Torcegno

Prima di partire…
SENTIERO
NATURALISTICO
FRANCO FURLAN
Jacht naar de schatten van de Valsugana
Jagd nach den Schätzen des Valsugana
6. TORCEGNO
IT
NL
DE
della Va
Qualche consiglio per gli adulti.
lsugana
Questo percorso guidato vi porterà, tramite 25 domande e giochi, alla scoperta dell’affascinante Sentiero Naturalistico Franco Furlan. Un modo simpatico e allegro per trascorrere in famiglia qualche momento all’aria aperta
nella bellezza e tranquillità di boschi spettacolari.
Età: da 3 a 10 anni >> Durata: 1 ora circa >> Dati: 100 metri complessivi
di dislivello, 2 km totali >> Attrezzatura: una matita per i giochi, buone
scarpe per l’escursione, una macchina fotografica per i souvenir >> Dove
si parte: parcheggio in località Praelo, lungo la strada comunale Palue, 700
metri circa dopo il bar-ristorante Alle Betulle.
A proposito di Torcegno
La tranquilla borgata è posta in un’ampia e soleggiata conca prativa circondata da
castagni anche secolari. Da vedere: il Centro Natura Lagorai, la chiesetta votiva
della Madonna Ausilisatrice, le rovine di Castel San Pietro (raggiungibili con una
facile passeggiata che parte dalla chiesetta di Santa Maria Ausiliatrice) e la chiesa
dei SS. Apostoli Bartolomeo e Andrea.
A proposito del Sentiero Naturalistico
È un percorso didattico alla scoperta degli animali e dell’ambiente del bosco. Ideato dall’Associazione Cacciatori Trentini “Riserva di Torcegno” è stato realizzato anche con l’aiuto di Guardiacaccia, Forestali e Comune di Torcegno. Il sentiero è intitolato alla memoria del guardiacaccia Franco Furlan,
scomparso mentre tentava di recuperare un camoscio ferito. Per maggiori
informazioni www.ecomuseolagorai.eu
Durante il percorso…
ANTWORTEN
1. Es ist die Bärenskulptur auf dem Stamm, mit einem weiteren Tierchen auf der Spitze (Punkt 8, zwischen der Infotafel “percorso dell’acqua” (der Wasserlauf) und der Didaktikaula). >> 2. Der Kuckuck (Punkt 3,
Infotafel “Vögel”). >> 3:Dünne Latten aus Lärchenholz, genutzt um die traditionellen Dächer zu decken (siehe Punkt 2, Infotafel “Recyclingzentrum”). >> 4. Ein Ausschnitt eines Kohlenmeilers, um darzustellen,
wie das Holz gestapelt, verbrannt und so in Kohle verwandelt wurde (Punkt 4, “Kohletenne”). >> 5. B. ein Vogel (Punkt 9, “Didaktikaula”). >> 6. Ein Beispiel von “arcia”, das ist eine natürliche Ingenieurtechnik,
um mit Stämmen und Steinen die erdrutschgefährdeten Gebiete zu festigen und die Hänge zu sichern (Punkt 1, “Forstarbeiten”). >> 7. Die Viper (Punkt 5, “die Tiere”). >> 8. Es ist das Fernrohr in der Hand der
Statur des Jagdaufsehers (Punkt 7, zwischen den Infotafeln des “Wasserlaufes” und der „Didaktikaula”). >> 9. Es ist der Igel (Punkt 5, “die Tiere”). >> 10. Das Eichhörnchen (Punkt 9, “die Didaktikaula”). >> 11. Die
Eberesche der Vogelfänger (Punkt 10, “die alte Baumschule”). >> 12. Das Reh (Punkt 9, “die Didaktikaula”). >> 13. “Pin” (Punkt 2, “das Recyclingzentrum”). >> 14. Es ist der Name der Kröte (Punkt 5, “die Tiere”).
>> 15. Der Goldregen (Punkt 10, “die alte Baumschule”). >> 16. C. eine Art Vorfahr der Förster und ein Parkwächter (Punkt 11, “die Figur des Psalteriums”). >> 17. Der Hirsch (Punkt 9, “die Didaktikaula”). >> 18.
C. von 7 bis 12 Tage (Punkt 4, “die Kohletenne”). >> 19. Die Weide, ich bin ein Baum (Punkt 10, “die alte Baumschule”). >> 20. Der Kastanienbaum (Punkt 2, “das Recyclingzentrum”). >> 21. Es ist das Rotkehlchen
(Punkt 3, “die Vögel”). >> 22. Das Wasser, das aus den Wasserhähnen läuft! (Punkt 6, “der Wasserlauf”). >> 23. Es ist der Bergahorn (Punkt 10, “die alte Baumschule”). >> 24. Er befindet sich direkt unter der Rinde
und dient dazu, den Pflanzensaft den Stamm entlang zu transportieren (Punkt 10, “die alte Baumschule”). >> 25. C. ein Marder (Punkt 9, “die Didaktikaula”).
1.
4.
6.
8.
RISPOSTE
1. È la scultura dell’orsetto che sbuca
dal tronco, con un altro animaletto sulla
cima (punto 8, tra il pannello del “percorso
dell’acqua” e “l’aula didattica”). >> 2. Il cuculo
(punto 3, pannello “uccelli”). >> 3. Assi sottili ricavate dal legno di larice e utilizzate per ricoprire i tetti tradizionali (vedi punto 2, pannello “isola ecologica”).
>> 4. Una carbonaia in sezione per illustrare come venivano disposti i legni per essere bruciati e trasformati in carbone (punto 4, “l’aia carbonifera”). >> 5. B. un uccello (punto
9, “l’aula didattica”). >> 6. Un esempio di “arcia” una tecnica di
ingegneria naturalistica per consolidare i terreni franosi e sistemare i pendii utilizzando tronchi e sassi (punto 1, “lavori forestali”).
>> 7. La vipera (punto 5, “gli animali”). >> 8. È il binocolo in mano alla
statua del guardiacaccia (punto 7, tra il pannello del “percorso dell’acqua” e “l’aula didattica”). >> 9. È il riccio (punto 5, “gli animali”). >> 10. Lo scoiattolo (punto 9, “l’aula didattica”). >>
11. Il sorbo degli uccellatori (punto 10, “il vecchio vivaio”). >> 12. Il capriolo (punto 9, “l’aula didattica”). >> 13. “Pin”
(punto 2, “l’isola ecologica”). >> 14. È il nome del rospo (punto 5, “gli animali”). >> 15. Il maggiociondolo (punto 10,
“il vecchio vivaio”). >> 16. C. una specie di antenato di Forestali e di Guardiaparchi (punto 11, “la figura del saltero”).
>> 17. Il cervo (punto 9, “l’aula didattica”). >> 18. C. da 7 a 12 giorni (punto 4, “l’aia carbonifera”). >> 19. Il salicone, e
sono un albero (punto 10, “il vecchio vivaio”). >> 20. Del castagno (punto 2, “l’isola ecologica”). >> 21. È il pettirosso
(punto 3, “gli uccelli”). >> 22. L’acqua che sgorga dai rubinetti! (punto 6, “il percorso dell’acqua”). >> 23. È l’acero
montano (punto 10, “il vecchio vivaio”). >> 24. Si trova appena sotto la corteccia e serve a trasportare la linfa lungo
il tronco (punto 10, “il vecchio vivaio”). >> 25. C. una martora (punto 9, “l’aula didattica”)
16.
ANTWOORDEN
1. Het is een gebeeldhouwd beertje dat uit de stam naar voren komt met een ander diertje bovenin (zie punt 8, tussen het informatiebord “percorso dell’acqua”en”l’aula didattica). >> 2. De
koekoek (zie punt 3, informatiebord “uccelli”). >> 3. Dunne platen afkomstig van larikshout en
gebruikt om op traditionele wijze daken te bedekken (zie punt 2, informatiebord “isola ecologica”). >> 4. Een meiler. is een constructie om houtskool te maken, door de droge destructieve
destillatie van hout. (zie punt 4, informatiebord “l’aia carbonifera”). >> 5. B. een vogel (zie punt
9, informatiebord “l’aula didattica”). >> 6. een techniek van bio-ingenieurs (academisch afgestudeerde ingenieur = bio-engineering) om weggespoeld grond te versterken en vastzetten op de
hellingen met behulp van stammen en stenen (zie punt 1, informatiebord “lavori forestali”). >> 7.
Een ader (zie punt 5, informatiebord “gli animali”). >> 8. Het is de verrekijker in de hand van het
standbeeld van de jachtopziener (zie punt 7, het informatiebord tussen “percorso dell’acqua” en
“l’aula didattica”). >> 9. Ik ben de egel (punt 5, informatiebord “gli animali”). >> 10. Een eekhoorn
(zie punt 9, informatiebord “l’aula didattica”). >> 11. De wilde lijsterbesboom (zie punt 10, informatiebord “il vecchio vivaio”). >> 12. Een ree (zie punt 9, informatiebord “l’aula didattica”). >> 13.
“Pin” (punto 2, “l’isola ecologica”). >> 14. Het is de naam van een pad. (zie punt 5, “gli animali”). >>
15. De goudenregen (plant met lange hangende bloemtrossen) (zie punt 10, informatiebord “il
vecchio vivaio”). >> 16. C. een soort voorouder van bos- en parkwachters (zie punt 11, informatiebord “la figura del saltero”). >> 17. Een Edelhert (zie punt 9, informatiebord “l’aula didattica”).
>> 18. C. 15 tot 20 dagen (zie punt 4, informatiebord “l’aia carbonifera”). >> Risposta 19. Ik ben
een treurwilg, ik ben een boom.(zie punt 10, “il vecchio vivaio”). >> 20. van de kastagneboom
(punt 2, informatiebord “l’isola ecologica”). >> 21. Ik ben het Roodborstje (punt 3, informatiebord
“gli uccelli”). >> 22. Water uit de kraan! (punt 6, informatiebord “il percorso dell’acqua”). >> Risposta 23. Ik ben een Esdoorn. (zie punt 10, “il vecchio vivaio”). >> 24. Het ligt net onder de schors
en wordt gebruikt om het sap te transporteren langs de stam (zie punt 10, informatiebord “il vecchio vivaio”). 25. C. een marter (zie punt 9, informatiebord “l’aula didattica”).
Info: Tel. +39 0461 727700 - www.visitvalsugana.it
dell
na
suga
l
a
V
a
Copyright: Foto di Franco Voglino e Annalisa Porporato
“C’era una volta una lepre affamata. Vide nel bosco un magnifico fungo e
volle mangiarselo. Ma nel bosco c’era anche uno scoiattolo, anche lui molto
affamato che aveva adocchiato lo stesso fungo e…”. Completa tu la storia e
condividila sui social network usando #livelovevalsugana.
Prima di incamminarti sul Sentiero Furlan, guardati attorno e forse troverai
i protagonisti di questa storia!
Nota: Lungo la passeggiata del Sentiero Furlan ci sono numerosi pannelli
didattici su fauna e flora e parecchie sculture ricavate dai tronchi degli alberi. Su quali di essi si trovano le risposte alle seguenti domande? Come in
una caccia al tesoro, leggetele tutte, e poi partite alla ricerca della risposta!
Voordat je vertrekt…
Een advies aan volwassenen
Deze rondleiding neemt je mee, middels 25 vragen en spellen, naar de ontdekking
van het fansineerde natuurpad Franco Furlan. Een aangename en leuke manier
om wat tijd met het gezin door te brengen in de buitenlucht, omringd door de
schoonheid en de rust van indrukwekkende bossen.(informatieborden zijn in
Engels/Duits geschreven).
Leeftijd: vanaf 3 tot 10 jaar >> Tijdsduur: 1 uur ongeveer >> Gegevens: 100
meter hoogteverschil, 2 km totaal >> Wat heb je nodig: een potlood voor de
spellen, goede wandelschoenen, een fototoestel voor de herinneringen >>
Waar vertrekken: vanaf het plaatsje Praelo, langs de gemeenteweg Palue, ongeveer 700 meter voorbij bar-ristorante Alle Betulle.
Info over Torcegno
Het rustige dorpje is gelegen in een ruim dal, omgeven door zonnige weiden en kastanjebomen van soms honderdjaar oud. Wat je niet moet missen: het Natuur Centrum Lagorai , de votief kerk van Onze-Lieve-Vrouw
Ausilisatrice, de ruïnes van Castel San Pietro (bereikbaar via een korte
wandeling die begint bij de kerk van Santa Maria Ausilisatrice) en de kerk
van SS. Aposteli Bartholomeo e Andrea.
Info over het Natuurpad
Het is een leer pad om dieren en de omgeving van het bos te ontdekken. Ontwikkeld door de Vereniging Jagers Trentini, “Reserve van Torcegno” en werd
gerealiseerd in samenwerking met Jachtopzieners, bospolitie en de gemeente van Torcegno. Het pad is genoemd ter nagedachtenis aan de Jachtopziener Franco Furlan, die overleed tijdens een poging om een gewonde
gems te redden. Voor meer informatie www.ecomuseolagorai.eu
Tijdens de wandeling…
”Er was eens een hongerige haas. Hij zag een mooie paddestoel in het bos
en wilde deze opeten. Maar er was ook een eekhoorn in het bos, die was
ook erg hongerig en had dezelfde paddestoel op het oog en... “.
Vul het verhaal aan en deel het op sociale netwerken met behulp van
#livelovevalsugana.
Voordat je het Natuurpad gaat lopen, kijk om je heen en misschien ontdek
je de personages uit dit verhaal wel!
Opmerking: Tijdens de wandeling op het Natuurpad Furlan kom je veel
informatieborden over de flora en fauna tegen en een aantal sculpturen,
gesneden uit boomstammen. Met behulp daarmee kan je de antwoorden
vinden op de volgende vragen. Zoals bij deze speurtocht; lees ze allemaal
en ga daarna het antwoord zoeken!
B e v o r es los geht…
Einige Tipps für die Erwachsenen.
Auf diesem Weg könnt ihr bei 25 Fragen und Spielen den faszinierenden Naturwanderweg Franco Furlan kennen lernen.
Eine sympathische und lustige Art mit der ganzen Familie ein bisschen Zeit an der frischen Luft, in den schönen und ruhigen Wäldern, zu verbringen.
Alter: von 3 bis 10 Jahre >> Dauer: 1 Stunde circa >> Eckdaten: insgesamt 100 Meter Höhenunterschied, 2 Km gesamt >> Ausrüstung: einen Bleistift
für die Spiele, bequeme Schuhe für die Exkursion, einen Fotoapparat für die Andenken >> Wo geht es los: auf dem Parkplatz im Ortsteil Praelo, an der
Gemeindestraße Palue, circa 700 Meter nach der Bar/dem Restaurant Alle Betulle.
Apropos Torcegno
Der ruhige Ort liegt in einer weiten und sonnigen Mulde, mit vielen Wiesen, und ist von hunderte Jahre alten Kastanien umgeben. Sehenswert: das Zentrum
Natur Lagorai, die kleine Wallfahrtskirche Madonna Ausiliatrice, die Reste des Schlosses San Pietro (bei einem einfachen Spaziergang von der Kirche Santa Maria
Ausiliatrice aus erreichbar) und die Kirche der Heiligen SS. Apostoli Bartolomeo und Andrea.
Apropos naturalistischer Wanderweg
Dabei handelt es sich um einen didaktischen Weg, auf dem man Tiere und den Wald als Lebensraum entdecken kann. Vom Jagverein Torcegnos, in Zusammenarbeit mit dem Jagdamt, dem Forstamt und der Gemeindeverwaltung Torcegnos ins Leben gerufen. Der Wanderweg wurde nach dem Förster Franco Furlan benannt, der sein Leben verlor, als er versuchte eine verletzte Gämse zu retten. Weitere Infos unter www.ecomuseolagorai.eu
Am Weg…
“Es war einmal ein hungriger Hase. Er sah im Wald einen wunderschönen Pilz und wollte ihn fressen. Aber im Wald lebte auch ein Eichhörnchen, ebenfalls sehr
hungrig, das den gleichen Pilz gesehen hatte….“. Führe die Geschichte zu Ende und teile sie auf den social network mit der Angabe #livelovevalsugana.
Bevor du auf dem Wanderweg Sentiero Furlan los spazierst, schau dich doch einmal um, vielleicht findest du ja die Protagonisten dieser Geschichte!
Anmerkungen: Entlang des Wanderweges Sentiero Furlan gibt es zahlreiche Infotafeln über die Flora und die Fauna und viele aus
Baumstämmen geschnitzte Holzskulpturen. Auf denen findest du die Antworten der folgenden Fragen?
Wie bei einer Schnitzeljagd solltest du alles lesen, um dann nach der Antwort zu suchen!
1. Pergine Valsugana // 2. Colle di Tenna // 3. Caldonazzo
4. Levico Terme // 5. Roncegno Terme // 6. Torcegno
7. Borgo Valsugana // 8. Telve Valsugana // 9. Pieve Tesino
// 10. Castello Tesino
15
3
BIVIO
4
Un autore chiamato J. R. R. Tolkien si è ispirato a me per un personaggio fatato dei suoi libri…
De schrijver J. R. R. heeft mij gemaakt tot een betoverde personage uit zijn boeken ...
Den Autor J. R. R. Tolkien habe ich inspiriert, um aus mir eine Persönlichkeit seiner Bücher zu
machen…
2
5
FRAZ
NE
CAMPIO
ESTRIN
I
6
1
O
N
G
E
C
R
TO
11
FRA
ZIO
NE
7
E’
CAV E
VAL . DESEN
LOC
8
9
RONCH
I V.
6
Cucù! Non mi troverai mai!
Kuckuck! Du wirst mich nie finden!
3
12
Ik sta bekend om mijn gevorkte
tong en giftige tanden, wie ben ik?
8
Sono il “crociere”!
Che cosa sono?
21
Ich bin ein “crociere”
(Kreuzschnabel)!
Was bin ich?
Wat zijn “dakspanen”?
Non sono una capanna degli indiani…
cosa sono?
Ik ben geen Indiaanse hut….wat ben
ik wel?
Ich bin kein Indianerzelt…was bin ich?
A
B
C
Un rettile
Een reptiel
Ein Reptil
Un uccello
Een vogel
Ein Vogel
Un gioco della settimana
enigmistica
Een kruiswoordpuzzel
Ein Kreuzworträtsel
9
In dialetto mi chiamano “rizo”,
ma non ho nulla a che vedere
con il risotto!
In het dialect heet ik “rizo” maar
ik heb niks met rijst te maken!
In Dialekt nennt man mich “rizo”,
aber ich habe nichts mit einem
Risotto zu tun!
“Assieme al filo rosso buttavo le
streghe dentro al fosso”… chi sono?
B
Da 7 a 12 giorni
7 tot 12 dagen
Von 7 bis 12 Tage
C
Da15 a 20 giorni
15 tot 20 dagen
Von 15 bis 20 Tage
In dialetto mi chiamano “schirato”…
In het dialect word ik “schirato” genoemd …
In Dialekt nennt man mich “schirato”…
Di chi è questa foglia?
Van wie is dit blad?
22
In Englisch heiße
ich “Robin”, aber
ich bin nicht
der Partner von
Batman…
24
Da 1 a 4 giorni
1 tot 4 dagen
Von 1 bis 4 Tage
Wessen Blatt ist das?
In het Engels
heet ik “Robin”,
maar ik ben niet
de kameraad van
Batman…
“Zusammen mit dem roten Faden warf
ich die Hexen in das Loch”…wer bin ich?
10
20
In inglese
mi chiamo
“Robin”, ma
non sono il
compagno di
Batman…
“Met behulp van het rode draad gooide ik
heksen in de gracht”… wie ben ik?
Wo findet man dieses
Detail?
Ik ben een “kruisbek”!
Wat ben ik?
Cosa sono le “scandole”?
A
In dialetto mi chiamano “gatolèro”
ma non me ne vado in gito a gattonare…
Chi sono?
Mi chiamano
anche “il folletto
dei boschi”, sai chi sono?
Man nennt mich auch “den
Kobold der Wälder”, weißt
du, wer ich bin?
Waar kan je dit
detail vinden?
Ein Vorfahr der
Förster
Hoeveel dagen moest het hout te
branden, voordat het steenkool werd?
Im Dialekt nennt man mich “gatolèro”, aber
ich krabble nicht umher… Wer bin ich?
11
Un antenato dei
Forestali
Een voorouder
van de
boswachters
Per quanti giorni doveva bruciare il legno,
prima di trasformarsi in carbone?
In het dialect heet ik “gatolèro” ma non
me ne vado in gito a gattonare… Chi sono?
Ik word ook wel “ boself”
genoemd, weet je wie ik ben?
Dove si trova
questo dettaglio?
C
Wie viele Tage musste das Holz brennen,
um sich in Kohle zu verwandeln?
Im September stoße ich besondere
Rufe aus, die “bramito” genannt
werden. Wer bin ich?
Sono noto per deporre le mie uova nei nidi
altrui. Chi sono?
Was sind die “Schindeln”?
4
Sono nota per la mia
lingua biforcuta ed il dente
avvelenato, chi sono?
Ich bin für meine gespaltene Zunge
und den Giftzahn bekannt,
wer bin ich?
5
18
In settembre emetto un
richiamo particolare che viene
detto “bramito”. Chi sono?
In september maak ik een
bepaald geluid, dat wordt
“burlen” genoemd. Wie ben ik?
19
7
Un brigante dei
boschi
Een bosrover
Ein Räuber
der Wälder
Wie heißt die Kiefer, im Dialekt?
Was sieht man auf dieser
Abbildung?
Ich bin bekannt dafür meine Eier in fremde
Nester zu legen. Wer bin ich?
B
Un guerriero
della Nuova
Guinea
Een krijger
uit NieuwGuinea
Hoe zeg je het woord dennenbos
in dialect?
Che cosa raffigura
questa immagine?
Het is bekend dat ik mijn eieren in de
nesten van anderen leg. Wie ben ik?
A
Wie ben ik?
Wer bin ich?
17
Come si chiama
il pino, in dialetto?
P
MA.ZZA
GGI
ORE
Wat staat er op de
afbeelding afgebeeld?
Koekoek! Je vind mij nooit!
Chi sono?
Ein Krieger aus
Neuguinea
Mein Name ist
“Bufo Bufo”,
aber ich bin
nicht komisch!
13
VIA
DEL
LA
VIL
LA
65
SP
1
65
SP
16
Il mio nome è
“Bufo Bufo”,
ma non è per
niente buffo!
Il Mijn naam
is “Bufo Bufo”
maar deze
naam is niet
voor niets
Bufo.
TELVE
NA
TA
FON
LA
DEL
VIA
10
2
a
dell
u
Vals
CA
MP
EST
RIN
I
65
SP
14
a
gan
Nelle piante si trova… il
“libro”. Ma non serve a
leggere. Che parte è e a
cosa serve?
Bij planten wordt het ...
“boek” genoemd. Maar
je hoeft niet te lezen. Welk
gedeelte is het en wat is het?
Ein Teil der Pflanzen heißt…
das “libro” (Buch). Aber in
diesem Buch kann man nicht
lesen. Was für ein Teil ist es und
wozu dient er?
Che cosa è arrivata
nelle case della
gente agli inizi degli
anni ’50?
23
Wat kwam er bij de
mensen thuis in het
begin van de jaren
‘50?
Was hielt zu Beginn
der 50er Jahre in
den Häusern der
Menschen Einzug?
25
Che carino che
sono, vero?
Ma cosa sono?
Vind je mij niet
leuk?
Maar wat ben ik?
Wie hübsch
ich doch bin,
stimmt’s?
Aber wer bin ich?
In dialetto mi
chiamano “agro” ma
non sono acerbo come
il limone!
In het dialect heet ik
“agro” maar ik smaak
niet zo zuur als een
citroen!
Im Dialekt heiße ich
“agro”, aber ich bin
nicht so sauer wie eine
Zitrone!
A
Un gatto
Een kat
Eine Katze
B
Una volpe
Een vos
Ein Fuchs
C
Una martora
Een marter
Ein Marder