Leading Cities

November 2005
Rynek powierzchni handlowych w dużych miastach Polski
Leading Cities
Headlines
By the end of 2007 the Polish retail market will
grow by another 1.3 mio sq m.
Over 70% of modern shopping centre stock is
located in eight main Polish cities.
Developers, investors and retailers are
expanding in the regional cities.
Do końca 2007 na polskim rynku powierzchni
handlowych przybędzie około 1,3 mln m2.
Ponad 70% powierzchni centrów handlowych
znajduje się w ośmiu największych miastach
Polski.
Rośnie aktywność deweloperów, inwestorów
i najemców w miastach regionalnych.
Leading Cities
Market Practice
Bielany Park Handlowy
Leasing Practice Retail
• Lease length: 5 to 10 years with an option to extend.
• Rental basis: paid monthly in advance, denominated
in Euro but paid in Polish Zloty; additional turnover
rent of 6%-8% usually adjusted quarterly.
• Rental deposit: 3-6 month’s rent as cash deposit or
3-6 month’s rent bank/insurance guarantee.
• Key money or premiums: common for high street
retail as well as in shopping centres equal to fit out
cost.
• Rent increases: normally indexed according to
European consumer price index.
• Leasing fees: 10%-16% of the annual rent, increased
by VAT.
Praktyka Rynkowa
Warunki najmu powierzchni handlowych
• Długość najmu: 5-10 lat, z możliwością
przedłużenia.
• Czynsz: płatny z góry miesięcznie; ustalany w Euro,
ale płatny w PLN; dodatkowo czynsz w wysokości
6%-8% od obrotu rozliczany zazwyczaj kwartalnie.
• Depozyt: 3-6 miesięczny czynsz (depozyt
gotówkowy),
gwarancja
bankowa
równa
3-6 miesięcznemu czynszowi lub gwarancja
renomowanego towarzystwa ubezpieczeniowego.
• Odstępne: praktykowane głównie w przypadku
sklepów przy głównych ulicach handlowych jak
również w centrach handlowych, równe nakładom
na adaptację sklepu.
• Wzrost czynszu: z reguły indeksowany według
wskaźnika European CPI.
• Prowizja agencji nieruchomości: 10%-16%
rocznego czynszu.
Definitions
Silesia City Center
Poland’s Major Cities
A Shopping Centre (or shopping mall) is defined
as a central location where shops, restaurants, service
companies and leisure operators are grouped together
to serve a local or wider population whose conception
and management have the following characteristics:
• The building/s is/are created and managed as
a single entity
• The entity is managed by a single authority whose
responsibility is to control the commercial mix, its
implementation and adaptation.
For the purpose of this study shopping centres are
defined as schemes over 5,000 sq m with double mall.
All other schemes are referred to as hypermarkets.
Prime Shopping Centre Rent - represents the
top open-market net rent that could be expected for
a notional prime position shop situated in the best
located shopping centre in a market, as at the survey
date (normally at the end of each quarter period). The
rent quoted normally reflects prime units of 100 sq m
of Gross Lettable Area (GLA).
Upper Silesia Agglomeration consist of the
following cities/Aglomeracja
Górnośląska
składa się z następujących miast: Katowice, Gliwice,
Zabrze, Bytom, Chorzów, Sosnowiec, Ruda Śląska,
Dąbrowa Górnicza, Mysłowice, Czeladź, Będzin,
Świętochłowice, Siemianowice, Piekary Śląskie,
Jaworzno, Knurów, Tychy, Mikołów.
Definicje
Centrum handlowe – oznacza obiekt, w którym
sklepy, restauracje i firmy usługowe są zgrupowane
razem tak, aby obsługiwać lokalną bądź szerszą
społeczność, oraz spełnia następujące założenia:
• budynek/budynki są zbudowane i zarządzane jako
całość
• całe centrum handlowe jest zarządzane przez jeden
podmiot, w którego gestii leży kontrola składu
najemców, jego wdrażanie i wprowadzanie dalszych
zmian.
Dla celów poniższego opracowania centra handlowe
są zdefiniowane jako projekty powyżej 5.000
m2 powierzchni najmu z dwoma liniami galerii.
Wszystkie pozostałe obiekty określane są jako
hipermarkety.
Czynsze za najlepsze powierzchnie w centrach
handlowych - przedstawiają najwyższe oczekiwane
stawki w dniu przeprowadzania badania (zwykle na
zakończenie kwartału) osiągalne za powierzchnię
handlową najwyższej jakości zlokalizowaną
w najlepszych centrach handlowych na danym rynku.
Podane stawki czynszowe dotyczą lokali o wielkości
ok. 100 m2.
Główne Miasta Polski
2
Galeria Dominikańska
Piotrkowska in Łódź
Rynek powierzchni handlowych w dużych miastach Polski
Summary
Economy
Poland, with 38 million inhabitants and an improving
economy is one of the largest consumer markets
in the European Union. GDP growth in 2004 reached
5.4% and the 2005 forecast is 3.3%. Growth has been
registered in retail sales and private consumption.
Growing retail sales show Poles’ increasing spending
power. Still, higher than in the Czech Republic
or Hungary part of household budget (currently
around 29%) covers food & beverages expenditures.
One of the major structural issues is the persistent
high unemployment, currently at the level of 17.8%.
Retail Market Overview
There are over 120 shopping centres (with GLA over
10,000 sq m) operating in Poland, offering around
3 million sq m of GLA (average density of 80 sq m
per 1,000 inhabitants). Over 70% of the modern retail
stock is located in eight main Polish cities (including
Silesia and Tri-City agglomerations). Warsaw holds
the lead, however, retail stock in other large Polish
cities like Poznań, Kraków and Katowice has grown
considerably in 2005. The most attractive area
remains downtown, with Stary Browar, Złote Tarasy
and Galeria Krakowska as leading examples.
The interest of investors is turning to towns with
100 – 400 thousand inhabitants or smaller. The
highest activity is currently registered in Bydgoszcz,
Białystok, Bielsko-Biała, Częstochowa, Rzeszów,
Rybnik, Toruń, Gliwice, Lublin and Zielona Góra.
New retail formats, like factory outlets and retail
parks, are gaining popularity. Growing demand from
fashion retailers for the large high street retail units,
like H&M in Katowice, have been observed. Based on
the developers’ plans, we estimate that by the end of
2007 the market will grow by another 1.3 million sq m
(GLA over 10,000 sq m).
The following developers & investors have been
actively expanding in the last five years: Metro,
ECE, TK Development, ING Real Estate, GTC, Echo
Investment, Fortis, Plaza Centers, APSYS, CEFIC, King
Cross, IKEA, Rodamco Europe, GE Capital, Apollo
Rida, TriGranit, Meinl and recently Klepierre, Dawnay
Day and Babcock & Brown.
Warsaw remains the destination for flagship shops
of new-comers. In 2004 Saturn opened their first
electrical shops and also recently British Electro
World (Dixons). Warsaw’s shopping centres have
attracted new brands such as Humanic, BHS or Aldo.
Polish retailers, like Kolporter, Reserved or Carry, are
reshaping their retail concepts and seeking larger
premises.
Podsumowanie
Sytuacja ekonomiczna
Polska z 38 milionami mieszkańców i poprawiającą
się sytuacją ekonomiczną jest jednym z największych
rynków konsumenckich Unii Europejskiej. Wzrost
PKB w 2004 wyniósł 5,4%, a na ten rok prognozowane jest 3,3%. Rośnie wielkość sprzedaży detalicznej
i spożycie indywidualne.
Wzrost sprzedaży detalicznej świadczy o rosnących
możliwościach zakupowych Polaków. Trzeba jednak
podkreślić nadal wysoki, wyższy niż w Czechach
czy na Węgrzech, udział wydatków na artykuły
żywnościowe w budżetach gospodarstw domowych
– obecnie stanowią one 29%.
Bardzo istotnym problemem jest nadal wysokie
bezrobocie, obecnie na poziomie 17,8%.
Przegląd rynku powierzchni handlowych
W Polsce działa obecnie ponad 120 centrów
handlowych (o powierzchni najmu powyżej 10.000
m2) oferując ok. 3 miliony m2 powierzchni (średnie
nasycenie na poziomie 80 m2 na 1.000 mieszkańców).
Ponad 70% powierzchni handlowej skupione jest
w ośmiu największych miastach Polski (wliczając
dwie aglomeracje: Górnośląską i Trójmiasto).
Warszawa utrzymuje pozycję lidera, jednak również w
innych dużych miastach, takich jak Poznań, Kraków
i Katowice, znacząco wzrosła w 2005 roku podaż
nowoczesnej powierzchni handlowej. Szczególnie
atrakcyjne dla potencjalnych najemców są lokalizacje
śródmiejskie, ze Starym Browarem, Złotymi Tarasami
i Galerią Krakowską jako najlepszymi przykładami.
Wzrasta zainteresowanie inwestycjami w miastach
o liczbie mieszkańców pomiędzy 100 a 400 tysięcy
i mniejszych. Największą aktywność obserwujemy
obecnie m. in. w Bydgoszczy, Białymstoku, BielskuBiałej, Częstochowie, Rzeszowie, Rybniku, Toruniu,
Gliwicach, Lublinie czy Zielonej Górze. Coraz
popularniejsze stają się nowe formaty handlu
– centra wyprzedaży i parki handlowe. Rośnie popyt
sieci odzieżowych na powierzchnie najmu (zwłaszcza
duże) na najlepszych ulicach handlowych, np. H&M
w Katowicach. Biorąc pod uwagę planowane
inwestycje, przewiduje się, że do końca 2007 roku
przybędzie około 1,3 miliona m2 (w obiektach
o powierzchni najmu powyżej 10.000 m2).
W ciągu ostatnich pięciu lat wzrosła aktywność
deweloperów i inwestorów: Metro, ECE, TK
Development, ING Real Estate, GTC, Echo Investment,
Fortis, Plaza Centers, APSYS, CEFIC, King Cross,
IKEA, Rodamco Europe, GE Capital, Apollo Rida,
TriGranit, Meinl a ostatnio Klepierre, Dawnay Day
i Babcock & Brown.
Nowe sieci handlowe wchodząc do Polski swoje
pierwsze sklepy zazwyczaj lokują w Warszawie.
W 2004 do Polski weszła sieć AGD/RTV Saturn
a ostanio brytyjski Electro World (Dixons).
W Warszawie otwarto sklepy Humanic, BHS i Aldo.
Polscy handlowcy, tacy jak Kolporter, Reserved
czy Carry, tworzą nowe koncepcje sprzedaży
i poszukują większych powierzchni najmu.
3
Leading Cities
Kraków
Supply & Demand
Kraków with 757,000 people is the third largest city
in Poland and a world-renowned tourist destination:
about 4.5 – 5 million tourists visit the city yearly.
With the opening of the Galeria Kazimierz shopping
and leisure centre (36,000 sq m) this March the total
modern retail stock in Kraków has exceeded 330,000
sq m. This centre has filled the gap in retail supply of
the city centre’s fringe and introduced a number of
new retail brands, such as H&M, C&A, Esprit, Pepe
Jeans and Hugo Boss.
Prime retail area, notably Rynek (The Old Town
Square), Grodzka, Floriańska and Szewska streets are
located where all the major tourist sites are situated.
Many retail brands choose this area as the location
for their flagship stores: Benetton / Sisley, Hexeline,
Marella, Max Mara, Vero Moda, Orsay, Jackpot
& Cottonfield, Simple, Carry, Promod and others.
Demand for retail space in Kraków remains strong,
which results in low vacancy rate in existing centres
and new brands entering the city such as Decathlon in
the Zakopianka centre.
Galeria Kazimierz
Rents & Service Charges
Prime shopping centre rent is between €38-40
per m2 per month. Service charges are €4-7 per sq m
per month.
Limited supply of high-street shop units in downtown
Kraków combined with the high demand has resulted
in prime rents peaking at around €50-75 per sq m
per month.
Future Trends
Galeria Krakowska will add 60,000 sq m of high
quality retail space to the market in autumn 2006.
Already 90% of space is leased and tenants will include
newcomers such as Saturn, Peek & Cloppenburg and
Humanic, as well as numerous national and local
chains.
The area around the existing Ikea and Makro stores
to the north west of the city centre will have another
large scale retail development: Ikea and Auchan
shall join forces to develop a complex combined of
hypermarket anchored shopping centre and retail
park.
M1
Selected Retail Developments
Existing
1. Galeria Kazimierz
2. Kraków Plaza
3. Zakopianka & Castorama
4. Czyżyny
5. Krokus & Obi
6. M1
7. Carrefour
8. Tesco & Obi
9. Tesco
10. Alma & Castorama & Black Red White
11. Ikea & Makro
12. Selgros
13. Castorama
14. Leroy Merlin
Under Construction
1. Galeria Krakowska
4
Kraków
Podaż i popyt
Kraków to trzecie co do wielkości miasto w kraju
(757.000 mieszkańców), a unikalny klimat Starego
Miasta przyciąga corocznie 4,5-5 milionów turystów.
Po otwarciu w marcu tego roku centrum handloworozrywkowego Galeria Kazimierz (36.000 m2)
całkowita powierzchnia handlowa na terenie Krakowa
przekroczyła 330.000 m2. Centrum to wypełniło lukę
handlową na granicy ścisłego centrum jak również
wprowadziło do Krakowa szereg nowych marek,
takich jak H&M, C&A, Esprit, Pepe Jeans i Hugo Boss.
Główne ulice handlowe Krakowa zlokalizowane są
w historycznym i turystycznym centrum miasta
- Grodzka, Floriańska i Szewska oraz Rynek. Wiele
marek handlowych wybiera te obszary na lokalizację
swoich flagowych sklepów. Są to np. Benetton / Sisley,
Hexeline, Marella, Max Mara, Vero Moda, Orsay,
Jackpot & Cottonfield, Simple, Carry, Promod, itd.
Zapotrzebowanie na nowoczesną powierzchnię
handlową w Krakowie jest nadal duże, czego
dowodzi niski wskaźnik powierzchni niewynajętej
w istniejących centrach jak również wchodzenie
na rynek nowych marek, na przykład Decathlon
w centrum Zakopianka.
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Czynsze za najlepsze sklepy sięgają 38-40 €/m2/
miesiąc. Opłaty eksploatacyjne wynoszą od 4 do
7 €/m2/miesiąc.
Ograniczona podaż powierzchni handlowych na
głównych ulicach handlowych w połączeniu z dużym
popytem skutkują wysokimi czynszami sięgającymi
około 50-75 €/m2/miesiąc.
Trendy rynkowe
Jesienią 2006 roku Galeria Krakowska udostępni
60.000 m2 wysokiej jakości powierzchni handlowej.
Około 90% powierzchni centrum zostało już
wynajęte – swoje pierwsze sklepy otworzą tu m.in.
Saturn, Peek & Cloppenburg, Humanic jak również
znane sieci krajowe.
W północno-zachodniej części miasta, obok obecnie
działających sklepów Ikea i Makro, ma szansę pojawić
się kolejny duży projekt: Auchan z Ikeą planują
budowę opartego na hipermarkecie centrum i parku
handlowego.
Rynek powierzchni handlowych w dużych miastach Polski
Poznan
Supply & Demand
Poznań with 570,000 inhabitants and a good economic
situation is a dynamic market offering the expansion
opportunities to both developers and retailers. The
first shopping centres operating in Poznań, like M1
or Auchan, could not meet tenants high demand
for retail space. The opening of Stary Browar (2003)
was a great success, allowing international retailers
such as H&M and Zara to enter the city. 2005 saw
further improvement of the retail provision. The
newly opened King Cross Marcelin and Poznań Plaza
- the first shopping and leisure centre in the region
– delivered 76,000 sq m of modern retail space,
increasing shopping centre supply to 200,000 sq m.
Retail parks with DIY or furniture and household
equipment have been emerging as an additional
feature of shopping centres located in suburban
areas, like ETC Swarzędz or Auchan in Komorniki
and Swadzim.
The popular high street locations are Półwiejska
and Święty Marcin, although recently some fashion
retailers have expressed an interest in Poznań’s Old
Town Square and Paderewskiego street, an emerging
upmarket street which houses Max Mara and
Ermenegildo Zegna.
Rents & Service Charges
Prime rents are reaching the level of €35-38 per sq m
per month (additionally €5-7.5 of service charges),
while the rents for the best high street retail units are
peaking even at €50 per sq m per month. Prime rents
in retail parks stay at €9-12 per sq m per month.
Market Trends
Retail space in Poznań shopping centres might double
in the next 3 to 4 years. The construction of the second
phase of Stary Browar has begun and four other large
projects, namely Galeria Hetman, Łacina, Malta and
Galeria Poznańska are in the planning phase.
The expected extensions of Ikea park and the
M1 shopping centre shall promote Franowo,
the south-east district of Poznań, as an important
retail destination.
New retail format – factory outlet will be developed
at the south-western edge of the city.
Poznan
Podaż i popyt
Poznań z 570.000 mieszkańców i dobrą sytuacją
ekonomiczną jest dynamicznym rynkiem oferującym
możliwości ekspansji zarówno deweloperom jak
i najemcom.
Centra handlowe, które zaczęły działać jako pierwsze
na rynku poznańskim jak M1 czy Auchan, nie były
w stanie zaspokoić wysokiego popytu na lokale
handlowe. Wielkim sukcesem było otwarcie w 2003
w centrum miasta Starego Browaru, co umożliwiło
wejście do Poznania firmom dotąd nieobecnym jak
H&M czy Zara. Rok 2005 przyniósł kolejną poprawę
sytuacji. Otwarte obiekty King Cross Marcelin
i Poznań Plaza – pierwsze w regionie centrum
handlowo-rozrywkowe - dostarczyły 76.000 m2
nowoczesnej powierzchni handlowej, co zwiększyło
podaż powierzchni w centrach handlowych do
200.000 m2.
Parki handlowe w formie hipermarketów
budowlanych czy sklepów z meblami i wyposażeniem
wnętrz poszerzyły ofertę centrów handlowych na
przedmieściach miasta – ETC Swarzędz czy Auchan
Komorniki i Swadzim.
Ulice Półwiejska i Św. Marcin nadal pozostają
najpopularniejszymi ulicami handlowymi, choć
ostatnio ekskluzywne firmy odzieżowe zainteresowały
się rynkiem Starego Miasta i ul. Paderewskiego (Max
Mara, Ermenegildo Zegna).
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Czynsze w centrach handlowych za najlepsze
sklepy osiągają 35-38 €/m2/miesiąc (dodatkowo
5-7,5 € opłat serwisowych), natomiast stawki za
najlepsze lokale przy głównych ulicach dochodzą do
50 €/m2/miesiąc. Czynsze w parkach handlowych
wynoszą 9-12 €/m2/miesiąc.
Trendy rynkowe
W ciągu najbliższych 3-4 lat nowoczesna powierzchnia
handlowa w Poznaniu może ulec podwojeniu. Trwa
rozbudowa Starego Browaru, przygotowywane są
cztery następne duże projekty – Galeria Hetman,
Łacina, Malta i Galeria Poznańska.
Zapowiadana rozbudowa kompleksu Ikea i M1 na
Franowie wzmocnią tę dzielnicę jako popularne
miejsce zakupów. Z kolei na południowym
– zachodzie miasta planowane jest duże centrum
wyprzedaży.
Stary Browar
King Cross Marcelin
Selected Retail Developments
Existing
1. Poznań Plaza
2. Stary Browar
3. King Cross Marcelin
4. M1
5. Auchan & Leroy Merlin
6. Auchan & Leroy Merlin
7. Panorama
8. Kupiec Poznański
9. Carrefour
10. Tesco
11. Tesco
12. Tesco
13. Franowo Park Handlowy
14. ETC & Leroy Merlin
15. Makro
16. Selgros
17. Castorama
18. Giant
19. Shopping Plaza
Under Construction
1. Stary Browar extension
5
Leading Cities
Wrocław
Supply & Demand
With 636,000 inhabitants Wrocław is the fifth
largest city in Poland. Modern retail space there
exceeds 300,000 sq m. The most popular shopping
destinations are downtown Galeria Dominikańska
and two schemes in the dynamically developing
“Bielany hub”. Bielany Park Handlowy has an Ikea,
Obi, Tesco-anchored shopping centre and a newly
opened furniture retail park while neighbouring
Auchan is accompanied by Leroy Merlin, Media Markt
and Decathlon.
The Wrocław Old Town appeals to both tourists and
locals. The traditional shopping street is Świdnicka
where brands like Zara, Galeria Centrum, Smyk, H&M,
Rossmann and Bata operate. Part of Oławska Street,
located between Rynek and Galeria Dominikańska, is
also converting into a retail street.
Wrocław is known for leading retail chains like Van
Graaf, C&A, KappAhl, Cubus, New Yorker and Mango
as one of the best locations for their flagship stores.
Expected newcomers will be: Piotr i Paweł, Electro
World, Saturn and Multikino.
Rents & Service Charges
Prime shopping centre rent is between €35-40 per
sq m per month. Service charges are €4-6.5 per sq
m per month. In retail parks rents stay at €9-10 per
sq m per month, additional service charge is €2-3 per
sq m per month. The rental level for high street units
ranges from €30-45 per sq m per month for the best
locations.
Future Trends
There are three principal retail development
areas in Wrocław: the downtown with Renoma
(30,000 sq m) and the fringe of the city centre where
two large shopping centres: Pasaż Grunwaldzki (50,000
sq m) and Arkady (30,000 sq m) are under construction,
while in Fabryczna district Galeria Legnicka and
a Geant-anchored shopping centre are planned.
The first factory outlet centre in Lower Silesia is being
developed by Spanish Neinver in the western part
of the city - Factory (10,000 sq m) and will open in
spring 2006. In the future the centre will be extended
with a retail park. Spring 2006 will also see the opening
of the third phase of the Bielany Park Handlowy
(10,000 sq m).
Renoma
Pasaż Grunwaldzki
Selected Retail Developments
Existing
1. Korona & Castorama
2. Auchan Bielany Park Handlowy
3. Bielany Park Handlowy
4. Borek
5. Galeria Dominikańska
6. Renoma
7. Ferio Gaj
8. E. Leclerc
9. Tesco
10. Praktiker & Centrum Sconto
11. Castorama
12. Makro
13. Selgros
14. Cermag
Under Construction
1. Pasaż Grunwaldzki
2. Arkady
3. Factory
4. Bielany Park Handlowy extension
6
Wrocław
Podaż i popyt
Liczący 636.000 mieszkańców Wrocław jest
piątym największym miastem Polski. Nowoczesna
powierzchnia handlowa we Wrocławiu przekracza
300.000 m2. Najpopularniejszymi miejscami
zakupów są śródmiejska Galeria Dominikańska oraz
dwa obiekty zlokalizowane przy węźle bielańskim.
W Parku Handlowym Bielany znajdują się Ikea, Obi,
Tesco z galerią jak również niedawno otwarty park
meblowy, a obok działa Auchan któremu towarzyszą
Leroy Merlin, Media Markt i Decathlon.
Stare miasto Wrocławia jest atrakcyjne zarówno dla
turystów jak i mieszkańców miasta. Tradycyjną ulicą
handlową jest Świdnicka ze sklepami Zara, Galeria
Centrum, Smyk, H&M, Rossmann i Bata. Handlowego
charakteru nabiera również ul. Oławska, łącząca
Rynek z Galerią Dominikańską.
Dla wielu wiodących marek, takich jak Van Graaf,
C&A, KappAhl, Cubus, New Yorker czy Mango,
Wrocław jest świetną lokalizacją na ich sklepy flagowe
a kolejni gracze tacy jak Piotr i Paweł, Electro World,
Saturn i Multikino zapowiadają wejście na rynek.
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Czynsze za najlepsze sklepy w centrach handlowych
sięgają 35-40 €/m2/miesiąc. Opłaty eksploatacyjne
wynoszą od 4 do 6,5 €/m2/miesiąc. Czynsze w
parkach handlowych wynoszą około 9-10 €/m2/
miesiąc, a opłaty eksploatacyjne 2-3 €/m2/miesiąc.
Czynsze za najlepsze lokale na ulicach handlowych
wynoszą pomiędzy 30 a 45 €/m2/miesiąc.
Trendy rynkowe
Aktywność deweloperów we Wrocławiu skupia się
na trzech obszarach: w śródmieściu planowana
jest rozbudowa Renomy (30.000 m2), na granicy
ścisłego centrum budowane są Pasaż Grunwaldzki
(50.000 m2) i Arkady (30.000 m2) a w dzielnicy
Fabryczna planowane są Galeria Legnicka i centrum
handlowe z hipermarketem Geant.
Na wiosnę 2006 planowane jest otwarcie kolejnej fazy
Parku Handlowego Bielany (10.000 m2) i pierwszego
centrum wyprzedaży budowanego przez Neinver
w zachodniej części miasta: Factory (10.000 m2), które
w przyszłości ma zostać powiększone i rozbudowane
o park handlowy.
Rynek powierzchni handlowych w dużych miastach Polski
Szczecin
Szczecin
Supply & Demand
Located in the vicinity of the Polish – German border
Szczecin has not been properly profiting from its
location; even though Germans are a significant group
of Szczecin’s shoppers.
Existing retail developments are largely popular due to
the limited supply of retail space in shopping centres
- with a total shopping centre supply amounting to
approximately 120,000 sq m. Operating since 2003 the
Galaxy shopping centre attracts the biggest number
of customers. This development, located in the city
centre, offers a very good tenant mix with many
retailers, like H&M, Mango and Cubus who were
not previously present on the Szczecin retail market.
Other developments, like Turzyn or Ster, although
smaller and more focused on convenience goods are
also successful.
Traditionally the high street retail is focused
on Al. Wojska Polskiego, Al. Wyzwolenia and
Al. Niepodległości.
Podaż i popyt
Szczecin nie w pełni wykorzystuje możliwości
wynikające z położenia przy zachodniej granicy
naszego kraju, choć Niemcy stanowią liczną grupę
klientów szczecińskich obiektów handlowych.
Powierzchnia najmu w centrach handlowych to
obecnie około 120.000 m2. Większość działających
placówek cieszy się dużą popularnością. Największą
liczbę klientów przyciąga działające od 2003 roku
śródmiejskie centrum handlowo - rozrywkowe
Galaxy z wieloma najemcami wcześniej nieobecnymi
na rynku szczecińskim, jak H&M, Mango czy Cubus.
Pozostałe obiekty jak Turzyn czy Ster, choć mniejsze
i zdominowane przez ofertę hipermarketów, również
cieszą się popularnością.
Tradycyjnie handel śródmiejski skupia się
wzdłuż Al. Wojska Polskiego, Al. Wyzwolenia
i Al. Niepodległości.
Rents & Service Charges
Prime rents are around €37-38 per sq m per month
(additionally €4.5-8 service charges). High street
prime rents are lower (around €25 per sq m per
month), due to the high street’s underdevelopment.
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Czynsze najmu w centrach handlowych za najlepiej
usytuowane sklepy sięgają 37-38 €/m2/miesiąc
(dodatkowo 4,5-8 € opłat serwisowych). Niski
poziom rozwoju handlu na głównych ulicach
powoduje, że czynsze za najlepsze lokale są niższe
(około 25 €/m2/miesiąc).
Market Trends
Due to the large development potential, Szczecin
remains the centre of retail interest. ECE
Projektmanagement is interested in developing
a downtown shopping gallery Kaskada while
in medium term Ikea is planning to develop its
first store. Also, in Kołbaskowo, on the border with
Szczecin, Auchan should soon start the development of
a retail park.
Galaxy
Trendy rynkowe
Ze względu na duży potencjał rozwojowy, Szczecin
pozostaje w kręgu zainteresowań inwestorów
handlowych. Budową śródmiejskiej galerii handlowej
Kaskada jest zainteresowane ECE Projektmanagement,
lokalizacji dla swojego pierwszego sklepu szuka Ikea,
a zapewne niedługo Auchan rozpocznie budowę
pierwszego parku handlowego na granicy Szczecina
z Kołbaskowem.
Ster
Selected Retail Developments
Existing
1. Galaxy
2. Ster&Castorama
3. Turzyn
4. Piast
5. Dom Kupca
6. Centrum Słoneczne
7. Real
8. Tesco
9. Makro
10. Selgros
11. Castorama
12. Top Shopping
7
Leading Cities
Łódz
Supply & Demand
With 774,000 inhabitants Łódź used to be one of the
leading economic centres, but in the early 1990s the
economic standing of the city worsened. Currently,
despite high unemployment and wages below
the country average, there are signs of economic
recovery.
There is over 300,000 sq m of modern retail space in
Łódź, about a third is offered by 4 shopping centres.
In addition there are 6 hypermarkets with limited
galleries. Galeria Łódzka (40,000 sq m), dominating
the city’s retail landscape, offers the highest quality
space.
The high street of Łódź is Piotrkowska. In its
pedestrianised part the following retailers can be
found: EMPiK, Hexeline, Max Mara, Rossman,
Deni Cler, Salamander, Molton, Ecco. Manufaktura
manages to attract retailers from Piotrkowska,
therefore the street is likely to focus on catering and
services.
Rents & Service Charges
Łódź has one of the lowest rents of the major Polish
cities, however prime rent is approximately €36-37
per sq m per month. Service charges are €5-7 per
sq m per month.
Prime rents on Piotrkowska are low, at €25 per sq m
per month.
Galeria Łódzka
Future Trends
Manufaktura (109,000 sq m) will take the lead in
Łódź by enhancing the leisure function in the city
centre and anchor the north end of Piotrkowska.
When completed in 2006, it will be the first shopping
centre in Łódź with an extensive leisure element as
well as the widest tenant mix (270 shops). A number
of brands not yet present in Łódź will appear, such as
Cinema City, C&A, Peek & Cloppenburg, H&M and
Leroy Merlin.
Another major development in the forthcoming years
will be the Ikea store on the south-west edge of the
city. Auchan also plans to build its first hypermarket
in the city.
Manufaktura
Selected Retail Developments
Existing
1. Galeria Łódzka
2. M1
3. Pasaż Łódzki
4. Tulipan
5. Carrefour
6. Carrefour
7. Carrefour
8. E.Leclerc
9. Tesco
10. Tesco
11. Top Shopping
12. Makro
13. Selgros
14. Castorama
15. Castorama
16. Obi
17. Obi
18. Praktiker
Under Construction
1. Manufaktura
8
Łódz
Podaż i popyt
Łódź z 774.000 mieszkańców przez długi czas była
jednym z najważniejszych ośrodków ekonomicznych
w kraju. Pozycja miasta osłabła znacząco na początku
lat dziewięćdziesiątych. Jednak obecnie, pomimo
wysokiej stopy bezrobocia i zarobków poniżej
średniej krajowej, widoczne są już pierwsze oznaki
poprawy sytuacji.
W Łodzi znajduje się ponad 300.000 m2 nowoczesnej
powierzchni handlowej, z czego ok. jedna trzecia
w 4 centrach. Ponadto funkcjonuje 6 hipermarketów
z mniejszymi galeriami. Powierzchnię handlową
najwyższej jakości oferuje zajmująca dominującą
pozycję na rynku Galeria Łódzka (40.000 m2).
Główną ulicą handlową w Łodzi jest Piotrkowska.
Wzdłuż deptaka mieszczą się sklepy EMPiK, Hexeline,
Max Mara, Rossman, Deni Cler, Salamander, Molton,
Ecco. Ponieważ obecnie Manufaktura przejmuje
handlowców z Piotrkowskiej, w najbliższym czasie
główną funkcją tej ulicy zapewne staną się rozrywka
i usługi.
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Stawki czynszowe w Łodzi są jednymi z najniższych
pośród głównych miast, ale czynsze za najlepiej
usytuowane sklepy w galeriach handlowych mogą
osiągać 36-37 €/m2/miesiąc. Opłaty eksploatacyjne
wynoszą od 5-7 €/m2/miesiąc.
Czynsze na głównych ulicach handlowych są niskie
i wynoszą do 25 €/m2/miesiąc.
Trendy rynkowe
Manufaktura (109.000 m2) zajmie dominującą pozycję
na łódzkim rynku powierzchni handlowych. Projekt
ten znacząco wpłynie na zwiększenie rozrywkowego
charakteru centrum miasta jak również wzmocni
handel na północ od ulicy Piotrkowskiej. Po oddaniu
do użytku w 2006 roku, będzie to pierwsze centrum
na łódzkim rynku o tak szerokiej ofercie rozrywkowej
i najszerszym zestawie najemców (około 270), wśród
których pojawi się wiele nowych marek jak: Cinema
City, C&A, Peek & Cloppenburg, H&M i Leroy Merlin.
Innym dużym projektem na najbliższe lata będzie
sklep Ikea planowany w południowo – zachodniej
części miasta. Również Auchan planuje budowę
swojego pierwszego hipermarketu w mieście.
Rynek powierzchni handlowych w dużych miastach Polski
Tri-City
Trójmiasto
Supply & Demand
Tri-City agglomeration (Gdańsk, Sopot and Gdynia)
is an affluent market with 755,000 potential clients.
Due to its heritage and seaside location it has
a strong tourist population. Gdańsk and Gdynia are
well supplied with modern retail space, while Sopot
is mainly a tourist destination with no major modern
retail developments.
Podaż i popyt
Aglomeracja Trójmiejska (Gdańsk, Sopot i Gdynia)
jest ważnym rynkiem z 755.000 potencjalnych
klientów. Dzięki dziedzictwu historycznemu oraz
nadmorskiej lokalizacji Trójmiasto jest popularne
wśród turystów. Rynek powierzchni handlowych
w Gdańsku i Gdyni cechuje wysoka podaż, podczas
gdy Sopot jest miastem turystycznym bez większych
projektów handlowych.
Currently the total modern retail stock in Tri-City
amounts to 400,000 sq m, approximately 60%
of this space is located in 13 shopping centres
and hypermarkets. The supermarket-anchored
developments, such as Alfa Centrum and Klif, are well
established in the centres of Gdańsk and Gdynia and
enjoy popularity amongst shoppers. Hypermarket and
DIY store driven centres as well as big box operators
prevail at the ring road and include: Auchan and Leroy
Merlin, Geant, Tesco, Ikea and Obi, Castorama.
Całkowita powierzchnia handlowa w Trójmieście
wynosi prawie 400.000 m2, z czego około 60% znajduje
się w 13 centrach handlowych i hipermarketach.
Centra handlowe z supermarketami, takie jak Alfa
Centrum i Klif, są lokowane w centralnych punktach
Gdańska i Gdyni i cieszą się popularnością wśród
mieszkańców. Hipermarkety spożywcze, budowlane
oraz inne wielkopowierzchniowe sklepy, takie jak
Auchan i Leroy Merlin, Geant, Tesco, Ikea, Obi
i Castorama, lokowane są przeważnie wzdłuż
obwodnicy.
Ikea-anchored Matarnia Park Handlowy expanded
in November by 33,000 sq m is a regional retail park
with a wide fashion offer, supermarket, electronics
and household equipment. Moreover the first outlet
centre in northern Poland - Fashion House Gdańsk
has just opened on the south-west edge of the city,
delivering 9,000 sq m.
Matarnia Park Handlowy (Ikea) powiększony
w listopadzie o 33.000 m2 jest regionalnym
parkiem handlowym z szeroką ofertą odzieżową,
supermarketem, artykułami wyposażenia mieszkań
i RTV AGD. Fashion House Gdańsk (9.000 m2),
właśnie otwarte w południowo – zachodniej części
miasta, to pierwsze na północy Polski centrum
wyprzedażowe.
The traditional retail streets in Gdańsk are
Grunwaldzka in Wrzeszcz district and Długa in the
Old Town, however the latter houses tourist oriented
shops and features limited presence of major fashion
brands. In Gdynia high street retailing seems to be
better developed and concentrates on Świętojańska
Street where brands like Jackpot & Cottonfield, Apia,
Reserved, Douglas and Vero Moda operate.
Tradycyjnie głównymi ulicami handlowymi
w Gdańsku są Grunwaldzka we Wrzeszczu i Długa na
Starym Mieście, ale ta ostatnia jest przede wszystkim
miejscem lokalizacji sklepów dla turystów z niewielką
reprezentacją marek odzieżowych. Główną ulicą
handlową w Gdyni jest Świętojańska, gdzie swoje
sklepy mają Jackpot & Cottonfield, Apia, Reserved,
Douglas czy Vero Moda.
The demand for retail space in Tri-City results
in low vacancy rate in operating shopping centres and
enables introduction of new retail formats such as
factory outlets and retail parks.
Wysoki popyt na powierzchnie handlowe
w
Trójmieście
znajduje
odzwierciedlenie
w niskim wskaźniku powierzchni niewynajętych
w funkcjonujących centrach i pozwala na otwieranie
nowych formatów handlowych takich jak centra
wyprzedaży i parki handlowe.
Klif
Alfa Centrum
Selected Retail Developments
Existing
1. Alfa Centrum
2. Klif
3. Auchan & Leroy Merlin
4. ETC
5. Madison
6. Manhatan
7. Morena
8. Osowa
9. Wzgórze
10. Batory
11. Tesco & Obi
12. Tesco
13. Real
14. Fashion House Gdańsk
15. Matarnia Park Handlowy
16. Makro
17. Makro
18. Selgros
19. Praktiker
20. Castorama
21. Castorama
22. Castorama
23. Okay
24. Top Meble
9
Leading Cities
Tri-City
Madison
Rents & Service Charges
Prime shopping centre rent is in the range of €35-37
per sq m per month. Service charges are between
€4-7.5 per sq m per month.
Currently retail park rents stand at about €9-12 per
sq m per month. Service charge is €2-3 per sq m per
month.
Prime high street rents are lower compared to cities
with better developed prime retail pitch and range
between €20-30 per sq m per month.
Future Trends
A further 295,000 sq m of retail space in Tri-City is
currently at the planning stage. This includes three
regional shopping centres planned for the city of
Gdańsk: Galeria Bałtycka (45,000 sq m) that will
open in 2007 in Wrzeszcz district and Targ Sienny
i Rakowy and Młode Miasto in the vicinity to the Old
Town as well as some smaller hypermarket anchored
developments.
There are currently two major projects planned
in Gdynia. The extension of Geant - anchored
Wzgórze centre (21,000 sq m) is scheduled to open
in 2007 whereas the Auchan anchored centre will be
developed in Rumia – the town at the northern border
of Gdynia.
Upper Silesia Agglomeration
Matarnia Park Handlowy
M1 Czeladź
Fashion House Sosnowiec
10
Supply & Demand
The
Upper
Silesia
Agglomeration
with
a population of 2.3 million people and benefiting
from a good road infrastructure has become a popular
retail destination. The market was first entered by the
German Metro in 1997 with the opening of the first
M1 shopping centre in Czeladź.
Within four years after its opening a diverse retail
offer has been delivered to the market, like 3 Stawy
with a retail park element, Plejada in Bytom and
M1 in Zabrze. These centres are dominated by
hypermarkets, while Ruda Śląska Plaza has so far
been the only leisure-anchored centre in Upper
Silesia. In terms of retail provision the Upper Silesia
retail market seems to be well developed, when taking
into account formats like hypermarkets, cash&carry
or DIY but registers a relatively low shopping centre
density of 160 sq m per 1,000 inhabitants (the total
retail stock in shopping centres amounts to 370,000
sq m). This confirms the existence of large potential
for further development in this area. It is also valid for
retail parks, still at an early stage of development.
The opening of TriGranit’s Silesia City Center
in Katowice in the autumn 2005 brings a major
break-through; on 65,000 sq m there are 200 shops,
restaurants and cafés, and Cinema City amongst other
attractions. This is the first regional mall in Silesia,
hosting newcomers such as Saturn, Zara, Bershka and
Jeans Club. This development is also a good example
of how to restructure the post-industrial brown fields
in Silesia.
Trójmiasto
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Czynsze za najlepsze sklepy sięgają 35-37 €/m2/
miesiąc. Opłaty eksploatacyjne wynoszą od 4 do 7,5
€/m2/miesiąc.
Czynsze w parkach handlowych wynoszą obecnie
około 9-12 €/m2/miesiąc. Opłaty eksploatacyjne
wynoszą 2-3 €/m2/miesiąc.
Czynsze za najlepsze powierzchnie handlowe przy
głównych ulicach są niższe w porównaniu z innymi
z dużymi miastami i wynoszą pomiędzy 20 a 30
€/m2/miesiąc.
Trendy rynkowe
Kolejnych 295.000 m2 powierzchni handlowej
w Trójmieście znajduje się obecnie na etapie
planowania. Na terenie Gdańska powstaną 3 regionalne centra handlowe: Galeria Bałtycka (45.000 m2)
we Wrzeszczu, Targ Sienny i Rakowy oraz Młode Miasto
w sąsiedztwie Starego Miasta oraz mniejsze obiekty
z hipermarketami.
W Gdyni planowane są obecnie dwa duże projekty:
centrum handlowe Wzgórze zostanie powiększone
o 21.000 m2 (otwarcie w 2007), a centrum handlowe
z hipermarketem Auchan powstanie w graniczącej
od północy z Gdynią Rumii.
Aglomeracja Górnoslaska
Podaż i popyt
Aglomeracja Górnośląska, zamieszkiwana przez
2,3 miliona mieszkańców i posiadająca dobry
wewnętrzny system połączeń drogowych, jest
obszarem chętnie wybieranym na lokalizację
placówek handlowych. Prekursorem na rynku było
niemieckie Metro, które w 1997 otworzyło pierwsze
centrum handlowe M1 w Czeladzi.
W ciągu czterech kolejnych lat na rynku pojawiły
się kolejne nowoczesne obiekty handlowe takie
jak 3 Stawy z parkiem handlowym, Plejada w
Bytomiu czy M1 w Zabrzu. Centra te posiadają
ofertę handlową zdominowaną przez hipermarkety,
a ofertę rozrywkową proponowała do niedawna
jedynie Plaza w Rudzie Śląskiej. Rynek śląski zdaje
się być wysoko rozwinięty biorąc pod uwagę ilość
hipermarketów, cash&carry i hipermarketów
budowlanych. Jednak całkowita wielkość powierzchni
najmu w centrach handlowych (około 370.000 m2)
i niski wskaźnik powierzchni centrów handlowych
na 1.000 mieszkańców (ok. 160 m2) potwierdzają
duży potencjał rozwojowy handlu. Rynek parków
handlowych jest w początkowej fazie rozwoju.
Niewątpliwie przełomem na rynku śląskim jest
otwarcie jesienią 2005 przez TriGranit centrum
Silesia City Center w Katowicach, gdzie na
powierzchni 65.000 m2 skupionych jest ponad
200 sklepów, restauracji i kawiarni, kino Cinema
City i inne atrakcje. To pierwszy na Śląsku obiekt
o regionalnym zasięgu oddziaływania, wprowadzający
firmy dotychczas tu nieobecne jak Saturn, Zara,
Bershka czy Jeans Club. Inwestycja ta to również
Rynek powierzchni handlowych w dużych miastach Polski
Upper Silesia Agglomeration
Aglomeracja Górnoslaska
High street retail in Katowice is located in the city
centre, along 3 Maja and Stawowa streets – where
H&M just opened a flagship store. Nevertheless,
existing high street is insufficient for the growing
demand from both national and international fashion
retailers. However this may improve when the City of
Katowice implements its plans to revitalise the city
centre and create a pedestrian retail zone.
doskonały przykład zagospodarowania terenów
poprzemysłowych, których na Śląsku nie brakuje.
W Katowicach handel na głównych ulicach lokuje się
wzdłuż 3 Maja i Stawowej – tu otworzył ostatnio swój
sklep H&M. Istniejące lokale handlowe nie zaspokajają
rosnącego popytu sieci odzieżowych na lokalizacje
śródmiejskie. Sytuacja powinna się poprawić po
realizacji planów Urzędu Miasta mających na celu
rewitalizację terenów śródmiejskich.
Rents & Service Charges
Strong retail demand led rental levels for the best
units to a level of €35-40 per sq m per month. Service
charges are between €5-8 per sq m per month.
With prime rents at a level of €32-35 per sq m per
month, high street units are more affordable, but the
availability of good quality space meeting tenants
requirements is limited. Prime rents in large retail
parks are around €9-12 per sq m per month.
Czynsze i opłaty eksploatacyjne
Wysoki popyt na powierzchnie najmu w centrach
handlowych przełożył się na poziom stawek
czynszowych za najlepsze lokale handlowe
i wynosi 35-40 €/m2/miesiąc. Opłaty serwisowe
w centrach handlowych wynoszą 5-8 €/m2/miesiąc.
Nieco tańsze są lokale na głównych ulicach w centrum
miasta – ok. 32-35 €/m2/miesiąc, jednak znalezienie
lokalu spełniającego oczekiwania najemców jest
obecnie trudne. Stawki w parkach handlowych
kształtują się na poziomie 9-12 €/m2/miesiąc.
Market Trends
Investors’ eyes currently focus on Gliwice, where
two developers are planning downtown shopping
and leisure centres – Forum Gliwice and Focus Park,
while the Israeli Plaza Centres has just started its new
development in Sosnowiec.
In Sosnowiec, next to the existing Auchan shopping
centre, a new retail park is planned. Ikea has also
started the construction of Rawa retail park next to
its existing premises in Katowice. In this location the
retail warehouse Meble Agata is already operating and
on the opposite side of the road there is a Castorama
and the Dąbrówka shopping centre anchored by
Carrefour.
The success of the first factory outlet Fashion House
Sosnowiec opened in 2003 prompted the decision to
proceed with the second phase.
There are plans to extend a number of M1 centres and
Real-anchored developments owned by Apollo Rida.
Trendy rynkowe
Największe zainteresowanie inwestorów skupia się
obecnie na Gliwicach, gdzie dwóch developerów
planuje śródmiejskie centra handlowo – rozrywkowe
– Gliwice Forum i Focus Park. Natomiast izraelska
Plaza Centers rozpoczęła właśnie budowę swojego
obiektu w centrum Sosnowca.
Również w Sosnowcu przy istniejącym już centrum
Auchan ma powstać park handlowy. Budowę parku
handlowego Rawa rozpoczęła także Ikea przy swoim
sklepie w Katowicach – w jej okolicach funkcjonuje
już duży sklep meblowy Meble Agata, a po drugiej
stronie ulicy Castorama i centrum handlowe
Dąbrówka z hipermarketem Carrefour.
Sukces otwartego w 2003 Sosnowiec Fashion House
przyspieszył decyzję o rozbudowie obiektu.
Planowana jest rozbudowa centrów M1 i obiektów
opartych na hipermarkecie Real stanowiących
własność Apollo Rida.
Focus Park Gliwice
Selected Retail Developments
Existing
1. Silesia City Centre Katowice
2. Ruda Śląska Plaza
3. M1 Czeladź
4. M1 Zabrze
5. M1 Bytom
6. Plejada Bytom
7. Plejada Sosnowiec
8. 3 Stawy Katowice
9. Platan Zabrze
10. Auchan & Leroy Merlin Sosnowiec
11. Tesco & Obi Bytom
12. Centrum Skałka Tychy
13. Echo Siemianowice
14. Echo Świętochłowice
15. Auchan Katowice
16. Auchan Mikołów
17. Real Dąbrowa Górnicza
18. Real Mysłowice
19. Geant Sosnowiec
20. Dąbrówka & Castorama Katowice
21. Carrefour Chorzów
22. Tesco Gliwice
23. Tesco Tychy
24. Tesco Ruda Śląska
25. Fashion House Sosnowiec
26. Ikea Katowice
27. Makro Zabrze
28. Makro Katowice
29. Makro Sosnowiec
30. Selgros Katowice
31. Praktiker Katowice
32. Castorama Chorzów
33. Castorama Sosnowiec
34. Obi Katowice
35. Meble Agata Katowice
36. Meble Agata Gliwice
37. TTW Opex
Under Construction
1. Forum Gliwice
2. Sosnowiec Plaza
3. Rawa Park Handlowy
11
Poland
Saski Crescent
ul. Królewska 16
00-103 Warsaw
Tel.: (48) 22-330-66-00
Fax: (48) 22-330-66-99
www.joneslanglasalle.pl
Jones Lang LaSalle Capital Markets
CEE & Russia
Saski Crescent
ul. Królewska 16
00-103 Warsaw
Tel.: (48) 22-330-66-00
Fax: (48) 22-330-66-99
Czech Republic
Myslbek Building
Na Prikope 19
117 19 Prague 1
Tel.: (420) 2-2423-4809
Fax: (420) 2-2423-9520
www.joneslanglasalle.cz
Hungary
Alkotás Point
Alkotás Utca 50
1123 Budapest
Tel.: (36) 1-489-0202
Fax: (36) 1-489-0203
www.joneslanglasalle.hu
Russia
Kosmodamianskaya Nab. 52/3
115054 Moscow
Tel.: (7) 095-737-8000
Fax: (7) 095-737-8011
www.joneslanglasalle.ru
Copyright Jones Lang LaSalle 2005
All rights reserved. No part of the publication may be reproduced or used in any form or by any means, whether graphically, electronically, mechanically
or otherwise howsoever including without limitation photocopying and recording on magnetic tape or other media, or included in any information store,
retrieval system, and or database of any kind, or transmitted in any form without the prior written permission of Jones Lang LaSalle. This report is based
upon material in our possession or supplied to us, which we believe to be reliable. Whilst every effort has been made to ensure its accuracy and completeness,
we cannot offer any warranty that factual errors may not have occurred. We would like to be told of any such errors so that these can be put right.
Jones Lang LaSalle takes no responsibility for any direct or indirect damage or loss suffered by reason of the incorrectness of this report.