututik gorako aldea ere izan zuten,
baina Ramirez lehenengo, Sanchez Pimienta gero eta Gastauer
azkenik ezinean geratu ziren.
Smukulis tropelaren aurka. Horixe izan zen azken kilometroetako
borroka, eta, ezustean, letoniarrak irabazi zuen lehia. 28 segundora iritsi zen tropel nagusia.
Denis Mentxovek eta Carlos Sastrek (Geox), berriz, 13.17 minutu
galdu zituzten.
G Sailkapena
1. ETAPA ETA NAGUSIA
1.Gatis Smukulis (Highroad) 4.08.48
2.Alessandro Petacchi (Lampre) 28ra
3.Jose Joaquin Rojas (Movistar) d.b.
4.Rigoberto Uran (Sky)
d.b.
5.Jan Bakelants (Lotto)
d.b.
6.Maxime Bouet (Ag2r)
d.b.
7.Paolo Tiralongo (Astana)
d.b.
8.Cadel Evans (BMC)
d.b.
9.Bauke Mollema (Rabobank)
d.b.
40.Miguel Minguez (Euskaltel) d.b.
19-41 irabazi zion herenegun
Hernaniri, Espainiako Kopako
final-zortzirenetan. Ordiziak,
berriz, final-laurdenetan ekingo
dio lehiari, datorren asteburuan,
Cajasolen aurka. Hain zuzen
ere, Getxo Arteak Cajasolen
aurka galdu zuen, 6-48.
Efren Vazquez laugarren
izan da Qatarren
MOTOAK › Efren Vazquezek
(Derbi) laugarren amaitu zuen
herenegun Qatarko Sari Nagusia, 125 cc-koetan —Nico Terolek (Aprilia) irabazi zuen—.
Casey Stonerrek (Honda) irabazi zuen Moto GPn, eta Stefan
Bradlek (Kalex) Moto 2 mailan.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 27
D
‹Agenda
Ekitaldiak
Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/
Musika
pBilbo. Saio irekia Anje Dualderekin. Bihar, 20:00etan, Kafe
Antzokian.
pBilbo. Solo Muchachito eta
Santos de Veracruz. Ostegunean, 21:30etan, Kafe Antzokian.
pDonostia. The Divine Comedy, Neil Hannon. Bihar,
20:00etan, Viktoria Eugenia
antzokian.
pDonostia. Tana Santana Projet. Bihar, 22:30ean, Doka kafe
antzokian.
pDonostia. Ka & Pata. Ostegunean, 00:30ean, Etxekalten.
pDonostia. Gobierno Militar
eta Ernia. Ostegunean,
20:30ean, Trintxerpeko Mogambo aretoan.
pDonostia. Bongo Botrako. Ostegunean, 20:30etan, Doka
kafe antzokian.
pGasteiz. Acapulco Gold Diggers. Gaur, 20:30ean, Parral tabernan.
pIruñea. Utterich. Gaur,
20:00etan, Onkixin tabernan.
pIruñea. Txente Balader Project. Bihar, 20:00etan, Onkixin
tabernan.
pIruñea. Gaur-Ez. Ostegunean,
20:00etan, Onkixin tabernan.
Antzerkia
pBilbo. El dúo de la africana.
Gaurtik larunbatera bitarte,
20:00etan, BBK aretoan. Igandean, 19:00etan.
pEibar. El maestro de danzar,
Teatro Defondo taldeak jokaturik. Gaur, 20:30ean, unibertsitateko antzokian.
Bertsolaritza
pGasteiz. Bertsokatu bertso finala. Ostegunean, 21:00etan,
gaztetxean.
pSegura. Bertso poteoa eta
bertso afaria. Ostegunean,
19:30ean.
Erakusketak
pAzpeitia. Juan Mari Ibarzabal
eta Xanti Eliasen lanak. Apirilaren 30era arte, Lagun Onak elkartearen egoitzan.
pBilbo. Mi cuerpo se mueve. La
danza y sus imágenes en el cortometraje contemporáneo.
Bihar eta etzi, 20:00etan, Fundicion aretoan.
Hitzaldiak
pArrasate. A vueltas con el
(trans)feminismo, Itziar Zigarekin. Bihar, 19:00etan, Kulturate
areto nagusian.
pBilbo. Pornoterrorismo liburua aurkeztuko du Diana J. Torres egileak, eta bere dokumental bat emango du: Mi sexualidad es una creación artística.
Gaur, 19:00etan, BilbaoArten.
pDonostia. Harkaitz Canoren
Existitzen da nobela grafikoa?
mintzaldia. Gaur, 10:00etan, Ernest Lluch kultur etxean.
pGasteiz. Semana laboral de
21 horas. Gaur, 19:00etan, Hikaateneoan.
pGetaria. Nola landu gure
seme-alaben autoestimua eta
autonomia, Amaia Vazquezekin. Bihar, 18:00etan, udal aretoan.
pIruñea. Japón, una tragedia,
también nuclear!, Paco Castejonekin. Gaur, 19:00etan, Ezker
Batuaren egoitzan.
pSegura. Zein etorkizun du paperezko prentsak? Sare sozialetan euskararen lekua. Gaur,
19:30ean, Kultur Etxean.
pZizur Nagusia. Ekialde Hurbila. Pluralismo y diversidad cultural. Gaur, 19:30ean, Kultur
Etxean.
Ikastaroak
pDonostia. Udaberriko apainketa. Gaur, 17:00etan, Martuteneko Haurtxokoan.
pErrenteria. Erditzea prestatzeko ikastaroak. Gaurtik apirilaren 13ra bitarte.
Ikus-entzun
pDonostia. Nosferatu zikloa: La
noche americana, Francois
Truffaut. Bihar, 20:15ean, Antzoki Zaharrean.
pGasteiz. Ni Dios, ni patrón, ni
marido. Gaur, 19:30ean, El 70
tabernan.
pGasteiz. Musika dokumentala. Bihar, 20:00etan, Halabedi
tabernan.
pTutera. Izan, egin, eragin, Euskal Herrian Euskaraz dokumentala. Bihar, 19:30ean, Rua Gizarte etxean.
pZumaia. Pumoriko Trekin.
Gaur, 19:30ean, Foronda kultur
etxean.
pZumaia. Eskaladak Perun.
Bihar, 19:30ean, Foronda kultur
etxean.
Bestelakoak
pDonostia. Ipuinaren ordua.
Gaur, 18:00etan, Loiolako Kultur Etxean.
pDonostia. Jasone Osorok Jara
Live lana aurkeztuko du. Gaur,
19:00etan, Fnacen.
pIruñea. El burka como excusa
liburuaren aurkezpena. Gaur,
20:00etan, ONCEren egoitzan.
pIruñea. Udaberriaren zain
ipuina, Virginia Albiraren eskutik. Bihar, 18:00etan, Civican.
pTolosa. Koldo Izagirrek Autopsiarako frogak liburua aurkeztuko du. Gaur, 19:30ean, kultur
etxean.
pZarautz. Jon Benitok Bulkada
poema liburua aurkeztuko du.
Gaur, 19:00etan, Azken Portuko
aretoan.
Pantxika Maitiak komunikabideen inguruko mahai-inguruan parte hartuko du gaur, Seguran. ROBERT THURIN
Prentsaren orainaz eta geroaz
Paperezko prentsaren
etorkizuna eta euskarak
sare sozialetan duen
tokia izango dituzte
hizpide gaur Seguran
Erredakzioa
Iparra Hegoa ekimenean, Euskal
Herriko komunikabideak dituzte
aztergai aurten. Askotariko zenbait ekitalditan parte hartzeko
aukera dago Seguran (Gipuzkoa)
igandera bitarte; gaurko eta
biharko, mahai-inguruak prestatu dituzte herriko kultur etxean.
Gaur, 19:30ean hasita, paperezko
prentsaren etorkizuna eta euskarak sare sozialetan duen tokia
aztertuko dituzte Radio Kulturako Mikel Etxeberriak, Kanaldudeko Pantxika Maitiak, Luis Fernandez blogari eta kazetariak eta
Martxelo Otamendi B ERRIA ko
zuzendariak.
Bihar ere komunikabideen
inguruan hitz egingo dute zenbait adituk. Prentsa independenterik eta librerik ba al da? hitzaldian parte hartuko dute Gaizka
Arangurenek, Luzien Etxezarreta Gure Irratiko kazetari ohiak
eta Iñaki Soto Gara-ko zuzendariak.
Igandera bitarte iraungo du
Iparra Hegoa egitasmoak. Ostegunean, bertso poteoa eta afaria
egingo dituzte, Maialen Lujanbio
eta Amets Arzallusekin; ostiralean, berriz, haurrentzako jarduerak eta kontzertuak egongo dira.
Festari amaiera emateko, Iparraldeko 200 lagun inguru helduko
dira Segurara igandean, eta joaldunen eta gaiteroen musika
hotsak ekarriko dituzte berekin.
HITZALDIAK
pNoiz. Gaur eta bihar,
19:30ean.
pNon. Seguran (Gipuzkoa),
Kultur Etxean.
Maitatuak eta desengainatuak
‘El dúo de la africana’
ekoizpen lirikoak
opera konpainia bateko
amodio istorioak
ekarriko ditu Bilbora
Erredakzioa
«Zarzuela dibertigarri bat» aurkeztuko dute gaur Bilboko BBK
aretoan. Arriaga antzokiak eta
BBK-k elkarlanean egindako
lanaren emaitza da El dúo de la
africana, eta 1893an idatzitako
zarzuela batean dago oinarrituta.
Gaurtik larunbata bitarte,
20:00etan ikusi ahal izango da,
Kale Nagusiko BBK aretoan;
igandean, berriz, 19:00etan izango da emanaldia.
Opera konpainia apal bateko
kideen arteko amodio istorioak
kontatzen ditu obrak. Tenorrak
sopranoa maite du; sopranoa,
berriz, enpresariarekin ezkonduta dago. Baxu jotzailea enpresariaren alabarekin dago maiteminduta, baina alabak tenorra
Gaurtik igandera bitarte ikus daiteke El dúo de la africana.
du gustuko. Hamar artista igoko
dira taula gainera operako kideen arteko harremanak antzeztera. Horien artean, hainbat artista
euskaldun ikusi ahalko dira: Ainhoa Zuazua, Lander Iglesias,
Gurutze Beitia, Loli Astoreka eta
Mitxel Santamarina dira aktoreetako batzuk.
Manuel Fernandez Caballero
musikagileak idatzitakoa da El
dúo de la africana. Bilbon egingo
duten emanaldia Hurbiltasun
E. MORENO ESQUIBEL
Antzokia programarako moldatu dute, eta Emilio Sagi ariko da
zuzendari lanetan. Musika
zuzendaritza, berriz, Ruben Fernandezen esku dago. Rossini
abesbatzak ere parte hartuko du
ikuskizunean.
‘EL DÚO DE LA AFRICANA’
pNoiz. Gaurtik larunbata bitarte, 20:00etan. Igandean,
19:00etan.
pNon. Bilbon, BBK aretoan.
28 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Agenda ›
b
Eguraldia
JON ALBISU
Joera
t°
Itsasoa
t°
t°
Osteguna, 24
t°
Bihar
Ostirala, 25
pItsasoko egoera. Lehen 20
milietan, hego-ekialdeko haizea
iritsiko da, 2-3ko indarrarekin,
eta itsaskia sortuko du. Nahiko
ondo ikusiko da.
pOlatuak. Metro bat arteko
olatuak altxatuko dira.
Larunbata, 26
p
Baiona 6/16
p
Bakio 5/16
p
Donostia 6/15
p
p
Bilbo 5/17
p
p
p
Balmaseda 4/16
Leitza 3/12
Arrasate 4/14
Amurrio 4/16
Arratsaldean
aldaketa barnealdean
pZerua. Hego-ekialdeko haizea
indartu egingo da. Ipar isurialdean eta mendialdean ostarteak irekiko dira. Arratsalderako
fronte ahul bat iritsiko da, eta
Arabako Lautadan eta Iruñerritik iparraldera eraginik izango ez
duen arren, Arabako Errioxan,
Lizarraldetik Erriberara eta Pirinioetan zeru hodeitsua izango
da, eta zaparradak botako ditu.
pHaizea. Hego-ekialdekoa.
pTenperatura. Berdin. Beroenak, ipar isurialdean eta mendi
inguruetan, 10 eta 17 gradu artekoak izango dira; barnealdean,
berriz, 8 eta 16 gradu artekoak.
p
p
p
Itsasaldiak
Maule 4/18
Donibane Garazi 4/18
Eibar 5/15
p
Abaurregaina 0/9
p
p
p
Gasteiz 1/13 Agurain 2/13
Gaur
t°
Hodeiak eta ostarteak
pZerua. Eguraldi egonkorrarekin, ipar isurialdean eta
mendi inguruetan, ostarteak
agertuko dira. Arratsalderako, fronte hertsi eta ahul batek eraginda, Euskal Herriko
barnealdean hodeiak ugarituko dira. Ilunabar alderako,
batik bat ekialdean eta Pirinioetan, zaparrada tartekatuak izango dira.
b
Iruñea 3/13
p
p
Tafalla 4/13
Guardia 2/13
pHaizea. Hego ekialdekoa.
pTenperatura. Behera. Ipar
isurialdean eta mendialdean, tenperatura beroenak, 10
eta 17 gradu artekoak izango
dira; barnealdean, berriz, 8
eta 17 gradu artekoak.
p
Tutera 5/13
ORDUA
METROAK
Itsasgora
05:47
4,59
Itsasbehera
12:02
0,27
Itsasgora
18:15
4,32
Isobara mapa
Eguzkia
S0RTU
07:16
Ilbehera
Martxoaren 26a, larunbata
Ilberri
Apirilaren 3a, igandea
Ilgora
Apirilaren 11, astelehena
Ilbete
Apirilaren 18a, astelehena
BAGABIGA
G Hitz gurutzatuak
2
3
19:28
EGUNA
Hitz jokoak
1
GORDE
Ilargia
4
G Sudokua
5
6
7
8
9
10
11
1
12
6
1
3
2
8
2 8 3
4
1
5
2
2
3
8
9x9-ko laukian hutsik
dauden gelaxkak bete
behar dituzu, 1etik 9ra
bitarteko zenbakiak
idatziz, eta kontuan izanik
zenbaki bakar bat ere ez
dela bi aldiz azaltzen
errenkada eta zutabe
berean, ezta dagokion
3x3-ko laukian ere.
9
4
7
4 5
1
5
1
6
2
1
8 6
6
7
3
3
4
8
9
10
11
12
Ezker-eskuin
1. Ingeniaritza genetikoaren arabera sorrarazia. 2. Pilota jokoan erabiltzen den sare berezia. Ordu,
garai. 3. Frantziako Alpeetako eskigune ezaguna. Esaten duk. 4. Arabako herria, Errioxan. Akabo.
Boroaren ikurra. 5. Arabako mendatea, Zuian. Bat. Euskal alderdia. 6. Fosforoaren ikurra.
Ekologiaren babeslea. 7. Afrika hegoaldeko estatu batekoak. Potasioaren ikurra. 8. Kontsonantea.
Ipar., txinparta, pindar. Bi. Atx! 9. Egoskin mota. Libanoko erlijio-talde bateko kideak. 10. Lehena eta
azkena. Joan ..., AEBetako folk kantaria. Zu hor eta ni hemen. 11. Letoniako hiriburua. Sarrera. Ate, hitz
elkartzeetan. 12. Dardara. Nafarroako herria, Sakanan.
Goitik behera
1. Txalaparta jotzaile. 2. Maurice ..., Ziburun sortu zen musikari handia (1875-1937). Nitrogenoaren
ikurra. Salbu. 3. Mend., zurgindegia. Galioaren ikurra. 4. Nion, lapurtera klasikoan. Presioaren banako
edo unitatea. 5. Putre. Denboraldi. Lehen bokala. 6. Kontsonantea. Sorginen bilera. 7. Berrogeita
zortzi ordu barru. (Zah.) Zakur. Labore edo fruitu biltzea. 8. Neoiaren ikurra. Antzinako
Mesopotamiako ibai baten izen greziarra. Erbioaren ikurra. 9. Indiako ibaia. Trebea. Kontsonantea.
10. Euskal atzizkia. Euskal sindikatua. Bukaera. 11. Berebat, era berean. Ordots, ernaltzeko erabiltzen
den zerri ar. 12. Korrikaren antolatzailea. Janari. Nauka.
G Esaldi ezkutua
«P_l_t_k_ d_
_nd_str__r_n
_k_sk_z_n_k
d_p_rt_m_nt__».
Falta diren bokalak
idatzita, Frank
Zappa musikari
estatubatuarraren
gogoeta bat
azalduko zaizu.
G Atzoko erantzunak
M
I
H
I
O L A R
Z T A D U R A K
I
A
E G O S
R A
A N T O L A T U
F U N
I
O N
L
I
S A T
I
K U
A A
P T
K U S E Z
N
L A R
I
I
I
A
N
N
I
I
A
Z
I
O A
A R
I
Z E R A K A R R E N
T U K
U
A M E N
I
U
L
O T
X
I
I
L A U N A
A B E
A
I
I
N U
R E T U A K
A O
K O
5
6
2
1
7
4
3
9
7
3
1
9
5
8
4
6
8
2
9
8
4
3
2
6
7
1
5
2
7
9
8
1
3
5
4
6
8
5
6
7
4
2
1
3
9
4
1
3
6
9
5
2
8
7
1
9
5
4
8
7
6
2
3
6
2
8
5
3
1
9
7
4
3
4
7
2
6
9
8
5
1
Esaldi
ezkutua:
Nahiago dut
zutik hil beti
belauniko bizi
baino.
2011ko martxoaren 22a, asteartea
berria 29
‹ Agenda
1
Aretoak
Nafarroa
IRUÑEA
D GOLEM BAIONA
(948-222333).Ikuslearen eguna: asteazkena.
D YELMO MEGAPARK
Araba
Erribera etorbidea z/g (94-4181672).Ikuslearen eguna: astelehena.
GASTEIZ
D ABACO BOULEVARD
Boulevard merkataritza gunea (902-221622).Ikuslearen eguna: osteguna.
En tiempo de brujas
Rango
Valor de ley
Mañana cuando la guerra empiece
Primos
El oso Yogi 3D
Torrente 4. Lethal Crisis 3D
23-F
Destino oculto
Cisne negro
Gnomeo y Julieta
Torrente 4
El rito
Sígueme el rollo
Enredados
The Mechanic
El santuario
Saw VII
16:25 18:25 20:25 22:20
16:10 18:15 20:20
22:25
16:05 18:15
20:15 22:20
16:10
18:00 20:15 22:30
16:15
18:15 20:25 22:35
16:05 18:15 20:25 22:35
16:30 18:30 20:25 22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
15:55 18:10 20:30 22:45
15:50 18:05 20:20 22:35
16:00 18:05
20:10 22:05
16:10 18:20
20:30 22:25
Gnomeo y Julieta 3D
Gnomeo y Julieta 2D
El rito 2D
Torrente 4 3D
Torrente 4 2D
Rango
The fighter
En tiempo de brujas
El discurso del rey
The Mechanic
Valor de ley
Cisne negro 2D
Destino oculto
17:30 19:30 21:30
18:30 20:30 22:30
17:30 19:50 22:15
18:00 19:00 20:15 21:15 22:30
19:45 22:00
18:00
17:40
17:55 20:00 22:05
17:50 20:10 22:30
17:45 19:45 21:45
19:55 22:10
17:30
20:10 22:25
D IBAIGANE
Valor de ley
18:00 20:45
18:00
20:15
18:00
20:15
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
Mujeres de El Cairo (JBA) 19:00
DGERNIKA-LUMO. Lizeo. Ez dago emanaldirik.
S.Esnaola,10 (943-271391).Ikuslearen eguna: asteartea.
Gnomeo y Julieta 3D 20:00
DELORRIO. Arriola. Ez dago emanaldirik.
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D GURIDI
DERMUA. Ermua Antzokia. Ez dago emanaldirik.
DGALDAKAO. Torrezabal.
San Prudentzio,6 (94-5231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
El discurso del rey
Los chicos están bien
Destino oculto
Gnomeo y Julieta
Nunca me abandones
El rito
Rango
En el centro de la tormenta
Torrente 4 3D
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00
22:30
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
18:00
20:15 22:30
18:00 20:15 22:30
D YELMO GORBEIA 3D
Gorbeia merkataritza gunea (94-5460623).Ikuslearen eguna: asteazkena.
18:30 20:30 22:30
17:30 19:30 21:30
17:25 19:50 22:15
18:00 19:15 20:15 21:30 22:30
17:30 18:30 19:45 20:45 22:00
17:45 19:45 21:45
18:10 20:15
17:45 20:00 22:15
20:10 22:10
20:00 22:10
17:55 19:55
21:55
22:20
18:20 20:30
22:40
18:10
18:00
DAMURRIO. Amurrio Antzokia. Ez dago emanaldirik.
Bizkaia
BILBO
D GETXO ZINEMAK
Arriluze z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Gnomeo y Julieta
En tiempo de brujas
Sígueme el rollo
Rango
Primos
Los chicos están bien
Valor de ley
Destino oculto
Bienvenidos al Sur
El mundo según Barney
El discurso del rey
El rito
Torrente 4 3D
Torrente 4
Cisne negro
17:00 19:30 22:00
17:00
19:30 22:00
17:00
19:30 22:00
17:00
19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
DIGORRE. Lasarte aretoa. Ez dago emanaldirik.
LEIOA
El discurso del rey
En tiempo de brujas
Cisne negro
Torrente 4
18:00 20:30
18:00 20:30
18:00 20:30
18:00 20:30
D GOLEM ALHONDIGA
Artea merkataritza gunea (902-333 231).Ikuslearen eguna: asteazkena.
16:15 18:15 20:15 21:00 22:15 23:00
16:00 18:00 20:00 22:00
22:30
16:00 18:10 20:20 22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:00 20:00 22:15
17:00 19:00
16:00 18:00 20:10 22:20
16:00 18:10 20:20
17:00 19:30 22:00
La mitad de Oscar
El mundo según Barney
Torrente 4 3D
Cuestión de principios
Bienvenidos al Sur
Destino oculto
Los chicos están bien
Cisne negro
El discurso del rey
17:30 20:10 22:15
17:00 19:45 22:15
17:30 20:10 22:15
17:15
17:15 20:00
22:15
20:00 22:15
17:30 20:10 22:15
17:15 20:00 22:15
D MULTICINES
Eskutza kalea,13 (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
Mugaldekoak
Vidas pequeñas
Chico & Rita
Bienvenido al sur
Incendies
En el centro de la tormenta
Misterios de Lisboa
Pan negro
17:30 19:45 22:15
17:30 19:45 22:15
17:30
17:30 20:00 22:15
17:15 19:45 22:00
17:30 20:00 22:15
19:30
17:15 20:00 22:15
DLEKEITIO. Ikusgarri zinema.
Ez dago emanaldirik.
DMUNGIA. Olalde. Ez dago emanaldirik.
DMUSKIZ. Meatzari. Ez dago emanaldirik.
PORTUGALETE
D BALLONTI
Gnomeo y Julieta
Torrente 4 3D
Torrente 4
El rito
Rango
Enredados
Cisne negro
En tiempo de brujas
18:00 19:45 22:00
18:00 20:00 22:15
17:30 19:45 22:00
17:30 19:45 22:15
17:45
17:45
20:00 22:05
20:00 22:10
SANTURTZI
D SERANTES
(94-4839244).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Gnomeo y Julieta
Primos
En tiempo de brujas
The fighter
17:30 19:45 22:15
17:15 19:45 22:15
17:30 20:00
22:30
Leizaola Lehendakariaren kalea,
Nunca me abandones
Mistykal
Torrente 4
Cisne negro
Destino oculto
Torrente 4 3D
En tiempo de brujas
El rito
Sígueme el rollo
Rango
Gnomeo y Julieta
16:15
16:15
16:15
16:00
16:15
16:15
16:15
16:00
19:00 22:00
19:15 22:00
19:00 22:00
22:00
18:00 20:00 22:00
19:15
19:00 22:00
22:00
19:00
18:00 20:00 22:00
BARAKALDO
D COLISEO MAX OCIO
Kareaga kalea z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
Gnomeo y Julieta 3D
The Mechanic
Más allá de la vida
Sígueme el rollo
Los chicos están bien
Cisne negro
En tiempo de brujas
Torrente 4
Torrente 4 3D
Vidas pequeñas
El discurso del rey
Rango
Destino oculto
Gnomeo y Julieta
El rito
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00 18:00 20:00 22:00
16:30
19:15
16:30
19:15 22:00
16:30
19:00 22:00
16:45
19:15 22:00
17:00 19:15 22:00
17:00 19:00 21:00
16:00 18:00 20:00 22:00
16:15
19:00 22:00
16:45
19:15 22:00
17:00 19:15 22:00
16:45
19:15 22:00
17:00 19:00 21:00
16:30
19:15 22:00
DANDOAIN. Bastero zinema. Ez dago emanaldirik.
DARETXABALETA. Zaraia. Ez dago emanaldirik.
DARRASATE. Amaia. Ez dago emanaldirik.
DATAUN. Herri antzokia.
Ez dago emanaldirik.
DAZKOITIA. Baztartxo. Ez dago emanaldirik.
DBEASAIN. Usurbe. Ez dago emanaldirik.
EIBAR
D COLISEO
DZORNOTZA. Zornotza aretoa. Fish Tank
20:00
El rito
Gnomeo y Julieta
Torrente 4 3D
Torrente 4
En tiempo de brujas
Destino oculto
Rango
Cisne negro
17:15 20:00 22:40
17:30 19:45 22:15
17:15 20:00 22:45
18:00 20:15 22:30
20:15 22:30
19:45 22:30
18:00
17:15
Ez dago emanaldirik.
D CINEBOX MENDIBIL
Destino oculto
Cisne negro
Enredados
Torrente 4
Gnomeo y Julieta
En tiempo de brujas
Sígueme el rollo
The Mechanic
Rango
18:05 20:15
20:15
18:05
18:15 20:30
18:05 20:15
20:30
18:15
22:30
22:30
22:45
22:30
22:30
22:45
18:15 20:30
D TXINGUDI
(943-635441).Ikuslearen eguna: astelehena.
Gnomeo y Julieta 3D
Torrente 4 3D
Gnomeo y Julieta
Bienvenidos al sur
Torrente 4
Enredados
Cisne negro
Rango
Destino oculto
Ingrid
El rito
16:30 18:3020:30 22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:0020:00
22:00
16:00 18:00 20:00 22:15
16:00 18:00
20:00 22:15
16:00 18:15
20:30 22:30
16:15
18:15 20:30 22:45
D ANTIGUO BERRI
D URBIL
Urbil merkataritza gunea (943-221622).
Gnomeo y Julieta 3D
Torrente 4 3D
Torrente 4
Cisne negro
Destino oculto
El rito
Bienvenidos al sur
El mundo según Barney
Gnomeo y Julieta
El rito
Torrente 4
Cisne negro
Rango
En tiempo de brujas
16:00 18:00 20:00 22:00
15:45 18:00 20:25 22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
22:30
16:00 18:15 20:30
17:15 20:00
16:30 18:30
16:30 18:30 20:30
20:30
16:30 18:30
20:30
17:15 20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
El mundo según Barney
El rito
Gnomeo y Julieta
Torrente 4 3D
Torrente 4
BAIONA
D CGR CENTRE
17:00 19:45
17:30 20:00
17:30 20:00
17:15 19:45
17:30 20:00
22:30
22:30
22:30
22:45
22:30
(0559-599090).
Legitime defense
Ma part du gateau
L’assaut
Le marquis
Le rite
Sans identite
Une pure affaire
Les voyages de Gulliver
Sanctun 3D
Largo winch 2
Les femmes du 6e etage
Sex friends
Black Swan
Tron l’heritage 3D
Rien à declarer
11:00 15:45
11:15 13:30 15:45
13:30
11:00 13:30 15:45
13:30 15:45
15:45
11:00
11:00 13:30 15:45
18:00 20:15 22:30
18:00 20:15 22:30
18:00 20:15 22:30
20:15 22:30
18:00
22:30
20:15 22:30
13:30
11:00 13:30
18:00
18:00
22:30
11:00 13:30
15:45
15:45 18:00
11:00
Ma part du gateau
Les femmes du 6e etage
True Grit (JBA)
Jimmy Riviere
La permission de minuit
iThe hunter (JBA)
Jeune et innocent (JBA)
20:00
17:30
22:00
20:00 22:00
17:30 19:45
19:45
17:15
22:00
17:30
LIZARRA
TUTERA
16:30
D OCINE
Torrente 4
El rito
Gnomeo y Julieta
Sígueme el rollo
The Roommate
Destino oculto
El discurso del rey
Tiempo de brujas
Cisne negro
Torrente 4 3D
Gnomeo y Julieta 3D
Enredados
Rango
20:45
14:30
18:30
14:30
18:30
20:30
18:45
20:45
16:30
16:45
14:45
14:00 16:30
19:00 21:30
14:00 16:00 18:00
14:00 16:00 18:00 20:00 22:00
16:00
20:00 22:00
14:00 16:00
20:00 22:00
14:00
21:30
14:00
22:00
18:00
22:00
14:00 16:00 18:00 20:00
18:00 20:00
16:30
19:00
DONIBANE LOHIZUNE
D LE SELECT
Ma part du gateau
Légitime défense
Les femmes du 6e étage
La ligne droite
Les Moomins et la chasse à ...
L’assaut
Le rite
Le discours d’un roi (JBA)
Carancho (JBA)
Le nom des gens
La strada
Destino oculto
Bienvenidos al sur
Cisne negro
En el centro de la tormenta
El discurso del rey
Mystikal
D GOLEM LOS LLANOS
Ez dago emanaldirik.
ANGELU
D MONCINE
World invasion: battle...
Pollen
Ma part du gateau
L’assaut
Le marquis
Fighter
Sans identité
True Grit
Largo winch II
Les femmes du 6e étage
Rien à déclarer
Le discours d’un roi
D SAIDE OLITE
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
DALTSASU. Iortia. Ez dago emanaldirik.
20:15
20:15
14:00
14:00
21:00
21:00
18:00
18:00
18:00
21:00
18:00
14:00
14:00
21:00
DHAZPARNE. Haritz Barne.
La chance de ma vie 21:00
DKANBO. L’Aiglon. Ez dago emanaldirik
(943-001200).Ikuslearen eguna: astelehena.
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:10
20:20 22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:10 18:00 20:00 22:00
16:30 18:30 20:30
22:30
16:00 16:30 18:00 18:3020:00
20:30 22:00 22:30
16:10 18:00
Lapurdi
DHENDAIA. Les Varietes. Last night 21:00
Ez dago emanaldirik.
22:45
22:30
22:45
22:30
22:30
22:45
17:30 20:00 22:30
22:45
16:30 18:30
20:30 22:30
D SAIDE CARLOS III
DLEGAZPI. Latxartegi zinema.
DOÑATI. Herri zinema.
Incendies
Ispansi
Bienvenidos al sur
Los chicos estan bien
Winter’s Bone
Valor de ley
Cuestión de principios
19:30 22:15
DLAZKAO. Areria aretoa. Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
22:45
19:30 20:30
(948-222333).Ikuslearen eguna: asteazkena.
19:30
(05559-555298).
DONOSTIA
D LA BRETXA
DZUMARRAGA. Arizti. The fighter
16:30 18:30 20:30
17:15 20:00
16:30 17:30 18:30
21:30 22:30
16:30 18:30 20:30
16:30 18:30 20:30
17:30 20:00
17:15 20:00
17:15 20:00
17:15 20:00
D GOLEM YAMAGUCHI
D L’AUTRE CINEMA
D NIESSEN ZINEMAK
(943-345291).
USURBIL
Torrente 4 3D
Rango
Cisne negro
El rito
Gnomeo y Julieta 3D
Gnomeo y Julieta
El discurso del rey
Torrente 4
22:30
DZUMAIA. Aita Mari aretoa. Ez dago emanaldirik.
Route irish (JBA)
We want sex equality (JBA)
DTOLOSA.Leidor. Ez dago emanaldirik.
Arraindegi eraikina (943-421371).
22:45
22:45
22:30
Winter’s Bone 22:15
(05559-557363).
Gipuzkoa
22:30
22:15
22:30
22:15
22:30
22:15
22:30
22:15
DZARAUTZ. Modelo. Gnomeo y Julieta
DELGOIBAR. Herriko Antzokia. Ez dago emanaldirik.
DHERNANI. Biteri.
18:00 20:25
16:00
16:00 18:15 20:30
20:30
16:00 18:15
18:00 20:15
16:00
DVILLABONA. Gurea aretoa. Ez dago emanaldirik.
D L’ATALANTE
DORDIZIA.Herri antzokia. Ez dago emanaldirik.
17:15 20:00
17:00 19:45
17:15 20:00
17:00 19:45
17:15 20:00
17:00 19:45
17:15 20:00
16:45
19:30
El discurso del rey
Enredados
Destino oculto
En tiempo de brujas
Sígueme el rollo
Torrente 4 3D
El oso Yogi 3D
Ez dago emanaldirik.
Mendibil merkataritza gunea (943-630223).Ikuslearen eguna: osteguna.
DZALLA. Antzokia. Ez dago emanaldirik.
D ZUBIARTE
17:00 18:45
20:30 22:30
17:00
19:30 22:00
IRUN
20:00
DONDARROA. Bide Onera. Ez dago emanaldirik.
(94-6070767).
D TRUEBA
ERRENTERIA
D CINESA ARTEA
Torrente 4 3D
Torrente 4
The Mechanic
Cisne negro
El rito
Gnomeo y Julieta 3D
Gnomeo y Julieta 3D
Destino oculto
Rango
El discurso del rey
17:15 19:45 22:15
17:15
19:30
17:00 19:45 22:15
17:30 20:00 22:30
17:00 20:00 22:30
17:15 19:45 22:15
16:45
19:30 22:15
17:30
20:00 22:30
17:00 19:45 22:00
16:45
19:30 22:15
Cuidadores
Mugaldekoak
El discurso del rey (JBA)
Incendies (JBA)
GETXO
D KULTUR LEIOA
Tenderness
D CAPITOL
Villarias,10 (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
20:15 22:45
En el centro de la tormenta
Valor de ley
Misterios de Lisboa
Cisne negro
Los chicos están bien
La mitad de Oscar
El discurso del rey
El mundo según Barney
De dioses y hombres
Cuestión de principios
Nunca me abandones
Incendies
DDURANGO. Zugaza.
22:30
20:00 22:15
16:10 18:20
San Joan,10 (943-421247).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Ez dago emanaldirik.
San Prudentzio,22 (94-5231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
El mundo según Barney
Bienvenidos al Sur
Cuestión de principios
Mystikal (Euskaraz)
Mugaldekoak
Cisne negro
Torrente 4
Incendies
La mitad de Oscar
Torrente 4
Rango
Destino oculto
En tiempo de brujas
El discurso del rey
Sígueme el rollo
The Mechanic
Cisne negro
Valor de ley
Enredados
Primos
Mikael Hafstrom zuzendariaren Le rite / El rito filma. BERRIA
D PRINCIPE
DBERMEO. Nestor Basterretxea.
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D GOLEM LA MOREA
Gnomeo y Julieta 3D
El rito
Torrente 4 3D
Destino oculto
Enredados
Sígueme el rollo
20:00
D SOCIAL ANTZOKIA
Ez dago emanaldirik.
20:00
17:30 20:10
17:30 20:10
17:00 19:45
17:30 20:10
17:15 20:00
17:15
(948-222333).Ikuslearen eguna: astelehena.
BASAURI
DDERIO. Gurea aretoa. Ez dago emanaldirik.
D FLORIDA
Gnomeo y Julieta 3D
Gnomeo y Julieta
El rito
Torrente 4 3D
Torrente 4
En tiempo de brujas
Rango
El discurso del rey
Destino oculto
Cisne negro
The Mechanic
Secuestrados
Saw VII 3D
Valor de ley
También la lluvia
El oso Yogi 3D
Enredados
Flujo por amor al agua
La mitad de Oscar
Nunca me abandones
El mundo según Barney
Torrente 4 3D
El discurso del rey
Cisne negro
MIARRITZE
D ROYAL
Avant l’aube
16:25
Boxing Gym (JBA)
16:00
Des hommes et des dieux
17:40
Faites le mur (JBA)
22:00
La permission de minuit
20:00
La princese de Montpessier 14:00
Le discours d’un roi (JBA)
21:50
Ma part du gateau
16:00
20:00
Route irish (JBA)
14:00
18:00
True Grit (JBA)
22:00
We want sex equality (JBA) 14:00
19:50
Winter’s bone (JBA)
18:15
18:30 20:30 22:00 22:30
18:10 20:20 22:30
18:15 20:15
22:15
18:10 20:20 22:30
18:00
20:00 22:15
18:10
20:20 22:30
18:15 20:15 22:15
18:00 20:00 22:00
18:00
20:00
UHARTE
D ITAROA
(902-463269).Ikuslearen eguna: osteguna.
Gnomeo y Julieta 3D
Gnomeo y Julieta 2D
El rito
Torrente 4 3D
Torrente 4 2D
Destino oculto
Rango
El discurso del rey
En tiempo de brujas
Sígueme el rollo
Cisne negro
Valor de ley
El oso Yogi 3D
17:45 19:30 21:00
16:00 18:00 20:00 22:00
16:00 18:10 20:20 22:30
16:00 18:00 20:00 22:00
17:00 19:00 21:00
16:20 18:20 20:20 22:20
16:10 18:10 20:10 22:10
16:00 18:10 20:20 22:30
16:15 18:15 20:15 22:15
16:00 18:10 20:20 22:30
16:00 18:10 20:20 22:30
16:00 18:15 20:20 22:20
16:00
VIANA
D LAS CAÑAS
El rito
Gnomeo y Julieta
Torrente 4 3D
Torrente 4
Bienvenidos al Sur
Rango
En tiempo de brujas
Cisne negro
Más allá de la vida
Sígueme el rollo
Enredados
17:15 20:00 22:30
18:00 20:00 22:15
17:30 20:00 22:30
18:00 20:15 22:45
17:30 20:00 22:30
18:00
17:30 19:45 22:15
17:30 20:00 22:30
20:10 22:15
20:15 22:40
18:00
Nafarroa Beherea
DDONIBANE GARAZI. Le Vauban.
Le voyage du directeur des ressources humaines (JBA) 15:00
Le nom des gens 18:00 Le chemins de la liberté 21:00
DDONAPALEU. St.Louis. Black swan 20:30
Zuberoa
DMAULE-LEXTARRE. Baitha. Tron l’héritage
Jean-Michel Basquiat 20:30
20:30
30 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Agenda ›
Komunikazioa D
Negarra
Ekografiak
Jokin Labaien
Z
er gertatzen ari da egiazki Japonian? Nola bizi
dute japoniarrek alerta
nuklearra? Egia kontatzen ari al
zaizkie? Antena3 kateko Ikerketa
Taldea Fukushimako zentral nuklearraren gunera iritsi da. Irudi
esklusiboak dira. Telebista kate
bakar bat ere ez da hondamendi
nuklearretik hain gertu egon.
Erradioaktibitate neurgailu bat
erabili du taldeak hondamendiaren ondorioak frogatzeko».
Hala iragarri zuen Antena3 kateak astelehen gauerako prestatutako erreportajean. Iragarpenak mezu kontrajarria gordetzen
du bere barnean. Itxuraz, Japoniako arduradunen jarrera ezbaian jartzen du. Ustez, ez dira
egia esaten ari. Arazoa dirudiena
baino katastrofikoagoa da. Biztanleak arriskuan daude. Jakiak,
edariak eta airea kutsatuta dau-
de. Luzera, ondorioak izango ditu
gertatzen ari denak. Argi dago
Fukushimako arazoa konpondu
nahian ari diren langile heroiek
etorkizun iluna izango dutela. Jakinarazi dutenez, ordu gutxitan
urte askoan pertsonok jasan dezakeguna baino erradioaktibitate handiagoa barneratu dute. Hala ere, maskara soil bat aurpegian
bidali dituzte kazetariak irudi esklusiboen bila. Badirudi kazetarien osasunak ordubeteko erreportajeak baino balio txikiagoa
duela. Hori, edo haiek ere egia
makillatzen ari dira. Betiere, Antena3en aurrerapena ezagututa.
Ez da, ordea, joko horretan
murgildu den kate bakarra. Cuatron, esate baterako, igandean,
langile heroi horietako baten
adierazpenak eman zituzten.
Esan beharrekoen gordintasuna
aitzakia hartuta, aurpegia estali
eta anonimo gisa aurkeztu zuten.
Ez dut maltzurra izan nahi. Ez
deritzot bidezkoa. Baina hedabidearen zintzotasunean sinesteko
adina arrazoi otu zitzaizkidan ez
sinesteko. Sortu den alarmak bideratu egiten baitu urruntasunetik nahierara jokatzeko. Mezuak
nahasgarriegiak dira. Hastapenetan Japoniako gizartearen au-
rreikuspen ona aldarrikatzen
zuenak jarri nahi du orain kolokan. Atzo biztanleen heldutasuna azpimarratzen zuena da gaur
aurpegia estaliz haren mingaina
askatu nahi duena.
Bien bitartean, hasi dira kate
batzuk balentria heroikoak zerrendatzen: jabearen aldamenean eutsi eta salbamendu taldeei
kokalekua jakinarazi dien txakurraren istorioa, frigorifikoko jogurtei esker bederatzi egunez bizitzari eutsi dioten amona eta ilobaren indarra... Inork ez ditu,
baina, eskutik heldu lasai negar
egin dezaten.
Felix Antonio Molina q
Radio Globoko kazetaria
Hondurasko irrati esataria Bilbon izan da
berriki herrialde horretako egoeraren
inguruko hitzaldi bat ematen.
«Eraso bortitzek
autozentsura
sortzen dute
iturrietan»
Urtzi Urkizu
Arratsaldero Radio Globo irratian Herri Erresistentziako Fronte Nazionala mugimenduko irratsaioa egiten du Felix Antonio
Molinak (Santa Rosa de Copan,
Honduras, 1964). Egungo erregimenaren ondorioz Hondurasen
giza eskubideak gehiago urratzen direla salatu du Bilbon.
2010. urtean hamar kazetari hil zituzten Hondurasen. Kazetaritza
lana arrisku handikoa da han.
Arrisku handiko ogibidea da. Kazetaritza lana egiteko testuingurua guztiz kontrakoa da. 2009ko
estatu kolpearen ondorioz, kazetaritza independentea indarrez
boterea hartu zutenen diana bilakatu zen. Beste faktore bat krimen antolatua da. Honduras droga kartelen menpe dago orain.
Arma eta gizakien trafikoa tartean sartzen dira, gainera.
Zein modutan dago ahulduta adierazpen askatasuna?
Erasoek eta indarkeriak autozentsura sortzen dute iturrietan.
Hondurasko iparraldean lurraren jabetzaren gatazka dago. Hiru
enpresari handik erosi dituzte lur
gehienak, guardia pribatuen armada handi baten laguntzarekin.
Armada pribatu horrek hiru aldiz
guardia gehiago ditu Hondurasko Gobernuko armada eta Poliziak baino. Horrek guztiak autozentsura dakar nekazariengan,
herritarrengan eta gizarte mugimenduengan. Iturriak beldurrez
daude, eta horrek asko mugatzen
du kazetari lana eta adierazpen
askatasuna.
Tegucigalpa hiriburuan egiten duzu
Herri Erresistentziako Fronte Nazionala mugimenduko irratsaioa. Zein
da saio horren arrakastaren gakoa?
Askotan hiriburutik irten eta komunitateetara joaten gara saioa
egitera. Saiatzen gara zuzeneko
soinuak jasotzen, ez editatuak.
Programa sare baten bitartez zabaltzen da, eta dozena bat irrati
komunitariok ematen dute. Hain
zuzen ere, Radio Globo iristen ez
den eremuetan zabaltzen dute
emisioa irrati komunitario horiek. Saioak, gainera, harremanetan jartzen ditu Herri Erresistentziako Fronte Nazionala mugimendua eta jarraitzaileak.
JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS
Irratiaren bidez Hondurasen gauzak
alda daitezkeela iruditzen zaizu?
Hondurasen irratia komunikabideetako erregina da. Tradizioa
ahozkoa da, entzun eta hitz egitekoa, ez hainbeste irakurtzekoa.
Telebista eta prentsaren aurretik
dago irratia. Internet, berriz, gero
eta gehiago zabaltzen ari da. Estatu kolpeak Internet zabaltzea
ekarri zuen, herritarrek beste iturri batzuetara heldu nahi zutelako. Jendeak gero eta gehiago jartzen ditu argazkiak eta bideoak.
Gainera, arazo teknikoengatik
irratia ezin bada entzun, herritarrek Internet bidez entzuten dute.
Irrati komunitario guztiek Internet bidez emititzen dute.
Unai Aranzadi kazetariak Honduras
hoy o nunca dokumentala egin du.
Zer garrantzia ematen diozu atzerriko kazetariek halako lanak egiteari?
Garrantzia erabatekoa da. Kon-
tuan izan behar da azken urte eta
erdian korral mediatikoak funtzionatu duela bai herrialde barruan bai kanpoan. AEBetako
Davis konpainia kontratatu du
Hondurasko erregimenak, eta enpresa hori kanpoan hesitze bat
sortzeaz arduratzen da. Daukagun krisia eta erresistentzia mugimendua isilarazten dute. Hondurasen egoera ikusarazi egin behar da Amerikan, Washingtonen,
Caracasen, Bogotan eta Buenos
Airesen, eta Europan, Bruselan,
Madrilen eta Genevan. Hiri horietan Hondurasko jende asko bizi
da.
Mendebaldeko komunikabide handiek Hondurasko egoera estaltzen
dute.
Bai, bi bide daude horretarako.
Bata da erregimenak egiten dituen gauza guztiak onak direla
esan eta oposizioak egindakoak
txarrak direla. Eta beste bidea
oposizioa isilaraztea da.
Epe ertainean beste Honduras bat
izango dela iruditzen zaizu?
Hala espero dugu. Nabarmendu
nahi nuke emakumeen presentzia handia dela herrietan. Herria
berriro fundatzea batzar orokor
baten eskari indartsu eta sendoa
da, era askotako indarrak biltzen
dituena. Oposizioko alderdiek bat
egiten dute horretan gizarte mugimenduekin. Herrialdea jada aldatu da. Kontzientzia kolektiboa
eremu emankorra da mobilizazio
gehiago egoteko. Herria gero eta
antolatuago dago. Hondurasko
diasporak ere garrantzi handia
du, bi milioi lagun inguru baitira.
Herriari baliabide ekonomikoak
emateaz gain, gero eta presentzia
politiko handiagoa du Ipar Amerikan eta Europan bizi den diasporak.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 31
‹ Agenda
E
Gaurko filmak
Johny Reno
11
p ETB2, 18:35. Zuz.: R. G. Springsteen.
Akt.: Dana Andrews, Jane Russell, Lon
Chaney Jr.. AEB. 1966.
Diarios de motocicleta
111
p La2, 22:00. Zuz.: Walter Salles. Akt.:
Gael Garcia Bernal, Rodrigo de la Serna, Mia Maestro. Argentina. 2003.
Araba eta Nafarroako
bertso txapelketak
Energia nuklearraz
solasean
Diru publikoa
kirol profesionalean
Orion lanpernak
biltzen
Apirilaren 2an eta 9an jokatuko
dira, hurrenez hurren, Arabako
eta Nafarroako bertso txapelketako finalak. Bi txapelketen
finalaurrekoez mintzatuko dira
gaur 5etako diligentzia irratsaioan.
Joseba Zulaika eta Anjel Lertxundi energia nuklearraz hizketan jarriko dituzte. Outlet solasaldian, berriz, Bilboko San
Frantzisko auzoaz eta denbora
lanerako kudeatzeko moduez
ariko dira.
Jose Ituartek aurkezturik, eztabaidan ariko dira Patxi Mutiloa,
Iñaki Galdos, Juanjo Seoane eta
Alberto Pradera. Kirol profesionalaren eta diru publikoaren
arteko harremanaren inguruan
hitz egingo dute.
Orioko uretan lanpernak bilduko dituzte, arroketako arrantzan
aditua den itsasgizon batekin:
Jabi Jimenorekin. Zierbenako
portutik, berriz, bisigu, legatz
eta txitxarroak arrantzatzera
joango dira.
‘5etako diligentzia’. Info7, 17:00.
‘Mezularia’. Euskadi Irratia, 17:00.
‘Deporte a debate’. ETB Sat, 22:30.
‘Kresala’. ETB1, 23:20.
Quantum of Solace
111
p La Sexta, 22:15. Zuz.: Marc Forster.
Akt.: Daniel Craig, Judi Dench. 2008.
Espías a la sombra
111
p ETB2, 22:40. Zuz.: Jean-Paul Salome. Akt.: Sophie Marceau, Julie Depardieu, Marie Gillain. Frantzia. 2008.
Juegos de mujer
11
p Antena3, 00:00. Zuz.: John Duigan.
Akt.: Charlize Theron, Penelope Cruz,
Stuart Townsend. AEB. 2004.
D
D
Telebista
ETB 1
ETB 2
Hamaika
Antena 3
Cuatro
TF1
06:35: Marrazki bizidunak.
Nafarroarako deskonexioan,
09:50 arte. 06:55: Bidaide.
07:45: Mihiluze. 08:15: Euskal
Herria, bide batez. 08:40: Kerman mintzalagun bila. 08:45:
Hitzetik hortzera. 09:50: Oinak izarretan. 10:20: Euskal
Herritik. 10:45: Kerman mintzalagun bila. 10:50: Nick dut
nik. 11:20: Traineruen arrastoan. 12:20: Supernanny. 13:00:
Kerman mintzalagun bila.
13:10: Bidaide. 14:00: Gaur
egun. 14:45: Eguraldia. 14:50:
Kerman mintzalagun bila.
14:55: Arratsaldero. 18:00: Iparraldearen orena. 18:05: Arratsaldero. 20:00: Gaur egun.
20:20: Eguraldia. 20:25: Saskibaloia. Euroliga. Baskonia Maccabi Electra. 22:10: Goenkale. 23:20: Kresala. 00:05:
Gauberri. 00:35: Azpimarra.
01:05: Sautrela.
08:05: Forum. Gonbidatua:
Emilio Sagi. 08:30: Egun on
Euskadi. 10:15: Kerman
mintzalagun bila. 10:30: El
revolver maldito. Telesaila.
11:20: Bonanza. 12:20: Kerman
mintzalagun bila. 12:25:
Bonanza. 13:25: Navarra
directo. Nafarroarako
deskonexioan. 13:30: Euskadi
directo. 13:45: Euskadi
Directo. Nafarroarako
deskonexioan. 14:30: Robin
Food. 14:58: Teleberri. 16:00:
Eguraldia. 16:10: Ni m·s ni
menos. 18:35: Zinema.
‘Johnny Reno’. Zuz.: R. G.
Springsteen. Akt.: Dana
Andrews, Jane Russell. 1966.
20:10: Euskadi directo. 20:58:
Teleberri. 22:00: Eguraldia.
22:15: La noche de... Felix
Linaresek aurkeztutako
saioa. 22:35: Zinema. ‘Espias
en la sombra’. 00:50:
Teleberri. 01:20: EITB kultura.
08:00: Lazkao txiki. 08:20:
Leku txiki bat. 08:50: Bat eta
bat. 10:05: Euskal Herria
esnatuz. 12:05: Artzaiak eta
inudeak. 12:35: Nire herria.
Ormaiztegi. 13:00: Ikusmira.
Gatibu zuzenean. 13:30:
Onein. 14:00: Bat eta bat.
Astelehena. 15:15: Harrobia.
Errealaren inguruko mahaiingurua. 16:15: Bitartean.
Naroa Agirre. 16:50: Ur eta lur.
17:25: Erritmoz bizi. 19:25:
Pernando amezketarra.
19:50: Gipuzkua kultura.
20:20: Leku txiki bat. 20:45:
Bat eta bat. 21:45: Frontoia.
23:05: Bat eta bat.
06:15: Las noticias de la mañana. 08:45: Espejo público.
12:30: La ruleta de la suerte.
Jorge Fernandezek aurkeztutako lehiaketa. 14:00: Los
Simpson. 15:00: Antena3 noticias1. 15:50: La previsión de
las 4. 16:00: Bandolera. 17:00:
El secreto de Puente Viejo.
17:45: El tercero en discordia.
19:00: El diario. 20:15: Karlos
Argiñano en tu cocina. 21:00:
Antena3 noticias2. 22:00:
Downtown Abbey. 00:00: Zinema. ‘Juegos de mujer’. Zuz.:
John Duigan. 2004. 02:15: El
futuro en tus manos.
07:00: Patito feo. 07:45: El
zapping de surferos. 08:30:
Equipo de rescate. 09:30:
Alerta Cobra. 12:30: Las mañanas de Cuatro. Marta Fernandezek aurkeztutako
saioa. 14:00: Noticias Cuatro.
14:50: Deportes Cuatro. 15:50:
Tonterías las justas. 17:30:
Fama ¡a bailar!. 19:00: Alla tú.
20:00: Noticias Cuatro. 21:00:
Bob esponja. 21:30: El hormiguero 2.0. 22:30: NCIS: Los
Angeles. ‘Carcaj vacío’. ‘Fajador’. ‘Fama’. 01:00: House.
02:45: El zapping de surferos.
03:00: Cuatro astros.
08:25: Téléshopping. 09:15:
Soeur therese.com. 11:05: Las
Vegas. 12:00: Les 12 coups de
midi!. 13:00: Journal. 13:55: Les
feux de l’amour. 14:50: Telefilma. ‘L’amour d’un père’. Zuz.:
Nadia Tass. 2007. 16:35: Brothers & sisters. 17:25: Ghost
whisperer. 19:05: La roue de la
fortune. 20:00: Journal. 20:45:
Les expertse Manhattan. Telesaila. 00:05: Columbo.
01:55: Carré viiip. 02:45: Enquêtes et révélations. 03:10:
Patrimoine innmatériel.
04:10: Reportages. 04:45: Musique.
La 1
Tele 5
Arte
France 2
Baskonia-Maccabi. 20:25
‘Espías en la sombra’. 22:30
06:30: Telediario matinal.
09:00: Los desayunos de
TVE. 10:15: La mañana de La1.
14:00: Albistegia. 14:30: Corazón. 15:00: Telediario 1. 16:05:
El tiempo. 16:15: Amar en
tiempos revueltos. 17:05: Soy
tu dueña. 17:55: El clón. 18:20:
España directo. 20:00: Gente.
21:00: Telediario2. 22:05: El
tiempo. 22:15: Españoles en el
mundo. 00:05: Destino: España. 01:00: Repor. 01:30: Paddock GP. 02:00: En portada.
02:45: La noche en 24 horas.
04:15: TDP noticias. 04:45:
TVE es música.
06:30: Informativos Telecinco. 09:00: El programa de
Ana Rosa. 12:45: Mujeres y
hombres y viceversa. Emma
Garciak aurkeztutako saioa.
14:15: De buena ley. 15:00: Informativos Telecinco. 15:45:
Sálvame diario. 20:00: Pasapalabra. Christian Galvezek
aurkeztutako lehiaketa.
20:55: Informativos Telecinco. 22:00: Vuelveme loca esta
noche. 22:30: Angel o demonio. 00:15: Enemigos íntimos.
02:30: Locos por ganar. 04:00:
Infocomerciales. 05:00: Fusión sonora.
11:55: Les cow-boys n’ont pas
peur de mourir. 12:15: Globalmag. 12:45: Arte journal. 13:00:
Chapeau melon et bottes de
cuir. 14:00: La Vie privée des
crocodiles. 14:45: Telefilma.
‘L’été enchanteur’. 2007. 16:15:
Cuisines des terroirs. 16:45:
Les Inuits du caribou. 17:40:
X:enius. 18:05: Chapeau melon et bottes de cuir. 19:00:
Arte journal. 19:30: Globalmag. 19:55: Expédition 50º.
20:40: Water makes money.
21:55: L’eau en bouteille, pour
qui?. 22:25: Fortunes. 00:05:
Au coeur de la nuit.
09:55: C’est au programme.
11:00: Motus. 11:30: Les z’amours. 12:00: Tout le monde
veut prendre sa place. 13:00:
Journal. 14:00: Toute une histoire. 15:10: Comment ca va
bien!. 16:20: Le renard. 17:10:
Paris sportifs. 17:20: En toutes
lettres. 17:55: En toutes lettres. 18:00: On n’demande
qu’a en rire. 19:00: N’oubliez
pas les paroles!. 20:00: Journal. 20:35: Telefilma. ‘Les
Mauvais Jours’. 2010. 23:15: Le
bureau des plaintes. 01:15:
Journal. 01:35: Zinema.
‘Fanny’. 1932.
ETB 3
ETB Sat
La 2
La Sexta
Teledeporte
France 3
13:25: Keroro sarjentua. 13:50:
Super heroien legioa II. 14:15:
Zer berri, Scooby Doo? II.
14:35: Nick eta Perry. 14:55:
Hamtaro. 15:35: Hirukiak.
16:25: Hartz txiki. 17:15:
Munstro txikiak. 17:30:
Sagarra da apple 17:45:
Harriketarrak. 18:35:
Berebiziko espioiak. 19:00:
Kare kano. 19:20: Berebiziko
espioiak II. 20:05: One piece.
20:30: Galactik football II.
20:50: One piece. 21:15:
Shaggy eta Scooby Doo
usnan. 21:35: Zonbi hotela.
22:00: Gaztea klip. 22:30:
Orain.
08:00: Robin Food. 08:35:
Arratsaldero. 11:45: Nick dut
Nik. 12:20: Sautrela. 12:50: Robin Food. 13:25: Euskadi Directo. 14:30: Gaur egun. 15:15:
Eguraldia. 15:20: Lazkao Txiki.
15:30: Frontoi Luzea. 17:00: Zu
kirolari. 17:30: Ni m·s, ni menos. 19:30: Navarra directo.
19:55: Robin Food. 20:30: Txirrindularitza. Kataluniako
Volta. 2. etapa. 21:30: Teleberri. 22:20: Eguraldia. 22:30: Deporte a debate. Deporte profesional: dinero público?.
00:00: Boxeoa. 00:30: El conquistador del fin del mundo.
09:30: Aqui hay trabajo. 10:00:
La aventura del saber. 11:00:
Babel en TVE. 11:30: Para todos La2. 13:10: Página 2. 13:40:
Grandes documentales.
14:35: Documentales culturales. 15:30: Saber y ganar.
16:00: Grandes documentales. 17:55: Documentales culturales. 19:00: America e Indonesia mítica. 19:30: Programa de mano. 20:00: La2
noticias. 20:30: Gafapastas.
21:00: Cazadores de nazis.
22:00: Zinema. ‘Diarios de
motocicleta’. 2004. 00:10:
Aral, el mar perdido.
09:00: Crimenes imperfectos. 10:30: Crímenes imperfectos: Estados Unidos. 11:00:
Crímenes imperfectos: investigadores forenses. 11:55: Crímenes imperfectos: ricos y
famosos. 12:55: Vidas anonimas. 14:00: La Sexta noticias.
14:55: Deportes. 15:20: Sé lo
que hicisteis... 17:10: Navy.
18:05: Jag: alerta roja. 19:00:
Navy. 20:00: LaSexta noticias. 20:55: LaSexta / Deportes. 21:30: El intermedio. 22:15:
Zinema. ‘Quantum of solace’.
2008. 00:25: Buenafuente.
01:50: El intermedio.
07:15: Patinajea. 09:45: Txirrindularitza. Kataluniako Volta.
10:15: Motoziklismoa. Qatarko
sari nagusia. 13:15: Zona ACB.
13:30: Albistegia. 13:45: Tenisa.
Masters 1000 Indian Wells.
16:15: Eskia. 17:50: Paralinpiarrak. 18:00: Izotz gaineko patinajea. 19:00: Motokrosa.
19:30: Albistegia. 19:45: Abentura kirola. 19:55: Txirrindularitza. Kataluniako Volta. 20:25:
Saskibaloia. Euroliga, zuzenean: Real Madril - Valentzia.
22:30: Albistegia. 23:00: Saskibaloia. Bartzelona - Panathinaikos. 00:40: Saskibaloia.
07:10: Ludo. 08:50: Des histoires et des vies. 09:45: Avocats
& associés. 10:50: Midi en
France. 11:45: Le 12/13. 13:45:
En course sur France3. 14:00:
Keno. 14:05: Inspecteur Derrick. 14:55: Assemblée nationale. 16:10: Nous nous sommes tant aimés. 16:45: Slam.
17:25: Des chiffres et des lettres. 18:00: Questions pour un
champion. 18:40: Le 19/20.
20:10: Plus belle la vie. 20:35:
Zinema. ‘L’antidote’. Zuz.:
Vincent de Brus. 2004. 22:25:
Soir 3. 22:55: Ce soir (ou jamais!). 00:20: Tout le sport.
32 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Plaza›Kultura
Sorgune
eta lotune
Tabakaleraren behin betiko proiektua azaldu
dute Jon eta Naiara Montero arkitektoek, eta
apirilaren erdialdera hasiko dira gauzatzen
Aldaketa gutxi egin dizkiote egitasmoari,
eta auditoriumik ez egitea da horietako bat
Ainhoa Sarasola Donostia
Apirilaren erdialdean hasiko dituzte obrak Donostiako Tabakaleran. Eraikina berritzeko proiektua egokitu dute Jon eta Naiara
Montero arkitektoek, azken urtean instituzioek egindako «birdimentsionatze prozesua» dela eta.
Hala ere, aldaketa gutxi batzuk
baino ez dizkiote egin Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentrorako 2008an aurkeztutako Hirutan lerro egitasmoari. Besteak
beste, ez da auditoriumik egingo,
eta 115 eserlekuko zinema aretoaren ordez, askotariko erabileretarako areto bat egongo da —450 lagunentzako beste zinema aretoari eutsi egin diote—. Aldi berean,
hainbat espazio nahiz erakusketa
gune «txikitu eta optimizatu»
egin dituzte. Modu horretan, Tabakaleraz kanpoko erakundeek
erabiltzeko espazioak 6.000 metro
koadrora arte zabaldu dituzte.
Krisia dela-eta halako proiektu
bat egokitzea pentsatzen denean,
arkitekturako baldintzak gehiegi
aldatuko ote diren beldurra sortu
ohi da, Jon Monteroren hitzetan.
«Baina kasu honetan, zorionez,
ez da halakorik izan. Esan dezakegu ezaugarri arkitektoniko nagusiei eutsi zaiela». Ideia nagusiari
eutsi diote, hiruko lerroa jokoa
kontzeptu gisa erabiltzeari. Hala,
Egia auzoa eta erdialdea lotzeko,
bien arteko pasabidea eta tresna
izango da Tabakalera. Batetik, sarrera nagusiari beste bi gehituko
zaizkio, eta eraikin barrutik igaroko den «kaleak» lotuko ditu,
aldi berean hiriko espazioak ere
lotuz. Bestetik, Tabakalera inguratzen duten espazioak zabalduko dituzte. Hala, gaur egun hiriko
leku arriskutsuetako bat den lurpeko pasabidea, adibidez, hogei
metroko kale ireki bilakatuko da,
eta trenbidearen gainean eraikitzekoa den plataformarekin ere
lotura egingo du eraikinak.
Eraikinaren bereizgarri diren
elementuak nabarmentzeari ere
eutsi diete arkitektoek: fatxada,
erakusketetarako erabiliko diren
galeriak, eskailera nagusia edo
lau patioren inguruko antolaketa
bere horretan uzteari, alegia.
Blanca Urgell Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburuarekin,
Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiarekin eta Odon Elorza Donostiako alkatearekin batera atzo eginiko agerraldian, eraikinaren 36.200 metro koadroak,
solairuz solairu, nola banatu dituzten azaldu zuten arkitektoek,
planoekin eta infografiekin.
Hiru sarrera, hamaika gune
Sototik, lurpeko pasabide aldera
ematen duen hormatik egingo da
bisitarientzako sarrera nagusia.
Bertako patioa izango da sarrera
gunea; 24 metroko altueran argizulo batek estaliko du, eta haren
inguruan antolatuko dira informazio gunea, beste solairuetara
sarbidea, gune komertzialak eta
TBKafea —kafetegia, ikus-entzunezkoen ekoizpena eta etengabeko programazioa uztartuko dituen gunea—. Biltegiak eta platoa ere sotoan egongo dira.
Beheko solairua erakusketarako espazioek osatuko dute. Mandasko dukearen kaletik sarrera
izango du, eta bertan egongo dira
erakusketa aretoak, zinema aretoa, balioaniztuneko areto bat, eta
askotariko erabileretarako plaza,
bestelako aukeretarako espazioekin batera. Lehen solairuak trenbide aldetik sarrera bat izango du,
eta mediatekak hartuko du ia osorik. Bigarrenak, berriz, Tabakaleran egoitza izango duten erakundeen bulegoak hartuko ditu, tartean, Etxepare institutuarenak
eta Euskadiko Filmategiarenak.
Ekoizpenerako guneen solairua izango da hirugarrena. Bertan egongo dira laborategiak, sortzaileei uzteko espazioak eta ediziorako zein postprodukziorako
areto teknikoak. Gainaldean eraikiko den beirazko prisma izango
da eraikinaren ikur nagusia. Erabilera publikoa izango du, eta jatetxe bat hartuko du barruan. Hiriko behatoki izango da egunez,
eta itsasargi moduko bat gauez.
Obrentzat iragarritako egunei
eusten diete agintariek. Apirila-
Sototik egingo da bisitarientzako sarrera nagusia. Irudian, sarrerako patioaren irudi birtuala. TABAKALERA
G Espazio banaketa
ERABILERAREN ARABERA
pTabakaleraren kultur proiektua: 16.230 metro koadro
(ekoizpenak: 5.700; erakusketak: 2.200; mediateka:4.400;
eztabaida eta prestakuntza:
530; zerbitzu orokorrak: 3.400)
pEuskadiko Filmategia:
1.900 metro koadro.
pEtxepare institutua: 570 m2.
pJatetxe zerbitzuak: 1.100 m2.
p ‘Aukerako’ esparruak (beste
erabilera batzuetarako):
6.000 metro koadro.
p Zerbitzutarako gune komunak: 5.600 metro koadro.
pKalea (topaketarako gunea): 4.88 metro koadro.
Mediatekak lehenengo solairua ia osorik hartuko du. TABAKALERA
Naiara eta Jon Montero arkitektoak,Markel Olanorekin,atzo. GARI GARAIALDE / ARP
ren 14an hasiko dira hainbat gune
eraisten eta desegiten, eta irailean hasiko da obraren bigarren fasea, 20-22 hilabete artean iraungo
duena. Hornikuntzari eta ingurunea urbanizatzeari ekingo diote
ondoren, eta 2014. urte amaieran
dena bukatuta izatea espero dute,
2015ean zentroa inauguratzeko.
Lanak hasi baino lehen, herritarrei proiektu berria ezagutarazteko eta eraikinaren egungo itxura ikusteko azken aukera emateko, bisita gidatuak antolatu
dituzte. Asteburuetan izango
dira, heldu den larunbatean hasi
eta apirilaren 10era bitarte.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 33
Kultura ‹ Plaza
Sorkuntza
garaikideari
leiho bat
Dantza, antzerkia eta
musika bilduko ditu
Bi Harriz Lau Xori
jaialdiak, gaurtik
aurrera, Miarritzen
Eneko Etxegarai Miarritze
Egitarau oparoa izango du aurten ere Bi Harriz Lau Xori festibalak. Miarritzen (Lapurdi) egingo
da, eta gaur hasi eta larunbatera
bitartean iraungo du; kultur
adierazpide anitzeko jaialdia da.
Badira hamasei urte lehen aldia
martxan jarri zutenetik, eta
urtez urte arrakasta irabazten
joan da. Antolatzaileek zehaztu
dute ekimena «geroan erroturiko
sorkuntza garaikideari buruzko
leiho baten gisa» ikusten dutela
eta bertan diren artistek «euskararekin zerikusia» dutela. Adin
guztientzat da, eta, lau egunez,
Euskal Herriko zein beste lurralde batzuetako dantza, musika eta
antzerkiaz gozatzen ahalko da.
Musikazaleentzako ekimen
nagusia 25ean izango da, ostiralarekin, Gare du Midi aretoan; bertan, Portugalgo OqueStrada taldea entzuten ahalko da. Hego
Europan batera eta bestera ibiliz,
G Egitaraua
BIHAR
p‘Baba zango horia’ antzezlana. Koliseoan, 16:00etan.
ETZI
p‘Osaba Vania’ antzezlana.
Herriko Kasinoan, 20:30ean.
MARTXOAK 25,OSTIRALA
OrqueStrada Portugalgo taldeak kabareta eta herri musika uztartzen ditu. RITA CARMO
p’Salda badago’ dokumentala. Mediatekako auditoriumean,
18:00etan.
pOrqueStrada eta Sorkun.
Gare du Midin, 20:30ean.
abesten aritu izan da. Andoni
Tolosak taldeko lehen diskoari
buruz BERRIAn idatzi zuen bezala,
«irudimen handiko musika akustikoa biltzen da OqueStradan».
Haren hitzetan, «kabareta eta
herri musika uztartzen dituen»
taldea da. Gau berean ariko da
Sorkun kantaria ere. Hamabost
urte daramatza eszena gainean,
eta modu akustikoan emango
ditu abestiak, bere errepertorioa
biluztuz.
Dantza sorkuntza bat ere ikusi
ahalko da, Mizel Theret eta
Johanna Etxeberriren eskutik;
hamar urteko ibilbidea dute
horiek, eta, oraingoan, diptiko
baten inguruan egingo dute topo
taularen gainean. Makila da
dantza emanaldi horren oina-
MARTXOAK 26,
LARUNBATA
p‘Soinumapa.net’ kolektiboaren irrati kontzertua. Mediatekako lorategian, 17:00etan.
p‘Euripean’ dantza ikuskizuna. Koliseoan, 20:30ean.
garatuz joan da talde hori, eta
tasca beat izeneko soinua sortu
dute. Mirandak, taldeko kantariak, nota berezi bat ematen dio
musikari. Antzerki aktorea da,
eta Cabo Verdeko tabernetan
rria, eta horren inguruan garatu
dute obra. Honela deskribatzen
dute: «Zutik egoteko borrokan
hastera doan gorputzaren luzamendu gisa, erresistentziatik
grabitatearen mendekotasunera doan dantza irudikatzen du
makilak». Azken egunean
emango dute agerraldia, martxoaren 26an, larunbatarekin,
Koliseo aretoan.
Ekimen parte hartzaile bat ere
plantan jarriko dute, Mediatekako irudi departamentuan, soinumapa izenekoa. Bi Harriz Lau
Xori festibalak irauten duen
egun guztietan entzun ahalko
da. Xabier Erkizia du zuzendari
proiektuak, eta soinuen bidez
Euskal Herriaren itzulia eginaraziko die nahi dutenei. Artele-
kuko Audiolab sailak 2005ean
martxan jarritako egitasmoa da.
Zenbait herri eta gunetan egin
dute, egunerokotasunaren soinuak bilduz, eta larunbatean
Miarritzen zehar ere soinuak bilduko dituzte, beren ekimena
aberasteko asmoz. Ondoren,
Gure Irratian emango dituzte
09:00etatik 10:00etara. Interneten bidez jadanik entzungai dira
Euskal Herriko txoko asko, eta
bakoitzak bere soinuak sartzen
ahal ditu bertan.
Haurrek ere beren txokoa izango dute, hala nola bihar, 16:00etan,
Koliseo aretoan Theatre des Chimeres konpainia famatuak Baba
zango horiak antzerkia emango
du. 7 urtetik goitiko haurrentzat
egindako obra da.
34 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Plaza › Kultura
«Nahigabe
handia» agertu
dute Txillida
Lekuko langileek
itxieragatik
Museoa bideragarria
dela diote, eta zutabe
nagusiei eutsi beharko
liekeela, «artistak
pentsatu zuen bezala»
Izadiaren eta artearen
arteko loturak aztertuko
dituzte mintegi batean
Minutu bat
eta erdi
Kritika
Antzerkia
‘XL Town’
Zuzendaritza: Elena Bezanilla,
Javier Parra. Egilea: Jokin Oregi.
Antzezleak: Aintzan Crujeiras,
Miren Gaztañaga, Jon Koldo
Vazquez, Pako Revueltas.
Lekua: Donostiako Gazteszena.
Eguna: martxoak 19.
Kritikareak antolatu du,
Fernando Golvano eta
Xabier Laka EHUko
irakasleek zuzentzen
duten ikerketa egitasmoak
Erredakzioa Donostia
Agus Perez
Erredakzioa Bilbo
Txillida Leku museoko eta
Eduardo Txillida-Pilar Beltzuntze fundazioko hemeretzi langileek «nahigabea handia» agertu
dute, museoak zabalik jarraitu
ahal izateko egin diren negoziazioek ez dutelako fruiturik eman
eta arduradunek museoa ixtea
erabaki dutelako. Erabaki horren
ondorioz langabezian geratu diren langileek ez dute inolako zalantzarik museoaren bideragarritasunaren inguruan, eta negoziazioek egunen batean ondo
amaitzeko «konfiantza» agertu
dute, atzo prentsara igorritako
agiri baten bidez. «Uste dugu badirela museo honi jarraipena
eman diezaioketen hainbat kudeaketa formula».
«Obra gertutik ezagutu dugun
guztiontzat, ez luke zentzurik
izango museoak, bere zutabe nagusiei eutsiko ez balie, artistak
pentsatu zuen bezala», gehitu
dute langileek agirian. «Horrek
bermatzen du egiazkotasuna, eta
horrek egiten du museoa bakar
eta ezberdin». Txillida «euskal artista unibertsala» dela diote, eta
hartaz gogoratzen direla beti
«gure lurra promozionatzen ahalegintzen garenean».
Familiari, esker ona
Langileen artean ez dagoela Txillida familiako kiderik ohartarazi
dute, eta «balio profesionala» izan
dela beti haiek aukeratzeko erabili den irizpidea. «Guztiok bizi izan
dugu museoa, eta geure egin
dugu. Oso gustura gaude azken
hamar urteotan jaso dugun ezagutzarekin eta eskarmentuarekin, eta Txillida familiari eskerrak ematen dizkiogu, bere egitasmoan parte hartzeko aukera
eman digulako, gaur egun donostiar, gipuzkoar eta euskal herritar
guztien egitasmoa izan beharko
lukeen horretan».
Gorka Maneiro UPDko parlamentariak Blanca Urgell Eusko
Jaurlaritzako Kultura sailburuaren agerraldia eskatu du Eusko
Legebiltzarrean, Txillida Lekuren inguruko negoziazioei buruzko azalpenak eman ditzan. Maneiroren ustez, familiak jarritako
baldintzak «zentzuzkoak» dira,
eta Jaurlaritzak «arrazoi ekonomikoak lehenetsi ditu», artistaren obraren balioa gutxietsiz.
Urdaibaiko eskualdea biziberritzeko dauden asmoen harira eta
Urdaibaiarte Eusko Jaurlaritzak
sustatutako proiektuari lotuta,
Kritikarea ikerketa egitasmoa
sortu du Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle talde batek, «artearen, izadiaren, eremu publikoaren eta pentsamenduaren inguruko diziplina arteko ikerketarako plataforma», sortzaileek berek
emandako definizioaren arabera.
Bihar eta etzi Bilbon eta apirilaren 7an Gernikan egingo den nazioarteko mintegi batekin emango du ezagutzera bere burua Kritikareak. Paisaia kritikoak. Urdaibaitik: artea, izadia eta pentsamendua
da
mintegiaren
izenburua. Mintegiaren bitartez,
«denona denaren aldeko hausnarketa kritikoa eta lankidetza»
sustatzea du xede nagusi Kritikareak, «etenik gabeko aldaketara
irekitako Euskal Hiri demokratiko eta iraunkor baten horizontean».
Euskal Herriko Unibertsitateak Bilbon duen paraninfoan egingo dira bihar eta etziko hitzaldiak.
Bihar, 09:30ean, Fernando Golvano eta Xabier Laka Kritikarearen
zuzendariek, mintegia aurkezteaz gain, artearen, izadiaren eta
M
Ibon Aranberrik egingo du azken hitzaldia, apirilaren 7an. TONI ALBIR / EFE
pentsamenduaren paisaia kritikoez hitz egingo dute, eta, gero, eztabaidatzeko tartea izango da.
Eguerdian, Roser Batllorri Gironako Unibertsitateko irakaslea
mintzatuko da, eta arratsaldean
«Denona denaren
aldeko hausnarketa
kritikoa» sustatzea da
mintegiaren xedea
Berta Sichel Madrilgo Reina Sofia
museoko ikus-entzunezkoen arloko saileko buruak eta Jon Thackara diseinu iraunkorraren arloko
adituak hartuko dute hitza.
Etzi, Ricardo Anton, Maider Lopez eta Fernando Bajok hitz egingo dute eguerdi arteko saioan.
Eguerdian, Tonia Raquejo Madrilgo Unibertsitate Konpluten-
tseko arte garaikideko teoria eta
historiako irakaslea mintzatuko
da. Just what is it that makes today’s Earth planet so different, so
appealing? da Raquejoren hitzaldiaren izenburua. Arratsaldean
Perejaume eta Maria Hellstom artista izango dira hizlari.
Apirilaren 7ko saioak Gernikako Elai-Alai kulturgunean egingo
dira. Eguerdi arteko saioan Manu
Gonzalez, Enrique Antolin eta
Oier Etxeberria mintzatuko dira.
Eguerdian, Fernando Castro Florez arte garaikideko eta land-arteko komisarioa ariko da, eta arratsaldean, Teresa Luesma Huescako (Espainia) Artea eta Izadia
Zentroko zuzendaria eta Ibon
Aranberri artista. Paisajes intervenidos, apropiación y memoria
da Aranberrik egingo duen hitzaldiaren izenburua.
Euskal Bibliografiako Kongresua
egingo da apirilean Zarautzen
Manuel Larramendi
institutuak sortu du
ekimena, lan
bibliografikoak
sustatzeko asmoz
Juan Luis Zabala Donostia
Manuel Larramendi institutu bibliografikoak antolatuta, Bibliografiako Lehen Kongresua egingo da apirilaren 1, 2 eta 3an Zarauzko frantziskotarren komentuko bibliotekan. «Lan bibliografikoak sustatzea» du xede nagusi
Manuel Larramendi institutuak,
eta xede horri zuzenean lotua da-
go kongresuaren antolakuntza
ere. Parte-hartzaileen artean, arloko aditu eta irakasle ezagunak
izango dira: Juan Miguel Sanchez-Vigil, Concepcion Lopez,
Luis Gezala, Jon Bagues, Beatriz
Balerdi, Alberto Alvarez-Insua,
Reyes Gomez, Carmen Gomez, Jose Luis Orella, Jon Elorriaga, Manuel Padilla Moyano, Aitor Aurrekoetxea, Eduardo Herrera, Leire
Fernandez, Elena Gonzalez eta
Jose Antonio Morlesin. Leopoldo
Zugazak zuzenduko du kongresua, Carmen Gomez, Carmen Bilbao eta Ander Manterolak osatutako batzorde baten laguntzaz.
De re bibliographica aldizkariaren lehen hiru zenbakiak aurkez-
tu eta gizarteratzeko baliatuko du
Manuel Larramendi institutuak
kongresua. Lehen zenbakiak,
2011ko urtarrileko data dauka,
eta bi gai nagusi: Manuel Larramendi eta Juan Mateo Zabalaren
lan bibliografikoak eta Manuel
Larramendiren Discurso histórico
sobre la antigua famosa Cantabria-ri buruzko 1737ko erreseina
bat. Bigarren eta hirugarren zenbakia batera kaleratu dituzte,
2011ko apirila-uztaila datarekin
eta bi testu nagusi dituzte: Jose
Julio de la Fuenteren Memoria
acerca del estado del Instituto Vizcaíno (1872) eta Femin Herranen
Boceto de un catálogo de poetas y
versificadores bascongados (1898).
inutu bat eta erdi irabaziko du bere lanaldi
amaigabeko atseden
denboran XL Town antzezlaneko
pertsonaia batek lankide bat
haurdun dagoela salatzeagatik.
Ez dakit benetako kontua ote
den, baina sinesgarri egiten zait,
Hirugarren Munduko joskintza
lantegietako lan-baldintza penagarriak ikusita.
XL Town antzezlanak arropa
kontuak aztertzen ditu —ekoizpeneko lan-baldintzak, marka
handietako goi exekutiboen arteko harreman ustelduak, arropa
salmentaren eta psikologiaren
arteko loturak, moda-kanpaina
handien atzetik dagoena...—, eta
lan horrekin sendotu egiten da
Pikor konpainiak aspaldian hartu zuen bidea, alegia, gai sozialak
tratatzea eta ikusle gazteengana
jotzea, lengoaia zeharo garaikidea erabiliz eta ondorio moral
errazik ez bilatuz, zeregin hori
ikusle helduaren edota ikastaldeen tutorearen esku uzten baitute,
gaiari dagokion material didaktikoarekin batera.
Aurtengo dFerian izan dugu
arabar taldearen enredad@s lana
ikusteko aukera, eta gaia gaztetxoentzakoa izanik, bertatik bertara konprobatu ahal izan genuen inpaktu handia sortu zuela
emanaldira joandako DBHko
ikasleengan. Oraingo honek, ordea, ikusleria zabalagoa du helmugatzat, nahiz eta moda eta
itxura kontuek ere bete-betean jotzen duten gaztetxoen baitan.
Lau aktore dugu taula gainean
eta koadro banatan aurkezten
dira arestian esandako lau gaiak,
lauren arteko lotura bakarra
arropa kontuak direla. Hori dela
eta, ikusleak apur bat galduta ibili daitezke lau atalen arteko lotura logikoak bilatzean, baina koadro bakoitzak arintasun handiz
funtzionatzen du, eta horretan
zerikusi zuzena eduki dute zuzendari biek paratutako dramaturgia ia koreografikoak eta alderdi
eszenikoen egokitasunak. Alde
horretatik aipatzeko modukoak
izan dira eremu eszeniko sormentsua, argiztapen koloretsua, jantzi ugarien diseinu esanguratsua
eta, batez ere, lau aktoreen arteko
kohesioa eta gaia defendatzeko
erakutsi duten kemena.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 35
Kultura ‹ Plaza
Arbelari begira
Beñat Gaztelumendi
Modernitatearen
heriotza
ainkoa hil zuen Nietzschek. Familia hil omen
dugu guk. Maitasuna hil
omen dugu. Bizi osoko lana
hil omen dugu. Sakrifizioa hil
omen dugu. Ideologiak hil omen
ditugu. Autoritatearekiko errespetua hil omen dugu. Mundua ez
J
zen aldatuko beharbada, baina
mundua irakurtzeko daukagun
modua bai. Andoni Eizagirre
soziologo eta filosofoak azaldu
zigunez, hori omen da gure belaunaldiak garai berrien inguruan
egiten duen irakurketa. Eta soziologiak, sarritan, gizartearen
oroitu naiz ni: kultura fluxu bat
barruko tentsioak eta ñabarduomen da, belaunaldiz belaunaldi
rak azaltzen ez baditu ere, joerak
jauzika doan ibai bat. Lehengoei
erakusteko balio du.
Aldaketa garaian bizi gara, eta jasotakoa gaurkotu eta gerokoei
instituzioen eragina desagertzen ematea da gure funtzioa. Etorkizuari da. Modernitatea atzean uzten nean sinesten ez duen belaunaldi
ari gara. Etorkizunerako profezia batek zer gerokotuko du, ordea?
Instituzioek ematen zizkiguten
bat erakutsi ziguten; aurrerantz
doan mundu baten parte sentiara- bizitzeko behar genituen balioak.
zi gintuzten. Baina bestelako erre- Familiak, lanak eta ideologiak egialitate batekin egin dugu topo. ten gintuzten, besteak beste, perGehiago ikasteak ez digu soldata tsona. Baina elkarrengandik
hoberik ekarri. Ongizate gizartean urrundu egin dira denak. Erabakiez gara gure gurasoak baino hobe- tzera behartuta gaude uneoro;
to biziko. Kontsumo-gizartean se- bidegurutzez jositako bide-zidorretan gabiltza. Eta
kula erosterik izanirakurketa
bat
go ez ditugun biziEuskal
baino egin daiteke
tzak ikusten ditugu
Kulturaren
honen inguruan
erakusleihoetan.
Transmisioari
ere. Esan dezakegu
Etorkizunean sinesBuruzko 3.
autodeterminazioa
teari utzi diogu, beGraduondokoa lortu dugula; erabaraz; orainaldia bizi
www.mondragon.edu/huhezi/ekt
kitzeko aske garela,
dugu. Jon Sarasuaaskatu garela garai
ren hitzaldiarekin
Irudia qBilbo
Otamendi eta
Enbeita ere Arabako
finalean izango dira
Apirilaren 2an izango da
finala, Gasteizen, eta
Viñasprek, Solozabalek,
Agirrek eta Pereak osatu
dute finalista taldea
Erredakzioa Gasteiz
LETE GOGOAN POESIAREN EGUNEAN
Xabier Lete idazle,poeta eta kantari zena (19442010) gogoan izan zuten atzo arratsaldean Bilbon,Poesiaren Nazioarteko Egunaren harira Bidebarrieta liburutegian antolatutako ekitaldian.
Leteren gertuko kolaboratzaileek hartu zuten par-
te Xabier Lete, ahots bizian izeneko omenaldian:
Karlos Gimenez pianistak,Joxan Goikoetxea eta
Antton Valverde musikariek eta Joserra Garzia
idazleak.Leteren kantu hilezkorrak berriz entzuteko aukera izan zuten bildutakoek. JON HERNAEZ /AR P
Arratia eta Bilboaldea taldeek
abiatuko dute BBK Sariketa
Zazpi eskualdetako
bertsolari gazteek
parte hartuko dute,
eta Bilbon izango da
finala, apirilaren 14an
Erredakzioa Bilbo
Bihar hasiko da Bertsolari Gazteen BBK Sariketa, Arratiako eta
Bilboaldeko taldeen artean izango den lehiarekin, Igorreko Lasarte aretoan. Bizkaiko beste bost tal-
bateko roletatik. Baina, aldi berean, ziurgabetasunen mundu batean bizi garela ere pentsa genezake;
merkatua sartu dela gure bizitzetan eta harreman eta ideiak ere
«erosi, erabili eta bota» egiten
ditugula. Unean uneko kalkuluek
gidatzen omen dute gure jokabidea. Kulturak ere hala «kontsumitu» al daitezke, bada?
Euskarak, biziko bada, etorkizunerako bisio konpartituak
behar omen ditu. Jon Sarasuaren
gizarte-ehuna behar omen du,
Julen Arexolaleibaren komunitate artikulatua, Gotzon Barandiaranen kolektiboa, Imanol Lazkano eta Laxaro Azkuneren herria.
Baina, instituziorik gabeko
mundu batean, batasunik gabeko
mundu batean, pertsona erabat
autodeterminatu eta ziurgabeen
mundu batean, zer da euskal
komunitatea?
dek ere parte hartuko dute sariketan: Ipar Uribek, Durangaldeak,
Enkarterrik eta Lea-Artibaik. Azken horrek irabazi zuen iaz sariketa, eta, ondorioz, finalaurrekoetara igaroko da zuzenean.
Gainerako sei taldeek jokatuko
dituzte kanporaketak. Bigarren
saioa hilaren 29an izango da, eta
Ipar Uribek eta Durangaldeak
neurtuko dituzte indarrak, Derioko Txorierri institutuan. Hilaren
30ean Enkaterri eta Busturialdea
ariko dira aurrez aurre, Zallako
institutuan.
Apirilarekin batera iritsiko dira finalaurreak. Hala, biharko
kanporaketan gailentzen den taldeak Lea-Artibairen aurka jardun beharko du apirilaren 5ean,
Markinako Lea-Artibai ikastetxean. Eta Derion eta Zallan irabazle
irtendako taldeek euren artean
lehiatu beharko dute. Gailentzen
denak jokatuko du finala, Markinako irabazlearekin. Bilboko Kafe Antzokian izango da finala, apirilaren 14an. Arkaitz Estiballes,
Juanjo Respaldiza eta Gorka Intxaurbe izango dira epaileak.
Arabako Bertsolari Txapelketako
finalari ez diote hutsik egingo aurten ere Asier Otamendik eta Zigor
Enbeitak. Azken urteetako finaletan ia lehiakide finko izan dira, eta
halaxe izango dira aurten ere. Iragan asteburuan jokatu ziren azken finalaurrekoak, Aramaion
eta Agurainen. Aramaion, Otamendik irabazi zuen, eta Agurainen, Enbeitak. Manex Agirrek,
berriz, Zigoitiko saioa irabazi
zuen, eta, harekin batera, zuzenean sailkatu dira hiru bertsolariak
finalera. Apirilaren 2an jokatuko
da, Gasteizko Principal antzokian. Puntuazioari esker, berriz,
Oihane Pereak, Iñaki Viñasprek
eta Ander Solozabalek osatuko
dute finaleko seikotea.
Aramaioko saioa arina izan
zen. Otamendiren atzetik, Viñaspre (332 puntu), Xabi Igoa (318),
Izar Mendiguren (311), Ekaitz Samaniego (311) eta Rikardo Gonzalez de Durana (288) geratu ziren.
Otamendi erregular aritu zen;
gainontzekoak, berriz, ondo aritu
ziren, tarteka gorabeherak izan
bazituzten ere.
Agurainen jokatutako azken finalaurrekoak ezarri zuen finalerako langa. Enbeitaren (319) atzetik, Solozabal (318,5), Ruben Sanchez (313,5), Alberto Martinez Beitto (309,5), Juan Mari Juaristi (309)
eta Unai Mendibil (303) geratu ziren.
Asier Lafuente antolatzailearen esanetan, aurtengo Arabako
Bertsolari Txapelketak harresiak
gainditu ditu: «Publikoaren harrera itzela izan da, 120 lagunetik
gora bildu dira saio guztietan».
Asier Otamendi, Aramaioko saioan. JOSEBA ZUNZUNEGI
36 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Plaza › Bizia
Amaia Diaz de Monasterioguren q
Dietista
‘Mi bebe come sano’argitaratu berri du
Amaia Diaz de Monasteriogurenek.
Bi urte arteko haurrak dituzten
gurasoentzako errezetak ditu liburuak.
«Garrantzitsua
da haurrek
denetik probatu
eta jatea»
Ilargi Agirre Donostia
Haurren elikaduran aditua da
Amaia Diaz de Monasterioguren,
eta bi urte arteko haurrei jaten
emateko errezetak bildu ditu Mi
bebe come sano liburuan (Nire
haurrak ondo jaten du). Aurretik,
beste obra batzuk ere idatzitakoa
da: Sukaldean eta Comer y crecer.
Otorduetan haurrak ez direla estutu behar dio.
Zergatik du horrenbesteko garrantzia haurren jatekoak?
Eraikitzen ari diren etxetxo batzuk dira haurrak, eta etxe hori
behar den bezala amaitzea da
gure helburua. Etxea eraikitzeko
materiala proteinek ematen dute.
Haragiak, arrainak eta arrautzak
daude, batetik, eta lekaleak, bestetik. Lehendabizikoak neurrian
jan behar dira. Bigarrenak jateko
ez dago arazorik. Bazkaltzeko,
esaterako, entsalada bat eta bigarren plater gisa baba gorriak presta daitezke.
Haurrak oso aktiboak dira, eta
energia behar dute, gainera. Gorputzari gasolina ematen diotenak
hidratoak dira. Bi motatakoak
daude hemen ere: geldoak edo azkarrak. Geldoak ogia, pasta eta
arroza dira, eta horiexek dira interesgarrienak. Kantitate handiak
eman behar zaizkie; otordu bakoi-
tzean, zertxobait. Azkarrak, berriz, freskagarriak, txokolatea eta
gozokiak, noizean behingo produktuak dira. Garrantzitsuenak,
hala ere, barazkiak eta frutak
dira; arkitektoaren papera egiten
dute horiek. Gainerako jakien
kantitatea aldatu egin behar da
gorputzak gastatzen duenaren
arabera, baina barazkien eta fruten neurria ezin da inolaz ere gutxitu. Ezinbestekoa da egunean
bost ale jatea bizitza osoan.
Haurren loditasunaren inguruan zer
pentsatzen duzu?
Argi dago gero eta haur gehiago
daudela pisu gehiegikeriarekin.
Haur horiei ez zaie dietarik jarri
behar, aholku dietetikoak eman
behar zaizkie. Haurrak, azken finean, gurasoen ispilu dira. Horregatik, gurasoek ere euren haurrei
ematen diotena jan behar dute.
Nik bi alaba dauzkat. Ikastolan
solasaldian jateko fruta jartzen
diot alabari, baina aurretik ez banau ikusten fruta jaten, etxean,
berak ere ez du jan nahi izango.
Fruta jateak ekintza dibertigarri
bat izan behar du.
«Haurrak gurasoen
ispilu dira: gurasoek
umeei ematen diotena
jan behar dute»
«Bakoitzak bere
erritmoa du. Entzun
egin behar zaie haurrei,
eta ez estutu»
Eta nola egin daiteke hori?
Frutekin osatutako postre goxoak egin ditzakegu haurrekin. Horretaz gain, frutak era bitxi batean zati daitezke edo ipuinak kontatu. Adibidez, platanoa jatea
nahi badugu, fruta dendara joan,
eta alerik politenak hartuko ditugu haren aurrean. Tximuak jaten
dituztela platanoak esango dio-
ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
gu, eta berak soinketako orduan
tximuak bezala jauzi egin nahi
badu onena platanoak jatea dela
gaineratu. Nire alabari ipuin hori
kontatu nion, eta gaur egun soinketa duen bakoitzean fruta dendatik pasatu behar izaten dugu,
aurretik, platanoak erostera. Beste fruta batzuk zati txikiak eginda
eman behar zaizkie. Eskuekin jaten asko gozatzen dute. Zotzak
jartzea edo aurpegi baten irudia
egiteak ere lagun dezake.
Eta zerbait ez bazaio gustatzen, zer
egin behar da?
Jangai hori berarekin batera
prestatu eta irudimena erabiliko
dugu. Azalorea gorrotatzen badu,
patata purearekin laino forma
egingo dugu, esaterako, edota
azenarioarekin eguzki bat. Azalorearen alboan arraina edota oilaskoa jarri, eta, besterik ez bada, bi
azalore zati jango ditu. Haurrak
jaten duen kantitatea baino garrantzitsuagoa da denetik jatea.
Probatu egin behar dituzte gauzak.
Batzuentzat otorduak sufrimendu
bilakatzen dira, ordea. Zein da irtenbidea?
Emozioak eta elikadura nahastu
egiten dira, askotan. Jatorduak
tentsio une bilakatzen badira,
haurrak nabaritu egiten du, eta
ezin da ezer egin. Normalean pertsona batekin gertatzen zaio ezin
jate hori. Amarekin izanez gero,
esaterako, ona izaten da beste norbaitek jaten ematea. Jantokiak
ere lagundu egiten du, maiz. Arazoa antolaketa falta izaten da,
gehienetan. Ordutegia zehaztu
behar da, eta jatorduak lasaitasunarekin hartu behar dira. Haurrek ez dute nekatuta egon behar
jateko berri bat probatzeko orduan. Hutsegitea non dagoen jarri behar dugu arreta. Agian, kantitate gehiegi dauka platerean,
eta horregatik ez du jaten. Gaur
egun, egia da guraso askok ez dutela denborarik izaten, sarri, otorduak behar den bezala prestatzeko. Orduan, nire aholkua asteburuak aprobetxatzea da. Bakailaoa
saltsan, zopak eta barazki kremak eginda utz daitezke aste barrurako.
Mi bebe come sano liburuan 2 urte
arteko haurren elikaduraren inguruko gomendioak daude. Adin taldeka
banatutako errezetak ematen dituzu.
Bai, hori da. Kontuan hartu behar
da gurasoak baino hobeto ez duela inork ezagutzen haurra. Bakoitzak bere erritmoa du, eta denek
ez dute berdin funtzionatzen. En-
«Bi urte betetzean,
familiako beste kideek
bezala jateko gai
izan behar du»
«Pureak egitean
kolorearekin jolastu
behar da. Haurrek
begiarekin jaten dute»
tzun egin behar zaie haurrei, eta
inolaz ere ez estutu jaten ematean. Hiru adin talde bereizten ditut. Sei hilabetera arte, seitik hamabi hilabetera eta urtebetetik bi
urtera arte. Lehen etapan bularra
bakarrik ematen zaie.
Zer da hobea bularra edo biberoia?
Argi dago animalia bakoitzarentzat amaren esnea dela onena, eta
gu ez gara salbuespenak. Bularreko esnea koipe eta proteina aldetik ezin hobea da. Baina ama askok ezin dute bularra eman hainbat arrazoirengatik, eta horretarako dago formulako esnea.
Lehen janariak noiz sartzea aholkatzen duzu?
Lau eta sei hilabeteren artean.
Frutak ematen hasi behar da.
Produktu bakoitza banaka sartu
behar da nola erreakzionatzen
duten ikusteko. Pediatrek normalean sagarra, platanoa eta laranja
nahasteko esaten dute, baina nik
nahiago dut sagarra edo madariarekin konpota bat egin. Bularreko esnearen antzekoa da konpota,
epela eta goxoa baita, eta haurrak
errazago jaten du. Konpotari esne
apur bat gehitzea ere badago proteinak emateko. Arroza eta artoa
ere etapa honetan sartzen dira.
Eta bigarren etapan zer eman behar
zaie?
Zazpi hilabeterekin barazkiak
sartu behar dira. Barazki laranjekin —azenarioa eta kalabaza—
hastea da egokiena. Barazki berdeen txanda zortzi hilabete eta erdirekin iristen da. Pureak egiteko
orduan kolorearekin jolastu behar da, haurrek begiekin jaten
baitute. Haragia eta oilaskoa zati
txikietan eginda ere garai honetan sartu behar da. Arraina, berriz, beranduago, hasi behar da
probatzen.
Eta,hirugarren etapan,bi urtetik aurrera,zer gomendatzen duzu?
Bi urte betetzean, mahaiean batera eseri, eta familiako beste kideek bezala jateko gai izan behar du
haurrak, kantitate txikiagoetan
bada ere. Gauzak ondo egin izanaren seinale izango litzateke hori.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 37
Bizia ‹ Plaza
Osasuna D
Udaberria udazkenean?
Sexologia
Agurtzane Ormatza Imatz
S
exualitatearen eta erotikaren kontuetan, ematen du dena egina dagoela gaur egun, edo jakina dela. Denok daukagula informazio nahiko eta jarrera nahiko
zabala, benetan deseatzen duguna bideratzeko. Andreen eta gizonen edota nesken eta mutilen taldeetan murgiltzen naizenean, eta
arazoak zein bikote sistematan
izaten diren aztertzen dudanean,
gero eta argiago daukat hainbat
gauza aldatu egin direla eta aldatu egin ditugula. Baina baita
oraindik galduta gabiltzala ere
horrenbeste informazio artean,
lehengo ereduak ez zitzaizkigula
balio, baina gaurkoak ere... Gure
gurariak betetzeak buruko min
asko ematen digu, eta barrenak
dioena eta buruak agintzen duena
askotan oso desberdina dela.
Adibidez, oso argi daukagu gure nagusien sexualitatea askotarikoa dela, umeena, gazteena eta
helduena bezala. Baina oso zaila
egiten zaigu haien bizipenak azaltzen direnean, euren desioaz berba egiten dutenean, euren beldurrak plazaratzean eta abar haien
aldarria entzutea, haien modua
onartzea, haien gorabeherak bideratzea. Nagusietan ere, gizarteak bultzatzen dituen mezuak ez
die batere laguntzen. Batetik, gazteen sexualitatearen eredua bul-
2
Gizarteak bultzatzen dituen mezuak ez diete laguntzen nagusiei. BERRIA
tzatzen baita eta bestetik euren
pasioak saihesten. Alde batetik,
euren esperientzia azpimarratuta eta, beste alde batetik, esperientziak ukatu diena ezkutatuta.
Eskerrak gure nagusiak, gure
atsoak, gure agureak, gure amamak, gure aititak, gure mutilzaharrak eta neskazaharrak oraindik ere badaukatela gogoa ikasteko eta hurrengo belaunaldiei ere
irakasteko. Lekua eta denbora
emanez gero, hara zer dioten:
—Herriko KZguneak beste herri batzuetako gizonak ezagutzeko aukera eman dit; aspalditik ez
neukan harremanak izateko eta
nire gorputza ezagutzeko aukera
inork ukitu baino lehenago. Inork
ez zuen imajinatuko —barre egiten du—. 65 urteko andrea alarguna —hamabost urte alargun—.
Enpresa txiki baten arduraduna.
—Hamar urte daramatzat ha-
rremanetan andre ezkondu batekin; txikitako laguna da, herrikoa. Egia esan inork ez nau asebete berak egiten duen moduan, eta
hura da nire neska. Nire lagunek
ez dakite, eta hobeto horrela,
inork ere ez lukeelako ulertuko. 70
urteko mutilzaharra. Baserriko
nagusia.
—Gizona eta biok oso zahartxoak gara, baina nik ez dut hil nahi
orgasmo bat zer den jakin baino
lehen. 75 urteko andrea, bere gizonak 82 urte ditu. Etxeko andrea
eta armadorea.
—Ez dut inoiz koitorik izan.
Inoiz saiatu izan naiz, baina ezinezkoa izan da. Ez dakit zaharregi
naizen kontu hauetan sartzeko;
beharbada, beranduegi da. Beldur naiz, eta lotsatuta ere banago.
60 urteko bikote gabeko andrea.
Irakaslea.
—Gizonak aspalditik gaixota-
sun fisiko bat dauka, eta hori delaeta hirugarren bat sartu izan dugu gure harremanean.Gure seme-alabek ez zuten imajinatu ere
egingo. Baina gure hirukote harreman honek oso zoriontsu egiten gaitu. Geuk ere ez genuen sekula pentsatuko horrelakorik,
baina… 63 urteko andrea eta 60 urteko gizona. Hirugarrena 65 urteko gizona. Denak lagunak eta lantegi bereko langileak.
—Oraindik ama bizirik, 95 urte.
Elkarrekin baserrian. Eskerrak
noizean behin Bilbora noala narrutan egiten, han gizonak eta andreak topatzea errazagoa da eta.
65 urteko gizona, arotza.
—35 urte ezkonduta egon ostean, banandu egin naiz. Sasoia
izan da. Ez neukan bikotekide txarrik. Baina nik aspalditik emakume baten beharra neukan.
60 urteko andrea. Ekonomista.
—Gorputza ez da gaztea, gu
izan arren. Etxeko sofa egokitu
dugu, eta ohean kuxin eta buruko
pilo bat ipini ditugu, sexua errazteko. Kalean katxaba eta ohean
kuxina. 78 eta 84 urteko andrea
eta gizona. Piano jotzaileak eta
irakasleak.
—Nire neska-laguna nagusien
egoitza batean dago. Inoiz berarekin geratu naiz lotan hantxe, baina inork ez zuen ezer asmatuko ni
neskazaharra ere banaizelako...
67 urteko baserritarra.
Entzundakoak ez dira andre
edo gizon berezien bizipenak; gure herrian, gure auzoan, gure alboan bizi dira. Beharbada zure
izekoa edo lehengusua, amama,
aita, arreba... Sexualitatearen eta
erotikaren bizipenak asko dira.
Jakin badakigu, baina lantzean
behin entzutea oso ondo etortzen
zaigu, ezta?
Adimen emozionala
Karmele Gurrutxaga
A
urrekoan genioen
hemen gutxi irauten
zuela plazeratik eta sentsazioetatik sortutako ongizate
azkarrak eta eskuragarriak;
zoriontasun egonkorragoa bilatzekotan, eguneroko gauza txiki
eta xume horiez gozatzean dagoela gakoa. Urteak eta estalitako
lehen ile zuriek aurrera egin
ahala, une xume horiek baloratzen ikasten goazela esango
nuke; hala izan da, behintzat,
neure kasuan eta nire inguruko
askorengan ere.
Taldeekin lanean nagoela gai
honi ekiten diogunean, etxeko
lan atsegin bat agintzen diet:
gauero, lo hartu aurretik, egunez
gozatutako hiru unez edo pasartez jabetu eta barnean gordetzea.
Egunak pasatu ahala, «errepikakorra dela» edo «batzuetan zer
topaturik ez dutela» erantzuten
du zenbaitek. Ulertzekoa: ez baititugu egunero su festa izateko
adinako berriak jasotzen; ulertzekoa ere gertaera zoragarrien
araberako zoriona espero denean. Eta, noski: ulertzekoa
zurrunbiloan eta erritmo eroan
darabilkigun bizimodu honetan.
Zer esan nahi dut horrekin? Une
xume horien gozamena atzemateko, lehenik… gelditu egin
behar dugula!; tartean behin
minutu batzuk bada ere. Kanpoko erritmoaren automatismotik
atera, eta barnean dagoenaz
arreta jarri. Hondoraturik edo
gainez egitear egon arte, ez gara
konturatu ere egiten zertan
diren gure emozioak, gure aldartea... Eta honela gaizki goaz …
Badakizu, beraz; hasi gelditzen!
Aro berriak
Autoestimua apala dudala konturatu naiz… Zer egin dezaket autoestimua sendotzeko
edo indartzeko? p IBON G.
Psikologia
Arantza Quecedo Urrutia
utoestimua kontzeptuak
psikologian egitura konplexua du: bakoitzak bere
buruari egiten dion ebaluaketa
multifaktoriala da, eta ebaluaketa horri dagozkion pertzep-
A
Zoriontsu,
nola? (eta II)
zioak, pentsamenduak, sentipenak eta jokaerak. Autoestimua oinarri garrantzitsua da,
zeren beti baitago bakoitzak
egiten duen ekintzen oinarrian,
eta horrela bakoitzaren barne
iparrorratza da, automatikoki
eta gehienetan konturatu gabe
erabiltzen duguna. Eta, horrez
gain, dinamikoa da; hau da, ez
da betirako sortzen eta finkatzen, bizitzaren bidean egituratzen baita: norbere buruaren
balioaren neurria aldatzen du
bizitzen diren ekintza eta bizipenei esker, ingurukoekin duen
erlazioen bitartez eta ingurugiro
batean.
Baina, autoestimua kontzeptua bera kaleratu denez, sinpleago bilakatu da gurean, eta,
alde horretatik, «nork bere
burua maitatzea «adierazten
du, eta, horren ondorioz, neurri
lineala ematen du: sinplifikatuta esateko, autoestimua altua
ala apala izatea.
Zure eskutitzan aipatzen
duzunaren arabera, kaleko
autoebaluaketa hori egin diozu
zeure buruari. Profesionalki,
psikologia kontsulta baten eba-
luaketa sakonagoa eta espezifikoa egin beharko litzateke zer
gertatzen zaizun, zer behar
duzun eta arazorik ote al dagoan jakiteko. Zergatik? Aipagarri
batzuk azalduko ditugu:
Gure gizarte zibilizatu, aberats eta kapitalistan gaur egun
«asegabetasuna» orokorra da,
pertsonak ez gara «osotasunean», «gustura», edo «beteta»
bizi. Gure sistemak berak
behartzen du jendea horrela
sentitzera ikerketa antropologikoak eta soziologikoak aipatzen
dituzten legez.
Gure artean idatzi gabe baina
airean dagoan gezurrezko
mezua zera izaten da: ondasun
materialak autoestimua dakar;
erosotasunez bizitzea funtsezkoa da; autokonfidantza kanpoko itxuran oinarritzen da, eta
antzekoak. Horrela sarritan galduta, gure ingurukoekin konparaketa zorrotzean, kexaka bizitzen gara sarritan.
Benetazko autoestimua
pakete zabala da: lortu dugunarekin harro egotea, nortzuk
eta nolakoak garen gaur onartzea eta geroari begiratzean
baikorrak izatea. Hurrengo
artikuluan ere gai horretaz arituko gara aholku gehiago emateko.
38 berria 2011ko martxoaren 22a, asteartea
Plaza › Bizia
Ezarian D
Udaberriarekin batera iritsi zen atzo Poesiaren Munduko Eguna.
Euskal Herriko hainbat txoko erabili dituzte sarritan poetek;
estuki lotuta daude, gainera, toki eta poeta asko.
Poesiaren lekuaz
Iñigo Astiz
G
oi arnasa zen garai batean. Baziren poesiarako balio zuten
gaiak, eta balio ez zutenak. Poetikotzat jotzen ziren
guneak, eta poetikoak ez zirenak.
Baina puskatua da hori. Gaur
egun onartu samar dago poesia
edonon egon daitekeen ideia. Baita zabor artean ere. Poesia diluitzen ari dela diote zenbait teorialarik. Edonon egon daiteke poesia, beraz; baina zein leku
betetzen duen, hori da eztabaida.
Poesiaren Nazioarteko Eguna
izan zen atzo, eta hamaika ekitaldi izan zen horren kontura erakunde publiko eta antzokietan.
Eguna joan da, ordea, eta diluituta, bai, baina poesia gelditu egin
da. Baditu bere lekuak.
Estuki lotuta daude zenbaitetan poetak eta lekuak. Beren txokoak ere izaten dituzte idazleek.
Eta hala gertatzen da Euskal Herrian ere. Badira elkarrekin doazen idazle eta guneak. Gabriel
Aresti eta Bilbo, Bitoriano Gandiaga eta Arantzazu, Lauaxeta
eta Bizkaiko meategiak... Asko
dira poementzako aitzakia edo
poemen helburu izan diren gure
bazterrak. Kaleak, ibaiak, tabernak... Egunerokoak batzuk, historikoak beste batzuk. Bernardo
Atxagak deskribatutako afrikar
etorkina Bilboko taberna arrunt
batean. Lauaxetak deskribatutako Amaiurko gazteluko borrokak.
Ez dira, ordea, euskal idazleak
soilik aritu Euskal Herriaz. Kanpokorik ere izan da gure bazterrei
idatzi dienik. Luis Gongora Espainiako Barroko garaiko lumarik finenak badu poema bat Burlatari buruz (Nafarroa). Hor dago
Paul Eluard poeta surrealista
frantsesak gerra garaiko Gernikari eskainia ere (Bizkaia). Eta
Iruñeak ere baditu bere bertute
poetikoak.
Iruñea eta ilargia
Ez da gutxiagorako. Izan ere, ilargiarekin lotuta dago Iruñea. Bai,
behintzat, Emile Verhaeren poeta flandiarraren hitzetan. Daniel
Regoyos pintore espainiarrarekin heldu zen Nafarroako hiriburura, 1888an. Gau aldera. Ilargia
ateratzean, poeta estasi moduko
batean sartu zela kontatzen du
Regoyosek. «Haren ustez, frantsesez hitz gutxi daude lune-rekin
[ilargia] errimatzen dutenak. Horregatik, poesiarentzat Iruñea
aurkikuntza bat da. ‘Pampelune
rime avec lune’ [Iruñeak ilargiarekin errimatzen du] esaten zuen
behin eta berriro, horra hor Iruñea maitatzeko arrazoia».
Dena ez da hiri, ordea. Eta mendi, errekasto eta bideek ere badute poemarik. Baita bidaiek ere.
Itxaro Borda idazleak balada zahar famatuko Milia Lasturko pertsonaiaren aitzakian Bizkaiko
kostaldean egiten duena, esaterako. Baina ezer ikusten ez denean
ere ikus liteke poesiarik Euskal
Herriko bazterretan. Dena ez da
erakustea. Ikusmenak baino
gehiago, ikuskerak balio du. Begiradak. Diluituta doaz, maiz, lekua
eta pertsona ere. JosAnton Artze
poetak deskribatzen ditu gure
bazter horiek: «Maite ditut maite
gure bazterrak/ lanbroak izkutatzen dizkidanean/ zer izkutatzen
duen/ ez didanean ikusten uzten/
orduan hasten bainaiz/ izkutukoa/ nire baitan pizten diren bazter miresgarriak ikusten».
Itxaro Borda
Iruñean
Iruñean
ibiltzen naizenean hirekin iduria
badinat
nafarroako hiribura (gurea)
%95 ez euskaraduna dela,
iruñean
sinesten dinat
hirekin nabilen gaueko orduetan
komeni dela
nafarroako hiriburua (gurea)
%95 ez euskalduntzea,
iruñean
hirekin
(gurea)
JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS
Gabriel Aresti
Bilbaoko kaleak
Bilbaoko kaleak,
gora eta behera,
errekatik mendira,
batzuk artezak,
gehienak zeiharrak,
lurra estali da
etxez eta gizonez,
gizonak leku batetik bestera
eramateko
makinez,
bizioz eta bekatuz,
karitatez eta kriminaz,
plaza biribilak,
zumardi zabalak,
zuek
niri
gogora
ekartzen didazue
nire asmo zaharra,
behin egin nahi ukan nuen
eta
inoiz egin ez dudana,
Autonomia,
Adiskidetasuna,
Bakea,
Libertatea,
Foruak,
maitatu ditudan gauzak,
Urkijo ministroa,
Gardoki kardinalea,
Mazarredo almirantea,
Egia jenerala,
Arrikibar ekonomista,
higuindu ditudan gizonak,
kaleak,
kale motzak,
kaleak hemendik, hortik,
handik,
edonundik,
Gorbeiara joateko gutizia
sortzen zait barrenean,
bertan organizatzeko euskeraren salbazioa,
baina hemen geratzen naiz,
kale arte honetan,
milagro baten zai,
egunero bizarra kentzeari uzteko
nahikoa kurajerik
ez baitut.
2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 39
Bizia ‹ Plaza
Ezarian D
Joseba Sarrionandia
Rikardo Arregi Diez de Heredia
Paul Eluard
66 lerro hiri setiatuan
Genikako Garaitza
Gasteizko plaza eta kaleak lasai zeharkatzean,
egunero bezala lanera edo lagunengana,
bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
hau bera han egitea
arriskutsua dela oso egun askotan,
eta etxegainei begiratuz kalkulatzen dut,
begia hotz,dardar gogoa,
zein aukeratuko lukeen franko-tiratzaileak,
nondik etorriko ene burua
lore beltz odolezko bilakatuko duen bala,
susmagarria baita plaza zabalegi hori.Kale hura.
Etxe handiz inguraturiko parkea.
(zati batzuk)
I
Etxolen
Mehatzen eta soroen
Mundu ederra
II
Aurpegi surtarako on aurpegi hotzerako on
Errefusarako gauarako irainetarako kolpetarako
III
Aurpegi orotarako on
Hutsa dago zuei so
Exenplu izanen da zuen heriotza
Entzun dut Sarajevoko parkeetan
zuhaitzik ez dagoela jadanik,
biztanleek moztu baitituzte etxeak berotzeko,
eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
ez dudala nik etxean sua egiteko leku egokirik.
Gainera,ene kalea eraikuntza ofizialez beterik dago,
eta gobernu-bulegoak garrantzizkoak omen direnez
gerra garaian,
bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
kalea istilugune bihurtu eta
suntsiturik egon daitekeela agian
Sarajevoko ene etxea.
Nola moldatzen da ni naizena Sarajevon?
Lanera doa oraindik abididez? Ala
ohitura arrunt horiek guztiak aspaldian desagertu ziren?
(...)
Ez dezala deabruak beste 6 bat idatz.
IV
Heriotz bihotz ikara
V
Ordainerazi dizuete ogia
Lurra ura ortzea eta loa
Eta zuen bizitzarena
Miseria
X
Emazte haurrek larrosa gorri bana
Begietan
Beren odolaren ikur
XI
Bizi eta hiltzearen beldur eta ausardia
Heriotz hain zail eta erraza
XII
Gizon horientzako altxor kantatua
Gizon horientzako altxor lapurtua
XIII
Egiazko gizonak desesperantzak
Berpiztutako suzko esperantzdunak
Zabal dezagun elkar etorkizunaren azken kimua
JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
Eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
ama sartaldean bizi dela eta ni berriz erdialdean
eta bi auzoak,anaiarena ere bai,urrunago egon daitezkeela
gerra garaian,
eta banaketa horiek ezustekoak direla eta ankerrak,
gau hartan zure etxean afaldu nuelako nago hemen.
Ez da falta Gasteizko inguruetan
leku egokirik artilleria kokatzeko,
Zaldiaran edo Gasteizko mendiak
ez dira Ilidza mendia bezain ikusgarriak izango,
baina handik jaurtiriko bonbek lan ona egin dezakete.
Eta gero errepideetara oinez irten,pardeltxoak bizkarrean,
hiritar hirigabeak,
udan bada sargori,neguan bada izotz,
inora ez doazen bideetan galdurik,
inon ez dagoen babesaren bila;
bake-itunak sinatu arte bizirik irautea da kontua.
Ibaia
Ez da Danubio deitzen,
ez da Mississippia,
Ibaizabal deitzen da nire
sorterriko ibaia.
Ez da Danubioa,
ez da Ibai Horia,
erreka labur mehe
herdoil urez betea.
Han ibiltzen ginen, antzina,
hango Harripausuetan...
Ez da Danubio deitzen,
ez Nilo, ez Niagara,
Ibaizabal deitzen da nire
sorterriko ibaia.
Handik alde eginda,
zubirik zubi beti,
ez nuen uste berriz
topatuko nuenik.
Orain barruan sentitzen dut
Ibaizabaleko ur uherra.
Ez dakit zelan gertatu den
ura barrura sartzea.
Inoiz edan egingo nuen
Ibaizabalekoa.
Ez da Danubioa,
ez da Ganges saindua,
ume denboretako
gure erreka lohia.
Orain bihotzetik pasatzen zait
Ibaizabaleko ur uherra.
Ez da Danubio deitzen,
Ibaizabal da izena.
Handik urrun ibili arren,
barrura sartu zaidana.
Harrezkero zainetan
dabilkidan erreka,
neure benetako izenez
deitzen didan bakarra.
Ur zaharrez berritzen dit gogoa
Ibaizabaleko ur uherrak.
XIV
Pariak heriotza lur eta sarrakioa
Gure etsaiena dute kolorea
Gure gauarena kolore monotonoa
Gurea izanen da arrazoia.
EFE
JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS
r
Zakilixut
XX. eta XXI. mendeetako emakume artisten 50 artelan baino gehiago ikusteko
aukera dago ekainaren 12ra arte Gasteizko Caja Vital Kutxa Fundazioan.
Maratila
Emakumeen eskuak
Artearen aniztasuna
Era askotako euskarritan irudikatutako
berrogeita hamar lan baino gehiago daude Gasteizko aretoan. «Egungo artearen
mundua ulertzeko XX. mendean aitzindariak izan ziren artista ezagunen lanak
ezinbestekotzat jo dira».
Frida Kalhoren argazkiak edo artistak Rivera margolari mexikarrari eskainitako Mi Diego olerki ezaguna eta Tamara de Lempicka varsoviarraren lanak
ikus daitezke. Meret Oppenheimen artelan surrealistak eta Maria Helena Viera
da Silvaren txorien kaiolaren inguruko
ikuspegia ere ezagut litezke. Olga Sacharoffen ukondoa mahaian jarririk duen
emakumearen 1915. urte inguruko artelan esanguratsuez gozatzeko parada eskaintzen du erakusketak.
Horiez gain, Esther Ferrerrek euritako batekin, betaurrekoekin eta hitzez
beteriko hostoekin egindako artelana
dago. Gainera, Burgosko Paloma Nava-
Emakume artista esanguratsuen lanak ikusgai daude Gasteizen. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
resek maitasunarengatik beren buruaz
beste egiten duten artisten inguruko
gogoeta egiten du. Menchu Gal, Carmen
Calvo eta garai hartako beste hainbat
emakumeren lanek ere badute beren
tokia; azken mende honetan erakusketa, galeria, nazioarteko azoka eta museoetan izan diren artistarekin batera.
Victoria Diehliren Itsustasunaren edertasuna-ren inguruko erretratuarekin
batera, Naia del Castillo euskal artistak
denboraren inguruko gogoeta egiten
du.
Artista ugariz osaturiko erakusketa
izateaz gain, euskarri, teknika, kontzeptu eta espresio modu anitzak hautatu dituzte lanen egileek. Sussy Gomezen bi
metro inguruko larruzko poltsa erraldoia deigarri da aretoaren sarreran.
Itziar Barrioren muntaiak egurra eta
ikus-entzunezko euskarriak bateratzen
ditu.
Artearen historiaren azken mendeotako errealitatea eta aniztasuna ezagutzeko, astegunez 18:30etik 21:00etara zabalik izango da erakusketa; asteburu eta
jaiegunetan, berriz, 12:00etatik 14:00etara irekiko dituzte aretoko ateak.
Memoriaren
konkista
afarroa konkistatu ez
balute, Euskal Estatua
genukeen gaur. Esaldi
borobila da, iraganetik
balizko orainaldira doan ildo zuzena. Hilak biziak baino errazago
maite ditugun bezala, gertatu ez
denaz ziurtasun finkoagoak izaten ditugu, gertatu denaz baino.
Eta hura bezalako marra zuzen
akatsik gabeak (Afrikako estatuak bereizten dituzten mugen
antzera) aiseago marrazten dira
gerta zitekeen alegiazko eremu
mugagabean, gertatu denarenean baino. Historia zalantzaz enpokaturiko zelaia da, eta ezezagunagoa zaigu, ez-historia baino.
Niri (baina, tira, ni irudimentsu
samarra naiz) bertzelako istorioak bururatzen zaizkit gure ez-historiaren hutsuneak betetzeko.
Gauzak horrela, beharbada
Nafarroaren konkistak badu
bere alde ona ere. Euskaldun guziok batuko zituen (edo ez) Estatu baten faltan, guzion iruditerian habia egin lezakeen balizko
Estatu erdi-mitikoa dugu. Susmoa dut Nabarraldekoen arteko
zintzoenek horrelako zerbait
nahi zutela, euskal imajinario
bat sortu, alegia. Pena da, beraz,
bertzeek tematuak segitzea Nafarroako egiazko eta benetako
historia berdaderoa azaleratzeko
ahaleginean. Zeren emaitzek
—izan duten arrakasta gorabehera— apenas balio duten barne
kontsumorako, hain dira eskasak.
2012an, berriz ere, esentzien
zaindarien kalaka entzun beharko dugu, nahitaez. Poztekoa litzateke norbaitek, zer garen eta zer
izan behar genukeen frogatu
nahi digun erretolika hori baztertuta, memoriaren lekutzat hartuko balu konkistaren afera. Auskalo, gauza berriren bat erranen
luke agian.
Bertze guzien mezua aditua
baitugu. Anitz aldiz, gainera.
N
D
A
zken bi mendeotako emakume artisten begiradaren isla
bihurtu da Gasteizko Vital
Kutxa Fundazioko aretoa.
Joan den ostegunetik hasi eta ekainaren
12ra arte, XX. eta XXI. mendeetako hainbat naziotako 38 emakume sortzaileren
lanak ikusteko aukera dago, Foru plazako erakusketan.
XX. mendeko lehen abangoardia lanen adierazle diren artelanetatik hasi
eta gaur egungo artistetarainoko ibilbidea egiteko aukera ematen du erakusleihoak, bideoa, eskultura, olerki, argazki eta margolanen bidez.
Urteetan, ezabatuak izan diren ezkutuko pintzelkada asko eman behar izan
dituzte emakume artistek, egindako lanak gizartean begi bistan zintzilikatu
arte. Emakumeen lanez soilik osaturiko
lehen erakusketa Amsterdamen ipini
zuten 1884an. «Orduko artistek familiaren inguruko eszenak irudikatzen zituzten, ordura arteko arteari sentsibilitate
desberdin batez begiratuz. XX. mendean, ordea, ikuspegiak zabalduz joan zi-
ren, emakumearen lana artearen munduan garrantzia hartuz joan zen heinean», Marisa Oropesa erakusketako komisarioak azaldu bezala.
Asteartea
2011ko martxoaren 22a
Ainhoa Altuna Gasteiz
Santi
Leone