Bogate, ale brzydkie
Transcription
Bogate, ale brzydkie
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr 24 (1158), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 7913 der Fußball-WM in Brasilien in der Blattmitte. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bleiben Sie immer auf dem neuesten Stand. 13 – 19 VI 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%) WOCHENBLATT.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zeitung der Deutschen in Polen Hier spielt die Musik Nanu? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Mit dem neuen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. deutschen Botschafter in Warschau, Rolf Nikel, sprach Till ziennik „Nordkurier” wyda Scholtz-Knobloch über wany w Neubrandenburgu D LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zaprezentował wyniki ankiety den Runden Tisch, przeprowadzonej wśród stu uczniów LARES: Diese Materialien untersagt. Infrastruktur und Nikels sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens i studentów przez germanistę Uni wersytetu w Zielonej Górze, Wolf schlesische Herkunft. ganga Bryllę, na temat uprzedzeń Bogate, ale brzydkie wobec Niemców. „Wszystkie nega tywne komentarze wyszły spod pióra uczniów płci męskiej, natomiast ich koleżanki z klasy były pozytywnie usposobione”, reasumuje Brylla. Niemcom najczęściej przypisywano następujące atrybuty: punktualność, zamiłowanie do piwa i porządku, brak poczucia humoru, bogactwo i nieatrakcyjne żony. Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Beim Besuch des in der DFK-BegegnungsstätLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wSamstagskurses jakikolwiek sposób zabronione. te Wiegschütz überraschte der Botschafter die Kleinen, griff zu einer dort liegenden Gitarre und stellte sein musikalisches LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Können unter Beweis. Foto: Till Scholtz-Knobloch Werbung / Reklama LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Lesen Sie S. 10 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama Poszukujemy pracowników fizycznych ze znajomością języka niemieckiego do prac: n magazynowych n recyclingowych n na produkcji oraz specjalistów z j. niemieckim: elektryków, spawaczy, kierowców C+E, ślusarzy, operatorów koparek i ładowarek warsztat Bernard Czok l mechanika pojazdowa l wynajem samochodów l części używane sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek l lakiernictwo LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. l blacharstwo Oferujemy: atrakcyjne wynagrodzenie zakwaterowanie na terenie Niemiec n opiekę polskiego biura n n 46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b tel./fax: 77 456 86 58 kom. 602 369 462 (A4) 661 333 777 604 963 702 CENTRUM LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie POMOCY do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zainteresowanych prosimy o wysyłanie CV DROGOWEJ www.autoczok.pl LARES: Diese Materialienlub sind ist strengstens untersagt. na e-mail: [email protected] Tel.lediglich 32 279 96 80zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung 7877 Nowy punkt: Zakład Kamieniarski PPHU Sati 46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 tel. (+48) 77 546 22 78 [email protected] 7963 Oddział Ekspozycja nagrobków 46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. (+48) 666 523 384 tel. (+48) 77 546 21 84 [email protected] Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Tarasy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. od 1499 zł od 76 zł/m² Vervielfältigung od 280 zł/m² od 320 od 280 zł/m² od 76 zł/m² LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche istzł/m² strengstens untersagt. I S S N PRACUJ JAKO OPIEKUN W NIEMCZECH! 7871 7706 www.wochenblatt.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mitsind doppelseitigem Spielplan 2 0 8 2 - 8 1 9 5 ODDZIAŁ OPOLU LARES: Niniejszy materiał służyWwyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ul. Reymonta 20, tel. 77 453 96 83, 666 096 764 www.promedica24.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7984 Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zumMeinungenopinie Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 2 LARES: Wochenblatt.pl 13. – 19. Juni 2014 Przekroczenie zenitu Śląsku, moja!służy wyłącznie „Nasi, wasi som Weltmeistrem” LARES: ojczyzno Niniejszy materiał doa nie czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – myślał sobie po cichu niejeden Nie miec w Polsce na wieść o sensacyjnym zwycięstwie w mundialu rozegranym w 1954 roku (patrz str. 5). Od tego czasu minęło 60 lat, a wiwatować Niemcom można dziś także publicznie – przynaj mniej w niektórych górnośląskich wsiach. Bo w mieście, gdzie Niemcy autentycz nie stanowią mniejszość, nie wszystkim wyszło na dobre, gdy podczas któregoś z ostatnich turniejów o mistrzostwo świata czy Europy przyczepił do auta niemiecką chorągiewkę, nie mówiąc już o tym, by po zwycięskich meczach wraz z przyjaciółmi urządzać karawany samochodowe. Wło scy, hiszpańscy czy tureccy fani mogą i potrafią wesoło świętować w niemieckich miastach i miasteczkach, jeżdżąc kolum nami trąbiących samochodów, tonąc w morzu narodowych chorągiewek, podczas gdy Niemcy żyjący w ojczystych stronach, siedząc za zaciągniętymi firankami swo ich mieszkań dyskretnie pomyślą: „Nasi, a nie wasi…”. Nie skończę tego zdania, bo uważam, że niemiecka kadra w obecnym składzie raczej nie zdobędzie tytułu. No, ale bądź co bądź bierzemy udział – to dobra wymówka na wypadek, jeśli dru żynie się nie powiedzie. Tak czy owak, generalnie trzeba stwier dzić, że fascynacja masowymi impreza mi sportowymi przekroczyła swój zenit. Już mistrzostwa świata, które odbyły się w 2010 roku w Republice Południowej Afryki, słusznie pokazały, że dawanie masom „chleba i igrzysk”, jak to niegdyś czynili Rzymianie, nie wystarcza, by je uszczęśliwić i uspokoić. Nie gdzie indziej bowiem niż w kraju największej piłkar skiej euforii, jakim jest Brazylia, dokona ła się radykalna zmiana nastrojów, a to dlatego, że komercja spycha na margines LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zenit überschritten „Nasi a nie wasi som Weltmeistrem”, dachten sich manche Deutsche in Polen klammheimlich beim Sensationssieg der Fußball-Weltmeisterschaft 1954 (siehe S. 5). Das ist mittlerweile 60 Jahre her und das Jubeln für Deutschland ist heute auch in der Öffentlichkeit möglich – zu mindest auf manchen oberschlesischen Dörfern. Denn als echte Minderheit in der Stadt ist es dort nicht allen bei einem der letzten WM- oder EM-Turniere gut bekommen, ein deutsches Fähnchen ans Auto zu klemmen, geschweige denn bei einem Sieg mit Freunden einen Autocorso zu veranstalten. So ausgelassen wie die italienischen, spanischen oder türkischen Fans in deutschen Groß- wie Kleinstädten mit ihren hupenden Wagenkolonnen und eingehüllt in ihr jeweiliges Fahnenmeer feiern, so dezent werden sich Deutsche in ihrer angestammten Heimat wieder hinter zugezogenen Gardinen denken: „Nasi a nie wasi…“. Vervollständigen möchte ich den Satz nicht, denn beim aktuellen deutschen Aufgebot glaube ich nicht wirklich an den Titel. Na ja, immer hin sind wir dabei – eine gute Ausrede, wenn’s nicht läuft. Global betrachtet ist die Begeisterung für sportliche Massenveranstaltungen ohnehin über ihren Zenit hinaus. Schon die Weltmeisterschaft 2010 in Südafri ka zeigte zurecht, dass man die Massen nicht wie einst die Römer per se mit „Brot und Spielen“ glücklich und ruhig stimmt. Ausgerechnet im Lande der größ ten Fußballeuphorie – Brasilien – ist die Stimmung gekippt, weil der Kommerz ihr Los an den Rand drängt. Oft sind ge rade diejenigen, die stets träumten dem Slum als Fußballstar zu entkommen die größten Gegner des Turniers, weil ihnen die verschuldete öffentliche Hand nun erst recht keine echte Perspektive bieten kann. Die Werbemillionen braucht man da eher, um ein Turnier zweifelhaft in ein winziges Emirat vergeben zu können. Auch Olympische Spiele sind heute eher etwas für prestigesüchtige Staaten wie China oder das Putin-Reich, während sich Bürger Mitteleuropas daheim weh ren, nur Staffage im großen Geschäft zu sein. Olympische Spiele wird es so weder in München, noch in Krakau geben. Es ist wohl längst Zeit, dass ökologische und ethische Kriterien bei der Vergabe mit einbezogen werden. Merkwürdigerweise sind viele der an rückenden Fans Wohlstandsnomaden auf der Suche nach dem großen LifestyleKick. Wieso also nicht solch große Tur niere einfach „verlosen“ statt über potente Sponsoren zu vergeben? Dann gehen die Karten eben auch mal für wenige brasli lianische Real oder nigerianische Naira an diejenigen, für die das Turnier daheim der Höhepunkt ihres Lebens wäre. Denn sich über FIFA-Funktionäre aufzuregen, aber selbst nichts vom Kuchen abgeben zu wollen ist einfach nicht aufrichtig. Erst bei einer solchen Solidarität wäre der Sport wirklich völkerverbindend. Rys. Andrzej Sznejweis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. los ludzi, którzy tam żyją. Często naj Dziwne jest to, że spora część nadcią LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens większymi przeciwnikami turnieju są gających fanówuntersagt. to żyjące w dobrobycie właśnie ci, którzy zawsze marzyli o tym, że uda im się wydobyć ze slumsów, gdy zostaną gwiazdami futbolu, a tymcza sem okazuje się, że ich państwo z racji zadłużenia nie jest w stanie stworzyć im jakichkolwiek perspektyw. Gdzie indziej wydaje się miliony na reklamę po to, by jeden z malutkich emiratów został or ganizatorem kolejnego turnieju. Także igrzyska olimpijskie są dziś raczej czymś dla państw żądnych prestiżu, takich jak Chiny czy imperium Putina, podczas gdy wielu mieszkańców środkowej Europy broni się przed zdegradowaniem ich do roli sztafażu w wielkim biznesie. Nie bę dzie więc już olimpiad ani w Monachium, ani w Krakowie. Chyba najwyższy już czas, by w procedurach przyznawania imprez uwzględniać także kryteria eko logiczne i etniczne. niespokojne duchy, szukające mocnych wrażeń. Dlaczego więc nie można było by takich wielkich turniejów po prostu „rozlosowywać”, zamiast przyznawać ich organizację przez wzgląd na moż nych sponsorów? Wtedy bowiem bilety za niewielką ilość brazylijskich reali czy nigeryjskich nair będą mogli sobie kupić także ludzie, dla których taki turniej or ganizowany w ich rodzinnym kraju byłby kulminacją ich życia. Bo oburzanie się z jednej strony na działaczy FIFA, z drugiej zaś niechęć do podzielenia się choćby kawałeczkiem tortu dowodzi po prostu braku szczerości i uczciwości. Tylko wtedy, gdyby istniała tego rodzaju solidarność, można było by powiedzieć, że sport naprawdę łączy narody. Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Prosto z Sejmu Deutsches Erbe – Gemeinsames Erbe Die Gedanken sind frei D LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Prawo obowiązuje LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wszystkich as niederschlesische Kulturtreffen in Kreisau hat wie immer viele Eindrücke und Anregungen hinterlassen. Wie immer hat mich die Schlesische Tracht mit den geschmückten Hauben der Frauen begeistert. Hier und da konnte man unter den Anwesenden auch das Schlesische (der deutschen Mundart) hören. Auf der Bühne herrschte eine breite Abwechslung. Von den Trachtenträgern aus Breslau oder Waldenburg bis zu ganz jugendlich angezogenen Laienschauspielern oder Solisten reichte die Palette. Die Waldenburger und Grünberger präsentierten populäre Melodien oder Theaterstücke. All das sind Gruppen der deutschen Minderheit gewesen – aus ganz Niederschlesien und darüber hinaus, denn auch Schneidemühler waren dabei. Mit Freude konnte ich aber auch entdecken, was noch vor kurzer Zeit nicht möglich gewesen war. Es hat sich nämlich eine sehr professionelle Musik-und Tanzgruppe aus Liegnitz gebildet und zwar beim Liegnitzer Kulturzentrum. Diese hat ein reiches Programm von deutschen Liedern präsentiert. Auch die Trachten der Künstler waren beeindruckend. Warum ist mir gerade diese Gruppe aufgefallen? Einfach deswegen, da diese Gruppe bewies, was völlig normal sein sollte in ganz Schlesien, Pommern oder Ostpreußen. Die örtlichen Kulturinstitutionen in den ehemaligen deutschen Gebieten sollten die deutsche traditionelle Kultur genau so kultivieren wie die gegenwär- tige polnische Kultur der jetzigen Bevölkerung. Auf diese Weise stehen die jetzt in Liegnitz wohnhaften Polen oder Ukrainer auch zum deutschen Kulturerbe ihrer Heimat und versuchen die jahrhundertealte Kultur der Heimat zu bewahren. Genau so etwas konnte ich im rumänischen Hermannstadt (Sibiu) sehen, wo es nach der Abwanderung der Deutschen die Rumänische Gesellschaft ist, die die siebenbürgische Tradition bewahrt. Dies sollte ein Beispiel für hunderte anderer Kulturhäuser auch in Oberschlesien sein. Bernard Gaida Poseł Ryszard Galla obecny szef CBA pozwoli na zmniejszenie poziomu jej tajności. Notował Krzysztof Świerc Das Gesetz gilt für alle LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. Die Sejm-Sitzung am vergangenen miniony wtorek odbyło sięist wyjąt- W kowe posiedzenie Sejmu. Wyjątkowe nie tylko z tego powodu, że było jednodniowe, lecz przede wszystkim dlatego, że było utajnione. Takie posiedzenia zdarzają się niezwykle rzadko. Osobiście bowiem z posiedzeniem utajnionym w mojej historii bycia posłem spotkałem się wcześniej tylko raz, kiedy to marszałek Ludwik Dorn czytał protokół z posiedzenia Komisji Specjalnej. Dodajmy, że na tego typu obrady nie można wnosić jakichkolwiek nośników informacji, typu kamery, telefony, tablety, żeby żadne informacje nie były przekazywane dalej. Tym razem utajnione posiedzenie polskiego parlamentu dotyczyło obrad nad wnioskiem o uchylenie immunitetu dla posła Mariusza Kamińskiego, byłego szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA). Jest to efekt tego, że obecny szef CBA, Paweł Wojtunik, złożył zawiadomienie do prokuratury o popełnieniu przez Mariusza Kamińskiego przestępstwa podczas wykonywania przez niego czynności śledczych, kiedy to pracował w tej instytucji. Chodzi konkretnie o dwa wnioski, a jeden z nich dotyczy pomówień dotyczących byłego prezydenta Rzeczpospolitej Polski, Aleksandra Kwaśniewskiego i jego małżonki o przekupstwo w sprawie nabycia nieruchomości. Moje stanowisko w tej sprawie jest jasne – prawo powinno obowiązywać wszystkich, zarówno w Polsce, jak i w każdym innym kraju na świecie, bo nie ma ludzi, którzy mogą stać ponad nim. Szczególnie zaś w momencie, kiedy prowadzone są procesy śledcze. Stąd nie mam wątpliwości co do tego, że ludzie, którzy dopuszczają się czynów niezgodnych z prawem, powinni za nie odpowiadać. Jednak szczegóły w tej konkretnej sprawie będzie można komentować dopiero z chwilą, kiedy Dienstag war eine besondere. Und zwar nicht nur, weil sie eintägig war, sondern vor allem, weil es eine nichtöffentliche Sitzung war. Solche Sitzungen kommen nun äußerst selten vor. Ich persönlich hatte als Abgeordneter bisher nur einmal mit einer solchen Sitzung zu tun. Hierbei verlas Sejmpräsident Ludwik Dorn ein Sitzungsprotokoll des Sonderausschusses. Nebenbei bemerkt: Zu solchen Beratungen darf man keinerlei Informationsträger wie Kamera, Telefon oder Tablet mitbringen, damit keine Informationen weitergegeben werden können. Bei der aktuellen Sitzung des polnischen Parlaments ging es um eine beantragte Aufhebung der Immunität des Abgeordneten Mariusz Kamiński, ehemaliger Chef des Zentralen Antikorruptionsbüros (CBA), nachdem der jetzige CBA-Chef Paweł Wojtunik Anzeige bei der Staatsanwaltschaft wegen eines Dienstvergehens von Kamiński bei Ermittlungshandlungen in dessen Zeit beim CBA erstattete. Es handelt sich konkret um zwei Anträge, einer davon betrifft Verleumdungen gegen den früheren polnischen Staatspräsidenten Aleksander Kwaśniewski und dessen Ehefrau wegen angeblicher Bestechung beim Kauf einer Immobilie. Mein Standpunkt bei dem Thema ist klar: Das Gesetz muss für alle gelten, sowohl in Polen als auch in jedem anderen Land der Welt. Niemand darf über dem Gesetz stehen. Dies ganz besonders bei laufenden Ermittlungsverfahren. Ich habe daher keiner Zweifel daran, dass Menschen, die sich gesetzwidrige Handlungen zuschulden kommen lassen, dafür auch zur Rechenschaft gezogen werden sollten. Die Einzelheiten des Falles wird man breit kommentieren können, sobald der jetzige CBA-Chef die Geheimhaltungsstufe herabgesetzt hat. Notiert von Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wersja polska na blogu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bernarda Gaidy na www.vdg.pl Bartek konkret LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Angielska niechęć LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W ostatnich dniach jesteśmy świad- ka powściągliwość względem tej kandy- poparcie u innych przywódców państw Możemy się tylko domyślać, że UE. Jak ta europejska historia się zakońkami ciekawej debaty na poziomie datury? chodzi o władzę w Europie. Kandyda- czy, zależy w dużej mierze od premiera europejskim. Po tym, jak partie zrze- tura Junckera, znanego europejskiego Anglii, Dawida Camerona, który jest szone w Europejskiej Partii Ludowej polityka, burzy bowiem dotychczasowy zdecydowanym przeciwnikiem Junckera jaki znamy z Brukseli, gdzie na stanowisku przewodniczącego Komiwygrały wybory do Parlamentu Eu- schemat, wprawdzie jest „jakiś” szef KE, ale wła- sji. To niezmiernie ciekawe, że właśnie LARES: Niniejszy materiał wyłącznie doktórzy czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ropejskiego, nie potrafią się obecnie ściwie jest on tylko posłuży to, aby przekazać Anglicy, raz po raz komunikują, dalej ustalenia przywódców najważniej- jak bardzo obojętny jest im los i przyporozumieć w kwestii LARES: Diesewspólnego Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kandydata na przewodniczącego szych państw europejskich. Juncker jest szłość UE, teraz tyle energii poświęcają jednak zbyt wytrawnym politykiem, aby na to, by Europa nie miała zbyt mocnego Komisji Europejskiej (KE). godzić się na taką rolę. przywódcy. Szkoda, że w tej debacie póki N ajdziwniejsze jest przy tym to, że przed wyborami taki kandydat został wskazany – jest nim znany europejski polityk Jean-Claude Juncker, były wieloletni premier Luksemburga. Pojawia się wiec pytanie, skąd się bierze teraz angielska niechęć czy też niemiec- Sama kanclerz Angela Merkel powoli chyba godzi się na takie rozwiązanie i po tym, jak spłynęła na nią fala krytyki związana z tym, że najpierw udzieliła Junckerowi przed wyborami poparcia, a już po wyborach chciała sobie wszystkie opcje zostawić otwarte i... teraz zabiega o co praktycznie nieobecni są przedstawiciele tych państw, które dopiero co świętowały swe 10-lecie w Unii – można wręcz odnieść wrażenie, że niejako mają w tym zakresie pełne zaufanie do swych unijnych „starszych braci”. Czy słusznie? Rafał Bartek LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Zunehmend habe ich den Eindruck, dass unsere Gesellschafts- und Wirtschaftsordnung im Zenit ihrer Entwicklung angelangt ist (…) Wir können unsere materiellen Ansprüche an dieNiniejszy Erde und ihre Ressourcensłuży nicht auf die große Mehrheit LARES: materiał wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der Menschheit übertragen.“ Kurt Biedenkopf (CDU, 1990-2002 Ministerpräsident von Sachsen) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich Lesen bereitgestellt. Jeglichei społeczeństwo Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 24/1158 Politik undzum GesellschaftPolityka Wochenblatt.pl 3 Warschau: Ungewisse Karriereaussichten Z Vaterlandu Vier gewinnt nicht LARES: Niniejszy materiał służy dopołączony czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lub których przynajmniej jednowyłącznie z rodzi- Dzień Hesji z „Dniem Wypędzonych” ców przybyło do Niemiec z zagranicy po W dniach 6–15 czerwca w Bensheim LARES: Diese Materialien sindWątpliwości lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung strengstens untersagt. 1955 roku. nasuwa jednak odbędzie się 54. Dzień Hesji, wJegliche ramach „Der eine kommt, der andereist geht“, Porachunki Wulffa Rozrachunkiem z własną przeszłością jest książka byłego prezydenta RFN Christiana Wulffa „Ganz oben Ganz unten” (Na samej górze, na samym dole), która pojawiła się w księgarniach 10 czerwca. Był prezydentem, został pozbawiony urzędu za pomocą zarzutów o korupcję i w dwa lata później uniewinniony przez sąd. W książce Wulff ocenia zachowanie mediów, a także prokuratur w Celle i Hanowerze, wskazując też na własne błędy. fakt, iż do osób z tłem migracyjnym za- którego, prócz wielu innych imprez i licza się też niemieckich przesiedleńców. uroczystości, 14 czerwca obchodzony będzie po raz 14. „Dzień Wypędzonych”. Gwarancja finansowania w 2015 roku Odbędą się np. publiczne konsultacje krajowych pełnomocników ds. wypędzonych i późnych przesiedleńców oraz tradycyjne popołudnie z folklorem zorganizowane przez oddział BdV w Hesji, podczas którego przemówienie wygłosi premier Volker Bouffier. Hesja zalicza Merkel przewodzi się do grona krajów związkowych, które w rankingu magazynu „Forbes” objęły patronat nad działalnością berlińW tegorocznym rankingu „Stu najposkiego Centrum przeciw Wypędzeniom. tężniejszych kobiet świata” publikowanym tradycyjnie na łamach magazynu Rozbudowa osi ruchu towarowego gospodarczego „Forbes” po raz czwarty Federalny Urząd Kolei wydał zgodę z rzędu pierwsze miejsce zajęła kanclerz Rita Süßmuth i Dieter Bingen w siedzibie Niemieckiego na dwutorową, zelektryfikowaną rozMerkel, która na liście tej figuruje od Instytutu ds. Polski. budowę do granicy z Polską odcinka Foto: DPI 2006 roku. W bieżącym, 2014 roku koKnappenrode-Horka osi kolejowej prolejne miejsca zajęły: szefowa amerykań28 maja ministrowie finansów krajów wadzącej z Wrocławia przez Węgliniec skiego banku emisyjnego Janet Yellen, związkowych zadeklarowali gotowość (Kohlfurt) i Wojerce (Hoyerswerda) do zajmująca się filantropią Melinda Gates pokrycia połowy kwoty 216 000 euro Dessau-Roßlau. oraz prezydent Brazylii Dilma Rousseff. brakującej Niemieckiemu Instytutowi ds. Polski (DPI) z powodu wystąpienia Pierwszy komunistyczny poseł Bez rosyjskiej fregaty Nadrenii-Palatynatu z umowy o finanInternetowe wydanie tygodnika „Der Niemieckie Ministerstwo Spraw sowanie zawartej przez kraje założycieli Spiegel” w artykule „Kommunistisches Zagranicznych odmówiło marynarce instytutu, czyli Hesję i Nadrenię-Palaty- Manifest – Schrecken der Spießbürger”, rosyjskiej możliwości wzięcia udziału nat. Tym samym udział krajów związ- jaki ukazał się w minionym tygodniu, w Tygodniu Kilońskim, który odbędzie kowych zostaje zwiększony do kwoty przypomina o tym, że urodzony w Tarsię w dniach 21–29 czerwca. Jak donosi 348 100 euro. Wcześniej Federalne Mi- nawie (Tarnau) k. Świdnicy Wilhelm dziennik „Kieler Nachrichten”, fregata nisterstwo Spraw Zagranicznych złożyło Wolff w maju 1848 roku wszedł jako „Boiky” zaproszona przez władze miasta zapewnienie o podjęciu się sfinansowa- kandydat zastępczy do grona deputonie otrzymała zezwolenia na wpłynięcie nia drugiej połowy brakującej kwoty. wanych Frankfurckiego Zgromadzenia do portu. Powodem takiej decyzji jest Powyższa regulacja dotyczy przyszłego Narodowego i był pierwszym komunistą zapewne trwający kryzys ukraiński i roku budżetowego 2015 – w dalszym w ogólnoniemieckim parlamencie. Gerzwiązane z tym sankcje wobec Rosji. ciągu natomiast brak jest uregulowań hart Hauptmann, pracując nad swoim obejmujących dłuższe okresy. dramatem „Tkacze”, oparł się na infor1/5 z tłem migracyjnym Kierownictwo Niemieckiego Instytutu macjach z artykułu opublikowanego Według danych Federalnego Urzędu ds. Polski przyjęło z ulgą fakt zabezpie- przez Wolffa na temat biedy, w jakiej Statystycznego uzyskanych na podsta- czenia podstaw jego finansowania w naj- żyli tkacze na Śląsku. wie wyników ostatniego spisu ludności bliższym czasie. „Byliśmy dobrej myśli niecałe 20 procent mieszkańców RFN w obliczu bezprzykładnych deklaracji Zaprzestają emisji Z dniem 1 lipca, po 70 latach istnieposiada tzw. tło migracyjne. 9 maja 2011 sympatii i solidarności, jakie docierały roku w Niemczech mieszkało ok. 15,3 do nas od września 2013 roku” – stwier- nia kończy nadawanie audycji Redakcja mln osób, które same są imigrantami dził dyrektor DPI Dieter Bingen. DPI Niemiecka Polskiego Radia. S-K Foto: Jarosław Kruk lautet ein landläufiger Satz, der zugleich sehr gut die Stimmung zwei Wochen nach der Wahl zum EU-Parlament beschreibt. Sowohl im Warschauer als auch imsposób Brüsseler zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek Abgeordnetenhaus werden Stühle LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. gerückt. Denn gleich eine ist ganze Reihe der 51 gewählten polnischen Abgeordneten ist in Brüssel neu dabei, allein 16 der EU-Neulinge saßen Jacek Kurskis Griff in die Privatschatulle blieb folgenlos. zuvor im Sejm. 9.000 Stimmen einsammeln. Und das, für diese Nachrücker im zabronione. obwohl er – laut Berichten des WochenLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie während jakikolwiek sposób W Warschauer Parlament Platz neh- magazins „Newsweek“ – fast alle seine men, spekuliert derzeit die Hauptstadtprivaten Ersparnisse für Plakate und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. presse, wer als Nachfolger von Bogdan Zdrojewski und Agnieszkę KozłowskąRajewicz in Frage kommt. Zdrojewski gibt das Kulturressort ab, um nach Brüssel zu wechseln, Kozłowską-Rajewicz dagegen war in den vergangenen zweieinhalb Jahren die Gleichstellungsbeauftragte der Regierung von Donald Tusk (PO). Nicht nur über Sieger – oder deren Nachfolger – wird zurzeit in den Redaktionen spekuliert. Auch über die Situation und politische Zukunft von vier besonderen Wahlverlierern macht sich die Presse ihre Gedanken. Einer von ihnen ist Wojciech Olejniczak. Der 40-Jährige machte in der Vergangenheit eine steile Karriere: Mit 29 Jahren war er bereits Landwirtschaftsminister und mit 31 sogar Vorsitzender des Linksbündnisses SLD. Doch im EU-Wahlkampf war von Olejniczak nur wenig zu sehen, trotz 36.000 Stimmen in Warschau schaffte er nicht den Wiedereinzug nach Brüssel. Im gleichen Wahlkreis konnte Jacek Kurski von der PiS-Splittergruppe Solidana Polska (Solidarisches Polen) nur Wahlwerbung ausgegeben hatte. Kurski kündigte in seinem Internetblog seinen Rückzug aus der Politik an, auf Zeit. Einen Rückzug zu seinem alten Beruf als Anwalt muss nun wohl auch Ryszard Kalisz vornehmen. Kalisz war einst Gallionsfigur der SLD in der Hauptstadt, nach seinem Rauswurf aus der Partei bildete er mit Alt-Präsident Aleksander Kwaśniewski und der Partei von Janusz Palikots „Twój Ruch“ das linke Wahlbündnis „Europa Plus“, das mit 3,58 Prozent den Einzug ins EU-Parlament verpasste. Der vierte im Verlierer-Bund ist Michał Kamiński. Einst galt er als „Spin-Doktor“ der PiS, bis er sich nach parteiinternen Querelen der Splittergruppe PJN anschloss. Vor der Wahl zum Europaparlament machte er eine 180-Grad-Kehrtwende und startete als Kandidat von der Liste des politischen Konkurrenten PO. Vergeblich. Ihm und den weiteren ausgeschiedenen EU-Parlamentariern bleibt ein Trostpflaster: Mindestens sechs Monate Übergangsgeld in Höhe der letzten Diäten. Markus Nowak LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama Warschau: Ein weiser Statthalter trat ab Staatstrauer statt Gerichtsurteil Wir suchen für unser Hotel-Restaurant der Nähe von Köln LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie winjakikolwiek sposób zabronione. Bayer&Riedl Die Dritte Polnische Republik leidet LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. offensichtlich an einer Art SchizoMitarbeiter Personalservice GmbH phrenie. Am 4. Juni feierte sie laut zatrudni: männlich-weiblich und zusammen mit dem US-Präsifür alle anfallenden denten Obama den 25. Jahrestag – Elektryków der ersten teilweise freien Wahlen, Arbeiten. – Mechatroników die symbolisch für das Ende der LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kommunistischen Herrschaft und – Monterów Kost und Logis im Hause.ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung untersagt. der Abhängigkeit von der SowjetKlimatyzacji-Wentylacji Vorkenntnisse sind nicht union stehen. Wenige Tage zuvor erforderlich. – Instalatorów C.O spendierte dieselbe Republik aber Wojciech Jaruzelski ein Staatsbe– Ślusarzy Deutschkenntnisse erwünscht. gräbnis, einem Mann, der sein ganWir sprechen Polnisch – Stolarzy zes Erwachsenenleben FeindNiniejszy einer LARES: materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek und Deutsch. sposób zabronione. 7988 polnischen Unabhängigkeit war. Zatrudniamy tylko Foto: Mateusz Opasiński z dobrą znajomością ihre Familien, die nach der Verhängung Wäre ein Gedenken eine kurze Bewerbung an: języka niemieckiego!!! des Kriegsrechts mit Erpressung und nicht passender für Schikanen gezwungen wurden, Polen Hotel-Gasthof „em Wingert“ die, die nie wieder zu verlassen. Kontakt: Pn.-Pt. 8:00-17:00 Im Rosental 20 Ein Gerichtsurteil wird im Fall Jaihre psychische [email protected] ruzelski nicht mehr gefällt. Umso wich53773 Hennef sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie does,czytania. Powielanie w jakikolwiek oder körperliche tiger wäre dass die Generationen, die Tel.+48 882 067 218 [email protected] nach der Wende zur Welt kamen, den Gesundheit erlangten? www.bayer-riedl.de LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hätte man vielleicht eine Schweigeminute einlegen sollen, aber nicht für den General, der wegen seiner Verdienste für den Kommunismus (sprich für die Sowjetherrschaft) mit dem Lenin-Orden ausgezeichnet wurde, sondern für alle Opfer des Systems das Jaruzelski verkörperte: Für die getöteten Untergrundkämpfer der 40er und 50er Jahre, für die Werftarbeiter von Danzig und die Bergleute von Kattowitz, die 1970 bzw. 1981 ermordet wurden, und für all jene, die nach Miliz-Verhören und ZOMOEinsätzen nie wieder ihre psychische oder körperliche Gesundheit erlangten. Auch für die Solidarność-Aktivisten und General nicht als einen weisen, älteren Herrn in Erinnerung behalten, der ein gepflegtes Polnisch sprach und sich immer verbaler Aggressivität enthielt. Vielmehr sollte ihnen das Bild des Generals aus der Zeit vermittelt werden, in der er als Statthalter von Moskaus Gnaden einen Krieg gegen seine eigenen Landsleute geführt hat und – solange er den Rückhalt vonseiten der Sowjetunion spürte – zu keinen Kompromissen bereit war. Deswegen: Ein Staatsbegräbnis für Jaruzelski? Ja, aber es hätte wohl nicht in Warschau, sondern in Moskau stattfinden sollen, der Hauptstadt des einstigen Staates, dem der General von 1945 bis 1989 treu diente. Dawid Smolorz 7989 Alpejska moda w sklepie Góra LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Św. Anny ul. Klasztorna 4 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Godziny otwarcia: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sobota 11.00 - 17.00 Niedziela 11.00 - 17.00 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7992 S Das Grab Wojciech LARES: Diese Materialien sindJaruzelskis lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Bei Interesse schreiben Sie ist uns strengstens untersagt. chade, dass das demokratische, freie Polen in den letzten 25 Jahren nicht imstande war, durch eindeutige Aussagen seiner politischen und intellektuellen Eliten, aber auch durch eine konsequente Haltung der Justiz, durch Worte und Taten klar zu sagen, wer sich in der Zeit der kommunistischen Herrschaft für die Unabhängigkeit des Landes einsetzte und wer im Interesse eines fremden Staates, hier der Sowjetunion, das Land weniger regierte als „verwaltete“. Hätte man das getan, wäre es heute wohl nicht zu der schizophrenen Situation gekommen, in der sowohl die Opfer des kommunistischen Systems und als auch einer seiner führenden Vertreter als Helden gefeiert werden. Hätte man all das getan, wäre es am Abend des 25. Mai, dem Tag der Europawahl und zugleich dem Todestag des ehemaligen kommunistischen Generals, nicht zu dem beschämenden Spektakel gekommen, in dem das Bündnis der Demokratischen Linken (SLD) durch seinen Vorsitzenden Leszek Miller die Regierung aufforderte, Staatstrauer auszurufen. Am Todestag Jaruzelskis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich bereitgestellt.regionów Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 4 LARES: Wochenblatt.pl Auszum denLesen RegionenZ 13. – 19. Juni 2014 NotatkiNotizen Flatow: Deutschlehrerverband organisiert Konferenz zur Mehrsprachigkeit an Schulen Einsatz für Deutsch materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lotniska: ZaNiniejszy kilka QQStart budowyLARES: dni rozpoczną się prace budowlane na LARES: DiesemiędzynaroMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung untersagt. 1. Fremdsprache mit fünf Stunden pro terenie mającego powstać Englisch verdrängt an vielen SchuDas Programm der ist strengstens Foto: PSNJN Oddział Piła Woche wählen und somit das deutsche len Polens die deutsche Sprache vom Konferenz gibt es auf Sprachdiplom Stufe I abschließen. Auf Stundenplan. Diesen Trend will der der anderen Seite seien wesentlich wenider Internetseite des ger Teilnehmer gekommen als erwartet, Verband der Deutschlehrer aufhalI. Lyzeums Flatow unter sagt Wajs. Deutsch sei eben nicht mehr ten. Um ihr Anliegen öffentlich zu www.lozlotow.pl. attraktiv. „Englisch ist wichtig ohne Framachen, organisieren sie inwyłącznie Flatow LARES: Niniejszy materiał służy do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ge, aber die Sprache des Nachbarlandes ebenso. Englisch ist ein Muss, Deutsch (Złotów) eine Konferenz. dowego portu lotniczego Szczytno-Szymany w okolicach Szczytna na Mazurach. Jak donosi „Ermland-Masuren Journal”, wyłoniono już zwycięzców pierwszych przetargów. Krakowska firma Mostostal zbuduje za 110 mln zł drogę kołowania w Szymanach, natomiast przetarg na budowę terminalu potrwa do 16 czerwca. Uruchomienie lotniska ma nastąpić w 2016 roku. Władze wojewódzkie przynajmniej na początek liczą na dotacje w rocznej wysokości pięciu milionów złotych. Je jüngerbereitgestellt. desto spielerischer und einfacher lernen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ein Plus“, sagt die Pädagogin Wajs. Schüler die deutsche Sprache, sind sich die Pädagogen E ins stellt Marina Kamilli klar: „Wir wollen nicht gegen Englisch kämpfen.“ Wir, das sind die Deutschlehrer im Kreis Schneidemühl (Piła) und der Stadt Flatow (Złotów). Sie setzen sich dafür ein, Deutsch wieder attraktiver zu machen und vor allem wieder an Grundschulen fest im Stundenplan zu verankern. Schulkinder in diesem Alter würden problemlos mehrere Sprachen erlernen, sagt Marina Kamilla, die in Flatow Deutsch in einer vierten Klasse unterrichtet, wo gleichzeitig Englisch gelehrt wird. Diese und die katholische Schule sind die einzigen in der 18.000-Einwohner- des Verbandes der Deutschlehrer in Polen sicher. Stadt in denen Deutsch als Fremdsprache in der Grundschulstufe unterrichtet wird. Und genau dafür setzt sich der Deutschlehrerverband ein. Die Zweigstelle in Flatow hat sich erst Anfang des Jahres mit zwölf Mitgliedern gegründet. Nun organisieren sie zusammen mit der Kreisverwaltung Flatow und dem I. Lyzeum am Montag, 16. Juni, die Konferenz „Mehrsprachigkeit, Stärke des Europäers“ („Wielojęzyczność atutem Europejczka“). Eingeladen sind Deutsch- und andere Fremdsprachenlehrer, Schulleiter, Verwaltungsangestellte. Neben Vorträ- gen gibt es Workshops, von denen auch Marina Kamilli einen leitet. Sie vermittelt, wie Deutsch mit alltagstauglichen Materialien, wie Einkaufszettel, Werbeblätter und Busfahrkarten, Schülern nahe gebracht werden kann. Eine ähnliche Konferenz gab es im März in Schneidemühl. Auf die Frage, ob diese Veranstaltung erfolgreich war, antwortet Alicja Wajs, stellvertretende Vorsitzende des Deutschlehrerverbandes Schneidemühl, so: „Jein.“ Auf der einen Seite habe es einen kleinen Fortschritt gegeben. In den Klassen 7 bis 9 des Gymnasiums in Schneidemühl können die Schüler nun Deutsch als Ihre Flatower Kollegin Kamilli verweist auf ein weiteres Anliegen des Deutschlehrerverbandes: „Unsere Bemühungen haben natürlich auch etwas damit zu tun, Arbeitsplätze für die Deutschlehrer zu erhalten beziehungsweise wieder zu schaffen.“ Durch die sinkende Nachfrage an Deutschunterricht seien Jobs gefährdet. Sie selbst hat bis vor kurzem am Fremdsprachenkolleg in Flatow angehende Deutschlehrer unterrichtet. Doch das Kolleg wurde nun in ein Berufs- und Weiterbildungszentrum umgewandelt, Lehrer werden dort keine mehr ausgebildet. Juliane Preiß LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQInternationales Kulturfest: Im Mai fand bereits zum 24. Mal das LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kultur- und Begegnungsfest der Masurischen Gesellschaft im masurischen Kruttinnen (Krutyń) statt. Thema der Seminar-Veranstaltung war: „Das Bild der Heimat und ihrer Menschen in den Werken von Richard und Fritz Skowronnek, Siegfried Lenz, Johannes Bobrowski, Herbert Reinoß und Arno Surminski”. Das berichtet das Ermland-Masuren Journal. Die Auswahl der Referenten war international. Tzuzuko Abe aus Osaka in Japan, deren Doktorarbeit sich auch mit der deutschen Minderheit in Ermland und Masuren befasst, referierte über Herbert Reinoß und sein Buch „Märchenland der Kindheit“. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mohrungen: Wissenswettbewerb über den Nachbarn Deutschland Die Gewinner fahren nach Thüringen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Was wissen wir über den Nachbarn?“ war der Titel eines Wettbewerbs, den der Verein der deutschen Bevölkerung in Mohrungen (Morąg) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen„Herder“ bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQWystawa studentów: Wystawa organisierte. Grundschulkinder und Gymnasiasten mussten kniffelige pt. „Index 13. Graniczne taksonomie” zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Szczecinie we współpracy ze szczecińską Akademią Sztuk Pięknych prezentuje dyplomy licencjackie studentów Wydziału Malarstwa i Nowych Mediów. Prace będzie można oglądać do 7 września w Muzeum Sztuki Współczesnej, ul. Staromłyńska 1. Fragen über Deutschland lösen. Am 24. Mai wurden die Sieger gekürt. B „Zwar war bei einigen Texten zu spüren, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dassczytania. da eine Tante oder Oma unterstützt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hat, aber das Konzept war eindeutig das der Schüler“, Freude bei den Siegerinnen: Sie dürfen nach Thüringen in ein Jugendsommerlager fahren. Fotos: Uwe Hahnkamp QQVorbereiten auf das Praktiurteilt die Jury. kum: Ende Mai besuchte Ulrike Vogt, Kultur. Außerdem war der landeskund- wird, eine schwarz-rot-goldene Fahne Kulturattachèe des Generalkonsulats Danzig, das Technikum in Owidz bei Preußisch Stargard (Starogard Gdanski) und gab einer Schülergruppe Einblicke in die deutsche Kultur und die Situation im Bereich Hotel- und Gaststättengewerbe in Deutschland. Die Schüler bereiten sich zurzeit auf ein vierwöchiges Praktikum vor, was sie im Juni in Leipzig in verschiedenen Hotels und Gaststätten antreten werden. jp is ins Treppenhaus des Vereins der deutschen Bevölkerung „Herder“ in Mohrungen klingt der Walzer, den jemand auf einem leicht verstimmten Klavier anstimmt. Die Teilnehmerinnen des Wettbewerbs „Was wissen wir über den Nachbarn?“ sind dankbar für die Abwechslung. Sie haben einen landeskundlichen Test mit einigen kniffligen Fragen hinter sich. Bis Ende April sollten Grundschüler und Gymnasiasten Arbeiten zum Wissen über Deutschland einsenden. Die Teilnahme lohnte sich, denn die besten sieben Schüler reisen zu einem Jugendsommerlager in Suhl, das die Landesgruppe Thüringen des Bundes der Vertriebenen organisiert. Urszula Mańka, Vorsitzende von „Herder“, hatte auf mehr Bilder und Texte gehofft: „Schade, dass die Vereine sich nicht noch mehr in die Werbung für den Wettbewerb eingeschaltet und auch fast keine eigenen Kinder vorbereitet haben.“ liche Teil diesmal relativ schwer, weiß eingesandt, auf der die Werke der jun- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób Szymańska: „Ein paar Fragen hatten es zabronione. gen Künstler über die Hauptstadt Berlin in sich.“ Eine Schülerin habe dennoch befestigt waren. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diebereitgestellt. Anwesenden jedenfallsJegliche hatten 14 von 16 Fragen richtig beantwortet. Das Urteil der Jury löste Große Freusehr gute Arbeiten abgeliefert. JuryMitglied Joanna Szymańska sagt: „Das Niveau war hoch. Zwar war bei einigen Texten zu spüren, dass da eine Tante oder Oma unterstützt hat, aber das Konzept war eindeutig das der Schüler.“ Und etwas Hilfe aus der Familie ist durchaus gewollt, denn auch so komme es zur Weitergabe von deutscher Sprache und Darüber hinaus war die Sprache während der Finalrunde Deutsch, vom Vorstellen über kurze Gespräche bis hin zu einigen Fragen zu den Texten. Etwas einfacher hatten es die Grundschüler. Sie durften ihr Wissen zu Deutschland in Bildern nachweisen. So hatte die Schule in Hohensee bei Sorquitten, in der Deutsch als Muttersprache unterrichtet de bei den Gewinnern aus. Für Sofia Balewska, die nicht zum ersten Mal dabei ist, gibt es dennoch zwei Wermutstropfen: „Eins ist sicher: Nächstes Jahr gehe ich ins Lyzeum und kann am Wettbewerb nicht mehr teilnehmen.“ Vielleicht ändern die Organisatoren bis 2015 noch die Teilnahmebedingungen. Uwe Hahnkamp LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kętrzyn: Otwarcie wystawy o historii miasta do 1945 roku LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniedziejów w jakikolwiek sposób zabronione. Osobiste pamiątki dopełnieniem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jedni przeżyli w Kętrzynie jeszcze lata trzydzieste, drudzy są w tym mieście po raz pierwszy. Skład grona gości, którzy pod koniec maja przybyli do auli Zespołu Szkół im. Wojciecha Kętrzyńskiego na uroczystość otwarcia stałej wystawy pt. „Kętrzyn w przeszłości – historia miasta do 1945 roku”, był równie interesujący jak same eksponaty. S grupa reprezentująca stowarzyszenie dawnych mieszkańców powiatu kętrzyńskiego. Jeden z nich, Lothar Grunau (rocznik 1930), przywiózł zdjęcia, na których widnieje m.in. zakład kuśnierski jego rodziny przy dawnej Schlossstrasse: „Wtedy, w 1936 roku, obchodziliśmy jubileusz stulecia firmy, a ja byłem najmłodszym uczestnikiem uroczystości” – opowiada Grunau. O tym „miejscu kultywowania tradycji niemieckiego rzemiosła” można było przeczytać w wydaniu gazety „Rastenburger Zeitung” z 18 sierpnia 1936 roku, które zaprezentował w oryginale. On sam chodził do szkoły im. Hippela, a jego starszy brat uczęszczał do szkoły im. księcia Albrechta. Podobnie zresztą jak Hans Niemann ze Srokowa (Drengfurth), którego syn Harald mówi: „Mój ojciec chodził tu do szkoły w latach 1924-1926. Mieszkał w zachowanym do dziś internacie przy Górnym Stawie, ponieważ miał zbyt daleko do domu”. A zatem są jeszcze osoby, które mają więcej do opowiedzenia niż może pokazać wystawa czy okolicznościowy katalog. Uwe Hahnkamp LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lothar Grunau, rocznik sobą Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien 1930, sind przywiózł lediglichzezum zkoła im. Wojciecha Kętrzyńskiego mieści się w budynku dawnej szkoły im. księcia Albrechta w Kętrzynie (Rastenburg). Na wystawionych fotografiach pochodzących sprzed II wojny światowej można wyraźnie rozpoznać gmach, którego oddanie do użytku miało miejsce w 1907 roku. Jego korytarze ze sklepieniami krzyżowymi pozwalają się domyślać, jak czuli się tam uczniowie, jak choćby poeta Arno Holz czy też urodzony przed 150 laty laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki Wilhelm Wien. Dziś na ścianach wiszą inne wzory do naśladowania, np. bojownik o wolność Polski i historyk Joachim Lelewel czy pedagog Janusz Korczak. W auli od końca maja można oglądać wystawę pt. „Kętrzyn w przeszłości – historia miasta do 1945 roku”, która zdjęcia rodzinnego zakładu kuśnierskiego w Kętrzynie. W auli szkoły im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie, która kiedyś nosiła imię księcia Albrechta, zorganizowano stałą wystawę prezentującą historię miasta. Foto: Uwe Hahnkamp LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie jakikolwiek sposób wicz, wystawa stanowi dowód na to, że nymw pokoleniom”. A i miejsce zorgani- zabronione. powstała z inicjatywy niemieckiego „wspomnienia są w nas żywe dopóty, zowania wystawy jest idealne – uważa LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. stowarzyszenia dawnych mieszkańdopóki do nich wracamy, i są one tym Gabriela Czarkowska-Kusajda z ist Urzędu ców powiatu kętrzyńskiego, któremu przewodniczy Hubertus Hilgendorf. Na 48 planszach goście wystawy znajdą informacje dotyczące dziejów miasta od chwili jego lokacji aż po styczeń 1945 roku, a także na temat pobliskiego Wilczego Szańca. Zdaniem dyrektorki szkoły im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Oliwii Piotro- piękniejsze, im bardziej je pielęgnujemy”, natomiast w opinii starosty Tadeusza Mordasiewicza zwłaszcza zaprezentowane zdjęcia ukazują pewną ciągłość architektoniczną, którą trzeba zachować: „Mamy nowe czasy, nowych ludzi, ale wygląd tych murów pozostał nie zmieniony. Te ślady naszej bogatej historii są nam potrzebne, by przekazać je następ- Wojewódzkiego Woj. Warmińsko-Mazurskiego: „Tutaj, w tej szkole, przeszłość spotyka się z przyszłością, niemieckie w większości korzenie regionu z żyjącymi tu młodymi Polakami”. Dlatego dobrze się złożyło, że na otwarciu wystawy obecne były też dwie grupy z Niemiec: grupa uczniów z partnerskiego miasta Wesel oraz 35-osobowa LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 24/1158 Schlesienśląsk Wochenblatt.pl 5 Krzyżowa: Święto dolnośląskich Niemców Pazurkiem Kotysia Tożsamość buduje się w rodzinie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Moszna U biegłotygodniowa sesja opol skiego sejmiku została w znacz nej części poświęcona przyszłości pałacu w Mosznej. Będący dzisiaj własnością województwa obiekt niegdyś stanowił rezydencję śląskiego rodu Tiele-Wincklerów, a jego wyjąt kowa architektura mogłaby stanowić magnes przyciągający na Opolszczy znę turystów z całego świata. Po drugiej wojnie światowej w pałacu urządzono centrum terapii nerwic, które niedawno przeprowadzono do innego miejsca, a w ubiegłym roku powstała spółka, która zarządza obiektem wraz z przyległym parkiem. Bez dopływu prywatnych środków finansowych trudno sobie jednak wyobrazić, że do Mosznej zaczną tłumnie napływać przysłowiowi Japończycy ze swoimi nieodłącznymi apara tami fotograficznymi. A szkoda, bo widok pałacu z 99 wieżyczkami jest równie atrakcyjny jak rozpozna walnego na całym świecie zamku Neuschwanstein w Bawarii. Mam wrażenie, że ciągle w sprawie Mosz nej tracimy czas. Nikt nie pomyślał o tym, aby do rozmów na temat stworzenia produktu turystycznego z prawdziwego zdarzenia zaprosić choćby wójtów bezpośrednio zain teresowanych gmin. Wystarczyłoby powtórzyć działania, które przynio sły sukces Krasiejowowi i Dolinie Małej Panwi… Józef Kotyś LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zespół Pieśni i Tańca „Legnica” był bliski połamania parkietu podczas swojego porywającego występu. Fotos: mch Dolnośląskie Spotkania Kulturalne wpisały się już na stałe w kalendarz mniejszości niemieckiej z Dolnego Śląska. Tegoroczna, 16. już edycja odbyła się w sobotę 7 czerwca w gościnnych murach posiadłości Krzyżowa. P Dolnośląskie dzieciaki z zapartym tchem słuchały niemieckich bajek. cyjny wałbrzyski chór Freundschaft pod kierownictwem Alicji Rozynek. Pełen energii i radości w nieodłącznych dolnośląskich strojach ludowych wrocławski zespół Heimatsänger kierowany przez Steffi Wróbel i Jadwigę Zawadę. Porywający śpiewem i recytacją chór z Piły kierowany przez Ewę Banach-Drąg oraz Andrzeja Gębalę, czarującego dodatkowo publiczność wirtuozerską grą na akordeonie. Oraz dowcipny Sängerkreis z Kłodzka z charyzmatycznym Horstem Ulbrichem na czele. Publiczność mogła również usłyszeć debiutujące duety dziecięce i młodzieżowe z Kłodzka i Zielonej Góry oraz energetyczny band Grünberger Musikanten. Prócz śpiewu w Krzyżowej nie zabrakło także tańca. Zespół Pieśni i Tańca „Legnica” był bliski połamania parkietu podczas swojego porywającego występu. – Cały czas powtarzam im, że są ambasadorami tradycyjnego dolnośląskiego folkloru na świecie – podkreślał dumny ze swojej młodzieży Jürgen Gretschel. Powodów do dumy ma sporo, zespół – Foto: mch koncertujący już w całej Europie i poza nią – jako jedyny w Polsce ma w swoim repertuarze tańce z Dolnego Śląska. Oprócz brylującego na scenie Jürgena o humor publiczności zadbała także wałbrzyska młodzieżowa grupa teatralna ze współczesną parodią „Czerwonego Kapturka” oraz ujmujące naturalnością i luzem dzieci z Wrocławia z piosenką „Backe, backe Kuchen”. Najmłodsi występowali, ale również mieli możliwość wspólnej zabawy i brania udziału w animacjach językowych. Choć najbardziej podobało im się wspólne poobiednie słuchanie niemieckich bajek na trawie. Dorośli także chętnie korzystali z uroków Krzyżowej i z trudem zbierali się na podróż powrotną. Na szczęście w planach już kolejne Dolnośląskie Spotkania Kulturalne. Impreza mogła się odbyć dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji Rzeczpospolitej Polskiej oraz Konsulatu Generalnego Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu. mch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Renate Zajączkowska: LARES: Diese Materialien –sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Przekazujcie dalej onad 350 przedstawicieli wszystkich generacji mniejszości niemieckiej z towarzystw kulturalno-społecznych z Dolnego Śląska i Piły zjawiło się w byłym majątku rodziny von Moltke, by wspólnie przeżywać występy artystyczne zespołów, chórów i solistów, a także poczuć niezwykłą atmosferę tego miejsca, znaleźć czas na rozmowy i bycie razem. To właśnie do bycia razem, do rozmów o swoich korzeniach w kręgu bliskich namawiała Renata Zajączkowska, przewodnicząca Niemców we Wrocławiu, podczas otwarcia uroczystości – Przekazujcie dalej nasz język, nasze pieśni, tradycje i zwyczaje, tak by kolejne pokolenia nie musiały podejmować trudu żmudnych poszukiwań na własną rękę – podkreślała, nawiązując do motta tegorocznego spotkania: „Tożsamość rozpoczyna się w rodzinie”. Co szczegól- nasz język, pieśni i tradycje, aby kolejne pokolenia nie musiały podejmować żmudnych poszukiwań LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na własną rękę. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nie cieszy, na zaproszenie organizatorów, Niemieckiego Towarzystwa Kulturalno-Społecznego z Wrocławia, do Krzyżowej przyjechały całe rodziny i każdy mógł znaleźć w programie coś dla siebie. Na estradzie zaprezentowały się cztery znane i lubiane chóry. Jak zawsze perfek- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Fußball-WM 1954: Das Wunder von Bern Nasi a nie wasi som Weltmeistrem TERMINE QQTarnau: Am Montag, dem 16. Juni, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wird um 17:00 Uhr in der BegegnungsLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens stätte des DFK untersagt. Tarnau eine Ausstellung Zum Start der Weltmeisterschaft schließen wir die kleine Serie über die ersten fünf Weltfußballturniere krönend mit dem ersten Titel für die Deutschen 1954. N Ungarn, sondern die deutschen Revisionisten das Tor geschossen hatten. Der anwesende Arzt sagte, bei mir müsse ein Schwächeanfall vorliegen, er prüfte meinen Blutdruck, Puls, und hörte Herz und Lunge ab. Ich saß aufgeregt ohne etwas zu sagen und genoss in Stille meine große Freude. Die anderen hofften weiter auf einen Sieg der Ungarn, ich blieb unter Beobachtung des Arztes im Raum. Nach dem Spiel verfielen fast alle in Trauer. Der Arzt verordnete mir zwei Tage Bettruhe auf der Krankenstation. Für einen Siegesumtrunk der Ungarn hatte er schon vorgesorgt, nämlich eine hochprozentige Mixtur aus Hustenmittel und 96er. Wir saßen lange zu zwei im Arztzimmer und tranken seine Mixtur, er aus Unmut, ich aus Freude. Erst bei der Verabschiedung sagte ich ihm, wie es wirklich in mir ausgesehen hatte. Die volle Freude konnte ich erst nach einigen Tagen bei meinen Eltern erleben. Mit meinem Vater und oberschlesischen Freunden feierten wir aus voller Brust nach. Der WM-Titel stärkte unser Selbstbewusstsein, es war nicht nur Schadenfreude. Wir Deutsche in Polen waren stolz, dass Deutschland Weltmeister war. Doch wir konnten unsere Freude nicht öffentlich bekennen, ohne beruflich oder im Alltag Schaden zu nehmen. Uns freute es besonders, dass die Polen den deutschen Sieg unerträglich fanden. In der gesamten Kattowitzer Presse, besonders im „Sport“, schrieb der damalige Chefredakteur Bagier, Tiraden gegen die Deutschen. Auch in der „Trybuna“ und im „Dziennik“ flossen noch über lange Zeit Tränen der Enttäuschung und man postulierte, dass Ungarn und Polen Brüder seien. Wir Oberschlesier antworteten ihnen mit „nasi a nie wasi som Weltmeistrem“, den Titel konnten sie uns nicht nehmen. Johannes Golawski über „Burgen, Schlösser und Kirchen in Niederschlesien” eröffnet. Diese kann auch noch am Dienstag, 17. Juni, in der Zeit von 10:00 bis 17:00 Uhr besichtigt werden. Der Eintritt ist frei. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQWrocław: Spotkanie z cyklu „HAUSbesucheuntersagt. – Spotkania DOMowe”, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens eun Jahre nach dem Zweiten Weltkrieg durfte Deutschland nun wieder teilnehmen. Der überraschende deutsche WM-Titel oder „Das Wunder von Bern“ brachte Deutschland wieder in die Völkerfamilie zurück und gab den gedemütigten Deutschen erstmals wieder ein Selbstwertgefühl. Auch für mich bleibt der 4. Juli 1954, als Deutschland das sogenannte ungarisches Wunderteam mit 3:2 besiegte, tief in meinem Gedächtnis verankert. Zu dieser Zeit war ich als junger Lehrer Sportinstrukteur bei einer Sommerfreizeit für Kinder im Ort Kozy, östlich von Bielitz tätig – eine im Sozialismus übliche Ferienkinderfreizeit und für Lehrer eine Möglichkeit, ihr mageres Gehalt aufzubessern. Diese Freizeit wurde von der Bergbauverwaltung Beuthen für Kinder ihrer Angestellten organisiert. Die Nähe des Ortes zur Tschechoslowakei ermöglichte den Polen schon damals im Grenzgebiet fernzusehen. Die Tschechoslowakei war in dieser Zeit das einzige sozialistische Land, das TV-Geräte der Marke „Tesla“ herstellte und täglich ein kurzes Programm sendete. Am Tag vor dem Berner Endspiel erschien überraschend eine Gruppe Techniker aus Beuthen, die mit viel Aufwand am Dach der Schule eine riesige Antenne installierten. Am späten Nachmittag wurden alle Kinder und die Betreuer im Speisesaal zusammengerufen und der Direktor der Bergverwaltung verkündete persönlich, dass wir morgen – als nur wenige in Polen – den Sieg des Sozialismus über den Kapitalismus mit którego gościem będzie Melitta Sallai, odbędzie się 24 czerwca o godz. 16.15 w siedzibie Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego. Dallai przedstawi współczesny obraz tradycji arystokratycznej na Śląsku i w nawiązaniu do międzynarodowej wystawy pt. „Szlachta na Śląsku”. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQReńska Wieś: DFK Reńska Wieś Das pädagogisch-medizinische Team des Ferienlagers in Kozy. Ganz rechts: Johannes Golawski, dritter von rechts der Arzt. Foto: privat einer TV-Übertragung des Finales in Das Bild war eher zachęca do udziału w konkursie fotograficznym „Niemieckie dziedzictwo kulturowe gminy Reńska Wieś w obiektywie”. Prace na adres [email protected] można nadsyłać do 31 sierpnia. Bern erleben werden. Der „Telewizor“ LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. verschwommen, – damals ein fast unbekanntes Gerät – wurde uns vorgestellt. Das Bild war eher doch zum ersten MalJegliche Vervielfältigung ist strengstens QQLichinia:untersagt. Am 15. Juni findet in LARES: Diese Materialien sind lediglich zumMalLesen bereitgestellt. verschwommen, doch zum ersten überhaupt sahen wir Lichina bei Leschnitz das 22. Festival überhaupt sah ich wie andere auch eine Fernsehsendung. Die Begeisterung war überwältigend. Alle sprachen nur über Fußball, auch die Fußballbegeisterten im Ort, die von unserem Gerät erfuhren. Am Sonntag, dem 4. Juli, wurde das Mittagsessen vorverlegt, Tische und Stühle zur Seite gestellt. Die Spannung und ein wenig Stolz wuchsen bei jedem von uns, ein Endspiel der Fußball-WM sehen dürfen. Die Techniker versuchten das beste Bild zu ermöglichen, sei es durch das Drehen der Antenne auf dem Dach oder mittels der Knöpfe. Oft gab es nur unscharfe Konturen, doch wir konnten das seltene Ereignis miterleben. Der Jubel steigerte sich mit jedem Spielzug und den Toren der Ungarn. Man wettete, eine Fernsehsendung. der Blasorchester der deutschen Minderheit statt. Beginn ist um 12:30 Uhr im Zelt hinter der Kirche. Am Abend wird zu einer Tanzparty mit der Band Sempre eingeladen. wie hoch die Ungarn das Spiel gewinnen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doEinczytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. würden. Sieg der Deutschen stand nicht zur Debatte. Vielleicht war ich der QQHindenburg: Am 24. Juni veranLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. einzige, der an einen Sieg der Deutschen staltet das Hindenburger Stadtmuseum glaubte, ohne sich dazu aber zu bekennen. Zwei deutsche Tore steigerten meine Hoffnung. Als dann aber Helmut Rahn das dritte Tor für Deutschland schoss verstummten alle. Nur ich sprang voller Freude laut auf, die anderen waren wie gelähmt. Erst kurz darauf schauten sie in meine Richtung. Sie fragten, ob ich nicht erkannt habe, dass nicht die einen Vortag zum Thema „Jüdische Bevölkerung in der Woiwodschaft Schlesien/Kattowitz”. Den Vortrag hält Dr. Aleksandra Namysło. Beginn ist 17:30 Uhr, Veranstaltungsort ist die Galeria Café Silesia. Der Eintritt ist frei. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. adur Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 6 LARES: Wochenblatt.pl Schlesienśląsk 13. – 19. Juni 2014 Sommergrillabschied von Peter Eck Śląsk: Brak jednolitej praktyki przy odnowie zabytków …und Leckeres LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Według uznania ausMaterialien Kotschanowitz LARES: Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Na fasadzie Niemieckojęzyczne inskrypcje Der im Sommer aus seinem Amt dworca w Bielskuna gmachach publicznych, reklamy scheidende deutsche Konsul Peter Białej odnowiono i napisy informacyjne – po 1945 r. Eck lud am 5. Juni zum traditionelwładze Polskiej Rzeczypospolitej niemiecki napis „C.K. len Sommergrill in das Oppelner Ludowej także z nimi prowadziły Uprzywilejowana Konsulat. wojnę. z nichPowielanie zniknęła LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doWiększość czytania. w jakikolwiek sposób zabronione. Kolej Północna Cesarza ndrea Rischka spielte zu seinem Abna zawsze, część wygląda dziś spod Ferdynanda”. LARES: DieseaufMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. schied ein Ständchen der Tromodpadających tynków alboJegliche też zopete und sang einen eigens für Peter Eck stała ponownie wyeksponowana. verfassten Liedtext. Auch Generalkonsul Przedwojenne napisy okazały się Gottfried Zeitz aus Breslau, der in Oppeln dabei war, konnte sich angespronierzadko trwalsze od socjalistycz- Wieża Wydziału Chemii Politechniki Śląskiej w Gliwicach także w miastach dawnego niemieckiego chen fühlen, denn auch er scheidet aus Śląska podczas renowacji kilku nej farby, którą przykryto je w la- Ostatnie dwudziestolecie przyniosło Górnego seinem Amt. Frauen übernehmen nun zabytkowych obiektów odsłonięto lub tach 40., i 60. w tym przykładysposób zarówno zabronione. das Ruder, ob als Generalkonsulinnen in też wyeksponowano w ostatnim czasie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do50. czytania. Powielanie w zakresie jakikolwiek Foto: Dawid Smolorz A Breslau oder Danzig oder auch Konsulin Sabine Haacke in Oppeln, die mit Peter Eck ein Tänzchen wagte. Sabine Haacke konnte sich beim Sommergrill dabei auch mit der oberschlesischen Küche vertraut machen, denn das Catering hatte der Gasthof Stara Karczma der Familie Skoczylas aus Kotschanowitz übernommen. Besonders die üppigen Aufschnittplatten und Salate, darunter auch der so typisch deutsche Nudelsalat, kamen bei den Gästen gut an. Typisch deutsch ging es auch auf der Getränkekarte dank manch edlen Tropfens aus dem Partnerland Rheinland-Pfalz zu. Nur die Grillwürste enttäuschten mich etwas, denn statt typisch deutscher Spezialitäten wie den dünnen Thüringer oder Nürnberger Würstchen gab es ausschließlich die dicke oberschlesische „Hausmarke“. pozytywne, jak i negatywne. Kiedy w niemieckie inskrypcje. Tak było w Opo- C w kwestii podejścia do niemieclatach 90. gruntownej renowacji lu (motto na fontannie Ceres) czy na LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenzybereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istpodstrengstens untersagt. Die eine kommt, der andere geht… Sabine Haacke und Gottfried Zeitz. Foto: Till Scholtz-Knobloch Nicht schlecht, aber einseitig. Dennoch: Manch ein Gast des Sommergrills wird nun sicher gezielt die Stara Karczma zwischen Kreuzburg und Rosenberg mit Appetit ansteuern. Till Scholtz-Knobloch kojęzycznych napisów na obiektach zabytkowych istnieją jednoznaczne przepisy? Zgodnie z informacją biura Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach sprawa eksponowania niemieckojęzycznych inskrypcji podczas renowacji obiektów zabytkowych rozwiązywana jest każdorazowo indywidualnie, a decydującą rolę odgrywają wartość artystyczna i historyczna napisu oraz oczekiwania inwestora. Nie obowiązuje jednolita praktyka konserwatorska określająca sposób postępowania podczas renowacji budynków posiadających niemieckojęzyczne inskrypcje. De facto oznacza to więc, iż dopuszczalne jest ich usuwanie, a co za tym idzie – zmiana oryginalnego wyglądu zabytkowego obiektu. dana została fasada poczty głównej w Zabrzu, po konsultacji z konserwatorem zabytków inwestor zadecydował, że ukryty od 1945 r. napis „Kaiserliches Postamt” (Cesarski Urząd Pocztowy) pozostanie zatynkowany i tym samym nadal niewidoczny. Z kolei jednym z dominujących elementów wyremontowanej ponad 10 lat temu fasady dworca głównego w Bielsku-Białej jest napis „K.K. PRIVILEGIRTE KAIS. FERD. NORDBAHN” (C.K. Uprzywilejowana Kolej Północna Cesarza Ferdynanda). Na dawnym austriackim Śląsku Cieszyńskim niemieckojęzyczne inskrypcje w przestrzeni publicznej zawsze budziły nieco mniej kontrowersji niż w tej części regionu, która do 1922 r. względnie do 1945 r. rządzona była z Berlina. Jednak budynku Wydziału Chemii Politechniki Śląskiej w Gliwicach, czyli – jak informuje napis – dawnej „Maschinenbauund Hüttenschule” (szkole mechaniczno-hutniczej). Wiele kontrowersji budziła w ubiegłych latach sprawa napisu „Glück auf ” (Szczęść Boże) u wlotu do udrażnianej właśnie Sztolni Dziedzicznej w Zabrzu. Jak informuje tamtejsze Muzeum Górnictwa Węglowego, niemiecki napis zostanie ostatecznie odtworzony, lecz pod lub nad nim (w tej kwestii decyzji jeszcze nie ma) znajdzie się górnicze pozdrowienie w języku polskim, którego pierwotnie u wlotu do sztolni nie było. Nie ma dotąd informacji o tym, czy oba napisy będą jednakowej wielkości. Dawid Smolorz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Unsere Bewertung Kalte Platten Grillwurst LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dekoration LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Silesiaca (52): Kurt Münzer Zobaczę Cię znów, Gliwice... LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wydawcę, który zgodził się opublikować nauczyciela Efraima Unrasta i jego sio„Zobaczę Cię znów, Gliwice. Aleja jego traktat pt. „Die Kunst des Künstlers” stry Rebeki, popychając ich do nędzy, Promenady będzie zanurzona w zi(1905). Na przestrzeni dwóch kolejnych obłędu i ostatecznie do śmierci. Kurz mowej mgle, a dokoła Wieży św. Midziesięcioleci spod jego pióra wyszło po- Münzer dawał też wyraz uczuciom panad 20 powieści, nowel, sztuk teatralnych triotycznym, np. w zbiorku poezji pt. kołaja będą latały kawki, jakie znam oraz krótkich opowiadań, z których część „Taten und Kränze, Lieder zum Kriege” z czasów mej młodości”. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek osiągnęła wysoki nakład. sposób zabronione. (1914), w którym wyraża zachwyt fak- C óż za literackie wyznanie miłości dla własnego rodzinnego miasta. Kto jest autorem tych słów – Horst Bienek, a może Arthur Silbergleit? Nic podobnego! Nie jest nim także żaden z piewców stron ojczystych, jacy działali w okresie międzywojennym. Równie zaskakujący jest fakt, iż autor opuścił swoje rodzinne Gliwice, mając zaledwie osiem lat, a potem nie miał z nimi jakiejkolwiek styczności. Mowa o Kurcie Münzerze, który urodził się w Gliwicach w 1879 roku. Jego ojciec był żydowskim kupcem, który pochodził z Sośnicowic, a jego matka, urodzona w Pyskowicach, była córką rabina. Jedynie w swoim autobiograficznym dziele pt. „Mamuschka” (1922) Kurt Münzer wspomina czasy dzieciństwa spędzone w Gliwicach i okolicy – są to raczej impresje ze szczęśliwie przeżytego dzieciństwa: „Idę [...] ze swoją piękną mamą na cotygodniowy targ. Panowie fabrykanci po- Kurt Münzer podejmował głównie tem wybuchu I wojny światowej. W po- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istkrystrengstens tematykę tożsamości Żydów oraz wieści „Jude ansuntersagt. Kreuz” (1928) Münzer tyki społecznej, jak choćby postępującego zubożenia ludzi żyjących w społeczeństwie przemysłowym, ale także zagadnienia związane z międzyludzkim wyobcowaniem czy też relacją pomiędzy życiem i sztuką. Pierwsza powieść Kurta Münzera pt. „Der Weg nach Zion” (1907) stanowi translację żydowskiego oczekiwania Mesjasza na mit seksualny i kończy się sceną kazirodztwa: „Nie tylko my, Żydzi, jesteśmy tak zdegenerowani znajdując się u kresu wyjałowionej, zużytej kultury, takie bowiem są wszystkie rasy Europy – być może my ich zainfekowaliśmy, psując ich krew” – czytamy na kartach książki. Jednakże fabuła powieści ukazuje coś zupełnie przeciwnego – to chrześcijanie w wampiryczno-seksualny sposób zatruwają umysły żydowskiego przepowiada okropności, jakie czekały Żydów z rąk nazistów. Największym sukcesem Kurta Münzera była powieść „Mich hungert”, którego kanwą jest problematyczna przyjaźń „pół-żydowskiego” syna proletariuszy z burżuazyjną rodziną pewnego dyrektora fabryki, napisana pod pseudonimem Georg Fink. Kolejne jego powieści i sztuki teatralne wywołują niejeden skandal. Dorobek Münzera trudno jest sklasyfikować z punktu widzenia historii literatury. W jego twórczości często dominuje poczucie bezradności, destrukcja myśli, lęk egzystencjalny, nastrój pesymizmu oraz wizje katastrofy jako jedynego wyjścia. W 1933 roku Münzer wyemigrował do Szwajcarii, gdzie jedenaście lat później zmarł. Johannes Rasim LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W dorobku Münzera można znaleźć wzmianki o rodzinie Caro. Tu: Willa Caro w Gliwicach. zdrawiają, brzęczą ostrogi podoficerów, panna Caro robi przejażdżkę za miasto na swoim złocistym wierzchowcu, sędzia grodzki głaszcze mnie po głowie...”. W 1887 roku cała rodzina przeniosła się do Berlina, gdzie Kurt zdał maturę, by potem studiować prawo, filozofię i histo- Foto: Klaudia Kandzia rię sztuki. Od 1904 roku kontynuował studia w Zurychu, nie mając przy tym konkretnego celu zawodowego. Münzer został lektorem wydawnictw w Berlinie i zaczął coraz bardziej poświęcać się pisarstwu. Już przy pierwszej próbie miał szczęście, udało mu się bowiem znaleźć LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Karolin łůnaczi LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. takoł pogoda to nauce nie sprzijoł, jakby 18 lołt! Wiela bych dała za to, żeby zajś szczególnie mu to nie przeszkadzoł, a myjśli, że nojlepi to durch cojś robić, żeby LARES: Diese Materialien sind lediglich zumaby Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. było niefajnie, toby se czowiekowi mieć 18. czamu, to już se przeca możecieist sami nie marnować czasu. Naja... tak to se już uczyć chciało, a tak to niy ma chynci, w chałpie gorko, klimy niy ma, to wům powiam, że nojlepi to jeszcze je we au cie – oczywiście yno pod warunkym, że we aucie se moł klima, bo jak ni, no to lepi takym autym ani nie jechać, to już lepi siednůnć na koło i przinajmnij durchzug je. Dzieci we szkołach już yno czekajům na wakacjy, ocyny już wszystky majům prawie powystawiany, jeszcze yno ostat niy poprawki i fertig ze nastympnym rokym. Tera jeszcze yno na swojy wyniki maturzyści tygoroczni czekajům. Nie wiam, jak to je, ale sama bych zajś tera chciała wrócić do czasów podstawówki, a niedołwno se tak cieszyłach, że już mům Naja... czasu niestety nie idzie wrócić, ale nieważny, ile mołsz lołt, ważny, na wiela se czujesz, ale to już wiycie, bo przeca nierołz to podkryślałach. Joł tyż se tak zastanawiům, czamu wtedy tak bardzo chciałach być pełnoletnioł. Przeca to yno wiynci obowiůnzków i tak dali, no, ale wtedy patrzyło se na to z inkszyj strůny, w kůńcy samymu pudzie wlyjść na dyskoteka, dowód, prawo jazdy, a tera powiam – lepi ich niy mieć, przinajmnij se od czasu do czasu jakygo wina abo szampana na fajerze idzie napić, bo nie cza jechać. Chop łod mojyj kuzynki to se moł dobrze, egal co by nie było, to łůna go wojzi, bo co? Bo nie zrobiůł jeszcze prawo jazdów i jak sům gołdoł, jakojś domyjślić. Naja... ale mieć trocham wiynci lołt to tyż wcale nie je tak źle. Oprócz obowi ůnzków to tyż oczywiście przijymnojści, ale mimo wszystko fajnie by zajś było być małym dzieckym, takym beztroskym, a poza tym miałoby se za niedugo wakacjy, a to dopiyro by było cojś! Wakacjy... jak to fajnie brzmi. Niy ma to jak być takym dzieckym, kaj nojwiynkszi problym to jest taki, kaj mům tera iść na dwór, no a przede wszystkym z kym. No i jeszcze jedna sprawa, wiela lodów mogam zjejść. No bo przeca za dużo to tyż niezdrowo. A jeszcze wům powiam, że taky dzie ci to przinajmnij nie majům wyrzutów sumienia, jak nic nie robiům, a czowiek moł, jak se je corołz to starszym, durch se do czygojś dunżi, żeby wszystko było jak nojlepi. Dobrze tyż se niekedy einfach lygnůnć i nic nie robić, pamiyntejcie o tym, to wům tyż yno pomoże, na pewno nie zaszkodzi... No, to tera zastanawiej cie se, jak se poodpoczywać i co robić z wolnym czasym, żeby se nie zanudzić, a tyż nie narobić robotům, bo nojczynści jak se moł urlop u nołs na Ślůnsku, to se go wykorzystuje na jakyjś remonty i drobny poprawki. To tera se zastanůwcie, kedy se wejźniecie frei i co bajecie na tym wolnym robić, żeby wům tygo wolnygo nie brachło. A my důmy se do dalszygo sztudiowania, bo trocham jeszcze cza czasu tymu poświyncić. q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Słůńcy świyci corołz to barzi. Pogoda nům dopisuje, a my na uni dali wal czymy z egzaminůma. Jakojś leci, po leku do przodku, ale jakby już było po, tobych nie narzykała. A jak narajzie jeszcze z dwa tydniy abo nawet i trzi cza na uni chodzić i po leku, po leku wszystko zaliczać. Powiam wům, że LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 24/1158 Schlesienśląsk Wochenblatt.pl 7 Proskau: Finale des 20. deutschsprachigen Rezitationswettbewerbs Oppelner LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nachrichten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auch von einer richtigen Expertin be3.000 Teilnehmer auf Schulebene, QQJugendaustausch: Eine Woche urteilt. Schauspielerin und Übersetzerin 46 Gemeinden, 237 Schulen – die- Jungs gegen Mädels Marta Klubowicz reiste extra zum Finale lang waren neun Schüler und zwei Be- se Zahlen beweisen, dass sich der treuer aus der Hannah-Arendt-Gesamtdes Rezitationswettbewerbs an und war begeistert von den Leistungen der Teilschule der Partnerstadt Soest im Öffentdeutschsprachige Rezitationswettnehmer. „Ich habe hier viele junge Leute lichem Czesław-Niemen-Gymnasium bewerb „Jugend LARES: trägt Gedichte Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób mit großem Talent gehört. Einige von zabronione. Nr. 2 in Groβ Strehlitz zu Besuch. Ziel vor” auch nach 20 Jahren immer ihnen werden wir bestimmt noch auf dieses Austausches war für die Gäste, LARES: Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens anderen Bühnen erleben”, prophezeite noch nicht überlebt hat.Materialien Am verdie Kultur und untersagt. die Zukunft Niederschledie Schauspielerin. Auf jeden Fall erlegangenen Donnerstag haben die siens und des westlichen Oberschlesiben wir die meisten auch nächstes Jahr ens kennenzulernen. Im Rahmen des besten 70 Schüler in Proskau um bei der 21. Auflage des RezitationswettSchüleraustausches haben die Schüler einen Platz auf dem Treppchen bewerbs „Jugend trägt Gedichte vor”. u.a. Oppeln (Freilichtmuseum), Groβ A. Durecka gekämpft. Strehlitz (Besuch beim Bürgermeister er hätte gedacht, dass das Vortragen deutscher Gedichte so trendy unter den Schülern der Oppelner Woiwodschaft ist? Die Anzahl der Teilnehmer wurde nicht nur von Jahr zu Jahr größer, es änderte sich auch der Durchschnittsteilnehmer selbst. „Zu Beginn hatten wir sehr viele Mädchen, Jungs waren wirklich Einzelfälle und natürlich kamen die Finalisten meist aus den Gemeinden, wo die Minderheit stark vertreten war”, sagt Zuzanna Donath-Kasiura. Beides hat sich im Laufe der Jahre geändert. „Schon seit einigen Jahren beobachten wir eine steigende Anzahl von Jungs unter den Foto: J. Stemplewski und Besteigen des Rathausturms), den LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. St. Annaberg (Museum der Schlesischen WLARES: Diese Aufstände) unduntersagt. Breslau besichtigt. Mit Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Gewinner der Jubiläumsauflage des deutschsprachigen Rezitationswettbewerbs „Jugend trägt Gedichte vor”. Teilnehmern. Immer mehr von ihnen Sprache lediglich in der Schule haben”, Gewinner des 20. deutschsprachigen Rezitationswettbewerbs Grundschulen: 1. Filip Koprek, Natalia Rygoł 2. Niko Alimbaew, Waldemar Świtała 3. Emanuel Gifoni Gymnasien: 1. Fabian Komor 2. Rafał Kaufmann 3. Walentyna Romanowicz, Marta Tumulka Oberschulen: 1. Platz: Nicht vergeben 2. Dawid Chlebik, Wiktoria Lehnert 3. Julia Gross, Emilia Scheffler Rat und Tat standen der Direktor Paweł Bębas, Barbara Kawalerowicz sowie das Deutsch-Polnisches Jugendwerk zur Seite, das auch finanzielle Mittel für den Austausch bereitstellte. D. Galla Donath-Kasiura. gewinnen auch. Diesmal gibt wyłącznie es unter beobachtet LARES: Niniejszy materiał służy do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQGekochter Kaffee: Die Präsenden Gewinnern beinahe mehr Jungen Die Sozial-Kulturelle Gesellschaft tation „Warum wird der Kaffee im Deutder Deutschen in der Woiwodschaft als Mädel – das gab es noch nie. Und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens schen gekocht untersagt. und wieso lässt man den immer häufiger erreichen Schüler aus Oppeln veranstaltete den Wettbewerb der Gegend um Namslau, Hermsdorf dieses Jahr zum 20. Mal. Aus diesem oder Brieg das Finale, wo die meisten Anlass hatten die Gewinner nicht nur von ihnen Kontakt mit der deutschen tolle Preise bekommen, sondern wurden Teig gehen? Rund um das Phänomen der Kollokationen” lockte am 28. Mai Schüler und Lehrer aus Oberschulen KandrzinCosels und Oppelns in das Studentische Kulturzentrum. Die Kollokativität der polnischen und deutschen Sprache nahmen Studenten des 2. Studienjahres des Magisterstudiengangs ins Visier. Bei der Betrachtung diverser Lebensbereiche lenkten sie die Aufmerksamkeit der Zuschauer auf zahlreiche Unterschiede bei der Wahrnehmung der Wirklichkeit durch die Sprecher des Deutschen und des Polnischen. Die präsentierten Projekte haben vor Augen geführt, dass Kollokationen, die für Muttersprachler natürlich und unauffällig sind, insbesondere Ausländern beim Erlernen der deutschen Sprache große Schwierigkeiten bereiten können. Das Problematische dabei resultiert daraus, dass Kollokationen oft nicht voraussehbar sind, die Anzahl von Kollokationen in einer jeden Sprache enorm ist und sie natürlich einem Wandel unterliegen. Die Präsentation fand an der Oppelner Germanistik im Rahmen des 12. Oppelner Festival der Wissenschaften statt. LARES: Niniejszytriumfuje materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek Dobrzeń Wielki: Gimnazjalistka Leśnica: Młodzież poznawała niemiecką kuchnię sposób zabronione. Rok z życia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Currywurst i Kräuterbutter Wielkie gotowanie w Leśnicy w ramach projektu Let’s koch Deutsch zorganizowały koła Związku MłoLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dzieżydo Mniejszości Niemieckiej z Bytomia, Izbicka i Raszowej. Podczas LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. warsztatów młodzież mniejszości niemieckiej uczyła się przygotowywać potrawy z kuchni niemieckiej, austriackiej i szwajcarskiej. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieuchnia do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. niemiecka, austriacka i K szwajcarska jest bardzo charakteLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rystyczna, ale wielu osobom zupełnie nie Zwycięska praca Natalii poświęcona była wspomnieniom noworodka. Foto: ZS Dobrzeń Wielki znana, dlatego organizatorzy corocznego projektu Let’s play Deutsch postanowili zorganizować warsztaty kulinarne dla młodzieży mniejszości niemieckiej, w przeddzień Pielgrzymki Mniejszości Narodowych na Górę św. Anny. – Przygotowywaliśmy potrawy takie jak: kiszona kapusta na sposób bawarski, currywurst, mięsne szaszłyki, krauterbutter, sałatka ziemniaczana, cytrynowa ryba w sosie i zrobiliśmy również sałatkę ogórkową. Poznaliśmy także historię tych potraw, ich znaczenie oraz różne inne ciekawostki. Przy robieniu tych dań mieliśmy mnóstwo zabawy, opowiadaliśmy sobie zabawne historie, ale też sporo rozmawialiśmy o mniejszości adur/F. Księżyk Daniel Glacel z Bytomia w skupieniu przygotowuje kolejne danie. Foto: Sandra Hurek Natalia Wróbel, uczennica Publicznego Gimnazjum w Dobrzeniu Wielkim, Oppelner Nachrichten zdobyła I miejsce i tym samym została laureatką w Ogólnopolskim Konkurniemieckiej, o naszych doświadczeniach war eine Zeitung, die von 1895 bis sie Językowym na niemieckojęzyczną kartkęmateriał z pamiętnika służy pt. „Tag für Tag”. i przyszłości – opowiada Sandra Hurek, zabronione. LARES: Niniejszy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób 1935 im Oppelner Land erschien. C przedstawicielka ZMMN w Izbicku. nauczycieli niemieckiego Po przygotowaniu potraw został LARES: Diese Materialien sindjęzyka lediglich zumSJOLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istzorstrengstens untersagt. GLOSSA oraz zaproszonych przedstawiganizowany grill, na którym upieczono Werbung / Reklama elem konkursu było zredagowanie kartki z pamiętnika na dowolny temat. Głównym bohaterem pamiętnika mógł być autor albo osoba fikcyjna, powołana do życia przez autora pracy. Natalia opisała w formie pamiętnika rok z życia noworodka. Pomysł uczennicy był dość nowatorski i z pewnością przyciągnął uwagę jury, które składało się z cieli sponsorów i patronów medialnych. Nagrodą za pierwsze miejsce był zestaw książek i materiałów audio-video, a także programów komputerowych do nauki języka niemieckiego oraz półroczna prenumerata magazynu „Deutsch Aktuell”. adur szaszłyki oraz currywurst. Wieczorem zostało zorganizowane ognisko, któremu towarzyszyły liczne rozmowy. W niedzielę uczestnicy projektu wyruszyli na Górę Świętej Anny, by wziąć udział w Pielgrzymce Mniejszości Narodowych. Dagmara Mientus LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama Usługi Pogrzebowe LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek Sprowadzaniesposób zabronione. zmarłych z zagranicy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Załatwianie formalności Opieka nad grobami 1765 Z okazji jubileuszu 40-lecia, oprócz wielu promocji na nasze usługi, Machnik N. Ozimek, Schodnia Nowa, proponujemy Państwu udział w konkursie z licznymi nagrodami pt.: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wwww.machnik.ozimek.pl jakikolwiek sposób zabronione. „Najlepsze hasło reklamowe – Spec. ZOZ >Tańczak i S-ka< Sp.J.” Tel./fax: (077) 46−52−456 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nagroda główna to: „Weekend we dwoje w hotelu SPA” 7629 Miejsce na Twoją reklamęsposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek 77 4 538 486ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung szczegóły i regulamin konkursu na stronie www.stomatologia-implantologia.com/konkurs-jubileuszowy 7915 Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7990 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Achtelfinale 1 Gruppe A Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie LARES: w jakikolwiek sposób zabronione. Do., 12. Juni 2014, 22:00 Uhr in São Paulo auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Sieger Gruppe A Ergebnis ...... : ...... untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Brasilien – Kroatien ...... : zum ...... Lesen (...... :bereitgestellt. ......) gegen Zur Pause Fr., 13. Juni 2014, 18:00 Uhr in Natal auf ZDF: Mexiko – Kamerun Di., 17. Juni 2014, 21:00 Uhr in Fortaleza auf ZDF: Brasilien – Mexiko Ergebnis ...... : ...... Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) Zur Pause Zweiter Gruppe B (...... : ......) Sa, 28.06.2014, Belo Horizonte, 18:00 Uhr WOCHEN (...... : ......) Ergebniswyłącznie Zur Pause LARES: Niniejszy materiał służy do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kamerun – Kroatien ...... : ...... (...... : ......) Achtelfinale 2 LARES: Diese Materialien zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mo., 23. Juni 2014, 22:00 Uhr in Brasília auf ARD: sind lediglich Ergebnis Zur Pause Sieger Gruppe C Mi., 18. Juni 2014, 24:00 Uhr in Manaus auf ARD: Fussba BRAS LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 20 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kamerun – Brasilien ...... : ...... Mo., 23. Juni 2014, 22:00 Uhr in Recife auf ARD: Kroatien – Mexiko Abschlusstabelle Ergebnis ...... : ...... Punkte (...... : ......) Zur Pause (...... : ......) Tore Ergebnis ...... : ...... gegen Zweiter Gruppe D Zur Pause (...... : ......) Sa, 28.06.2014, Rio de Janeiro, 22:00 Uhr Viertelfinale 2 Sieger Achtelfinale 1 Gruppe B Ergebnis ...... : ...... gegen Sieger Achtelfinale 2 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. (...... : ......) ...... : ...... (...... : ......) Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheFr,Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 04.07.2014, Fortaleza, 22:00 Uhr Fr., 13. LARES: Juni 2014, 24:00 Uhr inMaterialien Cuiabá auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Fr., 13. Juni 2014, 21:00 Uhr in Salvador auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Chile – Australien ...... : ...... (...... : ......) Mi., 18. Juni 2014, 18:00 Uhr in Porto Alegre auf ARD: Ergebnis Spanien – Niederlande Zur Pause Zur Pause Australien – Niederlande ...... : ...... (...... : ......) Mi., 18. Juni 2014, 21:00 Uhr in Rio de Janeiro auf ARD: Ergebnis Zur Pause Halbfinale 1 Sieger Viertelfinale 2 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Spanien – Chile ...... : ...... (...... : do ......)czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Mo., 23. Juni 2014, 18:00 Uhr in Curitiba auf ARD: Ergebnis Zur Pause gegen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Australien – Spanien ...... : ...... (...... : ......) Sieger Viertelfinale 1 Mo., 23. Juni 2014, 18:00 Uhr in São Paulo auf ARD: Niederlande – Chile Abschlusstabelle Ergebnis ...... : ...... Punkte Zur Pause (...... : ......) Di, 08.07.2014, Belo Horizonte, 22:00 Uhr Tore LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Finale LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sieger Halbfinale 1 Ergebnis ...... : ...... gegen Sieger Halbfinale 2 Gruppe C Sa., 14. Juni 2014, 18:00 Uhr in Belo Horizonte auf ARD: Ergebnis Zur Pause Zur Pause (...... : ......) So, 13.07.2014, Rio de Janeiro, 21:00 Uhr LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Kolumbien – Griechenland ...... : ...... (...... : do ......)czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ergebnis Zur Pause LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Elfenbeinküste – Japan ...... : ...... (...... : ......) Halbfinale 2 Do., 19. Juni 2014, 18:00 Uhr in Brasília auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Sa., 14. Juni 2014, 03:00 Uhr in Recife auf ARD: Kolumbien – Elfenbeinküste Do., 19. Juni 2014, 24:00 Uhr in Natal auf ZDF: Japan – Griechenland ...... : ...... Ergebnis ...... : ...... (...... : ......) Sieger Viertelfinale 4 Zur Pause gegen (...... : ......) Sieger Viertelfinale 3 LARES: Niniejszy materiał służy do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Di., 24. Juni 2014, 22:00 Uhr in Cuiabá auf ZDF: Ergebniswyłącznie Zur Pause Mi, 09.07.2014, Sao Paulo, 22:00 Uhr Japan – Kolumbien ...... : zum ...... Lesen (...... :bereitgestellt. ......) LARES: Diese Materialien sind lediglich Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Di., 24. Juni 2014, 22:00 Uhr in Fortaleza auf ZDF: Griechenland – Elfenbeinküste Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) Viertelfinale 4 Sieger Achtelfinale 3 Ergebnis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ...... : ...... Pause LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichegegen Vervielfältigung ist strengstensZur untersagt. Sieger Achtelfinale 4 Abschlusstabelle Punkte Tore (...... : ......) Gruppe D Sa, 05.07.2014, Salvador, 22:00 Uhr Sa., 14. Juni 2014, 21:00 Uhr in Fortaleza auf ARD: Uruguay – Costa Rica Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) LARES: Niniejszy materiał służy do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ergebniswyłącznie Zur Pause Achtelfinale 3 England – Italien ...... : zum ...... Lesen (...... :bereitgestellt. ......) Sieger Gruppe B Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich Jegliche Ergebnis Sa., 14. Juni 2014, 24:00 Uhr in Manaus auf ARD: Bleibe imm LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Achtelfinale 4 auf d neue LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sta Do., 19. Juni 2014, 21:00 Uhr in São Paulo auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Uruguay – England ...... : ...... (...... : ......) Fr., 20. Juni 2014, 18:00 Uhr in Recife auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Italien – Costa Rica ...... : ...... (...... : ......) Di., 24. Juni 2014, 18:00 Uhr in Natal auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Italien – Uruguay ...... : ...... Di., 24. Juni 2014, 18:00 Uhr in Belo Horizonte auf ZDF: Ergebnis Costa Rica – England Abschlusstabelle ...... : ...... Punkte gegen Zweiter Gruppe A ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) So, 29.06.2014, Fortaleza, 18:00 Uhr (...... : ......) Zur Pause (...... : ......) Tore Sieger Gruppe D gegen Zweiter Gruppe C Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) So, 29.06.2014, Recife, 22:00 Uhr Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Achtelfinale 5 Gruppe LARES: materiał służy Ergebnis wyłącznie do czytania. Powielanie wEjakikolwiek sposób zabronione. Sieger GruppeNiniejszy E So., 15. Juni 2014, 18:00 Uhr in Brasília auf ZDF: Ergebnis Zur Pause ...... : ...... bereitgestellt. LARES: gegen Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schweiz – Ecuador ...... : ...... (...... : ......) Zur Pause Zweiter Gruppe F (...... : ......) Mo, 30.06.2014, Brasilia, 18:00 Uhr NBLATT.pl So., 15. Juni 2014, 21:00 Uhr in Porto Alegre auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Frankreich – Honduras ...... : ...... (...... : ......) Fr., 20. Juni 2014, 21:00 Uhr in Salvador auf ARD: Ergebnis Zur Pause Schweiz – Frankreich ...... : ...... (...... : ......) Fr., 20. Juni 2014, 24:00 Uhr Curitiba auf ARD: sposób zabronione. Ergebnis Zur Pause LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie winjakikolwiek Honduras – Ecuador ...... : ...... (...... : ......) 6 sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Achtelfinale Diese Materialien Mi., 25. Juni 2014, 22:00 Uhr in Manaus auf ARD: Ergebnis Zur Pause Sieger Gruppe G all-WM SILIEN LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 014 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ergebnis ...... : ...... gegen Zweiter Gruppe H Zur Pause (...... : ......) Mo, 30.06.2014, Porto Alegre, 22:00 Uhr Honduras – Schweiz ...... : ...... Mi., 25. Juni 2014, 22:00 Uhr in Rio de Janeiro auf ARD: Ergebnis Ecuador – Frankreich ...... : ...... Abschlusstabelle Punkte (...... : ......) Zur Pause (...... : ......) Tore Viertelfinale 1 Sieger Achtelfinale 5 Gruppe F Ergebnis ...... : ...... gegen Sieger Achtelfinale 6 So., 15. Juni 2014, 24:00 Uhr Rio de Janeiro auf ZDF: Ergebnis Zur Pause LARES: Niniejszy materiał(...... służy wyłącznie do czytania. Powielanie winjakikolwiek sposób zabronione. : ......) Argentinien – Bosnien-Herzegowina ...... : ...... (...... : ......) LARES:RioDiese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Fr, 04.07.2014, de Janeiro, 18:00 Uhr Mo., 16. Juni 2014, 21:00 Uhr in Curitiba auf ARD: Ergebnis Zur Pause Zur Pause Iran – Nigeria ...... : ...... Sa., 21. Juni 2014, 18:00 Uhr in Belo Horizonte auf ARD: Ergebnis (...... : ......) Zur Pause Argentinien – Iran ...... : ...... (...... : ......) Sa., 21. Juni 2014, 24:00 Uhr in Cuiabá auf ARD: Ergebnis Zur Pause LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nigeria – Bosnien-Herzegowina ...... : ...... (...... : ......) ...... : ...... Mi., 25. Juni 2014, 18:00 Uhr in Porto Alegre auf ARD: Ergebnis Zur Pause LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zur Pause Nigeria – Argentinien ...... : ...... (...... : ......) Ergebnis (...... : ......) Mi., 25. Juni 2014, 18:00 Uhr in Salvador auf ARD: Bosnien-Herzegowina – Iran Ergebnis ...... : ...... Abschlusstabelle Punkte Zur Pause (...... : ......) Tore LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Spiel um Platz 3 LARES:1 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Verlierer Halbfinale Ergebnis ...... : ...... gegen Verlierer Halbfinale 2 Gruppe G Zur Pause (...... : ......) Mo., 16. Juni 2014, 18:00 Uhr in Salvador auf ARD: Sa, 12.07.2014, Brasilia, 22:00 Uhr Ergebnis Zur Pause LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Deutschland – Portugal ...... : ...... (...... : ......) Mo., 16. Juni 2014, 24:00 Uhr in Natal auf ARD: Ergebnis Zur Pause LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ghana – USA ...... : ...... (...... : ......) Sa., 21. Juni 2014, 21:00 Uhr in Fortaleza auf ARD: Ergebnis Deutschland – Ghana Zur Pause USA – Portugal ...... : ...... So., 22. Juni 2014, 24:00 Uhr in Manaus auf ZDF: Ergebnis ...... : ...... Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) Zur Pause (...... : ......) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w injakikolwiek sposób zabronione. (...... : ......) Do., 26. Juni 2014, 18:00 Uhr Recife auf ZDF: Ergebnis Zur Pause USA –Jegliche Deutschland ...... : ...... untersagt. (...... : ......) LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens Do., 26. Juni 2014, 18:00 Uhr in Brasília auf ZDF: Portugal – Ghana Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) Abschlusstabelle Punkte Tore Viertelfinale 3 Sieger Achtelfinale 7 Ergebnis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ...... : ...... gegen Pause LARES: Diese Materialien sind Zur lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sieger Achtelfinale 8 (...... : ......) Gruppe H Sa, 05.07.2014, Brasilia, 18:00 Uhr Di., 17. Juni 2014, 18:00 Uhr in Belo Horizonte auf ZDF: Belgien – Algerien Ergebnis ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) LARES: Niniejszy Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Di., 17. Juni 2014, 24:00 Uhr in Cuiabá auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Achtelfinale 7 materiał służy wyłącznie do czytania. Russland – Südkorea ...... : ...... (...... : ......) Sieger Gruppe F LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ergebnis en Sie mer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8 dem LARES:Achtelfinale esten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. and. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gegen Zweiter Gruppe E ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) Di, 01.07.2014, Sao Paulo, 18:00 Uhr So., 22. Juni 2014, 18:00 Uhr in Rio de Janeiro auf ZDF: Belgien – Russland So., 22. Juni 2014, 21:00 Uhr in Porto Alegre auf ZDF: Südkorea – Algerien Do., 26. Juni 2014, 22:00 Uhr in São Paulo auf ZDF: Ergebnis gegen Zweiter Gruppe G Ergebnis ...... : ...... Ergebnis Zur Pause (...... : ......) Zur Pause (...... : ......) Zur Pause Südkorea – Belgien ...... : ...... (...... : ......) Do., 26. Juni 2014, 22:00 Uhr in Curitiba auf ZDF: Ergebnis Zur Pause Algerien – Russland Sieger Gruppe H Ergebnis ...... : ...... ...... : ...... Abschlusstabelle ...... : ...... Zur Pause (...... : ......) Di, 01.07.2014, Salvador, 22:00 Uhr Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Punkte (...... : ......) Tore LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10LARES: Wochenblatt.pl 13. – 19. Juni 2014 Hier spielt die Musik LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mit dem neuen deutschen Botschafter in Warschau, Rolf Nikel, sprach Till Scholtz-Knobloch über den Runden Tisch, Infrastruktur und Nikels schlesische Herkunft. Herr Botschafter Nikel, Sie haben im April ihr Amt in Warschau angetreten. Zuvor waren Sie Beauftragter der Bundesregierung für Fragen der Abrüstung und Rüstungskontrolle. Zudem bringen Sie als langjähriger Referatsleiter „Osteuropa, frühere Sowjetunion, Balkan“ im Bundeskanzleramt viel Expertise in diesem Komplex ein. Glauben Sie real, eine militärische Bedrohung Polens ist wieder möglich? Die Lage in der Ukraine ist in der Tat schwierig. Wir haben es dort eindeutig mit einer Aggression seitens Russlands zu tun. Die Abspaltung der Krim und deren Aufnahme in den Russischen Staatsverband sind ein Verstoß gegen das Völkerrecht. Und das, was im Moment in Teilen der Ostukraine stattfindet, ist mit europäischen Prinzipien nicht vereinbar. Gleichzeitig kann man aber sagen, dass die Situation in den östlichen NATO-Staaten, auch in Polen, stabil ist. Artikel 5 des NATO-Vertrags gilt – also die Hilfe im Falle einer Aggression auf ein NATO Mitglied. Darüber hinaus hat die NATO eine Reihe von Maßnahmen ergriffen, wie etwa die Luftraumüberwachung über den baltischen Staaten oder Marinemanöver in der Ostsee, die dazu beitragen, die Stabilität zu wahren. Sie sprechen neben Englisch, Französisch und Spanisch auch Russisch. Gibt Ihnen die Kenntnis einer slawischen Sprache Ansporn es auch mit Polnisch zu versuchen? Absolut, das ist ein großer Ansporn für mich, diese schöne, aber leider auch schwierige Sprache zu lernen. Das Auswärtige Amt hat mir vor meinem Aufenthalt einen sechswöchigen Intensivsprachkurs gewährt. Eine solche schwere Sprache kann man natürlich nicht in sechs Wochen lernen. Aber vielleicht können wir dieses Interview in drei Jahren zur Hälfte auf Polnisch führen. Ihr Vorgänger Rüdiger von FritschSeerhausen zog zuletzt als Buchautor durchs Land und berichtete davon, dass er sich zu DDR-Zeiten als Passfälscher und damit Fluchthelfer seines Vetters betätigt hatte. Welche Anekdote gibt es in Ihrem Diplomatengepäck? Bücher habe ich noch keine geschrieben, das hebe ich mir auf für meine Pension. Ich glaube, das was ich insbesondere für meine Tätigkeit hier mitbringe, ist meine mehrmalige Tätigkeit im Bundeskanzleramt. Ich habe unter drei Bundeskanzlern gearbeitet: unter Helmut Kohl von 1989-94, unter Gerhard Schröder von 1998-2001 und zuletzt von 2005-2011 als stellvertretender außenpolitischer Berater von Bundeskanzlerin Merkel. Ich bringe eine Menge an Erfahrung gerade auch mit der politischen Führung mit, und ich glaube, das ist eine gute Grundlage für meine Arbeit in Polen. Die deutsche Minderheit zieht den Hut, dass Sie so früh in Ihrem neuen Amt zu ihr nach Oberschlesien kommen. Im Allgemeinen haben wir hier das Problem, als Brücke meist nur beschworen zu werden. Würden Sie Präsident Gauck empfehlen, auch einmal nach Oppeln zu kommen, so wie die hohe polnische Politik auch ihre Polonia vor Ort besucht? Ganz sicher, vielleicht gestatten Sie mir zunächst etwas zu meinem Besuch hier zu sagen. Mir war es wirklich ein Anliegen, hier sehr früh in meiner Mission herzukommen. Mir ist die Bedeutung der deutschen Minderheit für die Beziehungen mit Polen enorm bewusst und ich wollte sie sehr früh kennenlernen. Gerade bin ich hier in Friedersdorf sehr beeindruckt von dem hiesigen Heimatmuseum. Doch zu Ihrer Frage: Es ist natürlich immer eine der vornehmsten Aufgaben eines Botschafters, die höchsten Repräsentanten in das Gastland zu bringen. Ich kann zwar keine Versprechungen machen, aber ich fände es durchaus Generalnie rzecz biorąc, mamy tu problem z tym, że przeważnie słyszymy jedynie apele o to, by funkcjonować jako pomost. Czy byłby Pan skłonny zarekomendować przyjazd do Opola również prezydentowi Gauckowi, jak to czynią najwyżsi przedstawiciele władz polskich, odwiedzając Polonię rozsianą po świecie? Z całą pewnością. Korzystając z okazji, chciałbym najpierw nawiązać do swojej wizyty tutaj. Otóż było dla mnie naprawdę ważne, aby przyjechać tu we wczesnej fazie pełnienia swojej misji. Jestem w pełni świadom ogromnego znaczenia mniejszości niemieckiej dla rozwoju stosunków z Polską i dlatego pragnąłem ją poznać jak najwcześniej. Jestem właśnie pod wrażeniem tutejszego muzeum regionalnego w Biedrzychowicach. Wracając do Pańskiego pytania – oczywiście jednym z najważniejszych zadań ambasadora jest sprowadzanie do kraju, w którym gości, najwyższych reprezentantów własnego państwa. Co prawda nie mogę czynić obietnic, ale uważam, że byłoby bardzo dobrze, gdyby przyjechał tu także prezydent Niemiec. Na niewielkiej Litwie funkcjonowały np. w roku szkolnym 2009–10 63 szkoły z językiem nauczania polskim, a my nie mamy ani jednej! Sprawy Niemców w Polsce są w Niemczech traktowane marginalnie, podczas gdy Polonia pozostaje przedmiotem licznych dyskusji. Myślę, że kwestia przyswajania mowy nierozerwalnie wiąże się z tożsamością i dlatego ma ogromne znaczenie. Mieliśmy już obrady okrągłego stołu i mamy nadzieję, że rozmowy będą kontynuowane we wrześniu, oczekując przede wszystkim postępów w zakresie strategii kształcenia mniejszości niemieckiej, której, jak wiemy, przez dziesiątki lat nie wolno było posługiwać się własnym językiem. W tym punkcie rzeczywiście powstał deficyt i spodziewamy się, że okrągły stół, a także różne formy wsparcia ze strony rządu federalnego pomogą uzyskać postęp. Rozumiemy, że mniejszość ma taki cel i wspieramy jego realizację, nie tylko wygłaszając okolicznościowe przemówienia, lecz także poprzez konkretne dotacje finansowe. Niemcy żyjący w kraju często są w gronie tych, którzy tracą na polskim centralizmie. Podam przykład: Przed wojną przejazd koleją z Bytomia do Berlina trwał 4½ godziny, a dziś ponad dziewięć godzin. Mało tego – w grudniu będzie zlikwidowane ostatnie bezpośrednie połączenie ze Śląskiem, którym jest pociąg EC Wawel. Czy nie nazbyt euforycznie wiwatujemy na cześć Europy? Współpraca regionalna i transgraniczna to ważna sprawa. Od wielu lat istnieje komisja, która zajmuje się tymi kwestiami. Od tego czasu niejedno się w tym temacie zdarzyło, ale na pewno nie wszystko to, co jeszcze zdarzyć się może. Mamy też obecnie nowego koordynatora prowadzonej współpracy, jest nim premier Brandenburgii Woidke, z którym zresztą niedawno rozmawiałem. Mam wrażenie, że zaangażuje się on m.in. bardzo konkretnie w dalsze ulepszanie infrastruktury. Ja natomiast zamierzam uczynić w tym względzie wszystko to, co będzie możliwe z racji pełnienia urzędu w Warszawie. W Niemczech żyją miliony ludzi, których członkowie rodzin ucierpieli z powodu uchodźstwa, wypędzenia bądź wysiedlenia. Czy i Pan ma rodzinę na wschodzie? Mój dziadek ze strony ojca urodził się w Polsce, tyle że w regionie Polski, który wcześniej był częścią cesarstwa Habsburgów, mianowicie w Bielsku, a zatem na Śląsku. Postanowiłem, że w czasie pobytu w Polsce zajmę się nieco genealogią swojej rodziny i oczywiście któregoś razu pojadę do Bielska, żeby zobaczyć, czy żyje tam jeszcze ktoś z rodziny, względnie jak długo jej członkowie tam mieszkali. q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die Leiterin des Wiegschützer Samstagskurses Alicja Tumulka zeigte dem Botschafter die Arbeit mit Kindern in ihrem Kurs. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Ich kann zwar keine LARES: Diese Materialien Versprechungen sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Auch zur Eröffnung der Geschichtskonferenz am Annaberg letzte Woche war Rolf Nikel erschienen. Hier wird er von Bernard Gaida begrüßt. machen, aber ich fände es durchaus gut, wenn auch der Bundespräsident LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. hierher käme.“ LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gut, wenn auch der Bundespräsident hierher käme. Im kleinen Litauen gab es z.B. 2009/10 63 Schulen mit Polnisch als Unterrichtssprache, wir haben keine einzige! Die Belange der Deutschen in Polen gehen in der Wahrnehmung in Deutschland unter, während über die Polonia viel diskutiert wird. Ich glaube, dass die Frage des Spracherwerbs Identität stiftet und von enormer Bedeutung ist. Der Runde Tisch hat ja bereits getagt und wir hoffen auf weitere Gespräche ab September. Wir erhoffen uns vor allem, was die Bildungsstrategie betrifft, Fortschritte für die Minderheit, die ja über Jahrzehnte ihre eigene Sprache überhaupt nicht verwenden durfte. Hier ist wirklich ein Defizit entstanden und wir erhoffen uns, dass über den Runden Tisch, aber auch durch Fördermaßnamen der Bundesregierung aus den verschiedensten Quellen, ein Fortschritt erzielt wird. Dieses Ziel der Minderheit verstehen wir und unterstützen es nicht nur durch Sonntagsreden, sondern auch ganz konkret durch finanzielle Zuwendungen. Oft sind die Deutschen im Lande auch nur Mitverlierer im polnischen Zentralismus. Ein Beispiel: Vor dem Krieg fuhr man in viereinhalb Stunden mit der Bahn von Beuthen nach Berlin, heute über neun und nun wird im Dezember auch noch die letzte Direktverbindung nach Schlesien, der EC Wawel, eingestellt. Feiern wir Europa nicht oft zu euphorisch? Die regionale und grenzüberschreitende Zusammenarbeit ist ein wichtiges Anliegen. Seit vielen Jahren gibt es eine Kommission, die sich um diese Fragen kümmert. Da ist einiges passiert, aber sicherlich nicht all das, was noch passieren kann. Wir haben ja jetzt auch einen neuen Koordinator für die Zusammenarbeit. Der brandenburgische Ministerpräsident Woidke, mit dem ich kürzlich auch gesprochen habe. Ich habe den Eindruck, dass er sich sehr konkret auch für weitere Verbesserungen in der Infrastruktur einsetzen wird. Was ich aus meiner Perspektive in Warschau dazu tun kann, möchte ich gerne tun. Von Flucht, Vertreibung oder Aussiedlung sind Millionen von Menschen in der Bundesrepublik familiär betroffen. Haben auch Sie familiäre Bezüge in den Osten? Mein Großvater väterlicherseits ist in Polen geboren. Allerdings, in einem Teil Polens, der zuvor zum Habsburgerreich gehörte – in Bielitz und damit sogar in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Róża Zgorzelska zeigte Rolf Nikel die Pfarrscheune in Friedersdorf. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Schlesien. Ich habe mir für meinen Auf- czy też manewry marynarki wojennej na LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. enthalt in Polen vorgenommen auch Morzu Bałtyckim, które przyczyniają się Fotos: Till Scholtz-Knobloch etwas Ahnenforschung zu betreiben und natürlich auch mal nach Bielitz zu fahren, um zu schauen, ob es da noch Teile der Familie gibt bzw. wie lange die Familie dort überhaupt ansässig war. do zachowania stabilności. Oprócz języka angielskiego włada Pan również francuskim, hiszpańskim i… rosyjskim. Czy znajomość jednego z języków słowiańskich jest dla Pana zachętą do spróbowania sił także z językiem polskim? Absolutnie, jest to dla mnie dużą zachętą do uczenia się tego pięknego, choć niestety trudnego języka. Przed przyjazdem tutaj niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych umożliwiło mi odbycie sześciotygodniowego intensywnego kursu. Oczywiście, tak trudnego języka nie można nauczyć się w sześć tygodni, ale być może za trzy lata będziemy mogli przeprowadzić wywiad w połowie po polsku. Pański poprzednik, Rüdiger von Fritsch-Seerhausen, po napisaniu książki udał się ostatnio na tournée po kraju, opowiadając, że w czasach NRD sfałszował paszport swojego kuzyna, pomagając mu w ucieczce. A jaką anegdotę zawiera Pański bagaż dyplomatyczny? Książek jeszcze nie napisałem, zostawiam to sobie na emeryturę. Myślę, że w swoim bagażu, który ma mi służyć w Polsce, przywożę zwłaszcza to, że kilkakrotnie pracowałem w Urzędzie Kanclerskim, a moimi szefami było trzech kanclerzy, mianowicie Helmut Kohl w latach 1989–94, Gerhard Schröder w latach 1998–2001 oraz Angela Merkel, kiedy to w latach 2005–2011 pełniłem funkcję zastępcy doradcy ds. polityki zagranicznej. Mam mnóstwo doświadczeń zwłaszcza w kontaktach z przedstawicielami władz politycznych i myślę, że jest to dobra podstawa do skutecznej pracy w Polsce. Mniejszość niemiecka chyli czoło w obliczu faktu, że w tak wczesnej fazie sprawowania urzędu zdecydował się Pan odwiedzić ją na Górnym Śląsku. Tu gra muzyka LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rozmowa Tilla Scholtza-Knoblocha LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. z Rolfem Nikelem, nowym ambasadorem Niemiec w Warszawie, o okrągłym stole, infrastrukturze oraz jego śląskim pochodzeniu. Panie ambasadorze, w kwietniu objął Pan swój w Warszawie, a wczeLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie dourząd czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. śniej był Pan pełnomocnikiem rządu federalnego ds. rozbrojenia i Jegliche kontroli LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zbrojeń. Ponadto, jako długoletni kierownik Referatu ds. wschodniej Europy, byłego Związku Radzieckiego i Bałkanów w Urzędzie Kanclerskim, dysponuje Pan dużą wiedzą o tym kompleksie tematycznym. Czy sądzi Pan, że istnieje realna możliwość militarnego zagrożenia Polski? Sytuacja na Ukrainie jest w istocie trudna. Mamy tam jednoznacznie do czynienia z agresją ze strony Rosji. Oddzielenie się Krymu i jego włączenie do Federacji Rosyjskiej stanowi naruszenie prawa międzynarodowego, a to, co w chwili obecnej dzieje się w niektórych częściach wschodniej Ukrainy, nie da się pogodzić z pryncypiami, którymi kieruje się Europa. Jednocześnie można jednak powiedzieć, że sytuacja we wschodnich państwach NATO, także w Polsce, jest stabilna dzięki temu, że obowiązuje przepis artykułu 5 Traktatu NATO, w którym jest mowa o udzieleniu pomocy w przypadku agresji wobec państwa będącego członkiem NATO. Ponadto blok NATO podjął szereg działań, jak choćby monitorowanie przestrzeni powietrznej nad państwami nadbałtyckimi LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.11 Nr. 24/1158 Glaubezum undLesen ReligionWiara i religia Fronleichnam: Ein Hochfest im Kirchenjahr LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQ Segen fürs Land, Zeugnis für Katholiken LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nur zehn Tage nach Pfingsten, also stets am zweiten Donnerstag nach dem Pfingstfest, feiert die katholische Kirche Fronleichnam. eine Beliebtheit verdankt dieses Fest wohl der bunten Prozession bei denen der Priester die Monstranz unterm „Himmel“ trägt. Genauso, wie die prächtigen vier Altäre im Freien, vor denen die Gläubigen während der Prozession Station machen. Die Altäre werden von den Gemeindemitgliedern mit viel Aufopferung, aber auch Einfallsreichtum hergerichtet. „Eine ganze Gruppe arbeitet an ihnen. Es gibt Verantwortliche für die Entwürfe, andere besorgen Blumen in Gärtnereien und in der Nachbarschaft, Birkenbäumchen in den Förstereien. Ich bin für die Tischlerarbeiten zuständig“, berichtet Josef Marek. bringen sich die Deutschen aus Klodnitz in der Gestaltung der Fronleichnamsprozession ein, sei es bei dem Aufbau der Altäre oder bei der musikalischen Begleitung. „Auf jeden Fall werden wir deutsch singen. Die deutschen Lieder sollen Zeugnis sein, dass hier noch Deutsche leben und manch einen der Älteren an die Prozessionen in der Kindheit erinnern“, berichtet Josef Marek, der bereits als Ministrant in Wiegschütz bei Cosel, woher er stammt, bei Fronleichnam eifrig mitwirkte. Früher stifteten Fabrikbesitzer oder Geschäftsleute Gelder für die Altäre. Heute sind es die Gemeindemitglieder Viele Gemeindemitglieder lassen sich jedes Jahr die dafür spenden. Was sich jedoch etwas Neues einfallen, wie hier Kyllburg, im Eifelkreis Bitburg-Prüm in Rheinland-Pfalz, dem Partnerkreis von kaum geändert hat, ist die ProzessionsKandrzin-Cosel. Foto: stadt-kyllburg.de ordnung. An der Spitze gehen Blumenkinder, gefolgt von Erstkommunikanten, Marek ist Mitglied im DFK Klod- Jugendlichen, dem Orchester, Schärpennitz und singt im dortigen DFK-Chor trägern, dem Kirchenchor, Ministranten, „Heimatklang“. Auch dieses Jahr wieder dem Pfarrer mit der Monstranz unterm Baldachin, Männern aus der Gemeinde und zum Schluss des Zuges ziehen endlich die verheirateten Frauen. Fronleichnam hat heute noch einen ganz besonderen Stellenwert im Kirchenjahr. Ausdruck dafür ist auch der Prozessionsweg, der durchgängig geschmückt ist. „Wir schmücken die Zäune mit kleinen Birken und Girlanden, Fahnen und Blumen. Es muss festlich aussehen“, so Marek. Fronleichnam ist ein Familienfest, denn auch Kinder werden in die Vorbereitungen miteinbezogen. Mädchen plündern Mamas und Nachbars Gärten oder Dorfwiesen auf der Suche nach frischen Blumen, die während der Prozession den Weg entlang gestreut werden. Es kann schon Mühe machen ein ganzes Körbchen mit Blüten zu füllen. Die Belohnung ist – fein herausgeputzt die Prozession anzuführen. Klaudia Kandzia I rocznica ingresu: 18 maja minęła pierwsza rocznica mianowania ks. arcybiskupa Józefa Kupnego na nowego LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: archidiecezja.wroc.pl S Kronika Parafialna pasterza Kościoła wrocławskiego. Z tej okazji 16 czerwca odbyła się uroczysta eucharystia dziękczynna za pierwszy rok posługiwania pasterskiego w stolicy dolnośląskiej ziemi, jak również błagalna o dalsze Boże błogosławieństwo, dary i łaski Ducha Świętego oraz nieustanną opiekę Maryi, Matki Kościoła, jak i świętych patronów tej ziemi. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sobótka: Msza odpustowa z udziałem arcybiskupa Kupnego Odpust na „Zotabargu” QQBreslau: Die Schlesische Genos- chce Ślężę zawłaszczyć. Tego typu ataki Uroczystościom odpustowym na górze Ślęży 1 czerwca przewodniczył senschaft des Johanniterordens wird sich zbiegły się z próbą podpalenia kościoła mit einem Stand an den Christlichen Bemetropolita wrocławski, abp Józef Kupny. Msza odpustowa w święto w Sulistrowiczkach (Klein Silsterwitz). LARES:Marii Niniejszy materiał do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gegnungstagen Mittel– und Osteuropa Nawiedzenia Najświętszej Panny, patronki kościoła służy na Ślęży,wyłącznie odbyła Wezwano policję, ale organy ścigania beteiligen, die die Evangelisch-Augsburdotąd nie ustaliły sprawców, choć misię naLARES: jego stopniach, malowniczej scenerii. nie o pięknezum widoki Diesew Materialien sindAlelediglich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gische Kirche Polens vom 4. bis 6. Juli in nęło wiele miesięcy. chodziło. Miejsce wybrano z konieczności. Kościół jest zrujnowany. Do taBreslau veranstaltet. Während der Tage Prace archeologów, którzy prowadzikiego stanu doprowadzili go pośrednio… archeolodzy. wird es Konzerte, Offene Kirchen und li w kościele na Ślęży wykopaliska, sfi- A nansowała grupa… ufologów. Na prace Museen, viele Aktionen für Jugendli- che, ein Fußballturnier, Diskussionsforen, Prace archeologów, archeologiczne dostała zgodę zarówno władz kościelnych, jak i wojewódzkiego Gottesdienste und weitere Aktionen zur którzy prowadzili konserwatora zabytków. Owszem, relikty Begegnung geben. Unter anderem wird LARES: Niniejszy materiał w zamku jakikolwiek sposób w kościele służy wyłącznie do czytania. Powielanie murów odsłonięto, ale remontu zabronione. der ehemalige Ministerpräsident Polens kościoła nikt nie zrobił. Co więcej, zaczął Ślęży wykopaliska, und Präsident untersagt. des Europäischen ParlaLARES: Diese Materialien na sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens popadać on w ruinę, bo wykop nawet nie ments Jerzy Buzek zu Gast sein. Weitere sfinansowała został zabezpieczony. Ks. Staszak wyInformationen erhalten Sie unter www. grupa… ufologów. eksponował relikty zamku, podświetlił wroclaw2014.net larm wszczął burmistrz Sobótki (Zobten am Berg), Stanisław Dobrowolski, bo wykopy, jakich dokonano podczas prac archeologicznych, nadwątliły mury kościoła i zaczął on tracić stabilność. Może się zawalić – usłyszał metropolita wrocławski od burmistrza. Kościół na Ślęży (Zobten, w gwarze śląskiej: Zoterberg) był w gestii wrocławskiego seminarium duchownego, które miało się nim opiekować. Ale Wrocław jest daleko, a bliżej – Sulistrowice (Gross Silsterwitz), gdzie proboszcz – ks. prałat Ryszard Staszak – znany jest z gospodarności. I w dodatku zdaje sobie sprawę z tego, jak wielkie znaczenie kościół na Ślęży ma dla kultury śląskiej. Jest doktorem historii. Metropolita arcybiskup wrocławski (poprzednik abp. Kupnego) poprosił go o przejęcie kościoła na Ślęży i o to, by go wyremontował. Ks. Staszak zgodził się, choć to oznaczało kłopoty. Na remont potrzeba bowiem ogromnych pieniędzy, których w kasie wiejskiej parafii Sulistrowice nie ma. Ale ks. Staszak nie byłby sobą, gdyby nie ruszył z remontem. Jakoś udało mu się zdobyć pieniądze i w pierwszej je, założył metalowy stelaż, na którym osadzona zostanie podłoga. Jeśli uda się zdobyć pieniądze, będzie cała ze szkła hartowanego. Bo żal zakrywać cenne wykopaliska. Ale trzeba będzie je zakryć, jeśli pieniędzy na szklaną płytę nie uda się znaleźć. Remontowana jest też wieża kościoła, z której są wspaniałe widoki. Służyła celom naukowym, ale udostępniano ją też turystom. W odpust ks. Staszak zadbał nie tylko o strawę duchową. Na szczycie serwowano grochówkę i potrawę z młodej kapusty. Rozeszły się w mig. W przyszłym roku warto ugotować więcej i zaangażować dodatkowe osoby do obsługi. Ks. Staszak ma taką charyzmę, że wolontariuszy znajdzie bez problemu nawet we Wrocławiu. Marek Perzyński QQObchody jubileuszowe: Dzieło Szensztackie przeżywa jubileusz 100-lecia swojego istnienia. Z tej okazji 7 czerwca w LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Mszy św. odpustowej przewodniczył metropolita wroSanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przecławski abp Józef Kupny. Obok, na tle kościoła na Ślęży, dziwnej w Winowie odbyła się Stacja LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ks. dr Ryszard Staszak, historyk Kościoła, niezmordowakolejności wyremontował schody do kościoła. Jednocześnie w niedzielę zaczął odprawiać na ich stopniach mszę św. Wygląda to niesamowicie. Kapłan stoi przy ołtarzu, płyną modlitwy i pieśni, przed ołtarzem zawsze gromadzi się grupa wiernych, a tuż obok, przy schodach, są osoby, które leżą na trawie tyłem do kościoła i palą ogniska. Takich ognisk jest sporo, choć szczyt góry Ślęży to rezerwat, więc palić ognisk tu nie wolno. Ks. Staszak się nie zraża, wita tych, którzy przyszli się pomodlić, i tych, którzy palą ogniska. Po mszy prosi tylko, by zostawili po sobie porządek. Sekularyzacja robi swoje, a na Ślęży dochodzi jeszcze jedna kwestia. ny w ratowaniu śląskich zabytków. Foto: Marek Perzyński W Polsce odradza się ruch pogański. Ślęża, zwana śląskim Olimpem, była w pradziejach miejscem, gdzie czczono Słońce. Potwierdzają to rzeźby kultowe, które zachowały się na szczycie i na stoku Ślęży, m.in. niedźwiedź z ukośnym znakiem solarnym. Ks. Staszak odczuł wrogość „neopogan”, gdy zaczął remontować kościół na Ślęży. Atak przypuścili w internecie. Oskarżyli go, że on – jako przedstawiciel Kościoła katolickiego – Jubileuszowa. Uroczystość rozpoczęła się nabożeństwem dziękczynnym w kościele parafialnym. Popołudniowej eucharystii przewodniczył biskup Rudolf Pierskała, który po niej zaprosił na agapę – świętowanie we wspólnocie. Ruch Szensztacki rozsławił się na świecie głównie przez prowadzenie licznych kursów dla małżeństw, par w kryzysie, kursów wychowania dla rodziców, porad rodzinnych. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQGörlitz: Am 18. Juni um 16:00 Uhr beginnt an der Lausitzhalle in Görlitz eine Pf. Bronisław Żuchowski deutsch-polnische Fronleichnamsfeier. LARES: Niniejszy materiał służySonntag wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wort zum Zwei Vertreter von Papst Franziskus aus Dreifaltigkeitssonnles hatsind der Mensch durch diezum Ursünde erkennt der Christ seine Würde, aber der Not sehr nahe ist. Aber zugleich Rom werden anwesend sein. Aus Liegnitz LARES: Diese Materialien lediglich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tag 15.06.2014 am Morgen der Geschichte verloren. auch seine Sorge und Verantwortung muss Israel auf dem Weg in die Freiheit 1. Lesung: Apg 2,1-11 2. Lesung: 1 Kor12, 3b-7.12-13 „Es gibt verschiedene Dienste…“ Evangelium: Joh 20,19-23 Eine Auszeichnung ist geblieben und ist auch beim Ungetauften vorhanden: seine Menschenwürde, weil er Bild und Gleichnis Gottes ist und unverlierbar bleibt. Was ist aber das unverwechsel bar Göttliche, das Unverwechselbare des dreipersönlichen und zugleich des dreieinigen Gottes? Jeder Mensch trägt in sich ein seltsames, unverlierbares Autogramm Gottes und zwar in der Doppelstruktur als Person und zugleich als Gemeinschaftswesen. Jeder Mensch ist Person, ein einzigartiges und ein maliges ich, weil er Abglanz, Abbild, Autogramm der Personalität Gottes ist. Das Dreifaltigkeitsfest ist daher nicht nur ein Blick ins Jenseits. Es lei tet über die heutige Liturgie hinaus ins Diesseits und öffnet und vertieft jenes oft so schnell und gedankenlos zitierte Wort von der unantastbaren Würde des Menschen. Jedes Kreuzzeichen, das wir im Namen des Vaters und des Sohnes und des Heiligen Geistes machen, kann zum Erinnerungszeichen unserer Wür de werden und Abglanz des dreieinigen Urbildes Gottes sein. Gerade deshalb im Bereich der Politik und vieler, heu auch damit zurecht kommen, dass Gott te brisant gewordener Lebensfragen. trotzdem immer auch der unnahbare, Wenn wir heute den Dreifaltigkeits der ferne, der unbegreifliche Gott bleibt. sonntag feiern, so könnte Und diese Spannung hält das zweierlei bedeuten: Israel nicht immer aus; Jedes Kreuzzeichen, Erstens könnte der heu wiederholt wird es sei das wir machen, tige Sonntag ein Anlass nem Gott untreu, läuft kann zum Abglanz sein, dass wir unser ei fremden Göttern nach des dreieinigen genes Gottesbild wieder und sucht sein Heil in Urbildes Gottes einmal kritisch hinter falschen Sicherheiten. werden. fragen. Und zweitens Geistliche Führer wie könnten wir uns heute Mose müssen deswegen neu miteinander auf die Suche nach immer wieder neu die Verbindung zum Gott machen, der immer in gewisser wahren Gott herstellen und das Volk Weise unfassbar für uns Menschen blei zur Umkehr zu Gott bewegen. Und da ben wird. Bei unserer Suche können bei darf das störrische und schuldig ge wir uns leiten und inspirieren lassen wordene Israel zu seiner Überraschung von Menschen, die vor uns auf der erfahren, was für ein Gott da mit ihm Suche nach diesem Gott waren. Die geht: „Jahwe ist ein barmherziger und heutige Lesung aus dem Buch Exodus gnädiger Gott, langmütig, reich an Huld etwa erzählt uns eine Episode aus der und Treue.“ Dieser dreieinige Gott Gottsuche des Volkes Israel, nämlich bleibt seinem Volk treu, auch wenn die Begegnung des Mose mit Gott auf es sich noch so oft von ihm abwendet dem Berg Sinai. In der Befreiung aus und falsche Wege geht; dieser Gott sorgt der Knechtschaft der Ägypter hatte Is für das Leben und die Zukunft seines rael diesen Gott grundlegend als Retter Volkes inmitten von Unheil, Sünde und erfahren, der seinem Volk gerade in Schuld. q wird Bischof Stefan Cichy kommen, der Hauptzelebrant der Feier sein wird. An der Feier nehmen mit dem Liegnitzer Weihbischof Marek Mendyk und dem Görlitzer Bischof Wolfgang Ipolt weitere hochrangige Geistliche teil. Ipolt hält auch die Predigt an diesem Nachmittag in Görlitz-Neißeviertel. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. er eine Satz Diese des NeuenMaterialien Testamentes: D „Gott ist Liebe“ ist ganze Bibliothe QQKardynał Woelki członkiem ken wert. Sehr genau unterscheidet der griechische Urtext diese Liebe Gottes. Liebe setzt eine fühlende, reagierende Person, ein Du mit Herz und Freiheit voraus. Der biblische Gott ist kein stum mer Buddha. Er ist ein in Liebe über strömender Gott, ein liebesbedürftiger Gott, der seine Schöpfung, den Kosmos und vor allem die Menschen liebt. Liebe ist sinnlos, wenn sie sich wie ein Kreisel nur um das eigene Ego dreht. Bereits von Ewigkeit her ist die Intimsphäre Gottes ein dreifaches Du als gegenseitige, dialogische Existenz. Die gegenseitig sich schenkende Liebe des Vaters und des Sohnes ist drittes Du als Geist der Liebe und der Einheit. Vie kolejnej kongregacji: Arcybiskup Berlina kardynał Reiner Maria Woelki 29 kwietnia mianowany został przez papieża Franciszka członkiem kongregacji ds. duchowieństwa. Kardynał jest już członkiem kongregacji edukacji katolickiej oraz papieskiej rady wspomagania i jedności chrześcijan. Zadaniem kongregacji ds. duchowieństwa jest sprawowanie opieki nad wszelkimi sprawami dotyczącymi duchowieństwa katolickiego oraz sprawowaniem pieczy nad synodami. Zajmuje się głównie powołaniami, dyscypliną wśród księży oraz sekularyzacją kapłanów, którzy pragną opuścić stan kapłański. kan LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zumWirtschaftGospodarka Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12LARES: Wochenblatt.pl 13. – 19. Juni 2014 Gospodarka: Przemysł kuleje = depopulacja rośnie Przedsiębiorcy na ratunek LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. opolskim na koniec kwietnia bieżącego biec w przyszłość i zapytać ekspertów: W województwie opolskim, które roku 13,6 procent) powoduje też brak kiedy zacznie być lepiej? Spece starają wciśnięte jest między śląskie i dolmożności zaciągania kredytów na bu- się uspokajać sytuację, zapewniając, że nośląskie, od lat w sferze gospodarki dowę domu lub remont mieszkania. gorzej być nie powinno, ale kiedy mieszLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie jakikolwiek sposób zabronione. W tejwsytuacji jedynym rozwiązaniem kańcy województwa opolskiego zaczną nie dzieje się dobrze. Region ten nie wydaje się sprowadzanie do regionu odczuwać poprawę sytuacji, zwłaszcza jest wLARES: stanie skutecznie rywalizować Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens inwestorów, co należy do samorządów. w przemyśle i untersagt. budownictwie – nie są z potężnymi sąsiednimi wojewódzNiektóre z nich już to czynią, polep- w stanie jeszcze powiedzieć. Powodem szając przede wszystkim warunki do jest ponoć to, że przedsiębiorcy wciąż twami, na co olbrzymi wpływ ma rozwijania działalności gospodarczej, jeszcze boją się zwiększać zatrudnienie, fakt, że w Opolskiem od kilku lat noa dzięki temu tworzenia nowych, do- bardzo powoli decydują się też na podtuje się coraz mniejsze zatrudnienie brze płatnych miejsc pracy, także dla wyżki płac. A jeśli już tak się dzieje, to w przemyśle i budownictwie. Fakt osób po 50. roku życiu. Wśród tych łatwo zapewne spotkać się z sytuacją, że osóbw jestjakikolwiek bowiem największy obecnie zabronione. z miejsca pracownikowi dodaje się oboLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie sposób ten potwierdza zresztą najnowszy odsetek długotrwale bezrobotnych, w wiązków. Poza tym przedsiębiorstwa w raportLARES: o gospodarce regionu przywojewództwie opolskim od 2010 regionie opolskim nie chcą przyjmować Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istroku strengstens untersagt. gotowany przez Urząd Statystyczny do połowy 2014 roku wzrósł on z 7,5 do pracy na stałe i wykorzystują prawo do 15 procent! Co równie niepokojące, do tego, by zatrudniać w godzinach nadw Opolu. N a szczególną uwagę zasługuje fakt, że od ponad trzech lat w województwie opolskim spada liczba nowo powstałych miejsc pracy. Jeszcze w 2010 roku było ich mniej w stosunku do kilku poprzednich lat o około jednego procentu, ale z każdym kolejnym rokiem negatywne wyniki rosły w ekspresowym tempie. Efekt? W 2013 roku nowo powstałych miejsc pracy w woj. opolskim było już mniej w stosunku do 2010 roku aż 30-krotnie! Szczególnie niewesoło wygląda sytuacja w przemyśle, gdzie zwykle notuje się najwyższe zarobki, co potwierdzają zresztą wyniki w ościennych województwach. Niestety w woj. opolskim, które i tak nigdy nie było w Polsce liderem pod względem uprzemysłowienia, od czterech lat systematycznie maleje liczba zatrudnionych. W ciągu tego okresu stopniała o prawie 4 tysiące i wynosi obecnie trochę ponad 50 tysięcy zatrudnionych w przemyśle osób. odsetek ten w ciągu ostatnich trzech lat wzrósł także wśród osób z wyższym wykształceniem, i to nie mało, bo o trzy procent. liczbowych lub na dodatkowe umowy. Na uwagę zasługuje też to, że 8 procent obywateli zatrudnionych jest na tzw. umowach śmieciowych, czyli umowach-zleceniach. Do tego 10 procent pracuje w budżetówce, gdzie – jak wiadomo – płace od wielu lat nie są rewelacyjne. Natomiast 90 procent zatrudnionych jest w prywatnych firmach, bo tylko tam można obecnie dobrze zarobić i godziwie żyć, ale oczywiście nie w każdym przedsiębiorstwie. Reasumując obecny stan opolskiej gospodarki, trudno się dziwić depopulacji regionu, z którego wciąż tysiące ludzi, zwłaszcza młodych i wykształconych, wyjeżdża, bardzo często na zawsze... Poza tym, jak dotąd organizowanie kosztownych konferencji oraz wydawanie tysięcy złotych na badania i publikacje w formie drogich broszur mówiących o depopulacji regionu i podających setki „złotych rad”, jak ten proces zatrzymać, nie zdało egzaminu. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Stagnacjamateriał w budownictwie to sygnał, że w gospodarce nie dzieje się dobrze. Depopulacja nie dziwi Jeżeli zaś chodzi o płace, to ist w 2013 Nadzieja w inwestorach Nie lepiej ma LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. Nie lepiej ma się sytuacja w budowroku w województwie opolskim średFoto: K. Świderski się sytuacja nie wynagrodzenie przekraczało 3,6 tys. złotych. Najlepiej płacą duże w budownictwie, przedsiębiorstwa, jak ZAK, Brentag w które w państwach Kędzierzynie-Koźlu czy Cementowzachodniej Europy nia Górażdże, gdzie według wyliczeń GUS-u pensja przekraczajestczytania. zwykle motorem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do Powielanie w przeciętna jakikolwiek sposób zabronione. ła nawet 4 tysiące złotych brutto. Pod napędowym tym względem w branży budowlanej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche ist nie strengstens untersagt. byłoVervielfältigung gorzej, bo tam średnie zarobki gospodarki. nictwie, które w państwach zachodniej Europy jest zwykle motorem napędowym gospodarki. Niestety, w województwie opolskim nie jest. Mało tego, pod tym względem jest coraz gorzej, bo jeszcze cztery lata wstecz w tej gałęzi gospodarki w regionie opolskim zatrudnionych było ponad 8 tysięcy osób, tymczasem w styczniu 2014 liczba ta dobijała z ledwością do 7 tysięcy. Spadające zatrudnienie w przemyśle i budownictwie „zaowocowało” oczywiście spadkiem ilości sprzedanych towarów i wykonanych usług budowlanych. Nie jest zatem wesoło i co gorsza trudno dostrzec przysłowiowe światełko w tunelu, ponieważ tak zwany boom na budowę domów minął, a brak pracy sprawia, że spora część ludzi wyjeżdża do pracy za granicę lub do innych regionów Polski. Do tego wysoka stopa bezrobocia (sięgająca w województwie przekraczały 3 tysięcy złotych brutto. Działo się tak jedynie w zamożniejszych powiatach – krapkowickim czy kędzierzyńsko-kozielskim. Natomiast w uboższych powiatach, jak choćby w namysłowskim, z trudem sięgały 2 tysięcy złotych brutto. W tym miejscu wypada zatem spróbować chociaż wy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schlesische Wirtschaftsschau Neues Bergwerk in Orzesche In Orzesche (Orzesze) soll in drei Jahren ein neues Bergwerk in Betrieb gehen. Rund 1.500 Personen sollen dort arbeiten, davon 90 Prozent unter Tage. Dieser Tage beginnen geologische Bohrungen. Zwei davon mit jeweils 1000 Meter Bohrtiefe übernimmt das deutsche Unternehmen Daldrup & Söhne. Man spricht hierbei von einer Formalität, die nur bestätigt, dass sich in der örtlichen Lagerstätte Sohrau-Sissetz rund 1,2 Milliarden Tonnen Kohle befinden. Bis zu 60 Prozent davon entfallen nach früheren Untersuchungen auf Kokskohle. Ursprünglich wollte die Firma Śląski Węgiel des polnischen Oligarchen Jan Kulczyk das Bergwerk Orzesche bauen. Doch Ende vorigen Jahres wurde Kulczyks Firma mitsamt der Konzession für eine Erkundung der Kohlelager Orzesche von dem auf Kohleförderung und -handel spezialisierten deutschen Konzern HMS Bergbau AG gekauft. Zuerst muss das Unternehmen jedoch alle Konzessionsprozeduren hinter sich bringen und anschließend noch einen Lüftungs- und Seilfahrtsschacht bauen. Es müssten dann auch die Infrastruktur der Krupiński-Grube in Sissetz mitbenutzt werden, deshalb sollen zwei Querschläge von jeweils 1900 und 1100 Metern Länge gebaut werden, um die Bergwerke miteinander zu verbinden. Einkaufszentrum Bielany bekommt so Firma ging zunächst in nur einer halben Manufaktura in Lodsch mit 110.000 Quadratmeter das größte. insgesamt 55 Millionen Złoty in Oppeln-Metalchem investiert hat. In den Betriebshallen an der ul. Oświęcimska sind 205 Mitarbeiter tätig und der jährliche Ertrag von GEA Technika Cieplna liegt über 25 Millionen Euro. Polens größtes Einkaufszentrum Vergangene Woche haben die Bauarbeiten am neuen Teil des Einkaufszentrums Bielany bei Breslau begonnen. Geplant ist dort eine moderne Einkaufspassage mit Tiefgarage und zwei Etagen. Mehr als 100 Läden und Servicestellen werden dort einziehen. Hinzu kommt ein Gaststätten- und Freizeitteil, mit Fitnessklub sowie drei Erholungs-, Begegnungs- und Animationsbereiche. Zusätzlich entsteht ein Multiplexkino Helios mit acht Sälen. Die neue Einkaufspassage soll 35.000 Quadratmeter groß sein, das ausgebaute Absolventen fordern Gleichberechtigung 37 Abgänger von Bergbauschulen sind letzten Monat in Bergwerken des Kokskohleproduzenten Jastrzębska Spółka Węglowa (JSW) nach neuen Beschäftigungsregeln eingestellt worden. Für die jungen Bergleute sei ein sicheres Arbeitsverhältnis heutzutage wichtiger als die Höhe des Lohns, heißt es von Unternehmensseite. Zumal die besten der Absolventen laut Arbeitsvertrag nach ihrer Ausbildung in einem Bergwerk fest angestellt werden sollen, und zwar mit der Garantie von Privilegien, wie sie Bergleute bei JSW genießen. Wie das LARES: Niniejszy materiałvon służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. eine Gesamtfläche 170.000 QuaHalle in Betrieb und im Jahr 2008 konndratmetern. Ein polenweiter Rekord, te GEA bereits selbst eine dritte bauen. LARES: Diese Materialien sindwar lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. denn bisher das Einkaufszentrum Es wird geschätzt, dass der Konzern Kaufpreis zu hoch? Das frühere Werksgelände der PkwFabrik FSO in Oppeln wird sich möglicherweise in ein Büro- und Wohnviertel verwandeln. Die Stadt verhandelt aktuell über den Kaufpreis. Doch die im Raum stehenden neun Millionen Złoty könnten zu hoch sein. Im vergangenen Jahr standen an Oppelns Straßenkreuzung Plebiscytowa/Ozimska noch Gebäude der Warschauer FSO-Niederlassung. Diese waren seit Jahren nicht mehr benutzt worden, so dass sie schließlich abgerissen wurden. Inzwischen steht das Gelände leer. Das über 3,6 Hektar erschlossenes Gelände ist für die Stadt attraktiv, da es sich nahe am Zentrum befindet, wo es nur wenige leerstehende Grundstücke gibt. Außerdem ist das Gelände gut in das Verkehrsnetz eingebunden und in der Nähe sind die meisten Oppelner Hochschulen angesiedelt. Die Verhandlungen über einen Verkauf des Grundstücks an die Stadt sollen Mitte dieses Monats abgeschlossen werden, parallel wird schon an einem Nutzungsplan für das Gelände gearbeitet. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bahnhof in Rybnik wird renoviert Die Eisenbahngesellschaft PKP PolsLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kie Linie Kolejowe SA will den histoEinkaufszentrum Bielany bei Breslau Foto: Grzegorz W. Tężycki/Wikipedia rischen Bahnhof Rybnik-Paruszowiec wieder instand setzen. Das in einen Bahndamm integrierte Gebäude gehört zu den originellsten Bahnhöfen in Polen. Benutzt wurde es von Mitarbeitern eines heute nicht mehr bestehenden Fleischereibetriebs, einer nahegelegenen Molkerei und des Hüttenwerks Silesia. Bis zu 6.000 Menschen nutzten den Bahnhof einst pro Tag. Nun geht er seit Jahren zugrunde, es gibt dort keine Fensterscheiben mehr, die Wände sind beschmiert. Die Stadt bemühte sich jahrelang um eine Instandsetzung. 2011 organisierte sie dafür zusammen mit der Schlesischen TU einen Wettbewerb für Architekturstudenten. Mehr als 60 Projekte gingen damals ein, doch die PKP zeigte keinerlei Interesse. Vielmehr hieß es, man habe für eine Renovierung des Bahnhofs kein Geld und man werde diesen abreißen müssen. Eine Übernahme durch die Stadt war durch die unübliche Lage des Bahnhofs verhindert worden, denn der Bahndamm, untersteht dem Woiwoden und ist sogenanntes geschlossenes Gelände. Im März dieses Jahres ersuchte Rybniks Stadtpräsident Adam Fudali die PKP erneut um eine Renovierung des Bahnhofs. Die Antwort war diesmal positiv. Die Bahn will für dieses Jahr zusätzliches Geld für Restaurierungen einiger Bahnhöfe und Stationen bereitstellen. Auch RybnikParuszowiec steht auf der Liste. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Unternehmen allerdings mitteilte, werden die Neuen von ihrer Tochtergesellschaft „JSW Ausbildung und Bergbau” aufgenommen, so dass man dadurch nicht sofort eine Prämie zum Barbaratag und ein 14. Gehalt zahlen muss. Darüber irritiert standen die Absolventen letzte Woche einige Male Streikposten vor dem JSW-Firmensitz und forderten eine gleichberechtigte Anstellung. gel an Übernachtungsmöglichkeiten. Im nahegelegenen Sulau gibt es zwar Campinghäuschen, diese sind aber nur ein Überbleibsel der in den Wäldern um Militsch vorhandenen Erholungsheime von Breslauer Produktionsbetrieben. Heute sind die meisten von ihnen in privater Hand. Bartschtal, im Militscher Teichgebiet, ein Hotel mit Freizeitzentrum in Betrieb. Außerdem sind im Jahr 2016 ein Museum der Fischerei und ein Zentrum für Ökotouristische Bildung nach dem Vorbild des Warschauer Wissenschaftszentrums „Kopernik“ geplant. Die Militscher Teiche gehören zu den Naturschätzen Niederschlesiens und sind Europas größter Fischteichkomplex. Die knapp 300 Teiche nehmen eine Fläche von insgesamt 6,5 Hektar ein. Sie liegen alle im Landschaftspark Bartschtal, mit 87.000 Hektar Fläche ebenfalls dem größten in Polen. Obwohl das Gebiet nur eine Autostunde von Breslau entfernt liegt, ist es den Breslauern relativ wenig bekannt. Ein Grund dafür war bislang der Man- tauscher herstellt. Das sei polenweit einzigartig, macht deutlich Vorstandsvorsitzende Monika Błażejewska-Grudniok deutlich. Die Produkte würden heute weltweit eingesetzt, in der Lebensmittelund Papierindustrie, der chemischen und petrochemischen Industrie oder auch im Energiesektor. Die Produkte der Firma werden von Konzernen wie Siemens oder Shell verwendet. GEA Technika Cieplna gehört derinternationalen GEA Group AG an, die bereits seit den 1980er Jahren industrielle Spezialgeräte herstellt. Vertreter dieses Konzerns waren es, die 1994 nach Oppeln kamen und sich dafür entschieden, einen Produktionsbetrieb auf Basis der Metalchem-Werke zu starten. Die Lohnende Investition LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wFirma jakikolwiek sposób Die GEA Technika Cieplna fei- zabronione. Hotel im Bartschtal ert dieses Jahr ihr 20-jähriges Bestehen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Im bereitgestellt. Sommer nächsten JahresJegliche geht im in Oppeln-Metalchem, wo sie Wärme- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.13 Nr. 24/1158 RAtgeberPoradnik Porady: Firma w Austrii Dopłata do pierwszego pracownika LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. malna wysokość podziałki wynikającej W Austrii firma jednoosobowa, która z ASVG. Dodatkowo należy pamiętać o po raz pierwszy zatrudni pracownitym, że cywilnoprawny stosunek pracy ka, może dostać dopłatę od państwa, musi trwać minimum 2 miesiące, a czas pracy musi przekroczyć 50 procent z ale musi spełnić odpowiednie warunLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. godzin przewidzianych na pełen etat. ki. Gra jest jednak warta świeczki, gdyż może to byćDiese nawet 25 procent LARES: Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Przykład Wynagrodzenie brutto pierwszejego wypłaty. Z kolei przy zakładago pracownika jest równe 2000 euro niu firmy nad Dunajem i również miesięcznie, a dodatek z austriackiego po spełnieniu odpowiednich waurzędu pracy (AMS) wynosi 500 euro runków przedsiębiorca może zostać miesięcznie. Przy maksymalnym wykorzystaniu dotacji firma jednoosobozwolniony z dodatkowych kosztów wa może otrzymać zatem blisko 6000 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. płacowych! euro na pierwszego pracownika. Należy D LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. la małych i nowych na rynku firm właśnie dodatkowe koszty płacowe mogą być uciążliwym obciążeniem, blokującym zatrudnienie kolejnych pracowników. Państwo austriackie wykazało się jednak w tej kwestii wyrozumiałością i z dniem 1 stycznia 2014 roku przedłużyło tak zwaną EPU-Förderung (Ein-Person-Unternehmen-Förderung) na czas nieokreślony. jednak pamiętać o tym, że EPU można otrzymać tylko za zatrudnienie odpowiedniego pracownika, a przedsiębiorcy mogą skorzystać z dodatku dla jednoosobowych firm tylko w przypadku zatrudnienia pracownika będącego minimum od 2 tygodni zameldowanego w urzędzie pracy lub poszukującego pracy, który właśnie zakończył naukę. Dotacja nie zostanie przyznana w przypadku, gdy firma zatrudni ucznia względnie praktykanta, freelancera, dziecko, małżonka lub rodzica. Ustawa Neugründungs-Förderungsgesetz (NeuFög) W myśl ustawy NeuFög można mówić o założeniu firmy, jeśli poprzez utworzenie dotąd nieistniejącej struktury zakładowej zostanie utworzone nowe przedsiębiorstwo. Ponadto właściciel nowo powstałej firmy nie mógł prowadzić w ostatnich 15 latach działalności gospodarczej o podobnym charakterze. W rozumieniu ustawy właścicielem przedsiębiorstwa może być: – przedsiębiorca jednoosobowy – poręczający wspólnik spółki osobowej – wspólnik spółki osobowej, nie po- Rys. Andrzej Sznejweis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tylko w pełni ubezpieczeni mogą wnioskować o EPU Jak już wspominaliśmy, pracodawcy muszą być ubezpieczeni ubezpieczeniem społecznym dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Jako przedsiębiorstwo jednoosobowe, zgodnie z ustawą o dodatku EPU jest rozumiana firma jednoosobowa, spółka osobowa oraz z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) jeśli tylko prezes jest ubezpieczony od choroby, wypadku oraz jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym w GSVG. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ręczający, leczlediglich posiadający 50zum procent po raz pierwszy zatrudnili pracowników Jeśli wynagrodzenie udziałów w majątku spółki lub w przypadku, gdy spółka jest prowadzona przez zarząd, posiadający minimum 25 procent udziałów w majątku spółki – udziałowiec w spółce kapitałowej, który posiada minimum 50 procent udziałów w majątku spółki lub 25 procent udziałów, jeśli spółka jest prowadzona przez zarząd. w cywilnoprawnym stosunku pracy. Zwolnienie z dodatkowych kosztów płacowych Jeśli zgodnie z ustawą NeuFög mamy do czynienia z nowo założoną firmą, przez okres 12 miesięcy nie będą ściągane niektóre z dodatkowych kosztów płacowych. Dotyczy to podatku pracodawcy (Dienstgeberbetrag) przekazywanego do funduszu rodzinnego (Familienlastenausgleichsfond), który wynosi 4,5 procent wynagrodzenia, dopłaty do podatku pracodawcy (0,4 procent), składki na ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków (Unfallversicherungsbeitrag) o wysokości 1,4 procent oraz tak zwanego Arbeiterkammerumlage, które uiszczają członkowie Austriackiej Izby Pracy. dodatek w wysokości 25 procent wynagrodzenia brutto. Podczas wypłaty dotacji uwzględnia się także premie, dlatego roku od założenia firmy dodatek przy- jego wypłata następuje 12 razy w ciągu sługuje tylko na pierwszych trzech pra- roku. Podstawą kalkulacji jest maksycowników, również na maksymalnie 12 miesięcy. brutto pierwszego By otrzymać dotację, przedsiębiorca musi być ubezpieczony od minimum pracownika jest trzech miesięcy, zgodnie z przepisami równe 2000 euro określonymi w ustawie o ubezpieczemiesięcznie, to dodatek niu społecznym osób prowadzących LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.urzędu Powielanie w jakikolwiek sposób działalność gospodarczą. Podobnie jak zabronione. z austriackiego NeuFög, dodatek dla firm jednoosobopracy (AMS) wynosi Jegliche LARES: Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ie kommende AusgabeMaterialien des Wowych zostaje przyznany maksymalnie chenblattes macht sich auf den Rubryka jest tworzona przez na rok. W ramach EPU jest wypłacany 500 euro miesięcznie. D Weg in die Schweiz, um Sie grundlegend darüber zu informieren, was sich hinter der Bezeichnung Verrechnungssteuer verbirgt. Dabei erfahren Sie auch, wann die Verrechnungssteuer anfällt, welche Voraussetzungen für eine Rückerstattung zu erfüllen sind und inwieweit dies auch für Personen gilt, die ihren ständigen Wohnsitz außerhalb der Eidgenossenschaft haben. Kurz zur Einleitung: Die Verrechnungssteuer ist in der Schweiz eine vom Bund an der Quelle erhobene Steuer auf den Ertrag des beweglichen Kapitalvermögens (insbesondere auf Zinsen und Dividenden), auf schweizerische Lotteriegewinne und auf bestimmte Versicherungsleistungen. Die Steuer bezweckt in erster Linie die Eindämmung der Steuerhinterziehung; die Steuerpflichtigen sollen veranlasst werden, den für die direkten Steuern zuständigen Behörden die mit der Verrechnungssteuer belasteten Einkünfte und Vermögenserträge anzugeben. Krzysztofa Świerca oraz firmę Smuda Consulting. Zachęcamy również do odwiedzenia strony www.intertax24.com oraz www.smuda-consulting.com. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheWarunek Vervielfältigung ist strengstens untersagt. – spełniać warunki P o przeczytaniu dzisiejszego materiału wniosek nasuwa się samoistnie – jeśli zakłada się swoją firmę w Austrii i chce ją rozwijać, co czyni się między innymi poprzez zatrudnianie odpowiedniego personelu, warto wiedzieć, jakie warunki trzeba spełniać, by otrzymać od państwa dopłatę na pracownika. A gra, jak się okazuje, warta jest zachodu, bo owa dopłata może sięgać do 25 procent wypłaty pracownika! Poza tym warta podkreślenia jest również uwaga mówiąca o tym, że przy założeniu swojej firmy w Austrii i co oczywiste spełnieniu pewnych warunków prawnych przedsiębiorcy mogą być również zwalniani z dodatkowych kosztów płacowych! Jest to kolejna bardzo ważna informacja, ponieważ nie jest tajemnicą, że dla nowo powstałych przedsiębiorstw to właśnie dodatkowe koszty płacowe mogą być na tyle poważnym obciążeniem, że wstrzymają rozwój firmy, chociażby poprzez zwiększanie liczby pracowników. Jednak jak spełnić wspomniane przeze mnie warunki i na co szczególnie zwracać uwagę? Aby się tego dowiedzieć, trzeba wnikliwie zapoznać się z dzisiejszym tekstem, do czego zapraszam. Notował Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: A. Durecka EPU – Förderung – szczegóły Istniejąca już od 2009 roku państwowa dopłata dla przedsiębiorstw jednoosobowych, które po raz pierwszy zatrudnią pracownika, została z początkiem roku przedłużona na czas nieokreślony. Dodatkowo można się o nią starać nie tylko na pracowników zatrudnianych na czas nieokreślony, ale także na umowę terminową, jeśli tylko planowane jest jej przedłużenie. Okres Dopłaty ograniczone czasowo pobierania dodatku w obu przypadkach Ustawa NeuFög przewiduje tak zwany to 12 miesięcy. okres obserwacji, trwający 36 miesięcy. Sama dotacja jest wypłacana od miesią- Dla kogo dopłata EPU Przeznaczona jest dla przedsiębiorca, w którym zatrudniono pracownika, przez kolejne 11 miesięcy. Po upłynięciu ców, którzy po 5 latach ponownie lub LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gospodarka: W Tychach powstanie park wodny Z myślą o bezpieczeństwie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ierwsze dni czerwca i temperatury sięgające 35 stopni to zapowiedź, że czeka nas kolejne bardzo upalne lato. Stąd planowanie rozpoczęcia w Tychach budowy parku wodnego wydaje się jak najbardziej zasadne, a przy tym czynione z myślą o bezpieczeństwie. Nie ma to być bowiem zwykły aquapark, lecz kompleks, którego szacunkowy koszt budowy ma sięgać 100 mln zł. Dzięki temu w niedalekiej przyszłości nie trzeba będzie w Tychach i okolicy korzystać z niestrzeżonych zbiorników wodnych, a te w całej Polsce rokrocznie są miejscem wielu utonięć, przede wszystkim osób młodych i nietrzeźwych. Inwestor obiektu – Regionalne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej SA – budowę parku wodnego rozpocznie pod koniec tego roku, a zakończy w poło- dować się będzie także basen służący wyłącznie w kryte baseny. Zakłada się będzie zum Lesen LARES: Diese Materialien Atrakcji sind lediglich bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. do nauki pływania, który wyposażony bowiem stworzenie w tym miejscu rów- co niemiara nie tylko dla zwolenników pływania. zostanie m.in. w ruchome dno. Po co? Aby móc go zmieniać w zależności od potrzeb i wykorzystywać chociażby do hydrocyklingu, czyli ćwiczeń na rowerach umieszczonych w wodzie. W Parku Wodnym Tychy, bo tak brzmi jego pełna nazwa, wydzielona też będzie strefa fitness, gdzie znajdować się będzie siłownia, sale do ćwiczeń oraz wewnętrzne baseny rekreacyjne. To jednak nie koniec atrakcji, bo największy basen w tej części kompleksu będzie gwarantował klientom sztuczną falę, a także bicze wodne, wodospady, gejzery i... plażę. Poza tym basen kanałem przepływowym przechodzić będzie z jednej strony w rwącą rzekę, a z drugiej – w lagunę pełną zieleni. Foto: Wwp-08/wikipedia P nież tak zwanego basenu zewnętrznego, „pod chmurką”, który ma być „uzbrojony” m.in. w podwodną wyspę i podwodne leżanki z masażem powietrznym! Na uwagę zasługuje także to, że na terenie kompleksu mają być wybudowane gabinety odnowy biologicznej, jaskinia solna, grota śnieżna i cztery zjeżdżalnie, które cieszą się szczególnym zainteresowaniem wśród dzieci. Dzięki wizualizacjom różnych rozwiązań w zakresie stylistyki obiektu, aranżacji wnętrz oraz projektów architektonicznych, których autorem jest firma Schick Architekci, wiemy już, jak będzie wyglądał Park Wodny Tychy. Krótko mówiąc – imponująco. Johann Engel LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wie 2016. Rentowność tego obiektu ma LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zwiększyć produkcja energii elektrycznej i ciepła z biogazu powstającego w tyskiej oczyszczalni ścieków, dzięki czemu ceny biletów mają być niższe. Ambitne plany W założeniach inwestora park wodny ma być podzielony na strefy, a jedną z nich będzie strefa sportowa z 25-metrowym basenem. Obok niego znaj- Parki Wodne cieszą się coraz większym wzięciem Moc atrakcji A zatem atrakcji będzie co niemiara i nie tylko dla zwolenników pływania, bo w kompleksie, a konkretnie w strefie rekreacji znajdować się ma też most linowy, symulator surfingu i huśtawka wodna. Obiekt nie będzie wyposażony LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 14LARES: Wochenblatt.pl SportSport 13. – 19. Juni 2014 Piłka nożna: Brazylijskie mistrzostwa świata tuż, tuż Nasi jadą po złoto, ale... LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. N ie oznacza to jednak, że Brazylijczyków czeka autostrada do tytułu, bo wszystkie 24 zespoły, które wezmą udział w mistrzostwach świata, dysponują na tyle silnym potencjałem, że na pewno stać je na pokonanie gospodarzy. Oprócz największych konkurentów „canarinhos” na kontynencie południowoamerykańskim, Argentyny i Urugwaju, do zespołów, które zdaniem ekspertów mogą powstrzymać Brazylię, ba, uznaje się je nawet za silniejsze, należą aktualni mistrzowie świata i Europy Hiszpanie oraz Włosi, Holendrzy i... Niemcy. Ci ostatni zdaniem wielu fachowców są głównymi obok gospodarzy faworytem tych mistrzostw i pierwszym zespołem z Europy, który na kontynencie amerykańskim jest w stanie wywalczyć mistrzostwo świata. Czy jednak na pewno? problemy z barkiem od finału Pucharu Niemiec ma golkiper Bayernu München, Manuel Neuer, jeden z najlepszych bramkarzy świata, i czy zdoła się na 100 procent wykurować na czas mistrzostw, podobnie jak Lahm i Schweinsteiger, stoi Pomimo różnych opinii dotyczących powołań do reprezentacji Niemiec na mundial w Brazylii, sztab szkoleniowy pod dużym znakiem zapytania. kadry narodowej z Joachimem Löwem na czele (pierwszy z lewej) jest pewny, że dokonał optymalnego wyboru. Foto: Kamil Bielaszewski że czas najwyższy sięgnąć po tytuł miJesteśmy w przededniu XX piłkar- Christoph Kramer z Borussii Mönchengladbach, Mathias Ginter z SC Freiburg, strzowski, a nie zadowalać się krążkami skich mistrzostw świata, które Erik Durm z Borussii Dotmund oraz z uboższego kruszcu, usprawiedliwiając po raz drugi w historii, dokładnie nieco starszy, ale nie mający reprezenporażki w decydujących spotkaniach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tacyjnego doświadczenia Kevin Grosstwierdzeniami, że to zespół młody, perpo 64 latach odbędą się w Brazylii. skreutz także z Borussii Dortmund. spektywiczny i w następnym turnieju Tym samym popularnych „canarinLARES: Diese Materialien lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Jakby sind tego było mało, to zawodnicy będzie lepiej. untersagt. hos” już z urzędu zalicza się do fa- stanowiący o sile defensywnej repreFunkcja Löwa worytów mundialu, i to nie tylko zentacji Niemiec Philipp Lahm i Bastian Jeśli jednak Niemcom powinie się z powodu faktu, że są gospodarza- Schweinsteiger (obaj Bayern München) noga, czego przecież wykluczyć nie borykają się z kontuzjami, a Sami Khemi turnieju, ale również dlatego, dira (Real Madryt) jest świeżo po wylemożna, i trzykrotni mistrzowie świata że w przeszłości najczęściej sięgali czeniu urazu, który wykluczył go z gry i wcześniej niż planują pożegnają się z treningów na kilka miesięcy pewno turniejem, zapewne wywoła to burzę. I LARES: Niniejszy materiał służyi nawyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. po tytuł mistrzów świata i dysponunie jest on jeszcze w takiej dyspozycji, wówczas niepowołanie do kadry snajją, jakLARES: niemal zawsze, bardzo silnym do jakiej przyzwyczaił kibiców, choćby perów oraz zabranie z sobą nie wyleczoDiese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. teamem. podczas ostatniego mundialu. Poza tym nych piłkarzy natychmiast zostanie wytknięte Joachimowi Löwowi. Przypomni mu się też szereg innych zawodników, którzy zasługiwali na poważniejsze zainteresowanie z jego strony, jak choćby Patrick Hermann (Borussia Mönchengladbach), Dennis Aogo i Max Meyer (obaj FC Schalke 04), Sidney Sam, Emre Can (obaj Bayer Leverkusen), Max Arnold (VfL Wolfsburg), Aaron Hunt (Werder Bremen), Andre Hahan i kilku innych, a wtedy funkcja selekcjonera reprezentacji Niemiec Löwa będzie poważnie zagrożona. Mam jednak wielką nadzieję, że się pomyliłem i że mój pesymizm jest na wyrost! I tego samego życzę nie tylko sobie, ale przede wszystkim piłkarzom niemieckiej reprezentacji, jak i kibicom oraz oczywiście samemu Joachimowi Löwowi. Podświadomie wierzę również, że po raz kolejny sprawdzi się, że Niemcy to typowy zespół turniejowy. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gdzie napastnicy? miałby zastąpić Andre Schürrle z lonW 23-osobowej dyńskiego Arsenalu. reprezentacji A może Podolski? Niemiec jest tylko Inną opcją, której próbuje Löw, jest jeden prawdziwy, ustawienie na środku ataku Mario Göt„z urodzenia” – ze. Ten jednak przy wzroście trochę zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.snajper Powielanie w jakikolwiek sposób ponad 175 cm ma niewielkie szanse Miroslav Klose. To jednak niejedyne problemy niemieckiej reprezentacji, bo nie mniejszy stanowi linia ataku, a w zasadzie jej brak! Otóż w 23-osobowej kadrze jest tylko jeden prawdziwy „z urodzenia” snajper – Miroslav Klose. Jednak urodzony w Opolu „Miro” też cały sezon we włoskiej Serie A zmagał się z problemami zdrowotnymi, przez co tak naprawdę niewiele grał, a do tego nadal narzeka na urazy. Dlaczego zatem Joachim Löw powołał go do kadry i kilku innych piłkarzy narzekających na zdrowie, skoro wcześniej w mediach deklarował, że do Brazylii zabiera wyłącznie w 100 procentach zdrowych? To pewna niekonsekwencja, a inną jest to, że powołania do reprezentacji nie otrzymał inny niemiecki snajper występujący w lidze włoskiej (Fiorentina), Mario Gomez, który tak jak Miroslav Klose miał problemy z kontuzjami i również niewiele razy wystąpił w rozgrywkach ligi włoskiej. Jednak w przeciwieństwie do „Miro” w jego wypadku Joachim Löw był bezlitosny. w pojedynkach główkowych, a mecze LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. towarzyskie pokazały, że niekoniecznie Plaga kontuzji Pomijając ostatnie występy Niemców w meczach towarzyskich, a skupiając się wyłącznie na powołaniach i wyborach, jakich dokonał selekcjoner Niemców, Joachim Löw, można mieć pewne wątpliwości. Z czego one wynikają? Po pierwsze – kontuzje. W 23-osobowej kadrze na Brazylię zabrakło znakomitych pomocników: Svena Bendera z Borussii Dortmund, Larsa Bendera z Bayeru 04 Leverkusen, Holgera Badstubera z Bayernu München i przede wszystkim Ilkaja Guendogana oraz Marco Reusa z Borussii Dotmund. Z powodu urazu „Jogi” skreślił też dwóch bocznych obrońców – Marcela Schmelzera (Borussia Dortmund) i Marcela Jansena (Hamburger SV), a do tego nie powołał wydawało się pewniaków Gonzalo Castro (Bayer Leverkusen) i Andreasa Becka (TSG Hoffenheim). To sporo, bo nie jest tajemnicą, że linia defensywna reprezentacji Niemiec nie jest tak solidna jak pomoc. kandydował także atletyczny, skuteczny i charakterny Pierre-Michel Lasogga z Hamburgera SV, ale... na nim także Löw postawił kreskę. W ten sytuacji do szerokiej kadry powołał młodego i bez wątpienia utalentowanego napastnika TSG Hoffenheim Kevina Vollanda, którego jednak dwa tygodnie temu skreślił z listy reprezentantów! Czyżby snajperzy byli nie w modzie? ten wariant się sprawdzi, a więc? Oprócz Thomasa Müllera w napadzie mogliby zagrać jeszcze bardzo skuteczny, szybki, silny i przebojowy pomocnik Lukas Podolski z Arsenalu Londyn, który jest jednak rasowym lewoskrzydłowym. „Poldi” jednak też nie imponuje grą głową w polu karnym, a zatem najbardziej prawdopodobna opcja to atak z Thomasem Müllerem, który nie boi się i nie unika gry w powietrzu, a jego zmiennikiem będzie prawdopodobnie Miroslav Klose. Co teraz? W tej sytuacji Niemcy pozostały z jednym snajperem, 36-letnim Klose, który w prawie 40-stopniowych upałach, jakie czekają piłkarzy w Brazylii, może tego turnieju nie wytrzymać kondycyjnie i prawdopodobnie będzie jedynie pełnił rolę jokera, wchodząc na końcówki spotkań. A zatem tak naprawdę niemiecka kadra pozostaje bez napastnika, a jak można sięgnąć po mistrzostw oświata, nie strzelając bramek? Joachim Löw liczy na to, że mając niezwykle silną drugą linię, uda mu się niektórych ofensywnych rozgrywających na czas turnieju przeobrazić w snajperów. Kandydatem numer jeden do tej roli jest król strzelców ostatnich mistrzostw świata Thomas Müller (Bayern München), którego na prawej pomocy, gdzie zwykle występuje, Wspomnień czar Biorąc zatem pod uwagę problemy z defensywą i atakiem, co rekompensuje w pewnym stopniu niezwykle mocna niemiecka druga linia z Mesutem Özilem na czele, można mieć jednak obawy co do siły niemieckiego teamu na mundialu. W przeszłości bowiem, kiedy Niemcy sięgali po mistrzostwo świata czy Europy lub docierali do finałów tych turniejów, w linii ataku występowali tacy bombardierzy jak Fritz Walter, Gerd Müller, Horst Hrubesch, Karl Heinz Rummenigge, Klaus Allofs, Uwe Seeler, Jürgen Klinsmann czy Rudi Völler. Jeśli więc Niemcy w Brazylii sięgną co najmniej po brązowy medal, to zapewne trenerowi wielka krzywda się nie stanie. Mimo że już od dawna mówi się, że Niemcy są taką futbolową potęgą, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kadra Niemiec na mistrzostwa świata LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bramkarze: Manuel Neuer (Bayern München), Roman Weidenfeller (Borussia Dortmund), Ron-Robert Zieler (Hannover 96) Obrońcy: Jerome Boateng (Bayern München), Kevin Grosskreutz (Borussia Dortmund), Erik Durm (Borussia Dortmund), Benedikt Hoewedes (FC Schalke 04), Mats Hummels (Borussia Dortmund), Per Mertesacker (Arsenal Londyn), Philipp Lahm (Bayern München), Shkodran Mustafi (Sampdoria Genua) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Snajperzy nie w modzie Niezrozumiałe jest też to, że selekcjoner Niemców zupełnie nie ceni napastników występujących w Bundeslidze, a jest kilku naprawdę godnych zainteresowania snajperów. Od lat najlepszy strzelec niemieckiej ekstraklasy Stefan Kiessling (Bayer Leverkusen) dawno już został przez kierownictwo niemieckiej kadry skreślony, a niedawno ten sam los spotkał innego utalentowanego napastnika Maxa Kruse (Borussia Młodość z odsieczą Mönchengladbach), co zaszokowało W tej sytuacji miejsce doświadczo- opinię publiczną nad Renem. Ba, wobec nych zawodników zajęli młodzicy, jak braku rasowych snajperów, do kadry Pomocnicy: Julian Draxler (FC Schalke 04), Matthias Ginter (SC Freiburg), Mario Goetze (Bayern München), Christoph Kramer (Borussia Mönchengladbach), Sami Khedira (Real Madryt), Toni Kroos (Bayern München), Thomas Müller (Bayern München), Mesut Özil (Arsenal Londyn), Andre Schürrle (Chelsea Londyn), Bastian Schweinsteiger (Bayern München), Lukas Podolski (Arsenal Londyn). LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Napastnicy: Miroslav Klose (Lazio Rzym) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Materialien sind lediglichwzum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PiłkaLARES: ręczna:Diese Handballowy bój polsko-niemiecki Gdańsku Skromna zaliczka są bardzo mocni, a do tego dzisiaj naj- zawodnika TuS Lubeka i Rhein-Neckar Niemiecką piłką ręczną wstrząsnął brak awansu męskiej reprezentacji LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wpolscy jakikolwiek szczypiorniści sposób nie muszą zabronione. Löwen. „Sławek i fantastyczna publiczdo finałów Euro 2014, co stało się pomimo posiadania najlepszej ligi lepsi już wyjeżdżać do nas, bo sami mają ność ponieśli polski zespół do zwycięLARES: Diese Materialien sind zum triumfatorów Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. świata, któralediglich niemal produkuje EHF Champions League. bardzo mocne kluby. Vive Kielce to stwa” – stwierdził trener reprezentacji To jednak nie koniec kłopotów. O becnie bowiem Niemcy są pełni trwogi o zakwalifikowanie się do przyszłorocznego mundialu w Katarze, bo na ich drodze stanęła reprezentacja Polski, prowadzona zresztą przez Niemca – Michaela Bieglera. Pierwsze starcie w play-off, które odbyło się w minioną sobotę w Gdańsku, Polacy wygrali 25:24, ale to w perspektywie rewanżu w Magdeburgu jest niezwykle skromną zaliczką, a zatem bój trwa. którzy z kolei pragnęli uniknąć Polaków, los jednak okazał się bezwzględny. „Dla Niemców przegrany dwumecz z nami oznaczałby prawdziwy kataklizm, wielki cios choćby wizerunkowy” – powiedział Bartosz Jurecki, jeden z filarów polskiego zespołu, na co dzień zawodnik SC Magdeburg. A swoją drogą w szerokim składzie biało-czerwonych na potyczkę z Niemcami znalazło się tylko dwóch przedstawicieli Bundesligi, właśnie starszy Jurecki oraz Bartłomiej JaszBezwzględny los ka z Füchse Berlin, którego podobnie A kiedy losowano pary kwalifikacji jak Krzysztofa Lijewskiego z udziału MŚ, rozstawieni Polacy nie ukrywali, że w gdańskim starciu wyeliminowały nie chcą trafić na zachodnich sąsiadów, kontuzje. „Pomimo tego Polacy i tak dla mnie kandydat do triumfu w Lidze Mistrzów” – przyznał reprezentant Niemiec Michael Kraus z Frisch auf Göppingen, jeden z trójki mistrzów świata z 2007 roku, którzy zagrali w play-off z Polakami (pozostali to Johannes Bitter i Holger Glandorf). Niemiec, Martin Heuberger. Trudno jednak po wygranej Polaków jedną bramką stwierdzić, że są faworytem dwumeczu. „Ze swojej strony zrobimy wszystko, by awansować, wojna trwa” – podkreślił reprezentant Niemiec Patrick Wiencek. On podobnie jak jego koledzy zdają sobie sprawę z tego, że zapotrzebowanie na sukces piłkarzy ręcznych w Niemczech jest ogromne, a zatem rewanż w Magdeburgu powinien cieszyć się jeszcze większym zainteresowaniem niż gdański pojedynek. Przed ponad siedmioma laty Niemcy świętowali zdobycie tytułu mistrza świata, dziś z zadowoleniem przyjmą awans do mundialu. Takie czasy. Jaromir Kruk LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zrobimy wszystko A pierwszy kwalifikacyjny mecz Polska – Niemcy, tak jak się można było spodziewać, stał po znakiem zażartej walki. Gospodarze pozbierali się po przegranej premierowej odsłonie 9:12 i odwrócili losy batalii, wygrywając ostatecznie 25:24. Za jednego z głównych bohaterów spotkania uznano Sławomira Szmala, bramkarza Vive, w przeszłości LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W pierwszej połowie meczu w Gdańsku ataki Niemców (czarne stroje) były skuteczniejsze. Foto: Kamil Bielaszewski Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.15 Nr. 24/1158 SportSport Wokół niemieckiego futbolu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wRossoneri jakikolwiek sposób Jednak mają poważną konku- zabronione. zja władz FCB. Pomimo młodego wierencję, gdyż sprowadzeniem Chorwata ku jest to jednak dość doświadczony LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istChelstrengstens untersagt. zainteresowana jest też londyńska bramkarz, gdyż 40-krotnie wystąpił Dramat Reusa W ostatnim meczu kontrolnym Niemców przed wylotem na mistrzostwa świata do Brazylii podopieczni Joachima Löwa rozgromili w Mainz Armenię 6-1 (0-0). Zwycięstwo jednak okupili stratą najlepszego piłkarza minionego sezonu Bundesligi – Marco Reusa! Ofensywny rozgrywający Borussii Dortmund kontuzji doznał w końcówce pierwszej połowy, kiedy to jego noga wykręciła się nienaturalnie. Pierwsze diagnozy nie były jednak pesymistyczne, ale po dokładnym zbadaniu w szpitalu nie było wątpliwości – Reus ma naderwane więzadła w stawie skokowym i jego udział w mundialu jest wykluczony. W jego miejsce Joachim Löw nie zdecydował się jednak powołać ofensywnego rozgrywającego, który gra na podobnej pozycji co Reus, jak choćby Vollanda, bądź napastnika (Gomez, Kiessling), lecz środkowego obrońcę – Shkodrana Mustafiego z Sampdorii Genua! Decyzję tę uzasadnił tym, że w drugiej linii ma wystarczająco dużo klasowych piłkarzy, którzy grają na pozycji i poziomie Reusa. Dodajmy, że Reus obok Svena Bednera, Marcela Schmelzera i Ilkaya Guendogana jest czwartym zawodnikiem Borussii Dortmund, który z powodu kontuzji nie wystąpi w niemieckich barwach podczas brazylijskiego mundialu! sea, która zamierza pozbyć się Fernando Torresa, Demby Ba i Samuela Eto‘o. Co więcej „The Blues” mają jeszcze jeden potężny atut, w przeciwieństwie do AC Milan – zagrają w Lidze Mistrzów, a to, jak twierdzi reprezentant Chorwacji, jest dla niego priorytetem. W ostatnim sezonie Mandzukić zdobył 26 bramek w 48 spotkaniach, jakie rozegrał dla Bayernu. w zespole rezerw Bayernu, a do tego oprócz gry w Schalke 04, gdzie spędził dwa lata, bronił również barw Essener SV, którego jest wychowankiem, oraz w roli juniora grał dla Rot Weiss Essen i MSV Duisburg. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Can w Liverpoolu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Aktualny wicemistrz Anglii FC LiverLöw optymista Selekcjoner reprezentacji Niemiec Joachim Löw ogłosił nazwiska 23 piłkarzy, którzy pojadą na zbliżające się mistrzostwa świata do Brazylii: „Jestem przekonany że dokonałem słusznego wyboru i że dobrze zaprezentujemy się na mundialu. Mamy bowiem odpowiednie połączenie młodości i doświadczenia. Ci pierwsi swoim talentem będą znakomicie uzupełniać starszych kolegów, którzy są w mojej kadrze od dłuższego czasu i dzięki temu wiedzą już, co to znaczy udział na poważnej imprezie, jaką są mistrzostwa świata” – powiedział „Jogi” Löw i dodał: „Nasz zespół jest bardzo wyważony. Na każdą pozycję mam bowiem dwóch wyśmienitych zawodników, którzy mają charakter, a dzięki temu drużyna ma osobowość. Dlatego jestem spokojny o nasz występ, bo wiem, że stać nas na bardzo wiele”. pool porozumiał się z Bayerem 04 Leverkusen w sprawie kupna Emre Cana, młodzieżowego reprezentanta Niemiec, tureckiego pochodzenia, o czym poinformowała strona klubu oraz „Sky Sports”. 20-letni defensywny pomocnik młodzieżowej reprezentacji Niemiec, a wcześniej piłkarz Bayernu München w minionym sezonie wystąpił w 29 spotkaniach Bundesligi, w których strzelił trzy bramki i pomógł „farmaceutom” zająć na mecie rozgrywek niemieckiej ekstraklasy czwarte miejsce, dzięki czemu zagrają w eliminacjach Ligi Mistrzów. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kontuzja Marco Reusa, najlepszego piłkarzazum BundesligiLesen minionego sezonu, to bardzo poważna strata dla reprezentaLARES: Diese Materialien sind lediglich bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cji Niemiec. Foto: Michael Kranewitter – Oma teos/Wikipedia Klopp stanę się jeszcze lepszym zawodnikiem. Obserwowałem trenera Dortmundu przez ostatnie sezony i wiem, że on doskonale wie, jak ustawić zespół i napastnika, by zdobywał gole. A jakie są moje osobiste cele? Pomóc drużynie w zdobyciu mistrzostwa Niemiec, dojść z BVB jak najdalej w Lidze Mistrzów i stać się najlepszym piłkarzem świata! A w barwach BVB na pewno będzie mi łatwiej to zrealizować”. „Barcę”. A wiele wskazuje na to, że tak się stanie, bo większe pieniądze oferuje mu rzekomo Paris Saint-Germain. Poza tym FC Barcelona pod wodzą nowego trenera, Luisa Enrique, będzie gruntownie przebudowana. Efekt? Już wiadomo, że po zakończeniu sezonu Camp Nou mogą opuścić nie tylko wspomniany Dani Alves, ale także Cesc Fabregas, Cristian Tello i Alex Song. W tej sytuacji prawdopodobieństwo sprowadzenia do Barcelony Piszczka wydaje się spore. Hasebe nad Men Tym bardziej że już w sezonie 2012/13 30-letni Japończyk Makoto Hasebe mówiło się o tym, że poważnie zainteBadelj w Atletico Madryt? rozwiązał kontrakt z 1.FC Nürnberg, resowany był nim Real Madryt. by przenieść się nad Men, konkretnie Zdaniem hiszpańskiego dziennika do Eintrachtu Frankfurt. Rozgrywający Chandler w Eintrachcie „Marca” 25-letni chorwacki rozgryreprezentacji Japonii i jej kapitan w lidze Według doniesień niemieckich me- wający Hamburgera SV Milan Badelj niemieckiej występuje od 2008 roku, diów Timothy Chandler, reprezentant tego lata za około 6 milionów euro może będąc najpierw piłkarzem VfL Wolfs- USA, będący w kadrze niemieckiego wzmocnić Atletico Madryt, gdzie ma burg, dla którego rozegrał ponad 130 selekcjonera Amerykanów Jürgena zastąpić Portugalczyka Tiago Mendesa, spotkań. Potem trafił do 1.FC Nürnberg, Klinsmanna na mistrzostwa świata w który zapowiedział, że nie przedłuży gdzie spędził tylko jeden niezbyt udany Brazylii, opuści zdegradowany do 2. umowy z mistrzami Hiszpanii. „To sezon, bo przez liczne kontuzje wystą- Bundesligi 1. FC Nürnberg i przeniesie prawda, Atletico jest poważnie zaintepił tylko w 13 potyczkach. Nad Menem się do Eintrachtu Frankfurt, z którym resowane sprowadzeniem Milana na jednak Hasebe zamierza się odbudować podpisał trzyletni kontrakt. Za 24-let- Vicente Calderon, ale w swojej kadrze zarówno fizycznie, jak i mentalnie i po- niego prawego obrońcę ekipa z Hesji widzi go również AC Milan” – powiemóc Eintrachtowi Frankfurt doszluso- wyłożyła jednak tylko milion euro. dział Branco Panic, agent piłkarza. Nie wać do czołówki Bundesligi. „Jesteśmy należy jednak zapominać, że Badelj jest związany z HSV kontraktem do zachwyceni faktem, że udało nam się Mandzukić w Milanie? pozyskać tak doświadczonego zawodniZdaniem włoskich mediów AC Milan końca sezonu 2014/2015 i decydujący ka, który wystąpi też w zbliżających się zamierza sprowadzić z Bayernu Mün- głos będą miały w tej sytuacji władze mistrzostwach świata i mamy nadzieję, chen Mario Mandzukicia. 28-letni Chor- hamburczyków. że zaprezentuje się tam z jak najlepszej wat ma za sobą dwa udane sezony w strony” – stwierdził Bruno Huebner, barwach Bawarczyków, jednak ostatnio Raeder opuszcza Bayern dyrektor sportowy ekipy z Frankfurtu. popadł w konflikt z trenerem FCB PeRezerwowy golkiper monachijskieWarto dodać, że Hasebe w reprezenta- pem Guardiolą, który najwyraźniej nie go Bayernu Lukas Raeder nie będzie w cji Japonii rozegrał już 70 spotkań, a z zamierza na niego stawiać w kolejnych przyszłym sezonie reprezentował midumą Hesji podpisał umowę obowią- rozgrywkach. Frustrację i niepewność strzów Niemiec. Kierownictwo klubu zującą do końca rozgrywek 2015/2016. reprezentanta Chorwacji chce wykorzy- z Saebener Strasse nie zdecydowało się stać AC Milan, którego kierownictwo bowiem na przedłużenie z nim kon„Barca” chce Piszczka zamierza wystosować ofertę, która skłoni traktu i dało mu wolną rękę w poszuReprezentant Polski i obrońca Bo- Bawarczyków i samego piłkarza do prze- kiwaniu nowego pracodawcy. 20-letni russii Dortmund Łukasz Piszczek może prowadzki. Czy jednak włoski klub na Raeder trafił do FCB w 2012 roku z FC zastąpić Daniego Alvesa w dumie Kata- to stać? Bayern wycenia bowiem Man- Schalke 04 i w pierwszym sezonie w lonii, FC Barcelona. Według doniesień dzukicia na 30 milionów euro, ale moż- München zdołał wystąpić zaledwie trzy stacji telewizyjnej Barcelona Televisio, liwe jest, że zgodzi się na nieco mniejsze razy, a w następnych rozgrywkach nie tak może się stać, gdy Alves opuści pieniądze, by pozbyć się tego snajpera. było lepiej, stąd taka, a nie inna decy- Przyszłość Müllera LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rozgrywający reprezentacji Niemiec i Bayernu München Thomas Müller LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. domaga się spotkania z władzami ba- Kalas blisko Köln 21-letni czeski defensor FC Chelsea Londyn Tomas Kalas jest bliski wypożyczenia do beniaminka Bundesligi 1.FC Köln, gdzie miałby możliwość częstszych występów niż w londyńskim teamie. Do finalizacji transferu powinno dojść w tym tygodniu. W minionych rozgrywkach Tomas Kalas w ramach rozgrywek angielskiej Premier League wystąpił tylko dwa razy w barwach „The Blues” oraz po razie w Pucharze Ligi angielskiej i w Lidze Mistrzów. warskiego klubu, od których oczekuje jasności co do swojej przyszłości na Saebener Strasse. Powód? Kierownictwo Bayernu jeszcze nie wypowiedziało się w sprawie piłkarza, o którego mocno zabiega Manchesteru United i nowy menedżer „czerwonych diabłów” Louis van Gaal, który przyjaźni się z Müllerem od czasów, kiedy był trenerem FCB. „Osiągnąłem w mojej karierze moment, w którym zasługuję na to, by wiedzieć, czy w nadchodzących rozgrywkach będę grał w wyjściowym składzie Bayernu i jakie są plany monachijskiego klubu wobec mnie na przyszłe lata. Stąd moja prośba o szczerą rozmowę” – powiedział Thomas Müller. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Immobille w Dortmundzie Król strzelców włoskiej Serie A i były już piłkarz AC Torino Ciro Immobille za 19 milionów euro został nowym napastnikiem Borussii Dortmund, w barwach której zastąpi Roberta Lewandowskiego, który odszedł do Bayernu München. „Jestem strasznym szczęściarzem! Najpierw zostałem najskuteczniejszym piłkarzem włoskiej ekstraklasy, potem wziąłem ślub z moją ukochaną, następnie trafiłem do reprezentacji Włoch, a teraz… podpisałem kontrakt z Borussią Dortmund, jednym z najlepszych klubów na kontynencie” – powiedział Immobile, który związał się z BVB kontraktem obowiązującym do 2019 roku. „Jestem wdzięczny Borussii – dodał – za szansę, jaką mi dała, ale i świadomy odpowiedzialności, jaka na mnie spadła. Będę jednak ciężko pracował i wierzę, że pod wodzą takiego szkoleniowca jak Jürgen Werder contra Stoke Klub angielskiej Premier League Stoke City zapragnął wzmocnić swoje szeregi napastnikiem Hannoveru 06 Mame Biramem Dioufem, ale o 26-latka zabiega również niemiecki Werder Bremen. Diouf przeszedł już testy medyczne w Stoke, ale nie złożył jeszcze podpisu pod negocjowanym kontraktem, stąd włodarze Werderu „zwęszyli” okazję, by sprowadzić tego snajpera na Weserstadion. Należy też dodać, że z zamiarem zatrudnienia Dioufa nosili się włodarze VfL Wolgsburg, ale najwyraźniej zrezygnowali. Gdyby bowiem faktycznie zamożne „volkswageny” chciały tego zawodnika w swoich szeregach, to bez trudu przebiłyby oferty finansowe Stoke City i Werderu Bremen i byłoby już po spekulacjach. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. F1: GP KanadaLARES: – Rosberg hängt Hamilton Niniejszy materiałabsłuży wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dominanz von Mercedes gebrochen blieben immer weiter hinten, bis auf Position, weil er Perez überholte. Was In Montreal steht erstmals in diesem Jahr kein Mercedes-Pilot ganz oben eine Distanz, die zur Hälfte des Rennens den 4-fachen Champion in der aktuellen auf dem Siegerpodest, sondern einer von Red Bull: der Australier Daniel fast 30 Sekunden erreichte. Am Ende Wettkampfphase besonders irritieren Ricciardo. Zwar stand Nico Rosberg vom Mercedes-Team dicht daneben, konnte Rosberg Ricciardo nicht mehr dürfte, ist die Tatsache, dass er bis jetzt schlagen. Doch durch den Sicherheit- hinter dem Team-Neuling Ricciardo aus doch dahinter kamLARES: ein zweiter Red-Bull-Fahrer: Titelverteidiger SebasNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek swagen auf der Rennbahn sposób nach dem zabronione. Australien zurückbleibt. tian Vettel. Zusammenprall von Massa und Perez Jenson Button (McLaren) +11,755 (2) D LARES: Diese Materialien Das sindRennen lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in Montreal (Strafe: Zurückstellung des Mexikaners Nico Hülkenberg (Force India) +12,843 (1) er fast synchrone Leistungsabfall der Mercedes-Piloten ist mehr als deutlich, außerdem musste Rosbergs Hauptkonkurrent und zugleich Teamkollege Lewis Hamilton nach einem Bremsenausfall aus dem Wettbewerb ausscheiden (48. Durchgang). Das Rennen in Montreal ist nun zweifellos eine Warnung an Mercedes, dass seine Technologie doch nicht 100-prozentig zuverlässig ist und dass die Konkurrenz nicht schläft. ist zweifellos eine Warnung für Mercedes. um fünf Positionen am Start des nächsten Rennens) verlor er nicht weiter. Und der Punkteabstand zu Hamilton wurde noch größer. Der Brite musste in diesem Jahr bereits zum zweiten Mal einen Nulldurchgang durch ausgefallenen Boliden verzeichnen. 3. Sebastian Vettel (Red Bull) +5,247 (2): Vettel nutzte zunächst Hamiltons Probleme aus und übernahm den 2. Platz, doch der Brite konnte drei Durchgänge nach dem Neustart auf der langen Gerade seine frühere Position wiedergewinnen. Obendrein wurde Vettel nach dem zweiten Reifenwechsel durch Ricciardo abgehängt. Zu Beginn des Finallaufs, unmittelbar vor der zweiten Safety-Phase, schaffte Vettel den Sprung auf die 3. Fernando Alonso (Ferrari) +14,869 (2) Jetzt folgt eine Serie aus sechs Rennen in Folge. Sie beginnt am 22. Juni mit einem Rennen im Rahmen des GP Österreich auf dem Red Bull Ring. Witold Wolak LARES: Niniejszy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. durfte,materiał erst recht nichtsłuży von einem Sieg. Der Beginn von Position sechs brachte LARES: Diese Materialien lediglich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zuerst sind wenig, der Durchbruchzum kam, als 1. Daniel Ricciardo (Red Bull) – 1:39:12,830 (2 Pitstops): Den Geschmack von Siegerchampagner vergisst er nicht so schnell, zumal Ricciardo im ersten Teil des Wettbewerbs noch nicht mal von einem Platz auf dem Siegerpodest träumen Ricciardo einen Fehler von Perez sechs Durchgänge vor dem nach 70 Runden geplanten Ziel ausnutzte. Dadurch konnte er Rosberg distanzieren. 2. Nico Rosberg (Mercedes) +4,236 (2): Rosberg erwischte keinen sehr guten Start, konnte sein Führung dann aber nach einem nervenaufreibenden Duell gegen Hamilton behaupten. Kurz da- Daniel Ricciardo war auf der Rennstrecke in Montreal konkurrenzlos. Foto: Mauro Mansilla/Wikipedia rauf fuhr der Sicherheitswagen nach einem Aufprall des Chilton-Boliden gegen die Bianchi-Maschine los. Der erste Teil des Rennens ließ zunächst einen weiteren Doppelsieg für Mercedes vermuten, denn die restlichen Fahrer Fahrer-Klassement nach sieben Rennen: 1. N. Rosberg: 140 Punkte 2.L. Hamilton: 118 3. D. Ricciardo: 79 4.F. Alonso: 69 5. S. Vettel: 60 6. N. Hülkenberg: 57 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 16LARES: Wochenblatt.pl AllerleiRóżności 13. – 19. Juni 2014 Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer durchs Land und berichtet von seinen Abenteuern LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ländlich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Heute packt ihn das Silberfieber I I m Herbst startet im polnischen Fernsehen die aus dem deutschen TV bereits gut bekannte Sendung „Bauer sucht Frau”. Denn auch die Landwirte in Polen haben immer größere Schwierigkeiten eine Frau fürs Leben zu finden. Es gibt Regio nen, in denen jeder zweite Bauer ein Singel ist. Kein Wunder: Studien zei gen, dass Frauen in einer Landwirt schaft fast doppelt so viele Stunden arbeiten wie Männer. „Bauer sucht Frau” soll die ländliche Umgebung und die Landwirte in einem besseren Licht präsentieren. Gesucht werden „mediale” Bauern mit außergewöhn lichem Hobby wie Stanisław (58 Jahre), der abends gerne Mickiewicz liest. Das Interesse der Frauen ist bereits groß. Stanisław hat schon über 100 Briefe bekommen... Anna Durecka m „Silberschaubergwerk” Tar- denn er kann dort auch erfahren, nowitz (Zabytkowa Kopalnia wie seine Namensgeber die GwarSrebra, ul. Szczęść Boże 81) wird ki (oberschlesische Bergarbeiter) am 14. Juni ein Sonderprogramm früher Silber und Blei geschmolfür Kinder gestaltet. Im Rahmen zen haben. des Festes der oberschlesischen Vielleicht bricht bei Euch auch Industriearchitektur „Industriada“ das Silberfieber aus. Und wer kann man dort von 9:00 Uhr bis weiß, bei etwas Glück könnt ihr 20:00 Uhr das sogenannte „Un- am Wasserrad zum Silberausspüterirdische Venedig“ in dem be- len (von 12:00 bis 14:00 Uhr) nach rühmten Schwarze-Forelle-Stollen Silberklümpchen suchen. besichtigen. Wer lieber in der SonFür Sportskanonen werden ne bleiben möchte, kann seine Wettbewerbe im Eierlaufen, SackKreativität unter Beweis stellen hüpfen oder Tauziehen veranstalund beim Töpfern oder Herstel- tet. Also Glück auf in Tarnowitz! len von Ton-Skulpturen (von 11:30 bis 14:00 Bergarbeiter, der, die – górnik Uhr) mitmachen. Silberfieber, das – gorączka srebra Für Gwarek ist es ein unter Beweis stellen – udowodnić coś besonderes Ereignis, unterirdisch – podziemny LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Konzept: Klaudia Kandzia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Töpfern im Freien oder Spiel und Spaß unter Tage – dies bietet der Silberschaubergwerk in Tarnowitz am 14. Juni. Foto: Klaudia Kandzia Werbung / Reklama Pinnwand Pobyt w Hotelu Dębowe QQJubiläum: Fernsehmoderatorin Frau- QQKein Spaß: Für Ex-Raucher Heiner Ludowig feierte am Samstag den 20. Lauterbach bedeutet eine Zigarette am FilmLARES:Wzgórze Niniejszy materiałwygrali: służy wyłącznie do czytania. PowielaniekeGeburtstag w jakikolwiek ihrer RTL-Sendungsposób „Exclusiv – zabronione. set keine Rückfall-Gefahr. „Also Rauchen beim Film ist sowieso keine schöne Sache”, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sagte er. „Schon als ich noch Raucher war, l Maria Griner z Kadłuba hat mich das total genervt, dass man nicht l Alfred Kucharz z Gorzowa Śląskiego rauchen konnte, wenn man wollte, sondern wenn man musste.” Die Zigaretten immer l Teodor Więckowski z Pyskowic wieder auf eine bestimmte Länge herunterFoto: Michael Schilling/ Wikipedia Zwycięzcom gratulujemy i prosimy o kontakt z redakcją rauchen sei für Raucher schon unangenehm – und für Nichtraucher erst recht. „Das wirft LARES:(tel. Niniejszy wyłącznie do czytania. 77 4 546materiał 556) celem służy omówienia dostarczenia zaproszeń. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mich also nicht zurück.” LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hotel l restauracja l SPA l bajlandia l chata grillowa QQMutter geworden: Bei Instagram Pro-Senior sp. z o.o. postete Topmodel Julia Steger. Bereits am Das Star-Magazin”. Gemeinsam mit Oliver 26. Mai brachte das Model ein Kind zur Welt Geissen präsentierte sie ab 20:15 Uhr drei Stunden lang „Promis, Pannen und Skandale – Die kuriosesten Geschichten”. „Den Erfolg haben wir uns hart erarbeitet”, sagt Ludowig. „Wichtig ist, dass man selbst authentisch bleibt und keine ungeprüften Gerüchte in die Welt setzt. Wir üben keinen Druck auf die Stars aus, sondern schaffen im Gespräch Vertrauen.” Das tägliche StarMagazin erreicht bis zu 2,9 Millionen Zuschauer. tel. 602 376 845 7875 poszukuje opiekunek osób starszych KRAZ 6933 Zakład Pogrzebowy firma świadcząca LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. przewozyPowielanie w jakikolwiek sposób zabronione. usługi opiekuńcze za granicą LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenzagraniczne bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zwłok z całej Europy Gogolin: tel. 77 466 62 60 (wymagana dobra znajomość języka niemieckiego) Foto: www.girlsgonehair.com 7991 7897 Zdzieszowice: tel. 77 484Powielanie 41 76 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. w jakikolwiek sposób zabronione. Informacje: tel. +48 77 442 83 38 lub www.prosenior.pl QQGegen Klischees: Der Schlagersän- und lässt die Fans wissen: „Der beste Tag Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66 Patrick Lindner und sein Lebensgefährte unseres Lebens!”. untersagt. Auch ihr Liebster, Benny LARES: Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglichegerVervielfältigung ist strengstens Pro-Senior Sp. zDiese o.o., Opole, ul. Cygana 4/206 www.konefal.plISO 9001 wehren sich gegen ein bestimmtes Image von Schwulen in der Öffentlichkeit. „Beim Thema Homosexualität denken viele nur an CSD-Paraden, nackte Ärsche und schrille Dragqueens”, sagte Lindner im Interview der Zeitschrift „Gala”. „Diese Menschen glauben, dass das schwule Leben generell so aussieht und man „solchen Leuten” natürlich kein Kind geben darf.” Der offen schwule Lindner adoptierte 1998 einen russischen Waisenjungen im Baby-Alter. Horne, postete einen Schwarz-WeißSchnappschuss des Babys und verriet dabei auch das Geschlecht: „Zweifellos die schönsten Beine, die ich je gesehen habe. Willkommen in dieser Welt, kleine Lady.” Was den Namen des Mädchens betrifft, halten sich die frischgebackenen Eltern noch bedeckt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oferujemy: QQTraum vom Broadway: Nach sei- nem Sieg bei der RTL-Tanzshow „Let‘s Dance” strebt der Sänger Alexander Klaws eine Karriere in den USA an. „Ich plane, ein Jahr nach New York zu gehen, um dort an Workshops teilzunehmen”, sagte der 30-Jährige der Zeitschrift „Gala”. Er wolle – musikalisch oder als Schauspieler – im Ausland Fuß fassen. „Ein großer Traum wäre der Broadway, da mal eine Rolle zu spielen.” Klaws gelang es, mit „Let‘s Dance” und „Deutschland sucht den Superstar” (DSDS) 2003, innerhalb von etwa elf Jahren zwei große RTL-Wettbewerbe zu gewinnen. In der Zwischenzeit stand er in mehreren Musical-Rollen in Deutschland auf der Bühne. adur QQHochzeit: Für Eros Ramazotti (50) und seine Freundin Marica Pellegrinelli hadie Hochzeitsglocken geläutet. zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieben wheimlich jakikolwiek sposób Der Sänger soll am Freitag in Mailand das Model im Palazzo Reale LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche24-jährige Vervielfältigung istgeheistrengstens untersagt. ratet haben. Lediglich Maricas Vater soll bei der Zeremonie anwesend gewesen sein. Das frisch vermählte Paar wollte eigentlich erst am 21. Juni heiraten. Die Blitz-Hochzeit soll in 15 Minuten über die Bühne gegangen sein. Ramazotti war in erster Ehe elf Jahre lang mit Moderatorin Michelle Hunziker verheiratet. 7916 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WOCHENBLATT.pl Impressum / Stopka redakcyjna Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@ wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt. pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, [email protected]. Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail: [email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, [email protected]. Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, [email protected]. Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202. Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 0005 7800 0577 Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska Nakład/Auflage: 5850 Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec. Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.