doc3 Önsöz Sinonimnär gösterer herbir dilin zenginniini. Sinonimnerin
download 
Report Transcription
3 Önsöz Sinonimnär gösterer herbir dilin zenginniini. Sinonimnerin
Önsöz Sinonimnär gösterer herbir dilin zenginniini. Sinonimnerin bilinmesi verer herbirinä kolaylık açıklamaa fikirini taa uygun hem gözäl. Sinonim deniler o laflara, angıları başka-başka öter hem başka-başka yazılêr, maanaları sa birtakım, yada yakın biri-birinä. Avtorlar başladı işä, annayarak bu sözlüün lääzımnıını. Kiyadın neeti: maanayca biri-birinä yakın, ufak maana nüanslarınnan ayırılan lafları sinonim gibi vermää. Ne verecek bizä sinonimnär sözlüü: 1. yardım edecek bulmaa lääzımnı lafı kısa zamanda; 2. gösterecek bilinmeyän, siirek kullanılan lafları hem arhaizmaları; 3. zenginnedecek dünnä görüşünü, tanıştıracek eni laflarlan. Dilimizin gramatikası hem leksikologiyası az aaraştırıldı, ama sinonimnär hiç aaraştırılmadı. Gagauzça sinonimnär sözlüü başkalanêr yabancı sinonim sözlüklerindän baş lafın (dominanta) rusçaya çevirilmesinnän. Bu bizim sinonim sözlüün özellii. Neetimiz − yardım etmää gagauz dilini taa derindän bilmää isteyän okuyuculara, gagauz dilini aaraştıran dünnä türkologlarına. Sözlüktä sinonim sıralarına savaştık koymaa gagauz dilinin literatura leksikasından kaarä, arhaizmaları, dialektizmaları, neologizmaları, diişik maanalı siirek kullanılan lafları, frazeologizmaları. Sözlüü düzärkän bakıldı türlü tipli sinonim sözlükleri. Biz inkär ettik prinţipi, ani var nasıl sinonim sırasına girsin türlü söz payında laflar, deyecez: aaç, acıkmaa koyuldu salt birsözpaylı laflar: gitmää, örümää, adımnamaa, varmaa (folk). 3 Dominantayı ayırarkan alındı o laf, angısı en belli, açık gösterer hepsi sıradakı lafların maanalarını. Örnek: KIRMIZI, al, kızıl красный, алый Burada dominanta kırmızı, o üzerä, ani allafındavar ekspresiya, halk epitet nışanı: al-kan oldu herersi; al bayrak parlêêr. Kızıl sözü sä arhaizma lafı. Dominantaya koyulmadı dialekt, jargon, yabancı sözlär, eer varsaydı dilin kendi lafları. Örnek: hıyar, salata, krastaveţ. Kimi erdä baş lafın erini tuttu yabancı laf, angısı tamandan belli eder lafın maanasını hem taa sık kullanılêr insan arasında. Örnek: APARAT, tertip аппарат Gagauz dilinin sinonim sözlüü seftä hazırlanılêr. Bu sözlük yardımcı olacek radio, televiziya hem presa işçilerinä, çeviricilerä, bilim adamnarına, üüredicilerä, studentlerä, yabancı dilleri üürenennärä, üürenicilerä - hepsinä, kim meraklanêr gagauz dilinnän. Elbetki, ilk kerä yapılan butürlü aaraştırma işlerindä iisiklik olabilir. Bekleeriz okuyuculardan kendi bakışlarını hem tekliflerini. İkinci baskının taa dolgun çıkması için bu tekliflär olacek pek önemli. Avtorlar şükür eder Dmitri Uzuna (Komrat Devlet Universiteti, Gagauz filologiyası kafedrasının üüredicisi. Duuması: Komrat kasabası), Todur Zanetä (“Ana sözü” gazetasının redaktoru. Duuması: Kongaz küüyü), Vasilisa Tanasogluya (M. K. Atatürkün adına bibliotekanın müdürü. Duuması: Beşalma küüyü), Födor Yazacıya (Avdarma teoretik liţeyinin gagauz dili üüredicisi. Duuması: Avdarma küüyü), Elena Karanfilä (Ütülüküülü yaşlı kadın. Duuması: Valkaneş kasabası) kıymetli nasaatları hem yardımı için. Avtorlar 4 NİCÄ KULLANMAA SÖZLÜÜ 1. Sinonim sırası çekeder baş (dominanta) laftan, angısı veriler statyanın çeketmesindä büük bukvaylan kara şriftlän. AKILLI, aarif, fikirli, kafalı; ◊ derin fikirli умный ÜREKLENMÄÄ, ruhlanmaа, cannanmaа, ihlamnanmaa воодушевляться, вдохновляться ZENGİN, paralı, varlıklı, varlı, mallı, gürcü (d. m.)бога-тый, состоятельный 2. Sinonim sırasına girän herbir sinonim, (frazeologizmalardan kaarä) veriler ayırı sıracıkta yollandırıcı laflan bak, neredä yazılı olêr o lafın dominantası. O dominantaya baktıynan, görüner bütün sinonim sırası. AKILLI, aarif, fikirli, kafalı; ◊ derin fikirli умный aarif bak akıllı fikirli bak akıllı kafalı bak akıllı 3. Baş laflar-omonimnär nışannanêêr maanaların sırasına görä rim ţifralarınnan. ANNAŞMAK I, annaşma, uzlaşmak, pakt, kontraktдоговор ANNAŞMAK II, söz, goda, nışan, yavklu etmäk помолвка 4. Sinonimnerin bir boyu, bir yada birkaç sinonim sıralarında dominanta olsa da, başka sinonim sıralarında ikincili sinonim da var nicä olsun. Sözlüktä onnar veriler numeraţiyaya görä, yollayarak baş lafa. KOCA, adam, eş супруг koca 1. bak büük; 2. bak yaşlı; 3. bak ihtär; 4. bak ulu 5 5. Parantezalara alınan laflar sinonimin fakultativ funkţiyasını tamannêêr. AZALMAK, tehnalanmak (insan için) уменьшение (о населении) BOŞLAMAA, geçmää, kesilmää (acı için) прекратиться ( о боли) 6. Sinonim sırasında dominantadan sora gelän laflar dizili sırasınca: neytral maanalı laflar, diişik maanalı laflar, siirek kullanılan sözlär, lafetmäk, folklor, arhaizma stillerindä sinonimnär, frazeologizmalar, bitkidä sä veriler dominantanın rusça maanası. AŞIRILI, yabancı, gelmä, yamama (d.m.), pripas (laf.), el (arh.) приезжий KARACI, karalayıcı, kötüleyici, yıftıracı, laf çıkarıcı, ◊ üstünä söleyici клеветник YANGIN, ateş, pırliga (siirek), örtmek (siirek) пожар 7. Sinonimnerin türlü stilistika uurlarını göstermää deyni sinonim sıralarında kullanılêr bölä nışannar: (d. m.), (laf.), (arh.), (siirek), ◊ - frazeologizma nışanı. 8. İki yan paralel çiziylän ( // ) ayırılêr birkaç türlü yazılan, taa doorusu, variantlı sinonimnär, ama ilk sırada durêr literatura dilinä girän variant. AGA, batü // bati, badika, bıdi, gaçi // agaçi старший брат; обращение к старшeму AMUCA // AMICA, çiçu // çuçu дядя (полинииотца) 9. Az kullanılan sözlerä hem urgusu lafın birinci kısımına düşän laflara urgu /´/ koyulêr. ÖZLÜ, tavlu // tavlı, bereketli, maasullu, mánalı, semiz жирный, плодородный 6 KISALTMALAR arh. – arhaizma asker. – askercilik d. m. – diişik maana dial. – dialekt etnog. – etnografiya ist. – istoriya folk. – folklor laf. – lafetmektä lingv. – lingvistika siirek – siirek бот. – ботаника груб. – грубое ист. – история лингв. - лингвистика матем.- математика миф. – мифология перен. – переносное значение спорт. – спортивный тех. - техника фольк. – фольклор этног. – этнография GAGAUZ ALFAVİTİ Aa Ää Bb Cc Çç Dd Ee Êê Ff Gg Hh Iı İi Jj Kk Ll Mm Nn Oo Öö Pp Rr Ss Şş Tt Ţţ Uu Üü Vv Yy Zz 7 A aa 1. bak plasa; 2. bak zihir AAÇ, fidan дерево aaçlık bak daa AAÇLIK, kıtlık голодовка AALAGAN, plaçku плакcа aalamaa bak dizmää II AALAMAA, bangır-bangır aalamaa, ulumaa (d. m.); ◊ yaş dökmää; ◊ sıçannarı sulamaa плакать AALAMAK, aalayış плач aalanmaa bak zihirlenmää AALAŞMAA, haylemää, hayleşmää жаловаться AALATMAA, sızdırmaa заставить плакать aalayış bak aalamak aalem bak yabancı aalı bak zihirli aamaklanmaa bak ahmaklanmaa aar 1. bak yavaş; 2. bak zor aar hastalık;3. bak tif; 4.bak kalın I aar kalmaаbakkalın kalmaа AAR, zor, prost, güç, fena тяжело, угнетающе(осостоянии) aaramaa bak taraşlamaa aaramak bak taraşlamak aaraştırmaa bak annamaa III 8 aardına kaçmaa bak koolamaa aardına takışmaa bak koolamaa aaret bak cennet aarı bak acı I aarımaa bak acımaa aarif bak akıllı aariflenmää bak akıllanmaa aarlanmaa bak gücenmää aarlık 1. bak boba hakı; 2. bak ük AARLIK,ükтяжесть, вес aarmaa bak aydınnanmaa aaz suyu bak liga aaz-aaza bak üz-be-üz aazına atmaa bak mezelenmää aazını açmamaa bak susmaa aazını kapatmaa bak susturmaa AAZLIK, gem удила aazsız bak korkak I ABA I, dimi аба (грубоесукно) ABA II, palto, pardesi, saltamarka (arh.), kaţaveyka (arh.) пальто abanmaa bak atılmaa II abort bak düşürtmä abort yapmaa bak düşürtmää abur bak buu aburlanmaa bak buulanmaa aburlu bak buulu 9 ABZAŢ, sırabaşı абзац ACABA, sanki разве, неужели acemibak görgüsüz acemilik bak görgüsüzlük ACI I, aarı, sancı, sızlamak боль ACI II, geren (su) горький (о воде) ACIKMAA, bayılmaa проголодаться acılamaa 1. bak azarlamaa; 2. bak gücendirmää ACIMAA, aarımaa, sızlamaa болеть acımasızlık bak fenalık acınmaa bak pişman olmaa acıtmaa bak gücendirmää ACIZGAN, cana yakın сострадательный ACIZGANNIK, sadakaсострадание açık 1. bak demekli; 2. bak engin AÇIKAAZLI; ◊ pala aazlı разиня açıkgöz bak kuşku açıkgöz olmaa bak kuşku olmaa AÇIKGÖZ; ◊ ürük fikirli смышлѐный açıklamaa bak annatmaa AÇIKLAMAA, annatmaa (lafın maanasını) объяснять, разъяснять AÇIKLAMAK, belli etmäk объяснение, разъяснение açıklık bak enginnik AÇILIŞ, açılmak открытие açılmaa bak salınmaa açılmak bak açılış 10 ADA, tatlı, povidla, cem, bal (dial.) варенье adam 1. bak erif; 2. bak koca ADAM, erif мужчина ADAMAA, söz vermää, emin etmää (d. m.) обещать adamak bak baaşış ADAMAK, söz, söz vermäk обещание ADAMCASINA, adamcilä, insancasına, sırasınca по-человечески adamcilä bak adamcasına adamnık bak insannık adaş bak akran adet bak sınaşmak ADET, sıra обычай ADETÇÄ, sırasınca, nicä lääzım, nicä düşer какподобает adık gelmää bak aktarılmaa ADIM, kadem (folk.) шаг adımnamaa bak gitmää ADLANMAA,sölenmää называться administraţiya bak önderlik administrator 1. bak direktor; 2. bak önderci adresant bak yollayıcı adresat bak kabledici AERODROM, uçak meydanı аэродром aerogara bak aeroport AEROPORT, aerogara, uçak garası аэропорт AF, afetmäk, baaş, prostetmäk прощение afacan bak usta 11 afacannık bak havez I aferim bak helal AFETMÄÄ, prostetmää, baaşlamaa прощать afetmäk bak af AFİŞA, bildirim yapraa афиша AGA, batü // bati, badika, bıdi, gaçi // agaçi старшийбрат; обращениекстаршeму agaçi bak aga agitaţiya bak propaganda AGLÜTİNATİV, eklemni лингв. агглютинативный AGREGAT, maşina tertibi, tehnika avadannıı агрегат agudi bak dut ahenk bak siir AHMAK // AAMAK, akılsız, fikirsiz, başsız, kafasız, budala, dunduk, dangalak, nauk, prost, ilinkafalı, yımışak kafalı; ◊ sua fikirli; ◊ sulu fikirli; ◊ bertik kafalı; ◊ boş kafalı глупец, дурак; глупый AHMAKLANMAA // AAMAKLANMAA, ahmaklık yapmaa, zulumnanmaa, yamulmaa, zulumnuk yapmaa, eşeklenmää (d. m.), eşeklik yapmaa (d. m.) дурачиться ahmaklık bak akılsızlık AHMAKLIK, budalalık, delilik, prostluk, eşeklik (d. m.) дурость ahmaksı bak alık aht bak havez I ajder bak balaur AK AAÇ, çinar клен 12 ak bak biyaz akıl vermää bak nasaat vermää AKIL, fikir ум, разум akıldan çıkmaa bak unutmaa AKILLANMAA, aariflenmää, fikirlenmää умнеть akıllı bak terbiyedili AKILLI, aarif, fikirli, kafalı; ◊ derin fikirli умный akılsız bak ahmak AKILSIZLIK, fikirsizlik, ahmaklık, dangalaklık, başsızlık, prostluk; ◊ boşkafalılık глупость AKINTI, mürür течение AKITMA, lalangı, lalangita оладьи aklına gelmää bak anmaa aklına getirmäk bak hatır akmaa bak sızmaa AKRAN, adaş ровесник akrobat bak cambaz I aktarılmaa 1. bak kaynamaa I; 2. bak yıkılmaa AKTARILMAA, çevirilmää, devirilmää, cingilmää, tepesi üstünä gelmää, tepesi üstünä düşmää, başaşaa düşmää, adık gelmää переворачиваться, опрокидываться aktarılmak bak kaynamak aktarmaa 1. bak kazmaa; 2. bak taraşlamaa;3. bak yıkmaa AKTARMAA, çevirmää, devirmää,cingiltmää переворачивать, опрокидывать akţent bak urgu 13 akţent yapmaa bak urgulamaa akţentli bak urgulu akţiz bak vama aktör bak oyuncu I AKTUAL, lääzımnı, tecil актуальный AKUŞER, babu (arh.) акушер AKUŞERLİK, babuluk (arh.) акушерство al 1. bak kırmızı; 2. bak pembä alaca kuş bak duan alacalı bak benekli ALACALI, tekir, türlü boyalı, türlü renkli пестрый ALAF, furaj, em фураж alaflamaa bak emnemää ALAN, çevrä сфера, область alaşa bak beygir аlárma bak poträ ALAT, alatlamak, çabukluk, hızlılık спешка alat-kıpıt bak tez ALATLAMAA, eşkinnenmää торопиться, спешить alatlamak bak alat alatlan bak tez ALATLATTIRMAA, çabuklaştırmaa, hızlandırmaa торопить alay bak meydan ALAY I, bölük, çetä, sürü, ulam (arh.) группа ALAY II, polk полк alçak bak hayırsız 14 alçaklık bak hayırsızlık alçalmaa bak aşaalanmaa ALÇALMAA, küçülmää, cücelenmää (folk.) становиться меньше (ниже ростом) alçalmakbakaşaalamak aldadıcıbakyalancı ALDADICI, julik, dolaştırıcı, şmeker, şarlatan, margöla, aynacı (folk.) мошенник ALDADICILIK,cambazlık, şarlatannıkафѐра ALDADILMAA, kapılmaa, otladılmaa (d. m)бытьобманутым aldadılmış adambakterez ALDANMAA, yanılmaa, şaşırmaaобмануться aldatmaa bak yalandırmaa aldatmak bak yalan alfabet bak alfavit ALFAVİT, alfabet алфавит ALICI, müşteri покупатель ALİFLENMÄÄII, kızışmaa (ateş için) распаляться (обогне) ALIK, alınık, ahmaksı, delibaş, deli, delicä, bozuk, sersem, şaş, şaşkın, ilincä, diişik, uçkun, çıvdırık, çarpık (d. m.); ◊ diişik kafalı; ◊ fikirdän çelinik; ◊ akıldan bozuk; ◊ diişik fikrli безумец alınık bak alık ALINMA, gelmä заимствованный 15 alınmaa 1. bak baalanmaa; 2. bak başlamaa;3. bak evlenmää; 4. bak uyvaşmaa ALINMAK, alış взятие alış bak alınmak alışık bak sınaşık alışıklık bak sınaşmak alışkan bak sınaşık alışkannık bak sınaşmak alışmaa 1. bak bitişmää; 2. bak kaynamaa II; 3. bak sınaşmaa ALIŞMAA, iileşmää, iilenmää, ilaçlanmaa, doorulmaa, düzelmää, öşektän kalkmaa; ◊ ayaa kalkmaa выздоравливать alışmak bak dadanmak ALIŞMAK, sınaşmak, uymak, uygunnaşma привыкание ALIŞ-VERİŞ, pazarlık, pazarlaşmak торговля aliflenmää bak fenalanmaa ALİFLENMÄÄ, kızışmaa возбуждаться alifli bak dargın ALİFLİ, kızgın страстный alkogol bak spirt ALLAA // ALLAH, Boji, Gök Saabisi, Gök Bobası, Tangrı (folk.) Бог allahsızlık bak dinsizlik allanmaa 1. bak kızarmaa; 2. bak pembelenmää alle bak bezbelli almaa bak tutuklamaa 16 almaa sırtına bak giimää almak bak kaplamak ALMAZ, cafayır taşı, şişä taşı алмаз altar bak aydimu altını çizmää bak urgulamaa amaanet bak ödünç amansız bak fena amaz bak karacılık AMAZ, amazlamak, laf gezdirmäk донос amazçı bak karacı AMAZÇI, hayın, ıştırıcı, satıcı (d. m.) доносчик AMAZLAMAA, bildirmää, satmaa (d. m.) доносить amazlamak bak amaz ambar bak sklad AMBAR, terekä deposuамбар amenda bak ceremä AMORAL, moraldışı, moralsız безнравственный AMORALLIK, moralsızlık безнравственность AMUCA //AMICA, çiçu // çuçu, mıcı дядя (полинииотца) amulet bak muska AMАANET, nayıp залог an bak kıpım ana bak baş II ana evi bak yurtluk I ana taraf 1. bak memleket; 2. bak vatan ana topu bak boba hakı 17 ANA, mamu, neni (arh.) мать anadan duuma bak çıplak anadan duuma kalmaa bak çıplak kalmaa anafema bak betva analiz bak incelemäk analiz yapmaa bak incelemää ANARHİYA, başsızlık, düzensizlik анархия anasız-bobasız bak üüsüz anekdot bak cümbüş angel bak ayoz ANGİNA, bademcik hastalıı, buvaz hastalıı ангина anılmış bak şannı anılmışlık bak şan ANIT, anmak taşı, monument памятник ani 1. bak ki; 2. bak neredä anidän bak çoktan ANKETA, soru formulärı анкета ANMAA, aklına getirmää, aklına gelmää,hatırlamaa; ◊ geçirmää aklından; ◊ gözünü geeriyä atmaa вспоминать anmak bak hatır anmak taşı bak monument ANNAMAAI, kavramaa, kertmää (d. m.) понимать, усваивать ANNAMAA II, şüpelenmää догадываться ANNAMAA III, üürenmää, aaraştırmaa, soruşturmaa изучать (ситуацию) annamak bak annayış 18 annamaz bak şaşırgan annaşma 1. bak annaşmak I; 2. bak kayıllık annaşma imzalamaa bak annaşmak imzalamaa annaşmaa bak sözleşmää ANNAŞMAA, riştelemää, koordinat etmää согласовывать annaşmak bak dirlik ANNAŞMAK I, annaşma, uzlaşmak, pakt, kontrakt договор ANNAŞMAK II, söz, goda, nışan, yavklu etmäk помолвка ANNAŞMAK İMZALAMAA, annaşma imzalamaa, pakt imzalamaa, kontrakt imzalamaa заключатьдоговор annatmaa bak açıklamaa ANNATMAA, açıklamaa, sölemää рассказывать annattırmaa bak söletmää annayış bak maana I ANNAYIŞ, annamak, kavrayış понятие ANNIK, çizi, hotar межа ANONİM, tanıdılmadık, tanınmadık, saklı,bilinmeyän kişi аноним ansız bak ansızdan ANSIZDAN, ap-ansızdan, ansız, ansızın, birdän, birdänbirä, habersiz неожиданно ANTERİ, kurtka куртка antikvarlık bak eskilik ANTRAKT, ara, perdä arası антракт 19 ap-açık bak belli ap-ansızdan bak ansızdan APARAT, tertip аппарат ap-aslı bak dooru apendiţit bak körbarsak APETİT, imek havezi, pofta, iştah (arh.) аппетит aprel bak çiçek ayı ara bak antrakt arabacı bak taligacı arada-sırada bak siirek ARALIK, pauza перерыв arasız 1. bak dayma; 2. bak daymalı ardıç bak evlat boyu ardıl bak evlat boyu ARDINDAN, geeridän, geeridä, ardısora, arkadan, ardta, ard taraftan, izindän, peşindän сзади ardısora bak ardından ardta bak ardından ardtakı bak geerideki arestat etmää bak tutuklamaa argumentlemää bak inandırmaa ikonayazan bak zugrafçı ARHİV, dokument deposu архив arık bak vada arka 1. bak dayak II; 2. bak kemer arka olmaa bak dayak olmaa ARKA, sırt спина 20 arkadakı bak geerideki arkadan bak ardından arkadaş bak dost arkadaşlık bak dostluk arkalık bak çul armata bak asker armatacılık bak askerlik aromat bak burcu koku arsız 1. bak esapsız; 2. bak naalet ARSIZLANMAA, naaletlenmää, sündüklenmää наглеть arsızlık 1. bak esapsızlık;2. bak naaletlik arţaklı bak nazlı ARTIK I, kalma, kalıntı, zeedä остаток ARTIK II, şansora уже artist bak oyuncu I ARTMAA, zeedä gelmää; ◊ çok gelmää быть (оставаться) визбытке arzu1. bak havez I; 2. bak isteyiş arzu etmää bak istemää I asılı bak serili asılı durmaa bak sarkmaa asıllanmaa bak sakatlanmaa asılmaa bak sarkmaa ASİR, üzyıllık век ASKER, armata армия ASKERLİK, armatacılık военнаяслужба aslı 1. bak dooru; 2. bak öz IV 21 aslı çıkmaa bak gerçeklenmää ASLI, gerçek, akına, haliz, dooru, dooruluk, hak, saafi, hakikat (laf.) правда aslıca bak gerçekli aslıdan bak hakına aslılık bak gerçeklik aslıya benzär bak gerçekli aslıya benzeyän bak gerçekli ASMA SAAT, duvar saadı настенныечасы asmaa 1. bak dakmaa; 2. bak sermää asmak bak sermäk astma bak soluk marazı ASTRONOM, gökbilimci астроном aş bak imek aş olsun bak bereketli olsun aşaa içersi bak ötäänı aşaa iiltmää bak sarkıtmaa AŞAALAMAK, alçalmak унижение AŞAALANMAA, alçalmaa, alçaklanmaa; ◊ kalpaanı çıkarmaa унижаться aşaalık bak hayırsızlık aşındırmaa bak örseletmää aşınık bak eski aşınmaa1. bak eskimää; 2. bak örselenmää AŞINMAA I, uunmaa, ipranmaa, silinmää протираться AŞINMAA II, silinmää, incelenmää делатьсятонким aşırı bak yabancı 22 AŞIRILI, yabancı, gelmä, yamama (d. m.), pripas (laf.), el (arh.) приезжий aşırmaa bak çalmaa II aşmaa bak aykırlamaa at bak beygir AT YARIŞI, beygir yarışı, kuşnä (arh.) скачки ata bak boba atasözü bak söleyiş atent bak kuşku atent olmaa bak kuşku olmaa atestat bak diplom ateş 1. bak yalın; 2. bak yangın ATEŞ, pırliga // pırlinga (siirek) костер ateşetmää bak patlatmaa ateşlenmäk bak dargınnık ateşli bak kızgın ateşlik bak ocak atılmaa 1. bak buulmaa; 2. bak sıbıdılmaa ATILMAА I, sıbıdılmaa, fıydırılmaa бытьброшенным ATILMAA II, sıbıdılmaa, abanmaa ринуться atılmaaa bak vazgeçmää atım bak atış ATIŞ, atım, atmak бросок atışmak bak kavga ATLAMAA I, hoplamaa, çüümää, sıçramaa (arh.) прыгать ATLAMAA II, kıçatmaa прям. и перен. pезвиться 23 atlamakbakfırlamakII ATLI, ayakdar (siirek)всадник ATLI GİTMÄÄ,pirizlemää скакать ATLI PİNMÄÄ; ◊ çuş pinmää садитьсяверхом atmaabakdüşürmää ATMAA,sıbıtmaa, fıydırmaa, fırlatmaa, basetmää (d. m.) бросать; выкидывать atmacabakduan atmakbakatış ATMAK,sıbıtmak, fıydırmak, fırlatmakвыбрасывание atmosferabakhava ATTIRIK, spermaсперма AUÇ I, şamarладонь AUÇ II,auçluk, tutamгорсть auçlukbakauç II aulbaktokat AULI,sııraulu, tırlaскотныйдвор; загон AULII,başça, harmanогород aullamaabakkazıklamaa aurt bak çenä autmaa bak yalandırmaa avadannık bak tertip AVADANNIK, tedarık, tertip оборудование avan bak kıyıcı avans bak peşin avaz bak ses I avcı köpää bak tazı 24 averä bak varlık avgust bak harman ayı AVİAŢİYA, uçakçılık авиация avion bak uçak avtograf bak imza AVTOMEHANİK, maşina ustası автомеханик avtonomiya bak baamsızık avtor bak yazıcı AVTOR HAKI, yaradıcılık hakı авторскоеправо avtoritet 1. bak nüfüz; 2. bak nüfüzlü AY, ayoz, sveti святой ayak yolu 1. bak halä; 2. bak pateka AYAK, bacak нога AYAKKABI, kundura (arh.) обувь ayaklaşmak bak kalkıntı ayakta bak gezek I aydın bak şafklı AYDINNANMAA, aarmaa (dan eri için) светать aydınnık 1. bak şafk; 2. bak şafklı AYDİMU, altar алтарь, жертвенник ayer bak hava ayın-açık bak belli ayıp bak gülüntü II ayıplık bak utanmak II ayırıklık bak fark ayırılı bak nışannı I ayırılmaa bak başkalanmaa 25 AYIRILMAA I, ayırlanmaa разводиться AYIRILMAA II, ayırlanmaa разлучаться ayırılmak bak gidiş AYIRILMAK I, ayırış развод AYIRILMAK II, ayırış разлука ayırıntı bak dilim ayırış 1. bak ayırılmak I; 2. bak ayırılmak II ayırlanmaa 1. bak ayırılmaa I; 2. bak ayırılmaa II ayırmaa1. bak ayıtlamaa; 2. bak koparmaa; 3. bak seçmää AYITLAMAA, paklamaa, ayırmaa очищать (фасоль, горохит.д.) AYKIRI, aykırlıına, kıynaş поперѐк aykırılık bak kiriş AYKIRLAMAA, geçmää, aşmaa переходить aykırlıına bak aykırı aykırmaa bak sesetmää aylık1. bak kazanç; 2. bak sıra II aylıklar bak sıra II aynacı bak aldadıcı aynaşmak bak sokakça ayoz bak ay AYOZ, melek, angel, ıncer ангел AYOZLU, sfinţit рел.освящѐнный az ileri bak geçennerdä AZ, biraz, azbuçuk; ◊ bir tırnak kadar; ◊ bir tırnak karası; ◊ bir buka; ◊ bir tenä; ◊ bir trofa; ◊ bir çepel; ◊ bir kısım; ◊ bir kırıntı,bir dölüm (folk.) мало, немного 26 azalmaa bak küçülmää AZALMAA, iisilmää уменьшаться AZALMAK, tehnalanmak (insan için) уменьшение (о населении) azap çekmää 1. bakbuuşmaaI; 2. bakzeetlenmää azarbakküsü azarlamaabakgücendirmää AZARLAMAA,acılamaa (d. m.), yakmaa (d. m.), saplamaa (d. m.) оскорблять azat bak serbest azat olmaa bak kaybelmää azbuçuk bak az azbuka bak bukvalık azetmää bak beenmää azimka bak güzlük AZLIK, tehnalık // tenaalık малочисленность AZMAA, toplamaa (iirin için) гноиться azman bak büük azot bak kezap azot iişisi bakkezap suyu 27 B baa bak şnurki baa makazı bak kosor BAALAMA, şarnir шарнир baalamaa 1. bak sıkmaa; 2. bak payvantlamaa; 3. bak ulamaa BAALAMAA, çatmaa завязывать baalanmaa 1. bak çatışmaa; 2. bak üstünä almaa BAALANMAA, alınmaa обязаться BAALANTI, ilişki, ilgi, baalılık, baalaşma связь baalaşma bak baalantı baalı 1. bak payvantlı; 2. bak ulama BAALI, birleşik связанный baalılık bak baalantı BAAMSIZ, serbest, suverenсуверенный BAAMSIZLIK, kendibaşınalık, avtonomiya независимость baarış1. bak kavga; 2. bak şamata baarışmaa bak kavgalaşmaa baarışmak bak şamata baarmaa bak çekişmää baarmak bak çekişmäk baaş bak af BAAŞIŞ, ödül, prezent, adamak, teslim (arh.), babuluk (arh.) подарок baaşlamaa bak afetmää 28 babiţa bak öttürük babu bak mali BABU, yaşlı karı, ihtär karı старуха bacak bak ayak baçı bak boba badaş bak ortak badaşlık bak ortaklık bademcik hastalıı bak angina BADEMCİK, gılçi, gılka, glanda миндалина badika bak aga BAGAJ, ük, göç багаж baht bak kısmet bahtsız bak kısmetsiz bahtsızlık bak kısmetsizlik baka bak boba BAKICI, kollayıcı, güdücü смотритель BAKINMAA, siiredilmää глядеться(взеркало) bakır bak kazan BAKIŞ, görüş, fikir, düşüncä, görgü, poziţiya мнение,точказрения bakmaa birkimseyä bak örnek almaa BAKMAA I, gözlemää наблюдать BAKMAA II, tımarlamaa ухаживать, присматривать bakmak bak kontrol bakmak bak siiretmäk BAKMAK, tımar уход, присмотр BALABAN, batal, uzun, üüsek, boylu высокий 29 balan bak biyaz balaur bak evrem BALAUR, zın, ajder, drakon, zmey дракон ballı bak tatlı balon bak şişiriga II BALTA, baltalık, bataklık, sulu er болото baltalık bakbalta BANÄ, hamam баня banda bak çetä bangır-bangır aalamaa bak aalamaa banka bak borkan BANT, şirit, fondi (siirek)бант BARABAR, birerdä, bilä, ortaklıkta вместе barak bak yoluk barbar bak zulum barbarlık bak zulumnuk bardak bak filcan barış bak dirlik barışmaa bak uzlaşmaa barışmak bak uzlaşmak barıştırmaa bak uzlaştırmaa bariz bak şalinka basamak bak stadiya BASAMAK, eşik, pinekступень basılı bak tiparlı basım bak tipar basım evi bak tipar evi 30 baskı 1. bak mühür; 2. bak zorba basmaa bak tiparlamaa bastırık bak kısık baş 1. bak merkez I; 2. bak önderci; 3. bak direktor BAŞ I, kafa, ser (folk.)голова BAŞ II, genel, temel, anaглавный BAŞ III, lider, öncü, önderciглава, лидер BAŞ KASABA, merkez kasaba столица báşa bak kayınçu BAŞAK BAALAMAA, başaklanmaa, başak kolvermää, başak tutmaa образовыватьзавязь başak kolvermää bak başak baalamaa başak tutmaa bak başak baalamaa başaklanmaa bak başak baalamaa başarılı bak taman I başarılmaa bak tamannanmaa başarmaa bak bitirmää BAŞAŞAA, tepesi üstünä, tepä üstüвнизголовой başça bak aul II başıbozukluk bak delilik başka bak öbür BAŞKALANMAA, ayırılmaa, seçilmää, farklanmaa, farklaşmaa отличаться başkalık bak fark BAŞKANNIK, müdürlükадминистративноездание başkası bak yabancı 31 BAŞLAMAA, çeketmää, girişmää, tutunmaa, alınmaa, paysınmaa начинать; приниматьсязачто-л. BAŞLANTI, başlayış, seftä, girişmäk, çeketmäk, ön, uur начало; почин başlatıcı bak kurucu başlayış bak başlantı başlık bak gugla başmak bak papuç başsız bak ahmak başsızlık 1. bak akılsızlık; 2. bak anarhiya BAŞTAN-BAŞA, çeketmedän bitkiyädän, baştanayaadan, bütün, uçtan-uca отначаладоконца BATAK, çamur, molit, molitura, mıl грязь, слякоть bataklık bakbalta batal bak balaban batık bak dik bati bak aga batik bak şalinka batistabakboynu şalı batlak bak fıçı batrak bak çırak batü bak aga bäulamaa bak salmaa bäulamak bak salmak bayılış bak bayılmak bayılmaa 1. bak acıkmaa; 2. bak uyvaşmaa 32 BAYILMAA, kendini kaybetmää, fenalaşmaa упастьвобморок BAYILMAK, bayılış, kendini kaybetmäk обморок bayır tepesi bak sırt BAYIR, daa (arh.) гора bayır-tepä bak doorudan baystruk bak piç II BAYTAL, kısırak кобыла baza bak temel II becerän bak usta becerikli bak usta beceriksiz bak talantsız beç bak maaza bedava bak parasız beendiinä vermää bak istediinä vermää beenilmää bak istenmää beenmää bak sevmää I BEENMÄÄ, sevmää, hoşlamaa, azetmää нравиться BEKÇİ I, koruyucu, karaul, divancı охранник BEKÇİ II, ornik (arh.), vornik (arh.) сторож при волостном правлении bekçilik bak post bekim bak bezbelli beklemää bak korumaa beklemäk bak korumak BEL, bel kürää, hırleţ штыковаялопата 33 BELA, kahır, gam, kıyamet, seremcä, uursuzluk, aarı, patima, aman беда belli edili bak nışannı I belli etmää 1. bak göstermää; 2. bak nışannamaa belli etmäk bak açıklamak BELLİ, ap-açık, ayın-açıkявный belliedili bak kararlı belliki bak elbetki benek bak lekä BENEKLİ, benek, alaca, alacalı, tekir, çilli пятнистый BENEZİNİ ATMAA, sararmaa, beniz diiştirmää, solmaa (d. m.) бледнеть, поменятьсявлице beniz bak ten beniz diiştirmää bak benizini atmaa BENİZ, renk, boya цвет benizini kaybetmää bak solmaa benizsiz bak kansız BENİZSİZ, renksiz, boyasız бесцветный bereket bak maasul bereketi elä almaa bak bereketi toplamaa BEREKETİ TOPLAMAA, bereketi elä almaa убиратьурожай bereketli 1. bak faydalı; 2. bak gelirli; 3. bak özlü BEREKETLİ OLSUN, aş olsun приятногоаппетита bereketsiz 1. bak faydasız; 2. bak maasulsuz bereketsizlik bak faydasızlık berta bak şalinka 34 BERTİK, çıkık вывих; вывихнутый BERTİKÇİ, çıkıkçı костоправ beslemää bak doyurmaa BESLEMÄÄ, doyurmaaоткармливать beslenmää1. bak doyurulmaa; 2. bak tuyannamaa besli bak tavlu BEŞİK, sallangaç, lülkaколыбель bet 1. bak çirkin; 2. bak korkulu; 3. bak kötü betlik 1. bak çirkinnik; 2. bak hayırsızlık; 3. bak süümäk betlik sölemää bak süümää BETVA, anafema проклятие bey bak çorbacı beygir yarışı bak at yarışı BEYGİR, at, hergelä, alaşa, haygır, al, kısırak лошадь, конь BEZBELLİ, bekim // beki, alle // allele, allelem, olmalı, olabilir, var nicä olsun, var nasıl olsun вероятно, возможно bezgen bak kantar bıci bak boboç bıçkı bak testerä bıdi bak aga BIKMAA, bıktırmaa, toksamaa (d. m. ), lihamiti olmaa, doymaa (d. m. ); ◊ aarıtmaa başını; ◊ aar çökmää canına; ◊ canına taketmääнадоедать bıktırmaa bak bıkmaa 35 BILDIR,geçtiyıl, geçänyılпрошлый год; в прошлом году biçici 1. bakkesici; 2.bakkosacı BİÇİKLETA, lisapet, rızınçık (dial.) велосипед biçim 1. bak fason; 2. bak forma; 3. bak kesim biçimnemää bak formalamaa biçimni bak fasonnu biçimsiz bak formasız biçimsizlik bak formasızlık biçmää bak kesmää BİÇMÄÄ, oraklamaa, kayırmaa, kosa çekmääкосить bilä bak barabar bildiri bak doklad bildirili bak haberli BİLDİRİLMÄÄ, haberlenmää, tanıtılmaaбытьизвещѐнным bildirim bak haber bildirmää bak amazlamaa BİLDİRMÄÄ, haberlemää, tanıtmaa, duydurmaa, bilgi vermää сообщать bildirmäk bak haber BİLENİK, keskin отточенный bileräk bak maasuz bilgi bak bilim bilgi istemää bak danışmaa II bilgi kazanmaa bak üürenmää bilgi vermää bak bildirmää 36 BİLGİ, bilim, biliş знание BİLGİÇ, bilgili, bilim adamıученый bilgili 1. bak bilgiç; 2. bak görgülü BİLGİLİ, üürenmiş, üürenik, okumuş, bilir, fazlı образованный; знающий BİLGİLİK, üürenmişlik, üüreniklik, fazlılık, okumuşluk образованность BİLGİSİZLİK, bilmemezlik, cayıllık, ◊ karannıkta bulunmak незнание bilim adamı bak bilgiç bilim bak bilgi BİLİM, bilgi наука bilinän bak şannı bilinmeyän kişi bak anonim bilir bak bilgili biliş bak bilgi bilişmää bak tanışmaa II biliştirmää bak tanıştırmaa bilmemezlik 1. bak bilgisizlik; 2. bak habersizlik bina bak ev binokli bak bülür bir boyada bak düz boyada bir renktä bak düz boyada bir uura gelmää bak uurlaşmaa BİR UURDA, birtakım uurda, denk uurda наодномуровне BİR, tek, yalnız один 37 biraz bak az biraz ileri bak geçennerdä birbişéy bak bişéy birdän bak ansızdan birdän-birä bak ansızdan birerdä bak barabar biri-birini prostetmää bak uzlaşmaa birisi bak kimsä birisi yok bak kimsey yok birkimsey bak kimsä birleşik bak baalı birleşmää bak eklenmää BİRLEŞMÄÄ, ortaklaşmaaобъединяться birleştirili bak ekli birleştirmäk bak ulamak birlik bak ortaklık BİRLİK, topluluk, soyuz союз birtakım bak denk birtakım uurda bak bir uurda birtakımnık bak denklik birtürlü bak denk birvakıtlı bak geçici BİŞÉY, birbişéy, nesä, naşeysä что-то bit bak ploşniţa BİT, kiilä // kihlä вошь bitik bak taman I bitirilmää bak tamannanmaa 38 BİTİRMÄÄ, başarmaa, kolaylamaa, tamannamaa, bütünnemää, tüketmää, sona getirmää, başa çıkarmaa, meydana çıkarmaa, ortaya çıkarmaa завершать bitiş bak son bitişik bak kaynak I bitişmää bak kaynamaa II BİTİŞMÄÄ, alışmaa (yara için) заживать bitişmäk bak kaynak II BİTKİ // BİTKİNCİ, son // sonuncu последний bitki 1. bak büyüm; 2. bak son BİTKİ-BİTKİYÄ, son-sona наконец bitkin 1. bak taman I; 2. bak zabun bitkisi bak kenar II BİTKİSİZ, sonsuz, uçsuz, uçsuz-kenarsız бесконечный bitkisizlik bak sonsuzluk BİTLEMÄÄ, paklamaa очищатьотблох bitmää bak büümää I BİTMÄÄ, tükenmääзаканчиваться BİYAZ, ak, balan (beygir için)белый BOBA // BABA, baka, tata // tätü, baçı (dial.), bobaka, ata (arh.) отец BOBA HAKI, ana topu, aarlık, bobalık parası, kapu parası (etnog.) выкупзаневесту bobalık parası bak boba hakı BOBALIK, ikinci boba отчим BOBOÇ, bıci // bıdi гусѐнок Boji bak Allaa 39 bokluk bak gübür bol1. bak engin; 2. bak serbest bolboka bak çılk oban BOLDUR, broşka, bulavka булавка BOLLATMAA, gevşetmääрасслабитьчто-л. bolluk1. bak çömertlik; 2. bak enginnik; 3. bak serbestlik BOLLUK, zenginnik, zebillikизобилие bolofan bak topalak BOMBONİ, konfeti, tatlı (d. m.) конфета boncuk bak gerdan bondiţa bak mintan BOODAY, azimka зерно boran 1. bak lüzgär; 2. bak saurgun borannı bak lüzgerli borç bak ödünç BORÇ, ödünç долг BORÇLANMAA, ödünçlenmää задолжать BORDEY, koliba шалаш BORKAN, banka, kavanoz // gavanoz банка borna bak sürgü BORNA, rala с-х.предплужник bornalamaa bak sürgülemää BORSUMAA // BORSAMAA, iişimää, elsimääпрокиснуть BOSTAN, karpuzluk бахча boş 1. bak haylak; 2. bak kof boş ara bak haylaklık 40 boş er bak çol boş vakıt bak haylaklık boşandırmaa bak kolvermää I BOŞANMAA, tehnalanmaa, serbest kalmaa освобождаться boşça 1. bak çıkı; 2. bak masa bezi boşlaflı bak çok lafedän BOŞLAMAA, geçmää, kesilmää (acı için) прекратиться (о боли) BOŞLUK, kofluk пустота boşuna bak parasız BOŞUNA, boşa, faydasız, caba // dicaba, naafilä, haram напрасно BOTA, kada, varil бочонок boy 1. bak kenar I; 2. bak kenar II; 3. bak kır; 4. bak uzunnuk I; 5. bak üüseklik BOY, pay, mera, sotok, dolä надел boya bak beniz boyalı bak renkli boyasız bak benizsiz boylu 1. bak balaban;2. bak levent boynalmaa bak üstünä almaa BOYNU ŞALI, şarf, batistaшарф BOYNU, ensä шея bozarmaa bak kararmaa bozuk 1. bak alık; 2. bak defektli; 3. bak kırık BOZUK, çürükиспорченный(о продуктах); гнилой 41 bozuklukbakdefekt bozulmaabakkırılmaa BOZULMAA,kapanmaa (havaiçin) испортиться (oпогодe) bozuşmakbakkavga böläbakölä BÖLEK, bölüm раздел, глава (в книге) bölgä bakdolayII bölmä bakbölüm bölmää bakpaylaşmaa BÖLMÄK,payetmäk, parçalamak, kıymak, ufalamak деление; дробление bölük bak alay I bölüm bak bölek BÖLÜM, bölmä отдел, секция BÖLÜNMÄÄ, pay olmaa, parçalanmaa, ufalanmaa разделяться bölünmäz lafbirleşmesi bak frazeologizma bölüştürmää bak paylaştırmaa brakılış bakpropusk brakılmabaksıbıdılma brakılmaa 1. bakvazgeçmää; 2.bakkoyulmaa brakımbakizinI brakmaa 1. bak izin etmää I; 2. bak kolvermää I; 3. bak kolvermää II; 4. bak koymaa brakmak bak izin I bravo bak helal 42 briçka otu bak kesik otu broska bak kurbaa broşka bak boldur bu günnerdä bak geçennerdä bucak bak köşä budak bak dal budala bak ahmak budalalık bak ahmaklık BUHU, gecä kuşu филин buka bak dilim bukaalamaa bak kösteklemää bukadar bak okadar buket bak demet II BUKLİ, pürcek, zümä, zülüf, kıvrım (siirek) кудри BUKVALIK, azbuka букварь bulandırmaa bak kirletmää BULANIK, tunuk мутный bulanmaa 1. bak kirlenmää; 2. bak kirletmää bulaşık bak kirli bulaşıklık bak kirlilik bulaşmaa bak kirlenmää bulaşmak bak kirlenmäk bulaştırmaa bak kirletmää bulboka bak çevirinti bulka bak pesmet BULUNMAA, durmaaнаходиться, пребывать buluş bak buluşmak 43 BULUŞMAA, karşılaşmaa, görüşmää, karşı gelmää, razgelmää; ◊ üstünä uuramaa встречаться BULUŞMAK, buluş, görüş, görüşmäk, karşılaşmak, karşıgelmäk встреча, свидание BULUŞTURMAA, karşılaştırmaa, görüştürmää, razgetirmää, uurlaştırmaa устроитьвстречу BULUTLU, kapalı, çıvgın, tunuk, dumannı, çepel, dürük ненастный, пасмурный (о погоде) BULÜ, engi (folk.) тѐтя (не родная) BUNALMAA, buulmaa, tıkanmaa задыхаться bundansorabakşansora bungibakkopça buralı bakerli BURCUKOKU,aromat, gözälkokuаромат burdükbaktulum burmaa 1. bakenemää; 2.bakbükmää buruk 1. bakbükük; 2.bakkılbık; 3.baknazlı; 4.bakyamık; 5.bakyanI BURUKBACAKLI, çarpıkbacaklı, krakanat, iiribacaklı, tırpan; ◊ kemerbacaklı кривоногий BURUK,iiri, iiri-büürü // iiren-büürenкривой burukluk 1. bakyapınmak; 2.bakkılbıklık burulmaabakkılbıklanmaa BURULMAA,iirilmääискривляться buruşmaa 1. baksörpeşmää; 2. baktıkaçlanmaa buruşmakbakkartlaşmak buruşturmaabaktıkaçlamaa 44 buruşuk1. bak kart; 2. bak tıkaçlı II buruşukluk bak kırma busaat bak hemen BUT, kopan ляжка butuk bak çotmak BUU, abur пар BUULANMAA, aburlanmaa, aamaa (arh.)испаряться buulmaa bak bunalmaa BUULMAA, atılmaa утопиться BUULMAK, bunalmak, tıkanmak удушье BUULU, aburlu запотевший (опредмете) BUUMAA, sıkmaa душить buunalmak bak buulmak BUURA, kurkan индюк buuşmaa bak zeetlenmää BUUŞMAA I, azap çekmää, savaşmaa, zorlanmaa, zeetlenmää, direşmää (d. m.), didinmää (d. m.); ◊ çok ter dökmää вложитьмногосил BUUŞMAA II, dalaşmaa, hırlaşmaa (hayvannar için) грызться (о животных) buuşmak bak zeet buvaz hastalıı bak angina BUVAZ, gırtlak // gırtlan, ünük, yutak (arh.) горло; гортань buynuzlaşmaa bak süsüşmää buyur edilmää bak teklif edilmää buyur etmää1. bak emir vermää II; 2. bak teklif etmää 45 buyur etmäk bak teklif buyuredici bak teklif edän buyurmaa1. bak emir vermää II; 2. bak içmää BUYURUN, évallaa (arh.)пожалуйста buzlu bak kaygın I BÜCET, hazna // hazne (arh.) бюджет bükmää bak katlamaa BÜKMÄÄ, burmaa, kıvratmaa, katlamaa cогнуть bükmäk bak katlamak BÜKTÜRMÄÄ, kıvraştırmaa, iiriltmää заставитьгнуться bükük bak iilik BÜKÜK, buruk, kıvrıkсогнутый BÜKÜLMÄÄ, kıvrılmaaгнуться BÜLÜR, binokli бинокль bürü bak duman bürüncük 1. bak ipek; 2. bak şalinka bütün bak eklentisiz BÜTÜN, bütünnä, dübüdüzвесь, целиком bütündän bak eklentisiz bütünnä bak bütün bütünnemää bak bitirmää BÜÜCÜ I, cadı, ţor (arh.) колдун; колдунья BÜÜCÜ II, göz bayıldıcısı, göz boyacısı, nazdravan (folk.)волшебник büük aazlı bak çok lafedän BÜÜK AY, yanvar январь 46 büük bak nüfüzlü BÜÜK DİŞLİ, iiri dişli; ◊ katır dişli; ◊ beygir dişli большезубый büük ev bak ötäänı büük karnılı bak şkembeli BÜÜK, iiri, koca, kocaman, kocamiti, azman, cezametli, kos-koca (laf.) крупный, большой büüklük bak gabarit büültmää bak eklemää büülü su bak sebepli su büümää bak üüselmää BÜÜMÄÄ I, bitmää (arh.)расти (о растениях) BÜÜMÄÄ II,etişmää, kalkınmaa прям. и перен. расти büümäk bak üüselmäk büünkü bak şindiki büür bak yan II BÜYÜM, eşillik, bitki (arh.)растение 47 C caba bak boşuna cabacı bak hazıroncu cadaloz bak cambaz II cadı bak büücü cafayır taşı bak almaz cam bak şişä camal bak soba cambaz bak käärcı CAMBAZ I, akrobat акробат CAMBAZ II, cadaloz, şarlatanшарлатан cambazlık 1. bak aldadıcılık; 2. bak käärcılık cambazlık etmää bak käärcılık etmää camnı bak şişeli can bak ruh can kıymaa bak öldürmää can vermäk bak ölüm CAN, ürek, gönül душа cana yakın 1. bak acızgan; 2. bak hayırlı; 3. bak kinsiz CANAVAR AYI, oktäbriоктябрь canavar bak yabanı CANAVAR YORTUSU, yabanı yortusu этног. вольчьипраздники canavarlık bak zulumnuk can-cun yok bak kimsey yok 48 candan 1. bak karezsiz; 2. bak ürektän canı suada bak hayırlı CANINKER, fufayka // kufayka, cannık телогрейка, покрытаясукном cannandırmaa bak üüreklendirmää cannanmaa 1. bak dirilmää; 2. bak üreklenmää CANNANMAA, ıhmaa, kendinä gelmää, dirilmää (d. m.) оживать cannı bak diri cannık bak canınker cansız 1. bak kıyıcı; 2. bak ölü cansızlık 1. bak fenalık; 2. bak zulumnuk cat-eni bak ep-eni cayıl bak görgüsüz cayıllık 1. bak bilgisizlik; 2. bak görgüsüzlük cazibeli bak yakışıklı cellat1. bak kıyıcı; 2. bak zulum cem bak ada cenksiz bak uslu II CENNET, ray, aaret (folk.)рай; райский CEREMÄ, para cezası, amenda, ştraf штраф CEVİZ AYI, sentäbri сентябрь ceviz bak fındık ceviz tavşamı bak sincap CEZALAMAA, takazalamaa, sıraya koymaa наказывать cezametli bak büük cıba 1. bak kısa; 2. bak yufka 49 cıngırdamaa bak tıngırdamaa CIRIT, zırıldak, fermuarзамок cıvıldamaa bak ötmää cıvıltı bak ötmäk cıvırdamaa bak ötmää cıvırdamak bak ötmäk CIVIRLİGA, tarla kuşuжаворонок CİBRÄ, çepka виноградные выжимки cicilemää bak donaklamaa CİMBİZ, pinţet пинцет cingilmää bak aktarılmaa cingiltmää bak aktarmaa cins bak soy I conga bak zabun cömert bak hayırlı CÖMERT, verici, galanton; ◊ bol ürekli; ◊ bol elli; ◊ açık elli щедрый CÖMERTÇÄ, bol-bol щедро CÖMERTLİK, bolluk, galantonnuk щедрость cumerka bak sızırma cücelenmää bak alçalmaa CÜMBÜŞ, fıkra, şaka, porezen, anekdot, şaltak-paltak (laf.) шутка; анекдот CÜMBÜŞÇÜ, fıkracı, şakacı, porezenci, güldürücü, şaltakçı шутник; острослов Ç 50 çaadaş bak zamandaş çaarı bak teklif çaarıcı bak teklif edän çaarılmaa bak teklif edilmää çaarış bak teklif çaarmaa 1. bak el etmää; 2. bak sesetmää; 3. bak teklif etmää çaarmak bak teklif çaaşır bak don çabuk 1. bak hızlı; 2. bak çemrek; 3. bak tez çabuklaştırmaa bak alatlattırmaa çabukluk bak alat ÇADIR I, şatra шатѐр, палатка ÇADIR II, hala зонт ÇAKIL, çakmak, çakmak taşıщебень; кремень ÇAKILLIK, çakmaklıkместо, усеянноегалькой (щебнем) çakmaa bak içmää çakmak bak çakıl çakmaklık bak çakıllık ÇALAR SAAT, zırıldak saatбудильник ÇALGI, muzıka tertibi, instrument музыкальныйинструмент ÇALGIN, çalık (booday için) тонкий, тощий (озерне) çalı 1. bak gümä; 2. bak tiken; 3. bak tikenni çalıcı bak hırsız 51 çalı-çırpı bak çırpı çalık bak çalgın çalılık bak tikennik ÇALILIK, güvennik // güvemnik, gümelik, kıtinalık терновник çalım bak üz çalınma bak kapma çalışan bak savaşan çalışkan 1. bak işçi I; 2. bak savaşan ÇALIŞKAN, mukayet, girişikli старательный, усердный ÇALIŞKANNIK, çemreklik, girişiklik, şeremetlikстарательность, усердие çalışma bak iş II çalışmaa 1. bak işlemää; 2. bak savaşmaa çalışmaa benzemää bak örnek almaa çalışmak bak savaş ÇALKALAMAA, sarsalamaa взбалтывать; встряхивать çalmaa bak ötmää ÇALMAA I, sölemää петь ÇALMAA II, soymaa,kapmaa, kavramaa, aşırmaa (d. m.), sıyırmaa (d. m.) воровать çalmak 1. bak hırsızlık; 2. bak ötmäk ÇALMAK, kavramak, kapmakпохищение çalmar bak dam II ÇALMAR, şopron, sayvan, dayama, kaydırma навес çalmık 1. bak düünük; 2. bak ilmek I; 3. bak ilmek II 52 ÇAM, küknarель ÇAMAŞIR, giisi белье çamış bak çapkın çamışlanmaa bak şımarmaa çamur bak batak çamurlamak bak kirletmäk çancaaz bak zil çanta bak torba ÇANTA, sumka, portfelпортфель çapkın bak eşkinni ÇAPKIN, yaramaz, yayman, esirik, şomer, budala, şımarık, çamış, zulum, yamık // yamuk, terbiyesiz, salma, deli (d. m.), kuduz (d. m.) шалун; шаловливый çapkınnık bak eşkinnik ÇAPRAŞIK, dolaşıkзапутанный, спутанный ÇAPRAŞMAA, dolaşmaaзапутаться, путаться ÇAPRAŞTIRMAA, dolaştırmaa намереннозапутать ÇAPRAZ, kruçalıya (siirek) крест-накрест ÇARPALAMAA, durulamaa, çırpmaa полоскать çarpık 1. bak alık; 2. bak felçli çarpılmaa1. bak delermää; 2. bak felç olmaa ÇARPINTI, düülmäk пульсация çarpışmaa bak düüşmää çarpma bak felç çarpmaa bak urmaa çarpmak bak urmak ÇARŞAF I, potra // potura, sergi покрывало 53 ÇARŞAF II простыня çarşı bak panayır ÇAŞKA, çölmek кружка çatal bakfurkuliţa çatalcık bak çıngılcık çatallanmaa bak dallanmaa çatallanmak bak dallanmak çatı bak urgan ÇATI, ip, şufara верѐвка çatık bak ekli ÇATIRDAMAA, kütürdemää, gıcırdamaa, çıtırdamaа, pıtırdamaa трещать çatırtı bak çatırtı ÇATIRTI, kütürtü, gıcırtı, gıcırdamak, çıtırdamak, pıtırdamak треск çatışmaa bak eklenmää ÇATIŞMAA, örülmää, baalanmaa переплетаться çatıştırılı bak ekli çatlak bak yarık ÇATLAK, patlak, yarık, irik, deşik, çatlak-patlak лопнувший, треснувший ÇATLAMAA, patlamaa, yarılmaa, irilmää треснуть, лопнуть çatma bak ekli çatmaa 1. bak baalamaa; 2. bak ulamaa çatmak bak ulamak çat-pat bak siirek 54 çaun 1. bak çüven; 2. bak tuç ÇAVDAR, sakara рожь çayır bak otlak ÇAYIR, çimennik, lunga луг; долина çayır-tepä bak doorudan çekelez bak sincap çeketmää 1. bak başlamaa;2. bak kopuşmaa çeketmäk bak başlantı çekettirici bak kurucu çekettirtmää bak yollandırmaa çeki bak kantar çekici bak kantarcı çekiç bak çokan çekilmää bak çıkınmaa ÇEKİLMÄÄ, sivişmääподвинуться çekilmäk bak çıkınmak çekinik bak kıyışıksız çekinmää 1. bak çıkınmaa; 2. bak sallanmaa çekinmäk bak çıkınmak ÇEKİRGÄ, ţır-ţır, çırçılсверчок çekiş bak kavga çekişçi bak kavgacı ÇEKİŞMÄÄ, gıjgırmaa, baarmaa, darılmaa, süümää, takazalamaa, takaza etmää, gözükmää (d. m.) ругать, бранить çekişmää bak kavgalaşmaa 55 ÇEKİŞMÄK, gıjgırmak, baarmak, takazalamak, süümäk, gözükmäk (d. m.)ругань, брань çekişmäk bak kavga çekiyä urmaa bak düşünmää çekmää 1.bak geçirmää IV; 2. bak sürüklemää; 3. bak urmaa çekmäk bak zeet ÇELEK, korona, feneţ, mitra, taç (folk.) венец, корона ÇELİK, zirh сталь ÇELİKLEMÄÄ I, kızdırmaa, çetinnetmää,kalitetmää закалять ÇELİKLEMÄÄ II, çetinnemää, kaavilemää (insan için) закалять (очеловеке) çelikleşmää bak pekişmää çeltik bak çıbık çember1. bak şalinka;2. bak çevrä I ÇEMBER, şina, demir halkaкольцообруч çemrek bak işçi I ÇEMREK, hızlı, çabuk, şeremet, şevik //şivik, çevik // çivik, kılıklı, mehenk; ◊ ayaana çabuk проворный çemreklik bak çalışkannık çemrelemää bak suvamaa çenä kemii bak çenä çenä yaraştırmaa bak karşı koymaa ÇENÄ, aurt, çenä kemii челюсть çendelä bak süzecek ÇENGEL, kanca, kırliga,gegä // gega крюк 56 ÇENTİK, kertik зарубка ÇENTMÄÄ, kertmää делать зарубку ÇEP// ÇÖP, tıkaç, dop, vrana затычка, пробка çepel bak bulutlu ÇEPELLİK, nem hava сырая погода çepka bak cibrä ÇERÇEVÄ, rama рама çerep bak çölmek I çeşit 1. bak soy I; 2. bak soy II çeşitli bak hertürlü ÇETÄ // ÇATA, banda, şaykaшайка, банда çetä bak alay I ÇETELÄ, jerep жребий çetin bak kaavi ÇETİN, kaavi твѐрдый çetinnenmää1.bak pekişmää; 2. bak tıkızlanmaa çetinneşmää bak kaavilenmää çetinnetmää bak çeliklemää II çetinnik 1. bak sertlik; 2. bak tıkızlık ÇETİNNİK, kaavilik твѐрдость ÇETKA, fırça, maluç щѐтка ÇETKALAMAA, fırçalamaaчиститьщѐткой ÇEVİK // ŞEVİK, oynak,şeremet ловкий çevik1. bak çemrek; 2. bak hızlı ÇEVİRİCİ, talmaç, çevirmenпереводчик ÇEVİRİLİ, talmaçlı переведѐнный çevirilmää bak aktarılmaa 57 ÇEVİRİLMÄÄ, döndürülmää бытьвозвращѐнным çevirim bak çevirinti ÇEVİRİNTİ, çevirim, bulboka, su çevirintisi, su çıkıntısı водоворот çevirmää 1. bak aktarmaa; 2. bak döndürmää I; 3. bak döndürmää II ÇEVİRMÄÄ I, döndürmää возвращать ÇEVİRMÄÄ II, talmaçlamaaпереводить çevirmen bak çevirici çevrä bak alan ÇEVRÄ I, devrä, çember, halka, pergel круг ÇEVRÄ II, ortalık среда çıbık bak fışkan ÇIBIK,fışkan,çeltik прут çıkarmaa 1. bak köklemää; 2. bak soymaa; 3. bak soyundurmaa; 4. bak tiparlamaa çıkarmak bak soyunmak ÇIKI, boşça свѐрток çıkık bak bertik çıkıkçı bak bertikçi ÇIKINMAA, çekilmää, çekinmää, geerilemää, geeri olmaa отступaть ÇIKINMAK, çekilmäk, çekinmäk, geerilemäk, geeri olmak отступление çıkış bak gelir ÇIKIŞ, sonuç итог çıkışlı bak gelirli 58 çıkışsız bak gelirsiz çıkmaa 1. bak fırlamaa; 2. bak uymaa I; 3. bak yollanmaa ÇIKMAA I, peydalanmaa появляться ÇIKMAA II, kalkmaa (yukarı)подниматьсявверх ÇIKMAA III, duumaa восходить (о небесных светилах) çıkmakbakfırlamakI çıkmazlıkbakkörsokak ÇILBIR, terbää, edekповод çıldırkıbakfışkan ÇILKOBAN, oban, bolbokaомут ÇILK, zapartakтухлоеяйцо ÇINGILCIK, çatalcıkгронка çıplakbakgolan çıplakboynulubak çıplakenseli ÇIPLAKENSELİ, çıplakboynulu, gıdıgola, gıtayka голошейка(породакур) ÇIPLAKKALMAA,torlakkalmaa, anadanduumakalmaaостатьсянагим ÇIPLAK, çır-çıplak, torlak, şoroy, anadanduumaобнажѐнный çırak 1. bak izmetçi I; 2. bak izmetçi II ÇIRAK, batrak батрак çır-çıplak bak çıplak çırpı bak fışkan ÇIRPI, halaçuga, çalı-çırpıхворост çırpınmaa bak dalgalanmaa I 59 ÇIRPINMAA, dalbınmaa плескаться, барахтаться ÇIRPINMAK, dalbınmak плескание, барахтанье çırpmaa bak çarpalamaa ÇIRTMA, kaval, düdük, zurnaсвирель çıtıran bak gür I çıtırdamak bak çatırtı çıtırdamaа bak çatırdamaa çıvdırık bak alık çıvdırmaa bak delermää çıvgar bak ok çıvgın bak bulutlu ÇİÇEK AYI, aprel // april апрель çiçek başçası bakçiçeklik çiçek çölmää bak çölmek II çiçek karıı bak çiçeklik ÇİÇEKLİK, çiçek başçası, çiçek karıı цветник çiçu bak amuca çift 1. bak eş; 2. bak kır ÇİFTÇİ,pulukçu крестьянин çiftlemää bak eşlemää çiftlenmää bak eşlenmää çiftli bak eşli çiftsiz bak tek çiidä bak emzik I ÇİİDEM, kokiçi подснежник çiinemää bak karmaa ÇİİNEMÄÄ, gevşenmääжевать 60 çiirä bak sima ÇİİZ, zesträ приданое çilemää bak çisemää çilemäk bak çisemäk ÇİLİNGİR, slesar, demirciкузнец; слесарь çilli bak benekli çim bak kaf çimçirik bak yıldırım çimennik 1. bak çayır; 2. bak otlak çinar 1. bak ak aaç; 2. bak nazlı ÇİNGENÄ, şanti, şatra (dial.)цыган çiriş bak tutkal çirişli 1. bak tekir; 2. bak yollu çirkef bak kirli çirkin bak korkulu ÇİRKİN, bet, titsi, beşäret (siirek) некрасивый ÇİRKİNNİK, betlik уродство, безобразие çiselemää bak çisemää çiselemäk bak çisemäk ÇİSEMÄÄ, çistirmää, çiselemää, pufkurmaa, yaadırmaa, damnamaa, çilemääморосить ÇİSEMÄK, çistirmäk, çiselemäk, çisenti, pufkurmak, yaadırmak, damnamak, çilemäk мелкийдождь çisenti bak çisemäk çistirmää bak çisemää çistirmäk bak çisemäk ÇİTEN, paner плетенаякорзина 61 çivilemää bak enserlemää çizgi taftası bak çizgilik çizgili bak yollu ÇİZGİLİK, çizgi taftası, lineyka линейка (длячерчения) çizi 1. bak annık; 2. bak sınır; 3. bak uur çiziyä gelmää bak uurlaşmaa ÇİZMÄ, marakina сапоги çizmeci bak emenici ÇOBAN, güdücü, sırtmaç пастух çobotar bak çizmeci çocuk 1. bak delikannı; 2. bak ool; 3. bak valet çok görmää bak haseetlenmää çok görmäk bak haseetlik ÇOK LAFEDÄN, lafazan, tarator, palavracı, boşlaflı, büük aazlı, dilli, şläka, zevzek; ◊ sarkık çeneli; ◊ boşaazlı болтун çok sayıda bak çok ÇOK, hayli, çok sayıda, gerää gibi, gırla много ÇOKAN, çekiç молоток çokgörän bak haseet çokluk bak kalabalık ÇOKTAN, eveldän, anidänдавно, издавна ÇOKTANKI, evelki давний çol bak fukaarä ÇOL, çolluk, çol er, pustiya, pustiyalık, uva, boş er пустырь çolak bak sakat 62 çomak bak moçuga ÇÖPLENMÄÄ, aazına atmaa, tuzlanmaa закусывать çor otu bak çörek otu ÇORAP, karpetki носки ÇORBA, borç, sup // supaсуп; борщ ÇORBACI,saabi, bey, gospodar, malik хозяин; господин çorbacılık bak varlık ÇORBACILIK, saabilik хозяйство, владение ÇORBACISIZ, saabisizбезхозный ÇORBACIYKA, saabiyka хозяйка şorçibak şorik çorkina bak şorik çotka bak çotmak ÇOTMAK, çotka, kütmek, kütük, butuk пень çotuk bak gümä çökelek bak genger çökeleklik bak tikennik çökmää 1. bak konmaa; 2. bak yıkılmaa ÇÖKMÄÄ, çömelmää, sinmää,iilmää приседать, опускаться (накорточки) çölmek 1. bak çaşka; 2.bakküp ÇÖLMEKI,kana, okaкувшин ÇÖLMEKII, çerep, çiçek çölmää горшок çölmek kıran bak pam-pam-pamucan çömelmää bak çökmää çöplenmää bak mezelenmää 63 ÇÖREK OTU, çor otu, patracil бот. тмин ÇÖREK, pita хлеб, испечѐнный на поду; чурек ÇÖŞMÄ, sızıntı, kaynak, kaynarca, izvor, membä, göz (arh.), kaynar (arh.) родник çözdürmää bak eritmää çözmää 1. bak kolvermää I; 2. bak sökmää I çözmäk bak sökmäk I çözülmää bak erimää çözülmäk bak eritmäk ÇUKMAN, dokumaдомотканая шерстяная ткань çukur bak hendek ÇUL, arkalık попона ÇUPAK, güüslük, lifçikбюстгалтер çuval bak torba ÇÜNKÜ, neçinki, zere //zerä, könnu // kennu, neçin deyni потому что, так как çürük bak bozuk çüümää bak atlamaa I çüven bak tuç ÇÜVEN, çaun, tuç котел, казан 64 D daabakbayır DAA,daalık,orman, ormannık, aaçlık, fidannıkлес, лесистаяместность DAACI,ormancı лесник daalıkbakdaa daalış 1.bakdaalışmak; 2.bakdaalmak DAALIŞMAK,daalış, daalmakраспад daalmaa 1. bakparçalanmaa; 2. baksaurulmaa; 3.bakyıkılmaa DAALMAA, genişlenmää, yayılmaaраспространяться daalmakbakdaalışmak DAALMAK,daalış, yayılmak, saçılmakраспространение daanıkyapmaabakdaatmaa daanıklık 1. bakdarmadaannık; 2.bakyıkıklık daarä bakdaul daarcıkbaktorba daatmaa 1. baksökmää II; 2.bakyıkmaa DAATMAA,daanıkyapmaa, darmadaanyapmaa, daranperanyapmaa, karmakarışıkyapmaaраскидать, рассыпать daatmak bak sökmäk II daava evi bak sud DAAVA, sud, şaraat (arh.)суд (процесс) DAAVACI I, sudya судья 65 DAAVACI II, isteyici, dooruluu aarayan истец dada bak kukla dadanık bak sınaşık DADANMAA, tabeet kapmaa пристраститься dadanmak bak sınaşmak DADANMAK, alışmakпристрастиекчему-л. DAFİN,lavraлавр DAKMAA // TAKMAA,asmaaнавешивать, нацеплять (что-л.) DAL,budakветка DALAMA,dalamak, dalanma, dalantı укус; укушенноеместо dalamaabaksaplamaa DALAMAAI, dişlemää; ◊ diş geçirmää кусать DALAMAAII,saplamaa (d. m.), dürtmää (d. m.), iinelemää (d. m.) перен. задеть(человека) dalamak bak dalama dalanma bak dalama dalantı bak dalama dalaşmaa bak buuşmaa II dalbınmaa bak çırpınmaa dalbınmak bak çırpınmak DALGA, talaz волна dalgalandırmaa bak saurtmaa dalgalanmaa bak duygulanmaa DALGALANMAA I, çırpınmaa реять 66 DALGALANMAА II, talazlanmaa покрыватьсяволнами DALGALI, talazlı волнистый DALLANMAA, çatallanmaa, kollanmaa, dal salmaaразветвляться, даватьпобеги DALLANMAK, çatallanmak, kollanmakразветвление DAM I, dayama, kotara, strunga (dial.) хлев DAM II, çalmar, şopron, sarayсарай damba bak tıynak DAMBA, set, dolma er дамба; насыпь DAMGA, nışan, zımba клеймо DAMGALAMAA, nışannamaa, zımbalamaaклеймить damgalı bak nışannı II DAMGALI, nışannı, zımbalı клейменный damna 1. bak püskä; 2. bak yudum damnamaa bak çisemää damnamak bak çisemäk dan eri bak dan DAN,daneriвосход, заря DANA, düvä двухгодовалыйтеленок DANDİL, tel, struna струна dangalak bak ahmak dangalaklık bak akılsızlık danış bak danışmak danış bak nasaat DANIŞMAA I; ◊ baş urmaa обращаться 67 DANIŞMAA II, soruşturmaa, bilgi istemää советоватьсяскем-л. danışmak bak nasaat DANIŞMAK,danış обращение dar bak küçük dar cannı bak sabursuz darabana bak daul darabanacı bak daulcu daran-peran yapmaa bak daatmaa daran-perannık bak darmadaannık DARGIN, üfkeli, kızgın, delibaş, sert, alifli (d. m.), tutuşuk (d. m.) сердитый DARGINNIK, üfkelenmäk,üfkelik, kızgınnık, ateşlenmäkраздражение darılmaa 1. bak çekişmää; 2. bak fenalanmaa darmadaan yapmaa bak daatmaa DARMADAANNIK, daanıklık, karma-karışıklık, daranperannık разбросанность DARSIK, darsıklı, gamnı, garip, gücenik, hasretli, kasavetli, kahırlı, kahırsak, kederli, sıkletli, sıkıntılı, kara (d. m.) тоскливый; печальный darsıklı bak darsık darsıklık bak özlemäk DARSIKLIK, gam, güç, hasret, kasavet // kaseet, kahır, keder, sıklet, sıkıntı, suparatlık, mahkulluk (arh.), kara sevda; ◊ can sıkıntısı тоска; печаль darsımaa bak özlemää 68 DARSIMAA, sıkılmaa, gücenmää, kahırlanmaa, kasavetlenmää, kederlenmää, garipsemää, hasret çekmää, hasret olmaa, hasret kalmaa, sıkıntıda bulunmaa, sıklet çekmää, suparatlanmaa тосковать; печалиться darsımak bak özlemäk dartı bak şalinka DARTIŞMA, polemikaспор, дебаты DARTMAA, çekmää дергать DASKAL, dyakonпсаломщик DAT, çeşnä (siirek) вкус DATLI, nezetli // mezetli, gustulu // gustlu вкусный DATMAA, denemää, dadına bakmaa пробовать DATMAK, denemäk проба DATTIRMAA, denetmääдать (заставить) попробовать DAUL, doba, daarä, darabana барабан DAULCU, dobacı, dobaç, darabanacı барабанщик DAVRANIŞ, yaptıkпоступок, действие davranmaa bak kalkınmaa dayak bak düümäk DAYAK I, pop, kazıkподпорка, подпора DAYAK II, arka (d. m.)опора, поддержка DAYAK OLMAA, arka olmaaстать опорой dayama 1. bak çalmar; 2. bak dam I dayanan bak saburlu dayanık bak saburlu dayanıklı bak saburlu 69 dayanıklık bak sabur dayanıksız bak sabursuz dayanıksızlık bak sabursuzluk dayanış bak sabur dayanmaa bak saburlanmaa DAYANMAA, asılmaa (d. m.)опираться dayanmak bak sabur dayka bak uyçu dayma bak sık DAYMA, daymaca, hojma, herzaman, hersıra, herkerä, durmamayca, durmadaan,arasız, diveç постоянно daymaca bak dayma DAYMALI, herzamannı, arasız, durmamaklı постоянный dayreci bak daulcu debeştirici bak fitleyci debeştirili bak fitli debeştirmäk bak fit debreştirmää bak fitlemää DEBÜT, ilk çıkış, seftä çıkış дебют dedik bak prinţip dedikçi bak inat defekt bak defekt DEFEKT, pülüz, iisiklik, bozukluk дефект (овещи) DEFEKTLİ, pülüzlü, iisik, bozuk дефектный (овещи) defiţit bak kıtlık dekabri bak kırım ayı 70 dekolte bak oygu II DELERMÄÄ // DELİRMÄÄ, çıvdırmaa, çarpılmaa; ◊ delibaş olmaa; ◊ akıldan bozulmaa; ◊ fikirdän çelinmää; ◊ delibaş olmaa обезуметь delermää bak şımarmaa deli bak alık deli otu bak tatula delibaş 1. bak alık; 2. bak dargın delibaşlık bak delilik delicä bak alık delik bak inik DELİK, delikli, deşik, delim-deşik дырявый delikannı 1. bak ergen; 2. bak genç DELİKANNI, çocuk, olan, genç,ergen парень delikli bak delik delilik bak ahmaklık DELİLİK, delibaşlık, başıbozukluk безумие delim-deşik bak delik delinmää bak deşilmää delmää bak oymaa DELMÄÄ, deşmää, patlatmaa, delik yapmaa прокалывать demää bak sölemää demäk bak deyim DEMÄK, söleyiş, deyim поговорка dembel bak haylaz dembellenmää bak haylazlanmaa 71 DEMEKLİ, açık выразительно DEMET I, testä, kucak пучок; связка; охапка DEMET II, testä,top, gümä, buket букет DEMİN // TEMİN, demincäk,şindi, şindi hemen, diil çoktanнедавно demincäk bak demin DEMİR FIÇI, ţisterna цистерна demirci bak çilingir denemää 1. bak esap almaa; 2. bak datmaa denemäk bak datmak DENEMÄK, denemäэксперимент, опыт denetmää bak dattırmaa DENİLMÄÄ, sölenmääговоритьсяочем-л. DENİZÇİ, gemici моряк DENİZÇİLİK, gemicilikмореходство denk bak uygun II denk uurda bak bir uurda DENK, birtakım, birtürlü равный, одинаковый denkleştirmää bak yaraştırmaa DENKLİK, birtakımnık равенство derdi bulmaa bak diagnoz koymaa dergi bak jurnal deri bak tovar DERİ,tovar, meşinкожа; кожаный DERMATOLOG, deri doktoru дерматолог DERNEK, oturuş, sidänka, perdänka, mánga посиделки dert 1. bak hastalık; 2. bak problema 72 dertlenmää bak hastalanmaa dertli bak hasta deşik 1. bak çatlak; 2. bak delik DEŞİLMÄÄ, patlamaa, delinmää лопаться, прорываться (онарыве) deşmää bak delmää DEV, ulu adam, tepägöz (folk.) великан devä yavrusu bak köşek devätikeni bak genger devecik bak köşek devirilmää 1.bak aktarılmaa; 2. bak yıkılmaa devirmää 1. bak aktarmaa; 2. bak yıkmaa DEVLETKURULUŞU, rejim,stroyгосударственныйстрой stroybakdevletkuruluşu DEVLET, memleket, padişahlık (ist.), il (arh.), yurtluk (arh.) государство, страна devrä bak çevrä I DEVRİM,revolüţiyaпереворот deyim 1. bakdemäk; 2.bakfrazeologizma DEYİM,demäk, sölemäkвыражение deynek bak sopa deyni bak için DIŞANSI // DIŞANI, dışarsı, kapu önü наружнаясторонапомещения dışarsı bak dışansı DİAGNOZ KOYMAA, derdi bulmaa, derdi tanımaa 73 ставитьдиагноз dyavol bak şeytan dicaba bak parasız didinmää bak savaşmaa dieta bak piriz diil çoktan 1. bak demin; 2. bak geçennerdä DİİMÄÄ, dokunmaa, ilişmää, ellemää касаться DİİMÄK, ilişmäk, dokunmak, ellemäk прикосновение DİİREN, ţapoy (ikidişli, taftadan), yaba (taftadan) (arh.) вилы diişik bak alık DİİŞİK, kıynaş (maana için) переносный (смысл) diişim bak diiştirmäk DİİŞİMNİ, smenalı сменный DİİŞMÄÄ, dönmää (d. m.) меняться DİİŞTİRÄN, smenacı сменщик diiştirmää bak enilemää DİİŞTİRMÄK, diişim, smenaсмена (оместеработы) dik 1. bak dikel II; 2. bak hodul dik kalkmaa bak şaf kalkmaa DİK, uçuk, batık обрывистый dikä bak et DİKEL I, kol сажалка (дляпосадкилозы) DİKEL II, dik, uz, vertikalвертикаль dikici bak terzi dikili bak saplı dikkat bak kuşku 74 dikkat olmaa bak kuşku olmaa dikkatsız bak savsak dikkatsızlık bak savsaklık DİKLEŞMÄÄ, gogorlanmaa // gogurlanmaa, hodullanmaa, kendini kurmaa, kendini koymaa, horozlanmaa (d. m. ), pirelenmää (d. m. ); ◊ burnunu kaldırmaa зазнаваться, важничать dikleşmäk bak diklik DİKLİK, dikleşmäk, hodulluk, gogorluk // gogurluk, kurum, kendini koymak высокомерие DİKMÄÄ I, ilgilemää, шить DİKMÄÄ II, haşlamaa, koymaa (fidaniçin) сажать (дерево) DİLBAZ, natık, laf ustası оратор; красноречивый DİLBİLİMİ // DİLBİLİM, lingvistika лингвистика, языкознание dilek bak dilemäk DİLEMÄÄ, dua etmää, istemää желать что-л. DİLEMÄK, dilek пожелание DİLİM, parça, pesmet, ayırıntı, kırıntı, buka кусок DİLKIRMAK, şaşırtmaca, yanıltmaç скороговорка dilli bak lafçı DİLSİZ, mutu немой dimi bak aba I DİN, inan, inanç, minnet, iman (arh.) вера, религия DİNÇ, şen, yaşamaya açık, ömürü sevän жизнерадостный 75 DİNDİRMÄÄ, yorultmaa, kesiltmää, farıtmaa (dial.) утомлятького-л. dingin bak yorgun dinginnik bak yorgunnuk dinmää bak yorulmaa dinmäk bak yorgunnuk dinnenmää bak raatlanmaa DİNNENMÄK, raatlık отдых DİNSİZ, allahsız, inansız, käfir(folk.), pagın, tayfä неверующий DİNSİZLİK, allahsızlık, inansızlık, pagınnık атеизм DİPLOM, sertifikat, atestat диплом dipteki bak geerideki DİREK, stılp столб direklemää bak kazıklamaa direktor bak önderci DİREKTOR, müdür, şef, administrator, baş, zaabit, çorbacı (laf.) директор, начальник direşkän bak kaavi DİREŞMÄÄ, gerilmää, zorlanmaa напрягаться diri su bak sebepli su DİRİ, saa, cannı живой dirilmää bak cannanmaa DİRİLMÄÄ, cannanmaa; ◊ ölümdän dönmää воскресать dirlik 1. bak ömür; 2. bak yaşamak DİRLİK, barış, usluluk, raatlık, annaşmak, selemet (arh.) мир 76 dirlikli bak uslu II dirliksiz bak homurtucu dirsek bak dönemeç DİRSEK, endezä локоть (мерадлины) dirseklemää bak itirmää dişlemää bak dalamaa I divan durmaa bak ikramnamaa DİVAN, minder // mender, tahta, kanape диван divancı bak bekçi I DİVANCI, kapucu часовой diveç bak dayma diz-be-diz bak üz-be-üz DİZDİRMÄÄ, geçirtmää, girdirmää (boncuk h. b.) заставитьнанизать (бусыит. п.) dizel bak tren DIZMÄÄ I, geçirmää нанизывать (бусыит. п.) DİZMÄÄ II, sıralamaa, aalamaa оплакивать, причитать DİZMÄK, sıralamak оплакивание doba bak daul dobacı bak daulcu dobaç bak daulcu DOKLAD, bildiri, raport доклад DOKULU, kırma тканый dokuma 1. bak çukman; 2. bak parça II DOKUMAA, kırmaa ткать dokument deposu bak arhiv dokunmaa bak diimää 77 dokunmak bak diimäk dokurcun bak yıvın dokuşmaa bak süsüşmää DOKUYUCU, düzenci, kilimci ткач dolä bak boy DOLAP, şkaf шкаф dolaşık 1. bak çapraşık; 2. bak yannış dolaşıklık bak karışıklık dolaşmaa bak çapraşmaa dolaşmak bak şaşırmak dolaştırıcı 1. bak aldadıcı; 2. bak şaşırtıcı dolaştırmaa 1. bak çapraştırmaa; 2. bak engellemää; 3. bak şaşırtmaa I DOLAY I, dolayanı, doz-dolay вокруг DOLAY II, rayon, bölgä район, область dolayanı bak dolay I DOLAYLAMAA, halkalamaa, halkaya almaa, sarmaa, kaplamaa, kuşatmaa, harmannamaa (d. m. ) окружить DOLAYLAMAK,halkalamak, halkayaalmak, kuşatmak, harmannamak (d. m.) окружение DOLAYLANMAA,halkalanmaa, sarılmaa, kaplanmaa, harmannanmaa (d. m.) оказатьсяокруженным DOLAYLI, halkalı, kuşaklı, sarılı, kaplı окружѐнный doldurmaa 1. baktamannamaa; 2. bak ükletmää DOLGUN, tokналитой (озерне) dolma bak pat dolma er bak damba 78 dolmaa soluklan bak katılmaa dolu bak kalın I DOMUZ, skrofa, gırliţa свинья DON, pantalon, çaaşır (arh.) штаны donaklamaa bak gözelletmää DONAKLAMAA, donatmaa, gözelletmää, cicilemää украшать DONAKLI, gercikli, ferekeş нарядный donanmaa bak giyinmää DONANMAA, düzünmää, gözäl giinmää наряжаться donatmaa 1. bak donaklamaa; 2. bak giydirmää; 3. bak tellemää II DONATMAA, gerciklemää, gözelletmää наряжать DONATMAK, tellemäk (gelini) наряжение donmaa bak üşümää dooramaa bak kıymaa dooru 1. bak aslı; 2. bak haklı; 3. bak uz dooru çıkmaa bak gerçeklenmää DOORU, doр-dooru, aslı, ap-aslı, uz правильный; верно, правильно doorudan bak hakına DOORUDAN, uza-uz, kırdırmadan, kestirmedän, bayırtepä, çayır-tepä прямо, напрямик doorulmaa 1. bak alışmaa; 2. bak yollanmaa dooruluk bak aslı bak gerçeklik bak hak DOORULUK, kiyat документ dooruluksuzluk bak haksızlık 79 dooruluu aarayan bak daavacı II doorutmaa 1. bak düzeltmää; 2. bak düzmää dop bak çep DOP-DOLU, silmä, şıpa-şıp (dial.), lemberdek (dial.) полныйдокраѐв DOST, kafadar, arkadaş, ayakdar (siirek) друг DOSTLUK, kafadarlık, arkadaşlık дружба DOSTLUKETMÄÄ, kafadarlık etmää, arkadaşlık etmääдружить doya-doya imää bak doyunmaa doyar bak saacı doyarka bak saacıyka doymaa bak bıkmaa doymak bak tokluk doymamazlık bak tamahlık doymaz bak tamah doyum bak tokluk DOYUNCA İÇMÄÄ, kaná-kaná içmää, öznek içmää, susuzluu kandırmaa утолитьжажду DOYUNCA, kaná-kaná досыта, вдоволь (оводе) DOYUNMAA, katıklanmaa, toksamaa doya-doya imää, tıkınmaa (laf.) наедаться doyunmuş bak tok doyurmaa 1. bak beslemää; 2. bak emzirmää DOYURMAA, beslemää, idirmää кормить DOYURULMAA, beslenmää бытьнакормленным doza bak pay 80 doz-dolay 1. bak dolay I; 2. bak hererdä doр-dooru bak dooru dökmäk bak döküm DÖKÜM, dökmäk литьѐ, плавка DÖNÄ-DÖNÄ, ölçä-ölçä, islää, kantara ura-ura, esaba ala-ala обстоятельно döndürmää bak çevirmää I DÖNDÜRMÄÄ I, çevirmää, saurtmaa вращать, вертеть DÖNDÜRMÄÄ II, çevirmää переубеждать döndürülmää bak çevirilmää dönek bak uysal DÖNEK, yımışak перен. отходчивый DÖNEMEÇ, dönüm, kıvrıntı, dirsek поворот DÖNEMEÇLİ, kıvrıntılı извилистыйпуть dönmää 1. bak diişmää; 2. bak sapmaa DÖNMÄÄ I, geeri bakmaa оборачиваться DÖNMÄÄ II, sapmaaповорачивать DÖNMÄÄ III, fırıldamaaкружиться, вертеться dönmäk bak dönüş DÖNMÄK, dönüm, fırıldamakвращение dönüm 1. bak dönemeç; 2. bak dönmäk DÖNÜŞ, dönmäk возвращение DÖNÜŞMÄÄ, bişey yapmamaa (d. m. ), gezinmää orayıburayı (d. m. ), zamanı boşuna geçirmää (d. m. ), maalä gezmää, maalä boylamaa слонятьсябездела DÖŞEK, saltä, matras матрац, тюфяк DRUJKA, kuma, zıvla дружка (насвадьбе) 81 druşka bak kuma dua bak emin dua etmää 1. bak dilemää; 2. bak emin etmää DUA, molitva молитва DUAK, papriga, fata, ferecä (arh.) фата; вуаль DUAN, atmaca, kuş kapan, alaca kuş, kuzgun, kur-kur kuşu, elkuan (dial.) ястреб; коршун DUL, tek (karı, adam için) вдова; вдовец DUMAN, bürü туман dumannı bak bulutlu dunduk bak ahmak DURAKLAMAA, oyalatmaa, durgutmaa, tutsaklamaa, tutsak etmää задерживать durgunmaa bak yorulmaa DURGUNMAA, kesilmää прекращаться durgunnuk bak yorgunnuk durgutmaa bak duraklamaa durmaa bak bulunmaa durmadaan bak dayma durmamaklı bak daymalı durmamayca bak dayma durmamazlık bak kesilmezlik duruk sabun bak rakı sabunu DURUK, pak, temiz прозрачный duruklanmaa bak oyalanmaa duruklanmak bak oyalanmak durulamaa bak çarpalamaa 82 durum bak hal DURUM, ortalık, situaţiya обстановка, ситуация DURUŞ, poza поза, положение DUT, agudi, emiş шелковица DUUDURMAA; ◊ dünneyä getirmää рожать, родить duuma 1.bak öz II; 2.bak çıkmaa III duvar saadı bak asma saat DUYAR, duygulu чуткий duydurmaa bak bildirmää DUYGULANMAA, dalgalanmaa (d. m.) растрогаться DUYGULANMAK, tedirginnik взволнованность duygulu 1. bak duyar; 2.bak duygusal DUYGULU,garipsäk чувствительный DUYGULU, tedirgin взволнованный DUYGULUK, duygu, pafos чувственность DUYGUSAL, duygulu, pafoslu чувственный DUYGUSUZ, duymaz бесчувственный duymaz bak duygusuz duyulmadık bak işidilmedik dübüdüz 1. bak bütün; 2. bak hererdä düdük bak çırtma DÜLGER, marangoz плотник düm-düz bak düpä-düz dünnää bak insan dünnää gözäli bak gözäl II DÜNNÄÄ, Er, Toprak, Evren вселенная 83 DÜNÜR, dünürcülük, kodoşçuluk сватовство; сводничество DÜNÜRCÜ, dünürcü başı, kodoşçu, kodoş сват; сводник dünürcülük bak dünür DÜNÜRLÄÄ GİTMÄÄ, yavklu etmää сватать DÜPÄ-DÜZ,düm-düz, upa-uzсовершенно ровный, (гладкий, плоский) dürtmää bak dalamaa II DÜRTMÄÄ, itirmää толкать DÜRTMÄK, dürtüş, itirmäk толкание, толчок dürük bak bulutlu düş gütmää bak istemää I DÜŞÇÜ, düşgüdücü мечтатель, фантазѐр düşgüdücü bak düşçü düşkün 1. bak fukaarä; 2. bak hayırsız; 3. bak yufka düşkünnük 1. bak fukaarelik; 2. bak hayırsızlık; 3. bak yufkalık düşmää 1. bak konmaa; 2. bak yıkılmaa düşüncä bak bakış DÜŞÜNCÄ, düşünecäk // düşüncäk, fikir, öz fikir, ideya, мысль, идея düşünceksiz bak gamsız düşünecäk bak düşüncä düşünmää 1. bak saletmää; 2. bak sanmaa 84 DÜŞÜNMÄÄ, kantarlamaa, kantara almaa, kantara urmaa, çekiyä urmaa, dramnamaa (d. m.), kantardan geçirmää (d. m.); ◊ terezeyä urmaa; ◊ kafa kırmaa; ◊ bitkiyädän esaba almaa обдумывать düşürmää 1. bak kaçırmaa; 2. bak yıkmaa DÜŞÜRMÄÄ, kaybetmää потерять ребѐнка (в результате выкидыша) DÜŞÜRTMÄ,abort аборт DÜŞÜRTMÄÄ, abort yapmaa, kaçırtmaa сделать аборт düülmek bak çarpıntı düümää bak urmaa DÜÜMÄÄ, harmannamaa жать düümäk bak urmak DÜÜMÄK, urmak, dayak, lobut, kötek битьѐ, избиение DÜÜN, toy свадьба düünmää bak zeetlenmää DÜÜNÜK, çalmık узел düünüklemää bak ulamaa düünüklü bak ulama düüşçü bak şamatacı düüşçülük bak serbezlik DÜÜŞMÄÄ, çarpışmaa, kavraşmaa, tutunmaa, tutuşmaa драться düvä bak dana düz 1. bak düzlük; 2. bak kaygın II; 3. bak uz 85 DÜZ BOYADA, bir boyada, bir renktä, bir benizdä, frenk, düz renktä, tek boyada, tek renktä, tek benizdä однотонный DÜZ, uz ровный, прямой düzara bak sıradan DÜZDÜRMÄÄ, kaavilemää, remontlamaa отремонтировать DÜZDÜRTMÄÄ, kaaviletmää, remontlatmaa заставить починить düzeldili bak ütülü düzelmää bak alışmaa düzeltmää 1. bak kaygınnatmaa; 2. bak ütülemää; 3. bak yonmaa DÜZELTMÄÄ, uzlatmaa, doorutmaa выпрямлять düzeltmäk bak ütülemäk düzenci bak dokuyucu düzensizlik bak anarhiya DÜZGÜN, erleşik, uyduruk, uydurulu, uygun приведѐнный в порядок, устроенный DÜZLÜK, düz, podiş, ova //uva равнина düzmää bak kurmaa I DÜZMÄÄ, doorutmaa чинить, ремонтировать düzülmäk bak kuruluş düzünmää bak donanmaa dyakon bak daskal 86 E ECEL, kısmet, pay, kumpana (siirek), zodiya (siirek), kut (arh.) судьба, доля edek bak çılbır EDENMÄK, eldä etmäk приобретение EDЕNMÄÄ, eldä etmää приобретать что-л. eer bak semer EERLEMÄÄ, semerlemääседлать eerlik bak semer ejevika bak karamuk ekelemää bak sepelemää eki bak ya ekilmedik bak halaza ekinnik bak toomnuk eklemä bak uydurmak eklemää bak uydurmaa EKLEMÄÄ, büültmää, zeedeletmää, iliştirmää, ulamaa добавлять eklemäk bak ulamak eklemni bak aglütinativ eklenmää bak uzanmaa EKLENMÄÄ, çatışmaa, birleşmää, ulanmaa соединяться EKLENTİSİZ, bütün, bütündän безсоединений 87 ekli bak parçalı EKLİ, birleşik, birleştirili, çatık, çatma çatıştırılı соединенный EKMÄÄ, saçmaa (booday için) сеять ekmek kurusu bak gevrek II ekskursiya bak gezi el bak lüzgär EL DERMENİ, rışniţa (arh.) ручнаямельница EL ETMÄÄ, saletmää, çaarmaa делатьзнакрукой (подзывать) EL, kol рука ELBETKİ // ELBET, belliki, şüpesiz, mutlak // mutlaka конечно eldä etmää bak edenmää eldä etmäk bak edenmäk ELDİVEN, ellik рукавицы, варежки ELEK, gözer, kalbur решето; сито elektän geçirmää bak elemää ELEMÄÄ, elektän geçirmää, kalburdan geçirmää, saurmaa просеивать ellemää bak diimää ELLEMÄÄ, yoklamaa, parmaklamaa щупать ellemäk bak diimäk ellik bak eldiven elsimää bak borsumaa em bak alaf EMENİ, tufli,pantofi туфли 88 EMENİCİ, çizmeci, çobotar, papuççu, başmakçı, kunduracı (arh.) обувщик; сапожник EM-EŞİL, ep-eşil, fit eşil, öt eşil зелѐный-презелѐный emin etmää bak adamaa EMİN ETMÄÄ, dua etmää клясться EMİN, dua клятва emir bak izin II emir etmää bak emir vermää II emiş bak dut EMNEMÄÄ, alaflamaa даватькорм (животным) emzik bak memä EMZİK I, çiidä, tenä, memä сосок EMZİK II, ţoţka, ţoţi соска EMZİRMÄÄ, doyurmaa кормитьгрудью EN, kol рукав (одежды) endezä bak dirsek ENEMAÄ, burmaa, kısırlaştırmaa, paklamaa (hayvanı) стерилизовать, кастрировать ENGELLEMÄÄ, dolaştırmaa, kösteklemää (d. m. )мешать ENGİN, geniş, açık, bolширокий, привольный ENGİNNİK, genişlik, açıklık,meydannık, bolluk, tehna // tenaa, piyada ширь, простор enibaştan bak genä enidän bak genä enik bak yavru 89 ENİKLEMÄÄ, yavrulamaa приноситьприплод (оживотных) ENİKLEYİCİ, yavrulayıcıожидающийдетѐнышаENİKUNU, yavaşıcık, koruyarak, korunarak бережно, осторожно ENİLEMÄÄ, taazelemää, diiştirmää, taazeletmää, eniletmääобновлять ENİLENMÄÄ, taazelenmääобновляться eniletmää bak enilemää ENİLİK, seftelik новшество enilmää bak taratmaa enmää bak ensemää ensä bak boynu ENSEMÄÄ, enmää, taramaa, üstelemää, kazanmaa (d. m.) побеждать; выигрывать ensemäk bak enseyiş ENSERLEMÄÄ, kakmaa, çivilemää пригвоздить ENSEYİCİ, tarayan победитель ENSEYİŞ, ensemäk, taramak, kazanmak (d. m.) победа; выигрыш EP-ENİ, epiz-eni, cat-eni // cet eni совершенноновый ep-eşil bak em-eşil epidemiya bak salgın epilog bak sonsöz epiz-eni bak ep-eni er 1. bak toprak I; 2. bak döşemä er alması bak pındık 90 Er bak dünnää eraplan bak uçak ergen 1. bak delikannı; 2. bak genç ERGEN, etişmiş, etişkin, delikannı взрослый ERGİVAN, liläka сирень ERİMÄÄ, çözülmää таять erif bak adam ERİF, adam мужчина erimää 1. bak sızırılmaa; 2. bak yufkalanmaa erindä bak uygun I eriştä bak kesmä ERİTMÄÄ, çözdürmää растапливать ERİTMÄK, çözülmäk таяние erleşik bak düzgün erleşmää bak oturmaa ERLEŞMÄÄ, yapınmaa, oturuşmaa располагаться erleştirmää bak tertiplemää ERLİ, buralı местный erli-erindä bak uygun I esaba alınmadık bak kararsız ESAP ALMAA, denemää, görmää, seçmää, alıpsatmaa (laf.) замечать esap bak rapor ESAP I, saymak, sayı счет, расчѐт ESAP II, üz, rız (siirek) совесть ESAPLAMAA, saymaa считать, рассчитывать esaplaşmaa bak kin gütmää 91 esaplaşmak bak kin ESAPLI, pak üzlü; ◊ incä üzlü совестливый esapsız 1. bak hayırsız; 2. bak naalet ESAPSIZ, utanmaz, üzsüz, suratsız, arsız, namuzsuz, naalet, karaüzlü, ursuz бессовестный; бессовестно esapsızlık 1. bak hayırsızlık; 2. bak naaletlik ESAPSIZLIK, utanmazlık, üzsüzlük, suratsızlık, arsızlık, namuzsuzluk, naaletlik бессовестность ESİR I, kul, kölä, hamal (d. m.)раб ESİR II, plenik пленник esirik bak çapkın ESİRLİK I, kulluk, hamallık (d. m.) рабство ESİRLİK II, plen плен esirmää bak şımarmaa ESKİ, iprak, örselenmiş, aşınık, silinik ветхий eskici bak partalcı ESKİLİK, antikvarlık старьѐ eskimää bak örselenmää ESKİMÄÄ, ipranmaa, örselenmää, aşınmaa, silinmää изнашиваться eskitmää bak örseletmää eskitmäk bak örseletmäk ESMÄK, esinti дуновение esmer bak karagöz esmerlenmää bak kararmaa eş bak koca eş olmaa bak evlenmää 92 EŞ, çift пара eşeklenmää bak ahmaklanmaa eşeklik bak ahmaklık eşik bak basamak eşil bak olmamış eşillik bak büyüm EŞİLLİK, zarzavat овощи EŞİNMÄÄ, kaynaşmaa копошиться eşkinnenmää bak alatlamaa EŞKİNNİ, ürük, çapkın резвый (о коне) EŞKİNNİK, ürüklük, çapkınnıkрезвость EŞLEMÄÄ, çiftlemää составлять пару EŞLENMÄÄ, çiftlenmää (kuşlar için) спариваться EŞLİ, çiftli парный eşsiz bak yalnız EŞSİZ, tek непарный ET,yaanı, lokma, dikä (dial.) мясо etap bak stadiya etek 1. bak fısta; 2. bak peş etek bak taban etişkin bak ergen etişkinnik bak olgunnuk etişmää 1. bak büümää II; 2. bak olmaa; 3. bak pişkinnenmää ETİŞMÄÄ, gelmää, varmaa прибывать etişmemäk bak kıtlık etişmemezlik bak kıtlık 93 etişmiş bak ergen ETLİ, lokmalı, yaanılı мясной ev olmaa bak evlenmää EV, yapı, bina, mahra (laf.) дом, здание evel vakıt bak ozaman eveldän bak çoktan evelki bak çoktankı evlad bak uşak EVLAT BOYU, kuşak, ardıl (dial.), ardıç (dial.) поколение EVLENMÄÄ, alınmaa, toplanmaa, eş olmaa, ev olmaa (dial.) жениться, выходитьзамуж evrem bak miraj EVREM, kanatlı yılan, balaur миф. крылатыйзмей ezdovoy bak taligacı ezik bak eznik EZİLMÄÄ, yasılmaa сплющиваться ezmää 1. bak falamaa; 2. bak urmaa EZMÄÄ, yasıltmaa раздавливать, сплющивать EZNİK, ezik ушиб 94 F fakir 1. bak fukaarä; 2. bak uslu I; 3. bak zavallı fakirlik bak fukaarelik FALAMAA // UFALAMAA, ezmää крошить, измельчать falamaa bak kırmaa falanır bak gevrek I familiya bak soy adı FANTAL, kolonka, krant колонка FANTİ, valet, çocuk карт.валет farafastık 1. bak naz; 2. bak nazlı farafastıklanmaa bak nazlanmaa farafastıklı bak nazlı farımaa bak yorulmaa FARK, ayırıklık, başkalık разница farklanmaa bak başkalanmaa farklı bak hertürlü farta bak fıta FASIL, minunat, sıradan dışı, diil nicä hepsi странный FASILLIK, sıradan dışlık странность FASON, biçim, forma фасон fasonnamaa bak formalamaa FASONNU, biçimni фасонный fasonsuz bak formasız fata bak duak 95 faţarnik bak şamar fayda bak gelir FAYDA GÖRMÄÄ, hayır görmää, iilik görmää, isläälik görmää получатьпользу FAYDA, hayır, iilik, isläälık, kär, teklal (folk.) польза faydalanmaa bak kullanmaa I faydalı bak gelirli FAYDALI, hayırlı, bereketli полезный faydasız 1. bak boşuna; 2. bak gelirsiz FAYDASIZ, hayırsız, bereketsiz бесполезный FAYDASIZLIK,bereketsizlik бесполезность fayız bak gelir fayızlı bak gelirli fayızsız bak gelirsiz FAYTON, kareta карета fazlı 1. bak bilgili; 2. bak hayırlı fazlılık bak bilgilik felç bak kırçel FELÇ OLMAA, çarpılmaa, paralizat olmaa парализоваться FELÇ, kısma, çarpma, çarpılmak, çarpı, paraliç паралич FELÇLİ, çarpık,paralizat, kötürüm (arh.) парализованный FELŞER, ferşal фельдшер fena 1. bak aar; 2. bak hayırsız; 3. bak kıyıcı FENA, amansız, canı acımaz злой fenagöz bak nazar 96 fenagözlü bak nazarcı FENALANDIRMAA, fenalatmaa, üfkellendirmää, üfkeletmää,üfkesini çıkarmaa, kızdırmaa обозлить FENALANMAA, üfkelenmää, sertlenmää, aliflenmää, kızışmaa, kızmaa, kendindän çıkmaa,darılmaa; ◊ ateş saçmaa; ◊ kendindän kızmaa; ◊ şeytan olmaa; ◊ kıvılcın saçmaa обозлиться, рассердиться fenalaşmaa bak bayılmaa FENALAŞMAA, prost olmaa ухудшaться (о здоровье) fenalatmaa bak fenalandırmaa fenalık 1. bak hayırsızlık; 2. bak kötülük; 3. bak üfkä FENALIK, cansızlık, acımasızlık жестокость fendi bak saklılık feneţ bak taazelik ferekeş bak donaklı fermuar bak cırıt fes bak tübeteyka fevral ayı bak küçük ay FIÇI, batlak, saka бочка fıkırdamaa bak kaynamaa I fıkra bak cümbüş fıkracı bak cümbüşçü FINDIK, ceviz лесной орех, фундук FINİ //FINI // FUNİ, leyka лейка fırça 1. bak çetka; 2. bak kaşayacak fırçalamaa 1. bak çetkalamaa; 2. bak kaşalamaa fırçalatmaa bak kaşaalatmaa 97 fırçalı bak kaşaalı fırıldamaa bak dönmää fırıldamak bak dönmäk fırın bak soba fırıncı bak sobacı fırladılmaa bak kuulmaa FIRLAK, kabarık, şiş выпуклый FIRLAKLIK, kabarıklık, şişlik, şişkinnik выпуклость fırlamaa bak üüselmää FIRLAMAA, çıkmaa (sivil için) выскочить FIRLAMAK I, çıkmak выскакивание FIRLAMAK II, atlamak, ürkmäk (d. m.) вскакивание fırlatmaa 1. bak atmaa; 2. bakkırlatmaa; 3. bak kuumaa fırlatmak 1. bak atmak; 2. bak kuumak fırtına 1. bak lüzgär; 2. bak saurgun fırtınalı bak lüzgerli FISIRDAMAA // FİSİRDEMÄÄ, fıslamaa шипеть FISIRTI // FİSİRTİ, fıslamak, şıpırtı шипение fıska bak sivil fıskalanmaa bak sivillenmää fıskalı bak sivilli fıslamaa bak fısırdamaa fıslamak bak fısırtı FISTA // FUSTA, etek, yubka юбка FIŞIRDAMAK, hışırdamak, şıpırdamak, fışırtı, hışırtı, şıpırtı шелест, шуршание 98 FIŞIRDATMAA, hışırdatmaa, şıpırdatmaa производить лѐгкий шум fışırtı bak fışırdamak fışkan bak çıbık FIŞKAN, çırpı, çıldırkı, çıbık, kırlik лоза FIŞKI, mayız навоз FIŞKIRIK, fışkırtı струя fışkırtı bak fışkırık FITA, önnük, farta фартук fıydırılmaa 1. bak atılmaa I; 2. bak kuulmaa fıydırmaa 1. bak atmaa; 2. bak kuumaa fıydırmak bak atmak; 2. bak kuumak FIYILDAMAA, kaynaşmaa кишеть fidan bak aaç fidannık bak daa fikir 1. bak akıl; 2. bak bakış; 3. bak düşüncä fikir vermää bak nasaat vermää fikirdän geçirilmedik bak kararsız fikirlenmää bak akıllanmaa fikirli bak akıllı fikirsiz bak ahmak fikirsizlik bak akılsızlık fiks bak vakıdında fila bak sayfa FİLA, yaprak, kiyat, kola лист (бумаги) filan-fişman bak kimsä FİLCAN, bardak, stakan стакан 99 FİLİZ, piç росток filtra bak süzecek final bak son FİSTAN, çit (laf.), kapot (arh.) платье fit çıkmaa bak fit gelmää fit eşil bak em-eşil FİT GELMÄÄ, fit çıkmaa, fit olmaa расквитаться fit olmaa bak fit gelmää FİT, fitlemäk, kızıştırmak, hıstırmak, debeştirmäk, kışkırtmak; ◊ fitil koymak подстрекательство fitçi bak fitleyci fitil bak öz III fitlemää bak meraklandırmaa FİTLEMÄÄ, debreştirmää, kızıştırmaa, kışkırtmaa, hıstırmaa, şivşirmää, tutuşturmaa (d. m. ); ◊ fitil koymaa;◊ fitil yakmaa подстрекать fitlemäk bak fit FİTLEYİCİ, fitçi, kızıştırıcı, hıstırıcı, debeştirici, kışkırtıcı, tutuşturucu (d. m.) подстрекатель fitli bak meraklandırılı FİTLİ, kızıştırılı, debeştirili, tutuşuk (d. m.)подстрекаемый flani bak gölmek fläşka bak yaş II forma 1. bak fason; 2. bak siluet forma vermää bak formalamaa FORMA, biçim, şekil форма 100 FORMALAMAA, fasonnamaa, biçimnemää, forma vermää формовать FORMASIZ, biçimsiz, şekilsiz, fasonsuz бесформенный FORMASIZLIK, biçimsizlik бесформенность foto bak patret franzoli bak pesmet FRAZEOLOGİZMA, bölünmäz lafbirleşmesi (lingv.), deyim фразеологизм frenk bak düz boyada fufayka bak canınker FUKAARÄ // FUKAARA, fakir, yoksul, çol (d. m.), düşkün (d. m.) бедный fukaarelik etmää bak yokluk çekmää FUKAARELİK, fakirlik, yoksulluk, düşkünnük (d. m.), zorluk (d. m.) бедность fundament bak temel I fundamental 1. bak temelli I; 2. bak temelli II furaj bak alaf FURKULİŢA // FARKULİŢA, çatal (arh.) вилка furtulişka bak sakırga 101 G GABARİT, büüklük величина gaçi bak aga galaciya bak şamata galaciyacı bak şamatacı galaciyalık bak serbezlik galanton bak çömert galantonnuk bak çömertlik GALON, şişä, gavanos бутыль GALSTUK, galusnik (arh.) галстук gam 1. bak bela; 2. bak darsıklık GAM, kasavet // kaseet, zaamet, umur, habar (siirek) забота gamnı bak darsık GAMSIZ, kasavetsiz // kaseetsiz, zaametsiz, umursuz, düşünceksiz, habarsız (siirek) беззаботный, беспечный GAMSIZLIK, kasavetsizlik, zaametsizlik беззаботность, беспечность garagaţa bak saksan GARAJ, menzil (siirek) гараж garip bak darsık GARİP, zavallı горемыка, бедняга garipsäk bak duygulu garipsemää bak darsımaa garmoniya bak uygunnuk 102 gaşnik bak uçkur gavanos bak galon GAYGANA, göz yımırta яичница GAZETACI, jurnalist журналист GAZETACILIK, jurnalistika журналистика gebertmää bak öldürmää gecä kuşu 1. bak buhu; 2. bak kukumäu GECELEMÄÄ, konaklanmaa ночевать gecelik evi bak konak I gecikmää bak geç kalmaa gecikmäk bak geç kalmak GEÇ KALMAA, gecikmää опаздывать GEÇ KALMAK, gecikmäk опaздывание GEÇ, oya поздно geçän yıl bak bıldır GEÇÄN, geçmiş прошлый GEÇENNERDÄ, yakınnarda, diil çoktan, bu günnerdä, az ileri, biraz ileri недавно GEÇERLİ I, hakikat (arh.) действительный GEÇERLİ II, gezek, raabetli пользующийсяспросом GEÇERLİK, pazarlama сбыт GEÇERSİZ I, gerçeksiz недействительный GEÇERSİZ II, satılmaz, raabetsiz непользующийсяспросом GEÇİCİ, birvakıtlı временный geçik 1. bak geçit; 2. bak sörpeşik; 3. bak tırma GEÇİK, geçkin, geçmişпросроченный 103 geçinmää 1. bak ölmää; 2. bak yarışmaa geçinmäk 1. bak ölüm; 2. bak yarışmak geçinmiş bak ölü II GEÇİRİCİ, yol gösteränпроводник geçirmää 1. bak dizmää I; 2. bak giimää GEÇİRMÄÄ I, götürmää, taşımaa переносить, переправлять GEÇİRMÄÄ II, uurlamaaпровожать, сопровождать GEÇİRMÄÄ III, giidirmääвдевать GEÇİRMÄÄ IV, çekmää, görmää, sürtmääпережить, испытывать что-л. GEÇİRMÄÄ V, kaybetmääупускать, терять GEÇİRMÄÄ VI,sokmaaвдевать (нить в иглу) geçirmäk bak taşımak geçirtmää bak dizdirmää geçişmää bak yarışmaa GEÇİT, geçik переход geçkin 1. bak geçik; 2. bak sarfoş geçmää 1. bak aykırlamaa; 2. bak boşlamaa geçmiş 1. bak geçän; 2. bak geçik; 2. bak sörpeşik geçtiyılbakbıldır geeribakmaabakdönmää I GEERİ DÖNMÄÄ, geerigelmää возвращаться geerigelmää bakgeeridönmää geeriolmaabak çıkınmaa geeriolmakbak çıkınmak geeridä bak ardından 104 geeridän bak ardından GEERİDEKİ, arkadakı, ardtakı, dipteki задний geerilmää bak uzamaa geerimää bak kusmaa geermää bak uzatmaa gegä 1. bak çengel,2.bak kuka gelän zamannar bak gelecek gelän vakıtlar bak gelecek GELÄN, gelecek, önümezdeki будущий gelän-geçän bak gelän-gidän GELÄN-GİDÄN, gelän-geçän прохожий gelecek bak gelän GELECEK, yaarınnar, gelän zamannar, gelän vakıtlar будущее gelincä bak iilik başlan gelincik sıcanı bak kelemä sıçanı gelin-güvä bak gençlär GELİR, çıkış, kär, kazanç, fayda, verim, fayız доход, прибыль GELİRLİ, çıkışlı, bereketli, kärlı, kazançlı, faydalı, verimni, fayızlı доходный,прибыльный GELİRSİZ, kärsız, çıkışsız, kazançsız, faydasız, verimsiz, fayızsız невыгодный GELİŞ, gelmäk прибытие, приход, приезд GELİŞMÄÄ, ilerlemää, genişlenmää развиваться GELİŞMÄK, ilerletmäk, genişlenmäk развитие GELİŞTİRMÄÄ, ilerletmää, genişletmää развивать 105 gelmä 1. bak alınma; 2. bak yabancı; 3. bak aşırılı gelmää 1. bak uuramaa; 2. bak etişmää gelmäk bak geliş gem bak aazlık GEMİ, teknä корабль, судно gemici bak denizçi gemicilik bak denizçilik GENÄ, enidän, enibaştan, tekrar, taa bir kerä опять, снова genç bak delikannı GENÇ, delikannı, ergen, körpä, eşil (d. m.), civan (folk.); ◊ sarısını yutmamış молодой GENÇLÄR, gelin-güvä молодожѐны genel bak baş II GENGER, çökelek, devätikeni бот. чертополох geniş bak engin geniş ürekli bak hayırlı genişlenmää bak daalmaa genişlenmää bak gelişmää GENİŞLENMÄÄ, yayılmaa расширяться genişlenmäk bak gelişmäk genişletmää bak geliştirmää GENİŞLETMÄÄ, yaymaa, yaydırmaa расширять genişletmäk, yaymak, yaydırmak расширение genişlik bak enginnik gerää gibi bak çok gercik bak gözäl I 106 gerciklemää 1. bak donatmaa; 2. bak gözelletmää; 3. bak gözellenmää gercikli bak donaklı gerçek bak aslı GERÇEKLENMÄÄ, gerçekleşmää, aslı çıkmaa, dooru çıkmaa подтверждаться; сбываться gerçekleşmää bak gerçeklenmää GERÇEKLİ, aslıca, aslıya benzeyän, aslıya benzär правдободобный GERÇEKLİK, dooruluk, halizlik, aslılık, haklık, saafilik, hakikatlık достоверность, подлинность gerçeksiz bak geçersiz I gerdan bak left GERDAN, boncuk бусы gerek 1. bak lääzımnık; 2. bak gerekli gereksiz bak lääzımsız geren bak acı II GERGİ, sergi распятие gerilmää bak direşmää GERMÄÄ I, kasmaa стягивать GERMÄÄ II, sermää распять geroy bak kahraman getirmää bak taşımaa GEVREK I, falanır // ufalanır хрупкий GEVREK II, ekmek kurusu, sergen kurusu, kuriçka, pesmet сухарь gevremää bak kurumaa 107 gevretmää bak kurutmaa gevşemää 1. bak yımışamaa; 2. bak yufkalanmaa; 3. bak sarfoş olmaa gevşemäk bak sarfoşluk gevşenmää bak çiinemää gevşetmää 1. bak bollatmaa; 2. bak içirtmää; 3. bak yımışatmaa gezek 1. bak geçerli II; 2. bak oynak I GEZEK I, ayakta ходячий GEZEK II, oynak, kalabalık (yol için) дорогасинтенсивнымдвижением GEZİ, gezinti, ekskursiyaэкскурсия gezici bak yolcu I gezilmedikbak tor I gezinti bak gezi GEZİNTİCİ, maaleciлюбительходитьпогостям geziş bak örüyüş I gezmääbakgitmää gezmäkbak örüyüş I gıcırdamaabak çıtırdamaa gıcırdamakbak çatırtı gıcırtıbak çatırtı gıdıgolabak çıplakenseli gıjgırmaabak çekişmää gıjgırmakbak çekişmäk gılçibakbademcik gılka bak bademcik 108 gırbaçka bak maşa gırla 1. bak çok; 2. bak göl; 3. bak kol gırliţa bak domuz gırtlak 1. bak buvaz; 2. bak ünük gırtlak düünüü bak ünük gıtayka bak çıplak enseli gibi bak nicä gidiş 1. bak kaşıntı; 2. bak örüyüş I; 3. bak örüyüş II GİDİŞ, gitmäk, ayırılmak уход, удаление GİDİŞ-DÖNÜŞ, gidiş-geliş вобаконца, тудаиобратно gidiş-geliş bak gidiş-dönüş gidişmää bak kaşınmaa gidişmäk bak kaşıntı gidiştirmää bak kaşındırmaa giidirmää bakgeçirmää III GİİM,ruba, partal, portuодежда GİİMÄÄ, geçirmää, almaasırtınaнадевать giisibak çamaşır giptaetmää bakkıskanmaa girdirmääbakdizdirmää girginbakkahraman GİRGİN,korkusuz, korkmaz, iit, kıyak, ürekli (d. m.), deli (arh.) смелый; смельчак GİRGINNENMÄÄ, iitlenmää, kıyaklanmaa // kıyaklaşmaaхрабриться girginnikbakkoraşlık GİRGİNNİK, iitlik, kıyaklık, korkusuzlukсмелость 109 girimbakgiriş GİRİŞ, girimвход girişiklibak çalışkan girişiklikbak çalışkannık girişmääbakbaşlamaa girişmäkbakbaşlantı girmää baksıymaa git-gidä bakgittikçä gitmää bakyollanmaa GİTMÄÄ, varmaa, örümää, gezmää, adımnamaaидти, ходить gitmäkbakgidiş GİTTİKÇÄ,git-gidä, yavaş-yavaş постепенно GİYDİRMÄÄ, donatmaaодевать, наряжать GİYİNMÄÄ,donanmaaодеваться, наряжаться glanda bak bademcik goda bak annaşmak II gogoloş bak lokum gogorlanmaa bak dikleşmää gogucu bak korkuluk gogorlanmaa bak hodullanmaa gogorluk bak diklik GOLAN, çıplak, partalos, hırdıllı, soyuk,kalik оборванец gospodar bak çorbacı gozgoroy bak korkuluk göbekli bak şkembeli GÖCEN, tavşam yavrusu зайчонок 110 göçmää bak yıkılmaa göçük bak yıkıklık göden bak kalın barsak gök bak maavi Gök Bobası bak Allaa gökbilimci bak astronom GÖL, gırla, tıynak, yaz озеро; пруд GÖLMEK, flani рубашка gömü bak mezar GÖMÜ, üük, mogila захоронение gönderici bak yollayıcı gönül bak can görgü bak bakış görgülü bak görümnü GÖRGÜLÜ, pişkin, bilgili опытный görgün bak görümnü görgüsüz bak görümsüz GÖRGÜSÜZ, cayıl, acemi //acami, eşil (d. m.) неопытный GÖRGÜSÜZLÜK, cayıllık, acemilikнеопытность görmää 1. bak esap almaa; 2. bak geçirmää IV görmäz bak kör görmedik bak tamah görmedik gibi bak tamahça görü 1. bak görüm; 2. bak siir; 3. bak görünüş GÖRÜM, görü, görünüş, görüntü вид görümnü bak levent 111 GÖRÜMNÜ, görgülü, görgün солидный GÖRÜMSÜZ, görgüsüzневзрачный GÖRÜNMÄÄ, gözükmääпоказываться görüntü bak görüm GÖRÜNÜŞ, görü вид, внешность görüş 1. bak bakış; 2. bak buluşmak görüşmää bak buluşmaa görüşmäk bak buluşmak görüştürmää bak buluşturmaa GÖSTERİ, göstermäk показ, демонстрация gösterim baksergi GÖSTERİM, göstermäk, gösteriş показатель gösteriş bak gösterim göstermää bak sergilemää GÖSTERMÄÄ, nışannamaa, belli etmää указывать göstermäk 1. bak gösteri; 2. bak gösterim GÖT, kıç груб.зад götürmää bak geçirmää I götürmäk bak taşımak göz bayıldıcısı bak büücü II göz boncuu bak muska göz kapamamaa bak uyumamaa GÖZ KARARI, göz seçiminä görä, göz kestirmesinä görä приблизительно göz kestirmesinä görä bak göz kararı göz kıpmamaa bak uyumamaa göz-kulak olmaa bak kuşku olmaa 112 göz seçiminä görä bak göz kararı göz yummamaa bak uyumamaa gözä girmää bak yaltıklanmaa GÖZÄL I, gercik, käämil, sarp, nezetli (d. m.) красивый GÖZÄL II, gözelinä, gözäl kız, dünnää gözäli, dilber (folk.) красавица gözäl kız bak gözäl II gözäl koku bak burcu koku gözälinä bak gözäl II gözçü bak gözledici gözdän geçirmäk bak kontrol GÖZELLENMÄÄ // GÖZELLEŞMÄÄ, gerciklenmää, kıvrak olmaa становиться красивым gözelleştirmää bak gözelletmää gözelletmää 1. bak donaklamaa; 2. bak donatmaa GÖZELLETMÄÄ, gözelleştirmää, donaklamaa, gerciklemää украшать gözer bak elek gözetleyici bak gözledici GÖZETMÄÄ, gözletmää, izlemää, gözlemää, kollamaa следить GÖZETMÄK, gözletmäk, izlemäk слежка göz-gözä bak üz-be-üz GÖZLEDİCİ, gözetleyici, gözçü,gözleyici, izleyci наблюдатель GÖZLEMÄ, pazlama лепѐшка 113 gözlemää 1. bak bakmaa I; 2. bak gözetmää; 3. bak korumaa gözletmää bak gözetmää gözletmäk bak gözetmäk gözleyici bak gözledici gözükmää 1. bak görünmää; 2. bak çekişmää gözükmäk bak çekişmäk gramada bak tepä gramadalamaa bak kayırımnamaa granit bak kaya graniţa bak sınır grat bak ödül gratar bak mangal gratlamaa bak ödüllemää grek bak urum greyder bak sıyırgı grıja bak kasık çatlaa gruyu bak ahmak gruzin bak gürcü gruzinca bak gürcüycä gudina bak survaki gudron bak katran gudroncu bak katrancı gudronnamaa bak katrannamaa gugla bak yıvın GUGLA, başlık капюшон GUGUŞ, güvercin голубь; голубка 114 guma bak silgi gurbetlik bak yabancılık gursak salmaa bak tuyannamaa GURSAK, guşa зоб gustlu bak datlı guşa bak gursak gübür otu bak gürlük GÜBÜR, bokluk, süpürüntü мусор GÜBÜRLÜK, bokluk eri мусорка gücübeläbak gücülä GÜCENDİRMÄÄ, küstürmää, acılamaa, azarlamaa, acıtmaa (d. m.) обидеть, огорчать gücenik bak darsık GÜCENİK, küsülü, güçlü, hasret обиженный gücenmää 1. bak küsmää; 2. bak darsımaa GÜCENMÄÄ, aarlanmaa, hasretlenmää опечалиться, огорчаться gücenmäk bak küsü GÜCÜLÄ, gücübelä, zorlan, zar-zor струдом gücünä gitmää bak küsmää güç 1. bak aar; 2. bak darsıklık; 3. bak kuvet; 3. bak küsü; 4. bak ük güçlenmää bak kaavilenmää güçlü 1. bak gücenik; 2. bak kaavi; 3. bak kuvetli güçsüz 1. bak kuvetsiz; 2. bak yufka güçsüzlük 1. bak kuvetsizlik; 2. bak yufkalık güdücü 1. bak bakıcı; 2. bak çoban 115 güldürücü bak cümbüşçü gülencek bak gülüntü I gülencek kalmaa bak gülüntü olmaa gülgülenmää bak pembelenmää gülgülü bak pembä GÜLMÄÄ, sırıtmaa, kişnemää; ◊ gevrek-gevrek gülmää смеяться gülümsemää bak sırıtmaa gülümsemäk bak sırıtmak GÜLÜNTÜ ETMÄÄ, ayıp etmää, ayıplamaa, kirletmää, maskara etmää, lekelemää (bir kimseyin adını) опозорить GÜLÜNTÜ I, gülencek, maskara посмешище GÜLÜNTÜ II, gülüntülük, ayıp, ayıplık позор GÜLÜNTÜ OLMAA, gülencek kalmaa статьпосмешищем gümä bak demet II GÜMÄ, çotuk, çalı, kıtina // katina куст gümbürdemää bak gürlemää gümbürtü bak gürültü gümelemää bak toplanmaa gümelik bak çalılık gümnemää bak gürlemää gümüş bak para gün bak vakıt GÜN, güneş солнце günaa yapmaa bak günaalanmaa 116 GÜNAALANMAA, günaa yapmaa, günaаya girmää, günahlı kalmaa грешить GÜNAALI, günahker грешный; грешник günahker bak günaalı günahlı kalmaa bak günaalanmaa günaаya girmää bak günaalanmaa güncü bak gündelikçi gündä yanmaa bak güneşlenmää GÜNDELİK I, günnük, hergünkü ежедневный GÜNDELİKII, günnük, tabel дневник (школьный) GÜNDELİKÇİ, güncü, günnükçü поденщик GÜNDÖNDÜ, semiçka подсолнух güneş bak gün güneşlendirmää bak kurutmaa GÜNEŞLENMÄÄ, kararmaa, gündä yanmaa, gündä durmaa загорать günnük 1. bak gündelik I; 2. bak gündelik II günnük tütüdecää bak günnük GÜNNÜK, günnük tütüdecää ладан; кадило günnükçü bak gündelikçi gür bak kalın II gür daa bak tayga GÜR I, sık, çıtıran, ulu (folk.) густой, дремучий (олесе) GÜRII, kaavi (sesiçin ) громовой (о голосе) gürcü bak zengin GÜRCÜ, gruzin грузин GÜRCÜYCÄ, gruzincä по-грузински 117 GÜRLEMÄÄ, gürüldemää, gümbürdemää, gümnemää греметь gürlük bak koaylık GÜRLÜK, koray, gübür otuсорная трава; заросли сорняков gürüldemää bak gürlemää GÜRÜLTÜ, gümbürtüгром, грохот GÜÜDÄ, tenтело, туловище güüdeli bak kaavi güüs bak memä güüslük bak çupak GÜVÄ, mol моль güvemni bak şaplı güvennik bak çalılık güvercin bak guguş GÜVERCİN, kara-bozтѐмно-серый (омасти) güvezbakzambak güz çiçää bakpanaya çiçää güzsürülmesibaknadaz GÜZÇÜ, güz çiçää, panaya çiçää астра güzdäntoprakbaknadaz GÜZLÜK,azimkaозимыепосевы 118 H HABER, bildirim, bildirmäk, tellal (arh.) известие haberlemää bak bildirmää haberlenmää bak bildirilmää HABERLİ, bildirili информированный habersiz bak ansızdan HABERSİZLİK, bilmemezlik неосведомлѐнность hacılık taşı bak sedef hadi edici bak teklif edän hadi edilmää bak teklif edilmää hadi etmää bak teklif etmää hak bak aslı HAK, dooruluk право HAKINA // AKINA, doorudan, halizdän, aslıdan, saafidän действительный, верный; действительно, верно hakına bak aslı hakikat bak aslı HAKLI, dooru правый (быть правым) haklık bak gerçeklik HAKSIZLIK, dooruluksuzlukнесправедливость; бесправие hal 1. bak havez I; 2.bak kef HAL, durum, kef, şekil состояние hala bak çadır II 119 HALÄ, kenef, ayak yolu туалет halaçuga bak çırpı HALAZA // ALAZA, diçka, ekilmedik самосев halaza bak piç I haliz 1. bak aslı; 2. bak taman II; 3. bak tıpkı halizdän bak hakına HALİZLENMÄÄ, iileşmää, ilerlemää, tamannanmaa, kämillenmää совершенствоваться HALİZLEŞTİRMÄÄ, iileştirmää, kaavileştirmää, käämilleştirmää совершенствовать halizlik bak gerçeklik halk bak millet HALK, millet, insan, naţiya, narod народ; народный halka 1. bak çevrä I; 2. bak ilmek I HALKA I, prinka, kement силок HALKA II, kayış ошейник HALKA KOYMAA, prinka koymaa, kement koymaa расставитьсилки halkalamaa 1. bak dolaylamaa; 2. bak urgan atmaa halkalamak bak dolaylamak halkalanmaa bak dolaylanmaa halkalı bak dolaylı hallanmaa bak kaavilenmää halsız1. bak hasta; 2. bak yufka halsızlanmaa bak hastalanmaa ham bak yaban ham toprak bak kelemä 120 hamal bak esir I HAMAL, taşıyıcı носильщик hamallık bak esirlik I hamel bak tamah hamellik bak tamahlık hamutlamaa bak koşmaa harakter bak tabeet harakterli bak tabeetli HARCAMAA, tüketmää расходовать HARCAMAK, tüketmäk расходование harç bak vergi HARÇ, mastraf расходы HARDAL, rakiţa бот. сурепка harın bak inat harınnamaa bak inatlaşmaa harınnık bak inatlık HARMAN AYI, avgust август harman eri bak tınaz harmanı çetinnetmää bak harmanı oldurmaa HARMANI OLDURMAA, harmanı çetinnetmää, harmanı çiinemää трамбовать (утаптывать) местодляобмолота harmannamaa 1. bak dolaylamaa; 2. bak düümää harmannamak bak dolaylamak harţak bak naz haseet 1. bak hayırsız; 2. bak tabeet 121 HASEET, kıskanç, çokgörän, aaç gözlü; ◊ gözü büüdü завистливый haseetli bak tabeetli haseetlik 1. bak hayırsızlık; 2. bak tamahlık HASEETLİK, çok görmäk зависть HASEЕTLENMÄÄ, kıskanmaa, haseet olmaa, çok görmää завидовать hasret 1. bak darsıklık; 2. bak gücenik hasret çekmää bak darsımaa hasret kalmaa bak darsımaa hasret olmaa 1. bak darsımaa; 2. bak küsmää hasretlenmää bak gücenmää hasretli bak darsık hasretlik bak küsü hasta bak yufka HASTA OLMAA, maraz çekmää; ◊ derdä düşmää болеть HASTA, dertli, saalıksız, kederli, kefsiz, halsız, marazlı больной HASTALANMAA, dertlenmää, kederlenmää, marazlanmaa, halsızlanmaa, kefsizlenmää, derdä karmaa (dial.); ◊ döşeklerä düşmää; ◊ saalıktan çıkmaa заболеть hastalık bak salgın hastalık kapmaa bak ulaşmaa hastalık kapmak bak ulaşmak HASTALIK, dert, maraz, patima болезнь HAŞLAK, kaynak, kızgın горячий 122 haşlamaa 1. bak dikmää II; 2. bak pişirmää HAŞLAMAA, kamalamaa бот.прививать haşlanmaa bak pişmää I hatır 1. bak saalık; 2. bak saygı; 3. bak şan hatır gütmää 1. bak saymaa; 2. bak şannamaa HATIR, anmak, aklına getirmäk воспоминание hatırlamaa 1. bak anmaa; 2. bak saymaa; 3. bak şannamaa hatırlı bak saygılı hatırsız 1. bak saygısız; 2. bak şansız hatırsızlık bak saygısızlık HAVA, ayer, atmosfera, soluk воздух, атмосфера havacılık bak uçakçılık HAVALANDIRMAA, lüzgerlendirmää, taazeletmää, taazelemää проветривать, освежать havalanmaa bak neetlenmää HAVALANMAA, lüzgerlenmää, serinnemää проветриваться havalanmak bak uçuş HAVALANMAK, lüzgerlenmäk, taazelemäk проветривание HAVEZ I, aht, hal, arzu, istedik, istek, isteyiş, raabet, afacannık, pofta (d. m.) желание, охота HAVEZ II, stimul, ön vermäk стимул havezlendirmää bak şefklendirmää HAVEZLENDIRMÄÄ, stimul vermää, ön vermää, kızıştırmaa (d. m. ) стимулировать HAVEZLENMÄÄ, kızışmaa увлечьсячем-л. 123 havlamaa bak salmaa havlamak bak salmak HAYAT, kaydırma прихожая, веранда haydamaa 1. bak kullanmaa II; 2. bak kuumaa haydut 1. bak hırsız; 2. bak soyguncu haydutluk bak hırsızlık haygır bak beygir hay-hay etmää bak itirmää hayıflanmaa 1. bak oflamaa; 2. bak pişman olmaa hayıflanmak 1. bak oflamak; 2 bak pişmannık hayın 1. bak amazçı; 2. bak haylaz; 3. bak inat hayınnanmaa bak haylazlanmaa hayınnık bak inatlık HAYINNIK, satkınnık, kayafalık, satı (d. m.), satmak (d. m.), yudalık (laf.) предательство hayır bak fayda hayır görmää bak fayda görmää HAYIR YAPMAA, iilik yapmaa, isläälık yapmaa делатьдобро HAYIR, iilik, isläälık добро hayırlı bak faydalı HAYIRLI, cömert, cana yakın, canı suada, ii ürekli, geniş ürekli, ii, fazlı добродушный hayırsız 1. bak faydasız; 2. bak yufka; 3. bak zabun HAYIRSIZ, alçak, düşkün, esapsız, pezevenk, haseet,naalet, fena, kötü, utanmaz, yok adam, domuz (d. m.) подлый, мерзкий; подлец, мерзавец 124 hayırsızlamaa 1. bak zabunnamaa; 2. bak yufkalanmaa hayırsızlık bak zina HAYIRSIZLIK, alçaklık, düşkünnük, aşaalık, haseetlik,köörlük, naaletlik, fenalık, kötülük, başsızlık, betlik, domuzlık (d. m.) подлость HAYLAK,serbest, boş, işsizсвободный,незанятыйчем-л. HAYLAKLIK,boş vakıt, boş araдосуг HAYLAZ, dembel, hayınленивый; лентяй HAYLAZLANMAA, üşenmää, dembellenmää, hayınnanmaa, savsaklanmaa, bişeyyapmamaa; ◊ sinektutmaaлениться haylemää bakaalaşmaa hayleşmääbakaalaşmaa haylibak çok HAYMANAGEZMÄÄ,haytagezmää,yollardagezmää бродяжничать HAYMANA, haytaбродяга haytabakhaymana haytagezmää bakhaymanagezmää hayvanbaşçasıbakzoopark HAYVAN, sıır, mal, kara sıır скот HAYVANCI, skotnik скотник HAYVANCILIK, sıırcılık, malcılık животноводство hazır bak taman I hazırcı bak hazıroncu hazırlamaa bak kurmaa II hazırlanmaa bak neetlenmää 125 HAZIRLIKLI, tedarıklı запасливый hazıroncu bak şaban HAZIRONCU, cabacı, haram, trıntor, hazırcı, kelepirci дармоед hazıronculuk bak şabannık hazna bak bücet HEDERLEZ AYI, may май HELAL, bravo, maşallaa,aferim // aferin браво, молодец HEMEN, şindi, busaat, osaat, tezсейчас HENDEK, çukur, rıpa ров hendekli bak oynak II HEP, taa, hep ölä, hep taa все так же hepsi bak toplam HEPSİ, topu все her bak herbir HERBİR, her, herkez каждый HERERDÄ, doz-dolay, dübüdüz везде hergelä bak beygir hergünkü bak gündelik I herkerä bak dayma herkez bak herbir hersıra bak dayma hersoy bak hertürlü HERTÜRLÜ, türlü, türlüsoy, türlü-türlü, hersoy, çeşitli, farklı, variantlı разный herzaman bak dayma herzamannı bak daymalı 126 heybä bak torba hıklamaa bak hınçkırmaa hınçkırık bak hınçkırmak HINÇKIRMAA, hıklamaa икать HINÇKIRMAK, hınçkırık икота hırçın 1. bak nazlı; 2. bak tamah hırdıllı bak golan HIRILDAMAA, hоrlamaa храпеть hırıldamak bak hırıltı HIRILTI,hırıldamak, hоrlamak храп hırıltılı bak tutnuk hırlaşmaa bak buuşmaa II hırleţ bak bel HIRSIZ, çalıcı, soyucu, haydut вор hırsızlık bak soygun HIRSIZLIK, çalmak, haydutluk воровство hısım bak senselä hısım olmaa bak senselä olmaa hısımnaşmaa bak senselä olmaa hısımnık bak senselelik hıstırıcı bak fitleyci hıstırmaa bak fitlemää hıstırmak bak fit hışırdamak bak fışırdamak hışırdatmaa bak fışırdatmaa hışırtı bak fışırdamak HIYAR, salata, krastaveţ огурец 127 HIZ, hızlılıkскорость hızlandırmaa 1. bak alatlattırmaa; 2. bak yollandırmaa hızlı 1. bak çemrek; 2. bak tez HIZLI, çabuk, tez, tez eldän, çevik, diri şufa (d. m.) быстрый; быстро hızlıdan bak tez hızlılık 1. bak alat; 2. bak hız HİÇ BIŞEY, bir da gram, bir dä çepel, bir dä tenä, bir dä damna, bir dä trofa, bir dä dölüm (arh.) абсолютноничего HOBUR, moroy, strigoy вампир HODUL, dik, kurumnu, kokoş (d. m. ), şiş, kaykı (siirek); ◊ üüsek burnulu; ◊ dik burnuluгордый hodullanmaa bak dikleşmää HODULLANMAA, gogorlanmaa // gogurlanmaa, kurmaa kendini гордиться hodulluk bak diklik hojma 1. bak dayma; 2. bak sık hojmalık bak kesilmezlik holluk bak kurna homurdanmaa bak sölenmää homurdanmak bak sölenmäk homurtu bak sölenmäk HOMURTUCU, mırıltıcı, mırıldayıcı, dirliksizворчливый hoplamaa bak atlamaa I horozlanmaa bak dikleşmää 128 hoş 1. bak ii; 2. bak yakışıklı hoşlamaa bak beenmää HOŞLUK, zevk, sefa, şefk, kanaat удовольствие hotar bak annık hotar parası bak toprak parası hotel bak konak evi hrom bak tovar huy bak tabeet huylu bak tabeetli hоrlamaa bak hırıldamaa hоrlamak bak hırıltı 129 I ıcıran bak yara ıcırannı bak yaralı ıhmaa bak cannanmaa ILI, ılıca, sıcacık тѐпленький ılıca bak ılı ILIMAA, suumaa остывать (ожидкости) ILITMAA, suutmaa студить (о жидкости) ıncerbakayoz ıngırdamaabakmizlemää ıngırdamakbakmizlemäk ıştırıcıbakamazçı 130 İ İBİK,kukuriga, krästaгребень(птичий) iç bak özI İÇ DON,kalson, biyazdon (dial.) кольсоны İÇ,içänkı, içerkiвнутренний içänkı bakiç içecekbakiçki İÇER,oda, soba (dial.) комната içerkibakiç İÇİN, deyniдля, ради İÇİRTMÄÄ, sarfoş etmää, keflendirmää, gevşetmää споить içkikaldırmaabakiçmää İÇKİ, içecekнапиток İÇKİCİ,sarfoş, şarapdüşkünü, şarapbekrisi, gırtlaklı (d. m.) пьяница içkicilikbaksarfoşçuluk içkilibaksarfoş içlibakmintan İÇMÄÄ, içkikaldırmaa, buyurmaa (d. m. ), çakmaa (laf.) выпивать içmişbaksarfoş ideyäbakdüşüncä idirmääbakdoyurmaa yıftırabakkaracılık 131 yıftıracı bakkaracı ihlamnandırmaabak üreklendirmää ihlamnanmaabak üreklenmää İHTÄR,yaşlı, koca, kartстарый İHTÄRLAMAA, yaşlanmaa, kocamaa, kartlaşmaaстареть İHTÄRLIK,kartlık, kocalıkстарость ihtärbakyaşlı ihtärkarı bakbabu iibakhayırlı iiinançlıbaknamuzlu ii üreklibakhayırlı İİ,islää, hoş хороший iilenmää bakalışmaa iileşmää 1. bakalışmaa; 2.bakhalizlenmää iileştirmää bakhalizleştirmää iilik 1. bakhayır; 2.bakfayda; 3.bakhoşluk; İ4.baksaalık İİLİKBAŞLAN, iilikkafaylan, gelincä понуряголову iilikgörmääbakfaydagörmää iilikkafaylanbakiilikbaşlan iilikyapmaabakhayıryapmaa İİLİK, bükükнаклонѐнный İİLMÄÄ, bükülmää, sinmää, domalmaaнаклоняться iinelemää 1.bakdalamaaII; 2.baksaplamaa iinti 1. bak imeelik; 2. iinti bak maasul iiri 1. bacaklı; 2. bak buruk bacaklı iiri 1. bak buruk; 2. bak büük 132 iiri dişli bak büük dişli iirilmää bak burulmaa iiriltmää bak büktürmää iisik bak defektli iisilmää bak azalmaa iişimää bak sirkelenmää iit 1. bak girgin; 2. bak kahraman iitlenmää bak girginnenmää iitlik bak girginnik ikinci boba bak bobalık ikitaraflı bak karşılıklı ikralamaa bak toksamaa ikram etmää bak ikramnamaa İKRAM, kiraz, üleştirmäk // ileştirmäk угощение İKRAMNAMAA, ikram etmää, konaklamaa, kirazlamaa, kiraz etmää, divan durmaa, üleştirmää // ileştirmää угощать ilaçlanmaa bak alışmaa ileriyä bak şansora ilerlemää 1. bak gelişmää; 2. bak halizlenmää ilerlemäk bak progres ilerletmää bak geliştirmää ilerletmäk bak gelişmäk ilgi bak baalantı İLGİ, salay намѐтка ilgilemää bak dikmää I İLGİLEMÄÄ, çitmää, tutturmaa, salaylamaa наметать 133 İLGİLEMÄK, çitmäk, salaylamak намѐтывание İLİK, öz костныймозг ilin bak kolay ilincä bak alık ilinkafalı 1. bak ahmak, 2. bak uçkun ilinnetmää bak kolaylamaa ilinnik bak kolaylık I ilişki bak baalantı ilişmää 1. bak diimää; 2. bak takılmaa ilişmäk bak diimäk iliştirmää bak eklemää ilk bak seftä ilkinki bak seftä İLMEK I, halka, çalmık петля İLMEK II, çalmık, prinka петля (на одежде) imäkbakkatık imäkrejimibakpiriz iman bak din imdat bak yardım İMEELİK, iinti, zaarä продовольствие imek havezi bak apetit İMEK, aş еда, пища İMEKSİZ, katıksız безпищи İMİK, mozak, öz мозг imperator bak padişaa İMZA, avtograf автограф imzalamaa bak yazılmaa 134 İNADINA,tersinä упрямo inan bak din inanç bak din İNANDIRMAА, argumentlemää убеждать inanmamaa bak şüpelenmää İNANMAZLIK, inansızlık недоверие inansız bak dinsiz inansızlık 1. bak dinsizlik; 2. bak inanmazlık İNAT, naalet, harın, hayın, ters, dedikçi, tabeetli, katır (d. m.) упрямый inatlanmaa bak inatlaşmaa İNATLAŞMAA,inatlanmaa, naaletlenmää, tersleşmää, harınnamaa упрямиться inatlık bak naz İNATLIK, naaletlik, harınnık, hayınnık, terslik, eşeklik (d. m.) упрямство incä 1. bak zabun; 2. bak zarif İNCELEMÄÄ, analiz yapmaa анализировать incelemää1. bak aşınmaa II;2. bak üürenmää İNCELEMÄK, analiz анализ inci bak sedef İNİK, in, delik нора İNİŞ, inmäk, konmak посадка inkär bak ret inkär etmää bak ret etmää inkärlık bak ret 135 İNMÄÄ I, aşaa inmää, kolverilmää, salverilmää, yılmalanmaa спускаться İNMÄÄ II, konmaa спускаться (о птицах, самолѐте и т.д.) inmäk bak iniş innemää bak oflamaa innemäk bak oflamak insan bak halk İNSAN, dünnää человечество insancasına bak adamcasına İNSANNIK, adamnık; ◊ canayakınnık человечность interes bak merak interesçi bak meraklanıcı interesli bak meraklı invalid bak sakat ip 1. bak çatı; 2. bak iplik; 3. bak sicim; 4. bak şnurki; 5. bak uçkur İPEK, bürüncük шелк İPLİK, ip, riştä нитка iprak bak eski ipranmaa 1. bak eskimää; 2. bak örselenmää; 3. bak aşınmaa I ipratmaa bak örseletmää ipratmak bak örseletmäk irak bak uzak iraklaşmaa 1. bak uzaklaşmaa I; 2. bak uzaklaşmaa II iraklık bak uzaklık 136 irik bak çatlak irilmää bak çatlamaa islää 1. bak dönä-dönä; 2. bak ii isläälik 1. bak fayda; 2. bak hayır; 3. bak hoşluk isläälik görmää bak fayda görmää isläälik yapmaa bak hayır yapmaa İSTEDİİNÄ VERMÄÄ, beendiinä vermää, muradına vermää бытьотданной (замуж) залюбимого istedik bak havez I istek 1. bak havez I; 2. bak isteyiş; 3. bak neet istemää bak dilemää İSTEMÄÄ I, arzu etmää, düş gütmää, sayıklamaa мечтать İSTEMÄÄ II, özenmää, savaşmaa, şefklenmää стремиться, желатьчего-л. istemäk bak isteyiş istenmää 1. bak sorulmaa I; 2. bak sorulmaa II İSTENMÄÄ, beenilmää, sevilmää пользоватьсяуспехом istenmäk 1. bak sorulmak I; 2. bak sorulmak II istenmeyän bak meret isteyici 1. bak daavacı II; 2. bak maasuz isteyiş bak havez I İSTEYİŞ, istek, istemäk, murat, arzu желание iş bak zanaat İŞ ERİ, izmet eri, serviç eri место работы İŞ I, izmet, serviç работа, служба 137 İŞ II, çalışma, zaamet работа, труд iş yoldaşı bak kolega İŞÇİ I , çalışkan, şeremet, çemrek, kayretli трудолюбивый İŞÇİ II, zaametçi работник İŞİDİLMEDİK, duyulmadık неслыханный işitmäz bak saar İŞLEMÄÄ, çalışmaa, izmet etmää, izmettä bulunmaa работать işlenmemiş toprak bak kelemä işsiz bak haylak iştah bak apetit İTİRMÄÄ, dirseklemää, kakmalamaa, hay-hay etmää, толкать itirmäk bak dürtmäk itirtmää bak dalamaa I iyä bak kösterä iyül bak orak ayı iyün bak kirez ayı İZİN ETMÄÄ I, izin vermää, brakmaa, kolvermää разрешить İZİN ETMÄÄ II, izin vermää, emir vermää, emir etmää, buyurmaa, buyur etmää приказывать, распоряжаться İZİN I, brakmak, brakım, kolvermäk разрешение İZİN II, emir (asker.), komanda, ordin, muflet // mühlet приказ izin vermää 1. bak emir vermää II; 2. bak izin etmää I 138 izindän bak ardından izlemää bak gözetmää izlemäk bak gözetmäk izleyci bak gözledici izmet bak iş I izmet eri bak iş eri izmet etmää bak işlemää İZMETÇİ I, çırak наѐмныйрабочий İZMETÇİ II, çırak, kölä прислуга İZMETÇİ III, izmetkär, serviççi, slujaşçi служащий izmetkär bak izmetçi III izmettä bulunmaa bak işlemää izvor bak çöşmä 139 J JAMBON, pastırma, tütüzlü yaanı вяленоемясо japlatmaa bak şamarlamaa jarka bak zabun jarklatmaa 1. bak kamçılamaa; 2. bak urmaa jerep bak çetelä julik bak aldadıcı JURNAL, dergi журнал jurnalist bak gazetacı jurnalistika bak gazetacılık 140 K käämil bak gözäl I käämilleştirmää bak halizleştirmää kaar topu bak topalak KÄÄRCI, cambaz, saraf (arh.) перекупщик KÄÄRCILIK ETMÄÄ, cambazlık etmää, saraflık etmää заниматьсяперекупкой KÄÄRCILIK, cambazlık спекуляция kaavi 1. bak gür II; 2. bak çetin; 3. bak keskin I; 4. bak kuvetli; 5. bak saa; 6. bak temelli II KAAVİ, kuvetli, güçlü, çetin, direşkän, sinirli, güüdeli, tenni, selemet, keresteli (dial.); ◊ kara damaklı крепкий (o человеке) kaavilemää 1. bak çeliklemää II; 2. bak remontlamaa KAAVİLENMÄÄ, kaavileşmää, kuvetlenmää, çetinneşmää, güçlenmää, hallanmaa, kerestelenmää (dial.) крепнуть (очеловеке) kaavileşmää 1. bak kaavilenmää; 2. bak pekişmää kaavileştirmää bak halizleştirmää kaaviletmää 1. bak düzdürtmää; 2. bak pekitmää kaavilik bak kuvet kabarcık1. bak şiş; 2. bak firlak kabarıklık bak fırlaklık kabarmaa bak şişmää kabledän bak kabledici 141 KABLEDİCİ, kabledän, adresat получатель; адресат kabletmää 1. bak karşılamaa; 2. bak kolvermää II KABUKLANMAA, kap tutmaa, kapçıklanmaa, kapçık tutmaa покрытьсякоркой KAÇAK, kaçkın беглец; беженец KAÇARAK, koşarak бегом kaçaraktan bak tez kaçıntı bak kaçmak kaçırık bak terbiyesiz KAÇIRMAA, düşürmää упустить (изрук) kaçırtmaa bak düşürtmää kaçış bak kaçmak kaçkın bak kaçak KAÇMAA,kırlamaa, sıyırılmaa, tıımaa убежать KAÇMAK, kaçıntı, kaçış бег kada bak bota kadem bak adım KAF, çim мох kafa bak baş I kafadar bak dost kafadarlık bak dostluk kafalı bak akıllı kafasız bak ahmak KAFES, kuşka клетка käfir bak dinsiz kahır 1. bak bela; 2. bak darsıklık kahırlanmaa bak darsımaa 142 kahırlı bak darsık kahırsak bak darsık KAHRAMAN, girgin, iit, geroy герой kakmaa bak enserlemää kakmalamaa1. bak itirmää; 2. bak tepmelemää KAKU, ţaţi, abla (arh.) старшаясестра kalabalık 1. bak gezek II; 2. bak sıkışıklık KALABALIK, sıkışmalık, çokluk многолюдно kalbur bak elek kalburdan geçirmää bak elemää kaldırılı toprak bak sürmä er kaldırmaa1. bak kurmaa I; 2. bak pindirmää KALDIRMAA,sökmää поднимать (целину) KALEM, kiliz, papur тростник KALIN BARSAK, göden толстаякишка KALIN I, aar, dolu, üklü, maamul беременная KALINII,sık, gür густой (о волосе) KALINKALMAА, aarkalmaа забеременеть kalınnamaabaktuyannamaa kalıntı bak artık I kalik 1. bak golan; 2. bak sakat kalit etmää bak pekişmää KALİTET, kalitetlik, nicälik качество kalitetlik bak kalitet kalitetmää bak çeliklemää kalkınmaa bak büümää II KALKINMAA, davranmaa подниматься (оветреит.п.) 143 kalkıntı bak kalkış KALKINTI, ayaklaşmak, kalkışmak восстание kalkış bak uçuş KALKIŞ, kalkıntı вставание, подъем kalkışmak bak kalkıntı kalkmaa 1. bak kopuşmaa; 2. bak çıkmaa II; 3. bak üüselmää kalkmak bak uçuş kalma bak artık I kalp bak ürek kalpaanı çıkarmaa 1. bak aşaalanmaa; 2. bak selämnamaa KALPAK, külaf, külah // kilah меховаяшапка kalson bak iç don kaluger bak keşiş kaluplanmaduk bak terbiyesiz kamalamaa bak haşlamaa kamcılamaa bak urmaa KAMÇI, tatarnik, şirka кнут KAMÇILAMAA, şırklatmaа, jarklatmaa хлестать (бичом) kamış bak saz kamışlık bak saazlık kämillenmää bak halizlenmää kana bak çölmek I kaná-kaná bak doyunca kaná-kaná içmää bak doyunca içmää kanal bak vada 144 kanape bak divan kanaat kalmaa 1. bak kayıl olmaa; 2. bak razı olmaa kanatlı yılan bak evrem kanca bak çengel kancık bak orospu kandırmaa bak yıslamaa kandillemää bak uyuklamaa kangaklı bak oynak II KANON // KANUN, zakon закон KANONNU // KANUNNU, zakonnu, zakonca законный KANONSUZ // KANUNSUZ, zakonsuz незаконный KANSIZ, benizsiz, sarı, sarı benizli бледный KANTAR, çeki, terezä, bezgen(arh.) весы kantara almaa bak düşünmää kantara urmaa bak düşünmää kantarcı bak tamah KANTARCI, çekici, terezeci весовщик kantarlamaa bak düşünmää kantırma bak yular KANTİNA, stolova столовая KAP I, kapçık, soyuntu кожура, шелуха KAP II, tara тара kap tutmaa bak kabuklanmaa kapaklı bak kapalı I kapalı bak bulutlu KAPALI I, tıkalı, kapaklı закрытый KAPALI II, kilitli, kitli, mühürlü (d. m.) запертый 145 kapamaa 1. bak kilitlemää; 2. bak tutuklamaa kapan bak kapkan KAPAN, zından, zap, türmä, ostruf (arh.) тюрьма KAPANCI, zındancı (arh.) тюремщик kapanış bak kapanmak kapanmaa 1. bak bozulmaa; 2. bak kilitlenmää KAPANMAK, kapanış закрытие kapçık bak kap I kapçık tutmaa bak kabuklanmaa kapçıklanmaa bak kabuklanmaa kapılgan bak uysal kapılgannık bak uysallık kapılmaa 1. bak aldadılmaa; 2. bak tutulmaa I kapım bak kapmak kapış bak kapmak KAPİTAL, varlık капитал kapituläţiya bak kapituläţiya KAPKAN, tuzak, kapan, kündä, prinka ловушка kap-karannık bak zın karannık kaplama bak mintan kaplamaa bak dolaylamaa KAPLAMAA, sarmaa обѐртывать KAPLAMAK, almak взятие kaplanmaa bak dolaylanmaa kaplı bak dolaylı KAPMA, çalınma,sıyırılma, sıyırık краденный kapmaa bak çalmaa II 146 kapmak bak çalmak KAPMAK, kapış, kapım,kavramak, kavrayış захват kapriz bak naz kaprizli bak nazlı kapsık bak zabun kapsımaa bak zabunnamaa kaptırmaa bak urmaa kapu önü bak dışansı kapu parası bak boba hakı kapucu bak divancı kär 1. bak fayda; 2. bak gelir; 3. bak tıpkı KARA KAYIP, namı-nışanı yok безвестипропавший kara sıır bak hayvan kara tenni bak karagöz karabaa bak kılip kara-boz bak güvercin KARACI, karalayıcı, kötüleyici, amazçı, yıftıracı, laf çıkarıcı; ◊ üstünä söleyiciклеветник KARACILIK, kötülük,amaz, amazlamak, yıftıraклевета KARAGÖZ, esmer, morgoç, kara tenni (d. m.) смуглый karakanzal bak korkuluk KARALAMAA, kötülemää, üstünä sölemää, yıftıra etmää порочить karalayıcı bak karacı KARAMUK, ejevika ежевика kararlamaa bak sözleşmää kararlaşmaa bak sözleşmää 147 KARARLI, belliedili, kaluba koyulu решѐнный kararmaa bak güneşlenmää KARARMAA, bozarmaa, esmerlenmää темнеть KARARSIZ, esaba alınmadık, fikirdän geçirilmedik, kantarsız (d. m.) неопределѐнный KARASAÇLI, kömür saçlıчерноволосый karaul bak bekçi I karaüzlü bak esapsız karbona bak para karez bak üfkä KAREZKER, kinni ненавистный karezlenmää bak üfkelenmää KAREZSİZ, candan, bütün ürektän искренне KARILMAA, katılmaa, karışmaa бытьзамешанным (оглине). karımcalanmaa bak uyvaşmaa KARIŞIK, katılı смешанный KARIŞIKLIK, dolaşıklık запутанность KARIŞIM, katılım смесь karışlamaa bak ölçmää karışmaa bak karılmaa KARIŞMAA, sokulmaa вмешиваться karışmak bak karıştırmak KARIŞMAK, sokulmak вмешательство KARIŞMAMAZLIK, katılmamak, katılmamazlık неучастие KARIŞTIRMAA, katmaa смешивать 148 KARIŞTIRMAK, karışmak, karışmalık смешивание kärlı bak gelirli KARMAA, çiinemää (çamur) месить(глину) karmakarışık yapmaa bak daatmaa karma-karışıklık bak darmadaannık karnı 1. bak katı; 2. bak şkembä karpetki bak çorap kärsız bak gelirsiz karşı gelmää bak buluşmaa karşı gitmää bak zıt gitmää karşı karşıya bak üz-be-üz KARŞI KOYMAA, çenä yaraştırmaa перечить KARŞI, kontra, zıt (dial.) против KARŞIDA, üst erdä, üst köşedä напочѐтномместе karşıgelmäk bak buluşmak KARŞI-KARŞIYA, üz-be-üz другпротивдруга KARŞILAMAA, kabletmääвстречать кого-л. karşılaşmaa bak buluşmaa karşılaşmak bak buluşmak karşılaştırmaa bak buluşturmaa KARŞILIKLI, ikitaraflıдвухсторонний kart 1. bak ihtär; 2. bak sörpeşik KART, sörpeşik, buruşuk дряхлый kartina bak tablo kartlaşmaa bak ihtärlamaa KARTLAŞMAA, buruşmaa, sörpeşmää дряхлеть KARTLAŞMAK, buruşmak, sörpeşmäk дряхлость 149 kartlık bak ihtärlık kasavet 1. bak darsıklık; 2. bak gam kasavetlenmää bak darsımaa kasavetli bak darsık kasavetsiz bak gamsız kasavetsizlik bak gamsızlık kasık bak soldur KASIK ÇATLAA, grıja грыжа KASIK, soldur (dial.) пах KASIM, noyabri ноябрь kasinka bak şalinka kaskatı bak sert kaskatılık bak sertlik kasmaa 1. bak germää; 2. bak mıyaklamaa kaşaa bak kaşayacak KAŞAALAMAA, fırçalamaa чесать KAŞAALATMAA, fırçalatmaa заставитьчесать KAŞAALI, fırçalı начесанный KAŞAYACAK, kaşaa, fırçaчесало (дляживотного); скребок KAŞINDIRMAA,gidiştirmääвызватьзуд KAŞINMAA,gidişmää чесаться, зудеть kaşınmakbakkaşıntı KAŞINTI,kaşınmak,gidiş, gidişmäkчесание, зуд kaşkavalbakpiinir kaşkavalcı bakpiinirci kaşmer bak litu 150 kaşolka bak sepet katar 1. bak kervan; 2. bak tren kaţaveyka bak aba II KATI, karnı, stomak, canek (dial.), kafes (dial.) желудок KATIK, imäk пища katıklanmaa bak doyunmaa katılamaa 1. bak terlemää; 2. bak yorulmaa KATILAMAA, dolmaa soluklan запыхаться katılı bak karışık katılım bak karışım katılış bak katılmak katılmaa bak karılmaa KATILMAA, pay almaa учавствовать KATILMAK, katılış, pay almak участие katılmamak bak karışmamazlık katılmamazlık bak karışmamazlık katlamaa bak bükmää KATLAMAA, bükmää складывать KATLAMAK, bükmäk сложение katlanmaa bak saburlanmaa katmaa bak karıştırmaa katran bak kurum katran böcää bak malak KATRAN, gudron деготь KATRANCI, gudroncuпроизводитель и продавец дегтя KATRANNAMAA, gudronnamaa мазать дегтeм 151 kauk bak şiş kaurmaabakpişirmää kaurmakbakpişim kaurulmaa 1. bakkızarmaa; 2.bakpişmää I; 3.baksızırılmaa KAUŞMAA, kaybelmääсадиться (о солнце, луне) kaval bak çırtma kavanoz bak borkan KAVGA, kavgalaşmak, çekiş, çekişmäk, baarış, atışmak, bozuşmak ссора kavgacı bak şamatacı KAVGACI, çekişçi скандалист kavgacılık bak serbezlik KAVGALAŞMAA, çekişmää, baarışmaa, bozuşmaa, atışmaa, dalaşmaa (d. m.), hırlaşmaa (d. m.) ссориться kavgalaşmak bak kavga kavilik bak çetinnik kavramaa 1. bak annamaa I; 2. bak çalmaa II kavramak 1. bak çalmak; 2. bak kapmak kavraşmaa bak düüşmää kavrayış 1. bak annayış; 2. bak kapmak KAYA, granit гранит kaybelmää bak kauşmaa KAYBELMÄÄ, kayıplanmaa, kayıp olmaa, yok olmaa, azat olmaa (arh.) исчезать kaybetmää 1. bak düşürmää; 2. bak geçirmää V kaydırma 1. bak çalmar; 2. bak hayat 152 KAYGINI,buzluскользкий (о дороге) KAYGINII,düzшлифованный KAYGINNATMAA, düzeltmää шлифовать KAYILOLMAA,kayıllıkgetirmää, razı olmaa, kanaatkalmaaсоглашаться, быть довольным KAYIL, razı согласный kayıllıkbaksözbirlik kayıllıkgetirmääbakkayılolmaa KAYILLIK, annaşma, razılıkсоглашение kayınbakkayınçu KAYINÇU, kayın, báşa(dial.) деверь, шурин kayıpolmaabakkaybelmää kayıplanmaa 1. bakkaybelmää; 2.baksaklanmaa kayırıkbakkayırım KAYIRIM,kayırıkвалок (сено и т. п.) KAYIRIMNAMAA,yıvınnamaa, gramadalamaaскладывать в валок kayırmaabakbiçmää kayış bakhalkaII KAYIŞ,kemer, tarabuluz (etnog.) ремень KAYIŞÇI,kemerciмастер, изготавливающийремни; торговецремнями kaymaklı bakkıvırma kaynak 1.bak çöşmä; 2.bakhaşlak KAYNAKI,bitişikсращенный KAYNAKII,bitişmäkсращивание KAYNAKIII,kaynamak, kaynayış,svarkaсварка 153 kaynamaa 1. bakpişmää I; 2.bak üfkelenmää KAYNAMAAI, fıkırdamaa // fokurdamaa, şokurdamaa, aktarılmaa (d. m.) кипеть KAYNAMAAII,bitişmää, alışmaaсрастаться kaynamakbakkaynakIII KAYNAMAK,kaynayış, aktarılmak, fokurdamak // fıkırdamak, şokurdamakкипение kaynarcabak çöşmä kaynaşmaa 1. bakeşinmää; 2.bakfıyıldamaa kaynatmaabakpişirmää kaynayış 1.bakkaynakIII; 2.bakkaynamak kayretlibakişçiI KAZAN,bakır, kofaведро kazançbakgelir KAZANÇ, ödek, aylıkзаработнаяплата kazançlıbakgelirli kazançsızbakgelirsiz kazanmaabakensemää kazanmakbakenseyiş kazıkbakdayakI KAZIKLAMAA, direklemää, aullamaaогораживатькольями KAZMAA, aktarmaaрыть, копать keder 1.bakdarsıklık; 2.bakkusurII; 3.bakyaraizi kederlenmää 1.bakdarsımaa; 2.bakhastalanmaa; 3.baksakatlanmaa kederli 1. bak darsık; 2. bak hasta; 3. bak kusurlu 154 KEDERSİZ, kusursuz, pülüzsüz безизъяна KEDİ, pisi, pişik (siirek) кошка kedik 1. bak inik; 2. bak tırma kef bak hal KEF, hal, koraş // kuraj настроение keflendirmää bak içirtmää keflenmää bak sarfoş olmaa keflenmäk bak sarfoşluk kefli 1. bak sarfoş; 2. bak şen keflilik bak sarfoşluk kefsiz 1. bak hasta; 2. bak yufka kefsizlenmää bak hastalanmaa KEKÄ, peltek заика KEKELEMÄÄ, pelteklemää заикаться KEKELEMÄK, pelteklik, pelteklemäk заикание KEL, pleşkat, keleş; ◊ çıplak kafalı лысый KELEMÄ SIÇANI, gelincik sıcanı, suslik суслик KELEMÄ, peklik, işlenmemiş toprak, ham toprak, toloka, pırlog целина kelep bak sümek kelepirä bak parasız kelepirci bak hazıroncu keleş bak kel KELLENMÄÄ, pleşkalanmaa, saçsız kalmaa лысеть kellenmäk bak kellik KELLİK, kellenmäk, pleşkalanmak, saçsız kalmak облысение 155 KELPÄ, präşti (dial.), rogatka рогатка kemen bak kemençä KEMENÇÄ, kemen скрипка kement atmaa bak urgan atmaa kement bak halka I kement koymaa bak halka koymaa kemer bak kayış KEMER, arka арка kemerci bak kayışçı kenä bak sakırga KENÄ,sakırga зоол.клещ kenar bak uç KENAR I, kıyı, boy берег KENAR II, boy, bitkisi край, окраина KENARKI, sonunku, uçtakı крайний kendi baközäl kendi halına bak kendi başına kendi hangusuna görä bak tabeetçä KENDİ, öz свой, собственный kendibaşına bak yalnız KENDİBAŞINA, yalnız, kendi halına самостоятельно kendibaşınalık bak baamsızık kendilik bak özellik kendinä gelmää bak cannanmaa kendindän çıkartmaa bak üfkelendirmää kendini kaybetmää 1. bak şaşırtmaa II; 2. bak bayılmaa kendini kaybetmäk bak bayılmak 156 kendini koymaa bak dikleşmää kendini koymak bak kurum kendiycesinä bak tabeetçä kenef bak halä kepek bak konak II keptar bak mintan KERÄ, keret, sefer, sıra, serä (dial.) раз keret bak kerä kertik 1. bak çentik; 2. bak limit; 3. bak nışan kertili bak nışannı II kertmää 1. bak annamaa I; 2. bak çentmää KERVAN, katar (arh.) караван KESÄ, punga, poşeta кошелек KESİCİ, biçici кройщик KESİK OTU, briçka otu подорожник kesilmää 1. bak boşlamaa; 2. bak durgunmaa; 3. bak yorulmaa KESİLMEZLİK, durmamazlık, hojmalık непрерывность kesiltmää bak dindirmää KESİM, biçim крой keskin 1. bak bilenik; 2. bak sivri KESKİN I, kaavi (içkilär için) крепкий (онапитках) KESKİN II, üüsek звонкий (о голосе) KESMÄ ŞEKER, parça şekerрафинированный сахар KESMÄ, eriştä лапша KESMÄÄ, biçmää кроить 157 kestirmedänbakdoorudan KEŞİŞ,manaf, kalugerмонах KEŞKİ, taaii, taaislää лучшебы KEZAPSUYU, azotiişisiазотнаякислота KEZAP, azotазот kıç atmaabaktepmää kıç atmakbaktepmäk kıç bakgöt kıçatmaabakatlamaaII KILBIK, buruk, yamuk // yamıkкривляка kılbıklanmaabak şımarmaa KILBIKLANMAA, burulmaa, yamulmaa // yamılmaa, maymunnanmaaкривляться KILBIKLIK, kılbıklanmak, burukluk, burulmak, yamukluk, yamılmak // yamulmakкривлянье kılıklıbak çemrek KILİP,tırsına, karabaaплетеныйшнуризконскоговолоса KIMILDAMAA, kıpırdamaaшевелиться kımıldamakbakkımıltı KIMILTI, kımıldamak, kıpırtı, kıpırdamakшелест KIPIK, kıpışık, kıpınıkприщуренный (оглазе) KIPIM, an; ◊ gözkıpımı миг, момент kıpınıkbakkıpık kıpırdamaabakkımıldamaa kıpırdamak 1.bakkımıltı; 2.bakkıpırtı KIPIRDATMAA, oynatmaaшевелить kıpırtıbakkımıltı 158 KIPIRTI, kıpırdamak, titiremäkтрепет kıpışıkbakkıpık kıpıtmaabakkorkmaa KIPMAA; ◊ gözkırmaa; ◊ kaş kırmaaподмигивать KIR, tarla, çift, boyполе, пашня kıranayı bakdekabri kırbaçlamaabakurmaa KIRÇEL,felç судорога KIRÇMA, maazaкорчма KIRDIRMA, kestirmä пересеченнаяместность kırdırmadanbakdoorudan KIRIK, bozukсломанный kırıklıkbakyıkıklık kırılmaa 1.bakyıkılmaa; 2.bakyısınmaa KIRILMAA,bozulmaaломаться KIRIMAYI, kıranayı, dekabriдекабрь kırıntı 1.bakdilim; 2. baktrofa kırışıkbaktıkaçlı II kırışmaabaktıkaçlanmaa kırıştırmaabaktıkaçlamaa kırladılmaabakkuulmaa kırlamaabakkaçmaa kırlatmaabakkuumaa KIRLATMAA, uuratmaa, kuumaa, koolamaa, yolunuvermää, fırlatmaa, fıydırmaa (laf.) выгнать kırlatmakbakkuumak kırligabak çengel 159 kırlikbakfışkan kırmabakdokulu KIRMÁ, muska, pasta, kıvrımскладка (на одежде) kırmaabakdokumaa KIRMAA,falamaa // ufalamaaломать, разрушать KIRMIZI, al, kızıl красный, алый kırmızılanmaa bak kızarmaa KIRNAK, temiz, tertipli, pak аккуратный KIRNAKLIK, temizlik, tertiplik, paklık аккуратность KISA, cıbá короткий; коротко KISALMAA, küçülmääуменьшаться в размере KISALMAK, küçülmäk уменьшение KISIK, bastırık сжатый, сдавленный kısıklık bak korkaklık kısırak bak baytal kısırlaştırmaa bak enemää kıskanç bakhaseet kıskanmaabakhaseetlenmää KISKANMAA,giptaetmää ревновать kıskı bakmengenä kısmabakfelç kısmetbakecel KISMET,mutluluk, baht, uur, kut (arh.) счастье KISMETLİ,mutlu, uurlu, kutlu (arh.) счастливый KISMETSİZ,mutsuz, bahtsız, uursuz, kutsuz (arh.) несчастливый 160 KISMETSİZLİK,mutsuzluk, bahtsızlık, uursuzluk, kutsuzluk (arh.) несчастье kıstavbakküçük KIŞKIRMAA, ürkütmää, koolamaaотгонять (птиц) kışkırtıcıbakfitleyci kışkırtmaabakfitlemää kışkırtmak bak fit kıt bak kıtlık kıtina bak gümä KITİNA ÇALISI, miimer бузина kıtinalık bak çalılık kıtlık bak aaçlık KITLIK, kıt, yokluk, etişmemezlik, etişmemäk, defiţit нехватка, недостаток KIVIRCİK, pürçekli, talazlı (saç için) кудрявый KIVIRMA, pidä, kirdä,kaymaklı, plaçinta вертута, плацинта kıvrak 1. bak levent 2. bak zarif kıvrak olmaa bak gözellenmää kıvraklık bak leventlik kıvraştırmaa bak büktürmää kıvratmaa bak bükmää kıvrık bak bükük kıvrılmaa bak bükülmää kıvrıntı bak dönemeç kıvrıntılı bak dönemeçli kıyak 1. bak girgin; 2. bak kıyıcı 161 kıyaklanmaa bak girginnenmää kıyaklık 1. bak girginnik;2. bak koraşlık kıyamet bak bela kıyı bak kenar I KIYICI, kıyak, fena, avan, cansız, cellat, miskin жестокий kıyılmaa bak öldürülmää kıyışıksız 1. bak korkak I; 2. bak utancak KIYIŞIKSIZ, çekinik, mahkul, yımışak, münüz (dial.) кроткий kıyışıksızlık bak korkaklık kıyışmamaa bak utanmaa KIYIŞMAMAA, sakınmaa, utanmaa быть нерешительным (стеснительным) KIYMAA, dooramaa, parçalamaa рубить kıymak bak bölmäk kıymet bak paa kıymetli 1. bak paalı I; 2. bak paalı II kıynaş 1. bak aykırı; 2. bak diişik kızarmaa bak olmaa KIZARMAA, allanmaa, kızıllanmaa, kırmızılanmaa краснеть KIZARMAA, kaurulmaa, sızırılmaa поджариваться kızdırmaa 1. bak çeliklemää; 2. bak fenalandırmaa; 3. bak üfkelendirmää kızgın 1. bak alifli; 2. bak dargın; 3. bak haşlak; 4. bak sıcak 162 KIZGIN, ateşli горячий kızgınnık 1. bak dargınnık; 2. bak sıcaklık kızıl bak kırmızı kızıllanmaa bak kızarmaa kızışmaa 1. bak aliflenmää; 2. bak fenalanmaa; 3. bak havezlenmää; 4. bak koorlaşmaa kızıştırıcı bak fitleyci kızıştırılı bak fitli kızıştırmaa 1. bak fitlemää; 2. bak havezlendirmää kızıştırmak bak fit kızmaa 1. bak pişmää II; 2. bak fenalanmaa; 3. bak üfkelenmää kıznık bak pişik Kİ, ani союзчто, чтобы kibrit bak sırnik kiilä bak bit kil bak toprak II kilér bak maaza kilimci bak dokuyucu KİLİTLEMÄÄ, kitlemää, kapamaa, mühürlemää (d. m.) запирать KİLİTLENMÄÄ, kitletmää, kapanmaa, mühürlenmää (d. m.) запираться kilitli bak kapalı II kiliz bak kalem KİLOT, trusi, kısa don трусы kimär-kerä bak siirek 163 kimi-sıra bak siirek kimnik bak pasport KİMSÄ, birisi, birkimsey, filan-fişman некто KİMSEY YOK, can-cun yok, birisi yok, kurt-kuş yok нидуши kin bak üfkä kin çıkarmaa bak kin gütmää KİN GÜTMÄÄ, ödeşmää, esaplaşmaa, mosmullamaa, kin çıkarmaa мстить KİN, ödeşmäk, esaplaşmak месть kinni bak karezker KİNSİZ, üfkesiz, yımışak, cana yakın беззлобный kipa bak testä KİRA, arenda аренда KİRACI, arendacı, kvartirant арендатор, квартирант kiraz bak ikram kiraz etmää bak ikramnamaa kirazlamaa bak ikramnamaa kirdä bak kıvırma KİREZ AYI, iyün июнь KİRİŞ, aykırılık перекладина kirka bak tırnakop KİRLENMÄÄ, bulaşmaa, pislenmää, bulanmaa пачкаться KİRLENMÄK, pislenmäk, bulaşmak загрязнение kirletmää bak gülüntü etmää 164 KİRLETMÄÄ, bulaştırmaa, bulamaa, bulandırmaa, lekelemää, pislemää пачкать KIRLETMÄK, lekelemäk, çamurlamak пачкание KİRLİ, bulaşık, lekeli, çirkef, pis, palaçor, mındar грязный KİRLİLİK, bulaşıklık, palaçorluk, pislik, mındarlık загрязнѐнность kirliüzlü bak namuzsuz kişnemää bak gülmää kiyat 1. bak dooruluk; 2. bak fila; 3. bak kvitanţa; 4. bak mektup kley bak tutkal KLİSÄ, sobor, sinod церковь knopka bak püneza KOBEY// KUBEY, kublä, kubä // kube, kümbet (arh.) купол koca 1. bak büük; 2. bak ihtär; 3. bak ulu; 4. bak yaşlı KOCA, adam, eş супруг kocalık bak ihtärlık kocamaa bak ihtärlamaa kocaman 1. bak büük; 2. bak ulu kocamiti 1. bak büük; 2. bak ulu KOÇ, domuz koçu хряк koçannık bak skırta KOÇİNA, kotara свинарник KOÇLAMAA, koçtan geçirmää, koça gezdirmää случать koçovra bak maşa 165 KOÇSAMAA, kotsamaaбыть в состоянии охоты (о животных) koçta gezdirmää bak koçlamaa koçtan geçirmää bak koçlamaa kodoş bak dünürcü kodoşçu bak dünürcü kodoşçuluk bak dünür KODUK, pıriослик KOF, boş пустой kofa bak kazan koflukbakboşluk kojukbakkürk kokiçibak çiidem KOKMAA, raalanmaaпротухнуть kol 1. bak dikel I; 2. bak el; 3. bak en KOL, gırla приток kola bak fila KOLA, rulon рулон (бумаги) KOLAÇ, kolak калач kolak bak kolaç KOLAN, poyu поясок kolay bak kolaylık II KOLAY, ilin легкий; легко, безтруда kolaylamaa bak bitirmää KOLAYLAMAA, kolaylandırmaa, ilinnetmääоблегчать kolaylandırmaa bak kolaylamaa KOLAYLIK I, ilinnik лѐгкость (o состоянии) 166 KOLAYLIK II, kolay возможность koldaş bak kolega KOLEGA, koldaş, iş yoldaşıколлега koliba bak bordey kollamaa 1. bak gözetmää; 2. bak dallanmaa kollanmak bak dallanmak kollayıcı bak bakıcı kolonka bak fantal kolverilmää bak inmää I kolvermää bak izin etmää I KOLVERMÄÄ I, boşandırmaa, çözmää, salvermää, brakmaa отпустить KOLVERMÄÄ II, brakmaa, kabletmää впускать kolvermäk bak izin I komanda bak takım II kombikorma bak yarma kompanyon bak ortak KOMUŞU, yannaşık, maaleli соседний konak bak musaafir KONAK EVİ, hotel, motel, menzil (arh.) гостиница KONAK I, gecelik evi ночлежка KONAK II, kepek перхоть konakçı bak musaafirci konaklamaa bak ikramnamaa konaklanmaa bak gecelämää KONAKLIK, musaafirlik, konukluk гостеприимство konfeti bak bomboni 167 konkurs bak yarış konmaa bak inmää II KONMAA, düşmää, erleşmää, çökmää ложиться, оседать konmak bak iniş kontra bak karşı kontrakt bak annaşmak I kontrakt imzalamaa bak annaşmak imzalamaa KONTROL, yoklamak, bakmak, gözdän geçirmäk контроль, проверка KONTROLÖR, yoklayıcı, taraşçı контролѐр KONUŞ // KONUŞKA, toy пир koolamaa 1. bakkırlatmaa; 2. bak kışkırtmaa; 3. bak kuumaa KOOLAMAA, aardına takışmaa, aardına kaçmaa гнаться koordinat etmää bak annaşmaa KOORLAŞMAA, kızışmaa разгораться(обуглях) kopan bak but koparılmaa bak yırtılmaa koparmaa 1. bak dartmaa; 2. bak yırtmaa KOPARMAA, ayırmaa отрыватьотчего-л. KOPÇA, bungi, düümä (arh.)пуговица kopil bak uşak kopmaa bak yırtılmaa kopriva bak sırgan kopuk bak yırtık 168 KOPUK, sıyırık, soyuk ободранный KOPUŞMAA, kalkmaa, çeketmää внезапноначинатьсяочѐм-л. koraş bak kef KORAŞLIK, girginnik, kıyaklık отвага koray bak gürlük KORAYLIK, gürlük стогсухогобурьяна korkak 1. bak ürkek; 2. bak ürkük KORKAK I, kıyışıksız, aazsız (d. m.) робкий KORKAK II, sıçılgan (laf.), kakaços (laf.) трус KORKAKLIK, kıyışıksızlık, sakınmak, kısıklık (d. m.) робость KORKMAA, ürkmää, kıpıtmaa, titiremää, pısıtmaa, pıtılamaa бояться, пугаться korkmaz bak girgin korku bak titsilik KORKU, korkuntu испуг KORKULU, korkunç, titsi, çirkin, bet страшный; страшно KORKULUK, korkuntu, gogucu,gozgoroy, karakanzal пугало korkunç bak korkulu korkuntu 1. bak korku; 2. bak korkuluk korkusuz bak girgin korkusuzluk bak girginnik KORKUTMAA, titiretmää, ürkütmää пугать korona bak çelek 169 KORUMAA, beklemää, gözlemää охранять KORUMAK, beklemäk охрана korunarak bak enikunu koruyarak bak enikunu koruyucu bak bekçi I kosa çekmää bak biçmää KOSACI, biçici косарь KOSOR, baa makazı садовыйнож koş bak taliga koşarak bak kaçarak koşçuk bak tabut KOŞMAA, hamutlamaa запрягать koşulmadık bak tor II kotara bak dam I KOTARMAA, koymaa накладывать (определенное количество) kotiga bak taliga kotlon 1. bak ocak; 2. bak sacak kotoban bak kotoy KOTOY, kotoban, motan, pişik (siirek) кот kotsamaa bak koçsamaa koymaa 1. bak dikmää II; 2. bak kotarmaa; 3. bak kurmaa II KOYMAA, brakmaa оставлять KOYU, tıkız густой KOYULAŞMAA, tıkızlanmaa густеть KOYULMAA, brakılmaa бытьоставленным 170 KOYULUK, tıkızlık густота kök bak temel II KÖK, pürçek корень KÖKLEMÄÄ, çıkarmaa выкорчевывать köklenmää bak tutulmaa II kökleştirmää bak pekitmää kölä 1. bak esir I; 2. bak izmetçi II kömür saçlı bak karasaçlı könnu bak çünkü köörlük bak hayırsızlık köpeklik bak üfkä KÖPÜK, şuma пена KÖPÜKLENMÄÄ, köpürmää, şumalanmaa пениться köpürmää bak köpüklenmää kör ara bak kör sokak kör bak mezar kör köşä bak kör sokak KÖR SOKAK, kör köşä, kör ara, çıkmazlık тупик KÖR, görmäz слепой KÖRBARSAK, apendiţit аппендицит KÖRLEMEYÄ, razgelä вслепую, наугад körpelik bak taazelik KÖSÄ, sakalsız безбородый kösteklemää bak engellemää KÖSTEKLEMÄÄ, bukaalamaa стреножить (лошадь) KÖSTEKLENMÄÄ, sürçmää спотыкаться KÖSTEKLENMÄK, sürçmäk спотыкание 171 KÖSTERÄ TAŞI, kosa taşı точильныйкамень KÖSTERÄ, iyä, kösterä taşı,kosa taşı точило KÖŞÄ, bucak угол KÖŞEK // KÖÇEK, devä yavrusu, devä koduu, devecik верблюжонок kötek bak düümäk KÖTÜ, bet, prost плохой kötülemää bak maana bulmaa KÖTÜLEMÄÄ, lekelemää; ◊ şiştä-piştä pişirmää клеветать kötülük bak hayırsızlık KÖTÜLÜK, fenalık, prostluk зло krakanat bak buruk bacaklı kral bak padişaa krant bak fantal krästa 1. bak ibik; 2. bak sırt krastaveţ bak hıyar KRESNİŢA // KRESİNŢA, naşa посажѐнная kreta bak tebeşir kritik bak maanacı krivat bak yatak kruça bak stavroz kubä bak kobey kublä bak kobey kucak bak demet I kucaklamaa bak sarılmaa kucaklaşmaa bak sarmaşmaa 172 kudret bak kuvet kudretli bak kuvetli kudretsiz bak kuvetsiz kudretsizlik bak kuvetsizlik kudurgan bak kuduz kudurmaa 1. bak şımarmaa; 2. bak üfkelenmää KUDUZ, kudurgan бешеный kuka bak şiş II KUKA, gegä крючок kukla bak nazdravan KUKLA, dada кукла KUKUMÄU, kukumäuka, gecä kuşu сова kukuriga bak ibik kul bak esir I KULA, macar, sırma блондин kulak kasmaa bak seslemää kuli bak tay kulilemää bak kulumnamaa kullanmaa 1. bak sömürmää; 2. bak zаpetmää KULLANMAA I, faydalanmaa пользоваться KULLANMAA II, haydamaaводить (автомобиль) kullanmak bak sömürmäk kulluk bak esirlik I KULUMNAMAA, kulilemää ожеребиться KUMA, druşka, surata подруга kumaş bak parça II kumpana bak zorluk 173 kundaklamaa bak plänalamaa kuptör bak soba kuptörcu bak sobacı kurak bak susuzluk KURAK, kuraklık засуха KURAL, pravila правило KURBAA, lägay, broska, lägu (uşakça) лягушка; жаба kurbet bak yabancı kurgaf bak zabun kurgaflanmaa bak zabunnamaa kurgaflık bak zabunnamak kuriçka bak gevrek II kurkan bak buura kur-kur kuşu 1. bak duan; 2. bak maamuk KUR-KUR KUŞU, yaban guguşu дикийголубь kurmaakendinibak hodullanmaa KURMAA I, düzmää, yapmaa, kaldırmaa строить KURMAA II, hazırlamaa, koymaa накрывать (на стол) KURNA, holluk водосточный желоб kurnik bak kümes kursbakuur kurşunnamaabakpatlatmaa KURT,solucanчервь KURTÄ, saray //seray (folk.), taht (arh.) дворец kurtka bak anteri kurt-kuş yok bak kimsey yok kuru bak zabun 174 KURUCU, temelci, çekettirici, başlatıcı, yaradıcı основатель, основоположник KURULUŞ, düzülmäk, struktura структура kurum bak diklik KURUM, katran сажа KURUMAA, gevremää высыхать kurumnu bak hodul KURUTMAA, güneşlendirmää, gevretmää сушитьнасолнце KUSMAA, geerimää срыгивать KUSMAK, kusnuk рвота kusnuk bak kusmak KUSUR I, maana недостаток, изьян KUSUR II, keder, nışan, gançфизический недостаток kusurlanmaabaksakatlanmaa kusurlubaksakat KUSURLU, kederli, nışannı, gançlı с физическим недостатком kusursuzbakkedersiz kuş kapanbakduan kuşakbakevlatboyu KUŞAKLANMAA,kuşanmaa, sarılmaa, sarınmaaподпоясаться kuşaklıbakdolaylı kuşanmaabakkuşaklanmaa kuşatmaabakdolaylamaa kuşatmak bak dolaylamak 175 kuşka bak kafes KUŞKU OLMAA, açıkgöz olmaa, dikkat olmaa, atent olmaa, sak olmaa, göz- kulak olmaa бытьвнимательным KUŞKU, sesirgi, sak, açıkgöz, dikkat, atent чуткий, внимательный KUŞKULANMAA,şüpelenmää насторожиться kuşkulanmak bak kuşkuluk KUŞKULUK, kuşkulanmak, sakınmak осторожность, осмотрительность kuşnä bak at yarışı KUTU, paçka, koropka коробка KUU KUŞU,grangur kuşu KUULMAA, uuradılmaa, kırladılmaa, fırladılmaa, fıydırılmaa бытьизгнанным kuumaa bakkırlatmaa KUUMAA, uuratmaa, kırlatmaa, koolamaa, fırlatmaa, fıydırmaa, haydamaa прогонять KUUMAK, uuratmak, kırlatmak, fırlatmak, fıydırmak изгнание KUVAN, arı пчела KUVET, kudret, kaavilik, güç сила kuvetlenmää bak kaavilenmää kuvetli bak kaavi KUVETLİ, kudretli, kaavi, güçlü сильный kuvetsiz bak yufka KUVETSİZ, kudretsiz, güçsüz, yufka бессильный kuvetsizlik bak yufkalık 176 KUVETSİZLİK, güçsüzlük, kudretsizlik, yufkalık бессилие kuzgun bak duan kuzu bak toklu küçük 1. bak ufak; 2. bak uşak KÜÇÜK AY // GÜCÜK AY, fevral февраль KÜÇÜK, sıkı, dar, kıstav тесный KÜÇÜKLÜK, uşaklık детство küçülmää 1. bak alçalmaa; 2. bak kısalmaa KÜÇÜLMÄÄ, azalmaa уменьшаться küçülmäk bak kısalmak küçürek bak ufak küf bak pas küf tutmaa bak paslanmaa KÜF, pas, rujina ржавчина küflenmää bak paslanmaa küflü bak paslı KÜFLÜ, paslı, rujinit ржавый KÜFTÄ // KİFTÄ, tefteli тефтели külaf bak kalpak külünk bak tırnakop kümbet bak soba KÜMES, kurnik курятник kündä bak kapkan KÜP, çölmek, testi, púkal, sakaa (arh.) глиняныйкувшин KÜRK, kojuk, tulum кожух küskü bak moçuga 177 KÜSMÄÄ, gücenmää, gücünä gitmää, hasret olmaa обижаться küsmäk bak küsü küstürmää bak gücendirmää KÜSÜ, küsmäk, gücenmäk, hasretlik, güç, azar обида küsülü bak gücenik kütmek bak çotmak kütük 1. bak çotmak; 2. bak sarfoş kütürtü bak çatırtı KÜÜ (KASABA) BAŞI, primar примар küü bak yurtluk II küüdaş bak küülü KÜÜLÜ, küüdaş односельчанин kvartirant bak kiracı KVİTANŢA, ţidula, kiyat квитанция 178 L LAAM, mina пещера laap 1. bak sokakça; 2. bak soy adı LÄÄZIM OLMAA, ihtiza olmaa (arh.) понадобиться lääzımnı bak aktual LÄÄZIMNI, gerekli необходимый LÄÄZIMNIK, gerek необходимость LÄÄZIMSIZ, gereksiz ненужный laf 1. bak lafetmäk; 2. bak söleyiş laf çıkarıcı bak karacı laf gezdirmäk bak amaz laf ustası bak dilbaz LAF, söz слово lafazan bak çok lafedän LAFÇI, dilli разговорчивый lafetmää bak sayıklamaa LAFETMÄK, laf, sözleşmäk, söz речь lafka bak tükän lafkacı bak satıcı laflık bak sözlük lafsız bak şüpesiz LAGAR, tabar лагерь lägay bak kurbaa läh bak poläk lähçä bak poläkça lakırdamaa bak zevzeklenmää LAKIRDAMAA, patırdamaa тараторить 179 lakırtı bak zevzeklik lalangı bak akıtma lalangita bak akıtma lama bak ustura läţ bak lata LATA, planka, reyka, läţ, taftacık планка lavra bak dafin laylaykuçka bak papatya // papadiya leçitura bak paça LEEN, saan, teknä, taz таз LEFT, gerdan монисто LEKÄ, benek, pigment пятно lekelemää 1. bak gülüntü etmää; 2. bak kirletmää; 3. bak kötülemää lekelemäk bak kirletmäk lekeli bak kirli LELÜ,neni (siirek), ţaţi (siirek) роднаятетясостороныотцаиматери LEVENT,kıvrak, boylu, görümnü, yakışıklı, yarınnı (dial.) статный LEVENTLİK,kıvraklık, yakışıklıkстатность leykabakfıni lider 1. bak baş III; 2. bak ürük lifçik bak çupak LİGA, aaz suyu слюна LİGALI, sulu aazlı слюнявый lihamiti olmaa bak bıkmaa 180 liläka bak ergivan liman baktemirä LİMAN, temirä лиман LİMİT, sınır, kertik ограничение lin bak şarapana lineyka bak çizgilik lingvistika bak dilbilimi lisapet bak biçikleta LİSTÄ, spisok список LİŞA DOLMAA, temireyä dolmaa; ◊ piliççik çıkarmaa заболетьлишаем LİŞA, temirä; ◊ piliççik лишай lişan bak yara izi LİTU, lütä, kaşmer, yapaa materiya тонкийшерстянойматериал lobut bak düümäk lobutlamaa bak urmaa lohanka bak teknä lokma bak et lokmalı bak etli LOKUM, gogoloş локум (брынзаилитворогвтесте) lötçik bak uçakçı lunga bak çayır lupa bak bülür LÜLÄ, muştukмундштук lülka bak beşik lüţerna bak yonca 181 LÜZGÄR, boran, fırtına, el (folk.) ветер; буря lüzgerlendirmää bak havalandırmaa lüzgerlenmää bak havalanmaa lüzgerlenmäk bak havalanmak lüzgerli bak uçkun LÜZGERLİ, borannı, fırtınalı ветреный 182 M MAALÄ, sokak улица maaleli bak komşu MAAMİLÄ, maamudä, yapınık, mamilä surat притворный MAAMUK, kur-kur kuşu стриж maamul bak kalın I maana 1. bak kusur I; 2. bak sebep MAANA BULMAA, kötülemääделать замечание,критиковать MAANAI, annayış смысл, значение MAANA II, takaza замечание MAANACI, kritik критик MAASUL, bereket, iinti, mal сельхоз продукты maasullu bak özlü MAASULSUZ, bereketsiz непродуктивный MAASUZ, isteyiptä, bileräk специально MAAVİ, gök (beniz) синий; голубoй maavili bak maavimsi MAAVİMSİ, maavili, sinkalı синеватый; голубоватый maaza bak kırçma MAAZA, kilér погреб; кладовая macar bak kula MACAR, ungar венгр mahkul 1. bak kıyışıksız; 2. bak uslu I 183 mahmur bak sarfoş mahmurlamak bak sarfoşluk mal 1. bak hayvan; 2. bak maasul MALAK, katran böcää, tarakan таракан malanı bak mandal malcılık bak hayvancılık MALİ, babu, mani (dial.) бабушка malik bak çorbacı mallı bak zengin maluç bak çetka mamu bak ana bak tav manaf bak keşiş mánalı bak özlü MANDAL, sürmä, rezä, malanı, zavor засов MANDALLAMAA, sürmelemää, rezelmää, mühürlemää (laf.) запиратьназасов mánga bak dernek mangafa bak sümüklü MANGAL, gratar, sacak жаровня mani bak mali MANZARA, peyzaj пейзаж marakina bak çizmä marangoz bak dülger maraz 1. bak hastalık; 2. bak ulaşmak maraz çekmää bak hasta olmaa MARAZ, soluk darlıı астма; одышка 184 marazlanmaa 1. bak hastalanmaa; 2. bak ulaşmaa marazlı bak ulaşık margöla bak aldadıcı martur bak şaat masa bak sofra MASA BEZI, masa örtüsü, sofra bezi, boşça скатерть masa örtüsü bak masa bezi maskara bak gülüntü I maskara etmää bak gülüntü etmää masleniţa bak piinir haftası maslin bak zeytin master bak uzman masterlik bak ustalık mastraf bak mastraf MAŞA, koçovra, gırbaçka кочерга maşallaa bak helal maşina ustası bak avtomehanik materiya bak plat matras bak döşek may bak hederlez ayı maya bak öz V mayıl 1. bak yakışıklı; 2. bak yatnık mayıl olmaa bak şaşmaa mayıllık bak yakışıklık mayız bak fışkı MAYMUN, şebek обезьяна maymunnanmaa bak kılbıklanmaa 185 meci bak yardım mehlem bak yaa MEKTUP, kiyat письмо melek bak ayoz memä bak emzik I MEMÄ UŞAA, bebeş, dada (laf.) младенец MEMÄ, güüs, emzik, ţiţi (uşakça) грудь (женская) membä bak çöşmä memleket bak devlet MEMLEKET, ana taraf, padişaalık (arh.) страна menevşä bak zambak MENGENÄ, kıskı тиски mera bak boy MERAK, interes, raabet интерес MERAKLANDIRILI, fitli заинтересованный MERAKLANDIRMAA, fitlemää заинтересовать MERAKLANICI, interesçi, sorucu интересующийся meraklanmaa 1. bak raatsız olmaa; 2. bak şaşmaa meraklı bak raatsız MERAKLI, interesli интересный merakta kalmaa bak raatsız olmaa MERET, istenmeyän нежелательный MERKEZ II, ţentra, aşaa (laf.) центр MEŞÄ, pelit дуб meşin bak deri metin bak şannı 186 MEYDAN, alay площадь meydannık bak enginnik MEZAR, kör, gömü; ◊ kara er могила MEZELENMÄÄ, çöplenmää, tuzlanmaa, aazına atmaa закусить mındar 1. bak kirli; 2. bak püsür mındarlık bak kirlilik mınza bak naz mınzalı bak nazlı mırıldanmaa bak sölenmää mırıldanmak bak sölenmäk mırıldayıcı bak homurtucu mırıltı bak sölenmäk mırıltıcı bak homurtucu MIYAK, tormoz тормоз MIYAKLAMAA, kasmaa тормозить mızga bak toprak II miimer bak kıtina çalısı millet bak halk MİLLET, naţiya, halk нация MİLLETÇİ, naţionalist, patriot патриот MİLLETÇİLİK, naţionalızmalık национализм MİLLİ, naţional национальный mina 1. bak laam; 2. bak şahta minacı bak şahtacı minder bak divan minnet bak din 187 MİNTAN, mintanka, keptar, bondiţa, poşki, poşkina, kaplama, içli меховаябезрукавка minunä bak nehoş minunat bak fasıl minunat iş bak şaşılacak iş MİRAJ, temirä, evrem мираж MİRAS // MERAS, veraset, mülk наследство misir bak papşoy misirlik bak papşoyluk miskin bak kıyıcı mitka bak sürgeç mitra bak çelek MİZLEMÄÄ, ıngırdamaa, aalamsamaaхныкать MİZLEMÄK, ıngırdamak, aalamsamak; ◊ yaş dökmäk; ◊ sıçannarı sulamak хныканье moçalka bak sünker MOÇUGA, çomak, küskü (siirek) дубина model bak örnek mogila bak gömü mol bak güvä molit bak batak molitva bak dua monarh bak padişaa monument bak anıt MOR, kızgıld (arh.) коричневый moraldışı bak amoral moralsız bak amoral 188 moralsızlık bak amorallık MORFA // MARFA PİNMÄÄ; ◊ çuş pinmää садитьсянаспину morgoç bak karagöz moroy bak hobur mosmullamaa bak kin gütmää motan bak kotoy motkur bak potmar moţok bak naz moţoklanmaa bak nazlanmaa moţoklu bak nazlı MOTOŢİKLA, patırdak мотоцикл mozak bak imik muflet bak izin II mukayet bak çalışkan muradına vermää bak istediinä vermää murat 1. bak isteyiş; 2. bak neet MUSAAFİR, konak гость MUSAAFİRCİ, konakçı гостеприимный musaafirlik bak konaklık muska bak kırma MUSKA// MISKA, göz boncuu, nazar boncuu, amulet, talisman оберег muşta bak yumuruk muştuk 1. bak lülä; 2. bak yumuruk muştuklamaa bak urmaa mutlak bak elbetki 189 mutlu bak kısmetli mutluluk bak kısmet mutsuz bak kısmetsiz mutsuzluk bak kısmetsizlik mutu bak dilsiz mutuluk bak susmak muzıka tertibi bak çalgı müdür 1. bak direktor; 2. bak önderci müdürlük 1. bak başkannık; 2. bak önderlik MÜHÜR, baskı, peçat, ştampila печать, штемпель mühürlemää 1. bak kilitlemää; 2. bak ştamplamaa mühürlenmää bak kilitlenmää mühürlü bak kapalı II mülk bak miras münüz bak yufka mürür bak akıntı müşteri bak alıcı 190 N naafilä bak boşuna naalet 1. bak esapsız; 2. bak hayırsız; 3. bak inat NAALET, suratsız, arsız, esapsız наглый naaletlenmää 1. bak arsızlanmaa; 2. bak inatlaşmaa naaletlik 1. bak esapsızlık; 2. bak hayırsızlık; 3. bak inatlık NAALETLİK, suratsızlık, arsızlık, esapsızlık наглость näända bak neredä näändan bak neredän näänı bak nereyi nacaklı bak valet nadaz 1. bak sürmä er; 2. bak sürülü NADAZ, güzdän toprak, güz sürülmesi зябь nagrada bak ödül najdak bak şişeli kiyat nalog bak vergi namı-nışanı yok bak kara kayıp namlı bak şannı namuz bak nam NAMUZ, şan, onur, üz, nam (arh.) честь NAMUZLU, şannı, rızlı, pak, uz, ii inançlı, pak üzlü, hak üzlü честный namuzsuz bak esapsız NAMUZSUZ, kirliüzlü, üzsüz бесчестный namuzsuzluk bak esapsızlık 191 nanaş bak saadıç NASAAT VERMÄÄ, fikir vermää, akıl vermää советовать NASAAT, nasaatlamak, danış, danışmak, tembih;◊ akıl vermäk совет, наставление nasaatlamaa bak tembihlemää nasaatlamak bak nasaat NASIL, nicä, nesoy, netürlü, netakım как, какимобразом nasıl-nicä bak rázgelä naşa bak kresniţa naşey bak ne naşeysä bak bişéy natık bakdilbaz naţional bak milli naţionalızmalık bak milletçilik naţionalist bak milletçi naţiya 1. bak millet; 2. bak halk natura bak tabiat nauk bak ahmak nayıp 1. bak amaanet; 2. bak pey; 2. bak yardımcı nayıp vermää bak pey vermää naz bak yapınmak NAZ, inatlık, moţok, harţak, mınza, farafastık,kapriz каприз nazar etmää bak nazarlamaa NAZAR, fenagöz сглаз NAZARCI, fenagözlüчеловек с дурным глазом 192 NAZARLAMAA, nazar etmääсглазить NAZDRAVAN, kukla потешный nazlandırmaa bak şımartmaa NAZLANMAA, farafastıklanmaa, moţoklanmaa, harţaklanmaa капризничать nazlı 1. bak terbiyesiz; 2. bak yalpak NAZLI, buruk, farafastık, farafastıklı, yamuk, moţoklu, arţaklı, mınzalı, çinar, hırçın, kaprizli капризный NE, naşey что neçin deyni bak çünkü neçinki bak çünkü NEET, istek, murat цель NEETLENMÄÄ, hazırlanmaa, havalanmaa (d. m.) намереваться NEHOŞ, minunä чудо nekez bak tamah nem hava bak çepellik NEM, yaş влажный, сырой NEMNEMÄÄ, yaşlanmaa отсыревать NEMNİK, yaşlık влажность, сырость nepota bak unuka NEREDÄ // NERDÄ, ani, näända где NEREDÄN, näändan, nerdän откуда NEREYİ, näänı куда nerva bak sinir I nesä bak bişéy nesoy bak nasıl 193 netakım bak nasıl netürlü bak nasıl neytral bak tarafsız neytralitet bak tarafsızlık nezetli 1. bak datlı; 2. bak gözäl I nışan 1. bak annaşmak II; 2. bak damga; 3. bak kusur II; 4. bak urgu NIŞAN, kertik метка nışannamaa 1. bak göstermää; 2. bak damgalamaa; 3. bak urgulamaa NIŞANNAMAA, belli etmää отмечать, обозначить nışannı 1. bak damgalı; 2. bak kusurlu; 3. bak urgulu NIŞANNI I, ayırılı, belli edili выделенный NIŞANNI II, kertili, damgalı меченый nicä bak nasıl NİCÄ, gibi, sansın как, словно nicälik bak kalitet nojovka bak testerä nomer bak sayı II noyabri bak kasım NUR, urda нур (овечийсыр) NÜFÜZ, avtoritet влияние, авторитет NÜFÜZLÜ, avtoritet, büük,sözü geçän влиятельный, авторитетный 194 O o vakıt bak ozaman obrat bak survatka ocak 1. bak yurtluk I; 2.bak yurtluk II OCAK, ateşlik, vatra, kotlon очаг oda bak içer ODA, palata палата ODUN, yakacak дрова ofiţer bak zaabit OFLAMAA, innemää, tüülanmaa, hayıflanmaa вздыхать, охать OFLAMAK, innemäk, tüülanmak, hayıflanmak охание OK, çıvgar дышло oka bak çölmek I OKADAR, bukadar, okadardan, okadardan okadar настолько, дотакойстепени okol bak tırla oktäbri bak canavar ayı oku bak üürenmäk okumaa 1. bak üürenmää; 2. bak üüretmää okumakbak üürenmäk okumuş bak bilgili okumuşluk bak bilgilik okunmaa bak sölenmää olabilir bak bezbelli 195 olan 1. bak delikannı; 2. bak ool OLAY, oluş, seremcä событие, происшествие olgun bak olmuş OLGUN, pişmiş (başak için ) спелый (o колосe) olgunnamaa bak pişkinnenmää OLGUNNUK, etişkinnik, pişkinnik спелость, зрелость OLMAA, kızarmaa, etişmääпоспевать, созревать (о плодах) olmadık bak olmamış olmalı bak bezbelli OLMAMIŞ, olmadık, eşil незрелый, неспелый OLMUŞ, olgun спелый, зрелый OLUR, var kolayı, var nicä возможно oluş bak olay ONMADIK, toropala, sersem неуклюжий, никчемный onur 1. bak nam; 2. bak şan onur köşesi bak üz köşä onurlamaa bak şannamaa onurlu bak saygılı onursuz 1. bak saygısız; 2. bak şansız onursuzluk bak saygısızlık OOL, çocuk, olan (laf.) сын ORAK AYI, iyül июль oraklamaa bak biçmää ordin bak izin II orman bak daa ormancı bak daacı 196 ormannık bak daa OROSPU, kancık, oynaş проститутка, шлюха orospuluk bak zina OROSPULUK, oynaşlık проституция orta bak öz I ORTAK, paydaş, partnör, kompanyon, badaş партнер; напарник ortaklaşmaa bak birleşmää ORTAKLIK, birlik, paydaşlık, badaşlık сотрудничество, партнерство ortaklıkta bak barabar ortalık 1. bak durum;2. bak dünnää ortalık bak çevrä II ORUÇ TUTMAA, oruçlanmaa, sarmısaklanmaa поститься osaat bak hemen otalanmaa bak zihirlenmää otalı bak zihirli otçöt bak rapor oţet bak sirkä OTLAK, çayır, çimennik пастбище otlatmaa bak yalandırmaa otluk bak skırta otrava bak zihir otravalanmaa bak zihirlenmää otravalı bak zihirli oturmaa bak konmaa I 197 OTURMAA, erleşmää сидеть, садиться oturum bak oturuş OTURUM, yaşayış eri местопроживания oturuş bak dernek OTURUŞ, oturum, topluş,toplantı заседание oturuşmaa bak erleşmää ova bak düzlük oy bak ses II oy vermää bak ses vermää oya 1. bak geç;2. bak yavaş OYALANMAA, duruklanmaa, tutsaklanmaa задерживаться OYALANMAK, duruklanmak, tutsaklanmak задержка oyalatmaa bak duraklamaa OYGU I, oyuk выемка OYGU II, örtmeç, dekolte вырез OYMAA, delmää выдалбливать; сверлить oynak 1. bak çevik;2. bak gezek II OYNAK I, gezek, sallanan неустойчивый, шаткий OYNAK II, hendekli, kangaklı (dial.) неровный, тряский (о дороге) oynamaa bak sallanmaa II oynaş bak orospu oynaşlık bak orospuluk oynatma bak oyuncu II oynatmaa bak kıpırdatmaa oyuk bak oygu 198 OYUNCU I, aktör, artist актѐр OYUNCU II, оynatma танцор; танцовщица OZAMAN, evel vakıt, evelki vakıtta, o vakıt, taa ileri тогда, втовремя 199 Ö ÖBÜR, başka тот, другой ödek bak kazanç ödeksiz bak parasız ÖDEMÄÄ, para vermää платить ödeşmää bak kin gütmää ödeşmäk bak kin ödül 1. bak baaşış; 2. bak premiya ÖDÜL, nagrada, grat награда ÖDÜLLEMÄÄ, gratlamaa наградить ödünç bak borç ÖDÜNÇ, veresiyä, borç, amaanet заѐм, ссуда ödünçlenmää bak borçlanmaa ÖLÄ // ÜLÄ, tölä, şölä // şülä, bölä // bülä так, такимобразом ölçä-ölçä bak dönä-dönä ÖLÇMÄÄ, karışlamaa измерять ÖLDÜRMÄÄ, gebertmää, tepelemää, yoketmää, telef etmää, urmaa, can kıymaa, can almaa убить ÖLDÜRÜLMÄÄ, urulmaa, kıyılmaa быть убитым ÖLMÄÄ, geçinmää, gebermää, kauşmaa (d. m.), kıpmaa (laf.); ◊ can vermää;◊ canını teslim etmää;◊ raametli olmaa; ◊ öbür dünneyä gitmää; ◊ canını kaybetmää умирать ölmäk bak ölüm 200 ÖLÜ I, cansız, ruhsuz, soluksuz мѐртвый ÖLÜ II, raametli, geçinmiş, geçkin (siirek) покойник ÖLÜM, ölmäk, can vermäk, geçinmäk, telef смерть ömür bak yaşamak ÖMÜR, yaşamak, dirlik жизнь ön 1. bak başlantı; 2. bak uur ön vermää bak havezlendirmää ön vermäk bak havez II ÖN VERMÄK, üstünnük, prioritet приоритет öncü 1. bak baş III; 2. bak önderci önderci bak baş III ÖNDERCİ, öncü, baş,önetici, administrator, müdür,direktor руководитель, начальник öndercilik bak önderlik ÖNDERCİLİK, pravitelstvoправительство ÖNDERLİK, öndercilik,önetim, administraţiya, müdürlük руководство, начальство önetici bak önderci önetim bak önderlik önnük bak fıta önümezdeki bak gelän ÖRDEK, raţa утка örmä bak örülü örmä çorap bak yapaa çorap ÖRNEK ALMAA, bakmaa birkimseyä, çalışmaa benzemää подражать ÖRNEK, model, pilda образец 201 örselenmää bak eskimää ÖRSELENMÄÄ, ipranmaa, eskimää, aşınmaa износиться örselenmiş bak eski ÖRSELETMÄÄ, ipratmaa, eskitmää, aşındırmaa износить ÖRSELETMÄK, ipratmak, eskitmäk износ örtmeç bak oygu II ÖRTÜ, üst крыша, кровля örülmää bak çatışmaa ÖRÜLÜ, örmä вязаный; плетѐнный örümää bak gitmää örümcäk bak payak ÖRÜYÜŞ I, geziş, gidiş, gezmäk походка, ходьба ÖRÜYÜŞ II, gidiş ход чего-л.; шествие öt bak öt kesesi ÖT KESESI, öt, safra şişirigasıжелчный пузырь ÖT, safra желчь ÖTÄÄ BEERİ, üstün-körü поверхностно, кое-как ÖTÄÄNI, yazlık, büük ev (içer), aşaa içersi гостевая комната ÖTLÜ, safralı жѐлчный ÖTMÄÄ, çalmaa, cıvırdamaa, cıvıldamaa петь (о птицах); щебетать ÖTMÄK, çalmak, cıvıltı, cıvırdamak пение (птиц); щебетание ÖTTÜRÜK, pırpıriţa, sürgü,ürek bozulması, babiţaпонос 202 öz 1. bak ilik; 2. bak imik; 3. bak kendi; 4. bak merkez I öz fikir bak düşüncä ÖZ I, iç, orta cердцевина, стержень ÖZ II , duuma родной ÖZIII, fitil фитиль ÖZ IV, temel, aslı суть ÖZV, maya клейковина ÖZÄL, kendi частный; приватизированный ÖZELLEŞTİRMÄÄ, saabileştirmää, saabi olmaa приватизировать ÖZELLİK, kendilik особенность, специфика özenmää bak istemää II ÖZLEMÄÄ, darsımaa скучать ÖZLEMÄK, darsımak, darsıklık тоска özlü bak yaalı ÖZLÜ, tavlu // tavlı, bereketli, maasullu, mánalı, semiz жирный, плодородный öznek bak tamahça öznek içmää bak doyunca içmää 203 P paa düşüklüü bak ucuzluk paa kalkması bak paalılık paa üseklii bak paalılık PAA, kıymet цена paada kalkmaa bak paalılanmaa paadan düşmää bak ucuzlamaa paadan inmää bak ucuzlamaa PAALI I, kıymetli, tuzlu (d. m.) дорогой (о товаре) PAALI II, saygılı, kıymetliдорогой (о человеке) PAALILANMAA, paalılaşmaa, paada // paaya kalkmaa дорожать paalılaşmaa bak paalılanmaa PAALILIK, paa kalkması, paa üseklii; ◊ ateş paası дороговизна paasızlandırmaa bak ucuzlandırmaa paasızlanmaa bak ucuzlanmaa paasızlık bak ucuzluk дешевизна paaya kalkmak bak üüselmäk PAÇA, leçitura холодец paçavra bak sürgeç paçka bak kutu PADİŞAA, sultan, monarh, imperator, kralист. правитель padişaalık bak memleket 204 pafos bak duyguluk pafoslu bak duygusal pagın bak dinsiz pagınnık bak dinsizlik pahta bak toka pak 1. bak duruk; 2. bak kırnak; 3. bak namuzlu pak un bak petlövka pak üzlü bak esaplı paklamaa 1. bak ayıtlamaa; 2. bak bitlemää; 3. bak enemää; 4. bak piçlemää; 5. bak soymaa; 6. bak süpürmää; 7. bak tertiplemää paklamak bak soymak paklanmaa bak silinmää PAKLANMAA, temizlenmää, tertiplenmää очищаться paklık 1. bak kırnaklık; 2. bak temizlik pakt bak annaşmak I pakt imzalamaa bak annaşmak imzalamaa PALA, palatar половик palaçor 1. bak kirli; 2. bak püsür palaçorluk bak kirlilik pala-parta bak partal palata 1. bak oda; 2. bak pala palavra bak yalan palavracı 1. bak çok lafedän; 2. bak yalancı palavracılık bak zevzeklik palto bak aba II PAM-PAM-PAMUCAN, çölmek kıran, tauk götü 205 одуванчик panaya çiçää bak güzçü PANAYIR, çarşı, pazar (arh.) рынок pandal bak salkım paner bak çiten panikacı bak ürkek pantalon bak don PAPATYA // PAPADİYA, laylaykuçka ромашка papiros bak tütün papriga bak duak PAPŞOY, misir (dial.) кукуруза PAPŞOYLUK, misirlik (dial.) кукурузнаяплантация PAPUÇ // BABUÇ, terlik, başmak тапочки para cezası bak ceremä PARA ETMÄÄ, tutmaa, yapmaa (d. m.) стоить para vermää bak ödemää PARA, gümüş, altın, left // lift, karbona (rubli), mangır (arh.) деньги, монета paralı bak zengin paraliç bak felç paralizat olmaa bak felç olmaa param-parça bak yırtık param-parça olmaa bak parçalanmaa PARANTEZA, skobka скобка PARASIZ, ödeksiz, bedava, dicaba, caba, boşuna, kelepirä, haram бесплатно, даром parça 1. bak plat; 2. bak sürgeç 206 parça bak dilim PARÇA I, taane // taanä штука PARÇA II, kumaş, dokuma ткань parça şeker bak kesmä şeker parçalamaa 1. bak kıymaa; 2. bak yırtmaa parçalamak bak bölmäk parçalanmaa 1. bak bölünmää; 2. bak yırtılmaa PARÇALANMAA, daalmaa, param-parça olmaa, tuz-buz olmaa разбитьсянамелкиекусочки PARÇALI, ekli состоящий из кусков (деталей) pardesi bak aba II pardı bak sopa parlak bak yalabık parlamaa bak yalabımaa parmaklamaa bak ellemää parmaklı aul bak parmaklık PARMAKLIK,parmaklı aul, tafta aul забориздощатыхреек partal bak giim PARTAL, pala-parta (arh.) барахло PARTALCI, eskici, tüücü старьѐвщик partalos bak golan partnör bak ortak pas bak küf pas tutmaa bak paslanmaa PAS, küf плесень pasajir bak yolcu II 207 PASKA KOKUSU, paska otu, vanil ваниль paska otu bak paska kokusu PASLANMAA, küflenmää, pas tutmaa, küf tutmaa плесневеть paslı bak küflü PASLI, küflü заплесневелый PASPORT, kimnik удостоверение pastırma bak jambon PAT, dolma топчан patırdak bak motoţikla patırdamaa bak lakırdamaa patima bak hastalık patlak 1. bak çatlak; 2. bak sökük patlamaa 1. bak çatlamaa; 2. bak deşilmää PATLAMAK, patlayış взрыв; выстрел patlatmaa bak delmää PATLATMAA, ateşetmää, kurşunnamaa стрелять patlayış bak patlamak patracil bak çörek otu PATRET, foto фотография patriot bak milletçi PATЕKA // PATİKA, yolcaaz, ayak yolu тропа pauza bak aralık pay 1. bak boy; 2. bak ecel pay almaa bak katılmaa pay almak bak katılmak pay etmää bak paylaştırmaa 208 pay olmaa bak bölünmää PAY TUTMAA, yanı olmaa, taraf tutmaa поддерживатького-л. PAY, doza, porţiya часть, порция payacaan bak payaklık payak bak payaklık PAYAK, örümcäk паук PAYAKLIK, payak, payacaan // payacına паутина paydaş bak ortak paydaşlık bak ortaklık payetmäk bak bölmäk paylamaa bak paylaştırmaa PAYLAŞMAA, bölmää делить (распределять) междусобой PAYLAŞTIRMAA, paylamaa, pay etmää, bölüştürmää распределять paysınmaa bak başlamaa PAYVANTLAMAA, baalamaa привязывать (животных) кколу (столбу) PAYVANTLI, baalı привязанный, напривязи pazar bak panayır pazarlama bak geçerlik pazarlaşmak bak alış-veriş pazarlık 1. bak alış-veriş; 2. bak tutmalık pazlama bak gözlemä peçat bak mühür pek büük bak ulu 209 PEKİŞMÄÄ, kaavileşmää, çetinnenmää, çelikleşmää, kalit etmää становитьсятвердым (крепким) PEKİTMÄÄ, pekletmää, kaaviletmää, çetinnetmää, kökleştirmää укреплять pekletmää bak pekitmää peklik bak kelemä pelit bak meşä peltek bak kekä pelteklemää bak kekelemää pelteklemäk bak kekelemäk pelteklik bak kekelemäk PEMBÄ, gülgülü, al розовый PEMBЕLENMÄÄ, gülgülenmää, allanmaa розоветь perdä arası bak antrakt pergel bak çevrä I pesmet 1. bak dilim; 2. bak gevrek II PESMET, franzoli, bulka булочка PEŞ, etek полá одежды PEŞİN, avans аванс peşindän bak ardından PETLÖVKA, pak unмука тонкого помола PEY VERMÄÄ, nayıp vermää оставить задаток PEY, nayıp задаток peyda olmaa bak peydalanmaa peydalanmaa bak çıkmaa I PEYDALANMAA, peyda olmaa, üzä çıkmaa, üzä urmaa появляться 210 peyzajbakmanzara pezevenkbakhayırsız PINDIK,eralması арахис pırçelbakpotmar pıribakkoduk pırlogbakkelemä pırpıriţabak öttürük pısıtmaabakkorkmaa pıskabak şişirek pıtılamaabakkorkmaa pıtırdamaabak çıtırdamaa pıtırdamakbak çatırtı pıyka bak yarka piç bak filiz PİÇ I,halazaотросток, побег PİÇ II, baystruk незаконнорожденный ребѐнок PİÇLEMÄÄ, paklamaa очищать растения от побочных отростков pidä bak kıvırma piet bak şiir pietçi bak şair pigment bak lekä PİİNİR HAFTASI, masleniţa масленица PİİNİR, kaşkaval брынза, сыр PİİNİRCİ, kaşkavalcı сыровар pilda bak örnek PİLDA, pritça притча 211 pilot bak uçakçı PİNDİRMÄÄ, kaldırmaa поднять pinek bak basamak PİNMÄÄ, tırmanmaa взбираться pinţet bak cimbiz pirelenmää 1. bak dikleşmää; 2. bak üfkelenmää PİRİZ, imäk rejimi, dieta диета pis bak kirli pisi bak kedi pislemää bak kirletmää pislenmää bak kirlenmää pislenmäk bak kirlenmäk pislik bak kirlilik pişik bak yannışlık pişik yapmaa bak yanılmaa PİŞİK, kıznık опрелость pişiklemää bak yanılmaa PİŞİM, pişirim, pişirmäk, kaurmak выпечка, варка pişirim bak pişim PİŞİRMÄÄ, kaynatmaa, kaurmaa, haşlamaa печь, варить pişirmäk bak pişim pişkin 1. bak görgülü; 2. bak pişmiş PİŞKİNNENMÄÄ, olgunnamaa, etişmää набратьсяопыта pişkinnik bak olgunnuk 212 PİŞMÄÄ I, kaynamaa, kaurulmaa, haşlanmaa печься; вариться PİŞMÄÄ II, kızmaa преть (о коже) PİŞMAN OLMAA, hayıflanmaa // ayıflanmaa, tüülanmaa, acınmaa сожалеть PİŞMANNIK, hayıflanmak // ayıflanmak, tüülanmak сожаление pişmiş bak olgun PİŞMİŞ, pişkin выпеченный, сваренный pita bak çörek PİTA, talerшляпкаподсолнуха piyadabakenginnik plaçinta bak kıvırma plaçku bak aalagan PLAN, proekt план, проект PLÄNALAMAA, kundaklamaa пеленать planka bak lata PLASA, aa, setka рыболовнаясеть, невод PLAT, materiya, parça отрезткани PLÄVA, tozak полова PLEBİSŢİT, sorgu плебисцит plen bak esirlik II plennik bak esir II pleşkalanmaa bak kellenmää pleşkalanmak bak kellik pleşkat bak kel PLOŞNİŢA, bit, tafta biti клоп 213 podiş bak düzlük poet bak şair pofta 1.bak apetit; 2. bak havez I pol bak döşemä POLÄK, läh поляк POLÄKÇÄ, lähçä по-польски polemika bak dartışma POLİS, jandar, jandarma (ist.) полицейский polk bak alay II pomana bak sadaka pomana vermää 1. bak sadaka vermää; 2. bak üleştirmää pop bak dayak I porezen bak cümbüş porezenci bak cümbüşçü porta bak tokat portfel bak çanta porţiya bak pay portu bak giim post bak yastık POST, bekçilik пост poşeta bak kesä poşki bak mintan POTMAR, motkur, şopar, pırçelпоросѐнок POTOP, sel наводнение potra bak çarşaf I POTRÄ,аlárma тревога povidla bak ada 214 poyu bak kolan poza bak duruş poziţiya bak bakış pränik bak turta präşti bak kelpä pravila bak kural pravitelstvo bak öndercilik PREMİYA, ödül премия pres bak täsk prezent bak baaşış perdänka bak dernek primar bak küü başı prinka 1. bak halka I; 2. bak ilmek II; 3. bak kapkan prinka koymaa bak halka koymaa PRİNŢİP, dedik, kural (d. m.)принцип PRİNŢİPLİ, prinţipoz (laf.) принципиальный prioritet bak ön vermäk pripas bak aşırılı prispa bak sundurma pritça bak pilda PROBLEMA, zorluk, dert проблема proçka bak tokatçık proekt bak plan PROGRES, ilerlemäk прогресс PROPUSK, brakılış пропуск prost 1. bak aar; 2. bak ahmak; 3. bak kötü prost olmaa bak fenalaşmaa 215 prostetmää bak afetmää prostetmäk bak af bak çarşaf II prostluk 1. bak akılsızlık; 2. bak ahmaklık; 3. bak kötülük PROРAGANDA, agitaţiya пропаганда puf 1. bak tüü; 2. bak yastık pufkurmaa 1. bak çisemää; 2. bak serpmää pufkurmak bak çisemäk puflu bak tüülü púkal bak küp PULUK, saban (arh.) плуг pulukçu bak çiftçi PULUKÇU, sabancı (arh.) мастер, делающий плуги punga 1. bak kesä; 2. bak şişiriga I pupka bak sivil pupkalanmaaa bak sivillenmää pupkalı bak sivilli pustiyalık 1. bak çol; 2. bak kelemelik pülüz bak defekt pülüzlü bak defektli pülüzsüz bak kedersiz PÜNEZA // PİNEZA, knopka кнопка pürcek 1. bak kök; 2. bak bukli; 3. bak kıvırcık PÜSKÄ, damna щепотка püskürmää bak serpmää PÜSÜR, mındar, palaçor, malak (laf.); ◊ kirli çıkı грязнуля 216 R raabet 1. bak havez I; 2. bak merak; 3. bak sorulmak II; 4. bak şan raabetli bak geçerli II bak şannı raabetsiz 1. bak geçersiz II; 2. bak şansız raalanmaa bakkokmaa raametli bak ölü II raat bak uslu II raat durmaa bak raat etmää RAATETMÄÄ,raatdurmaaбыть спокойным RAAT, uslu спокойный; спокойно RAATLANMAA, dinnenmää, uslanmaa успокаиваться raatlı bak uslu II raatlıı bozmaa bak raatsız etmää raatlık 1. bak dinnenmäk; 2. bak dirlik RAATLIK, usluluk, tehnalık // tenaalık спокойствие raatsız bak yufka RAATSIZ ETMÄÄ, raatlıı bozmaa, kalkoturetmää (laf.) беспокоить RAATSIZ OLMAA, raatsızlık çekmää, meraklanmaa, merakta kalmaa беспокоиться RAATSIZ, meraklı беспокойный raatsızlık çekmää bak raatsız olmaa raazılık bak şükür RAKI SABUNU, duruk sabun туалетное мыло rakiţa bak hardal 217 rala bak borna rama bak çerçevä RAPOR, esap, otçöt отчѐт raport bak doklad RASLAMAA, razgelmää, razgetirmää попасть raslamak bak razgetirmäk raţa bak ördek ray bak cennet rayon bak dolay II raza bak rengen razgelä bak körlemeyä RÁZGELÄ,nasıl-nicäкакпридется, наавось razgelmää 1.bakbuluşmaa; 2.bakraslamaa razgetirmää 1. bakbuluşturmaa; 2. bakraslamaa RAZGETİRMÄK,raslamakпопадание razı bakkayıl razı kalmaabakrazı olmaa razı olmaa 1. bakkayılolmaa; 2.bak şüküretmää RAZI OLMAA,razı kalmaa, şüküretmää, kanaatkalmaaбытьудовлетворѐннымчем-л. RAZI, şükürудовлетворѐнный, довольный razılıkbakkayıllık rejim bak devlet kuruluşu rejim bak stoy I remontlamaa bak remontlamaa remontlatmaa bak düzdürtmää RENGEN, raza рентген 218 renk bak beniz RENKLİ,boyalı окрашенныйвкакой-л.цвет renksiz bak benizsiz resim bak tablo RET ETMÄÄ, inkär etmää отрицать, отвергать RET, inkär, inkärlık отрицание; отрицательный revolüţiya bak devrim reyka bak lata rezä bak mandal rezeli bak sürmeli rezelmää bak mandallamaa rıpa bak hendek rız bak esap II rızınçık bak biçikleta rızlı bak namuzlu RİCA ETMÄÄ, yalvarmaa просить RİCA, yalvarım просьба, прошение RİFMA, uyak рифма RİFMALI, uyaklı рифмованный riştä bak iplik riştelemää bak annaşmaa riza bak rаsa ruba bak giim RUH // RUF, can дух ruhladırmaa bak üüreklendirmää ruhlanmaаbak üreklenmää ruhsuz bak ölü I 219 rujina bak küf rujinit bak küflü rulon bak kola RАSA, riza, sutana (popaz rubası) ряса, сутана 220 S saa bak diri SAA OL, şükür спасибо SAA, kaavi, saalam, selemet здоровый, крепкий saabi bak çorbacı saabi olmaa bak özelleştirmää saabileştirmää bak özelleştirmää saabilik bak çorbacılık saabisiz bak çorbacısız saabiyka bak çorbacıyka SAACI, doyar дояр SAACIYKA, doyarka доярка SAADIÇ, nanaş посажѐнный saafidän bak hakına saalam bak saa saalıını bozmaa bak sakatlanmaa saalık bak şefkinä SAALIK, selemet, iilik,dinçlik, hatır здоровье, самочуствие saalıksız bak hasta saalıktan çıkmaa bak sakatlanmaa saan bak leen SAAR, işitmäz; ◊ aar kulaklı глухой saat bak vakıt bak yurtluk SAAZ, kamış, papur, kiliz камыш 221 sabaa bak yaarın sabaakı bak yaarınkı sabancı bak pulukçu SABUR, saburluk, dayanmak, dayanış, dayanıklık терпение SABURLANMAA, sabur etmää, dayanmaa, katlanmaa (d. m.); ◊ kendini tutmaa терпеть SABURLU, dayanık, dayanan, dayanıklı, kıyretli // kayretli (arh.) терпеливый saburluk bak sabur SABURSUZ, dayanıksız, dayanmaz; ◊ dar cannı нетерпеливый SABURSUZLUK, dayanıksızlık нетерпение SACAK // SACAYAK, kotlon таган, железный треножник sacak bak mangal saçılmak bak daalmak saçmaa bak ekmää saçsız kalmaa bak kellenmää saçsız kalmak bak kellik sadaka bak acızgannık SADAKA VERMÄÄ, pomana vermää подаватьмилостыню SADAKA, pomana подаяние, милостыня sade bak salt safra bak öt safra şişirigası bak öt kesesi 222 sak bak kuşku sak olmaa bak kuşku olmaa sakaa bak küp SAKACI, sucu водовоз sakalsız bak kösä sakara bak çavdar SAKAT, kalik, çolak, kusurlu, topal, invalid, kötürüm (arh.) калека; нетрудоспособный SAKATLANMAA, kederlenmää, saalıktan çıkmaa, topallanmaa, kusurlanmaa, asıllanmaa, kalik olmaa, saalıını bozmaa покалечиться sakıncak bak utancak sakınık bak ürkük sakınmaa bak kıyışmamaa sakınmaa bak utanmaa sakınmak 1. bak korkaklık; 2. bak kuşkuluk; 3. bak utanmak I SAKIRGA, yavruşka, furtulişka, şeytan kuyruu смерч SAKLANBAÇ, yumancak, yumaycak, yumucu прятки (игра) SAKLANMAA, kayıplanmaa скрываться saklı 1. bak anonim; 2. bak saklılık saklıdan bak sineräk SAKLILIK, saklı, sekret, fendi (arh.) тайна; тайный SAKSAN, garagaţa сорока SALAMURA, tuzlu su рассол salata bak hıyar 223 salay bak ilgi salaylamaa bak ilgilemää salaylamak bak ilgilemäk saletmää bak el etmää SALETMÄÄ, salınmaa, düşünmää намереваться SALGIN, hastalık, epidemiya эпидемия salınmaa bak saletmää SALINMAA, açılmaaраспускаться( оцветах) SALKIM, pandal гроздь sallanan bak oynak I sallangaç bak beşik SALLANGAÇ TÜRKÜSÜ, uyku türküsü колыбельнаяпесня sallanmaa bak sendellemää SALLANMAA I, çekinmää качатьсянакачелях SALLANMAA II, oynamaaшататься sallanmak bak sendellemäk sallatmaa bak saurtmaa salma bak çapkın SALMAA, bäulamaa, täulamaa лаять SALMAK, havlamak, bäulamak, täulamak лай SALT, sade только saltä bak döşek saltamarka bak aba II salverilmää bak inmää I salvermää bak kolvermää I samannık bak skırta 224 sancı bak acı I SANCI, saplamak остраяболь SANCILAMAA, saplamaaколоть ( об ощущении колющей боли) sandali bak tanketka sandık 1. bak tabut; 2. bak valiza sanki bak acaba SANMAA, saymaa, düşünmää считать, думать sansın bak nicä SAPA, ont (siirek) захолустье sapılmaa bak sapmaa saplamaa 1. bak azarlamaa; 2. bak dalamaa II; 3. bak sancılamaa; 4. bak süsmää SAPLAMAA, iinelemää, dalamaa жалить saplamak bak sancı SAPLI, dikili вбитый, воткнутый sapmaa 1. bak dönmää II; 2. bak uuramaa SAPMAA, sapılmaa, dönmää поворачивать sararmaa bak benezini atmaa saray 1. bak dam II; 2. bak kurtä sarfoş bak içkici sarfoş etmää bak içirtmää SARFOŞ OLMAA, gevşеmää, keflenmää, yımışamaa (d. m.), kör-kütük olmaa (laf.) пьянеть SARFOŞ, kefli, içkili, semä, mahmur, kütük, tun sarfoş, içmiş, geçkin, kirkiun (dial.) пьяный, хмельной SARFOŞÇULUK, içkicilik пьянство 225 SARFOŞLUK, keflilik, semelemäk, mahmurlamak, gevşemäk, keflenmäk опъянение sarı bak kansız sarı benizli bak kansız sarı çamur bak toprak II SARIK, türban тюрбан sarılı bak dolaylı sarılmaa 1. bak dolaylanmaa; 2. bak kuşaklanmaa; 3. bak sarmaşmaa SARILMAA, sarınmaa кутаться SARILMAA, sarmaşmaa, kucaklamaa обнимать sarınmaa 1. bak kuşaklanmaa; 2. bak sarılmaa sarkan bak sarkak SARKIK, sarkan свисающий sarkıntı bak sündük sarkıntılık baksündüklük SARKITMAA, aşaa iiltmää опускать SARKMAA, asılmaa, asılı durmaa висеть, свисать sarmaa 1. bak dolaylamaa; 2. bak kaplamaa SARMAŞMAA, kucaklaşmaa обниматься sarp bak gözäl I sarp bak hodul sarsalamaa 1. bak çalkalamaa; 2. bak sarsmaa SARSALATMAA, tepretmää сотрясать SARSMAA, sarsalanmaa, tepremää, teprenmää сотрясаться, содрагаться (оземлеит. д.) satana bak şeytan 226 sataşmaa bak takılmaa satelit bak sputnik satı bak satış satıcı bak amazçı SATICI, tükäncı, lafkacı продавец SATICILIK, tükäncılıkзанятие (профессия) продавца satılmaz bak geçersiz II SATIŞ, satı, satmak продажа satmaa bak amazlamaa satmak 1. bak hayınnık; 2. bak satış SAURGUN, boran, fırtına, bora вьюга, метель saurmaa bak elemää SAURMAA, saurtmaa мести, вьюжить saurtmaa bak döndürmää I saurtmaa bak saurmaa SAURTMAA, sallatmaa, dalgalandırmaa развевать, колыхать SAURULMAA, daalmaa развеваться (повоздуху) sauşmaa bak tıımaa SAVAŞ, çalışmak старание SAVAŞAN, savaşkan, çalışan, çalışkan старательный savaşkan bak savaşan savaşmaa 1. bak buuşmaa I; 2. bak istemää II SAVAŞMAA, çalışmaa, didinmää (laf.) стараться SAVSAK, dikkatsız небрежный savsaklanmaa bak haylazlanmaa SAVSAKLIK, dikkatsızlık небрежность 227 SAYFA, fila страница SAYGI, hatır, saymak, şanуважение saygılı 1. bak paalı II; 2. bak şannı SAYGILI, hatırlı, şerefli, onurlu, şannı уважаемый SAYGISIZ, hatırsız, şerefsiz, onursuz, şansız неуважительный SAYGISIZLIK, hatırsızlık, şerefsizlik, onursuzluk, şansızlıkнеуважительность sayı bak esap I SAYI I, ţifra число SAYI II, nomer номер sayıklamaa bak istemää I SAYIKLAMAA, sölenmää, lafetmää бредить sayış bak saymak saymaa 1. bak esaplamaa; 2. bak sanmaa; 3. bak sıralamaa SAYMAA, hatırlamaa, hatır gütmää уважатького-л. saymak 1. bak esap I; 2. bak saygı SAYMAK, sayış, sıralamak перечисление, перечень sayvan bak çalmar SAАZLIK, kamışlık заросликамыша sebep suyu bak sebepli su SEBEP, maana причина, повод SEBEPLİ SU, sebep suyu, diri su, büülü su фольк.живаявода seçilmää bak başkalanmaa seçmää bak esap almaa SEÇMÄÄ, ayırmaa выбирать 228 SEDEF, inci, hacılık taşı (siirek) жемчуг sefa bak şennik sefalık bak şennik sefer bak kerä seftä bak başlantı SEFTÄ, sefteki, ilk, ilkinkiвпервые sefteki bak seftä seftelik bak enilik sekret bak saklılık sel bak potop seläm vermää bak selämnamaa SELÄMNAMAA //SELÄMNEMÄÄ, seläm vermää, kalpaanı çıkarmaa приветствовать selemet 1. bak kaavi; 2. bak saa; 3. bak saalık semä bak sarfoş semelemäk bak sarfoşluk SEMER, eerlik, eer, ük седло; вьюк semerlemää bak eerlemää semiçka bak gündöndü semirmää bak tuyannamaa semiz 1. bak özlü; 2. bak taazä; 3. bak tavlu; 4. bak yaalı SEMİZLİK, beslilik, kalınnık полнота SENDELLEMÄÄ, sallanmaa, sendel-sendel gitmää пошатываться SENDELLEMÄK, sallanmak пошатывание sendel-sendel gitmää bak sendellemää SENMÄÄ, sörpeşmää прям. и перен. вянуть, увядать 229 senselä bak soy III SENSELÄ OLMAA, hısımnaşmaa, hısım olmaaпородниться SENSELÄ, hısım родственник, родня senselesiz bak soysuz SENSЕLELİK, hısımnıkродство SEPELEMÄÄ, ekelemääпосыпать SEPET,kaşolka, zembilкорзина serbakbaş I seräbakkerä serbest 1. bakbaamsız; 2.bakhaylak serbestkalmaabakboşanmaa SERBEST, bol, azatсвободный SERBESTLİK,bollukсвобода serbezbak şamatacı SERBEZLİK,düüşçülük, kavgacılık, şamatacılık, galaciyalıkзадиристость seremcä 1. bakbela; 2.bakolay sergenkurusubakgevrekII sergi 1. bakgergi; 2.bak çarşafI; 3.bak çarşafII SERGİ, gösterim (siirek) выставка SERGİLEMÄÄ,göstermää выставлять SERİLİ, sermä, asılı развешанный (oбелье) SERİN, suukпрохладный, свежий serinnemääbakhavalanmaa sermä bak serili sermää bak germää II 230 SERMÄÄ, asmaa развешивать (oбелье) SERMÄK, asmak развешивание (oбелье) SERPMÄÄ, püskürmää, pufkurmaa брызгать sersem 1. bak alık; 2. bak onmadık; 3. bak unutkan sertbakdargın SERT,kaskatı, çetinжѐсткий sertifikatbakdiplom sertlenmääbakfenalanmaa SERTLİK,kaskatılık, çetinnikжесткость serviç bak iş I serviç eri bak iş eri serviççi bak izmetçi III serviz bak takım I ses çıkarmak bak sölenti SESI, avazголос; звук SES II, oy, fot голос (избирательный) sessölemesibaksölenti sesuyumubaksingarmonizma SESVERMÄÄ,oyvermää голосовать SESETMÄÄ, çaarmaa, aykırmaa (dial.) окликать, подзыватького-л. sesetmemää baksusmaa sesirgenmää 1. bakseslemää; 2.bakseslenmää sesirgenmäkbakseslenmäk sesirgibakkuşku seslenmääbakseslemää SESLEMÄÄ, seslenmää, sesirgenmää, kulakkasmaa 231 прислушиваться SESLENMÄÄ, sesirgenmää подслушивать SESLENMÄK, sesirgenmäkприслушивание; подслушивание sesleyici bak uslu I sessiz bak susarak SESSİZ, uslu, şamatasız, yavaş тихий sessizlik bak sus set bak damba setka 1. bak plasa; 2. bak torba SEVÄN, sevici любитель SEVÄ-SEVÄ,zevklän, havezlän судовольствием SEVDA, sevgi, sevgilik, seviş любовь SEVDALI, sevici, aşık (folk.) влюбленный sevgi bak sevda sevgili bak yär SEVGİLİ, sevimli, sevmä любимый sevgilik bak sevda sevici 1. bak sevän; 2. bak sevdalı sevilmää bak istenmää sevimni 1. bak sevgili; 2. bak yakışıklı sevinç bak şennik sevinmää bak şennenmää sevinmek bak şennik sevinmelik bak şennik seviş bak sevda sevmä 1. bak sevgili; 2. bak yalpak 232 sevmää bak beenmää SEVMÄÄ I, beenmää любить SEVMÄÄ II, suvazlamaa ласкатького-либо sevmäk bak yalpaklık sfinţit bak ayozlu SIBIDILMA, brakılma заброшенный sıbıdılmaa 1. bak atılmaa I; 2. bak atılmaa II SIBIDILMAA, atılmaa кидаться sıbıtmaa bak atmaa sıbıtmak bak atmak sıcacık bak ılı SICAK, kızgın жаркий SICAKLIK, kızgınnık жара sıçılgan bak korkak II sıır aulu 1. bak aul I; 2. bak tırla sıır bak hayvan sıırcılık bak hayvancılık sık 1. bak gür I; 2. bak kalın II sık daa bak tayga SIK, sık-sık, dayma, hojma часто sıkı 1. bak küçük; 2. bak tamah sıkılık bak tamahlık sıkılmaa bak darsımaa sıkınmaa bak utanmaa sıkıntı bak darsıklık SIKINTI, utanmak стеснение sıkıntıda bulunmaa bak darsımaa 233 sıkıntılı bak darsık SIKIŞIK, tıkışık набитыйбитком SIKIŞIKLIK, tıkışıklık, kalabalık, tıkanç теснота sıkışmaa bak sıyınmaa sıkışmalık bak kalabalık SIKIŞTIRMAA, sıydırmaa, tıkıştırmaa, sokmaa втискивать SIKIŞTIRMAK, sıydırmak, tıkıştırmak, sokmak втискивание sıklet bak darsıklık sıklet çekmää bak darsımaa sıkletli bak darsık sıkmaa bak buumaa SIKMAA, baalamaa затягивать sık-sık bak sık SINAŞIK, alışık, alışkan, dadanık привыкший sınaşıklık bak sınaşmak SINAŞMAA, alışmaa, türümää, uymaa привыкать sınaşmak bak alışmak SINAŞMAK, sınaşıklık, alışkannık, alışıklık, adet, tabeet, dadanmak привычка sınaştıına görä bak tabeetçä sınık bak ürkük sınır bak limit sınır parası bak toprak parası SINIR, çizi, graniţa граница sınmaa bak yadırgamaa 234 sıra 1. bak adet; 2. bak kerä; 3. bak yortu SIRA I, dizi ряд SIRA II, aylıklar, aylık менструация sırabaşı bak abzaţ sıradan dışı bak sırasızlık sıradan dışlık bak sıradan dışlık SIRADAN, düzara подряд sıralamaa bak dizmää II SIRALAMAA, saymaa перечислять sıralamak 1. bak dizmäk; 2. bak saymak sırasınca 1. bak adamcasına; 2. bak adetçä SIRASIZLIK, sıradan dışı, sıradan dışarı беспорядочность sıraya koymaa bak cezalamaa sırça bak şişä sırçalı bak şişeli SIRGAN, kopriva // kupriva крапива sırıtmaa bak gülmää SIRITMAA, gülümsemääулыбаться; усмехаться SIRITMAK, gülümsemäk улыбка; усмешка sırma 1. bak kula; 2. bak tel SIRNİK, kibrit спички sırt bak arka SIRT, sırtlık, tepä, krästä, yamaç вершина (горы) sırtlık bak sırt sırtmaç bak çoban sıvı bak sulu 235 sıydırmaa bak sıkıştırmaa sıydırmak bak sıkıştırmak SIYINMAA, sıkışmaa, tıkışmaa втискиваться SIYIRGI, greyder тех. грейдер sıyırık 1. bak kapma; 2. bak kopuk sıyırılma bak kapma sıyırılmaa bak kaçmaa sıyırmaa bak çalmaa II SIYIRMAA, soymaa, çıkarmaa cдирать SIYMAA, girmää вмещаться sızdırmaa bak aalatmaa sızıntı bak çöşmä sızırıılmaa bak kızarmaa SIZIRILMAA, kaurulmaa, erimää топиться(о жире) SIZIRMA, cumerka шкварки sızlamaa bak acımaa sızlamak bak acı I SIZMAA, akmaa протекать, течь SİCİM, ip бечѐвка sidänka bak dernek SİGORTA, strahovka страховка SİİR, görü, ahenk зрелище SİİREK, arada-sırada // ara-sıra, kimi-sıra // kimär sıra, kimär-kerä // kimi keret, arada-saatta, çat-pat редко siirelmää bak tehnalamaa SİİRETMÄK, bakmak обзор; разглядывание; просмотр 236 SİLGİ, guma резинка (канцелярская) silik bak silinik SİLİNİK, silik, uunuk потѐртый silinmää 1. bak aşınmaa I; 2. bak aşınmaa II;2. bak eskimää SİLİNMÄÄ, paklanmaa, temizlenmää чиститься silmä bak dop-dolu silmää bak süpürmää SİLUET, forma силуэт SİMA, surat, üz, çiirä лицо, физиономия simpatik bak yakışıklı simpatiya bak yakışıklık SİMULÄNT, yapılan симулянт SİNCAP, ceviz tavşamı, çekelez белка SİNCİR, umblaçu цепь sincirlemää bak ulamaa sincirli bak ulama SİNERÄK, sin-sin, saklı, saklıdan, susaraktan, usul-usul тайком, незаметно SİNGARMONİZMA, uygunnuk, ses uyumu лингв. сингармонизм sini bak tava SİNİR I, nerva нерв SİNİR II, ţipa сухожилие sinirli bak kaavi sinkalı bak maavimsi sinmää bak iilmää 237 sinod bak klisä sin-sin bak sineräk SİRKÄ, oţet уксус SİRKELENMÄÄ, elsimää, iişimääпрокисать(овине) situaţiyabakdurum SİVİL,sivilcin, fıska, pupka // popkaпрыщ sivilcin bak sivil sivilcinnı bak sivilli SİVİLLENMÄÄ, fıskalanmaa, pupkalanmaaa покрытьсяпрыщами SİVİLLİ, sivilcinnı, fıskalı, pupkalı // popkalı прыщавый sivişmää bak çekilmää sivri bak yonulma SİVRİ SİNEK, ţınţar комар SİVRİ, keskin oстрый SİVRİLTMÄÄ // SİVRİTMÄÄ, yonmaa // yondurmaa заострять SKELÄ, ayak леса (строительные) SKIRTA, otluk, samannık, koçannık скирда SKLAD, ambar склад skobka bak paranteza skotnik bak hayvancı skrofa bak domuz slesar bak çilingir slujaşçi bak izmetçi III smena bak diiştirmäk smenacı bak diiştirän 238 smenalı bak diişimni SMOLA, zift смолa SMOLALAMAK, ziftlemäk смоление SMOLALANMAA, ziftlemää покрытьсмолой SOBA, camal, kuptör, fırın, kümbet печь SOBACI, fırıncı, kuptörcu печник sobor bak klisä sobraniya bak toplantı sofra bezi bak masa bezi SOFRA, masa стол sokak bak maalä sokak laabı bak sokakça SOKAKÇA, aynaşmak, laap, sokak laabı прозвище sokmaa 1. bak geçirmää VI; 2. bak sıkıştırmaa sokmak bak sıkıştırmak sokulmaa bak karışmaa sokulmak bak karışmak solcan bak kurt SOLGUN, soluk, tunuk вылинявший, выцветший solmaa bak benizini atmaa SOLMAA, benizini kaybetmää, boyasını kaybetmää выцветать soluk 1. bak hava; 2. bak solgun soluk almaa bak solumaa soluk darlıı bak maraz SOLUK MARAZI, astma астма soluksuz bak ölü I 239 SOLUMAA, soluk almaa дышать son 1. bak kenar; 2. bak bitki SON, bitki, bitiş, final конец son-sona bak bitki-bitkiyä SONSÖZ, sonuç, epilog заключение sonsuz bak bitkisiz SONSUZLUK, bitkisizlik бесконечность sonuç 1. bak sonsöz; 2. bak çıkış sonunku bak kenarkı SOPA, deynek, pardı, sırık (arh.) палка sopalamaa bak urmaa sorgu bak plebisţit SORGU, sorgulamak, soru допрос SORGUCU, sorucu допрашивающий SORGULAMAA, soruya tutmaa допрашивать sorgulamak bak sorgu sorkova bak survaki sormak bak soruş sort bak soy II soru 1. bak sorgu; 2. bak soruş soru formulärı bak anketa sorucu bak sorgucu SORULMAA I, istenmääиметьспрос SORULMAA II, istenmää отпроситься SORULMAK I, istenmäk отпрашивание SORULMAK II, istenmäk, raabet спрос (натовар) SORUŞ, soru, sormak вопрос 240 soruşturmaa 1. bak annamaa III; 2. bak danışmaa II SORUŞTURMAK, aaraştırmak, kontrol расследование soruya tutmaa bak sorgulamaa sotok bak boy SOY ADI, laap, familiya фамилия SOY I, çeşit, tip, cins, tamızlık вид, порода SOY II, çeşit, sort сорт SOY III, senselä, soy-sop род soygun bak soygun SOYGUNCU, soyucu, haydut грабитель SOYGUNCULUK, soygun, hırsızlık грабѐж soymaa 1. bak çalmaa II; 2. bak çıkarmaa; 3. bak sıyırmaa SOYMAA, çıkarmaa, paklamaa шелушить SOYMAK, paklamak очисткаоткожи (кожуры) soy-sop bak soy III SOYSUZ, senselesiz безродный soyucu 1. bak hırsız; 2. bak soyguncu; 3. bak sömürücü soyuk 1. bak golan; 2. bak kopuk SOYUNDURMAA, çıkarmaa раздевать; разувать SOYUNMAK, çıkarmak раздевание; разувание soyuntu bak kap I sökmää bak kaldırmaa SÖKMÄÄ I, çözmää расплетать SÖKMÄÄ II, daatmaa тех. разбирать (на части) SÖKMÄK I, çözmäkрасплетание SÖKMÄK II, daatmakтех. разбор (на детали, части) SÖKÜK, patlak распоротый 241 sölemää 1. bak annatmaa; 2. bak çalmaa I SÖLEMÄÄ, demääговорить, сказать sölemäk bak deyim sölenmää 1. bak adlanmaa; 2. bak denilmää; 3. bak sayıklamaa SÖLENMÄÄ, homurdanmaa, mırıldanmaa okunmaa, mahkurmaa (dial.) ворчать, бормотать SÖLENMÄK, homurtu, mırıltı, mırıldanmak, homurdanmakворчание söleyişbak demäk SÖLENTİ, ses çıkarmak, ses sölemesi произношение SÖLETMÄÄ, sölettirmää, annattırmaa заставить сознаться в чѐм-л. sölettirmää bak söletmää SÖLEYİŞ, atasözü, laf пословица SÖMÜRMÄÄ, kullanmaa (d. m.), zorlamaa (d. m.) эксплуатировать SÖMÜRMÄK, zorbalık, kullanmak (d. m.)экcплуатация SÖMÜRÜCÜ, soyucu (d. m.) живодѐр sörpeşik bak kart SÖRPEŞİK, geçmiş, geçik, kart вялый (о растении) sörpeşmää 1. bak senmää; 2. bak sörpeşmää sörpeşmäk bak kartlaşmak söz 1. bak adamak; 2. bak annaşmak II; 3. bak laf; 4. bak lafetmäk söz vermää bak adamaa SÖZBİRLİK, kayıllık единогласие 242 SÖZLEŞMÄÄ, annaşmaa, kararlamaa, kararlaşmaa; ◊ söz vermää; ◊ laf vermää договариваться sözleşmäk bak lafetmäk SÖZLÜK, laflık словарь sözü geçän bak nüfüzlü sperma bak attırık SPİRT, alkogol спирт; спиртной spisok bak listä SPUTNİK, satelit спутник STADİYA, etap, basamak (d. m.) стадия, этап stavro bak stavroz STAVROZ, stavro, kruçaкрест stılp bak direk stih bak şiir stimul bak havez II stimul vermää bak havezlendirmää stolova bak kantina stomak bak katı strahovka bak sigorta strigoy bak hobur stroy bak devlet kuruluşu struktura bak kuruluş struna bak dandil sucu bak sakacı sud bak daava SUD,daavaeviсуд (здание) sudya bak daavacı I 243 sulak bak sulu sulamaa bak yıslamaa sultan bak padişaa sulu aazlı bak ligalı sulu bak şıralı sulu er bak balta SULU, sıvı, sulak (arh.) жидкий, водянистый sumka bak çanta SUNDURMA, prispa завалинкапереддомом suparatlanmaa bak darsımaa suparatlık bak darsıklık surat bak sima surata bak kuma suratsız 1. bak esapsız; 2. bak naalet suratsızlık 1. bak esapsızlık; 2. bak naaletlik SURTUK, pidjak пиджак SURVAKİ // SUVRAKİ, sorkova, gudina (dial.), zıvra (dial.) этнограф.новогодниеутренниепоздравления SURVATKA, obrat сыворотка sus bak suskun SUS, suskunnuk, sessizlik, susuntu, usluluk тишина susar bak suskun SUSARAK, sessiz молча susaraktan bak sineräk SUSKUN, susar, sus, mutu (d. m.) молчаливый suskunnuk 1. bak sus; 2. bak susmak 244 SUSMAA, sesetmemää, aazını açmamaa; ◊ aazını tutmaa; ◊ dilini yutmaa молчать SUSMAK, suskunnuk, mutuluk (d. m.) молчание susturmaa bak uslandırmaa SUSTURMAA, aazını kapatmaa, tıkamaa (d. m. ) заставитького-л.замoлчать susuntu bak sus SUSUZLUK, kurak (d. m.)безводье susuzluu kandırmaa bak doyunca içmää sutana bak rаsa suuk bak serin SUUK KANNI; ◊ aar ürekli хладнокровный SUUK KANNIK; ◊ aar üreklilik хладнокровие suulmaa 1. bak uzaklaşmaa II; 2. bak ılımaa suutmaa bak ılıtmaa SUVAMAA, çemrelemää засучить (рукава, штанины) suvazlamaa bak sevmää II suveren bak baamsız SÜMEK, kelep(yapaa için) пучок (шерсти) SÜMÜKLÜ, mangafa (laf.) сопливый SÜNDÜK, sarkıntı, yapışkan (d. m.) навязчивый sündüklenmää bak arsızlanmaa SÜNDÜKLÜK, sarkıntılık навязчивость SÜNKER // SÜNGER, moçalka мочалка SÜPÜRMÄÄ, silmää, paklamaa (d. m. ) перен.сметатьподчистуючто-л. süpürüntü bak gübür 245 sürçmää bak kösteklenmää sürçmäk bak kösteklenmäk SÜRGEÇ, paçavra, parça, yaalık, mitka тряпка (кухонная) sürgü bak öttürük SÜRGÜ, borna борона SÜRGÜLEMÄÄ, bornalamaa, borna çekmää бороновать sürmä 1. bak mandal; 2. bak sürülü SÜRMÄ ER, nadaz, kaldırılı toprak поле, годноеподвспашку sürmäk ayı bak mart SÜRMÄK AYI, mart март sürmelemää bak mandallamaa SÜRMELİ, rezeli, zempereli закрытыйназасов sürtmää bak yaşamaa II sürtmää bak geçirmää IV sürü bak alay I SÜRÜKLEMÄÄ, çekmää (d. m.) волочить SÜRÜKLENMÄÄ, sürünmää плестись sürülmüş bak sürülü SÜRÜLÜ, sürülmüş, sürmä, nadaz işlenilmiş, aktarılı (d. m.) вспаханный sürünmää bak sürüklenmää SÜSMÄÄ, saplamaa бодать SÜSÜŞMÄÄ, buynuzlaşmaa, dokuşmaa бодаться süümää bak çekişmää 246 SÜÜMÄÄ, betlik sölemää материться süümäk bak çekişmäk SÜÜMÄK, betlik мат, ругательство SÜZECEK, süzgü, süzgeç, çendelä, filtra дуршлаг;фильтр süzgeç bak süzecek süzgü bak süzecek sveti bak ay 247 Ş ŞAAT, martur свидетель, очевидец ŞABAN, hazıroncu паразитический ŞABANNIK, hazıronculuk паразитизм ŞAF KALKMAA, dik kalkmaa встать на дыбы (о лошади) ŞAFK, şılak, aydınnıkсвет ŞAFKLANDIRMAA, şılatmaa освещать ŞAFKLI, şılı, aydın, aydınnık светлый; светло ŞAHTA, mina шахта, рудник ŞAHTACI, minacı, şahtörшахтѐр ŞAİR, poet, pietçi поэт şaka bak cümbüş şakacı bak cümbüşçü şalçi bak şalinka ŞALİNKA, çember, kasinka, dartı, bürüncük, bariz, batik, berta, şalçiплаток (головной) şaltakcı bak cümbüşçü şalvirbakşiret şalvirlik bak şiretlik şamar bak auç I şamar çekmää bak şamarlamaa şamar urmaa bak şamarlamaa ŞAMAR, faţarnik пощѐчина şamarlamaa bak urmaa 248 ŞAMARLAMAA, şamar urmaa, şamar çekmää, japlatmaa, şarklatmaa влепитьпощечину ŞAMATA, baarışmak, baarış, yaygara, galaciya шум ŞAMATACI, kavgacı, düüşçü, galaciyacı,serbez задира; задиристый şamatacılık bak serbezlik şamatasız bak sessiz şan 1. bak nam; 2. bak saygı ŞAN, raabet, onur, hatır,anılmışlık, nam (arh.) славa, известность ŞANNAMAA, onurlamaa, hatırlamaa, hatır gütmää почитать şannı 1. bak namuzlu; 2. bak saygılı ŞANNI, metin, tanınmış, bilinän, namlı, anılmış, saygılı, raabetli знаменитый, известный şansız 1. bak namsız; 2. bak saygısız ŞANSIZ, raabetsiz, onursuz, hatırsız, namsız (arh.) бесславный şansızlık bak saygısızlık şansora bak artık II ŞANSORA, ileriyä, ileri dooru, bundan sora впредь şanti bak çingenä ŞAPKA, kepka фуражка, кепка ŞAPLI, güvemniтерпкий (на вкус) şarapbekrisibakiçkici şarapdüşkünübakiçkici ŞARAPANA, linвинодельческий чан 249 şarfbakboynuşalı şarıltı bak şırıldamak şarklatmaabakşamarlamaa şarlatanbakaldadıcı şarlatannıkbakaldadıcılık şarnirbakbaalama şaş bakalık şaşıkbakyannış ŞAŞILACAK İŞ,minunatiş удивительноедело ŞAŞIRGAN, annamaz, şaşırtıcı бестолковый şaşırmaabakaldanmaa ŞAŞIRMAK, dolaşmakпутаница şaşırtıcıbak şaşırgan ŞAŞIRTICI, dolaştırıcı сбивающийстолку ŞAŞIRTMAAI, dolaştırmaaзапутывать, сбиватьстолку ŞAŞIRTMAAII,kendinikaybetmää, tersidönmää растеряться şaşırtmacabakdilkırmak şaşkınbakalık ŞAŞMAA, mayılolmaaпоразиться, изумиться şatra 1. bak çadırI; 2.bak çingenä şayka bak çetä şebek bak maymun şef bak direktor ŞEFK, şeref удовольствие ŞEFKİNÄ, şerefä, saalık наздоровье 250 ŞEFKLENDİRMÄÄ, havezlendirmää возбуждать желание (охоту) şefklenmää bak istemää II şefkli bak şen ŞEFLİK ETMÄÄ, yardım etmää шефствовать ŞEFLİK, yardımcılık шефство ŞEKERLEMÄÄ, tatlılamaa подслащать şekerli bak tatlı şekil bak forma şekilsiz bak formasız şen bak dinç ŞEN, kefli, şefkli весѐлый, радостный ŞENNENMÄÄ, sevinmää веселиться, радоватьсяŞENNİK, sevinmelik, sevinmek, sevinç, sefa, sefalık веселье, радость şeref bak şefk şerefä bak şefkinä şerefli bak saygılı şerefsiz bak saygısız şerefsizlik bak saygısızlık şeremet 1. bak çevik; 2. bak işçi I şeremet bak çemrek şeremetlik bak çalışkannık şevik bak çemrek şeytan kuyruu bak sakırga şeytan olmaa bak üfkelenmää 251 ŞEYTAN, satana, dyavol // däul, tılsım, gäur, buynuzlu (d. m.), evdän irak (laf.), öbürü (tabu) (laf.) чѐрт şeytannık bak şiretlik şılak bak şafk şılaklı bak yalabık şılamaa bak yalabımaa şılatmaa bak şafklandırmaa şılı 1. bak şafklı; 2. bak yalabık şımarık 1. bak çapkın; 2.bak terbiyesiz ŞIMARIKLIK, yaymannanmak, yamılmak // yamulmak баловство ŞIMARMAA, yaymannanmaa, yamılmaa // yamulmaa, çamışlanmaa, zulumnanmaa, delermää, kudurmaa, esirmää, kılbıklanmaa баловаться ŞIMARTMAA, nazlandırmaa избаловать şıpırdamak bak fışırdamak şıpırdatmaa bak fışırdatmaa şıpırtı 1. bak fışırdamak; 2. bak fışırtı ŞIRALI, sulu сочный ŞIRILDAMAK, şarıltı //şırıltı // şurultu журчание şırklatmaа bak kamçılamaa ŞİŞÄ, sırça, cam стекло ŞİİR, piet, stih стихотворение şina bak çember şindi 1. bak demin; 2. bak hemen şindi hemen bak demin ŞİNDİKİ, büünkü, zamankı, zamandaş современный 252 ŞİNDİLA, dranka, taftacık дранка ŞİRET, şalvir, tilki (d. m.) хитрец ŞİRETLİK, şalvirlik // şalverlik, şeytannık, tilkilik (d. m.) хитрость şirka bak kamçı şiş 1. bak fırlak; 2. bak hodul ŞİŞ I, kauk, kabarcık опухоль; шишка ŞİŞ II, kuka спица вязальная şişä bak galon şişä taşı bak almaz ŞİŞEK, kırlan (2 yıllık) двухгодовалый ягнѐнок ŞİŞELİ KİYAT, najdak наждачная бумага ŞİŞELİ, sırçalı, camnı стеклянный ŞİŞİREK,pıskaпузырь (у рыб, животных) ŞİŞİRİGAI // ŞİŞİRİNGA,pungaпузырь ŞİŞİRİGAII,balonшар şişkinnikbakfırlaklık şişlikbakfırlaklık ŞİŞMÄÄ,kabarmaaопухать şişmanbaktavlu şişmannanmaabaktuyannamaa şivşirmää bakfitlemää şkaf bak dolap şkembä salmaa bak tuyannamaa ŞKEMBÄ, ürek, tumba, karnı живот, брюхо şkembeli bak tavlu ŞKEMBELİ, göbekli, tumbalı, büük karnılı пузатый 253 şläka bak çok lafedän şmeker bak aldadıcı ŞNURKİ, baa, ip шнурки şokurdamaa bak kaynamaa I şomer bak çapkın şopar bak uşak şopron 1. bak çalmar; 2. bak dam II ŞORİK, şorkina, şorçiшкурка (сала) şorkina bak şorik şoroy bak çıplak şölä bak ölä ŞPAGAT, şufara шпагат ŞPİGON, agent шпион ŞTAMPLAMAA, mühürlemää ставитьштемпель ştraf bak ceremä ştukaturka urmaa bak ţementlemää şufara 1. bak şpagat; 2. bak çatı şuma bak köpük şumalanmaa bak köpüklenmää şükür 1. bak razı; 2. bak saa ol şükür etmää bak razı olmaa ŞÜKÜR ETMÄÄ, razı olmaa благодарить ŞÜKÜR, raazılık благодарность ŞÜPÄ, şüpelenmäk подозрение şüpelenmää 1. bak annamaa II; 2. bak kuşkulanmaa ŞÜPELENMÄÄ, inanmamaa подозревать şüpelenmäk bak şüpä 254 şüpesiz bak elbetki ŞÜPESİZ, lafsızнесомненный; несомненно 255 T taa bak hep taa ii bak keşki taa ileri bak ozaman taa islää bak keşki taane bak parça I TAAZÄ, semiz свежий taazelemää bak enilemää taazelemäk bak havalanmak taazelenmää bak enilenmää taazeletmää bak havalandırmaa TAAZELİK, körpelik свежесть TABAN, etek подножье (горы) tabeet bak sınaşmak tabeet kapmaa bak dadanmaa TABEET, harakter, huy, haseet (dial.) характер TABEETÇÄ, kendiycesinä, kendi hangusuna görä, sınaştıına görä попривычке tabeetli bak inat TABEETLİ, harakterli, huylu, haseetli (dial.) c характером tabel bak gündelik II TABİAT, natura природа, натура TABLA, tafta доска (школьная) TABLO, kartina, resim картина 256 tabar bak lagar TABUT, sandık, koşçuk гроб taç bak çelek taçka bak targa tafta aul bak parmaklık tafta bak tabla tafta biti bak ploşniţa taftacık bak lata taht bak kurtä tahta bak divan takä bak tübeteyka TAKÄ, tata, fesчепчик, шапочка (дляноворожденного) takazabakmaanaII takazalamaa 1. bakcezalamaa; 2.bak çekişmää; 3.baktembihlemää takazalamakbak çekişmäk TAKILMAA // dakılmaa, sataşmaa, ilişmää, yapışmaa (d. m.) приставать TAKIMI, servizсервиз TAKIMII, komandaспорт. команда TAKSA, tarifтакса TALANT // talent, vergi талант TALANTLI // talentli, vergili талантливый TALANTSIZ // TALENTSİZ, vergisiz, beceriksiz бездарный talaz bak dalga talazlanmaa bak dalgalanmaa II 257 talazlı 1. bak dalgalı; 2. bak kıvırcik taler bak pita TALİGA, koş, kotiga телега TALİGACI, arabacı, taligar, ezdovoy ездовой taligar bak taligacı talisman bak muska talmaç bak çevirici talmaçlamaa bak çevirmää II talmaçlı bak çevirili TAMAH, sıkı, hamel, tamahker, kantarcı, görmedik, hırçın, doymaz, nekez, zgırçit, doyum bilmäz; ◊ herzaman aaç; ◊ mal cannı жадный TAMAHÇA // TAMAACA, öznek, görmedik gibi жадно tamahker bak tamah TAMAHLIK, sıkılık, doymamazlık, haseetlik, hamellik жадность TAMAN I, bitik, başarılı,bitkin, hazır готовый TAMAN II, haliz как раз, прямо tamannamaa bak bitirmää TAMANNAMAA, doldurmaaисполниться tamannanmaa bak halizlenmää TAMANNANMAA, başarılmaa, bitirilmääзавершаться tamızlık bak soy I Tangrı bak Allaa tanıdılmadık bak anonim tanınmaa bak tanışmaa I tanınmadık bak anonim 258 tanınmış bak şannı tanış olmaa bak tanışmaa I tanışılmaa bak tanışmaa TANIŞMAA I, tanışılmaa, tanınmaa, tanış olmaa знакомиться (другсдругом) TANIŞMAA II, bilişmääзнать (друг друга) TANIŞTIRMAA, tanıtmaa, biliştirmää знакомить tanıtılmaa bak bildirilmää tanıtmaa 1. bak bildirmää; 2. bak tanıştırmaa TANKETKA, sandaliбосоножки tantur bak tavlu ţap bak tekä ţapoy bak diiren tara bak kap II taraf tutmaa bak pay tutmaa tarafçı bak taraftar TARAFSIZ, neytral нейтральный TARAFSIZLIK, neytralitet нейралитет TARAFTAR, tarafçı, yandaş сторонник taramaa bak ensemää taramak bak enseyiş taraşçı bak kontrolör taraşlamaa bak yoklamaa TARAŞLAMAA, yoklamaa, aaramaa, aktarmaa перерыть taraşlamak bak yoklamak TARAŞLAMAK, yoklamak, aaramak поискчего-л. 259 TARATMAA, enilmää проиграть, бытьпобежденным tarator bak çok lafedän tarayan bak enseyici TARGA, tezgerä, taçka носилки tarif bak taksa tarla bak kır tarla kuşu bak cıvırliga TÄSKA // TÄSK, pres прес (длявыжиманиявинограда) taş koymaa bak temellemää TAŞÇI, yapıcı, usta каменщик taşımaa bak geçirmää I TAŞIMAA, getirmää носить TAŞIMAK, geçirmäk götürmäk перенос taşıyıcı bak hamal tata 1. bak boba; 2. bak takä TATAR ÜZÜMÜ, frenk üzümü, nemţä üzümü крыжовник tatarnik bak kamçı ţaţi bak kaku tatlı bak ada TATLI, şekerli, ballı сладкий tatlılamaa bak şekerlemää TATULA, deli otu бот.дурман, белена tauk götü bak pam-pam-pamucan täulamaa bak salmaa täulamak bak salmak TAV плодородие (о почве) 260 TAVA, sini, tuç, tepsi, tigay сковорода tavlanmaabaktuyannamaa tavlubak özlü TAVLU,besli, semiz, kalın, tuyan, şişman, tantur, şkembeli, tıkışık (d. m.) упитанный TAY,kuli (biryıllık) годовалыйжеребѐнок tayfäbakdinsiz tayfabakzevzeklik tayfatutmaabakzevzeklenmää TAYGA,gürdaa, sıkdaaтайга tayıfbakyufka tazbakleen TAZI, avcı köpää охотничьясобака TEBEŞİR,kretaмел tecil bak aktual tedarık 1. bak avadannık; 2. bak tertip TEDARIKLAMAA, tertiplemää оборудовать, оснащать TEDARIKLANMAA, tertiplenmää оснащаться tedarıklı bak hazırlıklı TEDARIKLI, tertipli оснащѐнный tedirgin bak duygulu tedirginnik bak duygulanmak tehna bak enginnik TEHNALAMAA // TENAALAMAA, azalmaa, siirelmää редеть, уменьшаться (онаселении) tehnalanmaa bak boşanmaa tehnalanmak bak azalmak 261 tehnalık 1.bak azlık; 2. bak raatlık tek 1. bak bir; 2. bak eşsiz; 3. bak yalnız tek başına bak yalnız tek benizdä bak düz boyada tek kalmaa bak yalnız kalmaa tek olmaa bak yalnız kalmaa tek renktä bak düz boyada TEK, çiftsiz матем. нечѐтный TEKÄ, ţap козѐл tekerlemää bak tukurlamaa tekerlenmää bak tukurlanmaa tekir 1. bak alacalı; 2. bak benekli; 3. bak yollu teklal bak fayda TEKLİF EDÄN, buyuredici, buyur edän, çaarıcı, çaaran, hadi edici, ödülcü (arh.) приглашающий TEKLİF EDİLMÄÄ, buyur edilmää, çaarılmaa, hadi edilmää бытьприглашѐнным TEKLİF ETMÄÄ, buyur etmää, çaarmaa, hadi etmää приглашать TEKLİF, çaarmak, buyur etmäk, çaarı, çaarış приглашение teklik bak yalnızlık teknä 1. bak gemi; 2. bak leen TEKNÄ, lohanka корыто tekrar bak genä tel bak dandil TEL, sırma проволока 262 telef bak ölüm telef etmää bak öldürmää telefon açmaa bak zenk etmää telefon urmaa bak zenk etmää tellän baalamaa bak tellemää I TELLEMÄÄ I, tellän baalamaa переплетатьпроволокой TELLEMÄÄ II, donatmaa (gelini) украшатьневесту (мишурой) tellemäk bak donatmak tembih bak nasaat TEMBİHLEMÄÄ, takazalamaa, nasaatlamaa поучать temel 1. bak baş II; 2. bak öz IV TEMEL I, fundament фундамент TEMEL II, baza, kök основа, базис temel koymaa bak temellemää temelci bak kurucu TEMELLEMÄÄ, temel koymaa, taş koymaa закладыватьфундаментчего-л. TEMELLİ I, fundamentalфундаментальный TEMELLİ II, kaavi, fundamentalосновательный temirä 1. bak lişa; 2. bak miraj temireyä dolmaa bak lişa dolmaa temiz 1. bak duruk; 2. bak kırnak temizlemää bak tertiplemää temizlenmää 1. bak paklanmaa; 2. bak silinmää TEMİZLEYİCİ,süpürücüуборщик 263 temizlik bak kırnaklık TEMİZLİK, paklık чистота ten bak güüdä TEN, beniz цвет, оттенок (тела, лица) tenä bak emzik I TENÄ, terekä зерно tenni bak kaavi ţentra bak merkez II tepä 1. bak sırt; 2. bak testä; 3. bak tümsek; 4. bak yıvın TEPÄ, gramada, yıvın куча tepägöz bak dev tepelemää 1. bak öldürmää; 2. bak urmaa tepesi üstünä bak başaşaa TEPMÄÄ, kıç atmaa лягать TEPMÄK, kıç atmak лягание TEPMELEMÄÄ, kakmalamaa, urmaa bacaklan пинать tepremää bak sarsmaa teprenmää bak sarsmaa tepretmää bak sarsalatmaa tepsi bak tava terbää bak çılbır TERBIYEDİLİ, terbiyeli, akıllı воспитанный terbiyedilmedik bak terbiyesiz terbiyeli bak terbiyedili terbiyesiz bak tor II TERBİYESİZ, terbiyedilmedik, nazlı, şımarık, kaçırık, kaluplanmaduk невоспитанный 264 terekä bak tenä terekä deposu bak ambar TEREZ, aldadılmış adam обманутыймуж, рогоносец terezä bak kantar terezeci bak kantarcı terlemää bak yorulmaa TERLEMÄÄ, katılamaa, pişmää (laf.), ter-su içindä kalmaa потеть terlik bak papuç ters bak inat tersi dönmää bak şaşırtmaa II tersinä bak inadına tersleşmää bak inatlaşmaa terslik bak inatlık tertip 1. bak aparat; 2. bak avadannık TERTİP, tedarık, avadannık инструменты tertiplemää bak tedarıklamaa TERTİPLEMÄÄ, temizlemää, erleştirmää, paklamaa, erli erinä koymaa; ◊ hala getirmää приводитьвпорядок tertiplenmää 1. bak paklanmaa; 2. bak tedarıklanmaa tertipli 1.bak tedarıklı; 2. bak kırnak tertiplik bak kırnaklık TERZİ, dikici швея teslim bak baaşış testä 1. bak demet I; 2. bak demet II TESTÄ, tepä, kipa, yıvın стопка 265 TESTERÄ, bıçkı, nojovka пила, ножовка testi bak küp tez 1. bak hemen; 2. bak hızlı TEZ, hızlı, hızlıdan, alátlan, çabuk, tez eldän, alat-kıpıt, kaçaraktan быстро TEZDÄ, yakında вскоре, в ближайшем будущем TEZGÄ, verstakверстак tezgeräbaktarga ţıgarkaiçmääbaktütütmää tıımaabakkaçmaa TIIMAA, tozatmaa, sauşmaa, tütmää, yokolmaaисчезнуть, удрать tıkaç bak çep TIKAÇLAMAA, buruşturmaa, kırıştırmaaмять TIKAÇLANMAA,buruşmaa, kırışmaaмяться TIKAÇLI I, vranalı закупоренный TIKAÇLI II, buruşuk, kırışıkмятый tıkalıbakkapalı I tıkanç baksıkışıklık tıkanmaabakbunalmaa tıkanmakbakbuulmak tıkınmaabakdoyunmaa tıkışıkbaksıkışık tıkışıklıkbaksıkışıklık tıkışmaabaksıyınmaa tıkıştırmaabaksıkıştırmaa tıkıştırmakbaksıkıştırmak 266 tıkızbakkoyu TIKIZ, çetinкрутой tıkızlanmaabakkoyulaşmaa TIKIZLANMAA, çetinnenmää твердеть tıkızlıkbakkoyuluk TIKIZLIK, çetinnikтвердость tılsımbak şeytan tımar bak bakmak tımarlamaa bak bakmaa II TINAZ, harman eri c.-х. ток TINGIRDAMAA, zıngırdamaa, cıngırdamaa, trangırdamaa греметь ţınţar bak sivri sinek TIPKI, kär, halizточно такой (копия) tırıldamaabakzevzeklenmää tırıltıbakzevzeklik tırısbakyortarak tırısgitmää bakyortarakgitmää tırlabakaulI TIRLA,sııraulu, okol загон (для скота) TIRMA,geçik, kedikлаз tırmalamaabaktırmıklamaa tırmanmaabakpinmää TIRMIKLAMAA, tırmalamaa граблить TIRNAKOP, külünk, kirkaкирка tırsınabakkılip ţır-ţırbakçekirgä 267 tıynak bak göl TIYNAK, damba плотина ţidula bak kvitanţa TİF, aar hastalık тиф ţifra bak sayı I ţigarka bak tütün tigay bak tava TİKEN, çalı колючка TİKENNİ, çalı колючий TİKENNİK, çalılık, çökeleklik заросликолючки tip bak soy I ţipa bak sinir II TİPAR EVİ, basım evi, yayın eviиздательство TİPAR, tiparlamak, basım, yayın издание, публикация tipardan çıkarmaa bak tiparlamaa TİPARLAMAA, basmaa, tipardan çıkarmaa, yayınnamaa, çıkarmaaиздавать tiparlamak bak tipar TİPARLI, basılıизданный tipografiya bak tipar evi ţisterna bak demir fıçı ţiţi bak memä titiremää bak korkmaa titiremäk bak kıpırtı TİTİREMÄK, titireyiş, üşümä дрожь titiretmää bak korkutmaa titireyiş bak titiremäk 268 titsi 1. bak çirkin; 2. bak korkulu titsilenmää bak titsinmää TİTSİLİK, korku ужас TİTSİNMÄÄ, titsilenmää ужаснуться tok bak dolgun TOK, doyunmuş сытый TOKA, pahta // pafta пряжка TOKAT, porta, aul ворота TOKATÇIK, proçka калитка TOKLU, kuzu (1 yıllık) годовалыйягненок TOKLUK, doyum, doymak сытость tokmak bak tokuç tokmaklamaa bak tokuçlamaa toksamaa bak bıkmaa TOKSAMAA, ikralamaa (dial.) объедаться TOKUÇ, tokmak колотушка TOKUÇLAMAA, tokmaklamaa колотить, битьколотушкой toloka bak kelemä tomak bak yapaa çorap TOMBARLAK, yuvarlak круглый tomburuk bak toomruk TOOMNUK, ekinnik семенадляпосева TOOMRUK, tomburuk бутон top bak demet II topal bak sakat TOPALAK, kaar topu снежныйком 269 topallanmaa bak sakatlanmaa TOPALAK, tukurlak, bolofan валун TOPLAM, toplama, hepsi итого toplama bak toplam toplamaa 1. bak azmaa; 2. bak yıvmaa toplamak bak yıvmak toplanış 1. bak toplantı; 2. bak topluş toplanmaa bak evlenmää TOPLANMAA, toplaşmaa, gümelemää собираться toplanmak bak topluş toplantı 1. bak oturuş; 2. bak topluş TOPLANTI, topluş, toplanış, sobraniya собрание toplaşmaa bak toplanmaa topluluk bak birlik topluş 1. bak oturuş; 2. bak toplantı TOPLUŞ, toplanmak, toplantı, toplanış сбор Toprak bak dünnää toprak bastısı bak toprak parası TOPRAK I, er земля TOPRAK II, kil, mızga, sarı toprak глина TOPRAK PARASI, toprak bastı parası, toprak bastısı, hotar parası, sınır parası (etnog.) деньги за увоз невесты за пределы села topu bak hepsi TOR I, gezilmedik нехоженый (о тропе) TOR II, koşulmadık (beygir için), yalburdak, terbiyesiz необъезженный 270 TORBA, setka, çuval, heybä // hiybä (arh.), daarcık // darcık (arh.) сумка, мешок torlak bak çıplak torlak kalmaa bak çıplak kalmaa toropala bak onmadık TOSUN, üç yıllık öküz трѐхгодовалый бычок ţoţka bak emzik II tovar bak deri TOVAR, hrom, deri хром (кожа) toy 1. bak düün; 2. bak konuş tozak bak pläva tozatmaa bak tıımaa tölä bak ölä trangırdamaa bak tıngırdamaa TRANSLÄŢİYA, yayın, yayınnamak трансляция (процесс) TREN, dizel, katar поезд trıntor bak hazıroncu TRİMUR, oruç (3 gün) Paskelleyä karşı трѐхдневныйстрогийпостпередПасхой TROFA, kırıntı крошка troiţa bak üçlük TRUFANDA, seftä, ilk döldä время появления первых овощей tuç 1.bakçüven; 2.baktava TUÇ, çüven, çaunчугун tufli bak emeni 271 tukurlak bak topalak TUKURLAMAA //DUGURLAMAA // DIGIRLAMAA, yuvarlamaa, tekerlemää катить TUKURLANMAA// DUGURLANMAA // DIGIRLANMAA, yuvarlanmaa, tekerlenmää катиться tulum bak kürk TULUM, burdük бурдюк tumba bak şkembä tumbalı bak şkembeli tun sarfoş bak sarfoş tunuk 1. bak bulanık; 2. bak bulutlu; 3. bak solgun TURBA // TURBU, erkek köpek пес TURŞU, zaarä соленья TURTA, pränik пряник tutam bak auç II TUTKAL, çiriş, kley клей tutkallamaa bak yapıştırmaa tutmaa bak para etmää TUTMALIK,yortuluk, pazarlık праздничный, парадный (ободежде) TUTNUK, hırıltılıхриплый tutsak etmää bak duraklamaa tutsaklamaa bak duraklamaa tutsaklanmaa bak oyalanmaa tutsaklanmak bak oyalanmak tutturmaa bak ilgilemää 272 TUTUKLAMAA, kapamaa, arestat etmää, almaa арестовать TUTUKLU, tutsak, kapalı, tutak арестованный tutulmaa bak uyvaşmaa TUTULMAA I, kapılmaa бытьзахваченным TUTULMAAII, köklenmää приниматься (орастениях) tutunmaa 1. bak başlamaa; 2. bak düüşmää tutuşmaa bak düüşmää TUTUŞMAA, yanmaaвоспламениться tutuşturmaa bak fitlemää TUTUŞTURMAA, yakmaa зажигать, разжигать tutuşturucu bak fitleyci tutuşuk 1. bak dargın; 2. bak fitli tuyan bak tavlu TUYANNAMAA, tavlanmaa, beslenmää, semirmää, kalınnamaa, şişmannanmaa, şkembä salmaa, gursak salmaa толстеть tuzak bak kapkan tuz-buz olmaa bak parçalanmaa TUZLAK, sêrêtura // salatura солончак tuzlanmaa bak mezelenmää tuzlu su bak salamura TÜBETEYKA, fes тюбетейка TÜKÄN, lafka магазин tükäncı bak satıcı tükäncılık bak satıcılık tükenmää bak bitmää 273 tüketmää 1. bak bitirmää; 2. bak harcamaa tüketmäk bak harcamak TÜMSEK, tepäкочка türban bak sarık türlü bak hertürlü türlü renkli bak alacalı türlüsoy bak hertürlü türümää bak sınaşmaa tütmää bak tıımaa tütün içmää bak tütütmää TÜTÜN, ţigarka // ţigara, papiros сигарета TÜTÜTMÄÄ, tütün içmää // çekmää, ţıgarka içmää // çekmää курить tütüzlü yaanı bak jambon TÜÜ, puf пух tüücü bak partalcı tüülanmaa 1. bak oflamaa; 2. bak pişman olmaa tüülanmak 1. bak oflamak; 2. bak pişmannık TÜÜLÜ, puflu пушистый; волосатый 274 Ţ ŢEMENTLEMÄÄ, ştukaturka urmaa штукатурить U UCUZLANDIRMAA, paasızlandırmaa, paasızlatmaa, indirmää paayı, düşürmää paayı обесценивать UCUZLANMAA, ucuzlamaa, paasızlanmaa, paadan inmää, paadan düşmää дешеветь UCUZLUK, paasızlık, paa düşüklüü, kesatlık (arh.) дешевизна UÇ, kenar конец; край UÇAK, avion, eraplan, yaraplan самолѐт UÇAKÇI, pilot, lötçik, yaraplancı // eraplancı пилот uçakçılık bak aviaţiya UÇAKÇILIK, havacılık авиация uçkun bak alık UÇKUN, ilinkafalı, ilinfikirli, lüzgerli легкомысленный UÇKUR, ip, gaşnikгашник, внутренний пояс uçmak bak uçuş uçsuz bak bitkisiz uçtakı bak kenarkı uçturmaa bak uçurtmaa uçuk 1. bak dik; 2. bak yar 275 UÇURTMAA,uçturmaa заставить лететь uçurum bak yar UÇUŞ, uçmak, kalkış, havalanmak, kalkmak взлет UFAK, küçük, küçürekмелкий UFAK-TЕFEK, furda (dial.) мелочь ufalamakbakbölmäk ufalanmaabakbölünmää ulambakalayI ULAMA, baalı, sincirli, düünüklü связанный ulamaabakeklemää ULAMAA, baalamaa, çatmaa, çatıştırmaa, sincirlemää, düünüklemää связывать, сращивать ULAMAK,eklemäk, birleştirmäk, çatmakсвязывание ulanmaabakeklenmää ULAŞIK,marazlı заражѐнный ULAŞMAA,marazlanmaa, hastalıkkapmaa, bulaşmaa (siirek) заражаться ULAŞMAK, maraz, hastalıkkapmakзаражение uluadambakdev ulubakyaban ULU, koca, kocamiti, kocaman, pekbüükгромадный ulumaa bak aalamaa umblaçu bak sincir ummaa bak umutlanmaa ummak bak umut umur bak gam umursuz bak gamsız 276 UMUT, umutlanmak, ummak надежда UMUTLANMAA, ummaa надеяться umutlanmak bak umut un yaşçii bak unnuk ungarbak macar UNNUK, un yaşçii сусек UNUKA, nepota внук; внучка unutan bak unutkan UNUTKAN, unutan, sersem забывчивый, рассеянный UNUTMAA, akıldan // aklından çıkmaa забыть upa-uz bak düpä-düz urda bak nur URGAN ATMAA, kement atmaa, halkalamaa набрасыватьаркан URGAN, çatı канат URGU, akţent, nışan акцент URGULAMAA, nışannamaa, altını çizmää, akţent yapmaa акцентировать URGULU, akţentli, nışannı акцентированный urmaa bacaklan bak tepmelemää urmaa bak öldürmää URMAA, düümää, çarpmaa, çekmää, jarklatmaa // japlatmaa, kaptırmaa, şamarlamaa, lobutlamaa, kırbaçlamaa, kamçılamaa, sopalamaa, muştuklamaa, yumuruklamaa, kötek çekmää, ezmää (d. m.), tepelemää (d. m.), pataklamaa (laf.); ◊ tozları silkmää; ◊ lobut çekmää; ◊ dayak çekmää ударять 277 urmak bak düümäk URMAK, çarpmak, düümäk удар ursuz bak esapsız urulmaa bak öldürülmää URUM, grek грек USLANDIRMAA, susturmaa успокаивать uslanmaa bak raatlanmaa uslu 1. bak raat; 2. bak sessiz USLU I, fakir, yavaş, sesleyici, mahkul послушный USLU II, dirlikli, raatlı, raat, cenksiz мирный uslulık 1. bak dirlik; 2. bak raatlık; 3. bak sus usta 1. bak taşçı; 2. bak uzman USTA, becerän, becerikli, afacan (arh.); ◊ altın elli умелец, мастер USTALIK, masterlik мастерство USTURA // STURA, lama лезвиебритвы usul-usul bak sineräk UŞAK, evlad, küçük, şopar, kopil, yavru (d. m.), şebek (d. m.), şivik (d. m.) ребенок uşaklık bak küçüklük UTANCAK, kıyışıksız, sakıncak застенчивый UTANDIRMAA, kızartmaa пристыдить UTANMAA, sakınmaa, sıkınmaa, kıyışmamaa стесняться utanmak bak sıkıntı UTANMAKI, sakınmak стеснительность UTANMAK II, ayıplık стыд 278 utanmaz 1. bak esapsız; 2. bak hayırsız utanmazlık 1. bak esapsızlık; 2. bak hayırsızlık uunmaa bak aşınmaa I uunuk bak silinik uur 1. bak başlantı; 2. bak kısmet UUR, ön, çizi, kurs направление uuradılmaa bak kuulmaa UURAMAA, gelmää, sapmaa заглянуть uuratmaa 1.bakkırlatmaa; 2. bak kuumaa uuratmak bak kuumak uurlamaa bak geçirmää II UURLAŞMAA, bir uura gelmää, çiziyä gelmää поравняться uurlaştırmaa bak buluşturmaa uurlu bak kısmetli uursuz bak kısmetsiz UURSUZ, kem (siirek) (saat, vakıt için) недобрый (о времени, часе) uursuzluk 1. bak bela; 2. bak kısmetsizlik uva bak çol uyak bak rifma uyaklı bak rifmalı UYÇU // UÇU,dayka // dayı дядя (полинииматери) uydurmaabakyaraştırmaa UYDURMAA,eklemääвыдумывать UYDURMAK,eklemä, yalanвымысел uydurukbakdüzgün 279 uydurulubakdüzgün uygunbakdüzgün UYGUN I, erindä, erli-erindä подходящий, уместный; подходяще, уместно UYGUN II, denk адекватный uygunnaşmabakalışmak uygunnukbaksingarmonizma UYGUNNUK, garmoniyaгармония uykutürküsü baksallangaç türküsü uykuyadalmaabakuyumaa uymaabaksınaşmaa UYMAAI,olmaa, çıkmaaполучаться, удаваться UYMAAII, yaramaa, yakışmaaподходить, бытьвпоруuymakbakalışmak UYSAL, dönek, kapılgan, yımışak, aaleminaklınauyan (d. m.) податливый UYSALLIK,kapılgannık, yımışaklılıkподатливость UYUKLAMAA,kandillemää дремать UYUMAA,uykuyadalmaaспать UYUMAMAA,gözkıpmamaa, gözyummamaa, gözkapamamaaнесмыкатьглаз UYVAŞMAA, bayılmaa,tutulmaa, alınmaa, karımcalanmaa (d. m.) затекать (очастяхтела) uz 1.bakdikelII; 2.bakdooru; 3.bakdüz; 4. baknamuzlu UZ,dooru, düzпрямой, ровный UZAK, irakдалѐкий; далеко UZAKLAŞMAA I,iraklaşmaaудаляться 280 UZAKLAŞMAAII,iraklaşmaa, suulmaaотчуждаться uzaklıkbakuzunnukII UZAKLIK, yıraklıkдаль uzamaabakuzanmaa UZAMAA, uzanmaa, geerilmää растягиваться uzanmaabakuzamaa UZANMAA, uzamaa, eklenmää удлиняться UZATMAA, uzaltmaa, geermää удлинять, вытягивать uza-uzbakdoorudan UZLAŞMAA, barışmaa,biri-biriniprostetmää помириться uzlaşmakbakannaşmakI UZLAŞMAK, barışmakпримирение UZLAŞTIRMAA,barıştırmaaмирить uzlatmaa bak düzeltmää UZMAN, usta, master, zanaatçı специалист uzun bak balaban UZUNNUK I, boy длина UZUNNUK II, uzaklık, yıraklık протяжѐнность 281 Ü ÜÇLÜK, troiţa троица ÜFKÄ, fenalık, kin, karez, dargınnık, karezlik, köpeklik, kızgınnık гнев ÜFKELENDİRMÄÄ, kızdırmaa, kendindän çıkartmaa сердить üfkelenmää bak fenalanmaa ÜFKELENMÄÄ, karezlenmää, pirelenmää, kaynamaa, kızmaa, kudurmaa, şeytan olmaa сердиться üfkelenmäk bak dargınnık üfkeletmää bak fenalandırmaa üfkeli bak dargın üfkellendirmää bak fenalandırmaa üfkesiz bak kinsiz ük 1. bak aarlık; 2. bak bagaj ÜK, aarlık, güç ноша ÜKLETMÄÄ, doldurmaa грузить üklü bak kalın I ÜLEŞTİRMÄÄ // İLEŞTİRMÄÄ, pomana vermää раздавать поминальные дары üleştirmää bak ikramnamaa ün bak yapaa ÜNÜK, gırtlak, gırtlan, gırtlak düünüü, almacık кадык ürek 1. bak can; 2. bak şkembä ürek bozulması bak öttürük ürek vermää bak üüreklendirmää 282 ÜREK, kalp сердце, душа ÜREKLENDİRMÄÄ, ürek vermää, ruhladırmaa, cannandırmaa, ihlamnandırmaa воодушевлять ÜREKLENMÄÄ, ruhlanmaа, cannanmaа, ihlamnanmaa воодушевляться ürekli bak girgin ÜREKTÄN, candan от сердца, от души ÜRKEK, korkak, panikacıпаникѐр ürkmää bak korkmaa ürkmäk bak fırlamak II ÜRKÜK, sakınık, sınık, korkak боязливый (о животных) ürkütmää 1. bak kışkırtmaa; 2. bak korkutmaa ürük bak eşkinni ÜRÜK, lider победитель на конских скачках ürüklük bak eşkinnik üst bak örtü üst erdä bak karşıda üst köşä bak üz köşä üst köşedä bak karşıda üstelemääbakensemää ÜSTÜNÄ ALMAA, baalanmaa, boynalmaaбратьнасебя (обязательство) üstün-körü bak ötää beeri üstünnükbak önvermäk üşenmää bakhaylazlanmaa üşümäbaktitiremäk 283 ÜŞÜMÄÄ, donmaa, zıbarmaa (laf.) замерзать ÜTÜLEMÄÄ,düzeltmää, ütüyä urmaaгладить ÜTÜLEMÄK,düzeltmäk, ütüyä urmakглажка ÜTÜLÜ, ütüyä urulu, düzeldiliвыглаженный ütüyä urmaabak ütülemää ütüyä urmakbak ütülemäk ütüyä urulubak ütülü üükbakgömü ÜÜN, payдоля (причитающееся молоко от определенного количества животных) üürenikbakbilgili üüreniklikbakbilgilik üürenmää bakannamaaIII ÜÜRENMÄÄ,bilgikazanmaa, okumaa, incelemää учиться ÜÜRENMÄK, okumak, oku (arh.) учеба üürenmiş bakbilgili üürenmişlikbakbilgilik üüretmää bakyuurmaa üüsek 1. bak balaban; 2. bak keskin II ÜÜSEKLİK, boy высота ÜÜSELMÄÄ, büümää, kalkmaa, fırlamaa (paa için)повышаться (оценe) ÜÜSELMÄK, büümäk, paaya kalkmak повышение (оценe) ÜÜSÜZ, anasız-bobasız, siros сирота üz 1. bak esap II; 2. bak nam; 3. bak sima 284 ÜZKÖŞÄ, üstköşä, onurköşesiкрасныйугол (вкомнате) ÜZ, çalımлезвиеножа üzä çıkmaabakpeydalanmaa üz-be-üzbakkarşı-karşıya ÜZ-BE-ÜZ,aaz-aaza, göz-gözä, üz-üzä, diz-be-diz, karşı karşıyaнаедине, лицомклицу üzsüz 1.bakesapsız; 2.baknamuzsuz üzsüzlükbakesapsızlık üz-üzä bak üz-be-üz üzyıllık bak asir V VADA, arık, kanalарык (воросительнойсистеме) VAKIDINDA, vakıtlan, zamanında, fiks вовремя VAKIT, zaman, saat, gün, mürür время VAKSA, ayakkabı boyasıкремдляобуви valet bak fanti VALET, nacaklı, çocuk валет VALİZA, sandık чемодан VAMA, sınır nalogu, hak,vergi, akţiz пошлина, сбор vanil bak paska kokusu var kolayı bak olur var nicä bak olur VARAK, yaldız позолота variantlı bak hertürlü 285 varil bak bota varlı bak zengin varlık bak zenginnik VARLIK, çorbacılık, moşiya, mal, zenginnik, averä имущество, состояние varlıklı bak zengin varmaa 1. bak etişmää; 2. bak gitmää VATAN, ana taraf родина vatra bak ocak VAZGEÇMÄÄ, brakılmaa, atılmaa отрекаться veran bak yufka veraset bak miras veresiyä bak ödünç vergi 1. bak talant; 2. bak vama VERGİ, harç, nalog налог vergili bak talantlı vergisiz bak talantsız verici bak çömert VERİLMÄK, kapituläţiya капитуляция verim bak gelir verimni bak gelirli verimsiz bak gelirsiz verstak bak tezgä vertikal bak dikel II VIZILTI, vızlamak жужжание vızlamak bak vızıltı vrana bak çep 286 vranalı bak tıkaçlı I 287 Y YA, yada, ya...-ya..., eki // yaki или ya...-ya... bak ya YAA, mehlem // meelem мазь, бальзам yaadırmaa bak çisemää yaadırmak bak çisemäk YAALI, semiz, özlü жирный (омясе) yaalık bak sürgeç yaamurluk bak manta YAAMURLUK, manta дождевойплащ yaanı bak et yaanılı bak etli YAARIN, sabaa завтра YAARINKI, sabaakı завтрашний yaban guguşu bak kur-kur kuşu yabanı yortusu bak canavar yortusu YABAN, ulu, ham (er için) дикая (местность) yabancı bak aşırılı YABANCI, gelmä, aalem, aşırı, gurbet // kurbet, başkası, el (arh.) чужой YABANCILIK, gurbetlik чужбина YABANI, canavar, kurt (arh.) волк; волчий yada bak ya YADIRGAMAA, sınmaa отвыкать yakacak bak odun YAKACAK, yakıt топливо 288 yakında bak tezdä yakınnarda bak geçennerdä yakışıklı bak levent YAKIŞIKLI, cazibeli, sevimni, mayıl, hoş, simpatik привлекательный yakışıklık bak leventlik YAKIŞIKLIK, mayıllık, simpatiya привлекательность yakışmaa bak uymaa II yakıt bak yakacak yakmaa 1. bak azarlamaa; 2. bak tutuşturmaa YALABIK, parlak, yaldızlı, ziyalı, şılaklı, şılı блестящий YALABIMAA, parlamaa, yaldızlamaa, şılamaa блестеть yalan bak uydurmak YALAN, yalancılık, aldatmak, palavra ложь YALANCI, yalandırıcı, aldadıcı, palavracı лжец yalancılık bak yalan yalandırıcı bak yalancı YALANDIRMAA, aldatmaa, autmaa, otlatmaa (d. m.), sapıtmaa (d. m.) обманывать yalburdak bak tor II yaldız bak varak yaldızlamaa bak yalabımaa yaldızlı bak yalabık YALIN, ateş пламя yalnız 1. bak bir; 2. bak kendibaşına 289 YALNIZ KALMAA, tek kalmaa, yalnız olmaa, tek olmaa быть (остаться) одиноким yalnız olmaa bak yalnız kalmaa YALNIZ, tek, kendibaşına, tek başına, eşsiz одинокий YALNIZLIK, teklik одиночество YALPAK, sevmä, nazlıласковый YALPAKLIK, sevmäkнежность YALTIKLANMAA // YALTAKLANMAA, gözä girmää льстить yalvarım bak rica yalvarmaa bak rica etmää yamaç bak sırt yamama bak aşırılı yamık bak çapkın YAMIK, burukкривой (олице) yamıklıkbakyapınmak yamılmaabak şımarmaa yamılmakbak şımarıklık yamuk 1.baknazlı; 2.bakkılbık yamuklukbakkılbıklık yamulmaa 1. bakahmaklanmaa; 2.bakkılbıklanmaa YAN I, buruk, mayıl (arh.) наклонный YAN II, büür бок yandaş bak taraftar YANGIN, ateş, pırliga (siirek), örtmek (siirek) пожар yanı olmaa bak pay tutmaa yanılmaa bak aldanmaa 290 YANILMAA, pişik yapmaa, pişiklemää, yanmaa (d. m.) ошибаться yanıltmaç bakdilkırmak yanmaa 1. bak tutuşmaa; 2. bak yanılmaa yannaşık bak komuşu YANNAŞIK, yan-yana, diz-be-diz, omuz-omuza рядом yannış bak yannışlık YANNIŞ, şaşık // şaşırık, dolaşık ошибочный YANNIŞLIK, yannış, pişik ошибка yanvar bak büük ay yan-yana bak yannaşık YAPAA ÇORAP, örmä çorap, tomak вязаные носки yapaa materiya bak litu YAPAA, ün шерсть yapı bak ev yapıcı bak taşçı yapılan bak simulänt yapınık bak maamilä yapınmaa bak erleşmää YAPINMAK, farafastık, burukluk, yamıklık // yamukluk, naz притворство yapışkan bak sündük yapışmaa bak takılmaa YAPIŞTIRMAA, tutkallamaa клеить yapmaa 1. bak kurmaa I; 2. bak para etmää yaprak bak fila yaptık bak davranış 291 YÄR, sevgili, yavklu возлюбленный YAR, uçuk, uçurum обрыв, яр YARA İZİ, yara nışanı, keder, lişan (dial.) шрам yara nışanı bak yara izi YARA, ıcıran рана yaradıcı bak kurucu yaradıcılık hakı bak avtor hakı YARALI, ıcırannı раненный yaramaa bak uymaa II yaramaz bak çapkın yaraplancı bak uçakçı YARAŞTIRMAA, denkleştirmää, uydurmaa сравнивать yaratım bak yaratma YARATMA, yaratım творение yardım etmää bak şeflik etmää YARDIM, imdat, meci помощь YARDIMCI, nayıp (siirek), vekil (arh.) заместитель yardımcılık bak şeflik yarık bak çatlak YARIK, çatlak трещина yarılmaa bak çatlamaa yarınnar bak gelecek yarınnı baklevent yarış bak yarışmak YARIŞ, yarışmak, konkurs конкурс YARIŞMAA, geçişmää, geçinmää соревноваться yarışmak bak yarış 292 YARIŞMAK, yarış, geçinmäk соревнование YARKA, pıyka молодаякурочка YARMA, kombikormaкомбикорм YAS, gam (siirek) скорбь yasılmaa bak ezilmää yasıltmaa bak ezmää YASLI, gamnı (siirek)траурный, скорбящий YASTIK, puf, post (arh.)подушка yaş bak nem YAŞ I, yıl возраст, год YAŞ II, yıslak, yıslanmış, fläşka мокрый YAŞAMAA I, oturmaa, durmaa (d. m.), bulunmaa (d. m.) проживатьгде-л. YAŞAMAA II, sürtmääжить, существовать yaşamak bak ömür yaşamak uuru bak yaşayıs YAŞAMAK, ömür, dirlik, yaşayış, väţa жизнь yaşayış bak yaşamak yaşayış eri bak oturum YAŞAYIŞ, yaşamak uuruуровеньжизни yaşlanmaa 1. bak ihtärlamaa; 2. bak nemnemää YAŞLANMAA, yıslanmaaпромокнуть yaşlı bak ihtär yaşlı karı bak babu YAŞLI, ihtär, koca пожилой yaşlık bak nemnik YATAK, krivat кровать 293 yatık bak yatıkça YATIKÇA, yatık лежа YATNIK, mayıl наклоненный, наклонный yavaş bak sessiz yavaş bak uslu I YAVAŞ, oya, aar медленный; медленно yavaşıcık bak enikunu yavaş-yavaş bak gittikçä yavklu bak yär yavklu etmää bak dünürlää gitmää yavklu etmäk bak annaşmak II yavru bak uşak YAVRU, enik детѐныш yavrulamaa bak eniklemää yavrulayıcı bak enikleyici yavruşka bak sakırga yaydırmaa bak genişletmää yaydırmak bak genişlik yaygara bak şamata yayılmaa 1. bak daalmaa; 2. bak genişlenmää yayılmak bak daalmak yayın bak tipar yayın evi bak tipar evi yayınnamaa bak tiparlamaa yayınnamak bak transläţiya yaymaa 1. bak genişletmää; 2. bak yazmaa yaymak bak genişlik 294 yayman bak çapkın yaymannanmaa bak şımarmaa yaymannanmak bak şımarıklık yaz bak göl yazar bak yazıcı YAZICI, yazar, avtor писатель YAZILMAA, imzalamaa подписыватьcя yazlık bak ötäänı YAZMAA, yaymaa раскатыватьтесто YIKIKLIK, kırıklık, daanıklık, göçük развалины YIKILMAA, düşmää, kırılmaa, göçmää, daalmaa, çökmää, aktarılmaa, devirilmää обрушиться YIKMAA, düşürmää, daatmaa, aktarmaa, devirmää разрушать yıl 1. bak yaş I; 2. bak yıldönümü YILDIRIM, çimçirik молния YILDÖNÜMÜ, yıl годовщина yılmalanmaa bak inmää I yımışak 1. bak dönek; 2. bak kıyışıksız; 3. bak kinsiz; 4. bak uysal yımışak kafalı bak ahmak yımışaklılık bak uysallık yımışamaa bak yufkalanmaa YIMIŞAMAA, gevşemää смягчаться YIMIŞATMAA, gevşetmää cмягчать yıraklık bak uzunnuk II YIRTIK, kopuk, param-parça рваный 295 YIRTILMAA, koparılmaa, kopmaa, parçalanmaa рваться YIRTMAA, koparmaa, parçalamaa рвать YISINMAA,kırılmaa (d. m.) согреваться (опомещении) yıslakbakyaş II YISLAMAA,sulamaa,kandırmaaполивать yıslanmaabakyaşlanmaa yıslanmışbakyaş II yıvın 1. baktepä; 2.baktestä YIVIN,tepä, dokurcun, guglaкопна yıvınnamaabakkayırımnamaa YIVMAA,toplamaaскладывать YIVMAK,toplamakскладывание yokolmaa 1.bakkaybelmää; 2.baktıımaa yoketmää bak öldürmää yoklamaa 1. bakellemää; 2.baktaraşlamaa YOKLAMAA,taraşlamaaобыскивать yoklamak 1.bakkontrol; 2.baktaraşlamak YOKLAMAK,taraşlamakобыск yoklayıcı bakkontrolör yoklukbakkıtlık yokluk çekmää bakyokluk çekmää YOKLUK ÇEKMÄÄ,yoksulluk çekmää, yoksulluketmää, fukaareliketmää нищенствовать yoksul bak fukaarä yoksulluk bak fukaarelik yoksulluk etmää bak yokluk çekmää 296 yol gösterän bak geçirici yola çıkmak bak yollanmak yolcaaz bak pateka YOLCU I, geziciпутешественник YOLCU II, pasajir пассажир YOLLANDIRMAA, hızlandırmaa, çekettirtmääзапускать (машину) YOLLANMAA, doorulmaа, çıkmaa, gitmää отправляться YOLLANMAK, yola çıkmak отправка yollarda gezmää bak haymana gezmää YOLLAYICI, gönderici, adresant отправитель YOLLU, tekir, çizgili, çirişli полосатый YOLUK, barak растрепанный YONCA, lüţerna люцерна yonmaa bak sivriltmää YONMAA, düzeltmää обтесать YONULMA, sivri оттесанный YORGUN, dingin, durgun, gevşek (d. m.), bitmiş (d. m.)усталый YORGUNNUK, dinginnik, durgunnuk, dinmäk, farımak (dial.), kesilmäk (d. m.) усталость YORTARAK GİTMÄÄ, tırıs gitmää скакать рысцой YORTARAK, tırıs рысью YORTU, sıra, bayram (arh.) праздник yortuluk bak tutmalık 297 YORULMAA, dinmää, katılamaa, terlemää, kuvettän çıkmaa, durgunmaa (d. m.), kesilmää (d. m.),farımaa (dial.), gevşemää (d. m.), bitmää (d. m.) уставать yorultmaa bak dindirmää yubka bak fısta yudalık bak hayınnık YUDUM, damna глоток yufka 1. bak kuvetsiz; 2. bak zabun YUFKA, halsız, zayıf, güçsüz, kuvetsiz, kefsiz, hayırsız, hasta, raatsız, düşkün, cıba, tayıf, münüz, veran (laf.), argın (arh.) слабый; нездоровый yufkalamaa bak yufkalanmaa YUFKALANMAA, yufkalamaa, hayırsızlanmaa, yımışamaa, gevşemää, erimää слабеть (физически) yufkalık bak kuvetsizlik YUFKALIK, kuvetsizlik, güçsüzlük, düşkünnük слабость YULAR, kantırma недоуздок yumancak bak saklanbaç yumaycak bak saklanbaç yumucu bak saklanbaç YUMURUK, muştuk, muşta кулак yumuruklamaa bak urmaa YURTLUK I, ana evi, ocak дом (родной очаг) YURTLUK II, ocak, küü селение yutak bak buvaz YUURMAA, üüretmää месить тесто 298 yuvarlak bak tombarlak yuvarlamaa bak tukurlamaa yuvarlanmaa bak tukurlanmaa 299 Z zaabit bak direktor ZAABİT, ofiţer офицер zaamet 1. bak gam; 2. bak iş II zaametçi bak işçi II zaametsiz bak gamsız zaametsizlik bak gamsızlık zaarä 1. bak imeelik; 2. bak turşu ZABUN, zayıf, hayırsız, zevlä, kapsık, incä, jarka, yufka, kurgaf, bitkin, conga (d. m.), kuru (d. m.), drımba (d. m.); ◊ mor katı худой ZABUNNAMAA, zayıflamaa, hayırsızlamaa // ayırsızlamaa, çekmää kendini, kurgaflanmaa, kapsımaa, bitmää (d. m.), çekilmää (d. m.), kurumaa (d. m.), kaurulmaa (d. m.) худеть, слабеть ZABUNNUK, zayıflık, kurgaflık худоба zakon bak kanon zakonca bak kanonnu zakonnu bak kanonnu zakonsuz bak kanonsuz zaman bak vakıt ZAMAN HAYIR OLSUN, zamanayersın, zamanêrsın здравствуйте ZAMANDAŞ, çaadaş современник zamanêrsın bak zaman hayır olsun 300 zamanında bak vakıdında zamankı bak şindiki ZAMBAK, güvez, menevşä фиолетовый zän bak zarar zän etmää bak zarar yapmaa ZANAAT, iş, bránşa специальность zanaatçı bak uzman zännık bak zarar zap bak kapan zapartak bak çılk ZAPETMÄÄ, kullanmaa справляться ZARAR YAPMAA (etmää), zän etmää наноситьвред ZARAR,zän, zännık убыток ZARİF, incä, kıvrak изящный zarzavat bak eşillik zar-zor bak gücülä zavallı bak garip ZAVALLI, fakir несчастный zavor bak mandal zayıf 1. bak yufka; 2. bak zabun zayıflamaa bak zabunnamaa zayıflık bak zabunnamak zebillik bak bolluk zeedä bak artık I zeedä gelmää bak artmaa zeedeletmää bak eklemää ZEET, zeetlenmäk, çekmäk, buuşmak мучение 301 zeetlenmää bak buuşmaa I ZEETLENMÄÄ, buuşmaa, azap çekmää, düünmää (d. m.) мучаться zeetlenmäk bak zeet zembil bak sepet zemperä bak mandal zempereli bak sürmeli ZENGİN, paralı, varlıklı, varlı, mallı, gürcü (d. m.) богатый zenginnik bak bolluk ZENGİNNİK, varlık богатство ZENK ETMÄÄ, telefon açmaa, telefon urmaa, aaramaa позвонить zere bak çünkü zesträ bak çiiz zevklän bak sevä-sevä zevlä bak zabun zevzek bak çok lafedän ZEVZEKLENMÄÄ, lakırdamaa, dilleşmää, tayfa tutmaa, tırıldamaa болтать ZEVZEKLİK, palavracılık, lakırtı, tayfa, tırıltı, boş // boşuna lafболтовня ZEYTİN, maslin олива zgırçit bak tamah zımbalamaa bak damgalamaa zımbalı bak damgalı zın bak balaur 302 ZIN KARANNIK, kap-karannık; ◊ zından karannık темнымтемно zından bak kapan zıngırdamaa bak tıngırdamaa zırıldak bak cırıt zırıldak saat bak çalar saat ZIT GİTMÄÄ, karşı gitmää идтинаперекор zıvla bak kuma zıvra bak survakı zift bak smola ziftlemää bak smolalamaa ziftlemäk bak smolalamak ZİHİR, aa, otrava яд ZİHİRLENMÄÄ, aalanmaa, otalanmaa, otravalanmaa отравиться ZİHİRLİ, aalı, otalı, otravalı ядовитый ZİL, çancaazколокольчик zimba bak damga ZİNÁ, hayırsızlık, orospuluk блуд zirh bak çelik ziyalı bak yalabık zodiya bak ecel ZOOPARK, hayvan başçası зоопарк zor bak aar ZOR, aar трудный ZORBA //ZORBALIK, baskı насилие zorbalık bak sömürmäk 303 zorlamaa bak sömürmää zorlan bak gücülä zorlanmaa 1. bak buuşmaa I; 2. bak direşmää zorluk 1. bak fukaarelik; 2. bak problema ZORLUK, kumpana, seremcä невзгоды ZUGRAFÇI, ikonayazan иконописец zulum bak çapkın ZULUM, barbar, cellat, cansız (d. m.), canavar (d. m) деспот zulumnanmaa 1. bak ahmaklanmaa; 2. bak şımarmaa ZULUMNUK, barbarlık, cansızlık, canavarlık (d. m.) деспотизм zurna bak çırtma zülüf bak bukli zümä bak bukli 304 KULLANILMIŞ LİTERATURA 1. Çebotar P., Dron İ. Gagauzça-rusça-romınca sözlük. 12 000 söz. – Kisinev, 2002 2. Dron İ. Gagauz geografiya terminnerinin laflıı. – Chişinău: Pontos, 2001 3. Genov V., Kırmızı M.. Dıcţıonar polıglot: rus-gagauz-türkromın. 35 000 söz. - Buharest, 2005 4. Baurçulu A. P., Baurçulu L. K. Rusça-gagauzça yuridik terminnerin laflıı = Русско-гагаузскийсловарьюридическихтерминов. 2000 laf. - Коmrat: Raza de Sud, 2000 5. Абрамов Н. Словарь русских синонимов и сходных по смыслу выражений. 19 108 статей. – Москва: Русские словари, 1999 6. Александрова З. Е. Словарь синонимов русского языка. 9000 синонимических рядов.- Москва: Русский язык, 1975 7. Бабоглу И. И., Бабоглу Н. И. Гагаузча-русча хем русчагагаузча школа сöзлÿÿ. 14000 (7000 + 7000) лаф. Кишинев: Vivat SRL, 1993 8. Гайдаржи Г. и др. Колца E., Л. Покровская, Тукан Б. Гагаузско-русско-молдавский словарь. 11 500 слов / Гайдаржи Г. , Колца E., Л. Покровская, Тукан Б. Москва, 1973 9. Комлев Н. Г. Словарь иностранных слов – Москва: ЭКСМО-Пресс, 2000 10. Мустафаев Э. М., Щербинин В. Г. Русско-турецкий словарь. 47 700 слов. - Москва: Советская энциклопедия, 1972 11. Ожегов С. И. Словарь русского языка. – Москва: Государственное издательство иностранных и национальных словарей, 1960 12. http: //www.classes.ru 13. http: //ru.wikipedia.org 14. http://www.tatar.com.ru 15. http://www.tugan-tel.com 305
