Sprawozdanie z działalności w roku 2010

Instytut M eteorologii i Gospodarki Wodnej
Państwowy Instytut Badawczy
Sprawozdanie
z działalności
w roku 2010
Warszawa, marzec 2011
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Państwowy Instytut Badawczy
Sprawozdanie
z działalności
w roku 2010
Warszawa, marzec 2011
Przedmowa
Szanowni Państwo,
Z przyjemnością przekazuję Państwu kolejne sprawozdanie z działalności
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w roku 2010. Był to rok niezwykle
trudny, ale jednocześnie bardzo owocny. Przed Służbą Hydrologiczno-Meteorologiczną stanęło jedno z największych wyzwań – opracowanie ostrzeżeń hydrologicznych i meteorologicznych w czasie powodzi. Muszę powiedzieć, że z tego
zadania wywiązaliśmy się bardzo dobrze, dzięki ofiarnej i pełnej zaangażowania
pracy osób odpowiedzialnych za prognozowanie fal powodziowych i opracowanie
prognoz meteorologicznych. Pragnę w tym miejscu jeszcze raz podziękować pracownikom Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej za ich pracę na rzecz Instytutu
i Społeczeństwa.
Jednocześnie chciałbym również podkreślić, że dzięki pracy Dyrekcji Instytutu i podjętym wcześniej działaniom reorganizacyjnym możliwe było sprawne
reagowanie na zmieniającą się bardzo dynamicznie sytuację hydrologiczną i meteorologiczną. Chciałbym tutaj wymienić m.in. przejęcie i pełnienie funkcji Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych przez Biuro Prognoz Meteorologicznych
w Krakowie, powołanie Centrum Nadzoru Operacyjnego PSHM, Operacyjnego
Szefa Hydrologicznej Osłony Kraju oraz Centrów Modelowania Powodziowego.
Działania te i stopniowa reorganizacja służby przyczyniły się do usprawnienia
pracy całego Instytutu.
W sprawach z zakresu nauki należy wymienić niezwykle ważne wydarzenie,
jakim było otrzymanie przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej statusu
Państwowego Instytutu Badawczego. Otrzymanie tego wyróżnienia jest efektem
długoletnich starań pracowników Instytutu i chcę jeszcze raz przekazać na ich ręce
podziękowania za działania w tym zakresie. Rozpoczęto także wdrażanie projektu
Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami.
W zakresie badania bezpieczeństwa budowli piętrzących należy wymienić
nowelizację ustawy prawo wodne, do której wpisano zapisy dotyczące powołania
państwowej służby ds. bezpieczeństwa budowli piętrzących. Jednocześnie w strukturze wewnętrznej Instytutu wydzielono Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór
w Katowicach, który będzie realizował zadania służby ds. budowli piętrzących.
Pragnę także poinformować Państwa, że kolejny rok Instytut zakończył
z dodatnim wynikiem ekonomicznym. Pozwoli to nam w przyszłości na prowadzenie dalszych inwestycji przyczyniających się do modernizacji Instytutu. Jednocześnie chciałbym przypomnieć o ogromnej inwestycji, która jest obecnie kontynuowana – remoncie holu w Ośrodku Głównym IMGW. Jestem pewny, że po zakończeniu remontu będziemy mogli pochwalić się eleganckimi wnętrzami siedziby
głównej Instytutu, które będą podkreślać długotrwałą tradycję i prestiż Instytutu.
Na koniec chciałbym się jeszcze pochwalić wyróżnieniami, jakie Instytut
otrzymał w 2010 r. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji poinformowało o przyznaniu Instytutowi certyfikatu PCBC oraz międzynarodowego certyfikatu IQNet na
zgodność z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:2009 w zakresie hydrologiczno-meteorologicznej osłony kraju. Otrzymanie certyfikatu jest potwierdzeniem
wdrożenia systemu zarządzania, ale również potwierdzeniem skuteczności i efektywności prowadzonych prac wdrożeniowych na wszystkich etapach realizacyjnych. W 2010 r. otrzymaliśmy również inne wyróżnienia, w tym Godło Promocyjne Teraz Polska dla serwisu pogodowego IMGW – pogodynka.pl i po raz kolejny
tytuł Solidny Pracodawca 2009.
Wymienione tu wydarzenia nie oddają z pewnością niezwykle złożonej działalności Instytutu. Stanowią zaledwie niewielki zarys przedsięwzięć, podejmowanych zarówno przez Dyrekcję, jak i pracowników Instytutu. Jeszcze raz dziękuję
wszystkim, którzy pracują na rzecz Instytutu i przyczyniają się do jego rozwoju.
Spis treści
1 Państwowa Służba Hydrologiczno-Meteorologiczna i Oceanograficzna / 1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
Organizacja i zadania / 1
System pomiarowo-obserwacyjny / 1
System przesyłania danych / 10
System prognoz i osłony meteorologicznej / 12
Obszar hydrologicznej osłony kraju / 18
Centrum Nadzoru Operacyjnego Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej / 22
System gromadzenia i rozpowszechniania historycznych danych meteorologicznych
i hydrologicznych / 24
1.8 Działalność oceanograficzna w ramach Państwowej Służby HydrologicznoMeteorologicznej / 27
1.9 Zadania realizowane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
/ 28
1.10 Wdrażanie Systemu Zarządzania Jakością w hydrologiczno-meteorologicznej osłonie kraju
/ 32
2 Techniczna Kontrola Zapór
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3 Monitoring jakości wód
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
/ 35
Oceny stanu technicznego budowli piętrzących / 35
Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących / 39
Inne prace / 39
Szkolenia i seminaria / 39
Współpraca zagraniczna / 40
/ 42
Monitoring wód na obszarach dorzeczy / 42
Monitoring Bałtyku / 43
Współpraca międzynarodowa
/ 45
Opracowania i upowszechnianie wyników monitoringu
Inne prace
/ 46
/ 46
4 Działalność naukowo-badawcza, wydawnicza i ogólnotechniczna
/ 49
4.1 Prace badawczo-wdrożeniowe
/ 49
4.2 Ważniejsze osiągnięcia badawcze
/ 51
4.3 Ważniejsze efekty wdrożeniowe / 56
4.4 Projekty w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka / 59
4.5 Projekty indywidualne i specjalne finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego / 64
4.6 Udział w międzynarodowych programach badawczych Unii Europejskiej / 65
4.7 Centrum Edukacji Hydrologiczno-Meteorologicznej / 66
4.8 Udział pracowników w konferencjach międzynarodowych i krajowych / 67
4.9 Działalność wydawnicza oraz ogólnotechniczna / 68
4.10 Publikacje / 70
5 Działalność w zakresie komunikacji społecznej, marketingu i współpracy
z zagranicą / 71
5.1
5.2
Komunikacja społeczna i marketing
Współpraca z zagranicą / 74
/ 71
6 Kadra / 79
7 Publikacje pracowników IMGW (wykaz)
8 Skróty
/ 99
/ 82
Państwowa Służba HydrologicznoMeteorologiczna i Oceanograficzna
1.1 Organizacja i zadania
Prowadzona w Instytucie Meteorologii
i Gospodarki Wodnej państwowa służba
hydrologiczno-meteorologiczna (PSHM)
w sposób ciągły zapewnia organom Państwa, społeczeństwu i gospodarce narodowej bieżące informacje o stanie atmosfery i hydrosfery, prognozy i ostrzeżenia,
zarówno w sytuacjach normalnych, jak
i w czasie zagrożeń.
Ukształtowany w Instytucie system
osłony hydrologiczno-meteorologicznej
jest w różnych skrajnych sytuacjach zdolny do spełnienia zadań w zadowalającym
stopniu. Właściwie ulokowana w czasie
i przestrzeni prognoza meteorologiczna
i hydrologiczna oraz ostrzeżenia o możliwości wystąpienia zjawisk ekstremalnych
pozwalają na właściwe przygotowanie
akcji zapobiegającej lub ograniczającej
ich skutki. Działania te są prowadzone we
współpracy ze służbami hydrologicznymi
i meteorologicznymi w ramach Światowej
Organizacji Meteorologicznej (WMO).
W skład PSHM wchodzą 3 systemy.
System pomiarowo-obserwacyjny składa się z: naziemnej hydrologiczno-meteorologicznej sieci pomiarowo-obserwacyjnej, łącznie 2 204 punktów pomiarowych
na terenie całego kraju; 8 radarów meteorologicznych; 3 stacji aerologicznych;
9 stacji lokalizacji wyładowań atmosferycznych; 1 stacji odbioru danych satelitarnych.
System przesyłania danych stosowany
w IMGW służy przede wszystkim do zbierania danych ze stacji systemu pomiarowoobserwacyjnego oraz do ostrzegania jednostek administracji państwowej o niebezpiecznych zjawiskach. Służy także do wymiany informacji meteorologicznych w ramach międzynarodowej sieci łączności
GTS (Global Telecommunication System)
oraz informacji i produktów między jednostkami IMGW. Na system przesyłania
danych składają się: łącza dzierżawione
międzynarodowe i krajowe, telefonia komórkowa i radiolinie.
System przetwarzania danych, prognozowania i ostrzegania składa się z: centralnego i 7 regionalnych ośrodków prognoz oraz osłony meteorologicznej i hydrologicznej; systemu operacyjnych i historycznych baz danych; systemu numerycznych, statystycznych i konceptualnych
modeli prognostycznych, meteorologicznych i hydrologicznych; systemu rozpowszechniania danych, prognoz i ostrzeżeń
do centralnego i wojewódzkich organów
decyzyjnych oraz innych użytkowników.
1.2 System pomiarowo-obserwacyjny
Sieć pomiarowo-obserwacyjna IMGW
składa się ze stacji hydrologiczno-meteorologicznych I i II rzędu, samodzielnych
lotniskowych stacji meteorologicznych,
meteorologicznych stacji pomiarowych IIIV rzędu, hydrologicznych stacji pomiaro1
wych I-VI rzędu, stacji pomiarów aerologicznych, systemu wykrywania i lokalizacji wyładowań atmosferycznych oraz systemu radarów meteorologicznych.
W roku 2010 rutynowo wykorzystywano informacje pozyskiwane w czasie rzeczywistym z 56 automatycznych stacji
MAWS 301 i 3 stacji MILOS 500 (Vaisala) zainstalowanych na stacjach I i II rzędu,
a także 56 stacji automatycznych zainstalowanych na stacjach III rzędu, z których
dane zbierane są raz na miesiąc.
Hydrologiczna część służby pomiarowo-obserwacyjnej rutynowo wykorzystywała do pracy operacyjnej dopplerowskie
akustyczne przepływomierze profilujące
(ADCP),
mierniki
hydroakustyczne
(FlowTracker), sprzęt pływający (łodzie,
pontony), a także wyciągi mostowe i mobilne zestawy hydrometryczne. Posiadanie możliwie szerokiej gamy urządzeń do
pomiarów przepływu jest zgodne z dyrektywami i zaleceniami Komisji Hydrologii
WMO, gdyż tylko wykonywanie pomiarów różnorodnymi urządzeniami umożliwia określenie i wyeliminowanie błędów
systematycznych stosowanych metod
pomiaru.
Operacyjnie wykorzystywano również
997 stacji pomiarowych z funkcją telemetryczną przekazujących automatycznie dane o stanie atmosfery i hydrosfery z krokiem czasowym 10 minut.
Efektywnie wykorzystywano posiadaną flotę samochodową, o czym świadczy
fakt 14 762 osobodni w delegacjach. Flota
ta ulega ciągłemu zużyciu – przeważająca
część samochodów ma już 9 i więcej lat,
a przebiegi przekraczają często 230 000
km. W 2010 r. w ramach odtworzenia
majątku PSHM zmodernizowano część
floty samochodowej przez zakup nowych
8 samochodów typu pick-up, 3 osobowych i 1 samochodu terenowego.
W 2010 r. dane z systemów teledetekcyjnych, takich jak system wykrywania
2
i lokalizacji wyładowań atmosferycznych
i system radarów meteorologicznych, były
wizualizowane i udostępniane w Internecie w witrynie IMGW oraz w miesięcznym Biuletynie PSHM.
Służba hydrologiczno-meteorologiczna
realizowała również pomiary i badania
w strefie brzegowej Bałtyku i na morzu,
wykorzystując eksploatowany wspólnie
z Morskim Instytutem Rybackim morski
statek badawczy r/v Baltica oraz specjalną
jednostkę pływającą o nazwie „Littorina”.
Sieć etatowa
Stan etatowej sieci hydrologiczno-meteorologicznej IMGW w ciągu ostatnich
lat uzyskał stabilność organizacyjną
i w grudniu 2010 był następujący.
Stan etatowej sieci hydrologiczno-meteorologicznej w grudniu 2010
Nazwa jednostki
Stacje meteorologiczne I rzędu – wysokogórskie obserwatoria meteorologiczne
Stacje meteorologiczne I rzędu – regionalne
stacje hydrologiczno-meteorologiczne
Stacje meteorologiczne I rzędu – stacje
hydrologiczno-meteorologiczne synoptyczne
Stacje meteorologiczne II rzędu – stacje hydrologiczno-meteorologiczne (synoptyczne
z ograniczonym programem pomiarowym)
Stacje meteorologiczne II rzędu – automatyczne stacje synoptyczne
Stacje meteorologiczne III rzędu – stacje
klimatologiczne
Stacje pomiarów aerologicznych
Stacje hydrologiczne
Radary meteorologiczne
Liczba
2
9
43
1
7
7
3
4
8
W 2010 r. wykonywano pomiary i obserwacje w 63 stacjach hydrologicznometeorologicznych (z dniem 1.11.2010
zlikwidowano stację hydrologiczno-meteorologiczną II rzędu w Zgorzelcu). W sumie wykonano 542 388 kompleksowych
pomiarów meteorologicznych, m.in. ciś-
nienia, temperatury i wilgotności powietrza, temperatury gruntu, prędkości i kierunku wiatru, opadu, widzialności, wysokości podstawy chmur, czasu trwania usłonecznienia, obserwacje zjawisk atmosferycznych. Na wszystkich stacjach wykonywano pomiary temperatury i wilgotności powietrza, ciśnienia, parametrów
wiatru, usłonecznienia, opadu oraz widzialności, wykorzystując zainstalowane
automatyczne systemy pomiarowe. Dane
pomiarowe są przekazywane liniami telemetrycznymi do komputera zainstalowanego na stacji, który umożliwia wizualizację bieżących warunków meteorologicznych na jednym ekranie oraz za pomocą
zainstalowanego na nim oprogramowania
wspomaga obserwatora przy redakcji
depeszy SYNOP. Obserwator w każdej
chwili ma wgląd do zebranych danych
w postaci wykresów i zestawień oraz danych archiwalnych. Stacje w Ostrołęce,
Zamościu, Szczecinku, Przemyślu, Kołobrzegu (nabrzeże), Resku i Lęborku oraz
stacja zlokalizowana na platformie wydobywczej Petrobaltic Beta na Morzu Bałtyckim (w odległości ok. 70 km od lądu)
pracowały w trybie całkowicie automatycznym – bez obsługi ludzkiej, rejestrując wszystkie pomierzone parametry.
W 2010 roku zakończono budowę
nowego budynku SHM w Słubicach, rozpoczęto budowę nowego budynku SHM
w Łebie oraz wykonano prace pozwalające na uruchomienie ogródka meteorologicznego w Milejewie – nowej lokalizacji
SHM Elbląg (budowa budynku planowana w następnych latach). Wykonywane
były też gruntowne remonty wielu obiektów, takich jak: Ośrodek Główny IMGW
w Warszawie, WOM Kasprowy Wierch,
WOM Śnieżka, siedziby DSPO w: Białymstoku, Krakowie, Poznaniu, SHM Kętrzyn, SHM Gdańsk-Port Północny. Kontynuowano remonty budynków stacji
hydrologiczno-meteorologicznych, w tym
modernizacje lub wymiany instalacji CO
i gazowej oraz kompleksowe remonty
instalacji elektrycznych i odgromowych.
Ponadto wykonano liczne remonty
stanowisk pomiarowych i obiektów w ramach usuwania szkód powstałych w maju
i czerwcu 2010 roku podczas powodzi.
Na likwidację poniesionych szkód Instytut otrzymał z Ministerstwa Środowiska
kwotę 1 746 330 zł w formie dotacji celowej.
Wykonano 7 225 pomiarów przepływu w rzekach przy różnych stanach wody
oraz opracowano te pomiary poprzez
określenie związku stan-przepływ. Opracowano również wyniki pomiarów z około 100 limnigrafów. W 2010 r. wykonano
szereg pomiarów przy wysokich stanach
wód, co pozwoliło na dokładniejsze określenie krzywych natężenia przepływu
w górnych ich zakresach.
Wykonano liczne (około 6100) prace
remontowe, serwisowe i konserwacyjne
sieci pomiarowo-obserwacyjnej.
Regionalne stacje hydrologiczno-meteorologiczne realizowały robocze kontakty z władzami lokalnymi, uczestnicząc
w osłonie hydrologiczno-meteorologicznej i współpracując z ośrodkami zarządzania kryzysowego w województwach.
Sieć ryczałtowa (nieetatowa)
Stan ryczałtowych sieci pomiarowych
IMGW przedstawiono w tabelach. Wyniki wszystkich pomiarów i obserwacji
zostały zweryfikowane i przygotowane do
dalszego przetwarzania.
Stan ryczałtowej sieci stacji meteorologicznych
(grudzień 2010)
Rodzaj stacji
Stacje klimatologiczne III rzędu
Stacje klimatologiczne IV rzędu
Stacje opadowe V rzędu
Liczba
56
151
993
3
Stan ryczałtowej sieci stacji hydrologicznych
(grudzień 2010)
Rodzaj stacji
Liczba
Stacje wodowskazowe: I-IV rzędu
899
Stacje wód podziemnych V rzędu
41
– codzienne
Stacje wód podziemnych VI rzędu
2
– tygodniowe
Stacje limnologiczne
88
Stacje ewaporometryczne:
6
Na stacjach meteorologicznych III
rzędu eksploatowano stacje automatyczne
MAWS 301K wyposażone w czujniki do
pomiarów temperatury powietrza, wilgotności, kierunku i prędkości wiatru oraz
opadu. Na stacjach z funkcją telemetryczną eksploatowano urządzenia SUTRON
z czujnikami do pomiarów: stanu i temperatury wody, temperatury powietrza, wilgotności, kierunku i prędkości wiatru oraz
opadu. Wszystkie czujniki są wzajemnie
kompatybilne i podlegają okresowemu
wzorcowaniu w Centralnym Laboratorium Aparatury Pomiarowej IMGW.
Stacje aerologiczne
Realizacja w 2010 r. programu pomiarów aerologicznych (PTUiW) była następująca:
Legionowo Łeba Wrocław
Program pomiarowy PTUiW
00 i 12 UTC
Liczba sondaży
722
727
730
% wykonania
98,9
99,6
100
Osiągnięte wysokości sondaży (km)
Średnia roczna
30,7
30,6
30,5
Osiąganie poziomu
88,9
83,8
81,9
10 hPa (% w stosunku
do liczby dni)
Sprzęt i aparatura pomiarowa w sieci stacji
hydrologicznych i meteorologicznych
Zakupione w 2010 r. przyrządy i urządzenia (także w ramach dotacji MŚ) wymieniono w tabeli.
4
Liczba
Rodzaj urządzenia
Miernik promieniowania słonecznego
2
Klatka meteorologiczna
17
Podstawa metalowa do klatki meteorologicz20
nej + schody
Dach do klatki meteorologicznej
57
Termometr maksymalny
70
Termometr minimalny
140
Termometr zwykły
80
Termometr wodny
30
Trzymadła do termometrów
37
Waga do pomiaru zawartości wody w śniegu
110
+ cylinder
Deszczomierz Hellmanna
144
Ewaporometr GGI 3000
5
Lizymetr
3
Barometr PTB
6
Limnigraf cyfrowy (OTT Orpheus Mini)
6
Mini Diver, Baro Diver, (kpl.)
1
Oprawa do termometru wodnego
9
Podział wodowskazowy (mb)
740
Łata wodowskazowa (kpl.)
320
Rurki hydrometryczne (kpl.)
10
Licznik obrotów młynka hydrometrycznego
7
BLH-03
Automatyczna stacja meteorologiczna MAWS
5
Czujniki referencyjne dla serwisu aparatury
10
Przepływomierz StreamPro ADCP
6
Przepływomierz Rio Grande ADCP
2
Łódź pomiarowa do ADCP + silnik + wózek
2
podłodziowy
Pływak do ADCP
1
Ponton
7
Łódź wiosłowa
1
Kosiarki, podkaszarki, odśnieżarki
21
Psychrometr wentylowany
70
Deska do pomiaru śniegu świeżo spadłego
180
Wiatromierz ręczny
25
Wyposażenie do pomiarów ewapowg
rometrycznych
specyfikacji
Dalmierz
3
Radiotelefon (kpl.)
20
Agregat - spawarka
2
Sprężarka
4
Motopompa
2
Piła kątowa
7
Wodery neoprenowe
22
Wodery niepiankowe
18
Buty rybackie
Kombinezon wypornościowy Fladen dla ekip
pływających
Rękawice neoprenowe
Kurtka służbowa 2-częściowa (kurtka wierzchnia + polar) z logo IMGW
Opony terenowe do samochodu L200
Części zamienne do młynka hydrometrycznego OTT
Części zamienne i serwisowe do stacji automatycznych i urządzeń telemetrycznych
Elektronarzędzia
17
2
100
270
40
wg
specyfikacji
Sprzęt zakupiony w ramach dotacji Ministerstwa
Środowiska:
3
Silnik zaburtowy
2
Ponton MC-4500
3
Wózek podłodziowy
6
GPS Smart do ADCP
1
Pływak trójdziobowy do ADCP
13
Młynek hydrometryczny OTT
2
Limnigraf cyfrowy (OTT Orpheus Mini)
11
Osłona śruby silnika zaburtowego
12
Śruba napędowa do silnika zaburtowego
37
Kamizelka pneumatyczna
13
Kabel zasilający do ADCP
Licznik obrotów młynka hydrometrycznego OTT 4
2
Niwelator
2
Pozycjometr GPS
Zakupy dokonane w 2010 r. i latach
ubiegłych oraz wyposażenie, które służba
otrzymała w ramach programu modernizacji, powodują, że PSHM dysponuje nowoczesnymi i wysokiej jakości urządzeniami. Ułatwiają one pracę służby
i zwiększają jej wydajność, lecz wymagają szczególnej dbałości, a także wyższych
kwalifikacji personelu obsługującego.
W 2010 r. kontynuowano wyposażanie
personelu PSHM w sprzęt z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (kombinezony wypornościowe, kurtki służbowe, wodery itp.). Nowa aparatura i sprzęt pomiarowy wymagały przeszkolenia pracowników IMGW dotyczącego zarówno obsługi
nowych przyrządów, jak i nowych urządzeń pomocniczych.
Aparatura i przyrządy pomiarowe oraz
sprzęt pomocniczy, w które jest wyposażona sieć pomiarowo-obserwacyjna, podlegają naturalnemu procesowi zużycia,
uszkodzeniom, muszą być nie tylko naprawiane i kontrolowane, ale również okresowo wymieniane. Za sprawność przyrządów i aparatury pomiarowej w oddziałach
terenowych odpowiadają pracownicy działów służby pomiarowo-obserwacyjnej, a za
zgodność wskazań aparatury ze wzorcami
metrologicznymi – CLAP.
Centralne Laboratorium Aparatury
Pomiarowej wykonało w 2010 roku około
2040 wzorcowań aparatury pomiarowej
na potrzeby PSHM, w tym:
◊ 998 termometrów szklanych,
◊ 248 czujników temperatury,
◊ 283 czujników wilgotności,
◊ 63 barometrów,
◊ 356 wiatromierzy.
◊ 89 młynków hydrometrycznych
Otrzymany w roku 2009 certyfikat akredytacji numer AP126 potwierdza spełnienie przez CLAP wymagań normy PNEN 17025:2005. Zakres akredytacji obejmuje poddziedzinę wzorcowania: ciśnienie – barometry elektroniczne w zakresie
pomiarowym od 800 do 1100 hPa przy
zdolności pomiarowej 0,2 hPa. Akredytacji udzielono na okres 4 lat. W okresie
ważności certyfikatu Polskie Centrum
Akredytacji monitoruje działalność laboratorium przeprowadzając coroczne audity w nadzorze.
Po uzyskaniu akredytacji w dziedzinie
ciśnienia głównym celem CLAP stało się
rozszerzenie zakresu akredytacji o dziedzinę temperatury w zakresie od –30°C
do 40°C. W związku z tym przeprowadzono 2 audity wewnętrzne. Pierwszy
audit – techniczny w dziedzinie temperatury i ciśnienia – odbył się 3 lutego.
W wyniku auditu nie stwierdzono niezgodności. W dziedzinie temperatury
stwierdzono 12 spostrzeżeń, a w dziedzi5
nie ciśnienia 10 spostrzeżeń. Drugi audit
dotyczący systemu zarządzania odbył się
18 lutego i wykazał 2 niezgodności
i 12 spostrzeżeń.
Przed auditem Polskiego Centrum
Akredytacji podjęto korekcję oraz działania korygujące w odniesieniu do niezgodności oraz działania zapobiegawcze
w odniesieniu do 10 spostrzeżeń i działania doskonalące w odniesieniu do 13
spostrzeżeń. Ponadto najwyższe kierownictwo dokonało przeglądu zarządzania
mającego na celu ocenę przydatności,
skuteczności i zgodności systemu zarządzania w laboratorium z wymaganiami
normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005. W
marcu PCA przeprowadziło pierwszy
audit w nadzorze. Audytorzy nie znaleźli
niezgodności. Podjęto stosowne działania
poauditowe.
Zgodnie z zatwierdzonym programem
i procedurą dla zapewnienia spójności
pomiarowej przeprowadzono wzorcowanie całego wyposażenia pomiarowego
laboratorium, w tym wzorców i wyposażenia do pomiarów pomocniczych używanych do wzorcowania aparatury pomiarowej dla PSHM. Wzorcowanie wyposażenia pomiarowego laboratorium
przeprowadzono w Głównym Urzędzie
Miar, innych krajowych laboratoriach
akredytowanych, a w kilku przypadkach
za granicą. W ten sposób powiązano
wzorce IMGW ze wzorcami państwowymi i/lub międzynarodowymi wybranych
jednostek miar.
W celu zapewnienia jakości wyników
wzorcowania, laboratorium uczestniczyło
w porównaniach międzylaboratoryjnych
(TESTO – przepływ, PLUM – ciśnienie).
W ramach działań związanych ze sterowaniem jakością wykonano porównania
wewnątrzlaboratoryjne na wszystkich stanowiskach pomiarowych (PCB, TCB,
HCB i TATB). Polegały one na porównaniu wyników wzorcowania tego samego
6
przyrządu pomiarowego (lub kliku takich
samych przyrządów) przez wszystkich
operatorów upoważnionych do wzorcowania na danym stanowisku. Wyniki
porównań dały zadowalający rezultat.
Zastępca Kierownika CLAP ds. jakości w sposób ciągły brał udział w pracach
zespołów roboczych ds. Systemu Zarządzania Jakością w programie Hydrologiczno-Meteorologicznej Osłony Kraju.
Pracownicy laboratorium uczestniczyli
w prowadzonych przez pracowników
CLAP szkoleniach wewnętrznych z zakresu systemu zarządzania i pracy na
stanowiskach pomiarowych, a także
w szkoleniach zewnętrznych „Nadzorowanie wyposażenia kontrolno-pomiarowego” (organizator TQMSoft) i „System
zarządzania w laboratorium. Zadania kierownika ds. jakości i kierownictwa technicznego” (organizator PCA) oraz w seminarium „Nadzorowanie wyposażenia
pomiarowego i informatycznego oraz
badania biegłości jako elementy doskonalenia kompetencji” (organizator PCA).
Przeprowadzono liczne prace, zrealizowano zakupy wymagane do utrzymania
oprogramowania i sprzętu w stanie zapewniającym ciągłość wzorcowań oraz działań
wymaganych w procesie akredytacji. Wykonano prace modernizacyjne obecnie
funkcjonujących w CLAP stanowisk pomiarowych. Rozpoczęto prace przy rozszerzeniu zakresu pracy stanowiska prędkości
i kierunku wiatru TATB o wzorcowanie
wiatromierzy ultradźwiękowych używanych w sieci PSHM. W kliku przypadkach
powierzono prace specjalistom, których
CLAP i IMGW nie posiada.
Naziemny system teledetekcyjny – sieć
POLRAD i PERUN
W roku 2010 sieć radarów meteorologicznych POLRAD składała się z 8 dopplerowskich radarów meteorologicznych.
Były to radary 4 typów, wszystkie produkcji niemieckiej firmy Gematronik
(obecnie Selex Sistemi Integrati).
Dzięki środkom na odtworzenie majątku PSHM udało się w krótkim czasie
wymienić wyeksploatowany radar w Ramży typu METEOR 360 AC na najnowszej generacji radar METEOR 1600 CDP
z funkcją podwójnej polaryzacji. Opcja ta
pozwala na określenie typu opadu przy
wykorzystaniu jedynie danych radarowych. Prace poprzedzone wielomiesięcznymi przygotowaniami zostały zakończone w połowie grudnia. W ramach umowy
wykonano również remont wieży radarowej, pomieszczeń oraz wymieniono instalację elektryczną, teleinformatyczną oraz
kopułę.
W trakcie procesu wymiany urządzeń,
dane radarowe dla obszaru Śląska pozyskiwane były z wypożyczonego radaru
mobilnego Meteor 50DX.
W związku z faktem, iż Wykonawca
prac był również dostawcą oprogramowania używanego w Ośrodku Teledetekcji
Naziemnej do nadzoru, kontroli radaru,
generowania produktów i wizualizacji
danych radarowych została dostarczona
aktualizacja systemu do najnowszej dostępnej wersji, która współpracuje z pozostałymi radarami w sieci POLRAD. Pracownicy Ośrodka Teledetekcji Naziemnej
uczestniczyli w serii szkoleń dotyczących
obsługi i serwisu nowego urządzenia radarowego, funkcjonalności dostarczonego
oprogramowania oraz wykorzystania funkcji podwójnej polaryzacji w meteorologii
radarowej (szkolenie otwarte dla wszystkich pracowników IMGW). Wiedza zdobyta w trakcie tych szkoleń będzie wykorzystywana w trakcie przeglądów radarów
i pracy operacyjnej systemu POLRAD.
Dzięki nowym możliwościom radaru w
Ramży będą rozwijane nowe kierunki
badań radarowych.
Od marca 2009 nie obowiązuje umowa na serwis sieci radarów meteorologicznych. Brak umowy serwisowej z producentem (Selex Sistemi Integrati) oznacza wydłużenie czasu oczekiwania na diagnozowanie i naprawę systemu radarowego oraz wzrost jednostkowych kosztów
z tym związanych. Część uszkodzeń
urządzeń radarowych usunęli pracownicy
OTN. Brak regularności w wykonywaniu
przeglądów serwisowych obiektów radarowych z biegiem czasu mógłby negatywnie wpływać na stabilną pracę całego
systemu i dlatego rozpoczęto przygotowania do utworzenia własnego zespołu
serwisowego.
W 2010 roku pojawiły się kolejne nadajniki RLAN zakłócające obraz radarowy ze stacji w Poznaniu, Rzeszowie,
Gdańsku i Legionowie. Trwają prace
mające na celu wykrycie i eliminację
źródła zakłóceń.
Problem niezwykle poważnych zakłóceń obrazu radarowego pojawił się
w związku z rozbudową terminala Portu
Lotniczego w Gdańsku. Jego bliskość
i wysokość większa niż wieży radarowej
spowodują bardzo istotną utratę możliwości pracy operacyjnej tego obiektu.
W ramach prac badawczo-rozwojowych rozpoczęto prace nad oprogramowaniem służącym do korekt objętościowych danych radarowych (wolumów)
odbiciowości.
W 2010 roku dostępne były produkty
z 8 stacji radarowych oraz radarowa mapa
zbiorcza. Mapa zbiorcza była dostępna
dla każdego użytkownika w ramach sieci
Internet, pozostałe, bardziej szczegółowe
produkty są zaś udostępniane wszystkim
statutowym użytkownikom danych radarowych, po wypełnieniu stosownej deklaracji. Oto wykaz wszystkich dostępnych
danych generowanych przez system radarowy.
7
Rainbow (produkty dla każdego radaru osobno)
Suma opadu
Odbiciowość maksymalna w rzucie z góry i z boków
Wodność scałkowana w pionie
Wysokość wierzchołka echa
Natężenie opadu
Przekrój na stałej wysokości (rozszerzony)
Odbiciowość średnia w danej warstwie
Prędkość wiatru radialnego w funkcji azymutu
Profil pionowy wiatru
Pole wiatru na tle odbiciowości
Wskaźnik groźnych zjawisk
Mezocyklony
Poziomy gradient wiatru
Pionowy gradient wiatru
Turbulencje
Natężenie opadu
Przekrój pionowy odbiciowości
Technika wiatru jednorodnego
Produkty tworzone testowo w oparciu o dane dwupolaryzacyjne:
Klasyfikacja hydrometeorów
Natężenie opadu poprawione o dane z podwójnej
polaryzacji
PHiDP i KDP
Korekcja tłumienia oparta na technikach podwójnej
polaryzacji
Nimrod (mapa z domeny Europy Środkowej)
Analiza rozpoznawania zjawisk
Prognoza 6-godzinna rozpoznawania zjawisk
Analiza prawdopodobieństwa wystąpienia śniegu
Prognoza prawdopodobieństwa wystąpienia śniegu
W roku 2010 system wykrywania i lokalizacji wyładowań atmosferycznych
PERUN składał się z 9 sensorów działających w dwóch zakresach częstotliwości.
Dane z sensorów były wysyłane za pomocą sieci WAN IMGW do Ośrodka Teledetekcji Naziemnej w IMGW w Warszawie.
Na początku roku został zamontowany
i wdrożony do pracy operacyjnej sensor
na nowym maszcie w Toruniu. Był on
uprzednio zdemontowany ze względu na
zły stan techniczny konstrukcji wieży
kratownicowej.
Po sezonie burzowym (kwiecieńwrzesień 2010), specjaliści firmy Vaisala
odpowiedzialni za konstrukcję systemu
PERUN sporządzili raport przedstawiają8
cy jakość danych o wyładowaniach i stan
sieci detekcji. Raport wykazał, że mimo
braku serwisowania udało się dzięki zapasowi części zamiennych utrzymać system
w dobrej kondycji. Ponadto w raporcie
zaznaczono konieczność uzupełnienia
sieci o dodatkowe sensory, co wiąże się
z jednoczesną modernizacją centralnej
jednostki obliczeniowej systemu PERUN.
Pod koniec roku zostało zakupione
nowe oprogramowanie do wizualizacji
danych o wyładowaniach. Licencja umożliwia instalowanie aplikacji bez ograniczeń co do ilości. Pracownicy grupy serwisowej PERUN zostali przeszkoleni
w dziedzinie instalowania i funkcjonalności oprogramowania.
Sensory systemu PERUN zostały wpisane do Rejestru Lotniczych Urządzeń
Naziemnych w celu ochrony przed szkodliwym przesłanianiem horyzontu sensorów.
Pracownicy OTN uczestniczyli w warsztatach naukowych ELDW (European
Lightning Detection Workshop).
W 2010 roku system PERUN udostępniał informacje o zarejestrowanych
wyładowaniach atmosferycznych prezentując je w postaci graficznej oraz w formacie tekstowym. Mapy graficzne zawierały informacje o zarejestrowanych wyładowaniach doziemnych w sześciostopniowej palecie barwnej i rozdzielczości
czasowej 30 min. Typowa częstotliwość
tworzenia nowej mapy to 10 minut,
a dostęp do tego produktu był realizowany za pośrednictwem strony Internetowej
dla każdego użytkownika oraz systemu
SOK dla użytkowników w IMGW.
Dane tekstowe zawierające informacje
szczegółowe o wszystkich zarejestrowanych przez system PERUN wyładowaniach, były udostępniane za pośrednictwem systemu SOK wszystkim użytkownikom, którzy wypełnili stosowną deklaracje.
W roku 2010 system PERUN zarejestrował 2 450 781 wyładowań wszystkich
typów, w tym 1 655 104 wyładowań
chmurowych, 56 297 doziemnych dodatnich i 739 380 doziemnych ujemnych.
Awarie w roku 2010 były usuwane
wyłącznie przez grupę serwisową systemu
PERUN, przy wykorzystaniu posiadanych
części zamiennych.
Zakończono realizację wewnętrznego
projektu badawczego, w którego ramach
wykonano klasyfikację zakłóceń zaobserwowanych w systemie PERUN.
1.3. System przesyłania danych
System przesyłania danych tworzą:
1. Łącza dzierżawione międzynarodowe
służące wymianie danych hydrologiczno-meteorologicznych, prognoz, ostrzeżeń oraz innych informacji w Globalnym Systemie Telekomunikacyjnym
pomiędzy Regionalnymi i Narodowymi
Centrami Meteorologicznymi;
2. Łącza dzierżawione krajowe podstawowe i zapasowe łączące sieci lokalne
(LAN) w ośrodku głównym, ośrodkach
regionalnych, lotniskowych stacjach
meteorologicznych oraz stacjach hydrologiczno-meteorologicznych w rozległą
sieć komputerową (WAN), służące
m.in. do:
• zbierania danych z sieci obserwacyjno-pomiarowej IMGW,
• przesyłania informacji, ostrzeżeń
o niebezpiecznych zjawiskach pomiędzy jednostkami terenowymi,
Sieć WAN zbudowana w technologii
IPVPN (IP Virtual Private Network) /
MPLS (ang. Multi Protocol Label Switching) połączyła w sieć WAN 86 lokalizacje. Instytut otrzymał wydajną sieć
łączącą jego lokalizacje;
3. Telefonia komórkowa służąca do
• zbierania danych z sieci stacji telemetrycznych IMGW – GPRS,
• wymiany informacji między jednostkami terenowymi,
• konsultacji jednostek terenowych z
jednostką centralną,
• zbierania danych ze stacji obserwa-
cyjno-pomiarowych nie wchodzących w system łączności krajowej,
• przekazywania informacji, ostrzeżeń
o niebezpiecznych zjawiskach do
centrów kryzysowych i jednostek
administracji państwowej;
4. Radiolinie wykorzystywane do:
• zbierania danych z sieci stacji telemetrycznych IMGW nie objętych
zasięgiem telefonii komórkowej,
• otrzymywania wyników obliczeń
prognostycznego modelu meteorologicznego Aladin,
• zbierania danych z sieci obserwacyjno-pomiarowej IMGW.
Centrum Informatyki IMGW to jeden
z węzłów łączności Globalnego Systemu
Telekomunikacyjnego (GTS) WMO.
Wszystkie służby uczestniczące w wymianie danych w ramach GTS stosują się
do rekomendacji WMO dotyczących
protokołów transmisji danych i odpowiedniego wyposażenia. W ramach współpracy w GTS w międzynarodowej wymianie danych zgodnie z Programem
Służby Pogody otrzymano ok. 10 000 000
depesz (depesze synoptyczne, aerologiczne, prognozy, ostrzeżenia, dane hydrologiczne, depesze typu metar, taf, storm,
avio, sigmet, ship) głównie z północnej
półkuli, natomiast ok. 980 000 depesz
polskich rozesłano na wymianę międzynarodową.
9
Na zakupionym pod koniec 2009 r.
klastrze obliczenowym uruchomiono operacyjnie model numeryczny COSMO w
siatce 7 km i semioperacyjnie w siatce
2,8 km. Klaster obliczeniowy zastąpił
dotychczas eksploatowany superkomputer
SGI Origin 3800, na którym był liczony
model COSMO w siatce 14 km. Klaster
obliczeniowy wraz z systemem kolejkowania i monitorowania pracy będzie służył do obliczeń modeli meteorologicznych COSMO DWD i ALADIN dla wybranych gęstości siatek domen oraz maksymalnego wymaganego czasu obliczeń.
Dla potrzeb projektów badawczych
(m.in. KLIMAT) została zwiększona
użytkowa pojemność macierzy klastra
z 2,0 TB do 5,6 TB.
Rozpoczęto wdrażanie nowej scentralizowanej wersji systemu LEADS służącego do przetwarzania i prezentacji danych meteorologicznych w biurach prognoz meteorologicznych i lotniskowych
stacjach meteorologicznych.
W ramach projektów telekomunikacyjnych (rozwój sieci transmisji danych)
przeprowadzono test usługi VPLS (Virtual Private LAN Service) oraz sprawdzono
możliwość wykorzystania usługi na potrzeby zdalnej pracy użytkowników Systemu Hydrologii na bazie centralnej. Testy przeprowadzono z wykorzystaniem
technologii Metro Ethernet. Został przygotowany projekt modernizacji sieci
WAN w oparciu o usługę VPLS.
Przygotowano projekt modernizacji
przyłącza APN mający na celu minimalizacje liczby awarii przyłącza. W celu
zwiększenia bezpieczeństwa systemów
teleinformatycznych pracujących dla
PSHM i MOLC z uruchomiono projekt
radiowych łączy zapasowych w technologii 3G / CDMA dla ZDT, stacji radarowych oraz LSM.
W ramach konsolidacji zasobów bazodanowych:
10
◊ zakupiono serwer bazodanowy przeznaczony do konsolidacji baz PSHM.
Docelowo na serwer zostaną przeniesione wszystkie bazy ORACLE działające w IMGW. Wykonano testy wymiarowania serwera i sieci WAN, testy rozwiązań technologicznych związanych z możliwością zastosowania
serwerów terminalowych oraz usług
VPLS, rozpoczęto testy obciążeniowe
serwera bazodanowego przez symulację obciążenia centralnego serwera ruchem z całej Polski,
◊ przeprowadzono testy systemu optymalizacji transmisji danych przez zastosowanie akceleratorów sieciowych
(Riverbed),
◊ przygotowano projekt I etapu konsolidacji Systemu Hydrologii.
W ramach konsolidacji infrastruktury
serwerowej:
◊ dokonano rozbudowy skalowalnego
środowiska sprzętowego opartego o
technologię HP Blade System zarządzanego przez system wirtualizacji
VMware vSphare w wersji 4.1,
◊ rozbudowano macierz dyskową NetApp 3140 w Ośrodku Głównym podstawowy zasób dyskowy dla środowiska wirtualnego oraz dla współdzielonych zasobów plikowych,
◊ zakupiono macierze dyskowe NetApp
2040 na potrzeby konsolidacji zasobów dyskowych i plikowych w ramach infrastruktury oddziałów Kraków, Wrocław, Poznań, Gdynia,
◊ wdrożono system kopii zapasowych –
Symantec NetBackup i stworzono jednolite mechanizmy backup’u dla
wszystkich systemów i aplikacji zarządzanych przez Centrum Informatyki w Ośrodku Głównym.
W ramach konsolidacji infrastruktury
systemowej (wirtualizacji systemów)
przeniesiono ze starej infrastruktury fi-
zycznej na skonsolidowane środowisko
wirtualne następujące systemy i aplikacje:
◊ Portale pogodynka.pl i sklep.imgw.pl,
◊ AFD – system automatycznej dystrybucji plików,
◊ Systemy informacji pogodowej SMS
i SWP,
◊ NetFlow – system monitorowania sieci,
◊ AuditPro – system inwentaryzacji
i infrastruktury IT,
◊ System Meteo Flight,
◊ System Sky&Globus – asymilacja danych pomiarowych do modelu COSMO,
◊ HydroMonitor IMGW – portal dla
centrów zarządzania kryzysowego w
zakresie zagrożeń powodziowych,
◊ MSS – zainstalowano nową wersję
systemu transmisji danych w sieci
GTS. Nowe oprogramowanie umożliwia transmisję danych meteorologicznych w formacie BUFR,
◊ BaltradDEX – system wymiany danych radarowych,
◊ SeaDataNet – system wymiany danych w ramach projektu SeaDataNet,
◊ środowisko terminalowe dla systemu
finansowo-księgowego,
◊ WSUS – serwer dystrybucyjny aktualizacji systemów operacyjnych.
W ramach konsolidacji zarządzania infrastrukturą wdrożono:
◊ system monitorowania węzłów sieci
lokalnych i rozległej – Network Node
Manager,
◊ system monitorowania środowiska serwerowego i aplikacji – HP Operations,
◊ moduł zarządzania incydentem w systemie Service Desk.
Udoskonalono system ostrzeżeń meteorologicznych oraz uruchomiono nowy
systemu komunikatów ostrzegawczych.
Zwiększono niezawodność sieci lokalnej Ośrodka Głównego przez zmianę koncepcji przełączania awaryjnego i zwiększenie niewystarczającej przepustowości
głównego węzła sieci (wymiana 2 głównych przełączników sieci komputerowej).
Prowadzono prace nad przygotowaniem środowiska i wdrożeniem nowego
portalu pogodynka.pl.
Zgodnie ze strategią informatyczną Instytutu oraz w celu unifikacji systemu
operacyjnego używanego na komputerach
Instytutu podpisano umowę z Microsoft,
która umożliwia podniesienie do nowszej
wersji oprogramowania systemowego na
stacjach roboczych IMGW. W skali całego Instytutu wymieniono ok. 200 komputerów klasy PC.
Kontynuowano prace nad projektem
„Komponent C2 – Poprawa osłony przeciwpowodziowej” realizowanym pod nadzorem Banku Światowego i mającym na
celu integrację systemów przesyłania,
przetwarzania i udostępniania danych
(w tym Systemu Obsługi Klienta, Systemu Telemetrii, Centralnej Bazy Danych
Historycznych). Budowa uniwersalnego
rozwiązania integrującego systemy Instytutu wpłynie na jakość usług dla społeczeństwa oraz odbiorców statutowych.
W ramach Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka prowadzono
prace nad realizacją projektu: Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami w ramach 7.
priorytetu Społeczeństwo informacyjne –
budowa elektronicznej administracji,
a także nad wykonaniem studium wykonalności projektu Platforma Informatyczna wspomagająca rozwój systemu prognoz numerycznych i badania w ramach 2
priorytetu Infrastruktura sfery B+R.
Prowadzono prace nad realizacją projektu obejmującego stworzenie koncepcji,
projektu technicznego, budowy i wdrożenia systemu informatycznego o nazwie
„System Ewidencji i Kontroli Obiektów
Piętrzących SEKOP” dla potrzeb Ośrodka
Technicznej Kontroli Zapór Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
11
1.4. System prognoz i osłony meteorologicznej
Organizacja systemu
Służba prognoz meteorologicznych
wykonywała w 2010 roku zadania związane z działalnością statutową i komercyjną. Zadania realizowali wykwalifikowani synoptycy prognoz meteorologicznych ogólnych i prognoz morskich we
współpracujących ze sobą biurach prognoz meteorologicznych wyposażonych
w nowoczesne systemy wspomagające
pracę i dostarczające bieżące dane i informacje o stanie atmosfery.
Osłona meteorologiczna była prowadzona przez biura prognoz meteorologicznych z wykorzystaniem danych z sieci
pomiarowo-obserwacyjnej, z sieci telemetrycznej, z systemów teledetekcji naziemnej i satelitarnej, wyników numerycznych
modeli prognoz pogody liczonych
w IMGW oraz danych z Globalnego Systemu Obserwacyjnego i Globalnego Systemu Przetwarzania Danych WMO. Na
podstawie tych danych sporządzano dolne
mapy synoptyczne, mapy topografii barycznej dla głównych powierzchni izobarycznych troposfery i dolnej stratosfery
(do wysokości około 25 km) oraz przygotowywano diagramy aerologiczne. Do
analizy, diagnozy i oceny warunków pogodowych wykorzystywano także dane
satelitarne (głównie z satelity Meteosat
MSG), dane radarowe z systemu
POLRAD, dane z systemu detekcji wyładowań atmosferycznych PERUN.
Prognozy krótko- i średnioterminowe,
ostrzeżenia meteorologiczne, komunikaty
o możliwości wystąpienia niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych opracowywano przy wykorzystaniu wyników
numerycznych modeli prognostycznych
DWD-GME oraz liczonych w IMGW –
COSMO-LM i ALADIN. Wsparciem do
opracowania prognoz średniotermino12
wych były numeryczne modele prognoz
pogody ECMWF i GFS, których wyniki
były prezentowane przez system LEADS.
Korzystano również z produktów analitycznych i prognostycznych Regionalnych i Światowych Centrów Meteorologicznych WMO oraz z wyników modeli
globalnych i regionalnych dostępnych
w systemie Światowej Służby Pogody.
Struktura organizacyjna i systemy informatyczne
W obszarze Meteorologicznej Osłony
Kraju działały następujące komórki organizacyjne w pionie Zastępcy Dyrektora
ds. Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, Głównego Synoptyka podległe
Operacyjnemu Szefowi Meteorologicznej
Osłony Kraju, które realizowały zadania
zgodnie z następującym zakresem odpowiedzialności:
◊ Biuro Meteorologicznych Prognoz
Morskich w Gdyni – województwo
pomorskie i Powiat Elbląg, a Zespół
w Szczecinie – województwo zachodniopomorskie;
◊ Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych w Krakowie – województwo
śląskie, małopolskie, świętokrzyskie,
podkarpackie, lubelskie, a Zespół
w Białymstoku – województwo podlaskie, warmińsko-mazurskie bez Powiatu Elbląg;
◊ Biuro Prognoz Meteorologicznych
w Poznaniu – województwo lubuskie,
wielkopolskie, kujawsko-pomorskie,
łódzkie;
◊ Biuro Prognoz Meteorologicznych
i Komercyjnych w Warszawie – województwo mazowieckie;
◊ Biuro Prognoz Meteorologicznych we
Wrocławiu – województwo dolnośląskie, opolskie.
Kontynuowano zasadę ścisłej współpracy synoptyków dyżurujących w poszczególnych biurach i dbałości o spójność wydawanych prognoz pogody
i ostrzeżeń. Dwa razy w ciągu doby
o godz. 11:00 i 22:05 odbywały się ogólnopolskie telekonferencje synoptyczne,
podczas których synoptycy omawiali
sytuację prognostyczną, uzgadniali ogólnopolską prognozę pogody oraz możliwość wydania ostrzeżeń meteorologicznych. Ważnym narzędziem wspomagającym sprawny przebieg telekonferencji
były stale rozwijane aplikacje graficzne
do wprowadzania danych prognostycznych krótko- i średnioterminowych dla
wybranych miast Polski, które prezentują
w czasie rzeczywistym dane prognostyczne opracowywane w biurach prognoz.
Rozbudowano również program do
opracowywania, edycji i dalszej dystrybucji prognoz ProMet, do którego dodano
narzędzie sprawdzające poprawność pisanych prognoz. Dzięki możliwości graficznej prezentacji prognoz opadów i przyrostu pokrywy śnieżnej rozszerzono o te
elementy meteorologiczne zakres informacji przygotowywanych w formie graficznej na potrzeby telekonferencji. Program ProMet, jako podstawowe oprogramowanie, został we wszystkich biurach
skonfigurowany w sposób umożliwiający
szybkie przejęcie zadań pomiędzy biurami i umożliwiający wgląd w prognozy
wydane przez poszczególne biura.
System LEADS również został zestandaryzowany w zakresie podstawowej
palety skryptów, która we wszystkich
biurach jest taka sama, co ułatwia synoptykowi pełnienie dyżurów wspierających
w biurze, które ma problemy kadrowe.
Kontynuowano prace związane z dostosowywaniem systemu LEADS do potrzeb biur prognoz meteorologicznych
oraz prace wdrożeniowe nowych wersji
oprogramowania. Prace rozwojowe wła-
snego oprogramowania doprowadziły do
opracowania programów prezentujących
dane pomiarowe z systemu telemetrii,
rozszerzenia możliwości prezentacji wybranych elementów meteorologicznych
w systemie aplikacji METEO APPS oraz
programów do wnoszenia i wydruku dolnych i górnych map synoptycznych.
Nadal prowadzono prace rozwijające
i doskonalące system dekodowania i bazy
danych WDC-GEN2.
Do obsługi klientów indywidualnych
zgłaszających się po informacje pogodową nadal wykorzystywano infolinię Synoptyk uruchomioną w 2009 roku. Przed
okresem letnim uruchomiono również usługę SMS dla żeglarzy, którą realizował
Zespół synoptyków CBPM w Białymstoku.
Rok 2010 był czasem wytężonej pracy
nad przygotowaniem kolejnych działań
mających na celu dostarczenie specjalizowanych prognoz i informacji służących
jak najlepszemu wykonaniu zadań wynikających ze statutowych obowiązków
IMGW. Od 1 stycznia 2010 był wydawany nowy produkt Komunikat o możliwości
wystąpienia niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych. W celu ujednolicenia
standardów opracowywania prognoz meteorologicznych w lipcu wydano Instrukcję opracowywania prognoz meteorologicznych i Słownik terminów, pojęć i wyrażeń stosowanych w prognozach meteorologicznych, nad których przygotowaniem prace trwały od wielu miesięcy.
W celu stałego poprawy jakości szkolenia i kwalifikacji synoptyków na początku 2010 roku wydano pakiet dokumentów porządkujących i aktualizujących
zasady naboru, szkolenia i egzaminowania synoptyków. Prowadzono prace nad
zestawami pytań testowych na egzamin
kwalifikacyjny nadający uprawnienia
zawodowe synoptykom zatrudnionym
w IMGW.
13
Rozpoczęto prace nad systemem alertowym, który będzie wprowadzany
w IMGW w warunkach prognozowania
i występowania niebezpiecznych zjawisk
meteorologicznych, hydrologicznych lub
w innych sytuacjach szczególnych.
Kontynuowano prace związane z przygotowaniami do wprowadzenia w obszarze hydrologiczno-meteorologicznej osłony kraju Systemu Zarządzania Jakością
ISO, m.in. związane z opracowaniem
procedur zawierających opis realizowanych zadań. Przeprowadzono wewnętrzne
audity pozwalające na ocenę działalności
poszczególnych biur. W listopadzie 2010
roku, w wyniku auditu zewnętrznego
przeprowadzonego przez Polskie Centrum
Badań i Certyfikacji S.A., IMGW PIB
otrzymał certyfikat SZJ potwierdzający
spełnienie wymagań normy PN-EN ISO
9001:2009 w zakresie hydrologiczno-meteorologicznej osłony kraju.
Meteorologiczna Osłona Lotnictwa
Cywilnego
W 2010 roku IMGW w obszarze Meteorologicznej Osłony Lotnictwa Cywilnego kontynuowało działalność na podstawie Certyfikatu Instytucji Zapewniającej Służby Żeglugi Powietrznej nadany
przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Obszar MOLC pozytywnie przeszedł proces
recertyfikacji i otrzymał Certyfikat Systemu Zarządzana Jakością wydany przez
PCBC i IQNet.
Meteorologiczną osłonę lotnictwa cywilnego realizowały:
- Centralne Biuro Prognoz Lotniczych
(Meteorologiczne Biuro Nadzoru w
Warszawie)
- Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych w Krakowie
- Biura Prognoz Meteorologicznych w
Poznaniu i we Wrocławiu
- Lotniskowe Stacje Meteorologiczne na
lotniskach: Bydgoszcz Szwederowo,
Gdańsk, Katowice Pyrzowice, Kraków
Balice, Poznań Ławica, Rzeszów Jasionka, Szczecin Goleniów, Warszawa, Wrocław Strachowice, Zielona
Góra Babimost
- Regionalna Stacja HydrologicznoMeteorologiczna na lotnisku w Łodzi.
Od 14 stycznia została wprowadzona
prognoza obszarowa GAMET, zgodnie
z wymogami Załącznika 3 ICAO oraz
wymaganiami i potrzebami odbiorców.
Opracowanie w języku angielskim znacznie ułatwia użytkownikom zagranicznym
korzystanie z produktu.
Pod adresem awiacja.imgw.pl została
wprowadzona nowa strona przeznaczona
dla użytkowników polskiej przestrzeni
Liczba prognoz dla lotnictwa opracowywanych w Biurach Prognoz Meteorologicznych w 2010 r.
(w nawiasach – w 2009 r.)
Biuro Prognoz
Warszawa
Wrocław
Kraków
Razem
14
Prognozy Prognozy
SIGMET
Ostrzeżenia
tekstowe obszarowe/ TAF FC TAF FT SIGMET
AIRMET TREND
WV
lotniskowe
na trasę
GAMET
429
5915
2097
421
867
17520
1437
673 / 3991
77 (–)
(198)
(3133) (1673) (365)
(1986) (17520)
(397)
6
6151
1663
1048
1489 / 1522
–
–
–
–
(1)
(3126)
(–)
(193)
24 (
3181
3424
874
1483 / 1552
9 (2)
–
8 (6)
– (4)
1)
(3160) (1812)
(726)
459
(200)
3645 / 7035
15247
(9419)
7184
(3485)
430
(367)
77 (0)
875
(1992)
17520
(17520)
3359
(1316)
Liczba obserwacji meteorologicznych na lotniskach i komunikatów dla załóg lotniczych wykonanych
w 2010 r. (w nawiasach – w 2009 r.)
Lotnisko
METAR
Warszawa Okęcie
Gdańsk
Szczecin Goleniów
Poznań Ławica
Wrocław-Strachowice
Katowice Pyrzowice
Kraków Balice
Rzeszów Jasionka
Łódź Lublinek
Bydgoszcz Szwederowo
Zielona Góra Babimost
Razem
17520 (17520)
17520 (17520)
17517 (17551)
17520 (17520)
17520 (17520)
17520 (17520)
17525 (17560)
17520 (17520)
17516 (17520)
17510 (17504)
12410 (12050)
187598 (187305)
Komunikaty
dla startów
i lądowań
ATIS
5642 (7201)
4864 (10887)
165 (159)
13544 (13254)
10303 (8942)
ATIS
6205 (4800)
48000 (7100)
-(-)
1021 (1049)
89744 (53392)
Liczba komunikatów do transmisji ATIS i VOLMET
w 2010 r. (w nawiasach – w 2009 r.)
Lotnisko
Kraków Balice
ATIS
VOLMET
34000 (32000)
-(-)
Warszawa Okęcie 52560 (26280) 17520 (78840)
Razem
70080 (58280) 17520 (78840)
powietrznej. Została zmieniona szata
graficzna, wprowadzono opisy produktów
oraz przyjazny odbiorcy interface. Aby
ułatwić dostęp do informacji meteorologicznych w widocznym miejscu na stronie umieszczono dane kontaktowe jednostek organizacyjnych obszaru MOLC.
W celu ułatwienia właściwego przygotowania się do lotów wprowadzono opcję
odszyfrowywania depesz METAR.
Ze względu na wystąpienie nad obszarem Europy chmury pyłów wulkanicznych po raz pierwszy w historii osłony
meteorologicznej lotnictwa były wydawane informacje SIGMET wulkaniczne.
Centralne Biuro Prognoz LotniczychMeteorologiczne Biuro Nadzoru wydało
ich 77. Tym samym zostały potwierdzone
wysokie kompetencje i umiejętności personelu operacyjnego IMGW PIB.
Obserwacje
RVR
620 (340)
10 (7)
-(-)
6 (18)
16 (33)
1 (8)
22 (20)
-(-)
180 (150)
- (45)
4 (6)
859 (617)
Komunikaty lotniczometeorologiczne
przekazywane załogom
1796 (7067)
13755 (23283)
2228 (2383)
9118 (9243)
9536 (9501)
12995 (23057)
20100 (23000)
4745 (4700)
1380 (3520)
1796 (2632)
623 (675)
76276 (109061)
Biura prognoz meteorologicznych
w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu
zostały doposażone w nowy sprzęt komputerowy. Przeprowadzono remont pomieszczeń w CBPM w Krakowie oraz
CBPL-MBN w Warszawie. Lotniskowa
stacja meteorologiczna w Krakowie została przeniesiona do nowych pomieszczeń.
Prognozy krótko- i średnioterminowe
We wszystkich biurach prognoz meteorologicznych w Polsce opracowywano
codzienne prognozy krótko- i średnioterminowe, ostrzeżenia meteorologiczne, komunikaty o możliwości wystąpienia niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych
dla każdego z 16 województw i określonych subregionów. Produkty te były opracowywane w wersji tekstowej i prezentowane w formie graficznej na serwerze
pogodowym pogodynka.pl.
Prognozy i ostrzeżenia przekazywano
strukturom centralnym i wojewódzkim,
w tym wojewódzkim centrom zarządzania
kryzysowego, urzędom marszałkowskim,
regionalnym zarządom gospodarki wodnej, wojewódzkim urzędom melioracji
15
i urządzeń wodnych, urzędom żeglugi
śródlądowej oraz wielu innym instytucjom i użytkownikom indywidualnym.
Rozpowszechniano je za pośrednictwem
Systemu Obsługi Klienta (SOK), telewizji, rozgłośni radiowych, prasy i Internetu.
Liczba prognoz i ostrzeżeń meteorologicznych opracowanych w biurach prognoz meteorologicznych w 2010 roku
wyniosła 80 726.
Wszystkie jednostki, z wyjątkiem
CNO PSHM i CBPM, prowadziły działalność komercyjną.
W 2010 roku, podobnie jak i w latach
ubiegłych, media publiczne oraz prywatne
korzystały z prognoz i ostrzeżeń opracowywanych w biurach prognoz meteorologicznych IMGW. Ukazało się wiele wywiadów i reportaży dotyczących aktualnej
i prognostycznej sytuacji pogodowej na
obszarze naszego kraju.
Chociaż w 2010 r. nie prowadzono
szczegółowych i opartych na naukowych
podstawach badań dotyczących stopnia
zadowolenia naszych klientów z poziomu
świadczonych usług, dominowała opinia,
że sprawdzalność prognoz jest coraz
większa. Prognozy wystąpienia zjawisk
ekstremalnych były podstawą do wydawania ostrzeżeń meteorologicznych, które
z wyprzedzeniem czasowym docierały do
służb publicznych odpowiedzialnych za
usuwanie lub ograniczanie skutków tych
zjawisk.
Liczba prognoz i ostrzeżeń meteorologicznych
opracowanych w biurach prognoz meteorologicznych w 2010 roku (w nawiasach dane za rok 2009)
Biuro prognoz
meteorologicznych
BMPM Gdynia
BPM Poznań
BPM Wrocław
CBPM Kraków
BPMiK Warszawa
Prognozy
ogólne
9 038 (19 325)
10 736 (14 423)
14 784 (25 000)
30 080 (34 173)
14 231 (18 912)
Razem
78 869 (111 833) 1857 (1799)
16
Ostrzeżenia
261 (257)
413 (369)
183 (186)
893 (811)
107 (176)
Prognozy biometeorologiczne
W 2010 roku kontynuowano opracowywanie prognoz biometeorologicznych
dla odbiorców komercyjnych oraz prezentowanych na stronie internetowej IMGW.
W prognozach tych była wykorzystywana
własna metodyka opracowana i rozwijana
w Sekcji Biometeorologii w Dziale Organizacji Meteorologicznej Osłony Kraju.
Trwały także działania zmierzające do
usprawnienia i zautomatyzowania wstępnych prac związanych z rutynowym opracowywaniem prognoz. Rozpoczęto szkolenie młodej kadry, która będzie kontynuować rozwój biometeorologii w IMGW.
Rutynowe publikacje służby prognoz
Opracowywano i wydawano Codzienny Biuletyn Meteorologiczny, przygotowywano informację synoptyczną do miesięcznego Biuletynu Państwowej Służby
Hydrologiczno-Meteorologicznej.
Dla potrzeb prezentacji na witrynie
pogodowej IMGW pogodynka.pl przekazywano prognozy pogody krótko- i średnioterminowe w formie tekstowej i graficznej. W takiej formie przekazywano
również ostrzeżenia meteorologiczne. Na
witrynie pogodynka.pl jest prezentowana
również mapa synoptyczna Europy, a od
września wysokiej klasy specjaliści, synoptycy z CNO PSHM przygotowują codziennie komentarz pogodowy chętnie
czytany przez internautów.
W 2010 r. kontynuowano dostarczanie
w trybie operacyjnym ostrzeżeń meteorologicznych w języku angielskim na stronę
METEOALARM – europejskiego systemu ostrzeżeń meteorologicznych stworzonego w ramach projektu EMMA. Kontynuowano dostarczanie danych prognostycznych do publikacji na stronie WMO
– WORLDWEATHER, na której są prezentowane obserwacje i prognozy wydawane przez narodowe służby meteorologiczne.
Szkolenia
W biurach prognoz meteorologicznych
odbywały się szkolenia stażystów na synoptyków i informatorów lotniczo-meteorologicznych, a także szkolenia młodszych synoptyków w celu podwyższania
uprawnień zawodowych, szkolenie administratorów lokalnych programu ProMet
i LEADS, szkolenie specjalistyczne zorganizowane przez Dowództwo Sił Zbrojnych na temat metod prognozowania
niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych, a także szkolenie radarowe przeprowadzone przez producenta radarów
meteorologicznych wchodzących w skład
polskiej sieci POLRAD.
Odbyły się także szkolenia i narady
kierowników biur prognoz, podczas których omówiono bieżący stan realizacji
i funkcjonowania systemu, projektowane
zmiany, scenariusze przejmowania zadań
i wdrażania nowych procedur i produktów. Dzięki zaangażowaniu całego zespołu kierowników biur prognoz meteorologicznych możliwe było sprawne i satysfakcjonujące wprowadzenie zmian, wypracowanie wielu dokumentów, które porządkują zasady działania służby i opracowywania różnych produktów.
Pracownicy biur prognoz meteorologicznych uczestniczyli także w międzynarodowych szkoleniach, spotkaniach i konferencjach takich jak.: „Weather forecasting in midle latitude regions, module 1
and 2” w Meteo-France w Tuluzie, „Preerad nowcasting workshop”, w Rumunii,
szkolenie internetowe z meteorologii
radarowej ”Weather Radar Applications
in Nowcasting for Weather Forecasters”
zakończone tygodniowym treningiem
w Langen w Niemczech.
Synoptycy biur prognoz meteorologicznych byli szkoleni w zakresie wykorzystania i stosowania nowych technologii
(system LEADS, POLRAD, PERUN,
telemetria) w realizacji bieżących zadań.
Inne
Wszystkie biura prognoz brały udział
w ogólnopolskich ćwiczeniach organizowanych przez Krajowe Centrum Wykrywania Skażeń i Ratownictwa. Opracowywano prognozy meteorologiczne dla celów prognozowania rozprzestrzeniania się
skażeń.
Podjęto prace nad przygotowaniem
serwisu meteorologicznego na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej EURO 2012.
Przekazano do UEFA przygotowaną we
współpracy ze służbą ukraińską ofertę
osłony.
Synoptycy z Biura Prognoz Meteorologicznych w Warszawie przygotowywali
i prezentowali prognozy pogody dla mediów, biorąc udział w organizowanych
w Ośrodku Głównym IMGW konferencjach prasowych.
Kontynuowano współpracę z jednostkami odpowiedzialnymi za zarządzanie
kryzysowe uczestnicząc w spotkaniach,
przygotowując i prowadząc szkolenia
mające na celu lepsze zrozumienie przez
odbiorców przekazywanych informacji
meteorologicznych oraz poznanie potrzeb
i systemu działania tych służb.
1.5 Obszar hydrologicznej osłony kraju
W maju i czerwcu 2010 w dorzeczu
górnej Wisły, a następnie w całym jej
dorzeczu wystąpiło wezbranie o znacznym zasięgu terytorialnym oraz znacz-
nych przepływach kulminacyjnych i objętościach fal wezbraniowych. W dorzeczu
górnej Wisły w wielu miejscach miało
ono charakter katastrofalny. Ze względu
17
na cechy oraz wielkość wezbrania było to
niewątpliwie jedno z najbardziej interesujących ekstremalnych zjawisk hydrologicznych XX i początku XXI wieku.
W tym samym okresie wezbranie o nieco
mniejszej gwałtowności wystąpiło w dorzeczu Odry. Kolejne fale wezbraniowe
na głównych rzekach Polski i ich dopływach pojawiły się we wrześniu. Te gwałtowne zdarzenia powodziowe niewątpliwie spowodują zaliczenie roku 2010 do
najbardziej powodziowych lat w historii
obserwacji wodowskazowych prowadzonych od początku XX wieku.
Taka charakterystyka hydrologiczna
roku 2010 spowodowała niezwykle intensywną prace Biur Prognoz Hydrologicznych (BPH). W maju i czerwcu biura
w południowej części kraju (Kraków
i Wrocław) przeszły z trybu pracy normalnego do 24-godzinnego. Dotyczyło to
również, choć w mniejszym zakresie,
pozostałych BPH w Poznaniu, Warszawie
i Gdyni. Pracownicy biur wykazali się
dużym zaangażowaniem oraz wielkim
profesjonalizm prowadząc osłonę hydrologiczną w sytuacji napięcia i stresu. Należy podkreślić, że w pełni sprostali wyzwaniom, jakie postawiła przed nimi
powódź roku 2010. W ramach prowadzonej osłony hydrologicznej przekazywano
na bieżąco informacje m.in. do:
◊ wojewódzkich, powiatowych i gminnych centrów zarządzania kryzysowego;
◊ Regionalnych Zarządów Gospodarki
Wodnej;
◊ Zarządów Melioracji i Urządzeń
Wodnych;
◊ Urzędów Żeglugi Śródlądowej;
◊ Wojewódzkich i Powiatowych Komend Państwowej Straży Pożarnej;
◊ użytkowników komercyjnych;
◊ mediów.
W okresie jesiennym, część pracowników BPH uczestniczyła w przygotowaniu
18
monografii powodzi roku 2010 dla udokumentowania zarówno zjawiska powodzi, jak i ich pracy związanej z pełnieniem osłony hydrologicznej.
W roku 2010 certyfikowano w obszarze Służby Prognoz Hydrologicznych (w
ramach działania Państwowej Służby
Hydrologiczno-Meteorologicznej) System
Zarządzania Jakością wg norm ISO serii
9000 wprowadzony we wszystkich biurach prognoz hydrologicznych.
Ponadto, poszczególne biura realizowały zadania i prace związane ze specyfiką obszaru odpowiedzialności hydrologicznej oraz związane z innymi formami
zaangażowania:
Biuro Prognoz Hydrologicznych w Gdyni
W roku 2010 wydano:
◊ 91 ostrzeżeń hydrologicznych dla rzek
◊ 40 ostrzeżeń morskich;
◊ ok. 1 230 codziennych komunikatów
o aktualnej i prognozowanej sytuacji;
◊ dodatkowo 650 komunikatów dla
struktur kryzysowych w czasie zagrożenia powodziowego;
◊ 52 tygodniowe biuletyny hydrologiczne
◊ 54 biuletyny lodowe;
◊ 50 map zlodzenia Bałtyku oraz 117
raportów w ramach Polskiego Raportu
Zlodzenia (Polish Ice Report).
W ramach prac zmierzających do doskonalenia systemu prognozowania zweryfikowano operacyjnie nowy System Morskiej Hydrologii Operacyjnej (SMHOv2)
oraz wykonano i wdrożono drugi moduł
tego systemu – „moduł lodowy” (zbieranie informacji, dekodowanie, transformacja, operacyjne bazy danych, uruchamianie modeli prognostycznych, tworzenie
map i biuletynów zlodzenia itp.). Do operacyjnej służby prognoz wdrożono także
metody modelowania i prognozowania
poziomów morza i prądów dla całej polskiej strefy brzegowej przy użyciu modelu MIKE 21.
W dalszym ciągu rozbudowywano
stronę internetową baltyk.pogodynka.pl
(w ramach projektów SEAMAN i Wisła
Śmiała). Pracownicy biura uczestniczyli
w projekcie rozwoju sieci kiosków multimedialnych i nadzorowali publikowaną
przy ich wykorzystaniu treść merytoryczną. Ponadto, w ramach działań edukacyjnych i promocyjnych uczestniczyli w Festiwalu Nauki oraz akcji „Drzwi otwarte
w IMGW OM” (dedykowanej wszystkim
zainteresowanym pracą Instytutu, opracowaniem prognoz, potencjalnym pracownikom i uczniom szkół wszystkich).
Prowadzono ważne, z punktu widzenia
wdrażania Dyrektywy Powodziowej,
prace nad opracowaniem metodyki obliczania maksymalnych poziomów wody o
określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla wybrzeża oraz ujściowych
odcinków rzek będących pod wpływem
morza oraz podstaw metodycznych do
prognozowania warunków hydrologicznometeorologicznych wpływających niszcząco na brzegi morskie.
Pracownicy BPH uczestniczyli w konferencjach międzynarodowych oraz krajowych, warsztatach i seminariach. Efektem tej aktywności były publikacje w wydawnictwach zagranicznych i polskich
oraz na stronach internetowych.
W roku 2010 pracownicy Biura Prognoz Hydrologicznych wykonali szereg
opracowań i ekspertyz.
W ramach realizacji projektu SEAMAN organizowano szkolenia dla odbiorców produktów Instytutu, w tym przedstawicieli Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej i Wojewódzkich Zarządów
Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz
pracowników służb kryzysowych.
Pracownicy uczestniczyli w szkoleniach poświęconych:
◊ metodyce obliczania charakterystyk
hydrologicznych dla terenów nadmorskich i Żuław,
◊ obliczania przepływów w zlewniach
niekontrolowanych,
◊ doskonaleniu wykorzystania narzędzi
Systemu Hydrologii.
Biuro Prognoz Hydrologicznych
w Krakowie
W roku 2010 wydano:
◊ ponad 600 codziennych prognoz hydrologicznych;
◊ blisko 600 prognoz dopływu do zbiorników (częściowo we współpracy ze
Stacją Hydrologiczną w Żywcu i Stacją Hydrologiczno-Meteorologiczną
w Nowym Sączu);
◊ ponad 14 tys. standardowych komunikatów hydrologicznych i ponad 11 tys.
komunikatów powodziowych (z czego
w okresie powodzi od maja do lipca –
ponad 7 tys.);
◊ blisko 600 ostrzeżeń hydrologicznych,
z czego ponad 300 w okresie od maja
do czerwca oraz ok. 40 dodatkowych
informacji hydrologicznych związanych z ostrzeżeniami hydrologicznymi;
◊ w maju i czerwcu ponad 40 prognoz
kulminacji fali wezbraniowej i ok. 200
prognoz stanu wody;
◊ 12 miesięcznych biuletynów hydrologicznych dla obszaru województwa
podlaskiego oraz 50 biuletynów tygodniowych o sytuacji hydrologicznej
w zlewni Wisły po profil Tczew, a
także codzienne biuletyny hydrologiczne (opracowywane przez sekcje
hydrologii operacyjnej w Krakowie i
w Białymstoku).
Przy opracowaniu prognoz hydrologicznych były wykorzystywane zarówno
metody tradycyjne, jak i modele hydrologiczne typu opad-odpływ oraz hydrodynamiczny jednowymiarowy model transformacji fali.
Ponadto BPH w Krakowie wykonywało szereg analiz, zestawień i opracowań
19
hydrologicznych oraz prowadziło działalność komercyjną opracowując ekspertyzy
i dokumentacje hydrologiczne.
Biuro
Prognoz
Hydrologicznych
w Krakowie jest jednym z uczestników
projektu INCA-CE finansowanego ze
środków Unii Europejskiej, którego przedmiotem jest wdrożenie prognoz ultrakrótkoterminowych w osłonie hydrologicznej, służbach kryzysowych oraz zimowym utrzymaniu dróg.
Jak co roku pracownicy biura brali
udział w spotkaniach z zespołami hydrologów z Czech, Słowacji oraz Ukrainy
w ramach współpracy na wodach granicznych. Ponadto uczestniczyli w konferencji dotyczącej powodzi w roku 2010
zorganizowanej przez Instytut Badania
Wody w Bratysławie.
W ramach seminariów i szkoleń krajowych pracownicy BPH w Krakowie
uczestniczyli w seminariach „Metody weryfikacji danych hydrologicznych i meteorologicznych” oraz szkoleniach:
◊ z zakresu doskonalenia wykorzystania
narzędzi Systemu Hydrologii,
◊ z zastosowania aplikacji Flood Watch
prowadzonych przez DHI z Danii,
◊ z zakresu wykorzystywania modelu
hydrodynamicznego w prognozach
hydrologicznych,
◊ z zakresu proponowanych zmian
w ustawie Prawo wodne,
◊ związanych z uzyskiwaniem kwalifikacji auditora wewnętrznego,
a także odbywali praktyki i staże związane z przygotowaniem kandydatów do
egzaminu na stopień synoptyka.
logicznego. W ramach tych działań doskonalono i modyfikowano model transformacji fali metodą Muskingum, zależności regresyjne przepływów oraz systemy modelowania hydrologicznego i hydrodynamicznego takie jak: modele transformacji przepływu Mike 11 oraz HECRas. Kontynuowano prace nad tworzeniem i kalibracją modeli dla potrzeb służby operacyjnej. Do analizy i modelowania
pola opadu oraz rozkładu przestrzennego
porywy śnieżnej wykorzystywano narzędzia oparte o systemy GIS.
Pracownicy BPH uczestniczyli w realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka projekcie „Wpływ zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo", realizując podzadanie 3.2 „Aplikacja modeli
bilansowania zasobów wód dla scalonych
części wód powierzchniowych uwzględniając prognozy zmiany zużycia wody
przez ludność i gospodarkę".
W ramach działalności komercyjnej
wykonano ekspertyzy i opracowania dotyczące przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia i odpowiadających im stanów i rzędnych poziomu wody oraz wyznaczenia zasięgu
stref zagrożenia powodziowego.
W roku 2010 pracownicy BPH w Poznaniu uczestniczyli w szkoleniach z zakresu obsługi:
◊ Systemu Hydrologii,
◊ programu AutoCAD,
◊ programu Statistica (podstawy i praktyczne zastosowanie technik regresyjnych w Statistica).
Biuro Prognoz Hydrologicznych
w Poznaniu
W roku 2010 pracownicy Biura Prognoz Hydrologicznych w Poznaniu oprócz
realizacji rutynowych działań związanych
z prowadzeniem osłony hydrologicznej
rozwijali metody prognozowania hydro-
Biuro Prognoz Hydrologicznych
w Warszawie
W roku 2010 w Biurze Prognoz Hydrologicznych rutynowo wykonywano:
◊ trzydniowe prognozy codziennego
stanu wody dla wybranych stacji wodowskazowych;
20
◊ prognozy kulminacji fali wezbraniowej (w okresie zagrożenia powodziowego);
◊ trzydniowe prognozy codziennego
dopływu wody do zbiorników;
◊ oceny aktualnej i przewidywanej
w najbliższych dniach sytuacji hydrologicznej.
Częstotliwość zbierania, opracowywania i przekazywania danych oraz prognoz
była zgodna z aktualnymi zapisami „Planu Sygnalizacji i Osłony Przeciwpowodziowej”, a w okresie większego zagrożenia powodziowego i po jego wystąpieniu
lub na polecenie służbowe – zwiększona.
W ramach działalności komercyjnej
opracowywano prognozy krótko- i długoterminowe, charakterystyki hydrologiczne, oceny sytuacji hydrologicznej. Prowadzono badania i symulacje z wykorzystaniem modeli hydraulicznych, m.in. dla
osłony ujęć wodociągów warszawskich.
Biuro Prognoz Hydrologicznych
we Wrocławiu
Działalność Biura Prognoz Hydrologicznych we Wrocławiu w roku 2010 była
zdominowana, podobnie jak większości
biur prognoz hydrologicznych, prowadzeniem osłony hydrologicznej dużych powodzi (maj, czerwiec, wrzesień). Istotna
była także tzw. „szybka powódź” na Nysie Łużyckiej i jej dopływach, zwłaszcza
na Miedziance i Witce.
Pracownicy BPH we Wrocławiu
w 2010 roku wydali:
◊ 131 ostrzeżeń hydrologicznych,
◊ 1 181 prognoz hydrologicznych (w
tym 799 prognoz kulminacji fal wezbraniowych),
◊ 125 prognoz dopływu do zbiorników
retencyjnych, które przekazano do
RZGW we Wrocławiu i Gliwicach,
◊ 7 634 komunikaty o aktualnej sytuacji
hydrologiczno-meteorologicznej w okresie zagrożenia i alarmu,
◊ 52 tygodniowe biuletyny hydrologiczne.
Pracownicy BPH byli w sposób ciągły
zaangażowani w działania związane z doskonaleniem metod prognozowania hydrologicznego w ramach prac wewnętrznych i współpracy międzynarodowej
dotyczącej wymiany danych i doświadczeń między Polską a Republiką Czeską
i Niemcami. Brali także udział w realizacji projektu badawczo-rozwojowego pt.
„Wpływ zmian klimatu na środowisko,
gospodarkę i społeczeństwo” w zadaniu
5.5.1. „Wdrożenie dwuwymiarowych Modeli hydrodynamicznych do prognozy fali
wezbraniowej oraz probabilistycznej prognozy hydrologicznej” oraz w przygotowaniu danych i opracowaniu „Wspólny
polsko-niemiecko-czeski raport dotyczący
zdarzenia powodziowego w dniach 07-10
sierpnia 2010 na rzece Nysie Łużyckiej
jako element wstępnej oceny ryzyka powodziowego zgodnie z art. 4 Dyrektywy
Powodziowej (2007/60/EG)”
Ze względu na powódź o charakterze
wielkoobszarowym i lokalnym pracownicy BPH byli zaangażowani w przygotowaniu licznych opinii i ekspertyz związanych z hydrologicznym i meteorologicznym tłem i przyczynami tych zjawisk.
Przygotowali również materiały do wojewódzkich raportów z powodzi.
Pracownicy Biura Prognoz Hydrologicznych w roku 2010 uczestniczyli w
szkoleniach doskonalących kwalifikacje
zawodowe w ramach szkoleń wewnętrznych w Instytucie.
Ośrodek Systemu Hydrologii
W roku 2010 Ośrodek Systemu Hydrologii przeanalizował zgłoszenia błędów, modyfikacji i pomysłów rozwojowych: 295 dla Systemu Hydrologii, 29 dla
koncepcji Systemu Hydrologii w wersji 2
i 68 w stosunku do Monitora IMGW. Na
podstawie tych zgłoszeń wprowadzono 10
21
pakietów
aktualizacyjno-rozwojowych
eliminujących lub modyfikujących łącznie ponad 100 zgłoszonych problemów.
Wdrożono serwis internetowy Monitor
IMGW będący platformą wymiany informacji między IMGW a wszystkimi służbami zarządzania kryzysowego. Przygotowano projekt i koncepcję techniczną
Systemu Hydrologii w wersji 2. W ramach tego projektu uwzględniono założenia tworzonej w Instytucie nowej metodyki wykonywania opracowań hydrologii
historycznej.
W roku 2010 pracownicy Ośrodka Systemu Hydrologii prowadzili prace aktualizacyjne procedur i instrukcji w zgodne
z metodyką systemu jakości ISO 9002.
Były wydawane zalecenia dotyczące zasobów i wykorzystania danych w Systemie Hydrologii. Wprowadzono serwis do
zarządzania projektem dla utrzymania
Systemu Hydrologii, Monitora IMGW
i projektu Systemu Hydrologii w wersji 2
w oparciu o oprogramowanie Trac.
Przeprowadzono łącznie 317 osobodni
szkoleń dla pracowników Instytutu, a także szkolenie dla pracowników Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Tematyką szkoleń były zagadnienia związane
z Systemem Hydrologii.
Ośrodek Systemu Hydrologii na bieżąco aktualizował strony informacyjne
Systemu Hydrologii na stronie intranetowej Instytutu. Prowadzony był również
serwis WWW będący miejscem przechowywania wiedzy i wymiany informacji.
Strona intranetowa Systemu Hydrologii
była aktualizowana średnio co 10 dni – 33
aktualizacje w ciągu roku. Pracownicy
Ośrodka Systemu Hydrologii przygotowali i wygłosili 5 prezentacji multimedialnych informujących o systemach informatycznych, za które odpowiedzialny
jest Ośrodek.
W roku 2010 pracownicy Ośrodka
Systemu Hydrologii brali udział w pra22
cach związanych z projektem konsolidacji
infrastruktury bazodanowej Instytutu.
W ramach projektu przeprowadzono szereg testów wydajnościowych.
Centrum Modelowania Powodziowego
Pracownicy Centrum zapewniali nadzór i konserwację Systemu Prognoz Hydrologicznych Biura Prognoz Hydrologicznych w Warszawie, obejmującego
modele Wisły od wodowskazu Zawichost
do wodowskazu Tczew oraz Bugu poniżej
wodowskazu Strzyżów. Przeszkolono pracowników BPH w Warszawie w zakresie
obsługi Systemu Prognoz Hydrologicznych i przekazano im bieżącą eksploatację
Systemu. W okresie powodzi pracownicy
Centrum Modelowania Powodziowego
dyżurowali w BPH w Warszawie w celu
zapewnienia ciągłości eksploatacji modeli
oraz dokonywali ich modyfikacji w przypadku zdarzeń nadzwyczajnych (np. przerwanie obwałowań). Zgodnie z zapotrzebowaniem obliczano aktualne wersje prognoz i przekazywano ich wyniki w formie
liczbowej i graficznej. Wspierano BPH
w Krakowie w zakresie opracowania prognoz stanu wody dla wodowskazów Sandomierz i Zawichost. Wyniki modelowania
hydrodynamicznego dla dolnej Wisły
przekazywano do BPH w Gdyni.
W okresie od 1.09 do 31.12 przygotowano System Prognoz Hydrologicznych
dla BPH w Krakowie, złożony z 17 modeli
dla Wisły (od zbiornika Goczałkowice do
Zawichostu) oraz jej głównych dopływów.
Przeszkolono teoretycznie i praktycznie
pracowników BPH w Krakowie w zakresie
modelowania hydraulicznego. Przygotowano niezbędne narzędzia ułatwiające
prognozy warunków brzegowych modeli.
Opracowano koncepcję przechowywania
prognoz w bazach danych Systemu Hydrologii. Przygotowano narzędzia umożliwiające zapisywanie wyników modeli w bazach Systemu Hydrologii.
1.6 Centrum Nadzoru Operacyjnego Państwowej Służby
Hydrologiczno-Meteorologicznej
Organizacja służby
Centrum Nadzoru Operacyjnego Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej (CNO_PSHM) pracuje w systemie ciągłym, tj. 24 h/dobę. W skład
zespołu dyżurnych centrum wchodzą:
synoptyk meteorolog, specjalista hydrolog
i operator nadzorujący działanie systemów informatycznych. W roku 2010 Centrum monitorowało pracę operacyjnych
systemów Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej i sprawowało
kontrolę nad poprawnością i jakością
produktów wytwarzanych w IMGW.
Nadzorowane były systemy:
◊ pomiarowo-obserwacyjny,
◊ przesyłania danych,
◊ przetwarzania danych,
◊ dystrybucji danych i produktów, czyli
System Obsługi Klienta.
Ponadto był prowadzony nadzór nad zbieraniem, odbiorem, przekazywaniem danych i informacji zgodnie z programem
Światowej Służby Pogody (WWW) oraz
Światowej Organizacji Meteorologicznej
(WMO), a także danych niezbędnych
w operacyjnej działalności IMGW.
Podstawą działania Centrum Nadzoru
Operacyjnego PSHM były dane hydrologiczne i meteorologiczne z sieci pomiarowo-obserwacyjnej IMGW, prognozy
Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych (CBPM) i oddziałowych biur prognoz meteorologicznych (BPM) oraz wyniki modeli mezoskalowych: ALADIN,
DWD_COSMO, sieci wykrywania i lokalizacji wyładowań atmosferycznych PERUN i zbiorczej mapy radarowej (sieci
radarów meteorologicznych POLRAD).
Uzyskane informacje wykorzystywano
rutynowo do analizy aktualnej sytuacji
hydrologicznej i meteorologicznej, szcze-
gólnie w okresach stanu zagrożenia powodziowego.
Synoptycy meteorolodzy analizowali
przebieg pogody oraz opracowane w biurach prognoz meteorologicznych prognozy
i ostrzeżenia, monitorowali ich przekazanie
do odbiorców oraz na strony internetowe
IMGW. Opracowywali komentarze nt.
aktualnej i prognozowanej sytuacji synoptycznej oraz wyników wykorzystywanych
modeli meteorologicznych. W sytuacjach
zmian warunków meteorologicznych aranżowali konsultacje z BPM. Opracowali i
udzielali informacji dyrekcji IMGW, centralnym organom administracji państwowej w zakresie osłony meteorologicznej
oraz współpracowali z centrami zarządzania kryzysowego.
Specjaliści hydrolodzy monitorowali
pracę operacyjnych systemów PSHM,
prowadzili nadzór oraz weryfikację danych spływających do Systemu Hydrologii (SH). Opracowywali ogólnopolską informację o aktualnej i prognozowanej
sytuacji hydrologicznej, udzielali informacji dyrekcji IMGW i centralnym organom administracji państwowej w zakresie
osłony hydrologicznej oraz współpracowali z centrami zarządzania kryzysowego.
Specjaliści hydrolodzy i meteorolodzy
brali udział w konferencjach prasowych
organizowanych przez IMGW w sytuacjach występowania lub prognozowania
groźnych zjawisk meteorologicznych
i hydrologicznych. Informowali społeczeństwo o aktualnym zagrożeniu występując w mediach lub udzielając wywiadów prasowych i radiowych.
Operatorzy nadzorujący działanie systemów informatycznych ustawicznie monitorowali systemy wspomagające prace
operacyjnych systemów Państwowej Słu23
żby Hydrologiczno-Meteorologicznej, takich jak np. system bezprzewodowego
zasilania w jednostkach IMGW, system
klimatyzacji w pomieszczeniach serwerowni, itp. W przypadku awarii monitorowanych systemów, lokalizowali miejsce
awarii oraz uruchamiali działania mające
na celu szybkie jej usunięcie lub ograniczenie skutków.
Pracownicy centrum w czasie dyżuru
wykonywali swoje zadania zgodnie
z instrukcjami stanowiskowymi, a w przypadku awarii zgodnie z procedurami
awaryjnymi.
Prowadzony przez CNO_PSHM monitoring w obejmuje całość wytwarzanego
w IMGW produktu, tj. od pomiaru, poprzez przesłanie danych, opracowanie
produktu do dostarczenia go do odbiorcy.
Centrum nadzoruje również jakość danych oraz produktów opracowywanych
przez poszczególne biura prognoz meteorologicznych i hydrologicznych.
Publikacje i specjalne opracowania
CNO_PSHM
W 2010 roku nadzorowano i wydawano rutynowo następujące publikacje:
• Codzienny Biuletyn Meteorologiczny
(wersja elektroniczna, strona internetowa IMGW);
• Komentarz pogodowy (wersja elektroniczna, strona internetowa IMGW);
• Informacja o groźnych zjawiskach meteorologicznych i hydrologicznych
(wersja elektroniczna, strona internetowa IMGW);
• Ogólnopolska informacja hydrologiczna w okresach zagrożenia (wersja
elektroniczna, strona internetowa
IMGW);
• Ocena sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej w okresach występowania groźnych zjawisk meteorologicznych lub zagrożenia hydrologicznego
(wersja elektroniczna);
24
•
Specjalne Raporty dla Centrum Zarządzania Kryzysowego, zawierające aktualną i prognozowaną ocenę sytuacji,
które przekazywano w wersji papierowej i elektronicznej:
– w okresie zimowo-wiosennym (lutymarzec) – dotyczące zagrożenia powodziami roztopowymi i zatorowymi,
– w kwietniu i w maju – związane
z erupcją wulkanu na Islandii i
przemieszczaniem się pyłów wulkanicznych nad Europą.
– w okresie letnim (maj, czerwiec,
sierpień, wrzesień, październik) –
w związku z zagrożeniem i powodziami spowodowanymi intensywnymi opadami deszczu,
– w sierpniu – w związku z pożarami
w rejonie Moskwy i możliwością
przemieszczania się zanieczyszczeń
nad obszar Polski,
– w grudniu – w związku z opadami
śniegu, roztopami oraz rozwojem
zjawisk lodowych.
W drugiej połowie 2010 roku rozpoczęto prace nad stworzeniem systemu
alertowego, który będzie wprowadzany w
IMGW PIB w warunkach prognozowania
i występowania niebezpiecznych zjawisk
meteorologicznych, hydrologicznych lub
w innych sytuacjach szczególnych, takich
jak np. pożary, pyły wulkaniczne.
Szkolenia oraz udział pracowników w seminariach i konferencjach
Pracownicy CNO_PSHM uczestniczyli w konferencjach i seminariach oraz w
wewnętrznych szkoleniach organizowanych dla poszczególnych zespołów.
W CNO_PSHM prowadzono szkolenia
kandydatów na synoptyków meteorologów
i hydrologów. Pracownicy centrum uczestniczyli, jako członkowie Komisji, w kolejnych egzaminach dla synoptyków meteorologów.
Certyfikacja Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej
W roku 2010 w CNO_PSHM kontynuowano wdrażanie Systemu Zarządzania
Jakością wg norm ISO serii 9000 w obszarze działania Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Opracowano procedury tworzenia produktów
wytwarzanych w centrum. Zakończono
prace przygotowujące do identyfikacji
i udokumentowania procesów oraz wyboru parametrów charakteryzujących jakość
produktów do certyfikacji SZJ. We wrześniu 2010 zakończono opracowanie procedur systemowych (zarządczych), procedur operacyjnych i awaryjnych.
1.7 System gromadzenia i rozpowszechniania historycznych danych meteorologicznych i hydrologicznych
W 2010 roku w wyniku pomiarów na
stacjach i posterunkach sieci pomiarowej
IMGW uzyskano następujące materiały
źródłowe z danymi meteorologicznymi
i hydrologicznymi:
◊ dzienniki meteorologiczne,
◊ dane na nośnikach magnetycznych ze
stacji i posterunków,
◊ dzienniki klimatologiczne,
◊ miesięczne wykazy spostrzeżeń meteorologicznych,
◊ miesięczne i roczne wykazy opadowe,
◊ dzienniki i miesięczne wyniki pomiarów temperatury gruntu,
◊ dzienniki pomiarów aktynometrycznych
◊ wyniki pomiarów pluwiograficznych,
◊ dzienniki wodowskazowe i pomiarów
wód podziemnych,
◊ dokumenty z innych pomiarów i obserwacji (niwelacja, pomiary spadku zwierciadła wody, sondowania rzek i zbiorników wodnych, temperatury wód, pomiary z sieci specjalnych itp.).
Materiały te podlegały rutynowym procesom przetwarzania obejmującym:
◊ nadzorowanie terminów i ewidencję
spływu materiałów,
◊ kompletację źródłowych materiałów
obserwacyjno-pomiarowych (dzienniki, wykazy, paski),
◊ kontrolę wstępną i komputerową materiałów, analizę wyników,
◊ wprowadzanie poprawek oraz opracowywanie raportów pokontrolnych.
Uzyskane w ten sposób dane meteorologiczne i hydrologiczne posłużyły do comiesięcznych aktualizacji zbiorów Centralnej Bazy Danych Historycznych (CBDH)
oraz zbiorów archiwalnych na nośniku
papierowym. Komputerowe zbiory CBDH
uzupełniano także danymi historycznymi
poprzez wnoszenie ich z dokumentów
papierowych.
Pracownicy Ośrodka Baz Danych przygotowywali miesięczne zestawienia danych
pomiarowo-obserwacyjnych z okresu od
początku roku w ramach realizacji trójstronnej umowy pomiędzy Ministerstwem
Środowiska, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
oraz IMGW.
Opracowywano zaległe i bieżące roczniki hydrologiczne i meteorologiczne
w nowej makiecie na CD. Dostępne są
roczniki meteorologiczne z lat 2001-2009
i hydrologiczne z lat 1991-2009. Podjęto
inicjatywę przyspieszenia wydania roczników hydrologicznych na CD, aby tworzyły ciągłość z wydaniami papierowymi.
Prowadzono prace analityczne i wdrożeniowe dotyczące konserwacji i rozwoju
systemu CBDH i oprogramowania wykorzystywanego w sieci pomiarowo-obserwacyjnej. Były to:
25
1. Zmiany w module METEO
• zmodyfikowanie katalogu posterunków, tak aby mógł być utrzymywany w METEO (niezależny od SZS),
• dodanie obsługi katalogu posterunków, czyli zakładania, modyfikacji.
• zamiana katalogu na nowy w aplikacji METEO,
• w danych synoptycznych (godzinowych i dobowych) połączenie membrów typu S0 z S10;
• w danych klimatycznych połączenie
membrów K1LIMAP z K1LIMSY
oraz K2LIMAP z K2LIMSY;
• dostosowanie programów prezentujących dane w CBDH do połączonych membrów;
• dostosowanie programów importujących dane pomiarowe z plików csv
do nowego katalogu posterunków;
• dostosowanie programów konwertujących dane pomiarowe ze starych
struktur na nowe;
• wykonanie konwersji bazy danych
IMGWBAZAD -> IMG#N#F do nowych struktur danych;
• wykonanie map zawartości danych
METEO w wersji webowej;
• wykonanie dokumentacji do CBDH
(opis bazy, membrów itp.);
• przy wyświetlaniu okienka „Dziennik meteorologiczny - Szczegóły”
w polu uwag (i ew. w innych okienkach) wyświetlanie tylko informacji
o braku pomiaru lub braku zjawiska.
W polu statusu będą występowały
tylko 2 stany: brak pomiaru i brak
zjawiska (o kodach 8 i 9).
2. Zmiany w module HYDRO
• ujednolicenie typu pola numer systemowy posterunku na 7-znakowy –
taki, jaki występuje z zbiorach z danymi pomiarowymi;
• rozszerzenie klucza przy imporcie
danych do zbioru BPMRY o pole
miesiąca;
26
• zmiana sortowania zbiorów PMRYP
i BPMRYP w pomiarach hydrometrycznych z roku hydrologicznego
i daty pomiaru na samą datę pomiaru;
• dodanie minut do rekordów zbiorów
NADZWP, BNADZWP, PLEXPP,
BPLEXPP, OBSERP i dodatkowych
2 pól (stan i przepływ) na dane z parametru 15B do zbiorów CODZPP i
BCODZPP wraz z obsługą tych pól
w programach.
3. Zmiany w module dostępu (System
Dostępu do Danych Historycznych SDDH)
• przeniesienie funkcjonalności związanej z uprawnieniami użytkowników z wersji okienkowej na webową;
• umożliwienie wybierania więcej niż
jednego posterunku w jednym transferze danych;
• udostępnienie danych bieżących
użytkownikom;
• zmiana trybu generowania transferów z interaktywnego na wsadowy;
• utworzenie zbioru umożliwiającego
prezentowanie użytkownikom historii zmian związanych z danym posterunkiem (np. zmianą rodzaju)
wraz z kodem tak, aby użytkownik
wybierając okres pomiarowy widział, że były zmiany i dostał dane
ze wszystkich „wersji” posterunku
nawet, gdy zmienił się jego numer
systemowy. Wobec braku takich informacji zbiór będzie utrzymywany
przez operatora z IMGW;
• zmiana uprawnień w systemie udostępniania danych. Uprawnienia będą do oddziałów i zbiorów zgodnie z
tym, co teraz funkcjonuje w CBDH;
• umożliwienie wprowadzenia daty
ważności do kiedy dany użytkownik
będzie mógł pobierać dane. Operator
ma opcję dezaktywacji użytkownika
bez wyrzucania go z bazy danych
tak, aby zawsze był dostęp do historii transferów;
• wykonanie raportu z historii pobierania danych przez użytkowników
(kto? co? kiedy? do czego?);
• umieszczenie na stronie głównej
systemu do udostępniania danych informacji o sposobie wyliczania charakterystyk. Sprawdzenie algorytmów i ich opis.
• w zbiorach udostępnianych, w polach, które tego wymagają umieszczenie statusu określającego, czy
występował brak pomiaru lub brak
zjawiska;
• umieszczenie na stronie głównej
systemu informacji o statusach.
W ramach prac własnych:
◊ Opracowano poszerzoną struktury
bazy METAR.
◊ Dokonano zmian w istniejącym oprogramowaniu umożliwiających przesyłanie miesięcznych danym METAR
w nowej postaci.
◊ Opracowano i wykonano oprogramowanie realizujące zadania programu
kontroli jakości danych (wstępna wersja testowa) w języku DELPHI na
podstawie istniejącego programu napisanego w języku FORTRAN.
◊ Opracowano założenia programu kontroli jakości danych oparte na wnioskach z eksploatacji wersji testowej.
◊ Opracowano dokumentację do programu dla wiatromierza ultradźwiękowego (w toku).
◊ Przygotowano i wdrożono zmiany
w oprogramowaniu dot. wysyłania danych ze stacji automatycznych i zmian
w postaci depesz STORM i AVIO.
◊ Opracowano opinię dot. zadań i założeń systemu przetwarzania danych automatycznych (Bank Światowy).
◊ Opracowano opinię dot. ewentualnego
wykorzystania elementów systemu
QualiMET oraz metody przyrostów do
analizy jakości danych automatycznych (Bank Światowy)
◊ Opracowano i wykorzystano oprogramowanie umożliwiające przetwarzanie
danych hydrologicznych wspomagające wykonanie opracowań rocznych
oraz charakterystyki powodzi (maj –
wrzesień 2010).
Inne prace
W 2010 roku realizowany był projekt
ze środków Banku Światowego. Zadanie
C2.6 dotyczy m.in. Centralnej Bazy Danych Historycznych. W ramach prac
przygotowano podstawowy dokument
przetargowy Term of Reference dotyczący
tego zadania. W spotkaniach brali udział
dwaj pracownicy Ośrodka Baz Danych.
Prowadzono prace innowacyjne w temacie: "Opracowanie metodyki i instrukcji opracowywania oraz kontroli danych
ze stacji wodowskazowych dla stworzenia
rocznika na poziomie stacji, działu, oddziału i Ośrodka Głównego" obejmujące:
• stworzenie procedur zapewniających
właściwe warunki do wykonywania
pomiarów oraz procedur informujących osoby opracowujące rocznik hydrologiczny o wszelkich odstępstwach
przy pomiarach,
• określenie metod opracowywania rocznika hydrologicznego z wykorzystaniem danych z różnych źródeł,
• modernizację Systemu Hydrologii
w następujących zadaniach:
• pomiar stanów wody na Telemetrycznych Stacjach Pomiarowych (TSP),
• procedura weryfikacji wyników pomiarów na TSP,
• modyfikacja istniejącego oprogramowania „Właściwości Obiektu” w SH,
• obliczanie i analiza przepływów.
W roku 2011 będzie realizowany etap
drugi związany z wdrożeniem propozycji
w Systemie Hydrologii.
27
W 2010 roku pracownicy Ośrodka Baz
Danych brali udział w pracach związanych z wdrażaniem Systemu Zarządzania
Jakością (SZJ) w Hydrologiczno-Meteorologicznej Osłonie Kraju (HMOK). Wykonywano następujące zadania:
◊ aktualizacja procedur;
◊ opracowanie programu szkolenia ustawicznego;
◊ udział w auditach wewnętrznych SZJ
w HMOK w Ośrodku Głównym i Oddziale w Krakowie;
◊ prace związane z opracowaniem raportu z auditów wewnętrznych;
◊ prace związane z opracowaniem Księgi Jakości SZJ w HMOK;
◊ aktualizacja procedur drugiego poziomu, regulujących zasady funkcjonowania HMOK,
a ponadto pracownicy OBD uczestniczyli
w comiesięcznych spotkaniach roboczych
zespołu wdrażającego SZJ.
Współpraca międzynarodowa
Przygotowywano zestawy miesięcznych danych do rutynowej wymiany międzynarodowej. Były to:
◊ średnie miesięczne ciśnienia, temperatury, prężności pary wodnej, sumy
opadów i usłonecznienia (z 6 stacji,
sprawdzone, w formacie ClimatData)
oraz dane aerologiczne (z 3 stacji,
w formacie ClimatTemp) do World
National Weather Records Center.
◊ dane jak wyżej z 10 stacji, bez sprawdzania do RTH Offenbach i RTH Praga, na wymianę w sieci GTS.
Szkolenia pracowników PSHM
Dwie osoby wzięły udział w szkoleniu
użytkowników Systemu Hydrologii w
zakresie hydrologii historycznej w kwietniu, w Warszawie.
W czerwcu jedna osoba uczestniczyła
w warsztatach na temat ogólnych wytycznych dotyczących systemów informatycznych IMGW
Udział w seminariach, konferencjach,
zebraniach, spotkaniach
Od 19 do 21 stycznia w Katowicach
odbyło się spotkanie kierowników Działów Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej.
Program spotkania dotyczył organizacji
HMSPO, serwisu i Ośrodka Baz Danych.
W sierpniu dwie osoby brały udział
w jednodniowym spotkaniu w Krakowie
na temat roczników meteorologicznych
i hydrologicznych, a w listopadzie jedna
osoba brała udział w dwudniowym spotkaniu koordynacyjnym dotyczącym metodyki wykonania rocznika hydrologicznego 2010 (Poznań).
1.8 Działalność oceanograficzna w ramach Państwowej
Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej
Do podstawowych zadań wykonywanych w ramach działalności oceanograficznej należy systematyczna rejestracja
parametrów stanu środowiska morskiego
oraz dostarczanie bieżących oraz prognozowanych informacji o stanie środowiska
morskiego południowego Bałtyku. Głównym wykonawcą programu pomiarowobadawczego był Ośrodek Oceanografii
28
i Monitoringu Bałtyku, we współpracy
z Działem Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej Oddziału Morskiego IMGW PIB
w Gdyni w zakresie poboru prób wody do
oznaczania zasolenia oraz pomiarów temperatury w strefie brzegowej. Zasolenie
oznaczano w laboratorium lądowym,
a wyniki poddawano weryfikacji przed
wprowadzeniem do bazy danych.
Podczas rejsów badawczych na statku
r/v Baltica, w obrębie polskiej strefy południowego Bałtyku wykonywano pomiary i obserwacje meteorologiczne oraz profilowe pomiary prądów w czasie ruchu
statku przy użyciu dopplerowskiego systemu ADCP. Dane meteorologiczne były
przekazywane podczas rejsów ze statku
na ląd w formie depeszy SHIP dla potrzeb
prognoz meteorologicznych, natomiast
wyniki pomiaru prądów archiwizowane
po każdym rejsie.
Wszystkie dane pomiarowe były weryfikowane i gromadzone w oceanograficznej bazie danych w celu ich dalszego
wykorzystania w działalności IMGW.
Należą do nich w szczególności pomiary
przestrzennego rozkładu temperatury i zasolenia wody morskiej oraz prądów pod-
powierzchniowych, które są wykorzystywane przede wszystkim do weryfikacji
operacyjnych modeli hydrodynamicznych
oraz przygotowywania specjalistycznych
ekspertyz i opracowań.
Codziennie na internetowej stronie
Ośrodka (baltyk.imgw.gdynia.pl) odbierano i udostępniano prognozy hydrodynamiczne z modelu HIROMB w węzłach
siatki 1 Mm obejmujące: temperaturę i zasolenie wody, kierunek i prędkość prądów
morskich, poziom morza, koncentrację
lodu, grubość lodu i lodu płaskiego, kierunek i prędkość dryfu lodu oraz grubość,
wysokość i gęstość wałów lodowych.
Prognozy są dostępne dla całego Bałtyku
lub wybranych akwenów, np.: południowy Bałtyk i Zatoka Gdańska.
1.9 Zadania realizowane w ramach Państwowego
Monitoringu Środowiska
Monitoring skażeń promieniotwórczych
W roku 2010 był prowadzony monitoring zagrożeń radiacyjnych w 10 stacjach
IMGW: Warszawa, Gdynia, Mikołajki,
Gorzów Wlkp., Poznań, Świnoujście,
Legnica, Włodawa, Zakopane, Lesko.
Monitoring obejmował: pomiary mocy
dawki promieniowania gamma, promieniowania beta próbek dobowych i miesięcznych opadu całkowitego, aktywności
aerozoli powietrza alfa i beta promieniotwórczych sztucznych i naturalnych izotopów. Na stacjach Warszawa i Gdynia
prowadzono również pomiary spektrometryczne i radiochemiczne zbiorczych próbek opadu całkowitego. Bank Danych
Radioaktywności jest bieżąco uzupełniany wynikami pomiarów z całej sieci.
Stworzono procedury pomiarowe dotyczące opadu całkowitego i umieszczono
je w SZJ „Dedal”
Systematycznie prowadzono serwis
i naprawę aparatury.
Monitoring był prowadzony na podstawie umowy z GIOŚ nr 13/2009/F,
finansowanej ze środków NFOŚiGW na
podstawie umowy 167/2009/ Wn50/ MNPO/BD/D o dofinansowanie państwowej
jednostki budżetowej w formie przekazania środków na cele nieinwestycyjne.
Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery
W Polsce w 2010 roku prowadzono
badania tła zanieczyszczenia atmosfery
w regionie nadmorskim (Łeba), środkowowschodnim (Jarczew) i wysokogórskim (Śnieżka). Oznaczano stężenie gazów (SO2, NO2, O3), skład chemiczny
aerozoli atmosferycznych (SO42–, NO3–,
Cl–, NH4+) oraz sumaryczne stężenie
(HNO3 + NO3–) i (NH3 + NH4+). W opadach atmosferycznych oznaczano stężenia
jonów SO42–, NO3–, Cl–, NH4+, K+, Na+,
29
Ca2+, Mg2+, wartość pH i przewodność
elektrolityczną. Na stacji w Łebie dodatkowo oznaczano stężenia jonów Pb, Zn,
Cd, Cu, Ni , Cr, SO42– oraz pH w dwutygodniowych próbkach opadu mokrego pobieranego metodą „wet only”. Ponadto, na
stacji miejskiej Warszawa Bielany mierzono stężenie ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery i oznaczano skład chemiczny opadów atmosferycznych.
Oznaczenia wykonywano w laboratoriach w: Warszawie (Centrum Monitoringu Klimatu Polski – Pracownia Badań
i Monitoringu Zanieczyszczeń Atmosfery); Wysokogórskim Obserwatorium Meteorologicznym na Śnieżce; Wrocławiu
(Zakład Ekologii), a także Gdyni (Ośrodek Oceanografii i Monitoringu Bałtyku).
Jakość pracy w laboratoriach sprawdzano raz w ramach interkalibracji przygotowanej przez CCC/NILU (Norwegia)
dotyczącej programu EMEP i dwukrotnie
w interkalibracjach WMO Quality Assurance and Science Activity Centre (USA)
w zakresie obejmującym program GAW/
WMO. Laboratoria w Warszawie, na
Śnieżce i we Wrocławiu otrzymały
w 2010 roku próbki syntetycznego opadu
atmosferycznego przygotowane przez
WMO QA/SAC. Laboratorium w Warszawie otrzymało próbki syntetyczne symulujące próbki środowiskowe na oznaczenie NO2, SO2 i HNO3 w powietrzu,
a także próbki syntetycznego opadu atmosferycznego, a laboratorium w Gdyni –
syntetyczne próbki na oznaczenie metali
ciężkich w opadzie atmosferycznym.
Zdecydowana większość wyników oznaczeń nie przekraczała dopuszczalnych
odchyleń od wartości oczekiwanych.
Kontynuowano przekazywanie on-line
danych o 1-godzinych stężeniach ozonu
przyziemnego na stacji miejskiej Warszawa Bielany na serwer WIOŚ w Warszawie, a za jego pośrednictwem do systemu Ozonweb EAA.
30
Badania tła zanieczyszczenia atmosfery w IMGW prowadzono w ramach zadań
Państwowego Monitoringu Środowiska.
oraz zobowiązań podjętych przez Polskę
z tytułu podpisania następujących międzynarodowych porozumień:
◊ Konwencji w sprawie transgranicznego przenoszenia zanieczyszczeń na
duże odległości (tzw. Konwencji Genewskiej, Convention on Long-Range
Transboundary Air Pollution) oraz
protokołu do tej konwencji (w sprawie
finansowania EMEP),
◊ Konwencji Helsińskiej o ochronie
Bałtyku,
◊ Współpracy ze Światową Organizacją
Meteorologiczną (WMO).
Wyniki pomiarów na bieżąco przekazywano do baz danych następujących
systemów obserwacyjnych:
ogólnoświatowego WMO/GAW z centrami danych:
• gazów cieplarnianych – World Data
Centre for Greenhouse Gases –
WDCGG (Tokio, Japonia),
• składu chemicznego opadów atmosferycznych – World Data Centre for
Precipitation Chemistry – WDCPC
(Albany, USA),
• składu chemicznego aerozolu atmosferycznego – World Data Centre for Aerosols – WDCA (Ispra, Włochy),
• ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery – World Data Centre for Surface
Ozone – WDCSO (centrum prowadzone od 2002 roku przez Japan Meteorological Agency, Tokio, Japonia);
europejskich:
• EMEP,
• BMP (Program Monitoringu Bałtyku/
HELCOM);
krajowego:
• Państwowy Monitoring Środowiska –
PMŚ – dane przekazywane za pośrednictwem GIOŚ do wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.
W 2010 roku w pełni zrealizowano
zadania i prace w ramach współdziałania
z międzynarodowymi systemami monitoringu środowiska EMEP, GAW/WMO,
HELCOM oraz Państwowym Monitoringiem Środowiska, objęte zakończoną
w styczniu umową z GIOŚ oraz uwzględnione w nowej umowie z GIOŚ na lata
2010-2012.
Sporządzono Raport roczny 2009 zawierający i omawiający wyniki badań tła
zanieczyszczenia atmosfery na stacjach
Łeba, Jarczew, Śnieżka i stacji miejskiej
Warszawa Bielany w 2009 r. Zamieszczono tam wartości średnie roczne od
1991 r. i przedstawiono zmiany stanu zanieczyszczenia atmosfery na tle wielolecia.
Do Instytutu Ochrony Środowiska
przekazano zestaw danych niezbędnych
do wykonania Raportu syntetycznego
2009 ujmującego wyniki pomiarów ze
stacji EMEP: w Łebie, Jarczewie i na
Śnieżce, administrowanych przez IMGW,
oraz w Diablej Górze (Puszcza Borecka),
administrowanej przez IOŚ.
Do Głównego Urzędu Statystycznego
przekazano dane o zanieczyszczeniu powietrza i opadów atmosferycznych
w 2009 roku do rocznika Ochrona Środowiska 2010.
W ramach zawartej z NFOŚiGW odrębnej umowy o dofinansowanie przedsięwzięcia inwestycyjnego pn. „Modernizacja sieci pomiarowej i wyposażenia na
stacjach monitoringu tła zanieczyszczenia
atmosfery w Łebie, Jarczewie i na Śnieżce oraz dodatkowo na stacji miejskiej
Warszawa Bielany działających dla potrzeb programów EMEP, GAW/WMO
i HELCOM” dokonano zakupu sprzętu
pomiarowego i laboratoryjnego.
Monitoring ozonu atmosferycznego i promieniowania UV-B
Sondaże ozonowe
W Ośrodku Aerologii IMGW w Legionowie od 1979 roku są prowadzone systematyczne cotygodniowe pomiary profilu
pionowego ozonu sondami elektrochemicznymi do maksymalnej wysokości ok.
35 km. W 2010 roku w Legionowie wykonano 59 sondaży ozonowych, elektrochemiczną sondą ozonową ECC6A w systemie sondażowym DigiCORA_III, osiągając średnią wysokość 31,9 km. Wyniki
sondaży przekazywano na bieżąco do bazy
danych ozonowych w Norweskim Instytucie Ochrony Powietrza w Oslo (NILU).
Opracowany graficznie profil ozonu był
przekazywany do Departamentu Monitoringu, Ocen i Analiz IOŚ. Dane sondaży
ozonowych, po ich zweryfikowaniu pomiarem całkowitego ozonu spektrofotometrem Dobsona w Belsku, były przekazywane do baz danych Światowego Centrum
Ozonowego w Toronto, w Kanadzie.
Wyniki obliczeń średniego miesięcznego ciśnienia cząstkowego na głównych
powierzchniach izobarycznych w stosunku
do średnich wieloletnich z serii (06.199312.2009) pozwoliły zauważyć ujemne
anomalie ozonu podczas zimy (styczeń,
luty) w warstwie maksimum koncentracji
ozonu. Obserwowane różnice destrukcji
ozonu z roku na rok są wynikiem zmieniających się warunków meteorologicznych
w stratosferze na półkuli północnej. Nad
Polską, pod koniec zimy lub na początku
wiosny są obserwowane znaczne ubytki
ozonu w stratosferze podczas epizodów
przemieszczania się nad Europę chłodnego
wiru polarnego, w którym dokonał się
proces fotochemicznego niszczenia ozonu.
W zimie 2009/2010 dogodne warunki do
niszczenia ozonu występowały w styczniu
i lutym. 17 lutego podczas epizodu adwekcji wiru polarnego nad Polskę obserwowano spadek ozonu w warstwie maksimum
31
koncentracji i powyżej. Wzrost temperatury w wyniku nagłego ogrzania stratosferycznego oraz wcześniejszy niż zwykle
rozpad wiru polarnego zapobiegły większym ubytkom ozonu na wiosnę.
Całkowity ozon z danych satelitarnych
W Zakładzie Badań Satelitarnych
w Krakowie opracowywano satelitarne
mapy całkowitego ozonu, które w okresie
letnim były wykorzystywane do prognozy
indeksu UV.
Pomiar promieniowania UV
W Łebie, Legionowie i Zakopanem
kontynuowano pomiary promieniowania
UV szerokopasmowym przyrządem UVBiometr SL501, wyskalowanym w jednostkach czułości erytemalnej, MED. Wyniki pomiarów przedstawiono w tabeli.
Maksymalne miesięczne dawki promieniowania UV-B w roku 2010 zostały
zmierzone w Łebie i Legionowie w
czerwcu, a w Zakopanem w lipcu. Podobnie jak w 2009 roku maksymalne dawki
miesięczne układają się rosnąco ze wzrostem szerokości geograficznej położenia
stacji (największa dawka miesięczna zo-
stała zmierzona w Łebie). Maksymalne
dawki dzienne w roku 2010 wystąpiły na
wszystkich stacjach w czerwcu i układały
się malejąco ze wzrostem szerokości geograficzną położenia stacji (największa w
Zakopanem).
Analizując przebieg roczny indeksu
UV z 2010 roku na tle średniego oraz
maksymalnego indeksu UV z okresu
1994-2009, dla każdej stacji można zaobserwować wzrost wartości indeksu UV
znacznie przekraczających średnią wieloletnią w okresie wiosennym (marzec-maj)
dla Łeby i Legionowa. Na obu stacjach w
kilku dniach wystąpiły wartości indeksu
UV największe w seriach pomiarowych.
Jest to szczególnie istotne ze względu na
brak przystosowania skóry ludzkiej do
takiego natężenia promieniowania UV po
okresie zimy. Zwiększonego promieniowania UV na wiosnę nie obserwuje się
dla stacji w Zakopanem.
Opracowany w 2000 r. operacyjny, automatyczny system prognozy indeksu UV
działał w 2010 r. bezawaryjnie od kwietnia do września. Jednodniowe prognozy
oraz podstawowe wiadomości o sposobie
wykorzystania indeksu UV do ochrony
Dzienne średnie, maksymalne i minimalne dawki UV-B oraz miesięczne dawki promieniowania UV-B (MED) w 2010 r.
(*przy braku danych w poszczególnych dniach, uzupełniono je przez średnią obliczoną z pozostałych dni)
Łeba
Miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
32
Śr.
dob.
0,6
1,4
3,4
8
9,8
13,7
12,1
8,3
5,2
2,7
0,5
0,3
Max.
dob.
1,4
2,7
7,1
13,5
17,6
18,3
18,3
12,1
8,7
4,6
1
0,5
Min.
dob.
0,1
0,6
0,5
2,7
1,9
4,6
2,1
2,1
0,9
0,4
0,1
0,1
Dawka
mies.
18,6
38,4
105,7
239,1
302,5
409,9*
375,8
257
156,1
82,4*
13,9*
8,7
Śr.
dob.
0,9
2
4,3
8,2
8,9
13,5
11
7,8
4,4
2,7
0,5
0,3
Legionowo
Max.
Min.
dob.
dob.
1,8
0,2
4,1
0,7
8,4
1,4
15,9
2,5
17,1
2,6
18,5
3,1
17
1,3
11,6
1,8
7,2
1,1
4,6
0,9
1,6
0,1
0,6
0
Dawka
mies.
27,1
55
134,5
245,4
276,6
405,4
339,7*
242,7
132,3
83,3
15,9
9,4
Śr.
dob.
0,9
2,1
4,4
6,9
6,4
10,8
11,7
10,2
4,8
3,3
1,3
0,6
Zakopane
Max.
Min.
dob.
dob.
1,6
0,1
4
0,5
7,6
1
13,7
0,7
16,5
1,9
21,2
2,2
20,2
2
17
1,3
8,9
0,7
6,1
0,3
2,4
0,3
0,9
0,1
Dawka
mies.
28,2
59,9
135,5
208,2
197,5
323,7
363,3
315,9
144,6
103,7
38,6
17,3
przed nadmiernym napromieniowaniem
są publikowane na stronie pogodynka.pl.
Wdrożony w 2006 roku system monitoringu promieniowania UV obejmujący 6
stacji pomiarowych (Łeba, Mikołajki,
Legionowo, Katowice, Zakopane, Kasprowy Wierch) w 2010 roku przekazywał na bieżąco dane o zmierzonym indeksie UV na stronę pogodynka.pl.
1.10 Wdrażanie Systemu Zarządzania Jakością w hydrologiczno-meteorologicznej osłonie kraju
W trzecim roku funkcjonowania programu zespoły i grupy wykonawcze skupiały się na niezbędnych pracach, których
celem było uzyskanie przez obszar hydrologiczno-meteorologicznej osłony kraju
(HMOK) certyfikatu na zgodność z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:
2009. Certyfikat jest potwierdzeniem nie
tylko wdrożenia systemu zarządzania
jakością (SZJ), ale również efektywności
prowadzonych prac wdrożeniowych na
wszystkich etapach realizacyjnych.
Proces certyfikacyjny podlega ściśle
określonym zasadom. W trakcie auditu
certyfikacyjnego są oceniane wszystkie
aspekty funkcjonowania systemu, m.in.
jakość produktów (w tym dokumentacji
SZJ), programy szkoleniowe, raporty etc.,
jak również uruchomione mechanizmy
nadzorujące (audity wewnętrzne, przeglądy zarządzania) i koordynujące działanie
wdrożonego systemu. Dopiero pozytywna ocena spełnienia wymienionych aspektów funkcjonowania systemu pozwala
na uzyskanie certyfikatu.
Trzeci rok wdrażania SZJ był związany z uruchomieniem wymienionych mechanizmów potwierdzających, że opracowany system w HMOK działa i jest
zarządzany zgodnie z wymaganiami
normy oraz podlega mechanizmom doskonalącym. Zakłada się, że rok jest
okresem wystarczającym do oceny podejmowanych działań wdrożeniowych i
utrzymania opracowanego systemu.
Na początku roku do obszaru PSHM
zostały włączone dwie nowe jednostki
organizacyjne Instytutu. Dla tych obszarów należało powtórzyć wcześniejsze
etapy trzyletniego programu wdrażania
SZJ w HMOK. Prace w tych obszarach
przebiegały równolegle do prac certyfikacyjnych. W ramach tych prac opracowano i wdrożono 60 dokumentów operacyjnych SZJ. Całość prac została zakończona na przełomie trzeciego i czwartego
kwartału 2010 roku.
Przyjętymi stałymi parametrami wykonywanych zadań były zależne od siebie
czas realizacji i jakość produktu. Plan nie
dopuszczał zmiany zadań realizacyjnych
ani kolejności oraz znaczących przekroczeń czasu ich realizacji. Roczny plan
pracy grup wykonawczych opracowano
więc po wcześniejszej analizie wykonalności zadań z uwzględnieniem zdarzeń,
które mogłyby wpłynąć na końcowy efekt
jego realizacji. Proces realizacji planu był
monitorowany przez samodzielną sekcję
ds. SZJ w PSHM, która była zobowiązana do natychmiastowego reagowania w
sytuacjach nieprzewidzianych mających
wpływ na realizację planu.
Główne zadania planu wdrażania SZJ
w 2010 roku to:
I kw. – Potwierdzenie zapoznania się
z dokumentacją SZJ, weryfikacja dokumentacji, modernizacja elektronicznego sytemu zarządzania dokumentacją SZJ w HMOK;
33
II-III kw. – Audit wewnętrzny obszaru
HMOK;
IV kw. – Certyfikacja obszaru HMOK
/PSHM.
Zakończenie auditu wewnętrznego
pozwoliło przystąpić do kolejnego etapu
prac wdrożeniowych polegającego na
wykonaniu przeglądu systemu zarządzania jakością w HMOK. Na podstawie
otrzymanych cząstkowych raportów opracowano całościowy raport z auditu wewnętrznego obszaru HMOK oraz propozycję planu poprawy jakości obszaru
HMOK na 2010 rok. Wymienione dokumenty oraz program ustawicznego kształcenia i opracowane wytyczne do planów
działania na 2011 rok, w tym kryteriów
naboru kadry do PSHM, były przedmiotem prezentacji, a następnie analizy i
ustaleń na spotkaniu przeglądu systemu
zarządzania jakością obszaru HMOK.
Cała dokumentacja z przeglądu sytemu zarządzania jakością wraz z końcowym raportem była podglądana i oceniana w trakcie auditu certyfikacyjnego
przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji (PCBC). Zespół odpowiedzialny za
proces certyfikacji PSHM uznał, że spośród firm certyfikujących w Polsce Polskie Centrum Badań i Certyfikacji ma
największe doświadczenie i gwarantuje
najlepszą jakość usługi certyfikacyjnej
oraz nadzoru wdrożonego systemu zarządzania jakością w hydrologiczno-meteorologicznej kraju. PCBC należy do Międzynarodowej Sieci Jednostek Certyfikujących IQNet (zrzeszającej ponad 30
organizacji z całego świata), dzięki cze-
34
mu oprócz certyfikatu PCBC może wydawać również międzynarodowy certyfikat wymienionej organizacji.
W październiku został wykonany
dwudniowy audit zerowy PCBC. Podlegała mu dokumentacja SZJ, dokumentacja wspierająca, dokumentacja administracyjna oraz programy uruchamiane
w ramach wdrażania SZJ w HMOK.
W trakcie tego przeglądu audytorzy
PCBC zapoznali się z funkcjonowaniem
poszczególnych jednostek organizacyjnych HMOK. Pozytywny wynik auditu
zerowego potwierdzający przygotowanie
obszaru HMOK do auditu certyfikacyjnego spowodował, że audit certyfikacyjny planowany na początek listopada mógł
się odbyć w terminie.
Wynik tego auditu był również pozytywny i 22 listopada komitet techniczny
Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji
podjął decyzję o przyznaniu Instytutowi
certyfikatu PCBC oraz międzynarodowego certyfikatu IQNet na zgodność z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:
2009 w zakresie hydrologiczno-meteorologicznej osłony kraju.
16 grudnia 2010 certyfikaty zostały
uroczyście przekazane kierownictwu
Instytutu.
Kolejne lata będą związane z utrzymaniem wdrożonego systemu oraz realizowania programów wynikających ze
spełnienia wymagań utrzymania systemu
lub inne inicjowane programy funkcjonujące w PSHM z przeznaczeniem do realizowane w ramach działającego systemu
zarządzania, jakością w HMOK.
Techniczna Kontrola Zapór
2.1 Oceny stanu technicznego budowli piętrzących
W 2010 r. oceny stanu technicznego
i bezpieczeństwa budowli piętrzących
wodę były wykonane głównie w ramach
umowy trójstronnej zawartej pomiędzy:
zamawiającym tj. Ministrem Środowiska
reprezentowanym przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, wykonawcą tj. Instytutem Meteorologii
i Gospodarki Wodnej i finansującym tj.
Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przedmiotem umowy było: „Wykonanie ocen stanu
technicznego i bezpieczeństwa obiektów
hydrotechnicznych będących własnością
Skarbu Państwa i administrowanych przez
Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej
– jednostki podległe Prezesowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej”.
Umową objęto obiekty piętrzące tworzące zbiorniki wodne różnych klas oraz
budowle okresowo piętrzące wodę (wały
przeciwpowodziowe) będące w administracji Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej w: Gdańsku, Gliwicach,
Krakowie, Poznaniu, Warszawie i we
Wrocławiu. Rodzaje i zakresy prac kontrolnych dla poszczególnych obiektów
uzgodniono z zainteresowanymi RZGW.
W roku 2010 bieżącej kontroli, badaniom, pomiarom i ocenie poddano łącznie
106 obiektów piętrzących wodę obejmujących budowle różnych klas.
Klasa I
Biała Góra, Bukówka, Gdańska Głowa, Gawrony (śluza + jaz), Jeziorsko
(zapora czołowa, zapora boczna Pęczniew, zapora boczna Teleszyna, obwałowanie w Siedlątkowie), Dobromierz,
Kozielno, Mietków, Nysa, Otmuchów,
Słup, Turawa, Pątnów (śluza + przepompownia), Poraj, Porąbka, Zbiornik Wisła,
Czarne, Sulejów (zapora czołowa, zapory
boczne Podklasztorze, Sulejów lewy,
Sulejów prawy, przepompownie), Tresna,
Świnna Poręba (w budowie), wały przeciwpowodziowe. miasta Częstochowa
Klasa II
Besko, Brody Iłżeckie (zapora czołowa, zapora boczna Styków z przepompownią), Borek Szlachecki, Chańcza,
Czaniec, Dąbie, Dobczyce, Jeziorsko
(pompownia Glinno, pompownia Proboszczowie), Kalisz - Jaz Franciszkański,
Kalisz - Jaz Rypinkowski, Kalisz - Jaz
Bernardyński, śluza Okole, śluza Czyżykówko, Kamienna Grodza, Klimkówka,
Kościuszko, Łączany, Mylof (zapora,
jazy, elektrownia), Morzysław (śluza,
przepompownia), Śluza Brdy Ujście, stopień wodny Bydgoszcz (śluza, jaz farny,
jaz ulgowy), Czersko Polskie (śluza, jaz,
elektrownia), Pakość (zapora, hydrowęzeł), Przegalina Południowa, Przegalina
Północna, Przewóz, Szonowo (śluza, jaz,
zapora, MEW), Śluza Dzierżono, Śluza
Kłonica, Wrota Żuławskie, Przeczyce
(zapora czołowa i zapora boczna Boguchwałowice), Łąka (+ przepompownia
melioracyjna Brzeźce, hydrowęzeł Koźle
(stary jaz na Nowej Odrze, nowy jaz na
35
Starej Odrze, śluza zabytkowa), Zbiornik
Dzierżno Duże, Zbiornik Dzierżno Małe,
Polder Buków, Włocławek (zapora czołowa, jaz, śluza), Wióry, Topola, Międzygórze, Stronie Śląskie, stopień wodny
Brzeg Dolny, Sosnówka, jaz sektorowy
Krępa, jaz sektorowy Kąty, jaz sektorowy
Krapkowice, jaz Różanka, jaz Opatowice,
jaz Janowice, jaz Ratowice.
Klasa III
Dębe (zapora czołowa, jaz, zapory
boczne Prut-Pułtusk, Łacha-Prut, pompownie Borsuki I, Borsuki II), DWORY,
Jeziorsko (zapora cofkowa Glinno, zapora
cofkowa Proboszczowie), Michałowo
(śluza, jaz, zapora, MEW w budowie),
Rakowiec (śluza, jaz), Rzeszów, Śluza
Nowa Wieś, śluza Koszewo, śluza Sławięcice, Śluza Rudziniec, Śluza Łabędy,
Smolice, zbiornik Kuźnica Warężyńska,
Poraj (zapory boczne 1, 2, 3, przepompownie), śluza Żerań, Kanał Żerański, jaz
Nieporęt, jaz sektorowy Januszkowice,
jaz klapowy Rogów, jaz sektorowy Groszowice
Oceny stanu technicznego i bezpieczeństwa wykonywano zgodnie z „Wytycznymi kontroli bezpieczeństwa budowli piętrzących wodę” opracowanymi przez
Ośrodek TKZ w 2008 r., określającymi
m.in. niezbędną zawartość operatów
z geodezyjnych pomiarów kontrolnych
oraz zawartość samych ocen. Zgodnie z
wytycznymi oceny zawierają określone,
szczegółowe informacje dotyczące kontrolowanego obiektu, wykaz materiałów
będących podstawą oceny, wyniki pomiarów i obserwacji własnych i obcych wraz
z odpowiednimi zestawieniami tabelarycznymi i wykresami, analizę inżynierską stanu technicznego poszczególnych
budowli wchodzących w skład obiektu
oraz sformułowaną na podstawie analizy
ocenę stanu technicznego oraz bezpieczeństwa poszczególnych budowli i całe36
go obiektu. Oceny zawierają również
ocenę przydatności do użytkowania
(w przypadku kontroli 5-letniej zgodnie
z art. 62, ust. 1, pkt. 2. Prawa budowlanego), zalecenia w zakresie bieżącej eksploatacji budowli oraz ewentualne zalecenia
remontowe i ograniczające pracę budowli.
Poprawność ocen wykonanych w ramach
umowy została zweryfikowali zatrudnieni
w OTKZ rzeczoznawcy budowlani w zakresie budowli hydrotechnicznych. Zgodnie z wytycznymi oceniano następujące
elementy budowli:
• podłoże,
• korpus,
• urządzenia przeciwfiltracyjne i drenażowe,
• urządzenia do przepuszczania wody,
• aparaturę kontrolno-pomiarową
Opierając się na ww. ocenach cząstkowych poszczególnych elementów budowli opracowano wnioski o stanie bezpieczeństwa budowli i obiektów oraz zalecenia eksploatacyjne. Zagrożone elementy
budowli
hydrotechnicznych
w większości ocen były dokumentowane
fotograficznie.
Prace zrealizowane w ramach umowy
obejmowały:
◊ pomiary przemieszczeń liniowo-kątowych budowli piętrzących;
◊ weryfikację pomiarów przemieszczeń
wykonanych przez geodezyjne jednostki specjalistyczne (pomiary przemieszczeń bezwzględnych) i służby eksploatacyjne obiektów (pomiary przemieszczeń względnych);
◊ pomiary rozpoznawcze (sondażowe)
zjawisk filtracji, stanów zagęszczeń
nasypów gruntowych, jakości betonów
oraz parametrów fizykomechanicznych materiałów budujących korpusy
zapór i ich podłoże;
◊ uczestniczenie w komisyjnych przeglądach stanu technicznego budowli
piętrzących;
◊ weryfikację wyników badań specjalistycznych, głównie gruntowych i filtracyjnych, prowadzonych na poszczególnych obiektach;
◊ opracowanie ocen stanu technicznego
i bezpieczeństwa budowli piętrzących;
◊ testowanie i weryfikację aparatury
kontrolno-pomiarowej;
◊ prowadzenie bazy danych o budowlach hydrotechnicznych i pomiarach
kontrolnych.
Jako odrębne zadania wykonano badania specjalne związane z bieżącą oceną
stanu technicznego i bezpieczeństwa kontrolowanych obiektów, głównie geotechniczne, badania zjawisk filtracyjnych, badania betonów i inne o charakterze ocen
długoterminowych (batymetria, badania
chemiczne osadów dennych zbiorników,
badania agresywności wody na konstrukcję betonową, badania podwodne).
Badania geotechniczne
Badania te były realizowane jako działania uzupełniające, niezbędne do ocen
stanu technicznego budowli stale i okresowo piętrzących wodę. Znalazły się
wśród nich m.in. następujące zadania:
◊ rekonstrukcja sieci piezometrycznej
dla zapory bocznej B1 zbiornika wodnego Poraj;
◊ rekonstrukcja sieci piezometrycznej
dla zbiornika wodnego Jeziorsko (zapora boczna Teleszyna, zapora boczna
Teleszyna, zapora w Siedlątkowie, zapora cofkowa Glinno);
◊ uzupełnienie geodezyjnej sieci kontrolno-pomiarowej o wgłębne repery odniesienia dla zapory bocznej B1 zbiornika wodnego Poraj;
◊ rekonstrukcja sieci kontrolno-pomiarowej stopnia wodnego Bydgoszcz;
◊ rekonstrukcja sieci piezometrycznej
i uzupełniające badania geotechniczne
dla śluzy Czyżkówko;
◊ badania geotechniczne dla zapory bocznej i wałów cofkowych zbiornika
wodnego Sulejów (sondowanie i otwory badawcze do);
◊ sondowanie pod płytami ubezpieczenia prawej strony koryta poniżej niecki
wypadowej zapory Chańcza;
◊ badania geotechniczne zapór bocznych
zbiornika Dębe;
◊ badania geotechniczne zapór cofkowych Glinno i Proboszczowie (zbiornik Jeziorko).
Badania betonów
W roku 2010 wykonano całą serię nieniszczących badań jakości betonów młotkiem Schmidta dla budowli wałów
przeciwpowodziowych miasta Częstochowa.
Badania geofizyczne
W 2009 r. zastosowano po raz pierwszy na większą skalę badania geofizyczne
dla oceny jednorodności i określenia strefy rozluźnień materiału budującego korpus zapory Przeczyce. Zastosowanie metod tomografii elektrooporowej, badań
georadarowych i badań sejsmicznych
umożliwiło uszczegółowienie oceny stanu
technicznego i bezpieczeństwa tego obiektu. Prace w roku 2010 były uzupełnieniem badań wykonanych w roku 2009.
Zwiększono dokładność rozpoznania
korpusu zapory, a także budowy geologicznej pod korpusem zapory. Pomiary
elektrooporowe wykonano wzdłuż osi
zapory po trzech liniach pomiarowych.
Pierwsza przebiegała w połowie szerokości korpusu, po stronie wody górnej, druga po koronie, a trzecia w połowie szerokości korpusu, po stronie wody dolnej.
Prześwietlania sejsmiczne wykonano
na trasie: zewnętrzne sztolnie upustu dennego – powierzchnia zapory, w 4 płaszczyznach.
37
Badania batymetryczne
sekcji. Zaznaczono również obszary deformacji strefy brzegowej wykraczające
poza granice zbiornika oraz tereny potencjalnie nimi zagrożone. Dla zobrazowania
stanu brzegów każdej sekcji wykonano
także dokumentację fotograficzną. Opracowano również prognozę dalszego rozwoju abrazji na brzegach zbiornika.
W 2010 roku wykonano pomiary batymetryczne dla zbiorników Przeczyce,
Wisła-Czarne, Czaniec i Porąbka oraz dla
Kanału Żerańskiego i opracowano krzywe
pojemności i powierzchni zalewu oraz
mapy batymetryczne dla zbiorników. Ponadto dla zbiornika Dębe wykonano przekroje kontrolne dolnego stanowiska, a we
Włocławku dolnego stanowiska jazu.
Do pomiarów batymetrycznych stosowano zestaw aparatury pomiarowej na
łodzi złożony z precyzyjnego odbiornika
GPS współpracującego z echosondą cyfrową. Aparatura zapewnia teoretyczną
dokładność pomiarów w określeniu
współrzędnych poziomych każdej pikiety
pomiarowej ±1 cm. Dokładność pomiarów głębokości wynosi ±0,5% zakresu
pomiarowego +1 cm. Wyniki pomiarów
w postaci numerycznej to pliki zawierające współrzędne punktu i głębokość zapisywane w pamięci echosondy.
W ramach prac kontrolnych wykonano
badania podwodne stanu technicznego
budowli bądź elementów śluzy Morzysław i śluzy Koszewo. Badania były realizowane przez profesjonalne zespoły nurków zgodnie z opracowanymi w OTKZ
„Zasadami wykonywania badań podwodnych dla oceny stanu technicznego budowli piętrzących” i weryfikowane przez
OTKZ w oparciu o posiadany certyfikat
EMAS na wykonywanie prac podwodnych dla potrzeb ocen stanu bezpieczeństwa podwodnych elementów konstrukcyjnych urządzeń wodnych.
Badania abrazji
Badania chemiczne
Latem 2010 r. przeprowadzono badania i obserwacje terenowe mające na celu
ocenę abrazji brzegów zbiorników wodnych Tresna i Chańcza. W ramach tych
prac wykonano również lotniczy skaning
laserowy (LIDAR) dla obydwu zbiorników i przyległego pasa terenu. Z nalotu
uzyskano m.in. numeryczny model terenu
(NMT) i ortofotomapę. zarejestrowany
stan aktualny na dzień 24.10.2010 będzie
materiałem wyjściowym do wypracowania metodyki dalszych badań i oceny
stanu brzegów zbiorników wodnych
z wykorzystaniem nowoczesnych technik
pomiarowych. W ramach klasycznego podejścia do oceny abrazji brzegów zbiornika na mapie dokumentacyjnej wykonanej
w skali 1:10 000 przedstawiono syntetycznie stan brzegu dla poszczególnych
W 2010 r. wykonano ocenę agresywności chemicznej wód cieków, na których
są usytuowane budowle hydrotechniczne,
na beton. W ramach badań pobrano dwie
serie próbek (marzec i czerwiec) na
obiektach: Czyżkówko (2 punkty), Morzysław (2 punkty), Koszewo (2 punkty),
Kanał Żerański i Jaz Nieporęt (3 punkty),
zbiornik Wisła Czarne (1 punkt), zbiornik
Przeczyce (1 punkt), zbiornik Czaniec
(1 punkt), zbiornik Porąbka (1 punkt),
zbiornik Tresna (1 punkt). Dla pobranych
próbek wykonano pełne analizy zgodnie z
przyjętą metodyką.
38
Badania podwodne
Oprócz pomiarów, badań i ocen wykonanych dla budowli administrowanych
przez Regionalne Zarządy Gospodarki
Wodnej w 2010 roku wykonano szereg
ocen i badań dla obiektów hydrotechnicznych innych właścicieli (Solina, Myczkowce, Żarnowiec, Dychów, Rożnów,
Koronowo, Elektrociepłownia Halemba,
Goczałkowice, Kozłowa Góra.
2.2 Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących
W 2010 roku Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących wodę
w Polsce został wykonany w kwietniu i
obejmował wszystkie oceny wykonane w
2009 roku.
Raport składa się z części szczegółowej, zawierającej karty ocen stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli,
oraz ogólnej, w której zamieszczono podsumowanie i omówienie informacji zawartych w kartach.
W kartach wyszczególniono te elementy budowli, które uzyskały ocenę
negatywną oraz podano zalecenia dotyczące podjęcia działań zaradczych, a także informację o remontach. W części
ogólnej zawarto zbiorczą ocenę stanu
technicznego i stanu bezpieczeństwa kontrolowanych obiektów, przyczyny wystę-
pujących uszkodzeń i zagrożeń budowli
wodnych oraz wnioski dotyczące poprawy bezpieczeństwa ich eksploatacji.
Raport zawiera następujące informacje:
◊ wykaz obiektów i budowli ocenianych
przez OTKZ z podziałem na RZGW,
◊ zasady klasyfikacji budowli według
ich stanu technicznego i bezpieczeństwa,
◊ wykaz budowli piętrzących wraz z
klasyfikacją ich stanu technicznego i
bezpieczeństwa,
◊ analizę stanu technicznego i bezpieczeństwa obiektów i budowli,
◊ zestawienie zmian klasy budowli,
◊ podstawowe przyczyny złego stanu
obiektów i budowli,
◊ generalne wnioski.
2.3 Inne prace
W 2010 roku przy współpracy z Instytutem Melioracji i Użytków Zielonych w
Falentach wykonano badania dla oceny
stanu technicznego wałów przeciwpowodziowych administrowanych przez Małopolski, Dolnośląski, Wielkopolski i Ma-
zowiecki Zarząd Melioracji i Urządzeń
Wodnych oraz Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi.
Wykonano badania geotechniczne, pomiary geodezyjne itp. dla około 330 km
obwałowań przeciwpowodziowych.
2.4 Szkolenia i seminaria
W celu podniesienia poziomu wykonywanych ocen stanu technicznego i bezpieczeństwa obiektów w Ośrodku Technicznej Kontroli Zapór w marcu i kwietniu 2010 r. zorganizowano seminaria nt.:
◊ Budowle piętrzące w Republice Słowacji:
•
Kompleks hydroenergetyczny Gabčikovo
• Hydroenergetyka
w Republice
Słowacji
• Zabytkowe zbiorniki i zapory.
◊ Projekty realizowane w OTKZ z funduszy europejskich:
39
• Wpływ zmian klimatu na środowi-
sko, gospodarkę i społeczeństwo
(zmiany, skutki i sposoby ich ograniczania, wnioski dla nauki, praktyki inżynierskiej i planowania gospodarczego) - Zadanie 8 - Zapobieganie zamulaniu zbiorników
wodnych;
• Zagrożenia powodziowe powstałe
w wyniku katastrof budowli piętrzących Projekt PL0456 finanso-
wany ze środków Norweskiego
Mechanizmu Finansowego.
◊ Stan bezpieczeństwa zapór w Polsce:
• Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących w Polsce za rok
2009,
• Bezpieczeństwo budowli piętrzących – aktualne przykłady,
• Kategoryzacja budowli piętrzących
w Polsce i na świecie.
2.5 Współpraca zagraniczna
W dniach 7-10 czerwca pracownicy
IMGW uczestniczyli w konferencji
„XXXII Prehradne Dny 2010”w Bańskiej
Bystrzycy w Republice Słowacji. Była to
już 32 konferencja naszych południowych
sąsiadów, organizowana co dwa lata, na
przemian w Czechach i Słowacji, której
głównym celem jest prezentacja i wymiana doświadczeń w zakresie projektowania, budowy i eksploatacji zapór i innych
budowli wodnych oraz szeroko pojętej
gospodarki wodnej. Ze Strona polska
przedstawiła referat „Abrasion processes
in reservoirs – the Dobczyce case study”,
autorstwa mgr Anny Kosik, który zamieszczono w materiałach konferencyjnych. Przedstawiono również postery
informujące o działalności Ośrodka Technicznej Kontroli Zapór i prezentujące
poruszony w polskim referacie problem
abrazji brzegów zbiornika.
W dniach 11-15 października pracownicy IMGW wzięli udział w obradach
Międzynarodowej Konferencji Bezpieczeństwa Budowli Piętrzących w Bratyslawie, konferencji organizowanej cyklicznie (co 5 lat) przez służby technicznej kontroli zapór Słowacji. Instytut był
jednym z głównych partnerów konferencji, a delegowani to członkowie Komitetu
Programowego konferencji. Strona polska
40
przygotowała i przedstawiła dwa referaty,
które zamieszczono w starannie wydanych materiałach konferencji:
◊ Dams safety In Poland – regulatory
framework, structure of governing
body and development perspectives
(E.Sieinski, A.Wita);
◊ Floods – landslides activity and abrasion processes in dam reservoirs –
hazard for population (A.Kosik,
J.Winter).
W konferencji wzięło udział około 200
uczestników, głównie ze Słowacji i Czech
oraz Austrii, Niemiec, Węgier, Słowenii i
Polski. W materiałach konferencyjnych
opublikowano 53 referaty. Odbyły się
następujące sesje tematyczne:
1) Techniczna kontrola zapór – historia,
współczesność, perspektywy.
2) Problemy bezpieczeństwa budowli
wodnych (starzenie się budowli wodnych, ich technologii oraz urządzeń
pomiarowych, rekonstrukcja budowli
wodnych, nowoczesne metody i procedury badania stanu technicznego
budowli wodnych, bezpieczeństwo
składowisk)
3) Bezpieczeństwo budowli wodnych
podczas powodzi (budowle wodne
a zmiany klimatu, nadzorowanie bezpieczeństwa budowli wodnych pod-
czas powodzi, ochrona ludności na zagrożonych terenach, automatyczne
zbieranie danych, systemy ostrzegania
i powiadamiania, modele matematyczne i fizyczne, optymalizacja przepuszczania wód).
Podczas konferencji podpisano porozumienie o współpracy w zakresie bezpieczeństwa zapór oraz innych budowli piętrzących pomiędzy służbami technicznej
kontroli zapór Słowacji, Czech i Polski.
Od 10 do 20 maja 2010 r. przedstawiciele IMGW wzięli udział w 78. Rocznym
Posiedzeniu Komitetu Wykonawczego
Międzynarodowej Komisji Wielkich Zapór oraz w Międzynarodowym Sympozjum „Zapory a zrównoważony rozwój
zasobów wodnych”., które odbyły się w
Hanoi w Wietnamie. Zgłoszono 289 refe-
ratów. Tematyka niekoniecznie dotyczyła
zbiorników wielozadaniowych, ale obejmowała również problemy legislacyjne,
projektowania, zastosowań metod numerycznych w projektowaniu, środowiska
itp. Ze względu na dużą liczbę zgłoszonych referatów obrady odbywały się
w równoległych panelach:
Panel W - Zasoby wodne
Panel E - Środowisko i zmiana klimatu
Panel C1 – Wielkie zapory, budowa i matematyczne modelowanie
Panel C2 – Zapory i materiały budowlane
Panel C3 – Zapory geotechnika
Panel C4 – Zapory i hydroenergetyka
Panel C5 – Bezpieczeństwo zapór
Panel R – Zbiorniki, wykorzystanie wody
i nawodnienia
41
Monitoring jakości wód
3.1 Monitoring wód na obszarach dorzeczy
W 2010 roku monitoring jakości wód
powierzchniowych obejmujący badania
jakości wód w rzekach był realizowany
przez Ośrodek Monitoringu Jakości Wód
IMGW-PIB na podstawie umowy
i w ścisłej współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska.
W 2010 r. w ramach monitoringu jakości wód powierzchniowych na obszarach dorzeczy realizowano prace z uwzględniając wdrażane przez GIOŚ rozwiązania dla dostosowania charakteru i zakresu oraz organizacji monitoringu do
wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej.
Rozwijana była współpraca międzynarodowa oraz upowszechnianie wyników
monitoringu jakości wód dla potrzeb krajowych i międzynarodowych.
W ramach prac związanych z realizacją monitoringu jakości wód rzek wykonano zadania obejmujące m.in.:
◊ weryfikację i aktualizacją liczby punktów pomiaru jakości wód (ppjw) monitoringu diagnostycznego, operacyjnego i celowego ustalonych przez
WIOŚ w 2009 r.,
◊ weryfikację i wprowadzenie do bazy
wyników pomiarów wskaźników jakości wód rzek, wykonanych przez specjalistów z WIOŚ w 2009 roku,
◊ opracowywanie ocen jakości wód wg
aktualnych przepisów prawnych w zakresie monitoringu i sposobu ocen stanu jakości wód powierzchniowych,
◊ opracowanie ocen stanu jakości wód
dla potrzeb statystyki krajowej EEA,
42
◊ opracowanie bilansu ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych w 2009
roku rzekami z Polski do Bałtyku.
Monitoring rzek - Ocena stanu wód
w dorzeczach na podstawie badań
monitoringowych jednolitych części wód
powierzchniowych
W 2010 roku oceny stanu jakości jednolitych części wód rzek były wykonywane na podstawie pomiarów wskaźników jakości wód wykonanych przez
WIOŚ w 2009 roku.
W 2009 roku badania monitoringowe
jakości wód w rzekach wykonane zostały
w 1616 punktach pomiarowo-kontrolnych
(ppk), w tym 170 ppk monitoringu diagnostycznego i 1582 ppk monitoringu operacyjnego. Wykonano opracowania i zestawienia statystyczne ujmujące ppk
z uwzględnieniem rodzaju monitoringu
w odniesieniu do województw.
Punkty pomiarowo-kontrol n e zostały wyznaczone w zależności od
potrzeb do prowadzenia monitoringu:
− diagnostycznego,
− operacyjnego,
− wód powierzchniowych wrażliwych
na zanieczyszczenie związkami azotu
ze źródeł rolniczych,
− wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności
w wodę pitną,
− wód przeznaczonych do bytowania
ryb w warunkach naturalnych,
zgodnie z potrzebami wynikającymi
z wdrażania RDW.
Wybór punktów oraz badania jakości
wód w tych punktach zostały wykonane
przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony
Środowiska zgodnie z rozporządzeniem
ministra środowiska z 13 maja 2009
w sprawie form i sposobu prowadzenia
monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych. Badania
jakości wód są wykonywane według ustalonej w tym rozporządzeniu metodyki
analitycznej, zgodnie z polską normą.
Wyniki badań jakości i pomiarów ilości wód są gromadzone w bazie danych
IMGW PIB.
W 2010 roku na podstawie wyników
z roku 2009, wykonano oceny stanu i jakości wód zgodnie z rozporządzeniami
ministra środowiska:
- z 20 sierpnia 2008 w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części
wód powierzchniowych (Dz.U. 162,
poz. 1008);
- z 4 października 2002 w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać
wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz.U. 176, poz. 1455);
- z 27 listopada 2002 w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
powierzchniowe wykorzystywane do
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz.U. 204, poz.
1728);
- z 23 grudnia 2002 w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na
zanieczyszczenia związkami azotu ze
źródeł rolniczych (Dz.U. 241, poz.
2093)
Zgodnie z ustaleniami z GIOŚ dokonano także oceny stanu jednolitych części
wód rzek objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym w latach 20072009.
Stałe wieloletnie punkty pomiarowe (dawna sieć reperowa)
to 20 punktów pomiarowo-kontrolnych,
z których 12 jest zlokalizowanych powyżej ujść głównych rzek do Bałtyku, a 8
w przekrojach zamykających obszary
o szczególnym znaczeniu społeczno-gospodarczym w dorzeczu Wisły i Odry.
W 2010 roku programem monitoringu
objęto 17 z 20 ww. punktów. Dane pomiarowe z tych punktów są wprowadzane
do bazy danych monitoringu jakości wód
w rzekach, a następnie przetwarzane wg
potrzeb przy użyciu programu komputerowego opracowanego w Ośrodku Monitoringu Jakości Wód. Dane te są źródłem
niezbędnych informacji do ocen jakości
wód płynących i stanu zanieczyszczenia
głównych rzek Polski oraz do bilansów
ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych do Bałtyku z obszaru Polski. Pomiary przepływów chwilowych dla potrzeb
obliczenia ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do Bałtyku opracowały
odpowiednie służby IMGW PIB.
Miesięczne charakterystyki jakości
wód obejmujące I kwartał 2010 roku
opracowywane w oparciu o dane ze stałych wieloletnich punktów pomiarowych
publikowane były w 2010 roku w Biuletynie Państwowej Służby HydrologicznoMeteorologicznej.
3.2 Monitoring Bałtyku
W 2010 roku, do końca marca, Ośrodek Oceanografii i Monitoringu Bałtyku
wykonywał analizy laboratoryjne w ramach III etapu umowy z Głównym In-
spektoratem Ochrony Środowiska: „Monitoring Bałtyku w latach 2008-2009 w
strefie głębokomorskiej”. Jednocześnie,
od stycznia tego roku rozpoczęto realiza43
cję umowy „Monitoring Bałtyku w latach
2010-2011 w strefie głębokomorskiej”,
zawartej z Głównym Inspektoratem
Ochrony Środowiska, finansowanej przez
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
Badania monitoringowe będące realizacją zobowiązań Polski wynikających z
Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego
(HELCOM) z 1992 roku, były prowadzone zgodne z Programem Państwowego
Monitoringu Środowiska na lata 20102012, zatwierdzonym przez Kierownictwo Ministerstwa Środowiska.
W I etapie umowy wykonano prace
obejmujące
wypełnienie
formularzy
CHASE dla polskiej strefy przybrzeżnej
Bałtyku, uzupełnienie „case studies” i
formularzy BEAT o dane z lat 2003-2007
oraz wypełnienie formularzy danych
WIOŚ z roku 2008 zgodnie z aktualnymi
wymaganiami raportowymi EEA. Zakodowanie dane za rok 2008 zostały przekazanie do bazy danych Europejskiej Agencji Środowiska w Kopenhadze.
Celem prac monitoringowych zrealizowanych w II etapie było wykonanie
pomiarów parametrów fizycznych in situ
oraz pobranie próbek i ich analiza chemiczna w zakresie zawartości soli biogenicznych oraz określenie warunków tlenowych, pobranie próbek i wykonanie
oznaczeń biologicznych, a także pobranie
próbek i oznaczenie substancji szkodliwych.
Program rejsów obejmował pomiary
in situ temperatury i zasolenia wody,
kierunku i prędkości prądów morskich w
profilu pionowym oraz laboratoryjne
pomiary pH, stężenia tlenu i siarkowodoru. Pomiary temperatury i zasolenia wody
wykonywano sondą CTD w profilu pionowym, pomiar przezroczystości był
wykonywany krążkiem Secchiego, zgodnie z przewodnikiem do prowadzenia
44
monitoringu Morza Bałtyckiego HELCOM COMBINE.
Pomiary i pobieranie próbek wykonywano w strefie głębokowodnej i płytkowodnej z pokładu statku badawczego r/v
Baltica i małych jednostek m/y Littorina
oraz Księżna Łeby, Lux Torpeda i Nitrox.
Podczas rejsów monitoringowych wykonywano pomiary i pobór prób wody do
dalszych analiz i oznaczeń na sieci specjalnej 21 podstawowych stacji pomiarowych, w tym jednej wysokiej częstotliwości oraz 2 referencyjnych. We wszystkich
rejsach pobierano próby w celu oznaczenia stężenia chlorofilu „a”, w sezonie
wegetacyjnym, tj. od marca do listopada,
pobrano zaś próby do oznaczenia składu
gatunkowego, liczebności i biomasy fitoplanktonu oraz zooplanktonu. Próby wody do oznaczeń soli biogennych podczas
rejsów na statku r/v Baltica były pobierane systemem rozetowym z poziomów
standardowych.
Bezpośrednio na statku wykonano
pomiary parametrów fizycznych in situ:
temperatury i zasolenia wody morskiej,
kierunku i prędkości prądów, przezroczystości oraz część analiz chemicznych –
oznaczenia stężenia fosforanów, krzemianów, azotanów, azotynów i amoniaku,
stężenia tlenu, pomiar pH. Podczas
wszystkich rejsów pobrano próbki wody
do badań w laboratorium lądowym w celu
oznaczenia zawartości substancji biogennych, warunków tlenowych, stężenia
chlorofilu „a”. W sezonie wegetacyjnym,
tj. od marca do listopada, do oznaczeń w
laboratorium lądowym pobierano próbki
fitoplanktonu i zooplanktonu. Podczas
rejsu w czerwcu na 17 stacjach pobrano
próbki wody morskiej do oznaczenia
stężenia radionuklidów pochodzenia antropogenicznego – 137Cs i 90Sr, a na 12
stacjach próbki do oznaczenia makozoobentosu. W lipcu i wrześniu pobrano
próbki i wykonano dokumentację fotogra-
ficzną makrofitobentosu na 4 transektach
polskiej strefy przybrzeżnej: profil Kępa
Orłowska (Zatoka Pucka Zewnętrzna),
profil Jama Kuźnicka (Zalew Pucki),
profil Rowy (jednolita część wód RowyJarosławiec), profil P14 (Ławica Słupska,
rejon stacji referencyjnej). W celu zbadania zawartości substancji szkodliwych w
organizmach podczas rejsu we wrześniu
w okolicy Sopotu pobrano omułka jadalnego. Również we wrześniu, pozyskano
ryby z łowisk Władysławowskiego i Kołobrzesko-Darłowskiego do oznaczenia
zawartości substancji szkodliwych. Podczas pomiarów, pobierania próbek i analiz
stosowano metodyki przedstawione w
Podręczniku do Zintegrowanego Programu Monitoringu Morza Bałtyckiego
(HELCOM COMBINE).
Pozyskano dane z Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska z 2009
roku, które w ramach współpracy międzynarodowej wprowadzono do aktualnych formularzy i przesłano do EEA.
W ramach kontroli jakości pomiarów
przeprowadzano testy biegłości laboratoryjnej na podstawie materiału referencyjnego przygotowywanego w laboratorium
oraz na zewnętrznym materiale referencyjnym. Kontrolę biegłości analitycznej w
zakresie oznaczania soli biogenicznych i
chlorofilu „a” przeprowadzono na materiale referencyjnym QUASIMEME serii
59, 60, 61, 62 i 63. Oznaczono materiały
testowe zawierające próbki wody estuariowej o zróżnicowanych poziomach
stężeń soli biogenicznych.
W 2010 roku laboratorium analiz radiochemicznych wzięło udział w międzynarodowym ćwiczeniu interkalibracyjnym
zorganizowanym w ramach działalności
Grupy HELCOM - MORS. Każde laboratorium wykonujące monitoring substancji
radioaktywnych w Morzu Bałtyckim w
ramach rekomendacji HELCOM otrzymało próbę wody morskiej: HELCOM/
MORS_PRO BALTIC SEA SEAWATER
INTERCALIBRATION SAMPLE, kod
próbki: 2009056, lokalizacja pobrania
próbki: OBANK 54°29,99’N 14°40,02’E,
zasolenie: 7,81, data pobrania próbki:
18.06.2009, woda powierzchniowa, zakwaszenie: 1 ml HCl na litr wody morskiej, objętość próbki: około 600 litrów.
Próba został podzielona na próbki o objętości około 30 l, które mają być oznaczane w kolejnych 5 latach. W ramach wewnętrznej kontroli jakości analiz w 2010
roku dokonano oznaczeń aktywności
137
Cs i 90Sr w czterech równoległych próbach wody morskiej z zastosowaniem
metod identycznych ze stosowanymi
w rutynowych analizach.
Na podstawie danych zebranych podczas rejsów na statku r/v Baltica, przygotowywano raporty rejsowe w języku polskim i angielskim, które opublikowano na
stronie Ośrodka (baltyk.imgw.gdynia.pl).
Dane pomiarowe parametrów fizycznych, stężenia soli odżywczych oraz stężenia chlorofilu „a” zostały wprowadzone
do oceanograficznej bazy danych. Zasiliły
one również Internetowy Serwis Monitoringowy dostępny na stronie Ośrodka
(baltyk.imgw.gdynia.pl).
3.3 Współpraca międzynarodowa
W roku 2010 kontynuowano prace dla
potrzeb Europejskiej Agencji Środowiska
(EEA) mające na celu opracowywanie
i przekazywanie danych statystycznych
o jakości wód rzek z obszaru Polski do
europejskiego systemu EIONET Waters.
Prowadzona od wielu lat w OMJW baza
danych o punktach pomiarowo-kontrol45
nych ujętych w programie EUROWATERNET jest systematycznie dostosowywana do wymogów EIONET Waters.
W roku 2010 przygotowano i opracowano dane statystyczne za rok 2009 ze
113 punktów
pomiarowo-kontrolnych
w zakresie wskaźników zgodnie z wytycznymi Data Dictionary: WISE – SOE
Reporting: Rivers.
3.4 Opracowania i upowszechnianie wyników monitoringu
Zgodnie z ustaleniami Ministerstwa
Środowiska i działaniami GIOŚ, jest realizowany program maksymalnego upowszechniania wyników monitoringu przez
systematyczną publikację danych i ocen
jakości środowiska m.in. w serii Biblioteka Monitoringu Środowiska i wydawnictwie GUS Ochrona środowiska oraz w
formie rocznych, kwartalnych i miesięcznych komunikatów. Ważniejsze z nich to:
− Miesięczne charakterystyki jakości
wód głównych rzek kraju publikowane
w Biuletynie Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej w oparciu o dane z 20 stałych wieloletnich
punktów pomiarowych.
− Ocena stanu jednolitych części wód
powierzchniowych objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym w latach 2007-2009.
− Bilans ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami z Polski do
Bałtyku w 2009 roku.
− Ocena jakości wód w rzekach przeznaczonych do bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych.
− Ocena stopnia eutrofizacji wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych.
− Ocena jakości wód w rzekach w punktach wyznaczonych przez WIOŚ do
monitoringu wód przeznaczonych do
spożycia.
Wyniki badań są wykorzystywane w
bieżącej praktyce gospodarczej instytucji
zajmujących się gospodarką wodną i
ochroną środowiska, w ujęciu krajowym
oraz regionalnym i lokalnym.
3.4 Inne prace
W 2010 roku w OMJW wykonano ponadto inne prace. Najważniejsze z nich to:
Katalog obecności substancji priorytetowych w wodach rzek na obszarze gmin
Celem pracy było przekazanie wiedzy
instytucjom, pracownikom i służbom:
− jednostek organizacyjnych resortu
środowiska realizującym zadania
z zakresu ochrony wód i gospodarki
wodnej;
− hydrologiczno-meteorologicznym wykonującym prace pomiarowo-kontrolne na wodach rzek;
46
−
−
−
−
−
komunalnym zajmującym się zaopatrzeniem ludności w wodę;
rolnym, a szczególnie realizującym
zadania z zakresu produkcji rolnej
i zwierzęcej;
jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych korzystających
z zasobów wód rzek;
odpowiedzialnym za realizację celów
środowiskowych i zasad ochrony wód
zgodnie z art. 38 ustawy Prawo wodne
Prezesa KZGW i marszałków województw przy opracowywaniu sprawo-
zdań z realizacji krajowego programu
oczyszczania ścieków komunalnych
zgodnie z art. 43 ustawy Prawo wodne;
− organów administracji rządowej i samorządowej odpowiedzialnym za realizację zadań ochrony wód przed powodzią zgodnie z Działem V ustawy
Prawo wodne;
a przede wszystkim samorządom gmin o
występowaniu substancji priorytetowych,
w tym trwale oddziałujących na zdrowie
człowieka w wodach rzek na ich terenie
w oparciu o zintensyfikowane w latach
2007-2009 badania Państwowego Monitoringu Środowiska realizowane przez
resort środowiska i WIOŚ. Ponadto, katalog jest źródłem informacji i danych dla
realizacji dyrektywy 2006/11/WE Parlamentu Europejskiego z 15 lutego 2006
w sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre substancje niebezpieczne odprowadzane do środowiska
wodnego Wspólnoty przy „ustalaniu listy
zakładów przemysłowych” i „ocenianiu
skuteczności realizowanych przedsięwzięć inwestycyjnych” w tych zakładach
dla ograniczenia emisji tych substancji do
środowiska wodnego.
Pracę zrealizowano z uwzględnieniem
wskazań i rozwiązań ujętych w Polityce
Wodnej Unii Europejskiej i w standardach wymaganych przez Unię Europejską. Obecność substancji priorytetowych
w wodach rzek na obszarze gmin zidentyfikowana z uwzględnieniem współrzędnych geograficznych, a ponadto w odniesieniu do jednolitych części wód rzek
z europejskim kodem EU_CD. Dokładna
identyfikacja lokalizacji występowania
substancji priorytetowych w odniesieniu
do jednolitych części wód rzek i granic
gmin ma istotne znaczenie dla podejmowania i realizacji prac mających na celu
ograniczenie lub wyeliminowanie obecności substancji priorytetowych.
Raport do bazy danych HELCOM
w zakresie zestawień zrzutów zanieczyszczeń (PLC-5) w 2009 roku
Celem pracy była weryfikacja raportów sprawozdawanych do HELCOM
w 2007 i 2008 roku oraz przygotowanie
danych z 2009 roku w zakresie ładunków
zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami
do Morza Bałtyckiego z obszaru Polski.
HELCOM wymaga corocznych sprawozdań w zakresie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do Morza Bałtyckiego z obszaru kraju. Należy je przekazywać w postaci specjalnych arkuszy
raportowych, przy czym osobno podaje się ładunki zanieczyszczeń odprowadzane z:
− zlewni rzek monitorowanych (zamkniętych ppk),
− obszarów niemonitorowanych (rzeki
częściowo monitorowane, niemonitorowane części zlewni rzek monitorowanych, rzeki niemonitorowane i obszary przybrzeżne obejmujące niemonitorowane wyspy),
− punktowych źródeł odprowadzających
zanieczyszczenia bezpośrednio do
Bałtyku.
Ładunek odprowadzany ze zlewni monitorowanych jest bilansowany w oparciu
o dane z ppk zamykających te zlewnie.
Pomiary w punktach wykonują specjaliści
z wojewódzkich inspektoratów ochrony
środowiska w Szczecinie, Gdańsku
i Olsztynie wraz z delegaturami.
Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane monitorowanymi rzekami do Bałtyku
zostały obliczone zgodnie z wytycznymi
do PLC (Pollution Load Compilation –
Okresowe oceny wielkości zanieczyszczeń odprowadzanych do Bałtyku).
W przypadku rzek niemonitorowanych
jeżeli niemonitorowany obszar zlewni ma
warunki zbliżone do obszaru monitorowanego (tj. klimat, warunki geograficzne,
47
geologię, rodzaj gleb, zagospodarowanie),
to można oczekiwać zbliżonych ładunków.
Ładunki z punktowych źródeł zanieczyszczeń odprowadzających zanieczyszczenia bezpośrednio do Bałtyku obliczono
wg wytycznych do PLC.
Monografia powódź 2010 – Zmiany jakości
wód – Dorzecze Wisły, Dorzecze Odry
Celem pracy było opracowanie danych
na temat stanu i tendencji zmian jakości
wód podczas powodzi w 2010 roku. Dane
opracowano w ujęciu przestrzennym, oddzielnie dla dorzecza Wisły i Odry.
Podstawą były wyniki badań wykonanych przez Wojewódzkie Inspektoraty
Ochrony Środowiska w czasie powodzi
w 2010 roku na wodach rzek, wodach
przejściowych i wodach zbiorników zaporowych. Charakter i zakres badań był
zróżnicowany i dostosowany do ustalonych w czasie powodzi programów monitoringowych.
Przy formułowaniu graficznego ujęcia
zmian jakości wód oddzielnie dla dorzecza Wisły i Odry kierowano się potrzebą
zachowania porównywalności, powtarzalności i przejrzystości prezentowanych
wyników badań w czasie powodzi.
Na szczególną uwagę zasługują zmiany jakości wód przedstawione w odniesieniu do poszczególnych wskaźników
zanieczyszczeń w danym punkcie pomiarowym w czasie przed, podczas i po powodzi 2010 roku.
48
Opracowanie metody oceny potencjału
ekologicznego wód powierzchniowych
płynących (I etap pracy)
Celem pracy jest opracowanie metodyk monitoringu i oceny potencjału ekologicznego silnie zmienionych i sztucznych jednolitych części wód płynących,
a ponadto stworzenie podstaw do uzupełnienia przepisów prawnych dotyczących
klasyfikacji i oceny potencjału ekologicznego jednolitych części wód, stanowiących element systemu gospodarowania
wodami oraz zapewnienie informacji dla
ośrodków decyzyjnych i na potrzeby raportowania do Komisji Europejskiej,
w tym przez EEA, według wymagań
określonych prawem krajowym i UE.
Prace nie obejmują zbiorników zaporowych zlokalizowanych na rzekach.
I etap obejmował weryfikację danych
z lat 2008-2010 z wykonanych przez
WIOŚ-ie badań elementów biologicznych
i wskaźników fizykochemicznych w ramach monitoringu silnie zmienionych
i sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych płynących oraz wstępne
ustalenie typologii tych wód w oparciu
o najbardziej podobne typy wód naturalnych. Scharakteryzowano także dotychczasowe sposoby podejścia do oceny
niemonitorowanych sztucznych i silnie
zmienionych części wód oraz dokonano
analizy zapisów rozporządzenia ministra
środowiska z 20 sierpnia 2008 w sprawie
sposobu klasyfikacji stanu jednolitych
części wód powierzchniowych w szczególności dotyczących sposobu klasyfikacji potencjału ekologicznego sztucznych
i silnie zmienionych części wód rzek.
Działalność naukowo-badawcza,
wydawnicza i ogólnotechniczna
4.1 Prace badawczo-wdrożeniowe
Zadania realizowane w 2010 r. zostały
wykonane w pełni zadowalająco, a zakończone prace w formie raportów przekazane do biblioteki IMGW. Cztery opracowania, dokumentujące zakończenie
prac w 2010 r. zostaną przekazane do
nowotworzonej biblioteki Ministerstwa
Środowiska.
W roku 2010 w ramach działalności
statutowej realizowano 7 dużych bloków
tematycznych zawierających od kilku do
kilkunastu zadań badawczych. W planie
ujęto niezbędne prace badawczo-wdrożeniowe warunkujące merytoryczny i techniczny rozwój prowadzonych w Instytucie
służb (hydrologicznej, meteorologicznej,
oceanograficznej, technicznej kontroli zapór) oraz zadania badawcze z zakresu
statutowych obowiązków Instytutu. Zakres tematów badawczych zaakceptowanych przez Radę Naukową dostosowano
do wysokości posiadanych środków finansowych.
Realizowano następujące bloki:
DS-H
Prace badawcze z zakresu hydrologii
w tym:
Przepływy charakterystyczne i ekstremalne w zlewniach kontrolowanych
i niekontrolowanych.
Modelowanie procesów hydrologicznych
Reżim hydrologiczny jezior
Hydrologia wód przybrzeżnych i ujściowych
DS-M
Prace badawcze z zakresu meteorologii
w tym:
Monitoring meteorologicznych zjawisk ekstremalnych i poznanie ich
struktury przestrzenno-czasowej.
Klasyfikacje typów cyrkulacji i ich
zastosowanie w badaniach środowiska
przyrodniczego.
Doskonalenie pól meteorologicznych
uzyskiwanych z operacyjnie działających w IMGW modeli numerycznych
prognoz pogody dla potrzeb prognozowania jakości powietrza w obszarach wysokich stężeń zanieczyszczeń..
Opracowywanie i wdrażanie nowych
produktów na podstawie danych pozyskiwanych z systemów satelitarnych
dla potrzeb Służby HydrologicznoMeteorologicznej IMGW.
Wykorzystywanie teledetekcji naziemnej dla potrzeb prognoz meteorologicznych, badań oraz osłony społeczeństwa i gospodarki narodowej
Oddziaływanie warunków biometeorologicznych na zdrowie człowieka
DS-K
Prace badawcze z zakresu klimatologii
w tym:
Klimat Polski w okresie pomiarów
instrumentalnych.
Związek klimatu Polski z klimatycznymi procesami skali regionalnej.
49
Określenie charakteru zmienności klimatu Polski w oparciu o maksymalnie
długie, sięgające połowy XIX wieku,
jednorodne serie pomiarów instrumentalnych.
Określenie spodziewanej ewolucji wybranych elementów klimatu w skali
XXI wieku.
Realizacja zadań na rzecz organizacji
i programów
międzynarodowych
(CCI, JCOMM, IPCC), współpraca
w zakresie badań klimatycznych ze
służbami państw sąsiedzkich.
DS-A
Prace badawcze z zakresu monitoringu
atmosfery
w tym:
Wykorzystanie parametrów niestabilności atmosfery do prognoz burz w
Polsce.
Stan termicznej równowagi stałej atmosfery i inwersja temperatury oraz
zjawiska meteorologiczne z nią związane na podstawie pomiarów radiometrycznych na Stacji Pomiarów Aerologicznych Wrocław Strachowice.
Letnie ubytki w warstwie maksimum
ozonu nad Legionowem w latach
1993-2010.
Przystosowanie dostępnych algorytmów do wyznaczania charakterystyk
aerozoli i kolumnowej zawartości pary
wodnej w atmosferze na podstawie
pomiarów spektrofotometrem CIMEL
oraz porównanie otrzymanych wyników z innymi pomiarami
Oszacowanie wpływu różnych czynników atmosferycznych na wielkość
promieniowania UV dochodzącego do
powierzchni ziemi.
Porównanie indywidualnych dawek
promieniowania UV przy różnych rodzajach aktywności człowieka.
50
Internetowy atlas biologicznie czynnego promieniowania ultrafioletowego
dla obszaru Polski.
DS-W
Prace badawcze z zakresu inżynierii
i gospodarki wodnej
w tym:
Podstawy techniczne i metodyczne
planowania w gospodarowaniu wodami według RDW 2000/60/WE.
Technologie w ocenie stanu wód
i w gospodarce wodno-ściekowej.
Oddziaływanie budowli hydrotechnicznych na środowisko.
DS-D
Prace badawcze z zakresu weryfikacji danych hydrologicznych i meteorologicznych
w tym:
Metody weryfikacji danych meteorologicznych, hydrologicznych i oceanograficznych.
DS-O
Prace badawcze z zakresu oceanografii
w tym:
Wykorzystanie modeli hydrodynamicznych do badania struktury prądów
w polskiej strefie Bałtyku.
Nowe narzędzia w ocenach stanu środowiska polskiej strefy południowego
Bałtyku.
Wykorzystanie analiz 210Pb i 137Cs
jako narzędzia do wyznaczania wieku
osadów dennych oraz szybkości sedymentacji w wybranych obszarach
południowego Bałtyku - zad. 1: Określenie aktywności radionuklidów
(210Pb i 137Cs) w próbach osadów dennych pochodzących z wybranych, reprezentatywnych obszarów.
4.2 Ważniejsze osiągnięcia badawcze
Hydrologia
Przeprowadzono szczegółową analizę
i ocenę aktualnych krzywych natężenia przepływu w 38 posterunkach wodowskazowych w dorzeczu Sanu.
Przeanalizowano dane opadowe ze
szczególnym uwzględnieniem maksymalnych opadów dobowych oraz
przeprowadzono regionalny opis statystyczny maksymalnych rocznych opadów deszczu. W roku 2010 analizowano opady dobowe i ich maksima
roczne w stacjach opadowych.
Dokonano obszernej analizy statystycznej przepływów maksymalnych rocznych sezonowych o określonym
prawdopodobieństwie przewyższenia
stosując kilka typów rozkładów prawdopodobieństwa i określono zasady
regionalizacji tej charakterystyki.
Przeprowadzono
studia literatury
światowej poruszającej tematykę regionalizacji charakterystyk statystycznych przepływów maksymalnych,
bądź wprost metod wyznaczania przepływów maksymalnych o określonym
prawdopodobieństwie przewyższenia
w zlewniach niekontrolowanych (m.in.
różne modyfikacje formuły racjonalnej, zastosowanie modeli matematycznych do transformacji opadów
maksymalnych w maksymalne przepływy, próby teoretycznego wyznaczenia rozkładu prawdopodobieństwa
przepływów maksymalnych na podstawie rozkładów prawdopodobieństwa opadów maksymalnych, próby
określenia typowej dla dorzecza bądź
charakterystycznej dla pewnego regionu funkcji rozkładu prawdopodobieństwa przepływów maksymalnych).
Wyznaczono obszerny zestaw parametrów fizycznogeograficznych w wy-
branych zlewniach dorzecza Sanu.
Przygotowywana metodyka ma być
wykorzystywana przez szerokie grono
użytkowników z różnych ośrodków
i firm prywatnych do oceny parametrów fizycznogeograficznych zlewni
starano się więc użyć jedynie danych
powszechnie dostępnych, jak: CORINE Land Cover, Global Land Cover
Facility, MPHP, mapa współczynników odpływu przepływów maksymalnych. Charakterystyki określano wykorzystując oprogramowanie GIS.
Dokonano analizy produktów satelitarnych dotyczących procesów związanych z cyklem hydrologicznym, ich
dostępności, dokładności i przydatności dla operacyjnych modeli prognostycznych.
Opracowano metodykę i narzędzia
programistyczne do deszyfracji, ekstrakcji i konwersji do formatu akceptowanego przez model hydrologiczny
danych dotyczących ewapotranspiracji
pochodzących z produktu Land-SAF
Ewapotranspiracja.
Na postawie danych Land-SAF Ewapotranspiracja generowanych w kroku
30-minutowym dla całego roku 2007,
obliczono dobowe wartości ewapotranspiracji dla zlewni Prosny i Soły,
w celu porównania z obserwacjami
naziemnymi i uzyskanymi z modelu
hydrologicznego.
Przygotowano algorytm obliczania dobowych wartości ewapotranspiracji
potencjalnej wg sprawdzonej w warunkach polskich formuły PenmanaMonteitha. Jako dane wejściowe do
obliczeń wykorzystano podstawowe
elementy meteorologiczne mierzone
na stacjach meteorologicznych i dostępne w trybie operacyjnym.
51
Opracowano metodykę obliczania
dobowych wartości ewapotranspiracji
aktualnej przy wykorzystaniu danych
pomiarowych pochodzących z teledetekcyjnych technik satelitarnych i dokonano pozytywnej ocenę wiarygodności uzyskanych wyników przez ich
porównanie ze znanymi prawidłowościami zmienności ewapotranspiracji
w skali roku i wartościami znanymi
z literatury przedmiotu.
Opracowane metodą Penmana-Monteitha i uzyskane jako informacja satelitarna ciągi dobowych wartości ewapotranspiracji potencjalnej i aktualnej
wykorzystano (zweryfikowano) poprzez model hydrologiczny opadodpływ (MIKE 11 NAM). Wyniki obliczeń potwierdziły możliwość wykorzystania w operacyjnym modelowaniu procesów hydrologicznych obu
źródeł informacji.
W przygotowaniu jest obecnie publikacja dotycząca wyników obliczania
ewapotranspiracji wskaźnikowej i aktualnej uzyskanych dla zlewni nizinnej
(zlewnia Prosny).
Zgromadzono niezbędne dane, uruchomiono programy pomiarowe oraz
dokonano szeregu analiz poszczególnych zjawisk i procesów decydujących
o reżimie hydrologicznym jezior.
Opracowano podstawy systemu oceny
zagrożenia zasobów wodnych i stref
ekotonalnych jezior w okresach deficytu zasilania - wpływ niżówek na zasoby wodne jezior przepływowych (na
przykładzie jezior zlewni środkowej
Brdy).
Utworzono bazę danych oraz opracowano metodykę badań hydrologicznych jezior przybrzeżnych.
Opracowano i przetestowano nowatorską metodę pomiarową wyznaczania
stref podziemnego zasilania jezior (jezioro Rospuda).
52
Opracowano metodykę oceny wpływu
czynników hydrologicznych i meteorologicznych oraz czynników naturalnych i antropogenicznych na zasoby
wodne jezior oraz procesy hydrologiczne (wahania poziomu wody i
przekształcenia stref brzegowych,
zjawiska lodowe).
Opracowano zasady monitorowania
i bilansowania zasobów wodnych jeziora powstającego w wyrobisku końcowym odkrywki „Lubstów” (KWB
Konin).
Opracowano charakterystykę hydrologiczną wybrzeża środkowego, wraz
z analizą warunków brzegowych (implementacja do pracy operacyjnej)
i wyborem sytuacji hydrometeorologicznych (w zakresie wysokich i niskich stanów wody),
Dokonano kalibracji i weryfikacji
modelu MIKE 21 na zestawie danych
niezależnych, przetestowano 2 wersje
modelu dla okresu listopad-grudzień
i przeanalizowano jego sprawdzalność
dla okresu XI-XII 2010. Przygotowano model do wdrożenia do systemu
wczesnego ostrzegania,
Przygotowano eksport wyników z modelu MIKE 21 dla Zatoki Gdańskiej i
wybrzeża środkowego na stronę
baltyk.pogodynka.pl poświeconą środowisku morskiemu.
Utworzono graficzną oraz tabelaryczną bazę danych map lodowych z lat
1960-2010 oraz bazę SIGRID przestawiającą stopień zlodzenia Bałtyku
poprzez wersy tekstu i wykorzystano
ją m.in. w pracach dla KZGW.
Uzupełniono Atlas zlodzenia Południowego Bałtyku o obszar wybrzeża RP.
Zweryfikaowano metodę obliczania
grubości pokrywy lodowej i obliczono
brakujące codzienne jej wartości.
Stworzono katalog map zlodzenia
z podziałem wg stopnia surowości
zlodzenia, przygotowano asymilację
mapy zlodzenia i biuletynu lodowego
do prezentacji na stronie internetowej.
Przygotowano nową metodykę dwuwymiarowego prognozowania poziomu wód przybrzeżnych.
Meteorologia
Badania fenologiczne potwierdziły
znaczące przyspieszenie wiosennych
faz rozwojowych w stosunku do lat
50. XX wieku.
Stwierdzono na przeważającym obszarze Polski rosnącą tendencję wielkości
usłonecznienia i promieniowania, co
może mieć duże znaczenie dla zasobów energii słonecznej.
Zauważono duże różnice regionalne
w zmienności cyrkulacji atmosferycznej i jej wieloletnich trendach na obszarze Europy. Największą zmiennością czasową charakteryzował się
wskaźnik cyrkulacji zachodniej, którego największe wartości zanotowano
w ostatnich 20 latach niezależnie od
przyjętej metody badawczej.
Nie stwierdzono istotnego statystycznie związku między temperaturą powietrza i opadami atmosferycznymi
a zachorowaniami na choroby odkleszczowe (kleszczowe zapalenie
mózgu i boreliozę).
Dokonano szczegółowej oceny przydatności danych satelitarnych do detekcji pokrywy śnieżnej jako jednego
z elementów obiegu wody.
Oszacowano wielkość błędów danych
radarowych ze szczególnym uwzględnieniem hydrometeorów.
Określono zakres błędów systemu
PERUN i oceniono wpływ poszczególnych czynników na ich wielkość.
Opracowano koncepcję badań oddziaływania warunków biometeorologicznych na zdrowie człowieka na przy-
kładzie krwotoku podpajęczynówkowego.
Klimatologia
Scharakteryzowano warunki termiczne w Gdańsku w II połowie XVIII w.
Wyznaczono przestrzenne zróżnicowanie cyrkulacji atmosferycznej nad
Polską.
Przetestowano czułość metod statystycznego downscalingu w zakresie
poziomów morza.
Przetestowano czułość dynamicznego
regionalnego modelu klimatu na
zmiany zagospodarowania terenu.
Stwierdzono statystycznie istotne
zmiany w długości pór roku w Polsce.
Poddano krytycznej analizie stosowane w Polsce klasyfikacje warunków
termicznych i pluwialnych.
Poszerzono bazę danych dotyczących
opadu atmosferycznego na obszarze
Polski Zachodniej i Północnej o dane z
lat 1881-1935
Monitoring atmosfery
Określono, które z parametrów niestabilności atmosfery, obliczane z radiosondaży są efektywne w prognozowaniu burz. Dla każdego predyktora wyznaczono prawdopodobieństwo empiryczne wystąpienia burzy w funkcji
wartości badanego parametru. Wykonano oddzielne obliczenia PE dla burz
obserwowanych na stacjach synoptycznych (IV-X.1994-2008) i wykrywanych w systemie PERUN (IV-X.20022009).
Scharakteryzowano roczny przebieg
występowania zjawisk inwersyjnych
oraz powiązanych z nimi innych zjawisk meteorologicznych w rejonie lotniska Wrocław Strachowice.
Stwierdzono istotną statystycznie dodatnią korelację między całkowitą za53
wartością ozonu w Belsku i składową
południkową wiatru w warstwie 2224 km nad Legionowem, oznaczającą
transport z północy niskich zawartości
ozonu w stratosferze. Przypuszcza się,
że obserwowane zmiany ozonu w stratosferze nad Legionowem mają związek ze zmianami cyrkulacji wielkoskalowej. Symulacje w modelach sugerują, wzrost stężenia gazów cieplarnianych prowadzi do przyspieszenia cyrkulacji w komórce Dobsona-Brewera.
Korelacja danych aerozolowej głębokości optycznej ze spektrofotometru
CIMEL oraz pomiarów satelitarnych,
Terra MODIS i Aqua MODIS dla lokalizacji stacji Legionowo była na poziomie 70%. Uzyskano bardzo dobrą
zgodność wyników pomiarów kolumnowej zawartości pary wodnej (KZPW) w przedziale 0-2 cm. Wraz ze
wzrostem KZPW powyżej 2 cm pomiar spektrofotometrem daje coraz
bardziej zaniżone wartości. KZPW
wyznaczona spektrofotometrem CIMEL jest średnio o 4% mniejsza niż
wyznaczona z radiosondażu.
Promieniowanie UV jest słabiej pochłaniane przez chmury niż promieniowanie w całym zakresie promieniowania całkowitego. Udoskonalony
algorytm do oszacowania zachmurzenia ogólnego z pomiarów promieniowania słonecznego pozwala lepiej szacować zachmurzenie ogólne w zakresie małych (do 4/8) oraz dużych (7/8 –
8/8) wartości.
Gospodarka wodna
Po analizie problemów przy opracowywaniu warunków korzystania wód
w zlewni opracowano propozycjei
uproszczenia procedur planistycznych
w tym zakresie w Polsce.
Opracowano propozycję zakresów
zmienności elementów fizyczno-che54
micznych wód pozostających w warunkach prawie niezakłóconych dla
rzek dorzecza środkowej Odry, które
można wykorzystać do opracowania
warunków referencyjnych dla poszczególnych typów rzek.
Opracowano szereg narzędzi (programów, podprogramów, funkcji, makr i
modeli) w systemie GIS, które będą
stanowiły bibliotekę procedur usprawniających wykonywanie analiz dla
zlewni, sieci rzecznej i obiektów gospodarki wodnej.
Opracowano podejście metodyczne do
oceny zasobów wodnych w wybranych obszarach górnictwa węgla w celu przywrócenia zrównoważonej gospodarki wodnej i oceniono wpływ rekultywacji na warunki mikroklimatyczne i bioklimatyczne oraz przydatność tych warunków do uprawiania
różnych form rekreacji i turystyki.
Wykorzystanie modelu SWAT (Soil
and Water Assessment Tool) do efektywnego zarządzania zlewnią pozwala
na minimalizację kosztów i skrócenie
czasu dojścia do uzyskania dobrego
stanu ekologicznego wód w zlewni.
Wyniki symulacji zmian w nawożeniu
i gospodarce komunalnej zostaną wykorzystane do opracowania wytycznych efektywnego zarządzania zlewnią na przykładzie zlewni Gąsawki,
Regi i Warty.
Wykorzystano zagregowaną miarę
taksonomiczną jako ocenę stopnia zagrożeń
w
gospodarce
wodnej
w zbiorze analizowanych jednostek
przestrzennych do opracowania metody pozwalającej na szacowanie wrażliwości zlewni na straty powodziowe.
Analiza polityki Unii Europejskiej
w zakresie ochrony wód Morza Bałtyckiego oraz stanu wdrożenia Ramowej Dyrektywy Wodnej.
Rozpoczęto prac nad kompleksowym
modelem rewitalizacji jezior wielkopolskich.
Opracowano wstępną procedurę wyboru zlewni analogowych przy wykorzystaniu analiz skupień, umożliwiającą uzyskanie informacji hydrologicznej dla zlewni nieopomiarowanych
bądź o niewystarczającej informacji
hydrologicznej.
Rozpoczęto opracowanie założeń katalogu jednolitych i scalonych części
wód z identyfikacją oddziaływań z
punktowych i obszarowych źródeł zanieczyszczeń.
Opracowano zalecenia i wskazówki
dot. gospodarowania zasobami wodnymi w dolinach rzecznych dla zminimalizowania ryzyka pogarszania się
stanu ekologicznego ze szczególnym
uwzględnieniem obszarów Natura
2000 w kontekście ochrony przed powodzią.
Opracowano metodykę badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników zaporowych dla potrzeb monitoringu oraz dla oceny możliwości zagospodarowania osadów.
Podjęto opracowanie wstępnej oceny
potencjału ekologicznego zbiornika retencyjnego na bazie ichtiofauny.
Rozpoczęto opracowanie ekologicznych podstaw (wytycznych, narzędzi)
służących ocenie ekonomicznych i gospodarczych skutków zaniechania inwestycji hydrotechnicznych.
Przeprowadzono analizę specjacyjną
związków ołowiu w środowisku wodnym zbiornika Włocławek oraz zbadano ich przemiany pod wpływem
zmieniających się warunków środowiskowych.
Rozpoczęto prace nad systemem informacji przestrzennej dla obiektów
hydrotechnicznych.
Opracowano metodykę badania stanowisk górnych i dolnych budowli
piętrzących za pomocą sonaru.
Weryfikacja danych h-m
Opracowano monografię Operacyjna,
półautomatyczna weryfikacja danych
telelimnimetrycznych metodą analizy
metrologicznej. To oryginalne opracowanie naukowe ma znaczące wartości merytoryczne, edukacyjne i poznawcze dotyczące przyczyn, skutków
i metod korygowania niepożądanych
zjawisk i procesów występujących we
współczesnych elektronicznych urządzeniach telelimnimetrycznych.
Zbadano i określono niepożądane zjawiska i procesy we współczesnych
limnimetrycznych urządzeniach pomiarowych, analizując 101 szeregów
czasowych o długości 9-12 miesięcy,
obejmujących łącznie ok. 5,2 mln
danych telelimnimetrycznych i ok.
73,5 tys. danych wodowskazowych.
Opracowano 16 zweryfikowanych postępowań analityczno-korekcyjnych
proponowanych jako podłoże metodyczne dla zespołu algorytmów, jakie
mają znaleźć zastosowanie w półautomatycznych systemach kontroli jakości, weryfikacji i korekcji danych
limnimetrycznych i wodowskazowych
PSHM, w trybie operacyjnym.
Przedstawiono dwa rozwiązania technologiczne dla 2 sieci limnimetrycznych opartych na różnych założeniach
systemowych.
Oceanografia
Kolejne tomy opracowania „Bałtyk
południowy – charakterystyka wybranych elementów środowiska …” za lata 2004, 2005 i 2006 przekazano ok.
80 instytucjom odpowiedzialnym za
monitoring środowiska morskiego,
zajmujących się zarządzaniem gospo55
darką wodną i badaniami środowiska
morskiego w kraju i za granicą, a także do wyższych uczelni prowadzących
badania o tematyce morskiej.
Opracowaną modyfikację w module
bazy biologicznej „ZooBenthos” wy-
korzystano już do obliczeń wskaźnika
B dla opracowania wstępnej oceny
stanu środowiska polskiej strefy południowego Bałtyku w 2009 r. oraz do
opracowania wieloletnich zmian stanu
zoobentosu.
4.3 Ważniejsze efekty wdrożeniowe
Hydrologia
Wyniki i doświadczenia uzyskane
w roku 2010 będą wykorzystane w dalszych etapach realizacji tematów, zgodnie
z postawionymi celami oraz proponuje się
je wykorzystać do:
Oceny aktualnych krzywych natężenia
przepływu w dorzeczu Sanu, raport
opracowany pod kierunkiem J. Szkutnickiego zawierający pełną dokumentację aktualnych krzywych wraz z syntetycznymi ocenami do przekazania do
użytku w Służbie.
Charakterystyki opadów w dorzeczu
Sanu, artykuł przygotowywany do publikacji w Wiadomościach MHGW.
Zlewnie niekontrolowane – nieustający problem. Artykuł przygotowywany
do Przeglądu Geofizycznego
Budowa strony internetowej „Internetowy System Osłony Agrometeorologicznej Polski”. Będą tam informacje
dot. wartości ewapotranspiracji (potencjalnej i aktualnej) obliczane zgodnie z zaproponowaną metodyką.
Prowadzone prace metodyczne dotyczące adaptacji informacji satelitarnej
dotyczącej ewapotranspiracji potwierdziły możliwości zastosowania jej w
operacyjnych modelach hydrologicznych typu opad-odpływ. Tworzone
jest obecnie oprogramowanie do transferu danych (wraz z dostosowaniem
formatów) dotyczących ewapotranspiracji do modelu MIKE 11 NAM.
56
Opracowano oraz przesłano do konsultacji wewnętrznej w IMGW tabelę
„Opis pokrycia terenu dla potrzeb monitoringu hydromorfologicznego, a także przekroi poprzecznych i podłużnych rzek i jezior oraz terenów zalewowych”.
Dotychczasowe doświadczenia w badaniach systemów rzeczno-jeziornych
wykorzystano w realizacji międzynarodowego projektu EULAKES (od
2010 r. IMGW jest jednym z partnerów projektu),
Przygotowano założenia oceny i bilansowania jezior przybrzeżnych,
Wskazano przyczyny degradacji zasobów wodnych jezior Polski,
Opracowano monografię zjawisk lodowych na jeziorach Polski,
Opracowano system pomiarowy dynamiki wód jeziornych dla Centrum
Limnologii (PSHM),
Ustalono współczynniki redukcyjne do
szacowania parowania rzeczywistego
z jezior Polski,
Opracowano i zastosowano metodykę
bilansowania dużych zbiorników powstających w zalewanych odkrywkach
pokopalnianych.
Wprowadzono dla całej strefy przybrzeżnej osłanianej przez BPH w Gdyni dwuwymiarowy model do operacyjnej służby prognoz, dzięki czemu:
• Udoskonalono i poprawiono jakość
codziennych prognoz hydrologicz-
nych w rejonie osłony sprawowanej
przez BPH Gdynia.
• Rozszerzono zakres obszarowy prognoz zmian poziomów morza na
fragmenty wybrzeża do tej pory nie
objęte osłoną,
• Lepiej są zaspokajane rosnące wymagania użytkowników – odbiorców prognoz (centrów kryzysowych, administracji morskiej, portów, nawigatorów i in.),
Zapewniono szeroki i praktycznie nieograniczony dostęp do aktualnej mapy
zlodzenia i biuletynu lodowego dzięki
ich prezentacji na stronie internetowej
www.baltyk.pogodynka.pl.
Wykonano dla KZGW pracę pt. „Zasięg zlodzenia Zalewu Szczecińskiego
w latach 1960-2008” i stworzono animację zmian maksymalnego i średniego zasięgu zlodzenia Zalewu na
www.baltyk.pogodynka.pl..
Meteorologia
Udoskonalono system Polskiej Bazy
Danych Fenologicznych
Wypracowano system okresowych
ocen warunków meteorologicznych
i klimatycznych w Polsce dla potrzeb
osłony gospodarki i społeczeństwa..
Przygotowano do wdrożenia ulepszoną procedurę optymalizacyjną do
określenia wzorców cyrkulacji powietrza oraz opracowano wstępną wersję
modelu prognozy miesięcznego charakteru pogody w Warszawie.
Udoskonalono zespół modeli ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF do
prognozowania jakości powietrza.
Opracowano algorytmy i moduły korekty danych radarowych dla systemu
POLRAD w celu dalszego wykorzystania skorygowanych danych np.
w systemie NIMROD i Systemie Hydrologii IMGW.
Określono kategorie i wielkość zakłóceń w systemie PERUN.
Klimatologia
Wdrożono monitoring klimatu Polski
do rutynowej pracy
Określono ramy współpracy z Regionalnym Centrum Monitoringu Klimatu
Europy (RCC WMO RA VI)
Wdrożono zasady "data-rescue" do
pracy rutynowej.
Monitoring atmosfery
Opracowano metodykę wyznaczania
prawdopodobieństwa wystąpienia burzy na podstawie danych radiosondażowych.
Opracowano algorytm obliczania aerozolowej głębokości optycznej i kolumnowej zawartości pary wodnej
z pomiarów spektrofotometrem słonecznym.
Opracowano algorytm szacowania
zachmurzenia ogólnego z pomiarów
promieniowania słonecznego.
Metodę kokrigingu uniwersalnego
i krigingu regresyjnego zastosowano
do utworzenia map biologicznie czynnego promieniowania ultrafioletowego
na obszarze Polski opartego na danych
zrekonstruowanych na podstawie
promieniowania całkowitego.
Gospodarka wodna
Wyniki prac realizowanych w grupie
tematycznej DS-W zastosowano w następujących pracach zrealizowanych na zamówienie jednostek zewnętrznych:
Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły.
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu dokumentu Programu dla
Odry – 2006 – aktualizacja.
57
Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek na
obszarach dorzeczy w kontekście wymagań osiągnięcia dobrego stanu i potencjału ekologicznego JCWP.
Ocena zrównoważonego stanu rzek
i potoków górskich w oparciu o naturalne warunki morfologiczne.
W 2010 roku ważniejsze publikacje
wynikające z tematyki DS-W to:
• Ryzyko w zintegrowanym zarządzaniu zasobami wodnymi,
• Wyznaczenie zakresów zmienności
elementów fizyczno-chemicznych wód
potoków sudeckich pozostających w
warunkach prawie niezakłóconych,
• Monitoring
stosunków wodnych
w przekształconym krajobrazie strefy
przygranicznej
• Transboundary impact of the lignite
mining on the groundwater resources
within lusatian neisse basin,
• Polityka wodna UE w zakresie
ochrony wód Bałtyku,
• Analiza wielokryterialna w modelowaniu działań ochronnych w zlewniach jeziornych,
• Ocena skutków piętrzenia jezior jako
element wstępny opracowania modelu rewitalizacji jezior województwa
wielkopolskiego,
• Macierz oddziaływań dla oceny strategii i planów ochrony przeciwpowodziowej na obszarach chronionych,
• Ocena gospodarki wodnej pod kątem
zaspokojenia potrzeb środowiskowych w dolinie Białej Lądeckiej,
• Wykorzystanie
wielowymiarowej
analizy porównawczej (WAP) do
określenia wskaźników podatności na
straty powodziowe w wyniku występowania opadów o dużym natężeniu,
58
• Presje hydromorfologiczne w świetle
polityki wodnej Unii Europejskiej.
Weryfikacja danych H-M
Opracowano i wdrożono w służbie
operacyjnej postępowania metodyczne
i programy weryfikacji danych meteorologicznych i hydrologicznych, dla
ulepszenia i modyfikacji procedur kontroli jakości danych, z uwzględnieniem zaleceń WMO i wyników zrealizowanych w IMGW prac badawczych.
Oceanografia
Uruchomiono i wdrożono do codziennego działania udoskonaloną wersję
modelu hydrodynamicznego dla Zatoki Gdańskiej wykorzystującą jako dane wejściowe dane z rejsów monitoringowych i systemu Ferry-box.
Wdrożono moduły obliczeniowe:
PhytoBenthos, ZooBenthos, Biota
w historycznej bazie danych oceanograficznych. Moduły umożliwiają
gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie danych w zakresie fitobentosu, substancji szkodliwych (metali
ciężkich, radionuklidów i trwałych
zanieczyszczeń organicznych) w organizmach morskich oraz obliczanie
multimetrycznego wskaźnika „B” dla
pojedynczych próbek zoobentosu.
Opracowano 3 tomy rocznej informacji o sytuacji ekologicznej środowiska
morskiego polskiej części Bałtyku pt.:
„Bałtyk południowy – charakterystyka
wybranych elementów środowiska w
… roku” za lata 2006, 2007 i 2008.
Wydano drukiem tom za rok 2006;
przekazano do redakcji wydawnictw
IMGW tom za rok 2007 i 2008; trwają
prace redakcyjne i autorskie nad tomem za rok 2009.
4.4 Projekty w ramach Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka
Wpływ zmian klimatu na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę
(KLIMAT)
Rok 2010 był kolejnym rokiem realizacji – na podstawie umowy o dofinansowanie nr.POIG.01.03.01-14-011/08 –
00 z dnia 1 grudnia 2008r w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Projekt 1, Działanie 1.3, Poddziałanie 1.3.1 i współfinansowanego ze
środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – projektu Wpływ
zmian klimatu na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę (KLIMAT). Autorem
projektu jest prof. Maciej Maciejewski,
a kierownikiem dr hab. Mirosław Mietus,
prof. IMGW.
Skonstruowano metodą CCA i RDA
odpowiednie modele statystyczno-empiryczne i opracowano scenariusze zmian
warunków termicznych, pluwialnych,
nefologicznych, higrycznych oraz biotermicznych w Polsce w skali XXI wieku na
podstawie danych z symulacji ECHAM-5
i HadCM3 dla scenariuszy emisyjnych:
A2, A1B, B1 oraz 1%CO2 do 2xCO2.
Opracowano scenariusz wiązkowy zmian
warunków termicznych klimatu Polski
w okresach 2011-2030 i 2081-2100 (model CCA i RDA). Określono za pomocą
dynamicznego regionalnego modelu klimatu RegCM przyszłe warunki klimatyczne (w szczególności temperaturę,
opady i promieniowanie ultrafioletowe)
na obszarze kraju do roku 2030 dla wybranych scenariuszy emisyjnych,. Prowadzono prace nad rozwojem metod interpolacji danych klimatycznych wysokiej
rozdzielczości przestrzennej, a także nad
scenariuszami impaktowymi w zakresie
wybranych sektorów gospodarczych, ze
szczególnym uwzględnieniem rolnictwa i
turystyki.
Prowadzono prace nad uogólnieniem
diagnozy stanu jakości powietrza w Polsce oraz wpływu warunków meteorologicznych i klimatu na jej zmienność okresową i modyfikację. Zidentyfikowano
obszary najbardziej zagrożone występowaniem epizodów wysokich stężeń zanieczyszczeń w celu podjęcia działań nad
zminimalizowaniem ich skutków. Dla
tych rejonów w 2011 roku zostanie opracowana i wdrożona krótkoterminowa prognoza występowania takich sytuacji. Ponadto podjęto próbę określenia związku
między właściwościami fizycznymi i chemicznymi zanieczyszczeń (głównie pyłu
drobnej frakcji) a warunkami meteorologicznymi i zmianami klimatu. Zlokalizowanie takiej samej aparatury (licznika
cząstek ultradrobnych w 6 przedziałach
o średnicy aerodynamicznej od 0,02 do
1 µm – Ultrafine Particle Monitor (UPM)
model 3031 TSI, licznika liczebności
cząstek o średnicach 0,5-20 µm – Aerodynamic Particle Sizer Spectrometer
(APS) model 3321 TSI i nefelometru)
w dwóch różnych pod względem potencjalnego zanieczyszczenia powietrza
miejscach (zurbanizowanym i uprzemysłowionym centrum Zabrza oraz wiejskim
przedmieściu Raciborza) umożliwiło precyzyjne określenie źródeł pochodzenia zanieczyszczeń oraz podjęcie próby oceny
wpływu modyfikacji klimatu lokalnego na
ich stężenia.
Kontynuowano opracowanie podstaw
strategii gospodarowania zasobami naturalnymi, w tym w szczególności wodnymi, uwzględniającej jednocześnie zagrożenia i presje wynikające z potencjalnych
zmian klimatu oraz prognozowanego roz59
woju społeczno-gospodarczego. W roku
2010 rozszerzono koncepcję przedstawiania zasobów wodnych w oparciu o reprezentację przestrzenną i opracowano mapy
procentowej zmiany odpływu jednostkowego dla okresu prognozowanego 20112030. Na podstawie analizy taksonomicznej wyznaczono zlewnie zagrożone deficytem zasobów, dla których są prowadzone prace związane z wdrożeniem modeli
bilansowania. Dzięki analizom statystycznym i porównaniu potrzeb wodnych Polski i innych krajów, opracowano wariantową prognozę tych potrzeb uwzględniającą przygotowane wcześniej scenariusze
rozwoju gospodarki wodnej. Dokonano
analizy finansowania nowych przedsięwzięć gospodarki wodnej oraz utrzymania
istniejącej infrastruktury w sytuacji zmieniających się w zależności od przyjętego
scenariusza warunków społeczno-gospodarczych oraz opracowano wstępny katalog działań służących osiąganiu dobrego
potencjału ekologicznego wód powierzchniowych. Zidentyfikowano stan udokumentowania zasobów wód podziemnych
stanowiących potencjalne źródło zaopatrzenia w przyszłości. Dokonano oceny
wpływu zmian klimatu na stan zasobów
leśnych i oceniono istniejące dokumenty
strategiczne dotyczące rozwoju energetyki w Polsce pod kątem ich wpływu na
zasoby wodne.
Prowadzono prace w zakresie: poznania genezy wybranych groźnych zjawisk
pogodowych, skali zagrożeń spowodowanych ekstremalnymi zjawiskami na obszarze Polski oraz ich rozkładu przestrzennego; ustalenia kryteriów i opracowania odpowiednich skal zjawiska ekstremalnego;
wypracowania probabilistycznych metod
systemu ostrzeżeń na krótsze i dłuższe
okresy oraz metod łagodzenia występujących zjawisk ekstremalnych i klęsk żywiołowych powodowanych przez zjawi60
ska ekstremalne wraz z oceną skutków ich
działania.
Prowadzono prace obejmujące przygotowanie i rozwój metodyk analizy i prognozy niebezpiecznych zjawisk pogody
w kontekście przewidywanych zmian
klimatu i oczekiwanego wzrostu zagrożenia ze strony tych zjawisk. Przygotowano
analizę i metodyki wykorzystania produktów radarowych, systemu detekcji wyładowań atmosferycznych oraz produktów
satelitarnych i modelowych do automatycznego systemu eksperckiego pozwalającego na automatyczną analizę tych danych pod kątem detekcji niebezpiecznych
zjawisk atmosferycznych. Przygotowano
do wdrożenia konwekcyjno-skalowy model prognostyczny AROME i adekwatny
system weryfikacji prognoz. Wdrożono
testowo operacyjną bazę danych z sieci
obserwacyjnej oraz korzystający z niej
cykl analizy danych obserwacyjnych dla
modelu meteorologicznego COSMO.
Przygotowano metodykę detekcji i prognozy susz oraz stronę internetową poświęconą temu problemowi.
Opracowano scenariusz zmian średniego, maksymalnego (kwantyl 99% i
kwantyl 95%) i minimalnego (kwantyl
5%) poziomu morza, zlodzenia wzdłuż
polskiego wybrzeża oraz falowania na
Bałtyku Południowym na podstawie danych z symulacji ECHAM-5 i HadCM3,
scenariusz emisyjny A2, B1 i A1B, wykorzystując liczne modele statystyczno-empiryczne.
Wykonano prace dotyczące: określenia prawdopodobieństwa występowania
zagrożeń powodziowych, wyznaczenia terenów bezpośredniego zagrożenia dla obszaru pilotażowego uwzględniając Dyrektywy UE, Prawo wodne oraz metodyki
obliczania maksymalnych poziomów wody o określonym prawdopodobieństwie
przewyższenia dla rejonów nadmorskich.
Opracowywano scenariusze zmian parametrów termohalinowych (temperatury
i zasolenia) wód polskiego sektora Morza
Bałtyckiego – przez wyznaczenie trendów
lub tendencji zmian, a następnie predykcji. Określono powiązanie odpowiedzi
biotycznej składowej ekosystemu, takiej
jak zasoby dorsza i śledzia, na zmiany
parametrów abiotycznych: temperatury
wody, zasolenia wody, stężenia tlenu
w wodzie w warstwach, gdzie jest składana ikra i rozwijają się larwy ryb oraz bytują dorosłe osobniki. Analiza zależności
funkcyjnych między abiotycznymi elementami stanu wybranych rejonów Bałtyku Południowego da wyjaśnienie udziału
poszczególnych składowych w kształtowaniu reżimu hydrologicznego w celu ich
powiązania z produktywnością ryb komercyjnych.
Prowadzono analizy zależności między wskaźnikami produktywności środowiska morskiego i czynnikami klimatycznymi, w tym badano wpływ usłonecznienia i termokliny (łącznie z manualnym
przygotowaniem zbiorów danych dotyczących położenia termokliny) oraz czynników presji antropogenicznej. Określono
czasową i przestrzenną zmienność występowania toksycznych glonów w polskiej
strefie Bałtyku stosując modelowanie
hydrodynamiczno-ekologiczne.
Dla trzech scenariuszy klimatycznych
obliczono wybrane wskaźniki jakości
wody dwu obiektów badawczych: Nysy
Kłodzkiej (przy zastosowaniu jednowymiarowego modelu stanu ustalonego
QUAL2K) i Zbiornika Zegrzyńskiego
(przy zastosowaniu dwuwymiarowego
modelu dynamicznego CE-QUAL-W2).
Dla Zbiornika Zegrzyńskiego określono
strumienie kinetyczne wybranych wielkości, a mianowicie: NO3 → denitryfikacja
(–), NO3 → wzrost glonów (–), NH4 →
nitryfikacja (–), NH4 → wzrost glonów
(–), NH4 ← respiracja glonów (+), NH4
← osady (+), PO4 → wzrost glonów (–),
PO4 ← respiracja glonów (+), PO4 ←
osady (+), tlen rozpuszczony ← reaeracja
(+), tlen rozpuszczony ← fotosynteza (+),
tlen rozpuszczony → BZT (–), tlen rozpuszczony → osady (–). Dokonano oceny
wpływu zmian warunków klimatycznych
na: bilans cieplny odbiorników, procesy
reaeracji, biochemiczne zapotrzebowanie
tlenu, fotosyntezę, respirację, dynamikę
biocenozy oraz populacje bakteryjne
i wirusowe, a także na jakość wód w profilach ujęć wodociągów komunalnych
(dla zaopatrzenia w wodę Warszawy i
Wrocławia). Ponadto oceniono możliwości wykorzystania wód zużytych do nawodnień rolniczych dla deficytowej zlewni pilotowej ustalając, że dla analizowanego obszaru można nie tylko zmniejszyć
zużycie wody czystej, ale również osiągnąć znaczne efekty ekonomiczne.
Wykonano pomiary batymetryczne
zbiorników retencyjnych: Tresna, Lubachów, Koronowo, a wyniki przedstawiono
w postaci: planów batymetrycznych oraz
krzywych pojemności i powierzchni zalewu tych zbiorników w funkcji rzędnych
piętrzenia. Przeanalizowano możliwe
działania prowadzące do spowolnienia
procesu utraty pojemności wskutek zamulania zbiorników. Wykonano badania chemiczne próbek osadów dennych pobranych z 8 zbiorników. Ustalono wskaźniki
charakteryzujące właściwości fizyczne
i sorpcyjne tych osadów oraz ich zanieczyszczenie substancjami niebezpiecznymi takimi jak: metale ciężkie, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne,
polichlorowane bifenyle oraz pestycydy
chloroorganiczne. Osady te poddano również testom biologicznym umożliwiającym określenie ich ekotoksyczności. Oceniono możliwość zagospodarowania materiału zakumulowanego w zbiornikach
w przypadku jego wydobycia.
61
Przeanalizowano aktualny stan zagospodarowania dorzecza Wisły oraz przewidywane zmiany, głównie pod kątem
oszacowania możliwości zaopatrzenia
w wodę przy obecnej infrastrukturze hydrotechnicznej. Do osiągnięcia tego celu
służyły 3 ekspertyzy dotyczące stanu melioracji podstawowych, stanu lasów na
terenie dorzecza Wisły i zasobów wód
gruntowych oraz analiza pokrycia i zagospodarowanie terenu dorzecza. Zapotrzebowanie na wodę wszechstronnie zbadano
w 2010 r. i przedstawione w skali zarówno całego dorzecza, jak i województw
wchodzących w skład dorzecza Wisły.
Przyszłe zapotrzebowanie na wodę rozpatrzono dla 3 różne scenariusze rozwoju
gospodarczego Polski. Dokonano analizy
poborów wody na wybranych kilkudziesięciu ujęciach na terenie dorzecza Wisły.
Z analizy tych scenariuszy oraz ujęć wody
wynika, że w najbliższych latach nie należy się spodziewać radykalnych zmian
zapotrzebowania na wodę w odniesieniu
do rozwoju gospodarczego kraju.
W ramach realizacji Projektu odbyło
się szereg seminariów naukowych, wyniki
prezentowano na konferencjach naukowych i technicznych. Współpracowano
z Ministerstwem Środowiska przekazując
informacje na temat zaawansowania prac
w Projekcie i jego najważniejszych rezultatów. Udzielono szeregu informacji mediom, zarówno prasie, radiu i telewizji,
jak również mediom elektronicznym.
Systematycznie aktualizowano stronę
Projektu klimat.imgw.pl. Przygotowano
materiały promocyjne. W realizację zadań
jest zaangażowanych 224 pracowników
merytorycznych, w tym 15 doktorantów.
Projekt zatrudnia także 24 osoby w zakresie spraw administracyjnych i finansowych. W pracach badawczych było zaangażowanych 12 studentów.
62
Informatyczny system osłony kraju
przed nadzwyczajnymi zagrożeniami
(ISOK)
Projekt znajduje się na indykatywnej
liście projektów kluczowych Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
Pomysłodawca i główny wykonawca
projektu to Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Jest to projekt o numerze POIG.07.01.00-00-025/09 i okresie
realizacji 26.08.2009-31.12.2013. Autorem projektu jest prof. Maciej Maciejewski, a kierownikiem mgr inż. Janusz Wiśniewski.
Zadania statutowe IMGW dotyczą
prognozowania i wczesnego ostrzegania
o zjawiskach w atmosferze i hydrosferze i
katastrofach naturalnych stwarzających
zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, zdrowia i życia ludzi oraz ich mienia.
W związku z tym Liderem Konsorcjum
realizującego projekt jest IMGW. W skład
Konsorcjum wchodzą również:
◊ Główny Urząd Geodezji i Kartografii,
◊ Instytut Łączności,
◊ Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej,
◊ Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
Udział w realizacji projektu centralnych organów administracji rządowej –
instytucji posiadających ustawowe kompetencje w zakresie prowadzenia centralnego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (GUGiK) oraz w sprawach gospodarowania wodami, a w szczególności zarządzania wodami i korzystania z wód
(KZGW) – jest najlepszą gwarancją tego,
że opracowane w ramach projektu rozwiązania będą spójne z funkcjonującym
systemem instytucjonalnym i prawnym.
Projekt ma na celu stworzenie systemu
osłony społeczeństwa, gospodarki i środowiska przed nadzwyczajnymi zagrożeniami przez stworzenie elektronicznej
platformy informatycznej wraz z niezbęd-
nymi rejestrami referencyjnymi jako narzędzie do zarządzania kryzysowego.
Projekt wprowadza nowe technologie
informacyjne i telekomunikacyjne, usprawniając funkcjonowanie jednostek zarządzania kryzysowego każdego szczebla
administracji państwowej, a także zwiększając dostęp ludności i przedsiębiorstw
do informacji w sytuacjach zagrożenia
bezpieczeństwa życia, zdrowia i mienia,
wprowadzając interoperacyjność służb
i jednostek administracji.
System ISOK będzie składał się z węzła centralnego zlokalizowanego w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej
obsługującego wszystkich odbiorców danych i usług na wszystkich szczeblach
administracji w państwie, 4 Centrów Modelowania Powodziowego (CMP) i Systemu Informatycznego Gospodarki Wodnej (SIGW).
Istotną cechą systemu będzie architektura zorientowana na usługi. Koncepcja ta
pozwoli na tworzenie systemów, których
funkcjonalność
jest
zorganizowana
w postaci współpracujących usług, które
mogą być powtórnie używane i łatwo
łączone. Taki sposób budowania systemów umożliwia ich szybkie dostosowywanie do zmiennych wymagań biznesowych.
Cel główny projektu (stworzenie systemu osłony kraju przed nadzwyczajnymi
zagrożeniami) zostanie osiągnięty przez
realizację następujących celów szczegółowych:
• inwentaryzacja dostępnych zasobów
danych w zakresie zarządzania kryzysowego,
• zaprojektowanie rozwiązania systemowego,
• budowa baz danych referencyjnych
oraz map ryzyka i zagrożeń,
• budowa systemu i wdrożenie,
• zwiększenie świadomości społecznej
w zakresie sytuacji kryzysowych.
Osiągniecie celów szczegółowych będzie wynikiem uzyskania zakładanych
rezultatów Projektu, które z kolei będą
efektem wytworzenia produktów Projektu. Ogólnie w zakresie Projektu planowane jest wygenerowanie kilkunastu produktów cząstkowych. Dotyczyć one będą:
• budowy rozwiązania informatycznego
(wraz z oprogramowaniem, infrastrukturą, algorytmami, integracją z istniejącymi bazami danych, migracją danych oraz testami akceptacyjnymi);
• wytworzenia georeferencyjnych baz
danych, numerycznego modelu rzeźby
i pokrycia terenu (wraz z systemem do
zarządzania modelem) oraz ortofotomapy cyfrowej;
• wytworzenia wstępnej oceny ryzyka
powodziowego oraz wytworzenia map
zagrożenia i map ryzyka powodziowego oraz map innych zagrożeń;
• zadań szkoleniowych i promocyjnych.
Natomiast rezultaty Projektu będą dotyczyć głównie:
• udostępnienia zasobów numerycznego
modelu terenu i georeferencyjnych baz
danych obiektów topograficznych;
• udostępnienie ortofotomapy;
• udostępnienie informacji o obszarach
kraju zagrożonych wystąpieniem powodzi;
• zdefiniowanie obszarów wymagających opracowania map zagrożenia
i ryzyka powodziowego;
• udostępnienie map zagrożenia i map
ryzyka powodziowego do celów planowania przestrzennego oraz dla operacyjnego działania w przypadku wystąpienia powodzi;
• zapewnienie odpowiedniej funkcjonalności i możliwości efektywnego
wykorzystania systemu;
• udostępnienie danych dotyczących
zjawiska powodzi społeczeństwu.
63
4.5 Projekty indywidualne i specjalne finansowane
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Istotnym źródłem finansowania badań
w Instytucie, podobnie jak w latach ubiegłych, były projekty badawcze finansowane
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego. Niezależnie od działalności
statutowej realizowano:
6 projektów badawczych (własnych, promotorskich)
Rozwój metod przetwarzania trójwymiarowych danych radarowych dla zastosowań w numerycznych prognozach pogody (kierownik projektu –
mgr Anna Jurczyk)
Określenie wielkości promieniowania
UV na obszarze Polski dla potrzeb oceny zagrożenia (kierownik projektu –
mgr Grzegorz Zabłocki)
Ocena zrównoważonego stanu rzek i
potoków górskich w oparciu o naturalne warunki morfologiczne (kierownik
projektu – dr inż. Krzysztof Kulesza)
Określenie wielkości promieniowania
słonecznego UV na obszarze Polski dla
potrzeb oceny zagrożenia (kierownik
projektu – mgr Bożena Łapeta)
Naturalna promieniotwórczość jako
wskaźnik udziału ozonu stratosferycznego w całkowitym jego stężeniu przy
powierzchni ziemi (kierownik projektu
– dr Ewa Krajny)
Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych na terenie województwa
dolnośląskiego w latach 2009-2010
(kierownik projektu – prof. Leszek Kuchar)
3 projekty badawczo-rozwojowe
Opracowanie prognostycznego modelu
przebiegu zjawisk burzowych na podstawie modelu życia komórki burzowej
64
(projekt zlecony przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, kierownik projektu – dr Jan Szturc)
Opracowanie i testowanie zintegrowanego systemu obserwacji zjawisk epizodycznych w Morzu Bałtyckim - wykrywanie i ostrzeganie przed zagrożeniem zakwitami glonów (projekt zlecony przez Narodowe Centrum Badań i
Rozwoju, kierownik projektu – dr Elżbieta Łysiak-Pastuszak)
Utworzenie systemu prognozowania
rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza opartego o meteorologiczne
modele mezoskalowe oraz dyspersyjny
model obłoku (projekt zlecony przez
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju,
kierownik projektu – mgr Joanna Godłowska)
4 projekty badawcze specjalne (SPUB)
Rozwój systemów prognozowania jakości powietrza w oparciu o numeryczną prognozę pogody z modelu ALADIN,
przy wykorzystaniu modelu mezoskalowego MM5. COST 728 (kierownik
projektu – mgr Wiesław Kaszowski)
Propagacja niepewności pomiarów
w zaawansowanych systemach meteorologicznych i hydrologicznych. COST
731 (kierownik projektu – dr Jan Szturc)
Badanie przydatności wybranych typów cyrkulacji do oceny jakości powietrza. COST 733 (kierownik projektu –
mgr Anna M. Tomaszewska)
Związek pomiędzy klimatycznym bilansem wodnym a oceną stanu wegetacji roślin określoną metodami technik
satelitarnych – Kierownik projektu –
mgr M. Kasprzak-Kępińska
4.6 Udział w międzynarodowych programach badawczych
Unii Europejskiej
Projekty w 6. i 7. Programie Ramowym
BlackSea SCENE II (7. PR) – Sieć
naukowa Morza Czarnego (kierownik
projektu – mgr Włodzimierz Krzymiński)
GENESIS (7. PR) – Źródłowa Europejska Przestrzeń Informacyjna dla
Środowiska (kierownik projektu –
dr inż. Tomasz Walczykiewicz)
MILLENIUM (6. PR) – Klimat Europy w ostatnim tysiącleciu (kierownik
projektu – dr Danuta Limanówka)
Inne projekty europejskie
BALTIC Compass – Kompleksowe
działania strategiczne i inwestycyjne
w zrównoważonym rozwoju rolnictwa
w regionie Morza Bałtyckiego (Batlic
Sea Region Programme 2007-2013)
(kierownik projektu – mgr Włodzimierz Krzymiński)
BALTRAD – Zaawansowana technologicznie meteorologiczna sieć radarowa dla Regionu Morza Bałtyckiego
(kierownik projektu – mgr Maciej
Szewczykowski)
CivPro – Ocena zrównoważonego
podejścia w zarządzaniu zasobami
wodnymi i praktyki odnawiania zasobów wód podziemnych (kierownik projektu – dr Irena Otop)
CZ.3.22/1.2.00/09.01610 – System
informacji o jakości powietrza na obszarze pogranicza polsko-czeskiego
w rejonie Śląska i Moraw (kierownik
projektu – dr Leszek Ośródka)
deWELLdevelopment – PNRF –
Rozwój i walidacja metod zintegrowanej oceny stanu ekologicznego rzek
i jezior na potrzeby planów gospoda-
rowania wodami w dorzeczu (kierownik projektu – dr Jan Błachuta)
EULAKES – Wpływ stresorów środowiskowych na jeziora europejskie
(kierownik projektu – dr Barbara Nowicka)
INCA-CE – INTERREG III Zintegrowany system prognozowania (kierownik projektu – inż. Mateusz Giszterowicz)
ISOK – Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka – Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (kierownik projektu – mgr inż. Janusz Wiśniewski)
KLIMAT – Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka – Wpływ
zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo (zmiany, skutki
i sposoby ich ograniczania, wnioski
dla nauki, praktyki inżynierskiej i planowania gospodarczego (kierownik
projektu – dr hab. Mirosław Miętus,
prof. IMGW).
NMF-PL0456 – Zagrożenia powodziowe powstałe w wyniku katastrof
budowli piętrzących (kierownik projektu – dr inż. Andrzej Wita)
OPERA – pakiet roboczy 1.5a z programu „Opera” (kierownik projektu –
Rafał Lewandowski)
REX-INTEGRATED
PREWENTION – Wnioski do wsparcia zintegrowanej prewencji w redukcji zagrożeń (kierownik projektu – mgr Piotr
Madej)
SAMBAH Life+ – Statystyczny Monitoring akustyczny morświnów Bałtyckich-Program LIFE+ (kierownik projektu – mgr Włodzimierz Krzymiński)
65
SeAMen – NMF/MF EOG – Wzmocnienie zdolności administracyjnych
w zarządzaniu ochroną środowiska
polskiej strefy przybrzeżnej (kierownik
projektu – dr inż. Marzena Sztobryn)
Servis-Force NMF/MF EOG – System wymiany informacji o stanie Zalewu Wiślanego w ramach transgranicznej współpracy polsko-rosyjskiej
(kierownik projektu – mgr Włodzimierz Krzymiński)
SHARP - Ocena Zrównoważonego
Podejścia w Zarządzaniu Zasobami
Wodnymi i Praktyki Odnawiania Zasobów Wód Podziemnych (kierownik
projektu – dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas)
THESEUS – Innowacyjne technologie
ochrony wybrzeży europejskich wobec
zmian klimatycznych (kierownik projektu – dr inż. Marzena Sztobryn)
UDA RPPM Wisła Śmiała – Utworzenie map terenów zalewowych zagrożonych powodzią od morza przez
Wisłę Śmiałą przy wykorzystaniu niezbędnego sprzętu i oprogramowania i
numerycznej mapy terenu (kierownik
projektu – dr inż. Marzena Sztobryn)
WSTPB Moment – Nowoczesne zarządzanie Gospodarką Wodną w obszarze południowego Bałtyku (kierownik
projektu – mgr Halina Burakowska)
Udział w akcjach COST
COST 728 – Enhancing Mesoscale Meteorological Modelling Capabilities for
Air Pollution and Dispersion Applications (Wzmocnienie zdolności mezoskalowego modelowania meteorologicznego dla potrzeb oceny warunków
dyspersji i jakości powietrza). Kierownik projektu – mgr Wiesław Kaszowski
COST 731 – Propagation of uncertainty in
advanced meteo-hydrological forecast
systems (Propagacja niepewności pomiarów w zaawansowanych systemach
meteorologicznych i hydrologicznych).
Kierownik projektu – dr Jan Szturc
COST 733 – Harmonisation and Applications of Weather Types Classifications
for European Regions (Harmonizacja
i zastosowania klasyfikacji typów pogody dla regionów Europy). Kierownik
projektu – mgr Anna M. Tomaszewska
COST 734 – Impacts of Climate Change
and Variability on European Agriculture: CLIVAGRI (Wpływ zmian
i zmienności klimatu na rolnictwo
w Europie: CLIVAGRI). Kierownik
projektu – mgr M. Kasprzak-Kępińska
ES 0604 – Atmospheric Water Vapour in
the Climate System (WaVaCS) (Para
wodna w systemie klimatycznym Ziemi). Kierownik projektu – dr Adam Jaczewski
4.7 Centrum Edukacji Hydrologiczno-Meteorologicznej
oraz ogólnopolskie szkoły dla specjalistów
Podobnie jak w poprzednich latach,
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej był organizatorem ogólnopolskich
szkół dla specjalistów, w których wzięło
udział blisko 170 osób. Były to:
◊ XI Szkoła ”Współczesne problemy
ekstremalnych zagrożeń środowiska”
w Skawinie k. Krakowa,
66
◊ VI Szkoła Meteorologii Lotniczej –
Żar w Międzybrodziu Żywieckim zorganizowana wspólnie z Górską Szkołą
Szybowcową AP,
◊ II Szkoła Meteorologii Żeglarskiej
w Pucku k. Gdyni
oraz
organizowane wspólnie z Komitetem
Gospodarki Wodnej PAN:
◊ XXXVIII Szkoła Hydrologii „Współczesne zagadnienia hydrologii” w Mądralinie k. Otwocka;
◊ XX Szkoła Gospodarki Wodnej w Niepołomicach k. Krakowa.
W 2010 r. z kontynuowanej szeroko
zakrojonej w poprzednich latach akcji
„Otwartych drzwi IMGW” skorzystało
około 500 osób ze szkół podstawowych
i średnich oraz uczelni wyższych. Młodzieży umożliwiono zapoznanie się
z pracą Instytutu. Odwiedzający mieli
okazję obejrzeć aparaturę, a także wysłuchać prelekcji o zadaniach Państwowej
Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej
i stosowanych metodach pomiarowych.
Celem tej akcji jest przede wszystkim
wzbudzenie zainteresowania młodzieży
zagadnieniami meteorologii, hydrologii
i synoptyki, ale także uświadomienie jak
ważna jest sprawność systemu pomiarowego w ochronie społeczeństwa przed
zagrożeniami naturalnymi (m.in. powodzią), a więc dbałość o urządzenia i instalacje w terenie.
4.8 Udział pracowników w konferencjach
międzynarodowych i krajowych
W konferencjach międzynarodowych
w roku 2010 uczestniczyło 88 osób,
73 z nich to autorzy lub współautorzy referatów. Sześć osób przewodniczyło sesjom.
Lp.
1.
Data,
miejsce
15-19.03,
Zakopane
Instytut był organizatorem lub współorganizatorem następujących 10 konferencji,
seminariów i sympozjów międzynarodowych:
Tytuł
Organizator / uczestnicy
Konferencja H-SAF. Prezentacja i omówienie
wyników uzyskanych w ramach projektu
H-SAF ze szczególnym uwzględnieniem
walidacji hydrologicznej
IMGW / Przedstawiciele H-SAF,
EUMETSAT, ECMWF
2.
12-16.04,
Kraków
Joint 20th ALADIN/HIRLAM Workshop
All Staff Meeting 2010
IMGW / Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia,
Francja, Irlandia, Islandia, Hiszpania,
Holandia, Maroko, Norwegia, Portugalia,
Rumunia, Słowacja, Turcja, Szwecja, Węgry
3.
15-16.04,
Warszawa
Nordic Ozone Group (NOG)
IMGW Ośrodek Aerologii / Dania, Estonia,
Finlandia, Norwegia, Polska, Szwecja
4.
21-22. 06,
Sopot
Cosmo Scientific Management Committee
Meeting
IMGW / Polska, Niemcy, Szwajcaria, Rosja
5.
7-9. 09,
Gdynia
15th Meeting of the Project Group
for Monitoring of Radioactive Substances
in the Baltic Sea
IMGW OGa, GIOŚ / Dania, Estonia, Finlandia, Niemcy, Litwa, Polska, Rosja, Szwecja,
Monako (Międzynarodowa Agencja Energii
Atomowej oraz przedstawiciel HELCOM)
6.
13-16. 09,
Sopot
2nd International EULAG Workshop: Modelling
IMGW, UW / Polska, USA, Kanada, Niemcy,
Atmospheric Circulations with Sound-Proof
Szwajcaria, W. Brytania, Hiszpania
Equations
67
Lp.
Data,
miejsce
Tytuł
Organizator / uczestnicy
7.
29-30. 09,
Gdynia
12th Baltic GIG
IMGW OGa, GIOŚ / Dania, Estonia, EU,
Finlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Polska,
Szwecja
8.
09,
Gdynia
Methods of forecasting sea level and ice
conditions
IMGW OGa BPH / Polska, Niemcy
9.
01. 10,
Gdynia
HELCOM Red List of Macrophytes
IMGW OGa, GIOŚ / Estonia, Finlandia,
Litwa, Łotwa, Niemcy, Polska, Szwecja
10.
20-22.10
Wrocław
IMGW OWr, PTGeof., Urząd Marszałkowski
Międzynarodowa Konferencja „Odrzańska
Województwa Dolnośląskiego, IMGW OWr,
Droga Wodna – stan obecny i perspektywiczny
/ RFN, Austria, Polska
W konferencjach krajowych w roku
2010 uczestniczyły 142 osoby, z których
105 to autorzy lub współautorzy referatów, a 11 przewodniczyło sesjom.
Lp.
Data,
miejsce
Instytut był organizatorem lub współorganizatorem 8 konferencji, seminariów
i sympozjów krajowych. Były to:
Tytuł
Organizator
IMGW OWr, Dolnośląski
Zarząd Melioracji i Urządzeń
Wodnych we Wrocławiu
1.
21-23.04,
Konferencja Dolny Śląsk: Powódź a środowisko – Dobre
Polanica Zdrój praktyki
2.
23-26.05,
XIII Konferencja Naukowo-Techniczna „Zarządzanie zaso- IMGW OWr, RZGW we
Kudowa Zdrój bami wodnymi w dorzeczu Odry”
Wrocławiu
3.
28-29.06.
Warszawa
4.
10.09,
Seminarium z okazji 40-lecia Stacji Hydrologicznej IMGW
Sława-Radzyń im. prof. Z. Pasławskiego w Radzyniu
IMGW OPo, UM Sława
5.
20-22.09,
Niepołomice
XX Ogólnopolska Szkoła Gospodarki Wodnej „Konflikty
w gospodarce wodnej”
IMGW, PAN
6.
12-14.10,
Tuczno
IMGW OPo, Drawieński Park
Konferencja Naukowa „Zasoby przyrodnicze Drawieńskiego
Narodowy, PTGeof.
Parku Narodowego i zlewni Drawy”
O/Poznań
7.
22-24.11,
Skawina
XI Ogólnopolska Szkoła Nadzwyczajnych Zagrożeń „KonIMGW
flikty i dylematy w problematyce nadzwyczajnych zagrożeń”
8.
14.12,
Warszawa
Analiza prognoz meteorologicznych i hydrologicznych dla
potrzeb gospodarowania wodą na zbiornikach retencyjnych IMGW
w świetle powodzi 2010
Forum Naukowo-Techniczne „Powódź 2010”
IMGW
4.9 Działalność wydawnicza oraz ogólnotechniczna
W 2010 r. wydano drukiem 2 zeszyty
Wiadomości Hydrologii Meteorologii Gospodarki Wodnej (nakład 250 egz.). W serii
Monografie ukazało się 8 pozycji. Wśród
68
nich na szczególną uwagę zasługują prace
Ryzyko w zintegrowanym zarządzaniu zasobami wodnymi oraz Niżówka jako wskaźnik suszy hydrologicznej prezentujące no-
watorskie metody oceny zjawisk hydrologicznych ważnych dla gospodarki wodnej.
Wykaz wydawnictw opublikowanych
w roku 2010 przedstawiono w tabeli.
Działalność wydawnicza IMGW w roku 2010
Lp.
1.
2.
3.
4.
Rodzaj
publikacji
Czasopisma
Materiały
badawcze
Instrukcje i
podręczniki
6.
8.
250
Wiadomości Hydrologii Meteorologii Gospodarki Wodnej z. 1-4/2010
7
250
s. Meteorologia nr 43 – D. Limanówka i in. – Regiony opadowe Polski
3
150
Instrukcja ewaporometryczna
5
120
10
150
7
120
14
200
10,25
200
4,5
120
15,25
150
3
120
4,75
150
T. Tokarczyk – Niżówka jako wskaźnik suszy hydrologicznej
Monografie
M.S. Ostojski i in. – Polityka wodna UE w zakresie ochrony wód Bałtyku
Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska
Red. M. Maciejewski, M.S. Ostojski
M.S. Ostojski, E. Andrulewicz, W. Krzymiński – Broń chemiczna zatopiona
w Morzu Bałtyckim w wyniku działań wojennych
Statystyczno-empiryczny model warunków pluwialnych w Polsce
Red. M. Miętus
10.
11.
12.
Nakład
egz.
6
W. Majewski – Powódź w Gdańsku w lipcu 2001
T. Walczykiewicz – Ryzyko w zintegrowanym zarządzaniu zasobami
wodnymi
7.
Objętość
a.w.
Wiadomości Hydrologii Meteorologii Gospodarki Wodnej z. 4/2009
Metody kontroli jakości dla polskiej Państwowej Służby HydrologicznoMeteorologicznej – 6
5.
9.
Autor, tytuł
J. Szkutnicki, A. Kadłubowski, Ł. Chudy – Method for determination of
discharge in variable surface slope conditions
B. Ozga-Zieliński – The Gradex-KC and Gradex-ZN methods for computing the maximum discharges with a given probability of exceedance where
discharge measurement series are incomplete + CD
U. Dmitruk – Metody oznaczania niebezpiecznych substancji organicznych
w wodzie ściekach z zastosowaniem chromatografii gazowej. Poradnik
3
200
4,75
150
5,75
200
Bałtyk Południowy– charakterystyka wybranych elementów środowiska
w 2004 roku
8,25
150
17.
Bałtyk Południowy– charakterystyka wybranych elementów środowiska
w 2005 roku
8,25
150
18.
Bałtyk Południowy– charakterystyka wybranych elementów środowiska
w 2006 roku
6,25
150
19.
Forum Naukowo-Techniczne – Powódź 2010
12,5
250
20.
Słownik tematyczny terminów, wyrażeń i zwrotów stosowanych w prognozach meteorologicznych
2,5
300
21.
Sprawozdanie z działalności IMGW w r. 2008
5,75
200
1,5
150
144,9
4130
13.
14.
15.
16.
Różne
22.
Informacja o pracach naukowo-badawczych zakończonych w IMGW
w ramach działalności statutowej w roku 2009
Razem
69
W celu upowszechnienia informacji
o publikacjach IMGW prezentowaliśmy
je m.in. na konferencjach organizowanych
przez IMGW oraz - tradycyjnie - na kolejnej Szkole Hydrologii, a także na Krajowym Kongresie Hydrologicznym. Wykaz książek, które ukazały się nakładem
Instytutu jest także zamieszczony na stronie www.imgw.pl. Ponadto, książki wydane przez Instytut są także oferowane za
pośrednictwem Internetu na stronie
sklep.imgw.pl.
W ramach działalności ogólnotechnicznej magazyn wydawniczy rozprowadzał publikacje zarówno z bieżącej produkcji, jak i z lat ubiegłych. Ogółem nieodpłatnie przekazano 47 pozycji (1365
egzemplarzy), głównie do komórek organizacyjnych IMGW oraz w ramach wy-
miany do bibliotek w kraju i za granicą
(185 egzemplarzy). Odpłatnie przekazano
1205 egzemplarzy.
W zakresie informacji naukowo-technicznej prowadzono działalność rutynową
związaną z obsługą potrzeb pracowników
naukowych oraz służącą temu rozbudową
komputerowych i tradycyjnych zbiorów
danych. Były to m.in. obsługa 13 tematów
w systemie informacji adresowanej oraz
współpraca z systemem SYNABA, do
którego przekazano karty 21 zakończonych prac naukowo-badawczych.
Zbiór biblioteki powiększył się w ramach zakupów o 26 książek oraz 30 roczników czasopism krajowych (15) i zagranicznych (15). Z darów i bezpłatnej wymiany krajowej i zagranicznej pochodzi
45 książek oraz 258 zeszytów czasopism.
4.10 Publikacje
W roku 2010 w wydawnictwach periodycznych i zwartych oraz w materiałach konferencyjnych zostały opublikowane 292 prace przygotowane przez pracowników IMGW, wśród nich 48 to
streszczenia referatów prezentowanych na
konferencjach, sympozjach i seminariach
70
naukowych. W wydawnictwach własnych
IMGW opublikowano 96 prac, a w wydawnictwach zagranicznych – czasopismach i materiałach konferencyjnych –
44 prace.
Wykaz wszystkich publikacji przedstawiono w rozdziale 8.
Działalność w zakresie komunikacji społecznej, marketingu
i współpracy z zagranicą
5.1 Komunikacja społeczna i marketing
W ramach Działu Komunikacji Społecznej następuje ciągły rozwój i realizacja powziętych założeń strategii wizerunkowej i promocyjnej marki IMGW.
UNICORN
W marcu pracownicy działu Komunikacji Społecznej nawiązali współpracę ze
Stowarzyszeniem na Rzecz Wspierania
Onkologii „Unicorn” z Krakowa. Serwis
pogodynka.pl objął patronatem medialnym wszystkie najważniejsze wydarzenia
związane ze stowarzyszeniem oraz udostępnił powierzchnię reklamowa. Kampanie, w których uczestniczyliśmy to:
- 1% dla Stowarzyszenia UNICORN.
- Kto szuka ten żyje? – Jak wygrać z
rakiem i powrócić do codzienności?
- Nie tylko leki leczą! - Centrum Psychoonkologii.
ekologów jak i dorosłych. Edukacyjna gra
„pogodynka”, ogródek meteorologiczny
czy wielkoformatowa tablica rysunkowa
to tylko niektóre z nich. Rozdawano również pamiątkowe gifty z logotypami firmy
a za przejście ścieżki edukacyjnej uczestnicy otrzymywali pamiątkowe dyplomy.
Konkursy
W 2010 dla wszystkich zainteresowanych działalnością IMGW zostały zorganizowane m.in.:
- cykliczny konkurs fotograficzny, którego patronem jest serwis pogodowy
pogodynka.pl, a prace zwycięzców
można podziwiać w serwisie.
- konkurs poetycki, który wyłonił młode
talenty literackie z zacięciem meteorologicznym. Dzięki temu powstanie
„pogodowy” tomik poezji.
Dzień IMGW
Jak co roku pod koniec stycznia, w sali im. G. Narutowicza odbyło się uroczyste spotkanie z udziałem pracowników
IMGW oraz przedstawicieli Ministerstwa
Środowiska i Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Spotkaniu przewodził Dyrektor Mieczysław Ostojski.
Umowa barterowa z City Chanel Sp. z o.o.
W ramach porozumienia z firmą City
Chanel nasza prognoza pogody dla Polski
jest wyświetlana na 105 ekranach multimedialnych w środkach komunikacji
miejskiej w Warszawie. Prognoza jest
opatrzona logo IMGW, pogodynki.pl oraz
bezpłatną reklamą naszych infolinii.
Dzień Ziemi
Śladem lat ubiegłych Instytut uczestniczył w Dniu Ziemi. Jak co roku przygotowano duże stoisko firmowe z licznymi
atrakcjami, zarówno dla najmłodszych
Umowa barterowa ze Stroerem
Kontynuując porozumienie ze Stroerem Instytut wykorzystuje swoją szansę
na promocję na stacjach metra. Na specjalnie przygotowanych monitorach jest
ϳϭ
wyświetlana w formie prezentacji aktualna prognoza pogody dla Warszawy opatrzona logotypami IMGW i pogodynka.
•
Monitoring mediów z użyciem wyspecjalizowanych narzędzi. Hasło IMGW
w prasie cytowano 1354 razy, w Internecie opublikowano je 18034 razy, a na
nasze źródło 3446 razy powoływały się
telewizja oraz radio.
Nagrody i wyróżnienia uzyskane przez
Instytut za serwis www.pogodynka.pl:
◊ Godło Promocyjne Teraz Polska 2010
w kategorii przedsięwzięć innowacyjnych;
◊ Złote godło Najwyższa Jakość Quality
International 2010 w kategorii QI product – produkt najwyższej jakości;
◊ Złote godło LAUR KLIENTA 2010 –
w kategorii "Portale pogodowe".
Współpraca barterowa z turystycznym
portalem internetowym otowakacje.pl.
Dzięki temu każdy użytkownik serwisu
może zapoznać się bezpośrednio z naszą
prognozą pogody dla miejsca, do którego
się wybiera.
www.pogodynka.pl
W październiku pogodynka.pl pokazała się w zupełnie nowej formie. Jej tworzeniu przyświecałą dewiza: nowoczesna,
przejrzysta, najlepsza! Nowoczesna to
przede wszystkim nowe oprogramowanie,
nowa forma tworzenia produktów, stworzone od podstaw. Całość napisana od
początku pozwala na dowolne modyfikacje strony. Główne zmiany to:
• Całkowita zmiana layout’u – nowatorska, trójwymiarowa, jednolita grafika,
której podstawowe elementy możemy
samodzielnie zmieniać.
• Skrócone i usystematyzowane menu.
• Prezentacja ostrzeżeń w odświeżonej
formie, a co za tym idzie wprowadzenie usługi sms.
• Animowane mapy radarowe dla miast.
• Mapy radarowe z podkładem graficznym Google.
• Ruchome wykresy COSMO i GFS.
• Stworzenie dedykowanego dla IMGW
systemu CMS, który jest łatwy w obsłudze, ma zróżnicowany poziomu dostępu oraz możliwość zdalnego moderowania treści.
• Nowoczesne mechanizmy i oprogramowanie.
ϳϮ
Wprowadzenie zakładki dedykowanej
turystyce górskiej, czyli
www.gory.pogodynka.pl.
W 2010 roku w ramach ogólnopolskiej kampani reklamowej serwisu na
kilkudziesięciu bilbordach w całej Polsce
zostały zaprezentowane produkty IMGW
dostępne na naszej stronie. Kampania
przyniosła wymierny efekt w postaci
zwiększonej oglądalności serwisu: około
40% w porównaniu z rokiem 2009.
SMS METEO IMGW
W roku 2010 udało się wdrożyć system rozpowszechniania najważniejszych
informacji meteorologicznych i hydrologicznych IMGW, czyli ostrzeżeń. System
jest oparty na najnowszych technologiach
z dziedziny telekomunikacji i informatyki. Dzięki niemu każdy właściciel telefonu komórkowego (w sieci ERA, PLUS,
ORANGE, PLAY) na terenie Polski może
otrzymywać informacje dotyczące silnych
mrozów, opadów czy burz, śnieżyc, gołoledzi, stanów ostrzegawczych i alarmowych rzek, prognozy dla Polski, warunków narciarskich w górach. System działa
w dwóch odsłonach: komercyjnej dla
klienta zewnętrznego i statutowej dla
wewnętrznego (jak np. niektórzy pracownicy IMGW oraz organy zarządzające).
Konkurs na Synoptyka Roku
Zostali wyłonieni zwycięzcy konkursu
na Synoptyka Roku 2009. Pierwsza edycja konkursu spotkała się z wielkim uzna-
niem pracowników IMGW. Zwycięzcy
otrzymali pamiątkowe statuetki z rąk
Dyrektora Naczelnego w Teatrze Bajka
podczas uroczystej gali z okazji Światowego Dnia Wody.
Współpraca z Radiem Kampus
IMGW nawiązało współpracę z Akademickim Radiem Kampus i przeprowadziło kampanię reklamową w postaci spotów. Dzięki temu zyskaliśmy nowy target
w postaci młodych, aktywnych ludzi słuchających alternatywnych audycji.
Współpraca z Polską Agencją Prasową
Kontynuacja umowy dot. regulacji
działań i ustalenia wzajemnych praw i
zobowiązań obu umawiających się Stron
w zakresie dystrybucji przez PAP aplikacji Serwis Pogodowy IMGW, aktualizowanej na podstawie danych pogodowych
IMGW, a zawierającej mapy interaktywne i statyczne, których twórcą jest PAP.
Oprócz korzyści reklamowych przewiduje
się wpływ ze sprzedaży produktów.
Dofinansowanie z PARP
IMGW uzyskało z Polskiej Agencji
Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki,
Poddziałanie 2.1.1 dofinansowanie do
projektu „Rozwój kompetencji pracowników IMGW na rzecz wspólnego rozwoju”. Rekomendowana kwota dofinansowania przez Komisję Oceny Projektów
wynosi 1 875 085,01 PLN.
W ramach projektu w latach 20112012 pracownicy IMGW będą mieli możliwość udziału w szkoleniach z różnych
dziedzin, tj. zarządzanie, prawo, finanse,
informatyka oraz szkolenia specjalistyczne.
Biuro prasowe
- utrzymywanie relacji z mediami,
- organizowanie konferencji prasowych,
-
-
przygotowywanie tekstów i komunikatów dla prasy, np. komunikaty okolicznościowe – świąteczne, długo
weekendowe itp.,
koordynacja indywidualnych wywiadów ze specjalistami
Biuro Intranetu i Internetu
- bieżąca aktualizacja i rozbudowa wewnętrznego portalu informacyjnego,
- bieżąca aktualizacja strony internetowej IMGW
- projekty graficzne wykonywane na
potrzeby IMGW
- obsługa fotograficzna wszelkich spotkań i wizyt zagranicznych
Marketing
W 2010 roku Dział Marketingu zrealizował następujące zadania:
◊ Obsługa klientów w zakresie sprzedaży produktów i usług IMGW.
• Zapewnianie klientowi zgłaszającemu się do IMGW pierwszej i pełnej
informacji o produktach IMGW.
• Kierowanie do właściwej komórki
organizacyjnej IMGW.
• Obsługa oddziałów IMGW w zakresie przesyłanych załączników zgłoszenia klienta komercyjnego.
◊ Sprzedaż zleceń drobnych w zakresie
prognoz i danych meteorologicznych
oraz produktów radarowych klientom
z Polski i z zagranicy, w tym tłumaczenia dokumentów związanych ze
sprzedażą produktów IMGW zagranicznym klientom.
◊ Obsługa sklepu internetowego IMGW.
◊ Opracowanie strategii marketingowej
na 2011 r.
• Wytyczenie kierunku działań zmierzających do zachowania wyników
sprzedaży w warunkach kryzysu gospodarczego.
• Kontynuacja działań zmierzających
do osiągnięcia wzrostu sprzedaży.
ϳϯ
• Stały monitoring sprzedaży produk-
◊
◊
◊
◊
◊
tów komercyjnych.
Doskonalenie skuteczności pracowników Działu Marketingu przez udział
w warsztatach, konferencjach i szkoleniach:
• zagranicznych dotyczących działalności marketingowej IMGW,
• branżowych, organizowanych przez
kluczowych klientów IMGW,
• dotyczących obsługi klienta w jednostkach naukowo-badawczych,
• dotyczących współpracy producentow i Działu Marketingu w celu
optymalizacji pracy w dziale.
Optymalizacja działań dotyczących
utrzymania zawartych kontraktów.
Wykorzystanie wiedzy o konkurencji
do optymalizacji zysku ze sprzedaży
produktów IMGW.
Rozpoczęcie prac nad weryfikacją zapisów zarządzenia dotyczącego sprzedaży komercyjnej w IMGW.
Pozyskiwanie nowych odbiorców komercyjnych.
◊ Opracowanie broszur branżowych dla
dedykowanych grup odbiorców.
◊ Współudział w opracowaniu zakresu
produktów meteorologicznych i usług
IMGW przeznaczonych do obsługi
wydarzenia sportowego, EURO 2012.
◊ Organizacja prezentacji produktów radarowych dla klientów w siedzibie
IMGW i w siedzibach Klientów.
◊ Opracowanie danych z załączników
„zgłoszenie klienta komercyjnego” za
rok 2009.
◊ Nawiązanie współpracy z francuską
firmą METEORAGE w celu wprowadzenia na polski rynek meteorologiczny nowego produktu ostrzeżenia przed
wyładowaniami atmosferycznymi.
◊ Umożliwienie odbycia stażu studenckiego trzem stażystom.
◊ Opracowanie planu zmiany formy
i aktualizacji cen w cennikach IMGW.
◊ Wprowadzenie nowego produktu
„Dedykowanych stron internetowych
dla poszczególnych klientów”.
5.2 Współpraca z zagranicą
W roku 2010 wyjątkowo pomyślnie
rozwijała się współpraca naukowa i techniczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej ze służbami meteorologicznymi i hydrologicznymi Niemiec, Francji,
Austrii, Finlandii, Czech, Słowacji, Ukrainy. Ma ona duże znaczenie, szczególnie
w zakresie szkolenia personelu służby
oraz udziału w międzynarodowych projektach badawczych. Do Instytutu przybywali z wizytą specjaliści oraz dyrektorzy służb, a nasi pracownicy odwiedzali
służby i organizacje zagraniczne.
W lutym Goście z Ministerstwa Zasobów Wodnych Chińskiej Republiki Ludowej zapoznali się z działalnością i strukturą organizacyjną IMGW oraz prze-
ϳϰ
prowadzili rozmowy na temat współpracy
dwustronnej.
W dniach 12-16 kwietnia Instytut był
gospodarzem odbywającej się w Krakowie konferencji "Joint 20th ALADIN/
HIRLAM Workshop & All Staff Meeting
2010". Wzięło w niej udział ponad stu
przedstawicieli narodowych zespołów
z 24 krajów zajmujących się rozwijaniem
mezoskalowych modeli prognozy pogody
z konsorcjów ALADIN i HIRLAM.
Omawiano zagadnienia związane z rozwojem projektów w dziedzinie numerycznego prognozowania pogody realizowanych przez oba konsorcja.
W maju instytut odwiedził p. Vesa
Kurki z Fińskiego Instytutu Meteorolo-
gicznego (FMI), który przedstawił system
do obsługi SMS-ów i produktów meteo
SMARTMET. Omówiono kwestie techniczne dotyczące m.in. procesu wdrażania
systemu w IMGW, pomoc w tworzeniu
produktów, ocenę możliwości, jakie daje
polski rynek telefonów komórkowych.
W maju odbyło się spotkanie przedstawicieli IMGW oraz Ukraińskiej Służby
Hydrometeorologicznej, które będą zapewniać osłonę Mistrzostw Europy
w piłce nożnej w 2012 roku EURO 2012.
Uczestniczący w spotkaniu specjalista
z niemieckiej służby meteorologicznej
(DWD), która zapewniła osłonę Mistrzostw Świata organizowanych w Niemczech w 2006 roku, oraz z MeteoSwiss ze
Szwajcarii, która zapewniła osłonę Mistrzostw Europy w 2008 roku, przedstawili doświadczenia swoich służb z obsługi
tych imprez. Podczas rozmów roboczych
ze stroną ukraińską wstępnie omówiono
zakres i formy współpracy.
We wrześniu IMGW gościł w siedzibie głównej delegację z EUMETNET,
która zapoznała się ze strukturą organizacyjną i działalnością IMGW oraz przygotowaniami do piątego Zgromadzenia
Członków EIG EUMETNET, które odbyło się w Krakowie w listopadzie. Było to
dla Instytutu duże wyróżnienie, gdyż
Polska należy do tej organizacji zaledwie
półtora roku. Do najistotniejszych tematów należało przyjęcie wspólnej dla służb
stowarzyszonych w EUMETNET drogi
postępowania w celu budowania w Europie skutecznych służb klimatycznych.
W październiku wizytę złożyła delegacja Litewskiej Służby Hydrometeorologicznej. Omawiano rozwój współpracy
w dziedzinie organizacji osłony meteorologicznej lotnictwa oraz podjęto ustalenia
w sprawie współpracy w ramach Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej
(BALTIC FAB).
Polska służba hydrologiczna i meteorologiczna pełniona przez IMGW
uczestniczy w realizacji wszystkich najważniejszych zadań Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). Z tego
też względu przedstawiciele IMGW bardzo aktywnie uczestniczą w pracach organów statutowych WMO, w tym Rady
Wykonawczej (w jej skład wchodzą wybrani w drodze głosowania dyrektorzy 36
narodowych służb meteorologicznych
i hydrologicznych, jednym z nich jest od
2007 roku Dyrektor IMGW) i wszystkich
ośmiu Komisji Technicznych WMO.
W dniach 8-18 czerwca 2010 r. delegacja IMGW uczestniczyła w obradach
sześćdziesiątej drugiej sesji Rady Wykonawczej WMO. Priorytetowym zadaniem
delegacji było przedstawienie polskiego
stanowiska w odniesieniu do priorytetowych obszarów działalności operacyjnej
systemu WMO i kierunków rozwoju narodowych
służb
meteorologicznych
i hydrologicznych, jak też kwestii badań
naukowych w zakresie hydrologii, meteorologii i klimatologii, prowadzonych
w ramach programów realizowanych
przez WMO. Ustosunkowano się również
do kwestii mechanizmu strategii rozwoju
WMO w okresie następującym po organizowanym w 2011 roku XVI Światowym
Kongresie Meteorologicznym oraz roli
WMO oraz narodowych służb w rozwiązywaniu problemów w skali globalnej
i regionalnej, przede wszystkim takich jak
ocena ryzyka wystąpienia katastrof naturalnych i organizacja systemu ostrzeżeń
przed nimi. Na posiedzeniu plenarnym
Rady Wykonawczej Dyrektor IMGW
został wybrany członkiem Komitetu ds.
Audytu, który wspiera proces kontroli
wewnętrznej WMO i pomaga Sekretarzowi Generalnemu WMO w sprawnym
zarządzaniu organizacją. Ponadto Dyrektor IMGW pełni funkcję przedstawiciela
WMO w Komisji ONZ ds. Emerytur.
ϳϱ
Polska służba w ramach Rady Wykonawczej WMO jest reprezentowana ponadto
w kilku organach ekspercko-raportujących Rady, tj. w Grupie Roboczej ds.
WIGOS i WIS oraz Grupie Roboczej ds.
Klimatu i Powiązanych Zagadnień Pogody, Wody i Środowiska.
Obszarem szczególnej aktywności
Polski z racji położenia geograficznego są
prace VI Regionalnej Asocjacji WMO
(Regional Association VI – RA VI). Jej
zadaniem jest organizacja i koordynacja
współpracy narodowych służb meteorologicznych i hydrologicznych w Europie.
Dyrektor IMGW, M. Ostojski jest wiceprezydentem tej Asocjacji, tym samym
wchodzi w skład ścisłego kierownictwa
RA VI (Management Group – MG). W
roku 2010 odbyły się dwa posiedzenia
MG, podczas których dyskutowano nad
strategią asocjacji na lata 2012-2015,
zmierzającej do dalszej poprawy pracy
służb w regionie oraz omawiano rozwój
dialogu z odbiorcami produktów meteorologicznych i hydrologicznych oraz perspektywy współpracy z przedstawicielami
sektora prywatnego świadczącego usługi
w zakresie meteorologii.
Przedstawiciele polskiej służby biorą
też aktywny udział w pracach powołanych w ramach nowej struktury wewnętrznej asocjacji grup roboczych (Klimatu i Hydrologii; Służby i Współpracy;
Technologii, Rozwoju i Wdrożeń) oraz
zespołów zadaniowych RA VI (Planowania Strategicznego i Operacyjnego).
W kwietniu w Słowenii odbyło się 21.
doroczne posiedzenie Nieformalnej Konferencji Dyrektorów Służb Meteorologicznych Europy Środkowej (ICCED –
Informal Conference of Central European
Directors). Było ono poświęcone bieżącej
współpracy regionalnej służb meteorologicznych.
Od stycznia 2009 Polska jest pełnoprawnym członkiem Europejskiej Organi-
ϳϲ
zacji Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych EUMETSAT. Rok 2010 był
przełomowy dla programów EUMETSAT. Najważniejszym osiągnięciem była
pełna akceptacja Programu Meteosat
Trzeciej Generacji (MTG) przez wszystkie kraje członkowskie i uzyskanie deklaracji finansowania tego programu przez
22 spośród 26 członków EUMETSAT.
Program ten zastąpi w roku 2017 aktualny
system Meteosat Drugiej Generacji
(MSG). Program MTG jako program
podstawowy, zapewniający realizację
zadań statutowych EUMETSAT i konsekwentną poprawę możliwości wykorzystywania informacji satelitarnej w służbach meteorologicznych krajów członkowskich EUMETSAT jest programem
obowiązkowym. W celu jego zatwierdzenia konieczna jest jednomyślna decyzji
wszystkich krajów członkowskich.
IMGW uczestniczy w pracach Rady
EUMETSAT i komisji: PAC ds. strategii
rozwoju, STG (naukowo-technicznej),
AFG (administracyjno-finansowej), DPG
(ds. zasad udostępniania danych) oraz
STG-SWG (naukowej) i STG-OPSWG
(operacyjnej). W roku 2010 odbyły się
trzy posiedzenia Rady, PAC, dwa STG,
trzy AFG, dwa STG-SWG, dwa STGOPSWG i jedno DPG. W posiedzeniach
uczestniczyli delegaci Polski do odpowiednich komisji.
Ważną dla IMGW działalnością jest
element segmentu naziemnego EUMETSAT – Satelitarne Centrum Aplikacyjne dla Hydrologii Operacyjnej i Gospodarki Wodnej (H-SAF). IMGW jest
członkiem konsorcjum H-SAF (15 instytucji z 12 krajów) i koordynuje prace
jednego z czterech obszarów działania.
W marcu IMGW zorganizowało w Zakopanem drugą konferencję H-SAF z udziałem przedstawicieli: H-SAF, EUMETSAT, ECMWF i zaproszonych gości.
W sierpniu zakończyła się pierwsza 5-
letnia faza rozwojowa H-SAF. W przygotowaniu zaakceptowanego przez EUMETSAT programu na kolejną fazę uczestniczyło IMGW. We wrześniu odbyło się w
Rzymie inauguracyjne posiedzenie rozpoczynające ten nowy etap działania.
Ze względu na współpracę poszczególnych Centrów Aplikacyjnych EUMETSAT, pracownicy IMGW uczestniczyli w warsztatach Land SAF (produkty
satelitarne dotyczące powierzchni lądu)
i OSI-SAF (produkty satelitarne dotyczące mórz i oceanów).
Ważnym wydarzeniem dla EUMETSAT, świata naukowego i użytkowników
informacji z satelitów meteorologicznych
była coroczna konferencja w Cordobie
(20-24.09). Uczestniczyło w niej 2 pracowników IMGW. EUMETSAT zaproponował, aby konferencja ta odbyła się w
2012 roku w Polsce.
Przydatność danych z satelitów organizacji EUMETSAT potwierdza się na
każdym kroku. Niemniej w roku 2010
były szczególne wyzwania. Erupcja wulkanu Eyjafioell w kwietniu spowodowała
zapotrzebowanie na produkty satelitarne
pozwalające na śledzenie kierunku rozprzestrzeniania się pyłu wulkanicznego.
Już od pierwszego dnia Ośrodek Teledetekcji Satelitarnej uruchomił operacyjne
generowanie kompozycji barwnej z danych satelitarnych, pomagającej w określeniu obszarów objętych największym
stężeniem pyłu. Produkt był dostępny dla
służb synoptycznych, osłony lotnictwa
cywilnego oraz dla służb wojskowych.
Ważnym krokiem dla monitorowania
skutków zmian klimatycznych było zatwierdzenie Programu Jason-3, będącego
kontynuacją dotychczasowej misji Jason2 pozwalającej na monitorowanie wysokości mórz i oceanów oraz trendu zmian,
jako wskaźnika zmian klimatycznych.
Ze względu na kończącą się w lecie
2011 kadencję Dyrektora Generalnego
EUMETSAT Larsa Prahma, na posiedzeniu Rady EUMETSAT w grudniu 2010
wybrano jego następcę. Został nim Alain
Ratier, aktualnie zastępca Dyrektora Meteo-France, były zastępca Dyrektora EUMETSAT ds. Programowych. Obejmie on
stanowisko w sierpniu 2011.
Od 2006 roku Polska reprezentowana
przez IMGW należy do EUMETNET.
W 2010 roku specjaliści z IMGW brali
udział w spotkaniach grup roboczych,
m.in. w posiedzeniach i pracach Grupy
Doradczej STAC EIG EUMETNET ds.
Nauki i Techniki. Kompleksowy interdyscyplinarny charakter działalności tej
grupy umożliwia sprawne nadzorowanie
i monitorowanie poszczególnych programów i jednostek organizacji EIG EUMETNET. Grupa STAC EIG EUMETNET odpowiadając za aspekty finansowe
wdrażania, koordynacji i funkcjonowania
poszczególnych jednostek i programów
ma możliwość priorytetyzacji zadań koniecznych do realizacji oraz weryfikacji
podjętych zadań i realizowanych programów. Ponadto przyczynia się do tworzenia sprawnych ram organizacyjnych dla
współpracy państw członkowskich EIG
EUMETNET z innymi organizacjami
europejskimi, w tym głównie z instytucjami Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej. Biorąc pod uwagę długoterminową strategię EIG EUMETNET zmierzającą do utworzenia międzyrządowej
organizacji reprezentującej Europejską
Strukturę Meteorologiczną (EMI), grupa
STAC będzie wyznaczała cele, koordynowała oraz nadzorowała działalność EIG
EUMETNET w obszarze obserwacji meteorologicznych, prognozowania pogody
i badań klimatologicznych, kierując się
możliwościami współpracy i potrzebami
nie tylko innych organizacji europejskich,
ale przede wszystkim społeczeństw
państw członkowskich EIG EUMETNET.
ϳϳ
Instytut dzięki udziałowi w pracach.
Międzynarodowej Komisji Wielkich
Zapór (ICOLD) ma zagwarantowany
dostęp do bieżącej, światowej wiedzy
i osiągnięć w dziedzinie hydrotechniki
i gospodarki wodnej (projektowanie i eksploatacja budowli wodnych). W maju
2010 roku delegacja IMGW wzięła udział
w regularnym posiedzeniu ICOLD, które
odbyło się w Hanoi w Wietnamie. Omawiano tam m.in. rolę zapór i zbiorników
w dziedzinie energii odnawialnej, udział
hydroenergetyki w zrównoważonym rozwoju i redukcji gazów cieplarnianych,
nowoczesne mechanizmy oczyszczania
idostęp do międzynarodowego rynku
handlu zanieczyszczeniami węglowymi.
Obecnie w IMGW w trybie operacyjnym pracują dwa mezoskalowe modele
meteorologiczne: ALADIN w Oddziale
IMGW w Krakowie, pozyskany i eksploatowanych dzięki członkostwu IMGW
w konsorcjum ALADIN w ramach
współpracy z Meteo-France, oraz COSMO w Ośrodku Głównym w Warszawie,
jako produkt współpracy w ramach Konsorcjum Modelowania Mezoskalowego
COSMO (Consortium for Small Scale
Modelling), pozyskany i uruchomiony
dzięki współpracy z Deutscher Wetterdienst (DWD) z Niemiec.
IMGW uczestniczy w realizacji międzynarodowych programów badawczych
Unii Europejskiej, tzw. programów ramowych. Specjaliści IMGW biorą udział
w projektach Europejskiego Programu
Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (European Cooperation
in the Field of Scientific and Technical
Research), zwanych Akcjami COST,
a także w pracach naukowo-badawczych
w blisko 20 innych projektach finansowanych ze środków Unii Europejskiej.
ϳϴ
Aktywnie rozwija się również dwustronna współpraca naukowa i techniczna
ze służbami hydrologicznymi i meteorologicznymi Niemiec, Finlandii, Czech,
Słowacji, a także Ukrainy, Białorusi, Litwy i Rosji. Szczególne znaczenie ma
realizowana przez Oddziały IMGW we
Wrocławiu i Krakowie współpraca z krajami sąsiadującymi dotycząca wód granicznych.
Innym przykładem jest współpraca
z Centralnym Instytutem Meteorologii
i Geodynamiki (ZAMG) w Austrii nad
systemem kontroli jakości danych obserwacyjnych (QualiMet), zwłaszcza pochodzących z automatycznych stacji pomiarowych, oraz nad rozwojem nowcastingu
(prognoz ultrakrótkoterminowych) z wykorzystaniem zintegrowanego systemu
analizy danych INCA. ZAMG udzielił
IMGW bezpłatnej licencji na korzystanie
z tego systemu.
W ramach współpracy z Deutscher
Wetterdienst oprócz wymiany danych
odbywały się szkolenia przy pracy specjalistów IMGW w DWD w dziedzinie meteorologii radarowej, lotniczej, modelu
COSMO i systemu kontroli jakości danych.
W lutym delegacja IMGW odwiedziła
Hiszpański Instytut Meteorologiczny
(AEMET). Celem wizyty było zapoznanie
się z doświadczeniami Hiszpanii w zakresie gospodarki wodnej w czasie jej prezydencji w UE, wymiana doświadczeń
w zakresie ostrzegania przed niebezpiecznymi zjawiskami, zapoznanie się z morską osłoną meteorologiczną. Niektóre cele
hiszpańskiej prezydencji będą kontynuowane w trakcie polskiej prezydencji,
dlatego wskazane są konsultacje robocze
stron.
Kadra
Dyrekcja
Dyrektor Naczelny: Mieczysław S. Ostojski
Zastępcy:
Pion Badawczy – Maciej Maciejewski
Pion Administracji, Informatyki, Marketingu i Współpracy z Zagranicą
– Łukasz Legutko
Pion Ekonomiczny – Michał Gajak (od 07.06.2010)
Pion Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej – Główny Synoptyk Meteorologiczny
– Rafał Bąkowski
Pion Hydrologii, Gospodarki i Inżynierii Wodnej – Jan Winter (od 01.06.2010)
Dyrektorzy Oddziałów:
w Gdyni – Tomasz Balcerzak
w Krakowie – Jan Sadoń
w Poznaniu – Beata Grzonka (od 15.02.2010)
we Wrocławiu – Ryszard Kosierb
Profesorowie zatrudnieni na pełnych etatach:
Imię i nazwisko – specjalizacja
1. dr hab. inż. Jerzy Achimowicz – nauki techniczne w zakresie elektroniki (od
01.10.2010)
2. prof. dr hab. inż. Zbigniew Grabowski – geotechnika
3. dr hab. Halina Lorenc, profesor IMGW – klimatologia
4. prof. dr hab. inż. Maciej Maciejewski – gospodarka wodna
5. prof. dr hab. inż. Wojciech Majewski – budownictwo wodne
6. dr hab. Mirosław Miętus, profesor IMGW – meteorologia
7. dr hab. inż. Janusz Ostrowski, profesor IMGW – hydrologia
79
8.
9.
10.
11.
12.
13.
prof. dr hab. inż. Laura Radczuk – hydrologia, oceanologia
prof. dr hab. inż. Kazimierz Różdżyński – metrologia
prof. dr inż. Jan Zieliński – inżynieria i gospodarka wodna
prof. dr hab. inż. Janusz Zaleski – inżynieria sanitarna (od 01.10.2010)
dr hab. inż. Jan Winter – inżynieria środowiska (od 01.10.2010)
dr hab. inż. Beniamin Więzik – inżynieria środowiska (od 01.10.2010)
Zatrudnienie
Oddział Gdynia
Oddział Kraków
Oddział Poznań
Oddział Wrocław
Razem w oddziałach
Ośrodek Główny
Zatrudnienie ogółem
(przeciętnie etaty)
149
492
199
199
1039
489
1528
(przeciętnie etaty)
naukowi
103
badawczo-techniczni
43
inżynieryjno-techniczni i obsługi 1119
ekonomiczni
98
administracyjno-gospodarczy
118
robotnicy
47
1528
Zatrudnienie ogółem
Struktura pracowników
80
Skład Rady Naukowej VI kadencji (2008-2012)
dr hab. Jerzy ACHIMOWICZ
dr Jan BŁACHUTA
dr inż. Adam BOGUSKI
dr hab. inż. Władysław BUCHHOLZ prof. U.S.
prof. dr hab. inż. Zbigniew GRABOWSKI
Wiceprzewodniczący Rady Naukowej
dr inż. Jerzy GRELA
mgr Elżbieta GRZELAK-AGACIAK
Przewodnicząca Komisji ds. Techniki i Organizacji Służby
prof. dr hab. Barbara GWOREK
prof. dr hab. inż. Tomasz HEESE
Wiceprzewodniczący Rady Naukowej
prof. dr hab. inż. Janusz KINDLER
dr inż. Stanisław KOSTECKI
prof. dr hab. inż. Jan KULCZYK
dr Danuta LIMANÓWKA
Przewodnicząca Komisji Planu i Finansów
mgr Arkadiusz LITWIŃSKI
Wiceprzewodnicząca Rady Naukowej i Przewodnicząca
dr hab. Halina LORENC prof. IMGW
Komisji Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery
mgr Maciej MACIEJEWSKI
Przewodniczący Komisji Inżynierii, Gospodarki
prof. dr hab. inż. Wojciech MAJEWSKI
Wodnej i Jakości Wód
dr hab. Paweł MICKIEWICZ prof. ZUT
dr hab. Mirosław MIĘTUS prof. IMGW
Wiceprzewodniczący Rady Naukowej
prof. dr hab. inż. Rafał MIŁASZEWSKI
prof. dr hab. inż. Elżbieta NACHLIK
dr inż. Bogdan NOWAK
dr hab. inż. Janusz OSTROWSKI prof. IMGW
Przewodniczący Komisji Hydrologii i Oceanologii
prof. dr hab. Jan PRZYBYŁEK
prof. dr hab. inż. Laura RADCZUK
prof. dr hab. inż. Kazimierz RÓŻDŻYŃSKI
prof. dr hab. Maciej SADOWSKI
prof. dr hab. inż. Andrzej SADURSKI
mgr Waldemar STEPKO
dr inż. Marzenna SZTOBRYN
dr inż. Marek TAŁASIEWICZ (do października)
prof. dr hab. inż. Andrzej TIUKAŁO
dr inż. Tamara TOKARCZYK
dr inż. Tomasz WALCZYKIEWICZ
dr hab. inż. Jan WINTER
prof. dr hab. inż. Janusz ZALESKI
Przewodniczący Rady Naukowej
dr inż. Tamara ZALEWSKA
mgr Teresa ZAWIŚLAK
prof. dr inż. Jan ZIELIŃSKI
mgr inż. Stanisław ZIĘBA
81
Publikacje pracowników IMGW
Meteorologia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
82
Angiel Piotr J., Potocki Mariusz, Biszczuk-Jakubowska
Julita: Weather condition characteristics at the H. Arctowski Station (South Shetlands, Antarctica) for 2006,
in comparison with multi-year research results. Miscellanea Geographica 2010 T. 14 s. 79-89 bibliogr. 14
poz.
Bebłot Grażyna, Dubiel Bożena, Konarski Jerzy,
Tuszyńska Irena: Groźne zjawiska atmosferyczne na
terenie Polski w dniu 15 sierpnia 2008 r. W: Ryzyko
w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja
Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s. 8-33 il. bibliogr. 4 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Biernacik Dawid, Filipiak Janusz, Miętus Mirosław,
Wójcik Robert: Zmienność warunków termicznych
w Polsce po roku 1951. Rezultaty projektu KLIMAT. W:
Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany i ich konsekwencje. Pod red. Ewy Bednorz i Leszka Kolendowicza. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 9-23 il.
bibliogr. 10 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 16
Biernacik Dawid, Wójcik Robert, Jakusik Ewa, Owczarek Małgorzata: Warunki meteorologiczne. W: Bałtyk
Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 14-33 il.
Biszczuk-Jakubowska Julita, Curyło Aleksander: Słoneczne promieniowanie UV a zdrowie człowieka. Pr. Inst.
Elektrotechniki 2010 z. 244 s. 93-106 il. bibliogr. 10
poz.
Biszczuk-Jakubowska Julita, Curyło Aleksander, Lityńska Zenobia, Bogdańska Barbara: Zagrożenia wynikające z nadmiaru lub niedoboru promieniowania UV nad
obszarem Polski. W: Ryzyko w problemach zagrożeń
środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010
s. 34-49 il. bibliogr. 11 poz. Ser. Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Brzóska Barbara: Zmienność temperatury w atmosferze nad Polską w latach 1971-2008 na podstawie pomiarów radiosondażowych. W: Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany i ich konsekwencje. Pod red. Ewy
Bednorz i Leszka Kolendowicza. Poznań: Bogucki Wy-
8.
9.
10.
11.
12.
13.
daw. Nauk. 2010 s. 39-47 il. bibliogr. 4 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 16
Cebulak Elżbieta, Limanówka Danuta, Pyrc Robert,
Kilar Piotr: Zagrożenie dorzecza górnej Wisły wysokimi
opadami w okresie wiosennym. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa:
IMGW 2010 s. 50-64 il. bibliogr. 16 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Curyło Aleksander, Kois Bogumił: Obserwacje chmur
a pomiary promieniowania słonecznego docierającego
do powierzchni Ziemi. Pr. Inst. Elektrotechniki 2010 z.
244 s. 69-78 il. bibliogr. 4 poz.
Curyło Aleksander, Łapeta Bożena, Walawender Jakub, Bogdańska Barbara: Promieniowanie UV na terenie Polski w latach 1985-2008. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa:
IMGW 2010 s. 73-84 il. bibliogr. 9 poz. Ser. Monografie
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Czarnecka Małgorzata, Farat Ryszard, Kasprowicz
Tomasz, Koźmiński Czesław, Kuchar Leszek, Leśny
Jacek, Łabędzki Leszek, Mager Przemysław, Michalska Bożena, Ratajkiewicz Henryk: Zmiany klimatu
a rolnictwo w Polsce. W: Klimat Polski na tle klimatu
Europy. Zmiany i ich konsekwencje. Pod red. Ewy
Bednorz i Leszka Kolendowicza. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 203-218 il. bibliogr. 19 poz. Ser.:
Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 16
Czernecki Bartosz, Miętus Mirosław: Wstępna analiza
występowania i zmienności termicznych pór roku
w wybranych regionach Polski na przykładzie Pasa
Pobrzeży Południowobałtyckich i Wyżyn Polskich. W:
Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki termiczne
i opadowe. Pod red. Ewy Bednorz. Poznań: Bogucki
Wydaw. Nauk. 2010 s. 9-25 Ser.: Studia i Prace
z Geografii i Geologii nr 15
Dancewicz Andrzej: Opady atmosferyczne w dorzeczu
Nysy Kłodzkiej w czerwcu 2009 r. w świetle norm opadowych oraz wielkości historycznych. W: Ryzyko
w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja
Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s. 85-97 il. bibliogr. 10 poz. Ser.
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
14. Dancewicz Andrzej: Podstawowe dane meteorologiczne. W: Raport o stanie środowiska w województwie
dolnośląskim w 2009 roku. Wrocław: WIOŚ 2010 s. 1012 il. Biblioteka Monitoringu Środowiska
15. Dancewicz Andrzej, Kotowski Andrzej, Kaźmierczak
Bartosz: Wstępna ocena dokładności pomiarowej deszczomierza SEBA. Forum Eksploatatora 2010 nr 1 (46)
s. 66-68 il. bibliogr. 7 poz.
16. Danowska Beata, Woroń Jerzy: Zanieczyszczenia
chemiczne atmosfery nadmorskiej. W: Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 127-132 il.
17. Danowska Beata, Woroń Jerzy: Zanieczyszczenia
chemiczne atmosfery nadmorskiej. W: Bałtyk Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 126-132 il.
18. Danowska Beata, Woroń Jerzy: Zanieczyszczenia
chemiczne atmosfery nadmorskiej. W: Bałtyk Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 95-100 il.
19. Dobrovolný Petr, Moberg Anders, Brázdil Rudolf, Pfister Christian, Glaser Rüdiger, Wilson Rob, van Engelen
Aryan, Limanówka Danuta, Kiss Andrea, Halíčková Monika, Macková Jarmila, Riemann Dirk, Luterbacher
Jürg, Böhm Reinhard: Monthly, seasonal and annual
temperature reconstructions for Central Europe derived
from documentary evidence and instrumental records
since AD 1500. Climatic Change 2010 Vol. 101 nr 1-2
s. 69-107 il. bibliogr. 68 poz.
20. Einfalt Thomas, Szturc Jan, Ośródka Katarzyna: The
quality index for radar precipitation data: a tower of Babel? Atmos. Sci. Lett. 2010, 11, s. 139-144 il. bibliogr.
23 poz.
21. Farat Ryszard: Zmienność opadów atmosferycznych w
Polsce północno-zachodniej. W: Klimat Polski na tle
klimatu Europy. Warunki termiczne i opadowe. Pod red.
Ewy Bednorz. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s.
117-130 il. bibliogr. 12 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 15
22. Farat Ryszard, Kasprowicz Tomasz: Snow cover
occurrences in Poland. Acta Agrophysica 2010 nr 183
Rozprawy i Monografie (4) s. 71-89 il. bibliogr. 4 poz.
23. Filipiak Janusz, Miętus Mirosław: History of the Gdansk
pre-instrumental and instrumental record of meteorological observations and analysis of selected air pressure observations. W: The Polish Climate in the European Context: An Historical Overview. Red. Rajmund
Przybylak, Jacek Majorowicz, Rudolf Brázdil, Marek
Kejna. Dordrecht: Springer 2010 s. 267-293 il. bibliogr.
51 poz.
24. Glaser Rüdiger, Riemann Dirk, Schonbein Johannes,
Bariendos Mariano, Brazdil Rudolf, Bertolin Chiara,
Camuffo Dario, Duetsch Mathias, Dobrovolny Petr, van
Engelen Aryan, Enzi Silvia, Halickova Monika, Koenig
Sebastian J., Kotyza Oldřich, Limanówka Danuta, Macková Jarmila, Sghedoni Mirca, Martin Brice, Himmelsbach Iso: The variability of European floods since AD
1500. Climatic Change 2010 Vol. 101 nr 1-2 s. 235-256
il. bibliogr. 65 poz.
25. Godłowska Jolanta, Tomaszewska Anna Monika: Relations between circulation and summer ozone concentration at different European locations. Wiad. MHGW
2010 T. 4(54) z. 1-4 s. 29-45 il. bibliogr. 45 poz.
26. Godłowska Jolanta, Tomaszewska Anna Monika: Relations between circulation and winter air pollution in Polish urban areas. Arch. Env. Prot. 2010 Vol. 36 nr 4 s.
55-66 il. bibliogr. 27 poz.
27. Jabłońska Katarzyna: Zróżnicowanie przestrzenne kwitnienia leszczyny w Polsce w latach 2007-2010. Alergoprofil 2010 Vol. 6 nr 4 s. 2-3
28. Jabłońska Katarzyna, Rapiejko Piotr: Using the results
of a nationwide phenological network to examine the
impact of changes in phenology of plant species on the
concentration of plant pollen in the air. Acta Agrobotanica 2010 Vol. 63 nr 2 s. 69-74
29. Kanclerz Jarosław, Wierzbicka Agnieszka, Żyła Marek:
Postępy w działalności Centralnego Laboratorium Aparatury Pomiarowej. Wiad. MHGW 2010 T. 4(54) z. 1-4
s. 91-94
30. Kasprowicz Tomasz: Prawidłowości przestrzenne występowania pokrywy śnieżnej w Polsce i próba ich regionalizacji. W: Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki termiczne i opadowe. Pod red. Ewy Bednorz. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 181-198 il. bibliogr. 7 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii
nr 15
31. Kępińska-Kasprzak Małgorzata, Mager Przemysław:
Changes of selected climate elements and their impact
on agricultural production in central-west Poland. Meteorologický Časopis 2010 R. 13 Č. 1 s. 3-8 il. bibliogr.
10 poz.
32. Kępińska-Kasprzak Małgorzata, Mager Przemysław:
Growing season in different regions of Poland. W: Bioklima 2010, Sborník přispěvků z mezinárodní konference, Praha, 07-09.10.2010. Praha: Česká zemědělská
univerzita v Praze 2010 s. 142-150 il. bibliogr. 6 poz.
33. Kilar Piotr, Cichocki Janusz, Limanówka Danuta, Pyrc
Robert: Analiza skuteczności działania metod przyrostów dopuszczalnych w operacyjnej kontroli jakości
danych meteorologicznych. W: Metody kontroli jakości
dla polskiej Państwowej Służby HydrologicznoMeteorolo gi cznej. Cz. 6. Warszawa: IMGW 2010 s.
135-141 il. bibliogr. 8 poz. Ser.: Monografie
34. Kois Bogumił, Brzóska Barbara, Jaczewski Adam, Lityńska Zenobia: Zmiany parametrów niestabilności atmosfery na podstawie radiosondaży i występowanie
83
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
84
burz w Polsce. W: Ryzyko w problemach zagrożeń
środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s.
98-107 il. bibliogr. 16 poz. Ser. Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Kolendowicz Leszek, Busiakiewicz Anna, Czernecki
Bartosz: Klimat. W: Ilustrowany atlas aglomeracji poznańskiej. Red. T. Kaczmarek. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 70-71
Kolendowicz Leszek, Busiakiewicz Anna, Czernecki
Bartosz: Warunki klimatyczne oraz właściwości powietrza atmosferycznego w aglomeracji poznańskiej. W:
Zasoby przyrodnicze i ich ochrona w aglomeracji poznańskiej. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 4258 Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej nr 2
Kołkowska Katarzyna, Kowalewski Michał K.: Wiatr
jako alternatywne źródło energii. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa:
IMGW 2010 s. 108-115 il. bibliogr. 1 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Kotowski Andrzej, Dancewicz Andrzej, Kaźmierczak
Bartosz: Czasowo-przestrzenne zróżnicowanie opadów
atmosferycznych we Wrocławiu. Ochr. Środ. 2010 Vol.
32 nr 4 s. 37-46 il. bibliogr. 34 poz.
Kotowski Andrzej, Kaźmierczak Bartosz, Dancewicz
Andrzej: Modelowanie opadów do wymiarowania kanalizacji. Warszawa: Komitet Inż. Ląd. i Wod. PAN 2010,
170 s. il. bibliogr. 135 poz. Studia z Zakresu Inżynierii
nr 68
Liana Ewa: Depozycja zanieczyszczeń z atmosfery na
obszarze Karkonoszy w zależności od cyrkulacji atmosferycznej. Opera Corcontica. Krkonošské práce 2010
Vol. 47 Suppl. 1 s. 9-21 il. bibliogr. 8 poz.
Liana Ewa, Gendolla Tomasz, Pobudejski Michał:
Chemizm opadów atmosferycznych. W: Raport o stanie
środowiska w województwie dolnośląskim w 2009 roku.
Wrocław: WIOŚ 2010 s. 21-25 il. Biblioteka Monitoringu
Środowiska
Liana Ewa, Gendolla Tomasz, Pobudejski Michał:
Zanieczyszczenie opadów atmosferycznych w województwie pomorskim i depozycja zanieczyszczeń z
opadów do podłoża w 2008 roku. W: Raport o stanie
środowiska w województwie pomorskim w 2009 roku.
Gdańsk: WIOŚ 2010 s. 29-41 il. Biblioteka Monitoringu
Środowiska
Liana Ewa, Gendolla Tomasz, Pobudejski Michał:
Zanieczyszczenie opadów atmosferycznych w województwie śląskim i depozycji zanieczyszczeń z opadów
do podłoża w 2009 roku. W: Stan środowiska w województwie śląskim w 2009 roku. Katowice: WIOŚ 2010
s. 56-63 il. Biblioteka Monitoringu Środowiska
Limanówka Danuta: Klimat Sanoka w latach 1951-2008
(na przykładzie stacji Sanok-Trepcza). W: Antropogeniczna transformacja środowiska przyrodniczego. Pod
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
red. Wandy Wilczyńskiej-Michalik. Kraków: Inst. Geografii UP 2010 s. 155-165 il. bibliogr. 3 poz.
Limanówka Danuta: Warunki termiczne Polski pierwszej dekady XXI wieku. W: Klimat Polski na tle klimatu
Europy. Warunki termiczne i opadowe. Pod red. Ewy
Bednorz. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 2740 il. bibliogr. 6 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii
i Geologii nr 15
Limanówka Danuta, Cebulak Elżbieta, Pyrc Robert,
Kilar Piotr, Kańka Marta, Cichocki Janusz, Otop Irena:
Regiony opadowe Polski. Warszawa: IMGW 2010, 48
s. il. bibliogr. 8 poz. Materiały Badawcze Ser. Meteorologia, 43
Limanówka Danuta, Grzelak-Agaciak Elżbieta, Cichocki
Janusz, Pyrc Robert: Zaktualizowanie tabel przyrostów
dopuszczalnych temperatury, wilgotności i ciśnienia
atmosferycznego dla stacji synoptycznych PSHM. W:
Metody kontroli jakości dla polskiej Państwowej Służby
Hydrologiczno-Meteorologicznej. Cz. 6. Warszawa:
IMGW 2010 s. 125-134 il. bibliogr. 4 poz. Ser.: Monografie
Luterbacher Jürg, Koenig Sebastian J., Franke J., van
der Schrier Gerard, Della-Marta Paul M., Jacobeit
Jacundus, Küttel Marcel, Gonzalez-Rouco Fidel J., Zorita Eduardo, Xoplaki Elena, Stössel Marco, Rutishauser This, Wanner Heinz, Pfister Christian, Brázdil
Rudolf, Dobrovolny Petr, Camuffo Dario, Bertolin
Chiara, Moberg Anders, Leijonhufvud Lotta, Soderberg
Johan, Allan Rob, Wilson Robert, Wheeler Dennis, Barriendos Mariano, Glaser Rüdiger, Riemann Dirk, Nordli
Oyvind, Limanówka Danuta, van Engelen Aryan, Zerefos Christos S.: Circulation dynamics and its influence
on European and Mediterranean January – April climate over the past half millennium: results and insights
from instrumental data, documentary proxy evidence
and coupled climate models. Climatic Change 2010
Vol. 101 nr 1-2 s. 201-234 il. bibliogr. 81 poz.
Maciszewska Aneta E., Markowicz Krzysztof M., Witek
Marcin L.: A multiyear analysis of aerosol optical thickness over Europe and Central Poland using NAAPS
model simulation. Acta Geophysica 2010, 58, s. 11471163 (DOI: 10.2478/s11600-010-0034-5, 2010)
Mager Przemysław, Kępińska-Kasprzak Małgorzata:
Variability of selected climatic indicies during vegetation period in Wielkopolska. Acta Agrophysica 2010
nr 183 Rozprawy i Monografie (4) s. 9-21 il. bibliogr.
21 poz.
Mager Przemysław, Kopeć Mateusz: Okres wegetacyjny w Polsce i w Europie. W: Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany i ich konsekwencje. Pod red. Ewy
Bednorz i Leszka Kolendowicza. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 49-64 il. bibliogr. 26 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 16
Malinowska Mirosława, Miętus Mirosław: Opady o dużym natężeniu w Gdyni i ich uwarunkowania atmosferyczne (1981-2000). W: Woda w badaniach geogra-
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
ficznych. Pod red. Tadeusza Ciupy i Romana Suligowskiego. Kielce: Inst. Geografii UJK 2010 s. 49-58
Marosz Michał, Ustrnul Zbigniew: Zmienność warunków cyrkulacyjnych nad Polską na tle obszaru atlantycko-europejskiego (1951-2008) Rezultaty projektu KLIMAT. W: Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany
i ich konsekwencje. Pod red. Ewy Bednorz i Leszka Kolendowicza. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s.
23-38 il. bibliogr. 13 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 16
Miętus Mirosław: Klimatologiczne tło nawalnych opadów w Polsce w kresie 15.05-5.06.2010 r. W: Forum
Naukowo-Techniczne Powódź 2010, Warszawa, 28-29
czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 9-14 il.
Miętus Mirosław, Wojtkiewicz Agata, Wójcik Robert,
Jakusik Ewa, Pilarski Michał: Statystyczno-empiryczny
model warunków pluwialnych w Polsce. Pod red. Mirosława Miętusa. Warszawa: IMGW 2010, 75 s. il. bibliogr. 16 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i
Gospodarki Wodnej
Moszkowicz Stanisław, Wojtas Łukasz: Porównywanie
pomiarów radarowych w rejonach pokrywania się zasięgów dwóch radarów sieci POLRAD. Wiad. MHGW
2010 T. 4(54) z. 1-4 s. 47-69 il. bibliogr. 6 poz.
Nemec Janusz, Kurowska-Łazarz Renata, Zawiślak
Teresa, Tylman-Drwal Agnieszka, Wójcik Longin:
Słownik tematyczny terminów, wyrażeń i zwrotów stosowanych w prognozach meteorologicznych. Pod red.
Teresy Zawiślak. Warszawa: IMGW 2010, 40 s. il. bibliogr. 15 poz.
Obmińska Barbara: Zmiany tłowych stężeń atmosfery.
W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod
red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s. 128-137 il. bibliogr.
8 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Ojrzyńska Hanna, Błaś Marek, Kryza Maciej, Sobik
Mieczysław, Urban Grzegorz: Znaczenie lasu oraz morfologii terenu w rozwoju pokrywy śnieżnej w Sudetach
Zachodnich na przykładzie sezonu zimowego
2003/2004. Sylwan 2010 R. 154 z. 6 s. 412-428 il. bibliogr. 33 poz.
Otop Irena: Precipitation variability in the Middle Odra
River basin in the years 1951-2005. Acta Agrophysica
2010 nr 183 Rozprawy i Monografie (4) s. 50-59
Otop Irena, Tokarczyk Tamara, Szalińska Wiwiana:
Zmienność warunków klimatycznych Dolnego Śląska
na tle współczesnych zmian klimatu Polski i ich wpływ
na zagrożenie suszą i powodzią w wieloleciu 19972009. W: Konferencja Dolny Śląsk: Powódź a środowisko – dobre praktyki, Polanica Zdrój, 21-23 kwietnia
2010. Wrocław: Wydaw. Dolnośl. Zarząd Melior. Wod.
we Wrocławiu 2010 s. 11-17 il. bibliogr. 10 poz.
Owczarek Małgorzata, Jakusik Ewa, Filipiak Janusz,
Miętus Mirosław: Warunki meteorologiczne. W: Bałtyk
Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 14-34 il.
Pianko-Kluczyńska Krystyna, Konca-Kędzierska Krystyna: Miesięczna prognoza temperatury i opadu w Warszawie na podstawie cyrkulacji atmosferycznej nad Europą Centralną z wykorzystaniem logiki rozmytej. Wiad.
MHGW 2010 T. 4(54) z. 1-4 s. 71-89 il. bibliogr. 11 poz.
Szalińska Wiwiana, Otop Irena, Dancewicz Andrzej:
Ocena stopnia zagrożenia wystąpieniem intensywnych
opadów w dorzeczu środkowej Odry. W: Hydrologia
w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina
Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s.
263-272 bibliogr. 11 poz. Ser. Monografie Komitetu
Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
Szturc Jan: Niepewność w radarowych pomiarach opadu z punktu widzenia hydrologii. Warszawa: IMGW
2010, 148 s. il. bibliogr. 172 poz. Materiały Badawcze
Ser.: Meteorologia, 42
Szturc Jan, Ośródka Katarzyna, Jurczyk Anna: Quality
index scheme for quantitative uncertainty characterization of radar-based precipitation. Meteorol. Appl. 2010
(early view: http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.
1002/(ISSN)1469-8080/earlyview), 14 s. il. bibliogr. 53
poz.
Szukała Piotr, Czernecki Bartosz: Wizualizacja danych
przestrzennych kartowania jaskiń oraz ich wykorzystania w badaniach topoklimatycznych. W: GIS – woda
w środowisku. Red. Zbigniew Zwoliński. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 139-148
Śliwka Ireneusz, Lasa Jan, Bielewski Jarosław, Grombik Iwona, Limanówka Danuta, Rosiek Janusz: Long
term measurements (1997-2008) of CFC’s and SF6
concentration in the air of Kraków. Polish J. Environ.
Stud. 2010 Vol. 19 nr 4 s. 811-815
Tuszyńska Irena: Możliwości wykorzystania teledetekcji
radarowej do badań zdarzeń ekstremalnych. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego.
Warszawa: IMGW 2010 s. 225-238 il. bibliogr. 7 poz.
Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej
Twarowski Ryszard, Liana Ewa, Gendolla Tomasz:
Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża. W: Raport o stanie
środowiska województwa podlaskiego w latach 20072008. Białystok: WIOŚ 2010 s. 18-31 il. Bibl. Monitoringu Środowiska
Urban Grzegorz: Ocena wybranych metod obliczania
średniej dobowej, miesięcznej i rocznej wartości temperatury powietrza (na przykładzie Sudetów Zachodnich i
ich przedpola). Opera Corcontica. Krkonošské práce
2010 Vol. 47 Suppl. 1 s. 23-34 il. bibliogr. 12 poz.
Urban Grzegorz, Richterová Dáša: Warunki śniegowe
a uprawianie narciarstwa w Sudetach Zachodnich na
85
73.
74.
75.
76.
polsko-czeskim pograniczu. Wiad. MHGW 2010 T.
4(54) z. 1-4 s. 3-28 il. bibliogr. 24 poz.
Ustrnul Zbigniew, Czekierda Danuta, Wypych Agnieszka: Extreme values of air temperature in Poland according to different atmospheric circulation classifications. Physics and Chemistry of the Earth 2010 Vol. 35
Issues 9-12 s. 429-436 il. bibliogr. 14 poz.
Woźniak Krzysztof: Cyrkulacja atmosfery w górnej
warstwie troposfery i jej wpływ na ekstremalne wartości
temperatury w basenie Morza Bałtyckiego w latach
1976-2005. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława
S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s. 144-160 il.
bibliogr. 33 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii
i Gospodarki Wodnej
Wójcik Robert, Biernacik Dawid, Jakusik Ewa, Owczarek Małgorzata: Warunki meteorologiczne. W: Bałtyk
Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 14-34 il.
Wójcik Robert, Zębik Agata, Biernacik Dawid, Miętus
Mirosław: Porównanie rejestracji natężenia i sum dobowych opadów atmosferycznych za pomocą urządzeń
tradycyjnych i elektronicznych. W: Metody kontroli jakości dla polskiej Państwowej Służby HydrologicznoMeteorologicznej. Cz. 6. Warszawa: IMGW 2010
s. 107-124 il. bibliogr. 7 poz. Ser.: Monografie
77. Wypych Agnieszka, Czekierda Danuta, Kubacka Danuta: Zróżnicowanie przestrzenne klimatycznego bilansu
wodnego. W: Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki termiczne i opadowe. Pod red. Ewy Bednorz. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 159-168 il. bibliogr. 26 poz. Ser.: Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 15
78. Zappa Massimiliano, Beven Keith J., Bruen Michael,
Cofiño Antonio S., Kok Kees, Martin Eric, Nurmi Pertti,
Orfila Bartlomé, Roulin Emmanuel, Schröter Kai, Seed
Alan, Szturc Jan, Vehviläinen Bertel, Germann Urs,
Rossa Andrea: Propagation of uncertainty from observing systems and NWP into hydrological models:
COST-731 Working Group 2. Atmos. Sci. Lett. 2010,
11, s. 83-91 il. bibliogr. 67 poz.
79. Zawiślak Teresa: System ostrzeżeń meteorologicznych
IMGW jako czynnik wspomagający działanie służb zarządzania kryzysowego. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i
Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s.
185-194 il. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
80. Zawiślak Teresa: Uwarunkowania synoptyczne opadów
atmosferycznych w dniach 15-19.05. 2010. W: Forum
Naukowo-Techniczne Powódź 2010, Warszawa, 28-29
czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 51-57 il.
Hydrologia i oceanologia
81. Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona: Ocena
przeobrażenia dolin rzecznych w oparciu o wskaźnik
jakości ekologicznej na podstawie oceny stanu hydromorfologicznego. W: Zarządzanie zasobami wodnymi
w dorzeczu Odry. Red. Barbara Mońka. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010 s. 101-111 il. bibliogr. 6 poz. Wydaw.
PZITS nr 894
82. Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona: Zróżnicowanie oceny atrybutów hydromorfologicznych dopływów Nysy Łużyckiej na obszarze województwa dolnośląskiego. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu
środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 315-324 il.
bibliogr. 9 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
83. Andersen Jesper H., Axe Philip, Backer Hermanni,
Carstensen Jacob, Claussen Ulrich, Fleming-Lehtinen
Vivi, Järvinen Marko, Kaartokalio Hermanni, Knuutila
Seppo, Korpinen Samuli, Kubiliute Aiste, Laamanen
Maria, Łysiak-Pastuszak Elzbieta, Martin Georg, Murray Ciarán, Møhlenberg Flemming, Nausch Günther,
Norkko Alf, Villnäs Anna: Getting the measure of eutrophication in the Baltic Sea: towards improved assessment principles and methods. Biogeochemistry
2010, 20 s. il. bibliogr. 78 poz.
86
84. Andersen Jesper H., Gustavson Kim, Korpinen Samuli,
Murray Ciarán, Boalt Elin, Brzozowska Anna, Garnaga
Galina, Haarich Michael, Köngäs Petriina, Mannio Jaakko, Larsen Martin M., Ringeltaube Petra, Strand Jacob, Zahharov Andre: Integrated assessment and classification of “hazardous substances status”. W: Hazardous substances in the Baltic Sea – An integrated
thematic assessment of hazardous substances in the
Baltic Sea. Helsinki: Helsinki Commission, Baltic Marine Environment Protection Commission 2010 s. 11-16
il. bibliogr. 6 poz. Baltic Sea Environment Proceedings
nr 120B
85. Błachuta Jan, Picińska-Fałtynowicz Joanna, Czoch
Katarzyna, Kulesza Krzysztof: Abiotyczne typy wód
płynących w Polsce. Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 5 (737)
s. 181-191 il. bibliogr. 9 poz.
86. Boalt Elin, Bignert Anders, Brzozowska Anna: Status
and trends of polychlorinated biphenyls. W: Hazardous
substances in the Baltic Sea – An integrated thematic
assessment of hazardous substances in the Baltic Sea.
Helsinki: Helsinki Commission, Baltic Marine Environment Protection Commission 2010 s. 21-23 il. bibliogr.
12 poz. Baltic Sea Environment Proceedings nr 120B
87. Bogdanowicz Ewa: Podejście wielomodelowe w zagadnieniach estymacji kwantyli rozkładu wartości maksy-
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
malnych. W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 57-70 bibliogr. 30 poz. Ser.
Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
Bogdanowicz Ewa, Filipkowska Jolanta, Cygan Marta,
Skąpska Barbara, Maczuga Małgorzata: Obliczanie
średniego stanu wody i średniego przepływu w hydrologicznych opracowaniach rocznikowych. W: Metody
kontroli jakości dla polskiej Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Cz. 6. Warszawa: IMGW
2010 s. 142-160 il. bibliogr. 2 poz. Ser.: Monografie
Brzeziński Jerzy: Zastosowanie uogólnionego rozkładu
wykładniczego w analizie sezonowych przepływów
maksymalnych rocznych. W: Hydrologia w inżynierii i
gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika.
Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 71-81 bibliogr. 22 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
Brzozowska Anna, Rodziewicz Mirosława: Trwałe
zanieczyszczenia organiczne. W: Bałtyk Południowy w
2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 114-121 il.
Brzozowska Anna, Rodziewicz Mirosława: Trwałe
zanieczyszczenia organiczne. W: Bałtyk Południowy w
2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 83-91 il.
Ceran Dorota, Słota Grzegorz: Jakość danych w Systemie Hydrologii (SH) Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. W: Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s. 196201 il. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Ceran Michał, Sasim Marianna, Budzyńska Halina,
Samulski Mirosław: Osłona hydrologiczna obiektów gospodarki wodnej. W: Ryzyko w problemach zagrożeń
środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW 2010 s.
162-176 il. bibliogr. 7 poz. Ser. Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Chmielewska Iwona: Woda – największy skarb na
Ziemi ryzyko jej niedoborów. W: Ryzyko w problemach
zagrożeń środowiska. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW
2010 s. 65-72 il. bibliogr. 7 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Ciupak Maurycy: Statyczne i dynamiczne bayesowskie
modele w prognozowaniu hydrologicznym. W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ.
2010 s. 131-141 bibliogr. 17 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
96. Czarnecka Halina, Głowacka Barbara, Krupa-Marchlewska Jolanta: Mapa cyfrowa podziału hydrograficznego
Polski (MPHP). W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego.
Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 7-15 il.
bibliogr. 10 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony
Środowiska PAN Vol. 69
97. Dobrowolski Andrzej, Mierkiewicz Małgorzata, Ostrowski Janusz, Sasim Marianna: Regiony Polski najbardziej zagrożone powodziami katastrofalnymi. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod red.
Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet
Ochr. Środ. 2010 s. 55-69 il. bibliogr. 31 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
98. Garncarz-Wilk Barbara, Pasiecznik Anna, Bogusz
Anna: Wykorzystanie technik GIS do oceny stanu pasów brzegowych jako podstawy do poprawy warunków
hydromorfologicznych. W: Hydrologia w ochronie
i kształtowaniu środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010
s. 307-314 il. bibliogr. 11 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
99. Instrukcja ewaporometryczna. [Aut.: Danuta Jurak,
Jolanta Krupa-Marchlewska, Alfred Rösler, Tomasz
Chmal] Warszawa: IMGW 2010, 76 s. il. bibliogr. 39
poz. Ser. Instrukcje i podręczniki
100. Jakusik Ewa, Marosz Michał, Pilarski Michał, Miętus
Mirosław: Wpływ pola barycznego na wysokość falowania wiatrowego w południowej części Morza Bałtyckiego. W: III Geo-sympozjum Młodych Badaczy Silesia
2010; Współczesne trendy w naukach o Ziemi, Bytom
– Sucha Góra, 27-29 października 2010. Sosnowiec:
Wydz. Nauk o Ziemi UŚ 2010 s. 61-73 il. bibliogr. 16
poz. Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 65
101. Jakusik Ewa, Wójcik Robert, Biernacik Dawid, Miętus
Mirosław: Wpływ zmian pola barycznego nad Europą i
północnym Atlantykiem na zmiany średniego poziomu
Morza Bałtyckiego w strefie polskiego wybrzeża. W:
Woda w badaniach geograficznych. Pod red. Tadeusza
Ciupy i Romana Suligowskiego. Kielce: Inst. Geografii
UJK 2010 s. 59-73 il. bibliogr. 13 poz.
102. Jakusik Ewa, Wójcik Robert, Biernacik Dawid, Pilarski
Michał, Miętus Mirosław: Zmiany poziomu morza
wzdłuż polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego. Rezultaty projektu KLIMAT. W: Klimat Polski na tle klimatu
Europy. Zmiany i ich konsekwencje. Pod red. Ewy
Bednorz i Leszka Kolendowicza. Poznań: Bogucki Wydaw. Nauk. 2010 s. 219-234 il. bibliogr. 15 poz. Ser.:
Studia i Prace z Geografii i Geologii nr 16
103. Janeczko-Mazur Anna, Nowosielski Maurycy: Wyznaczenie zakresów zmienności elementów fizycznochemicznych wód potoków sudeckich pozostających w
warunkach prawie niezakłóconych. W: Zarządzanie zasobami wodnymi w dorzeczu Odry. Red. Barbara Mońka. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010 s. 121-129 il. bibliogr.
8 poz. Wydawnictwo PZITS nr 894
87
104. Janeczko-Mazur Anna, Nowosielski Maurycy, Lisowski
Jacek: Zasięg oddziaływania zawiesin wnoszonych do
Nysy Łużyckiej przez Miedziankę. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2010 T. 9 s. 133-143 il. bibliogr. 6 poz.
105. Jelonek Leszek: Uwarunkowania osłony hydrologicznej
i meteorologicznej obszarów zagrożonych zjawiskiem
gwałtownych powodzi ze szczególnym uwzględnieniem
terenów górskich. W: Konferencja Dolny Śląsk: Powódź
a środowisko – dobre praktyki, Polanica Zdrój, 21-23
kwietnia 2010. Wrocław: Wydaw. Dolnośl. Zarząd Melior. Wod. we Wrocławiu 2010 s. 18-22
106. Kamińska Magdalena: Zasolenie wody. W: Bałtyk
Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 56-65 il.
107. Kamińska Magdalena: Zasolenie wody. W: Bałtyk
Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 54-63 il.
108. Kamińska Magdalena: Zasolenie wody. W: Bałtyk
Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 47-53 il.
109. Kaznowska Ewa, Chudy Łukasz: Charakterystyka
występowania niżówek Wyżyny Kieleckiej na przykładzie rzeki Świśliny. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 179191 il. bibliogr. 19 poz. Ser. Monografie Komitetu
Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
110. Kępińska-Kasprzak Małgorzata: Przeciwdziałanie
skutkom suszy w prawie krajowym i unijnym. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod red.
Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet
Ochr. Środ. 2010 s. 169-178 il. bibliogr. 12 poz. Ser.
Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
111. Kowalska Beata, Sztobryn Marzenna: Mean sea
changes
along
Polish
coast.
Quaestiones
Geographicae 2009 [druk 2010] Ser. A Physical Geography 28A/2 s. 69-74 il. bibliogr. 7 poz.
112. Kozłowski Grzegorz, Kraśniewski Wojciech, ŁysiakPastuszak Elżbieta: Fitobentos. W: Bałtyk Południowy
w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 101-109 il.
113. Kozłowski Grzegorz, Kraśniewski Wojciech, ŁysiakPastuszak Elżbieta: Fitobentos. W: Bałtyk Południowy
w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 101-105 il.
88
114. Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta:
Zoobentos. W: Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red.
Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara
Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW
2010 s. 109-111 il.
115. Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta,
Piątkowska Zdzisława: Fitoplankton. W: Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 85-94 il.
116. Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta,
Piątkowska Zdzisława: Fitoplankton. W: Bałtyk Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 85-94 il.
117. Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta,
Piątkowska Zdzisława: Fitoplankton. W: Bałtyk Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 67-73 il.
118. Kraśniewski Wojciech, Piątkowska Zdzisława, ŁysiakPastuszak Elżbieta: Mezozooplankton. W: Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 94-101 il.
119. Kraśniewski Wojciech, Piątkowska Zdzisława, ŁysiakPastuszak Elżbieta: Zooplankton. W: Bałtyk Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 95-101 il.
120. Krzymiński Włodzimierz: Prądy. W: Bałtyk Południowy
w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 35-46 il.
121. Krzymiński Włodzimierz: Prądy. W: Bałtyk Południowy
w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 35-45 il.
122. Krzymiński Włodzimierz: Prądy. W: Bałtyk Południowy
w 2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 34-41 il.
123. Lejcuś Iwona, Adynkiewicz-Piragas Mariusz: Identyfikacja i hierarchizacja atrybutów oceny hydromorfologicznej na potrzeby monitoringu stanu ekologicznego
rzek. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 2009 [druk 2010]
z. 540 s. 47-53 bibliogr. 8 poz.
124. Lejcuś Iwona, Adynkiewicz-Piragas Mariusz: Ocena
stanu hydromorfologicznego wybranych cieków w Parku Narodowym Gór Stołowych. W: Trwałość i efektywność ochrony przyrody w polskich parkach narodowych. Pod red. A. Andrzejewskiej i A. Lubańskiego.
Izabelin: Kampinoski Park Narodowy 2009 [druk 2010]
s. 179-187 il. bibliogr. 7 poz.
125. Łysiak-Pastuszak Elżbieta: Sole biogeniczne. W: Bałtyk
Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 71-84 il.
126. Łysiak-Pastuszak Elżbieta: Sole biogeniczne. W: Bałtyk
Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 70-84 il.
127. Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia: Warunki
hydrochemiczne – natlenienie wód i zmienność stężeń
substancji biogennych. W: Bałtyk Południowy w 2006
roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak,
Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa:
IMGW 2010 s. 53-66 il.
128. Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia: Tlen
i siarkowodór. W: Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red.
Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara
Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW
2010 s. 65-71 il.
129. Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia: Tlen
i siarkowodór. W: Bałtyk Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red.
Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara
Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW
2010 s. 63-69 il.
130. Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Piątkowska Zdzisława:
Makrofauna denna. W: Bałtyk Południowy w 2006 roku.
Charakterystyka wybranych elementów środowiska.
Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa:
IMGW 2010 s. 75-77 il.
131. Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Piątkowska Zdzisława:
Mezozooplankton. W: Bałtyk Południowy w 2006 roku.
Charakterystyka wybranych elementów środowiska.
Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa:
IMGW 2010 s. 73-75 il.
132. Maciejewski Maciej: Rola hydrologii w gospodarce
wodnej. W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 33-42 bibliogr. 10 poz. Ser.
Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
133. Majewski Wojciech, Mroziński Łukasz: Ice phenomena
on the Lower Vistula. W: 20th IAHR International Sym-
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
posium on Ice, Lahti, Finland, June 14-18, 2010. Helsinki: Univ. of Helsinki 2010, 8 s. il. bibliogr. 5 poz. [CD]
Majewski Wojciech, Mroziński Łukasz: Zjawiska lodowe
na dolnej Wiśle. Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 1 (733) s.
18-22 il. bibliogr. 5 poz.
Markowska Joanna, Urbański Marcin, Zdralewicz
Maciej, Radczuk Laura: Ryzyko i zagrożenie w świetle
Dyrektywy Powodziowej. W: Hydrologia w inżynierii i
gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika.
Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 327-335
bibliogr. 20 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony
Środowiska PAN Vol. 68
Niedbała Jerzy: Charakterystyczne cechy wezbrania z
maja i czerwca 2010 w dorzeczu górnej Wisły. W: Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010 Warszawa,
28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 15-24
il. bibliogr. 2 poz.
Nowak Bogumił: Effect of rushes on evaporation rate in
water reservoirs in the example of Powidzkie Lake.
Limnological Rev. 2010 Vol. 10 nr 1 s. 37-41
Nowak Bogumił, Grześkowiak Artur: Czy rejestracja
elektroniczna może zastąpić obserwatorów w pomiarach na jeziorach? W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 361369 il. bibliogr. 3 poz. Ser. Monografie Komitetu
Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
Nowak Bogumił, Grześkowiak Artur: Ocena skutków
piętrzenia jezior jako element wstępny opracowania
modelu rewitalizacji jezior województwa wielkopolskiego. W: Zarządzanie zasobami wodnymi w dorzeczu
Odry. Red. Barbara Mońka. Wrocław: RZGW Wrocł.
2010 s. 271-280 Wydawnictwo PZITS nr 894
Nowak Bogumił, Grześkowiak Artur, Biedryj Marta:
Analiza wielokryterialna w modelowaniu działań
ochronnych w zlewniach jeziornych. W: Zarządzanie
zasobami wodnymi w dorzeczu Odry. Red. Barbara
Mońka. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010 s. 161-172 Wydawnictwo PZITS nr 894
Nowicka Barbara, Wołoszyńska Elżbieta: Ocena
przepuszczalności osadów dennych wybranych jezior
zlewni Brdy. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu
środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 371-380 il.
bibliogr. 27 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony
Środowiska PAN Vol. 69
Ostojski Mieczysław S., Andrulewicz Eugeniusz,
Krzymiński Włodzimierz: Broń chemiczna zatopiona w
Morzu Bałtyckim w wyniku działań wojennych. Warszawa: IMGW 2010, 48 s. il. bibliogr. 50 poz. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Ostrowski Janusz: Wkład programu małych zlewni
IMGW w rozwój hydrologii. W: Hydrologia w inżynierii i
gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika.
Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 21-32 il.
89
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
152.
153.
90
bibliogr. 32 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony
Środowiska PAN Vol. 68
Ostrowski Janusz, Zaniewska Monika, PrasekDymkowska Agnieszka: Occurrence of heavy rainfalls
and flash floods in the Narew River and the Bug River
watersheds. W: The Monitoring and Testing Methods of
Water Ecosystems. Ed. Jan Dojlido and Kazimierz H.
Dyguś. Warszawa: WSEiZ 2010 s. 121-134 il.
Ozga-Zielińska Maria: Hydrologia wczoraj, dziś, jutro.
W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod
red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet
Ochr. Środ. 2010 s. 7-19 il. bibliogr. 14 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
Ozga-Zieliński Bogdan: The Gradex-KC and GradexZN methods for computing the maximum discharges
with a given probability of exceedance where discharge
measurement series are incomplete. Warszawa: IMGW
2010, 76 s. il. bibliogr. 33 poz.
Ozga-Zieliński Bogdan: Ryzyko hydrologicznych zdarzeń ekstremalnych. W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 319-325
bibliogr. 6 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
Ozga-Zieliński Bogdan, Szkutnicki Jerzy, Kadłubowski
Andrzej, Chudy Łukasz: Wisła w Warszawie – wybrane
problemy hydrologiczne. Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 12
(744) s. 490-493 il. bibliogr. 5 poz.
Pilarski Michał, Jakusik Ewa, Wójcik Robert: Zmienność ekstremalnie wysokiego poziomu morza w rejonie
polskiego wybrzeża i jego związek z cyrkulacją atmosfery. W: III Geo-sympozjum Młodych Badaczy Silesia
2010; Współczesne trendy w naukach o Ziemi, Bytom
– Sucha Góra, 27-29 października 2010. Sosnowiec:
Wydz. Nauk o Ziemi UŚ 2010 s. 186-195 il. bibliogr. 9
poz. Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 65
Pilarski Michał, Walczakiewicz Szymon, Marosz Michał:
Ocena przydatności reanalizy NCEP/ NCAR w analizie
zmienności warunków pluwialnych w Polsce. W: Woda
w badaniach geograficznych. Pod red. Tadeusza Ciupy
i Romana Suligowskiego. Kielce: Inst. Geografii UJK
2010 s. 383-393 il. bibliogr. 9 poz.
Piliczewski Bogusz: Temperatura wody. W: Bałtyk
Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 47-55 il.
Piliczewski Bogusz: Temperatura wody. W: Bałtyk
Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 45-53 il.
Piliczewski Bogusz: Temperatura wody. W: Bałtyk
Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 41-46 il.
Rösler Alfred: Formy ochrony przyrody i edukacja
przyrodnicza. W: Przyroda gminy Sława. Pr. zbior. pod
red. Leszka Jerzaka i Alfreda Röslera. Sława: Urz.
Miejski w Sławie 2010 s. 124-138
Rösler Alfred: Środowisko geograficzne. W: Przyroda
gminy Sława. Pr. zbior. pod red. Leszka Jerzaka i Alfreda Röslera. Sława: Urz. Miejski w Sławie 2010 s. 918
Różdżyński Kazimierz, Piątkowska Zdzisława: Systematyka i metodyka postępowań analityczno-korekcyjnych w półautomatycznej analizie metrologicznej danych limnimetrycznych. W: Metody kontroli jakości dla
polskiej Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Cz. 6. Warszawa: IMGW 2010 s. 7-45 il. bibliogr. 16 poz. Ser.: Monografie
Różdżyński Kazimierz, Szafrańska Dorota: Korekta manualna oryginalnych ciągów limnimetrycznych metodą
analizy ciągu sum sąsiadujących przyrostów jednostkowych. W: Metody kontroli jakości dla polskiej Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Cz. 6.
Warszawa: IMGW 2010 s. 69-106 il. bibliogr. 15 poz.
Ser.: Monografie
Różdżyński Kazimierz, Szafrańska Dorota: Metoda
automatycznej selekcji obserwacji wodowskazowych.
W: Metody kontroli jakości dla polskiej Państwowej
Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Cz. 6. Warszawa: IMGW 2010 s. 47-68 il. bibliogr. 15 poz. Ser.:
Monografie
Saniewska Dominika, Bełdowska Magdalena, Bełdowski Jacek, Saniewski Michał, Kwaśniak Justyna, Falkowska Lucyna: Distribution of mercury in different
environmental compartments in the aquatic ecosystem
of the coastal zone of Southern Baltic Sea. J. Env. Sc.
2010, 22 (8), s. 1144-1150 il.
Saniewska Dominika, Bełdowska Magdalena, Bełdowski Jacek, Saniewski Michał, Szubska Marta, Romanowski Andrzej, Kwaśniak Justyna, Falkowska Lucyna:
Stężenia rtęci w wybranych elementach ekosystemu
strefy brzegowej południowego Bałtyku. W: Rtęć w środowisku – identyfikacja zagrożeń dla zdrowia człowieka, Gdynia, 12-14.05.2010. Gdańsk: Fundacja Rozwoju
UGd. 2010 s. 73-81
Sapota Grażyna: Węglowodory chlorowane. W: Bałtyk
Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 116-122 il.
Sasim Marianna: Charakterystyka hydrometeorologicznych przyczyn i rozmiarów powodzi w dorzeczu Wisły,
Odry oraz zlewni Warty w maju i czerwcu 2010. W: Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010, Warszawa,
28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 25-34
il.
163. Skąpski Roman: Stany określające stopień zagrożenia
hydrologicznego. Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 12 (744)
s. 494-498
164. Stanisławczyk Ida: Występowanie niskich poziomów
morza na południowym wybrzeżu Bałtyku. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr.
Środ. 2010 s. 409-418 il. bibliogr. 22 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
165. Szkutnicki Jerzy, Kadłubowski Andrzej, Chudy Łukasz:
Methods for determination of discharge I variable surface slope conditions. Warsaw: IMGW 2010, 48 s. il.
bibliogr. 17 poz.
166. Szkutnicki Jerzy, Kadłubowski Andrzej, Chudy Łukasz:
Metody wyznaczania przepływu w warunkach zmiennego spadku zwierciadła wody. W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 43-55
bibliogr. 11 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony
Środowiska PAN Vol. 68
167. Sztobryn Marzenna, Balcerzak Tomasz, Stepko Waldemar, Krywoszejew Tomasz: Wpływ morza na odpływ
wielkich wód Wisły w czerwcu 2010 r. W: Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010, Warszawa, 28-29
czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 35-50 il.
168. Sztobryn Marzenna, Stanisławczyk Ida: Informacje
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej o zlodzeniu
w polskiej strefie przybrzeżnej. Wiad. żeglarskie 2010
nr 50 s. 12-19 il.
169. Tokarczyk Tamara: Międzynarodowa współpraca
hydrologiczna krajów Europy w programie IHP UNESCO w Projekcie FRIEND. W: Woda w badaniach geograficznych. Pod red. Tadeusza Ciupy i Roman Suligowskiego. Kielce: Inst. Geografii UJK 2010 s. 35-48 il.
bibliogr. 16 poz.
170. Tokarczyk Tamara: Niżówka jako wskaźnik suszy hydrologicznej. Warszawa: IMGW 2010, 164 s. il. Ser.
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
171. Tokarczyk Tamara, Szalińska Wiwiana: Operacyjny
system oceny zagrożenia suszą. W: Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 285294 bibliogr. 14 poz. Ser. Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
172. Verta Matti, Larsen Martin M., Boalt Elin, Vuorinen
Pekka, Bignert Anders, Brzozowska Anna, Köngäs
Petriina: Status and trends of dioxins and dioxin-like
compounds. W: Hazardous substances in the Baltic
Sea – An integrated thematic assessment of hazardous
substances in the Baltic Sea. Helsinki: Helsinki Commission, Baltic Marine Environment Protection Commission 2010 s. 17-20 il. bibliogr. 25 poz. Baltic Sea
Environment Proceedings nr 120B
173. Wachowiak Grzegorz: Monitoring środowiska wodnego
rejonu Odkrywki „Tomisławice” KWB „Konin” SA w zakresie oceny zasobów wód powierzchniowych. Węgiel
174.
175.
176.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
Brunatny 2009 [druk 2010] nr 4 (69) s. 28-34 il. bibliogr.
8 poz.
Wachowiak Grzegorz: Ocena ilości zrzutów wód
kopalnianych z odwodnienia Zakładu Górniczego KWB
„Bełchatów”. W: XXXV-lecie eksploatacji systemu odwodnienia w KWB Bełchatów, Bełchatów, 3 września
2010. Bełchatów: KWB 2010 s. 109-118 il. bibliogr.
4 poz.
Wachowiak Grzegorz: Zasilanie górnej Noteci wodami
kopalnianymi z odwodnienia Odkrywki “Lubstów” KWB
„Konin”. Górnictwo Odkrywkowe 2010 R. 51 nr 1 s. 5459 il. bibliogr. 5 poz.
Wachowiak Grzegorz, Kępińska-Kasprzak Małgorzata:
Przyczyny zmian w odpływie rzecznym na obszarach
objętych wpływem eksploatacji węgla brunatnego.
Zesz. Nauk. UZielonogórs. 2010 nr 138 Ser.: Inżynieria
i Środowisko nr 18 s. 65-72 il. bibliogr. 9 poz.
Wachowiak Grzegorz, Wachowiak Agata: Zalewanie
wyrobiska końcowego Odkrywki „Pątnów” Kopalni Węgla Brunatnego „Konin” w świetle określenia składowych i obliczeń bilansu wodnego zbiornika. Górnictwo
Odkrywkowe 2010 R. 51 nr 2 s. 77-85 il. bibliogr.
16 poz.
Warzocha Jan, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Piątkowska
Zdzisława: Makrozoobentos. W: Bałtyk Południowy
w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 106-108 il.
Więzik Beniamin: Przepływy maksymalne roczne
o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia
w małych zlewniach niekontrolowanych. W: Hydrologia
w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina
Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s.
153-165 bibliogr. 13 poz. Ser. Monografie Komitetu
Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
Woroń Jerzy, Danowska Beata: Metale ciężkie. W:
Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus,
Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 122-124
il.
Woroń Jerzy, Danowska Beata: Metale ciężkie. W:
Bałtyk Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus,
Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 121-125
il.
Woroń Jerzy, Danowska Beata: Metale ciężkie. W:
Bałtyk Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus,
Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 91-94 il.
Zalewska Tamara: Radionuklidy pochodzenia antropogenicznego – 137Cs i 90Sr. W: Bałtyk Południowy
w 2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów
91
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński.
Warszawa: IMGW 2010 s. 78-83 il.
184. Zalewska Tamara, Lipska Justyna: Radionuklidy pochodzenia antropogenicznego – 137Cs i 90Sr. W: Bałtyk
Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 109-111 il.
185. Zalewska Tamara, Lipska Justyna: Radionuklidy pochodzenia antropogenicznego – 137Cs i 90Sr. W: Bałtyk
Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta
Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010 s. 109-113 il.
186. Zalewska Tamara, Saniewski Michał: 137Cs and 90Sr in
seawater in the Polish economic zone, in 2009.
W: Project Group for Monitoring of Radioactive Sub-
stances in the Baltic Sea (MORS), 15th Meeting,
Gdynia, Poland, 5-7 September 2010. Helsinki Commission, HELCOM MORS-PRO 15/2010 Document
code: 3/1, 5 s. il. [www.hecom.fi]
187. Zalewska Tamara, Saniewski Michał: 137Cs in benthic
plants from the Baltic Sea W: Project Group for Monitoring of Radioactive Substances in the Baltic Sea
(MORS), 15th Meeting, Gdynia, Poland, 5-7 September
2010. Helsinki Commission, HELCOM MORS-PRO
14/2010 Document code: 3/2, 2 s. [www.hecom.fi]
188. Zdralewicz Maciej: Wpływ zmian wybranych parametrów modelu typu opad- odpływ na jego wyniki na
przykładzie modelowania zlewni rzeki Kamiennej. W:
Zarządzanie kryzysowe. Ograniczanie skutków zjawisk
ekstremalnych. Pod red. Mirosława Wiatkowskiego i
Włodzimierza Czamary. Opole: Uniw. Opolski 2010 s.
135-146 il. bibliogr. 5 poz.
Gospodarka i inżyniera wodna
189. Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona: Ocena
gospodarki wodnej pod kątem zaspokojenia potrzeb
środowiskowych w dolinie Białej Lądeckiej. W: Zarządzanie zasobami wodnymi w dorzeczu Odry. Red. Barbara Mońka. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010 s. 141-150
il. bibliogr. 13 poz. Wydawnictwo PZITS nr 894
190. Barszczyńska Małgorzata, Madej Paweł, Kubacka
Danuta: Użycie technik GIS do szacowania zasobów
wód powierzchniowych w skali kraju. Rocz. Geomatyki
2010 T. 8 z. 5(41) s. 23-30 il. bibliogr. 11 poz.
191. Bedryj Marta: Wybrane aspekty pierwszego cyklu planistycznego implementacji Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce na tle innych państw członkowskich Unii
Europejskiej. W: Zarządzanie zasobami wodnymi w dorzeczu Odry. Red. Barbara Mońka. Wrocław: RZGW
Wrocł. 2010 s. 151-160 Wydawnictwo PZITS nr 894
192. Biedroń Ilona, Cebulak Elżbieta, Pyrc Robert, Walczykiewicz Tomasz: Wykorzystanie wielowymiarowej analizy porównawczej (WAP) do określania wskaźników
podatności na straty powodziowe w wyniku występowania opadów o dużym natężeniu. W: Hydrologia
w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red. Beniamina
Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010
s. 209-217 bibliogr. 14 poz. Ser. Monografie Komitetu
Ochrony Środowiska PAN Vol. 68
193. Błachuta Jan, Rosa Jarosław, Wiśniewolski Wiesław,
Zgrabczyński Józef, Bartel Ryszard, Białokoz Witold,
Borzęcka Irena, Chybowski Lucjan, Depowski Roman,
Dębowski Piotr, Domagała Józef, Drożdżyński Krzysztof, Hausa Piotr, Kukuła Krzysztof, Kubacka Danuta,
Kulesza Krzysztof, Ligięza Janusz, Ludwiczak Michał,
Pawłowski Marcin, Picińska-Fałtynowicz Joanna, Ślisiński Karol, Witkowski Andrzej, Zgrabczyński Damian,
Zgrabczyńska Monika: Ocena potrzeb i priorytetów
udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek w kontekście
92
194.
195.
196.
197.
198.
osiągnięcia dobrego stanu i potencjału części wód w
Polsce. Warszawa: KZGW, BIPROWODMEL 2010, 56
s. il. bibliogr. 92 poz.
Czoch Katarzyna, Kulesza Krzysztof, Walczykiewicz
Tomasz: Renaturyzacja i rewitalizacja rzek i potoków
jako element zrównoważonego rozwoju dolin rzecznych. W: Prawne, administracyjne i środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania dolin rzecznych. Red.
nauk. Beniamin Więzik. Bielsko-Biała: Wydaw. Wyż.
Szk. Adm. w Bielsku-Białej 2010 s. 121-136 il. bibliogr.
13 poz.
Dmitruk Urszula: Metody oznaczania niebezpiecznych
substancji organicznych w wodzie i ściekach z zastosowaniem chromatografii gazowej. Poradnik. Warszawa: IMGW 2010, 92 s. il.
Dmitruk Urszula, Dojlido Jan, Jancewicz Agnieszka,
Kwiatkowska Anna: Związki chloroorganiczne w ściekach w zlewni rzeki Utraty. Gaz, Woda Tech. 2010 T.
84 nr 7-8 s. 36-41 il. bibliogr. 16 poz.
Gierczak Jacek: Opolski System Osłony Przeciwpowodziowej. W: Zarządzanie kryzysowe. Ograniczanie
skutków zjawisk ekstremalnych. Pod red. Mirosława
Wiatkowskiego i Włodzimierza Czamary. Opole: Uniw.
Opolski 2010 s. 59-70 il. bibliogr. 16 poz.
Konieczny Roman, Kubacka Danuta, Opial-Gałuszka
Urszula, Siudak Małgorzata, Walczykiewicz Tomasz,
Schernewski Gerald, Fischer Elisabeth, Schippmann
Bianca, Erlich Marc, Cabal Agnès, Gerbaux Martin,
Levasseur Anne: Zarządzanie informacją o środowisku
w Europie. Przykład międzynarodowej współpracy w
zakresie jakości wody w projekcie GENESIS. W: Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska. Pod
red. Artura Magnuszewskiego. Warszawa: PAN Komitet Ochr. Środ. 2010 s. 17-29 il. bibliogr. 6 poz. Ser.
Monografie Komitetu Ochrony Środowiska PAN Vol. 69
199. Konieczny Roman, Madej Paweł: Zarządzanie ryzykiem powodziowym na poziomie lokalnym. W: Konferencja Dolny Śląsk: Powódź a środowisko – dobre
praktyki, Polanica Zdrój, 21-23 kwietnia 2010. Wrocław:
Wydaw. Dolnośl. Zarząd Melior. Wod. we Wrocławiu
2010 s. 23-31 bibliogr. 14 poz.
200. Konieczny Roman, Madej Paweł, Siudak Małgorzata:
Lokalne Systemy Ostrzeżeń Powodziowych – pułapki i
drogowskazy. W: Prawne, administracyjne i środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania dolin rzecznych. Red. nauk. Beniamin Więzik. Bielsko-Biała: Wydaw. Wyż. Szk. Adm. w Bielsku-Białej 2010 s. 243-253
bibliogr. 13 poz.
201. Konieczny Roman, Siudak Małgorzata: Jak się chronić
przed powodzią? Prz. Komunalny 2010 nr 11 s. 34-35
202. Konieczny Roman, Siudak Małgorzata: Wsparcie wydawnicze zlewniowej gospodarki wodnej w Polsce. W:
Bernard Kaczmarek – francuskie inspiracje dla gospodarki zlewniowej w Polsce, Krajowy Kongres Hydrologiczny, Warszawa, 6-8 września 2010. s. 53-68
203. Kosierb Ryszard: Zmiany pojemności zbiorników retencyjnych kaskady Nysy Kłodzkiej. Gosp. Wod. 2010
R. 70 nr 2 (734) s. 68-72 il. bibliogr. 2 poz.
204. Kosierb Ryszard, Barański Piotr, Broś Krzysztof: Modernisierung des Mehrzweckbeckens Neiβe an der
Glatzer Neiβe, Polen. WasserWirtschaft 2010 nr 4 s.
89-91 il. bibliogr. 3 poz.
205. Kosik Anna: Abrasion processes in reservoirs – the
Dobczyce Reservoir case study. W: XXXII Priehradné
dni 2010, 8-10 júna 2010, Banská Bystrica. Zborník
prispevkov. Banská Bystrica: Slovenský vodohospodársky podnik, š.p., Odštepný závod Banská
Bystrica 2010 s. 193-200 il. bibliogr. 4 poz.
206. Kosik Anna, Winter Jan: Floods – landslides activity
and abrasion processes in dam reservoirs – hazard for
the population. W: Medzinárodná odborná konferencia
o bezpečnosti vodných stavieb, Zborník prednášok II.
čast’, Bratislava 12.10 – 14.10.2010. Bratislava: Vodohospodárska výstavba 2010 s. 240-245 il. bibliogr. 8
poz.
207. Lisowski Jacek, Mordalska Halina, Siuta Maciej:
Jezioro Berzdorf – główny użytkownik w bilansie wodno-gospodarczym Nysy Łużyckiej. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2010 T. 8/1 s. 191-201 il. bibliogr. 8 poz.
208. Lisowski Jacek, Siuta Maciej: Przepływ nienaruszalny
dla elektrowni wodnych na rzece Kamiennej. W: Zarządzanie zasobami wodnymi w dorzeczu Odry. Red. Barbara Mońka. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010 s. 295-307
il. bibliogr. 7 poz. Wydawnictwo PZITS nr 894
209. Maciejewski Maciej, Majewski Wojciech: Czy jesteśmy
skazani na sukces? Zagrożenia naturalne i antropogeniczne a gospodarowanie wodą. W: Wyzwania przyszłości – szanse i zagrożenia. Red. nauk. Jerzy Kleer,
Andrzej P. Wierzbicki, Bogdan Galwas, Leszek Kużnicki. Warszawa: PAN 2010 s. 411-427 il. bibliogr. 8 poz.
210. Maciejewski Maciej, Ostojski Mieczysław S., Winter
Jan: Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. W: HYDROTECHNIKA
XII’2010, Sympozjum Ogólnokrajowe, Materiały
[Ustroń, 18-20 maja 2010]. Katowice: Śl. Rada NOT
FSNT 2010 s. 25-38 il.
211. Maciejewski Maciej, Walczykiewicz Tomasz: Powódź –
nasze niekonsekwencje. W: Forum NaukowoTechniczne Powódź 2010, Warszawa, 28-29 czerwca
2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 168-173
212. Majewski Wojciech: Powódź 2010 na dolnej Wiśle. W:
Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010, Warszawa,
28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 131135 il.
213. Majewski Wojciech: Powódź w Gdańsku w lipcu 2001.
Warszawa: IMGW 2010, 110 s. il. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
214. Mazurczyk Andrzej, Sieinski Edmund: Warunki eksploatacji budowli piętrzących, na wybranych zbiornikach
retencyjnych, w czasie wezbrania w maju 2010 roku.
W: Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010, Warszawa, 28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s.
136-145 il.
215. Nachlik Elżbieta, Zaleski Janusz: Zarządzanie gospodarką wodną – czekanie na Aleksandra Wielkiego, który przetnie istniejący węzeł gordyjski. Gosp. Wod. 2010
R. 70 nr 1 (733) s. 9-17 bibliogr. 20 poz.
216. Ostojski Mieczysław S., Walczykiewicz Tomasz, Biedroń Ilona, Boroń Agnieszka, Czernecka Jadwiga,
Krzymiński Włodzimierz, Rataj Celina: Polityka wodna
UE w zakresie ochrony wód Bałtyku. Warszawa: IMGW
2010, 68 s. il. bibliogr. 31 poz.
217. Rataj Celina, Szopnicka Małgorzata: Problemy w bilansowaniu wodnogospodarczym województwa śląskiego.
W: HYDROTECHNIKA XII’2010, Sympozjum Ogólnokrajowe, Materiały [Ustroń, 18-20 maja 2010]. Katowice: Śl. Rada NOT FSNT 2010 s. 249-266 il. bibliogr.
8 poz.
218. Sieinski Edmund, Wita Andrzej: Dams safety in Poland
– regulatory framework, structure of governing bodies
and development perspectives. W: Medzinárodná odborná konferencia o bezpečnosti vodných stavieb,
Zborník prednášok I. čast’, Bratislava 12–14.10.2010.
Bratislava: Vodohospodárska výstavba 2010 s. 24-28
219. Siudak Małgorzata: Jak szkoła może wspierać społeczność lokalną w profilaktyce powodziowej. Aura
2010 nr 7 Dodatek ekologiczny dla szkół nr 191 s. 1-4
220. Siudak Małgorzata, Konieczny Roman: Edukacja
powodziowa – potrzeby i szanse. W: Konferencja Dolny
Śląsk „Powódź a środowisko – dobre praktyki”, Polanica Zdrój, 21-23 kwietnia 2010. Wrocław: Wydaw. Dolnośl. Zarząd Melior. Wod. we Wrocławiu 2010 s. 119126 bibliogr. 9 poz.
221. Siudak Małgorzata, Konieczny Roman: Jak sobie Radzić z powodzią. Poradnik dla animatora edukacji powodziowej. Kraków: KZGW 2010, 32 s. il.
93
222. Szalińska Wiwiana, Lejcuś Iwona, Adynkiewicz-Piragas
Mariusz: Macierz oddziaływań dla oceny strategii i planów ochrony przeciwpowodziowej na obszarach chronionych. W: Prawne, administracyjne i środowiskowe
uwarunkowania zagospodarowania dolin rzecznych.
Red. nauk. Beniamin Więzik. Bielsko-Biała: Wydaw.
Wyż. Szk. Adm. w Bielsku-Białej 2010 s. 137-148 il. bibliogr. 10 poz.
223. Szczepański Wojciech, Jarosiński Waldemar, Dudek
Robert, Iwaniak Michał, Moryc Ewa, Musioł Jacek,
Pniak Grażyna, Rusek Dominika, Sokołowska Ewa,
Wajda Beata: Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009. Warszawa:
GIOŚ 2010, 209 s. il. bibliogr. 8 poz. Biblioteka Monitoringu Środowiska
224. Szczepański Wojciech, Jarosiński Waldemar, Iwaniak
Michał, Moryc Ewa, Błaszczyk Bernard, Gromiec Marek, Góra Michał, Jarosińska Dorota, Kurczyński
Krzysztof, Musioł Jacek, Ostojski Mieczysław, Pniak
Grażyna, Dudek Robert, Sieinski Edmund, Sokołowska
Ewa, Szczepańska-Góra Agnieszka, Szczepańska Janina, Wajda Beata: Katalog obecności substancji priorytetowych w wodach rzek na obszarze gmin. Pod kier.
Wojciecha Szczepańskiego. Warszawa: IMGW 2010,
1605 s. il. bibliogr. 18 poz.
225. Szczepański Wojciech, Jarosiński Waldemar, Moryc
Ewa, Iwaniak Michał, Pniak Grażyna, Dudek Robert,
Szczepańska-Góra Agnieszka: Propozycje rozwiązań
dla ograniczenia skutków przyszłych powodzi. W: Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010 Warszawa,
28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 187191
226. Szczepański Wojciech, Jarosiński Waldemar, Moryc
Ewa, Sokołowska Ewa, Wajda Beata, Musioł Jacek,
Szczepańska-Góra Agnieszka: Dewastacja dolin i naturalnych koryt cieków i rzek przyczyną powstawania powodzi. W: Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010
227.
228.
229.
230.
231.
232.
233.
Warszawa, 28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW
2010 s. 97-102 il.
Szczepański Wojciech [i in.]: Wyniki klasyfikacji i oceny
jakości wód w rzekach oraz wielkości ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami z obszaru Polski
do Morza Bałtyckiego w 2009 r. W: Ochrona Środowiska 2010. Warszawa: GUS 2010 s. 200, 202, 209-211
[w tym 8 tab., 3 rys.; CD + Internet www.stat.gov.pl]
Tomczuk Urszula, Jancewicz Agnieszka, Dmitruk
Urszula: Występowanie rtęci w osadach dennych
zbiorników zaporowych na obszarze Polski. W: Rtęć w
środowisku – identyfikacja zagrożeń dla zdrowia człowieka, Gdynia, 12-14.05.2010. Gdańsk: Fundacja
Rozwoju UGd. 2010 s. 185-189 il. bibliogr.-22 poz.
Walczykiewicz Tomasz: Ryzyko w zintegrowanym zarządzaniu zasobami wodnymi. Warszawa: IMGW 2010,
210 s. il. bibliogr. 152 poz. Ser. Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Więzik Beniamin: Wpływ zagospodarowania międzywala na zagrożenie powodziowe. W: Prawne, administracyjne i środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania dolin rzecznych. Red. nauk. Beniamin Więzik. Bielsko-Biała: Wydaw. Wyż. Szk. Adm. w Bielsku-Białej
2010 s. 227-242 il. bibliogr. 11 poz.
Winter Jan: Majowa i czerwcowa powódź 2010 – czy
można było ograniczyć straty powodziowe? W: Forum
Naukowo-Techniczne Powódź 2010 Warszawa, 28-29
czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 192-201 il.
bibliogr. 13 poz.
Zaleski Janusz: Refleksje na temat ochrony przed
powodzią aglomeracji wrocławskiej w 1997 i 2010 roku
oraz propozycje krajowych działań prewencyjnych. W:
Forum Naukowo-Techniczne Powódź 2010 Warszawa,
28-29 czerwca 2010. Warszawa: IMGW 2010 s. 103115 il. bibliogr. 9 poz.
Zieliński Jan: Koncepcja zarządzania gospodarką wodną. Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 10 (742) s. 393-395
Różne
234. Abecadło pogodowe. Tekst: Elżbieta Klejnowska. Il.:
Andrzej Nowicki. Red. Łukasz Legutko. Warszawa:
IMGW 2010, 47 s. il.
235. Maciejewski Maciej: Działalność naukowo-badawcza,
wydawnicza oraz ogólnotechniczna IMGW w 2009 r.
Wiad. MHGW 2010 T. 4(54) z. 1-4 s. 97-109
236. Majewski Wojciech: Brak należnego miejsca gospodarki wodnej w całościowej gospodarce państwa. Biznes i
Ekologia 2010 nr 92 s. 5 il.
237. Majewski Wojciech: Światowy Dzień Wody 2010. Gosp.
Wod. 2010 R. 70 nr 3 (735) s. 97-100
238. Majewski Wojciech: Uwagi dotyczące listu skierowanego do Ministra Środowiska w sprawie moratorium na
budowę małych elektrowni wodnych z unieważnieniem
94
239.
240.
241.
242.
pozwoleń już wydanych włącznie. Biznes i Ekologia
2010 nr 84/85 s. 8-9
Schalk Jan van Andel: Anticipatory Water Management. Using ensemble weather forecasts for critical
events. Rec. K. Witowski. Wiad. MHGW 2010 T. 4(54)
z. 1-4 s. 95
Sieinski Edmund, Winter Jan, Wita Andrzej: Hanoi’2010
– wietnamskie spotkanie z wielkimi zaporami. Gosp.
Wod. 2010 R. 70 nr 10 (742) s. 422-425 il. bibliogr. 5
poz.
Studia nad ekstremalnymi zdarzeniami hydrologicznymi. Red. nauk. M. Gutry-Korycka. Rec. K. Witowski.
Wiad. MHGW 2010 T. 4(54) z. 1-4 s. 95-96
Urban Grzegorz: Księżycowe góry. Wszechświat 2010
T. 111 nr 1-3 s. 65-69 il.
243. Więzik Beniamin: Krajowy Kongres Hydrologiczny,
Warszawa, 6-8 września 2010. Wiad. MHGW 2010 T.
4(54) z. 1-4 s. 111-113
244. Więzik Beniamin: Prawne, administracyjne i środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania dolin
rzecznych, Bielsko-Biała, 8-9 czerwca 2010. Gosp.
Wod. 2010 R. 70 nr 9 (741) s. 382 il.
Streszczenia, postery, prezentacje
245. Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona: Ocena
gospodarki wodnej pod kątem zaspokojenia potrzeb
środowiskowych w dolinie Białej Lądeckiej. W: XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Zarządzanie Zasobami
Wodnymi w Dorzeczu Odry, Kudowa-Zdrój, 23-26 maja
2010. Streszczenia referatów. Wrocław: RZGW Wrocł.
2010, 1 s.
246. Adynkiewicz-Piragas Mariusz Lejcuś Iwona: Ocena
przeobrażenia dolin rzecznych w oparciu o wskaźnik
jakości ekologicznej na podstawie oceny stanu hydromorfologicznego. W: XIII Konferencja NaukowoTechniczna Zarządzanie Zasobami Wodnymi w Dorzeczu Odry, Kudowa-Zdrój, 23-26 maja 2010. Streszczenia referatów. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010, 1 s.
247. Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Zdralewicz Iwona, Kryza
Joanna, Lejcuś Iwona: Zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi i praktyki odnawiania zasobów wód
podziemnych – założenia projektu SHARP. W: Międzynarodowa XVI Konferencja Naukowo-Techniczna Zapobieganie zanieczyszczeniu, przekształcaniu i degradacji środowiska, Szczyrk, 18-19 listopada 2010.
Streszczenia. Bielsko-Biała: Akad. Tech.-Hum. Inst.
Ochr. i Inż. Środ. 2010 s. 4
248. Bedryj Marta: Wybrane aspekty pierwszego cyklu planistycznego implementacji Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce na tle innych państw członkowskich Unii
Europejskiej. W: XIII Konferencja Naukowo-Techniczna
Zarządzanie Zasobami Wodnymi w Dorzeczu Odry,
Kudowa-Zdrój, 23-26 maja 2010. Streszczenia referatów. Wrocław: RZGW Wrocł. 2010, 1 s.
249. Biszczuk-Jakubowska Julita: Measurements of personal UV doses at different human activities. Geologica
Balcanica 2010, 39, 1-2, s. 47 [XIX Congress of the
Carpathian Balkan Geological Association, Thessaloniki, Greece, 23-26 September 2010, Abstracts volume]
250. Błeńska Magdalena, Osowiecki Andrzej, Kraśniewski
Wojciech, Piątkowska Zdzisława, Łysiak-Pastuszak
Elżbieta: Macrozoobenthos quality assessment in the
Polish part of the southern Baltic Sea using a biotic index “B”. W: ICES Annual Science Conference 2010,
20-24 September 2010, Nantes, France. Abstracts –
Theme Session H. ICES CM 2010/H:34, (poster) http:
www.ices.dk/iceswork/asc/2010/ThemeSessions
251. Bogusz Anna, Pasiecznik Anna, Wojczakowska Zuzanna: Wpływ systemu sieci rzecznej na formowanie
się wezbrań powodziowych. W: Międzynarodowa Konferencja Odrzańska Droga Wodna – stan obecny i perspektywiczny, Wrocław, 20-22 października 2010. Referaty uczestników (streszczenia). Wrocław: Urz. Mar-
252.
253.
254.
255.
256.
257.
szałk. Woj. Dolnośl. 2010 s. 20 Studia nad rozwojem
Dolnego Śląska nr specjalny 2010
Brzozowska Anna, Rodziewicz Mirosława: Sorpcja
związków chloroorganicznych na cząstkach osadów
morskich w środowisku wodnym – czas uzyskania równowagi podziału oraz wpływ stężenia związków w wodzie na sorpcję. W: IX Konferencja Chemia, geochemia
i ochrona środowiska morskiego, Sopot, 15.04.2010.
[Streszczenia referatów i posterów]. Sopot: KBM PAN
2010 P-2 s. 18
Chudzik Bartosz, Działa Izabela, Garncarz-Wilk Barbara, Tokarczyk Tamara: Uwarunkowania hydrologiczne
żeglugi na Odrze. W: Międzynarodowa Konferencja
Odrzańska Droga Wodna – stan obecny i perspektywiczny, Wrocław, 20-22 października 2010. Referaty
uczestników (streszczenia). Wrocław: Urz. Marszałk.
Woj. Dolnośl. 2010 s. 22 Studia nad rozwojem Dolnego
Śląska nr specjalny 2010
Chwieduk Edward, Nowak Bogumił: Zespoły koralowcowe i fauna im towarzysząca w warstwach górnopaleozoicznych odsłonięcia Kruseryggen (Pd. Spitsbergen).
W: Kopalne biocenozy w czasie i przestrzeni, XXI Konferencji Naukowej Sekcji Paleontologicznej Polskiego
Towarzystwa Geologicznego; Żarki-Letnisko; 13-16
września 2010, Materiały konferencyjne [streszczenia
referatów i posterów]. Sosnowiec: Wydz. Nauk o Ziemi
UŚ 2010 s. 16-17
Dubicki Alfred, Kosierb Ryszard: Uwarunkowania
hydrometeorologiczne i hydrotechniczne Odrzańskiej
Drogi Wodnej. W: Międzynarodowa Konferencja Odrzańska Droga Wodna – stan obecny i perspektywiczny, Wrocław, 20-22 października 2010. Referaty
uczestników (streszczenia). Wrocław: Urz. Marszałk.
Woj. Dolnośl. 2010 s. 12-13 Studia nad rozwojem Dolnego Śląska nr specjalny 2010
Dubiński Maciej, Kraśniewski Wojciech: Phytoplankton
as a bioindicator in the assessment of ecological status
of transitional and coastal waters in the Balic Sea. W:
Taxonomy the queen of science – The beauty of algae,
29th International Phycological Conference of the Polish
Phycological Society, Kraków – Niedzica, 19-23 May
2010. Book of Abstracts. Kraków: W. Szafer Institute of
Botany, Polish Academy of Sciences 2010 s. 89
Grześkowiak Artur: Narzędzia interpretacyjne systemów geoinformacyjnych we współczesnych badaniach
limnologicznych. W: IX Krajowa Konferencja Użytkowników Oprogramowania ESRI. Warszawa: Environmental Systems Research Institute 2010, 13 s. il. bibliogr. 6
poz. [esripolska.com.pl/d.264.IX_Krajowa_Konferen-
95
258.
259.
260.
261.
262.
263.
264.
265.
266.
96
cja_Uzytkownikow_Oprogramowania_ESRI_Referaty.h
tml]
Grzonka Beata, Krauze Grzegorz, Sziwa Ryszard, Tadeuszewski Bogusław, Wilczak Małgorzata: Przebieg
wezbrania na rzece Warcie w maju 2010 roku. W: Międzynarodowa Konferencja Odrzańska Droga Wodna –
stan obecny i perspektywiczny, Wrocław, 20-22 października 2010. Referaty uczestników (streszczenia).
Wrocław: Urz. Marszałk. Woj. Dolnośl. 2010 s. 25 Studia nad rozwojem Dolnego Śląska nr specjalny 2010
Jakubiak Bogumił, Starosta Katarzyna, Czaczyk Zbigniew: Modeling lear wetness duration using agrometeorological and radar precipitation data. W: ERAD
2010 – 6th European Conference on Radar in Meteorology and Hydrology, Sibiu, Romania, 6-10 September
2010. Bucharest: National Meteorological Administration 2010, 1 s.
Jatczak Katarzyna: The influence of meteorological
conditions on the progress and dynamics of pollen
phenophases of selected species. EMS Annual Meeting Abstracts 2010 Vol. 7 EMS2010-302; 10th EMS /
8th ECAM
Jatczak Katarzyna: Wykorzystanie wyników ogólnopolskiej sieci obserwacji fenologicznych roślin do badania
wpływu zmian w fenologii gatunków na stężenie pyłków
roślinnych w powietrzu. W: Konferencja NaukowoSzkoleniowa XII Dni Alergii Pyłkowej w Krakowie, Kraków, 28-29 maja 2010. Streszczenia. Kraków: UJ Collegium Medium 2010 s. 28
Jurczyk Anna, Szturc Jan, Ośródka Katarzyna, Mazur
Andrzej: Model of life cycle of storm cell based on radar
and NWP data. Preliminary attempt. W: ERAD 2010 –
6th European Conference on Radar in Meteorology
and Hydrology, Sibiu, Romania, 6-10 September 2010.
Bucharest: National Meteorological Administration
2010, 1 s.
Kępińska-Kasprzak Małgorzata, Mager Przemysław:
Fluctuations of selected agrometeorological indices in
Wielkopolska in years 1966-2005. COST Action 734,
2010, 25 s. il. www.cost734.eu
Konieczny Roman: Flash flood management at local
level. W: IDRC Davos 2010, International Disaster and
Risk Conference, 30 May – 03 June 2010. Short abstracts. Davos: Global Risk Forum 2010 s. 257
Krajny Ewa, Ośródka Leszek: Nefelometr – nowa
jakość w ocenie zanieczyszczeń powietrza. W: Międzynarodowa XVI Konferencja Naukowo-Techniczna Zapobieganie zanieczyszczeniu, przekształcaniu i degradacji środowiska, Szczyrk, 18-19 listopada 2010. Streszczenia materiałów konferencyjnych. Bielsko-Biała:
Akad. Tech.-Hum. Inst. Ochr. i Inż. Środ. 2010 s. 28
Kraśniewski Wojciech, Lewandowski Łukasz, ŁysiakPastuszak Elżbieta: Potencjalne wskaźniki oceny stanu
fitoplanktonu dla polskich wód przejściowych i przybrzeżnych. W: IX Konferencja Chemia, geochemia i
ochrona środowiska morskiego, Sopot, 15.04.2010.
267.
268.
269.
270.
271.
272.
273.
274.
[Streszczenia referatów i posterów]. Sopot: KBM PAN
2010 P-5 s. 21
Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta,
Lewandowski Łukasz, Witek Barbara: Phytoplankton
variability along Ferry Line Gdynia (Poland) –
Karlskrona (Sweden).W: 3rd International Symposium
on Research and Management of Eutrophication in
Coastal Ecosystems, EUTRO 2010, 15-18 June 2010,
Nyborg, Denmark. Book of Abstracts. ICES 2010 s. 15
Krzymiński Włodzimierz, Piątkowska Zdzisława,
Piątkowski Andrzej: Recent development of the data
base for a Ferry-Box data collected by IMWM, International Conference on Marine Data and Information Systems, 29-31 March 2010, Paris, France. Book of Abstracts. Paris: IFREMER 2010 s. 133 [electronic poster]
Lahtinen Juhani, Peura Markus, Michelson Daniel,
Filimonov Vladimir, Gill Rasphal, Kaldma Tarmo, Smalins Edgars, Szewczykowski Maciej, Szturc Jan,
Sørensen Martin: BALTRAD – An advanced weather
radar network for the Baltic Sea Region meteorological
institutes and authorities. W: Third European IRPA
Congress, 14-16 June 2010, Helsinki, Finland. Abstracts. Helsinki: NSFS – Nordic Society for Radiation
Protection 2010 s. 176 (6 s. il. bibliogr. 2 poz.) [http:
www.irpa2010europe.com/proceedings/P10/P1006.pdf]
Lewandowski Łukasz, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Krzymiński Włodzimierz: Zależności funkcyjne, procedura
wyznaczania wartości granicznych klasyfikacji i ocena
stanu środowiska w polskim sektorze Morza Bałtyckiego. W: IX Konferencja Chemia, geochemia i ochrona
środowiska morskiego, Sopot, 15.04.2010. [Streszczenia referatów i posterów]. Sopot: KBM PAN 2010 P-6 s.
22
Majewski Wojciech: Studies for nuclear and pumpedstorage power plant Żarnowiec. W: XXX International
School of Hydraulics, Experimental methods and techniques in hydraulic research, Wiejce, Poland, 14-17
September 2010. Conference abstracts. Warszawa
PAN 2010, 1 s.
Majewski Wojciech: 30 years of school of hydraulics.
W: XXX International School of Hydraulics, Experimental methods and techniques in hydraulic research, Wiejce, Poland, 14-17 September 2010. Conference abstracts. Warszawa PAN 2010, 1 s.
Malinger Albert: Wpływ polderu zalewowego Golina na
przebieg wezbrania powodziowego na rzece Warcie.
W: Międzynarodowa Konferencja Odrzańska Droga
Wodna – stan obecny i perspektywiczny, Wrocław, 2022 października 2010. Referaty uczestników (streszczenia). Wrocław: Urz. Marszałk. Woj. Dolnośl. 2010 s.
32 Studia nad rozwojem Dolnego Śląska nr specjalny
2010
Mazurek Michał, Aleksander-Kwaterczak Urszula,
Nowosielski Maurycy, Wardas Marta: Wstępne badania
makrozoobentosu oraz chemizmu wód i osadów wybranych cieków w sąsiedztwie zbiornika odpadów po-
flotacyjnych Żelazny Most. W: Lobelia, Organizmy inwazyjne w wodach Polski, Materiały dotyczące XVI
Ogólnopolskich Warsztatów Bentologicznych, Łódź –
Funka – Charzykowy, 7-10 maja 2009. Zesz. Parku Narodowego „Bory Tucholskie” 2009 [druk 2010] nr 1 s.
29-30
275. Michelson Daniel, Szturc Jan, Gill Rashpal S., Peura
Markus: Community-based weather radar networking
with BALTRAD. W: ERAD 2010 – 6th European Conference on Radar in Meteorology and Hydrology, Sibiu,
Romania, 6-10 September 2010. Bucharest: National
Meteorological Administration 2010 s. 337-342 il. bibliogr. 3 poz.
276. Osowiecki Andrzej, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, KrukDowgiałło Lidia, Brzeska Paulina, Błeńska Magdalena,
Kraśniewski Wojciech, Lewandowski Łukasz, Krzymiński Włodzimierz: An index-based preliminary assessment of the ecological status in the Polish marine areas
of the Baltic Sea. W: 3rd International Symposium on
Research & Management of Eutrophication in Coastal
Ecosystems, EUTRO 2010, 15-18 June 2010, Nyborg,
Denmark. Book of Abstracts. ICES 2010 s. 11
277. Ostrowski Janusz, Plenzler Wacław: Walory poznawcze wieloletnich badań terenowych Stacji Hydrologicznej IMGW w Radzyniu na przykładzie zlewni rzeki Cienicy z Pojezierza Sławskiego. W: 40 lat nad Sławą,
Sympozjum z okazji 40-lecia Stacji Hydrologicznej
IMGW w Radzyniu im. prof. Zbigniewa Pasławskiego,
Sława, Radzyń, 10 września 2010. Streszczenie referatów. Sława: IMGW 2010, 1 s.
278. Ośródka Katarzyna, Jurczyk Anna, Dziewit Zdzisław,
Szturc Jan, Korpus Leszek: MeteoFlight: System of
weather hazard monitoring for air traffic control. W:
ERAD 2010 – 6th European Conference on Radar in
Meteorology and Hydrology, Sibiu, Romania, 6-10 September 2010. Bucharest: National Meteorological Administration 2010, 5 s. il. bibliogr. 5 poz. [http:
www.erad2010.org/pdf/POSTER/Thursday/06_Operati
onal/11_ERAD2010_0081_extended.pdf]
279. Ośródka Katarzyna, Szturc Jan, Jurczyk Anna, Michelson Daniel, Haase Gűnter, Peura Markus: Data quality
in the BALTRAD processing chain. W: ERAD 2010 –
6th European Conference on Radar in Meteorology
and Hydrology, Sibiu, Romania, 6-10 September 2010.
Bucharest: National Meteorological Administration
2010 s. 355-361 il. bibliogr. 48 poz.
280. Rodziewicz Mirosława, Brzozowska Anna: Sorpcja
pestycydów chloroorganicznych na cząstkach osadów
morskich w środowisku wodnym – parametry warunkujące podział osad – woda. W: IX Konferencja Chemia,
geochemia i ochrona środowiska morskiego, Sopot,
15.04.2010. [Streszczenia referatów i posterów]. Sopot:
KBM PAN 2010 P-14 s. 30
281. Sztobryn Marzenna: Storm surges in tideless seas –
Southern Baltic Sea. W: Storm Surges Congress 2010,
Risk and management of current and future storm
282.
283.
284.
285.
286.
287.
288.
289.
290.
291.
surges, Hamburg, 13-17 September, 2010. Abstracts.
Univ. of Hamburg 2010 s. 142
Sztobryn Marzenna, Wójcik Robert: Impact of climate
change on the Baltic Sea ice conditions. W: The 20th
IAHR International Symposium on Ice, Lahti, Finland,
June14-18, 2010. Helsinki: Univ. of Helsinki 2010 il.
bibliogr. 12 poz. [CD]
Szturc Jan, Ośródka Katarzyna, Einfalt Thomas,
Jurczyk Anna: Rainfall and runoff ensembles based on
the quality index of radar precipitation data. W: ERAD
2010 – 6th European Conference on Radar in Meteorology and Hydrology, Sibiu, Romania, 6-10 September
2010. Bucharest: National Meteorological Administration 2010 s. 446-452 il. bibliogr. 12 poz.
Ustrnul Zbigniew: Changes in growing season air
temperature extremes in Poland caused by atmospheric circulation conditions. IGU Regional Conference,
Tel Aviv 12-16 July 2010, Abstracts, 2010, 0524 (CDROM)
Ustrnul Zbigniew, Czekierda Danuta, Wypych Agnieszka: Extreme fog events in Poland with respect to
circulation conditions. EMS Annual Meeting Abstracts
2010 Vol. 7, EMS2010-765 (CD-ROM)
Ustrnul Zbigniew, Wypych Agnieszka: Spatial differentiation of temperature extremes trends in Poland. EMS
Annual Meeting Abstracts 2010 Vol. 7, EMS2010-738
(CD-ROM)
Walawender Jakub, Ustrnul Zbigniew: Spatial interpolation of biologically effective UV radiation over Poland.
EMS Annual Meeting Abstracts 2010 Vol. 7, EMS2010703 (CD-ROM)
Walczykiewicz Tomasz, Boroń Agnieszka, Kwiecień
Magdalena: Factors and driving forces affecting water
withdrawals in future. W: XXXVIII IAH Congress
Groundwater Quality and Sustainability, Krakow, 12-17
September 2010. Abstract Book. Vol. 1. Ed.: Andrzej
Zuber, Jarosław Kania, Ewa Kmiecik. Univ. of Silesia
Press 2010 s. 297-298
Winter Jan: Wielkie inwestycje na Odrze – Zbiornik
Racibórz oraz stopień Malczyce. W: Międzynarodowa
Konferencja Odrzańska Droga Wodna – stan obecny i
perspektywiczny, Wrocław, 20-22 października 2010.
Referaty uczestników (streszczenia). Wrocław: Urz.
Marszałk. Woj. Dolnośl. 2010 s. 42 Studia nad rozwojem Dolnego Śląska nr specjalny 2010
Zaleski Janusz: Znaczenie Odry dla rozwoju społeczno-gospodarczego w Europie Środkowej W: Międzynarodowa Konferencja Odrzańska Droga Wodna – stan
obecny i perspektywiczny, Wrocław, 20-22 października 2010. Referaty uczestników (streszczenia). Wrocław: Urz. Marszałk. Woj. Dolnośl. 2010 s. 14-15 Studia
nad rozwojem Dolnego Śląska nr specjalny 2010
Zalewska Tamara, Saniewski Michał: Stężenia 137Cs
w roślinach bentosowych w obszarze południowego
Bałtyku. W: IX Konferencja Chemia, geochemia i
ochrona środowiska morskiego, Sopot, 15.04.2010.
97
[Streszczenia referatów i posterów]. Sopot: KBM PAN
2010 P-22 s. 38
292. Zdralewicz Maciej: Kierunki rozwoju Preprocesora jako
narzędzia przygotowania danych do modelowania hydrologicznego. W: Międzynarodowa XVI Konferencja
Naukowo-Techniczna Zapobieganie zanieczyszczeniu,
przekształcaniu i degradacji środowiska, Szczyrk, 1819 listopada 2010. Streszczenia materiałów konferencyjnych. Bielsko-Biała: Akad. Tech.-Hum. Inst. Ochr. i
Inż. Środ. 2010 s. 54
Redakcja
1.
2.
3.
4.
5.
98
Bałtyk Południowy w 2004 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus,
Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010, 132 s. il.
[Aut.: Cygan Barbara, Danowska Beata, Drgas Natalia,
Filipiak Janusz, Jakusik Ewa, Kamińska Magdalena,
Kozłowski Grzegorz, Kraśniewski Wojciech, Krzymiński
Włodzimierz, Lipska Justyna, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Miętus Mirosław, Owczarek Małgorzata, Piątkowska
Zdzisława, Piliczewski Bogusz, Sapota Grażyna,
Woroń Jerzy, Zalewska Tamara – 18 aut., w tym 16 z
IMGW]
Bałtyk Południowy w 2005 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus,
Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010, 132 s. il.
[Aut.: Biernacik Dawid, Brzozowska Anna, Cygan Barbara, Danowska Beata, Filipiak Janusz, Jakusik Ewa,
Kozłowski Grzegorz, Kraśniewski Wojciech, Krzymiński
Włodzimierz, Lipska Justyna, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Owczarek Małgorzata, Piątkowska Zdzisława, Piliczewski Bogusz, Rodziewicz Mirosława, Sapota Grażyna, Woroń Jerzy, Wójcik Robert, Zalewska Tamara –
22 aut., w tym 19 z IMGW]
Bałtyk Południowy w 2006 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus,
Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW 2010, 100 s. il.
[Aut.: Biernacik Dawid, Brzozowska Anna, Danowska
Beata, Drgas Natalia, Jakusik Ewa, Kamińska Magdalena, Kraśniewski Wojciech, Krzymiński Włodzimierz,
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Owczarek Małgorzata, Piątkowska Zdzisława, Piliczewski Bogusz, Rodziewicz Mirosława, Warzocha Jan, Woroń Jerzy, Wójcik Robert,
Zalewska Tamara – 17 aut., w tym 16 z IMGW]
Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Pod red.
Beniamina Więzika. Warszawa: PAN Komitet Ochr.
Środ. 2010 463 s. il. bibliogr. Ser. Monografie Komitetu
Ochrony Środowiska PAN Vol. 68 [Krajowy Kongres
Hydrologiczny T. 1] – autorzy: 74 (43 art.), w tym 22 z
IMGW (13 art.)
Miętus Mirosław, Wojtkiewicz Agata, Wójcik Robert,
Jakusik Ewa, Pilarski Michał: Statystyczno-empiryczny
model warunków pluwialnych w Polsce. Pod red. Mirosława Miętusa. Warszawa: IMGW 2010, 75 s. il. bibliogr. 16 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i
Gospodarki Wodnej
6.
Nemec Janusz, Kurowska-Łazarz Renata, Zawiślak Teresa, Tylman-Drwal Agnieszka, Wójcik Longin: Słownik
tematyczny terminów wyrażeń i zwrotów stosowanych
w prognozach meteorologicznych. Pod red. Teresy Zawiślak. Warszawa: IMGW 2010, 40 s. il. bibliogr. 15
poz.
7. Prawne, administracyjne i środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania dolin rzecznych. Red. nauk. Beniamin Więzik. Bielsko-Biała: Wydaw. Wyż. Szk. Adm.
w Bielsku-Białej 2010, 260 s.
8. Przyroda gminy Sława. Pr. zbior. pod red. Leszka
Jerzaka i Alfreda Röslera. Sława: Urz. Miejski w Sławie
2010, 156 s. il.
9. Ryzyko w problemach zagrożeń środowiska. Pod red.
Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego.
Warszawa: IMGW 2010, 244 s. il. bibliogr. Ser. Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
[Aut.: Bebłot Grażyna, Biszczuk-Jakubowska Julita,
Bogdańska Barbara, Brzóska Barbara, Budzyńska Halina, Cebulak Elżbieta, Ceran Dorota, Ceran Michał,
Chmielewska Iwona, Curyło Aleksander, Czepiel Jarosław, Dancewicz Andrzej, Dubiel Bożena, Dukowicz
Wojciech, Frątczak Paweł, Jaczewski Adam, Kilar Piotr,
Kois Bogumił, Kołkowska Katarzyna, Konarski Jerzy,
Kostrzewa Ewa, Kowalewski Michal K., Limanówka Danuta, Lityńska Zenobia, Łapeta Bożena, Obmińska Barbara, Pawlak Andrzej, Pyrc Robert, Samulski Mirosław,
Sasim Marianna, Słota Grzegorz, Sosnowski Adam
Maciej, Szajewska Anna, Tuszyńska Irena, Walawender Jakub, Woźniak Krzysztof, Zawiślak Teresa – 37
aut., w tym 30 z IMGW]
10. Szczepański Wojciech, Jarosiński Waldemar, Iwaniak
Michał, Moryc Ewa, Błaszczyk Bernard, Gromiec Marek, Góra Michał, Jarosińska Dorota, Kurczyński Krzysztof, Musioł Jacek, Ostojski Mieczysław, Pniak Grażyna, Dudek Robert, Sieinski Edmund, Sokołowska Ewa,
Szczepańska-Góra Agnieszka, Szczepańska Janina,
Wajda Beata: Katalog obecności substancji priorytetowych w wodach rzek na obszarze gmin. Pod kier. Wojciecha Szczepańskiego. Warszawa: IMGW 2010, 1605
s. il. bibliogr. 18 poz.
11. The Monitoring and Testing Methods of Water Ecosystems. Ed. Jan Dojlido and Kazimierz H. Dyguś.
Warszawa: WSEiZ 2010, 134 s. il. Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania
Skróty
ADCP
akustyczny dopplerowski przepływomierz
profilujący
AEMET Hiszpański Instytut Meteorologiczny
AIRMET informacja podawana tekstem otwartym
przy użyciu obowiązujących skrótów
zawierająca zwięzły opis
zaobserwowanego i/lub przewidywanego
wystąpienia określonych, istotnych zjawisk
meteorologicznych na trasie lotu, które
mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów
na małych wysokościach ( poniżej FL100)
ALADIN numeryczny meteorologiczny model
mezoskalowy (opracowywany we
współpracy międzynarodowej pod
kierunkiem Meteo France)
ATIS
służba automatycznej informacji
lotniskowej
BMPM
Biuro Meteorologicznych Prognoz Morskich
BPH
Biuro Prognoz Hydrologicznych
BPM
Biuro Prognoz Meteorologicznych
CBDH
Centralna Baza Danych Historycznych
CBPL-MBN Centralne Biuro Prognoz Lotniczych –
Meteorologiczne Biuro Nadzoru
CBPM
Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych
CEHM
Centrum Edukacji Meteorologicznej
i Hydrologicznej
CHMU
Czeski Instytut HydrologicznoMeteorologiczny
CNO_PSHM Centrum Nadzoru Operacyjnego PSHM
CLAP
Centralne Laboratorium Aparatury
Pomiarowej
COMBINE Zintegrowany Program Monitoringu Bałtyku
COSMO mezoskalowy model meteorologiczny
COST
Europejskie Programy Współpracy
w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych
DSPO
Dział Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej)
DWD
Deutscher Wetterdienst (Służba
Meteorologiczna Niemiec)
ECMWF Europejskie Centrum Meteorologicznych
Prognoz Średnioterminowych
EEA
Europejska Agencja Środowiska
EGAP
Program Zanieczyszczeń Atmosfery
Nadmorskiej
EIG
EIONET
EMEP
Europejskie Ugrupowanie Gospodarcze
Europejska Sieć Informacji i Obserwacji
Program Współpracy w Zakresie Monitoringu i Oceny Przenoszenia Zanieczyszczeń
na Duże Odległości w Europie
EMMA
System Europejski System Ostrzeżeń
Meteorologicznych (European Multiservices Meteorological Awareness)
EUMETNET Europejska Sieć Służb
Meteorologicznych
EUMETSAT Europejska Organizacja Eksploatacji
Satelitów Meteorologicznych
EUROWATERNET Europejska Sieć Monitoringu
Wód
FMI
Fiński Instytut Meteorologiczny
GAW
Globalna Służba Atmosfery
GCOS
Globalny System Obserwacji Klimatu
GDPFS Globalny System Przetwarzania Danych
i Prognozowania
GIOŚ
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
GIS
Geograficzny System Informacyjny
GOS
Globalny System Obserwacyjny
GPS
Satelitarny System Wyznaczania Położenia
Obiektów
GTS
Globalny System Telekomunikacyjny WMO
GUGiK Główny Urząd Geodezji i Kartografii
GUS
Główny Urząd Statystyczny
GWP
Światowe Stowarzyszenie Wody
HBV
prognostyczny hydrologiczny model opad
/tajanie-odpływ
HD
prognostyczny model hydrodynamiczny
HELCOM Komisja Helsińska
HMOK
Hydrologiczno-Meteorologiczna Osłona Kraju
ICAO
Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa
Cywilnego
ICES
Międzynarodowa Rada Badań Morza
ICOLD
Międzynarodowa Komisja Wielkich Zapór
ILAC
organizacja międzynarodowa ds. współpracy
w zakresie akredytacji laboratoriów
IOŚ
Instytut Ochrony Środowiska
IPCC
Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu
ISO
Międzynarodowa Organizacja
Normalizacyjna
99
KZGW
LAN
LEADS
Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej
lokalna sieć komputerowa
system przetwarzania i wizualizacji danych
meteorologicznych
MAWS meteorologiczna automatyczna stacja
pogodowa Vaisala
MED
jednostka czułości erytemalnej
METAR regularne komunikaty zawierające
obserwacje elementów meteorologicznych
na lotniskach przekazywane w odstępach
30 min z użyciem skrótów zgodnie z
zaleceniem WMO
METEOSAT Meteorologiczny Satelita Geostacjonarny
Eumetsat
MIKE
hydrodynamiczny model transformacji
przepływu
MILOS stacja automatyczna firmy Vaisala
MNiSW Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
MOLC
Meteorologiczna Osłona Lotnictwa
Cywilnego
MORS
Monitoring Substancji Radioaktywnych
MŚ
Ministerstwo Środowiska
NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
NILU
Norweski Instytut Badania Powietrza w Oslo
NMT
numeryczny model terenu
OBD
Ośrodek Baz Danych
OMJW
Ośrodek Monitoringu Jakości Wód
OTKZ
Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór
OTN
Ośrodek Teledetekcji Naziemnej
PAN
Polska Akademia Nauk
PAP
Polska Agencja Prasowa
PARP
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
PCA
Polskie Centrum Akredytacji
PCBC
Polskie Centrum Badań i Certyfikacji
PERUN system detekcji i lokalizacji wyładowań
atmosferycznych
POLRAD system radarów meteorologicznych
ppjw
punkt pomiaru jakości wód
ppk
punkt pomiarowo-kontrolny
PSHM
Państwowa Służba HydrologicznoMeteorologiczna
PTGeof. Polskie Towarzystwo Geofizyczne
PTUiW ciśnienie, temperatura, wilgotność i wiatr
w sondażach aerologicznych
QualiMET system kontroli jakości danych
obserwacyjnych
RA
Asocjacja Regionalna
RDW
Ramowa Dyrektywa Wodna
100
RegCM
RLAN
RSHM
regionalny model klimatu
radiowa lokalna siec komputerowa
Regionalna Stacja HydrologicznoMeteorologiczna
RVR
widzialność na pasie startowym
RZGW
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej
SCWP
scalone części wód powierzchniowych
SH
System Hydrologii
SHM
Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna
SHMU
Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny
SIGMET informacje podane tekstem otwartym
z użyciem obowiązujących skrótów
zawierające zwięzły opis określonych,
występujących i/lub przewidywanych
istotnych zjawisk meteorologicznych na
trasie lotu, które mogą wpływać na
bezpieczeństwo statków powietrznych
SMHO
System Morskiej Hydrologii Operacyjnej
SOK
System Obsługi Klienta
SPH
służba prognoz hydrologicznych
STAR
system zarządzania stacjami roboczymi
SWC
mapa istotnych zjawisk pogody
SZJ
System Zarządzania Jakością
TAF
prognoza dla lotniska opracowywana
w określonym czasie przedstawiająca
zwięzły opis oczekiwanych warunków
meteorologicznych na lotnisku
TKZ
Techniczna Kontrola Zapór
TREND prognoza do lądowania zawierająca
zwięzły opis przewidywanego trendu
warunków meteorologicznych na lotnisku
dołączona do depeszy METAR z ważnością na 2 godziny
TSP
telemetryczna stacja pomiarowa
UE
Unia Europejska
ULC
Urząd Lotnictwa Cywilnego
UPS
zasilacz bezprzerwowy (awaryjny)
UT
górna troposfera
UV
promieniowanie ultrafioletowe
UVBE
biologicznie czynne promieniowanie UV
VOLMET informacje meteorologiczne dla statków
powietrznych w locie
WAN
rozległa sieć komputerowa
WIOŚ
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
WMO
Światowa Organizacja Meteorologiczna
WOM
wysokogórskie obserwatorium
meteorologiczne
www
strony w Internecie
WWW
Światowa Służba Pogody
ZAMG
Instytut Meteorologii i Geodynamiki Austrii