Kalp ve Pericardium`un Anatomisi - Journal of Clinical and Analytical

Kalp ve Pericardium`un Anatomisi - Journal of Clinical and Analytical

Kalp ve Pericardium’un Anatomisi
Kalp
Mediastinum medium’tadır (Şekil 1). Apex cordis, sol
ventrikül’ün koni şeklindeki ucudur (Şekil 2). Midsternal hattan 9-10 cm. uzakta, sol taraf midklaviküler çizgi üzerinde ve beşinci interkostal aralıktadır. Kalbin sağ
kenarını sağ atriyum, alt kenarını sağ ventrikül, sol ke-
Göğüs Cerrahisi
Göğüs Cerrahisi
Cenk Kılıç
Journal of Clinical and Analytical Medicine
Şekil 1. Göğüs boşluğunda kalbin yerleşimi
Şekil 2. Göğüs boşluğunda kalp ve büyük damarlar (önden görünüş)
narının (margo obtusus) büyük bölümünü sol ventrikül,
sol yüzünün tamamına yakınını sol ventrikül, sağ yüzünü sağ atriyum yapar.
Kalbin Yüzleri
Facies sternocostalis (facies anterior): Başlıca sağ
ventrikül tarafından oluşturulur (Şekil 2). Pericardium aracılığı ile 3-6. kaburgalardan
ve sternum gövdesinden ayrılır.
Facies diaphragmatica (facies inferior): Büyük kısmını sol
ventrikül yapar.
Şekil 3. Göğüs boşluğunda sol atriyum,
kalp ve büyük damarlar (önden görü- Basis cordis (facies posterinüş)
1
44
or): Büyük bölümünü sol atriyum oluşturur (Şekil 3). Basis
cordis’in komşuluk yaptığı primer yapı oesophagus’tur.
T5-T8 vertebraların önündedir (Şekil 4). Sinus obliquus
pericardii’nin ön duvarını yapar (Şekil 5).
Sulcus coronarius ve sinus coronarius: Basis cordis ile
facies diaphragmatica’yı ayırır (Şekil 6). Aynı zamanda
dıştan atriyumlar ile ventrikülleri de ayırır.
Şekil 4. Göğüs boşluğunda kalp ve
oesophagus’un komşuluğu.
Şekil 5. Sinus obliquus pericardii’nin yerleşimi.
Kalbin İç Yapısı ve Atrium Dextrum
Atriyum’lardaki kas yapısına mm. pectinati denir. Pektinat kaslar, ventriküllerde kalınlaşır ve trabeculae carneae adını alır. Trabeculae carnaeae’lerin kalınlaşması ile papiller kaslar oluşur. Sağ ventrikülde 3, sol ventrikülde 2 tane papiller kas vardır. Sağ atriyum’un iç yüzüne açılan yapılar; vena cava superior, vena cava inferior, sinus coronarius, veni cardiacae minimae ve veni
Şekil 6. Sulcus coronarius ve sinus
coronarius’un yerleşimi
Şekil 7. Sağ atriyum’un yerleşimi
2
45
cardiacae anteriores’dir (Şekil 7). Fossa ovalis ve limbus fossa ovalis, sağ atriyum’un iç duvarındaki septum
interatriale’dedir.
Ostium Atrioventriculare Dextrum
Kalpteki en büyük kapak ostiumudur. Sağ atriyum’u sağ
ventrikül’e birleştiren bu deliği, sistol sırasında valva
atrioventricularis dextra (triküspid kapak) kapatır.
Ventriculus Dexter
İç yüzünde görülen crista supraventricularis, triküspit
kapak ile pulmoner kapağı ayırır. Conus arteriosus pulmoner kapağın altındaki düz alandır. Septum interventriculare ile musculus papillaris anterior arasında uzanan kas kabarıntısına trabecula septomarginalis denir.
İçinde ileti sistemi ile ilgili lifler vardır.
Ostium Trunci Pulmonalis
Sağ ventrikül’ü truncus pulmonalis’e birleştiren bu deliği, diastol sırasında valva trunci pulmonalis (pulmonal
kapak) kapatır. valva trunci pulmonalis’in valvula semilunaris dextra, valvula semilunaris sinistra ve valvula
semilunaris anterior denilen üç tane yarım ay şeklinde
valvulası vardır.
Atrium Sinistrum
Kalbin en arkada bulunan bölümüdür. Basis cordis’in
büyük bölümünü ve sinus obliquus pericardii’nin ön duvarını yapar (Şekil 3 ve 5). Dört tane pulmonal ven açılır.
Ostium Atrioventriculare Sinistrum
Sol atriyum’u sol ventrikül’e birleştiren bu deliği, sistol
3
46
sırasında valva atrioventricularis sinistra (mitral kapak)
kapatır.
Ventriculus Sinister
Sağ ventrikül’den daha uzun ve daha dardır. Sol
ventrikül’ün duvarı sağ ventrikül’ün duvarından üç kat
daha kalındır.
Ostium Aortae
Sol ventrikül’ü aorta ascendens’e
birleştiren bu deliği, diastol sırasında valva aortae kapatır. Valva aortae’nin valvula semilunaris dextra, valvula semilunaris
sinistra ve valvula semilunaris
posterior denilen üç tane yarım
ay şeklinde valvulası vardır (ŞeŞekil 8. Ostium aortae’nin yerleşimi.
kil 8).
Kalbin ve Kapaklarının Göğüs Duvarındaki İzdüşümü
Valva aortae: Sol 3. interkostal boşluk seviyesinde,
sternum’un sol kenarının arkasındadır.
Valva trunci pulmonalis: Sol 3. kaburga seviyesinde,
sternum’un sol kenarının arkasındadır.
Valva bicuspidalis (mitralis): Sol 4. kaburga
seviyesinde,sternum’un sol yarısının arkasındadır.
Valva tricuspidalis: Sternum’un alt parçasının orta bölümünün arkasındadır.
Kalbin İskeleti
Kalbin iskeletini yapan oluşumlar; septum membranaceum, trigona fibrosa ve anuli fibrosi’dir.
4
47
Trigonum fibrosum dextrum: Ostium atrioventriculare
dextrum, ostium atrioventriculare sinistrum ve ostium
aortae arasındadır.
Trigonum fibrosum sinistrum: Ostium aortae ile ostium
atrioventriculare sinistrum arasındadır.
Anulus fibrosus dexter, ostium atrioventriculare
dextrum’u ve triküspid kapağı kuşatır. Anulus fibrosus
sinister, ostium atrioventriculare sinistrum’u ve mitral
kapağı kuşatır.
Kalbin İleti Sistemi
Nodus sinuatrialis (Keith-Flack düğümü): Crista terminalis’in üst ucunda lokalizedir. Nodus atrioventricularis (Aschoff-Tawara düğümü): Septum
interatriale’de lokalizedir. İletinin en yavaş yeridir.
Fasciculus atrioventricularis (His demeti): Septum
interventriculare’nin pars membranacea’sı üzerindedir. Atriumlar ile ventriküllerin kas dokusu arasındaki
tek fizyolojik bağlantıdır. Septum interventriculare’nin
musküler parçasının başlangıcında; crus dextrum ve
crus sinistrum denilen iki bacağa ayrılır. Crus’lar, plexus subendocardialis’i (Purkinje lifleri) oluşturur. Purkinje lifleri, kalpte iletinin en hızlı yeridir.
Kalbin Sinirleri
Kalbin; sempatikleri; her iki taraf T1-T5’ten, parasempatikleri; her iki nervus vagus’dan gelir. Wrisberg ganglionu, plexus cardiacus’tadır.
Kalbin Arterleri
Septum interventriculare’nin 1/3 alt-arka bölümünü ve
sol ventrikülün alt parçasını besleyen koroner arter dominanttır. Kişilerin %70’inde sağ koroner arter domi5
48
Şekil 9. Arteria coronaria dextra’nın yer- Şekil 10. Arteria coronaria sinistra’nın yerleşimi.
leşimi.
nanttır.
Arteria coronaria dextra: Sağ atriyum, sağ ventrikül’ün
büyük bölümü, sol ventrikül’ün diyafragmatik yüzünün
bir bölümü, interventriküler septum’un 1/3 arka alt parçası, sol atriyum’un bir bölümü ve krus’ların proksimaline kadar ileti sistemine ait yapıları besler (Şekil 9).
Arteria coronaria sinistra: Sol ventrikülün ve sol atriyumun büyük bölümünü, sağ ventrikülün küçük bir bölümü,
interventriküler septum’un 2/3 ön parçası ve krus’ları
besler (Şekil 10).
Kalbin Venleri
Sinus coronarius: Sol atriyum ile sol ventrikül arasında,
sulcus coronarius’dadır. Sağ atriyum’a açılır.
Vena cardiaca magna (vena cordis magna): Sulcus interventricularis anterior’da ramus interventricularis
anterior’la, daha sonra da ramus circumflexus’la birlikte seyreder. Sinus coronarius’a sol ucundan açılır.
Vena cardiaca parva (vena cordis parva): Sağ atrium ile
sağ ventrikül arasında, arteria coronaria dextra ile birlikte sulcus coronarius’ta seyreder. Sinus coronarius’a
sağ ucundan açılır.
6
49
Vena cardiaca media (vena cordis media): Sulcus interventricularis posterior’da ramus interventricularis posterior ile birlikte seyreder. Sinus coronarius’a sağ ucundan açılır.
Vena obliqua atrii sinistri (Marshall veni): Sol atriumun
arka yüzünde seyreder. Embriyonik bir kalıntıdır. Sinus
coronarius’a sol ucundan açılır.
Veni cardiacae minimae (veni cordis minimae, Thebesian venleri): Tüm kalp boşluklarına açılır. Kalp boşluklarından miyokardiyuma kan taşıdıklarından miyokardiyumun potansiyel sirkülasyonunda önemlidirler.
Veni ventriculi dextri anteriores) (veni cardiacae anteriores, veni cordis anteriores): Direk sağ atrium’a açılırlar.
Kalbin Lenf Dolaşımı
Kalbin lenfi, nodi tracheobronchiales inferiores’lere ve
nodi brachiocephalici’lere gider.
Pericardium
Pericardium fibrosum: Corpus
sterni ve 2-6. kıkırdak kaburgaların arkasında, 5-8. torakal
vertebraların önündedir. Vena
cava inferior hariç, kalple ilgili bütün damarları sarar (Şekil
11). Nervus phrenicus’lar ile
a.v. pericardiacophrenica’lar,
fibröz perikardiyum üzerinde
seyreder.
Pericardium serosum: İki yapraklıdır. Parietal ve visseral yaprakları arasında kalan
boşluğa cavitas pericardia7
50
Şekil 11. A PF; Pericardium fibrosum, PSp; Pericardium serosum’un
lamina parietalis’i, PSv; Pericardium serosum’un lamina visceralis’i B
A’nın çizimi.
ca denir (Şekil 11). Cavitas pericardiaca’da yaklaşık 25
cm3 liquor pericardii bulunur.
Sinus transversus pericardii: Bu sinüsün önünde aorta ascendens ile truncus
pulmonalis, arkasında vena
cava superior, sol atrium ve
pulmonal venler vardır (Şekil 12).
Sinus obliquus pericardii:
Sağ ve sol pulmonal venler
arasında kalan sol atrium
duvarı (basis cordis), bu sinü- Şekil 12. A PF; Pericardium fibrosün ön duvarını yapar. Arka sum, PSp; Pericardium serosum’un lamina parietalis’i, PSv; Pericardium
duvarını ise özofagus’un ön serosum’un lamina visceralis’i B A’nın
yüzünü örten fibröz perikar- çizimi.
diyum yapar (Şekil 5).
Pericardium’un damarları ve sinirleri
Pericardium’un ana arteri, arteria thoracica interna’nın
dalı olan arteria pericardiacophrenica’dır. Arteria pericardiacophrenica, pericardium fibrosum’u ve pericardium serosum’un pariyetal yaprağını besler. Pericardium
serosum’un visseral yaprağını (epicardium), koroner arterler besler. Pericardium’un venleri vena azygos’a ve
vena thoracica interna’ya açılır.
Pericardium fibrosum’un ve pericardium serosum’un
pariyetal yaprağının duyusunu nervus phrenicus taşır.
Pericardium serosum’un visseral yaprağının duyusunu
kalbin otonom sinirleri taşır.
8
51