Excel® Uygulamaları

Transcription

Excel® Uygulamaları
Excel
®
Uygulamaları
SEMİNER DERS NOTLARI
Microsoft Excel ® Uygulamalar
Microsoft Excel 2003 ® Türkçe / Ġngilizce
Microsoft Excel 2007 ® Türkçe / Ġngilizce
Microsoft Excel 2010 ® Türkçe / Ġngilizce
Uyumlu
MODÜLLER:
 Excel 2007/2010 Yenilikleri
 MODÜL 1: Temel Bilgiler
 MODÜL 2: Fonksiyonlar
 MODÜL 3: Veri Analizi
 MODÜL 4: Makrolar
EXCEL UYGULAMALARI
Hazırlayan: Faruk Çubukçu, MCT, CCNA, CTT, Security+
Kitap adı: Excel ® Uygulamaları
Yazan ve yayımlayan: Faruk Çubukçu
Email: [email protected]
Adres: 1374 Sokak No: 18/702 Çankaya / Ġzmir
Tel: 232 483 00 50
DĠKKAT: Bu kitap Faruk Çubukçu tarafından yazılmıĢtır. Yayım ve dağıtım hakkı Faruk Çubukçu’ya
aittir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Fikir ve Sanat Eserleri ilgili yasalarıyla; eser, yazarın izni
olmadan elektronik, mekanik, fotokopi, kayıt cihazı vb sistemler kullanılarak kısmen ya da tamamen
kopyalanamaz. COPYRIGHT (c) 2003 FARUK ÇUBUKÇU. Faruk Çubukçu, Tel: 232-4830050,
[email protected].
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 2
EXCEL UYGULAMALARI
ÖNSÖZ
Microsoft Office ® içinde yer alan Microsoft Excel®, uzunca bir süredir kullandığımız ofis
yazılımıdır. Özellikle Ģirketlerde; mali iĢler ve satıĢ bölümlerinde yaygın olarak kullanılır. ġirketlerle
yaptığım çalıĢmalarda “Excel bizim her Ģeyimiz…” Ģeklide ifadelere çok sık rastladığımı belirtmek
isterim. Bu anlamda çok yaygın kullanılan bir program ya da bir araç.
Diğer yandan da özellikle bazı temel Ģeylerin hâlâ yerleĢmemiĢ olduğunu ve özellikle “etkin” ve
“kolay” yöntemlerin de kullanılmadığını görmekteyim. Aynı Ģekilde tabloların oluĢturulması ve
iĢlenmesinde “bir sonuç elde etmek” ya da “bilgi iĢlemek” gibi temel bilgi teknolojileri konseptinin de
göz ardı edildiğini görmekteyim.
Bu nedenle hem etkin kullanımı sergilemek hem de çözüme yönelik uygulamalar yapmak için bu
tür bir çalıĢmayı hedefledim.
Yararlı olması dileğiyle,
FARUK ÇUBUKÇU,
[email protected]
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 3
EXCEL UYGULAMALARI
ĠÇĠNDEKĠLER
Sayfa No
Excel 2007/2010 Yenilikleri ....................................................................................... 11
MODÜL 1: Temel Bilgiler ........................................................................................... 18
MODÜL 2: Fonksiyonlar ............................................................................................ 27
Konu 3.1: Fonksiyonlar (Genel) ........................................................................ 28
Konu 3.2: Metin (Text) Fonksiyonları ................................................................ 33
Konu 3.3: Mantıksal Fonksiyonlar .................................................................... 41
Konu 3.4: Arama ve BaĢvuru Fonksiyonları ..................................................... 45
Konu 3.5: Tarih ve Saat Fonksiyonları ............................................................. 50
Konu 3.6: Bilgi Fonksiyonları ............................................................................ 53
Konu 3.7: Veritabanı Fonksiyonları .................................................................. 55
Konu 3.8: Finansal Fonksiyonlar ...................................................................... 58
Konu 3.9: Ġstatistiksel Fonksiyonlar .................................................................. 60
Konu 3.10: Matematiksel Fonksiyonlar ............................................................. 62
MODÜL 3: Veri Analizi ............................................................................................... 63
Konu 4.1: Sıralama (Sort) ................................................................................ 65
Konu 4.2: Filtreleme (Filter) .............................................................................. 67
Konu 4.3: Alt Toplamlar (Sub Totals) ............................................................... 70
Konu 4.4: Özet Tablolar (Pivot Tables) ............................................................ 72
MODÜL 4: Makrolar ................................................................................................... 75
Kısayol TuĢları ........................................................................................................... 78
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 4
EXCEL UYGULAMALARI
KĠTAP HAKKINDA
Elinizdeki kitap Microsoft Excel üzerindeki tipik iĢlemleri (olanakları) çeĢitli senaryolarla ele alıp
öğretmeyi amaçlar. Bu anlamda seminer belli sayıda modülden oluĢur. Her modülde belli bir Excel
konusu iĢlenir ve ardından örnek veriler üzerinde uygulanır.
KĠTAP KĠMĠN ĠÇĠN
Kitap, Excel’in temel özelliklerini ve uygulamalarını bilen kullanıcılar için hazırlanmıĢtır. Özelikle
günlük kullanıma yönelik pratikleri geliĢtirmeyi ve Excel’i daha güçlü kullanmayı sağlar.
KONULARIN ĠġLENĠġĠ
Kitap özgün bir format ve içerikte “kendi-kendine öğrenmek” ve “sınıf ortamında” uygulamak için
hazırlanmıĢtır. Konular anlatım ve uygulama olarak iĢlenmiĢtir. Uygulamalar genellikle kendi veri
dosyamız üzerinde yapılmaktadır. (fc-excel-data.xls)
ANLATIM DĠLĠ
Teknik kitaplarda anlatım dili olarak; “böyle yapılır”, “Ģöyle yapılır” gibi düz kalıplar ortaya
çıkmaktadır. Bazen yapılmak istenen iĢlemi birkaç Ģekilde açıklamaya çalıĢtım.
UYARILAR
Kitapta, notlar, ipuçları ve dikkat çekmek için aĢağıdaki simgeler kullanılmıĢtır.
Not. Ek bilgi Ģeklinde. Örneğin Excel’in onlu
nokta düzenlemesi Windows ayarlarındaki
Bölgesel ayarlardan gelmektedir.
Ġpucu: Kolaylıklar ve diğer olanakları eklemek
için. Teknik olarak ek iĢlemler. Örneğin kısayol
tuĢu ile daha kolay yapılır. Ctrl+Shift+K
Dikkat. Bazı konulara dikkati çekmek için.
Örneğin veriler bozulabilir.
Uygulama.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 5
EXCEL UYGULAMALARI
UYGULAMALAR
Kitaptaki uygulamaların belli bir senaryosu ve bir amacı vardır. Bu nedenle yapılan uygulamaların
size ne kazandırdığını not ederek ilerlemek, gerekli olan tamamlayıcı uygulamaları ve araĢtırmaları
yapmak gerekir.
SAYFA TASARIMI
Üniteler içinde yer alan konular özgün bir sayfa tasarımına sahiptir. Özellikle ekran görüntülerini
düzenlemek ve içeriği daha kolay izlenebilir hale getirmek için bu format seçilmiĢtir.
KULLANILAN STANDARTLAR
Kitap içinde belli notlar, komutlar, anahtar sözcükleri ve ipuçları özel olarak belirtilerek dikkat
çekilmeye çalıĢılmıĢtır.
Komutlar:
Menüler ve komutlar koyu (bold) olarak yazılarak takibi kolaylaĢtırılmıĢtır.
Örneğin:
1. Bir server grubu ve bir server açılır.
2. Databases açılır. Tablo yaratılacak Database seçilir.
3. Tables üzerinde sağ tıklanır ve New Table seçilir.
Önemli terimler ve bileĢenler:
Ayrıca önemli terimler ve bileĢenler de komutlar koyu (bold) olarak yazılarak vurgulanmıĢtır.
Fare Kullanımı:
Kitapta birçok yerde “tıklamak” olarak geçen deyim farenin (mouse) sol tuĢuna basıp bırakarak
yapılan bir iĢlemdir. Benzer Ģekilde çift-tıklamak deyimi kullanılır. Çift tıklamak bir farenin sol
düğmesine art arda iki kez basarak yapılan bir iĢlemdir. Bunun dıĢında kitapta yine bir çok yerde
“sağ tıklayın” olarak ifade edilen iĢlem; farenin sağ tuĢuna basmak ve ardından ilgili komutu
seçmek için yapılan hareketi ifade eder.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 6
EXCEL UYGULAMALARI
TÜRKÇE ve ĠNGĠLĠZCE VERSĠYONLAR
Kitaptaki konular; Microsoft Excel 2003/ Microsoft Excel 2007 ve Excel 2010’un Türkçe ve Ġngilizce
versiyonları üzerinde örneklendiği için, komutları ve menülerin iki dilde de karĢılıkları yazılmıĢtır.
Örneğin Biçim (Format), Görünüm (View) gibi.
Excel fonksiyonların Türkçe ve Ġngilizce yazılması:
Kitapta fonksiyonların kullanımında ise iki dil Ģu Ģekilde desteklenmiĢtir:
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BUL
FIND
Diğer bir örnek:
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
TOPLA
SUM
YARARLANAN KAYNAKLAR
1) Program Yardımları (Help).
“F1” ile elde edilen yardım penceresinden elde edilen genel bilgiler ve konuya göre yapılan
aramalar.
2) Kitaplar
• Microsoft® Office Excel® 2010 Step by Step, Author Curtis Frye, Microsoft Press,2010.
•First Look 2007 Office System, Katherine Murray, Microsoft Corporation, Microsoft Press, 2006.
• Microsoft Office Outlook 2007 Inside Out, Jim Boyce, Beth Sheresh, Doug Sheresh, Microsoft
Press, 2007.
• Microsoft® Office Excel® 2003 Step by Step, Author Curtis Frye, Microsoft Press,2003.
• Microsoft® Office Excel 2003 Inside Out, Author Craig Stinson, Mark Dodge, 2003.
• Microsoft Office 2000 Kullanım Kılavuzu, Alfa Yayınları, 2000.
3) Internet Kaynakları
Web Adresi
http://office.microsoft.com/en-us/excel-help/getting-started-withexcel-2010-HA010370218.aspx
http://www.microsoft.com/learning/office2007/default.mspx
http://office.microsoft.com/tr-tr/excel
http://office.microsoft.com/en-us/training/default.aspx
www.ozgrid.com
www.exceluser.com
www.vertex42.com/Excel2007/
www.farukcubukcu.com
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Ġçeriği
Excel 2010 için genel
bilgiler.
Eğitim portalları.
Excel kaynağı.
Office 2007 online
kaynakları.
Excel kaynağı.
Excel kaynağı.
Excel kaynağı.
Kurslar, dokümanlar ve
makaleler.
Sayfa 7
EXCEL UYGULAMALARI
NOT: Kitabın hazırlanmasında yararlanılan ve sizlerinden de yararlanabileceği bu kaynaklara ait
Web siteleri ya da URL'ler zaman içinde taĢınmıĢ ya da kaldırılmıĢ olabilir…
YARDIM
Kitabın içerdiği konularla ilgili her türlü sorun, soru ve önerileriniz için bana yazabilirsiniz. Ayrıca
hataları da bize bildirmeniz bir sonraki baskıları düzeltmemiz için yardımcı olacaktır.
Web sitesi: www.farukcubukcu.com
E-mail 1: [email protected]
E-mail 2: [email protected]
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 8
EXCEL UYGULAMALARI
TESCĠLLĠ MARKALAR ve UYARILAR
Tescilli markalar ve ürünler aĢağıda listelenmiĢtir. Tescilli markalar kendi imtiyazlarına sahiptir.
Kitapta bilgi amaçlı kullanılmıĢtır. Örneklerde adı geçen kullanıcı, kurum adları, e-mail adresleri vb.
bilgiler tümüyle hayalidir. Herhangi bir gerçek kiĢi ya da kurumla ilgisi yoktur.
Okuyucular kitaptaki bilgileri kendi istekleriyle kullanmayı kabul etmiĢ sayılırlar.
Kitap, herhangi bir kullanıcının özel amacına yönelik olarak değil, genel amaçlı olarak tasarlanmıĢ
ve sunulmuĢtur.
Okuyucu, çalıĢma ortamından kendisi sorumludur ve uygulamalarını kendi isteğiyle yapar.
Tescilli Markalar:
• Microsoft Office 2007, Microsoft Corporation firmasının tescilli markasıdır.
•Microsoft Office 2010, Microsoft Corporation firmasının tescilli markasıdır.
• Microsoft Word, Excel, Access, PowerPoint, Outlook, Microsoft Corporation firmasının tescilli
markasıdır.
• Microsoft Word 2007, Excel 2007, Access 2007, PowerPoint 2007, Outlook 2007, Microsoft
Corporation firmasının tescilli markasıdır.
• Microsoft Word 2010, Excel 2010, Access 2010, PowerPoint 2010, Outlook 2010, Microsoft
Corporation firmasının tescilli markasıdır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 9
EXCEL UYGULAMALARI
YAZAR HAKKINDA
Faruk Çubukçu, bilgisayar eğitimi konusunda otuz yıla yakın deneyime sahip bir bilgi teknolojisi
uzmanıdır. “Bilgisayar uzmanlığı” yerine, kurumsal alandaki uygulamalarla bütünleĢik olan ve yarar
sağlayan bilgisayar uygulamalarını ifade ettiği için “bilgi teknolojileri uzmanlığı”nı tercih etmektedir.
1984 yılında sektörde çalıĢmaya baĢlamıĢtır. 1990 yıllarda Microsoft ürünleri alanında
uzmanlaĢmıĢtır. Ülkemizin ilk Microsoft sertifikalı profesyonel ve eğitmenlerindendir (Microsoft
Certified Trainer). Microsoft’un MCSE ve MCAD sertifikasına dünyada ilk sahip olanlar arasındadır
(Early Achiever ve Charter Members).
Windows iĢletim sistemleri, Microsoft Office, server yazılımları ve yazılım geliĢtirmeye yönelik
olarak baĢta büyük kurumlar ve Ģirketler olmak üzere uzun süre eğitim ve danıĢmanlık hizmetlerini
sağlamıĢtır. Bir süre Microsoft kitaplarının da resmi çevirmenliğini yapan yazar ayrıca özgün kurs
kitapları da geliĢtirmiĢ, teknik eğitime yönelik özgün kurslar hazırlamıĢtır.
Bilgi teknolojileri alanında eğitmen ve danıĢman olarak “eĢsiz” bir bilgi birikime sahip olan yazar,
bilgi paylaĢımı için 2000 yılında www.farukcubukcu.com portalını kurmuĢtur. Buradan binlerce
öğrenciye ücretsiz kurslar vermiĢtir.
2010 yılında www.edufleks.com e-öğrenme sistemini geliĢtirmiĢtir. Edufleks sitesiyle Türkçe ve
Ġngilizce olarak BT kurslarını Internet üzerinden (uzaktan) eğitim olarak düzenlenmektedir.
Elliye yakın yayımlanmıĢ kitabı bulunan yazar, kiĢisel olarak ve belli yayınevleri aracılığıyla kitap
yazmaya devam etmektedir.
BT uzmanlığının bir “yaĢam tarzı” ve “sürekli araĢtırma” gerektiren bir alan olması inancıyla; halen
kendi özel eğitim merkezinde eğitimler vermekte, çeĢitli kurumlara danıĢmanlık yapmaktadır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 10
EXCEL UYGULAMALARI
MODÜL 1: Excel 2007/2010 Yenilikleri
Excel 2007 / Excel 2010 ile gelen çok sayıda yenilik vardır. Genel olarak bu yenilikleri Ģu Ģekilde
sıralayabiliriz:

ġeritler (Ribbons)

Daha fazla satır ve kolon. Yeni tablo boyutları ve kaydetme seçenekleri.

Office 2007 / Excel 2007: Office Button

Office 2010 / Excel 2010: Bilgi Görünümü (Dosya sekmesi (File tab)

Yeni dosya formatları (.xlsx)

GeliĢmiĢ koĢullu formatlama ( conditional formatting)

Kolay formül yazma

GeliĢtirilmiĢ sıralama ve filtreleme (sorting and filtering)

Çiftleri kaldırma (remove duplicates)

PivotTable’da yenilikleri

…..
ġeritler (Ribbons)
Office 2007 ile birlikte gelen Ģerit (ribbon) sistemi; çok sayıda aracı içeren bir araç çubuğudur.
oluĢuyor. ġeritin amacı ortak görevlerin yerine getirilmesini daha görsel bir Ģekilde sağlamak ve
kullanıcıya zaman kazandırmaktır.
ġeritler belli sekmelerden (tab) oluĢur. Her bir sekme üzerinde belli gruplar halinde araçlar yer alır.
Excel 2010 ġerit – GiriĢ Sekmesi
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 11
EXCEL UYGULAMALARI
Excel 2010 Ribbon – Home Tab
Her bir Ģerit sekmesi üzerinde belli araç grupları yer alır:
Hızlı EriĢim Araç Çubuğu
En üstte hızlı eriĢim araç çubuğu yer alır. Burada kaydetme, geri alma ve yazdırma gibi sık
kullanılan araçlar yer alır.
Hızlı eriĢim araç çubuğu, sonundaki Hızlı Araç Çubuğunu ÖzelleĢtir (Customize Quick Access
Toolbar) oku tıklanarak açılan listeden Diğer komutlar (More Commands) seçeneği ile
özelleĢtirilerek istenilen araçlar hızlı araç çubuğuna eklenebilir.
Yeni Limitler
Excel 2007 ve Excel 2010 ile birlikte çalıĢma sayfası (worksheet) boyutları geniĢlemiĢtir. Artık satır
ve sütün sayısı olarak daha geniĢ dosya yapısına sahibiz.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 12
EXCEL UYGULAMALARI
Excel 2007 ve Excel 2010 ortamında dosya kaydetme türü olarak “Excel 97-2003” seçilmesi
durumunda dosya boyutları eski standartlarda kalır.
Office 2007 / Excel 2007: Office Button
Office 2007’de bütün uygulamalarda ortak olarak kullanılan bir “Office Button” düğmesi yer
almaktadır. Bu düğme özellikle dosya yaratma, açma, kaydetme ve Office 2007’ye özel Convert
(DönüĢtürme) komutları yer almaktadır.
Office 2010 / Excel 2010: Bilgi Görünümü (Dosya sekmesi -File tab)
Dosya sekmesindeki Bilgi komutu ile oluĢan bu yeni görünüm; dosya hakkında bilgi, dosyanın
paylaĢtırılması, izinleri ve sürümlerini yönetmeyi sağlar. Ayrıca dosyayı yazdırmayı sağlar ve
dosyanın uyumluluk modu hakkında bilgi verir.
Sürümleri Yönetme: Office 2010 programları, kaydedilmeyen dosyaları kurtarmada daha fazla
imkânlara sahip. ÇeĢitli sorunlar nedeniyle kaydetmeden çıkıldığında dosyanın kurtarılmıĢ Ģekline
ve eski kaydedilmiĢ otomatik (otomatik kaydedilmiĢ) dosyalara buradan ulaĢabilirsiniz.
Dosyaları DönüĢtürmek: Office 2010 programları, Office 2007 ile gelen dosya türlerine sahiptir.
Daha önceki Office programları da Office 97-2003 dosya türlerine sahipti.
Office 2010 ortamından daha önceki dosya türlerine ait olan bir dosyanın açılması durumunda
dosya uyumluluk modunda açılır. Bu dosyalar Office 2010’un dosya boyutları, biçimler ve yeni
araçlar gibi özelliklerinden yararlanamazlar.
Uyumluluk modundan yeni dosya moduna dönüĢtürme: Ancak istenirse uyumluluk modundan
Office 2010 moduna geçiĢ sağlanabilir. Bu iĢlem için Dosya sekmesindeki DönüĢtür düğmesi
kullanılır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 13
EXCEL UYGULAMALARI
Bilgi Görünümü
Yeni Dosya Formatları (.xlsx)
Excel’in sürekli yeni sürümlerinin çıkması; zaman içinde Excel’in dosya formatının da değiĢmesine
yol açmaktadır.
Excel Workbook / ÇalıĢma Kitabı (*.xlsx)
Excel 2007 ve Excel 2010’un özgün dosya formatıdır. Yeni formatları ve geniĢ dosya boyutlarını
(bir milyon satır) destekler. Makro veya Microsoft Visual Basic for Applications (VBA) kodu
bulunmadığında, çalıĢma kitabını bu dosya biçiminde kaydedin.
Bir çalıĢma kitabını Excel ÇalıĢma Kitabı olarak kaydetmeye çalıĢırsanız ve dosyada makro
komutları veya VBA projeleri varsa, Excel 2007, makronun veya VBA kodunun dosyadan
silineceği konusunda sizi uyarır.
Excel Macro Enable Workbook / Makro Etkin ÇalıĢma Kitabı (*.xlsm)
ÇalıĢma kitabınızda makro veya VBA kodu varsa bu dosya türünde kaydedin. Makro veya VBA
içeren bir çalıĢma kitabını Excel ÇalıĢma Kitabı dosya biçiminde kaydetmeye çalıĢırsanız, Excel bu
seçeneği kullanmanız için sizi uyarır.
Excel Template / Excel ġablonu (*.xltx)
ġablon gerektiğinde çalıĢma kitabınızı bu dosya türü olarak kaydedin.
Excel 97 - Excel 2003 Workbook (*.xls)
Excel'in önceki sürümlerinde çalıĢan, ancak Office 2007 için Microsoft Uyumluluk Paketini
yüklemeyen birisiyle bu dosyayı paylaĢmanız gerektiğinde, çalıĢma kitabını bu dosya türü olarak
kaydedin.
GeliĢmiĢ koĢullu formatlama ( conditional formatting)
KoĢullu biçimlendirme, biçimlendirme iĢleminin bir koĢula göre yapılmasıdır. Örneğin bir bütçe
tablosu hazırlandı. Bu tabloda 0-1000 arası değerlerin kırmızı renkli, 1001-10000 arası değerlerin
mavi, 10001 ile 100000 arası değerlerin ise yeĢil görünmesini istiyorsak koĢullu biçimlendirmeyi
kullanabiliriz.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 14
EXCEL UYGULAMALARI
Excel 2010 ayrıca hücrelere eklediği görsel bileĢenlerle de koĢullu biçimleme yapabilmektedir.
Örneğin tablodaki sayıların birbirine oranla değerlendirilip yukarı ok, aĢağı ok gibi görsel
bileĢenlerle gösterilmesi.
Kolay Formül Yazma
Excel 2007 ve 2010’da normal fonksiyon ekleme iĢlemleri yapılabileceği gibi fonksiyonun
yazılmasıyla birlikte fonksiyon tamamlanır.
GeliĢtirilmiĢ Sıralama ve Filtreleme (sorting and filtering)
Excel 2007 ve 2010’da sıralamada 64 kolona göre sıralamanın yanı sıra renge göre de sıralama
iĢlemi yapılabilmektedir. Aynı Ģekilde filtreleme iĢlemi de renge göre yapılabilmektedir.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 15
EXCEL UYGULAMALARI
Çiftleri Kaldırma
Excel kullanıcılarının çift kayıtların bulmak ve kaldırma gibi “tipik” bir sorununa yönelik bir
çözümdür.
PivotTable‟da yenilikleri
Excel 2007 ve 2010’da yeni pivot araçları vardır.
Ayrıca Excel 2010’da yeni Show As (olarak göster) seçenekleri gelmiĢtir.
Pivot tablo oluĢturulduktan sonra dilimleyiciler (Slicers) kullanılabilmektedir.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 16
EXCEL UYGULAMALARI
Seçenekler (Options)
Excel 2007 ve 2010 için genel ayarların yapıldığı (tools/options – araçlar/seçenekler) menüsü artık
Offive düğmesi ya da File (Dosya) menüsü üzerinden eriĢilmektedir.
Seçenekler bölümünde çok sayıda ortam düzenlemesi ayrıca araç çubuklarının özelleĢtirilmesi ve
makro güvenliği gibi düzenlemeler yapılır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 17
EXCEL UYGULAMALARI
MODÜL 2: TEMEL BĠLGĠLER
Konu 2.1: Temel Bilgilerin Kontrolü
2.1. Adresleme: Normal ve sabit ($ iĢaretli) adresler
2.2. Referanslar: iç, dıĢ
2.3. Alan Adlandırma (Name Define); bir hücre ya da alanı bir adla kullanmak.
2.4. Sayfa Koruma (protection)
2.5. KoĢullu Biçimlendirme (Conditional Formatting)
2.6. Veri Doğrulama (Data Validation)
2.7. Özel YapıĢtırma (Paste Special)
2.8. Veri Türleri ve Formatları
2.9. Köprü (Hyperlink)
2.10. Hatalar (Errors)
2.11. Metni Sütunlara DönüĢtürmek (Text to Column)
2.1. Adresleme: Normal ve sabit ($ iĢaretli) adresler
Excel’de tablolar, sütun ve satırlardan oluĢur. Sütunlar harflerle, satırlar da rakamla gösterilir. Sütun
ve satırların kesiĢtiği alanlar da hücre (cell) olarak adlandırılır. Verileri girdiğimiz yerler iĢte bu
hücrelerdir.
Örneğin: A1 -> A sütununun 1. satırındaki hücre. A sütunu ile 1. satırın kesiĢtiği yerdeki bir hücreyi
gösterir. Aynı zamanda bu hücrenin adresi olarak adlandırılır.
Adresler:
A1 -> A sütununun 1. satırındaki hücre.
K15 -> K sütununun 15. satırındaki hücre.
gibi…
Formüller Kopyalanırken Sabit Adres Kullanımı
Ancak bazı durumlarda yapmamız gereken çalıĢma formül içindeki adres tek bir hücre ile iĢlem
yapmayı gerektirir.
Adresin sabitlenmesi:
Bu durumda adres $ iĢareti ile sabitlenir. Sabitleme iĢlemi hücre adresi üzerinde F4 tuĢuna
basılarak ya da $ karakterinin yazılmasıyla yapılır.
Normal adres: B3
Sabit adres: $B$3
$ iĢareti hücrenin adresi sabitlenir. Ardından formül aĢağıya doğru çekilir ve kopyalanır.
Diğer bir sayfadan gelen adresin sabitlenerek (kilitlenerek) formülde kullanılması:
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 18
EXCEL UYGULAMALARI
2.2. Referanslar: iç (aynı dosya), dıĢ (farklı dosya)
Excel verileri üzerindeki iĢlemler yapılırken hücrelerin adresleri kullanılır. Ancak bu adresler aynı
çalıĢma sayfasında (sheet), diğer bir çalıĢma sayfasında ya da diğer bir çalıĢma kitabı (workbook)
üzerinde olabilir. Bu durumda iĢlem içinde kullanılacak hücre adresleri lokal (iç) ya da dıĢ (diğer
sayfalardan) olabilir.
Örnek iĢlemler:
Lokal adresler: =A1 + A2
Diğer bir sayfadan:
=A1 + Sayfa2!A2
=A1 + Sheet2!A2
=A1 + Veri!A2
Diğer bir çalıĢma kitabından (workbook)
=A1 + „D:\ …..\[dosya.xls]sayfa3‟!k2
=A1 + „D:\ …..\[dosya.xls]sheet3‟!k2
Alan adı kullanarak:
=A1 + Sayfa2!DolarKuru
=A1 + Veri!Avrokuru
=A1 + „D:\ …..\[dosya.xls]sayfa3‟!k2
=A1 + „D:\ …..\[dosya.xls]‟!fcDolarKuru
Yazdığınız formül içinde bir diğer Excel dosyasından hücreyi referans etmek istiyorsanız
dosya açtıktan sonra Windows (Pencere) menüsü kullanarak formülü daha kolay
oluĢturabilirisiniz.
Uygulama 2.2.1: Diğer bir sayfadaki adresi kullanmak
OTOMOBIL1 sayfasına geçin. Otomobillerin “Anahtar Teslim Fiyatını”
hesaplayın. KDV ve ÖTV bilgilerini PARAMETRELER sayfasından alın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 19
EXCEL UYGULAMALARI
2.3 Alan Adlandırma (Name Define); bir hücre ya da alanı adlandırma.
Excel’de bir hücreyi adresiyle kullanabildiğimiz gibi adlandırmakta mümkündür. Bu bize formüllerin
kullanımında rahatlık sağlar. Aynı Ģekilde farklı bir sayfadaki veriyi kullanırken de rahatlık sağlar.
Diğer bir deyiĢle tanımlanan alanlara tüm çalıĢma kitabı (workbook) içinden adıyla eriĢilebilir
kullanılabilir.
Excel’de alan adlandırmada farklı yöntemler kullanılabilir:
a) Alan seçilir ve formül çubuğunun sol baĢındaki kutuya adı yazılır ve ENTER’a basılır.
b) Menüler aracılığıyla;
Excel 2003: Alan seçilir. Ekle/Ad/Tanımla (Insert/Name/Define) menüsünden.
Excel 2007/2010: Alan seçilir. Formüller (Formulas) Ģeridinden Ad Yöneticisi (Name Manager)
ile alanı adlandırın.
Uygulama 2.3.1: Alan Adlandırmak
PARAMETRELER sayfasındaki KDV ve ÖTV hücrelerini adlandırın:
Öneri:
KDV oranı bir tane olduğu için KDV
ÖTV’ler için FCOTV16, FCOTV2, FCOTV2U
OTOMOBIL2 sayfasına geçin. Otomobillerin Anahtar Teslim Fiyatını
hesaplayın. KDV ve ÖTV bilgilerini adlandırılmıĢ KDV ve OTV alanlarıyla
hesaplayın.
Benzer Ģekilde bir alanda adlandırılabilir. Örneğin A2:B10 olarak belirtilen bir veri alanı
istenilen bir adla tanımlanabilir.
Alan adlarında boĢluk olmaz FC URUNLER yerine FCURUNLER kullanılmalıdır.
2.4. Sayfa Koruma (Protection)
Excel özellikle baĢkaları tarafından kullanılan tablolardaki belli hücrelerin içeriğinin gizlenmesi ve/ya
da içeriğin değiĢtirilmesini engellemek için sayfa koruma özelliğine sahiptir. Örneğin bir bütçe
tablosunda formül alanlarının gizlenmesi ve değiĢtirilmesinin engellenmesi gibi.
Hücrelerin Kilitli (Locked) ya da Gizli (Hidden) Durumunun Düzenlenmesi
Hücrelerin koruma iĢleminden önce Kilitli (Locked) ya da Gizli (Hidden) düzenlemelerinin
yapılması gerekir. VeriĢi giriĢinin yapılacağı hücrelerde Kilitli ve Gizli durumu düzenlenmez. Diğer
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 20
EXCEL UYGULAMALARI
bir deyiĢle Kilitli ve Gizli durumları kaldırılır. Korunacak hücrelerin Kilitli ve Gizli durumları
düzenlenir.
Excel 2003: Biçim/Hücreler/Koruma (Format/Cells/Protection)
Excel 2007/2010: GiriĢ (Home) / Hücreler (Cells) / Biçim (Format) / Hücreleri Biçimlendir
(Format Cells) / Koruma (Protection)
Sayfanın Korunması (Excel 2007)
Hücrelerin Kilitli ve/yada Gizli düzenlemelerinin yapılmasının ardından sayfanın korunması gerekir:
Excel 2003: Araçlar (Tools) menüsünden Koruma (Protection) komutu seçilir. Ardından Sayfa
Koruma (Protect Sheet) seçilir.
Excel 2007/2010: Gözden Geçir (Review) Ģeritinde yer alan Sayfayı Koru (Protect Page)
düğmesi aracılığıyla sayfa korunur. Sayfa koruma iĢleminde koruma iĢlemi için bir parola verilir ve
istenirse korunacak sayfanın bileĢenleri seçilir.
Verilen bu parolanın daha sonra sayfanın korumasının kaldırılmasında kullanılacağı için
unutulmaması gerekir.
Ayrıca istenirse tablonun belli bir kısmı için ve farklı kullanıcılar için de özel eriĢim
düzenlemeleri yapılabilir.
Uygulama 2.4.1: Sayfa Koruma
BORDRO sayfasına geçin. AĢağıdaki koĢulları sağlayan sayfa koruma iĢlemini
yapın:
GÜN sütunu veri girilebilir ve değiştirilebilir olsun. GÜN sütunu dışında diğer
sütunların kilitli (locked) ve gizli (hidden) olmasını sağlayın.
2.5. KoĢullu Biçimlendirme (Conditional Formatting)
Excel’in güçlü özelliklerinden birisi olan koĢullu biçimlendirme (conditional formatting) özellikle
Excel 2007’de daha geliĢtirilmiĢ ve çok sayıda kuralın düzenlenmesini sağlamıĢtır. KoĢullu
biçimlendirme, biçimlendirme iĢleminin bir koĢula göre yapılmasıdır. Örneğin bir bütçe tablosu
hazırlandı. Bu tabloda 0-1000 arası değerlerin kırmızı renkli, 1001-10000 arası değerlerin mavi,
10001 ile 100000 arası değerlerin ise yeĢil görünmesini istiyorsak koĢullu biçimlendirmeyi
kullanabiliriz. Benzer Ģekilde adı soyadı faruk çubukçu ise bir renk ile biçimlendirme gibi.
Bir sayfa üzerinde birden çok koĢullu biçimlendirme kuralı bulunabilir. Bir koĢullu biçimleme kuralı
düzenlemek için:
Excel 2003:
1. Biçimlemek istediğiniz hücreleri seçin.
2. Biçim (Format) Menüsünden KoĢullu Biçimlendirme (Conditional Formatting) komutunu
seçin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 21
EXCEL UYGULAMALARI
3. Formatlanacak hücrelerin değer aralıklarını belirtin ve Biçim (Format) düğmesi ile istediğiniz
formatı seçin. Örneğin 1-100 arası değerler Kırmızı olsun gibi.
Excel 2007/2010:
1. Biçimlemek istediğiniz hücreleri seçin.
2. GiriĢ (Home) Ģeridindeki KoĢullu Biçimlendirme (Conditional Formatting) düğmesi tıklanır.
3. Hazır koĢullu biçimlendirme stillerinden istenilen seçilir ve uygulanır.
4. Özel bir kural uygulanacaksa o zaman Yeni Kural (New Rule) seçeneği tıklanır.
5. Yeni Biçimlendirme Kuralı iletiĢim kutusunda önce kural türü seçilir.
6. Kural türüne iliĢkin detay düzenlemesi alt kısımda yapılır.
7. Biçimlendir düğmesi tıklanarak bu koĢullara uyan hücrelerin alacağı biçim düzenlenir.
Uygulama 2.5.1: KoĢullu Biçimlendirme (Conditional Formatting)
Excel 2007/2010: BUTCE sayfasına geçin. KoĢullu Biçimlendirme (Conditional
Formatting) düğmesini tıklayın. Görsel biçimleme seçeneklerini (ikonlarını)
kullanın.
Uygulama 2.5.2: KoĢullu Biçimlendirme (Conditional Formatting)
BUTCE sayfasına geçin. AĢağıdaki kriterlere uygun bir koĢullu biçimlendirme
iĢlemi yapın.
0-1000 arası: YEŞİL
1001-2500 arası: SARI
2501'den büyük olanlar KIRMIZI olsun
Uygulama 2.5.3: KoĢullu Biçimlendirme
PERSONEL1 sayfasına geçin. AĢağıdaki kriterlere uygun bir koĢullu
biçimlendirme iĢlemi yapın.
İlçesi ALSANCAK olanlar: KIRMIZI
İşe giriş tarihi 1990’dan önce olanlar: SARI
Vb.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 22
EXCEL UYGULAMALARI
2.6. Veri Doğrulama (Data Validation)
Veri doğrulama özellikle girilen verinin kontrol edilmesini sağlayan olanaklar sağlar. Örneğin girilen
sayıların 1 ila 100 arasında olması. Sayısal olması, metin olması ya da girilen bir tarih verisinin
bugün ve ileriye bir tarih olması diğer bir deyiĢle geçmiĢe ait olmaması gibi.
Veri doğrulamanın bir diğer olanağı da mesaj sistemidir. Veri girilecek hücreye gelindiğinde bir
mesaj kutusu ile bilgi verebilir. Benzer Ģekilde girilen veri doğrulama düzenlemelerine aykırı olması
durumunda hata mesajı verebilir. Böylece doğru veri giriĢi sağlanmıĢ olur.
Veri giriĢi özellikle çok sayıda kiĢi tarafından kullanılan, veri giriĢi için kullanılan tablolar
için çok yararlıdır.
Bunların dıĢında veri doğrulama, veri giriĢi sırasında liste kutusu (açılan kutu ya da combo
box) kullanımını da sağlar. Liste kutusunun verisi sabit ya da diğer sayfadan gelen
verilerden oluĢabilir.
Veri doğrulama sistemi içinde girilecek veri türleri:
Sayılar (Numbers):Tamsayı ya da onlu sayıların giriĢi kontrol altına alınabilir. Minimum ve
maksimum değerler düzenlenebilir. Bir değerden büyük ya da küçük olması ya da iki değer
arasında olması sağlanır.
Tarih ve Saat (Dates and times): Geçerli tarih ve saat bilgisi giriĢi sağlanır. Minimum ve
maksimum değerler düzenlenebilir. Bir değerden büyük ya da küçük olması ya da iki değer
arasında olması sağlanır.
Uzunluk (Length): Girilen metin bilginin kaç karakter olduğu sınırlanır. Örneğin adı alanına (faruk
çubukçu) en fazla 15 karakter girilsin gibi.
Liste (List): Sabit olarak girilen ya da bir sayfadan bir tanımlanmıĢ alandan alınan liste değerlerinin
kullanılmasını sağlar. Örneğin bölge adlarını girmek yerine listeden seçilerek girilmesini sağlar.
Veri doğrulama sistemi içinde mesajlar:
Mesajlar veri giriĢinden önce verilen bilgi mesajları ve hata mesajları gibi farklı amaçlar için
düzenlenebilir.
GiriĢ mesajı (Input message): Veri giriĢinden önce görüntülenecek bilgi mesajı.
Hata mesajı (Error message): Veri doğrulama kuralları ile tanımlanan alana kural dıĢı bir giriĢ
yapıldığında verilen hata mesajı.
Excel 2003: Veri (Data) menüsü Doğrulama (Validation)
Excel 2007/2010: Veri (Data) Ģeritinde Doğrulama(Validation)
Veri doğrulama (data validation) düzenlemelerini kaldırmak için veri doğrulama
penceresinde Tümünü Temizle (Clear All) düğmesi kullanılır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 23
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 2.6.1: Liste Kullanımı
BOLGELER sayfasına geçin. Bölge bilgilerini YERLER adlı bir alan olarak
tanımlayın.
Ardından SIRKETLER sayfasına geçin ve Bölgesi sütununu (E4:E33) Veri
Doğrulama (Data Validation) aracılığıyla Liste (List) olarak düzenleyin ve
bölge bilgilerinin YERLER adlı alandan gelmesini sağlayın.
=YERLER
Veri doğrulama (data validation) ile sağlanan yararlı kullanım deneyimlerini not
edin.
1.7. Özel YapıĢtırma (Paste Special)
Özel YapıĢtır ile genellikle bir hücredeki formül (formülle elde edilmiĢ değer) bir baĢka yere formül
olarak değil de değer (value) olarak kopyalamak için kullanılır. Çünkü formül olarak kopyalanması
istenmiyor ya da mümkün değildir.
Kopyalamak istediğiniz hücreleri seçin. Kopyala düğmesine tıklayın. YapıĢtırılacak hücreye gidin.
Düzen (Edit) menüsünden Özel YapıĢtır (Paste Special) seçeneğini tıklayın.
Buradan Formülleri (Formulas) seçeneğini seçin ve Tamam düğmesine basın.
Ayrıca sayısal verileri hedef hücre ile toplama çıkarma gibi iĢlemler yapması sağlanır. Bu iĢlemler
yapılırken boĢluklar atlanabilir (skip blanks).
Transpose (devrik) iĢlemi ise dikey seçimi yatay, aynı Ģekilde yatay seçimi dikey hale çevirir.
2.8. Veri Türleri ve Formatları
Hücre içine girilen veriler sabit veriler ve formül olmak üzere ikiye ayrılır. Sabit veriler bir hücreye
bir sayısal (numeric) ya da alfabetik (metin ya da text) bilgi girmek anlamına gelir. Bir sabit değer
bir sayı, tarih ya da bir de sözcük olabilir. Örneğin “FC-Elektronik” bir alfabetik veridir. Aynı Ģekilde
“Faruk” ve “Bilgisayar” da birer alfabetik veridir.
Sayısal veriler ise rakamlardan oluĢun değerlerdir. Örneğin 46, 00, 63, 95, 610 gibi sayılar birer
sayısal değerdir.
Veri türleri ve formatları genellikle Hücreleri Biçimlendir (Format Cells) komutu aracılığıyla
düzenlenir.
2.9. Köprü (Hyperlink)
Köprü (hyperlink), Internet üzerinde kullanıldığı gibi bilgisayarımızdaki bir dokümana eriĢmemizde
de kullanılabilir. Excel’de köprüler, Excel sayfaları ve Word dokümanları gibi kullandığımız
dosyalara ve Internet adreslerine eriĢim için kullanılabilir.
Köprüler (Hyperlink) menü araçlarından ya da fonksiyon gibi eklenebilir:
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 24
EXCEL UYGULAMALARI
Örneğin bir dosyaya bağlantı:
=Köprü("d:\faruk\fc1.doc","Birinci Dokuman")
=Hyperlink("d:\faruk\fc1.doc","Birinci Dokuman")
Bir diğer sayfaya gitmek:
=KÖPRÜ("Sayfa3!";"sayfa3‟e gitmek için tıklayın")
=HYPERLINK("Sayfa3!";"sayfa3‟e gitmek için tıklayın")
Bir diğer dosyaya gitmek:
=KÖPRÜ("[ornek2.xls]sayfa1!a1"; "FC SAYFASI")
Excel 2003: Ekle (Insert) menüsünden Köprü (Hyperlink)
Excel 2007/2010: Ekle (Insert) Ģeritinde Köprü (Hyperlink)
Uygulama 2.9.1: Köprü (Hyperlik)
MENU sayfasına geçin. Metin ve Resim olarak tıklandığında ilgili sayfaya
gidecek olan köprüleri oluĢturun.
Örnek: DÖVĠZ KURLARINA GĠTMEK ĠÇĠN TIKLAYIN linkine tıklandığında
DOVIZ sayfasına geçilsin.
Resim ya da hücre üzerinde sağ tıklayın ve Köprü (Hyperlink) komutunu seçin.
Gerekli düzenlemeleri yapın.
Word dokümanı için ise bilgisayarınızdaki bir Word dokümanı dosyasını açacak
Ģekilde düzenleyin. Gerekirse yeni bir Word dokümanı oluĢturun. Benzer
Ģekilde PowerPoint ya da diğer dosyalar açılabilir….
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 25
EXCEL UYGULAMALARI
2.10. Hatalar (Errors)
Excel bir hata yaptığınızda, yaptığınız hatanın tipine göre değiĢik mesajlar vererek sizi uyarır. Bu mesajların
anlamlarına bakarak yaptığınız hatanın ne olduğunu bulabilir ve düzeltebilirsiniz.
##### Hatası
Hücreye sığmayacak kadar uzun bir sonuç döndüren bir formül yazıldığında ya da hücre içindeki sayı hücreye
sığmıyorsa.
#BÖL/0! (DIV/0) Hatası
#BÖL/0! hatası, bir formül 0 (sıfır) ile bölme yapmaya çalıĢtığınızda oluĢur. Bilindiği gibi herhangi bir sayının
0'a (sıfır) bölünmesi anlamsızdır. BoĢ bir hücre ya da sıfırı bir bölen olarak içeren bir hücreye baĢvurulması
durumunda #BÖL/0! Hatası oluĢur.
#YOK (N/A) Hatası
#YOK hatası, kullanılabilecek hiçbir değer yokken oluĢur. Bu hataya genellikle sonuç üretemeyen bir
fonksiyon tarafından neden olunur. Örneğin DÜġEYARA (VLOOKUP) fonksiyonunda eĢleĢecek değer
bulunamaması.
#AD? (NAME) Hatası
#AD? hatası, Microsoft Excel'in tanımadığı bir ad (fonksiyon) kullandığınızda oluĢur. Genellikle bir fonksiyonun
yanlıĢ yazılması durumunda karĢılaĢılır. Örneğin =TOPLA(a1:a5) yerine =TPLA(a1:a5) yazdığınızda.
#BOġ! (NULL) Hatası
#BOġ! hatası kesiĢmeyen iki alanın belirtilmesi durumunda oluĢur.
#SAYI! (NUM) Hatası
#NUM! (#SAYI!) hatası, bir sayı ile ilgili bir problem olduğunda oluĢur.
#BAġV! (REF) Hatası
#BAġV! hatası, geçerli olmayan bir hücreye baĢvurduğunuzda oluĢur. Örneğin bir formülü kopyalarken;
geçersiz bir hücreye kopyalamak ve formül içindeki adreslerin geçersiz olması.
#DEĞER! (VALUE) Hatası
#DEĞER! hata değeri yanlıĢ bir değer girildiğinde. Örneğin sayı olması gereken yerden metin bilgi
kullanılırsa… Hücre içinde Faruk gibi bir metin ifade var ve o hücrenin bir sayı ile toplanması (sum)
durumunda DEĞER hatası oluĢacaktır.
2.11. Metni Sütunlara DönüĢtürmek (Text to Column)
Metni sütunlara dönüĢtürmek bir sütunu birden çok sütuna bölmeyi sağlar. Örneğin sütun içinde yer
alan ürün kodlarının belli bir karakterinden itibaren yeni bir sütün olarak oluĢturmak için.
Bu iĢlem için:
1. Veri alanını seçin.
2. Veri (Data) menüsünü açın.
3. Belli bir karaktere kadar (boĢluk, noktai virgül gibi) bölümlemek için Delimited (SınırlandırılmıĢ)
Seçeneğini seçin. Belli bir konumu belirtmek için Fixed Width (Sabit GeniĢlikli) seçeneğini seçin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 26
EXCEL UYGULAMALARI
MODÜL 3: FONKSĠYONLAR
Konu 3.1: Fonksiyonlar (Genel)
Konu 3.2: Metin (Text) Fonksiyonları
Konu 3.3: Mantıksal Fonksiyonlar
Konu 3.4: Arama ve BaĢvuru Fonksiyonları
Konu 3.5: Tarih ve Saat Fonksiyonları
Konu 3.6: Bilgi Fonksiyonları
Konu 3.7: Veritabanı Fonksiyonları
Konu 3.8: Finansal Fonksiyonlar
Konu 3.9: Ġstatistiksel Fonksiyonlar
Konu 3.10: Matematiksel Fonksiyonlar
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 27
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.1: Fonksiyonlar (Genel)
Microsoft Excel’in temelde bir hesaplama aracı olduğunu düĢünürsek; iĢlem yapacak komutlara
gereksinimimiz olacaktır. ĠĢte fonksiyonlar bu iĢe yarar. Her biri özgün bir iĢleve sahip çok sayıda
fonksiyon vardır. Fonksiyonlar; “worksheet functions”, fonksiyon ya da iĢlev olarak bilinir.
TOPLA (SUM), ORTALAMA (AVERAGE) gibi bildiğimiz temel iĢlemleri fonksiyonlara örnek olarak
gösterilebilir.
Fonksiyonlar (ĠĢlevler)
Fonksiyonlar çalıĢma sayfasına formül gibi girilerek kullanılır. Bildiğiniz gibi bir formül, bir eĢit iĢareti
(=) ile baĢlar ve sabit değerler ve operatörlerle devam eder. Fonksiyonlarda aynı Ģekilde =
iĢaretiyle baĢlar ve parantezlerin için sabit ve operatörleri içerir.
TOPLA (SUM) fonksiyonu:
Kullanım Ģekli:
=TOPLA (sayı1; sayı2)
Fonksiyon içindeki argümanlar parantez içinde yer alır. Argümanlar arasında noktalı virgül
ya da virgül kullanımı Windows ayarlarına bağlıdır. Türkiye‟de genellikle ; noktalı virgül
kullanılır.
Formül içindeki ayraç karakteri olarak bilgisayar ayarlarına
bağlı olarak virgül (,) ya da noktalı virgül (;) kullanılabilir.
=TOPLA (B2 , B17)
=TOPLA (B2 ; B17)
=SUM(B2 , B17)
=SUM(B2 ; B17)
Örnek:
=TOPLA (B2 ; B17)
=SUM (B2 ; B17)
Yukarıdaki fonksiyonun anlamı: Bulunulan hücreye, B2 ile B17 hücresinin toplamını yaz.
Örnek:
=TOPLA (B2:B17)
=SUM (B2:B17)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 28
EXCEL UYGULAMALARI
Yukarıdaki fonksiyonun anlamı: Bulunulan hücreye, "B2 hücresinden B17 hücresine kadar" olan
hücreleri toplamını al ve bulunulan hücreye yaz.
Excel Fonksiyon Kategorileri
Kategori
Açıklama
Most Recently Used (En Son Kullanılan)
En son kullandığınız 10 fonksiyon burada listelenir
All (Hepsi)
Excel içindeki bütün fonksiyonların listesi.
Financial (Finansal)
Finans ve muhasebe ile ilgili fonksiyonlar.
Date & Time (Tarih ve Saat)
Zaman ve tarih ile ilgili fonksiyonlar.
Math & Trig (Matemetik ve Trigonometri)
Matematik ve trigonometri ile ilgili fonksiyonlar.
Statistical (Istatistiksel)
Ġstatistik ve analizle ile ilgili fonksiyonlar.
Lookup & Reference (Arama ve BaĢvuru)
Hücreler, veriler ve adresler hakkında bilgi sağlar.
Database (Veritabanı)
Veritabanı iĢlemleri.
Text (Metin)
Metin bazlı iĢlemler.
Logical (Mantıksal)
Mantıksal fonksiyonlar.
Information (Bilgi)
Kullanıcıya bilgi vererek yardımcı olmaya çalıĢan
fonksiyonlar.
User Defined (Kullanıcı Tanımlı)
Kullanıcı tarafından yaratılan fonksiyonlar burada
listelenecektir. FarukKDVHesapla(tutar)
Excel’de yer alan mevcut fonksiyonlara ek olarak finansal ve bilimsel alanda kullanılan
diğer fonksiyonları da fonksiyon listesine eklemek ve kullanmak istiyorsanız Araçlar
(Tools) menüsünden Eklentiler (Add-Ins) komutu ile ek fonksiyon kütüphanelerini
(Analysis Toolpak) yükleyiniz.
Fonksiyonların BileĢenleri/Parametreleri
Excel fonksiyonlarında genellikle çok sayıda parametre yer alır. Bunlara örnek olarak hücre
adresleri, sayılar, vb.
Fonksiyonlarda kullanılan tipik parametreler:
Parametre (Türkçe ve
Ġngilizcesi)
Sayı
Number
Metin
Text
Sayı_karakterler
Num_chars
BaĢlangıç_karakterler
Start_num
Aranan_değer
Lookup_value
Aranan_dizi
Table_array
Kullanım Amacı
Sayısal değer.
Metin değer.
Kaç karakter olduğunu belirtmek için kullanılan parametre.
Kaçıncı karakterden baĢlanacağını belirtir. Örneğin PARÇAAL (MID)
fonksiyonunda kaçıncı karakterden baĢlanacağını belirtir.
Bulunması istenen değer
Üzerinde arama iĢleminin yapılacak alan.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 29
EXCEL UYGULAMALARI
EĢleĢtir_tür
Match_type
Dizin_sayısı
Index_num
Değer
Value
BaĢv
Reference
Satır
Rows
Sütun
Column
Hücre
Cell
-1, 0 ya da 1 sayısıdır. Bu değer değeri aranan dizideki değerlerle nasıl
eĢleĢtirdiğini belirler. 1 ise küçük ya da eĢit olan değeri bulur.
0 ise aranan değere tam olarak eĢit olan ilk değeri bulur.
-1 ise aranan değerden büyük ya da eĢit olan en küçük değer bulunur.
EĢleĢtir_tür belirtilmezse, 1 olduğu varsayılır.
Seçilecek olanı “hangisi seçilecek” onu belirtir.
Değer. Bir hücreyi ya da değeri temsil eder.
Temel alınacak hücre ya da alan
Veri satırı ya da satırları.
Veri sütunu ya da sütunları
Bir hücreyi belirtir.
Fonksiyonların Birlikte Kullanımı
Fonksiyonların (iĢlevlerin) kullanımında önemli olan her fonksiyonun gerekli parametrelerinin
yazılmasıdır. Örneğin bir finansal fonksiyonda para ve zamana iliĢkin çok sayıda argüman
kullanılır. Bu argümanlar sabit bilgi olarak girilebileceği gibi diğer bir fonksiyon tarafından da
bulunabilir. Böylece bir fonksiyon diğerine yardımcı olur.
Örnek:
DÜġEYARA (VLOOKUP) aranan değeri bulur ve döndürür.
=DÜġEYARA (aranan_değer, tablo, sütun numarası, sıralımı mı)
=VLOOKUP (aranan_değer, tablo, sütun numarası, sıralımı mı)
Örnek:
=DÜġEYARA (C2; D5:G20; 2; YANLIġ)
=VLOOKUP(C2; D5:G20; 2; FALSE)
Yukarıdaki fonksiyonun anlamı: D5:G20 alanının 2. sütununa bakarak C2 hücresindeki veriyi ara.
Burada görüldüğü gibi verilerin 2. sütunu aranacak. Bu 2 değeri sabit olarak değil de yine bir arama
sonucunda bulunduğunda bakın nasıl bir kullanımı ortaya çıkacak.
KAÇINCI (MATCH) aranan bir değerin konumunu (sayı olarak) döndürür.
=KAÇINCI (aranan_değer; tablo ; eĢleĢme türü)
=MATCH (aranan_değer ; tablo ; eĢleĢme türü)
Örnek:
=KAÇINCI (C2; D5:G5; 0)
=MATCH(C2; D5:G5; 0)
Yukarıdaki fonksiyon D5:G5 alanında C2'deki verinin kaçıncı sırada olduğunu (indis değerini)
döndürür.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 30
EXCEL UYGULAMALARI
Bu durumda DÜġEYARA (VLOOKUP) ile KAÇINCI fonksiyonu iç içe kullanılamaz mı? Aranan
verinin kaçıncı sırada olacağı KAÇINCI ile bulunabilir. Böylece iki fonksiyon iç içe kullanılarak daha
fazla olanak sağlar.
=DÜġEYARA (C2; D5:G20; KAÇINCI (C2; D5:G5; 0); YANLIġ)
=VLOOKUP(C2; D5:G20; MATCH(C2; D5:G5; 0); FALSE)
Fonksiyonları birlikte kullanabilmek göz önünde bulundurmamız gerekenler:
• Ne alır?
• Ne döndürür?
• Aldığı değerler sayı, karakter ya da bir hücre adresi mi? Bu değerleri elde etmeye
yarayacak fonksiyonlar ve yetenekleri nelerdir?
Fonksiyonları Yazılması
Fonksiyonlar (iĢlevler) çalıĢma tablosunda hücre içine veri girer gibi yazılırlar. Ancak fonksiyonların
yazılması için öncelikle eĢittir = iĢareti kullanılır.
Örneğin A1’den A10’a kadar toplamak için:
=TOPLA (A1:A10)
=SUM(A1:A10)
Fonksiyonların yazılmasında; fonksiyonun istediği argümanların kullanılması gerekir. Yukarıdaki
örnekte fonksiyon bir aralığı (range) kullanmıĢtır. AĢağıdaki örnekte ise daha farklı argümanlar
kullanılmıĢtır.
, ; Ayraçlar
Fonksiyonların kullanımında argümanların ya da parametrelerinin kullanımı sırasında virgül, ya da
noktalı virgül kullanılır. Excel ayraç karakteri olarak Windows iĢletim sistemi üzerindeki bölgesel
ayarlardaki (regional settings) ayraç (seperator) karakterinin girilmesini bekler. Bu nedenle virgül ve
noktalı virgül kullanımına dikkat etmek gerekir.
Kitapta ya da diğer kaynaklarda fonksiyon içindeki ayraçlar ; ya da , olarak kullanılmıĢ
olabilir. Dikkat edin ve kendi bilgisayarınızdaki Ģekliyle kullanın.
Ayarlarından dolayı farklı bilgisayarlardaki fonksiyon ayraçları; ya da , olabilir. Dikkat
edin ve uygun Ģekliyle kullanın.
Fonksiyon Sihirbazı (Function Wizard)
Fonksiyonları elle yazmak yerine, gerekli parametrelerini sihirbaz aracılığıyla girmek daha uygun
olabilir. Çünkü elle yazarken öğeleri birbirine ayıran karakterlerden tutunda daha birçok olası sorun
bizi beklemektedir. Bu nedenle birkaç fare tıklamasıyla fonksiyonları kullanmak için fonksiyon
sihirbazı çok yararlıdır. Ancak karmaĢık ve iç içe fonksiyonları kullanacağımız zaman sihirbaz
uygun olmayabilir.
Fonksiyon sihirbazını baĢlatmak:
Fonksiyon sihirbazını baĢlatmak için, genellikle veri alanı içinde formülünü konulacağı ya da iĢlemin
yapılıp sonucun konulacağı hücre üzerine gelindikten sonra, araç çubuğunda Function Wizard
(Fonksiyon Sihirbazı) düğmesi tıklanır. Ardından sihirbaz ekranı karĢınıza gelir.
Sihirbaz toplam iki adımdan oluĢur. Ġlk adım fonksiyonun seçilmesidir. Ġstediğiniz fonksiyonu, sağ
taraftaki Function Name (Fonksiyon Adı) altından seçin. Ġstediğiniz fonksiyonu burada
göremezseniz, sol taraftaki Function Category (Fonksiyon Kategorisi) altından bir kategori adı
tıklayın ve sağ tarafta çıkan adlardan istediğinizi seçin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 31
EXCEL UYGULAMALARI
Fonksiyon sihirbazı:
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 32
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.2: Metin (Text) Fonksiyonları
Metin (Text) Fonksiyonları
Metin fonksiyonları metin (text) bilgi üzerinde çeĢitli iĢlemler yapmayı sağlar. Örneğin, müĢteri adı
bilgisin ilk iki karakterini kesmek, uzunluğunu hesaplamak, içindeki karakterlerin yerine farklı
karakter koymak vb gibi.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
UZUNLUK
LEN
Verinin uzunluğunu döndürür.
Kullanım Ģekli:
=UZUNLUK(hücre ya da metin bilgi)
=LEN(hücre ya da metin bilgi)
Diğer örnekler:
=LEN(“70-65-82-85-75-67-85-66-85-75-67-85”)
33
=LEN(“AYġE ÖRNEK”)
=UZUNLUK(“AYġE ÖRNEK”)
10
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BÜYÜKHARF UPPER
Metin verilerin büyük harf yapılmasını sağlar.
Kullanım Ģekli:
=BÜYÜKHARF ( metin)
Örnek:
=BÜYÜKHARF ("ali yilmaz")
=UPPER ("ali yilmaz")
ALĠ YILMAZ
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
KÜÇÜKHARF LOWER
Metin verilerin küçük harf yapılmasını sağlar.
Kullanım Ģekli:
=KÜÇÜKHARF (metin)
Örnek:
=KÜÇÜKHARF("ALĠ YILMAZ")
=LOWER("ALĠ YILMAZ")
ali yılmaz
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
YAZIM.DÜZENĠ PROPER
Metin bilginin ilk karakterini büyük hale getirir.
Kullanım Ģekli: =YAZIM.DÜZENĠ (metin)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 33
EXCEL UYGULAMALARI
Örnek:
=YAZIM.DÜZENĠ(“FARUK”)
=PROPER(“FARUK”)
Faruk
ĠNGĠLĠZCE
TÜRKÇE
BUL
FIND
Bir metin veri içindeki alt metin verinin konumunu bulmayı sağlar. Örneğin ALĠ OKULA GEL
cümlesi içinde OKULA sözcüğünün baĢladığı konumu bulmak için BUL fonksiyonu kullanılabilir.
Kullanım Ģekli:
=BUL (aranan metin, metin, baĢlangıç no)
BaĢlangıç no parametresi istenirse kullanılır ve aramanın baĢlayacağı karakteri gönderir.
Örnek:
=BUL ("M";"KEMAL ÖRNEĞĠMĠZ")
=FIND("M";"KEMAL ÖRNEĞĠMĠZ")
3
M harfi, metnin 3. karakteridir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
SAĞDAN
RIGHT
Bir metin verinin sağından baĢlayarak belirtilen sayıda karakteri döndürür.
Kullanım Ģekli:
=SAĞDAN (metin, karakter sayısı)
=RIGHT (metin, karakter sayısı)
Örnek:
=SAĞDAN ("ALI OKULA GEL"; 3)
=RIGHT ("ALI OKULA GEL"; 3)
GEL
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
SOLDAN
LEFT
Bir metin verinin solundan baĢlayarak belirtilen sayıda karakteri döndürür.
Kullanım Ģekli:
=SOLDAN(metin, karakter sayısı)
=LEFT(metin, karakter sayısı)
Örnek:
=SOLDAN("ALI OKULA GEL"; 3)
=LEFT ("ALI OKULA GEL"; 3)
ALĠ
Ad ve soyadının birlikte bulunduğu bir metinden (hücreden) adı ve soyadı alanlarını ayrı ayrı
çıkarmak için:
Adı:
=SOLDAN(A1; (BUL(" "; A1)-1))
=LEFT(A1; (FIND(" "; A1)-1))
Soyadı:
=SAĞDAN (A1; (UZUNLUK(A1) – BUL(" "; A1)))
=RIGHT (A1; (LEN(A1) – FIND(" "; A1)))
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 34
EXCEL UYGULAMALARI
Bu tür iĢlemlerde farklı yöntemler kullanılabilir. Örneğin adı soyadı bilgisinden soyadı
kısmını çıkarmak için PARÇAAL (MID) fonksiyonu da benzer Ģekilde kullanılabilir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
PARÇAAL
MID
Metin veri içindeki alt karakter dizesini bulur.
Kullanım Ģekli:
=PARÇAAL (metin; baĢlangıç no; karakter sayısı)
=MID(metin; baĢlangıç no; karakter sayısı)
Örnek:
=PARÇAAL ("ALĠ OKULA GEL"; 4; 5)
=MID ("ALĠ OKULA GEL"; 4; 5)
Yukarıdaki formül ile verinin 4 karakterinden baĢlamak üzere 5 karakter kesilir. Sonuç olarak
OKULA sözcüğü elde edilir.
Örnek: AĢağıdaki kodların içinde / / iĢaretleri arasındaki veriyi bulunuz.
HQ/KZ/875
S/46006395610/23231U/A1
ASLġ/YWE/123
FC/FARUK/PERS
ST/0533-4260545
=PARÇAAL(B20,BUL("/",B20)+1,BUL("/",B20,BUL("/",B20)+1)-BUL("/",B20)-1)
=MID(B20,FIND("/",B20)+1,FIND("/",B20,FIND("/",B20)+1)-FIND("/",B20)-1)
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
DEĞĠġTĠR
REPLACE
Bir metin veriyi baĢkasıyla değiĢtirmek için kullanılır. DeğiĢtirilecek metin konum itibariyle belirtilir.
Kullanım Ģekli:
=DEĞĠġTĠR (eski metin; baĢlangıç no; karakter sayısı; yeni metin)
=REPLACE(eski metin; baĢlangıç no; karakter sayısı; yeni metin)
Örnek:
AYÇĠÇEK YAĞI yazan hücredeki YAĞI sözcüğünü ÖZÜ olarak değiĢtirmek için:
=DEĞĠġTĠR(C3;9;4;"ÖZÜ")
=REPLACE(C3;9;4;"ÖZÜ")
NOT: Karakter sayısı sıfır olarak girilirse yeni metin araya eklenir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
YERĠNEKOY
SUBSTITUTE
Metin dizesinde eski metin yerine yeni metni koyar.
Kullanım Ģekli:
YERĠNEKOY(metin; eski metin; yeni metin; yineleme sayısı)
Örnek:
=YERĠNEKOY(C10;"YAĞI"; "ÖZÜ")
=SUBSTITUTE(C10;"YAĞI"; "ÖZÜ")
Örnek: Metin içindeki boĢlukları almak:
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 35
EXCEL UYGULAMALARI
=YERĠNEKOY(C10;" "; "")
=SUBSTITUTE(C10;" "; "")
Örnek: ızmır’i izmir yapmak:
=YERĠNEKOY(C10;"ızmır "; "izmir")
=SUBSTITUTE(C10;"ızmır "; "izmir")
" " karakterleri çift tırnak tuĢu ile elde edilir. Genellikle Q klavyenin sol üst
köĢesindeki tuĢ.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BĠRLEġTĠR
CONCATENATE
Metin verileri birleĢtirir. & karakteri ile aynı iĢleve sahiptir.
Kullanım Ģekli:
=BĠRLEġTĠR (metin1, metin2, ...)
=CONCATENATE(metin1, metin2, ...)
Örnek:
ADI
SOYADI
ALĠ
ÖRNEK
ADI SOYADI
ALĠ ÖRNEK
Adı ve Soyadı sütunlarını birleĢtirmek için:
=BĠRLEġTĠR(A4;" ";B4)
=CONCATENATE(A4;" ";B4)
BirleĢtir fonksiyonu yerine & iĢareti de kullanılabilir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
YĠNELE
REPT
Belirtilen metin değeri (karakteri) belirtilen sayı kere yineler.
Kullanım Ģekli:
=YĠNELE( metin; sayı )
=REPT( metin, sayı )
Örnek:
A1 hücresinde FARUK değeri varsa:
=YĠNELE(A1; 3)
FARUKFARUKFARUK olarak üç kere çoğaltır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 36
EXCEL UYGULAMALARI
Metin Fonksiyonları Uygulamaları
Metin (Text) fonksiyonu uygulamaları:
Uygulama 3.2.1: Soldan beĢ karakteri almak (kesmek)
PERSONEL sayfasına geçin. Adı Soyadı sütununun yanına yeni bir sütun
ekleyerek Adı Soyadı alanının soldan beĢ karakterini alın.
Örnek:
FARUK ÇUBUKÇU -> FARUK
ĠPUCU: SOLDAN (LEFT)
Uygulama 3.2.2: Uzunluğunu bul
PERSONEL sayfasına geçin. Adı Soyadı sütununun yanına yeni bir sütun
ekleyerek Adı Soyadı alanının uzunluğunu bulun.
Örnek:
FARUK ÇUBUKÇU -> 13
ĠPUCU: UZUNLUK (LEN)
Uygulama 3.2.3: Bul (konumunu bul)
PERSONEL sayfasına geçin. BUL (FIND) fonksiyonu ile;
a) Muh Kodu sütununda “-“ karakterinin bulunduğu konumu bulun.
b) Adı Soyadı sütunundaki boĢluk “ “ karakterinin bulunduğu konumu bulun.
c) Adresindeki bölü “/” karakterinin bulunduğu konumu bulun.
NOT: Bu tür fonksiyonlar kendi baĢına yararlı olmayabilir. Ancak fonksiyonların
diğer fonksiyonların içinde kullanılması söz konusudur. Örneğin bir karakterin
bulunduğu konum, veri içinde bu karaktere kadar kesip alınmasını sağlayabilir.
Uygulama 3.2.4: Metin içinden parça almak
a) PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütunda; Muh Kodu sütununun hesap
kodunun tire (“-“) ile baĢlayan 2 karakterini alın.
Örnek: 770-01-001 -> 01
NOT: BeĢinciden baĢla denildiği için farklı verilerde hata oldu. O zaman BUL
(FIND) fonksiyonu ile tirenin (-) bulunduğu yerden (sonra) baĢlayarak iki
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 37
EXCEL UYGULAMALARI
karakter al Ģeklinde çözümü güncelleyin.
PARÇAAL (C7;BUL(“-“;C7);2)
MID(C7;FIND(“-“;C7);2)
b) PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütunda; Muh Kodu sütununun hesap
kodunun ikinci tire (“-“) ile baĢlayan 3 karakterini alın.
Örnek: 770-01-001 -> 001
c) Adı Soyadı sütununda Adını bulun. Bu iĢlemi sol baĢtan boĢluğa kadar olan
alanı seçerek yapın.
Örnek:
FARUK ÇUBUKÇU
-> FARUK
ALĠ ÖRNEK
-> ALĠ
d) Adı Soyadı sütununda Soyadı bulun. Bu iĢlemi baĢından boĢluktan sona
yada uzunluk değerini kullanarak yapın.
Örnek:
FARUK ÇUBUKÇU
-> ÇUBUKÇU
ALĠ ÖRNEK
-> ÖRNEK
Uygulama 3.2.5: BirleĢtirme
PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütun ekleyerek; Adı ve Muh kodunun
son üç karakterini tire ile birleĢtiren bir alan oluĢturun ve bütün sütunu
oluĢturun.
Örnek:
AHMET-001
SUAT-001
ĠBRAHĠM-001
ĠPUCU: BĠRLEġTĠR (CONCATENATE)
&
Uygulama 3.2.6: Küçük harfe çevir
PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütun açarak; Adı Soyadı sütununu
küçük harfe çevirin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 38
EXCEL UYGULAMALARI
KÜÇÜKHARF (LOWER)
Uygulama 3.2.7: Ġlk karakterini büyük harfe çevir
PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütun açarak; Adı Soyadı sütununun ilk
karakterini Büyük diğer karakterlerini harfe çevirin.
faruk çubukcu
-> Faruk Çubukçu
olacak Ģekilde.
Uygulama 3.2.8: Telefon numaralarının içindeki boĢluğu al
PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütun açarak; Cep Tel sütunu içindeki
boĢlukları kaldırın.
Öneri:
=YERĠNEKOY(C10," ", "")
=SUBSTITUTE(C10," ", "")
Uygulama 3.2.9: Telefon numaralarının önündeki sıfırları kaldır
PERSONEL sayfasına geçin. Yeni bir sütun açarak; Cep Tel sütunu içindeki
boĢlukları kaldırın.
Öneri:
= DEĞĠġTĠR(veri;1;1;"")
= REPLACE(veri;1;1;"")
Uygulama 3.2.10: Karakterleri değiĢtirme
GIDA sayfasına geçin. Yeni bir sütun açarak; YAĞI sözcüğünü ÖZÜ olarak
değiĢtirin.
Örnek:
AYÇĠÇEK YAĞI -> AYÇĠÇEK ÖZÜ
ĠPUCU: YERĠNEKOY (SUBSTITUTE)
Uygulama 3.2.10: Uzunluğu Kontrol Etmek
PERSONEL sayfasına geçin.
Adı Soyadı sütunu 20 karakterden büyükse ilk 20 karakterini alarak diğer
kısmını yok etmek.
Öneri: A3 hücresinde durunda Adı Soyadı bilgisi için:
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 39
EXCEL UYGULAMALARI
=EĞER(UZUNLUK(A3)>20;YERĠNEKOY(A3;A3;SOLDAN(A3;20));A3)
=IF(LEN(A3)>20;SUBSTITUTE(A3;A3;LEFT(A3;20));A3)
NOT: Bir hücreye girilecek metin verinin uzunluğu baĢka nasıl kontrol edilebilir?
Veri doğrulama (data validation) vb. Excel olanaklarını not edin.
Veri / Metne DönüĢtür (Data / Convert to Text ) komutu ile bir sütundaki metin
bilgisi parçalanabilir…
Uygulama 3.2.11: Ürün Kodu DeğiĢikliği 1
URUNLER3 sayfasına geçin.
Yeni bir sütun ekleyin.
Ürün kodu sütununda FC yerine KZT gelecek Ģekilde değiĢlik yapın.
321FC21 yerine 321KZT21 olsun.
İPUCU: YERĠNEKOY (SUBSTITUTE)
Uygulama 3.2.12: Ürün Kodu DeğiĢikliği 2
URUNLER3 sayfasına geçin.
Yeni bir sütun ekleyin.
Ürün kodu sütununda kodun arasına – karakteri girin.
321FC21 yerine 321FC-21 olsun.
ĠPUCU: DEĞĠġTĠR (REPLACE
Uygulama 3.2.13: Önüne Sıfır Koymak (Karakterleri Yinelemek)
URUNKODLARI sayfasına geçin.
ÜRÜN KODU sütunundaki kodların önüne sıfır ekleyerek YENĠ KOD alanını
oluĢturun. Yeni kodlar 12 karakter uzunluğunda olması gerekir.
12 uzunluğunda olanları sağdan kısaltın.
12 den az uzunlukta olanların önüne sıfır ekleyin.
ABC-123
00000ABC-123
İPUCU: YİNELE (REPT)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 40
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.3: Mantıksal Fonksiyonlar
EĞER (IF) baĢta olmak üzere diğer mantık fonksiyonları bir koĢula ya da mantık önermesine göre
farklı iĢlemler yapmayı ya da karar verilmesini sağlar.
Mantık fonksiyonları belli değerlerin test edilmesini ve buna göre iĢlem yapılmasını sağlar. Sonucu
doğru olması durumunda DOĞRU (TRUE) değeri, yanlıĢ olması durumunda da YANLIġ (FALSE)
değeri döndürürler. Örneğin 5 > 3 (5 büyüktür 3 tür) koĢulu doğrudur ve sonuç DOĞRU (TRUE)
olur.
Mantıksal fonksiyonlar içinde kullanılan koĢul operatörleri:
Operatör
<
<=
>
>=
<>
=
Anlamı
Küçüktür
Küçük eĢittir
Büyüktür
Büyük eĢittir
EĢit değildir
EĢittir
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
EĞER
IF
Bir koĢulu değerlendirip değiĢik iĢlemlerden birisinin yapılmasını sağlar.
Kullanım Ģekli:
=EĞER (mantıksal_ifade, doğru_kısım, yanlıĢ_kısım)
=IF(mantıksal_ifade, doğru_kısım, yanlıĢ_kısım)
Örnek:
=EĞER(A2 > 100; "yüzden büyük"; "yüzden küçük")
=IF (A2 > 100; "yüzden büyük"; "yüzden küçük")
=EĞER(A2 > 100; A1 * 10% ; A1 * 20%)
=IF(A2 > 100; A1 * 10% ; A1 * 20%)
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
VE
AND
BirleĢik koĢullar oluĢturmayı sağlayan bu deyimler bir grup koĢulu değerlendirip değiĢik iĢlemleri
(alternatif olarak) yerine getirmeyi sağlar.
Kullanım Ģekli:
=VE (mantıksal_ifade1, mantıksal_ifade2, ....)
=AND (mantıksal_ifade1, mantıksal_ifade2, ....)
Örnek:
=EĞER(VE(A1>1000;A1<2000);”A1 içindeki değer 1000 ile 2000 arasında”;”değil”)
=IF(ADN(A1>1000;A1<2000);”A1 içindeki değer 1000 ile 2000 arasında”;”değil”)
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 41
EXCEL UYGULAMALARI
YADA
OR
KoĢullardan birisinin doğru olması durumunda iĢlem yapmayı sağlar:
Örnek:
=EĞER(YADA(A1>1000;A1<2000);”A1 içindeki değer 1000 ya da 2000’den küçük olabilir”;”değil”)
=IF(OR(A1>1000;A1<2000);”A1 içindeki değer 1000 ya da 2000’den küçük olabilir”;”değil”)
Özel Mantıksal Fonksiyonlar:
Bu sınıfa alabileceğimiz birkaç tane özel fonksiyon vardır:
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
ETOPLA
SUMIF
KoĢulun doğru olmaması durumunu test eder:
ETOPLA (SUMIF) fonksiyonu toplama iĢleminin belli bir koĢula göre yapılmasını sağlar. Örneğin
70’in üzerinde olan notların toplanması gibi.
Örnek:
=SUMIF(a1:a10;">70")
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
EĞERSAY
COUNTIF
KoĢulun doğru olmaması durumunu test eder. Seçilen hücre aralığında belirli bir Ģarta uyan
hücreleri sayısını verir.
=EĞERSAY(aralık; kriter)
Örnek :
=EĞERSAY(A10:A20;“>100”)
A10 ile A20 arasında kalan hücrelerden değeri 100’den büyük olanların sayısını verir
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 42
EXCEL UYGULAMALARI
EĞER (IF) Fonksiyonu Uygulamaları
Uygulama 3.3.1: Kesinti Hesaplama
CIRO1 sayfasına geçin. Belirtilen oranlara uygun olacak Ģekilde Kesinti’yi
hesaplayın.
Uygulama 3.3.2: Kesinti Hesaplama
CIRO2 sayfasına geçin. Belirtilen oranlara uygun olacak Ģekilde Kesinti’yi
hesaplayın.
Uygulama 3.3.3: Kesinti Hesaplama
CIRO3 sayfasına geçin. Belirtilen oranlara uygun olacak Ģekilde Kesinti’yi
hesaplayın. Bu hesaplamada ikinci ve üçüncü dilime geçen tutarlar; birinci
dilime giren kadar kısmını birinci dilimin oranından, ikinci dilimine giren kadarını
ikinci dilim oranlarından hesaplanacak Ģekilde olacaktır.
Uygulama 3.3.4: Eğer (IF) uygulaması
PERSONEL sayfasına geçin.
Yeni bir kolon açarak; EVLĠ olanlara 2000, evli olmayanlara 1000 lira olmak
üzere ikramiye hesaplayın.
Uygulama 3.3.5: Vergi Hesaplama
VERGĠ sayfasına geçin. KiĢilerin brüt ücretine göre gelir vergisini hesaplayın.
Sonucu ilgili sütuna yazın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 43
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 3.3.6: NOT Hesaplama
NOTLAR sayfasına geçin.
Verilen not değerlendirme çizelgesine göre; öğrencilerin aldığı notları KALDI,
ORTA; ĠYĠ ve PEKĠYĠ gibi notlarla değerlendirin.
Uygulama 3.3.7: BirleĢtirme
PERSONEL sayfasına geçin. Kod etiketli sütundaki verilerin dört karaktere
tamamlanması gerekiyor. Gerekli olduğu kadar önüne sıfır karakteri ekleyerek
dört karakterli hale getirin.
Kod
Kod2
FC
00FC
F
000F
0FC
00FC
Uygulama 3.3.8: EĞERSAY (COUNTIF) uygulaması
EGITIMPLAN sayfasına geçin.
Haftalık ders planında günler ve ders saatleri yer almaktadır.
MUH, FIN, PAZ gibi derslerin toplam kaç saat olduğunu bulunuz.
Uygulama 3.3.9: Personel Kaç Eğitime KatılmıĢ?
INKA-EGITIMLER sayfasına geçin. Personelin kaç eğitim katıldığını INKAEGITIMHAREKET sayfasına göre hesaplayın.
Ġpucu: EĞERSAY (COUNTIF)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 44
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.4: Arama ve BaĢvuru Fonksiyonları
Arama fonksiyonlarının görevi ise bir değerin ya da adın bir diğer liste içinde aranması gibi
aramaya ve bulunulan yere iliĢkin bilgilerle çalıĢmamızı sağlar.
TÜRKÇE
ARA
ĠNGĠLĠZCE
LOOKUP
Arama ve eĢleĢtirme iĢlemlerini yapar. Tipik olarak bir “derecelendirme” iĢlemini yapar. Örneğin
satıĢ miktarlarına göre satıcıların A, B, C gibi derecelendirilmesi.
Bu fonksiyonun kullanımında iki seçenek karĢımıza çıkar. Dizi (array) ve Vektör.
Dizi (Array) Formu:
Dizi kullanımı daha basittir. Değer verilen iki grup bilgi ile karĢılaĢtırılır. Örneğin
Kullanım Ģekli:
=ARA (değer; { dizi1} ; { dizi2} )
Örneğin B18 hücresinde duran öğrencinin notunu değerlendirmek:
=ARA(B18;{0;30;60;80};{"D";"C";"B";"A"})
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
DÜġEYARA
VLOOKUP
Arama fonksiyonlarının en yaygın kullanılanlarından birisidir. Bu fonksiyonlar bir değerin bir liste
içinde bulunmasını ve karĢılığı olarak bir değerin döndürülmesini sağlar. Örneğin personelin kodu
aracılığıyla bir baĢka tablodan personelin ücretini bulmak gibi….
Kullanım Ģekli:
=DÜġEYARA (aranan değer, tablo dizisi, sütun sıra numarası, arama şekli)
=VLOOKUP (aranan değer, tablo dizisi, sütun sıra numarası, arama şekli)
Aranan değer: Kaynak bilgi.
Tablo dizisi: Veri aralığı. Kaynak bilginin aranacağı ve aranan karĢılığının döneceği yer.
Sütun sıra numarası: Kaynak bilginin bulunduğu satıra ulaĢıldıktan sonra kaç sütün sağa doğru
gidilerek aranan bilgi bulunacak?
Arama Ģekli: Tam eĢleĢme ya da yakın eĢleĢme. Arama Ģekli genellikle tam eĢleĢme için YANLIġ
(FALSE) olarak kullanılır. Yakın eĢleĢme için DOĞRU (TRUE) kullanılır.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 45
EXCEL UYGULAMALARI
Arama ve BaĢvuru Fonksiyonları Uygulamaları
Uygulama 3.4.1: Satıcıları derecelendirmek (sınıflandırmak)
Dizi (array) ile:
DERECE1 sayfasına geçin. DERECE1 daha önceki çalıĢmadan girilen
BAĞLADIĞI MÜġTERĠ SAYISI sütunundaki değerleri sınıflandırın. Değer
girilmemiĢse satılara 1-1000 arası rastgele değerler verin.
Sınıflama ölçütü: 0;100;200;300;400;500 değerlerine karĢın:
"F";"E";"D";"C";"B";"A" değerlerini verin:
Öneri:
=ARA(B4;{0;100;200;300;400;500};{"F";"E";"D";"C";"B";"A"})
=LOOKUP(B4;{0;100;200;300;400;500};{"F";"E";"D";"C";"B";"A"})
Uygulama 3.4.2: Satıcıları derecelendirmek (sınıflandırmak)
Vektör ile:
DERECE2 sayfasına geçin. BAĞLADIĞI MÜġTERĠ SAYISI sütunundaki
değerleri sayfada belirtilen kritere göre sınıflandırın.
Öneri:
=ARA(B2;$G$2:$G$7;$H$2:$H$7)
=LOOKUP(B2;$G$2:$G$7;$H$2:$H$7)
Uygulama 3.4.3: Ürün satıĢlarını derecelendirin.
DERECE3 sayfasına geçin. Ürün satıĢ adetlerinin ortalamasını sayfada
belirtilen kritere göre sınıflandırın.
Öneri:
=ARA(f10;$f$3:$f$6;$e$3:$e$6)
Uygulama 3.4.4: SipariĢ Bilgi GiriĢi – Ürün Kodunu Getirme
SIPARIS sayfasına geçin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 46
EXCEL UYGULAMALARI
Ürün sütununa Ürün adı yazıldığında ürünün fiyatının URUNLER sayfasından
getirilerek fiyat sütununa konulmasını sağlayın.
Fiyatın getirileceği D4 hücresine gidin ve aĢağıdaki formülü oluĢturun:
Öneri:
=DÜġEYARA(C4, URUNLER!B2:F14; 5 ; YANLIġ)
=VLOOKUP(C4, URUNLER!B2:F14; 5 ; FALSE)
ġekil: Veri tablosu ve DüĢeyara (VLookup) fonksiyonu içindeki elemanları:
Veri alanlarının sabitlenmesi gerekir.
=DÜġEYARA(C4, URUNLER!$B$2: $F$14; 5 ; YANLIġ)
=VLOOKUP(C4, URUNLER! $B$2: $F$14; 5 ; FALSE)
Kullanım:
Veri giriĢi:
MÜġTERĠ
TARĠH
ÜRÜN
FĠYAT
MĠKTAR TUTAR (FĠYAT*MĠKTAR)
AKTAġ TĠC.
01.01.2009
AYÇĠÇEK YAĞI
MÜġTERĠ
TARĠH
FĠYAT
AKTAġ TĠC.
01.01.2009
=
3
102
Formülden sonra:
ÜRÜN
MĠKTAR TUTAR (FĠYAT*MĠKTAR)
AYÇĠÇEK YAĞI
34
3
102
Ayrıca: Gerekli alan tanımlamaları yaparak; müĢteri sütunun bir liste kutusu
aracılığıyla SIRKETLER tablosundan, ÜRÜN sütunun da URUNLER
sütunundan liste kutusu aracılığıyla gelmesini sağlayın.
Uygulama 3.4.5: Personel Eğitimleri
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 47
EXCEL UYGULAMALARI
EGITIM sayfasına geçin.
EGITIM sayfasında girilecek eğitim hareket bilgilerini daha kolay yapabilmek
için Personelin adı girildiğinde hemen ardından PERSONEL1 sayfasına
bakılarak ilgili personelin departmanı, ilçesi ve ili bilgilerini getiren bir
DüĢeyarama yapın.
Ayrıca: Personel bilgisinin de bir liste kutusu aracılığıyla PERSONEL1
sayfasından getirilmesini sağlayın.
Uygulama 3.4.6: Plasiyerin Aylık Cirosunu Bulmak
PLASIYER-CIRO sayfasına geçin.
Belirtilen ay ve satıcının cirosunun Tutar alanına getiren bir formül yazın.
Ay ve Satıcı alanları liste kutusu ile seçilebilir.
Uygulama 3.4.7: Farklı Fiyat Uygulaması
SIPARIS sayfasına geçin.
Ürün sütununa Ürün adı yazıldığında ürünün fiyatının URUNLER sayfasından
getirilerek fiyat sütununa konulmasını sağlayın. Ancak bu arada girilen MüĢteri
adının da MÜġTERĠLER sayfasındaki türüne göre (A, B, C ya da D) hangi
fiyatın (Fiyat 1, Fiyat 2, Fiyat 3 ya da Fiyat 4) uygulanacağını belirleyin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 48
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 3.4.8: En DüĢük Fiyatı Veren Firma Hangisi?
ENDUSUK-TEKLIF sayfasına geçin.
Ürünler için çeĢitli firmalardan teklif alan Ģirketimiz; ürün bazında hangi firmanın
en düĢük teklifi verdiğini öğrenmek istemektedir?
ĠPUCU: KAÇINCI (MATCH) ve ELEMAN (CHOOSE) kullanabilirsiniz.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 49
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.5: Tarih ve Saat Fonksiyonları
Tarih ve saat fonksiyonları özellikle tarih ve saat bilgisinden yararlanarak iĢlemler yapmayı sağlar.
Örneğin sistem tarihinin elde edilmesini sağlayan ġĠMDĠ (NOW) fonksiyonu.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BUGÜN
TODAY
Bulunulan günü verir. Genellikle sistem tarihinden gün bilgisini alarak iĢlem yapıldığında kullanılır.
=TODAY() - "1/1/2004"
Yukarıdaki ifade ile bugün ile yıl sonu (2004) arasında kaç gün olduğu hesaplanır.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
HAFTANINGÜNÜ WEEKDAY
Verilen tarih seri numarasını Pazar günü 1, Pazartesi 2, ... olmak üzere haftanın hangi günü
olduğunu hesaplar.
=WEEKDAY(35988)
=WEEKDAY(DATEVALUE("1/1/1999"))
ĠNGĠLĠZCE
TÜRKÇE
ġĠMDĠ
NOW
O anki zamanı tarih ve zaman olarak verir. Değeri bilgisayarın saatinden alır. Diğer bir deyiĢle o
anki zamanı gün, ay, yıl ve saat olarak verir.
=ġĠMDĠ()
=NOW()
Sonucunda o anın değeri elde edilir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
YIL
YEAR
Verilen bir tarih bilgisine (seri numarası ya da tarih metni) karĢılık gelen yıl değerini verir.
=YEAR(seri numarası)
=YEAR(DATEVALUE("1/1/1999")
=YIL(TARĠHSAYISI("1/1/1999")
Yukarıdaki fonksiyonun sonucu 1999 olarak döner.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
AY
MONTH
Verilen bir tarih bilgisine (seri numarası ya da tarih metni) karĢılık gelen ay değerini verir.
=MONTH(seri numarası)
=MONTH(DATEVALUE("1/1/1999")
=AY(TARĠHSAYISI("1/1/1999")
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 50
EXCEL UYGULAMALARI
Yukarıdaki fonksiyonun sonucu 1 olarak döner.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
GÜN
DAY
Verilen bir tarih bilgisine (seri numarası ya da tarih metni) karĢılık gelen gün değerini verir.
=DAY(seri numarası)
=DAY(DATEVALUE("1/1/1999")
Yukarıdaki fonksiyonun sonucu 1 olarak döner.
Örnek: Ġki tarih arasında kaç ay olduğunu bulmak:
=(YEAR(yıl1) - YEAR(yıl2))*12+(MONTH(yıl1)-MONTH(yıl2))
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
SAAT
HOUR
Verilen bir seri numarasına karĢılık gelen saat değerini verir.
=HOUR (seri numarası)
=HOUR(NOW())
=SAAT(ġĠMDĠ())
Yukarıdaki fonksiyon ile bu anın değeri saat olarak verilir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
DAKĠKA
MINUTE
Verilen bir seri numarasına karĢılık gelen saat değerini verir.
=MINUTE(seri numarası)
=MINUTE(NOW())
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 51
EXCEL UYGULAMALARI
Tarih Fonksiyonu Uygulamaları
Uygulama 3.5.1: Gün Sayısı ve Günü Bulmak
SIPVERI sayfasına geçin.
a) Tabloya yeni bir sütun ekleyerek; SipariĢ tarihi ile Teslim tarihi arasındaki
gün sayısını bulun.
b) Teslim süresi 10 günü geçmiĢ sipariĢleri kırmızı ile gösterin.
KoĢullu biçimleme (Conditional Formatting)
c) Teslim tarihi ile bugün arasındaki farkı bulun.
d) Pazartesi günü gerçekleĢen sipariĢleri bulun.
Öneri:
HAFTANINGÜNÜ (WEEKDAY) fonksiyonu.
Gün değerleri: Pazar->1, Pazartesi-2,Salı-> 3…..
Uygulama 3.5.2: ÇalıĢma Süresinin Hesaplanması
CALISMA-SURESI sayfasına geçin.
Personelin çalıĢma süresini ay olarak hesaplayın.
Ardından da ihbar süresinin kaç hafta olduğunu hesaplayın.
Uygulama 3.5.3:
MAKINE sayfasına geçin.
Makinelerin baĢlama ve durma saatlerinden kaç saat çalıĢtıklarını hesaplayın.
Tüm makinelerin toplam çalıĢma süresini hesaplayın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 52
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.6: Bilgi Fonksiyonları
Genellikle hücrelerdeki verinin niteliğini belirlemek için kullanılır. Bunun dıĢında verinin özelliklerini
kontrol etmemizi sağlayan bir dizi fonksiyona sahiptir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BĠLGĠ
INFO
Üzerinde çalıĢılan iĢletim sistemini kullanarak ortam hakkında bilgi verir.
=INFO(veri tipi)
Bilgi tipi
Ġçeriği
“directory”
Bulunulan dizin.
“memavail”
Bellek miktarı
“memused”
Kullanılan bellek miktarı
“totmem”
Toplam bellek miktarı
“recalc”
Hesaplama yöntemi
“release”
Excel’in sürümü
“system”
ĠĢletim sisteminin adı. FARUK-PC üzerinde
Windows 7
=INFO(“directory”)
Yukarıdaki deyimin ardından bulunulan dizin gösterilir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
EHATALIYSA ISERROR
Sonucun herhangi bir hata değerine karĢılık gelmesini test eder. Bu hatalar #BAġV! (#REF!),
#SAYI/0!, (DIV/0!) gibi bilinen Excel hatalarıdır.
Örnek: AĢağıdaki örnekte formül hatalı ise “değer bulunamadı” mesajı, hatalı değilse formülün
normal çalıĢması sağlanır.
=EĞER(EHATALIYSA(DUġEYARA("Faruk", Veri, 2, YANLIġ)), " Değer bulunamadı",
DÜġEYARA("Faruk", Veri, 2, YANLIġ))
=IF(ISERROR(VLOOKUP("Faruk", Veri, 2, FALSE)), " Değer bulunamadı", VLOOKUP("Faruk",
Veri, 2, FALSE))
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 53
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 3.6.1:
Daha önce yaptığınız arama iĢlemlerinde; aramanın karĢılığı bulunmaması
durumunda “Değer Bulunamadı” hatası verecek Ģekilde düzenleyin.
Uygulama 3.6.2
HATALI-MAILLER sayfasına geçin.
Hatalı olan e-posta adreslerini Durumu sütununa “Hatalı” olarak yazın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 54
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.7: Veritabanı Fonksiyonları
Veritabanı fonksiyonları bir sütün ya da satır ile uğraĢmaktan çok bir aralık (range) üzerinde iĢlem
yapmayı sağlar. Genellikle bir kritere uygun olan aralığın toplanması, sayılması gibi iĢlemleri
sağlar.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
VSEÇTOPLA
DSUM
Veritabanı üzerinde toplama iĢlemi yapar.
Kullanım Ģekli:
=VSEÇTOPLA(Veritabanı alanı, iĢlem yapılacak sütun baĢlığı, kriter)
=DSUM(Veritabanı alanı, iĢlem yapılacak sütun baĢlığı, kriter)
Veritabanı alanı: ĠĢlem yapılacak tablo.
ĠĢlem yapılacak sütun baĢlığı: Hangi sütun toplanacak ise onun baĢlığı. Örneğin Fiyat etiketinin
bulunduğu baĢlık hücre (örneğin D3 gibi bir hücre).
Örnek:
=VSEÇSAY($A$3:$H$20;H3;E23:F24)
Kriter: Kriter alanı özel olarak ayrı bir yerde düzenlenir.
Kriter alanı iliĢkisel operatörlerin kullanıldığı koĢullardır:
KoĢul operatörleri:
Operatör
Anlamı
<
Küçüktür
<=
Küçük eĢittir
>
Büyüktür
>=
Büyük eĢittir
<>
EĢit değildir
=
EĢittir
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 55
EXCEL UYGULAMALARI
? (soru iĢareti) Soru iĢareti ile aynı konumda herhangi karakter
* (yıldız iĢareti) Yıldız iĢareti ile aynı konumda herhangi sayıda karakter. Örneğin F* F ile
baĢlayanlar anlamına gelir.
NOT: Microsoft Excel verileri değerlendirirken büyük harf ve küçük harfler arasında ayırım yapmaz.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
VSEÇSAY
DCOUNT
Veritabanı üzerinde sayma iĢlemi yapar.
Kullanım Ģekli:
=VSEÇSAY(Veritabanı alanı, iĢlem yapılacak sütun baĢlığı, kriter)
=DCOUNT(Veritabanı alanı, iĢlem yapılacak sütun baĢlığı, kriter)
Veritabanı alanı: ĠĢlem yapılacak tablo.
ĠĢlem yapılacak sütun baĢlığı: Hangi sütun toplanacak ise onun baĢlığı. Örneğin Fiyat etiketinin
bulunduğu (baĢlık) hücre adresi (örneğin D3 gibi bir hücre).
Uygulama 3.7.1: VSEÇTOPLA (DSUM)
SATISLAR sayfasına geçin.
a) ÇEK olarak yapılan satıĢ tutarlarının toplamını bulun.
Tablo altında bir kriter alanı oluĢturun.
Tutarı sütunun altında formülü uygulayın ve belirtilen kriter alanını kullanın.
b) Ödeme tipi ÇEK olan ve plasiyeri NURĠ ÖRNEK olan satıĢ tutarlarının
toplamını hesaplayın.
c) 2007 yılının ġubat ayındaki satıĢ tutarlarının toplamını bulun.
d) ÇEK, NURĠ ÖRNEK ve ġubat ayı satıĢ tutarlarının toplamını bulun.
e) NURĠ ÖRNEK’in çek ya da senet olan satıĢ tutarlarının toplamını bulun.
f) MARMARA ve EGE’nin satıĢ tutarlarının toplamını bulun.
Uygulama 3.7.2: VSEÇSAY (DCOUNT)
PERSONEL1 sayfasına geçin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 56
EXCEL UYGULAMALARI
a) ALSANCAK ilçesinde kaç kiĢi oturmaktadır?
b) ALSANCAK ilçesinde oturan ve PERSONEL departmanında çalıĢan kaç kiĢi
vardır?
Uygulama 3.7.3: VSEÇSAY (DCOUNT)
SIPVERI sayfasına geçin.
1 ġubat ile 29 Ģubat arasındaki sipariĢ sayısını (kaç adet sipariĢ olmuĢ)
hesaplayın.
Uygulama 3.7.4: Satıcıların Toplam SatıĢları
TOPLAMSATIS sayfasına geçin.
Sağ tarafta (kriter alanı) seçilen satıcının ardından alt alan toplam satıĢ tutarını
hesaplayan bir fonksiyon yazın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 57
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.8: Finansal Fonksiyonlar
EXCEL’in en yaygın kullanıldığı alanlardan birisi de finanstır (mali iĢler). Çok sayıda finansal
fonksiyonun kullanımını öğrenerek mevcut ticari iĢlemlerinizi kolaylaĢtırabilir ya da yeni çözümler
ve uygulamalar yapabilirsiniz.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
DEVRESEL_ÖDEME PMT
En yaygın kullanılan finansal (mali) fonksiyondur. Payment (ödeme) fonksiyonu, belli bir faiz oranı
üzerinden yine belli bir dönem sonunda gerçekleĢecek ödemeyi hesaplar.
Kullanım Ģekli:
=PMT(rate; period; pv; fv; type)
= DEVRESEL_ÖDEME(oran; dönem_sayısı; bd; gd; tür)
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BD
PV
Bugünkü değer (present value) fonksiyonu n dönem süresince yapılan ödemelerin bugünkü
değerini hesaplar.
Örnek: Yıllık %90 faizle ayda 100 TL ödeyerek bugün ne kadar para alabilirsiniz?
=PV(90%/12;12;100)
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
GD
FV
Gelecekteki değer (Future Value) fonksiyonu n dönem süresince yapılan ödemelerin gelecekteki
değerini hesaplar.
Örnek: Yıllık %90 faizle ayda 100 TL ödeyerek yapılan yatırımın gelecekteki değeri nedir?
=FV(90%:12;12;-100)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 58
EXCEL UYGULAMALARI
Finansal Fonksiyonların Uygulamaları
Uygulama 3.8.1: Aylık Ödeme?
Yeni bir sayfa (sheet) açarak aĢağıdaki iĢlemleri yapın.
a) 30,000 (otuz bin) TL kredi aldınız. Yıllık %20 faiz uygulanmakta. 24 ayda
ödemek istiyorsunuz. Aylık ödeme ne kadar olmalı?
=DEVRESEL_ÖDEME(20%/12;24;30000)
=PMT(20%/12;24;30000)
b) 30,000 (otuz bin) TL kredi aldınız. Aylık %2 faiz uygulanmakta. 36 ayda
ödemek istiyorsunuz. Aylık ödeme ne kadar olmalı?
=DEVRESEL_ÖDEME(2%;36;30000)
c) Yıllık %15 faizin olduğun sistemde, 20 Yıl sonunda 50,000 (elli bin) TL’si
olmasını isteyen bir kiĢi ayda ne kadar biriktirmeli.
Öneri:
=DEVRESEL_ÖDEME(15%/12;20*12;0;50000
NOT: Faiz oranını belirtilmesi versiyon/dil farklılığına göre 90% yada %90
Ģeklinde olabililir…
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 59
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.9: Ġstatistiksel Fonksiyonlar
Veriler üzerinde çeĢitli istatistiksel iĢlemler yapar. Bunların baĢında saymak, ortalamak, standart
sapmayı hesaplamak gibi iĢlemler gelir.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BAĞ_DEĞ_SAY COUNT
Belirtilen değerleri ya da aralığı (bağımsız değiĢkenler listesini) sayar.
Kullanım Ģekli:
=BAĞ_DEĞ_SAY(değer1; değer2; ...)
Ya da
=BAĞ_DEĞ_SAY(aralık)
= COUNT (aralık)
Değer1; değer2;... sayılacak değerleri temsil eden 1 ile 30 arasında bağımsız değiĢkendir.
= COUNT (a1:a5)
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY COUNTA
Verilen listede boĢ olmayan değerleri sayar.
Kullanım Ģekli:
=BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY(değer1; değer2; ...)
Değer1; değer2;... sayılacak değerleri temsil eden 1 ile 30 arasında bağımsız değiĢkendir.
=BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY(A1:A10)
=COUNTA (A1:A10)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 60
EXCEL UYGULAMALARI
Ġstatistiksel Fonksiyonlar Uygulaması
Uygulama 3.9.1: Haftalık Plan
EGITIMPLAN sayfasına geçin.
a) Haftalık plan içinde kaç saat muhasebe (MUH) dersi verildiğini hesaplayın.
b) Haftalık plan içinde kaç saat finans (FĠN) dersi verildiğini hesaplayın.
a) Haftalık plan içinde kaç saat pazarlama (PAZ) dersi verildiğini hesaplayın.
Uygulama 3.9.2: Enerji Tüketim Değerleri
ENERJITUKETIM sayfasına geçin.
Ortalama tüketim değerini hesaplayın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 61
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.10: Matematiksel Fonksiyonlar
Matematiksel ve trigonometrik hesaplamaları yapar.
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
TOPLA
SUM
Belirtilen sayıların toplamını alır.
=SUM(sayı1, say2, …)
=TOPLA(1,2,3)
Sonucu: 6
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
YUKARIYUVARLA ROUNDUP
Belirtilen bir sayıyı en yakın üst değerine yuvarlar.
=ROUNDUP(sayı, duyarlılık)
=ROUNDUP(1.72, 0.1)
=YUKARIYUVARLA(1.72, 0.1)
Sonucu: 2
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
YUVARLA
ROUND
Tanımlanan bir sayıyı belirtilen ondalık uzunluğa yuvarlar.
=ROUND(sayı, hane sayısı)
=ROUND(12.201, 1)
Sonucu: 12.2
TÜRKÇE
ĠNGĠLĠZCE
KAREKÖK
SQRT
Bir pozitif sayının karekökünü alır.
=SQRT(sayı)
=SQRT(16)
=KAREKÖK(16)
Sonucu: 4
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 62
EXCEL UYGULAMALARI
Matematiksel Fonksiyonların Uygulaması
Uygulama 3.10.1: Yuvarlama (Round)
SIPVERI sayfasına geçin.
a) G sütununa gelecek Ģekilde;
Her bir sipariĢ tutarını toplam satıĢ tutarına bölerek oranı bulun
Oran (Satır / Toplam)
Öneri:
=F2/$F$24
Sonuç: 0,068138045
b) Yuvarlama
0,068138045 değerini 0,06 olacak Ģekilde yuvarlayın.
NOT: Ondalık ve binler ayracı nokta ve virgül olarak kullanılabilmektedir. Bu
düzenlemeleri için bilgisayarın bölgesel ayarlarını (regional settings) kontrol
edin.
Uygulama 3.10.2: Tamsayına (Integer) Çevirme
SIPVERI sayfasına geçin.
a) Yeni bir sütunda sipariĢ tutar toplamını her bir sipariĢe bölün.
b) Çıkan değeri tamsayıya (integer) çevirin.
Öneri:
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 63
EXCEL UYGULAMALARI
MODÜL 4: VERĠ ANALĠZĠ
Konu 4.1: Sıralama (Sort)
Konu 4.2: Filtreleme (Filter)
Konu 4.3: Alt Toplamlar (Sub Totals)
Konu 4.4: Özet Tablolar (Pivot Tables)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 64
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 4.1: Sıralama
Veri listelerinin düzenlenmesi için kullanılan yöntemlerin baĢında verileri belli alanlarına sıralanması
gelir. Sıralama (sort) iĢlemi bir çalıĢma tablosunda yer alan bilgilerin belli sütuna göre sıralı hale
getirilmesidir. Örneği müĢteri bilgilerinin adına göre sıralanması gibi:
Sıralama iĢlemi için:
Önce sıralanacak alan üzerindeki bir hücreye tıklayın. (ya da sıralanacak verileri seçin)
Excel 2003:
Veri (Data) menüsünden Sırala (Sort) komutunu tıklayın.
Sıralama iletiĢim kutusunda verilerin hangi sütuna göre sıralanacağını seçin.
Sıralama (Sort) iletiĢim kutusunda yer alan BaĢlık Satırı Var (Header row) ve BaĢlık Satırı Yok (No
header row) seçeneği tablonun sütün baĢlıklarının olup olmaması ile ilgilidir. Eğer tabloda sütun
baĢlığı varsa Excel otomatik olarak baĢlık seçeneğini seçer ve sıralamada bu sütun baĢlıklarını
kullanır.
Sıralama Ölçütü (Sorting Criter): Sıralamanın yapılacağı sütunu belirtir.
Excel 2007/2010:
Veri (Data) Ģeritinde Sırala (Sort) düğmesini tıklayın.
Sıralama iletiĢim kutusunda verilerin hangi sütuna göre sıralanacağını seçin.
Sıralama (Sort) iletiĢim kutusunda yer alan Verilerimde üst bilgi var (Header row) ve Verilerimde üst
bilgi yok (No header row) seçeneği tablonun sütün baĢlıklarının olup olmaması ile ilgilidir. Eğer
tabloda sütun baĢlığı varsa Excel otomatik olarak baĢlık seçeneğini seçer ve sıralamada bu sütun
baĢlıklarını kullanır.
Sıralama Ölçütü (Sorting Criter): Sıralamanın yapılacağı sütunu belirtir.
Sıralama Uygulaması:
Uygulama 4.1.1: Sıralama
PERSONEL1 sayfasına geçin.
Tüm personel verini baĢlıklarıyla seçin.
a) Veriyi adı soyadına göre sıralayın.
b) Veriyi önce ilçesi, ardından departmanı ve ardından adı soyadı olacak
Ģekilde üç düzeyli sıralayın.
Yararlı sıralama deneyimlerinizi not edin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 65
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 4.1.2: Sıralama
SATISLAR sayfasına geçin.
a) Bölgeye göre sıralayın.
b) Bölge, ürün grubu ve tutara göre üç düzeyli sıralayın.
Yararlı sıralama deneyimlerinizi not edin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 66
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 4.2: Filtreleme
Bir veri listesini filtreleyerek (süzerek) sadece belirtilen kriterlere uygun satırlar görüntülenir.
Örneğin, satıcıların ve satıĢ miktarlarının bulunduğu bir listede, sadece EGE bölgesine ait satıĢlar
listelenebilir.
Microsoft Excel’de bir listeyi filtrelemenin iki yolu vardır: bunlar, her ikisi de Veri (Data)
menüsünden Filtreleme komutu ile yapılır.
Excel 2003: Veri menüsünden Filtreleme komutu ardından Otomatik Filtreleme seçilir. Bu iĢlemin
ardından sütunların baĢlığına filtreleme aracı yerleĢir.
Excel 2007/2010: Veri Ģeridindeki Filtreleme düğmesi tıklanır. Bu iĢlemin ardından filtreleme
kutularına tıklandığında veriye göre Metin Filtrelerini (Text Filtres) ve Sayı Filtreleri (Number Filtres)
menüsü gösterilir. Buradan istenilen filtreleme seçeneği seçilebilir. Excel 2007 ve 2010’da ayrıca
hücrelerin rengine göre de filtreleme yapılabilmektedir.
Otomatik Filtreleme
Otomatik Filtreleme (AutoFilter) seçeneği ile veri listesindeki sütun baĢlıkları, filtrelemeyi olanaklı
kılacak Ģekilde açılan kutu Ģekline gelir. Ardından istenilen değerler seçilerek filtreleme yapılır.
Filtre kutularında o sütunun değerleri, Tüm (All) ve Ġlk 10 (Top 10) seçenekleri yer alır. All seçeneği
özellikle yapılan bir filtrelemenin arından tüm listeye tekrar dönülmesini sağlar. Top 10 seçeneği
ise ilk on kaydın seçilmesini sağlar. Sayısal sütunlar için filtreleme seçenekleri:
Filtreleme Uygulamaları
Uygulama 4.2.1: Filtreleme
PERSONEL1 sayfasına geçin.
a) Ġlçesi ALSANCAK’te oturan personeli listeleyin.
b) 1995’ten sonra iĢe giren personeli listeleyin.
c) Adı A harfi ile baĢlayan personeli listeleyin.
d) ALSANCAK ve KONAK’ta oturan personeli listeleyin.
Yararlı filtreleme deneyimlerini not edin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 67
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 4.2.2: Özel Filtreleme
SATISLAR sayfasına geçin.
b) EGE bölgesinin satıĢlarını listeleyin.
c) Plasiyer Suat Er’in satıĢlarını listeleyin.
d) ġubat 2007 tarihinde olan satıĢları listeleyin.
e) Tutarı 1000 ila 2000 arasında olan satıĢları listeleyin.
Yararlı filtreleme deneyimlerini not edin.
NOT: Filtrelemeler ard arda yapılmaktadır (Her koĢul birbirine eklenerek).
Ġsterseniz her bir filtrelemeden sonra filtreyi çözerek de yapabilirsiniz.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 68
EXCEL UYGULAMALARI
Uygulama 4.2.3: GeliĢmiĢ Filtre
SATISLAR sayfasına geçin.
EGE Bölgesinde Ģubat ayında Kahvaltılık ve Çikolata ürün grubuna ait satıĢ
kayıtlarının listesini veren bir filtre uygulayın.
NOT: GeliĢmiĢ Filtre (Advanced Filter) ile
Uygulama 4.2.4: 20‟nin üzerindeki değerlerin ortalaması?
ENERJITUKETIM sayfasına geçin.
Tüketim sütununda 20’nin üzerinde olan değerlerin ortalamasını alın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 69
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 4.3: Alt Toplamlar (Sub Totals)
Liste verileri üzerinde ara toplamlar almayı sağlar. Tablo hazırlandıktan sonra belli grupların ara
toplamlarının (subtotals) alınması gerekebilir. Örneğin satıĢ bilgilerinin belli ürün gruplarına göre alt
toplamlarını alınması gibi.
NOT: Alttoplam almadan önce mutlaka gruplama yapacağınız ve alt toplamlarını göreceğiniz alanın
sıralanması (sort) gerekir.
Alt toplam almak için Veri (Data) menüsündeki Alt Toplamlar (Subtotals) komutu kullanılır. Alt
toplamın hangi alanlar üzerinde ve neye göre yapılacağı alt toplamların alınacağı iletiĢim
kutusunda belirtilir.
Excel 2003: Bir listeye alt toplam eklemek için:
1. Listeyi alt toplamı alınacak olan sütuna göre sıralayınız.
2. Veri (Data) menüsünden AltToplamlar (Subtotals) komutunu seçiniz.
Excel 2007/2010: Veri (Data) Ģeritinden Alt Toplamlar (SubTotals) düğmesini tıklayın.
Alt toplam Uygulamaları
Uygulama 4.3.1: Alt Toplamlar
SATISLAR sayfasına geçin.
a) Bölgeye göre tutar sütunun alt toplamlarını bulun.
Bölgeye göre sıralayın.
Tutar sütunun alt toplamını alın.
b) Bölge ve ürün Grubuna göre alt toplamları gösterin.
Bölge ve ardından Grubu olmak üzere iki düzeyli sıralama yapın.
Önce Bölge’ye göre alt toplam alın. Ardından
Geçerli alt toplamları değiĢtir (Replace current sub totals) onay kutusundaki
iĢareti kaldırın.
Grubuna göre alt toplama iĢlemini yapın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 70
EXCEL UYGULAMALARI
PERSONEL sayfasına geçin.
Personel listesi üzerinde; Ġlçelere göre kaç kiĢi olduğunu alt toplamlar
aracılığıyla gösterin.
Örneğin:
ALSANCAK
10 kiĢi
ÇANKAYA
6 kiĢi
Ġpucu: COUNT (SAY) kullanılacak.
Yararlı alt toplama deneyimlerini not edin.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 71
EXCEL UYGULAMALARI
Konu 4.4: Özet Tablo (Pivot Tablo) Kullanmak
Pivot tablolar (Özet tablolar), özellikle büyük verileri kolayca gruplamayı, alt toplamlarını almayı ve
istenilen iĢlemleri (toplama, sayma, ortalama gibi) sağlayan etkileĢimli bir tablo yapısıdır.
Ana veri listesi üzerinden hareket ederek, istenilen alanlar yeni bir tabloyu oluĢturmak üzere sütun
ya da satır olarak bir tablo oluĢturulur. Buna özet tablo denir.
Özet tablolar, veri ve grafik olarak düzenlenebilmektedir. Bu tablolar özet tablo (pivot table) ve özet
grafik (pivot chart) olarak adlandırılır.


Özet Tablo (Pivot Table)
Özet Grafik (Pivot Chart)
Bir Özet Tablo OluĢturmak
Excel 2003:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, veri satırı seçilir ve Veri (Data) menüsünden Özet Tablo
(Pivot Table) seçilir. Çıkan iletiĢim kutusunda verilerin nasıl elde edileceği ve özet tablo mu grafik
mi oluĢturulacağı sorulur.
Excel 2007/2010:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, Ekle (Insert) Ģeritinde Özet Tablo (Pivot Table) düğmesini
tıklayın.
Ardından kaynak veri tablosunun alanı belirlenir.
Özet tablonun yeni bir sayfaya mı (new sheet) yoksa var olan sayfa üzerinde mi (existing sheet)
olacağı belirlenir.
Ardından özet tabloyu oluĢturan alanlar satır, sütun ve veri bölümü olarak karĢımıza gelen taslak
alana sürüklenir. Uygun Ģekilde sürükleme yapıldıktan sonra tablo oluĢur.
Özet Grafik Rapor (PivotChart Report)
Özet tablonun yanı sıra özet tablo oluĢturup sonuçları grafik olarak görmeyi sağlayan bir de özet
grafik vardır.
Bir Özet Grafik Raporu OluĢturmak
Excel 2003:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, veri satırı seçilir ve Veri (Data) menüsünden Özet Grafik
(Pivot Chart) seçilir.
Excel 2007/2010:
Özet grafik yaratmak için, Ekle (Insert) Ģeritinde Özet Grafik (Pivot Chart) düğmesini tıklayın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 72
EXCEL UYGULAMALARI
Pivot Tablo Uygulamaları
Uygulama 4.4.1: Özet Tablo – Bölgelere Göre Ürün Grupları (adet)
SATISLAR sayfasına geçin.
Bir özet tablo oluĢturun:
Excel 2003:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, veri satırı seçilir ve Veri (Data)
menüsünden Özet Tablo (Pivot Table) seçilir. Çıkan iletiĢim kutusunda
verilerin nasıl elde edileceği ve özet tablo mu grafik mi oluĢturulacağı sorulur.
Excel 2007:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, Ekle (Insert) Ģeritinde Özet Tablo (Pivot
Table) düğmesini tıklayın.
Kaynak veri aralığını (data list /range) belirtin: A3:M28
Yeni çalıĢma sayfasını (new sheet) seçin.
Ardından özet tablo oluĢturmak üzere:
Sütün (Column) alanı olarak: Bölge
Satır (Row) alanı olarak: Ürün Grubu
Veri (Data) alanı olarak: Adet
Alanlarını sürükleyerek tablonuzu oluĢturun.
Uygulama 4.4.2: Özet Tablo – Bölgelere Göre Ürün Grupları (Tutar)
SATISLAR sayfasına geçin.
Bir özet tablo oluĢturun:
Excel 2003:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, veri satırı seçilir ve Veri (Data)
menüsünden Özet Tablo (Pivot Table) seçilir. Çıkan iletiĢim kutusunda
verilerin nasıl elde edileceği ve özet tablo mu grafik mi oluĢturulacağı sorulur.
Excel 2007/2010:
Özet tablo ya da grafik yaratmak için, Ekle (Insert) Ģeritinde Özet Tablo (Pivot
Table) düğmesini tıklayın.
Kaynak veri aralığını (data list /range) belirtin: A3:M28
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 73
EXCEL UYGULAMALARI
Yeni çalıĢma sayfasını (new sheet) seçin.
Ardından özet tablo oluĢturmak üzere:
Sütün (Column) alanı olarak: Bölge
Satır (Row) alanı olarak: Ürün Grubu
Veri (Data) alanı olarak: Tutar
Alanlarını sürükleyerek tablonuzu oluĢturun.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 74
EXCEL UYGULAMALARI
MODÜL 5: MAKROLAR
Konu 5.1: Makro GeliĢtirmek
Excel makroları otomatik ve programlamaya dayalı iĢlem yapmak için geliĢtirilmiĢ bir yöntemdir.
Makrolar kaydedilerek (recording) ya da kod yazılarak (VBA ortamında) oluĢturulur.
Kayıt makroları bir iĢlemin otomatikleĢtirilmesini sağlar. Kullanıcı, sürekli yaptığı bir hesaplama,
formatlama vb iĢlemini yaparken kaydedip saklar. Ardından bu iĢleme yeniden yapmak istediğinde
makroyu çalıĢtırır.
Kayıt makroları otomatikleĢtirilecek iĢin adım adım yerine getirilmesi sırasında kayıt yapılmasıyla
oluĢturulur. Gerekli kodlar Excel tarafından oluĢturulur.
VBA makrolarında ise kodlar yazılır. Daha fazla programlama bilgisi (VBScript) gerektirir.
Makro kaydetmek:
Makro kaydetmek; örnek bir iĢlemi yapmadan önce makro olarak kaydı baĢlatmak. ĠĢlemleri
yaparken makronun kaydedilmesini sağlamak. Ardından kaydedilen bu makroyu istenilen yerde
kullanmak.
Excel 2003:
1. Tools (Araçlar) menüsünden Macro (Makrolar), Macros (Makrolar) komutunu ve Record New
Macro (Yeni Makro Kaydet) komutunu seçin.
2. Macro Name (Makro Adı) kutusuna makro için bir ad yazın . Örneğin “fcaylikislemler”.
3. OK düğmesine tıklayarak makro kayıt iĢlemine baĢlanır.
4. Makroya kaydetmek istediğiniz iĢlemleri birer birer yapın. Örneğin var olan verileri toplamak gibi.
NOT: Bu sırada makro araç çubuğu ve durum çubuğunda da makronun kayıt durumunda olduğuna
iliĢkin bilgi yer alır.
7. ĠĢlemleriniz bittiğinde kaydı bitirmek için Stop Recording (Kaydı Durdur) düğmesini tıklayın. Ya
da menüden makro kaydını durdurun.
Excel 2007/2010:
Öncelikle Excel Seçeneklerinden (Options) GeliĢtirici (Developer) sekmesinin görünmesini
sağlayın.
1. Developers (GeliĢtirici) Ģeritinden Macros (Makrolar) komutunu ve Record Macro (Makro
Kaydet) komutunu seçin.
2. Macro Name (Makro Adı) kutusuna makro için bir ad yazın . Örneğin “fcaylikislemler”. Fa_ru k_ç
u_bukçu_haftalik_analiz gibi.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 75
EXCEL UYGULAMALARI
Makroyu ÇalıĢtırmak
Kaydedilen bir makro uygun bir veri üzerinde çalıĢtırılır. Bu iĢlem için:
Excel 2003:
1. Tools (Araçlar) menüsünden Macros (Makrolar), oradan da Macros (Makrolar) seçeneğine
tıklayın .
2. Ġstediğiniz makroyu seçin ve ÇalıĢtır düğmesine basın.
Excel 2007/2010:
1. Developer (GeliĢtirici) Ģetiritini tıklayın. Macros (Makrolar) düğmesini tıklayın.
2. Ġstediğiniz makroyu seçin ve ÇalıĢtır düğmesine basın.
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 76
EXCEL UYGULAMALARI
Makro Uygulamaları
Uygulama 5.1.1: Özel YapıĢtırma
Özel YapıĢtırma (Paste Special) iĢlemi ile bir formül hücresinin değer (value)
olarak yapıĢtırılmasını sağlayan bir makro geliĢtirin.
Özel YapıĢtırma / Değerler
Paste Special / Values
Daha sonra bu iĢlemi bir tuĢa, menüye ya da düğmeye atayarak tek tuĢla
kullanın.
Kaydetme (Record) yöntemi ile geliĢtirilmiĢ makroları düzenlemek için:
Excel 2003:
1. Tools (Araçlar) menüsünden Macro (Makrolar), Macros (Makrolar) komutunu
ve Record New Macro (Yeni Makro Kaydet) komutunu seçin.
2. Macro Name (Makro Adı) kutusuna makro için bir ad yazın . Örneğin
“fcaylikislemler”.
Excel 2007/2010:
1. Developers (GeliĢtirici) Ģeritinden Macros (Makrolar) komutunu ve Record
Macro (Makro Kaydet) komutunu seçin.
2. Macro Name (Makro Adı) kutusuna makro için bir ad yazın . Örneğin
“fcaylikislemler”.
Uygulama 5.1.2: Filtreleme
SATISLAR sayfasına geçin.
Bölgelere göre filtreleme iĢlemini makrolar aracılığıyla sağlayın.
Önce filtreleme ve tümünü göstermek için ayrı ayrı makrolar hazırlayın.
Ardından makroların çalıĢmasını sayfanın üstüne ya da altına koyacağınız
düğmeler aracılığıyla yapın.
NOT: Düğmeleri eklemek için: Excel 2003: Views (Görünümler) / Toolbars
(araç çubuğu) / Forms/Button(Düğme). Excel 2007: Developer (GeliĢtirici)
/Insert(Ekle)/Form Controls(Form Denetimleri)/Button (Düğme)
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 77
EXCEL UYGULAMALARI
EK: ShortCut Keys – Kısayol TuĢları
(* Türkçe ve Ġngilizce ve Versiyonlar arası fark olabilir!
Genel
ĠĢlem
Shortcut Key
Yeni Dosya / New file
Ctrl + N
Dosya Aç / Open file
Ctrl + O
Dosya Kaydet / Save file
Ctrl + S
Açık çalıĢma kitapları arasında hareket / Move
between open workbooks
Ctrl + F6
Dosya kapat / Close file
Ctrl + F4
Farklı Kaydet / Save as
F12
Print menüsünü göster / Display the print menu
Ctrl + P
Tüm çalıĢma sayfasını seçmek / Select whole
spreadsheet
Ctrl + A
Sütun seçmek / Select column
Ctrl + Space
Satır seçmek / Select row
Shift + Space
Son iĢlemi Geri Al / Undo last action
Ctrl + Z
Son iĢlemi yinele / Redo last action
Ctrl + Y
Bir formüle baĢla / Start a formula
Equals Sign (SUM(A1+A2)
Excel’den ÇıkıĢ / Exit Excel
Alt + F4
Hareket / Navigasyon
ĠĢlem
Shortcut Key
Bir sonraki hücre / Move to next cell in row
Tab
Önceki hücre / Move to previous cell in row
Shift + Tab
Bir ekran üste / Up one screen
Page Up
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 78
EXCEL UYGULAMALARI
Bir ekran alta / Down one screen
Page Down
Bir sonraki sayfaya / Move to next worksheet
Ctrl + Page Down
Önceki sayfaya / Move to previous worksheet
Ctrl + Page Up
Veri bölgesindeki ilk hücreye / Go to first cell in
data region
Ctrl + Home
Veri bölgesindeki son hücreye / Go to last cell in
data region
Ctrl + End
Formatlama
ĠĢlem
Shortcut Key
Seçimi kalın yap / Bold toggle for selection
Ctrl + B
Seçimi Ġtalik yap / Italic toggle for selection
Ctrl + I
Seçimin altını çiz / Underline toggle for selection Ctrl + U
Seçimin üzerini çiz / Strikethrough for selection
Ctrl + 5
Yazı tipini değiĢtir / Change the font
Ctrl + Shift + F
Yazı tipinin büyüklüğünü değiĢtir / Change the
font size
Ctrl + Shift + P
Hücreleri formatla / Format cells
Ctrl + 1
Font seç / Select font
Ctrl + Shift + F
Font büyüklüğüni seç / Select point size
Ctrl + Shift + P
Para birimini formatla / Format as currency
Ctrl + Shift + 4
Genel olarak formatla / Format as general (FC)
Ctrl + Shift + # (hash sign)
Yüzde olarak formatla / Format as percentage
Ctrl + Shift + 5
Sayı olarak formatla / Format as number
Ctrl + Shift + 1
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 79
EXCEL UYGULAMALARI
Düzenleme
ĠĢlem
Shortcut Key
Sağa dorğu bir karakter sil / Delete one
character to right
Delete
Sola doğru bir karakter sil / Delete one character Backspace
to left
Aktif hücreyi değiĢtir / Edit active cell
F2
Hücreye veri giriĢini engelle / Cancel cell entry
Escape Key
Seçme
ĠĢlem
Shortcut Key
Tüm sayfayı seç / Select entire worksheet
Ctrl + A
Tüm satırı seç / Select entire row
Shift + Spacebar
Tüm sütunu seç / Select entire column
Ctrl + Spacebar
Kopyalama ve TaĢıma
ĠĢlem
Shortcut Key
Kes / Cut
Ctrl + X
Kopya / Copy
Ctrl + C
YapıĢtır / Paste
Ctrl + V
Otomatik GiriĢ
ĠĢlem
Shortcut Key
Hücreleri otomatik olarak topla / Autosum a
range of cells
Alt + Equals Sign (EĢittir)
Tarih girmek / Insert the date
Ctrl + Shift + ;
Saat girmek / Insert the time
Ctrl + Shift + :
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Sayfa 80
EXCEL UYGULAMALARI
Sütun eklemek / Insert columns/rows
Ctrl + Shift + + (plus sign)
Yeni sayfa eklemek / Insert a new worksheet
Shift + F11
Diğer
ĠĢlem
Shortcut Key
Metin bulmak / Find text
Ctrl + F
Bulma değiĢtirme / Replace text dialog
Ctrl + H
Otomatik grafik / Create a chart automatically on F11
new sheet
Hücre açıklamasını düzenle / Edit a cell
comment
ĠLERĠ EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU
Shift + F2
Sayfa 81

Similar documents

(Depreme) Hazırlıklı olma klavuzu - Kandilli Rasathanesi

(Depreme) Hazırlıklı olma klavuzu - Kandilli Rasathanesi çalıĢmalarını gerçekleĢtirmeleri büyük önem taĢımaktadır. Bu sayede afetten en az zarar görmeleri ve böylece afet sırasında iĢlevsel kalmaları sağlanmıĢ olacaktır. Afet yönetiminin etkin olabilmesi...

More information

Depresyon ve düşük ruhsal durum

Depresyon ve düşük ruhsal durum Bu duyguların anlaşılması Düşünce şekliniz nasıl hissettiğinizi, nasıl hissettiğiniz ise davranışlarınızı etkiler. Nasıl hissettiğinizi değiştirmek zordur, ancak nasıl düşündüğünüzü değiştirebilir...

More information

ENF 101 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları

ENF 101 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları kullanımı ile merkezi işlem birimleri üretilmeye başladı. IBM 360 entegre devre elemanının kullanıldığı ilk bilgisayarlardandır. INTEL 4004 MIKRO İŞLEMCİSİ : 1970’den sonra entegre devre teknolojisi

More information