Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian

Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian

Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian
ATHÖÖR DE LEK
Pɛi diak 2010
Leu ba keyin tiŋ juak ne ajuɛr e K - 10 de piööc ne
Australia yic wude?
Yeŋo leu ba juak thin?
Ajuɛr e K–10 e piööc ne Australia de Deŋlith, cin de
jieŋ, thany ku akɔ̈kɔ̈l abene thiec loi ne pɛi diak agut
pɛi dhiec 2010. Yin leun ba naŋ ke juakɛ ne kekakɛ
yic:
• Ka tɔ ne ajuɛric ye kɔc nyuɔth ke bɛ ya piööc
gɔl ne rödha (ke meth ke run tueŋ den thukul
gɔl) agut dhel 10.
• Te kɔɔr bɛ der ne pioc ejam ne piath ka rɛɛc de
piööc (yen anɔŋic adot de keye pioc, thöŋ de
nyic ku riɛl yic de nyic luoi) ne kayeke kɔɔr bi
meth ke nyic dhel tɔ yen thin
• De luel de ka tɔ thin aleu bɛ yok ne ciir de katɔ
thinic.
• Luoi de mïth ci bɛi kene athöör abɛ te yekɔɔr
bɛ ya deer dhel tɔ meth thin nyuɔth (Nyooth de
luoi abɛ tiŋ ne thɛɛr ke thiec kujɔ̈l ye luoi eben
abɛ tɔ ne thɛɛk kɔk).
Gar de ajuɛr piööc ne Australia aleu bɛ yok
ne yintanetic ne webthait de thiec nyin
www.australiancurriculum.edu.au
Ye dhɔ̈l ko leu bin ke kede piou du cɔk nyic ago
juak thin?
Dhel kɔɔcic leu bin kede piondu dɔc cɔk nyic e
webthait de thiec. na ca yin rin gar piny ne webthait
de thiec nyin keyin leu ba kuen, ke tiŋ, ku gur kɛŋ
bei, ka kɛŋ kedhia akeu keek ne luoi, ne ajuɛe de K 10 de piööc ne Australia.
Na ca ajuɛr tiŋ ne webthait nyin keyin ba kede
piondu cɔk nyin te riop yin en gɔl ne tok agut thier/
ka gar kede pioudu te tuɛny nyin citic.
Wenthait yeneke te yin raan eben kede pionde cɔk
nyin te thiɛŋ en pom de thiec.
Apam 1
Dupiööc ne thukuulic abɛ ajuɛr de piööc kuen apiɛth
ku cɔkki kede piöthken nyic ne piathden ku kuɔny de
ajuɛr tɔ ne kompiota nyin. yen e kebi raan eben wer
de cɔk nyic abɛ kɔc loi ajuɛr kuɔny agoki bɛɛr caaric
ku cɔkki piɛth.
Emɛn yen ke tha leu bin kede piondu cɔk nyic
kuba naŋ kejuake ne ajuɛric keyen tok de ajuir
piɛth ne tiopnom.This is the time to have your
say and contribute to a world-class Australian
Curriculum. ACARA e raan eben wɛ̈i ago naŋ
kejuɛk ne luoi de ajuɛr de piööcic ku lɔ tueŋ de
thukuul e paane.
Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian
ATHÖÖR DE LEK
Pɛi diak 2010
Yeka ko ye thɛɛk eke loii ke ajuɛr de piööc ne Australia?
Gar de ajuer piööc ne Australia
Bian 1
Thiec de gar ajuɛr K - 10 de Deŋlith, cin de jieŋ,
thany ku akɔ̈kɔ̈l abɛ loi ne pɛi diak agut pɛi dhiec
2010. thiec de ɣöt dit dit ke thukul thekondari de
Deŋlith, cin de jieŋ thany ku akɔ̈kɔ̈l abɛ loi ne pɛi de
ŋuan, dhiec ku pɛi dhetem 2010.
kebɛ lɔ yok ne thiecic ne gar de ajuɛr piööc abɛ
caaric kuyen abɛ kɔc kuɔny ne gar ciɛn de athöör
K - 12 de piööc Deŋlith, cin de jieŋ, thany ku
akɔ̈kɔ̈l ne run de 2010.
Luoi ajuɛr de piööc ne Australia.
Bian 2
Bian de rou ajuɛr piööc anɔŋic jokorapi, thöök ku
ɣät.
Gar tueŋ de jokorapi, thöök ku ɣät abene thiec loi
ne ruɔn ciɛl, run de 2010. kebɛ lɔ yok ne thiecic ne
gar de ajuɛr piööc abɛ kɔc kuɔny ne gar de athöör de
kekakɛ kedhia ne thök de ruɔn. Gar, thiec ku ben bei
de gar ciɛn de ajuɛr piööc abɛ rɔt loi ne 2011.
Athöor de luoi ACARA www.acara.edu.au anɔŋ lön loi
de ajuɛr piööc ne Australia.
Bian de diak ajuɛr piööc
Aci wudhir mac thukuul ne Australia gam lan ade
ke luoi bɛ ben ne yekene cok abɛ yake de ɣän kök
kenekee loi ku ci ke luel rin ne athöör cɔl Melbourne
Declaration on Educational Goals for Young
Australians, keek aye lek ku ciɛl de wël ne tekenoloji
ku tet kene tekenoloji, pial guɔp ku luoi kaye kɔc
cɔk, muŋ de wëu, tajir ku mɛny de bai ku jɔ̈l ya bɛ
kuɛn de mïth ke bai. thɛɛk bene kekakɛ loi abɛ ke
jamic ku rukke ne wudhir mac thukuul. ɣan ke piööc
kene keek mat ne ajuɛr de piööcic ne Australia ne ye
mɛn abɛ tɔ keke ye luoi de wilayai.
Apam 1
Tɛk tɛk de loi ajuɛr piööc biyic ne Australia.
tɛk de loi ajuɛr de piööc biyic ebɛ ya luoi de wilaya,
Akutnom de ACARA abɛ wilayai kuɔny ne loi de biyic.
Luoi de ajuɛr piööc ne Australia biyic abɛ wuɔc ne
kɛm ke kayekeek pioc ku kɛm wilayai ku kabɛ tɔ ci
wuɔc wɛ̈ci ajuir ken ke piööc ne ye mɛn. ACARA alui
ne tok kene wilayai ku ɣän ke pioc ago agoki ajuɛr
de piööc luoi biyic.
Abɛ naŋ nom lau ne loi biyic e K - 10 de ajuɛr piööc
Deŋlith, cin de jieŋ, thany ku akɔ̈kɔ̈l, tecene ka nuɛn
ne ɣan bene ke pioc thin tiam kute ben tɔ kebɛ gɔl
ne piööc ne run 2013.
Thɛɛk bene ke ajuɛr e piööc de ɣöt dit ke thekondari
gɔl e pioc e run de 2010.
Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian
ATHÖÖR DE LEK
Pɛi diak 2010
Yeŋo yen piath bɛ naŋ ajuɛr de kaye thukuul ke piööc
ne Australian?
Ne run de 2008, ke akuma de Australia e jam yenadɛ
ke luoi piɛth de kɛŋ ku piir piɛth de kɔc ke Australia
e rɔt gɛ̈i ne piath de thukuul. Eci luel ya bɛ Ajuɛr de
piööc thukuul luoi kubɛ ya pioc ne Australia eben
ago thukuul piath kuyene ka cene athöör ajuɛr de
kayekeek piööc bɛ loi, gɔl dhel de K - 12, kuyen
anɔŋic Deŋlith, Cin de jieŋ, thany ku akɔ̈kɔ̈l.
Neye kene cok, ke wudhiir mac thukuul ne wilayatic
anɔŋ kaci keek bɛ luel keke bikee loi ago mïth juir
ne piir piɛth ku biya kɔc lɔ riäk kene piir de pinynom
yetɔ ke wär rɔt. Tok de kɛŋ eci luel kebe loi e
ajuɛr de pioc thukuul, bɛ kepiɛth awɛr ajuir kɔk ke
tiopnom. yen e ajuɛr eci wudhiir röth gam ke bike
loi kuke gar piny ne athööric man ye cɔl Melbourne
Declaration on Educational Goals for Young
Australians.
Eci gam ke piööc de thukuul ne Australia kebe nom
ya top, ne e mɛn Australia anɔŋ ajuir ke pioc wacic
kebet. gɛm e cene röth gam bɛ ajuer de piööc ne
Australia loi ebɛ̈:
1. Ebɛ Wilayai kecin mat ne piööc de mïth ago
‘luoi piɛth piööc de mïth cɔk lɔtueŋ’ kubɛ ka
ŋɛ̈ɛ̈th akuma keek röth loi, yen eci loi be nyin
ya tiit ne raan yetok ka te tɔ thukuul.
2. Luoi dit abɛ ya pioc bene rɛmthii ke Australia
juak ne nyic, kucɔkkee nɔŋ cinken agoki piir
apiɛth ne ɣän cieŋkeek kethin, ku bi ya meŋɔɔr
leu bɛ ciew de tiopnom leu ku naŋ nyic ne ka
juic loi röth ne ke loi loi ke köl ciɛn.
3. Ka piɛth ke pioc abɛ ke loi kucɔk kee der kɔc
kedhia tɔ e paane.
4. Cin ne mïth ke thukuul ku dupuööc ye but e
cäth areetic tɔ e paane abɛ rɔt juak.
Apam 1
Ke bɛ ya piöi mïth ku nyic ye kɔɔr bɛtɔ tenɔŋ keek
a luelic apiɛth ne athöör ajuɛr de piööc ne Australia
yic. kuneya, abɛ dupiööc ku thukuul cɔk ye laau
agoki meth piööc cike nhiɛr.
Naci ajuɛr de piööc ne Australia kebɛ pioc ca luel,
kekabɛ dhia keye dupiööc ebe nyic dhel bikee mïth
piööc, ku yeŋo bɛ piɛth ne pioc, ku bɛ dit ka bɛ kuur
tenɔŋ mɛnh yetɔ ne pathilic eben.
Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian
ATHÖÖR DE LEK
Pɛi diak 2010
Yeŋo yin ajuɛr piööc ne Australia cɔk ye ajuer tok de
ajuir piɛth ne tiopnom.
Ajuɛr de piööc ne Australia aye ajuer tok de ajuir
piɛth ne tiopnom ne:
• Juɛr cene yen juir
• Cir cene ye ciir kɔu apiɛth ku ku juir apiɛth
• Yen alaau be yok ne thukuul, dupiööc, mïth ke
thukuul, kɔc ke mïth kujɔ̈l ya bai eben.
Juɛr cene yen juir
Go ya gɛm de rɔt ku miöi de wëu ci akuma de
Australia loi ago ajuɛr e piööc de thukul ben keye
tok de ka piɛth ne tiopnom, e kɔc ci piɛ̈i nyic kɛŋ
ne Australia yic eben - yen dupiööc, kɔc ke jamiyai
ku kɔc nyic ajuɛr de pioc - cɔk bɔ netok bike ajuɛr
de piööc deŋlith, cin de jieŋ, thany ku akɔ̈kɔ̈l gɔr
apiɛth.
Luoi piɛth de ajuɛr piööc tɔ ne wilayatic, kujɔ̈l ya
ajuir tɔ ne bɛ̈i kɔk ci piɛ̈i yic ake cikeek kuen war loii
ajuɛr de piööc.
Thiec dit areetic eci loi Australia yic eben tenɔŋ
thukuul, dupiööc ku komioniti eben agoki naŋ
kejuɛk ki thin.
Cir cene ye ciir kɔu apiɛth ku ku juir apiɛth
Ajuer de piööc de Deŋlith, Cin de jieŋ, Thany ku
Akɔ̈kɔ̈l e ciirkɔu apiɛth ke cin ke nyiɛŋe wëi ku ke luel
yeŋo bɛ ya pioc tenɔŋ mïth ku yeŋo kɔɔr bike ya nyic
ne ruun yikeek ketɔ ne thukulic.
Eka piɛɛth bɛke piöi mïth kueny bëi ku ke nyin tiit ne
thɛɛk bikeye piooc keya jot ago mïth kɛŋ ya deetic
apiɛth. Ajuɛr de piööc e dupiööc ku thukuul cɔk lau
agoki kake tetɔ keek thin, ka kake piny lɔŋ cieŋki ya
mar ne piocic. Teye kɔɔr bɛya deer etau ago ,mïth
cɔk ye piɛ̈i apiɛth.
Ajuɛr de piööc ne Australia e nyin tiit ne kɛŋ ke 10
ye nyic cɔk riɛl ku ku diak ye tɔ ne guɔt de ke piööce
yic eben (tiŋ rinken piny ene) agoki piɛ̈i juakic, ku
kaleu beke yok, ne piööc yene tok de keek pioc.
Apam 1
Kɛŋ ke 10 ye nyic cɔk riɛl:
• Kuen ku gar
• cin de jieŋ
• nyic de lek de kake tekenoloji
• Dhel de tɛk
• Rieu rɔt
• yiɛm de kapiɛth
• Ba rɔt ya tiit
• Luoi akutnomic
• Adot de cieŋ wacic
• Cieŋ piɛth.
Diak ye tɔ ne guɔt de ke piööce yic:
• Ciɛŋ ku akɔ̈kɔ̈l kɔc eke nɔŋ e pinye
• Asia ku dɔɔr ye Australia dɔr kene Asia
• Yieŋ nhial ye nyin tiit ne köl cien.
ACARA yen e ajuer lɔ tueŋ de nyic, piööc de nyic
luoi ku adot de kaye nyic cɔk riɛl ku kaye röth tɛm ne
guɔt de kepiööce yic.
Kɛŋ kedhia keye ajuɛre abeneke ajuɛr de piööc
Deŋlith, cin de jieŋ, thany ku akɔ̈kɔ̈l caar ago ciɛn
ke nyiɛŋe wei ne kaye nyic cɔk riɛl yic, ku kaye tɔ
ne guɔt de kepiööce yic te lene athööre ciɛn de
ajuɛr piööc bɛ̈i bei. kee abɛ dugɛɛr ke ajuɛr piööc ne
Australia kuɔny ne gɛn de köl ciɛn de ajuɛre lɔ tueŋ
de piööc.
Ne lɔ tueŋ de ajuɛr de kabɛkee ya piööc, ke ACARA
abɛ ajuɛr den caar ne gɛn de athöör ku kabɛ thiec
tenɔŋ duwët lui kenekeek agoki nyic ye dhel piɛth
yinde leu bikeek thukuul kuɔny agoki dhɔl yekee
mïth piööc thin cɔk piɛth ku caarki kayiki keek piööc.
Lɔr ne apam dɛ yic.
Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian
ATHÖÖR DE LEK
Pɛi diak 2010
Dhel leu biyen yok ku dhel yen yi kuɔny
Thɛɛr war, Athöör ajuɛr de piööc eci gar ne kukic,
ku kayeke piööc ake yene ke tok gɔr ne buŋde yic
yetok. ye erɔt bɛ lor keyeke ci lɔtueŋ, ajuɛr nɔŋ biak
kerou, man ye nyin tiit ne keye piööc absac.
Gär ciɛn de ajuɛr piööc ne Australia abɛ tau ne
kompiota nyin (ɣɔnlany). Yen abɛ kɔc cɔk lau ne
kuɔny bi ajuɛr keek ya kuɔny ku juɛr bikee yen ya
juir. yen abɛ kɔc ke Australia kedhia cɔk nyic keye ne
thukuul ke Australia yic.
Apam 2
Ajuɛr de kaye thukuul ke piööc ne Australian
ATHÖÖR DE LEK
Pɛi diak 2010
Yeŋo yen piath bɛ naŋ ajuɛr de kaye thukuul ke piööc
ne Australian?
Ne run de 2008, ke akuma de Australia e jam yenadɛ
ke luoi piɛth de kɛŋ ku piir piɛth de kɔc ke Australia
e rɔt gɛ̈i ne piath de thukuul. Eci luel ya bɛ Ajuɛr de
piööc thukuul luoi kubɛ ya pioc ne Australia eben
ago thukuul piath kuyene ka cene athöör ajuɛr de
kayekeek piööc bɛ loi, gɔl dhel de K - 12, kuyen
anɔŋic Deŋlith, Cin de jieŋ, thany ku akɔ̈kɔ̈l.
Neye kene cok, ke wudhiir mac thukuul ne wilayatic
anɔŋ kaci keek bɛ luel keke bikee loi ago mïth juir
ne piir piɛth ku biya kɔc lɔ riäk kene piir de pinynom
yetɔ ke wär rɔt. Tok de kɛŋ eci luel kebe loi e
ajuɛr de pioc thukuul, bɛ kepiɛth awɛr ajuir kɔk ke
tiopnom. yen e ajuɛr eci wudhiir röth gam ke bike
loi kuke gar piny ne athööric man ye cɔl Melbourne
Declaration on Educational Goals for Young
Australians.
Eci gam ke piööc de thukuul ne Australia kebe nom
ya top, ne e mɛn Australia anɔŋ ajuir ke pioc wacic
kebet. gɛm e cene röth gam bɛ ajuer de piööc ne
Australia loi ebɛ̈:
1. Ebɛ Wilayai kecin mat ne piööc de mïth ago
‘luoi piɛth piööc de mïth cɔk lɔtueŋ’ kubɛ ka
ŋɛ̈ɛ̈th akuma keek röth loi, yen eci loi be nyin
ya tiit ne raan yetok ka te tɔ thukuul.
2. Luoi dit abɛ ya pioc bene rɛmthii ke Australia
juak ne nyic, kucɔkkee nɔŋ cinken agoki piir
apiɛth ne ɣän cieŋkeek kethin, ku bi ya meŋɔɔr
leu bɛ ciew de tiopnom leu ku naŋ nyic ne ka
juic loi röth ne ke loi loi ke köl ciɛn.
3. Ka piɛth ke pioc abɛ ke loi kucɔk kee der kɔc
kedhia tɔ e paane.
4. Cin ne mïth ke thukuul ku dupuööc ye but e
cäth areetic tɔ e paane abɛ rɔt juak.
Apam 1
Ke bɛ ya piöi mïth ku nyic ye kɔɔr bɛtɔ tenɔŋ keek
a luelic apiɛth ne athöör ajuɛr de piööc ne Australia
yic. kuneya, abɛ dupiööc ku thukuul cɔk ye laau
agoki meth piööc cike nhiɛr.
Naci ajuɛr de piööc ne Australia kebɛ pioc ca luel,
kekabɛ dhia keye dupiööc ebe nyic dhel bikee mïth
piööc, ku yeŋo bɛ piɛth ne pioc, ku bɛ dit ka bɛ kuur
tenɔŋ mɛnh yetɔ ne pathilic eben.