docÇaylan ULUTAŞ "Antalya Müzesi Çalışmaları 2007"
download 
Report Transcription
Çaylan ULUTAŞ "Antalya Müzesi Çalışmaları 2007"
DİĞER ÇALIŞMA RAPORLARI / OTHER REPORTS Antalya Müzesi Çalışmaları 2007 Work by Antalya Museum in 2007 FerhanBÜYÜKYÖRÜK–ÇaylanULUTAŞ I. Antalya Kaleiçi Altyapı ve Yol Düzenleme Çalışmaları I. Infrastructure and road construction work at Antalya Kaleiçi Antalya, Kaleiçi, Kentsel ve 3. Derece Arkeolojik Sit AlanındayeralanHadrianKapısı-HıdırlıkKulesiaksını oluşturanHesapçıSokakilebunabağlananbazısokaklarda19.02.2007-22.04.2007tarihleriarasındayapılan altyapıveyoldüzenlemeçalışmalarısırasındaHesapçı Sokak,HadrianKapısı’ndanbaşlayarakHıdırlıkKulesi’ne doğruA’danM’yekadar13bölümeayrılarakincelenmiştir. Bu bölümlere bağlanan ara yollar da, ilgili kısmın harflerivesokağınadıileisimlendirilmiştir(Plan1). InKaleiçiAntalya,anurbanand3rddegreearchaeologicalsiteprotectionarea,theHesapçıSokakformsanaxis betweenHadrian’sGateandHıdırlıkKulesi.Duringthe course of construction of road and infrastructure along thisstreet,itwasdividedinto13sectionsmarkedwitha letter (A to M) starting from Hadrian’s Gate, this work wasundertakenfromthe19thofFebruarytothe24thof April, 2007. Merging with connected streets, the side streets that join Hesapçı Sokak, were named with the letterdesignatingthesectionplusthenameoftheside street(Plan1). A’danG’yekadarolanbölümde,üzerindekiasfalttabakasınınkaldırılmasıileyaklaşık90-100cm.derinliğinde, 40-50cm.genişliğindeiçisıvalı(çimento,kireç,kiremit tozu karışımı), üzeri farklı ebatlarda çeşitli devşirme bloklarla örtülmüş olan su kanalları ile karşılaşılmıştır. Kapaktaşlarıtekteknumaralanarakbelgelenmişverölöve çizimleri yapılmıştır. Alp Paşa Konağı önündeki bir bölüm (E) örnek olarak korunmuş, diğerleri sökülerek Kaleiçi’ndeyapılacakdiğeronarımçalışmalarındakullanılmaküzereBüyükşehirBelediyesi’ninbahçesinekaldırılmıştır. Hesapçı Sokak A ile G arasındaki bölümlerde ana aks üzerinde ve bu kesime bağlanan ara sokaklarda In the sections fromA to G, when the asphalt coating wasremoved,watercanalswithadepthof90-100cm. andawidthof40-50cm.werefound.Thesecanalswere plastered with cement, lime and brick powder on the inside and closed on top by re-used blocks of various sizes. Each block was numbered, documented and drawingsweremade.Apartofthecanalinfrontofthe AlpPaşaKonağı(E)wasleftasfoundasaninsituexampleandtheotherblockswereremovedtothecourtyard oftheMetropolitanMunicipalityinordertobereusedin futurerepairworkinKaleiçi. Plan1 155 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI kanalizasyon çalışması daha önce yapılmadığı için kanallar 1.50-2.20 m. derinliğe kadar kazılmıştır. Kanalizasyon boruları döşendikten sonra üzeri kumla örtülerek, kanalizasyonun bir üst seviyesine yaklaşık 1.20m.derinliğediğertesisatdöşenmiştir. Hesapçı Sokak H, İ,J ve Kbölümlerindebüyükölçüde daha önceki kanalizasyon çalışmaları ve yapılaşmalar sırasında tahrip edilmiş, tamamıyla çimento ile sıvalı aynı kanallara rastlanmıştır. L ve M bölümlerinde ise kanalınizinerastlanmamıştır. H, İ, J, K, L, M bölümlerinde kanalizasyon çalışması daha önce tamamlandığından sadece tesisat döşemek için en fazla 1.20 m. derinliğinde kanallar açılmıştır. Açılan kanallar borular döşendikten sonra çakıl taşları ile doldurularak kapatılmıştır. Daha sonra dörtgen blok travertentaşlarlayoldöşemesitamamlanmıştır.Yolkenarındaki kanalların iç kısımlarına kayrak taşları döşenmiştir. ABölümünde118adet,BBölümünde5adet(Bubölümdeki taşlar 13.03.2007-16.02.2007 tarihleri arasında gerçekleştirilenkazıçalışmalarısırasındatahripedilmiştir). C Bölümünde 73 adet, D Bölümünde 49 adet, E Bölümünde61adet,FBölümünde63adet,GBölümünde 66adetkapaktaşımevcuttur. A BölümüileKandillerSokağı’nınkesiştiğiyerdekimenfezçukurundayapılansondajçalışmasısırasındakarışık seramik parçalarının dışında, 3.30 m. derinlikte 1950 tarihli 5 kuruş bulunmuştur. Bu da su kanallarının 1950’li yıllarda onarım geçirdiğinin bir kanıtı olarak değerlendirilebilir.A İmaret Sokakdiyeadlandırdığımız OTHERREPORTS InthesectionsfromAtoGofHesapçıSokak,therewas formerlynosewagesystem;therefore,thetrencheshad to be dug to a depth of 1.50 to 2.20 m. Following the installationofthesewagepipes,sandwaslaidontop,to the level of 1.20 m. where the other services were installed. InthesectionsH,I,JandKofHesapçıSokak,thesame canals, again entirely plastered with cement, were also foundbutinaverydamagedconditionaresultofformer infrastructure work. In sections L and M, we found no suchcanals. Thesewageconstructionhadalreadybeencompletedin sections H through to M; therefore, trenches with a maximumdepthof1.20m.wereexcavatedfortheother serviceinstallations.Followingtheinstallationofthenecessarypipes,thesetrencheswerefilledwithgravel.Then thestreetswerepavedwithrectangulartravertineblocks. The inner sides of the canals along the edges of the streetswerepavedwithslate. The slabs re-used for covering the canals amounted to 118 ea. in section A, only 5 in B (they had been destroyed during the works from 13.03.2007 to16.02.2007),73inC,49in D,61inE,63inFand 66inG. In the sounding dug in the manhole at the junction of section A and Kandiller Sokağı we found mixed potshards and a 50 kuruş coin dated 1950 at a depth of 3.30 m. indicating these canals were repaired in the 1950s.InthesectioncalledAİmaretSokak,anorthward extensionofHesapçıSokak,thewatercanalscontinued; A-AKesitvegörünüş Planandsection Plan2 156 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI OTHERREPORTS HesapçıSokak’ınkuzeyedoğruuzantısıolankısımdada su kanalları devam etmekteydi.Ancak bu bölümde yol genişolduğuiçinaltyapıçalışmasıkanallarazararvermedentamamlanabilmiştir.A Hadrian Kapısı’nıngirişindesadeceaydınlatmaiçin50-60cm.derinliğindekanallaraçılmıştır.FGbölümlerininkesiştiğinoktadaveKesik Minare’nin batı duvarı boyunca AB Hamit Efendi Sokak’ıngüneykesimindeHesapçıSokak’tagörülensu kanallarının daha küçük boyuttaki örnekleri ile karşılaşılmıştır.Yaklaşık yarım metre derinlikte ve 25-30 cm. genişliğindedirveüzeridüzgünkesmetaşlarlaörtülmüştür.BC Kocatepe Sokak’ıngüneyindeAKMED’inkuzeybatıköşesinde,temellerinedoğruuzananneolduğutam anlaşılamayanmimarikalıntılararastlanmışolup,fotoğraflanarak çizimleri yapılmıştır. Hesapçı Sokak D BölümününsonlarınadoğruRomaDönemitabakasında yaklaşık2m.derinliktedikdörtgenformlumimariblok taşbulunmuştur;devamıbitişiğindekiyapınıniçkısımlarınauzandığıiçinfotoğraflanarakyerindebırakılmıştır. Aynıseviyedeveaynıaksüzerinde,DveEbölümlerinin birleştiği noktada Akarçeşme Sokağı’na doğru uzanan AntikYol’unbaşlangıcındayinedikdörtgenformlumimariblokbirtaşdahabulunmuştur.Bunungüneydoğusundaverevineuzananbirtaşdahamevcuttur.Aynıtaşın güneybatısındayanyanakonulmuşikitaşdahavardır. AntikYol olarak adlandırdığımız kalıntılar bu kompleksindevamındadır. 2.35m.derinlikte1.50x6.50m.boyutlarındabiraçma açılmış ve taban taşları tesbit edilmiştir. Yolun batısı sütun parçaları ile sınırlandırılmıştır. Açmanın güneyi tanımlanamayanbiryapınınköşekısmıilesonaermektedir. Bu oluşum 130 cm. yükseklikte olup, 125 cm. uzunluğundadır.Bukesiminduvarörgüsüiçindesgrafittobirseramikparçasıilekarşılaşılmıştır.HadrianKapısı ileçağdaşolduğudüşünülenRomaDönemi’neaitantik yol kaplamasının rölöve, belgeleme ve fotoğraflama çalışmaları yapılmış, kalıntılar zarar görmeyecek bir şekildeönceincekum,sonratoprakdoldurularakkapatılmıştır. Hadrian Kapısı ile yaklaşık aynı kotta bulunmuşturveaynıtarzdayapılmıştır(Res.1Plan2). Hesapçı Sok EBölümünde0.5m.derinliktedikdörtgen mimaribirbloktaşdahavardır.OlasılıklaRomaDönemi yolkalıntılarındandahasonrakibirdönemeaitolmalıdır. Hesapçı Sokak G Bölümünde bir volüt parçası bulunmuştur.FG Zafer Sokak’ıngüneybölümündeanıtsalbiryapıyaaitkemerayağınıntacıolabileceküçyönü ilealtveüstkısımlarıişlenmedenbırakılmışmimaribir blokelegeçmiştir.Yumurtavemızrakuçlarındanoluşan İon kymationu ve “S” biçimindeki bir profille devam edendilmotifindenoluşanbezemelersadeceönyüzde görülmektedir.BenzerinedahazenginişçilikleHadrian Res./Fig.1 however, as this street is wider, the new infrastructure work could be achieved without damaging the earlier canals.Attheentranceof A Hadrian’s Gate,canalswere dugonly50-60cm.deepfortheinstalmentoflighting. Kandiller Sokak extends south in parallel to sections A andBofHesapçıSokakandjoinstheKandillerGeçidiin sectionC.InthesouthpartofAB Hamit Efendi Sokak, weencounteredcanalssimilartobutsmallerthanthose inHesapçıSokak.Thesecanalsareabout50cm.deep and25-30cm.wideandwereclosedwithcutstones.In thesouthpartofBC Kocatepe SokakandinthenorthwestcornerofAKMEDweresomearchitecturalremains ofanunclearfunctionandextendingtowardthefoundations;theywerephotographedanddocumented.Toward theendofHesapçı Sokak section D,wefoundarectangularstoneblockatadepthof1.45m.,whichisRoman level;itsextensionliesbeneaththeadjoiningbuilding;it wasphotographedandleftinplace. Another rectangular stone block was also found at the samelevelandonthesameaxisatthejoiningpointof sections D and E, at the beginning of the ancient road extending toward the Akarçeşme Sokağı.To the southwestofthisblockweretwomoreblocksplacedsideby side.Theremainsthatwetermedthe“ancientroad”are locatedontheextensionofthiscomplex. Atrenchof1.50x6.50m.wasdugtoadepthof2.35m. Flagstoneswerefoundandthewestsideoftheroadwas bordered with columns. The south side of the trench terminates at a structure which can be identified as, 130 cm. tall and 125 cm. long. In the masonry of this 157 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI Kapısı’ndarastlamakmümkündür.Dilmotiflerininyerini Lesbos kymationu almıştır. Dil motifinin kullanıldığı mimariparçalarKesikMinare’dedegörülmektedir. KazılarsırasındaKesikMinare’ninönünde,I Cami Sokak başlangıcında 10 cm. derinlikte silindirik formlu bir sütunparçasıilekarşılaşılmışveyerindebırakılmıştır.I J 2. Sakarya Sokak ile Hesapçı Sokak köşesindeki baca çukurunda50cm.derinliktebirdiğersütunparçasıile dahakarşılaşılmışveyineyerindebırakılmıştır. Antalya Kaleiçi Alt Yapı Ve Yol Düzenleme Çalışmaları Sırasında Ele Geçen Buluntular Aralıksız yerleşim gören tüm antik kentlerde izlendiği gibi Antalya Kaleiçi’nde de herhangi bir katmanlaşma sözkonusudeğildir.Dönemdönemyapılansondajkazılarında bu tür malzemenin karışık şekilde ele geçmesi, stratigrafikaçıdanbir bilgi vermese de Kaleiçi’nin tarih boyunca nasıl yoğun bir yerleşime maruz kaldığına ve aktifticarethayatınaolankatkısınaişaretetmesiaçısındanönemlidir. Seramik Buluntuları Elegeçenseramiklerinhemenhepsikırmızıhamurludur vekatkımaddeleri,yüzeylerdekabarcıklarvebozulmalar yer yer izlenmektedir.Tekniğine göre Milet işi, slip, sgrafitto,tekrenksırlı,firuzesırlıveKütahyaseramikleri olarakgruplaraayrılarakincelenmiştir.ElegeçenSelçuklu Seramik parçaları ne dekorasyon, ne de form hakkında bilgiverebilecekdurumdadeğildir. Astar Boyama (Slip) Tekniğinde Seramik Parçaları: Elimizdeki parçalardan 4 tanesinin (Res. 2a) iç ve dış kısımlarısliptekniğindeyapılmışolupkoyuhardalsarısı sırvebitkiselbezemeuygulanmıştır.Diğer4örnekteise içyüzeydesgrafitto(kazıma),dışyüzeydeslipuygulanmıştır.Birtanesindebeyazastarüzerinekazımaveboya akıtmatekniğindebezemeyapılmıştır.Diğerüçörnekte isehardalsarısı,yeşilveaçıkkremsırileçizgiselbezemeizlenebilmektedir(Res.2b). Res./Fig.2a OTHERREPORTS partwasapotshardwithsgraffitodecoration.Following the drawings, documentation and photography of this ancient road pavement, the area was covered with a layer of fine sand, and then filled with earth to protect the finds.The pavement is at about the same level as Hadrian’s Gate, built in the same style and it consequentlythoughttobecontemporaneouswithit(Fig.1). InsectionEofHesapçıSokakanotherrectangularstone blockwasfoundatadepthof0.50m.Itpossiblybelongs toalaterperiodthantheRomanroad.InsectionGof HesapçıSokakwefoundafragmentofavolute.Inthe southpartofFGZaferSokakwefoundanarchitectural block, three sides as well as top and bottom were not worked,belongingtoamonumentalstructure.ThedecorationonitsfrontsidecomprisesIoniccymationofeggand-dartandtonguemotifextendingwithanS-profile.A similarexampleisfoundonHadrian’sGatebutofmuch higherquality,wherethetonguemotifsarereplacedby the Lesbian cymation. Architectural fragments bearing thetonguemotifarealsoseenontheKesikMinare. Duringthecourseofexcavationswefoundacylindrical columnfragmentonly10cm.belowthesurfaceatthe beginning of I Cami Sokak, before the Kesik Minare; it wasleftinplace.InthechimneyholeatthecornerofI J 2. Sakarya SokakandHesapçıSokak,wefoundanother columnfragmentatadepthofonly50cm.anditalso wasleftinplace. Small finds uncovered during the course of the infrastructure and road construction work Asobservedinallancientcitiesthathavebeeninhabited uninterruptedly, Antalya Kaleiçi does not contain any clear stratigraphy either. The fact that the small finds come up mixed from the soundings dug does not provideuswithstratigraphicevidence,butitdoesindicate how densely Kaleiçi has been settled through the ages anditscontributiontocommerciallife. Res./Fig.2b Res./Fig.2c 158 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI OTHERREPORTS Ceramic finds Almostallthepotshardsuncoveredhavearedfabricand contain temper as well as bubbles and deformations on their surfaces.They were studied according to their decorative technique, Miletus ware, slip, sgraffito, monochrome glazed, turquoise glazed, and Kütahya ceramics. TheSeljuk potteryfindsdonotprovideuswithanyinformationregardingdecorationorvesselform. Slip technique overred fabric:Fourpieces(Fig.2a)are decoratedwithslipbothontheexteriorandinteriorand with a dark ochre glaze and floral motifs.Another four examplesaredecoratedwithsgraffitoontheinteriorand slip on the exterior. One example is decorated with engraved motifs on white slip and decorated in splash technique. The remaining three examples have ochre, green and light cream glaze and are decorated with incised(sgraffito)decoration(Fig.2b). Miletus ware:Examplesofthesewaresareveryfewand areverysmallfragments(Fig.3). Res./Fig.3 Milet İşi Seramik Parçaları Kaleiçi kazılarından ele geçenMiletişiadıylatanınanseramiklernispetendaha az ele geçmiştir ve çoğu ufak parçalardan ibarettir (Res.3). Astar Kazıma (Sgrafitto) Tekniğinde Yapılmış Seramik Parçaları sayıcaenfazlagrubuoluşturmaktadırlar.Form olaraktambirtespityapmakgüçolsadagenellikletabak veyakasegibiaçıkkaplaraaitolduklarıanlaşılmaktadır. Akıtma boyalı ve sgrafitto bezemeli grupta(Res.4a)ele geçen seramiklerde kazıma ve boya bir arada kullanılmıştır.Boyamaakıtmaşeklindekahverengiveyeşilrenklerdeolup,bitkisel,geometrikveyahayvan,insantasvirleriileyazılarbutekniğindekorasyonrepertuarınıoluşturur.Hardal ve koyu sarı sırlı sgrafitto bezemeli grupta çoğunluktadipparçalarıbulunmaktadır.Hardalsarısısır kullanımıdayineakıtmaboyagibigenişbiralanayayılmıştır. Yuvarlak kaideli kase türü açık kaplara aittirler. Koyuhardalsarısıveparlaksırlıbirdipparçasıiseitinalı bitkisel bezemesiyle dikkat çekmektedir (Res. 4b). Ortasında içine konulmuş üçayağa ait olabilecek izler vardır. Yine bir dip parçası daha açık renk sırlıdır, sır oldukçaparlaktır(Res.4c).Yeşil Sırlı Sgrafitto Bezemeli Potshards in sgraffito technique: These constitute the largest group. Although it is difficult to tell the vessel forms in detail, it is possible to say that they mainly belonged to open vessels such as plates and bowls. Sgraffito and splash wares (Fig. 4a) are decorated in bothincisionworkandpaint,thepaintappliedinsplashes of green and brown with the incisions regarding motifs such as: plants geometric designs, animals, peopleandinscriptions. The group with ochre and dark yellow glaze and sgraffito decoration comprise mainly fragments from bases. Ochreglazeisfoundoverwideareasasisthecasewith the splash ware.These belong to open vessels such as bowlswitharoundbase.Onefragmentwithdarkochre andshinyglazestandsoutwithitsfinelyexecutedfloral decoration (Fig. 4b). It carries marks possibly left by a kiln tripod. Another bottom fragment has a very shiny glazeandalighteryellowglaze(Fig.4c).The group with green glaze and sgraffito decorationhasolivegreenor dark green glaze (Fig. 4d-e). The group with slip and sgraffito decoration:Fourexampleshavesgraffitodecorationontheinteriorandslipdecorationontheexterior –oftenseenintheByzantineperiod(Fig.4f).Threefragments have dark ochre glaze on the exterior while the fourth has a lighter yellow glaze. After the slip was incisedontheinterior,aglazeinlightgreen,ochreyellow and creamy yellow was applied and a little green wassplashedoverit. 159 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI OTHERREPORTS Grupta açıkzeytinyeşiliveyakoyuyeşilsırlıparçalarda (Res. 4d-e) yer alır. Slip ve Sgrafitto Bezemeli Grup: Elimizdeki dört örnekte iç yüzde sgrafitto dışta ise slip tekniği uygulanmıştır, bu uygulama özellikle Bizans’da görülür (Res. 4f). Dış kısımda üç parçada koyu hardal rengidiğerindeisedahaaçıksıruygulanmıştır.İçteastar kazımayapıldıktansonraaçıkyeşil,hardalsarısıvekrem sarı sır uygulanmış, bir parçada yeşil akıtma boya ile bezemeyapılmıştır. Tek Renk Sırlı Seramik Parçaları:.Çoğunluğuprofilvermeyen ufak parçalardan oluşan seramikler genelde kalın,gözeneklivekatkılıbirhamurasahiptirler.Astariç yüzdetamamen,dışyüzdeiseağızkenarındanitibaren değişik ölçülerde sürülmüştür.Tek renk sırlı parçaların hepsisarıveyayeşilsırlıdır,sırbazılarındaparlak,bazılarında daha mattır.Yüzeylerde akmalar ve bozulmalar mevcuttur. Res./Fig.4d Res./Fig.4e Yol düzenleme çalışmaları sırasında sadece ufak bir parça Kütahya seramiği ele geçmiştir. Kırmızı hamurlu, parlak olmayan geç Osmanlı seramikleri de buluntular arasındadır(Res.5). Res./Fig.4f Monochrome glazed potshards: These mainly amorphous shards have coarse, porous fabric with temper. Theslipisseenovertheentireinteriorbutitisseenfrom the rim down to various sizes. These monochrome glazed pieces all have either a yellow or a green glaze and the glaze is sometime very shiny, sometime matt. Thesurfacesaremarkedwithtracesofdeterioration. Res./Fig.4a OnlyasmallfragmentofaKütahyatilewasuncovered duringtheroadconstructionwork.Themotifswereparallellines,trianglesandspirals. Res./Fig.4b Res./Fig.4c Imported waresincludeChineseporcelainandceladon. ThosestudiedwereproducedinEuropeimitatingChinese wares and belong to plate rims and bases decorated withlandscapesinblueonwhite(willowpatterntype). In addition, fragments belonging to various unglazed 160 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI Res./Fig.5 OTHERREPORTS Res./Fig.6 Res./Fig.7 İthal Seramikler Parçaları olarak Çin porselenleri ve seladonlar bulunmaktadır. Değerlendirmeye aldığımız seramikler Çin taklidi Avrupa üretimi olup mavi-beyaz renktemanzararesimleriiledekorlanmıştabakkenarıve dipparçalarıdır.Ayrıcaçeşitlisırsızkabaseramikparçaları da ele geçmiştir. Hepsi kırıklar halinde olup ağız kenarı, kulp ve dip parçalarıdır. Kalın kaba hamurlu, günlük kullanım kaplarına ait parçalardır. Bunlara ek olarakbirtanedeRomaDönemi’neaitsigillataparçası, muhteliftuğlaparçalarıdabuluntulararasındadır. Öncelikle mümkün olduğunca fazla malzemeyi fırınlamakvefırınlamaesnasındaürünlereherhangibirzarar gelmesiriskiniminimumaindirmekiçinkullanılanüçayaklar 12. yy.’ın üretimlerinde yoğun bir şekilde görülmeyebaşlamıştır(Res.6).Kaleiçi’ndebutarzfırınmalzemelerinin bulunması bir seramik atölyesinin varlığını kanıtlarniteliktedir. Bir başka buluntu grubunu çift ve tek katlı şamdanlar oluşturur. Kalın kaba ve gözenekli hamurludurlar. İki tanesihardalrengisırlıdır(Res.7). Kazı sırasında bulunan az sayıda lüleden 4 tanesi çan biçimliolup,2tanesidiskbiçimlidir. Diğer Buluntular HamitEfendiSokak’ıngüneybölümündeyaklaşık2m. derinlikte 12.-13. yy. tarihlenebilecek Selçuklu Dönemi’neaitilginçbirPTinsanfigüriniparçasıbulunmuştur(Res.8,fotoğaf:Ü.Çınar).Figüringövdeninüstkısmına aittir, baş ve gövdenin belden aşağı kısmı kırıktır. Zeytinyeşilirenktesırlıvesgrafittobezeklidir.Kollarını öne doğru getirmiş ve ellerini göğüs üzerinde birleştirmiştir.Kollarınduruşuvegövdeninsağvesolyarısıarasındasimetriyoktur.Öndenaçıkceketşeklindebirgiysi giymiştir,göğüsüzerindeikiadetyuvarlakbulunmaktadır. Omuzlarda “tiraz” olarak tanımlanabilecek çizgiler vardır. Hesapçı sokak B bölümünde ele geçen 9 adet bronz sikkenin en erkeni Roma Dönemi’ne tarihlenmektedir. coarse pottery were also found belonging to wares of dailyusewithacoarsefabric.Inaddition,thereareone sigillata fragment from the Roman period and various brickfragments. Tripods gained widespread use especially in the 12th centuryinordertomaximisethenumberofitemsfired atonetimeandinordertominimisetheriskofdamage totheproductsduringfiring(Fig.6).Therefore,finding such kiln materials in Kaleiçi clearly indicates the presenceofapotteryworkshop. Another group of finds comprises conic candlesticks madefromcoarseandporouspaste.Twohaveanochre glaze(Fig.7). Very few clay smoking pipes were found. One is noteworthywithitsvividredpaste.Theothersareofayellowishbufffabric. Other small finds InthesouthpartofHamitEfendiSokak,averycurious fragment of a baked clay human figurine was found at the2m.level.Itcanbedatedtothe12th-13thcenturies A.D., i.e. to the Seljuk period (Fig. 8, photograph: Ü.Çınar).Thefragmentdepictstheupperpartofatorso, with the head missing and it is broken from the waist down.Itisglazedinolivegreenanddecoratedinsgraffito.Thearmsmeetonthechestinthefront.Thebody andthearmsdonotdisplaysymmetry.Thereisajacketlikecostumeopeninthefront;therearetwocircleson thechest;therearelinesontheshouldersreminiscentof tirazbands. Nine coins were uncovered in section B of Hesapçı Sokak, the earliest dates from the Roman period. The ByzantinecoinfoundinfrontoftheKesikMinareisan AnonymousgroupC.Twoofthethreecoinsfoundinthe sectionAofHesapçıSokakcouldnotbeidentifiedbut the third dates from the Seljuk period. One of the two OttomancoinsuncoveredinHamitEfendiSokağıdates from the reign of Abdülhamit II (AH. 1293-1325/ AD. 161 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI OTHERREPORTS 1876-1909).InKandillerSokağı,acoinpossiblydatable totheSeljukperiodwasfound. Res./Fig.8 II. Sounding excavation at Kaleiçi Insula 875 Lot 22 InKaleiçia3rddegreearchaeologicalsiteprotectionarea, therewastheneedtoconductsoundingexcavationsin thegardenoftheregisteredrealestateininsula875lot 22,KılıçarslanMahallesi,ZaferSokak,No.26(Plan3). KesikMinareninönündebulunanBizansDönemi’neait sikke, Anonim C grubuna dahildir. Hesapçı Sokak A bölümünde üç sikke bulunmuştur. Biri Selçuklu Dönemi’ne aittir, ikisi tanımlanamamıştır. Hamit Efendi Sokağı’nda ele geçen iki Osmanlı sikkesinin biri II. Abdülhamit’e(M.1876-1909/H.1293-1325) aittir.KandillerSokağı’ndadaSelçukluDönemi’neaitolabilecek birsikkebulunmuştur. II. Kaleiçi 875 Ada 22 Parsel Sondaj Kazısı Antalya ili, Merkez Kaleiçi Kentsel ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı sınırları içerisindeki “Kılıçarslan Mahallesi Zafer Sokak No. 26” adresinde bulunan 875 ada22parseldekitescillitaşınmazınbahçesindesondajlaryapılmasıgerekmiştir(Plan3). 1 ve 2 No’lu Sondajlar: Binanınonaylananrestorasyon projesi doğrultusunda onarımı devam etmekte iken, serinlemehavuzuiçinmüzemizebaşvurudabulunulması üzerine, söz konusu tescilli taşınmazın bahçesinde Soundings nos. 1 - 2:Astherestorationofthebuilding was under way according to the approved project, an applicationarrivedattheMuseumconcerningtheconstructionofapool;consequently,weconductedexcavationsinthisgardenfromthe13thofAugusttothe15th, 2007.Twosoundingtrenchesof2x2m.wereduginthe proposedlocationofthepoolof3x8m.extendingparalleltothecourtyardwalladjoiningthegardensofLots23 and 24. Following the removal of the debris increasing theslopeupto35cm.ontheeast,fillingearthwasexcavated.Insoundingno.1,bedrockwasreachedat2.35 m.levelwhileinsoundingno.2itwasreachedat2.30 m. and no architectural remains were found.The finds donotpresentanystratigraphy,asisthecaseelsewhere inKaleiçi.Potshardswithsgraffito,monochromeglazed in green and ochre and imported wares are noteworthy. Other finds included unglazed baked clay vessel fragments, a few glass and metal items and four fragmentsfromsmokingpipes. Sounding no. 3:ThissoundingwasdugintheL-shaped areaproposedforthecesspitasrequestedbytheestate owners.Herewefoundnumerousglazedandunglazed potshards, glass and smoking pipe fragments, datable fromthe14thtothe20thcentury,typicalfindsfromexcavationswithinKaleiçi.AsinglefragmentofKütahyaware Plan3 162 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI OTHERREPORTS Res./Fig.10 Res./Fig.9a Res./Fig.9b 13.08.2007 günü başlatılan kazı çalışması 15.08.2007 günü tamamlanmıştır. 875Ada 23 ve 24 numaralı parsellerin bitişiğindeki bahçe duvarına paralel 8x3 m. ebatlarında yapılmak istenen serinleme havuzu için iki adet2x2m.ebatlarındasondajçukuruaçılmıştır.Doğuya doğru artan bir eğimle, arazinin kodunun 35 cm.’ye kadar yükselmesine neden olan atıklar temizlendikten sonra dolgu toprakta kazıya devam edilmiştir. 1 no’lu sondajda 2.35 m. derinlikte, 2 no’lu sondajda ise 2.30 m. derinlikte ana kayaya ulaşılmış olup, herhangi bir mimari kalıntıya rastlanmamıştır. Buluntular tüm Kaleiçikazılarındaolduğugibistratigrafivermemektedir. Sgrafitto,yeşilvehardalrengitekrenksırlıseramiklerile ithalseramiklerilkbakıştadikkatiçekenbirgrubuoluşturmaktadır.AyrıcasırsızPTkapparçaları,birkaçcamve madeni parça ile 4 adet lüle parçası ele geçen diğer buluntulararasındasayılabilir. wasfound.Fragmentsbelongingtoagreenglazedplate and to a double-handled vessel dating from the Late Ottoman period can be restored (Fig. 9). Among the glazed vessels, the imported wares, a trend of the late 19th century, constitute an important group.These are usuallyEuropeanimitationsofChineseceramics.Perhaps themostnoteworthyfindisthepulleynormallyemployed toplacethevesselsinapotterykiln,asitindicatesapotterykilnexistedwithinKaleiçi.Suchfindsdatingfromthe Seljuk,OttomanandByzantineperiodscontinueddown tothe1.90m.level.BelowthisleveltherewereRoman period items down to the 2.50 m. level when bedrock was reached. Fragments of high quality terra sigillata constituteanimportantgroupamongstthesefinds(Fig. 11).Otherfindsincludealampwitharedfabric,asmall vase,theupperhalfofanamphoraandanalmostintact marblevessel(Fig.10). 3 No’lu Sondaj: ArazisahiplerininisteğiüzerinefosseptikçukuruolarakplanlananLbiçimindekialandakisondajda,tümKaleiçikazılarındakarşılaştığımıztürden14. yy. 2. yarısından 20. yy.’a kadar tarihlenebilecek çok sayıdasırlı,sırsızseramikparçalarıilecamvelüleparçalarıelegeçmiştir.Kütahyaseramiklerineaitsadecebir tekörnekbulunmuştur.GeçOsmanlıdönemineaityeşil sırlı tabak ile çift kulplu kaba ait parçalar tümlenebilir niteliktedir (Res. 9). Sırlı kaplar içinde özellikle 19. yy. sonlarındaçoksevilenvemodahalinegelenithalkaplar da önemli bir yer tutmaktadırlar. Bunlar daha çok Çin seramiklerinin Avrupa’da üretilen taklitleri şeklindedir. Elimizdeki belki de en ilginç buluntu seramik fırınında kaplarınyerleştirilmesisırasındayardımcımalzemeolarakkullanılanmakaradırvebizeKaleiçi’ndevarolması muhtemel bir fırının işaretlerini vermektedir. 1.90 m. derinliğe ulaşıncaya dek bu tür Selçuklu, Osmanlı ve Bizans dönemine ait buluntular yoğunlaşarak devam etmiştir.2.5m.seviyesindeanakayayaulaşıncayakadar RomaDönemi’neaitbuluntularlakarşılaşılmayabaşlanmıştır. İyi kalitede terra sigillata parçaları buluntular içinde oldukça yoğun bir grubu oluşturmaktadır (Res. 11). Diğer buluntular arasında kırmızı hamurlu bir At the 0.90 m. level we encountered three travertine blocks of different sizes in the southeast corner of the cesspit area. This in situ wall may have belonged to a monumentalbuilding,asitssurfaceiswell-worked.There is no binding material and it rests upon the bedrock, whichisshapedlinearlylikearowofblocksjustunderthe wallandthenitextendsinanirregularfashion(Fig.12). Sounding no. 4:Duetothewallexposedintheexcavationofthecesspit,theentirelotwasexcavated.Inorder toclarifythesituationofthewallextendinginanorthsouthdirection,wecontinuedworkontheeastsideof thewallandtothenorth.Inthisarea,thebedrockwas reached at the 1.80-2.00 m. level with an inclination increasing from the south to the north. When the wall was exposed on the east, it was seen that these blocks hadbossedexteriorsides.Thepotshardsfoundhereindicate a date in the Roman period. In this sounding we foundnumerousglazedandunglazedpotshardsdating fromtheByzantine,SeljukandOttomanperiods.Among otherfindsareoneglassbottlefragment,onetripod(Fig. 13a)andpiecesofsmokingpipes(Fig.13b).Amongthe glazedpotshardsarepieceswithblackdecorationunder 163 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI OTHERREPORTS Res./Fig.11 Res./Fig.12 kandil,küçükbirvazocuk,çiftkulplubiramphoranınüst yarısı, tüme yakın mermer bir kap parçası sayılabilir (Res.10). Yüzeyden90cm.derinlikte,fosseptikçukurunungüney doğu köşesinde, farklı boyutlarda 3 adet traverten blok taşlayapılmışanıtsalbiryapıyaaitolabilecekinsitubir duvar ile karşılaşılmıştır. Duvarın yüzeyi düzgün işlenmiştir.Aralarındabağlayıcıbirmalzemekullanılmamıştır ve ana kaya üzerine oturtulmuştur. Ana kaya, duvarın aturquoiseglazedatedtotheSeljukperiod.Inaddition toMiletuswares(Fig.13c),sgraffito(Fig.13d)andslip wares (Fig. 13e), we also found monochrome glazed shardsingreenandochre(Fig.13f).Aplatedatingfrom theLateOttomanperiodcanberestored(Fig.13g).One potsharddecoratedwithblacksignsandlinearmotifson theinteriorandwithfish-scalemotifsindarkgreen,yellowandcreamcoloursontheexteriorandanotherpotshard with an acanthus motif in relief are noteworthy (Fig.13h-i). Res./Fig.13a Res./Fig.13c Res./Fig.13b Res./Fig.13e Res./Fig.13d 164 DİĞERÇALIŞMARAPORLARI Res./Fig.13f Res./Fig.13h OTHERREPORTS Res./Fig.13i hemenaltındadüzgünbirtaşsırasıgörünümündeçizgisel olarak şekillendirildikten sonra düzgün olmayan bir biçimdedevametmektedir(Res.12). 4 No’lu Sondaj: Fosseptikkazısındaortayaçıkanduvar sebebiylebukezparselintamamındasondajkazısıgerçekleştirilmiştir. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan duvarın tam olarak anlaşılabilmesi için duvar sırasının doğusunda ve duvarın devamını görebilmek amacıyla kuzey yönünde çalışılmıştır. Bu bölümde güneyden kuzeyedoğruartanbireğimle1,80-2m.derinlikteana kayaya ulaşılmıştır. Daha önceki kazıda ortaya çıkan duvardoğuyönündeaçıldığızaman,dışyüzündekitaşlarınbosajlıbiryapıyasahipolduğugörülmüştür.Burada bulunan seramiklere göre yapı Roma Dönemi’ne ait olmalıdır. 4 no.’lu sondajda yoğun şekilde Selçuklu, Bizans ve Osmanlı dönemine ait sırlı ve sırsız seramik parçalarıelegeçmiştir.Buluntulararasındabiradetcam şişeparçası,biradetüçayak(Res.13a)velüleparçaları (Res. 13b) sayılabilir. Sırlı seramik parçaları içinde Selçuklu Dönemi’ne tarihlenen firuze rengi sırlı, siyah bezekliparçalardikkatiçekmektedir.Miletişi(Res.13c), sgrafitto (Res. 13d) ve slip (Res. 13e) tekniğindeki seramiklerin yanı sıra yeşil ve hardal rengi tek renk sırlı seramiklerbulunmuştur.ElimizdeKütahyaseramiklerinden üç örnek bulunmaktadır (Res. 13f). Geç Osmanlı Dönemi’ne tarihlenebilen tüme yakın bir tabak da buluntulararasındadır(Res.13g).İçkısmındasiyahişaretler ve çizgisel bezeme bulunan, koyu yeşil, sarı ve kremrenklerdebalıksırtıdesenliseramikparçasıileaçık sarırenksırlı,kabartmaakanthusyaprağıbezemeliseramik parçası farklı oluşları ile diğer buluntulardan ayrılmaktadır(Res.13h-i). Res./Fig.13g Sounding no. 5:Afifthsoundingtrenchwasdugalong thesouthcourtyardwalladjoiningLot17.Thebedrock wasreachedatthe2.30m.levelandnoarchitecturewas encountered.SmallfindsincludepotshardsofByzantine, Seljuk and Ottoman date from a mixed filling with no stratigraphy. The work and sizes of the stone blocks indicate there wasanimportantRomanstructurelocated. 5 No’lu Sondaj: 875Ada17no.’lıparselinbitişiğindeki güneybahçeduvarıboyunca5.birsondajçukurudaha açılmıştır.Bualanda2.30m.derinlikteanakayayaulaşılmış olup, mimari bir kalıntıya rastlanmamıştır. Ele geçen küçük buluntular Selçuklu, Bizans ve Osmanlı dönemlerineaitstratigrafivermeyendolgutopraklakarışıkbirbiçimdekiseramiklerdir. Taşların işlenme biçimi ve blokların büyüklüğü bize önemli bir Roma yapısı ile karşılaştığımızın ipuçlarını vermektedir. 165
Similar documents
Klasik Seramikler | Classic Tiles
new techniques, patterns and colours also
emerged. While early glazed ceramics were
used in architectural structures such as mausoleums, masjids and mosques, those produced
later appear before us i...
