Prawa rodziców - Maryland Learning Links
Transcription
Prawa rodziców - Maryland Learning Links
P R O G R A M S TA N U MA R Y L A N D. O D U R O D Z E N I A D O P I ĄT E G O R O K U Ż Y C I A SERIA PUBLIK ACJI INFORMACYJNYCH DLA R ODZICÓ W Poradnik dla rodziców niemowląt i małych dzieci Prawa rodziców Poradnik Zrozumienie planu IFSP Kiedy dziecko kończy trzy lata Dalsze kroki: czas zmiany Poradnik dla rodziców dzieci w wieku od trzeciego do piątego roku życia Prawa rodziców Poradnik dotyczący Zawiadomienia o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland Program stanu Maryland dla niemowląt i małych dzieci DEPARTAMENT OŚWIATY STANU MARYLAND Wydział Nauczania Specjalnego/Służby Wczesnej Interwencji Program stanu Maryland dla niemowląt i małych dzieci/Świadczenia z zakresu specjalnej edukacji przedszkolnej AKTUALIZACJA: LIPIEC 2013 Prawa rodziców i Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland O Poradniku Poradnik dotyczący Zawiadomienia o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland związanych z Programem stanu Maryland dla niemowląt i małych dzieci jest częścią serii informacyjnej dla rodziców dzieci w wieku od urodzenia do piątego roku życia. Seria ta obejmuje publikacje przygotowane w celu zapewnienia rodzicom wsparcia w zakresie systemu wczesnej interwencji i edukacji dzieci w wieku od urodzenia do piątego roku życia. Aby otrzymać egzemplarz innego poradnika z serii, należy skontaktować się z lokalnym Programem dla niemowląt i małych dzieci. Co mówi prawo? Wszyscy rodzice, których dzieci korzystają ze świadczeń z zakresu wczesnej interwencji lub specjalnej edukacji przedszkolnej w stanie Maryland otrzymują egzemplarz formalnego zawiadomienia o zabezpieczeniach proceduralnych, Prawa rodziców – Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland – Niemowlęta i małe dzieci, specjalna edukacja przedszkolna i kształcenie specjalne. W formalnym Zawiadomieniu znajdują się informacje wyjaśniające dotyczące praw rodziców wynikających z federalnej ustawy Individuals with Disabilities Education Act (IDEA) oraz kodeksu Code of Maryland Annotated Regulations (COMAR). Wraz z formalnym zawiadomieniem o zabezpieczeniach proceduralnych, rodzice otrzymują egzemplarz poradnika dotyczącego praw rodziców zatytułowany Prawa rodziców: Poradnik dotyczący zawiadomień o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland – Program stanu Maryland dla niemowląt i małych dzieci. W poradniku tym omówiono w skrócie niektóre kluczowe prawa i obowiązki rodziców i opiekunów objętych systemem wczesnej interwencji stanu Maryland. Podano w nim również numery stron, na których rodzice mogą znaleźć więcej informacji w formalnym Zawiadomieniu. W ramach wcześniejszego pisemnego zawiadomienia rodzice otrzymują również formalne zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych. Rodzice otrzymają zawiadomienie także wtedy, gdy zgłoszono formalną skargę w związku z lokalnym Program dla niemowląt i małych dzieci lub na prośbę rodzica. Rodzice mogą poprosić o egzemplarz niniejszego poradnika za każdym razem, kiedy otrzymają formalne Zawiadomienie. System świadczeń z zakresu wczesnej interwencji dla niepełnosprawnych małych dzieci i ich rodziców podlega ustawom i przepisom federalnym i stanowym. Zgodnie z Częścią C ustawy Individuals with Disabilities Education Act (IDEA) i §13A.13.01 (Świadczenia z zakresu wczesnej interwencji dla uprawnionych niemowląt i małych dzieci oraz ich rodzin) kodeksu Code of Maryland Annotated Regulations (COMAR) wszystkim uprawnionym dzieciom niepełnosprawnym przysługuje prawo do ewaluacji i bezpłatnej należytej edukacji publicznej opisanej w przygotowanym dla każdego dziecka Zindywidualizowanym planie pomocy rodzinie (IFSP), w naturalnym otoczeniu, bez ponoszenia żadnych kosztów przez rodzinę i zgodnie z odpowiednimi przepisami prawnymi. Strona 2 Poznaj swoje prawa W stanie Maryland rodzice mają prawo: wOtrzymywać zawiadomienie o prawach rodziców i proponowanych działaniach Rodzice powinni otrzymywać jasne i zrozumiałe informacje na temat swoich praw, działań i sporządzanej na piśmie dokumentacji. Jeżeli z rodzicami trzeba komunikować się w innym języku lub za pomocą innych metod (np. za pomocą języka migowego lub alfabetu Braille’a), Program dla niemowląt i małych dzieci spełni te potrzeby. Rodzice muszą z wyprzedzeniem otrzymywać zawiadomienia o decyzjach dotyczących ewaluacji, świadczeń lub działań mających wpływ na realizację świadczeń z zakresu wczesnej interwencji na rzecz ich dziecka. Pisemne zawiadomienia gwarantują, że rodzice otrzymują wszelkie informacje przed rozpoczęciem świadczeń lub podjęciem jakichkolwiek działań. wWyrazić zgodę przed rozpoczęciem jakiejkolwiek ewaluacji, oceny lub świadczenia Lokalny Program dla niemowląt i małych dzieci wymaga zgody rodziców przed podjęciem jakichkolwiek działań zmieniających plan IFSP ich dziecka. Rodzice powinni otrzymywać informacje pomagające im w podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji w sprawie tego, w jaki sposób ich dziecko i rodzina będą otrzymywali świadczenia. Rodzice mogą wyrazić zgodę na świadczenia z zakresu wczesnej interwencji lub jej nie udzielić, zgodnie z prawem stanowym i federalnym, bez wpływu na możliwość korzystania z innych świadczeń. wWymagać zachowania poufności w stosunku do danych osobowych swojego dziecka i swojej rodziny Informacje, jakie rodzice przekazują o swoim dziecku i rodzinie, są bardzo ważne dla lokalnego Programu dla niemowląt i małych dzieci. Aby wspierać postępy dziecka w ramach sprawnego systemu świadczeń, informacje dotyczące rozwoju i edukacji mogą być bez zgody rodziców przekazywane lokalnym placówkom zajmującym się realizacją Programu dla niemowląt i małych dzieci oraz innym agencjom lokalnym i stanowym, takim jak np. lokalny system szkolnictwa. Informacje te mogą być udostępniane wyłącznie wtedy, kiedy zostanie ustalone, że dana agencja ma w tym „uzasadniony edukacyjny interes”. Oprócz nielicznych wyjątków, Lokalny Program dla niemowląt i małych dzieci musi uzyskać zgodę rodziców przed udostępnieniem informacji: 1) stronom innym niż przedstawiciele agencji zbierających i używających informacje w ramach ustawy IDEA, lub 2) na inne potrzeby niż spełnianie wymogów związanych z zapewnieniem dziecku świadczeń edukacyjnych i świadczeń z zakresu wczesnej interwencji w ramach ustawy IDEA. Ponadto, aby zapewnić płynne przejście z Programu dla niemowląt i małych dzieci, poczynając od wieku gdy dziecko posiada 24 miesiące, wszystkie katalogowane informacje (w tym imię i nazwisko dziecka, data urodzenia, adres i numer telefonu) zostaną udostępnione przez Departament Oświaty Stanu Maryland do lokalnego sytemu szkolnictwa. Strona 3 Więcej informacji na str. 2 formalnego zawiadomienia Prawa rodziców – zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland. Więcej informacji na str. 3 formalnego zawiadomienia Prawa rodziców – Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland. Więcej informacji na str. 8 formalnego zawiadomienia Prawa rodziców – Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland. Poznaj swoje prawa W stanie Maryland rodzice mają prawo: Więcej informacji na str. 10 formalnego zawiadomienia Prawa rodziców – Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland. Więcej informacji na str. 17-26 formalnego zawiadomienia Prawa rodziców – Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych w stanie Maryland. Infolinia dla rodziców Jeżeli potrzebujesz pomocy w zrozumieniu swoich praw jako rodzica, możesz zadzwonić pod bezpłatny numer infolinii dotyczącej ustawy IDEA: wZapoznawać się z dokumentacją z zakresu wczesnej interwencji dotyczącą ich rodziny i prosić o zmiany Rodzice są partnerami w procesie wczesnej interwencji w stanie Maryland. Rodzice mają prawo wglądu do wszystkich informacji zawartych w swojej dokumentacji dotyczącej wczesnej interwencji. W dokumentacji tej znajdują się dane osobowe generowane przez lokalny Program dla niemowląt i małych dzieci. Dane te mogą dotyczyć ewaluacji i oceny, opracowywania planu IFSP i udzielania świadczeń z zakresu wczesnej interwencji. Jeżeli rodzic nie rozumie jakiejkolwiek części dokumentacji, poszczególne informacje w niej zawarte mogą zostać mu wyjaśnione. Jeżeli według rodzica w dokumentacji znajdują się niedokładne dane lub brakuje pewnych informacji, może on wnieść o zmianę tej dokumentacji. wRozwiązywać spory dotyczące świadczeń z zakresu wczesnej interwencji Czasami partnerzy uczestniczący w procesie wczesnej interwencji mogą być odmiennego zdania co do świadczeń udzielanych dziecku. W takich przypadkach rodzice mogą skorzystać z jednej z poniższych opcji (lub z wszystkich poniższych opcji). 1. Mediacja. Mediacja to poufny, dobrowolny proces rozwiązywania sporów. Przeszkolony mediator pomaga partnerom w wyrażaniu poglądów i zrozumieniu stanowisk w danej sprawie. Zadaniem mediatora jest pomaganie partnerom w omówieniu napotkanych problemów i znalezieniu rozwiązania. Mediator nie zajmuje stanowiska w sprawie, nie opowiada się po żadnej ze stron i nie zaleca żadnego rozwiązania. 2. Rozprawa sądowa. Rozprawa sądowa to formalne postępowanie prowadzone przez sędziego prawa administracyjnego. Partnerzy składają zeznania i przedstawiają świadków w celu poparcia swojego stanowiska. Zadaniem sędziego prawa administracyjnego jest podjęcie decyzji w sprawie rozwiązania sporu. 3. Oficjalna skarga do władz stanowych. Skarga do władz stanowych może zostać złożona w Departamencie Oświaty Stanu Maryland, jeżeli rodzic uzna, że doszło do naruszenia wymogów określonych w Części C ustawy IDEA, prawa obowiązującego w stanie Maryland lub przepisów dotyczących świadczeń z zakresu wczesnej interwencji. Po złożeniu skargi Departament Oświaty Stanu Maryland zobowiązany jest ją rozpatrzyć i domagać się wprowadzenia stosownych zmian (jeżeli będą konieczne) w celu naprawy jakichkolwiek naruszeń. 1-800-535-0182 Strona 4 Poznaj swoje prawa Glosariusz •• Program wczesnej interwencji/Program dla niemowląt i małych dzieci – udzielane przez agencje publiczne i prywatne świadczenia, które zostały przewidziane prawem w celu wspierania dzieci niepełnosprawnych i ich rodzin, aby zapewnić niemowlętom i małym dzieciom lepsze możliwości wzrostu i rozwoju oraz przygotować je do nauki w szkole. •• Dokumentacja dotycząca wczesnej interwencji – dane osobowe dziecka i rodziny generowane przez system wczesnej interwencji i dotyczące ewaluacji i oceny, opracowywania planu IFSP i udzielania świadczeń z zakresu wczesnej interwencji. •• Punkt przyjmowania zgłoszeń – lokalny punkt kontaktowy przyjmujący skierowania do objęcia dziecka lokalnym Programem dla niemowląt i małych dzieci od placówek, które podejrzewają u niego opóźnienia w rozwoju. •• Oficjalna skarga – złożona przez rodzica lub program wczesnej interwencji pisemna skarga dotycząca spraw związanych z identyfikacją, ewaluacją, miejscem lub udzielaniem świadczeń z zakresu bezpłatnej należytej edukacji publicznej (w tym z zakresu wczesnej interwencji) na rzecz dziecka niepełnosprawnego. Oficjalna skarga zostanie przedłożona również do Biura Trybunału Administracyjnego oraz stronie, której dotyczy skarga. •• Rozprawa sądowa – formalne postępowanie prowadzone przez sędziego prawa administracyjnego, który nie jest pracownikiem Departamentu Oświaty Stanu Maryland ani lokalnego Programu dla niemowląt i małych dzieci. •• Uzasadniony edukacyjny interes – dotyczy korzystania z informacji na temat wczesnej interwencji/edukacji na potrzeby poprawy świadczeń z zakresu wczesnej Strona 5 interwencji/edukacyjnych poszczególnych dzieci objętych aktualnie lokalnym programem, a także na potrzeby szerszego udoskonalania programu poprzez wykorzystywanie informacji na temat wcześniejszych lub bieżących wyników danego dziecka w celu usprawnienia wdrażania systemu świadczeń z zakresu wczesnej interwencji lub edukacji specjalnej. •• Mediacja – poufny, dobrowolny proces umożliwiający partnerom rozwiązywanie sporów bez formalnej rozprawy sądowej. W ramach mediacji mediator pomaga stronom w przedstawieniu opinii i stanowisk i zrozumieniu opinii i stanowisk drugiej strony. Zadaniem mediatora jest pomaganie stronom w omówieniu napotkanych problemów i osiągnięciu porozumienia. Mediator nie zaleca żadnego rozwiązania, nie zajmuje stanowiska w sprawie ani nie opowiada się po żadnej ze stron. •• Spotkanie ugodowe – obowiązkowe spotkanie, jakie agencja lokalna zobowiązania jest zorganizować w ciągu 15 dni po otrzymaniu od rodziców skargi. W spotkaniu uczestniczą rodzice, członkowie zespołu ds. planu IFSP, których dotyczy skarga, oraz przedstawiciel agencji lokalnej uprawniony do podejmowania decyzji. •• Skarga do władz stanowych – pisemna skarga, jaką może złożyć rodzic lub organizacja w razie uznania, że lokalna agencja dopuściła się naruszenia wymogu określonego w Części C ustawy IDEA, prawa stanowego lub przepisów dotyczących świadczeń z zakresu wczesnej interwencji dla dzieci niepełnosprawnych. Skargi do władz stanowych muszą być składane w ciągu roku od daty domniemanego naruszenia. Pytania kontrolne dla rodziców Czy możesz odpowiedzieć twierdząco na poniższe pytania? Zrozumienie działającego w stanie Maryland systemu świadczeń z zakresu wczesnej interwencji jest ważne dla rodzin uczestniczących w lokalnym Programie dla niemowląt i małych dzieci. Jeżeli nie możesz odpowiedzieć twierdząco na którekolwiek z poniższych pytań, koordynator świadczeń i placówka zajmująca się realizacją lokalnego Programu dla niemowląt i małych dzieci może udzielić więcej informacji. Rozpoczynanie procesu wczesnej interwencji Zindywidualizowany plan pomocy rodzinie (Individualized Family Service Plan – IFSP) qq Czy rozumiem proces wczesnej interwencji w stanie Maryland obejmujący świadczenia, procedury, terminy, prawa rodziców/zabezpieczenia proceduralne? qq Czy rozumiem cel planu IFSP? qq Czy rozumiem, jaka jest moja rola w zespole ds. planu IFSP? qq Czy rozumiem proces ewaluacji oraz zasady kwalifikowania do Programu? qq Czy rozumiem, jaką rolę odgrywam w procesie ewaluacji? qq Czy znam terminy realizacji i przeglądu planu IFSP? Czy wiem, że w dowolnej chwili mogę poprosić o przegląd planu IFSP? qq Czy wiem, że podczas planowania ewaluacji mojego dziecka mogę wyrażać obawy mojej rodziny i informować o swoich priorytetach? qq Czy znam planowane wyniki planu IFSP dla mojego dziecka oraz strategie i świadczenia, jakie zostaną udzielone w celu osiągnięcia tych wyników? qq Czy wiem, że muszę przekazać pisemną zgodę na ewaluację? qq Czy wiem, w jaki sposób wyniki te mogą pomóc mojemu dziecku w uczestniczeniu w życiu domowym i funkcjonowaniu w społeczeństwie? qq Czy po zakończeniu procesu ewaluacji wiem, jak rozwój mojego dziecka wygląda w porównaniu do rozwoju innych dzieci? qq Czy wiem, od kiedy będą zapewniane świadczenia, jak często, gdzie i jak długo? qq Czy wiem, że aby zacząć korzystać ze świadczeń, muszę przekazać pisemną zgodę? qq Czy rozumiem, dlaczego moje dziecko kwalifikuje się do objęcia świadczeniami z zakresu wczesnej interwencji i może z nich korzystać? qq Czy wiem, że mogą nie zgodzić się na niektóre lub wszystkie świadczenia w ramach planu IFSP? Czy wiem, w jaki sposób ubiegać się o przyznanie świadczeń w przyszłości, jeżeli teraz nie wyrażę na nie zgody? qq Czy jeżeli moje dziecko NIE zakwalifikowało się do objęcia świadczeniami z zakresu wczesnej interwencji, wiem dlaczego tak się stało? qq Czy wiem, w jaki sposób oceniane będą postępy? qq Czy wiem z jakiej innej pomocy może korzystać moje dziecko jeżeli jej potrzebuje? qq Czy wiem, w jaki sposób poprosić o zmiany w świadczeniach? Strona 6 Pytania kontrolne dla rodziców Czy możesz odpowiedzieć twierdząco na poniższe pytania? qq Czy rozumiem, w jaki sposób świadczenia pomogą mojemu dziecku w przygotowaniu do szkoły? qq Czy wiem, w jaki sposób przekazywane są informacje dotyczące wczesnej interwencji i w jaki sposób chroniona jest poufność dokumentacji dotyczącej mojej rodziny? qq Czy rozumiem proces przechodzenia do kolejnego etapu kształcenia obejmujący spotkanie poświęcone planowaniu kolejnych etapów kształcenia, ustalone terminy, opcje związane ze sposobem otrzymywania świadczeń i przekazywanie dokumentacji dotyczącej mojego dziecka? qq Czy zbieram i zachowuję poniższe dokumenty i notatki ważne dla programu wczesnej interwencji, jakim objęte jest moje dziecko? • • • • qq Czy rozumiem proces kończenia korzystania ze świadczeń z zakresu wczesnej interwencji? Zaangażowanie rodziców: uczestniczenie w procesie wczesnej interwencji • • • • • qq Czy lokalny Program dla niemowląt i małych dzieci spełnił moje potrzeby związane z przekazywaniem informacji w moim języku ojczystym lub z wykorzystaniem specjalnej metody komunikacji (np. języka migowego), jeżeli jestem osobą, która tego potrzebuje? Aktualne i wcześniejsze plany IFSP Raporty oceny medycznej Raporty ewaluacji na potrzeby wczesnej interwencji Prawa rodziców/Zawiadomienie o zabezpieczeniach proceduralnych Podpisane formularze dotyczące ujawniania informacji Notatki z wizyt domowych Pisma od świadczeniodawców Notatki ze spotkań poświęconych planowi IFSP Notatki z rozmów telefonicznych qq Czy wiem, że w stanie Maryland działa sieć koordynatorów Centrów Wspierania Rodziny? Koordynatorzy Centrów Wspierania Rodziny udzielają rodzinom niepełnosprawnych dzieci pomocy polegającej na: qq Czy wiem, w jaki sposób mogę pomagać swojemu dziecku w rozwijaniu się i nauce? • odpowiadaniu na pytania dotyczące świadczeń z zakresu wczesnej interwencji i edukacji specjalnej qq Czy wiem, co mam zrobić w razie jakichkolwiek obaw związanych z programem wczesnej interwencji, jakim objęte jest moje dziecko? • udzielaniu rodzinom wsparcia podczas planowania kolejnych etapów kształcenia • przekazywaniu bardziej szczegółowych informacji na temat rozwiązywania sporów qq Czy wiem, co mam zrobić, gdy będę chciała/chciał złożyć skargę dotyczącą jakiekolwiek aspektu programu wczesnej interwencji, jakim objęte jest moje dziecko? qq Czy wiem, że mój koordynator świadczeń może przekazywać informacje (w tym dane kontaktowe) mojemu lokalnemu koordynatorowi Centrum Wspierania Rodziny? qq Czy znam programy doradcze i programy wspierania rodziny i wiem, jak z nich skorzystać? Strona 7 Źródła informacji dla rodziców: Aby uzyskać więcej informacji, należy skontaktować się z: Lokalne programy dla niemowląt i małych dzieci Hrabstwo Allegany 301-759-2415 Hrabstwo Anne Arundel 410-222-6911 Miasto Baltimore 410-396-1666 Hrabstwo Baltimore 410-887-2169 Hrabstwo Calvert 410-414-7034 Hrabstwo Caroline 410-479-3246 Hrabstwo Carroll 410-876-4437 Hrabstwo Cecil 410-996-5444 Hrabstwo Charles 301-609-6808 Hrabstwo Dorchester 410-221-1111, x1023 Hrabstwo Frederick 301-600-1612 Hrabstwo Garrett 301-533-0240 Hrabstwo Harford 410-638-3823 Hrabstwo Howard 410-313-7017 Hrabstwo Kent 410-778-8486 Hrabstwo Montgomery 240-777-3997 Hrabstwo Prince George 301-265-8415 Hrabstwo Queen Anne 410-827-4629, x10 Hrabstwo Somerset 410-623-2037 Hrabstwo St. Mary 301-475-5511, x32223 Hrabstwo Talbot 410-820-0319 Hrabstwo Washington 301-766-8217 Hrabstwo Wicomico 410-677-5250 Hrabstwo Worcester 410-632-5033 Szkoła dla Osób Niewidomych w stanie Maryland 410-444-5000 Szkoła dla Osób Niesłyszących w stanie Maryland 410-480-4545 Źródła internetowe www.mdecgateway.org Strona Maryland Learning Links posiada informacje i materiały związane z Wczesną Interwencją i Nauczaniem Specjalnym w Maryland. Bez względu na to, czy jesteś opiekunem, nauczycielem, żywicielem rodziny czy rodzicem, na pewno skorzystasz z wyczerpujących i przystępnych informacji oraz praktycznych ćwiczeń. Wszystko to stworzono na przekonaniu, że każde dziecko może się uczyć i osiągać sukcesy, zarówno na zajęciach, jak i poza nimi. Informacje na stronie zostały opracowane przez Wydział Nauczania Specjalnego/Służby Wczesnej Interwencji w stanie Maryland we współpracy z Ośrodkiem Nowoczesnych Technologii w Edukacji, Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. www.marylandpublicschools.org Departament Oświaty stanu Maryland, Wydział Nauczania Specjalnego/ Służby Wczesnej Interwencji – poprzez spójny system zharmonizowanych usług dla dzieci i uczniów niepełnosprawnych w wieku od urodzenia do 21 roku życia i ich rodziców – zapewnia lokalnym systemom nauczania, organom publicznym i innym zainteresowanym nadzór, wsparcie oraz bierze odpowiedzialność za wyniki. Dostęp do materiałów oraz dodatkowych informacji zapewnia: MARYLAND STATE DEPARTMENT OF EDUCATION DIVISION OF SPECIAL EDUCATION/EARLY INTERVENTION SERVICES 200 West Baltimore Street Baltimore, Maryland 21201 Tel.: 410-767-7770 Faks: 410-333-8165 Telefon bezpłatny: 1-800-535-0182 © Departament Oświaty Stanu Maryland 2011 Niniejszy dokument został opracowany i wydany przez Departament Oświaty Stanu Maryland, Wydział Nauczania Specjalnego/Służb Wczesnej Interwencji, dzięki środkom z grantu Amerykańskiego Departamentu Oświaty nr H393A090124A, edukacja specjalna – granty dla niemowląt i rodzin „Fundusze na odbudowę” na mocy ustaw Individuals with Disabilities Education Act [ustawa w sprawie kształcenia osób niepełnosprawnych]/American Recovery and Reinvestment Act [ustawa w sprawie odbudowy i reinwestycji]. Departament Oświaty Stanu Maryland jest główną agencją odpowiadającą za realizację Programu dla niemowląt i małych dzieci w stanie Maryland. Jest to program świadczeń i pomocy koordynowany przez władze stanowe i lokalne agencje i organizacje. W kwestiach związanych z zatrudnieniem lub podczas udostępniania programów Departament Oświaty Stanu Maryland nie dyskryminuje nikogo z uwagi na rasę, kolor skóry, płeć, wiek, pochodzenie, wyznawaną religię, niesprawność ani orientację seksualną. Wszelkie pytania związane z polityką Departamentu prosimy kierować do Oddziału odpowiedzialnego za zapewnienie równości i zgodności, Biuro Stanowego Zastępcy Dyrektora ds. Administracji, Departament Oświaty Stanu Maryland, 200 W. Baltimore Street, 6th Floor, Baltimore, MD 21201-2595, 410-767-0433, faks: 410-767-0431, TTY/TDD: 410-333-6442, www.MarylandPublicSchools.org. Informacje zawarte w niniejszej publikacji nie są objęte prawami autorskimi. Czytelnicy, którzy będą ją powielali lub przekazywali innym, proszeni są o wymienienie nazwy Departamentu Oświaty Stanu Maryland, Wydział Nauczania Specjalnego/Służby Wczesnej Interwencji. Aby uzyskać więcej informacji, prosimy o kontakt z Oddziałem Wczesnej Interwencji i Edukacji pod numerem 410-767-0261. dr Lillian M. Lowery, Stanowy Kurator Oświaty dr Charlene M. Dukes, Przewodnicząca Stanowego Wydziału Oświaty Martin O’Malley, Gubernator Marcella Franczkowski, Zastępca Kuratora Stanowego Wydział Nauczania Specjalnego/Służby Wczesnej Interwencji Aktualizacja: Lipiec 2013