Wy¿sza matematyka albo gramatyka polska

Wy¿sza matematyka albo gramatyka polska

Wy¿sza matematyka
albo
gramatyka polska
Inhalt
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Substantiv – allgemein . . . . . . . . . . . .
Adjektive. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adverbien . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adjektiv und Adverb im Vergleich . . . . .
Pronomina . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pronomina + Adjektive + Substantive . . . .
Plural mp und non-mp kontrastiv . . . . . .
Das Verb – allgemein . . . . . . . . . . . .
Präteritum . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Futur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Verben der Bewegung . . . . . . . . . . . .
Verben und ihre Präfixe . . . . . . . . . . .
Imperativ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konditional . . . . . . . . . . . . . . . . .
Modalprädikativa . . . . . . . . . . . . . .
Präpositionen. . . . . . . . . . . . . . . . .
Numeralia . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Partizipien . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-no/-to Formen . . . . . . . . . . . . . . . .
Verbalsubstantive . . . . . . . . . . . . . .
Partizipien, -no/-to u. Verbalsubst. Vergleich
Passiv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tabellen – Übersicht . . . . . . . . . . . . .
Deklinationsmuster . . . . . . . . . . . . .
Konjugationsmuster . . . . . . . . . . . . .
Aspektpaare . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
158
162
165
166
166
169
171
171
174
175
176
184
187
188
189
189
192
199
202
202
203
203
205
206
220
230
157
1.
Das Substantiv
Im Polnischen gibt es 7 Kasus:
Name des Kasus
Auf welche Frage antwortet der Kasus
Nominativ (mianownik)
kto? co? (wer? was?)
Genitiv (dope³niacz)
kogo? czego? (wessen?)
Dativ (celownik)
komu? czemu? (wem?)
Akkusativ (biernik)
kogo? co? (wen? was?)
Instrumental (narzêdnik)
kim? czym? (mit wem? womit?)
Lokativ (miejscownik)
o kim? o czym? (über wen? worüber?)
Vokativ (wo³acz)
(Anrede)
1.1.
Deklinationen – Klassifizierung
Deklination
Genus der Subst.
Endungen
Beispiele
I
Feminina
-a
-i, ø*
¿ona, matka
pani, noc
+ Maskulina auf -a
-a
kolega, mê¿czyzna, artysta
Maskulina
-ø
pan, brat, pies, dom
-o
dziadzio, Jasio (kleine Gruppe)
-o, -e
dziecko, mieszkanie
-ê
-um
imiê, cielê (kleine Gruppe)
centrum, seminarium (Fremdwörter)
II
III
Neutra
*ø = Nullendung = Konsonantische Endung
158
1.2.
Substantive (Singular)
Übersicht über die Endungen
m
Nom
kto?
co?
Gen
kogo?
czego?
-ø
-a
-u
Feminina +
Maskulina auf -a
student
m¹¿
goϾ
kot
dom
-a
studenta
mê¿a
goœcia
kota
domu
hartstämm. weichstämm.
-i
-ø
Dat
komu?
czemu?
-owi studentowi
mê¿owi
goœciowi
domowi
-u
kotu
Akk
kogo?
co?
mp + ma
-a
mr
studenta
mê¿a
goœcia
kota
Ins
-em
(z) kim?
(z) czym?
Vok
-o
-e
-um
-ê
okno
przedszkole
muzeum
imiê
cielê
-a
-um
-enia
-êcia
okna, przedszkola
muzeum
imienia
cielêcia
oknu, przedszkolu
muzeum
imieniu
cielêciu
-y ¿ony
-i matki
kolegi
-i babci
pani
-y nocy
-e ¿onie
matce
koledze
-i babci
pani
-y nocy
-u
-um
-eniu
-êciu
auf -a, -i
auf -ø
Akk = Nom
-ø dom -ê ¿onê
matkê
babciê
kolegê
-¹ pani¹
(Ausn)
studentem
mê¿em
goœciem
kotem
domem
Lok
hart(o) kim? stämm.
(o) czym?
-e studencie
kocie
-u Janku
¿ona
matka, babcia
kolega
pani
noc
n
-¹
-ø noc
¿on¹
matk¹, babci¹
koleg¹
pani¹
noc¹
weichstämm.
hartstämm.
weichstämm.
-u mê¿u
goœciu
Jasiu
-e ¿onie
matce
koledze
-i babci
pani
-y nocy
hartstämm.
weichstämm.
hartstämm.
weichstämm.
-e studencie
kocie
-u Janku
-u mê¿u
goœciu
Jasiu
-o ¿ono
matko
kolego
Barbaro
-u babciu
Basiu
-i pani
-y nocy
-um
-eniem
-êciem
oknem
przedszkolem
muzeum
imieniem
cielêciem
-u
-um
-eniu
-êciu
oknu, przedszkolu
muzeum
imieniu
cielêciu
-em
Vok = Nom
159
1.3.
Substantive (Plural)
Übersicht über die Endungen
mp
non-mp
Nom
ma + mr + f
hartstämm.
weichstämm.
-i
studenci -e
-y
Polacy
-owie synowie
goœcie
lekarze
hartstämm.
-y
-i
Gen
¿ony
koty
domy
ksi¹¿ki
m (mp + ma + mr)
hartstämm.
weichstämm.
-ów
studentów
Polaków
synów
kotów
domów
-i
-y
Dat -om
-onom
Akk
goœci
lekarzy
koszy
-ø
okna
przedszkola
muzea
-ona imiona
-êta cielêta
-a
n
weichstämm.
¿on
ksi¹¿ek
-ø
-i
-y
babæ
pañ
pieœni
nocy
rzeczy
-ø
-i
-ów
-on
-¹t
okien
przedszkoli
muzeów
imion
ciel¹t
non-mp (Akk = Nom)
ma + mr + f
weichstämm.
hartstämm.
-ów
studentów
-i
-y
goœci
lekarzy
synów
Lok -ach
-onach
-i
-y
babcie
panie
kosze
pieœni
rzeczy
f
hartstämm.
mp (Akk = Gen)
-ami
-onami
-e
studentom, mê¿om, kotom, goœciom, ¿onom, babciom, paniom, oknom
imionom;
-êtom
cielêtom
hartstämm.
Ins
n
weichstämm.
-y
¿ony
koty
n
weichstämm.
-e
-i
-y
babcie
kosze
pieœni
rzeczy
okna
przedszkola
-ona imiona
-êta cielêta
-a
studentami, mê¿ami, kotami, ¿onami, babciami, paniami, oknami
imionami; -êtami cielêtami
studentach, mê¿ach, kotach, ¿onach, babciach, paniach, oknach
imionach; -êtach cielêtach
Vok Vok = Nom
1.4.
Titel und Familiennamen
Tabelle 1
a. pani doktor Ewa Kowalska
b. pani doktor Anna Maria Gawlik
Nom
pani doktor Ewa Kowalska
pani doktor Anna Maria Gawlik
Gen
pani doktor Ewy Kowalskiej
pani doktor Anny Marii Gawlik
Dat
pani doktor Ewie Kowalskiej
pani doktor Annie Marii Gawlik
Akk
pani¹ doktor Ewê Kowalsk¹
pani¹ doktor Annê Mariê Gawlik
Ins
pani¹ doktor Ew¹ Kowalsk¹
pani¹ doktor Ann¹ Mari¹ Gawlik
Lok
pani doktor Ewie Kowalskiej
pani doktor Annie Marii Gawlik
160
c. pan doktor Adam Kowalski
d. pan doktor Jan Jerzy Gawlik
Nom
pan doktor Adam Kowalski
pan doktor Jan Jerzy Gawlik
Gen
pana doktora Adama Kowalskiego
pana doktora Jana Jerzego Gawlika
Dat
panu doktorowi Adamowi Kowalskiemu panu doktorowi Janowi Jerzemu Gawlikowi
Akk
pana doktora Adama Kowalskiego
pana doktora Jana Jerzego Gawlika
Ins
panem doktorem Adamem Kowalskim
panem doktorem Janem Jerzym Gawlikiem
Lok
panu doktorze Adamie Kowalskim
panu doktorze Janie Jerzym Gawliku
e. pañstwo Kowalscy
f. pañstwo Gawlikowie
Nom
pañstwo Kowalscy
pañstwo Gawlikowie
Gen
pañstwa Kowalskich
pañstwa Gawlików
Dat
pañstwu Kowalskim
pañstwu Gawlikom
Akk
pañstwa Kowalskich
pañstwa Gawlików
Ins
pañstwem Kowalskimi
pañstwem Gawlikami
Lok
pañstwu Kowalskich
pañstwu Gawlikach
Tabelle 2
Familiennamen auf -o und -a
a. Tadeusz Koœciuszko
b. Andrzej Wajda
Nom
Tadeusz Koœciuszko
Andrzej Wajda
Gen
Tadeusza Koœciuszki
Andrzeja Wajdy
Dat
Tadeuszowi Koœciuszce
Andrzejowi Wajdzie
Akk
Tadeusza Koœciuszkê
Andrzeja Wajdê
Ins
Tadeuszem Koœciuszk¹
Andrzejem Wajd¹
Lok
Tadeuszu Koœciuszce
Andrzeju Wajdzie
Vok
Tadeuszu Koœciuszko
Andrzeju Wajdo
1.5.
Initialabkürzungen
PAN — Polska Akademia Nauk
RFN — Republika Federalna Niemiec
ONZ — Organizacja Narodów Zjednoczonych
GUS — G³ówny Urz¹d Statystyczny
a. PAN
b. RFN
c. ONZ
d. GUS
Nom
PAN
RFN
ONZ
GUS
Gen
PAN-u
RFN-u
ONZ-u
GUS-u
Dat
PAN-owi
RFN-owi
ONZ-owi
GUS-owi
Akk
PAN
RFN
ONZ
GUS
Ins
PAN-em
RFN-em
ONZ-em
GUS-em
Lok
PAN-ie
RFN-ie
ONZ-cie
GUS-ie
161