Sayı 6 - Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk

Transcription

(SAYI: 6 YIL: 2016 - ISSUE: 6 YEAR: 2016)
I
JACSD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1.
Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı hakem tarafından
değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir” yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde
yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
2.
Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar) dergi sistem işleyişi
sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez.
Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin web sayfasında www.jacsdergisi.com adresinden edinilebilir.
3.
Dergimiz yılda üç sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının son günü derginin sayısında
bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular
tarafından indirilir ve ilgili eser “makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm
sayılarına okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4.
Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
kalite belgeleriyle ve (2015/03947-2015-GE-17304) Marka patent ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan
makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki
hak ve uluslararası güvence sağlamaktadır.
5.
Dergimiz e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-4775 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından
dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.
6. Metin içinde (Yılmaz, 2015:1) veya (Egelioğlu vd., 2014:27) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise EGELİOĞLU,
N., MUSLU, G.K., ŞEN, S., GÜNERİ, S.E., BOLIŞIK, B., & SARUHAN, A. (2014). Ege Bölgesinde Doğum
Sonu Dönemde Uygulanan Geleneksel Uygulamalar. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 1(1),
22-35. doi: 10.17371/UHD.2014018935 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip
ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir.
7.
Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son sayısındaki yazım formatı
dikkate alınmak zorundadır.
8.
Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve makaleler derginin yayınlandığı
tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9.
Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı (makale formatında olmak
zorundadır) türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir dergide yayınlanmamış,
değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir. Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından
bu kurallara uyulduğunu kabul etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı
tutar. Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a aittir. Dergimiz T.C.
Kanunlarına göre hareket eder.
II
GENERAL INFORMATION ABOUT JACSD JOURNAL
1.
Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two referees who are field
experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field referees aren’t published in our journal. None
of the author(s) can lay a claim on our journal in this case.
2.
Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians in journal’s referee board
and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t given any information, system process cannot be
changed. All kinds of information about our journal can be obtained from the website of the journal www.jacsdergisi.
com.
3.
Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are uploaded to the web
system of the journal in one volume on the last day of the months “April – August – December”. All readers can
download the articles from the journal’s web system and the relevant paper “article” can be used on condition that
our journal is given reference. Readers can reach to all volumes of our journal for free.
4.
All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008 Doc. No: 12879 & ISO
14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/03947-2015-GE-17304). Articles published provide their
authors with all kinds of legal rights and international assurance regarding their articles with quality, trademark,
patent and doi information.
5.
Our journal has and online version. All kinds of information about our journal can be obtained from the T.R. Ministry
of Culture with the number Print ISSN NO: 2148-4775.
6.
Reference within the text should be (Yılmaz, 2015:1) or (Egelioğlu vd., 2014:27), in the reference part “EGELİOĞLU,
N., MUSLU, G.K., ŞEN, S., GÜNERİ, S.E., BOLIŞIK, B., & SARUHAN, A. (2014). Ege Bölgesinde Doğum
Sonu Dönemde Uygulanan Geleneksel Uygulamalar. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 1(1),
22-35. doi: 10.17371/UHD.2014018935. All authors must follow the latest volumes of our journal and apply the
print format of the published articles in their own papers.
7.
References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of the journal is required
to be taken into account for all authors.
8.
Our journal is internationally indexed journal, and all articles and papers published in our journal are sent to relevant
indices via e-mail by the publication date of the journal.
9.
Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction (have to be in an article format)
and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal shouldn’t be previously published, All articles uploaded to the system are acknowledged
that author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All material and moral
responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our journal acts in line with the T.R. Law.
III
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA ve UYGULAMA
EBELİK ÖĞRENCİLERİNİN ETİK
HEMŞİRE VE EBELERİN KADINA YÖNELİK ŞİDDET
DUYARLILIKLARININ İNCELENMESİ
BELİRTİLERİNİ TANIMAYA İLİŞKİN BİLGİ
DÜZEYLERİ
1-15
Hatice KAHYAOĞLU SÜT, Pelin AKYÜZ
İNFERTİL KADINLARIN DAMGALANMA
DENEYİMLERİ: TÜRKİYE’DE NİTEL BİR ÇALIŞMA 63-82
İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME ÖĞRENCİLERİNDE
Selma ŞEN, Ümran SEVİL
ANNE-BABADAN VE ÖĞRETMENLERDEN ALGILANAN
DUYGUSAL İSTİSMARIN SOSYAL BECERİLERİ
ÜZERİNE ETKİSİ
48-62
Türkan KARACA, Sibel YALVAÇ
DERLEME ve LİTERATÜR
16-33
Meltem KÜRTÜNCÜ, Çağla YİĞİTBAŞ, Latife UTAŞ AKHAN,
Sevecen ÇELİK, Işın ALKAN
KRONİK HIV/AIDS HASTASINDA GEBELİK,
DOĞUM VE EMZİRMEYE YAKLAŞIM AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE ÇALIŞAN EBE VE
83-104
Dilek BİLGİÇ, Merve KADIOĞLU, Semiha AYDIN ÖZKAN,
HEMŞİRELERİN AİLE PLANLAMASI HİZMETLERİNDE
Gülseren DAĞLAR
DEĞİŞEN ROLÜ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA 34-47
Mine YURDAKUL, Aslıhan ARDIÇ ÇOBANER
GEBELİK KAYBINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMI 105-122
M. Olcay ÇAM, Pınar TEKTAŞ
IV
BAŞEDİTÖR
Prof. Dr. Ümran SEVİL
EDİTÖRLER
Doç. Dr. Oya KAVLAK
Doç. Dr. Emre YANIKKEREM
Doç. Dr. Gül ERTEM
Doç. Dr. Şenay ÜNSAL ATAN
BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI
Yrd. Doç. Dr. Sezer ER GÜNERİ
Yrd. Doç. Dr. Özlem DEMİREL BOZKURT
Araş. Gör. Dr. Duygu GÜLEÇ ŞATIR
İNGİLİZCE DİL EDİTÖRLERİ
Prof. Dr. Feryal ÇUBUKÇU
Yrd. Doç. Dr. Gökşen ARAS
TÜRKÇE DİL EDİTÖRLERİ
Yrd. Doç. Dr. Gülsemin HAZER
Yrd. Doç. Dr. Yakup POYRAZ
İSTATİSTİK VE ÖLÇME
DEĞERLENDİRME EDİTÖRLERİ
Doç. Dr. Serdar TOK
Yrd. Doç. Dr. Gökhan DELİCEOĞLU
Dr. Emre DÜNDER
İLETİŞİM EDİTÖRLERİ
Prof. Dr. Emine DEMİRAY
Yrd. Doç. Dr. Gülsüm ÇALIŞIR
Yrd. Doç. Dr. Ali Murat KIRIK
SAYI EDİTÖRÜ
SİSTEM EDİTÖRÜ
Murat KORKMAZ
Ercan ŞAHBUDAK
EPİDEMİYOLOJİ VE BİYOİSTATİSTİK
EDİTÖRÜ
Gül KİTAPÇIOĞLU
TEKNİK EDİTÖR
Burhan MADEN
YAYIN KURULU
Ümran SEVİL
Oya KAVLAK
Emre YANIKKEREM
Sezer ER GÜNERİ
Gül ERTEM
Hatice BAL YILMAZ
Hafize ÖZTÜRK CAN
Fatma TEZEL ŞAHİN
Arzu ÖZYÜREK
Murat KORKMAZ
Bülent KILIÇ
Mustafa USLU
Şenay ÜNSAL ATAN
Sevgi ÖZKAN
Özlem DEMİREL BOZKURT
ULUSLARARASI BİLİM KURULU
Marie BERG
Mary STEEN
Peter VAN BOGAERT
Annick BOGAERTS
Katrien BEEECKMAN
Arash RASHİDİ
Azadeh DAVARİ
Paul JOHNSTON
Paul JOHNSTON
Petra RUST
Avgoustos TSIKANOS
Michail KALOGIANNAKIS
Simon STOBART
Tracy DONATH
Patrick MAFORA
Mairead KIELY
Deborah WANSBROUGH
Maria HATZIGIANNI
Adel AL-BATAINEH
William A. ALDRIDGE
Fariba KOLAHDOOZ
Jennifer BRYCE
Andrea D. BERTOLDI
Andrew S. HURSTHOUSE
Aneshkumar MAHARAJ
Brent MAWSON
Melissa McHALE
Sue CHERRINGTON
Alan BATES
Jane WALDFOGEL
Louise SWEMMER
Kay MARGETTS
Lawrence M. BERGER
Jennifer HILL
Minna AITTASALO
Matti PASANEN
Mikael FGELHOLM
Sahamsun NAHAR
John ATKINSON
Aluisio JD. BARROS
Carine RONSMANS
Henrik AXELSON
Edilberto LOAIZA
Giovanny VA FRANCA
J TIES BEORMA
Cesar G VİCTORA
Natalie DICKINSON
Gordon MACPHERSON
V
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
VI
DİĞER DERGİLERİMİZ
1. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi
2. Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği
Dergisi
3. Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi
4. Uluslararası Hakemli Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi
5. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi
6. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
7. Uluslararası Aile Çocuk Ve Eğitim Dergisi
8. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi
9. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi
10. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları
Dergisi
11. Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi
12. Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
13. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi
14. Uluslararası Hakemli Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi
15. Uluslararası Hakemli Aktif Yaşlanma ve Kuşaklararası
Dayanışma Dergisi
VII
www.dbhadergisi.com
www.otshdergisi.com
www.uhpadergisi.com
www.hmfdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
www.uhedergisi.com
www.aceddergisi.com
www.khsdergisi.com
www.mtddergisi.com
www.uhpdergisi.com
www.uhmadergisi.com
www.uheyadergisi.com
www.iibdergisi.com
www.sstbdergisi.com
www.aktifyaslanmadergisi.com
Sayı Editörü
Prof. Dr. Ümran SEVİL
Baş Editör
Değerli Okurlarımız,
Toplumların sağlıklı gelişiminin, kadının da erkekle birlikte rol almasını gerektirdiği gerçeğinin fark edilmesi en
fazla 300 yıllık bir geçmişe dayanır. Türkiye’de ise bu temel gerçeğin ayrımına 19. yüzyıl sonlarında varılmış olmakla
birlikte, kadının toplumsal statüsünün yükseltilmesine ilişkin somut adımların atılması ancak Cumhuriyet sonrasında
mümkün olmuş, bu alanda yapılan devrim niteliğinde radikal hamleler ilerleyen yıllarda gelişmiş ülkelere ve uluslararası
kuruluşlara örnek oluşturmuştur. Ne var ki, sonrası dönemde Türkiye’de kadın hakları, gerek köyden kente göç olgusunun
doğurduğu sosyolojik sorunlar, gerekse iç ve dış siyasal gelişmelerin etkisiyle yeniden gerilemeye başlamıştır. Kadın
erkek eşitliğinin ve bunu sağlayacak yasal ve kurumsal tedbirlerin benimsenmesi Türkiye’nin modernleşme projesinin
başından beri temel bir bileşeni olmasına rağmen, bugün kadına yönelik temel gelişme göstergeleri iç acıcı değildir ve
kadına karşı şiddet yaygındır. Kadınların eğitim, istihdam, bilgi, sağlık ve adalet hizmetlerine erişimlerinde yaşadıkları
ciddi kısıtlamalar onların vatandaşlık hakları, kendi yaşamları ile ilgili pazarlık güçleri ve sorun çözme kapasitelerini
etkilemektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Dünya Sağlık Raporu’nda insanın yaşam dönemlerinin her biri için
öncelikli müdahale alanları belirlenmiş, kadınların sağlık durumlarına özel bir önem verilmiş ve insanlığın 21. yüzyıldaki
sağlıkla ilgili geleceğinin büyük ölçüde, kadınların sağlığının ciddi olarak ele alınmasına bağlı olduğu vurgulanmıştır.
Kadınların sağlığının korunması, çocuk sağlığı, aile sağlığı ve sağlıklı bir toplum için önemli bir yatırımdır. Uluslararası
Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı dergimizin altıncı sayısını siz okurlarına sunmaktan dolayı mutlu ve
gururluyuz. Dergimizin bu sayısında “A Qualitative Resarch on the Changing Role of Family Health Centers’ Midwives
and Nurses in Family Planning Services”, “The Effect of Perceived Emotional Abuse from Parents and Teachers on
Social Skills in Secondary School Students”, “Stigma Experiences of Infertile Women: A Qualitative Study in Turkey”,
“Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanımaya İlişkin Bilgi Düzeyleri”, “Ebelik Öğrencilerinin Etik
Duyarlılıklarının İncelenmesi”, “Kronik HIV/AİDS Hastasında Gebelik, Doğum ve Emzirmeye Yaklaşım” ve “Gebelik
Kaybında Hemşirelik Yaklaşımı” isimli toplam yedi adet bir birinden değerli makaleye yer verdik. Bu makalelerin
hemşirelik alanında hizmet veren hemşirelere ve akademisyenlere yararlı olacağını düşünmekteyiz. Bu güne kadar değerli
zamanlarını vererek makale değerlendirmelerini titizlikle yapan hakemlerimize teşekkür ediyoruz. Sizlerin desteği ve
göndereceğiniz nitelikli araştırma makaleleri sayesinde bu derginin de uluslararası süreli yayınlar içerisinde SCI-E’de
dizinlenen dergiler arasında yer almasını arzu ediyoruz. Aramıza yeni katılan bilim insanlarına ve yayınlarıyla bizleri
destekleyen yazarlarımıza okuyucu ve takipçilerimize, dergide emeği geçen herkese yürekten sevgi, saygı ve şükranlarımızı
sunar bir sonraki sayımızda görüşmek üzere esenlik ve mutluluklar dileriz.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın
yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya da oluşacak
bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul
etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
VIII
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar
m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a
aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel
içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında
siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir
olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir.
Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu
kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin
içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması
aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
IX
Dear Readers,
Recognizing the fact that the healthy development of societies requires the participation of women together with
men goes back to 300 years at most. Although this main truth was acknowledged towards the end of the 19th century
in Turkey, the concrete steps regarding the improvement of women’s social status were possible only after the Republic
Period. These revolutionary radical moves in this area served as a model for the developed countries and international
organizations in following years. However, women’s rights in Turkey started to regress again in following years due
to not only the sociological problems caused by the rural-urban migration but also the domestic and foreign political
developments. Although adoption of gender equality and the legal and corporate measures to ensure this equality has
always been one of the main components of the modernization project of Turkey from the beginning, main development
indicators for women aren’t so satisfying today and the violence against women is common. Serious restrictions in front
of the women for access to the education, employment, information, health and justice affect their civil rights, negotiating
power for their own life and problem-solving capacities. In the World Health Report of the World Health Organization
(WHO), areas of intervention with high priority for every life period of people has been determined, special importance
has been attached to the health conditions of women and it has been emphasized that the future health condition of the
humanity in the 21st century mainly depends on serious consideration of women’s health. Protection of women’s health
is an important investment for child health, family health and a healthy society. We are happy and proud to present you
the sixth volume of our journal International Refereed Journal of Gynaecology and Maternal Child Health. There are
seven valuable papers in this volume namely “A Qualitative Research on the Changing Role of Family Health Centers’
Midwives and Nurses in Family Planning Services”, “The Effect of Perceived Emotional Abuse from Parents and Teachers
on Social Skills in Secondary School Students”, “Stigma Experiences of Infertile Women: A Qualitative Study in Turkey”,
“Knowledge Level of Nurses and Midwifes Regarding the Identification of Violence against Women”, “Analysis on
Ethical Sensitivity of Midwifery Students”, “Approach to Pregnancy, Birth and Breastfeeding for Chronic HIV/AIDS
Patient” and “Nursing Approach in Pregnancy Loss”. We are of the opinion that these papers will be useful for the nurses
and academicians serving in the field of nursing. We extend thanks to our referees who spent their valuable time on paper
evaluation. We hope that this journal will be among the journals indexed in SCI-E among the international periodicals
thanks to your high quality research articles. We deeply extend thanks, respect and gratitude to the scientists who have
newly joined us, to our authors who support us with their publications, readers, followers and to all the supporters. Hope
to meet you in our next volume. Best regards.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the data
of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our journal,
publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any responsibility for a
problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give this information to journal
in written. All liability in this issue belongs to author(s).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published works, the
content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m14-13- unilaterally
belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t accept these
obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature are accepted and
published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial content which are against
the intellectual property rights are not accepted. in case of a possible negative situation, author(s) is/are regarded as
accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s
management and other boards don’t accept any responsibility regarding the second, third and other persons and
institutions under any condition. in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The
content and the current status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of
these papers and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
X
JACSD
ULUSLARARASI HAKEMLİ KADIN HASTALIKLARI VE ANNE ÇOCUK SAĞLIĞI DERGİSİ
International Refereed Journal of Gynaecological Diseases and Maternal Child Health
HEMŞİRE VE EBELERİN KADINA YÖNELİK ŞİDDET BELİRTİLERİNİ
TANIMAYA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİ1
NURSES AND MIDWIVES’ KNOWLEDGE LEVELS ABOUT
RECOGNITION SIGNS OF VIOLENCE AGAINST WOMEN
Hatice KAHYAOĞLU SÜT1, Pelin AKYÜZ2
1
Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı,
Edirne / Türkiye
2
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Servisi, Edirne / Türkiye
Öz: Amaç: Bu çalışmada, hemşire ve ebelerin kadına yönelik
şiddet belirtilerini tanımaya ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, Haziran-Temmuz 2014 tarihleri
arasında 163 hemşire ve ebeye uygulanmıştır. Çalışmada katılımcılara sosyo-demografik ve kadına yönelik şiddet bilgilerinin
sorgulandığı anket formu ile “Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik
Şiddet Belirtilerini Tanımalarına İlişkin Ölçek (HEKYŞBTÖ)”
uygulanmıştır. Bulgular: Hemşire ve ebelerin %21.5’inin öğrenimi
sırasında kadına yönelik şiddet konusunda bilgi aldığı, %28.2’sinin
kadına yönelik şiddeti ele almada yeterli bilgiye sahip olduğunu
düşündüğü, %83.4’ünün kadına yönelik şiddeti ele almanın mesleki
uygulamaları içinde yer alması gerektiğini düşündüğü belirlenmiştir.
Öğrenimleri sırasında kadına yönelik şiddet konusunda eğitim alanların, mezuniyet sonrası yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünenlerin
ve kadına yönelik şiddeti ele almanın mesleki uygulamaları içinde
yer alması gerektiğini düşünenlerin; HEKYŞBTÖ toplam puanı,
fiziksel şiddet belirtilerini ve duygusal şiddet belirtilerini tanıma
puanları daha yüksek olmasına karşın aralarında anlamlı farklılık
bulunmamıştır (p>0.05). Mesleğe göre karşılaştırma yapıldığında
ise hemşirelerin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanıma toplam
puanı (p=0.008) ile duygusal şiddet belirtilerini tanıma puanının
(p<0.001) ebelerden anlamlı olarak yüksek olduğu bulunmuştur.
Sonuç: Hemşirelik ve ebelik öğrenimi sırasında kadına yönelik şiddet
belirtilerini tanımaya yönelik eğitim konularının ders müfredatında
yer alması, çalışma yaşamlarında hemşire ve ebeler için kadına
yönelik şiddet mağdurlarını saptamak konularında sürekli hizmet
içi eğitim programların düzenlenmesi düşünülmelidir.
Abstract: Aim: The aim of this study is to analyse the
knowledge level of Turkish nurses and midwives on signs
of violence against women. Method:One hundred sixty
three nurses and midwives participated in the study between
June-July 2014 attended. The participants answered a survey
which evaluated their socio-demographic characteristics
and knowledge level on violence against women The scale,
concerning nurses and midwives’ recognition of violence
against women, was also used in the study (NMRVAWS).
Results: Of the nurses and midwives, 21.5% had developed
an awareness of violence against women during their
education, 28.2% thought they received enough information
on handling violence against women, and 83.4% thought that
handling violence against women should be a part of their
jobs. Even though those groups who had acquired knowledge
about violence against women during their education, who
thought they had enough information and who thought that
handling violence against women should be a part of their
jobs had higher scores in NMRVAWS total score and in
recognizing signs of physical and emotional violence scores;
there was no significant difference (p>0.05). In comparison
based on professions, scores of nurses were significantly
higher than the scores of midwives in recognizing signs of
violence against women (p=0.008) and in recognizing signs of
emotional violence (p<0.001). Conclusion: Offering courses
about violence against women in the curriculum to train
nurses and midwives, arranging in-service trainings to detect
the victims of violence against women should be considered.
Anahtar kelimeler: Hemşire, Ebe, Kadına Yönelik Şiddet
Key Words: Nurses, Midwives, Violence Against Women
Doi: 10.17367/JACSD.2016619471
1. Sorumlu Yazar Hatice KAHYAOĞLU SÜT, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Kadın Sağlığı ve
Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Edirne / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 25.11.2015
Düzeltme Tarihi / Revised: 06.04.2016 / Kabul Tarihi/ Accepted: 21.06.2016 Makalenin Türü: Type of article
(Araştırma – Uygulama / Research -Applica¬tion) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non Etik Kurul
Raporu/ Ethics Committee:Var /Yes- T.C. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı Bilimsel Araştırmalar Etik
Kurulu Protokol Kodu: Tütf-Gokaek 2014/117 Karar No: 1 2 /1 7 Tarih:11.06.2014
1
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
AĠLE ÇOCUK VE EĞĠTĠM DERGĠSĠ
Uluslararası International
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
– Aralık/ Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
May / June / July / AugustID:57
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
ISSN Print: 2148-4775 Online 2149-245X
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
No / Document No: 12880)
PATENT
NO: TRADEMARK)
ĠÇE YÖNELĠM(MARKA
VE DIġA
YÖNELĠM
SORUNLARI ĠLE ĠLĠġKĠLĠ
(2015/03947-2015-GE-17304)
BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK
VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN
ĠNCELENMESĠ
GİRİŞ
rilmektedir (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırma-
THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
CLINIC VARIABLES RELATED
INTERNALIZING
AND yol açan nedenlerin
sı TO
2013).
Fiziksel şiddete
Kadına yönelik şiddet, cinsiyet ayrımcılığına
EXTERNALIZING
bulunması,
ülkemiz bölgeleri arasında
PROBLEMS OF CHILDRENdoğru
WHO APPLĠED
PSYCHĠATRIC
dayanan, kadını incitip ona
zarar veren, fiziksel,
OUTPATIENT
UNITS
farklılık göstermektedir. Aile içi şiddet bireyde
cinsel, ruhsal hasarla sonuçlanabilen,
toplum
1
,2
fiziksel
ve ARKAR
psikolojik sorunlara, işgücü kaybına,
Halime ġenay GÜZEL
Haluk
içerisinde ya da özel yaşamında kadına baskı
1
bireyMadalyon
ve ailenin
yaşam
kalitesinin düşmesine, aile
Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)
Psikiyatri
Merkezi
uygulanması ve özgürlüklerinin 2kısıtlanmasına
(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
kavramının bozulmasına, tedavi harcamalarının
neden olan her türlü davranıştır (United Anations
artmasına, aile ve toplum sağlığının bozulmasına
General Assembly, 1993). Dünya Sağlık Örgütü
neden
olmaktadır (Şahin and Dişsiz, 2009: 265).
Özet
(DSÖ), dünya çapında kadınların
3’te
1’inin
(%35),
Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
yönelim
ve dışa
yönelim
etkili olduğu
Sağlıküzerinde
profesyonelleri
yaşamlarının bir döneminpartnerleri tarafından fiziksel
ve/veya
cinsel
şid- sorunları
incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
HOEAH Psikiyatri
157 çocukçeşitli
ve ebeveyni
de kadınlarla
durumlarda etkileşime geçdete maruz kaldığını bildirmektedir
(Worldpolikliniğine
Health başvuran
çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
mektedirler.
Dolayısıyla
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6-kültüründe şiddet bulunOrganization, 2016).
18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
mayan
bir toplum
oluşumunda, şiddeti önleme,
sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları
kız çocuklarında,
dışa yönelim
çocuklarında
çok görülmektedir. Ayrıca
Şiddet her toplumda varsorunları
olmuş erkek
ve var
olacak daha
koruma,
erken müdahalede sağlık
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının
ve aileninazaltma
son 6 aydırve
stresli
sosyal bir olgudur. Şiddet; yaşamın
tümdurumunun
alanla- sadece
yaşam olayı yaşama
içe
yönelim
sorunları
üzerinde
profesyonellerine önemli görevler düşmektedir.
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim
rında (evde, okulda, işyerinde)
görülmekle
birliksorunları
üzerinde etkili
bulunmuştur.
TartıĢma: sağlık
Bu çalışmanın
Bu nedenle
personeli şiddete maruz kalanbulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
te özellikle evde ve aile içinde
daha
sık
yaşanbelirlenmesinin yanı sıra koruyucu
ruh sağlığı açısından
da yardım etmede önemli
ları belirlemek
ve onlara
tartışılmıştır.
maktadır (International Council of Nurses, 2001). bir gruptur (Porter, 2003:783). Şiddete maruz
Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
Birçok ülkede olduğu gibiAnahtar
kadınaKelimeler:
yönelikİçeşiddet,
kalan kadınlar toplumsal yaşamdan uzaklaşırlar.
1
Türkiye’de devam eden bir sorundur. Türkiye Destek almak için öncelikle sağlık profesyonelgenelinde, evlenmiş kadınların %38’i yaşam boyu lerine başvururlar. Hemşire ve ebelerin aile içi
fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kalmakta- şiddeti fark etmek, gözlemlemek, müdahale ve
dırlar. Kadınlar en güvenilir olmaları gereken güvenlik için planlar oluşturmak konularında
yerde (evlerinde), en çok güvenmeleri gereken sorumlulukları vardır (Yazıcı ve Mamuk, 2010:73).
kişilerden (babaları, erkek kardeşleri ve özellikle Hemşire ve ebelerin bu sorumlulukları yerine
de hayatlarını paylaştıkları eşlerinden) çeşitli şe- getirebilmeleri için şiddetin ele alınması konukillerde ve derecelerde şiddet görmektedirler sunda yeterli bilgi ve deneyime sahip olmaları
(Hacettepe University Instite of Population, 2014). gerekmektedir. Yapılan çalışmalarda sağlık çalıTürkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA)’e şanlarının aile içi şiddet konusunda farkındalıkgöre doğu bölgesinde yaşayan kadınların %22’si larının düşük ve bilgilerinin yetersiz olduğu beeşi tarafından fiziksel şiddete maruz kalmasına lirtilmektedir (Breakey et al., 2001:146). Bir ilişkin durumlardan en az birini doğru bulurken, çalışmada hemşirelerin %53.3’ünün yılda birkaç
batı ve orta bölgelerde bu oran %10 olarak bildi- kez şiddete uğrayan kadınla karşılaştığı, hemşi2
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
relerin şiddete uğramış kadına nasıl sorular sora- 41 ebe oluşturmaktadır. Evrenden örneklem seTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
cağı, ne yapması ya da
ne söylemesi
gerektiği
çimi
olup çalışmaya
katılmayı kabul
CLINIC
VARIABLES
RELATED
TOyapılmamış
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
konularında zorlandığı vePROBLEMS
%83’ününOF
şiddet
ko- eden 149 hemşire ve 14 ebe örneklem grubunu
CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS (%32.2).
nusunda daha fazla eğitim almak istediği bildiriloluşturmuştur
mektir (Häggblom et al., 2005:238-39).1Halime
Yineġenay
bir GÜZEL, 2Haluk ARKAR
Veri Toplama Araçları
1
çalışmada kadına yönelik şiddet
konusunda
eği-Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
Psikolog
Doktor (Klinik
2
timi, hemşire ve ebelerin %7.1’inin öğrenimleri Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hasırasında aldığı ve %7.8’inin çalışma hayatında zırlanan anket formu ve “Hemşire ve Ebelerin
Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanımalarına
hizmet içi eğitim aldığı belirtilmiştir. Bunun ya- Kadına
Özet
Amaç:
Bu çalışmada çocuğun
hangi özelliklerin
içe
İlişkin Ölçek
(HEKYŞBTÖ)”
kullanılarak topnında hemşire ve ebelerin
%66.9’unun
kadınave ebeveynlerin
yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
incelenmiştir.
Yöntem:
Ankara
Dışkapı
Çocuk
Sağlığı
ve
Hastalıkları
yönelik şiddet konusunda bilgi almaya gereksi- lanmıştır.
HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
alınmıştır.
Ebeveynler
nimi olduğu ve %28.6’ çalışmaya
sının şiddeti
ele
alma genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Anket Formu
doldurmuştur.
Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
konusunda kendini yeterli18)bulduğu
saptanmıştır.
sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
Araştırmacılar
tarafından
hazırlanan bu form
Hemşire ve ebelerin %31.2’sinin
kadınaçocuklarında
yönelik daha
sorunları erkek
çok görülmektedir.
Ayrıca
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
sosyo-demografik
özellikleri (yaş, cinsiyet, meşiddet belirtilerinden duygusal
yaşambelirtileri
olayı yaşamatanımada
durumunun sadece
içe yönelim sorunları üzerinde
deniTartıĢma:
durum, çocuk
sayısı, aile tipi, yaşanılan yer,
ve %50’sinin fiziksel belirtileri
yetersiz
sorunlarıtanımada
üzerinde etkili
bulunmuştur.
Bu çalışmanın
bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
bireysel
eğitim
durumu,
olduğu bildirilmektedir (Arabacı,
2006:108-9).
belirlenmesinin
yanı sıra koruyucu
ruh sağlığı
açısından
da anne ve baba eğitim
durumu, meslek) ve öğrenimleri sırasında kadına
Çalışmamızda hemşire ve Anahtar
ebelerinKelimeler:
kadına İçe
yönelik
Yönelim Sorunları,
Yönelim
Sorunları,
yönelikDışa
şiddet
konusunda eğitim
alma (evet-haşiddet belirtilerini tanımaya ilişkin bilgi düzeyle- 1
yır), kadına yönelik şiddeti ele almada yeterli
rinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırbilgiye sahip olduğunu düşünme (evet-hayır) ve
manın sonuçları ile hemşire ve ebelerin kadına
kadına yönelik şiddeti ele almanın meslek uyguyönelik şiddet konusunda bilgi ve farkındalıkları
lamaları içerisinde yer alması gerektiğini düşünbelirlenerek, kadına yönelik şiddet konusunda
me (evet-hayır) ile ilgili bilgileri sorgulayan 15
eğitim gereksinimleri saptacaktır.
sorudan oluşmuştur.
YÖNTEM
Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet
Belirtilerini Tanımalarına İlişkin Ölçek
Araştırmanın Tipi
(HEKYŞBTÖ)
Bu araştırma kesitsel tipte planlanmıştır.
Arabacı (2006) tarafından geliştirilmiş olan
Evren-Örneklemi
“HEKYŞBTÖ” “doğru ve “yanlış” şeklinde yaAraştırmanın evrenini Trakya Üniversitesi Tıp nıtlanan 31 maddeden oluşmaktadır. Ölçek fizikFakültesi Hastanesi’nde çalışan 459 hemşire ve sel ve duygusal olmak üzere iki alt boyuttan
3
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
oluşmaktadır. Ölçeğin güvenirliğine yönelik
(hayır-evet), aile yapısı (çekirdek-geniş), meslek
olarak iç tutarlılığı incelenmiştir.
Sağlık ocaklaöğrenim
sırasında kadına yönelik
CLINIC VARIABLES
RELATED(hemşire-ebe),
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
rında görev yapan 154 hemşire
ve ebeye uyguşiddete (KYŞ) yönelik eğitim alma (evet-hayır),
PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
lanmıştır. Bu araştırma için ölçeğin Cronbach
KYŞUNITS
konusunda yeterli bilgiye sahip olduğunu
1
,2
alfa güvenirlik katsayısı 0.75 olarak bulunmuştur.
düşünme
ve KYŞ konusunun mesHalime ġenay GÜZEL
Haluk (evet-hayır)
ARKAR
Toplam ve alt ölçek puanlarını
oluşturan
lek Madalyon
uygulamaları
yer alması gerekti1
Psikolog
Doktor mad(Klinik Psikolog)
Psikiyatriiçerisinde
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
delerin %80’i ve daha fazlasını doğru bilen
ğini düşünme (evet-hayır) bağımsız değişkenlehemşire ve ebelerin, kadına yönelik şiddet belirrinin ölçek puanları ile karşılaştırılmasında
tilerini tanımaları konusundaki bilgileri “yeterli”,
Student t testi kullanılmıştır. Hemşire ve ebelerin
Özet
Amaç:“kısmen
Bu çalışmada
çocuğun ve ebeveynlerin
özelliklerin
içe ve baba eğitim durumu
%50–79’unu doğru bilenler
yeterli”,
bireysel hangi
özellikleri,
anne
%50 ve daha azını doğru
bilenlerYöntem:
“yetersiz”
ileÇocuk
ölçek
puanlarının
incelenmiştir.
Ankara Dışkapı
Sağlığı
ve Hastalıklarıkarşılaştırılmasında Tek
olarak değerlendirilmiştir.çalışmaya
Puanlama
da toplam
Yönlü
Varyans
Analizi
alınmıştır.
Ebeveynler genel
bilgi alma
formu ve
6-18 Yaşkullanılmıştır. İstatistiksel
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6ölçek puanı için 0-31 (en18)düşük
– en yüksek)
p<0.05
değeri
anlamlı
doldurmuştur.
Bulgular: Çok
değişkenli
varyans
analiziolarak kabul edilmiştir.
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
olarak belirlenmiştir. Alınan
yüksek puanlar
sorunları erkek çocuklarında daha
Araştırmanın
EtikAyrıca
Yönü
ebeveyningöstermektedir
psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
bilgi düzeyinin yeterli olduğunu
yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
olduğu bulunmuştur.
Fiziksel Çalışma
istismara uğrama,
dışa yönelim
(Arabacı, 2006:103-104).etkili
Çalışmamızda
ölçeği
için Trakya
Üniversitesi Bilimsel Araşsorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
hemşire ve ebeler kendileri
cevaplandırmıştır.
Kurulundan
bulguları
içe yönelim-dışa yönelimtırmalar
sorunları Etik
için riskli
grupların 2014/117 protokul nolu belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
onay alınmıştır. Katılımcılardan bilgilendirilmiş
Verilerin Toplanması
onam Dışa
alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,
Veriler 15 Haziran – 15 Temmuz 2014 tarihleri 1
BULGULAR
arasında araştırmacılar tarafından Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde çalışan
Araştırmaya katılan hemşire ve ebelerin (n=163)
hemşire ve ebeler kliniklerde ziyaret edilerek
yaş ortalaması 30.3±6.5 olup, %87.1’inin kadın,
toplanmıştır. Anket formları doldurulmadan önce
%64.4’ünün evli, %56.4’ünün çocuk sahibi olhemşire ve ebelere araştırmanın amacı açıklanadukları ve büyük çoğunluğunun (%85.3) çekirdek
rak sadece araştırmaya katılmaya gönüllü olanlar
aile yapısında oldukları bulunmuştur. Katılımcıçalışmaya dahil edilmiştir.
ların %64.4’ü lisans mezunu iken sağlık meslek
lisesi mezunu olanların oranı %16 olarak belirVerilerin Değerlendirilmesi
lenmiştir. Anne eğitimi büyük çoğunluğun (%51.5)
Çalışmaya katılan hemşire ve ebelerin yaşları ile
ilkokul ve altı düzeyinde iken baba eğitiminin
HEKYŞBTÖ puanları ortalama ± standart sapma,
çoğunlukla (%50.9) ortaokul-lise düzeyinde olikili ve kategorik veriler ise sayı (yüzde) ile
duğu, üniversite eğitiminin ise oldukça düşük
gösterilmiştir. Cinsiyet (kadın-erkek), medeni
olduğu (annelerde %4.3, babalarda %11.7) sapdurum (evli-bekar), çocuk sahibi olma durumu
tanmıştır. Katılımcıların %91.4’ü hemşire olarak
4
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
çalışıyorken, %8.6’lık kısmının ebe olarak çalışTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
tığı bulunmuştur (TabloCLINIC
1). VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
CHILDREN WHO APPLĠED
PSYCHĠATRIC
Tablo 1. Hemşire PROBLEMS
ve EbelerinOF
Sosyo-Demografik
Tanımlayıcı
Özellikleri (n=163)
OUTPATIENT UNITS
1
Yaş (Ortalama ± Standart Sapma)
Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR
1
Cinsiyet
30.3±6.5
n(sayı)
Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
2
(%)
Kadın
142 (87.1)
Erkek
21 (12.9)
Medeni durum
EvliÖzet
105 (64.4)
58 (35.6)
yönelim ve dışa yönelim Bekar
sorunları üzerinde etkili olduğu
Çocuk sahibiHOEAH
olma durumu
Hayır
71 (43.6)
Psikiyatri polikliniğine
başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
Evet
92 (56.4)
Çocuk ve Gençler İçin Davranış
Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
Aile yapısı sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları
Çekirdek
139 (85.3)
kız çocuklarında, dışa yönelim
sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca
Geniş ve ailenin son 6 aydır stresli
24 (14.7)
Bireysel eğitim
Sağlıkistismara
meslekuğrama,
lisesi dışa yönelim
26 (16.0)
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel
sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
Ön lisans
19 (11.7)
bulguları içe yönelim-dışa yönelim
sorunları için riskli grupların
belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
Lisans
105 (64.4)
Yüksek
lisans
Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim
Sorunları,
Dışa Yönelim Sorunları,13(7,9)
Anne eğitimi
1
İlkokul
ve altı
84 (51.5)
Ortaokul-Lise
72 (44.2)
Üniversite
Baba eğitimi
Meslek
7 (4.3)
İlkokul ve altı
61 (37.4)
Ortaokul-Lise
83 (50.9)
Üniversite
19 (11.7)
Hemşire
149 (91.4)
Ebe
Hemşire ve ebelerin sosyo-demografik tanımlayıcı özellikleri ile HEKYŞBTÖ puanlarının
karşılaştırılma sonuçlarına baktığımızda; cinsiyet,
medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, aile
yapısı, bireyin eğitimi, anne eğitimi ve baba
14 (8.6)
eğitimine göre ölçeğin genel şiddet belirtilerini
tanıma toplam puanı, fiziksel ve duygusal şiddet
belirtilerini tanıma alt boyut puanı karşılaştırıldığında anlamlı farklılık bulunmamıştır (p>0.05).
Mesleğe göre ölçek puanları karşılaştırıldığında
5
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
şiddet belirtilerini tanıma alt boyut puanı ve
ise hemşirelerin şiddet belirtilerini tanıma toplam
şiddet belirtilerini
tanıma alt boyut
puanının (p=0.008) ve CLINIC
duygusalVARIABLES
şiddet belirtileRELATEDduygusal
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
puanı daha yüksek olmasına karşın aralarında
rini tanıma alt boyut puanının
(p<0.001) ebelerPROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS anlamlı farklılık bulunmamıştır
istatistiksel
den istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu
1 fiziksel
,2
(p>0.05)
bulunmuştur. Hemşire ve ebeler arasında
Haluk(Tablo
ARKAR 3).
alt boyut puanı açısından anlamlı
farklılık
bu- Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
1
Psikolog
Doktor (Klinik
HEKYŞBTÖ toplam puanlarına göre yeterlilik
2
(Klinik
Psikolog)
Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
lunmamıştır (p=0.992) (Tablo 2).
düzeyleri belirlendiğinde %5.5’inin ≤13 puan
düzeyinde ve yetersiz olduğu, %30.7’lik kısmın
Hemşire ve ebelerin %21.5’inin öğrenimi sıraise 21 ve üzeri puana sahip olup yeterli olduksında kadına yönelik şiddet konusunda bilgi al- Özet
ları bulunmuştur
dığı, %28.2’sinin kadına yönelik
şiddeti
al- sorunları
yönelim ve
dışa ele
yönelim
üzerinde etkili (Şekil
olduğu 1). incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
mada yeterli bilgiye sahip HOEAH
olduğunu
düşündüğü,
Psikiyatri
polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HEKYŞBTÖ
şiddet belirtilerini tanıma
çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel
bilgi alma formu fiziksel
ve 6-18 Yaş
%83.4’ünün kadına yönelik
şiddeti
ele İçin
almanın
Çocuk
ve Gençler
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6alt değişkenli
boyut puanlarına
göre yeterlilik düzeyleri
18) doldurmuştur. Bulgular: Çok
varyans analizi
mesleki uygulamaları içinde
yer alması gerektisonuçlarına göre, içe yönelim sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
belirlendiğinde %9.8’inin ≤5 puan düzeyinde ve
sorunları HEKYŞBTÖ
erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca
ğini düşündüğü bulunmuştur.
ve ailenin
son 6 aydır
stresli
yetersiz
olduğu,
%83.4’lük
kısmın ise 7 ve üzeolayı yaşama
durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
puanlarının, hemşire ve yaşam
ebelerin
öğrenimleri
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel ri
istismara
puanauğrama,
sahip dışa
olupyönelim
yeterli oldukları bulunmuştur
sorunları
üzerinde etkili
bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
sırasında kadına yönelik şiddet
konusunda
eğitim
2). bulguları içe yönelim-dışa yönelim(Şekil
sorunları
için riskli grupların
alma durumu, yeterli bilgiye
sahip olduğunu
belirlenmesinin
yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
HEKYŞBTÖ duygusal şiddet belirtilerini tanıma
düşünme ve meslek uygulamaları içerisinde yer
Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
alt boyut puanlarına göre yeterlilik düzeyleri
alması gerektiği düşüncesi ile karşılaştırılmasına
1
belirlendiğinde %11’inin ≤8 puan düzeyinde ve
baktığımızda; öğrenimleri sırasında kadına yöyetersiz olduğu, %14.1’lik kısmın ise 14 ve
nelik şiddet konusunda eğitim alanların, yeterli
üzeri puana sahip olup yeterli oldukları bulunbilgiye sahip olduğunu düşünenlerin ve mesleki
muştur (Şekil,3).
uygulamalar içerisinde yer alması gerektiğini
düşünenlerin HEKYŞBTÖ toplam puanı, fiziksel
6
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 2. Hemşire ve Ebelerin Sosyo-Demografik Tanımlayıcı Özellikleri ile HEKYŞBTÖ
Puanlarının
Karşılaştırılması
CLINIC VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
Test
Test PSYCHĠATRIC
PROBLEMS
OF
CHILDREN
WHO
APPLĠED
Toplam
p
Fiziksel
p
Duygusal
değeri OUTPATIENT UNITS
değeri
Cinsiyet
Kadın (n=142)
11.1±2.2
Bekar (n=58)
7.9±1.5
1
,2
Halime ġenay
0.493GÜZEL Halukt ARKAR
0.703
t =-0.687
=0.382
19.5±2.6
7.8±1.4
1
Madalyon Psikiyatri Merkezi
19.0±2.3
7.9±1.5
2
(Klinik
Psikolog)
Ege Üniversitesi Psikoloji
0.658
0.673
t =-0.443
t =0.423Bölümü
19.2±3.0
7.8±1.6
Çocuk sahibi
olma durumu
Hayır (n=71)
19.6±2.9
11.5±2.0
Evet (n=92)
18.7±3.0
Aile yapısı
Çekirdek
(n=139)
Erkek (n=21)
Medeni durum
Evli (n=105)
Geniş (n=24)
Meslek
Hemşire
(n=149)
Ebe (n=14)
Bireysel eğitim
Sağlık meslek
lisesi (n=26)
Ön lisans
(n=19)
Lisans
(n=105)
Yüksek lisans
(n=139
Anne eğitimi
Baba eğitimi
19.0±3.0
t =1.765
8.1±1.6
0.079
t =1.488
0.139
7.7±1.5
Özet
Amaç:
Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin
19.2±2.9
7.9±1.5 hangi özelliklerin içe
yönelim ve dışa
yönelim
etkili 0.452
olduğu
0.145sorunları üzerinde
t =1.464
t =0.754
18.3±3.3
7.7±1.7
çalışmaya
19.3±2.9alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
7.9±1.5
Çocuk ve Gençler
İçin Davranış
0.008Değerlendirme Ölçeği‟ni
0.992
t =2.688
t =0.010 (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
17.1±2.3
7.9±1.3
20.2±3.0 psikiyatrik tedavi almasının8.2±1.4
ebeveynin
ve ailenin son 6 aydır stresli
18.2±2.8üzerinde etkili bulunmuştur.
7.3±1.4
sorunları
TartıĢma: Bu çalışmanın
F=2.616
0.053
F=1.950
0.124
bulguları içe yönelim-dışa
yönelim sorunları için
riskli grupların
belirlenmesinin
yanı sıra koruyucu8.1±1.5
ruh sağlığı açısından da
19.2±2.8
17.8±3.6
7.4±1.7Dışa Yönelim Sorunları,
Anahtar
Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,
1
11.7±1.8
11.1±2.1
11.4±2.1
11.0±2.2
11.3±2.1
11.4±2.1
7.4±1.2
12.0±1.2
İlkokul ve altı
(n=84)
19.2±2.9
8.0±1.4
11.2±2.2
Ortaokul-Lise
(n=72)
18.9±2.9
Üniversite
(n=7)
19.5±3.1
7.8±1.5
8.1±1.9
7
t =1.327
0.186
t =1.451
0.149
t =3.733
<0.001
F=1.891
0.133
F=0.753
0.472
F=0.118
0.889
10.4±2.3
19.4±1.3
0.708
0.363
11.1±2.1
Üniversite
(n=7)
F=0.346
t
=-0.912
10.9±2.3
19.0±2.7
8.0±1.4
0.225
12.0±2.2
Ortaokul-Lise
(n=72)
0.918
t
=-1.217
9.2±2.0
19.2±3.3
F=0.085
p
10.6±2.5
İlkokul ve altı
(n=84)
7.9±1.6
Test
değeri
11.3±2.3
F=0.464
F=0.449
0.630
0.639
11.0±1.9
11.1±2.2
11.4±1.7
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 3. Hemşire ve Ebelerin Öğrenimleri Sırasında Kadına Yönelik Şiddet Konusunda EğiTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
tim Alma Durumu, Yeterli
Bilgiye
SahipRELATED
Olma Düşüncesi
ve Meslek Uygulamaları
İçerisinde
CLINIC
VARIABLES
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
Yer Alması GerektiğiniPROBLEMS
Düşünme OF
Durumları
ile HEKYŞBTÖ Puanlarının Karşılaştırılması
%
Hemşirelik-ebelik
öğrenimiz sırasında
dersleriniz içinde
kadına yönelik şiddet
konusunda eğitim
aldınız mı?
Hayır
(%78.5)
Kadına yönelik
şiddeti ele almada
yeterli bilgiye sahip
olduğunuzu düşünüyor
musunuz?
Hayır
(%71.8)
Kadına yönelik şiddeti
ele almanın mesleki
uygulamalarınız
içerisinde yer alması
gerektiğini düşünüyor
musunuz?
Hayır
(%16.6)
Evet
(%21.5)
Evet
(%28.2)
Evet
(%83.4)
OUTPATIENT UNITS
Toplam
Test
Test
p
Fiziksel
değeri
1
Halime ġenay GÜZEL, 2Halukdeğeri
ARKAR
p
Duygusal
1
19.1±2.8
7.8±1.5
Madalyon Psikiyatri Merkezi 11.1±2.1
2
(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji
Bölümü
t
0.261
0.211
t =-1.129
=-1.257
19.6±3.4
8.2±1.7
11.4±2.1
Özet
19.0±2.8
7.9±1.4
Amaç:
hangi özelliklerin içe
t
yönelim ve t =-0.404
dışa yönelim
olduğu
0.687 sorunları üzerinde etkili 0.652
=-0.452
incelenmiştir.
Yöntem:
Ankara
Dışkapı
Çocuk
Sağlığı
ve Hastalıkları
19.3±3.2
8.0±1.7
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618.5±3.2
7.6±1.5
t
sonuçlarına göre,
içe yönelim
sorunları kız çocuklarında,
dışa 0.276
yönelim
0.255
t =-1.141
=-1.094
sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir.
Ayrıca
19.2±2.9 psikiyatrik tedavi almasının
8.0±1.5
ebeveynin
Test
değeri
p
t =-0.633
0.527
t =-0.225
0.822
t =-0.767
0.444
11.1±2.1
11.3±2.3
10.9±2.4
11.2±2.1
1
Şekil 2. HEKYŞBTÖ “Fiziksel Şiddet Belirtilerini
Tanıma” Alt Boyut Puanlarına göre Yeterlilik
Düzeyinin Grafiksel Gösterimi
Şekil 1. HEKYŞBTÖ “Toplam” Puanlarına göre
Yeterlilik Düzeyinin Grafiksel Gösterimi
8
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
OUTPATIENT UNITS
1
1
2
Özet
Şekil
3. HEKYŞBTÖ
“Duygusal
Belirtilerini
Tanıma”
çalışmaya
alınmıştır. Ebeveynler
genelŞiddet
bilgi alma
formu ve 6-18
Yaş
Çocuk
ve Gençler göre
İçin Davranış
Değerlendirme
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6Alt Boyut
Puanlarına
Yeterlilik
Düzeyinin
Grafiksel
Gösterimi
TARTIŞMA
alt boyut puanının ebelerden anlamlı olarak
ve ailenin
son 6 aydır
stresli
yüksek
olduğu
bulunmuştur.
Hemşire ve ebeler
yaşamyönelik
olayı yaşama
durumunun
Hemşire ve ebelerin kadına
şiddet
be- sadece içe yönelim sorunları üzerinde
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel arasında
istismara uğrama,
dışa alt
yönelim
fiziksel
boyut puanı açısından ansorunları
etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
lirtilerini tanımaya ilişkin
bilgiüzerinde
düzeylerinin
farklılık
bulunmamaktadır
(Tablo 2). Bir
bulguları içe yönelim-dışa yönelimlamlı
sorunları
için riskli
grupların
belirlenmesi, öğrenimleribelirlenmesinin
sırasında veyanı
çalışma
sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
çalışmada, hemşire ve ebelerin kadına yönelik
yaşamlarında kadına yönelik şiddet konusunda
şiddetDışa
belirtilerini
tanıma ile ilgili alt ölçek puKelimeler: İçe Yönelim Sorunları,
eğitim gereksinimlerinin Anahtar
saptanması
açısından
1 anları ve toplam puan ortalamaları mesleğin
önemlidir.
hemşire ya da ebe olması durumuna göre incelenmiş, ancak aralarındaki farkın anlamlı olmaŞiddet, günlük yaşamımızın bir parçası haline
dığı belirlenmiştir (Kıyak ve Akın, 2010:11).
gelmekte, insana hizmet sektöründe çalışanlar
Çalışma grubumuzun büyük çoğunluğunu (%91.4)
ve özellikle de sağlık personelinin önemli bir
hemşireler oluşturmaktadır. Ebe sayısının az
sorun olarak karşısına çıkmaktadır (Kingma,
olması hemşirelerle ebelerin ölçek puanlarının
2001:130). Hemşireler ve ebelerin şiddete maruz
karşılaştırılmasında kısıtlılık yaratmaktadır. Çakalmış kadını saptamaları ve etkili bakım verelışma grubu sadece gebelere eğitim veren ebebilmeleri için öncelikle şiddetin belirtilerini talerden oluşan bir çalışmanın sonucunda kadına
nımaları gerekir (Christofides and Silo, 2005:10).
yönelik şiddetin belirlenmesi konusunda ebeleÇalışmamızda hemşire ve ebelerin mesleklerine
rin önemli bir yerinin olduğu bildirilmiştir (Megöre HEKYŞBTÖ puanları karşılaştırıldığında
zey et al., 2003:744).
hemşirelerin şiddet belirtilerini tanıma toplam
puanının ve duygusal şiddet belirtilerini tanıma
9
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Şiddetin sağlık üzerine etkisinin belirlenmesinde,
kadına yönelik şiddetin tanılanması ve saptanTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
şiddetin tanımlanmasına
yönelik
eğitim önemliönemli engelAND
oluşturabileceği belirlenCLINIC
VARIABLES
RELATEDmasında
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
dir (Watts, 2004:214). Çalışmamızda
hemşire ve
miştir (Watts, 2004:212-14; Hyman et al., 2000:289;
OUTPATIENT
UNITS
ebelerin %78.5’inin öğrenimleri sırasında kadına
Ritchie
et al., 2009:98). Kadına yönelik şiddetin
1
,2
yönelik şiddet konusunda eğitim almadıkları
saptanmasında
Haluk ARKAR önemli rolü olan hemşire ve
bulunmuştur (Tablo 3). Benzer
şekilde
yapılan
ebelerin
çoğunluğunun
bilgileri yetersiz kalmak1
Psikolog
Doktor
(Klinik Psikolog)
Madalyon
Psikiyatri Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
bir çalışmada hemşire ve ebelerin %82.6’sının
tadır.
öğrenimleri sırasında kadına yönelik şiddet koÇalışmamızda hemşire ve ebelerin %83.4’ünün
nusunda eğitim almadıklarını belirlemişlerdir
Özet
kadına yönelik şiddeti ele almanın mesleki uyAmaç: Bu çalışmada
çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
(Arabacı, 2006:108). Ülkemizde
hemşirelik
gulamaları
yer alması gerektiğini düyönelim ve dışa yönelim sorunları
üzerinde içerisinde
etkili olduğu
öğrencileri üzerinde HEKYŞBTÖ’nin
uygulanincelenmiştir. Yöntem:
Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
şündüğü
bulunmuştur
HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran
157 çocuk
ve ebeveyni(Tablo 3). Bir çalışmada
dığı bir çalışmada, genel çalışmaya
olarak hemşirelik
öğ- genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
kadına yönelik
şiddet konusunda hemşire ve
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6rencilerinin fiziksel, duygusal
ve genel kadına
18) doldurmuştur.
ebelerin %94.2’sinin meslekte çalışma süresi
sonuçlarına
göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
yönelik şiddet belirtilerini
tanıyamadıklarını
çok eğitim
görülmektedir.
Ayrıcabelirlenmiştir (Kıyak and
içinde
almadığı
ebeveynin
psikiyatrik
tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
bildirmişlerdir (Tambağ and
Turan,
2014:107).
yaşam olayı yaşama durumunun sadece
içe yönelim
üzerinde
Akın,
2010:sorunları
10). Yapılan
diğer çalışmalarda da
Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim
Bu sonuçlar ülkemizde etkili
hemşirelik
ve ebelik
sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu görülmektedir
çalışmanın
benzer
sonuçlar
(Arabacı, 2006:109;
öğrenimi sırasında kadınabulguları
yönelikiçeşiddet
konu-yönelim sorunları için riskli grupların
yönelim-dışa
Moore
et al., açısından
1998:178;
belirlenmesinin yanı sıra koruyucu
ruh sağlığı
da Cann et al., 2001:89).
sunda eğitimin yetersiz olduğunu
göstermektedir.
Hemşire ve ebelere mesleki yaşamlarında kadıAnahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
Çalışmamızda hemşire ve ebelerin %28.2’si
na yönelik şiddet konusunda eğitim verilmesinin
1
kadına yönelik şiddeti ele almada yeterli bilgiye
ülkemizde ve diğer ülkelerde önemsiz görülen
sahip olduğunu düşünmektedir (Tablo 3). Bir
bir eğitim konusu olduğu görülmektedir.
başka çalışmada hemşire ve ebelerin yalnızca
Çalışmamızda öğrenimleri sırasında kadına yö%12.8’i şiddeti ele almada yeterli bilgiye sahip
nelik şiddet konusunda eğitim alanların, şiddeti
olduğunu belirtmiştir (Kıyak and Akın, 2010:12).
ele almada yeterli bilgiye sahip olduğunu düşüArabacı (2006:108) tarafından yürütülen araştırnenlerin, şiddeti ele almanın mesleki uygulamamada, hemşire ve ebelerin %66.9’unun şiddet
ları içinde yer alması gerektiğini düşünenlerin,
konusunda bilgi almaya gereksinimi olduğu
fiziksel ve duygusal şiddet belirtilerini tanımabulunmuştur. Bir çalışmada ise kadına yönelik
larına ilişkin bilgi düzeyleri yüksek olmasına
şiddetin saptanmasında özellikle anahtar rol
karşın anlamlı olmadığı bulunmuştur (Tablo 3). oynayabilecek hemşirelerin çoğunluğunun bilYapılan bir çalışmada ise hemşire ve ebelerin
gilerinin yetersiz olduğu bildirilmiştir (Schoening
kadına yönelik şiddet konusunda kendilerini
et al., 2004:573). Başka çalışmalarda da çalıyeterli görmelerinin, fiziksel ve duygusal şiddet
şanların KYŞ konusunda bilgi yetersizliğinin
10
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
belirtilerini tanımalarına ilişkin bilgi düzeyleri
maklarında yardımcı olunabilmesi açısından
ve toplam bilgi düzeyleri
üzerinde
oldukça RELATED
etkiönemli
olduğu düşünülmektedir.
CLINIC
VARIABLES
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
li olduğu saptanmıştır (Arabacı,
2006:109).
SONUÇ ve ÖNERİLER
OUTPATIENT UNITS
Çalışmamızda üniversite hastanesinde çalışan
1
,2
Haluk ARKAR
Çalışmamız
sonucunda az sayıda hemşire ve
hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet belir1
Madalyon
Psikiyatri Merkezi
ebenin
öğrenimleri
sırasında kadına yönelik
tilerini tanımada genel bilgilerinin
2 %63.8’ünün
şiddet konusunda eğitim aldığı ve büyük çoğun“kısmen yeterli” olduğu, %83.4’ünün fiziksel
luğunun kadına yönelik şiddet konusunun
şiddet belirtilerini tanıma da “yeterli”, %74.8’inin
meslek uygulamaları içerisinde yer alması geduygusal şiddet belirtilerini tanımada “kısmen Özet
rektiğini
düşündüğü
belirlenmiştir.
yönelim
ve 1,2,3).
dışa yönelim
üzerinde
etkili olduğu
yeterli” olduğu bulunmuştur
(Şekil
Ben- sorunları
zer şekilde bir çalışmada sağlık
çalışan başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAHocağında
Öğrenimleri
bilgi alma formusırasında
ve 6-18 Yaş kadına yönelik şiddet
hemşire ve ebelerin kadınaÇocuk
yönelik
şiddet
ve Gençler
İçin belirDavranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6konusunda
değişkenli eğitim
varyans alan,
analizi yeterli bilgiye sahip oltilerini tanımada genel olaraksonuçlarına
bilgilerinin
%64.3’ünün
göre,
içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
duğunu
düşünen, meslek
Ayrıca uygulamaları içerisinde
“kısmen yeterli” olduğu, şiddetin
fiziksel belirebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
yeriçealması
gerektiğini
düşünen hemşire ve ebeyaşam olayı yaşama
durumunun sadece
yönelim sorunları
üzerinde
tilerini tanıma (%77.7) durumunun
duygusal
lerin
kadına Bu
yönelik
şiddetin genel, fiziksel ve
sorunları
üzerinde etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
çalışmanın
belirtilere (%66.5) göre daha
“yeterli”
olduğu
duygusal
belirtilerini
belirlenmesinin
yanı Hem
sıra koruyucu
ruh sağlığı
açısından datanımaya yönelik bilgi
belirlenmiştir (Kıyak and Akın,
2010: 10).
düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.
üniversite hastanesinde çalışan hem de sağlık
ocağında çalışan hemşire ve ebelerin kadının
fiziksel şiddete maruz kaldığını belirlemeleri,
şiddet mağduru kadını tanımaları açısından
olumlu bir durum olarak görülmektedir. Birinci
basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşire ve
ebeler 15-49 yaş arası kadınların izleminde
önemlidir. Bunun yanında üniversite hastanelerinde çalışan hemşire ve ebeler de hayatının her
aşamasında kadınlarla temas halinde olmakta ve
şiddete uğrayan kadınla karşılaşabilmektedir.
Üniversite hastanelerinde çalışan hemşire ve
ebelerin de birinci basamak sağlık hizmeti veren
hemşire ve ebeler gibi kadına yönelik fiziksel ve
duygusal şiddet belirtilerini tanımaları, şiddete
uğramış kadına sağlık hizmetlerinin tüm basa-
1
Sonuç olarak; hemşirelik ve ebelik öğrenimi
sırasında kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımaya yönelik eğitim konularının ders müfredatında yer alması, çalışma yaşamlarında hemşire
ve ebeler için kadına yönelik şiddet mağdurlarını saptamak konularında sürekli hizmet içi eğitim
programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.
KAYNAKLAR
ARABACI, L.B., (2006). The scale development
related knowledge level of Turkish nurses
and midwives on recognition of violence
against women. Sağlık ve Toplum Dergisi,
16(2), 101-112
11
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
BREAKEY, S., WOLF, K.A., & NICHOLAS,
ves who work in primary health care serviTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
P.K., (2001). Adolescent
violence.
Assessment
CLINIC
VARIABLES
RELATED TO ces
INTERNALIZING
ANDagainst women. Hemtoward violence
EXTERNALIZING
of nurses’ attitudes and
educational needs. J
Araştırma
Geliştirme Dergisi, 12(2),
PROBLEMS OF CHILDREN WHOşirelikte
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
Journal of Holistic Nursing, 19(2), 143-162
5-16
1
CANN, K., WITHNELL, S., SHAKESPEARE,
KINGMA, M., (2001). Workplace violence in
1
2
J., DALL, H., & THOMAS,
J.,
(2001).
(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi
the Psikoloji
healthBölümü
sector: a problem of epidemic
Domestic violence: A comparative survey
proportion. International Nursing Review,
of levels detection, knowledge and attitudes
48(3), 129-30
Özet
in healthcare workers.Amaç:
PublicBuHealth,
115(2),
çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
yönelim ve dışa yönelim sorunları
üzerinde
olduğu
MEZEY,
G., etkili
BACCHUS,
L., HAWORTH, A.,
89-95
HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran&157
çocuk ve ebeveyni
BEWLEY,
S., (2003). Midwives’ percepçalışmayaZ.,
alınmıştır.
CHRISTOFIDES, N., & SILO,
(2005).Ebeveynler
How genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
(ÇDDÖ/6tionsÖlçeği‟ni
and experiences
of routine enquiry for
18) domestic
doldurmuştur.violence
nurses’ experiences of
sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız domestic
çocuklarında, violence.
dışa yönelim International Journal of
influence service provision:
sorunlarıStudy
erkek conducted
çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve Obstetrics
ailenin son 6 aydır
stresli
& Gynaecology,
110, 744-752
in north- west provinceyaşam
South
Africa.
olayı
yaşamaNursing
& Health Sciences, 7(1),
9-14
sorunları
üzerinde etkili bulunmuştur.
TartıĢma:M.L.,
Bu çalışmanın
MOORE,
ZACCARO, D., & PARSONS,
belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh
sağlığı
açısından
da
L.H.,
(1998).
Attitudes
and practices of reHÄGGBLOM, A.M., HALLBERG,
L.R., &
gistered nurses toward women who have
MÖLLER, A.R., (2005).
Nurses’ attitudes
experienced abuse/domestic violence. Jourand practices towards abused women. Nur- 1
nal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal
sing & Health Sciences, 7(4), 235-42
Nursing, 27(2), 175-182
HYMAN, I., GURUGE, S., STEWART, E.D.,
& AHMAD, F., (2000). Primary prevention
PORTER, M., (2003). Community Health Nurof violence against women. Womens Health
sing: Caring in action. Family and commuIssues, 10(6), 288-293
nıty vıolence NY: Thomson Learning. pp.783790
INTERNATIONAL COUNCIL OF NURSES
(ICN). (2001). Nurses, always there for you:
United against violence. http://www.bvsde.
paho.org/bvsacd/cd41/nurses.pdf, Accessed:
12.09.2015
RITCHIE, M., NELSON, K., & WILLS, R.,
(2009). Family violence intervention within
an emergency department: Achieving change requires multifaceted processes to maximize safety. Journal of Emergency Nursing,
KIYAK, S., & AKIN, B., (2010). The knowledge and the attitude of the nurses and midwi-
35(2), 97-104
12
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
SCHOENING, A.M., GREENWOOD, J.L., UNITED ANATIONS GENERAL ASSEMBLY.
MCNICHOLS, J.A.,
HEERMANN,
J.A.,
Declaration
on the elimination of
CLINIC
VARIABLES RELATED
TO(1993).
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
& AGRAWAL, S., (2004).
Effect of an intiviolence against women. http://www.un.org/
OUTPATIENTdocuments/ga/res/48/a48r104.htm,
UNITS
mate partner violence educational program
Accessed:
1
,2
on the attitudes of nurses. Journal of
ObstetHalime
ġenay GÜZEL10.09.2015
Haluk ARKAR
ric, Gynecologic, & Neonatal
Nursing, 33(5),
1
WATTS, N., (2004). Screening for domestic vi2
572-579
olence, a team approach for maternal/newborn
ŞAHİN, N., & DİŞSİZ, M., (2009). Development
nurses. Nursing for Women’s Health, 8(3),
study of attitudes towards domestic violence Özet 211-219
scale in healthcare workers.
yönelim veInternational
dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
WORLD
HEALTH
ORGANIZATION (WHO).
incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
Journal of Human Sciences,
6(2), 263-274
HOEAH Psikiyatri
(2016).
Intimate
and sexual violence
çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi
alma formu
ve 6-18partner
Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6TAMBAG, H., & TURAN,
Z., (2014). Ability of
against women. http://www.who.int/media18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında, dışa yönelim
nursing students to recognize
signs of viocentre/factsheets/fs239/en/
Accessed: 06.04.2016
psikiyatrikJournal
lence against women.ebeveynin
International
içe yönelim
üzerinde R., (2010). N. Attitude
YAZICI,
S.,sorunları
& MAMUK,
etkili
olduğu 107-112
bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim
of Nursing Knowledge,
26(3),
sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma:
Bu çalışmanın
of the healthcare
workers to violence against
HACETTEPE UNIVERSITY
INSTITE
women.
of Bakırköy, 6(2),
belirlenmesinin
yanı sıraOF
koruyucu ruh
sağlığı Medical
açısından Journal
da
POPULATION. (2014). Domestic Violence
73-77
Against Women in Turkey. http://www.hips.
1 YAZAR NOTU: Bu çalışma, 2nd International
hacettepe.edu.tr/ING_SUMMARY_REClinical Nursing Research Congress, 24-27
PORT_VAW_2014.pdf Accessed: 06.04.2016
Haziran 2015, İstanbul’da sözel bildiri olaHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTrak sunulmuştur
LERİ ENSTİTÜSÜ. (2013). Türkiye Nüfus
ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacettepe
Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C.
Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara,
Türkiye
13
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
EXTENDED
ABSTRACT
EXTERNALIZING
OUTPATIENT UNITS
1
Definition and Importance: Violence against women refers to several violent acts committed aga1
inst women. As a means of discrimination
against women, gender based violence may result in
2
physical, sexual, emotional harm or suffering to women, may limit women in public or in private
life and restrict their freedom. Medical professionals interact with women in various situations.
Özet
Therefore, they have a critical role in preventing, protecting,
decreasing violence, early intervention
yönelim ve that
dışa does
yönelim
etkiliSo,
olduğu
and building up a new community
notsorunları
commitüzerinde
violence.
this is why medical staff is
an important group to detect
andPsikiyatri
help those
who are
exposed
to violence.
Women who are exposed
HOEAH
polikliniğine
başvuran
157 çocuk
ve ebeveyni
to violence are isolated from
society.
firstly
consultÖlçeği‟ni
the medical
staff when they need supÇocukthe
ve Gençler
İçinThey
Davranış
Değerlendirme
(ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
port. Therefore, nurses and
midwives
have
a responsibility
to realize
domestic violence, observe,
sonuçlarına
göre, içe
yönelim
dışa yönelim
intervene and form plans for
safety. Nurses and midwives must have enough information and expeebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
yaşam
yaşama
durumunun
sadece içe yönelim
sorunları
üzerinde
rience in handling violence
to olayı
fulfill
their
responsibilities.
Based
on the
outcomes of this study, the
sorunları
üzerinde
etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu
çalışmanın
information level and awareness of nurses and midwives will be highlighted. Through this, the need
belirlenmesinin
yanıfor
sırathem
koruyucu
ruh detected.
sağlığı açısından
da aim of this study is to
of education on violence against
women
will be
Aim: The
analyse the knowledge level of Turkish nurses and midwives on signs of violence against women.
Method: This is a cross-sectional study. One hundred sixty three nurses and midwives participated
1
in the study between June-July 2014. The participants answered a survey which evaluated their
socio-demographic characteristics and knowledge level on violence against women and “Nurses and
Midwives Completed Recognition of Violence Against Women Scale (NMRVAWS)”. The NMRVAWS
score and age of nurses and midwives were shown as mean ± standard deviation. Binary and categorical data were shown as numbers (percentile). Student’s t-test, and The One-way Analysis of
Variance were used to compare NMRVAWS scores. Findings: The mean age of the participants was
found to be 30.3±6.5. Out of 163 participants 87.1% were women, 64.4% were married, 56.4% had
children and most of them (85.3%) had a nuclear family. Of the participants, 64.4% had Bachelor’s
degree while 16% graduated from a vocational school of health services. Most of the participants’
mothers’ education level was observed to be primary school or lower (51.5%) while their fathers’
education levels were usually secondary school or high school (50.9%) and Bachelor’s degree was
really rare (mothers 4.3%, fathers 4.7%). Out of the participants, 91.4% were nurses while 8.6%
were midwives. No significant difference was observed between the total scores and the scores of
subscales which detect physical and emotional signs of violence considering gender, marital status,
14
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:109 K:106
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
family type, parents’ and their own education levels and if they had any children (p>0.05). In comTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
parison based on professions,
scores
were found
to be significantly
higher than midwives’
CLINIC nurses’
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
on detecting signs of violence
total score (p=0.008) and detecting emotional violence signs subscaPROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
UNITS
le score (p<0.01). No significant differenceOUTPATIENT
was observed
between nurses’ and midwives physical
1
,2
signs of violence subscale scores (p=0.099).
of nurses
midwives had acquired knowledHalime 21.5%
ġenay GÜZEL
Haluk and
ARKAR
ge about violence against women
during
28.2%Psikiyatri
thought
that they received enough
1
Psikolog
Doktortheir
(Klinikeducation,
Psikolog) Madalyon
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
information on handling violence against women, 83.4% thought that handling violence against
women should be a part of their jobs. Although, NMRVAWS scores of those who had acquired
knowledge about violence against women during their education, who thought that they received
Özet
Amaç:thought
Bu çalışmada
ve ebeveynlerin
hangi özelliklerin
enough information and who
thatçocuğun
handling
with violence
againstiçewomen should be a part
of their profession were higher,
there Yöntem:
was noAnkara
significant
According to NMRVAWS
incelenmiştir.
Dışkapı difference
Çocuk Sağlığı(p>0.05).
ve Hastalıkları
detecting signs of violence
total scores
of the
had
≤13Yaş
points and were found to
çalışmaya
alınmıştır.5.5%
Ebeveynler
genelparticipants
bilgi alma formu
ve 6-18
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6be inadequate while 30.7%
them had Bulgular:
≥21 points
were found
be adequate. According to
18) of
doldurmuştur.
Çok and
değişkenli
varyans to
analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
NMRVAWS detecting physical
signs of violence scores 9.8% of the participants had ≤5 points and
ebeveynin
psikiyatrik
almasının
ve ailenin
son 6 aydır
were found to be inadequate
while
83.4%tedavi
of them
had
≥7 points
and stresli
were found to be adequate.
uğrama,scores
dışa yönelim
According to NMRVAWSetkili
detecting
emotionalFiziksel
signsistismara
of violence
11% of the participants had
≤8 points and were foundbulguları
to be inadequate
while
14%
of them
had grupların
≥14 points and were found to
içe yönelim-dışa
yönelim
sorunları
için riskli
be adequate. Results andtartışılmıştır.
Conclusion: In this study, it is pointed out that very few of nurses and
midwives are trained on violence
against İçe
women
education
and most of them think that
Anahtar Kelimeler:
Yönelimduring
Sorunları,their
Dışa Yönelim
Sorunları,
handling with violence against women must be a1 part of their profession. It is observed that those
nurses and midwives who have been trained, who thought that they received enough information,
who thought that handling with violence against women must be a part of their profession had a
higher knowledge level on detecting general, physical and emotional signs of violence against women
. In conclusion, it could be recommended to offer courses about violence against women in the
curriculum of education programs to train nurses and midwives, and arrange continuous in-service
training programs on detecting victims of violence against women .
15
JACSD
İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME ÖĞRENCİLERİNDE ANNE-BABADAN
VE ÖĞRETMENLERDEN ALGILANAN DUYGUSAL İSTİSMARIN
SOSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ1
THE EFFECT OF PERCEIVED EMOTIONAL ABUSE FROM PARENTS
AND TEACHERS ON SOCIAL SKILLS IN SECONDARY SCHOOL
STUDENTS
Meltem KÜRTÜNCÜ1, Çağla YİĞİTBAŞ2, Latife UTAŞ AKHAN1, Sevecen ÇELİK3,
Işın ALKAN1
1
Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Zonguldak / Türkiye
2
Giresun Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü, Giresun/ Türkiye
3
Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir/ Türkiye
Öz: Amaç: Bu çalışmanın amacı ilköğretim ikinci kademe
öğrencilerinde algılanan duygusal istismarın sosyal becerileri üzerine
etkisini belirlemektir. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Kesitsel
olan araştırma; Şubat Haziran 2013 tarihleri arasında Türkiye de
öğretim verilen ikinci kademe düzeydeki iki ilköğretim okulunda
10-15 yaş aralığındaki öğrencilerle yürütülmüştür. Okullar basit
rastgele yöntemle tespit edilmiştir. Çalışmada örneklem seçilmemiş,
evrenin tamamı (N=753) örnekleme dahil edilmiştir. Bulgular:
Araştırmada, 10-15 yaş aralığındaki çocuklara aileleri tarafından
uygulanan algılanan duygusal istismarın sosyal beceriler üzerinde
etkili olduğuna ilişkin önemli bulgular elde edilmiştir. Algılanan
duygusal istismarda, sosyal davranışlar açısından ailelerin etkisi
oldukça yüksek bulunmuştur. Cinsiyet değişkeninin pozitif ve
negatif sosyal davranış becerileri açısından oldukça önemli farklılık
oluşturduğu görülmüştür. Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre
daha fazla pozitif sosyal davranış becerisi sergilediği görülmüştür.
Sonuç: Bu çalışmada, 10-15 yaş arasındaki çocuklarda ailelerce
sağlanan sosyal desteğin algılanan duygusal istismar üzerinde
önemli derece etkili olduğu görülmüştür. Öğretmenler tarafından
sağlanan destek ile olumlu sosyal davranışlar arasında önemli bir
ilişki bulunmasına ragmen; negatif sosyal davranışlar üzerinde etki
oluşturmadığı görülmüştür.
Abstract: Aim: The purpose of this study is to determine the effects
of perceived emotional abuse the children receive from parents and
teachers on social skills in intermediate grade students. Method:
The design of the study is descriptive. The cross sectional study
was conducted with students in the 10-15 age category studying
in two middle schools in Turkey between February-June 2013.
The selection of the schools was determined by random sampling method. There was no sample selection in the study, and
all of the students in the universe (N=753) were included in the
sample. Results: There is a significant relationship between the
social skill levels of children aged between 10-15 and perceived
emotional abuse by parents. In this study, it was concluded that
students perceive high levels of emotional abuse by parents. The
statistical analysis which was conducted for finding differences in
positive and negative social behavior problems by gender showed
that means scores differed significantly. It was observed that male
students exhibited higher levels of positive social behaviors than
female students. Conclusions: There is a significant relationship
between the social skill levels of children aged between 10-15 and
perceived emotional abuse by parents. While there was a significant
relationship between perceived emotional abuse by teachers and
positive social behavior, which is one of the subscales of social
skills; there was no significant relationship between negative social
behavior and perceived emotional abuse by teachers.
Key Words: Emotional Abuse, Social Skills, Students
Anahtar Kelimeler: Duygusal Istismar, Sosyal Beceriler, Öğrenciler
Doi: 10.17367/JACSD.2016619467
1. Sorumlu Yazar Meltem KÜRTÜNCÜ Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik
Bölümü, Zonguldak / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 16.12.2015 Düzeltme
Tarihi / Revised: 04.04.2016 / Kabul Tarihi/ Accepted: 21.06.2016 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma –
Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non “Etik Kurul Raporu/ Ethics
Committee:Var /Yes- Bülent Ecevit Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu, Tarih:08/01/2013, Protokol No:
2013-01-08/01
16
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
INTRODUCTION
neglect as; the characteristics, capacity, and desires
AND dispraised, the child
ofTO
theINTERNALIZING
child being constantly
According to law, every individual under the
age
EXTERNALIZING
being constantly threatened with heavy social
PROBLEMS
of 18 is considered a child.
Children OF
areCHILDREN
open to WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
harm UNITS
or abandonment, the child being asked to
abuses that may have medical, legal, and
social
1
,2
perform
tasks
not suitable for his/her age and
Haluk
ARKAR
aspects, which they may face for various reasons
1
power,
or thePsikiyatri
child being
Madalyon
Merkeziraised through methods
and may cause serious injuries, 2disabilities,
(Klinik Psikolog)or
Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
of care antithetical to societal norms (Morton et
even death from the moment they are born in
al., 2014:952). The yearly physical abuse rate in
every environment they enter (home, school, and
developed countries is reported to be 4-16%, while
playgrounds) (Koçak and Büyükgönenç, 2011:89; Özet
Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin
hangi
özelliklerin içe
the rate of
emotional
abuse and neglect is reyönelim 2011,
ve dışa
yönelim
Şimşek and Cenkseven-Önder,
1124;
Pala sorunları üzerinde etkili olduğu
ÇocuktoSağlığı
ve Hastalıkları
ported
be 10%
and the rate of sexual abuse is
et al., 2011:121; Kiser etHOEAH
al., 2014:2134).
The başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
reported
toformu
be 2%
(Andrews
et al., 2004: 1851;
bilgi alma
ve 6-18
Yaş
Turkish word for abuse actually
Arabic
roots Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuk vehas
Gençler
İçin Davranış
Gilbert
et al.,
2009:68;
değişkenli
varyans
analizi Norman et al., 2012:1;
and refers to taking advantage
sonuçlarına of
göre,someone’s
içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
Schilling
and Christian,
Ayrıca2014: 309). According to
goodwill and exploiting them
(Hawkins
and
Mcebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
theiçeresults
of a study conducted in Turkey by the
olayı of
yaşama
durumunun
yönelim sorunları üzerinde
callum, 2001:1603). The yaşam
concept
child
abuse sadeceistismara
etkili olduğu bulunmuştur. FizikselTC
uğrama,
dışa yönelim of Social Services and
General Directorate
sorunları in
üzerinde
etkiliways
has been translated into Turkish
various
sorunları
için riskli Agency
grupların and UNICEF in 2008,
Child
Protection
belirlenmesinin
yanı sıra
koruyucu ruh sağlığı açısından da
including child exploitation,
child slaughter,
child
56% of children of ages 7-18 in Turkey were
abuse, and child oppression (Armağan, 2007:
found to
subjected
to physical abuse, 49% to
Dışabe
Yönelim
Sorunları,
170).
1 emotional abuse, and 10% to sexual abuse (KorkIn 1962, the term “Battered Child Syndrome” was mazlar Oral et al., 2010).
presented as the first term explaining wrongful
Although there is an increase in studies regarding
behavior toward children. Later, this term was
child abuse and neglect, with studies on physical
changed in literature as “child abuse”, which
and sexual abuse taking lead, in the last ten years,
includes spiritual, physical, and emotional harm
there are very few studies on the long term effects
as well as violation of rights (Koçak, 2011: 89;
of behavior in schools that include emotional
Armağan, 2007:170).
abuse (Şimşek and Cenkseven-Önder, 2011:1124).
Abuse is evaluated under three main articles, The attitudes and efforts of parents and teachers
namely physical, emotional, and sexual (Pala et are very important in preventing such problems.
al., 2011:121; Armağan, 2007: 170; Krug et al., The negative behaviors of parents and teachers
2003). Among these, the most easily overlooked towards children may prevent the development
is emotional abuse. The United Nations Children’s of the child’s social skills and self-confidence
Fund (UNICEF) defines emotional abuse and (Akse et al., 2004: 980).
17
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
The purpose of this study is to determine the ef- After permission for practice was taken from the
fects of perceived emotional
the children
Directorate
of NationalAND
Education for the schools
CLINICabuse
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
receive from parents and PROBLEMS
teachers on social
skills the study would be conducted in, information was
OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
in intermediate grade students.
provided
for the principle and class teachers of
1
,2
the schools
on the goal of the study and methods
Haluk ARKAR
The study addressed the following research ques1
to beMadalyon
used, Psikiyatri
ensuring
cooperation. The students
Merkezi
tions:
2
and parents were informed about the goal and
a) Do the social skills and perceived (parents and plan of the study. The parents signed an informed
teachers) emotional abuse of children in the 10-15 consent form before the application.
Özet
Amaç: Butoçalışmada
age categories vary according
socio çocuğun
demo-ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
üzerinde The
etkiliPersonal
olduğu Information Form was
Instruments:
graphic properties?
157 by
çocuk
ebeveyni
prepared
theveresearchers
by using recent litçalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
b) Is there a statistically significant
relationship
Çocuk ve Gençler
İçin Davranış Değerlendirme
(ÇDDÖ/6erature asÖlçeği‟ni
a guideline
(Şimşek and Cenkseven18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
between the social skills and
perceived
(parents
Önder,
2011: 1124;
Armağan, 2007: 170; Morton
dışa yönelim
and teachers) emotional abuse
of
children
in
the
et al.,
2014:
and Erdoğan, 2003:
ve ailenin
son952;
6 aydırBacanlı
stresli
yaşam
olayı
yaşama
durumunun
sadece
içe
yönelim
sorunları
üzerinde
10-15 age categories? etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel351).
The
Personal
Information Form included
istismara
uğrama,
dışa yönelim
13sorunları
questions
age, gender, school, and facbulguları içe yönelim-dışa yönelim
için on
risklithe
grupların
METHODS
tors such as the educational level of the parents.
Study Design: The design of the study is descripAnahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,
Dışa Yönelim Sorunları,
The Mother/Father-Teenager
Relationships
tive.
1
Scale (MTRS/FTRS): This scale, which aims to
Setting and sample: The cross sectional study measure the level of perceived emotional abuse
was conducted with students in the 10-15 age in teenagers was formed by Alantar (1989) as 36
category studying in two middle schools in Turkey items, and later developed further by Bayraktar
between February-June 2013. The selection of
(1990) and Vardar (1994) (Şimşek and Cenksevthe schools was determined by random sampling
en-Önder, 2011: 1124). The test has two forms;
method. There was no sample selection in the
The Mother-Teenager Relationships Scale and
study, and all of the students in the universe
The Father-Teenager Relationships Scale. The
(N=753) were included in the sample (Participascales consist of 100 items each. Each question
tion in the questionnaire was 100%).
is answered in a four answer likert scale (1:Always,
Ethical considerations: The permission for the 2:Often, 3:Rarely, 4:Never). There are 7 reverse
research was obtained from the Ethics Committee scored items in the mother form and 5 in the
of Medical Faculty of Bulent Ecevit University father form. The total score for the scale is found
prior to the study (Reg. No: 2013-01-08/01). by adding the points from each item together.
18
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
There is no cutting score in the scale. High scores
ation Scale for Social Skills in Younger People
show a high perceived level
of VARIABLES
emotional abuse,
by Matson, Rotatory
and Hessel (1983)
CLINIC
RELATEDdeveloped
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
while low scores represent
a lower level of perand translated into Turkish by Bacanlı and Erdoğan
OUTPATIENT
UNITS
ceived emotional abuse. The Cronbach alpha
(Bacanlı
and Erdoğan, 2003: 351) was used. In
,2
coefficient of the scale is 0.97 and the 1scale
the scale,
Halimehas
ġenay GÜZEL
Halukstudents
ARKAR above the arithmetic average±1
very high internal consistency.1Psikolog
This study
standard
deviation
score (139 and above) were
Doktorfound
(Klinik Psikolog)
Madalyon
Psikiyatri Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
the value Cronbach alpha is 0.752’dir.
considered to have sufficient or high social skills
(thus showing positive social behavior), while
The Perceived Teacher Behavior Scale (PTBS):
students under the value (138) were considered
The scale, which was formed by Alantar (1989) Özet
özelliklerin
içe
to need hangi
training
in social
skills, thus showing
as 16 items, measures abusive
behavior
teach- sorunları üzerinde etkili olduğu
yönelim
ve dışaof yönelim
negative
social
behavior. There are 47 questions
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
ers as perceived by teenagers.
scale
was başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAH The
Psikiyatri
polikliniğine
inbilgi
the alma
form.
Each
question
is answered in a five
formu
ve 6-18
Yaş
further developed by Çakar
(1994),
andİçin
consists
Çocuk
ve Gençler
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6way
likert type
scale
(1: Not appropriate for me
değişkenli
varyans
analizi
of 60 items (Şimşek and
Cenkseven-Önder,
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
at all, 2: Not really appropriate for me, 3: Somesorunlarıwas
erkek
çocuklarında
2011:1124). The form, which
designed
to daha çok görülmektedir. Ayrıca
ve ailenin
son 6 aydırfor
stresli
what
appropriate
me, 4: Really appropriate
yaşam
olayı yaşama
consist of 74 items in its first
form,
was reduced
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel for
istismara
dışa yönelimappropriate for me). This
me, uğrama,
5: Completely
sorunları üzerinde
to 60 items after internal consistency
calculations.
found
value Cronbach
alpha is 0.753’dür.
bulguları içe yönelim-dışa yönelimstudy
sorunları
için the
riskli
grupların
The items are scored in abelirlenmesinin
4 scored likert
typekoruyucu ruh sağlığı açısından da
yanı sıra
scale (1:Always, 2:Often, 3:Rarely, 4:Never).
Data collection: The questionnaires were applied
The total score for the scale is found by adding
to the students within course hours in groups.
1
the points from each item together. There is no
Before the application process, explanations were
cutting score in the scale, and high scores show
provided for the students regarding the goal of
a high perceived level of emotional abuse, while
the study and how the items in the scales would
low scores represent a lower level of perceived
be answered. The completion of the questions
emotional abuse. There are 18 reverse scored
took approximately 15-20 minutes.
items in the scale. The Cronbach alpha coefficient
Data analysis: The dependent variables of the
of the scale is 0.91. The test- retest reliability
study are the scores for MESSY, MTRS, FTRS,
coefficient of the scale was found to be 0.70, and
and PTBS. It was observed that the average scale
the scale has high internal consistency. This study
scores to create uniformity. The descriptive
found the value Cronbach alpha is 0.753’dür.
characteristics of the students are independent
The Matson Evaluation Scale for Social Skills
variables. Data was evaluated in a digital enviin Younger People (MESSY): In order to mearonment with the SPSS 18.0 package program
sure the levels of social skill, the Matson Evaluusing frequencies, Pearson correlation analysis,
19
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Mann Whitney U Tests, One Way Anova, and
the age distributions concentrated in the 13-15
Kruskall Wallis tests. The
arithmetic
averages
(54.4%).
It was found that 59.4%
CLINIC
VARIABLES
RELATEDage
TOcategories
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
were given alongside standard
deviation and
of the students had 1-2 siblings, 96.1% lived with
p<0.05 was considered meaningful. In the OUTPATIENT
post
their UNITS
parents, and that 61.6% of the parents raised
1 Anowa
hoc analysis; One way to Tukey HSD test
their, 2Haluk
children
with a democratic attitude. SixtyHalime ġenay GÜZEL
ARKAR
test, Mann-Whitney U test for
Kruskal
oneMadalyon
point six
percent
1
Psikolog
DoktorWallis
(Klinik Psikolog)
Psikiyatri
Merkeziof the families of the
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
test were preferred.
children’s perception was demonstrated by
democratic behavior.
RESULTS
Özet
As can be seen in Table 1, children took scores
Amaç: Buparticipating
çalışmada çocuğun
Fifty-five percent of the students
in ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
belowüzerinde
averageetkili
onlyolduğu
from the MESSY scale, while
the study were girls whileincelenmiştir.
45% were
boys.Ankara
The Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Yöntem:
their scores
the other three scales were
157 çocukfrom
ve ebeveyni
average age of the studentsçalışmaya
was 12.63±1.18
and genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
above average.
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
göre, içe yönelim
sorunları
dışa Scale
yönelim Score Averages of the
Table 1. Distributions ofsonuçlarına
the MESSY,
MTRS,
FTRS,
and PTBS
ebeveynin psikiyatrikStudents
tedavi almasının
(N=753)
Scales
MESSY
MTRS
FTRS
PTBS
sorunları X±SD
üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
Min.
136.90±14.45
63.00 da
belirlenmesinin
yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından
352.50±42.48
183.31±24.92
1
As can be seen in Table 2, a relationship between
the school in which the students studied and their
positive (p<0.05) and negative social behavior
score averages was found (p<0.01). The negative
social behavior score averages of the students
attending school A were higher. On the other
hand, the positive social behavior score averages of the students attending school B were
higher.
213.00
100.00
401.00
100.00
400.00
60.00
242.00
362.89±46.51
Max.
able and the positive social behavior score averages (p<0.001), and that male students had a
higher positive behavior score average than female
students (Table 2).
It was found in the study that there was a relationship between the age variable and the positive
social behavior score averages (p<0.05), that this
relationship was seen in the students in the 13-15
age category, and that the social skill levels of
those students were more sufficient and higher
than others (Table 2).
It was also found in the study that there was an
advanced relationship between the gender vari20
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Among the descriptive variables, the number of
lings had higher social skill score averages. It
siblings was found to affect
bothVARIABLES
positive (p≤0.05)
that those
with one or two siblings
CLINIC
RELATEDwas
TO concluded
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
and negative (p<0.01) social
behavior scores. It
had more insufficient social skill levels (Table
was found that students with three or moreOUTPATIENT
sib2). UNITS
1
Table 2. Comparison of Students’ Positive and Negative Social Behavior Mean Scores by
1
Descriptive
Characteristics (N=753)
2
Name of school
School A
School B
Significance value
Gender
Female
Male Significance value
Age
10-12 years old
13-15 years old
Significance value
Positive social behavior
Negative social behavior
X±SD
X±SD
Özet
incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı147.49±0.65
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
157 çocuk ve ebeveyni
148.15±0.60
U=12058.00
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6p=0.012 varyans analizi
18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli
ve ailenin
son 6 aydır stresli
145.46±
0.39
150.40±
0.89
U=11441.00
p=0.000
147.24±
Dışa0.76
128.89±0.75
125.52±0.79
U=15661.50
p=0.001
127.79± 0.69
126.34± 0.90
U=17940.50
p=0.200
1 148.07± 0.60
U=13676.50
p= 0.040
126.87±0.76
127.40±0.81
U=18188.00
p=0.221
147.91± 0.56
147.38±0.85
U=13112.50
p=0.050
128.79± 0.62
125,00± 0.97
U=16164.50
p=0.006
145.25± 3.35
147.00± 3.18
147.27± 0.65
148.97± 1.03
147.51± 1.17
147.73± 1.59
KW=3.53
p=0.618
132.57± 3.19
127.33± 2.47
125.61± 0.83
128.75± 0.84
128.41± 1.61
131.28± 1.66
KW=12.27
p=0.031
Number of siblings
1 or 2
3 or more
Significance value
Mother’s educational level
Illiterate
Literate
Primary school graduate
Middle school graduate
High school graduate
University-vocational school
Significance value
21
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Birth order
Older sibling
Middle sibling
Younger sibling
Single child
Significance value
CLINIC VARIABLES RELATED 148.11±0.62
TO INTERNALIZING AND 127.89± 0.71
EXTERNALIZING
146.49±0.83
121.21±1.70
PROBLEMS OF CHILDREN WHO
APPLĠED PSYCHĠATRIC
148.20±1.01
129.55±0.81
OUTPATIENT UNITS
147.54 ±2.31
1
1
,2
KW=6.09
Haluk ARKAR
p=0.107
2
Perceived Parental attitude
153.89± 1.72
Authoritarian attitude
145.88± 0.66
Permissive attitude
147.17± 0.59
Özet
Democratic attitude
üzerinde etkili olduğu
Significance value
KW=30.93
p=0.000
128.42±1.75
KW=24.57
p=0.000
124.66±3.20
126.24±1.11
128.77±0.61
KW=0.03
p=0.981
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6As a result of the analyses, 18)
a relationship
social
behaviors
In order to detect the
doldurmuştur.between
Bulgular: Çok
değişkenli
varyans(p<0.001).
analizi
the education level of thesorunları
mothererkek
and çocuklarında
negative dahasource
statistical difference,
the Mann Whitney
çok of
görülmektedir.
Ayrıca
social behavior (p<0.05) was
found. It was conU test was conducted for further analysis. Difyaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
etkili
olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel
istismara uğrama,
dışa yönelim
cluded that the children of mothers with lower
ferences
between
older siblings and middle
bulguları negative
sorunları (U=4453.50;
levels of education had higher
socialyönelimsiblings
p<0.01), older siblings and
behavior score averages. tartışılmıştır.
In order to detect the
younger siblings (U=8359.00; p<0.05), middle
source of statistical difference,
theKelimeler:
Mann Whitney
siblings
younger
Anahtar
İçe Yönelim Sorunları,
Dışa and
Yönelim
Sorunları, siblings (U=3288.00;
U test was conducted for further analysis and the 1 p<0.001), and middle siblings and single children
groups were compared. It was observed that the
(U=877.00; p<0.01) were found. It was determined
difference was between those who were illiterate
that older and younger siblings were in need of
and primary school graduates (U=390.00; p<0.05)
social skills training.
and those who were primary school and middle
It was found that children with authoritarian
school graduates (U=8915.50; p≤0.05). Addiparents had significantly higher mean positive
tional differences were found between those who
social behavior scores compared to children
were primary school graduates and those who
whose parents showed democratic attitudes
were high school graduates (U=4931.50; p<0.05).
(p<0.001). In order to detect the source of staIt was determined that participants whose mothtistical differences, further analyses were coner graduated from primary school were in need
ducted. Differences between those who exhibit
of social skills training (Table 2).
authoritarian attitudes and those who exhibit
As shown in Table 2, it was found that single
permissive attitudes (U=933.50; p<0.001) and
children significantly exhibited more negative
those who exhibit authoritarian attitudes and
22
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
those who exhibit democratic attitudes (U=26646.00;
cording to this, significant differences were found
p<0.001) were found.CLINIC
It was VARIABLES
determinedRELATED
that
between
MESSY(p<0.001),
TO INTERNALIZING
AND MTRS (p<0.001),
EXTERNALIZING
those who exhibit authoritarian
attitudes had
and FTRS (p<0.05) scores by school; MESSY
OUTPATIENT
UNITS
higher levels of social skills (Table 2).
(p<0.05)
scores by age; MTRS (p<0.001), FTRS
1
,2
(p<0.01),
and PTBS (p<0.01) scores by gender;
Haluk ARKAR
According to our study results, it was found that
MESSY
(p<0.01)
1
Madalyon
Psikiyatriscores
Merkezi by number of siblings;
social behaviors did not differ according
to fathers’
2
Psikoloji
Bölümü
MESSY (p<0.05) and MTRS (p<0.05) scores
level of education, parents living together/sepaby father’s educational level; MESSY (p<0.05)
rately, and family income (p>0.05).
scores by family income; FTRS (p<0.05) and
Özet
Amaç: between
Bu çalışmada
hangi özelliklerin
içe by birth order; and all
PTBS (p<0.05)
scores
As shown in Table 3, differences
students’
scale
scores
parental attitude.
MESSY, MTRS, FTRS incelenmiştir.
and PTBSYöntem:
scores
by Dışkapı
Ankara
Çocuk
Sağlığı by
ve Hastalıkları
descriptive characteristicsçalışmaya
were alınmıştır.
analysed.
Ac- genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
Ebeveynler
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
Table 3. Comparison ofsonuçlarına
Students’
MESSY, MTRS, FTRS, and PTBS Scores
sorunları erkekCharacteristics
çocuklarında daha (N=753)
etkili olduğu
bulunmuştur. Fiziksel MTRS
istismara uğrama, dışa yönelim
n
MESSY
FTRS
Descriptive
sorunları X±SD
X±SD
X±SD
characteristics
da
School A
425 belirlenmesinin
139.13±0.66
356.90±1.90
365.03±2.18
PTBS
X±SD
181.48±1.26
185.69±1.27
U=63926.00
p=0.051
School B
Significance value
328
Gender
Female
Male Significance value
414
339
136.07±0.59
137.90±0.91
U=66364.50
p=0.199
361.82±1.34
341.07±2.91
U=56656.50
p=0.000
373.49±1.46
349.87±3.18
U=60155.50
P=0.001
186.41±0.91
179.55±1.66
U=61181.50
p=0.002
343
410
135.90±0.77
137.72±0.72
U=63024.50
p=0.014
352.03±2.35
352.89±2.05
U=68312.00
p=0.537
361.99±2.63
363.61±2.20
U=66391.00
P=0.187
183.59±1.40
18311±1.18
U=67371.50
p=0.322
447
306
138.32±0.61
134.80±0.91
U=59293.00
p=0.002
352.97±2.01
351.82± 2.43
U=63895.00
p=0.138
363.93±2.14
361.32±2.76
U=66037.00
P=0.422
182.56±1.21
184.44±1.35
U=66767.00
p=0.579
Age
10-12 years old
13-15 years old
Significance value
Number of
siblings
1 or 2
3 or more
Significance value
134.01±0.81
346.78±2.53
360.12±2.66
U=55878.50
U=58023.50
Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim U=63529.00
Sorunları,
p=0.000
p=0.000
p=0.037
by Descriptive
1
23
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Father’s edu.
levels
Illiterate
Literate
Primary school
graduate
Middle school
graduate
High school
graduate
University school
Significance value
4 CLINIC126.5±
12.39 RELATED
374.00±
357.50±AND
21.18
VARIABLES
TO10.02
INTERNALIZING
13
135.61± 3.24 EXTERNALIZING
352.46±13.08
365.92± 13.39
187 PROBLEMS
135.59±1.17
353.78±2.80
368.74±2.61
OF CHILDREN
WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
291
135.58±0.83 OUTPATIENT
349.61±2.52
359.82±2.84
UNITS
214
139.84±0.89
352.01±3.03
359.63±3.50
1
44
137.81±1.96
Halime ġenay366.58±6.72
GÜZEL, 2Haluk ARKAR 372.81±7.35
KW=13.45
KW=13.30
KW=7.08
1
Psikolog
Doktor (Klinik Psikolog)
Madalyon Psikiyatrip=0.214
Merkezi
p=0.019
p=0.021
2
Family income
500TL and lower
501-1000
1001-1500TL
1501-2000TL
2001 and more
Significance value
75
184
208
175
111
Birth order
Older sibling
Middle sibling
Younger sibling
Single child
Significance value
288
161
238
66
Özet
Amaç:136.40±1.96
Bu çalışmada çocuğun ve337.72±6.22
ebeveynlerin hangi özelliklerin
içe
360.20±5.31
yönelim
ve dışa yönelim sorunları
üzerinde etkili360.78±3.46
olduğu
134.90±0.98
355.14±2.92
135.75±0.99
HOEAH
Psikiyatri polikliniğine352.69±2.85
başvuran 157 çocuk ve362.24±3.30
ebeveyni
138.06±1.06
çalışmaya
alınmıştır. Ebeveynler 352.09±3.43
genel bilgi alma formu ve365.25±3.66
6-18 Yaş
365.56±3.91
Çocuk140.81±1.39
ve Gençler İçin Davranış 358.43±3.17
Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur.
değişkenli varyans KW=2.60
analizi
KW=13.00 Bulgular: Çok
KW=7.78
sonuçlarına
göre, içe yönelim sorunları
p=0.011
p=0.100
p=0.626
137.63±0.76
351.52±2.47
358.90±2.82
133.93±1.37
353.50±3.06
365.95±3.49
sorunları
137.70±0.87
352.73±2.99
bulguları
içe yönelim-dışa yönelim
sorunları için riskli365.31±2.93
grupların
belirlenmesinin
da
137.98±1.86
353.42±4.87
363.84±6.12
KW=2.20
KW=2.75
KW=9.70
67
222
464
188.76±3.10
182.61±1.8
180.87±1.78
186.20±1.71
180.91±2.32
KW=5.62
p=0.229
p=0.531
p=0.431
p=0.021
182.84±1.41
188.54±1.85
181.73±1.61
178.48±3.76
KW=10.81
p=0.013
144.73±2.27
134.03±0.96
137.13±0.62
KW=31.29
p=0.000
324.59±6.85
349.74±3.19
357.86±1.64
KW=29.76
p=0.000
338.71±7.70
359.27±3.46
368.09±1.83
KW=8.98
p=0.011
174.83±3.76
181.96±1.84
185.21±1.03
KW=6.00
p=0.050
Parental attitude
Authoritarian
attitude
Permissive attitude
Democratic
attitude
Significance value
194.50± 6.81
190.69± 8.25
185.15±1.76
183.30±1.55
181.11±1.71
183.16±1.96
KW=10.34
p=0.066
1
For conditions with more than two variables, the
Mann Whitney U test was conducted for further
analyses. In comparisons between MESSY scores
and father’s educational level, it was observed
that students whose fathers were university-vocational school graduates obtained higher mean
scores. Students whose fathers were primary or
middle school graduates had lower mean MTRS
scores (U=16954,50; p=0.008). In addition,
further analyses (Mann Whitney U) conducted
for detecting the source of difference in MESSY
scores according to income level revealed that
those with higher levels of income obtained
higher MESSY mean scores. (U= 14086,50;
p=0,040). Further analyses conducted for detecting (Mann Whitney U) the source of difference
in FTRS scores according to birth order showed
that older siblings had lower FTRS mean scores.
24
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
(U=4453.50; p=0.002). Similarly, further analyparents obtained lower mean MTRS, FTRS, and
sis conducted for detecting
theVARIABLES
source of differscores. (U=26646.00;
CLINIC
RELATEDPTBS
TO INTERNALIZING
AND p=0.000)
EXTERNALIZING
ence in PTBS scores according
to birth order
ThereAPPLĠED
were noPSYCHĠATRIC
significant differences between
OUTPATIENT UNITS
revealed that older siblings had lower PTBS
MESSY, MTRS, FTRS, and PTBS mean scores
mean scores. (U=8359.00; p=0.018)1Halime
Finally,
ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR
according to mothers’ educational level and
further analyses were conducted
forDoktor
detecting
1
Psikolog
(Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
parents living together/separately(p>0.05).
2
the source of difference in all mean(Klinik
scalePsikolog)
scoresEge Üniversitesi Psikoloji Bölümü
according to parental attitudes using the Mann
In order to analyse the relationship between the
Whitney U test. It was found that the difference
mean scores of the scales used in the study, the
Özet
Amaç:
Bu çalışmada
hangi
özelliklerin içeanalysis was conducted.
in MESSY scores according
to parental
attitudes
Spearman
correlation
was between students with
permissive
parents
According
tovethe
results of this analysis, weak
incelenmiştir.
Yöntem:
Ankara Dışkapı
Çocuk Sağlığı
Hastalıkları
and they had lower meançalışmaya
scores;
(U=933.50;
negative
correlations
alınmıştır.
Ebeveynler genel
bilgi alma
formu ve 6-18were
Yaş found between MESSY
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6p=0.000) whereas students
authoritarian
anddeğişkenli
MTRS (p=0.007)
and PTBS (p=0.082) scores
18) with
doldurmuştur.
Bulgular: Çok
varyans analizi
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
(Table 4).
yaşam olayı
yaşama durumunun
sadeceMTRS,
içe yönelimFTRS,
Table 4. Correlations between
Students’
MESSY,
and PTBS Scores* (N=753)
r
MESSY
MTRS
yönelim sorunları içinFTRS
riskli grupların
1 tartışılmıştır.
-0.099
-0.113
p
Anahtar Kelimeler: İçe0.007
Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim
0.002 Sorunları,
0.082
1
0.697
0.381
0.000
0.000
1
0.395
Variables
MESSY
MTRS
FTRS
PTBS
r
-0.099
p
0.007
r
-0.113
0.697
p
0.002
0.000
r
-0.064
0.381
0.395
p
0.082
0.000
0.000
1
PTBS
-0.064
0.000
* Spearman Correlation Analysis
1
positive correlation between MTRS and PTBS
scores (p=0.000).
As shown in Table 4, weak negative correlation
was found between MESSY and MTRS (p=0.015);
whereas moderate correlation was found between
MTRS and FTRS scores (p=0.000), and weak
It was found that there is a moderate positive
correlation between FTRS and MTRS scores
(p=0.000); whereas there was a weak positive
25
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
correlation between FTRS and PTBS scores
“rejecting” and “incentive to crime”. These results
parallel to our findings.
(p=0.000) (Table 4). CLINIC VARIABLES RELATEDare
TOin
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
PSYCHĠATRIC
In theAPPLĠED
study, the
statistical analysis
study, there was a weak
OUTPATIENT UNITS
which was
Additionally, in our
conducted for finding differences in positive and
negative correlation between PTBS and1 MESSY
negative social behavior problems by gender
mean scores (p=0.082) and weak
positive cor1
2
showed Psikoloji
that means
scores differed significantly.
(Klinik
Psikolog) Ege Üniversitesi
Bölümü
relations between PTBS and both MTRS
(p=0.000)
It was observed that male students exhibited
and FTRS (p=0.000) scores (Table 4).
higher levels of positive social behaviors than
DISCUSSION
Özet
female students. This finding is inconsistent with
etkili olduğu
otherüzerinde
study results.
It has been determined that
Emotional abuse preventsincelenmiştir.
a child from
perceivYöntem:
çocuk
ve ebeveyni
males157
have
more
behavioral problems than feing and evaluating his/herçalışmaya
body and
personality
alınmıştır.
Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6males (Şimşek
and Cenkseven-Önder, 2011:
in a positive way as well as
children’s
18)impairing
doldurmuştur.
1124),
that males
dışa have
yönelimhigher levels of attention
development. Emotional sorunları
abuse causes
psycho- daha çok görülmektedir. Ayrıca
erkek çocuklarında
deficit
andsonhyperactivity
psikiyatrik tedavi almasının
ve ailenin
6 aydır stresli (Kayaalp, 2008:147),
logical damage to childrenebeveynin
andolayı
leads
to durumunun
the ex- sadece içe
yaşam
yaşama
yönelim sorunları üzerinde
thatuğrama,
femaledışastudents
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel and
istismara
yönelim show behaviors includhibition of many behavioral
problems
due
to the
sorunları
üzerinde
etkili
withdrawal
andgrupların
timidity whereas male students
bulguları içe yönelim-dışa yöneliming
sorunları
için riskli
deprivation of care, love, belirlenmesinin
and attentionyanı
(Schönsıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
show maladaptive and aggressive behavior
bucher et al., 2014: 571). tartışılmıştır.
In this study, the rela(Köksal et al., 2013: 873). Female children’s
tionship between children
and teachers was
1 behaving unruly is not normally expected in
evaluated in addition to the relationship between
Turkish society. They are expected to be raised
children and parents in order to describe students’
as obedient, calm and manageable individuals.
behavioral problems and to determine the perThis inconsistent study result can be explained
ceived level of abuse.
by post-modernism, which seems to alter “gender related” perceptual expectations.
In this study, it was concluded that students
perceive high levels of emotional abuse by parents. In a study by Güler et al. (2002:128), it was
determined that 93% of mothers emotionally
abused or neglected their children. In a study by
Serin (2012:18) which was conducted with male
students in order to evaluate perceptions of emotional abuse by parents, it was found that male
adolescents perceived their parents behavior as
In this study, female students reported higher
levels of perceived emotional abuse by parents
and teachers on all three scales compared to male
students. Various studies have determined that
the level of perceived emotional abuse by teachers is higher in female students compared to male
students (Andrews et al., 2011:1851), that males
perceive higher levels of parental rejection than
26
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
females (Batum and Öktem, 2011: 5), and that
ship, self-worth, and social competency in school
children
with low family
female children’s level
of traumatization
is
CLINIC
VARIABLES RELATED
TO INTERNALIZING
ANDincomes, it was found
EXTERNALIZING
that 206 children were subject to mistreatment
higher than males and females
are subject to
OUTPATIENT
UNITS
and that
139 children were not subject to misemotional abuse by their mothers more often
,2
treatment.
In another study, it was determined
(Bilir et al., 1991:53). These results are1Halime
in paralġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
1
thatMadalyon
children
withMerkezi
low family incomes were
lel to our findings.
Psikiyatri
2
subject to emotional abuse more often compared
When the differences in developing positive
to those with high family incomes (Sedlak and
social behaviors by family income, means of
Broadhurst, 2013). Parents’ disciplinary methods
Özet
family income have been Amaç:
examined,
it
has
been
özelliklerin içe
differ byhangi
socioeconomic
status. Families with
ve dışa income
yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
observed that adolescents yönelim
whose family
lower
Çocuksocioeconomic
Sağlığı ve Hastalıklarılevels resort to physical
HOEAH
is 2001 and more developed
morePsikiyatri
positivepolikliniğine
social başvuran
punishment,
bilgi alma formuscolding,
ve 6-18 Yaş yelling, and depriving
Çocukwith
ve Gençler
İçinlevels
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6behaviors compared to those
lower
children
theiranalizi
rights more often. On the
değişkenlifrom
varyans
of family income; however,
this difference
wassorunlarıother
sonuçlarına
familiesAyrıca
with medium and high sosorunları erkek çocuklarında daha çok hand,
görülmektedir.
not statistically significant.
Child
neglect
and
ve ailenin son 6levels
aydır stresli
cioeconomic
use psychological disciplinyaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
abuse is about families’ life
stress
and
economic
etkili
olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel ary
istismara
uğrama,
dışa
yönelim
methods such as blaming and showing disapsorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
and social stress within the
family
may
lead
to
bulguları içe yönelim-dışa yönelimpointment
sorunları için(Freisthler
riskli grupların
et al., 2007:7). Therefore,
neglect and abuse. Economic
shortcomings
are
the difference between our results and other study
the most important source
of stress within
findings
be explained
by the fact that most
Dışacan
Yönelim
Sorunları,
families and may be present in the form of pov- 1 of our participants had middle and high socioerty, unemployment, and being in debt (Freistheconomic levels and those parents had to work
ler et al., 2007: 7). According to studies, children
more in order to increase family income, leading
with low socioeconomic levels exhibit more
to spending less quality time with their children.
social behavior problems compared to those with
When the differences in developing social skills/
medium and high socioeconomic levels (Mcloyd,
positive social behaviors by number of siblings
1998: 185).
have been examined it has been discovered that
When the relationship between family income
students with three or more siblings had higher
and children’s perceived emotional abuse levels
social skill levels than those with one or two
has been examined, it has been detected that the
siblings (Table 2). In a study by Seven (2007:
level of perceived emotional abuse increased
477) which was conducted for determining the
with increased family income (Table 3). In a
effects of familial factors on social behavior
study by Kim and Cicchetti (2004:341) which
problems in nursery class students, it was found
investigated the quality of mother-child relationthat single children showed lower levels of social
27
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
behavior problems than children with two or more often exposed to pressure and rejection by their
siblings. Siblings shareCLINIC
a special
and important
families
(Finnegan et al.,
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
AND1998:1076). Finnegan
EXTERNALIZING
relationship within the family
system. Siblinghood et al. (1998:1076) demonstrated that negative
OUTPATIENT
UNITS
is defined as a relationship which starts from
the behaviors
are related to mother’s rejection and
,2
birth of the youngest sibling and lasts1Halime
until ġenay
the GÜZEL
conflict
with
mothers in female children and to
Haluk
ARKAR
end of life and lasts longer than1Psikolog
other relationships
over-protective
attitudes
Madalyon Psikiyatri
Merkeziin male children. These
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
(Riggio, 2000:707; Kaminsky and Dewey, 2001: results are inconsistent with our study results. This
399).
inconsistency can be explained by cultural differences. In Turkey, mothers do not overtly show
When the differences in developing social skills/ Özet
hangi özelliklerin
love for their
childreniçein order to prevent them
positive social behaviors yönelim
by parenting
ve dışa attitudes
from
moral
corruption
Çocuk
Sağlığı
ve Hastalıklarıand spoiling. This is achave been examined, it has
been Psikiyatri
discovered
that başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAH
polikliniğine
cepted
as aformu
disciplinary
method. Therefore, mothçalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel
bilgi alma
ve 6-18 Yaş
children with authoritarian
parents
had
Çocuk
ve Gençler
İçinhigher
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6ers usually
not show
affection for their children
değişkenlido
varyans
analizi
levels of positive social behaviors
compared to
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
and regard yelling and scolding necessary for
sorunları
those with permissive and
democratic
parents daha çok görülmektedir. Ayrıca
ve ailenin education
children’s
(Güler et al., 2002: 128).
yaşama durumunun
(Table 2). Family is the yaşam
mostolayı
important
social sadece içe yönelim sorunları üzerinde
üzerinde etkili of
bulunmuştur.
TartıĢma:
çalışmanın
institution that contributessorunları
to development
a In this
study, Bu
it was
shown that the father’s edubulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
healthy personality in children.
In particular,
famcational
level does
not da
affect the development of
belirlenmesinin
yanı sıra
koruyucu
ruh sağlığı
açısından
ily environment, parents’ attitudes toward children, positive or negative social behaviors; however,
and children’ perception of
parental attitudes are children whose parents have lower educational
1
the most important indicators of children’s future levels have higher mean negative social behavior
personality. Suchman et al. (2007:1) determined scores. In a study by Özcebe et al. (2011:70),
that children who feel high levels of parental which was conducted with fathers, it was detercontrol exhibit higher levels of behavioral problems mined that fathers who graduated from high school
compared to children whose mothers are sup- or had higher educational levels attended their
portive of independence and create boundaries children more frequently compared to those who
without being too intervening. Similarly, studies graduated from primary school or had lower
on bullying/positive behaviors and family char- educational levels. In the literature, it has been
acteristics show that families of children who do reported that children whose fathers spend more
not participate in bullying and exhibit positive time with their children and are involved in their
behaviors are more involved in their children’s education process and care have better organizaschool related and other problems (Holmes and tion and problem-solving skills and higher levels
Holmes-Lonergan, 2004: 111; Gini, 2004: 106); of self-esteem and that such children are socially
and that children who are bullies/victims are more more adaptive (Özcebe et al., 2011:70; Rohner et
28
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
al., 2014). In one study, it has been found that
Studies show that child abuse and neglect is a
problem
which continues
parents with lower educational
levels abuseRELATED
and
CLINIC VARIABLES
TO INTERNALIZING
ANDto be important. In this
EXTERNALIZING
study,APPLĠED
it was concluded
that children are most
neglect their children more
often (Koçak
and
PROBLEMS
OF CHILDREN
WHO
PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
subject
to abuse by their relatives including
Büyükgönenç, 2011:89). These results are paral1
,2
Haluk fathers,
ARKAR and siblings and that school
mothers,
lel to our findings.
1
children
arePsikiyatri
subjectMerkezi
to abuse by their teachers.
Madalyon
2
Limitations
However, families and teachers who abuse chilOne of the limitations of this study is that the
dren are not aware of the consequences of punstudy was carried out only in one province at a Özet
ishment, which is intended to be a disciplinary
particular region of Turkey.
The failure
method,
and of
theolduğu
damage on children’s behavyönelim
ve dışato reflect
yönelim sorunları
üzerinde
etkili
the situation in other countries/cultures
constitutes
iors and
worlds.
157 inner
çocuk ve
ebeveyniAbuse can be prevented.
a limitation of this study. Çocuk
In addition,
the study
In order to prevent abuse, health professionals
ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur.
recruited students aged between
10-15. Studies
and nurses in particular must take an active role.
sorunları
erkek
çocuklarında
daha
with different age groups can be conducted. The
Nurses
play a keyAyrıca
role in detecting abuse and
yaşam olayı
yaşama durumunun
içe yönelim
sorunları
üzerinde and in schools. For this
relationship between perceived
emotional
abuse sadece
neglect
both
in hospitals
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu çalışmanın
and social skills was investigated.
Futureetkili
studies
purpose,
school
nurses:
belirlenmesinin
yanı skills
can examine the relationship
between social
• Should more often perform counseling acand other independent variables.
tivities
in order
to expand social skills starting
Dışa Yönelim
Sorunları,
1
CONCLUSION
from the pre-school period.
In conclusion, there is a significant relationship
between the social skill levels of children aged
between 10-15 and perceived emotional abuse
by parents. While there was a significant relationship between perceived emotional abuse by
teachers and positive social behavior, which is
one of the subscales of social skills; there was
no significant relationship between negative
social behavior and perceived emotional abuse
by teachers.
• Should raise awareness on the topic by conducting awareness training for parents and
teachers on the negative effects of abuse in
children and adolescents.
• Should provide informative workshops and
seminars on social skill deficits, the negative
consequences of social skill deficits on children’s social acceptance and adaptation, the
importance of promoting social skills, and
adults’ responsibilities regarding social skill
acquisition in children for families and teachers.
How might this information affect nursing
practices?
29
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
In addition, age appropriate training programs on
sis table. New Symposium Journal, 45(4),170THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
children’s rights can beCLINIC
provided
in order toRELATED
help
VARIABLES
TO173
INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
children protect themselvesPROBLEMS
from abuse OF
andCHILDREN
neglect. WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
BACANLI, H., & ERDOGAN, F., (2003). AdUNITS
The present study reminds the reader of theOUTPATIENT
imaptation of Matson scale of evaluating social
1
portance of emotional abuse, which can
be easHalime
skills of children (MESSY) into Turkish,
ily overlooked, and underlines1the
responsibilities
Psikolog
Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
Educational Sciences: Theory & Practice,
2
of nurses in preventing emotional abuse.
3(2), 351-379
Conflict of interest
BATUM, P., & ÖKTEM, F., (2011). Examination
Özet
Amaç:
Bu çalışmada
özelliklerin
içe
The authors have no conflict
of interest
to declare.
of thehangi
parental
acceptance/rejection
and the
problems
internalization and externalization
incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk
Sağlığı of
ve Hastalıkları
Acknowledgment
in alma
the formu
learning
disorders..
Journal of Child
ve 6-18
Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6The authors would like to18)thank
all the students
and Adolescent
Mental Health, 18(1), 5-19
doldurmuştur.
Bulgular: Çok değişkenli
varyans analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
who took the time to participate
in this study.
Ayrıca
BILIR,
Ş., ARI, M.,
DÖNMEZ, M.B., ATIK,
yaşam olayı yaşama durumunun sadece içeB.,
yönelim
sorunlarıP.,
üzerinde
REFERENCES
& SAN,
(1991). Examination of the
frequencyBuofçalışmanın
physical punishment on 50.473
AKSE, J., HALE, W.W., ENGELS,
RAAIbulguları içe R.C.,
yönelim-dışa
yönelim sorunları için riskli grupların
children,
ages, and the respecbelirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh
sağlığı between
açısından 4-12
da
JMAKERS, Q., & MEEUS,
tartışılmıştır.W.H., (2004).
tive problem situations, in 16 cities of Turkey.
Personality, perceivedAnahtar
parental
rejection
and Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
Kelimeler:
İçe Yönelim
Journal of Family and Society, 1(1), 53-66
problem behavior in adolescence. Social 1
Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, FINNEGAN, R.A., HODGES, E.V., PERRY, &
39(12), 980-988
D.G., (1998). Victimization by peers: associations with children’s reports of mother-child
ANDREWS, G., CORRY, J., SLADET, C., &
interaction. Journal of Personality and Social
ISSAKIDIS C., (2004). Swanston H. Child
Psychology, 75(4), 1076-1086
sexual abuse. In Ezzati M, Lopez AD, Rodgers A, Murray CJL (Eds.), Comparative FREISTHLER, B., BRUCE, E., & NEEDELL,
quantification of health risks: Global and
B., (2007). Understanding the geospatial
regional burden of disease attributable to
relationship of neighborhood characteristics
selected major risk factors, ss.1851–1940
and rates of maltreatment for black, Hispanic, and white children. Social Work,
ARMAĞAN, E., (2007). Child neglect and abuse:
52(1),7–16
An abuse phenomenon displaying a psycho-
30
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
GILBERT, R., WIDOM, C.S., BROWNE, K.,
Symposium Series Common Psychiatric
FERGUSSON, D.,CLINIC
WEBB,
E, & JANSON,
in Turkey
62, 147-152
VARIABLES
RELATED TODisorders
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
S., (2009). Burden and
consequences of child WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
PROBLEMS OF CHILDRENKIM,
J., & CICCHETTI D., (2004). A longituUNITS
maltreatment in high-income countries.OUTPATIENT
Landinal study of child maltreatment, mother–child
1
cet, 373(9657), 68–81
relationship quality and maladjustment: role
1
2
GINI, G., (2004). Bullying in Italian
of self-esteem
and social competence. Jour(KlinikSchools.
Psikoloji Bölümü
School Psychology International, 25(1),106nal of Abnorm Child Psychology, 32(4),
116
341-354
Özet
Amaç: Bu
GÜLER, N., UZUN, S., BOZTAŞ,
Z.,çalışmada
& AYDOĞAN,
KISER,
L.J., etkili
STOVER,
üzerinde
olduğu C.S., NAVALTA, C.P.,
incelenmiştir.
Yöntem:
Ankara
Dışkapı
Çocuk
Sağlığı
ve
Hastalıkları
S., (2002). Emotional and physical abuse/
DORADO,
J.,ebeveyni
VOGEL, J.M., ABDUL-ADIL.,
157 çocuk ve
çalışmaya
alınmıştır. by
Ebeveynler
alma formu ve 6-18 Yaş
neglect behavior applied
on children
their genel bilgi
JK., KIM, S., LEE, R.C., VIVRETTE, R.,
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) affecting
doldurmuştur.
varyans E.C.,
analizi (2014). Effects of the
mothers and the factors
this.Bulgular:
Cum- Çok değişkenli
& BRIGGS,
huriyet University Faculty
of Medicine
Jour- daha çok
sorunları
görülmektedir. Ayrıca
child-perpetrator
relationship on mental health
nal, 24(3),128-134 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içeoutcomes
yönelim sorunları
üzerinde
of child
abuse: It’s (not) all relative.
Bu çalışmanın
Child Abuse
Neglect, 22(14), 2134-2145
HAWKINS, R., & MCCALLUM,
C., (2001).
Mandatory notificationbelirlenmesinin
training foryanı
suspected
KOÇAK C, & BÜYÜKGÖNENÇ L., (2011).
child abuse and neglect
in South Australian
Knowledge
opinions of the persons in
Dışa Yönelim and
Sorunları,
schools. Child Abuse Neglect, 25(12), 1603- 1
society towards child abuse and neglect. Hitit
1625
University Institute of Social Sciences Journal,
HOLMES, J.R., & HOLMES-LONERGAN,
H.A., (2004). The bully in the family: family influences on bullying. Elsevier Academic Pres, ss.111-120
4(1),89-104
KÖKSAL, O., DILCI, T., & KOÇ, M., (2013).
The investigation of the teachers’ views about
the effect of social problems in children on
academic success. International Periodical
KAMINSKY, L., & DEWEY, D., (2001). Siblings
for the Languages, Literature and History of
relationships of children with autism. Journal
Turkish or Turkic, 8(8), 873-883
of Autism and Developmental Disorders,
31(4),399-410
KORKMAZLAR, ORAL., Ü, ENGIN, P., &
BÜYÜKYAZICI, Z., (2010). The Research
KAYAALP, L., (2008). Attention deficit and
of Child Abuse and Domestic Violence in
hyperactivity disorder, İ.U. Cerrahpaşa Medical Faculty, Medical Training Activities.
Turkey. Retrieved from http://panel.unicef.
31
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
org.tr/vera/app/var/files/c/o/cocuk-istismari- PALA, B., ÜNALACAK, M., & ÜNLÜOĞLU,
(2011). Child maltreatment:
Abuse and
raporu-tr.pdf.Accessed:03.02.2016
CLINIC VARIABLES RELATED TOI.,
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
neglect. Dicle Medical Journal, 38(1), 121PROBLEMS
OF CHILDREN
KRUG, EG., DAHLBERG,
LL., MERCY,
JA., WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT127
UNITS
ZWI, A.B., & LOZANA, R., (2003). World
1
Report on Violence and Health, World Health RIGGIO, H.R., (2000). Measuring attitudes toward
1
adult sibling relationships: the lifespan sibling
Organization, Geneva http://www.who.int/
2
relationship scale. Journal of Social and
violence_injury_prevention/violence/world_
Personal Relationships, 17(6),707-728
report/en/introduction.pdf. Accessed: 01.05.2016
Özet
hangiRP.,
özelliklerin
içe
ROHNER,
KHALEQUE,
A., & COURNMCLOYD, V.C., (1998). Amaç:
Socioeconomic
disad-ve ebeveynlerin
OYER,
D.E.,
(2014). Introduction to parental
vantage and child development.
American
incelenmiştir. Yöntem:
Ankara Dışkapı Çocuk
Sağlığı
ve Hastalıkları
acceptance-rejection
Psychologist, 53(2), 185-204
alma formu ve 6-18 Yaştheory, methods, evidence,
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6and implications 2014. from http://www.cspar.
MORTON, C.M., SIMMEL,
C., & PETERSON,
sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kızuconn.edu/Introduction_to_Parental_Accepçocuklarında, dışa yönelim
sorunları erkek
çocuklarında
daha çok görülmektedir. Ayrıca
N.A., (2014). Neighborhood
alcohol
outlet
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının vetance.pdf.
ailenin son 6Accessed:
aydır stresli 02.04.2016
yaşamabuse
olayı yaşama
density and rates of child
and durumunun
neglect: sadece içe yönelim sorunları üzerinde
sorunları
üzerinde
etkili bulunmuştur.
TartıĢma: BuS.,çalışmanın
SCHILLING,
& CHRISTIAN, C.W., (2014).
Moderating effects of
access
to substance
Child
physical
abuse
abuse services. Child Abuse
& Neglect,
belirlenmesinin
yanı 38(5),
sıra koruyucu ruh
sağlığı
açısından
da and neglect. Child and
Adolescent Psychiatry Clinical North Amer952-61
ica, 23(2), 309-319
NORMAN, RE., BYAMBAA, M., DE R, BUTCHART, 1
A., SCOTT, J., & VOS, T., (2012). The long- SCHÖNBUCHER, V., MAIER, T., MOHLERKUO, M., SCHNYDER, U., & LANDOLT,
term health consequences of child physical
M.A., (2014). Adolescent perspectives on
abuse, emotional abuse, and neglect: A syssocial support received in the aftermath of
tematic review and meta-analysis. PLOS
sexual abuse: A Qualitative study. Archived
Medicine, 9(11),1-31. http://dx.doi.org/10.1371/
Sex Behavorial, 43(3), 571-586
journal.pmed.1001349
ÖZCEBE, H., BIÇER, BK., ÇETIN, E., YILMAZ, SEDLAK, A. J., & BROADHURST, D.D., (2013).
Third national incidence study of child abuse
M., & ZAKIROV, F., (2011). The role of
and neglect. Retrieved from http://www.atfathers in child care and development in
torneygeneral.jus.gov.on.ca/inquiries/cornwall/
children aged 0-10 years. Journal of child
en/hearings/exhibits/Nico_Trocme/pdf/NIS_
health and disease, (2), 70-78
Extract.pdf. Accessed: 02.06.2016
32
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:110 K:112
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
SERIN, N.B., (2012). Relations for parents and SIMSEK, S., & CENKSEVEN-ÖNDER, F.,
young male adolescents
perceptions
of RELATED
emoAn investigation
CLINIC
VARIABLES
TO(2011).
INTERNALIZING
AND the behavioral probEXTERNALIZING
tional abuse. TurkishPROBLEMS
International
Journal
lems of adolescents, who perceived emoOF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENTtional
UNITS
of Special Education and Guidance & Councelabuse from parents and teachers. El1
,2
ing, 1(2),18-26
Education Online, 10(3),1124-1137
Halime ġenay GÜZELemantary
Haluk ARKAR
1
SEVEN, S., (2007). Effects Psikolog
of family
related SUCHMAN, N.E., ROUNSVILLE, B., DECOSTE,
2
factors on social behavior problems of six
C., & LUTHOR, S., (2007). Parental control,
years old children. Educational Administraparental warmth, and psychosocial adjustment
Özet in a sample of substance-abusing mothers
tion: Theory and Practice, 51,477-499
their school-aged
yönelim ve dışa yönelim sorunları and
üzerinde
etkili olduğu and adolescent children.
Journal
of Substance
157 çocuk
ve ebeveyni Abuse Treatment 32(1),1çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
10 Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme
1
33
JACSD
AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE ÇALIŞAN EBE VE HEMŞİRELERİN
AİLE PLANLAMASI HİZMETLERİNDE DEĞİŞEN ROLÜ ÜZERİNE
NİTEL BİR ARAŞTIRMA1
A QUALITATIVE RESARCH ON THE CHANGING ROLE OF FAMILY HEALTH
CENTERS’ MIDWIVES AND NURSES IN FAMILY PLANNING SERVICES
Mine YURDAKUL1, Aslıhan ARDIÇ ÇOBANER2
Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, Mersin / Türkiye
Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Sosyal Hizmetler Bölümü, Mersin / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Araştırma, aile hekimliği uygulamasına geçiş
ile birlikte ebe ve hemşirelerin aile planlaması hizmetlerinde değişen rolleri, yaşadıkları sorunları ve çözüm önerilerini
belirlemek amacıyla yapılmıştır. Metod: Araştırmanın
verileri, nitel araştırma metodolojisine uygun olarak derinlemesine görüşme tekniği ve yarı yapılandırılmış görüşme
formu aracılığı ile Ekim - Aralık 2014 tarihinde toplanmıştır.
Araştırmaya Mersin ilinde bulunan iki ayrı aile sağlığı merkezinde görev yapan 11 ebe ve hemşire katılmıştır. Yazılı
ortama aktarılan ses kaydı çıktıları betimsel içerik analizi
kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Katılımcılara göre
aile hekimliği, koruyucu sağlık hizmetlerine verilen önemi
azaltmıştır. Ebe ve hemşireler çalışma saatlerinin önemli bir
kısmını kayıt işlemleri ve tedavi edici hizmetlere ayırmaktadır. Katılımcılara göre aile planlaması hizmetlerine yönelik
çok yoğun danışmanlık talebi vardır. Ancak işyoğunluğu,
zaman ve yer kısıtlılığı nedeniyle bu talebe yeterince cevap
verilememektedir. Sonuç: Aile hekimliği uygulamaları, başta
koruyucu sağlık hizmetleri olmak üzere; ebe ve hemşirelerin
görev, yetki ve sorumluluklarında önemli değişimlere neden
olmuştur. Bu çalışma, aile planlaması hizmetlerinin aile
hekimliği sisteminin en zayıf noktalarından birisi olduğunu
ebe ve hemşirelerin bakış açılarından ortaya koymuştur.
Abstract: Aim: The research was conducted to determine
the changing role of and challenges faced by family health
centers’ midwives and nurses in family planning services
during the transition to family medicine system and to
identify solutions. Method: The data of the research is
in line with the qualitative study methodology and are
collected through in-depth interview technique and semistructured interview from between October-December
2014. The research was conducted with 11 midwives and
nurses who work in two different family health centers
in Mersin. The transcription of recordings was analyzed
using descriptive content analysis. Results: According
to them, with family practice, preventive health services
are declining in importance. Midwives and nurses spend
most of their working hours with registration procedures
and treatment services. They report that the demand for
family planning is extremely high in the areas they work.
Yet, this demand cannot be satisfied due to high workloads
and the limitations of space and time. Conclusion: Family
medicine implementation has led to important changes in
the tasks and responsibilities of midwives and nurses, in
particular preventive health services. This study has again
proven family planning services to be one of the weakest
dimensions of the family medicine system from midwives
and nurses’ points of view.
Anahtar Sözcükler: Aile Hekimliği Sistemi, Aile Sağlığı
Merkezi, Aile Planlaması Hizmetleri, Hemşire ve Ebe
Key Words: Family Medicine System, Family Health Center,
Family Planning Service, Midwife and Nurse
Doi: 10.17367/JACSD.2016619468
1. Sorumlu Yazar Mine YURDAKUL Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, Mersin/Türkiye
[email protected] Geliş Tarihi / Received: 21.12.2015 Düzeltme Tarihi / Revised:18.04.2016 / Kabul Tarihi/
Accepted: 21.06.2016 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non “Etik Kurul Raporu/ Ethics Committee:Var /Yes- Mersin Üniversitesi
Klinik Araştırmalar Etik Kurulu, Sayı:78017789/050.01.04/189, Tarih:01/08/2014
34
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
INTRODUCTION
not come for these services were able to access
TO INTERNALIZING
AND
them,
too (TMA, 2013:132).
There are 215 million women in the world
who
EXTERNALIZING
are not able to access to qualified family planning
With the
Family Medicine System (FMS), which
OUTPATIENT
UNITS
(FP) services. Most of them are in developing
is one of important components of Health
1
countries. Many women give1 birth at younger Transformation Program (HTP) initiated in Turkey
2
(Klinik
Psikolog)
Psikoloji
Bölümü
ages or very frequently, and a woman
dies
everyEge Üniversitesi
in the year
of 2003,
primary health services were
90 seconds due to pregnancy and childbirth privatized and these providers spread throughout
(UNFPA, 2011). It is known that family planning the country in 2010. FMS (OJ,2004; OJ,2010)
Özet
Amaç:
çalışmada
hangi özelliklerin
içe services into two catservices can reduce female
andBuinfant
mortality
divided preventive
health
incelenmiştir.
Yöntem:(Akin,
Ankara Dışkapı
Çocuk “society-oriented”
Sağlığı ve Hastalıkları and “person-oriented.”
rates by 30-40 % in developing
countries
egories:
2012:44).
Society-oriented
preventive
bilgi alma formu ve
6-18 Yaş services were assigned
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6to the
newlyvaryans
established
değişkenli
analizi “Community Health
In Turkey, preventive health
services
orgasonuçlarına
göre,were
içe yönelim
sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
Centers”
(CHC) instead
Ayrıca of health centers, and
nized in 1961 in accordanceebeveynin
with thepsikiyatrik
law numbered
person-oriented
and
FP services were assigned to
içe yönelim sorunları
üzerinde
224 on the Socialization of
Health
etkili
olduğuServices.
bulunmuştur.The
family
doctors
family health employees at
TartıĢma:
Bu and
çalışmanın
goal of this organization was
to offer
all citizens
bulguları
“Family
Healthaçısından
Centers”
ruh sağlığı
da (FHC). According to
equal, accessible and free health
services prioritiztartışılmıştır.
the FMS, health services, instead of a compreing preventive health services
in stages. This was
hensive and community-based way of working,
financed by the general budget (Kurt and Sasmaz, 1
are to be offered only to those who visit FHCs.
2012:22). FP services were to be given at health
houses, health centers and “Mother and Child Family doctors and family health employees work
Care and Family Planning Centers (MCFM)” by under contract and are paid according to the
a team of doctors, midwives, nurses and environ- number of people registered with them. A family
mental health technicians. They were also sup- doctor, midwifes and nurse is approximately reported by home visits. The key personnel for sponsible for 3,000 to 4,000 people to whom they
informing and enlightening people about health are expected to offer prevention and treatment.
education and contraception methods were mid- Preventive health services such as vaccination
wives and nurses in health centers and health and monitoring pregnant women and infants are
houses. Midwives in health centers, who mostly included in the performance system, but FP serworked on field, identified the health levels and vices are not. Instead they are left to employees’
problems of all citizens, in particular women and wishes and initiatives. During this period, MCFMs
children, in their homes. Hence, those who could and their highly important family planning ser35
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
vices have been reduced in number and weakened (Ozdemir and Goktas, 2015). According to the
2013
results of the Turkey
by losing educated staffCLINIC
(Aykut,
2014:151).RELATED
VARIABLES
TO INTERNALIZING
ANDPopulation and Health
EXTERNALIZING
Research (TPHR), childbearing levels vary widePROBLEMS
OF CHILDREN
The transition to FMS not
only changed
the or- WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
ly by UNITS
region, and the total childbearing rate is
ganization of preventive health services, employ1
2.26., 2Haluk
Women
and infant mortality rates have
ARKAR
ment type, working conditions and the responsi1
fallenMadalyon
over the
years,Merkezi
yet they are still a few times
Psikiyatri
bilities of health professionals changed
too. There
2
higher than those of developed countries (Biliker
have been important changes in midwives and
and Akin, 2014:132; WB, http://data.worldbank.
nurses’ tasks and responsibilities associated with
org/indicator/SP.DYN.IMRT.IN). According to
preventive health services, in particular, their roles Özet
hangistatistics
özelliklerinof
içethe Ministry of Health of
the national
ve dışa
in FP. In FMS, midwivesyönelim
and nurses
whoyönelim
work sorunları üzerinde etkili olduğu
Turkey,
the mother
mortality rate is 15.9 in a
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
with family doctors are defined,
with
health başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAHalong
Psikiyatri
polikliniğine
hundred
thousand,
andYaşthe infant mortality rate is
bilgi alma
formu ve 6-18
officers and emergency medical
technicians,
as Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuk ve Gençler
İçin Davranış
7.8 değişkenli
in a thousand
2014). Two-thirds of
varyans (MOH,
analizi
“Family Health Employees”
(FHEs),
and
their
sonuçlarına
göre, içe
yönelim
mother
mortalities Ayrıca
in Turkey, where high-risk
tasks are treatment and support
services
rather
ve ailenin sonare
6 aydır
stresli
pregnancies
common,
occur due to reasons
durumunun
sadece içe yönelim sorunları üzerinde
than preventive services. According
to
the
Family
etkili olduğu bulunmuştur. Fizikselthat
istismara
uğrama,
dışa
yönelim
can be prevented (Biliker and Akin, 2014:132).
sorunları and
üzerinde
etkili who
Practice Regulations, midwives
nurses,
içinbetween
riskli grupların
Ofsorunları
women
the ages of 15 and 19, 5%
belirlenmesinin for
yanıoffering
are defined as FHEs, are responsible
have adolescent pregnancies, which can cause
treatment services, keeping records and statistics,
important
social problems. High-risk
Dışa health
Yönelim and
Sorunları,
wound care services, laboratory services and any
1 behaviors in childbearing are common. One of
other task family doctors assign to them (OJ,2004;
every three births is risky (TPHR, 2013).
OJ, 2010). In its current form, FMS has eliminated all the functions that midwives, who had According to TPHR 2013, the frequency of using
an important role in offering preventive health contraception methods among married women
services and community relations, performed in between the ages of 15 and 49 is 74% in Turkey.
the health center system. It neglects midwives’ Of them, 47% use modern methods and 26% use
roles in offering preventive health services and traditional methods. The most common modern
establishing relationships with the community method is “Intrauterine Device (IUD)” (17%),
and the most common traditional method is with(Ciceklioglu, 2009:550; TMA, 2013:132).
drawal (26%). The data shows that women’s
Basic RH/FP Health Indications in Turkey
level of knowledge about FP is not sufficient, and
Some basic health indications in Turkey show that the traditional methods are still widely used
that since the implementation of family practice, (Oztas et al., 2015:73). The use of the traditional
communities’ need for FP has greatly increased methods, rather than modern methods, continues
36
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
to increase (Mihciokur, 2014:120-131). The need
sional education level and total working hours,
midwives and nurses who
will VARIABLES
effectively work
they were askedAND
to mark the answers on
CLINIC
RELATEDetc.),
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
in FP services is increasing.
the interview form. The second section included
OUTPATIENT
UNITSabout the problems of midwives and
questions
This study aims to determine the opinions of
1
,2
nurses
in FP
services in the transition to FMS.
Haluk
ARKAR
midwives and nurses who work as FHEs in fam1
ily practice about FP services,
their
changing
A typical situation sampling method (Yildirim
2
working conditions, roles and tasks, as well as
and Simsek, 2013:138), which identifies the most
solutions for effective and sufficient FP services.
typical of a range of situations about which reAccordingly, this research aims to answer the Özet
search is conducted, was used in this research
following questions:
with üzerinde
11 midwives
and nurses in the two FHC,
etkili olduğu
located
twoveseparate
157 at
çocuk
ebeveyni places with different
How do midwives and nurses
perceive
the genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
çalışmaya
alınmıştır. of
Ebeveynler
economicÖlçeği‟ni
and cultural
characteristics, in Mersin,
ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme
(ÇDDÖ/6change in FP services andÇocuk
of their
new roles
18)
doldurmuştur.
Turkey in October – December 2014.
içeduring
yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
and tasks? What problemssonuçlarına
do theygöre,
face
ailenin
son 6 aydırof
stresli
this process?
Atvethe
beginning
the interviews, the aim of
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel the
istismara
uğrama,
dışa confidentiality
yönelim
study
and the
of this informasorunları
üzerindeinetkili
How does counseling work
currently
FP bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
wereiçin
explained
to the participants who were
bulguları içe yönelim-dışa yönelimtion
sorunları
riskli grupların
services? Do you think that
effective and
belirlenmesinin
yanı sufsıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
asked if they had any questions. Although an
ficient counseling is offered in FP services or
attempt
made
to create a trustworthy and
Dışawas
Yönelim
Sorunları,
not? What do they think about
the reasons
1 comfortable atmosphere for the interviews, there
why an effective counseling is not offered?
were important impediments to them, such as
high number of patients in the FHSs, and the
What kind of suggestions do they offer for
fact that the midwives/nurses work alone with
effective counseling?
no one else to substitute for them. The interviews
METHODS
were recorded with the permission of participants.
They took approximately 25-30 minutes.
The interview method, which is a data collection
tool commonly used in social research and based
Ethical consideration
on qualitative data, was used in this study, and
Before starting the research, written permission
research data was collected using a semi-structured
from Mersin’s Public Health Directorate, ethical
interview form. The interview form has two secconsent from Mersin University Clinical Studies
tions with ten questions each. The first section
(10/07/ 2014/153) and verbal consent from the
included questions about participants’ personal
participant midwives and nurses were obtained.
information (age, gender, marital status, profes-
37
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Data Analysis
determined. In the second stage, the data were
according toAND
the thematic framework,
CLINIC VARIABLES RELATEDarranged
TO INTERNALIZING
Descriptive analysis, which is a qualitative
EXTERNALIZING
were read according to three main themes and
CHILDREN
method of data analysis, PROBLEMS
was chosen.OFThe
data
OUTPATIENT
wereUNITS
grouped together. The third stage was
analysis included four stages (Yildirim and Simsek,
1
,2
identifying
the findings. In this stage, the data
Haluk ARKAR
2013:256). In the first stage, a framework
for
which
werePsikiyatri
grouped
by theme were identified
1
Madalyon
Merkezi
data analysis was establishedPsikolog
on2 (Klinik
the
basis
of
Psikoloji
Bölümü
and were presented with the required citations.
research questions. The themes with which the
In the fourth stage, the findings were reported
data were to be classified and presented were
and related to each other.
Table
Özet
1. Demographics
Bacground
Participans
yönelim ve dışaand
yönelim
sorunları Information
üzerinde etkili of
olduğu
Jobçalışmaya alınmıştır.
Work Years
Level
Years
Ebeveynler genelEducation
bilgi alma formu
ve 6-18Work
Yaş
Çocuk ve Gençler
İçin
Davranış
Değerlendirme
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6(Total)
(FHC)
sonuçlarına göre,
dışa yönelim
Midwife
17 içe yönelim sorunları Associate
Degrees
4
ebeveynin psikiyatrik
tedavi almasınınAssociate
ve ailenin son
6 aydır stresli
Midwife
27
Degrees
4,5
etkili olduğu17bulunmuştur. Fiziksel istismara
uğrama, dışa yönelim
Nurse
Bachelor’s
4
Degrees
belirlenmesinin
ruh sağlığı açısından 4,5
da
Nurse
21 yanı sıra koruyucuBachelor’s
Participants
Age
P1
37
P2
43
P3
35
P4
46
P5
37
Midwife
18
P6
49
Midwife
30
P7
35
Midwife
P8
35
P9
Degrees
Location
Yenisehir
Yenisehir
Yenisehir
Yenisehir
High School
<1
Akdeniz
High School
4
Akdeniz
17
Associate Degrees
4
Akdeniz
Midwife
8
Bachelor’s
Degrees
1,5
Akdeniz
53
Nurse
34
High School
4
Akdeniz
P10
37
Midwife
19
High School
2
Akdeniz
P11
40
Midwife
22
Associate Degrees
4
Akdeniz
1
RESULTS
between 35 and 53. Four had high school diplomas, four had associate degrees, and three had
bachelor’s degrees. Their length of service ranged
from 8 to 34 years. All of them had worked in
health centers before family practice and actively offered FP services there. There were 10
This section includes the participants’ demographic characteristics. All 11 participants were
female midwives and nurses. Of them, 9 were
midwives and 3 were nurses. Their ages were
38
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
midwives and nurses who said they had at“I think that preventive and reproductive health
tended FP counseling CLINIC
training VARIABLES
after graduation
are not considered
RELATEDservices
TO INTERNALIZING
AND important enough”
EXTERNALIZING
and had a certification to practice
IUD insertions.
(P10).
OUTPATIENT UNITS
There were 9 midwives and nurses who have
“Due to the performance system, what the patients
1
been working as FHEs since 2010, when
Halimethe
miss doing are reflected as our mistakes. Moreover,
transition to FMS took place. Table
1 shows
their Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
1
Psikolog
Doktor (Klinik
the performance system includes nothing about
2
characteristics.
family planning. They give us only the materials”
In this study, three themes were specified. The
(P1)
three themes concerned how the participants Özet
hangi özelliklerin
içe
“I absolutely
have a negative
perception of this
perceived the changes inyönelim
FP services
the sorunları üzerinde etkili olduğu
ve dışawith
yönelim
change.
I do not
even have time to speak to you.
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
transition to FMS, the current
statePsikiyatri
of counseling
HOEAH
I do
believe
planning services are
bilginot
alma
formu vethat
6-18family
Yaş
services in FP and their proposed
solutions.
Çocuk ve Gençler
İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6offered
in any
way”
(P11).
değişkenli
varyans
analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
The Participants’ Perceptions
of Change in
Ayrıca
“Since
I worked in
family planning before, I
FP Services
occasionally
try toüzerinde
offer counseling in reproducetkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim
sorunları about
üzerindehow
etkiliparbulunmuştur.
çalışmanın
This theme included questions
tiveTartıĢma:
health andBufamily
planning services. Although
ticipants perceived the change
in FPyanı
services
I doruhnotsağlığı
ask açısından
questions
belirlenmesinin
sıra koruyucu
da like I did in the health
with the transition to FMS. All interviewees had
center system, I try to pay attention to the basic
experienced this change and were able to analyze
issues. But I have to be very quick and decide
1
it since they had worked in health centers before
very quickly” (P1).
the change took place.
According to the participants, another controverMost participants considered the change in FP
sial point about FMS is that it has weakened the
services with the passage to family practice in
significance of preventive health services. This
terms of change in their roles and tasks, and said
point was mentioned by many participants.
that they negatively perceived this change.
“This system is merely based on prescribing
“In the family practice system, we have to do all
medicine and reporting. Patients have become
the work simultaneously. We have to be at polyaddicted to medications. Things related to preclinics. We have to call patients. We are exvention and education do not have any imporpected to perform all the jobs of secretary,
tance” (P1).
midwifery, nursing, taking blood and data entry”
“The family planning services are not included
(P3).
in the performance evaluations according to
39
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
consider FP services to be reasonable or necesfamily practice system, leading to the neglect of
Health staff spends
most of their time doing
these services”( P7). CLINIC VARIABLES RELATEDsary.
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
medical examinations and treatment services.
PROBLEMS
OF CHILDREN
According to the participants,
the health
center
OUTPATIENT UNITS
The Participants’ Evaluations of the Functioning
system was much more advantageous in terms
1
of FP Services:
of social relations and knowing the community.
1
The participants emphasized that2 in
the health
Psikoloji
Bölümü the analysis of the current
This theme
considers
center system, FP services were offered only by
situation of FMS. This means the fields included
those who deal with this issue and are responin FP services, the age group and gender mostly
sible for it, but family practice violated this divi- Özet
hangi özelliklerin
içe
encountered
in counseling
and the time spared
sion of work and teamwork
approach.
yönelim
ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
forÇocuk
counseling
Sağlığı ve services.
Hastalıkları
“Family planning services
werealınmıştır.
better Ebeveynler
before genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
çalışmaya
The participants(ÇDDÖ/6think that the community to
family practice. Our two 18)
friends
who hadBulgular:
fam- Çok değişkenliÖlçeği‟ni
doldurmuştur.
varyans analizi
whom they offer
services needs counseling in a
dışa yönelim
ily planning training (withsonuçlarına
FP certificate)
servedsorunları kızçokçocuklarında,
görülmektedir.
Ayrıca
variety of fields, including
FP services. Yet, there
ebeveynin
psikiyatrik
only in family planning. We
had our
room.tedavi
Ouralmasının ve ailenin son 6 aydır stresli
yönelim sorunları
areiçeproblems
withüzerinde
the functioning of these seretkiliand
olduğu
patients could easily come
go.bulunmuştur.
Now, our
TartıĢma:
Bu çalışmanın
vices.
According
to the participants, the services
friends who do not have a bulguları
family içe
planning
train-yönelim sorunları için riskli grupların
yönelim-dışa
do not
the entire
ruh include
da community. Given the
ing have to offer family planning
services” (P2).
current situation, it is clear that FP counseling
targets only married women between the ages
“In health center system, I served only in fam1
of 15-45. This mentality excludes unmarried
ily planning and had my room. I could talk to
women, men, adolescents and elderly people.”People
my patients at length. For instance, before they
have many questions to ask about family planstart birth control pills, I had time to measure
ning. With regard to the contraception methods,
their blood pressure and weight. Now I have to
I offer counseling mostly about partners’ probbe more superficial. I think I do not deal with
lems” (P2).
them sufficiently. Sometimes I feel guilty about
this. I ask myself if I missed something or if
“We offer counseling for women between the
something bad will happen” (P1).
ages of 15-49. We do not offer sexual health
counseling for youths or men. Not always, but I
According to the participants, the fact that in
spare time for them and call them every two
FMS the checkups of married women between
months. They come here” (P1).
the ages of 15-49 and FP services are not included in the performance criteria make these
“We have to offer counseling in a very limited
services invisible. The current system does not
time. I offer counseling for women who just gave
40
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Solution Recommendations:
birth, married women between the ages of 15-49
and mostly those in their
childbearing
CLINIC
VARIABLESage”
RELATED TO INTERNALIZING AND
The participants proposed various solutions to
EXTERNALIZING
(P10).
APPLĠED
problems
with PSYCHĠATRIC
counseling and how to improve
OUTPATIENT UNITS
it. These were mostly about the necessity to reduce
The participants indicated that there is an ex1
workloads, to have a division of labor like that
tremely high demand for FP services, and that
1
of the health center system, to fulfill the need for
although they like offering these2 (Klinik
services
and
Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
equipment and to have a separate FP room. Also
want to offer them, they cannot sufficiently do
it’s emphasized that FP services should be inso. The nurses and midwives said they try to
cluded in performance criteria.
offer this service as much as they can but they Özet
are not content with the service
offer.yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
yönelim they
ve dışa
DISCUSSION
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Participants accounted for
the neglect
of FP genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
çalışmaya
Instead of
preventive
health services for public
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6services in various ways. The
reasons
mentioned
health, FMS has
caused an individual-centered
sonuçlarına
göre,number
içe yönelim
dışa yönelim
most often were workload,
the large
ofsorunları kızçokçocuklarında,
görülmektedir.
Ayrıca
structure which privileges
remedial health serebeveynin
psikiyatrik
patients and the time they
spend
doingtedavi
dataalmasının ve ailenin son 6 aydır stresli
içe yönelim
sorunları
üzerinde
vices
become
dominant
in Turkey (TMA,
olduğu
bulunmuştur.
entry on computers, all of etkili
which
restrict
the time
TartıĢma: BuCiceklioglu,
çalışmanın
2013:134-153;
2009:549-551; Uysal
for preventive health services
and
services.yönelim sorunları için riskli grupların
bulguları
içe FP
yönelim-dışa
2005:450;
2008:31). By neglecting
ruh sağlığıAksaoglu,
açısından da
According to the participants,
another reason is
preventive services, FMS causes a large part of
the lack of a counseling room.
the society to be deprived of qualified health
1
services (Ozkan and Catiker, 2007:91). According
One of the most common problems mentioned
to the participants, FPS reduces the importance
by the participants was the lack of equipment.
of preventive health services in general and FP
“The equipment, pills and condoms do not come
services in particular. With family practice, midregularly. For instance, we have a problem with
wives and nurses have become unable to offer
equipment. The socioeconomic level of the area
the preventive services they should. In Turkey,
is very low. For instance, pills come once every
considering that two thirds of maternal mortal5-6 months. Somebody take them, and others
ity is preventable, the FP services offered by
do not get them. They can \not get them elsemidwives and nurses in the first grade are of
where. Their price has increased too much.
vital importance (MOH,2015,12).
Women have difficulty taking them. We distribThe participants said that in the health center
ute condoms, but there is not much demand for
system, FP services were only offered by health
them” (P7).
staff educated in this field and assigned to this
41
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
task, and that family practice violated this diviservices in FMS depend on staff’s initiative, the
sion of work and teamCLINIC
work. As
many studies
said they AND
only offer these services
VARIABLES
RELATEDparticipants
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
indicate, this can create aPROBLEMS
serious risk OF
in women
when they have time. As indicated by most reCHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS(Akin, 2012: 58; Aykut, 2014:151;
and infant health services in the coming years searchers
1
,2
(TMA, 2013: 144; Eroglu and Koc, 2012:
150;
Mihciokur
and Akin, 2013: 530; Ozyurda,
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
Ozaydin, 2012:142).
2013:125),
and given
the social benefits of FP
1
Madalyon Psikiyatri
Merkezi
2
Psikoloji
Bölümü
services, their inclusion in the performance criThe participants included midwives and nurses
teria would be wise.
who had previously worked in MCFM’s and
completed standard training after graduation. Özet
Today, reproductive health is considered an inAmaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
Thus, despite all the problems,
considered
tegralüzerinde
part of etkili
sexual
health, a fundamental right
yönelim they
ve dışa
yönelim sorunları
olduğu
offering FP services with
self-devotion
as a başvuran
of all 157
individuals,
be they women, men, young
HOEAH
çocuk ve ebeveyni
moral responsibility, which
allowed
FP İçin
services
or elderly (HRDF,
2012). According to the
Çocuk
ve Gençler
Davranış Değerlendirme
Ölçeği‟ni
to continue. Yet, it is known
that in Turkey, the
participants, the FP services they offer address
sorunları
erkek
çocuklarında
daha
çokmarried
görülmektedir.
Ayrıca
current health staff in many FHCs do not have
only
women
between the ages of 15-49.
yaşam
yaşama durumunun
içe yönelim
üzerindeis not counseling service
FP training and certificates
ofolayı
competency
in sadece
This
meanssorunları
that there
sorunları
üzerinde
çalışmanın
IUD insertion (TMA, 2013).
The
reduction
in
for TartıĢma:
unmarriedBuwomen
and men, adolescents and
the use of IUDs in Turkey
since 2003yanıandsırathekoruyucu
elderly
people. According
to the participants,
belirlenmesinin
ruh sağlığı
açısından da
rise in the use of condoms can be explained by
men are neglected in FP services. Since men’s
current family practice’s lack of health staff with
knowledge and attitudes highly affect their wives’
1
competency in IUD insertion (Ozdemir and
childbearing behaviors in Turkey (Ozcebe and
Goktas, 2015). According to Mihciokur and Akin
Akin, 2008:85), men should be allowed to receive
(2013:530), given that most family doctors lack
more FP training and counseling. The availabilcertificates of IUD insertion, and FP services
ity and accessibility of these services in primary
cannot be offered in FHC’s, the failure in FP
health services should be guaranteed by the state.
services will become a more serious problem.
The physical environment is also important for
According to the participants, since the monitoran effective FP. The participants reported many
ing of married women between the ages of 15-49
times that the current environment is not approand FP services are not included in performance
priate for protecting people’s physical and verbal
criteria, these services are neglected. Family
privacy. It was indicated that the physical condidoctors and FHEs have to spare most of their
tions and technical equipment of FMS are not
time in visit and remedial services, tasks that are
suitable for preventive services. With the transiincluded in the performance criteria. Since FP
tion to FMS, the FP room was closed, and a
42
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
separate room for this service has not been
When people cannot access the FP services they
provided (Uysal, 2005:451;
Ozaydin,
2012:143).
many problems AND
arise including unwanted
CLINIC
VARIABLES
RELATEDneed,
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
Most participants were not
able to perform IUD
pregnancies and self-induced abortions, and
UNITS
insertion for various reasons despite their OUTPATIENT
cerwomen
and infant mortality or disability caused
,2
tificate. This supports the literature. 1Halime ġenay GÜZEL
by getting
pregnant at very early or older ages,
Haluk ARKAR
or giving
very
frequently. Even the mere
1
Madalyonbirth
Psikiyatri
Merkezi
One of the problems commonly
mentioned
by
2
Psikoloji
Bölümü
offering of the FP services can contribute to
the participants was the insufficiency of equipwomen and public health by reducing women’s
ment. This problem is an indication that not
mortality risk (Homer et al., 2014:1146). The
enough importance is ascribed to FP services. Özet
özelliklerin
commonhangi
view
of the içe
participants was that there
Before FP, the contraceptive
methods
were
dis- sorunları üzerinde etkili olduğu
yönelim
ve dışa
yönelim
is aÇocuk
greatSağlığı
demand
for FP services and this demand
ve Hastalıkları
tributed for free by the HOEAH
Ministry
of Health,
Psikiyatri
is bilgi
not alma
sufficiently
satisfied
due to workload and
formu ve 6-18
Yaş
whereas in the current situation
social
Çocuk vethe
Gençler
İçin secuDavranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6limitations
time analizi
and space.
değişkenli of
varyans
rity system pays for them.sonuçlarına
Thus, those
who need
sorunları
erkek access
çocuklarında
them have to buy them. This
hinders
to dahaHealth
services in Ayrıca
the FMS are offered only to
içe yönelim
these services (TMA, 2013:74-75).
those
who sorunları
requestüzerinde
them. The preventive health
TartıĢma:
Bu çalışmanın
services
which
were previously provided by
Another commonly mentioned
factoryönelim sorunları için riskli grupların
bulguları negative
midwives
andaçısından
nurses daby home visits no longer
ruh sağlığı
in FP services’ inadequacy
is high workload.
exist. This will bar disadvantaged groups from
Uysal (2005:452) indicatesAnahtar
that FHEs
nowİçehave
Kelimeler:
access to health services and will increase inheavier workloads. Working in polyclinics and 1
equality. Uysal (2005:452) indicates that home
record keeping take up most of their time, and
visits allowed midwives and nurses to identify
they can offer periodical monitoring of at-risk
many problems in their place. According to Uysal
groups and preventive health services only to
(2005:452), these important problems may include
patients who come and ask for them. According
women being subject to domestic violence or
to Akcan et al. (2006:10-20), the main things
adolescents who are not aware that they are
that prevent midwives and nurses from offering
pregnant. This inclusive aspect has been lost. It
counseling are the absence of a suitable environis remarkable that, given the inequality people
ment and the lack of time. Working too many
who do not come to FHCs face, their absence
hours negatively affects the physical and mental
was mentioned by none of the participants.
abilities of FHEs and their performance. This
causes them to have problems with fatigue and
CONCLUSION
losing motivation. It also impairs the quality of
This study determined that most of the problems
the services they offer.
and solutions mentioned by the participants were
43
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
not against the system, but aimed to improve its
FHEs in FMS, about their changing roles in FP
and counseling,
their perception of these
current functioning. The
most VARIABLES
commonly menCLINIC
RELATEDservices
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
roles, and their way of defining problems and
tioned problems and recommendations
include
OUTPATIENT
UNITS
proposes
solutions. FPS became widespread in
reducing workloads, establishing a division
of
1
,2
Turkey
inARKAR
2010, and further qualitative and
labor like that of the health center system
Halimefor
ġenay GÜZEL
Haluk
1
quantitative
studiesMerkezi
of it should be conducted.
some tasks, making FP services
partDoktor
of perforPsikolog
(Klinik Psikolog)
Madalyon Psikiyatri
2
Some of this research should discuss how midmance criteria, meeting equipment needs and
wives and nurses perceive the change in their
having a separate room for FP services. Although
tasks related to preventive health services, their
there have been important changes in the employ- Özet
Amaç:of
Bu midwives
hangi
özelliklerin içe
duties and
responsibilities,
working conditions,
ment type and personal rights
and ve ebeveynlerin
employment
type
and personal rights.
incelenmiştir.spoke
Yöntem:
Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları
nurses, none of the participants
ofAnkara
the Dışkapı
alınmıştır. in
Ebeveynler
bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
negative situation caused çalışmaya
by the change
their genel
REFERENCES
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur.
professional role or the need
for occupational
AKCAN,
F., OZSOY,
S.A., & ERGUL, S., (2006).
organization.
Ayrıca
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve An
ailenin
Investigation
of Midwives’ and Nurses’
This study has again proven
from
the point
etkilithat,
olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel istismara
Consultation
Skills Who Work in Primary
of view of midwives and bulguları
nurses,içe
FPyönelim-dışa
services isyönelim sorunları
için Care
riskli grupların
Health
Services. Journal of Anatolia
one the weakest points ofbelirlenmesinin
FHC.
Therefore,
the
Nursing and Health Sciences, 9(4), 10-20
decision-making mechanisms
about health serAnahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
vices should be reorganized to allow FHEs to 1 AKIN, A., (2012). Future Perspectives on Induced
Abortion and Reproductive Health Services
have a fair workload and working conditions that
in Light of the Changing Population and
are appropriate to their personal needs and proHealth Policies in Turkey, Turkish Journal
tect and favor employee rights and human digof Public Health, Special Issue 1:Abortions,43nity. Professional titles and personal rights should
60
be restored for midwives and nurses in primary
care. Regulations should allow midwives who
AKSAKOGLU, G., (2008). Sağlıkta sosyalleştirmenin
are competent in FP issues to transmit their
Öyküsü/ The Story of Socialization in Health,
knowledge and abilities to people. Moreover, to
Memleket Mevzuat, 8:7-62. http://web.deu.
enhance FP services in primary care, multidisciedu.tr/halksagligi/doc/yazilar/sagliktasosyplinary team work should be reinstated, and FP
allestirmeninoykusu.pdf, Accessed: 02.06.2015
services should include all members of society.
AYKUT, B.N., (2014). Family Planning, M.
The data obtained in this research are limited to
Ertem, G. Çan (Ed.), Turkey Health Report,
the responses of midwives and nurses serving as
Ankara, Turkey: HASUDER, pp.150-157,
44
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
http://halksagligiokulu.org/anasayfa/compo-
KURT, O., SASMAZ T., (2012). The Socialization
Health Services
in Turkey: 1961-2003.
CLINIC VARIABLES RELATED TO of
INTERNALIZING
AND
nents/com_booklibrary/ebooks/TSR2014T.
EXTERNALIZING
Hekim
Journal, 2(1): 21-30
PDF, Accessed: 12.05.2016
PROBLEMS OF CHILDREN WHOLokman
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT UNITS
MIHCIOKUR, S. AKIN, A., (2013). State of
Providing Family Planning Services of Some
Mortality, M. Ertem, G. Çan
(Ed.), Turkey
1
Family
Doctors’
Psikoloji
Bölümü and Their Views on Family
Health Report, Ankara, Turkey:2 (Klinik
HASUDER,
Planning Services in Family Health Centers,
pp.132-138, http://halksagligiokulu.org/
16. National Public Health Congress Book,
anasayfa/components/com_booklibrary/ebÖzet
Antalya,
Turkey. içe
pp.530
Bu çalışmada
hangi özelliklerin
ooks/TSR2014T.PDFAmaç:
Accessed:
12.05.2016
BILIKER, M.A., AKIN, A., (2014). Maternal
1
MIHCIOKUR,
S., (2014). Adolescent/Teen
HOEAHPrimary
CICEKLIOGLU, M., (2009).
Health başvuran
Reproductive Health and Sexuel Health
Çocuk ve Gençler
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Care in Turkey; Transition
PublicİçinHealth
varyans
analizi
Issues in
Turkey
and Developments in This
sonuçlarına
göre, içeS.
yönelim
Clinics to Family Practice
System.
Kurtsorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
sorunları erkek çocuklarında daha çok
görülmektedir.
Ayrıca
Area. In M. Ertem, G. Çan (Ed.), Turkey
ebeveynin
psikiyatrik
(Ed.), Almanac 2009
Analysis,
İstanbul,
yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe Health
yönelim sorunları
Report,üzerinde
Ankara, Turkey: HASUDER,
Turkey: Foundation etkili
for olduğu
Socialbulunmuştur.
Research
Bu çalışmanın
pp.120-131.
http://halksagligiokulu.org/
Publication, pp.545-553
sağlığı açısından da
anasayfa/components/com_booklibrary/ebtartışılmıştır.
ooks/TSR2014T.PDF, Accessed: 12.05.2016
EROGLU, K., KOC, G., (2012). From Past to
Present Maternal and Child Health Nursing
Services in Health Legislation Within the
1
Scope of Women’s Health. Journal of Anatolia
Nursing and Health Sciences 15(2): 136-151
HOMER, C.S.E., & et. al. (2014). The Projected
Effect of Scalin Gup Midwifery. Lancet,
MINISTRY OF HEALTH (MOH) (2014).
Health Statisticss Yearbook Ankara: Turkey:
The Ministry of Health of Turkey, http://sbu.
saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/EN%20
YILLIK.pdf,Accessed: 12.05.2016.
MINISTRY OF HEALTH (MOH) (2015). Acil
Obstetrik Bakım Ebe/Hemşire Katılımcı
Kitabı, Ankara, Turkey: Sağlık Bakanlığı
Yayınları,pp.4-12. http://kadinureme.thsk.
saglik.gov.tr/Dosya/Haberler/aob.pdf. Accessed:
06.06.2016
384, 1146-1157.
HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT
FOUNDATION (HRDF). (2012). Consulate
General of Sweden. Reproductive Right
Swith Cases in Turkey, İstanbulTurkey: http://
www.ikgv.org/pdf/UREMEDE_ETIK_
MOHAMAD-ALIZADEH, S., & et.al. (2009).
Barriers to high-quality primary reproductive
KITAPCIGI.pdf,Accessed: 02.06.2015
45
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
health services in an urban area of Iran: views
OZYURDA, F., (2013). The Effects of The
CLINIC
VARIABLES RELATED TO Health
INTERNALIZING
AND Program on Women’s
Transformation
of public health providers.
Midwifery,25,721-730
EXTERNALIZING
16.PSYCHĠATRIC
National Public Health Congress
PROBLEMS OF CHILDREN WHOHealth,
APPLĠED
THE OFFICIAL JOURNAL
(OJ) (1961). Law
OUTPATIENTBook,
UNITSAntalya,119-125
on the Socialization of Health Services.
No
1
10705
1
OZCEBE H., AKIN, A., (2008). Kadın-erkek
2
Psikoloji Bölümü
Eşitsizliği
ve Erkeklerin
THE OFFICIAL JOURNAL (OJ) (2004). Family
Üreme Sağlığına
Katılımı: 6.Uluslararası Üreme Sağlığı ve
Medicine Law. No 25665
Aile Planlaması Kongre Kitabı, Ankara, Bayt
Özet
Amaç:
Bu (2010).
çalışmadaFamily
hangi özelliklerin
THE OFFICIAL JOURNAL
(OJ)
Yayıncılık.
2003;içe85-89
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara
Medicine Implementation
Regulation.
No Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
157 çocuk
ve ebeveyniASSOCIATION (TMA)
TURKISH
MEDICAL
27591
Ölçeği‟ni
(2013).
How(ÇDDÖ/6Transform the Family Practice
sonuçlarına
göre, içe yönelim sorunları kız System
çocuklarında,
dışa yönelim
OZAYDIN, N. (2012). Where
is Reproductive
Primary
Health Care Environment?
ebeveynin
psikiyatrik Public
tedavi almasının ve Z.
ailenin
son 6 M.
aydır Ciceklioglu.
stresli
Health Services Leading.
15. National
Öcek,
(Ed.) Ankara,
etkiliBursa,142-148
olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara
uğrama,
dışa yönelim
Health Congress Book,
Turkey:
Turkish
Medical Association Publishing,
bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları
ss.129-153.
OZDEMIR, F., GOKTAS,belirlenmesinin
B., (2015). Isyanı
the State
With drawing From Modern Contraceptive
TURKEY POPULATION AND HEALTH
Methods? http://www.halkinsagligi.org,
Accessed 02.05.15
1
RESARCH (TPHR) (2013). Hacettepe
University Institute of Population Studies,
http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TDHS_2013_
OZKAN, O., CATIKER A., (2007). Family Health
main.report.pdf, Accessed 02.05.15
Nursing: Appearance in Nursing Occupatiın
of Health Care Privatization. Journal of
UNITED NATIONS POPULATION FUND
Anatolia Nursing and Health Sciences,
(UNFPA) (2011). 7 Billion actions. http://
10(4),91-104
www.unfpa.org/webdav/site/global/shared/
documents/7%20Billion/7B_fact_sheets_en.pdf, OZTAS, O., ARTANTAS, A. TETIK, B., K.,
Accessed 15.05.15
YALCINTAS, A., USTU, Y., UGURLU, M.,
(2015). Knowledge, Attitude and Behaviour
UYSAL, A., (2005).Where Nurses in Primary Care
of Married Women of 18-49 Age Group
Health Transformation Project within the
About Reproductive Health and Contraception.
Scope, Community and Physician, 20(6):
Ankara Med J, 15(2):67-76
448-454
46
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:112 K:114
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
YILDIRIM, A., SIMSEK, H., (2013). Qualitative WORLD BANK (WB). Infant Mortality Rate
Research Methods in
SocialVARIABLES
Sciences, Ankara,
CLINIC
RELATED TOhttp://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.
INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
Turkey: Secgin Publisher,
pp.138-256
IMRT.IN Accessed: 12.03.2016
OUTPATIENT UNITS
1
1
2
Özet
1
47
JACSD
EBELİK ÖĞRENCİLERİNİN ETİK DUYARLILIKLARININ
İNCELENMESİ1
THE MORAL SENSIBILITY OF MIDWIFERY STUDENTS
Türkan KARACA1, Sibel YALVAÇ1
1
Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Adıyaman / Türkiye
Öz: Amaç: Araştırma, ebelik öğrencilerinin etik duyarlılıklarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini, 2015–2016 eğitim-öğretim
yılı güz döneminde Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksek
Okulu Ebelik Bölümü’nde temel meslek derslerine kayıtlı
204 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi ise
olasılıksız örnekleme yöntemlerinden gelişigüzel örnekleme
yöntemi ile 4-8 Ocak 2016 tarihleri arasında ulaşılabilen,
araştırmaya katılmaya gönüllü ve Etik Duyarlılık Ölçeğini
tam olarak dolduran 153 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada veriler Tanıtıcı Özellikler Formu ve Etik Duyarlılık
Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin istatistiksel
analizinde Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi,
medyan, minumum, maksimum ve yüzdelik hesaplarından
yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırmadan elde edilen bulgulara göre ebelik öğrencilerin ölçek puan ortalamalarının
114.20 ± 30.60 olduğu saptanmıştır. Ayrıca araştırmada elde
edilen sonuçlara göre, etik duyarlılık ölçeği ile öğrencilerin
sınıfları, sosyo-ekonomik düzeyleri, ebelik bölümünden
memnuniyetleri, etik dersi alma ve etikle ilgili yayın takip
etme durumları, etik ikilem yaşama durumları arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. Sonuç: Ebelik
öğrencilerinin etik duyarlılığının artırılması ve dolayısıyla
etik sorunları tanıma ve çözümünün sağlanabilmesi için,
mezuniyet öncesi ve sonrası etiğe ilişkin eğitim programlarının düzenlenmesi önemlidir.
Abstract: Purpose:This study is carried out as a descriptive study to determine the moral sensibility of midwifery
students. Method:The population of study consisted of
204 nursing students who enrolled in vocational courses
during the spring semester at Adiyaman University, School
of Health Sciences Midwifery Department. Sample of the
study were 153 students who were accessible between 4-8
January, 2016, who volunteered to participate in the study, who were chosen using random sampling which is one of
the improbable sampling methods, and who completed the
Moral Sensibility Scale. Data was collected by Informative
Features Form and Moral Sensibility Scale. Mann-Whitney
U, Kruskal-Wallis, Median and Percentages were used for
performed during analysis. Results: According to findings
from study, the average scores of the students were found
114.20 ± 30.60. Students’ class, socio-,economic status,
satisfaction from midwifery department, taking of ethic
lesson and following of publications related ethics have
statistical significance between Moral Sensibility Scale. Conclision: It is important to design education programs
regarding ethics before and after graduation so that midwifery department students’ sensibility and awareness about
ethics can be increased and thereby solutions to the issue
can be found.
Key Words: Moral Sensibility, Midwifery Education,
Midwifery Students
Anahtar Kelimeler: Etik Duyarlılık, Ebelik Eğitimi,
Öğrenci Ebe
Doi: 10.17367/JACSD.2016619470
1. Sorumlu Yazar Türkan KARACA, Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Adıyaman,
Türkiye, [email protected] Geliş Tarihi / Received: 29.03.2016/ Düzeltme Tarihi / Revised: 27.04.2016
/ Kabul Tarihi/ Accepted: 27.06.2016 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non Etik Kurul Raporu/ Ethics Committee:Yok /None
48
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
GİRİŞ
bireye hizmet veren bir sağlık disiplinidir (Peate
TOHamilton,
INTERNALIZING
AND
and
2008:25).
Teknolojide meydana gelen hızlı ilerlemeEXTERNALIZING
sağlık
OF CHILDRENEbelik
WHO APPLĠED
PSYCHĠATRIC
öğrencilerinin
ileride yetkin ve duyarlı birer
hizmetlerinde tanı, tedaviPROBLEMS
ve bakım aşamalarında
OUTPATIENT UNITS
için öncelikle kendilerinde etik
kendini gösterirken her geçen gün etiğe1 duyulan ebe olabilmeleri
gereksinim artmaktadır (Özcan
vd., 2012:399). duyarlılığı geliştirmiş olmaları gerekmektedir. Ebe1
lik öğrencilerinin
etik duyarlılıklarının belirlenmesi,
Etik, sistematik davranış, kötü huy, 2iyi
huy,Psikolog)
erdem,Ege Üniversitesi
(Klinik
Psikoloji Bölümü
doğru ve iyi davranış ilkelerini araştırır (Aydın, mevcut durumun değerlendirilmesine ve bu alanda2012:4) Diğer bir deyişle etik, bireyin davranış- ki gereksinimlerin tanımlanmasına olanak sağlayaÖzet
Bunun yanı sıra eğitimcilerin, ebelik öğrenlarına temel olan ahlak ilkelerin
tümüdür (Baba- caktır.
üzerinde
etkili olduğu
etik duyarlılıkları
hakkında bilgi sahibi
dağ, 1991:5; Aydın, 2012:8).
Etik duyarlılık ise, cilerinin
HOEAH
Psikiyatri polikliniğine başvuran
çocuk ve Böylece,
ebeveyni ebelik eğitim müfredaolması 157
önemlidir.
etik problemlerin tanınması
ve çözümlenebilmeçalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
tının, öğrencilerin
etik duyarlılıklarını geliştirecek
Çocukalabilmesi
ve Gençler İçin
Davranış
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6si konusunda doğru kararların
için,
var Değerlendirme
şekilde
düzenlenebilmesini
sonuçlarına
sorunları
dışa yönelim sağlanacaktır.
olan etik sorunu ayırt edebilme
yeteneğidir
(Ersoy
vd. 1999:24). Bireylerinebeveynin
etik problemlerde
psikiyatrik tedavien
almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
Literatür incelendiğinde ebelik öğrencilerinin etik
doğru kararları alabilmesietkili
için olduğu
etik duyarlılıklarıbulunmuştur. Fizikselduyarlılıklarını
istismara uğrama, dışa
yönelim
belirlemeye
yönelik herhangi bir
nın gelişmiş olması ve insanın
sağlığını
ilgilenbulguları içe yönelim-dışa yönelim
sorunları için
riskli grupların Bu doğrultuda araştırçalışmaya
rastlanmamıştır.
diren durum ya da durumların
içerdiği
etik
detartışılmıştır.
ma; Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksek Okuğerleri bilmesi gerekmektedir
(Vanlaere
and
lu ebelik
Dışaöğrencilerinin
Yönelim Sorunları,etik duyarlılıklarını ortaGastmas, 2007:758; Pekcan, 2007:5).
1 ya koymak, etik duyarlılığının içinde bulunulan
Hasta bakımındaki ilerlemeler ve dünyadaki
global değişimler sağlık uygulamalarına yansımakta ve duruma bağlı olarak ebeler yeni etik
sorunlarla karşılaşmaktadırlar (Özcan vd., 2012:
340; Aksu ve Akyol, 2011:16). Bu gelişmeler
ebelik mesleğinin bilimsel bir bilim dalı olarak
gelişmesi hasta bakımında etik problemin varlığından haberdar olma ve etik karar verme ile ilgili ebelerin kendilerine dönüp bakmalarını, etik
duyarlılıklarını gözden geçirmelerini gerektirmektedir (Foster and Lasser, 2011:15). Çünkü ebelik;
değerleri, tutumları, kişisel davranışları geliştiren
ve besleyen bir süreç olup sağlıklı veya hasta
faktörlerle ilişkisini ölçmek, çalışan ve öğrenimine devam eden sağlık çalışanlarına kaynak oluşturmak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
YÖNTEM
Araştırmanın Amacı ve Türü
Araştırma, ebelik öğrencilerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak
yapılmıştır.
Araştırmanın Yapıldığı Yer
Araştırma, Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü’nde yapılmıştır. Adıyaman
49
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Sağlık Yüksekokulu, 2 Kasım 1996 tarihinde olup, Karolinska Hemşirelik Enstitüsü’nde 1994
yılında
(İsveç-Stokholm),
İnönü Üniversitesine bağlı
olarak
kurulmuştur.
CLINIC
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
AND öncelikle psikiyatri
EXTERNALIZING
Sağlık Yüksekokulu 1997/1998
öğretim yılında kliniğinde daha sonra da diğer birimlerde çalışan
ve hemşirelerde kullanılmıştır. Türkiye’de
eğitime başlamış ve 2006 yılında AdıyamanOUTPATIENT
Üni- hekimUNITS
1
,2
ölçeğin
geçerlik
versitesine bağlanmış olup halen hemşire
ve ebe
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk
ARKARve güvenirliği 2003 yılında Hale
1
Tosun
tarafından
yapılmış
yetiştirmektedir.
Madalyon
Psikiyatri
Merkezi ve cronbach alfa de2
ğeri 0.84 olarak bulunmuştur. Etik Duyarlılık
Araştırmanın Evren ve Örneklemi
Ölçeği 30 (Otuz) madde ve 6 (Altı) alt boyutu
Araştırmanın evrenini 2015–2016 eğitim-öğretim (Otonomi
- Yarar Sağlama - Bütüncül Yaklaşım
Özet
Amaç:Üniversitesi
özelliklerin içe- Oryantasyon) içermekyılı güz döneminde Adıyaman
Sağlıkve ebeveynlerin
- Çatışmahangi
- Uygulama
incelenmiştir.
Çocuk
Sağlığı ve
Hastalıkları
Yüksekokulu Ebelik Bölümü’nde
herYöntem:
sınıfınAnkara
temelDışkapı
tedir.
Ölçeğin
toplam
puanı 30-210 arasında deHOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
çalışmaya
alınmıştır.
Ebeveynler genel
bilgi alma formu
ve 6-18 yüksek
Yaş
meslek derslerine kayıtlı 204
öğrenci
oluşturmuşğişmektedir.
Puanın
olması etik açıdan
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618)ise
doldurmuştur.
değişkenli
varyans puanın
analizi düşük olması ise etik
tur. Araştırmanın örneklemi
olasılıksızBulgular:
örnek- Çok
düşük
duyarlılığı,
leme yöntemlerinden gelişigüzel
açıdan
duyarlılığı
sorunları erkekörnekleme
çocuklarında daha
çok yüksek
görülmektedir.
Ayrıca gösterir.
yöntemi ile 4-8 Ocak 2016
yaşam tarihleri
olayı yaşamaarasında
Toplama
Aracının
etkili olduğu bulunmuştur. FizikselVeri
istismara
uğrama, dışa
yönelim Uygulanması
ulaşılabilen, araştırmaya sorunları
katılmaya
gönüllü
ve
üzerinde
Araştırma
öğrencilerin
yılı boyunEtik Duyarlılık Ölçeğini tam
olarak dolduran
belirlenmesinin
yanı sıra153
koruyucu
ruh sağlığı
açısından eğitim-öğretim
da
ca aldıkları derslerin kendi davranışlarına ne
öğrencilerden oluşmuştur.
kadar yansıdığını
görebilmek açısından, ilgili
Veri Toplama Araçları
1
dönemin 13.-14. haftalarında uygulanmıştır. ÖğAraştırmada veriler tanıtıcı özellikler formu ve rencilerin bulundukları sınıflarda veri toplama
araçları uygulanmadan önce araştırmacı tarafından
etik duyarlılık ölçeği kullanılarak toplanmıştır.
öğrencilere araştırmaya ilişkin bilgi verilmiş ve
“Tanıtıcı Özellikler Formu”, öğrencilerin tanıtıcı
araştırmaya katılımın gönüllülük ilkesine bağlı
özelliklerini belirlemek amacıyla hazırlanmış
olduğu belirtilmiştir. Araştırmaya katılmayı kabul
toplam 15 soru içermektedir. Tanıtıcı Özellikler
eden öğrencilerden öncelikle aydınlatılmış yazılı
Formu’nda, öğrencilerin sosyo-demografik özelonam formunu doldurmaları istenmiştir. Aydınlalikleri, çalışma durumları, ebelik bölümünü istetılmış yazılı onam formu alınan öğrencilere Tayerek tercih etme durumları, bölümden memnunıtıcı Özellikler Formu ve Etik Duyarlılık Ölçeği
niyetleri, etik ile ilgili ders alma durumları ve etik
aynı anda verilmiş ve öğrencilerden, ölçeğin her
ikilem yaşama sıklıkları sorgulanmıştır.
bir maddesinin karşısında bulunan 7 ifadeden
“Etik Duyarlılık Ölçeği” etik duyarlılığı ölçmek kendisini en iyi tanımladığını düşündüğü ifadeyi
amacıyla Kim Lutzen tarafından oluşturulmuş işaretlemeleri istenmiştir.
50
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
Verilerin Değerlendirilmesi
ĠNCELENMESĠ
Araştırmanın Etik Yönü
Araştırmanın uygulanabilmesi için Adıyaman
Araştırmada tanıtıcı özellikler formunda yerEXTERNALIZING
alan
PROBLEMS
OF CHILDREN WHO
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
Üniversitesi
Sağlık
Yüksekokulu Ebelik Bölümü
veriler bağımsız, Etik Duyarlılık
Ölçeği’nden
OUTPATIENT UNITS
Başkanlığı’ndan yazılı izin alınmıştır. Araştırmaalınan puanlar ise bağımlı değişkenleri oluştur1
nın uygulamasına katılmayı kabul eden Adıyaman
maktadır. İki bağımsız grubun istatistiksel ana1
Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü
lizinde parametrik test varsayımları2 (Klinik
sağlanmadıPsikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
öğrencilerinden yazılı aydınlatılmış onam alınğından Mann-Whitney U testi kullanılmıştır.
mıştır. Araştırma, Ebelik Öğrencileri Kongresi
İkiden fazla bağımsız grubun istatiksel analizinkapsamında bir anket çalışması olarak yapıldıde parametrik test varsayımları sağlanmadığından Özet
ğından
etik kurul
bulunmamaktadır. AraştırKruskal-Wallis testi kullanılmıştır.
grup- sorunları
yönelim veAyrıca,
dışa yönelim
üzerinde
etkili izni
olduğu
mada 157
soruçocuk
kâğıdı
üzerine öğrencilerin isimlerini
lar normal dağılım özelliği
göstermediği
için başvuran
HOEAH
ve ebeveyni
yazmamaları
belirtilmiş
verilerin analizinde medyan,
minumum,
maksiÇocuk
ve Gençler İçin
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6- ve böylece öğrencilerin
gizliliği sağlanmıştır.
mum ve yüzdelik hesaplarından
yararlanılmıştır.
ebeveynin
psikiyatrik
tedavi almasının İlişkin
ve aileninBazı
son 6 Tanıtıcı
aydır stresliÖzellikleri (n=153)
Tablo 1. Öğrencilerin
Akademik
Durumlarına
Mezun Olunan Okul
Genel Lise
sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: BuSayı
çalışmanın
%
96
62.7
45
29.4
Sağlık Meslek Lisesi
6
3.9
Süper Lise
7
4.0
Hayır
151
98.7
Evet
2
1.3
İsteyerek Tercih Etme
97
63.4
İstemeyerek Tercih Etme
56
36.6
Evet, memnunum
84
54.9
Hayır, memnun değilim
33
21.6
Bilmiyorum, kararsızım
36
23.5
Anadolu Lisesi
1
Ebe Olarak Çalışma Durumu
Ebelik Bölümünü Tercih Durumu
Ebelik Bölümünden Memnuniyet Durumu
51
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
BULGULAR
%63.4’ü ebelik bölümünü isteyerek tercih ettik-
belirtmektedir. Öğrencilerin
ebelik bölüCLINIC VARIABLES RELATEDlerini
TO INTERNALIZING
AND
Tablo 1’de öğrencilerin akademik durumuna
EXTERNALIZING
münden memnuniyet durumlarının dağılımında,
PROBLEMS
ilişkin bazı tanıtıcı özellikleri
görülmektedir.
OUTPATIENT
UNITS yarıdan fazlası (%54.9) okuduğu
öğrencilerin
Öğrencilerin %62.7’si genel lise mezunudur.
1
,2
bölümden
memnun olduğu görülmektedir.
Haluk ARKAR
Öğrencilerin hemen hemen hepsi (%98.7)
ebe
1
olarak herhangi bir yerde çalışmamaktadır.
2
Tablo 2. Öğrencilerin Etik Kavramına İlişkin Bazı Tanıtıcı Özellikleri (n=153)
Özet
Sayı
ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
Etik ile İlgili Ders Almayönelim
Durumu
Evet
50
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Hayır
103
sonuçlarına
Etik ile İlgili Yayın Takip
Etme Durumu
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır
Evet
21stresli
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa132
yönelim
Hayır
Etik İkilem Yaşama Durumu
Evet
66
Hayır
87
Etik İkilem Yaşama Sıklığı
%
32.7
67.3
13.7
86.3
43.1
56.9
1
Bazen yaşıyorum
90
58.8
Ara sıra yaşıyorum
52
34.0
Sık sık yaşıyorum
8
5.2
Hiç yaşamıyorum
3
2.0
Tablo 2’te öğrencilerin etik kavramına ilişkin
bazı tanıtıcı özellikleri görülmektedir. Öğrencilerin yalnızca%32.7’si etik ile ilgili her hangi bir
ders almıştır ve sadece %13.7’si etik ile ilgili bir
yayını takip etmektedir. Çoğu öğrenci etik ikilem
yaşamadığını ifade etmesine rağmen (%56.9),
etik ikilem yaşama sıklığını ‘bazen yaşıyorum’
(%58.8) diye belirtmişlerdir.
52
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 3. Öğrencilerin Etik Duyarlılık Ölçeği ve Alt Ölçeklerinin Tanımlayıcı İstatistikleri (n=153)
Etik Duyarlılık
Alt Ölçekleri
Otonomi
S
Medyan
Min.
Max.
EXTERNALIZING
OUTPATIENT UNITS
Yarar Sağlama
Bütüncül Yaklaşım
±8.81
27.62
15.82
1
1
28.00
±4.91
16.00
n
7
49
153
4
28
153
28
153
14.48
±5.58
15.00
5
2
Çatışma
12.99
±3.69
13.00
3
21
153
Uygulama
16.49
±4.72
16.00
4
28
153
14.63
±6.29 Özet 15.00
4
28
153
Etik Duyarlılık Ölçeği
114.20
±30.60
113.00
30
203
153
Ebeveynler genel bilgi
alma formu ve 6-18
Yaş
Tablo 4. Etik Duyarlılıkçalışmaya
Ölçekalınmıştır.
Puan Medyanlarının
Öğrencilerin
Tanıtıcı
Özelliklerine Göre
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Dağılımı
Bulgular: Çok
değişkenli varyans analizi
(n=153)
ebeveynin
psikiyatrikMin.
tedavi almasının
stresli
Medyan
Max. ve ailenin sonn 6 aydırİstatistiksel
Değerlendirme
Dersler
bulguları
yönelim sorunları için41
riskli grupların
1.Sınıf
103.50
29.0 203.0
X 2=9.905
p=0.019
2.Sınıf
116.00
73.0 179.0
31
Oryantasyon
3.Sınıf
Anahtar
Kelimeler: 77.0 178.0
İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim
113.00
39 Sorunları,
99.50
1
58.0 155.0
42
19- altı yaş 112.00
29.0 203.0
43
X 2=0.157
20- 22 yaş
114.00
58.0 179.0
91
p=0.925
23- üstü yaş
106.00
69.0 164.0
19
Düşük
123.50
29.0 180.0
22
X 2=1.599
Orta
116.50
58.0 203.0
96
p=0.449
Yüksek
111.00
58.0 203.0
35
Köy
114.00
29.0 156.0
27
İlçe
112.50
69.0 168.0
34
İl
111.50
58.0 203.0
92
4.Sınıf
Yaş Grupları
Sosyo-ekonomik Düzey
En Uzun Yaşanılan Yer
53
X 2=1.016
p=0.602
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 3’de öğrencilerin etik duyarlılık ölçeği ve
larının yaşlara göre farklı olmadığı saptanmıştır
alt ölçeklerinin tanımlayıcı
istatistik
sonuçları
CLINIC
VARIABLES
RELATED(p>0.05).
EXTERNALIZING
verilmiştir. Öğrencilerin PROBLEMS
etik duyarlılık
ölçeği
OF CHILDREN WHO
TabloAPPLĠED
4’de yerPSYCHĠATRIC
alan tanıtıcı özelliklerden birisi
OUTPATIENT UNITS
puan ortalamaları 114.20±30.60’dır. Öğrencilerin
de öğrencilerin etik duyarlılık ölçek puan med1
puanlarının medyan değeri 113 olup minumum
yanlarının sosyo-ekonomik düzeylerine göre
puan 30, maksimum puan 203’dür.
1
dağılımları ile ilgilidir. Sosyo-ekonomik düzeyi
2
2
X : Kruskal-Wallis Testi
düşük olan öğrencilerin ölçek puan medyanları
123.50’dir. Sosyo-ekonomik düzeyi orta olan
Tablo 4’te öğrencilerin etik duyarlılık ölçeği puan
Özet
öğrencilerin ölçek puan medyanları 116.50 iken,
Amaç:
Bu çalışmada
medyanlarının öğrencilerin
tanıtıcı
özelliklerine
yüksek
olan öğrencilerin
üzerinde
etkili olduğu ölçek puan medyanlagöre dağılımları görülmektedir.
Dördüncü
incelenmiştir.
Yöntem: sınıfAnkara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
rı 111.00’dır.
duyarlılık ölçek puan meydanHOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran
157 çocukEtik
ve ebeveyni
ta yer alan öğrencilerinin ölçek
puan
medyanlaçalışmaya
alınmıştır.
larına göre
yapılan
istatistiksel değerlendirmede
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6rı 99.00 olup en düşük değere
sahiptir. Birinci
18) doldurmuştur.
ekonomik düzeyler arasında fark yoktur (p>0.05).
sonuçlarına
içe yönelim
sınıfta yer alan öğrencilerin
ölçekgöre,
puan
ortala-sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
ebeveynin
psikiyatrik
tedavi almasının
ve ailenin
6 aydır stresligibi etik duyarlılık puan
maları en düşük ikinci değere
(103.50)
sahiptir.
Tablo
4’desongörüldüğü
etkili
Fiziksel medyanı
istismara uğrama,
dışa yönelim
Etik duyarlılık ölçek puan
meydanlarına
göre
en düşük
olan grup (111.00) en uzun
yapılan istatistiksel değerlendirmede
sınıflaryönelimsüre
ilde için
yaşamıştır.
En uzun süre köyde yaşayan
sorunları
riskli grupların
arasında fark vardır (p=0.019<0.05).
öğrenci grubu ise en yüksek ölçek puan meydatartışılmıştır. Öğrencilerin etik duyarlılık puan medyanı
en düşük
nına (114.50)
sahiptir.
Yapılan istatistiksel değerAnahtar Kelimeler:
İçe olan
Dışa Yönelim
Sorunları,
grup (106.00) 23 yaş ve üzeridir, en yüksek ölçek 1 lendirmede öğrencilerin etik duyarlılık ölçek puan
puan meydanına ise (114.00) 20-22 yaş grubu
medyanlarının yaşanılan yere göre farklı olmasahiptir. Yapılan istatistiksel değerlendirmede
dığı saptanmıştır (p>0.05). öğrencilerin etik duyarlılık ölçek puan medyan-
54
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 5. Etik Duyarlılık Ölçek Puan Medyanlarının Öğrencilerin Akademik Durumuna İlişkin
Bazı Tanıtıcı
Özelliklerine
Dağılımı (n=153)
CLINIC
VARIABLES
RELATEDGöre
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
PROBLEMS OFMedyan
CHILDREN Min.
WHO APPLĠED
Max. PSYCHĠATRIC
n
İstatistiksel
OUTPATIENT UNITS
Değerlendirme
1
Mezun Olunan Okul
Genel Lise
Anadolu Lisesi
Sağlık Meslek Lisesi
1
Psikolog
Psikiyatri Merkezi
58.0 Madalyon
203.0 96
2 115.00
113.00
29.0
203.0 45
108.00
68.0
137.0 6
Özet
99.00
77.0
144.0 5
Ebelik Bölümünü Tercih yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
Etme Durumu
İsteyerek Tercih Etme
113.00
29
193.0 97
Çocuk ve Gençler
Ölçeği‟ni
İstemeyerek Tercih Etme sonuçlarına göre,
114.50
58kız çocuklarında,
172.0dışa
56
yönelim
Ebelik Bölümünden Memnuniyet
ebeveyninDurumu
Evet, memnunum
203.0 84
etkili olduğu 111.00
bulunmuştur. Fiziksel29.0
istismara uğrama,
dışa yönelim
Hayır, memnun değilim
81.0
180.0
33
bulguları içe123.00
yönelim-dışa yönelim
sorunları için
riskli
grupların
Bilmiyorum, kararsızım
58.0
156.0 36
tartışılmıştır. 121.50
X2=0.617
p=0.892
Süper Lise
X2: Kruskal-Wallis Testi
Z: Mann-Whitney U testi
1
Araştırmada, süper lise mezunu olan öğrencilerin
ölçek puan medyanları 99.00 dur. Genel lise
mezunu olan öğrencilerin ölçek puan medyanları 115.0’dir. Yapılan istatistiksel değerlendirmede öğrencilerin etik duyarlılık ölçek puan
medyanlarının mezun olunan okullara göre
farklı olmadığı saptanmıştır (p>0.05) (Tablo 5).
Z=-0.307
p=0.759
X2=5.892
p=0.053
etik duyarlılık ölçeği puan medyanlarının ebelik
bölümünü tercih etme durumlarına göre farklı
olmadığı saptanmıştır (p>0.05).
Ebelik bölümünden memnun olan öğrencilerin
ölçek puan medyanları (111.00) memnun olmayan öğrencilerin ölçek puan medyanlarından
(123.00) daha düşük değere sahiptir. Yapılan
istatistiksel değerlendirmede öğrencilerin etik
duyarlılık ölçeği puan medyanlarının ebelik
bölümünden memnuniyet durumlarına göre
farklı olduğu saptanmıştır (p=0.053 ≤ 0.05).
Ebelik bölümünü isteyerek tercih eden öğrencilerin ölçek puan medyanları (113.00) ile istemeyerek tercih eden öğrencilerin ölçek puan
medyanları (114.00) hemen hemen aynıdır. Yapılan istatistiksel değerlendirmede öğrencilerin
55
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
X : Kruskal-Wallis Testi
Z: Mann-Whitney U testi
2
CLINIC
RELATED
TO INTERNALIZING
AND İlişkin Bazı Tanıtıcı
Tablo 6. Etik Duyarlılık Ölçek VARIABLES
Puan Medyanlarının
Öğrencilerin
Etik Kavramına
EXTERNALIZING
Özelliklerine
Göre Dağılımı
(n=153) PSYCHĠATRIC
PROBLEMS
OF CHILDREN
WHO APPLĠED
OUTPATIENT UNITS
1
Medyan
Min.
Max.
n
İstatistiksel
Değerlendirme
1
Etik İle İlgili Ders Alma Durumu
2
Evet
111.00
29.0
203.0 50
Z=-1.513
Hayır
122.00
58.0
178.0 103
p=0.030
Özet
Etik İle İlgili Yayın Takip Etme
Durumu
Evet
Hayır
Etik İkilem Yaşama
Evet
Hayır
Etik İkilem Yaşama
Bazen yaşıyorum
Ara sıra yaşıyorum
Sık sık yaşıyorum
77.0
155.0 21
HOEAH Psikiyatri112.00
polikliniğine başvuran
157
çocuk ve ebeveyni
119.00
29.0
203.0 132
Çocuk ve Gençler İçin
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
Durumu
112.50
69.0ve ailenin
178.0 66
tedavi almasının
118.00 Fiziksel29.0
etkili olduğu bulunmuştur.
istismara203.0 87
Sıklığıbulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
112.50
29.0
203.0 90
116.00
58.0
168.0 52
Anahtar Kelimeler:
Dışa
112.50
169.0
Araştırmada, etik ile ilgili herhangi bir ders alan
öğrencilerin ölçek puan medyanları (111.00)
almayan öğrencilerin ölçek puan medyanlarından
duyarlılık ölçeği puan medyanlarının ebelik
öğrencilerinin etik dersi alma durumlarına göre
farklı olduğu saptanmıştır (p=0.030<0.05) (Tablo 6).
Z=-0.708
p=0.479
Z=-1.293
p=0.196
X2=-1.194
p=0.551
138.0 8
duyarlılık ölçeği puan medyanlarının öğrencilerin etik ile ilgili yayın takip etme durumlarına
göre farklı olmadığı saptanmıştır (p>0.05) (Tablo 6).
Etik ikilem yaşayan öğrencilerin ölçek puan
medyanları (112.00) yaşamayan öğrencilerin
ölçek puan medyanlarından (128.00) daha düşük
değere sahiptir (Tablo 6). Yapılan istatistiksel
değerlendirmede öğrencilerin etik duyarlılık
ölçeği puan meydanlarının etik ikilem yaşama
Etik ile ilgili herhangi bir yayını takip eden öğrencilerin ölçek puan medyanları (112.00) takip
etmeyen öğrencilerin ölçek puan medyanlarından
56
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
durumlarına ve etik ikilem yaşama sıklığına göre
giriş ders programı içeriği ağırlıklı olarak hasta
farklı olmadığı (p>0.05)
saptanmıştır.
ve mahremiyeti,
CLINIC
VARIABLES RELATEDgüvenliği
TO INTERNALIZING
AND hasta onamı, hasta
EXTERNALIZING
hakları gibi etiğin temel kavramlarına yönelik
TARTIŞMA
OUTPATIENT
bilgi UNITS
ve uygulamaları içermektedir. Dolayısıyla
1 yüksek
,2
öğrencilerin
edindikleri bilgiler doğrultusunda
Etik duyarlılık ölçeğinden alınabilecek en
Haluk ARKAR
etikMadalyon
duyarlılıklarının
gelişmiş olması düşünülepuanın 230, en düşük puanın 30
olduğu
ve (Klinik
puan Psikolog)
1
Psikolog
Doktor
Psikiyatri Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
bilir. Dördüncü sınıf ise son sınıf olup ve bu
düştükçe etik duyarlılığın arttığı göz önüne alınaşamaya kadar öğrenciler gerek meslek dersleri
dığında, öğrencilerin puan ortalamalarının orta
düzeyde olduğu (114.20±30.60) görülmektedir. (Ebelik Esasları, Doğum Öncesi Dönem, Riskli
Özet
Amaç:öğrencilerinin
özelliklerin Sağlığı
içe
Doğum,hangi
Ana-Çocuk
v.b.), gerekse diğer
Literatür incelendiğinde ebelik
etik ve ebeveynlerin
dersler
(Kendini Tanıma ve İletişim,
duyarlılıklarını belirlemeye
yönelik herhangi
bir Dışkapı
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara
Çocuk kapsamında
Sağlığı ve Hastalıkları
Beslenmeye
Giriş,
Sosyolojiye
Giriş, Psikolojiye
çalışmaya rastlanmamıştır.
Diğeralınmıştır.
disiplinlerde
çalışmaya
Ebeveynler genel
bilgi alma formu
ve 6-18
Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6vb.) etik
duyarlılıklarını
geliştirebilmelerieğitim gören öğrenciler ile18)etikdoldurmuştur.
duyarlılık Bulgular:
ölçeği ÇokGiriş
değişkenli
varyans
analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
ne katkı sağlayabilecek bilgiler edinmekte ve
kullanılarak yapılan çalışmalar
incelendiğinde,
ebeveynin
tedavi
ve ailenin
son 6 aydır
stresli
çeşitli
öğrenme
ortamlarında
bulunmaktadırlar.
Eraydın ve Albayrak (2015:
466) psikiyatrik
tarafından
biralmasının
Fiziksel Bu
istismara
uğrama,son
dışa sınıf
yönelim
nedenle
öğrencilerin etik duyarlıüniversitenin hemşirelik bölümlerinde
okuyan
olması beklenen bir
öğrencileri ile yapılan çalışmada
bulguları içe öğrencilerin
yönelim-dışa yönelimlıklarının
sorunları içindaha
riskli gelişmiş
grupların
sonuçtur. Hemşirelik öğrencileri ile yapılan çaölçek puan ortalamaları benzer
şekilde 111.80±36.8
lışmaların
bulguları
da bu görüşü destekler niteolarak saptanmıştır. Hemşirelik
öğrencileri
ile Sorunları,
Anahtar Kelimeler:
İçe Yönelim
Dışa Yönelim
Sorunları,
yapılan başka bir çalışmada ise öğrencilerin etik 1 liktedir (Eraydın ve Albayrak, 2015: 466; Selçuk
ve Demir, 2015:421).
duyarlılık ölçek puan ortalamaları 85.93±15.64
olarak bulunmuştur (Demir ve Selçuk, 2015:421).
Öğrencilerin yaş gruplarına göre ölçek puan
Bu durum, ebelik ve hemşirelik öğretim müfreortalamalarına bakıldığında, etik duyarlılık ölçek
datlarında çoğu dersin ortak olmasından dolayı
puan medyanı en düşük olan yaş grubu 23 yaş
öğrencilerin benzer gelişim göstermesinden
ve üstüdür. Yaşın artması ile puan meydanlarınkaynaklanabilir.
da da azalış olduğu görülmektedir, ancak gruplar
arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05).
Öğrencilerin aldıkları derslere göre ölçek puan
Bununla beraber yaş ile etik duyarlılık ölçek
ortalamalarına bakıldığında, en düşük değere
puanları arasında anlamlı bir ilişkinin olduğunu
(99.50) 4. sınıf öğrencileri sahiptir. 1. sınıf öğve ilerleyen yaşla beraber etik duyarlılığın arttırencilerin ölçek puan ortalamaları 103.50 ile en
ğını gösteren farklı disiplinlerde yapılan çalışdüşük ikinci değere sahiptir. 1. sınıfta yer alan
malar da bulunmaktadır (Lutzen, 1997:76; Tosun,
ebeliğe giriş dersi öğrencilerin ilk karşılaştıkları
2005:55; Pekcan, 2007:30; Dikmen, 2013:5;
mesleğe özgü ders olma özelliğindedir. Ebeliğe
57
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tazegün, 2013:24). Çalışmamızda yaş gruplarıniyet durumuna göre gruplar arasında anlamlı
vardır (p<0.05).
Etik duyarlılık ile ilgili
na göre ebelik öğrencilerinin
duyarlılıklarıCLINICetik
VARIABLES
RELATEDbir
TOfark
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
yapılan çalışma sonuçları da benzer şekildedir
nın farklı çıkmaması öğrencilerin
yaşlarının
OUTPATIENT
UNITS
(Tosun,
2005:57; Pekcan, 2007:32; Selçuk ve
birbirine yakın olmasından kaynaklandığı düşü1
,2
Demir,
2015:421).
Mesleğini isteyerek seçme ve
nülebilir.
Haluk
ARKAR
1
severek
yapma
gibi
faktörlerin olumlu sonuca
Madalyon
Psikiyatri
Merkezi
2
Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyi
yükseldik(Klinik
yol açmasının doğal olduğu söylenebilir.
çe etik duyarlılık ölçeği puan medyanlarının
Araştırmada etik dersi alan öğrencilerin ölçek
azaldığı görülmektedir ve gruplar arasında anpuan meydanları almayan öğrencilerden daha
lamlı bir fark saptanmamıştır
(p>0.05). Sosyo- Özet
yönelim
ve
dışa
yönelim
sorunları
etkili ve
olduğu
düşüküzerinde
değerdedir
gruplar arasında anlamlı bir
ekonomik düzeyin yüksek olmasının yaşam
polikliniğine
157 çocuk
ve ebeveyni
fark vardır
(p<0.05). Etik
duyarlılık ölçeği ile
koşullarının iyileşmesine HOEAH
kültürelPsikiyatri
birikimin
art- başvuran
Çocuk ve Gençler
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6yapılan diğer
çalışmalarda
da lisans eğitiminde
masına ve dolayısıyla öğrencilerin
etik İçin
duyarlı18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
dersi alandışa
bireylerin
etik duyarlılıklarının
sonuçlarına göre,etki
içe yönelim
yönelim
lıklarını olumlu yönde gelişmesine
ettiğisorunlarıetik
daha
fazla olduğu
görülmektedir
(Tosun, 2005:62;
söylenebilir.
ve ailenin
son 6 aydır
stresli
vd.,uğrama,
2013:29)
Bununla beraber hemşireler
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel Gül
istismara
dışa yönelim
Araştırmamızda en uzunsorunları
süre il
merkezinde
üzerinde
hekimlerle
bulguları içe yönelim-dışa yönelimve
sorunları
için riskliyapılan
grupların çalışmalarda, mesleki
yaşayan öğrencilerin ölçekbelirlenmesinin
puan medyanları
yanı sıraenkoruyucu ruh sağlığı açısından da
eğitimleri sırasında etik ile ilgili bir ders alma
düşük değerde bulunmuştur
ve gruplar arasında
durumlarına göre etik duyarlılığın toplam puanAnahtar Kelimeler:
İçe Yönelim
anlamlı bir fark yoktur (p>0.05).
Bu sonuç
il Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
1 ları açısından gruplar arasında önemli bir fark
merkezinde yaşayan öğrencilerin daha karmaşık
bulunmadığını gösteren çalışmalar da mevcuttur
problemlerle karşılaşmasından kaynaklanabilir.
(Tazegün, 2013:27; Pekcan, 2007:32; Başak vd.,
Çalışmada süper lise mezunu olan öğrencilerin
2010:78). Lisansta etik eğitiminin önemi konuetik duyarlılık ölçek puan medyanları en düşük
sunda fikir birliği olmakla beraber etik eğitiminin
saptanmıştır ve ancak gruplar arasında anlamlı
veriliş biçimine ilişkin fikir birliğinin olmaması
bir fark yoktur(p>0.05). Farklı disiplinlerde yafarklı sonuçların oluşmasına neden olabilir (Hapılan çalışmaların bulguları da sonuçlarımızı
igh ad Johnson, 2007: 521; Görgülü and Dinç,
destekler niteliktedir (Başak vd., 2010: 78; Dik2007: 741).
men, 2013: 5; Tazegün, 2013: 25)
Araştırmada etik ile ilgili yayın takip eden öğAraştırmada öğrencilerin ebelik bölümünü isterencilerin ölçek puan meydanları etmeyen öğyerek tercih etme durumuna göre gruplar arasınrencilerden daha düşük değerdedir ve gruplar
da anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05),
arasında anlamlı bir fark yoktur (p>0.05). Ayrıancak öğrencilerin ebelik bölümünden memnuca etik yayın izleme oranının oldukça az olduğu
58
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
KAYNAKLAR
(%13.7) saptanmıştır. Bu duruma neden olarak
öğrencilerin etik sorunların
çözümüne
yönelik
CLINIC
VARIABLES
AKSU, T., AKYOL A., (2011) “İzmir’deki
EXTERNALIZING
ilgi ve inançların azlığı ve
ekonomik
sorunlar
hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenOUTPATIENT UNITS
gösterilebilir (Tosun, 2005:56).
mesi” Türkiye Klinikleri J Med Ethics,
1
Araştırmada etik ikilem yaşayan öğrencilerin
19(1):16-24
1
ölçek puan meydanları yaşamayan
2öğrencilerden
AYDIN, İ. P., (2012) “Yönetsel Mesleki ve Ördaha düşük değerdedir ve gruplar arasında angütsel Etik” Pegem Yayıncılık Ankara, ss.
lamlı bir fark yoktur (p>0.05) Ayrıca, etik ikilem
yaşama sıklığına göre de gruplar arasında fark Özet 4-12
ve dışa yaşama
bulunamamıştır (p>0.05).yönelim
Etik ikilem
BABADAĞ,
(1991) “Hemşirelikte Etik”
Çocuk Sağlığı veK.,
Hastalıkları
durumu mutlak doğru yaHOEAH
da yanlış
kararların
Psikiyatri
Hemşirelikte
EtikYaşBülteni, 19(5):5-9
alma formu ve 6-18
seçilemediği bir durumdur.
Öğrencilerin
çoğu Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuk
ve Gençler İçin Davranış
etik ikilem yaşamadığını ifade
ederken
(%56.9),
BAŞAK,
T., UZUN,
Ş., ARSLAN, F., (2010)
sonuçlarına
göre, içe
yönelim sorunları
dışa yönelim
yine çoğunluğu etik ikilem
yaşama sıklığını
Hemşirelerinin Etik Duyarebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve “Yoğun
ailenin son Bakım
6 aydır stresli
yaşam
olayı
yaşama
durumunun
sadece
içe
yönelim
sorunları
üzerinde
‘bazen yaşıyorum’ şeklinde
ifade etmişlerdir. Bu
lılıklarının
İncelenmesi”
Gülhane Tıp Deretkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara
uğrama, dışa
yönelim
sorunları
üzerinde
etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu
çalışmanın
durum öğrencilerde etik kavramlar ve etik ikilem
gisi,için
52:76-81
riskli grupların
belirlenmesiningerektiğine
konusunda farkındalık oluşturulması
DİKMEN, Y., (2013) “Yoğun bakım hemşireleişaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
rinde etik duyarlılığın incelenmesi” Cumhu1
SONUÇLAR ve ÖNERİLER
riyet Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(1):1-7
Araştırmada ebelik öğrencilerinin etik duyarlılık
ölçeği puan ortalamalarının orta düzeyde olduğu
(114.20 ± 30.60) görülmektedir. Ayrıca araştırmada elde edilen sonuçlara göre, etik duyarlılık
ölçeği ile öğrencilerin sınıfları, ebelik bölümünden memnuniyetleri, etik dersi alma durumları
arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0.05). Ebelik öğrencilerinin etik duyarlılığının artırılması ve dolayısıyla etik sorunları
tanıma ve çözümünün sağlanabilmesi için, mezuniyet öncesi ve sonrası etiğe ilişkin eğitim
programlarının düzenlenmesi ve bu konuda daha
fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
ERAYDIN, Ş., ALBAYRAK, K., (2015) “Hemşirelik öğrencilerinin kişisel değerleri ve etik
duyarlılıklarının incelenmesi” 15.Ulusal
Hemşirelik Öğrencisi Kongresi Bildiriler
Kitabı, Kayseri, ss. 466
ERSOY, N., (1999) “Hekimin Etik Duyarlılığı”
I.Ulusal Tıbbi Etik Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli, ss. 24-28
FOSTER, I.R., LASSER, J., (2011) “Professional ethics in midwifery practice” Canada:
59
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Jones and Bartlett Publishers, Sudbury, Masduyarlılıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans
sachusetts, ss. 15-20
Marmara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri
CLINIC VARIABLES RELATED TOTezi,
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
Enstitüsü, İstanbul
CHILDREN
GÖRGÜLÜ, R.S., DİNÇ,PROBLEMS
L., (2007).OF
“Ethics
in WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT UNITS
Turkish nursing education programs” Nursing SELÇUK, T.K., DEMİR, C., (2015) “Hemşirelik
1
Ethics, 14(6):(741-52)
bölümü öğrencilerinin etik duyarlılık düzeyi
1
ve etkileyen etmenler” 15.Ulusal Hemşirelik
2
GÜL, Ş., DURU, G., KAHRAMAN, (Klinik
B., DEVREZ,
Öğrencisi Kongresi Bildiriler Kitabı, KayseN., BÜKEN, N., (2013) “Etik Dersi Alan ve
ri, ss. 421
Almayan Öğrencilerin Etik Karar Verebilme
Özet
Amaç: Bu çalışmada
hangi A.,
özelliklerin
içe “Çocuk hemşirelerinin
Düzeylerinin Belirlenmesi”
Hemşirelikte
TAZEGÜN,
(2013)
Araştırma ve Geliştirme
Dergisi,
1:23-27
etik Sağlığı
duyarlılık
düzeyleri ve etkileyen faktörincelenmiştir.
Yöntem:
ve Hastalıkları
ler.”
Üniversitesi
Sağlık Bilimleri
almaAtatürk
formu ve 6-18
Yaş
HAIGH, C., JOHNSON,Çocuk
M., ve
(2007)
Gençler“Attitudes
İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Enstitüsü,
Hemşirelik
varyans
analizi Anabilim Dalı, Yayınand values of nurse educators.
An internatisonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kızlanmamış
çocuklarında,Yüksek
dışa yönelim
Lisans Tezi, Erzurum
sorunları
erkek of
çocuklarında
onal survey” International
Journal
Nursing
yaşam
olayı yaşama durumunun sadece
içe yönelim
üzerinde
Education Scholarship,
4(1):520-533
TOSUN,
H,sorunları
(2005)
“Sağlık bakım uygulamalaetkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim
Bu çalışmanın etik ikilemlere karşı
rında deneyimlenen
LUTZEN, K., EVERTSON,
M.,içeNORDİN,
bulguları
yönelim-dışa C.,
hekim
ve açısından
hemşirelerin
etik duyarlılıklarının
sağlığı
da
(1997) “Moral sensitivity
in psychıatrıc practartışılmıştır.
belirlenmesi.” İstanbul Üniversitesi Sağlık
tice” Nursing Ethics, Anahtar
28:76-81
Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 1
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
ÖZCAN, M., AKPINAR, A., ERGİN, A.B., (2012).
“Personal and professional values grading
VANLAERE, L., GASTMANS, C., (2007) “Etamong midwifery students” Nurs Ethics,
hics in nursing education: Learning to reflect
19(3):399–407
on care practices” Nursing Ethics, 14(6):75866
PEATE, I., HAMILTON, C., (2008) “Becoming
midwife in the 21st century” John Willey
YAZAR NOTU: Bu çalışma 26-29 Nisan 2016
& Sons Ltd, England, ss. 25-30
tarihinde Adana’da düzenlenen 3.Uluslararası-7.Ulusal Ebelik Öğrencileri Kongre’sinPEKCAN, H. S., (2007) Yalova ili ve çevresinde
de sözel bildiri olarak sunulmuştur.
görev yapan hekimlerin ve hemşirelerin etik
60
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
EXTENDED
ENGLISH ABSTRACT
EXTERNALIZING
OUTPATIENT
UNITS
Importance: Developments
in patient care
and global changes have
Definition and
been reflected
1
,2
in health practices and thus midwives encounter
ethical
These developments require
Halime ġenaynew
GÜZEL
Halukproblems.
ARKAR
midwifery profession to be accepted
as a science field, to be aware of ethical problems in patient
1
2
(Klinik
Psikolog) Ege
Üniversitesi
Psikolojitheir
Bölümü
care, to look back while giving ethical decisions
and
to examine
ethical responsibilities. Midwifery as a health discipline serving to healthy or sick individuals which enhances values, attitudes
and personal behaviors. Midwifery students are required to develop ethical responsibilities in themÖzet
Amaç:
Bu çalışmada
çocuğun ve
selves to be competence and
sensitive
midwifes
inebeveynlerin
the future.hangi
Toözelliklerin
identify içe
the ethical responsibilities
of midwifery students, will
enable toYöntem:
evaluate
theDışkapı
current
situation
to define the requirements in
incelenmiştir.
Ankara
Çocuk
Sağlığı veand
Hastalıkları
this field. In addition to this,
it is alınmıştır.
important
for midwifery
students
to6-18
know
çalışmaya
Ebeveynler
genel bilgi alma
formu ve
Yaş their ethical responsibiÇocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6lities. Thus, midwifery curriculum
could be arranged to improve ethical responsibilities of students.
sonuçlarına
göre,
dışa yönelim
Aim: Review of the related
literature indicated
no studies
that identified
moral sensibility of midwisorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca
psikiyatrik
tedavi
almasının vestudy
aileninwas
son 6conducted
aydır stresli to reveal Moral Sensifery department students. ebeveynin
Accordingly,
this
descriptive
etkili of
olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel istismara
uğrama,
yönelim
bility of midwifery students
Adıyaman
University,
School
of dışa
Health
Sciences, to measure the
relationship between ethical
responsibilities
thesorunları
factorsiçininside,
to provide resource to health
bulguları
içe yönelim-dışa and
yönelim
riskli grupların
students or health professionals.
Method: The population of the study includes 264 students who
were registered to basic profession
courses
of allSorunları,
grade levels
in the
department of midwifery at
Anahtar Kelimeler:
İçe Yönelim
Dışa Yönelim
Sorunları,
School of Health Sciences in Adiyaman University,1 in 2015-2016 Fall term. The sample of the study
was 153 students, who were informed by the researcher, became voluntary to participate in the study
and filled Moral Sensibility Scale completely, were included in the scope of the study. Data was
collected by informative features form and Moral Sensibility Scale. Mann-Whitney U test was employed in analysis of two independent groups since the assumptions of parametric test were not ensured. Kruskal-Wallis test was employed in the analysis of groups more than two, since the assumptions of parametric test were not ensured. Also, median, minimum, maximum and percentage calculations were performed during analysis. Written permission was obtained from the head of Midwifery Department of School of Health Sciences in Adıyaman University. Written informed consent
was received from the students of Midwifery Department of School of Health Sciences in Adıyaman
University, who were the participants of the study. Findings: When the socio-demographic characteristics of the participants were examined, it was found that %59.4 of them are in 20-22 age group
and most of them (%97.4) are single. %62.7 of the participants mentioned their socio-economic
level as middle. When the living place of the participants were examined, it was identified that most
61
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:125 K:126
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
of them (%60.2) are living in cities. %62.7 of the participants had graduated from general high
school. Almost none ofCLINIC
the students
work asRELATED
a midwife
anywhere
(98.7%).AND
%63.4 of the participants
VARIABLES
TO
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
mentioned that they have PROBLEMS
chosen midwifery
department with their own desire. When the participants’
OUTPATIENT
satisfaction levels from their department were
examined,UNITS
%54.9 of them are seem to be satisfied
1
with from midwifery department. %32.7
of ġenay
the students
haveARKAR
taken a course related to ethics and
Halime
GÜZEL, 2Haluk
only %13.7 of them have been
1 following a publication related to ethics. Although, most of the stuPsikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
2
Ege Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
dents (%56.9) mentioned that they(Klinik
havePsikolog)
not faced
with any
ethical
dilemma, %58.8 of them has
marked ethical dilemma frequency as “sometimes I face”. The average score for Moral Sensibility
Scale is 114.20 ± 30.60. Median score was found as 113 while minimum score is 30 and maximum
Özet
Amaç:
Bu çalışmada
ve ebeveynlerin
hangiwhich
özelliklerin
içe lowest score. Freshman
score is 203. Senior students’
median
scoreçocuğun
was found
as 99.00,
is the
has the second lowest average
(103.50)
score.
According
toSağlığı
statistical
analysis conducted with ethiincelenmiştir.
Yöntem:
Ankara
Dışkapı Çocuk
ve Hastalıkları
cal responsibilities scale median
are difference
between
çalışmayascores,
alınmıştır.there
Ebeveynler
genel bilgi alma
formu ve grades
6-18 Yaş (p<0.05). Students, who
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6are satisfied with midwifery
have lower
(111.00)
18) department,
doldurmuştur. Bulgular:
Çok median
değişkenliscore
varyans
analizi than the students, who
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
are not satisfied from midwifery
department, median scores (123.00). In statistical analysis, it was
ebeveyninofpsikiyatrik
almasının ve ailenin
sondiffers
6 aydır stresli
determined that median scores
ethicaltedavi
responsibilities
scale
according to satisfaction of
istismara
uğrama,
yönelim
students from midwifery department
(p<0.05).Fiziksel
Students,
who
havedışataken
a course related to ethics,
have lower median scoresbulguları
(111.00)
the students,
who have
a course related to ethics,
içe than
yönelim-dışa
yönelim sorunları
için not
riskli taken
grupların
median scores (122.00). In
statistical analysis, it was determined that median scores of ethical restartışılmıştır.
ponsibilities scale differs according
to satisfaction
students
from midwifery
department (p<0.05).
Anahtar Kelimeler:
İçe Yönelim of
Sorunları,
Dışa Yönelim
Sorunları,
Students, who have been following a publication related
to ethics, have lower median scores (112.00)
1
than the students, who have not been following a publication, median score (119.00). In statistical
analysis, it was determined that median scores of moral sensibility scale differs according to satisfaction of students from midwifery department (p<0.05). Students, who have faced with ethical dilemma, have lower median score (112.00) than the students, who have not faced with ethical dilemma, median scores (128.00). In statistical analysis, it was determined that students ethical responsibilities scale median scores differ according to facing with ethical dilemma (p<0.05), however it does
not differ according to facing with ethical dilemma frequencies (p>0.05). Results and Conclusion:
In this research, it is seen that midwifery students have average scores (114.20 ± 30.60) at middle
level of the scale. Also, according to the results of study, statistically significant differences were
identified between moral sensibility scale and students’ grades, socio-economic levels, satisfaction
from midwifery department, taking ethics course, following of ethics publication, facing with moral
dilemma. It is important to design education programs regarding ethics before and after graduation
so that midwifery department students’ sensibility and awareness about ethics can be increased and
thereby solutions to the issue can be found.
62
JACSD
İNFERTİL KADINLARIN DAMGALANMA DENEYİMLERİ:
TÜRKİYE’DE NİTEL BİR ÇALIŞMA1
STIGMA EXPERIENCES OF INFERTILE WOMEN: A QUALITATIVE STUDY IN
TURKEY
Selma ŞEN1, Ümran SEVİL2
Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Manisa / Türkiye
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Üreme konusundaki yetersizlik sıklıkla
sosyal bir damgalanma yaratır ve utanç verici bir
yetersizlik olarak algılanır. Bu çalışmanın amacı,
infertil kadınların damgalanma deneyimleri ortaya
koymaktır. Yöntem: İnfertilte tanısı almış 18 kadın
ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Görüşmeler
yazılı döküm haline getirilmiş fenomenolojik analiz
ile yorumlanarak analiz edilmiştir. Görüşme verilerinin
işlenmesinde Nvivo 8 programından yararlanılmıştır.
Bulgular: Kadınların deneyimleri üç ana tema altında
toplanmış: Yaşanan Duygular, Tutumlar ve Toplum
İçinde Yaşama. Sonuç: Çalışma sonucunda infertilite
sürecinde yaşanan toplumsal baskının kadınlarda sosyal bir damgalanmaya neden olduğu, bunu yanı sıra
toplumsal bir baskı olmaksızın kadınların içsel olarak
da kendilerini damgalanmış hissettikleri belirlenmiştir.
Abstract: Aim: Insufficiency in reproduction frequently creates a social stigma and is perceived as an
embarrassing condition. The objective of this study is
to reveal the stigma experiences of infertile women. Method: Profound interviews were conducted with
18 women diagnosed with infertility. The interviews
were transformed into written printouts and analyzed
through an interpretation with phenomenological
analysis. The program Nvivo 8 was used in processing
the interview data. Results: Experiences of women
were collected under three main themes: Experienced
Feelings, Attitudes and Living in Society. Conclusion:
As a result of the study, it was determined that the
social pressure being experienced during the process
of infertility causes a social stigma in women and
additionally, women feel internally stigmatized even
without a social pressure.
Anahtar Kelimeler: İnfertilite, Damgalanma, Deneyim
Key Words: Infertility, Stigma, Experience
Doi: 10.17367/JACSD.2016619469
1. Sorumlu Selma ŞEN, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Manisa / Türkiye
[email protected] Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Düzeltme Tarihi / Revised: 06.06.2016 / Kabul Tarihi/
Accepted: 23.06.2016 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non Etik Kurul Raporu/ Ethics Committee:Var /Yes- İzmir 1 Nolu Klinik
Araştırmalar Etik Kurulu, 29 Ekim 2009, 09-10/12
63
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
INTRODUCTION
ture also considers the pregnancy and parenthood
TO INTERNALIZING
ANDsteps of life and it is
important
developmental
Infertility is an unexpected and probably EXTERNALIZING
an unseen that the insufficiency in reproduction freexplained condition that PROBLEMS
is diagnosedOFinCHILDREN
a long WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
quently
creates a social stigma (Taşçı et al.,
term, creates excessive stress and compels
the
1
,2
2008:107).
The capability of having children may
Haluk ARKAR
adjustment mechanisms (Forrest and Gilbert,
1
become
the Psikiyatri
determinant
Madalyon
Merkeziof the sexual power for
2 to important
1992:43). This condition may lead
both women and men in our society; however,
social and psychological results in individuals. In
women are generally held responsible for the
all societies, infertility may become a devastating
impairment of this capability (Günay et al.,
experience for individuals that is labeled with Özet
hangi
içe
2005:107).
In özelliklerin
Turkey, motherhood
is still considdışatreatment
social stigma, anxiety andyönelim
a questve for
ve Hastalıkları
eredÇocuk
the Sağlığı
primary
role for women. According to
HOEAH
(Culley, 2007:102). Thus,
the insufficiency
in başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
thebilgi
Turkish
cultural
beliefs,
it is important to get
alma formu
ve 6-18
Yaş
reproduction frequently creates
social
Çocuk ve a
Gençler
İçinstigma
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6married
and varyans
have children
in a short time. Espe18) doldurmuştur. Bulgular: Çok
değişkenli
analizi
and is perceived as an embarrassing
condition
sonuçlarına göre, içe
cially
Turkish women
çokthe
görülmektedir.
Ayrıca face a number of typi(Herz, 1989: 132).
cal questions like, “Are you married?”, “Do you
etkili
olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel
istismara
dışa yönelim
Intercultural and international
studies on infertil- have
anyuğrama,
children?”.
If the answer is no, it may
bulguları içe
yönelim
sorunları
için riskli
grupların
ity show that infertile couples
andyönelim-dışa
especially
cause
negative
social
results like loneliness, despair
tartışılmıştır. societies are and social isolation (Kazandı et al., 2011:101;
women living in highly pronatalist
considerably affected byAnahtar
this condition.
These
Yağmur
Oltuluoğlu,
2012:99). Stigma in
Kelimeler: İçe
Dışaand
Yönelim
Sorunları,
studies assert that both the cultural and religious 1 infertile women is encountered as negative selfcontent may have an important effect on infertil- perception, social alienation, isolation, as well as
ity (Papreen et al., 2000: 44; Reissman, 2000: falling into contempt and being unable to be
118; Winkvist and Zareen Aktar, 2000: 78; Culley understood, and having negative self-perceptions
et al., 2007: 111). Since Turkey is a pronatalist about the behaviors of others (Gonzalez, 2000:
society, it is possible to say that infertile couples 620).
and especially women in our country are considGüz et al. (2003:269) determined that the infertile
erably affected by this condition due to cultural
Turkish women experienced negative reactions
and religious reasons.
like being humiliated, accused, scorned and pitied.
Even though infertile women are held responsible The researchers emphasized that infertile women
for the problem of infertility in almost every so- did not only experience a lower self-respect, but
ciety, it is seen that women living in traditional displayed symptoms like depression, sorrow and
cultures bear the infertility as a greater burden. psychosomatic symptoms. Similarly, Teskereci
Just like in many other cultures, the Turkish cul- and Öncel (2012:478) determined the infertile
64
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Turkish women to have a lower life quality. Van Participants
Rooıj et al. (2007:89) CLINIC
compared
the emotional
VARIABLES
Eighteen infertile women participated in the study.
EXTERNALIZING
stress experiences of Turkish
couples
and
Dutch
PROBLEMS OF CHILDRENThe
WHO
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
sample
consisted
of women who received a
UNITS
couples living in Denmark and determinedOUTPATIENT
that
treatment in the Test Tube Baby Center, were
1
Halime
the Turkish women experienced a greater
depresdiagnosed with primary infertility, had no previous
1
sion compared to Dutch women.
psychiatric diagnosis and voluntarily participated
2
In conclusion, the studies being conducted show in the study. Four women did not join the study
that pregnancy and parenthood are more important for various practical and emotional reasons, such
Özet
as
having difficulty talking about infertility.
in the Turkish culture thanAmaç:
otherBuwestern
çalışmadacultures
and the insufficiency in this
subjectYöntem:
causes
theDışkapı
TheÇocuk
age Sağlığı
of theveparticipating
women ranged from
incelenmiştir.
Ankara
Hastalıkları
women living in these cultures
to experience 27 bilgi
to 38alma
years
(M±SD
= 32.05±3.40). While 66%
formu
ve 6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6stigma, negative self-perception,
social
alienation,
of women
a lower
değişkenli had
varyans
analizieducational level (no or
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
isolation, as well as falling
into contempt and only primary education, or lower theoretical and
ebeveyninThus,
psikiyatrik
tedavi
ve ailenin
son 6 aydır school),
stresli
being unable to be understood.
there
is almasının
a practical
secondary
27% had an intermeyaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
olduğu
bulunmuştur. the
Fizikseldiate
istismara
uğrama,
dışa theoretical
yönelim
need for deeper studies toetkili
fully
understand
level
(higher
secondary or middle
yönelim-dışa
yönelim
sorunları için school)
riskli grupların
professional
and only 5% had completed
perceptions, meanings andbulguları
valuesiçeabout
the failbelirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
ure of having children. tartışılmıştır.
Besides, the infertile the higher education.
women living in the Turkish
culture
do not
Anahtar
Kelimeler:
İçe have
On the other hand, the durations of experiencing
sufficient information about the changes in this 1
the problem of infertility were as follows; 3-5
subject. years in 33%, 6-10 years in 27% and 11 years
and above in 38%. In four cases, the fertility
METHODS
problem was attributed to female factors, whereIn this study, we aimed to determine the stigma as in six cases to male factors. In eight cases, the
experiences of infertile women in Turkey and reasons for infertility were unexplained.
how these experiences affect their lives. We also
wanted to emphasize the possible divergences Data Collection
among infertile women. Therefore, in this study The study data were collected with the help of
we employed qualitative rather than quantitative profound interviews. In order to determine the
research methods. Qualitative methods were socio-demographic features of women, we used
considered to be appropriate as they allow respon- the Individual Identification Form involving 25
dents to introduce new and unexpected topics that questions and a structured interview form that
subsequently can be explored.
was prepared by the researcher. The interview
65
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
form involves questions about how the infertilperspective of the “person inside”. A researcher
ity affects their social life,
as wellVARIABLES
as the viewpoint
the IPA tries to
understand and interpret
CLINIC
RELATEDapplying
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
of society, and their eventual
feelings and expethe feelings and thoughts of individuals based
OUTPATIENT
UNITS
riences.
on what
they tell in practice (Smith and Eatough,
1
,2
2007:40).
The first author performed analyses in
Haluk ARKAR
All the women were interviewed by the first
order
to increase
and maximize the internal
1
Madalyon
Psikiyatri Merkezi
author in a Test Tube Baby Center
2 in the city of
Psikoloji
Bölümü
consistency and the coherence transparency, and
Izmir. Each woman was interviewed for apthe second author checked the main themes and
proximately 34mn (max:53mn, min:19mn). They
sub-themes. Verbatim extracts from the transcripts
were interviewed separately, which has a number Özet
hangi
içe section to support the
are given
in özelliklerin
the results
of reasons. Firstly, the women
af- sorunları üzerinde etkili olduğu
yönelim might
ve dışahave
yönelim
findings.
Following
each quotation being used,
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
fected one another. Secondly,
might
have başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAHthey
Psikiyatri
polikliniğine
webilgi
displayed
ages
alma formu the
ve 6-18
Yaşand participation orders
failed to comfortably explain
feelings
and Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuktheir
ve Gençler
İçin Davranış
of women.
the written
değişkenli All
varyans
analizi documents were transexperiences beside others.sonuçlarına
And finally,
we might
göre, içe yönelim sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
ferred to the program Nvivo 8, which is used in
have failed to provide thesorunları
confidentiality
of the daha çok görülmektedir. Ayrıca
thevequalitative
datastresli
analysis. We compared the
acquired data. etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel data
istismara
uğrama,
yönelim through the sound rethat
weredışaobtained
in concordance with IPA,
A total of 18 interviews bulguları
were conducted.
Theyönelimcorder
sorunlarıand
için writings
riskli grupların
evaluated the probable incoherence between them
interviews were recordedtartışılmıştır.
with a digital sound
and excluded
theSorunları,
incoherent data from the writrecorder and then transformed
into a written
Anahtar Kelimeler:
Dışa Yönelim
document. Having a rich information content, 1 ten copies. Interesting explanations were made
about the study question. In this phase, a coding
these information were included in the study
list was formed to enable the classification of the
content. All the women allowed the quotations
content of interviews. The answers obtained from
from these contents. the interviews were analyzed according to the
Data Analysis
coding list. The data were coded by using the
analysis criteria, which enabled us to acquire the
Interpretative Phenomenological Analysis (IPA)
main themes. And then the data about each main
was used in analyzing the interviews that were
theme were reanalyzed and the codings were
conducted with infertile women. IPA aims to
checked. Both main themes and sub-themes were
understand the phenomenon being studied from
compared with the acquired original texts. Fithe perspective of individuals who experience it
nally, models were formed for main and subin the first order. In this context, it completely
themes.
focuses on personal perceptions and quotations
and tries to investigate the experience from the
66
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
EXPERIENCED FEELINGS
Following the recommendation of Sandelowski
(2001:235) concerning
operationally
defined
CLINIC
VARIABLES
The main theme of Experienced Feelings consists
EXTERNALIZING
verbal counting, in the results
section
the
word
PSYCHĠATRIC
of fiveAPPLĠED
sub-themes
as the Feeling about InfertilOUTPATIENT UNITS
“few” is used if a certain theme or finding emerged
ity, First Feeling about the Diagnosis of Infertil1
in 1 to 3 transcripts, “some” if such emerged
in GÜZEL, 2Haluk ARKAR
Halime ġenay
ity, Feeling about Other Infertile Women, Feeling
4 to 7 transcripts, “several” if1Psikolog
such emerged
in Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
Doktor (Klinik
about Pregnant Women/Women with Children
2
Psikolog)
8 to 10 transcripts, “many” if such(Klinik
emerged
inEge Üniversitesi Psikoloji Bölümü
and the Feeling about the Treatment Process.
11 to 14 transcripts, and “most or “majority” if
Feeling about Infertility
such emerged in 15 or more transcripts. These
Özet
Amaç: Bu
çocuğun
adjectives should not, however,
be çalışmada
interpreted
as ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
Majority
of women
stated that they felt insufficient
üzerinde
etkili olduğu
generalizations to a largerincelenmiştir.
population.
Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
about157
infertility.
They also indicated that they
çocuk ve ebeveyni
felt upsetÖlçeği‟ni
and like
a loser about infertility.
Ethical Approval
sonuçlarına
içe yönelim
dışa yönelim
the environment
already considers us
In order to conduct the study,
the göre,
required
per-sorunları“Honey,
ebeveynin
psikiyatrik
ve ailenin
aydır stresli
losers
(upsonto6 you);
it indeed is about losing
missions were obtained from
the Test
Tubetedavi
Babyalmasının
olduğu was
bulunmuştur.
Fiziksel (reason)
istismara uğrama,
dışa yönelim
I mean…..
I mean, I once saw a cat
Center in Izmir. Besides, anetkili
approval
received
six riskli
kittens,
well …… even that cat had
from the Research Ethics
Committee
of Egeyönelimbreeding
bulguları
sorunları için
grupların
tasted motherhood, well ….. I mean, if I don’t
University Medical Faculty
(09-10/12). All partartışılmıştır.
know Dışa
thatYönelim
taste,Sorunları,
this makes me a loser, yes.”
ticipant women were informed
theİçestudy
Anahtarabout
Kelimeler:
and their written consents were received. We 1 (K-30/2)
kept the information of women confidential and
First Feeling about the Diagnosis of Infertilgave them the opportunity to recede whenever
ity
they wished to.
While majority of women stated that they had
FINDINGS
negative feelings when they were first diagnosed
with infertility, some of them had positive feelBelow is the table of main themes about women
ings. While women with negative feelings stated
and models about the themes and explanations
that they experienced shock, sorrow and denial,
about the findings of each theme. Three main
women with positive feelings experienced comthemes were determined as Experienced Feelings
fort and divine feelings as they accepted it as
of Women, Attitudes and Living in Society and
their destiny. then sub-themes were formed for these themes.
“I cried for 24 hours without stopping. It seemed
like the end of the world. I wanted to break up
67
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
with my husband… It was the worst of times, I
probably sinful and then I repent and give a lesTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
mean, it was very hardCLINIC
to accept.
It was hard
to
son
myself. I look atAND
her and just envy. I hope
VARIABLES
RELATED
TOto
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
bear the reason. I constantly
asked myself, ‘why
God allows you to hold your baby safely and
UNITSa miscarriage like me. I hope you
me?’ and it was hard to find a logic. YouOUTPATIENT
ask
not have
1
, 2 have to bear the grief of your child and
yourself, ‘why me?’. Have I made mistakes,
have
never
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
I been so mean? Or have I failed
toDoktor
look (Klinik
after Psikolog)
get Madalyon
upset. And
thenMerkezi
I just pray for her over and
1
Psikolog
Psikiyatri
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
myself? Where did I do the mistake? And then
over again.” (K-36/18)
I began to feel like I had dispossessed my husband
“I hate it. I get mad. I get mad and nervous. But
of being a father. I wanted to divorce.” (K-34/5)
Özet
this is only for other people. My best friend is
Feeling about Other Infertile
pregnant
nowetkili
andolduğu
I never feel that way about
yönelim Women
ve dışa yönelim sorunları
üzerinde
her. I have
experienced
157 çocuk
ve ebeveyni what I have missed with
Majority of women statedçalışmaya
that they
felt Ebeveynler
worry genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
alınmıştır.
her for nine months.”
(K-34/5)
(ÇDDÖ/6and pity for other infertile
They
also Çok değişkenliÖlçeği‟ni
18) women.
doldurmuştur.
Bulgular:
varyans analizi
sonuçlarına
içe yönelim
indicated that they shared the
samegöre,
feelings
withsorunlarıFeeling
aboutdışa
theyönelim
Treatment Process
psikiyatrik
other infertile women andebeveynin
identified
with tedavi
them.almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
yönelim
sorunlarıprocess,
üzerinde women have Positive,
Iniçethe
treatment
“I see myself in her and Isorunları
know üzerinde
she is through
Contrary/Opposite,
Negative feelings. While
the same problems as me. Ibelirlenmesinin
mean, we experience
majority
of women
that they had positive
ruh sağlığı
açısındanstated
da
the same problems. I look at her as if she is me.”
feelings and attributed positive meanings to that
(K-36/7)
condition like happiness, hope/expectation and
1
excitement, some of them attributed negative
Feeling about Pregnant Women/Women with
meanings like misery and pitifulness.
Children
“The best statement that defines me is that I feel
Half of women stated that they had positive
at the end of the road now. But I have a hope
feelings about pregnant women/women with
that I will succeed it this time.” (K-34/5)
children and attributed positive meanings to that
condition like emulating, envying, rejoicing and
“Right now? …. I am not sure, I feel so empty,
desiring to feel the same way; whereas the
lifeless and unhappy nowadays.” (K-36/7)
other half had negative feelings and attributed
ATTITUDES
negative meanings like sadness, jealousy, hatred,
anger, as well as feeling bad and crying.
The main theme of Attitudes consists of four
sub-themes as the Attitude towards the First
“I envy only her, which makes me sad. And I
Diagnosis of Infertility, Attitude towards the
tell myself that I don’t deserve it at all, that I am
Definition of Infertile, Attitude towards Explain68
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
ing the Diagnosis of Infertility and the Attitude
While majority of women stated that the definiTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
of Family towards the CLINIC
InfertileVARIABLES
Woman. RELATEDtion
infertile affected
them positively after the
TO of
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
treatment (rejoice, relief, courage, hope and
PROBLEMS
Attitude towards the First
DiagnosisOFofCHILDREN
InferOUTPATIENT
UNITS
chance),
some of them were affected by that
tility
1
,2
definition
negatively.
Haluk ARKAR
Regarding their attitudes towards
theDoktor
first (Klinik
diag- Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
1
Psikolog
“Easier said than done, it has been 14 years and
2
(Klinik
Psikolog)
nosis of infertility, while majority of womenEge Üniversitesi Psikoloji Bölümü
my psychology has been badly damaged, which
stated that they could explain this condition to
is not so nice. I mean, I don’t have more miother people, some of them stated that they could
Özet
nuses than my friends.” (K-29/8)
Amaç:
Bu çalışmada
not explain or could explain
it only
to the closest.
Attitude
towards
Explaining the Diagnosis of
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
“I preferred to tell it. I never
wanted
to polikliniğine
hide it. başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAH
Psikiyatri
Infertility
They are my friends and Çocuk
I wanted
to share
my Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6ve Gençler
İçin Davranış
problem with my friends. When
you repress your
While majority of women stated that they could
sorunları
erkek
çocuklarında
daha
Ayrıcain detail, some of them
problems, I think you willebeveynin
have a worse
psychoexplain
the infertility
yaşam olayımore.
yaşama When
durumunun
içe yönelim
sorunları
üzerinde
logical condition and get affected
I sadece
stated
that they
could
slightly explain that condietkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim
sorunları
üzerinde
etkiliwhy
bulunmuştur.
Bu sentences
çalışmanın and crying only when
told them, they at least relieved
me;
so that’s
tionTartıĢma:
with short
I told them.” (K-38/9) belirlenmesinin yanı sıra koruyucu
theyruhwould
asked about
it and when it would
sağlığıbeaçısından
da
be necessary. “I didn’t tell everyone; I only
told
my husband,
Anahtar
Kelimeler:
İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
my mother and a close girlfriend. I didn’t tell 1 “I thought I would never have a child and would
anyone else. I just didn’t want to.” (K-29/16)
be sent to a test tube baby center. And I wasn’t
sure whether it would work out or not. I mean,
Attitude towards the Definition of Infertile
I thought about it all by myself.” (K-29/10)
While majority of women stated that the defini“I didn’t explain it.” (K-29/1)
tion of infertile affected them negatively before
the treatment (crying, sorrow, stress, despair,
Experiences of women regarding the explanation;
feeling defective, rejecting the infertility and
Majority of women stated that they would avoid
stigma), very few of them remained uninfluenced
making an explanation when they would be
concerning that definition.
forced to. Some others, on the other hand, stated
that they would get angry, leave the place, make
“Everyone would certainly be affected because
an explanation without details, avoid entering
it makes you feel bad when you hear the word
crowded places, tell lies, drop the subject, have
infertile. Oh, that word is killing me.” (K-28/3)
69
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Living in Society
a difficulty in explaining it and would not feel
obliged to make an explanation. CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND
The main theme of Living in Society consists of
EXTERNALIZING
OF CHILDREN
WHO
three sub-themes
as the View of Society towards
“I am telling lies. For PROBLEMS
instance, I have
been
OUTPATIENT UNITS
Infertility, View of Society towards the Infertilmarried for a long time now and I generally
1
ity Treatment and Relationships with Society.
receive this question from strangers rather than
1
the closest. And when they do so, I2 (Klinik
wanna
shout
Bölümü
View ofPsikoloji
Society
towards Infertility
at them that it is none of their business. I slightMajority of women had negative feelings due to
ly make innuendos and then leave the place.
the negative view of society towards infertility
Because I am done with hearing the same things, Özet
and attributed
negative
meanings to that condition
having the same trouble for
years.veThat’s
why I sorunları
yönelim
dışa yönelim
üzerinde etkili
olduğu
like “sorrow,
and depression”. They also
keep away from such people
and
get closer
to başvuran
HOEAH
Psikiyatri
polikliniğine
157 çocukdistress
ve ebeveyni
stated that
they(ÇDDÖ/6had negative feelings like “a
my own people as they already
Çocuk veknow
Gençlermy
İçin situaDavranış Değerlendirme
Ölçeği‟ni
desire to fight, as well as a great wound, anger,
tion.” (K-36/18)
rebellion,
exclusionAyrıca
and weirdness”.
ebeveynin the
psikiyatrik
Attitude of Family towards
Infertile
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel “They
istismara look
uğrama,
at dışa
meyönelim
as if they mean something or
Woman
I feelgrupların
I am being looked that way.
bulguları içe yönelim-dışa yönelimexclude
sorunları me.
için riskli
Women who indicated tobelirlenmesinin
have positive
yanıfamily
From their glances, I understand that they are
attitudes stated that they encountered with beaimedDışa
at my
problem
as families usually tell it.”
Yönelim
Sorunları,
haviors like mercy/pity, moral
and material sup1 (K-29/1)
port, prayers and good behaviors, whereas
Majority of women stated that “their relatives felt
women who indicated to have negative family
sorry” about the negative view of society towards
attitudes stated that they encountered with beinfertility, which caused some of them to quarrel
haviors like non-support, discussion, sorrow and
with their relatives and have a family pressure.
misbehavior. Only two women stated that their
And some of women stated that they received
families had no intervene in that condition and
prayers from their families, which was the necesdisplayed a neutral attitude. sary response to society. Only one woman stated
“I think they behave more merciful and sometimes
that her family was not affected by that situation.
it seems to me that they pity on me. I feel that
“It used to affect my husband more. But now
way even if they don’t mean it. I mean, they
he seems to be accustomed to it and he never
always try not to break my heart. My husband
minds it, whereas my mother minds it and she
is comfortable with it as he thinks a child is not
feels sorry for that. But my husband doesn’t
so necessary. So it goes.” (K-29/16)
70
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Relationships with Society
matter it as he used to. He says to me that it is
okay and everything isCLINIC
in theVARIABLES
hands of God.”
Majority of women stated that they had reEXTERNALIZING
(K-29/16)
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
stricted
social relations
and attributed negative
OUTPATIENT UNITS
meanings to that condition like “it is very difficult,
View of Society towards the Infertility Treat1
I avoid talking to and visiting families with
ment
1
children as it breaks my heart”. Some of them,
2
(Klinik Psikolog)
Majority of women stated that society
had aEge Üniversitesi Psikoloji Bölümü
on the other hand, stated that they sustained their
positive view towards the infertility treatment and
social relations. Additionally, one of the women
attributed positive meanings to that condition like
Özet
indicated that she felt different from society.
Amaç:
Bu çalışmada
support and help, protection,
as well
as behaving
“ItÇocuk
is notSağlığı
so easy
to communicate with the outside
in a careful and warm way,
and giving
incelenmiştir.
Yöntem:moral
Ankara Dışkapı
ve Hastalıkları
world
andformu
go out
in Yaş
public. I can’t do it and I
support. However, some çalışmaya
of women
stated
that genel
alınmıştır.
Ebeveynler
bilgi alma
ve 6-18
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6want to do it as people always ask ‘oh, you
society had a negatively altered
view and Bulgular:
attrib- Çokdon’t
18) doldurmuştur.
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
yönelim
don’t have anydışachildren?
You don’t even have
uted negative meanings to
that condition like
psikiyatrikthe
tedavi
ve ailenin
6 aydır
one?
Whyson
not?
Youstresli
always encounter with such
environmental pressure, asebeveynin
well as finding
testalmasının
etkiliplaying
istismarawhich
uğrama,isdışa
stuff,
notyönelim
easy at all. Very hard.” (Ktube babies unattractive and
them for Fiziksel
a
fool.
bulguları içe yönelim-dışa yönelim29/1)
sorunları için riskli grupların
DISCUSSION
“Yes, they were more helpful towards me. When
you have a test tube baby, you have a period of
1 In this study, we investigated the stigma experirelaxation for 15 days on the first trial. Both my
ences of 18 infertile women in Turkey. We grouped
friends and my sister prepared breakfast, lunch
the experiences of infertile women who were
and dinner for me all the time. I never touched
included in our study and determined three main
the dirty dishes or the laundry. They were so
themes: Experienced Feelings, Attitudes and
helpful. All they wished was a baby for me.”
Living in Society.
(K-28/3)
The characteristics or underlying aspects that
“They seem to find the test tube babies unatcome to the fore most in the narratives include
tractive and I think it is related with assuming
negative feelings, social and sociocultural effects
that they are from someone else… I am planning
and stigma.
not to tell anyone this time.” (K-32/17)
Negative Feelings
Just like in Turkey, the cultures synonymously
using the terms woman and mother perceive the
71
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
childlessness as an important loss of status. Intermined that women experience a greater sorrow,
fertile individuals feelCLINIC
insufficient
not only
in
pessimism,
despair and
loneliness, compared to
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
terms of breeding. Individuals
perceive the inmen (Onat and Kizilkaya, 2012: 246; Kerr et al.,
fertility as a failure of being a good partner,OUTPATIENT
in1999:UNITS
935). No matter who bears the reason of
,2
sufficiency in being attractive and the1Halime
loss ġenay
of GÜZEL
infertility,
it is possible to assert that women feel
Haluk ARKAR
manhood or womanhood. A number
of studies
a greater
guilt
and responsibility,
and even if the
1
Psikolog Doktor
(Klinik Psikolog)
Madalyon
Psikiyatri
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
emphasize that infertility is accompanied by
man is approved infertile, the wife keeps having
stigmas like shame, guilt, insufficiency, worthdoubts about her fertility and she starts a mournlessness, abnormality, defect and weakness esing as she is unable to have a child and experience
Özet
Amaç:
pecially in women (Kavlak
andBuSaruhan,
2002: ve ebeveynlerin
pregnancy.
230; Nahar and Richters,incelenmiştir.
2001: 330;
OnatAnkara
and Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Yöntem:
Many157
people
çocuk consider
ve ebeveynihaving children a natural
Kizilkaya, 2012: 245). Inçalışmaya
our study,
weEbeveynler
simi- genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
alınmıştır.
part of life.
Since(ÇDDÖ/6watching the next generations
Ölçeği‟ni
larly have determined thatÇocuk
of women
18)majority
doldurmuştur.
grow old is defined
as a pleasing and supportive
dışa yönelim
feel insufficient regarding sonuçlarına
infertility.göre,
In içe
theyönelim
studysorunları kızçokçocuklarında,
görülmektedir.
Ayrıca
power, the limitation of this usual condition for
of Lau et al. (2008: 256),ebeveynin
almostpsikiyatrik
one in tedavi
everyalmasının ve ailenin son 6 aydır stresli
içereason
yönelim sorunları
üzerinde
any
may affect
women negatively (Johansetkilifive
olduğu
bulunmuştur.
five men and two in every
women
stated
Bu çalışmanın
sonTartıĢma:
et al., 2009:
298). According to a number of
that “infertility is shameful
for women”.
bulguları
içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
studies,
infertility
causes
ruh sağlığı
açısından
da intense feelings of guilt.
Individuals diagnosed with infertility generally
The researchers assert that the traditional ChrisAnahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
feel sad. Childlessness is accompanied by other
tian belief perceives the infertility as a punishment
1
feelings like confusion, denial, anger, bargain (if
from God (Murphy, 2000: 6123). In this study,
I conceive a baby…), unhappiness, introversion,
it is observed that infertile women have anger
alienation from the society, mourning, guilt,
and disappointment about their bodies, as well
worthlessness, frustration and acceptance (Sezgin
as a feeling of guilt featuring questions like, and Hocaoğlu, 2014: 180). In our study, we
“Why me?” or “What have I done to deserve
similarly determined that women had negative
this?”. Individuals try to understand why this has
feelings when they had the first diagnosis and
happened to them and they generally feel guilty. were defined infertile and majority of them were
Especially the diagnosed partner thinks that she/
very unhappy and desperate. Other negative
he prevents the other partner from becoming a
feelings include “shame, self-accusation, suicide,
parent and feels angry and guilty about it. Indias well as feeling worthless, insufficient and
viduals may also blame themselves for their
desperate, rejecting to see people, thinking about
previous sexual experiences, birth control methan injustice on the husband and being scared to
ods and abortion experiences (Murphy, 2000:
divorce”. The studies being conducted also de6124).
72
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Infertile individuals need to share their problems
pleased with their life and have the risk of suicide
and losses with other CLINIC
people VARIABLES
(Daniluk, 2001:
higher than AND
couples with children (AlRELATEDtwo
TO times
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
122). According to a number
of studies, infertile
lison, 2011: 17), which is supported by other
UNITS
individuals need to share their experiencesOUTPATIENT
and
studies
(Onat and Kizilkaya, 2012: 245; Kerr,
, 2 935). In parallel with literature, our study
these sharings have positive effects on1Halime
the psy1999:
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
1 al., 2010: 135).
chological well-being (Paul et
has Madalyon
also revealed
more than half of women
Psikiyatrithat
Merkezi
2
This study has also determined that women have
have negative feelings for pregnant women/
the same feelings with other infertile women and
women with children, which is an expected result.
infertile women support each other. According
Özet
Social and Sociocultural Effects
Amaç:
çalışmadareceive
to Bergart (2000), majority
of Bu
women
Many
consider pregnancy and parentemotional support from other
infertile
women
in Dışkapı
incelenmiştir.
Yöntem:
Ankara
Çocukcultures
hood
unsuccessful infertility treatments
2000: genel
çalışmaya (Bergart,
bilgi among
alma formuimportant
ve 6-18 Yaş developmental steps of
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6and thevaryans
insufficiency
in reproduction fre48). It could be asserted 18)
that doldurmuştur.
it is important
to Çoklifedeğişkenli
Bulgular:
analizi
creates a social stigma (Taşçı et al., 2008:
meet other women experiencing
infertility
in dahaquently
sorunları erkek
çocuklarında
ebeveynin
tedavi almasının
ve ailenin
son 6 aydır
stresli child is a factor with
106).
In many
cultures,
coping with this problem and
thatpsikiyatrik
some women
Fiziksel economic,
istismara uğrama,
dışa yönelim and social value dimenpsychological
may develop supportive relationships
with other
bulguları içe
yönelim-dışa
sorunları
için riskli
grupların
which
brings
privilege and dignity in ininfertile women and this condition
may
decreaseyönelimsions,
dividuals (Sexton et al., 2010: 350) Parents
the feeling of isolation. tartışılmıştır.
transmit
social
gender roles and social norms
Dışathe
Yönelim
Sorunları,
Especially in modern societies, infertile women
1 to their children as from their birth (for instance,
have the greatest difficulty in coping with the
they give them toys that are directly related with
jealousy they feel against pregnant women or
parenting roles). For individuals who are raised
women with children in social environments
with these cultural transmissions, infertility may
(Goldman et al., 2000: 198). Thus, infertile insignify the failure of meeting the motherhood
dividuals who bear anger for their fertile friends
expectation of society (for women) and the failand feel ashamed get estranged from the circle
ure of displaying the manhood competence defined
of friends and prefer to be alone. Cultural, ethnic
by the culture (for men) (Karaca and Ünsal, 2012:
or religious factors of individuals may also con82).
tribute to this condition. They are scared that they
As a result of our study, it has been determined
will be misunderstood by their pregnant friends
that majority of women have negative feelings
or friends with children, which may increase
like sorrow, anger, rebellion, exclusion and weirdtheir sensitivity and irritability. As a result of a
ness due to the attitude of society towards inferstudy, it was determined that infertile couples
find life less interesting, feel lonely, are less
tility. Lau et al. (2008: 260) determined that more
73
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
than 60% of infertile couples feel under pressure
measured by their fertility. Cameroonian women
due to infertility. In theirCLINIC
study, Taşçı
et al. (2008:
children are generally
VARIABLES
RELATEDwithout
TO INTERNALIZING
AND abandoned by their
EXTERNALIZING
107) determined that 22.2%
of infertile women
husbands and forced to struggle for life alone
UNITS2009: 49). In Kuwait, women diagexperience environmental pressure. Women OUTPATIENT
who
(Weinger,
,2
are unable to have children think that1Halime
they are
nosed
with
infertility also seem to be in tenġenay GÜZEL
Haluk
ARKAR
1
against nature and society and
therefore
a Psikolog)
dency
to hide
it asMerkezi
they think they will be exPsikolog
Doktorfeel
(Klinik
Madalyon
Psikiyatri
2
social shame. The failure of biologically having
cluded (Fido and Zahid, 2004: 297).
children represents the failure of individuals in
In our study, some of women stated that when
meeting the reproduction and sexual role expecÖzet
they were diagnosed for the first time, they could
Amaç:
çalışmada which
tations of the environment
andBusociety,
üzerinde oretkili
not explain
couldolduğu
explain it only to the closest.
causes women to feel under
pressure
(Upkong
incelenmiştir.
Yöntem:
157 çocuk
ve ebeveynipoint is that women have
Yet another
interesting
and Orji, 2006: 260). In theçalışmaya
Turkishalınmıştır.
societyEbeveynler
where genel
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6- their infertility. Having
in explaining
women with children are18)cherished
andBulgular:
those Çoka difficulty
doldurmuştur.
in some
like the Turkish socisonuçlarına göre, içe yönelim sorunları
dışa societies
yönelim
without children are somehow
with a dahachildren
sorunlarıevaluated
etyveisailenin
an important
ebeveynin
psikiyatrik
tedavi almasının
son 6 aydır factor
stresli bringing privilege and
negative/critical perspective,
it could
be asserted
in individuals.
etkili
Fiziksel dignity
istismara uğrama,
dışa yönelim Thus, couples who are
that infertile women avoid
entering
places full
have
bulguları
sorunlarıtoiçin
risklichildren
grupların have a greater psychoof children due to the feelings
of shame
and guiltyönelimunable
logical pressure, experience a social stigma and
caused by this situation. From
this aspect, many
perceive
infertility as a shameful insufficiency
families trying to cope with
infertility
may
end Sorunları,
Anahtar
Kelimeler:
İçe Yönelim
up feeling excluded and marginalized in a child- 1 due to the effect of society (Albayrak and Günay,
2007: 2; Dyer et al., 2002: 1664; Taşcı and Özcentered society (Benassutti, 2003: 60).
kan, 2007: 189). As a result of a study, it was
The competence of having children may become
determined that 29% of infertile couples keep
the determinant of the sexual power for both
the problem of infertility a secret (Allison, 2011:
women and men in societies; however, gener18).
ally the women are held responsible for the
In the Arabian culture, on the other hand, as
impairment of this competence. Society still
motherhood is perceived as the essence of
considers motherhood the primary role for
women’s identity, women are abandoned by their
women (Günay et al., 2005: 107). Even though
husbands and exposed to violence due to infertilthe infertile women are held responsible for the
ity (Fido and Zahid, 2004: 298). In the Nigerian
problem of infertility in almost every society, it
society, women must have children in order to
is seen that women living in traditional cultures
prove their womanhood. It is notified that wombear the infertility as a greater burden. For instance
in Cameroon, the status and value of women are
en who are unable to have children will not reach
74
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
the real womanhood and they will be separated The pressure created by the social environment
from the other membersCLINIC
of society,
excludedRELATED
from and
family environment
VARIABLES
TOthe
INTERNALIZING
ANDmay affect the couples
EXTERNALIZING
social activities and ceremonies
and forbidden to negatively. However, according to the study results
UNITS
touch newborns (Upkong and Orji, 2006:OUTPATIENT
261; and the
literature knowledge, it is possible to as,2
Hollos et al., 2009: 2064). In our study,1Halime
majority
sert that
infertility
ġenay GÜZEL
Haluk
ARKAR is a family crisis affecting not
of women had restricted social
relations
at-Psikolog)
onlyMadalyon
the infertile
couple,
1
Psikolog
Doktorand
(Klinik
Psikiyatri
Merkezibut also the entire fam2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
tributed negative meanings to that situation. ily and it is a process that might change the famOther studies also indicated that infertility nega- ily bonds. In our study, even though the women
tively affects the social life of couples and causes generally indicated that they were positively
Özet
Bu çalışmada
özelliklerin
içe we observed that some
them to get isolated fromAmaç:
the society
dueçocuğun
to theve ebeveynlerin
supportedhangi
by their
families,
social pressure (Onat andincelenmiştir.
Kizilkaya,Yöntem:
2012:Ankara
244;Dışkapı
of them
quarrells
with their families and were
Çocuk had
Sağlığı
ve Hastalıkları
Taşçı et al., 2008: 107; Bhatti
et al.,
1999:
639). genel
exposed
misbehaviors.
In a study that was
çalışmaya
alınmıştır.
Ebeveynler
bilgi almatoformu
ve 6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6In this context, infertility has
on Çok
conducted
Turkey,
it was determined that in18) negative
doldurmuştur.effects
Bulgular:
değişkenli invaryans
analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
the social and intellectual “well-being”
rather than fertile couples continued to meet the supportive
psikiyatrik
almasının
ve ailenin
6 aydır stresli
the physical health. In bothebeveynin
the narrow
andtedavi
broad
families
andsonshowed
a tendency to either escape
olduğu
bulunmuştur.
Fizikselfrom
istismara
uğrama, dışa
yönelim or keep their treatment
senses, the problem getsetkili
more
serious
as the
repressive
families
traditionality of the social
structure
takes the
a secret.
was
determined
that infertile couples
bulguları
yönelim
sorunları It
için
riskli
grupların
precedence (Taşçı, et al., 2008:
106).
being supported by their families received that
supportive
mannerSorunları,
in all periods and while a part
Dışa Yönelim
In a study that was conducted
in Van province of
1 of infertile couples having problems with their
Turkey, it was determined that infertile women
families fixed their family relationships right after
are exposed to violence by their husbands and the
having a child, others failed to restructure their
family members of their husbands. This study
broken relationships. It was also notified that some
investigated the presence of domestic violence
of the infertile couples were exposed to oppresvia 122 infertile women and determined that tosion, exclusion and misbehavior by their families/
tally 41 women (33.6%) were exposed to violence
relatives to have a child (Onat and Kizilkaya,
due to infertility. 23 of these women (78%) were
2012: 244).
exposed to violence for the first time by their
husbands following the diagnosis of infertility Cultural, ethnic or religious factors also impose
(Yildizhan et al., 2009: 110). Infertility causes a new burdens on infertile couples. For instance,
permanent feeling of disappointment and guilt in the Turkish culture involves a number of superstithe family, as well as redundant accusations by tions and misinformation about infertility and
partners, and it creates a psychological pressure especially the IVF treatment. Some religious
affecting the marriage.
beliefs evaluate these methods as sinful (Sen et
75
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
al., 2014: 19). In our study, four women stated individuals or themselves. Their parents, siblings,
that the approach of society
had
changed negafriends
and employers AND
face similar difficult situCLINIC
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
tively after the IVF treatment.
Infertile women ations and do not know how to react to it (MahlPROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
asserted that their relationships with family memstedt, UNITS
2014).
1
bers and friend groups became complex
Halimeand
STIGMA
ambivalent after the diagnosis 1and
throughout
thePsikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
Psikolog
Doktor (Klinik
2
(Klinik
Psikoloji
Bölümü
treatment. It is indicated that women
in Psikolog)
this pe-Ege Üniversitesi
Stigmatizing
feature
is either a visible or an invisriod experience a successive process as social ible feature that is outside of natural and usual.
withdrawal, different emotional reaction and social Stigma, on the other hand, is reduced to the image
Özet
Amaç:
Bu çalışmada
çocuğun
hangi özelliklerin
içe person from the image
isolation, and they also have
frequent
tremors
inve ebeveynlerin
of an insufficient
or half
their religious beliefs (Bergart,
2000:
46). Addiof aÇocuk
whole
person
in the eyes of society and deincelenmiştir.
Yöntem:
Ankara Dışkapı
Sağlığı
ve Hastalıkları
tionally, infertile women may
havealınmıştır.
psychological
fined
situation
çalışmaya
Ebeveynler genel
bilgi as
almathe
formu
ve 6-18 Yaşof individuals who are
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6problems especially when18)thedoldurmuştur.
families of
their Çok
completely
outsideanalizi
of the social acceptance.
Bulgular:
değişkenli varyans
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
husbands, especially the mother-in-laws
interfere Theory of stigma has been used as an important
tedavi almasının
ve ailenin means
son 6 aydır
in their relationships, andebeveynin
when psikiyatrik
their families,
analytical
instresli
studies investigating those
etkili aolduğu
bulunmuştur.
Fizikselwith
istismara
uğrama,
dışa yönelim
friends and neighbors display
negative
attitude.
chronic
diseases,
the handicapped, divorced
Women may generally bebulguları
exposed
negations
individuals,
parents and other situations
içe to
yönelim-dışa
yönelim
sorunları için single
riskli grupların
like the impairment in the tartışılmıştır.
marriage order, stigma outside of social norms. Infertility, on the other
and cruel criticism (Guz et
al., 2003:
269).
It is Sorunları,
hand, isDışa
anYönelim
important
reason of stigma in all culAnahtar
Kelimeler:
İçe Yönelim
Sorunları,
possible to assert that either the positive or the 1 tures featuring the reproductivity and motherhood
negative perceptions of women regarding the (Whiteford and Gonzalez, 1995: 28).
approach of society in this period are shaped by
Stigma is defined as the negative self-perception
their feelings.
of infertile women, as well as social alienation,
As a result of our study, it has been determined isolation, falling into contempt and being unable
that the attitude of society towards infertility has to be understood, and having negative self-pera negative effect on not only the infertile women, ceptions about the behaviors of others (Gonzalez,
but also their relatives. The negative effect of 2000: 620). For infertile couples, the concept of
infertility causes problems in not only the infertile stigma means loss, failure and a reduced selfcouples, but also their families and friends. Even reliance. Feelings like imperfection, insufficiency,
though many people want to help and support worthlessness, shame and guilt that are experienced
them, they do not know how to do it. Despite by infertile women and men are experienced as
their good intentions and efforts, they frequently universal reactions by majority of infertile inditell or do wrong things that hurt either the infertile viduals. (Whiteford and Gonzalez, 1995:31).
76
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Women and men show no differences in terms
feelings like sorrow, defect, insufficiency, frustraTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
of infertility stigma; however,
are exposed
and stigma. Women
CLINIC men
VARIABLES
RELATEDtion
TO INTERNALIZING
AND have higher rates of
EXTERNALIZING
to greater stigma reactions
in the diagnosis of
developing psychopathology, which could be
OUTPATIENT
UNITSwith the fact that they have greater
male infertility. On the other hand, no matter
associated
,2
who bears the reason of the diagnosis,1Halime
women
feelings
responsibility and guilt, and are exġenay GÜZEL
Halukof
ARKAR
1
experience the problem of social
at a Psikolog)
posed
to a social
pressure
Psikologstigma
Doktor (Klinik
Madalyon
Psikiyatri
Merkezi and stigma at a high2
higher rate than men. Infertility affects the selfer rate.
respect of women deeper than men and causes
In this situation that is called self-labeling, indithem to have more serious feelings like anxiety, Özet
viduals try
to hide their problem/insufficiency as
çocuğun
depression, anger, disappointment,
weakness
and ve ebeveynlerin
üzerinde
etkili olduğu
they think people
may stigmatize them and
loss of control (Akyüz etincelenmiştir.
al., 2008:Yöntem:
471).Ankara
The Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
157 themselves
çocuk ve ebeveyni
identify
with anticipated negative
çalışmaya
alınmıştır.the
Ebeveynler
diagnosis of infertility may
also reduce
self- genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
(ÇDDÖ/6qualities.Ölçeği‟ni
Individuals
could learn the social and
18) to
doldurmuştur.
respect and cause the person
feel insufficient
normative
aspects
of their insufficiency via social
dışa yönelim
and guilty (Özçelik et al.,sorunları
2007: 140).
erkek Courtesy
learning
presenting
a negative condition
ve aileninwithout
son 6 aydır
stresli
Stigma is a situation where
a person,
who
is in sadece içe yönelim sorunları üzerinde
yaşam
olayı yaşama
durumunun
beinguğrama,
exposed
to the trivializing reactions of
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel or
istismara
dışa yönelim
a close relationship with another
personetkili
thatbulunmuştur.
is
people.
Thus,
self-labeling is affected by
bulguları içe yönelim-dışa yönelimother
sorunları
için riskli
grupların
stigmatized, undertakes the
problem and
belirlenmesinin
yanı shares
not only the perception of being evaluated by
the stigma without caring tartışılmıştır.
about her/his own risk
others, but also the self-perceptions and selfAnahtar Kelimeler:
of being stigmatized (Whiteford
and Gonzalez,
1 interpretations of individuals regarding their
1995: 32). To sum up, if the infertility is caused
conditions (Miall, 1994: 411). In our study, it has
by a man, his wife undertakes the reproduction
been determined that women experience negative
problem in order to prevent him from being
feelings inside like anger, rebellion, exclusion,
perceived as weak or sexually insufficient in
alienation and stigma no matter what the attitude
society. In the study of Onat (2012:246), it is
of society is. In this context, it could be asserted
notified that women personalize the infertility
that no matter who are physically responsible for
more, think that the role of womanhood loses in
infertility (women or men), it is generally the
value, believe that they are stigmatized, and have
women who get stigmatized, which causes them
a feeling of loss and a decrease in their self-reto have a destroyed self-reliance and an internalliance. As a result of a study, it was determined
ized stigma. that 49% of infertile individuals are exposed to
To sum up, being an invisible defective condition,
stigma (Missmer et al., 2011:1945). In our study,
infertility is an important life stress that causes
we have also determined that the definition of
infertile negatively affects women and creates
individuals to feel insufficient, miserable and
77
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
different, and crumples the personal identity
BERGART, A.M., (2000). The experience of
in unsuccessful
(Whiteford and Gonzalez,
1995:28).
CLINIC
VARIABLES RELATED TO women
INTERNALIZING
AND infertility treatment:
EXTERNALIZING
What do patients need when medical ınterOF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
As a consequence; our PROBLEMS
study has determined
OUTPATIENTvention
UNITS fails?. Social Work in Health Care,
that the social pressure being experienced in the
1
Halime ġenay GÜZEL, 230(4):45-69 doi:10.1300/J010v30n04_04
Haluk ARKAR
process of infertility causes a social stigma in
1
BHATTI, L. I., FIKRE, F. Y., & KHAN, A.,
2
women, makes them feel internally
stigmatized
(Klinik
(1999). The quest of infertile women in
even without a social pressure and experience
squatter settlements of Karachi, Pakistan: A
especially social and emotional changes independently from the reasonsAmaç:
of infertility.
Health- Özet qualitative study. Social Science and MediBu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
yönelim
ve dışa in
yönelim
üzerinde49,etkili
olduğu doi: 10.1016/S0277637-649.
care professionals taking care
of women
this sorunları cine,
HOEAH to
Psikiyatri
polikliniğine
compelling process are required
approach
the başvuran9536(99)00142-2
Çocukcultural,
ve Gençler religious
İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6couples as a whole with their
CULLEY,
HUDSON,
N., & RAPPORT, F.,
değişkenli L.,
varyans
analizi
and personal values.
(2007). Using Focus Groups With Minority
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve Ethnic
ailenin son
6 aydır stresli Researching Infertility
Communities:
REFERENCES
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara
uğrama, dışa
yönelim
in British
South
Asian Communities. Quasorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
AKYUZ, A., GURHAN, N.,bulguları
& BAKIR,
B.
(2008).
içe yönelim-dışa yönelim sorunları
için Health
riskli grupların
litative
Research, 17(1):102-112. doi:
Development and validation
of
an
Infertility
10.1177/1049732306296506
Distress Scale for Turkish
women. TAF Prev
DANILUK, J. C., (2001). If We had it to Do
Med Bull, 7(6):469-476
1
Over Again.: Couples’ Reflections on their
ALBAYRAK, E., & GÜNAY, O., (2007). State
Experiences of Infertility Treatments. The
and trait anxiety levels of childless women
Family Journal: Counseling and Therapy
in Kayseri, Turkey. Eur J Contracept Reprod
for Couples and Families, 9(2):122-133.
HealthCare,14:1-6doi:10.1080/13625180701475665
doi:10.1177/1066480701092006
ALLISON, J., (2011). Conceiving silence: infertility as discursive contradiction in Ireland.
Med Anthropol Q, 25:1–21 doi:
10.1111/j.1548-1387.2010.01123.x
DYER, S. J., ABRAHAMS, N., HOFFMAN,
M., & VAN DER SPUY, Z.M., (2002). Men
leave me as I cannot have children: Women’s
experiences with involuntary childlessness.
Hum Reprod, 17(6):1663-1668. doi: 10.1093/
humrep/17.6.1663
BENASSUTI, D. R., (2003). Infertility: Experiences and meaning. Journal of Couple &
Relationship Therapy, 2(4):51-70. doi:10.1300/
J398v02n04_04
FIDO, A., & ZAHID, M. A., (2004). Coping
with infertility among Kuwaiti women:
78
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
HOLLOS, M., LARSEN, U., OBONO, O., &
cultural perspectives. Int J Soc Psychiatry,
B., (2009). The problem
50:294-300. doi: 10.1177/0020764004050334
CLINIC VARIABLES RELATED TO WHITEHOUSE,
INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
of infertility in high fertility populations:
PROBLEMS
OF CHILDREN
FORREST, L., & GILBERT,
L.G., (1992).
InOUTPATIENTmeanings,
UNITS
consequences and coping mecfertility: An unanticipated and prolonger life
1
in two Nigerian communities. Soc
Halime ġenay GÜZEL, 2hanisms
Haluk ARKAR
crisis. J Mental Health Counselling, 14(1),
1
Sci Med,
68:2061-2068.
doi:10.1016/j.
Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon
Psikiyatri
Merkezi
2
42-58
socscimed.2009.03.008
GOLDMAN, M.B., MISSMER, S.A., & BARJOHANSSON, M., ADOLFSSON, A., BERG,
BIERI, R.L., (2000). Infertility. Goldman, Özet
M., FRANCIS, J., HOGSTRÖM, L., JANAmaç:
Bu çalışmada
M.B., Hatch, M.C. (eds).
Woman
and
Health.
yönelim ve dışa yönelim sorunları SON
üzerindeP.O.,
etkiliSOGN,
olduğu J., & HELLSTRÖM,
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Academic Press, California,
pp.196-215
A.L., (2009). Quality of Life for couples
4-5.5Ölçeği‟ni
years after
unsuccessful IVF treatment.
Çocuk veInfertility
Gençler İçin Davranış
(ÇDDÖ/6GONZALEZ, L. O., (2000).
as a Değerlendirme
Obstetricia
Gynecologica, 88:291-300.
transformational process:
a framework
forsorunları kız Acta
sonuçlarına
çocuklarında,
dışa yönelim
doi:10.1080/00016340802705956
psychotherapeutic support
of infertile
women.
ebeveynin
psikiyatrik
Issues Ment Health Nurs,
21:619-633.
Doi.
etkili olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel KARACA,
istismara uğrama,
yönelim G., (2012). The effects
A., dışa
& ÜNSAL,
0161-2840/00
için riskli on
grupların
of ınfertility
women’s mental health and
role of psychiatric nursing. Journal of Psychitartışılmıştır.
GUZ, H., OZKAN, A., SARISOY, G., YANIK,
atric
Nursing,
3(2):80-85. Doi: 10.5505/
Anahtar Kelimeler:
Dışa Yönelim
Sorunları,
F., YANIK, A., & SCHUILING,
G.A., (2003).
phd.2012.02486
Psychiatric symptoms in Turkish infertile 1
women. Journal of Psychosomatic Obstetrics
KAVLAK, O., & SARUHAN, A., (2002). A study
& Gynecology, 24(4):267-271. doi:
on determination the loneliness level in in10.3109/01674820309074691
fertıle women and to assess the factors that
effect the loneliness level. Ege Journal of
Medicine, 41(4):229 – 232
GÜNAY, O., CETINKAYA, F., NACAR, M., &
AYDIN, T., (2005). Modern and traditional
practices of Turkish infertile couples. Eur J
Contracept Reprod Health Care, 10:105-110.
doi:10.1080/13625180500034911
KAZANDI, M., GUNDAY, O., MERMER, T.
K., ERTURK, N., & OZKINAY, E., (2011).
The status of depression and anxiety in infertile Turkish couples. Iranian Journal of
Reproductive Medicine, 9(2), 99-104
HERZ, E.K., (1989). Infertility and bioethical
issues the new reproductive Technologie.
The Psychiatric Clinics of North America,
12(1):117-133
KERR, J., BROWN, C., & BALEN, A.H., (1999).
The experiences of couples who have had
79
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
ınfertility treatment in The United Kingdom:
Institute of Advanced Psychological Studies
University,
6100-6142
Results of a survey
performed
in 1997.
CLINIC
VARIABLES
RELATED TO Adelphi
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
Human Reproduction,
14(4):934–938.
doi:
PROBLEMS
OF CHILDREN
WHO
APPLĠED
NAHAR,
P., &PSYCHĠATRIC
RICHTERS, A., (2001). SuffeOUTPATIENT UNITS
10.1093/humrep/14.4.934
ring of childless women in Bangladesh: the
1
intersection of social identities of gender and
LAU, J.T.F., WANG, Q., CHENG,
Y., KIM,
1
class.
Med Anthropol, 18:327–338. doi:
2
J.H., YANG, X., & TSU, H.Y.,
(2008).
In-Ege Üniversitesi
(Klinik
Psikolog)
Psikoloji Bölümü
10.1080/13648470.2011.615911
fertility-related perceptions and responses
and their associations with quality of life
ONAT, G., & KIZILKAYA B. N., (2012). Effects
Özet
among rural chinese infertile
couples.
JourAmaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin
hangi özelliklerin
içe
of infertility
on gender
differences in marital
nal of Sex & Marital incelenmiştir.
Therapy, 34:248-267.
relationship
and quality of life: a case-contYöntem: Ankara Dışkapı Çocuk
doi: 10.1080/00926230701866117
rolalma
study
formuof
ve Turkish
6-18 Yaş couples. Eur J Obstet
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Gynecol Reprod Biol., 165(2):243-248. doi:
18) Coping
doldurmuştur.
MAHLSTEDT, P.P., (2014).
withBulgular:
Infer- Çok değişkenli varyans analizi
10.1016/j.ejogrb.2012.07.033
sorunları
erkekCan
çocuklarında
tility: How Family and
Friends
Help. daha çok görülmektedir. Ayrıca
yaşam olayı yaşama durumunun sadeceOZCELIK,
üzerinde
http://familybuilding.resolve.org/site/DocB., KARAMUSTAFAOGLU,
O.,
sorunları
üzerinde
etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu
çalışmanın
Server/06_Family_and_Friends.pdf?docID=5702,
& OZÇELIK, A., (2007). Psychologic and
da of infertility. Anatolian
psychiatric
aspects
Accssed at: 03.09.2014
Journal of Psychiatry, 8:140-148
MIALL, C. E., (1994). Community
constructs
Anahtar Kelimeler:
of involuntary childlessness: Sympathy, 1 PAPREEN, N., SHARMA, A., SABIN, K.,
BEGUM, L., AHSAN, S. K., & BAQUI,
stigma, and social support. Canadian ReviA.H., (2000). Living with infertility: Expeew of Sociology & Anthropology, 31:392-421.
riences from urban slum populations in
doi: 10.1111/j.1755-618X.1994.tb00828.x
Bangladesh. Reproductive Health Matters,
MISSMER, S.A., SEIFER, D.B., & JAIN, T.,
8(15):33-44. doi: http://dx.doi.org/10.1016/
(2011). Cultural factors contributing to health
S0968-8080(00)90004-1
care disparities among patients with infertiPAUL, M. S., BERGER, R., BERLOW, N.,
lity in Midwestern United States. Fertil
ROVNER-FERGUSON, H., FIGLERSKI,
Steril, 95(6):1943–1949. doi: 10.1016/j.
L., GARDNER, S. & MALAVE, A. F.,
fertnstert.2011.02.039
(2010). Postraumatic growth and social
MURPHY, D. J., (2000). Adjustment to Infertisupport in individuals with infertility. Human
lity: The Contribution of Attachment Style
reproduction, 25(1):133-141. doi: 10.1093/
and Marital Satisfaction. The Gordon Derner
humrep/dep367
80
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
REISSMAN, C. K., (2000). Stigma and everyday
infertile women. Turkish Journal of Obstetrics
practices: Childless
women
in south India.
Gynecology, 5(2):105110
CLINIC
VARIABLES
RELATED TOand
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
Gender & Society,PROBLEMS
14(1), 111-135.
doi: WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OF CHILDRENTAŞCI,
K.D., & ÖZKAN, S., (2007). University
OUTPATIENT UNITS
10.1177/089124300014001007
school for health sciences students’ opinions
1
SANDELOWSKI, M., (2001). Real qualitative
about infertility. TAF Prev Med Bull., 6(3):1871
researchers do not count: The use
of numbers
192
2
in qualitative research. Research in Nursing
TESKERECI, G., & ONCEL, S., (2012). The
& Health, 24(3):230-240. doi: 10.1002/
effect of the life style on quality of life of
Özet
nur.1025
hangireceiving
özelliklerin içe
couples
infertility treatment. Jouryönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
SEN, E., BULUT, S., &incelenmiştir.
SIRIN A.,(2014).
ToDışkapı Çocuk
nal of
Sexve&Hastalıkları
Marital Therapy, 39:476-492.
Yöntem: Ankara
Sağlığı
Examine of Dyadic Adjustment
on Primary
doi:10.1080/0
092623X.2012.665817
çalışmaya alınmıştır.
alma formu ve 6-18
Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Infertile Women. Journal
of Istanbul Unıver18) doldurmuştur.
UPKONG, D., & ORJI, E., (2006). Mental health
sonuçlarına
sıty School of Nursıng,
22(1):17-24
görülmektedir.
Ayrıcain Nigeria. Turkish Jourof infertile
women
yaşama durumunun sadece içenal
yönelim
SEXTON, M.B., BYRD, yaşam
M.R.,olayı
O’DONOHUE,
of Psychiatry,
17(4):259-265
sorunları
üzerinde
W.T., & JACOBS, N.N.,
(2010).
Web-based
VAN
ROOIJ,
F. B.,
VAN BALEN, F., & HERbulguları içe yönelim-dışa yönelim
sorunları
için riskli
grupların
treatment for infertility-related
psychological
belirlenmesinin
MANNS, J. M. A., (2007). Emotional distress
distress. Arch Womens Ment Health, 13, 347andDışa
infertility:
Turkish couples compared to
358. doi: 10.1007/s00737-009-0142-x
Dutch couples and couples in Western Turkey.
1
SEZGIN, H., & HOCAOGLU, Ç., (2014).
Journal of Psychosomatic Obstetrics &
Psychiatric Aspects of Infertility. Current
Gynecology,28(2):87-95.doi:10.1080/01674820701410015
Approaches in Psychiatry, 6(2):165-184. doi:
WEINGER, S., (2009). Infertile Cameroonian
10.5455/cap.20131001091415
women: social marginalization and coping
SMITH, J. A., & EATOUGH, V., (2007). Interpstrategies. Qualitative Social Work, 8:45-64.
retative Phenomenological Analysis. In E.
doi: 10.1177/1473325008100425
Lyons, & Coyle, A. (Eds.)’’ Analysing QuaWHITEFORD, L. M., & GONZALEZ, L., (1995).
litative Data In Psychology. Los Angeles,
Stigma: the hidden burden of infertility. SoSAGE Publications, 35-50
cial Science and Medicine, 40:27-36. doi:
TAŞÇI, E., BOLSOY, N., KAVLAK, O., & YÜ10.1016/0277-9536(94)00124-C
CESOY F., (2008). Marital adjustment in
WINKVIST, A., & ZAREEN AKTAR, H., (2000).
God should give daughters to rich families
81
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:114 K:116
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
only: Attitudes towards childbearing among YILDIZHAN, R., ADALI, E., KOLUSARI, A.,
M.,AND
YILDIZHAN B, SAHIN
low-income women
in Punjab
Pakistan.
SoCLINIC
VARIABLES
RELATED
TOKURDOGLU,
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
G., (2009). Domestic violence against infercial Science and Medicine,
51:73-81. doi:
OUTPATIENTtile
UNITS
women in a Turkish setting. Int J Gyna10.1016/S0277-9536(99)00440-2
1
,2
Halime ġenay GÜZELecol
HalukObstet,
ARKAR 104:110-112. doi: 10.1016/j.
YAGMUR, Y., & OLTULUOGLU, H., (2012).
ijgo.2008.10.007
1
Social support and hopelessness
in women
2
undergoing infertility treatment in eastern YAZAR NOTU: Bu çalışma, I. Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik ve Ebelik Kongresi,
Turkey. Public Health Nursing, 29:99-104.
Özet 15-17 Eylül 2011, İzmir’de poster bildiri
doi: 10.1111/j.1525-1446.2011.00976.x
yönelim ve dışa yönelim sorunları olarak
üzerindesunulmuştur.
etkili olduğu
1
82
JACSD
KRONİK HIV/AIDS HASTASINDA GEBELİK, DOĞUM VE EMZİRMEYE
YAKLAŞIM1
AN APPROACH TO PREGNANCY, BIRTH AND BREASTFEEDING ON CHRONIC
HIV / AIDS PATIENT
Dilek BİLGİÇ1, Merve KADIOĞLU2, Semiha AYDIN ÖZKAN3, Gülseren DAĞLAR4
Dokuz Eylül Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı,
İzmir/Türkiye
2
İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği
Anabilim Dalı, İstanbul/Türkiye
3
Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, Adıyaman/Türkiye
4
Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü, Sivas/Türkiye
1
Öz: Gebelikleri sırasında yapılan testler sonucunda kadınlar
Human Immunodeficiency Virus / İnsan Bağışıklık Yetmezlik
Virüsü pozitif olduğunu öğrenebilir. Human Immunodeficiency
Virus pozitif kadınların bazıları ise gebe kalmak isterler. Human
Immunodeficiency Virus pozitif kadınlar için annelik, gücün ve
saygınlığın bir kaynağı, çalkantılı yaşamda bir dayanak, fiziksel
ve sosyal sorunlara karşı bir tampon ve sığınma kaynağı olabilmektedir. Human Immunodeficiency Virus; gebelik, doğum
veya emzirme sırasında bebeğe geçebilir. Geçişin genellikle
doğum sırasında gerçekleştiği düşünülmektedir. Temel amaç,
Human Immunodeficiency Virus’nin fetüse veya yeni doğana
geçişini önlemeye yöneliktir. Bu nedenle uygulanan antiretroviral
tedavi Human Immunodeficiency Virus’nin fetüse bulaşma riskini
azaltabilir ve Human Immunodeficiency Virus ile enfekte olan
hasta antiretroviral tedavi almaya hazır hale geldiğinde Human
Immunodeficiency Virus artık kronik ve yönetilebilir bir hastalık
halini alır. Gebelik isteyen, gebe kalan ve antiretroviral tedavi
alan ya da almayan kadınlara gebelik süreci, doğum ve doğum
sonrasına ilişkin danışmanlık yapılmalıdır. Gebenin hastalık düzeyi
ve fetuse sağlayacağı yarar zarar riskine tedavi protokolüne karar
verilmelidir. Doğum sırasında; membranların geç açılması veya
açılmış ise en az sayıda vaginal muayene yapılması, vajinanın temiz
tutulması, müdahaleli doğumlardan kaçınılması HIV’ın bebeğe geçiş
riskini azaltabilir. Doğum sonrasında ise bebeğe mekanik nazal
aspirasyondan kaçınılmalı, yenidoğan hemen annenin tüm vücut
salgılarından ve kanından temizlenmeli, anne güvenli yenidoğan
beslenme seçenekleri hakkında bilgilendirilmelidir. Hemşire
olarak önemli olan yenidoğan beslenmesi konusunda annenin
bilgilenmiş olarak karar vermesini sağlamak ve annenin verdiği
kararı desteklemektir. Acquired Immune Deficiency Syndrome
/ Edinsel Bağışıklık Yetmezliği Sendromu ile yaşayan hasta ve
ailesi için eğitilmiş sağlık çalışanlarından biri olan hemşireler
HIV’li hasta ve ailesine bakım verirken; klinisyen, eğitici, hasta
savunucusu ve danışmanlık rollerini uygular.
Abstract: Many women find out they are Human Immunodeficiency
Virus positive when they are tested during pregnancy. But, some
women know they have Human Immunodeficiency Virus and
want to become pregnant or do become pregnant. Motherhood
for the Human Immunodeficiency Virus -positive women was a
source of strength and esteem, an anchor in a turbulent life, and a
refuge from and buffer against physical and social adversity. Human Immunodeficiency Virus can be passed on to a baby during
pregnancy, birth, or breastfeeding. Transmission is thought to happen
most commonly during delivery. The use of antiretroviral therapy
during pregnancy can reduce the risk of transmission to the fetus.
To inform and guidance about infant feeding can also reduce risk
of transmission. When antiretroviral therapy is widely available
with patients ready to start treatment, Human Immunodeficiency
Virus is a chronic, manageable disease. For Human Immunodeficiency Virus positive women who want to pregnancy, become
pregnant, taking antiretroviral therapy should be given counseling
related to pregnant state, childbirth and puerperium. If the woman
is severely ill, the risks of delaying antiretroviral therapy may
outweigh the risks of starting antiretroviral therapy for the fetus.
During labor and delivery: Delay rupturing membranes, do only
minimal digital examinations after rupturing membranes, cleanse
of the vagina, reduce use of episiotomy and forceps may decrease
risk of mother-to-child transmission. After the birth, the newborn
baby should be avoided mechanical nasal aspiration, should be
cleaned immediately from all of the mother’s secretions and blood,
and the mother should be informed about reliable infant feeding
options. What is important as a nurse is to provide the woman
with the knowledge she needs to make an informed decision and
then to support the decision she makes. The nurses, who are well
trained leading members of health care, act as clinicians, educators, patient advocates and counselors when dealing with HIV or
Acquired Immune Deficiency Syndrome patients and their family
Key Words: Chronic HIV / AIDS, Pregnancy, Birth, Postpartum,
Bresatfeeding, Antiretroviral Therapy
Anahtar Kelimeler: Kronik HIV/AIDS, Gebelik, Doğum, Doğum
Sonu, Emzirme, Antiretroviral Tedavi
Doi: 10.17367/JACSD.2016619472
1. Sorumlu Yazar Semiha AYDIN ÖZKAN Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum ve Kadın Hastalıkları
Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir/ Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 2305.2015 Düzeltme
Tarihi / Revised: 13.07.2015 / Kabul Tarihi/ Accepted: 14.09.2015 Makalenin Türü: Type of article (Derleme –
Review) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non “Etik Kurul Raporu/ Ethics Committee:Yok /Non
83
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
GİRİŞ
IDS, 2008; The Joint United Nations Programme
INTERNALIZING
onTOHIV/AIDS
2009;AND
Desclaux et al., 2009:
Human Immunodeficiency Virus (HIV) EXTERNALIZING
enfek803–6; Héjoaka, 2009: 869–76; WHO/ UNAIDS/
PROBLEMS
OF yol
CHILDREN
siyonu dünyada, kadınlar arasında
ölüme
açan WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
UNICEF,
2011). Kadınlar aile birliğinin merke-
hastalıklardan birisidir. Dünyada HIV enfeksiyo1
,2
Haluk
ARKAR HIV enfeksiyonunun ve AIDS
zindeki
kişilerdir.
nunun %90’ı heteroseksüel ilişki sonucu olmak1
Madalyon artmaya
Psikiyatri Merkezi
hastalığının
devam ettiği ülkelerde kadın
2
tadır (Ricci and Kyle, 2009: 141-70).
KüreselEge Üniversitesi
(Klinik Psikolog)
Psikoloji Bölümü
olarak HIV/ Acquired Immune Deficiency Syndro- ve anne ölümleri o ülkelerdeki toplulukların isme (AIDS) ile yaşayan kadınların oranlarında tikrarını sarsabilecektir. Gelişmiş ülkelerin çoğunÖzetHIV ile enfekte olan ebeveynlerin çocukları
dramatik olarak bir artış söz konusu olup, bu da
için, “AIDS
arasına katılmaları kaçınılyönelim
ve dışa (Wilson,
yönelim sorunları
üzerinde yetimleri
etkili olduğu
kadınların çoğu bebekleri olan
annelerdir
maz olacaktır”
şeklinde
157 çocuk ve
ebeveyni ifade edilmektedir (Li2007: 610–26; DesclauxHOEAH
et al.,Psikiyatri
2009: polikliniğine
803–6). başvuran
amputtong,
2013). Çoğu toplum ve kültürlerde
olmak
HIV Değerlendirme
Çocukkadın
ve Gençler
İçin Davranış
Ölçeği‟ni
enfeksiyonu için önemli bir
risk faktörüdür.
Çesonuçlarına
HIV ile enfekte olan bir kadın antiretroviral tedasorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca
şitli nedenlerden dolayı kadınlar
HIV’le
enfekte
ailenin son
6 aydır stresli
viyive(ART)
almaya
hazır hale geldiğinde, HIV
olayı yaşama
olmaya erkeklerden dahayaşam
açıktır.
Bu
nedenler
etkili olduğu bulunmuştur. Fizikselartık
istismara
uğrama,
dışa yönelim
kronik
ve yönetilebilir
bir hastalık halini alır.
üzerinde
etkiligeçiş
arasında; ilişki sırasında sorunları
erkekten
kadına
sorunları
için riskli
grupların
Son
yıllarda
önemli
ilerlemelerden birisi olan
belirlenmesinin
riskinin daha yüksek olması,
sosyalyanı
normlar,
HIV’de ART kullanımı, birçok HIV pozitif kaekonomik bağımlılık, cinsel zorlama ve şiddet
Yönelim
Sorunları, artırmıştır (Pratt, 2003;
dınlarınDışa
yaşam
kalitesini
sayılabilir. Aynı zamanda kadınlar erkeklere göre
1 Nursing Care of Patients with HİV/AİDS Participant’s
HIV/AIDS’in olumsuz etkilerine daha fazla maGuide, 2011). Anne ve yeni doğan bebek için
ruz kalabilmektedir (Fleischman, 2003; National
AIDS Control Organization (NACO) 2006; Tho- ART kullanımı, elektif sezaryen, ek hastalıkların
mas et al., 2009: 989–96; Wilcher and Cates 2010: kontrolü ve emzirmenin baskılanması HIV’in
125–8; Magadi, 2011: 522–39). Özellikle geliş- fetüse geçişini azaltabilmektedir. Bu avantajlar
mekte olan ülkelerde genç kadınlar arasında, aynı zamanda HIV pozitif kadınların çocuk sahienfeksiyon oranları hızla artmaktadır (Desclaux bi olma konusundaki beklentilerini değiştirmeleet al., 2009: 803–6). Son yıllarda HIV vakalarının rini sağlamıştır (Pratt, 2003; Rossi et al., 2005:
yüzdesinin artmasında, anneden bebeğe geçişlerin 45-50; Cooper et al., 2007: 274–83; Hebling ve
önemli derecede katkı sağlamış olabileceği düşü- Hardy, 2007: 1095–100; Nóbrega et al., 2007:
nülmektedir (Gupta et al., 2007: 131–4; Thomas 261–7; Kanniappana et al., 2008: 625–30; Agadet al., 2009: 989–96). Dünyada 2010 yılı sonun- janian and Hayford, 2009: 103–12; Nduna and
da HIV/AIDS ile yaşayan 34 milyon insan ara- Farlane, 2009: 62–5; Cliffe et al., 2011: 1093–101)
sından yarısı kadın ve 2 milyonu çocuktur (UNA- .
84
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
HIV, gebelik, doğum veya emzirme sırasında Patients with HIV/AIDS Participant’s Guide,
bebeğe geçebilir. Geçişin
genellikle
doğumRELATED
sıra- 2011).
CLINIC
VARIABLES
EXTERNALIZING
sında gerçekleştiği düşünülmektedir
Önleme gi- WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
PROBLEMS OF CHILDRENBu
derleme niteliğindeki çalışmada, kronik HIV/
OUTPATIENT UNITS
rişimleri olmaksızın HIV’in anneden bebeğe
AIDS hastasında gebelik, doğum ve emzirmeye
bulaşma riski %30-40’dır. HIV enfekte1Halime
olan ġenay
an- GÜZEL, 2Haluk ARKAR
yaklaşım, literatür doğrultusunda incelenerek
1 çocuklar doğabinelerden HIV enfekte olmayan
perinatal boyuta dikkat çekmek amaçlanmıştır. 2
lir. Ancak, HIV negatif anneden doğan
çocuklarla kıyaslandığında bu çocuklarda hastalık riski HIV Pozitif Kadınlarda Fertilite ve Annelik
2-5 kat daha fazladır. Gebelik sırasında ART
Özet
Üreme
çağındaki HIV pozitif kadınların çoğu
Amaç:bulaşma
Bu çalışmadariskinin
kullanımı ile HIV’in fetüse
etkili olduğu
çocuküzerinde
sahibi olma
isteklerini ve kararlılıklarını
azaltılması mümkün hale
gelmiştir.
Ardından
incelenmiştir.
Yöntem:
ifade etmektedir
157 çocuk ve (Wesley
ebeveyni et al., 2000: 291–304;
bebek beslenmesi hakkında
rehberlik
etmek
bil- genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
çalışmaya
alınmıştır.
Ebeveynler
Sandelowski
and(ÇDDÖ/6Barroso, 2003: 470–82; NakaÇocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme
Ölçeği‟ni
gilendirmek HIV’in geçiş 18)
riskini
azaltabilir
(Nur- Çok değişkenli varyans analizi
doldurmuştur.
Bulgular:
yiwa
et al., 2006:
95–104; Craft et al., 2007:
dışa yönelim
sing Care of Patients with HIV/AIDS
Participant’s
sorunları erkek
927–35; Barnes and Murphy, 2009: 481–91;
Guide, 2011).
içe yönelim
sorunları
Nattabi
et al.,
2009:üzerinde
949–68; Finocchario-Kessler
sorunları
üzerinde
etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu
çalışmanın
HIV pozitif kadınların çocuk sahibi olmaları çok et al., 2010: 1106–14; Kisakye et al., 2010:
yanı aileler
sıra koruyucu
ruh sağlığı
açısından
da
445–54;
Wilcher
and Cates,
2010: 125–8). Anda basit bir konu değildir. belirlenmesinin
Gebelik isteyen
sadece spesifik biyomedikal önerilerle gebeliği nelik HIV pozitif kadınlar için çok önemlidir. HIV
takip etmekle kalmayıp, hastalıkla ilişkili psiko- pozitif kadınlar için annelik, gücün ve saygınlığın
1
lojik, sosyal, kültürel sorunlarla ve ölüm duru- bir kaynağı, çalkantılı yaşamda bir dayanak, fimuyla başetmek zorundadırlar. Çok yönlü bir ziksel ve sosyal sorunlara karşı bir tampon ve
hizmet ve kapsamlı, multidisipliner bir yaklaşım sığınma kaynağı olabilmektedir (Sandelowski and
hasta ve ailesine yardımcı olabilir. Hemşireler, Barroso, 2003: 470–82). Hebling and Hardy’nin
AIDS’le yaşayan gebelik isteyen, gebe kalan ve (2007:1095–100) yaptıkları çalışmada, çalışmaya
ART alan ya da almayan kadınlara ve ailesine, katılan kadınların çoğu anneliği yaşama tutunmak
gebelik süreci, doğum ve doğum sonrasına ilişkin ve kendilerine bakmak için bir neden olarak görgereken danışmanlığı yapmalıdır. Gebe olan HIV’li mektedir. Ayrıca, annelik kadınlığın ayrılmaz bir
hasta ve ailesiyle çalışırken, bakım verirken; bileşeni olarak görülmektedir. Birçok HIV pozitif
klinisyen, eğitici, hasta savunucusu ve danışman kadın için, birçok ciddi hastalık yaşanmasına
olarak duyarlı olmalı, yargılayıcı olmamalı, ge- karşın, anne olmak onların “hayata geri dönmereksinimlerini anlamalı, fark etmeli ve gereksi- lerine” izin vermektedir. Annelik aynı zamanda
nimleri doğrultusunda hasta bilgilendirebilmelidir kadınların sosyal kimliklerini geri kazanmalarına
(Ricci and Kyle, 2009:141-70; Nursing Care of olanak sağlamaktadır. Benzer şekilde, Barnes and
85
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Murphy (2009: 481–91) çalışmasında, ABD’de
re göre annede gebelik HIV hastalığını hızlanTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
HIV pozitif kadınlarda,CLINIC
doğumVARIABLES
yapma ve anne(Pratt, 2003; Nursing
Care of Patients
RELATEDdırmaz
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
liğin HIV’le mücadele etmede
yaşama karşı bir
with HIV/AIDS Participant’s Guide, 2011).
OUTPATIENT
UNITS
tutum değişimi yaratmak için fırsat sağladığını
Ancak,
gebelik sırasında bağışıklık sisteminde
1
,2
saptamışlardır. Ayrıca çocuk sahibi olmak
birçok
meydana
gelen doğal değişimlere bağlı olarak
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
kadın için HIV’le yaşamanın 1yarattığı
olumsuz
hastalığa
bağlı
gelişen
yaygın olası fırsatçı enPsikolog Doktor
(Klinik Psikolog)
Madalyon
Psikiyatri
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
sosyal etkilerini yönetmek, baş etmek olarak
feksiyonların ciddiyeti, klinik seyri ve tedavisi
kabul edilebilmektedir (Kisakye et al., 2010:
prezantasyonu etkileyebilir ve buda potansiyel
445–54). İsteyerek anne olmak toplumda statü
gebelik komplikasyonları üzerine önemli bir etki
Özet
hangi
özelliklerinCare
içe of Patients with HIV/
ve bir kimlik kazandırdığıAmaç:
içinBudeçalışmada
kadın,çocuğun
anne ve ebeveynlerin
yaratabilir
(Nursing
olmaktan mutluluk duymaktadır.
AIDS
Guide, 2011). HIV olup gebe
ÇocukParticipant’s
olan
bilgi kadınlar
alma formu ART’si
ve 6-18 Yaşkullanmadığı dönemde
HIV’in Gebeliğe EtkileriÇocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6yaygın
olasıvaryans
fırsatçıanalizi
enfeksiyonlar açısından te18) doldurmuştur. Bulgular: Çok
değişkenli
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
davi edilmeli ve dikkatle izlenmelidir. HIV enKadınların çoğu gebelikleri
sırasında yapılan
ebeveynin
psikiyatrik
tedavi almasının
ve ailenin son 6 ileri
aydır aşamalarında
stresli
feksiyonunun
virüs fetal bütestler sonucunda HIV pozitif
olduğunu
öğrenir.
olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel yümeyi
istismara uğrama,
dışa yönelim
olumsuz
etkileyerek düşük doğum
Ancak kadınların bazıları etkili
da HIV
pozitif
olduksorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
yariskli
da prenatal/neonatal
ölüme ve ilk
larını bilmelerine rağmen gebe
kalmak
isteyebil-yönelimağırlığına
bulguları
sorunları için
grupların
trimester de kullanılan ART doğum defektlerine
mektedir (Paiva et al., 2007:
268–77; Nursing
yol açabilir.
HIVSorunları,
hastalığı ile olası gebelik soCare of Patients with HIV/AIDS
Participant’s
Anahtar Kelimeler:
Dışa Yönelim
Guide, 2011). Gebe kalmak isteyen kadınlar 1 nuçları arasındaki ilişki Tablo 1’de özetlenmiştir
(Pratt, 2003; Nursing Care of Patients with HIV/
gerek gebeliğin HIV hastalığı üzerine etkileri,
AIDS Participant’s Guide, 2011).
gerekse HIV hastalığının gebelik üzerine etkileri hakkında endişe duymaktadır. Mevcut bilgile-
86
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 1. HIV Hastalığı ile Olası Gebelik Sonuçları Arasındaki İlişki
CLINIC
Olası gebelik sonuçları
HIVVARIABLES
enfeksiyonuRELATED
ile ilişkisi TO INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
PROBLEMS
OF CHILDREN
PSYCHĠATRIC
Spontan abortus
Kanıt sınırlıdır,
ancak olası WHO
bir riskAPPLĠED
artışı yaratır.
OUTPATIENT UNITS
Stilbirth (ölü doğum)
Perinatal mortalite
İnfant mortalitesi
İntrauterin gelişme geriliği
Düşük doğum ağırlığı
(2500kg < )
Preterm doğum
Preeklemsi
Gestasyonel Diyabet
Kriyoamniyotis
Oligohidroamniyotis
Fetal malformasyon
Gelişmiş ülkelerde bir ilişki saptanmamış, ancak gelişmekte olan ülkelerde risk
1
artışı kanıtı mevcuttur.
Gelişmiş
ülkelerde bir ilişki saptanmamış, ancak kanıtlar sınırlıdır; gelişmekte
1
2
olan ülkelerde
risk artışı
kanıtı
mevcuttur.
(Klinik Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji Bölümü
Gelişmiş ülkelerde kanıtlar sınırlıdır; gelişmekte olan ülkelerde risk artışı kanıtı
mevcuttur.
Olası risk artışı kanıtlanmıştır.
Özet
Amaç:
çalışmada
OlasıBurisk
artışı kanıtlanmıştır.
HOEAH
Psikiyatri
başvuran
çocuk ve ebeveyni
Özellikle
HIV polikliniğine
enfeksiyonunun
ileri157aşamalarında
olası risk artışı kanıtlanmıştır.
Çocuk
ve yoktur
Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Kanıt
Kanıt yoktur
sonuçlarına
Kanıt sınırlıdır; son kanıtlar bir risk artışı bildirmez. Daha önce yapılan
bazıolayı
çalışmalarda
özellikle
histolojik olarak plasental
yaşam
yaşama durumunun
sadece preterm
içe yönelimdoğumlarda,
etkili
Fiziksel istismara
enflamasyonda
artış olduğu
saptanmıştır.
sorunları
Kanıt üzerinde
sınırlıdır. bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
Risk artışınayanı
yönelik
yoktur
belirlenmesinin
sıra kanıt
koruyucu
ruh sağlığı açısından da
HIV’in Anneden Bebeğe Geçişi ve Risk Faktörleri
1
Daha öncede belirtildiği gibi dünyada HIV/
AIDS’li yetişkinlerin en az yarısını kadınlar
oluşturmaktadır. Bu kadınların çoğu da üreme
yaşında olup, bu kadınlardan doğan bebekler
doğum öncesinde, sırasında ya da doğum sonrasında enfekte olma riski taşımaktadır (Pratt,
2003). Gelişmiş dünyada HIV enfekte olan bebek
ve küçük çocuklar aslında kronik enfeksiyonun
eşlik ettiği bir yaşama ve belirsiz bir kadere
mahkum edilmektedir (Liamputtong, 2013).
Anneden bebeğe geçişin, perinatal yolla olduğu
bilinmektedir, hastalık gebelik sırasında (intrauterin yolla), doğum sırasında ve doğumdan hemen
sonraki dönemde enfekte annenin vücut sıvılarının kontaminasyonuyla ya da doğum sonrası
erken dönemde emzirme yoluyla olabilmektedir.
Çocukların çoğu (%75), doğumdan kısa bir süre
sonra enfekte olabilmektedir (Pratt, 2003).
Çeşitli maternal, obstetrik ve doğum sonrasına
ilişkin faktörler de anneden bebeğe geçiş olasılığını artırabilir. Bu risk faktörlerinin anlaşılması etkili risk azaltma stratejilerinin geliştirilmesine yol açmıştır. HIV’in anneden bebeğe geçiş
riskini artıran faktörler Tablo 2’de özetlenmiştir.
87
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 2. HIV’in Anneden Bebeğe Geçiş Riskini Artıran Faktörler*
Maternal Faktörler
Obstetrik
Faktörler
Postnatal Faktörler
EXTERNALIZING
• Hastalığın evresi
• Gestasyonel yaş
• Doğum sonrasında
OUTPATIENT UNITS
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Anne kanında virüs
• Preterm doğum
bebeğin nazal yolla aspire
yükünün fazla olması
• 1Halime
Vaginal
/Sezaryen
doğum
edilmesi
ġenay
GÜZEL, 2Haluk
ARKAR
İmmün yanıt
•
Doğum
eyleminde
•
Emzirme (özellikle karışık
1
ART ve profilaksi
zarların
4
saat
sonrasında
besleme)
2
Tekrarlı CYBE olması
yırtılması
• Kan transfüzyonu
Madde bağımlılığı
• Plasental sorunlar
Sıtma enfeksiyonu
• Doğum sırasında invazif
A vitamini eksikliği
girişimler (forseps
Özet
çocuğun ve epizyotomi
ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
Cinsel davranışlar Amaç: Bu çalışmadakullanımı,
Sigara kullanımı yönelim ve dışa gibi)
çalışmaya
alınmıştır.
Ebeveynler genel
bilgi alma
formu sağlığına
ve 6-18 Yaş ilişkin tedavi arayışına
* PRATT, RJ., (2003).HIV
& AIDS:
A Foundakadının
kendi
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur.
Bulgular: Çok
değişkenli olanak
varyans sağlaması
analizi
tion for Nursing and Healthcare
Practice.5th
girmesine
açısından da önemsonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
sorunları
çok ART,
görülmektedir.
Edition. London, UK. Hodder
Arnold,
a part of dahalidir.
enfekteAyrıca
gebenin klinik durumuna,
Hachette Livre UK.
kandaki
viral
yüküne
ve diğer prognostik tümör
içe yönelim
sorunları
üzerinde
belirteçlerine
uygulanabilir. Genel olarak
TartıĢma: Bugöre
çalışmanın
LİAMPUTTONG, P, (2013).
Women,
Mother-yönelim sorunları
bulguları
ART
trimester
başlar ve tedavi
ruh ilk
sağlığı
açısındansonrasında
da
hood and Living with HIV/AIDS: A
Crosstartışılmıştır.
rejimi hemen hemen her zaman zidovüdin (ZDN)
Cultural
Dışa
Yönelim
Sorunları, Zalcitabine ve Hydroxrejimini
içerir.
Efavirenz,
Perspective. New York London: Springer
Science+Business Media.
1
Avrupa konsensusu gebelikte HIV enfeksiyonunun yönetimine yönelik temel önerilerde bulunmuştur. Bu önerilere göre; gebelik planlayan
kadın ve eşlerine, antenatal bakımda tüm gebelere ve eşlerine HIV testi yapılması önerilmektedir. yurea gibi ilaçların dışında çoğu antiretroviral
ilaç gebeliğin ilk trimesterinden sonra güvenle
kullanılabilmektedir (Newell and Rogers, 2002:
1–18; Lyall et al., 2001: 314–34; National Institutes of Health, 2002).
Gebe olup ART kullanmayan HIV hastalarına
yaklaşım; gebenin ART için uygun dönemde
olup olmadığı değerlendirilir. ART başlamanın
riskleri ve yararları değerlendirilir. Doğum defektlerinin gelişme riskini azaltmak için ART
başlatılması gebeliğin ilk 10. haftasından sonrasına bırakılabilir. Ancak, gebenin hastalık düzeyi ağır düzeyde ise yarar zarar riskine göre karar
HIV Enfekte Gebelerde Antiretroviral Tedavi
Antenatal bakım sürecinde HIV enfekte kadınların tespit edilmesi sadece anneden bebeğe HIV
geçişinin önlenmesi açısında değil aynı zamanda
88
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
verilmelidir. ART başlangıcını geciktirmekle
süreli izlenmesi ve bu izlemlere en azından okul
anneye verilecek zarar,CLINIC
ART geciktirilerek
kadar devam AND
edilmesi önerilmektedir
VARIABLES fetüRELATEDçağına
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
se sağlanacak yarardan daha
ağır basabilir.
(Pratt, 2003).
OUTPATIENT UNITS
Gebe olup ART kullanan HIV hastalarına yakHIV Geçişini Azaltma Stratejileri
1
laşım; gebe olup ART alan gebeler için üç seçeHIVMadalyon
enfektePsikiyatri
olmayan
kişiler arasında HIV testi
1
Merkezi
nek söz konusudur. ART geçici
2olarak ilk tri(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
yaptırmaya ilişkin eğitim programlarının enfekmesterde durdurulabilir, aynı tedaviye devam
siyon riskini azaltmada ya da davranış değişikedilebilir ya da rejim değişikliği yapılabilir. Bu
liği yaratmada etkili olmadığı bildirilmektedir
süreçte düşünülmesi ve dikkate alınması gereken Özet
özelliklerin
içe
(Sherr ethangi
al., 2007;
Hoffmann
et al., 2008: 41-69).
konu gebelik gestasyonu, yönelim
annedeki
şid- sorunları üzerinde etkili olduğu
ve hastalık
dışa yönelim
Tam
tersine
Çocuk
Sağlığısanayileşmiş
ve Hastalıkları ülkelerde yapılan araşdeti, gebelikte ART rejiminin
tolerans
düzeyi
ve başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAH
Psikiyatri
polikliniğine
tırmalarda
HIVve enfekte
bilgi alma formu
6-18 Yaş kişiler arasında HIV
fetüse olan potansiyel yan
etkilerdir
Çocuk
ve Gençler(Nursing
İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6farkındalığının
başkalarına,
enfeksiyonu bulaş18) doldurmuştur. Bulgular: Çok
analizi
Care of Patients with HIV/AIDS
Participant’s
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
tırma riskini azalttığı bildirilmektedir (Marks et
Guide, 2011).
ailenin 1447–50).
al.,ve2006:
Bu nedenle HIV bakımının
etkili
olduğusağlıkları
bulunmuştur.
Fiziksel en
istismara
uğrama,
dışa yönelim
Tüm HIV enfekte kadınlara,
kendi
için
önemli
bileşeni,
HIV enfekte kişilere bulaşsorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
klinik durumlarına ve hastalığın
göreyönelimtırma
veiçin
bulaştırma
riskini azaltmaya yönelik
bulgularıprognozuna
sorunları
riskli grupların
gebelikte ART önerilmelidir.
Gebelik sırasında
eğitim ve danışmanlıktır (Hoffmann et al., 2008:
kontrendike olan efavirenz,
zalcitabine
41-69).Dışa Yönelim Sorunları,
Anahtar
Kelimeler: İçe and
hydroxyurea gibi ilaçlar dışında ki ART ilaçları- 1
ART’nin HIV yayılımının kontrolündeki rolü
nın, doğum defektlerinde risk artışı yarattığına
sınırlıdır. ART ile primer HIV enfeksiyonlu kidair bir ilişki gösterilmemiştir. Üç aşamalı bir
şileri ilk 3 ay içinde tedavi etmek bulaştırmayı
zidovüdin (ZDN) rejimi anneden bebeğe geçişi
önlemede bir yaklaşımdır. Böyle hastalar çok
önlemede standart kemoprofilaktik olarak kullayüksek viral yüke sahip olma eğilimi taşırlar ve
nılmaktadır. ZDN rejimi gebeliğin 28-32. haftabulaştırmaların üçte birinin enfeksiyonun ilk
larında, sezaryen doğum için 38. haftada başlaaylarında meydana geldiği tahmin edilmektedir
narak gebelik sırasında, doğum sırasında ve
(Pilcher et al., 2004: 1785–92; Wawer et al., neonatal dönemde olmak üzere üç kez verilir.
2005: 1403–09).
Sezaryen doğum bir seçenek değilse, ZDN rejimine ek olarak doğumun başlangıcında iki doz
Anneden bebeğe geçişin önlenmesinde en önemnevirapine verilebilir ya da ZDN tedavisiyle
li başarı doğum sırasında ve sonrasında ART
birlikte ayrıca lamivudine verilebilir. HIV ile
uygulanarak sağlanabilmektedir. Anneden bebeenfekte annelerden doğan tüm çocukların uzun
ğe geçişin önlenmesinde ART kullanımının et-
89
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
kinliği 1994’den beri bilinmektedir. Hızlı HIV
289–92; Coovadia et al., 2007: 1107–16). DoTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
testinin kullanımı ve doğum
tekRELATED
doz
ğumu
takiben ve emzirme
CLINICsırasında
VARIABLES
TO INTERNALIZING
ANDboyunca annenin ART
EXTERNALIZING
nevirapine uygulanmasıPROBLEMS
HIV geçişini
önemli
kullanmasının doğum sonrası HIV geçişini önOF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
derecede azaltmaktadır. Bu girişimin basitliğine
lemede
en etkili yol olduğu belirtilmektedir. Yine
1
,2
rağmen uygulanma oranı düşüktür (Temmerman
de doğumu
takiben anneden bebeğe geçişi en
Haluk ARKAR
et al., 2003: 1239–42; Perez et 1al.,
2004:
774–83;
aza Madalyon
indirmede
optimal
düzeyde bir strateji hala
Psikolog
Doktor
(Klinik Psikolog)
Psikiyatri
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
Manzi et al., 2005: 1242–50 ; Creek et al., 2007:
tam olarak tanımlanmış değildir (Hoffmann et
102–7; Kebaabetswe, 2007: 355–60). Bu uygual., 2008: 41-69).
lamanın düşük oranda olmasının altında yatan
Özet
HIV enfekte gebe kadınların vajinal ve servikal
Amaç:alma
Bu çalışmada
çocuğun
nedenler arasında HIV tanısı
korkusu
ve ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
sekresyonlarında,
üzerinde etkili aynı
olduğuzamanda bu kadınlardan
yaratacağı stigma (damgalama),
bazıYöntem:
ortamlarda
incelenmiştir.
doğan157bebeklerin
de gastrik sekresyonlarında
çocuk ve ebeveyni
test yapılırken cinsel partnerin
bildirimi
çalışmaya
alınmıştır.gerekliEbeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
HIV saptanmıştır.
Yenidoğanlar vajinal doğum
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6liği, takip yetersizliği, bakım
yetersizlik,
18) almada
doldurmuştur.
sırasında kontamine olmuş doğum sıvılarına
sonuçlarına
göre, hizmetleiçe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
prenatal bakım yetersizliği
ve sağlık
çok kaldığında
görülmektedir. enfekte
Ayrıca olabilirler. İster sezarmaruz
psikiyatrik
rindeki alt yapı eksikliği ebeveynin
sayılabilir
(Hoffmann
içe olsun
yönelimisterse
sorunları vajinal
üzerinde yolla olsun dört saatten
yen
bulunmuştur.
et al., 2008: 41-69). Ancaketkili
aynıolduğu
zamanda
tek doz
TartıĢma:
Bu rüptüre
çalışmanınolan membranlar, infandaha
uzun süre
nevirapine uygulanmasının
uzuniçedönem
klinikyönelim sorunları için riskli grupların
bulguları
yönelim-dışa
ta intrapartum
geçiş riskini
önemli derecede arbelirlenmesinin yanı sıra koruyucu
da
sonuçlarının hem anne hem
de bebek için açık
tırmaktadır. (Pratt, 2003). Günümüzde, Avrupa
olmamasıdır. Dolayısıyla Anahtar
bu konu
tartışma
ko- Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
Kelimeler:
İçe Yönelim
ve Amerika önerileri gebeliğin 38. haftasından
nusu olmaya devam etmektedir (Lockman et al., 1
önce elektif sezaryen doğum tercihinin anneden
2007: 135–47). Doğumu takiben enfekte olmayan
bebeğe HIV geçişini önemli derecede azalttığını
bebekler emzirme yoluyla HIV kapma riskini
kabul etmektedir (Lyall et al., 2001: 314–30;
taşımaya devam eder. Ancak günümüzdeki çaNational Institutes of Health, 2002; Newell and
lışma sonuçları ilk 6 ay sadece emzirme uyguRogers 2002: 1–18; Pratt, 2003). HIV’in anneden
lamasının formüle ya da diğer besinlerle beslebebeğe geçiş riskini azaltan faktörler Tablo 3’de
mekten daha düşük oranda HIV geçiş riskine
özetlenmiştir.
sahip olduğunu göstermektedir (Coovadia, 2004:
90
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 3. HIV’in Anneden Bebeğe Geçiş Riskini Azaltan Faktörler*
Gebelik Sırasında
• Test yoluyla HIV EXTERNALIZING
durumunun saptanması
• PROBLEMS
DanışmanlıkOF
almak
OUTPATIENT
UNITS ve tedavisi
• CYBE ve diğer enfeksiyonların
tanılanması
•
•
•
Doğum
Sırasında
Eylemi
Doğum Sonrasında
Temel doğum 1öncesi bakım hizmetlerini
almak (demir desteği, anneden bebeğe
HIV geçişi ile ilgili ve bebek beslenme seçenekleri hakkında eğitim almak)
1
ARTPsikolog
2
Elektif sezaryen
• Sezaryen doğum, HIV geçiş riskini olduğunca azaltır
• Membranların geç yırtılması
Özet
• Amaç:
Membranların
sonra mümkünse
az sayıda
Bu çalışmadaaçılmasından
hangi özelliklerin
içe vaginal muayene
yönelim
ve
dışa
yönelim
sorunları
üzerinde
etkili
olduğu
yapılması
• HOEAH
Vaginanın
temizpolikliniğine
tutulması başvuran
ve doğuma
Psikiyatri
157 kadar
çocuk temizliğin
ve ebeveyni sürdürülmesi
• çalışmaya
Forsepsalınmıştır.
kullanımının
azaltılması
Ebeveynler
genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş
ve Gençlerkullanımının
• Çocuk
Epizyotomi
azaltılması Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
• sonuçlarına
Henüz ART
kurallara
“Nevirapine” ilacı verilebilir
göre, uygulanmayacaksa
içe yönelim sorunları kızulusal
çocuklarında,
dışa göre
yönelim
•
•
•
•
•
Mekanik nazal aspirasyondan kaçınılması
Yenidoğanın
hemen annenin
vücut
salgılarından
ve kandan temizlenmesi
etkili
Fiziksel tüm
istismara
uğrama,
dışa yönelim
sorunları
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu çalışmanın
Anneninüzerinde
güvenlietkili
yenidoğan
beslenme
seçenekleri
hakkında bilgilendirilmesi
Annenin emzirmeyi
seçme
durumunda
30 dkaçısından
içinde bebeğini
emzirmesi
belirlenmesinin
yanı sıra
koruyucu
ruh sağlığı
da
Bebeğe test yapılması konusunda anneye eğitim verilmesi
*NURSING CARE OF PATIENTS WITH HIV/
AİDS PARTİCİPANT’S GUİDE. (2011). http://
www.fhi360.org/sites/default/files/media/documents/Nursing%20Care%20of%20Patients%20
with%20HIV-AIDS%20-20Participants%20
Guide.pdf. Erişim tarihi:12.12.2014
1
Doğum Sonrası Yenidoğanı Besleme Yaklaşımları
Emzirmenin hem anneye hem de bebeğe olan
yararları bilinmektedir. Ancak HIV enfekte annelerin kolostrumunda ve matür anne sütünde
hücre içermeyen ve hücre bağlantılı virüsler
sürekli bulunmaktadır. Anne sütünden HIV ge-
91
çişinin laktasyon sürecinin herhangi bir döneminde olabildiği kanıtlanmıştır (Pratt, 2003;
Kamau-Mbuthia et al., 2008: 34–41). Çeşitli
faktörler HIV’in anne sütü yoluyla geçişini etkiler. Annenin kanındaki virüs yükünün yüksek
olması anne sütündeki HIV miktarını artırmakta,
dolayısıyla da yenidoğanın HIV’e maruziyetinin
süresinin ve miktarının artmasına neden olmaktadır. HIV enfekte annelerde vitamin A eksikliği
yenidoğanın viral maruziyetine ek bir kaynak
oluşturabilen meme başı çatlaklıklarının gelişmesini kolaylaştırır (John et al., 1997: 57–62;
Deschampsa et al., 2009: 349–54). Yenidoğanların immün sistemleri tam olarak gelişmediği
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
için HIV’e karşı etkili bir hücresel yanıt veremez
azaltabilecektir. Bu strateji emzirmeye alternatif
ve buda emzirme yoluyla
virüsVARIABLES
alma riskiniRELATED
argüvenli
besleme yöntemlerinin
olduğu İngiltere
CLINIC
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
tırabilmektedir (Ekpini etPROBLEMS
al., 1997: 1054–1059;
de dâhil sanayileşmiş ülkelerde önerilmektedir.
OUTPATIENT
UNITSda, HIV enfekte kadınlara emzirmeJohn et al., 1997: 57–62). Anne sütü ile geçişin
Avrupa’da
mekanizması tam olarak anlaşılmış 1değildir.
den, 2kaçınmaları
ve diğer alternatif besleme
Haluk ARKAR
Ancak, yenidoğanın müköz membranları,
yöntemleri
tavsiyeMerkezi
edilmektedir (Pratt, 2003).
1
Psikolog Doktor derisi
(Klinik Psikolog)
Madalyon Psikiyatri
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
de dahil HIV enfeksiyonunu önlemede etkili
Birçok kültürde ve gelişmekte olan ülkelerde
olamaz ve meme sütündeki HIV maruziyeti direkt
kendi bebeklerini emzirmemek kadınlar için hem
olarak oral ve gastrik mukoza yoluyla viral enmümkün değil, hem de kabul edilebilir değildir
Özet
hangi Kamau-Mbuthia
özelliklerin içe
feksiyona neden olabilir. Yenidoğanın
ağızçocuğun
mu- ve ebeveynlerin
(Pratt, 2003;
et al., 2008: 34–41;
kozasının bütünlüğünü bozabilecek
durumDeschampsa
etHastalıkları
al., 2009: 349–54). Bu nedenle
incelenmiştir.diğer
Yöntem:
Ankara Dışkapı
Çocuk Sağlığı ve
lar, örneğin kandidiyazis gibi
annealınmıştır.
sütünden
HIV genel
evrensel
postnatal
çalışmaya
Ebeveynler
bilgi almaolarak
formu ve
6-18 Yaş HIV geçiş riski olsa da
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6enfeksiyonunun geçiş riskini
daha da artırabilçoğu
yenidoğan
emzirilmektedir.
Güney Afrika’da
18) doldurmuştur.
Bulgular: Çok
değişkenli
varyans
analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
mektedir (Pratt, 2003). Hersorunları
gün dünya
da 1.500’
yapılan çalışmalarda, bebeklerini karışık besleyen
erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca
psikiyatrik
tedavi almasının
ve ailenin
aydır stresli
den fazla doğmamış ya daebeveynin
yeni doğmuş
bebeğin
(anne
sütüson
ve6diğer
besinler) ya da sadece başka
etkili olduğu
Fiziksel besinlerle
istismara uğrama,
dışa yönelim
HIV’le enfekte durumda olduğu
ve bulunmuştur.
bu bebeklebesleyen
kadınlara göre bebeklerini
rin çoğunun 5 yaşına ulaşmadan
bildiril-yönelimsadece
sütüyle
besleyen kadınların bebekbulguları öleceği
sorunlarıanne
için riskli
grupların
mektedir (Kasenga et al., tartışılmıştır.
2010: 27–37).
lerine HIV geçiş oranının daha düşük olduğu
sonucuna
varılmıştır
(Coutsoudis et al., 1999:
Dışa Yönelim
Sorunları,
Yaklaşık olarak HIV pozitif
çocukların %40’ı
1 471–6; Coutsoudis et al., 2001: 379–87). Sadece
emzirme sonucunda enfekte olmaktadır. Buda
emzirilen çocuklara HIV’in geçiş riskini azaltan
anneden bebeğe geçişin yaygın olduğunu göspotansiyel mekanizmalar da şu şekilde açıklantermektedir (Kourtis et al., 2006: 726–32; Maru
mıştır (Smith ve Kuhn, 2000: 333–40).
et al., 2009: 1114–23; Kasenga et al., 2010:27–37;
Doherty, 2011: 175–93). Uzun süre emziren HIV
- Intestinal mukozal bariyerin bütünlüğünü
pozitif anneler için HIV’in bebeğe bulaşma
korumaya yardımcı olabilen ve bağırsak
riski daha da artmaktadır (De Cock et al., 2000:
mukozasına enflamatuar yanıtları sınırlayabi1175–82; Nassalia et al., 2009: 1124–31). Doğum
len sıvı ve gıdalarda diyet antijenlerinin ve
sonrası anne sütündeki HIV miktarı doğumu
enterik patojenlerin azalması,
takiben ilk aylarda en yüksek düzeyde olup,
- Enfeksiyona direnci artırabilen ve bebeğin
doğum sonrası postnatal HIV geçiş yüzdesi ilk
bağışıklık tepkilerini artırabilen yararlı bağır4-6 ay için %70 oranındadır (Pratt, 2003).
sak mikroflorasını desteklemek,
Emzirmeden kaçınmak ve anne sütü vermemek
önemli ölçüde HIV’in postnatal bebeğe geçişini
92
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
- Anne sütünün yararlı antimikrobiyal, antiönlemek açısından önemlidir (UNAIDS 2016THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
enflamatuar ve bağışıklık
Strategy, 2016; Global AIDS Update,
CLINICdüzenleyici
VARIABLES özelRELATED2021
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
liklerinin olmasıdır. PROBLEMS OF CHILDREN WHO
2016). APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT UNITS
HIV enfekte anneler için emzirmeye alternatif
Emzirmenin Riskleri
1
güvenilir seçenekler yoksa sadece anne sütü
1
- HIV
virüsü
anneMerkezi
sütü yoluyla bulaşabilir.
Madalyon
Psikiyatri
doğum sonrası dönemde HIV geçiş
2 riskini azalt(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
mada en iyi ikinci seçenektir. Ancak, dünyanın
- Risk emzirme devam ettiği sürece devam eder.
gelişmemiş yoksul ülkelerindeki birçok annenin
- Karışık besleme bulaşma riskini sadece anne
de yetersiz beslenme ve kötü sağlık durumuna Özet
hangi özelliklerin
içe artırmaktadır.
sütünden
daha fazla
yönelim ve için
dışa yeterli
bağlı olarak bebeklerini emzirmek
süt üretemediği ve mecburen
karışık
beslemeye
HOEAH
Psikiyatri
polikliniğine başvuran
157 çocuk
ve ebeveyni
- Mastitis
oluşma
riskini artırabilir.
geçebildiği de göz ardı edilmemelidir
Çocuk ve Gençler İçin(Pratt,
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok
analizi
Emzirmenin
Yararları
2003; Liamputtong, 2013). sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
- veYenidoğanın
immün
stresli sistemi anne antikorları
Güvenli Yenidoğan Beslenmesi
yoluyla
desteklenir.
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara
uğrama,
dışa yönelim
sorunları
üzerinde
Dünya sağlık örgütü (World
Health
Organizatibulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
- Anne
sütüaçısından
iyi beslenme
sağlar.
belirlenmesinin yanı sıra
ruh sağlığı
da
on–WHO), Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Or-koruyucu
takProgramı (Joint United Nations Programme
- Emzirme anne ile bebek arasındaki bağı geAnahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,
on HIV/AIDS- UNAIDS), ve Birleşmiş Milletliştirir.
1
ler Çocuklara Yardım Fonu (United Nations
- Anne sütü zaten HIV bulaşmış çocuklarda,
International Children’s Emergency Fund-UNICEF),
HIV’in yanında diğer enfeksiyonları önlemeHIV enfekte annelerin emzirme riskleri konuye yardımcı olur.
sunda tam olarak bilgilenmiş şekilde karar vermelerini ve yaptıkları seçim sonrasında da emEmzirme Konusunda Hasta Eğitimi
zirme uygulamasının desteklenmesi gerektiğini
- Bebeğe reçete edilmiş ilaçların dışında başka
önermektedir. Tercih edilen diğer besleme yönsıvı ya da besin verilmez,
temi kabul edilebilir, uygulanabilir, güvenli ve
ekonomik olduğunda HIV pozitif annelere em- Meme çatlağının ve mastitin önlenmesi için
zirmeden kaçınmaları önerilir; aksi takdirde ilk
doğru emzirme tekniğinin öğretilmesi önem6 ay emzirilmesi ve sonrasında sütten kesilmesi
lidir,
önerilir. Emzirmenin kesilmesiyle sütün yeterli
- Emzirme posizyonu ve bebeğini doğru tutuş
ve tamamlayıcı besleyici besinlerle yerine konması sütten kesme sonrasında malnütrüsyonu
posizyonu öğretilir,
93
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
- Bebek 24 saat içinde en az 8 kez emzirilmelanabilirliği değerlendirilmelidir. Anne beslenme,
hazırlanması
gibi konularda bilgilenlidir,
CLINIC VARIABLES RELATEDbesinlerin
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
dirilmelidir (Pratt, 2003; World Health OrganiCHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
- Bebeğin bir memeyi PROBLEMS
tam olarak OF
emmesine
OUTPATIENT
UNITS
zation
2007; Ricci and Kyle, 2009: 141-70;
izin verilmeli ve diğer memeyi vermeden önce
1
,2
Nursing
Care of Patients with HIV/AIDS
Haluk ARKAR
bebeğin o memeyi kendisinin istemesi bek1
Participant’s
Guide,Merkezi
2011).
Madalyon Psikiyatri
2
lenmelidir,
Hemşirelik Yaklaşımı
- Bebeğin ağzında pamukçuk olup olmadığı
Hemşirelik uygulamasının en önemli bileşeni
değerlendirilir ve oluşursa hemen tedavi edil- Özet
özelliklerin
içe
kadınlarıhangi
gerek
hastanede,
klinikte ve gerekse
mesi gerekir,
Çocuk
Sağlığı
ve
Hastalıkları
evlerinde yeni enfeksiyonlardan korumak, fertiPsikiyatri
- Meme de ağrı, ödem, HOEAH
kırmızılık
gibipolikliniğine
belirti başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
alma formu ve
6-18 Yaş
litebilgi
konusunda
danışmanlık
yapmak, gebe olanÇocuk
ve Gençler
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6durumunda hemen tedavi
edilmeli
veİçin
o meme
varyansgüvenle
analizi doğum yapmalarını ve
larıdeğişkenli
takip etmek,
bebeğe verilmemelidir,sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
doğum
sonrasındaAyrıca
da kendisinin ve bebeğinin
bakımı
konusunda
danışmanlık yaparak izle
Kapla beslemede hasta eğitimi
içe yönelim
mektir
(WorldBuHealth
Organization 2007; Nursing
TartıĢma:
çalışmanın
- Eller yıkanmalı,
Care
Patients
withdaHIV/AIDS Participant’s
ruh ofsağlığı
açısından
- Beslenecek kap çok iyi temizlenmeli (kayGuide, 2011).
natma),
1 Gebe kalmak isteyen kadınlara öncelikle detay- Bebeğin ağzını kapatması beslenmenin yeterlı değerlendirme yapılmalı; gebelik durumu ya
li olduğunun göstergesidir.
da doğurganlık hedefi, kontraseptik kullanım
durumu belirlenmeli, cinsel yolla bulaşıcı enfek- Besinler temiz suyla yapılmalı (kaynamış
siyonların (CYBE) taraması yapılmalıdır. Kadısoğutulmuş su),
nın ART kullanmaya uygunluğunu ve kadının
- Kalan besin tekrar bebeğe verilmemelidir.
üreme siklusunu anlaması önemlidir (Nursing
Care of Patients with HIV/AIDS Participant’s
Hemşire doğum sonrasında güvenli yenidoğan
Guide, 2011; (Liamputtong, 2013).
beslenmesi konusunda anneyi bilinçlendirerek,
eğitim vererek ve danışmanlık yaparak annenin
Gebe kalmayı düşünen kadınlara danışmanlık
karar vermesine yardım etmelidir. Hemşire emsağlanmalı; HIV pozitif bir gebe için karar verzirmenin süresini ve sıklığını değerlendirmelidir. mek zordur ve genel standart bir protokol yoktur.
Anne emzirme dışında mama kullanıyorsa maBir hemşire olarak yapılması gereken en önemmayı elde edebilirliği, ekonomik oluşu ve uyguli yaklaşım kadını bilgilendirmek ve kadının
94
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
bilgilenmiş, bilinçlenmiş olarak karar vermesini kadına öğretilmeli, sadece ovülasyon zamanında
sağlamak ve verdiği kararı
desteklemek
olmalıdır.
korunmasız
ilişkiye girebileceği,
ovülasyon zaCLINIC
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
Kadına HIV ve bulaşma yolları,
HIV ve gebelik, manının dışında güvenli cinsel uygulamalara
OUTPATIENT
gerekirse gebelik sırasında ART’ye başlama,
devamUNITS
etmesi gerektiği söylenmelidir. Düzenli
1
,2
bebeğe bulaştırıcılığın önlenmesine ilişkin
uygukontrollere
uymasının önemi belirtilmeli, kadın
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
lamalar, fertilite döngüsü ve1Psikolog
CYBEDoktor
hakkında
gebeMadalyon
kaldığıPsikiyatri
takdirde
güvenli seks uygulamaları(Klinik Psikolog)
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
danışmanlık ve eğitim yapılmalıdır (Pratt, 2003; na geri dönmeli, HIV’in anneden bebeğe geçişiNursing Care of Patients with HIV/AIDS Participant’s ni önlemeyi de kapsayan düzenli bir antenatal
Guide, 2011; (Liamputtong, 2013).
bakım hizmetlerine başlanmalı ve doğuma kadar
Özet
hangi özelliklerin
içe
devam edilmelidir.
Uygun
olduğunda ART’ye
Kadın ART’si alıyor ve gebe
yönelimkalmak
ve dışaistiyorsa;
başlanması,
ve diğer enfenksiyonların
Çocuk SağlığıCYBE
ve Hastalıkları
ART’yi 6 ay tam bir uyumlulukla
alması,
fakat başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAH Psikiyatri
polikliniğine
tedavisinin
sağlanması
ve bulaşıcılığın önlenmeçalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel
bilgi alma formu
ve 6-18 Yaş
gebeliğin ilk trimesterin de
almamasının
tercih Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuk
ve Gençler İçin Davranış
si hakkında
eğitimanalizi
verilmelidir (World Health
edildiği açıklanmalıdır. Profilaktik
olarak trimosonuçlarına göre, içe yönelim sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
Organization 2007; Nursing Care of Patients with
xazole alıyorsa ek olaraksorunları
aldığı ilaçlara
devam daha çok görülmektedir. Ayrıca
ve ailenin son
6 aydır stresli Guide, 2011).
HIV/AIDS
Participant’s
yaşam olayı yaşama durumunun
etmelidir. Güvenli cinsel uygulamalarına
devam sadece içe yönelim sorunları üzerinde
sorunlarıprognoz
üzerinde etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu ve
çalışmanın
etmelidir. Kadın iyi bir klinik
gösteriAyrıca
gebeler
doğum yapan kadınlar için
yorsa 6 ay sonra sadece ovulasyon
zamanlarında
ART’ye
uyumaçısından
sağlamak
belirlenmesinin
ruh sağlığı
da ek bir zorluk yaratabilir.
korunmasız ilişkiye girebilir. Ovulasyon zamanı- Bu nedenle ilaca uyum konusunda daha fazla
nın dışında güvenli cinselAnahtar
uygulamalara
devam desteğe gereksinimleri olabilir. Gebelik sırasında
1
edilir. Düzenli kontrollere uyulması gerekir. Kadın bulantı ve yorgunluk, doğum sonrasında da yorgebe kaldığı takdirde güvenli cinsel uygulamala- gunluk ve stres ART’nin zamanında alınmasına
rına geri dönebilir. HIV’in anneden bebeğe geçi- engel olabilir (Pratt, 2003; World Health Organişini önlemeyi de kapsayan düzenli bir antenatal zation 2007; Ricci and Kyle, 2009: 141-70; bakım hizmetlerine başlanmalı ve doğuma kadar Nursing Care of Patients with HIV/AIDS Participant’s
devam edilmelidir (World Health Organization Guide, 2011).
2007; Nursing Care of Patients with HIV/AIDS
SONUÇ
Participant’s Guide, 2011).
Birçok ülkede HIV enfekte annelerden doğan
ART almayan ve gebe kalmak isteyen kadınlara
bebeklerin çoğu, ileriki yaşamlarında ebeveynleprofilaktik olarak alınan trimoxazole ek olarak
rini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilmekilaçlara devam etmesi gerektiği vurgulanmalıdır.
tedir. Aynı zamanda bu çocukların çoğunluğunun
Ovülasyonların ne zaman meydana geldiğini
yoksul, damgalanmış olabileceği, gıda, su, barınbelirlemek için üreme siklusu takip edilmeli ve
ma ve korunma gibi temel ihtiyaçlarının karşılan95
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
masından mahrum kalabileceği de belirtilmektein The United Kingdom. AIDS Care, 23:1093–
dir. Ayrıca HIV enfekteCLINIC
annelerden,
doğumRELATED
sıraVARIABLES
TO1101
INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
sında ya da sonrasında enfekte
olan bebeklerin WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
PROBLEMS OF CHILDRENCOOPER,
D., HARRIES, J., MYER, L., ORNER,
OUTPATIENT UNITS
hayatta kalma şanslarının daha da azalabileceği
P., BRACKEN, H., & ZWEİGENTHAL, V.,
1
mümkündür.
(2007). Life is still going on”: reproductive
1
AIDS ile yaşayan hasta ve ailesi2 (Klinik
için eğitilmiş
intentions among HIV-positive women and
sağlık çalışanlarından özellikle hemşireler, gebe
men in South Africa. Social Science & Mekalmak isteyen, gebe kalan, doğum ve doğum
dicine, 65:274–283
sonrası dönemde HIV’li hasta ve ailesine bakım Özet
hangi özelliklerin
içe
COOVADIA,
H., (2004).
Antiretroviral agents
verirken; klinisyen, eğitici,
hasta vesavunucusu
ve sorunları üzerinde etkili olduğu
yönelim
dışa yönelim
– how
best
to protect infants from HIV and
Sağlığı
ve Hastalıkları
danışman olarak duyarlı olmalı,
olma- başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
HOEAHyargılayıcı
save
from AIDS. New England
almatheir
formumothers
ve 6-18 Yaş
malı, gereksinimlerini anlamalı,
fark etmeli
ve Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Çocuk ve Gençler
İçin Davranış
Journal varyans
of Medicine,
analizi 351:289–292
gereksinimleri doğrultusunda
hastayı bilgilendisonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
rebilmelidir.
COOVADIA,
H.M.,Ayrıca
ROLLINS, N.C., BLAND,
yaşam olayı yaşama durumunun sadece içeR.M.,
yönelim LITTLE,
K., COUTSOUDIS, A.,
KAYNAKLAR
Bu çalışmanın
BENNISH,
M.L., & et al. (2007). Motherbulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
AGADJANIAN, V., & HAYFORD,
to-child
belirlenmesininS.R.,
yanı (2009).
sıra koruyucu ruh
sağlığıtransmission
açısından da of hıv-1 infection during
PMTCT, HAART and childbearing in Moexclusive breastfeeding in the first 6 months
zambique: An institutional perspective. AIDS
of life: an intervention cohort study. Lancet,
1
and Behavior, 13:103– 112
369:1107–1116
BARNES, D.B., & MURPHY, S., (2009). Rep- COUTSOUDIS, A., PILLAY, K., KUHN, L.,
roductive decisions for women with HIV:
SPOONER, E., TSAI, W.Y., & COOVADIA,
Motherhood’s role in envisioning a future.
H.M., (2001). Method of feeding and transQualitative Health Research, 19:481–491
mission of HIV-1 from mothers to children
by 15 months of age: prospective cohort study
WORLD HEALTH ORGANİZATİON. (2007).
from Durban, South Africa. AIDS, 15:379–387
Chronic HIV Care with Art and Prevention.
www.who.int/hiv/Chronic_HIV_Care7.05.0. COUTSOUDIS, A., PILLAY, K., SPOONER,
Erişim tarihi: 18.10.2015
E., KUHN, L., & COOVADİA, H.M., (1999).
Influence of infant-feeding patterns on early
CLIFFE, S., TOWNSEND, C.L., CORTINAmother-to-child transmission of HIV-1 in
BORJA, M., & NEWELL, M.L., (2011).
Durban, South Africa: A prospective cohort
Fertility intentions of HIV-infected women
96
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
study. South African Vitamin A Study GroLiamputtong P (Ed.), Infant Feeding PracTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
A Cross-cultural
up. Lancet, 354:471–476
CLINIC VARIABLES RELATED TO tices:
INTERNALIZING
AND Perspective. Springer,
EXTERNALIZING
New York, pp.175–193
PROBLEMS
CRAFT, S.M., DELANEY,
R.O., BAUTISTA,
OUTPATIENT UNITS
EKPINI, E., WIKTO, S.Z., SATTEN, G.A.,
D.T., & SEROVICH, J.M., (2007). Pregnancy
1
ADJORLOLO-JOHNSON, G.T., SIBAILLY,
decisions among women with HIV. AIDS
1
T.S.,Psikoloji
(1997).
Late postnatal transmission of
and Behavior, 11:927–935 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi
Bölümü
HIV-1 in Abidjan, Cote d’Ivoire. Lancet,
CREEK, T.L., NTUMY, R., SEIPONE, K.,
349:1054–1059
SMITH, M., MOGODI, M., SMIT, M., & Özet
Amaç: Bu
FINOCCHARIO-KESSLER,
S., SWEAT, M.D.,
et al. (2007). Successful
introduction
of ve ebeveynlerin
DARIOTIS,
J.K., TRENT, M.E., KERRIincelenmiştir.
Yöntem: Ankara
routine opt-out HIV testing
in antenatal
care Dışkapı Çocuk
GAN,
D.L.,veKELLER,
J.M., & et al. (2010).
alınmıştır.
alma formu
6-18 Yaş
in Botswana. Journalçalışmaya
of Acquired
Immune
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Understanding
high fertility desires and
18)45,
doldurmuştur.
varyans analizi
Deficiency Syndromes,
102–107 Bulgular: Çok değişkenli
ıntentions
among
a sample of Urban women
görülmektedir.
Ayrıca
DE COCK, K., FOWLER,
M.G.,
MERCIER,
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve living
ailenin son
6 aydır
with
HIVstresli
in The United States. AIDS
E., DE VINCENZI, I.,etkili
SABA,
& HOFF,
olduğuJ.,
bulunmuştur.
Fiziksel istismara
dışa yönelim
anduğrama,
Behavior,
14:1106–1114
E., (2000). Prevention
of
mother-to-child
da
FLEISCHMAN,
J., (2003).
Fatal vulnerabilitihıv transmission in resource-poor
countries:
es: reducing the acute risk of HIV/AIDS
translating research into
policy and practice.
among women and girls. CSIS, Washington,
JAMA, 283:1175–1182
1
DC. http://www.csis.org/media/csis/pubs/020103_
DESCHAMPSA, M.M., DÉVIEUXB, J.G.,
fatal_vulnerabilities.pdf. Erişim tarihi: 12.11.2014
THÉODOREA, H., SAINT-JEANC, G.,
GUPTA, A., GUPTE, N., SASTRY, J., BHAANTILLUSA, L., & CADOTA, L., (2009).
RUCHA, K.E., BHOSALE, R., & KULA feeding education program to prevent
KARNİ, P., (2007). Mother-to-child transmother-to-child transmission of HIV in Hait.
mission of HIV among women who chose
AIDS Care, 21:349- 354
not to exclusively breastfeed their ınfants in
DESCLAUX, A., MSELLATI, P., & WALENPune India. International Journal of MediTOWITZ, S., (2009). Women, mothers and
cal Research, 126:131–134
HIV care in resource-poor settings. Social
HEBLING, E.M., & HARDY, E., (2007). FeeScience & Medicine, 69:803–806
lings related to motherhood among women
DOHERTY, T., (2011). Infant feeding in the era
living with HIV in Brazil: A qualitative study.
of HIV: challenges and opportunities. İn:
AIDS Care, 19:1095–1100
97
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
HÉJOAKA, F., (2009). Care and secrecy: being
attaining motherhood. AIDS Care, 20:625–
a mother of children
living
with HIV
in
CLINIC
VARIABLES
RELATED
TO 630
INTERNALIZING AND
EXTERNALIZING
Burkina Faso. SocialPROBLEMS
Science & OF
Medicine,
CHILDREN WHO
KEBAABETSWE,
P.M., (2007). Barriers to
OUTPATIENT UNITS
69:869–876
participation in the prevention of mother1
tochild HIV transmission program in GaboHOFFMANN, C.J., MILLS, L.A.,
& GALLANT,
1
2
rone,
Botswana
(Klinik Psikolog)
Psikoloji
Bölümüa qualitative approach. AIDS
J.E., (2008). Future of HIV/AIDS
care inEge Üniversitesi
Care, 19:355–360
low- and middle- income countries. In:
David D.C. and Chris B (Eds.), Public HeKISAKYE, P., OWOT AKENA, & W., KABONÖzet
alth Aspects of HIV/AIDS
Low
and MiddAmaç:inBu
çalışmada
özelliklerin
içe
GE hangi
KAYE,
D., (2010).
Pregnancy decisions
le Income Countries Epidemiology,
Prevenincelenmiştir. Yöntem:
Sağlığı
ve
Hastalıkları
among HIV-positive pregnant women in
tion and Care. USA,çalışmaya
New York:
Springer
alınmıştır.
alma formu
ve 6-18 YaşUganda. Culture, Health
Mulago
Hospital,
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Science+Business Media,
pp. 41-69 Bulgular: Çok değişkenli
18) doldurmuştur.
varyans 12:445–454
analizi
& Sexuality,
JOHN, G.C., NDUATI, R.W.,
MBORİ-NGACKOURTIS,
ebeveynin
psikiyatrik tedavi almasının
ve ailenin sonA.P.,
6 aydırLEE,
stresli F.K., ABRAMS, E.J.,
HA, D., OVERBAUGH,
J., WELCH,
M.,
JAMIESON,
D.J., & BULTERYS, M.,
etkili olduğu
bulunmuştur.
Fiziksel istismara
& RİCHARDSON, bulguları
B.A., (1997).
Genitalyönelim sorunları
(2006).
Mother-to-child
transmission of
için riskli
grupların
HIV-1: timing and ımplications for prevenshedding of human immunodeficiency
virus
tion. The Lancet Infectious Diseases, 6:726–
type 1 DNA during pregnancy:
association
732
with immunosuppression, abnormal cervical 1
and vaginal discharge and severe vitamin a
LIAMPUTTONG, P., (2013). Women, motherdeficiency. Journal of Infectious Diseases,
hood and living with HIV/AIDS: a cross175:57–62
cultural perspective. New York London:
Springer Science+Business Media
KAMAU-MBUTHIA, E., ELMADFA, I., &
MWONYA, R., (2008). The impact of maternal HIV status on infant feeding patterns
in Nakuru, Kenya. Journal of Human Lactation, 24, 34–41
LOCKMAN, S., SHAPIRO, R.L., SMEATON,
L.M., WESTER, C., THIOR, I., & STEVENS, L., (2007). Response to antiretroviral therapy after a single, peripartum dose
of nevirapine. New England Journal of
Medicine, 356:135–147
KANNIAPPANA, S., JEYAPAULA, MJ., &
KALYANWALA, S., (2008). Desire for
motherhood: exploring hıvpositive women’s
desires, intentions and decision-making in
LYALL, E.G.H., BLOTT, M., RUİTER, A.,
HAWKİNS, D., MERCY, D., & MİTCHLA,
98
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Z., (2001). Guidelines for the management
E., (2006). Desire for children and pregnancy
of HIV infection inCLINIC
pregnant
women andRELATED
the
behavior among
VARIABLES
TO risk
INTERNALIZING
ANDHIV-infected men and
EXTERNALIZING
prevention of mother-to-child
transmission;
inPSYCHĠATRIC
Uganda. AIDS and Behavior,
PROBLEMS OF CHILDREN WHOwomen
APPLĠED
OUTPATIENT10:95–104
UNITS
british HIV association. HIV Medicine,
1
2:314–334
NASSALIA, M., NAKANJAKOB, D., KYABA1
MAGADI, M.A., (2011). Understanding
the
2
YINZEC,
D., BEYEZAA, J., OKOTHA,
Psikoloji Bölümü
gender disparity in HIV infection across
A., & MUTYABA, T., (2009). Access to
countries in Sub-Saharan Africa: evidence
HIV/AIDS care for mothers and children in
from the demographic and health surveys. Özet Sub-Saharan Africa: adherence to the postAmaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
yönelim
ve 33:522–539
dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
Sociology of Health &
Illness,
natal
PMTCT
program. AIDS Care, 21:1124–
Sağlığı
ve Hastalıkları
MANZI, M., ZACHARIAH,
TECK,
R., genel bilgi1131
çalışmayaR.,
alınmıştır.
Ebeveynler
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6-
BUHENDWA, L., KAZIMA,
J., & BAKA18) doldurmuştur.
Bulgular: Çok
NATIONAL
AIDSanalizi
CONTROL ORGANIZAsonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
LI, E., (2005). high acceptability
of
voluntary
görülmektedir.
Ayrıca
TION
(NACO).
(2006). HIV/AIDS Epideebeveynin
psikiyatrik
counselling and hıv-testing
but
unacceptabyaşam olayı yaşama durumunun sadece içe miological
yönelim sorunları
üzerinde
Surveillance
& Estimation Report
le loss to follow up in aetkili
prevention
of mothersorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma:
çalışmanın
For TheBu
Year
2005. Government of India:
bulguları programme
içe yönelim-dışa in
to-child hıv transmission
da & Family. http://www.
Ministry
of Health
rural Malawi: scaling-up
requires a different
aidsdatahub.org/sites/default/files/documents/
way of acting. Tropical
Medicine
andİçeInterAnahtar
Kelimeler:
India_Strategy_and_Implementation_Plan_
1
national Health,10:1242–1250
NACO_Programme_PhaseIII_2006_2011.
MARKS, G., CREPAZ, N., & JANSSEN, R.S.,
pdf. Erişim tarihi: 12.10.2015
(2006). Estimating sexual transmission of
NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH
hıv from persons aware and unaware that
(PERİNATAL HIV GUIDELINES WORthey are infected with the virus in The USA.
KING GROUP). (2002). Revisions to the
AIDS, 20, 1447–1450.
February 4, 2002 Public Health Service Task
MARU, S., DATONG, P., SELLENG, D., MANG,
Force Recommendations for the use of anE., INYANG, B., & AJENE, A. (2009).
tiretroviral drugs in pregnant women infecSocial determinants of mixed feeding behated with HIV-1 for maternal health and for
vior among HIV-infected mothers in Jos,
reducing perinatal HIV-1 transmission in the
Nigeria. AIDS Care, 21:1114–1123
United States. http://www.aidsinfo.nih.gov/
guidelines/perinatal/Perinatal.pdf. Erişim
NAKAYIWA, S., ABANG, B., PACKEL, L.,
LIFSHAY, J., PURCELL, D.W., & KING,
tarihi: 12.12.2014
99
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
NATTABI, B., LI, J., THOMPSON, SC., GAgender and reproductive rights of men and
RIMOI ORACH,CLINIC
C., & VARIABLES
EARNEST,RELATED
J.,
living with
TO women
INTERNALIZING
ANDHIV: A challenge to
EXTERNALIZING
(2009). A SystematicPROBLEMS
review of factors
in fl
carePSYCHĠATRIC
in Brazil. AIDS Patient Care
OF CHILDREN WHOhealth
APPLĠED
OUTPATIENTSTDS,
UNITS 21:268–277
uencing fertility desires and intentions among
1
people living with HIV/AIDS: implications
PEREZ, F., MUKOTEKWA, T., MILLER, A.,
1
for policy and service delivery.
AIDS(Klinik
and Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
Psikolog Doktor
2
ORNE-GLIEMANN,
J., GLENSHAW, M.,
Psikoloji Bölümü
Behavior, 13:949–968
CHITSIKE, I., & DABIS, F., (2004). ImpNDUNA, M., & FARLANE, L., (2009). Women
lementing a rural programme of prevention
Özet
living with HIV in South
Africa and their
of mother-to-child
hangi özelliklerin içe transmission of HIV in
yönelim
ve
dışa
yönelim
sorunları
üzerinde
etkili olduğu
concerns about fertility. AIDS and Behavior,
Zimbabwe:
first 18 months of experience.
13:62–65
Tropical Medicine and International Health,
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/69:774–783
18) doldurmuştur.
varyans analizi
NEWELL, ML., & ROGERS,
R., (2002).Bulgular:
Preg- Çok değişkenli
nancy and HIV infection:
a European
con- dahaPILCHER,
sorunları
Ayrıca HC., ERON, JJ., VERCD., TIEN,
sensus on management.
AIDS,
2:1–18
yaşam
olayı yaşama
durumunun sadece içe NAZZA,
yönelim sorunları
PL.,üzerinde
LEU, SY., STEWART, PW.,
çalışmanın
& et al. Bu(2004).
Brief but efficient: acute
NÓBREGA, A.A., OLİVEİRA,
FAS.,
GALVÃO,yönelim sorunları
bulguları
sıra koruyucu ruh
sağlığı
açısındanand
da the sexual transmission
HIV
infection
M.T.G., MOTA, RS.,belirlenmesinin
BARBOSA,yanı
RM.,
&
of HIV. Journal of Infectious Diseases,
DOURADO, I., (2007).
Desire for a child
189:1785–1792.
among women living with HIV/AIDS in 1
North-East Brazil. AIDS Patient Care STDS,
PRATT, R.J., (2003). HIV & AIDS: A Founda21:261–267
tion for nursing and healthcare practice, 5th
NURSİNG CARE OF PATIENTS WITH HIV/
AIDS PARTICIPANT’S GUİDE. (2011).
http://www.fhi360.org/sites/default/files/
media/documents/Nursing%20Care%20
of%20Patients%20with%20HIV-AIDS%20
20Participants%20Guide.pdf
Edition, London, UK: Hodder Arnold, a part
of Hachette Livre UK
Erişim tarihi: 12.12.2014
RICCI, S.S., & KYLE, T., (2009). Sexually
transmitted infections. In Maternity and
Pediatric Nursing. 3 th ed. Philadelphia,
Tokyo: Wolters Kluwer Health - Lippincott
Williams & Wilkins, pp 141-.170
PAIVA, V., SANTOS, N., FRANCA-JUNIOR,
I., FILIPE, E., AYRES, JR., & SEGURADO, A., (2007). Desire to have children:
ROSSI, A.S., FONSEQUI-CARVASAN, G.A.,
MAKUCH, M.Y., AMARAL, E., & BAHAMONDES, L., (2005). Factors associated
100
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
with reproductive options in HIV infected
on mothers in Southern India: A qualitative
13:989–996
AIDS and Behavior,
Women. Contraception,
71:45-50
CLINIC
VARIABLES RELATED TO study.
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
WHO
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
UNAIDS.
(2016). 2016-2021
SANDELOWSKI, M., & PROBLEMS
BARROSO,OF
J., CHILDREN
(2003).
OUTPATIENT UNITS
Strategy, http://
www.unaids.org/sites/default/files/media_asMotherhood in the context of maternal
HIV
1
set/20151027_UNAIDS_PCB37_15_18_
infection. Research in Nursing
& Health,
1
2
EN_rev1.pdf. Erişim
tarihi: 30.05.2016
Psikoloji Bölümü
26, 470–482
GLOBAL AIDS UPDATE. (2016). http://www.
DUBE, S., CHAWIRA, G., & NYAMUKA- Özet unaids.org/sites/default/files/media_asset/
Erişim
PA, C., (2007). Voluntary
Testing
in sorunları global-AIDS-update-2016_en.pdf.
yönelim HIV
ve dışa
yönelim
üzerinde etkili olduğu
Sağlığı
ve
Hastalıkları
tarihi: 30.05.2016
Rural Zimbabwe. 3rd South African AIDS
SHERR, L., LOPMAN, B., KAKOWA, M.,
Conference, June, Durban,
Çocuk veSouth
GençlerAfrica
WAWER,Ölçeği‟ni
M.J., (ÇDDÖ/6GRAY, R.H., SEWANKAMBO,
SERWADDA,
D., LI, X., & LAEsonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız N.K.,
çocuklarında,
dışa yönelim
SMITH, M.M., & KUHN,
L., (2000).
Exclusi- daha çok görülmektedir. Ayrıca
sorunları
O., (2005). Rates of HIV-1
ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve YENDECKER,
ailenin son 6 aydır stresli
ve breast-feeding: does
it have
the potential
yaşam
olayı yaşama
transmission
coital act, by stage of HIVetkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara
uğrama, dışa per
yönelim
to reduce breast-feeding
of
sorunlarıtransmission
1 infection,
in Rakai, Uganda. Journal of
HIV-1? Nutritional Review,
58:333–340
belirlenmesinin
Infectious Diseases, 191:1403–1409
TEMMERMAN, M., QUAGHEBEUR,
A.,
Dışa Yönelim
Sorunları,
WESLEY,
Y., SMELTZER,
S.C., REDEKER,
MWANYUMBA, F., & MANDALIYA, K., 1
N.S., WALKER, S., PALUMBO, P., &
(2003). Mother to child HIV transmission
WHIPPLE, B., (2000). Reproductive deciin resource poor settings: how to improve
sion making in mothers with HIV-1. Health
coverage. AIDS, 17:1239–1242
Care Women International, 21:291–304
THE JOINT UNITED NATIONS PROGRAM-
WHO/ UNAIDS/ UNICEF. (2011). Global HIV
response: progress report 2011. WHO/UNAIDS/ UNICEF, Geneva. http://www.who.int/
hiv/pub/progress_report2011/hiv_full_report_2011.pdf. Erişim tarihi:12.10.2014
ME ON HIV/AIDS (2009). AIDS Epidemic
Update, December 2009. The Joint United
Nations Programme on HIV/AIDS, Geneva.
http://data.unaids.org/pub/Report/2009/
JC1700_Epi_Update_2009_en.pdf. Erişim
WILCHER, R., & CATES, W.J.R., (2010).
Reaching the underserved: family planning
for women with HIV. Studies in Family
Planning. 41:125–128
tarihi: 12.11.2014
THOMAS, B., NYAMATHI, A., & SWAMINATHAN, S., (2009). Impact of HIV/AIDS
101
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
WILSON, S., (2007). When you have children, YAZAR NOTU: Bu derleme çalışması 18-19
you’re obliged to Live’
motherhood,
chronic
2014 İzmir’de
CLINIC
VARIABLES
RELATED TOAralık
INTERNALIZING
AND yapılan “1. Ulusal
EXTERNALIZING
illness and biographical
disruption. Sociology
Kadın Hastalıkları ve Ana Çocuk Sağlığı
OUTPATIENTKongresi’nde”
UNITS
of Health & Illness, 29:610–626
sözlü bildiri olarak sunul1
,2
Halime ġenay GÜZELmuştur.
Haluk ARKAR
1
2
Özet
1
102
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
EXTENDED
ABSTRACT
EXTERNALIZING
OUTPATIENT UNITS
Importance: Human Immunodeficiency
Virus can pass to the baby
Definition and
during preg1
nancy, birth or breastfeeding. The transition
is generally
thought
Halime ġenay
GÜZEL, 2Haluk
ARKARto occur during birth. Although
many women with Human Immunodeficiency
Virus (+) learn their disease during pregnancy, some
1
2
(Klinik
Psikolog)
Ege Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
women with Human Immunodeficiency Virus (+)
may want
to have
children in spite of their disease. Women who want to get pregnant are concerned about the HIV effect on pregnancy as well as
pregnancy effects on Human Immunodeficiency Virus. According to current studies, pregnancy does
Özet
Amaç: Bu çalışmada çocuğun
ve ebeveynlerin
özelliklerin However,
içe
not accelerate Human Immunodeficiency
Virus disease
forhangi
the mother.
severity, clinical
course and treatment of the
illness-induced,
common
opportunistic
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara
Dışkapıpossible
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları infections due to natural
changes in the immune system
maybilgiaffect
the course
of the disease which may
çalışmayaduring
alınmıştır.pregnancy
Ebeveynler genel
alma formu
ve 6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6have a significant impact 18)
on potential
pregnancy complications. In the advanced stages of Human
doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim and can cause low birth
Immunodeficiency Virus infection,
virusyönelim
can adversely
affect fetaldışagrowth
ebeveynin
psikiyatrik
tedavi anti-retroviral
almasının ve ailenintherapy
son 6 aydır
stresliin the first trimester can
weight or prenatal / neonatal
death,
and also
used
istismara uğrama,
dışa is
yönelim
cause birth defects. Aim:etkili
In accordance
withFiziksel
the literature,
our aim
to examine the approach in
pregnancy, childbirth andbulguları
breastfeeding
on chronic
HumaniçinImmunodeficiency
Virus Acquired
yönelim sorunları
riskli grupların
Immune Deficiency Syndrome
patients and drawing attention from the perinatal perspective. Results:
Mother-to-baby transmission
of Kelimeler:
Human Immunodeficiency
Virus is
known to be inccurred by peAnahtar
İçe Yönelim Sorunları, Dışa
rinatal way, illness can be transmitted during pregnancy
(intrauterine way), during birth and during
1
the period immediately after birth by the contamination of infected mother’s body fluids or in the
early postpartum period through breastfeeding. Several maternal, obstetric and post partum related
factors may increase the likelihood of the transition from mother to baby. Understanding of these
risk factors has led to the development of effective risk reduction strategies. Detection of Human
Immunodeficiency Virus infected women during antenatal care is important not only in terms of
prevention of Human Immunodeficiency Virus transmission from mother to baby but also in terms
of facilitating women to seek treatment for their own health. Antiretroviral therapy can be applied
according to clinical condition of infected pregnant women, the viral load in the blood and other
prognostic markers. Generally antiretroviral therapy regimen starts after the first trimester, and almost
always treatment regime contains the zidovudine (ZDV) regime. Pregnant Human Immunodeficiency
Virus patients who are not actively using anti-retroviral therapy should be evaluated whether they
are in the proper term for the use of anti-retroviral therapy and what the possible risks and benefits
of starting anti-retroviral therapy would be. In order to reduce the risk of developing birth defects,
103
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:77 K:83
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
starting antiretroviral therapy can be postponed after the first 10 weeks of pregnancy. There are three
options for Human Immunodeficiency
Virus patients
are pregnantAND
and taking antiretroviral
CLINIC VARIABLES
RELATED
TOwho
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
therapy. Antiretroviral therap
can be temporarily stopped during the first trimester, same treatment
OUTPATIENT
UNITS
can be continued or treatment regime can be
changed. The
issues that need to be taken into consi1
,2
deration in this process are gestation, maternal
illness
severity,
and the tolerance level of the antiretHalime ġenay
GÜZEL
Haluk ARKAR
roviral therapy regimen during
pregnancy
and Psikolog)
the potential
side
effects
to the fetus. antiretroviral
1
Psikolog
Doktor (Klinik
Madalyon
Psikiyatri
Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
therapy role in controlling the spread of Human Immunodeficiency Virus is limited. The most
important success for prevention of mother-to-baby transmission can be achieved by antiretroviral
therapy treatment during and after birth. The use of rapid Human Immunodeficiency Virus test and
Özet
çocuğun
ve ebeveynlerin
hangi özelliklerinreduces
içe
the application of a singleAmaç:
doseBuofçalışmada
nevirapine
during
birth significantly
the rate of Human
Immunodeficiency Virus transmission.
Despite
simplicity
of the
process, application rate is low.
Ankara the
Dışkapı
Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları
The most important components
of nursing
practice
çalışmaya alınmıştır.
Ebeveynler
genel are
bilgi to
almaprotect
formu vewomen
6-18 Yaş from new infections at
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6the hospital, at the clinic and
even at their
home, Çok
to advice
on fertility,
to monitor the women who
18) doldurmuştur.
Bulgular:
değişkenli
varyans analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
are pregnant, to enable safe
delivery and to monitor and to advice about the care of the baby after
tedavi
almasının ve
ailenin son
aydır first
stresli to the women who wish
the birth and the mother herself. A
detailed
evaluation
should
be 6done
bulunmuştur.
Fiziksel istismara
uğrama, dışa to
yönelim
to conceive. It is importantetkili
for olduğu
the woman
to understand
the eligibility
use the antiretroviral therapy
and women’s reproductive
cycle.içeCounseling
and training
provided to the women who
bulguları
yönelim-dışa yönelim
sorunları should
için risklibegrupların
want to get pregnant. If the
woman is using antiretroviral therapy and wants to get pregnant; it shotartışılmıştır.
uld be explained that she isAnahtar
to take
antiretroviral
therapy
complying
with
the schedule for six months,
Kelimeler:
İçe Yönelim
Sorunları,
Dışa Yönelim
Sorunları,
but it is preferred not to take antiretroviral therapy1 in the first trimester of pregnancy. If the woman
is not receiving antiretroviral therapy treatment and wants to get pregnant; it should be emphasized
that in addition to trimoxazole taken as a prophylactic, she should continue to take drugs. In order
to determine when ovulation occurs, reproductive cycle should be followed and this should be taught
to the woman, it should also be told that she could only have unprotected intercourse at the time of
ovulation, other than this time she should practice safe sex. Uninfected infants will continue to bear
the risk of Human Immunodeficiency Virus infection through breastfeeding after birth. Conclusion: As a result, the nurses as clinicians, educators, patient advocates and counselors should be
sensitive, should not be judgmental, should understand and notice the needs of the patient and should inform the patient in accordance with their needs when dealing with Human Immunodeficiency
Virus patients who planned pregnancy, currently pregnant, during birth and in the postpartum period.
104
JACSD
GEBELİK KAYBINDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMI1
NURSING CARE IN PREGNANCY LOSS
M. Olcay ÇAM1, Pınar TEKTAŞ2
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir/ Türkiye
Şifa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir/ Türkiye
1
2
Öz: Perinatal kayıp, erken ve geç fetal ölümleri (düşük,
ölü doğum) ve yeni doğanın doğumdan sonraki ilk 28
güne kadar olan ölümlerini kapsamaktadır. Günümüzde
tıp ve obstetri alanındaki büyük ilerlemelere rağmen;
düşük, ölü doğum ve yeni doğan ölümleri sık olmakta
ve her yıl milyonlarca aileyi etkilemektedir. Ölüm aileler
için geleceğin yitimi, bebekle ilgili ümitlerin, hayallerin kaybı anlamına gelmektedir. Bu kayıpla birlikte
ebeveynler ani bir boşluk yaşamaktadırlar. İstemsiz
düşük, ölü doğum ve neonatal ölüm gibi nedenlerle
yaşanan kayıplar, yas ve depresyon gibi duygusal
yanıtlara yol açmaktadır. Kaybedilen bebek için her
zaman matem tutulmakta ve hiç unutulmamaktadır.
Ebeveynler, diğer aile üyeleri ve arkadaşların kayba
verdikleri tepkiler değişebilmektedir. Bu süreçte
kayıp yaşayan aileler ve yakınları dikkatli, duyarlı,
onları anlamaya çalışan sağlık ekibine gereksinim
duymaktadırlar. Bu noktada, kayıp sonrası süreçte
ebeveynlerin yaşadıklarını bilmek sağlık ekibinin
verdiği bakımın niteliğini etkileyen önemli bir faktördür.
Özellikle hastalarla çok zaman geçiren hemşirelerin
aileye desteği, bakımı ve yaklaşımı büyük önem
kazanmaktadır. Klinik hemşireleri ve konsültasyon
liyezon hemşiresi işbirliğinin bu bakımın niteliğini
geliştirmede etkili olacağı ve tüm klinik personelinin de
gelişimini olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir.
Abstract: Perinatal loss includes fetal death and
neonatal death within the first 28 days of life. Despite
significant technological advances in medicine and
obstetrics area miscarriage, stillbirth and newborn
death still occurs with surprising frequency and
affects millions of family yearly. For family, death
means loss of the future, loss of hopes related to baby.
With this sudden loss parents feel a big emptiness.
Involuntary miscarriage, stillbirth and neonatal death
losses leads to emotional responses such as grief and
depression. The lost infant is continuously mourned
and is never forgotten. Parents’, other family members’
and friends’ responses to the loss can vary. Families
who suffered losses need attentive, responsive and
understanding health care workers and nurses. At this
point, to know the process after losses experienced
by the families will affect quality of care given by
the healthcare team. In particular nurses’ support and
approach to the family have an important point. It is
thougt that the collaboration between clinical nurses
and consultation-liaison nurse will be effective in improving the quality of this care and it is also estimated
that it will have positive effect on the development
of all clinicall staff.
Key Words: Pregnancy Loss, Perinatal Loss, Nursing Approch
Anahtar Kelimeler: Gebelik kaybı, Perinatal kayıp,
Hemşirelik Yaklaşımı
Doi: 10.17367/JACSD.2016619466
1. Sorumlu Yazar Pınar TEKTAŞ, Şifa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği
Anabilim Dalı, İzmir / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 07.03.2015 Düzeltme Tarihi /
Revised: 04.06.2015 / Kabul Tarihi/ Accepted: 17.08.2015 Makalenin Türü: Type of article (Derleme / Review)
Çıkar Çatışması / Conflict of Interest: Yok / Non “Etik Kurul Raporu/ Ethics Committee:Yok /Non
105
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
GİRİŞ
düşük, ölü doğum ve yeni doğan ölümleri sıkça
TO INTERNALIZING
AND
olmakta
ve her yıl milyonlarca
aileyi etkilemekÖlüm, yaşam döngüsünün son aşaması olmasına
EXTERNALIZING
2005:630-38).
Tüm dünyada gebePROBLEMS
CHILDRENtedir
WHO(Hutti,
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
rağmen önceden nadiren tahmin
edilir.OF
Gestasyon
OUTPATIENT
UNITS
liklerin %20-25’i istemsiz düşük, ektopik gebelik,
süresince ve doğumdan hemen sonra,1 ölümün
,2
ölü doğum
ve neonatal ölüm gibi nedenlerle
Haluk ARKAR
görülmesi çok az bir olasılıktır. Ölüm olayından
1
kaybedilmektedir
and Donato,
Madalyon Psikiyatri(Cote-Arsenault
Merkezi
2
sonra her toplumda geleneksel olarak
yapılanEge Üniversitesi Psikoloji Bölümü
(Klinik Psikolog)
2007: 550-57). Ülkemizde istemsiz düşük oranı
sosyal törenler vardır. Oysa gebeliğin kaybı, bir
Türkiye Nüfus Sağlık Araştırmaları (TNSA) 2003
sosyal tören olarak çok az kabul görmektedir.
verilerine göre %10; TNSA 2008 verilerine göre
Doğurganlık çağındaki insanlar arasında bu de- Özet
hangi özelliklerin
içe
%10.5; TNSA
2013 verilerinde
ise %23 olarak
ve fetal
dışa ve
yönelim
neyim sıklıkla yaşanmaklayönelim
beraber,
neo- sorunları üzerinde etkili olduğu
Çocuk Sağlığı Ülkemizdeki
ve Hastalıkları
belirtilmiştir.
ölü doğum oranı ise
HOEAH Psikiyatri
polikliniğine
natal ölümlerin sadece ailelerin
gözyaşları
ile başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
1993
%1.9;
1998
bilgiyılında
alma formu
ve 6-18
Yaş yılında %1.5; 2003 yıkutsandığı bilinen bir gerçektir.
Oysaİçingebelik
Çocuk ve Gençler
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6lında
%1.3; 2008
değişkenli
varyansyılında
analizi ise %1.1 olarak bildirilkaybı bir ebeveyn krizidir
ve yalnızca
sonuçlarına
göre, içe bebeğin
miştir.
2013 verilerine
göre ise ölü doğum
erkek çocuklarında daha
çok TNSA
görülmektedir.
Ayrıca
ölümü ile sınırlı olmayıp, sorunları
geleceğe
yönelik
ümitebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli
oranı %3 tür. TNSA verilerine göre ülkemizde
yaşam olayı
sizlik ve olumsuz düşünceleri
deyaşama
beraberinde
etkili olduğu bulunmuştur. Fizikselneonatal
istismara uğrama,
ölümdışa
hızıyönelim
2003 yılında %0.17; 2008
sorunları
üzerinde etkiliAnne
getirmektedir (Buldukoğlu,
2002:133-83).
sorunları%0.13;
için riskli
grupların
yılında
2013
yılında ise %0.7 olarak beyanı doğursıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
ister düşük yapmış olsun,belirlenmesinin
ister çocuğunu
lirtilmiştir.
duktan sonra neonatal bir ölümle karşılaşmış
olsun, ölüm, geleceğin yitimi, bebekle ilgili ümit- İstemsiz düşük, ölü doğum ve neonatal ölüm gibi
1
lerin, hayallerin kaybı anlamına gelmektedir. nedenlerle yaşanan kayıplar, yas ve depresyon
(Taşkın, 2002:1-15). Kayıp sonrası süreçte ebe- gibi duygusal yanıtlara yol açmaktadır (Bennet
veynlerin yaşadıklarını bilmek sağlık ekibinin et al., 2005:180-87). Kaybedilen bebek için her
verdiği bakımın niteliğini etkileyecektir. Bu ne- zaman matem tutulmakta ve hiç unutulmamakdenle bu derlemede gebelik kaybı sonrası ebe- tadır (Cote-Arsenault and Mahlangu, 1999:274-82).
veynlerin yaşadıkları ve bu ailelere verilebilecek Bir kadın bebek kavramını düşünmeye başladığı
andan ya da bebeğin ultrasonda ilk görüntülerini
nitelikli bakım üzerinde durulacaktır.
gördüğü andan itibaren, doğmamış bebeğe hem
GEBELİK KAYBI
fiziksel hem de duygusal olarak güçlü bir şekilde
Perinatal kayıp, erken ve geç fetal ölümleri (düşük, bağlanmaktadır. Bundan dolayı fetal hareketlerin
ölü doğum) ve yeni doğanın doğumdan sonraki hissedilmesinden önce, fetal ayırım gerçekleşeilk 28 güne kadar olan ölümlerini kapsamaktadır bilmektedir. Bebeğin öldüğü ya da öleceği söy(Armstrong, 2002:339-45). Günümüzde tıp ve lendiğinde kadın başarısızlık duygusu ve suçluluk
obstetri alanındaki büyük ilerlemelere rağmen; duygusu hissedebilmektedir (Buldukoğlu, 2002:133106
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
83). Ayrıca, ebeveynler ani bir boşluk ve yas zamansız ve beklenmedik bir anda ve özellikle
yaşamaktadırlar (Taşkın,
2002:1-15).
Bebeğin
şiddet
ya da korkunç bir
CLINIC
VARIABLES
RELATED
TO INTERNALIZING
ANDolay sonucu meydana
EXTERNALIZING
geleceği ile ilgili heyecan ve
umut dolu olan O’nun WHOölümlerin
ardından bireyde oluşan tepkilerPROBLEMS OF CHILDRENgelen
UNITS 2001).
geleceği ile ilgili planlar yapan ebeveynlerOUTPATIENT
için dir (Parkers,
1
gebelik sürecinde gelen ölüm, onların umutlarını
Yasın süresi bireyseldir. Çocuğun kaybı bir eriş1
kırmakta ve hayallerini yok etmektedir.
Bu(Klinik
nok-Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi
Psikolog Doktor
2
kinin ölümünden
daha şiddetli bir deneyim oldu(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi
Psikoloji Bölümü
tada yaşanan yas süreci de daha travmatik
olabilmektedir (Carrera et al., 1998:149-53; Cote-Ar- ğundan bu sürenin aylar hatta yıllar alabileceğine
yönelik fikir birliği bulunmaktadır (Shannon et
senault, 2003:623-29). Özet
al.,
2010:598-608).
Gebelik
kaybı sonrası yaşanan
hangi özelliklerin
içe
GEBELİK KAYBI ve YAS
yas genellikle 1-2 yıl sürmekte, hatta bu süre bazı
157 çocuk
ve ebeveyni
kültürlerde
üç yıla
kadar uzayabilmektedir (HugYas, bireyde sevilen bir nesnenin
son- genel
çalışmaya kaybından
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6hes and Riches, 2003:107-11). Bebeğin kaybı gibi
ra meydana gelen ağır üzüntü
durumudur.
Yas Çok
18) doldurmuştur.
Bulgular:
dışatamamen
yönelim bittiği söylenememekdurumlarda
yasın
kedere verilen tepkidir ve
şiddeti
kişiye
bağlı
psikiyatrik
tedavi almasının
ve (Shannon
ailenin son 6 et
aydır
tedir
al.,stresli
2010: 598-608).
olarak değişebilmektedir ebeveynin
(Öz, 2004:
276-318).
etkili olduğu
bulunmuştur.
Bununla birlikte, yas tepkilerinde
görülen
kişileTablo Bu
1. Kayba
çalışmanınVerilen Tepkiler
bulguları içeetki
yönelim-dışa
rarası farklılıklar ve yas sürecine
eden fakbelirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
Fiziksel/Somatik
Baş ağrısı, mide ağrısı, kalp
törlerin çeşitliliği nedeniyletartışılmıştır.
yas, kavramsal olarak
Tepkiler
atışlarında ve solunum sayınormal yas, karmaşık yas ve
travmatik
yasİçeolarak
Anahtar
Kelimeler:
sında değişim, boğazda düğümlenme hissi, iştahta azalüç farklı şekilde tanımlanmaktadır (Gizir, 2006:195- 1
ma, uyuyamama, yorgunluk.
213). Normal yas, bir kayıp sonrası bireylerde
Psikososyal
Günlük yaşam aktivitelerini
gözlenen ve kaybın doğal bir parçası olarak ortaTepkiler
yerine getirememe, geri çekilme, izolasyon.
ya çıkan bir dizi ortak fiziksel, duygusal, bilişsel
Duygusal
İnkar, öfke, suçluluk, acı çekve davranışsal tepkilerin varlığını tanımlamaktaTepkiler
me.
dır (Worden, 2001).
Karmaşık yas, kaybın ardından en az altı ay geçmesine rağmen bireyin sosyal ve mesleki yaşam
alanlarındaki işlevselliğinin giderek bozulması
olarak tanımlanmaktadır (Zhang et al.,2006:1188203). Kronik yas, gecikmiş yas, abartılmış yas,
maskelenmiş yas ya da patolojik yas gibi çeşitli
biçimlerde kendini gösterebilmektedir (Bonanno
and Kaltman,2001:705-34). Travmatik yas ise
Bilişsel
Tepkiler
Karar vermede güçlük
*Capitulo, 2004: 305-11; Capitulo, 2005: 389-96
Kayıp sonrası yasın çeşitli patolojik formları
meydana gelebilir. Kronik yas depresyon, anksiyete atakları, ciddi fobiler, obsesif düşünceler ve
psikotik reaksiyonlara yol açabilir. Gecikmiş yas
veya yasın görülmemesi kaybedilen çocuğun
107
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
yerine yeniden gebe kalma ile sonuçlanan başka
Kayıp öyküsü olan gebelerle yapılan fenomenoTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
bir patolojik biçimdirCLINIC
(Badenhorst
and Hugbir çalışmada gebeler,
VARIABLES
RELATEDlojik
TO INTERNALIZING
AND tekrar gebe kaldıkEXTERNALIZING
hes,2007:249-59; Gold etPROBLEMS
al., 2014:650-4).
larında mutlu olduklarını, fakat bu mutluluklarıOF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
nın kısa
sürdüğünü belirtmişlerdir. Çünkü sonKayba verilen tepkiler, normal tepkilerden, şid1
,2
rasında
bebeğini
Haluk
ARKAR tehdit eden durumu fark ettikdetli tepkilere ve uzamış yasa kadar uzanabillerini
söylemişlerdir.
Bu durum onlarda stres ve
1
Madalyon
Psikiyatri Merkezi
mektedir. Yas tepkisi, cinsiyete,
yaşa,
kayıp al2
Psikoloji
Bölümü
anksiyeteye neden olmaktadır. Dolayısıyla kagısına, kültürel, spiritüel ve dini inançlara, kaybın
dınlar sonraki gebelik deneyiminin hiçbir zaman
getirdiği yaşam değişikliklerine, bireyin kayıpla
eğlenceli olmadığını belirtmektedirler (Caelli et
baş etme becerisine ve destek sistemlerine bağ- Özet
hangi özelliklerin
al., 2002:127-36).
Buiçe
nedenle kayıp deneyimlelı olarak değişebilmektedir.
Korku,
kırık- sorunları üzerinde etkili olduğu
yönelim
ve hayal
dışa yönelim
mişÇocuk
ailelere
destek sonraki gebelikte de
Sağlığıverilen
ve Hastalıkları
lığı, öfke, kendine acıma, yetersizlik,
başarısızlık
HOEAH Psikiyatri
devam
etmelidir.
bilgi alma
formu ve 6-18 Yaş
duygusu, sosyal izolasyon,Çocuk
çaresizlik
buİçin
süreçte
ve Gençler
Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/618) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
yaşanan duygulardır (Callister,
2006:227-34;
GEBELİK KAYBINA BABANIN YANITI
sorunları
erkek
çocuklarında
daha
Sutan and Miskam, 2012:1-9). Kayıp sonrası
ve aileninkayıp
son 6 aydır
stresli
Çiftlerin
sonrasında
gösterdikleri tepkiler
gebeliklerde anksiyete düzeyinin
daha durumunun
yüksek sadece içe yönelim sorunları üzerinde
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel cinsiyete
istismara uğrama,
yönelim
bağlıdışa
olarak
değişebilmektedir. Kaybın
etkili
olduğu ve depresif semptomların
da daha
fazla
üzerindeki
etkileri ile ilgili yapılmış
bulguları içe yönelim-dışa yönelimerkekler
sorunları için
riskli grupların
olduğu görülmektedir (Armstrong,2002:339-45;
çalışmaların sayısı az olmakla birlikte, çalışmatartışılmıştır.
Cote-Arsenault, 2003:623-9; Armstrong and
lar kayıp
sürecinde
erkeklerin duygularını basİçe Yönelim Sorunları,
Dışa Yönelim
Sorunları,
Hutti, 1998:183-9; HughesAnahtar
et al. Kelimeler:
;1999:1721-4).
1 tırdıklarını göstermektedir. Erkekler bu süreçteTablo 1’ de kayba verilen tepkiler belirtilmiştir
ki görevlerini “güçlü olmak” ve “koruyucu olmak”
(Capitulo, 2004:305-11; Capitulo, 2005:389-96).
şeklinde düşünmekte ve kadın ağladığında,
Erken ve geç gebelik kaybından sonra kadınlarüzüldüğünde bu görevleri yerine getiremedikleda yüksek düzeyde anksiyete ve depresyon görini düşünmektedirler. Fakat kadının yasını
rülmektedir (Armstrong, 2002:339-45; Coteonunla paylaşmak isteyebileceği gerçeğini fark
Arsenault, 2003:623-9; Geller et al., 2001:432-8;
edememektedirler (Hutti, 2005; O’Leary and
Armstrong and Hutti, 1998:183-9). KarşılaştırThorwick, 2006:78-86).
malı bir çalışmada, kayıp deneyimleyen anneleBeş baba ile yapılan niteliksel bir çalışmada,
rin, sağlıklı bebek dünyaya getiren annelerden
babaların söyledikleri ya da yaptıkları ile annedaha fazla depresif semptom gösterdikleri belirleri daha çok üzmekten korktukları belirlenmişlenmiştir (Carrera et al., 1998:149-53). Yaşanan
tir. Babalar üzüntü, öfke ve kayıp duygularını
anksiyete ve depresyon sonraki gebeliğe kadar
bastırarak eşlerini üzmemeye çalışmaktadırlar
uzanmakta ve bu gebeliği de etkilemektedir.
(Murphy, 1998:325-32). Babalarla yapılan baş108
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
ka bir çalışmada da babaların fark edilme gereklirler (Buldukoğlu, 2002:133-83; deMontigny
sinimleri olduğu belirlenmiştir.
Babalar, kendi
al.,INTERNALIZING
1999:151-6). Öyle
ki insanlar çoğu zaman
CLINIC VARIABLES
RELATEDetTO
AND
EXTERNALIZING
anksiyete ve korkularını
paylaşamadıklarını
kaybı konuşmazlar, konuyu değiştirip, daha
OUTPATIENT
UNITS
belirtmişlerdir. Bunun nedeni olarak da anneleri
neşeli
konulardan bahsederler. Bu durumda
1
,2
koruma isteğini göstermektedirler. Ayrıca
“erebeveynler
gereksinimlerinin fark edilmediğini
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
kekler güçlü olur” , “erkekler1Psikolog
paylaşmaz”
gibi Psikolog)
ya da
küçümsendiğini
düşünürler. Bu iletişimi
Doktor (Klinik
Madalyon
Psikiyatri Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
sosyal baskıların da babaların destek almalarını
kuramamak ebeveynlerin iyileşmesi için gerekengellediği belirtilmektedir. Kayıp sonrasında ve
li olan iletişim kanallarını kapatmaktadır (Caelsonraki gebeliklerde babaların da destek gerekli et al., 2002:127-36). Tepkisiz kalmak ya da
Özet
Amaç: Bubulundurulmaçalışmada çocuğun ve ebeveynlerin
hangi özelliklerin
içe tepki vermek aile ilişkisinimlerinin olduğu göz önünde
uygun olmayan
şekilde
lıdır (O’Leary and Thorwick,
2006:78-86).
Bu- Dışkapı
lerini
olumsuz
(Hutti, 2005:630-8).
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara
Çocuk
Sağlığı ve etkileyebilir
Hastalıkları
nunla birlikte erkeklerin yas
sürelerinin
kadınlaÇünkü
ebeveynler
çalışmaya
alınmıştır.
Ebeveynler genel
bilgi alma
formu ve 6-18bu
Yaştutumlar karşısında aile
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6ra göre daha kısa olduğu belirtilirken
(Swanson,
üyeleri
ile konuşmamayı,
18) doldurmuştur.
Bulgular: Çok
değişkenli
varyans analizi onlardan destek almasonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
yönelim
1999:288-98); erkeklerin de
kayıp sonrası süreçmayı ve onlaradışa
duygularını
ifade etmemeyi tercih
psikiyatrik tedavi
ve ailenin son 6(deMontigny
aydır stresli
te yalnızlık, izolasyon ve ebeveynin
acı tanımladıkları
gö-almasının
etmektedirler
et al., 1999:151-6).
etkili olduğu1994:61-72).
bulunmuştur. Fiziksel Oysa
istismarayapılan
uğrama, dışa
rülmektedir (Miron and Chapman,
bir yönelim
çalışmada kayıp yaşayan kasorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın
tarafından
aile ile ağlamak, aile ile birlikbulguları içe yönelim-dışa yönelimdınlar
sorunları
GEBELİK KAYBINA DİĞER
AİLE
belirlenmesinin
yanı ÜYEsıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
te olmak ve dinlemek en yararlı girişimler olarak
LERİ ve ARKADAŞLARIN YANITI
belirtilmiştir.
Kadınlara
Dışa Yönelim
Sorunları, ağlamamasının söylenYaşanan bir gebelik kaybında ebeveynlerin ar- 1 mesi, hiç birşey olmamış gibi davranılması, “daha
gençsiniz, tekrar denersiniz” gibi ifadelerin
kadaşları ve diğer yakınları ne söyleyeceklerini
kullanılması ise en az yararlı girişimler olarak
ve ne yapacaklarını bilemeyebilirler. Bu durum
tanımlanmıştır (DiMarco et al., 2001:135-40).
ebeveynlerden uzaklaşmalarına ya da duyarsız
Bununla birlikte kayıp yaşayan kadınlarla yapılya da öğüt verici yaklaşımda bulunmalarına
mış nitel bir çalışma, aile ve arkadaş desteğinin
neden olabilir. Arkadaşlar bebek hakkında kokadınlar için önemli olduğunu göstermektedir
nuşmaktan kaçınabilir ya da ebeveynlerden
(Sutan and Miskam, 2012:1-9). Bu noktada
uzaklaşabilirler. Genellikle de bu davranışın
kayıp yaşayan ebeveynlerin diğer aile üyelerinin
nazik bir davranış olduğuna inanırlar ve bilgi
ve yakın arkadaşlarının da ebeveyne uygun
eksikliği nedeniyle bu yaklaşımın sorunu çözeyaklaşım konusunda bilgilendirilmesinin gerekceğine inanırlar. “En azından bebeği hiç tanımaliliği önemlidir.
dın” , “Her an yeni bir bebeğin olabilir”, “En
iyisi oldu, belki de bebek sakat olacaktı” gibi
duyarsız ya da öğüt verici tepkilerde bulunabi-
109
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
GEBELİK KAYBINDA PROFESYONEL
Derneği (Stillbirth and Neonatal Death AssociationTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
YAKLAŞIM
Kanada’daAND
ise Şefkatli Arkadaşlar
CLINIC VARIABLES RELATEDSANDS),
TO INTERNALIZING
EXTERNALIZING
(Compassionate Friends) Derneği’dir (Caelli et
PROBLEMS
OF CHILDREN
Kayıp sonrasında profesyonel
destek,
sağlık
OUTPATIENT
UNITS
al., 2002:127-36).
çalışanları ya da ruh sağlığı çalışanları tarafından
1
verilmektedir. Bu destekleyici hizmetler,
öğretHong Kong’ ta da birçok hastane, personelin
1
meyi, rol model olmayı, cesaretlendirmeyi,
dagebelik kaybı yaşayan ebeveynlere destek ve
2
nışmanlığı ve problem çözmeyi içermektedir
danışmanlık verebilmesi için perinatal yas prog(Longsdon and Dawis, 2003:371-6). ramları geliştirmiştir. Bu ekibin amacı yaslı aiÖzet
lelere duygusal destek vermek ve yas sürecini
Bu çalışmada
Kaybı yaşayan aileler ileAmaç:
çalışan
sağlıkçocuğun
ekibi ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
yaşarken
onların
yardımcı olmaktır
üzerinde
etkili iyileşmesine
olduğu
içinde obstetrisyen, pediatrist,
ebe, Yöntem:
klinik hemincelenmiştir.
(Chan157
et çocuk
al., 2008:509-18). HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran
ve ebeveyni
şiresi, sosyal çalışma uzmanı
ve klinikte
çalışmaya
alınmıştır. çalışan
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6personeller yer almaktadır.
Obstetrisyenin soÜlkemizde
gebelikanalizi
kaybı yaşayan kadınlara ya
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
rumluluğu aileye yas süreci
konusunda bilgi
da ailelerine yönelik geliştirilen herhangi bir
ebeveynin
psikiyatrikcevaptedavi almasının
ve aileninbulunmamaktadır.
vermek, ailenin konu ile ilgili
sorularını
program
Oysa kayıp yaşayan
etkili eğer
olduğuvarsa
bulunmuştur.
Fiziksel aileler,
istismara dikkatli,
uğrama, dışa
yönelim onları anlamaya çalışan
lamaktır. Pediatrist de aileye,
ailenin
duyarlı,
diğer çocuklarına bu konuyu
nasıliçeanlatabilecekekibine
gereksinim
bulguları
yönelim-dışa yönelimsağlık
sorunları
için riskli
grupların duymaktadırlar. Yapıbelirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da
leri konusunda yaş dönemine
özgü bilgi vermelan bir sistematik derlemede doktor, hemşire ve
lidir. Perinatal destek grupları
ile ilgiliİçebilgi
hastane
personelinin
kayıp yaşayan ailelere tuAnahtar Kelimeler:
Dışa
vermek de pediatrist ve sosyal çalışma uzmanı- 1 tumunun aileler için ne kadar önemli olduğu
nın sorumluluğundadır. Aile doktorları ve obsbelirtilmektedir (Gold, 2007:230-7). Bu sistematetrisyenler tarafından ailenin yas sürecinin takitik derlemede ebeveynlerin sağlık çalışanları ile
bi de önemlidir (Aerde, 2001:469-77). ilgili deneyimlerinin hem pozitif hem de negatif
olabileceği sonucuna varılmıştır. Ebeveynlerin
İngiltere’de gebelik kaybı yaşayan gebeleri kayıp
birçoğu hemşireleri, doktorlar ve diğer sağlık
süresince, kayıp olayından sonra ve sonraki
çalışanlarından daha destekleyici bulmalarına
gebeliklerde destekleyen iyi yapılandırılmış
rağmen, hemşirelerden de yeterli destek alamasistemler bulunmaktadır. Bunlar hastaneler, topdıklarını ifade etmişlerdir. Sağlık bakım profeslum temelli kurumlar ve sağlık bakım kurumlayonelleri ile yaşanan olumlu ve olumsuz iletişim
rından bağımsız birimler olabilmektedir. Avustailelerin üzerinde yaşam boyu süren bir etki
ralya ve Kanada’da ise İngiltere kadar yapılanbırakmaktadır. Sağlık bakım profesyonelleri
dırılmış olmasa da gönüllü organizasyonlar taarasındaki yetersiz iletişim, kayıp sonrası doktor
rafından bu ailelere destek verilmektedir. Bunlar
ve hemşirelerin ebeveynlerin bakımlarına katılAvustralya’da Ölü Doğum ve Neonatal Ölüm
110
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Tablo 2. Kayıp Durumlarında Yapılması
maları konusundaki isteksizlikleri, sağlık çalıTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
ve Önerilmeyen
Davranışlar
şanlarının ölü bebeğe CLINIC
uygun olmayan
şekilde
VARIABLES
RELATED TOÖnerilen
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
davranmaları ebeveynleriPROBLEMS
rahatsız eden
ve üzen
OF CHILDREN WHO
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
Yapılması
Önerilenler
Yapılmaması
OUTPATIENT UNITS
tutumlar olarak belirtilmektedir (Gold, 2007:230Önerilenler
1
,
2
7; Smart and Smith, 2013: 110-4).
Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR
1
Madalyon
Psikiyatri Merkezi Ağlamamasını
Kısa
ve anlaşılır
Kayıp yaşayan ailelere bakım
vermede
tüm
2
cümleler kurun.
söylemeyin.
sağlık ekibi üyelerinin önemi büyüktür. Bunun
Duygularınızı gösterme “Böyle olması daha iyi
yanında hastalarla en çok zaman geçiren hemşikonusunda rahat
oldu”, “ daha kötüsü
relerin aileye desteği, bakımı ve yaklaşımı büyük Özet
olun.
“Üzgünüm”,
Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe olabilirdi”, “başka
önem kazanmaktadır.
“ne söyleyeceğimi
üzerinde etkili olduğu çocuğunuz olur”,
incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapıbilemiyorum”,
Çocuk Sağlığı ve“Senin
Hastalıkları
GEBELİK KAYBINDA
HEMŞİRELİK
çalışmaya
alınmıştır. Ebeveynler geneliçin
bilgiburadayım,
Ölçeği‟ni
(ÇDDÖ/6konuşmak
istersen
YAKLAŞIMI
şeklinde
sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıburadayım”
dışa yönelim
sorunları
erkek
çocuklarında
daha
çok
görülmektedir.
Ayrıca
ifadeler
kullanın.
Hemşireler ailelere gebelik
öncesi
dönemde,
olayıve
yaşama
durumunun sadeceOnlarla
içe yönelim
sorunları
üzerinde
birlikte
olun.
gebelik süresince, doğumyaşam
eylemi
doğumdan
sonraki dönemde bakım vermektedirler.
Buetkili
bakım
Ebeveynleri
birbirinden farklı gelişimsel,
sosyal,yanı
kültürel
belirlenmesinin
dinleyin, duygularını
“zamanla geçecek” gibi
ifadeler kullanmayın. Olayı görmemezlikten
gelmeyin.
Annenin duygularını
paylaşmasını
engellemeyin.
süreçleri içermektedir. Bununla birlikte hemşianlatmalarına fırsat
reler, düşük, ölü doğum,Anahtar
prematüre
doğum,
verin.
1
doğum travması ya da çeşitli hastalıklar nedeDiğer aile üyelerinin Diğer aile üyelerini
(babanın,
kardeşlerin,
olayın dışında tutmayın.
niyle bebeğini kaybeden annelerle ve ailelerle de
büyükanne ve
karşılaşmaktadırlar. Bu durumda hemşireler
büyükbabanın) de
ebeveynlik umutlarını beklenmedik şekilde kayyasını tanıyın.
beden, derin kayıp duygusu ve yasla yüzleşen
Ailenin sorularını
Ailenin sorularını
ailelerle çalışmak durumundadırlar (Limbo and
dürüstçe yanıtlayın. yanıtsız bırakmayın.
Kobler, 2010:316-21).
*Aerde, 2001:469-77; Capitulo, 2004:305-11;
Kayıp yaşayan ailelere verilecek hemşirelik
DiMarco et al., 2001:135-40; Gold, 2007:230-7;
bakımının odak noktasını iyileştirici iletişim
Buldukoğlu, 2002:133-83
oluşturmaktadır. Burada önemli olan nokta ebeDiğer kayıplarda olduğu gibi bebeğini kaybeden
veynlerin gebelik, çocuklarının hayatı ve ölümü
ebeveynlerin yaşadıkları kayıp, acı ve keder
ile ilgili öyküleri tekrar tekrar anlatmalarına izin
uygun şekilde onaylanmalıdır. Örneğin: “Bebevermektir (Capitulo, 2004:305-11).
ğiniz için üzüldüm, konuşmak isterseniz ben
111
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
buradayım” gibi duyguyu anlatan açık ve net
varlığı ile hemşirenin de orada olduğunu ve
ifadeler kullanılabilir. “Başka
olur,
duygusunaAND
eşlik ettiğini ve ailenin
CLINICçocuklarınız
VARIABLES RELATED
TOailenin
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
daha gençsiniz” gibi teselli
edici sözler ailenin
hemşire için önemli olduğunu vurgulamaktaPROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS
yaşadıklarını anlamadığınızı düşünmesine neden
dır.
1
olacaktır (Capitulo, 2005:389-96). Kısa
ve net
Halime
3. Onlar İçin Birşeyler Yapmak (Doing for):
cümleler ile duyguların ifade1Psikolog
edilmesi,
ailenin
Doktor
Hastayı rahatlatmayı, gereksinimlerini karşı2
(Klinik olacakPsikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
acısının paylaşıldığının iletilmesi uygun
lamayı ve saygı duymayı içermektedir.
tır. Kayıp durumlarında yapılması önerilen ve
önerilmeyen durumlar Tablo 2’de verilmiştir
4. Güçlendirme (Enabling): Güçlendirmenin
Özet
hangibilgi
özelliklerin
içe açıklama, destekleme/
(Aerde, 2001:469-77; Capitulo,
2004:305-11;
anlamı,
verme/
DiMarco et al., 2001:135-40;
Gold, 2007:230-7;
onaylama,
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk
Sağlığı vealternatif
Hastalıkları sunma, eğitici ve cesaHOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni
Buldukoğlu, 2002:133-83).
retlendirici
geribildirim
verme, zor kararlar
alma formu ve
6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6için zaman
tanımadır.
varyans
analizi
Kayıp yaşayan ailelere etkin
ve uygun hemşiresonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim
sorunları
çocuklarında
görülmektedir.
Ayrıca (Maintaining Belief):
lik bakımının verilmesinde
teori erkek
temelli
yakla- daha5. çok
İnancı
devam ettirme
yaşamiçin
olayı yol
yaşama
durumunun sadece içe
yönelimsonrası
şımların olması hemşireler
gösterici
Kayıp
ailelerin iyileşmesi için uzun
sorunları bireysel
üzerinde etkili
bulunmuştur. sürede
TartıĢma:güven
Bu çalışmanın
olacaktır. Ebeveyn ve ailenin
olarak
ve inancı belirtmektedir (Swanbulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
değerlendirilmesi uygun girişimlerin
1999:288-98).
belirlenmesininplanlanmayanı sıra koruyucu son,
ruh sağlığı
açısından da
sı açısından önemlidir (Hutti, 2005:630-8). Bu
Yapılan
girişimler
ailelerin acılarını dindirmeyeAnahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,
Dışa
noktada Swanson’ın tanımladığı
bakım modeli
1 bilir, kayıp ile ilgili yası yok etmeyebilir; fakat
hemşireler için yol gösterici olabilir. Bakım veaileye; yanında olunduğu, acılarının paylaşıldığı,
renlerin önce bakımın doğasını anlamaları çok
ailenin bizim için önemli olduğu, dinlemek için
önemlidir. Bu nedenle Swanson (1999:288-98)
orada olunduğu mesajı verilmektedir. Bu da
gebelik kaybı sonrasında beş süreci içeren hemkaybın aile üzerindeki travmatik etkisini azaltşirelik bakım modelini tanımlamıştır:
mada önemli rol oynayabilir.
1. Bilmek (Knowing): Kaybın çiftler için anlaGebelik kaybı destek grupları da profesyonel
mını açığa çıkarmaktır. Çiftin kayba bakış
desteğin önemli bir parçasıdır. Sağlık çalışanları
açısı tanımlanır. Bu süreç önyargılara yer
çiftlere bu destek gruplarına katılabileceklerini
vermemeyi gerektirmektedir.
söyleyebilirler. Çiftler kayıptan sonraki birkaç
2. Birlikte Olmak (Being with): Birlikte olmahafta içinde bu gruplara katılmak istemeyebilirnın anlamı hazır bulunma, duyguların paylaler. Fakat bu tür grupların olduğu çiftlere söyleşımı, tüm sorumluluğu bireye yüklememe,
nebilir, sonrasında gruplara katılım konusunda
yanında olma, sözünü tutmaktır ki bu da tüm
fikir değiştirebilirler (Saflund et al., 2004:132-7). 112
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
Di Marco, Menke and McNamara (2001:135-40)
ilişkilerinde daha az stres yaşayabilirler (Hutti,
çalışmalarında destek gruplarının
bazı kadınlar
O’Leary and
Thorwick, 2006:78-86).
CLINIC VARIABLES
RELATED2005:630-8;
TO INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
için faydalı olduğunu, fakat
bazı kadınlar için
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
Özellikle
gestasyon
yaşı büyük olan kayıplarda
OUTPATIENT UNITS
etkili olmadığını belirlemiştir. Çünkü kadınların
ya da ölü doğumlarda karşılaşılan bir durum da
1
bir kısmı profesyonellerden yardım almak
yeriHalime
ailenin bebeği görüp görmemesi ile ilgili karardır.
ne aile üyelerinden destek almayı
tercih
etmek1
Psikolog
Doktor
Yıllarca ebeveynleri bebeklerini görmeleri ko2
tedirler. Cote-Arsenault and Freije (2004:650-70)
nusunda desteklemek standart bakımın bir pargebelik kaybı deneyimleyen destek gruplarıyla
çası iken, günümüzde bu konu tartışmalıdır.
yaptıkları çalışmada, bu gruptaki kadınların
Özet
Çalışmalar ailelerin bebeklerini görmenin iyileşAmaç:
çalışmada
ilişkilerinin geliştiğini, yeni
başBu
etme
yöntemlemelerine
katkıda
(Saflund et al.,
üzerinde
etkili bulunduğunu
olduğu
ri öğrendiklerini ve kayıpincelenmiştir.
sonrası gebelik
Yöntem: paraAnkara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
2004:132-7),
bebekleriyle daha fazla zaman
157 çocukölü
ve ebeveyni
doksuyla barıştıklarını belirlemişlerdir.
çalışmaya alınmıştır. Destek
geçiren annelerin
bebekleriyle daha az zaman
Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6grupları ile aynı deneyimiÇocuk
18)yaşayanların
doldurmuştur. duyguBulgular: Çok değişkenli varyans analizi
geçiren annelerden daha az anksiyete yaşadıklagöre, içe farkına
larını paylaşmaları, yalnız sonuçlarına
olmadıklarının
görülmektedir.
Ayrıca
rınıçok
(Radestad,
2001:474-80), bebekleriyle
isteebeveynin
psikiyatrik ve
tedavi
varmaları için uygun ortam
sağlandığı
bualmasının ve ailenin son 6 aydır stresli
içe yönelim
sorunları
üzerindegeçiremeyen annelerin
dikleri
kadar
zaman
nedenle ebeveynlerin rahatlamasının
mümkün
TartıĢma: riskinin
Bu çalışmanın
depresyon
yedi kat daha fazla olduğunu
olduğu düşünülebilir. bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların
(Gold,
2007:230-7)
Başka bir
ruh sağlığı
açısından göstermektedir.
da
Kayıp durumlarında babalar da unutulmamalıdır.
çalışmada ise bebeğini gören ve kucağına alan
Sağlık çalışanları babaları duygularını paylaşmaannelerin depresyon ve anksiyete düzeyleri daha
1
ları konusunda cesaretlendirmelidirler. Babalar
yüksek bulunmuştur (Hughes et al., 2002:114-8).
eşlerinin kendilerinin göstermiş oldukları yas
Bu nedenle hemşireler bu konuda ailelere bebedavranışlarını yanlış anlayabileceklerini unutmaği görmenin olası pozitif ve negatif sonuçlarını
malıdırlar. Eğer erkek, duygularını saklarsa,
anlatmalı ve kendileri için en doğru kararı verkadın bunu “bebeği sevmiyordu” şeklinde yomeleri konusunda ebeveynleri cesaretlendirmerumlayabilir. Hemşire kadına eşinin de aynı şelidirler (Hutti, 2005:630-8).
kilde üzgün olduğunu anlatmalıdır. Zor olmasına
Bebeğin hatıralarını hazırlamanın da yararlı olrağmen duygu ve düşüncelerin paylaşımı kayıp
duğuna inanılmaktadır. Bebeğin fotoğrafları, el
deneyimi süresince çiftler için önemlidir. Bu
ve ayak izleri, kimlik bilekliği ve hatıra olabilepaylaşım süresince kadının daha fazla ağlaması
cek diğer uygun parçalardan bir hatıra kutusu
eşinin onu üzdüğü anlamına gelmez, aksine
oluşturulabilir (Radestad, 2001:474-80; Hughes
kadına duygularını dışa vurmada yardımcı olduand Riches, 2003:107-11). Kayıp deneyimleyen
ğu anlamına gelir. Eğer çiftler duygularını farkaileler duygularını ifade etmeyi, yanında olmayı,
lı şekilde ifade ettiklerinin farkında olurlarsa
113
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
hatıra fotoğrafları oluşturmayı ve bu deneyimden
- Ailenin yaşadığı bu deneyim de hemşire
anlam çıkarılmasını enCLINIC
yararlı VARIABLES
girişimler olarak
sizin de nasıl
hissettiğinizi belirtmek.
RELATED TOolarak
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
tanımlamaktadırlar (DiMarco
et al., 2001:135PROBLEMS OF CHILDREN WHO
APPLĠED
- Aileye
kararPSYCHĠATRIC
vermeleri için zaman tanımak.
OUTPATIENT UNITS
40). 1
,2
- Ailenin
güçlü yönlerini vurgulamak.
Haluk ARKAR
Kayıp yaşayan ailelere verilecek hemşirelik
1
bakımının önemli noktaları şuPsikolog
şekilde
özetlene- Önceki yaşam krizleri ile nasıl baş ettiklerini
2
bilir:
belirlemek.
- Aileleri aile üyelerinden, arkadaşlarından ve
- Aile üyelerinin ölümden sonraki yaşam, ölüm
Özet
Bu çalışmada
hangi özelliklerin
içe ile ilgili dini ve kültürel
sağlık çalışanlarındanAmaç:
gelebilecek
tepkiler
ve ölümden
sonrası
konusunda bilgilendirmek.
inançlarını
Sağlığı vebelirlemek.
Hastalıkları
-
-
Bu tepkilerinin altındaÇocuk
yatanvenedenler
- Bebeklerini
ile ilgili öneriGençler İçin(ölüm
Ölçeği‟niölümsüzleştirmek
ile ilgili konuşmak konusundaki
kişisel rahatlerde bulunmak (ağaç dikmek, bebeğe isim
sorunları
erkek
çocuklarında
daha
çok
görülmektedir.
Ayrıca
sızlığı, önceki deneyimler,
destek vermede
vermek
gibi) (deMontigny
et al.;1999:151-6).
olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
yetersizlik) konusundayaşam
bilgilendirmek.
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel Hemşireler,
istismara uğrama,kayıp
dışa yönelim
yaşayan ailelere duyarlı ve
Bebeğin defnedilmesi ile
ilgiliiçe
yasal
süreç veyönelimdestekleyici
verirken bu arada kendi duybulguları
yönelim-dışa
sorunları için bakım
riskli grupların
hastane politikaları ile tartışılmıştır.
ilgili basit ve anlaşılır
gusal yanıtları ile de baş etmek durumundadırlar.
bilgi vermek.
Bazı hemşireler
bakımı verebilme konusunda
Dışa Yönelim bu
Sorunları,
- Aileleri toplumdaki uygun kaynaklar konusunda bilgilendirmek (destek grupları, psikolog, uzman hemşire)
1
- Diğer aile üyelerinin bebeğin ölümü ile ilgili
duygularını ifade etmesine fırsat vermek.
- Ebeveynleri konu ile ilgili aile üyeleri, arkadaşları ve sağlık çalışanları ile konuşmaları
konusunda cesaretlendirmek.
- Ebeveynlere; gereksinimlerini, beklentilerini
aile üyelerine, arkadaşlarına ve sağlık çalışanlarına açıkça ifade etmeleri konusunda cesaret vermek.
114
uzmanlaşmış olmalarına rağmen, bazı hemşireler
için bu ailelere bakım vermek çok zor olmaktadır (Rohers et al.;2008:631-9). Çalışma sonuçları hemşirelerin kayıp ve yas, aile ile iletişim ve
yas bakımı ile baş etme konusunda eğitim gereksinimleri olduğunu göstermektedir (Rohers
et al.;2008:631-9; Kavanaugh and Paton; 2001:36980). Bu grup ile çalışacak hemşirelerin temel
eğitim alması ve hemşireler için konu ile ilgili
hizmet içi eğitimin planlanması önerilmektedir.
Bu ailelere yardım özel beceriler gerektirmektedir ki, hemşireler bu eğitimleri, aldıktan sonra
kayıp ile baş etmede kendilerini daha iyi hissedeceklerdir. Chan et al. (2008:509-18) hemşire-
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
lerin perinatal yas bakımına ilişkin tutumlarını
• Postpartum dönemde psikoz
inceledikleri çalışmada,
hemşirelerin
konuRELATED
ile
CLINIC
VARIABLES
• Gebelik kaybı
EXTERNALIZING
ilgili bilgi ve deneyim gereksinimleri
vurgulanPROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC
OUTPATIENT
UNITS doğum süreci
makta, iletişim konusunda gelişmeye ihtiyaç
• Travmatik
1
duydukları ve ekip üyeleri ve hastaneden
konu
Halime
• İnfertilite
1
ile ilgili destek gereksinimleri
olduğu
belirtilPsikolog
Doktor
2
mektedir. Bu noktada konsültasyon
liyezon
• Donör sperm gebeliği için çiftlerle görüşme
psikiyatri hemşiresi önemli bir boşluğu doldura• Premenstrual sendrom
bilir. Hemşirelerin konu ile ilgili bilgi, beceri ve
Özet
Amaç: Bu
çalışmadayoğun
deneyim eksiklikleri olmakla
birlikte,
• Menopozda duygu-durum bozuklukları
çalışma koşulları, elemanincelenmiştir.
eksikliği Yöntem:
gibi nedenAnkara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
157 çocuk
ve ebeveyni
• bilgi
Madde
bağımlılığı
lerle hemşireler daha çok çalışmaya
hastaların
fiziksel
ba- genel
alınmıştır.
Ebeveynler
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6kımına odaklanmakta, hastaların
psikolojik
ba- Çok• değişkenli
18) doldurmuştur.
Bulgular:
varyans
analizi
İstenmeyen
gebelikler
kımı için yardıma gereksinim
duymaktadırlar
ebeveynin kaybı
psikiyatrik
tedavi almasının
ailenin son 6 aydır stresli
• veAbortus
(Kocaman, 2005:49-54). Gebelik
yaşayan
etkili olduğu
bulunmuştur.
kadınlar düşünüldüğünde kadının
fiziksel
bakımın
• Üreme
kanserleri
TartıĢma: sistemi
Bu çalışmanın
yanı sıra psikolojik bakımabulguları
da gereksinimi
oldu-yönelim sorunları için riskli grupların
Burada da görüldüğü gibi gebelik kaybı ve dütartışılmıştır.
ğu açıktır. Ülkemizde gebelik
kaybı yaşayan
şüklerDışa
bu Yönelim
kliniklerde
danışmanlık istenen konukadınlara yönelik yapılandırılmış
bir hemşirelik
Anahtar Kelimeler:
Sorunları,
bakım programı, gebelik destek grupları bulun- 1 lar arasındadır. D’Afflitti’nin (280-5) aynı mamamaktadır. Bu nedenle bu alanda çalışan hemkalesinde, obstetri kliniğinde sağlık personelinin
şirelerin kayıp yaşayan ailelere yaklaşım konudüşük deneyimi yaşayan hastaya etkin bakım
sunda desteklenmesinin ve bilgilendirilmesinin
verebilmek için liyezon hemşiresinden destek
önemli olduğu düşünülmektedir.
istedikleri belirtilmektedir. Klinisyen- hemşireler
liyezon hemşiresinin profesyonel desteği sonuD’ Afflitti uzman liyezon hemşiresi olarak obscunda hastaya empatik yaklaşım konusunda
tetri kliniğinde yaşadığı deneyimleri anlattığı
kendilerini daha yeterli gördüklerini belirtmişmakalesinde (2005:280-85), obstetri-jinekoloji
lerdir. Bununla birlikte bu eğitim sonrasında,
biriminden danışmanlık istenen konuları şu şegebelik kaybı yaşayan kadınların ruh sağlığına
kilde belirtmiştir:
yönelik girişimler rutin bakımın bir parçası ol•
Gebelikte duygu-durum bozuklukları
muştur (D’ Aflitti, 2005:280-85). Görülmektedir
ki işbirliği ile kayıp yaşayan kadınlara bakım
•
Postpartum dönemde duygu- durum
bozuklukları
veren personelin bilgi ve becerisi artacak ve bu
115
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
doğrultuda verilen bakımın niteliği de yükselehizmetin niteliğinin artırılması noktasında önemTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
cektir.
CLINIC VARIABLES RELATEDliTO
INTERNALIZING
AND
olduğu
düşünülmektedir.
SONUÇ
EXTERNALIZING
KAYNAKLAR
OUTPATIENT UNITS
1
,2
Gebelik kaybı, geleceğin yitimi, bebekle
ilgili
Halime
ġenay GÜZEL
Haluk ARKAR
AERDE,
J., (2001). Guidelines For Healthcare
1
ümitlerin, hayallerin kaybı anlamına
gelmektedir.
Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon
Psikiyatri Supporting
Merkezi
Professionals
Families Experi2
Yaşanan kayıp, yas ve depresyon gibi emosyonel
encing A Perinatal Loss. Pediatric Child
yanıtlara yol açmaktadır. Bu nedenle aile ile
Health, 6 (7), 469-477
doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası Özet
hangi özelliklerin
ARMSTRONG,
D.S.,içe& HUTTI, M.H., (1998).
dönemde birlikte olan hemşirelerin
aileninçocuğun
kay- ve ebeveynlerin
Pregnancy
After Perinatal Loss: The Relaba verdiği tepkileri değerlendirmesi,
duygularını
çalışmaya
alınmıştır.
alma formu
ve 6-18 Yaş
ifade etmesi konusunda destek
olması
ve Ebeveynler
önem- genel bilgitionship
Between
Anxiety and Prenatal AtÇocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6doldurmuştur. yapmaBulgular: Çok değişkenli
varyans
analiziof Obstetric Gynecologic
li kararlar verme sürecinde18)danışmanlık
tachment.
Journal
sı önemlidir. Koopmans, et
al. (2013:1-22)
tara- daha çokandgörülmektedir.
sorunları
Ayrıca
Neonatal Nursing,
27(2):183-189
fından yapılan literatür yaşam
taramasında
gebelik
olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde
etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel ARMSTRONG,
istismara uğrama, dışaDS.,
yönelim
(2002). Emotional Distress
kaybı yaşayan anneler, babalar
ve ebeveynler
için riskli Attachment
grupların
and Prenatal
in Pregnancy After
için yapılan girişimlerinbelirlenmesinin
(hemşirelik,yanısosyal,
Perinatal Loss. Journal of Nursing Scholarspsikolojik destek ya da danışmanlık)
etkililiğini
Anahtar
Kelimeler: İçerastYönelim Sorunları,
Dışa34(4):339-345
hip,
gösteren randomize kontrollü
çalışmalara
lanmadığı belirtilmiştir. Etkili girişimlerin belir- 1
BADENHORST, W., & HUGHES, P., (2007).
lenebilmesi amacıyla bu alanda çalışmalara gePsychological Aspects of Perinatal Loss.
reksinim olduğu düşünülmektedir. Bununla
Best Practice and Research Clinical Obsbirlikte kayba verilen tepkilerde kültürün önemtetrics and Gynaecology, 21(2):249-259
li bir belirleyici olduğunu düşündüğümüzde etkili girişimlerin belirlenmesi noktasında ülkeBENNET, SM., LITZ, BT., LEE, B.S., & MAmizdeki kadınların kayba verdiği tepkilerin beGUEN, S., (2005). The Scope And Impact
lirlenmesinin hemşireler ve diğer sağlık persoOf Perinatal Loss: Current Status And Funeli için yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
ture Directions. Professional Psychology,
Bu noktada obstetri birimlerinde kayıp deneyimResearch and Practice, 36(2):180-187
leyen kadınlara bakım verme konusunda ülkeBONANNO, G.A., & KALTMAN, S., (2001).
mizdeki hemşirelerin duygu, düşünce ve bilgiThe Variety of Grief Experience. Clinical
lerinin bilinmesi, bu konuda konsültasyon liyezon
hemşireliği uygulamalarının da belirlenmesinin
116
Psychology Review, 21(5):705-734
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
BULDUKOĞLU, K., (2002). Gebeliğin Kaybı COTE-ARSENAULT, D., & MAHLANGU, N.,
Impact of Perinatal
Loss on the Subve Perinatal Yas. İçinde
L. VARIABLES
Taşkın (Çev.RELATED
Ed.)
CLINIC
TO(1999).
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
sequent Pregnancy and Self: Women’s ExYüksek Riskli Gebelik
ve Doğum El Kitabı,
OUTPATIENTperience.
UNITS Journal of Obstetric Gynecologic
Ankara, Türkiye: Palme Yayınları, ss 133-183
1
,2
Neonatal
Halime ġenay GÜZELand
Haluk
ARKAR Nursing, 28(3):274-282
CAELLI, K., DOWNIE, J., & LETENDRE, A.,
1
COTE-ARSENAULT, D., (2003). The Influence
(2002). Parents’ Experiences
2 Of Midwife(Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
of Perinatal Loss on Anxiety in Multigravidas.
Managed Care Following The Loss Of a Baby
Journal of Obstetric Gynecologic and Neoin a Previous Pregnancy. Journal of Advanced
Özet natal Nursing, 32(5):623-629
Nursing, 39(2):127-136
COTE-ARSENAULT,
CALLISTER, C.L., (2006).
Perinatal
Loss:
ADışkapı
incelenmiştir.
Yöntem:
Ankara
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıD., & FREIJE, M.M.,
(2004).
Support
Groups Helping Women
Family Perspective. The
Journal
of Perinatal
çalışmaya
alınmıştır.
alma formu
ve 6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6Through Pregnancies After Loss. West J Nurs
& Neonatal Nursing,18)
20(3):227-234
doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi
sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kızRes,
çocuklarında,
yönelim
26 (6),dışa
650-670 erkek
çocuklarında
CAPITULO, L.K., (2004).sorunları
Perinatal
Grief
Online.
yaşam
yaşama durumunun sadece
içe yönelim sorunları üzerindeD., & DONATO, L.K.,
COTE-ARSENAULT,
The American Journal
ofolayı
Maternal-Child
Bu çalışmanın Expectations in Late
(2007). Restrained
Nursing, 29(5):305-311
Pregnancy
Following
da Loss. Journal of ObsCAPITULO, L.K., (2005).tartışılmıştır.
Evidence for Healing
tetric Gynecologic and Neonatal Nursing,
Interventions With Perinatal
Bereavement.
Anahtar Kelimeler:
36(6):550-557
The American Journal of Maternal-Child 1
D’AFLITTI, J.G., (2005). A Psychiatric Clinical
Nursing, 30(6):389-396
Nurse Specialist as Liaison to OB/GYN
CARRERA, L., DIEZ-DOMINGO, J., MONPractice. Journal of Obstetric, Gynecologic,&Neonatal
TANANA, V., MONLEON SANCHO, J.,
Nursing, 34(2):280-285
MINGUEZ, J., & et al. (1998). Depression
in Women Suffering Perinatal Loss. Interna- deMONTIGNY, F., BEAUDET, L., & DUMAS,
L., (1999). A Baby Has Died: The Impact of
tional Journal of Gynaecology and Obstetrics,
Perinatal Loss On Family Social Networks.
62(2): 149-153
Journal of Obstetric, Gynecologic, and NeCHAN, F.M. , LOU, F., ARTHUR, GD., CAO,
onatal Nursing, 28(2):151-156
F., WU, H.L., ,LI, P., & et al. (2008). Investigating Factors Associate to Nurses’ Attitudes DIMARCO, A.M., MENKE, E.M., & MCNAMARA, T., (2001). Evaluating a Support
Towards Perinatal Bereavement Care. JourGroup for Perinatal Loss. The American
nal of Clinical Nursing, 17(4):509-518
117
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, AnJournal of Maternal Child Nusing, 26(3):135THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
Türkiye
140
CLINIC VARIABLES RELATED TOkara,
INTERNALIZING
AND
EXTERNALIZING
OF CHILDRENHACETTEPE
WHO APPLĠEDÜNİVERSİTESİ
PSYCHĠATRIC NÜFUS ETÜTGELLER, P.A., KLIER,PROBLEMS
C.M., & NEUGEBAOUTPATIENT UNITS
LERİ ENSTİTÜSÜ. (2014). 2013 Türkiye
UER, R., (2001). Anxiety Disorders Following
1
Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). HacetMiscarriage. Journal of Clin Psychiatry,
1
tepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.
62(6):432-438
2
C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, AnGİZİR, C.A., (2006). Bir Kayıp Sonrasında Zorkara, Türkiye
luklar Yaşayan Üniversite Öğrencilerine
Özet
hangiP.,
özelliklerin
içe
HUGHES,
& RICHES,
S., (2003). PsychoYönelik Bir Yas Danışmanlığı
Modeli.çocuğun
Mer-ve ebeveynlerin
logical
Aspects
of Perinatal Loss. Current
sin Üniversitesi Eğitim
Fakültesi
Dergisi,
incelenmiştir.
Yöntem:
Sağlığı
ve Hastalıkları
Opinion
and Gynecology,
2(2):195-213
alma formuinve Obstetrics
6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/615(2):107-111.
varyans analizi
GOLD, K.J., (2007). Navigating
Care After A
sorunları
Ayrıca Social and Professional
HUTTI,
M.H., (2005).
Baby Dies: A Systematic
Review
of Parent daha
yaşamProviders.
olayı yaşama durumunun
yönelim sorunları
üzerinde
Needs
of Families After Perinatal
Experiences With Health
Journal sadece içeSupport
Bu çalışmanın
Loss. Journal
of Obstetric Gynecologic and
of Perinatology, 27(4):230-237
Neonatal
sağlığı Nursing,
açısından da34 (5), 630-638
GOLD, K. J., BOGGS, tartışılmıştır.
B.S., MUZIK, M., &
HUGHES,
P.M.,
TURTON, P., & EVANS,
SEN, A., (2014). Anxety
disorders
ob- Sorunları,
Anahtar
Kelimeler: and
İçe Yönelim
Dışa Yönelim
Sorunları,
C.D.H., (1999). Stillbirth as Risk Factor For
sessive compulsive disorder 9 months after 1
Depression and Anxiety in the Subsequent
perinatal loss. General Hospital Psychiatry,
Pregnancy: Cohort Study. BMJ, 318 (7200),
36(6): 650-654
1721-1724
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTLERİ ENSTİTÜSÜ. (2004). 2003 Türkiye HUGHES, P., TURTON, P., HOPPER, E., &
EVANS, C.D., (2002). Assessment of GuiNüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacetdelines For Good Practice in Psychosocial
Care of Mothers After Stillbirth: A Cohort
C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, AnStudy. Lancet, 360 (9327), 114-118
kara, Türkiye
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜT- KAVANAUGH, B., & PATON, J.B., (2001).
Cominucating With Parents Who Experience
LERİ ENSTİTÜSÜ. (2009). 2008 Türkiye
a Perinatal Loss. Ilness, Crisis and Loss,
Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacet9(4):369-380
118
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
KOCAMAN, N., (2005). Genel Hastane UyguBaskı, Ankara, Türkiye: İmaj İç ve Dış TiTHE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND
lamasında Psikososyal
Bakım
ve Konsültasss. 276-318.AND
CLINIC
VARIABLES
RELATED TO caret,
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
yon Liyezon Psikiyaytrisi
Hemşireliği. C.Ü.
APPLĠED
PSYCHĠATRIC
PARKERS,
C. M.,
(2001). A historical overview
OUTPATIENT UNITS
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1):49-54
of the scientific study of bereavement. In
1
KOOPMANS, L., WILSON, T., CACCIATORE,
Stroebe, M. S., Hansson, R. O., Stroebe,
1
J., & FLENADY, V., (2013).2 (Klinik
Support
For
W., & Schut, H. (Ed.), Handbook of bereaPsikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü
Mothers, Fathers and Families After Perinavement research: Consequences, coping, and
tal Death (Intervention Review). Cochrane
care, Washinghton, DC:APA, pp. 25-46
Database Of Systematic Reviews; 6:1-22 Özet
özelliklerin
içe
PERRY,hangi
E. S.,
HOCKENBERRY,
M. J. ,LOWyönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu
DOI:10.1002/14651858.CD000452.pub3
DERMILK,
L. D., & WILSON, D., (2010).
LIMBO, R., & KOBLER,
K., (2010).
Tie genel bilgiMaternal
Care, Mosby Elseçalışmaya
alınmıştır.The
Ebeveynler
alma formuChild
ve 6-18Nursing
Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6That Binds: Relationships
in Perinatal
Be- Çok değişkenli
vier, 598608 analizi
18) doldurmuştur.
Bulgular:
varyans
reavement. The American
of Ma- daha çok görülmektedir. Ayrıca
sorunlarıJournal
RADESTAD, I., (2001). Stillbirth: Care and
ternal Child Nusing, 35(6):316-321
yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe Long-Term
yönelim sorunlarıPsychological
üzerinde
Effects, British
sorunları
üzerinde
etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu
çalışmanın
LONGSDON, M.C., & DAWIS, D.W., (2003).
Journal of Midwifery, 9(8):474-480
belirlenmesinin
Social and Professional
Support foryanıPregant
ROHERS, C., MASTERSON, A., ALLES, R.,
and Parenting Women. The American JourWITT,
C., &Sorunları,
RUTT, P., (2008). Caring for
Dışa Yönelim
nal of Maternal Child Nusing, 28(6):371-376
1
Families Coping With Perinatal Loss, JoMIRON, J., & CHAPMAN, J.S., (1994). Men’s
urnal of Obstetric, Gynecologic,&Neonatal
Experiences with the Event of their Partners’
Nursing, 37(6):631-639
Miscarriage. Can J Nurs Res, 26(2):61-72
SAFLUND, K., SJOGREN, B., & WREDLING,
MURPHY, F.A., (1998). The Experience Of
R., (2004). The Role Of Caregivers After
Early Miscarriages From a Male PerspectiStillbirth: Views and Experience Of Parents,
ve. Journal of Clinical Nursing, 7(4):325-332
Birth, 31 (2), 132-137
O’LEARY, J., & THORWICK, C., (2006). Fathers’ Perspectives During Pregnancy, Postperinatal Loss. Journal of Obstetric, Gynecologic and Neonatal Nursing, 35(1):78-86
SMART, C.J., & SMITH, B.L., (2013). A Transdisciplinary Team Approach to Perinatal
Loss, The American Journal of Maternal
Child Nusing, 38(2):110-114
ÖZ, F. , (2004). Kayıp, Ölüm ve Yas Süreci.
İçinde Sağlık Alanında Temel Kavramlar, 1.
SUTAN, R., & MISKAM, H.M., (2012). Psychosocial Impact of Perinatal Loss Among
119
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
WORDEN, W., (2001)., Grief Counselling and
Muslim Women, BMC Women’s Health,
Therapy: AAND
handbook for the mental
12(1):1-9
CLINIC VARIABLES RELATED TO Grief
INTERNALIZING
EXTERNALIZING
health practitioner, Newyork: Brunner-RoPROBLEMS
OF Caring,
SWANSON, K.M., (1999).
Effects Of
OUTPATIENTutlege
UNITS
Measurement, and Time On Miscarriage
1
ZHANG, B., EL-JAWAHRI, A., & PRIGERImpact And Women’s Well-Being, Nursing
1
SON, H.G., (2006). Update On Bereavement
Research, 48(6):288-298
2
Research: Evidencebased Guidelines For
TAŞKIN, L., (2002). Doğum ve Kadın Sağlığı
Diagnosis And Treatment Of Complicated
Hemşireliği, 5.Baskı, Ankara, Türkiye: SisÖzet Bereavement, Journal of Palliative Medicitem Ofset, ss. 1-15 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe
9(5):1188-1203
yönelim ve dışa yönelim sorunları ne,
üzerinde
etkili olduğu
1
120
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
EXTERNALIZING
OUTPATIENT
UNITS
EXTENDED
ABSTRACT
1
Introduction:Perinatal loss includes fetal death and neonatal death within the first 28 days of life.
1
Despite significant technological
advances
in medicine and obstetrics area miscarriage, stillbirth and
2
newborn death still occurs with surprising frequency and affects millions of family every year. For
family, death means loss of the future, loss of hopes related to baby. With this sudden loss parents
Özetand neonatal death cause emotional responses
feel a big emptiness. Involuntary miscarriage, stillbirth
yönelimIn ve
yönelim
sorunlarıprocess
üzerindemay
etkilibe olduğu
such as grief and depression.
thisdışa
point
mourning
more traumatic. Pregnancy
Loss and Grief:Grief is aHOEAH
heavyPsikiyatri
and distressing
that
happens
after the loss of a beloved
polikliniğine situation
başvuran 157
çocuk
ve ebeveyni
object. Loss of a child is more
severe
than loss ofÖlçeği‟ni
an adult,
so grief can lasts for months
Çocuk ve
Gençlerexperience
or even for years. The lost
infant göre,
is continuously
mourned
and isdışanever
forgotten. Parents’, other
sonuçlarına
yönelim
family members’ and friends’
responses to loss can vary. Studies on the effects of loss on men show
yaşam olayı about
yaşama durumunun
sadece
içe yönelim
üzerinde
that, men suppress their emotions
loss of the
baby.
Men sorunları
think that
in this process their role is
sorunları
üzerinde
etkili
bulunmuştur.
TartıĢma:
Bu
çalışmanın
“being strong” “being protector” and if women cry and get sad men think they can not perform
belirlenmesinin
koruyucuthan
ruh women.
da also describe isolation,
their these tasks. Mourning
period of yanı
men sıra
is shorter
But they
loneliness and pain after loss. It should be considered that fathers also need support after loss. After
loss, parents’ friends and family members can not know what to say, what to do. They avoid talking
1
about loss. They can make light of experience; comments such as “you are young”, “you can try
again”, “it was the best, maybe the baby would be crippled”. In this case parents think nobody aweres of their needs and their needs are underestimated. Wheras women want to share their feelings
with family, want to cry with them, want their family to listen loss experience. At this point it is
important to inform family members and friends about appropriate approach towards parents who
lost baby. Nursing Care in Pregnancy Loss: Families who suffered losses need attentive, responsive and understanding health care workers and nurses. At this point, to know the process after
losses experienced by families will affect quality of care given by healthcare team. In particular
nurses’ support and approach to family have an important point. The focus of nursing care given to
families is healing communication. Here the important point is to allow parents to tell their stories
again and again. Short and clear sentences with the expression of emotion will be enough to show
sharing of parents’ pain. Theory based approaches in the delivery of effective and appropriate nursing
care to the families that have the experience of baby loss, will be an effective guide for nurses. Individual planning is important for appropriate intervention. Swanson care model that could define
121
JACSD
www.jacsdergisi.com
ULUSLARARASI
Hakemli Kadın
Hastalıkları
Anne
Çocuk
Sağlığı Dergisi
Journal
of Family,ve
Child
and
Education
Ağustos
2014 Sayı:
04 Dönemi
Cilt: 02 Yaz
KıĢ06 Yıl:2016
Mayıs / Haziran
/ Temmuz
Yaz
Sayı:
August-December
2014of
Issue:
04 Volume:
02 Summer
Winter
International
Refereed Journal
Gynaecology
And
Maternal
Child Health
K:81Issue: 06 Yyl: 2016
Summer
www.aceddergisi.com
ID:49 K:69
PSĠKĠYATRĠ
POLĠKLĠNĠĞĠNE
BAġVURAN
ÇOCUKLARDA
(ISO 9001-2008
Belge No / Document
No: 12879 & ISO
14001-2004 Belge
PATENT
NO: TRADEMARK)
VE DIġA
YÖNELĠM
(2015/03947-2015-GE-17304)
ĠNCELENMESĠ
guidance for nurses at this point. Swanson care model includes five basic processes that give meaning
to acts labeled caring: knowing,
being with,RELATED
doing for,TO
enabling,
and maintaining
CLINIC VARIABLES
INTERNALIZING
AND belief. Interventions
EXTERNALIZING
can not stop parents’ painPROBLEMS
but it shows
that we are with them, we share their pain, we are ready to
listen. It plays an important role in reducingOUTPATIENT
the traumaticUNITS
impact of loss on family. For years, enco1
, 2 been a standard of care, but this practice
uraging parents to see and hold their stillborn
babies
has
Halime ġenay
GÜZEL
Haluk ARKAR
has recently become controversial.
is available,
clinicians should avoid as1
PsikologUntil
Doktormore
(Klinikinformation
Psikolog) Madalyon
Psikiyatri Merkezi
2
(Klinik
Psikolog)
Ege
Üniversitesi
Psikoloji
Bölümü
surances that parents will fare better if they see and hold their dead baby after birth. Instead, nurses
can explain possible positive and negative effects and encourage parents to make decision that feels
right for them. Mementos of the baby are also believed to be helpful. Photos of the baby, foot and
Özet
ve ebeveynlerin items
hangi özelliklerin
içe
handprints, identification bracelets
and anyçocuğun
other appropriate
can be combined
in a bereavement
memento package.Pregnancy
loss support
groupDışkapı
is also
anSağlığı
important
part of professional support.
incelenmiştir.
Yöntem: Ankara
Çocuk
ve Hastalıkları
Nurses can tell couples toçalışmaya
join this
groups.
Nurses
cope
theirveown
emotional reactions while
alınmıştır.
Ebeveynler
genel
bilgi with
alma formu
6-18 Yaş
Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6they give supportive and sensitive
care toBulgular:
the families
that havevaryans
the experience
of baby loss. Study
18) doldurmuştur.
Çok değişkenli
analizi
sonuçlarına
göre,
içe
yönelim
sorunları
kız
çocuklarında,
dışa
yönelim
results show that nurses need
training requirements about loss, grief, comunication with family and
psikiyatrik tedavi
almasının veliaison
ailenin son
6 aydır
coping with bereavement ebeveynin
care. Psychiatric
consultation
nurse
canstresli
fill an important gap at this
istismara uğrama,
yönelim
point. It is clear that whenetkili
considering
womenFiziksel
with pregnancy
lossdışathey
need psychological care as
well as physical care. Clinical
and consultation-liaison
cooperation to be effective in
bulgularınurses
yönelim sorunları için nurse
riskli grupların
improving the quality of care
and clinical staff development is expected to be positively affected by
this cooperation. Conclusion:
It Kelimeler:
is important
to learn
aboutDışa
theYönelim
thoughts,
feelings and knowledge of
Anahtar
İçe Yönelim
Sorunları,
Sorunları,
nurses who work at obstetric units and care to family
experiencing loss. In this regard the determi1
nation of consultation liaison nursing practice is expected to increase the quality of care.
122
ÜNVANI
ADI SOYADI
BAĞLI OLDUĞU KURUM
DR.
Anayit COŞKUN
HALİÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Annick BOGAERTS
UNIVERSITY OF ANTWERP
DR.
Ayça GÜRKAN
EGE ÜNİVERSİTESİ
Dr.
Ayden ÇOBAN
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aynur UYSAL TORAMAN
Dr.
Ayten TAŞPINAR
DR.
Ayten ŞENTÜRK
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe BEŞER
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe Ferda OCAKÇI
KOÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe KOYUN
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşegül BİLGE
DR.
Ayşegül İŞLER
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Birsen KARACA SAYDAM
DR.
Candan ÖZTÜRK
SEBAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Deniz SAYINER
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR
Dilek ŞEN BEYTUT
İZMİR ÜNİVERSİTESİ
Dr.
Elif GÜRSOY
DR.
Emel EGE
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ergül ASLAN
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Esra ENGİN
DR.
Fatma DEMİRKIRAN
ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatma TAŞ ARSLAN
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Filiz ADANA
DR.
Füsun TERZİOĞLU
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gonca KARAYAĞIZ MUSLU
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ
DR
Gülbu TANRIVERDİ
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gülcihan AKKUZU
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR
Gülsün ÖZENTÜRK
DR.
Gülten GÜVENÇ
GÜLHANE ASKERİ TIP AKADEMİSİ
DR
Gönül ÖZGÜR
DR
Hafize ÖZTÜRK CAN
Dr.
Hale UYAR HAZAR
DR
Handan ZİNCİR
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
DR
Hatice BAL YILMAZ
123
DR.
Hatice YILDIZ
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
DR
Hediye ASLAN
BİLİM ÜNİVERSİTESİ
DR
Hülya ARSLANTAŞ
DR.
Hülya DEMİRCİ
DR
Hülya OKUMUŞ
ŞİFA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Inge TENCY
ODISEE UNIVERSITY
DR
Kafiye EROĞLU
KOÇ ÜNİVERSİTESİ
DR
Kamile KUKULU
DR.
Katrien BEECKMAN
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL
DR.
Kerziban YENAL
ŞİFA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Marie BERG
INSTITUTE OF HEALTH AND CARE SCIENCES
DR.
Mary STEEN
DIVISION OF HEALTH SCIENCES, SCHOOL OF
NURSING AND MIDWIFERY
DR.
Murat BEKTAŞ
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Mürüvvet BAŞER
DR
Naile BİLGİLİ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
Dr.
Nebahat ÖZERDOĞAN
DR
Neriman SUĞUKPINAR
DR
Nesrin AŞTI
İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ
DR
Nevin AKDOLUN BALKAYA
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ
DR
Nevin ŞAHİN
DR
Nilüfer ERBİL
ORDU ÜNİVERSİTESİ
DR
Nuran KÖMÜRCÜ
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
DR
Nuray EGELİOĞLU ÇETİŞLİ
KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nursen BOLSOY
DR
Nursen NAHÇIVAN
DR
Olcay ÇAM
Dr.
Pınar SERÇEKUŞ
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR
Rabia EKTİ GENÇ
DR
Reci MESERİ
DR
Selma ÖNCEL
DR.
Selma ŞEN
DR
Selmin ŞENOL
DR.
Sema YILMAZ
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Serap EJDER APAY
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
DR
Sevgi ÖZKAN
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
124
Dr.
Sibel ŞEKER
DR
Süheyla ÖZSOY
DR
Ümit SEVİĞ
DR.
Ümran OSKAY
DR
Zehra GÖLBAŞI
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ
DR
Zekiye KARAÇAM
Dr.
Zeynep DAŞIKAN
DR.
Zeynep KAHVECİ
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ziyafet UĞURLU
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR
Zümrüt BAŞBAKKAL
DR
Özen KULAKAÇ
DR
Şafak DAĞHAN
DR
Şeyda DÜLGERLER
125
CXXVI

Sayı 6 - Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk

Transcription

Similar documents

Otoimmün hastalıklar

Ulusal Terapötik Aferez Rehberi Taslağı için tıklayınız

Ömer Adem GAZİOĞLU-Kitle Kurtarma Operasyonlarının