Wygadał się - Seniorenresidenz an der Oder

Tschüss Matula!: Im ZDF-Klassiker
„Ein Fall für zwei“ verabschiedet
sich Josef Matula alias Claus Theo
Gärtner.
ZDF, 1. März, 20.15 Uhr
tel. 77 46 44 371
www.intertax24.com
www.wochenblatt.pl
Nasz biznes:
Masita – jakość, trwałość,
elegancja. Z Jadwigą Vreuls,
współwłaścicielką firmy Masita
Polska w Opolu, rozmawia
Krzysztof Świerc.
Czytaj na s. 12
nPodatki zagraniczne
nZasiłki rodzinne
nObsługa firm
za granicą
Zapraszamy do lektury strony 13
Nr 9 (1091), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202
7502
1 – 7 III 2013, cena 2,40 zł (VAT 5%)
WOCHENBLATT.pl
Zeitung der Deutschen in Polen Nanu?
Lebensabend
ohne Kulturschock
Wygadał się
R
zadko się zdarza, by w dyskusjach politycznych w Niemczech
poruszano temat Śląska. Powody są
dwa: Ze względów demograficznych
mniej się mówi o wypędzonych, a
dzisiejsze Niemcy i tak już mają dostatecznie dużo problemów z następstwami upadku muru. A po drugie,
tam, gdzie po ponad 20 latach od
rozpadu NRD są jeszcze ludzie, którzy uważają zjednoczenie za decyzję
błędną, jeszcze rzadziej spogląda się
na wschód od dzisiejszych granic.
Artyście kabaretowemu Dieterowi
Hildebrandtowi udało się wskazać
tę ślepą plamkę. W ramach IX Politycznej Środy Popielcowej Artystów
Kabaretowych zorganizowanej
20 lutego w Berlinie dowcipkował
o spotkaniu z pewnym młodym
dziennikarzem telewizyjnym, który
zamierzał stworzyć telewizyjny
portret liczącego 85 lat Hildebrandta. Hildebrandt opowiedział, jak
stojąc przed kamerą, mówił o swojej
młodości spędzonej w dolnośląskim
Bolesławcu. Nagle facet z telewizji
przerwał mu, stwierdzając: „Niech
pan posłucha, przecież Śląska nikt
już nie zna. Tego nie da się już wytłumaczyć zwłaszcza młodym telewidzom”. Dziennikarz zaproponował,
aby Hildebrandt powiedział raczej,
że pochodzi z Nadrenii, co dałoby się
znacznie prościej objaśnić i pozwoliłoby uniknąć nieporozumień.
Opowiadając, jak naprawdę było,
Hildebrandt skierował uwagę na
Śląsk, demaskując zarazem spotykane w mediach praktyki obchodzenia
się z historią. No dobrze, to był
kabaretowy numer, ale jego sedno
nasuwa się samo. Tak to już jest, że
najsmutniejsze historie pisze życie.
Holger Lühmann
In Zabelkau bei Ratibor eröffnet
ein Altenheim gehobenen
deutschen Standards.
In erster Linie richtet es sich
an Oberschlesier, doch das
Preis-Leistungsverhältnis lockt
mehrheitlich andere.
Das Fernsehteam des NDR filmte auch die hauseigene Kapelle. Ganz links Werner Gratza, rechts neben ihm Schwiegersohn Fabrice Gerdes.
Die Sendezeiten der
Fernsehbeiträge über
die Seniorenresidenz
Zabelkau werden
wir im Wochenblatt
rechtzeitig
bekanntgeben.
errichtet, doch nun ging es um ein Heim
in Oberschlesien, im Heimatort seiner
Frau Zabelkau.
In seinem Schwiegersohn Fabrice
Gerdes fand er schnell die Denk­zen­tra­le
für ein Projekt, das von seiner Logik
doch schon seit 20 Jahren irgendwie
in der Luft liegt. Wie viele Alte sind in
Oberschlesien zurückgeblieben und
wollen nicht mehr verpflanzt werden,
während die Kinder im Westen ihr
Glück suchten? Wie viele Oberschle-
Werbung / Reklama
Für die behördliche Abnahme erfolgte die Beschriftung im und am Haus zunächst auf Polnisch. Dieser Tage werden
die deutschsprachigen Beschriftungen montiert.
sier, die in früheren Jahrzehnten in die Schlagerstar Toby besingt dies gar in
Bundesrepublik gingen oder schon seinem Hit „Sehnsucht nach Schlesien“
1945 vertrieben wurden, fühlen sich mit geradezu Eichendorffscher Sentiim Alter von der Sehnsucht nach der
Heimat zerfressen? Oberschlesiens
Fortsetzung auf S. 9
Werbung / Reklama
Holowanie aut przez całą dobę Abschleppdienst Tag und Nacht
Tel. alarmowy A4 +48 602 369 462.
6291
–bramy
–schody
–ogrodzenia – wyroby ze stali
–automatyka
nierdzewnej
tel. 77 461 76 53
kom. 606 529 301
Nadajemy stali formę
7555
eutsche Welle-TV, ZDF, ARD: Drei
Fernsehteams in zwei Tagen – in
der Seniorenresidenz in Zabelkau geht
es derzeit hoch her, auch wenn die ersten Bewohner erst im April erwartet
werden.
Dabei geht es bei den Fernsehdrehs
nicht um einen schnellen Ka­me­r a­
schwenk für eine Nachricht. ARD und
ZDF erstellen jeweils eine 30 bzw. 45-minütige Reportage aus Oberschlesien, obwohl die Eröffnung eines Altenheims
nicht unbedingt nach einem Medienereignis klingt. Doch der in Ratibor
geborene und in Tworkau aufgewachsene
Werner Gratza hatte eine simple Idee,
die genau in den Trend der Zeit passt.
Auf einer Autobahnfahrt von Oberschlesien nach Nordrhein-Westfalen
hörte der Bauunternehmer einen Radiobericht über fehlende Altenheimplätze und verkündete daheim der
verdutzten Familie: „Wir bauen unser
eigenes Altenheim.“ Zwar hatte Gratza
bereits acht Altenheime in Deutschland
Foto: Till Scholtz-Knobloch
D
Foto: Till Scholtz-Knobloch
I S S N
2 0 8 2 - 8 1 9 5
    
Alarmhandy A4 +48 602 369 462.
Centrum pomocy drogowej, serwis 24h
na całym odcinku autostrady A4.
  
Nr. 9/1091 LiteraturLiteratura Wochenblatt.pl 9
Lebensabend ohne Kulturschock
mentalität mit den Worten „…hier will
er einmal sterben“. Ein riesiges Potential
an Schlesiern für ein deutschsprachiges
Heim in Schlesien.
Doch die Mentalitäten sind in sieben
Jahrzehnten weit auseinander gedriftet.
In Oberschlesien gibt man seine Eltern
bis heute nicht ins Heim, im Westen sagt
schon mancher 60-Jährige von sich aus:
„So lange ich eigenen Verstand habe,
suche ich mir meine Ganztagsbetreuung
selbst aus.“ Das Ergebnis überraschte
die Familie Gratza/Gerdes. Unter den
bereits über 30 Angemeldeten sind bislang nur zwei Schlesier. Fabrice Gerdes
beschreibt das dominierende Motiv:
„Für einen Heimplatz mit Pflegestufe
drei kommen in Deutschland schnell
Kosten von 3.600-4.000 € zusammen,
zu denen die Pflegekasse etwa 1.400 €
beisteuert. Rechnet man vielleicht 1.000
€ Rente ein, bleiben in den Familien oft
Aufwendungen in Höhe von 1.500 €
monatlich. Nicht zwangsläufig sind die
Kinder auf der Suche nach Ersparnissen, sondern manche Alte treibt die
Sorge um, dass der Familie Haus oder
Firma verloren geht, wenn ein solcher
Eigenbeitrag nötig wird.“ Den gleichen
Standard wie in Deutschland kann man
in Zabelkau für 1.300 € im Einzel- bzw.
1.200 € im Doppelzimmer haben – oder
einen faktisch höheren. Hier wird es
einen eigenen Physiotherapeuten für
die etwa 40 Bewohner geben, während
in der Bundesrepublik ein solcher oft
unter enormen Zeitdruck von Heim zu
Heim hetzt.
Bleibt das Problem der „Fremde“, gerade für die Nichtschlesier. Doch auch
für die bleibt der Standortvorteil, führt
Fabrice Gerdes an: „Es gibt eine große
deutsche Minderheit, deutsche Kultur
auf den Dörfern, ein Kulturschock oder
ein ‚Abschieben’ sieht anders aus, zumal
der Weg von Hamburg nach Zabelkau ja
auch nicht weiter ist als von Hamburg
nach München.“ Wie man den Standortvorteil ausspielen will ergänzt Ehefrau
Karoline: „Unser Personal ist komplett
zweisprachig. Der Pfarrer wird in der
hauseigenen Kapelle deutschsprachige
Gottesdienste abhalten, eine Dame aus
dem Umkreis wird mit den Bewohnern
deutsche Lieder singen und dies auf dem
Akkordeon begleiten. Durch unseren
Kostenvorteil wird es viel Zeit für die
Begleitung zu Spaziergängen, Malen,
Basteln, Vorlesen oder zur Arbeit mit
den Alten im eigenen Gemüsegarten
geben. Für den Besuch eines nahen
Schwimmbades oder andere Ausflüge
haben wir einen neunsitzigen Transporter bestellt.“
Da mit den Bewohnern in Kürze echte deutsche Muttersprachler kommen,
ergibt sich auch für die deutsche Minderheit manch interessanter Ansatz. Bei
einer Strategiedebatte in Lubowitz war
erst vor zwei Jahren die Idee eines Mehrgenerationenhauses festgeschrieben wor-
Foto: Till Scholtz-Knobloch
Fortsetzung von S. 1
Fabrice Gerdes und Werner Gratza packen in der Gemeinschaftsküche das gerade angelieferte Geschirr aus.
Der Markt für deutsche
Altenheime in
Oberschlesien dürfte
groß sein und hat
auch Potenzial unter
anderen Deutschen.
den. Nun bekommt man die Keimzelle
für ein solches ohne Zutun geschenkt …
wenn man die Muttersprachler und junge Oberschlesier nur zusammenführt.
Jetzt heißt es also hellwach sein und
sofort Kontakte zu knüpfen, wenn der
Kleintransporter der neuen Zabelkauer
bei einem Ausflug zu einer DFK-Kulturveranstaltung vorbeischneit.
Irgendwie scheint man an alles gedacht zu haben: „Die Bewohner können
täglich aus drei oder vier Mittagessen
aussuchen, die wir aus unserem eigenen
Restaurant ‚Bravo’ in Tworkau anliefern
werden“, berichtet Fabrice Gerdes stolz,
während er fast beiläufig berichtet, dass
in jedem Zimmer ein Internetanschluss
dafür sorgt, dass die Bewohner jeden
noch so kleinen Radiosender ihrer Herkunftsorte werden hören können. Am
glücklichsten ist derzeit jedoch Schwiegermutter Rosa: „Die Leute im Ort sind
schon begeistert, dass etwas auf Deutsch
auf sie zukommt. Mit dem DFK haben
wir noch nichts Offizielles vereinbart,
aber auf der Straße gab es schon einen
verheißungsvollen Plausch über das,
was kommt.“
Jesień życia bez kulturowego szoku
W
Zabełkowie k. Raciborza powstaje
dom spokojnej starości o wysokim, niemieckim standardzie. Głównymi adresatami oferty są Górnoślązacy,
jednak stosunek cen do usług kusi przeważnie innych.
Deutsche Welle-TV, ZDF, ARD: Trzy
ekipy telewizyjne w dwa dni – w Rezydencji Seniora w Zabełkowie panuje
duży ruch, chociaż pierwsi mieszkańcy
mają się zjawić dopiero w kwietniu.
Prowadzone prace zdjęciowe nie ograniczają się bynajmniej do pomachania
kamerą, aby sklecić krótką informację.
Stacje ARD i ZDF przygotowują 30- i
45-minutowy reportaż z Górnego Śląska,
choć temat otwierania domów starców
nie brzmi może zbyt „medialnie”. Jednak
Werner Gratza, rodowity raciborzanin
wychowany w Tworkowie, wpadł na
prosty pomysł, idealnie wpisujący się
w ducha czasów.
Jadąc autostradą z Górnego Śląska do
Nadrenii Północnej-Westfalii, ów przedsiębiorca budowlany usłyszał w radiu
informację o braku miejsc w domach
starców, a przybywszy do domu, oznajmił ku osłupieniu rodziny: „Zbudujemy
własny dom starców”. Co prawda Gratza
zbudował już osiem takich placówek w
Niemczech, lecz tym razem miejscem
budowy miał być górnośląski Zabełków,
skąd pochodzi jego żona.
Konkretnego pomysłu dostarczył mu
zięć Fabrice Gerdes. Logika jest prosta
i wypływa niejako z minionych 20 lat:
Ilu pozostało na Górnym Śląsku starych
ludzi, którzy nie chcą być przesadzani,
a których dzieci poszukały szczęścia na
Zachodzie? Ilu Górnoślązaków, którzy
w poprzednich dziesięcioleciach wyjechali do RFN lub zostali wypędzeni
już w 1945 r., na starość zżera tęsknota
za ojcowizną? Szlagierowy gwiazdor
Górnego Śląska Toby w swoim przeboju
„Sehnsucht nach Schlesien” opiewa to z
godną Eichendorffa sentymentalnością
słowami: „… tu pragnie kiedyś umrzeć”.
Jest ogromny potencjał Ślązaków, aby
stworzyć na Śląsku niemieckojęzyczny dom spokojnej starości, aczkolwiek
przez siedem dziesięcioleci wytworzyły się duże różnice w mentalności. Na
Górnym Śląsku do dziś nie oddaje się
rodziców do domów starców, zaś na Zachodzie niejeden 60-latek sam powie:
„Dopóki mam własny rozum, sam znajdę sobie całodzienną opiekę”. Rezultat
zdziwił rodzinę Gratza/Gerdes. Wśród
ponad 30 osób, które się już zgłosiły,
jest dotychczas tylko dwóch Ślązaków.
Fabrice Gerdes tak opisuje dominujący motyw: – W Niemczech pensjonariusze domów starców korzystający z trzeciego poziomu opieki płacą 3600–4000
euro, z czego kasy opieki dokładają ok.
1400 euro. Wliczając w to jakieś 1000
euro emerytury, członkowie rodziny
muszą pokryć różnicę kosztów, czyli
nawet 1500 euro miesięcznie. Dzieciom
niekoniecznie zależy na oszczędnościach
starych rodziców, lecz to właśnie oni
nieraz się martwią, czy rodzina nie straci
domu bądź firmy, gdy przyjdzie uiszczać
taki wkład własny.
W Zabełkowie taki sam standard jak
w Niemczech, a nawet wyższy można
mieć za 1300 euro w pokoju jednooso-
bowym bądź 1200 euro w dwuosobowym. Będzie tu osobny fizjoterapeuta
na ok. 40 mieszkańców, podczas gdy w
Niemczech pracownik taki często pędzi
od placówki do placówki w warunkach
ogromnej presji czasu.
Pozostaje problem „obczyzny”,
zwłaszcza dla osób nie będących Ślązakami, ale i oni zdaniem Fabrice’a Gerdesa skorzystają na lokalizacji: – Jest duża
mniejszość niemiecka, a na wioskach
niemiecka kultura. Kulturowy szok czy
„pozbywanie się” wygląda tu inaczej,
zwłaszcza że z Hamburga do Zabełkowa
nie jest przecież dalej niż z Hamburga
do Monachium.
A jego żona Karoline dodaje, na czym
jeszcze polega atut lokalizacji: – Cały
nasz personel będzie dwujęzyczny.
Ksiądz będzie odprawiał niemieckojęzyczne nabożeństwa w kaplicy należącej do placówki, a pani mieszkająca w
okolicy będzie z mieszkańcami śpiewała niemieckie pieśni, akompaniując na
akordeonie. Dzięki zaletom kosztowym,
które oferujemy, będzie dużo czasu na
towarzyszenie pensjonariuszom podczas
spacerów, malowania, majsterkowania,
czytania na głos czy też podczas wspólnej pracy we własnym ogrodzie warzywnym. Będzie można też uczęszczać na
któryś z pobliskich krytych basenów
lub jeździć na wycieczki – w tym celu
wynajęliśmy dziewięciomiejscowy transporter.
A skoro mieszkańcami placówki
będą autentyczni niemieccy native speakerzy, to i dla mniejszości niemieckiej
będzie okazja do ciekawych kontaktów.
Nie dalej jak dwa lata temu podczas
dyskusji strategicznej przeprowadzonej
w Łubowicach sformułowano pomysł
utworzenia domu wielopokoleniowego. I oto niejako w prezencie powstaje
zarodek takiej placówki… jeśli tylko
uda się stworzyć wspólną płaszczyznę
dla native speakerów i młodych Górnoślązaków. Trzeba więc raźno przystąpić do działania i od razu nawiązywać kontakty, ilekroć pikap z nowymi
mieszkańcami Zabełkowa, jeżdżąc na
wycieczki, będzie wpadał na imprezy
kulturalne kół DFK.
I wygląda na to, że pomyślano o
wszystkim: – Mieszkańcy będą mogli
codziennie wybrać sobie któryś z trzech,
czterech obiadów, które będziemy dostarczać z naszej własnej restauracji
„Bravo” z Tworkowa – mówi Fabrice
Gerdes z dumą, dodając prawie mimochodem, że w każdym pokoju
będzie przyłącze do internetu, dzięki
czemu mieszkańcy będą mogli słuchać
wszystkich, nawet najmniejszych stacji
radiowych nadających z miejscowości,
z których pochodzą. Najszczęśliwsza
jest jednak teściowa Rosa: – Miejscowi ludzie są już zachwyceni, że będzie
z kim porozmawiać po niemiecku. Z
kołem DFK nie mamy jeszcze oficjalnych uzgodnień, ale na ulicy była już
obiecująca pogawędka o tym, co będzie.
Till Scholtz-Knobloch
Werbung / Reklama
Pub in Einbeck/Niedersachsen/Deutschland, sucht
jungen Mitarbeiter/Mitarbeiterin in Festanstellung.
Wenn Du deutsch sprichst und Spass am Umgang mit jungen Menschen hast, ehrlich bist und zuverlässig, dann bewirb dich bei uns. Hier wartet ein Team auf Dich. Wohnung wird gestellt. Plane Deine
Zukunft mit uns. Bewerbungen an: [email protected]
7728
WOCHENBLATT.pl
Usługi
Pogrzebowe
Sprowadzanie
zmarłych z zagranicy
http://www.facebook.com/wochenblattpl
7632
7489
Machnik N.
Ozimek, Schodnia Nowa,
www.machnik.ozimek.pl
Tel./fax: (077) 46−52−456
1765
Załatwianie formalności
Opieka nad grobami