Active Ageing is een magazine

nationaal congres active ageing
november 2015
magazine voor active ageing professionals
Platforms Active Ageing
Nederland: unieke combinatie van netwerken
Zorgrobot Zora verovert
de zorg
WelkomLife en nieuwe
tv-zender ONS bundelen
hun krachten
Adjiedj Bakas:
“DE 21E EEUW WORDT DE EEUW
VAN DE GEZONDHEID”
Nieuw concept
‘Domotica op maat’
Landelijke proef met
Leefstijlcoaching
Welkom
@ Home
Veel zorgorganisaties worstelen met de vraag hoe ze hun bewoners en de
mensen in de directe omgeving die van hun diensten gebruik maken, extra
kunnen ondersteunen. Diensten als huishoudelijke hulp, boodschappenservice, tuinman, klusjesman, kapper, pedicure of opticien aan huis maken
het leven immers een stuk makkelijker en aangenamer. Voor deze zorginstellingen is er nu WelkomLife@Home.
Aangenamer leven met producten
en diensten aan huis!
Als lid van WelkomLife@Home heeft u toegang tot een landelijk netwerk
van professionele dienstverleners. Elke dienstverlener wordt persoonlijk
bezocht en gescreend op ervaring, betrouwbaarheid en deskundigheid.
Particuliere dienstverleners zijn in het bezit van een persoonlijke aansprakelijkheidsverzekering. Bedrijfsmatige dienstverleners zijn altijd ingeschreven
bij de Kamer van Koophandel.
Geïnteresseerd in de diensten van WelkomLife@Home voor uw zorginstelling? Neem contact op met Peter Smit van Active Ageing Nederland
via [email protected] of via 026-443 82 87.
ACTIVE AGEING NEDERLAND
MEER PARTNERS,
MEER PROJECTEN
Nog even en dan bestaat Active Ageing
Nederland drie jaar. Eind 2012, tijdens het
Europese jaar van ‘Active Ageing en het
bevorderen van solidariteit tussen
generaties’, nam een klein gezelschap
van overheden, kennisinstellingen en
bedrijven het initiatief om een platform
op te zetten voor professionals die in hun
werk te maken hebben met de sterk
groeiende groep senioren.
Samen gaven de initiatiefnemers aan dat
Active Ageing vooral gaat om gezond en
zelfstandig oud(er) worden. Centraal staat
de verbetering van de kwaliteit van leven
van ouderen. Active Ageing stelt mensen
in staat om hun kansen op fysiek, sociaal
en mentaal welzijn gedurende hun hele
leven te verzilveren en om te participeren
in de samenleving, terwijl ze kunnen
rekenen op bescherming, veiligheid en
zorg. De World Health Organization
(WHO) draagt deze boodschap uit via het
mondiale netwerk van ‘Age Friendly Cities’.
Sinds de start van Active Ageing Nederland is er veel gebeurd. Op dit moment
zijn meer dan vijftig organisaties bij het
platform aangesloten. Samen willen zij
de kwaliteit van leven van ouderen
verbeteren. Dit doen zij onder meer door
(innovatieve) producten en diensten aan
te bieden, maar ook door te kiezen voor
samenwerking en/of het aangaan van
strategische allianties.
Met de toename van het aantal (hoofd)
partners groeide ook het aantal projecten
Kijk ook op www.welkomlifeathome.nl !
dat onder de vlag van Active Ageing
Nederland plaatsvindt. De lopende
projecten zijn het verduurzamen van
zorginstellingen; het realiseren van
beweeg- en vitaliteitstuinen; het
implementeren van domoticapakketten
en het project Seniorvriendelijke
Gemeenten.
Naast het platform voor professionals
bestaat sinds afgelopen zomer ook een
platform voor consumenten:
www.welkomlife.nl. Dit platform is
bedoeld voor 50-plussers, voor vitale
mensen die nog volop in het leven staan
en voor mensen die meer aandacht en
zorg nodig hebben. De website biedt
(actuele) informatie over allerlei zaken die
het leven aangenamer maken. Daarnaast
worden producten en diensten aangebonden. Met dit nieuwe platform komt
Active Ageing Nederland tegemoet aan
de wensen van diverse (hoofd)partners
die zich zowel op professionals als op
consumenten richten.
In dit magazine leest u meer over
Active Ageing Nederland, over onze
(hoofd)partners en over het Nationaal
Congres Active Ageing dat onlangs
plaatsvond in het nieuwe vitaliteitshotel
van Van der Valk in Tiel.
Ik wens u veel leesplezier!
Namens Active Ageing Nederland
Peter Smit
3
Colofon
Active Ageing is een magazine voor mensen
die beroepsmatig bezig zijn met het onderwerp
active ageing. Het magazine wordt uitgegeven
door Active Ageing Nederland in een oplage
van 10.000 exemplaren.
INHOUD
Redactieadres
Active Ageing Nederland
Arnhemsestraatweg 346 6881 NK Velp
T 026-443 82 87 F 026-389 25 48
E [email protected]
4
Concept en realisatie
Active Ageing Nederland
Basisontwerp en vormgeving
Ontwerpbureau NEO, Velp
Redactie
Geert Geujen, Hans Rebers, Peter Smit,
Brenda Theunis, Joery Wildekamp
Fotografie en beeld
Active Ageing Nederland, Marjolein Annegarn,
CZ, Fonds NutsOhra, GreenLiz, Bart Maat,
Avi Goodall, KOMPAN, Kees van der Meer,
Sentean, ServiceResidentie Molenwijck, VitalinQ,
Yalp
Druk
Drukkerij Damen, Werkendam
Copyright
Het auteursrecht op de in dit magazine
verschenen artikelen wordt door de uitgever
voorbehouden. De verantwoordelijkheid voor
een artikel ligt bij de betreffende organisatie.
Uitgave
November 2015
3Voorwoord
6‘Unieke combinatie van netwerken’
9Column Hein Vergeer
10WelkomLife: aangenaam leven!
14Leefstijlcoaching op proef
17Trendwatcher Adjiedj Bakas
18‘Samenwerking maakt beiden sterker’
21Nieuws Active Ageing Nederland
22‘Domotica op maat’
25Column Manon Vanderkaa
26Overzicht van (hoofd)partners
en deelnemers
28‘Focus op bewegen zit in ons DNA’
30Vitale ouderen samen in beweging
32De opmars van Zora in de zorg
34Gezonde leefstijl binnen handbereik
36Meer Veerkracht, Langer Thuis
38Lang(er) leven zonder zorgen
42Woonzorgorganisaties verwarmen zonder gas?
44Doorkijk naar 2016
46Nieuwe cijfers over active ageing
48Focus op de kwaliteit van leven
5
Tekst: Joery Wildekamp
UNIEKE COMBINATIE
VAN NETWERKEN
6
Beeld: Active Ageing Nederland, Bart Maat
ACTIVE AGEING NEDERLAND WERKT AAN PLATFORMS
VOOR PROFESSIONALS EN VOOR CONSUMENTEN
Gezond en zelfstandig oud(er) worden!
Dat is in een notendop waar Active
Ageing Nederland voor staat. Binnen
het kennisplatform bundelen overheden, kennisinstituten, zorginstellingen, bedrijven en andere organisaties hun krachten om de kwaliteit van
leven van senioren te verbeteren.
Hierbij gaat het om senioren die nog
zeer vitaal en ondernemend zijn, maar
ook om ouderen die zorg en aandacht
nodig hebben.
Partners van het platform zien dat
de sterke vergrijzing in ons land veel
nieuwe kansen biedt. De explosieve
toename van het aantal senioren is een
groeimarkt voor veel nieuwe concepten, producten en diensten. In de
toekomst vormen ouderen een groep
die door betere gezondheidszorg en
(medische) technologie gezonder,
actiever, zelfstandiger en koopkrachtiger blijft dan vorige generaties. Daarbij
neemt de levensverwachting alleen
maar toe.
Maar de sterke vergrijzing betekent ook
dat een groeiende groep ouderen hulp
nodig heeft.
Als het gaat om sociale participatie,
dan vormen ouderen een risicogroep:
door het wegvallen van werk en de
verminderde eigen mobiliteit ligt
vereenzaming op de loer. In 2015 zijn
er meer dan 4,1 miljoen 55-plussers.
Hiervan voelt meer dan 1 miljoen zich
eenzaam.
Doelstellingen Active Ageing
De doelstellingen van Active Ageing Nederland zijn:
• Een aantoonbare bijdrage leveren aan de kwaliteit van
leven van ouderen
• Gemeenten helpen bij het verbeteren van hun senioren-
beleid
• Het realiseren van nieuwe vormen van samenwerking
of strategische allianties tussen overheden, kennis-
instellingen, bedrijven en andere organisaties.
demografische transitie die grote
invloed zal hebben op (de inrichting
van) de samenleving. De sterke vergrijzing vraagt om een nieuwe kijk op
beleidsthema’s als huisvesting, infrastructuur, mobiliteit, gezondheid &
voeding, sport & beweging en vrije tijd.
Nederland telt op dit moment al zes
miljoen mensen van 50 jaar en ouder.
Dat is bijna 40 procent van de bevolking. De komende jaren zal deze
doelgroep alleen maar groter worden.
In 2020 wonen in Nederland meer dan
7,2 miljoen mensen van 50 jaar en
ouder.
Steeds meer bedrijven zien dat de
vergrijzing in hoog tempo plaatsvindt
en spelen daarop in. Gemeenten
veranderen hun beleid, zorgverzekeraars komen met nieuwe concepten en
op het gebied van ICT en technologie
worden dagelijks nieuwe producten
voor senioren gepresenteerd. Maar er
zijn meer branches die volop bezig zijn
met nieuwe producten en diensten
voor senioren. Denk aan financiële
producten, verzekeringen, voeding en
beweging, seniorenwoningen, zorghotels, pensioenen, toerisme en vrijetijdsbesteding en mobiliteitsoplossingen. De vraag vanuit de markt blijft
de komende jaren in beweging en het
aanbod past zich hierop aan.
Combinatie
Vergrijzing
De vergrijzing is in volle gang.
De Rijksoverheid spreekt van een
Het platform voor professionals van
Active Ageing Nederland blijft ondertussen groeien. En daarnaast is enkele
7
WWW.ACTIVEAGEING.NL
Thema’s
maanden geleden ook een platform
voor consumenten in het leven
geroepen. Het platform voor professionals is en blijft gekoppeld aan de website www.activeageing.nl en het platform voor consumenten is verbonden
aan de website www.welkomlife.nl.
8
“Er zijn nu twee netwerken naast
elkaar actief”, aldus Peter Smit,
directeur van Active Ageing Nederland.
“Dit is een unieke combinatie die voor
veel van onze partners aantrekkelijk is.
Binnen het eigen platform kunnen
partners nieuwe concepten lanceren of
kiezen voor samenwerking en via het
platform voor consumenten kunnen
partners hun producten, diensten en
events aanbieden aan de doelgroep
zelf.”
Dankzij de professionele platformpartners zal ook het platform voor consumenten verder groeien. “We werken
samen met bedrijven en organisaties
die zelf al veel leden of klanten hebben.
Deze groepen kunnen lid worden van
ons consumentenplatform. De website
biedt informatie over allerlei zaken die
het leven aangenamer maken en daarnaast worden producten en diensten
aangeboden. Leden kunnen profiteren
van voordelen en aanbiedingen die
wij speciaal voor WelkomLife met onze
partners ontwikkelen of goedkoper
kunnen aanbieden”, vertelt Smit.
Active Ageing Nederland schenkt binnen het platform voor
professionals aandacht aan de volgende (beleids)thema’s:
• Huisvesting
• Openbare ruimte en gebouwen
• Mobiliteit en infrastructuur
• Sociale participatie
• Burgerparticipatie en werkgelegenheid
• Communicatie & informatie
• Gezondheid & voeding
• Sport & beweging
• Innovatieve producten en technologie
Nieuwe partners zijn o.a. Van der Valk
International, Healthy Ageing Network
Northern Netherlands (HANNN),
VitalinQ, de tv-zender ONS, Elbuco,
Sentean, QBMT en de gemeente
Nieuwegein.
Smit: “Het is goed om te zien dat het
platform sterker wordt. De partners
vormen immers de spil van het netwerk. Er ontstaan samenwerkingsvormen die eerder niet haalbaar leken.
Dankzij de inbreng van partners
kunnen we als Active Ageing Nederland
gezamenlijke projecten aanbieden,
zoals het project Seniorvriendelijke
Gemeenten, het verduurzamen van
zorginstellingen, de aanleg van
beweegpleinen en sinds kort ook
‘Domotica op maat’, waarbij we
“
WE VOELEN ONS NIET OUD
EN DAT ZIJN WE OOK NIET
technologieproducten inzetten ten
behoeve van bewoners van zorginstellingen of van mensen die nog zelfstandig thuiswonen.”
“Active Ageing Nederland wil verder
werken aan een omgeving waarin
professionals met elkaar de dialoog
aangaan of zich met elkaar verbinden
via samenwerkingsvormen en allianties. Het platform heeft nu al nieuwe
concepten en projecten opgeleverd.
Het is de bedoeling dat we deze lijn
doortrekken. Via active ageing moeten
ouderen in staat worden gesteld om
een aangenaam leven te leiden, waarbij
ze blijven participeren in de samenleving. Het zou mooi zijn als we
daaraan daadwerkelijk een positieve
bijdrage kunnen leveren.”
Nieuwe partners
Bij het platform voor professionals zijn
bijna zestig partijen aangesloten.
WWW.WELKOMLIFE.NL
Hein Vergeer is oud-wereldkampioen
schaatsen en partner van Active Ageing
Nederland. Vergeer richt zich binnen dit
landelijke platform onder meer op de
ontwikkeling van www.welkomlife.nl.
Vroeger vond ik iemand van 50 jaar oud,
dat waren mensen die zich aan het
opmaken waren voor hun pensioen.
Misschien een beetje zwart wit, maar
als je jong bent kijk je nog een beetje
anders naar de wereld. Inmiddels weet
ik beter. De wereld is veranderd en
iemand van vijftig staat midden in het
leven. Ik kan het weten, want ik ben de
50 al weer geruime tijd geleden
gepasseerd.
De doelgroep waartoe ik behoor, is
straks de grootste bevolkingsgroep in
Nederland. In 2020 hebben we 7,2
miljoen personen die ouder zijn dan 50
jaar. Dat is op dat moment 45 procent
van onze totale bevolking. Daarnaast
heeft deze groep dan ook nog eens 80
procent van het vermogen in handen.
Dat zijn toch best wel serieuze cijfers.
Reden te meer om eens goed te kijken
wat er nu eigenlijk in onze wereld
gebeurt en wat ons bezig houdt.
We lezen dat we langer door moeten
werken en dat we langer zelfstandig
moeten blijven wonen. Dat lijken
misschien geen goede vooruitzichten,
toch denk ik dat we dat in een ander
daglicht moeten zien. We worden
namelijk steeds ouder en hebben de
mogelijkheden om langer gezond en
vitaal te blijven.
Je hebt zelf een grote invloed op je
eigen welbevinden. Natuurlijk kan je
ziek worden, maar voor een aantal
zaken kan je toch echt zelf zorg dragen
en daarmee de regie in eigen hand
houden. Voldoende beweging en
goede voeding zijn zaken die daarbij
een cruciale rol spelen. Daarnaast is het
belangrijk dat je voldoende ontspanning vindt in een wereld die vaak
stressvol is. Dat lijkt vaak makkelijker
gezegd dan gedaan en we worden op
allerlei manieren bestookt met allerlei
goed bedoelde adviezen. Maar zijn die
adviezen ook daadwerkelijk bruikbaar
en hoe vul je die dan in? Dat is waar wij
met WelkomLife een antwoord op
willen geven.
Hoe? Door samen te werken met
experts en organisaties die iedere dag
te maken hebben met deze vraagstukken. Die ervoor zorgen dat u de juiste
adviezen krijgt die voor uw situatie van
toepassing zijn. Daarnaast neemt het
digitale platform www.welkomlife.nl
haar bezoekers op sleeptouw door het
dagelijks leven. Van reizen, financiën,
ontspanning, gezondheid en bewegen
tot het bieden van diensten die het
leven een stuk aangenamer maken en
mooie aanbiedingen die elders niet te
vinden zijn.
WelkomLife zal speciaal samen met haar
partners evenementen voor haar
doelgroep organiseren. Het platform is
dan wel gericht op de 50-plusser, maar
we zullen dit niet expliciet benoemen,
al was het alleen maar omdat we niet
aangesproken willen worden op onze
leeftijd. We voelen ons niet oud en dat
zijn we ook niet. We hebben nog heel
veel leuke dingen in het vooruitzicht.
Kortom: WelkomLife is een platform dat
midden in het leven staat!
Hein Vergeer
”
9
WELKOMLIFE:
AANGENAAM LEVEN!
10
Tekst: Hans Rebers
Beeld: Active Ageing Nederland
PARTNERSHIPS AAN DE BASIS VAN HET SUCCES VAN PLATFORMS
WelkomLife zit in de lift. Na de succes­­volle lancering tijdens de zomereditie
van het Nationaal Congres Active
Ageing 2015, breidt het multimediale
plat­form zich snel uit. Ondertussen
weten steeds meer 50-plussers de
website te vinden. De belangrijkste
succesfactor: de samenwerking met
partners.
Initiatiefnemers Hein Vergeer en
Peter Smit lichten het concept toe.
Het zal u niet ontgaan zijn: sinds
juli van dit jaar staat de website
www.welkomlife.nl online. WelkomLife
is een multimediaal platform, ontwikkeld door Active Ageing Nederland en
oud-topsporter en communicatie­
professional Hein Vergeer. Onder de
noemer ‘WelkomLife: aangenaam
leven!’ richt de website zich vooral op
vitale 50-plussers die midden in het
leven staan.
“Uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek blijkt dat over vijf
jaar bijna de helft van de Nederlanders
ouder is dan 50 jaar. De kinderen zijn
het huis uit en er is meer tijd en geld
om van het leven te genieten.
Om reizen te maken, het sporten weer
op te pakken, het huis eens goed op te
knappen en de tijd te nemen om
gezond en lekker te koken. Dit maakt
het een uiterst interessante doelgroep.
Wij kunnen, samen met de partners
van Active Ageing Nederland, deze
doelgroep allerlei producten, diensten
en events aanbieden”, aldus Vergeer,
die veel tijd en energie heeft gestopt in
de ontwikkeling van het consumentenplatform.
Unieke combinatie
“Ik was bezig met de ontwikkeling van
het platform voor consumenten en
Active Ageing Nederland bestaat al een
paar jaar als platform voor professionals. Dit is een sterk netwerk van
overheden, kennisinstellingen en
andere organisaties die zich richten op
gezond en zelfstandig ouder worden.
Sinds afgelopen voorjaar zijn beide
platforms aan elkaar gekoppeld. Dit is
een unieke combinatie. Het platform
voor professionals is een business-tobusinessnetwerk en WelkomLife is een
business-to-consumerconcept. Voor
veel partijen zijn beide platforms
interessant.”
De explosieve groei van het aantal
50-plussers blijft niet zonder gevolgen.
De Rijksoverheid spreekt van een
demografische transitie die grote
invloed zal hebben op (de inrichting
van) de samenleving. De sterke
vergrijzing vraagt om een nieuwe kijk
op beleidsthema’s als huisvesting,
infrastructuur, mobiliteit, gezondheid & voeding, sport & beweging en
vrije tijd.
Vergeer: “De consumentenmarkt
verandert. De doelgroep van 50-plussers wordt steeds belangrijker. Je ziet
nu al dat steeds meer bedrijven zich
op 50-plussers richten. En niet alleen
op de 50-plusser die nog vitaal is en
wat te besteden heeft, maar ook de
groeiende groep van mensen die
aandacht en zorg nodig hebben.
Ook dit zijn onderwerpen die binnen
de platforms aandacht krijgen.”
De kracht van samenwerken
De website van WelkomLife kende
een succesvolle start met meer dan
15.000 unieke bezoekers in één maand.
“Dit positieve begin sluit aan bij de
ambities van Active Ageing Nederland”,
aldus Peter Smit, directeur van Active
11
12
aldus Smit. “Voor onze partners is de
combinatie van de twee platforms een
mooie kans producten en diensten aan
te bieden. Dankzij de samenwerking en
de krachtenbundeling kan WelkomLife
kwalitatief hoogwaardige producten en
diensten aanbieden tegen een scherpe
prijsstelling. Op die manier kan
WelkomLife een prominent platform
voor 50-plussers worden.”
Ageing Nederland en WelkomLife.
“Het is nu zaak dat de platforms zich
verder versterken. Nog dit jaar willen
we met WelkomLife meer dan 150.000
bezoekers bereiken en 25.000 leden
registreren. En voor volgend jaar ligt
de lat beduidend hoger: 500.000
unieker bezoekers en 100.000 leden.
Deze aantallen willen we bereiken
door samen te werken met bedrijven
en organisaties die zelf al een sterke
achterban hebben.”
Multimediaal platform
“Via strategische allianties kunnen we
onze ambities realiseren. Zo wordt het
succes van WelkomLife mede bepaald
door de samenwerking met partners
uit het netwerk van Active Ageing
Nederland. In korte tijd zijn we al
succesvolle partnerships aangegaan
met onder meer Elbuco, Van der Valk
International, VitalinQ, LekkerLeven
en de nieuwe tv-zender ONS. Aan dit
rijtje wordt in de komende periode nog
een aantal mooie namen toegevoegd”,
Om de website WelkomLife verder te
ontwikkelen tot een echt multimediaal
platform, is WelkomLife een samen­
werking aangegaan met de nieuwe
tv-zender ONS. Dit is de opvolger van
NostalgieNet dat al sinds 2006 op de
Nederlandse televisie te zien was.
“Het was vanaf het begin onze ambitie
om een tv-zender te starten. We doen
het echter niet zelf, maar met een
nieuwe zender die grote ambities heeft.
ONS maakt ons sterker en omgekeerd”,
aldus Smit. “Bij uitbreiding van de
communicatiemogelijkheden kan ONS
een belangrijke rol spelen met content,
films, tv-programma’s en events.
Ook kan gedacht worden aan de
ontwikkeling van programma’s vanuit
WelkomLife.”
Unieke producten in de webshop
Het unieke van WelkomLife is de mix
tussen actuele informatie en aan­
sprekende diensten en producten die
via het platform te bestellen zijn.
Op WelkomLife vindt u actuele nieuwsberichten over onderwerpen als
veilig­heid in en om het huis, woon­
comfort, domotica, sport & bewegen,
(gezonde) voeding en kunst & cultuur.
“De webshop vormt een steeds
belangrijker onderdeel van het platform”, aldus Vergeer.
“Ook hier vormt de samenwerking met
onze partners een belangrijk onderdeel
van het succes. Dankzij onze samenwerking met Elbuco staan er in de
Adverteren op WelkomLife
Als u wilt adverteren op WelkomLife, dan zijn er verschillende mogelijkheden. Met een banner of blogbericht op
de site trekt u de aandacht van vele vitale 50-plussers.
Met een nieuwsartikel in onze nieuwsbrief vergroot u uw
bereik. Naast de standaard advertentiemogelijkheden
zijn er ook andere vormen mogelijk. Zoals prijsvragen,
filmpjes en kortingsacties.
Wanneer u interesse heeft in een campagne op WelkomLife
of wanneer u nog vragen heeft over de advertentiemogelijkheden dan kunt u contact opnemen met Brenda
Theunis, coördinator sales, via [email protected].
webshop leaseproducten, zoals e-bikes,
tablets, bedden, computers en andere
electronica. Producten die consumenten helpen gezond en vitaal oud te
worden. De samenwerking met
VitalinQ heeft geresulteerd in de unieke
WelkomLife Health Coach. Hiermee heb
je voortaan 24 uur per dag toegang tot
Pluspunten van WelkomLife
De diensten en producten op de website zijn alleen
door leden van WelkomLife te bestellen. Als speciale
introductieactie mag iedereen momenteel gratis lid
worden en profiteren van de vele voordelen die het
lidmaatschap van WelkomLife te bieden heeft.
De belangrijkste pluspunten van www.welkomlife.nl
zijn op dit moment:
• Gratis lidmaatschap (ter waarde van € 11,95 per jaar)
• Speciale aanbiedingen voor nieuwe leden
• Welkomlife@home: aanbod van tientallen producten en
diensten aan huis
• WelkomLife Health Coach: digitale coach die informeert/
adviseert over gezondheid, voeding, etc.
• WelkomLife Hotel Arrangementen in samenwerking
met Van der Valk International
• WelkomLife Products: aanbod van elektronica, domoticaproducten, beweegtoestellen, etc.
• Informatie (nieuws, interviews, columns, blogs,
et cetera) over verschillende thema’s
een gezonde leefstijl. Je geeft je
persoonlijke doelen en wensen door
aan deze digitale coach en vervolgens
word je aan de hand van een helder
stappenplan op weg geholpen naar een
betere gezondheid.”
Ook de samenwerking met Van der Valk
heeft geleid tot een uniek product dat
alleen beschikbaar is voor de leden van
WelkomLife, aldus Vergeer. “Samen
hebben we het exclusieve WelkomLife
Verwenarrangement samengesteld.
Dit houdt in dat leden van WelkomLife
zich een paar dagen kunnen laten
verwennen in de een Van der Valk-hotel
naar keuze.”
En dan is er nog WelkomLife@Home.
Dit zijn diensten die het leven aan­
genamer maken, zoals huishoudelijke
hulp, een tuinman, kapster of de
strijkservice. “Leden van WelkomLife
krijgen direct toegang tot het netwerk
van ervaren en betrouwbare dienst­
verleners. Deze diensten maken het
leven aangenamer”, vervolgt Vergeer.
“We zijn nog met tal van andere
partijen in gesprek over samenwerking.
Het aantal diensten en producten in de
webshop zal nog flink gaan toenemen.”
13
LEEFSTIJLCOACHING
OP PROEF
14
Tekst: Peter Smit
Beeld: CZ
ZORGVERZEKERAAR CZ DRAAIT PILOT LEEFSTIJLCOACHING
IN SAMENWERKING MET UNIVERSITEIT MAASTRICHT
De kans bestaat dat binnen afzienbare
tijd de Gecombineerde Leefstijl
Interventie, waarin leefstijlcoaching
centraal staat, in Nederland vergoed
zal worden vanuit de basisverzekering. De deskundige leefstijlcoach
wordt momenteel ingezet binnen een
drie jaar lopende pilot van zorgver­
zekeraar CZ. Pakt de proef positief uit,
dan kan iedereen in het hele land
aanspraak maken op de leefstijlcoach
via het basispakket.
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
gaf CZ vorig jaar toestemming voor een
pilotproject waarin leefstijlcoaching ter
voorkoming of stabilisering van
chronische ziekten tijdelijk wordt
vergoed vanuit de basisverzekering.
De zorg voor mensen met een (hoog
risico op een) chronische aandoening
wordt op dit moment meestal vergoed
vanuit een aanvullende verzekering,
waardoor slechts een beperkt aantal
verzekerden in aanmerking komt voor
leefstijlcoaching. Het begeleidende
onderzoek wordt uitgevoerd door de
Universiteit Maastricht.
Duurzame verandering
De leefstijlcoach komt in beeld als
leefstijlbegeleiding door bijvoorbeeld
de Praktijkondersteuning Huisartsenzorg (POH) niet voldoende is en
intensievere begeleiding nodig wordt
geacht. In het nieuwe leefstijlcoach­
programma, dat bestaat uit individuele
gesprekken en groepsbijeenkomsten,
worden de achtergronden en oorzaken
van ongezonde leefstijl onderzocht.
De aanpak is gericht op het stapsgewijs
aanpassen van het leefpatroon en op
het bereiken van een duurzamere
verandering van de leefstijl. Belangrijke
thema’s zijn voeding, beweging, slaap
en ontspanning. Als, na het doorlopen
van het basisprogramma, blijkt dat
extra begeleiding wenselijk is, kunnen
deelnemers doorstromen naar een
aanvullend programma. De leefstijlcoach speelt tevens een belangrijke rol
Celeste van Rinsum
in de verbinding met het gemeentelijke
sport- en beweegaanbod. De coaches
die actief zijn in deze pilot hebben een
opleiding tot leefstijlcoach gevolgd aan
de Academie voor Leefstijl en Gezondheid.
Personen met (een hoog risico op)
obesitas komen in aanmerking voor
deze leefstijlinterventie. Er is een
specifiek programma ontwikkeld voor
drie doelgroepen: kinderen (4-12 jaar),
jongeren (12-18 jaar) en volwassenen
(vanaf 18 jaar). Bij de kinderen en
jongeren is het programma gericht op
de kinderen en hun ouders. In deze
programma’s zal aandacht besteed
worden aan de opvoeding en het
opstellen van gezinsregels.
Promovendus
De pilot wordt wetenschappelijk
geëvalueerd door promovendus
Celeste van Rinsum, werkzaam bij de
vakgroep Gezondheidsbevordering van
de Universiteit Maastricht. Zij werkt
samen met de academische werkplaats
Preventie Verzekerd, een samen­
werkingsverband van Tranzo (Tilburg
University) met CZ.
De pilot draait momenteel in vijf
regio’s: Breda, ’s-Hertogenbosch,
Oosterhout, Oostelijk Zuid-Limburg en
Tilburg. “De pilot is een initiatief van
CZ, maar inmiddels zijn er ook andere
zorgverzekeraars bij betrokken”, aldus
Van Rinsum. “We zijn gestart met
zestien groepen. Inmiddels hebben
15
Tekst: Brenda Theunis
Beeld: Avi Goodall
“DE 21E EEUW WORDT DE EEUW VAN DE GEZONDHEID”
negen groepen het programma
afgerond. De pilot levert vooral
positieve reacties op. De deelnemers
die het programma hebben afgerond,
zijn enthousiast over hun behaalde
resultaten.”
Kleine stappen
16
Willem, deelnemer van de eerste groep
in Heerlen, heeft tijdens de pilot veel
geleerd. “Dit programma gaat over het
aanpassen van je leefwijze in kleine
stappen in de meest brede zin van het
woord. Het gaat om bewegen en eten,
maar ook over slaap en ontspanning.
Mijn grootste vooruitgang heb ik
geboekt in het aanbrengen van meer
variatie in mijn eetpatroon. Ook heb ik
veel steun gehad aan het inzicht dat
een verloren slag nog niet het einde
van de oorlog betekent. Dit inzicht
geeft me de kracht om over tegen­
slagen heen te komen, daar waar het
eerder het einde van mijn poging zou
hebben betekend. Mijn bloedwaardes
zijn sterk verbeterd tijdens het traject,
dat stimuleert ontzettend. Ik ben er
trots op onderdeel te zijn geweest van
de eerste groep.”
Ans, deelneemster van dezelfde groep,
heeft nu meer zelfvertrouwen:
“De groepssessies hebben me goed
gedaan, je hoort andere ideeën en je
voelt je niet alleen staan. Ik ben veel
afgevallen, maar ik voel me vooral
psychisch lichter omdat mijn zelf­
vertrouwen enorm is toegenomen.
Het allerbelangrijkste wat ik heb
geleerd is om spanning bespreekbaar te
maken met mijn man of zoon in plaats
van dit weg te eten of te snoepen.”
Volgens Van Rimsum heeft de inten­
sievere begeleiding van patiënten veel
positieve effecten. “Het is voor mensen
moeilijk om op eigen kracht gewoontes
te veranderen. Overgewicht is een
serieus gezondheidsrisico. Het zijn
juist de bewust andere keuzes die het
verschil maken.”
Aanwinst
De pilot is vorig jaar begonnen en
duurt nog tot april 2017. Tijdens het
onlangs gehouden najaarscongres
van Active Ageing Nederland gaf
Van Rinsum een toelichting op de
stand van zaken van de pilot.
Uit de pilot en het onderzoek moet
blijken of de leefstijlcoach een aanwinst
is in het zorgnetwerk en of deelnemers
baat hebben bij het programma.
Van Rinsum: “We kijken tijdens het
onderzoek naar de kwaliteit van leven,
het beweeg- en eetgedrag van de
deelnemers, naar hun meningen over
het programma en naar de ervaringen
van professionals uit het zorgnetwerk.”
Op basis van de resultaten besluit de
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) of
deze vorm van bekostiging van leef­stijlcoaching structureel uit de basisverzekering vergoed kan worden.
TRENDWATCHER
ADJIEDJ BAKAS
“In 2060 is 60 procent van de landen
failliet als gevolg van vergrijzing en
exploderende zorgkosten. Inclusief
Nederland. Tenzij we de zorg nu
ingrijpend veranderen.” Dit is slechts
één uitspraak van trendwatcher
Adjiedj Bakas, keynote speaker op het
Nationaal Congres Active Ageing 2015.
In zijn boek ‘De Toekomst van Gezondheid’ beschrijft hij de belangrijkste
trends en ontwikkelingen op het
gebied van gezondheid.
De 21e eeuw wordt volgens Bakas de
eeuw van gezondheid. Bakas:
“We worden ouder dan ooit, in een
betere conditie. Maar in de laatste vijf
jaar van ons leven kosten we meer aan
zorg dan in de decennia ervoor. Willen
we dat ook echt? Waardig leven en
sterven wordt het adagium van de
21ste eeuw. Door technologische
innovaties, outsiders die insiders in de
zorgindustrie inspireren tot innovatie,
en door IT-oplossingen kan de zorg
leuker, beter en 70 procent goedkoper
worden.”
Het afgelopen decennium was een
overgangsperiode waarin we afscheid
konden nemen van de 20e eeuw.
Nu gaat de 21e eeuw pas beginnen.
De huidige economische wereldcrisis
biedt volgens Bakas alle ruimte om
doorbraakinnovaties te realiseren, zeker
in de zorg die nu groeit als zelfrijzend
bakmeel. De eerste tekenen van een
nieuwe invulling van gezondheid zijn
er al. Hightech gaat in de nieuwe tijd
samen met spiritualiteit, eindeloos
doorbehandelen van terminale patiënten wordt vervangen door acceptatie
van de eindigheid van het leven.
Warmte gaat samen met robotisering.
Er komt meer zelfzorg en er komen
radicaal andere financieringsarrangementen. Ook worden straks fusies dan
wel nauwe samenwerking verwacht
tussen zorgverzekeraars, pensioenfondsen en woningbouwcorporaties.
De technologie rukt op en maakt steeds
meer medisch mogelijk. In zijn boek
behandelt Bakas vragen die daarbij
opdoemen, zoals: Hoe moeten stake­
holders in de gezondheidsbranche in
deze tijdgeest hun vak uitoefenen?
Welke gezondheidsproducten hebben
toekomst, welke nieuwe komen eraan?
Welke gezondheidsissues worden
actueel? Welk soort leiderschap vergt
dit allemaal in de branche? Maar wat
betekent de vernieuwing van de zorg­sector voor jou als burger, als zorg­
consument?
17
SAMENWERKING
MAAKT BEIDEN STERKER
18
Tekst: Hans Rebers
Beeld: Just Media Group
ACTIVE AGEING NEDERLAND EN NIEUWE TV-ZENDER ONS
BUNDELEN HUN KRACHTEN
De nieuwe televisiezender ONS en
Active Ageing Nederland hebben
elkaar in de armen gesloten.
De partijen willen samen nieuwe
producten, diensten en events
ontwikkelen voor de sterk groeiende
doelgroep van 50-plussers.
“De samenwerking maakt beide
partijen sterker”, aldus Peter Smit,
directeur van Active Ageing Nederland.
“ONS is een tv-zender die steeds meer
kijkers bereikt en wij hebben twee
digitale platforms die sterk in ontwikkeling zijn: www.activeageing.nl, de
website voor professionals en de
website www.welkomlife.nl voor
consumenten. Door de krachten te
bundelen, kunnen we allebei een
groter publiek bereiken.”
ONS verbindt zich als hoofdpartner aan
de digitale platforms en Active Ageing
Nederland wil graag gebruik maken
van het tv-kanaal van ONS.
ONS, onderdeel van Just Media Group
ONS is een onderdeel van de Just Media Group. Dit is een full service
mediabedrijf dat vooral entertainmentproducten creëert en distribueert
voor de Benelux. Tot de Just Media Group behoren naast ONS ook de
bedrijven Just Works, Just Formats, Just4Kids, Just Entertainment,
Just Productions en Just4Trade.
Bij vrijwel alle aanbieders van tv-kanalen heeft ONS een eigen kanaal
gekregen. In een aantal gevallen zit ONS niet in het basispakket, maar in
het plus- of familiepakket. Zo is ONS bij Ziggo te zien op kanaal 211.
Zie voor meer informatie: www.kijkbijons.nl.
Daarnaast is het voor ONS interessant
dat al meer dan vijftig gemeenten,
zorginstellingen, bedrijven en andere
organisaties zich hebben aangesloten
bij het platform voor professionals.
Wellicht zijn deze partners ook
geïnteresseerd in de programma’s van
ONS.
Nieuwe initiatieven
Smit: “Active Ageing Nederland en
WelkomLife willen zich verder ontwikkelen als multimediale concepten.
Bij uitbreiding van de communicatiemogelijkheden kan ONS een belang­rijke rol spelen met content, films,
tv-programma’s en events. WelkomLife
staat in het teken van allerlei zaken
die het leven aangenamer maken en
ONS besteedt nu al veel aandacht aan
nieuwe trends op het gebied van
reizen, gezondheid, voeding en koken.”
“Door een aantal thema’s samen op te
pakken kunnen we elkaar versterken.
De samenwerking biedt ook ruimte
voor nieuwe initiatieven. Zo gaan we
onder meer bekijken of het concept
van WelkomLife kan worden vertaald
naar een televisieprogramma.”
Rijke historie
Amper twee maanden geleden ging
ONS officieel van start, maar toch
heeft de zender al een rijke historie.
ONS is namelijk de opvolger van
NostalgieNet dat al sinds 2006 op de
Nederlandse televisie te zien was.
NostalgieNet onderscheidde zich met
programma’s die terugkijken op
vroeger, met amusement uit vervlogen
tijden, Nederlandse speelfilms en
series.
Begin dit jaar is NostalgieNet onderdeel geworden van de Just Media
Group (Hilversum) en is er fors
geïnvesteerd in de ontwikkeling van
19
NIEUWS ACTIVE AGEING NEDERLAND
NIEUWSBERICHTEN
20
de zender. NostalgieNet heet nu
ONS en biedt voortaan veel nieuwe
programma’s en eigen producties.
ONS trekt nu al meer dan 600.000
unieke kijkers per week. ONS richt
zich op de kijker vanaf 49 jaar.
De zender kent een vaste horizontale
programmering, met op elk tijdstip
herkenbare programma’s. Dit zijn
nieuwe en bestaande programma’s
over verschillende thema’s.
Daarnaast biedt ONS net als voor­ganger NostalgieNet ook entertainment, drama en speelfilms.
Aan tafel
Tot de nieuwe producties behoort het
programma ‘Bij ONS aan tafel’. Hierin
nodigt presentatrice Kristel van Eijk
wekelijks een aantal bekende gasten
uit in een strandpaviljoen aan de
Loosdrechtse Plassen, waarbij kok
Walter Muis een maaltijd verzorgt.
Het programma wordt elke zaterdag
vanaf 17.00 uur uitgezonden.
Een nieuwe zondagochtendshow
wordt gepresenteerd door Mari Carmen
Oudendijk en Aicha Marghadi.
In boekhandel Scheltema op het Rokin
in Amsterdam ontvangen zij van
Doelgroep ONS en WelkomLife
Active Ageing Nederland richt zich met WelkomLife op de 50-plusser, ONS
richt zich op mensen van 49 jaar en ouder. Op dit moment telt Nederland al
zes miljoen mensen boven de 49. Dat is bijna 40 procent van de bevolking.
De komende jaren zal deze doelgroep alleen maar groter worden. In 2020
wonen in Nederland meer dan 7,2 miljoen mensen van 49 jaar en ouder.
Het platform Active Ageing Nederland telt in­middels al meer dan 50 partners. Op deze pagina
de laatste nieuwtjes uit ons netwerk. Voor meer
actuele ont­wikkelingen omtrent onze partners
kunt u uiteraard terecht op www.activeageing.nl.
Kenmerken van de doelgroep 50-plussers: sterke groeicijfers, veel vitale
senioren met een ruim bestedingsbudget, grote informatiebehoefte en een
positieve instelling. Maar Nederland krijgt ook te maken met een sterk
groeiende groep van ouderen die aandacht en zorg nodig hebben.
De Rijksoverheid spreekt van een demografische transitie die grote invloed
zal hebben op (de inrichting van) de samenleving. De sterke vergrijzing
vraagt om een nieuwe kijk op beleidsthema’s als huisvesting, infrastructuur,
mobiliteit, gezondheid & voeding, sport & beweging en vrije tijd.
10.00 uur tot 13.00 uur verschillende
gasten en vaste gezichten. In het
programma wordt onder meer aandacht besteed aan boeken, films en de
museumagenda. Chef-kok Julius Jaspers
geeft de kijker iedere week culinaire
inspiratie voor mooie gerechten.
Daarnaast besteedt ONS veel aandacht
aan muziek met het programma
‘Top 40 Hitdossier’, dat wordt gepresenteerd door Erik de Zwart. En Ernst
Daniel Smid introduceert klassieke
concerten in het programma ‘Ernst
op zondag’.
Een ander belangrijk thema is reizen.
Zo zal acteur Sjoerd Pleijsier samen met
chef-kok Jacques Rouet afreizen naar
Frankrijk, op zoek naar de authentieke
Franse keuken in het programma
‘En route Avec Pleijsier’. Ook is er
wekelijks een reisavontuur te zien van
Michael Palin.
Den Haag lid van
Age Friendly Cities
Den Haag wil graag een seniorvriendelijke stad zijn
en heeft zich als eerste Nederlandse stad aangesloten
bij het netwerk ‘Age Friendly Cities’ van de World
Health Organisation (WHO). Tijdens het Nationaal
Congres Active Ageing 2015 vertelde Albert Wagener,
senior beleidsadviseur Participatie, Zorg en Jeugd van
de gemeente Den Haag, waarom de gemeente zich
heeft aangesloten bij het platform en de initiatieven
die de Den Haag ontplooit om de zelfredzaamheid
van Haagse ouderen te vergroten. Net als in andere
steden in de wereld worden ook Hagenaars steeds
ouder. De meesten van hen willen een gezond, actief
en zinvol leven leiden. Om hen hiertoe in staat te
stellen, wil de gemeente Den Haag hen ondersteuning bieden.
Het doel van het ouderenbeleid is dan ook Haagse
ouderen in staat te stellen zelfredzaam en veerkrachtig te zijn, ondanks toenemende kwetsbaarheid.
Ouderen blijven langer zelfstandig wonen en zullen
zo lang mogelijk de regie over hun leven willen
houden, actief en zinvol bezig willen zijn en betrokken willen blijven. Het delen van ervaringen met
buitenlandse steden binnen het netwerk Age Friendly
Cities van de World Health Organization helpt de
gemeente bij het bereiken van haar doelen.
Stem op de Nestor van het Jaar
2015
Kent u de verkiezing ‘Nestor van het
Jaar’ al? Deze wordt dit jaar voor het
vierde jaar op rij georganiseerd door
Active Ageing Nederland-partner Unie
KBO. “Bij een Nestor denken wij aan
iemand die zich sterk maakt voor
ouderen, die klaar staat voor anderen
met raad en daad of die een voorbeeldfunctie heeft.”De winnaar krijgt het
fraaie bronzen Nestor-uiltje, vervaardigd door kunstenaar Frans van
Straaten. Wilt u ook meestemmen? Dat
kan via www. uniekbo.nl/nestor2015.
De winnaar of winnares is de opvolger
van Hannie van Leeuwen, die de prijs
vorig jaar won. Oud-politica Hannie
van Leeuwen kreeg bijna 1.000 van de
in totaal 7.326 stemmen. Voor haar is
de prijs gewonnen door Erica Terpstra
en Jan Slagter.
21
DOMOTICA
OP MAAT
22
Tekst: Peter Smit
Beeld: Sentean
ACTIVE AGEING NEDERLAND BIEDT SAMEN MET ELBUCO
EN SENTEAN EEN NIEUW CONCEPT AAN
Active Ageing Nederland heeft samen
met Elbuco (aanbieder van high
service leaseconcepten op apparatuur)
en Sentean (een nieuw label van
Patientline, leverancier van software)
een nieuw concept ontwikkeld met de
naam ‘Domotica op maat’.
Dit concept is vooral bedoeld voor
ziekenhuizen en zorginstellingen die
de voordelen van domotica volop
willen benutten. Voordelen voor
patiënten en bewoners, maar ook
voor het eigen personeel.
Het woord Domotica is een samen­
voeging van de woorden Domus (latijn
voor huis) en telematica. Domotica is
een verzamelnaam voor elektrische
apparaten en netwerken die bepaalde
handelingen, de communicatie en
bijvoorbeeld zorgtaken, veel eenvou­
diger maken.
Steeds meer organisaties en particulieren maken gebruik van domotica.
Hierbij gaat het om het gebruik van
technologie in bijvoorbeeld een
ziekenhuis, een zorginstelling of een
eigen woning. Door het toepassen van
domotica, kunnen veel zaken met
behulp van een afstandbediening en
een beeldscherm worden geregeld.
Nieuwe domotica-toepassingen volgen
elkaar in snel tempo op. Dat is een
positieve ontwikkeling, want domotica
kan het leven en het werk een stuk
prettiger maken. Door het grote aanbod
van allerlei nieuwe producten zien veel
partijen echter door de bomen het bos
niet meer. Daarom heeft Active Ageing
Nederland samen met Elbuco en
Sentean een nieuw domotica-concept
ontwikkeld. Elbuco levert de hardware
(flatscreens, televisies, tablets et cetera,
met daarbij de meest uitgebreide
services) die nodig is en Sentean levert
de gewenste software.
Lease-concept
Elbuco is al meer dan 40 jaar gespecia­
liseerd in het leasen van apparatuur,
inclusief een kwalitatief hoogwaardige
service voor zowel bedrijven als
consumenten. En mocht er iets aan de
hand zijn met de apparatuur, dan zorgt
de eigen servicedienst binnen 24 uur
voor een oplossing.
Door de jarenlange ervaring weet
Elbuco precies welke wensen de
verschillende klantengroepen hebben.
De apparatuur wordt gratis bezorgd
en geïnstalleerd. En de mensen van
Elbuco gaan pas weg als de klant weet
hoe de apparatuur werkt. Daarnaast
heeft de klant gedurende de serviceovereenkomst geen enkel omkijken
naar de apparatuur en het eventuele
onderhoud daarvan. Gebruiksgemak
staat centraal.
“Organisaties en consumenten willen
vooral goed advies krijgen en volledig
worden ontzorgd”, vertelt Frans
Hulshof, Commercial Director &
Strategic Advisor van Elbuco. “Klanten
vinden het niet meer nodig om alles
zelf te bezitten. Het draait om het
gebruik. Dat zie je tegenwoordig ook
met smartphones of met auto’s.
Toegang tot informatie, goederen en
diensten waarbij per maand een
betaling plaatsvindt, heeft de toekomst.
Het gaat om de prestatie van een
product en niet om het eigendom.”
“Elbuco speelt hierop in door middel
van een high service leaseconcept
waarbij de consument niet langer
apparatuur bezit, maar toegang krijgt
tot het gebruik van deze apparatuur.
23
“
24
Hierbij hebben klanten de beschikking
over apparaten die zij geen dag kunnen
missen, met de zekerheid dat zij nooit
voor vervelende verrassingen of dure
reparaties komen te staan. Een bijkomend voordeel is de flexibiliteit die het
leaseconcept biedt. De klant kan als
gebruiker na verloop van tijd het
apparaat omruilen voor een nieuwer
model of voor een heel ander apparaat,
dat op dat moment beter past bij de
behoefte van de klant. Het leaseconcept
biedt flexibiliteit, gemak én zekerheid.”
Communicatieplatforms
Sentean is gespecialiseerd in het
realiseren van communicatieplatforms
binnen ziekenhuizen en zorginstellingen. Het bedrijf inventariseert de
wensen en de eisen van de klant en
stelt vervolgens een op maat gesneden
domoticapakket samen. Hierbij kiest
Sentean voor softwareproducten die
hun waarde al lang en breed hebben
bewezen.
“We hebben al decennialang ervaring
met het implementeren van communicatieplatforms in ziekenhuizen en
zorginstellingen. Wij helpen onze
klanten om de juiste keuzes te maken”,
aldus Marco Paans, directeur van
Patientline. “De wensen van de klanten
zijn zeer divers. Soms gaat het om zeer
eenvoudige applicaties en soms om
zeer ingewikkelde trajecten.
Dat heeft natuurlijk ook te maken met
de omvang van een organisatie.
We werken voor grote ziekenhuizen en
voor kleine zorginstellingen. Voor alle
KOESTER DE
WIJKVERPLEEGKUNDIGE!
Louis Neven, lector Active Ageing bij Avans Hogeschool: “Er wordt in
Nederland veel geïnvesteerd in zorgtechnologieën zoals e-health, robotica
en domotica. De (aankomende) zorgprofessional is echter vaak nog
onvoldoende bekend met de mogelijkheden van dit soort technologie.
Toch spelen zorgprofessionals een sleutelrol in het leveren van goede zorg
mét technologie. Wat nodig is, is een goed geïnformeerde zorgprofessional
met een positieve maar kritische houding ten opzichte van technologie.
Een professional die weet wat er technologisch mogelijk is kan beter
inschatten bij welke cliënt deze technologie wel past en bij wie het ook
beter niét ingezet kan worden.”
gevallen
geldt hetzelfde principe: de
­
klant moet naar volle tevredenheid met
het gekozen platform kunnen werken.”
Sentean biedt de klant een totaal­
oplossing. Een communicatieplatform
van Sentean biedt een menukaart
voor het ontsluiten van applicaties
en informatie. Dit werkt locatie- en
apparaatonafhankelijk. Samen met
samenwerkingspartners biedt Sentean
door middel van co-creatie applicaties
op het gebied van zorgverlening,
persoonlijke service en e-commerce.
Langer zelfstandig
De toepassing van technologie in de
zorg is sterk in opkomst. Zo maakt
Domotica het mogelijk dat ouderen
langer zelfstandig kunnen blijven
wonen. Door de toepassing van
domotica kan bijvoorbeeld de verlichting, de kamertemperatuur en de
televisie centraal worden geregeld
met een tablet, een laptop en/of een
smartphone. Maar ook andere handelingen, zoals het openen en sluiten
van gordijnen of deuren, kunnen met
hetzelfde apparaat worden uitgevoerd.
Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld
het bestellen van eten via het beeldscherm, het (op afstand) volgen van de
kerkdienst of bekijken of het restaurant
al open is.
Domotica maakt het ook mogelijk dat
lampen gaan branden als iemand uit
bed stapt om naar het toilet te gaan of
dat camera’s signaleren dat bewoners
van een zorginstelling ’s nachts over de
gangen gaan dwalen. “Er zijn enorm
veel toepassingen”, zegt Paans.
“Denk ook aan de communicatie tussen
de verpleging en de bewoners in een
zorginstelling. Of de aankondiging van
de kaartmiddag in de recreatieruimte.
Of een consult op afstand met de
huisarts. Of automatisch informatie
krijgen over het gebruik van medicijnen. Ook het betalen van diensten
kunnen we in het pakket meenemen.
Onze ervaring is dat domotica de
zelfstandigheid van een patiënt of een
bewoner enorm vergroot.”
Manon Vanderkaa is directeur van de Unie
KBO, met ruim 190.000 leden de grootste
seniorenorganisatie van Nederland. “We
behartigen de belangen van onze leden op
het terrein van koopkracht, veiligheid,
digitalisering en langer thuis wonen. De
KBO wil senioren zo lang mogelijk actief
houden. En een vangnet vormen voor wie
het niet kan bijbenen.”
Een goede wijkverpleegkundige is haar
gewicht in goud waard. De Unie KBO
heeft lang gestreden voor haar
terugkeer. Ons advies is dan ook om de
wijkverpleging te koesteren en er niet
op te bezuinigen. Want anders schieten
we het doel van langer veilig thuis
wonen ruim voorbij…
Een echt aanspreekpunt, een luisterend
oor. Dat de wijkverpleegkundige nu
succes heeft en veel mensen graag een
beroep op haar doen, verbaast ons
niets. Gaat dan alles goed? De Unie
KBO denkt van niet. We leggen u uit
waarom.
We beginnen bij de financiering.
Zorgverzekeraars en zorgaanbieders
hebben het budget voor de wijkverpleging in 2015 ruimschoots overschreden. Ze voorzien voor 2016 een forse
bezuiniging van circa 500 miljoen euro.
De gevolgen? Wachtlijsten, cliëntenstops en vermindering van kwaliteit.
Begin 2015 kregen wij al signalen via
ons Nationaal Meldpunt Ouderenzorg
dat ouderen worden gekort op
persoonlijke verzorging (douchen) en
verpleging. Ook vertellen ouderen dat
er in hun wijk of gemeente geen
wijkverpleegkundige beschikbaar is.
De bezuiniging op Wmo-budgetten
hebben al een enorme weerslag op de
zorg voor ouderen thuis. Een bezuiniging op de wijkverpleging kan daar
niet nog eens bovenop komen.
En dan de keuzevrijheid. Als je intensieve zorg nodig hebt, dan is het
essentieel dat je je op je gemakt voelt
bij diegene die de zorg verleent. Maar
zorgverzekeraars starten nu met het
contracteren van voorkeursaanbieders,
mogelijk slechts één zorgaanbieder per
wijk. Dit betekent dat vrije verpleegkundigekeuze in het geding komt,
omdat niet-gecontracteerde wijkverpleegkundigen maar voor 75 procent
vergoed worden.
De Unie KBO pleit al vijftien jaar voor de
terugkeer van de wijkverpleegkundige.
Nu het zover is, zijn we natuurlijk blij
met de kundige zorg dichtbij ouderen.
Maar we kunnen onze ogen niet sluiten
voor de gevolgen van de bezuinigingen die mogelijk gepaard gaan met
deze verandering. Minder uren zorg,
een hogere toegangsdrempel, minder
keuzevrijheid, minder kwaliteit.
Recent spraken we de Tweede Kamer
toe over dit belangrijke onderwerp. We
noemden daarbij zeven voorwaarden
om ouderen echt langer zelfstandig en
veilig thuis te kunnen laten wonen.
1.Bezuinig niet op wijkverpleging.
2.Houd wijkverpleging voor ouderen
financieel toegankelijk.
3.Investeer in scholing; de spilfunctie
van wijkverpleging vereist HBO(+).
4.Borg de keuzevrijheid van patiënten.
5.Luister naar de wensen van zorg­
behoevende ouderen en patiënten.
6.Investeer in de inzet van e-health.
7.Stem de wijkverpleging en mantelzorg goed op elkaar af.
Een goede wijkverpleegkundige is
goud waard. Ze verdient het om haar
belangrijke werk naar behoren te
kunnen doen. Met onze zeven voorwaarden is dat mogelijk.
Manon Vanderkaa
”
25
NETWERK ACTIVE AGEING NEDERLAND GROEIT!
OVERZICHT
(HOOFD)PARTNERS & DEELNEMERS
26
Hoofdpartners
Partners
Deelnemers
27
Tekst: Geert Geujen
Beeld: KOMPAN
Ank Duteweert
KOMPAN REALISEERT VITALITEITSTUINEN VOOR ALLE LEEFTIJDEN
FOCUS OP BEWEGEN
ZIT IN ONS DNA
28
Active Ageing Nederland is blij en
trots het bedrijf KOMPAN als nieuwe
partner te mogen verwelkomen.
KOMPAN is een wereldspeler met
45 jaar ervaring met speeltoestellen,
vitaliteitstuinen en het ontwerpen
van openbare ruimte die tot bewegen
aanzet. Het van oorsprong Deense
bedrijf richt zich in toenemende mate
op ouderen. “Wij willen bewegen
combineren met het ontwikkelen
van cognitieve, sociale en creatieve
vaardigheden”, aldus salesmanager
Ank Duteweert.
De grondlegger van KOMPAN, de Deense
kunstenaar Tom Lindhardt, zag 45 jaar
geleden hoe zijn felgekleurde sculpturen door kinderen werden ‘ontdekt’ en
als speel- en klimobject gebruikt.
Dat bracht hem op het idee om speeltoestellen te gaan ontwerpen. Eigenzinnig en voor die tijd een beetje tegendraads, was het succes bij de jonge
klantenkring een bewijs dat hij op de
juiste weg zat. Daarmee werd Lindhardt
trendsetter en veranderde hij voorgoed
het beeld dat in de maatschappij van
kinderspeeltoestellen bestond.
Onderzoek
KOMPAN heeft een eigen researchafdeling waar fysiotherapeuten en bewegingswetenschappers werken. Duteweert: “Alle nationale vestigingen
hebben eigen contactpersonen met het
Deense KOMPAN Play en Sport institute
en wisselen kennis uit. In het Deense
centrum worden alle ontwerpen en
prototypen onderzocht op functionaliteit en veiligheid. Ook wordt er naar
trends en behoeften in de markt
geke­ken. Wat beweegt mensen – letterlijk en figuurlijk. Hoe kunnen we hen
ertoe brengen om (meer) te gaan
bewegen?”
Concept
KOMPAN heeft als uitgangspunt dat de
mogelijkheden tot bewegen zo laag-
drempelig mogelijk zijn. Duteweert
stelt vast: “We willen onze klant
verrassen met een inrichting waarbij
ouderen maar ook kinderen gaan
bewegen. Eigenlijk zouden we het
fantastisch vinden dat het ‘spelen’
weer wordt ervaren door iedereen.
Men wordt uitgedaagd en geïnspireerd
om op ieder niveau de grenzen te
verleggen op fysiek, creatief, cognitief
en sociaal-emotioneel gebied. Voor
senioren kan een bepaalde omgeving
worden gecreëerd, die van nature
prikkelt om te gaan bewegen. Hoewel
vitaliteitstuinen uitgelezen faciliteiten
bieden om de spieren en motoriek te
oefenen, kunnen speciaal ontworpen
parken hetzelfde effect bereiken.”
KOMPAN realiseert in de gemeente
Wijk bij Duurstede in samenwerking
met lokale organisaties en omwonenden een stadspark met beweeg- en
speelvoorzieningen, omgeven door veel
groen. “We zien dat de opa’s en oma’s
met de kleinkinderen naar het park
gaan. En tja, als de kleindochter roept:
‘Oma, kom je schommelen?’, kan ze
natuurlijk niet weigeren.”
Leren
Het bijzondere van de benadering van
KOMPAN is dat zij een totaalconcept
realiseren waarin ´leer´aspecten zijn
opgenomen zoals natuureducatie.
29
Daar kunnen ouders, grootouders en
kinderen met elkaar over praten. En zie
daar, we hebben een omgeving die ons
helpt vitaal te blijven, waar we iets
leren en met elkaar contact hebben.
(medische) zorg consumeren. Des te
langer senioren fit blijven, des te lager
kunnen de zorgkosten blijven. Alleen al
vanuit dit economische principe zou
engagement van verzekeraars een
logische zaak zijn.
Vitaliteitstuinen
KOMPAN is één van de leidinggevende
bedrijven als het gaat om het ontwerpen en bouwen van vitaliteitstuinen.
Dit zijn inrichtingen die, hetzij in
opdracht van een woonzorgorganisatie,
hetzij op verzoek van de lokale overheid, al dan niet met steun van derden,
worden gerealiseerd. Bij derden kan
men denken aan de diverse fondsen die
Nederland rijk is. Maar het zou op zich
niet vreemd zijn als ook zorgverzekeraars een duit in het zakje doen.
Immers, Nederlanders worden steeds
ouder en zullen op den duur meer
Platform Active Ageing
Kijkend naar de filosofie van KOMPAN
en die van het Active Ageing platform,
ligt samenwerking alleszins voor de
hand. Beide organisatie streven naar
behoud en versterking van de vitaliteit
van senioren. Leeftijd is daarbij volgens
Ank Duteweert geen determinant, maar
de mentale instelling. “We willen
senioren verleiden naar buiten te gaan
en te bewegen. Hoe ze dat doen is
minder belangrijk dan dát ze het doen.”
Wij kunnen ons hier alleen maar bij
aansluiten.
Tekst: Brenda Theunis
Beeld: Yalp
ACTIVE AGEING NEDERLAND EN HANZEHEERD DE BONGERD
REALISEREN BEWEEGPLEIN
VITALE OUDEREN
SAMEN IN BEWEGING
30
Active Ageing Nederland maakt zich
samen met zorginstellingen en
gemeenten sterk voor de aanleg van
beweegpleinen, ontmoetingsplekken
en vitaliteitstuinen voor senioren.
Doel is om ouderen zo lang mogelijk
vitaal te houden en tegelijkertijd het
risico op vereenzaming te verkleinen.
Het eerste beweegplein is inmiddels
aangelegd bij zorginstelling
Hanzeheerd De Bongerd in Hattem
(Gelderland).
Het afgelopen jaar is hard gewerkt om
een beweegplein bij zorginstelling
Hanzeheerd De Bongerd te realiseren.
Hanzeheerd wil met de aanleg van het
beweegplein een sportieve ontmoetingsplek realiseren, waar ouderen
kunnen bewegen en recreëren. Het
beweegplein met ontmoetingsfunctie
is aangelegd op het terrein van de
zorginstelling, op een steenworp
afstand van het centrum van Hattem.
Ouderen kunnen gebruik maken van
het programma-aanbod, maar ook op
eigen initiatief bewegen op het plein.
Het bedrijf Yalp, specialist in beweegtoestellen en partner van Active Ageing
Nederland, heeft een divers en inter­
actief aanbod van beweegtoestellen
geplaatst. Met name de Sona, een
interactieve beweegboog die beweging
op de speelvloer omzet in geluid,
verleidt de senioren tot bewegen.
Het beweegplein wordt binnenkort
op feestelijke wijze geopend.
Beweegplein in opmars
Active Ageing Nederland heeft in
samenwerking met Yalp het concept
Beweegpleinen ontwikkeld. Hiermee
laat Active Ageing Nederland zien dat
het mogelijk is de kwaliteit van leven
van ouderen te verbeteren.
Veel ouderen in Nederland bewegen te
weinig. Zij voldoen niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor
55-plussers (dagelijks in totaal een half
uur matig intensief bewegen). Dit heeft
een negatieve invloed op de gezondheid. Door de vergrijzing en de toe­
nemende zorgvraag wordt de preventie
van gezondheidsproblemen steeds
belangrijker.
De aanleg van een beweegplein
stimuleert ouderen om meer te
bewegen en draagt op deze manier bij
aan een gezonde leefstijl. Regelmatige
lichaamsbeweging vermindert bij
ouderen het risico op vallen, verbetert
de balans, vergroot de zelfverzekerdheid, voorkomt en vermindert over­
gewicht en draagt bij aan een betere
mobiliteit. Door het versterken van de
grove en fijne motoriek bevorderen de
oefeningen op het beweegplein
bovendien de zelfredzaamheid van
ouderen. Ook lijkt bewegen remmend
te werken op het dementeringsproces.
Bewegen op een beweegplein is niet
alleen goed voor de gezondheid, maar
ook heel gezellig. Het beweegplein
vormt een laagdrempelige, informele
ontmoetingsplek. Samen bewegen is
een makkelijke en prettige manier om
mensen te ontmoeten. Het beweegplein voorkomt op deze manier dat
ouderen in een sociaal isolement raken
en het versterkt de sociale cohesie.
De praktijk wijst uit dat de aanleg van
een beweegplein een uitstekende
manier is om het contact tussen
mensen te versterken. Zo gaan gebruikers van een beweegplein ook andere
dingen met elkaar doen, zoals de
dagelijkse boodschappen en samen uit
eten. Nederland krijgt dan ook steeds
meer beweegpleinen.
Creatief financieren
Voor de financiering van het beweegplein, is een groot aantal fondsen
aangeschreven en zijn verschillende
geldinzamelingsacties georganiseerd.
Inwoners van Hattem, lokale organi­
saties, leveranciers van de zorginstelling, de gemeente en Hanzeheerd
zelf leverden een bijdrage. Met diverse
acties, zoals een benefietdiner, een
sponsorloop en deelname aan de
Marathon des Sables (een woestijn­
marathon in Marokko) is een mooi
bedrag bijeen gebracht.
Dankzij bijdragen van Fonds NutsOhra,
Oranje Fonds en Fonds Sluyterman van
Loo lukte het Active Ageing Nederland
uiteindelijk om de financiering voor
het beweegplein rond te krijgen.
Meer informatie
Het beweegplein bij Hanzeheerd
De Bongerd in Hattem was een testcase, het project kan nu verder worden
uitgerold. Neem voor meer informatie
over het project Beweegpleinen contact
op met Active Ageing Nederland,
tel. 026 - 443 82 87.
Beweegpleinen
Het project Beweegpleinen bestaat uit de volgende
onderdelen:
- Onderzoek naar haalbaarheid van het project: in kaart
brengen van draagvlak. Doelgroep is nauw betrokken
bij het project.
- Voorlopige opzet en inrichting van het beweegplein:
selectie van beweegtoestellen die direct aansluiten bij
beleefwereld en fysieke mogelijkheden van ouderen.
- Organisatie van de inkomsten: onderzoek naar provinciale en lokale subsidies, fondsen en sponsormogelijkheden. In de regel levert ook een gemeente en/of een
zorginstelling een bijdrage.
- Uitvoeringsfase: Aanleg van het beweegplein. Na de
feestelijke opening start direct het programma-aanbod.
31
Tekst: Peter Smit
Beeld: Kees van der Meer, QBMT
SPECIALIST IN ROBOTS SLUIT ZICH AAN BIJ PLATFORM
VAN ACTIVE AGEING NEDERLAND
DE OPMARS VAN ZORA
IN DE ZORG
32
Ze heeft een lengte van amper
60 centimeter, maar maakt op dit
moment wel erg grote stappen.
Zora is bezig aan een indrukwekkende
opmars in de zorg. Het is de eerste
robot ter wereld die door steeds
meer zorginstellingen wordt gebruikt
voor revalidatie, communicatie en
animatie.
“Ja, ze doet het goed”, zegt Bjorn van
Hijfte, COO van QBMT. Het bedrijf, dat is
gevestigd in Oostende (België), timmert
aan de weg met de speciale zorgrobot.
“Zora kan veel, maar ze is geen vervanging van personeel. Koffie zetten of
bedden opmaken doet ze niet. Ze is
eigenlijk een mooie aanvulling. Zo kan
ze bijvoorbeeld assisteren bij de
fysiotherapie door oefeningen voor te
doen en uit te leggen. De fysiotherapeut
kan dan mensen individueel helpen bij
de oefeningen.”
En als Zora gaat dansen, dan krijgt ze
bij veel mensen de handen op elkaar.
Populaire nummers zijn onder meer
Gangnam Style en de Macarena. Maar
ook de bewegingen bij het liedje ‘Ik
krijg een heel apart gevoel van binnen’
van Corry Konings vallen in de smaak.
Ook zitdansen en dansoefeningen die
aanzetten tot bewegen zijn geprogrammeerd.
Afkorting
De naam Zora is een afkorting die staat
voor Zorg, Ouderen, Revalidatie en
Animatie. Zora is volledig programmeerbaar en ze kan zien, horen,
bewegen en reageren. En, ze heeft een
grote aaibaarheidsfactor. Van Hijfte:
“Zora wordt vooral ingezet in zorginstellingen. Ze kan helpen revalideren,
maar is er ook voor de gezelligheid.
Ze kent veel dansjes en kan bijvoorbeeld
geheugenspelletjes of bingo spelen.
Ook kunnen mensen raden welke sport
Zora nabootst.”
Veel zorginstellingen hebben inmiddels
een Zora aangeschaft. Een voorbeeld is
het Bartholomeus Gasthuis in Utrecht.
Daar wordt Zora ingezet bij ontspannings- en bewegingsactiviteiten en om
dwaalgedrag tegen te gaan. Het kan
gebeuren dat een bewoner ’s nachts aan
het dwalen is omdat hij denkt dat hij
33
naar zijn werk moet. Als die persoon
dan voorbij Zora loopt, die op de
wandelgang wordt gestationeerd, zal zij
dit detecteren en in eerste instantie
proberen om die persoon uit zijn
denkpatroon te halen door hem aan te
spreken en aan te manen terug te keren
naar de kamer. Op hetzelfde moment
krijgt de therapeut een signaal op de
tablet en kan er worden ingegrepen
indien nodig. De ogen van Zora zijn
bovendien kleine camera’s, zodat
personeel op afstand altijd mee kan
kijken.
zoals we die nu kennen. Ook is het
steeds belangrijker om de kosten in de
hand te houden en langer zelfstandig
te wonen. Technologie kan worden
ingezet om taken uit handen te nemen.
En dan komen robots niet in plaats van
de zorg door mensen, maar naast de
zorg door mensen.
Van Hijfte: “Het is belangrijk dat zowel
de bewoners als het personeel de voor-­
delen van Zora zien. En als een zorg­
instelling de robot wil aanschaffen,
dan kijken we samen naar de programmering. Ook verzorgen we trainingen
voor het personeel dat Zora gaat in­zetTechnologie
ten bij activiteiten. Een goede voorbe­In de komende jaren zijn er allerlei
maatschappelijke en technische redenen reiding is uiteindelijk het halve werk.”
waarom robots interessant worden in
QBMT is onlangs partner geworden
het dagelijkse leven. Nederland heeft
van Active Ageing Nederland.
te maken met een sterke vergrijzing.
Meer informatie over Zora is te vinden
Straks zijn er niet genoeg mensen
op www.activeageing.nl.
beschikbaar om de zorg te verlenen
Tekst: Peter Smit
Beeld: VitalinQ
WELKOMLIFE HEALTH COACH BINNENKORT BESCHIKBAAR
GEZONDE LEEFSTIJL
BINNEN HANDBEREIK
34
Active Ageing Nederland introduceert
binnenkort de WelkomLife Health
Coach. Dit is een digitale gezondheidscoach waarmee gebruikers 24 uur per
dag toegang hebben tot een gezonde
leefstijl. Deze applicatie wordt toe­gevoegd aan de website van WelkomLife, het nieuwe consumenten­
platform van Active Ageing Nederland.
De WelkomLife Health Coach is
ontwikkeld door VitalinQ, dat zich
eerder dit jaar als hoofdpartner
aansloot bij het platform van Active
Ageing Nederland. Bezoekers kunnen
de digitale coach binnenkort (tegen
betaling) activeren op de website
www.welkomlife.nl. Naast de web­
applicatie is de coach ook beschikbaar
als app voor mobiel of tablet. Hierdoor
kunnen mensen op een zeer laagdrempelige manier en op elk moment van
de dag van de coach gebruik maken.
Regie over eigen gezondheid
Aan de hand van praktische en wetenschappelijk gevalideerde adviezen geeft
de coach mensen de regie over hun
eigen gezondheid. Ze maken een
persoonlijk profiel aan en zetten vervolgens samen met de coach een belangrijke stap naar een gezonde leefstijl, die
is afgestemd op de persoonlijke situatie
en de persoonlijke voorkeuren.
“De WelkomLife Health Coach geeft de
website van WelkomLife toegevoegde
waarde”, zegt Peter Smit, directeur van
Active Ageing Nederland. “Gezondheid
is een belangrijk thema, waar we
allemaal mee bezig zijn. Vooral nu we
steeds meer beseffen dat veel gezondheidsproblemen samenhangen met
onze leefstijl en de kwaliteit van onze
leefomgeving. Aandacht voor voeding,
gezonde eetgewoonten en bewegen
is daarom van onschatbare waarde.
Want wie bewust eet en voldoende
beweegt zit beter in zijn vel en voelt
zich gezonder en vitaler.”
Persoonlijke situatie
Hoe maakt iemand bewust en verantwoorde keuzes? Hoe komt iemand tot
een gezonde leefstijl die past bij de
eigen voorkeuren en bij de persoonlijke
situatie? Van alle kanten krijgen we
informatie over zaken die met onze
gezondheid te maken hebben. Maar
hoe waardevol die informatie soms ook
is, de persoonlijke situatie blijft vaak
onderbelicht.
De WelkomLife Health Coach laat zien
dat het ook anders kan. Gebruikers
stellen hun eigen profiel samen en
formuleren hun eigen doelen en
wensen. Hierbij wordt rekening
gehouden met de persoonlijke voor­
keuren, achtergronden, doelen,
allergieën en ziektebeelden. Met één
muisklik brengt de WelkomLife Health
Coach de gezondheidssituatie van elke
individuele deelnemer in beeld. Op elk
gewenst moment van de dag, inclusief
extra informatie en handige tips.
Gedragsverandering
Smit: “Met hulp van de digitale coach
nemen deelnemers de regie over hun
35
eigen gezondheid. Op een laagdrempelige manier wordt men op weg geholpen om gezonder te leven of om
gezond te blijven. Hierbij ontstaat
gaandeweg bewustwording over de
invloed van de leefstijl op de gezondheid. Met die bewustwording wordt,
indien nodig, het fundament gelegd
voor gedragsverandering.”
Bij de digitale coach wordt een profiel
aangemaakt aan de hand van een korte
vragenlijst. Op basis van de antwoorden hebben deelnemers al snel een
goed inzicht in de gezondheid en de
leefstijl. Anders gezegd: deelnemers
krijgen voldoende input om doelen te
stellen. Vervolgens assisteert en
stimuleert de digitale coach de deel­
nemers met een helder stappenplan
om de gestelde doelen daadwerkelijk
te bereiken. Op maat gemaakte infor­matie dus, afgestemd op de gezondheid
en de persoonlijke wensen.
Deelnemers bepalen zelf welke gegevens zij willen vastleggen. De coach
assisteert, informeert en motiveert om
de gestelde doelstellingen te bereiken.
Eigen label
Via www.welkomlife.nl kunnen mensen
de gezondheidscoach activeren. Maar
het kan ook zijn dat andere samenwerkingspartners van Active Ageing
Nederland de coach onder een eigen
naam (en huisstijl) willen introduceren
bij hun klanten of leden. Ook dat kan.
Active Ageing Nederland maakt dan
een aparte applicatie die helemaal
aansluit op de wensen van de klant.
Smit: “We hopen dat veel mensen de
digitale coach via WelkomLife in
gebruik nemen. Dat kan ook onder het
label van een bedrijf of een zorgverzekeraar. Het allerbelangrijkste is dat
mensen de coach gaan gebruiken.”
Achter de WelkomLife Health Coach
staat een team van diëtisten, lifestylecoaches, fysiotherapeuten, andere
paramedici en software engineers.
De digitale coach is ontwikkeld met
(financiële) steun van de Europese
Gemeenschap, het Europees Fonds voor
Regionale Ontwikkeling (EFRO) en de
provincie Groningen.
Tekst: Hans Rebers
Beeld: Fonds NutsOhra
EEN DUURZAAM EFFECT OP DE VEERKRACHT EN KWALITEIT VAN
LEVEN VAN ALLEENSTAANDE, KWETSBARE OUDEREN
MEER VEERKRACHT,
LANGER THUIS!
36
Het programma ‘Meer Veerkracht,
Langer Thuis’ van Fonds NutsOhra
heeft van 2015 tot en met 2017
12 miljoen ter beschikking voor
het vergroten van de zelfredzaamheid
en kwaliteit van leven van alleenstaande ouderen met één of meer
beperkingen.
Programmaleider Ineke Jonker:
“Op een fijne manier langer thuis
betekent blijven meedoen en
bewegen.”
In Nederland zijn er op dit moment
ongeveer 300.000 ouderen die zelfstandig wonen, maar zich vanwege het
wegvallen van hun partner, een fysieke
of mentale beperking, financiële
problemen en/of het ontbreken van
een sociaal netwerk in een kwetsbare
situatie bevinden. De Nederlandse
overheid stuurt bovendien aan op
zelfredzaamheid en hulp van mantel­
zorgers en vrijwilligers in de zorg voor
senioren. De verwachting is dan ook
dat de groep alleenstaande ouderen die
zelfstandig thuis woont in 2030 naar
600.000 gegroeid is.
“De gezondheid en kwaliteit van leven
van deze groep ouderen staat onder
druk”, aldus Ineke Jonker, programmaleider ‘Meer Veerkracht, Langer Thuis’
Voorbeeldproject: MeeDoen
Het project MeeDoen leert senioren zelf activiteiten organiseren en
uitvoeren. Van meet af aan zijn de senioren aan zet. Vitale en ambitieuze
senioren nemen de lead. Zij worden naar het eigenaarschap geleid door
specifieke begeleidende inzet van een krachtcoach van stichting Radar
WMO. Ook het Wijkpastoraat en het gezondheidscentrum zijn bij het
project in Rotterdam betrokken. Het beoogde resultaat is een collectief van
acht senior ambassadeurs die de organisatie en uitvoering van activiteiten
voor 120 senioren, waaronder alleenstaande ouderen met een beperking
op zich nemen. Ze voeren binnen een jaar 80 procent van het door hen
opgestelde MeeDoen-programma uit.
van Fonds NutsOhra. “Door bijvoorbeeld
een fysieke beperking, ontstaan al snel
problemen op andere gebieden. Als de
drempel fysiek al zo hoog is, wordt
deelnemen aan sociale activiteiten een
lastige opgave. Terwijl juist het actief
blijven ervoor zorgt dat langer thuis
op een zo prettig mogelijke manier kan.
Daarom zet Fonds NutsOhra zich in om
de zelfredzaamheid en kwaliteit van
leven van deze groep ouderen te
vergroten. Dit doen we onder meer
door het financieren van projecten die
ervoor zorgen dat deze ouderen meer
bewegen en meedoen aan sociale
activiteiten. We willen daarbij vernieuwing stimuleren en successen breder
in Nederland verspreiden.”
37
Ga de wijk in!
Om dit doel te bereiken heeft het
programma 12 miljoen euro ter
beschikking. Tot en met 2017 zijn er
in totaal vijf momenten (‘calls for
proposal’) waarop een aanvraag
ingediend kan worden. De eerste twee
rondes zijn al achter de rug, de volgende call opent begin 2016. Jonker:
“Ik verwacht dat we ons in de derde
call vooral op vernieuwing gaan
richten. Op onze website komt dan de
calltekst waarin uitgelegd staat aan
welke voorwaarden een aanvraag moet
voldoen. We vinden het bijvoorbeeld
erg belangrijk dat de ouderen vanaf de
opzet betrokken zijn bij het project.
Tot op heden zijn het vooral stichtingen
en welzijnsinstellingen die hun aan­vraag ingewilligd hebben gezien, maar
ook zorginstellingen, verenigingen en
bedrijven (onder voorwaarden) maken
kans op financiering. Mijn advies aan
hen is om geen projectplan te bedenken
vanachter het bureau, maar de wijk in
te gaan en te luisteren naar de ouderen.
Het wel of niet slagen van een project
kan van heel kleine dingen afhankelijk
zijn. Ouderen kunnen als geen ander
mogelijke drempels aangeven.”
In de kadertekst leest u een aansprekend voorbeeld van het vernieuwende
project ‘MeeDoen’ waarbij ouderen zelf
eigenaar worden van een activiteitenprogramma. Maar ook bijvoorbeeld
vernieuwende manieren om te gaan
bewegen en ideeën voor nieuwe
diensten voor ouderen maken kans,
aldus Jonker. “Het gaat erom dat we
met de projecten die binnen dit
programma worden gerealiseerd, een
beweging in gang zetten, die op termijn
een duurzaam effect heeft op de
veerkracht en kwaliteit van leven van
alleen­staande, kwetsbare ouderen.”
Na de eerste ronde zijn er 14 projecten
die financiering toegekend hebben
gekregen. In november worden de
projecten uit de tweede call beoordeeld.
Meer informatie over het programma
‘Meer Veerkracht, Langer Thuis’ vindt
u op www.fondsnutsohra.nl/meer_
veerkracht_langer_thuis
Ineke Jonker
.
Tekst: Joery Wildekamp
LANG(ER) LEVEN
ZONDER ZORGEN
38
Beeld: ServiceResidentie Molenwijck
SERVICERESIDENTIE MOLENWIJCK BIEDT BEWONERS
VEEL COMFORT, ZORG EN SERVICES
Het lijkt te mooi om waar te zijn,
maar het is geen sprookje. Service­
Residentie Molenwijck in Loon op Zand
telt opvallend veel vitale 80-plussers
die aantonen dat het mogelijk is om
lang(er) te leven door behoud van
sociale contacten, actief te blijven en
gezond te leven. Reden genoeg voor
een bezoek aan de gemeente die
vooral bekend is geworden door
De Efteling. Directeur Albert Dolmans
van ServiceResidentie Molenwijck
zegt: “De bewoners voelen zich hier
veilig en gerespecteerd en behouden
de regie over hun eigen leven.”
Wie bij ServiceResidentie Molenwijck
naar binnen gaat, waant zich in een
luxueus hotel. Vlakbij de receptie is een
sfeervol restaurant met een terras dat
uitzicht biedt op een grote vijverpartij.
Verder herbergt de residentie een
Grand Café, een kapsalon, een massagesalon, een schoonheidssalon, een
fitnesszaal, een wellnessruimte,
een huiswinkel, een bibliotheek, een
devotieruimte en een internetcafé.
De logeerkamers voor familieleden
van de bewoners zijn echter de enige
(slaap)kamers die aan een hotel doen
denken. De accommodatie bestaat uit
circa 150 ruime twee- en driekamer­
appartementen waar de bewoners naar
volle tevredenheid wonen.
Breed pakket aan services
Dolmans: “Mensen kunnen hier com­
fortabel wonen in een stijlvolle am­
biance en op vijfsterren niveau.
Wij doen het als organisatie goed als
de bewoners het naar hun zin hebben.
In die zin is ServiceResidentie Molenwijck vergelijkbaar met een hotel.
Wij staan garant voor volledige privacy,
geheel zelfstandig en zorgeloos wonen
in een prettige omgeving. Daarbij
bieden wij de bewoners een breed
pakket aan services. De zelfredzaamheid van de bewoners wordt zoveel
mogelijk gestimuleerd.”
De vergelijking met een hotel doet
Dolmans goed. De directeur, die in de
zomer van 2011 bij ServiceResidentie
Molenwijck in dienst trad, heeft zelf
Albert Dolmans
jarenlang bij tophotels gewerkt. Daarna
kwam hij via verschillende functies bij
de overheid terecht in de zorgsector.
“Bewoners zijn bij ons in goede
handen. Als zij hun intrek nemen in
ServiceResidentie Molenwijck, dan
hoeven zij niet meer te verhuizen als
ze bijvoorbeeld meer zorg nodig hebben. Wij bieden alle zorg die de bewoners nodig hebben, 24 uur per dag en
7 dagen per week. Dat is een geruststelling voor de bewoners en voor hun
familie.”
Volop activiteiten
De kans is klein dat bewoners zich
gaan vervelen. Naast de voorzieningen
zijn er volop activiteiten die Service­
Residentie Molenwijck of de bewoners
zelf organiseren. Zo zijn er maar liefst
een stuk of dertig commissies voor en
door bewoners. Er is elke week o.a. een
bridgedrive, een handwerkmiddag, een
spelletjesavond, gymnastieklessen en
teken- en schilderlessen. Biljarten is
dagelijks mogelijk in het Grand Café en
er is ook een zangkoor. En als het mooi
weer is, dan zijn veel bewoners buiten
actief. Ze maken een wandeling door de
tuin, spelen jeu de boules of ontmoeten
elkaar op één van de buitenterrassen.
Naast de wekelijkse activiteiten zijn
er ook bijzondere gelegenheden, zoals
concerten, toneelvoorstellingen en
lezingen. En door het jaar heen gaan
de bewoners ook samen op stap. Dat
kan een excursie met een bus zijn, een
bootreis of een bezoek aan een museum, een theater of een modeshow.
39
Dolmans: “De bewoners organiseren
zelf veel sociale activiteiten. Service­
Residentie Molenwijck biedt de randvoorwaarden om dit mogelijk te
maken.”
aldus Dolmans. “Alle appartementen
hebben een balkon, goed sanitair, een
volledig uitgeruste keuken en twee
bergingen. Bovendien zijn alle kamers
voorzien van personen- en brand­
alarmering.”
Zorg
40
ServiceResidentie Molenwijck biedt een
breed scala aan zorg en per zorggebied
is er een eigen functionaris die op de
hoogte is van alles rondom de betreffende problematiek. Op de loonlijst
staan zogeheten aandachtsfunctionarissen op het gebied van dementie,
Parkinson, longproblemen, diabetes,
wondverzorging en medicatie.
Dolmans: “Bewoners ontvangen het
juiste advies en krijgen directe zorg
binnen handbereik. Deze werkwijze
sluit aan op onze visie, waarbij wij
professionele zorg en persoonlijke
aandacht voorop stellen. Mede hierdoor
kunnen wij alle zorg bieden die be­
woners nu of in de toekomst nodig
hebben.”
Appartementen
De pakweg 150 appartementen in
ServiceResidentie Molenwijck zijn
verdeeld over verschillende gebouwen
die direct met elkaar zijn verbonden.
Alle appartementen hebben uitzicht
op de vijver of op de parkachtige tuin.
De oppervlakte van de woonruimtes
varieert van 60 tot 150 vierkante meter.
“Bewoners kunnen hun woningen
helemaal naar eigen smaak inrichten,
zodat zij zich hier snel thuis voelen”,
Een bijzondere plek in de residentie
is de zogeheten devotieruimte, een
locatie die op verzoek van bewoners
is gerealiseerd. Dolmans: “Service­
Residentie Molenwijck streeft geen
kerkelijke signatuur na. Maar het is
wel belangrijk dat bewoners die dat
wensen, aandacht aan hun geloof
kunnen schenken. In de devotieruimte
kunnen bewoners terecht voor een
moment van bezinning. Men kan deze
ruimte op elk moment bezoeken en
wekelijks vindt er een viering plaats.”
Dagverse producten
Stefan Roestenburg, de chef-kok van
Molenwijck, bereidt samen met zijn
team dagelijks diverse driegangen­
menu’s en de dieetvariaties daarop.
De maaltijd wordt ’s middags geserveerd in het restaurant of ’s middags
of ’s avonds in het eigen appartement.
Dolmans: “De bewoners kunnen hun
menu zelf kiezen. Elke week kunnen
zij een selectie maken uit verschillende
componenten. Zij stellen daarmee zelf
voor elke dag een maaltijd naar wens
samen. Alles wordt bereid met dag­
verse producten. Gezonde voeding is
immers van groot belang.”
Twee keer per maand biedt Service­
Residentie Molenwijck de bewoners
een ‘table d’hôte’ aan. Dit staat voor
gezellig tafelen in een ongedwongen
sfeer. De bewoners kunnen dan aanschuiven aan één lange tafel, zoals
dat in Frankrijk ook vaak gebeurt.
En enkele malen per jaar is er een
uitgebreid feestelijk diner met een
bepaald thema voor bewoners en hun
eventuele gasten, geserveerd in de
sfeervolle Fons Kleintjeszaal. De tafels
zijn extra feestelijk ingedekt.
41
Leven zonder zorgen
ServiceResidentie Molenwijck heeft
zich als doel gesteld om haar bewoners
een ‘Leven zonder zorgen’ te bieden.
En daarin slaagt de instelling al sinds
de officiële opening van de accommodatie in 1978. De zorg was in die tijd
slechts beperkt aanwezig, vooral
vanwege de jonge generatie bewoners
die gemiddeld ongeveer 70 jaar waren.
Tegenwoordig zijn de bewoners gemiddeld ouder dan 80 jaar. Door de toename van de gemiddelde leeftijd nam
ook de zorg toe.
Dolmans: “We laten in Molenwijck zien
dat het ook op hoge leeftijd mogelijk is
zelfstandig te blijven wonen in een
eigen woning. Om vitaal te blijven is
het van belang dat ouderen veel be­
wegen, gezond en lekker eten, deel
uitmaken van een sociale omgeving
en een dagdoel hebben. Het bieden
van services waarbij met de nog
beschikbare energie het maximale
uit de dag gehaald kan worden,
draagt bij aan het gevoel van geluk
bij ouderen.”
En: “De ouder wordende mens heeft
behoefte aan zekerheid en wil zijn
zelfbeschikking behouden. De maatschappelijke omgeving wordt steeds
complexer en de veranderingen volgen
elkaar steeds sneller op. Service­
Residentie Molenwijck wil een vertrouwde en veilige omgeving blijven
bieden. Met kwaliteit, maar ook met
aandacht voor persoonlijk en hartelijk
contact, een sfeervolle ambiance en
een scala aan activi­teiten.”
Hoofdrol voor medewerkers
Volgens Dolmans spelen medewerkers
een hoofdrol in de succesformule van
ServiceResidentie Molenwijck.
“Ze zijn het hart van de organisatie.
Medewerkers kennen alle bewoners
bij naam en kennen hun historie.
Wij inspireren elkaar waardoor de
talenten die we hebben, worden gebruikt in ons werk ten behoeve van de
bewoners. We zijn open en transparant
in onze communicatie en hebben
aandacht voor elkaar. Dat geeft een
goede sfeer in het werk.”
“We hebben onze HRM-visie vertaald
in ‘werken zonder zorgen’. Dat blijkt
een goede basis te zijn voor een prettige en duurzame samenwerking.
Onze medewerkers zijn professionals
die een groot vertrouwen genieten.
Wij vinden het allen vanzelfsprekend
dat kwaliteit, service en dienst­
verlening hoog in het vaandel staan.”
Tekst: Geert Geujen
Beeld: Green Liz
NIEUW VERWARMINGSSYSTEEM VERLAAGT ENERGIEREKENING
WOONZORGLOCATIES
WOONZORGINSTALLATIES
VERWARMEN ZONDER GAS?
42
Energiekosten vormen grote uitgaven
van woonzorgorganisaties. Een nieuw
systeem voor centrale verwarming en
warm tapwater kan de instellingen
helpen hun gasverbruik drastisch te
verlagen. Na enkele succesvolle
projecten in Duitsland, komt de
zogeheten Power Kombi Moduleinstallatie (PKM) op de Nederlandse
markt. Gasbesparingen van zo’n
80 tot 90 procent zijn mogelijk. Voor
een woonzorglocatie met een gemiddeld gasverbruik van 100.000 m3
betekent dat een jaarlijkse besparing
van circa € 60.000,-.
Een in Duitsland ontwikkeld thermisch
systeem waarmee gebouwen kunnen
worden verwarmd en voorzien van
warm tapwater, verovert langzaam de
markt. Het hybride systeem bestaat uit
een combinatie van één of meerdere
luchtwarmtepomp-solarboilers en
zonnepanelen die zowel warm water
als groene stroom (PV-T-panelen)
produceren. Het mooie van het systeem
is dat overdag, als de zon schijnt,
het geproduceerde warme water de
solarboilers voedt en de elektriciteit
voldoende is om de luchtwarmte­
pompen aan te drijven. Het aantal
PV-T-panelen wordt zodanig gekozen
dat de gemiddelde hoeveelheid opgewekte stroom op jaarbasis netto even
groot is als het verbruik van het gehele
PKM-systeem.
Verwarming ’s nachts
Logische vraag is hoe het systeem
’s nachts werkt, als er geen zon is en
dus ook geen eigen stroomproductie.
Doordat de PV-T-panelen op het elektriciteitsnetwerk zijn aangesloten wordt
het overschot aan groene stroom
overdag aan het elektriciteitsnetwerk
geleverd en ’s nachts weer als het ware
‘teruggehaald’. Dit principe heet
‘salderen’ van stroomlevering en
-inkoop. Het is vergelijkbaar met de
zonnepanelen van particulieren.
De zonnepanelen op het dak produceren
overdag doorgaans meer stroom dan
het huishouden zelf verbruikt.
Dit teveel gaat via het energiebedrijf
naar het landelijke elektriciteitsnet.
Als de panelen ’s nachts geen stroom
meer produceren, neemt men weer
stroom af. Elektriciteitsverbruik en
-productie zijn ongeveer in evenwicht.
Althans, men betaalt alleen voor de
stroom die men op jaarbasis netto
verbruikt.
Gasbesparing en duurzaamheid
De energiekosten vormen anno 2015
nog steeds een fikse uitgavenpost van
woonzorgorganisaties. Als men op de
uitgaven voor aardgas kan bezuinigen,
is dat meer dan welkom. Het gaat
immers om substantiële bedragen.
Verder is het zo dat deze instellingen
43
met systemen, zoals PKM, bijdragen aan
het milieu. Er hoeven minder fossiele
brandstoffen te worden verbruikt, en de
CO2-uitstoot gaat bij een besparing van
80.000 m3 gas met ongeveer 146 ton
omlaag.
Groene labels en imago
De zorg in Nederland is ingrijpend
gewijzigd. Er is druk ontstaan op de
exploitatie van woonzorgcentra door de
toegenomen concurrentie. Iedereen vist
in dezelfde cliëntenvijver, die niet
groter wordt, ook al groeit het aantal
senioren. De ouderen moeten immers
zo lang mogelijk thuis blijven wonen.
In deze context gaan, naast de centrale
aspecten van de kwaliteit van de zorg,
ook steeds meer andere kenmerken van
woonzorginstellingen een rol spelen.
Vaak zijn het de kinderen van cliënten
die informatie inwinnen over een tehuis
voor ‘vader of moeder’. En die hebben,
meer dan vroeger, ook oog voor
aspecten van duurzaamheid van een
instelling. Zij kijken naar de vraag of
een organisatie gebruik maakt van
verantwoord gemaakte producten en
voedingsmiddelen, maar ook hoe
duurzaam het gebouw en energievoorziening zijn. Kortom, ‘groene’ woonzorgorganisaties zullen steeds vaker
een streepje voor hebben op de concullega’s. Investeringen in innovatieve en
milieuvriendelijke thermische systemen
kunnen daar zeker bij helpen.
Tekst: Hans Rebers
Beeld: Active Ageing Nederland
GEMEENTEN ZETTEN STEEDS MEER IN OP DE PROMOTIE
VAN EEN ACTIEVE LEEFSTIJL
DOORKIJK
NAAR 2016
44
Voor welke uitdagingen staan
gemeenten in 2016 als het gaat om
het bevorderen van gezond en
zelfstandig oud worden binnen hun
gemeentegrenzen? Waar liggen de
kansen en waar de knelpunten?
Maaike Schneider van ’s-Hertogenbosch en Marjon Rijnart van Breda
werpen een blik in de nabije toekomst
en benadrukken het belang van
preventie en de promotie van een
actieve leefstijl.
Het aantal senioren in Nederland neemt
toe en dit wordt ook gevoeld binnen de
gemeentegrenzen. Volgens Maaike
Schneider, consulent sport en bewegen
50PLUS bij de gemeente ’s-Hertogenbosch, is het de uitdaging de vele
tinten grijs binnen de gemeente in
beweging te houden. “Ondanks
pijnlijke bezuinigen en problemen met
de co-financiering van onze Buurtsportcoaches 50 PLUS, blijven we vanuit
Sport & Recreatie gericht op de mogelijkheden.”
Daarbij verschuift de aandacht volgens
Schneider steeds meer naar de promo-
tie van een actieve leefstijl voor
senioren. “Daarom is ook de samen­
werking binnen het sociale domein een
wijkgericht speerpunt. Dat betekent
dat onze Buurtsportcoach 50 PLUS
aanwezig is bij de huisartsenpraktijk
op het moment dat de senioren hun
jaarlijkse griepprik komen halen.
Naast de prik die ze krijgen, verleiden
we de bezoekers op een directe en
uitnodigende wijze om ter plekke ook
zelf te prikken, namelijk een datum
wanneer zij aan een beweegactiviteit
mee gaan doen! Met (zorg)partners
werken we aan beweegprogramma’s
voor mensen met beginnende demen-
tie. Samen met de fysio’s testen we de
fitheid van senioren. Aansluitend
stimuleren we inactieve 50-plussers tot
deelname aan een beweegpakket op
maat en naar keuze. Tijdens onze
Sportspreekuren in de wijkpleinen
behandelen we individuele hulpvragen.
En onze rolmodellen, de actieve
veerkrachtige senioren, hopen we als
‘Citytrainers’ te kunnen binden,
waardoor zij voor leeftijdsgenoten
meer bewegen in de wijken kunnen
organiseren al of niet bij een vereniging. Ook in 2016 alle hens aan dek!”
Ook in Breda ligt de nadruk steeds
meer op het actief krijgen en houden
van senioren. “Als je ouder wordt of
beperkingen ervaart, helpt voldoende
lichamelijke beweging om langer
soepel en fit te blijven en minder afhankelijk te zijn van zorg en hulp”, aldus
Marjon Rijnart, adviseur Wonen en
Samenleven bij de gemeente Breda.
“Helaas is een omgeving die uitnodigt
tot een gezonde leefstijl of mensen
beschermt tegen vallen of ziekten niet
voldoende. Het gaat ook om een goed
toegankelijke inrichting van de
openbare ruimte. Daarom zet de
gemeente zich met de aanpak ‘Geschikt
wonen voor Iedereen’ zoveel mogelijk
in voor een goede toegankelijkheid van
de openbare ruimte en publieke
voorzieningen, veilige fiets- en wandelroutes, plekken voor spel en ontmoeting, beweegtuinen et cetera. Hierdoor
kunnen kwetsbare groepen meedoen
en bewoners zelf inbreng hebben.
Deze opgave krijgt extra accent door
de vergrijzing en de tendens dat men
langer zelfstandig blijft wonen.”
“De gemeente Breda faciliteert ook in
2016 preventie en gezondheidsbevordering onder ouderen”, vervolgt Rijnart.
“Dat gebeurt onder meer door het
informatief huisbezoek onder kwetsbare ouderen vanaf 75 jaar gericht op
vroegsignalering, bewustwording en
kennisoverdracht ten aanzien van
factoren die de zelfredzaamheid
kunnen bedreigen of bevorderen.
Ook het terugdringen van eenzaamheid
bij ouderen is een belangrijk speerpunt.
Ongewenste chronische eenzaamheid
bedreigt de gezondheid. Dit leidt meer
dan gemiddeld tot een beroep op
vroegtijdige professionele zorg- en
hulpverlening.”
Rijnart plaatst de initiatieven op het
gebied van preventie en promotie van
een actieve leefstijl in een brede
maatschappelijke context. “Eind 2014
heeft de gemeente Breda zich, samen
met veel West-Brabantse gemeenten,
verbonden aan het Nationaal Programma Preventie ‘Alles is gezondheid…’,
omdat ook de gemeente Breda van
mening is dat de gezondheid van
mensen in Nederland nog veel beter
kan. Het verbeteren van de gezondheid
draagt bij aan de kwaliteit van leven,
maar ook aan een vitalere maatschappij
en economie. Een brede aanpak gericht
op preventie is hierbij het uitgangspunt, waarbij de gezamenlijke inzet
van maatschappelijke partners en
gemeente onmisbaar is.”
45
WHO: “70 IS NOG NIET OVERAL HET NIEUWE 60”
NIEUWE CIJFERS
OVER ACTIVE AGEING
46
47
Volgens een nieuw rapport van de
World Health Organization (WHO) zal
de wereldbevolking er in 2050 totaal
anders uitzien dan nu. Er zullen dan
meer 60-plussers zijn dan jongeren
onder de 15 jaar. Circa 20 procent van
de wereldbevolking zal ouder zijn dan
60 jaar. En voor elke 65-plusser zullen
er maar vier mensen nog tot de
actieve beroepsbevolking behoren.
Op dit ogenblik zijn er op de wereld 629 miljoen mensen
ouder dan zestig. In 2050 is dat aantal verdubbeld en in 2150
zullen de 60-plussers een derde van de wereldbevolking
uitmaken. Ook de gemiddelde leeftijd van de wereldbevolking zal fors stijgen. Op dit ogenblik is die leeftijd 26 jaar.
Tegen 2050 wordt dat 36 jaar. 10 procent van de ouderen is
nu 80-plusser. In 2050 zal dat 20 procent zijn.
“Door de vooruitgang in geneeskunde worden mensen,
zelfs in de armste landen, steeds ouder”, aldus dr. Margaret
Chan, directeur-generaal van de WHO. “Het is nu taak om te
zorgen dat deze extra jaren gezond, zinvol en waardig
doorgebracht kunnen worden.”
In tegenstelling tot wat gedacht werd, constateert het
rapport ‘World report on ageing and health 2015’, dat er
weinig bewijs is dat de huidige generatie ouderen in een
betere gezondheid verkeert dan hun ouders. “Helaas, 70 is
dus nog niet overal het nieuwe 60”, zegt dr. John Beard,
directeur van de afdeling ‘Ageing and Life Course’. “Maar het
zou kunnen, en het zou moeten.”
De mensen die dit wel zo ervaren, zijn volgens de WHO
afkomstig uit meer bevoordeelde segmenten van de samenleving. “Voor mensen uit kansarme milieus, die in armere
landen wonen en met de minste kansen en de minste
middelen, geldt dit nog niet”, aldus dr. Beard.
Het rapport benadrukt dat regeringen ervoor moeten zorgen
dat beleid oudere mensen in staat stelt om te blijven
deelnemen aan de samenleving. Ook moeten ze zich ervoor
inzetten dat de onrechtvaardigheden die vaak ten grondslag
liggen aan een slechte gezondheid op oudere leeftijd
verminderd worden.
Tekst: Hans Rebers
FOCUS OP DE
KWALITEIT VAN LEVEN
48
Beeld: Marjolein Annegarn
HOOGLERAAR LISETTE DE GROOT OVER DE INVLOED VAN
VOEDING OP HET VEROUDERINGSPROCES
Lisette de Groot is hoogleraar
Voeding van de Oudere Mens aan de
Wageningen Universiteit. In het
Europese project NU-AGE onderzoekt
zij samen met gelijkgestemde
weten­schappers de invloed van een
gezond voedingspatroon op de
kwaliteit van leven van 65-plussers.
De nadruk ligt hierbij niet op het
tegengaan van ziekten, maar op het
behoud van cognitieve en fysieke
functionaliteit.
Al meer dan 27 jaar houdt Lisette de
Groot zich bezig met onderzoek naar
de vraag hoe voeding bij de oudere
mens kan bijdragen aan een betere
gezondheid. In Nederland is zij op dit
gebied inmiddels dé wetenschappelijke
autoriteit. De Groot is sinds 2005
persoonlijk hoogleraar aan de Wageningen Universiteit, de universiteit waar
ze ook gestudeerd heeft. De Groot:
“Na mijn studie Voeding van de Mens,
met een fysiologische focus, ben ik in
Wageningen gebleven. Eerst om bij de
vakgroep Fysiologie bij Mens en Dier
promotieonderzoek te doen, later om
me bij de vakgroep Humane Voeding te
richten op de invloed van voeding op
het verouderingsproces en de voeding
van de oudere mens.”
NU-AGE
Momenteel ligt een deel van de focus
van De Groot op het Europese project
NU-AGE. Het doel van dit vijfjarige
project is om de gezondheid en
levenskwaliteit van 65-plussers te
verbeteren door het tegengaan van
‘inflammageing’ middels een gezond
voedingspatroon. “Het begrip
‘inflammageing’ is geïntroduceerd
door immunoloog en NU-AGE projectcoördinator professor Claudio
Franceschi van de universiteit van
Bologna”, aldus De Groot. “Het is een
samenstelling van ‘inflammation’,
wat ontsteking betekent, en ‘ageing’.
‘Inflammageing’ is de leidende ver­
ouderingstheorie achter deze studie,
en stelt dat in een mensenleven op
cel- en weefselniveau allerlei aan
ontsteking gerelateerde, kleine beschadigingen ontstaan. In de loop der jaren
stapelen deze zich op, wat leidt tot
veroudering en een mindere gezondheid. In NU-AGE onderzoeken we hoe
we door een gezond voedingspatroon
dit proces van ‘inflammageing’ en de
gevolgen ervan op cel- en weefselniveau kunnen terugdringen. Hiermee
voorkom je het functieverlies dat met
dit proces gepaard gaat.”
Terug in de tijd
NU-AGE is een logische volgende stap
in het onderzoek naar de relatie tussen
voeding en veroudering. Om het
onderzoek goed te kunnen begrijpen,
neemt Lisette de Groot ons mee terug
in de tijd. In 1988 werd de toen
28-jarige promovendus door professor
Hautvast van de vakgroep Humane
Voeding gevraagd om samen met
professor Van Staveren mee te helpen
met het opzetten van de Nederlandse
tak van het Europese SENECA-onderzoek. “Het onderzoek naar de relatie
tussen voeding en gezondheid van
ouderen stond nog echt in zijn kinderschoenen. Nationale en internationale
voedingsrichtlijnen voor mensen boven
de 65 jaar waren er nauwelijks. Het feit
dat we eigenlijk zo weinig wisten van
deze populatie maakte mij enorm
nieuwsgierig en dus heb ik het aanbod
aanvaard.”
De observationele SENECA-onder­
zoeken leerden dat voeding inderdaad
ook voor de gezondheid van ouderen
van belang is, en dat de aandachts­
49
50
punten met name zitten bij vitamine D,
vitamine B12 en eiwit. “Met deze
kennis zijn we in vervolgstudies in
verpleeg- en verzorgingstehuizen gaan
onderzoeken hoe door het verbeteren
van de inname van vitamine D, B12 en
eiwit, het cognitieve en fysieke
functioneren van ouderen verbeterd
kan worden. Hierbij lag de nadruk op
het functioneren van de spieren
(voorkomen sarcopenie), botten
(voorkomen osteoporose), het brein
(voorkomen cognitieve achteruitgang)
en het voorkomen van de vermindering
van eetlust.”
Het hele voedingsplaatje
De aandacht in onderzoek is in de
loop der jaren dus verschoven richting
aandacht voor functionaliteit en
kwaliteit van leven. NU-AGE gaat
verder op deze ingeslagen weg.
“Met het belangrijke onderscheid,
dat we ons nu niet richten op één of
twee voedingsstoffen, maar op het
voedingspatroon, het hele voedingsplaatje.”
Voor het onderzoek zijn vijf Europese
interventiecentra benoemd, naast
Wageningen zijn dat Norwich, Warschau, Bologna en Clermont-Ferrand.
Per locatie worden er 250 gezonde
ouderen in de leeftijdscategorie van
65 tot 79 jaar bij de studie betrokken.
Hiervan krijgt de helft een jaar lang
eens per maand voedingskundig advies
over hun dieet. Daarnaast krijgen ze
olijfolie, volkorenpasta, kaas met een
laag vet- en zoutgehalte, margarine rijk
aan omega-3 vetzuren en vitamine
D-supplementen mee naar huis van
de diëtist. De andere helft vormt de
controlegroep en zij ontvangen een
placebobenadering. Hoewel het
onderzoek in Wageningen al is afgerond, kan De Groot nog niks zeggen
over de resultaten. “In 2016 komen
we met de resultaten naar buiten.
Wat ik al wel kan zeggen is dat de
resultaten van het onderzoek makkelijk
naar de praktijk te vertalen zijn.
Beleidsmakers kunnen deze resultaten
bijvoorbeeld meenemen in specifieke
richtlijnen voor ouderen. De huidige
richtlijnen voor senioren zijn vooral
gericht op het voorkomen van chronische ziekten, maar met de resultaten
van NU-AGE kan een dieet worden
samengesteld dat helpt bij het behoud
van cognitieve en fysieke functionaliteit
en de kwaliteit van leven.”
Praktische betekenis voor de
oudere mens
Ook vanuit het bedrijfsleven is er veel
belangstelling voor NU-AGE. In het
netwerk van NU-AGE zitten tientallen
bedrijven die de resultaten van het
onderzoek gaan gebruiken om aan hun
productaanbod te sleutelen, aldus
De Groot. “Het idee dat ouderen een
steeds belangrijker deel van de markt
vormen is in het bedrijfsleven inmiddels goed geland. Dit is volgens mij een
belangrijke ontwikkeling voor de nabije
toekomst: zowel vanuit fysiologisch
oogpunt als vanuit het idee ‘de ouderen
als consument’ zullen bedrijven steeds
meer inspelen op de voedingsbehoeften
van ouderen.”
Een andere belangrijke trend voor de
toekomst, is volgens De Groot het
vertalen van de resultaten van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
naar de praktische betekenis voor de
oudere mens. Dit is een belangrijke
uitdaging voor de wetenschap zelf.
Verder blijft het in de toekomst de grote
uitdaging ouderen zo lang mogelijk
goed in vorm te houden via gezonde
voeding en beweging. De Europese
Unie heeft als doel gesteld om er voor
2020 gemiddels twee gezonde levens­
jaren bij te krijgen. Daarbij ligt de focus
dus niet zozeer op het verhogen van de
levensverwachting, maar vooral op een
zo kort mogelijke periode van ziekte.”
Help levens
redden
Download de Nationale SOS ALARM app
SOS
ALARM
AT&T
AT&T
AT&T
AT&T
Snel hulp ontvangen bij
Uw locatie wordt bepaald
U wordt automatisch
een 112 noodsituatie tot
en u kiest de calamiteit.
doorverbonden met het
- EHBO tips
officiële hulpdiensten
Deze informatie wordt,
alarmnummer 112.
- Persoon vermist
arriveren.
Hulp apps met o.a.
als u dit wenst,
- Zinloos geweld
gedeeld met 112 en
- etc.
met SOS ALARM
Burgerhulpverleners
indien in de nabijheid.
SOS ALARM zijn we samen.
Alarmeer via de gratis Nationale SOS ALARM app.
Informeer Hulpverleners en HELP slachtoffers tijdens de
aanrijtijden van de officiële hulpdiensten.
...voordat seconden…minuten worden…
www.helplevensredden.nl
Aangenaam leven!
Hebt u al gehoord van WelkomLife? Dit is een nieuwe website voor iedereen die gezond en vitaal in het leven staat. WelkomLife is een initiatief van
Active Ageing Nederland, maar ook uw organisatie kan profiteren van dit
nieuwe platform voor consumenten van 50 jaar en ouder.
De (hoofd)partners van Active Ageing Nederland mogen hun klanten of
leden GRATIS lid maken van WelkomLife!
Meedoen is meedelen in de omzet!
De pluspunten van www.welkomlife.nl zijn:
• Gratis lidmaatschap (ter waarde van € 11,95 per jaar).
• Speciale aanbiedingen voor nieuwe leden.
• Welkomlife@home: aanbod van tientallen producten en diensten aan huis.
• WelkomLife Health Coach: digitale coach die 24/7 adviseert over gezondheid, voeding en
beweging.
• WelkomLife Verwenarrangement in luxe hotels.
• WelkomLife Products: speciale productaanbiedingen (elektronica, e-bikes, bedden, et cetera).
• Samenwerking met de nieuwe tv-zender ONS.
• Informatie (nieuws, interviews, columns, blogs, et cetera) over verschillende thema’s.
Als klanten of leden die via uw organisatie producten of diensten afnemen bij WelkomLife,
profiteert uw organisatie ook financieel mee! U krijgt namelijk een commissie op alle aankopen
die zij op www.welkomlife.nl doen.
Meer weten over WelkomLife, het verdienmodel en de voordelen voor uw organisatie?
Neem contact op met Peter Smit van Active Ageing Nederland via [email protected]
of via 026-443 82 87.
Kijk ook op www.welkomlife.nl !