Begin snel en leer alles over ons geld!

Nos Florin
Spelenderwijs leren omgaan met Arubaans geld.
Begin snel
en leer alles
over ons geld!
E e n u i t g a v e v a n d e C e n t r a l e B a n k va n A r u b a
Bon bini vriendjes en
vriendinnetjes! Ami ta Dori.
Ik ga jullie een verhaaltje
vertellen over het geld
van Aruba.
Nos Florin
Geld bestaat al heel lang op Aruba. Zelfs voordat ons eiland
Aruba heette was er al geld. Toen woonden er op Aruba
indianen; de Arowakken. Zij ruilden bijvoorbeeld bijzondere
schelpjes voor eten. Er waren toen nog geen winkels waar ze
pastechi en melk konden kopen.
Ietsjes meer dan 500 jaar geleden kwamen de Spanjaarden met hun schepen
langs Aruba. Zij betaalden altijd met echte
gouden muntstukken. Maar goud was heel
duur. Daarom werd het geld al snel van een
goedkoper materiaal gemaakt. Zoals de gulden, die de Nederlanders na de Spanjaarden
op Aruba gebruikten. Dat waren munten
die heel veel lijken op de florin die we nu
nog steeds gebruiken. Want wie staat er nu
op de florin? Heel goed: Koningin Beatrix.
Alleen stond er toen een heel ander hoofd
op. Geen Koningin Beatrix. Maar wel haar
overgrootvader, Koning Willem de Tweede.
In de vorige eeuw werd de gulden ook op
een andere munt geslagen, zoals dat heet.
Op de munt van Curaçao. Daarop stond de
oma van Koningin Beatrix: Koningin
Wilhelmina. Toen kwam er ook voor het
eerst briefgeld. Dit papieren geld, zoals we
dat nu nog steeds hebben, kwam van De
Curaçaosche Bank. Ze worden ook wel
bankbiljetten genoemd. Weer iets later
werd er geld gemaakt voor de Nederlandse
Antillen. Ook dit geld heette de gulden.
Op deze munten stond het hoofd van de
moeder van Koningin Beatrix: Koningin Juliana. Dit geld werd vroeger op Aruba overal
gebruikt. Totdat er in 1986 iets bijzonders
gebeurde! Weten jullie wat? Juist! Aruba
kreeg haar Status Aparte. Hiermee werd
Aruba een land binnen het Koninkrijk der
Nederlanden. Nadien maakte zij niet langer
deel van de Nederlandse Antillen. Aruba
kon toen zelf haar eigen zaken regelen.
Aruba moest toen ook haar geldzaken goed
gaan regelen. Speciaal hiervoor werd in
1986 de Centrale Bank van Aruba opgericht.
Het eerste wat ze deden was hun eigen geld
maken. Dit geld heet de florin, Nos florin!
Koningin Beatrix was toen heel erg blij. Ze
kwam toen eindelijk op de munten te staan.
Op de volgende bladzijden van dit boekje
leren jullie nog veel meer over het
Arubaanse geld. Jullie leren ermee te
rekenen en jullie gaan heel heel veel leuke
opdrachtjes maken.
Maar nu eerst al het geld op een rijtje.
| 2 |
De geldstukken ofwel munten en hun (Papiamentse) naam:
5 cent of Afl. 0,05 - Stuiver (cepelin, dos placa, cinco cen
10 cent of Afl. 0,10 - Dubbeltje (depchi, cuater placa)
25 cent of Afl. 0,25 - Kwartje (dies placa)
50 cent of Afl. 0,50 - Vijftig cent (yotin)
100 cent of Afl. 1,00 - Florin
250 cent of Afl. 2,50 - Rijksdaalder
500 cent of Afl 5,00 - Vijf florin (cinco florin)
en het briefpapier ofwel de biljetten:
10 florin
100 florin
25 florin
500 florin
50 florin
| 3 |
En waar is Koningin
Beatrix nou?
Op de andere kant.
Wist je dat
er een biljet
van 500 florin
bestaat?
Holo!
Opdracht 1
a)
b)
c)
d)
e)
f)
1 dubbeltje = ____stuivers
1 kwartje = ____dubbeltjes + ____stuiver
5 florin = ____losse florins
4 dubbeltjes - 2 stuivers = ____cent
4 dubbeltjes + 2 stuivers = ____yotin
3 florin – 4 yotin = _____florin of ____yotin
1 florin is net zo veel
waard als 4 kwartjes.
Opdracht 2
a) 1 biljet van 50 florin = ____+ ____florin
b) 1 biljet van 100 florin = 15 x ____florin - ____x 5 florin
c) 1.000 florin = ____x 500 florin + ____x 100 florin
d) 25 + 25 + 100 + 500 = ____florin
e) 1 biljet van 10 florin = ____x 5 florin
f) 1 biljet van 10 florin = ____x 25 cent
g) 1 biljet van 25 florin = ____x 10 florin + ____x 1 florin
h) 5 x 5 florin + 25 losse florins = 1 biljet van ____florin
i) 100 x 5 florin = 1 biljet van ____florin
| 4 |
Opdracht 3
Mama gaat met haar dochter
Zuhayla naar de winkel en koopt:
Ketsen Sokken Camisa
Slippers Afl. 62,Afl. 18,Afl. 36,Afl. 34,-
Mama heeft alleen biljetten
(briefjes) van 50 florin bij zich.
Hoeveel van die briefjes
moet mama geven? ____
En, e a bai bon?
Master! Snel naar de
volgende opdracht.
Opdracht 4
Buchi heeft honger en koopt een pastechi.
Hij betaalt gepast.
Afl.
Welke munten geeft Buchi? Geef aan welke
munten hij geeft en hoeveel.
_______x
| 5 |
_______x
_______x
_______x
_______x
Opdracht 5
Tel alle biljetten en munten bij elkaar op.
Hoeveel van deze “coole” bodyboards kun je
daarvan kopen? ____
Afl.
Dushi Yiu!
Opdracht 6
Soraida gaat naar de supermarkt en
koopt een zak lamunchi.
De lamunchis kosten Afl. 8,75.
Soraida betaalt met
2 munten van 5 florin.
Ze krijgt 2 munten terug.
Welke twee?
_______x
_______x
_______x
_______x
| 6 |
Denk je dat je ooit
zo veel geld zal hebben?
Als je nu begint met sparen lukt
het misschien wel!
Opdracht 7
Steve droomt ervan om ooit deze mooie auto
te kunnen kopen, maar hij kost Afl. 9.875,-.
Afl.
Met hoeveel biljetten zou Steve deze auto kunnen kopen?
_______x
_______x
_______x
Opdracht 8
Mylene is bijna jarig en vertelt oma over deze
superaanbieding als cadeautje voor haar verjaardag,
omdat ze zo lief is geweest, zegt ze.
De telefoon kost normaal Afl. 89,- maar nu slechts Afl. 72,-.
Hoeveel bespaart oma?
_______x
_______x
| 7 |
Afl.
Afl.
Opdracht 9
Rodney koopt voor zijn vader een lotto kaartje en
hoopt dat ze daarmee in 1 keer miljonair worden.
Het lucky kaartje kost Rodney 4 florin en 40 cent.
In de portemonnee van zijn vader zitten:
_______x
Hoe kan Rodney gepast betalen?
Je kunt beter
hard werken en
veel sparen.
Afl.
Opdracht 10
Ludwina heeft van haar moeder 15 florin gekregen
om boodschappen mee te doen.
Ze moet bij de kassa Afl. 14,83 betalen.
Welke munten krijgt Ludwina terug?
_______x
_______x
_______x
En als het bedrag Afl. 14,81 is,
welke munten krijgt ze dan terug?
| 8 |
_______x
_______x
_______x
Opdracht 11
Gino heeft gespaard en is heel blij. Hij kan eindelijk deze afgeprijsde mp3-speler kopen.
Hij geeft 1 briefje van Afl. 50,- en 1 florin.
Suave!
Af
Afl.
l.
Hoeveel moet hij nu terugkrijgen?
Afl. ____
Opdracht 12
Charline heeft hard gewerkt in de
Zuperfood en heeft zo veel gespaard dat
ze in 1 keer 4 spelletjes voor haar Z-Box
kan kopen. Maar Charline heeft gewacht
op deze superaanbieding. Ze krijgt nu 5
spelletjes voor de prijs van 4.
Ze moet Afl. 81,- afrekenen.
Ze geeft de winkelier van TV-Shack een
briefje van Afl. 100,-. De winkelier heeft
geen gepast wisselgeld en wil Charline
2 briefjes van Afl. 10,- teruggeven.
Hoeveel moet Charline nu nog bijbetalen?
Afl. ____
| 9 |
Opdracht 13
Deze munt kun je inwisselen voor:
_______x
_______x
_______x
Opdracht 14
_______x
_______x
Altijd goed tellen
wat je terug krijgt.
Omar heeft boodschappen gedaan met zijn mama in
de King and Sons. Op de kassa staat hoeveel het kost.
Omar vraagt of hij mag betalen.
Hij geeft 2 briefjes van Afl. 25,Wat moet Omar terugkrijgen?
a) niets
b) 1 stuiver
c) 1 dubbeltje
d) 1 florin
Afl .
| 10 |
Opdracht 15
Glenda gaat met haar vriendinnen naar de kermis
en ziet een spel dat ze heel graag wil doen.
Ze mag aan een touwtje trekken en als ze geluk
heeft zit er een mooi cadeau aan vast. Je kan er
zelfs een Opod 8GB mee winnen.
Elke keer aan het touwtje trekken kost 1 yotin.
Ze kijkt in haar portemonnee en ziet dat ze
Afl. 10,- bij zich heeft. Ze wil 6 keer trekken.
Hoeveel florin krijgt ze terug?
Afl. _____
Opdracht 16
Ryan ligt in bed en denkt aan wat hij vandaag
gevonden heeft: een portemonnee vol met geld.
Zo maar op straat. Hij twijfelde niet en heeft het
meteen naar het politiebureau gebracht. Daar
stond net de man die de portemonnee verloren had. Hij was zo blij dat hij Ryan Afl. 5,- uit
de portemonnee gaf voor zijn eerlijkheid. Deze
biljetten en deze munten zaten er daarna nog in
de portemonnee:
Hoeveel zat er in toen Ryan de portemonnee vond?
Afl. _____
| 11 |
Zo hoort het Ryan,
"bo ta un bon gayo".
Opdracht 17
Rodney telt aan het eind van de dag de kassa van de snacktruck LA REINA van zijn oom.
Ze hebben die dag heel veel kroketten verkocht. In de kassa zit voor Afl. 65,- aan 5 florin munten.
Hoeveel losse 5 florin munten zitten er in de kassa?
_______x
Opdracht 18
Rochelin droomt van een mooie roze scooter met glimmende lampen en een bruin leren zadel. Ze kijkt
bijna elke dag in de etalage. De scooter kost Afl. 3.499,-. Rochelin rekent uit hoe lang ze zou moeten
werken om de scooter te kunnen kopen. Ze verdient elk weekend Afl. 35,-.
Hoeveel weekenden moet Rochelin nog werken voordat ze genoeg geld heeft om de scooter te kunnen kopen
en hoeveel krijgt ze dan ook nog terug?
____weekenden en ze krijgt dan Afl.____terug van de winkel.
| 12 |
Als Rochelin het geld op
de bank zet, kan ze nog
beter sparen. Ze krijgt
er rente bij.
Opdracht 19
Tito gaat met zijn familie bbq-en op het
strand bij Eagle Beach. Hij gaat met zijn
mama inkopen doen bij de CERTIFRIED.
Gelukkig zijn de spareribs in de aanbieding.
Ze kosten Afl. 11,75 per kilo.
Mama wil graag 2 kilo. Aan de kassa betaalt
ze met een briefje van Afl. 25,Welke twee munten krijgt ze terug?
_______x
_______x
_______x
_______x
Opdracht 20
Mama heeft met Carolina inkopen gedaan bij de WING TEI. Op deze kassabon is niet meer te zien
hoeveel mama moet betalen. Carolina let goed op en ziet dat de meneer van de kassa een fout heeft
gemaakt, er staat een 1 te veel in.
De meneer maakt een nieuwe bon en mama betaalt
vervolgens met een biljet van Afl. 10,- .
Goed gezien Carolina,
jij hebt wel een
ijscream verdiend.
Afl
.
Afl
.
Wat krijgt ze terug?
a) een knipoog
b) 3 stuivers
c) 1 kwartje
d) 2 dubbeltjes
| 13 |
Opdracht 21
De vader van Chenco is Park Ranger in Parke Arikok. Er zijn heel veel Boa slangen in het park. Zo
veel dat ze moeten worden gevangen. De Park Rangers betalen voor elke slang tot 1 meter Afl.
15,- voor elke slang tussen de 1 en 2 meter Afl. 25,-. Voor elke slang boven de 2 meter betalen ze Afl.
100,- aan degene die hem vangt en bij de rangers brengt. De oom van Chenco heeft 3 slangen van 0,80
meter, 4 slangen van 1,10 meter en zelfs een slang van 2,60 meter gevangen.
Hoeveel krijgt de oom van Chenco in totaal?
Slangen tot 1 meter ____x Afl. 15,Slangen tussen 1 en 2 meter ____x Afl. 25,Slangen langer dan 2 meter ____x Afl. 100,-
Af
Afl .
Af
l.
Opdracht 22
De mama van Marianella gaat naar een
babyshower van haar zus. Ze heeft een
reiswieg gekocht samen met haar
7 vriendinnen die ook komen. Het cadeau
kost Afl. 160,- Iedereen betaalt evenveel.
Hoeveel moet een ieder van hen betalen?
a) Afl. 40,b) Afl. 20,c) Afl. 80,d) Afl. 10,-
| 14 |
l.
Opdracht 23
Papito is een dagje zwemmen bij Baby
Beach met zijn vriendje Charlie.
Ze kopen allebei een broodje hamburger
bij de snacktruck. Een broodje kost
Afl. 5,50. Ze hebben geluk;
het 2e broodje is voor de halve prijs.
Welke 3 munten krijgt hij terug als hij met
een biljet van Afl. 10,- betaalt?
_______x
_______x
_______x
_______x
Opdracht 24
Hoera,
ik word 80!
Oma wordt 80 jaar! Ze wil graag haar
hele familie uitnodigen voor het eten.
Er komen 40 mensen. Het eten wordt
gemaakt door Crioyo House en kost
Afl. 10,- per persoon.
Met hoeveel briefjes van Afl. 50,- moet
oma voor het eten betalen?
_______x
| 15 |
En weet je nu alles
over ons geld?
Ik hoop het wel.
Ayoooo!
E e n u i t g av e va n d e C e n t r a l e B a n k va n A r u b a i n h e t k a d e r va n h a a r 25 j a r i g b e s ta a n .
25 jaar S tat u s A parte .
I dee en u itvoering : G ijs de R ooij
I ll u straties : J oost H orward