ordu ili doğa turizmi master planı 2013-2023 - Samsun

ordu ili doğa turizmi master planı 2013-2023 - Samsun

ORDU İLİ
DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI
2013-2023
PROJE YÖNETİCİSİ
Emin KARAMAN
Bölge Müdürü
PROJE KOORDİNATÖRÜ
N.İlksen KANDEMİR
Ordu Şube Müdür V.
PROJE EKİBİ
Taceddin YÜCE
Görkem GENÇ
İmtiyaz Sahibi: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü, XI. Bölge Müdürlüğü, Ordu Şube Müdürlüğü
Adres: Eskipazar Mevkii Ulubey Yolu 3. Km Ordu
Tel: +90-452-237 02 27
Faks:+90-0452-237 02 32
E-posta: [email protected]
Yıl: 2012
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bu Master Plan T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü, XI. Bölge Müdürlüğü, Ordu Şube Müdürlüğü tarafından
hazırlanmıştır.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
SUNUŞ
Orhan DÜZGÜN
Vali
1
ÖNSÖZ
Dünyada her alanda değişim ve gelişmelerin yaşandığı günümüzde, turizm alanında da
önemli değişimler yaşanmaktadır. Deniz-kum-güneş destinasyonları ağırlıklı geleneksel
turizm anlayışı değişim göstermeye başlamış olup, yerini doğaya dayalı turizme
bırakmaktadır. Bu gelişmeler ışığında, Orman ve Su işleri Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel
EROĞLU’ nun talimatlarıyla, doğa turizmi konusunda master plan çalışmalarına başlanmıştır.
Ülkemizin sahip olduğu üstün tarihi değerlerin yanında doğal güzelliklerin
değerlendirilmesi, insanların doğa ile iç içe olmalarının sağlanması ve koruma-kullanma
dengesi içinde doğal kaynakların değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan bu planların, ileride
yapılacak çalışmalara ışık tutacağını ümit ediyor ve emeği geçen mesai arkadaşlarıma, katkısı
olan kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyorum.
Emin KARAMAN
XI. Bölge Müdürü
2
Doğal güzellikleri, tarihi ve turistik yapısı ile zengin bir doğa turizmi potansiyeline
sahip olan Ordu’da, bugünün ve geleceğin ihtiyaçlarını göz önüne alarak doğal kaynak
değerlerin, sürdürülebilirlik, katılımcılık ve çevreye duyarlılık temel ilkeleriyle planlanarak,
doğa turizminin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Bu amaç doğrultusunda, Ordu Şube Müdürlüğümüzce konu ile ilgili bir uzman ekip
oluşturulmuş ve “Doğa Turizmi Master Planı” hazırlanmıştır. Söz konusu plan, Şube Müdürü
N. İlksen KANDEMİR’in koordinatörlüğünde, Ordu Şube Müdürlüğümüzde görev yapan
Orman Mühendisi Taceddin YÜCE, Bilgisayar İşletmeni (Biyolog) Görkem GENÇ’in
katılımlarıyla oluşan proje ekibi tarafından yapılmıştır.
Ordu İli Doğa Turizmi Master Planının hazırlanmasında katkı veren tüm
paydaşlarımıza teşekkür ederim.
N. İlksen KANDEMİR
Ordu Şube Müdürü
3
ÇALIŞMANIN MAKSADI
Bu çalışmanın amacı; doğal güzellikleri, tarihi ve turistik yapısı ile zengin bir doğa
turizmi potansiyeline sahip olan Ordu’da, bugünün ve geleceğin ihtiyaçlarını göz önüne
alarak doğal kaynak değerlerin, sürdürülebilirlik, katılımcılık ve çevreye duyarlılık temel
ilkeleriyle planlanarak doğa turizminin geliştirilmesini sağlamaktır. Bu plan ile Ordu İlinde
doğa turizminin geliştirilmesi için amaç, hedef ve stratejiler saptanarak yapılması gereken
projeler belirlenmiştir.
Bu master plan, Ordu ilinin doğa turizmi konusundaki üst düzey amaç ve hedeflerini
açıklamaktadır. Planda 2013-2023 yıllarını kapsayan 10 yıllık dönem için toplu bir
değerlendirme yapılmaktadır. Bu kapsamda, master plan çerçevesinde daha alt düzeyde
detaylı eylem, taktik ve stratejik planları hazırlanabilir.
4
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ
............................................................................................................................ 7
1.1. DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL HAYATI,
KIRSAL KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ALTERNATİFİ ve
ORDU İLİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ .................................................... 7
1.2. DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ...................................... 7
1.3. SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ ....................................................................... 9
1.4. SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞME STRATEJİSİ ............................. 10
2. SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞİMİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR ... 11
2.1. KAYNAK ANALİZİ ................................................................................................... 11
2.1.1. Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar ................................................................ 11
2.2. TURİZM POTANSİYELİ............................................................................................. 14
2.3. TAŞIMA KAPASİTESİ ............................................................................................... 17
2.3.1. Taşıma Kapasitesinin Elemanları .............................................................................. 18
3. İLGİ GRUBU ANALİZİ VE YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI .. 19
3.1. İLGİ GRUPLARI/PAYDAŞLAR ................................................................................. 19
3.2. İLGİ GRUBU KATEGORİLERİ.................................................................................. 19
3.3. İLGİ GRUBU ANALİZİ .............................................................................................. 19
3.4. TOPLUM TEMELLİ YAKLAŞIM ............................................................................. 20
3.5. YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI ................................................. 20
3.6. ORDU İLİNİN TARİHÇESİ......................................................................................... 21
3.7. ORDU İLİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ...................................................................... 21
3.7.1. İlin Jeomorfolojik Özellikleri ..................................................................................... 21
3.7.2. Jeolojik Özellikler .. .................................................................................................. 22
3.7.3. İklim Özellikleri ...................................................................................................... 23
3.7.4. Hidrografya ............................................................................................................... 24
3.7.5. Toprak Özellikleri ………………………………………………………………… 27
3.7.6. Arazi Varlığı ……………………………………………………………………… 28
3.7.7. Orman Varlığı............................................................................................................. 29
3.7.8. Flora-Fauna ve Hassas Yöreler .................................................................................. 30
3.7.9. Yerleşim Alanları ve Nüfus ................................................................................... 30
3.7.10. Tarım ve Hayvancılık .............................................................................................. 30
3.7.11. Altyapı, Ulaşım ....................................................................................................... 32
3.7.12. Turizm ..................................................................................................................... 33
3.8. İLGİ GRUBU ve PAYDAŞ ANALİZİ ........................................................................ 46
4. ORDU İLİNDE DOĞA TURİZMİ ARZI ....................................................................... 47
4.1. ORDU İLİNİN DOĞA TURİZMİ DEĞERLERİ (DOĞA TURİZMİ ARZI) ............ 47
4.2. ORDU İLİNİN DOĞA TURİZMİ (ARZI) DEĞERLERİ VE BİLİNİRLİK
DEĞERLENDİRİLMESİ. .................................................................................................... 49
4.3. ORDU İLİNDE DOĞA TURİZMİ DOĞA TURİZMİ AMAÇLI
KULLANILAN
VE KORUMA STATÜLÜ ALANLAR............................................................................. 49
4.3.1. Ordu İlindeki Tabiat Parklar…………………...………...………………………. 49
4.3.2. Ordu İlindeki Avlaklar ............................................................................................... 53
4.3.3.Ordu İlindeki Mesire Yerleri ....................................................................................... 55
4.4. SEÇKİN ÖZELLİKLİ DİĞER SAHALAR .................................................................. 57
4.4.1. Yaylalar ..................................................................................................................... 57
4.4.2. Akarsular ................................................................................................................... .67
4.4.3. Göler,Göletler,Barajlar …………………………………………………………….70
4.5. ORDU İLİ DOĞA TURİZM GZTF ANALİZ TABLOSU ......................................... 73
4.6. ORDU İLİNDE DOĞA TURİZİM ÇEŞİTLERİ ......................................................... 75
5
4.6.1. Kuş Gözlemciliği (Ornitoloji) ................................................................................... 75
4.6.2. Doğa Yürüyüşü (Trekking) ....................................................................................... 75
4.6.3. Yayla Turizmi............................................................................................................. 76
4.6.4. Av Turizmi ................................................................................................................. 77
4.6.5. Sportif Olta Balıkçılığı ............................................................................................... 77
4.6.6. Akarsu Turizmi .......................................................................................................... 77
4.6.7. Bisiklet Turizmi.......................................................................................................... 78
4.6.8. Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği .......................................................................... 79
4.6.9. Foto Safari .................................................................................................................. 79
4.6.10. Tarım ve Çiftlik (Agro) Turizmi .............................................................................. 80
4.6.11. Kamp Karavan Turizmi ............................................................................................ 80
4.6.12. Dağcılık .................................................................................................................... 81
4.6.13. Yön Bulma (Oryantiring) ......................................................................................... 81
4.6.14. Kış Turizmi .............................................................................................................. 82
4.6.15.Hava Sporları Turizmi…………………………………………………………… 82
4.6.16.Botanik Turizmi…………………………………………………………………… 83
4.6.17. Atlı Doğa Yürüyüşü Turizmi……………………………………………………. 83
4.6.18. Mağara Turizmi…………………………………………………………………. 83
4.6.19. Festival Turizmi ....................................................................................................... 84
5. SEÇKİN VE YÜKSEK DEĞER TAŞIYAN (X) YILDIZ ALANLARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ VE POTANSİYELİNİ GELİŞTİRME
İMKÂNLARININ ORTAYA KONULMASINA İLİŞKİN ANALİZLER .................. 88
5.1. ORDU…. ...................................................................................................................... 88
5.1.1. Kabadüz İlçesi ............................................................................................................ 88
5.1.2. Aybastı İlçesi ............................................................................................................ 90
5.1.3. Mesudiye İlçesi ......................................................................................................... 92
5.2. ULUGÖL TABİAT PARKI ...................................................................................... 93
5.3. PERŞEMBE YAYLASI VE MENDERESLERİ ..................................................... 98
6. ORDU İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ STRATEJİLERİ ..................... 103
7. SONUÇ VE ÖNERİLER………………………………………………………………..104
8. EKLER .............................................................................................................................. 110
6
1. GİRİŞ
1.1 DOĞAL ALANLAR, YÖRE İNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL
KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ALTERNATİFİ ve ORDU
VİLAYETİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ
Tabiatı korumanın geleceği kırsal alanların geleceğine, kırsal hayatın korunmasına ve
sağlıklı yürüyen bir kırsal ekonomiye bağlıdır. Kırsal alanlardaki düşük ve dağınık nüfus ile
beraber yetersiz gelir söz konusu olduğunda bu alanların turizm köyleri vb. faaliyetler için
kullanılması söz konusu olacaktır. Bu tür girişimlerin önemli bir kısmı korunan alanlarda veya
dışında yapılmaktadır. Bazı etkinliklerin korunan alanlara ve tabiata çok zarar verdiği de
görülmektedir. Bu sebeple tabiatı korumakla görevli olan bizlerin çevremiz ile iyi bir proaktif
ilişkiler içinde olmamız lüzumludur. Proaktif kişi; ilişkilerde ve faaliyetlerde inisiyatifi eline
alan kişi demek olup tabiattaki faaliyetlerin kontrolü için Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü taşra kuruluşlarının kırsal sahalarda doğa turizminin geliştirilmesinde öncü
olması doğru bir harekettir.
Son yıllarda sivil toplum kuruluşları ve diğer kuruluşlar korunan alanlar, doğal alanlar,
kırsal kalkınma, kalkınma için işbirliği gibi konuları tamamıyla farklı bir bakış açısı ile
algılamaya başlamışlardır. Tabiat ve geleneksel kültürler üzerinde turizmin yarattığı olumsuz
tesirler ve bunların neticesinde duyulan korkular kitle turizmine karşı alternatif çevre duyarlı
turizmi ve tabiatı korumayı öne çıkarmıştır. Sürdürülebilir doğa turizmi ve ekoturizm tabiatın
korunması için bir umut olarak ortaya çıkmıştır. Algılamadaki bu değişiklik, doğal alanlar,
korunan alanlar ve çevresinin bölgesel planlamasında turizme ilişkin proje ve çalışmaların
giderek artmasına yol açmıştır. Bu sayede turizm, zaman içinde kırsal alanların
kalkınmasında, yoksulluğun azaltılması ve yöresel kültürel zenginliğinin korunmasında
anahtar bir kelime haline gelmiştir.
Sürdürülebilir doğa turizmi, kırsal ekonominin çeşitlendirilmesi, kırsal nüfus için yeni
bir bakış açısı yaratılması, yoksulluğun ve kırsal göçün azaltılmasında en önemli
seçeneklerden biri olarak görülmektedir. Ancak, turizmin yalnızca yerel ekonomi ile doğru
şekilde bütünleştirildiği takdirde beklentileri karşılayabileceği ve yöre halkı ile diğer ilgi
gruplarına fayda sağlayacağı unutulmamalıdır.
1.2 DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA
1980’li yıllardan itibaren Birleşmiş Milletler Çevre Programının (UNEP) çevre
konularına ilişkin çalışmaları giderek artan bir etki yaratmıştır. Dünya Çevre Kalkınma
Komisyonu’nun 1987 yılında tamamladığı çalışmalar sonunda “ortak geleceğimiz” adlı bir
rapor hazırlanmıştır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, çevre ve kalkınma konularına çok
farklı yaklaşılması gerektiği bu raporda vurgulanmış olup, kalkınmanın ve insanlığın sahip
olduğu kaynakların sürdürülebilir olduğuna değinilmiştir. Raporda ortaya konan
“sürdürülebilir kalkınma” kavramı, insanların elinde bulundurduğu ve onlara muhtaç olduğu
ekolojik, kültürel ve sosyo-ekonomik kaynakların nadir ve eşsiz olduğu görüşüne
dayanmaktadır.
Bir sahanın sahip olduğu kaynaklar, çok farklı maksatlar için kullanılabilmektedir.
Örneğin, bir orman kereste imalatı için kullanılabilir, üzerindeki ağaçlar kesilerek tarım
toprağı olarak kullanılabilir, korunan alan olarak kullanılabilir. Alanın ve alanda yaşayan yöre
7
halkının özelliklerine bağlı olarak bu seçeneklerden bazıları uygulanabilirken, bazıları ise
kesinlikle uygulanamaz. Yalnızca korumacı bir yaklaşım içine girildiğinde doğru görülen
seçenek ormanın el değmemiş eski haline bırakılması olsa da yöre halkı ve diğer iş
gruplarının bu kaynakların sürdürülebilir kullanımı yaşam kalitelerini yükseltmek için
ormandan hak iddia etmeleri mevzubahistir. Bu sebeple yüzde yüz sürdürülebilir kalkınmaya
her zaman ulaşılamasa da bu hedef üzerine yoğunlaşılmalıdır.
Doğal ve korunan kırsal alanlarda, geçmişten günümüze yerel topluluklar ile arazinin
beraberliği çok önemli olmaktadır. Korunan alan ağı büyüdükçe korunan alan kavramının
anlamı da değişmeye ve gelişme göstermeye başlamıştır. Bu gelişme içinde yöre insanlarının
varlığı ve faydalanmalarının sürdürülebilirliği de öne çıkmaktadır.
Bir doğal alan ve korunan alanın ve içinde yer aldığı bölgenin sürdürülebilir kullanımı,
turizm, ekolojik tarım, hayvancılık, yeni bölgesel ürünler, sürdürülebilir ormancılık, hatta
enerji üretimindeki yatırımlarla birlikte düşünüldüğünde daha başarılı olacaktır.
Doğal alanlarda faaliyetlerin açıklanmasında Kırsal alan, Kırsal kalkınma ve
Sürdürülebilir Kalkınma gibi kavramlar değerlendirilmelidir, bu kavramlar şu şekilde
açıklanabilir;
Kırsal alan; Şehir diye tabir edilen yerleşme sahalarının dışında kalan tarımla ilgili
etkinliklerin yapıldığı alanları da içeren köy, mezra, kom vb. adlarla anılan insan
yerleşimlerinin var olduğu alanları “kırsal alan” olarak tanımlayabiliriz.
Kırsal kalkınma kavramı: Kırsal kalkınma, küçük toplulukların içinde bulundukları
ekonomik, toplumsal ve kültürel koşulları iyileştirmek amacıyla giriştikleri çabaların devletin
bu konudaki çabalarıyla birleştirilmesi, bu toplulukların tüm ülke insanlarının tümüyle
kaynaştırılması ve ulusal kalkınma çabalarına tam biçimde katkıda bulunmalarının sağlanma
süreci şeklinde tanımlanmıştır.
Kırsal alan kalkınması; Hem bir eğitim hem de örgütlenme işi olup kırsal alan,
toplumun gereksinimlerinin göz önünde tutulması, kırsal alan kalkınma politikası ile ilgili
planların alınması sırasında topluma zorla kabul ettirilmemesi gereken bir konudur. Toplum
istediklerini elde etmedikçe kırsal alan çalışmalarına katılmayacaktır. Tarımsal çalışmalar,
beslenme, eğitim, mesleki önderlik ve öğretim, kooperatifler, el sanatları, küçük sanayiler,
sosyal güvenlik çalışmaları, planlama ve sağlık politikaları nitelikleri kırsal alan ve ülke
planları ile bir bütünlük sağlamalıdır.
Sürdürülebilir kalkınma: ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların
sürdürülebilir kullanımına dayanmaktadır. Burada ekolojik, ekonomik ve sosyo kültürel
sürdürülebilirlik şartlarının tamamının sağlanması önemli olmaktadır.
Kırsal alanlar turizm ve boş zamanların değerlendirilmesinde önemli bir yer
tutmaktadır. Kırsal alan, turistlere sakin ve huzurlu bir seçenek sunmaktadır. 2005 yılında
Fransız vatandaşları tatillerinin %52’sini ya bir ailenin yanında ya da bir arkadaşının evinde,
%26’sı evlerinde geçirdiklerini ve %9’luk bir kısmı ise kırsal alanda ikinci bir eve sahip
olduklarını ifade etmişlerdir. Kırsal alanlar ayrıca doğa için önemli role sahiptirler.
8
Tabii kaynakların korunması, biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi, doğal felaketlere
karşı koruma, iyi hayat şartlarının korunması ve doğal manzaranın korunması doğal çevre ile
ilgili hususlardır.
1.3 SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ
Sürdürülebilir kalkınma, ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların
sürdürülebilir kullanımına dayanmaktadır. Sürdürülebilir turizmin gelişimi de sürdürülebilir
kalkınma ile bağlantılı bir yaklaşımdır. Sürdürülebilir turizmin gelişiminde turistlerin ve
ziyaret edilen yerlerin bugünkü ihtiyaçlarının, gelecekteki fırsatları koruyup genişleterek
karşılanması amaçlanmaktadır. Bu yaklaşım, ekonomik, sosyal ve estetik ihtiyaçların, kültürel
bütünlüğün, gerekli ekolojik süreçlerin, sosyal ve estetik ihtiyaçların, kültürel bütünlüğün,
gerekli ekolojik süreçlerin, biyolojik çeşitliliğin ve kırsal hayatı destekleyen süreçlerin
devamını içerecektedir.
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’nün tanımına göre sürdürülebilir bir turizm
gelişimi;
Çevresel kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlamalı,
Ziyaret edilen toplulukların sosyo-kültürel yapısına, gelenekselliğine saygı göstermeli,
Bütün ilgi gruplarına adil bir şekilde dağıtılan sosyo-ekonomik faydalar ile tutarlı ve uzun
vadeli ekonomik faaliyetler ortaya koymalıdır.
Buna göre sürdürülebilir kırsal/doğa turizminin gelişme ölçütleri;
a. Biyolojik çeşitliliğin korunması,
b. Ekonomik tutarlılık,
c. Kültürel zenginlik,
d. Yöre halkının refahı,
e. İstihdam kalitesi,
f. Sosyal eşitlik,
g. Ziyaretçi memnuniyeti,
h. Yetkinin yerele doğru dağıtılması,
i. Toplumun genelinin refah ve mutluluğu,
j. Fiziki bütünlük,
k. Kaynakların etkin kullanımı,
l. Çevre temizliğidir.
Korunan alanlar açısından; tabiatın seçkin parçaları olan korunan alanlar ile turizm
arasındaki bağ, korunan alanların tarihçesi kadar eskidir.
Korunan alanlar turizme, turizm korunan alanlara ihtiyaç duymaktadır. Turizm
korunan alanların kurulması ve yönetiminde göz önüne alınması gereken önemli bir
bileşendir.
Aynı şekilde koruma altında olmayan flora ve faunanın tutunduğu tabiat alanlarına ve
insanın yaşadığı sahalardaki yöresel kültüre de turizm bağımlıdır. Bu bağımlılık doğa ve
kültürün bozulmaması için tedbirler gerektirir. Bu tedbirlerin neler olacağının “sürdürülebilir
kırsal kalkınma” ilkeleri çerçevesinde tespiti de lüzumludur.
Turizmin önemli bir ekonomik faaliyet olması ve tüm göstergelerin bu faaliyetin
büyüme eğiliminde olacağı yönünde olması önemli bir husustur. Turizmdeki büyümeyle
beraber sürdürülebilir turizm, ekoturizm gibi doğayla ilgili turizme olan talep artmış ve turizm
9
ürünleri ile destinasyonlar çeşitlenmiştir. Turistlerin talepleri de değişmiş ve çeşitlenmiştir.
Turistlerin talepleri konaklamada konforun sağlanması yanında, yöreye özgü kültürel değerler
hakkında bilgi edinme, yöre halkıyla iletişim, bölgenin flora ve faunası, özel ekosistemler,
doğal hayat ve bunların korunması da dahil olmak üzere daha sorumlu bir seyahat deneyimi
kazanmak da söz konusudur.
Beklenen büyüme ve yeni eğilimler turizmi o kadar stratejik bir konuma taşımıştır ki,
turizm eşşiz özellikli doğal veya korunan alanların sürdürülebilirliğinin yanı sıra bu alanların
çevresinde yaşayan yöre halkının kalkınma potansiyeline de müspet etki sağlayabilmektedir.
Bu durumda turizm, doğal alanların korunması ve yöre halkı ile ziyaretçilerin çevre bilincinin
arttırılmasında kullanılabilecek çok önemli bir araç olabilmektedir. Dolayısıyla turizm
sayesinde koruma çalışmaları için gerekli mali kaynakların kazanılmasının yanı sıra
ziyaretçiler ile yöre halkına yönelik bilinçlendirme ve eğitim programlarının oluşturulması ve
uygulanması gibi hedeflere de ulaşılabilmektedir.
En önemli husus; turizm faaliyetlerinin uzun dönemde sürdürülebilir olması için geniş
kapsamlı, dikkatli, katılımcı ve paylaşımcı olarak planlaması, sürecin etkin yönetimi ve
izlenmesi de gereklidir. Aksi takdirde, bu faaliyetlerin geri dönüşü mümkün olmayan
olumsuz etkileri ortaya çıkacak ve turizm bu alanları tahrip eden bir faktör haline gelecektir.
İşte bu nedenle bu çalışmaya “SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞME
(MASTER) PLANI” çalışmasına lüzum duyulmuştur.
1.4 SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞME STRATEJİSİ,
Yukarıda da bahsedildiği üzere, insan kullanımı bakımından hassas olan sahalarda
turizm söz konusu olduğunda turizmin iyi planlanması ve yönetilmesi önemli olmaktadır.
Alışılmış turizm stratejileri ile Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme Stratejisi arasındaki fark
şudur; alışılmış yöntemler yukarıdan aşağıya bakış açısı ile uygulanmaktadır.
Yani kararlar merkezden alınmakta ve uygulanması için yerele taşınmaktadır. Yöre
halkı katılımcı olamamaktadır.
Sürdürülebilir turizm ise aşağıdan yukarıya bir yaklaşım için gayret göstermektedir.
Bu yaklaşımda yöre halkının beklentileri ele alınır, yönetime katılmasını sağlayıcı yapı
kurulur, yörenin kalkınma potansiyelini bünyesinde barındıran tabii değerlerin korunması
için kararlar ortak alınır ve karar almanın yanında uygulama ve izleme aşamalarında da yöre
halkının becerilerini, bilgisini, en uygun şekilde kullanmak esastır. Bu yaklaşım yöre halkının,
yerel otorite ve organizasyonların yetkilendirilmesine dayanır.
-Sürdürülebilir turizm gelişim aşamasında doğa ve çevresinin ortak çıkarları söz konusudur.
Konaklama ve diğer turizm altyapıları mümkün olduğunca doğal alan dışında olmalıdır. Bu
durum doğaya ve kültüre zararı en aza indirdiği gibi ev pansiyonculuğu gibi faaliyetlerin
yapılabileceği gibi yöreye faydayı arttırabilir.
-Yöre halkı ve diğer bölgesel ilgi grupları turizm gelişiminde önemli ortaklardır, söz konusu
gruplar turiste konaklama imkanı sunacaklar, sunacakları ürünün kalitesinin korunmasında da
sorumluluk alacaklardır.
-Günübirlik ziyaretçiler yerine uzun süreli konaklamaya lüzum duyan turistler hedefleniyorsa,
doğal ve kültürel mirasa dayalı çekim noktaları, el sanatları gibi faaliyetler ortaya konmalıdır.
10
-Doğal alanlar genellikle çok hassastır, bu sebeple ekolojik değerler, belirli bir saha ile sınırlı
olmayacaktır. Geleneksel hayat, yerel kültür, kırsal sosyal ekonomik yapılar da aynı zamanda
turizmin temel kaynağı olmaktadır.
- Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı’nın ilimizde/bölgemizde ve ülkemizde
doğa turizmine konu olacak sahaların tüm ilgi grupları için anlamlı ve cazip bir bakış açısına
dayandırılmasına esas olmalıdır.
- Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı’nda turizm doğayı koruma, kırsal
kalkınma için bir araç olarak ele alındığından, doğa turizmi yönetim planı olarak ele
alınmalıdır. Halihazırda olan turizm etkinlikleri de tartışılmalı, değerlendirilmelidir. İlde
sürdürülemez olan turizm veya gelir getirici faaliyetler de tanımlanmalıdır. Ayrıca iyi bir
yönetim için tehditler ve fırsatlar da ele alınarak bunlardan hareketle ortaya çıkacak fikirler
ortaya konmalıdır.
-Doğaya dayalı turizm yönetiminin entegre bir anlayışla (alan ve çevresinin sahip olduğu
doğal, tarihi ve sosyo-ekonomik kaynakların bütüncül ele alınması) değerlendirilmesi de
önemlidir.
-Turizm gelişimi genel olarak piyasa talebine göre yönlendirilir. Bir alanın turizm
potansiyelinin değerlendirilmesi, rekabetçi ve özgün bir destinasyon oluşturması için gerçekçi
beklentiler ortaya konulmalıdır. Yüksek ekolojik değerlere sahip olan sahalar yüksek turizm
değeri içermeyebilir. Turizm, ancak doğru pazar ürünlerini hedeflediği zaman başarılı olabilir.
Özellikle hassas tabiat alanlarında taşıma kapasitesi düşük iken, bu alanlardan beklenen
faydalar yüksek olmaktadır. Taşıma kapasitesinin düşüklüğü sınırlı sayıda turist demektir. Bu
sebeple taşıma kapasitesinin değerlendirilmesi de önemli olmaktadır.
-Entegre doğal alan yönetimi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı ile doğa
ve turizm yönetimi için tüm ilgi gruplarının desteğini almayı hedefler. Tüm ilgi gruplarının
etkin desteği önem taşır. Turizm gelişiminin karmaşık yapısı göz önüne alınırsa, ilgi
gruplarının etkin işbirliği oldukça önemlidir, planın herkes tarafından sahiplenilmesi ayrıcalık
olacaktır.
-Sürdürülebilir kırsal kalkınma için kapsamlı bir vizyon belirlenmesine de ihtiyaç vardır.
-Pazarlama stratejisi de Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planı’nın bir parçası
olup, kalkınma ve rekabete açık ürün-Pazar kombinasyonu için yaratıcı yaklaşımlar
içermelidir. Pazarlar, hedef gruplar, turist sayısı, ürünler, hizmetler, yaratıcı yaklaşımlar bu
stratejide yer almalıdır.
-Turizm destinasyonu yönetimi; yaygın bir stratejik yaklaşım olup, destinasyonu rekabete açık
hale getirir, bir turizm pazarını iyi bir şekilde yönetmek, pazarlamak, bir destinasyonu
rekabetçi yapabilmek için gereken tüm unsurları içeren bir rekabetçi yaklaşımdır.
-İyi tanımlanmış amaçlarla ve göstergelerle mantıksal bir çerçeve kurmak, ayrıntılı bütçe,
mali portre ve ilgi gruplarının tümüne açık görev ve sorumluluklar veren bir iş planı
hazırlamak gereklidir.
-Ziyaretçinin izlenmesi ve ziyaretçi yönetim planı: Madem ki doğa gibi hassas bir sistemde
çalışılıyor bu durumda turist ziyaretinin ilkelerini belirleyen bir ziyaretçi yönetim planı
lüzumludur. Aynı zamanda da hem geri bildirim temin etme, hem de taşıma kapasitesinin
kontrolü için izleme programı da olmalıdır.
Geribildirimler kalitenin arttırılması, sunumların taleplere uygun hale getirilmesi
(iyileştirilmesi) ve hizmetteki aksamaların doğadaki değişimlerin takibi için çok gereklidir.
Şu unutulmamalıdır ki; turizm, doğanın korunması için ortaya konan ana hedeflere ulaşmak
garanti edildiği takdirde teşvik edilmelidir.
11
2. SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞİMİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR
2.1 KAYNAK ANALİZİ
Gelişme planı ve stratejisi için öncelikle kaynak analizi yapılması zorunludur. Bir
alanın sahip olduğu kaynaklar, o alanın kalkınması için bir sermaye veya potansiyel
oluşturmaktadır. Bu kaynakların analizi de önemli veri ve bilgi oluşturulmasını temin
etmektedir.
Ekolojik ve kültürel kaynakların yanında sosyo-ekonomik özellikler de turizm gelişimi
için önemli bir temel oluşturmaktadır. Örneğin kırsal turizmin tarımsal faaliyetleri
desteklemediği durumlarda kırsal turizmin gerçekleştirildiği bölge hem kendi sermayesini
hem de kırsal olma özelliğini kaybedecektir.
Gerek turizm potansiyeli gerekse taşıma kapasitesi turizm kaynaklarının mevcut
durumuna bağlı olduğundan kaynak envanterinin mutlaka yapılması gerekir.
2.1.1 Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar
a. Doğal Kaynaklar: Turizmin gelişimi için önemli olan yöreye özgü doğal kaynaklardır. Bu
kaynakların halihazırdaki ekonomik kullanımları, korunma durumları, statüleri, iklim gibi
turizm gelişimi için potansiyel kaynakların envanterini içermektedir.
Seçkin Doğal Kaynaklar: Turizm yalnızca korunan doğa parçaları ile ilgili değildir. Eşsiz
manzaralar, dağlar ve nehirler gibi ve korunmayan türler de turizm için ilgi çekici
olmaktadırlar. Örneğin; ormandaki ağaçların üzerinde gezinen sincapları konakladığımız evin
penceresinden gözlemlemek son derece çekicidir. Bir orman öncelikli olarak odunculuk
amacıyla kullanılsa da dağ bisikleti gibi bir aktivite için ortamı çekici hale getirebilmektedir.
Seçkin Doğal Kaynakların Halihazırdaki Ekonomik Kullanımlarının Tanımlanması
Doğal kaynakların çok çeşitli kullanımları söz konusudur, ormanların odunculuk amaçlı
kullanımı, nehirler ve göllerin sportif balıkçılık, su sporları ve enerji üretmek için kullanımları
gibi. Bu kullanımlardan bazıları gelenekseldir ve düşük etkilere sahiptir. Bazıları ise
sürdürülebilir değildir. Bu sebeple bunlar turizm gelişimi için de uygun değildir.
Kaynağın Korunma Durumu ve Statüsü: Bazı doğal kaynaklar mevcut kanunlarla korunur.
Bunların turizmde kullanımı da bu kanunlara uygun olmalıdır.
İklim; mevsimlerin dağılımı, ortalama sıcaklık, nem ve günlük ortalama optimal güneş ışığı
saatlerine bağlı olarak iklim analizi yapılmaktadır. Burada önemli olan iklimin farklı
mevsimlerde turizm için elverişli olup olmadığıdır.
Turizm Gelişimi İçin Potansiyel Doğal Kaynaklar: Potansiyel kaynakların tespiti turizm
planlaması için önemli ve özellikle yönlendirici olmaktadır. Tüm bu kaynakların envanter
çalışmalarının haritaya aktarılması, turizm ürünleri ve hizmetlerinin gelişmesi ve altyapı ile
tesislerin fiziksel planlaması için önemli olmaktadır.
12
b. Kültürel Kaynaklar: Kültürel kaynakların envanteri doğal kaynaklara ilişkin çalışmalara
benzerlik göstermektedir. Özellikle doğal ve kültürel kaynaklardan oluşan kombinasyonlar,
turistler tarafından yüksek ilgi ile karşılanmaktadır. Kültürel mirasın korunmasının önemi
konusunda farkındalık meydana getirilebilirse, sürdürülebilir turizm gelişimine ve doğa
korumaya verilen destek artacaktır.
c. Sosyo-Ekonomik Kaynaklar: Altyapı, insan kaynakları ve farklı ekonomik sektörlerin
bileşimini içermektedir. Bu konuda yapılacak envanter çalışması, birbiri ile bağlantılı birçok
farklı unsurlar içermesi ve bu unsurların turizm gelişimi için ilk bakışta kavranamaması
mümkündür. Bölgenin kalkınma potansiyelinde, sosyal ve ekonomik rekabet edebilirlik
unsurları büyük öneme sahiptir. Yerel nüfusun turizme yaklaşımı, turizm sektöründe çalışma
isteği gibi bazı unsurların turizm ile doğrudan ilişkisi bulunmaktadır.
Altyapı: Bir bölgenin turizmde rekabet edebilirliği ve kalkınma seviyesinin tespiti için altyapı
kalitesi önemli bir göstergedir. Altyapının kalitesi, yerel nüfusun hayat kalitesini ortaya
koymanın yanı sıra turizm gelişimi için de zorunlu bir şarttır. Alan, güvenli içme suyu,
donanımlı sağlık tesisleri gibi temel unsurları içermiyorsa turizm gelişimi asla başarılı
olamayacaktır.
Altyapının farklı unsurları için şartlar, kalite ve gelecekteki durum değerlendirilmelidir.
Kaynak hali hazırda turizm için mi kullanılmaktadır? Sorusu hem kaynağın turizm gelişimi
için önemi konusunda hem de kaynak kalitesi hakkında göstergeleri ortaya koyabilmektedir.
- Su kaynaklarına yönelik etütler; kaliteli su kaynağının sağlanması, su kaynağının
sürdürülebilir kullanımı ve su çıkarmanın çevresel etkisini de içerir.
- İletişim ağına yönelik etütler; turistlerin refahı ve turizm gelişimi için önemli olan cep
telefonlarının da olmak üzere telefon ve internet ağlarının kalitesine yönelik etütleri
içermektedir.
- Sağlık hizmetlerinin; kalite, miktar ve coğrafi dağılımı son derece önemlidir.
- Güç kaynaklarına yönelik etütler; elektrik şebekesi, ısınma ve yemek pişirme için enerji
kaynaklarının varlığı önemlidir. Her ne kadar resmi standartlara göre planlansa ve tehlike
içermese de turistler nükleer santrallerin yakınında konaklamamaktadır.
- Su ve toprak kirliliği etkisi olan atık su sistemleri önemli olup, bölgeye gelen turistlerin
sayısı ile meydana gelecek atık su miktarı da dikkate alınmalıdır.
- Katı atıkların düzenli depolaması toplum için olduğu kadar çevre için de önemlidir. Katı
atıkların görüntü kirliliğine de yol açması ayrı bir menfi etkisidir.
- Yol ağlarının durumu; çoğu turistin tercihlerini yaparken en önemli etkendir.
- Güvenlik; kamu güvenliğini ve asayişi sağlamak turist güvenliği gibi unsurlar önemli
olmaktadır. Aşırı kar yağışı, kanyon veya dağ kurtarma timlerinin olup olmaması da çok
önemlidir.
- Politik istikrarsızlık ve suçlar; turist için caydırıcı etki yapmaktadır.
İnsan Kaynakları; Bir bölgenin insan sermayesini ifade eden bu unsur, turizm gelişiminde
anahtar etmenlerden biridir. İnsan kaynakları hem hizmeti hem de manevi nitelikteki
kültür ve kimliği oluşturmaktadır.
İnsan kaynaklarına ilişkin etütler aşağıdaki unsurları içermelidir;
- Yöre halkının nüfusu,
- Göç vb. eğilimler,
- Demografik yapı,
- Aktif nüfus ve yapısı, eğitim seviyesi, potansiyel bilgi ve beceriler, açık fikirlilik,
geleceğe odaklanma, çalışma ahlakı,
- Yöreye özgü geleneksel ekonomik faaliyetleri ve yöresel sanatları yapabilme,
13
-
-
Turizm gelişimine ilişkin tutum, misafir severlik duygusu, hizmete yönelim,
Sosyal tutarlılık, esneklik, mevcut sosyal ilişkilerin kalitesi ve aralarındaki işbirliğini
içeren sosyal yapı,
Yerel kurumlar, idareler, yönetişim, bürokrasiden kaçınma vb. hususlarla finansal
kaynaklar ve yönetimleri,
Alanın kültürü ve kimliği, alanda etkin görev alacak kişilerin ortak değerleri, ilgileri,
yaklaşımları, algılama şekilleri, özel ilgi ve becerileri, özgün gelenekler, o topluma ait
olma ve o toplumda yaşamaktan onur duyma gibi durumları içerir,
Farklı ekonomik sektörler; söz konusu coğrafi bölgeye ve ile yoğunlaşma durumları, firma
sayısı, ölçeği, ortalama karlılık, geleceğe yönelik bakış açısı, pazarları ve dış ilişkileri,
sektörler arası işbirliği son derece önemlidir, tüm sektörler turizm sektörü ile ilişkili
olabilmektedir.
Kaynak analizinin sonuçları; sürdürülebilir turizm yönetimi ve kalkınmada sermayeyi
oluşturan kullanılabilir kaynaklara genel bir bakışı sağlamakla beraber, bölgenin mevcut
kalkınma durumunu ve sürdürülebilirliğini değerlendirmeye yönelik bir resim
sunmaktadır. Analiz aynı zamanda; bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına yönelik bir
vizyon oluşturulmasını ve turizm gelişiminin diğer sektörlerle bütünleştirilmesini
sağlayacaktır.
2.2 TURİZM POTANSİYELİ
Yüksek değerlere sahip doğal ekolojik sahalar her zaman yüksek turizm potansiyeli
içermezler;
- Bazı doğa parçaları araştırma yapan uzmanlara, iyi eğitimli ekoturistlere hitap etmektedir.
Bu alanlar sayıca az olduğu için de sınırlı bir turizm potansiyeli içerirler,
- Bazı doğal sahalar, erişim, güvenlik gibi nedenlerle turistler için elverişli olmayan yerlerde
bulunurlar,
- Ekolojik kaynakların kullanımlar karşısındaki duyarlılığı (taşıma kapasitesi), ziyaretçi
girişinde kısıtlamalara sebep olmaktadır,
Bir sahanın daha fazla turist çekebilmesi için ihtimalleri ortaya koyan turizm
potansiyeli önemli bir konudur. Turizm potansiyelinin tespiti için arz ve talebin ortaya
konması gerekir. Bu potansiyel sınırlıysa başarılı bir turizm girişimini başlatmak imkanı
olmayacaktır.
Turizm ekonomik bir faaliyet olduğundan ancak turizm pazarında sürdürülebilirliği
için bir talebi karşılaması lüzumludur.
Turizme ilişkin motivasyon ve istekler değişkendir, kaynakların değeri aynı kalırken
değişen tüketici davranışları turizm potansiyelini etkilemektedir. Dolayısıyla turizm
potansiyeli tüketicinin bakış açısı (talebi) ile değerlendirilmelidir.
Turizm potansiyeline ilişkin veri toplarken, istatistiki veriler, anketler gibi yöntemlerle
veri elde edilebilir, ayrıca derinlemesine görüşmeler, katılımcı gözlemleme, olaylar üzerinde
çalışmalar ile veri elde etmek için kullanılan niteliksel araştırma metotları kullanılmaktadır.
Turizm potansiyeli için “turizm talebi” incelemesi aşağıdaki hususların tespiti ile
yapılabilir;
- Halen yapılan turizm,
- Halihazırdaki turist miktarı,
14
-
Her bir ziyaretçinin günde harcadığı miktar,
Ortalama kalma zamanları,
Turist profili,
Dürtü analizi; hangi temel etmenlerin turistler için rol oynadığı,(doğa, kültür, sağlık,
güneş, vb.)
Benzer bir il veya saha ile kıyaslama yapılması, milli veya milletlerarası bir il ile
kıyaslama yapılması ve neden o ilin tercih edildiği,
Gelecekte rakip olacak iller hangileridir, nedeni,
“Turizm arzı” incelemesinde ise aşağıdaki hususlar öne çıkmaktadır;
- İlimizde bir uluslar arası havaalanı var mıdır veya yakın bir ilden yararlanma imkanı
makul müdür?
- Alan ulaşım hangi araçlarla olur?(demiryolu, özel taşıt, genel taşımacılık, vd.), bunlara
yaklaşım nasıl olmaktadır (kötü, yeterli, iyi gibi),
- Alana ulaşma durumu (kolay-rahat, çaba ile, zor ve tehlikeli)
- İle gelmek için yabancı turistler ülkemizden vize alıyor mu?
- Sahamızın istikrarlı bir yönetimi var mı?,
- Güvenlik ve ulaşım açısından ne gibi problemler yaşanabilir?
-
Alt yapı incelemesi; taşımacılık ağı, yerel yolun durumu (toptak, asfalt), anayolla
bağlantısı, demiryolu ağı, yerel genel taşımacılığın yaygınlığı, program, ücretler,
hat/duraklar, döngü patikaları, patikalar, yollar, işaret levhaları, genel enformasyon
levhaları, araç-otobüs park kapasitesi, bilgi alma, tercüme kolaylıkları,
-
Yiyecek içecek ve barınma; restoran sayısı, restoranların sınıflandırılması (iyi-sayısı, orta
iyi-sayısı vb.)
Hangi standartta yiyecek sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü)
İl ve çevresinde ne tür barınma alanları var? (otel, hotel, yatak kapasitesi, rota üstü
barınma kulübeleri, bungalov, parkları, kamp alanı, diğerleri),
Hangi standartlarda barınma sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü),
İlinizin seçkin özellikteki doğal alanlarının özellikleri (sundukları ile tek mi?, biraz farklı
mı?, diğer seçkin özellikli yerlere benziyor mu?),
Alan turist gezi rotasına girecek şekilde turistlerin ilgisini çekebilecek diğer sahalara yakın
mı? (diğer çekici sahalara yakın, orta derecede potansiyel, düşük veya yakında böyle bir
potansiyel bulunmamakta),
İlin alanlarında yaban hayatı; (bayrak tür, ilginç diğer türler, temsil edici yaban hayatı,
farklı yaban hayatı izleme aktiviteleri, yürüyerek, botla, gözlem noktası ile vb.),
Yaban hayatı izleme de tatmin edicilik durumu (garanti etme, genellikle, şans veya
mevsime bağlı),
Bölgedeki önemli yaban hayatının tanımı,
Yardımcı tesislerin durumu (rekreasyonel, spor, diğer; durumu:kötü-yeterli-iyi),
-
-
-
-
Kaynakların turizm potansiyelinin değerlendirilmesi;
doğal değerler: (sahiller, sahil kayalıkları, kumullar, dağlar, ormanlar, korunmuş izole
olmuş alanlar, şelaleler, göller, nehirler, mağaralar, yaban hayatı, hayvan-kuş, deniz
canlıları, iklim, diğerleri),
kültürel değerler; (tarihi binalar, tarihi yerler, anıtlar, arkeolojik yerler ve koleksiyonlar,
folklor ve gelenekler, el işleri, müzeler, sahne sanatları, sanayi mirası vb.)
Toplumun turizm potansiyeli; (insan kaynakları; aktif nüfusun büyüklüğü ve yapısı, eğitim
düzeyi ve profesyonel bilgi, beceriler, eğitimler, orijinal-karaktestik ve geleneksel
15
-
-
özellikleri, ekonomik faaliyetler-sanatlar profesyonel olmayanlar dahil, resmi olmayan
bilgi ve beceriler, turizm gelişimine yaklaşımlar, misafir severlik anlayışı, hizmet
eğilimleri, yerel kuruluş ve idareler ile yönetişim, alanın kültürü ve kimliği,
Ekonomik kaynakların turizm potansiyeli; (tarım, ormancılık, balıkçılık, sanayi ve diğer),
Altyapı; (su sistemleri, ulaşım ağları, sağlık imkanları, ulaşım terminalleri, enerji
kaynakları, kanalizasyon sistemleri, katı atık ve yok etme sistemi, caddeler/yollar,
güvenlik sistemleri vd.)
İş ve hizmet altyapısı; (fırınlar, kasaplar, bakkallar, süpermarketler, doğrudan satış yapan
çiftlikler, kiralık araç, servis istasyonları, taksiler, otobüsler, kiralık bisiklet, kiralık spor
malzemeleri ve bakımı, postaneler, bankacılık hizmetleri, doktorlar, dişçiler, eczaneler,
kafe ve restoranlar, atm’ler, bankalar, diğer iş ve hizmetler.)
Turizm Talebi; turizmin mevcut durumunun incelenmesi;
Ziyaretçi; boş zamanlarını geçirmek için bir yere gelen kişi olarak tanımlanabilir, turist ise
alanda bir veya daha fazla gece konaklamaktadır. Her turist bir ziyaretçidir, ancak her
ziyaretçi turist değildir. Dolayısı ile turist ve ziyaretçi sayılarının ayrılması gerekmektedir.
Ziyaretçi ve turist ayrımı farklı talepleri sebebi ile yapılmak durumunadır, ayrıca her ikisinin
de farklı etkileri bulunmaktadır. Bir turistin ortalama harcaması alanda daha fazla zaman
geçirdiğinden, konaklamaya, ilave yiyecek ve içeceğe ödeme yaptığından genellikle daha
yüksek olmaktadır.
Turizme ilişkin mevcut durumun ortaya konabilmesi için;
- Turist ve ziyaretçileri ayrı ayrı sayısı (yıllık, mevsimlik, aylık, haftalık, günlük),
- Son on yılda turistlerin/ziyaretçilerin değişimi,
- Ortalama kalış süreleri, konaklama ve ulaşım şekilleri önemlidir.
(Sürdürülebilir doğa turizm gelişme planımızda ana unsur turizm olduğundan; turizme ilişkin
veri kullanılamaz olduğu hallerde ikinci en iyi seçenek olarak ziyaretçilere ait veriler
üzerinden değerlendirme yapılması mecburiyeti doğmaktadır).
- Turist başına ortalama harcama,
- Grup hacmi ve düzeni,
- Turistlerin ağırlıklı yaş grubu,
- Yaptıkları faaliyetler,
- Ziyaret edecekleri-ettikleri yere ilişkin seçimleri,
- Memnuniyeti, deneyimleri ve para harcama şekilleri,
- İkinci ziyaretlerin yüzdesi ve sayısı,
- Kullanılabilir ilave veriler.
Talep incelemesinde ilimizi rakip olarak gördüğümüz veya bizimle rekabet eden benzer il
veya illerle karşılaştırmak faydalı ve yerinde olacaktır.
Turizm Arzı:
Konum Faktörü; Bir ilin başka turizm pazarları ile ilişkili olarak nasıl konumlandığını, bir
turistin alana ulaşmak için harcadığı zamanı, parayı/enerjiyi belirtir.
Bir saha ne kadar güzel olursa olsun, hedef grup tarafından kolayca ulaşılabilir değilse
asla başarılı bir turizm gelişimi sağlanamayacaktır. Yerel nüfusun değil turistin algılama
durumu dikkate alınmalıdır. Örneğin bakir alanları ziyaret etmekten zevk alan ve ilkel patika
yollarla ulaşılan yerleri ziyaret etmek isteyen turistler için düşünülen uzak mesafeler için
alanın sınırlı sayıda turist potansiyeli olacaktır.
- Uzun mesafeden gelen turistler için hava alanına uzaklık çok önemlidir,
16
-
-
-
Tur operatörlerinin çoğu havayolu ulaşımını zorunlu görmektedirler, bu sebeple bağımsız
turistler veya tur operatörleri hedeflenebilir,
Tren, otobüs veya özel araçlarla erişim de konum faktörleri içinde önemlidir,
Alana ziyaret iklim şartları açısından da kısıtlı imkanlara neden olabilir,
İle özgü yapılan bürokratik işlemlerin bıktırıcılığı da önemlidir, sık sık güvenlik birimleri
tarafından kimlik sorulmak, aranmak gibi,
Turizm arzında; işaretlemeler, doğru yönlendirmeler, bilgiye ulaşma kolaylığı da önem
arz etmektedir. Haritalar, broşürler, internet imkanı, kılavuz ve rehberler önemli bir arz
faktörüdür.
Yiyecek içecek sunumu ve konaklama arzı; Sunumun ürün ve hizmet kalitesi, hijyenik
standartlar, özgünlük/otantik, yöresel olması, yer ve ürünlerin çeşitliliği, ortam ve
konukseverlik önemlidir.
Restoranların sınıflaması önceden yapılırsa turist için kolaylık olacaktır.
Konaklama tüm türleri içerebilmelidir, ürün ve hizmetlerin kaliteli olması, özellikle
hijyeniklik konaklamada çok önemlidir.
Doğal Alanın Kendine Has Özellikleri; Doğal alanların değer yaratması, kırsal kalkınmada rol
oynaması beklentisi de son yıllarda öne çıkan bir görüştür. Doğal alanların alternatif kaynak
kullanımına dönüştürülmesi için yapılan baskılar sonucu tehdit altında olduğu yerlerde
devamlılığını sürdürebilmeleri, diğer alternatif kaynak kullanımları karşısında koruma ve
kullanma dengesinin uzun dönemli ekonomik değerinin gösterilebilmesine bağlıdır. Tabiat ve
kültürel miras, yaban hayatının gözlemlenmesi, yöreye özgü özellikler ve korunması gereken
öncelikli türler, doğa ile ilgili çalışan ve doğanın kıymetini bilen eko-turistler için son derece
önemlidir.
2.3 TAŞIMA KAPASİTESİ
- Belirli bir sürede ( yıl, ay, hafta, gün, saat ) bir bölgenin alabileceği ziyaretçi sayısı veya
bölgenin kaynakları üzerinde istenmeyen veya planlanmamış etkilere sahip olmayan ve
sürdürülebilir kalkınmayı tehdit etmeyecek düzeyde bir alanda aynı anda bulunabilecek
ziyaretçi sayısı,
- Bir bölgenin, hayati önemde olduğu düşünülen değerleri, ekolojik süreç ve koşulları
tehlikeye atmadan ve sürdürülebilir kalkınma imkanlarını azaltmadan belirli bir süre boyunca
destekleyebileceği insan faaliyetlerinin (ağaç kesimi, avlanma, tarım) ve diğer etmenlerin
(örn: iklim değişikliği, kirlenme.vb.) baskısı,
- Ziyaret edilen bir alan veya tesisin sahip olduğu kaynaklar üzerinde koruma amaçlarını
tehlikeye atmadan, istenmeyen ve planlanmayan etkilere neden olmadan belirli bir süre (yıl,
ay, gün, an) boyunca alabileceği ziyaretçi sayısı şeklinde tanımlanmaktadır.
Taşıma kapasitesi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planında önemli bir
planlama aracıdır. Turizmin gelişimi ve korunmasında önemli bir kavramdır. Taşıma
kapasitesinin analizi ve izlenmesi, yönetim kararları yönünden girdi sağlayacaktır. Taşıma
kapasitesi sayesinde kullanımı sınırlamak, en elverişli ziyaretçi sayısını tamamlayarak müspet
etkileri azamiye çıkartmak, olumsuz etkileri en aza indirmek mümkün olabilecektir. Kısaca
Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planındaki “sürdürülebilirlik” taşıma kapasitesinin
aşılmaması ile temin edilir.
Ziyaretçi sayısı ve etkinin büyüklüğü arasında doğrudan ilişki vardır. Ancak alan
içinde tek tehdit unsuru ziyaretçiler değildir. Doğa için önemli olan tehditlerin tümünün
birleşik etkisidir.
17
2.3.1. Taşıma Kapasitesinin Elemanları;
Sosyal Taşıma Kapasitesi,
Turizm için yerel tolerans limitleri olarak tanımlanmakta olup yöre halkı üzerindeki olumsuz
etkilerinden ve ziyaretçiler ile yöre halkı arasındaki çatışmalardan kaçınılmasını içerir. Bu
unsurun turizm gelişimi içerisinde anahtar rolü vardır. Yöre halkı turizmi desteklemezse
kalkınma asla olmaz.
Yerel kabulü belirleyen temel etmenler, sosyal yapı ve kültürün hassaslığı, toplumun
değişimin üstesinden gelebilme yeteneği, turizmin algılanışı, yöre halkı ile ziyaretçilerin
ilişkileri, kullanıcı grupların davranışları, birbiri ile uyumu ve paydaş olmanın ekonomik ve
toplumsal faydalarıdır.
Ekonomik Taşıma Kapasitesi;
Sürdürülebilir bir turizm gelişiminde turizm, ekonomik yapı ile bütünleşmiştir ve
sektörleri de desteklemektedir.
Ekonomik taşıma kapasitesi; turizm gelişimini sağlayan bir yerel ekonomi ve
ekonominin sürdürülebilirliğini sağlayan bir turizm gelişimi anlamına gelmektedir.
temel kıstas; turizm gelişimi ile yerel ekonomi arasındaki sinerjidir.
Ekonomik taşıma önemli olan iki unsur; Beklenen faydaları temin etmek için asgari
sayısı ve ekonominin üstesinden gelebileceği azami turist sayısıdır.
diğer
yerel
Yani
turist
Ekolojik Taşıma Kapasitesi;
Ekolojik taşıma kapasitesi, ziyaretçilerin/turistlerin ziyaret edilen alandaki ekosistemler,
ikamet yerleri ve canlı türleri üzerinde ortaya koyduğu ekolojik zararlardır. Burada, ekolojik
değerlerin, ziyaretçi akışlarının ve davranışlarının uzun süreli ve sistematik olarak izlenmesi
ve veri toplanması önemli olmaktadır.
İdari/fiziki Taşıma Kapasitesi;
Fiziki taşıma kapasitesi aynı anda ve belirli bir zamanda müşteri olarak alınabilecek ziyaretçi
sayısıdır. Bu kapasite, alana uygun insan sayısına, yani alanın büyüklüğü ve diğer fiziki
şartlar (doğal, coğrafi koşullar ve hava şartları) ile turizm altyapısının kapasitesine
dayanmaktadır. Burada temel göstergeler; kalabalık, kuyruklar ve trafik sıkışıklığıdır.
Fiziksel kapasite yönetiminin verimliliği ve etkinliği şu unsurlara bağlıdır;
- Organizasyon kaynaklarının kapasitesi (insan ve ekonomik kaynaklar vb. gibi),
- Ziyaretçi yönetiminin kapasitesi,
Fiziksel kapasiteyi değerlendirmek için aşağıdaki bilgiler gerekmektedir;
Bir sahanın ziyaretçi kullanımına/ turizm gelişimine karşı hassas olan kaynakları: Kırmızı
liste ve endemik türlerin habitatları, alanın savunmasız olan diğer kaynakları, göçe hassas
türler,
Ziyaretçi yönetimi de dahil olmak üzere yönetim amaçları ve hedefleri: Genel bir doğa
koruma planı, amaçlar, hedefler ve doğa koruma politikası, tür koruma politikaları, bölgeleme
sistemi, izleme sistemi,
18
Ziyaretçiler/turistler, turizm gelişimi ve etkileri üzerine veriler; tüm güzergahlar, tesisler,
konaklama ve ziyaretçi/turist için olan etkinlikler ve detaylı haritalar, ziyaretçi sayısı,
özellikleri, akımları, ziyaretçi modelleri, etkinlikler ve mevsime bağlı özelliklere ilişkin
bilgiler vb., ziyaretçiler tarafından özel olarak gerçekleştirilen faaliyetler, ziyaretçi etkilerine
ilişkin veriler, etkilerin izlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin yöntemler, ölçütler ve
göstergeler.
Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri ile bilgilerin gösterilmesi mümkündür.
Psikolojik Taşıma Kapasitesi;
Psikolojik taşıma kapasitesi bir alanın belirli bir zaman diliminde ziyaretçi deneyimleri
üzerinde olumsuz etkilenmeye sebep olmaksızın kaldırabileceği maksimum ziyaretçi
sayısıdır.
3.İLGİ GRUBU ANALİZİ VE YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI
3.1 İLGİ GRUPLARI/PAYDAŞLAR
İlgi grupları, “belirli bir koruma ve sürdürülebilir kalkınma projesi ile ilgili olarak
fayda sağlayan, projenin içinde yer alan veya söz konusu projeden olumlu ya da olumsuz
etkilenen bireyler, gruplar veya organizasyonlar” olarak tanımlanabilirler.
Paydaşlar, bir problemi çözmek için sürdürülebilir doğa turizmi gelişimine ve
amaçlarımıza ulaşmak için güvenebileceğimiz kişilerdir.
İlgi gruplarının hepsi sürdürülebilir doğa turizmi gelişimine ortak değildir veya
olmaları gerekmez. Çünkü bir ortağın projeye olumlu bir bakışı, tutumu olmalıdır ve amaçlara
ulaşmak için işbirliği yapmalıdır.
Bazen bir ilgi grubu projeye olumsuz bakabilir ve hatta aktif bir tehdit bile olabilir, ilgi
gruplarını işbirliği yapılanlar haline getirmek onlara paydaş değeri verilmesi ile mümkün olur.
3.2 İLGİ GRUBU KATEGORİLERİ
Turizmde ilgi grupları;
- Yöre halkı, kişiler ve kurumlar,
- Alana dayalı ilin sorumlu yöneticileri,
- Bölgesel yetkililer,
- Ulusal yetkililer,
- Turizm ofisleri, yerel turizm organizasyonları, konaklama ve hizmet sunanlar,
taşımacılar,
- Turizmle ilgili sektörler,
- Tarım, ormancılık ve balıkçılık gibi farklı ekonomik sektörlerin temsil edildiği ticaret
ve sanayi odaları ve el sanatları ile ilgili birimler,
- İşçi sendikaları, dernekler, STK’lar,
- Eğitim ile ilgili birimler,
3.3 İLGİ GRUBU ANALİZİ
İlgi grubu analizi sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının ortaya konması ve
uygulamasında yer alan farklı taraflara ilişkin genel bir izlenim sahibi olabilmek, niyet
19
okumak için kullanılan bir araçtır. Yalnızca bir envanter olarak ele alınmamalıdır,
sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının planlanmasında potansiyel ortaklarımızın kimler
olduğunu ve hangi tarafla çelişkiler yaşayacağımızı bize bildirmektedir. Ayrıca projenin farklı
seviyelerinde destek temini için de son derece elverişli bir analizdir.
İlgi grupları analizine dayalı olarak sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının
yönetiminden sorumlu bir organizasyon oluşturulmalıdır.
-
Sürdürülebilir doğa turizmi gelişimi için, detaylı bir ilgi grubu analizi ilgi gruplarının;
Genel hedeflerini,
Turizmden beklediği faydaları
Turizmdeki rollerini tanımlamalıdır.
Bu süreç; şu adımlardan oluşur;
1. İlgi gruplarının tanımlanması,
2. Her ilgi grubunun çıkarlarının, önceliklerinin ve değerlerinin belirlenmesi,
3. Her ilgi grubunun davranışlarının belirlenmesi,
4. İlgi grubunun gücünün ve ilgi grupları arasındaki muhtemel koalisyonlarının gücünün
tahmin edilmesi,
5. İlgi gruplarının mevcut ihtiyaçlarının ne düzeyde karşılandığının değerlendirilmesi,
6. İlgi grupları ile birebir iletişimlerin başlatılması ve ilgi gruplarının güveninin
kazanılması,
7. Ortak menfaatler, sinerji ve başarı unsurlarının tanımlanması,
8. Paydaşların bir araya getirilmesi,
9. Ortak hedef ve amaçların ve onlara ulaşmak için gerekli olan stratejinin ortaya
konması,
10. Organizasyon çerçevesinin oluşturulması,
11. Uygulama (zaman çizelgesinin ve hedeflerin ortaya konması, iletişim
organizasyonunun oluşturulması, ilgi gruplarına somut sorumlulukların verilmesi.)
12. İzleme ve geri bildirimin yapılması
3.4 TOPLUM TEMELLİ YAKLAŞIM
Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme Planı’nın hazırlanmasında toplum temelli
yaklaşım uygulanması neticesinde;
- Yöre halkı için sürdürülebilir geçim kaynakları ortaya koymak,
- Toplulukların kendi yapılarını korumalarını teşvik etmek ve
- Doğal alanların koruma hedeflerinde yerel faydayı oluşturmak mümkündür,
Toplum temelli turizmin en önemli özelliği, doğal kaynakların kalitesi ile alanın kültürel
mirasının bozulmamış ve turizmle güçlendirilmiş olmasıdır. Doğal çevre üzerindeki
olumsuz etkiler en aza indirilmeli ve yerel kültür korunmalıdır. Turizm, insanların kendi
yerel kültürlerini yaşatma ve değerlendirmeye teşvik etmelidir.
3.5 YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI
İlgi grubu analizine dayalı olarak, korunan alan ve çevresi için, Sürdürülebilir Doğa
Turizmi Gelişme Planını izlemek veya biçimlendirmek amacıyla, korunan alan yönetimi ve
tüm ilgi gruplarının resmi işbirliğine dayalı bir organizasyon oluşturulmalıdır. Sürdürülebilir
Doğa Turizmi Gelişme Planını uygulamak, desteklemek ve sorumluluklarını, karar verme gibi
hususları düzenler.
20
3.6 ORDU İLİNİN TARİHÇESİ
1963–1964 yıllarında Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Prehistorya Tarihi Kürsüsü
Prof. İ. Kılıç KÖKTEN’ in Ordu’nun Ünye İlçesi civarında yaptığı arkeolojik kazı ve
tetkiklere göre, Ordu İlinde yerleşmeye ve medeniyet eserlerinin verilmesine M.Ö. 15 bin
yıllarında başlanmıştır. M.Ö. 2 bin yıllarında Doğu Anadolu’nun iç kesimlerinden Karadeniz
Bölgesi’ne gelen Halipler, yörenin dağlık kesimlerine yerleşmişlerdir. Uzun süre bu bölgede
varlıklarını sürdüren bu kavim maden işleme sanatında ileri gitmiş ve tunçtan mükemmel
silahlar yapmışlardır.
Ordu İlinin ilk kuruluşu M.Ö. 756 yılında Miletli Kolonistlerin kurmuş olduğu
Kotyora yerleşmesiyle bilinmekte ise de, ilk merkezi Halipler kurmuşlardır. Yörenin
özelliğine göre ahşap malzeme kullanan bu kavmin kalıntılarından bugün bir şey kalmamıştır.
Bununla beraber, Eskipazar Bölgesi’nde Bayramlı adı verilen Eski Selçuk dönemi
yerleşmesinin adı, 1398 yıllarında Haliipia adı ile anılmaktadır. Yıldırım Beyazıt’ın tarihte
Samsun’u ele geçirmesi ile Haliipia Emiri Giresun Fatihi Hacı Emirzade Süleyman Bey
Osmanlı hâkimiyetini kabul ederek bölgeyi Osmanlılara terk etmiştir. Ordu İli M.Ö. I. Binde
Hitit hâkimiyeti sınırları içine girmiştir. Kotyora ise M.Ö. VIII. Yüzyılda Miletliler tarafından
kurulmuştur. Şehrin, bugünkü Bozukkale mevkii olduğu belirtilmekte ise de, kale küçük ve
XI. Yüzyıllarda yapılmış bir karakoldan başka bir şey değildir. Çevrede de şehrin varlığını
kanıtlayacak arkeolojik buluntulara rastlanılmamıştır. Muhtemelen eski Kotyora’nın yine
Bayramlı civarında, Delikkaya ve yöresinde bulunan çok sayıda arkeolojik verilerden bu
bölgede varlık gösterdiği anlaşılmaktadır. Ordu toprakları Medler ve Persler’in yaşantısına da
sahne olmuştur. M.Ö. 400 yıllarında 10 binlerin göçü sırasında ordunun antik şehre gelişi ve
meşhur Ksenefon nutuklarına sahne oluşu önemli bir tarihi olaydır. Ordu İli daha sonraki
devirlerde Roma ve Bizans hâkimiyetine girmiş ve 1204–1964 yılları arasında ise Kommenus
toprakları sınırları içinde kalmıştır.
XIII. Yüzyılda Selçuk Devleti sınırları içine katılan Ordu, XIV. Yüzyılda Osmanlı
toprakları içine katılmıştır. Ordu İlçesi 1920 yıllarına kadar Trabzon vilayetine bağlı bir kaza
iken, 17 Nisan 1920 tarih ve 69 sayılı “Ordu Müstakil Livası Teşkiline Dair Kanunlar”
merkezi Ordu olmak üzere, Canik Sancağına bağlı olan Fatsa kazası da Ordu’ya bağlanmış ve
müstakil Ordu Livası teşkil edilmiştir.1923 yılında Sancak adı Vilayet olarak değiştirilerek,
bugünkü mülki taksimatta Ordu Vilayeti olarak yerini almış bulunmaktadır.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin eşsiz doğal güzelliklerini sinesinde toplayan Ordu İli’nin
ilçeleri: Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe,
İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey ve Ünye’dir.
3.7 ORDU İLİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
3.7.1 Ordu İlinin Jeomorfolojik Özellikleri
Ordu kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Giresun, batısında Samsun, güneyinde Sivas ve
Tokat illeriyle çevrilidir. Ordu ili Kelkit vadisinin kenarında dik yamaçlarla yükselen dağların
dorukları ile Karadeniz kıyıları arasında yer almaktadır. Arazi genellikle çok meyilli dik ve
21
kesik tepelerden oluşmustur. İlin kıyıdan baslayarak yükselen topografyası ve engebeli arazi
yapısı iç kesimlerde karayolu ulaşımını kısıtlamaktadır. Ordu ilinin en yüksek noktası 3107
m. kadar çıkan Karagöl Dağı’dır. Diğer önemli yükseltiler Kuskaya (1900 m), Kabaktepe
(1910 m), Eğriçu Tepesi (2288 m), Yaylıtepe (2619 m) ve Göndeliç Tepesi’dir (2789 m).
Canik Dağları ve doğudan Giresun Dağları'nın bir kısmı Karadeniz’e paralel uzanmaktadır.
Dağlar, batıdan doğuya doğru giderek yükselmektedir. Ordu kenti Kuzey Anadolu dağlarının
doğu-batı yönünde Karadeniz kıyısına paralel uzanan kollarından biri olan Canik Dağları ile
Karadeniz arasında dar bir alanda küçük bir körfezde kurulmuştur. Güneyden denize doğru
akan Turnasuyu, Melet Irmağı, Akçaova Deresi, Civil Deresi, Ilıca Deresi, Bolaman Irmağı,
Elekçi Deresi, Curi Deresi, Ceviz Deresi ve Akçay Deresi araziyi derin vadiler halinde
bölmektedir. Konumu 40º 18' - 41º08' kuzey paralelleri, 36º 52'-38º 12' doğu meridyenleri
arasındadır. Orta ve Doğu Karadeniz bölümlerinde toprakları bulunan bir ildir. Yüz ölçümü
5961 km² olup, ülke topraklarının %8’ıni kaplar.
Ordu İli Topoğrafik Uydu Görüntüsü.
3.7.2 Jeolojik Özellikler
Ordu Kenti'nin Yeni Mezbaha, Yeni Mahalle, Yeni Hastane sahalarında ve bazı
düzlüklerde kalın bir kil tabakasına rastlanmaktadır. Taşbası, Kurtuluş ve Konak
mahallelerinden geçen dereler ile Bülbül deresinin kenarlarında dere ve sel birikintileri,
yamaçlarda kalın bir moloz tabakası ve sahilde geniş bir kumsal saha görülmektedir.
Aybastı yerleşiminin güneydoğu kesiminde Pliyosen’in gri renkli ince marnlı kireçtaşı
bantları ile üzerinde çakıl ve tüf blokları bulunmaktadır. Çatalpınar yerleşim alanında
güneyden kuzeye doğru bazı yöreler yamaç molozları veya sel ve dere birikintisi alüvyonla
örtülüdür. Üzerleri yerine göre erozyon ve sel malzemesiyle örtülüdür. Kalınlığı 1 – 4 m
arasında değismektedir. Ordu'nun batısında dağlık bir arazide kurulu Çaybası'nın zemini Üst
Kretase yaşlı ve genel olarak gevsek yapılı flis serisinden ibarettir. Bunun altında kumlu killer
ve marnlar yer almaktadır. Fatsa ilçesinin güneyindeki yamaçlar olasılıkla Eosen – Üst
Kretase yaşlı volkanikler ile kumtaşı ve marnlardan ibarettir. Tepeler ile sahil arasında uzanan
nispeten düz saha yamaçlardan gelen moloz, kil ve toprak türü malzemeden, akarsular
22
tarafından getirilen çakıl, kum ve kil elemanlı alüvyonlardan ve özellikle sahil boyu deniz
kumlarından oluşmustur. Meskun alanlar genellikle alüvyon üzerindedir. Ünye Yolu –
Reşadiye caddesinin güneyindeki kısım oldukça kalın moloz, toprak ve kilden ibarettir.
İlçenin doğu kenarı ile kilise (eski garaj) arasındaki saha ve sahil, deniz kumundan ibarettir.
Yıkılmıs kilise ile iskele – eski hamam arası ve sahil deniz kumundan, topraktan, enkazdan ve
derelerin getirmis olduğu alüvyondan oluşmustur.
İskele ve Kale arasındaki sahil kısmında ise deniz ile Elekçi Deresi'nin alüvyonları
görülmektedir. Kale ile Ünye yolu üzerinde bulunan Mağazabaşı Caddesi ve yamaç
arasındaki düzlük tamamen Elekçi Deresi'nin alüvyonundan oluşmuştur. Kuzeyde kalan
yamaç kil ve topraktan ibarettir. Sahilde kurulu Bolaman arazisi batıda Bolaman Çayı'ndan
kasaba girişine kadar uzanan kıyısal kesimde arazi, deniz birikintilerinden kasaba merkezinde
karayolundan itibaren birden yükselmektedir. Dik yamaçlar Üst Kretase’ye ait tüfsü marn,
kumtası ve kireçtaslarından ibarettir. Bunlar yer yer moloz ve toprakla örtülüdür. Ilıca
kuzeyinde andezitler üzerinde flis serisi yerleşmiştir. Oldukça engebeli tepelerin eteğinde
kurulmus olan Gölköy’ün zemini, kireçtası, kireçtası tüfü ve marn ile dere ve sel
çökellerinden oluşmuştur. İlçenin kuzeyinde ve güneyinde görülen kireçtasları açık gri renkli,
15 – 30 cm kalınlıkta tabakalar halindedir. Olasılıkla Mesozoik – Kretase yaşlı ve
kuzeydoğuya eğimli olan bu formasyon Gölköy içinde oldukça engebeli yerlerde mostra
verdiği için yapı zemini olarak yararlanılamamaktadır. Gölköy Çayı'nın batısında görülen
kireçtası tüfleri açık gri renkli, yumusak yapılı ve yatay tabakalanmalıdır. İçlerinde bazı doğal
boşluklara rastlanılmaktadır. Kuzeybatıda, açık gri sarı renkli tabakalanma gösteren marnlar
yer almaktadır. Genellikle meskun alanlar, dere ve sel çökelleri ile alüvyondan oluşmuştur.
Ordu’ya 16 km uzaklıkta bulunan Gülyalı’da kıyı boyunca dar bir şerit halinde batıdan
doğuya doğru, deniz birikintisi kumsal, geriye doğru, karayolu ile yamaç arasında çok dar bir
şerit halinde gevşek yapıda alüvyon bir saha uzanmaktadır. Gülyalı’da güneydeki
yüksekliklerde bulunan kil birimleri genis bir alanın zemin yapısını meydana getirmektedir.
Kil biriminin kalın olduğu yerlerde zemin heyelana elverislidir.
3.7.3 İklim Özellikleri
Ordu ılıman bir iklime sahiptir. Kışları ılık yaz ayları ise serin geçer. Karadeniz yağış
rejimi ile hakim durumdadır. Yılın bütün ayları yağışlı geçer. Batı Karadenizden daha fazla
fakat Doğu Karadeniz (Rize) kıyı şeridinden biraz daha az yağış alır. Yıllık ortalama yağış
miktarı 1152,0 mm dir. Yılın hemen hemen yarısını teşkil eden günlerinin yağışlı geçmesi
bilhassa ilkbahar yağışlarının düşük, sonbahar yağışlarının en yüksek değer alması Doğu
Karadeniz tipik yağış rejiminin buralardan başladığını göstermektedir. Senenin ortalama
olarak 143 günü yağışlı geçmektedir. Günün en çok yağış miktarı Eylül ayında 153.4 mm
olarak kaydedilmiştir.
Sahil boyunca bölgede kurak geçen hiçbir aya tesadüf edilmez. Yıllık kuraklık indisi
çok nemli sınıfına girer. Bitki örtüsü de aynı şekilde çok nemli orman sınıfına girer. Nemli
sahalar doğuya doğru gidildikçe artar.
Yıllık ortalama sıcaklık 13.8 C dir. En sıcak ay Ağustos, en soğuk ay Şubat ayıdır.
Tespit edilen en yüksek sıcaklık Haziran 1995 ayında 37.3 C dir. En düşük sıcaklık Ocak
ayında – 7.6 C dir. Uzun seneler içerisinde ortalama olarak 9 donlu gün tespit edilmiştir.
Ordu rutubet bakımından bir hayli zengindir. Ortalama nispi nem değeri %74,7 dir.
Nemin en fazla olduğu ay Mayıs, en az olduğu ay Aralıktır. Muayyen rasatlarda tespit edilen
en düşük nispi nem %12 ile Nisan ayındadır. Senenin 58 günü açık, 177 günü bulutlu ve 130
23
günü kapalı geçmektedir.Ordu’da kar yağışları fazla görülmez. Yağan karın yüksek yerlerde
dahil olmak üzere yerde kalma müddetleri, ortalama 1-15 gündür. Karlı günlerin sayısı sayısı
8, karla örtülü günler sayısı 9’dur. Uzun seneler içerisindeki en yüksek kar örtüsü Ocak
ayında 72 cm.olmuştur. Ortalama sisli günler sayısı 16, dolulu günler sayısı 1, kırağılı günler
sayısı 18 ve orajlı günler sayısı 14 ‘tür.
Aylık ortalama rüzgar hızı saniyede 1,9 m/sec.dir. En hızlı rüzgar yönü Batı olup, hızı
saniyede 35.7 m/sec.olarak tespit edilmiştir. Kuvvetli ve Fırtınalı gün sayısı ortalama olarak
44 gündür. Hakim rüzgar yönü Güney - Güneydoğu ( SSE ) yönlüdür. Mart, Nisan, Mayıs,
Haziran ayları kuzeyli, Temmuz - Mart aylarına kadar güneyli rüzgarlar bölgeyi tesirleri altına
almaktadır. Ortalama deniz suyu sıcaklığı 15.6 C dir. Deniz suyu sıcaklığı en yüksek değerini
Ağustos ayında bulmakta ( 25.8 C ).Ocak ayında deniz suyu sıcaklığı 7.0 C ‘ye düşmektedir.
Ordu ili günde ortalama 5 saat 6 dakika güneşli geçmektedir. En fazla güneşlenme
müddeti 8 saat 6 dakika ile Haziran, en az ise 2 saat 19 dakika ile Ocak ayında görülmektedir.
Işınım şiddeti ise yıllık(5 yıllık)280.87 kalori/cm2 dir.
3.7.4 Hidrografya
Akarsular
Ordu ili’ndeki en önemli akarsular Melet Irmağı, Elekçi Deresi, Bolaman Çayı,
Turnasuyu Irmağı, Civil Irmağı, Akçaova Deresi’dir.
Melet Irmağı: Sivas ili Koyulhisar İlçesine bağlı Sisorta’dan doğan Melet Irmağı yan
kollarla beslenerek sırası ile Mesudiye, Kabadüz, Ulubey, ve merkez ilçe topraklarından
geçerek Ordu merkezde Karadenize dökülür. !60 km uzunluğundaki Melet çayı, Ordu’nun en
uzun ve büyük akarsuyudur. Topçam Barajı bu akarsu üzerindedir.
Elekçi Irmağı: Toplam uzunluğu 51 km olan Elekçi Irmağının debisi minimum 150 lt/sn,
maksimum 300 lt/sn’dir. Irmak Fatsa ilçesinden denize dökülmektedir.
Bolaman Çayı: Aybastı-Reşadiye sınırında Canik dağlarının zirvelerinden doğar.Aybastı,
Kabataş, Çatalpınar, Çamaş ilçelerinden geçerek Fatsa ilçesinden denize dökülür. Toplam
uzunluğu 77 km olan Bolaman Çayı’nın minimum debisi 150lt/sn, maksimum debisi
750lt/sn’dir.
Turnasuyu Irmağı: Çambaşı Yaylasından doğan ve çok sayıda dere ve küçük akarsuların
beslediği Turnasuyu Gülyalı ilçesinin Turnasuyu köyünden denize dökülür. Toplam uzunluğu
56 km. ortalama debisi 200 lt/sn’dir.
Akçaova Deresi: Ulubey ilçesinin Kurşunçal Mevkiinden doğan dere Perşembe ilçesinin
Efirli köyünden denize dökülür.
Civil Irmağı:Kurşunçal ormanlarından doğan dere şehir merkezinden denize dökülür.
Irmağın uzunluğu 29 kmdir.
Göller
Ordu ilinin topografik ve coğrafik yapısı göl oluşumlarına pek uygun değildir. İlde
bulunan göller Gaga Gölü, Ulugöl, Gökgöl,Keyfalan Gölü,Tekegölü, Yeşilçit gölüdür.
24
İlimizde Çambaşı Göleti, Perşembe Yaylası Göleti ve Topçam Baraj Göleti
bulunmaktadır.
Gaga Gölü:Fatsa ilçesi Örencik köyündedir. Fatsa-Aybastı karayolunun 10 km.sindeki göl 60
dekarlık bir alana sahiptir. Gaga Gölü, Bolaman Çayı ile batısındaki Yassıtaş köyü arasında
yaklaşık 6 kilometrekareyi etkileyen heyelan sonucu oluşmuştur. Derinliği 15-20 metre
arasında değişmektedir. Orta kısmında küçük bir adacık vardır. Doğal Sit alanıdır.
Ulugöl
Ordu’nun en büyük ve en cazibeli doğal unsurlarındandır. Ülkemizin 36. Tabiat Parkı
olan Ulugöl Tabiat Parkı’mıza ismini veren doğal bir göldür. Gölün yüzeyi 4.3 Ha’dır. Gölün
en derin noktası 85 kmdir. Gölde Abant alası bulunmaktadır. Ulugöl il merkezine 78 km,
Gölköy ilçe merkezine 17 km mesafede olup Haruniye köyü sınırları içerisinde kalmaktadır.
Ordu için önemli bir cazibe noktasıdır. Etrafını çevreleyen Kayın ormanın her mevsim
kendine has güzelliği ile göl muhteşem bir temaşaya sahiptir.
25
Gökgöl:Gölköy ilçe merkezindedir. 2 dönümlük alana sahip tabii bir göldür.
Keyfalan Gölü:Mesudiye ilçesinin 20 km kadar güneydoğusunda Keyfalan yaylasında çam
ormanlarının içindedir. 3 dönümlük bir yüz ölçümü vardır. Fazla derin değildir.
Tekegölü:Ünye ilçesine 38 km uzaklıkta güneybatı krsiminde Fatih beldesi meydan mahallesi
Kabataş mevkiindedir. 1 dönümlük tabii bir göldür.
Yeşilçit Gölü: Mesudiye’nin 17 km güneydoğusundaki Yeşilçit köyünde Keyfalan Yayla
merkezine çıkan yol üzerindedir.2 dönümlük bir alan sahip olup derinliği fazla değildir.
Göletler
Aybastı-Perşembe Yaylası Göleti:Bu gölet Aybastı ilçesinin 17 km batısındaki Perşembe
Yaylası kasaba merkezindedir. Göletin çevresinde ağaçlandırma ve park düzenlemeleri
mevcuttur. Göletin uzunluğu 1000, yüksekliği 20 mdir. Yayladaki en önemli seyir
manzarasına sahip Karga Tepesinin eteklerindeki çukur alana yapılmıştır.
Ordu-Kabadüz-Çambaşı Göleti:Ordu’nun Kabadüz ilçesi sınırları içinde yer alan meşhur
Çambaşı Yaylasının Kabalak obasındadır. Ordu-Çambaşı karayolu üzerindedir. Yüksekliği 17
m dir. Gölet Çambaşı kasabası merkezine 2 kmdir.
Topçam Baraj Gölü:Melet ırmağı üzerine yapılan baraj gölüdür. Mesudiye ilçesinin Topçam
beldesi sınırları içerisindedir. Göletin yüksekliği 122 metredir.
Kaplıcalar-İçmeler
Ordu’daki en önemli kaplıca, Fatsa-Ilıca beldesi sınırları içinde bulunan Sarmaşık
Kaplıcası’dır. 47 derece olan kaplıca suyunun içinde bulunan demir ve kükürt gibi
minerallerle romatizma, kireçlenme, kadın hastalıkları, mide, bağırsak ve idrar yolları
iltihaplanması, alerji türü gibi birçok hastalığa iyi gelmektedir.
En önemli içmesi yine Fatsa’da bulunan Sazcılar Kaynak Suyu’dur.
26
3.7.5 Toprak Özellikleri
İklim, topografya ye ana madde farklılıkları nedeni ile Ordu ilinde çeşitli büyük toprak grupları oluşmuştur.
Alüviyal Topraklar:Alüviyal topraklar, Ordu ilinde, daha çok Melet ırmağının
güzergâhı üzerinde yer yer ve ırmağın denize döküldüğü yerde bulunmaktadır. Toplam
alanları 4378 hektardır. Bunun 540 hektarı birinci sınıf, 3455 hektarı ikinci sınıf, 248 hektarı
üçüncü sınıf ve 135 hektarı yedinci sınıf arazilerden oluşmaktadır.
Kolüviyal Topraklar:Kolüviyal topraklarda eğim tek tip olup materyalin geldiği
yöne doğru artmaktadır. Ara sıra taşkına maruz kalırlarsa da eğim ve bünye nedeni ile
drenajları iyidir. Tuzluluk ve sodiklik gibi sorunları yoktur. Yağışın yeterli olması veya
sulanmaları halinde verimleri yüksektir. Toplam alanları 1105 hektardır.
Kırmızı Sarı Podzolik Topraklar:55.371 hektarlık yüzölçümleriyle ilde % 9 luk bir
oran oluşturan Kırmızı - Sarı podzolik topraklar Ordu ilinin Perşembe, Ulubey ve Gölköy
ilçelerinde oldukça yaygındır. %10- 25 arasında meyile sahip olan bu toprakların derinlikleri
meyile göre değişmektedir. Meyilin az olduğu yerlerde derin, fazla olduğu yerlerde ise
sığdır.
Gri - Kahverengi Podzolik Topraklar:Gri kahverengi podzolik topraklar Ordu
ilinde belirli bir irtifadan sonra geniş şekilde yayılım göstermektedir. Toplam alanları 392.
442 hektardır. Büyük çoğunluğu % 20 den fazla eğimde yer almakta olup, derinlikleri
genellikle sığ veya çok sığdır. Büyük kısmı taşlılık arz etmektedir. Daha çok VI ve VII
sınıflarda yer alan bu toprakların büyük bir kısmı orman örtüsü altındadır. Ormanın dışında
kalan yerlerde genellikle fındık tarımı yapılmaktadır.
Kahverengi Orman Toprakları:Kahverengi orman toprakları kireççe zengin ana
madde üzerinde oluşur. Bu topraklar Ordu Merkez, Ünye Fatsa ve Perşembe ilçelerinin
sahile yakın yerlerde şerit şeklinde uzanmaktadır. Eğimleri genellikle orta ve dik buna bağlı
olarak derinlikleri orta derin ve sığdır. İldeki toplam alanı 76.859 hektar olup il
yüzölçümünün % 13 ünü teşkil eder. Bu araziler II - III ve IV arazilerden oluşmaktadır.
Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları:A (B) C profilli topraklardır A horizonu
iyi oluşmuştur ve gözenekli bir yapısı vardır. İldeki toplam alanları 48.371 hektar olup il
yüzölçümünün % 8 teşkil etmektedir.
Kıyı Kumulları:Kıyılarda dalgalar ve rüzgarlar tarafından biriktirilen kumların
oluştur-duğu kıyı kumulları toprak oluşumu bakımından herhangi bir gelişme göstermemeleri
nedeni ile bir arazi tipi olarak değerlendirilmemektedir. Topografyaları hafif ondülelidir.
Çoğunlukla fazla rüzgara maruz kaldıklarından üzerlerinde sabit bir bitki örtüsü yoktur.
Ordu'da bu tip arazilerin kapladıkları alan 118 hektardır.
Çıplak Kaya ve Molozlar:Üzerinde toprak örtüsü bulunmayan, parçalanmış veya
kısmen parçalanmış sert kaya ve taşlarla kaplı sahalardır. Genellikle bitki örtüsünden
yoksundurlar.Bazen, aralarında toprak bulunan kaya çatlaklarında veya topraklı küçük
ceplerde yetişen çok seyrek orman ağaçları, çalı ve otlar bunabilirse de kültür bitkileri
tarımına uygun değillerdir.Ordu ilinde bu tür arazilerin toplam alanı 2094 hektar olup il genel
yüzölçümünün % 0,3 ünü teşkil etmektedir.
27
Irmak Taşkın Yatakları:Akarsuların normal yatakları dışında, feyezan halinde iken
yayıldıkları alanları temsil etmektedir. Genellikle kumlu, çakıllı ve molozlu malzeme ile
kaplıdır. Taşkın suları ile sık sık yıkanmaya maruz kalmaları sonucu, toprak materyali ihtiva
etmediklerinden arazi tipi olarak nitelendirilirler. Tarıma elverişli olmadıkları gibi üzerlerinde
bitki örtüsü yoktur.Ordu ilinde bu tür arazilerin toplamı 682 hektar olup il genel yüzölçümün
% 0,1 ini teşkil etmektedirler
3.7.6 Arazi Varlığı
İlimizin ekilişlerine göre arazi varlığı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Arazi Cinsi
Bağ bahçe
Tarla
Ormanlık-Fundalık
Çayır-Mera
Yerleşim Alanı
Tarım Dışı
TOPLAM
Ekilişlerine Göre Arazi Dağılımı
Alanı (Ha)
228.270
35.085
200.000
50.000
110.960
51.293
675.608,4
%
33,8
5,2
29,6
7,4
16,4
7,5
100
28
3.7.7 Orman Varlığı
Kaynak: Orman Genel Müdürlüğü Web Sitesi, 2013
Ordu ilinde ormanlar genel olarak kuzey batıda yayılış göstermektedir. Ormanlar
doğal olarak sahilden itibaren Kızılağaç, Kayın, Gürgen ve 1000-1800 m’de Ladin, Meşe ve
Göknar olarak devam etmektedir.
Ordu ilindeki ekolojik zonlar aşağıda verilmiştir;
Louretum Zonu: Bu zon sahil kıyı seridinden iç kısımlara doğru 300–400 m kadar
uzanmaktadır. Barındırdığı tipik bitki örtüsü maki formasyonuna ait bitkilerdir.
Castenatum Zonu: Lauretum zonundan sonra gelen ve yapraklı orman formasyonunun ilk
yarısını olusturan bu zon, dar bir alanda (400 - 600m) bulunmaktadır.
Fagetum Zonu: Yapraklı orman kesiminin ikinci kesimini olusturan Fagetum Zonu
çoğunlukla (900-1000m) yükseltilere çıkmakta, bazen dere boylarında 1500m’ye dek bu zonu
temsil eden türler görülmektedir.
Picetum Zonu: Saf Picetum zonu 900 – 1000 m’ler den sonra baslamakta olup, 600 m’ lere
kadar inebilmektedir. Bu zonu olusturan karakteristik bitki türü olan Picea oriantalis’in
yasama alanı sınırı Melet havzasında sona ermektedir.
Alp Zonu: Genel anlamıyla orman sınırının bittiği bu zon bitkilerin özellikle ağaçların yasama
sınırının sonu olarak kabul edilmistir. Alp Zonu başlangıcı genel olarak 1900-2000m rakımlı
alanlarda baslamaktadır. Bu zon genellikle dağlık yayla alanlarıyla kaplıdır. Bu alanlarda
bulunan ağaç türü Huş ve yer yerde bodur boylarda Sarıçam’dır.
Ordu ili genelinde orman varlığı yayılışına bakıldığında farklı ekolojik değişimler
görülmez. Ancak bazı bitki türlerinin yayılış bölgeleri sınırlarının il coğrafyasında bulunması
nedeniyle istisna sayılacak ekolojik bazı değişiklikler görülür. Ülkemiz ormanlarının önemli
29
meşçerelerinden, Doğu Ladininin meşçere sınırı olan Melet havzasının doğu kısmı il
genelinin ekolojik yapısından farklılık arz eder. Ayrıca Tokat ve Sivas illerine yakın dağlık ve
platoların oluşturduğu orman ekolojisi kıyı bandından farklı ekolojik yapıya sahiptir. Bu
ekolojik çeşitlilikten dolayı il orman varlığı ve alt örtü diye tabir edilen otsu ve odunsu yapı
çeşitlilik bakımından oldukça zengindir.
3.7.8 Flora-Fauna ve Hassas Yöreler
İlimizin bitki örtüsü çeşitliliği, yüksekliğe göre değişir. Sahil kesiminde makilik ve
fundalık, 600 metreye kadar fındık, meyve ağaçları, Kızılağaç, Kayın, Akçaağaç, Meşe,
Ihlamur ve Kestane gibi türlere rastlanır. Yükseklik arttıkça, özellikle 800-2000 metreler
arasındaki kısımda yoğun ve gür Sarıçam, Ladin, Dişbudak, Göknar ve Gürgen orman dokusu
ile ağaç diplerindeki açıklık alanlarda genellikle ormangülü, çalı çileği, ılgın, karayemiş,
defne ve şimşir gibi bodur ağaççıklar egemendir. Özellikle ilkbahar dönemlerinde sarı ve mor
açan orman gülleri bölgeyi renklendirerek müthiş bir görsellik sunar. 2000 m üzerinde ise
genel olarak tüm Karadeniz bölgesine egemen olan alpin çayırlıklar yayılır. Bu alandaki
toprak üstü florası sürünücü otsu ve soğanlı bitkiler ile mantarlardan teşekkül eder. Bunların
başlıcaları böğürtlen, şerbetçi otu, eğrelti otu, çuha çiçeği, düğün çiçeği, yabani çilek ısırgan
otu, at kuyruğu, kuzu kulağı, geven, kekik, nane, dikenler, kardelen, süsen, zambak, yabani
sıklamen ve zehirli-zehirsiz bir çok mantar türüdür.
Ordu’da bitki örtüsünün yaygınlığına ve türüne bağlı olarak değişik kesimlerde çeşitli
yaban hayvanı bulunmaktadır. Bunlardan bazıları ayı, karaca, yaban domuzu, tilki, kurt,
çakal, çulluk, kartal, şahin, atmaca, su samuru, gelincik,çil keklik, sincap, yabani tavşandır.
Perşembe ilçemiz sınırları içerisinde bulunan Hoynat Adası Tepeli Karabatak türünün önemli
bir yaşam alanıdır.Kıyı boyunca çok sayıda ördek ve sukuşunu kolaylıkla gözlemleme
imkanları vardır.Gri balıkçıl, sakarmeke, küçük ak balıkçıl, büyük ak balıkçıl, kuğu vb.
3.7.9 Yerleşim Alanları ve Nüfus
Ordu ili 19 ilçe, 484 Köy ve 71 beldeden oluşmaktadır. Ordu’da Ordu Belediyesi ile
birlikte 72 Belediye bulunmaktadır (Ordu Valiliği, 2012). Ordu’nun İlçeleri şunlardır: Akkuş,
Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz,
Kabataş, Korgan, Kumru, Merkez, Mesudiye, Perşembe, Ulubey ve Ünye’dir.
2012 yılında yapılan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre ilin nüfusu
741.371’dir.
İlin Genel Nüfusu
Cinsiyeti
Kişi Sayısı
Yüzde(%)
Erkek
Kadın
TOPLAM
49,99
50,01
100
370.631
370.740
741.371
İl
ve
İlçe
Merkezi Nüfusu
210.671
212.624
423.295
Köy ve
Nüfusu
159.960
158.116
318.076
belde
3.7.10 Tarım ve Hayvancılık
Ordu ilinin temel geçim kaynağı tarımdır. İlin ekonomisi ana ürün olan fındık
üretimine dayalıdır. Fındık, Ordu için alternatifi olmayan ürünüdür. Ülkemiz fındık üretiminin
% 30'u Ordu’da gerçekleşmektedir. Yaklaşık 110.000 fındık üreticisi 227.000 hektar alanda
30
fındık üretimi yapmakta, yıllara göre değişmekle beraber ilde 150.000-180.000 ton fındık
üretimi yapılmaktadır. Ordu ili bu ortalamayla da Türkiye’ de 1. sırada yer almaktadır.
İlin topraklarının % 38’i tarım, %30’u orman, %7’si çayır - mera, %25’i ise yerleşim
alanı ve tarım dışı arazidir.İlde tarımsal işletmelerin % 71,5’inde bitkisel üretim ile birlikte
hayvancılık yapılmakta, % 28,5’inde ise sadece bitkisel üretim yapılmaktadır.Fındık
üretiminde yıllara göre yaşanan dalgalanmalar ve fiyat istikrarsızlıkları üreticileri değişik ürün
arayışlarına yönlendirmiş, Kivi meyvesinin Ordu’nun iklim şartlarına uygun olması ve dekara
verimin fındıktan oldukça yüksek olması nedeniyle kivi üretimi hızla artmaktadır. Ordu kivi
yetiştiriciliğinde yaklaşık 2500 dekar alan ve 5.148 ton üretimle Yalova'dan sonra ikinci
sıradadır. Yine su ürünleri yetiştiriciliği ve avcılığı da ciddi ticari potansiyeli olan bir tarımsal
varlıklardır. Diğer taraftan hayvancılık ta ülkemiz için olduğu gibi Ordu için de tarımın
vazgeçilmez bir koludur.
İlimizdeki arazinin ürün guruplarına göre dağılımı; 214.052 ha ( %70,7) fındık, 32.147 ha ( %
10,7) meyvelik, 17.382 ha ( % 5,4) mısır , 8.800 ha ( % 3) patates, 21.000 ha ( % 7) buğday-arpa,
1.758 ha (% 0,7) yem bitkileri ve 7.579 ha ( % 2,5) diğer ürünler yetiştirilmektedir.
Ürüne Göre Arazi Dağılımı
ÜRÜN
ALAN(DA)
%
ÜRETİM (TON)
Buğday-Arpa
Patates
Mısır
Diğ.Tar.Ür.veYem Bit.
Fındık
Kivi
Diğer Meyve Çeşitleri
Sebze
TOPLAM
91.680
15.710
148.180
47.200
2.270.539
2.436
3.495
12.790
2.592,030
3,6
0,6
5,7
1,6
87,8
0,1
0,1
0,5
100
12.334
21.451
30.154
26.912
128.041
5.148
26.421
12.589
263.050
Kaynak: Ordu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012
2010 yılı TÜİK verilerine göre Ordu’da 19 ilçede arıcılık yapılmaktadır. Ordu arıcıları
arılarını genellikle ilin sahil kesimlerinde kışlatmakta, bir kısmı ise kışlatma için Akdeniz
sahilini tercih etmektedir. Mesudiye ilçesi haricindeki diğer ilçelerdeki arıcılar genellikle
gezginci arıcılık yapmaktadır. Tarım sektörü içerisinde kovan sayısı ile arıcılıkta ikinci sırada
yer alan Ordu ili, TÜİK verilerine göre bal üretiminde 1. sırada yer almaktadır. Ülkemizin
2010 yılında ürettiği 81.115 ton balın % 12,79’unu ilimiz arıcıları tarafından üretilmiştir.
Koloni başına bal üretimi ülkemiz ortalaması 19 kg iken, ilimizde bu miktar 24 kg’dır.
Ordu İli Arıcılık Potansiyeli
İL ADI
ORDU
KÖY
SAYISI
502
TOPLAM BAL
KOVAN
ÜRETİMİ
(TON)
436.282
10.380,340
BALMUMU
ÜRETİMİ (TON)
197,951
Kaynak: Ordu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012
31
3.7.11 Altyapı, Ulaşım, Haberleşme ve Konaklama
Karayolları
Ordu İl hudutları içerisindeki yol ağı uzunluğumuz 924 km. dir. Bu yolların 284 km’si
Devlet yolu, 640 km’si İl yoludur. Ordu Ankara’ya 584 km, İstanbul’a 902 km, İzmir’e 1163
km, Antalya’ya 1109 km, Samsun’a 165 km ve Trabzon’a 181 km uzaklıktadır.
Toplu Taşıma Sistemleri
İl genelinde toplu taşımacılık faaliyeti diğer illerde olduğu gibi karayolu ağırlıklı
yapılmaktadır. Orduya en yakın demiryolu ağı Samsun ili Çarşamba ilçesinde bulunmaktadır.
Hava yolu taşımacılığı yine Trabzon ve Samsun illerindeki hava alanlarından
yararlanılmaktadır. İlimizin deniz kenarında olması avantajı olduğu halde deniz aracılığıyla
taşımacılık yapılmamaktadır. İlde mevcut iskelenin haricinde liman bulunmaması deniz
taşımacılığının gelişimini etkilemiştir. İl içinde toplu taşımacılık faaliyetleri genellikle
minibüs ağırlıklı olmakla beraber münferit olarak otobüs taşımacılığı yapılmaktadır. Toplu
taşımacılık faaliyetleri genellikle özel sektörün elinde bulunmaktadır. Şehir içi taşımacılığı
önceki yıllarda taksi dolmuş olarak yürütülmekteydi. Fakat artan trafik ve yoğunluk nedeniyle
dolmuş taksicilik faaliyeti kaldırılıp, yerine dolmuş minibüs uygulaması başlatılmıştır.
Kent İçi Yollar
Ordu ili kent dokusunu incelediğimizde; sahil şeridinden geçen transit yola dik
caddeler ve bu caddeleri dikine kesen sokakların olduğunu görürüz. Kent gelişim dokusu
düzensiz dama şeklinde oluştuğu belirgindir. Bu yol ve cadde yapılanmasının oluşturduğu yol
ağlarının genellikle tümü trafiğe açık olup, halkın yoğunlukta kullandığı caddeler alışveriş
merkezlerinin bulunduğu alanlardır. Bu alanlar araç trafiğine kapalı alanlardır. İl merkezinde
bulunan caddelerin başlıcaları; Süleyman Felek Cad, Kazım Karabekir Cad, Fatih Cad, Sırrı
Paşa Cad, Zübeyde Hanım Cad, İsmet Paşa Cad ve sahil şeridinden geçen Transit yolun
bulunduğu caddedir.
32
Limanlar
Ordu ili ve ilçelerinde sahil kesiminde deniz taşımacılığı yapılmaktadır. il merkezinde
mevcut iskele aracılığıyla ithalat ve ihracat faaliyetleri yapılmaktadır. İlçelerde ise Ünye ve
Fatsa limanlarında yükleme boşaltma faaliyetleri yapılabilmektedir. Bu faaliyetler genellikle
sanayiye dayalı alım satımlarda yapılmaktadır. İl merkezinde, sanayi bölgesinde faaliyet
gösteren kuruluşlar genellikle iskele ve ilçelerdeki bu tesislerden yararlanmaktadır.
Ordu İskelesi-Ordu
Taşımacılık
İlimizde taşımacılık karayolu ile sağlanmaktadır.
Havayolları
İlimiz merkez ve ilçelerinde havayolu bulunmadığından bu faaliyetler genellikle
Samsun ve Trabzon illerindeki havaalanlarından faydalanılmaktadır.Ordu Kent merkezi
Samsun –Çarşamba Havaalanına 110 km, Trabzon havaalanına 181 km mesafededir. Ancak
Gülyalı ilçemizde Ordu ve Giresun illerinin kullanacağı havaalanı inşaatının 2014 yılında
bitirilmesi ile ilimize havayolu ile ulaşım sağlanacaktır.
Konaklama
İlimiz her bütçeye hitap eden çok sayıda konaklama tesisine sahiptir. Son yıllarda
ilimizdeki otel sayısında ciddi bir artış görülmüştür.
2.1.8 Turizm
Tüm doğal güzellikleri sinesinde barındıran, yeşil ile mavinin kucaklaştığı Ordu ili,
turizm alanında kendine özgü bir yer ve değer taşır. Bu değerini hiç şüphesiz yazın oldukça
sakin, kış aylarında oldukça köpüklü dalgalarıyla hırçınlaşan, Karadeniz’e, kıyılarına, yayla
ve ormanlarına borçludur. Ordu ili geliştirilmesi halinde deniz-günes turizmine en fazla imkân
33
sunan bir sahil şeridine sahiptir. Ordu birbirinden güzel yaylaları ile meşhur bir ildir. Yüksek
ilçelerin tamamında bir ve birden fazla yayla vardır. Yaylaların 6 tanesi “Turizm Merkezi”
olarak ilan edilmiştir.
İlimizde “Turizm Merkezi” ilan edilen yerler aşağıya çıkarılmıştır.
1
Akkuş - Argın Yaylası
Turizm Merkezi
20.09.1991 gün ve 20997 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan
Bakanlar Kurulu Kararı
2
Aybastı - Perşembe
Yaylası Turizm Merkezi
20.09.1991 gün ve 20997 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan
Bakanlar Kurulu Kararı
3
Aybastı -Toygar –
Kabaktepe Turizm Merkezi
08.12.2006 tarih ve 26370 sayılı
resmi Gazete’de yayımlanan
20.11.2006 tarih ve 11264 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı
4
Bolaman Kültür ve Turizm
Koruma ve Gelişim Bölgesi
28 Mayıs 2009 tarih ve 27241
sayılı
Resmi
Gazete’de
yayımlanan 11.05.2009 tarih ve
14996 Bakanlar Kurulu Kararı
5
Fatsa - Çerkezler Turizm
Merkezi
27.02.2007 tarih ve 26447 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan
22.01.2007 tarih ve 2007-11712
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
6
Kabadüz-Çambaşı Yaylası
Turizm Merkezi
20 Mayıs 1991 gün ve 20876
sayılı
Resmi
Gazete’de
yayımlanan
91/1514
sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı
7
Mesudiye-Keyfalan Yaylası
Turizm Merkezi
17.02.1995 tarih ve 22205 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 946345 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı
8
Mesudiye –Yeşilce-Topçam
yaylaları Turizm Merkezi
11.01.1998 tarih ve 23227 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 9810496 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı
34
İlimizde turizm açısından önem arz eden yerler sırasıyla;
Kotyora (Bozukkale): Ordu İli’nin ilk kuruluş yeri olan Kotyora, halk arasında Bozukkale
olarak bilinmekte iken, yapılan araştırmalarda kalenin Bizanslılarca XI. Yüzyılda yapılan
küçük bir gözetleme kulesi olduğu anlaşılmıştır. Kale, Ordu-Samsun karayolu üzerinde İl
merkezine 2 km. mesafede deniz kenarında yer almaktadır.
Kurul Kayası Yerleşmesi: İlimiz merkezine 20 km. mesafede, Bayadı Köyü sınırları
içerisinde, Melet ırmağı kenarında, 200 m. yüksekliğinde, dağın sivri tepesinde bir kaledir.
M.Ö. V-IV. Yüzyıla ait olduğu belirtilen yerleşmede, merdivenli dehliz ve kaya mezarları bu
tarihe ait, sur duvarları ise daha sonraki yüzyıllara aittir.
Kurul Kayası Genel Görünüş
Delikkaya Kaya Mezarları: İlimiz merkezine 10 km. mesafedeki Delikkaya köyü sınırları
içerisinde bulunmaktadır. Tek odalı, sütunsuz, alınlıklı ve çift sütunlu girişe sahiptir.
Kaya Mezarları-Delikkaya
Eskipazar: Şehre 3 km. mesafede Ordu İli’nin ikinci kuruluş yeri olan Eskipazar’da cami ve
hamamlar görülmeğe değer. Selçuklular dönemine ait caminin kapı ve pencereleri, Ankara
Etnografya Müzesi’ne gönderilmiştir.
35
Seçuklu Hamamı-Eskipazar
Eski Cezaevi (Kilise): İlimiz merkezindeki bugünkü kilise 19. y.y. ortalarında Ortodokslar
tarafından yaptırılmıştır. Kilisenin ana mekânı iki sıralı, üç sütunlu ve üç nefe ayrılmış olup,
bazilikal bir plandadır. Kilisenin yenileme ve çevre düzenlenmesi yapılarak, Çok Amaçlı
Salon olarak hizmete açılmıştır.
Paşaoğlu Konağı ve Etnografya Müzesi: İlimiz merkezi Selimiye mah. Taşocak Caddesinde
1896 yılında Paşaoğlu Hüseyin Efendi tarafından yaptırılmıştır. Konağın taşları Ünye’den,
ahşap malzemesi Romanya’dan getirilmiş olup, İstanbullu bir usta tarafından yaptırılmıştır.
Konak XIX. y.y. sivil mimari örneklerinin en güzellerinden biridir. 18 Kasım 1987 tarihinde
müze olarak açılmıştır.
36
Boztepe: Ordu şehrinin yamaçlarına serildiği Boztepe, denizden hemen başlayarak 450 metre
yüksekliktedir. Ordunun tüm güzelliklerini ancak buradan görme imkanı vardır. Boztepe 6
km’lik asfalt bir yolla şehre bağlanır. Üzerinde rekreasyon tesisleriyle, ormanlık alan
mevcuttur.
Efirli: Ordu-Samsun Karayolu üzerinde, İl merkezine 6-8 km. mesafede, doğal kumsalı ile
ünlüdür. Yerli ve yabancılar tarafından büyük rağbet görmektedir.
Turnasuyu: Ordu-Giresun karayolu üzerinde doğal plajı ile ünlüdür.
Güzelyalı Plajı: Şehir merkezine 2 km mesafede plaj ve motel tesisleriyle ünlüdür.
Çaka: Ordu-Samsun Karayolu üzerinde bulunan Çaka Plajı, halkın ilgi gösterdiği yerlerden
biridir.
37
Yason Kilisesi: Perşembe ilçesi sınırları içinde Çaytepe Köyü’nde deniz üzerine hançer gibi
uzanan 385 metre uzunluğunda kayalık bir burun üzerine kurulmuştur. Tarihsel konusu
itibariyle son derece önemli olan yer, ilk kez Yunan mitolojisinde altın postu aramak için
Karadeniz’e gelen Argonotlar efsanesinde uğranılan ve Yason isimli kahramanın adının
verildiği alandır. Arkeolojik Sit olarak ilan edilen burunda, eski bir iskelenin izleri ile bugün
bir bölümü yıkılmış, 19. y.y. ait kilisesi ile ünlenmiştir.
Hoynat Adası: Perşembe İlçesinin 20 km kuzeybatısında ve turistik yolun sağındaki adacığın
üzerinde ortaçağdan kalma bir kale vardır. Yıkık olmasına rağmen burada oturulduğu, kale
duvarları, burç izleri ve kalıntılarından anlaşılmaktadır.
Bolaman Kalesi: Fatsa İlçesi Bolaman Kasabası’nda meşhur bir kaledir. Mevcut kale
muhtemelen Pontus Rumları’ndan kalmıştır. Kale bedenleri üzerinde tahminen 200 yıl önce
Hazinedarlar tarafından inşa edilen ahşap yapı, sivil mimarımızın örneklerinden biridir.
38
Cıngırt Kaya: Fatsa İlçesinin batısında ve 5 km mesafedeki tepenin üzerinde zamanında bir
kalenin kurulduğu bugünkü kalıntılarından anlaşılmaktadır.
Gaga Gölü: Fatsa İlçesinin 10 km güneydoğusunda Fatsa-Aybastı karayolu üzerinde ve
Örencik Köyü sınırları içinde bulunan bu gölün etrafı ağaçlarla kaplıdır. Bu gölün ortasında
küçük bir adacık vardır.
Ünye Kalesi: Ünye İlçesinin 5 km batısında tarihin çok eski devirlerinde bir yanardağ olduğu,
zamanla sönerek bugünkü karakteristik özelliğini aldığı söylenen 300-400 m. yükseltide bir
kale vardır. Kalenin platosunda savaş zamanlarında kullanıldığı anlaşılan büyük bir havuz
vardır. Kaleden dereye inen, dibi taş ve toprakla dolan büyük bir oyuk ile birkaç yüz metre
uzunluğunda bir merdiven vardır.
39
Kaya Mezarları: Ünye İlçesinin Gürpınar Köyü Tozkoparan mevkiinde ve Cevizdere’deki
Helenistik devirlerden kalma kaya mezarları görülmeye değer nitelikte olup, halen ayakta
durmaktadır.
Hamamlar: Ünye İlçesi merkezinde XVII-XIII. y.y.’dan kalma Çifte Hamam, Eski Hamam
ve Saray Hamamları bulunmaktadır.
Çamlık: Ünye İlçesinde motel, lokanta ve diğer yan üniteleriyle yerli ve yabancılar tarafından
büyük rağbet gören bir yerdir.
Çakırtepe: Ünye İlçesine hakim olan bu tepe üzerinde dinlenme tesislerinin bulunduğu güzel
bir kumsala sahip bir yöredir.
Küçük Kertil: Akkuş-Niksar karayolu üzerinde bulunan Küçük Kertil mesire yeri, Orman
İşletme Müdürlüğü’nce mesire yeri olarak düzenlenmiş olup, su, elektrik ve telefon hattı
mevcuttur.
Gölköy Kalesi: Gölköy İlçesinde, Aybastı yolu üzerinde bulunmaktadır. Doğal bir kaya
kütlesi üzerine inşa edilmiştir. Fataş ya da Tokyanus Kalesi denilen bir Bizans yapıtıdır.
Ulugöl Tabiat Parkı: Gölköy İlçesine 17 km uzaklıktaki Ulugöl, Tabiat Parkına adı
vermiştir. Tabiat Parkındaki Kayın ormanlarının sonbahar renklenmesi seyre değerdir.
40
Harçbeli: Gölköy Mesudiye sınırında 1940 m yükseklikte, Ordu-Sivas karayolunun en
yüksek yeri olup, doğal güzellikleri ve çevresindeki yaylaları ile ünlü bir yerdir.
Aydoğan Tepesi: Gölköy-Mesudiye sınırında, yörenin en yüksek tepesi olan bu yerin etrafı
çam ve geniş yapraklı ağaçlarla çevreli olup, doğal güzellikleriyle bahar ve yaz aylarında
ideal bir dinlenme yeri, kış aylarında ise kış sporlarının yapılabileceği uygun bir yerdir.
Gençağa Kalesi: İkizce İlçesi Ağcakale Köyündeki Gençağa Kalesi, 1. derece Arkeolojik Sit
Alanı ilan edilmiştir.
Meletios Kalesi: Mesudiye İlçesi Yeşilçit Köyü’nde şato kalıntısı denilen bir kale mevcuttur.
İlçenin bilinen en eski yerleşim yeridir.
Kale Köyü Kalesi: Mesudiye İlçemiz sınırları içerisindedir. Üç kümbet kalıntısı ve iki mezar
taşı kalıntısı ile Dikilitaş mevkiinde antik kaya mezarları mevcuttur. Bu kalıntılar 14-15.
y.yıla aittir.
Kaya Mezarları: Mesudiye İlçesi Konacık Köyü’nde Yeşilce yolu üzerinde halen eski
özelliklerini koruyan kaya mezarları görülmeye değer eserlerdir.
Çambası Yaylası : Ordu İlinin en önemli yaylasıdır. Ordu–Kabadüz -Çambası yolundan 60
km.’lik asfalt yol ile ulaşım sağlanmaktadır. Yayla 1850 m. yüksekliktedir. Çambası Yaylası
doğal güzelliği ve flora açısından zengin değerler barındırmaktadır. Yaylada elektrik, su ve
telefon mevcuttur. Yaylada konaklamaya yönelik tesisler bulunmaktadır.
41
Persembe Yaylası : Ordu İli, Aybastı İlçesi’ne 17 km uzaklıkta bulunan yayla, yaklaşık 1500
m. yükseklikte bulunmaktadır. Yaylanın en önemli özelliği akarsuların oluşturduğu
mendereslerdir. Yaylada elektrik, su ve telefon mevcuttur. Yayla mera statüsünde
olduğundan, içinde özel mülk bulunmamaktadır. Yaylada konaklamaya yönelik tesisler de
bulunmaktadır ve ticari faaliyetler oldukça gelismistir. Yayla içinde Persembe Göleti
bulunmaktadır. Göletin çevresinde ağaçlandırma çalısmaları ve park düzenlemeleri
yapılmıstır. Ayrıca aynı zamanda Perşembe Yaylası’na da hizmet veren günübirlik tesisler,
göletin çevresinde konumlanmıstır. Gölette su sporlarına yönelik küçük ölçekte bir işletme de
bulunmaktadır.
42
Keyfalan Yaylası : Mesudiye İlçesi’nin güney- doğusunda bulunan Keyfalan Yaylası,
Ordu’ya 134 km, Mesudiye’ye ise 20 km uzaklıktadır. 1200 m. yükseklikte Karatepe’nin
eteklerinde çam ormanlarının arasında bulunmaktadır. Yayla mera statüsünde olduğundan,
içinde özel mülk bulunmamaktadır.
Argın Yaylası: Akkus İlçesinde, ilçe merkezine 3 km. mesafede bulunmaktadır. Etrafı gürgen
ormanları ile kaplı alan 1597 metre yüksekliktedir. 1991 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı
tarafından Turizm Merkezi olarak ilan edilmistir. Yayla mera statüsünde olduğundan, içinde
özel mülk bulunmamaktadır.
Korgan Yaylası: Korgan İlçesine 25 km. mesafede Korgan ve Niksar ilçesi arasında yer
almaktadır. Genellikle Korgan ilçe merkezinde oturanlar tarafından kullanılmaktadır. Yayla
mera statüsünde olduğundan, içinde özel mülk bulunmamaktadır. Yaylada elektrik, su ve
telefon mevcuttur. Yaylada konaklama tesisi bulunmamaktadır.
Yesilce-Topçam Yaylaları : Mesudiye İlçesi Yesilce ve Topçam beldelerine bağlı bulunan
Kızılağaç, Beyağaç, Kıyıyurt ve Çukuralan yaylalarını içine almaktadır. Bu yaylalar topluluğu
zengin bitki örtüsü ve ormanlık alanların yer aldığı, flora çeşitliliği olan bir alanı
kapsamaktadır.
43
Ericek Yaylası: Kumru İlçesi’ne 8 km mesafededir. Yaylaya ulaşım toprak yol ile
sağlanmaktadır. Yayla mera statüsünde olduğundan, içinde özel mülk bulunmamaktadır.
Elektrik ve su mevcuttur. Yaylada haziran ayında “Yaban Çileği Festivali” düzenlenmektedir.
Yazkonağı Mağarası: Ünye İlçesi’nin güneyinde Karagöl Mahallesi sınırları içinde, Ünye
İlçesine 4 km. mesafededir. Birbirine bağlı iki mağara ve bu mağaraların kollarından
olusmaktadır. Mağaranın tabanı çakıl, kum ve yer yer kaya bloklardan oluşmaktadır. Mağara
içinde iki adet doğal, 25 metre yükseklikten akan şelale bulunmaktadır.
Patlaksu Mağarası: Kumru ilçesi Ballık Köyü’ndedir. Yatay olarak gelismis, kaynak
konumlu, aktif bir mağaradır. Yaz ve kıs aylarında sürekli akışı olan yeraltı deresi
bulunmaktadır.
Boğazcık Mağarası: Persembe ilçesi, Boğazcık Köyü, Bahçeköy mahallesinde
bulunmaktadır. Çaka mahallesinden güneye ayrılan stabilize yoldan mağaraya ulasılmaktadır.
Yatay olarak gelismis, baslangıçta kaynak, daha sonra geçit konumu almıs, fosil bir
mağaradır. Girisi genistir ve birkaç metre aşağıya inildiğinde genis bir hol mevcuttur.
Topçam Mağarası: Çağman Mağarası ile birlikte Ordu'nun güneyinde Mesudiye'ye bağlı
Topçam Kasabası yakınındadır. Vadi tabanından 10-15 m yukarıda dik bir giris ağzı bulunan
Topçam Mağarası doğu-batı yönlü birbirine bağlı iki galeriden (biri tıkanmıs) meydana
gelmistir. Mağaranın genisliği 1-6 m, tavan yüksekliği ise 2-12 metreler arasında değisir.
Çağman Mağarası: Topçam Mağarası ile birlikte Ordu'nun güneyinde Mesudiye'ye bağlı
Topçam Kasabası yakınındadır. Ordu'nun hemen doğusunda Karadeniz'e bosalan Melet
Irmağı'nın derin kanyonlarıyla parçalanmıs bir bölgededirler. Çağman Mağarası, Topçam
Mağarası'nın 150-200 m güneybatısında yer almaktadır. Mağara, birbirlerini kesen iki fay
üzerinde gelismistir. Dar ve basık bir girisi olan mağarada, kuzey-güney yönlü fay üzerinde
uzanan çatlakta gelisen 5 metrelik bir kuyu ile ana salona inilmektedir.
Arıkmusa Yerleşmesi: Mesudiye İlçe merkezinin 19 km. doğusunda Arıkmusa Köyü’nde
bulunan antik bir yerleşim alanıdır.
Kiliseler: Mesudiye İlçesi Topçam Yaylası’nda Şaraphane, Melena ve Musadere Kiliseleri
günümüze kadar ulaşan mimari kalıntıları ile hala ayaktadır. Muhtemelen Bizans dönemine
aittir.
Sayacabaşı: Ulubey İlçesine 6 km mesafede bulunan Sayacabaşı, Ordu-Sivas Karayolu
üzerinde bulunmaktadır. Etrafı çamlarla kaplı olan bu yöre, doğal yapısı itibariyle dinlenme
ve mesire yeri olarak büyük rağbet görmektedir.
Sarmaşık Kaplıcaları: Fatsa İlçesindeki Sarmaşık Kaplıcaları, şifalı sular içerisinde en
önemlisidir. Ilıca, bölgenin tek kaplıcası olması nedeniyle yerli ve yabancılar tarafından
büyük rağbet görmektedir. Bileşimindeki demir ve kükürtten ötürü, suyun özellikle
romatizmal hastalıklar için sağlık kaynağı olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.
44
2012 YILINDA İLİMİZİ ZİYARET EDEN TURİST SAYISI
SIRA
NO
1
2
3
4
5
6
BİRİMLER
TURİZM DANIŞMA BÜROSUNA
GELEN TURİST SAYISI
MÜZEYİ ZİYARET EDEN
TURİST SAYISI
TURİZM BELGELİ
TESİSLERDE
KONAKLAYANLAR
BELEDİYE BELGELİ
TESİSLERDE
KONAKLAYANLAR
YASON KİLİSESİNİ ZİYARET
EDEN TURİST SAYISI
DENİZ HUDUT KAPISI GİRİŞ
SAYISI
GENEL TOPLAM
Kaynak:İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü,2013
YERLİ
YABANCI TOPLAM KİŞİ
1034
302
1336
8951
80
9031
131248
11285
142533
58872
1376
60248
13379
1122
14501
606
54
660
214090
14219
228309
45
3.8. İLGİ GRUBU ve PAYDAŞ ANALİZİ
Ordu’da 2013 yılı itibariyle doğa turizmi ile ilişkili 63 dernek bulunmaktadır.
Ordu’da Doğa Turizmi İle İlgili Faaliyet Gösteren STK’lar
Türü
Turizm Dernekleri
Sayısı
18
Kayak Sporu
Dernekleri
Atlı Yürüyüş
Dernekleri
1
Avcılık ve Atıcılık ve
Okçuluk Dernekleri
11
Su ve Hava Sporları
Dernekleri
6
İzcilik Dernekleri
3
Çevre Koruma
Dernekleri
20
TOPLAM
62
4
Genel Amaçları ve Faaliyet Alanları
Doğa ve doğal kaynaklarını korumak, turizm ve
turizm kaynaklarını geliştirmek, yöre insanının
yaşam seviyesini yükseltmek ve kaynakların gelecek
nesillere kalmasını sağlamak. Doğa turizmine
yönelik faaliyetler yapmak.
Kayak sporunu geliştirmek, doğa severleri bir araya
toplayarak aktiviteleri düzenlemek.
Doğa bilincini geliştirmek ve atlı doğa
yürüyüşleriyle yüksek yaylalar ve uzak köylere
bilinçli ve sorumlu doğa gezileri düzenlemek.
Ekolojik dengeyi korumak, sağlıklı çevre ve doğal
yaşam bilincini pekiştirmek üyelerin fizik ve moral
eğitimini
sağlamak,
sosyal
ve
kültürel
gereksinimlerini karşılamak. Avcılık ve atıcılık
sporunu bilinçli faaliyetlerle geliştirmek.
Su ve hava sporlarını geliştirmek, sevdirmek ve
bilinçli faaliyetler düzenlemek.
İzcilik ruhunun çocuklar ve gençler arasında
benimsenmesini sağlamak. İzcilik çalışmalarını
ulusal ve uluslararası çerçeve de ve izcilik
prensipleri doğrultusunda geliştirmek, yaymak bu
çalışmaların izcilik ve yurt sevgisi içinde
gerçekleştirilmesini sağlamak. Doğa bilinçli izcilik
faaliyetlerinde bulunmak.
Ülkemizin doğal ve kültürel mirasını korumak, bitki
ve hayvan türleri ile bunların doğal yaşam
alanlarının değerinin farkına varılmasını sağlamak.
Doğanın korunması konusunda toplumun
bilinçlendirilmesi için faaliyetlerde bulunmak.
46
4.ORDU DOĞA TURİZMİ ARZI
4.1 ORDU’NUN DOĞA TURİZMİ DEĞERLERİ (DOĞA TURİZMİ ARZI)
Ordu’nun doğal yapısı ve iklimi doğa turizmi etkinlikleri için son derece elverişlidir.
Ordu’nun neredeyse tüm ilçeleri yer şekilleri, doğal güzellikleri ve özellikleri, yöresel
özellikleri nedeniyle doğa turizmi açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Ordu ili
geliştirilmesi halinde deniz-günes turizmine en fazla imkân sunan bir sahil şeridine sahiptir.
Ordu birbirinden güzel yaylaları ile meşhur bir ildir. Yüksek ilçelerin tamamında bir ve birden
fazla yayla vardır. Yaylaların 6 tanesi “Turizm Merkezi” olarak ilan edilmiştir. Kültür ve
Turizm Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığı’nca Doğu Karadeniz yaylalarını birbirine bağlayan
“Yeşil Yol” projeside yaylaların dolayısıyla doğa turizminin gelişmesine büyük katkı
sağlamaktadır.
Doğa turizminin planlı bir şekilde geliştirilerek Ordu’daki turizm ekonomisine
kazandırılması gerekmektedir. Böylece öncelikle Ordu ekonomisine sonrasında da Türkiye
ekonomisine katma değer kazandıracaktır. Bu kapsamda, Ordu’da diğer turizm dallarıyla
birlikte doğa turizmini iyi bir planlamayla işlevsel hale getirilerek yerli ve yabancı turistlerin
ilgisini bu yönlere çevrilmesi sektörün gelişmesi bakımından önemlidir.
İlimizde Çambaşı Yaylası, Perşembe Yaylası, Keyfalan Yaylası, Mesudiye-Topçam ve
Yeşilce Yaylaları, Korgan Yaylası, Argın Yaylası, Ulugöl Tabiat Parkı, Gaga Gölü, Hoynat
adası, Topçam Barajı Göleti gibi birçok alan doğa turizmi kapsamında projelendirilebilecek
bölgelerdir.
47
Doğu Karadeniz Yaylalarını Birleştiren “Yeşil Yol” Haritası
Ordu İli Turizm Haritası
48
4.2 ORDU İLİNİN DOĞA TURİZMİ(ARZI) DEĞERLERİ VE BİLİNİRLİK
DEĞERLENDİRMESİ
Ordu ili yaylaları, ırmakları, ormanları, kumsalları ve tarihi ile turizmin gelişmesi için
önemli bir potansiyele sahiptir. Ordu ilinin turizm potansiyeli oluşturan kaynakları 4 ana
başlık altında sıralamak mümkündür. Bunlar sırasıyla;
1-Suya dayalı kaynaklar ( ırmaklar, göller, göletler, şifalı su kaynakları,
şelaleler,kumsallar,kanyonlar)
2-Yeryüzünün oluşumu ile meydana gelen şekiller (yaylalar,mağaralar )
3-İnsanlar için merak konusu olan uygarlıklar ( arkeolojik sit alanları, ören yerleri, antik
yerleşimler, kaleler, kiliseler, camiler, kaya mezarları, köprüler, hamamlar, türbeler, yerel
mimari ve orijinal özellikler, müze )
4-İlde düzenlenen her türlü eski ve modern değerler (festivaller, fuarlar, folklor ve müzik,
mutfak zenginliği)
4.3. ORDU İLİNDE DOĞA TURİZMİ DOĞA TURİZMİ AMAÇLI KULLANILAN VE
KORUMA STATÜLÜ ALANLAR
4.3.1. Ordu İlindeki Tabiat Parkları
ULUGÖL TABİAT PARKI
Ulugöl Tabiat Parkı’mız Gölköy ilçemizde olup; il merkezine 78 km, Gölköy ilçesine
ilçesine 17 km uzaklıktadır. Ulaşım yolu asfalt olup; yaz-kış ulaşıma açıktır. Ülkemizin
36.ıncı Tabiat Parkıdır. İlan edilmesindeki en büyük etken taşıdığı doğal kaynak değerlerinin
ve rekreasyon değerlerinin yüksek olmasıdır. Tabiat parkındaki Kayın ormanın sonbahar
renklenmesi seyretmeye değerdir.
Tabiat Parkı alanı 26.5 Ha. olup; içerisinde 3 adet göl bulunmaktadır. 43 Dekar
büyüklüğündeki göle “Doğal Alabalık Üretilmesi ve Orman İçi Suların Balıklandırılması “
projesi kapsamında 2007 yılında 15.000 adet , 2012 yılında 15.000 adet olmak üzere toplam
30.000 adet Abant Alası bırakılmıştır.
Tabiat parkı içerisinde 5 Kamelya,10 seyir bankı, 1 adet büfe, 3 adet (2+2) çeşme, 3
adet otopark, 1 adet su deposu,1 adet seyyar ahşap karavan , 1 adet çocuk grubu, 1 adet 3+3
tuvalet, 1 adet giriş kontrol binası , 1 adet bulaşık yıkama ünitesi (2+2) bulunmaktadır. Tabiat
Parkı içerisinde gölün tamamını çevreleyen yürüyüş yolu bulunmaktadır.
49
Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm Keşif
Rehberi adlı eserde Bisiklet Rotaları kısmında 11. Parkur olarak Ordu ilinden başlayarak
Ulubey ilçesi, Gürgentepe ilçesi, Gölköy ilçesini geçerek Ulugöl Tabiat Parkına
ulaşılmaktadır. Bu parkur 80 km’dir. Bu parkurda 0 rakımdan 1200 metre rakıma kadar
çıkılmaktadır.
Ulugöl Tabiat Parkı jip safari rotalarında 6. Parkur Akkuş Argın Yaylası-KumruEriçek-Yalın-Düzoba-Korgan yaylası-İteniçi-Perşembe Yaylası-Aybastı-Ulugöl-HarçbeliTopçam-Köşe Obası-Çambaşı(216 km) güzergahında yer almaktadır.
Ulugöl Tabiat Parkı Haruniye ve Süleymaniye köylerinin sınırları içerisinde
kalmaktadır. Her yıl Temmuz ayında bu köyler tarafından yapılan şenliklere ev sahipliği
yapmaktadır.
Ulugöl Tabiat Parkı Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal Eylem Planında Yayla
Turizmi Gelişim Koridoru içerisinde yer almaktadır. Tabiat Parkı; Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığınca Karadeniz Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol”
50
projesinin güzergahı üzerinde bulunmaktadır. Yayla Turizmi Gelişim Koridoru ve Yeşil Yol
üzerinde bulunması Ulugöl Tabiat Parkına ayrı bir değer ve turizm potansiyeli katmaktadır.
ÇINARSUYU TABİAT PARKI
İlimiz Ünye ilçesi sınırları içerisinde bulunan Çınarsuyu Tabiat Parkı 3.78 Ha alana
sahiptir. Tabiat Parkı Ordu-Samsun karayolu üzerinde Ünye ilçe merkezine 10 km mesafede,
deniz kenarında 0-4 m rakımlar arasında yer almaktadır. Tabiat parkı içerisinde 8 adet
bungalow, 1 adet Kır Gazinosu, 1 adet 4+4 WC, 1 adet 2+2 WC, 2 adet 2 musluklu çeşme, 1
adet 3 musluklu çeşme, 1 adet Bekçi Binası, 1 adet İdare Binası bulunmaktadır. Tabiat Parkı
ilçe merkezine yakın olması, kolay ulaşılır olması, deniz ve orman havasının birlikte
yaşanabilmesi ve konaklama ünitelerinin olması sebebiyle çok caziptir.
51
52
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T,
1- Park ve benzeri sahalar
Adı
Çınarsuyu Tabiat Parkı
Ulugöl Tabiat Parkı
Milletlerarası seviyede: M
İlçesi
Bilinirlik
Ünye
Gölköy
T
T
Ordu ilindeki Tabiat Parklarına ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-Flora ve fauna zenginliği
-Halkın doğa turizmine olan ilgisinin ve
doğa sevgisinin yüksek olması
-Ordu ilinde turizm sektörünün
gelişmeye açık olması
-Tabiat Parklarında potansiyel doğa
turizmi alanlarının zenginliği
-Doğa turizm faaliyetlerine olanak
sağlayan topografik yapı
-Kolay ulaşım ağı
Fırsatlar
-Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal
Eylem Planında Yayla Turizmi Gelişim
Koridoru içerisinde yer alması
-Yeşil Yol üzerinde bulunması
-Yöreye olan ilgi
-Kalkınma ajanslarının doğa turizmi
projelerine olan destekleri
-STK’ların doğa turizmine yönelik
projelere olan taleplerinin artması
-Yöre halkının çekingenliği ve bilgi
eksikliği
-Salt anlamda doğa turizm için tanıtım ve
pazarlamanın yetersizliği
-Turistik faaliyetlerin çok kısa süre olması
-Tabiat Parklarının uluslararası düzeyde
yeterince tanıtımının yapılmaması
-Doğa turizm mimarisi geliştirememe
Tehditler
-Bilinçsiz kullanımdan kaynaklanan
tahribatlar
Ordu ilindeki Tabiat Parklarında doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha
geliştirilmesi, güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin
önlenmesine ve doğa turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-Tabiat parkı sayısı arttırmak.
2-Master planda doğa turizmi potansiyel alanları olarak işaret edilen bölgelerde detaylı çalışma
yapılarak doğa turizmi konulu tematik tabiat parklarının ilan edilmesi çalışmalarını yapmak.
3-Tabiat Parkı olabilecek potansiyel alanların tespiti için Orman ve Su İşleri Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü ve Orman İşletme Müdürlükleri tarafından çalışmaların yapılması.
4.3.2 Ordu İlindeki Avlaklar
4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nda avlaklar devlet, genel, özel ve örnek avlak olarak dört
tipe ayrılmıştır.
Avlak: Av ve yaban hayvanlarının doğal olarak yaşadıkları veya sonradan salındıkları
sahaları,
Özel avlak: Bir bütün teşkil eden özel mülkiyetteki tapulu arazilerden, Bakanlığın avlaklar
için tespit ettiği ve tanımladığı şartlara uygun olan avlakları
53
Devlet avlağı: Devlet ormanları, toprak muhafaza ve ağaçlandırma sahaları ve benzeri
yerlerle devlet tarım işletmeleri, baraj gölleri ve emniyet sahalarında, ilgili kuruluşun
muvafakati alınarak Bakanlıkça avlak olarak ayrılan yerleri,
Genel avlak: Özel ve devlet avlakları dışında kalan bütün av sahaları ile göl, lagün, bataklık
ve sazlık gibi sahaları,
Örnek avlak: Devlet avlakları ve genel avlaklar içinde Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre
ayrılan ve işletilen veya işlettirilen avlakları,
Avlak Tescil Çalışmalarımız: Av turizmi ancak tescili yapılmış olan avlaklarda
yapılabilmektedir. İlimizde avcılığın ve av turizminin geliştirilmesi amacıyla avlak tescil
çalışmalarına başlanmıştır. Şu anda ilimizde 1 adet devlet ve 1 adet örnek avlak olmak üzere 2
adet avlağın tescili yapılmıştır.
MELET DEVLET AVLAĞI
Mesudiye ilçesinde Yeşilce beldesi, Topçam beldesi, Beyseki, Beyağaç, Arıcılar,
Sarıyayla ve Dursunlu köyleri sınırları içerisindeki 7.609 Ha.lık saha Melet Devlet Avlağı
olarak 10/08/2012 tarihinde tesis edilmiştir.
KURŞUNÇAL ÖRNEK AVLAĞI
Ulubey ilçesinde Sayacabaşı mevkiinde 3.706,25 Ha. büyüklüğünde Kurşunçal Örnek
Avlağımız bulunmaktadır. Avlak 13 km boyunda, 4 km genişliğindedir. Ordu il merkezine 30
Km uzaklıktadır.
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede M
Ordu İli Avlaklar
Adı
1- Melet Devlet Avlağı
2-Kurşunçal Örnek Avlağı
İlçesi
Bilinirlik
Mesudiye
T
Ulubey
T
Ordu ilindeki Avlaklara ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-Flora ve fauna zenginliği
-Yöre halkının çekingenliği ve bilgi eksikliği
-Halkın doğa turizmine olan ilgisinin ve -Avlak sahalarının tanıtımının ulusal ve
doğa sevgisinin yüksek olması
uluslararası
tanıtımının
yeterince
-Ordu ilinde av turizm sektörünün gelişmeye yapılamaması.
açık olması
-İlde
av
turizmi
organizasyonu
-Kolay ulaşım ağı.
gerçekleştirecek turizm acentesinin olmaması
-İldeki turizm acentelerinin av turizmi
konusunda yeterince bilgi sahibi olmamaları
-Doğal Güzelliklerin uluslararası düzeyde
yeterince tanıtımının yapılmaması
Fırsatlar
Tehditler
-Yöreye artan talep
-Doğa turizmi amaçlı kullanılan alanların
-Ordu İline yakın 2 adet havalimanının
doğayı tahrip edici talepler nedeniyle baskı
olması ve 2014 yılında hizmete girecek
altında olması
Ordu-Giresun havalimanı
-Doğal alanlara insan baskısının artması
-Av turizmi kapsamında kullanılacak olan
-Yaban hayatı açısından bilinçsiz ve kaçak
54
tescilli avlakların sayısının artması.
avlanma
Ordu ilindeki Avlaklarda doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha geliştirilmesi,
güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin önlenmesine ve doğa
turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-Av turistlerinin konaklama ihtiyacının nitelikli pansiyon ve benzeri küçük kapasitesi
butik otellerle giderilmesi iyi bir çözüm olacaktır,
2-Butik otel/pansiyon tarzı yapıların köylerde yapılmasının teşvik edilmesi önemli
kırsal kalkınma için uygun olacaktır, bu oteller yayla turizmi ve diğer turizm
çeşitlerinin de konaklama altyapısını temin edeceklerdir.
3-Yerel profesyonel av kılavuzu ihtiyacının 11. Bölge Müdürlüğü imkanları ile eğitim
yapılarak giderilmesi, eğitilenlerin seyahat acentelerinde staj imkanlarının olması,
yabancı dil eğitimini konuşma seviyesinde almaları faydalı görülmektedir,
4-Avlaklarda av sayısının artırılması için doğada av üretimi metotlarının tatbiki,
5-Zorlu kış aylarında av kaynağına yem takviyesinin daha da arttırılması,
6-Avlaklarımızın ve av kaynağının fuarlar, yaban televizyonu, av dergileri ve benzeri
kaynaklarda tanıtılması, yerli ve yabancı av turizmi acenteleri ile görüşme yapılarak
tanıtılması,
7-Kırsal kalkınma maksadıyla, av turizmi uygulamalarından yöre insanının daha fazla
pay almasına dayalı uygulamanın daha da geliştirilmesi, payın karşılığında yöre
insanının av kaynağına müspet fayda temin edebilmesine yönelik düzenlemelerin 11.
Bölge Müdürlüğü Ordu Şube Müdürlüğünce yapılması,
4.3.3 Ordu İlindeki Mesire Yerleri
Ordu ilindeki mesire yerleri Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Giresun
Orman Bölge Müdürlüğü sorumluluğu altındadır. Ordu ilinde A, B, C, D tipi olmak üzere 33
adet Mesire Yeri bulunmaktadır.
Ordu İlindeki Mesire Yerleri
TİPİ
SAYISI
A
6
B
4
C
19
D
4
TOPLAM
33
55
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede M
Ordu İli mesire Yerleri
Adı
Mesire Yerleri
İlçesi
Bilinirlik
Tüm ilçeler
B
Ordu ilindeki Mesire Yerlerine ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-Flora Flora ve fauna zenginliği
-Yöre halkının çekingenliği ve bilgi eksikliği
-Halkın doğa turizmine olan ilgisinin ve -Salt anlamda doğa turizme için tanıtım ve
doğa sevgisinin yüksek olması
pazarlamanın yetersizliği
-Ordu ilinin turizm sektörünün gelişmeye -Sadece doğa turizme hizmet edecek tesisler
açık olması
ve alt yapıdaki eksiklikler
-Ordu ilindeki potansiyel doğa turizmi -Doğa turizm ürünlerinin tanıtım ve
alanlarının zenginliği
pazarlama eksikliği
-Kolay ulaşım ağı
-Seyahat acentelerinin özel ilgi turları
organizasyonları eksikliği
-Özellikle yabancı turistlerle ilgili yöre
halkının yabancı dil bilgisinin yetersizliği
-Turistik faaliyetlerin çık kısa süre olması
-Doğal Güzelliklerin uluslararası düzeyde
yeterince tanıtımının yapılmaması
-Profesyonel olarak doğa turizm faaliyeti
yapan kurum, kuruluş ve şirketin çok az
olması
Fırsatlar
Tehditler
-Yöreye artan talep
-Doğal alanlara insan baskısının artması
-Ordu İline yakın 2 adet havalimanının -Çevre Kirliliği
olması ve 2014 yılında hizmete girecek
Ordu-Giresun Havalimanı
-Yerel
yönetimlerin
doğa
turizm
çalışmalarına yönelik ilgisi
Ordu ilindeki Mesire Yerlerinde doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha
geliştirilmesi, güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin
önlenmesine ve doğa turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-Ordu ilindeki mesire yerlerinin iyileştirme çalışmalarının yapılması.
2-İyileştirme çalışması için teknik katkının sağlanması.
56
4.4 SEÇKİN ÖZELLİKLİ DİĞER SAHALAR
4.4.1 Yaylalar
Çambaşı Yaylası
Kabadüz ilçesi toprakları içerisindedir. Türkiye’nin en büyük yaylasıdır. 100.000
Dönümlük bir alana sahiptir. 80 adet civarında obası vardır. Obaların bir kaçı halen otantik
halini korumaktadır. Yaylanın rakımı 1200-1800 metre arasında değişmektedir. İl merkezine
60 km mesafede olup asfalt yolla ulaşılmaktadır. Pazartesi günleri Pazar kurulur. 19 yy
sonrası ile 20 yy başlarında Ordu ve Mesudiye kaymakamlıkları yaz aylarında burada hizmet
verirdi. Bir zamanlar yayla kasabasında 2000 mesken ve 300 dükkan olduğu kayıtlarda
mevcuttur. Yokuşdibi Belediyesinin her yıl düzenlediği Çambaşı Yayla Şenlikleri canlı
olmaktadır. Yeme-içme ve konaklama tesisleri mevcuttur. En yüksek tepesi Seyit Tepesi olup
2000 metredir.
Çambaşı Yaylası Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm merkezi olarak ilan
edilmiştir. Ulaşım yolu üzerinde Eminepınarı Mesire Yeri, Çambaşı Göleti bulunmakta olup
göletin güneyinde kış turizmi için önem arz eden Kayak Merkezi bulunmaktadır. Çambaşı
Kayak Merkezi yaklaşık 5 aylık bir kayak sezonuna sahiptir. Yılın büyük bir bölümünde
özellikle yaz aylarında yayla turizmiyle yerli ve yabancı turistlerin gözdesi olan bir
coğrafyaya konumlanması kayak merkezi açısından büyük bir avantajdır. İlimizce düzenlenen
Vosvos Şenliği kamp alanı da yine bu merkeze yakındır.
57
Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde bu bölgemizde 12 adet yürüyüş, 3 adet bisiklet, 6 adet jeep safari, 1 adet manzaralı
araç yolu güzergahları bulunmaktadır. Ayrıca foto safari , kamp-karavan, olta balıkçılığı vb
ve diğer doğal aktivileri yapmaya elverişli bir bölgedir.
Çambaşı Yaylası Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal Eylem Planında Yayla Turizmi
Gelişim Koridoru içerisinde yer almaktadır. Çambaşı Yaylası Kültür ve Turizm Bakanlığı ile
Kalkınma Bakanlığınca Karadeniz Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol” projesinin Ordu
İlindeki en önemli noktasıdır. Yayla Turizmi Gelişim Koridoru ve Yeşil Yol üzerinde
bulunması Çambaşı Yaylasına ayrı bir değer ve turizm potansiyeli katmaktadır.
58
Son yıllarda cazibesi arttığından yoğun bir yapılaşma söz konusudur. Otantik yapıya
sahip obalara ulaşım bu merkezden kolaydır.
Bölgede kültür alabalık yetiştiriciliği de yaygındır. 2012 yılı içerisinde Çambaşı
derelerine(Aliçin,İkidere) ormaniçi sularımızın balıklandırılması projesi kapsamında 5.000
adet Doğal Dere Alabalığı (kırmızı benekli alabalık) salınmıştır. Sportif olta balıkçılığı için
uygun derelerin sayısı fazladır.
Çambaşı Yaylası sınırları ile Doğu Ladini’nin yayılışının batıdaki son noktası olması,
yapraklı türlere geçişin gözlemlenebileceği, yüksek flora ve fauna zenginliğine sahip olması
yönünden özellikli bir yerdir.
59
Perşembe Yaylası ve Menderesleri
İl merkezine 107 km, Aybastı ilçesine 17 km uzaklıktadır. Yaylanın tamamı 67.000
Dönümdür. DSİ tarafından yapılan gölet yayla merkezine ayrı bir özellik katar. Yayla Aybastı
ve Korgan ilçeleri sınırları içerisinde yer almaktadır. Yaylada bulunan mezarlık 1105
tarihinden kalmadır. Müslüman Türklerin (Danişmendli Beyliği) ayak bastığı ilk Ordu toprağı
bu yayladır. Yayladan Tokat’ın Reşadiye ve Niksar ilçelerine yol bağlantısı vardır.
Perşembe Yaylası menderesleri ile ünlüdür. Her yıl Haziran ayında büyük şenlikler
yapılmaktadır. Konaklama tesisi yoktur. Fakat modern restorantlar hizmet vermektedir.
Kasaba merkezi gelişmiş durumdadır. Mendereslerin en iyi görülebileceği yer Karga Tepe
denilen noktadır. Yaylanın menderesleri Valilikçe koruma altına anılmış daha önce
mendereslerde yapılan jeep safari engellenmiş, mendereslere zarar vermeyecek başka bir
yerde yapımına izin verilmiştir. Perşembe Yaylası Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından
Turizm Merkezi olarak ilan edilmistir.
Perşembe Yaylası mendereslerinin bulunduğu alan 2007 yılında mülga Çevre ve
Orman Müdürlüğü zamanında Tabiat Anıtı olarak teklif edilmiş, süreç devam etmektedir.
Perşembe Yaylası Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal Eylem Planında Yayla
Turizmi Gelişim Koridoru içerisinde yer almaktadır. Perşembe Yaylası Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığınca Karadeniz Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol”
projesinin Ordu ilindeki başlangıç noktasıdır. Yayla Turizmi Gelişim Koridoru ve Yeşil Yol
üzerinde bulunması Perşembe Yaylasına ayrı bir değer ve turizm potansiyeli katmaktadır.
Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde bu bölgemizde 1 adet Manzaralı araç Yolu güzergahı bulunmaktadır.
60
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları
Mesudiyenin
Yeşilce
ve
Topçam
beldelerinin
adını
alan
yaylalar
(Kızılağaç,Beyağaç(Zile),Çukuralan,Kıyıyurt) bu beldelerin sınırları içerisinde ve bitişiktir
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi olarak ilan edilmistir. Çok otantik oba
evleriyle ünlüdür. Çambaşı –Mesudiye yolu üzerinde olan bu yaylalar doğa turizmi ve doğa
sporları açısından idealdir. Konaklama ve yeme-içme ihtiyaçları Yeşilce beldesinde
karşılanmaktadır. Her yıl Temmuz ayında büyük katılımlı Yeşilce şenlikleri yapılmaktadır.
Bu yaylalarda piknikler düzenlenmektedir. Bu yaylalar ibreli ormanların kenarındadır.
Yaylalar flora ve fauna zenginliğine sahip olması nedeniyle özellikli bir yerdir.
61
Topçam ve Yeşilce Yaylaları Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal Eylem Planında
Yayla Turizmi Gelişim Koridoru içerisinde yer almaktadır. Yaylalar Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığınca Karadeniz Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol”
projesinin Ordu ilindeki güzergahı üzerindedir. Yayla Turizmi Gelişim Koridoru ve Yeşil Yol
üzerinde bulunması Topçam ve Yeşilce Yaylalarına ayrı bir değer ve turizm potansiyeli
katmaktadır.
Kırmızı çatıları bembeyaz badanalı evleri ahşap samanlıkları bozulmamış geleneksel
yaylaları doğal dokusu ile maket bir yerleşim yeri görünümündeki Yeşilce beldesi ; Ordu
ilinin gelecekteki ekoturizm merkezi olmaya aday, Ankaranın Beypazarına Eskişehirin
Odunpazarına benzeyen mimari bir yapıya sahip olan belde son yıllarda seyahat acentelerinin
programlarına dahil ettikleri popüler bir turizm merkezi olmuştur.
Alt katları taş üst katları ahşaptan yapılan Yeşilce evleri Badadi tarzda inşa edilmiştir.
Bazı evlerde balkon ve cubba bulunur.
Eriçok, Taztepe ve kabak tepe zirvelerinde panoramik görüntüler yakalanabilir. Kış
mevsiminde Keşemdökeceğinde kızakla kayarak çocukluk günlerinizi hatırlayabilirsiniz.
Yeşilce yöresel tadlar açısından oldukça zengin bir mutfağına sahiptir.
Geçmişinin 1500 lü yıllara tahmin edilen bu tarihi yerleşim Mesudiye ilçesine 12 km
mesafededir.
Beldeye Amasya, Niksar, Koyulhisar(E80) ,Ordu Kabadüz Çambaşı Yaylası veya
Ordu Topçam güzergahını izleyerek ulaşabilirsiniz.
62
Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde bu bölgemizde 11 adet yürüyüş, 3 adet bisiklet, 4 adet jeep safari, 2 adet manzaralı
araç yolu güzergahları bulunmaktadır.
Keyfalan Yaylası
Mesudiye’nin 20 km güneydoğusundadır. Çam ormanları ile ünlüdür. Karatepe ideal
bir seyir zirvesidir. Havası ve suyu birkaç hastalığa iyi gelmektedir. İki göl vardır. Bir
konaklama tesisi vardır. Gerek yerleşke gerese doğal olarak fazla bir tahribat görmemiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi olarak ilan edilmistir.
63
Argın Yaylası
Akkus ilçe merkezine 2 km. mesafede bulunmaktadır. Obaları azdır. Rakımı 1350
metredir. Yer yer ormanlık alanlar görülür. Hemen her yaylada olduğu gibi burada da her yıl
yaz aylarında şenlikler yapılmaktadır. Ulaşım rahattır. Yeme içme ve konaklama ihtitacı
Akkuş merkezde karşılanmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi
olarak ilan edilmistir. Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve
Turizm keşif rehberinde bu bölgemizde 1 adet jeep safari güzergahı bulunmaktadır.
64
Korgan Yaylası
Fatsa ilçesine 62 km, Korgan’a 25 km batıda güzel bir yayladır. Şenlikleri ile ünlüdür.
Büyük bir yayladır. Bir kısmı ormanlarla kaplıdır. Mayıs ayının başlarında açan sarı ve mor
ormangülleri çok harika bir görünüm arz eder. Yeme içme ve konaklama imkanı yoktur. İlçe
merkezinden itibaren stabilize yolla ulaşılır. Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu
ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif rehberinde bu bölgemizde 1 adet jeep safari
güzergahı bulunmaktadır.
Eriçek Yaylası
Kumru İlçesi merkezine 8 km, Fatsa’ya 44 Kmdir. Merkezden stablize yola ulaşılır.
Ünye ilçesinden de ulaşım vardır. Böğürtlen, yaban çileği ve mantarı ile ünlüdür. Her yıl
Haziran ortalarında Yaban Çileği festivali yapılır. Yaylaya ulaşım toprak yol ile
sağlanmaktadır. Her türlü ihtiyaç Kumru ilçe merkezinden karşılanabilir. Ordu Valiliğince
hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif rehberinde bu
bölgemizde 1 adet jeep safari ve 1 adet bisiklet güzergahı bulunmaktadır.
65
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede M
Ordu İli Yaylaları
Adı
İlçesi
Bilinirlik
Çambaşı Yaylası
Kabadüz
T
Perşembe Yaylası
Aybastı
T
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce
Yaylaları
Mesudiye
T
Keyfalan Yaylası
Mesudiye
B
Argın Yaylası
Akkuş
B
Korgan Yaylası
Korgan
B
Ericek Yaylası
Kumru
B
Ordu ilindeki Yaylalara ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-Ordu ilinin zengin tarihi ve kültürel birikimi -Doğa turizmi bölgelerindeki köylü profilinin
-Flora ve fauna zenginliği
çekingenliği ve bilgi eksikliği
-Halkın doğa turizmine olan ilgisinin ve -Köylülerin devletin mali olanaklarını
doğa sevgisinin yüksek olması
kullanmada deneyimsiz ve çekingen olmaları
-Ordu ilinde turizm sektörünün gelişmeye --Doğa turizmi faaliyetlerinin çok geniş bir
açık olması
alanda dağılım göstermesi planlamayı
-Ordu ilindeki potansiyel doğa turizmi olumsuz yönde etkilemektedir.
alanlarının zenginliği
-Salt anlamda doğa turizmi için tanıtım ve
-Doğa turizm faaliyetlerine olanak sağlayan pazarlamanın yetersizliği
topografik yapı
-Sadece doğa turizmine hizmet edecek tesisler
-Yaylaların turizm için kulanılabilir nitelikte ve alt yapıdaki eksiklikler
olması
-Doğa turizm ürünlerinin tanıtım ve
-Yayla turizmi için girişimcilerin olması
pazarlama eksikliği
-Yaylaların çok sayıda turizm çeşidine -Seyahat acentalarının özel ilgi turları
imkan veriyor olması
organizasyonları eksikliği
-Kolay ulaşım ağı
-Özellikle yabancı turistlerle ilgili yöre
halkının yabancı dil bilgisinin yetersizliği
-Doğal Güzelliklerin uluslararası düzeyde
yeterince tanıtımının yapılmaması
-Profesyonel olarak doğa turizm faaliyeti
yapan kurum, kuruluş ve şirketin çok az
olması
-Yayla yollarının bakım istemesi
Fırsatlar
-Kalkınma ajanslarının doğa turizmi
projelerini desteklemesi
-STK’ların doğa turizmine yönelik talepleri
-Yöreye artan talep
-Yerel
yönetimlerin
doğa
turizm
çalışmalarına yönelik ilgisi
-Doğa turizm alanında kullanılabilecek
Tehditler
-Doğal alanlara insan baskısının artması
-Yaban hayatı açısından bilinçsiz ve kaçak
avlanma
-Çevre Kirliliği
66
yaylaların sayısının fazla olması
-Yaylaların Yayla Turizm Gelişim Koridoru
ve Yeşil Yol üzerinde yer alması
Ordu ilindeki Yaylalardaki doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha geliştirilmesi,
güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin önlenmesine ve doğa
turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-Yaylalarda pansiyonculuk uygulamalarının geliştirilmesi uygun görülmektedir,
2-Yayla evlerinin turizme uygun olanlarının tespit edilerek öncelikle sahiplerinin
teşvik edilmesi,
3-Yaylaların tamamında atlı, yürüyüş ve bisikletli gezi rotalarının tespit edilerek
işaretlenmesi işlerinin Kaymakamlıklarca öncelikli olarak yaptırılması,
4-Yaylacılığın geliştirilmesi ve desteklenmesi için İl Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğünce gerekli uygulamaların başlatılması,
5-Mevcut, turizm destinasyonlarına bu sahaların da eklenerek zenginleştirilmesi
çalışmasının İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü ve Orman ve Su İşleri Şube
Müdürlüğü’nce yapılması,
6-Özellikle Çambaşı, Perşembe, Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları bu plan
kararlarına göre ilk sırada uygulamalarda yer almalıdır,
7-Kırsal kalkınma maksadıyla, yöre insanının faaliyetlerden daha fazla pay almasına
dayalı uygulamaların geliştirilmesi,
8-Kırsal kalkınma maksadıyla, yöre insanının faaliyetlerden daha fazla pay almasına
dayalı uygulamaların geliştirilmesi, yöre insanının müspet fayda temin edebilmesine
yönelik düzenlemelerin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 11. Bölge Müdürlüğü,
Kaymakamlıklar ve diğer ilgili kuruluşlarca yapılması,
4.4.2 Akarsular
Melet Irmağı
Sivas ili Koyulhisar İlçesine bağlı Sisorta’dan doğan Melet Irmağı yan kollarla
beslenerek sırası ile Mesudiye, Kabadüz, Ulubey, ve merkez ilçe topraklarından geçerek Ordu
merkezde Karadenize dökülür. 160 km uzunluğundaki Melet çayı, Ordu’nun en uzun ve
büyük akarsuyudur. Topçam Barajı bu akarsu üzerindedir.
Elekçi Irmağı
Toplam uzunluğu 51 km olan Elekçi Irmağının debisi minimum 150 lt/sn, maksimum
300 lt/sn’dir. Irmak Kumru ilçesinden doğar, Fatsa ilçesinden denize dökülmektedir.
Bolaman Çayı
Aybastı-Reşadiye sınırında Canik dağlarının zirvelerinden doğar. Aybastı, Kabataş,
Çatalpınar, Çamaş ilçelerinden geçerek Fatsa ilçesinden denize dökülür. Toplam uzunluğu 77
km olan Bolaman Çayı’nın minimum debisi 150lt/sn, maksimum debisi 750lt/sn’dir.
67
Turnasuyu Irmağı
Çambaşı Yaylasından doğan ve çok sayıda dere ve küçük akarsuların beslediği
Turnasuyu Gülyalı ilçesinin Turnasuyu köyünden denize dökülür. Toplam uzunluğu 56 km.
ortalama debisi 200 lt/sn’dir.
Akçaova Deresi
Ulubey ilçesinin Kurşunçal Mevkiinden doğan dere Perşembe ilçesinin Efirli
köyünden denize dökülür.
Civil Irmağı
Kurşunçal ormanlarından doğan dere şehir merkezinden denize dökülür. Irmağın
uzunluğu 29 kmdir.
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T,
Milletlerarası seviyede: M
1- Akarsular
Adı
İlçesi
Bilinirlik
Melet Irmağı
Mesudiye,Kabadüz,Ulubey,Merkez
B
Elekçi Irmağı
Kumru,Fatsa
B
Bolaman Çayı
Aybastı, Kabataş, Çatalpınar,
Çamaş,Fatsa
B
Turnasuyu Irmağı
Kabadüz, Gülyalı
B
Akçaova Deresi
Ulubey,Perşembe
B
Civil Irmağı
Ulubey,Merkez
B
68
Ordu İli Akarsularına ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-Doğa turizm faaliyetlerine olanak
sağlayan topografik yapı
-Su sporlarına uygun özel alanların
olması
-Yerleşim yerlerinden geçmelerinden dolayı
evsel ve tarımsal kirlilik problemi
Fırsatlar
Tehditler
-Kalkınma ajanslarının doğa turizmi -Doğal alanlara insan baskısının artması
-Çevre Kirliliği
projelerini desteklemesi
-STK’ların doğa turizmine yönelik
talepleri
-Yöreye artan talep
Ordu İli Akarsularına dayalı doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha geliştirilmesi,
güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin önlenmesine ve doğa
turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-Akarsularda balıklandırma çalışmalarının yapılması,
2-Sportif balıkçılık sahalarına uygun nitelikli sportif balıkçılık iskeleleri yapılması,
3-Bu yerlere ait broşürün basılarak turistlerin istifadesine sunulması,
4-Sportif balıkçılık ve kuş gözlemciliği gruplarına ulaşılarak bu sahalarda da çalışmalar
yapılması,
5-HES lerin sahaya bırakması gereken cansuyu miktarlarının kontrolünde DSİ ve ilgili
kuruluşlar tarafından gerekli titizliğin gösterilmesi,
6- Kaynakların kullanımında ekolojik sürdürülebilirlik ilkelerine dikkat edilmesi,
69
4.4.3 Göller, Göletler ve Barajlar
Ulugöl
Ulugöl Tabiat Parkı içinde yer alan göl 43 Dönümlük alana sahiptir. En derin noktası
85 metredir. Göle ulaşımda sorun yoktur. Gölün etrafında yürüyüş yolu, seyir terasları ve
piknik masaları mevcuttur. Gölde Abant Alası bulunmaktadır.
Gaga Gölü
Fatsa ilçesi Örencik köyündedir. Fatsa-Aybastı karayolunun 10 km sindeki göl 60
dönümlük alana sahiptir. Derinliği 10-25 metre arasındadır. Göl Doğal sit alanıdır.
Topçam Baraj
Göleti
Melet ırmağı
üzerinde olup Mesudiye
ilçesi sınırlarındadır. Alanı çok geniştir. Gölet doğa, göl ve akarsu turizmi açısından çok
yüksek imkana sahip olup yakın gelecekte il turizminin en canlı ve hareketli varlıklarından
biri olmaya namzettir.
70
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede M
Ordu İli Gölleri, Göletleri,Barajları
Adı
Ulugöl
Gaga Gölü
Topçam Baraj Göleti
İlçesi
Bilinirlik
Gölköy
B
Fatsa
B
Mesudiye
B
71
Ordu ilindeki Göl,Göletler,Barajlara ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-Ordu ilinin zengin tarihi ve kültürel
birikimi
-Flora ve fauna zenginliği
-Halkın doğa turizmine olan ilgisinin ve
doğa sevgisinin yüksek olması
-Ordu ilinde
turizm sektörünün
gelişmeye açık olması
-Ordu ilindeki potansiyel doğa turizmi
alanlarının zenginliği
-Doğa turizm faaliyetlerine olanak
sağlayan topografik yapı
-Su sporlarına uygun özel alanların
olması
-Salt anlamda doğa turizmi için tanıtım ve
pazarlamanın yetersizliği
-Sadece doğa turizmine hizmet edecek
tesisler ve alt yapıdaki eksiklikler
-Seyahat acentalarının özel ilgi turları
organizasyonları eksikliği
-Özellikle yabancı turistlerle ilgili yöre
halkının yabancı dil bilgisinin yetersizliği
-Doğal Güzelliklerin uluslararası düzeyde
yeterince tanıtımının yapılmaması
-Profesyonel olarak doğa turizm faaliyeti
yapan kurum, kuruluş ve şirketin çok az
olması
Fırsatlar
Tehditler
-Kalkınma ajanslarının doğa turizmi -Doğal alanlara insan baskısının artması
projelerini desteklemesi
-Çevre Kirliliği
-STK’ların doğa turizmine yönelik
talepleri
-Yöreye artan talep
-Yerel yönetimlerin doğa turizm
çalışmalarına yönelik ilgisi
Ordu ilindeki Göl, Göletler,Barajlardaki doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha
geliştirilmesi, güçlü yönler ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin
önlenmesine ve doğa turizminin geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-İç Sularda Sportif balıkçılığa uygun yerlerin İl Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile Orman
ve Su İşleri İl Şube Müdürlüğü tarafından detaylı olarak planlanması,
2-Göllerde balıklandırma çalışmalarının yapılması
3-Sportif balıkçılık sahalarına uygun nitelikli sportif balıkçılık iskeleleri yapılması,
4-Bu yerlere ait broşürün basılarak turistlerin istifadesine sunulması,
5-Sportif balıkçılık ve kuş gözlemciliği gruplarına ulaşılarak bu sahalarda da çalışmalar
yapılması,
6-Sportif balıkçılık ve sulak sahalara yönelik turizm çeşitlerinde yöre insanının kırsal
kalkınmasını temin maksadıyla öncelikli olarak yöre insanının rol alacağı uygulamalara yer
verilmesi,
7-Bu kaynakların ilimizde yapılmakta olan diğer turizm destinasyonlarına entegre edilerek bu
destinasyonlara zenginlik katılmasının uygun olacağı,
8-Kaynakların kullanımında ekolojik sürdürülebilirlik ilkelerine dikkat edilmesi,
9-Kırsal kalkınma maksadıyla, yöre insanının faaliyetlerden daha fazla pay almasına dayalı
uygulamaların geliştirilmesi,
72
4.5. ORDU İLİ DOĞA TURİZM GZTF ANALİZ TABLOSU
GÜÇLÜ YÖNLER
ZAYIF YÖNLER
-Ordu ilinin zengin tarihi ve kültürel birikimi
-Flora ve fauna zenginliği
-Halkın doğa turizmine olan ilgisinin ve doğa
sevgisinin yüksek olması
-Ordu ilinin turizm sektörünün gelişmeye açık
olması
-Ordu ilindeki potansiyel doğa turizmi
alanlarının zenginliği
-Yayla turizmine yönelik çok sayıda yaylaya
sahip olması
-Doğa
turizm
amaçlı
kullanılabilecek
özelliklere sahip Ulugöl Tabiat Parkının
olması
-Doğa turizm faaliyetlerine olanak sağlayan
topografik yapı
-Zengin ve çeşitli mutfağı
-Kolay ulaşım ağı
-Doğa turizmine yönelik kullanılabilecek
doğal ve kültürel zenginlikler, el sanatları,
etkinlikler.
-Su sporlarına uygun özel alanların olması
FIRSATLAR
-Kalkınma
ajanslarının
doğa
turizmi
projelerini desteklemesi
-STK’ların doğa turizmine yönelik talepleri
-Yöreye artan talep
-Yerel yönetimlerin doğa turizm çalışmalarına
yönelik ilgisi
-Av turizmi kapsamında kullanılacak olan
tescilli avlakların sayısının artması
-Doğa turizm alanında kullanılabilecek
yaylaların sayısının fazla olması
-Korunan alan sayılarının artması
-Ordu ilinin Türkiye Turizm Stratejisi
Kavramsal Eylem Planı Yayla Turizmi
Gelişim Koridoru ve Yeşil Yol projelerinin
içinde olması
-Doğa
turizmi
bölgelerindeki
köylü
profilinin çekingenliği ve bilgi eksikliği
-Köylülerin devletin mali olanaklarını
kullanmada deneyimsiz ve çekingen
olmaları
-Salt anlamda doğa turizme için tanıtım ve
pazarlamanın yetersizliği
-Sadece doğa turizme hizmet edecek tesisler
ve alt yapıdaki eksiklikler
-Doğa turizm ürünlerinin tanıtım ve
pazarlama eksikliği
-Seyahat acentalarının özel ilgi turları
organizasyonları eksikliği
-Özellikle yabancı turistlerle ilgili yöre
halkının yabancı dil bilgisinin yetersizliği
-Turistik faaliyetlerin çık kısa süre olması
-Doğal Güzelliklerin uluslararası düzeyde
yeterince tanıtımının yapılmaması
-Profesyonel olarak doğa turizm faaliyeti
yapan kurum, kuruluş ve şirketin çok az
olması
TEHDİTLER
-Doğal alanlara insan baskısının artması
-Yaban hayatı açısından bilinçsiz ve kaçak
avlanma
-Çevre Kirliliği
-Festival ve şenliklerle bilinen yayla
kullanım alanlarında kontrolsüz çevre
bozulmaları
73
Ordu iline ait doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha geliştirilmesi, güçlü yönler
ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin önlenmesine ve doğa turizminin
geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar;
1-Çambaşı Yaylası, Perşembe Yaylası, Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları, Argın
Yaylası, Korgan Yaylası, Eriçek Yaylalarında doğa turizminin geliştirilmesi.
2-Yayla turizmi yapılabilecek alanların tanıtımın yapılması, yerel yönetimler,
üniversiteler ve ilgili kuruluşlar ile koordinasyonun sağlanarak yayla turizmini
geliştirecek projelerin yapılmasının sağlanması.
3-Orman ve Su İşleri Bakanlığı Ordu Şube Müdürlüğü tarafından Avcı derneklerinin
doğa turizmi konusunda bilinç düzeyinin arttırılması amacıyla eğitim çalışmaları
yapmak.
4-Mevcut fauna ve flora zenginliğinin korunması.
5-Ordu ilinin Florasının çıkarılması ve endemik türlerin belirlenmesi için Ordu Şube
Müdürlüğü ile Ordu Üniversitesi ve STK’larla işbirliği yapılması.
6-Ordu ili genelinde bulunan doğal ve yapay su alanlarında ve sportif olta balıkçılığı
faaliyetinin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmaların Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Ordu Şube Müdürlüğü, Orman İşletme Müdürlükleri ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü tarafından projelerin yapılması.
7-Mevcut olan korunan alanlar ile yeni planlanacak alanlarda doğa turizminin dikkate
alınarak planlamalarınım bu yönde yapılması çalışmalarının Ordu Şube Müdürlüğü ve
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yapılması.
8-Doğa Turizmi bilincinin oluşturulması için görsel ve yazılı basında bilgilendirme ve
tanıtımın yapılması.
74
4.6 ORDU İLİNDE DOĞA TURİZM ÇEŞİTLERİ
4.6.1. Kuş Gözlemciliği (Ornitoloji)
Kuş gözlemleme ülkemizde az sayıda insan tarafından
bilinmesine rağmen Avrupa ve Kuzey Amerika’da çok
yaygındır. ICBP (Uluslararası Kuş koruma Konseyi), OSME
(Orta Doğu Ornitoloji Topluluğu), IWRB (Uluslararası Su
Kuşları ve Islak Alanlar Araştırma Bürosu), RSBP (Royal Kuş
Koruma Topluluğu) gibi kuş gözlemciliğinde önde gelen pek
çok profesyonel organizasyon, Avrupa, Asya ve Afrika’da
doğal habitatları içinde kuşları gözleyip, bölgelerin kuş
toplumlarını ve belli kuş türlerini araştırırlar. Bunların dışında
pek çok amatör kuş gözlem toplulukları da doğal ortamda
yaban hayatını izlemektedirler (Akpınar, Bulut, 2010).
Farklı 466 kuş türünün bulunduğu Türkiye, üreyen kuşlar açısından Avrupa’nın en
zengin ülkesi konumundadır. Farklı habitatların egemen olması, konumu itibari ile kuş göç
yolları üzerinde bulunması, sulak alanların zenginliği Türkiye’de kuş çeşitliliğinin yüksek
olmasının sebeplerindendir. Bu zenginlik, Türkiye’de kuş gözlemciliğinin; dolayısıyla
dünyada öne çıkan alternatif turizm dallarından kuş gözlem turizminin gelişmesine olanak
sağlamaktadır (Akpınar, Bulut, 2010).
Ordu ilinde Perşembe ilçesine 18 km uzaklıkta bulunan ve yakın bir bölgeye
konumlanan Hoynat Adası Tepeli Karabatağın yaşam alanıdır. Önemli Kuş alanı olarak
bilinmektedir. Kuş gözlemi meraklılarının Ordu’da görebilecekleri kuş türleri
kuğu,doğan,şahin,kartal,su çulluğu, yeşilbaş,orman söğüt bülbülü,ibibik,kızıl gerdan,büyük
baştankara,küçük ak balıkçıl,büyük ak balıkçıl,sakarmeke,ağaç incir kuşu,benekli
sinekkapan,sürmeli çalıkuşu olarak sayabiliriz.
4.6.2. Doğa Yürüyüşü (Trekking)
Dağcılık etkinliğine göre daha hafif bir etkinlik olan doğa yürüyüşlerinden en çok
bilineni trekkingdir. “uzun ve zorlu yolculuk” anlamına gelen trekking daha çok dayanıklılık
gerektirir.
Doğa yürüyüşlerinin hafif olanları yaşlılar ve çocuklar için de uygundur. Doğa
yürüyüşleri sırasında doğanın güzellikleri görülebilir ve fotoğraflanabilir. Trekking dışında
yürüyüş uzunluğu, zorluk derecesi ve konaklama göre adlandırılan hiking ve expedition
olarak çeşitlendirilen doğa yürüyüşleri bulunmaktadır.
Alp Himalaya kuşağı üzerinde yer alan ülkemiz dağ ve sıradağları, flora ve faunasıyla
doğa yürüyüşleri için önemli bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyelin planlı bir yaklaşımla
turizm olgusu içerisinde değerlendirilmesi, böylece turizmin tür ve aktivitelerinin
zenginleştirilerek arz kapasitesinin geliştirilmesi, alternatif turizm alanlarının korumakullanma dengesi içerisinde hizmete sunulması, tanıtılması, farklı yörelerin turizmin
ekonomik ve sosyal katkılarından yararlandırılması açısından önemlidir (Akpınar, Bulut,
2010).
75
Ordu ilinde bulunan dağlar,yaylalar barındırdıkları zengin flora ve fauna zenginliği ve
aynı zamanda doğa yürüyüşüne uygun olmaları nedeniyle trekking için uygun potansiyel
alanlardır. Yürüyüşçüler uygun parkurlarda yürürken aynı zamanda peyzaj ve görselliği de
aynı anda yaşayabilmektedirler.
Ordu Valiliği’ince hazırlanan Oksijen Yurdu OrduYürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde 23 Adet Yürüyüş ve Uzun Yürüyüş Parkurları belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla;
1- Emine pınarı-Otel-Tosunalan(4 km)
2- Çaldım Köprüsü-Bağlarca(Kabakdağı)(4 km)
3- Çambaşı-Turnalık(6 km)
4- Boztepe-Taşbaşı Mahallesi-Merkez(7 km)
5- Turnalık-Gümüşdere(7 km)
6- Bozat-aygır Gölü-karagöl zirve(8 km)
7- Kızılağaç Yaylası-Eriçok Tepe-Çukuralan(8 km)
8- Kaleköy-Yeşilce(9 km)
9- Köşe Obası-Şaphane Kilisesi-Topçam(9 km)
10- Yeşilce-Kızılağaç Yaylası(10 km)
11- Kızılağaç Yaylası-Armutkolu yaylası-Ertaş yaylası-Keyiş Köprüsü(11 km)
12- Ertaş yaylası-Keyiş Köprüsü-Ettaş merkez-Sinanlı obası-Hekimoğlu Obası(11 km)
13- Sayacabaşı MY-Kurşunçal şelalesi-Karaoluk Şelalesi(11 km)
14- Hekimoğlu Obası-Maden Deresi Vadisi-Rızvan-Bozat(12 km)
15- Köşe Obası-Gölyanı-Topçam(13 km)
16- Çambaşı Gölet-Çukuralan yaylası(13 km)
17- Gerce Obası-Gerce Şelalesi-Kalebıynu Obası(14 km)
18- Turnalık-tekmezar Yolu(14 km)
19- Çukuralan Yaylası-Köşe Obası-Kızılağaç Yaylası(15 km)
20- Çambaşı Göleti-Susuz-tekmezar-Karaaslan(15 km)
21- Topçam-Köşe Obası-Çukuralan Yaylası-Çambaşı göleti(32 km)
22- Kaleköy-Yeşilce-Kızılağaç Yaylası-Çukuralan yaylası- Çambaşı Göleti(40 km)
23- Kaleköy-Yeşilce-Kızılağaç Yaylası-Armutkolu-Ertaş Yaylası-Hekimoğlu ObasıBozat-Karagöl Zirve(61 km)
4.6.3. Yayla Turizmi
Turizmin çeşitlendirilmesi, tüm yıla ve ülke
sathına yaygınlaştırılması, değişik yörelerin
mevcut turizm potansiyelinin geliştirilerek harekete
geçirilmesi yönünde başlatılan çalışmaların önemli
bir bölümünü de yayla turizmi oluşturmaktadır
(Akpınar, Bulut, 2010).
Ülkemizde yer alan yaylaların, doğal
güzellikleri, etnolojik ve diğer çekicilik yaratan
özellikleri ile doğa turizme yönelik sundukları çok
çeşitli ve eşsiz olanakların; koruma kullanma dengesi içerisinde turizm amaçlı
değerlendirilmesi önemlidir (Akpınar, Bulut, 2010).
Ordu ilinde yayla turizmi çok gelişmiştir. İlin en önemli Yaylaları Çambaşı Yaylası,
Perşembe Yaylası, Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları, Keyfalan Yaylası, Argın Yaylası
76
,Korgan Yaylası, Eriçek Yaylasıdır. İlkbahar aylarında başlayan yayla turizmi yaz mevsimi
boyunca devam ederek sonbaharda yaylalara karın düşmesiyle bitmektedir.
4.6.4. Av Turizmi
Avcılık ilk insanın doğada var olma mücadelesi ile
başlar. İnsanın yerleşik hayata geçmesi ile birlikte tarım
ve hayvancılığın gelişmesi avcılık faaliyetlerini de
azaltmıştır. Bununla birlikte insanların av merakı ve
doğayı keşfetme hevesi avcılığın hiçbir zaman
vazgeçilmez bir aktivite olacağının bir göstergesidir.
Ülkemizin coğrafi yapısı, bitki örtüsü ve yaban
hayatı bakımından av turizminin gelişmesine elverişli
konumdadır. Ancak av hayvanlarımız, bugün için belirli türler dışında av turizmine
sunulabilecek belirli zenginliğe ulaşmış değildir. Av turizmine açılacak avlaklar, Orman ve Su
İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Daire
Başkanlığı tarafından tespit ve ilan edilmektedir. Ülkemizde av turizmi faaliyetleri; 4915
sayılı Kara Avcılığı Kanunu, Yerli ve Yabancı Avcıların Avlanmalarına ilişkin Esas ve
Usulleri Yönetmeliği’ne göre yapılır. Yönetmelik, kanunun 15 ve 32. maddeleri kapsamında
hazırlanıp 8 Ocak 2005 tarih ve 25694 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe
girmiştir. Yönetmelik; sürdürülebilir avcılık ve doğal hayatın korunması ilkelerini gözeterek
oluşturulmuştur (Akpınar ve Bulut, 2010).
Ordu ilinde av turizminin geliştirilmesi amacıyla 2 adet avlak tescili yapılmıştır.
Avlaklarımızda özellikle Yaban Domuzu avı planlanmıştır.
4.6.5. Sportif Olta Balıkçılığı
Balıkçılık
insanın
içindeki
avcılık
güdülerinden gelen bir tutkudur. Doğa ile iç içe, ticari
olmayan, hoşça vakit geçirmek amacıyla orman içi
akarsu ve göllerde sportif olarak yapılan balık tutma
aktivitesi sportif olta balıkçılığı olarak adlandırılır.
Türkiye’nin akarsularla örtülü olması, hala
kirlenmemiş göl ve barajlarının bulunması sportif olta
balıkçılığı için büyük olanaklar sunmaktadır. Bilinçli ve planlı bir faydalanma ile bu
olanakların daha da artırılması mümkündür.
Ordu ili sahip olduğu zengin akarsu varlığı, doğal ve yapay göletleri sportif olta
balıkçılığına uygundur. Av yasağına uymak kaydıyla limanda, açık denizde, iç sularda çeşitli
balıklar(tekir,palamut,istavrit,barbun,kırmızı benekli alabalık,sazan) avlanabilmektedir.
4.6.6. Akarsu Turizmi
Ülkemizde akarsular, doğal ve kültürel özellikleri bakımından farklı özellikler
arzederek, değişik rekreasyonel kullanım olanakları sunmaktadır (Bulut ve Yılmaz, 1998).
Akarsularımızın büyük bölümü “akarsu turizmi” olarak adlandırılan rafting, kano ve nehir
kayağı için çok elverişlidir (Akpınar ve Bulut, 2010).
77
Doğa turizminin önde gelen dallarından biri olarak akarsu turizmine yönelik ülkemizin
sunduğu bu büyük potansiyelin geliştirilmesi ve geniş kitlelere hitap edecek şekilde
tanıtımının yapılması önem taşımaktadır. Büyük yatırımlar gerektirmeyen akarsu turizmi,
çevrenin tarihi, arkeolojik, kültürel, otantik değerleri ve diğer turizm çeşitleriyle bir bütün
oluşturmaktadır.
Özellikle kanyonlardan geçen kıvrımlı bir yatağa sahip akış hızı yüksek akarsular
üzerinde yapılan rafting sporu turistlerin büyük ilgi odağı durumundadır.
Ordu ilinde Melet Irmağı, Ulugöl Tabiat Parkı ,Elikçi Deresi,Ordu Limanı, Yason
Burnu ve Bolaman mevkii su sporları için uygun alanlardır.
4.6.7. Bisiklet Turizmi
Bisiklet bir spor dalıdır. Yaklaşık 100 yılı aşkın bir tarihi geçmişi vardır. Kısa
yolculuklarda kolay ve ekonomik bir ulaşım sağlar. Birçok insan için çocukluktan kalma
nostaljik bir ulaşım aracıdır. Bununla birlikte bisiklet sevgisi birçok insanda spor haline
dönüşmüştür. Bisikletin motorsuz ve doğa dostu olması insanların sevgisini kazanmasında
başka bir etkendir. Yine bisiklete binerken
önemli derecede enerji harcanması nedeniyle
sağlıklı yaşam için de önemli bir araçtır. Bütün
bu özellikler bisiklet sporunu geliştirmiş ve tüm
dünyada ciddi organizasyonlar yapılır hale
gelmiştir. Doğal güzellikler içinde spor yaparak
dolaşma olanağı sunan bisiklet aktiviteleri bugün
birçok kulüp ve dernek tarafından bir turizm
aktivitesine dönüştürülmüştür. Ülkemizin birçok
bölgesi bisiklet aktiviteleri için uygun mekanlar sunar.
Ordu Valiliği’ince hazırlanan Oksijen Yurdu OrduYürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde 17 Adet Bisiklet Rotaları belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla;
1- Ordu-Efirli-Boztepe-Ordu(23 km)
2- Ordu-Kurul Kayası-Ordu(24 km)
3- Çambaşı Göleti-Çukuralan-Köşe Obası-Topçam(25 km)
4- Ordu-kayabaşı-Topluca-Turnasuyu Vadisi(28 km)
5- Çambaşı Gölet-Çukuralan-Yeşilce(30 km)
6- Sayacabaşı MY-Kurşunçal Şelalesi-Karaoluk Şelalesi-Ordu(37 km)
7- Ünye-Kumru(40 km)
8- Efirli-Perşembe-Yason burnu-bolaman(41 km)
9- Kumru- Eriçek Yaylası-Yalın Yaylası-Düzoba-Kumru(66 km)
10- Ordu-Perşembe-Fatsa-Ünye(75 km)4
11- Ordu Merkez-Ulubey-Gürgentepe-Gölköy-Ulugöl(80 km)
12- Çamiçi-Düzoba Yaylası-Kumru-Fatsa(83 km)
13- Ünye-Akkuş-Çamiçi Yaylası(85 km)
14- Fatsa-Çamaş-Gürgentepe-Aslancamii-Ilıca-Fatsa(86 km)
15- Mesudiye-Yeşilce-Çambaşı Yaylası-kabadüz-Ordu(91 km)
16- Ordu-Topçam-Mesudiye(104 km)
17- Fatsa-Çamaş-Gürgentepe-Gölköy-Mesudiye(109 km)
78
Ordu Valiliği’ince hazırlanan Oksijen Yurdu OrduYürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde 5 Adet Manzaralı Araç Yolu Rotaları belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla;
1- Efirli-Perşembe-Yason Burnu-Bolaman(41 km)
2- Fatsa-Aybastı-Perşembe Yaylası(73 km)
3- Ünye-Akkuş(61 km)
4- Mesudiye-Yeşilce-Çambaşı yaylası-Kabadüz-Ordu(91 km)
5- Ordu-Topçam-Mesudiye(104 km)
Ordu Valiliği’ince hazırlanan Oksijen Yurdu OrduYürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde 5 Adet Jip Safari Rotaları belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla;
1- Topçam-Köşe Obası-Çukuralan-Tekmezar-Çambaşı Yaylası-Zile Obası-Kızılağaç
yaylası-Yeşilce(63 km)
2- Turnasuyu-Sataycık-Osmaniye-Alisayvan-Gerce-Cumhuriyet-Yokuşdibi-TurnalıkÇambaşı yaylası(64 km)
3- Çambaşı yaylası-Harçbeli-Döngeri-Bahariye-Turnasuyu Vadisi-gerce-CumhuriyetYokuşdibi-Turnalık-Çambaşı yaylası(78 km)
4- Topçam-Gümüşdere-Turnalık-Çambaşı Göleti-Tekmezar-Köşe Obası-KızılağaçYeşilce(79 km)
5- Mesudiye-Yeşilce-Kızılağaç-Zile Obası-Armutkolu Obası-Ertaş Yaylası-Çambaşı
Alabalık Tesisi- Semen-rızvan-Ağcabel Yaylası-Güzelyurt-Kızılelma-ArıkmusaMesudiye(87 km)
6- Akkuş Argın Yaylası-Kumru-Eriçek-Yalın-Düzoba-Korgan yaylası-İteniçiPerşembe yaylası-Aybastı-Ulugöl-Harçabeli-Topçam-Köşe Obası-Çambaşı(216
km)
4.6.8. Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği
Doğada bulunan yabani hayvan türleri eskiden beri insanların ilgisini çekmiştir. Yaban
hayvanlarının doğal yaşam ortamlarında fotoğraflamak, izlemek için fotosafariler düzenlenir.
Yaban hayatı zengin olan bazı ülkeler bu turizm türünü geliştirerek önemli kazanç
sağlamaktadırlar. Afrika ülkelerinden Kenya gibi ülkeler yaban hayvanlarının yoğun olduğu
bölgeleri ulusal park haline getirerek dünya turizmine açılmıştır.Yaban Hayatı(Fauna)
Gözlemciliği Ordu ilindeki tüm yaylalarda yapılabilmektedir.
4.6.9. Foto Safari
İnsanlar gezip gördükleri yerlerdeki
birçok doğal güzelliği fotoğraflamak ister. Son
yıllarda gelişen fotoğrafçılık teknolojisi hemen
herkesin içinde olan fotoğraf çekme arzusu için
büyük olanaklar sunmaktadır. Son zamanlarda
tek başına doğal alanları gezerek fotoğraflamak
yerine daha önceden bilinen doğal alanlara
gruplar halinde yapılan fotosafariler tercih edilir
duruma gelmiştir. Böylece planlı yapılan
etkinliklerle amaca daha iyi ulaşılır. Ulaşım problemleri ve kaynak problemi de kolayca
aşılmış olur. Ülkemizdeki fauna ve flora zenginliği fotosafariler için eşsiz imkanlar
sunmaktadır.
79
Ordu ili sahip olduğu flora ve fauna zenginlikleri, yaylaları, akarsuları, ormanları ile
foto safari için zengin alternatifler sunmaktadır. Özellikle Çambaşı Yaylası, Perşembe
Yaylası, Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları, Ulugöl Tabiat Parkı, Akkuş ilçesi kayın
ormanları bu bakımdan görsel zenginlikler sunmaktadır.
4.6.10. Tarım ve Çiftlik (Agro) Turizmi
Kırsal alanlarda tarıma dayalı turistik etkinliklere tarım turizmi (agroturizm) denir.
Şehrin yoğun iş hayatından bunalan insanlar sakin bir
köy yaşamını arzularlar. Köy hayatının içinde hafta
sonlarını veya yaz tatillerini değerlendirmek üzere
küçük bahçeleri olan köy evlerinde zevk amacıyla tarım
ürünleri yetiştirir, yerel halkın tarım etkinliklerine
katılırlar. Böylece kırsal bölgelerin yerel halkıyla
etkileşimde bulunarak gelirlerine turizm yoluyla
katkıda bulunurlar.
Aileleriyle birlikte doğal bir köy hayatını
özleyen bu insanlar için büyükşehirlerimize yakın kırsal
bölgeler önemli bir potansiyele sahiptir.
Ordu ilinin sahip olduğu tüm yaylalar, köyler agro turizm için uygundur.
4.6.11. Kamp Karavan Turizmi
Ülkemiz, günübirlik dinlenme, eğlenme ve piknik amaçlı kullanımların yanı sıra, çadır
ve karavanlı kamp yapma olanağına sahip, pek çok doğal alanlara sahiptir. Gözlerden uzak
doğa ile baş başa vakit geçirmek isteyen insanlar için oldukça büyük imkanlar sunmaktadır.
(Akpınar, Bulut, 2010).
Ordu
ilinde
başta
yaylalar(Çambaşı
Yaylası,Perşembe
Yaylası,Gerce
Obası,Turnalık,Eriçek Yaylası,Topçam ve Yeşilce Yaylaları olan Kızılağaç Yaylası, Zile
Obası, , Keyfalan Yaylası,Argın Yaylası) olmak üzere Ulugöl Tabiat Parkı, Çınarsuyu Tabiat
Parkı ve tüm mesire yerleri , Fatsa Çerkezler Turizm Merkezi kamp ve karavan turizmi için
için uygun yerlerdir.
80
4.6.12. Dağcılık
Sarp kayalara tırmanmak ve zirveye ulaşma
tutkusu dağcılık sporunu doğurmuştur. Dağcılığın
birçok dildeki adı “Alpinizimdir” Bu etkinliğin bir
spor dalı şekline dönüşümü ve yaygınlaşması, büyük
ölçüde Alp Dağlarında olduğu için bu isim uygun
görülmüştür. Türkçe’de bu etkinliklerin tümüne
birden “dağcılık” adı verilmiştir. Türkiye’nin hemen
her bölgesinde bulunan irili ufaklı dağları bu turizm
çeşidi için alternetifler oluşturmaktadır.
Ordu ilinde Ulubey ilçesi Yukarı Kızılen Köyü Kayalığı, Çambaşı Ertaş yaylası,
Çatalpınar Akkaya Kalesi ve Ordu merkezdeki Kurul Kayalığı bölgeleri kaya tırmanışı
açısından uygun alanlardır.
4.6.13. Yön Bulma (Oryantiring)
Oryantiring, İskandinav'ca bir kelimedir ve
yön bulma anlamına gelmektedir. Üzerinde kontrol
noktaları işaretlenmiş büyük ölçekli (detaylı) bir
harita ve pusula yardımıyla yönünü bularak belirli
bir parkuru en kısa sürede tamamlama yarışmasına
oryantiring denir. Parkur birbirinden uzak ve ters
yönlere konan kontrol noktaları ile çizilir. Noktalar
iyice gizlenir ki, yarışmacılar harita ve pusulayı
hakkıyla kullanabilsin. Bu yüzden oryantiring,
koşarken
satranç
oynamak
olarak
tanımlanmaktadır. Kontrol noktalarında her biri farklı olan şifreler ya da zımbalar bulunur.
Yarışmacılar bu şifreleri toplamak ya da ellerindeki kartı her kontrol noktasında zımbalatmak
zorundadırlar. Yarışmacılar iki dakika arayla start alır ki, birbirini izleme gibi bir kolaylığa
yönelmesinler (Altan, 2006).
Oryantiring 'in diğer doğa sporlarına göre ters olan yanı çok kişi ile yapılmasının keyif
vermesidir. Yarışa ne kadar çok katılan varsa, yani elli, yüz belki de bin kişi, o kadar zevkli
olmaktadır. Dünyada 20.000 kişinin aynı günde koştuğu büyük organizasyonlar yapılmaktadır
(Altan, 2006).
Oryantiring yapı, bina, stat, saha gerektirmeyen çevreci
bir spordur. Her şey sökülüp takılıp işleri bitince kaldırılıp
götürülebilir. Örneğin binlerce kişinin katıldığı yarışlardan
sonra ertesi gün aynı araziye gidince ayak izlerinden başka bir
şey görülmez. Oryantiring maliyeti çok az, alt yapısı çok ucuz
bir spordur (Altan, 2006)
Ordu ilinde bulunan Ulugöl Tabiat Parkı Çambaşı,
Mesudiye, Akkuş, Aybastı,Gölköy, Kumru, Korgan Abdullah
ilçeleri sahip oldukları orman alanları ile oryantiring turizmi
için uygun yerlerdir.
81
4.6.14 Kış Turizmi
Kış turizmi; kış sporları ve rekreasyon
eylemleri yüksek dağlık kuşaklarda gerçekleşmektedir.
Dağlık alanlarda; yerleşme merkezlerine uzaklığı,
konumu, ulaşımı ve sundukları olanaklar ölçüsünde
nitelik kazanırlar. Kayak sporu başta olmak üzere diğer
rekreatif özellikler kış mevsiminin yegane turizm
eylemidir (Altan, 2006).
Kış turizmi turizmin çeşitlenmesi açısından
mevsim itibari ile sönük geçen kış aylarının değerlendirilmesi ve kış aylarındaki turizm
eylemlerinden gelir elde etmesi sağlamak açısından amaç olabilmektedir (Altan, 2006)
Ordu’nun Kabadüz ilçesi Yokuşdibi beldesine Bağlı Çambaşı Yaylasının sınırları
içerisinde göl manzaralı ve Ladin ağaçlarıyla çevrili bir alana yayılan 1850 metre rakımlı
Çambaşı Kayak Merkezi kaliteli kar potansiyeli ile 5 aylık bir kayak sezonuna sahiptir.
Çambaşı Kayak Merkezi Ordu şehir merkezine 52 kilometre mesafede olup ulaşımı OrduKabadüz-Yokuşdibi-Turnalık yolundan sağlanır.Tokat ve Sivas üzerinden gelmek isteyenler
Koyulhisar-Mesudiye-Yeşilce-Çambaşı güzergahını kullanabilirler.
4.6.15. Hava Sporları Turizmi:
Türkiye, Yamaç Paraşütü, Yelken Kanat, Planör, Paraşüt, Balon gibi hava sporları için
çok uygun arazi koşullarına sahiptir. Bölge bazında çok farklı topoğrafik yapıların olması bu
spor dallarının gelişmesi için büyük bir avantaj sağlar.
Ülkemizde Yamaç Paraşütü Sporu 1990
başlarında Fethiye Ölüdeniz Bölgesi’ndeki Baba
Dağı'nın yabancı pilotlar tarafından keşfedilmesi ile
tanınmış, ilk olarak üniversite kulüplerinde aktif
olarak başlamıştır. Türk Hava Kurumu (THK),
üniversite kulüpleri ve özel kulüpler tarafından
yamaç paraşütü
eğitimleri
düzenlenmektedir
(Akpınar ve Bulut, 2010).
Yelken kanat, motoru olmayan, rüzgar ve
diğer hava etkileri ile uçuş yapabilen tek kişilik bir uçuş aracıdır. Yamaç Paraşütü yapılan
yerlerde yelken-kanat sporu da yapılabilir. THK ve çeşitli hava kulüpleri tarafından eğitim
kursları verilmektedir (Akpınar ve Bulut, 2010).
Tek kişilik veya çift kişilik olanları mevcuttur. Tek kişilikleri 300-330 kg , çift
kişilikleri 450-495 kg ağırlığında, bir ya da iki koltuklu, çok hafif hava araçlarına mikrolight
denmektedir. Daha kısa bir anlatımla “ağırlıkları 300-495 kg arasında değişen hava araçları”
demek mümkündür. Bu hava araçları kendi arasında ultralight, motorlu yamaç paraşütü ve
motorlu yelken kanat şeklinde sınıflandırılırlar. İlimizde de şehir merkezinin hemen üzerinde
yer alan 475 metredeki kalkış pistiyle Boztepe’den sahile yapılan uçuşların yanı sıra, Çamaş
Kaymakamlığının desteklediği bir eğitim pisti mevcuttur.
82
4.6.16 Botanik Turizmi
Türkiye iklim çeşitliliği ve farklı yükseltilerden oluşan topoğrafik yapısı nedeniyle çok
çeşitli bir floristik yapıya sahiptir. Endemik ve nadir olan birçok bitki türü ile birlikte toplam
tür sayısı 10.000’e ulaşmıştır. Avrupa’daki toplam bitki türü sayısının 12.000 civarında
olduğu düşünülürse ülkemiz bitki örtüsünün zenginliği daha kolay anlaşılır. Bu flora
zenginliği botanik turizmi ile ilgilenenler için büyük bir çekicilik oluşturmaktadır.
Doğanın korunması için Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından birçok çalışmalar
yürütülmektedir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bu amaçla milli park,
tabiat parkı, yaban hayatı koruma sahası, yaban hayatı geliştirme sahası, tabiatı koruma alanı,
tabiat anıtı gibi koruma statüleri ilan ederek kaynak değeri açısından önemli olan alanları
koruma altına almaktadır.
İlimizdeki tüm yaylalar özellikle Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları botanik
turizmi açısından özellikli yerlerdir.
4.6.17 Atlı Doğa Yürüyüşü
Turizmin çeşitliliği içerisinde yer alan atlı doğa
yürüyüşleri tarihi ve doğal güzelliklerin bulunduğu
yörelerimizde düzenlenen günübirlik veya birkaç günlük
gezi programları ile yapılmaktadır. Orman içi ekoturizm
alanlarına yakın olan at çiftliklerinde verilecek birkaç
günlük binicilik eğitimi ile faaliyet gerçekleştirilebilir.
Ekoturistler hem ata binmenin zevkini hem de doğanın
güzelliklerini izleme olanağı elde ederler. İlimzdeki tüm
yaylalarda atlı doğa yürüyüşü yapma imkanı
bulunmaktadır.
4.6.18 Mağara Turizmi
Turizmin çeşitliliği açısından ülkemizdeki mağaralar, önemli bir potansiyel
oluşturmaktadır. Ülkemizin %40’ı mağara oluşumları açısından önemli bir nitelik olan
karstlaşmaya uygun kayalardan meydana gelmiştir. Erimeye uygun kayaların kapladığı alan
ve bu alanlarda tespit edilen mağara sayısının oranına göre Türkiye’de 20.000’den fazla
83
mağara bulunabileceği öngörülmektedir. Bunlardan 800’ü MTA, 450 tanesi de değişik kulüp
ve derneklerce olmak üzere ancak 1250‘si incelenmiştir (Akpınar, Bulut, 2010).
Türkiye’nin en uzun mağarası, 16 km’den fazla olan Isparta’daki Pınargözü Mağarası;
en derin mağarası ise 1453 m ile Mersin’deki
Peynirlikönü Mağarası, sarkıt ve dikitleri en ünlü
mağarası Burdur’daki İnsuyu Mağarası’dır.
Ordu ilinde Ünye ilçesinde bulunan
Yazkonağı
Mağarası,
Çınarcık
Mağarası,
Perşembe ilçesinde bulunan Boğazcık Mağarası,
Kumru ilçesinde bulunan Yaylacık Mağarası ve
Patlaksu Mağarası mağara turizmi açısından
önemli yerlerdir.
4.6.19 Festival turizmi
Festivaller, sosyal ve kültürel kutlama
etkinlikleridir. Festivaller, dikkate değer bir
ekonomik etki yaratan, turist çeken bir unsur
olarak görülmektedir. Eski Anadolu Roma,
Çin,
Hint,
Uzakdoğu
ve
Ortadoğu
uygarlıklarında, Müslümanlık, Hıristiyanlık,
Musevilik ve Budizm gibi dinlerin yaygın
olduğu tüm toplumlarda geleneksel hale
getirilmiş ve günümüze kadar süregelen
dinsel kökenli birçok festival bulunmaktadır.
Selçuk Deve Güreşi Festivali
Günümüzdeki festivaller aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadır:
Dini festivaller
Tarımsal ürün festivalleri
Folklor festivalleri (Geleneksel yaşam biçimlerine yönelik, yemek türleri, aşure, Hıdrellez
Şenlikleri, yerel büyükleri ve kahramanları anma vb.)
Sanat festivalleri (resim, film, fotoğrafçılık, dans, tiyatro, şiir, müzik vb) (Koçkar, 1998).
Ülkemizde yılda 1000’in üzerinde yöresel festival yapılmaktadır. Bu festivallerin
bazıları uluslararası düzeye ulaşmıştır. Yörenin kültürünü, ürünlerini veya doğal
zenginliklerini tanıtarak turist çekmeyi amaçlayan birçok festival günümüzde uluslararası
düzeyde organize edilir hale gelmiştir.
İlimzdeki en önemli festivaller ve şenlikler şunlardır: Çambaşı Yayla Şenliği,
Perşembe Yaylası Şenlikleri, Yokuşdibi Yayla Şenliği, Eriçek Yaban Çileği Şenliği, Vosvos
Şenliği
84
X
X
X
X X
X
X X
X
X
20
22
30
X
23
X
X
X
X
22
20
X
X
X X X X X X
X
X
21
Ordu Merkez
13
Ünye
29
Ulubey
13
Perşembe
13
Mesudiye
15
Kumru
25
Korgan
Kabataş
18
Kabadüz
13
İkizce
11
Gürgentepe
Çaybaşı
15
Gülyalı
Çatalpınar
26
Gölköy
Çamaş
21
Fatsa
Aybastı
Aktivite/değer
Değerler toplamı
Rafting (R)
Canyoning/kanyo
n yürüyüşü (C)
Mağaracılık (M)
Dağ bisikletçiliği
(DB)
Denizel değerler
(DS)
Dağ-yayla gezisi
imkanı ( DG)
Peyzaj
güzelliği/fotosafa
ri (PF)
Yaylada
konaklama/kampi
ng
(YK)
Düzenlenmiş
doğa
gezisi
rotası(DGR)
Tabiata uyumlu
kırsal
miras
gezisi(KMG)
Pansiyonculuk(P)
Kır
havasında
şehir
merkezleri(KHŞ
M)
Aktif
yaylacılık(AY)
Kelebek
gözlemciliği
imkanı(KeG)
Kuş gözlemciliği
imkanı(KuG)
Sportif
olta
balıkçılığı
imkanı(SOB)
Milli park vb
Akkuş
ORDU İli ve İLÇELERİNİN ÖNE ÇIKAN DOĞA TURİZMİ DEĞERLERİ MATRİSİ
X X X
X X
X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X
X X
X X
X
X
X
X X X
X
X
X
X
X
X X X
X
X
X
X
X X
X X
X
X
X
X X X
X
X
X X X X X
X
85
sahalar(MP)
Milli park vb. nde
konaklama(MPK)
Kış
sporları
potansiyeli(KSP)
Aktif kış sporları
merkezi(KSM)
Estetik
şelale
bulunan
yerler(EŞ)
Estetik göl/baraj
olan yerler(EGB)
Botanik
gezilerine uygun
saha(BOG)
Tescilli
avlak
sahası (AvS)
Yabana
hayatı
geliştirme
sahası(YHGS)
İzole
ilginç
ekosistemler(İE)
Çim kayağı(ÇK)
Sualtı
Yaşamı
Gözleme İmkanı
(SAG)
Bakir
Küçük
Koylar (BKK)
Ormanaltı florası
tanıma
gezi
imkanı(Mantar ve
benzeri
dahil)
(FGİ)
X X X X Endemik
X X X X X
Bitkilerin
Gözlemi (EBG)
Köy
Pazarları(Orman
meyvelerinden
reçel marmelat,
kurutulmuş
meyve satılması
kaydıyla) (KP)
Çayır
şeklinde
gruplanmış dağ
çiçekleri gezisi
(görselliği yüksek
olacak) (DÇG)
X
X
X
X X
X
X
X
X X
X X X
X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
X
X
X
X X
X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
86
Doğal taşlardan
tabiat
tarihi
gezisi(Gezi
sırasında en az
10-15 değişik taş
türü
ve
jeomorfolojik
yapılar
tanıtılmalıdır)
(DTTTG)
Bakir
doğa
parçaları
keşif
gezisi(Bakir vadi
ve bakir orman
gibi gizli kalan
değerleri
keşfetme gezileri)
(BDPKG)
Gastronomi
gezisi (Gezi günü
belirlenir. Gezi
günü
ziyaretçilerle
yöresel yemekler
yapılarak
yedirilir) (GG)
Dokusu
bozulmamış
kırsal
miras
gezisi (köyler)
Yayla
gezisi
imkanı (Ya)
Yaya gezi imkanı
(Y)
Tarihi eserler, sit
alanı (Ts)
Şelale
görme
imkanı (Ş)
Peyzaj
değeri
yüksek
yerler,fotoğrafik
yerler (P)
Mağara
gezisi
(Mğ)
Motorlu
gezi
imkanı (M)
Jeolojik
ve
jeomorfolojik
değerler (Jm)
X
X
X X
X
X
X X X
X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X
X
X
X X X
X X
X
X
X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X
X X
X X
X
X
X
X X X X X X
X
X
X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X
X X
X
X
X
X
X X X
87
Kanyon
görme
X
imkanı (Cn)
Botanik
gezisi X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
imkanı (Bt)
Bakir
orman
X
X
gezisi (Bo)
Atla
geziye X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
uygun (At)
5.SEÇKİN VE YÜKSEK DEĞER TAŞIYAN (X) YILDIZ ALANLARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ VE POTANSİYELİNİ GELİŞTİRME İMKANLARININ
ORTAYA KONULMASINA İLİŞKİN ANALİZLER
5.1 Ordu
5.1.1 Kabadüz
1990 yılında kurulan Kabadüz ilçesi 340 kilometrekare alana sahiptir. İlçeye 2 belde, 12 köy
ve 5 mahhalle bağlıdır. Ordu ilinin 21 kilometere güneyinde 600 meter rakımlı bir sırt üzerine
kurulmuştur. Çok sayıda deresi bulunan ilçenin topraklarının yarısını ormanlık alanlar
kaplamaktadır.İlçede fındık önemli bir geçim kaynağıdır. Patates, mısır ve meyvecilik de
geçim kaynaklarındandır. İlçede seracılık, seracılık, ceviz, çay ve kivi yetiştiriciliği de
gelişmektedir. İlçeye bağlı yüksek yaylalar ve bu yaylalardaki meralar, otlaklar hayvancılığın
gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Turizm Merkezi” ilan edilen Çambaşı Yaylası bu
ilçemiz sınırları içerisinde yer almaktadır. Çambaşı Yaylasının Turizm Merkezi ilan edilmesiyle
yörede yayla turizmi ivme kazanmıştır. Çambaşı Yaylası Kültür ve Turizm Bakanlığı ile
Kalkınma Bakanlığınca Karadeniz Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol” projesinin Ordu
ilindeki en önemli noktasıdır.
88
İlçeye değer katan Çambaşı Yaylasının sınırları içerisinde göl manzaralı ve Ladin
ağaçlarıyla çevrili bir alana yayılan 1850 metre rakımlı Çambaşı Kayak Merkezi kaliteli kar
potansiyeli ile 5 aylık bir kayak sezonuna sahiptir.
Yokuşdibi Belediyesinin her yıl düzenlediği Çambaşı Yayla Şenlikleri, Kar Şenliği
yörenin vazgeçilmezidir. Binlerce kişin katılımı ile sağlanan şenlikler çok keyifli
geçmektedir.
Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde Çambaşı Yaylasını ve obalarını da içine alan 12 adet yürüyüş, 3 adet bisiklet, 6
adet jip safari, 1 adet manzaralı araç yolu güzergahları bulunmaktadır. Çambaşı Yaylası şehir
merkezine yakın oluşu, doğa ile içiçe olunması, yüksek fauna ve flora zenginliği, birbirinden
güzel obaları ve ormanları ile
yayla turizmi,foto safari , kamp-karavan turizmi, olta
balıkçılığı, botanik turizmi, agro turizm, yaban hayatı (fauna) gözlemciliği, bisiklet turizmi,
atlı doğa yürüyüşü,kuş gözlemciliği kış turizmi, doğa yürüyüşü gibi doğa turizmi çeşitlerine
imkan tanımaktadır.
89
5.1.2 Aybastı
1957 yılında kurulan Aybastı ilçesi 241 kilometrekare alana sahiptir. İlçeye 2 belde, 9
köy ve 10 mahalle bağlıdır. Kıyıya 54 km içeridedir. Denizden yüksekliği 730 metredir. Halk
geçimini en çok tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. İlçede fındık, patates ve mısır
yetiştirilmektedir. Tarihi çok eski dönemlere uzanan Aybastı'nın ilk yerleşim yeri "Sefalık
Köyü’dür. 20. yüzyıl başlarında şimdiki yerine taşınmıştır. Uzun süre Gölköy’e bağlı bir
bucak olarak varlığını sürdüren Aybastı, 1957'de ilçe olmuştur. Başlıca akarsuları Aybastı
Çayı ile Armutlu Deresidir.
Aybastı, tarihsel kalıntılar açısından zengin bir ilçedir. Karacalı Kilisesi, Merkez
Büyük Camii, Sefalık Köyü Hamam kalıntıları, Köprübaşı Değirmeni ve Kürtönü Baba, Şeyh
Hasan, Şeyh Halil, Kutlu Doğmuş, Kümbet Evliyası, türbeleri ve ziyaret yerleri ve en
önemlisi Perşembe Yaylası görülmeye değerdir.
Perşembe Yaylası Aybastı merkeze 17 km , il merkezine 107 km uzaklıktadır.
Yaylada bulunan menderesler görülmeye değerdir ve yaylanın ünüde buradan gelmektedir.
Mendereslerin en iyi görülebileceği yer Karga Tepe denilen noktadır. Perşembe Yaylası
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi ilan edilmiştir. Yayladaki tarihi
mezarlık 1105 tarihinden kalmadır. Her yıl Haziran ayında Perşembe Yaylası şenlikleri
yapılmaktadır. DSİ tarafından yapılan gölet yaylaya ayrı bir güzellik katmaktadır. Perşembe
Yaylası Aybastı ve Korgan ilçeleri sınırları içerisinde yer almaktadır. Yayladan Tokat’ın
Reşadiye ve Niksar ilçelerine yol bağlantısı vardır.
90
Perşembe Yaylası Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığınca Karadeniz
Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol” projesinin Ordu ilindeki başlangıç noktasıdır.
Ordu Valiliğince hazırlanan Oksijen Yurdu ORDU Yürüyüş Rotaları ve Turizm keşif
rehberinde Perşembe Yaylası Fatsa-Aybastı-Perşembe Yaylası(73 km) Manzaralı Araç Yolu
ve Akkuş Argın Yaylası-Kumru-Eriçek-Yalın-Düzoba-Korgan Yaylası-İteniçi-Perşembe
Yaylası-Aybastı-Ulugöl-Harçabeli-Topçam-Köşe Obası-Çambaşı(216 km) jip safari güzergahı üzerinde bulunmaktadır.
91
Aybastı ilçemizde Perşembe Yaylasından başka Toygar-Kabaktepe’de Kültür ve
Turizm Bakanlığı tarafından “Turizm Merkezi” ilan edilmiştir.
Perşembe Yaylası yayla turizmi,foto safari , kamp-karavan turizmi, olta balıkçılığı,
botanik turizmi, agro turizm, yaban hayatı (fauna) gözlemciliği, bisiklet turizmi, atlı doğa
yürüyüşü, kuş gözlemciliği,doğa yürüyüşü gibi doğa turizmi çeşitlerine imkan tanımaktadır.
5.1.3 Mesudiye
1858 yılında kurulan Mesudiye ilçesi 1180 kilometrekare alana sahiptir. Ordu’nun
en geniş ilçesi olan Mesudiye, ilin güneydoğusunda yer alır. Kuzeyden Ulubey ilçesi,
doğudan Kabadüz ilçesi ve Giresun ili, güneydan Sivas ili, batıdan Gölköy, Gürgentepe
ilçesi ve Tokat iliyle çevrilidir. Mesudiye 1933’te Şebinkarahisar’ın Sivas’a
bağlanmasıyla, ondan ayrılarak Ordu’ya bağlı bir ilçe yapılmıştır.
Denizden yüksekliği 1500 metre olan Mesudiye'nin iklimi karasal özellikler
göstermektedir. Mesudiye’nin önemini hiç yitirmeyen özelliği İç Anadolu'yu Karadeniz'e
bağlamasıdır. İlçe ekonomisi tarima ve hayvancılığa dayanmaktadır. Mesudiye Yaylaları
otantik yapılaşması, geniş otlakları, ormanları ve akarsuları ile yayla turizmine açıktır. Her
yaz büyük katılımlarla Yayla şenlikleri yapılmaktadır. En ünlü yayla şenlikleri Yeşilce
Şenlikleridir. Mesudiye ilçesinde Kültür ve Tuyrzim Bakanlığı tarafından Topçam ve
Yeşilce Yaylaları ve Keyfalan Yaylası Turizm Merkezi olarak ilan edilmiştir. Mesudiye
eski yerleşme sahaları, höyükleri, Tümülüsleri ile Ordu'nun hemen her dönemine ait en
taşınmaz kültür varlıklarına sahip ilçedir.
92
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kalkınma
Bakanlığınca Karadeniz Yaylalarını birbirine bağlayan “Yeşil Yol” projesinin güzerhaı
üzerinde bulunmaktadır.
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylaları, Keyfalan Yaylası yayla turizmi,foto safari
, kamp-karavan turizmi, olta balıkçılığı, botanik turizmi, agro turizm, yaban hayatı (fauna)
gözlemciliği, bisiklet turizmi, atlı doğa yürüyüşü, kuş gözlemciliği,doğa yürüyüşü gibi
doğa turizmi çeşitlerine imkan tanımaktadır.
5.2 Ulugöl Tabiat Parkının Turizm Talebi Değerleri Tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: 0 kişi
sayısı
Ziyaretçi (konaklamayanlar) : 2.000 kişi
Para harcama
Ziyaretçi Profili
Gelişlerinin İlk 5 Sebebi
Kıyaslanabileceği saha
Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel
kurutulmuş veya konserve ürünler alınarak para ödeme şekilleriyle
Kişi başına ortalama en az 0 TL harcama yapılmaktadır
Bireysel gezginler : % 50
Eşler: %.............Aileler : %50
Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kişilerin bir araya gelmesi
şeklinde) : %..........
Diğerleri : %............
1- Doğa Gezileri,
2- Foto safariler,
3- Botanik gezileri,
4- Doğal Gölün Olması
5- Doğa Eğitim Gezileri
Kendine özgü bir saha olduğu için kıyaslanabilecek bir saha
tarafımızdan bilinmemektedir.
Ulaşılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Şu an ki ulaşılabilirliği 3,5 saattir. 2014 yılında Ordu-Giresun
Uluslararası Hava Limanı uçuşlara açıldığında ulaşım 70 dk
düşecektir.
Alana Ulaşım
Özel taşıt
(X)
Ziyaretçinin Genel ulaşım
Toplu taşıma
( )
kanaati: Gölköy ilçesi kolay
Diğerleri
(X)
ulaşır ,diğer ilçeler zor ulaşır.
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüş,
atlı vb.)
Ulaşım için problemler: Ulaşım yolunun virajlı olması dezavantajdır.
Altyapı Analizi
Taşımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taşımacılık
Programlar
Yetersiz
X
Yeterli
İyi
Açıklama
X
X
X
X
Şu an yapılanma olmadığı için
yetersizdir.
93
Ücretler
Ring patikaları
İşaret levhaları
Genel yer işaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
-
X
X
X
-
X
X
X
0
0
0
Yeme içme konaklama analizi
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Oteller
Hosteller (Misafirhaneler)
Yatak&kahvaltı oteli
Rota üstü kulübeler
Bungalov tarzı
Kamp alanı
Diğerleri: Pansiyon
Kategori
Sayısı
Açıklama
Turistik
0
Yerel
0
Yüksek standartlı yemek sunanlar : X
Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: X
Kötü standartta yemek sunanlar :X
Kategori
Kuruluş Sayısı
Yatak Sayısı
(iyi-kötü-orta)
0
0
0
0
0
0
0
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Var-Yok
Sunduğu değerlerden
Tek-eşsiz olanlar
YOK
var mı?
Biraz farklı ama
GÖL-Kayın ormanın
değerli olanlar
mevsimsel renk
değişimi
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
Alan turist ziyaret
Evet
Perşembe
döngüsüne girecek
Yaylası,Çambaşı
şekilde turistlerin
Yaylası,Mesudiyeilgisini çekecek diğer
Topçam ve Yeşilce
alanlara yakın mı?
Yaylaları
Alandaki yabanıl
Bayrak türler
1.Abant Alası
varlıklar
Diğer ilginç yaban 1.Karaca,yaban
hayatı (fauna)
domuzu
Neler?
Su sporları,foto
safari,yürüyüş,
bisiklet ve manzaralı
araç rotası,sportif olta
balıkçılığı
2.
2.
94
Kelebekler
….. tür
Endemik bitkiler,
……. tür
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa)
Tatmin edici yaban
hayatı izleme imkanı
Garanti edilen türler
var mı?
Genellikle rastlanma
ihtimali
Şans veya mevsime
bağlı olanlar
Alanda bulunan tesisler
Sahadaki tesisler
Rekreasyonel tesisler
Spor tesisleri
Diğerleri
Memeliler
Kuşlar
0
X
Ötücü Orman kuşları
X
X
Karaca,Yaban
Domuzu,Şahin,Atmaca,Doğan
Yetersiz
Yeterli
X
Açıklama
İyi
Durum Açıklaması
X
Taşıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taşıma kapasitesi Değerlendirme Şekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eşit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm gelişimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm gelişimiyle ilgili paydaşların ihtiyaç,istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
İlgi gruplarının birbiriyle olan ilişkileri iyi
Beraber çalışmanın önemi biliniyor
İyi bir işbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm gelişimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm gelişiminden
sonra gelişme gösterdi
Turizm gelişimi istihdamı artırma beklentilerini karşılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iş imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm işini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm işi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
görmemiştir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
1
2
3
X
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
95
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm gelişimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik Taşıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
1- Ekonomik kaynak ayrılmalı, kaynakların turizm gelişimi için yerinde kullanımı
sağlanmalıdır.
2- Turizm sosyal hayat için müspet etkiler yapmış, tabiatın korunması sağlanmıştır.
Ekolojik taşıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Kamping&piknik
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Müspet
Ahşap Hediyelik
eşyaların satılması,
Dağcılık,trekking
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Müspet
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüşü
Mağaracılık
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Müspet
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Katı Atıklar
Kabul edilebilir
ancak;
Katı atıklara çözüm
gerekir
Müspet
Müspet
Müspet
Balıklandırma
çalışmaları devam
etmelidir.
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
İzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aşağıdaki şekilde incelenmelidir.
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlış, 5- Hiç yok,
Ekolojik taşıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artışından etkilenmemektedir
Yürüyüş yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür şekilde kirlenmektedir
Turizm gelişimi sebebi ile balık miktarı azalmıştır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
1
2
X
3
4
5
X
X
X
X
X
96
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıştır
X
X
Ekolojik Taşıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
1-Flora ve faunanın henüz turizmden etkilenmediği görülmüştür.
Fiziki/idari Taşıma Kapasitesi İncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- İyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taşıma kapasitesi
Altyapı
Park girişi
Park yeri imkanları
Bilgi imkanları
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
Çalışanlar
Yer
Kapasite 1 2 3 4
Korunan alana giriş yolları
X
Korunan alandaki yol ağı
X
Korunan alan içindeki toplu
taşıma araçları
Park etme
X
akış
X
Yer sayısı
X
Biletleme
yönlendirme
X
İşaret levhaları
X
Yetkililer
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
X
Tedarik
Seçenekler
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
5
X
X
X
X
Fiziki/idari taşıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme:
Ulugöl Tabiat Parkı Gölköy ilçesindedir. İl merkezine 78 km, ilçe merkezine 17 km
uzaklıktadır. Tabiat parkına toplu taşımA araçları ile ulaşmak mümkün değildir. Ziyaretçiler
kendi özel araçları ile ulaşmalıdırlar. Ulaşım yolu asfalt olup yaz-kış ulaşıma açıktır. Saha
girişinde giriş kontrol ünitesi bulunmaktadır. Saha içerisinde yol ağı tamamlanmış olup,
stabilizedir. Saha içerisinde yeterli miktarda park alanı bulunmaktadır. Alt yapı tesisleri
tamamlanmıştır. Hakim noktalarda manzara seyir terasları bulunmaktadır. Gölün tamamını
dolaşan yürüyüş yolu vardır. Yönlendirme levhaları yeterlidir. Saha içerisinde çöpler çöp
bidonları ve konteynırlarda toplanmakta olup, Gölköy Belediyesi tarafından sahadan
alınmaktadır. Tabiat Parkı idaremizin tasarrufu altındadır.
97
Ulugöl Tabiat Parkının Psikolojik Taşıma Kapasitesi:
Tabiat Parkı işletmeciliği özel sektöre verilmediği için gelen ziyaretçiler alanda muhattap
bulamamaktadır. Şu ana kadar ziyaretçileri rahatsız edecek her hangi bir olay olmamıştır.
5.3 Perşembe Yaylası ve Menderesleri Turizm Talebi Değerleri Tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: 0 kişi
sayısı
Ziyaretçi (konaklamayanlar) : 2.000 kişi
Para harcama
Ziyaretçi Profili
Gelişlerinin İlk 5 Sebebi
Kıyaslanabileceği saha
Ulaşılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Alana Ulaşım
Yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuş veya
konserve ürünler alınarak para ödeme şekilleriyle
Kişi başına ortalama en az 50 TL harcama yapılmaktadır.
Bireysel gezginler :
Eşler: %50 Aileler : %50
Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kişilerin bir araya gelmesi
şeklinde) : %..........
Diğerleri : %............
1-Menderesler,
2-Doğa gezileri,
3-Foto safariler,
4-Botanik gezileri,
5-Doğa eğitim gezileri,
6-Yayla turizmi,
Kendine özgü bir saha olduğu için kıyaslanabilecek bir saha
tarafımızdan bilinmemektedir.
Şu an ki ulaşılabilirliği 2,5 saattir. 2014 yılında Ordu-Giresun
Uluslararası Hava Limanı uçuşlara açıldığında ulaşım 2 saate
düşecektir.
Özel taşıt
(X)
Ziyaretçinin Genel ulaşım
Toplu taşıma
(X )
kanaati: Aybastı ilçesi kolay
Diğerleri
(X)
ulaşır ,diğer ilçeler zor ulaşır.
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüş,
atlı vb.)
Ulaşım için problemler:
Altyapı Analizi
Taşımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taşımacılık
Programlar
Ücretler
Ring patikaları
İşaret levhaları
Genel yer işaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
Yetersiz
Yeterli
İyi
X
X
Açıklama
X
X
-
-
-
X
X
X
98
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
X
X
Yeme içme konaklama analizi
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Oteller
Hosteller (Misafirhaneler)
Yatak&kahvaltı oteli
Rota üstü kulübeler
Bungalov tarzı
Kamp alanı
Diğerleri: Pansiyon
Kategori
Turistik
Yerel
Sayısı
0
5
Açıklama
Yazın 5’i açık,
kışın 1’i açık.
Yüksek standartlı yemek sunanlar :
Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: X
Kötü standartta yemek sunanlar :
Kategori
Kuruluş Sayısı
(iyi-kötü-orta)
0
0
0
0
0
0
0
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Var-Yok
Sunduğu değerlerden
Tek-eşsiz olanlar
VAr
var mı?
Biraz farklı ama
Menderesler
değerli olanlar
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
Alan turist ziyaret
Evet
Ulugöl Tabiat
döngüsüne girecek
Parkı,İteniçi Mesire
şekilde turistlerin
Yeri, Çambaşı
ilgisini çekecek diğer
Yaylası,
alanlara yakın mı?
Alandaki yabanıl
Bayrak türler
1.Alabalık
varlıklar
2-Tatlısu Midyesi
Diğer ilginç yaban 1.Karaca,yaban
hayatı (fauna)
domuzu
Yatak Sayısı
Neler?
Su sporları,foto
safari,yürüyüş,
bisiklet ve manzaralı
araç rotası,sprotif olta
balıkçılığı
2.
2.
Kelebekler
….. tür
Endemik bitkiler,
……. tür
99
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa)
Tatmin edici
yaban hayatı
izleme imkanı
Garanti edilen
türler var mı?
Genellikle
rastlanma
ihtimali
Şans veya
mevsime bağlı
olanlar
Alanda bulunan
tesisler
Sahadaki
tesisler
Rekreasyonel
tesisler
Spor tesisleri
Diğerleri
Memeliler
Kuşlar
0
X
Ötücü Orman kuşları
X
X
Karaca,Yaban
Domuzu,Ablabalık,Karga,Şahin,Atmaca,Doğan
Yetersiz
Yeterli
Açıklama
İyi
Durum Açıklaması
X
X
Güreş
alanı
Taşıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taşıma kapasitesi Değerlendirme Şekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eşit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm gelişimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm gelişimiyle ilgili paydaşların ihtiyaç,istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
İlgi gruplarının birbiriyle olan ilişkileri iyi
Beraber çalışmanın önemi biliniyor
İyi bir işbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm gelişimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm gelişiminden
sonra gelişme gösterdi
Turizm gelişimi istihdamı artırma beklentilerini karşılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iş imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm işini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm işi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
1
2
3
X
X
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
100
görmemiştir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm gelişimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
X
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik Taşıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
1-Ekonomik kaynak ayrılmalı, kaynakların turizm gelişimi için yerinde
kullanımı sağlanmalıdır.
2-Turizm sosyal hayat için müspet etkiler yapmış, tabiatın korunması
sağlanmıştır.
Ekolojik taşıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Kamping&piknik
Ahşap Hediyelik
eşyaların satılması,
Dağcılık,trekking
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüşü
Mağaracılık
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Müspet
Müspet
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Kabul edilebilir
ancak;
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
İzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aşağıdaki şekilde incelenmelidir.
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlış, 5- Hiç yok,
Ekolojik taşıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artışından etkilenmemektedir
Yürüyüş yollarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
1
2
X
X
3
4
5
X
101
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür şekilde kirlenmektedir
Turizm gelişimi sebebi ile balık miktarı azalmıştır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıştır
X
X
X
X
X
Ekolojik Taşıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
1-Flora ve faunanın henüz turizmden etkilenmediği görülmüştür.
Fiziki/idari Taşıma Kapasitesi İncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- İyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taşıma kapasitesi
Altyapı
Park girişi
Park yeri imkanları
Bilgi imkanları
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
Çalışanlar
Yer
Kapasite 1 2 3
Korunan alana giriş yolları
X
Korunan alandaki yol ağı
X
Korunan alan içindeki toplu
X
taşıma araçları
Park etme
X
akış
X
Yer sayısı
X
Biletleme
yönlendirme
X
İşaret levhaları
X
Yetkililer
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
X
Tedarik
X
Seçenekler
X
4
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
X
5
X
X
X
X
X
Fiziki/idari taşıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme;
Perşembe Yaylası ve Menderesleri Aybastı ilçesindedir. İl merkezine 78 km, ilçe merkezine
17 km uzaklıktadır. Perşembe yaylası ve mendereslerine toplu taşım araçları ile ulaşmak
mümkündür. Ulaşım yolu asfalt olup yaz-kış ulaşıma açıktır.Saha içerisinde yol ağı
tamamlanmış olup, stabilizedir. Yönlendirme levhaları yeterlidir. Saha içerisinde çöpler çöp
bidonları ve konteynırlarda toplanmakta olup, Aybastı Belediyesi tarafından sahadan
alınmaktadır.
102
Perşembe Yaylası ve Mendereslerinin Psikolojik Taşıma Kapasitesi:
Şu ana kadar ziyaretçileri rahatsız edecek her hangi bir olay olmamıştır.
ORDU İLİ VE İLÇELERİNİN KIYAS YÖNTEMİ İLE KISA DEĞERLENDİRMESİ
Karşılaştırma yöntemi, kapsam dahilinde ki unsurun benzerleri ve rakipleri ile arasındaki farkı
görmesi ve daha ilerlemesine itici güç olması amaç edinilerek verimliliği arttırma yöntemidir.
Karşılıklı bilgi alışverişi olarak değerlendirilen bu yöntemde, kopyalama değil, kendi
ürünlerimize yönelik ilham almak, uyarlamak hedeftir.
Gelecek eğilimlerini şimdiden görüp, müşterinin isteklerini şimdiden karşılamaya hazırlıklı
olmayı gerektirir. Karşılaştırma yapılan ilçenin/ilin başarılı oluğu hususta takip ettiği yolun
ilçede/ilde alınabilirliği araştırılmalıdır.
KIYAS YÖNTEMİ İLE DOĞA TURİZMİ POTANSİYELİ YÜKSEK OLAN BAZI
İLÇELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Ordu ili
Kıyaslanan
Kıyaslama
Örnek Alınacak Deneyim
İlçe
İl/ilçe
sebebi,
RİZE-Ayder
Yayla Turizmi
Ev pansiyonculuğu, yöresel ürünler,
KABADÜZ
Yaylaları
yöresel el sanatları, kış sporları, sportif
olta balıkçılığı, foto safari, doğa
yürüyüşleri,
RİZE-Ayder
Yayla Turizmi
Ev pansiyonculuğu, yöresel ürünler,
MESUDİYE
Yaylaları
yöresel el sanatları, kış sporları, sportif
olta balıkçılığı, foto safari, doğa
yürüyüşleri,
RİZE-Ayder
Yayla Turizmi
Ev pansiyonculuğu, yöresel ürünler,
AYBASTI
Yaylaları
yöresel el sanatları, kış sporları, sportif
olta balıkçılığı, foto safari, doğa
yürüyüşleri,
6. ORDU İLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ STRATEJİLERİ
6.1. Gelişme Stratejileri
Strateji 1. Korunan alanların uzun devreli gelişim planlarının yapılması.
Strateji 2. Korunan alanlarda flora ve fauna envanterinin yapılması.
Strateji 3. Doğa turizm potansiyelinin yüksek olduğu alanlarda alt yapı tesislerin yapılması.
Strateji 4. Doğa turizm bilincinin oluşturulması.
Strateji 5.Ordu Şube Müdürlüğündeki ilgili personelerin Yabancı Dil seviyelerinin
arttırılması.
6.2. Pazarlama Stratejisi
Strateji 1. Doğa turizm potansiyelinin yüksek olduğu alanların yazılı ve görsel basında
tanıtımının yapılması.
Strateji 2. Doğa turizm ürünlerinin pazarlanarak yüksek gelir elde edilmesi.
Strateji 3. Doğa turizmi alanları bilgilerinin kamuoyu ile paylaşılması.
Strateji 4. Mevcut Doğa Turizmi gelişmiş(Ayder Yaylası,Uzungöl,Sümela Manastrı vb gibi)
alanlarda tanıtım yapılarak Ordu ilinin destinasyonların dahil edilmesi.
103
6.3. Ziyaretçi Yönetimi Stratejisi
Strateji 1. Koruma ilkeleri ve ziyaretçi yönetim kriterlerinin yaygınlaştırılması, müşteri
beklentilerine de dayalı sürdürülebilir ziyaretçi yönetiminin sağlanması.
6.4. İzleme ve Değerlendirme Stratejisi (Turizmin etkilerinin ve sürdürülebilirliğin
izlenmesi)
Strateji 1. Turizmin etkilerinin izlenmesi için izleme birimlerince göstergelerden
yararlanılması.
7. SONUÇ VE ÖNERİLER
Ordu İli Doğa turizm Master Planı, Ordu’nun coğrafî, tarihî, edebî, kültürel ve doğa
turizm potansiyel birikiminin tespit edilmesine; ayrıca bu birikimin ve değerlerin tanıtımına
katkı sağlamaya yönelik olarak hazırlanmıştır.
Ordu ili doğa turizmi uygulamalarında güçlü yönlerin daha geliştirilmesi, güçlü yönler
ve fırsatlardan yararlanarak zayıflık ve tehditlerin önlenmesine ve doğa turizminin
geliştirilmesine yönelik stratejik kararlar alınmış, bu kararlara yönelik eylem planları
oluşturulmuştur.
Ordu ilinde Ulugöl Tabiat Parkı başta olmak üzere;
*Aybastı ilçesi Perşembe Yaylası ve Mendereslerinin Tabiat Anıtı olarak statü
kazandırılması,
*Kabadüz ilçesi Çambaşı Yaylası’nda statü kazandırılacak alanların tespit ve tescil
çalışmalarının yapılması,
*Mesudiye ilçesinde Topçam ve Yeşilce Yaylalarında statü kazandırılacak alanların
tespit ve tescil çalışmalarının yapılması,
Yapılan tüm çalışmaların sonucunda Ordu ilinin Doğa Turizmi açısında cazibe
merkezi olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
104
Eylem no
Öncelik
6.1 .KAPASİTE GELİŞTİRME Amaç: ilgili paydaşların turizm (doğa turizm) açısından kapasitelerini geliştirmek
1
1
Uzun Devreli Gelişme
Planının Güncellenmesi
2
Ordu ilinin flora ve fauna
envanterinin çıkarılması
3
Kamu kurum/kuruluş ve
yerel halkın doğa turizminde
bilinçlendirilmesi için
çalışmalar yapmak
Doğa turizmi konusunda gerek kamu
kurum/kuruluşlarındaki personelin gerekse
yerel halkın bilinçlendirilmesi.
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü
1
Yöre Halkının alandan
ekonomik fayda sağlaması
için alan kılavuzluğu
hizmetlerinde kullanılması
için eğitim kurslarının
düzenlenmesi
Alan kılavuzluk hizmetlerinde kullanılması
için seminer ve eğitim kurslarının
düzenlenmesi
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü
2
3
4
Eylem
Açıklama
Ulugöl Tabiat Parkının UDGP nin günün
ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde
güncellenmesi.
Başta Ulugöl Tabiat Parkı olmak üzere,
Çambaşı yaylası, Perşembe yaylası ve
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce yaylalarının
flora ve fauna envanterinin yapılması
sonucunda türlerin tespiti bölgeye olan
ilgiyi artıracaktır.
Yapacak kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Başlangıç
tarihi
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü
2014
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
Ordu Üniversitesi
2014
İl Kültür ve
Turizm
Müdürlüğü,
Halk Eğitimi
Merkezi
Müdürlüğü
Ordu İl Kültür
ve Turizm
Müdürlüğü, İl
Milli Eğitim
Müdürlüğü ve
Halk Eğitimi
Merkez
Müdürlüğü
2
0
1
3
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
6
Süresi
2 2 2
0 0 0
1 1 1
7 8 9
2
0
2
0
2
0
2
1
2
0
2
2
2
0
2
3
Bütçesi ve
Finans kaynağı
Göstergeler
2015
2014
105
5
6
Öncelik
Eylem no
6.2. FİZİKSEL ALTYAPININ OLUŞTURULMASI Amaç; altyapıyı güçlendirmek veya geliştirmek,
Eylem
1
Alt yapı tesislerinin yapılması
veya güçlendirilmesi
Ulugöl Tabiat Parkında planlanan
aktivitelerin yapılabilmesi için alt yapı
tesislerinin yapılması veya güçlendirilmesi
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
İl Özel İdaresi
2013
2
Alt yapı tesislerinin yapılması
veya güçlendirilmesi
Çambaşı yaylası, Perşembe yaylası ve
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylalarında
tescil edilmesi düşünülen korunan
alanlarda alt yapı tesislerinin yapılması
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü
2014
Açıklama
Yapacak kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Başlangıç
tarihi
2
0
1
3
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
6
2
0
1
7
2
0
1
8
Süresi
2 2 2
0 0 0
1 2 2
9 0 1
2
0
2
2
2
0
2
3
2
0
2
2
2
0
2
3
Bütçesi ve
Finans kaynağı
Göstergeler
Bütçesi ve
Finans kaynağı
Göstergeler
6.3. PAZARLAMANIN YAPILMASI Amaç: mevcut doğa turizm ürünlerinin ortaya çıkarılması, geliştirilmesi, tanıtımı ve pazarlamasını yapmak.
7
8
Öncelik
Eylem no
Süresi
Eylem
Açıklama
1
Doğa Turizm potansiyelinin
yüksek olduğu alanların
tanıtımının yapılması
Ulugöl Tabiat Parkı başta olmak üzere
diğer tabiat parklarının ulusal ve
uluslararası tanıtımının yapılması
1
Doğa Turizm potansiyelinin
yüksek olduğu alanların
tanıtımının yapılması
Çambaşı yaylası, Perşembe yaylası ve
Mesudiye-Topçam ve Yeşilce Yaylalarında
tescil edilmesi düşünülen korunan alanların
tanıtımının yapılması
Yapacak kişi ve
kuruluşlar
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
İşbirliği
ortakları
Başlangıç
tarihi
Ordu Valiliği
2013
Ordu Valiliği
2014
2
0
1
3
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
6
2
0
1
7
2
0
1
8
2
0
1
9
2
0
2
0
2
0
2
1
106
9
10
11
1
Doğa Turizm potansiyelinin
yüksek olduğu alanların
tanıtımının yapılması
Ulugöl Tabiat Parkı ile Çambaşı yaylası,
Perşembe yaylası ve Mesudiye-Topçam ve
Yeşilce Yaylalarında tescil edilmesi
düşünülen korunan alanların sahip olduğu
zenginliklerin tanıtılması için yerel ve ulusal
medyada söyleşiler yapmak
2
Doğa Turizm Ürünlerinin ve
yöresel ürünlerin
pazarlanarak yüksek gelir
elde edilmesi
Yöresel ürünlerin ve doğa turizminin
yapılmasında kullanılacak olan alet ve
teçhizatın pazarlanarak ekonomik gelir elde
edilmesi
2
Doğa Turizm Ürünlerinin ve
yöresel ürünlerin
pazarlanarak yüksek gelir
elde edilmesi
Yöresel ürünlerin ve doğa turizminin
yapılmasında kullanılacak olan alet ve
teçhizatın sergilenerek satışının yapılacağı
merkezlerin yapılması
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü,
Belediyeler
Ordu Valiliği,
Yerel ve ulusal
Medya
2013
Ordu Valiliği
2014
Ordu Valiliği
2014
6.4 . iZLEME VE DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK EYLEMLER Amaç: doğa turizm faaliyetlerinin izlenmesine ilişkin kriterlerin belirlenmesi, izlemenin yapılması, raporlama, değerlendirme ve geri
12
Öncelik
Eylem no
bildirimlerin yapılması.
2
Eylem
Çevresel etkilerin izlenmesi
Açıklama
indikatörlere göre izlenecektir.
13
2
Ekonomik etkilerin izlenmesi
indikatörlere göre izlenecektir
14
2
Sosyal ve kültürel etkilerin
izlenmesi
indikatörlere göre izlenecektir
Yapacak kişi ve
kuruluşlar
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
Çevre ve Şehircilik
Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
Ticaret Sanayi
Odası
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
İşbirliği
ortakları
Ordu
Üniversitesi
İl Kültür ve
Turizm
Müdürlüğü,
Ordu
Üniversitesi
İl Kültür ve
Turizm
Başlangıç
tarihi
2
0
1
3
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
6
2
0
1
7
2
0
1
8
Süresi
2 2 2
0 0 0
1 2 2
9 0 1
2
0
2
2
2
0
2
3
Bütçesi ve
Finans kaynağı
Göstergeler
2014
2014
2014
107
15
16
17
1
Şube Müdürlüğü,
Hitit Üniversitesi
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü
Sürdürülebilirliğin izlenmesi
indikatörlere göre izlenecektir
1
Uyumun izlenmesi
Kurallar sistemine uyumun izlenmesi,
uyumsuzluğun sözkonusu olduğu hususları
inceleme, uzlaşma arayışı, çözüm
geliştirme, raporlama ve değerlendirme,
yaptırım uygulama,
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
2
İzlemenin raporlama,
değerlendirme ve geri
bildirimlere dönüştürülmesi
Doğal ve kültürel değerlere etki yapan
Faaliyetlerin sınırlara göre durumunun
izlenmesi ve raporlama, değerleme ve geri
bildirimlerinin yapılması,
Orman ve Su İşleri
Bakanlığı Ordu
Şube Müdürlüğü,
Müdürlüğü,
Çevre ve
Şehircilik
Müdürlüğü
İl Kültür ve
Turizm
Müdürlüğü,
Ordu
Üniversitesi
İl Kültür ve
Turizm
Müdürlüğü,
Ordu
Üniversitesi
2014
2014
2014
108
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
…./…./2013
Nilüfer İlksen KANDEMİR
Ordu Şube Müdürü
…./…./2013
Fatih KARAKAYA
Samsun XI.Bölge Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü
Uygun Takdim
…./…./2013
Emin KARAMAN
Samsun XI.Bölge Müdürü
…./…./2013
Niyazi ERTEN
Vali Yardımcısı
Doğa Turizmi Master Planının uygulanması UYGUNDUR
…./…./2013
Orhan DÜZGÜN
Vali
109
EK 1. Ordu ili ve çevresinde bulunan flora
LATİNCE ADI
TÜRKÇE ADI
Laurus nobilis
Defne
Pyrcanta cocinea
Ateş dikeni
Arbutus andachne
Sandal
Cistus creticus
Tüylü laden
Cistus salviifolius
Yapraklı laden-adaçayı
Ficus carıca
İncir
Phillyrea latifolia
Akçakesme
Pistacia terebinthus
Ak menengiç
Rhus coriaria
Derici sumağı
Juniperus oxycedrus
Katran ardıcı
Erica arborea
Ağaç fundası
Spartıum junceum
Katır tırnağı
Cotinus coggygrira
Peruka çalısı
Paliurus spina
Kara çalı
Olea eurupea
Zeytin
Cotoneaster nummularia
Dağ muşmulası
Ulmus minör
Gürgen yapraklı karaağaç
Alnus glutinosa ssp.barbata
Sakallı kızıl ağaç
Laurecerrasus officinalis
Karayemiş
Carpinus oriantalis
Doğu gürgeni
Cornus mas
Kızılcık
Ilex colchica
Çoban püskülü
Ligustrum vulgare
Adi kurt bağrı
Fraxinus angustifolia ssp.oxycarpa
Dişbudak
Epimedium pubigerim
-
Acer campestre
Akçaağaç
Clematis vitalba
Asma
Scabiosa columbaria
-
Viala odorata
-
Prunella vulgaris
-
Lotus corniculatus
Gazal boynuzu
110
Helloborus oriantalis
Noel gülü
Verbena oriantalis
-
Arum maculatum
Yılan yastığı
Psoralea btuminosa
-
Vicia cracca
Fiğ.
Q.petrea
Sapsız meşe
Frangula alnus
Barut ağacı
Berberis vulgaris
Kadın tuzluğu
Celtis australis
Çitlembik
Tilia rubra
Ihlamur
Mespilus germanica
Adi Muşmula
Juniperus oxycedrus
Katran ardıcı
Myricaria germanica
-
Staphyllea pinnata
Ağızlık çalısı
Platanus oriantalis
Doğu çınarı
Juglans regia
Adi ceviz
Hippohea rhamnoides
Yalancı iğde
Corylus avellana
Adi fındık
Salix alba
Söğüt
Grategus microphyla
Geyik dikeni
Diospyros lotus
Trabzon hurması
Genista tinctoria
-
Smilax excelsa
Gıcır
Rubus discolor
Böğürtlen
Alnus glutinosa
Kızılağaç
Carpinus oriantalis
Doğu gürgeni
Acer campestre
Ova akça ağacı
Cornus mas
Kızılcık
Ulmus minör
Gürgen yapraklı karaağaç
Q.Hartwissiana
Meşe
Carpinus betulus
Adi gürgen
Ulmus glabra
Dağ karaağacı
Acer cappadocicum
D.Karadeniz akçaağacı
Acer platanoides
Çınar yapraklı akçaağaç
111
Taxus baccata
Adi porsuk
Rhododendron ponticum
Mor çiçekli orman gülü
Rhododendron luteum
Sarı çiçekli orman gülü
Sambucus nigra
Ağaç mürver
Euonymus europaeus
Adi papaz külahı
Salix caprea
Keçi söğüdü
Tilia rubra
Ihlamur
Castaneum sativa
Anadolu kestanesi
Alnus glutinosa
Kızılağaç
Juglans regia
Adi ceviz
Corylus avellana
Ayı fındığı
Platanus oriantalis
Çınar
Rubus discolor
Böğürtlen
Staphyllea pinnata
Ağızlık çalısı
Sorbus tormindis
-
Ilex colchica
Çoban püskülü
Frangula alnus ssp alnua
-
Fagus oriantalis
Doğu kayını
Picea oriantalis
Doğu ladini
Pinus syvestris
Sarıçam
Sorbus aucuparia
Kuş üvezi
Vilburnum oriantalen
Doğu kartopu
Rhododendron luteum
Sarı çiçekli orman gülü
Lonicera caucasica
Hanımeli
Cornus sangunea
Kızılcık
Abies nordmanniana
Karadeniz göknarı
Ribes ssp.
Frenk üzümü
Populus tremula
Kavak
Taxus baccata
Porsuk
Ribes oriantale
Doğu Frenk üzümü
Acer cappadocicum
Akça ağaç
Carpinus betulus
Adi gürgen
Tilia rubra
Ihlamur
Acer trautvetteri
Kayın gövdeli akçaağaç
112
Ulmus glabra
Dağ karaağacı
Juglans regia
Adi ceviz
Euonymus europeus
Papaz külahı
Rhododendron ponticum
Mor çiçekli orman gülü
Sambucus nigra
Odunsu mürver
Daphne pontica
Karadeniz defnesi
Betula browicziana
Huş
Vaccinium myrtillus
Ayı üzümü
Daphne glomerata
Dafne
Sorbus subfusca
Üvez
Vaccinium vitis
Ayı üzümü
Juniperus excelsa
Boylu ardıç
Sorbus aucuparia
Kuş üvezi
Fagus oriantalis
Kayın
Vaccinium arctostaphylos
Trabzon çayı
Salix caprea
Keçi söğüdü
Rhododendron luteum
Sarı çiçekli orman gülü
Euonymus europaeas
Papaz külahı
Corylus avellana
Ayı fındığı
Ribes biebersteinii
Frenk üzümü
Anthemis triumfetti
Papatya
Carpesium cernuum
-
Circisum echinus
Köy göçüren
Circisum hypoleucum
Eşek dikeni
Dichroceohala integrifolia
-
Eupotorium cannabium
Sıtma otu
Gnaphalium sylvaticum
-
Inula vulgaris
Zimbit
Logfia gallicia
-
Petasites albus
Lapaza çiçeği
Picnomon acarna
-
Senecio jacobaea
Kanarya otu
Tekekia cardifolia
Andız
Telekia speciosa
Andız
113
Ajuga reptans
Bodur ot
Mentha aquatica
Su nanesi
Phlomis russelina
Çalpa
Prunella vulgaris
-
Salvia cryptantha
Kara ot
Salvia forskahlei
Şalba
Salvia glutinosa
Ada çayı
Salvia tomentosa
Büyük çiçekli adaçayı
Stachys byzantina
Dağ çayı
Stachys iberica ssp.iberica
-
Stachys iberica ssp.stenostacha
-
Stachys macrantha
Tokalı dağ çayı
Teucrium polium
-
Teucrium chamaedrys. trapezunticum
Kısamahmut otu
Ajuga oriantalis
Bodur ot
Alchemilla caucasica
Aslan peçesi
Aquilegia olympica
Haseki küpesi
Astragalus viciifolius
Geven
Astrantia maxima pallas ssp.maxima
-
Betonica hirsuta
-
Campanula tridentata
Çıngırak otu
Carlina aculis
-
Cerastium fortanum.
-
Draba polytricha
-
Gentiana pyrniaca
Afat
Gentianella caucasica
-
Helichrysum graveolens
Güve otu
Hypericum pruinatum
Kantaron
Josione pontica
-
Leontodon danubialis
-
Lolium rigidum
-
Myosotis alpestris
Boncuk otu
Pilosella hoppeana
-
Polygonum bistorta
Kurt pençesi
114
Potentilla rubrechtii
-
Primula elatior
Çuha çiçeği
Ranunculus caucasicus
Düğün çiçeği
Saxifraga granulata
-
Scorzonera laciniata
Teke sakalı
Sedum spurium
Sığır kulağı
Swertia haussknechtii
-
Thymus polytrichus
Kekik
Taraxacum crepidiforme
-
Trifolium polyphyllum
-
Veratrum lobellanum
-
Vicia balansae
-
Viola altaica ker.et.Gavl.ssp.oreades.,
-
Potamogeton ssp.
Su sümbülü
Phragmites australis
Kamış
Typha ssp.
Saz
Juncus acutus
Sivri hasır otu
Butamus umbellatus
Çiçekli hasır sazı
Sparganium erectum
Sığır sazı
Carex ssp.
Ayak otları
Cyperus species
Venüs otu
Nympha alba
Nilüfer
Leucujum aestivum
Göl soğanı
Juncus ssp.
Hası otu
Cynodan dactylon
Ayrık otu
Plantago ssp.
Sinir otu
Potenilla ssp.
Beş parmak otu
Euphorbia ssp.
Sütleğen
Echium ssp.
Engerek otu
Orchis laxiflora
Orkide
115
EK 2. Ordu ili ve çevresinde bulunan fauna
LATİNCE ADI
TÜRKÇE(YEREL) ADI
Apedomus syivaticus
Orman sıçanı
Barbastella
Basık burunlu Yarasa
Canis Aureus
Çakal
Canis lupus
Kurt
Cervus eleptus maral
Maral geyiği
Citellus citellus
Tarla sincabı
Copreolus carpelus
Karaca
Cuon alpinus hesperius
Türkistan alp kurt ’u
Drıyomis nitedula
Orman ağaç faresi
Elyomis quercinus
Meşe faresi
Erinaceus europeus
Kirpi
Lepus europeus
Tavşan
Lutra lutra
Su samuru
Males meles
Porsuk
Martes foina
Kaya sansarı
Martes martes
Ağaç sansarı
Microtis arvalis
Adi tarla faresi
Mus muculus
Fare
Muscardinus avellarus
Fındık faresi
Mustela nivalis
Gelincik
Mustela orientalis
Kalkım
Pipistrellus pipistrellus
Cüce yarasa
Ptymys subterraneus
Küçük oyucu fare
Rattus rattus
Keme
Rupicapra
Çengel boynuzlu dağ keçisi
Siciurus vulgaris
Sincap
Spalax leucodon
Körfare
Sus scrofa
Yaban domuzu
Talpa europa
Köstebek
Ursus arctos
Bozayı
Vulpes vulpes
Ciconia ciconia
Tilki
Akleylek
Passer domesticus
Serçe
116
Goriola Sp.
Kırlangıç
Streptopelia decaocta
Kumru
Sturnus vulgaris
Sığırcık
Carduelis carduelis
Saka
Columba livia
Kaya güvercini
Corvux corax
Kara karga
Cuturnix coturnix
Bıldırcın
Fringilla coelebs
İspinoz
Pica pica
Saksağan
Garrulus glandarius
Alakarga
Alectoris chucar
Kınalı keklik
Gallinago sp.
Su çulluğu
Anas platyrhynchus
Yeşilbaş
Turdus merula
Karabatak
Phalacrocorax corba
Karatavuk
Larus sp.
Martı
Cinclus cinclus
Derekuşu
Picus viridis
Yeşil Ağaçkakan
Dendrocopos major
Orman alaca ağaçkakanı
Ptyonoprogne rupestris
Kaya kırlangıcı
Bubo bubo
Baykuş
Alcedo atthis
Yalıçapkını
Falco sp
Doğan
Perdix perdix
Çilkeklik
Accipiternisus
Atmaca
Aquila sp.
Kartal
Saxicola sp.
Taşkuşu
Ficedula sp.
Sinekkapan
Petronia petronia
Serçe
Cygnus olor*
Kuğu*
Streptopelia senegalensis
Küçük kumru
Streptopelia turtur
Üveyik
Asio otis
Kulaklı orman baykuşu
Bufo bufo
Puhu
Athena noctua
Kukumav
Apus apus
Ebabil
Merops apiaster
Arı kuşu
117
Upupo epops
Çavuşkuşu
Delichon urbica
Pencere kırlangıcı
Luscinia megarhynchos
Bülbül
Erithacus rubecula
Kuyrukkakan
Turdus iliacus
Kızılardıç kuşu
Sylvia melanocephala
Karabaş küçük ötleğen
Phylloscopus sibilatrix
Orman söğüt bülbülü
Regulus ıgniicapilus
Sürmeli çalıkuşu
Cettia cetti
Setti bülbülü
Parus lugubris
Mahzun Baştankara
Parus major
Büyük baştankara
Muscicapa striata
Benekli sinekkapan
Garrulus glandularis
Kestane kargası
Pica pica
Saksağan
Corvus Frugilecus
Ekin kargası
Paser montanus
Dağ serçesi
Rhodo pechys sanguinea
Kızılşakrak
Firingilla coeleps
İspinoz
Fringilla montifringilla
Dağ ispinozu
Carduelis spinus
Karabaş iskete
Carduelis chloris
Florya
Emberiza cirlus
Çit kirazkuşu
Emberiza leucocephalus
Alabaş kirazkuşu
Triturus vittatus ophryticus
Bantlı taraklı semender
Tiriturus karelini
Pürtüklü semender
Bufo bufo bufo
Kara kurbağası
Bufo viridis
Gece kurbağası
Hyla arborea
Ağaç kurbağası
Rana ridibunda
Yeşil kurbağa
Rana dalmatina
Çevik kurbağa
Testudo graeca
Tosbağa
Emys Orbicularis
Benekli kaplumbağa
Hemidactylus turcicus
Geniş parmaklı keler
Lacerta viridis meridionalis
Küçük yeşil kertenkele
Anguis fragalis
Yılanımsı kertenkele
Ophisaurus apodus apodus
Oluklu kertenkele
Typhops vermicularis
Kör yılan
118
Coronella austrciaca
Güney yılanı
Elaphe quatorlineata
Sarı yılan
Natrix natrix persa
Yarı sucul yılan
Natrix tesellata
Su yılanı
119
KASIM
ARALIK
YILLIK
8.0
10.0 15.4 21.1 24.9 23.5 21.1 15.1 8.3
9.5
14.3
EKİM
6.9
EYLÜL
NİSAN
AĞUSTOS
MART
TEMMUZ
ŞUBAT
7.6
MAYIS
OCAK
Ortalama
Sıcaklık
(°C)
Ortalama
Sıcaklığın 5
°C
ve
Büyük
Günler
Sayısı
Ortalaması
Ortalama
Sıcaklığın
10 °C ve
Büyük
Günler
Sayısı
Ortalaması
Maksimum
Sıcaklıkların
Ortalaması
(°C)
Minimum
Sıcaklıkların
Ortalaması
(°C)
Maksimum
Sıcaklık
Günü
Maksimum
Sıcaklık Yılı
Maksimum
Sıcaklık
(°C)
Maksimum
Sıcaklığın
30 °C ve
Büyük
Günler
Sayısı
Ortalaması
Maksimum
Sıcaklığın
25
HAZİRAN
EK 3. Ordu İli 2011 Yılına Ait Meteorolojik Değerler
29.0 20.0 26.0 30.0 31.0 30.0 31.0 31.0 29.0 31.0 29.0 31.0
4.0
6.0
10.0 14.0 30.0 30.0 31.0 31.0 29.0 31.0 7.0
15.0
11.7 10.6 11.5 13.3 18.7 24.9 28.9 27.8 26.2 19.4 11.8 14.5 18.3
5.1
4.1
5.5
8.0
12.9 17.4 21.3 20.6 18.0 12.5 6.1
6.5
11.5
23
9
26
8
30
18
31
21
31
1
1
10
2
2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011
20.6 19.9 23.4 24.0 23.4 28.3 32.2 31.5 29.1 29.2 17.1 23.2 32.2
10.0 2.0
16.0 29.0 27.0 24.0 4.0
120
EK 4. Ordu İlindeki Turizm İşletme Belgeli Tesisler
TURİZM İŞLETME BELGELİ TESİSLER
ODA
YATAK
NO
TESİS ADI
YILDIZI SAYISI
SAYISI
YALÇIN
1 OTEL&RESORT
5*
137
274
2
BELDE OTEL
4*
88
176
3
GRAND TESK HOTEL
ANEMON ORDU
OTELİ
4*
73
149
4*
92
186
4*
47
94
3*
60
120
7
BALIKTAŞI OTEL
BALIKTAŞI CİTY
OTEL
HAMPTON BY
HİLTON
3*
77
144
8
AKTUĞ OTEL
3*
24
48
COTYORA OTEL
KARLIBEL OTEL
10 ATLIHAN
3*
29
56
3*
39
78
11 ROYAL 52 OTEL
GRAND KUŞÇALI
12 OTEL
3*
40
80
3*
23
52
13 YALIHAN ARI OTEL
3*
16
32
3*
43
86
15 DİFANA OTEL
2*
26
53
16 KUMSAL OTEL
2*
13
26
17 OTEL DEDEEVİ
2*
31
63
18 YAHŞİ OTEL
KARLIBEL OTEL
19 İKİZEVLER
SEBİLE HANIM
20 KONAĞI
2*
27
52
ÖZEL T.
18
38
ÖZEL T.
14
28
917
1835
4
5
6
9
14
ATİK OTEL
TOPLAM
İLETİŞİM
0 (452) 423 14
78
0 (452) 214 39
87
0 (452) 234 25
50
0 (452) 666 60
60
0 (452) 223 06
11
0 (452) 888 00
41
0 (452) 250 11
00
0 (452) 233 01
11
0 (452) 234 89
94
0 (452) 212 05
65
0 (452) 234 97
37
0 (452) 324 52
00
0 (452) 324 24
70
0 452 323 27
38
0 (452) 323 16
02
0 (452) 323 44
90
0 (452) 517 38
02
0 (452) 423 98
98
0 (452) 225 00
81
0 (452) 323 74
74
121
EK 5. Ordu İlindeki Seyahat Acentaları Listesi
2012 YILI SEYAHAT ACENTALARI LİSTESİ
SIRA
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
ADI
GRUBU
Canik Turizm Seyahat Acentası
A
Modi Turizm Seyahat Acentası
A
New Yason Turizm Seyahat Acentası
A
Navigatour Seyahat Acentası
A
Muli Turizm Seyahat Acentası
A
Onea Turizm Seyahat Acentası
A
Şahmer Turizm Seyahat Acentası
A
Kalamaki Tour Turizm Seyahat
Acentası
A
Stadyum Tur Seyahat Acentası
A
Kotyora Turizm Seyahat Acentası
A
Şahmer Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
Çotanak Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
Puan Tur Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
Fındıkkale Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
STT İstanbul Travel Seyahat
Acentası
A (Şube)
Çotanak Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
Fatisa Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
Asil Tur Turizm Seyahat Acentası
A (Şube)
ORFA Turizm Seyahat Acentası
C
122
EK 6. Ordu ilindeki Turizm Yatırım
Belgeli tesisler
TURİZM YATIRIM BELGELİ TESİSLER
ODA
YATAK
TESİS ADI
YILDIZI
SAYISI
SAYISI
NO
1
2
3
4
5
6
BOZTEPE OTEL
4 YILDIZ
TURSEY ÇAMBAŞI YAYLAKENT
OTEL
3 YILDIZ
MAVİAY OTEL
FURTUNZADE
DAĞ OTELİ
MEHMET
YAYLA ÇİÇEĞİ PANSİYONU
GÜZELYALI BUTİK OTEL
TOPLAM
BEY
120
240
58
124
3 YILDIZ
30
60
2 YILDIZ
15
30
75
100
PANSİYO
N
BUTİK
OTEL
12
24
310
578
İLETİŞİM
0 533 774
26 15
0 212 852
44 42
123