faaliyet raporu 2013
Transcription
faaliyet raporu 2013
TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI TİKA FAALİYET RAPORU 2013 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI ATATÜRK BULVARI NO: 15 ULUS/ANKARA TEL: 0 312 508 10 00 FAALİYET RAPORU 2013 ISBN 978-975-19-6258-4 İÇİNDEKİLER 04GIRIŞ 04Sunuş 06Önsöz 10 TİKA’nın Kuruluş Amacı ve Görevleri 12 Teşkilat Yapısı ve Faaliyet Alanları 16 Genel Değerlendirme 22 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA 24Arnavutluk 32Bosna-Hersek 40Karadağ 48Kosova 54Makedonya 62Moldova 68Sırbistan 74Ukrayna 80 ORTA ASYA VE KAFKASLAR 82Azerbaycan 90Gürcistan 96Kazakistan 104Kırgızistan 112Özbekistan 118Tacikistan 122Türkmenistan 128 ORTA DOĞU VE AFRIKA 130Etyopya 134Filistin 140Kenya 144Libya 148Lübnan 152Nijer 156Senegal 162Somali 166Sudan 172Tunus 176Yemen 180 Diğer Ülkeler 190 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASIFIK VE LATIN AMERIKA 192Afganistan 206Moğolistan 212Pakistan 216Myanmar 220 Diğer Ülkeler 226 228 230 232 238 238 239 240 240 241 242 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ STK’larla İşbirliği Projeleri Uluslararası Polis İşbirliği Projesi Ulusal Kuruluşlarla İşbirliği - Sağlık Sektörü - Kültürel İşbirliği - Eğitim Programları ve Seminerler - Muhtelif Konularda Toplantı ve Etkinlikler Uluslararası Kuruluşlarla İşbirliği Birleşmiş Milletler Kuruluşları ile İşbirliği - Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile İşbirliği - Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) ile İşbirliği - Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) ile İşbirliği - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile İşbirliği İslam Kalkınma Bankası ile İşbirliği İslam İşbirliği Teşkilati (OIC) ile İşbirliği Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile İşbirliği Katılım Sağlanan Uluslararası Etkinlikler EK: Tika Program Koordinasyon Ofisleri İletişim Bilgileri RAPORU HAZIRLAYANLAR Füsun Gür, Kübra Türk, Nurdan Çakır, Şevki Mert Barış, Alper Eren, Ali Fuat Cebeci, Muhammed Ömer Ersoy İLETİŞİM TİKA [email protected] TASARIM Finar Kurumsal BASKI Biltur Basım Yayın ve Hizmet A.Ş. FOTOĞRAFLAR TİKA Basın ve Tanıtım Birimi AA Arşivi ISBN 978-975-19-6258-4 TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI RAPORLAMA VE KOORDİNASYON BİRİMİ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUNUŞ Türkiye, TİKA aracılığıyla Adriyatik’ten Çin seddine, Ortadoğu’dan Kafkaslara kadar hâkim güç odaklarının çıkar çatışması arasında, insani değerleri merkeze alarak adım atmakta, gönüllere hitap ederek ırk, dil, din, renk ayrımı yapmadan kendi kültür ve medeniyet kodları ile çalışmalar yürütmektedir. Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı 4 Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), hükümetimizin uyguladığı proaktif dış politikanın en önemli araçlarından biridir. Yurtdışında projeler gerçekleştirirken ülkemizin resmi kurumları ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliğini tesis eden TİKA, kurumsal kapasitelerin paydaş ülkelere aktarılmasını sağlamaktadır. Bu anlamda, gerek sahada gerçekleştirilen faaliyetler gerekse kamu kurumları ve STK’larla sürdürülen başarılı koordinasyonun bir sonucu olarak TİKA her geçen gün yeni görevlerin adresi olmaktadır. Şüphesiz ki TİKA’nın son yıllarda gerçekleştirdiği ilerleme, Türkiye’nin dış politikada yakaladığı başarı ve ülke içerisinde sağladığı gelişmeden ayrı düşünülemez. 90’lı yılların başında Orta Asya ile faaliyetlerine başlayan TİKA, 2000’li yıllarla birlikte etkinlik alanını genişleterek Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar’a ve 2005’te ülkemizde ‘Afrika yılı’ ilan edilmesiyle birlikte bu kıtaya açılmıştır. TİKA’nın bu geniş coğrafyada yakaladığı ivme ile dünyada örnek gösterilen bir kurum haline gelmesi ve üst düzey resmi ziyaretlerde bazı ülke yönetimlerinin ülkelerinde TİKA Program Koordinasyon Ofisi (PKO) kurulmasını talep etmeleri, milletimiz adına gurur verici bir gelişmedir. Uluslararası işbirliğinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarında TİKA, projelerini doğrudan sahada üretmekte ve hayata geçirmekte; ilgili uzman personel, sivil kuruluşlar ve diplomatlarımız ile işbirliği halinde çalışmaktadır. Tarihi ve kültürel olarak ortak bir mirası paylaştığımız Orta Asya ülkeleri ile geçmiş ve gelecek çizgisinde tesis ettiğimiz sağlam işbirliği faaliyetleri; eğitim, kültür, sağlık ve altyapı başta olmak üzere, her alanda artarak devam etmektedir. Diğer yandan, geçtiğimiz yüzyıl boyunca kanla, savaşla, göçlerle çalkalanan, acılara tanıklık eden Balkan halklarına yardım eli uzatarak bölge ile daha etkili bir iletişime katkı sağlanmaktadır. Bu coğrafyada güvenliğin ve istikrarın tesisi için ekonomik kalkınmayı teşvik ederek Balkanlarla olan bağı daha da güçlendirme yolunda çalışmalara devam edilmektedir. Afrika’da ise yapılan her proje yerini bulmakta ve bölge halkına büyük bir destek sağlanmaktadır. Bütün bu projeler hayata geçirilirken karşılıklı öğrenmeye ve paylaşmaya dayalı kardeşlik duygusu ve her şeyden önemlisi saygı çerçevesinde hareket edilmektedir. GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUNUŞ %80 TİKA kaynaklarının %80’inden fazlası sağlık, su-sanitasyon, eğitim, idari-sivil altyapılarda kullanılmaktadır. TİKA’nın gerçekleştirdiği ilerleme, Türkiye’nin dış politikada yakaladığı başarıdan ayrı düşünülemez. TİKA’nın kurumsal olarak en fazla önemsediği konulardan biri; geleceği inşa edecek eğitimli bir nüfus yetiştirilmesidir. TİKA kaynaklarının % 80’inden fazlası sağlık, su ve sanitasyon, eğitim, idari ve sivil altyapıların güçlendirilmesi gibi binyıl kalkınma hedeflerine doğrudan katkı sağlayan sosyal altyapı ve hizmetlerdeki proje ve faaliyetlerde kullanılmaktadır. Bu kapsamda, TİKA’nın en fazla önemsediği konulardan biri de geleceği inşa edecek eğitimli bir nüfus yetiştirilmesi olup bu amaçla hayata geçirilen mesleki eğitim projeleri her geçen yıl artmaktadır. Şüphesiz kültürel hafızanın korunması da, TİKA’nın üstlendiği en önemli görevlerden biridir. Bu amaçla Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla başlatılan çalışmalarda, TİKA öncülüğünde 25 farklı kurumun bir araya gelmesiyle “Yurtdışındaki Kültür Mirasımızın Sürdürülebilir Korunması Strateji Planı” hazırlanmış ve tespit edilen eserlere sahip çıkmak için çalışmalar başlatılmıştır. Hayatta kalan eserleri gelecek nesillere aktarmak adına çalışmalar büyük bir azim ve kararlılıkla sürdürülmektedir. Bu kapsamda Türkiye’nin kalkınma yardımları projelerini gerçekleştiren başta TİKA olmak üzere, yaptıkları azimli ve fedakâr çalışmaları nedeniyle tüm ilgili kurum ve kuruluşlarımızı ve bu çalışmaları bir araya getirerek Türkiye Kalkınma Yardımları Raporunu hazırlayan güzide kurumumuz TİKA’yı tebrik ediyorum. Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı 5 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖNSÖZ TİKA Orta Asya, Balkanlar, Ortadoğu ve Afrika odaklı projeler hayata geçirirken, Uzak Asya ve Latin Amerika’yı da içine alan bir hizmet ağına kavuşmuştur. Son yıllarda dış yardımlarımızın artan ivmesiyle birlikte TİKA olarak 2013 yılında 1.800’ün üzerinde projeyi hayata geçirmiş olmanın gurunu yaşamaktayız. Dr. Serdar ÇAM TİKA Başkanı 6 Türk milleti, tarihi boyunca Orta Asya’dan Atlas Okyanusuna kadar gittiği her yerde mektepler, medreseler, köprüler, yollar, hastaneler, imaretler, camiler, kervansaraylar ve çeşmeler gibi çok sayıda hayırlı eserler inşa ederek gelecek nesillere vakfetmiştir. “İnsanların hayırlısı insanlara faydalı olandır” felsefesiyle hareket eden insanımız muazzam ve ölümsüz eserler tesis etmişlerdir. Türk insanı her nerede olursa olsun vakıf kültürüyle bulunduğu yerde âdeta bir medeniyet inşa edercesine gayretlerini ve emeklerini sergilemiştir. Bugün gelinen noktada asırlar öncesinde vakfedilmiş olup hâlâ aynı vazifeyi gören, ihtiyaç sahibi insanların faydalandığı kurumlarımız mevcuttur. Ülkemizin yurtdışına açılan samimi ve duyarlı yüzünü ifade eden TİKA, tarihi köklerimizde derin kodlarını bulan vakıf kültürümüzden aldığı ilhamla çalışmalarını yürütmekte; bu da, ülke halkları tarafından samimiyetle karşılanmakta ve kabul görmektedir. Bu durum bizim proje geliştirmede çevikliğimizi ve etkinliğimizi arttırmakta; verimli projeler üretilmesini ve taleplerin hızlı karşılanabilmesini sağlamaktadır. GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖNSÖZ TİKA, tarihi köklerimizde derin kodlarını bulan vakıf kültürümüzden aldığı ilhamla yardım çalışmalarını yürütmektedir. Yardımlarımız ülkemizin prestijini artırıyor, projelerimiz sonrakilere referans oluyor. Başkanlığımız muhtelif sıkıntıların ve krizlerin yaşandığı geniş bir coğrafyada faaliyet göstermekte olup özellikle yoksulluğun ve çatışmaların yaşandığı riskli bölgelerde ihtiyaçlara anında cevap verebilme refleksi ile hareket etmeyi kendine görev addetmektedir. Sıkıntılara aldırmadan fedakârca çalışmalarını sürdüren kadromuz ve TİKA ofisinin olmadığı birçok yerde faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşlarımız aynı şuurla yol almakta ve ülkemiz adına gerçekleştirilen projelerde işbirliği sağlanabilmektedir. TİKA, bugün Türk dış politikasının ayrılmaz bir parçasını oluşturmakta ve ülkemizin başarılarının da sahada bizzat yansımasını sağlamaktadır. Yaptığımız çalışmalar ülkemizin uluslararası prestijini artırmakta, geliştirdiğimiz projeler bir sonrakine referans teşkil etmekte ve pek çok ülke Türkiye’nin tecrübe ve kapasitesini transfer etmek üzere proje işbirliği teklif etmektedir. Kazandığı bu güvenle TİKA, 2013 yılında Program Koordinasyon Ofislerine Nijer’i de ekleyerek hızla yoluna devam etmektedir. Tarihi ve kültürel ortak paydaların getirdiği sorumlulukla Orta Asya, Kafkaslar, Balkanlar, Ortadoğu ve Afrika projelerde öncelikli coğrafyalar olarak öne çıkarken son yıllarda Doğu ve Güney Asya ile Pasifik ve Latin Amerika’yı da içine alan çok geniş bir hizmet ağına ulaşılmıştır. Sudan’da katarakt ameliyatı yapan, Haiti’de deprem olduğunda yardıma koşan, Makedonya’da, Mısır’da ecdad yadigârı eserlerin restorasyonunu yapan, Kırgızistan’da okul inşa eden, Afrika’da çok sayıda insanı su ile buluşturan, Afganistan’da anne-çocuk sağlığını korumak için çalışan bir kuruluş haline gelmiştir TİKA. TİKA, bugün Türk dış politikasının ayrılmaz bir parçasını oluşturmakta ve ülkemizin başarılarının da sahada bizzat yansımasını sağlamaktadır. Son yıllarda dış yardımlarımızın artan ivmesiyle birlikte TİKA olarak 2013 yılında 1.800’ün üzerinde projeyi hayata geçirmiş olmanın gururunu yaşamaktayız. Proje sayılarının dağılımına bakıldığında; ülkemizin Afrika ülkeleriyle olan ilişkilerinin gelişmesine paralel olarak proje yoğunluğu da bu bölgede oluşmuştur. İkinci sırada Asya Bölgesi, üçüncü sırada ise Balkanlar gelmektedir. Pek çok ortak mirasımız olan eserlerin yer aldığı Doğu Afrika’da, zamanında Süveyş Kanalının en önemli limanlarından biri olan Zeyla Limanı üzerinde çalışmalara başlamış bulunmaktayız. Benzer şekilde, Kızıldeniz’in batı kıyısında, Sudan’ın en önemli turizm merkezlerinden biri olmaya hazırlanan, Sevakin Adasında çalışmalar yürütmekteyiz. Her iki proje de söz konusu ülkelerin turizminin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Kenya’nın güneybatısında yer alan Narok, Kisii ve Nyamira şehirlerinde 30 kişiyle başlayan “Bir Civciv Kampanyası” ile bugüne kadar 30.000 çiftçinin gelirlerinin arttırılması sağlanmıştır. Söz konusu proje bölgede kırsal kalkınmanın desteklenmesi adına büyük öneme sahiptir. Diğer yandan Somali’de Tarım Okulu ile Benin’de Pamuk Yetiştiriciliği Projeleri örnek teşkil edecek projeler arasındadır. 7 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖNSÖZ Başta Orta Asya’daki dost ve akraba devletler olmak üzere dünyada pek çok ülke ile kurumsal kapasitelerin geliştirilmesine yönelik olarak ülkemizin kurumlarının tecrübelerinin aktarıldığı, güvenlik, eğitim, sağlık ve tarım gibi muhtelif sektörlerde uzman ve eğiticilerin eğitildiği çok sayıda proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. Afganistan’da arıcılık, seracılık, bağcılık ve üzüm yetiştiriciliği gibi tarımsal bilincin gelişmesine matuf projeler yürütülmüştür. Geri dönüşü daha hızlı olan bu tür projelerin o ülke halkları nazarındaki olumlu etkisi de daha yoğun olmaktadır. Sağlık alanında Azerbaycan’dan 134, Kazakistan’dan 50 ve Özbekistan’dan 22 doktora eğitim verilmiştir. Pakistan’da hastane inşası, Gürcistan’da 2 adet Rehabilitasyon Merkezi tadilatı ve Sri Lanka’da inşasına başlanan Türkiye-Sri Lanka Dostluk Köyü yine önemli projelerdendir. Ayrıca Asya ülkelerinden Kamboçya, Laos ve Filipinler’de bu yıl ilk kez proje geliştirilmiştir. Balkanlarda ecdat yadigârı birçok eserin restorasyonu tamamlanmış; yıkılmaya yüz tutmuş, yıpranmış eserlere sahip çıkılmıştır. Bununla birlikte Arnavutluk’ta Kadın Sığınma Evinin İyileştirilmesi, Bosna-Hersek’te Doğu Bosna Tarımsal Kalkınma Projesi, Karadağ’da Plav Şehri Su İsale Hattı Yapımı, Kosovalı Hâkim ve Savcıların Eğitimi, Makedonya’da 4 ayrı köy okulunun tadilat ve tefrişatı da öne çıkan projeler arasındadır. Orta Doğu’da Filistin, Lübnan, Irak, Ürdün ve Yemen’de gerçekleştirdiğimiz projelerle o ülkelerin insanlarına yakınlığımızı hissettirmekteyiz. Son yıllarda Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da başlayıp devam etmekte olan dönüşümler karşısında bölge ülkelerinin Türkiye’den beklentilerine en kısa sürede cevap verilmiş ve hızlı bir şekilde çalışmalara başlanmıştır. Filistin’de inşa ettiğimiz okul ve hastaneler, bölge insanının temel ihtiyaçlarını karşılaması açısından son derece önemlidir. Yine Filistin’de başlatılan İrade Projesi savaş mağduru olan engelli insanlara umut olmaya devam etmektedir. Yemen’deki Yemen Türk Mesleki Eğitim Enstitüsü de istihdam alanı oluşturarak ülkede işsizliğin azaltılmasına büyük katkı sağlamaktadır. Sudan’ın en önemli turizm merkezlerinden biri olmaya hazırlanan Sevakin Adası’nda çalışmalar yürütmekteyiz. Azerbaycan’da 134, Kazakistan’da 50, Özbekistan’dan ise 22 doktora eğitim verilmiştir. Son olarak Latin Amerika’da; Meksika, Küba, Peru, Bolivya, Guatemala, Brezilya, Şili, Arjantin, Belize, Guyana, Kolombiya ve Saint Lucia gibi ülkelerde eğitimden sağlığa, idari ve sivil altyapılardan üretim sektörlerine kadar birçok proje hayata geçirilerek yeni coğrafyalara ulaşılmıştır. Geride bıraktığımız başarılı bir yılın ardından, başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere, Başbakanımız ve Başbakan Yardımcımıza çalışmalarımızda bize gösterdikleri ilgi ve güven ile sağladıkları desteklerden dolayı şükranlarımızı sunuyoruz. Proje ve programların uygulanmasında ve raporlanmasında görev yapan tüm TİKA çalışanları ile proje bilgilerinin düzenlenerek rapora dönüştürülmesinde emeği geçen Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Raporlama ve Koordinasyon Birimi çalışanlarına teşekkür eder, başarılarının devamını dilerim. Dr. Serdar ÇAM TİKA Başkanı 8 Asya’da yer alan Kamboçya, Laos ve Filipinler’de bu yıl ilk kez proje geliştirilmiştir. GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖNSÖZ 9 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TİKA’NIN KURULUŞ AMACI VE GÖREVLERİ TİKA’NIN KURULUŞ AMACI VE GÖREVLERİ KALKINMA İŞBİRLİĞİ PROJELERİ… İŞSİZLİĞİN VE YOKSULLUĞUN AZALTILMASI… Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Doğu Bloğu ve Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında 480 sayılı yasa ile 1992 yılında Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı adıyla, Dışişleri Bakanlığı’na bağlı bir teknik ardım kuruluşu olarak kurulmuş, ardından Devlet Bakanlığına bağlanmıştır. TİKA’nın görev ve çalışma esasları, 12 Mayıs 2001 tarihli ve 24400 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 4668 sayılı Kanun’un ilk maddesinde “Başta Türk dilinin konuşulduğu cumhuriyetler ve akraba toplulukları ile Türkiye’ye komşu ülkeler olmak üzere, kalkınma yolundaki ülkeler ve topluluklarla diğer ülkelerin kalkınmalarına yardımcı olmak, bu ülke ve topluluklarla ekonomik, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki işbirliğini projeler ve programlar aracılığı ile geliştirmek, yapılacak yardım ve işlemleri yürütmek üzere, Başbakanlığa bağlı ve tüzel kişiliği haiz Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığının kurulması ile teşkilat ve görevlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir” şeklinde belirlenmiştir. 24 Ekim 2011 tarihinde kabul edilen 656 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile, teknik işbirliği ve koordinasyon sürecinin etkinliğinin artırılabilmesi amacı ile TİKA yeniden yapılandırılmıştır. Buna göre, işbirliğinde bulunulması hedeflenen devletler ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri projeler, programlar ve faaliyetler aracılığıyla ge- 10 EĞİTİM SEVİYESİNİN YÜKSELTİLMESİ… Kalkınma alanında yararlanıcı ülkelerin kamu kurumları, üniversiteleri, sivil toplum ve özel sektör kuruluşları ile işbirliği halinde program, proje ve faaliyetler gerçekleştirmek… TEKNIK IŞBIRLIĞI VE KOORDINASYON... liştirmek, yapılacak katkı, yardım ve ilgili süreçleri yürütmek ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak üzere, Başbakanlığa bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel bütçeli Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı kurulmuştur. Söz konusu kanun hükmünde kararname, 02 Kasım 2011 tarihli ve 28103 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre, TİKA Başkanlığının görevleri şunlardır: •• İşbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri karşılıklı kalkınmaya da katkıda bulunacak şekilde projeler ve GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TİKA’NIN KURULUŞ AMACI VE GÖREVLERİ 475 404 BALKANLAR VE ORTA ASYA İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLEN PROJE SAYISI KAFKASLAR VE MERKEZİ ASYA İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLEN PROJE SAYISI 670 ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ... faaliyetler temelinde geliştirmek, söz konusu ülke ve toplulukların kalkınma hedef ve ihtiyaçlarına uygun işbirliği program ve projelerini hazırlamak veya hazırlatmak, bununla ilgili gerekli düzenlemeleri ve takibi yapmak ve bunların uygulanmasında koordinasyonu sağlamak. •• İşbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve toplulukların iktisadi gelişim sürecinde ihtiyaç duyacakları ekonomik altyapı araçlarını ve destek programlarını hazırlamak, ekonomik büyüme, yatırım ortamının hazırlanması ve geliştirilmesi, işsizliğin ve yoksulluğun azaltılması, eğitim seviyesinin yükseltilmesi, iyi yönetişim, kadın ve ailenin toplumsal yaşamda ve kalkınmadaki rolü, bilgi teknolojileri transferi, çevre ve doğal kaynakların yönetimi, enerji, altyapı, sürdürülebilir kalkınma gibi alanlarda katkı temin etmek, bu ülkelere kurumsal, insan kaynakları ve benzeri alanlarda kapasite geliştirme destekleri sağlamak. •• Gerektiğinde yabancı ülke ve topluluklara yapılacak insani ve teknik yardımın koordinasyonunu sağlamak. •• Kalkınma alanında yararlanıcı ülkelerin kamu kurumları, üniversiteleri, sivil toplum ve özel sektör kuruluşları ile işbirliğin halinde program, proje ve faaliyetler gerçekleştirmek ve gerektiğinde uzman desteği sağlamak. •• İşbirliği yapılması hedeflenen ülke ve topluluklarda kamu yönetimi, hukuk, eğitim, kültür ve diğer sosyal alanlardaki işbirliğini güçlendirmek ORTADOĞU VE AFRİKA İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLEN PROJE SAYISI Yabancı ülke ve topluluklara yapılacak insani-teknik yardımın koordinasyonunu sağlamak… Uluslararası işbirliğine ilişkin çalışmalarda yer almak ve koordinasyonu sağlamak... amacıyla proje ve programlar hazırlamak, hazırlatmak ve uygulamak, bu ülke ve topluluklardan eğitim ve staj amacıyla Türkiye’ye gönderilecek kamu görevlileri ve diğer kişilere burs ve benzeri destek sağlamak. •• Yurtdışında kültürel işbirliği programları yürütmek ve gerektiğinde Türk kültürüyle ilgili faaliyet gösteren merkezlerle işbirliği yapmak. •• Kalkınma yardımları ve ülkemizin dış yardımlarıyla ilgili uygulamak ve teknik koordinasyon ile takibi sağlamak, envanter hazırlamak ve raporlar yayınlamak. •• Yurtdışında bulunan ortak tarihi, kültürel ve toplumsal mirasın ve değerlerin korunmasına, toplumlar arası önyargıların giderilmesine ve medeniyetler arası önyargıların giderilmesine ve medeniyetler arası diyaloğun güçlendirilmesine yönelik sosyal ve kültürel proje ve çalışmaları uygulamak. •• Görev alanıyla ilgili olarak uluslararası işbirliğine ilişkin çalışmalarda yer almak ve koordinasyonu sağlamak, gerektiğinde uluslararası kuruluşlar ve bunların temsilcilikleriyle ortaklaşa projeler yürütmek. •• İşbirliğinde bulunulması hedeflenen ülkelerin yanı sıra, özellikle tarihi, coğrafi, sosyal ve kültürel bağlarımızın bulunduğu ülkelere, kalkınmışlık düzeyine bakılmaksızın, teknik katkı ve destekte bulunmak ve ortak projelere açık olan tüm ülkelerden gelecek talepleri değerlendirmek. 11 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI İHTIYAÇLARA UYGUN IŞBIRLIĞI PROGRAMLARI… KARŞILIKLI KALKINMAYA KATKI… TEKNIK DESTEK VE INSANI YARDIMLAR… ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ... Orta Asya ve Kafkaslar Dairesi Başkanlığı, Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanlığı, Ortadoğu ve Afrika Dairesi Başkanlığı, Doğu ve Güney Asya, Pasifik ve Latin Amerika Dairesi Başkanlığı; görev alanına giren ülkelerden işbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri karşılıklı kalkınmaya da katkıda bulunacak şekilde projeler ve faaliyetler temelinde geliştirme, söz konusu ülke ve toplulukların kalkınma hedef ve ihtiyaçlarına uygun işbirliği program ve projelerini hazırlama veya hazırlatma, bununla ilgili gerekli düzenlemeleri ve takibi yapma ve bunların uygulanmasında koordinasyonu sağlamak üzere oluşturulmuştur. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Teşkilatı; hizmet birimleri, program koordinasyon ofisleri, sürekli kurul ve komisyonlar, danışma ve yardımcı birimlerden oluşmaktadır. Başkanlığın hizmet birimleri şunlardır: •• Orta Asya ve Kafkaslar Dairesi Başkanlığı •• Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanlığı •• Ortadoğu ve Afrika Dairesi Başkanlığı •• Doğu ve Güney Asya, Pasifik ve Latin Amerika Dairesi Başkanlığı •• Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanlığı •• Hukuk Müşavirliği •• Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı •• İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı 12 Ülkelerden sorumlu Daire Başkanlıkları, görev alanına giren ülkelerden işbirliğinde bulunulması hedeflenen ülke ve topluluklarla iktisadi, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim alanlarındaki ilişkileri karşılıklı kalkınmaya da katkıda bulunacak şekilde projeler ve faaliyetler temelinde geliştirmekte ve bunların uygulanmasında koordinasyonu sağlamaktadır. Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanlığı tarafından; birden fazla ülke ve bölgeyi ilgilendiren program, proje ve faaliyetlerin, bölgesel bazda tanımlanmış daire başkanlıkları ile işbirliği içinde yerine getirilmesi hedeflenmiştir. Bu birim ayrıca, kalkınma yardımları ile teknik destek ve insani yardımları, sivil toplum kuruluşları ve gönüllü kuruluşlarla işbirliği halinde geliştirmek ve uygulamaktan sorumludur. Hukuk Müşavirliği tarafından; 26 Eylül 2011 tarihli ve 659 sayılı Genel ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre hukuk birimlerine verilen görevler ile Başkan tarafından verilen benzer görevler yapılacaktır. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından; 10 Aralık 2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 22 Aralık 2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 15’inci maddesi ve diğer mevzuatla strateji geliştirme ve mali hizmetler birimlerine verilen görevlerin, 9 Ekim 2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre Başkanlığı yapılacak başvuruların etkin, doğru ve süresinde sonuçlanmasını sağlamak için gerekli çalışmaların ve Başkan tarafından verilen benzeri diğer görevlerin yürütülmesi yapılacaktır. İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından; Başkanlığın insan kaynakları yönetiminin yapılması, 5018 sayılı Kanun’da yer alan esaslar çerçevesinde Başkanlığı birimleri ve yurtdışındaki ofislerin ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma, kiralama, bakım ve onarım, ulaştırma ve benzeri idari ve mali hizmetlerin yürütülmesi, evrak, bilişim ve yönetim sisteminin e-devlet uygulaması çerçevesinde genel evrak ve dokümantasyon hizmetlerinin temin edilmesi, yürütülmesi, güncellenmesi ve yerine getirilmesinin denetlenmesi, Başkanlığın sivil savunma ve seferberlik hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesi, Başkanlığın birimleri ile yurtdışındaki ofislerin bilgi teknolojileri alt yapısının kurulması, işletilmesi, bakım ve onarımlarının yapılması veya yaptırılması, bunlara ait hizmetlerin ilgili birimlerle yürütülmesi, bilgi işlem projeleri ile ilgili birimler arasında koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması, bilişim teknolojisindeki gelişmelere uygun yazılımların üretilmesi veya sağlanması görevleri gerçekleştirilecektir. GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI Proje, program ve yardım çalışmalarının gerektirdiği koordinasyonun sağlanması amacıyla, ilgili ülkelerde Program Koordinasyon Ofisleri (PKO) açılmaktadır. Program koordinasyon ofisi bulunmayan ülkelere ait kalkınma yardımı çalışmaları bölgedeki en yakın PKO tarafından gerçekleştirilmektedir. TİKA Başkanlığı tarafından yurt dışında yürütülecek proje, program ve yardım çalışmalarının gerektirdiği koordinasyonun sağlanması amacıyla, ilgili ülkelerde Program Koordinasyon Ofisleri (PKO) açılmaktadır. PKO’lar; ilgili ülkelerde ekonomik, ticari, teknik, sosyal, kültürel ve eğitim işbirliğini ve yardım konularını belirlemek ve bu amaca yönelik proje ve programları hazırlama ve/veya hazırlanan proje ve programları yerinde uygulamak ve/ veya özel kurum veya kuruluşlar aracılığıyla uygulamakla görevlidir. Ülke şartlarının gerektirdiği durumlarda farklı şehirlerde olmak kaydıyla, aynı ülkede birden fazla program koordinasyon ofisi açılabilmektedir. Program koordinasyon ofisi bulunmayan ülkelere ait kalkınma yardımı çalışmaları bölgedeki en yakın PKO tarafından gerçekleştirilmektedir. 13 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI BAŞKAN Hukuk Müşavirliği Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı İç Denetçi İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Başkanlık Müşavirleri Özel Kalem Müdürlüğü BAŞKAN YARDIMCISI BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA DAİRESİ BAŞKANLIĞI BAŞKAN YARDIMCISI ORTA DOĞU VE AFRİKA DAİRESİ BAŞKANLIĞI BAŞKAN YARDIMCISI ORTA ASYA VE KAFKASLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI ARNAVUTLUK ETYOPYA AZERBAYCAN BOSNA-HERSEK FILISTIN GÜRCISTAN KARADAĞ KENYA KAZAKISTAN KOSOVA LIBYA KIRGIZISTAN MAKEDONYA LÜBNAN ÖZBEKISTAN SIRBISTAN MISIR TACIKISTAN MOLDOVA NIJER TÜRKMENISTAN UKRAYNA SENEGAL DIĞER ÜLKELER SOMALI DOĞU VE G. ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA DAİRESİ BAŞKANLIĞI AFGANISTAN MOĞOLISTAN MYANMAR PAKISTAN DIĞER ÜLKELER SUDAN TUNUS YEMEN DIĞER ÜLKELER DIŞ İLİŞKİLER VE ORTAKLIKLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI BÖLGESEL PROJELER İKILI VE ÇOK TARAFLI PROJELER MEDYA PROJELERI PKO GENIŞLEME ÇALIŞMALARI POLIS PROJELERI SAĞLIK PROJELERI SIVIL TOPLUM KURULUŞLARI TARIM VE HAYVANCILIK PROJELERI UNDP PROJE 14 GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TEŞKİLAT YAPISI VE FAALİYET ALANLARI 15 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GENEL DEĞERLENDİRME GENEL DEĞERLENDİRME 88 1.816 GERÇEKLEŞTİRİLEN TOPLAM PROJE BÖLGESEL PROJE SAYISI 25 İNŞA EDILEN SAĞLIK TESISI 1.728 80 İNŞA EDİLEN/ ONARIMI YAPILAN OKUL SAYISI ÜLKESEL PROJE SAYISI Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlığına kavuşan Türk Cumhuriyetleri’nin yeniden yapılanma, uyum ve kalkınma süreçlerine destek verilmesi amacıyla 1992 yılında faaliyetlerine başlayan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2013 yılı sona ererken 5 kıtada 120’yi aşkın ülkede faaliyet gerçekleştirmektedir. Küresel ölçekte kalıcı barış için siyasi istikrar, ekonomik refah ve kültürel uyumun her zaman güçlendirilmesi gerektiğinin farkındalığıyla hareket eden Türkiye; bir taraftan tüm ülkelerle siyasi diyaloğunu genişletirken diğer taraftan ekonomik ve ticari alanda daima yeni işbirliği imkânlarını araştırmakta ve gelişmekte olan ülkelere yönelik dış yardımlarını artırmaktadır. Balkanlar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika, Güney Kafkasya, Güney Asya ve Orta Asya ülkeleriyle mevcut güçlü ilişkilerini pekiştirmektedir. Küreselleşmenin etkisiyle mesafelerin giderek önemsizleştiği dünyada Sahra altı Afrika, Latin Amerika ve Asya-Pasifik bölgelerine yönelik açılımlar derinleştirilmekte ve bölge ülkeleriyle somut işbirliğine dayalı yakın ilişkiler inşa edilmektedir. Türkiye’nin uluslararası kalkınma işbirliğindeki rolü son yıllarda köklü değişimlere uğramıştır. Yeni ekonomik dinamikler ve sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlama yoluyla dünya barışı ve istikrarının desteklenmesi hususunda artan sorumluluk duygusu, Türkiye’nin uluslararası kalkınma işbirliği yapısı içinde dinamik ve model bir aktör olarak 16 ortaya çıkmasına imkân vermiştir. Diğer bir ifade ile Resmi Kalkınma Yardımları giderek Türkiye’nin pro-aktif dış politikasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu bilinçle TİKA tarafından 2013 yılında 1.728’i ülkesel ve 88’i bölgesel olmak üzere toplam 1.816 proje hayata geçirilmiştir. Projeler temel olarak sosyal altyapılar ve hizmetler sektörünün geliştirilmesine yönelik gerçekleştirilmiştir. Türkiye; bir taraftan tüm ülkelerle siyasi diyaloğunu genişletirken diğer taraftan ekonomik ve ticari alanda daima yeni işbirliği imkânlarını araştırmakta ve gelişmekte olan ülkelere yönelik dış yardımlarını artırmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerle işbirliğin geliştirilmesine yönelik uygulanan projelerin dışında ortak kültürel mirasın korunması amacıyla başta Balkanlar olmak üzere çeşitli coğrafyalarda restorasyon ve konservasyon projeleri yürütülmektedir. Başkanlığımız, bu eserlerin hak ettikleri değeri geri kazanmaları için tüm imkânlarını seferber etmektedir. Uygulanan projeler sadece Osmanlı coğrafyası ile sınırlı kalmamakta, dünyanın dört bir tarafında yenileme çalışmaları yürütülmektedir. TİKA, yalnızca proje uygulayıcı olmanın ötesinde Türkiye’nin kalkınma işbirliğini ulusal aktörlerin (tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ile özel sektör) yanı sıra uluslararası kuruluşlar ve donörlerle koordine etmektedir. Bu çerçevede eğitim, sağlık, kültür, ekonomi, ticaret gibi konulardan sorumlu sektörel bakanlıklar başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluşla işbirliğinde projeler hayata geçirilmektedir. Ülkemizin resmi kalkınma yardımlarının istatistiklerini toplamak ve raporlamak da yine 2005/11 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile TİKA’nın sorumluluğu altında yer almaktadır. GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GENEL DEĞERLENDİRME %5,7 ÜRETIM SEKTÖRLERI %0,5 DIĞER %12,9 EKONOMIK ALTYAPILAR VE HIZMETLER 2013 yılında geleneksel donörler olarak nitelenen OECD-DAC üyesi ülkeler tarafından yapılan kalkınma yardımları, geçtiğimiz yıla oranla %6,1 oranında artarak 134,8 milyar dolara ulaşmıştır. Buna karşılık Türkiye ise yükselen donör nitelemesine uygun olarak son yıllarda olduğu gibi bu yıl da rakamını artırarak 3,3 milyar dolar yardım yapmış ve bir önceki yıla göre %30 oranında artış sağlamıştır. Gelinen bu noktada işbirliği yapılan ülkelerin taleplerine uygun projeler gerçekleştirilerek kalkınma süreçlerine önemli bir katkı sunulmuştur. 2013 YILINDA TİKA FAALİYETLERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI TİKA, üstlendiği misyonla yoksulluğun giderilmesi ve sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde başta mesleki eğitim kursları olmak üzere doğrudan gelir getirici projeler uygulamaya öncelik vermektedir. TİKA, üstlendiği misyonla yoksulluğun giderilmesi ve sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde başta mesleki eğitim kursları olmak üzere doğrudan gelir getirici projeler uygulamaya öncelik vermektedir. Bu çabanın merkezinde ise şüphesiz ülkemizin kendi deneyim ve uzmanlığı yatmaktadır. Türkiye kendi deneyimlerini, kalkınma ortağı ülkelerin kendine özgü ihtiyaç ve kalkınma önceliklerine uyumlu hâle getirerek aktarmaktadır. İnsan hayatına doğrudan temas eden bu çabalar, projelerin gerçekleştirildiği her ülkede büyük bir ilgi ile karşılanmakta ve neredeyse her proje yeni bir projeyi beraberinde getirmektedir. Eğitimin temel bir hak olmasından hareketle örgün eğitim faaliyetlerinin kesintisiz bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla okul inşası, onarımı/tadilatı ve tefrişatı yoluyla eğitim altyapıları oluşturulmaktadır. Bu kapsamda, 2013 yılında 80 okul inşaatı/onarımı ve 102 okul donanımı/tefrişatı gerçekleştirilmiştir. İnşa edilen okullar arasında Makedonya’nın %80,9 SOSYAL ALTYAPILAR VE HIZMETLER Kırçova ve İştip Belediyesi sınırları içindeki köy okulları, Afganistan’ın Vardak Bölgesi’nde bulunan 12 Sınıflık Dahani Germ Ab Okulu ve Pakistan’ın Muzeffergah şehrindeki Türk-Dostluk Okulu ile Filistin’in El-Halil Bölgesi’ndeki ilköğretim okulları bulunmaktadır. Sağlık sektörüne ilişkin projelere devam edilmiştir. 25 sağlık tesisi inşa edilmiş, 42’sinin ise donanımı/ tefrişatı gerçekleştirilmiştir. 67 adet sağlık taraması yapılmış, başta Afrika ülkeleri olmak üzere çeşitli ülkelere 20 adet ambulans temin edilmiştir. Bu çerçevede Sırbistan, Afganistan, Pakistan, Kenya, Etyopya, St.Lucia’ya ambulans, Solomon Adaları’na ise deniz ambulansı sağlanmıştır. Daha önceki yıllarda olduğu gibi suya erişim konusunda Başkanlığımız desteği ile binlerce insanın suya erişimi sağlanmıştır. 2013 yılında toplam 154 su kuyusu inşa edilmiş ve 100 binlerce insan temiz suya kavuşmuştur. Türkiye, yükselen donör nitelemesine uygun olarak son yıllarda olduğu gibi bu yıl da yardımlarını arttırarak 3,3 milyar dolara ulaşmıştır. Pozitif ayrımcı özelliğe sahip projeler yoluyla kadın istihdamına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca anne ve çocuk sağlığına yönelik birçok proje hayata geçirilmiştir. Bu amaçla Azerbaycan, Tunus, Cibuti ve Pakistan’da kadın istihdamının geliştirilmesine yönelik meslek edindirme kursları açılmıştır. Sivil toplum kuruluşları ile işbirliğinde yürütülen sağlık taramaları, aşı kampanyaları ve tıbbi operasyonlar aracılığıyla birçok insanın hayatına daha 17 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GENEL DEĞERLENDİRME %3,45 SU VE HİJYEN 15,81 EĞİTİM PROJE VE FAALİYETLERİN ALT SEKTÖRLERE DAĞILIMI %45,5 SAĞLIK %20,49 İDARİ VE SİVİL TOPLUM %14,78 KÜLTÜREL VE RESTORASYON sağlıklı devam edebilmesi sağlanmıştır. Türk insanının kadim yardımseverlik kültüründe yansımasını bulan bu hizmetler, tamamıyla gönüllülük esasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda, yaklaşık 100’ün üzerinde STK ile işbirliği yapılmış ve 150 proje hayata geçirilmiştir. STK yardımlarından en çok yararlanan ülkeler Nijer, Somali, Filistin, Suriye ve Irak olmuştur. Başkanlığımızca, son yıllarda önemli proje ortağı ve yürütücüsü olarak önemli görevler üstlenen STK’lar ile işbirliği konusuna büyük önem atfedilmektedir. Özellikle, Program Koordinasyon Ofisi (PKO) bulunmayan ülkelerde bütçe kaynaklarının daha etkin kullanılması noktasında STK’lar önemli bir konumda yer almaktadır. 2013 yılında Başkanlığımızca gerçekleştirilen proje ve faaliyetlerin sektörel dağılımı, oransal olarak incelendiğinde; ilk sırada %80,9 ile sosyal altyapılar ve hizmetler, ikinci sırada %12,9 ile ekonomik altyapılar ve hizmetler, üçüncü sırada ise %5,7 ile üretim sektörü yer almaktadır. 2013 yılında sosyal altyapılar ve hizmetler kapsamında gerçekleştirilen proje ve faaliyetlerin alt sektörel dağılımı ise şu şekildedir: %45,5 sağlık, %20,49 idari ve sivil toplum, %15,81 eğitim, %14,78 kültürel işbirliği ve restorasyon, %3,45 su ve su hijyeni. Yardımların bölgesel dağılımı sıralandığında Afrika’nın %33,7 ile ilk sırada, Güney ve Orta Asya’nın %21,83 ile ikinci sırada, Orta Doğu’nun %21,74 ile üçüncü sırada, Balkanlar ve Doğu Avrupa’nın 18 %21,4 ile dördüncü sırada yer aldığı görülmektedir. Bu veriler ışığında Türkiye yardımlarının jeopolitik coğrafyası ile son derece uyumlu olduğu dikkat çekmektedir. Bu çerçevede, 2013 yılında en fazla yardım alan ülkeler ve oranları sırasıyla şu şekilde olmuştur: Filistin (%20,20), Tunus (%12,24), Somali (%10,71), Afganistan (%7,97), Pakistan (%6), Bosna-Hersek (%4,55), Karadağ (%4) 2013 yılında gerçekleştirilen projelerin 404’ü Balkanlar ve Doğu Avrupa’da, 475’i Kafkaslar ve Orta Asya’da, 525’i Afrika’da ve 145’i ise Orta Doğu’da gerçekleştirilmiştir. Mevcut sorunlara pratik çözümler bulunması amacıyla üretilen projelerin sayısı ise her geçen yıl artış göstermektedir. 150 Türk insanının kadim yardımseverlik kültüründe yansımasını bulan yardımlar, tamamıyla gönüllülük esasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda, 100’ün üzerinde STK ile işbirliği yapılmış ve 150 proje hayata geçirilmiştir. Arap Baharı olarak adlandırılan süreçte bir taraftan dost ve kardeş coğrafyalarda ortaya çıkan acil insani ihtiyaçlara yönelik faaliyetler gerçekleştirilirken diğer taraftan bu ülkelerin kalkınma süreçlerini destekleyici uzun vadeli işbirliği projelerinin uygulanmasına gayret edilmektedir. 2005 yılında başlayan Afrika açılımı çerçevesinde yürütülen çalışmalar hız kazanırken bu kıtada yeni Program Koordinasyon Ofisleri (PKO) açılmıştır. 2012 yılında Yangon, Beyrut, Trablus, Mogadişu, Tunus, Nairobi, Sanaa ve Kahire’de PKO açılmış; 2013 yılında ise Niamey Ofisi faaliyetlerine başlamıştır. 2013 yılında En Az Gelişmiş Ülkelere (EAGÜ) yönelik yardımlara da devam edilmiştir. 2011 yılında GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GENEL DEĞERLENDİRME %21,4 %21,8 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA %21,7 GÜNEY VE ORTA ASYA ORTA DOĞU %33,7 AFRİKA İstanbul’da düzenlenen BM EAGÜ IV. Konferansı’nda 2011-2020 dönemi için EAGÜ’lerin ekonomik ve sosyal durumlarının iyileştirilmesine yönelik ilke ve tavsiyeleri içeren ve EAGÜ’lere yönelik küresel kalkınma perspektiflerini belirleyen “İstanbul Eylem Programı” kabul edilmiştir. Başkanlığımız ise bahsi geçen sürece uyguladığı projeler ile katkı sağlayarak özellikle Sahra Altı Afrika ülkelerinde önemli çalışmalara imza atmaktadır. Somali’de yapılan yol, Sudan ve Moritanya’da açılan su kuyuları, Benin’de hayata geçirilen Çömlekçilik Projesi bu anlamda kayda değer çalışmalar olarak göze çarpmaktadır. Başkanlığımızca kıtalararası kurulan iletişim ve dayanışma ile Latin Amerika ve Pasifik ülkelerinde de somut projeler uygulanmakta ve buradaki ülkelere Türk halkının işbirliği eli uzatılmaktadır. Filipinler’de yaşanan tayfun felaketinin yaralarının sarılmasına yönelik yapılan desteklerin yanı sıra Küba’da Güneş Enerjisi Kapasite Artırımı Programı, Peru, Bolivya ve Guatemala’daki çiftçilere ekipman desteği örnek projeler olarak ifade edilebilir. Ayrıca; Samoa ve Vanuatu gibi ülkemizden bir hayli uzak coğrafyalarda da projeler hayata geçirilmiştir. Türkiye’nin kalkınma işbirliği alanındaki faaliyetleri, daha iyi bir gelecek için yoksulluğun giderilmesi ve sürdürülebilir kalkınmayı hedefleyen küresel çabalara katkıda bulunma konusundaki kararlılığının bir göstergesidir. Bu anlamda Türk dış politikasının temel ilkelerinden biri olan uluslararası işbirliği uyarınca Başkanlığımız, birçok uluslararası kuruluşla Türkiye’nin kalkınma işbirliği alanındaki faaliyetleri, daha iyi bir gelecek için yoksulluğun giderilmesi ve sürdürülebilir kalkınmayı hedefleyen küresel çabalara katkıda bulunma konusundaki kararlılığının bir göstergesidir. işbirliği yapmakta ve küresel sorunların küresel ortaklıklar ile çözülmesi noktasında üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmektedir. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler, OECD ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası kuruluşlarla birlikte hayata geçirilen ortak projeler oldukça önemlidir. Bu anlamda BM ile Güney İşbirliği Projesinin yanında; FAO, UNIDO ve İİT ile işbirliğinde gerçekleştirilen çalıştaylara 2013 yılı içinde önemli katılım sağlanmıştır. Bütün bunların yanı sıra 2013 yılında Başkanlığımız öncülüğünde 3 farklı Çalıştay’da, konuyla ilgisi olduğu düşünülen 25 farklı kurumdan temsilciler ve akademisyenlerle bir araya gelinmesiyle birlikte “Yurtdışındaki Kültür Mirasımızın Sürdürülebilir Korunması Strateji Planı” hazırlanmıştır. TİKA Faaliyet Raporunda, TİKA tarafından 2013 yılında gerçekleştirilen çalışmalar ayrıntılı olarak incelenmektedir. Toplam 7 bölümden oluşan raporun ilk 4 bölümünde ülkesel projeler incelenirken 5., 6. ve 7. Bölümlerinde ise ulusal ve uluslararası kuruluşlarla yapılan işbirliği projeleri ile katılım gösterilen etkinlikler hakkında bilgi verilmektedir. 19 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GENEL DEĞERLENDİRME HARCAMA BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE EN ÇOK YARDIM ALAN ÜLKELER FİLİSTİN %20,20 TUNUS %12,24 SOMALİ %10,71 AFGANİSTAN %7,97 PAKİSTAN %6,00 1.1. Eğitim 1.1.1. Genel Eğitim 1.1.2. Temel Eğitim 1.1.3. Orta Eğitim 1.1.4. Yüksek Eğitim 1.2. Sağlık TİKA, yalnızca proje uygulayıcı olmanın ötesinde Türkiye’nin kalkınma işbirliğini ulusal aktörlerin (tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ile özel sektör) yanı sıra uluslararası kuruluşlar ve donörlerle koordine etmektedir. 2.1. Ulaştırma ve Depolama 2.2. İletişim 2.3. Enerji 2.4. Bankacılık ve Finans 2.5. İş ve Diğer Hizmetler 3. Üretim Sektörleri 3.1. Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık 1.2.1. Genel Sağlık 3.1.1. Tarım 1.2.2. Temel Sağlık 3.1.2. Ormancılık 1.3. Nüfus Politika / Programları, Üreme Sağlığı 3.1.3. Balıkçılık 1.4. Su ve Sanitasyon 3.2. Sanayi, Madencilik ve İnşaat 1.5. İdari ve Sivil Altyapılar 3.2.1. Sanayi 1.5.1. İdare ve Sivil Toplum, Genel 3.2.2. Madencilik 1.5.2. Uyuşmazlıkların Önlenmesi ve Çözümü; Barış ve Güvenlik 3.2.3. İnşaat 1.6. Diğer Sosyal Altyapılar ve Hizmetler 1.6.1. Sosyal Hizmetler / İstihdam 1.6.2. Barınma ve Konut 1.6.3. Kültürel İşbirliği 1.6.4. Diğer 20 KARADAĞ %4,00 2. Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler KALKINMA YARDIMI ANA SEKTÖRLER 1. Sosyal Altyapılar ve Hizmetler BOSNA-HERSEK %4,55 3.3. Ticaret ve Turizm 3.3.1 Ticaret 3.3.2. Turizm 4. Çoklu / Çakışan Sektörler 4.1. Genel Çevre Koruma 4.2. Diğer Çoklu Sektör GİRİŞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GENEL DEĞERLENDİRME 21 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA >> ARNAVUTLUK >> BOSNA-HERSEK >> KARADAĞ >> KOSOVA >> MAKEDONYA >> MOLDOVA >> SIRBISTAN >> UKRAYNA BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA ARNAVUTLUK TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK NÜFUSU 2.970.048 TİKA 2013 Arnavutluk Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim İdari ve Sivil Altyapılar %4,79 %6,13 Sağlık Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %3,18 %70,46 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %0,03 %15,42 Arnavutluk’un yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 1,04 2008 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 28.748 km² % 1,45 2009 % 1,25 2010 % 0,75 2011 % 1,20 2012 % 1,81 2013 25 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Öğrenci Yurduna Donanım Desteği Arnavutluk Müslüman Cemiyeti, 1923 yılından beri Arnavutluk’ta hizmet vermektedir. Fiilen Diyanet İşleri Başkanlığı işlevi gören Cemiyet, bölgedeki Müslümanlara hizmet verme yetkisine sahip tek kuruluştur. Cemiyet, Tiran’da çeşitli yardım ve bağışlarla, kırsal bölgelerden gelen fakir ve yetim öğrencilerin yararlanabileceği bir yurt inşa ettirmiştir. Söz konusu yurdun barınma koşullarının iyileştirilmesi konusunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Bu kapsamda, yurdun teşrifatı ile beyaz eşya ve elektronik ekipmanları Başkanlığımızca temin edilmiştir. Sağlık Tiran Merkez Polikliniğinde Endoskopi Ünitesi Kurulması 2012 yılında Tiran Merkez Polikliniği bünyesinde Başkanlığımız desteğiyle Göz Muayenehanesi Kurulumu gerçekleştirilmiştir. Bu projenin devamı olarak poliklinikte endoskopi ünitesinin güçlendirilmesine ihtiyaç duyulması, ancak Sağlık Bakanlığı bütçesinin buna imkanı olmaması nedeniyle Başkanlığımız desteği talep edilmiştir. Başkanlığımız uzmanlarınca yapılan incelemede, endoskopi ünitesinde bulunan tanı ve tedavi cihazlarının oldukça yetersiz ve eskimiş olduğu gözlenerek teşhis ve tedavilerde sorunlar yaşandığı ve hastalara iyi şartlarda sağlık hizmeti sağlanamadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda günde ortalama 750 hastaya hizmet veren polikliniğin endoskopi ünitesi için ihtiyaç duyulan tıbbi cihazlar sağlanmıştır. 26 Tanı ve tedavi cihazlarının oldukça yetersiz ve eskimiş olduğu Tiran Merkez Polikliniği’nde Endoskopi Ünitesi kurularak teşhis ve tedavi sorunlarının önüne geçilmesine katkı sağlanmıştır. Nöroelektrofizyoloji Biriminin ihtiyacı olan tüm tıbbi cihazlar temin edilmiştir. Epilepsi Hastaları için Nöroelektrofizyoloji Birimi Kurulumu Tiran ili Paskuçan ilçesi sınırları içerisinde bulunan, Paskuçan Polikliniği, 2009 yılından beri Arnavutluk’un kuzeydoğu bölgesinde sağlık hizmeti vermektedir. Paskuçan Poliklinik Müdürlüğünün Nöroloji Bölümünün iyileştirilmesine yönelik talebi doğrultusunda yapılan incelemede epilepsi hastalarının tetkik ve tedavisi maksadıyla kullanılan tıbbi cihazların eksik ve yetersiz olduğu gözlenerek hastalara iyi şartlarda sağlık hizmeti sağlanamadığı öğrenilmiştir. Bu kapsamda Poliklinikte epilepsi hastalarının teşhis ve tedavi süreçlerinin iyileştirilebilmesine yönelik olarak Nöroelektrofizyoloji Biriminin kurulumu yapılarak ihtiyaç duyulan tüm tıbbi cihazlar temin edilmiştir. Sporcu Sakatlıkları Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Kurulumu Arnavutluk Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmalarını sürdüren Spor Hizmetleri Ajansı Müdürlüğü Milli Spor Merkezi tıbbi ve fiziksel tedavi malzemelerinin eksikliği sebebiyle, sakatlanan sporculara gereken fiziksel tedavileri sağlayamamaktaydı. Bu kapsamda Merkez binasında lisanslı milli sporcular için bir rehabilitasyon merkezi kurulması için destek talep edilmiştir. Merkez bünyesinde sporcu sakatlıkları için Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi’nin kurulmasına yönelik olarak ihtiyaç duyulan teknik malzeme ve ekipman sağlanmıştır. Rehabilitasyon Merkezi Arnavutluk’ta bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Arnavutluk’ta bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Arnavutluk Sayıştay Başkanlığı uzmanlarına yönelik olarak eğitim programları düzenlenmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar Arnavutluk Sayıştay Başkanlığına Eğitim İkili anlaşmalar çerçevesinde Sayıştay Başkanlığımız tarafından Arnavutluk Sayıştay Başkanlığı uzmanlarına yönelik olarak eğitim programları düzenlenmiştir. Destek verilen eğitim programları şu şekildedir: •• 16-22 Aralık 2013 tarihleri arasında Ankara’da 15 uzmana Sayıştay Performans Eğitimi, •• 24 Şubat-2 Mart 2013 tarihleri arasında Ankara’da 16 uzmana Sayıştay Mali Denetim Eğitimi, •• 05-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara’da 20 uzmana Uygunluk Denetimi ve Kamu Alımları Alanındaki Uygulamaları Eğitimi, •• 24-28 Haziran 2013 tarihleri arasında Ankara’da 19 uzmana Kamu Yönetim ve Denetim Eğitimi verilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulu’nun Teknik Altyapısının Yenilenmesi Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulu’nun en önemli birimlerinden biri olan ve 2005 yılında kurulan Veri Saklama Biriminin altyapısı, Haziran 2013’te planlanan genel seçimler öncesinde konunun aciliyeti temelinde, modern ve çağdaş teknoloji ile çalışan cihazlarla donatılmak suretiyle yenilenmiştir. Arnavutluk Yargı Heyetine Yönelik Eğitim Programı Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı ile işbirliğinde Arnavutluk Hakimlik Akademisi yetkilileri, hakim adayları ve üst düzey yargı mensupları ile hakim ve savcılara yönelik olarak eğitim programları ve çalışma ziyaretleri düzenlenmesi planlanmıştır. Bu kapsamda ilk olarak 25-30 Haziran 2013 tarihleri arasında Arnavutluk Korça Bölgesi Mahkeme Başkanı ve Hakimleri ile Arnavutluk Hakimlik Akademisi yetkililerinden oluşan 17 kişilik heyetin Türkiye Adalet Akademisi’ne çalışma ziyaretinde bulunmasına destek verilmiştir. 15-20 Aralık 2013 tarihleri arasında ise Arnavutluk Hakimlik Akademisi yetkilileri ile 1. ve 2. yıl hakim ve savcı adaylarından oluşan 24 kişilik heyet tarafından Türkiye Adalet Akademisi’ne gerçekleştirilen bir diğer çalışma ziyareti de desteklenmiştir. Arnavutluk Müslüman Cemiyeti Heyetinin Çalışma Ziyareti Arnavutluk Müslüman Cemiyeti Başkanlığı yönetici ve görevlilerine yönelik olarak Ankara, Konya, Nevşehir, Kayseri ve İstanbul’da bulunan ilgili kurumların işleyişinin incelenmesi ve tecrübe paylaşımı kapsamında ülkemize bir çalışma ziyareti programı düzenlenmiştir. Söz konusu program adı geçen Cemiyet’ten 41 kişinin katılımı ile 10 Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Yetim Eğitim Merkezi Kurulmasına Destek Arnavutluk Cumhuriyeti Geleceğin Alternatifi Vakfı (ALSAR), 2012 yılında satın aldıkları yeni bir daireyi yetim eğitim merkezi olarak faaliyete geçirmek istediklerini, ancak ekonomik imkanlarının yetersiz olduğunu belirterek, ihtiyaç duyulan donanım malzemelerinin temini kapsamında gerekli tüm elektronik donanım ve mobilya tefrişatı sağlanmıştır. ALSAR tarafından 2013 yılı boyunca yaklaşık 2.000 yetim çocuğa destek verilmiştir. Arnavutluk Yüksek Seçim Kurulu’nun Veri Saklama Biriminin altyapısı modern ve çağdaş teknoloji ile çalışan cihazlarla donatılmak suretiyle yenilenmiştir. Kadın Sığınma Evi uzman ve personeline yönelik aile içi şiddetle mücadele yöntemleri, hukuksal düzenlemeler ve kadın sığınma evi hizmetlerine ilişkin eğitim programı… Arnavutluk Vlora Engelli Çocuklar Geliştirme Merkezi Donanımı Vlora Engelli Çocuklar Geliştirme Merkezi, Arnavutluk’un güneyindeki en önemli şehirlerden biri olan Vlora’da belediyeye bağlı olarak 2001 yılından beri faaliyet göstermektedir. Merkezde yaşları 6 ile 25 arasında olan 26 fiziksel ve zihinsel engelli çocuğa devletin ve diğer yardım kuruluşlarının sağladığı imkanlar nispetinde barınma ve bakım hizmeti verilmektedir. Merkez Müdürlüğünün talebi üzerine muayenehane ve çamaşırhane ile oyun parkı kurulmuştur. Kadın Sığınma Evleri Konusunda Tecrübe Paylaşımı Arnavutluk Çalışma, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Bakanlığı tarafından, bakanlık ile Kadın Sığınma Evi uzman ve personeline yönelik olarak aile içi şiddetle mücadele yöntemleri, hukuksal düzenlemeler ve kadın sığınma evi hizmetlerine ilişkin ülkemiz deneyimlerini içeren bir eğitim programı talep edilmiştir. Bu kapsamda 16 kişilik Arnavut heyeti için 14-20 Nisan 2013 tarihleri arasında ülkemizde bir eğitim programı gerçekleştirilmiştir. Kamza Kadın Sığınma Evi Projesi Arnavutluk Cumhuriyeti Çalışma, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Bakanlığı’na bağlı olarak Kamza ilçesinde faaliyet gösteren Kadın Sığınma Evinin fiziksel kapasitesinin geliştirilmesine yönelik olarak hobi bahçeleri, spor alanı ve çocuk parkı kurulması ile genel çevre düzenlemesi yapılmasına ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir. UNDP ile istişare halinde geliştirilen projeyle aile içi şiddet sonucu psikolojik sorunlar yaşayan, ölüm tehdidi gibi nedenlerle sığınma evini terk edemeyen ve sürekli aynı ortamda yaşamak zorunda kalan kadın ve çocukların doğayla iç içe yaşayarak stres ve travmalarının hafifletilmesi amaçlanmıştır. Bunun yanında Sığınma Evinde uygun ortam oluşturulması sonucunda burada yetiştirilen ürünlerin pazarlanması yoluyla maddi gelir imkanı da sağlanmıştır. 27 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA TÜBİTAK Ulusal Siber Güvenlik Tatbikatına Arnavutluk’tan Katılıma Destek Başkanlığımız, TÜBİTAK ve Ulusal Bilişim Güvenliği Ajansı işbirliğinde Siber Güvenlik Alanında İşbirliği Projesi yürütülmektedir. Bu kapsamda ilk olarak Arnavutluk’ta TÜBİTAK uzmanları tarafından danışmanlık hizmeti sağlanmıştır. Daha sonra 1011 Ocak 2013 tarihleri arasında Ankara’da TÜBİTAK tarafından düzenlenen Ulusal Siber Güvenlik Tatbikatına ise Arnavutluk’tan 8 uzmanın katılımı sağlanmıştır. Türkiye’nin dünyada siber güvenlik tatbikatı yapan sayılı ülkelerden biri olması dolayısıyla bu uygulamalı eğitimin oldukça faydalı olduğu değerlendirilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK Tiran Yaşlılar Bakımevinin Güçlendirilmesi 1970 yılından bu yana Çalışma, Sosyal İşler ve Eşit Fırsatlar Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Tiran Yaşlılar Bakımevi, kimsesiz, zihinsel engelli ve muhtaç yaşlıların kaldığı şehirdeki tek yaşlı bakımevi olma özelliği taşımaktadır. Ancak kısıtlı imkanlar nedeniyle hizmet sağlamakta çeşitli zorluklar yaşanmaktadır. Bu kapsamda Başkanlığımızca barınmaya ilişkin temel ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olarak yemekhane, çamaşırhane, kütüphane ve mutfak için gerekli donanım malzemeleri ile doktor odası için tıbbi cihazlar ve beyaz eşya temin edilmiştir. Bu destek ile 60 kişinin barındığı bakımevinin fiziksel altyapıları güçlendirilerek hizmet kalitesinin yükseltilmesi sağlanmıştır. Arnavutluk Milli Kütüphanesi’nde Dijitalizasyon Merkezi Kurulumu Arnavutluk Milli Kütüphanesi, Arnavutluk’un en büyük kütüphanesi olup, Arnavutluk Cumhuriyeti Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı olarak Tiran’da 1920’den bu yana faaliyet göstermektedir. Kütüphanede el yazma eserler yanında kitap, dergi, harita ve atlas gibi yazılı ve görsel materyal sayısı bugün 1 milyona ulaşmıştır. Kütüphane’de Osmanlı Dönemine ait de pek çok eser bulunmaktadır. Kütüphane Müdürlüğü tarafından 2012 yılında arşivlemede sıkıntılar yaşandığı gözlenmiştir. Bu kapsamda eserlerin dijital ortama aktarılmasına yönelik olarak Başkanlığımızdan teknik ekipman ile uzmanlık desteği talebinde bulunulmuştur. Bu kapsamda Kütüphane bünyesinde bir dijitalizasyon merkezi kurulmasına yönelik olarak fizibilite çalışmaları Ocak 2013’te tamamlanmış ve nihai olarak 21 Şubat 2013 tarihinde dijitalizasyon merkezinin açılış töreni yapılmıştır. Törene Arnavutluk Cumhuriyeti Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı Aldo Bumçi, Tiran Büyükelçimiz, Arnavutluk Milli Kütüphane Müdürlüğü ve Koordinatörlüğümüz yetkilileri ile çok sayıda üst düzey bürokrat ve medya temsilcisi katılmıştır. 60 Tiran’da 60 kişinin barındığı bakımevinin hizmet kalitesinin yükseltilmesi… 1 milyon eserin bulunduğu Arnavutluk Milli Kütüphanesi’nde dijitalizasyon merkezi kurulması... Arnavutluk Arkeolojik Hizmetler Ajansı’nın teknik altyapısının yenilenmesi… Bu proje ile değerli el yazması eserler ile kitapların modern teknolojiyle dijitalizasyonu yapılacak, bu şekilde eserlerin kaybolması ihtimali önlenmiş olacaktır. Kruja Etnografya Müzesi’nin sunum ve sergileme tekniklerini iyileştirme çalışması... 28 Arnavutluk Arkeolojik Hizmetler Ajansının Kapasitesinin Güçlendirilmesi 2008 yılında kurulan ve bünyesinde 13 personelin görev yaptığı Arkeolojik Hizmetler Ajansı, Arnavutluk Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı olarak ülkedeki arkeolojik kazıların yönetimi ve kazılarda bulunan kalıntıların korunması işlerini yürütmektedir. Ajans, kentsel ve bölgesel planlamaya yardımcı olmak amacıyla Arnavutluk tarihinin İlirya öncesi dönem ile İlirya, Bizans, İskender Bey ve Osmanlı dönemlerine ilişkin arkeolojik kazı ve kültürel miras alanında çalışmalar yürüten tek resmi kurumdur. Ajans tarafından arkeologlarca kullanılan aletler ile ofis donanımının yenilenmesi kapsamında 2012 yılında çalışmalara başlanmış ve Arkeolojik Hizmetler Ajansının teknik altyapısı kademeli olarak modernize edilmiştir. Proje 2013 yılının Şubat ayında tamamlanmıştır. Kruja Müzesinin Teknik Altyapısı ile Sergileme/Sunum Tekniklerinin Yenilenmesi Başkent Tiran’a yaklaşık 35 km uzaklıkta yer alan Kruja şehri, gümüş ve altın işçiliği, yöresel kostüm çeşitliliği ve dokuma halıları ile ünlü bir şehirdir. Antik bir şehir olan Kruja’da Arnavutluk’un en önemli müzelerinden biri olarak kabul edilen Kruja Etnografya Müzesi bulunmaktadır. Müze, 18. yüzyılda Arnavutluk’un ileri gelen ailelerinden Toptani ailesinin Kruja Kalesi’nin içerisinde yer alan ve günümüze kadar ayakta kalan konağının içi ve bahçesinin Arnavutluk hükümeti tarafından aslına sadık kalınarak düzenlenmesi sonucu oluşturulmuştur. Müze, Osmanlı dönemine ait yöresel kıyafetler giydirilmiş cansız mankenlere ev sahipliği yapmakta olup, sergilenen eşyaların %90’ı orijinal ve fonksiyonel haldedir. Ancak Arnavutluk Cumhuriyeti Turizm, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren müzede, maddi imkansızlıklardan dolayı yerli ve yabancı ziyaretçilere müzeciliğin gerektirdiği hizmetler sağlanamamakta, ayrıca güvenlik sorunları yaşanmaktadır. Bu sorunların giderilmesine yönelik olarak Başkanlığımız desteğiyle müze içerisinde dokunmatik ekranlar kurulmuştur. Bu destek ile yılda yaklaşık 50.000 yabancı turiste interaktif olarak müze hakkında bilgi verilmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak, alarm ve güvenlik kameraları sistemi kurularak güvenlik sorunlarının önüne geçilmiştir. Proje ile konusu itibariyle Balkan ülkelerinde tek olan Etnografya Müzesi’nin sunum/sergileme teknikleri iyileştirilerek modern bir görünüme kavuşturulmuştur. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım ve Ormancılık Bu kapsamda Başkanlığımız desteğiyle, Tiran Ziraat Üniversitesi bünyesinde Mart 2013’te Organik Tarım Laboratuvarı kurulmuştur. Öğrenci, akademisyen ve Tarım Bakanlığı uzmanlarının faydalanabileceği, organik tarım alanında uluslararası geçerliliğe sahip analiz ve testlerin yapılabileceği laboratuvar Arnavutluk’ta kendi alanında tek olma özelliğiyle organik tarım alanında büyük bir ihtiyaca cevap verecek kapasiteye sahiptir. BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Organik Tarım Analiz Laboratuvarı Kurulması Arnavutluk’ta istihdamın %60’ını sağlayan tarım sektörü, Arnavutluk ekonomisi için oldukça önemli bir konumdadır. İklim koşulları, pek çok tarım faaliyetinin yürütülmesine imkân vermektedir. Bunun yanında, ülke yüzölçümünün yaklaşık dörtte biri tarım alanı olarak kullanılabilir durumdadır. Ancak, eski üretim yöntemlerinin kullanılması ile toprak verimliliğinin artırılması hususunda yaşanan sorunlar, ülkenin tarım kapasitesinin verimli bir şekilde kullanılamamasına sebep olmaktadır. Tiran Ziraat Üniversitesi bünyesinde organik tarım alanında uluslararası geçerliliğe sahip analiz ve testlerin yapılabileceği Organik Tarım Laboratuvarı kurulmuştur. •• Ülkede çölleşme ve erozyonla mücadele çalışmalarına ve yanan orman sahalarının ağaçlandırılmasına katkı sağlaması, •• Kurulması öngörülen orman fidanlığının yalnızca fidan temini sağlamakla kalmayıp araştırma ve eğitim amaçlı olarak da kullanılabilecek olması, •• Fidanlığın Arnavutluk Çevre, Ormancılık ve Su Yönetimi Bakanlığı tarafından ülkenin farklı bölgelerinde kurulması planlanan diğer fidanlıklar için örnek teşkil etmesi. Orman Zararlıları ile Biyolojik Mücadele Laboratuvarı Kurulması Arnavutluk’ta binlerce hektarlık orman alanı zararlı böceklerin verdiği tahribattan olumsuz etkilenmekte olup, bunun önlenmesine yönelik kimyasal maddelerle yapılan mücadele yetersiz kalmakta ve ayrıca bu şekilde ekolojik denge de zarar görmektedir. Elbasan Bölgesinde Orman Fidanlığı Kurulması Arnavutluk Çevre, Ormancılık ve Su Yönetimi Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü tarafından Arnavutluk topraklarının %30’unun çölleşme ve erozyon tehdidi altında olduğu, bundan dolayı orman fidanlığı kurulmasına ihtiyaç duyulduğu bildirilmiştir. Bu kapsamda, Elbasan Cerrik Fidanlık Sahasında 11.000 m2’lik bir alanda orman fidanlığı kurulmasına ilişkin saha çalışması, vaziyet planı, altyapı/üst yapı tesislerinin projelerinin çizilmesi ile üretim alanı kullanımları, keşif, metraj ve ihale dosyasının hazırlanması işi 20 Mart 2013 tarihinde tamamlanmıştır. Proje tamamlandığında hizmet edeceği amaçları aşağıda yer almaktadır; Elbasan Cerrik Fidanlık Sahasında 11.000 m2’lik bir alanda orman fidanlığı kurulmasına ilişkin saha çalışması… Bu kapsamda Orman Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde Arnavutluk’a yönelik Orman Zararlıları ile Biyolojik Mücadele Projesi başlatılmıştır. Projenin ilk aşamasında Türkiye’den uzmanlar Arnavutluk’un çeşitli bölgelerinde karaçam, meşe alanları ve köknar ağaçlarına zararlı böcekler tarafından verilen tahribatla ilgili yerinde incelemelerde bulunmuş ve yapılacaklar tespit edilmiştir. Projenin ikinci aşamasında ise Tiran Üniversitesi Orman Fakültesi bünyesinde Orman Zararlıları ile Biyolojik Mücadele Laboratuvarı kurulması süreci başlatılmış ve buna yönelik çalışmalar 28 Mart 2013 tarihinde tamamlanmıştır. Laboratuvarın kurulması kapsamında ayrıca arazide ve yırtıcı böcek (predatör) üretim laboratuvarında çalışacak 2 Arnavut uzmanın Orman ve Su İşleri Bakanlığı İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nün yırtıcı üretim laboratuvarlarında ve arazide 24-30 Mart 2013 tarihleri arasında eğitim almaları sağlanmıştır. 29 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK Turizm Durres Limanında Turizm Tanıtım ve Danışma Ofisi Kurulması Yılda yaklaşık 1.500.000 kişiyi ağırlayan Tiran Uluslararası Havalimanında modern iletişim cihazlarıyla ziyaretçilere Arnavutluk hakkında tanıtım, bilgilendirme ve yönlendirme hizmeti sağlayan Tanıtım Ofisi Temmuz 2012’de kurulmuştur. Arnavutluk için bir ilk olan bu projeyle, turistlerin interaktif olarak ülke hakkında bilgi edinebilmeleri sağlanmıştır. Ülke genelinde oldukça ses getiren bu proje sonrasında, benzer konsepte sahip bir ofisin, ülkeye deniz yoluyla gelen turistlerin yoğun olarak kullandıkları Durres Limanında da kurulması talep edilmiştir. Bu kapsamda, interaktif dokunmatik ekranların ve tanıtım amaçlı LCD ekranların monte edildiği, yan paneller ile tavan ve zeminden oluşan kabin şeklinde tasarlanan Durres Limanı Turizm Tanıtım ve Danışma Ofisi kurulmuştur. Ofiste Arnavutluk Turizm, Kültür ve Spor Bakanlığı’ndan 1 memur görevlendirilmiştir. ÇOKLU/ ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Gjirokastra Tarihi Eserlerinin Korunması Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 23 Ekim 2013 tarihinde Kosova’ya yaptığı ziyaret esnasında Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, bakımsızlık nedeniyle tahrip olan UNESCO koruması altındaki tarihi Gjirokastra şehrinin restorasyonu konusunda destek talebinde bulunmuştur. Bu kapsamda ilk olarak projenin gerçekleştirilmesine yönelik olarak konuyla ilgili taraflar arasında protokol imzalanmıştır. İlk aşamada Gjirokastra Kalesi, Çarşı Camisi ve tarihi Gjirokastra evlerinin 3 boyutlu taramalarının yapılması kararlaştırılmış olup, projenin 4 yıl içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. Arnavutluk’ta 5 Cami Restorasyon Uygulama Projesi Arnavutluk’ta bakımsızlık nedeniyle restorasyona muhtaç Osmanlı dönemine ait camiler için Başkanlığımız çalışmalarda bulunmaktadır. Elbasan Nazire Camisi, Berat Kurşunlu Cami ve Korça İmrahorlu İlyas Bey Camisi, Preza Şehri Kale Camisi ve Minaresi, Kruja Şehri Murat Bey Camisi ve minaresinin projelendirilme çalışmalarının ta30 1,5 milyon yolcu kapasiteli Tiran Uluslararası Havalimanı için 2012 yılında yaptırılan interaktif tanıtım amaçlı danışma ofisinin aynısı Durres Limanı için de yaptırılmıştır. Tarihi mirasın korunması ve Arnavutluk’ta kültür turizminin gelişimine katkı sağlanması amacıyla birçok cami ve minarelerin projelendirilme çalışmalarının tamamlanmasının ardından, uygulama projesinin ihalesi gerçekleştirilmiştir. mamlanmasının ardından, gerekli onaylar alınarak uygulama projesinin ihalesi gerçekleştirilmiştir. Buna ek olarak, restorasyon uygulama çalışmalarının aslına uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için danışmanlık hizmeti de alınmaktadır. Proje ile tarihi mirasın korunması ve Arnavutluk’ta kültür turizminin gelişimine katkı sağlanması hedeflenmektedir. Proje kapsamında ayrıca Arnavutluk Kültür Bakanlığı ve Arnavutluk Tarihi Eserler Enstitüsü ile birlikte çalışılmaktadır. Arnavutluk’ta tarihi mirasın korunması ve kültür turizminin gelişimine katkı sağlanması hedeflenen restorasyon çalışmalarının 2014 yılının sonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır. Elbasan Hafız Sabri Koçi Camisine Destek Elbasan Müftülüğü tarafından şehir merkezinde Hafız Sabri Koçi ismiyle bir cami inşa edilmiştir. Ancak caminin kullanıma hazır hale getirilmesi için halı döşenmesi, ısıtma/soğutma sistemi kurulması, büyük bir avize temin edilmesi ve son cemaat mahallinde perdeleme yapılması gibi bazı işlerin tamamlanmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda ihtiyaç duyulan malzemeler Başkanlığımızca temin edilmiştir. Elbasan şehri 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiş olup, Arnavutluk’ta tek Türkçe şehir ismi olarak günümüze kadar adını yaşatmaya devam etmiştir. Şehrin 300.000 olan nüfusunun %75’i Müslümanlardan oluşmaktadır. Başkanlığımızca verilen destek ile Elbasan şehriyle var olan tarihi ve kültürel bağlarımızın güçlendirilmesine katkıda bulunulmuştur. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ARNAVUTLUK BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA 31 BOSNA-HERSEK TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK NÜFUSU 4.613.414 TİKA 2013 Bosna-Hersek Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 51.197 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %13 %66,63 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %15,18 %0,30 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %0,69 %2,63 İdari ve Sivil Altyapılar %1,57 Bosna-Hersek’in yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 6,54 % 2,10 % 1,70 2008 2009 2010 % 1,34 2011 % 2,60 2012 % 4,10 2013 33 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Saraybosna Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Konferans Salonu Tadilatı 1961 yılında kurulan 3.500 öğrencinin eğitim gördüğü Saraybosna Üniversitesi’ne bağlı Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1970’li yılların sonunda inşa edilmiştir. Fakülte bünyesinde yer alan konferans salonunun ihtiyaçlara cevap verebilecek bir yapıya kavuşturulabilmesi amacıyla, salonun tadilatı gerçekleştirilmiştir. Konferans salonunun ismi, fakülte yönetimi ile yapılan istişare neticesinde iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel birlikteliğe işaret etmek üzere “İstanbul-Saraybosna” olarak belirlenmiştir. Salon 300 kişiye hizmet verecek kapasitededir. Ayrıca salona açılan mekânın üniversiteye ait iki ana girişinin tadilatı yapılarak, girişlerden birinde engelli bireylere hizmet verecek asansör temin edilmiştir. Mostar Karagözbey Medresesi Yeni Bina İnşaatına Destek Yaklaşık 3.000 m²’lik kullanım alanına sahip 68 oda ve 270 öğrenci kapasiteli Mostar Karagözbey Medresesinin artık ihtiyaçlara cevap veremeyen eski binasının yerine yeni bir bina inşa edilerek 2013-2014 eğitim ve öğretim yılına hazır hale getirilmiştir. Medreseler, Osmanlı’dan günümüze miras kalan eğitim kurumları olarak dini-kültürel eğitimin yanısıra, lise düzeyinde seküler bir müfredat da içererek mezunlarına yurt içinde ve yurt dışında nitelikli yükseköğrenim imkânı sunmaktadır. Mostar Karagözbey Medresesi de yeni ve modern binasıyla Hersek bölgesinde önemli bir eğitim kurumu haline gelmiştir. 34 300 Saraybosna Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne 300 kişi kapasiteli konferans salonu… 68 oda ve 270 öğrenci kapasiteli Mostar Karagözbey Medresesinin yenilenmesine destek… Bünyesinde 10 bin cildi aşkın kitap ve dergi ile araştırmacı ve ilgililere hizmet veren Saraybosna Şarkiyat Enstitüsü’nün savaş sırasında tahrip edilen donanımının yenilenmesine destek sağlanmıştır. Konyits Birinci İlköğretim Okulu Spor Salonu Tadilatı Konyits Birinci İlköğretim Okulu, Boşnak ve Hırvat müfredatı dahilinde, bünyesinde engelli öğrencilere ait rehabilitasyon birimi barındıran, dil kursları düzenleyen ve hazırladığı sosyal projelerle bölgenin önde gelen eğitim kurumlarındandır. Okul yönetiminin talebi üzerine okulun ışıklandırma ve ısıtma sisteminin yenilenmesi, spor salonunun kapı ve pencerelerinin değiştirilmesi, zemininin düzeltilmesi, boya ve badana yapılması işlerini kapsayan tadilat çalışması gerçekleştirilmiştir. Bosna-Hersek’te Uzaktan Eğitim Sınıfı Kurulması Başkanlığımız tarafından Bosna-Hersek’te Uzaktan Eğitim Sınıfı kurulmuştur. Bahse konu Uzaktan Eğitim Sınıfı, Bosna-Hersek’in ilk Türkçe uzaktan eğitim sınıfı olma özelliğini taşımakta olup, ülkedeki tüm Türkoloji Bölümleri ve Enstitülere hizmet vermektedir. Proje ile Bosna-Hersek’te Türk dili ve kültürüne yönelik ilginin karşılanması kapsamında Türkçe’nin her seviyede uzaktan öğretilmesi imkânı sağlanmıştır. Saraybosna Şarkiyat Enstitüsü’ne Teknik Ekipman Temini Saraybosna Şarkiyat Enstitüsü, 1950 yılından bu yana Saraybosna Üniversitesi’ne bağlı olarak Bosna-Hersek ile ortak tarihi ve kültürel mirasımızın araştırılması, güncellenmesi ve tanıtılması alanında önde gelen araştırma kurumlarından birisidir. Enstitü, bünyesinde 10 bin cildi aşkın kitap ve dergi ile araştırmacı ve ilgililere hizmet vermektedir. Enstitü bünyesinde şarkiyat araştırmalarına yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. Enstitünün çeşitli ofis malzemelerinden oluşan mobilya ve teknik donanımı son savaş sırasında tahrip olmuştur. Gerekli donanımın yenilenmesi sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK Gornyi Vakuf Volyiçe İlköğretim Okulu Tadilatı Orta Bosna’nın Gornyi Vakuf şehrinde bulunan Volyiçe İlköğretim Okulu, Bosna Savaşı sırasında çok ciddi tahribata uğramıştır. Savaştan sonra kısıtlı imkânlar dolayısıyla okulun sadece 3 sınıfı kullanabilir duruma gelmiştir. Gornyi Vakuf Belediyesi tarafından okulun tam kapasite ile eğitim verebilir düzeye gelmesine yönelik olarak tadilat ve onarım için destek talebinde bulunulmuştur. Bu doğrultuda, okulun eski ve oldukça yıpranmış olan kapı ve pencerelerinin değiştirilmesi, yer döşemesinin yenilenmesi, işlevini yitiren çatı olukları ile sıra ve masaların temin edilmesi, boya ve badana işlerini kapsayan tadilat ve donanım çalışması gerçekleştirilmiştir. Okul toplam 52 öğrenci kapasitesi ile 2013-2014 eğitim ve öğretim dönemine hazır hale getirilmiştir. Zenitsa Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ne Teknik Malzeme Desteği Saraybosna’nın 70 km kuzeyinde, Bosna Nehri üzerinde kurulmuş Zenitsa şehrinden adını alan Zenitsa Üniversitesi Felsefe Fakültesi’ne fiziksel koşullarının iyileştirilmesi ve modern eğitim ihtiyaçlarına cevap verebilmesi maksadıyla teknik ekipman desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda akıllı tahta, diz üstü bilgisayar, projeksiyon cihazı ve perdesi, fonksiyonel fotokopi makinesi ile bölüm bünyesinde kurulan Fethi Gemuhluoğlu kütüphanesinde kullanılmak üzere 10 adet kitaplık temin edilmiştir. Gorajde Kültür ve Eğitim Kompleksi İnşası Başkanlığımız ile Diyanet İşleri Başkanlığı, Keçiören Belediyesi ve Şahinbey Belediyesi arasında 3 Nisan 2013 tarihinde Gorajde’de Kültür ve Eğitim Kompleksi inşa edilmesi ve ayrıca çevre ve peyzaj düzenlemesi yapılmasına ilişkin bir protokol imzalanmıştır. Bu kapsamda Drina Nehrine nazır arazi üzerinde 1.500 Gorajdelinin katıldığı iftar davetiyle temel atma töreni gerçekleştirilmiştir. 9.260 m²’lik toplam alanda 31 oda ve büyük bir terasa sahip inşaatın 2014 yılında bitirilmesi planlanmaktadır. Zenitsa Üniversitesi Felsefe Fakültesi’nin fiziksel koşullarının iyileştirilmesi ve modern eğitim ihtiyaçlarına cevap verebilmesi maksadıyla teknik ekipman desteği sağlanmıştır. Balkanları Anadolu’yla Anlamak Sarı Saltuk’u Yunus’la Okumak Paneli Başkanlığımız desteğiyle 19-23 Haziran 2013 tarihleri arasında “Balkanları Anadolu’yla Anlamak, Sarı Saltuk’u Yunus’la Okumak Paneli” kapsamında 3 gün süren bir dizi kültürel etkinlik tertip edilmiştir. Bu kapsamda Saraybosna ve Mostar şehirlerinde Bosna-Hersek’ten ve ülkemizden akademisyenlerin tebliğ sunduğu 2 panel düzenlenmiştir. Bunun yanında şiir ve müzik dinletileri ile şiir ve edebiyat sohbetleri gerçekleştirilmiştir. Ramazan 2. Kitap Festivaline Destek Yeni İnisiyatifler Merkezi tarafından “Saraybosna için İftar ve Kitap Vakti” adıyla organize edilen Ramazan Kitap Festivaline 2013 yılında da destek verilmiştir. Bu kapsamda Saraybosna şehir kültürü ve geleneği içinde istisnai öneme sahip Ramazan ayı süresince kitap sergileri ve diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere 4 adet stantlı çadır temin edilmiştir. Sağlık Doğu Bosna Gorajde şehrinde bulunan Kanton Hastanesine ait iki katlı binanın tadilatı ile 2.000 m²’lik ilave kat inşaatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Gorajde Kanton Hastanesi Tadilatı ve İlave Kat İnşaatı Gorajde Kantonu Sağlık Bakanlığı’nın talebi üzerine Doğu Bosna’da Gorajde şehrinde bulunan Kanton Hastanesine ait iki katlı binanın tadilatı ile 2.000 m²’lik ilave kat inşaatı gerçekleştirmiştir. Bu proje ile, yılda yaklaşık 30.000 kişiye hizmet veren Gorajde Kanton Hastanesinin fiziksel altyapıları iyileştirilerek hastalara daha iyi imkanlarda hizmet imkanı sağlanmış ve ayrıca sağlık hizmeti verme kapasitesinin arttırılması yoluyla Doğu Bosna’da yaşayan nüfusun sağlık hizmetini yerinde alabilmesi sağlanarak Saraybosna’ya yönelik hasta hareketinin de azaltılması mümkün olmuştur. Doboy Hastanesi Nöropsikiyatri Servisi Yoğun Bakım Ünitesi Tadilatı ve Donatımı Doboy, Bosna-Hersek’in kuzeyinde Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer almaktadır. Savaş sonrası geri dönüş süreci %90 oranında tamamlanmıştır. Şehirde Sırp ve Boşnak nüfus bir arada yaşamaktadır. Doboy Genel Hastanesi, Doboy’a bağlı ve nüfusu 260.000’i aşan Derventa, Modriça, Tesliç, Bosanski Şamats, Vukosavliye, Petrovo ve Bosanski Brod’dan oluşan 7 şehir ile birlikte Doboy’a komşu Federasyon şehirleri olan Maglay, Doboy Istok, Doboy Yug ve Usora gibi şehirlerden gelen hastalara da hizmet sunması açısından önem arz etmektedir. 35 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Balkan Araştırmaları Merkezi Kurulması Saraybosna Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, ülkenin önde gelen fikir ve siyaset adamlarından Prof. Dr. Eyüp Ganiç’in idaresinde yapılanma süreci devam eden genç üniversitelerden biridir. Üniversite bünyesinde kurulması düşünülen Balkan Araştırmaları Merkezi için gereken teknik ekipman desteği sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK Doboy Genel Hastanesi bünyesinde bulunan ve yılda ortalama 30.000 hastaya hizmet veren Nöroloji Bölümünün tadilatı yapılarak çeşitli hastane ekipmanından oluşan donanım desteği verilmiştir. Projenin açılışı Temmuz ayında yapılmıştır. Nöroloji Bölümü 9 doktor ve 56 hemşire ile hizmet vermekte olup, yetişkinler için 75, çocuklar için 10 yatak kapasitesine sahiptir. Visoko Belediyesi Sağlık Merkezi İnşaatı Visoko Belediyesi’nin talebi üzerine Saraybosna’ya 25 km uzaklıkta yer alan Visoko Belediyesi Moştre beldesinde, 15.000 kişiye hizmet vermek üzere 760 m²’lik bina alanı ile 652 m²’lik kullanım kapasitesine sahip bir sağlık merkezi inşa edilmiştir. Moştre Sağlık Merkezinde 15 çalışma odasının yanında, 1 diş hekimliği ünitesi ve 1 eczane bulunmaktadır. Su ve Sanitasyon 2.300 2.300 kişinin suya erişiminin olmadığı Nemila bölgesinde sorunun giderilmesine yönelik olarak su şebekesi yapımı için gerekli ekipman desteği ile 1 adet çeşme inşaatı yapılmıştır. Nemila Bölgesi Su Şebekesi Yapımı ve Çeşme İnşaatı Zenitsa Belediyesi Doboy Kantonu’na bağlı 3.200 nüfuslu Nemila’da yaklaşık 2.300 kişinin suya erişimi yoktur. Bu durumdan bölgedeki tek sağlık ocağı olan Nemila Sağlık Ocağı ve 1.500 öğrenci kapasiteli Bosna-Hersek’in en büyük anaokulu olan Çamil Siyariç Anaokulu da olumsuz olarak etkilenmektedir. Bu kapsamda, Nemila bölgesinde su sorununun giderilmesine yönelik olarak su şebekesi yapımı için gerekli ekipman desteği ile 1 adet çeşme inşaatı yapılmıştır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Zenitsa Kamu Mutfağının Tadilatı Bosna-Hersek’in Saraybosna, Banya Luka ve Tuzla’dan sonra dördüncü büyük şehri ve Bosna-Hersek Federasyonu Zenitsa Doboy Kantonu’nun başkenti olan Zenitsa’da bulunan Kamu Mutfağına (Aşevi) Zenitsa Belediyesi tarafından bedelsiz ve süresiz olarak bir yer tahsisi yapılmış, mekânın tadilatı ise Başkanlığımız tarafından gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Kamu Mutfağından günlük ortalama 825 aile faydalanmaktadır. 3K Saraybosna Ampute Basketbol Kulübüne Tekerlekli Sandalye 3K Saraybosna Ampute Basketbol Kulübü, engelli kişilerin basketbol yardımıyla topluma uyum sağlayabilmeleri amacıyla 1996 yılında kurulmuştur. 9 kulübün katıldığı Bosna-Hersek Liginde 1998, 2001 ve 2004 yıllarında şampiyonluk kazanan Kulüp, 2012 yılında Bosna-Hersek kupasını kazanmış ve yine aynı yıl Slavonski Brod’da düzenlenen uluslararası turnuvada ise birinci olmuştur. Bu başarılı spor kulübünü desteklemek üzere 5 adet özel olarak üretilmiş sportif tekerlekli sandalye temin edilmiştir. Saraybosna Kantonu Çocuk Islah Merkezine Destek: İkinci Şansımız Projesi Saraybosna Kantonu Çocuk Islah Merkezi, mahkeme ve okul disiplin kurulları tarafından ıslah amacıyla gönderilen çocukları eğitim yoluyla topluma kazandırmaya yönelik çalışmalar yürüten bir kamu kurumudur. Merkez bünyesinde bir çamaşırhane kurulmasına yönelik malzeme ve ekipman desteği sağlanmıştır. Çamaşırhanenin ayrıca rehabilitasyon gören çocukların temizlik bilincinin geliştirilmesi yoluyla gerekli alışkanlıkları kazan- 36 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim 200 Çocuğa Kışlık Giyim Yardımı Savaşta hastalanan ve hayatını kaybeden mağdurların çocukları da bugün ailelerinin kaderini yaşamaya devam etmektedir. Bu durum işsizliğin çok yüksek boyutlarda olduğu Bosna-Hersek’te özellikle öksüz çocuklar için geçerli olup, bu çocuklar çeşitli ekonomik zorluklarla baş etmek zorunda kalmaktadır. Yetim Gülümsemesi Derneği (Osmjeh Jetima), öksüz çocukların sosyo-kültürel gelişimi ve eğitimi konularında faaliyet göstermektedir. Başkanlığımız tarafından bahse konu Dernek ile işbirliğinde okul çağındaki 220 çocuk için kışlık mont ve bottan oluşan giyim yardımı yapılmıştır. Zenitsa Üniversite Kütüphanesine Kitap Desteği Zenitsa Üniversite Kütüphanesi’ne aralarında Safahat, Hikayeler ve Çalıkuşu’nun da bulunduğu Türk Edebiyatının temel eserlerinden oluşan 100 kitap Başkanlığımızca sağlanmıştır. Zenitsa Üniversite Kütüphanesi’ne Türk Edebiyatının temel eserlerinden oluşan 100 kitap hibe edilmiştir. Bosna-Hersek’e medya alanında verilen bir diğer destek ise devlet kanalı BHRT’nin dijital yayına geçiş süreci kapsamında sağlanan teknik ekipman hibesidir. Jepa ve Srebrenitsa Anneleri Derneği ile işbirliğinde üç aşamalı Tarımsal Kalkınma Projesi geliştirilmiştir. Srebrenitsa merkezli olarak Bratunats, Zvornik, Miliçi, Vlasenitsa, Rogatitsa, Vişegrad, Han Piyesak ve Jepa’da yaşayan toplam 287 mülteci aileye 23 çeşit tarla ve bahçe tohumu dağıtılmıştır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım ve Hayvancılık Doğu Bosna Tarımsal Kalkınma Projesi Başkanlığımız, Bosna Savaşını etnik temizlik ve zorunlu göç uygulamalarıyla en ağır biçimde yaşayan Srebrenitsa merkezli Doğu Bosna bölgesinde geri dönüş sürecini desteklemek üzere proje ve faaliyetler gerçekleştirmektedir. Bu kapsamda, konuyla ilgili çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşlarına da destek olunmaktadır. Bunlardan biri de Jepa ve Srebrenitsa Anneleri Derneği’dir. Dernek, Bosna Savaşının ardından, hayatta kalanları ve savaşta ölenlerin ailelerini bir araya getirmek maksadıyla 1996 yılında Saraybosna merkezli olarak kurulmuştur. Jepa ve Srebrenitsa Anneleri Derneği ile işbirliğinde üç aşamalı Tarımsal Kalkınma Projesi geliştirilmiştir Bu kapsamda, ilk aşama olarak Doğu Bosna Tarımsal Kalkınma Projesi başlatılmış ve Srebrenitsa merkezli olarak Bratunats, Zvornik, Miliçi, Vlasenitsa, Rogatitsa, Vişegrad, Han Piyesak ve Jepa’da yaşayan toplam 287 mülteci aileye 23 çeşit tarla ve bahçe tohumu dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Srebrenitsa Belediyesi ve bölgedeki tarım bir- 37 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA malarına da yardımcı olacağı öngörülmektedir. “Her çocuk ikinci bir şansı hak eder” deyişinden hareketle projeye “İkinci Şansımız” adı verilmiştir. Medya Sektörüne Destek Tuzla Kantonu Radyo Televizyon Kurumu, Una-Sana Kantonu Radyo Televizyonu ve Gorajde merkezli Bosna Podrinye Kantonu Radyo Televizyonu’nun katılımıyla ortak bir medya projesinin uygulanması kapsamında Una-Sana Kantonu Radyo Televizyonu için 29 kalem, Tuzla Kantonu Radyo Televizyonu için 8 kalem ve Bosna Podrinye Kantonu Radyo Televizyonu için de 19 kalem malzeme temin edilmiştir. Bu destek ile Bosna-Hersek medyasının ortak yayın ve programlar gerçekleştirmesine imkân sağlanmıştır. Proje ile TÜRKSAT’tan uydu desteği ile diaspora Boşnaklarının anavatanlarıyla olan kültürel irtibatının güçlendirmesi de amaçlanmaktadır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK likleriyle işbirliği halinde uygulanan projenin ikinci ayağı ise tarımsal mekanizasyona yönelik olup 3 adet traktör temin edilmiştir. Srebrenitsa Belediyesi ile işbirliğinde uygulanan projenin üçüncü ve son ayağında ise 7 adet sebze ve meyve kurutma makinesi hibe edilmiştir. Her biri 300 kg kapasiteye sahip olan ve bölge şartlarına uygun ucuz enerjiyle çalışan kurutma makinelerinin, meyve üreticilerinin gelirini önemli ölçüde artıracağı öngörülmektedir. Bunun yanında proje kapsamında ayrıca Srebrenitsa Belediyesi tarafından ailelere ekim faaliyetleri hakkında eğitim programları düzenlenmiştir. 400 Arıcılık Projesi kapsamında 2013 yılında 400 adet kovan, 400 koloni oğul arı ve arıcılık malzemesinden oluşan ekipman hibe edilmiştir. Organik Tarım Üretiminin Geliştirilmesine Destek Orta Bosna Kantonu Organik Üreticiler Birliği, 2007 yılından beri hem organik hem de geleneksel tarım üretimine destek veren bir kuruluştur. Merkezi Yeni Travnik’te olup, Orta Bosna Kantonu Hükümetinden de destek görmektedir. Başkanlığımız tarafından Orta Bosna Kantonu Organik Üreticiler Birliği ile işbirliğinde organik tarımın geliştirilmesine yönelik olarak bir proje geliştirilmiştir. Bu kapsamda üretim için sertifika almış 150 organik üretim yapan çiftçi ile şifalı bitki ve orman meyveleri toplayan 250 kişiye özel olarak ahşap malzemeden üretilen 15 adet taşınabilir dükkan hibe edilmiş, bu şekilde ürettikleri ürünleri stantlarda satışa sunma fırsatı sağlanmıştır. Bunun yanında organik üretimle uğraşacak kişilere yönelik olarak farklı şehirlerde eğitim programları da düzenlenmiştir. Sanayi Jelyezno Polye Arıcılık Projesi Zenitsa Doboy Kantonu’na bağlı Jepçe Belediyesi’nde bulunan ve Sırbistan sınırına 4 km uzaklıkta bulunan Jelyezno Polye, 5.000 kişilik Boşnak nüfusa sahip toplam 11 köyden oluşmaktadır. Bölge, Bosna Savaşının sonuçlarından oldukça olumsuz bir şekilde etkilenmiştir. Savaş öncesinde sanayinin yoğun olduğu bölgede, savaşın ardından fabrikalar çoğunlukla kapanmış ya da az kapasite ile çalışmak zorunda kalmıştır. Mesela buradaki en önemli istihdam kaynaklarından biri olan demir-çelik fabrikası savaş sonrasında ölçek küçültmüştür. Bu durumun bir sonucu olarak birçok Jelyezno Polyeli işsiz kalmıştır. Bu kapsamda bölgede istihdamın artırılmasına yönelik olarak Arıcılar Birliği ile işbirliğinde Arıcılık Projesi geliştirilmiştir. Proje kapsamında ilk olarak 2012 yılında ülkemiz uzmanları tarafından eğitim programları düzenlenmiştir. Bunun yanında 80 arıcıya toplam 1.200 kovan oğul arı kolonisi ve bir dizi ekipman desteği verilmiştir. 2013 yılında ise 400 adet kovan, 400 koloni oğul arı ve arıcılık malzemesinden oluşan ekipman hibe edilmiştir. 38 Saraybosna Üniversitesi Tarım-Gıda Fakültesine, bal ve diğer arı ürünlerinin kontrolünün yapılabilmesine yönelik Analiz Laboratuvarı kuruldu. 150 organik üretim yapan çiftçi ile 250 kişiye özel olarak ahşap malzemeden üretilmiş 15 adet taşınabilir dükkan hibe edildi. Saraybosna Üniversitesi TarımGıda Fakültesi’nde Bal Analiz Laboratuvarı Kurulması Başkanlığımızca Saraybosna Üniversitesi Tarım-Gıda Fakültesi bünyesinde başta polen olmak üzere, bal ve diğer arı ürünlerinin kontrolünün yapılabilmesine yönelik olarak Analiz Laboratuvarı kurulmuştur. Bahse konu Laboratuvar, Bosna-Hersek genelinde ilk olma özelliği taşımakta olup, piyasada çok az bulunan yerel balın analizini gerçekleştirme ve AB standartlarına uygun hale getirme yoluyla AB ülkelerine ihraç imkânı sağlayacağı öngörülmektedir. Bunun yanında, Laboratuvarın bal kontrolüne yönelik denetleyici bir rolü de olacak ve arı dernekleri bal sertifikasını buradan alabileceklerdir. Bu şekilde bal kalitesinin izlenmesi yoluyla balın etiketlenerek tüketicilerin korunması planlanmaktadır. Bunun yanında projenin sektörün en önemli sorunlarından biri olan pazarlamaya da katkı sağlaması beklenmektedir. Geleneksel Bosanski Petrovats Kilimlerinin Üretimine Destek Bosna-Hersek’in batısında Una-Sana Kantonunda yer alan Bosanski Petrovats’ın nüfusu savaş öncesi dönemde 15.600 civarında iken savaş sonrası dönemde 8.000’e kadar gerilemiştir. Bu arada nüfus içerisinde çalışan kişi sayısı da 903 olarak belirlenmiştir. Bölgede temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Şehir aynı zamanda geçmişten bu yana geleneksel kilim üretim merkezlerinden biri olma özelliği ile ön plana çıkmaktadır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU BOSNA-HERSEK UNESCO Dünya Mirası Listesinde bulunan Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü’nün restorasyonu… ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü Restorasyonu Başkanlığımız tarafından Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsünün restorasyonuna yönelik bir proje geliştirilmiştir. Proje uygulamasına 2013 yılında başlanmış olup, çalışmaların 2014 yılında tamamlanması planlanmaktadır. UNESCO Dünya Mirası Listesinde de bulunan köprünün restorasyon süreci, bölgesel ve uluslararası kamuoyu, mimarlık çevreleri ve medya organlarınca da yakından takip edilmektedir. Sokullu Mehmet Paşa (Drina) Köprüsü, 1571 ila 1577 yılları arasında Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Balkanlarda Osmanlı klasik dönem mimarisinin en önemli eserlerinden biri olup, Bosna-Hersek ve civarındaki köprü mimarisi örneklerinin de en güzel ve sıra dışı olanlarından birisidir. Bosna eyaleti ile İstanbul arasındaki anayol üzerinde inşa edilmiş, etrafındaki köy ve şehirlerin gelişmesinde anahtar rol üstlenmiştir. Köprü, bölgede yaşayan farklı etnik ve kültürel gruplar arasındaki ilişkinin son 350 yılını Drina Köprüsünün tanıklığıyla aktaran İvo Andriç’in Nobel ödüllü Drina Köprüsü romanına da ilham kaynağı olmuştur. Türk edebiyatında da roman, hikâye ve deneme tarzı edebi anlatılara konu olmuştur. Aliya İzzetbegoviç Hatıra Evi Bosna-Hersek’in kurucu Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç’in doğduğu evin tadilatı vefatının 10. yıl dönümünde gerçekleştirilmiş olup, Aliya İzzetbegoviç Hatıra Evi olarak hizmet verecektir. Hatıra Evi, İzzetbegoviç’in özel eşyalarının sergileneceği bir müzeyi içermesinin yanısıra, konuyla ilgili kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapacaktır. Selçuklu Belediyesi ile işbirliğinde Saraybosna Mevlevihanesi (İsa Bey Tekkesi) restore edilmiştir. İzzetbegoviç ailesi, 1868 yılında Belgrad’dan Osmanlı dönemindeki ismi Aziziye olan Bosanski Şamats’a ve 1928 yılında da oradan Saraybosna’ya göç etmiştir. Ailenin Bosanski Şamats’ta ikameti sırasında Aliya İzzetbegoviç’in kendisiyle aynı ismi taşıyan dedesi, Şamats Belediye Başkanlığı yapmıştır. Dede İzzetbegoviç’e ait evde, doğumundan 1928 yılına kadar Aliya İzzetbegoviç’in de yaşadığı ve çocukluğunun ilk yıllarını geçirdiği bilinmektedir. Saraybosna Mevlevihanesi Restorasyonu Saraybosna Mevlevihanesi, Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde “Milatska nehri kenarında, cennet bağı gibi bir yerde olup semahane ve meydanlı bir Celaleddin-i Rumi tekkesi” ifadesiyle bahsettiği, şehirdeki 47 tekkeden birisidir. 1462 yılında inşa edildiği rivayet edilmektedir. 1697 tarihinde Zenta Savaşı sonrasında Prens Öjen’in şehirde mevcut 177 camiden 120’sini yaktırdığı Saraybosna kuşatmasında tamamen kül olmuş, 1781-1782 yıllarında Bosna Valisi Vecihi Paşa tarafından yeniden inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde önemli bir merkez olan Mevlevihane, Şam, Konya, Girit, Filibe, Selanik, Üsküp ve Budapeşte gibi Anadolu ve Balkan coğrafyasını birleştiren kültürel iletişim ağının üzerinde durmaktadır. Ancak, Mevlevihane 1954 yılında Tito Yugoslavyasının kültür politikalarının bir sonucu olarak yıkılan birçok Osmanlı dönemine ait eserle aynı kaderi paylaşmıştır. Bosna-Hersek’in kurucu Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç’in doğduğu evin tadilatı vefatının 10. yıl dönümünde Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Starigrad Belediyesinin talebi doğrultusunda ve Selçuklu Belediyesi ile işbirliğinde Saraybosna Mevlevihanesi (İsa Bey Tekkesi) restore edilmiştir. Şehrin en güzel tepelerinden birinin üzerinde yer alan Mevlevihane, Balkanlar Mevlana Araştırmaları Merkezi olarak hizmet verecektir. Maglay Kurşunlu Cami Restorasyonu Bosna-Hersek’in kuzeyinde Zenitsa-Doboy Kantonu’na bağlı Maglay şehrinde bulunan Kurşunlu Cami, 1560’ta Kalavun Yusuf Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami, Bosna Savaşı sırasında büyük bir tahribata uğramış olup, Başkanlığımız tarafından restore edilmiştir. Restorasyon projesi kapsamında rölöve ve kalem işleri yanında cami zemininde kullanılmak üzere 200 m2 halı döşemesi ile ses sistemi kurulumu gerçekleştirilmiş ve dış çevre düzenlemesi ile bahçede şadırvan yapılmıştır. 39 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Başkanlığımız tarafından Bosanski Petrovats Belediyesi’nin talebi üzerine Kilim Dokuma Atölyesi açılmıştır. Bu kapsamda toplam 50 adet kilim tezgâhı temin edilmiştir. Atölyede çalışmak üzere ilk etapta 190 kadın başvurmuştur. Proje ile sanatsal bir değeri bulunan, yüz yıllardır kuşaktan kuşağa aktarılan, Bosnalı kadınların bilgi, tecrübe ve becerilerini yansıtan geleneksel Boşnak kilimlerinin üretimini canlandırma yoluyla istihdama da katkı sağlanmıştır. KARADAĞ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ NÜFUSU 684.736 TİKA 2013 Karadağ Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 13.812 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %13,23 %70,71 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %4,28 %0,48 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %8,49 %0,05 İdari ve Sivil Altyapılar %2,76 Karadağ’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 5,74 % 3,39 2008 % 3,56 % 1,37 2009 % 1,30 2010 2011 % 0,90 2012 2013 41 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ Karadağ Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırma Laboratuvarının kapasitesini arttırmak üzere ihtiyaç duyulan tıbbi cihazlar temin edilmiş ve kurulumları yapılmıştır. Ayrıca donanım hakkında eğitim de verilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Karadağ Üniversitesi Yabancı Diller Enstitüsü’ne Ekipman Başkanlığımız tarafından 2008 yılından beri başkent Podgoritsa ile Bar ve Rojaye şehirlerinde dil kursları düzenlenmektedir. Karadağ Yabancı Diller Enstitüsü bünyesinde düzenlenen kurslara her yıl ortalama 250 kişi katılmaktadır. Dil kurslarının daha etkin öğrenilmesine yönelik olarak bahse konu Enstitü’ye bağlı bir Bilgisayar Laboratuvarı kurulmuştur. Podgoritsa Mehmed Fatih Medresesi’nin Desteklenmesi Podgoritsa’da bulunan Mehmed Fatih Medresesinin yapım işi, 2008 yılında Başkanlığımızın desteğiyle tamamlanmış olup, eğitim-öğretim faaliyetlerine tekrar başlamıştır. 2009 yılından beri tüm öğretmen, idari ve yardımcı personel istihdamı ile ekipman ve tefrişat ihtiyacı da Başkanlığımızca karşılanmaktadır. Medrese, 2012 yılında ilk mezunlarını vermiş olup, 2013 yılında 161 öğrenciyle eğitim-öğretim hayatına devam etmiştir. Karadağ Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırma Laboratuvarına Ekipman Desteği Yugoslavya döneminden kalan eski yapılarda faaliyetlerini sürdüren eğitim kurumlarının fiziksel altyapılarının iyileştirilmesi, ülkede devam eden ekonomik kriz sebebiyle yeterli kaynak aktarılamadığı için mümkün olamamaktadır. Karadağ Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırma Laboratuvarı da diğer devlet kurumları gibi sınırlı imkânlarla faaliyetlerini sürdürmektedir. Laboratuvardan, 363 tıp, 109 diş hekimliği ve 244 ihtisas öğrencisi yararlanmaktadır. UDG Üniversitesi Yaz Okulu Programına Destek Başkent Podgoritsa’da yerleşik özel UDG Üniversitesi tarafından teması Bölge Ülkeleri ve Türkiye olarak belirlenen 15 günlük bir programa destek verilmiştir. Programa 6 ülkeden 30 öğrenci katılmıştır. Karadağ Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırma Laboratuvarı’nın fiziksel altyapısının iyileştirilmesi... 5.000 Rasovo beldesinde yaklaşık 5.000 kişinin faydalanabileceği İslam Eğitim Merkezinin yapımı tamamlanmıştır. Nikşiç Meslek Lisesi’ne Bilgisayar Laboratuvarı Kurulumu Nikşiç, Karadağ ortalamasına göre daha gelişmiş bir sanayi şehridir. Bununla birlikte, eğitim kurumları diğer şehirlerle benzer şekilde fiziksel yetersizliklere sahiptir. Bunlardan biri de Nikşiç Meslek Lisesi’dir. Lise Müdürlüğünün kullanılamaz durumdaki bilgisayar sınıfının yenilenmesi talebi kapsamında 20 adet bilgisayar, birer adet yazıcı, projektör, kesintisiz güç kaynağı ile dolap, bilgisayar masaları ve sandalyeler hibe edilmiştir. Bu destek ile Lise bünyesinde modern bir Bilgisayar Laboratuvarı oluşturulmuştur. Laboratuvarın açılışına Karadağ Milli Eğitim Bakanı ve üst düzey bürokratlar katılmıştır. Bistrica Köyü Vuk Karaciç Okuluna Isıtma Sistemi Kurulumu 2.500 nüfusa sahip Biyelo Polye’ye bağlı Bistrica köyünde faaliyet gösteren 20 sınıflı Vuk Karaciç Okulunda merkezi ısıtma sistemi olmadığı için odun sobası kullanılmaktaydı. Ancak bölgede ağır kış koşulları etkili olduğundan okul binasının odun sobası ile ısıtılması tam olarak mümkün olmamaktaydı. Bu kapsamda bahse konu Okul Müdürlüğünün talebi doğrultusunda bir proje geliştirilmiş ve 20 sınıf, öğretmen odaları ve koridorlar olmak üzere tüm okul modern bir kalorifer sistemine kavuşturulmuştur. Okul 160 öğrenci kapasiteli olup, 30 öğretmen görev yapmaktadır. Projenin açılışı 5 Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Rasovo İslam Eğitim Merkezi İnşaatının Tamamlanması Rasovo beldesinde yaklaşık 5.000 kişinin faydalanabileceği Rasovo İslam Eğitim Merkezinin yapımına destek verilmiştir. Yapılan çalışmalarla eğitim faaliyetleri ve kültürel etkinliklerin gerçekleştirileceği ve kreş olarak kullanılacak mekânların tamamlanması sağlanarak, 2013 yılında merkez hizmet vermeye başlamıştır. 42 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ Sağlık Karadağ’ın en büyük hastanesi olan 283 yatak kapasiteli Niksiç Devlet Hastanesi’ne röntgen cihazı ile kadın hastalıkları bölümünde kullanılmak üzere 2 adet ultrason cihazı temin edilmiştir. Ostroslulara kısıtlı koşullarda hizmet veren ve açıldığı 1978 yılından bu yana herhangi bir tadilat görmemiş Ostros Sağlık Ocağının donatımı ve onarımı gerçekleştirilmiş, 3 Temmuz 2013 tarihinde düzenlenen törenle hizmete açılmıştır. Törene, Karadağ Sağlık Bakanı ve üst düzey bürokratlar katılmıştır. Bunun yanında halihazırda Fransa’da yaşayan Ostroslular da Ostros Sağlık Ocağına bir ambulans hediye ederek projeye destek olmuşlardır. Danilo I Devlet Hastanesine Destek Ülkenin eski başkenti ve kültürel merkezi olan Çetinye’de bulunan Danilo I Devlet Hastanesi 1964 yılında inşa edilmiştir. Hastanede yılda ortalama 1.000 cerrahi operasyon ile 500 doğum gerçekleştirilmektedir. Ayrıca ülkedeki tek tüp bebek merkezine sahip olması dolayısıyla da önem taşımakta olup, bu özelliğiyle ülkenin diğer şehirlerinden de hasta kabul etmektedir.1979 yılında meydana gelen depremden sonra ilk tadilatını gören hastanede bu tarihten sonra hiç bakım yapılmamıştır. Bundan dolayı mevcut elektrik sisteminin eski olmasından dolayı sık sık elektrik kesintileri yaşanmakta, bu durum özellikle prematüre doğumlar ve kuvözdeki çocuklar ile ameliyattaki hastalar için ciddi riskler oluşturmaktaydı. Bu kapsamda, Başkanlığımızca 1 adet jeneratör temin edilmiştir. Bunun yanında Yenidoğan Ünitesinde teknik imkansızlıklar nedeniyle gerekli hijyen koşullarını sağlayamayan Laktarium (Emzirme) Odası rehabilite edilerek anne ve yenidoğan bebekleri için sağlıklı bir ortam oluşturulmuştur. Rojaye Devlet Hastanesi Göz Kliniğinin Desteklenmesi 20.000 nüfuslu Rojaye şehri, Sancak bölgesinin Karadağ tarafında kalan kısmında merkezi bir konumdadır. Rojaye’de bulunan Devlet Hastanesi Göz Kliniği, 30 yıl önce hizmet vermeye başlamış ancak günümüze kadar hiç tadilat ve bakım görmemiştir. Ekipmanı kullanılamayacak duruma gelen kliniğin doktor odası ile muayene odasının Dağlık yapı ve teknik imkansızlıklar sebebiyle hem içilebilir hem de sulama suyuna erişimde sıkıntılar yaşayan Karadağ’ın kuzeyinde yer alan Haliloviçi köyünde yaklaşık 200 kişinin, Pluntse köyünde ise 175 kişinin faydalanması öngörülen su depoları hizmete açılmıştır. Nikşiç Devlet Hastanesi’ne Ultrason Cihazı Karadağ’ın ikinci büyük şehri olan Nikşiç’te bulunan Devlet Hastanesi, 283 yatak kapasitesi ile Karadağ’ın en büyük hastanesi olup, bünyesinde tüm poliklinik bölümler yer almaktadır. Hastane Müdürlüğü, hastanede kullanılan bazı cihazların eski olduğu ve doğru sonuçlar vermediğini belirterek destek talebinde bulunmuştur. Bu kapsamda acil ihtiyaç duyulan röntgen cihazı ile kadın hastalıkları bölümünde kullanılmak üzere 2 adet ultrason cihazı temin edilerek 14 Haziran 2013 tarihinde teslim edilmiştir. Su ve Sanitasyon Rojaye Haliloviçi ve Pluntse Köylerine Su Deposu Karadağ Başbakan Yardımcılığı, Rojaye Belediyesi’ne bağlı Haliloviçi ve Pluntse köylerinin ihtiyacı olan su deposunun Başkanlığımızca yaptırılmasını talep etmiştir. Karadağ su zengini bir ülke olmasına rağmen, dağlık yapısı ve teknik imkansızlıkları sebebiyle hem içilebilir hem de sulama suyuna erişimde sıkıntılar yaşamaktadır. Bölge halkının temiz ve içilebilir suya erişiminin sağlanabilmesi için ülkenin kuzeyinde yer alan Haliloviçi köyünde yaklaşık 200 kişinin, Pluntse köyünde ise 175 kişinin faydalanması öngörülen depoların yaptırılması sağlanmış ve hizmete açılmıştır. 43 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Ostros Sağlık Ocağı Onarım ve Donatımı Ülkenin Güney Bölgesinin Karadağ tarafında kalan kesiminde yer alan Ostros Beldesi, Bar şehrinden yaklaşık 40 km uzaklıktadır. İklim koşullarının elverişsizliği ve iş alanlarının bulunmaması sebebiyle sürekli göç vermektedir. Ayrıca, şehirdeki altyapı eksiklikleri halkın hizmet alımını sınırlamaktadır. yeniden düzenlenmesi, onarımının yaptırılması ve ihtiyaç duyulan tıbbi ekipmanın alınması konusunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Talep doğrultusunda, Başkanlığımızca kliniğin doktor odası ve muayene odasının tadilatı, boya badana, zemin düzeltmesi, fayans işleri ve elektrik işleri yaptırılmıştır. Ayrıca kliniğin ihtiyacı olan bilgisayarlı görme alanı, oftalmoloji ultrason cihazı, muayene yatağı ve doktor odası ile muayene odasının mobilyaları alınmıştır. Proje sonucunda şehirdeki tek devlet hastanesinin göz kliniğinin yeniden hizmete açılması sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ Buna ek olarak, Ostros Belediyesi’nin talebi doğrultusunda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU uzmanları tarafından 2011 yılında fizibilite çalışması ile proje çizim süreci başlatılan Ostros Beldesi Su İsale Hattı Projesi, Mayıs 2013 tarihinde Başkanlığımız desteğiyle tamamlanmıştır. Plav Şehri Su İsale Hattı Yapım İşi ile Ostros Su İhale Hattının Projelendirilmesi Karadağ’ın Arnavutluk ile 52 km uzunluğundaki sınır bölgesinde kurulu Plav şehrinin nüfusu 13.000 civarındadır. 16. yüzyıldan 1911 yılına kadar Osmanlı idaresinde kalan Plav şehri, ülkenin en kaliteli sularına sahip olmasına rağmen, dağlık bir alanda olmasından dolayı suyun tutulmasında sorun yaşamaktadır. Plav Belediyesi ile Ostros Belediyesinin Su İsale Hattı Projeleri Başkanlığımız desteğiyle gerçekleştirilmiştir. Biyelo Polye Gubavaç Köyü İçme Suyu Şebekesinin Yenilenmesi Karadağ Başbakan Yardımcılığı, Biyelo Polye Belediyesi’ne bağlı Gubavaç köyünün ihtiyacı olan içme suyu borularının asbest içermesi sebebiyle insan sağlığını tehdit ettiği belirtilerek içme suyu borularının temini hususunda destek talebinde bulunulmuştur. Başkanlığımızca temin edilen borular, Belediye yetkililerine teslim edilmiş ve şebekenin tadilatı tamamlanarak anılan projenin açılışı 30 Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Plav Belediyesi, şehre su temin eden isale hattının asbestli olması ve kanserojen madde içermesi sebebiyle halk sağlığını tehdit eden bir boyuta ulaştığını belirterek mevcut içme suyu isale hattının iyileştirilmesi ve dağıtım şebekesinin yenilenmesi konusunda destek talebinde bulunmuştur. Toplam uzunluğu 7,5 km olan isale hattının proje çizimleri, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU uzmanları tarafından yapılmıştır. Belediyenin tüm hatları yenilemek için hazırladığı su projesinde yapılan düzenleme ile yaklaşık 2 km’lik yeni su isale hattı yapılarak mevcut sistem iyileştirilmiştir. Yüksek dağlarla çevrili olmasından dolayı suyun tutulmasındaki sorunların önüne geçilmiş ve mevcut eski borular yenileriyle değiştirilerek asbest ve kanserojen madde içeren ve halk sağlığını tehdit eden unsurlar ortadan kaldırılmıştır. Yeni kaynak bağlantıları ile su seviyesinin yükseltilmesi sağlanarak anılan proje tamamlanmıştır. Yol kontrol ekipmanlarının eksikliğinin giderilmesi amacıyla Karadağ Emniyeti için modern sistemde 4 adet radar temin edilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar Berane Emniyet Binası Tadilatı 50 yıl önce yaptırılan Karadağ Berane Emniyet binasının fiziksel altyapısının iyileştirilmesine yönelik olarak Emniyet Müdürlüğü tarafından başlatılan çalışma ile dış cephe ve çatı sistemi onarılmış, ancak kaynak yetersizliğinden dolayı kapı ve pencereleri yaptırılamamıştır. İnşaatın tamamlanması ile ısıtma ve izolasyon sıkıntılarının giderilmesine yönelik destek talebi kapsamında Berane Emniyet Müdürlüğü binasının kapı ve pencereleri yenilenmiştir. Karadağ Emniyeti İçin Modern Sistemde 4 Adet Radar Karadağ Emniyet Müdürlüğü tarafından, yol kontrol ekipmanının yeterli olmaması sebebiyle trafik denetimlerinin aksadığı, bundan dolayı trafik kazalarının meydana geldiği belirtilmiştir. Yine ülkenin dağlık yapısı ve otoyollarının tek şeritli olması 44 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ seyahat güvenliğini olumsuz olarak etkilemekte olup, bu durum da yol kontrol ekipmanını daha elzem hale getirmektedir. Bu kapsamda Karadağ Emniyeti için modern sistemde 4 adet radar temin edilmiştir. Bar İslam Kültür Merkezi toplam 4.000 m2 kullanım alanından oluşmaktadır. Caminin yanısıra araştırma merkezi, misafirhane, kütüphane, kreş, taziye evi ve çeşitli sosyal etkinlikler için alanlar da bulunan Bar İslam Kültür Merkezinin yapım işi 2013 yılı sonunda tamamlanmıştır. Merkezin tüm ince işleri ve tezyinatı ile elektrik, su ve kanalizasyon bağlantıları ve çevre düzenlemesi yapılmıştır. Adriyatik kıyısındaki en büyük kültür merkezi olarak faaliyet gösterecek olan Bar İslam Kültür Merkezinin iç ve dış mimarisi, vitray, süsleme ve kalem işleri tamamen Türk mimari özelliklerini taşımaktadır. Byelo Polye’de Düzenlenen Toplantıya Destek Karadağ’da bilimsel nitelikli çeşitli toplantı ve organizasyonlar yoluyla kültürlerarası diyalogun geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapan Karadağ-Türk Dostluk Derneği tarafından 21-24 Kasım 2013 tarihleri arasında Byelo Polye’de “Karadağ Kuzey Bölgesinin İşbirliği İmkânları, Sorunları ve Mevcut Durumu” başlıklı özellikle gelişmemiş olan kuzey bölgesinin ekonomik sorunlarının çözüm yollarının ele alındığı bir toplantı düzenlenmiştir. İki ülkeden sivil toplum kuruluşlarının bir araya getirildiği, bu yıl beşincisi düzenlenen toplantıya Türkiye’den katılan 25 kişi için destek sağlanmıştır. 30 30 otistik ve bedensel engelli çocuğa eğitim verildiği, toplam 2.264 m2’lik alana sahip Berane Engelli Merkezi’nin desteklenmesi... Karadağ’ın Ulçin şehrinde faaliyet gösteren Sirena Engelliler Merkezi için elektrik, aydınlatma; internet, telefon ve kamera sistemi kurulumu gibi altyapı eksiklikleri giderilmiş, buna ek olarak, tüm elektronik donanım, beyaz eşya ve ahşap mobilyaları temin edilmiştir. Sirena Engelliler Merkezi’nin Desteklenmesi Karadağ’ın Ulçin şehrinde faaliyet gösteren Sirena Engelliler Merkezi, şehrin tek engelli merkezi olup belediyeye ait eski bir kültür merkezi binasında çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak fiziksel engellilerin merkezden faydalanamadıklarını belirten merkez yetkilileri, fiziksel şartlarının iyileştirilmesi ve engellilere uyumlu hale getirilmesi amacıyla merkezin elektrik, aydınlatma; internet, telefon ve kamera sistemi kurulumu gibi altyapı eksiklikleri giderilmiş, buna ek olarak, tüm elektronik donanım, beyaz eşya ve ahşap mobilyaları temin edilmiştir. Merkezin açılışına Karadağ Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Predrag Boşkoviç ile bürokratlar katılmıştır. Berane Engelli Merkezi Donatımı Berane Belediyesi tarafından otistik çocukların faydalanabileceği Engelli Merkezi inşa edilmiştir. Merkezde fiziksel engelleri sebebiyle normal eğitim sistemine katılamayan 30 otistik ve bedensel engelli çocuğa eğitim verilmekte, fizik tedavileri yapılmakta ve sosyalleşmelerine imkân verecek hizmetler sunulmaktadır. Berane Belediyesi’nin talebi doğrultusunda, 2264 m2’lik toplam alana sahip merkez için mobilya, beyaz eşya, elektronik ekipman ile otizm tedavisinde kullanılan eğitim aktivasyon materyalleri temin edilmiştir. Rojaye’ye Sosyal Etkinlik Merkezi Karadağ’ın Sancak bölgesinde yer alan ve nüfusunun %95’ini Boşnakların oluşturduğu Rojaye’de, yapımı tamamlanan Sosyal Etkinlik Merkezinin eksik kalan işlerinin ve donatımının sağlanması hususunda çalışmalara başlanılmıştır. Yaklaşık 10.000 kişinin faydalanacağı merkezde eğitim, sosyo-kültürel etkinlikler ve taziye evi gibi çeşitli alanlar oluşturulmuştur. Bu kapsamda, merkezin eksik kalan inşaat işleri tamamlanarak donanımı yapılmıştır. Taziye evi ile gasilhane kısmının havalandırma, ışıklandırma, boya ve badana işleri yaptırılmış ve Sosyal Etkinlik Merkezi bahçesinin İbar nehri ile olan kıyısına taş duvarlar örülmüştür. Ayrıca caminin ön cephesinin ışıklandırma ve çevre düzenlemesi yaptırılmıştır. Taziye evi için Boşnak kültürünü yansıtan mobilya (sedir, minder, masa, sehpa, kitaplık) ile mutfak için mutfak dolabı, mutfak tezgahı, evye ve buzdolabı alınmıştır. 45 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Bar İslam Kültür Merkezi Yapım İşi Yapımına 2002 yılında başlanan, ancak imkânsızlıklar sebebiyle tamamlanamayan Bar İslam Kültür Merkezi, Başkanlığımız tarafından devralınmıştır. Toplam 4.000 m2 kullanım alanına sahip Bar İslam Kültür Merkezi’nin yapım işi 2013 yılı sonunda tamamlanmıştır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ Karadağ olmak üzere, Plav ve Gusinye şehirlerinin Osmanlı dönemine ait tarihleri, yaşayışları ve Osmanlı Devleti’nin çekilmesi sırasında yaşanan olaylar ele alınmıştır. 15. Geleneksel Spor Müsabakalarının Desteklenmesi Her yıl farklı bir Balkan ülkesinde düzenlenen ve Balkan ülkeleri arasındaki dayanışmanın artırılmasını hedefleyen Geleneksel Spor Müsabakaları, 2013 yılı Ağustos ayında Başkanlığımız desteğiyle Karadağ’ın Bar şehrinde gerçekleştirilmiştir. Balkan ülkelerinden 250 yarışmacının katıldığı müsabakalarda Bosna-Hersek, Hırvatistan, Arnavutluk, Kosova, Karadağ ve Sancak bölgesinden toplam 16 takım yarışmıştır. Organizasyonda futbol, basketbol, atletizm, gülle atma, uzun atlama ile satranç ve masa tenisi dallarında yarışmalar düzenlenmiştir. Muhtelif İftar Etkinlikleri Gelir düzeyi düşük Roman toplumunun yaşadığı Konik mahallesi ile çoğunluğun Boşnak ve Arnavutlardan oluştuğu Karabuşko Polye beldesinde Başkanlığımız tarafından iftar programları düzenlenmiştir. İlk iftar, 21 Temmuz 2013 tarihinde 150 Romanın katılımıyla Konik mahallesinde, ikinci iftar, 22 Temmuz 2013 günü Boşnak ve Arnavut 165 kişinin katılımıyla Karabuşko Polye beldesinde ve üçüncü iftar ise 23-25 Temmuz 2013 tarihleri arasında Tuzi ve civar köylerinde düzenlenmiştir. Bu program kapsamında, Tuzi merkezden 130 kişi, Dinoşa’dan 170 kişi, Mileş köyünden de 90 kişi üç gün süre ile ağırlanmıştır. Son iftar programı ise, 26 Temmuz 2013’te Türk Misyonu ve Stara Varoş’tan 150 kişinin katılımıyla Podgoritsa merkezde düzenlenmiştir. Ramazan boyunca gerçekleştirilen iftar programları kapsamında toplamda 855 kişi Başkanlığımızca ağırlanmıştır. Plav Anma Programının Desteklenmesi 100 yıl önce Osmanlının bölgeden çekilmesinin ardından yaklaşık 5.000 kişinin yaşamını yitirdiği Plav ve Gusinye bölgelerinde hayatını kaybedenler için Karadağ İslam Birliği tarafından 5-8 Mart 2013 tarihlerinde Plav’da anma etkinliği düzenlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye’den de 8 akademisyenin katılımıyla düzenlenen sempozyumda başta 46 Vranyi Köyü Mezarlığı ile Gasilhanenin Onarımı Tuzi beldesine bağlı Vranyi köyünde Osmanlı döneminden kalma bir mezarlık, şehitlik olarak bilinmekte ve halen köy halkı tarafından mezarlık olarak kullanılmaktadır. Mezarlıkta bulunan Osmanlı döneminden kalan mezar taşlarının bakım ve onarımı, tüm mezarlığın çevre düzenlemesi ile gasilhanenin çatısı yaptırılmıştır. Bosna-Hersek, Hırvatistan, Arnavutluk, Kosova, Karadağ ve Sancak bölgesinden toplam 16 takımın yarıştığı Geleneksel Spor Müsabakalarına destek verilmiştir. Devletin en eski medyası olan Karadağ Ulusal Radyo ve Televizyon Kurumu’na ekipman desteği... EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Karadağ Ulusal Radyo ve Televizyon Kurumuna Ekipman 1944 yılında kurulan devletin en eski medyasıdır. Ancak, teknik malzeme eksikliği sebebiyle faaliyetlerini sürdürmekte zorlanan kuruma Başkanlığımızca ekipman desteği sağlanmıştır. Radyonun teknik veri tabanının güçlendirilmesi, stüdyolarının modernleştirilmesi ve diğer teknik donanımının iyileştirilerek program kalitesinin artırılmasına yönelik başlatılan projeyle bilgisayar, sunucu, USB, kayıt cihazları, yorumcu ve muhabir setleri ile yayın kalitesini artırmaya yönelik teknik ekipman tedarik edilmiştir. 2013 yılında Radyo Televizyon Kurumu’nun 69. kuruluş yıldönümü münasebetiyle radyo ve televizyon alanında en başarılı isimlerine plaket verilirken, katkılarından dolayı Başkanlığımıza da bir teşekkür plaketi verilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KARADAĞ BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Nizam Camisi Tadilati ile Belgesel Film Çekimi Nizam Camisi, Fatih Sultan Mehmet döneminde Karadağ’ın Podgoritsa şehri Tuzi kasabasında inşa ettirilmiş ve hemen yanına savaşlarda şehit düşen Osmanlı askerlerinin defnedildiği bir şehitlik yaptırılmıştır. Yüzyıllarca bölge halkı tarafından kullanılan cami ile yanında yer alan şehitlik, savaşlar sırasında tahribata uğramış ve depremlerden zarar görerek yıkılmaya yüz tutmuştur. Başkanlığımız tarafından caminin restorasyonu yaptırılarak 2011 yılı Ramazan ayında tekrar ibadete açılmıştır. 2013 yılında ise, Nizam Camisinin kurtarılması için 1912 yılında yazılan mektubun ve bir asır sonra gerçekleştirilen restorasyonun serüvenini anlatan belgesel çekimlerine destek verilmiştir. Gornya Klezna Camisi Restorasyonu Karadağ’ın en güneyinde Arnavutluk sınırının hemen yanında yer alan Ulçin (Ülgün) şehri, ağırlıklı olarak Boşnak ve Arnavut nüfustan oluşmaktadır. Şehirde 6’sı merkezde olmak üzere, çoğu Osmanlı döneminden kalma ve halen faaliyette olan 26 cami bulunmaktadır. Nizam Camisinin kurtarılması için 1912 yılında yazılan mektubun ve bir asır sonra Başkanlığımızca gerçekleştirilen restorasyonun serüvenini anlatan belgesel film çekilmiştir. 1660-70 yılları arasında inşa edilen ve 1917 yılında restorasyonu yapılan Klezna Camisi, 1979 yılında yaşanan depremle yıkılmıştır. Bölge halkının katkılarıyla bir kısmı yeniden yaptırılan caminin eksik işlerinin tamamlanması hususunda gelen talep ile caminin ihtiyaç duyulan onarımı gerçekleştirilmiştir. Köyün tek camisi olan Klezna Camisinde 30 öğrencinin eğitim alabileceği bir bölüm oluşturulmuştur. İnşaat, zemin düzenlemesi ve boya badana işleri ile mihrap, minber ve aydınlatmaları yapılarak cami halıları ile birlikte 30 öğrenci için masa ve sandalye, bilgisayar, yazıcı, projektör, seslendirme ve klima gibi teknik donanım temin edilmiştir. Plav Bogayiç Köy Camisine Minare Yaptırılması 2010 yılında 441 nüfuslu Bogayiç köyünde ibadet, gasilhane ve taziye odalarından oluşan bir cami inşa edilmiş ancak imkansızlıklar sebebiyle caminin minaresi tamamlanamamıştır. Köy halkının talebi doğrultusunda, köy camisinin minaresi Başkanlığımız tarafından tamamlanmıştır. 47 KOSOVA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KOSOVA NÜFUSU 1.836.529 TİKA 2013 Kosova Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 10.908 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %28,67 %59,01 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %0,37 %0,11 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %0,18 %0,41 İdari ve Sivil Altyapılar %11,25 Kosova’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 4,09 2008 % 3,19 2009 % 2,10 2010 % 2,33 2011 % 1,00 2012 % 0,83 2013 49 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KOSOVA ve üniversitenin idari bölümüne dönüştürülmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak, üniversitenin teknik donanımı ile bazı bölümlerin tefrişatı sağlanarak eğitim kalitesi arttırılmıştır. Bu kapsamda 15 adet sabit misafir sandalyesi, 12 adet dolap, 12 adet bilgisayar, 11 adet koltuk, 11 adet çalışma masası, 1 adet toplantı masası ve koltukları, 6 adet perde, 5 adet sehpa, 5 adet yazıcı / tarayıcı / fotokopi cihazı, 2 adet dolap, 1 adet çalışma masası, 1 adet sehpa, 1 adet koltuk takımı temin edilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Hacı Ömer Lütfü İlköğretim Okulu Gezi Programına Destek Kosova’nın güneyinde yer alan 5.000 nüfuslu Mamuşa Belediyesi, 2011 yılında Kosova’da faaliyet gösteren 38 belediye arasından örnek belediye seçilmiştir. Anılan belediyeye bağlı 1951 yılında kurulan Hacı Ömer Lütfü İlköğretim Okulu’nun Ankara’da Anafartalar Koleji ile Nevşehir’de Altın Yıldız Kolejine yönelik ziyaret programı ile öğrencilerin Türkiye’yi ve eğitim sistemini yakından tanımaları planlanmıştır. Bu kapsamda, 17-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen programa 25 öğrenci katımıştır. Program kapsamında Nevşehir, Eskişehir ve Bursa’nın tarihi ve kültürel mekanları da gezilmiştir. Priştine Üniversitesi tarafından kütüphane olarak kullanılması planlanan odanın teknik donanım ve tefrişatı sağlanmıştır. Drenas İskender Bey Lisesine Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması Kosova Ovasının batısında yer alan Drenas bölgesinin 44 derslikli İskender Bey Lisesi, 1.748 Arnavut öğrenciye hizmet vermektedir. Lisenin eğitim koşullarının iyileştirilebilmesi amacıyla kurulan 40 kullanıcılı bilgisayar laboratuvarına projektör, dizüstü bilgisayar, yazıcı, ve tarayıcı gibi elektronik donanımın yanı sıra muhtelif mobilya temin edilmiştir. Maşhed-i Hüdavendigar Derneği Okul Gezisine Destek Maşhed-i Hüdavendigar Derneği tarafından Priştine, Prizren ve Mitroviça’daki 10 okuldan yaklaşık 850 ortaokul ve lise öğrencisi için Tarihi ve Kültürel Okul Gezisi Programı düzenlenmiştir. Program kapsamında, Sultan Murat Türbesi, Adem Yaşari Kompleksi, Prizren ile Priştine’deki tarihi ve kültürel merkezlere yapılan ziyaret Başkanlığımızca desteklenmiştir. Prizren Üniversitesinin Tadilatı ve Tefrişatı Genç nüfusun oldukça yüksek olduğu Kosova’da 2010 yılında açılan Prizren Üniversitesi bünyesinde 7.000 öğrenci öğrenim görmektedir. Başkanlığımız tarafından üniversite bünyesinde mevcut spor salonu ve kafeteryadan oluşan yapının amfi Priştine Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Tefrişatı 400.000 nüfuslu Priştine şehrinde yer alan Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi’ne bağlı Şarkiyat Bölümü 1973 yılında eğitim vermeye başlamıştır. Bölüm tarafından kütüphane olarak kullanılması planlanan odanın teknik donanım ve tefrişatı sağlanmıştır. Yaklaşık 360 öğrencinin öğrenim gördüğü Reçane Meto Bayraktari Okulunda, yeni sınıfların açılabilmesi amacıyla 7 derslikli ek bina inşaatı yapılmıştır. Reçane Meto Bayraktari Okulu Ek Bina İnşaatı ve Çevre Düzenlemesi Meto Bayraktari İlköğretim Okulu, Jupa bölgesinde 1.200 kişinin yaşadığı Reçane köyünde bulunmaktadır. Yaklaşık 360 öğrencinin öğrenim gördüğü okulda, eğitim şartlarının düzeltilebilmesi ve yeni sınıfların açılabilmesi amacıyla toplam 7 dersliği içeren ek bina inşaatı tamamlanmıştır. Bunun yanında öğrencilerin güvenliğini sağlamak üzere toprak kaymasını önleyecek istinat duvarı inşaatı, 3.000 litre kapasiteli su deposu ve hidrofor yapımı ve 400 m2 olan okul avlusunun beton küplerle döşenmesi işleri de yapılmıştır. Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi Çalışmalarına Destek 2000 yılında kurulan Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi (BAL-TAM), Kosova’daki Türkoloji kaynaklarını araştıran ve bu hususta çalışan kurum ve kuruluşların araştırmalarına katkı sağlayan bir kuruluştur. Merkezin Balkanlardaki çalışmalarını desteklemek amacıyla 6-8 Aralık 2013 tarihleri arasında düzenlenen BAL-TAM Türk Edebiyatı Semineri için 15 kişinin katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir. 50 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KOSOVA İdari ve Sivil Altyapılar 76 Kosova Yargı Enstitüsü yöneticilerinden oluşan toplam 76 kişinin “Çocuk Adaleti, Organize Suçlar ve Yolsuzlukla Mücadele” alanlarında düzenlenen eğitim programlarına katılımı desteklenmiştir. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Balkan Dilleri Bölümü ile işbirliğinde Priştine Albanoloji Enstitüsü’nden 4 akademisyenin 31 Mart-2 Nisan 2013 tarihlerinde ülkemize yaptıkları çalışma ziyareti desteklenmiştir. Prizren İslam Birliği Binasına Güvenlik Kamerası Kurulumu Kosova genelinde bulunan 700 cami için verilen hizmet ile vakıf eserleri ve vakıf mallarının işletilmesinden sorumlu olan Prizren İslam Birliği Başkanlığı talebiyle, kütüphane olarak kullanılan Gazi Mehmet Paşa Türbesindeki değerli el yazmalarının güvenliğinin sağlanması ve aynı kompleks içerisinde yer alan Bayraklı Cami avlusundaki birlik binası ve kütüphanenin kamera sistemiyle donatılması desteklenmiştir. Mamuşa Belediyesi Kalkınma ve İmar Planlamasına Destek Mamuşa Belediyesi Kalkınma, Planlama, Şehirleşme, Jeodezi ve Kadastro Müdürlüğü ile UN-Habitat kuruluşu arasında 29 Haziran 2010 tarihinde iyi niyet anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma kapsamında, Mamuşa’nın planlı bir şekilde gelişmesini sağlayacak bir çalışma başlatılmış; ancak, plan çizimlerinin son aşamasında bütçe yetersizliğinden dolayı çalışmalar durdurulmuştur. Bu kapsamda kalkınma ve imar planlaması için ihtiyaç duyulan kadastro ölçümleri yapılmıştır. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Balkan Dilleri Bölümü ile işbirliğinde Priştine Albanoloji Enstitüsü’nden 4 akademisyenin ülkemize yaptıkları çalışma ziyareti Başkanlığımızca desteklenmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Perparimi Zihinsel Engelliler Okulu Spor Salonuna Teknik Donanım Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 1985 yılında Priştine’de kurulan Perparimi Zihinsel Engelliler Okulu için yeni bir okul binası inşa edilmiştir. Okulda eğitim gören engelli öğrenciler, 2007, 2010 ve 2011 yıllarında katıldıkları Dünya ve Avrupa müsabakalarında 4 altın, 4 gümüş ve 4 bronz madalya kazanmıştır. Kosova Muhasebeciler Birliğinin Türkiye’ye Çalışma Ziyareti Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) ile Kosova Muhasebeciler Birliği (SCAAK) arasında işbirliği kapsamında TÜRMOB’a ait Koza ve Luca muhasebe sistemleri ile denetim yazılımlarının Kosova’ya uyarlanmasına yönelik olarak SCAAK yetkililerinden oluşan 11 kişilik heyetin 11-13 Haziran 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’a yaptığı çalışma ziyareti desteklenmiştir. 51 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Kosova Hakim ve Savcılarına Yönelik Eğitim Programı Adalet ve hukuk alanında bilgi ve tecrübe paylaşımını sağlamak amacıyla Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından karşılıklı değişim programları düzenlenmektedir. Bu kapsamda Kosova Yargı Enstitüsü yöneticileri, hakim adayları, üst düzey yargı mensupları, hakim ve savcılarından oluşan toplam 76 kişinin 3-8 Mart, 31 Mart-5 Nisan ve 2-7 Eylül 2013 tarihlerinde “Çocuk Adaleti, Organize Suçlar ve Yolsuzlukla Mücadele” alanlarında düzenlenen eğitim programlarına katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir. Priştine Albanoloji Enstitüsüne Destek Albanoloji Enstitüsü, 1 Haziran 1953 tarihinde Priştine’de kurulmuş ve Sırbistan Hükümeti kararı ile 25 Aralık 1955 tarihinde kapatılmıştır. 1966 yılında üniversitelerin açılmasıyla yeniden çalışmalarını başlatan Enstitü; bilimsel konular, etnolojik ve dilbilimsel halk çalışmalarını derlemiştir. Bugün Albanoloji Enstitüsü dilbilim, edebiyat, tarih, folklor ve etnoloji olmak üzere beş dalda araştırmalarını sürdürmektedir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KOSOVA Başkanlığımız tarafından engelli öğrencilerin spor etkinlikleri için ihtiyaç duyulan spor araç ve gereçleri hibe edilmiştir. Temin edilen ekipman şu kalemlerden oluşmaktadır: 1 basketbol potası; 1 mini futbol kalesi (çift kale), 1 hentbol kalesi (çift kale), 1 denge ağacı; 10 jimnastik minderleri; 3 sabit bisiklet; 3 spor aleti, 30 holohop; 2 çekme ipi, 1 paralel bar alanı arabası; 10 basket topu; 10 hentbol topu; 10 futbol topu; 1 parmaklık; duvar ve pencere koruma filesi; 5 sünger; 12 jimnastik yoga minderleri; 4 kasa standart; 2 pinpon masası; 10 tenis raketi; 10 pinpon raketi; 10 tenis topu; 10 pinpon topu; 1 tenis ağı; 3 orbitrek; 10 pilates topu. Türk El Sanatları Kursuna Destek Konya Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme Kursları (KOMEK) işbirliğinde, 24 Mart 2012 tarihinde başlatılan ebru, çini, ahşap boyama ve takı tasarım kursları 24 Haziran 2012 tarihinde tamamlanarak yaklaşık 100 kursiyer sertifikalarını almıştır. Projenin ikinci aşamasında ise, en başarılı 4 kursiyerin 3-18 Mart 2013 tarihleri arasında Konya’da eğitim almaları sağlanmıştır. Perparimi Zihinsel Engelliler Okulunun spor salonunun teknik donanımı sağlanmıştır. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Priştine Yaşar Paşa Camisi Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi İç süslemeleriyle Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Yaşar Paşa Camisi, 1834 yılında, aslen Priştineli olan Üsküp Mutasarrıfı Yaşar Mehmed Paşa tarafından inşa edilmiştir. Cami, Fatih Camisi ile Sultan Murat Camisi arasında olduğu için Orta Cami olarak da bilinmektedir. Anılan caminin ibadet için kullanılabilir hale getirilebilmesi amacıyla Başkanlığımız, Kosova İslam Birliği ve Priştine Tarihi Eserleri Koruma Enstitüsü işbirliğinde caminin restorasyonuna yönelik bir proje geliştirilmiştir. Bu kapsamda Cami önündeki yolun genişlemesi sırasında son cemaat yeri yıkılmış ve sundurma ilave edilmiştir. Caminin rölöve ve restitüsyon işleri ile mekanik, elektrik ve yapısal olarak güçlendirilmesi ve çevre düzenlemesine ilişkin çalışmalar ise devam etmektedir. Vıçıtırın Gazi Ali Bey Hamamı Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi Fatih Sultan Mehmed döneminde Sancakbeyi olan Gazi Ali Bey tarafından 1455 yılında inşa edilen Gazi Ali Bey Hamamı, 70.000 nüfuslu Vıçıtırın şehrinin merkezinde yer almaktadır. Ancak, bakımsızlık nedeniyle hamamın kullanılamaz duruma 52 Konya Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme Kursları işbirliğinde ebru, çini, ahşap boyama ve takı tasarım kursları… 2012 yılında inşasına başlanan Mitroviça İsa Bey Camii çalışmaları devam etmektedir. gelmesi sonucunda, Kosova Kültür Bakanlığı ve Vıçıtırın Belediyesi tarafından hamamın restorasyonu talep edilmiştir. Bu kapsamda söz konusu hamamın restorasyon ve çevre düzenlemesine dair projelendirme çalışması gerçekleştirilmiştir. Mitroviça İsa Bey Camisi İnşaatının Desteklenmesi Kosova’nın kuzeyinde yer alan Mitroviça, iki farklı belediye idaresinin kontrolündedir. 1999 yılında NATO’nun müdahalesi ardından Mitroviça şehri kuzey ve güney olarak ikiye bölünmüştür. Şehrin güneyinde 11 Eylül 2012 tarihinde Türkiye Diyanet Vakfı Bayrampaşa İlçe Müftülüğünce sağlanan destekle İsa Bey Camisinin inşaatına başlanmış ve 2013 yılında caminin kubbelerinin kurşunla kaplatılması Başkanlığımız tarafından sağlanmıştır. İnşaatı tamamlandığında caminin 1.500 kişilik kapalı ve 3.500 kişilik açık alanla toplam 5.000 kişilik cemaat kapasitesine sahip olması planlanmaktadır. Priştine Fatih Camisi Çevre Düzenlemesi ve Ek İşlerin Yapımı Kosova ve Türkiye Kültür Bakanlıkları işbirliğinde Kosova’daki kültürel mirasın korunmasına yönelik olarak Fatih Sultan Mehmet tarafından 146061 yıllarında inşa edilen Priştine Fatih Camisi ile 1608-09 yıllarında Sinan Paşa tarafından inşa TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KOSOVA edilen Prizren Sinan Paşa Camisi restorasyonlarının yapımı kararlaştırılmıştır. İşbirliği çerçevesinde, büyük kare şeklinde ve kesme taşlardan inşa edilen Fatih Camisinin restorasyonu 2010 yılında Başkanlığımız desteği ile gerçekleştirilmiştir. Elektrik tesisatı yenilenerek caminin dış aydınlatma sayısı artırılmış, bahçe içerisinde çiçeklikler yapılmış ve oturma alanları ile inşa edilen dükkânların önünde yer alan taş kaplama çalışmaları tamamlanmıştır. İlaveten, merdiven korkulukları, tuvalet havalandırması ve tuvaletlerin mevcut kuyuya bağlanması çalışmaları da Ekim ayında yaptırılmıştır. Cami çevresinde vatandaşların kullanımı için sınıf, toplantı ve dinlenme odası gibi sosyal ve eğitim alanlarının da donatım ve tefrişatı sağlanmıştır. BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA 4 Kasım 2010 tarihinde Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapılan caminin restorasyonunu tamamlayıcı bir çalışma olması nedeniyle, Başkanlığımız girişimiyle başlatılan Fatih Camisi Çevre Düzenlemesi, 2013 yılı Eylül ayı içerisinde tamamlanmıştır. Çevre düzenlemesi kapsamında camiye şadırvan yaptırılmış, cami avlusunda yer alan Kosova İslam Birliği’ne ait eski bina yıkılarak yerine derslik, imam odası ve dinlenme-toplantı odası yaptırılmış, cami duvarı hizasında 4 dükkân inşa edilmiştir. Kosova’nın en büyük köylerinden Restelica Köyü Yeni Cami’nin yarım kalan inşaat çalışmalarına devam edilmiş, 40 metre yüksekliğindeki 2 minarenin inşası gerçekleştirilmiştir. sunulmak amacıyla 2 tuvalet, 2 şadırvan ve çevre duvarı inşa edilmiş; çim ekimi, yürüme alanı ve kaldırımlar yapılmıştır. Anılan çalışmalarla birlikte, son cemaat mahallindeki kubbe içleri boyanarak dış aydınlatmanın tamiratı gerçekleştirilmiş, çevre duvarlarının güçlendirilmesi sağlanmış ve kapanıp tekrar açılmasında zorluk çekilen 12 adet ahşap pencere sökülerek yerine kullanışlı ve caminin tarihi dokusuna uygun yeni pencereler yerleştirilmiştir. Restelica Köyü Yeni Cami İnşaatına Destek Şar Dağları eteklerindeki Restelica, Kosova’nın en büyük köylerinden biridir. Köy cemaati tarafından 2011 yılında yeni bir cami inşaatı başlatılmıştır. Ancak, kaynak yetersizliği nedeniyle caminin yalnız kaba inşaatı tamamlanabilmiştir. Kalan çalışmalar için köy mütevelli heyetinin talebi doğrultusunda 40 metre yüksekliğindeki 2 minarenin inşası gerçekleştirilmiştir. Sinan Paşa Camisi Çevre Düzenlemesi ve Ek İşlerin Yapımı Sinan Paşa Camisi, Kosova’daki en önemli Osmanlı eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Başkanlığımız, Türkiye Kültür Bakanlığı ve Kosova Kültür Bakanlığı işbirliğinde Prizren’in Şadırvan merkezinde yer alan Sinan Paşa Camisi, 31 Temmuz 2011 tarihinde ibadete açılmış ve caminin çevre düzenlemesi işi 2013 yılı Ekim ayında tamamlanmıştır. Çevre düzenlemesi kapsamında, cami avlusunda yapılacak sosyal etkinliklerde kullanılması öngörülen 6 ofis ile halkın kullanımına 6 Kosova Sinan Paşa Camisi’nde sosyal etkinliklerde kullanılmak üzere 6 ofis inşa edilmiştir. Yanova Murat Bey Camisi Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi Yanova halkı arasında Çarşı Cami olarak da bilinen Murat Bey Camisi, Priştine’ye yaklaşık 25 km mesafedeki Lipyan Belediyesi’ne bağlı Yanova kasabasında bulunmaktadır. İşlevselliğini zaman içerisinde yitiren caminin yıkımının önlenerek kasabadaki tek Osmanlı eseri olan camiyi ibadete açabilmek amacıyla caminin restorasyon ve çevre düzenlemesini kapsayan çalışmalara 2013 yılında başlanmıştır. Anılan çalışmaların 2014 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. 53 MAKEDONYA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA NÜFUSU 2.144.550 TİKA 2013 Makedonya Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 25.713 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %29,52 %45,43 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %7,29 %1,36 İdari ve Sivil Altyapılar Üretim Sektörleri %11,67 %4,73 Makedonya’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 15,00 % 3,80 2008 % 2,33 2009 % 2,15 2010 2011 % 3,51 2012 % 2,30 2013 55 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim 620 Öğrenciye Burs Desteği 65 sivil toplum kuruluşunun çatı kuruluşu olan Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) 2003 yılında kurulmuştur. MATÜSİTEB işbirliğinde maddi durumu elverişsiz olan ailelerin çocuklarına yönelik başlatılan burs desteği 2007 yılından beri devam etmektedir. Bu kapsamda, 2013 yılında 200’er ilköğretim ve lise öğrencisi ve 220 üniversite öğrencisi olmak üzere toplam 620 öğrenciye burs desteği verilmiştir. 354 Kişiye Yönelik Taşımalı Eğitim MATÜSİTEB ile işbirliğinde Üsküp ve civar köyler, Kalkandelen, Kırçova, Debreşte, Kanatlar ve Plasnitsa olmak üzere ülkenin 9 farklı bölgesinde taşımalı eğitim projesi 2008 yılından beri sürdürülmektedir. 2013-2014 eğitim ve öğretim yılında da 319 öğrenci ve 35 öğretmen olmak üzere toplam 354 kişiye taşımalı eğitim desteği sağlanmıştır. 620 Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği işbirliğinde 2013’te 200’er ilköğretim ve lise öğrencisi ile 220 üniversite öğrencisi olmak üzere toplam 620 öğrenciye burs verilmiştir. İştip Belediyesi Şaşavarlı Köyü Yeni Okul Binası İnşaatı ve Tefrişatı Makedonya’nın güneydoğusunda İştip Belediyesi sınırları içinde yer alan Plaçkovitsa Dağı’nın eteklerinde, eski bir Yörük köyü olan 90 nüfuslu Şaşavarlı’da 20 aile yaşamaktadır. 1970 yılında inşa edilen Şaşavarlı Okulunun, hiç bakım ve onarım görmediğinden güvenlik açısından risk taşıdığı, ayrıca mevcut su ve kanalizasyon bağlantısının bulunmadığı, doğramaların eski ve çatısının çökmek üzere olması sebebiyle özellikle kış aylarında ısınma probleminin yaşandığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda, Başkanlığımızca yeni bir okul binası inşa edilmiştir. 1 adet öğretmen odası ile 3 adet dersliğin bulunduğu yeni binanın tefrişatı da gerçekleştirilerek eğitim ve öğretime hazır hale getirilmiştir. Makedonya’da ihtiyaç sahibi 1.300 öğrenciye kırtasiye yardımı yapılmıştır. MATÜSİTEB İlkokul Öğrencilerine Kırtasiye MATÜSİTEB tarafından Başkanlığımıza iletilen talep doğrultusunda Makedonya genelinde ihtiyaç sahibi 1.300 öğrenciye kırtasiye yardımı yapılmıştır. Kiril Metodi Üniversitesi Filoloji Fakültesi’ne Teknik Donanım 1949 yılında 3 fakülte ile Üsküp’te eğitim hayatına başlayan Kiril Metodi Üniversitesi, bugün 21 fakülte ve 5 araştırma enstitüsüyle eğitim hizmeti vermeye devam etmektedir. Bugüne kadar 126.000 civarında lisans, 5.300 civarında yüksek lisans ile 3.000 doktora mezunu vermiş olan üniversite, Balkanların en prestijli üniversitelerinden biri olmasının yanısıra, günümüzde yaklaşık 50.000 öğrencinin eğitim gördüğü, eğitim ve bilim konularında 56 uzman akademisyen kadrosu ile kalifiye mezun yetiştirmektedir. Üniversitenin 1976 yılında kurulan ve 300 öğrenciye hizmet veren Blaye Koneski Filoloji Fakültesi bünyesinde mevcut dersliklerinin yetersiz olması sebebiyle, 2011 yılında ek bina inşaatı yapılmıştır. Yapılan çalışmaların bir bütünlük kazanması, mekânın kullanımının kolaylaştırılması amacıyla inşa edilen ek bina ve mevcut binadaki sınıflar ile ofislerin mobilya donanımı ve eğitim araç gereçlerinin temini ise 2013 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda masaüstü bilgisayar, projeksiyon, yazıcı ve tarayıcı gibi teknik donanım hibe edilmiştir. Tetova Devlet Üniversitesi Rektörlüğüne 44 masaüstü bilgisayar temin edilmiştir. Tetova Üniversitesi’ne Teknik Ekipman Ülkenin kuzeybatısında yer alan Kalkandelen’de (Tetova) çeşitli sivil toplum kuruluşları, Arnavut aydınlar ve hayırseverlerin girişimleri ile 17 Aralık 1994 yılında kurulmuş olan Tetova Devlet Üniversitesi; Üsküp, Gostivar, Kumanova, Kırçova, Debre ve Ustruga’da bulunan binalarında 650 personeli ile 15.000 öğrenciye eğitim vermektedir. Tetova Devlet Üniversitesi Rektörlüğünün talebi üzerine kuruma 44 adet masaüstü bilgisayar temin edilmiştir. Makedonyalı Öğrencilerin Bilimsel-Kültürel Gezi Programına Destek MATÜSİTEB ile işbirliğinde Makedonya’da eğitim gören öğrenciler için düzenlenen ve Edirne, Çanakkale, İstanbul, Gebze ve Bursa’yı kapsayan gezi programına destek verilmiştir. Eğitim, kültür ve tarihi bilgi birikimini geliştirmek amacıyla 19-26 Temmuz 2013 tarihleri arasında düzenlenen sosyal içerikli bu programa 225 öğrenci katılmıştır. Prof. Dr. Sebahattin Zaim Yurdunun Tadilatı Hamidiye Medresesi Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği’nin talebi doğrultusunda, İştip’te bulunan Gotse Delçev Devlet Üniversitesi’nde eğitim almak TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA Kırçova Belediyesi Mahmudovci Köyü Yeni Okul Binası İnşaatı ve Tefrişatı Kırçova Belediyesi sınırları içinde yer alan Mahmudovci köyünde, komşu Lazarovci köyünden gelenler de olmak üzere 26 öğrencinin eğitim gördüğü ve 6 öğretmenin ders verdiği okulun çatısının kullanılamaz durumda olması sebebiyle köy için yeni bir okul yapılması ihtiyaç haline gelmiştir. Bu kapsamda, 3 derslikli yeni bir okul binasının inşası ve teşrifatı gerçekleştirilmiştir. Valandova Belediyesi Dedeli Köyü Yeni Okul Binası Tadilat ve Tefrişatı Makedonya’nın güneydoğusundaki 12.000 nüfuslu Valandova bölgesinde merkezden 15 km uzaklıkta bulunan Dedeli İlkokulunun inşa edildiği 1980 yılından beri bakım ve onarımı yapılmamıştır. Okulun 3 adet derslik, 1 adet öğretmen odası, 2 adet mutfak, bilgisayar ve dil laboratuvarlarının çatısı, tesisat sistemi ve doğramaları başta olmak üzere tadilatı gerçekleştirilmiştir. Mavrova-Rostuşe Belediyesi Skudrinye Köyü Okul Binası Tadilat ve Tefrişatı Makedonya’nın batısında yer alan Mavrova Rostuşe Belediyesi’ndeki 42 köyden birisi olan 4.000 nüfuslu Skudrinye köyünde bulunan Skudrinye Köy Okulu, 1954 yılında inşa edilmiş ve günümüze kadar herhangi bir tadilat görmemiştir. 2013 yılında 10 sınıflı, 1. sınıftan 9. sınıfa kadar 247 öğrencinin eğitim aldığı ve 12 öğretmenin hizmet verdiği okulun tadilatı ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Tadilat kapsamında 10 adet derslik, 2 adet tuvalet, mutfak ile bilgisayar ve dil laboratuvarlarının kurulumu gerçekleştirilmiştir. 50 Makedonya’da 1.153 nüfuslu Lisiçani köyü Lisiçani İlköğretim Okulu’nun ilk mezunları olan 50 öğrencisi ile öğretmenlerinin ülkemize yaptıkları geziye destek sağlanmıştır. Mahmudovci köyünde 3 derslikli okul binasının inşası gerçekleştirilmiştir. Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim Derneği Eğitim Çalıştayına Destek Gençlerin milli ve manevi değerler konusunda bilinçlendirilmesi ile gönüllülük ve sorumluluk duygularının güçlendirilmesi amacıyla 25-27 Temmuz 2013 tarihleri arasında Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim Derneği tarafından düzenlenen Eğitim Çalıştayına destek sağlanmıştır. 80 kişinin katıldığı çalıştay kapsamında Balkanlar ve Türkiye, vakıf medeniyeti, iletişim becerileri, gençlik şuuru, manevi değerler konuları ağırlıklı olarak ele alınmıştır. Çeşitli film gösterimleri ve değerlendirme anketlerinin yapıldığı Çalıştay için destek verilmiştir. Mirko Mileski Lisesi Ek Bina İnşaatı, Tefrişatı ve Dış Cephe İyileştirmesi Makedonya’nın batısında yer alan 30.000 nüfusa sahip Kırçova şehrinde 1955 yılında inşa edilen Mirko Mileski Lisesi; Kırçova, Drugovo, Vraneştitsa, Zayas, Oslomey ve Plasnitsa bölgelerinde yaşayan öğrencilere hizmet veren tek lisedir. Okul, 2 ana blok, 1 spor salonu ve uygulama dersleri için de 1 atölyeye sahiptir. 240 öğrencisi bulunan ve 12 öğretmenin eğitim verdiği Mirko Mileski Lisesine 3 kat, 12 sınıf, idari odalar ve tuvaletlerden müteşekkil ek bina inşa edilmiş ve okul için gerekli tefrişat gerçekleştirilmiştir. Kırçova Belediyesi Konseyi tarafından alınan resmi kararla inşaatı ve tefrişatı gerçekleştirilen bina, Mehmet Akif Ersoy Ek Lise Binası olarak adlandırılmıştır. İlaveten, lisenin yapılan ek binası ile bütünlük sağlanabilmesi amacıyla ısı yalıtımlı dış cephe uygulaması da gerçekleştirilmiştir. Ek bina sayesinde, Kırçova ve civar şehirlerde yaşayan ailelerin çocukları için yeterli okul kapasitesi sağlanmıştır. Lisiçani İlköğretim Okulunun Türkiye Gezisi Makedonya’nın batısında Plasnitsa Belediyesi sınırları içerisinde yer alan 1.153 nüfusa sahip Lisiçani köyünde 2005 yılında kurulan Abdi Bayraktar Derneğinin talebi üzerine, Lisiçani İlköğretim Okulunun ilk mezunları olan 50 kişilik öğrenci grubu ile öğretmenlerinin ülkemize yaptıkları kültür ve tarih gezisine destek sağlanmıştır. 8 günlük gezi süresince Lisiçanili öğrenci ve öğretmenler, İstanbul ve Edirne’yi ziyaret etmiştir. Üsküp İştip Hamidiye Medresesi Tadilatı Makedonya’nın doğusunda yer alan yaklaşık 50.000 nüfuslu İştip’te bulunan, 80 öğrenci kapasiteli İştip Hamidiye Medresesi’nin tadilatı ile sıva ve boya-badanası yapılmıştır. Medrese, civar köylerden gelen öğrencilerin barınmasına da imkan sağlamaktadır. 240 öğrencisi bulunan Mirko Mileski Lisesi’ne ek bina inşa edilmiştir. Zor Derneği Her Çocuğa Kitap Projesi Üsküp merkezli Zor Derneği’nin talebi üzerine Üsküp, Kalkandelen, Gostivar, İştip, Radoviş, Resne, Kırçova, Ustruga ve Merkez Jupa bölgelerinde yaklaşık 1.000 öğrencinin faydalanması amacıyla ilkokul ve lise kütüphanelerine kitap desteği sağlanmıştır. 57 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA üzere ülkenin farklı bölgelerinden gelen öğrencilerin barınma sorunlarına çözüm olması amacıyla 2007 yılında kurulan Sabahattin Zaim Üniversite Öğrenci Yurdunun iç ve dış kısım tadilatı kapsamında kapı ve pencereleri yenilenmiş ve bahçe düzenlemesi gerçekleştirilmiştir. Söz konusu yurt 3 katlı olup 35 öğrenci kapasitelidir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA Sağlık Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğine 675 Litrelik Otoklav Cihazı Üsküp’te bulunan Aziz Kiril ve Metodi Üniversitesi Hastanesi Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğine Başkanlığımızca 675 litrelik otoklav cihazı temin edilmiştir. Cihazla birlikte, ameliyatta kullanılan malzeme ve ekipmanın sterilizasyonunun sağlanarak ameliyat esnasında oluşabilecek muhtemel kontaminasyonların önüne geçilebilmesi ve doktorların ameliyat esnasında kullandığı cerrahi aletlerle tekstil malzemelerinin EN 285 standartlarına göre sterilizasyonunun yapılabilmesi hedeflenmektedir. Anılan cihaz, 109 yedek parçadan oluşan bir sterilizatör olmasının yanısıra Makedonya’da bu hacimde kullanılan ilk cihaz olmuştur. Bu destekle Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğinde tedavi gören hastaların, ameliyat esnasında oluşabilecek ikincil enfeksiyonlardan korunması amaçlanmaktadır. Üsküp’te bulunan Aziz Kiril ve Metodi Üniversitesi Hastanesi Kalp Hastalıkları ve Cerrahi Kliniğine 675 litrelik otoklav cihazı temin edilmiştir. Cihaz Makedonya’da bu hacimde kullanılan ilk cihaz olmuştur. İdari ve Sivil Altyapılar Gostivar Asliye Mahkemesi’ne Teknik Donanım Desteği Makedonya Cumhuriyeti Adalet Bakanlığının talebiyle, ülkenin kuzeybatısında bulunan 81.000 nüfuslu Gostivar’da 2010 yılında inşa edilen ve 26 hâkimin görev yaptığı adliye binasına teknik donanım desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda 40 adet masaüstü bilgisayar, 20 adet yazıcı, 2 adet renkli yazıcı, 10 adet tarayıcı ve klima temin edilmiştir. Üsküp Temyiz Mahkemesi’ne Muhtelif Malzeme Üsküp merkezde bulunan ve 53 hakim ile 114 idari personelin görev yaptığı Üsküp Temyiz Mahkemesi’ne teknik donanım desteği sağlanmıştır. Malzeme kalemleri şu şekilde sıralanmaktadır: 65 adet masaüstü bilgisayar, onar adet yazıcı ve ses kayıt cihazı, 3 adet tarayıcı ve birer adet renkli yazıcı ile projeksiyon cihazı. Üsküp’e Çocuk Hastalıkları Kliniği ve Acil Merkezi Başkanlığımız tarafından 600 m2 alanda 60 gün süre içerisinde yapımı tamamlanarak hizmete açılan Çocuk Hastalıkları Kliniği ve Acil Merkezi, yalnızca Makedonya’da değil tüm Balkanlarda ilk olma özelliğine sahiptir. Son derece yüksek standartlarda hizmet verecek olan klinik bünyesinde gastroenterohepatoloji, revmakardiyoloji, immünoloji, nefroloji, pulmoloji ve acil müdahale birimi olmak üzere 6 poliklinik mevcuttur. Bunların yanısıra tıbbi cihazlar ve tüm donanım Başkanlığımızca sağlanmıştır. Merkezin açılış törenine, Makedonya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ile Sağlık Bakanının yanı sıra çok sayıda üst düzey bürokrat katılmıştır. 58 40 2010 yılında inşa edilen ve 26 hâkimin görev yaptığı adliye binasına 40 adet masaüstü bilgisayar ve diğer teknik donanımları temin edilmiştir. Anayasa Mahkemesi’ne Teknik Ekipman 9 üyeli ve bünyesinde 25 büro personeli çalıştıran Makedonya Anayasa Mahkemesi’nin kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla 25 adet masaüstü bilgisayar, 11 adet dizüstü bilgisayar, 15 adet yazıcı, ikişer adet tarayıcı, faks makinesi ve sunucu ile birer adet fotokopi makinesi ve telefon santrali temin edilmiştir. Sağlanan teknik destek ile hizmet kalitesinin artırılarak yürütülen davaların daha kısa sürede çözüme kavuşturulması hedeflenmektedir. Maliye Bakanlığı Kamu Giderleri İdaresi Adli Laboratuvarı Tefrişatı ve Malzeme Desteği Kamu Gelirleri İdaresi, ülke genelinde vergi işlemlerini yürüten ve denetleyen tek yetkili kurumdur. İdare, bünyesinde çalışan 30 personeliyle ülkede şirketlerin ve vatandaşların vergi ödeme durumunu denetlemektedir. Başkanlığımızca adı geçen İdare bünyesinde bir adli laboratuvar kurulumuna yönelik destek verilmiş olup, proje Balkanlar’da bir ilk olma özelliği taşımaktadır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA MATÜSİTEB’e Malzeme Desteği 2003 yılında kurulan ve 65 Türk STK’nın çatı kuruluşu olan Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği’nin kurumsal kapasitesinin geliştirilmesine yönelik olarak birer adet LCD televizyon, renkli yazıcı, lazer yazıcı, fotoğraf makinesi, çalışma odası, sedir odası, ofis ve mutfak malzemeleri temin edilmiştir. 200 2003 yılında kurulan Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim Derneği bünyesinde 200 kadına ebru sanatı, takı tasarımı, kurdele nakış ve ahşap boyama alanlarında eğitim verilmesi sağlanmıştır. Mustafa Paşa Eğitim, Kültür ve İnsani Yardım Vakfı’na Teknik Ekipman Desteği Üsküp’te çocukların ve gençlerin gelişimine katkıda bulunulması amacıyla 2012 yılında kurulan Mustafa Paşa Eğitim, Kültür ve İnsani Yardım Vakfı’na dizüstü bilgisayar, projeksiyon cihazı ve perdesi temin edilmiştir. (Üsküp, Kalkandelen, Kırçova, Ustruga, Kumanova, İştip, Vinitsa, Topolnitsa, Kanatlar ve Radoviş’te faaliyet gösteren vakıf bünyesinde yaklaşık 90 kişinin devam ettiği kursların bilgisayarlı eğitime geçmesinin ardından eğitim hizmetleri daha verimli bir hale gelmiştir. Debreli Hasan Derneği’ne Ekipman 2012 yılında kurulan Debreli Hasan Eğitim, Sanat, Spor ve Yardımlaşma Derneği, Makedonya’nın batısında Arnavutluk sınırında yer alan ve 2002 nüfus sayımına göre 14.561 kişinin yaşadığı Debre’de ağırlıklı olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Dernek, çok kısa bir süre içinde 50’den fazla üyesi ile Debre şehrinde önemli bir STK haline gelmiştir. Adı geçen derneğe LCD televizyon, masa üstü bilgisayar, diz üstü bilgisayar, yazıcı vb. teknik donanım ile ofis mobilyası desteği verilmiştir. Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim Derneği’ne Destek 2003 yılında kurulan Köprü Kültür, Sanat ve Eğitim Derneği, unutulmaya yüz tutmuş geleneksel el sanatlarını tanıtmak, uzun vadede ise Türk Cumhuriyetleri ile akraba topluluklarında sanatseverlerle yeni ilişkiler oluşturmak ve ekonomik durumu elverişsiz ancak sanata ilgi duyan vatandaşlara yardımcı olmak amacıyla faaliyet göstermektedir. anılan faaliyetlere katkı sağlama amacıyla dernek bünyesinde 200 kadına ebru sanatı, takı tasarımı, kurdele nakış ve ahşap boyama alanlarında eğitim verilmesi sağlanmıştır. Mayıs 2013-Mayıs 2014 tarihleri arasında sürecek olan söz konusu kurslara, ilk etapta yaşları 20 ile 30 arasında değişen 100 kişi katılmıştır. 25 kişilik gruplar halinde 3 ay boyunca kurslara katılım sağlanmıştır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Üsküp’te faaliyet gösteren Mustafa Paşa Eğitim, Kültür ve İnsani Yardım Vakfı’na teknik ekipman temin edilmiştir. Merhamet Derneği Kitap Dağıtım Projesine Destek 1999 yılında Üsküp’te kurulan ve Kalkandelen ve Kumanova şehirlerinde de faaliyetlerde bulunan Merhamet Kültür ve Yardımlaşma Derneği ile işbirliğinde geliştirilen proje kapsamında çeşitli kitapların Arnavutçaya tercümesi yaptırılarak 12.000 adet basım ve dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında ayrıca çeşitli okuma kitaplarının da tercümesi yaptırılarak 5.000 adet basımı ve ülke genelinde dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Anılan okuma kitapları 1., 2., 3. ve 4. sınıflar için seçilmiş ve şu eserlerden oluşmaktadır: Harflerin Dansı, Gökkuşağı, Pamuk Prenses, Fabula ve Masal, Cüceler, Yanımıza Gelin, Zeki Kız, Telefonla Görüşme, Hastayım Doktor Bey, Bizim Sarayın Çocukları, Kurt Dişçide, Ceylan ve Asma, 35 Mayıs, Karlson ve Cüceler, Orhan, Gemide Hayat, Kırmızı Güller, Yaz Bülbülü, Pinokyo, Dalgaların Yeri Taro, Şeker Meşalesi. Böylece anılan proje kapsamında tercüme edilen kitapların 30.000 adet basımı ve dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Gostivar, Kruşevo ve Çair Belediyeleri İçin Çocuk Oyun Parkları Kurulması Farklı yaşlarda çocukların fiziksel gelişimine katkıda bulunmak amacıyla Gostivar, Kruşevo ve Çair Belediyelerinde çocuk oyun parkı kurulum ve çevre düzenlemeleri gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, Gostivar Belediyesi bünyesinde 33, Kruşevo Belediyesi’nde 17 ve Çair Belediyesi’nde 36 oyun aleti (kaydırak, oyun evleri, salıncak, tren, vb.) ve bankolardan oluşan parklar kurulmuş, çim ekilmiş, çit örülmüş ve giriş kapıları yaptırılmıştır. 59 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Merkez Jupa Belediye Hizmet Binası Donatımı Merkez Jupa Belediyesi hizmet binasının işlevselliğine katkı sağlanması ve binanın hizmet kalitesinin artırılması amacıyla donanım konusunda destek talep edilmiştir. Bu kapsamda çalışma masası, toplantı masası, arşiv dolabı ve oturma grubu gibi muhtelif büro mobilyaları temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA Saray Belediyesi Oyun Parkı Kurulumu ve Çevre Düzenlemesi Saray Belediyesi sınırları içerisinde yer alan ve 1946 yılında kurulmuş olan 1.100 öğrencinin eğitim aldığı Dituriya Merkezi İlköğretim Okulu alanında inşa edilen yeni anaokulu binasında 2-6 yaş grubundan 80 öğrenci ve 0-2 yaş grubundan 25 öğrenci olmak üzere, toplam 105 öğrenci eğitim görmektedir. Söz konusu okul alanında 13 oyuncak (kaydırak, oyun evleri vb.) ve 11 masadan oluşan oyun parkı kurulumu Başkanlığımız tarafından gerçekleştirilmiştir. 22. Uluslararası Hıdırellez Bahar Şenlikleri Festivali Makedonya’da 22 yıldır kesintisiz olarak düzenlenen Hıdrellez Şenliklerine 2007 yılından beri destek verilmektedir. Ülkenin güney doğusunda yer alan yaklaşık 12.000 nüfuslu Valandova Belediyesi sınırları içinde düzenlenen etkinlikler kapsamında, uluslararası sempozyum, tiyatro temsili ve Valandova, Ustrumca, Kalkandelen şehir konserleri düzenlenmiştir. Makedonya Cumhurbaşkanının katılımıyla başlayan etkinliklere 2.000 kişi katılmıştır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Makedonya’da Pirinç Kalitesi ve Üretiminin Geliştirilmesi Makedonya Cumhuriyeti Tarım, Ormancılık ve Su Ekonomisi Bakanlığı’nın talebi üzerine, Aziz Kiril ve Metodi Üniversitesi, Üsküp Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Koçani Pirinç Araştırma Enstitüsü ile T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal 60 650 Kırçova’da 650 m uzunluk ve 6 m genişlikte Duşan Yovevski Caddesi asfaltlama çalışması sürdürülmektedir. Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile işbirliğinde Makedonya’da Pirinç Kalitesi ve Üretiminin Geliştirilmesi Projesi uygulanmaktadır. Makedonya’nın Koçana bölgesinde 2012 yılında pirinçte yaşanan kalite düşüklüğünün tekrarının önlenmesi, Makedon çiftçilerin kendi ekolojik şartlarına uyan kırıksız pirinç randımanının ve verimi yüksek yeni çeşitlerin ekiminin sağlanması, sertifikalı tohumluk kullanımın yaygınlaştırılması, çeltik tarımının modernizasyonu ve AR-GE faaliyetlerinin desteklenmesi yoluyla rekabet gücünün artırılarak ihracatın gelişmesine katkı sağlanması amacıyla geliştirilen projeden 20 aile faydalanmıştır. Proje kapsamında aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilmiştir: •• Kırıksız pirinç randımanı ve verimi yüksek Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü çeşitlerinden Makedonya ekolojisine uygun çeşitlerin belirlenip tohumlarının çiftçilere dağıtılması •• Çiftçi ve araştırıcıların Türkiye’ye getirilerek çeltik tarımının incelenmesi ve çeltikle ilgili makine, tohum vb. girdileri üreten kuruluşlarla tanıştırılması, •• Çeltik araştırma istasyonunun teknik donanımı ve tefrişatı. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER Ulaştırma Makedonya’da 22 yıldır kesintisiz düzenlenen Hıdırellez Şenliklerine 2007 yılından beri destek verilmektedir. Duşan Yovevski Caddesinin Asfaltlanması ve Yaya Yürüyüş Yolu Tadilatı Kırçova şehrinde bulunan 650 m uzunluğa ve 6 m genişliğe sahip Duşan Yovevski Caddesinin asfaltlanmasına yönelik çalışmalar, Kırçova Belediyesi tarafından sürdürülmektedir. Anılan yolun 500 metrelik kısmının asfaltlanması çalışmalarına Başkanlığımızca destek verilmiştir. Buna ek olarak, yol boyunca yaya yürüyüş yolu çalışmalarına yönelik 3.300 m² beton kalıp kilitli kaldırım taşı ve 1.300 m2 beton kalıp kaldırım taşının döşemesi gerçekleştirilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MAKEDONYA İletişim BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA EDO TV’ye Teknik Ekipman Desteği 1995 yılında kurulan EDO TV, ülke çapında Boşnakça yayın yapan tek televizyon kanalıdır. Kurumsal kapasitenin artırılması amacıyla ekipmanıyla birlikte kamera hibe edilmiştir. Bu destek ile EDO TV’nin çalışmalarının profesyonel bir biçimde yürütülmesine katkı sağlanmıştır. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Manastır Askeri İdadisi Tadilat ve Tefrişatı Makedonya Kültür Bakanlığı ve Manastır Müzeler ve Anıtları Koruma Müdürlüğü işbirliği ile Manastır şehrinde bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün 1896-99 yılları arasında eğitim gördüğü Manastır Askeri İdadisi’nin, genel fiziksel altyapısının geliştirilmesi amacıyla, tadilatı ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Osmanlı dönemine ait yapı, döneminin en ihtişamlı yapılarından birisi olup Manastır’ın merkezinde ve bugünkü adı Şirok Sokak olan Hamidiye Caddesinin başlangıcında bulunmaktadır. Günümüzde büyük bir bölümü müze olarak kullanılan İdadinin ikinci katında Mustafa Kemal Atatürk anısına düzenlenen anı odası bulunmaktadır. Birçok ülkeden ziyaretçileri ağırlayan müzenin giriş bölümü, zemin ve 1. katları ile Atatürk anı odasının tadilat ve tefrişatı Başkanlığımızca yapılmıştır. Manastır’da bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk’ün 1896-99 yılları arasında eğitim gördüğü Manastır Askeri İdadisi’nin tadilatı ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Mustafa Kebir Çelebi Camisi Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi Ustruga Belediyesi sınırları içinde yer alan Osmanlı döneminden kalma Mustafa Kebir Çelebi Cami ve Külliyesi’nde yer alan türbenin restorasyon, restitüsyon ve konzervasyonu, yeni ek cemaat mahfili ve şadırvan inşaatı ile çevre düzenlemesinin gerçekleştirilmesine yönelik uygulama projesi yerel birimlerle istişare edilerek Başkanlığımızca hazırlanmıştır. Makedonya Kültür Bakanlığı’na bağlı Ohri Anıtları Koruma ve Müzeler Müdürlüğü ile işbirliği çerçevesinde hayata geçirilen proje ile eserin korunarak gelecek kuşaklara kazandırılması sağlanmıştır. Ali Rıza Efendi Anı ve Akraba Evi Müze Kompleksi Türkiye ve Makedonya Kültür Bakanlıkları işbirliği ve Başkanlığımız destekleriyle Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi’nin köyü olarak bilinen Jupa Belediyesi’ne bağlı Kocacık köyünde Makedonya Kültür Bakanlığı’nca koruma altına alınmış olan iki anı evinin aslına uygun şekilde inşası yapılarak çevre düzenlemesi gerçekleştirilmiştir. Müze olarak kullanılacak anı evlerinin biri yöresel kültürün sergileneceği etnoloji müzesi olarak yeniden düzenlenirken, daha geniş bir alana sahip Ali Rıza Efendi’nin evi ise Atatürk ve ailesinin hayatını anlatacak şekilde hazırlanmıştır. Proje ile bölgedeki turizmin canlandırılmasına katkı sağlanmıştır. 61 MOLDOVA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOLDOVA NÜFUSU 3.559.500 TİKA 2013 Moldova Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 33.846 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %1,69 %4,65 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %12,40 %17,90 İdari ve Sivil Altyapılar %63,36 Moldova’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 7,17 % 0,50 2008 2009 % 0,90 2010 % 1,08 2011 % 0,68 2012 % 0,85 2013 63 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOLDOVA tuda, 19-24 Mayıs 2013 tarihlerinde Eğitim Bakanı, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Başkan Yardımcısı, Meslek Eğitim Müfettişi ve Eğitim Merkezi Müdüründen oluşan 4 kişilik heyet, ülkemizde meslek/ teknik liselerdeki mevcut işleyişi incelemek ve ileriki yıllarda benzeri yapıları kendi bölgelerinde oluşturmak üzere Ankara’daki 5 meslek okuluna (Balgat Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Çankaya IMKB Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi, Atatürk Kız Teknik ve Meslek Lisesi, Aydınlıkevler Ticaret Meslek Lisesi, Keçiören Anadolu Sağlık Meslek Lisesi) ziyarette bulunmuştur. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Komrat Atatürk Kütüphanesi’ne Destek Komrat Atatürk Kütüphanesi, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nin başkenti Komrat’ta 1998 yılında Başkanlığımızca kurulmuştur. Kütüphanede, 1’i müdür olmak üzere 5 personel görev yapmaktadır. 2013 yılında, Başkanlığımız tarafından kütüphaneye kitap desteğinde bulunulmuştur. Bu kapsamda Türk Klasikleri Ansiklopedisi, Dil ve Diksiyon ve Çağdaş Türk Lehçeleri kitaplarının da aralarında bulunduğu 10.000 kitap temin edilmiştir. Ayrıca, kütüphanenin fiziksel şartlarının iyileştirilmesi amacıyla tadilat ve tefrişatı yaptırılmış, elektrik ve internet sistemi yenilenmiştir. Asma tavan ile yerler yeniden yaptırılmış, okuma salonu sandalyeleri yenilenmiş, kitap rafları ve dolapları bakıma alınarak onarılmıştır. Teknik donanım desteği de verilerek kütüphane güçlendirilmiştir. 20-24 Mart 2013 tarihleri arasında KKTC Magosa’da 14.’sü gerçekleştirilen Uluslararası KIBATEK (Kıbrıs, Balkanlar, Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu) Edebiyat Şöleni desteklenmiştir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Bakanlık Komitesi tarafından bölgede Gagavuz dilinde eğitim sağlayacak yeni meslek liselerinin açılması ve mevcut okulların ise müfredatlarında değişikliklerin yapılmasına ilişkin çalışmalara başlanmıştır. KIBATEK Edebiyat Şölenine Destek 2013 yılında on dördüncüsü gerçekleştirilen Uluslararası KIBATEK (Kıbrıs, Balkanlar, Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu) Edebiyat Şöleni, 20-24 Mart 2013 tarihleri arasında KKTC’nin Magosa şehrinde düzenlenmiştir. Başkanlığımızca desteklenen şölen kapsamında Edebiyatta Kıbrıs, Edebiyatta Bahar konulu deneme, Gagavuz dilinde sunulmuştur. Sağlık Çadır-Lunga Kimsesizler Okulu Isıtma Sisteminin Yenilenmesi Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı Çadır-Lunga Kimsesizler Okulu (ortaokul ve lise) bölgede yer alan tek kimsesiz çocuklar okuludur. Okulun toplam öğrenci, öğretmen ve idareci sayısı yaklaşık 200 kişidir. Okul şartlarının iyileştirilmesi amacıyla, kazan dairesinin 2 kazanlı olarak yeniden kurulması ile yemekhane bölümünün ısıtma sistemi ve borularının yenilenmesi için çalışmalar başlatılmıştır. Anılan çalışmaların 2014 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Gagavuz Meslek Liseleri İnceleme Ziyareti Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’ndeki mevcut tarım potansiyeli, eldeki kısıtlı imkanlar sebebiyle değerlendirilememektedir. İşsizlik oranının da oldukça yüksek seyrettiği bölge sürekli göç verir durumdadır. Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Eğitim Bakanlığı, hem bölgedeki ekonomiyi canlandırmak hem de bölge dışına göçü azaltmak amacıyla Başkanlığımızdan destek talebinde bulunmuştur. Bu doğrul64 Gagavuz Yeri Özerk Bölgesinin başkenti Komrat’ta 40 yataklı Komrat Cerrahi Hastanesi ile Kişinev’de 100 yataklı Cumhuriyet Klinik Hastanesi Cerrahi Bölümü yaptırılmıştır. Hastanelerde kullanılmak üzere toplam 104 adet yatak ve motorlu yoğun bakım karyolası temin edilmiştir. Moldova Sağlık Bakanlığı Bünyesindeki Hastaneler İçin Malzeme Desteği Başkanlığımız tarafından 2013 yılı sonu itibariyle Gagavuz Yeri Özerk Bölgesinin başkenti Komrat’ta 40 yataklı Komrat Cerrahi Hastanesi ile Kişinev’de 100 yataklı Cumhuriyet Klinik Hastanesi Cerrahi Bölümü yaptırılmıştır. 2014 yılında hizmete açılması planlanan ve Moldova Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan anılan hastanelerde kullanılmak üzere, toplam 104 adet yatak ve motorlu yoğun bakım karyolası Başkanlığımızca temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOLDOVA Komrat Bölge Hastanesine Cihaz Desteği Komrat Bölge Hastanesi, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nin 25.000 nüfuslu başkenti Komrat’ta faaliyet gösteren tek hastanedir. 245 yatak kapasiteli Komrat Bölge Hastanesinde sadece 2013 yılında 16.843 kişi yatılı olarak tedavi görürken 2013 yılında hastaneden hizmet alan toplam hasta sayısı ise 143.474 kişiye ulaşmıştır. Ancak, kısıtlı imkanlarla hastalara hizmet sunan hastane, solunum cihazının olmaması sebebiyle Başkanlığımız tarafından suni solunum cihazı temin edilmiştir. bu sayede hastanenin yoğun bakım ünitesinde tedavi gören hastaların hayati bir ihtiyacı karşılanmıştır. naların ana girişi, koridorları, merdivenleri, büyük ve küçük toplantı salonları ile Bakanlık Komitesi Başkanlık makamı yenilenmiştir. Komrat Bölge Hastanesi’nde 2013 yılında 16.843 kişi yatılı olarak tedavi görürken hastaneden hizmet alan hasta sayısı 143.474’e ulaşmıştır. Bir hafta süren eğitim programında Moldova Cumhuriyeti Gagavuz Yeri Komrat Şehri Belediye Başkanı ve TDBB Eş Başkanı başkanlığındaki heyet, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirakleri, ilçe belediyeleri ve Sakarya-Hendek Belediyesi’nin çalışmaları hakkında uygulamalı eğitim almıştır. Bu kapsamda bütçe yönetimi, entegre tesisler, spor tesisleri, mali yapı, kentsel dönüşüm, rekreasyon projelerinin gerçekleştirilmesi, sosyal belediyecilik ve afet yönetimi gibi birçok konuda bilgi verilmiştir. İlaveten, Hendek Belediyesi’ne ait beton santrali, kilitli parke taşı fabrikası, taş kırma ve eleme tesisi ile mobilya atölyesinde incelemelerde bulunulmuştur. İdari ve Sivil Altyapılar Moldova Cumhuriyeti Dışişleri ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı Toplantı Salonu Tadilatı Ülkedeki kamu binaları Sovyet Döneminden kalma yapılar olduğundan tadilat ihtiyaçları bizzat Moldova Devleti tarafından gerçekleştirilmektedir. Ancak, kısıtlı imkanlar sebebiyle tadilatlar kısmen tamamlanabilmektedir. Moldova Cumhuriyeti Dışişleri ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı, Protokol Toplantı Salonunun yenilenmesi talebinde bulunmuştur. Bu doğrultuda, söz konusu salon için mobilya (toplantı masası ve koltuklar) temin edilmiş, sunum, ses sistemi ve simultane çeviri odaları ile elektrik sistemi yenilenmiştir. Gagavuz Başkanlık Komitesi ve Halk Meclisi İdare Binasının Tadilat ve Tefrişatı Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova tarafından özerkliği tanınmış tek bölgedir. Bölgenin kendine has bir Bakanlık Komitesi ile Halk Meclisi bulunmakta ve her iki yapı aynı binanın içinde yer almaktadır. Sovyet Döneminden kalma binaların kısıtlı imkânları sebebiyle, bölge halkına daha etkin ve kaliteli hizmet verilebilmesi için binalar Başkanlığımızca yenilenmiştir. Bu kapsamda, bi- Moldova Belediye Başkanlarına Yönelik Eğitim Programı Başkanlığımız ile 24 ülkede 1.055 üyesi bulunan Türk Dünyası Belediyeler Birliği işbirliğinde Moldova ve Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Belediye Başkanlarına yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. Türkiye’nin yerel yönetim alanındaki bilgi ve tecrübelerinin paylaşılması ve yerel yönetimler alanında uygulamalı çağdaş yönetim tekniklerinin aktarılması amacıyla Türk Dünyası Belediyeler Birliği tarafından oluşturulan Uluslararası Yerel Yönetimler Eğitim ve Araştırma Merkezi bünyesinde 23-30 Aralık 2013 tarihleri arasında 20 belediye başkanına eğitim verilmiştir. 23-30 Aralık 2013 tarihlerinde Moldova ve Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Belediye Başkanlarına yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. Moldova Başsavcılarına Eğitim Programı Moldova’nın Avrupa Birliği uyum süreci çalışmaları kapsamında, özellikle hukuk ve yoksullukla mücadele hususları önem kazanmaktadır. Moldova Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı Başsavcılığı, AB uyum süreci çalışmalarına paralel olarak Başkanlığımızdan Moldovalı başsavcılara yönelik eğitim desteği talep etmiştir. Başkanlığımız ve Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde Ankara’da düzenlenen eğitim programına 15 başsavcının katılımı sağlanmıştır. 15-20 Nisan 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen program kapsamında Türk yargı sisteminin genel tanıtımı, Türk terörle mücadele sistemi tanıtımı, terör soruşturmalarında örnek davalar, terör ve organize suçların soruşturulma yöntemleri, hazırlık soruşturma yöntemleri ile delillerin toplanması ve incelenmesi başlıkları ele alınmıştır. Buna ek olarak, Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı’nda fizik, kimya, biyolojik inceleme ile balistik ve bomba imha konularında eğitim alan heyet, Başkanlığımız ve Sincan Belediye Başkanlığı ile Anayasa Mahkemesi’ne ziyarette bulunmuştur. 65 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Çadır-Lunga Bölge Hastanesinin Tadilatı Sovyet Döneminden kalan yapılardan biri olan ve Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nde yer alan Çadır-Lunga Bölge Hastanesi, kurulduğu günden beri herhangi bir tadilat görmediğinden işlevselliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Mevcut kazan dairesinin yıpranan çatısı yaptırılmıştır. Bu kapsamda, 525 m2’lik çatı sökülerek modern standartlarda yapılan yeni çatı ile değiştirilmesi sağlanmıştır. Böylelikle, kazan dairesinin bulunduğu binanın su ile teması kesilmiş, yağmur ve kar nedeniyle ekipmanda oluşabilecek zararın önüne geçilmiş ve binanın duvarlarında oluşabilecek hasar engellenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOLDOVA Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Kimsesiz Çocuklar İçin Giyecek Yardımı Başkanlığımız ile Moldova Türk İşadamları Derneği (MİTİAD) işbirliğinde kimsesiz çocuklara giyecek temini yapılmıştır. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda gerçekleştirilen destek ile 720 takım eşofman ve 720 çift ayakkabı tedarik edilmiştir. Temin edilen malzemeler Beltsi Rehabilitasyon Merkezi, Çadır-Lunga ve Kişinev Kimsesiz Çocuklar Yurtlarına teslim edilmiştir. 23 Nisan Çocuk Festivaline Şen Uşaklar Çocuk Grubunun Katılımına Destek Çadır-Lunga Kültür Merkezi, yöresel ve milli dans eğitimi veren ve çeşitli organizasyonlar yoluyla Gagavuz kültürünün tanıtımına yardımcı olan bir sivil toplum kuruluşudur. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında İzmit’te düzenlenen etkinliklere Çadır-Lunga Kültür Merkezi’ne bağlı Şen Uşaklar isimli 14 kişilik çocuk grubunun katılımı sağlanmıştır. Kaybolan Dil Gagavuzcanın Korunması UNESCO’nun kaybolan diller kategorisine yer alan Gagavuz dili, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nde bile gerek günlük hayatta gerekse resmi yazışmalarda yerini Rusça’ya bırakmaktadır. Bu kapsamda, Türkiye Toplumsal Gelişim Derneği tarafından Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’ndeki Gagavuz dilinin konumunun değerlendirilmesi amacıyla 21-22 Şubat 2013 tarihleri arasında Ana Dil Toplantısı düzenlenmiştir. Ankara’da gerçekleştirilen toplantıya destek verilmiştir. 66 Stüdyo ışık sistemi, video kurgu sistemi ve aksesuarları, 3G naklen yayın sistemi seti ve dekor temin edilerek GRT’nin TV bölümünün altyapısı yenilenmiştir. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Gagavuz Radyo Televizyon Kurumu (GRT) Teknik ve İdari Altyapısının Yenilenmesi 1995 yılında Başkanlığımızca başlatılan Moldova/ Gagavuz Radyo ve Televizyonu’nun Yayın Ağının Genişletilmesi Projesi kapsamında kurulan Gagavuz Radyo Televizyon Kurumu, 14 Kasım 2006 tarihinde Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Bakanlık Komitesi ve Halk Meclisi Yerel İdaresi’ne devredilmiştir. Anılan proje kapsamında, Gagavuz Radyo Televizyon Kurumu’nun stüdyo ve aktüel kameraları, prompter sistemi, monitörler, telsiz mikrofon seti, stüdyo ışık sistemi, video kurgu sistemi ve aksesuarları, 3G naklen yayın sistemi seti ve dekor temin edilerek GRT’nin TV bölümünün altyapısı tamamen yenilenmiştir. Bunun yanısıra Radyo ve TV Müdürlüklerinde bulunan toplantı, kurgu, muhabir, pazarlama, web tasarım odaları ile depolar yenilenerek çalışan personel için çalışma masası ve mobilyalar temin edilmiştir. GRT’nin ihtiyaç duyduğu haber stüdyosunun tadilatı yapılarak TV Reji Bölümü tamamen yenilenerek modern bir görünüm kazandırılmıştır. Sonuç olarak, Başkanlığımız tarafından yürütülen projeyle GRT’nin teknik ve idari altyapısının tamamen yenilenmesi sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOLDOVA BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA 67 SIRBİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SIRBİSTAN NÜFUSU 7.243.007 TİKA 2013 Sırbistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %19,20 %8,80 Sağlık Üretim Sektörleri %58,54 %13,46 Sırbistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 1,63 2008 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 88.361 km² % 1,62 2009 % 1,23 2010 % 2,04 2011 % 2,77 % 1,10 2012 2013 69 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SIRBİSTAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Sancak Bölgesi İlköğretim Okulları İçin Kitap Desteği Sancak bölgesinde Novi Pazar, Senitsa ve Tutin’de Boşnak dilinde eğitime süreklilik kazandırabilmek amacıyla Kasım 2013’de Novi Pazar, Tutin, Senitsa ve Priyepolye şehirlerinden 12 ilköğretim okuluna 1. ve 5. sınıflar ile lise 1. sınıflar için Boşnak dilinde 7.850 adet eğitim-öğretim kitabı temin edilmiştir. Novi Pazar İlköğretim Okulu Donatımı 100 bin nüfuslu Novi Pazar’da okul sayısının yetersizliği nedeniyle mevcut okullarda eğitim 3 vardiyalı olarak yapılmaktadır. Bölgede eğitim kalitesinin artırılması ve modern eğitimin sağlanabilmesi amacıyla yeni bir okul inşa edilmiştir. Bu kapsamda kapalı spor salonu, biyoloji, fizik ve kimya laboratuvarları bulunan okuldan 800 öğrencinin faydalanması planlanmaktadır. Modern eğitim araç gereçleriyle donatılan okulun 20 sınıflı olacak şekilde tüm donanımı karşılanmıştır. İnşası tamamlanan okul ile bölgede 3 vardiyalı yürütülen eğitimin 2 vardiyaya düşürülmesi sağlanmıştır. İlaveten, okul için talep edilen ekipman temin edilmiştir. Novi Pazar Mladost Anaokulu Tadilatı Yaklaşık 2.700 çocuğun eğitim gördüğü ve 230 kişinin çalıştığı Novi Pazar Mladost Anaokulunun tadilatı kapsamında yalıtım, fayans, kanalizasyon ile boya, duvar ve marangoz işleri tamamlanmıştır. Yoşanitsa Okuluna Teknik Donanım Sancak bölgesinde yer alan Novi Pazar şehrine bağlı 1.009 öğrencinin eğitim gördüğü Lukare köyü Yoşanitsa İlköğretim Okulundaki mevcut sıra, masa ve sandalyelerin kullanılamaz durumda ol70 800 800 öğrenci kapasiteli ve 20 sınıflı Novi Pazar İlköğretim Okulunun tüm donanımı Başkanlığımızca sağlanmıştır. Kladnica Köyünde 156 öğrenciye eğitim veren Vuk Karadçiç Okulu’nun tadilatı gerçekleştirilmiştir. duğu tespit edilmiş ve gerekli ekipman satın alınarak okulun hizmetine sunulmuştur. Bu kapsamda 400 adet öğrenci masası, 40 adet öğretmen masası, 800 adet öğrenci sandalyesi ile 40 adet öğretmen sandalyesi temin edilmiştir. Buyanovats Muharem Kadiru Veliki Trnovac İlköğretim Okulu İçin Çevre Düzenlemesi ve Malzeme Desteği Buyanovats ilçesi Sırbistan’ın güneyinde 45.000 nüfuslu bir yerleşim yeridir. 2011 yılında bölgedeki okul ihtiyacına binaen Buyanovats ilçesine bağlı 10.000 nüfuslu Veliki Trnonac köyünde 500 öğrencinin eğitim göreceği 22 derslikli, bilgisayar ve fizik laboratuvarı bulunan Muharem Kadiru Veliki Trnovac İlköğretim Okulu inşa edilmiş, okulun alan düzenlemesi yapılmış ve tefrişi için gerekli malzemeler sağlanmıştır. 2012’de yapım işi biten okulun 2013 yılında çevre düzenlemesi yapılmış ve bilgisayar, sıra-masa ve sandalyeden oluşan ekipmanı temin edilerek Eylül ayında okulun açılışı gerçekleştirilmiştir. Preşevo Medresesi İnşaatı ve Bahçe Düzenlemesi 2009 yılında Preşevo şehrinde yapımına başlanılan Preşevo Medresesi’nin proje çizimi ile kaba inşaatı tamamlanmış, iç kısım ve çevre düzenlemesi işleri yapılmıştır. Anılan medreseden 120 öğrencinin faydalanması planlanmaktadır. 25 öğretmenin görev aldığı medresede Kuran, hadis, tefsir, İslam felsefesi, İslam tarihi gibi dini ilimlerin yanısıra Türkçe, İngilizce, Sırpça ve Arapça ile matematik, fizik, kimya ve coğrafya derslerinin yer aldığı bir müfredat uygulanması planlanmaktadır. Senitsa Vuk Karadçiç Okulu Tadilatı Sırbistan’daki en az gelişmiş belediyeler arasında bulunan Senitsa Belediyesine bağlı Kladnica köyünde 156 öğrenciye eğitim veren Vuk Karadçiç Okulunun tadilatı gerçekleştirilmiştir. Tadilat kapsamında okulun pencere ve kapı pervazları değiştirilmiş, duvar sıvaları gerçekleştirilmiş ve ayrıca ısı yalıtımı yapılmıştır. 2.700 2.700 çocuğun eğitim gördüğü Novi Pazar Mladost Anaokulunun yalıtım, fayans ve marangoz işleri tamamlanmıştır. TOBB Eğitim Seminerine Destek Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından 27-31 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da sanayi ve ticaret odalarının işleyişi hakkında eğitim semineri düzenlenmiştir. Sanayi ve ticaret odalarının çalışma ve yönetim usullerine ilişkin hususların ele alındığı seminere Novi Pazar Belediyesi’nin çeşitli çalışma birimlerinden 5 uzmanın katılımına destek olunmuştur. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SIRBİSTAN Sağlık Sancak bölgesinde 50.000 nüfuslu Priyepolye’de faaliyet gösteren ve yılda yaklaşık 60.000 hastaya hizmet veren 170 yataklı Priyepolye Devlet Hastanesi, Priboy, Senitsa, ve Nova Varoş şehirlerine de hizmet vermektedir. Varvarin Sağlık Merkezi’ne Teknik Donanım Varvarin şehrinde bulunan ve 20.000 kişiye hizmet veren Varvarin Sağlık Merkezi’nde 20 yıldır kullanılmakta olan dişçi koltuklarının işlerliğinin azalması nedeniyle diş hekimi koltuk setleri, doktor sandalyeleri ve sterilizatörler sağlanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Priyepolye Hastanesine Laparoskopi Cihazı Temini Sancak bölgesinin az gelişmiş şehirlerinden biri olan 50.000 nüfuslu Priyepolye’de faaliyet gösteren ve yılda yaklaşık 60.000 hastaya hizmet veren 170 yataklı Priyepolye Devlet Hastanesi, Priyepolye dışında Priboy, Senitsa, ve Nova Varoş şehirlerinin tamamına hizmet vermektedir. Hastane bünyesinde sağlık hizmetlerinin daha iyi şartlar altında verilebilmesi amacıyla laparoskopi cihazı temin edilmiştir. Sancak Bölgesinde 7 Hastaneye 7 Ambulans 300.000 nüfuslu Sancak bölgesinde yer alan hastanelerde yerinde yapılan incelemeler sonucu ambulans eksikliği tespit edilerek 6 şehirdeki 7 hastanenin hizmetinde kullanılmak üzere 7 ambulans Başkanlığımız tarafından temin edilmiştir. Ambulans temini ile sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, acil vakalarda hızlı müdahale etme olanağının sağlanması ve can kaybının en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. 12 Sancak Boşnak Milli Konseyinin talebi doğrultusunda 25 dizüstü bilgisayar ile 12 interaktif tahta temin edilmiştir. Projeden 12 eğitim kuruluşunun faydalanması sağlanmıştır. Böylelikle Novi Pazar, Senitsa ve Tutinli öğrencilerin ihtiyaç duyduğu ekipmanın tedarik edilmesi yoluyla mevcut eğitim kalitesinin artırılması sağlanmıştır. Boşnak Milli Konseyi’ne Malzeme Desteği Sancak Boşnak Milli Konseyinin talebi doğrultusunda 25 dizüstü bilgisayar ile 12 interaktif tahta temin edilmiştir. Projeden 12 eğitim kuruluşunun faydalanması sağlanmıştır. Böylelikle Novi Pazar, Senitsa ve Tutinli öğrencilerin ihtiyaç duyduğu ekipmanın tedarik edilmesi yoluyla mevcut eğitim kalitesinin artırılması sağlanmıştır. Sancak İnsan Hakları ve Özgürlüklerini Koruma Derneği’ne Ekipman Sancak İnsan Hakları ve Özgürlüklerini Koruma Derneği, 1991 yılından beri Novi Pazar’da kadına karşı ayrımcılığın önlenmesi, kadın haklarının ve kadının statüsünün korunması ve geliştirilmesine yönelik ulusal politika ve stratejilerin belirlenmesi hususunda çalışmalar yürüten ve koordine eden bir dernektir. Derneğin talebi doğrultusunda, 5 adet 2x3m ebadında, 3 adet 1,5x2m ebadında ve 2 adet 1x1m ebadında örme makinesi temin edilmiştir. Böylelikle, geleneksel el sanatlarının yeniden canlandırılması ve oluşturulan istihdam alanları ile kadınların sosyo-ekonomik açıdan güçlendirilmesi planlanmaktadır. Subotitsa Hastanesi’ne Uyku Apnesi ve Taşınabilir Mikroskop Temini Voyvodina bölgesi Varvarin şehrinde yer alan ve bölgede obstrüktif uyku apnesi tanı çalışması yapan tek hastane olan Subotitsa Hastanesi 400 yatak kapasiteli olup, 150.000 kişiye hizmet ver71 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Dragişa Mişoviç Hastanesi Ameliyathanesi ve Yoğun Bakım Ünitesinin Tadilatı Eğitim ve araştırma hastanesi olarak Belgrad’da hizmet veren 546 yatak kapasitesine sahip Dragişa Mişoviç Hastanesi, Sırbistan’ın en büyük hastanesidir. 2009 yılında ek binası yanan hastanenin ikinci katında bulunan ameliyathane ve yoğun bakım ünitesinin tadilatı yapılmıştır. mektedir. Hastane yetkilileri tarafından anılan rahatsızlıkların tanı ve tedavisinde yaşanılan teknik ekipman eksikliği Başkanlığımıza bildirilmiştir. Bu doğrultuda, uyku apnesi cihazları ile taşınabilir mikroskop, Başkanlığımız tarafından temin edilmiş, böylece, uyku apnesi tanı sistemi ile uykuda solunumun durmasına bağlı kalp krizi ve kalp yetmezliği sorunlarının önüne geçilebilmesi hedeflenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SIRBİSTAN Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Karlofça Belediyesi Kültür Merkezinin Tadilatı Modern Sırp tarihinin en önemli merkezi ve Voyvodina bölgesinin en önemli turistik mevki olan Karlofça’da yer alan Kültür Merkezi, bölgede yaşayan Sırp ve Boşnak halkın kültürel öğelerinin korunması, yaşatılması ve etnik azınlıklar arasındaki ayrışmanın kültürel etkinliklerle ortak zeminde birleştirilmesi hususlarında hizmet veren bir kurumdur. Kurulduğu 1990 senesinden beri herhangi bir tadilat görmeyen merkezin kapı ve pencereleri değiştirilmiş, boya ve badanası yapılmış, çatısı onarılmıştır. Merkezin tadilatıyla, bölgede yaşayan Sırp ve Macar halkının kültürel değerlerinin korunarak merkezin kültür hizmetinin devamlılığına katkı sağlanması planlanmaktadır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ 20 Arilye Belediyesi’ne destek kapsamında, 20 çiftliğe 40.000 adet ahududu kökü verilmiştir. Tarım ve Hayvancılık Tarım Alanında Ahududu Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Arilye Belediyesi, Sırbistan’ın güney batısında Sırbistan tarafından belirlenen en az gelişmiş 46 belediye içerisinde yer almaktadır. Bölgenin tarım potansiyeli meyve üretimine dayanmakla birlikte, en çok ahududu üretilen bölge olma özelliğini taşımaktadır. Üretilen ahududunun %90’ı diğer ülkelere ihraç edilmektedir. Arilye Belediye Başkanı tarafından ahududu köklerinin temini hususunda talep edilen destek kapsamında, 40.000 adet ahududu kökü ahududu üretimiyle ilgilenen 20 çiftliğe verilmiştir. Sırbistan’ın Sancak bölgesinde Hayvancılık Üretiminin Geliştirilmesi Projesi kapsamında 4 adet saman makinesi hibe edilmiştir. Seçilen 100 çiftçi 10 sene boyunca doğrudan ahududu ekiminden sorumlu tutulmuştur. Bu kapsamda, Sırbistan’da bulunmayan ve Hollanda’dan ithal edilecek “tulamen” tipi ahududu kökleri ekildikten sonra elde edilen ahududular, taze şekilde pazarlara ihraç edilerek sadece donmuş şekilde ihraç edilebilen diğer tip ahududulardan daha fazla gelir getirebilecektir. Böylelikle, bir taraftan küçük orta girişimciliğin gelişmesi diğer taraftan da uzun vadede işsizliğin azaltılması beklenmektedir. Kurşumliya, Priboy, Priyepolye, Raşka Belediyeleri ve Novi Pazar Ziraat Birliği için Sera Temini Sırbistan Hükümeti tarafından başlatılan Tarımsal ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kalkınma Desteği Amaçlı Program doğrultusunda Kurşumliya, Priboy, Priyepolye, Raşka Belediyeleri ve Novi Pazar Ziraat Birliği, yerel adıyla Klekovite Nyive Sebze Yetiştiricileri Birliği tarafından Başkanlığımızdan sera temini hususunda destek talep edilmiştir. Anılan Belediyelere 5x21 metre ebadında 20’şer adet plastik sera, 105 m2 metal konstrüksiyonlu naylon folyo ile kaplatılarak dağıtılmıştır. İlaveten, seralara 500 litrelik depo hacminde sulama sistemi kurulumu sağlanmıştır. Seralar belediye tarafından belirlenen çiftçilere verilerek çiftçilerle belediye arasında sözleşme imzalanması ve anılan sözleşme ile çiftçilerin hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesi sağlanmıştır. Sera temini ile kırsal hanelerin gelişimi teşvik edilmektedir. Saman Makinesi Temini Sırbistan’ın Sancak bölgesinde tarımın geliştirilmesi amacıyla 45 tarım birliğinin oluşturduğu Belediyelerarası Tarım Birliği ve Başkanlığımız işbirliğinde Hayvancılık Üretiminin Geliştirilmesi Projesi yürütülmektedir. Proje kapsamında 4 adet saman makinesi Novi Pazar, Tutin, Senitsa ve Priyepolye çiftçilerine dağıtılmıştır. Projeyle Novi Pazar, Tutin ve Senitsa Belediyelerindeki çiftliklerde sağlıklı et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin üretim potansiyelinin artırılması amaçlanmaktadır. 72 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SIRBİSTAN Saman makinelerinin kullanımı, anılan belediyelerde yaşayan çiftçiler arasından, birlik tarafından seçilenlere, kullanma süresi karşılığında saatlik ücret mukabili verilecek ve buradan temin edilen para, saman makinelerinin bakımı için kullanılacaktır. Anılan bölgede hayvancılığın geliştirilerek çiftçilerin ekonomik gücünün önemli ölçüde artırılması planlanmaktadır. Diğer Çoklu Sektörler Ram Kalesi’nin Işıklandırılması Veliko Gradişte Belediyesi’nin sınırları içerisinde yer alan Ortaçağdan kalma Ram Kalesi, Tuna nehri üzerinde bulunan 7 kaleden birisi olup Smederevo Bölgesel Kültür Anıtları Koruma Müdürlüğü’nün en önemli eseri olarak kabul edilmektedir. Kale, Ortaçağın gereklerine uygun olarak soğuk ve ateşli silahlardan korunmak amacıyla yaptırılmıştır. Orta Sırbistan’da Smederevo’ya 40 km mesafede olan Ram Kalesi’nin ışıklandırılması gerçekleştirilmiştir. Sanayi Pirot Belediyesi’ne Süt Sağım ve Soğutma Makinesi Temini Başkanlığımız tarafından Pirot Belediyesi’ne 20 adet süt sağım makinesi ile 3 adet 125 litre kapasiteli süt soğutma makinesi dağıtılmıştır. Dağıtımı yapılan makineler, Avrupa standartlarında, 125 litre kapasiteli, 72 saate kadar sütü koruyabilen, tekerlek ve el arabası monte edilebilir özeliklere sahiptir. Süt sağım ve soğutma makinelerinin temini ile sütlerin hazırlanma süresi kısalarak sütün uzun süreli muhafazası sayesinde daha kaliteli süt üretiminin yapılması sağlanacaktır. Pirot’te 20 süt sağım makinesi, 3 adet 125 litre kapasiteli süt soğutma makinesi dağıtılmıştır. Orta Sırbistan’da Smederevo’ya 40 km mesafede bulunan, II. Bayezid tarafından sağlamlaştırılan Ram Kalesi’nin ışıklandırılması gerçekleştirilmiştir. Şeyh Mustafa Türbesi Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi Belgrad Kalesi’nin aşağı tarafında yer alan Şeyh Mustafa Türbesi, Belgrad’ta Osmanlı döneminden kalma 2 türbeden biridir. Kayıtlardan ulaşılan bilgiye göre, türbenin Kaymakam Hüsnü Efendi tarafından 1783-84 yıllarında yaptırıldığı bilinmektedir. Belgrad’ın en merkezi yerlerinden biri olan Dörtyol’daki Şeyh Mustafa Türbesi, farklı inançları bir araya getiren özelliğiyle her kesimden ziyaretçinin dikkatini çekmektedir. Bugüne kadar hiç tadilat görmeyen Şeyh Mustafa Türbesi’nin restorasyonu, bölgedeki tarihi eserlerin işlerliğini devam ettirebilmesini sağlama amacıyla Başkanlığımız tarafından yaptırılmıştır. Çevre düzenlemesi kapsamında ise betonarme, taş kaldırımı ve ağaçlandırma faaliyetleri tamamlanmıştır. Pojega Soğuk Hava Deposu ve Kurutma Tesisi Novi Pazar Belediyesi’ne bağlı Pojega Tarım Birliği’ne 1 adet 30 tonluk soğuk hava deposu ile 1 adet 500 kg kapasiteli tünel tipi sebze-meyve kurutma tesisi sağlanmıştır. Soğuk hava deposu alan itibariyle 96 m2 olup 307 m3 hacmindedir. Kurutma makinesi tünel tipinde 500 kg / 24 sa kapasiteli, 80 derecede çalışabilen, 40 kw kurutma gücüne sahiptir. Soğuk hava deposu ile bölgede üretilen sebze ve meyvenin bozulmadan uzun süre kalitesinin korunabilmesi, kurutma tesisi ile üretilen sebze ve meyvelerin kurutularak ömrünün uzatılabilmesi sağlanarak köylüler tarafından ticaretin yapılabilmesi için hizmete sunulmuştur. Bu kapsamda, meyve ve sebzeciliğin geliştirilmesine katkıda bulunulması hedeflenmektedir. 73 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Sera Sulama, Isıtma ve Su Serpme Sistemi Kurulumu Sırbistan Hükümeti tarafından başlatılan Tarımsal ve Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kalkınma Desteği Programı çerçevesinde Başkanlığımız tarafından Modern Sancak Tarım Kooperatif Birliği’ne seralarda sulama, ısıtma ve su serpme sistemi kurulumu hususunda destek sağlanmıştır. Tutin şehrinde 35 kişiye istihdam sağlayan Birliğe verilmek üzere 2 adet 300 m2’lik sera ısıtma sistemi, 2 adet 300 m2’lik damla ile sulama sistemi ve 2 adet 300 m2’lik su serpme sistemi temin edilmiştir. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER UKRAYNA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU UKRAYNA NÜFUSU 44.573.205 TİKA 2013 Ukrayna Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Ukrayna’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 1,86 2008 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA YÜZÖLÇÜMÜ 603.628 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %35,35 %23,48 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %10,58 %0,80 İdari ve Sivil Altyapılar Üretim Sektörleri %29,47 %0,32 % 2,86 % 1,30 2009 2010 % 1,45 2011 % 0,87 2012 % 0,65 2013 75 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU UKRAYNA SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Kırım Pervomayskiy İli Krestyanovka Okulu ve Kolokolçik Anaokulu Tadilatı Kırım Özerk Cumhuriyeti Eğitim Bilim Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın talebi üzerine, Başkanlığımızca Pervomayskiy ilinde bulunan 1.930 nüfuslu Krestyanovka köyündeki Genel Eğitim Okulu’nun 141 penceresi ile 9 adet kapısı yenilenmiştir. Proje kapsamında aynı köyde bulunan Kolokolçik Anaokulunun ise pencere ve kapılarının yenilenmesi, dış cephe ısı yalıtımının yapılması, kazan dairesi kurulumu, döküm ısıtma kazanı temini, ısı dağıtım kolektörü montajı, 120 metre plastik boru döşenmesi, su ve kanalizasyon sisteminin yenilenmesi, mutfak montajı ve çocuk parkı için oyuncak temini yapılmıştır. Projenin hayata geçirilmesi ile okullarda yaşanan aşırı sıcaklık sorunu çözüme kavuşturulmuş ve bahsi geçen okullarda eğitim gören 191 öğrenci ile çalışan 42 personelin daha sağlıklı bir ortamda eğitim-öğretime devam etmesi sağlanmıştır. Belogorsk’ta 3 Anaokulunun Donatımı Belogorsk Belediyesi’nin talebi üzerine, 18.200 nüfuslu Belogorsk (Karasubazar) şehrinde faaliyet gösteren 3 anaokulunun fiziksel kapasitesinin artırılması amacıyla ihtiyaç duyulan eğitim araç-gereç ve donanımı sağlanmıştır. 663 çocuğun eğitim aldığı ve 95 personelin görev yaptığı okullar için sağlanan çocuk parkı malzemelerinden, diz üstü bilgisayara kadar çok çeşitli malzemeler, çocukların daha sağlıklı bir ortamda eğitim almalarına katkı sağlayacaktır. 76 191 Krestyanovka köyündeki 191 öğrenci kapasiteli Genel Eğitim Okulu ile Kolokolçik Anaokulu’nun kapı ve pencereleri yenilenmiştir. 18.200 nüfuslu Belogorsk (Karasubazar) şehrinde faaliyet gösteren 3 anaokulun fiziksel kapasitesinin artırılması amacıyla ihtiyaç duyulan eğitim araç-gereç ve donanımı sağlanmıştır. Melniçnoye Genel Eğitim Okulu Tadilatı Belogorsk ilinin 1.800 nüfuslu Melniçnoye köyünde bulunan ve bünyesinde 105 öğrenci ile 30 personeli barındıran Genel Eğitim Okuluna, destek sağlanmıştır. Fiziksel altyapısının güçlendirilmesi amacıyla okulun 107 adet penceresi ve 7 adet kapısı yenilenerek eğitim faaliyetlerinin daha sağlıklı bir ortamda gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Kotelnikovo Genel Eğitim Okulu Tadilatı Kırım Özerk Cumhuriyeti Eğitim, Bilim, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın başvurusu üzerine, 15.992 kişinin yaşadığı Krasnogvardeyskoye ilinde bulunan Kotelnikovo köyü Genel Eğitim Okulu’na Başkanlığımızca su ve kanalizasyon iç hat borularının onarımı hususunda destek sağlanmıştır. Bu kapsamda, binadaki tüm tuvaletler tamir edilerek su ve kanalizasyon sistemi değiştirilmiştir. 2013 yılı Aralık ayında sona eren çalışmalar neticesinde, köy okulundan faydalanan 121 öğrenci ve 32 personelin daha sağlıklı bir ortamda eğitim alması sağlanmıştır. Kiev Ulusal Taras Şevçenko Üniversitesi’ne Destek Ukrayna’nın en prestijli yükseköğretim kurumlarından biri olan ve bünyesinde barındırdığı 15 fakülte, 7 enstitü, 1 bilimsel eğitim merkezi, 2 kolej, 2 müze ve 1 adet büyük kütüphane ile 26 binden fazla öğrenciye eğitim veren Kiev Ulusal Taras Şevçenko Üniversitesi’nde Başkanlığımız desteğiyle 19 Haziran 2003 tarihinde Türk Enformasyon ve Araştırma Merkezi açılmıştır. 32 dilin eğitiminin verildiği üniversitenin Filoloji Enstitüsü bünyesinde bulunan 34. ve 35. sınıf odalarıyla Türkoloji Bölümü Odası ve Türk Enformasyon ve Araştırma Merkezi’nde onarım ve donanım çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Türk Enformasyon ve Araştırma Merkezi’nin 10. yılını doldurması nedeniyle Ukrayna’nın önde gelen akademisyenlerinin, mezun olan ve hâlâ üniversitede öğrenim gören öğrencilerin oluşturduğu 75 kişinin katılımıyla düzenlenen etkinliklere destek sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU UKRAYNA 50 Çernobil mağduru çocuk için Karadeniz kıyısında yer alan Herson şehrinin yakınlarındaki Jelezniy Port köyünde bir kamp düzenlenmiştir. Kampta, Çernobil’den en çok etkilenen 50 çocuk için yeni bir tedavi programı uygulanmıştır. IV. Uluslararası Karadeniz Ekonomi Forumuna Destek Ukrayna Cumhurbaşkanı himayesinde Kırım Özerk Cumhuriyeti (KÖC) Bakanlar Kurulu ve KÖC Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı işbirliğinde Yalta’daki Livadiya Sarayı’nda 24-26 Ekim 2013 tarihleri arasında Ekonomik Gelişimi Aktifleştirme Devlet Programı kapsamında düzenlenen IV. Uluslararası Karadeniz Ekonomi Forumu’na Başkanlığımızca destek verilmiştir. Anılan foruma Ukrayna, Türkiye, Avusturya, Azerbaycan, Ermenistan, İngiltere, Gürcistan, Rusya’nın da bulunduğu 12 ülkenin temsilcilerinin yanısıra, uzmanlar ve yatırımcılardan oluşan yaklaşık 150 kişi katılmıştır. Sağlık 50 Çernobil Mağduru Çocuğa Tedavi Programı Uygulanması 1992 yılında Çernobil bölgesinden aileleriyle beraber tahliye edilen bir grup girişimci Ukraynalı kadın tarafından Çernobil Çocukları Yaşam Vakfı kurulmuştur. Vakıf, Çernobil bölgesinden tahliye edilen çocukların çevresel açıdan temiz bölgelerde tedavi edilmelerinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yapmakta ve ağır hasta olan çocukların ailelerine maddi destekte bulunmaktadır. Halihazırda, Ukrayna’nın 14 bölgesinde şubesi bulunan Çernobil Çocukları Yaşam Vakfı, 15.000 Çernobil mağduru çocukla ilgilenmektedir. Çernobil faciasının ardından çeyrek asır geçmesine rağmen Kiev, Jitomir, Rovno, Çernigov ve Volin bölgelerinde sürekli radyosezyum etkisine maruz kalan 100.000’den fazla Ukraynalı çocuk yaşamaktadır. Bu çocukların çevresel açıdan temiz olan sahil bölgelerinde görülen tedavileri sonucu iyot, demir ve diğer önemli oligo-elementlerin eksikliği giderilebilmektedir. Ancak, ülkedeki düşük gelir seviyesi dikkate alındığında çoğu ailenin bütçesi tedavi masraflarını karşılayabilecek düzeyde değildir. Bu kapsamda, vakfın talebi doğrultusunda, 50 Çernobil mağdu- IV. Uluslararası Karadeniz Ekonomi Forumu’na 12 ülkenin temsilcilerinin yanı sıra, uzmanlar ve yatırımcılardan oluşan yaklaşık 150 kişi katılmıştır. Vilino Hastanesi için temin edilen ultrason cihazı ile merkezden uzakta yaşayan insanların hastalıklarına erken teşhis imkânı sağlanmıştır. ru çocuk için Karadeniz kıyısında yer alan Herson şehrinin yakınlarındaki Jelezniy Port köyünde Başkanlığımızın destekleriyle bir kamp düzenlenmiştir. Kampta, Çernobil’den en çok etkilenen 50 çocuk için yeni bir tedavi programı uygulanmıştır. Tedavi programında çocukların vücutlarında mevcut mikro elementlerin eksikliğini giderecek gıda takviyesi yapılmıştır. Bununla birlikte, kamp bünyesinde yer alan basketbol ve futbol sahası ile park alanlarında çocuklara yönelik sosyal etkinlikler düzenlenmiştir. Diğer yandan söz konusu proje kapsamında, Hazine Müsteşarlığımız tarafından da Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasına 1milyon Avro hibe edilmiştir. Vilino Hastanesine Ultrason Cihazı Vilino Hastanesi, Akmescit’ten (Simferopol) 55 km uzaklıkta bulunmakta ve Bahçesaray bölgesinin Vilino Rayonu’nda 18.000 kişinin yaşadığı 7 köye hizmet vermektedir. Vilino Hastanesi yetkilileri Başkanlığımıza, bölge sakinlerinin %33’ünün kardiyovasküler hastalıklara sahip olduğunu, bu nedenle de tıbbi cihaza ihtiyaçları olduğunu bildirmişlerdir. Bu doğrultuda, hastane için temin edilen ultrason cihazı ile merkezden uzakta yaşayan insanların tedavilerinde önemli bir aşama kaydedilmiş ve hastalıkların erken teşhis edilerek tedavi edilmesine ciddi bir katkı sağlanmıştır. Ukrayna Sağlıklı Yaşam Hareketi Birliği’ne Destek Sağlıklı Yaşam Hareketi Birliği’nin iki ülke arasında sağlık reformları konusunda tecrübe, bilgi ve teknolojilerin paylaşımına yönelik talebi üzerine, sağlık alanında Kiev üst düzey yöneticileri grubu tarafından ülkemize yapılan çalışma ziyaretine destek sağlanmıştır. Ukrayna Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, Kiev Belediyesi Sağlık Dairesi Başkanı, Kiev Belediyesi Sağlık ve Sosyal Koruma Daimi Komisyonu Başkanı ve Ukrayna Sağlıklı Yaşam Hareketi Birliği Başkanının oluşturduğu 4 kişilik heyet, 13-16 Kasım tarihleri arasında İstanbul ve Bursa İl Sağlık Müdürlüğü, Bursa Valiliği, İstanbul Mehmet 77 BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA Uluslararası Teknik Yardım Kuruluşları Forumuna Destek Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı tarafından yardım kuruluşları, devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşları için Kırım Özerk Cumhuriyeti genelinde proje ve program uygulama konusunda diyalog platformunun kurulması amacıyla Kırım’da düzenlenen Uluslararası Teknik Yardım Kuruluşları Forumuna Başkanlığımızca destek sağlanmıştır. 30-31 Mayıs 2013 tarihlerinde düzenlenen foruma, çeşitli sektör ve ülkelerden 200 kişi katılmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU UKRAYNA Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acıbadem Hastanesi, Medikal Park Hastanesi ve Uludağ Tıp Fakültesi temsilcileri ile görüşmeler yapmıştır. Anılan ziyaret sırasında, 2013 yılının Eylül ayında İzmir’de yapılan Dünya Sağlık Örgütü 63. Avrupa Bölge Komitesi toplantısında Ukrayna ile Türkiye Sağlık Bakanlıklarının karşılıklı işbirliklerinin geliştirilmesi hususunda aldıkları karar çerçevesinde, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü, Bursa İl Sağlık Müdürlüğü ile Kiev Belediyesi Sağlık Departmanı arasında dostluk ve işbirliği protokolleri imzalanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar 15 Merhamet Vakfına ranza ve dolaplarla birlikte 15 adet bilgisayarın temini gerçekleştirilmiştir. ATR Televizyonu için Ankara’da düzenlenen eğitim programlarına 18 kişinin katılımı sağlanmıştır. Merhamet Vakfına Donanım Desteği Başta anavatanlarına dönen Tatarlar olmak üzere Kırım’da yaşayan halkın bilinç düzeyinin yükseltilmesi suretiyle yanlış uygulamaların ve radikal yönelişlerin önüne geçebilmek için faaliyet gösteren Merhamet Vakfı’nda ihtiyaç duyulan malzemeler Başkanlığımızca temin edilmiştir. Proje kapsamında çok sayıda ranza ve dolaplarla birlikte 15 adet bilgisayarın temini gerçekleştirilmiştir. İş ve Diğer Hizmetler 82. İzmir Enternasyonal Fuarına Katılıma Destek Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin ekonomik ve ticari potansiyelinin tanıtılması amacıyla 82. İzmir Enternasyonal Fuarı’na Kırım’ı temsilen Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanı Birinci Yardımcısı ile Ekonomik ve Ticaret Bakanlığı Uluslararası Teknik Yardım ve İmaj Politikası İdaresi Başkanının katılımı için destek sağlanmıştır. Fuar süresince, Kırım yarımadasının tanıtımına ilişkin materyaller ile bölge turizminin canlandırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilirken uzun vadede Kırım ve Türkiye arasındaki bölgesel bazlı ekonomik işbirliği ihtimalleri değerlendirilmiştir. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim ATR Televizyonu Eğitim Programı Başkanlığımızın 2006 yılında kurulmasına destek verdiği ATR, Kırım’da Tatarca yayın yapan tek televizyon ve radyo kanalı olarak ülke genelinde yayınlarını anadilde sürdürmektedir. Çalışanların uzmanlıklarına göre mesleki gelişimini artırmak amacıyla Başkanlığımız ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) işbirliğinde Ankara’da 1-5 ve 5-12 Nisan tarihleri arasında düzenlenen iki ayrı eğitim programına 18 kişinin katılımı sağlanmıştır. Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı seminerlerine 250 kişinin katılımı sağlanmıştır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Ticaret ve Turizm KÖC Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı Seminerlerine Destek Ukrayna’da çalışmalarını yürüten uluslararası kuruluş ve fonların faaliyetleri ile belli başlı uluslararası program ve projelerin tekliflerinin hazırlanmasında pratik yönlerin gösterilerek valilik ve belediye birimlerinin, muhtarlık ve sivil toplum kuruluşlarının bilgilendirilmesi amacıyla Başkanlığımız ve Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı işbirliğinde eğitim seminerleri organize edilmiştir. 250 kişinin katıldığı seminerler Kırım’ın Akmescit (Simferopol), Gözleve (Yevpatoriya) ve Kefe (Feodosiya) şehirlerinde düzenlenmiştir. 78 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU UKRAYNA BALKANLAR VE DOĞU AVRUPA 79 ORTA ASYA VE KAFKASLAR >> AZERBAYCAN >> GÜRCISTAN >> KAZAKISTAN >> KIRGIZISTAN >> ÖZBEKISTAN >> TACIKISTAN >> TÜRKMENISTAN ORTA ASYA VE KAFKASLAR AZERBAYCAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN NÜFUSU 9.494.600 YÜZÖLÇÜMÜ 86.600 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %6,56 %17,88 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %21,77 %15,46 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %0,14 %26,36 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Azerbaycan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) İdari ve Sivil Altyapılar %11,84 Azerbaycan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 2,52 % 2,35 % 1,20 2008 2009 2010 % 1,05 2011 % 1,32 2012 % 0,77 2013 83 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Azerbaycan’dan 14 Başarılı Öğrencinin Türkiye’de Üniversite Teknoparklarına İnceleme Ziyareti Ülkemizde teknopark/teknokent kavramı 1980’li yılların ortalarında gündeme gelmiş, 1992 yılında ise TÜBİTAK MAM Teknoloji Geliştirme Merkezi kurulmuştur. 90’lı yıllardaki teknolojik gelişim trendine paralel olarak teknopark olgusu ülkemiz gündeminde geniş yer bulmuş ve günümüze dek çok sayıda Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kurulmuştur. Ülkemizin önde gelen üniversitelerinde teknoparkların bulunması nedeniyle Azerbaycan Kafkas Üniversitesi öğrencileri için söz konusu teknoparklara çalışma ziyareti düzenlenmesi konusunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Anılan üniversite, çalışma ziyaretine katılacak öğrencileri düzenlediği bir yarışma ile belirlemiştir. Bu kapsamda düzenlediği Yeni Fikir Yarışmasına 150 öğrenci katılmış ve aralarından en iyi 3 iş fikri seçilmiştir. Söz konusu en iyi 3 fikrin sahibi olan 14 öğrencinin 12-31 Ağustos 2013 tarihleri arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin teknoparklarında düzenlenen çalışma ziyaretine destek sağlanmıştır. Bakü Türk Anadolu Lisesi’ne Malzeme Desteği 1992 yılından beri Bakü’de faaliyet gösteren Bakü Türk Anadolu Lisesi’ne 10 adet projeksiyon cihazı, 15 adet öğretmen masa ve sandalyesi ile dizüstü bilgisayar yardımı yapılmıştır. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Bakü Atatürk Lisesi’ne 23 bilgisayar, 10 projeksiyon cihazı ile donanım malzemeleri temin edilmiştir. Kafkas Üniversitesi’nden 14 öğrencinin Orta Doğu Teknik, İstanbul Teknik ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin teknoparklarında düzenlenen çalışma ziyareti desteklenmiştir. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Bakü Atatürk Lisesi’ne Malzeme Bakü Atatürk Lisesi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı tarafından 1992 yılında kurulmuştur. Vakıf tarafından lisede ihtiyaç duyulan mobilya ve elektronik ekipman ihtiyacının giderilmesi amacıyla 1.500 öğrenci kapasitesine sahip Bakü Atatürk Lisesi için 23 bilgisayar, 10 projeksiyon cihazı, masa ve sandalye gibi tefrişat ve donanım malzemeleri temin edilmiştir. Kafkasya Üniversiteler Birliği III. Olağan Kongresine Katılıma Destek Kafkasya Üniversiteler Birliği, Ardahan Üniversitesi’nin girişimiyle Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’dan üniversitelerin katılımı ile 11 Kasım 2009 tarihinde kurulmuştur. Birliğin temel amacı, Kafkasya coğrafyasındaki paydaş ülkelerin sahip oldukları ortak mirastan hareketle, üniversiteler aracılığıyla geleceğe ışık tutacak bir vizyon belirlemektir. Ayrıca dil, kültür, tarih, ekonomi ve eğitim gibi alanlarda ortak bilimsel çalışmalar amacına da sahiptir. Birincisinin Ardahan’da, ikincisinin ise Gürcistan’da düzenlendiği Kafkasya Üniversiteler Birliği Kongresi’nin üçüncüsü 20-21 Mayıs 2013 tarihleri arasında Başkanlığımız destekleri ile Bakü’de gerçekleştirilmiştir. Kongreye Azerbaycan, Gürcistan, Kırgızistan, Moldova, Kazakistan, Ukrayna, İran, Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve diğer ülkelerden çok sayıda rektör ve akademisyen katılmıştır. I. Uluslararası Kimya ve Kimya Mühendisliği Konferansına Katılıma Destek Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünün organizasyonunda, I. Uluslararası Kimya ve Kimya Mühendisliği Konferansı (CCE2013), Azerbaycan Eğitim Bakanlığı, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR), Azerbaycan Devlet Petrol Akademisi, Bakü Devlet Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi işbirliğiyle 18-21 Nisan 2013 tarihleri arasında Bakü’de yapılmıştır. Konferans kapsamında, Kazakistan ve Kırgızistan’dan 4 kişinin katılımına destek sağlanmıştır. 84 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN Sağlık Talasemi Merkezi Kemik İliği Nakli Merkezinin İnsan Kaynakları Kapasitesinin Arttırılması Başkanlığımızca 2008-2009 yıllarında hayata geçirilen Azerbaycan’da Kemik İliği Nakli Merkezi Kurulması ve İşletilmesi Projesi kapsamında Bakü’de Talasemi Hastanesi bünyesinde Kemik İliği Nakli Merkezi kurulmuştur. 7 Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanları Derneği ile Azerbaycan Tıp Üniversitesi işbirliğinde Bakü’de düzenlenen Transplantasyon Anestezisinde Güncel Gelişmeler konulu kongreye Türkiye’den 25 uzman ile Orta Asya ülkelerinden 7 bilim adamının katılımına destek verilmiştir. Özbekistan Kemik İliği Nakli Merkezi’ndeki 3 uzmanın Bakü’deki nakil merkezi çalışmalarına katılımları için destek sağlanmıştır. Takip eden süreçte bahse konu Merkez bünyesinde çalışan uzmanların yerinde inceleme ve değerlendirmelerde bulunmalarının faydalı olacağı belirlenmiştir. Bu kapsamda, Özbekistan’da yine Başkanlığımız desteğiyle açılan Kemik İliği Nakli Merkezinin kuruluş sürecinde görev yapan 3 uzmanın Bakü’deki Kemik İliği Nakli Merkezi çalışmalarına katılımları için destek sağlanmıştır. Ayrıca, ülkemizdeki kemik iliği nakli alanındaki çalışmaları görmek üzere Bakü Talasemi Merkezi Müdürü 19-22 Ağustos 2013 tarihleri arasında ülkemize gelerek Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde incelemelerde bulunmuştur. Ruhsal Sağlık Merkezi’nin İnsan Kaynakları Kapasitesinin Geliştirilmesi Azerbaycan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Ruhsal Sağlık Merkezi’nin, ruhsal sağlık alanında ülkede faaliyet gösteren kurumları denetleme görevi bulunmaktadır. Azerbaycan Sağlık Bakanlığının, söz Transplantasyon Anestezisinde Güncel Gelişmeler Kongresine Katılıma Destek Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanları Derneği ile Azerbaycan Tıp Üniversitesi işbirliğinde 19-23 Nisan 2013 tarihleri arasında Bakü’de transplantasyon konusunda bilimsel farkındalığı artırmak, kurumlar arası işbirliği ile transplantasyon organizasyon ve koordinasyonunda standartların oluşturulması ve geliştirilmesine destek vermek, toplumda organ bağışı bilincinin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak amacıyla Transplantasyon Anestezisinde Güncel Gelişmeler konulu kongre yapılmıştır. Anılan kongreye Türkiye’den 25 uzman ile Orta Asya ülkelerinden 7 bilim adamının katılımına destek verilmiştir. X. Anadolu Adli Bilimler Kongresine Azerbaycan’dan Katılıma Destek Azerbaycan Sağlık Bakanlığı Adli Tıp Uzmanlığı ve Anatomik Patoloji Birliği’nin talebi üzerine, İnönü Üniversitesi’nin ev sahipliğinde 30 Ekim-2 Kasım 2013 tarihleri arasında Malatya’da düzenlenen 10. Anadolu Adli Bilimler Kongresine destek verilmiştir. Kongrede 4 gün boyunca, adli bilimler ve hukuk, adli bilimlerde uygulamalar, tıbbi uygulama hataları-malpraktis ile fitoterapinin genel sağlık alanındaki ve tedavideki yeri hususları tartışılmıştır. Su ve Sanitasyon Ağcabedi Bölge Valiliğinin Yukarı Giyameddinli ve Mirzehagverdili köylerinde 3 adet artezyen su kuyusu hizmete sunulmuştur. Ağcabedi Bölgesinin Yukarı Giyameddinli ve Mirzehagverdili Köylerinde Artezyen Kuyusu Açılması Ağcabedi Bölge Valiliğinin 3.900 kişinin yaşadığı Yukarı Giyameddinli ve Mirzehagverdili köylerinde tarımsal sulama ihtiyacının giderilmesi amacıyla Ağcabedi bölgesindeki 2 köyde 3 adet artezyen su kuyusu açılarak bölge halkının hizmetine sunulmuştur. Bu destek ile bölge halkının tarım arazilerini daha verimli kullanarak gelir ve istihdamlarına katkı sağlanması ve Dağlık Karabağ ile temas hattında bulunan söz konusu yerleşim yerlerinin boşaltılmasının önüne geçilebilmesi amaçlanmıştır. Açılan kuyulardan ortalama 70 ailenin istifade etmesi sağlanmıştır. 85 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Personeline Staj Programı Başkanlığımız ve Sağlık Bakanlığı işbirliğinde 2008 yılından beri Azerbaycan Devleti Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde sağlık alanında verilen hizmetlerin kalitesinin artırılabilmesi amacıyla çeşitli alanlarda eğitim ve staj programları düzenlenmektedir. 2013 yılında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı personeli için Ankara’da Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde staj programının oluşturulması kapsamında sekizer kişilik toplam 32 doktor ve sağlık personeli grubuna yönelik birer aylık sürelerle Nisan, Haziran, Eylül ve Kasım aylarında Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde dört aşamadan oluşan programlar düzenlenmiştir. konusu merkezde çalışan uzmanların Türkiye’de psikiyatri eğitimi almaları yönündeki talebi doğrultusunda Ruhsal Sağlık Merkezi’nde çalışan 5 psikiyatrist, 5 psikolog ve 7 sosyal hizmetler görevlisi için Sağlık Bakanlığımız ile işbirliğinde Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2013 yılı Eylül ve Kasım aylarında eğitim programları düzenlenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN TBMM’nin ilgili komisyonunda izlemek ve tecrübe paylaşımında bulunmak üzere 3-9 Kasım 2013 tarihleri arasında Azerbaycan Milli Meclisi’nin İnsan Hakları Daimi Komisyonu’ndan 5 uzmanın ülkemize gelmesine destek sağlanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Kamu Yatırımları Kadro Potansiyelinin Güçlendirilmesi Projesi Azerbaycan Hükümeti ve Dünya Bankası Uluslararası Kalkınma Birliği arasında 1 Ekim 2009 tarihinde Finansman Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma 2010-2013 yıllarını kapsamaktadır. Anlaşma çerçevesinde 2013 yılında kamu yatırımları alanında Kadro Potansiyelinin Güçlendirilmesi Projesi hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında Azerbaycan Eğitim Bakanlığı ile Azerbaycan Yol Bilimsel Proje Araştırma Enstitüsü uzmanlarına yönelik ülkemizde staj programı düzenlenmiştir. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 7 Ocak3 Mart 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen program sırasında yol sektöründe laboratuvar ortamında test denemelerinin yapılması konusu ele alınmıştır. Azerbaycan Sayıştay İdaresine Yönelik Kapasite Geliştirme Programı Sayıştay Başkanlığı ile Azerbaycan Sayıştay İdaresi arasındaki ikili anlaşmalar çerçevesinde, Azerbaycan Sayıştay İdaresi personeli için 25-30 Kasım 2013 tarihleri arasında Ankara’da Sayıştay Başkanlığı’nda tecrübe paylaşımı eğitimi düzenlenmiştir. Eğitim programında, Azerbaycan Sayıştay İdaresinden 20 kişilik heyete, Türk Sayıştayı’nın hukuki yapısı, denetimde kalite kontrolü, uluslararası denetim standartları çerçevesinde yürütülen mali denetim ve uygunluk denetimi faaliyetleri, bilgisayar destekli denetim uygulamaları, kesin hesap denetimi ve raporlaması konularında bilgilendirme yapılmıştır. Azerbaycan Milli Meclisi İnsan Hakları Daimi Komisyonu Kapasite Geliştirme Programı 2011 yılından beri Başkanlığımız ve TBMM işbirliğinde Azerbaycan Milli Meclisi uzmanlarına yönelik eğitim programları düzenlenmektedir. Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Genel Sekreterliği’nin talebi çerçevesinde, insan hakları konularında yapılan çalışmaları 86 Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Devlet İdarecilik Akademisi ile Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) işbirliğinde Bakü’de Azerbaycan belediyelerinin başkan ve yöneticilerine yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. 20 Sayıştay Başkanlığı ile Azerbaycan Sayıştay İdaresi anlaşması çerçevesinde, Ankara’da 20 kişiye tecrübe paylaşımı eğitimi düzenlenmiştir. 30 Azerbaycanlı Yerel Yöneticiye Yerel Yönetimler Eğitim Programı Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Devlet İdarecilik Akademisi ile Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) işbirliğinde 4-15 Mart 2013 tarihleri arasında Bakü’de Azerbaycan belediyelerinin başkan ve yöneticilerine yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. Devlet İdarecilik Akademisi’nde gerçekleştirilen eğitim programlarına başta başkent Bakü’nün ilçe belediyeleri olmak üzere Gence, Sumgayıt, Şirvan, Lenkeran, Mingeçevir, Şeki, Yevlah, Nahçıvan, Guba, Gusar, Haçmaz, Gebele Şamahı, Şemkir ve Celilabad’ın belediye başkan ve yöneticileri olmak üzere toplam 30 yerel yönetici katılmıştır. Eğitimler TODAİE, Ankara Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi öğretim üyeleri ile İçişleri Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığı uzmanlarından oluşan toplam 20 kişilik heyet tarafından verilmiştir. Eğitim programı kapsamında yerel yönetimlerde iletişim, personel rejimi, afet yönetimi, yerel yönetimlerde denetim, Türkiye’de yerel yönetimler reformu, yerel yönetimler ve siyasal katılım, yerel yönetimlerde e-dönüşüm, halkla ilişkiler, stratejik planlama, yatırım planlaması, yerel yönetimler maliyesi ve bütçe süreci, yerel yönetimler ve demokrasi, uluslararası ilişkiler ve değişim yönetimi konularına yer verilmiştir. Eğitim programıyla Azerbaycan’da yerel yönetimlerin kapasitelerinin geliştirilmesi ile Türkiye’nin yerel yönetimler alanında sahip olduğu bilgi ve tecrübenin Azerbaycan ile paylaşılması amaçlanmıştır. TDBB Yerel Yönetimler Eğitim Programına Azerbaycan’dan 30 Temsilcinin Katılımına Destek Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) bünyesinde 2008’de kurulan Uluslararası Yerel Yönetimler Eğitim Merkezi (UYEM) tarafından kamu kurum ve kuruluşları, büyükşehir belediyeleri ve akademisyenlerin katkılarıyla 2008-2012 yılları arasında, her yıl üç dönem halinde teorik ve uygulamalı eğitim programları düzenlenmektedir. Programın 2008 yılı I. dönemi 24 Mart-1 Nisan 2008 tarihleri arasında Makedonya, Kosova ve Yunanistan’dan katılan meclis üyeleri, belediye başkanları ve başkan yardımcılarına yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Programın devamı doğrultusunda 1-8 Aralık 2013 tarihleri arasında TDBB UYEM’de gerçekleştirilen eğitim programına ise Azerbaycan’dan 20 temsilcinin katılımına destek sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN Gençliğe Yardım Fonu Konferans Salonu Tadilatı ve Tefrişatı Gençliğe Yardım Fonu, bir sivil toplum kuruluşu olarak 1994 yılında Azerbaycan Adalet Bakanlığı tarafından kurulmuştur. Eğitim, sosyal, kültürel ve insani yardım alanlarında faaliyet gösteren Fon, 2004 yılında Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) istişare kurulu üyeliğine katılım hakkı da elde etmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Azerbaycan Haftası Etkinlikleri Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin talebi doğrultusunda, Başkanlığımız ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi işbirliğinde 18-21 Kasım 2013 tarihleri arasında Edirne, Sakarya, Bursa, Yalova ve Ankara’da Azerbaycan Haftası etkinlikleri düzenlenmiştir. Etkinlikler kapsamında Uludağ, Trakya ve Yalova Üniversiteleri ile Balıkesir Üniversitesi Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde paneller gerçekleştirilmiştir. Panellerde Azerbaycan, Azerbaycan-Türkiye İlişkileri, Azerbaycan Dış Politikası Nereye Gidiyor? gibi konular ele alınmıştır. Azerbaycan Haftası etkinliklerine Azerbaycan’dan 4 kişinin katılımına destek sağlanmıştır. Başkanlığımızca yenilenen Gençliğe Yardım Fonu merkezindeki 300 kişilik konferans salonu, Fon tarafından düzenlenen programlar yanında diğer STK’lar, devlet kurumları, üniversiteler, öğrenci birlikleri ve dernekler tarafından da ücretsiz olarak kullanılabilmektedir. Yaşayan Yunus Emre konulu uluslararası sempozyuma 16 bilim adamı katılmıştır. Siyezenli Gençlere Bilgisayar Kursu Azerbaycan’da faaliyet gösteren Sosyal Destek İçtimai Birliği tarafından Siyezen bölgesinde düşük gelirli ailelerin çocukları için düzenlenmesi planlanan bilgisayar kursu için 6 adet bilgisayar ile 1 adet yazıcı temin edilmiştir. VII. Uluslararası Gülen Çocuk Şenliği Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği tarafından 2013 yılında yedincisi düzenlenen Uluslararası Gülen Çocuk Şenliği, dünyanın çeşitli bölgelerinden çocukları İstanbul’da bir araya getirerek “engelli Siyezen’deki bilgisayar kursuna 6 bilgisayar ile 1 yazıcı temin edilmiştir. Yunus Emre Kültürünün Yaşatılmasına Destek Gerek dil ve edebiyat açısından gerekse her iki ülkede önemli izleri olan tasavvuf kültürü bakımından büyük önemi olan Yunus Emre’nin Azerbaycan toplumuna tanıtılması amacıyla Yunus Emre’nin gönüllere hitap eden mısralarının Azerbaycan’da okul, ev ve ortak mekânlara ulaşabilmesi için özel tasarım kitap ayraçları ve levhalar basılarak dağıtılmıştır. Bunun yanında Bakü Büyükelçiliğimiz ile Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Edebiyat Enstitüsü işbirliğinde 9 Aralık 2013 tarihinde Bakü’de düzenlenen Yaşayan Yunus Emre konulu uluslararası sempozyuma 16 bilim adamının katılımına destek sağlanmış, ayrıca etkinlik sırasında da bahse konu ayraç ve levha dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan’da Yunus Emre adının yaşatılmasına destek kapsamında ayrıca Türkiye’den 2 akademisyen ve 1 araştırmacı yazarın Azerbaycan Gah Bölgesi Oncallı Köyü Oğuz Kabristanı’ndaki Yunus Emre ve hocası Taptuk Emre’ye atfedilen mezarların bakım ve restorasyona tabi tutularak iyileştirilmesine yönelik bir çalışma ziyaretine destek sağlanmıştır. “Türk Dünyasını Aydınlatanlar: Mehmet Akif Ersoy ve Hüseyin Cavid” Uluslararası Konferansına Destek Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü, Mehmet Akif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı ile Kafkas Üniversitesi işbirliğinde 16-18 Mayıs 2013 tarihleri arasında Bakü’de “Türk Dünyasını Aydınlatanlar: Mehmet Akif Ersoy ve Hüseyin Cavid” başlıklı uluslararası konferans düzenlenmiştir. Büyük Türk şair Mehmet Akif Ersoy ile Azerbaycan’ın büyük şairlerinden Hüseyin Cavid’in yaşam ve eserlerinin ele alındığı ve 3 gün süren ve Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Mısır, Özbekistan, Ukrayna, Bosna-Hersek, Makedonya, Sırbistan ve Rusya’dan çok sayıda bilim adamının katıldığı konferansa katılıma Başkanlığımızca destek verilmiştir. 87 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Gençliğe Yardım Fonunun merkez binalarında 250 m2 alanda, 300 kişilik çok amaçlı bir konferans salonu bulunmakta olup, Fon tarafından düzenlenen programlar yanında ülkede faaliyet gösteren diğer STK’lar, devlet kurumları, üniversiteler, öğrenci birlikleri ve dernekler tarafından da ücretsiz olarak kullanılabilmektedir. Bu kapsamda, konferans salonunun günümüz şartlarına uygun tamiratının yapılarak ihtiyaç duyulan tefrişatının gerçekleştirilmesine yönelik olarak salonun koltukları ve kapıları yenilenmiş, duvarları kağıt ile kaplanmış, zeminine halılar döşenmiştir. İlaveten ses sistemleri, projeksiyon cihazı ve perdesi, toplantı masası, jeneratör ve 2 adet klima alınmıştır. 300 çocukların eşit yaşam haklarının önündeki engellerin kaldırılması” mesajının ulusal ve uluslararası kamuoyuna duyurulması ile ülkemizin ve kültürümüzün tanıtılmasını amaçlamaktadır. Kimsesiz, engelli, göçmen ve mülteci çocukların haklarının korunması ile onların eğitim ve öğretimlerine destek vermek amacıyla faaliyet gösteren Azerbaycan Çocuk Fonu Binegedi Bölge Şubesinin talebi üzerine 26-30 Nisan 2013 tarihleri arasında düzenlenen şenliğe Azerbaycan Çocuk Fonu’na kayıtlı 8 engelli çocuk ve genç ile refakatçi olarak 3 ebeveyn ve 1 Azerbaycan Çocuk Fonu temsilcisinden oluşan 12 kişilik grubun şenliğe katılımı için destek sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Kafkas İslam Ordusu Kitabının Basımı Bakü’nün, Nuri Paşa Komutasındaki Kafkas İslam Ordusu tarafından işgalden kurtarılmasının 95. yıldönümü vesilesiyle, Büyükelçiliğimiz tarafından 15 Eylül 2013 tarihi itibariyle bir dizi etkinlik düzenlenmiştir. Söz konusu etkinlikler kapsamında, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Kafkas İslam Ordusu kitabından 1.000 adet basılmıştır. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Azerbaycan’dan 15 Kişilik Basın Müşavirleri ve Basın Mensupları Heyetinin Türkiye’ye İnceleme Ziyareti Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Kitle İletişim Araçlarının Gelişimine Devlet Desteği Fonu ile işbirliğinde 25-29 Mart 2013 tarihleri arasında ülkemize düzenlenen çalışma ziyareti için destek sağlanmıştır. Ziyaret programına, Azerbaycan Adalet, Maliye, Vergi, İçişleri, Gençlik ve Spor ile Kültür ve Turizm Bakanlıkları; Standardizasyon, Metroloji ve Patent Komitesi; Bakü Şehir Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Dairesi; Merkezi Seçim Komisyonu; Devlet Sosyal Güvenlik Fonu; Nerimanov Rayon İcra Hâkimiyeti (Valiliği); Bakü Elektrik Şebeke A.Ş. ve Azerbaycan Basın Konseyi’nin basın müşavirleri ile Kitle İletişim Araçlarının Gelişimine Devlet Desteği Fonu ve Azerbaycan Gazeteciler Şebekesi temsilcileri katılmıştır. 15 kişilik heyet; Ankara, Konya ve İstanbul’da Başkanlığımız, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, TRT Genel Müdürlüğü, Fox TV, Kanal D, Show TV ile diğer kurum ve kuruluşları ziyaret ederek tecrübe paylaşımında bulunulmuştur. Bankacılık ve Finans 5 Azerbaycan Merkez Bankası personeline yönelik insan kaynakları, kredi kayıt sistemi ve idari işler eğitim programları kapsamında, 3 Azeri uzmana İstanbul’da, 2 uzmana ise Ankara’da idari işler konularında seminerler verilmiştir. Azerbaycan Merkez Bankası Kapasite Geliştirme Programı Başkanlığımız ve Merkez Bankası işbirliğinde Azerbaycan Merkez Bankası personeline yönelik insan kaynakları, kredi kayıt sistemi ve idari işler başlıklarında eğitim programları düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, 3 Azeri uzmana 27-28 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da, 2 uzmana ise 27-31 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da idari işler konularında seminerler verilmiştir. Söz konusu işbirliği çalışması kapsamında, 10-12 Haziran 2013 tarihleri arasında ise 2 uzman için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından bankacılık ve finans konularında eğitim verilmiştir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım ve Hayvancılık Kardeş Kömeği Dergisi Kitabının Yeniden Basımı 1915 yılında Bakü’de kurulan Kardeş Kömeği (Yardımı) Komisyonları tarafından ilk olarak 1917’de yayınlanan Kardeş Kömeği Dergisi geçtiğimiz yıl Başkanlığımız ve Azerbaycan Gençliğe Yardım Fonu işbirliğinde Latin alfabesiyle kitap haline getirilerek yeniden basılmıştır. 2012 yılında 1.000 adet basılan Kardeş Kömeği kitabının yoğun ilgi nedeniyle kısa sürede tükenmesi üzerine, Azerbaycan’ın devlet üniversite ve kütüphaneleri başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtılmasının faydalı olabileceği düşünülerek, 2013 yılında ilaveten 1.500 adet basılmıştır. 88 Azerbaycan Ekonomi Kalkınma Bakanlığı tarafından tarım ürünlerinin üretimini artırmak ve tarımsal ürünlerde dışa bağımlılığını ortadan kaldırmak amacıyla Özel Pilot Tarım İşletmeleri oluşturulması için 2012 yılında çalışmalara başlanmıştır. Özel Pilot Tarım İşletmelerine Danışmanlık Desteği Azerbaycan Devlet Programı kapsamında, Azerbaycan Ekonomi Kalkınma Bakanlığı tarafından ülkede tarım ürünlerinin üretimini artırmak, ekmeklik buğday üretimini yeterli duruma getirmek ve Azerbaycan’ın tarımsal ürünlerde dışa bağımlılığını ortadan kaldırmak amacıyla Ağcabedi ve Beylagan bölgelerinde Özel Pilot Tarım İşletmeleri oluşturulması için 2012 yılında çalışmalara başlanmıştır. Bu çerçevede söz konusu işletmelerde modern teknoloji kullanımı ve özel olarak da basınçlı sulama sistemleri ile planlama ve projelendirme konularında danışmanlık desteği sağlanmıştır. Proje kapsamında kaliteli ve yüksek verimli tohumlarla ekim nöbetinin tespiti, toprak özelliklerinin belirlenmesi ve iyileştirilmesi, ikinci ürün yetiştirme teknikleri ve doğrudan ekim yönteminin uygulanabilmesi gibi konularda başarılı çalışmalar yapılmıştır. Örneğin Ağcabedi ve Beylagan bölgele- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AZERBAYCAN malar yürütülmektedir. Bu kapsamda, el yazması eserleri kataloglama, yenileme ve dijital ortama aktarma konularında ülkemizin sahip olduğu tecrübenin Azerbaycan’a aktarılması sağlanmıştır. rinde yaklaşık 50.000 dekarlık araziden bir yılda 2 ürün alınması sağlanmıştır. Türkiye menşeli buğday ve mısır tohumlarıyla Azerbaycan’da yüksek verim değerlerine ulaşılmıştır. Buğdayda 1 dekardan 810 kilogram, dane mısırda 1 dekardan 1.250 kilogram verim elde edilmiştir. Turizm Termal Tesisler Kapasite Geliştirme Çalışma Ziyareti Zengin bir kültürel mirasa ve doğal güzelliklere sahip Azerbaycan’a gelen turist sayısı her geçen yıl artmaktadır. Ancak, ülkede termal turizm için altyapı yetersiz durumdadır. Termal turizm alanında geliştirilen projelerle hem ülkenin bu yöndeki ihtiyaçlarının karşılanması hem de turizm potansiyelinin geliştirilmesine katkı sağlanması planlanmaktadır. Bu doğrultuda, Azerbaycanlı yetkililerin ülkemizde Afyonkarahisar yöresindeki kaplıcalar ile yaz ve kış turizmini birlikte barındıran ve termal kapasitesi gelişmiş olan Bursa ilimizi ziyaret etmelerinin faydalı olacağı düşünülmüştür. Başkanlığımız, Bursa Valiliği ve Afyon Kocatepe Üniversitesi işbirliğinde 11 seyahat acentesi temsilcisi ile 5 basın mensubundan oluşan 16 kişilik Azerbaycan heyeti 1-10 Aralık 2013 tarihleri arasında Bursa ve Afyonkarahisar’daki kaplıcalara yönelik info-tur (bilgi turu) olarak tabir edilen bir inceleme ziyareti gerçekleştirmişlerdir. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Azerbaycan’da 3.752 Adet El Yazma Eserin Korunması Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğü ile işbirliğinde Azerbaycan’da bulunan elyazması eserlerin korunmasına yönelik olarak çalış- 16 11 seyahat acentesi temsilcisi ile 5 basın mensubundan oluşan 16 kişilik Azerbaycan heyetine termal tesislerimizde çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Azerbaycan’daki elyazması eserlerin korunmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu doğrultuda, Başkanlığımız tarafından Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Muhammed Fuzuli El Yazmaları Enstitüsü ile Bakü İslam Üniversitesi Zagatala İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi’ne projenin ilk aşaması olarak ekipman ve malzeme desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda nem ve ısı ölçme cihazları, dijital fotoğraf makinesi, çekim sehpası, farklı renklerde ibrişim makara, zamk, kemik isteka, Japon kağıdı, boyanmamış deri ile deri boyası, deri balsamı ve deri bıçağı, 22 ayar altın varak gibi malzemelerden oluşan 32 kalem malzeme hibe edilmiştir. Programın ikinci aşamasında ise, Azerbaycan’dan 10 uzmana yönelik 4-15 Kasım 2013 tarihleri arasında ülkemizde Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü’nde klasik cilt ve sayfa tamiri, kitap tespit ve kataloglama ile kitap sayısallaştırma konularında eğitim verilmiştir. 89 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Azerbaycan’da Arıcılığın Geliştirilmesi Azerbaycan’da arıcılığın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik hazırlanan ve Azerbaycan Arıcılar Birliği işbirliğinde sürdürülen Kırsal Kalkınma Programı kapsamında göçmen ve mültecilerin geçici olarak iskân ettikleri ülkenin güney ve güneybatı bölgelerinde toplam 100 aileye yönelik arıcılık işletmeleri kurulmuştur. Bu doğrultuda, ihtiyaç duyulan malzeme, ekipman ve ilaç desteği sağlanmış, buna ek olarak 115 kişiye arıcılık eğitimi verilmiştir. Anılan projenin teknik takibine devam edilmektedir. Türkiye’den konu uzmanları ilk olarak, 1823 yılında kurulan Kafkas Müslümanları İdaresi Kütüphanesi ile Bakü İslam Üniversitesi Kütüphanesinde incelemelerde bulunarak mevcut 1.928 adet el yazması ile 1.824 adet Arap harfli matbu eser olmak üzere toplam 3.752 adet eserin kataloğunun çıkarılması, restore edilmesi, sayısallaştırılması, koruma tedbirlerinin belirlenmesi ile çalışanların eğitilmesi hususlarında bir yol haritası belirlemiştir. Ardından Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Muhammed Fuzuli Elyazmaları Enstitüsü ziyaret edilerek benzer şekilde mevcut elyazması eserlerin korunarak yenilenmesi ve sayısallaştırılması faaliyetleri ile ilgili enstitü yönetimi ve çalışanlarıyla bir değerlendirme toplantısı yapılmıştır. GÜRCİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GÜRCİSTAN NÜFUSU 4.483.000 YÜZÖLÇÜMÜ 69.700 km² Gürcistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) Eğitim İdari ve Sivil Altyapılar %61,72 %13,48 Sağlık Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %1,54 %5,60 Su ve Sanitasyon Tarım ve Hayvancılık %17,35 %0,31 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Gürcistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) % 3,65 % 1,50 2008 % 0,69 2009 2010 % 0,66 2011 % 1,28 2012 % 1,29 2013 91 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GÜRCİSTAN öğrenci eğitim görmektedir. 2013 yılında ısıtma sistemi kurulan okulun çevre düzenlemesi de yapılmıştır. Bu doğrultuda, 970 m2 alanın iç cephe boyaması yapılmış, girişteki tel örgüler yenilenmiş ve 12x20 m alanda çocuk oyun alanı kurulumu gerçekleştirilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim I. Kösali Köy Okulu Tadilatı 2006 yılından beri Gürcistan Milli Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından Kamu Okullarının Rehabilitasyonu Milli Projesi yürütülmektedir. Proje çerçevesinde, ülke genelinde 240 okulun büyük çaplı, 942 okulun ise kısmi rehabilitasyonu yapılmış, 83 yeni okul inşa edilmiştir. Bu kapsamda, 2012 yılında kapalı spor salonu tadilatı Başkanlığımız tarafından yaptırılan 32 derslikli, 412 öğrencinin eğitim gördüğü I. Kösali Köy Okulu’nun atıl durumda olan tuvaletlerinin tadilatı 2013 yılında yaptırılmış ve okula 5 tonluk su deposu monte edilmiştir. Gürcistan II. Kösali Medresesi’ne Destek Kvemo Kartli bölgesi Marneuli Rayonu II. Kösali Köyü Muhtarlığının talebiyle, II. Kösali köyünde bulunan medresenin tadilatı ve çevre düzenlemesinin yapımına destek verilmiştir. 1.587 kişiden oluşan köy halkı ile birlikte civar köylerden gelen 100 kadar öğrencinin anılan medreseden yatılı olarak faydalanması sağlanmıştır. Yürütülen çalışmalar çerçevesinde, medresenin onarımı ile 312 m2’lik alanda çevre düzenlemesi yapılmış, medrese içerisine bir banyo eklenerek güneş enerjisi ile ısıtma sistemi kurulmuştur. Buna ek olarak, bahçe içerisine birer adet voleybol ve basketbol sahası yapılmıştır. Çalışmalar 17 Temmuz 2013 tarihi itibariyle tamamlanmıştır. Yılmazlı Köyü Okulu Çevre Düzenlemesi Başkanlığımız tarafından 2011 yılında tadilatı, 2012 yılında ise eğitim malzemeleri temini ile mobilya tefrişatı gerçekleştirilen Yılmazlı Köyü Okulu, Gürcistan’ın Kvemo Kartli bölgesinde yer almaktadır. 1975 yılından beri 2 katında 15 sınıfla hizmet veren okulda 25 öğretmen görev yapmakta, 170 92 Tiflis merkezde yer alan 1.720 ve 1.169 öğrenci kapasiteli 2 kamu okuluna birer sınıf oluşturularak iç donanımları sağlanmıştır. 170 170 öğrenci kapasiteli Yılmazlı Köyü Okulu’na ısıtma sistemi kurularak, okulun çevre düzenlemesi yapılmıştır. Tiflis 53. ve 55. Kamu Okullarında Dil Sınıfı Açılması Tiflis Yunus Emre Türk Kültür Merkezi tarafından Tiflis merkezde yer alan 1.720 öğrencinin eğitim gördüğü 53. Kamu Okulu ile 1.169 öğrenci kapasiteli 55. Kamu Okulu’nda dil bölümlerinin oluşturulması amacıyla destek talep edilmiştir. Bu kapsamda, 2 okulda birer sınıf oluşturularak iç donanımları sağlanmıştır. İvane Javakhişvili Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi’nde 2 İdari Odanın Rehabilitasyonu 1918 yılından beri hizmet veren ve Gürcistan’ın en köklü eğitim kurumlarından biri olan 30.000 öğrenci kapasiteli Tiflis İvane Javakhişvili Devlet Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi’nin 2 idari odasının tadilat ve tefrişatı yapılmıştır. İmparatorluğun Alacakaranlığında Kafkaslar Konferansına Destek 1918 yılında eğitim hayatına başlayan Tiflis İvane Javakhişvili Devlet Üniversitesi bünyesinde yaklaşık 30.000 öğrenci öğrenim görmektedir. Üniversite Rektörlüğü tarafından 5-9 Haziran 2013 tarihleri arasında İmparatorluğun Alacakaranlığında Kafkaslar: 1870’lerden 1920’lere Milliyetçilik, Etnik Kimlik ve Millet İnşası Konferansı düzenlenmiştir. Çeşitli ülkelerden akademisyenleri bir araya getiren Konferans çerçevesinde, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya’da oluşan güç dengeleri, Kafkas ülkelerinin ulus-devlet süreci ile I. Dünya Savaşının sosyal, politik ve askeri koşullarının Osmanlı karar vericileri üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Konferans ile akademisyenler ve farklı alanlarda araştırmalar yapan sosyal bilimciler bir araya gelmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GÜRCİSTAN Sağlık Gürcistan Sağlık Sektörüne Yönelik Kapasite Geliştirme Programı Başkanlığımız, Sağlık Bakanlığımız ve Gürcistan Kanserle Mücadele Milli Vakfı işbirliğinde 20 Mayıs-8 Haziran 2013 tarihleri arasında Gürcü doktor ve hemşireler için Ankara’da staj ve eğitim programı düzenlenmiştir. Gürcistan’dan 14 doktor ve 3 hemşire olmak üzere toplam 17 sağlık personelinin katıldığı programda sağlık personeli, Ankara Yüksek İhtisas Eğitim Araştırma Hastanesi ile Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi’nin patoloji, kardiyoloji, radyoloji ve cerrahi bölümlerinde staj eğitimi almıştır. Gürcistan’dan 14 doktor ve 3 hemşire toplam 17 kişiye Ankara’da staj ve eğitim programı düzenlenmiştir. Marneuli Sünnet Organizasyonuna Destek Gürcistan’ın güney doğusunda yer alan Kvemo Kartli bölgesinin aynı adı taşıyan ilinin merkezi olan 20.000 nüfuslu Marneuli’de faaliyet gösteren Gürcistan Dostluk Derneği kültür, sanat, eğitim, ekonomi ve turizm alanlarında Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen sünnet şöleni için destek verilerek 500 çocuğun sünnet kıyafetleri temin edilmiştir. Su ve Sanitasyon 28.300 Gürcistan’da iki yılda açılan toplam 18 su kuyusundan 28.300 kişinin faydalanması sağlanmıştır. Gürcistan’a 8 Su Kuyusu Gürcistan’ın Ozurgeti, Lançhuti, Mtsheta, Kaspi, Marneuli, Helvaçauri ve Kobuleti bölgelerine bağlı bazı köy belediyelerinde temiz içme suyuna erişimde sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu doğrultuda, anılan bölgelerin belediyeleri ile Acara Özerk Cumhuriyeti’nin düzlük bölgelerinde içme suyu sıkıntılarının ortadan kaldırılması ve yerleşim birimlerinde yaşayan halkın sağlıklı içme suyuna kavuşturulması amacıyla 2012 yılında çalışmalara başlanarak Temiz İçme Suyu Projesi hayata geçirilmiştir. Lançhuti bölgesi Lesa köyü, Mtsheta bölgesi Tserovani köyü, Kaspi bölgesi Kodistskaro köyü, Marneuli bölgesi Hancigazlo, Kiraç-Muganlo, Kuşçu, Keşalo, I. Kösali ve Krasniselo köylerinde toplam 10 adet su kuyusu açılmıştır. 2013 yılında devam eden çalışmalarla Ozurgeti bölgesi Pampalet köyü, Kaspi bölgesi Khidikuri köyü, Acara Helvaçauri bölgesi Peria Ahalşeni köyü ile Çarnali Ahalsopeli köyü, Acara Kobuleti bölgesi Oçhamuri köyü, Tsetshlauri köyü, Cihancuri köyü ile Tikeri köyünde toplam 8 adet su kuyusu daha açılmıştır. Kuyulardan daha etkin bir şekilde yararlanmak amacıyla çeşme ve depolar yaptırılmış ve boru hatları döşenmiştir. 2013 yılı itibariyle toplam 18’e ulaşan su kuyularından anılan bölgelerde yaşayan 28.300 kişinin faydalanması sağlanmıştır. 93 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Tisemlari Köyüne İlk Yardım Merkezi Kurulması Gürcistan Acara Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, merkezi hükümetten bağımsız olarak Acara Bölgesinde sağlık politikasının belirlenmesiyle yükümlüdür. 1990’lı yıllardan bu yana sağlık sektöründe hızla devam eden özelleştirme süreci ülkede sağlık sektörünün gelişmesini olumsuz etkilemiş ve özelleştirilen sağlık merkezlerinin birçoğu faaliyet alanını değiştirmek zorunda kalmış, bazıları kapatılmış, kimilerinde ise zamanla cihazlar eskimiş ve kullanılamaz hale gelmiştir. 2012 yılı itibariyle Devlet tarafından özelleştirilen merkezlerin geri alınması, sağlık merkezi olmayan yerlerde yeni sağlık ocaklarının kurulması ve sağlık hizmetleri kalitesinin iyileştirilmesi yönünde önemli adımlar atılmakta olup bu kapsamda Sağlık Bakanlığına Tisemlari köyünde ilk yardım merkezi eksiliğinin giderilmesi ve merkezin tıbbi donanımı hususunda destek sağlanmıştır. Destek kapsamında, Tisemlari köyünde bulunan tek kat ve 44 m2 üzerine inşa edilen anılan merkezin tüm mobilya ve tıbbi donanımı temin edilerek 221 nüfuslu köy halkının hizmetine sunulmuştur. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GÜRCİSTAN katılmıştır. Çalıştayda Gürcistan’da demokrasinin geliştirilmesi, sivil toplumun oluşturulması ve ülkenin Avrupa entegrasyonu ile Türkiye-Gürcistan işbirliği, bölgesel planda demokratik standartların yükseltilmesi başlıkları ele alınmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Gürcistan Genç Kamu Görevlileri Eğitim Programı 1999 yılından beri faaliyet gösteren Gürcistan Strateji ve Uluslararası Araştırma Derneği, kamu yönetiminin geliştirilmesi, siyasi ve ekonomik reformların uygulanması ve bölgesel işbirliğinin geliştirilmesine katkı sağlaması amacıyla kurulmuştur. Dernek, Gürcistan’ın potansiyeli ve sorunlarına ilişkin uluslararası toplumun dikkatini çekme ve Gürcistan Hükümeti ile araştırma yapan kurumlar arasında diyalogun geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütmektedir. Dernek tarafından yürütülen programlar ile gençlerin kamu kurumları ile sivil toplum kuruluşlarında aktif rol almaları sağlanmaktadır. Tiflis’te genç kamu görevlileri için düzenlen eğitim programına katılacak diplomatlar ve yüksek kamu görevlileri sınavla seçilmiştir. Kasım 2013-Mart 2014 arasında 4,5 ay süreyle düzenlenen eğitim programından 20 kişi faydalanmıştır. Seçim Sonrası Demokrasi ve Siyasi Kültür Çalıştayına Destek Tiflis Devlet Üniversitesi Sosyal ve Siyasal Bilgiler Fakültesi bünyesinde sivil toplumun oluşturulması, insan haklarının korunması, etnik sorunların çözülebilmesi, bölgesel güvenlik ve jeopolitik tehditlerin analizi hususlarında dersler verilmekte ve çok sayıda uluslararası çalıştay ve yuvarlak masa toplantılarına ev sahipliği yapmaktadır. Bu şekilde farklı bakış açıları ile bölge sorunlarına getirilebilecek çözümlerin tartışıldığı ortak zeminler oluşturulmaktadır. Fakülte tarafından 15 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen Seçim Sonrası Demokrasi ve Siyasi Kültür Uluslararası Çalıştayı için destek sağlanmıştır. Çalıştaya yerel yönetimler, basın, hukuk ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan 50 uzman 94 Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Tiflis’te genç kamu görevlileri için düzenlen eğitim programına katılacak diplomatlar ve yüksek kamu görevlileri sınavla seçilmiştir. Kasım 2013Mart 2014 arasında 4,5 ay süreyle düzenlenen eğitim programından 20 kişi faydalanmıştır. 50 Tiflis Devlet Üniversitesi Sosyal ve Siyasal Bilgiler Fakültesi tarafından 15 Mayıs 2013 tarihinde gerçekleştirilen Seçim Sonrası Demokrasi ve Siyasi Kültür Uluslararası Çalıştayı için destek sağlanmıştır. Çalıştaya yerel yönetimler, basın, hukuk ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan 50 uzman katılmıştır. AİSİ Rehabilitasyon ve Sosyal Adaptasyon Merkezi’ne Destek AİSİ Rehabilitasyon ve Sosyal Adaptasyon Merkezi, 2004 yılından beri engelli çocuk ve yetişkinlere yönelik rehabilitasyon çalışmaları yürütmektedir. Merkez, Gürcistan Milli Eğitim ve Bilim Bakanlığı ile Çalışma, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı mevzuatına uygun olarak eğitim ve rehabilitasyon faaliyetlerini yürütmektedir. Tadilatı yaptırılan 60 kişi kapasiteli AİSİ Rehabilitasyon ve Sosyal Adaptasyon Merkezi’nde, 5-12 yaşındaki engelli çocukların kamu okullarında özel eğitim alabilmeleri ve 12-18 yaş aralığındaki gençlerin meslek öncesi eğitimine yönelik gerekli teknik donanımları sağlanmaktadır. Bu doğrultuda, 408 m2’lik 3 katlı bina ve 822 m2’lik 2 katlı binanın tadilatı ile iki bina arasına geçit yapılmış, iki bina için birer asansör ile ısıtma sistemi kurulmuştur. Ayrıca, 1.855 m2’lik alanda çevre düzenlemesi yapılmıştır. 2013 yılı Mart ayı içerisinde anılan tadilat ve çevre düzenlemesi çalışmaları devam ederken, engelli çocukların sebze üretimi çalışmaları için merkezin bahçesinde mini bir uygulama serası yapımı talep edilmiştir. Bu kapsamda, merkezden destek alan engellilere istihdam oluşturulabilmesi amacıyla merkezin bahçesinde makine ile tesviye yapılmış, 210 m2’lik alanda demir konstrüksiyonlar aracılığıyla bahçe sera örtüsüyle kaplanmış ve seraya toprak getirilmiştir. 2013 yılı Mayıs ayında tadilat, Temmuz ayında ise sera çalışmaları tamamlanmıştır. Tadilatın tamamlanmasının ardından 28 kalemden oluşan toplam 226 adet mobilya, müzik ve spor aletleri temin edilerek merkeze teslim edilmiştir. Bolnisi Belediyesi Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nin Desteklenmesi Güney Gürcistan’ın Kvemo Kartli bölgesinde bulunan Bolnisi rayonu yerel yönetimine bağlı olarak faaliyet gösteren Gantiadi Engelli Merkezi, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) desteği ile 22 Eylül 2009’da hizmete açılmıştır. Merkez bünyesinde 4-22 yaş aralığındaki zihinsel engelli çocuk ve gençler için okul öncesi terapi ve reha- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU GÜRCİSTAN bilitasyon hizmeti verilmektedir. Yaklaşık 40 kişi kapasitesiyle 253,4 m2 alana sahip 2 katlı binada faaliyet sürdürülmektedir. Söz konusu binanın 20 yıllık olduğu ve merkez faaliyete başlamadan önce herhangi bir tadilat görmemesi nedeniyle elektrik, su ve kanalizasyon tesisatı ile döşeme, pencere ve kapılar yenilenmiştir. Buna ek olarak, ısıtma sistemi ile çevre düzenlemesi yapılmış ve dış cephe duvarları boyanarak tadilat tamamlanmıştır. Mobilya, bilgisayar, müzik aletleri ile özel oyuncaklardan oluşan 25 kalem malzeme temin edilerek tefrişat tamamlanmıştır. 100 Batum Engelliler Merkezine verilen tadilat desteğiyle merkezin hizmet kapasitesi 100 kişiye çıkarılmıştır. Arıcılığın Geliştirilmesi Programı kapsamında, 20 aileye onar kovan ve sektörel malzemeler temin edilmiştir. Tiflis’teki tek ve tarihi cami özelliğine sahip Tiflis Cuma Mescidi’nin restorasyonu tamamlanmış ve hizmete açılmıştır. Tarım ve Hayvancılık Dağlık Acara ve Macahela Vadisinde Arıcılığın Geliştirilmesi Gürcistan’da arıcılık faaliyetleri tarım sektörü içinde önemli bir paya sahip olmamakla birlikte, arıcılık yapan çiftçiler öncelikle kendi ihtiyaçlarını karşılayarak geriye kalan ürünlerin satışını yapmaktadır. Ancak, dağlık Acara ve Macahela vadisinde arıcılık için ciddi bir potansiyel bulunmaktadır. Bu potansiyelin değerlendirilebilmesi amacıyla yoğun olarak yetiştiriciliği yapılan Kafkas arı ırkının saf hatlarının kapalı havza özellikleri korunacak şekilde mevcut kolonilerin çoğaltılması yoluyla üretimin kademeli olarak artırılması planlanmaktadır. Bu kapsamda, bölge halkına verilecek malzeme desteğinin yanı sıra anılan hususlarda eğitimlerin yapılması gerekmektedir. Üç yıllık bir süre içinde aşamalı olarak gerçekleştirilecek Dağlık Acara ve Macahela Vadisinde Arıcılığın Geliştirilmesi Programı kapsamında, 2012 yılının yaz aylarında 20 aileye onar kovan ve sektörel malzemeler temin edilmiştir. Buna ek olarak, kovan verilen ailelere yönelik sonbahar ve kış aylarında Türkiye’den uzmanlarca yerinde eğitimler verilmiştir. 1-4 Mayıs 2013 tarihleri arasında ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından görevlendirilen 2 uzman tarafından kovan dağıtılan ailelere verilen eğitim için destek sağlanmıştır. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Tiflis Cuma Mescidi Restorasyonu Ülke genelinde bulunan cami, medrese ve benzer yapıların inşaat ve tadilatı, bölge halkından toplanan kaynaklarla yapılmaktadır. Tiflis’teki tek ve tarihi cami özelliğine sahip Tiflis Cuma Mescidi’nin restorasyonu kapsamında caminin zemin düzenlemesi, çevre duvarlarının, şadırvan, abdesthane ve gasilhanenin yenilenmesi yapılarak XIX. yüzyıl sonlarında inşa edilen yapının tarihi özellikleri ön plana çıkartılmıştır. Ayrıca su, elektrik tesisatı ve aksesuarları yenilenen camiye 4 tonluk su deposu monte edilmiş, güneş enerjili ısıtma sistemi kurulmuştur. Restorasyonu tamamlanan cami, 26 Temmuz 2013 tarihinde hizmete açılmıştır. 95 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Batum Engelliler Rehabilitasyon Merkez’inin Desteklenmesi Acara Özerk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından TANA Sağlık Derneği’ne devredilen Mahincauri Yenidoğan Evi, Acara Özerk Cumhuriyeti’nde 2002 yılından beri faaliyet göstermektedir. Aynı binada Batum Engelliler Merkezi de hizmet vermektedir. Binada hem daha fazla engelliye hem de kimsesiz kadınlara hizmet verilebilmesi amacıyla 4 kattan oluşan 2.629,6 m2 kapasiteli Mahincauri binasının tadilatı yapılmıştır. Binanın elektrik, su ve kanalizasyon tesisatı, pencere ve kapıları, yer döşemeleri, tavanları, dış merdiven ve balkonları yenilenmiş, iç ve dış duvarları ile çatısı temizlenip boyanmış, bahçe havuzuna fayans döşenmiş, binaya yeni asansör ve ısıtma sistemi yapılmıştır. Anılan binada tadilat öncesinde 10’u fiziksel, 33’ü zihinsel engelli toplam 43 engelli öğrencinin eğitim ve rehabilitasyonu yapılırken tadilat sonrası Batum Engelli Merkezi binası, 100 yararlanıcı kapasitesine ulaşmıştır. Ayrıca, Merkez’de zamanla yapılacak düzenlemelere paralel olarak yararlanıcı kapasitesinin 150’ye çıkarılması ve kimsesiz kadınların çocuklarıyla birlikte barınmalarının sağlanması hedeflenmektedir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ KAZAKİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN NÜFUSU 16.967.000 YÜZÖLÇÜMÜ 2.724.900 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %82,01 %3,45 Sağlık Üretim Sektörleri %3,66 %1,31 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Kazakistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) İdari ve Sivil Altyapılar %9,57 Kazakistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 9,28 % 0,73 2008 % 0,90 2009 % 3,18 2010 % 1,96 2011 2012 % 1,86 2013 97 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim 60 Kazak Öğretmenine Mesleki Eğitim Programı Milli Eğitim Bakanlığımız işbirliğinde, Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanlığı bünyesinde görev yapan 60 meslek okulu öğretmeni için eğitim programı düzenlenmiştir. Tarım, veterinerlik, okul öncesi eğitim, turizm ve inşaat olmak üzere beş farklı branştan öğretmenlere yönelik olarak hazırlanan program, 30 Eylül-12 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Çimkent ve Şamalgan Meslek Yüksekokullarına Destek Güney Kazakistan vilayetinin merkezi olan Çimkent şehrinde 27 Eylül 2008’den bu yana faaliyet gösteren Çimkent Yüksekokulu toplam 320 öğrenci ve 50 personele sahiptir. 190 öğrencinin yatılı eğitim gördüğü okulun tadilatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, okula ait yemekhanenin tavanı onarılmış, havalandırma tesisatı yenilenmiş ve okul için otomatik yangın sistemi kurulmuştur. Ayrıca kızlar bölümüne dikiş makinesi, masa, sandalye ve mutfak malzemeleri temin edilmiş ve bu sayede dikiş-nakış ve aşçılık üzerine mesleki eğitim kurslarına başlanabilmiştir. Diğer taraftan Almatı yakınlarında bulunan ve Kazakistan 2030 Kazak-Türk Gençleri Vakfı tarafından yönetilen Şamalgan Meslek Yüksekokulu bünyesinde halı saha inşa edilmiş, ayrıca sıra, masa ve dolap temin edilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Kamu Yönetimi Akademisi Öğrencilerine Eğitim Programı Kazak bürokratları yetiştiren Cumhurbaşkanlığı Kamu Yönetimi Akademisi ile işbirliğinde anılan akademinin öğrencilerine yönelik Türkiye Adalet Akademisi’nde insan hakları konusunda eğitim programı düzenlenmiştir. 19 yüksek lisans öğrencisinin katıldığı program, 29 Nisan-4 Mayıs tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir. 98 320 öğrencinin öğrenim gördüğü, 190 öğrencinin de yatılı eğitim gördüğü Çimkent Yüksekokulu’nun tadilatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Ayrıca kızlar bölümü için dikiş-nakış ve aşçılık üzerine mesleki eğitim verilmesine yönelik gerekli malzemeler temin edilmiştir. Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi’ne Yurt Binası Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi, 2000 öğrenci kapasitesiyle Kazakistan’daki en genç ve en gelişmiş yükseköğretim kurumlarından biridir. İlk önce Abilayhan Dünya Dilleri ve Uluslararası İlişkiler Üniversitesi’nin Yabancı Diller Fakültesi olarak kurulan, daha sonra da Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Enstitüsü olarak yapılanan kurum 2005 yılında üniversite statüsüne kavuşmuştur. Üniversitenin yurt ihtiyacının giderilmesine yönelik bina inşaatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Çimkent Şehrinde Öğrenci Yurdu’na 13 Kişilik Servis Aracı İhlas Vakfı, 1975 yılında İstanbul’da öğrenciler için yurt açma, yiyecek, giyecek ve yatacak yer temin etme, Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilere burs verme, kimsesizler, düşkünler ve yaşlılar için huzurevleri ve şefkat yuvaları açma amacıyla kurulmuştur. Başkanlığımızca Vakfın Kazakistan’ın Çimkent Şehrinde bulunan yurdunda kullanılmak üzere 13 kişilik bir servis aracı temin edilmiştir. Kazakistan’ın Çimkent şehrinde bulunan ve burslu öğrencilere barınma imkanı sunan öğrenci yurdu için13 kişilik bir servis aracı temin edilmiştir. Fazıl Gazi Toplu Derneği Yurdu’na Muhtelif Malzeme Astana şehrinde eğitim, kültür ve sosyal yardım alanında gönüllü olarak faaliyette bulunan ve mağdur durumdaki çocuklara eğitim vermeyi amaçlayan Fazıl Gazi Toplu Derneği’nin yurt binasının tefrişatı yapılmıştır. Tefrişat kapsamında şu malzemeler temin edilmiştir: 50 adet ranza, 100 adet yatak, 60 adet elbise dolabı, 16 adet kitaplık, 4 adet öğretmen masası ve koltuğu, 36 adet sıra, 72 adet sandalye ve 5 adet çamaşır makinesi. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN nöropatoloji alanında Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde verilen eğitimlere katılmıştır. Son olarak, 10-23 Kasım ve 3-30 Kasım 2013 tarihlerinde Onkoloji ve Travmatoloji branşlarından onar kişilik doktor grupları, Dr. Abdurrahman Yurtalan Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi ve Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde eğitim görmüştür. VI. Astana Ekonomik Forumu’nun Düzenlenmesine Katkı Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in himayesinde düzenlenen ve pek çok devlet adamı, iş adamı, akademisyen ve gazetecinin katıldığı VI. Astana Ekonomik Forumu Başkanlığımız destekleriyle 21-24 Mayıs 2013 tarihlerinde düzenlenmiştir. İlki 2008 yılında yapılan Astana Ekonomik Forumu, uluslararası finansal, iktisadi ve toplumsal sorunların ele alındığı önemli bir platform haline gelmiştir. Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in konuşmasıyla başlayan foruma, 100’ü aşkın ülkeden 10.000’den fazla temsilci katılmıştır. Forum bünyesinde ağırlıklı olarak küresel ekonomik büyüme perspektifleri, altyapı tesislerinde kullanılan yeni teknolojiler, rekabet gücü ve büyümeyle ilgili toplumsal etkenler ile küresel finans riskleri ele alınmıştır. 101 Engelli 101 çocuğa yatılı hizmet veren Kuşum Nöropsikiyatrik Tıbbi Sosyal Kurumu’nun fiziki imkânlarının geliştirilmesine yönelik destek verilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar Kazakistan Devlet Personel Yönetim Merkezi Uzmanlarına Eğitim Programı Devlet Personel Başkanlığı ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) işbirliğinde 14-20 Nisan 2013 tarihlerinde Ankara ve İstanbul’da Kazakistan Devlet Personel Yönetim Merkezi uzmanlarına yönelik eğitim programı düzenlenmiştir. 5 uzmanın katıldığı program kapsamında insan kaynakları yönetimi, kamu personeli aday seçimi, veri tabanlarının oluşturulması ve e-devlet uygulamaları konuları ele alınmıştır. Sağlık Kazak Doktorlara Fitizyoloji, Nöropatoloji, Onkoloji ve Travmatoloji Dallarında Eğitim Programı 2012 yılında 64 Kazak doktorun 5 ayrı branşta Türkiye’deki hastanelerde aldığı eğitim, 2013 yılında da sürdürülmüştür. Fitizyoloji branşında 3-16 Mart ve 24 Mart-6 Nisan 2013 tarihinde onar kişilik 2 grup, Keçiören Atatürk Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nde eğitim almıştır. 5-18 Mayıs ve 9-22 Haziran 2013 tarihlerinde beşer kişilik 2 grup ise Ereymentau İlçesi Sağlık Kurumlarına 15 EKG Cihazı Başkanlığımız ve Kazakistan Hükümeti işbirliğiyle sağlık sektörünün iyileştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda, Kazakistan’ın Akmola iline bağlı Ereymentau ilçesinde bulunan sağlık kurumları tarafından talep edilen, kalp hastalıklarının erken teşhisinde hayati öneme sahip 15 adet EKG cihazı ilçedeki sağlık kurumlarına teslim edilmiştir. Kazakistan’ın Akmola iline bağlı Ereymentau ilçesinde bulunan sağlık kurumlarına 15 adet EKG cihazı teslim edilmiştir. Kamu Yönetimi Akademisi’nde Tercüme Merkezi Kurulması Kazakistan Cumhurbaşkanlığına bağlı Kamu Yönetimi Akademisi bünyesinde Tercüme Merkezi açılmıştır. Merkez, uluslararası ilişkiler, diplomasi ve kamu yönetimi konularında yabancı dildeki eserlerin Kazakça’ya çevrilerek yayınlanması işlevini görecektir. 99 ORTA ASYA VE KAFKASLAR İskender Derneği Öğrenci Yurduna 16 Kalem Malzeme Astana şehrinde eğitim, kültür ve sosyal yardım alanında gönüllü olarak faaliyet gösteren İskender Derneği’nin 50 öğrenci kapasiteli yurduna ranza, yatak, nevresim takımları, elbise dolapları, yemek masaları ve sandalyeleri, mutfak gereçleri ve halı gibi 16 kalemden oluşan malzeme temin edilmiştir. Kuşum Nöropsikiyatrik Tıbbi Sosyal Kurumu’nun Rehabilitasyonu Batı Kazakistan iline bağlı Zelenovski ilçesine bağlı Kuşum kasabasında bulunan ve zihinsel engelli çocuklara hizmet veren Kuşum Nöropsikiyatrik Tıbbi Sosyal Kurumu, 1949 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Kurum, farklı derecelerde zihinsel engeli bulunan ve bir kısmı fiziksel olarak da engelli 101 çocuğa yatılı hizmet vermektedir. Kurumun imkânlarının geliştirilmesi amacıyla pencereleri yenilenmiş ve ortak kullanım alanları için halı ve halı kaplama temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN Terörizmle Mücadele Konusunda İşbirliği Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde il başsavcıları, milletvekilleri ve emniyet müdürlerinin aralarında bulunduğu 17 kişilik heyet için terörizmle mücadele konusunda bir çalışma programı düzenlenmiştir. 24-30 Mart 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen program kapsamında Türkiye Adalet Akademisi, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Diyanet İşleri Başkanlığı ziyaret edilmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Semeyli Engelli Vatandaşlara Servis Aracı Kazakistan’ın doğusunda bulunan Semey bölgesinde, 1949-89 yılları arasında gerçekleştirilen yüzlerce nükleer deneme nedeniyle kanser ve sakat doğum vakası yaygın bir şekilde görülmektedir. Bu durumun sonucu olarak halihazırda şehir merkezinde yaklaşık 2.000 bedensel engelli vatandaş bulunmaktadır. Semey Engelliler Vakfı ile Semey Valiliği işbirliğinde gerçekleştirilen çalışmayla engellilerin sosyal hayata katılımını kolaylaştırmak ve zaruri işlerini gerçekleştirmelerine yardımcı olmak amacıyla 1 servis aracı temin edilmiş, engelli vatandaşların ücretsiz olarak servis hizmetinden yararlanması sağlanmıştır. 43 Kazakistan’ın Almatı ilinin Karasay ilçesinde bulunan Perzent Yetimhanesi, 43 engelli yetim çocuğun ev ortamında yetiştirildiği özel bir vakıf konumundadır. Söz konusu vakıf bünyesindeki yurda ait yatakhanenin yenilerek koşullarının daha iyi hale getirilebilmesi için 12 kalem malzeme temin edilmiştir. Perzent Yetimhanesine 12 Kalem Malzeme Almatı ilinin Karasay ilçesinde bulunan Perzent Yetimhanesi, 43 engelli yetim çocuğun ev ortamında yetiştirildiği özel bir vakıf konumundadır. 2009 yılında kurulan Vakıf, hâlihazırda 1,5-18 yaş aralığındaki çocuklara hizmet vermektedir. Söz konusu vakıf bünyesindeki yurda ait yatakhanenin yenilerek koşullarının daha iyi hale getirilebilmesi için 12 kalem malzeme temin edilmiştir. Semey Görme Engelliler Okuluna Braille Alfabesi Okuma Cihazı, Kabartma Baskı Yazıcısı ve Ses İzolasyon Kabini Doğu Kazakistan’ın Semey şehrinde bulunan 3 No.lu Görme Engelliler Okulu, 1979 yılından beri bölgede görme engelli çocuklar için faaliyet gösteren tek okuldur. Eğitimin sınıflar yanında tedavi odalarında da yapıldığı okulda 63 eğitimci görev yapmaktadır. Anılan okul için Braille alfabesi okuma cihazı, kabartma baskı yazıcısı ve ses izolasyon kabini temin edilmiştir. Almatı Zihinsel Engelli ve Kimsesiz Çocuklar Okuluna Muhtelif Malzeme Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren 8 No.lu Zihinsel Engelli ve Kimsesiz Çocuklar Okulu başkent Almatı’da bulunmaktadır. 7-18 yaş arası 90 öğrencinin eğitim gördüğü okulda Bakanlık tarafından planlanan özel bir program uygulanmaktadır. 50 personelin görev yaptığı okul tarafından ihtiyaç duyulan 90 adet tek kişilik yatak, 10 adet halı, birer adet projektör, LCD televizyon ve akıllı tahta temin edilmiştir. 7 No.lu Zihinsel Engelli Çocuklar Okulu’na Mobilya ve Teknik Donanım Ağırlıklı olarak down sendromlu çocuklardan oluşan 7 No.lu Zihinsel Engelli Çocuklar Okulu, 217 öğrencisi ve 103 personeli ile başkent Almatı’da faaliyetlerini sürdürmektedir. Çocukların daha sağlıklı bir ortamda eğitim alabilmesi ve okul şartlarının iyileştirilmesi için ihtiyaç duyulan mobilya ve teknik ekipman temin edilmiştir. 100 Almatı Zihinsel Engelli ve Kimsesiz Çocuklar Okuluna yatak, halı, projektör, LCD televizyon ve akıllı tahta desteği verilmiştir. Ulıtau 2013 Altın Adam Yaz Kampına Destek Uluslararası İşletme Akademisi tarafından 2009 yılından beri düzenlenen Ulıtau Yaz Kampı her yıl Kazakistan’ın farklı bir bölgesinde kurulan Kazak çadırlarında gerçekleştirilmektedir. Başkanlığımızca desteklenen kampa 4 yılda yaklaşık 300 kişi katılmıştır. 40 saatlik Kazak dili eğitimi ile 40 saatlik geleneksel beşparmak yemeğinin hazırlanmasından kımız sağılmasına kadar Kazak kültürünün TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN çeşitli öğelerinin tanıtıldığı ağırlıklı olarak uygulamalı derslerin düzenlendiği kamp sırasında ayrıca alana yakın tarihi eser ve anıtlar gezilerek Kazak tarihi hakkında bilgilendirme yapılmaktadır. Söz konusu kamp, bu yıl Ulıtau-2013 Altın Adam adıyla Almatı şehri yakınlarındaki Türgen köyünde kurulmuştur. Anılan kamp, Kazak dilinin yaygınlaştırılması ve Kazak kültürünün tanıtılmasında oldukça önemli bir rol oynamaktadır. 5,5 milyon kitap kapasiteli Almatı Milli Kütüphanesi’ne masaüstü bilgisayar ile çeşitli kırtasiye malzemeleri temin edilmiştir. zarbayev’in Türk Dünyasında işbirliğinin gelişmesi için oynadığı öncü rol anlatılmaktadır. Belgesel kapsamında Cumhurbaşkanımız Sayın Abdullah Gül, Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, 9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, röportaj yapılan kişiler arasında yer almaktadır. Bankacılık ve Finans Ahıska Türkleri Derneği’nin Tefrişatının ve Donanımının Sağlanması Kazakistan’da yaşayan yaklaşık 100.000’den fazla Ahıskalı Türkünü temsil eden Kazakistan Ahıska Türkleri Derneği’nin 2 odasının teknik donanımı ve tefrişatı sağlanmıştır. 100 Dilde 5,5 Milyon Kitaba Ev Sahipliği Yapan Almatı Milli Kütüphanesi’ne Destek 1910 yılında kurulan Almatı Milli Kütüphanesi 1931 yılında günümüzdeki işleviyle hizmet vermeye başlamıştır. Kütüphane koleksiyonunda 100 dilde 5,5 milyon kitap bulunmaktadır. Başkanlığımızca kütüphanenin okuma salonunda bir yıl süre ile eleman görevlendirilmiş, ayrıca masaüstü bilgisayar ile çeşitli kırtasiye malzemeleri sağlanmıştır. Kazakistan Milli Bankası uzmanlarına yönelik düzenlenen eğitime 5 Kazak uzman katılmış, programda ağırlıklı olarak bankacılık ve uluslararası finansman konuları tartışılmıştır. Kazakistan Milli Bankası Uzmanlarına Yönelik Eğitim Programı Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) işbirliğinde Kazakistan Milli Bankası uzmanlarına yönelik eğitim programı gerçekleştirilmiştir. 10-16 Şubat 2013 tarihlerinde İstanbul ve Ankara’da düzenlenen 5 Kazak uzmanın katıldığı programda ağırlıklı olarak bankacılık, sorunlu akreditifler ve aktiflerin yönetimi konuları ile uluslararası finansman konuları tartışılmıştır. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim “Türk Dünyasının Büyük Şahsiyeti Nursultan Nazarbayev” Belgeseli Yapımı Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Teleradyo Kompleksi işbirliğinde “Türk Dünyasının Büyük Şahsiyeti Nursultan Nazarbayev” isimli bir belgesel hazırlanmış ve 11 Aralık 2013 tarihinde Astana’da gösterimi gerçekleştirilmiştir. Kazakça, Türkçe ve İngilizce olarak 3 dilde hazırlanan 34 dakikalık belgeselde, Kazakistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Cumhurbaşkanı Nursultan Na101 ORTA ASYA VE KAFKASLAR “Kökü Bir Türkler” Kitabının Basımı Kazak Dilbilimci Seydin Bizakov tarafından Türk halklarının dostluğunu geliştirmeye katkı amacıyla derlenen “Kökü Bir Türkler” kitabı, dünya genelinde farklı coğrafyalarda yaşayan Türk topluluklarıyla ilgili bilgiler içermekte ve Türk dünyasına ilişkin tarihsel detayları ele almaktadır. Başkanlığımızca anılan kitaptan 1.000 adet satın alınarak Kazakistan genelindeki okul ve kütüphanelere dağıtımı sağlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Meyvecilik ve Pamuk Yetiştiriciliği Konusunda İşbirliği Başkanlığımız ve Güney Kazakistan Valiliği’ne bağlı olarak faaliyet gösteren Çimkent Sosyal Girişimcileri işbirliğinde Türkiye’deki meyvecilik ve pamuk yetiştiriciliği uygulamalarının incelenmesi amacıyla bir gezi programı düzenlenmiştir. 27 Mayıs-3 Haziran 2013 tarihlerinde Antalya ve Isparta’da enstitü, üniversite ve özel işletmeleri kapsayan programa valilik yetkilileri ile girişimcilerden oluşan 12 kişinin katılımı sağlanmıştır. 14 kişilik diğer grup için aynı eğitimler 22-28 Haziran ile 1219 Eylül 2013 tarihleri arasında Antalya, Adana ve Şanlıurfa’da verilmiştir. 26 Çimkent Sosyal Girişimciler heyetine Türkiye’deki meyvecilik ve pamuk yetiştiriciliği uygulamalarının incelenmesi amacıyla Adana, Antalya, Isparta ve Şanlıurfa’da düzenlenen eğitimlerden 26 kişinin faydalanması sağlanmıştır. Turizm Meslek Okulu Öğretmenlerine Turizm Eğitim Programı Çankırı Karatekin Üniversitesi ile Astana’da bulunan Kazak Teknoloji ve İdari Bilimler Üniversitesi işbirliğinde akademisyen ve öğrencilere yönelik 3 haftalık turizm eğitim programı düzenlenmiştir. 10-30 Mart 2013 tarihlerinde Çankırı’da gerçekleştirilen programa 10 kişinin katılımı için destek sağlanmıştır. Otelcilik alanında 50 saatlik teorik eğitimin verildiği programda Ilgaz Dağı çevresindeki turistik işletmeler ile Ankara Üniversitesi ÖRSEM tesislerinde uygulamalı eğitim yapılmıştır. Eğitim ağırlıklı olarak kat hizmetleri, mutfak ve ön büro hizmetlerini kapsamıştır. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Kumay Arkeoloji Kompleksinde Muhtelif Çalışmalar 2009 yılından bu yana Kazak arkeologlar tarafından yapılan kazılarda bulunan Hun ve Göktürk devirlerine ait tapınak, mezar ve yerleşim merkezlerine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Astana’ya 130 km uzaklıktaki Akmola ili Ereymentau ilçesi yakınlarında bulunan Kumay Arkeoloji Kompleksinde yapılan kazılarda elde edilen ve dağınık halde bulunan 2.000 yıllık kalıntıların koruma altına alınması amacıyla 2013 yılında çevreleme (metal çitlerin kesilmesi, metal rafların kesilme, kaynatma işlemleri ile gri astar boyaması, çift ve rafların montajı) çalışmaları yapılmıştır. İlerleyen dönemde, bölgede bulunan yapıların rekonstrüksiyonunun yapılması ve bulunan eşyaların sergileneceği açık hava müzesi inşa edilmesi yoluyla bölgenin bir turizm alanı haline getirilmesi planlanmaktadır. İnceleme gezisi kapsamında Antalya’nın Elmalı ilçesinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Elmalı İlçe Tarım Müdürlüğü ve Elmalı Ziraat Odası ziyaret edilmiş, Isparta’nın Eğirdir ilçesinde bulunan Meyvecilik Araştırma İstasyonu’nda verilen eğitimlere katılarak elma yetiştiriciliği hakkında bilgi alınmıştır. Buna ek olarak, Türkiye’nin en başarılı meyvecilik işletmelerinden Gülbudak Elma Üretim Tesislerinde ve Eğirdir Meyvecilik Araştırma Enstitüsü’nde incelemelerde bulunulmuş, program sonunda sertifika verilmiştir. 102 Otelcilik alanında 50 saatlik teorik eğitimin verildiği Çankırı Karatekin Üniversitesi tarafından düzenlenen programa 10 turizm öğretmeninin katılımı sağlanmıştır. Batı Göktürk Kağanlığı Belgeseli Kazakistan’da Batı Göktürk Kağanlığına ait kalıntılar konusunda bir belgeselin yapım süreci devam etmektedir. Söz konusu belgeselin sadece Kumay bölgesini değil, Jambıl ilindeki Merke ve Caysan tarihi bölgelerini, Güney Kazakistan ilindeki tarihi Otrar ile Taraz ve Türkistan şehirlerindeki ortak Türk tarihi eserleri ele alması planlanmaktadır. Türkçe, Kazakça ve İngilizce olmak üzere 3 dilde hazırlanacak belgeselde, kalıntıların antik dönemdeki durumları ile işlevlerini kolaylaştıracak gelişmiş üç boyutlu grafik canlandırma çalışmalarına da yer verilecektir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KAZAKİSTAN ORTA ASYA VE KAFKASLAR 103 KIRGIZİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN NÜFUSU 5.482.000 YÜZÖLÇÜMÜ 199.951 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %36,83 %4,92 Sağlık İş ve Diğer Hizmetler %27,56 %1,95 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %4,52 %3,59 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Kırgızistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) İdari ve Sivil Altyapılar %20,63 Kırgızistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 4,84 % 1,88 2008 % 1,00 2009 % 6,06 % 0,85 2010 % 0,84 2011 2012 2013 105 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Batken İli Kademçay İlçesi Kotormo KızılBulak Köy Okuluna Mobilya ve Ekipman Kırgızistan’ın güneyinde bulunan ve ülkenin en kırsal bölgesinde yer alan Batken iline bağlı Kadamcay ilçesi Kotormo Kızıl-Bulak köyünde bulunan okul, 27 Temmuz 2012 tarihinde eğitime hazır hale getirilmiştir. İnşaat sürecine katkılarından dolayı okula eski TBMM Başkanı Köksal Toptan’ın adı verilmiştir. 2013 yılında, köy idaresi tarafından eğitimin daha verimli bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla mobilya, mutfak malzemesi vb. ihtiyaçların giderilmesi amacıyla 60 öğrencinin eğitim gördüğü okul için oyuncak, sandalye, yatak, battaniye, masa, dolap, buzdolabı, televizyon, halı ve çok sayıda benzeri tefrişat malzemesi temin edilmiştir. Bökönbayev Köyü 81 No’lu Meslek Lisesine Muhtelif Destek Başkanlığımız, Kırgızistan’ın Issık Göl eyaletinde 50 bin nüfuslu Ton ilçesindeki 9 köyün merkezi olan Bökönbayev’deki 81 No’lu Yüksek Meslek Lisesi’ne, öğrencilerin mesleki eğitimlerine katkı sağlamak üzere, kaynak makineleri, fırın, dikiş makineleri ve araç tamir takım aletleri hibe etmiştir. Askeri Okulun 2 Dil Sınıfına Ekipman ve Mobilya Kırgızistan Savunma Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda, okulda öğrenim gören Kırgız subaylarının dilbilgisinin geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla 2 dil sınıfının teknik donanımı ve tefrişatı yapılmıştır. Kırgız-Türk Dostluk Lisesi’ne Kitap Temini Kırgız-Türk Dostluk Lisesi, 2012 yılında Oş şehrinin Ak-Tilek semtinde Başkanlığımız tarafından yaptırılmıştır. 850 öğrenci kapasitesi ile 25,000 m2 arsa üzerine kurulan lisede, 350 kişilik konferans 106 278 Kırgız-Türk Dostluk Lisesi, 2012 yılında Oş şehrinin Ak-Tilek semtinde Başkanlığımız tarafından yapılmıştır. Bünyesinde toplam 36 derslik ve 16 laboratuvarı barındıran okulun kütüphanesinin zenginleştirilmesi amacıyla 278 adet edebi, bilimsel, tarihi, sosyal ve kültürel konuları içeren Kırgızca ve Rusça kitap temin edilmiştir. Kırgız subayların yararlanması amacıyla Askeri Okul bünyesinde 2 dil sınıfının teknik donanım ve tefrişatı yapılmıştır. salonu ve 220 m2’lik bir kütüphane bulunmaktadır. Bünyesinde toplam 36 derslik ve 16 laboratuvarı barındıran okulun kütüphanesinin zenginleştirilmesi amacıyla 278 adet edebi, bilimsel, tarihi, sosyal ve kültürel konuları içeren Kırgızca ve Rusça kitap temin edilmiştir. Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi Tadilatı Kırgızistan’ın en köklü ve önde gelen eğitim kurumlarından biri olan ve 10.000 öğrencinin aktif olarak eğitim gördüğü Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi’nin tadilatı kapsamında üniversitenin ana bina giriş kapısı, konferans salonu ve kabul bölümünün tadilatı yapılmıştır. Bu şekilde üniversitenin fiziki şartları iyileştirilerek öğrencilerin eğitimi için uygun bir ortam sağlanmıştır. Girişte yer alan eski profil sökülmüş, 2 adet havalandırma duvarı kırılarak yerine 4 adet kapı monte edilmiştir. Granit döşeme, tadilat ve boya işleri ile lento betonu yapılmış, aydınlatma sistemi düzenlenmiş ve 2 adet hava perdesi konulmuştur. Yine konferans salonunun aydınlatma sistemi de yenilenmiştir. Altın Muun Hayır Vakfı Özgen İlçesi Öğrenci Yurdu İnşaatına Destek Kırgızistan’ın ikinci büyük şehri olan Oş’a 54 km uzaklıkta bulunan 190.000 nüfuslu Özgen ilçesinde 2010 yılından beri yardıma muhtaç aile çocuklarının eğitimlerine katkı sağlanması amacıyla faaliyetlerini sürdüren Altın Muun Hayır Vakfı tarafından 35 öğrenci kapasiteli yurt inşaatının tamamlanması ve faaliyete geçirilmesi amacıyla 20.000 adet tuğla, 8 mm’lik laminat kaplama, 200 m2’lik 30 adet çatı kaplama malzemesi, 250 m2 fayans taban, 5.000 kg çimento, 30 adet kapı, 1 adet 3 tonluk su tankı, 2.000 adet boya, 30 adet 9’lu kalorifer ve 1 adet kalorifer kazanı gibi inşaat malzemeleri temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN Tarihten Günümüze Kırgız-Türk İlişkileri Uluslararası Sempozyumuna Destek İki ülke arasındaki ilişkilerin ve tarihi paylaşımın geliştirilmesi, Türkiye arşivleri ve kütüphanelerindeki verilerin incelenmesi, tarihe yönelik bilgi akışının sağlanması ve yeni keşiflerin teşvik edilmesi amacıyla Uludağ Üniversitesi’nde 3-4 Mayıs 2013 tarihleri arasında düzenlenen Tarihten Günümüze Kırgız-Türk İlişkileri Uluslararası Sempozyumuna 30 akademisyen tebliğ sunmak üzere katılmış ve Anadolu’da Kırgız izlerinden Hanlıklar dönemine ve 20. yüzyıla uzanan ilişkiler tartışılmıştır. Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Başkanlığı tarafından düzenlenen uluslararası kongreye destek sağlanmıştır. havalandırmalı dolap, 110 m2 perde, 1 takım telefon santrali, 8 buzdolabı, 10 bilgisayar, 8 telefon, 15 paravan, otuzar adet çöp kovası ile serum askısı, beşer adet hasta sedyesi ve tekerlekli sandalye, kırkar adet ayaklı elbise askısı ve havlu, 1 takım oturma grubu, 8 masa lambası, 2 klima, 2 evrak arşiv dolabı (20 bölmeli), 1 evrak arşiv dolabı (12 bölmeli), birer adet LCD televizyon, kesintisiz güç kaynağı, KBB koltuğu, banko ve yönetici çalışma grubu. 2013 yılında 14-17 Kasım tarihleri arasında düzenlenen forum Bişkek’te başlamış, daha sonra Issık Göl’de devam etmiştir. Dünya çapından önemli isimleri bir araya getiren, çevre kirliliği başta olmak üzere insanlığın ortak sorunlarına dikkat çeken forum, yeni koşullarda küresel sorunların ele alınmasını amaçlamıştır. Başkanlığımızca 25 uzmanın anılan kongreye katılımı için destek sağlanmıştır. Sağlık Oş Şehri Hastanesine Muhtelif Tefrişat Malzemesi Desteği Yapımı Başkanlığımızca 2012 yılında tamamlanan ve bu kapsamda; genel cerrahi, kbb, jinekoloji, diş, üroloji, göz, fizik tedavi, iç hastalıkları, nöroloji ve aile hekimliği alanlarında poliklinikleri bulunan ve günlük 700 hasta kapasitesine sahip olup, 36’sı doktor olmak üzere toplam 140 personeli bulunan Oş Şehri Kırgızistan-Türkiye Dostluk Hastanesinin tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Hastanede kullanılmak üzere temin edilen malzemeler şunlardır: 100 sandalye, 40 yazı masası, 37 muayene yatağı, 34 çalışma masası, 33 elbise dolabı, yirmişer takım nevresim, battaniye, 10 malzeme dolabı ile 2 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Cengiz Aytmatov’un doğumunun 85. yıldönümü münasebetiyle Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Başkanlığı tarafından düzenlenen uluslararası kongreye destek sağlanmıştır. 1986 yılında ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un girişimi ile kurulan Issık Göl Forumu, SSCB’nin dağılmasından önceki Perestroyka döneminin ilk yıllarında seçkin aydınları bir araya getirmeyi amaçlamıştır. Aytmatov’un, kültürler arasında diyaloğu geliştirmek amacıyla başlattığı Issık Göl Forumu, yazarın sağlığında 2 kez düzenlenmiş, vefatının ardından adı Cengiz Aytmatov ve Issık Göl Forumu olarak değiştirilmiştir. 700 Yapımı Başkanlığımızca 2012 yılında tamamlanan 700 hasta kapasiteli Oş Şehri Kırgızistan-Türkiye Dostluk Hastanesi’nde ihtiyaç duyulan malzemelerin temini gerçekleştirilmiştir. Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi Perinatal Patoloji Bölümünün Tadilatı Başkent Bişkek’te bulunan ve yılda yaklaşık 100 bin hastanın tedavi gördüğü ülkenin en büyük sağlık merkezlerinden Ulusal Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi’nde yer alan Perinatal Patoloji Bölümü, Kırgızistan’da alanında tek olma özelliğine sahiptir. Merkez’de ebelik, çocuk sağlığı hizmetleri ile pediatri alanlarında hizmet verilmektedir. Ülkenin uzak bölgelerinden gelen ve genellikle imkânları sınırlı ailelerin merkezi sinir sistemi rahatsızlığı bulunan çocukları tedavi görmektedir. Başkanlığımızca Perinatal Patoloji Bölümünün daha verimli sağlık hizmeti sunabilmesi amacıyla tadilatı gerçekleştirilmiştir. 6 Eylül 2013 tarihi itibariyle tamamlanan tadilat çalışmaları kapsamında pencere, kapı ve lavabo montajları yapılmıştır. Onkoloji Merkezi’ne Mamografi ve Doppler Ultrason Cihazları Kadınlarda göğüs kanserinin erken teşhis edilmesi amacıyla Bişkek Ulusal Onkoloji Merkezi ile Oş Onkoloji Merkezi’ne ekipman desteğinde bulunulmuştur. Bu kapsamda, ikişer adet dijital mamografi ve üst düzey renkli doppler ultrason cihazları sağlanmıştır. 107 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN Su ve Sanitasyon Tepke ve Kurbu Köylerinde 2500 Kişinin Sağlıklı İçme Suyuna Erişiminin Sağlanması Ülkenin kuzeyinde bulunan Issık Göl ili Ak-Suu ilçesine bağlı 200 haneli Tepke köyü ile Kurbu köyünde Sovyetler Birliği zamanından kalan ve kullanılamaz halde olan su dağıtım sistemi sebebiyle temiz içme suyuna erişim neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Bu kapsamda 1,5 km’lik isale hattı yenilenmiş, 25 tonluk su deposu kurulmuş ve 2 adet derin kuyu temizlenerek su verimliliği ve kalitesi artırılmıştır. Ayrıca, Tepke köyünde bulunan 750 m3 kapasiteli, kullanılamaz haldeki su deposu temizlenmiştir. İçme suyu basıncının artırılarak sürekliliğinin sağlanması ile 2.500 kişi sağlıklı içme suyuna kavuşmuştur. 6.000 Nüfuslu Karacigaç Köyünün Su Sisteminin Yenilenmesi Başkent Bişkek’e 12 km uzaklıkta bulunan 6.000 nüfuslu Karacigaç köyüne kesintisiz temiz içme suyu ulaştıracak içme su deposu ve dağıtım merkezi inşa edilerek 5.000 kişinin temiz ve sağlıklı su ihtiyacı karşılanmıştır. Böylelikle özellikle kış aylarında tamamen kesilen suyun, açılan su deposu ve yenilenme sistemi ile kesintisiz olarak tedarik edilmesi sağlanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Cumhurbaşkanlığı Basın Hizmetine Teknik Ekipman Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı İdaresinin talebi üzerine, Cumhurbaşkanlığı Basın Hizmetine altyapı ve teknik donanımının yenilenmesi amacıyla kamera, dizüstü bilgisayar, montaj bilgisayarı ve fotoğraf makinesi gibi malzemelerden oluşan ekipman desteğinde bulunulmuştur. 108 2.500 Tepke köyü ile Kurbu köyünde kullanılamaz halde olan su dağıtım sistemi yenilenmiş, 25 tonluk su deposu kurulmuş ve 2 adet derin kuyu temizlenerek su verimliliği ve kalitesi artırılmıştır. İçme suyu basıncının artırılarak sürekliliğinin sağlanması ile 2.500 kişi sağlıklı içme suyuna kavuşmuştur. Ülkemizin hukuk alandaki tecrübelerinin paylaşılması amacıyla Kırgız başsavcılar için Ankara’da düzenlenen eğitim programlarına 60 başsavcının katılımı sağlanmıştır. Kırgız Sayıştay Uzmanlarına Türkiye’de Eğitim 1996 yılında kurulan Kırgızistan Sayıştayı, 2000 yılında Devlet Mali Müfettişlik Dairesi ile birleştirilmek suretiyle Kırgızistan’ın tek yüksek denetim kurumu haline getirilmiştir. 2004 yılında yenilenen denetim yasası ile Kırgız Sayıştayı’nın denetim gücü önemli ölçüde artmıştır. Kırgız Sayıştayı’nın ülkemizin tecrübesinden faydalanabilmesi, denetim ve yönetim konularında bilgisinin artırılmasına yönelik talebi doğrultusunda, 3 uzmanın 20 Ağustos-29 Kasım 2013 tarihleri arasında ülkemizdeki eğitimlerine destek sağlanmıştır. 60 Kırgız Başsavcısına Kapasite Geliştirme Programı Ülkemizin hukuk alandaki tecrübelerinin paylaşılması amacıyla, Kırgızistan Başsavcılığı’nın talebi üzerine, 27 Mayıs-1 Haziran ve 2-8 Kasım 2013 tarihleri arasında düzenlenen 2 farklı eğitim programına 60 başsavcının katılımı için destek sağlanmıştır. Eğitimler kapsamında, başsavcılık birimlerinin faaliyetlerinin düzenlenmesi, yönetimin geliştirilmesi, mevzuat uygulama ve suç soruşturma kontrolü ile soruşturma denetimi, yolsuzlukla mücadelenin geliştirilmesi, insan kaynakları yönetimi, uluslararası ve toplum ilişkilerinin geliştirilmesi, kitle iletişim araçları ile işbirliği, başsavcılık birimlerinde lojistik ve sosyo-hukuki garantilerin oluşturulması konuları işlenmiştir. Eğitime ek olarak, konuk başsavcılar Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığı ve Sincan Adliyesini ziyaret ederek ülkemizdeki adalet mekanizmasının işleyişini yerinde gözlemleme fırsatı bulmuştur. Din İşleri Devlet Komisyonu’na Teknik Ekipman Kırgızistan Din İşleri Devlet Komisyonunun çalışma şartlarının daha verimli hale getirilebilmesi amacıyla Komisyon için şu malzemeler temin edilmiştir: Birer adet projeksiyon cihazı ve perdesi, birer adet LCD televizyon, tarayıcı ve belge kasası, ikişer adet dizüstü bilgisayar ile renkli baskı fotokopi makinesi ve 3 adet masaüstü bilgisayar. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN İttifak Uygurlar Derneği’ne Bilgisayar Ekipmanı 1989 yılında kurulan İttifak Uygurlar Derneği, Bişkek dışında 7 ilde şubeye sahip olup, yaklaşık 600.000 Uygurun yaşadığı Kırgızistan’da sosyal ve kültürel alanlarda çalışmalar yürütmektedir. Derneğin teknik donanımının geliştirilmesi kapsamında sekizer adet çift çekirdekli bilgisayar ve yazıcı, derneğin Bişkek şubesi için temin edilmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Bişkek ve Oş Belediyelerine Yerel Yönetim Konusunda Eğitim Programı Kırgızistan’ın Bişkek Belediyesi’nden 11, Oş Belediyesi’nden 2 olmak üzere toplam 13 uzman için şehir yönetimi, şehir planlama, toplu ulaşım hizmetleri, yeşillendirme, şehir temizliği, katı atık yönetimi ve sosyal yardım hizmetleri konularında Başkanlığımız ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı işbirliğinde bir hafta süreyle Ankara’da eğitim programı düzenlenmiştir. Bişkek ve Ankara arasındaki kardeş şehir ilişkilerinin geliştirilmesi ve Kırgızistan’da belediye hizmetlerinin iyileştirilmesine katkı sağlanması amacıyla gerçekleştirilen program çerçevesinde Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmaları yerinde incelenmiş, Ulus Tarihi Kent Merkezi Yenileştirme, Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm, Dikmen Vadisi Kentsel Dönüşüm ve Yeni Çiftlik Bulvarında proje alanları ziyaret edilmiş ve üstyapı, yol ile köprü çalışmaları hakkında yetkililerden bilgi alınmıştır. Ayrıca, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin sosyal alanlardaki faaliyetleri gözlemleme amacıyla Sokakta Çalışan Çocuklar Merkezi ile Planet Aile Yaşam Merkezi ziyaret edilmiştir. Bişkek’te 376 m2 arazi üzerinde oyun bahçesi olan 2 katlı bir binada Başkanlığımızca çocuk yuvası açılmıştır. Kırgızistan’ın Bişkek Belediyesi’nden 11, Oş Belediyesi’nden 2 olmak üzere toplam 13 uzman için belediyecilik eğitimi verilmiştir. Issık Göl’e 200 Çocuk Kapasiteli Balıkçı Yetimhanesi 2006 yılından itibaren Kırgızistan’da halk sağlığının geliştirilmesi, sosyal yardımlaşma, eğitim ve meslek edindirme alanlarında faaliyetlerini yürüten Orta Asya Gençlik Vakfı’nın talebiyle, yapımına başlanan Issık Göl bölgesi Balıkçı şehir merkezinde yer alan ve toplam 1.800 m2 kapalı alana sahip yetimhane binasına destek verilmiştir. Bina inşaatının tamamlanmasının ardından 200 çocuğun faydalanması planlanan yetimhane için çok çeşitli kalemlerde malzeme temin edilmiştir. Özgen İlçesi’ne Çocuk Parkı Kırgızistan’ın Oş Bölgesi Özgen ilçesinde Bursa’nın Yıldırım Belediyesi işbirliğiyle yapılan ve bölge halkı tarafından yoğun ilgi gören çocuk parkı hizmete açılmıştır. Parkta çocuklar için oyun alanlarının yanında ebeveynler için de spor aletleri yer almaktadır. “Türkiye-Kırgızistan Dostluk Parkı” adı verilen park halk için önemli bir dinlenme alanı olmuştur. Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği’nin Desteklenmesi Kırgızistan’da yaşayan yaklaşık 50.000 Ahıska Türkünü aynı çatı altında toplayan ve 1989 yılında kurulan Ahıska Türkleri Derneği’ne ait Bişkek’te bulunan ofisin onarımı ve tefrişatı yapılarak modern bir görünüme kavuşturulması sağlanmıştır. 109 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Bişkek’te 376 m2 Arazi Üzerinde 2 Katlı Çocuk Yuvası Kırgız-Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği’nin (KITİAD) talebi üzerine, Bişkek’in en işlek caddelerinden Yunusaliyev caddesinde 376 m2 arazi üzerinde müstakil, etrafı duvarla çevrili, oyun bahçesi olan 2 katlı bir binada Başkanlığımızca çocuk yuvası açılmış ve işletimi için Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu’na devredilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN 29 Ahıska Türkünün Anavatanlarını Ziyaretine Destek 1944 yılında Kırgızistan’a sürgün edilen Ahıska Türklerinin vatan hasretlerinin dindirilmesine katkıda bulunabilmek amacıyla, Ahıska Türkleri Derneği’nin talebi üzerine, 29 Ahıska Türkünün 2-9 Aralık 2013 tarihleri arasında Gürcistan’ın Ahıska bölgesini ziyaretlerine destek sağlanmıştır. Bu destek ile Kırgızistan’ın Çüy, Oş ve Celalabad eyaletlerinde yaşayan Ahıska Türkleri 69 yıl sonra vatanlarını ziyaret etme imkânı bulmuştur. platformda sunulması, deneyimlerin paylaşılması ve karşılıklı işbirliği çalışmalarının geliştirilmesi konuları ele alınmıştır. Kongre sonunda toprak ve su kaynaklarının korunması ile tarımsal yenilik sistemlerinin geliştirilmesi kapsamında bölgesel proje ve işbirliği alanları belirlenmiştir. Kongreye 20 bilim adamının katılımı için Başkanlığımızca destek sağlanmıştır. Kırgızistan Tarım ve Islah Bakanlığı, Türkiye’nin yardımları sayesinde Kırgızistan’da 3 binin üzerinde tarımsal işletmenin gelişme yolunda ilerlediğini ve bu çerçevede üretimin geliştirilmesi, modern teknoloji ve uluslararası gıda güvenliği standartlarının uygulanması ile pazar çeşitliliğinin oluşturulması amacıyla Türkiye’nin tecrübesinden faydalanıldığını belirtmektedir. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İş ve Diğer Hizmetler KITİAD Türk Ürünleri Fuarına Destek Kırgızistan’da 17 yıldır faaliyetlerini sürdüren ve 100’ün üzerinde üyesi bulunan Kırgız-Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (KITİAD) tarafından 2-6 Eylül 2013 tarihleri arasında düzenlenen Türk Ürünleri Fuarı desteklenmiştir. 1.100 m2 alanda 50 binden fazla insanın ziyaret ettiği fuarda, başta inşaat ve hizmet olmak üzere gıda, tarım, turizm, inşaat, tekstil, ticaret, bankacılık, eğitim, sanayi ve mobilya gibi birçok sektörde faaliyet gösteren firmalar, kendi ürünlerini sergileme fırsatı bulmuştur. 29 Gürcistan’ın Ahıska bölgesini ziyaretlerine destek ile Kırgızistan’ın Çüy, Oş ve Celalabad eyaletlerinde yaşayan 29 Ahıska Türkü 69 yıl sonra vatanlarını ziyaret etme imkânı bulmuştur. Sanayi Kırgız Standardizasyon ve Metroloji Merkezine Zaman Dağıtım Sistemi Kurulumu Kırgızistan Ekonomi Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Standardizasyon ve Metroloji Merkezi, izlenebilirlik alanında uluslararası standartlara uygun şekilde devlet politikasının uygulanması ile kullanıma izin verilen ölçüm birimlerinin kurulumunu yapan, metrolojiye ilişkin yasal mevzuatın geliştirilmesi, objektif, güvenilir ve karşılaştırmalı ölçümlerin alınmasında devletin ve toplumun ihtiyaçlarını sağlayan kurumdur. Anılan merkeze TÜBİTAK ile işbirliğinde 12 parçalı bir zaman etalonu sağlanmıştır. Ayrıca, Bişkek’in 4 ayrı noktasına senkronize çalışan tablo yerleştirilmesi planlanmaktadır. Ticaret ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Orta Asya Modern Tarım Teknikleri Kongresine Katılıma Destek Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ev sahipliğinde 1-3 Ekim 2013 tarihleri arasında Orta Asya Modern Tarım Teknikleri Kongresi düzenlenmiştir. Kongrede, modern tarım ve bitki besleme alanında yapılan farklı disiplinlerdeki tarımsal araştırmaların ve bu alanda geliştirilen yeni tekniklerin ortak 110 Kırgızistan Gümrük İdaresinden 10 gümrük uzmanına Ankara’da eğitim verilmiştir. Eğitim kapsamında, gümrük alanında reformların yapılabilmesi amacıyla strateji planı oluşturulmuş ve altyapının işler hale getirilebilmesi konuları ele alınmıştır. Kırgızistan Gümrük İdaresi Kapasite Geliştirme Programı Kırgızistan Gümrük İdaresinden 10 gümrük uzmanına Ankara’da 3-7 Haziran 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir. Eğitim kapsamında, gümrük alanında reformların yapılabilmesi amacıyla strateji planı oluşturulmuş, gümrük mevzuatının iyileştirilmesi, gümrük izni ve kontrolü, yönetim ve insan kaynaklarının geliştirilmesi, gümrük işlemlerinde bilgi teknolojilerinin uygulanması ile altyapının işler hale getirilebilmesi konuları ele alınmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KIRGIZİSTAN ORTA ASYA VE KAFKASLAR 111 ÖZBEKİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖZBEKİSTAN NÜFUSU 29.559.100 YÜZÖLÇÜMÜ 447.400 km² Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %0,88 %5,47 Sağlık Üretim Sektörleri %86,42 %6,05 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Özbekistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) İdari ve Sivil Altyapılar %1,18 Özbekistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 2,79 % 0,71 2008 % 1,28 2009 % 0,56 2010 2011 % 0,90 2012 % 0,81 2013 113 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖZBEKİSTAN doktor, 3 Kasım-1 Aralık 2013 tarihlerinde ise 22 uzman doktora yönelik Ankara’da Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile İstanbul’da Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ilgili alanlarda eğitim programları düzenlenmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Özbekistan’da Kapsayıcı Eğitim Projesi Devam Ediyor 2007 yılında Özbekistan Milli Eğitim Bakanlığı ve Sosyal İnisiyatifleri Destekleme Fonu (SİSF) işbirliğinde Özbekistan’da Kapsayıcı Eğitim Projesi başlatılarak engelli çocukların akranlarıyla aynı fiziksel ortamda ve eşit şartlarda eğitim görmelerinin sağlanması amaçlanmıştır. Proje, 2007 yılından beri Özbekistan’daki kamu ve sivil toplum kuruluşları işbirliğiyle yürütülmektedir. Anılan proje kapsamında, 2013 yılında Kaşkaderya ili Karşi ilçesinde yer alan ve 20’si engelli 451 öğrencinin eğitim aldığı 10 No.lu Okul için ihtiyaç duyulan bilgisayar sınıfının donanım ve tadilatı yapılmış, bilgisayar ve klima gibi ekipman temin edilmiştir. Sağlık 2013-2015 Yılları Arasında Toplam 125 Özbek Doktora Eğitim Özbekistan Sağlık Bakanlığının talebi doğrultusunda Sağlık Bakanlığımız işbirliğiyle Özbek doktorlara yönelik bir eğitim programı hazırlanmıştır. Bu kapsamda ilk olarak Türkiye’de düzenlenecek eğitimlerin kapsamı ile ileriye dönük işbirliği alanlarının belirlenmesi için Sağlık Bakanlığı ve eğitim verilecek hastanelerde görevli uzmanlardan oluşan 4 kişilik uzman heyet, 17-21 Eylül 2013 tarihleri arasında Özbekistan’a bir inceleme ziyaretinde bulunmuştur. Bunun sonucunda, Özbekistan’da ana-çocuk sağlığı alanında çalışmakta olan çocuk doktoru, neonatalog (yenidoğan uzmanı), doğum uzmanı ve jinekologlardan oluşan toplam 125 uzman doktor için 2013-2015 yılları arasında Türkiye’de kısa süreli eğitim programlarının düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede, 18 Haziran-7 Temmuz 2013 tarihlerinde 13 uzman 114 Özbekistan’da 2007’den beri uygulanan Kapsayıcı Eğitim Projesinden bu yıl 20’si engelli 451 öğrenci faydalandı. 35 Ankara ve İstanbul’da düzenlenen eğitim programlarından 35 Özbek doktorun faydalanması sağlandı. Göğüs Kanseri ile Mücadele Alanında İşbirliği/ Özbek Doktorlara 2 Aylık Onkoloji Eğitimi Hayat için Göğüs Kanseri Ulusal Derneği, göğüs kanserinin erken teşhis ve tedavisi ile kanserli hastalara yönelik mediko-sosyal ve psikolojik destek sağlanabilmesi amacıyla 2010 yılında kurulmuştur. Başkanlığımız ve Hayat için Göğüs Kanseri Ulusal Derneği arasında 2012 yılında göğüs kanseri ile mücadele alanında işbirliği protokolü imzalanmıştır. Bu kapsamda, Özbekistan’ın değişik illerinde göğüs cerrahisi alanında çalışan doktorların Türkiye’de göğüs kanseri hastalığının teşhisi ve tedavisinde kullanılmakta olan teknoloji ve yöntemleri yerinde inceleyerek deneyim kazanmaları amacıyla Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2 aylık eğitim programı düzenlenmiştir. 16 Aralık 2012-16 Şubat 2013 tarihleri arasında düzenlenen eğitime Özbekistan’ın 10 ayrı şehrindeki hastanelerden 10 onkoloji uzmanı katılmıştır. Bunun yanında, Kadınlar Konseyi Yönetim Kurulu Derneği Başkanı, Hayat için Göğüs Kanseri Ulusal Derneği Başkanı ve Özbekistan Sağlık Bakanlığı Ulusal Onkoloji Bilimsel Araştırma Merkezi Başkanından oluşan grup için ülkemizde bir haftalık çalışma ziyareti düzenlenmiştir. 366 Çocuğa Plastik Cerrahi Operasyonu ve 1.110 Çocuğun Muayene Edilmesi 2009 yılında İnterplast Türkiye Derneği işbirliğinde Özbekistan’da plastik cerrahi operasyonları başlatılmıştır. 2011 yılında Özbekistan Kadınlar Konseyi’nden gelen taleple devam edilen proje kapsamında “Gülen Çocuk, Mutlu Aile” sloganıyla 27 Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında Buhara’da çalışmalar sürdürülmüştür. Bu kapsamda İnterplast Türkiye Derneği, Özbekistan Sağlık Bakanlığı ve Kadınlar Konseyi işbirliğinde beşincisi gerçekleştirilen proje ile dudak ve damak yarıkları, yanık izleri ve doğumsal şekil bozuklukları olan 0-24 yaş aralığındaki 210 çocuk ve yetişkin muayene edilmiş ve 90 çocuğa plastik cerrahi operasyon gerçekleştirilmiştir. Operasyonlar, İnterplast Türkiye Derneği Başkan Yardımcısı başkanlığında Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinin Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Ana Bilim Dalında görev yapan 15 doktor ve hemşireden oluşan ekip tarafından Semerkand, Nevai, Buhara ve ülkenin diğer illerinden gelen hastalara gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında, 5 sene içe- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖZBEKİSTAN Projenin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere 2013 yılında Merkezde görev yapan 13 doktorun 1 Eylül-25 Kasım tarihleri arasında Demetevler Onkoloji Hastanesi’nde yapılan eğitimlere katılımı sağlanmıştır. Ayrıca, 3 doktor 1 ay, 2 doktor 2 ay ve kalan 8 kişi de 2,5 aylık süre ile Türkiye’deki eğitimlerden faydalanmıştır. risinde 1.110 çocuk muayene edilmiş ve operasyona elverişli 366 çocuğa plastik cerrahi operasyon uygulanmıştır. Sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, hamile kadınlar ve çocukların sağlık kontrollerinin düzenli yapılması ile hastalıkların teşhisi ve tedavisine ilişkin faaliyetlerde kullanılmak üzere, tam donanımlı mobil klinik temin edilmiştir. 2 milyonun üzerinde nüfusa sahip Semerkant ilinde kullanılacak mobil klinik içerisinde renkli ultrason, elektrokardiyogram, portatif otoklav ve kolposkop cihazları yer almaktadır. Kadın hastalıkları, çocuk doktoru ve endokrinoloji uzmanlarından oluşan sağlık ekibiyle hizmet veren mobil klinik aracıyla yılda ortalama 15.000 kişiye sağlık hizmeti götürülmesi planlanmaktadır. Kemik İliği Nakli Merkezi Doktorlarına Türkiye’de Eğitim Başkanlığımız ve Özbekistan Sağlık Bakanlığı işbirliğinde 2008 yılında başlatılan Hematoloji ve Kemik İliği Nakli Alanında İşbirliği Projesi kapsamında, Özbekistan’ın ilk Kemik İliği Nakli Merkezi 2011 yılında Taşkent’te hizmete açılmıştır. Hematoloji ve Kan Nakli Bilimsel Araştırma Enstitüsü bünyesinde kurulan Kemik İliği Nakli Merkezi için ihtiyaç duyulan tüm tıbbi cihaz ve malzemeler temin edilmiştir. 15.000 Kadın hastalıkları, çocuk doktoru ve endokrinoloji uzmanları tarafından hizmet verilen mobil klinik aracıyla yılda ortalama 15.000 kişiye sağlık hizmeti götürülmesi planlanmaktadır. Andican Devlet Tıp Enstitüsü Doktorlarına Eğitim Acıbadem Sağlık Grubu ile Andican Devlet Tıp Enstitüsü arasında Sağlık Alanında İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. Protokol kapsamında, Enstitüde görevli 5 doktora İstanbul, Ankara ve Bodrum’da bulunan Acıbadem Hastanelerinde sağlık turizmi konusunda 1-16 Eylül 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir. Özbekistan’ın 12 İline Uzaktan Eğitim Cihazı Özbekistan Sağlık Bakanlığı Taşkent Doktor Hizmet İçi Eğitim Enstitüsü, Özbekistan’da sağlık personelinin mesleki bilgi ve uzmanlıklarının geliştirilmesi amacıyla eğitim veren bir kamu kurumudur. 1932 yılında kurulmuş olan enstitü, bilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmelere uygun olarak sağlık kurumlarının sunduğu hizmetin nitelik, nicelik ve verimliliğini artırmak amacıyla yılda 15.000’e yakın sağlık personeline kısa süreli hizmet içi eğitim vermektedir. Enstitü ayrıca, komşu ülkelerden gelen öğrenciler için de eğitim imkânı sunmaktadır. Enstitü tarafından verilen hizmet içi eğitimin yaygınlaştırılması amacıyla Özbekistan’ın 12 ilinde eğitim sınıfları kurulmuştur. Başkanlığımızca sınıflar için uzaktan eğitim cihazı ihtiyacı kapsamında telekonferans sistemi ile bilgisayar ve projeksiyon cihazı temin edilmiştir. Buhara Kardiyoloji Dispanseri için hastalıkların tanı ve tedavisi amacıyla kullanılmak üzere renkli doppler ultrason cihazı temin edilmiştir. Buhara Kardiyoloji Dispanserine Doppler Ultrason Cihazı 1,6 milyon nüfusa sahip Buhara ilinin tek kardiyoloji merkezi olan 90 yataklı Buhara Kardiyoloji Dispanseri, 1994 yılında hizmete açılmıştır. 60 doktor ve hemşireyle kalp-damar hastalıklarının teşhisi ve tedavisi alanında hizmet veren Dispanser bünyesinde aritmiler, iskemik kalp hastalığı, acil kardiyoloji ve akut miyokard infarktüsü, kalp yetmezliği, arteriyel hipertansiyon, hasta rehabilitasyonu ve fonksiyonel teşhis bölümleri ile laboratuvar bulunmaktadır. Anılan hastalıkların tanı ve tedavisi kapsamında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan renkli doppler ultrason cihazı Başkanlığımızca temin edilmiştir. 115 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Mobil Klinik Temini ile 15.000 Kişiye Sağlık Hizmeti Özbekistan nüfusunun %48,2’sinin yaşamakta olduğu kırsal kesimlerde, sağlık hizmetlerinde zorluklar yaşanmaktadır. Ülke genelinde bulunan yaklaşık 3.000 sağlık ocağı genel olarak ilçe merkezlerinde konumlandığından merkezden uzakta yaşayan halkın, sağlık ocaklarından faydalanma imkânları kısıtlıdır. Bu sebeple, Özbekistan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle 1993 yılında kurulan Sağlam Evlat Vakfı, tıbbi cihazlarla donatılmış mobil kliniklerle sağlık görevlileri eşliğinde merkezden uzak köy ve yerleşim yerlerinde sağlık taramaları yaparak hastalıkların teşhis ve tedavisine yönelik faaliyetler gerçekleştirmektedir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖZBEKİSTAN EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Ahangaran Huzurevine Muhtelif Ekipman Özbekistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı 1933 yılında kurulan Ahangaran Huzurevi, başkente 100 km mesafede bulunan şehrin en büyük huzur evi konumundadır. Huzurevinde faaliyet gösteren 6 bölümde 40’a yakını hasta ve hareket güçlüğü çeken 200 kişiye hizmet sunulmaktadır. Huzurevinin daha kaliteli hizmet sunabilmesi amacıyla 40 adet 3 fonksiyonlu hasta yatak takımı, 80 adet nevresim takımı, 16 adet televizyon, 1 adet video görüntü takibi sistemi ve 1 adet hasta alarm sistemi temin edilmiştir. Görme Engelliler Derneği Semerkant Şubesine Bilgisayar Sınıfı Görme Engelliler Derneği, 37.000’den fazla görme engellinin bulunduğu Özbekistan’da, engellilerin sosyal hayata kazandırılması ve haklarının korunması amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Görme Engelliler Derneği ve ayrıca Özbekistan’ın 12 ilindeki Belediye Başkanlıkları işbirliğinde görme engelliler için kurulan bilgisayar sınıflarının donanımının yapılması konusunda bir proje geliştirilmiştir. Bu kapsamda 2012 yılında 7 ilde görme engelliler için bilgisayar sınıfları kurulmuş, 2013 yılında ise Derneğin Semerkant şubesi bünyesinde Bilgisayar Sınıfının donanımı sağlanmıştır. 23 Nisan Çocuk Şenliğine Özbekistan’dan 15 Çocuğun Katılımına Destek 2000 yılında Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te kurulan “Tantana”, çeşitli ülkelerde düzenlenmekte olan uluslararası festival ve etkinliklerde Özbekistan’ı temsil eden 8-14 yaş arası çocuklardan oluşan bir müzik grubudur. TRT tarafından 14-24 Nisan 2013 tarihleri arasında İzmir’de düzenlenen 35. Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliğine 15 kişiden oluşan Tantana grubunun katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir. 116 İletişim 40’a yakını hasta ve hareket güçlüğü çeken 200 kişiye hizmet veren Ahangaran Huzurevine muhtelif ekipman temin edilmiştir. Özbekistan’ın Belediye Başkanlıkları işbirliğinde 7 ilde görme engelliler için bilgisayar sınıfları kurulmuştur. Özbekistan ve Orta Asya Dergisinin Basımına Destek Siyasi Çalışmalar Merkezi, Dışişleri Bakanlığı, Dünya Ekonomi ve Diplomasi Üniversitesi, Milli Üniversite ile Stratejik ve Bölgesel Araştırmalar Enstitüsü’nün desteğiyle Özbek dış politikası, uluslararası işbirliği, bölgesel güvenlik ve sosyo-ekonomik kalkınma konularında çalışmalar yapmak üzere 2005 yılında kurulan bir araştırma merkezidir. Söz konusu merkez tarafından üç ayda bir, Rusça ve İngilizce olarak basılan Özbekistan ve Orta Asya dergisi, bakanlıklar, uluslararası kuruluşlar, büyükelçilikler, Özbekistan’ın yurtdışındaki diplomatik misyon temsilcilikleri ve STK’lara gönderilmektedir. Bu doğrultuda, derginin 2013 yılına ait ve her biri 1.300 adet olmak üzere 3 ayrı sayısı Başkanlığımız desteğiyle basılmıştır. Özbekistan İktisadi Trendler Dergisinin Basımına Destek Ekonomik Araştırmalar Merkezi, 1999 yılında Özbekistan Hükümeti ve UNDP Temsilciliğinin ortak girişimiyle kurulmuş bir düşünce kuruluşudur. Merkez, Özbekistan Maliye Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Merkez Bankası, İstatistik Komitesi ve Ticaret ve Sanayi Odası gibi kamu kurumları uzmanlarının katılımıyla sosyo-ekonomik kalkınma, kamu yönetimi, idari reformlar ve bölgesel kalkınma konularında analiz raporları hazırlamaktadır. Bunlardan biri olan ve ülke ekonomisine ait istatistiki veriler ve analizlerin yer aldığı Özbekçe, Rusça ve İngilizce olarak hazırlanan Özbekistan İktisadi Trendler Dergisinin 4 adet sayısının basımı gerçekleştirilmiştir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Özbekistan’da Kavak Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Özbekistan sanayisinin kereste ihtiyacını karşılamak için hızlı yetişen bir ağaç türü olan kavak yetiştiriciliğinin daha modern ve etkin yöntemlerle gerçekleştirilmesi amacıyla 2010 yılında Özbekistan Tarım ve Su İşleri Bakanlığı Ormancılık Genel Müdürlüğü’nden gelen talep üzerine, Özbekistan’da Kavak Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi başlatılmıştır. Proje; T.C. Orman ve Su İşleri Bakan- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ÖZBEKİSTAN Turizm 14 Özbek Yetkilinin Turizm Sektörünün Geliştirilmesine Yönelik Çalışma Ziyareti Taşkent, Buhara, Semerkant ve Harezm gibi tarihi şehirleri olan Özbekistan, yılda ortalama 2 milyon turist tarafından ziyaret edilmektedir. Ülkede, turizmin geliştirilmesine yönelik çalışmalar Özbekistan Turizm Ajansı tarafından yürütülmekte ve valiliklerce takip edilmektedir. Özbekistan Dışişleri Bakanlığı’nın talebiyle Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile Özbekistan Dışişleri Bakanlığı işbirliğinde, vali yardımcılarına yönelik Türkiye’nin turizm alanındaki tecrübesinin paylaşılması amacıyla 25 Mayıs-2 Haziran 2013 tarihlerinde Türkiye’de inceleme ziyareti düzenlemiştir. 2010 yılında Semerkant Comboy Devlet Orman Çiftliği deneme sahasında başlatılan kavak yetiştiriciliği çalışmaları, başarılı sonuçların ardından, 2013 yılı programı kapsamında Taşkent, Hokand ve Harezm Devlet Orman Çiftlikleri ile merkezi Taşkent’te bulunan Cumhuriyet Süslü Bitkiler ve Orman Araştırma Enstitüsü’nün deneme sahalarında uygulanmıştır. İzmit Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü uzmanlarının katılımıyla 4-10 Mart 2013 tarihleri arasında ekim çalışmaları yapılmıştır. Özbekistan’ın farklı bölgelerinde yeni kurulan deneme sahalarındaki kavak fidanlarının bakımı, kavak yetiştiriciliği için uygun arazi seçimi ve toprak tahlilinin yapılması konularında Özbekistan Tarım ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü yetkilileri ile Taşkent, Hokand ve Harezm Devlet Orman Çiftlikleri ve Cumhuriyet Süslü Bitkiler ve Orman Araştırma Enstitüsü’nde çalışan görevlilerden oluşan 9 Özbek uzman için 16-19 Mayıs 2013 tarihleri arasında Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü tarafından uygulamalı bir eğitim programı düzenlenmiştir. Taşkent, Hokand ve Harezm Devlet Orman Çiftlikleri ile merkezi Taşkent’te bulunan Cumhuriyet Süslü Bitkiler ve Orman Araştırma Enstitüsü’nün deneme sahalarında Kavak Yetiştiriciliği Projesi uygulanmıştır. 100 Özbekistan’ın Taşkent şehrinde otelcilik üzerine düzenlenen eğitim seminerlerine farklı otellerde çalışan 100 personel katılmıştır. Taşkent’te 100 Otel Personeline Otelcilik Seminerleri Orta Asya’nın en ilgi çeken turizm merkezlerinden biri olan Özbekistan’da turizm hizmetlerinin niteliğinin artırılabilmesi için insan kaynaklarının yetiştirilmesi önem arz etmektedir. Bu ihtiyaç doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile Özbek Turizm Milli Kurumu işbirliğinde Taşkent’te otelcilik eğitim seminerleri düzenlenmiştir. Ön büro, yiyecek-içecek üretim ve servisi ile kat hizmetleri konularında teorik eğitim ve pratik uygulama şeklinde gerçekleştirilen eğitimlere, Özbekistan’ın farklı otellerinde çalışan 100 personel katılmıştır. 2015’e kadar devam etmesi planlanan proje kapsamında, Comboy Orman Çiftliğindeki kavak ekimi ve fidanlığı ile plantasyon alanlarının genişletilmesi, Türkiye’den uzmanlar tarafından verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin sürdürülmesi planlanmaktadır. 117 ORTA ASYA VE KAFKASLAR lığı Orman Genel Müdürlüğü Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve Özbekistan Tarım ve Su İşleri Bakanlığı Ormancılık Genel Müdürlüğü işbirliğinde yürütülmektedir. Ziyaret kapsamında Taşkent, Cizzah, Nevai, Semerkant, Andican, Namangan, Sırderya, Buhara, Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti bölgelerinin Vali Yardımcıları ile Belediye Başkan Yardımcılarından oluşan 14 kişilik üst düzey yönetici, Eskişehir, Bursa, İzmir ve İstanbul’da kültür ve turizm alanında yetkililerden bilgi almış ve tarihi ve turistik yerlerde incelemelerde bulunmuşlardır. TACİKİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TACİKİSTAN NÜFUSU 7.800.000 YÜZÖLÇÜMÜ 143.100 km² Eğitim Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %5,11 %1,98 Sağlık Üretim Sektörleri %69,18 %2,62 İdari ve Sivil Altyapılar Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %12,60 %8,51 Tacikistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 1,40 % 1,17 % 1,55 % 0,71 % 0,55 2008 2009 2010 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Tacikistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) 2011 2012 % 0,31 2013 119 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TACİKİSTAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Sadriddin Ayni Devlet Pedagoji Üniversitesi’ne Dil ve Bilim-Araştırma Laboratuvarları Ülkenin başlıca üniversitelerinden biri olan ve başkent Duşanbe’de bulunan Sadriddin Ayni Devlet Pedagoji Üniversitesi, kurulduğu 1992 yılından itibaren öğretmenlerin yetiştirilmesinde önemli bir rol üstlenerek eğitim sisteminin geliştirilmesine yönelik olarak eğitim sürecinde etkileşimli öğretim yöntemlerinin kullanımı ve kredili eğitime geçiş konusunda son derece başarılı çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda üniversitede verilen eğitimin iyileştirilmesine yönelik dil ve bilim-araştırma laboratuvarları kurulması önemli bir ihtiyaç olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda, üniversiteye elektronik yazı tahtası, bilgisayar, kesintisiz güç kaynağı ve çok fonksiyonlu yazıcı temin edilmiştir. Sadriddin Ayni Devlet Pedagoji Üniversitesi’nde dil ve bilim-araştırma laboratuvarlarının kurulması… Sağlık Huşyori Romatizmalı Kalp Hastalıklı Çocuklar Sanatoryumunun Fiziksel ve İnsan Kaynakları Kapasitesinin Güçlendirilmesi Duşanbe-Varzob karayolu 42. kilometresinde yer alan Huşyori Romatizmalı Kalp Hastalıklı Çocuklar Sanatoryumu, 1956 yılında açılmış olup, günümüzde yaklaşık 750 çocuğa çeşitli sağlık birimlerinde tedavi imkânı sağlamaktadır. Buna ek olarak, Sanatoryumda çocuklar için spor alanı, futbol, voleybol, 2 adet yüzme havuzu, kulüp, kütüphane ve hamam gibi sosyal tesisler de yer almaktadır. Başkanlığımızca Sanatoryumun merkeze uzaklığı sebebiyle, hasta çocukların taşınması için 24 yolcu kapasiteli bir otobüs temin edilerek Duşanbe ve diğer illerdeki fakir aileler ile yatılı okullardaki hasta çocukların taşınması sağlanmıştır. Bunun yanında, Sanatoryumun fizyoterapi bölümündeki tıbbi aletlerin fonksiyonelliğini yitirmesi sebebiyle ihtiyaç duyulan taşınabilir EKG, ultrason/ultra dalga terapi, ultraviyole ışınlama ve inhalatör (soluk aldırma) cihazları ile dişçi koltuğu ve diş ünitesi temin edilerek hastaların kullanımına sunulmuştur. Sanatoryuma destek kapsamında son olarak doğuştan romatizmalı kalp, kulak, burun ve boğaz hastalıklı çocukların tedavileri üzerine çalışan doktorların ülkemizin söz konusu alandaki bilgi ve tecrübelerinden faydalanabilmeleri amacıyla 11-17 Kasım 2013 tarihleri arasında 3’ü doktor, 2’si hemşire 5 sağlık görevlisine Ankara’da eğitim verilmiştir. 120 Duşanbe Çocuk Onkoloji Merkezi’nin Tıbbi Donanımı ve Tefrişatı Tacikistan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Duşanbe’de faaliyet gösteren Onkoloji Bilim Merkezi bünyesinde kanser hastası çocukların tedavileri yapılmaktadır. Ancak, hastane gerek sahip olduğu yatak kapasitesi gerekse hijyen koşulları ve teknik ekipman altyapısındaki eksiklikler nedeniyle ihtiyacın karşılanmasında yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, 1991 yılına kadar merkeze bağlı olarak radyoloji binası olarak kullanılan, o tarihten bu yana metruk bir durumda bulunan binanın tadilat ve tefrişatının yaptırılarak bağımsız bir çocuk onkoloji merkezine dönüştürülmesine yönelik bir çalışma başlatılmış ve 2012 yılında binanın tadilatı tamamlanmıştır. Ardından 2013 yılında, merkezin tıbbı donanımı gerçekleştirilerek elektrokoter, ventilatörlü anestezi, EKG, infüzyon pompası, yoğun bakım ventilatörü ve hasta başı monitörü gibi tıbbi cihazlar ile ameliyathane ve hasta odaları için hasta yatağı, masa, sandalye, buzdolabı, fırın ve ocak gibi tefrişat malzemeleri temin edilmiştir. Tıbbi Bilim Araştırma Merkezi’ne 25 Kalem Malzeme ve Ekipman Desteği Tacikistan Sağlık Bakanlığı Tıbbi Bilim Araştırma Merkezi’nin çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla bilgisayar, yazıcı, kesintisiz güç kaynağı cihazı, termostat, bakteriyolojik lamba, dozatör ve santrifüj cihazı ile laboratuvar masa, sandalye ve dolabı gibi tefrişat malzemeleri olmak üzere toplam 25 kalem tıbbi ekipman ve malzeme sağlanmıştır. Tacikistan Sağlık Bakanlığı Tıbbi Bilim Araştırma Merkezi’nin çalışma koşullarının iyileştirilmesi amacıyla toplam 25 kalem tıbbi ekipman ve malzeme sağlanmıştır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler 7.000 Engelliye Hizmet Veren İmkoniyat Engelliler Birliğinin Çatısının Tadilatı İmkoniyat Engelliler Birliği 1989 yılında başkent Duşanbe’de engellilerin hayatını kolaylaştırmak ve onları topluma kazandırabilmek amacıyla kurulmuştur. Birlik 3.000’i erkek, 4.000’i kadın olmak üzere yaklaşık 7.000 engelli insanın bedensel ve duygusal davranışları ile yetenek ve kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Bu doğrultuda, İngilizce ve Rusça dilleri ile muhasebe, dikiş, makyaj, aşçılık gibi çeşitli branşlarda kursların verilerek engellilerin sosyal yaşama uyum sağlamaları, meslek sahibi olarak hayatlarına devam edebilmeleri için çalışmaktadır. Birlik binasının yıllar içerisinde işlevselliğinin azalması sebebiyle, özellikle, kış aylarında ısınma sorunlarının olduğu tespit edilerek 400 m² olan bina çatısının tadilatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TACİKİSTAN Engelliler Meslek Lisesinin Rehabilitasyonu ve 60 Adet Engelli Sandalyesi Tacikistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Engelliler Meslek Lisesi, 1948 yıllında Sovyet askerlerinin tedavisi için Duşanbe’de kurulmuştur. Daha sonra muhasebecilik alanında eğitim faaliyetlerine başlamış, 1962 yılında ayakkabıcılık, 1972 yılında terzilik ve 2002’de bilgisayar kursları ile çeşitlendirilen eğitimler günümüzde radyo-televizyon tamirciliği, terzilik ve beyaz eşya alanında yoğunlaşmıştır. Bugün 244 öğrencisi bulunan lisede yatılı kalan engelli öğrencilerin yaşam standartlarını iyileştirebilmek amacıyla yurt binası ile yemekhane ve tüm lavaboların tadilat ve tamiratı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 60 adet engelli sandalyesi temin edilmiştir. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Cahannamo TV Yetkililerinin İnceleme Ziyareti 2009 yılında Duşanbe’de kurulan Cahonnamo TV, bir haber kanalı olarak Tacikçe, Rusça ve İngilizce dillerinde yayın yapmaktadır. Uydu aracılığıyla dünyanın 55 ülkesine erişimi olan kanal, genç bir ekiple dijital yayıncılık hizmeti vermektedir. TRT ile işbirliğinde 21-27 Ekim 2013 tarihleri arasında Cahonnamo TV’den redaktör, rejisör, operatör ve montajcıdan oluşan 4 kişilik televizyon ekibinin Türkiye’de modern televizyonculuk alanında kaydedilen gelişmeleri incelemesi amacıyla ülkemize yaptıkları ziyarete destek sağlanmıştır. 5.000 Tacikistan Sanayi ve Ticaret Odası işbirliğinde başta iş adamları ve diğer ülke yatırımcılarına yönelik olarak Tacikistan’ın genel tanıtımı ile ülkenin tarihi, kültürel ve ticari yapısının anlatıldığı 5.000 adet CD basımına destek verilmiştir. Tacikistan’ın Tanıtımına 5.000 Adet CD Basımı Yoluyla Destek Tacikistan Sanayi ve Ticaret Odası işbirliğinde başta iş adamları ve diğer ülke yatırımcılarına yönelik olarak Tacikistan’ın genel tanıtımı ile ülkenin tarihi, kültürel ve ticari yapısının anlatıldığı 5.000 adet CD basımına Başkanlığımızca destek verilmiştir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Sanayi Sanayide Enerji Verimliliği ve Yönetimi Eğitimine Tacikistan’dan Katılıma Destek Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ve Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü işbirliğinde 4-15 Kasım 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da düzenlenen Sanayide Enerji Verimliliği ve Yönetimi Eğitimlerine 2 Tacik uzmanın katılımı için destek sağlanmıştır. Eğitimler kapsamında Batı ve Orta Asya, Doğu Avrupa ve Karadeniz Bölgesi ile Ortadoğu ülkelerinden gelen katılımcılar için bölgede enerjinin verimli kullanılması, CO2 emisyonunun azaltılması ve enerji maliyetlerinin düşürülmesinde uygulanabilir fırsatların belirlenmesi konusunda bilgilendirme yapılmıştır. 121 ORTA ASYA VE KAFKASLAR Tacikistan İstatistik Altyapısının Güçlendirilmesi Tacikistan’da 2010 yılında Devlet İstatistik Ajansının (TCCDİA) kurulması ile istatistik alanında çalışmalar başlamıştır. Başkanlığımızca ülkede istatistik altyapısının kurulması ve güçlendirilmesine destek olmak üzere 2012 yılında, TCCDİA’ya bağlı İstatistik Koleji’nin eğitim müfredatının güncellenmesi amacıyla danışmanlık desteği sağlanması ve 6 bölgede bulunan ve yaklaşık 1.500 kişinin çalıştığı Bölge İstatistik Ofislerinin teknik altyapılarının güçlendirilmesi planlanmıştır. Bu kapsamda 2012 yılında verilen destek 2013 yılında da devam etmiş ve istatistik ofisine, masaüstü bilgisayar, yazıcı, siyah-beyaz ve çok fonksiyonlu yazıcı ile kesintisiz güç kaynağı gibi cihazlar temin edilmiştir. Engelliler Meslek Lisesi için 60 adet engelli sandalyesi... TÜRKMENİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TÜRKMENİSTAN NÜFUSU 5.450.000 YÜZÖLÇÜMÜ 488.100 km² Türkmenistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 0,71 2008 Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %55,08 %13,63 İdari ve Sivil Altyapılar Üretim Sektörleri %10,19 %21,09 ORTA ASYA VE KAFKASLAR TİKA 2013 Türkmenistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) % 1,11 % 0,68 2009 2010 % 0,65 2011 % 0,69 2012 % 0,33 2013 123 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TÜRKMENİSTAN suçla mücadelede işbirliğine yönelik olarak 30 Eylül-4 Ekim 2013 tarihleri arasında Ankara’da Kara Para Aklama ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadele konusunda bir eğitim programı düzenlenmiştir. Eğitime Türkmenistan’dan 8 uzmanın katılımı için destek sağlanmıştır. 15-21 Aralık 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen Gizli Laboratuvar ve Sentetik Uyuşturucular konusundaki eğitim programına ise 10 uzmanın katılımı sağlanmıştır. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim 2.000 Öğrenci Kapasiteli Aşkabat İlköğretim Okulu’na Ekipman 1992 yılında kurulan Aşkabat İlköğretim Okulu, Türkmenistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından ilk yabancı okul olarak faaliyetlerine başlamıştır. Bugün, %50’si Türkmen çocuklardan oluşan okulda, toplam 2.000 öğrenci eğitim görmektedir. Başkanlığımızca Aşkabat İlköğretim Okulu’nda verilen eğitimin kalitesinin artırılması amacıyla bilgisayar, yazıcı, fotokopi makinesi ve tarayıcı gibi teknik donanım ile masa ve sandalye gibi mobilyalar temin edilmiştir. Sağlık I. Uluslararası Türkiye Sağlık Mezunları Kurultayına Türkmenistan’dan Katılıma Destek Tüm Sanayi ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) işbirliğinde İstanbul’da gerçekleştirilen I. Uluslararası Türkiye Sağlık Mezunları Kurultayı’na Türkiye’deki üniversitelerden mezun 3 Türkmen sağlık meslek mensubunun katılımı sağlanmıştır. Bu destek ile 2012-2017 yıllarını kapsayan Türkmenistan Sağlık Alanını Geliştirme Stratejik Planı’nın uygulanmasına da katkı sağlanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Türkmenistan Sağlıklı Toplum Güvenliğini Koruma İdaresi Uzmanlarına Eğitim Türkmenistan Sağlıklı Toplum Güvenliğini Koruma İdaresi, Türkmenistan Devlet Başkanı Kararnamesi ile organize suç ve uyuşturucuyla mücadele etmek üzere 2011 yılında kurulmuştur. Türkiye ile Türkmenistan arasında uyuşturucu ve organize 124 2.000 öğrenci kapasiteli Aşkabat İlköğretim Okulu’na ekipman desteği... Ülkemizin hukuk alanındaki tecrübelerinin paylaşılması Uyuşturucu ve organize suçla mücadelede işbirliğine yönelik olarak Türkmenistan Sağlıklı Toplum Güvenliğini Koruma İdaresinde görevli 18 uzman için Ankara’da eğitim programları düzenlenmiştir. Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü ile İşbirliği Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü ile geniş çaplı bir işbirliği süreci yürütülmektedir. Bu kapsamda, Enstitü bünyesinde internet ağı ve diplomasi kütüphanesi kurulmasına destek sağlanmıştır. Bunun yanında, Türkmenistan’da her yıl 18 Şubat’ta kutlanan Diplomatlar Günü’nde bahse konu Enstitü bünyesinde bir Uluslararası İlişkiler Kitaplığı açılmıştır. Bu kapsamda öğrenci, akademisyen ve araştırmacıların faydalanması amacıyla uluslararası ilişkiler alanında yaklaşık 2.000 yerli ve yabancı kitap, dergi ile diğer yayınlardan oluşan bir set Başkanlığımızca temin edilmiştir. Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Başkanlığı ile işbirliğinde 14-16 Mart 2013 tarihleri arasında tarihi İpek Yolu üzerinde uygulanan diplomasinin kökenleri ve etkilerinin tartışıldığı “Büyük İpek Yolu Diplomasisi: Tarihten Geleceğe” isimli uluslararası bir konferans gerçekleştirilmiştir. Konferansa 22 ülkeden 51 yabancı ve 550 Türkmen bilim adamının katılımı sağlanmıştır. 16 Eylül 2013 tarihinde ise yine Uluslararası İlişkiler Enstitüsü işbirliğinde “Bilim Geleneğinin Kadim Kökleri: Türkmenistan ve Türkmen Kökenli Bilginler Konferansı” düzenlenmiştir. Enstitü Rektörü, Türkmenistan Büyükelçimiz ve Başkan Yardımcımızın açılış konuşmaları ile başlayan ve 550 kişinin katıldığı konferansta toplam 51 tebliğ sunulmuştur. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TÜRKMENİSTAN Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Dünya Engelliler Günü Münasebetiyle Türkmenistan Engelliler Birliği ile İşbirliği Türkmenistan Engelliler Birliği, Sosyal Güvenliğin Korunması Kanunu’na istinaden engellilerin sosyal güvenliğini korumak ve rehabilitasyonunu desteklemek amacıyla 1998 yılında kurulmuş olup, 2.000 üyesi bulunmaktadır. 3 Aralık 2013 tarihinde Dünya Engelliler Günü münasebetiyle ihtiyaç sahipleri için 35 adet tekerlekli sandalye, tansiyon ve şeker ölçme aletleri, baston, değnek ve şilte ile omurga kuşakları temin edilerek, Engelliler Birliği ile işbirliğinde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmıştır. Tarım ve Hayvancılık Türkmenistan’da Ahalteke Atlarının Genetiklerinin Korunması Türkmenistan, dünyaca meşhur Ahalteke atlarına sahiptir. Ancak, gerekli sertifikalar temin edilemediği için Ahalteke atlarının tanıtımında zorluk çekilmektedir. Bu sorunun üstesinden gelmek üzere Türkmen Atları Devlet Birliği ile işbirliğinde Ahalteke Atlarının Genetiklerinin Korunması Projesi geliştirilmiştir. Bu kapsamda, öncelikli olarak Başkanlığımızca Moleküler ve Genetik Laboratuvarı’nın sarf malzemeleri olan 10 kutu (1.000 testlik) DNA testi temin edilmiştir. Bu testlerle Türkmenistan’da mevcut Ahalteke atlarının nesil tescili yapılacaktır. Engelliler Birliği ile işbirliğinde Dünya Engelliler Günü münasebetiyle Türkmenistanlı ihtiyaç sahipleri için 35 adet tekerlekli sandalye ile muhtelif tıbbi cihaz ve malzeme temin edilmiştir. 5 Türkmenistan’da dünyaca meşhur Ahalteke Atları için Türkmen Atları Devlet Birliği ile işbirliğinde geliştirilen proje çerçevesinde 5 Türkmen jokey için 24 Şubat-2 Mart 2013 tarihleri arasında İstanbul’da bir eğitim programı düzenlenmiştir. Ormancılık Türkmenistan ile Ormancılık Alanında İşbirliği Topraklarının %80’i çöl ve dağlardan oluşan Türkmenistan’da orman bölgelerinin artırılması, il ve ilçelerin yeşillendirilmesi ve parkların oluşturulması önem arz etmektedir. Bu kapsamda, 2000 yılında Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından çevrenin yeşillendirilmesi amacıyla Gök Kuşak isimli politika ilan edilmiş ve sorumlu kurum olarak Gök Kuşak Anonim Birliği kurulmuştur. Birlik, bazı yapısal değişimlerin ardından daha sonra Çevre Koruma Bakanlığına bağlı Ormancılık Genel Müdürlüğü’ne dönüştürülmüştür. Genel Müdürlük, ormanların canlandırılması ile peyzaj ve milli parkların geliştirilmesinden sorumludur. Türkmenistan’da ormancılığın geliştirilmesine katkı sağlamak ve Türkiye’nin orman alanındaki tecrübelerini aktarmak amacıyla Orman ve Su İşleri Bakanlığımıza bağlı Orman Genel Müdürlüğü ve Türkmenistan Çevre Koruma Bakanlığı işbirliğinde coğrafi bilgi sistemi ve uzaktan algılama teknikleri kullanarak “Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planı Yapımında Kapasite Geliştirme Projesi” geliştirilmiştir. Proje kapsamında sürdürülebilir orman yönetimi, orman amenajman planı yapımı, uzaktan algılama, CBS ve veri tabanı konularında 11–15 Şubat 2013 tarihleri arasında Türkiye’den 4 danışman ön incelemelerde bulunmak üzere Türkmenistan’da görevlendirilmiştir. Proje kapsamında 2013 yılında ise 5 Türkmen jokey için 24 Şubat-2 Mart 2013 tarihleri arasında İstanbul’da bir eğitim programı düzenlenmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız ile Türkiye Jokey Kulübü işbirliğinde düzenlenen program kapsamında Türkmen jokeylere İstanbul Ekrem Kurt Apranti Eğitim Merkezi’nde kenter ve tempo çalışması, sprint, start makine, galop çalışmaları, mekanik at eğitimleri ve binicilik teknikleri ile hi125 ORTA ASYA VE KAFKASLAR ÜRETİM SEKTÖRLERİ 35 podromda binicilik konularında eğitim verilmiştir. Ayrıca, 5 Türkmen at yetiştiricisi için 10–16 Mart 2013 tarihleri arasında atçılık alanında mevcut uygulamaların yerinde görülmesi amacıyla İstanbul, Bursa ve İzmit şehirlerinde eğitim programları düzenlenmiştir. Toplam 4 veterinere yönelik ayrıca 18-30 Ağustos 2013 tarihlerinde Ahalteke atlarının ülke dışına çıkarılabilmesine yönelik uluslararası veteriner kuralları ve prosedürleri konusunda bir eğitim verilmiştir. Proje kapsamında ayrıca danışmanlık hizmeti de verilmektedir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TÜRKMENİSTAN Turizm Türkmenistan ile Turizm Alanında İşbirliği Programı Hazar Denizi kıyılarındaki Avaza’nın turizm bölgesi haline getirilmesi ve bölgedeki yatırımların giderek yoğunlaşması kapsamında bölgede bulunan otellerde çalışan personelin mesleki kapasitesinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda, Başkanlığımızca 2000’li yılların başından itibaren turizm alanındaki eğitim faaliyetleri desteklenmeye devam edilmektedir. Bu konuda Başkanlığımız ülkedeki turizm faaliyetlerini koordine eden, turizm ile ilgili eğitim veren enstitüleri bünyesinde barındıran Türkmenistan Turizm Komitesi ile partner olarak çalışmaktadır. Bahse konu Komite ile işbirliğinde 1-12 Nisan, 15 Nisan-10 Mayıs ve 13 Nisan-7 Haziran 2013 tarihleri arasında üç etap halinde Türkiye’den 21 uzman Türkmenistan’da görevlendirilmiştir. Bu kapsamda Avaza 461 ve Antalya’da ise toplam 49 personelin eğitim alması sağlanmıştır. Ayrıca, Komite’ye bağlı Turizm Enstitüsü ile Turizm Meslek Lisesi’nde yerel okutmanlar görevlendirilmiş ve ayrıca ders kitapları basımına destek olunmuştur. Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan’ın mezarının bulunması ve türbe inşaatının yapımı için Türkiye’den malzeme bilimci, arkeometri uzmanı, arkeolog, tarihçi, sanat tarihçisi ile bilimsel ve mimari danışmanlık teknik çalışma grubu oluşturulmuştur. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Merv ve Bureyde’de Sahabe Türbelerinin Restorasyonu Merv ilinde Hakem el-Gifari ile Bureyde el-Aslami isimli iki sahabeye ait türbelerin restore edilmesi talep edilmiştir. Bu çerçevede, 1–5 Nisan 2013 tarihleri arasında Türkmenistan’da görevlendirilen mühendis, sanat tarihçisi ve mimardan oluşan danışman grubu tarafından restorasyon raporu hazırlanmıştır. 23-28 Ağustos ile 12-19 Kasım 2013 tarihlerinde ise sahabe türbelerinin bina temeli ve çevresini kapsayan jeofizik çalışmaları ve proje çizimleri çalışmalarına başlanılmıştır. Sultan Alparslan’ın Mezar Yerinin Bulunması ve Türbesinin Yapılması 2001-2004 yılları arasında yürütülen Sultan Sancar Türbesi Restorasyonu Projesinin Başkanlığımız tarafından tamamlanmasının ardından, Büyük Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan’ın mezarının bulunması ve türbe inşaatının yapımı süreci de başlamıştır. Bu kapsamda ilk olarak bilimsel ve mimari danışmanlık teknik çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubu Türkiye’den malzeme bilimci, arkeometri uzmanı, arkeolog, tarihçi, sanat tarihçisi ile Türkmenistan’dan arkeolog, mimar ve Türkmenistan Tarihi ve Kültür Anıtları Koruma ve Restorasyon İşleri Müdürlüğü uzmanlarından oluşmaktadır. Söz konusu grup 26-30 Ağustos 2013 tarihleri arasında Merv’de ön incelemelerde bulunmuştur. Çalışma raporları, belgeler ve yapılan toplantı ve incelemelerin ardından Sultan Alparslan’ın mezarının olabileceği bölgeler beş ayrı alana bölünerek çalışmalara başlanmıştır. Çalışmaların ilk ayağını oluşturan jeofizik incelemeleri ve haritalandırma çalışmaları ise halen devam etmektedir. 126 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TÜRKMENİSTAN ORTA ASYA VE KAFKASLAR 127 ORTA DOĞU VE AFRİKA >> ETYOPYA >> FILISTIN >> KENYA >> LIBYA >> LÜBNAN >> NIJER >> SENEGAL >> SOMALI >> SUDAN >> TUNUS >> YEMEN >> DIĞER ÜLKELER (GABON, GAMBIYA, GANA, DEM. KONGO CUM., MALI, TOGO, FILDIŞI SAH., BENIN, MADAGASKAR, MALAVI, MORITANYA, ÇAD, UGANDA, TANZANYA, BENIN, LESOTHO, KAMERUN, SVAZILAND, GINE-BISSAU) ORTA DOĞU VE AFRİKA ETYOPYA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ETYOPYA NÜFUSU 81.053.286 YÜZÖLÇÜMÜ 1.104.300 km² TİKA 2013 Etyopya Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %7,01 %34,84 Sağlık Bankacılık ve Finans %2,07 %0,24 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörü %40,36 %10,22 İdari ve Sivil Altyapılar Etyopya’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) ORTA DOĞU VE AFRİKA %5,26 % 2,31 % 1,38 2008 % 0,64 2009 2010 % 0,43 2011 % 0,45 2012 % 0,40 2013 131 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ETYOPYA Ane Derneğine Tefrişat Malzemesi Ane Derneği, Etyopya’nın Oromia bölgesinin Gujiborena, Moyale (Liben Somali) ve Negelle şehirlerinde faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Dernek çoğunlukla iç savaş yüzünden yaşadıkları yeri terk eden mültecilerle, yardıma muhtaç kişilere yönelik hizmet sunmaktadır. Dernek yetkililerinin talebi doğrultusunda 5 bilgisayar, LCD projektör gibi teknik donanım malzemeleri ile 5 yuvarlak yarım masa, 6 yönetici koltuğu, 12 misafir sandalyesi ve 22 koltuk hibe edilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Abadir Enstitüsü İlköğretim Okulu’na 2.290 Adet Kitap Etyopya Eğitim Bakanlığı Ledeta Yerel Yönetim Ofisinin talebi ile Başkanlığımız tarafından Etyopya Eğitim Bakanlığı Ledeta Yerel Yönetim yerleşkesinde bulunan yaklaşık 1.000 öğrenci kapasiteli Abadir Enstitüsü İlköğretim Okulu’ndaki öğrencilere 82 farklı kalemde toplam 2.290 adet kitap dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Robe Ortaokulu’na Bilgisayar Laboratuvarı ile Muhtelif Tefrişat Malzemesi 1952 yılında kurulan Robe Ortaokulu 120 çalışanı ile yaklaşık 3.500 öğrenciye eğitim vermektedir. Başkanlığımız tarafından okul kapasitesinin artırılarak eğitim kalitesinin iyileştirilebilmesi amacıyla bilgisayar laboratuvarı kurulumu ile derslik tefrişatının yapımı gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, temin edilen malzemeler şu kalemlerden oluşmaktadır: 4 sandalye, 4 masa, 8 kitaplık, 25 laboratuvar sandalyesi, 34 bilgisayar, faks makinesi, projektör, 2 yazıcı, fotokopi makinesi, kamera ve fotoğraf makinesi. 1952 yılında kurulan, 120 çalışanı ile yaklaşık 3.500 öğrenciye eğitim veren Robe Ortaokulu’na Bilgisayar Laboratuvarı tefrişat malzemesi sağlandı. Etyopya Türkiye Mezunları Kalkınma ve Yardımlaşma Derneği’ne Destek Türkiye Mezunları Kalkınma ve Yardımlaşma Derneği, Etyopya’da bulunan Türkiye mezunları ile ilgili mezuniyet alanlarına göre bir veri tabanı oluşturan ve Etyopya’nın temel sorunları olan su, eğitim ve sağlık gibi alanlarda Türkiye ve Türk STK’larıyla işbirliği halinde projeler yürüten bir dernektir. Başkanlığımız tarafından Etyopya Türkiye Mezunları Kalkınma ve Yardımlaşma Derneği’ne hizmet standartlarının iyileştirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan mobilya, malzeme ve ekipman desteği sağlanmıştır. Bu doğrultuda; 4 bilgisayar ve birer adet projektör, kamera, dijital fotoğraf makinesi, faks makinesi, yazıcı ve tarayıcı, fotokopi makinesi, TV ve buzdolabının yanı sıra muhtelif ofis mobilyası temin edilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER Etyopya’ya Yönelik Tecrübe Paylaşım Programı Ülkemize davet edilen Harar Eyalet Başkanlığı üst düzey yetkilileri, Eyalet Su Bakanı ve beraberindeki 26 kişilik bürokrattan oluşan heyet, ülkemiz deneyim ve birikimlerini yerinde incelemek, ilgili makamlarla görüşmeler yapmak amacıyla 22-29 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul ve Edirne’yi kapsayan bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Ziyaret kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kızılay ile görüşmelerde bulunan yetkililer meslek edindirme kursları hakkında bilgi almışlardır. Etyopya tecrübe paylaşım programının ikinci aşaması olarak, Etyopya Tigray Bölgesi Kültür ve Turizm Ajansı uzmanları ülkemizin turizm alanındaki deneyim ve birikimlerini yerinde incelemek ve ilgili makamlarla görüşmelerde bulunmak amacıyla 30 Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında ülkemize gelmişlerdir. Ankara, Bursa ve İstanbul’u kapsayan inceleme programına 10 Etyopyalı yetkili katılmıştır. 132 Bankacılık ve Finans Mayıs 2013 ve Eylül 2013 tarihleri arasında Addis Ababa’da gerçekleştirilen eğitim programlarında Türkiye Kalkınma Bankası’ndan 16 uzman görevlendirilmiştir. Etyopya Kalkınma Bankası Kapasite Geliştirme Programı 1909 yılında kurulan Etyopya Kalkınma Bankası, 934 personeli ile faaliyet gösteren bir kamu bankasıdır. Etyopya Hükümeti tarafından büyük bir titizlikle yürütülen Ekonomik Büyüme ve Dönüşüm Planı kapsamında aktif rol üstlenen banka ile Türkiye Kalkınma Bankası arasında 2012 yılında teknik işbirliği projesi başlatılmış, Başkanlığımız desteğiyle 18 Nisan 2013 tarihinde üçlü mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu doğrultuda, Mayıs 2013 ve Eylül 2013 tarihleri arasında Addis Ababa’da gerçekleştirilen eğitim programlarında Türkiye Kalkınma Bankası’ndan 16 uzman görevlendirilmiştir. Diğer yandan, 3 ayrı program kapsamında Ankara’ya gelen toplam 27 uzmana eğitim verilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ETYOPYA ORTA DOĞU VE AFRİKA ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Necaşi Türbesi Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesinin Yapılması Hz. Muhammed döneminde Mekke’deki baskılar üzerine Habeşistan’a (Etyopya) hicret eden Müslümanlara sahip çıkan dönemin Kralı Necaşi Eshame’nin Etyopya’nın Mekele şehrine 60 km mesafedeki Necaşi köyünde yer alan türbesi ve burada bulunan cami ile 15 sahabenin mezarlarının restorasyonu ve çevre düzenlemesinin yapımı Başkanlığımız tarafından gerçekleştirilecektir. Genel olarak İslam tarihi ve özel olarak da Etyopya için oldukça önemli olan projenin aynı zamanda Etyopya turizmine katkı sağlayacağı da düşünülmektedir. Projeye ilişkin çalışmalara 2014 yılında devam edilecektir. 15 Kral Necaşi Eshame’nin Etyopya’nın Mekele şehrine 60 km mesafedeki Necaşi köyündeki türbesi ve cami ile 15 sahabenin mezarlarının restorasyonu ve çevre düzenlemesinin yapımı gerçekleştirilecektir. Etyopya için oldukça önemli olan projenin aynı zamanda Etyopya turizmine katkı sağlayacağı da düşünülmektedir. Osmanlı Harar Konsolosluk Binasının Restorasyonu ve Çevre Düzenlemesi Etyopya’da 1.000 yıllık geçmişe sahip Harar eyaletinde Osmanlı Devleti’nin 1912 yılında açtığı ve bakımsızlık nedeniyle yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalan konsolosluk binasının restore edilerek koruma altına alınması Başkanlığımız tarafından gerçekleştirilecektir. Aynı zamanda, Osmanlının son konsolosu Muhammed Ali Paşa’nın evi olan binanın restorasyonuyla ortak tarihimize sahip çıkarak bölge halkı ile ilişkilerimizin güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, 2013 yılında proje çizimleri tamamlanan restorasyon çalışmaları, 2014 yılında devam edecektir. 133 FİLİSTİN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU FİLİSTİN NÜFUSU 4.550.368 YÜZÖLÇÜMÜ 6.220 km² TİKA 2013 Filistin Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %4,09 %0,52 Sağlık Üretim Sektörü %89,64 %3,37 Su ve Sanitasyon Diğer Çoklu Sektörler %0,88 %0,87 İdari ve Sivil Altyapılar ORTA DOĞU VE AFRİKA %0,62 Filistin’in yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 2,20 2008 % 2,31 2009 % 3,31 2010 % 9,00 2011 % 15,59 2012 % 18,02 2013 135 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU FİLİSTİN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Nablus Türk Kız Lisesi İnşası Filistin Ulusal Yönetimi Eğitim Bakanlığı ile işbirliğinde tüm Filistin şehirlerine bir okul hedefi kapsamında, Nablus Belediyesi bünyesinde Nablus Türk Kız Lisesi 2013 yılında inşa edilmiştir. Üç dönüm arazi üzerinde 2.666 m² kapalı alanda yer alan okul, 3 katlı ve 450 öğrenci kapasitesine sahiptir. 14 dersliğe sahip okulda fizik, kimya, biyoloji ve bilgisayar laboratuvarları bulunmaktadır. 2013-2014 eğitim öğretim yılında hizmete açılan okul ile uzak mesafelere gidilmesine gerek kalmadan şehirdeki kız öğrencilerin eğitime devam etmesi sağlanmış ve okullardaki derslik sıkıntısı çözüme ulaştırılmıştır. İlaveten, okul ile yakında bulunan mülteci kampında hayatlarını sürdüren kız öğrencilerin eğitimine katkı sağlanması planlanmaktadır. Nizamiye Kız Lisesi ile Şeyh Sa’d Erkek Lisesi’nin Rehabilitasyonu Filistin genelinde olduğu gibi Kudüs şehrinde de eğitim altyapılarının iyileştirilmesine yönelik gerçekleştirilen projeler öncelik arz etmektedir. Kudüs’te emlak fiyatlarının çok yüksek olması ve ruhsat işlemleri sırasında yaşanan siyasi ve idari sorunlar nedeniyle yeni bir okul binası inşa etmek yerine mevcut okulların geliştirilmesi ağırlıklı olarak tercih edilmektedir. Bu kapsamda, Kudüs’te faaliyetlerine devam eden Nizamiye Kız Lisesi ile Şeyh Sa’d Erkek Lisesi’nin Başkanlığımızca elektrik tesisatı yenilenmiş, mobilya ve kamera sistemi temin edilmiş ve her iki okul bünyesinde de bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Gazze İslam Üniversitesi Öğrencilerine Burs Desteği 1978 yılında kurulan Gazze İslam Üniversitesi tıp, mühendislik ve sanat başta olmak üzere toplam 11 fakültede 20.000 öğrenciye eğitim vermektedir. Üniversitede eğitim alan dar gelirli ailelere mensup 21 doktora öğrencisine 2012-2013 eğitim-öğretim yılında burs desteği verilmiştir. Sağlık Batı Şeria’nın 40.000 nüfuslu Tubas şehrinde 2012 yılında inşaatı tamamlanan ve şehrin ilk hastanesi olma özelliğine sahip 30 yataklı Tubas Türk Dostluk Hastanesi için 2013 yılında mobilya ve ofis ekipmanı sağlanmıştır. Batı Şeria’nın en büyük şehirlerinden El-Halil’de bulunan El-Halil Kızılay Hastanesi’ne sağlık hizmetlerinin daha hızlı ve etkin verilebilmesi için 1.000 adet çağrı cihazı temin edilerek tüm bağlantıları ile çağrı sistemi kurulumu gerçekleştirilmiştir. Tubas Türk Dostluk Hastanesine Mobilya ve Ofis Ekipmanı Başkanlığımız tarafından Batı Şeria’nın 40.000 nüfuslu Tubas şehrinde 2012 yılında inşaatı tamamlanan ve şehrin ilk hastanesi olma özelliğine sahip 30 yataklı Tubas Türk Dostluk Hastanesi için 2013 yılında mobilya ve ofis ekipmanı sağlanmıştır. Hastane Tubas şehri ve civar ilçelerde her yıl yaklaşık 170.000 hastaya hizmet verebilecek kapasiteye sahiptir. Filistin Hastanelerine Çağrı Sistemi Batı Şeria’nın en büyük şehirlerinden El-Halil’de bulunan El-Halil Kızılay Hastanesi’ne Filistin Kızılay Derneği’nin talebi doğrultusunda toplam 1.000 adet çağrı cihazı temin edilerek tüm bağlantıları ile çağrı sistemi kurulumu gerçekleştirilmiştir. Geçmiş yıllarda Filistin Kızılayı bünyesinde faaliyet gösteren diğer hastaneler bünyesinde de çağrı sistemleri kurulumu yapılmıştır. Böylece, verilen sağlık hizmetlerinin daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesi hedeflenmiştir. Su ve Sanitasyon Cebaliye’ye Temiz İçme Suyu Gazze’nin altyapısı İsrail saldırıları sonrasında büyük ölçüde hasar görmüştür. Bu kapsamda temiz içme suyuna erişimin bölgede en önemli problemlerin başında geldiği ve yaklaşık 200.000 kişinin yaşadığı Gazze Cebaliye Belediyesinde yaklaşık 90 m derinliğinde bir su kuyusu açılarak 1.400 m³’lük suya erişim sağlanmıştır. 136 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU FİLİSTİN İdari ve Sivil Altyapılar Filistin Emniyet Teşkilatı Kapasitesinin Güçlendirilmesi Filistin Emniyet Teşkilatı’na yönelik eğitim ve destekler Uluslararası Polis Eğitim İşbirliği Projesi çerçevesinde 2008 yılından bu yana devam etmektedir. Proje ile bugüne kadar 100’ü aşkın konu başlığında 1.000’in üzerinde polise eğitim verilmiştir. Bunun yanında Filistin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün, motorlu güvenlik ve eskort timleri oluşturması ve daha hızlı hizmet verebilmesi amacıyla motosiklet ihtiyacının olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda, 1200 cc motor hacmine sahip tam donanımlı 10 adet motosiklet Türkiye’den temin edilerek Filistin’e nakledilmiş ve Ramallah’ta düzenlenen törenle Filistin Emniyetine teslim edilmiştir. 1.000 Filistin Emniyet Teşkilatı’na yönelik eğitim ve destekler, Uluslararası Polis Eğitim İşbirliği Projesi çerçevesinde 2008 yılından bu yana devam etmektedir. Proje ile bugüne kadar 100’ü aşkın konu başlığında 1.000’in üzerinde polise eğitim verilmiş, 1.200 cc motor hacmine sahip tam donanımlı 10 adet motosiklet temin edilmiştir. Gazze Belediyesi’ne 4 Adet Jeneratör Altyapı yetersizliğinin en üst seviyede olduğu Gazze’de özellikle 2012 yılı Aralık ayı içerisinde yaşanan yoğun yağışlar sonucu sel felaketi yaşanmıştır. Bunun sonucu olarak temiz su ile atık suyun pompalanmasında kullanılan jeneratörler tahrip olmuştur. Filistin Sosyal İşler Bakanlığı ve Gazze Belediyesinin talebi üzerine 2013 yılının Aralık ayında 2 adet 250 kva ve 2 adet 550 kva’lık toplam 4 adet jeneratör temin edilerek taşkın sularının tahliyesi için büyük bir ihtiyaç giderilmiş ve yaşanabilecek daha büyük olumsuzlukların önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Gazze Han Yunus Belediyesinin Hizmet Kapasitesinin Arttırılması Gazze’de yer alan Han Yunus Belediyesinde büyükbaş ve küçükbaş hayvanların sağlıklı ve hijyenik koşullarda kesilebilmesi amacıyla 2012 yılında mezbaha inşa edilmiştir. 2013 yılında ise ihata duvarı, idari bina, güvenlik kulübesi, giriş-çıkış kapıları, elektrik tadilat işleri, hayvan barınağı, otopark ve çevre düzenlemesi yapılmıştır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Gazze Han Yunus Belediyesi’nde büyükbaş ve küçükbaş hayvanların sağlıklı ve hijyenik koşullarda kesilebilmesi amacıyla mezbaha inşa edilmiştir. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu Uzmanlarına Eğitim Programı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile işbirliğinde, Filistin Merkezi İstatistik Bürosu uzmanlarına yönelik 6-8 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da bilgi işlem teknolojisi ve istatistik veri bankası konusunda ve 14-17 Mayıs tarihleri arasında ise istatistik işbirliği, veri üretici ve kullanıcı konusunda olmak üzere iki eğitim programı düzenlenmiştir. Kudüs Zeytindağı Spor Kulübü Stadyum Aydınlatması Kudüs Zeytindağı Spor Kulübü bünyesinde faaliyet gösteren Zeytindağı Stadyumu, Sultan II. Abdülha137 ORTA DOĞU VE AFRİKA Filistin Meteoroloji Uzmanlarına Eğitim Programı Meteoroloji İşleri Genel Müdürlü ile işbirliğinde, Filistin Meteoroloji İşleri uzmanlarına yönelik 2006 yılından beri çeşitli konularda eğitim programları ile kurslar düzenlenmektedir. 2013 yılında ise Filistinli meteoroloji uzmanlarına yönelik iki ayrı eğitim programı düzenlenmiştir. Anılan programlarının ilki, 12 kişinin katılımıyla 11-19 Mart 2013 tarihlerinde Ankara’da Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğümüze bağlı birimlerde gerçekleştirilirken, 15 kişinin yer aldığı 7-13 Aralık 2013 tarihleri arasında düzenlenen ikinci program ise Filistin’in Ramallah şehrinde Türkiye’den gelen 2 uzman tarafından verilmiştir. Bu kapsamda, Filistin’in değişik kentlerinde yer alan meteoroloji istasyonlarında incelemelerde bulunulmuş, kapasite ve durum değerlendirmesine yönelik sorun ve çözüm istişareleri gerçekleştirilmiştir. Gazze’li Savaş Mağduru ve Engellilere İrade Programı Gazze İslam Üniversitesi bünyesinde Mart 2012 itibariyle başlatılan Gazze’de mukim savaş mağduru ve engellilere yönelik rehabilitasyon hizmeti ve mesleki eğitim verilmesini amaçlayan İrade Programı 2013 yılında da devam etmiştir. Program kapsamında rehabilitasyon, bilgisayar-mobil cihazların bakımı ile grafik tasarımı, marangozluk, cam, seramik işçiliği, ahşap oyma, boyama ile ciltçilik kursları yer almakta olup, Şubat 2013 yılı itibariyle 400 kursiyer mezun olmuştur. Mezun kursiyerlerin istihdamına yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU FİLİSTİN mid döneminde Alman Protestan Kilisesi’ne bağışlanan arazi içinde inşa edilmiş olup, I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlının askeri karargâhı olarak kullanılmıştır. Bu stadyumun yerine Augusta Victoria Hastane binasının arsasında İslam Kalkınma Bankası’nın katkısıyla yeni bir bina inşa edilmiştir. 2013 yılında Başkanlığımız, Filistin Devleti Gençlik ve Spor Bakanlığı Kudüs İl Müdürlüğü ile Zeytindağı Spor Kulübü işbirliğinde Zeytindağı Stadyumu’nun aydınlatılması için çalışmalara başlanmıştır. Bu kapsamda, tadilat işlemleri tamamlanan alanda 14 m uzunluğunda 6 adet aydınlatma direği kurulmuştur. Bu destek ile stadyumun gece ve gündüz kullanılması mümkün hale getirilmiştir. 5. Filistin Kültür Haftası Etkinliklerine Destek 29 Ağustos-8 Eylül 2013 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen 5. Filistin Kültür Haftası Etkinliklerine 24 kişilik Filistinli folklor ekibi ile 33 kişinin katılımı sağlanmıştır. Ayrıca, etkinlik kapsamında hazırlanan basılı materyaller (broşür, afiş, el kartları vb.) için de destek sağlanmıştır. Kudüs ve Ramallah’ta Klasik Türk Müziği Konserleri Başkanlığımız ve Filistin Kültür Bakanlığı işbirliğinde, kültür ve sanat alanında toplumlararası yakınlaşmayı sağlamak üzere 22 Ağustos 2013 tarihinde Kudüs’te ve 24 Ağustos 2013 tarihinde Ramallah’ta Klasik Türk Müziği konserleri düzenlenmiştir. İstanbul Solistleri Türk Sanat Musiki Topluluğu tarafından verilen konser, Kudüs Ulusal Tiyatroda tanbur, ney, ud ve kemençe eşliğinde sergilenmiştir. Kudüs’ün ardından Ramallah’ta verilen konser, El-Kasaba Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir. Yafa Kültür ve Folklor Derneği Çocuk Folklor Ekibinin Desteklenmesi Başkanlığımız ve İstanbul Esenler Belediyesi işbirliğinde 22-24 Nisan 2013 tarihleri arasında Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Kültür ve Sanatsal Etkinlikleri programı gerçekleştirilmiştir. Birçok ülke138 33 29 Ağustos-8 Eylül 2013 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen 5. Filistin Kültür Haftası Etkinliklerine 24 kişilik Filistinli folklor ekibi ile 33 kişinin katılımı sağlanmıştır. Toplam ekilebilir tarım arazisinin 120 bin dönüm olduğu Gazze’deki tarımsal üretimin arttırılmasına yönelik Tarım Bakanlığı’na 10 traktör ile ekipmanları temin edilmiştir. den folklor ekiplerinin katıldığı etkinlikte, Filistin’in Nablus şehrinden Yafa Kültür ve Folklor Derneği bünyesinde faaliyet gösteren çocuk folklor ekibinden 10 kişinin katılımına Başkanlığımızca destek verilmiştir. 14-16 yaş grubundan oluşan Filistinli ekip, Filistin halk oyunlarını İstanbul’da tanıtmıştır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım ve Hayvancılık Gazze Tarımsal Kapasite Geliştirme Programı Gazze’de tarım alanında yaşanan sıkıntıların azaltılması ve tarımsal kalkınmanın desteklenmesi amacıyla Gazzeli çiftçilerin eğitimi ve tarım arazilerinin kontrolünün sağlanabilmesi için Gazze Tarım Bakanlığı işbirliğinde çalışmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda çiftçilere çeşitli konularda eğitimler verilerek hangi ürünlerin ekileceği konusunda rehberlik hizmetlerinin daha hızlı ve yerinde verilmesinin sağlanması amaçlanmıştır. Program kapsamında, Gazze’deki 3.500 çiftçiye doğrudan tarımsal danışmanlık hizmeti sunularak bölgede icra edilen tarımsal faaliyetlerin takibinin sürekli hale getirilmesi sağlanmıştır. Toplam ekilebilir tarım arazisinin 120 bin dönüm olduğu Gazze’deki tarımsal üretimin, verimlilikle eşgüdümlü olarak artırılarak büyük bir sorun olan gıda güvenliğinin iyileştirilmesine yönelik Gazze Tarım Bakanlığı’na 10 traktör ile 5 taraklı 9 dişli pulluk, 5 taraklı 2 dişli pulluk, 2 çukur açma makinası, 2 hububat biçerdöver ve 5 kültivatör ile 2013 model 2 adet 4x4 arazi aracı Başkanlığımızca temin edilmiştir. Bu sayede, Gazze’nin İsrail ile sınırında bulunan ve hali hazırda kullanılamayan yüksek verimliliğe sahip ekilebilir arazinin 30 bin dönümlük kısmının tarıma açılması hedeflenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU FİLİSTİN Hayvancılığı Destekleme Programı ile Gazze’de 166 yoksul aileye 3 erkek ve 1 dişi olmak üzere dörder adet yüksek verimli 750 cins küçükbaş hayvan, yemleriyle birlikte hibe edilmiştir. İnsani Yardım Gazzeli 13 Ağır Yaralının Türkiye’de Tedavisi Gazze’ye yapılan saldırılar sonucunda çok sayıda Filistinli yaralanmış ve ülkenin tedavi kapasitesi yetersiz kalmıştır. Bu kapsamda, Başkanlığımızca 13 ağır yaralının ülkemize nakli sağlanarak tedavileri yapılmış ve tekrar Gazze’ye geri dönüşleri sağlanmıştır. Gazze’ye Acil Akaryakıt Temini Gazze’de hüküm süren olağanüstü koşullar, Refah sınır kapısının kapatılması ve ihtiyaçların karşılanması için kullanılan tünellerin yıkılmasıyla daha da ağırlaşmıştır. Özellikle, Mısır’dan alınan akaryakıtın temininde yaşanan güçlüklere bağlı olarak Gazze genelinde yaşanan elektrik kesintileri artmıştır. Halkın günde sadece 4 saat elektrik alabildiği ve kamu kurumlarının kullandığı jeneratörlerin yakıtlarının tükendiği dönemde Birleşmiş Milletler vasıtasıyla Gazze’ye acil akaryakıt yardımı gerçekleştirilmiştir. Filistin Uluslararası İlişkiler Akademik ve Sosyal Araştırmalar Topluluğu (Passia) tarafından hazırlanan “Mescid-i Aksa (Haremi Şerif) Rehberi” isimli bir çalışmaya destek olunmuştur. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Kubbet-üs-Sahra Hilalinin Restorasyonu Kültür Bakanlığımız ile işbirliğinde, 2011 yılında Kubbet-üs-Sahra hilalinin restorasyonuna ilişkin çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda İstanbul Üniversitesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü’nden 1 öğretim üyesi 2011 yılında görevlendirilmiştir. Hazırlanan rapor neticesinde Başkanlığımızca proje için gerekli altın varak ile diğer malzemeler temin edilmiştir. 2013 yılında Kültür Bakanlığı İstanbul Konzervasyon Müdürlüğü uzmanlarından 2 kişi, Nisan ve Mayıs ayları süresince Filistin’de görevlendirilerek Kubbet-üs-Sahra hilalinin restorasyonunu tamamlamışlardır. Mescid-i Aksa Rehberi Hazırlanmasına Destek Filistin Uluslararası İlişkiler Akademik ve Sosyal Araştırmalar Topluluğu (Passıa) tarafından hazırlanan “Mescid-i Aksa (Haremi Şerif) Rehberi” isimli bir çalışmaya destek olunmuştur. Yayının İngilizce ve Türkçe tercümeleri de yapılmış olup, her dilde 3.000’er adet bastırılmıştır. Adeta açık hava müzesini andıran Mescid-i Aksa’ya gelen ziyaretçiler için oldukça önemli tanıtıcı bir çalışma olan rehber Mescid-i Aksa’nın içerisinde yer alan 76 adet tarihi bina ve eser hakkında bilgi ve harita içermektedir. 139 ORTA DOĞU VE AFRİKA Gazze’de 166 Yoksul Aileye 750 Cins Küçükbaş Hayvan Filistin Ulusal Yönetimi Tarım Bakanlığı işbirliğinde, geçimini hayvancılıkla sağlayan ailelere yönelik olarak 2012 yılında hayvan bakım eğitiminden hibeye uzanan Hayvancılığı Destekleme Programı başlatılmıştır. İsrail saldırıları sırasında hayvanlarını kaybedenlere yönelik olarak başlatılan bu teşvik programı, 2013 yılında tekrarlanarak Gazze’de yaşayan 166 yoksul aileye 3 erkek ve 1 dişi olmak üzere dörder adet yüksek verimli 750 cins küçükbaş hayvan, yemleriyle birlikte hibe edilmiştir. Bunun yanında Selam Yardım ve Kalkınma Derneği tarafından hayvanların bakımı konusunda ailelere eğitim verilmiştir. Projenin sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik olarak ailelerle hayvanların üçüncü şahıslara satışını yasaklayan bir sözleşme imzalanmış ve belirli aralıklarla denetim şartı getirilmiştir. Gazze’ye Acil İlaç ve Tıbbi Malzeme Temini Gazze’nin dünyaya açılan tek sınır kapısı olan Refah’ın kapatılması ve Gazzelilerin ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıkları tünellerin yıkılmasının ardından Gazze’deki insani krizin boyutları giderek artmıştır. Gazze Sağlık Bakanlığı yetkililerinin acil yardım çağrısı üzerine harekete geçen Başkanlığımız, Gazze’deki ilaç stoklarının yetersiz olması ve insani bir kriz ihtimali üzerine ilaç ve tıbbi malzeme yardımında bulunmuştur. Bu kapsamda, Gazze Sağlık Bakanlığı Eczacılık Genel Müdürlüğü ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ile yapılan istişareler neticesinde belirlenen acil ihtiyaçlar doğrultusunda ilaç ve malzeme temini gerçekleştirilmiştir. KENYA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KENYA NÜFUSU 39.002.772 YÜZÖLÇÜMÜ 582.650 km² TİKA 2013 Kenya Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %5,78 %1,21 Sağlık İletişim %58,74 %1,88 İdari ve Sivil Altyapılar Hayvancılık %30,53 %1,86 ORTA DOĞU VE AFRİKA Kenya’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 1,24 % 0,71 % 0,03 2008 % 0,01 2009 2010 % 0,07 2011 % 0,42 2012 2013 141 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KENYA SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Leheley İlköğretim Okulu’nun Fiziki Kapasitesinin Güçlendirilmesi Her geçen gün artan ülke nüfusu, Kenya’da zaten kısıtlı şartlar altında eğitim veren okulların kapasitelerini zorlamaktadır. Kenya Hükümeti, Bölgesel Kalkınma Fonu ile işbirliğinde özellikle kırsal kesimlerde yer alan okulların tadilatı ile yeni derslik inşaatları yapmaktadır. Ancak söz konusu fon, tüm okulların ihtiyacını karşılamada yetersiz kalmaktadır. 6 Kenya’nın kuzeydoğu bölgesinde bulunan ve yaklaşık 100.000 nüfusa sahip Wajir şehrinde, şehir merkezine 15 km mesafedeki Leheley İlköğretim Okulu’na 6 adet yeni derslik inşa edilmiştir. Kenya’nın kuzeydoğu bölgesinde bulunan ve yaklaşık 100.000 nüfusa sahip Wajir şehrindeki Leheley İlköğretim Okulu, bölgenin en eski okullarından biri olarak kısıtlı şartlarda eğitim vermektedir. Wajir şehir merkezine 15 km mesafede yer alan okulda birkaç sınıfın zorunlu olarak birleştirilmesi sonucu 100’den fazla öğrenci tek bir derslikte kalabalık ve sıkışık bir ortamda eğitim görmektedir. Öğrencilerin daha ferah dersliklerde daha etkin eğitim alabilmelerini sağlamak amacıyla Başkanlığımızca okul bünyesinde 6 adet yeni derslik inşa edilmiştir. Alliance (Birlik) Lisesi’ne Bilişim Teknolojileri Kütüphanesi ve Muhtelif Donanım ve Malzeme Desteği Kenya’da Afrikalı öğrencilere kapılarını açan ilk lise olan Alliance (Birlik) Lisesi 1926 yılında kurulmuştur. Lise, Nairobi merkezine 22 km uzaklıktaki Kikuyu’da bulunmaktadır. Her yıl yüzbinlerce öğrencinin ilk sırada müracaat ettiği okula, eğitim politikası uyarınca 200-300 öğrenci seçilmektedir. Yatılı erkek lisesi olarak faaliyet gösteren lise, ülke genelinden gelen 1.400 öğrenciye hizmet vermektedir. Kenya’nın en eski ve prestijli devlet okullarından biri olan Alliance Lisesi için devlet fonu ile bilişim teknolojileri kütüphanesi kurulmuştur. Söz konusu fonlarla inşası tamamlanan kütüphanenin tüm tefrişatı sağlanmış, 50 bilgisayar ve diğer teknik donanım cihazları temin edilmiştir. Pwani Üniversitesi’ne Yabancı Dil Laboratuvarı Kurulması 2007 yılında Kenyatta Üniversitesi bünyesinde kurulan Pwani Yüksek Okulu; eğitim, öğrenim, araştırma ve yenilik sağlama misyonuyla eğitim faaliyetlerine başlamıştır. Mombasa’nın kuzeyinde ve Mombasa’ya 60 km uzaklıktaki Kilifi’de bulunan okul, 2013 yılı itibariyle üniversite statüsü kazanmıştır. Kıyı bölgesinde yer alan 2 üniversiteden biri 142 Alliance (Birlik) Lisesi’ne Bilişim Teknolojileri Kütüphanesi’nin muhtelif donanım ve malzeme desteği kapsamında, 50 bilgisayar ve diğer teknik donanım cihazları temin edilmiştir. olan Pwani Üniversitesi’nde 6.000 öğrenci eğitim görmektedir. 4 fakülteye sahip üniversite, lisans ve yüksek lisans düzeylerinde eğitim vermektedir. Üniversite bünyesinde akademik çalışmaların desteklenmesine katkı sağlanması amacıyla kurulan yabancı dil laboratuvarı için ihtiyaç duyulan donanım ve teknik malzeme desteği Başkanlığımızca sağlanmıştır. Bu kapsamda, 30 adet masaüstü bilgisayar, masa ve sandalyeler ile Türkçe, Arapça, Fransızca ve İngilizce dillerinde dil öğrenim seti, ses sistemi, projeksiyon cihazı, yazıcı ve öğretim kürsüsü temin edilmiştir. Uluslararası Najah Mesleki Eğitim Merkezi’nin Kapasitesinin Arttırılması 2012 yılında Başkanlığımız tarafından tadilatı gerçekleştirilen Najah Mesleki Eğitim Merkezi için 2013 yılında teknik ekipman ve donanım desteği sağlanmıştır. Yılda yaklaşık 150 kişiye hizmet veren Najah Eğitim Merkezi; Kenya, Tanzanya, Komor Adaları ve Zanzibar’dan gelen öğrencilere marangozluk, oto tamirciliği, terzilik, sıhhi tesisat, elektrik ve bilgisayar konularında mesleki eğitimler vermektedir. Merkezde 4 yerel ve 2 Mısırlı olmak üzere toplam 6 eğitici görev yapmaktadır. Başkanlığımızca söz konusu merkeze onar adet dikiş makinesi, bilgisayar, masa ve sandalye ile birer adet yazıcı, tarayıcı ve fotokopi makinesi hibe edilmiştir. Ayrıca, 4 ek derslik inşa edilmiş ve 4 yatakhanenin tadilatı yapılmıştır. Sağlık Kenya Sağlık Bakanlığı’na 3 Adet Tam Donanımlı Ambulans Başkanlığımız tarafından Kenya Sağlık Bakanlığı’na 3 adet tam donanımlı ambulans temin edilmiştir. Ambulansların ikisi, Nairobi-Mombasa yolu üzerinde bulunan yılda yaklaşık 150.000 kişinin hizmet aldığı Makindu Hastanesi ile 100.000 kişinin faydalandığı Mariakani Bölge Hastanesi’ne verilmiştir. Diğer ambulans ise Kenya’nın en az gelişmiş bölgelerinden biri olan ve yılda yaklaşık 50.000 kişiye hizmet veren İjara Bölge Hastanesi’ne ulaştırılmıştır. İjara Bölge Hastanesi Doğum Öncesi Sağlık Merkezi İnşaat ve Tefrişatı Kenya’da anne-çocuk sağlığı alanındaki imkânsızlıklar ölü doğumlar ile anne ve yeni doğan ölümlerini artırmaktadır. Özellikle, kuzeydoğu eyaletinin kırsalı ile merkez arasında yaşanan ulaşım sıkıntısı koşulları daha da zorlaştırmaktadır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KENYA Bu kapsamda ülkenin kuzeydoğu kesimi olan İjara’da yer alan bölge hastanesi bünyesinde Başkanlığımızca 2013 yılında Doğum Öncesi Sağlık Merkezi inşa ettirilerek merkezin tefrişatı yaptırılmıştır. Merkez bünyesinde 8 adet 2 kişilik oda, 1 mutfak, ortak kullanılacak banyo ve tuvaletler ile dinlenme tesisi bulunmaktadır. Tefrişat kapsamında ise 16 yatak ve yatak takımı, dolap, sandalye, 4 televizyon, 2 buzdolabı, çeşitli mutfak malzemeleri ve tıbbi ekipman temin edilmiştir. Garissa Bölge Hastanesi’ne Muhtelif Tıbbi Ekipman Kenya’nın sağlık kurum ve kuruluşları altyapı, teknik ekipman ve nitelikli insan kaynağı eksikliğiyle mücadele etmektedir. Kenya’nın kuzeydoğu kesiminde yer alan 250.000 nüfuslu Garissa ilinde hizmet veren ve eyaletin en büyük hastanesi olan Garissa Bölge Hastanesi’nin fiziki altyapısının iyileştirilmesi amacıyla Başkanlığımızca destek verilmiştir. Bu doğrultuda, hastane bünyesinde faaliyet gösteren ameliyathane, yeni doğan ünitesi, çocuk polikliniği, sterilizasyon bölümü, göz hastalıkları bölümü, radyoloji bölümü ve laboratuvar için temin edilen tıbbi ekipman şu kalemlerden oluşmaktadır: 3 anestezi cihazı, 2 otoklav, 5 hasta monitörü, 1 jeneratör, 1 modern röntgen cihazı, 2 ultrason cihazı, 1 EKG cihazı, 1 uzun eliza cihazı, 5 inkübatör, 3 ameliyat yatağı ve muayene koltukları. 250.000 nüfuslu Garissa eyaletinin en büyük hastanesi olan Bölge Hastanesi’nin fiziki altyapısının iyileştirilmesi amacıyla ameliyathane, laboratuvar ve poliklinikler için gerekli tıbbi ekipman yardımı yapılmıştır. İletişim Kenya’nın Güney Batı Bölgesi’nde küçükbaş hayvancılığı destekleme konusunda 30 kişiyle başlayan proje, bugün 50.000 kişinin faydalandığı önemli bir programa dönüşmüştür. Küçükbaş Hayvancılığı Destekleme Programına Destek Yeniliği Güçlendirme Programı, Kenya’nın Güney Batı Bölgesinde yer alan Kisii, Narok ve Nyamira şehirlerinde tavuk yetiştiriciliği alanında çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Dünya Bankası tarafından ödül verilen Küçükbaş Hayvancılığı Destekleme Programı kapsamında anılan STK tarafından her aileye 1 tavuk ve kümes verilerek 6 ay sonra ailelerden 2 civciv vermeleri istenmiştir. 30 kişiyle başlayan proje, bugün 50.000 kişinin faydalandığı önemli bir programa dönüşmüştür. Program kapsamında, modern kümeslerin kullanılarak verimliliğin artırılması hedeflenmiştir. Bu çerçevede, Başkanlığımız tarafından 500 adet tavuk kümesi ile 3 adet modern kümes temin edilmiştir. Kenya’nın bir tarım ülkesi olması nedeniyle tavukçuluk sektörü; gıda, gelir ve istihdam açısından önemli bir kaynak olmasının yanı sıra, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasına da önemli bir katkı sunmaktadır. “Bir Civciv Kampanyası” adı ile hayata geçirilen program ile geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan özellikle kadın ve gençlere yönelik destek verilmiştir. Afrika Medya Kuruluşu’nun Modernizasyonu Afrika Medya Kuruluşu (AMI); Bill & Melinda Vakfı, Norveç Kalkınma İşbirliği Ajansı ve Omdiyar ve Mo İbrahim Vakıflarından gelen fonlar ile Mart 2010’da kurulmuştur. AMI’nin genel merkezi başkent Nai143 ORTA DOĞU VE AFRİKA EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER ÜRETİM SEKTÖRLERİ Hayvancılık İdari ve Sivil Altyapılar İsiolo Valiliği’nin Fiziki Şartlarının İyileştirilmesi Kenya’da 2010 yılında yapılan anayasa değişikliğinin ardından yenilenen yerel yönetim sınırları ile İsiolo Valiliği kurulmuştur. 100.000 nüfuslu İsiolo ili, Kenya’nın en az gelişmiş bölgelerinden biri olarak ülkenin doğusunda yer almaktadır. Yeni yapılanmakta olan valiliğe destek veren Başkanlığımız, yönetim ofislerinin temsil potansiyeline uygun bir şekilde tefriş edilmesi amacıyla vali, vali yardımcısı, sekreter ve valiliğin üst düzey yöneticilerinin ofis mobilyasını yenilemiştir. robi’de bulunmaktadır. AMI, medya alanında Afrika genelinde günümüze kadar yapılmış en kapsamlı araştırmayı yürütmekte, danışmanlık hizmeti vermekte, medya çalışanlarının kapasitelerini artırmaya yönelik faaliyetler gerçekleştirmekte ve medya aracılığıyla sosyal kalkınmanın, ekonomik büyümenin ve insan haklarının yaygınlaştırılmasını teşvik etmektedir. Birçok uluslararası kuruluş ve hükümet ile işbirliği çerçevesinde ortak projeler gerçekleştiren kuruluş, Afrika’nın medya alanındaki en büyük toplantısı olan ve her yıl düzenlenen Afrika Medya Liderleri Forumu’nu da organize etmektedir. 2012 yılında ülkemizde düzenlenen forum vesilesiyle Başkanlığımızı ziyaret eden AMI başkanı, kurumsal altyapısının güçlendirilmesi amacıyla Başkanlığımızdan destek talep etmiştir. Bu kapsamda, 20 adet telefon ve dijital kartı içeren telefon santrali ve telekonferans sistemi kurulmuş, 15 dizüstü bilgisayar, 5 tablet bilgisayar, 1 fotokopi makinesi ve yazıcı temin edilmiştir. LİBYA TİKA 2013 FAALİYET RAPORU LİBYA NÜFUSU 6.420.000 YÜZÖLÇÜMÜ 1.759.541 km² TİKA 2013 Libya Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %12,03 %6,68 Sağlık Hayvancılık %42,69 %34,77 İdari ve Sivil Altyapılar %3,83 ORTA DOĞU VE AFRİKA Libya’nın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 0,80 % 0,43 % 0,002 2008 % 0,00 2009 % 0,004 2010 % 0,09 2011 2012 2013 145 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU LİBYA SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Sağlık Libya Misurata Fizyoterapi Hastanesi İnşası Misurata’da bir fizyoterapi hastanesi inşa edilmesi talebi doğrultusunda, bölgedeki çatışmalarda sakat kalan binlerce hastanın tedavisinin yapılması ve yaşanan sıkıntılı sürecin olumsuz etkilerinin bertaraf edilmesi amacıyla başkent Trablus’un 190 km batısında bulunan Misurata kentinde, günlük 200 ile 250 kişiye hizmet verebilecek hastanenin inşaatına 2012 yılında başlanmıştır. Proje, Libya Sağlık Bakanlığı Uluslararası İşbirliği Ofisi ile ortaklaşa yürütülmektedir. 2.500 m2 alana sahip hastanenin 2014 yılının sonlarında tamamlanması hedeflenmektedir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler El-Beyda Zihinsel Engelli Çocuklar Eğitim Merkezi İnşaatı Yerel Meclis Başkanlığının talebi doğrultusunda, 2012 yılında Başkanlığımızca El-Beyda kentinde yaptırılan çocuk parkının ardından, bu sefer de zihinsel engelli çocuklar için bir proje geliştirilmiştir. Libya’nın doğusunda yer alan El-Beyda’da 2012 yılında inşasına başlanan El-Beyda Zihinsel Engelli Çocuklar Merkezi, 15 derslik, müdür, öğretmen ve sekreterya odaları ile terapiye uygun çocuk yüzme havuzu bölümlerinden oluşmaktadır. 600 engelliye hizmet verebilecek kapasitedeki merkezin inşaatı hala devam etmektedir. 146 600 Libya’nın doğusunda El-Beyda’daki 15 derslik, müdür, öğretmen ve sekreterya odaları ile terapiye uygun çocuk yüzme havuzundan oluşan, 600 engelliye hizmet verebilecek kapasitedeki El-Beyda Zihinsel Engelli Çocuklar Merkezi’nin inşaatı sürmektedir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Hayvancılık El Merc İl Tarım Müdürlüğü Heyetinin Eğitimi El Merc İl Tarım Müdürlüğü personeline yönelik olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) işbirliğinde Şanlıurfa’da Türkiye’de tarım ve sulama yönetimi, toprak-bitki-su ilişkileri ve araştırma sonuçları, sulama programlarının oluşturulması, basınçlı sulama sistemleri, sulama suyu kalitesi, drenaj ve arazi ıslahı konularında bir eğitim programı düzenlenmiştir. Eğitimin gerçekleştiği Şanlıurfa bölgesi, Libya’nın Merc Bölgesi ile iklim ve toprak özellikleri açısından birbirine benzemektedir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU LİBYA ORTA DOĞU VE AFRİKA 147 LÜBNAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU LÜBNAN NÜFUSU 4.467.000 YÜZÖLÇÜMÜ 10.452 km² TİKA 2013 Lübnan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim İdari ve Sivil Altyapılar %0,05 %16,44 Sağlık Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %6,75 %0,47 Su ve Sanitasyon Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %75,98 %0,30 ORTA DOĞU VE AFRİKA Lübnan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 14,70 % 0,004 2008 % 3,66 2009 % 0,34 2010 2011 % 0,16 2012 % 0,37 2013 149 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU LÜBNAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Sağlık Ain Wazein Hastanesine PCR Cihazı ve Eğitimi Yaklaşık 250 bin Dürzinin yaşadığı Lübnan’ın Shouf bölgesinde bulunan Ain Wazein Hastanesi yetkilileri tarafından, hastane laboratuvarında bulunmayan ancak yaygın hastalıkların teşhisinde hayati öneme haiz olan PCR cihazı talep edilmiştir. Bölgedeki hastalıkların teşhisinde önemli bir işlevi olan, dünya genelinde canlıların genetik yapısına ait bilginin elde edilmesi ve genetik bilgilere dayalı hastalıklara sağlıklı bir tanının konulması fonksiyonunu yerine getiren PCR cihazı temin edilerek yetkililere teslim edilmiştir. Ayrıca, Başkanlığımız ve Hacettepe Üniversitesi işbirliğinde 3-10 Kasım 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da PCR cihazına ilişkin bir eğitim programı düzenlenerek Lübnanlı 3 yetkilinin katılımı sağlanmıştır. Su ve Sanitasyon Kuaşra, El-Birre ve Aydamun Beldeleri Su Kaynaklarını Geliştirme Programı Kuzey Lübnan Su İdaresi Başkanlığı ile işbirliğinde su kaynağı ve şebeke sistemlerine yönelik kısıtlı imkânların iyileştirilmesi amacıyla 2008 yılında çalışmalara başlanmıştır. Trablus kentine yaklaşık 150 Lübnan’ın Shouf bölgesindeki Ain Wazein Hastanesi’ne, hastane laboratuvarında bulunmayan ancak yaygın hastalıkların teşhisinde hayati öneme haiz olan PCR cihazı temin edilmiştir. 60 km uzaklıkta Suriye sınırında yer alan ve toplam nüfusu 12.000 civarında olan Kuaşra, El-Birre ve Aydamun köylerine elektrik jeneratörü yerleştirilmiş, otomasyon sistemi kurulmuş ve sistemin işletilmesine yönelik bilgilendirici bir eğitim verilmiştir. Temiz içme suyunun sağlandığı program bünyesinde 40.000 metrelik su şebeke hattının tamamı döşenmiş ve anayol, okul gibi önemli noktalarda yangın hidrantları inşa edilmiştir. Lübnan’da kullanılabilir su sistemi için örnek teşkil etmesi planlanan programın tamamlanmasının ardından Kuzey Lübnan Sular İdaresi Başkanlığınca yönetilmek üzere devri gerçekleştirilecektir. İçilebilir temiz suyun temin edildiği köylerde abonelik sistemi başlatılmıştır. İnsani Yardım Filistinli mülteciler için Trablus şehrinin 5 km kadar kuzeyinde 1955 yılında kurulan ve 40.000 kişinin yaşadığı Beddavi Mülteci Kampı’na 1.000 ton kristal şeker yardımı yapılmıştır. Beddavi Mülteci Kampına Kristal Şeker Temini Beddavi Mülteci Kampı, Filistinli mülteciler için Trablus şehrinin 5 km kadar kuzeyinde 1955 yılında kurulmuştur. 2009 yılından sonra Suriye’nin Nehr el-Bared kampında yaşayan 28.000 mülteci de buraya sığınmıştır. Bu gelişme üzerine, daha önce 16.000 kişinin yaşadığı kampın nüfusu 40.000’e ulaşmıştır. 2012 yılından beri Başkanlığımızca destek verilen kamp için Haziran 2013’te Kızılay ile işbirliğinde 1.000 ton kristal şeker yardımı yapılmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU LÜBNAN ORTA DOĞU VE AFRİKA 151 NİJER TİKA 2013 FAALİYET RAPORU NİJER NÜFUSU 17.129.076 YÜZÖLÇÜMÜ 1.267.000 km² TİKA 2013 Nijer Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %9,71 %40,98 Sağlık İletişim %12,22 %0,51 Su ve Sanitasyon Ormancılık %27,75 %3,33 İdari ve Sivil Altyapılar Nijer’in yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) ORTA DOĞU VE AFRİKA %5,50 % 1,07 % 1,00 % 0,60 2008 2009 % 0,44 2010 2011 % 0,71 2012 % 1,08 2013 153 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU NİJER SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Sağlık Niamey’e Fistül Araştırma ve Rehabilitasyon Hastanesi Yeryüzü Doktorları ile işbirliğinde yürütülen Nijer Umut Menekşeleri Projesi kapsamında Niamey’de Fistül Araştırma ve Rehabilitasyon Hastanesi açılmıştır. Ayrıca, hastanede tedavi gören kadınların sosyal yaşama uyum sağlamasına katkı sağlama maksadıyla hastane bünyesindeki dikiş atölyesine muhtelif dikiş malzemesi sağlanmıştır. 6.000 La Morde Hastanesi’nde Katarakt Kliniği’nin faaliyete geçmesiyle beraber yılda ortalama 6.000 ameliyatın gerçekleştirileceği öngörülmektedir. uygulamalarını kapsamıştır. Nijerli heyet eğitim kapsamında İzmir Sağlık Müdürlüğü ve Narlıdere Komuta Kontrol Merkezini ziyaret etmiştir. Eğitimin ikinci aşaması ise İzmir Sağlık Müdürlüğü ambulans servisinde görevli doktorlar tarafından verilerek travma ve erişkin ileri yaşam destekleri, senaryo uygulamalarıyla eş zamanlı olarak anlatılmıştır. Nijer’de Katarakt Ameliyatları Nijer’de faaliyetlerini sürdüren Sağlık ve Eğitim Köyleri Gönüllüler Derneğine (Biseg) katarakt ameliyatlarında kullanılan Fako cihazı, göz ameliyat mikroskobu ile ultrason cihazı ve ekipmanları sağlanmıştır. 654 gönüllünün katıldığı organizasyonlar kapsamında bugüne kadar sağlık alanında 13 bin 929 poliklinik dahiliye muayenesi, 2.960 ultrason çekimi, 2.005 cerrahi ameliyat, 10 bin 467 poliklinik göz muayenesi, 3.113 katarakt ameliyatı, 7.009 poliklinik diş muayenesi, 9.277 diş çekimi, 8.034 poliklinik kulak-burun boğaz muayenesi ve 5.017 kulak aspirasyon tedavisi yapılmıştır. Su ve Sanitasyon Niamey La Morde Hastanesi Katarakt Kliniği İnşaatı İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) ve İslam Kalkınma Bankası işbirliğinde Niamey’deki La Morde Hastanesi bünyesinde Aralık 2012’de başlatılan Katarakt Kliniği inşaatı Başkanlığımız destekleri ile devam etmektedir. 2014’te tamamlanması planlanan proje kapsamında göz sağlığı ünitesinde 5 yıl süresince katarakt ameliyatları ücretsiz yapılacaktır. Günlük hayata adapte olmakta zorlanan ve başkalarına bağımlı olarak hayatlarını devam ettirmek zorunda kalan on binlerce insanın ışığa kavuşturulması hedeflenmektedir. Kliniğin faaliyete geçmesiyle beraber yılda ortalama 6.000 katarakt hastasının ameliyatının gerçekleştirileceği öngörülmektedir. Acil Ambulans Servisi Eğitim Programı Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde Nijer Sağlık Bakanlığı Acil Ambulans Servisinde görevli 10 sağlık personeline acil müdahale teknik eğitimi verilmiştir. Bahse konu eğitim, 11-18 Aralık 2013 tarihleri arasında İzmir Uluslararası Urla Acil, Afet Eğitim ve Simülasyon Merkezinde gerçekleştirilmiştir. Eğitimin ilk aşaması acil sağlık hizmetleri, ambulans çeşit ve malzemeleri ile taşıma teknikleri 154 214 13.654 metre delgi yapılmak suretiyle 214 su kuyusu açılmış, Niamey ve Maradi çevresinde yaklaşık 740.000 kişi temiz suya kavuşmuştur. Nijer Su Kuyuları Projesi 7. Etap Çalışmaları Devlet Su İşleri ve Uluslararası Gökkubbe Yardım Derneği işbirliğinde Nijer’de yürütülen 7. etap su kuyusu çalışmalarında ihtiyaç duyulan sondaj malzemeleri ile 28 adet su pompası temin edilerek solar sistemli su kuyusu kurulmuştur. 7. etap su kuyusu çalışmaları ile toplam 53 adet su sondaj kuyusu inşa edilmiş ve 3.920 metre delgi yapılmıştır. Ülkede bugüne kadar yapılan çalışmalarla toplam 214 adet su sondaj kuyusu inşa edilerek 13.654 metre delgi yapılmıştır. Niamey ve Maradi çevresinde yaklaşık 740.000 kişiye yetecek içme ve kullanma suyu temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU NİJER Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Nijer İstatistik Kurumu Kapasite Geliştirme Programı TÜİK ile işbirliğinde, Nijer İstatistik Kurumu uzmanlarına yönelik Ankara’da iki farklı eğitim programı düzenlenmiştir. Bu kapsamda 20 Nijerli uzmana 22-24 Mayıs ile 11-14 Kasım 2013 tarihlerinde genel nüfus sayımı sonrası sayım sonuçlarının değerlendirilmesi ve istatistik mevzuatının geliştirilmesi konularında eğitim verilmiştir. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Nijer Radyo ve Televizyon Kurumunun Güçlendirilmesi TRT ile işbirliğinde Nijer’de 50 yıldır faaliyet gösteren Nijer Radyo ve Televizyon Kurumu (ORTN) için 3 adet video kaydedici ve 1 adet kamera temin edilmiştir. Yaklaşık 750 kişinin çalıştığı Radyo ve Televizyon Kurumu; Agadez, Diffa, Dosso, Maradi, Niamey, Tahoua, Tillabery, Zinder şehirleri ağırlıklı olmak üzere günde ortalama 7 milyon dinleyiciye ulaşmaktadır. 5.672 Ekonomi Bakanlığı, Orta Anadolu İhracatçılar Birliği ve Türk Kızılayı işbirliğinde yürütülen Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu kapsamda, Nijer’e ulaştırılan toplam 5.672 ton un ve şeker, ülke genelindeki 8 eyalete (Niamey, Agadez, Dosso, Diffa, Maradi, Tahoua, Tillaberi, Zinder) dağıtılmıştır. İnsani Yardım Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu Başkanlığımız, Ekonomi Bakanlığı, Orta Anadolu İhracatçılar Birliği ve Türk Kızılayı işbirliğinde yürütülen Batı Afrika İnsani Yardım Operasyonu ile Moritanya, Nijer ve Senegal’de açlıkla mücadele edilmesi ve sürdürülebilir gıda güvenliğinin sağlanarak temel insani ihtiyaçların karşılanması hedeflenmektedir. Bu kapsamda Başkanlığımız destekleriyle Türk Kızılayı tarafından Nijer’e ulaştırılan toplam 5.672 ton un ve şeker, ülke genelindeki 8 eyalete (Niamey, Agadez, Dosso, Diffa, Maradi, Tahoua, Tillaberi, Zinder) dağıtılmıştır. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Türkiye-Nijer Dostluk Ormanı Projesi Başkanlığımız ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı işbirliğinde yürütülen Türkiye-Nijer Dostluk Ormanı Projesi, Nijer Ulusal Kurtuluş Günü ve Ağaçlandırma Bayramı kutlamaları çerçevesinde 2012 yılında tamamlanmıştır. Proje kapsamında, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından 10 hektarlık sahada çalışma yapılmış, 2 hektarlık alan kent ormanı-mesire yeri olarak planlanmış ve geri kalan 8 hektarlık sahada yöresel türlerle ağaçlandırma çalışması gerçekleştirilmiştir. 2013 yılı itibariyle kent ormanı olarak planlanan 2 hektarlık alanda güneş enerjisi ile çalışacak su kuyusu, 10 ton kapasiteli su deposu, 3 adet çeşme, 5 adet kamelya, 25 adet oturak ve 1 adet mini futbol sahası bulunmaktadır. 6 bin fidanın dikildiği Türkiye-Nijer Dostluk Ormanının bakımı, 2 yıllık süre boyunca ülkemiz tarafından gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında, 2014 yılı itibariyle ormanın iyileştirilmesine yönelik genel peyzaj ve çevre düzenlemesi ile yenileme ve geliştirme çalışmalarının Başkanlığımızca gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. 155 ORTA DOĞU VE AFRİKA Diğer Çoklu Sektörler SENEGAL TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SENEGAL NÜFUSU 13.711.597 YÜZÖLÇÜMÜ 196.722 km² TİKA 2013 Senegal Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %35,12 %4,50 Sağlık İletişim %25,15 %2,74 Su ve Sanitasyon Tarım %8,41 %18,53 İdari ve Sivil Altyapılar Diğer Çoklu Sektörler %0,61 %4,94 Senegal’in yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 0,90 2008 % 0,84 2009 % 1,23 2010 % 0,95 2011 % 0,70 2012 ORTA DOĞU VE AFRİKA Eğitim % 0,50 2013 157 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SENEGAL SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Tivaoune Anaokulu Tadilat ve Tefrişatı Başkanlığımızca Senegal’in Tivaoune şehrinde kurulan Anaokulu, 120 öğrenci olarak planlanan mevcudu yoğun talep neticesinde iki katına ulaşarak ikinci bir binada faaliyet göstermeye başlamıştır. İhtiyaca cevap vermesi için kapasitesinin arttırılarak daha fazla sayıda öğrenciye sağlıklı koşullarda eğitim imkânı sağlanması amacıyla ikinci binanın fiziki koşullarının iyileştirilmesine ilişkin ihtiyaç duyulan tadilat ve tefrişat işleri de gerçekleştirilmiştir. Mboumba Bölgesi Daaralarının Güçlendirilmesi Batı Afrika’da yaygın olarak görülen daaralar, çocukların yatılı olarak eğitim aldığı okullardır. Bu okullardan yetimler de faydalanmaktadır. Senegal’de de yaygın olarak görülen bu okulların sabit gelir kaynakları bulunmamaktadır. Daaralar ihtiyaçlarını kendilerine ait tarlalarda yetiştirdikleri ürünlerle ve hayırseverlerin yardımlarıyla karşılayarak ayakta kalmaya çalışmaktadır. Bu kapsamda, Mboumba bölgesinde toplam 800 öğrencinin yatılı eğitim gördüğü 5 daara için Başkanlığımız tarafından eğitim ve yatakhane malzemeleri, elbise, ayakkabı, temizlik ve gıda malzemeleri temin edilmiştir. Dakar Mesleki Eğitim Merkezi’nin Donanım ve Tefrişatı Afrika Yükseköğretime Destek ve Tanıtım Merkezi (CACSUP) işbirliğinde başta engelli ve yoksul gençlerin meslek edindirme yoluyla istihdamının artırılması amacıyla başkent Dakar’da kurulan eğitim merkezine destek verilmiştir. Senegal halkına eğitim fırsatı sunan ve verdiği eğitim üzerinden iş istihdamı oluşturarak bölge ekonomisinin geliştirilmesini hedefleyen merkezin tefrişatı sağlanmıştır. 158 800 Mboumba bölgesinde toplam 800 öğrencinin yatılı eğitim gördüğü 5 daara için eğitim ve yatakhane malzemeleri, elbise, ayakkabı, temizlik ve gıda malzemeleri temin edilmiştir. Kolda Mesleki Eğitim Merkezi’ne bilgisayar laboratuvarı kurulması için ihtiyaç duyulan malzeme ve ekipman desteği... 170 öğrenciye hizmet veren Dakar İslam Enstitüsü’nün iyileştirilmesi çalışmaları kapsamında konferans salonunun koltukları yenilenmiştir. Bu kapsamda, ofisin mobilya donanımları ile klima, bilgisayar, yazıcı, fotokopi makinesi, projektör gibi ekipman temin edilmiştir. Kolda Mesleki Eğitim Merkezi’ne Destek Ülkenin güneyinde yer alan ve yoksul halkın en yoğun yaşadığı bölge olan Kolda, 20 yılı aşkın süredir devam eden silahlı çatışmalar sonucunda sahip olduğu ekonomik potansiyeli hayata geçirememiştir. Çatışmalar ve kara mayınları sebebiyle sakat kalan ve zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmeye çalışan Senegallilerin yaşam şartlarının iktisadi olarak iyileştirilebilmesi ve toplumsal yaşama entegrasyonlarının sağlanması amacıyla Başkanlığımız tarafından bölgede çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda, bölgede yer alan Kolda Mesleki Eğitim Merkezi’ne bilgisayar laboratuvarı kurulması ve tavukçuluk konusunda eğitim programının gerçekleştirilebilmesi için ihtiyaç duyulan malzeme ve ekipman desteği sağlanmıştır. Çalışmalar bünyesinde dörder aylık dönemler halinde kırkar öğrenciye bilgisayar sistemi, bilgisayar bakım ve onarımı, muhasebe ve tavuk yetiştiriciliği alanlarında eğitim verilmesi planlanmıştır. Dakar İslam Enstitüsü Kapasite Geliştirme Programı 2011-2012 eğitim-öğretim yılında lise müfredatıyla eğitim faaliyetlerine başlayan Dakar İslam Enstitüsü’nde toplam 170 öğrenci yatılı ve gündüzlü olarak hizmet almaktadır. Şefkat Yolu Derneği ile işbirliğinde kitap, araç ve gereç takviyesi yapılmış, okul ve yurt binaları onarımdan geçirilmiş ve kız fakültesi binası 5 ay gibi kısa bir sürede yeniden inşa edilmiştir. Erkek öğrenci bölümünün yenilenmesine ilişkin tadilat çalışmaları yapılmış ve bu bölüme bir dil laboratuvarı kurulmuştur. Enstitü bünyesinde modern derslikler, bilgisayar laboratuvarı, kütüphane, konferans salonu, toplantı salonu, idari bölümler, yemekhane, çamaşırhane, tuvalet ve banyolar ile çevresinde geniş bir avlu ve bahçe bulunmaktadır. Enstitünün iyileştirilmesi çalışmaları kapsamında konferans salonunun yenilenmesi amacıyla 402 adet koltuk temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SENEGAL Sağlık UCAD Mediko-Sosyal Merkezi’ne Destek Dakar’da bulunan UCAD Üniversitesi kampüsü içerisinde tahsis edilen 400 m2’lik arsaya 2011 yılında Başkanlığımızca inşa edilen Mediko-Sosyal Merkezi’nin faaliyetlerini etkin ve verimli bir biçimde sürdürebilmesi amacıyla destek verilmeye devam edilmektedir. Bu doğrultuda, 2013 yılında merkezin mevcut su ihtiyacının giderilmesi amacıyla su deposu, çeşme ve çevre düzenlemesi ile binanın genel bakımı yapılmış ve röntgen odaları kurşun plaka ile kaplanmıştır. 16 Tuba Peykok Sağlık Ocağı’nın yapımıyla birlikte cüzzam hastalığının tedavisi yanında yakın civarda yer alan 16 köyde yaşayanların sağlık hizmetlerine erişimi sağlanmıştır. miştir. 1-15 Aralık 2013 tarihleri arasında Ankara’da düzenlenen hastane yönetimi konulu eğitime 4 Senegalli doktorun katılımı sağlanmıştır. Tuba Peykok Sağlık Ocağının Kapasitesinin Güçlendirilmesi Günümüzde yaygınlığını kaybetmiş olan cüzzam hastalığı ile yaşamak zorunda olan Senegalli mağdur köy sakinlerine uygun şartlar altında tedavi imkânı sunulması, hastalığın yayılmasının önlenmesi ve özellikle çocukların söz konusu hastalıktan korunması amacıyla Tuba Peykok Sağlık Ocağının fiziki şartlarının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda anılan ocağın tadilat ve tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Sağlık ocağının yapımıyla birlikte cüzzam hastalığının tedavisi yanında yakın civarda yer alan 16 köyde yaşayanların sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırılmıştır. Su ve Sanitasyon Senegal Fann Hastanesi Doktorlarına Eğitim Programı Dakar’da bulunan ve yaklaşık 60 yıllık bir geçmişe sahip Fann Devlet Hastanesi, ülkenin en önemli hastanelerinden biridir. Psikiyatri alanında sahra-altı Afrika’da öncü konumda yer alan hastanenin çalışmalarına katkı sağlanması ve acil servisinin daha etkin hizmet verebilmesi amacıyla Başkanlığımız ve Sağlık Bakanlığımız işbirliğinde doktorlara yönelik bir eğitim programı düzenlen- Temiz suya erişim için Tambacounda ve Matar şehirlerinin kırsal bölgelerinde 10 su kuyusu açılmıştır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Dakar Zihinsel Engelliler Merkezine 2 Adet Öğrenci Servisi Senegal’deki yoksul ailelerin zihinsel engelli çocuklarına eğitim hizmeti sunan 55 kişi kapasiteli Dakar Zihinsel Engelliler Merkezi, çocukların toplumsal yaşama uyum becerisi edinebilmesine katkı sağlamak amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Merkezin ihtiyacı olan 2 adet öğrenci servisi Başkanlığımızca temin edilmiştir. Dakar’ın yaklaşık 50.000 nüfuslu Sicap Liberte ilçesinde amatör 5 futbol takımı ile 1 basketbol takımına destek verilmiştir. 5 Futbol Takımı ile 1 Basketbol Takımına Destek Senegal halkının yaşamında önemli bir yer tutan ve kısıtlı imkânlar dâhilinde sürdürülen sportif faaliyetlerin desteklenmesi amacıyla Başkanlığımızca spor malzemeleri desteği verilmiştir. Bu kapsamda, Dakar’ın yaklaşık 50.000 nüfuslu Sicap Liberte ilçesinde bulunan ve amatör olarak faaliyetlerini sürdüren 5 futbol takımı ile 1 basketbol takımının ihtiyaçları doğrultusunda destek verilmiştir. 159 ORTA DOĞU VE AFRİKA Pikine Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi Çevre Düzenlemesi 1964 yılından beri faaliyet göstermekte olan Pikine Sosyal Pediatri Enstitüsü bünyesinde Başkanlığımız tarafından 2010 yılında Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi inşa edilmiştir. Senegal’in yanı sıra Mali, Fildişi Sahilleri, Nijer, Gine, Gambiya gibi komşu ülkelerden gelen ebeler ile toplum hekimliği bölümü öğrencilerine yönelik kadın doğum ve çocuk sağlığı alanında staj imkânının da sunulduğu merkezin çevre düzenlemesi 2013 yılında yine Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Böylece, başkent Dakar’ın en kalabalık ve yoksul kesimini barındıran Pikine’den sağlık sorunları nedeniyle şehir merkezine gidilmesine gerek kalmadan Senegallilerin hizmet alabilmesi ve ilgili alanda sağlık personelinin eğitimine yönelik önemli bir katkı sağlanmıştır. Tambacounda ve Matar’da Kırsal Bölgelere 10 Su Kuyusu Temiz suya erişim konusunda yaşanan sıkıntı ülke genelinde kendini göstermektedir. Senegal Hükümeti’nin yoğun çaba gösterdiği içme suyuna erişim ve sanitasyon çalışmalarında halihazırda ülkenin özellikle doğu ve güneyindeki kırsal bölgelerinde yaşanan sorunlar ise devam etmektedir. Bu kapsamda 2013 yılında Tambacounda ve Matar şehirlerinin kırsal bölgelerinde 10 su kuyusu açılmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SENEGAL EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Senegal Radyo Televizyon Kurumu Personeline Teknik Eğitim 10 kişiden oluşan Senegal Radyo Televizyon Kurumu (RTS) teknik personeline yönelik 25 Kasım 2013 tarihinde TRT Genel Müdürlüğü’nde kamera, ışık, montaj ve grafik konularını içeren bir eğitim programı düzenlenmiştir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Kurak Alanlardaki Küresel Değişimlere Dayanıklı Ormanlar Kurulması Rehberi II. Uluslararası Çalıştayı Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nün katkılarıyla Kurak Alanlardaki Küresel Değişimlere Dayanıklı Ormanlar Kurulması Rehberi II. Uluslararası Çalıştayı Dakar’da düzenlenmiştir. Afrika’nın en önemli sorunlarının başında gelen çölleşmeye karşı mücadelenin ele alındığı Çalıştay, 25-28 Şubat tarihleri arasında Afrika ülkeleri ağırlıklı olmak üzere 30 farklı ülkeden 120 uzman ve akademisyenin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Çalıştay kapsamında, kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı orman ekosistemlerinin oluşturulması rehberine ilişkin metnin geliştirilerek onaylanması ve kurak alanların yeniden yeşil ve verimli hale gelebilmesi için bilgi ve tecrübelerin paylaşılabileceği bir zeminin oluşturulması amaçlanmıştır, 10 yıl süre ile 40 ülkede kullanılacak olan Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi hazırlanmıştır. Dakar Ulu Camii’nde eğitim merkezi olarak kullanılması amacıyla 1 adet dil laboratuvarı kurulmuştur. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Dakar Ulu Cami Tadilat ve Tefrişatı Senegal’in başkenti Dakar’da bulunan Ulu Cami, Afrika’nın en büyük ve önemli İslami merkezlerinden biridir. Faslı ve Fransız mimarlar tarafından tasarlanan Ulu Cami, Fas Kralı II. Hasan ve Senegal Devlet Başkanı Leopold Sedar Senghor tarafından açılmıştır. 67 m yüksekliğinde minareye sahip olan cami, şehrin her kesiminden görülebilmektedir. Cami, içinde bulunan zengin kütüphanesiyle İslami araştırmalar ve eğitim merkezi olarak da kullanılmaktadır. Yapımı 1964’te tamamlanan caminin yemekhanesi ile konferans salonu yenilenerek kapasitesi artırılmış, çevre düzenlemesi, aydınlatması ve peyzaj çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca, eğitim merkezi olarak kullanılması amacıyla binada 1 adet dil laboratuvarı kurulmuştur. 160 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SENEGAL ORTA DOĞU VE AFRİKA 161 SOMALİ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SOMALİ NÜFUSU 10.428.043 YÜZÖLÇÜMÜ 637.657 km² TİKA 2013 Somali Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %1,98 %0,49 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %22,72 %70,21 Su ve Sanitasyon Tarım %0,38 %0,47 İdari ve Sivil Altyapılar ORTA DOĞU VE AFRİKA %3,74 Somali’nin yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 9,57 % 0,16 2008 % 0,19 2009 % 0,26 2010 % 0,94 2011 % 2,28 2012 2013 163 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SOMALİ SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Sağlık Tıpta Uzmanlık Programı Somali’de süreklilik kazanan istikrarsızlık, sağlık sektörü dahil ülkede temel sektörlerin gelişimini engellemiştir. Bu kapsamda Somali Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde tıpta uzmanlık eğitiminin verilmesi ve sektörde nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Düzenlenen eğitim programlarıyla 3 yıl süreyle kadın doğum, dâhiliye, genel cerrahi, ortopedi, göz ve çocuk hastalıkları branşlarında görev yapan asistanlara uzmanlık eğitimi verilmektedir. 3 yıllık eğitimin ardından genel ve acil travma cerrahi alanlarında uzmanlaşma amaçlanmıştır. Eğitimin ilk yılının tamamlandığı 2013 yılında 10 Somalili doktorun 2 ay boyunca Türkiye’de eğitim ve araştırma hastanelerinde eğitim almaları sağlanmış, ayrıca yıl boyunca 2 defa Türk doktorlarından oluşan 3 kişilik ekip Somali’ye giderek yerel hastanelerde eğitim vermiştir. 45.000 Başkanlığımız destekleriyle bugüne kadar 5 su kuyusu inşa edilerek yaklaşık 45.000 kişiye yetecek içme ve kullanma suyu temin edilmiştir. Mogadişu Türk Hastanesine 600 Kalem Malzeme Temini Doğan her 1.000 bebekten 180’inin hayatını kaybettiği Somali’de Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından inşası gerçekleştirilen hastanenin tıbbi donanımı ve iç tefrişatı Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında hastaneye 600 kalem malzeme temin edilmiştir. Tek kişilik 17 oda, 4 kişilik 34 oda, 3 kişilik ve 5 kişilik birer odanın yer aldığı hastane Doğu Afrika’da kapasite ve teknoloji açısından en modern hastane olma özelliğine sahiptir. Hastanede ayrıca poliklinikler, yataklı servis, acil servis, görüntüleme ve merkezi laboratuvar üniteleri, yoğun bakım, doğumhane ve ameliyathane birimleri ve hastaneye hizmet verecek mutfak, çamaşırhane, sterilizasyon, morg ve teknik merkezler gibi servis birimleri bulunmaktadır. Hastanenin 2014 yılı içinde faaliyete geçmesi planlanmaktadır. Su ve Sanitasyon 45.000 Kişinin Temiz İçme Suyuna Erişiminin Sağlanması Somali’yi etkisi altına alan şiddetli kuraklık ve altyapı eksikliği, temiz ve sağlıklı içme suyuna erişimi zorlaştırmaktadır. Başkanlığımız tarafından Mogadişu ve çevresinde 2012 yılında açılan 19 su kuyusunun ardından DSİ şantiyesi, Somaliland’ın Burao kentine taşınarak bu bölgede sıkıntı çeken yerleşim yerlerine temiz içme suyu sağlanması için çalışmalara başlamıştır. Başkanlığımız destekleriyle bugüne kadar 5 su kuyusu inşa edilerek yaklaşık 45.000 kişiye yetecek içme ve kullanma suyu temin edilmiştir. Öte yandan önümüzdeki dönemlerde Somaliland bölgesinde 35 adet su kuyusunun açılması planlanmaktadır. 164 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SOMALİ Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Mogadişu Yetimhanelerinin Güçlendirilmesi Mogadişu’da 2013 yılı Ağustos ayında hizmete açılan Anadolu Eğitim Merkezi ile Daryel ve İleys Yetimhanelerine Başkanlığımızca destek sağlanmaktadır. 155’i yatılı olmak üzere toplam 374 kimsesiz çocuğun öğrenim gördüğü Anadolu Eğitim Merkezi’ne ve 450 öğrencinin sabah ve öğle vardiyalarında eğitim gördüğü İleys Yetimhanesine ve 50 öğrencinin eğitim aldığı Daryel Yetimhanesine yatak, çarşaf, okul sırası, kırtasiye malzemeleri, jeneratör, TV, bilgisayar ve yazıcı gibi malzemeler sağlanmıştır. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER Ulaştırma Mogadişu’da hizmete açılan Anadolu Eğitim Merkezi ile Daryel ve İleys Yetimhanelerinin fiziki altyapılarının iyileştirilmesi amacıyla muhtelif malzeme desteği verilmiştir. Başkent Mogadişu’nun ana arterlerinden oluşmakta olan Mogadişu şehir içi yol yapım çalışmaları sayesinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Havalimanı ve Kızılay Kampı gibi önemli noktalara ulaşım sağlanmaktadır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Somali Tarım Okulu Faaliyetleri İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH) ile işbirliğinde açılan Somali Tarım Okulu, 16 Mart 2013 tarihinde eğitim faaliyetlerine başlamış ve bugüne kadar 150 mezun vermiştir. Ağırlıklı olarak Mogadişu, Balat, Afgoye, Kismayo, Bay ve Cevher bölgesinden gelen öğrencilerin eğitim aldığı okulda toprak işleme, tohumdan fide elde etme, fide şaşırtma, çapalama, sulama, tohum elde etme, saklama ve arıcılık konuları yanında 4 hafta süreli tarımsal uygulama eğitimi de verilmektedir. Eğitim sonunda kurak şartlarda sebze yetiştiriciliği, sulama teknikleri, su tasarrufu detaylarını öğrenen öğrencilere sertifikalarının yanı sıra tarım için gerekli alet ve tohumlar da Başkanlığımızca sağlanmıştır. Şebella ve Juba nehirlerinin sulu tarım yapımına izin veren şartları ile ülkenin yaklaşık 15 derecede seyreden hava sıcaklığı, Somali’yi doğal bir sera haline getirmekte ve aynı topraktan yılda 3-4 kez ürün alabilmeyi de mümkün kılmaktadır. Proje kapsamında ülkenin şartlarına uygun olarak ilk kez sera kurulmuş, kavun ve patlıcan gibi ürünler ilk kez yetiştirilmeye başlanmıştır. Damlama sulama sistemlerinin kullanımı ve teknik arıcılık da yine ilk kez öğretilmeye başlanmıştır. Eğitim gören öğrencilere Somali şartlarında çok iyi yetişen fakat Somali halkının tüketmediği patlıcan, kavun, semizotu gibi sebzelerden yemek yapımı öğretilmiş ve öğrencilerin bu ürünlerle tanıştırılması sağlanmıştır. 165 ORTA DOĞU VE AFRİKA Mogadişu Dostluk Yolu Yapımı Mogadişu şehir içi yollarının yapımı çalışmalarına 2012 yılı Ekim ayında başlanmıştır. Yaklaşık 23 km uzunluğunda, çift yönlü, genişliği 20-30 m arasında değişen asfalt yol yapımı, orta refüjde 10 m genişliğindedir. Yol yapım çalışmaları, 736 aydınlatma direği ile sosyal tesislerin yapımını da (yemekhane, yatakhane, idari bina, laboratuvar, depo vb.) kapsamaktadır. Başkent Mogadişu’nun ana arterlerinden oluşmakta ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Havalimanı ve Kızılay Kampı gibi önemli noktalara ulaşımı sağlamaktadır. Yolun 2013 yılında kullanılmaya başlanması ile geniş kaldırımlı yaşam alanlarının oluşturulduğu başkentte trafik ışıkları araç trafiğini düzene sokmuş, yol boyunca yeni dükkânların açılması ise ekonomiyi görece canlandırmıştır. SUDAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUDAN NÜFUSU 30.894.000 YÜZÖLÇÜMÜ 1.886.068 km² TİKA 2013 Sudan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %12,49 %35,14 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %30,32 %0,05 Su ve Sanitasyon Tarım ve Hayvancılık %12,52 %8,89 İdari ve Sivil Altyapılar ORTA DOĞU VE AFRİKA %0,58 Sudan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 29,37 % 3,50 2008 % 0,80 2009 % 2,90 2010 % 12,76 2011 % 1,47 2012 2013 167 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUDAN planlanmaktadır. Kurulduğundan bu yana, Çankırı Karatekin Üniversitesi işbirliğinde çalışmalarını yürüten Merkezin, Sudan tarafınca işletilebilecek kapasiteye ulaştırılabilmesi için gerekli uzman kadronun oluşturulmasının ardından devrinin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Sudan Manar Al-Huda Derneği Kız Yurdu Tefrişatı Ülkede hüküm süren iç karışıklıkların ve son olarak Güney Sudan’ın Sudan’dan ayrılması ülke ekonomisinde ciddi sorunlara sebep olmuş, yaşanan olumsuzluklar ise eğitime ayrılan bütçenin önemli ölçüde azalmasına yol açmıştır. Bu kapsamda Manar Al-Huda Derneği işbirliğiyle yoksul öğrencilerin eğitiminin desteklenmesi hedeflenmiş ve 30 kişi kapasiteli kız öğrenci yurdunun tefrişatı yapılmıştır. Manar Al-Huda Derneği, 2012 yılında Türkiye’den Sudan’a giden gönüllüler tarafından kurularak eğitim alanında çalışmalar yürütmeye başlamıştır. Sudan-Türkiye Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi Sudan’ın gittikçe büyüyen mesleki ve teknik personel açığını kapatmak amacıyla Başkanlığımız ve Hartum Eyalet Valiliği arasında 2010 yılında işbirliği protokolü imzalanmıştır. Protokol kapsamında, 5.000 m² alan üzerine kurulu Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi’nin inşası ve donanımının yapılması kararlaştırılmıştır. Bünyesinde makine teknolojileri (CNC programlama), mobilya ve dekorasyon, iklimlendirme ve soğutma, elektrik, elektronik, mekatronik, bilgisayar programlama, turizm ve otel yöneticiliği olmak üzere 8 atölye barındıran merkezde kütüphane, turizm uygulama restoranı ve uygulama oteli de bulunmaktadır. Yıllık eğitici eğitim kapasitesi 150-200 kişi arasında olan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin bir kurs dönemi için her bölümüne en az 5, en fazla ise 10 eğitici kabul edilmektedir. Merkezde tam zamanlı olarak 35 eğitici ve yönetici çalışmaktadır. Ocak 2012-Haziran 2013 tarihleri arasında merkezde 8 farklı alanda 1 aylık sürelerle yaklaşık 120 kişi eğitim almıştır. 2015 yılının başına kadar yönetici ve eğitici desteğinin sürdürülmesi, takip eden süreçte ise Türk eğiticilerin koçluk yapması 168 Sağlık Sudan’ın Hartum Eyaleti’nde kurulan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nin yıllık eğitici eğitim kapasitesi 150-200 kişi arasındadır. Sudan’ın Cezire eyaletinde 750.000 kişiye hizmet veren Abu Gute İhtisas Hastanesi için çok sayıda tıbbi cihaz ve ekipman temin edilmiştir. Darfur’da bulunan Nyala Sudan Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2013-2018 yılları arasında Başkanlığımızca işletilecektir. Nyala Sudan Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin İşletilmesi Darfur’da sağlık hizmetlerinin en iyi şekilde sürdürülebilmesi amacıyla modern şartlarda bir hastane yaptırılması için 2010 yılında çalışmalara başlanmıştır. 2012 yılında inşası ve donanımı tamamlanan ve 2013 yılında 600 kalem ilaç ile 238 kalem sarf malzemesi temin edilen Nyala Sudan Türkiye Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2013-2018 yılları arasında Başkanlığımızca işletilecektir. 50 bin m2 alan üzerinde kurulu 150 yataklı hastane, 11 bin m2 kapalı alandan oluşmaktadır. Bünyesinde 46 yoğun bakım yatağı, 3 ameliyathane, 2 doğumhane ile 1 tam donanımlı radyoloji ünitesi ve 1 laboratuvar bulunmaktadır. Hastane, Darfur bölgesinin en modern ve donanımlı hastanesi özelliğini taşımaktadır. Hastane’de 15 ayrı dalda toplam 107 asistana eğitim verilebilmesi planlanmaktadır. Abu Gute İhtisas Hastanesi Modernizasyonu Ülke genelindeki pek çok hastane, temel tıbbi ekipman ve uzman personel sayısı bakımından oldukça yetersizdir. Cezire eyaletinde 750.000 kişiye hizmet veren Abu Gute İhtisas Hastanesi de benzer sıkıntılarla mücadele etmektedir. Hastane yetkilileri, hastanenin acil olarak teknik donanıma ihtiyaç duyduğunu belirterek destek talep etmiştir. Hastanenin modernizasyonu kapsamında operasyon masası, cerrahi ve jinekoloji setleri ve masası, pediyatrik cetvel, küvöz, oksijen desteği cihazı monitörü, CTG, fototerapi cihazı, nebülizatör, röntgen cihazı, ECG-CH, fener, mikroskop, santrifüj aleti, hematoloji analiz cihazı, inkübatör, spektrofotometre, kan bankası soğutucusu, ISE analiz cihazı, sfigmomanometre, muayene koltuğu ve yatak gibi çok sayıda tıbbi cihaz ve ekipman temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUDAN Su ve Sanitasyon Sudan Temiz Suya Erişim Projesi Sudan’da temiz suya erişim, özellikle merkezden uzak kırsal alanlarda oldukça kısıtlıdır. Halk temiz suya ancak kuyulardan ulaşabilmektedir. Yeterli sayıda kuyunun olmayışı, diğer taraftan temiz suya erişimin olmadığı durumlarda kullanılan kirli sular ise insan sağlını tehdit etmektedir. 2010 yılında Afrika’da Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesinin Sudan’da uygulanması amacıyla çalışmalara başlanmış ve 2013 yılı sonu itibariyle Sudan’ın 6 farklı eyaletinde toplam 28 su kuyusu açılmıştır. Proje kapsamında; Başkanlığımız, İller Bankası Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Afrika Teknoloji Kenti (Sudan) işbirliğinde Beyaz Nil, Nil Nehri, El Cezire, Sinnar, Kuzey Kurdufan, Hartum, Kuzey Darfur, Güney Darfur, Batı Darfur bölgelerinde su kuyuları açılmıştır. Açılan kuyulardan yaklaşık 300.000 Sudanlı faydalanmaktadır. 28 2010 yılında Afrika’da Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesinin Sudan’da uygulanması amacıyla çalışmalara başlanmış ve 2013 yılı sonu itibariyle Sudan’ın 6 farklı eyaletinde toplam 28 su kuyusu açılmıştır. Açılan kuyulardan yaklaşık 300.000 Sudanlı faydalanmaktadır. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Gönüllü Genç Sosyal Liderler Programı Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TRT işbirliğinde, 12 Türk gencin katıldığı Gönüllü Genç Sosyal Liderler etkinliği düzenlenmiştir. 10-20 Eylül 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen etkinlik boyunca 12 genç, Sudan’da faaliyet gösteren üç ayrı yetimhanede gönüllü yardım faaliyetlerinde bulunmuştur. Etkinlik kapsamında; çocuklar için el sanatları, resim ve halk oyunları istasyonları kurulmuş, selden etkilenen köylere gidilerek ihtiyaç sahibi ailelere erzak dağıtımı yapılmış ve çadırlar kurulmuştur. Gerçekleştirilen tüm etkinliklerin çekimleri TRT aracılığıyla ülkemizde yayınlanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Vücut izi geliştirme laboratuvarı, soruşturmalar sırasında elde edilen maddi delillerin bilimsel usullerle inceleme ve değerlendirmesini yaparak suçun ve suçlunun tespit ve ispatı ile vücut izlerini saptayarak işlenen suçlarla mücadelede güvenlik kuvvetlerine ve adli mercilere destek sağlayan teknik bir birimdir. Bu proje ile Sudan Emniyet Teşkilatı’nın parmak izi tespiti alanında nitelikli donanıma sahip olmasına yönelik önemli bir destek sağlanmıştır Yürütülen işbirliği çerçevesinde Sudan Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından inşasına başlanılan Kriminal Polis Laboratuvarı binasının yapımında ülkemiz tecrübelerinin paylaşılması amacıyla Sudan’dan 10 uzman, 4-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında ülkemizde inceleme gerçekleştirmiştir. ORTA DOĞU VE AFRİKA Emniyet Genel Müdürlüğü Kapasite Geliştirme Programı Türkiye ve Sudan arasında Güvenlik İşbirliği Anlaşması imzalanmış ve her iki ülkenin polis teşkilatları arasında işbirliği çalışmaları başlamıştır. Bu çerçevede, Sudan Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal İnceleme ve Araştırmalar Dairesi’nden gelen talep üzerine, Genel Müdürlük bünyesinde vücut izi geliştirme laboratuvarı kurulmuştur. Laboratuvardaki cihazların kullanımı konusunda 2 uzman tarafından 15 günlük bir eğitim semineri verilmiştir. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Darfur bölgesindeki çiftçilere destek vermek ve ülkede kaderine terk edilen tarımın iyileştirilebilmesi amacıyla 10 kasabada yaşayan 60.000 çiftçiye tohum ve tarımsal ekipman yardımı yapılmıştır. Tarım ve Hayvancılık Darfurlu 60.000 Çiftçiye Muhtelif Tohum İstikrarsızlığın yaşandığı Darfur bölgesindeki çiftçilere destek vermek ve ülkede kaderine terk edilen tarımın iyileştirilebilmesi amacıyla 2010-2012 yılları arasında Darfurlu çiftçilere çeşitli türlerde tohum sağlanmıştır. Bölgede yağışın az olması, sulama kaynaklarının yetersiz olması, yanlış tarım metotlarının uygulanması sonucu tarımdan elde edilen verim oldukça düşüktür. Bölge halkı temel gıda ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmaktadır. 2012’ye kadar Başkanlığımızca uygulanan anılan çalışma, 2013’te farklı çiftçiler için tekrar uygulanmıştır. Darfur bölgesinde yer alan Zalence, Garsilah, Sölü, Bedensi, Dilej, Nertati, Abatah, Mukejir, Dimbar ve Um Duhün kasabalarında yaşayan toplam 60.000 çiftçiye sarı darı, beyaz darı, bamya, nohut, yer fıstığı, domates, buğday, soğan, moringa, tatlı darı ve el-jatröfe tohumlarından 78 ton, karpuz tohumundan ise 25 koli tohum dağıtılmıştır. Ayrıca saban, sulama pompası, muşamba ve çapa gibi tarımsal ekipman temin edilmiştir. 169 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUDAN Çiftçilerin söz konusu tohumların bir miktarını ayırarak gelecek yıl bu tohumları tekrar ekmekte ve sürekli bir gelir sağlanmaktadır. Sürdürülebilirliği açısından önem kazanan programdan şimdiye kadar 385.000 çiftçi yararlanmıştır. Sudan-Türk Genetik Kaynaklar ve Sperma Üretim Merkezi Hem ekonomik hem de sosyal yaşamda önemli bir yer tutan tarım ve hayvancılık ürünlerinin önemli bir çoğunluğu El Cezire eyaletinden sağlanmaktadır. Mavi Nil, Rahad ve Dinder nehirleri arasında yer alan, 27.550 km² yüzölçümüne sahip eyaletin %92’si ekilebilir araziden oluşmaktadır. Eyalet, Sudan’daki sulanabilir arazinin %60’ına sahip olup, yabancı girişimcilerin ilgisini çekmektedir. Bölgenin sahip olduğu potansiyelin verimli bir şekilde kullanılabilmesini sağlama amacıyla 2011 yılında Sudan-Türk Gen Kaynakları ve Suni Tohumlama Merkezi kurulmuştur. 2012 yılında tamamlanan merkez, 2013 yılında faaliyete geçmiştir. Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle, merkez bünyesinde hayvan bakımı ve beslenmesi, hayvan hastalıkları, tarımsal üretim, et-süt işletmesi, gıda ve yaşam güvenliği, yetiştirici birlikleri ve pazarlama ile ıslah programlarında veri tabanı oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca, yerli ve kültür ırklardan dondurulmuş sperma üretimi, yerel genetik kaynakların korunması, yabancı ırkların etkisiyle genetik kaynakların iyileştirilmesi, bruselle, sığır löykozu ve ekonomik kayıplara neden olan hastalıkların kontrol altına alınabilmesi planlanmaktadır. İnsani Yardım Sudanlı Selzedelere Gıda ve 360 Çadır 2013 yılının Ağustos ayında son 20 yılın en yoğun yağışlarının yaşandığı Sudan’da ortaya çıkan sel felaketinden özellikle başkent Hartum’a bağlı yerleşim birimleri büyük ölçüde zarar görmüş, bölgede yaşayan birçok insan evini kaybetmiştir. Sel nedeniyle yolların kapanması sonucunda ulaşımda ciddi sıkıntılar yaşanmıştır. Sudan İnsani Yardım Komisyonu tarafından hazırlanan raporda felaketten etkilenen insan sayısının yaklaşık 200 bin olduğu belirtilmiştir. Sudan’da sel felaketinin ardından hızlı bir çalışma başlatılarak belirlenen en acil ihtiyaca binaen temin edilen 360 çadır ile gıda paketleri, selin en fazla etkilediği başkent Hartum’a bağlı Fakih Ebul Kasım, Soba, Ciref, Kiryab ve Merabial Şerif bölgelerine gönderilmiştir. 170 ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Şehir Planlama Eğitim Programı Kırsal Planlama Bakanlığı üst düzey yetkililerinden oluşan 10 uzman için şehir planlama eğitim programı düzenlenmiş, Ankara ve Gaziantep illeri ziyaret edilerek bu alandaki uygulamalar yerinde gösterilmiştir. Sudan-Türk Gen Kaynakları ve Suni Tohumlama Merkezi ile ekonomik kayıplara neden olan hayvan hastalıklarının kontrol altına alınabilmesi planlanmaktadır. Kırsal Planlama Bakanlığı üst düzey yetkililerinden oluşan Sudanlı 10 uzman için şehir planlama eğitim programı düzenlenmiştir. Sudan Sevakin Adasında Bulunan Eserlerinin Restorasyonu Kızıldeniz’in batı kıyısında, Süveyş Limanı’na 700, Cidde Limanına 200 ve Musava Limanına 285 mil uzaklıkta bir ada olan Sevakin (Suakin), gerçekleştirilen restorasyon projeleriyle Sudan’ın önemli turizm merkezlerinden biri olmaya hazırlanmaktadır. Kızıldeniz’in dört önemli limandan biri olan Sevakin Adasındaki binalar, zaman içerisinde yıpranarak kullanılmaz hale gelmiştir. Adada 250 bina bulunmaktadır. Sudan Turizm, Tarihi Eserler ve Yaban Hayatı Bakanlığı’na bağlı Tarihi Eserler ve Müzeler Kurulu ile 2010 yılında imzalanan protokol çerçevesinde Kızıldeniz’den çıkarılan mercan taşıyla yapılan üç tarihi eserin yenilenme çalışmaları başlatılmıştır. Tarihi adada gerek Sudan gerekse Türkiye’nin ortak kültürel tarihi bağlarını güçlendirmek amacıyla gümrük binası ile Hanefi ve Şafii Camilerinin restorasyonları tamamlanmıştır. Proje ile sadece kültürel ve tarihi açıdan değil, turizm açısından da Sevakin adasına önem kazandırılması planlanmaktadır. Projenin tamamlayıcı unsurları olan yol, içme suyu ve çevre düzenleme işlerinin ise 2014 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU SUDAN ORTA DOĞU VE AFRİKA 171 TUNUS TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TUNUS NÜFUSU 10.432.500 YÜZÖLÇÜMÜ 163.610 km² TİKA 2013 Tunus Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %0,22 %0,09 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %4,57 %1,11 İdari ve Sivil Altyapılar Üretim Sektörleri %93,87 %0,15 ORTA DOĞU VE AFRİKA Tunus’un yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 10,96 % 0,004 % 0,001 % 0,006 % 0,003 2008 2009 2010 2011 % 2,18 2012 2013 173 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TUNUS duyulan teknik malzemeler temin edilmiştir. Bu kapsamda; 550 detektör ile 10 adet kapı tipi arama cihazı yetkililere teslim edilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Yurt Binası ve Etüt Salonlarının Donanımı Tunus Diyanet İşleri Başkanlığı ve Tunus-Türk Dostluk Derneği işbirliğinde Tunus’ta önemli bir ihtiyaç olan öğrenci yurtlarının iyileştirilmesi hedeflenmiştir. İlk ve ortaöğretim için ülkenin özellikle kırsal bölgelerinden başkente gelen öğrencilerin barınma, etüt salonları ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması için Tunus-Türk Dostluk Derneği tarafından hizmete açılan ve öğrencilere sosyal bilimler alanında kurs ve seminerler düzenlemek üzere kurulan yurt binası ve etüt salonlarının donanımı gerçekleştirilmiştir. Masa ve sandalyesi, 106 yatak, buzdolabı, çamaşır makinası gibi ihtiyaç duyulan tüm eşya donanımı temin edilmiştir. Tunus’ta öğrencilere sosyal bilimler alanında kurs ve seminerler düzenlemek üzere kurulan yurt binası ve etüt salonlarının donanımı gerçekleştirilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar Tunus İdari Yapıların Güçlendirilmesi Programı 2012 yılından beri Tunus Bölgesel Kalkınma ve Planlama Bakanlığı ile T.C. Kalkınma Bakanlığı arasında Tunus İdari Yapıların Güçlendirilmesi Programı yürütülmektedir. Başkanlığımız organizasyonunda gerçekleştirilen Program kapsamında, 26 Şubat-4 Mart 2013 tarihleri arasında Tunuslu 9 kalkınma uzmanına ve 24-31 Mart 2013 tarihleri arasında 15 Maliye Bakanlığı uzmanına T.C. Ekonomi Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nda mesleki eğitim verilmiştir. 6-9 Mayıs 2013 tarihleri arasında ise 3 uzmana kapasite geliştirme konusunda eğitim verilmiştir. Tunus Adalet Akademisi Kapasite Artırımı Tunus Adalet Bakanlığı’nın adalet ve yargı sistemi ile mevzuatını güçlendirmek amacıyla Türkiye Adalet Akademisi’nde bir eğitim programı düzenlenmiştir. Tunus Adalet Akademisi Başkanı ile Yargıtay Başsavcı vekili ve diğer yargı organları temsilcilerinden oluşan 6 Tunuslu uzmanın katılım sağladığı 5 günlük eğitim programının ardından Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığı, Yargıtay, Yüksek Seçim Kurulu ve Sincan Adliyesi ziyaret edilerek kurumların yapısı ve faaliyetleri hakkında bilgilendirme yapılmıştır. İçişleri Bakanlığı Güvenlik ve Sivil Savunma Kapasitesini Güçlendirme Ülkemiz ile Tunus arasında imzalanan emniyet ve güvenlik işbirliği mutabakatı çerçevesinde Tunus Emniyet Teşkilatı görevlileri ile sivil savunma ekipleri tarafından ihtiyaç 174 Tunus Adalet Bakanlığı’nın adalet ve yargı sistemi ile mevzuatını güçlendirmek amacıyla Türkiye Adalet Akademisi’nde bir eğitim programı düzenlenmiştir. Acil Müdahale Genel Müdürlüğü İzleme Merkezi Tunus Acil Müdahale Genel Müdürlüğü, siyasi ve ekonomik istikrarın sürdürülmesi noktasında olası toplumsal olayları etkin bir şekilde yönetebilmek için bünyesinde oluşturacağı İzleme Merkezi için destek talebinde bulunmuştur. Acil Müdahale Genel Müdürlüğü’nün sunduğu hizmetin teknik kapasitesini ve etkinliğini artırabilmek amacıyla Tunus İçişleri Bakanlığı ve Tunus Emniyet Genel Müdürlüğü işbirliğinde 3 takım güvenlik izleme kamera sistemi, 15 bilgisayar, 5 yazıcı, 4 fotokopi makinası ile 1 tarayıcı temin edilmiştir. Acil Durum Yönetimi ve Sivil Savunma Eğitimi Başkanlığımız, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile Tunus Ulusal Sivil Savunma Ofisi Genel Müdürlüğü ve Uluslararası İşbirliği Genel Müdürlüğü işbirliğinde Tunuslu 3 uzmana yönelik 7 günlük acil durum yönetimi ve sivil savunma eğitimi düzenlenmiştir. Program süresince Türkiye’deki acil durum yönetimi uygulamaları tanıtılmış, AFAD Eğitim Merkezi, Antalya Valiliği, 112 Acil Çağrı Merkezi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) ve İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Kriz Merkezleriyle temasta bulunarak çalışma teknikleri ve faaliyet alanları hakkında bilgi verilmiştir. Mahalli İdareler Eğitim Programı Tunus İçişleri Bakanlığı işbirliğinde mahalli idareler konusunda teknik işbirliğini artırmak ve tecrübe paylaşımında bulunmak amacıyla bir program düzenlenmiştir. 26 Ocak-2 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen program çerçevesinde, Türkiye’de mahalli idarelerin organizasyonu ve yapısı hakkında bilgi verilerek yerel yönetim uygulamaları yerinde gösterilmiştir. Programa 29 Tunuslu yönetici katılmıştır. Tunus Belediyecilik Kapasite Geliştirme Programı Tunus’ta yaşanan Yasemin Devrimi’nin ardından ülkede çok sayıda idari ve sivil bina ile araç hasar görmüştür. Kullanılmaz durumdaki pek çok araç ve ekipman, belediyecilik hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesine engel teşkil etmektedir. Özellikle, cadde ve sokakların temizliği ile çöp toplama ve taşıma hizmetlerinde yaşanan sorunlar neticesinde, Tunus belediyelerinin talepleriyle Belediyecilik Kapasite Geliştirme Programı uygulanmaya başlanmıştır. Tunus’ta belediyecilik TİKA 2013 FAALİYET RAPORU TUNUS Yöresel Tabun Ekmeği Fırını Kurulumu Az gelişmiş kırsal bölgelerde yaşayan kalabalık ailelerin günlük ekmek ihtiyaçlarının yerinde ve düşük maliyetle karşılanması, işsiz ev kadınlarının gündelik gelir elde edebilmelerine imkân sağlanması amacıyla yöresel tabun ekmeği fırını kurulumu projesi hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında, temin edilen 200 adet yöresel tabun ekmeği pişirme fırını, gaz tüpü ve 200 paket ilk kullanım mamulleri ihtiyaç sahibi ailelere teslim edilmiştir. hizmetlerinin iyileştirilmesi amacıyla 32 çöp kamyonu, 30 yol süpürme aracı, 30 damperli kamyon, 50 kazıcı-yükleyici iş makinesi temin edilmiştir. Toplam 434 aracın teslim töreni 17-18 Mart 2013 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün Güçlendirilmesi Başkanlığımız, Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) arasında 15 Mart 2013 tarihinde mesleki gelişimde teknik işbirliği protokolü imzalanmıştır. Protokol kapsamında düzenlenen eğitimlerle istatistik alanında mesleki-teknik işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede ilk eğitim 19-22 Şubat 2013 tarihleri arasında TÜİK’te, ikinci eğitim 8-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü’nde TÜİK istatistik uzmanları tarafından verilmiştir. Mevcut istatistik veri dağıtımı ve yayımlama süreçlerinin değerlendirildiği eğitimlerin üçüncüsü ise 21-24 Mayıs 2013 tarihleri arasında istatistik sistemlerinin ve yasal çerçevesinin tartışıldığı Tunus’ta düzenlenmiştir. Kurumsal kapasite ve tecrübe paylaşımının gerçekleştirildiği programlardan Tunuslu 20 istatistik uzmanı faydalanmıştır. Sanayi Tekstil Atölyesi ve Sürekli Eğitim Merkezi Amal Derneği işbirliğinde üretim sektörünün geliştirilmesi, istihdamın artırılması ve özellikle ev kadınlarına yönelik girişimciliğin teşvik edilmesi amacıyla dernek bünyesinde tekstil atölyesi kurulmuştur. Kurulan atölyenin sürekli eğitim ve meslek edindirme merkezi olarak faaliyetlerini sürdürmesi planlanmıştır. Projeyle işsiz ve meslek sahibi olmayan genç kadınlara yönelik meslek edindirme eğitimleri verilmiştir. 2013 yılında meslek edindirme uygulamalarına 30 kursiyer katılmıştır. Ülkenin az gelişmiş bölgelerinde işsizliğin azaltılması ve tekstil sektöründe küçük ölçekli üretim atölyelerinin yaygınlaştırılmasına önemli bir katkı sağlaması planlanan atölyenin kurulumu aşamasında 7 overlok makinesi, buton düğme dikme makinesi, 10 dikiş nakış makinesi, 2 dikiş nakış onarım makinesi, 1 elektrikli konfeksiyon dikiş keski makinesi, konfeksiyon makas keski cihazı, 5 konfeksiyon kesim masası, jeneratör, 4 ütü masası ve elektrikli buharlı ütü takımı temin edilmiştir. 30 Amal Derneği işbirliğinde özellikle ev kadınlarına yönelik girişimciliğin teşvik edilmesi amacıyla dernek bünyesinde tekstil atölyesi kurulmuştur. Projeyle işsiz ve meslek sahibi olmayan genç kadınlara yönelik meslek edindirme eğitimleri verilmiştir. 2013 yılında meslek edindirme uygulamalarına 30 kursiyer katılmıştır. Yöresel tabun ekmeği, Afrika ve Ortadoğu coğrafyasına özgü geleneksel yöntemlerle kümbet tarzı balçık yapımı ocaklarda pişirilen bazlama-gobit benzeri lezzetli bir ekmektir. Tunus’ta özellikle kırsal bölgelerle turistik alanlarda pazarlama imkânı olan yöresel bir üründür. Balıkçılık Gabes-Ganuş Balıkçılık Projesi Tunus’ta istihdamın artırılması ve üretim sektörlerinin desteklenmesi öncelikli sorunlar arasında yer almaktadır. 2013 yılı Tunus Ulusal İstatistik Enstitüsü verilerine göre, işsizlik oranı %16,9 civarındadır. Özellikle, az gelişmiş bölgelerde işsizliğin azaltılması ve üretim sektörlerinin mesleki ve teknik alanlarda desteklenmesine yönelik sivil toplum kuruluşları önemli çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda, Tunus Balıkçılık Kooperatifi işbirliğinde Tunus’un iç bölgelerinde yer alan Gabes şehrinde ruhsatlı balıkçılık yapan ihtiyaç sahibi ailelerin kullanımı için 12 adet motorlu balıkçı teknesi temin edilmiştir. İlk aşamada 12 balıkçı ailenin doğrudan yararlandığı proje bünyesinde Ganuş Balıkçılık Kooperatifi üyesi toplam 52 aile ise balıkçılıkla elde edilen gelir paylaşımına dâhil olmuştur. Balıkçılığın ilk sezonunda motorlu balıkçı teknelerinin kooperatif gözetiminde ailelerin ortak kullanımı yoluyla elde edilen gelirle 13. ve 14. motorlu balıkçı tekneleri satın alınarak Kooperatif üyelerinin müşterek kullanımına sunulmuştur. Böylece, bölgede yaşayan 52 yoksul balıkçı aile için her yıl 2-3 motorlu tekne satın alınması hedeflenmektedir. 175 ORTA DOĞU VE AFRİKA ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tunus’ta yer alan Gabes şehrinde ruhsatlı balıkçılık yapan ihtiyaç sahibi ailelerin kullanımı için 12 adet motorlu balıkçı teknesi temin edilmiştir. YEMEN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU YEMEN NÜFUSU 23.580.000 YÜZÖLÇÜMÜ 527.968 km² TİKA 2013 Yemen Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %58,98 %11,68 Sağlık İletişim %23,08 %0,36 Su ve Sanitasyon Üretim Sektörleri %0,04 %0,14 İdari ve Sivil Altyapılar %5,72 ORTA DOĞU VE AFRİKA Yemen’in yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 1,62 % 0,15 2008 % 0,80 % 0,28 2009 % 0,03 2010 2011 2012 % 0,76 2013 177 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU YEMEN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Yemen-Türk Mesleki Eğitim Enstitüsü Başkanlığımız katkıları ile 2012 yılında kurulan Yemen-Türk Mesleki Eğitim Enstitüsü, eğitim-öğretim faaliyetlerine 2013 yılı Kasım ayında başlamıştır. Enstitü bünyesinde altın ve gümüş işlemeciliği, kuyumculuk, seramik, giyim, üretim teknolojisi, halıcılık, grafik ve fotoğraf bölümleri bulunmaktadır. Enstitünün tüm tefrişat ve teknik donanımı yapılmış, okulun halıcılık bölümünde kullanılan tezgahlarda ipek dokuma halı üretimi için 15 tezgah malzemesi temin edilmiştir. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullardan 2 idareci ve 10 öğretmen Yemen’de görevlendirilmiş, Enstitünün seramik bölümünden 9 öğrencinin Haziran ve Temmuz aylarında Uşak Üniversitesi’nin seramik bölümünde eğitim almaları sağlanmış, Ekim ve Kasım aylarında kuyumculuk teknolojisi bölümünden 9 öğrenciye Beypazarı Kız Meslek Lisesi’nde 3 hafta süreyle gümüş işlemeciliği eğitimi verilmiştir. Yemen Orta ve Yükseköğretim Sınav Teknolojisinin Geliştirilmesi ÖSYM ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğinde Yemen Eğitim Bakanlığı bünyesindeki orta ve yükseköğretim sınav teknoloji altyapısının geliştirilmesi ve sınav teknolojisi konusunda uzman yetiştirilmesinin teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda ÖSYM ve Milli Eğitim Bakanlığı Yemen’e bir inceleme ziyareti gerçekleştirmiştir. Yemen Eğitim Bakan Yardımcısı başkanlığındaki 6 uzman ülkemizde ÖSYM ve Milli Eğitim Bakanlığı sınav merkezlerinde, Türkiye’nin sınav faaliyetleri ve sınav teknoloji altyapısı hususunda bilgilendirilmiş, tecrübe ve materyal paylaşımı gerçekleştirilmiştir. 178 Sağlık Yemen-Türk Mesleki Eğitim Merkezi Seramik Bölümünden 9 öğrenciye Uşak Üniversitesi’nde, Kuyumculuk Teknolojisi Bölümünden 9 öğrenciye de Beypazarı Kız Meslek Lisesi’nde eğitim verilmiştir. Aden Mobil Sahra Hastanesine Jeneratör Ülkemiz, Yemen’de sağlık alanında mevcut altyapı yetersizliğinin giderilmesine destek olmak amacıyla çalışmalar yürütmektedir. Bu doğrultuda, Aden Mobil Sahra Hastanesi tarafından ihtiyaç duyulan jeneratör alımı gerçekleştirilerek Yemenlilerin kullanımına sunulmuştur. 80 Yemenli Hastanın Tedavisi Yemen’de meydana gelen iç çatışmalarda yaralanan hastalar için ülkemizde tedavi imkânı sağlanmaktadır. Bu kapsamda, İstanbul Bakırköy Dr. Sadi Konuk, Kartal Koşuyolu, Şişli Etfal ve Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt ile Numune Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde 80 Yemenli hastanın tedavisi sağlanmıştır. İdari ve Sivil Altyapılar Yemen Adalet Bakanlığı Müsteşarı ve beraberindeki 6 bürokratın katılımıyla 9-14 Eylül 2013 tarihleri arasında Türkiye Adalet Akademisi’ne çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Yemen Yargı Mensupları Tecrübe Paylaşım Programı Yemen Adalet Bakanlığı Müsteşarı ve beraberindeki 6 bürokratın katılımıyla 9-14 Eylül 2013 tarihleri arasında Türkiye Adalet Akademisi’ne çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Tecrübe paylaşım programı kapsamında Anayasa Mahkemesi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı (UYAP) ve Sincan Adliyesi’nde temaslarda bulunulmuştur. Yemen’e Yönelik E-Devlet Programı Yemen Telekomünikasyon ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğiyle Başbakanlık e-Devlet Grubu tarafından Yemen’in başkenti Sana’da 8-14 Aralık 2012 tarihleri arasında e-devlet konulu çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştayın ardından, Yemen Yüksek Seçim Kurulu’nda görevli 4 kurul üyesi, Türkiye’nin e-devlet çalışmaları kapsamında incelemelerde bulunmak üzere Türkiye’ye gelmiştir. Program süresince, 13-15 Mayıs 2013 tarihleri arasında e-seçim sistemi ile ilgili SEÇSİS (e-seçim) projesi kapsamında T.C. Yüksek Seçim Kurulu, MERNIS projesi kapsamında T.C. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, UYAP projesi kapsamında ise T.C. Adalet Bakanlığı ile temaslarda bulunmuş ve ayrıca TODAİE, TURKSAT ve HAVELSAN’a inceleme ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Programın 3. aşaması olarak, Yemen Nüfus Genel Müdürlüğü’nde görevli 5 uzman ülkemizde yürütülen anılan çalışmaları yerinde incelemek üzere ülkemize gelmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU YEMEN Yemen Mahalli İdareler Eğitim Programı Yeni Yemen Anayasası’nın hazırlanmasına yönelik düzenlenen ve 6 ay sürmesi planlanan Yemen Milli Diyalog Konferansı çalışmaları kapsamında, yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması amacıyla çalışmalar yürüten Yemen Mahalli İdareler Bakanlığı, Türkiye’nin yerel yönetimler konusundaki deneyimlerinden faydalanmak istemiştir. Bu çerçevede, Programın 1. aşamasında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çukurova Kalkınma Ajansı ve Türkiye Belediyeler Birliği üst düzey yöneticileri danışmanlık hizmeti vermiştir. Mahalli İdareler Bakanı ve 13 ilin valilerinin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıların ardından mahalli idareler üst düzey bürokratlarına ilgili alanda Türkiye’de eğitim verilmesi kararlaştırılmıştır. Programın 2. aşamasında, 15 kişilik Yemenli bürokrata Türkiye Belediyeler Birliği tarafından 26 Haziran-11 Temmuz 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir. 15 Yemen Milli Diyalog Konferansı çalışmaları kapsamında, yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması amacıyla çalışmalar yürüten Yemen Mahalli İdareler Bakanlığı üst düzey bürokratlarından oluşan 15 kişilik heyet için 26 Haziran-11 Temmuz 2013 tarihleri arasında Türkiye Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen eğitim programına destek verilmiştir. Yemen-Türk Kalkınma Vakfına Elektronik Malzeme ve Mobilya Ülkemizde eğitim görmüş Yemenli mezunlar tarafından 2012 yılında kurulan ve merkezi Sana’da bulunan Yemen-Türk Kalkınma Vakfı, iki ülke arasındaki güçlü ilişkilere yeni bir boyut kazandırılması ve ülke halklarının paylaşımlarının artırılması amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Vakıf bünyesinde kültürel, mesleki ve iktisadi alanda düzenlenecek faaliyetler ile mevcut dostluk ilişkilerinin pekiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, vakıf çalışmalarının gerekli altyapıya ulaştırılarak desteklenmesi amacıyla talep edilen mobilya ve elektronik malzemeler Başkanlığımızca temin edilmiştir. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Yemen Radyo Televizyon Kurumu Tecrübe Paylaşım Programı Başkanlığımız desteği ile Yemen Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürü ile beraberindeki 2 uzman, TRT’yi ziyaret etmiştir. TRT’nin faaliyetleri hakkında bilgi alarak TRT Haber Kanalı stüdyolarının çalışmaları incelenmiştir. TRT Arabia Kanalı Yemen’de oldukça ilgi görmekte ve belgesel programları ile Türk dizileri ülkede yakından takip edilmektedir. Yemenli yetkililer, TRT Arabia Kanalı ile bazı özel TV-Radyo kurumlarıyla da temasta bulunmuşlardır. 179 ORTA DOĞU VE AFRİKA Yemen Belediyecilik Faaliyetlerinde Kapasite Artırımı İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Aksaray Belediyesi işbirliğinde Yemen’in Sana ve El-Beyda şehirlerinde görevli belediye personeline yönelik belediyecilik faaliyetlerinde kapasite artırımı eğitimi verilmiştir. Belediyecilik çalışmalarının modern anlayışla yeniden düzenlenmesi, çöp toplama hizmetinin geliştirilmesi, çevre düzenleme çalışmalarının iyileştirilmesi ve park yapımı gibi konularda ülkemiz tecrübelerinin aktarılması amacıyla her iki belediyeden toplam 6 kişi 2013 yılı Nisan ve Mayıs ayları içerisinde İstanbul’a gelmiştir. DİĞER ÜLKELER TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER Benin Madagaskar Çad Fildişi Sahilleri Malavi Mali Gabon Gambiya Moritanya Gana Svaziland GineBissau Tanzanya Kamerun Kongo Demokratik Cumhuriyeti Lesotho Togo Uganda Zambiya ORTA DOĞU VE AFRİKA 181 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Libreville’de Okul İnşası (Gabon) Gabon’un başkenti Libreville’de Gabon Yüksek İslam Konseyi işbirliğinde 6.500 m2 alan üzerinde 500 öğrenci kapasiteli bir okul inşa edilmektedir. Bölgenin okul ihtiyacına binaen yürütülecek çalışmalar için gerekli mutabakat zaptı imzalanmıştır. İnşaatına başlanan okulun, 2014 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. 500 Gabon’un başkenti Libreville’de 6.500 m2 alan üzerinde 500 öğrenci kapasiteli okulun inşası ile ilgili yürütülecek çalışmalar için gerekli mutabakat zaptı imzalanmış ve çalışmalara başlanmıştır. Kololi Çok Amaçlı Eğitim Merkezine Muhtelif Destek (Gambiya) Nüfusu 45.000 civarında olan başkent Banjul, ada üzerine kurulu bir şehir olduğu için gelişme imkânı bulamamıştır. Banjul’un en işlek semti olan Kololi’de yer alan Çoklu Eğitim Merkezi bünyesinde faaliyet gösteren dikiş nakış kursuna dikiş malzemeleri; bilgisayar kursuna bilgisayar ve bilgisayar ekipmanları ile ilkokula kitap, kırtasiye malzemeleri ve elektronik cihaz temin edilmiştir. Ayrıca, Merkez bünyesinde faaliyet gösteren kliniğe ise ilaç yardımında bulunulmuştur. Gana Kasoa Ortaöğretim Okulu İnşası (Gana) Yaklaşık 25 milyon nüfusun yaşadığı Gana’da, maddi imkânsızlıklar nedeniyle 12 yıldır tamamlanamayan Gana Kasoa Ortaöğretim Okulu’nun inşası 4 ay gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır. 3 katlı ve 16 derslikli okulunun 600 öğrenci kapasitesi bulunmaktadır. Gana Kasoa Ortaöğretim Okulu’nun inşası 4 ay gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır. Pigmelere Eğitim ve Teknik Ekipman Desteği (Kongo Demokratik Cumhuriyeti) Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin orta bölgelerinde, ülkenin geri kalanından yalıtılmış olarak, ilkel şartlarda var olma mücadelesi veren Pigme nüfusuna yönelik 2013 yılında çalışmalara başlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez Pigmelerle temas kurulmuştur. Yaşadıkları ülkelerin sosyo-ekonomik açıdan en zorlu koşullarında yaşayan Pigmeler, örgün eğitim de dâhil olmak üzere hiçbir devlet hizmetinden yararlanamamaktadır. Doğu Kasai bölgesi kırsalında yaşamını sürdüren Pigmelere tarım yapmayı, meslek kazandırmayı ve Pigme kadınlarına okuma-yazma öğretmeyi hedefleyen Femoder adlı sivil toplum kuruluşuyla işbirliğinde hayata geçirilen çalışma ile kadınlara okuma-yazma öğretilmesi, erkeklere de briket ve tuğla yapımı gibi gelir getirici meslek kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmalar çerçevesinde kırtasiye malzemesi, bilgisayar, teknik kurulum ekip182 manı, çeşitli zirai makine, meslek eğitimi için dikiş makineleri ile tuğla yapımında kullanılacak makine ve ekipman temin edilmiştir. Faaliyetlerden 3.000 Pigmenin yararlanması planlanmaktadır. Fosapma Derneği Mesleki Eğitim Merkezi (Mali) Türk gönüllüleri tarafından kurulan Mali Halkına Yardım ve Dayanışma Vakfı (Fosapma), 2010 yılından beri Mali’de faaliyet göstermektedir. Vakıf tarafından başkent Bamako’da açılması planlanan Mesleki Eğitim Merkezi için bilgisayar ve dikiş-nakış sınıflarının kurulumu ile mesleki eğitim atölyesinin tefrişi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca mesleki eğitim merkezi için büro malzemeleri temin edilmiştir. Deo Gratias El Zanaatları Eğitim Merkezi (Togo) Togo, Batı Afrika’nın tarım ve hayvancılıkla uğraşan küçük bir ülkesidir. Eğitim düzeyinin düşüklüğü ve mesleki eğitim imkânlarının kısıtlı oluşu nedeniyle işsizlik, ülkede önemli bir sorun teşkil etmektedir. Ülkedeki mevcut işsizlik oranını düşürmek ve meslek edindirme faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla kurulan Deo Gratias El Zanaatları Eğitim Merkezi, 2005 yılından beri faaliyet göstermektedir. Gençlere nitelikli meslek edindirme yoluyla ailelerin geçimine katkı sağlayan dernek için 4 odalı bir atölye binası inşa edilmiş; marangoz, kaynak ve biçki-dikiş eğitimleri verilecek olan atölyelerin gerekli teknik donanımları temin edilmiştir. Merkez de 2013 yılı sonu itibariyle 50 kursiyere hizmet verilmiştir. Sağlık Abidjan Kardiyoloji Enstitüsüne Muhtelif Tıbbi Cihazlar (Fildişi Sahilleri) Kalp ve damar hastalıklarının tedavisinde önemli bir yeri olan ve önde gelen sağlık kuruluşları arasında yer alan Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü, çevre ülkelerden gelen hastalara da hizmet vermektedir. Kardiyovasküler sorunlara bağlı ölüm oranının %80’lere ulaştığı bölgede, Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü önemli bir fonksiyonu icra etmektedir. Fildişi sahillerindeki Abidjan Kardiyoloji Enstitüsü, çevre ülkelerden gelen hastalara da hizmet vermektedir. Enstitüden gelen talep üzerine, 2013’te 10 kişiden oluşan sağlık personelinin ülkemizde eğitilmesi ile başlayan süreç, tıbbi malzeme desteğiyle sürdürülmüştür. Radyasyon riski taşımayan göğüs kanseri erken teşhis cihazı, nabız ölçme aleti, solunum cihazı, nebülizatör, elektrikli muayene yatağı ve EKG simülatörü gibi çeşitli tıbbi cihazlar enstitü yönetimine teslim edilmiştir. Yakın geçmişte yaşanan TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER iç savaş nedeniyle özellikle sağlık alanında altyapı ve malzeme sıkıntısı çeken Fildişi Sahilleri’ne yapılan tıbbi yardım, ülkenin önemli bir ihtiyacına çözüm sunmuştur. Gambiya Viktorya Kraliyet Hastanesi Otomasyon Projesi (Gambiya) Gambiya’nın başkenti Banjul’da hizmet veren Viktorya Kraliyet Eğitim Hastanesi (Edward Francis Small Teaching Hospital) yetkilileri tarafından tıbbî kayıt verilerinin dijital ortama aktarılabilmesi amacıyla destek talep edilmiştir. İhtiyaç duyulan bilgisayar sistemi ve hastane otomasyon yazılım sisteminin kurulumu ile söz konusu daire personeline yönelik otomasyon sisteminin kullanımına yönelik olarak eğitim çalışmalarına başlanmıştır. Öncelikle server odasının tadilatı yapılmış, ardından hastane otomasyon sisteminin kurulumu için 18 bilgisayar, 14 çok amaçlı yazıcı, 2 masaüstü sunucu, fotokopi makinesi ve ağ materyalleri temini ile kurulumu tamamlanmış olan bilgisayarlara otomasyon yazılımının yüklenme işlemleri gerçekleştirilmiştir. ölümler istatistiğinde dünyada üst sıralarda bulunan Malavi’ye yapılan destek ile doğum sırasındaki ölüm oranlarının düşürülmesi, anne sağlığının iyileştirilmesi ve üreme sağlığının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Gambiya Banjul’da hizmet veren Viktorya Kraliyet Eğitim Hastanesi’ne otomasyon sistemi kurulmuştur. Moritanyalı Doktor, Hemşire ve Ebelere Yönelik Eğitim (Moritanya) Anne ve bebek ölümlerinin azaltılması amacıyla kullanılabilecek yöntemlerin (aile planlaması vb.) belirlenmesi için Moritanya Sağlık Bakanlığı’nda görevli doktor, ebe ve hemşirelerden oluşan 10 kişilik heyete 20 Ekim-23 Kasım 2013 tarihleri arasında Ankara Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 9 kişilik heyete ise 11-25 Aralık 2013 tarihleri arasında Ankara Hastanesi’nde kadın sağlığı ve doğum konularında eğitim verilmiştir. Mahajanga Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Kurulumu (Madagaskar) Madagaskar’ın ikinci büyük şehri olan Mahajanga’da yer alan Mahajanga Üniversitesi bünyesinde Diş Hekimliği Fakültesi kurulumu için 2012 yılında çalışmalara başlanılmıştır. 2013 yılında protez tedavisinde kullanılması amacıyla 92 kalem malzeme temin edilmiştir. İmplant yapımında kullanılmak üzere tedarik edilen birçok modern ekipmanın kullanımını da içeren malzemelere ilişkin eğitim verilmiştir. Verilen teknik destek ve eğitimlerle fakültede sağlanan hizmet kalitesinin artırılmasına katkı sağlanmıştır. Başta Mahajangalılar olmak üzere çevre illerdekilerle birlikte yaklaşık 250.000 kişinin destekten faydalanması planlanmaktadır. Malavi Anne Sağlığı ve Güvenli Annelik Girişimi Programı (Malavi) Malavi Devlet Başkanı Joyce Banda’nın öncülüğünde başlatılan Anne Sağlığı ve Güvenli Annelik Girişimi Programı kapsamında ihtiyaç duyulan 28 kalem tıbbi ekipman ve malzeme Malavi Sağlık Bakanlığına teslim edilmiştir. Doğum sırasındaki Madagaskar’daki Mahajanga Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’ne 92 kalem malzeme temin edilmiştir. Ülke genelinde kullanılmak üzere Moritanya Sağlık Bakanlığı’na 2 adet 2013 model ambulans teslim edilmiştir. Moritanya’ya 2 Adet Ambulans (Moritanya) Moritanya’da sağlık sektöründe yaşanan problemlere çözüm bulabilmek, hastaneler arası sevkiyat sıkıntısını giderebilmek ve acil müdahaleyi hızlandırabilmek amacıyla 2 adet 2013 model ambulans, ülke genelinde kullanılmak üzere Moritanya Sağlık Bakanlığı’na teslim edilmiştir. Zambiya Kadınlar Bakımevine Tıbbi Malzeme ve Ekipman (Zambiya) Nüfusunun %14’e yakın bir kısmının AIDS / HIV virüsü taşıdığı Zambiya’nın başkenti Lusaka’da 2001 yılında yardıma muhtaç AIDS hastalarına evlerinde bakım hizmeti vermek üzere kurulan Kadınlar Bakımevine (Our Lady’s Hospice) 2003 yılından itibaren yatılı hasta kabulü de yapılmaktadır. Ayda 40’ı yatılı olmak üzere yaklaşık 1.200 hastaya hizmet veren 35 bakımevinde çocuk hastalar için de bir koğuş bulunmaktadır. Önceleri AIDS hastaları için yoğun bakım hizmeti, virüsün yayılmasını yavaşlatıcı tedavi ile hasta ve yakınlarına psikolojik destek hizmeti verilen merkezde bir süredir kanser hastaları da tedavi edilmektedir. Anılan bakımevine tıbbi malzeme ve ekipman temin edilmiştir. 183 ORTA DOĞU VE AFRİKA Proje ile ülke çapında ilk kez bir hastane dijital kayıt sistemine kavuşturulmuştur. Hasta bazında tüm bilgilerin dijital olarak kayıt altına alınmasını sağlayan otomasyon sistemi kurulumu ile hizmet kalitesinin artırılmasına katkıda bulunularak projenin ülkedeki diğer hastaneler için de model olması amaçlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER Su ve Sanitasyon 35.000 Nüfuslu Ngaoundal Şehrine 7 Su Kuyusu (Kamerun) Kamerun’da 2006 yılındaki verilere göre, nüfusun %70’i temiz içme suyuna ulaşırken kırsal alanda bu oran %47’ye düşmektedir. Ancak ülkede hızlı şehirleşmeyle altyapı yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar, suya erişimin bugün şehir merkezlerinde % 58, kırsalda ise %42’lere düşmesine sebep olmuştur. Su sıkıntısına çözüm üretilebilmesi amacıyla Kamerun’un Adamaoua bölgesinin yönetim merkezi olan 35.000 nüfuslu Ngaoundal şehrinde çalışmalara başlanmış ve 2013 yılı sonuna kadar 7 su kuyusu açılmıştır. 3 su kuyusunun ise 2014 yılında tamamlanması beklenmektedir. İdari ve Sivil Altyapılar Mali’de fizibilite çalışmalarının ardından 2013 Eylül ayı itibariyle toplam 36 adet su kuyusu açılmıştır. Mali’de 36 Adet Su Kuyusu (Mali) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde Batı Afrika Temiz İçme Suyuna Ulaşım Projesi kapsamında Afrika’nın batısında yer alan Burkina Faso, Mali, Nijer, Senegal, Gine Bissau, Gambiya, Gana, Benin ve Togo’da ülkemiz adına su kuyuları açılmaktadır. Mali’de su kuyularının yer tespitine yönelik yapılan ihtiyaç analizi ve fizibilite çalışmalarının ardından 2013 yılı Eylül ayı itibariyle toplam 36 adet su kuyusu açılmıştır. Savziland’da 5 Su Kuyusu Açılması Güney Afrika’nın en uç noktalarından birinde yer alan Svaziland, insan ömrünün en kısa olduğu ülke olarak bilinmektedir. Kuzey ve güney mesafesi sadece 200 km olan Svaziland, Afrika’nın oldukça küçük bir ülkesidir. Tüberküloz oranlarının en fazla görüldüğü, HIV nedeniyle yok olma tehdidi altında olan ve genç nüfusun neredeyse yarısının enfeksiyon taşıdığı ülkede 2013 yılında temiz içme suyuna erişimin sağlanması kapsamında çalışmalara başlanmıştır. Ülkede okul ve klinik bahçelerinde açılması planlanan 5 su kuyusu için gerekli tüm inşaat malzemeleri temin edilmiştir. 5 Kuzey ve güney mesafesi sadece 200 km olan Savziland’da okul ve klinik bahçelerinde açılması planlanan 5 su kuyusu için gerekli tüm inşaat malzemeleri temin edilmiştir. Bissau Belediyesi’ne Kapasite Artırma Projesi (Gine-Bissau) Bissau Belediyesi’nde fiziksel şartların geliştirilerek hizmet birimlerinin verimliliğinin artırılması ve anılan Belediyenin hizmet kalitesinin geliştirilmesi amacıyla 12 kalemden oluşan büro malzemesi temin edilmiştir. Bu kapsamda 20 bilgisayar, çalışma masası, sandalye, fotokopi cihazı, fotoğraf makinesi, projektör ve projektör perdesi yetkililere teslim edilmiştir. Buna ek olarak, kamu ve belediyecilik hizmetlerinin güçlendirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan topografi cihazı alınmıştır. Birçok alanda altyapı eksiklikleri bulunan Bissau Belediyesi’ne verilen destekle, belediyenin fiziksel kapasitesinin güçlendirilmesine katkıda bulunulmuştur. 2014 yılında da Bissau Belediyesi’nden 5 uzmanın Türkiye’de topografi alanında eğitim görmesi planlanmaktadır. Kamerun Özelleştirme Programı (Kamerun) Kamerun Başbakanlığı koordinasyonunda Başkanlığımız, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve ilgili Bakanlıklarımız işbirliğiyle Kamerunlu yetkililer için özelleştirmeye ilişkin bir eğitim programı düzenlenmiştir. 2-6 Eylül 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen eğitime 11 bürokrat katılmış olup yap-işlet-devret modelinin işleyiş ve mevzuat bilgileri hakkında ülkemizin deneyimleri aktarılmıştır. Ankara, Mersin ve İstanbul’da çeşitli kurum ve kuruluşlarda programlar düzenlenmiş, Ankara’da Kalkınma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Türk Telekom; Mersin’de Mersin Limanı İşletmesi; İstanbul’da Atatürk Havalimanı ve son olarak da Borsa İstanbul’da görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 30 yıllık tecrübesi ve uzman personeli ile Kamerun’da gerçekleştirilmesi planlanan yeni altyapı yatırımları ve özelleştirme uygulamaları alanında önemli katkı sağlanmıştır. Maroua Şehrine Endüstri Meslek Lisesi (Kamerun) Kamerun’da faaliyet gösteren Acamas Derneği işbirliğiyle Kamerun’un Çad sınırına yakın Maroua şehrinde Endüstri Meslek Lisesi inşa edilmiştir. Yaklaşık 800 öğrenciye hizmet verecek lisede bulunan bilgisayar sınıfı ile biçki-dikiş atölyesi de Başkanlığımızca tefriş edilerek bölgede mesleki eğitime yönelik önemli bir katkı sağlanmıştır. Bilgisayar sınıfı için kırkar adet bilgisayar, masa ve sandalye ile 10 regülatör, 4 fotokopi makinesi, 4 184 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER yazıcı, biçki-dikiş sınıfına ise; 34 dikiş makinesi, 8 nakış makinesi, 4 düğme ilik makinesi ile 52 adet çeşitli terzilik malzemesi temin edilmiştir. Acced Kültür ve Eğitim Derneğine Bilgisayar Sınıfı (Kamerun) 2010 yılından bu yana Kamerun’da çalışmalarını sürdüren Kamerun Eğitim ve Kültür Derneği (Acced), başkent Yaunde’de gönüllülük esasıyla gençlere eğitim vermektedir. Öğrencilere aldıkları eğitimlerin sonunda sertifika verilerek mezunların meslek hayatına atılmaları teşvik edilmektedir. 2013 yılı itibariyle 40 öğrenciye hizmet veren dernek bünyesinde bir bilgisayar sınıfı oluşturulmuştur. Söz konusu dernek merkezinde yabancı dil eğitiminin yanı sıra bilgisayar eğitimi de verilebilecektir. 40 Kamerun’da çalışmalarını sürdüren Kamerun Eğitim ve Kültür Derneği (Acced), başkent Yaunde’de gönüllülük esasıyla gençlere eğitim vermektedir. 2013 yılı itibariyle 40 öğrenciye hizmet veren dernek bünyesinde bir bilgisayar sınıfı oluşturulmuştur. ise konuk protokol memurlarına yönelik diplomatik mesajlar, mütekabiliyet esasları, gelen heyet hazırlıkları, konvoy sıralaması ile silah izinleri hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Zanzibar Devlet Üniversitesine Kütüphane ve Bilişim Sınıfı (Tanzanya) 1999 yılında kurulan Zanzibar Devlet Üniversitesi, eğitim-öğretim faaliyetine 2001 yılında başlamıştır. 2001 yılında yalnızca 55 öğrencinin eğitim gördüğü okul, bugün 1.500 öğrenci kapasitesine ulaşmıştır. 4 fakülte ile 2 araştırma merkezi bulunan üniversitenin rektörlüğünü Zanzibar Cumhurbaşkanı Mheshimiwa Dk. Ali Mohamed Shein yürütmektedir. Başkanlığımız tarafından 2013 yılında üniversite bünyesinde kütüphane ve bilişim sınıfı kurulumu gerçekleştirilmiştir. Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Moritanyalı Protokol Görevlilerinin Eğitimi (Moritanya) Dışişleri Bakanlığı işbirliğinde Moritanya Dışişleri ve İşbirliği Bakanlığı’nda görevli 2 protokol memuruna Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğü’ne bağlı birimlerce protokol uygulamaları hakkında eğitim verilmiştir. Diplomasi Akademisi’nde Encemine’de ve Encemine’ye 20 km mesafede bulunan Koundoul şehrinde olmak üzere toplam 11 sosyal faaliyet merkezine malzeme desteğinde bulunulmuştur. Moritanya Kamu Hizmetleri ve Yönetimin Modernizasyonu Bakanlığı uzmanlarından oluşan 18 kişilik heyete ülkemizde eğitim verilmiştir. Gambiya’nın 7 Bölgesine Masa Tenisi Malzemesi (Gambiya) Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu (ITTF) ile bu federasyona üye olan Gambiya Masa Tenisi Federasyonu işbirliğinde spor kamp ve organizasyonları gerçekleştirilmektedir. Gambiya Olimpiyat Komitesi tarafından desteklenen Federasyon, ülkenin 7 ayrı bölgesinde faaliyet gösteren okullardaki 185 ORTA DOĞU VE AFRİKA Kamu Hizmetleri ve Yönetimin Modernizasyonu Bakanlığı Kapasite Geliştirme Programı (Moritanya) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile işbirliğinde Moritanya Kamu Hizmetleri ve Yönetimin Modernizasyonu Bakanlığı’nda görevli uzman ve orta düzey yöneticilerden oluşan 18 kişilik heyet için 3-7 Haziran 2013 tarihleri arasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Merkezi’nde eğitim programı düzenlenmiştir. Katılımcılara Türkiye’deki iş teftiş uygulamaları, Türk çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatı, sosyal güvenlik reformu, iş sağlığı ve güvenliği, kayıt dışı istihdamla mücadele, çocuk işçiliği ile mücadele, kadın işçilerin korunması, iş ve çalışma istatistikleri hakkında bilgi verilmiştir. Encemine’deki 11 Sosyal Faaliyet Merkezine Destek (Çad) 10 milyonun üzerinde nüfusa sahip Çad, Orta Afrika’da bir kara ülkesidir. 1960 yılında bağımsızlığını ilan eden ülke, en son 2008 yılında çıkan iç savaşın etkisini hala üzerinde taşımaktadır. Söz konusu çatışmalardan etkilenen mağdur ve engelli insanlar için, Çad Aile ve Sosyal Faaliyetler Bakanlığı çalışmalar yürütmektedir. Bakanlığa bağlı 11 sosyal faaliyet merkezi, çeşitli kurs ve etkinliklerle Çad halkına meslek edindirmeyi amaçlamaktadır. Başkanlığımızca, Bakanlığa bağlı olarak faaliyet gösteren başkent Encemine’de 10 merkez ve Encemine’ye 20 km mesafede bulunan Koundoul şehrinde olmak üzere toplam 11 sosyal faaliyet merkezine malzeme desteğinde bulunulmuştur. Proje çerçevesinde, yardıma muhtaç kadınlar ve genç kızlara dikiş-nakış eğitimi sağlamak amacıyla her bir merkeze ikişer adet dikiş makinesi hibe edilmiştir. İç savaş yıllarında yaralanan ve işsiz kalan çoğu engelli ve yardıma muhtaç erkeklere ise 5 numaralı merkez bünyesinde kaynakçılık eğitimi için lehim makinesi temin edilmiştir. Ayrıca bu merkezlerde okuma-yazma bilmeyenler için kurs hizmeti verilebilmesi amacıyla her bir merkeze yazı tahtası ile gerekli masa ve sandalye temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER sportif faaliyetleri desteklemek amacıyla masa tenisi malzemeleri talep etmiştir. Bu kapsamda 16 adet masa tenisi masası, çok sayıda raket ve tenis topları temin edilmiştir. Gana-Türkiye Eğitim Gönüllüleri Derneği Yetimhanesi (Gana) Gana’nın başkenti Akra’da, özellikle yetim ve öksüz çocukların temel ihtiyaçlarını ve eğitimlerini karşılayarak onların kişisel, mesleki ve kültürel gelişimlerine destek olmak üzere faaliyet gösteren Gana-Türkiye Eğitim Gönüllüleri Derneği Yetimhanesinde 30 öğrenci bulunmaktadır. Söz konusu yetimhanenin imkânlarının iyileştirilmesi amacıyla yatakhane ve yemekhane tefrişi yapılmış; mobilya, öğrenci sıraları ve bilgisayar alınmış, binanın su sıkıntısını gidermek üzere jeneratör ve 15 tonluk su deposu temin edilmiştir. 440 Yılda 440 kadın öğrenciye çeşitli alanlarda eğitimlerin verilebileceği Madagaskar Ulusal Kadın El Sanatları Merkezi’nin dokuma, biçkidikiş ve takı tasarımı sınıfları, konferans salonu, dinlenme alanı ile avlunun tadilatı yapılmıştır. Timbuktu El Yazmalarının Korunması (Mali) Timbuktu, Mali’nin yaklaşık 55.000 nüfuslu en eski şehirlerinden biridir. Şehirde özel ve kamu koleksiyonlarında 13. ve 16. yüzyıllardan kalma yaklaşık 300 bin el yazması eserin bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu eserlerde dönemin ulaştığı medeniyet seviyesini gösteren ve İslami ilimler, matematik, tıp, astronomi, müzik, edebiyat ve mimari gibi konuların işlendiği metinler yer almaktadır. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü işbirliğinde Mali’nin çatışmalarda zarar görmüş kültür mirasının yenilenmesi ve Timbuktu kentinde bulunan el yazması eserlerin korunması için gerekli önlemlerin alınması hususunda çalışmalar yapılmıştır. Projenin ilk aşamasında Mali el yazmalarının bulunduğu depo koşullarının iyileştirilmesi, 186 EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER İletişim Tanzanya Radyo TV Kurumu TBC’nin Modernizasyonu (Tanzanya) Tanzanya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı işbirliğinde Tanzanya’nın ulusal televizyon ve radyo yayın kuruluşu olan ve 2007 yılında kurulan TBC’nin kapasitesinin iyileştirilmesi kararlaştırılmıştır. Tanzanya’da televizyon ve multimedya alanında yayın yapan tek kuruluş olma özelliğine sahip TBC, daha önce Tanzanya Yayın Hizmetleri Kuruluşu tarafından kullanılan ve TBC’ye devredilen analog teknoloji sistemiyle yayınlarını ülkenin 12 bölgesel merkezine ulaştırmaktadır. Mevcut ekipmanın iyileştirilerek televizyon ve radyo yayınlarının kalite ve işlevinin yükseltilebilmesi amacıyla TBC’ye kamera, VTR, karakter jeneratörü, kurgu seti ve dizüstü bilgisayar temin edilmiştir. Madagaskar Ulusal Kadın El Sanatları Merkezi (Madagaskar) Yardıma muhtaç kadınlara el sanatları alanında eğitimler vererek onların meslek edinmesi ve yaşam standartlarının iyileştirilmesi için Madagaskar’ın başkenti Antananarivo’da kurulan Ulusal El Sanatları Merkezi, ülkenin ekonomik durumu ve siyasi belirsizlikleri nedeniyle 2001 yılından beri faaliyet gösterememekteydi. Madagaskar Turizm ve El Sanatları Bakanlığı işbirliğiyle dokuma, biçki-dikiş ve takı tasarımı sınıfları, konferans salonu, dinlenme alanı ile avlunun tadilatı yaptırılarak merkez yeniden hizmet vermeye başlamıştır. Yılda 440 kadın öğrenciye dokuma, takı imalatı ve biçki-dikiş konularında eğitimlerin verilebileceği merkezde, öğrencilere ayrıca pazarlama ve girişimcilik eğitimlerinin verilmesi de planlanmaktadır. sayısallaştırılarak dijital ortama aktarılması, konservasyon ve restorasyonu yapacak uzmanların eğitimleri konusunda çalışmalar yapılması planlanmıştır. Bu kapsamda, Mali Yüksek Öğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanlığına bağlı Timbuktu Ahmed Baba Yüksek Öğretim ve İslam Araştırmaları Enstitüsü’nden iki uzmana 1 ay süreyle Süleymaniye Kütüphanesi bünyesinde eğitim programı düzenlenmiştir. Uganda’nın Mbale şehrinde yayın yapan 2 yerel radyo istasyonunun teknik altyapısı ile anten ve verici sistemleri yenilenmiştir. Uganda ile İletişim Alanında İşbirliği (Uganda) Yüksek İslam Meclisi’ne bağlı olarak yayın yapan yerel radyonun teknik altyapısı tamamen yenilenmiştir. Bunun yanında Mbale’deki radyo istasyonlarının anten ve verici sitemi yenilenmiştir. Ayrıca Uganda Kaddafi Camisi külliyesi içinde tahsis edilen 40 m2 büyüklüğündeki mekân, radyo istasyonu olarak kullanılmak üzere tadil edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER pamuk hastalıkları ve zararlıları, lif ve tohum kalite eğitimi, tarım ekonomisi ile hasat ve tarımsal mekanizasyon konuları ele alınmış, teorik derslerin yanı sıra çevre yörelerde bulunan örnek arazi ve işletme ziyaretleri de yapılmıştır. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım ve Hayvancılık Benin Pamuk Yetiştiriciliği Programı (Benin) Benin 1960 yılında tam bağımsızlığını kazanmış bir Batı Afrika ülkesidir. Yaklaşık 10 milyon nüfuslu ülke halkının çoğu tarımla uğraşmaktadır. Kahve, hurma, yer fıstığı, tütün, fasulye, biber ve patates yetiştiriciliği ülke genelinde yaygın görülmektedir. Pamuk üretimi ise ülke ekonomisinde önemli bir paya sahiptir. Nüfusun %60’ının pamuk yetiştiriciliğiyle uğraştığı ülkede, pamuk ihracatı %75’lik bir oranla ihracatta ilk sırada yer almaktadır. Benin’de pamuk yetiştiriciliğinin güçlendirilmesi amacıyla projenin ilk ayağı olarak 2013 yılının Haziran ayında, ülkenin kuzey bölgesinde yer alan Bohicon ve Parakou Tarımsal Araştırma Enstitüsü’ne pamuk üreticilerine dağıtılmak üzere 500’er adet sırt pülverizatörü, el çapası, maske, eldiven ve gözlük tedarik edilmiştir. Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitim ve Girişimci Yetiştirme Merkezi tarafından Çadlı işadamlarına girişimcilik eğitimi verilmiştir. 15 kişinin katıldığı eğitim programında özellikle tarım, hayvancılık, oto tamirciliği ve kasaplık gibi konularda bilgilendirme yapılmıştır. Benin’de 2012-2013 pamuk üretim sezonunda yaklaşık 300.000 hektar alanda 250.000 ton pamuk hasadı yapılmış, 2013-2014 pamuk üretim sezonunda ise yaklaşık 450.000 hektar alanda pamuk ekimi gerçekleştirilmiştir. Ancak toprak işlemede hayvan gücünün kullanıldığı ve pamuk üreticilerinin mevcut alet ve makinelerinin yetersiz oluşu sebebiyle yapılan ekim ve üretim işlerinde verim alınabilmesi için 4 traktör ve tarım ekipmanı temin edilmiştir. Söz konusu hibe, Benin Tarım Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı yetkililerine teslim edilmiştir. Benin’in kalkınmasına yönelik katkılarından dolayı Başkan Yardımcımıza Benin Devlet Nişanı verilmiştir. Çadlı Girişimcilere Traktör, Pulluk ve Römork Temini (Çad) Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitim ve Girişimci Yetiştirme Merkezi (Omeg), ülkemizde ve dünyada mesleki eğitime, girişimciliğe ve toplumsal kalkınmaya yönelik proje ve çalışmaları yürüten ve destekleyen bir kuruluştur. Omeg tarafından 2013 yılı başlarında Çadlı işadamlarına girişimcilik eğitimi verilmiştir. 15 kişinin katıldığı eğitim programında özellikle tarım, hayvancılık, oto tamirciliği ve kasaplık gibi konularda bilgilendirme yapılmıştır. İşadamlarının ülkemizde kaldıkları zaman boyunca ülkemize dair edindikleri izlenimler arasında, küçük iş adamlarının kooperatifleşerek kendi imkânlarıyla kurdukları sanayi siteleri oldukça ilgi çekmiştir. Eğitimler sonunda ülkelerine dönen Çadlı işadamları, kendi kooperatiflerini kurmak suretiyle güç birliği oluşturmuş ve kapasite artırımına yönelik yardım talebinde bulunmuştur. Bu kapsamda, Encemine yakınlarındaki iki ayrı kasabada faaliyet gösteren Yalvaç ve Gapap kooperatifleri için takım traktör, çeşitli özelliklerde pulluk ve 5 ton kapasiteli römork temin edilmiştir. 187 ORTA DOĞU VE AFRİKA Projenin ikinci ayağında ise pamuk üretiminde verim yönünden ilk sıralarda yer alan ülkemizin alana ilişkin teknik detay ve deneyimlerinin aktarılması amacıyla eğitim programı düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Ayrıca, Afrika’nın batısında Gine Körfezinde yer alan ve tropikal nemli iklimin görüldüğü Togo da söz konusu proje kapsamına alınmıştır. Benin ve Togo Pamuk Yetiştiriciliği Projesi çerçevesinde Nazilli Pamuk Araştırma İstasyonu Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen eğitim programına Benin’den 15 ve Togo’dan 5 uzman katılmıştır. Eğitim programında toprak hazırlama, doğru girdi temini, yetiştirme tekniği, pamukta biyo-teknoloji, Benin’de pamuk yetiştiriciliğinin geliştirilmesi amacıyla 4 adet traktör ile çeşitli tarımsal ekipman yardımının yanı sıra üreticilere ülkemizde eğitim düzenlenmiştir. Ülkemizde düzenlenen eğitimin ardından uzmanların etkin olarak çalışabilecekleri Bohicon ve Parakou Araştırma Enstitülerinde pamuk üretimi ve araştırmalarını gerçekleştirmek için gerekli teknolojik altyapının yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, 2013 yılında Bohicon Pamuk Araştırma Enstitüsü Entomoloji Laboratuvarının tefrişi gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında temin edilen laboratuvar malzemeleri, bilgisayar, projektör ve saha içi ulaşım için temin edilen motosikletler düzenlenen törenle yetkililere teslim edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER unde’ye 800 km uzaklıktaki Ngaoundere ve 450 km uzaklıktaki Babungo yerleşim merkezlerinde, modern arıcılık yöntemleri konusunda uygulamalı eğitim verilmiştir. Bu kapsamda, Türkiye’den 3 uzman 22 Şubat-5 Mart 2013 tarihleri arasında Kamerun’da görevlendirilmiştir. Kamerunlular tarafından ilgi ile takip edilen eğitim programlarına, Ngaoundere bölgesinde 40 kişi, Babungo bölgesinde ise 35 kişi katılmıştır. Bölgesel Tarım ve Hayvancılık Kapasitesinin Geliştirilmesi (Gambiya) Sosyal ve Ekonomik Yaşamda Nitelikli Değişim ve Gelişime Destek Derneği ile Kadınların İlerlemesi ve Çocuk Bakımı Derneği ile işbirliğinde Soma, Sankuja, Si-Kunda, Pakalinding, Jenoi, Kani Kunda ve Karantaba olmak üzere 5 farklı bölgede yaşayan 100 aileye, 4’er dişi ve 1’er erkek olmak üzere toplam 500 küçükbaş hayvan dağıtılmıştır. Proje ile bölge hayvancılığının geliştirilerek ekonomik katma değer oluşturulması ve ülkede gıda güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunulması hedeflenmiştir. Bunlarla birlikte, Birikama şehrinde dağıtımı gerçekleştirilen 22 adet tahıl üretme makinesi ile bölgedeki küçük üreticilerin fizikî kapasitelerinin arttırılarak bölgedeki iktisadi ve ziraî faaliyetlerin desteklenmesi öngörülmüştür. Ayrıca, Birikama şehrinde yaşayan kadın üreticilerin evlerinde buz ve meyve suyu üretip satabilmesi amacıyla gerekli malzeme temin edilerek hane gelirlerine katkı sağlanmıştır. Son olarak, bölgenin balıkçılık kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla 2012 yılında Başkanlığımızca temin edilen balık teknesinin ardından 2013 yılında projenin devamı niteliğinde üreticilere 7 adet balık ağı takımı desteği verilmiştir. Ngaoundere ve Babungo Arıcılık Programı (Kamerun) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Arıcılık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü ile işbirliğinde Kamerun’un kuzey doğusunda yer alan ve başkent Ya188 22 Hayvancılığının geliştirilerek ekonomik katma değer oluşturulması amacıyla Gambiya’nın Birikama şehrinde dağıtımı gerçekleştirilen 22 adet tahıl üretme makinesi ile bölgedeki küçük üreticilerin fizikî kapasitelerinin arttırılarak bölgedeki iktisadi ve ziraî faaliyetlerin desteklenmesi öngörülmüştür. Eğitim kapsamında temin edilen arıcılık malzemeleri ve demonte arı kovanları, mahallinde monte edilerek flora açısından arıcılık yapmaya müsait olan bölgede, arıcıların teknik bilgilerini takviye etmek amacıyla verilen eğitim, büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Bölgede zirai mücadele ilaçları ile arı hastalık ve zararlılarına karşı ilaç kullanılmaması, üretilen balın kalitesine olumlu katkı yapacağından elde edilen ürün Türkiye koşullarında “organik bal” üretimine denk düşmektedir. Bu kapsamda, Kamerun’daki bal üretim kooperatiflerine arıcılık konusunda verilecek teknik destek ve ekipman temini sayesinde bölgede arıcılığın geliştirilmesi hedeflenmektedir. Foumban Tarımsal Kapasite Geliştirme Programı (Kamerun) Kamerun’un kuzeydoğusuna uzanan yaklaşık 85.000 nüfuslu Foumban, Kamerun’un tarihi, kültürel ve turistik merkezi konumundadır. Ekonomisi ise büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Foumban beldesinde tarımsal faaliyetleri desteklemek üzere Foumban Belediye Başkanlığı işbirliğinde beldede yaşayan yaklaşık 300 aile için tarım ekipmanı, tohum ve gübre temin edilmiştir. Çeşitli zirai gübre, ilaç ve sebze tohumunun yanı sıra el arabası, kürek ve ilaçlama makinesinden oluşan malzemelerin dağıtımı düzenlenen törenle gerçekleştirilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER Kamerun Goulfey Sultanlığına Su Pompası (Kamerun) 23 milyonun üzerinde nüfusa sahip Kamerun’da tarımsal ürünlerin başında patates ve mısır gelmektedir. Ardından tahıl, muz, kauçuk, palmiye yağı, kakao, kahve ve pamuk da yaygın olarak üretilenler arasında yer almaktadır. Üretimin verimliliğini artırmak amacıyla Kamerun’un Çad sınırı yakınlarında bulunan Goulfey Sultanlığı’nın tarımsal çalışmalarını desteklemek üzere nehir yatağından su çekerek tarımsal sulama yapmak üzere, 1 adet su pompası temin edilmiştir. Bölgede içme ve kullanma suyuna erişimin oldukça zor koşullarda gerçekleştiği göz önünde bulundurularak yöre halkının tarımsal faaliyetlere yönelik kapasitesinin artırılması amacıyla temin edilen su pompası, beldeye ulaştırılarak hizmete sunulmuştur. Sanayi Antalya Muratpaşa Turizm Meslek Lisesi ve Rixos Otel işbirliği ile Zambiya Otel ve Turizm Eğitim Enstitüsü’nden 10 turizm eğitmenine eğitim ve staj programı düzenlenmiştir. 145 Yaklaşık 2 milyon kişinin yaşadığı ve en Az Gelişmiş Ülkeler kategorisinde bulunan Lesotho için 145 ton un temin edilmiştir. Zambiya Turizm Kapasite Artırma Programı (Zambiya) Zambiya’da turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi, turizm sektöründe çalışacak nitelikli eleman eksikliğinin giderilmesi, turizm eğitimi veren okulların kalitesinin yükseltilmesi ve bu okullarda eğitim verecek elemanların yetiştirilmesine katkıda bulunulması amacıyla Zambiya Otel ve Turizm Eğitim Enstitüsü’nden 10 turizm eğitmenine Antalya Muratpaşa Turizm Meslek Lisesi ve Rixos Otel işbirliği ile 1 ay süren eğitim ve staj programı düzenlenmiştir. Program kapsamında eğitmenlere 30 gün boyunca servis, mutfak, ön büro ve kat hizmetleri gibi temel konularda hem meslek lisesi atölyesinde hem de otelde kapsamlı inceleme ve uygulamalarda bulunma imkânı sağlanmıştır. Ayrıca, eğitmenler Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, Antalya Üniversitesi Turizm Fakültesi ve bazı seyahat acenteleriyle görüşerek çeşitli temaslarda bulunmuştur. İnsani Yardım Lesotho’ya 145 Ton Un (Lesotho) Afrika kıtasında etrafı tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti ile çevrili Lesotho, bağımsız bir krallıktır. Güney-kuzey doğrultusunda en geniş yeri ortalama 515 km olan ülkede yaklaşık 2 milyon kişi yaşamaktadır. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) kategorisinde bulunan Lesotho için 145 ton un temin edilmiştir. Ulaştırılan gıda yardımı 5 yaş altı kreşlere, HIV merkezlerine ve emziren annelere öncelik verilerek dağıtılmıştır. Kuraklık ve gıda yetersizliği sıkıntısı çeken 9 Afrika ülkesine acil gıda yardımı yapılmıştır. Afrika Ülkelerine Gıda Yardımı (Uganda) Afrika’daki farklı ülkelerde yaşanan iç savaş, siyasi gerginlikler, kamu ve özel sektörde mevcut kapasite yetersizlikleri, endemik hastalıklar ve salgınlar kıtada yer alan ülkelerin kalkınma potansiyellerini olumsuz olarak etkilemektedir. Bu kapsamda, kuraklık ve gıda yetersizliği sıkıntısı çeken 9 Afrika ülkesine (Ruanda, Burundi, Kenya, Tanzanya, Uganda, Cibuti, Sudan, Çad, Mali) acil gıda yardımı yapılmıştır. 189 ORTA DOĞU VE AFRİKA Sé Bölgesinde Çömlekçiliğin Geliştirilmesi (Benin) Benin Turizm ve El Zanaatları Bakanlığı tarafından Benin’in Turistik Sé bölgesinde el sanatı olarak kabul edilen çömlekçiliğin oldukça ilkel şartlarda makine yardımı olmaksızın yapıldığı bildirilmiştir. Söz konusu talep doğrultusunda geliştirilen projeyle ilk etapta, Anadolu çömlekçiliğinin merkezlerinden Menemen’de Benin’den davet edilen 9 kadın 2 ay süre ile eğitim görmüştür. Çömlek ustaları tarafından makine ile üretim teknikleri öğretilmiş ve Beninli çömlekçilere Menemen Belediye Başkanı tarafından makine hediye edilmiştir. Projenin ikinci aşaması olarak ise Benin’in Sé bölgesinde bir çömlek atölyesi inşasının yapılması uygun görülmüştür. Çömlekçilik atölyesinin tefrişi için çok sayıda teknik ekipman Türkiye’den temin edilerek Benin’e gönderilmiştir. Gönderilen malzemelerin kullanımı hususunda ise 2 aylık bir eğitimin de yerinde düzenlenmesi planlanarak turistlerin rağbet ettiği bölgede, gelir sağlayıcı nitelikte olan çömlekçiliğin geliştirilebilmesine olanak sağlanmıştır. Turizm DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA >> AFGANISTAN >> MOĞOLISTAN >> PAKISTAN >> MYANMAR >> DIĞER ÜLKELER (ARJANTIN, BANGLADEŞ, BELIZE, BOLIVYA, BREZILYA, ENDONEZYA, FILIPINLER, FIJI, GUATEMALA, KAMBOÇYA, KOLOMBIYA, KÜBA, LAOS, MALDIVLER, MEKSIKA, PERU, SAMOA, SOLOMON ADALARI, SRI LANKA, ŞILI, VANUATU) DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA AFGANİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN NÜFUSU 29.835.392 YÜZÖLÇÜMÜ 652.864 km² TİKA 2013 Afganistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %26,64 %1,49 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %32,92 %36,11 Su ve Sanitasyon Tarım ve Hayvancılık %0,39 %0,99 İdari ve Sivil Altyapılar %3,45 Afganistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 18,60 2008 2009 % 24,40 2010 % 29,83 % 10,30 2011 2012 % 7,11 2013 193 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA % 45,12 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN Sarıpul’da düzenlenen eğitim için ise yine 3 akademisyen görevlendirilmiş ve öğretmenlere yönelik aynı eğitim programı 29 Ocak-13 Şubat 2013 tarihleri arasında verilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Belh Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’nün Desteklenmesi Belh Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’nün talebi üzerine, müdürlük binalarının tadilat ve tefrişatı yapılmıştır. Tadilat kapsamında 385 m2’lik alanda iç boya yapılmış ve ayrıca müdür odası, yazı birimi, sekreterlik ve koridor duvarları 140 cm yüksekliğine kadar lambiri ile kaplanmıştır. Tefrişat kapsamında ise konferans salonuna 160 koltuk, ses sistemi, 95 m2 perde, projeksiyon ve perdesi, kürsü, klima, çelik dolap, müdür odası takımı, ofis masası ve sandalyesi gibi donanım malzemeleri temin edilmiştir. 4 köye hizmet veren 16 derslikli Şehit Malik Gulrahman Okulu’nun tadilat ve tefrişatı... Şehit Malik Gulrahman Okulu’nun Tadilat ve Tefrişatı Kabil ili Bagrami ilçesine bağlı Jerneyl Seyfettin Han köyü ve çevre 4 köye hizmet veren ve 37 öğretmen ve idari personelin görev yaptığı, 2.498 öğrencinin eğitim gördüğü Şehit Malik Gulrahman Okul binasının ihtiyaç duyduğu tadilat ve tefrişat gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 16 derslikli okul için 250 öğrenci sıra ve masası ile 15 yazı tahtası temin edilmiştir. Okulda, ilk, orta ve lise düzeyinde eğitimler 3 vardiyalı olarak verilmektedir. 8.000 m2 arazi üzerinde kurulu binada idari oda, laboratuvar, kütüphane, depo ve bekçi odası bulunmaktadır. Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Kazancı Baba Okulu Tadilatı Cevizcan Vilayetinde Başkanlığımızca yaptırılan Kazancı Baba Okulu’nun tuvaletlerinin su tesisatları yenilenmiş, su kuyusu ile su deposu mekanik bağlantısı kurulmuş, ana bina kapı ve pencere tadilatı ile dış cephe boyası yapılmış ve jeneratör temin edilmiştir. 1.500’den fazla öğrencinin eğitim gördüğü okulun genel tadilatı ise 7 Mayıs 2013’te tamamlanmıştır. Cevizcan Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’ne Malzeme Temini Afganistan genelinde mevcut 12.000 devlet okulunda % 37’si kız olmak üzere 7 milyon öğrenci eğitim görmektedir. Ülke genelinde eğitimle ilgili fiziksel altyapının yetersiz olmasına paralel olarak, Cevizcan Vilayetinde de altyapı yetersizlikleri görülmektedir. Örneğin yaşanan elektrik kesintileri birçok kurumun işleyişinde sorunlar doğurmakta olup, bu durumdan etkilenen kurumlardan biri de Eğitim Müdürlüğü’dür. Bu kapsamda Cevizcan Valiliği’nin talebi üzerine 1 adet 15 kilovatlık jeneratör, 1 adet 100 kilovatlık regülatör ve 20 metrelik elektrik kablosu temin edilerek Cevizcan Vilayeti Eğitim Müdürlüğü’ne teslim edilmiştir. Cevizcanlı ve Sarıpullu Anaokulu Öğretmenlerine Formasyon Eğitimi Verilmesi Cevizcan ve Sarıpul merkez ve ilçelerinde görev yapan 70 anaokulu öğretmeninin formasyon eğitimine destek verilerek Cevizcan’da düzenlenen eğitim için 3 akademisyen 11–27 Ocak 2013 tarihleri arasında Türkiye’den görevlendirilmiştir. İki gruba ayrılan öğretmenlere birer hafta eğitim verilmiştir. 194 Celriz’de 600 öğrencili 8 sınıflı Veli Asır Okulu ile Çak’da bin öğrencili 16 sınıflı Şehit Kerim Okulu’nun yapımı… Cevizcan ve Sarıpul’da 70 anaokulu öğretmeninin formasyon eğitimine destek verildi. Vardak Veli Asır Okulu ile Çak Şehit Kerim Okulu’nun Tefrişatı Afganistan’ın eğitim altyapısındaki eksikliklerin giderilmesi amacıyla Afganistan Eğitim Bakanlığı ile işbirliğinde Vardak iline bağlı Celriz’de 600 öğrenci kapasiteli 8 sınıflı Veli Asır Okulu ile Çak ilçesinde yaklaşık 1.000 öğrenci kapasiteli 16 sınıflı Şehit Kerim Okulu’nun yapımı tamamlanmıştır. Anılan okullar için ihtiyaç duyulan müdür masası ve oturma takımı ile toplam 480 öğrenci sıra ve masası ve 36 öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir. Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif İli Bektaş Ortaokulu’nun Tefrişatı Başkanlığımız tarafından 2005 yılından günümüze kadar Afganistan’da 86 adet okul inşası gerçekleştirilerek bu sayede yılda 100 binden fazla öğrencinin eğitim hizmeti alması sağlanmıştır. Aynı şekilde, 300.000’den fazla öğrencinin eğitim gördüğü Belh Vilayetinde okullardaki ekipman yetersizliği için çalışmalar yapılmıştır. 2013 yılında Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif ilinde yer alan Bektaş Ortaokulu’na destek verilmiştir. 2.474 öğrencinin eğitim gördüğü okul için 320 öğrenci masa ve sırası ile 16 öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN görmektedir. Cevizcan Valiliği’nin talebi üzerine anılan okul için 320 adet öğrenci masa ve sırası ile 16 adet öğretmen masa ve sandalyesi alımı gerçekleştirilmiştir. Belh Mezar-ı Şerif İli Sultan Raziye Kız Okulu’nun Tefrişatı Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü tarafından 4.000 öğrenci kapasiteli Mezar-ı Şerif Sultan Raziye Kız Lisesi’nin masa ve sıra ihtiyacının giderilmesi amacıyla 500 adet öğrenci masa ve sırası ile 25 adet öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir. Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif İli Mevlana Celaleddin Belhi Okulu’nun Tefrişatı 1 milyonun üzerinde nüfusa sahip Belh Vilayetinde 300.000’i aşkın öğrenci eğitim görmektedir. Öğrenci sayısının yoğunluğu ve ilin fiziksel imkansızlıkları nedeniyle okullardaki ekipman yetersizlikleri büyük bir sorun teşkil etmektedir. Bu kapsamda Mevlana Celaleddin Belhi Okulu’nda eğitim gören öğrenciler için yeterli sayıda masa ve sıra bulunmadığı tespit edilerek 12.000 öğrencinin öğrenim gördüğü okula 500 öğrenci masa ve sırası ile 25 öğretmen masa ve sandalyesi temin edilmiştir. 12.000 12.000 öğrenci kapasiteli Mevlana Celaleddin Belhi Okulu için yetersiz gelen öğrenci masa ve sandalyeleri temin edilmiştir. Faryab Kurgan ilçesinde tam donanımlı ve ihtiyaçlara cevap veren 1.200 m2 kapalı alana sahip 2 katlı, 12 derslikli bir lise inşa edilmiştir. Faryab Kurgan İlçesi 12 Sınıflık Lise Hizmet Binası Tefrişatı Faryab Vilayetinde bulunan 339 okulda yaklaşık 200.000 öğrenci yetersiz fiziksel koşullarda eğitim görmektedir. Bu kapsamda, Kurgan ilçesinin okul ihtiyacına cevap vermek amacıyla tam donanımlı ve ihtiyaçlara cevap veren okul yapımı tamamlanarak 1.200 m2 kapalı alana sahip 2 katlı, 12 derslikli bir lise inşa edilmiştir. Toplam alanı 5.400 m2 olan lise arazisi ise duvar ile çevrilmiştir. Anılan 195 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Hamid Karzai Lisesi’ne Teknik Malzeme NATO’nun Afganistan’daki Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti olan ISAF’ın görev alanını Afganistan’ın tamamına yaymak amacıyla İl İmar Ekipleri (PRT) kurulmuştur. Bunlardan bir tanesi ülkemiz tarafından Vardak’ta oluşturulmuştur. Afganistan’ın güvenlik sorumluluklarının ISAF tarafından 2014 yılı sonuna kadar tedricen Afgan makamlarına devredilmesi sürecinde görevi nihayete eren Vardak PRT’ye ait tesislerin Hamid Karzai Lisesi’ne dönüştürülmesi kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda, Hamid Karzai Lisesi için laboratuvar ekipmanı, sıra, masa, yatak ve yemekhane malzemelerinden oluşan temel ihtiyaçlar karşılanmıştır. Belh Çarkent İlçesi Pas-i Çay Beldesi 12 Sınıflı Okul Tefrişatı Yaklaşık 3.500 kişinin yaşadığı Belh ili Çarkent ilçesi Pas-i Çay beldesinde yer alan 12 sınıflı okul, çevre köylerden gelen öğrencilerle birlikte 500 kişiye hizmet vermektedir. Yapımı 2012 yılında Başkanlığımızca tamamlanan okulun 2013 yılında ise tefrişatı yapılmıştır. Bu kapsamda, 276 öğrenci sıra ve masası, 18 öğretmen sandalye ve masası, müdür ve müdür yardımcısı odaları için masa, koltuk, dolap ve koltuk takımı, öğretmen odası için masa, sandalye, kütüphane için sandalye, masa, kitaplık ve dolap alınmıştır. Ayrıca, 1.000’er adet okuma ve ders kitabı ile öğrenciler için kırtasiye malzemeleri temin edilmiştir. Cevizcan Vilayeti Şibirgan Şehri Şehit Abdul Hâkim Kahraman Okulu’nun Tefrişatı Ortalama 450.000 nüfuslu Cevizcan Vilayetinde bulunan 203 okulda 100.000’in üzerinde öğrenci eğitim görmektedir. İlde okur-yazar oranı erkeklerde % 46, kadınlarda ise % 22’dir. Cevizcan Vilayetine bağlı Şıbırgan şehrinde yer alan Şehit Abdul Hâkim Kahraman Okulu’nda 2.703 öğrenci eğitim Cevizcan Vilayeti Lise Müdürlerine Yönelik Kapasite Geliştirme Programı Afganistan Hükümeti tarafından yürütülen Afganistan Stratejik Planı ve Birleşmiş Milletler Ulusal Eğitime Destek Stratejisi ile paralel olarak Afganistan’ın geçiş sürecinde insan kaynaklarının geliştirilerek kurumsal kapasitelerin artırılmasına yönelik projeler desteklenmekte ve eğitim projeleri önceliği oluşturmaktadır. Cevizcan İl İmar Ekibinin talebi doğrultusunda, Cevizcan merkez ve ilçelerinde görev yapan 60 lise müdürüne 16-25 Şubat 2013 tarihleri arasında 54 saat süreli Eğitim Yönetimi Semineri verilmiştir. Seminer ile liderlik ve eğitim yönetimi alanlarında farkındalık amaçlanarak kurumsal kapasitenin iyileştirilmesine katkı sağlamak hedeflenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN okulun tefrişi ise 2013 yılında yapılarak 276 öğrenci sıra ve masası, 18 öğretmen masa ve sandalyesi, müdür masası ve oturma takımı ile kitaplık temin edilmiştir. Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Yengi Arık Kız Lisesi Çevre Düzenlemesi Cevizcan Valiliği tarafından Yengi Arık Kız Lisesi’nin çevre duvarının yaptırılması okulda öğrenim gören öğrencilerin korunması ve güvenliklerinin temin edilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu kapsamda, okulun çevre duvarı ile bahçe kapısı yapılmış, tören alanı ve yürüme yolu için 103 m3 beton dökülmüş ve 300 m3 toprak dolgu yapılmıştır. Çalışmalar, 30 Haziran 2013 tarihinde tamamlanmıştır. Cevizcan Vilayetinde bulunan 41 kız okulunda yaklaşık 40 bin öğrenci bulunmaktadır. Yengi Arık Kız Lisesi’nde ise 950 kız öğrenci öğrenim görmektedir. Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Gevher Şad Begüm Kız Lisesi (Çerimgerhane Lisesi) Cevizcan Vilayetinin Şibirgan şehrinde bulunan Çerimgerhane Lisesi olarak da bilinen Gevher Şad Begüm Kız Lisesi, 1984 yılından bu yana 4.000 öğrenciye hizmet vermekte ve eğitim faaliyetlerini kurulan çadırlarda yürütmektedir. Başkanlığımız tarafından lisenin bina ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak 42 sınıflı Kız Okulu inşa edilmiştir. Okul 10.000 m2 arazi üzerinde 3.000 m2 kapalı alana sahiptir. Çift vardiyalı eğitim sisteminin uygulandığı ve her vardiyada 1.680 öğrenciye hizmet verebilecek kapasitede yaptırılan okul, Afganistan’da Başkanlığımızca gerçekleştirilen ikinci büyük okul projesidir. Yapımı Haziran 2012’de tamamlanan okulun tefrişatı 2013 yılının Mayıs ayında yapılarak 9 kalem mobilya malzemeleri, 17 kalem elektrik ve elektronik malzemeleri, 125 kalem kimya laboratuvarı malzemeleri, 43 kalem biyoloji laboratuvarı malzemeleri ile 120 kalem fizik laboratuvarı malzemeleri temin edilmiştir. 16 Sarıpul’da 16 sınıflı Asyaabad Kız Lisesi’nin 2013 yılında tefrişatı yapılmıştır. Sarıpul Vilayeti Asyaabad Kız Lisesi Tefrişatı Okur-yazar oranlarının son derece düşük olduğu 532.000 nüfuslu Sarıpul’da, erkeklerin % 18’i, kadınların ise % 6’sı okuma yazma bilmektedir. Anılan bölgede yer alan ve 700 öğrencinin eğitim gördüğü, 2012 yılında yapımı tamamlanan 16 sınıflı Asyaabad Kız Lisesinin 2013 yılında ise tefrişatı yapılmıştır. Anılan lise için 320 öğrenci masa ve sırası, 24 öğretmen masa ve sandalyesi, müdür masası ve koltuk takımı ile kitaplık temin edilmiştir. Kabil Askeri Lisesine Muhafız Binası Başkanlığımız tarafından çağın gereklerine uygun, modern bir eğitim tesisi olarak yeniden inşa edilen Kabil Askeri Lisesi, 13 Mayıs 2010 tarihinde düzenlenen törenle Afganistan’a teslim edilmiş olup okulda 1.460 öğrenci eğitim almaktadır. 2013 yılında ise okul bünyesinde Muhafız Binasının temelleri atılmıştır. Kabil Askeri Lisesine Muhafız Binasının temelleri atılmıştır. Kabil İli Blok 13 Lisesi ile Blok 7 Liselerinin Tefrişatı Yaklaşık 5 milyon nüfusa sahip Kabil’de 16 Sınıflı Blok 13 Lisesi ile Blok 7 Lisesi’nin yapımı gerçekleştirilmiştir. 3.000 öğrencinin faydalanmasının öngörüldüğü okulların tefrişatı için toplam 640 öğrenci sıra ve masası, 48 öğretmen sandalye ve masası, müdür masası ve oturma takımı ile kitaplık temin edilmiştir. Cevizcan Vilayeti Şibirgan İli Hatice Cevizcani Kız Lisesi’nin Desteklenmesi Şibirgan ilinde bulunan 3.100 öğrenci kapasiteli Hatice Cevizcani Kız Lisesi’ne 500 öğrenci masa ve sırası ile 25 öğretmen masa ve sandalyesi sağlanmıştır. 196 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN Belh Mezar-ı Şerif Falah Eğitim Merkezi Yurdu Çevre Düzenlemesi Belh Vilayetinde Mezar-ı Şerif ilinde yer alan Falah Eğitim ve Öğretim Yatılı Yurdu, 120 çocuğa ücretsiz yatılı eğitim hizmeti vermektedir. Okulun fiziksel şartlarının iyileştirilmesi amacıyla yurdun çevre düzenlemesi yapılarak sulama tesisatı kurulmuş, fıskiyeli çakıl havuz ile kamelya yapılmış, ahşap bank temin edilmiş ve yürüyüş yolu için beton bordür ile beton parke döşenmiştir. Belh Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması 1988 yılında Mezar-ı Şerif’te kurulan Belh Üniversitesi, 4 fakülte ile eğitim-öğretim faaliyetlerine başlamış ve bugün 15 fakülteyle hizmet vermektedir. Üniversite bünyesinde Mühendislik, Ekonomi, Ziraat, İlahiyat, Edebiyat, Bilgisayar Bilimi, Gazetecilik, Hukuk, Kamu Yönetimi, Tıp, Eğitim Fakülteleri ile Semangan ilinde yer alan Eğitim, Ziraat, Veterinerlik ve Eczacılık Fakülteleri bulunmaktadır. Şirintagab Kohi Sayad Köyü 16 Sınıflık Eğitim Enstitüsü’nün Tefrişatı Özbek, Türkmen, Tacik ve Peştunların çoğunlukta yaşadığı Faryab’ın Şirintagab ilçesine bağlı Kohi Sayad köyü 30.000 nüfusuyla ülkenin en büyük köyüdür. Köyde yaşayan çocukların eğitim ihtiyacını karşılamak amacıyla 2012 yılı Haziran ayında Başkanlığımız tarafından 1.300 m2 kapalı alana sahip 16 sınıflı Eğitim Enstitüsü inşa edilmiştir. 40 15 fakülteyle hizmet veren Belh Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne 40 kullanıcılı bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Cevizcan Vilayeti Teknik Eğitim Enstitüsü ve Yurt Binası Yapımı Cevizcan Vilayetinin Şibirgan şehrinde bulunan Teknik Enstitü, 27 yıldır eğitim hizmeti vermektedir. Ancak imkânsızlıklar nedeniyle yurt ve idari işlerini kiralık ve geçici binalarda devam ettirmektedir. 600 öğrencisiyle eğitim hayatına devam eden enstitünün ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla, yeni bir enstitü ve yurt binasının yapımına karar verilmiş ve 2013 yılının Ocak ayında anılan çalışmalar başlatılmıştır. Kabil Üniversitesi Türkoloji Bölümü’ne Destek Afganistan’da en çok konuşulan ikinci yabancı dil haline gelen Türkçe öğretimi ile ilgili talebi karşılamak üzere Kabil Üniversitesi Türkoloji Bölümü’nün iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür. 185 öğrencinin eğitim aldığı fakültede, 6 derslik, 157 kişilik konferans salonu, 4 öğretmenler odası, toplantı odası, dil laboratuvarı, bilgisayar laboratuvarı, kütüphane ile 3 çalışma odası ve dinlenme salonu bulunmaktadır. Sağlık Afganistan’da Sağlık Altyapısının Kurulması Afganistan’da uzun süren savaşlar, Afgan halkının sağlık hizmetlerine ulaşımını zorlaştırmış, sağlık alanında fiziksel altyapı yetersizlikleri ile uzman sağlık personeli hususunda sıkıntı yaşanmasına sebep olmuştur. Başkanlığımız tarafından işletilmekte olan sağlık kuruluşları ve sağlık alanında verilen destekler aracılığıyla Afganistan’ın en büyük sorunlarından birisi olan sağlık sektörünün iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. İşletilen bu sağlık kuruluşlarında 2005 yılından 2013 yılının sonuna kadar olan süre zarfında 5 milyona yakın Afgan vatandaşına sağlık hizmeti sunulmuştur. Bu amaçla işletilen sağlık kuruluşlarından bazılarının hizmetlerine aşağıda yer verilmektedir. Faryab Vilayeti Meymene Afgan-Türk Dostluk İl Hastanesi 2005 yılından itibaren işletilmekte olan Faryab Vilayeti Meymene şehrinde yer alan Meymene Afgan-Türk Dostluk İl Hastanesi, şehrin en büyük hastanesidir. 170 yatak kapasitesine sahip hastanede, 37’si doktor olmak üzere toplam 167 personel görev yapmaktadır. Hastane bünyesinde yata197 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Belh Üniversitesi Rektörlüğü’nün talebi üzerine, Başkanlığımızca Ziraat Fakültesi’nin bilgisayar laboratuvarı için malzeme desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda 40 masaüstü bilgisayar, 4 projeksiyon ve perdesi, 3 siyah beyaz yazıcı, renkli yazıcı, bilgisayar masa ve sandalyesi, perde, halı, çelik kapı ve dolap temin edilerek malzemeler üniversite yetkililerine teslim edilmiştir. Belh Mezar-ı Şerif Falah Eğitim Merkezi Yurdu’nda fiziksel şartların iyileştirilmesi amacıyla yurdun çevre düzenlemesi yapılarak sulama tesisatı kurulmuştur. Enstitü için ihtiyaç duyulan tefrişat ise 2013 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 320 öğrenci masa ve sırası, 24 öğretmen masa ve sandalyesi, müdür masası ve oturma takımı ile kitaplık temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN rak tedavi gören günlük ortalama hasta sayısı 140 iken ayakta tedavi edilen hasta sayısı 400 civarındadır. Hastanede 2013 yılında yaklaşık 310.000 kişiye sağlık hizmeti verilmiştir. Hastaneye olan yoğun talep nedeniyle ek poliklinik hizmet binası inşa edilmiş ve söz konusu binaya 20 Haziran 2013 tarihi itibariyle malzeme desteği sağlanmıştır. Temin edilen malzemeler şu kalemlerden oluşmaktadır: 4 aspiratör, 4 muayene lambası, 1 röntgen cihazı, 8 tekerlekli sandalye, 40 hasta yatağı ve dolabı, 75 hasta başı yemek masası, çim biçme makinesi, kamera sistemi, 7 TV, 4 termosifon, vantilatör, klima, EKG cihazı, jeneratör, ultrason cihazı, 70 battaniye, buzdolabı, 2 koltuk takımı, lojman için 3 çekyat. Şibirgan Afgan-Türk Dostluk Çocuk Hastanesi 2005 yılından beri işletilmekte olan Şibirgan Afgan-Türk Dostluk Çocuk Hastanesi, 75 yatak kapasitesi ile Afganistan’ın kuzey bölgesinde yer alan tek çocuk hastanesi olmasının yanında bölgede çocuk cerrahi bölümüne de sahip tek hastanedir. Hastanede, 30’u doktor olmak üzere toplam 130 personel görev yapmaktadır. Hastane bünyesinde yatarak tedavi gören günlük ortalama hasta sayısı 70 iken ayakta tedavi edilen hasta sayısı 300 civarındadır. Hastanede 2013 yılında yaklaşık 150.000 kişiye sağlık hizmeti verilmiştir. Hastane tarafından her yıl düzenlenen sünnet şölenleri kapsamında toplam 3.000 çocuk sünnet edilmiştir. Buna ek olarak, hastane görevlilerince bölgede bulunan yetimhaneler ile sağlık hizmetinden yoksun merkezden uzak alanlara gidilerek 1-3 gün arasında değişen sürelerle sağlık taramaları yapılmaktadır. Taramalar ile yaklaşık 3.000 hasta tedavi edilmiş ve tedavi için gerekli ilaçlar temin edilmiştir. Belirli aralıklarla kan bağışı ve aşı kampanyaları düzenlenmektedir. Başkanlığımızca hastanenin anılan ihtiyaçlarının karşılanmasına destek vermek için 2013 yılı içerisinde laparotomi, apendektomi, torasik, üroloji, mikro cerrahi setleri 198 300.000 Yılda 300.000 kişiye sağlık hizmeti sunan Talokan ve Hoca Bahauddin İlçeleri Afgan-Türk Dostluk AnaÇocuk Sağlığı Kliniklerine konteynerler, hasta nakil araçları ile teknik donanım temin edilmiştir. Meymene Afgan-Türk Dostluk İl Hastanesi’ne ek poliklinik hizmet binası inşa edilmiştir. 150.000 Şibirgan Afgan-Türk Dostluk Çocuk Hastanesi’nde Hastanesi’nde yılda 150.000 kişiye hizmet verilmektedir. kan elektrolit belirtme cihazı, hormanların belirtme cihazı, inkibator, kalp ritim motörü, röntgen filmi yıkama ve kurutma makinesi gibi çok sayıda tıbbi cihaz ve hastanenin donanımı için çok çeşitli kalemlerde malzeme alımı yapılmıştır. Talokan ve Hoca Bahauddin İlçeleri AfganTürk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Klinikleri Tahar ilinde biri Hoca Bahaüddin ilçesinde, diğeri Talokan ilçesinde olmak üzere 2005 yılından beri 2 adet Ana-Çocuk Sağlığı Kliniği işletilmektedir. Talokan ilçesinde bulunan Afgan-Türk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Kliniğinde 6’sı doktor olmak üzere toplam 38 personel hizmet vermektedir. Hoca Bahaüddin ilçesinde bulunan Afgan-Türk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Kliniğinde ise 4’ü doktor olmak üzere toplam 30 personel görev yapmaktadır. Kliniklerde 2013 yılında yaklaşık 300.000 kişiye sağlık hizmeti verilmiştir. Söz konusu kliniklerde doğum kontrol ile ana-çocuk sağlığı konusunda eğitim verilmeye başlanmasıyla birlikte herhangi bir sağlık personelinin yardımı ile doğum yapanların oranı başlangıçta sadece % 5 iken 2013 yılında bu oran % 60’lara ulaşmıştır. Aile planlamasına yönelik eğitimlerden faydalanan ailelerin oranı ise % 10’lardan % 90’lara yükselmiştir. Gezici ambulanslarla köylerde yapılan sağlık taramalarında sağlık merkezine ulaşması mümkün olmayan birçok insana sağlık hizmeti sunulmuş ve çocukların aşı olmaları için bölgede önemli çalışmalar yapılmaktadır. Kliniklerin tıbbi ve tıbbi olmayan malzemelerinin temini kapsamında 2013 yılı içerisinde 3 klimalı konteyner, 2 arazide kullanışlı motor, 2 dizüstü bilgisayar, 2 televizyon ve 1 otoklav alımı yapılmıştır. Dr. Rıfkı Kamil Urga Sanatoryumunun Yeniden Yapımı Ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün özel doktorluğunu yapmış, yine Atatürk’ün görevlendirmesi üzerine Dr. İbrahim Rebi Barkın ve Dr. Fuat Togar’dan oluşan ekibinin başında Kabil’e giderek ülkenin ilk tıp fakültesini kuran Dr. Rıfkı Kamil Urga, Afganistan’da geçirdiği 17 yıl boyunca sayısız hizmette bulunmuştur. Urga, Afganistan’daki ilk yıllarında Mülkiye Hastanesi cerrahi uzmanlığı, Emanullah Han zamanında kralın özel doktorluğu ve sonrasında hanedan doktorluğu görevlerini üstlenmiştir. Daha sonra Afganistan’da yaşanan karışıklıklar üzerine bir dönem Türkiye’ye dönen Urga, Afgan lider Muhammed Nadir Şah’ın daveti üzerine 1930’da tekrar Afganistan’a dönmüş ve ekibi ile birlikte Mektebi Tıbbiye Okulunda tıp eğitimi vermiştir. Şah’ın Kabil’in batısındaki Aliabad bölgesinde 1931-1933 yılları arasında yaptır- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN dığı büyük tüberküloz sanatoryumuna Afgan Kralı ve halkının kendisine duyduğu sevginin işareti olarak Dr. Rıfkı Kamil Urga Sanatoryum Hastanesi adı verilmiştir. Başkanlığımız tarafından yıkık ve harabe durumda bulunan sanatoryum binasının rölöve ve tespitlerinin yapımının ardından aynı arazi içerisinde, yeni bir sanatoryum binası yapılması için çalışmalar başlatılmıştır. Sarıpul Vilayeti Süzmekale İlçesi Katakale Köyü CHC Klinik Yapımı Afganistan genelinde yaptırılan klinikler, ülkenin sağlık sektörüne verilen öneme işaret etmektedir. Katakale’de yaptırılan CHC Klinik Hizmet Binası da bunun en güzel örneklerinden birisidir. Süzmekale ilçesinin merkezi olan Katakale, Sarıpul merkeze yaklaşık 70 km mesafede ve nüfusu 15.000 olan bir yerleşim yeridir. Sarıpul Vilayeti Süzmekale ilçesinin merkezi Katakale’ye kazandırılan kliniğin 2013 yılı Eylül ayında açılışı yapılmıştır. Söz konusu klinik doğum odası, ameliyat odası, laboratuvar, muayene odası, eczane, depo, doktor odası, sterilizasyon odası, bebek bakım odası ve danışma odasından oluşmaktadır. Bina 400 m2 kapalı alana sahip olup tek katlıdır. Ayrıca bahçede 6 bölmeden oluşan tuvalet binası, 1 su deposu ve 1 jeneratör binası bulunmaktadır. Katakale civarında bulunan 18 köyün faydalanması öngörülen kliniğin yılda yaklaşık 35 bin kişiye sağlık hizmeti vermesi planlanmaktadır. HAS Derneği El-Hayat Hastanesi’ne acil vakalarda yaralıların Kabil’deki diğer hastanelere sevkinin yapılabilmesi amacıyla, 1 adet tam teşekküllü ambulans temin edilmiştir. Koruma Genel Müdürlüğü Sağlık Kliniği Personeli Kapasite Geliştirme Programı Afganistan Cumhurbaşkanlığı Koruma Başkanlığı sağlık personeline yönelik olarak planlanan kapasite artırımı programı kapsamında Sağlık Bakanlığı ile işbirliğinde eğitim programları düzenlenmiştir. İlk program, 3 sağlık personelinin katılımıyla 3 Eylül-24 Ekim 2012 tarihleri arasında, ikinci program 4 personelin katılımıyla 18 Kasım-8 Aralık 2012 tarihleri arasında ve 5 kişinin katılımının sağlandığı üçüncü program ise 23 Aralık 2012–13 Ocak 2013 ile 6 Ocak-26 Ocak 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. HAS Derneği El-Hayat Hastanesi’ne Ambulans Temini İnsani Yardım Derneği (HAS), 2001 yılının Eylül ayında bir grup Afgan gönüllü doktor tarafından kurulan bir Afgan sivil toplum kuruluşudur. Al-Hayat Hastanesi de HAS tarafından Kabil’in batısında kurulmuştur. Hastane; Kabil, Vardak, Gazne, Kandahar ve Pagman ana yolu üzerinde yer almakta olup bu yolların darlığı nedeniyle meydana gelen birçok kazada yaralananlara tedavi imkânı sunmaktadır. Benzer şekilde, yaralıların tedavilerinin mümkün olmadığı durumlarda şehirdeki başka hastanelere sevk etmektedir. Bu kapsamda hastaneye acil vakalarda yaralıların Kabil’deki diğer hastanelere sevkinin tam zamanında yapılabilmesi amacıyla, 1 adet tam teşekküllü ambulans temin edilmiştir. Kabil İli BHC Kliniklerine Tıbbi Donanım Desteği Kabil’in kuzeyinde yer alan ve Kabil’den 44 km uzaklıkta olan Karabağ ilçesi, 95.000 kadın ve 85.000 erkek nüfusa sahiptir. İlçede 68 tane İlçe Yerel Kalkınma Şurası, 6 adet klinik, 20 yataklı hastane ve veteriner kliniği bulunmaktadır. Kabil ili Karabağ ilçesinde bulunan İstergıç BHC Kliniği, Kale-i Musa BHC Kliniği ve Bağ-ı Alam BHC Kliniği adı geçen köylere sağlık hizmeti sunmaktadır. Anılan 199 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Meymene Afgan-Türk Dostluk Ebe Eğitim Merkezi Nitelikli ebe yetiştirilmesi ve böylelikle anne ve çocuk ölüm oranının düşürülmesinin hedeflendiği Ebe Eğitim Merkezi’nde bir eğitim dönemi 24 ay olup, bu dönem süresince 32 öğrenci eğitim görmektedir. Böylece 4 yıl içerisinde bölgenin ebe ihtiyacının karşılanması planlanmaktadır. Bunun yanı sıra inşa edilen okul binası ebe adayı öğrencilerin ve hemşirelerin aynı anda eğitilmesine imkân sunacak kapasitede tasarlanmıştır. Katakale’ye kazandırılan kliniğin yılda 35.000 kişiye sağlık hizmeti verebilecektir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN klinikler tarafından ihtiyaç duyulan 28 kalem tıbbi ekipman ve malzemeler temin edilmiştir. Buna ek olarak, Kabil ili Bagrami ilçesine bağlı Jerneyl Seyfettin Han köyünde bulunan ve civardaki 4 köye de hizmet sunan BHC Kliniğinin tıbbi donanımı gerçekleştirilmiştir. Tahar ve Badahşan Vilayetlerinde Sünnet Şöleni Yaklaşık 850.000 nüfuslu Tahar ve Badahşan Vilayetlerinde yer alan Talokan ve Hoca Bahaüddin Afgan-Türk Dostluk Ana-Çocuk Sağlığı Kliniklerinde kimsesiz ve yoksul aile çocukları sünnet ettirilmektedir. 3-10 Haziran 2013 tarihleri arasında Tahar’da, 1-8 Temmuz 2013 tarihleri arasında ise Badahşan’da düzenlenen sünnet organizasyonları kapsamında toplam 2.560 çocuk sünnet ettirilmiştir. Organizasyonlar çerçevesinde doktor ve hemşirelerin bölgeye sevk edilerek görevlendirilmeleri ile sağlık ekipleri için gerekli olan tıbbi malzemelerin temini gerçekleştirilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar 2.560 Talokan ve Hoca Bahaüddin Afgan-Türk Dostluk AnaÇocuk Sağlığı Klinikleri’nde kimsesiz ve yoksul aile çocuklarının sünnet organizasyonları kapsamında 2.560 çocuk sünnet ettirilmiştir. Kan Verme Bilincinin Geliştirilmesine Yönelik Bilgilendirici El Broşürü Basımı Afganistan Halk Sağlığı Bakanlığı İyileştirici Tıp Genel Başkanlığı çeşitli programlarla ülkedeki kan verme bilincini geliştirecek çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda, kan verme bilincinin geliştirilmesi amacıyla temel bilgilerin yer aldığı 16.000 adet el broşürü basılmıştır. Su ve Sanitasyon Cevizcan Vilayeti Mısırabad Köyü Su Deposu Yapımı Cevizcan Vilayetinde yer alan Mısırabad köyünde yaklaşık 2.000 kişi yaşamaktadır. Köyde sağlıklı içme suyu temininde yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla çalışmalar, 13 Haziran 2013 tarihinde başlatılarak 250 m3 hacminde betonarme bir su deposu inşa edilmiş ve 9 Eylül 2013 tarihinde köy halkının hizmetine sunulmuştur. Tahar Vilayeti Talokan İlçesi Ali Şir Nevai Köyüne Su Kuyusu Açılması Tahar Vilayeti Talokan ilçesine bağlı Ali Şir Nevai köyünde içme suyu temininde yaşanan sıkıntıyı gidermek için Mayıs 2013 tarihi itibariyle çalışmalara başlanmış, bu kapsamda 1 adet 10 inçlik su kuyusu açılarak gerekli olan su pompası, 3 kilovatlık jeneratör ve 4 m yüksekliğinde ayaklı 6.000 litre kapasiteli su deposu temin edilmiştir. 3 Temmuz 2013’te açılan su kuyusu köyde yaşayan 200 ailenin hizmetine sunuluştur. 200 Tahar Vilayeti Talokan İlçesi Ali Şir Nevai Köyü’nde 6.000 litre kapasiteli su deposu ve su kuyusu köyde yaşayan 200 ailenin hizmetine sunulmuştur. Ulusal Meclis Bürokratlarının Eğitimi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Afganistan Ulusal Meclisi Genel Sekreterliği’nde görev yapan 9 kişilik bürokrat heyeti için, TBMM’de yasama, denetim süreçleri, idari teşkilat yapısı ve işleyişi ile anılan heyetin çalışma alanlarına ilişkin bir eğitim programı düzenlenmiştir. 6-12 Ekim 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen program kapsamında konuk bürokratlara yasama, denetim, bütçe, dış ilişkiler ve halkla ilişkiler konularında sunumlar yapılmıştır. Program sonunda katılımcılara sertifika verilmiştir. Sertifika töreninde Afganistan Ulusal Meclisi görevlilerinden oluşan bürokratlar adına konuşan Afganistan Ulusal Meclisi Bilgi ve Halkla İlişkiler Genel Müdürü Qadam Ali Niqpai, Türkiye’nin her zaman kendilerine yardımcı olan bir ülke olduğunu ve Afgan halkının Türkiye’yi dost ve kardeş ülke olarak gördüğünü vurgulamıştır. Hâkim ve Savcılara Yönelik Terörizm ve Organize Suçlarla Mücadele Eğitimi Türkiye Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı ile işbirliğinde Afgan hâkim ve savcılara Adalet Akademisi’nde terörizm ve organize suçlarla mücadele konulu bir seminer düzenlenmiştir. Otuzar kişilik iki grup halinde düzenlenen programların ilki 17-22 Haziran, diğeri ise 18-25 Kasım 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Program çerçevesinde, ülkemizdeki yargı ve savcılık sistemi ile terörizm ve organize suçlarla mücadele konularında Türk mevzuatı ve uygulamalarına ilişkin sunumlar yapılmıştır. Buna ek olarak, yargı ve savcılık sistemi uygulamalarının yerinde görülmesi amacıyla Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, Yargıtay Başkanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ve Sincan Cumhuriyet Başsavcılığı ziyaret edilmiştir. Anılan heyet için İstanbul’u kapsayan bir kültürel gezi programı da düzenlenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN Kabil Valiliği Heyetinin Türkiye Ziyareti Kabil Yerel Yönetimler Genel Başkanı ve Kabil Valisi başkanlığında 10 kişiden oluşan heyet, 10-18 Aralık 2013 tarihleri arasında ülkemize gelerek başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere, TOKİ Başkanlığı, Ankara, Konya, İstanbul Valilikleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Altındağ Belediyesi’nde görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Afgan heyet, Konya ziyareti sırasında Konya Valisi tarafından, İstanbul ziyareti sırasında ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve İstanbul Valisi ile görüşme imkânı bulmuştur. Vardak İl Şura Binası Tadilatı İl ve ilçe şuraları, Afganistan’da toplumsal barışın sağlanmasında oldukça önemli bir role sahiptir. Afgan makamlarınca Vardak halkının bir evi olarak nitelenen İl Şura binası, yapılan sivil ve idari kalkınma çalışmalarının merkezindedir. 2011 yılında Başkanlığımızca açılışı yaptırılan Vardak İl Şura Binası, 23 Kasım 2012 tarihinde meydana gelen terör saldırısının ardından kullanılamaz duruma gelmiştir. Gerçekleştirilen çalışmaların ardından tekrar fonksiyonel duruma getirilen bina, tüm Afgan halkının kullanımına sunulmuştur. Sarıpul’da 6 kaymakam, 1 vali yardımcısı ve 6 il müdürüne, kamu yönetimindeki yeni yönelimler konusunda eğitim verilmiştir. Çatışmalarda kullanılamaz hale gelen Vardak İl Şura binasının tadilatı yapılmıştır. Cevizcan Vilayeti Kaymakamlarına Kamu Yönetimi ve Güvenliği Eğitimi Cevizcan Valiliği ve Cevizcan İl İmar Ekibinden gelen talep üzerine, Afganistan’ın Stratejik Planı ve Birleşmiş Milletler Ulusal Eğitime Destek Stratejisi ile uyumlu olarak Afganistan’ın geçiş sürecinde Cevizcan Vilayetinin idari yapısının güçlendirilmesi, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve kurumsal kapasitelerinin artırılması amacıyla eğitim programı düzenlenmesine karar verilmiştir. Cevizcan’da 1-17 Mart 2013 tarihleri arasında kamu yönetimi ve güvenliği konusunda gerçekleştirilen eğitimler, ülkemizden görevlendirilen Mülkiye Başmüfettişi ile 2 kaymakamdan oluşan heyet tarafından verilmiştir. Eğitim programı kapsamında temsil ve liderlik keyfiyeti, insan hakları, etik ve yolsuzlukla mücadele gibi küresel yaklaşımlara farkındalık kazandırmak amaçlanmıştır. Eğitimlere il ve ilçelerde görev yapan 10 kaymakam ile 130 üst düzey kamu görevlisi katılmıştır. 201 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Sarıpul Vilayeti İdari Yapısının Güçlendirilmesi Afganistan Hükümeti tarafından yürütülen Afganistan Stratejik Planı ve Birleşmiş Milletler Ulusal Eğitime Destek Stratejisi ile uyumlu olarak Afganistan’ın geçiş sürecinde Sarıpul Vilayetinin kurumsal kapasitesinin iyileştirilmesine katkı amacıyla, Başkanlığımız tarafından Sarıpul Vilayeti İdari Yapısının Güçlendirilmesi Projesi geliştirilmiştir. Sarıpul Valiliği ve Cevizcan İl İmar Ekibini ile işbirliğinde gerçekleştirilen proje çerçevesinde biri Afganistan’da, diğeri de ülkemizde olmak üzere iki eğitim programı düzenlenmiştir. Sarıpul’un ilçelerinde görevli 6 kaymakam, 1 vali yardımcısı ve 6 il müdürü olmak üzere toplam 13 yöneticiye, 5-11 Ekim 2013 tarihleri arasında Cevizcan İl Tarım Müdürlüğü tesislerinde kamu yönetimindeki yeni yönelimler ve kamu güvenliği konusunda bir eğitim verilmiştir. Söz konusu programın devamı niteliğinde 18-28 Aralık 2013 tarihleri arasında ise Sarıpul Valisi başkanlığında ilçelerde görev yapan 17 kişilik heyet için Türkiye’ye çalışma ziyareti düzenlenmiştir. Bu kapsamda, İçişleri Bakanlığımız tarafından seminer düzenlenmiş, ardından, Mardin, Şanlıurfa ve Gaziantep’e gidilerek, buralardaki ilçe kaymakamları tarafından kamu yönetimi, kamu güvenliği, koordinasyon, liderlik, problem çözme, kriz yönetme, halkla ilişkiler ve iyi yönetişim gibi konularda tecrübe paylaşımı yapılmıştır. 13 Cevizcan Valiliği İdari Birimlerine Malzeme Alımı Cevizcan Valiliği bünyesinde faaliyet gösteren idari birimlerin ihtiyaç duyduğu masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar, yazıcılar, fotokopi makineleri, fotoğraf makinesi, kamera, ofis masası ve koltuğu, sandalye grubu ile 200 m2 halı kaplama temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN Vardak İli Meydan-ı Şehir Valilik Makamı Yemekhane Binası Yapımı Afganistan’ın 34 ilinden biri olan Vardak, konumu itibariyle Kabil’in 40 km batısında Logar, Gazne, Bamyan ve Parvan illeri arasında yer almaktadır. 800.000 nüfusa sahip Vardak ilinin merkezi konumundaki Meydan-ı Şehrin idari altyapısının geliştirilmesi kapsamında Valilik binasının yemekhanesi yaptırılmıştır. 100 kişi kapasiteli yemekhane, ihtiyaç halinde toplantı salonu olarak da kullanılmaktadır. Cevizcan Kaymakamı ve Üst Düzey Yöneticileri Kapasite Geliştirme Programı İçişleri Bakanlığımız, Cevizcan İl İmar Ekibi ve Cevizcan Valiliği işbirliğiyle Cevizcan Vilayeti kaymakam ve üst düzey yöneticileri için 12-13 Haziran 2013 tarihlerinde Ankara’ya çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Cevizcan Vali Yardımcısı başkanlığında 10 kaymakam ile ilde görev yapan 7 üst düzey yöneticiden oluşan heyete İçişleri Bakanlığımızca eğitim verilmiştir. Programda ilçe yönetimi, yetki ve sorumluluklar, stratejik yönetim, insan hakları, ulusal kamu performans yönetimi, yeni kamu yönetimi, kamu güvenliği ve kriz yönetimi konularda bilgilendirme yapılmıştır. Vardak İli Polis Eğitim Merkezi Tadilatı 2009 yılından bu yana Vardak ili Meydan-ı Şehir’de Başkanlığımızca Türk-Afgan Polis Eğitim Merkezi’nde Vardak İl İmar Ekibinin kontrolünde Afgan polislerine eğitim verilmektedir. 80 öğrenci kapasiteli Merkez, Türk eğitmenler tarafından verilen eğitimin sona ermesinin ardından Vardak Valiliği’ne devredilmiştir. Bu süreçte merkezin tüm tadilatı Başkanlığımızca yaptırılmıştır. Üçer aylık sürelerle Vardak’ta görev yapan polislere yönelik verilen Temel Polis Eğitimi Kursları, 28 Mart 2013 tarihinde sona ermiştir. 2009 yılından bu yana düzenlenen 39. dönem kursları kapsamında, toplam 1.378 Vardak polisine, insan hakları, ilk yardım ve sağlık bilgisi, karakol güvenliği, silah kullanımı ve bakımı, trafik kuralları, istihbarat, polis etiği, araç kontrolü, genel güvenlik, uyuşturucuyla mücadele, terör, mayın ve patlayıcılar konularında eğitimler verilmiştir. Buna ek olarak, hizmet içi eğitim kapsamında suç soruşturma teknikleri, VIP koruma, olay yeri inceleme, bilgi toplama usul ve yöntemleri, polis eğiticileri eğitimi, kaçakçılık ve mesleki gelişim konuları işlenmiştir. 202 Cevizcan Vilayeti kaymakam ve üst düzey için 12-13 Haziran 2013 tarihlerinde yöneticilerden oluşan 17 kişi için Ankara’ya çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Vardak’ta görev yapan polisler için 2009 yılından beri devam eden eğitimlerden toplam 1.378 polis faydalanmıştır. Kabil Belediyesi Eğitim Programı Türk Dünyası Belediyeler Birliği ile işbirliğinde Türk dili ve lehçelerini konuşan ülke ve bölgelerdeki yerel yönetim yetkilisi, temsilcileri ve çalışanlarına yönelik yerel yönetimler konusunda bilgi ve tecrübelerin paylaşıldığı bir eğitim programı düzenlenmiştir. 18-24 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da verilen eğitim kapsamında yerel yönetimlerde mali yapı ve kentsel planlama başlıkları ele alınmıştır. Kabil Belediyesi’nde çalışan 15 kişinin faydalandığı eğitim çerçevesinde, İSFALT, BİMTAŞ ve Darülaceze gibi çeşitli kamu kurum ve kuruluşlara da ziyaret düzenlenmiştir. İslam Sakafat ve Kültür Merkezi’nin Tefrişatı İslam Sakafat ve Kültür Merkezi, Afganistan Adalet Bakanlığı’na bağlı bir kurum olarak 2010 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Kunduz, Kunar, Celalabad, Host, Lağman, Hilmend, Bağlan ve başkent Kabil illerinde olmak üzere toplam 12 şubesi bulunan merkez, 6.000 Afganlıya kimya, biyoloji, matematik, geometri, fizik, coğrafya, tarih, dil ve bilgisayar dersleri gibi destekleyici eğitimler vermektedir. Bunlara ek olarak, ücretsiz olarak terzilik kursları, özürlülere yönelik marangozluk eğitimi ile yaşlılara yönelik okuma-yazma kursları düzenlemektedir. Başkanlığımızca anılan merkezin Kabil, Hilmend, Host ve Kunar illerinde bulunan şubelerine yazı tahtası, bilgisayar masası, bilgisayar donanımı ve kitaplık olmak üzere eğitim ekipmanı ile mobilyalar temin edilmiştir. Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü Binası Lambiri ve Çevre Düzenlemesi Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü binasının iç duvarları ile çevre düzenlemesine yönelik olarak toplam 568,5 metrekarelik bir alana yönelik bir proje geliştirilmiştir. Bu kapsamda bina iç duvarları 140 cm yüksekliğe kadar 330 metre lambiri ile kaplanmış ve teras kata 1 adet kamelya yapılarak zemini 160 m2’lik sentetik çim halıyla döşenmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Sarıpul Vilayetinde Yaşayan Kadınlara Yönelik Meslek Edindirme Programı Yaklaşık 532.000 nüfuslu Sarıpul Vilayetinde okuma-yazma oranı erkeklerde % 18, kadınlarda ise % 6’dır. Bu oranlar eğitim sektörünün içinde bulunduğu olumsuz durumu gözler önüne sermektedir. Bu bağlamda, Sarıpul Valiliği tarafından kadınların kişisel becerilerinin geliştirilmesi ve dil öğreniminin teşvik edilmesi amacıyla düzenlenen dil ve bilgisayar kurslarına 15 bilgisayar ile masası, 30 sandalye, 1 regülatör, 180’er adet ilköğretim İngilizce ve Türkçe ders kitabı ve kırtasiye malzemeleri temin edilmiştir. Dörder aylık süreyle düzenlenen kurslardan 1 yılda 180 kadın faydalanmıştır. 180 Sarıpul vilayetinde dörder aylık süreyle düzenlenen meslek edindirme kurslarından 1 yılda 180 kadın faydalanmıştır. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER Ulaştırma Puli Sokhta-Darulaman Sarayı Yol Yapım Çalışması Afganistan’ın yeniden imarı kapsamında, ülkenin ulaştırma alt yapısının geliştirilmesi projelerinden biri olan başkent Kabil şehir içi yollarının asfaltlama çalışmaları doğrultusunda Puli Sokhta-Darulaman Sarayı yol yapımına ilişkin çalışmalara 2012 yılı Aralık ayında başlanmıştır. Anılan yolun, yaklaşık 4,5 km uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde gidiş dört ve geliş dört şeritli olmak üzere toplam sekiz şeritli olması tasarlanmıştır. LED aydınlatma ve yaya yollarına sahip ve orta refüjlü olarak projelendirilen yolun 2014 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. Bu kapsamda 7 Nisan 2013 tarihinde köprünün temel atma töreni gerçekleştirilmiş ve Ekim ayı itibariyle ise inşaat tamamlanmıştır. Köprü, 35 metre uzunluğunda ve 11 metre genişliğinde olup, 11 metrelik 3 adet açıklıktan oluşmaktadır. Ayrıca İletişim Afganistan Haberleşme ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı’na Destek PTT Genel Müdürlüğü işbirliğinde, Afganistan Haberleşme ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı Bakan Yardımcısı ve beraberindeki Afgan Posta İdaresi’nden 4 yetkilinin, 20–26 Ocak 2013 tarihleri arasında ülkemize gerçekleştirdikleri çalışma ziyaretine destek sağlanmıştır. Ziyaret kapsamında, PTT Genel Müdürlüğü başta olmak üzere Ankara’da muhtelif kurum ve kuruluş temsilcileriyle görüşen Afganistan heyeti, 22 Ocak 2013 tarihinde Başkanlığımızla temasta bulunarak Afganistan’da gerçekleştirilen ve hâlihazırda sürdürülen projeler hakkında görüş alışverişinde bulunmuştur. Ardından 23 Ocak tarihinden itibaren İstanbul’a geçen heyet, şehrin posta işleme ve dağıtım işlemleri hakkında bilgi alarak PTT’nin en yeni yatırımlarından biri olan Hadımköy Posta İşleme Merkezi ve Uluslararası Posta İşleme Merkezi’ni de ziyaret edip buradaki konveyör sistemleri ile otomatik mektup ayrım sistemlerini yerinde inceleme fırsatı bulmuştur. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım ve Hayvancılık 10 köyü şehir merkezine bağlayan ve selden yıkılan Deryahan Köprüsü’nün yeniden inşası gerçekleştirilmiştir. Kabil İli Karabağ İlçesinde Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Kabil’e 44 km uzaklıkta yer alan 175.000 nüfuslu Karabağ ilçesi, başta üzüm olmak üzere tarımsal üretim alanında önemli bir merkezdir. İlçede bulunan 6.616 hektarlık tarımsal arazinin 5.176 hektarında üzüm ve meyve bahçeleri bulunmaktadır. Kişmişi, Şinduhani, Hüseyni ve Tayifi gibi üzüm çeşitleri yetiştirilen ilçede bir yılda üretilen üzüm miktarı 40.000 tonu geçmektedir. Bu potansiyele rağmen, bölgedeki bağcılık tarımı üretimden yetiştirmeye, yetiştirmeden pazarlamaya kadar geçen sürede birçok sorunla karşı karşıyadır. Özellikle, birim alandan alınan ürün miktarı ve buna bağlı olarak kalite konusunda sorunlar bulunmaktadır. Çeşit seçimi, dikim şekilleri, gübreleme, sulama, 203 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Semangan Vilayeti Aybek İli Deryahan Köprüsü Yapımı Merkezi Aybek şehri olan Semangan Vilayetinin toplam nüfusu 380.000 civarındadır. Aybek şehrinde bulunan Deryahan Köprüsü, 10 köyü şehir merkezine bağlayan tek köprü olması sebebiyle yöre halkının ulaşımı açısından oldukça önem arz eden bir konumdadır. Ancak aşırı yağışlar neticesinde oluşan seller sonucu köprü yıkılmış, bu durum ulaşım açısından büyük bir sorun doğurmuştur. Puli Sokhta-Darulaman Sarayı yolu 4,5 km uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde dört gidişdört geliş olmak üzere toplam sekiz şeritli olarak tasarlanmıştır. üzerinde gidiş ve geliş toplam 2 şeritli yol ile iki tarafında 1,5 metrelik yaya yolları ve korkulukları bulunmaktadır. İlaveten, mevcut su yatağının düzenlenmesi amacıyla toplam 80 metre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğinde taş duvar yapılmıştır. Köprünün üst kısmı ile giriş ve çıkışları 6 adet güneş enerjisiyle çalışan yol aydınlatma direkleri ile ışıklandırılmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN budama, hastalıklarla mücadele, hasat ve pazarlama gibi konularda bilgi eksikliği ve yanlış uygulamalar da ekonomik katkıyı azaltmaktadır. Yaşanan bu sorunların çözülmesi amacıyla hazırlanan Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi ile Kabil ili Karabağ ilçesinde üzüm tarımının geliştirilerek bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan 2 uzman 8-13 Kasım 2013 tarihleri arasında Karabağ’da üzüm tarımının yerinde incelenmesi, konuya ilişkin analizler yapılması, kısa ve orta vadeli çalışmaların hazırlanabilmesi konusunda çalışmalar yapmak üzere görevlendirilmiştir. Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde Kavun Sineği ile Mücadele Cevizcan İl İmar Ekibinin talebi doğrultusunda, Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde Kavun Sineğine Karşı Mekanik Mücadele Projesi geliştirilmiştir. Kavun sineği ile mücadele kapsamında çalışmalar ilk defa 2011 yılında yapılmıştır. Cevizcan ve Sarıpul Tarım Müdürlüklerince pilot bölge seçilen 30 dönümlük bir alanda toplam 3 ilaçlama yapılmıştır. İlaçlama sonrasında Cevizcan’da % 95, Sarıpul’da % 30 başarı sağlanmıştır. Ancak, Afganistan’da Tarım Sulama ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından kavun sineği (myiopardalis pardalina) ile mücadelede kimyasal yöntemlere izin verilmemekte, bunun yerine mekanik mücadele yöntemlerinin uygulanması istenmektedir. Bu kapsamda Cevizcan’da gerçekleştirilen proje ile 135.600 adet koruyucu bez torba alınarak Cevizcan Tarım Müdürlüğü’ne teslim edilmiştir. 20 Haziran 2013 tarihi itibariyle tamamlanan proje sayesinde bölgedeki üreticilerin ürünlerinden daha iyi verim elde edebildiği gözlenmiştir. Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde Görevli Tarım Personeline Yönelik Kapasite Geliştirme Programı 1979 yılından bu yana süren karışıklıklar nedeniyle Afganistan’ın ekonomisi oldukça zayıflamış, ülke BM Kalkınma Programı’nın (UNDP) İnsani 204 45 Cevizcan ve Sarıpul’da görevli tarım personeline 5-11 Ocak 2013 tarihleri arasında Cevizcan’da görevlendirilen 2 tarım uzmanımız tarafından verilen eğitimlerden 45 personel yararlanmıştır. Cevizcan ve Sarıpul’da 20 teknik personel ile yöre üreticilerinden oluşan 25 kişiye bağcılık eğitimi verilmiştir. 10 Afgan ziraat mühendisi için Konya’da bulunan Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde eğitim programı düzenlenmiştir. Gelişme Raporunda ekonomik verileri ve yaşam düzeyi açısından 173 ülke arasında 171. sırada yer almıştır. Ülke topraklarının sadece % 12’si ekilebilir olmasına rağmen, tarım Afganistan’ın en önemli gelir kaynağını oluşturmaktadır. 2013 yılı resmi verilerine göre, ekilebilir alanların sadece % 6’sı kullanılmaktadır. Bu olumsuzlukların yanı sıra Cevizcan genelinde ailelerin % 67’si tarım ile uğraşırken, Sarıpul genelinde ise % 75’i tarımla geçimini sağlamaktadır. Afganistan’ın sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlama ve nitelikli insan gücünü artırabilme amacıyla Cevizcan ve Sarıpul Vilayetleri Tarım Müdürlüklerinde çalışan tarım teknik personeline yönelik Kapasite Geliştirme Eğitim Programı düzenlenmiştir. Bu kapsamda 5-11 Ocak 2013 tarihleri arasında Cevizcan’da görevlendirilen 2 tarım uzmanı tarafından verilen eğitimlerden 45 personel yararlanmıştır. Cevizcan ve Sarıpul Vilayetlerinde Bağcılık Eğitimi Cevizcan genelinde ailelerin % 67’si, Sarıpul genelinde ise % 75’inin tarımla uğraştığı bölgede bağcılık önemli bir yere sahiptir. Cevizcan İl İmar Ekibi ile işbirliğinde Cevizcan ve Sarıpul tarım dairelerinde görev yapan teknik personel ile yöredeki üreticilerin eğitilmesi kapsamında anılan illerin tarım dairelerinde görev yapan 20 teknik personel ile yöre üreticilerinden oluşan 25 kişiye 18-22 Kasım 2013 tarihleri arasında bağcılık eğitimi verilmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Tekirdağ ve Manisa’daki Bağcılık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü’nde görev yapan iki yetkili tarafından verilen eğitim ile teknik personelin niteliklerinin artırılmasının yanı sıra örnek teşkil edecek üzüm yetiştiricilerinin çoğaltılması yoluyla sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlanması amaçlanmıştır. Eğitim kapsamında asmanın ekolojisi, bağ tesisi, bağlarda yıllık kültürel işlemler, hastalık ve zararlılar, sulama, gübreleme, aşılama hasat ve depolama konuları ile kış budaması konuları ele alınmıştır. Afgan Ziraat Mühendislerinin Eğitimi Türkiye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) işbirliğinde Afgan ziraat mühendislerinden oluşan 20 kişilik heyet için onar kişilik gruplar halinde Türkiye’de eğitim verilmesi planlanmıştır. 2013 yılı içerisinde programın birinci ayağı 2012 yılında Belh ile kardeş şehir olan Konya’da bulunan Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde gerçekleştirilmiştir. 19 Ocak-15 Nisan 2013 tarihleri arasında Afganistan’ın kuzey bölgesinde görev yapan 10 ziraat mühendisi için bahse konu Enstitünün Kalite ve Teknoloji Bölümü laboratuvarında uygulamalı eğitim verilmiştir. Eğitim prog- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU AFGANİSTAN ramında ekmeklik buğday, makarnalık buğday, arpa, tritikale ve yulaf gibi bitkilerin fiziksel özellikleri ile bu özelliklerin kalite ile olan ilişkileri uygulamalı olarak anlatılmıştır. Buğdayı öğütmeden önce geçirilen işlemler ve tavlanması, değirmende kabuğunu ayırarak öğütme ve kırma işlemleri ile karabuğday, aspir ve soya türlerinin öğütülmesi suretiyle bunlar üzerinde analizler yapılmıştır. Medresenin restorasyon öncesi planının belirlenip rölöve çizimleri ile restitüsyon çalışmalarının hazırlanabilmesi için gerekli olan kazı çalışmaları, Gazi Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler eski Genel Müdürünün katılımlarıyla 14-17 Mayıs 2013 tarihleri arasında Belh’de gerçekleştirilmiştir. Vardak İli Süt Toplama ve İşleme Merkezi İnşaatı Vardak ilinde tarımın ardından ekonomik ve sosyal hayata etki eden bir diğer sektör hayvancılık olup, hayvancılık faaliyetleri kapsamında süt ürünleri önemli bir yer tutmaktadır. Ancak üreticiler, ilçede üretilen sütlerin işlenmesi, değerlendirilmesi ve pazarlanması konusunda modern imkânlardan yoksundur. Bu kapsamda, hayvansal üretimden elde edilen gelirin artırılması, üretilen sütlerin piyasa değerinde satılması ve değerlendirilmesi için günlük kapasitesi 6 ton olan Meydan-ı Şehir Süt Toplama ve Soğutma Merkezi Projesi hayata geçirilmiştir. Kazı çalışmaları neticesinde, medresenin XIII. yüzyılın başlarında yapıldığı, fakat, XV. yüzyılda değişikliğe uğradığı tahmin edilmekte ve yapının kuzey bölümüne ilaveler yapıldığı anlaşılmaktadır. Medresenin güneye bakan duvarında kapı giriş kemeri ortaya çıkarılmış ve çalışma alanı tel örgü ile çevrilmiştir. Söz konusu çalışma kapsamında 175 m2 galvanizli tel örgü, 36 adet galvanizli boru direk, 210 metrelik dikenli tel, 1 adet tel örgülü profil kapı ve 1 adet alkapon tabela kullanılmıştır. 600 Burhaneddin Rabbani Anıt Mezarı çevre düzenlemesi kapsamında 600 metrelik yolun asfaltlanması için gerekli çalışmalara başlanmıştır. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Belh Vilayeti Hoca Bahaüddin Veled Medresesi Restorasyonu Afganistan’ın kuzeyindeki Belh Vilayeti Mezar-ı Şerif ili yakınlarında Belh kasabasında bulunan Mevlana Celaleddin Rumi’nin babası Sultan-ül Ulema Hoca Bahaüddin Veled’in ders verdiği medresenin rölöve, restitüsyon, restorasyon, mekanik, elektrik ve yapısal güçlendirme ile çevre düzenlemesine ilişkin çalışmalar başlatılmıştır. 10.000 adet fidan dikimiyle 2011 yılında oluşturulan Pagman Afgan-Türk Dostluk Korusuna 1.000 adet daha çam fidanı dikilmiştir. Cevizcan Vilayeti Şibirgan Merkez Camisi ve Müştemilatı Yapımı Şibirgan Merkez Camisi, Mezar-ı Şerif ile Sarıpul yol ayrımında yer alan, şehrin en büyük camisidir. Hac ve Evkaf Bakanlığı’na ait alan üzerinde bulunan cami, 8.561,4 m2 çevre duvarı ile sınırlı ve hâlihazırda içerisinde 9.450 m2 alanla tek katlı konumdadır. Merkez Camisinin eski olması ve ihtiyaçları karşılayamaması nedeniyle yeni bir cami yapılması hususunda Başkanlığımızdan destek talep edilmiştir. Bu doğrultuda, iki minareli ve iki katlı olarak planlanan caminin, müştemilatıyla birlikte toplam 3538,8 m2 kapalı alan üzerinde 2.200 kişi kapasiteli olması düşünülmüştür. Buna ek olarak, cami avlusunda çevre duvarı, yeşil alan, yaya yolları, oturma bankları, tuvalet, şadırvan, revak ve dükkân yapılması planlanmaktadır. Anılan çalışmalara 22 Nisan 2013 tarihinde başlanılmıştır. Belh Valiliği Parkının Çevre Düzenlemesi Belh Vilayeti İktisat Müdürlüğü’nün talebi üzerine, Belh Valiliği Parkına çevre düzenlemesi yapılmıştır. Bu kapsamda çevre duvarı, bordür döşemesi ile çimlendirme ve ağaçlandırma çalışmaları tamamlanmıştır. 205 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Pagman Afgan-Türk Dostluk Korusuna 1.000 Adet Çam Fidanı Dikimi Kabil’de yaşanan hava kirliliğinin çözümüne yönelik Kabil Belediye Başkanlığı tarafından yapılan çalışmalara destek kapsamında eski dönemde halk tarafından yoğun olarak ziyaret edilen ve bir mesire yeri olan şehrin batısındaki Pagman Tepesinin savaş döneminde tahrip edilen kuzey yamacında bir koru oluşturulması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda 2011 yılında Afgan-Türk dostluğunun sembolü olarak 10.000 fidan dikilerek Pagman Tepesinde Afgan-Türk Dostluk Korusu oluşturulmuştur. İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin başladığı 1 Mart 1921 tarihinin yıldönümünde kutlanan Afgan-Türk Dostluk Günü etkinlikleri kapsamında 2012 ve 2013 yıllarında ise söz konusu koruda 1.000 adet çam fidanı dikilmiştir. Burhaneddin Rabbani Anıt Mezarı Çevre Düzenlemesi ve Yol İnşaatı Afganistan Yüksek Barış Konseyi ve Kabil Belediyesi ile işbirliğinde, Kabil’de Vezir Akbar Han Tepesinde bulunan Burhaneddin Rabbani’ye ait anıt mezara ulaşım için kullanılan 600 metrelik yolun asfaltlanması ve 50 araç kapasiteli otoparkın inşa edilmesi kararlaştırılarak gerekli çalışmalara başlanmıştır. Anılan projenin 2014 yılı başlarında tamamlanması planlanmaktadır. MOĞOLİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOĞOLİSTAN NÜFUSU 2.921.287 YÜZÖLÇÜMÜ 1.564.115,75 km² TİKA 2013 Moğolistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %32,82 %17,93 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %1,90 %6,32 Su ve Sanitasyon Tarım ve Hayvancılık %6,52 %15,14 İdari ve Sivil Altyapılar %19,36 Moğolistan’ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) 2008 % 2,27 % 1,60 % 0,98 2009 2010 % 0,40 2011 2012 2013 207 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA % 1,27 % 3,12 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOĞOLİSTAN SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Bayan Ölgi İli 9. Kreşe Muhtelif Ekipman ve Mobilya Bayan Ölgi’de 2001 yılında açılan 9. Kreş bünyesinde 136 çocuk eğitim görmektedir. Kreş Müdürlüğünün talebi doğrultusunda 230 çocuğa hizmet verilebilmesini teminen 5 sınıflı kreşin sınıf sayısının 6’ya çıkarılması kapsamında tefrişatı gerçekleştirilmiştir. Temin edilen malzemeler şu şekildedir: 1 dolap, 10 öğretmen masası, 10 koltuk, 1 kanepe, 150 çocuk yatağı, 150 şilte-yorgan-yastık takımı, 1 buzdolabı, 8 elbise dolabı, 1 toplantı masası, 100 çocuk sandalyesi, 25 yemek masası, 30 oyuncak rafı, 1 müzik seti, 6 23 m² halı ve 30 m² halı kaplama. Han Uul Mesleki Eğitim ve Öğretim Merkezi’ne Bilgisayar Laboratuvarı Han Uul Belediyesi Mesleki Eğitim ve Öğretim Merkezine teknik ekipman desteği sağlanmıştır. Bu kapsamda, 10 bilgisayar ve masası, 10 öğrenci sandalyesi, 1 öğretmen masa ve sandalyesi ile 10 kulaklık temin edilmiştir. Merkez bünyesinde toplam 200 kişinin bilgisayar eğitiminden yararlanması planlanmaktadır. Moğolistan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile İşbirliği Moğolistan’ın başkenti Ulanbator’da yer alan Moğolistan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Jeoloji ve Petrol Mühendisliği Bölümü, Hacettepe Üniversitesi Hidrojeoloji Mühendisliği Bölümü ve Hacettepe Üniversitesi Uluslararası Karst Su Kaynakları Uygulama ve Araştırma Merkezi arasında su stoku alanında üniversiteler arası tecrübe ve teknoloji paylaşımına karar verilmiştir. Başkanlığımızca bu sürece destek olmak üzere Hacettepe Üniversitesi’nde görevli 3 öğretim üyesi Mayıs 2013’te Ulanbator’a giderek bölüm personeli ile görüşmelerde bulunmuş ve iki üniversite arasında söz konusu alana ilişkin işbirliği protokolü imzalanmıştır. Moğolistan Savunma Üniversitesi’ne Malzeme Desteği 1921 yılında kurulan Moğolistan Savunma Üniversitesi Yabancı Dil Eğitim Merkezi bünyesinde başta Türkçe olmak üzere Rusça, Çince, İngilizce ve Korece eğitim veren dil sınıflarında toplam 4.500 civarında öğrenci eğitim almaktadır. Merkez bünyesinde faaliyet gösteren Türkçe sınıfı, ülkemizin desteğiyle 2000 yılında kurulmuş olup, bugüne kadar toplam 134 subay adayı burada Türkçe eğitim almıştır. 208 200 Han Uul Belediyesi Mesleki Eğitim ve Öğretim Merkezi’ne 10 kullanıcılı bilgisayar laboratuvarı kurularak 200 kişinin istifadesine sunulmuştur. 230 çocuğa hizmet verebilmesi için 5 sınıflı Bayan Ölgi Kreşine yeni bir sınıf eklenerek tefrişatı yapılmıştır. Türkçe sınıfında mevcut ekipmanın fonksiyonelliğini yitirmesi sebebiyle 20 öğrenci masası, 1 öğretmen masası, 20 kulaklık, 1 televizyon, 20 masaüstü bilgisayar, 1 projeksiyon cihazı, 1 projeksiyon perdesi, 1 hoparlör, 2 kitaplık, 1 video kamera, 1 arşiv dolabı ve 1 DVD oynatıcısından oluşan elektronik malzeme ve ekipman temini gerçekleştirilmiştir. Bu destek ile eğitim-öğretim faaliyetlerinin daha verimli şartlarda yapılabilmesi sağlanmıştır. Hovd Öğrenci Yurdunun Tefrişatı Hovd Miras Derneği, 2008 yılında Moğolistan’ın en batısında yer alan Hovd ilinde Türkiye’de yaşamış ve eğitimini tamamlamış Moğol gönüllü eğitimcilerin bir araya gelerek kurduğu eğitim alanında faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğin talebi doğrultusunda, maddi imkânları kısıtlı lise ve üniversite öğrencileri için barınma, yemek ve ders etüt imkânı sağlayan 80 erkek öğrenci kapasiteli öğrenci yurdunun tefrişatı sağlanmıştır. Bu kapsamda 40 metrelik masa, 80 sandalye, 5 yazı tahtası, 5 kütüphane, 14 yemek masası, 90 tabure, televizyon, elektrikli ocak, yemek kazanı, servis arabası, 40 çift katlı ranza, 90 yaylı yatak, 180 nevresim takımı, 90 yastık, 5 tekli karyola, 35 elbise dolabı, 1 ofis masası, 1 oturma grubu, 2 çamaşır makinesi, 5 çalışma masası, halı, perde ve 100 ayakkabılık tedarik edilmiştir. Konya Kültür Merkezi’nin Tefrişatı Dost Eli Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından öğrenci yurdu, kütüphane ve eğitim sınıflarından müteşekkil başkent Ulanbator’dan 35 km uzaklıkta olan Nalayh ilçesi sınırları içerisinde yaklaşık 4.000 kişinin faydalanması öngörülen Konya Kültür Merkezi inşa edilmiştir. Merkezin tefrişatına Başkanlığımızca katkıda bulunulmuştur. Sağlık Dost Eli Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından inşa edilen ve 4.000 kişinin faydalanması öngörülen Konya Kültür Merkezinin tefrişatı yapılmıştır. Moğolistan Doktorları Nöroloji Eğitimi Başkanlığımız, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı ile Uluslararası Çocuk Nöroloji Derneği (ICNA) arasında sürdürülen işbirliği kapsamında, 22 Ekim 2012’de Ulanbator’da düzenlenen sağlık eğitimi programının devamı niteliğinde, 22 Nisan 2013’te Hacettepe Üniversitesi Hastanesi’nde Moğolistan Ulusal Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi çocuk nöroloji uzmanlarından oluşan 4 doktorun uzmanlık alanlarında eğitim alması sağlanmıştır. Program kapsamında çocukların muayenesi için örnek odaların hazırlanması, uluslararası kalite standartlarına uygun programların oluşturulması ve hastalıklara ilişkin sonuçların değerlendirilmesi çalışmaları yapılmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOĞOLİSTAN Bayan Ölgi Sağlık Kurumlarının Desteklenmesi Bayan Ölgi ilinde bulunan sağlık ocakları, bölge hastanesi ve sağlık merkezlerinde kullanılmak üzere 16 adet bilgisayar ve 4 adet projektör cihazı temin edilmiştir. Proje ile sağlık hizmetlerinin hızlı bir şekilde yürütülmesine katkı sağlanmıştır. Kan Bağışı Kampanyasına Destek 2005 yılında Moğolistan Sağlık Bakanlığı işbirliğinde Ulanbator I. Hastanesi bünyesinde Moğol-Türk Kan Bankası kurulmuş, ayrıca burada görev yapan 10 Moğol sağlık görevlisinin Türkiye’de 60 gün süreyle eğitim görmesi sağlanmıştır. Kan Bankası Müdürlüğü’nün talebi doğrultusunda, Dünya Kan Bağışçıları Günü münasebetiyle kan bağışının teşvik edilmesi amacıyla 20-24 Mayıs 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen Kan Bağışı Kampanyasına destek verilmiştir. Kampanyadan yaklaşık olarak 500 hastanın faydalanacağı düşünülmektedir. 10 Moğol-Türk Kan Bankası’nda çalışan 10 Moğol sağlık görevlisinin Türkiye’de 60 gün süreyle eğitim görmesi sağlanmıştır. Moğolistan Sayıştay Denetçileri Performans Denetimi Eğitimi Yargıtay Başkanlığı ile işbirliğinde 10-21 Haziran 2013 tarihleri arasında Sayıştay Başkanlığı Eğitim Merkezi’nde Moğolistan Başsavcılığından 10 uzmana yönelik Performans Denetimi Eğitimi düzenlenmiştir. Program kapsamında etkinlik ve verimlilik denetiminin temel kavramları ve ilkeleri, performans denetim süreçleri ile uygulama örnekleri, denetim standartları, performans denetim bilgisi ve afet denetimi konuları ele alınmıştır. Su ve Sanitasyon Songinohairhan, Suhbaatar, Bayanzurh, Baganuur, Bagahangai ve Nalayh Belediyelerine Su Tedariki Ulanbator Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan Songinohairhan, Suhbaatar, Bayanzurh, Baganuur, Bagahangai ve Nalayh Belediyelerinde halkın büyük çoğunluğu merkezden uzakta ve çadır mahallelerinde yaşamaktadır. Anılan belediyelerde, temiz içme suyu temininde ve hijyenik olmayan koşullar dolayısıyla su kullanımında sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu kapsamda mevcut sorunların giderilmesi amacıyla anılan belediyeler için 4 su kuyusu ve 2 su deposu inşa edilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar Moğolistan Başsavcılığından 20 savcıya Ankara Adalet Akademisi’nde Türkiye’nin Hukuki Düzeni ve Ağır Suç Üzerinde İncelemeler eğitimi verildi. Adil Rekabet ve Tüketici Haklarını Koruma Kurumu Kapasite Geliştirme Programı Moğolistan Başbakanlığı Adil Rekabet ve Tüketici Haklarını Koruma Kurumu 2005 yılında haksız rekabetin yasaklanması konulu kanunun uygulanması amacıyla kurulmuştur. Tüketiciyi koruma, ihale ve reklam kanunlarının uygulanmasından sorumlu olan Kurum’un kapasite oluşumuna destek olmak üzere 1-4 Nisan 2013 tarihleri arasında Ankara’da 6 uzman için uygulamalı bir eğitim programı düzenlenmiştir. Eğitim kapsamında adil rekabetin teşvik edilmesi ve tüketicinin korunmasına yönelik elverişli piyasa ortamının oluşturulması konuları ile Türkiye’nin rekabet politikası, mevzuatı, Rekabet Kurumu’nun yapısı, işleyişi, politika araçları ve tüketici haklarının korunmasına yönelik yapılan düzenlemeler hakkında bilgi paylaşımı yapılmıştır. 209 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Moğolistan Savcıları Kapasite Geliştirme Programı Moğolistan Başsavcılığı, ceza kanun ve mevzuatının uygulanması kapsamında ilk ve son merci durumundadır. Başsavcılığa bağlı 21 İl ve 9 Belediye Savcılığı bulunmaktadır. Moğolistan Başsavcılığı ile Yargıtay Başkanlığı arasında 18 Haziran 2012’de bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu kapsamda, Moğolistan Başsavcılığında görev yapan 20 savcıya yönelik 9-15 Mart 2013 tarihleri arasında Ankara’da Adalet Akademisi’nde Türkiye’nin Hukuki Düzeni ve Ağır Suç Üzerinde İncelemeler konulu bir eğitim programı düzenlenmiştir. Programda, mahkeme reformunun uygulanışı, savcıların uzmanlık kabiliyetlerinin artırılması ve yargı kurumlarının faaliyetleri ve yapısal düzenlemeleri konuları ele alınmıştır. Moğolistan Savcıları Adli Tıp ve Olay Yeri İnceleme Eğitimi Başkanlığımız ve Türkiye Adalet Akademisi işbirliğinde, 28 Eylül-6 Ekim 2013 tarihleri arasında Ankara’da 25 Moğol savcı için Adli Tıp ve Olay Yeri İnceleme Eğitimi verilmiştir. Eğitim kapsamında, Moğol savcılar Anayasa Mahkemesi, Yargıtay Başkanlığı, Sincan Adliyesi, İstanbul Adliyesi ve Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Polis Laboratuvarlarını ziyaret ederek, olay yeri inceleme, delillerin toplanması, korunması ve nakledilmesine ilişkin uygulamalar hakkında bilgi almıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOĞOLİSTAN Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Yardıma Muhtaç Birey ve Ailelere Yönelik Eğitim Programı UNESCO ile Moğolistan Hükümeti arasında imzalanan memorandum kapsamında, göçmen haklarının korunması, aile içi şiddetin önüne geçilmesi ve toplumsal değişim ile yönetim programlarının uygulanması konularında çalışmalar yapılmaktadır. Başkanlığımızca bu süreci desteklemek üzere UNESCO Moğolistan Milli Komitesi’nin talebi doğrultusunda, Yardıma Muhtaç Birey ve Ailelere Yönelik Eğitim Programı düzenlenmiştir. Program Kasım 2012-Nisan 2013 tarihleri arasında Bayanzurh Belediye’sinin 19. ve 24. Muhtarlığına bağlı mahallelere kırsal bölgelerden göç ederek yerleşen ve hâlihazırda sosyal yardım ve hizmetlere erişimi kısıtlı aile, genç ve çocuklara yöneliktir. Bu tür eğitim programları ile trafik kurallarına uyma, sigara ve zararlı alışkanlıklardan korunma, çocukların okullaşma oranının arttırılması, kadınların istihdamına yönelik mesleki eğitim programlarının oluşturulması ve bireylerarası iletişime yönelik sosyal programların düzenlenerek vatandaşların sürece katılımı teşvik edilmektedir. Bu süreci desteklemek üzere ayrıca video kamera, projektör, megafon ve fotoğraf makinesi gibi ihtiyaç duyulan malzemeler de temin edilmiştir. Programdan nihai olarak 2.600 ailenin faydalanması öngörülmektedir. Bayan Ölgi Engelli Çocuklar Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Ulanbator’dan 1.700 km uzaklıkta bulunan Bayan Ölgi ilinde 2004 yılından beri faaliyet gösteren Engelli Çocuklu Ebeveynler Derneğine bağlı 900 çocuğa hizmet veren Engelli Çocuklar Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nin çatısı tamamlanmış, 150 metrelik alana çit yaptırılmış ve ayrıca bina merkezi su sistemine bağlanmıştır. Bu destek ile engelli çocukların güvenli bir ortamda eğitim alması sağlanmıştır. 210 2.600 UNESCO ile Moğolistan Hükümeti arasında imzalanan memorandum kapsamında, göçmen haklarının korunması, aile içi şiddetin önüne geçilmesi ve toplumsal değişim ile yönetim programlarının uygulanması konularında yapılan çalışmalardan 2.600 ailenin yararlanması sağlanmıştır. Moğolistan istatistik altyapısının güçlendirilmesi kapsamında 2013 yılı içinde Türkiye ve Moğolistan’da muhtelif teorik ve pratik eğitim programları düzenlenmiştir. Duha Türklerine Giyecek ve Barınma Yardımı Moğolistan’ın Hövsgöl ili Tsagaannuur ilçesi Ulanbator’dan 1.030 km uzaklıkta olup 1.673 kişilik bir nüfusa sahiptir. İlçede yaklaşık 600 Duha Türkü yaşamaktadır. Moğolistan Cumhurbaşkanlığı kararıyla Duha Türklerinin yaşam seviyesinin yükseltilmesine yönelik olarak muhtelif çalışmalar yürütülmektedir. Bu kapsamda Tsagaannuur İlçe Kaymakamlığı tarafından organize edilen ve geleneksel bir kutlama özelliği taşıyan Tsagaan Sar Bayramı kapsamında Duha Türklerine yönelik 50 hane için çadır bezi ve 217 kişi için kışlık giysiden oluşan insani yardım Başkanlığımızca gerçekleştirilmiştir. Tuva Türklerine Ekipman Desteği Tuva Türklerinin Gelişimini Destekleme Derneği, Hovd ilinin Buyant ilçesinde yaşayan Tuva Türklerinin dil ve kültürlerinin muhafaza edilmesi amacıyla faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. 2.647 kişilik nüfusa sahip ilçede 843 Tuva Türkünün yaşadığı tespit edilmiştir. Tuva Türklerinin eğitim için ihtiyaç duyduğu çadır, projektör ve perdesi, dizüstü bilgisayar, çok fonksiyonlu yazıcı, bilgisayar, masa ve sandalye temin edilmiştir. Proje ile 221 Tuva çocuğunun eğitimine katkı sağlanmıştır. Moğolistan İstatistik Altyapısının Güçlendirilmesi Başkanlığımız, TÜİK ve Moğolistan Milli İstatistik Ofisi işbirliğinde Moğolistan Milli İstatistik Ofisi’nin kapasitesinin geliştirilmesi ve istatistik faaliyetlerinin güçlendirilmesine ilişkin mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu kapsamda 2013 yılı içinde Türkiye ve Moğolistan’da muhtelif teorik ve pratik eğitim programları düzenlenmiştir. 17-22 Haziran 2013 tarihleri arasında Ulanbator’da İşgücü Piyasası konusunda bir eğitim programı düzenlenmiştir. 7 Moğol uzmanın katıldığı program kapsamında Moğolistan’ın işgücü istatistikleri sistemi, bilgi kaynağı, göstergeleri ve hesaplama yön- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MOĞOLİSTAN temi ile mevcut sorunlar tartışılmış ve Türkiye’nin işgücü istatistiklerinin yapısı ve kaynağı ile raporların aralıkları, akımı ve bilgi toplama yöntemleri hakkında paylaşımda bulunulmuştur. ÜRETİM SEKTÖRLERİ İlk olarak 17-19 Eylül 2013 tarihleri arasında Ankara’da Nihai Kullanım Yöntemi ile Gayri Safi Milli Hasılanın Hesaplanması konusunda düzenlenen eğitim programına Moğolistan Milli İstatistik Ofisi’nden 3 uzmanın katılımı sağlanmıştır. Eğitim kapsamında, TÜİK’in proje ve faaliyetlerine ilişkin yerinde incelemeler ile nihai kullanım yöntemi ile gayri safi milli hasıla hesaplamalarının geliştirilmesi ve sermaye bilgilerini oluşturma yöntemleri konusunda bilgi verilmiştir. Moğolistan Köy İşleri Bakanlığı’na Eğitim Programı 22-29 Nisan 2013 tarihleri arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı tesislerde Moğolistan Sanayi ve Köy İşleri Bakanlığı’na bağlı kurumlarda çalışan uzman ve özel işletmecilik temsilcilerinden oluşan 12 kişinin katıldığı bir eğitim programı düzenlenmiştir. Program ile et ve et ürünlerinin ihracatına yönelik Dünya Sağlık Örgütü şartlarına uygun tescilli hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal ürünlerde gıda güvenliğinin sağlanması amaçlanmıştır. 30 Eylül-5 Ekim 2013 tarihleri arasında Ulanbator’da düzenlenen Hanehalkı ve İşyeri Anketleri için Örneklem Tasarımı eğitimine 6 Moğol uzman katılmıştır. Eğitim kapsamında TÜİK Örnekleme ve Analiz Teknikleri Daire Başkanlığı uzmanları tarafından genel anlatım ve araştırmalarda kullanılan istatistiksel kavramlar, yıllık ve dönemlik olarak uygulanan hanehalkı ve işyeri araştırmaları, örneklem stratejileri, örneklem hacmi hesaplama ve dağıtım stratejileri, işgücü araştırmaları için kullanılan standart hata hesaplama yöntemleri, SAS paket programı, işyeri araştırma ve kayıtları, işyeri araştırmasında genel örneklem süreci, örnekleme çerçevesi ve örnekleme metotları hakkında bilgi verilmiştir. 6-8 Kasım 2013 tarihleri arasında İşgücü Araştırması İşçilik Maliyeti Endeksi konusunda Ankara’da düzenlenen eğitim programına Moğolistan Milli İstatistik Ofisi Nüfus ve Sosyal İstatistikleri Daire Başkanlığı’ndan 2 uzman katılmıştır. Program kapsamında, maaş ve işçilik maliyeti endeksinin belirlenmesi, bilgi toplama metotları ve hesaplamaları, ayrıca maaş, ücret ve işçilik maliyeti ile mesai saati göstergelerini içeren anket örnekleri incelenmiş, istihdam araştırması ve işyeri anketleri için örnek tasarımlar üzerinden uygulamalı çalışmalar yapılmıştır. Yine 7 Moğol uzmana cinsiyet istatistik verilerine ilişkin bir eğitim programı düzenlenmiştir. 12 Moğolistan Sanayi ve Köy İşleri Bakanlığı’na bağlı kurum çalışanlarından oluşan 12 kişilik bir gruba eğitim programı düzenlenmiştir. ÇOKLU/ÇAKIŞAN SEKTÖRLER Diğer Çoklu Sektörler Tonyukuk Anıtı Çevre Düzenlemesi Tonyukuk Anıtı, Cengiz Kağan Kompleksi, Ulusal Doğa Parkı, Prenses Tapınağı gibi önemli tarihi mekanlar Ulanbator’dan 55 km uzaklıkta, Moğolistan’ın gözde turizm yeri olan Töv ili Erdene ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Başkanlığımızca burada bulunan Bilge Tonyukuk Anıtı’nın etrafında çevre düzenlemesi yapılmış, bu şekilde Göktürk dönemine ait eserlerin korunması sağlanmıştır. Proje kapsamında çit yapımı tamamlanmış, bilgi amaçlı İngilizce, Moğolca ve Türkçe metinlerin bulunduğu tabelalar yerleştirilmiş, yazıtların etrafındaki zincirler yenilenmiş ve anıta gidecek yolu gösteren levha yapılmıştır. Türk Anıtları Projesi kapsamında Ulanbator’a 400 km mesafede Orhun Müzesi’nin çatı tadilatı yapılmıştır. Orhun Müzesi (Koşo Saydam Müzesi)’nin Çatı Tadilatı Başkanlığımız tarafından Moğolistan’da yürütülen projelerden birisi olan Türk Anıtları Projesi kapsamında Ulanbator’dan 400 km uzaklıkta Arhangai ili Haşaat ilçesi sınırları içerisinde 2010 yılı itibariyle Orhun Müzesi inşaatı tamamlanmıştır. Müzede başta Orhun Anıtları olmak üzere, Göktürk dönemine ait eserler sergilenmektedir. Başkanlığımızca 2013 yılında müze çatısının tadilatı yapılmıştır. Bu kapsamda çatı komple sökülmüş, kaplaması yapılmış, su sızıntıları giderilmiş ve ayrıca levha ve kapıları değiştirilmiştir. Bunun yanında iç kısımlarda meydana gelen su sızıntıları sebebiyle bozulan boyalar yenilenmiştir. 211 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA 23-25 Ekim 2013 tarihleri arasında Ankara’da düzenlenen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) konulu eğitim programına ise Moğolistan Milli İstatistik Ofisi Sayım Bürosu Başkanı ile 2 uzman katılmıştır. Eğitim kapsamında Moğolistan’da hane halkı tüketiminde mal ve ürün akımı yönteminin kullanılması, sermaye birikimi ve ticari hacim birikim hesaplamalarında kullanılan kaynak, veri, araştırmalar ve bilgi toplama konuları ele alınmıştır. Tarım ve Hayvancılık PAKİSTAN TİKA 2013 FAALİYET RAPORU PAKİSTAN NÜFUSU 172.900.000 YÜZÖLÇÜMÜ 796.095 km² TİKA 2013 Pakistan Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler %58,44 %0,32 Sağlık Ekonomik Altyapılar ve Hizmetler %35,35 %0,07 İdari ve Sivil Altyapılar Üretim Sektörleri %0,19 %5,64 Pakistan ‘ın yıllara göre bütçeden aldığı pay (%) % 0,006 2008 % 0,02 2009 % 0,30 2010 % 0,86 2011 % 2,52 2012 2013 213 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA % 14,97 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU PAKİSTAN ren 50’şer yatak kapasiteli Dera Allah Yar Bölge Hastanesi ile Usta Muhammed Devlet Hastanesi tarafından ihtiyaç duyulan tıbbi malzeme temin edilmiştir. Buna ek olarak, bölgede yaşanan uzun süreli elektrik kesintisinin sebep olduğu aksaklığı giderebilmek amacıyla 2 adet jeneratör tedarik edilmiştir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Muzaffergah Şehri Türk Dostluk Okulu ve Yurt Binaları Tefrişatı 2010 yılında Pakistan’da Her Eyalete Bir Okul Projesi kapsamında çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda Pencap eyaletinin Muzaffergah şehrinde 15,5 dönümlük arazi üzerine okul ve yurt binası yapımına ilişkin süreç Haziran 2012’de başlatılmıştır. Muzaffergah şehri Basira ilçesine bağlı Mouza Qalandar Vala yerleşim yerinde bulunan okul ve yurt, iki ana bloktan oluşmaktadır. Okul 640 öğrenci kapasiteli olup, 32 derslik içermektedir. Yurt ise 200 öğrenci kapasiteli ve 72 odalıdır. 2013 yılında okul ve yurt için gerekli tefrişat ve mobilyalar temin edilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar Muzaffergah Şehri Türk Dostluk Okulu ve Yurt Binaları için gerekli tefrişat ve mobilyalar temin edilmiştir. Pakistanlı Uzmanlara TIR Sistemi Eğitimi Başkanlığımız ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü işbirliğinde 14 kişiden oluşan Pakistan Gümrük İdaresi uzmanlarına TIR Sistemi Eğitimi verilmiştir. 18-24 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen eğitim ile Pakistan’ın gümrük mevzuatının geliştirilmesine yönelik bilgilendirme yapılmıştır. Belediye Hizmetlerini Geliştirme Çalıştayı Başkent İslamabad’da hizmet veren Milli Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Pakistan’ın farklı eyaletlerinde görev yapan yerel yönetim temsilcileri ile Ankara, İstanbul ve Konya Büyükşehir Belediyeleri temsilcilerinin iştiraki ile Katı ve Sıvı Atık Yönetimi konularında Belediye Hizmetlerini Geliştirme Çalıştayı düzenlemiştir. İslamabad’da 20-22 Ağustos 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen Çalıştaya 25 kişinin katılımı için destek sağlanmıştır. Sağlık Muzaffergah Şehri Türk Dostluk Hastanesi Yapımı ve Donanımı Pencap Eyaletinin Muzaffergah şehrinde Türk Dostluk Hastanesi inşaatı 2013 yılında tamamlanmıştır. Hastane, Muzaffergah şehri Basira ilçesine bağlı çevreyolunun Muzaffergah ayrımında, bahçesi ile birlikte 4,5 dönümlük arazi üzerinde 4 katlı bloktan oluşmaktadır. 50 yataklı hastanede elektronik girişli 2 ameliyathane ile 1 morg ve çamaşırhane bulunmaktadır. Hastane, taşıdığı özellikler itibariyle, bölgede tek hastanedir. Hastanenin ihtiyaç duyduğu donanım da sağlanmıştır. Dera Allah Yar Bölge Hastanesi ve Usta Muhammed Devlet Hastanesi’ne Malzeme 2012 yılında muson yağmurları sonucunda yaşanan sel felaketinden özellikle Sind ve Belucistan eyaletlerinde yaşayan yaklaşık 4,8 milyon kişi etkilenmiştir. Bu kapsamda Belucistan eyaletine bağlı Nasirabad bölgesinde felaketzedelere hizmet ve214 Malik Saad Spor Vakfı’nın kriket, futbol, hokey, voleybol ve basketbol dallarında ihtiyaç duyduğu malzemeler temin edilmiştir. Malik Saad Spor Vakfı’na Malzeme Alımı Pakistan’ın Hayberpaktunkva eyaletinin merkezi Peşaver’de bulunan Malik Saad Spor Vakfı’nın kriket, futbol, hokey, voleybol ve basketbol gibi spor dallarında ihtiyaç duyduğu malzemeler temin edilmiştir. Bu kapsamda 50 takım kriket malzemesi, 100 takım futbol ekipmanı, 100 basketbol topu ve ayakkabısı ve 5 pota, 40 tenis raketi, 200 tenis topu ve 12 file alınmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU PAKİSTAN Diğer Sosyal Altyapı ve Hizmetler Keşmir Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi’ne Ambulans Temini 2005 yılında Keşmir’de meydana gelen deprem sırasında en fazla hasar gören Bagh şehri genelinde omurilik sakatlanması sonucu felç vakaları artmıştır. Bu kapsamda, 250 kapasiteli Özürlüler Rehabilitasyon Merkezi kurulmuştur. Başkanlığımızca anılan merkeze hasta hizmetleri için dağlık arazi tipi ambulans temin edilmiştir. Bu şekilde acil durum vakaları dahil hastaların Bagh şehrinden 150200 km uzaklıkta yer alan İslamabad, Ravalpindi ve çevresindeki hastanelere nakli kolaylaşmıştır. Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal Bölgede Kadının Güçlendirilmesi Faysalabad Tarım Üniversitesi ile işbirliğinde Pencap eyaletinde bulunan Faysalabad şehri ve etrafındaki kırsal bölgelere yönelik olarak 2012 yılından beri Pakistan’da Keçi Yetiştiriciliği Yoluyla Yoksulluğun Azaltılması ve Kırsal Bölgede Kadının Güçlendirilmesi Projesi yürütülmektedir. Proje kapsamında 50 kadın çiftçi seçilerek biri damızlık olmak üzere 6 adet keçi dağıtımı yapılmış, 1 yıl sonra ise her bir çiftçinin doğan 2 keçi yavrusunu yeni çiftçilere teslim etmesi yoluyla projenin kapsam alanının giderek genişletilmesi ve ayrıca 5 yıl sonra bir Çiftçi Birliği kurulması planlanmıştır. Pakistan’da ilk defa bir donör kuruluş tarafından kadınlara yönelik başlatılan projeyle, hayvancılığın geliştirilmesi, köylerde yoksulluğun azaltılması ve kadın çiftçilerin ekonomik olarak güçlendirilmesi amaçlanmıştır. Proje, bölge şartlarına göre seçilmiş aile işletmeleri bünyesinde üretimde girdi temini ve çıktıların pazarlanmasına yönelik bilinçlendirme çalışmalarını da içermektedir. Proje kap- 700 2013 yılı Ağustos ayında meydana gelen sel felaketi sırasında Pencap eyaleti Muzaffergah şehri oldukça zarar görmüştür. Felaket sonrası 400.000 kişinin evsiz kaldığı şehirde selden etkilenen 700 kişiye Khubaib Vakfı işbirliğinde 1 ay süre ile günlük yemek dağıtımı yapılmıştır. samında ilk keçi yavrusu dünyaya gelmiş ve 2013 yılı içerisinde verilen keçilerin % 70’inde hamilelik tespit edilmiştir. Projeyi desteklemek üzere 2013 yılında ayrıca Faysalabad Üniversitesi Veterinerlik Bölümü öğrencilerinden oluşan on beşer kişilik iki gruba yönelik olarak Selçuk Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nde embriyo transferi, suni tohumlama, aşı üretimi ve veteriner klinikleri konusunda 13 günlük bir eğitim programı düzenlenmiştir. İnsani Yardım 1200 Aileye Ramazan Yardım Paketleri Yoksulluk oranının % 54’e ulaştığı Pakistan’da Hayberpaktunkva, Pencap ve Azad-Keşmir bölgeleri ile Faysalabad, Okara, Ravalpindi, Haripur ve Keşmir şehirlerinde 1.200 aileye un, yağ, şeker ve tuz gibi temel gıda maddelerinden oluşan Ramazan yardım paketleri dağıtımı yapılmıştır. 215 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Muzaffergah’ta 700 Kişiye Yemek Dağıtımı 2013 yılı Ağustos ayında meydana gelen sel felaketi sırasında Pencap eyaleti Muzaffergah şehri oldukça zarar görmüştür. Felaket sonrası 400.000 kişinin evsiz kaldığı şehirde selden etkilenen 700 kişiye Khubaib Vakfı işbirliğinde 1 ay süre ile günlük yemek dağıtımı yapılmıştır. MYANMAR TİKA 2013 FAALİYET RAPORU *MYANMAR NÜFUSU 50.519.000 YÜZÖLÇÜMÜ 678.500 km² TİKA 2013 Myanmar Harcamalarının Sektörel Dağılımı (%) Eğitim Tarım %1,96 %97,51 İdari ve Sivil Altyapılar %0,53 * Myanmar PKO, 2012 yılında hizmete açılmıştır. DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA 217 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MYANMAR SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER ÜRETİM SEKTÖRLERİ Eğitim Ayeyarwady’de Pathein 3 Nolu Temel Eğitim Okuluna Bilgisayar Laboratuvarı Myanmar’da eğitim imkânları başkent Yangon ve Mandalay dışında oldukça kısıtlıdır. Resmi istatistiklere göre ilkokul öğrencilerinin yüzde 10’dan azı lise düzeyinde eğitime devam etmektedir. Ülkedeki eğitim altyapısının geliştirilmesi amacıyla Yangon’a 4 saat uzaklıkta bulunan ve Rakhine Eyaleti’ne komşu olan 35.000 nüfuslu Ayeyarwady Bölgesi’ndeki Temel Eğitim Okuluna bir adet bilgisayar laboratuvarı kurulmuştur. Proje kapsamında 20’şer adet bilgisayar, bilgisayar masası ve sandalyesi, 5 adet yazıcı, 2 adet klima ve diğer sarf malzemeler temin edilmiştir. Sağlık “Yangon Muslim Free Hospital”ın Desteklenmesi Myanmar’ın Yangon şehir merkezinde 1937 yılında bir dispanser olarak kurulan Muslim Free Hospital, bugün itibariyle 130 yatak kapasiteyle, etnik ayrım yapmaksızın ihtiyaç sahibi tüm Myanmarlılara ücretsiz sağlık hizmeti vermektedir. Bu yönüyle Myanmar’da önemli bir uygulama örneği olarak öne çıkan hastanenin yetkilileri, sayıları gün geçtikçe artan diyabet hastaları için temininde zorluk çekilen ve elzem olan ilaçlar için destek talebinde bulunmuştur. Bu doğrultuda, Yangon Muslim Free Hospital Yönetimi ve Yangon Bölgesi İdaresi ile işbirliğinde diyabet hastaları için ihtiyaç duyulan “metformin” ve “metformin extended release” ilaçlarından önemli miktarlarda temin edilerek hastaların kullanımına sunulmuştur. İdari ve Sivil Altyapılar Magvay Bölgesi Thayet Şehri İdaresinin Kapasitesinin Güçlendirilmesi Mynmar Magway Bölgesi Thayet Şehri İdaresi’nin talebi doğrultusunda, masa üstü bilgisayar, lazer yazıcı, renkli lazer yazıcı, faks cihazı, taşınabilir bellek, renkli lazer kartuş, siyah beyaz lazer kartuş, faks cihazı karbonları, fotokopi kağıdı gibi ofis cihaz donanımları ve sarf malzemeleri Başkanlığımız tarafından temin edilmiştir. 218 Tarım Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığının Tarımsal Kapasitesinin Arttırılması İş gücünün yanı sıra gayrisafi milli hasılasının da % 65’ini tarım sektörünün oluşturduğu Myanmar’ın tarımsal altyapısının mekanize hale getirilmesine katkıda bulunmak üzere Myanmar Tarım ve Sulama Bakanlığı için 4 adet tarım traktörü, 4 adet diskli pulluk, 4 adet mekanik kaydırmalı rotavatör, 4 adet punamatik mibzer baltalı gübreleme, 2 adet off set disk harrow ve 1 adet ilaçlama makinesi hibe edilmiştir. Myanmar’ın tarımsal kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak 4 adet traktörle birlikte tarımsal ekipman temin edilmiştir. 130 yatak kapasitesiyle hizmet veren Yangon Muslim Free Hospital’e muhtelif ilaç desteği... İnsani Yardım Arakan Kamplarına İnsani Yardım •• 2012 yılında ülkede başlayan karışıklıklar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan Rohingya Müslümanlarının kaldığı kamplara 1.000 kutudan oluşan insani yardım ile battaniye, deterjan ve sivrisinek cibinliği gibi günlük hayatı kolaylaştırıcı malzemeler temin edilmiştir. •• Arakan Bölgesi’nden gelen yardım talebi üzerine, 1250 ton pirinç, 100 ton bezelye, 11 ton sıvı yağ ve 1 ton kurutulmuş balıktan oluşan gıda yardımı ile tişört, longyi, battaniye, sivrisinek cibinliği ve ilaç gibi yardım malzemeleri ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmıştır. •• Arakan Eyaleti Thandwe kasabasında 23 Eylül 2013 tarihinde çıkan olaylarda 11’i Budistlere ait toplam 160 ev ateşe verilmiş ve bunun sonucunda 950 kişi evsiz kalmıştı. Olayların ardından ortaya çıkan acil ihtiyaçların karşılanması kapsamında pirinç, mercimek ve sıvı yağdan oluşan gıda maddeleri ile pişirme seti, çelik tas ve çelik tabak gibi mutfak malzemeleri ve erkek ve bayan longyi, battaniye, sivrisinek cibinliği ve kışlık giyecek gibi giyim malzemesi temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU MYANMAR DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA 219 DİĞER ÜLKELER TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER Arjantin Bangladeş Endonezya Belize Filipinler Kolombiya Bolivya Fiji Küba Laos Brezilya Guatemala Kamboçya Maldivler Meksika DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Peru Samoa Solomon Adaları Sri Lanka Şili Vanuatu 221 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER Havana Üniversitesinde Türk Tarihi ve Kültürü Kürsüsü Kurulması (Küba) Havana Üniversitesi, Amerika kıtasında kurulan ilk üniversite olma özelliğine sahiptir. 1728 yılında kurulan ve köklü bir geçmişe sahip olan üniversite, başkent Havana’nın Vedado bölgesinde bulunmaktadır. 15 fakülteye sahip olup, ayrıca uzaktan eğitim de vermektedir. Havana Üniversitesinde toplam 6.000 öğrenci eğitim görmektedir. SOSYAL ALTYAPI VE HİZMETLER Eğitim Salta ve Buenos Aires’te Eğitim Altyapılarının Güçlendirilmesi (Arjantin) Arjantin Dışişleri Bakanlığı’nın talebi üzerine, Arjantin’in Salta Eyaleti ile Buenos Aires’te bulunan temel eğitim okullarının donanımı sağlanmıştır. Bangladeş’te Eğitim Altyapılarının Geliştirilmesi (Bangladeş) Bangladeş’te eğitim altyapılarını geliştirme kapsamında muhtelif projelere destek verilmiştir. Bangladeş’te Yurt Dışında Çalışan Vatandaşlar Bakanlığı bünyesinde tekstil alanında faaliyet göstermek üzere Teknik Eğitim Merkezi kurulmuştur. İkinci eğitim merkezi ise işitsel ve görsel eğitim alanında faaliyet göstermek üzere Eğitim Bakanlığı Teknik Eğitim Bölümüne bağlı olarak kurulmuştur. Bir diğer destek de ABC Türkiye-Bangladeş Teknik Okulu’na verilmiştir. Okul, Bangladeş’in önemli bir liman ve ticaret kenti olan Şitagong’da bulunmaktadır. Bünyesinde gemi kaynakçılığı ve sınai dikiş bölümlerini barındıran okulun malzeme ve makine ihtiyaçları karşılanmıştır. Türkiye-Bangladeş Dostluk ve Kardeşlik Bilgisayar Laboratuvarı Kurulumu (Bangladeş) Cox’s Bazar, Bangladeş’in başkenti Dakka’ya 900 km uzaklıkta olup, burada daha çok Myanmar’dan Bangladeş’e sığınan Arakanlılar yaşamaktadır. Başkanlığımızca bölgedeki gençlerin kullanımı amacıyla 50 adet bilgisayar üniteli Türkiye-Bangladeş Dostluk ve Kardeşlik Bilgisayar Laboratuvarı kurulmuştur. Laboratuvar kurulumu için gerekli olan fotokopi makinesi, tarayıcılar, projektör, soğutma klimaları, öğretmen masası, klasör dolapları, yangına dayanıklı çelik dolap, malzeme dolabı ile masa ve sandalye gibi malzemeler de hibe edilmiştir. Bu destek ile gençlere daha kolay iş bulma imkânı sağlanmıştır. Filipinler Eğitim Altyapılarının Güçlendirilmesi (Filipinler) Haiyan tayfunundan zarar gören okulların evrak arşivlerinin dijital ortamda kayıt altına alınarak korunması amacıyla Filipinler Eğitim Bakanlığı’na 40 adet tablet bilgisayar sağlanmıştır. Bunun yanında Filipinler’in ikinci büyük adası Mindanao’da bulunan Mindanao Müslüman Özerk Bölgesi’nde yer alan okullardaki yetersiz eğitim koşullarının iyileştirilebilmesi amacıyla, bölgedeki 45 okul için 80 adet bilgisayar temin edilmiştir. 222 50 Bangladeş’in başkenti Dakka’ya 900 km uzaklıkta yer alan Cox’s Bazar’da yaşayan gençlerin kullanımı amacıyla 50 adet bilgisayar üniteli Türkiye-Bangladeş Dostluk ve Kardeşlik Bilgisayar Laboratuvarı kurulmuştur. Bu destek ile gençlere daha kolay iş bulma imkânı sağlanmıştır. Ankara Üniversitesi Latin Amerika Araştırma ve Uygulama Merkezi (LAMER) girişimiyle, Başkanlığımız ile Havana Üniversitesi arasında 2011 yılında protokol imzalanmıştır. Protokol çerçevesinde, Havana Üniversitesi bünyesinde Türk Tarihi ve Kültürü Kürsüsü kurulmuştur. Bu kapsamda eğitim sınıfı ile idari odanın tadilat ve tefrişatı (sıra, masa, sandalye, bilgisayar, TV, klima vb.) yapılmıştır. Ayrıca Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nden öğretim üyesi görevlendirilmiş ve anılan eğitim yılı için 50 öğrencinin eğitim görmesi sağlanmıştır. 2013-2014 yılı güz döneminde ise yaklaşık 20 öğrenci bölümden faydalanmıştır. Meksiko’da İlköğretim Okulunun Desteklenmesi (Meksika) Türkiye’ye duyulan sempati sebebiyle Türkiye Cumhuriyeti İlköğretim Okulu adını alan ve Meksika’nın başkenti Meksiko’da faaliyet gösteren okula teknik donanım sağlanmıştır. Bu kapsamda 17 bilgisayar, 15 yazıcı, 5 projeksiyon cihazı, ses sistemleri ve diğer donanım malzemeleri temin edilmiştir. Samoa Destek Okuluna Bilgisayar Laboratuvarı (Samoa) Şiddete ve cinsel istismara uğrayan çocukların topluma kazandırılması ve eğitimi amacıyla 2005 yılında Tuana’imato şehrinde 60 öğrenci kapasiteli Samoa Destek Okulu kurulmuştur. Samoa Eğitim, Kültür ve Spor Bakanlığının talebine istianeden on beşer adet bilgisayar, kesintisiz güç kaynağı ve yazıcı temin edilmek suretiyle okul bünyesinde Bilgisayar Laboratuvarı kurulmuştur. Mindanao’da bulunan Mindanao Müslüman Özerk Bölgesi’nde yer alan okullardaki yetersiz eğitim koşullarının iyileştirilebilmesi amacıyla, bölgedeki 45 okul için 80 adet bilgisayar temin edilmiştir. Mannar Gençlik Merkezi Eğitim Altyapısının İyileştirilmesi (Sri Lanka) Mannar, ülkenin az gelişmiş kuzey bölgesinde 35.000 nüfuslu bir yerleşim yeri olup, 30 yıl süren iç savaştan en çok zarar gören bölgelerden birisidir. Sri Lanka Gençlik Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Ulusal Gençlik Konseyi işbirliğinde bölgede eğitim altyapısının iyileştirilmesine katkı amacıyla bir projeye destek olunmuştur. Bu kapsamda ülke genelinde toplam 36 eğitim merkezine sahip olan Ulusal Gençlik Konseyinin Man- TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER nar Şubesine 20 bilgisayar, 20 güç kaynağı, yazıcı ve tarayıcı hibe edilmiştir. Ayrıca, dikiş atölyesi için 18 ev tipi ve 2 sınai dikiş makinesi hibe edilmiştir. Burada dikiş-nakış, bilgisayar ve kuaförlük gibi alanlarda eğitim verilmektedir. Vanuatu Eğitim Altyapılarının Güçlendirilmesi (Vanuatu) Pasifik Okyanusu’nda yer alan 16 ada ülkesinden biri olan Vanuatu’nun yaklaşık 300 bin nüfusu bulunmaktadır. Vanuatu Dışişleri Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda çeşitli okullara ve kamu kuruluşları tarafından kullanılmak üzere 50 adet bilgisayar temin edilmiştir. Sağlık Bangladeş’e 10 Sağlık Ocağı (Bangladeş) Bangladeş’te sağlık kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla 10 adet sağlık ocağı inşasına yönelik 2013 yılının Temmuz ayında protokol imzalanmıştır. İnşasına başlanan sağlık ocakları, Dakka, Manikgonj, Narayangonj, Munshigonj, Faridpur ve Jhinaidah bölgelerinde yer almaktadır. Fiji Sağlık Bakanlığı’na hayatifonksiyonları izleme cihazı ile EKG cihazı temin edilmiştir. Mittabhap Hastanesi Kardiyoloji Bölümünün Güçlendirilmesi (Laos) Mittabhap Hastanesi, 1988 yılında kurulmuş olup, ülkenin 3 üniversite hastanesinden birisidir. 90 doktor kapasitesi ile Laos’un kardiyoloji alanındaki en başarılı hastanesidir. Hastane yaklaşık 6,5 milyon nüfuslu, Laos’un başkenti ve aynı zamanda en büyük şehri olan Vientiane’de faaliyet göstermektedir. Başkanlığımızca 250 yatak kapasiteli hastanenin kardiyoloji bölümünde kullanılmak üzere görüntüleme ve tanı cihazlarından oluşan 4 parça tıbbi ekipman hibe edilmiştir. Indira Gandhi Memorial Hastanesi Ana-Çocuk Sağlığı Merkezine Ultrason Cihazı (Maldivler) Indira Gandhi Memorial Hastanesi, Hindistan’ın desteğiyle Male’de 1990 yılında kurulmuş olup, 1994 yılında Maldivler Hükümeti’ne devredilmiştir. Hastane yaklaşık 140.000 nüfuslu Male halkına hizmet vermektedir. Maldivler Sağlık Bakanlığının talebi doğrultusunda anılan hastane bünyesinde yer alan Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi için 1 adet ultrason cihazı temin edilmiştir. St. Lucia İtfaiyesine Ambulans (Saint Lucia) St. Lucia İtfaiye Departmanına Başkanlığımız tarafından ambulans temin edilmiştir. Ambulans, 2013 yılının Kasım ayında düzenlenen törenle yetkililere teslim edilmiştir. Solomon Adaları’na 4 Adet Deniz Ambulansı (Solomon Adaları) Güney Pasifik Okyanusu’ndaki ada devletlerden biri olan Solomon Adaları, yaklaşık 600 bin nüfusu ile bölgenin en az gelişmiş ülkeleri arasında 223 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Karl Heusner Memorial Hastanesi Pediyatrik Yoğun Bakım Ünitesi Kapasite Geliştirme Projesi (Belize) Karl Heusner Memorial Hastanesi Belize’nin başkenti ve en büyük şehri olan toplam 80.000 nüfuslu Belize City’de faaliyet göstermektedir. Bölgenin en büyük ikinci hastanesi olup, 115 yatak kapasitesine sahiptir. Belize Başbakanının eşi Sayın Kim Simplis Barrow’un yönettiği Kadın ve Çocuklar için Özel Temsilcilik tarafından anılan hastanede Pediyatrik Yoğun Bakım Ünitesi kurulması planlanmıştır. Başkanlığımızca 2014 yılında tamamlanması planlanan ünite için 6 yoğun bakım hasta yatağı, 1 açık yatak, 5 mekanik vantilatör, 7 invazif monitör, 1 defibrilatör, 2 nebulizatör, 2 pulse oksimetre ve 1 EKG cihazı temin edilmiştir. Laos’un başkenti ve aynı zamanda en büyük şehri olan Vientiane’de faaliyet gösteren ve Laos’un kardiyoloji alanındaki en başarılı hastanesi olan 250 yatak kapasiteli Mittabhap Hastanesi’ne görüntüleme ve tanı cihazları temin edilmiştir. 5 Acil Servis Birimine Hayati Fonksiyonları İzleme ve EKG Cihazı (Fiji) Fiji Sağlık Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda geliştirilen ve ülke genelindeki acil servis birimlerinin hizmet kapasitelerinin artırılmasını amaçlayan projeyle 5 acil servis birimine birer adet hayati fonksiyonları izleme cihazı ile EKG cihazı temin edilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER yer almaktadır. İrili ufaklı adalardan oluşan ülkede ulaşım imkânlarının pahalı ve kısıtlı olması, uzak adalarda yaşayan halka eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlerin götürülmesini zorlaştırmaktadır. Bu doğrultuda, ülke genelinde sağlık altyapılarının desteklenmesi amacıyla uzak adalarda yer alan sağlık ocakları ile yerel hastaneler arasında hastaların ve doktorların ulaşımını sağlayacak 4 adet motorlu bot temin edilerek Solomon Adaları Dışişleri Bakanlığı yetkililerine teslim edilmiştir. Sağlanan destekle merkeze uzak Makira ve Ulava illerinde kullanılacak botların burada yaşayan nüfusun hayati bir ihtiyacına cevap vereceği ifade edilmiştir. 21 Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından 22-29 Eylül 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da 21 Endonezyalı hâkim ve savcıya meslek içi eğitim seminerleri düzenlenmiş, Türk mevzuatına ilişkin sunum yapılmıştır. Santiago El Pino Hastanesi Çocuk Bölümünün Güçlendirilmesi (Şili) Şili Uluslararası İşbirliği Ajansı’nın (AGCI) talebiyle, Şili’nin başkenti ve en büyük şehri olan Santiago’da yer alan El Pino Hastanesi’nin çocuk bölümünün güçlendirilmesi sağlanmıştır. Bu doğrultuda, 1 endoskopi yıkama ve dezenfektör cihazı, 2 EKG’li defibrilatör cihazı, 3 otomatik defibrilatör cihazı, 16 çocuk yatağı, 4 hasta başı monitörü, 2 adet üç kanallı EKG cihazı, merkezi monitör sistemi, erişkin ve çocuklar için laringoskop setleri temin edilmiştir. İdari ve Sivil Altyapılar 21 Endonezyalı Hâkim ve Savcıya Meslek İçi Eğitim Semineri (Endonezya) Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı tarafından 22-29 Eylül 2013 tarihleri arasında Ankara ve İstanbul’da 21 Endonezyalı hâkim ve savcıya meslek içi eğitim seminerleri düzenlenmiştir. Eğitim seminerleri kapsamında, Türk yargı sistemi ile savcılık sistemi hakkında bilgi verilmiş, Türk mevzuatı ve uygulamalarına ilişkin sunum yapılmıştır. Eğitim programının ardından sertifikalarını alan hâkim ve savcılar, hukuk alanında uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi için ülkelerin hukuk sistemlerini karşılıklı tanımalarına imkân veren programların düzenlenmesinin oldukça faydalı olduğunu ifade etmiştir. Kamboçya Emniyet Genel Müdürlüğü ve Eğitim Bakanlığı’nın Teknik Altyapısının Güçlendirilmesi (Kamboçya) Kamboçya’da merkezi idarenin bilgisayar kullanımı ve iş verimliliğini artırma amacıyla yürütülen çalışmalar kapsamında Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü için toplam 80 adet bilgisayar, yazıcı ve kesintisiz güç kaynağı cihazından oluşan teknik ekipman temin edilmiştir. 224 Kolombiya Cumhurbaşkanlığı İşbirliği Ajansı İle İşbirliği (Kolombiya) Kolombiya’nın uluslararası kalkınma işbirliğinden sorumlu resmi kuruluşu olan Kolombiya Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İşbirliği Ajansı (APC) Başkanı ve beraberindeki yetkililer 7-12 Ekim 2013 tarihleri arasında ülkemize bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda Başkanlığımız yanında KOSGEB, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık Su İşleri Genel Müdürlüğü ve GAP İdaresi ziyaret edilerek görüş alışverişinde bulunulmuştur. Başkanlığımız ile APC arasında sosyal ve ekonomik altyapılar, üretkenlik ve rekabetçilik, üretim sektörleri ve toplumsal destek alanlarında karşılıklı işbirliğinin tesis edilmesi amacıyla bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. EKONOMİK ALTYAPILAR VE HİZMETLER Enerji Küba Dış Ticaret Bakanlığı ile 2011 yılında imzalanan işbirliği protokolü çerçevesinde Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite Artırımı Programı yürütülmektedir. Program ile yenilenebilir enerji alanında yol haritasına katkıda bulunmak hedeflenmiştir. Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite Geliştirme Programı (Küba) Başkanlığımız ile Küba Dış Ticaret Bakanlığı arasında 2011 yılında imzalanan işbirliği protokolü çerçevesinde Güneş Enerjisi Laboratuvarları Kapasite Artırımı Programı yürütülmektedir. Program ile ülke koşullarına uygun yenilenebilir enerji alanında hedeflenen yol haritasına katkıda bulunmak hedeflenmiştir. Bu kapsamda Küba’dan gelen 6 uzmana yönelik olarak Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü’nde 4 hafta süren bir eğitim programı düzenlenmiştir. Bunun yanında güneş, biyokütle ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji üretim sistemlerinin ve tesislerinin yerinde incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Kübalı uzmanlar Konya’da da güneş enerjisi sistemleri üreten bir firmada iki hafta boyunca incelemelerde bulunmuştur. ÜRETİM SEKTÖRLERİ Tarım Guatemala’da 5.000 kahve işçisine kahve hasat ve dağıtımı için ekipman ve kamyonet desteği… Bolivya, Guatemala ve Perulu Çiftçilere Muhtelif Destekler (Bolivya, Guatemala ve Peru) Guatemala, Peru ve Bolivya’da kırsal yoksulluk oranı oldukça yüksektir. Bu kapsamda Başkanlığımız tarafından çiftçilere yönelik olarak muhtelif destekler verilmiştir. Bunlar: •• Guatemala’da 5.000 kahve işçisine kahve hasat ve dağıtımı için tarımsal ekipman ve kamyonet desteği, TİKA 2013 FAALİYET RAPORU DİĞER ÜLKELER •• Peru’da 450 kadın mandıra çiftçisine saman, yulaf ve benzeri yemlerin öğütülmesi amacıyla yem değirmeni, veteriner kiti ve teknik destek, •• Bolivya’da 625 kinoa çiftçisine verimliliği artırmak üzere tarımsal ekipman desteği. Guatemala, Peru ve Bolivya’lı çiftçilere yönelik bu desteklerin tanıtımı kapsamında 17 Eylül 2013 tarihinde Amerikan Temsilciler Meclisi’nde bir program düzenlenmiştir. Programa ABD Kongre üyeleri, Peru, Bolivya ve Guatemala’nın Washington’daki büyükelçileri ve temsilcileri, Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası’nın Latin Amerika ülke yetkilileri, Dünya Bankası, Türk-Amerikan Koalisyonu, Uluslararası Kalkınma Stratejileri Derneği (SID) yetkilileri ve Başkanlığımız temsilcileri katılmıştır. Sanayi Peru’da 450 kadın mandıra çiftçisine yemlerin öğütülmesi amacıyla yem değirmeni, veteriner kiti ve teknik destek, Bolivya’da ise 625 kinoa çiftçisine verimliliği artırmak üzere tarımsal ekipman desteği sağlanmıştır. İnsani Yardım 3-11 Kasım 2013 tarihlerinde 7.000’in üzerinde insanın hayatını kaybetmesine neden olan Haiyan felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Filipinler’e acil gıda yardımı yapılmıştır. Yardımdan yaklaşık 25 bin kişi faydalanmıştır. Bangladeş’de bulunan Leda Mülteci Kampı’nda yaşayan 2.200 aileye gıda yardımı yapılmıştır. Bangladeş’teki Arakanlı Mültecilere 75 Ton Gıda (Bangladeş) Başkanlığımız tarafından Myanmar’ın Arakan bölgesinde yaşanan olaylar neticesinde ülkesini terk etmek zorunda kalarak Bangladeş’e sığınan Arakanlı mültecilere destek verilmektedir. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak tanınmayan ve Bangladeş’in Cox’s Bazar bölgesinde bulunan Leda Mülteci Kampı’nda yaşayan 2.200 aileye gıda yardımı yapılmıştır. Sosyal barışın korunması adına Leda Kampı civarında yaşamakta olan ihtiyaç sahibi 800 Bengal ailesine de gıda dağıtımı yapılmıştır. Bu kapsamda dağıtımı yapılan toplam 75 ton gıda paketi ile 24 bin insanın acil gıda ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlanmıştır. Ormoc Bölgesine 55 Ton Gıda (Filipinler) 3-11 Kasım 2013 tarihlerinde 7.000’in üzerinde insanın hayatını kaybetmesine neden olan Haiyan felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Filipinler’e acil gıda yardımı yapılmıştır. Bu kapsamda, afet bölgesine yakınlığı dolayısıyla yardımların temini noktasında üs haline gelen Cebu Adasından Ormoc’a feribotla makarna, pirinç, şeker ve yağ gibi malzemeler içeren toplam 55 tonluk gıda paketleri gönderilmiştir. Yardımdan yaklaşık 25 bin kişinin faydalanmıştır. Endonezyalı Girişimcilere Yönelik Eğitim Programı (Endonezya) 247 milyon nüfusa sahip Endonezya’da işsizlik oranı yaklaşık % 7’dir. Bu kapsamda istihdamın artırılmasına katkı sağlanması amacıyla Başkanlığımız ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) işbirliğinde girişimciliğin geliştirilmesi amacıyla Endonezyalı uzman ve girişimcilere yönelik eğitim 225 DOĞU VE GÜNEY ASYA, PASİFİK VE LATİN AMERİKA Vanuatu ile Tarım Sektöründe İşbirliği (Vanuatu) Ülkemiz ve Vanuatu arasında tarım alanında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak 21-30 Eylül 2013 tarihleri arasında Vanuatu Tarım Bakanı ve beraberindeki yetkililerin ülkemizi ziyaretine destek olunmuştur. Bu kapsamda Vanuatu Tarım Bakanı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Mehmet Mehdi Eker ile de bir görüşme yapmıştır. Ziyaret kapsamında ayrıca Et Balık Kurumu dâhil olmak üzere çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarımız ziyaret edilerek temaslarda bulunulmuştur. Vanuatu, milli gelirinin büyük bir bölümünü tropikal tarım ürünleri ile balıkçılık ve turizm faaliyetlerinden elde etmektedir. 625 programı düzenlenmiştir. Ankara ve İstanbul’da 2 grup halinde verilen eğitimlerin ilki 13-20 Ocak 2013 tarihleri arasında 20 kişiye ve diğeri ise 1-9 Nisan 2013 tarihleri arasında 16 kişiye yönelik olarak düzenlenmiştir. Program kapsamında Endonezyalı uzman ve girişimciler Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB ve Hacettepe Üniversitesi’nde Türkiye’de girişimciliği geliştirme politikaları üzerine çeşitli seminer ve eğitimlere katılmışlardır. İstanbul’da ise KOSGEB bünyesinde kadın girişimciliğini desteklemek amacıyla faaliyet gösteren Pendik Kadın İş Geliştirme Merkezi’nde KOSGEB tarafından desteklenen örnek girişimciler ile bilgi alışverişinde bulunulmuştur. ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ >> STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ >> ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ >> ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ >> ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ >> KATILIM SAĞLANAN ULUSLARARASI ETKİNLİKLER ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ TİKA 2013 FAALİYET RAPORU STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ 100’Ü AŞKIN STK ILE IŞBIRLIĞI 150 PROJE VE FAALIYET 70 ÜLKEDE STK’LARIN YÜRÜTTÜĞÜ PROJELERE KATKI STK’LARLA ORTAK PROJELERE MALI VE IDARI DESTEK birlikte vize ve izin işlemleri, uzman görevlendirme, danışmanlık ve koordinasyon vb. alanlarda da idari destek sağlanmaktadır. Başkanlığımız yurtdışında gerçekleştirmek istediği proje ve faaliyetlerde projenin daha verimli, maliyeti düşük ve sürdürülebilir olması gibi amaçlarla işbirliğinde bulunduğu sivil toplum kuruluşları ile En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) kategorisindeki ülkelerde meslek edindirme, istihdam ve ekonomik sektörlerle ilgili projeler de yürütmektedir. Başkanlığımız, gerçekleştirdiği proje ve faaliyetlerde dış politika ilke ve öncelikleri ile kurumsal mevzuat ve hedeflere uygun olmak kaydıyla sivil toplum kuruluşları ile ortak proje ve faaliyetler hayata geçirmekte veya söz konusu kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen proje ve faaliyetlere mali ve idari destek sağlamaktadır. Hedef ülkelerdeki kalkınma işbirliğine yönelik faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına Başkanlığımızca ulaşım, konaklama, malzeme-ekipman, lojistik, organizasyon vb. hususlarda destekler ile 228 2013 yılında Başkanlığımız ve sivil toplum kuruluşları işbirliğiyle eğitim, sağlık, su ve sanitasyon, ekonomi, kültürel işbirliği ve insani yardım alanlarında yaklaşık 150 proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. 2013 yılında sivil toplum kuruluşları işbirliği çerçevesinde Başkanlığımızca eğitim, sağlık, ekonomik, insani ve sosyal, kültürel, su ve sanitasyon alanlarında yaklaşık 150 proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. Eğitimden sağlığa, su temini çalışmalarından tarımsal kalkınmaya çok geniş bir alanda faaliyetlerini sürdüren Başkanlığımız yaklaşık 70 ülkede sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü kalkınma yardımları projelerine katkıda bulunmuştur. Yine 2013 yılında gerçekleştirilen projelerin büyük bir kısmı EAGÜ kategorisindeki ülkelerin yoğun olduğu Orta Doğu ve Afrika ülkelerine yönelik olmuştur. 2013 yılında 100’ü aşkın STK ile işbirliği yapılmış olup en çok yardım alan ülkeler ise Nijer, Somali, Filistin, Suriye ve Yemen olmuştur. Özellikle Başkanlığımız temsilcisinin bulunmadığı yerlerde bütçe kaynaklarının daha verimli kullanılmasında proje ortağı ve yürütücüsü olan sivil toplum kuruluşları önemli rol oynamaktadır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU STK’LAR İLE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ MUHTELIF SEKTÖRLERDE İŞBIRLIĞI PROJELERI Eğitim Sektörü Kalkınma yardımı alabilen ülkelerde ihtiyaç duyulan alanlarda eğitim imkânlarının oluşturulması, eğitim kapasitelerinin geliştirilmesi, insanları toplumlarına ve tüm insanlığa faydalı hale getirecek bilgi, beceri, meslek, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırılması, eğitim tesisleri ve teknik altyapının geliştirilmesi, insan kaynaklarının yetiştirilmesi ve eğitim organizasyonlarının yürütülmesi noktasında Başkanlığımız sivil toplum kuruluşları ile işbirliğinde birçok proje gerçekleştirmiştir. •• Yemen’de Meslek Edindirme Projesi •• Nijer’de Bilgisayar Laboratuvarı Kurulması •• Kamerun Eğitim Merkezine Tefrişat Desteği •• Nijer Milli Eğitim Bakanlığı Heyetinin Müfredat Çalışması Kapsamında Ülkemize Çalışma Ziyaretine Destek •• Türk-Mek Uluslararası Meslek Edindirme Programları Sağlık Sektörü 2013 yılında başta EAGÜ kategorisindeki ülkelerde olmak üzere, koruyucu sağlık tedbirlerinin uygulanmasıyla hastalıkların azaltılması, ekonomik refah seviyesine bakılmaksızın tüm insanların tanı ve tedavi araç ve hizmetlerine erişiminin sağlanması, ihtiyaç duyulan tüm sağlık alanlarında yeterli miktarda ve nitelikte uzman ve ara eleman yetiştirilmesi, sağlık taramaları ve operasyonların gerçekleştirilmesi ve insan kaynağının oluşturulması aşamalarında sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü projelere Başkanlığımız destek vermiştir. Yürütülen bu faaliyetlerle birçok insanın sağlıklı bir şekilde hayatlarını sürdürmeleri sağlanmıştır. •• Gineli Doktorların Eğitimi (Üroloji, Plastik Cerrahi, Jinekoloji, Göz, Genel Cerrahi) •• Uygulamalı Fistül Ameliyatı Eğitimi •• Nijer’de Sünnet ve Sağlık Organizasyonu •• Mali’de Sağlık Eğitimi Programı •• Somali Tıpta Uzmanlık Eğitimi Programları •• İşitme Engellilere İşitme Cihazı Alımı ve Eğitim Programı •• Lübnan’da Kan Bankası ve Laboratuvar Kurulması. ile dul ve yetimlerin korunması ve geliştirilmesi kapsamında sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü yardımlara Başkanlığımız katkı sağlamaktadır. •• Nijer’deki Devlet Yetimhanesine Malzeme Desteği •• Pakistanlı Yetim Öğrencilere Kitap Desteği •• Gürcistan’da Engelliler İstişare Toplantısı •• Uluslararası İstanbul Yaşlılık Girişimi, Nesiller Arası Dayanışma Kongresi •• Kırgızistan’da Yetimlere Kışlık Kıyafet Yardımı 100 2013 yılında 100’ü aşkın STK ile işbirliği yapılmış olup en çok yardım alan ülkeler ise Suriye, Somali, Nijer, Filistin ve Kırgızistan olmuştur. En Az Gelişmiş Ülkelere yönelik meslek edindirme, istihdam ve ekonomik sektörlerle ilgili projeler hayata geçirilmektedir. Kültürel İşbirliği Ortak kültür varlıklarının korunması ve geliştirilmesi ekseninde kalıcı bir işbirliğine katkı sağlamak, insanların barış içinde birlikte yaşama imkânlarını kolaylaştırmak ve teşvik etmek, Türk dili ve kültürünün yaygınlaştırılması üzerine çalışmalar yapmak amacıyla yürütülen projelere de Başkanlığımız katkı sağlamaktadır. •• IV. Uluslararası Halk Ozanları Buluşması •• Avrasya’da Türk Dili ve Tarihi Eğitimi Sempozyumu •• Sarı Saltuk Buluşmaları Üretim Sektörleri TİKA, açlık ve yoksulluğu önlemek ve sağlıklı bir ekonomiye katkıda bulunmak, insanlara temel geçim imkânları sağlamak ve geliştirmek, ticari ya da bireysel kar amaçlı olmayan kooperatif üretim süreçlerini desteklemek, girişimciliği teşvik etmek gibi bazı projelerde sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmaktadır. •• Somali Tarım Okulu Projesi •• Çad, Kamerun, Moritanya, Etyopya Girişimcilik Eğitim Programları •• Gambiya’da Küçükbaş Hayvancılığı Geliştirme Projesi •• Gambiya Balıkçılığı Geliştirme Projesi •• V. Uluslararası İktisatçılar Zirvesi 229 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ Diğer Sosyal Altyapılar ve Hizmetler Doğal afetler, savaş vb. acil ve geçici durumlardan kaynaklanan ya da bölgenin ekonomik, sosyal ve coğrafi yapısı nedeniyle süreklilik arz eden temel insani ihtiyaçları karşılama sorununun çözülebilmesi amacıyla kapasite oluşturulması, temel beslenme ve giyinme ihtiyacının karşılanması, insanların temiz içme suyuna erişiminin sağlanması TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ Başkanlığımız ile Emniyet Genel Müdürlüğü İşbirliğinde; 2007-2008 döneminde pilot ülke olarak seçilen Arnavutluk ve Kırgızistan ile başlayan Uluslararası Polis Eğitim İşbirliği Projesi 2008-2009 yıllarında Kazakistan, Türkmenistan, Moğolistan ve Filistin, 2010 yılında Bosna-Hersek, 2011 yılında Azerbaycan ve Özbekistan, 2012 yılında Makedonya ve Tunus, 2013 yılında Karadağ, Maldivler, Güney Sudan ve Libya’nın da dâhil edilmesiyle geniş bir coğrafyada başarılı bir şekilde devam etmektedir. Proje ile dost ve kardeş ülkelerin emniyet teşkilatı mensuplarına yönelik olarak; iki ülke teşkilatlarının sahip oldukları tecrübelerin karşılıklı olarak paylaşılması, suçla mücadelede ortak bilinç geliştirme ve iki ülke polis teşkilatlarının terminolojilerinde birlik sağlanması amacıyla hizmet içi ve uygulamalı eğitimler verilmektedir. Ayrıca, polislik uygulamalarındaki uluslararası standartların yaygınlaştırılması, bölgesel güvenlik sorunlarına eşgüdüm halinde mücadele anlayışının geliştirilmesi, Türkiye’nin güvenlik işbirliği içerisinde olduğu ülkelerdeki üst düzey polis yöneticilerinin ve uzmanlık gerektiren birimlerin Türk polislerince verilecek eğitimlerle güvenlik alanında yaşanan gelişmelerden haberdar edilerek Emniyet Teşkilatlarındaki gelişimlerin hızlandırılması amaçlanmaktadır. Faydalanan Ülke Arnavutluk Bosna-Hersek Filistin Karadağ Kazakistan Kırgızistan Libya 230 Etkinlik Konusu Liderlik-Yöneticilik Kursu Toplumsal Eylem ve Etkinliklerde Güvenlik Yönetimi Kursu Temel İstihbarat Kavramları ve Yaya Mobil Takip Kursu Masaüstü Yayıncılık ve Grafik Tasarım Kursu VİP Koruma ve Terörizme Karşı Önemli Tesisleri Koruma Kursu Seri Numara İncelemeleri Kursu Polis Eğiticilerin Eğitimi Kursu Yabancılar Temel Eğitimi Kursu Operasyonel Atış Teknikleri ve Taktik Müdahale Temel Eğitimi Kursu Rehine Müzakere Kursu Özel Harekât Kursu Dini İstismar Eden Terör Örgütleriyle Mücadele Kursu Terörle Mücadelede Radikalleşme Süreci ve Engellenmesi Kursu Kırgızistan Trafik Polis Müdürlüğü’nden gelen yetkililerin ziyareti Trafik Eğitimi Organize Suçlarla Mücadele İstihbarat Kursu Dini İstismar Eden Terör Örgütleriyle Mücadele Kursu Alkolmetre Cihazlarının Kullanımı ile Güvenli Sürüş Teknikleri Kursu Toplumsal Olaylara Müdahale Araçlarına İlişkin Eğitim Kursu Uyuşturucu Suç Soruşturmaları Kursu Temel Adli Balistik İnceleme Kursu Tarih 15-19 Nisan 2013 27-31 Mayıs 2013 Yer Arnavutluk Türkiye Eğitim Alan Kişi Sayısı 18 19 19-30 Ağustos 2013 Bosna-Hersek 20 13-17 Mayıs 2013 Filistin 14 19-28 Haziran 2013 Türkiye 20 6-11 Ekim 2013 16-27 Eylül 2013 3-9 Kasım 2013 17-30 Kasım 2013 Filistin Karadağ Karadağ Türkiye 14 16 15 18 16-28 Aralık 2013 13-31 Mayıs 2013 30 Eylül-4 Ekim 2013 Karadağ Kazakistan Kazakistan 16 27 16 4-9 Kasım 2013 Türkiye 12 18-20 Mart 2013 Türkiye 2 1-5 Nisan 2013 24-30 Haziran 2013 Türkiye Kırgızistan 5 19 30 Eylül-6 Ekim 2013 Türkiye 12 1-8 Aralık 2013 Türkiye 20 15-26 Eylül 2013 Libya 7 28 Ekim-11 Kasım 2013 3-17 Kasım 2013 Türkiye Türkiye 16 5 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSLARARASI POLİS İŞBİRLİĞİ PROJESİ Faydalanan Ülke Makedonya Maldivler Moğolistan Tunus Türkmenistan Kosova Tacikistan Tanzanya Haiti Fildişi Sahili Etkinlik Konusu İleri ve Güvenli Sürüş Teknikleri Kursu Suç Soruşturmaları Kursu Adli Balistik Temel Eğitimi Kursu Önemli Tesisleri Koruma Kursu Stratejik Yönetim ve Planlama Kursu Bilişim Suçları ile Mücadele Kursu Kriminal Laboratuvar Yönetim ve Akreditasyon Kursu İç Güvenlik İstihbaratı Kursu Temel İstihbarat Kavramları ve Yaya Mobil Takip Kursu Bina, Kara ve Hava Araçları Operasyonu Kursu Toplumsal Olaylara Müdahale Eğitimi Narkotik ve Psikotrop Maddelerle Mücadele Kursu Terörle Mücadele Harekât Eğitimi Kursu Bilişim Suçları Olay Yeri İnceleme Kursu İkili Askeri İşbirliği Ziyareti Toplumsal Olaylara Müdahale Araçları ile Müdahale Taktikleri Eğitimi Kursu Göz Yaşartıcı Gazlar ve Teçhizatları Kullanım Kursu Çevik Kuvvet Temel Eğitimi Kursu Çevik Kuvvet Temel Eğitimi Kursu Kara Para Aklama ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadele Kursu Gizli Laboratuvar ve Sentetik Uyuşturucular Kursu Yönetici Personel Eğitimi ve Güvenlik Yönetimi Kursu Pasaport Eğitimi Kursu (I) Pasaport Eğitimi Kursu (II) Suç Süreçleri ve Ülkelerarası Sınır Tehditleri Kursu Organize Suçlarla Mücadele Kursu Olay Yeri İnceleme Kursu Kriminalistik ve Adli Laboratuvar Teknikleri Kursu Polis Liderliği Semineri İç Güvenlik İstihbaratı Eğiticilerin Eğitimi Kursu Tarih 6-8 Kasım 2013 2-6 Aralık 2013 9-13 Aralık 2013 6-13 Aralık 2013 1-7 Eylül 2013 6-19 Ocak 2013 3-16 Şubat 2013 Yer Türkiye Türkiye Türkiye Maldivler Moğolistan Türkiye Türkiye Eğitim Alan Kişi Sayısı 16 10 2 22 20 14 4 4-15 Şubat 2013 4-15 Mart 2013 Türkiye Tunus 12 20 3-16 Mart 2013 Türkiye 14 8-14 Nisan 2013 24-30 Mart 2013 Tunus Türkiye 20 14 14 Nisan-4 Mayıs 2013 5-18 Mayıs 2013 16-21 Haziran 2013 16-27 Eylül 2013 Türkiye Türkiye Tunus Tunus 14 10 2 35 25-29 Kasım 2013 Türkiye 20 8-21 Aralık 2013 17-28 Haziran 2013 30 Eylül-4 Ekim 2013 Tunus Türkmenistan Türkiye 40 47 10 15-21 Aralık 2013 Türkiye 10 20-27 Ocak 2013 Türkiye 16 20-26 Mayıs 2013 9-13 Eylül 2013 13-24 Mayıs 2013 Türkiye Türkiye Tacikistan 12 12 35 12-24 Haziran 2013 Tacikistan 21 Haziran-12 Temmuz 2013 Tanzanya 17 Eylül-11 Ekim 2013 Türkiye 22 21 14 23 Eylül-4 Ekim 2013 9-20 Eylül 2013 8 11 Türkiye Türkiye Uluslararası Polis İşbirliği Kapsamında Yürütülen Muhtelif Projeler Başkanlığımız ile Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı işbirliğinde yürütülen Uluslararası Lisansüstü Eğitim Projesi kapsamında, Polis Akademisi Başkanlığı’nda yüksek lisans yapan, Filistin (2), Makedonya (2), Bosna-Hersek (1), Sudan (2), Afganistan (1), Kazakistan (1) ve Kosova (1) uyruklu toplam 10 öğrenciye 2013 yılında Başkanlığımızca burs desteği verilmiştir. Türk Cumhuriyetleri, Türk Kültürü ile Akraba Devlet ve Toplulukları Emniyet Teşkilatları personeli arasında teknolojik ortak paylaşımın sağlanarak insanlığı tehdit eden her türlü suça karşı etkin ve hızlı kolluk hizmetinin sağlanması amacıyla 27 bölge ülkesinden üst düzey temsilcilerin katılımıyla 13-17 Kasım 2013 tarihleri arasında Türkiye’de düzenlenen Uluslararası Özel Harekât Çalıştayı Başkanlığımızca desteklenmiştir. 231 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ 17-18 Nisan 2013 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen Gine-Türkiye Karma Ekonomik Komisyonu II. Toplantısına katılım amacıyla ülkemize gelen Gine Uluslararası İşbirliği Bakanı Koutoub Moustafa Sano’nun başkanlık ettiği Gine heyeti, Başkanlığımıza gerçekleştirdikleri resmi ziyarette, Gine Emniyet Teşkilatına malzeme temin edilmesi ve Gine Polis Teşkilatı’na eğitim verilmesini talep etmiştir. Bu kapsamda, Emniyet Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde Gine Cumhuriyeti Emniyet Genel Müdürlüğü için 700 adet güvenlik malzemesi temin edilmiş ve Gine Polis Teşkilatı’na 9-20 Aralık 2013 tarihleri arasında eğitim verilmiştir. Anılan faaliyetlerle yakın tarihte demokratik seçimlerle iktidara gelen Gine Hükümeti’nin ülkede tesis ettiği sosyal barış ve istikrarın devam ettirilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ MUHTELİF SEKTÖRLERDE İŞBİRLİĞİ PROJELERİ SAĞLIK SEKTÖRÜ XII. Uluslararası Lösemili Çocuklar Haftası Onlar Bizim Gerçek Kahramanlarımız teması ile LÖSEV tarafından 25-31 Mayıs 2013 tarihleri arasında Türkiye’nin farklı şehirlerinde düzenlenen etkinliklere 6 ülkeden 12 çocuğun katılımı sağlanmıştır. V. Üroonkoloji Kış Kongresi Üroonkoloji alanında güncel gelişmelerin tartışılması ve paylaşımların gerçekleştirilmesi, Türk ve Balkan ülkelerinden bilim adamları arasında bilimsel ve sosyal yeni işbirliği alanları inşa edilmesi amacı ile Avrasya Üroonkoloji Derneği çatısı altında, 30 Ocak-3 Şubat 2013 tarihleri arasında düzenlenen kongreye 40 doktorun katılımına destek verilmiştir. Uluslararası Temel Nöroşirürji Kursu Türk Nöroşirürji Derneği tarafından 15-19 Mart 2013 tarihleri arasında Antalya’da gerçekleştirilen International Basic Neurosurgery Course temalı eğitim programına Afrika ve Balkan ülkelerinden katılan 11 akademisyene destek verilmiştir. Dünya Sağlık ve III. Yaş Turizmi Kongresi 19-23 Nisan 2013 tarihleri arasında İzmir Sağlık Turizmi Derneği tarafından İzmir’de gerçekleştirilen kongreye Afrika, Orta Asya ve Doğu Avrupa’dan toplam 17 kişinin katılımı sağlanmıştır. Uluslararası Avrupa Eczacılık Fakülteleri Birliği Kongresi Avrupa Eczacılık Fakülteleri Birliği tarafından her yıl düzenlenmekte olan yıllık olağan kongre, 16-18 Mayıs 2013 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde gerçekleştirilerek Özbekistan, Kazakistan ve Karadağ’dan gelen katılımcılar desteklenmiştir. V. Avrasya Tıp Günleri Sempozyumu Başkanlığımızın görev alanına giren ülkelerle sağlık alanında yürütülen işbirliği programını değerlendirmek, ülkemizde bu alanda kaydedilen gelişmeleri aktarmak ve özel sektör ile söz konusu ülke katılımcıları arasında işbirliğine katkı sağlamak amacıyla, 30 Mayıs-1 Haziran 2013 tarihleri arasında Bayındır Hastanelerinin de katkılarıyla Avrasya Tıp Günleri Sempozyumu düzenlenmiştir. Sempozyuma 15 ülkeden 70 kişi katılmıştır. I. Uluslararası Sağlık Mezunları Kurultayı Tüm Sanayiciler ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) tarafından 14-16 Haziran 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen kurultaya Başkanlığımız desteğiyle Afrika, Orta Asya ve Kafkasya’dan 73 katılımcı ülkemize gelmiştir. I. Uluslararası Üroanatomi Kongresi Uluslararası Genç Ürologlar Derneği, Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği, Avrupa Klinik Anatomi Derneği ve Ege ve Hacettepe Üniversiteleri işbirliğinde 14-16 Haziran 2013 tarihleri arasında İzmir’de düzenlenen kongreye Orta Doğu, Kafkasya ve Kuzey Afrika’dan gelen 24 katılımcı desteklenmiştir. VI. Uluslararası Onkoloji Günleri Gençlerin ve sivil toplum kuruluşlarının kanserle mücadelede aktif rol almasını sağlamak, Türkiye’den sivil toplum kuruluşlarının kanserle mücadele alanındaki uluslararası ilişkilerinin geliştirilmesini kolaylaştırmak ve tecrübe paylaşımında bulunmak amacıyla; Başbakanlık Tanıtma Fonu’nun katkılarıyla Genç Birikim Derneği tarafından 24-30 Mayıs 2013 tarihleri arasında Muş’ta düzenlenen etkinliğe Makedonya ve Mısır’dan 3 kişinin katılımı desteklenmiştir. IV. Uluslararası Hematoloji Kongresi 9-14 Ekim 2013 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen kongreye Azerbaycan, Kosova, Kırgızistan, Moldova, Bosna-Hersek ve Kenya’dan toplam 35 sağlık personelinin katılımı desteklenmiştir. 232 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ III. Komşu Ülkeler Diş Hekimleri Birlikleri İşbirliği Platformu Toplantısı Komşu Ülkeler Diş Hekimleri Birlikleri İşbirliği Platformu’nun (KÜDBİP) 3. toplantısı 28-31 Ağustos 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenmiştir. 15 ülkenin katılımıyla gerçekleşen toplantıya 7 diş hekiminin katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir. VIII. Ulusal Aferez Kongresi Türk Aferez Derneği tarafından 5-8 Eylül 2013 tarihleri arasında KKTC’de düzenlenen kongreye; aferez, hematoloji, kemik iliği nakli ve kök hücre ile ilgilenen Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan ve Özbekistan’dan 19 katılımcıya destek verilmiştir. XX. Avrupa Ürogenital Radyoloji Sempozyumu Avrupa Ürogenital Radyoloji Derneği tarafından 19-22 Eylül 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen sempozyum ve kurslara Kazakistan, Makedonya ve Ürdün’den 21 bilim adamının katılımına destek verilmiştir. XXV. İleri Uygulamalı Laparoskopi Kursu Almanya ve Romanya’da temel ve ileri laparoskopi alanında çalışan bilim adamları ile Türkolap Eğitim Araştırma Grubu tarafından 2-6 Ekim 2013 tarihleri arasında düzenlenen kursa Azerbaycan ve Kosova’dan 18 üroloji uzmanının katılımı sağlanmıştır. XX. Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Kongresi Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği tarafından 2-6 Kasım 2013 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen kongreye 3 Azerbaycanlı doktorun katılımı sağlanmıştır. VI. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi Türkiye Sağlık Turizmi Derneği tarafından 22-25 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen kongreye Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Özbekistan ve Ukrayna’dan 23 doktorun katılımı sağlanmıştır. KÜLTÜREL İŞBIRLIĞI V. Uluslararası Barış Ekmeği Festivali Başkanlığımız ve İstanbul Esenler Belediyesi işbirliğinde gerçekleşen etkinliğe Filistin, Libya, Mısır, Tunus ve Yemen olmak üzere 5 ülkeden 63 öğrencinin katılımı sağlanmıştır. XXI. Uluslararası Hazar Şiir Akşamları 1992 yılından beri düzenlenen etkinlik 2013 yılında Başkanlığımız, Elazığ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Elazığ Eğitim, Kültür, Sanat, Araştırma, Tanıtma ve Hizmet Vakfı (ELESKAV) işbirliğinde 20-23 Haziran 2013 tarihleri arasında Elazığ’da gerçekleştirilmiştir. 9 ülkeden 14 şair, yazar ve bilim adamının katılımı desteklenmiştir. TÜRKSOY Ressamlar Buluşması Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın (TÜRKSOY) geleneksel etkinlikleri arasında yer alan ve 1-15 Temmuz 2013 tarihleri arasında Eskişehir’de düzenlenen etkinliğe 10 ülke ve 6 Türk topluluğundan 18 sanatçının katılımı sağlanmıştır. V. Irak Türkmen Basın Konseyi Kurultayı Türkmen Basın Konseyi Derneği tarafından 18-19 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen kurultaya; Orta Doğu, Avrupa ve Amerika’dan 130 kişinin katılımı desteklenmiştir. Uluslararası Folklor Festivali 10 Temmuz 2013 tarihinde Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da düzenlenen festivale Anadolu Gençlik Eğitim Merkezi Gençlik Spor Kulübü Halk Oyunları Derneği (AGEM) folklor ekibinin katılımı desteklenmiştir. IV. Uluslararası Tulum ve Müzik Festivali Vira Kültür, Sanat, Gençlik ve Spor Derneği tarafından 2-6 Temmuz 2013 tarihleri arasında, Rize ve Artvin illerinde düzenlenen festivale Ukrayna’dan katılan heyet Başkanlığımızca desteklenmiştir. Hacı Bektaş Veli Kültür Derneği tarafından Aşık Veysel anısına 22-23 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenen buluşma için Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kosova, Moldova, Özbekistan ve Ukrayna’dan gelen 10 katılımcıya Başkanlığımızca destek verilmiştir. 233 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ IV. Uluslararası Halk Ozanları Hacıbektaş Buluşması TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ Atilla Kurultayı Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği (UKİD) tarafından 9-12 Ağustos 2013 tarihleri arasında Macaristan’da gerçekleştirilen kurultaya Avrupa ülkelerinden 20 kişinin katılımına destek verilmiştir. XVI. Uluslararası Altın Saz Ödüllü Karacaoğlan Aşıklar Festivali Osmaniye Düziçililer Derneği tarafından 27-28 Eylül 2013 tarihleri arasında Osmaniye’de düzenlenen festivale Azerbaycan’dan 2 kişinin katılımı sağlanmıştır. Uluslararası Folklor Şöleni (Çveneburebi Festivali) İnegöl Kafkas Folklor ve Kültür Derneği tarafından 28-30 Haziran 2013 tarihleri arasında Gürcistan’da gerçekleştirilen festival Başkanlığımızca desteklenmiştir. EĞITIM PROGRAMLARI VE SEMINERLER TÜRK-MEK Uluslararası Mesleki ve Teknik Eğitim Programı Başkanlığımız, İstanbul Ticaret Odası ve Mavi Ay Derneği işbirliğinde gerçekleştirilen program kapsamında 2013 yılı Ocak-Nisan ayları arasında düzenlenecek olan 4, 5 ve 6. etap kurslar için Balkanlardan 15, Afrika’dan ise 26 katılımcıya destek verilmiştir. Endüstriyel Otomasyon Teknolojilerinin Yaygınlaştırılması Eğitimi JICA, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Başkanlığımız tarafından ortaklaşa düzenlenen proje kapsamında 2013 yılında Kazakistan’dan 12, Pakistan’dan ise 20 kişinin eğitim alması sağlanmıştır. Uluslararası Genç Diplomatlar Eğitim Programı Dışişleri Bakanlığı ile işbirliğinde gerçekleştirilen eğitim programına 65 ülkeden gelen 66 katılımcı desteklenmiştir. VI. Türk Dünyası Eğitim Programı Ekonomi Bakanlığı ile işbirliğinde Türk Cumhuriyetleri Eğitim Programının altıncısı bu yıl 2-16 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenmiştir. Söz konusu programa Azerbaycan, Irak, Kazakistan, Kosova, Kırgızistan, Makedonya, Moldova, Özbekistan ve Türkmenistan’dan ekonomi ve dış ticaret alanlarında çalışan 25 bürokrat ve akademisyen iştirak etmiştir. OMEG Geleceğin Ahileri Girişimcilik Eğitim Projesi Ostim Ahi Evran Mesleki Eğitimi Geliştirme, Girişimci Yetiştirme ve Toplumsal Kalkınmayı Destekleme Derneği (OMEG) tarafından ülkemizde gerçekleştirilen eğitim programına Fas'tan 16, Moritanya'dan 20, Çad'dan 2 kişinin katılımı sağlanmış; ayrıca, Etyopya’da düzenlenen eğitim için ülkemizden 1 uzmanın Etyopya’da görevlendirilmesi ve Çadlı işadamlarına yönelik ülkemizde düzenlenen programa 15 kişinin katılımı desteklenmiştir. Aday Ticaret Müşavirleri Eğitimi Balkan ülkelerinden Türkiye'ye ticaret müşaviri olarak atanması muhtemel kişilere Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından 3-10 Kasım 2013 tarihleri arasında düzenlenen eğitim programına Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Makedonya, Sırbistan ve Bulgaristan gibi ülkelerden toplam 25 kişinin katılımı sağlanmıştır. TÜBİTAK-TÜSSİDE-TİKA Liderlik Okulu Orta Asya, Balkan ve Orta Doğu ülkelerinde kamuda çalışan orta ve üst düzey yöneticilere, Türkiye'de liderlik alanında var olan tecrübe ve bilgi aktarımı amacıyla düzenlenen eğitim programının ikincisi, Kosova kamu kurum ve kuruluşları ile STK ve basın temsilcileri için gerçekleştirilmiştir. Programa 72 kişi katılmıştır. ITAP Uluslararası Bilim Olimpiyatları Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında, Kuramsal ve Uygulamalı Fizik Araştırma Enstitüsü (ITAP) tarafından Eskişehir’de gerçekleştirilen olimpiyatlara; Afganistan, Beyaz Rusya, Gürcistan ve Moldova’dan 24 öğrenci ile 8 öğretmenin katılımı sağlanmıştır. 234 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ MUHTELIF KONULARDA TOPLANTI VE ETKINLIKLER Türkiye’nin Doğu Afrika İlişkilerinin Dünü, Bugünü ve Geleceği Konferansı Ankara Düşünce ve Araştırma Merkezi (ADAM) tarafından 20-27 Ocak 2013 tarihleri arasında Tanzanya’da gerçekleştirilen konferansa 15 temsilcinin katılımı desteklenmiştir. Türkiye-Afrika İlişkileri: Ortak Kader, Ortak Gelecek Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü, TOBB ETÜ, Uluslararası Orta Doğu Barış Araştırmaları Merkezi (IMPR) ile işbirliğinde 7 Şubat 2013 tarihinde düzenlenen panele Afrika ülkelerinden katılan 12 kişi desteklenmiştir. Sarı Saltuk Gazi’yi Anma ve Saltukname’yi Tanıtım Toplantısı Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği ile işbirliğinde Sarı Saltuk Gazi'nin Balkanlara Gidişinin 750. yılı münasebetiyle 14 Nisan 2013 tarihinde İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen toplantıya Orta Asya ve Balkanlardan 30 kişinin katılımı desteklenmiştir. II. Uluslararası Sarı Saltuk Buluşması Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği tarafından 6-12 Eylül 2013 tarihleri arasında Romanya ve Arnavutluk'ta düzenlenen buluşmalara Balkanlar ve Doğu Avrupa’dan 50 kişinin katılımı sağlanmıştır. Uluslararası İpekyolu Kongresi ADAM Derneği’nin 10. ADAM Konferansı etkinliği kapsamında 27-29 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlediği kongreye Balkan ülkelerinden 35 kişinin katılımı desteklenmiştir. Uluslararası Emek Buluşması Hak-İş ve Hizmet-İş Sendikası ile işbirliğinde 20-27 Ocak 2013 tarihleri arasında Su, Sanitasyon ve HIV temasıyla düzenlenen sosyal zirveye 27 farklı ülkeden yaklaşık 74 kişinin katılımı sağlanmıştır. Avrupa Özel Hukukunun Uyumlaştırılması Kongresi 28 Şubat-1 Mart 2013 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen kongreye Balkanlar ve Doğu Avrupa ülkelerinden 17 kişinin katılımı desteklenmiştir. XXI. Yüzyılda Kamu Yönetiminin Yeniden Düşünülmesi Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE), Fırat Üniversitesi ve Elazığ Valiliği işbirliğiyle Kamu Çalışanlarının İlişkiler, İletişim ve İşbirliği Alanlarında Kapasitelerinin Geliştirilmesi temasıyla 12-14 Haziran 2013 tarihleri arasında Elazığ’da düzenlenen konferansa Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’dan gelen 11 katılımcıya destek verilmiştir. Bölgelerarası Standardizasyon Birliği’nin (BASB) Olağan Genel Kurul Toplantısı Türk Standartları Enstitüsü’nün öncülüğünde 1991 yılında Ankara’da kurulmuş olan ve halen 21 üyesi bulunan birliğin Olağan Genel Kurul Toplantısı 6-10 Mayıs 2013 tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirilmiştir. Tam üye statüsüne sahip olan Kırgızistan'dan 2, Gürcistan ve Tacikistan'dan ise birer yetkilinin toplantıya katılımı sağlanmıştır. V. Uluslararası Posta Sempozyumu PTT Genel Müdürlüğü tarafından bölge ülkelerinin posta idareleri arasında görüş alışverişi yapılması ve muhtemel işbirliği fırsatlarının geliştirilmesine imkân sağlamak amacıyla her yıl düzenlenen sempozyumun beşincisi, 10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında Antalya’da gerçekleştirilmiştir. Bu yıl “Posta Sektöründe Serbestleşmenin Ürün/Hizmet Çeşitliliğine Etkileri” temasıyla düzenlenen sempozyuma Arnavutluk, Burkina Faso, Filistin, Gambiya, Kamerun, Mali, Sudan ve Yemen'den iştirak eden katılımcılara destek verilmiştir. IX. Nanobilim ve Nanoteknoloji Konferansı Avrasya İpek Yolu Üniversiteler Birliği Bilim ve Teknoloji Forumu çerçevesinde 24-28 Haziran 2013 tarihleri arasında Erzurum'da düzenlenen IX. Nanobilim-Nanoteknoloji Konferansına Başkanlığımızca destek verilmiştir. Yoksulluğa Yenilikçi Çözümler Çalıştayı İslam Kalkınma Bankası ve SESRIC işbirliğinde 26-28 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenen çalıştaya Afganistan, Bangladeş, Cibuti, Moritanya, Nijer, Somali, Tacikistan ve Togo’dan 8 kişinin katılımına destek verilmiştir. Kırık Gönüllere Kırk Gönüllü Projesi VI. Uluslararası Anadolu İnanç Önderleri Toplantısı Cem Vakfı tarafından 1-3 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenen toplantıya Orta Asya ve Balkan ülkelerinden 63 kişinin katılımı Başkanlığımızca desteklenmiştir. 235 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ Uluslararası Genç Derneği’nin 2013 yılı Temmuz-Ağustos aylarında gerçekleştirdiği eğitim projesi çerçevesinde Tanzanya, Uganda, Gana ve Burkina Faso’ya giden gönüllülere Başkanlığımızca destek verilmiştir. TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ Terörle Mücadelede Özgürlük ve Güvenlik Dengesi Sempozyumu Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı ile Uluslararası Hukuk ve Adalet Vakfı işbirliğinde, 30 Ekim-1 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen Terörle Mücadelede Özgürlük ve Güvenlik Dengesi Sempozyumuna 12 ülkeden 20 katılımcıya destek verilmiştir. VIII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ile İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından 30 Eylül-4 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen kongreye Bosna-Hersek, Kazakistan, Moğolistan, Mısır ve Özbekistan’dan iştirak eden 19 katılımcı Başkanlığımızca desteklenmiştir. Hazar'dan Karadeniz'e Stratejik Bakış Sempozyumu Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği (EkoAvrasya) ve Marmara Üniversitesi tarafından 2-3 Aralık 2013 tarihlerinde ortaklaşa düzenlenen uluslararası sempozyuma Azerbaycan ve Kazakistan’dan katılan 10 kişi desteklenmiştir. X. Uluslararası Gençlik Buluşması İslam Dünyası Sivil Toplum Kuruluşları Birliği’nin yılda iki kez düzenlediği Uluslararası Gençlik Buluşmalarının onuncusu 20-26 Eylül 2013 tarihleri arasında Arnavutluk’un başkenti Tiran’da gerçekleştirilmiştir. Orta Doğu, Güney Asya, Avrupa, Afrika, Amerika ve Orta Asya bölgelerinde sivil toplum kuruluşlarında aktif olarak görev alan 38 genç temsilcinin söz konusu etkinliğe katılımı desteklenmiştir. III. ISA Konferansı Başkanlığımız desteğiyle 12-17 Mayıs 2013 tarihleri arasında üçüncüsü düzenlen konferans, dünya çapında önemli bir platform olan Uluslararası Sosyoloji Derneği’nin (ISA) bir etkinliği olarak, ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nün ev sahipliğinde, Türk Sosyal Bilimler Deneği ve Sosyoloji Derneği’nin işbirliğiyle ilk defa Türkiye’de gerçekleştirilmiştir. İnsani Diplomasi Konferansı Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Ankara Siyasal ve Ekonomik Araştırmalar Merkezi (ASEM) ile işbirliğinde İstanbul Şehir Üniversitesi ev sahipliğinde 5-7 Aralık 2013 tarihleri arasında “Teori ve Sahadan Perspektifler” temasıyla düzenlenen konferansa katılan 14 kişi Başkanlığımızca desteklenmiştir. VII. Asya Uygulamalı Süperiletkenlik ve Kriyojenik Konferansı Ankara Üniversitesi Ulusal Süperiletkenlik Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından 22-25 Ekim 2013 tarihleri arasında Nevşehir'de düzenlenen konferansa Başkanlığımızca Pakistan’dan 8 kişinin katılımına destek verilmiştir. Türkiye Beyazay Derneği Batum Buluşması Türkiye Beyazay Derneği’nin 10-13 Ocak 2013 tarihleri arasında Gürcistan'ın Batum şehrinde engelli bireylerle ilgili olarak düzenlediği toplantı Başkanlığımızca desteklenmiştir. Arap-Türk Sosyal Bilimler Kongresi Stratejik Düşünce Enstitüsü tarafından 2-4 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen kongreye Orta Doğu ülkelerinden 33 kişinin, Afrika ülkelerinden ise 31 kişinin katılımı sağlanmıştır. V. Gelecekle İletişim Çalıştayı Başkanlığımız ile Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü işbirliğinde, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 16-18 Mayıs 2013 tarihleri arasında Edirne’de çalıştay düzenlenmiştir. İşbirliği imkanlarının araştırıldığı ve sayısal yayıncılıkla ilgili çalışmaların ele alındığı çalıştaya 19 ülkeden 50 kişinin katılımı sağlanmıştır. TÜRKSAV 17. Türk Dünyasına Hizmet Ödülleri Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı (TÜRKSAV) tarafından 17 Mayıs 2013 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen ödül törenine 18 kişinin katılımına Başkanlığımızca destek verilmiştir. Avrasya’da Türk Dili ve Tarihi Eğitimi Uluslararası Sempozyumu Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından 15-17 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenen sempozyuma Orta Asya ülkelerinden 18 kişinin katılımı sağlanmıştır. Uluslararası Ekonomi ve Hukuk Sempozyumu Konya Mevlana Üniversitesi tarafından Orta Asya Ülkelerinde Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar temasıyla 13-14 Haziran 2013 tarihleri arasında düzenlenen sempozyuma Azerbaycan’dan 4 kişinin katılımı desteklenmiştir. Doğunun Batısı Batının Doğusu Uluslararası Balkanlar Konferansı Yalova, Balıkesir, Prizren, Tirana ve Korça Üniversitelerinin ortaklaşa düzenlediği konferans 5-8 Haziran 2013 tarihleri arasında Kosova’nın Prizren şehrinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu konferansa 29 kişinin katılımı sağlanmıştır. 236 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSAL KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ Uluslararası Yerel Yönetimler Sempozyumu Muhtarlar Konfederasyonu tarafından 25 Eylül 2013 tarihinde Bosna-Hersek’te kamu yöneticileri, üniversite öğretim üyeleri ve uzman bilim adamlarının katılımıyla düzenlenen panele 22 kişinin katılımı sağlanmıştır. Balkan Romanları İstanbul Buluşması UKİD tarafından 3-5 Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen toplantı Başkanlığımızca desteklenmiştir. Balkan Romanları Edirne Buluşması UKİD tarafından 4-6 Ekim 2013 tarihleri arasında Balkan Romanları Birliği’nin tüzük, iç tüzük ve yıllık program çalışmaları için Edirne’de 3 günlük bir çalıştay düzenlenmiştir. Söz konusu organizasyon Başkanlığımızca desteklenmiştir. Esnaf Bayramı Ahilik Kutlamaları Esnaf ve Sanatkarlar Derneği tarafından her yıl yapılan geleneksel Ahilik kutlamaları, bu yıl Ekim ayında Makedonya’nın başkenti Üsküp’te gerçekleştirilmiştir. Kutlama kapsamında gerçekleştirilen “Balkanlarda Sosyal Barışın İnşasında Ahilik’in Rolü” konulu sempozyuma destek verilmiştir. Uluslararası İstanbul Yaşlılık Girişimi Merkezi Kanada’da bulunan Uluslararası Yaşlılık Federasyonu ve Türkiye Yaşlılık Konseyi Derneği tarafından 4-6 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul’da Nesiller Arası Dayanışma temasıyla düzenlenen kongreye Orta Asya ülkelerinden 18 kişinin katılımı sağlanmıştır. VII. Uluslararası Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Kongresi Samsun Mübadele Derneği tarafından 5-7 Ekim 2013 tarihleri arasında Samsun’da düzenlenen kongreye Balkan ülkelerinden 8 kişinin katılımı sağlanmıştır. V. Uluslararası İktisatçılar Zirvesi İstanbul İktisatçılar Derneği ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi tarafından 31 Ekim-1 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul'da Küresel ve Bölgesel Değişim Sürecinde Yeni Türkiye’nin Ekonomik Vizyonu temasıyla düzenlenen zirveye katılmak üzere Pakistan'dan gelen 2 kişiye destek verilmiştir. Atatürk, Maneviyat ve İnsan Hakları Paneli Batı Trakya Kadın Platformu tarafından 11 Kasım 2013 tarihinde Yunanistan’ın İskeçe şehrinde düzenlenen panele Başkanlığımızca destek verilmiştir. II. Uluslararası Yüksek Mahkemeler Zirvesi Yargıtay Başkanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye Ofisi ortaklığında 20-22 Kasım 2013 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen zirveye Azerbaycan, Gürcistan, Hindistan, Nepal, Pakistan, Tacikistan ve Türkmenistan’dan 16 kişinin katılımı desteklenmiştir. Yaşayan Somali Sergisi Fatih İnsan, Çevre, Sosyal ve Kültürel Yardımlaşma Derneği tarafından Somali halkının içinde bulunduğu, özellikle Somalili çocukların eğitim sorunlarının anlaşılmasını sağlamak amacıyla 2 Ağustos 2013 tarihinde düzenlenen sergiye Somali’den 18 çocuk ülkemizde misafir edilmiştir. İstanbul Televizyon Forumu ve Fuarı Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği’nin, 20-22 Haziran 2013 tarihleri arasında yayıncılık endüstrisi ile ilgili kurum ve kuruluşları arasında işbirliği ve iletişim kanallarını geliştirmek amacıyla İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlediği forum ve fuara Avrupa’dan 20 kişinin katılımı desteklenmiştir. XIII. Uluslararası Sera, Tarım Ekipmanları ve Teknolojileri Fuarı Growtech Avrasya Fuarı kapsamında 4-7 Aralık 2013 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen fuara Irak Türkmen Ziraat Mühendisleri Derneğinden 3 uzmanın katılımı sağlamışlardır. ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ 237 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KURULUŞLARI İLE İŞBİRLİĞİ BIRLEŞMIŞ MILLETLER KALKINMA PROGRAMI (UNDP) ILE İŞBIRLIĞI Güney-Güney İşbirliği Projesi Başkanlığımız bünyesinde Türk Uzman Bilgi Bankası kurulmuştur. Uzman Bilgi Bankası ile belli konularda uzmanlaşmış kamu personelinin tespit edilerek Başkanlığımızın yurtdışında yürüttüğü veya koordine ettiği projelerde görevlendirilmeleri ve başta UNDP olmak üzere Birleşmiş Milletlere bağlı kuruluşlarda görev almaları amaçlanmıştır. Güney-Güney İşbirliği Projesi kapsamında Başkanlığımız bünyesinde oluşturulan Kalkınma Yardımları Strateji Belgesi Hazırlama Komisyonuna uzman desteği yanında danışman görevlendirmesi yoluyla katkıda bulunulmuştur. Bununla birlikte, diğer donörler ile koordinasyon ve uyumu sağlamak amacıyla Paris Beyannamesi Uygulama Planı doğrultusunda seçilen 3 pilot ülkeye (Bosna Hersek, Tacikistan, Senegal) yönelik strateji belgesi hazırlanması çalışmalarına başlanılmıştır. İstanbul UNDP Uluslararası Özel Sektör ve Kalkınma Merkezi Başkanlığımız ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) arasında imzalanan 2 Mart 2011 tarihli Uygulama Protokolü kapsamında faaliyetlerine başlayan Uluslararası Özel Sektör ve Kalkınma Merkezi aracılığıyla özel sektörün kalkınma işbirliği faaliyetlerine katılımının artırılması hedeflenmektedir. Merkezin yer tahsisi gerçekleştirilerek Başkanlığımızdan 3 uzman merkezde çalışmak üzere görevlendirilmiştir. UNDP İşbirliği İle Geliştirilen Büyüyen Kapsayıcı Piyasalar İnisiyatifi Başkanlığımız ile UNDP Bratislava Merkezi tarafından 2009 yılında uygulanmaya başlayan Güney Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleri Büyüyen Pazar İnisiyatifi ile Bosna Hersek, Kosova, Kazakistan ve Özbekistan’da iş modelleri geliştirilmesi ve somut kapsayıcı piyasalara yönelik yatırım projelerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. BIRLEŞMIŞ MILLETLER SINAI KALKINMA TEŞKILATI (UNIDO) ILE İŞBIRLIĞI Diğer Partner Kuruluşlar TÜBİTAK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı (BUTAL) 238 Etkinlik Laboratuvar Akreditasyonu, Sürdürülebilir Üretim ve Geri Dönüşüm Teknolojileri Uluslararası Çalıştayı Tarih 28 Mayıs- 7 Haziran 2013 III. Uluslararası Kritik ve Sürdürülebilir Teknolojiler için Temiz Oda–Yenilenebilir Enerji Çalıştayı 24 Haziran-6 Temmuz 2013 UNIDO Test Laboratuvarlarının Akreditasyonu Konulu Uluslararası Çalıştay 2-13 Aralık 2013 Yaş Meyvenin İşlenmesinde Fizibilite, İmalat Ve Kalite Kontrolü Çalıştay ve Eğitim Programı 17-21 Haziran 2013 Faydalanıcı Ülkeler Etiyopya, Bangladeş, Endonezya, Lesoto, Malavi, Nijerya, Sri Lanka, Tunus, Uganda, Zimbabve Arnavutluk, Azerbaycan, Mısır, Etiyopya, Gürcistan, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Libya, Makedonya, Pakistan, Sudan, Türkmenistan, Ukrayna, Özbekistan, Yemen, Ürdün Etiyopya, Endonezya, Irak, Myanmar, Namibya, Sierra Leone, Sri Lanka, Uganda, Sudan, Zambiya Bosna-Hersek, Etiyopya, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Moldova, Nijer, Ukrayna, Tacikistan, Yemen Katılımcı Sayısı 10 30 10 12 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ BIRLEŞMIŞ MILLETLER GIDA VE TARIM TEŞKILATI (FAO) ILE İŞBIRLIĞI Orta Asya ve Kafkaslar Bölgesel Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Komisyonu (CACFish) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi işbirliğinde Orta Asya ve Kafkas Ülkeleri arasında su ürünleri alanında mevcut deneyimlerin paylaşımı ve doğal su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımına yönelik ortak bir mekanizma kurulmasına ilişkin yürütülen çalışmalar sonunda Orta Asya ve Kafkaslar Bölgesel Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği Komisyonu (CACFish) kurulmuştur. 15-17 Nisan 2013 tarihlerinde Tacikistan’da gerçekleştirilen Komisyonun ikinci oturumu için Başkanlığımızca destek verilmiştir. FAO ile Mutabakat Zaptı İmzalanmasına Yönelik Görüşmeler Başkanlığımız ile FAO arasındaki işbirliği çerçevesini belirlemek ve geleceğe yönelik iki kuruluşun birlikte gerçekleştireceği faaliyetlere zemin hazırlamak üzere mutabakat zaptı imzalanması ve FAO ile işbirliği bağlamında gerekli somut adımların atılabilmesi maksadıyla Roma’daki FAO Merkezine 19-23 Mayıs 2013 tarihlerinde bir ziyaret gerçekleştirilmiştir. FAO Gıda Güvenliği Eğitimi Başkanlığımız ile FAO arasında 21 Mayıs 2013 tarihinde İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma çerçevesinde Başkanlığımız, FAO, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile ODTÜ işbirliğinde Gıda Güvenliği temalı bir eğitim programı düzenlenmiştir. 18 Kasım-7 Aralık 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen eğitime Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan ve Özbekistan’dan 15 kişi katılmıştır. Orta Asya ve Kafkaslarda Dağlık Havzaların Sürdürülebilir Yönetimi için Kapasite Geliştirme Projesi FAO/Türkiye Ortaklık Programı kapsamında, Başkanlığımız ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı işbirliğinde yürütülen Orta Asya ve Kafkaslarda Dağlık Havzaların Sürdürülebilir Yönetimi için Kapasite Geliştirme Projesi çerçevesinde 27 Mayıs-2 Haziran 2013 tarihleri arasında eğitim programı düzenlenmiştir. Mersin, Adana ve Maraş’ta gerçekleştirilen eğitimlere Kırgızistan, Azerbaycan, Özbekistan ve Tacikistan’dan 32 kişi katılmıştır. Kurak Alanlarda Çölleşme ile Mücadele Teknikleri Çalıştayı BM Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi sekretaryası tarafından desteklenen ve Başkanlığımız ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı işbirliğinde yürütülen proje kapsamında çölleşmeden etkilenen Orta Asya, Balkanlar ve Afrika ülkelerinin teknik kapasitelerinin arttırılması amacıyla “Kurak Alanlarda Çölleşme İle Mücadele Teknikleri” konulu bir eğitim düzenlenmiştir. 12-17 Haziran 2013 tarihleri arasında, Mersin ve Konya illerinde gerçekleştirilen eğitim programına söz konusu bölgelerden 41 kişinin katılımı sağlanmıştır. BIRLEŞMIŞ MILLETLER EĞITIM, BILIM VE KÜLTÜR ÖRGÜTÜ (UNESCO) İLE İŞBIRLIĞI Asya Yenilenebilir Enerji Okulu Başkanlığımız ile UNESCO arasında 27 Nisan 2011 tarihinde Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. Mutabakat Zaptı çerçevesinde Başkanlığımız, UNESCO, ISESCO ve SERI işbirliğinde 1-5 Temmuz 2013 tarihlerinde Asya Yenilenebilir Enerji Okulu Çalıştayı düzenlenmiştir. Malezya’da (Selangor) düzenlenen Çalıştaya Program Koordinasyon Ofislerimizin bulunduğu 5 ülkeden (Azerbaycan, Pakistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan) ve Bangladeş’ten gelen katılımcılar için Başkanlığımızca destek sağlanmıştır. Güneydoğu Avrupa’da Osmanlı Kültür Mirasının Restorasyonu Başkanlığımız ve UNESCO işbirliğinde Güneydoğu Avrupa’da Osmanlı Kültür Mirasının Restorasyonu konulu Çalıştay, 21 Ekim-1 Kasım 2013 tarihlerinde Arnavutluk’ta gerçekleştirilmiştir. Afrika Güneş Enerjisi Okulu Başkanlığımız ve UNESCO arasındaki mutabakat zaptı çerçevesinde 9-13 Aralık 2013 tarihlerinde Senegal’de (Dakar) Afrika Güneş Enerjisi Okulu Çalıştayı düzenlenmiştir. Çalıştaya Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Çad, Kongo, Cibuti, Demokratik Kongo, Gabon, Gine, Orta Afrika Cumhuriyeti, Gine Bissau, Fildişi Sahilleri, Madagaskar, Mali, Nijer, Seyşeller, Togo, Sao Tome ve Principe Demokratik Cumhuriyeti, Mauritius Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Cabo Verde ve Senegal’den temsilciler katılmıştır. İSLAM KALKINMA BANKASI İLE İŞBİRLİĞİ Etkinlik Katılımcı Sayısı Yer Faydalanıcı Ülkeler Yatırım Reformu Alanında Türkiye Deneyiminin Paylaşılması 23-27 Eylül 2013 Ankara, Balıkesir, Çanakkale Arnavutluk, Afganistan, Azerbaycan, Bangladeş, Bosna-Hersek, Cibuti, Cezayir, İran, Ürdün, Kazakistan, Kırgızistan, Mali, Moritanya, Fas, Mozambik, Nijerya, Pakistan, Filistin, Katar, Oman, Sudan, Tacikistan, Özbekistan, Gambiya, Tunus, Uganda, Yemen 27 Türkiye’nin Barajlar, Tarımsal Sulama Alanları Oluşturulması ve Yönetimi Alanındaki Deneyiminin Paylaşılması 19 Mayıs-1 Haziran 2013 Ankara, Konya, Antalya, İstanbul Burkina Faso 4 239 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ Tarih TİKA 2013 FAALİYET RAPORU ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATİ (OIC) İLE İŞBİRLİĞİ Etkinlik Katılımcı Sayısı Tarih Yer Faydalanıcı Ülkeler TSE, TÜBİTAK, OIC, TİKA işbirliğinde EAGÜ Çalıştayı 7-10 Mayıs 2013 Gebze, Ankara Afganistan, Bangladeş, Benin, Burkina Faso, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Komorlar, Cibuti, Gambiya, Gine, Mali, Moritanya, Mozambik, Nijer, Senegal, Sierra Leone, Sudan 19 OIC Üyesi Ülkelerde Standardizasyonun Geliştirilmesi 19-23 Ağustos 2013 Ankara Mısır, Moritanya, Mozambik, Surinam, Uganda, Gambiya, Nijer, Filistin 16 Rekabet Kurumları Çalıştayı 9-10 Aralık 2013 İstanbul Arnavutluk, Azerbaycan, Bangladeş, Benin, Bosna Hersek, Kamerun, Fildişi Sahilleri, Gambiya, Gine, Kosova, Kırgızistan, Beyrut, Makedonya, Senegal, Ürdün, Sudan, Türkmenistan, KKTC, Yemen, Filistin 26 Ticari Sicil Teşkilatları Arasında İşbirliği ve Tecrübe Paylaşımı Çalıştayı 10-12 Eylül 2013 Ankara Azerbaycan, Bangladeş, Burkina Faso, Filistin, Gambiya, Lübnan, Nijer, Sudan, Tacikistan, Uganda 30 JAPONYA ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ AJANSI (JICA) İLE İŞBİRLİĞİ Etkinlik Partner Orta Asya ve Orta Doğu Ülkelerinde Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Yaygınlaştırılması Projesi JICA Sanayide Enerji Verimliliği ve Yönetimi III. Ülke Eğitim Programı JICA Süt Sağıcılığı, Koyun ve Keçi Yetiştiriciliği Teknik Eğitimi JICA 240 Tarih Faydalanıcı Ülkeler İzmir Afganistan, Azerbaycan, Filistin, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Tacikistan, Türkmenistan 85 4-15 Kasım 2013 Ankara, İstanbul Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Gürcistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Özbekistan, Pakistan, Ukrayna, Tacikistan, Türkmenistan 17 21 Ekim-8 Kasım 2013 Ankara Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan 10 Milli Eğitim Bakanlığı İzmir Mazhar Zorlu Teknik Lisesi Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Katılımcı Sayısı Yer TİKA 2013 FAALİYET RAPORU KATILIM SAĞLANAN ULUSLARARASI ETKİNLİKLER KATILIM SAĞLANAN ULUSLARARASI ETKİNLİKLER DÜZENLEYEN UNFF OECD DAC İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) FAO, TİKA OECD UNDP, Dünya Bankası, DFID İslam İşbirliği Teşkilatı İslam İşbirliği Teşkilatı ECOSOC, UNDESA, TİKA Afrika Birliği OECD DAC FAO ECOSOC ETKİNLİK BM X. Ormancılık Forumu Kıdemli Memurlar Toplantısı (SLM) İİT Üyesi EAGÜ’lerde Standardizasyon, Metroloji ve Akreditasyon Kapasitesi Geliştirme Çalıştayı FAO ile Mutabakat Zaptı İmzalanmasına Yönelik Görüşmeler Üçgen İşbirliği Toplantısı Parlamenter Kalkınmaya İlişkin V. Donör Koordinasyon Toplantısı Darfur’un Kalkınması ve Yeniden Yapılanması için Uluslararası Donör Konferansı İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeler Arasında İşbirliği ve Tecrübe Paylaşımı Çalıştayı Güney Ortakları Çekirdek Grubu Toplantısı Üçüncü Küresel Ortaklık Yönlendirme Kurulu Toplantısı Kalkınma Yardımları Forumu FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi Ev Sahibi Ülke Anlaşması 3.Tur Müzakereleri Kalkınma İnisiyatifleri (Development Initiatives) 2013 Yılı Küresel İnsani Yardımlar Raporunun Hazırlanmasına Yönelik Gerçekleştirilen Açık Oturum Cenevre Uygulayıcıların Öğrenme ve Program Sunumu Çalıştayı TARİH 27 Aralık 2013 2-6 Nisan 2013 7-10 Mayıs 2013 YER İSTANBUL FRANSA Gebze/TÜRKİYE 19-23 Mayıs 2013 ROMA 16-17 Mayıs 2013 13 – 14 Haziran 2013 LİZBON Paris/FRANSA 7-8 Nisan 2013 Doha/KATAR 11-12 Eylül 2013 Dakar/SENEGAL 2-3 Aralık 2013 26-27 Temmuz 2013 İSTANBUL Addis Ababa/ ETYOPYA Paris/FRANSA ROMA 3-5 Nisan 2013 10-13 Kasım 2013 CENEVRE/ İsviçre 9-11 Aralık 2013 Cenevre/İSVİÇRE BM Sinai Kalkınma Teşkilatı Toplantısı 30 Kasım - 6 Aralık 2013 PERU Kalkınma Ortakları Toplantısı UNESCO Afrika Güneş Enerjisi Çalıştayı 24 Haziran - 2 Temmuz 2013 9-13 Aralık 2013 FİJİ DAKAR 20 Ekim-1 Kasım 2013 1-5 Temmuz 2013 11-13 Haziran 2013 18-19 Haziran 2013 ARNAVUTLUK MALEZYA Paris/FRANSA Paris/FRANSA 4-6 Eylül 2013 Japonya Dışişleri Bakanlığı, UNDP, OSAA (BM Afrika Özel Danışman Ofisi), Dünya Bankası, Afrika Birliği Azerbaycan Hükümeti UNESCO Çalıştayı (ASRE) Asya Yenilenebilir Enerji Çalıştayı İstatistik Çalışma Grubu Toplantısı Kalkınma Yardımları İzleme ve Değerlendirme Toplantısı I. Uluslararası Enerji, Bölgesel Entegrasyon ve Sosyo-Ekonomik Kalkınma Konferansı Afrika’nın Kalkınması İçin V. Tokyo Konferansı 1-3 Haziran 2013 Bakü/ AZERBAYCAN Yokohama/ JAPONYA III. Bakü Uluslararası İnsani Forumu 31 Ekim 2013 AMEXCID, GIZ Uluslararası Kalkınma İşbirliği Atölye Çalışması 11-13 Kasım 2013 Cenevre Uluslararası ve Kalkınma Çalışmaları Enstitüsü UNIDO UNESCO, ISESCO (İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu), CIFRES (Uluslararası Güneş Enerjisi Eğitim ve Araştırma Merkezi) UNESCO UNESCO OECD DAC OECD DAC EİT Bakü/ AZERBAYCAN Meksiko/MEKSİKA 241 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ 16-18 Temmuz 2013 TİKA 2013 FAALİYET RAPORU EK: TİKA PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ ÜLKE AFGANİSTAN ADRES KABİL PKO Kart-e Char Tepe-i Selam Kabil / Afganistan AFGANİSTAN MEZAR-I ŞERİF PKO Karte Zehirruddin Faryabi 2. Mah. 3.Sok. No: 193 Mezar-ı Şerif / Afganistan ARNAVUTLUK TİRAN PKO Elbasan yolu, 125/1, Tiran / Arnavutluk AZERBAYCAN BAKÜ PKO Hagani Cad. No: 31/24, AZ1095 Bakü / Azerbaycan BOSNA-HERSEK SARAYBOSNA PKO Radnička 25, 71000 Saraybosna / Bosna-Hersek ETYOPYA ADDİS ABABA PKO Bole Kifle Ketema Kebele 03, No: 625 Addis Ababa / Etyopya FİLİSTİN KUDÜS PKO Nablus Yolu Sheikh Jarrah, 87 Kudüs / İsrail FİLİSTİN GAZZE İRTİBAT OFİSİ Gazze Şehri, al-Rashed Caddesi, Balıkçılar Limanı Karşısı, Hanadi Apartmanı, Kat: 12 No: 3 Gazze / Filistin Ulusal Yönetimi FİLİSTİN RAMALLAH-Ek Hizmet Binası Kolej Sokak No: 9, Ramallah / Filistin Ulusal Yönetimi GÜRCİSTAN TİFLİS PKO S. Mgaloblişvili Sok. No.14, 0160, Tiflis / Gürcistan KARADAĞ PODGORİTSA PKO Vlaha Bukovca Sokak, No: 2, Stari Aerodrom 81000 Podgoritsa / Karadağ KAZAKİSTAN ASTANA PKO Konayev Sokak No: 27/3 Astana / Kazakistan KAZAKİSTAN ALMATI İRTİBAT OFİSİ Kazıbek-bi Cad. No: 117/86,Kapı No: 205 Almatı / Kazakistan KENYA NAİROBİ PKO Camphor Yolu, No. 62 Runda 2673-00621 (posta kodu) Nairobi / Kenya KIRGIZİSTAN BİŞKEK PKO Aydaraliyev (eski Novosibirskaya) Sok No: 5, 720017 Bişkek / Kırgızistan KOSOVA PRİŞTİNE PKO Eduard Lir Caddesi No. 4 – Arberia, 10 000 Priştine / Kosova LİBYA TRABLUS PKO El Nasr Caddesi, El Nergiz Sokak, Khalife Nureddin El Kobbi Villası, El Mansura Trablus / Libya MAKEDONYA ÜSKÜP PKO Pitu Guli Caddesi, No: 3 Vodno Üsküp / Makedonya 242 E-POSTA [email protected] [email protected] TELEFON / FAKS T: +93 (0)796 38 95 38 +93 (0) 796 38 95 31 F: +93 (0)796 38 95 38 +93 (0) 796 38 95 31 T: +93 75 501 36 41 F: +93 77 840 47 19 [email protected] T: +355 4 236 64 16 F: +355 4 236 64 18 [email protected] T: +994 12 493 10 24 +994 12 493 64 24 F: +994 12 493 64 24 T: +387 33 558 145 +387 33 225 964 F: +387 33 558 146 +251 11 662 67 55/51 +251 11 662 6752 [email protected] [email protected] [email protected] T: +972 2 532 23 96 F: +972 2 540 02 08 [email protected] F: +970 8 283 8032 [email protected] T: (970) 2 297 47 44-5 [email protected] [email protected] T: +995 32 2 99 84 16 + 995 32 2 38 10 43 F: + 995 32 2 98 54 30 T: +382 (0)20 652 000 +382 (0) 20 652 001 F: +382 (0)20 652 802 T: (+7 7172)43-49-43 [email protected] (+7 7172)43-49-43 [email protected] T: +254 20 214 0328 +254 20 214 0329 F: +254 20 214 03 27 T: +996 (312)564956 +996 (312)298327 +996 (554)451308 F: + 996 (312) 549346 T: +381 (0)38 604 454 +381 (0)38 225 354 F: +381 (0)38 604 453 T: +218 21 444 06 99 +218 21 334 64 50 F: +218 21 334 64 50 +218 21 444 06 99 T: +389 230 916 25 F: +389 230 916 26 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] TİKA 2013 FAALİYET RAPORU EK: TİKA PROGRAM KOORDİNASYON OFİSLERİ İLETİŞİM BİLGİLERİ ÜLKE MISIR MOĞOLİSTAN MOLDOVA MYANMAR NİJER ÖZBEKİSTAN PAKİSTAN SENEGAL SIRBİSTAN SOMALİ SUDAN SUDAN SURİYE TACİKİSTAN TUNUS TÜRKMENİSTAN UKRAYNA UKRAYNA BELGRAD PKO Uziçka 58b, 11000 Belgrad / Sırbistan MOGADİŞU PKO Lido Bölgesi Mogadişu / Somali HARTUM PKO 21. Mahalle, No: 247, Riyad Hartum / Sudan NYALA İRTİBAT OFİSİ Nyala Town Hay-el Cinema Blok No 5 Daire No: 12/18 Nyala / Sudan ŞAM PKO Mezzeh Vellat Garbiye Saad bin Ebi Vakkas Cad. No: 39/1 Şam / Suriye DUŞANBE PKO Turdiyeva Sok. No: 12 Duşanbe / Tacikistan TUNUS PKO Mohamed V Caddesi, 47 Sokak, 1082 Tunus AŞKABAT PKO Muallimler Caddesi, 1. Geçit No: 4,744000 Aşkabat / Türkmenistan KİEV PKO Lüteranskaya Sok. No: 13/21 Kiev / Ukrayna KIRIM İRTİBAT OFİSİ Keçkemetskaya Caddesi, No: 24, Akmescit Kırım / Ukrayna SANA PKO Fajju Attan Sok. Qaati’l-Qimme Li’l-A’ras arkası, Gramer Okulu önü Sana / Yemen E-POSTA [email protected] TELEFON / FAKS T: (00202) 37493419 [email protected] [email protected] T: +976 11 32 12 78 +976 11 31 05 14 F: +976 11 327668 T: +373 22 22 35 54 +373 29 24 65-66-67 F: +373 22 22 33 04 T: +959 420 197 444 [email protected] T: 0022720370700 [email protected] +998 71 252 54 57 +998 71 256 66 19 F: +998 71 252 59 51 T: +92 51 260 97 48 +92 51 260 97 50-52 F: +92 51 260 97 49 +221 33 869 80 88 +221 33 869 80 89 +221 77 818 97 52 F: +221 33 860 51 46 T: +381 11 266 20 23 +381 11 266 20 33 F: +381 11 266 2043 +252 618 868 487 +252 699 322 233 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] MogadishuPKO@tika. gov.tr [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] T: + 249 183 251 457 + 249 183 251 458 F: + 249 183 251 459 T: + 249 183 251 457 + 249 183 251 458 F: + 249 183 251 459 T: +963 11 612 16 30 F: +693 11 613 20 71 T: +99 2372 21 90 41 +99 2372 27 29 08. F: +99 2372 51 01 22 T: 216 7 013 23 24 F: 216 7 176 70 45 T: +99 312 94 53 73 +99 312 94 62 82 F: +99 312 94 52 70 T: +38 044 278 73 80 F: +38 044 278 29 67 T: +38 0652 543 420 +38 0652 260 798 F: +38 0652 543 419 T: +96 701 434 682 F: +96 701 434 662 243 ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ FAALİYETLERİ YEMEN ADRES KAHİRE PKO Muhammed Salih Caddesi, No: 14 Dokki / Kahire / Mısır ULANBATOR PKO 1 Meydanı Bodi Kulesi 6. Kat No: 601 Ulanbator / Moğolistan KİŞİNEV PKO Sfatul Tarii sok. 26/1 Kişinev / Moldova MYANMAR PKO T.C. Nepido Büyükelçiliği No.19 (AB), Kan Yeik Thar Street, Mayangone Township/Yangon/Myanmar NİAMEY PKO: Quartier Koira Kano Parcelle K de l’ilot 2232 Niamey TAŞKENT PKO V. Vahidov Ko’chasi, No: 52 Yakasaray, Taşkent / Özbekistan İSLAMABAD PKO Bölge F-7/2, 13. Cadde, No: 30 İslamabad / Pakistan DAKAR PKO Almadies Yolu, No: 22 9. Bölge Dakar / Senegal TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI TİKA FAALİYET RAPORU 2013 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRK İŞBİRLİĞİ VE KOORDİNASYON AJANSI BAŞKANLIĞI ATATÜRK BULVARI NO: 15 ULUS/ANKARA TEL: 0 312 508 10 00 FAALİYET RAPORU 2013 ISBN 978-975-19-6258-4
Similar documents
balkanlar ve doğu avrupa
projeler ve faaliyetler temelinde geliştirmek, söz konusu ülke ve toplulukların kalkınma hedef ve ihtiyaçlarına uygun işbirliği program ve projelerini hazırlamak veya hazırlatmak, bununla ilgili ge...
More informationmermer sektöründe katma değerin ve ihracatın artırılması
Firmaların teknolojik yeniliklere adaptasyonu hızlanacak; özellikle yeni ürünlerin tasarımına ve üretimine imkân veren bilgisayar destekli teknolojilerin yaygınlaşmasına katkı sağlanacaktır. Yeni...
More information