CEVHER (Kurşun-Çinko-Bakır) - TC ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK

Transcription

ZAMANTI MADENCİLİK VE TİC. LTD. ŞTİ.
PROJE SAHİBİNİN
ADI
ADRESİ
TELEFON VE
FAKS
NUMARALARI
PROJENİN ADI
PROJE İÇİN
SEÇİLEN YERİN
ADI, MEVKİİ
PROJE BEDELİ
PROJE İÇİN
SEÇİLEN YERİN
KOORİNATLARI,
ZON
RUHSAT
NUMARASI
PROJENİN ÇED
YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ
YERİ VE
SEKTÖRÜ
CEVHER (Kurşun-Çinko-Bakır)
ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ KAPASİTE
ARTIŞI VE EK ATIK DEPOLAMA
ALANI PROJESİ
ZAMANTI MADENCİLİK VE TİC LTD. ŞTİ.
Ordu ili, Kabadüz ilçesi, Akgüney Köyü
Tel: 452-2370083
Fax: 452-2370084
CEVHER(KURŞUN-ÇİNKO-BAKIR) ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ
KAPASİTE ARTIŞI VE EK ATIK DEPOLAMA ALANI PROJESİ
ORDU İLİ, KABADÜZ İLÇESİ, AKGÜNEY KÖYÜ
13675.000 TL
Koordinatlar “ii,iii,iv,v” sayfalarında verilmiştir.
RN: 26320
17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı resmi gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren;
Mülga ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çevresel etki değerlendirmesine tabi projeler
Madde 7 -c) Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında
bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde,
kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen eşik değer
veya üzerindeki projelere
kapsamında ve Ordu İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı
gerekçesi nedeni ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu
hazırlanmıştır.
PTD/ÇED
BAŞVURU
DOSYASI/ÇED
RAPORU/NİHAİ
ÇED RAPORUNU
HAZIRLAYAN
KURULUŞUN ADI
ADRESİ, TELEFON
VE FAKS
NUMARALARI
ÇED RAPORUNUN
HAZIRLANIŞ
TARİHİ (GÜN, AY,
YIL)
YILDIZLAR LAB. VE ANALİZ HİZ. MAD. MÜH. MİM. İNŞ. TAAH. TİC.
A.Ş.
ADRES: MEVLANA BULVARI KONYA YOLU ÜZERİ NO=174
BALGAT/ÇANKAYA/ANKARA
TEL : (312) 253 60 00
FAX: (312) 490 09 50
AĞUSTOS 2014
1
ALANI PROJESİ
Galeri Ağzı Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
Pafta
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
405088.07
406083.17
G39 b3
Yukarı (X)
4518730.67
4519147.67
Enlem
40.81245739
40.81632771
Boylam
37.87447757
37.88621119
Kırıcı Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406630.15
406605.94
406606.26
406630.79
2
276,295 m
Yukarı (X)
4518859.16
4518858.80
4518847.20
4518848.11
Enlem
40.81379159
40.81378559
40.81368115
40.81369213
Boylam
37.89273899
37.89245204
37.89245757
37.89274823
Cevher Yükleme Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406623.51
406623.56
406630.15
406629.92
2
39,334 m
Yukarı (X)
4518865.09
4518859.06
4518859.16
4518865.23
Enlem
40.81384424
40.81378994
40.81379159
40.81384623
Boylam
37.89265939
37.89266088
37.89273899
37.89273536
2
ALANI PROJESİ
Flotasyon Tesisi Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406651,00
406614,08
406613,35
406621,31
406620,98
406639,69
406652,10
406653,63
406655,13
406658,47
406659,89
406692,11
406695,73
2
2145,865 m
Yukarı (X)
4518810,40
4518808,50
4518838,59
4518839,39
4518842,64
4518845,97
4518848,07
4518835,98
4518835,88
4518835,86
4518829,51
4518834,93
4518817,05
Enlem
40.81335479
40.81333347
40.81360440
40.81361252
40.81364175
40.81367387
40.81369420
40.81358548
40.81358475
40.81358495
40.81352792
40.81358040
40.81341977
Boylam
37.89299346
37.89255607
37.89254291
37.89263716
37.89263276
37.89285406
37.89300086
37.89302081
37.89303861
37.89307821
37.89309599
37.89347714
37.89352273
Ek Atık Depolama Alanı Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406306,617
406301,519
406298,893
406307,355
406312,224
406320,397
406368,980
406438,660
406453,515
406458,340
406479,636
406492,091
406496,993
406481,175
406439,760
406352,767
406306,617
2,56 Hk
Yukarı (X)
4518528,189
4518534,341
4518548,665
4518624,010
4518635,548
4518649,388
4518650,888
4518690,373
4518667,557
4518655,770
4518638,058
4518620,325
4518594,960
4518506,391
4518518,546
4518525,512
4518528,189
Enlem
40.81077372
40.81082855
40.81095726
40.81163684
40.81174132
40.81186691
40.81188596
40.81224954
40.81204574
40.81194012
40.81178302
40.81162473
40.81139683
40.81059730
40.81070206
40.81075488
40.81077372
Boylam
37.88895331
37.88889195
37.88885867
37.88894766
37.88900365
37.88909845
37.88967415
37.89049424
37.89067377
37.89073273
37.89098784
37.89113815
37.89120006
37.89102584
37.89053307
37.88950079
37.88895331
3
ALANI PROJESİ
İdari Bina Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406145.81
406138.72
406160.36
406167.31
2
343,048 m
Yukarı (X)
4519323.12
4519311.36
4519298.44
4519310.01
Enlem
40.81791512
40.81780839
40.81769449
40.81779950
Boylam
37.88692739
37.88684510
37.88710360
37.88718425
Yemekhane Koordinatları
Koordina
t Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406284.85
406286.52
406288.17
406293.14
406273.50
406266.82
2
286,193 m
Yukarı (X)
4519264.91
4519265.59
4519263.60
4519266.97
4519297.25
4519292.71
Enlem
40.81740673
40.81741304
40.81739531
40.81742623
40.81769671
40.81765505
Boylam
37.88858453
37.88860423
37.88862409
37.88868250
37.88844511
37.88836660
Kuşaklama Kanalı koordinatları
Koordinat
Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406438.660
406437.594
406413.509
406380.179
406364.419
406341.317
406328.249
406309.063
406293.694
Yukarı (X)
4518690.373
4518696.244
4518691.465
4518669.829
4518661.809
4518658.092
4518661.125
4518666.407
4518661.321
Enlem
40.81224954
40.81230230
40.81225651
40.81205784
40.81198381
40.81194769
40.81197352
40.81201890
40.81197134
Boylam
37.89049424
37.89048073
37.89019593
37.88980407
37.88961844
37.88934514
37.88918977
37.88896154
37.88878011
4
Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
18. Nokta
19. Nokta
20. Nokta
21. Nokta
22. Nokta
23. Nokta
24. Nokta
25. Nokta
26. Nokta
27. Nokta
28. Nokta
29. Nokta
30. Nokta
31. Nokta
32. Nokta
33. Nokta
34. Nokta
35. Nokta
36. Nokta
37. Nokta
38. Nokta
39. Nokta
40. Nokta
41. Nokta
42. Nokta
43. Nokta
44. Nokta
45. Nokta
46. Nokta
47. Nokta
48. Nokta
49. Nokta
50. Nokta
51. Nokta
52. Nokta
53. Nokta
54. Nokta
55. Nokta
56. Nokta
57. Nokta
58. Nokta
59. Nokta
60. Nokta
61. Nokta
62. Nokta
Alan
Sağa (Y)
406284.943
406273.588
406266.834
406261.352
406255.268
406252.820
406240.446
406239.967
406247.787
406260.803
406266.682
406272.672
406277.175
406289.018
406325.526
406345.062
406364.640
406389.794
406404.468
406419.263
406440.242
406463.168
406487.504
406494.402
406497.864
406501.345
406494.405
406490.485
406495.774
406503.629
406507.167
406504.670
406503.232
406496.993
406481.17
406439.760
406352.767
406306.617
406277.841
406272.147
406267.917
406264.152
406259.364
406254.711
406255.046
406251.943
406253.019
406257.294
406257.869
406286.025
406298.268
406320.397
406368.980
2
6650,471 m
Yukarı (X)
4518661.394
4518657.384
4518652.297
4518641.244
4518618.900
4518606.566
4518597.463
4518587.909
4518570.477
4518530.092
4518523.113
4518519.466
4518518.240
4518518.810
4518514.893
4518513.744
4518516.631
4518517.849
4518514.569
4518510.235
4518507.187
4518505.341
4518497.801
4518500.205
4518504.588
4518525.037
4518554.295
4518558.387
4518587.565
4518591.453
4518597.010
4518598.060
4518600.855
4518594.960
4518506.39
4518518.546
4518525.512
4518528.189
4518530.795
4518536.851
4518547.163
4518553.770
4518566.705
4518581.859
4518587.348
4518593.432
4518596.615
4518603.269
4518607.746
4518641.693
4518651.228
4518649.388
4518650.888
ALANI PROJESİ
Enlem
40.81197099
40.81193358
40.81188699
40.81178681
40.81158487
40.81147350
40.81139010
40.81130399
40.81114788
40.81078563
40.81072344
40.81069128
40.81068075
40.81068724
40.81065612
40.81064800
40.81067624
40.81069008
40.81066221
40.81062486
40.81059980
40.81058579
40.81052065
40.81054309
40.81058296
40.81076754
40.81103027
40.81106668
40.81133008
40.81136600
40.81141645
40.81142562
40.81145063
40.81139683
40.81059729
40.81070206
40.81075488
40.81077372
40.81079391
40.81084780
40.81094020
40.81099927
40.81111523
40.81125119
40.81130066
40.81135511
40.81138390
40.81144432
40.81148471
40.81179368
40.81188095
40.81186691
40.81188596
Boylam
37.88867636
37.88854235
37.88846305
37.88839973
37.88833097
37.88830380
37.88815849
37.88815424
37.88824957
37.88840993
37.88848067
37.88855223
37.88860579
37.8887461
37.88917946
37.88941122
37.88964287
37.88994086
37.89011531
37.89029134
37.89054049
37.89081253
37.89110215
37.89118356
37.89122394
37.89126214
37.89117548
37.89112840
37.89118672
37.89127926
37.89132036
37.89129061
37.89127314
37.89120006
37.89102578
37.89053307
37.88950079
37.88895331
37.88861180
37.88854339
37.88849170
37.88844607
37.88838737
37.88832993
37.88833308
37.88829538
37.88830766
37.88835733
37.88836348
37.88869215
37.88883585
37.88909845
37.88967415
5
ALANI PROJESİ
ÇED Alanı Koordinatları
Koordinat
Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
Sağa (Y)
Yukarı (X)
WGS-84
Coğrafik
-------
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
Alan
406306,617
406301,519
406298,893
406307,355
406312,224
406320,397
406368,980
406438,660
406453,515
406458,340
406479,636
406492,091
406496,993
406481,175
406439,760
406352,767
406306,617
2,56 Hk
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
18. Nokta
19. Nokta
20. Nokta
21. Nokta
22. Nokta
23. Nokta
24. Nokta
25. Nokta
26. Nokta
406438.660
406437.594
406413.509
406380.179
406364.419
406341.317
406328.249
406309.063
406293.694
406284.943
406273.588
406266.834
406261.352
406255.268
406252.820
406240.446
406239.967
406247.787
406260.803
406266.682
406272.672
406277.175
406289.018
406325.526
406345.062
406364.640
Enlem
Boylam
Poligon-1
4518528,189
4518534,341
4518548,665
4518624,010
4518635,548
4518649,388
4518650,888
4518690,373
4518667,557
4518655,770
4518638,058
4518620,325
4518594,960
4518506,391
4518518,546
4518525,512
4518528,189
40.81077372
40.81082855
40.81095726
40.81163684
40.81174132
40.81186691
40.81188596
40.81224954
40.81204574
40.81194012
40.81178302
40.81162473
40.81139683
40.81059730
40.81070206
40.81075488
40.81077372
37.88895331
37.88889195
37.88885867
37.88894766
37.88900365
37.88909845
37.88967415
37.89049424
37.89067377
37.89073273
37.89098784
37.89113815
37.89120006
37.89102584
37.89053307
37.88950079
37.88895331
Poligon -2
4518690.373
4518696.244
4518691.465
4518669.829
4518661.809
4518658.092
4518661.125
4518666.407
4518661.321
4518661.394
4518657.384
4518652.297
4518641.244
4518618.900
4518606.566
4518597.463
4518587.909
4518570.477
4518530.092
4518523.113
4518519.466
4518518.240
4518518.810
4518514.893
4518513.744
4518516.631
40.81224954
40.81230230
40.81225651
40.81205784
40.81198381
40.81194769
40.81197352
40.81201890
40.81197134
40.81197099
40.81193358
40.81188699
40.81178681
40.81158487
40.81147350
40.81139010
40.81130399
40.81114788
40.81078563
40.81072344
40.81069128
40.81068075
40.81068724
40.81065612
40.81064800
40.81067624
37.89049424
37.89048073
37.89019593
37.88980407
37.88961844
37.88934514
37.88918977
37.88896154
37.88878011
37.88867636
37.88854235
37.88846305
37.88839973
37.88833097
37.88830380
37.88815849
37.88815424
37.88824957
37.88840993
37.88848067
37.88855223
37.88860579
37.8887461
37.88917946
37.88941122
37.88964287
6
Nokta
27. Nokta
28. Nokta
29. Nokta
30. Nokta
31. Nokta
32. Nokta
33. Nokta
34. Nokta
35. Nokta
36. Nokta
37. Nokta
38. Nokta
39. Nokta
40. Nokta
41. Nokta
42. Nokta
43. Nokta
44. Nokta
45. Nokta
46. Nokta
47. Nokta
48. Nokta
49. Nokta
50. Nokta
51. Nokta
52. Nokta
53. Nokta
54. Nokta
55. Nokta
56. Nokta
57. Nokta
58. Nokta
59. Nokta
60. Nokta
61. Nokta
62. Nokta
Alan
Sağa (Y)
406389.794
406404.468
406419.263
406440.242
406463.168
406487.504
406494.402
406497.864
406501.345
406494.405
406490.485
406495.774
406503.629
406507.167
406504.670
406503.232
406496.993
406481.17
406439.760
406352.767
406306.617
406277.841
406272.147
406267.917
406264.152
406259.364
406254.711
406255.046
406251.943
406253.019
406257.294
406257.869
406286.025
406298.268
406320.397
406368.980
2
6650,471 m
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
Alan
406602.69
406649.55
406653.42
406663.72
406694.89
406704.49
406640.45
406608.95
406607.95
406601.98
2
5755.076 m
ALANI PROJESİ
Yukarı (X)
4518517.849
4518514.569
4518510.235
4518507.187
4518505.341
4518497.801
4518500.205
4518504.588
4518525.037
4518554.295
4518558.387
4518587.565
4518591.453
4518597.010
4518598.060
4518600.855
4518594.960
4518506.39
4518518.546
4518525.512
4518528.189
4518530.795
4518536.851
4518547.163
4518553.770
4518566.705
4518581.859
4518587.348
4518593.432
4518596.615
4518603.269
4518607.746
4518641.693
4518651.228
4518649.388
4518650.888
Enlem
40.81069008
40.81066221
40.81062486
40.81059980
40.81058579
40.81052065
40.81054309
40.81058296
40.81076754
40.81103027
40.81106668
40.81133008
40.81136600
40.81141645
40.81142562
40.81145063
40.81139683
40.81059729
40.81070206
40.81075488
40.81077372
40.81079391
40.81084780
40.81094020
40.81099927
40.81111523
40.81125119
40.81130066
40.81135511
40.81138390
40.81144432
40.81148471
40.81179368
40.81188095
40.81186691
40.81188596
Boylam
37.88994086
37.89011531
37.89029134
37.89054049
37.89081253
37.89110215
37.89118356
37.89122394
37.89126214
37.89117548
37.89112840
37.89118672
37.89127926
37.89132036
37.89129061
37.89127314
37.89120006
37.89102578
37.89053307
37.88950079
37.88895331
37.88861180
37.88854339
37.88849170
37.88844607
37.88838737
37.88832993
37.88833308
37.88829538
37.88830766
37.88835733
37.88836348
37.88869215
37.88883585
37.88909845
37.88967415
Poligon -3
4518867.81
4518868.94
4518864.69
4518833.61
4518839.73
4518801.43
4518788.27
4518788.62
4518839.35
4518853.53
40.81386637
40.81388188
40.81384404
40.81356528
40.81362395
40.81328008
40.81315427
40.81315383
40.81361063
40.81373767
37.89241216
37.89296751
37.89301402
37.89314078
37.89350938
37.89362892
37.89287171
37.89249824
37.89247878
37.89240588
7
ALANI PROJESİ
İÇİNDEKİLER
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ................................................................................................................................................... 15
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI ............................................................................................................................................. 17
A) PROJE KONUSU FAALİYETİN TANIMI ......................................................................................................................................................... 17
B) PROJE KONUSU FAALİYETİN HİZMET AMAÇLARI, ÖNEM VE GEREKLİLİKLERİ ................................................................................... 23
C) PROJENİN ZAMANLAMA TABLOSU .............................................................................................................................................................. 24
BÖLÜM II: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ ............ 25
II.1. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU .................................................................................................................................................... 25
II.1.1. FAALİYET YER SEÇİMİ (İLGİLİ VALİLİK VEYA BELEDİYE TARAFINDAN DOĞRULUĞU ONANMIŞ OLAN FAALİYET YERİNİN,
LEJANT VE PLAN NOTLARININ DA YER ALDIĞI ONAYLI ÇEVRE DÜZENİ PLANI VE İMAR PLANLARI ÜZERİNDE, BU PLANLAR YOKSA
MEVCUT ARAZİ KULLANIM HARİTASI ÜZERİNDE GÖSTERİMİ, PROJENİN KAPLADIĞI ALAN VE KOORDİNATLARI) ................................ 27
II.1.1.1. GENEL KONUM ................................................................................................................................................................................... 29
II.1.1.2 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNİN TANIMI................................................................................................................................. 37
II.1.2 PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYET ÜNİTELERİNİN KONUMU ............................................................................................................ 38
II.1.3. PROJE İÇİN ÇED ÇALIŞMASI YAPILAN SAHANIN SINIRLARINI GÖSTERİR TOPOGRAFİK HARİTA............................................. 40
II.1.4. PROJE KAPSAMINDAKİ ÜNİTELER ....................................................................................................................................................... 40
II.1.4.1 OCAKLAR .............................................................................................................................................................................................. 40
II.1.4.2 EKONOMİK OLMAYAN KAYA ............................................................................................................................................................. 43
II.1.4.3 BİTKİSEL TOPRAK DEPO ALANI ....................................................................................................................................................... 43
II.1.4.4 KIRMA-ELEME VE ÖĞÜTME ÜNİTESİ ............................................................................................................................................... 44
II.1.4.5 KLASİFİKATÖR (HİDROSİKLON) ÜNİTESİ ....................................................................................................................................... 45
II.1.4.6 FLOTASYON ÜNİTESİ .......................................................................................................................................................................... 45
II.1.4.6.1 SELÜLLER.......................................................................................................................................................................................... 46
II.1.4.6.2 REAKTİFLER ..................................................................................................................................................................................... 46
II.1.4.7 FİLTRE ÜNİTESİ ................................................................................................................................................................................... 48
II.1.4.8 ATIK DEPOLAMA ALANI..................................................................................................................................................................... 48
II.1.4.9 ŞANTİYE/ İDARİ BİNA ........................................................................................................................................................................ 61
II.1.4.10 NAKLİYE GÜZERGÂHI....................................................................................................................................................................... 62
II.1.4.11 DİĞER ................................................................................................................................................................................................. 64
II.2. PROJENİN ÖZELLİKLERİ ............................................................................................................................................................................ 64
II.2.1. PROJE KAPSAMINDA KULLANILACAK ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE SEÇİM NEDENLERİ ................................................................. 64
II.2.1.1 ÜRETİM MİKTARLARI (TOPLAM CEVHER VE İŞLETİLEBİLİR REZERVLER) ............................................................................... 65
II.2.1.2 İŞ AKIM ŞEMASI ................................................................................................................................................................................... 68
II.2.2 ÜRETİMDE KULLANILACAK MAKİNELERİN, ARAÇLARIN VE ALETLERİN MİKTAR VE ÖZELLİKLERİ, ÇALIŞACAK PERSONEL
SAYISI ................................................................................................................................................................................................................... 70
II.2.3. ÜRETİM SIRASINDA TEHLİKELİ, TOKSİK, PARLAYICI VE PATLAYICI MADDELERİN KULLANIM DURUMLARI, TAŞINMALARI
VE DEPOLANMALARI .......................................................................................................................................................................................... 72
II.2.4 PROJE KAPSAMINDAKİ ULAŞTIRMA ALTYAPISI PLANI ..................................................................................................................... 73
8
ALANI PROJESİ
BÖLÜM III. PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI ...................................................................................................... 77
III.1. PROJE VE ETKİ ALANININ MEVCUT VE PLANLANAN SOSYO-EKONOMİK ÖZELLİKLERİ ............................................................... 77
III.1.1. EKONOMİK ÖZELLİKLER (YÖRENİN EKONOMİK YAPISINI OLUŞTURAN BAŞLICA SEKTÖRLER) ................................................ 77
III.1.2. NÜFUS .................................................................................................................................................................................................... 80
III.1.3. SAĞLIK (BÖLGEDE MEVCUT ENDEMİK HASTALIKLAR) ................................................................................................................... 81
III.1.4. İNSAN SAĞLIĞI VE ÇEVRE AÇISINDAN RİSKLİ VE TEHLİKELİ FAALİYETLER ............................................................................... 82
III.1.5. GERÇEKLEŞMESİ BEKLENEN GELİR ARTIŞLARI; YARATILACAK İSTİHDAM İMKANLARI, NÜFUS HAREKETLERİ ............... 122
III.1.6. YÖREDEKİ SOSYAL ALTYAPI HİZMETLERİ (EĞİTİM, SAĞLIK, KÜLTÜR HİZMETLERİ) ............................................................. 122
III.1.6.1. PROJE KAPSAMINDA OLMAYAN ANCAK PROJENİN GERÇEKLEŞMESİNE BAĞLI OLARAK, FAALİYET SAHİBİ VEYA DİĞER
YATIRIMCILAR TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ TASARLANAN DİĞER EKONOMİK, SOSYAL VE ALTYAPI FAALİYETLERİ ...... 126
III.1.6.2. PROJE KAPSAMINDA OLMAYAN ANCAK PROJENİN GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN ZORUNLU OLAN VE FAALİYET SAHİBİ
VEYA DİĞER YATIRIMCILAR TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ TASARLANAN DİĞER EKONOMİK, SOSYAL VE ALTYAPI
FAALİYETLERİ .................................................................................................................................................................................................. 127
III.1.7. ÇALIŞACAK PERSONELİN VE BU PERSONELE BAĞLI NÜFUSUN KONUT VE DİĞER TEKNİK/SOSYAL ALTYAPI İHTİYAÇLARI127
III.1.8. PROJENİN FAYDA-MALİYET ANALİZİ............................................................................................................................................. 127
III.1.8.1 PROJENİN GERÇEKLEŞMESİ İLE İLGİLİ YATIRIM PROGRAMI VE FİNANS KAYNAKLARI ....................................................... 130
III.1.9. PROJEDEN ETKİLENEN YERLEŞİM YERLERİ.................................................................................................................................. 130
III.1.10. PROJENİN EKONOMİK ÖMRÜ ........................................................................................................................................................ 131
III.1.11. ZAMANLAMA TABLOSU.................................................................................................................................................................. 132
III.2. DİĞER HUSUSLAR.................................................................................................................................................................................. 132
BÖLÜM IV: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI ............................................. 133
IV.1. ARAZİ KULLANIM VE MÜLKİYET DURUMU ....................................................................................................................................... 133
A) TARIM VE HAYVANCILIK ........................................................................................................................................................................... 135
B) ORMAN ALANLARI ..................................................................................................................................................................................... 138
C) PROJE YERİNDE ELDEN ÇIKARILACAK ALANIN DEĞERLENDİRİLMESİ .............................................................................................. 140
C.1 PROJE SAHASINDA KESİLECEK AĞAÇLARIN TÜR VE SAYILARI, ORMAN YANGINLARI VE ALINACAK ÖNLEMLER .................... 140
C.2 ELDEN ÇIKARILACAK TARIM ALANLARININ BÜYÜKLÜĞÜ, ARAZİ KULLANIM KABİLİYETİ .......................................................... 140
C.3 ETKİLENECEK TABİİ BİTKİ TÜRLERİ VE NE KADAR ALANDA BU İŞLERİN YAPILACAĞI, .............................................................. 140
C.4 PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ HAZIRLIK, İNŞAAT,
İŞLETME VE İŞLETME SONRASI) ..................................................................................................................................................................... 141
IV.2. TOPRAK ÖZELLİKLERİ .......................................................................................................................................................................... 142
A) TOPRAK YAPISI VE ARAZİ KULLANIM KABİLİYETİ ............................................................................................................................... 142
B) YAMAÇ STABİLİTESİ................................................................................................................................................................................... 145
C) EROZYON ..................................................................................................................................................................................................... 145
D) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA TOPRAĞA ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ
HAZIRLIK, İNŞAAT, İŞLETME VE İŞLETME SONRASI) ................................................................................................................................... 147
IV.3. JEOLOJİK ÖZELLİKLER........................................................................................................................................................................... 147
A) BÖLGE JEOLOJİSİ ......................................................................................................................................................................................... 147
A) TEKTONİZMA .............................................................................................................................................................................................. 150
9
ALANI PROJESİ
B) PROJE ALANI JEOLOJİSİ ............................................................................................................................................................................. 150
C) CEVHERLEŞME ............................................................................................................................................................................................ 152
D) DEPREMSELLİK........................................................................................................................................................................................... 153
E) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA JEOLOJİK ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ HAZIRLIK,
İNŞAAT, İŞLETME VE İŞLETME SONRASI) ...................................................................................................................................................... 155
IV.4. HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER............................................................................................................................................................... 155
A) BÖLGESEL HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER ................................................................................................................................................ 155
B) PROJE SAHASININ HİDROJEOLOJİSİ ......................................................................................................................................................... 155
C) YÜZEYSEL SU KAYNAKLARININ HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLERİ .......................................................................................................... 156
D) YERALTISUYU KAYNAKLARININ MEVCUT VE PLANLANAN KULLANIMI............................................................................................ 156
E) PROJE SAHASININ HİDROJEOKİMYASI ..................................................................................................................................................... 158
F) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA HİDROJEOLOJİK ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER(ARAZİ
IV.5. HİDROLİK ÖZELLİKLER, EKOLOJİK ÖZELLİKLER VE AKIŞ ORANI ÖLÇÜMLERİ ............................................................................ 159
A) BÖLGE VE PROJE ALANI HİDROLİK ÖZELLİKLERİ ................................................................................................................................. 159
B) YÜZEYSEL SU KAYNAKLARININ HİDROKİMYASAL ÖZELLİKLERİ ........................................................................................................ 160
C) PROJENİN GÖL, BARAJ, GÖLET, AKARSU VE DİĞER SULAK ALANLARA GÖRE KONUMU ................................................................ 162
D) YÜZEYSEL SU KAYNAKLARININ MEVCUT VE PLANLANAN KULLANIMI ............................................................................................ 162
E) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA HİDROLOJİK ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ
IV.6. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER ....................................................................................................................................... 163
A)
BÖLGESEL VE PROJE ALANI METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER .......................................................................................... 163
B) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER SIRASINDA YEREL VE BÖLGESEL İKLİMDE OLUŞABİLECEK METEOROLOJİK VE
İKLİMSEL ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ HAZIRLIK, İNŞAAT, İŞLETME VE İŞLETME SONRASI) ..................................... 176
IV.7. FLORA VE FAUNA .................................................................................................................................................................................. 176
A) PROJE ALANI VE PROJE ETKİ ALANI FLORA-FAUNASI......................................................................................................................... 176
B) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA FLORA-FAUNA ÜZERİNE ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER
(ARAZİ HAZIRLIK, İNŞAAT, İŞLETME VE İŞLETME SONRASI)...................................................................................................................... 199
IV.8. KORUMA ALANLARI (EK-V DUYARLI YÖRELER LİSTESİ KAPSAMINDA) ..................................................................................... 199
A) PROJE ALANI VE PROJE ETKİ ALANI KORUMA ALANLARI ................................................................................................................... 199
B) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA KORUMA ALANLARINA ETKİLER VE ALINACAK
ÖNLEMLER(ARAZİ HAZIRLIK, İNŞAAT, İŞLETME VE İŞLETME SONRASI) ................................................................................................. 205
IV.9. DEVLETİN YETKİLİ ORGANLARININ HÜKÜM VE TASARRUFU ALTINDA BULUNAN ARAZİLER................................................. 205
A) PROJE ALANI VE PROJE ETKİ ALANI ....................................................................................................................................................... 205
B) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ HAZIRLIK, İNŞAAT,
İŞLETME VE İŞLETME SONRASI) ..................................................................................................................................................................... 205
BÖLÜM V: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ .................................................................. 206
V.1. EMİSYON HESAPLAMALARI ................................................................................................................................................................... 206
V.2. SU KULLANIMI VE BERTARAFI.............................................................................................................................................................. 207
10
ALANI PROJESİ
V.3. ATIKLAR (ARAZİ HAZIRLIK, İNŞAAT, İŞLETME VE İŞLETME SONRASI OLMAK ÜZERE ATIK TÜRLERİ, MİKTARLARI, BERTARAFI)210
V.4. GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI VE SEVİYELERİ(AKUSTİK RAPOR)............................................................................................................. 212
V. 5. SAĞLIK KORUMA BANDI MESAFESİ .................................................................................................................................................... 214
V.6. DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRMA ÇALIŞMALARI VE REHABİLİTASYON PLANI.............................................................................. 215
V. 7. RİSK ANALİZİ .......................................................................................................................................................................................... 216
A) PROJE ALANI VE PROJE ETKİ ALANI ANALİZİ ....................................................................................................................................... 216
B) PROJE KAPSAMINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLER KAPSAMINDA RİSK DURUMLARINDA ALINACAK ÖNLEMLER (ARAZİ
V.8. DİĞER HUSUSLAR ................................................................................................................................................................................... 226
BÖLÜM VI: PROJENİN ALTERNATİFLERİ........................................................................................................................................ 227
VI.1. CEVHER ÜRETİM YÖNTEMİ ................................................................................................................................................................. 227
VI.2. CEVHER ZENGİNLEŞTİRME .................................................................................................................................................................. 227
VI.3 EKONOMİK OLMAYAN KAYA DEPO ALANI ......................................................................................................................................... 227
VI.4 EYLEMSİZLİK ALTERNATİFİ .................................................................................................................................................................. 227
VI.5. DİĞER ...................................................................................................................................................................................................... 228
BÖLÜM VII: İZLEME PROGRAMI.......................................................................................................................................................... 229
VII.1 PROJENİN İNŞAATI İÇİN ÖNERİLEN İZLEME PROGRAMI, PROJENİN İŞLETMESİ VE İŞLETME SONRASI İÇİN ÖNERİLEN İZLEME
PROGRAMI VE ACİL MÜDAHALE PLANI ....................................................................................................................................................... 229
VII.2 ÇED OLUMLU BELGESİ VERİLMESİ DURUMUNDA, YETERLİK TEBLİĞİ’NDE “YETERLİLİK BELGESİ ALAN
KURUM/KURULUŞLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ” BAŞLIĞININ 4. MADDESİNDE YER ALAN HUSUSLARIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İLE İLGİLİ
PROGRAM .......................................................................................................................................................................................................... 232
BÖLÜM VIII: HALKIN KATILIMI........................................................................................................................................................... 233
BÖLÜM IX: SONUÇLAR ............................................................................................................................................................................. 236
11
ALANI PROJESİ
TABLOLAR DİZİNİ
TABLO 1. FİZİKİ GERÇEKLEŞTİRME ORANI .................................................................................................................................................... 21
TABLO 2. PROJE ZAMANLAMA TABLOSU ....................................................................................................................................................... 24
TABLO 3.PROJE SAHASI CİVARINDAKİ YERLEŞİM YERLERİ .......................................................................................................................... 25
TABLO 4. GALERİ AĞZI KOORDİNATLARI....................................................................................................................................................... 30
TABLO 5. KIRICI KOORDİNATLARI .................................................................................................................................................................. 30
TABLO 6. CEVHER YÜKLEME KOORDİNATLARI............................................................................................................................................. 31
TABLO 7. FLOTASYON TESİSİ KOORDİNATLARI ............................................................................................................................................ 31
TABLO 8. 1,2,3 NO’LU ATIK DEPOLAMA ALANI KOORDİNATLARI ........................................................................................................... 32
TABLO 9. EK ATIK DEPOLAMA ALANI KOORDİNATLARI ............................................................................................................................. 33
TABLO 10. KUŞAKLAMA KANALI ALANI KOORDİNATLARI ......................................................................................................................... 33
TABLO 11. İDARİ BİNA KOORDİNATLARI....................................................................................................................................................... 35
TABLO 12. YEMEKHANE KOORDİNATLARI .................................................................................................................................................... 35
TABLO 13. ÇED ALANI KOORDİNATLARI (3 POLİGON) ............................................................................................................................. 35
TABLO 14. PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE BULUNAN YERLEŞİM YERLERİNE MESAFELERİ ....................................................... 37
TABLO 15. FAALİYET ALANINA AİT BÜYÜKLÜKLER .................................................................................................................................... 38
TABLO 16. FLOTASYON SELÜLLERİ MİKTARI ............................................................................................................................................... 46
TABLO 17. TESİSTE KULLANILACAK KİMYASALLAR VE MİKTARLARI ...................................................................................................... 47
TABLO 18. 1,2,3 NO’LU ATIK DEPOLAMA ALANINA AİT KOORDİNATLARI ............................................................................................ 49
TABLO 19. 1 NO’LU ATIK DEPOLAMA ALANINA AİT ÖZELLİKLER ........................................................................................................... 50
TABLO 20. 2 NO’LU ATIK DEPOLAMA ALANINA AİT ÖZELLİKLER ........................................................................................................... 50
TABLO 21. 3 NO’LU ATIK DEPOLAMA ALANINA AİT ÖZELLİKLER............................................................................................................... 50
TABLO 22. EK ATIK DEPOLAMA ALANI’NA AİT BAZI TEKNİK ÖZELLİKLER............................................................................................ 51
TABLO 23.GÖRÜNÜR REZERV ALANI KOORDİNATLARI .............................................................................................................................. 65
TABLO 24. MUHTEMEL REZERV ALANI KOORDİNATLARI .......................................................................................................................... 66
TABLO 25 KAPASİTE ARTIŞI İLE PLANLAN ÜRETİM MİKTARLARI............................................................................................................ 68
TABLO 26. FAALİYET ALANINDA KULLANILAN MAKİNE VE EKİPMAN LİSTESİ ...................................................................................... 70
TABLO 27. CEVHER ZENGİNLEŞTİRME TESİSİNE İLAVE EDİLECEK MAKİNE EKİPMAN LİSTESİ........................................................... 71
TABLO 28. EK ATIK DEPOLAMA ALANI İNŞAATINDA KULLANILAN VE KULLANILACAK MAKİNE-EKİPMAN LİSTESİ ...................... 71
TABLO 29. İŞ KAYITLARINA GÖRE ORDU İLİNDEKİ GİRİŞİM SAYILAN, 2012 ......................................................................................... 78
TABLO 30. 2012 YILI İTİBARİYLE TR 90 TRABZON, ORDU, GİRESUN, RİZE,ARTVİN, GÜMÜŞHANE GENELİNDEKİ KAYITLI
İŞSİZLERİN EĞİTİM DURUMLARINA GÖRE DAĞILIMI ........................................................................................................................ 79
TABLO 31. ORDU İLİ VE İLÇELERİNE AİT NÜFUS VERİLERİ ....................................................................................................................... 80
TABLO 32. KABADÜZ İLÇESİ’NİN YERLEŞİM MERKEZLERİNE GÖRE NÜFUS YOĞUNLUĞU..................................................................... 81
TABLO 33. ENDEMİK HASTALIK İSTATİSTİĞİ ................................................................................................................................................ 81
TABLO 34. GÜRÜLTÜ DEĞERLERİ ................................................................................................................................................................... 83
TABLO 35. ULUBEY DMİ GÜNLÜK EN BÜYÜK YAĞIŞ DEĞERLERİ ............................................................................................................. 87
TABLO 36. ORDU DMİ PLÜVİYOGRAF KATSAYILARI .................................................................................................................................... 87
TABLO 37. YAĞIŞIN ALANSAL DAĞILIM KATSAYILARI ................................................................................................................................ 88
TABLO 38. DÜZELTİLMİŞ VE MAKSİMİZE EDİLMİŞ MUHTELİF YİNELENMELİ YAĞIŞLAR .................................................................... 88
TABLO 39. HİDROLİK ZEMİN GRUPLARI VE BİTKİ ÖRTÜSÜ DURUMUNA GÖRE AKIŞ EĞRİ NUMARALARI ........................................ 88
TABLO 40. SOL SAHİL YAĞIŞ ALANI HARMONİK EĞİM HESABI ................................................................................................................. 89
TABLO 41: SOL SAHİL YAĞIŞ ALANI SUPERPOZESİZ MOCKUS YÖNTEMİ İLE TAŞLIN DEBİLERİ HESABI........................................... 90
TABLO 42. SAĞ SAHİL YAĞIŞ ALANI HARMONİK EĞİM HESABI................................................................................................................. 91
TABLO 43: SOL SAHİL YAĞIŞ ALANI SUPERPOZESİZ MOCKUS YÖNTEMİ İLE TAŞLIN DEBİLERİ HESABI........................................... 92
TABLO 44. SOL SAHİL KUŞAKLAMA KANALI HİDROLİK DEĞERLER TABLOSU ........................................................................................ 93
TABLO 45. SAĞ SAHİL KUŞAKLAMA KANALI HİDROLİK DEĞERLER TABLOSU ........................................................................................ 95
TABLO 46. ŞUT KANALLARI HİDROLİK DEĞERLER TABLOSU .................................................................................................................... 95
12
ALANI PROJESİ
TABLO 47.BÖLGEDE OKUR-YAZARLIK İSTATİSTİKLERİ ........................................................................................................................... 122
TABLO 48. ORDU İLİ NÜFUSUNUN OKUMA YAZMA İSTATİSTİKLERİ (15 YAŞ VE DAHA ÜSTÜ) ........................................................ 123
TABLO 49. ORDU İLİ EĞİTİM GÖSTERGELERİ ............................................................................................................................................ 123
TABLO 50. KABADÜZ İLÇESİ EĞİTİM GÖSTERGELERİ ............................................................................................................................... 123
TABLO 51.KABADÜZ İLÇESİ OKUMA YAZMA DURUMU VE CİNSİYETİNE GÖRE NÜFUS GÖSTERGELERİ(15+ YAŞ) 2012............ 124
TABLO 52. TÜRKİYE VE ORDU İLİ GENELİNDE HASTANE VE YATAKLARIN DAĞILIMI ........................................................................ 124
TABLO 53. YATAKLI TEDAVİ KURUMLAN (SAĞLIK İL MÜDÜRLÜĞÜ, 2010) ....................................................................................... 124
TABLO 54. SAĞLIK PERSONELLERİNİN TÜRKİYE VE ORDU GENELİNDE DAĞILIMI ............................................................................. 125
TABLO 55. ORDU İLİ TİYATRO SALONU, GÖSTERİ VE SEYİRCİ SAYISI ................................................................................................... 126
TABLO 56. ORDU İLİ SİNEMA SALONU, GÖSTERİ VE SEYİRCİ SAYISI ..................................................................................................... 126
TABLO 57. İŞLETME YATIRIM TABLOSU ..................................................................................................................................................... 128
TABLO 58. PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE BULUNAN YERLEŞİM YERLERİ VE MESAFELERİ ................................................. 130
TABLO 59. ZAMANLAMA TABLOSU .............................................................................................................................................................. 132
TABLO 60. ARAZİ CİNSİ DAĞILIMI ............................................................................................................................................................... 135
TABLO 61. ÜRÜNE GÖRE ARAZİ DAĞILIMI ................................................................................................................................................. 135
TABLO 62. ORDU İLİ VE KABADÜZ İLÇESİ BİTKİSEL ÜRETİM İSTATİSTİKLERİ....................................................................................... 136
TABLO 63. EĞİM – DERİNLİK KOMBİNASYONU ......................................................................................................................................... 144
TABLO 64. TOPRAK NUMUNELERİ ANALİZ SONUÇLARI........................................................................................................................... 147
TABLO 65. YAS SEVİYESİ ALINAN KUYULAR VE DEĞERLERİ. ................................................................................................................... 157
TABLO 66. YÜZEYSUYU NUMUNE ANALİZ SONUCU .................................................................................................................................. 160
TABLO 67. YEREL BASINÇ VERİLERİ (1970-2013) ............................................................................................................................... 164
TABLO 68. SICAKLIK VERİLERİ..................................................................................................................................................................... 165
TABLO 69. YAĞIŞ VERİLERİ .......................................................................................................................................................................... 165
TABLO 70. BAĞIL NEM VERİLERİ ................................................................................................................................................................ 166
TABLO 71. SAYILI GÜNLER VERİLERİ .......................................................................................................................................................... 167
TABLO 72. MAKSİMUM KAR KALINLIĞI VERİLERİ .................................................................................................................................... 168
TABLO 73. ORTALAMA RÜZGAR HIZI VERİLERİ ........................................................................................................................................ 169
TABLO 74. YÖNLERE GÖRE RÜZGAR HIZI VERİLERİ ................................................................................................................................ 169
TABLO 75. YILLIK ESME SAYILARI GRAFİĞİ ............................................................................................................................................... 170
TABLO 76 . MEVSİMLİK RÜZGAR VERİLERİ ................................................................................................................................................ 171
TABLO 77. MAKSİMUM RÜZGAR HIZI VE YÖNÜ ........................................................................................................................................ 175
TABLO 78. FIRTINALI GÜN SAYISI VE KUVVETLİ RÜZGAR GÜN SAYISI ORTALAMALARI.................................................................... 175
TABLO 79. PROJE ALANI VE ETKİ ALANINDA SAPTANAN FLORA TÜRLERİ VE KORUNMA DURUMLARI ......................................... 185
TABLO 80. PROJE ALANI VE ETKİ ALANINDA SAPTANAN İKİYAŞAMLI TÜRLERİ, KORUNMA DURUMLARI VE STATÜLERİ .... 188
TABLO 81. PROJE ALANI VE ETKİ ALANINDA SAPTANAN SÜRÜNGEN TÜRLERİ, KORUNMA DURUMLARI VE STATÜLERİ .......... 190
TABLO 82. PROJE ALANI VE ETKİ ALANINDA SAPTANAN KUŞ TÜRLERİ, KORUNMA DURUMLARI VE STATÜLERİ ........................ 192
TABLO 83. ÇALIŞMA ALANI VE ETKİ ALANINDA SAPTANAN MEMELİ TÜRLERİ VE KORUNMA DURUMLARI.................................. 195
TABLO 84. BÖLGEDEKİ TEPELERE AİT BİLGİLER...................................................................................................................................... 200
TABLO 85. FİZİKİ GERÇEKLEŞTİRME ORANI .............................................................................................................................................. 207
TABLO 86. CEVHER ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ SU PROJEKSİYONU .......................................................................................................... 208
TABLO 87. ENDÜSTRİ TESİSLERİ İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ ................................................................................... 213
TABLO 88. RİSK GRUPLANDIRILMASI.......................................................................................................................................................... 216
TABLO 90. GÜVENLİK ÖNLEMLERİ .............................................................................................................................................................. 224
TABLO 91. KİMYASALLARIN TEHLİKE GRUPLARI, RİSK GRUPLARI VE GÜVENLİK TAVSİYELERİ ...................................................... 225
13
ALANI PROJESİ
ŞEKİLLER DİZİNİ
ŞEKİL 1. YER BULDURU HARİTASI………………………………………………………………………………………………………………….. 18
ŞEKİL 2. TOPOGRAFİK HARİTA……………………………………………………………………………………………………………………… 19
ŞEKİL 3. MESAFE HARİTASI…………………………………………………………………………………………………………………………. 26
ŞEKİL 4. ÇEVRE DÜZENİ PLANI……………………………………………………………………………………………………………………… 29
ŞEKİL 5. FAALİYET ALANINA AİT UYDU GÖRÜNTÜSÜ…………………………………………………………………………………………. 30
ŞEKİL 6. PROJE ALANI VAZİYET PLANI…………………………………………………………………………………………………………… 39
ŞEKİL 7. MADEN OCAĞINA AİT ÜRETİM YÖNTEMİ İŞ AKIM ŞEMASI………………………………………………………………………. 42
ŞEKİL 9. GÖZLEM KUYULARININ YELERİNİ GÖSTERİR HARİTA…………………………………………………………………………….. 58
ŞEKİL 10. KUŞAKLAMA KANALI SOL SAHİL KESİTİ…………………………………………………………………………………………… 59
ŞEKİL 11. KUŞAKLAMA KANALI SAĞ SAHİL KESİTİ…………………………………………………………………………………………… 60
ŞEKİL 12. NAKLİYE GÜZERGAHI HARİTASI……………………………………………………………………………………………………… 63
ŞEKİL 13. GÖRÜNÜR VE MUHTEMEL REZERV HATRİTASI…………………………………………………………………………………… 67
ŞEKİL 14. EK ATIK DEPOLAMA ALANI İNŞAATI DEVAMINDA YAPILACAKLARA AİT İŞ AKIM ŞEMASI……………………………… 68
ŞEKİL 15.EK ATIK DEPOLAMA ALANI İŞLETME DÖNEMİNE AİT İŞ AKIM ŞEMASI……………………………………………………… 68
ŞEKİL 16. CEVHER ZENGİNLEŞTİRME TESİSİNE AİT İŞ AKIM ŞEMASI…………………………………………………………………….. 69
ŞEKİL 17. PROJE ALANI ULAŞIM GÜZERGAHI………………………………………………………………………………………………….. 74
ŞEKİL 18. PROJE ALANINA ULAŞIM İÇİN KULLANILAN KARAYOLUNA AİT TRAFİK HACİM HARİTASI……………………………… 75
ŞEKİL 19. TESİS İÇİ YOLLARI GÖSTERİR HARİTA……………………………………………………………………………………………… 76
ŞEKİL 20. PROJE YAĞIŞ ALANI……………………………………………………………………………………………………………………… 86
ŞEKİL 21. THIESSEN POLİGONU…………………………………………………………………………………………………………………. 87
ŞEKİL 22. SOL SAHİL KUŞAKLAMA KANALI KESİTİ…………………………………………………………………………………………. 93
ŞEKİL 23.SOL SAHİL TAŞKIN DEBİSİ HİDROGRAFI…………………………………………………………………………………………… 94
ŞEKİL 24. SAĞ SAHİL KUŞAKLAMA KANALI KESİTİ………………………………………………………………………………………….. 94
ŞEKİL 25. SAĞ SAHİL TAŞKIN DEBİSİ HİDROGRAFI………………………………………………………………………………………….
95
ŞEKİL 26. MESAFE HARİTASI……………………………………………………………………………………………………………………… 131
ŞEKİL 27. KADASTRO HARİTASI………………………………………………………………………………………………………………….. 134
ŞEKİL 28. ARAZİ CİNSİ DAĞILIMI………………………………………………………………………………………………………………… 135
ŞEKİL 29. ÜRÜNE GÖRE ARAZİ DAĞILIMI……………………………………………………………………………………………………... 136
ŞEKİL 30. MESCERE HARİTASI…………………………………………………………………………………………………………………… 139
ŞEKİL 31. ARAZİ VARLIĞI HARİTASI…………………………………………………………………………………………………………….. 142
ŞEKİL 32.TOPRAK ÖRNEKLEME NOKTALARINI GÖSTERİR HARİTA…………………………………………………………….………… 146
ŞEKİL 33. BÖLGENİN GENELLEŞTİRİLMİŞ STRATİGRAFİK KESİTİ. ………………………………………………………………………. 149
ŞEKİL 34. TÜRKİYE DEPREM BÖLGELERİ HARİTASI……………………………………………………………………………………….. 154
ŞEKİL 35. ORDU İLİ DEPREMSELLİK HARİTASI……………………………………………………………………………………………… 154
ŞEKİL 36. SAHADA AÇILMIŞ OLAN TEMEL SONDAJ KUYULARININ LOKASYONUNU GÖSTEREN KROKİ…………………………. 158
ŞEKİL 37 YÜZEY SUYU NUMUNELERİNİN ALINDIĞI YERLERİ GÖSTERİR TOPOGRAFİK HARİTA…………………………………… 161
ŞEKİL 38. YEREL BASINÇ VERİ GRAFİĞİ……………………………………………………………………………………………………….. 164
ŞEKİL 39. SICAKLIK VERİ GRAFİĞİ……………………………………………………………………………………………………………… 165
ŞEKİL 40. YAĞIŞ VERİ GRAFİĞİ…………………………………………………………………………………………………………………… 166
ŞEKİL 41. BAĞIL NEM VERİ GRAFİĞİ………………………………………………………………………………………….………………… 166
ŞEKİL 42. SAYILI GÜNLER VERİ GRAFİKLERİ…………………………………………………………………………………………………. 167
ŞEKİL 43. MAKSİMUM KAR KALINLIĞI (CM) …………………………………………………………………………………………………. 168
ŞEKİL 44. MAKSİMUM KAR KALINLIĞI GRAFİĞİ (CM) ……………………………………………………………………………………… 168
ŞEKİL 45.ORTALAMA RÜZGAR HIZI GRAFİĞİ………………………………………………………………………………………………… 169
ŞEKİL 46. YÖNLERE GÖRE RÜZGAR HIZI GRAFİĞİ………………………………………………………………………………………..… 170
ŞEKİL 47. YILLIK RÜZGAR GRAFİĞİ……………………………………………………………………………………………………………. 171
ŞEKİL 48. MEVSİMLERE GÖRE YILLIK RÜZGAR VERİLERİ ORTALAMASI……………………………………………………………….. 172
ŞEKİL 49. AYLIK RÜZGAR GRAFİKLERİ………………………………………………………………………………………………………… 174
ŞEKİL 50. EN HIZLI ESEN RÜZGAR HIZI………………………………………………………………………………………………………. 175
ŞEKİL 51. FIRTINALI GÜN SAYISI İLE KUVVETLİ RÜZGAR GÜN SAYISI ORTALAMALARI GRAFİĞİ………………………………… 176
ŞEKİL 52: ÇALIŞMA ALANINI İÇEREN ORDU(GİRESUN) ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SINIRLARINDAKİ VEJETASYON YAPISI…. 181
ŞEKİL 53. AVA AÇIK VE KAPALI ALANLAR HARİTASI………………………………………………………………………………………… 201
ŞEKİL 54. RİSKLERİN PUANLAMA YOLUYLA HESAPLANMASI………………………………………………………………………………. 216
.
14
ALANI PROJESİ
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ
Proje konusu faaliyet; Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.’nin Ordu İli, Kabadüz İlçesi,
Akgüney Köyü civarında İR 26320 no’lu ruhsat sahası içerisinde işletilmekte olan Cevher
(Kurşun-Çinko-Bakır) Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı ve Ek Atık Depolama Alanı
Projesi’dir.
Proje alanı; Kabadüz ilçesine 6 km, Ordu iline ise 27 km mesafededir. Proje alanına en
yakın yerleşim yeri Akgüney Köyü’ne bağlı Akgüney Mahallesi olup proje alanına yaklaşık 252m
mesafededir.
Faaliyet sahibine ait cevher zenginleştirme tesisi için 30.03.2000 tarihinde ÇED Olumlu
Kararı alınmıştır. Kurulumu biten tesis 2005 yılına kadar faaliyet göstermiş olup 2005 yılından
2009 yılına kadar faaliyet göstermemiştir. 2009 yılında Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.’nin
isim hakkıyla birlikte Yıldızlar SSS Holding tarafından devir alınan Cevher Zenginleştirme Tesisi
bünyesinde mevcut halde üç adet atık depolama alanı bulunmaktadır.
Tesisten çıkan atıklardan; 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında numune alınarak analizi
yaptırılmıştır. Bu analiz sonucuna göre söz konusu tesisten çıkan atıklar aynı yönetmelik
kapsamında II. Sınıf atık olarak belirlenmiştir.
Proje konusu olan ek atık depolama alanı ile ilgili olarak; 17.07.2008 tarih ve 26939
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren mülga Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi amacı ile Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’na görüş
sorulmuştur. Bu kapsamda Çevre ve Orman Bakanlığı 29.09.2010 tarih ve 57667 sayılı yazısı
ile söz konusu ek atık depolama alanının 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı ÇED Yönetmeliği Ek2 listesi 4. maddesi (Katı atıkların yakılması, kompostlaştırılması ve depolanması için yapılan
tesisler, atık barajları, atık havuzları) kapsamında değerlendirmiş olup, yönetmeliğinin ilgili
hükümleri doğrultusunda Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması gerektiğini firmaya bildirilmiştir.
Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak ÇED Gerekli Değildir Kararı alındıktan sonra
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında hazırlatılan uygulama projeleri
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün onayına sunulmuştur. Çevre
Yönetimi Genel Müdürlüğü’nden alınan proje onayından sonra hafriyat çalışmalarına
başlanmıştır.
İnşaat çalışmaları devam ederken Ordu ilinde yaşayan vatandaşlar tarafından söz
konusu atık depolama alanına ilişkin dava açılmış, mahkemenin tayin ettiği bilirkişi raporuna
istinaden Ordu İdare Mahkemesi tarafından faaliyeti durdurma kararı verilmiştir. Karar,
21.06.2012 tarihli ve 4003 sayılı Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından Kabadüz
Kaymakamlığına ile faaliyet sahibine aynı tarihte tebliğ edilmiş ve atık depolama alanı inşaat
çalışmaları durdurulmuştur. Söz konusu karar ile Ek Atık Depolama Alanı için yeniden ÇED
Raporu hazırlanması gerektiği belirtilmiştir.
15
ALANI PROJESİ
Günümüz itibari ile 80 ton/gün kapasiteye sahip cevher zenginleştirme tesisinde
kapasitesi artışı yapılarak günde 480 ton tüvenan malzeme işlenmesi sağlanacaktır. 480
ton/gün tüvenan malzemenin işlenebilmesi için mevcutta bulunan makine-ekipmana ilave
makina-ekipmanlar eklenmesi planlanmaktadır.
Yukarıda bahsi geçen nedenlerden dolayı Cevher (Kurşun-Çinko-Bakır) Zenginleştirme
Tesisi Kapasite Artışı ve Ek Atık Depolama Alanı Projesi ÇED Raporu hazırlanmıştır.
Proje kapsamında; 3 poligondan oluşan ÇED alanı belirlenmiş olup toplam 35.284,271
m2 ‘lik alanın 17902,93 m2’si orman alanı, 20.381,341 m2’lik alan ise ziraat alanından
oluşmaktadır.
Faaliyet alanında yapılan hafriyat çalışması esnasında 15 kişi, beton inşaatı
çalışmalarında 15 kişi çalıştırılmış olup ortalama 30 kişilik ekip çalışması yapılmıştır. Çalışan
personel, mevcut cevher zenginleştirme tesisi personelinden ve civar yörelerde yaşayan
köylülerden temin edilmiştir. ÇED sürecinin bitip inşaat çalışmalarına yeniden başladığında yine
aynı ekip ile çalışmalara devam edilecektir.
Proje kapsamında devam edecek olan ek atık depolama alanı ile ilgili olarak tek vardiya
üzerinden yılda 8 ay, ayda 30 gün, günde 8 saat çalışılması planlanmaktadır.
Cevher Zenginleştirme Tesisi ve maden ocağında ise günde 3 vardiya üzerinden yılda
12 ay, ayda 22 gün, günde 22 saat çalışacak olup mevcutta 79 personel çalışmaktadır. Ancak,
kapasite artışı yapılması ile birlikte 150 personelin istihdamı sağlanacaktır.
16
ALANI PROJESİ
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI
Proje konusu faaliyetin tanımı, hizmet amaçları, önem ve gereklilikleri, projenin
zamanlama tablosu
a) Proje Konusu Faaliyetin Tanımı
Projesi’dir.
Proje alanı; Kabadüz ilçesine 6 km, Ordu iline ise 27 km mesafededir. Proje alanına en
yakın yerleşim yeri Akgüney Köyü’ne bağlı Akgüney Mahallesi olup proje alanına yaklaşık 252m
mesafededir(Şekil 3).
Faaliyet sahibine ait cevher zenginleştirme tesisi için 30.03.2000 tarihinde ÇED Olumlu
Kararı alınmıştır1. Kurulumu biten tesis 2005 yılına kadar faaliyet göstermiş olup 2005 yılından
2009 yılına kadar faaliyet göstermemiştir. 2009 yılında Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.’nin
isim hakkıyla birlikte Yıldızlar SSS Holding tarafından devir alınan Cevher Zenginleştirme Tesisi
bünyesinde mevcut halde üç adet atık depolama alanı bulunmaktadır(Şekil 2).
1
Ek 1.a Cevher Zenginleştirme Tesisi’ne Ait “ÇED Olumlu” Kararı
17
ALANI PROJESİ
Proje Alanı
Şekil 1. Yer Bulduru Haritası
18
ALANI PROJESİ
Şekil 2. Topografik Harita
19
ALANI PROJESİ
Söz konusu tesis 2009 yılında Yıldızlar SSS Holding tarafından alındıktan sonra hemen
faaliyete geçmemiştir. Ancak, 2009 yılında tesisin bulunduğu alanda yaşanan doğal afetten
dolayı atık depolama alanları tahribat görmüştür. Söz konusu tahribat ile ilgili planlanan
iyileştirme çalışmaları; 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı resmi gazetede yayımlanan mülga
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği;
MADDE 24 – (1)
a) Doğal afetler sonucu yıkılan, bozulan, tahrip olan veya hasar gören herhangi bir
yatırımın bulunduğu yerde kısmen veya tümü ile yeniden gerçekleştirilmesi planlanan projeler,
kapsamında bir rapor halinde hazırlanarak Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’na sunulmuştur.
Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından raporda yapılan inceleme sonucu; planlanan iyileştirme
çalışmaları uygun bulunmuş olup firma tarafından gerekli çalışmalar yapılmıştır2.
Ayrıca, mevcut atık depolama alanlarının ömrünü tamamlaması durumu düşünülerek ek
atık depolama alanı yapılması planlanmıştır. Söz konusu ek atık depolama alanı; mevcutta
kullanılan üç adet atık depolama alanının hemen mansabında yer alacaktır.
Tesisten çıkan atıklardan; 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında numune alınarak analizi 3
yaptırılmıştır. Bu analiz sonucuna göre söz konusu tesisten çıkan atıklar aynı yönetmelik
kapsamında II. Sınıf atık olarak belirlenmiştir.
Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi amacı ile Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’na görüş
sorulmuştur. Bu kapsamda Çevre ve Orman Bakanlığı 29.09.2010 tarih ve 57667 sayılı yazısı
ile söz konusu ek atık depolama alanının 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı ÇED Yönetmeliği Ek2 listesi 4. maddesi (Katı atıkların yakılması, kompostlaştırılması ve depolanması için yapılan
tesisler, atık barajları, atık havuzları) kapsamında değerlendirmiş olup, yönetmeliğinin ilgili
hükümleri doğrultusunda Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması gerektiğini firmaya bildirilmiştir.4
Konu ile ilgili gerekli çalışmalar(zemin etüt, avam proje, kadastro vb.) yapılıp Proje
Tanıtım Dosyası hazırlanarak mülga Ordu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne sunulmuştur.
Sunulan dosya ile ilgili olarak 02.11.2010 tarih ve 3684 sayılı yazı ile proje alanında tetkik
edilmesi amacıyla 08.11.2010 günü mahallinde yapılacak incelemeye katılmak için hazır
olunması gerektiği faaliyet sahibine bildirilmiştir5. İlgili kurumların aynı gün yerinde yaptığı
inceleme ve Proje Tanıtım Dosyasında yapılan incelemeler sonucunda dosya mülga Ordu İl
Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından nihai edilerek 23.11.2010 tarihinde “ÇED Gerekli Değildir
Kararı” alınmıştır6.
2
Ek 1.b İyileştirme Çalışmaları Uygunluk Yazısı
Ek 2.a Atık Analizi
4
Ek 1.c Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 29.09.2010 tarih ve 57667 sayılı yazısı,
5
Ek 1.d 02.11.2010 tarihli Ordu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yazısı,
6
Ek 1.e ÇED Gerekli Değildir Kararı
3
20
ALANI PROJESİ
ÇED Gerekli Değildir Kararı alındıktan sonra Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair
Yönetmelik kapsamında hazırlatılan uygulama projeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre
Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün onayına sunulmuştur. Sunulan dosyaların incelenmesi
sonucunda 24.08.2011 tarih ve 1994 sayılı yazı ile söz konusu uygulama projelerinin
onaylandığı ancak tesis inşaatının uygulama projesine ve teknik şartnamesine uygun olarak
yapıldığının denetlenmesi için DSİ Genel Müdürlüğü tarafından lisanslandırılmış Su Yapıları
Denetim Firmaları(SYDF) ile hizmet alımı yapılması gerektiği ve firma ile yapılacak sözleşmenin
Bakanlıkça onaylanması gerektiği faaliyet sahibine bildirilmiştir7.
Bu nedenle; faaliyet sahibi 13.05.2011 tarih ve 27933 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan “Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği” kapsamında lisanslandırılmış olan
“Hidro Grup Su Yapıları Denetim Hizm. Ltd. Şti.” ile hizmet alım sözleşmesi yaparak
onaylanması için Bakanlığa sunmuştur. Bakanlık tarafından incelenen sözleşmenin uygun
bulunduğu 03.10.2011 tarih ve 3367 sayılı yazı ile faaliyet sahibine bildirilmiştir8. Bu tarih itibari
ile faaliyet sahibi inşaat çalışmalarına başlamıştır. Yapılan inşaat çalışmaları Hidro Grup Su
Yapıları Denetim Hizm. Ltd. Şti. tarafından denetlenerek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na
düzenli olarak bildirilmiştir.
İnşaat çalışmaları devam ederken Ordu ilinde yaşayan vatandaşlar tarafından söz
konusu atık depolama alanına ilişkin dava açılmış, mahkemenin tayin ettiği bilirkişi raporuna
istinaden Ordu İdare Mahkemesi tarafından faaliyeti durdurma kararı verilmiştir. Karar,
21.06.2012 tarihli ve 4003 sayılı Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından Kabadüz
Kaymakamlığına ile faaliyet sahibine aynı tarihte tebliğ edilmiş ve atık depolama alanı inşaat
çalışmaları durdurulmuştur9. Söz konusu karar ile Ek Atık Depolama Alanı için yeniden ÇED
Raporu hazırlanması gerektiği belirtilmiştir.
Faaliyet konusu ek atık depolama alanı ile ilgili son olarak hazırlanan denetim
tutanağında belirtilen fiziki gerçekleştirme oranı aşağıda belirtildiği gibidir.
Tablo 1. Fiziki Gerçekleştirme Oranı
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ana İş Kalemleri
(iş programına uygun olarak)
Baraj Gövdesi ve Rezervuar Alanı(sağ ve sol sahil), Şevleri ve Sıyırma Kazıları
Beton Gövde Dolgusu
Kuşaklama Kanalı Kazı ve Beton İmalatları
Alt ve Üst Drenaj Sistemleri ve Geçirimsizlik Sisteminin (Kaplamalarının) Teşkili
Gözlem Kuyularının Açılması
Fiziki Gerçekleşme
Oranı (%)
100
53
63
0
(sadece alt drenaj %10)
0
7
Ek 1.f 24.08.2011 tarihli Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yazısı
Ek 1.g 03.10.2011 tarih ve 3367 sayılı Bakanlık yazısı
9
Ek 1.h 21.06.2012 tarihli ve 4003 sayılı Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
8
21
ALANI PROJESİ
Tesis 2000 yılında kurulmuş olup bazı ekipmanlar ömrünü tamamlamıştır. Bu nedenle;
cevher zenginleştirme tesisi bünyesinde bulunan kırma-eleme tesisi yenilenmesi planlanarak
Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve 10.12.2010 tarih ve 130 Karar nolu “ÇED Gerekli Değildir
Belgesi” alınmıştır10. Bu karar ile birlikte yeni kırma-eleme tesisi kurulmuştur.
Ayrıca; tesiste bulunan değirmenin teknolojik verimini artırmak amacıyla bir değirmen
kurulması planlamış olup konu ile ilgili olarak Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden
10.12.2010 tarih ve 4163 no’lu görüş yazısı alınmıştır11. Görüş yazısı alındıktan sonra cevher
zenginleştirme tesisine değirmen kurulumu yapılmıştır. Bu değirmenin kurulmasından sonra eski
değirmen sistemden devre dışı bırakılmış yeni değirmen kullanılmaya başlamıştır.
Günümüz itibari ile 80 ton/gün kapasiteye sahip cevher zenginleştirme tesisinde
kapasitesi artışı yapılarak günde 480 ton tüvenan malzeme işlenmesi sağlanacaktır. 480
ton/gün tüvenan malzemenin işlenebilmesi için mevcutta bulunan makine-ekipmana ilave
makina-ekipmanlar eklenmesi planlanmaktadır.
Bu nedenle; 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren; Mülga Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği;
Madde 7 -c) Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin
kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EKI’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projelere
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanması zorunludur.
hükmü ve Ordu İdare Mahkemesi kararı nedeniyle Çevresel Etki Değerlendirmesi
Raporu hazırlanmıştır.
Ancak; bahsi geçen ek atık depolama alanına ait kuşaklama kanallarının proje tanıtım
dosyasına esas koordinatlı alan sınırlarının dışında kaldığı belirlenmiştir. Günümüz itibari ile
belirlenen bu durum ile ilgili olarak sahanın bir bölümünün orman arazi olması nedeni ile Orman
Genel Müdürlüğünden görüş alınmıştır. Orman Genel Müdürlüğü bu görüşünde kuşaklama
kanallarının Atık Depolama Alanı ile beraber ÇED Raporunda incelenmesi gerektiğini bildirmiş
olup konu ile ilgili ÇED Genel Müdürlüğünden proje kapsamında değerlendirilebileceğine dair
görüş alınmıştır12.
Projenin bulunduğu alan Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden alınan İR:26320 no’lu
maden sahası içerisinde kalmaktadır. Söz konusu saha; 1993 yılı öncesi işletmeye geçmiş olup
mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 16.12.2003 tarih ve 2531 sayılı resmi gazetede
yayımlanan ÇED Yönetmeliği Geçici Madde-3 kapsamında değerlendirilerek ÇED Yönetmeliği
kapsamı dışında değerlendirildiği tarafımıza bildirilmiştir13. Bu nedenle projeye maden ocağı
10
Ek 1.ı Kırma-Eleme Tesisi ÇED Gerekli Değildir Kararı
Ek 1.j Değirmen Görüş Yazısı
12
Ek 1.k Kuşaklama Kanalıyla İlgili Resmi Kurum Görüşleri Görüşü
13
Ek 1.l. Maden Ocağına Ait Resmi Evraklar
11
22
ALANI PROJESİ
konusu dahil edilmemiştir. Ancak; tesis besleyecek tüvenan malzeme; İR: 26320 olan ruhsatlı
sahadan sağlanacaktır. Maden ocağında kapalı işletme yöntemi ile üretim yapılmaktadır.
Proje kapsamında “Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.” faaliyet sahibi, kurulacak
“Cevher (Kurşun-Çinko-Bakır) Zenginleştirme (Flotasyon) Tesisi” ise “tesis” ve “tesis ve ek atık
depolama alanın” tamamı “faaliyet alanı” olarak ifade edilmektedir.
b) Proje Konusu Faaliyetin Hizmet Amaçları, Önem ve Gereklilikleri
Proje konusu faaliyet kapsamında; faaliyet sahibine ait RN:26320 işletme ruhsat no’lu
maden sahasından çıkarılacak tüvenan cevher kullanılacaktır. Tesise gelecek tüvenan cevher,
tesiste flotasyon yöntemine tabii tutularak bünyesinde bulunan Cu-Pb ve Zn kazanılacaktır.
Tesiste kazanılacak Cu-Pb ve Zn’nin sektörlere göre kullanım alanları aşağıda
açıklanmıştır.
Bakır; üstün fiziksel ve kimyasal özelliklerinden dolayı endüstride yaygın olarak
kullanılmaktadır. Özellikle elektrik ve elektronik, inşaat, ulaşım, endüstriyel, kimya, kuyumculuk
sektörleri bakırın en çok tüketildiği sektörler olarak sıralanmaktadır.
Kurşun’un en önemli tüketim alanı akü imalatıdır. Yeraltı haberleşme kablolarının
kurşunla izolasyonu diğer önemli tüketim alanı olarak göze çarpar. Korozyonu önleyen kurşun
oksit boyalar çelik konstrüksiyonlarda kullanılmaktadır. Kurşun radyasyonu en az geçiren metal
olması nedeniyle bu ışınlardan korunmada, renkli televizyon tüplerinin yapımında ve mühimmat
imalinde de önemli miktarlarda kullanılmaktadır.
Çinko ise en çok galvanizleme işleminde kullanılmaktadır. İnşaat sektöründeki galvanizli
saçlar ve konstrüksiyon malzemeleri ile elektrik ve diğer havai hat direkleri galvanizlemenin en
çok kullanıldığı alanlardır. Pirinç alaşımı ile bilhassa otomotiv sanayiinde döküm kalıpları
yapımında kullanılan çinko alaşımları çinkonun kullanıldığı diğer önemli alanlardır. Çinko oksit
yağlı boya ve lastik üretiminde kullanılmaktadır.
Tesiste elde edilecek konsantreler, yukarıda sıralanan kullanım alanları göz önüne
alındığında pazar payı yüksek ürünler olarak ele alınabilmektedir. Bu bağlamda elde edilen
tüvenan cevherin konsantre haline dönüştürülmesi ayrıca önem taşımaktadır.
Söz konusu projenin inşaat aşamasında 30 kişi, işletme aşamasında ise 150 kişinin
çalıştırılması planlanmaktadır. Çalıştırılacak olan personel içerisinde yer alan teknik kadro,
şirketin kendi bünyesinden sağlanacak olup diğer personel Akgüney Köyü ve diğer bölge
köylerden sağlanacaktır.
İnşaat çalışmaları tamamlandığında üretim için ihtiyaç duyulacak olan kimyasal
maddeler; yurtiçi ve/veya yurtdışında bulunan satıcılardan, bakım onarım için kullanılacak olan
23
ALANI PROJESİ
makine ve alt yapı yedek parçaları, idari binalarda kullanılacak malzemeler ve personel
ihtiyaçları civar yerleşim yerlerinden satın alınarak sağlanacaktır.
Ayrıca ülkemizde çıkarılan yer altı zenginliklerinin işlenerek, pazar değeri yüksek ürünler
elde edilmesi ile ülke ekonomisine ilave katkı sağlanacağı tahmin edilmektedir.
c) Projenin Zamanlama Tablosu
Tablo 2. Proje Zamanlama Tablosu
M N MA
2014
H T A E EK
2015
K A O Ş M N MA
H T A E
ÇED Çalışmaları
İnşaat Çalışmaları
*Sedde Yapımının tamamlanması
*Alt ve Üst Drenaj İnşaat İşlerinin
Tamamlanması
*Geçirimsizliğin Sağlanması
*Gözlem Kuyularının Açılması
Cevher Zenginleştirme Tesisine
Makine ve Ekipman Eklenmesi
İşletmeye Alma
* O:Ocak, Ş: Şubat, M:Mart, N: Nisan, MA:Mayıs, H:Haziran, T: Temmuz, A: Ağustos, E: Eylül, EK: Ekim, K:Kasım, A:Aralık
24
ALANI PROJESİ
BÖLÜM II: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE
ÖZELLİKLERİ
(Proje yeri etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel
özelliklerin belirtilmesi)
II.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu
Projesi’dir.
maden sahası içerisinde kalmaktadır. Söz konusu saha; 1993 yılı öncesi işletmeye geçmiş olup
mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 16.12.2003 tarih ve 2531 sayılı resmi gazetede
yayımlanan ÇED Yönetmeliği Geçici Madde-3 kapsamında değerlendirilerek ÇED Yönetmeliği
kapsamı dışında değerlendirildiği firmaya bildirilmiştir14.
Proje alanı Kabadüz ilçesine 6 km, Ordu iline ise 27 km mesafededir. Faaliyet alanına en
yakın yerleşim birimi; ek atık depolama alanının yaklaşık 252 m kuzeyinde bulunan Akgüney
Mahallesi’dir. Bunun yanında proje alanına çeşitli uzaklıklarda bulunan yerleşim birimleri
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 3.Proje sahası civarındaki yerleşim yerleri
KÖY
KİRAZDERE
GÜMÜŞKÖY
AKGÜNEY
HARAMİ
GÜLPINAR
14
MAHALLE
HAYDARLI
MERKEZ
BAKACAK
MÜVEZZİNKIRIK
MERKEZ
SÜTLER
KOZYALAK
OVAŞKUR
MERKEZ
TAHTABELEN
ARMUTLU
AKGÜNEY
KUŞYUVASI
KINDIRALIK
OLUKLU
KARIKBELEN
ÇEKİÇ
MESAFE
2100 m
1700 m
1100 m
995 m
2200 m
3100 m
3000 m
1400 m
1500 m
2100 m
274 m
252 m
267m
959 m
1200 m
1666 m
1854 m
Maden Ocağı ÇED Muhafiyet Yazısı
25
ZENGİNLEŞTİRME TESİSİKAPASİTE
ARTIŞI VE EK ATIK DPOLAMA ALANI
PROJESİ
Şekil 3. Mesafe Haritası
26
PROJESİ
II.1.1. Faaliyet Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu
onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı Onaylı Çevre Düzeni
Planı ve İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde
gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları)
Proje alanı; 24.06.2011 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından onaylanan
“Ordu-Trabzon-Rize-Giresun-Gümüşhane-Artvin Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre
Düzeni Planı” G-39 paftasında yer almaktadır15.
Söz konusu haritada da görüleceği üzere proje alanı genel olarak; “Tarım Alanları”
kapsamında yer almaktadır. Ancak yapılan kadastro çalışmalarında ÇED Alanlarının bir bölümü
orman arazisi olarak geçmektedir. Ayrıca Orman ve Su İşleri Bakanlığı’ndan alınan ÇED
inceleme Değerlendirme Formunda konu ile ilgili ayrıntılar yer almaktadır16.
Ancak; söz konusu projenin madencilik faaliyetleri ile ilgili olması nedeni ile faaliyete
ilişkin iş ve işlemler; Çevre Düzeni Planı Hükümlerinin “6.17 Maden İşletme Tesisleri, Geçici
Tesisler ve Ocaklara İlişkin Hükümler” başlığı altında yer alan plan notları kapsamında
yürütülecek olup alt ölçekli planlar onaylandıktan sonra veri tabanına işlenmek üzere Mekansal
Planlama Genel Müdürlüğü’ne iletilecektir.
Faaliyetin her aşamasında plan hükümlerine uyulacaktır.
6.17 “Maden İşletme Tesisleri, Geçici Tesisler ve Ocaklara İlişkin Hükümler”
6.17.1 Madencilik faaliyetlerinde Maden Kanunu ve buna bağlı yönetmelik hükümlerine uyulur.
6.17.2 Madencilik faaliyet sahalarında ÇED Yönetmeliği ve diğer mevzuat hükümlerine
uyulacaktır.
6.17.3 Maden ruhsat sahalarında kurulmak istenen geçici tesisler için Maden İşleri Genel
Müdürlüğünden geçici tesis belgesi alınması zorunlu olup söz konusu tesisler için ilgili kurum ve
kuruluşlardan izin alınacaktır.
6.17.4 Geçici tesislerin kullanımı maden ruhsatının veya maden rezervinin işletme süresi ile
sınırlıdır. Geçici tesisler kullanım süresinin bitmesi durumunda kaldırılır.
6.17.5 İçme ve kullanma suyu kaynaklarının mutlak, kısa ve orta mesafeli koruma kuşaklarında
madencilik faaliyetlerine izin verilmez.
6.17.6 İçme ve kullanma suyu rezervuarlarının uzun mesafeli koruma kuşaklarında yapılacak
madencilik faaliyetleri sırasında içme suyunun kirletilmemesi esastır. İçme ve kullanma suyu
15
16
Ek 3 Çevre Düzeni Planı
Ek 1.m ÇED inceleme Değerlendirme Formu
27
PROJESİ
rezervuarlarının uzun mesafeli koruma alanının yatay olarak ilk 3 km. genişliğindeki bölümünde;
galeri yöntemi patlatmalar, kimyasal ve metalurjik zenginleştirme işlemleri yapılamaz.
Madenlerin çıkarılmasına; sağlık açısından sakınca bulunmaması, mevcut su kalitesini
bozmayacak Şekilde çıkartılması, faaliyet sonunda arazinin doğaya geri kazandırılarak terk
edilmesinin taahhüt altına alınması, koşullarıyla izin verilebilir. Bu alandaki faaliyetlerden oluşan
atık suların; Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği'ndeki ilgili sektörün alıcı ortama deşarj standartlarını
sağlayarak havza dışına çıkartılması, ya da geri dönüşümlü olarak kullanılması zorunludur.
6.17.7 Uzun mesafeli koruma kuşaklarının ikinci bölümünde, ilk 3 kilometrelik bölümünün bittiği
yerden başlayarak su toplama havzasının sınırına kadar olan alandaki faaliyetlere, oluşan
atıksuların Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği'ndeki Tablo-5'ten Tablo-21'e kadar olan deşarj
standartlarını sağlayarak havza dışına çıkarılması veya geri dönüşümlü olarak kullanılması
şartıyla izin verilebilir.
6.17.8 Maden işletme ruhsatı alınan alanlar, Çevre Düzeni Planının veri tabanına işlenmek
üzere Maden İşleri Genel Müdürlüğünce, 1/25.000 ölçekli, koordinatlı haritalara işlenerek,
sayısal olarak Bakanlığa gönderilir.
6.17.9 Maden ruhsatının süresinin veya rezervin bitmesi halinde işletme sahasının “çevre ile
uyumlu hale getirilmesini” içeren projenin ilgili idareye sunulması ve ilgili idareye yazılı taahhütte
bulunulması zorunludur. Bu planın onayından önce, tesis kullanıcılarına ulaşılamayan ve
faaliyeti sona ermiş/terk edilmiş kum, çakıl, taş, maden ocakları iyileştirme projesi; Valilik
denetiminde ilgili idareye yaptırılır. Maden sahasının işletme sonrası rehabilitasyonu
konusunda, arazinin tarıma elverişli olması durumunda hafriyatın tarım yapmaya elverişli
biçimde boşaltılması ve teraslama çalışmalarının yapılması, orman dokusunda ise
ağaçlandırma yapılması gerekmektedir.
6.17.10 Birinci sınıf gayrı sıhhi müesseseler kapsamına giren maden üretim faaliyetleri ve\veya
bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan tesislerin etrafında mülkiyeti sınırlarında sağlık
koruma bandı bırakılması zorunludur. Sağlık koruma bandı içerisinde mesken veya insan
ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilmez.
6.17.11 Madencilik faaliyetlerinde çevreye zarar verilmemesi için her türlü önlem, tesis
sahiplerince alınacaktır.
6.17.12 Geçici tesis niteliğinde olmayan ve ÇED Yönetmeliği kapsamındaki madene dayalı
sanayiler öncelikle bu planda yer alan sanayi alanlarına veya iktisadi gelişme kararları
doğrultusunda madene dayalı sanayinin geliştirilmesi öngörülen bölgelerinde, ilgili kurum ve
kuruluşların görüşleri doğrultusunda, ilgili idaresince bu planda yer alan herhangi bir koruma
kararı bulunmayan ya da ilgili mevzuat doğrultusunda alınmış koruma kararı bulunmayan
alanlarda yer seçimi yapılarak alt ölçekli planı hazırlanacak olan madene dayalı sanayi
alanlarına yönlendirilecektir. Ancak işletme ruhsatı alınan maden sahalarından çıkarılan
madenlerin, işlenmesi amacıyla gerek duyulacak sanayi tesisleri için uygun sanayi alanının
bulunmaması ya da çıkarılan madenin yerinde işlenmesinin zorunlu olduğu durumlarda; bu
planda yer alan herhangi bir koruma kararı bulunmayan ya da ilgili mevzuat doğrultusunda
28
PROJESİ
alınmış koruma kararı bulunmayan alanlarda, ilgili tüm kurum ve kuruluşların görüşleri
doğrultusunda, gerekli izin, onay ve alt ölçekli planlar hazırlanarak maden çıkarım alanı içinde
maden işletmeye yönelik sanayi tesisleri kurulabilir. Bu tesisler kuruluş amacı dışında
kullanılamaz. Bu tesisler, ruhsat süresi sonunda kapatılarak kaldırılır.
maddesine uygun olarak yürütülecektir.
Şekil 4. Çevre Düzeni Planı
Proje alanının işaretlendiği Çevre Düzeni Planının ilgili paftası, ilgili plan notları ve lejant
Ek-3’de yer almaktadır.
Ayrıca; faaliyet kapsamında 3194 sayılı İmar Kanunu ve Yönetmelikleri ile ilgili diğer
mevzuatlar kapsamında iş ve işlemler tamamlanacaktır.
II.1.1.1. Genel Konum
Proje konusu faaliyet; Ordu İli, Kabadüz İlçesi, Akgüney Köyü civarında Zamantı
Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait İR 26320 no’lu ruhsat sahası içerisinde yer almaktadır.
Proje alanına en yakın yerleşim yeri Akgüney Köyü’ne bağlı Akgüney Mahallesi olup proje
alanına yaklaşık 252 m uzaklıktadır. Proje alanı Kabadüz ilçesine 6 km, Ordu iline ise 27 km
mesafededir.
29
PROJESİ
Şekil 5. Faaliyet Alanına Ait Uydu Görüntüsü
Faaliyet alanındaki ünitelere ait koordinat bilgileri aşağıda sunulmuştur.
Tablo 4. Galeri Ağzı Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
405088.07
4518730.67
2
406083.17
4519147.67
Tablo 5. Kırıcı Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406630.15
4518859.16
2
406605.94
4518858.80
3
406606.26
4518847.20
4
Toplam
Alan
406630.79
4518848.11
2
276,295 m
30
PROJESİ
Tablo 6. Cevher Yükleme Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406623.51
4518865.09
2
406623.56
4518859.06
3
406630.15
4518859.16
4
406629.92
Alan
4518865.23
39,334 m
2
Tablo 7. Flotasyon Tesisi Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406651,00
4518810,40
2
406614,08
4518808,50
3
406613,35
4518838,59
4
406621,31
4518839,39
5
406620,98
4518842,64
6
406639,69
4518845,97
7
406652,10
4518848,07
8
406653,63
4518835,98
9
406655,13
4518835,88
10
406658,47
4518835,86
11
406659,89
4518829,51
12
406692,11
4518834,93
13
406695,73
Alan
4518817,05
2145,865 m
2
31
PROJESİ
Tablo 8. 1,2,3 No’lu Atık Depolama Alanı Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406841.27
4518833.52
2
406861.20
4518827.44
3
406869.27
4518823.46
4
406880.07
4518816.75
5
406873.39
4518781.11
6
406869.07
4518781.73
7
406835.51
4518775.23
8
406829.01
4518776.70
9
406791.68
4518768.31
10
406770.61
4518742.72
11
406734.72
4518703.98
12
406699.99
4518694.17
13
406669.49
4518667.89
14
406655.15
4518673.03
15
406602.90
4518657.78
16
406558.81
4518634.98
17
406544.92
4518618.22
18
406535.41
4518610.06
19
406504.67
4518598.06
20
406489.04
4518628.42
21
406460.78
4518656.34
22
406445.12
4518680.13
23
406445.28
4518686.19
24
406471.32
4518704.08
25
406487.78
4518721.69
26
406500.36
4518731.76
27
406525.42
4518746.02
28
406537.27
4518756.09
29
30
31
31
3
32
406579.15
4518777.39
406588.38
4518780.43
406595.29
4518781.82
406610.89
4518783.64
33
406640.56
4518785.46
34
406699.92
4518797.35
35
406721.74
4518807.94
36
406740.82
4518822.72
37
406753.93
4518829.54
38
406765.99
4518832.47
39
406804.15
4518830.69
40
Toplam
Alan
406828.79
4518831.11
4,24 Hektar
32
PROJESİ
Tablo 9. Ek Atık Depolama Alanı Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406306,61
4518528,18
2
406301,51
4518534,34
3
406298,89
4518548,66
4
406307,35
4518624,01
5
406312,22
4518635,54
6
406320,39
4518649,38
7
406368,98
4518650,88
8
406438,66
4518690,37
9
406453,51
4518667,55
10
406458,34
4518655,77
11
406479,63
4518638,05
12
406492,09
4518620,32
13
406496,99
4518594,96
14
406481,17
4518506,39
15
406439,76
4518518,54
16
406352,76
4518525,51
17
Toplam
Alan
406306,61
4518528,18
2,56 Hk
Tablo 10. Kuşaklama Kanalı Alanı Koordinatları
Nokta No
Koordinatlar
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406438.660
4518690.373
2
406437.594
4518696.244
3
406413.509
4518691.465
4
406380.179
4518669.829
5
406364.419
4518661.809
6
406341.317
4518658.092
7
406328.249
4518661.125
8
406309.063
4518666.407
9
406293.694
4518661.321
10
406284.943
4518661.394
11
406273.588
4518657.384
12
406266.834
4518652.297
13
406261.352
4518641.244
14
406255.268
4518618.900
15
406252.820
4518606.566
16
406240.446
4518597.463
17
406239.967
4518587.909
18
406247.787
4518570.477
19
406260.803
4518530.092
33
PROJESİ
20
406266.682
4518523.113
21
406272.672
4518519.466
22
406277.175
4518518.240
23
406289.018
4518518.810
24
406325.526
4518514.893
25
406345.062
4518513.744
26
406364.640
4518516.631
27
406389.794
4518517.849
28
406404.468
4518514.569
29
406419.263
4518510.235
30
406440.242
4518507.187
31
406463.168
4518505.341
32
406487.504
4518497.801
33
406494.402
4518500.205
34
406497.864
4518504.588
35
406501.345
4518525.037
36
406494.405
4518554.295
37
406490.485
4518558.387
38
406495.774
4518587.565
39
406503.629
4518591.453
40
406507.167
4518597.010
41
406504.670
4518598.060
42
406503.232
4518600.855
43
406496.993
4518594.960
44
45
406481.175
4518506.391
406439.760
4518518.546
46
406352.767
4518525.512
47
406306.617
4518528.189
48
406277.841
4518530.795
49
406272.147
4518536.851
50
406267.917
4518547.163
51
406264.152
4518553.770
52
406259.364
4518566.705
53
406254.711
4518581.859
54
406255.046
4518587.348
55
406251.943
4518593.432
56
406253.019
4518596.615
57
406257.294
4518603.269
58
406257.869
4518607.746
59
406286.025
4518641.693
60
406298.268
4518651.228
61
406320.397
4518649.388
62
406368.980
Toplam Alan
4518650.888
6505.184 m²
34
PROJESİ
Tablo 11. İdari Bina Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406145.81
4519323.12
2
406138.72
4519311.36
3
406160.36
4519298.44
4
406167.31
4519310.01
2
Toplam Alan
343,048 m
Tablo 12. Yemekhane Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
406284.85
4519264.91
2
406286.52
4519265.59
3
406288.17
4519263.60
4
406293.14
4519266.97
5
406273.50
4519297.25
6
406266.82
4519292.71
2
Toplam Alan
286,193 m
Tablo 13. ÇED Alanı Koordinatları (3 Poligon)
Nokta No
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
Alan
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
Sağa (Y)
406306,617
406301,519
406298,893
406307,355
406312,224
406320,397
406368,980
406438,660
406453,515
406458,340
406479,636
406492,091
406496,993
406481,175
406439,760
406352,767
406306,617
2,56 Hk
406438.660
406437.594
406413.509
406380.179
406364.419
Koordinatlar
Sağa (Y):
Yukarı (X)
Yukarı (X):
Enlem
Boylam
Poligon-1
4518528,189
4518534,341
4518548,665
4518624,010
4518635,548
4518649,388
4518650,888
4518690,373
4518667,557
4518655,770
4518638,058
4518620,325
4518594,960
4518506,391
4518518,546
4518525,512
4518528,189
40.81077372
40.81082855
40.81095726
40.81163684
40.81174132
40.81186691
40.81188596
40.81224954
40.81204574
40.81194012
40.81178302
40.81162473
40.81139683
40.81059730
40.81070206
40.81075488
40.81077372
37.88895331
37.88889195
37.88885867
37.88894766
37.88900365
37.88909845
37.88967415
37.89049424
37.89067377
37.89073273
37.89098784
37.89113815
37.89120006
37.89102584
37.89053307
37.88950079
37.88895331
Poligon -2
4518690.373
4518696.244
4518691.465
4518669.829
4518661.809
40.81224954
40.81230230
40.81225651
40.81205784
40.81198381
37.89049424
37.89048073
37.89019593
37.88980407
37.88961844
35
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
18. Nokta
19. Nokta
20. Nokta
21. Nokta
22. Nokta
23. Nokta
24. Nokta
25. Nokta
26. Nokta
27. Nokta
28. Nokta
29. Nokta
30. Nokta
31. Nokta
32. Nokta
33. Nokta
34. Nokta
35. Nokta
36. Nokta
37. Nokta
38. Nokta
39. Nokta
40. Nokta
41. Nokta
42. Nokta
43. Nokta
44. Nokta
45. Nokta
46. Nokta
47. Nokta
48. Nokta
49. Nokta
50. Nokta
51. Nokta
52. Nokta
53. Nokta
54. Nokta
55. Nokta
56. Nokta
57. Nokta
58. Nokta
59. Nokta
60. Nokta
61. Nokta
62. Nokta
Alan
406341.317
406328.249
406309.063
406293.694
406284.943
406273.588
406266.834
406261.352
406255.268
406252.820
406240.446
406239.967
406247.787
406260.803
406266.682
406272.672
406277.175
406289.018
406325.526
406345.062
406364.640
406389.794
406404.468
406419.263
406440.242
406463.168
406487.504
406494.402
406497.864
406501.345
406494.405
406490.485
406495.774
406503.629
406507.167
406504.670
406503.232
406496.993
406481.17
406439.760
406352.767
406306.617
406277.841
406272.147
406267.917
406264.152
406259.364
406254.711
406255.046
406251.943
406253.019
406257.294
406257.869
406286.025
406298.268
406320.397
406368.980
4518658.092
4518661.125
4518666.407
4518661.321
4518661.394
4518657.384
4518652.297
4518641.244
4518618.900
4518606.566
4518597.463
4518587.909
4518570.477
4518530.092
4518523.113
4518519.466
4518518.240
4518518.810
4518514.893
4518513.744
4518516.631
4518517.849
4518514.569
4518510.235
4518507.187
4518505.341
4518497.801
4518500.205
4518504.588
4518525.037
4518554.295
4518558.387
4518587.565
4518591.453
4518597.010
4518598.060
4518600.855
4518594.960
4518506.39
4518518.546
4518525.512
4518528.189
4518530.795
4518536.851
4518547.163
4518553.770
4518566.705
4518581.859
4518587.348
4518593.432
4518596.615
4518603.269
4518607.746
4518641.693
4518651.228
4518649.388
4518650.888
PROJESİ
40.81194769
40.81197352
40.81201890
40.81197134
40.81197099
40.81193358
40.81188699
40.81178681
40.81158487
40.81147350
40.81139010
40.81130399
40.81114788
40.81078563
40.81072344
40.81069128
40.81068075
40.81068724
40.81065612
40.81064800
40.81067624
40.81069008
40.81066221
40.81062486
40.81059980
40.81058579
40.81052065
40.81054309
40.81058296
40.81076754
40.81103027
40.81106668
40.81133008
40.81136600
40.81141645
40.81142562
40.81145063
40.81139683
40.81059729
40.81070206
40.81075488
40.81077372
40.81079391
40.81084780
40.81094020
40.81099927
40.81111523
40.81125119
40.81130066
40.81135511
40.81138390
40.81144432
40.81148471
40.81179368
40.81188095
40.81186691
40.81188596
37.88934514
37.88918977
37.88896154
37.88878011
37.88867636
37.88854235
37.88846305
37.88839973
37.88833097
37.88830380
37.88815849
37.88815424
37.88824957
37.88840993
37.88848067
37.88855223
37.88860579
37.8887461
37.88917946
37.88941122
37.88964287
37.88994086
37.89011531
37.89029134
37.89054049
37.89081253
37.89110215
37.89118356
37.89122394
37.89126214
37.89117548
37.89112840
37.89118672
37.89127926
37.89132036
37.89129061
37.89127314
37.89120006
37.89102578
37.89053307
37.88950079
37.88895331
37.88861180
37.88854339
37.88849170
37.88844607
37.88838737
37.88832993
37.88833308
37.88829538
37.88830766
37.88835733
37.88836348
37.88869215
37.88883585
37.88909845
37.88967415
2
6650,471m
36
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
Alan
406602.69
406649.55
406653.42
406663.72
406694.89
406704.49
406640.45
406608.95
406607.95
406601.98
2
5755.076 m
PROJESİ
Poligon -3
4518867.81
4518868.94
4518864.69
4518833.61
4518839.73
4518801.43
4518788.27
4518788.62
4518839.35
4518853.53
40.81386637
40.81388188
40.81384404
40.81356528
40.81362395
40.81328008
40.81315427
40.81315383
40.81361063
40.81373767
37.89241216
37.89296751
37.89301402
37.89314078
37.89350938
37.89362892
37.89287171
37.89249824
37.89247878
37.89240588
II.1.1.2 Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Tanımı
Projesi’dir.
Proje alanına en yakın yerleşim yeri Akgüney Mahallesi olup proje alanına yaklaşık
252m uzaklıkta olup proje alanının işaretlendiği topoğrafik harita Şekil 2’de verilmiştir.
Tablo 14. Proje Alanı ve Yakın Çevresinde bulunan yerleşim yerlerine Mesafeleri
KÖY
KİRAZDERE
GÜMÜŞKÖY
AKGÜNEY
HARAMİ
GÜLPINAR
MAHALLE
HAYDARLI
MERKEZ
BAKACAK
MÜVEZZİNKIRIK
MERKEZ
SÜTLER
KOZYALAK
OVAŞKUR
MERKEZ
TAHTABELEN
ARMUTLU
AKGÜNEY
KUŞYUVASI
KINDIRALIK
OLUKLU
KARIKBELEN
ÇEKİÇ
MESAFE
2100 m
1700 m
1100 m
995 m
2200 m
3100 m
3000 m
1400 m
1500 m
2100 m
274 m
252 m
267m
959 m
1200 m
1666 m
1854 m
37
PROJESİ
Foto 1. Faaliyet Alanı ve Yerleşim Yerleri
II.1.2 Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu
(Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, Teknik Altyapı Ünitelerinin Varsa Diğer Ünitelerin Proje
Alanı İçerisindeki Konumlarının Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, Bunlar İçin Belirlenen
Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri Yükseklikleri)
Proje kapsamında yer alan faaliyet ünitelerine ait alan büyüklükleri aşağıda yer
almaktadır.
Tablo 15. Faaliyet Alanına Ait Büyüklükler
2
Proje Ünitesi
Toplam Alan (m )
Mevcut Atık Depolama Alanı
Ek Atık Depolama Alanı
Cevher Yükleme Alanları
Kuşaklama Kanalı
Depo Alanı
Dinamit Deposu Alanı
Flotasyon Tesisi Alanı
Güçlü Depo Alanı
Güçlü Depo-2 Alanı
İdari Bina Alanı
Kırıcı
Yemekhane
Yemekhane-2
Toplam ÇED Alanı(3 Poligon)
Toplam
42407,28
25600
39,334
6650,471
102,183
118,695
2145,865
52,871
14,311
343,048
276,295
286,193
69,349
35284,271
2
45408486 m
38
PROJESİ
Şekil 6. Proje Alanı Vaziyet Planı
39
PROJESİ
II.1.3. Proje İçin ÇED Çalışması Yapılan Sahanın Sınırlarını Gösterir Topografik Harita
Planlanan Cevher Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı ve Ek Atık Depolama Alanı
Projesi; Ordu ili, Kabadüz ilçesi, Akgüney Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.
Ruhsat alanı, ÇED alanı ve inşaat alanını gösterir topografik harita Şekil 2’de yer
almaktadır.
II.1.4. Proje Kapsamındaki Üniteler
Söz konusu proje kapsamında faaliyet alanında bulunan üniteler aşağıda ayrıntıları ile
açıklanmıştır.
II.1.4.1 Ocaklar
Akgüney Köyü civarında İR:2632017 no’lu ruhsat sahası içerisinde gerçekleştirilmesi
planlanmaktadır.
maden sahası içerisinde kalmaktadır. Söz konusu saha; 1993 yılı öncesi işletmeye geçmiş
olup mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 16.12.2003 tarih ve 2531 sayılı resmi
gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliği Geçici Madde-3 kapsamında değerlendirilerek ÇED
Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirildiği firmaya bildirilmiştir18.
Bu nedenle projeye maden ocağı konusu dâhil edilmemiştir. Ancak; proje konusu olan
cevher zenginleştirme tesisine hammadde sağlayan saha olduğundan dolayı maden ocağı ile
ilgili bilgiler projede ayrıntıları ile sunulmaktadır.
17
18
Ek 1.l Maden Ruhsatı
Ek 1.l Maden Ocağı ÇED Muhafiyet Yazısı
40
PROJESİ
Foto 2. Maden Ocağı Galeri Girişi
maden sahası içerisinde kalmaktadır. Söz konusu saha; 1993 yılı öncesi işletmeye geçmiş
olup mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 16.12.2003 tarih ve 2531 sayılı resmi
gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliği Geçici Madde-3 kapsamında değerlendirilerek ÇED
Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirildiği tarafımıza bildirilmiştir. Bu nedenle projeye
maden ocağı dâhil edilmemiştir.
Üretim yöntemi taban ayak olup aşağıdaki şekil ile gösterilmiştir19.
19
Ek 4. Termin Planı ve Jeolojik Kesitler
41
PROJESİ
Domuz Dam
(Ara Kapakl )
Ar n
Üretim Panosu
Topuk
Havaland rma Kap s
Temiz Hava
Kirli Hava
Havaland rma istasyonlar
Şekil 7. Maden Ocağına Ait Üretim Yöntemi İş Akım Şeması
Bölgenin coğrafi, topoğrafik koşulları cevher üretimini zorlaştırmaktadır. Derin
vadilerin bulunduğu dağlık bölgelerde maden yatağına düz galeriler ile ulaşmak zordur. Bu
nedenle maden yatağına ulaşmak için desandre kullanılmaktadır. Cevherin en alt seviyesine
göre ara katlar oluşturulacaktır. Desandre tabanından sürülecek galeriler ile damara
ulaşılacak, damar içinde sürülen galeriler ile panolar oluşturulacaktır. Taban seviyesinde 4m
topuk bırakıldıktan sonra cevherin panodan nakliyesini sağlayan oluklar yapılacak ve üretim
panosu yönlü sürülerek skreyper yolları ile pano oluşturularak oluk üstünden üst kotla
yapılacak bağlantı faresi ile havalandırma sağlandıktan sonra üretime başlanacaktır.
Bu tür cevherleşmeler de; cevher katlar halinde alınır. Bu nedenle max 40m aralıklı
katlar oluşturulmaktadır.
Tavan, taban ve yan kayaç sert diyabaz olduğu için kayıplar ve seyrelme oldukça
azdır. Pano içerisinde yatay dilimler halinde kazı yapıldığı durumda, patlayan cevher
doğrudan doğruya skreyper yoluna ve buradan nakliye yolu ile oluğa dökülmektedir. Dolgulu
üretim yöntemine göre üretimin hızlı olması, serbest yüzey ve cevherin dilimler şeklinde
alınması patlayıcı maliyetini düşürmekte, her 1,5 m’de bir yapılan domuz damları tahkimat
masrafını yükseltmektedir. Emniyet açısından domuz damları arasına ara kapaklar
konulacaktır. Açılan boşluğun hemen domuz damları ile tahkim edilmesi ile yöntem
emniyetlidir. Nispeten yüksek olan tahkimat maliyetine bağlı olarak taban ayak yöntemleri
cevher kalınlığının uygun ve tavan taban taşının sağlam ve orta sertlikte olduğu durumlarda
hızlı ve emniyetli bir üretim yöntemidir.
Taban-ayak yöntemlerde cevher dilimler halinde alınır ve bir sonraki bölüm
çalışılmadan önce boşalan kısım domuz damı ile tahkim edilerek doldurulur. Üretim
esnasında delikler delinerek patlatma yapılmaktadır.
42
PROJESİ
Taban ayak üretim yöntemlerde kazı işlemi damar doğrultusu boyunca ilerletimlidir.
Kazı yeri hazırlığı cevherin ve yan kayaçların sağlamlığına ve yatağın geometrisine göre
değişir.
Cevher, katlara paralel yatay dilimler halinde doğrultu boyunca ilerletimli olarak alınır.
Bir dilim alındıktan sonra yan kayaçları desteklemek için domuz damı yapılır. Bu yöntem
cevheri ve yan kayaçları sağlam ve orta sertlikte olan damarlara uygulanır. Bazı koşullarda
topuk bırakmadan çalışmak da mümkündür. Hazırlık 45 derece yatımlı damarların
çalışılmasında kullanılan pek çok yöntemde olduğu gibidir ve basittir.
Cevher, hava ve personel giriş-çıkış yolları dolgu içinden geçmektedir. Cevher,
katlara paralel yatay dilimler halinde yukarıya ilerletimli olarak alınır. Bir dilim alındıktan sonra
yan kayaçları desteklemek için dolgu yapılır.
II.1.4.2 Ekonomik Olmayan Kaya
Akgüney Köyü civarında İR:26320 no’lu ruhsat sahası içerisinde gerçekleştirilmesi
planlanmaktadır. İR:26320 no’lu sahada kapalı işletme yöntemi ile üretim yapılmaktadır.
Üretim aşamasında;
Maden Ocağı-1; yer altı galerisinde damar takibi yöntemi ile cevher kazanımı
yapılmakta olup önemli ölçüde ekonomik olmayan kayaç(gang) çıkmamaktadır. Az miktarda,
ekonomik olmayan kayaç çıkması nedeniyle cevher ile ekonomik olmayan kayaç ayrışımı
yapılması sahada gerçekleştirilememektedir.
Bu nedenle maden ocağından çıkan cevher ile birlikte pasa malzemesi cevher
zenginleştirme tesisine beslenmektedir. Tesisten çıkan atık malzeme bu ekonomik olmayan
kayaçtan oluşmaktadır.
Maden Ocağı-2; yer altı galerisinde ise yer altı kepçesi ve yer altı kamyonu ile üretilen
cevher dışında kalan ekonomik olmayan kaya maden ocağı içerisinde uygun görülen
alanlarda dolgu amaçlı kullanılmaktadır.
Çevre düzenlemesi ve restorasyon amaçlı kullanım söz konusu olduğunda ekonomik
olmayan kaya ile ilgili Asit Kaya Drenajı(AKD) çalışması yapılacaktır. AKD çalışması
yapılmadan saha içerisinde depolanmayacak ve/veya kullanılmayacaktır.
II.1.4.3 Bitkisel Toprak Depo Alanı
Proje konusu faaliyet alanında bulunan maden ocağı kapalı işletme yöntemi ile
işletildiğinden dolayı herhangi bir bitkisel toprak sıyırma, kazı vs çalışmaları yapılmamaktadır.
Ayrıca; söz konusu cevher zenginleştirme tesisi ve mevcut atık depolama alanları 2000
43
PROJESİ
yılında kurulmuş olup kapasite artışı için herhangi bir kazı çalışması yapılmayacaktır. Bu
nedenle bu alanda bitkisel toprak sıyırma, kazı işlemleri olmayacaktır.
Ek atık depolama alanının bir bölümü orman arazisi iken diğer bölümü tarım
arazisidir. Söz konusu alanda hafriyat, kazı vb çalışmalara başlamadan önce hafriyat toprağı
sıyırma işlemleri yapılmaya çalışılmıştır. Ancak, bitkisel toprak kalınlığının ortalama 10 cm
olması nedeni ile bitkisel toprak kazı çalışmaları yapılamamış olup hafriyat toprağı ile birlikte
alınmıştır. Kazılardan çıkan 237.536,5 m3 kazı malzemesinin büyük bir kısmı kırma eleme
ünitesinden geçirilerek beton santralinde kullanılmıştır. Beton santralinde üretilen beton ek
atık depolama alanının beton sedde yapımında kullanılmıştır.
II.1.4.4 Kırma-Eleme ve Öğütme Ünitesi
Kırma-Eleme Devresi
Tesis 2000 yılında kurulmuş olup bazı ekipmanlar ömrünü tamamlamıştır. Bu
nedenle; cevher zenginleştirme tesisi bünyesinde bulunan kırma-eleme tesisi yenilenmesi
planlanarak Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve 10.12.2010 tarih ve 130 Karar nolu “ÇED
Gerekli Değildir Belgesi” alınmıştır20. Bu karar ile birlikte eski kırma-eleme tesisi kaldırılarak
yeni kırma-eleme tesisi kurulmuştur.
Ocaktan çıkarılan cevher öncelikle kırma birimine beslenecektir. Kırma ünitesi
kapsamında bir çeneli kırıcı, bir konik kırıcı ve çift katlı titreşimli elek bulunmaktadır. Kapasite
artışı yapılması durumunda mevcutta bulunan çeneli kırıcıya ek olarak 1 tane çeneli kırıcı
daha kurulup kırma devresi güçlendirilecektir.
Silolardan beslenen cevher öncelikle çift katlı eleğe gelir. 35 mm üstü çeneli kırıcıya,
35-3 mm arası ince siloya 3 mm altı ise klasifikatöre gelir. Çeneli kırıcıdan çıkan malzeme
konik kırıcıya ve oradan da ince siloya gelir. Klasifikatörün üst akımı ise ince siloya beslenir.
Öğütme Devresi
2000 yılında kurulan cevher zenginleştirme tesisindeki bazı ekipmanların eskimesi ve
düşük verimle çalışmasından dolayı öğütme ünitesinde bulunan değirmenin değiştirilmesi
planlanmıştır. Konu ile ilgili olarak Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden 10.12.2010
tarih ve 4163 no’lu görüş yazısı alınmıştır21. Görüş yazısı alındıktan sonra cevher
zenginleştirme tesisine değirmen kurulumu yapılmıştır. Değirmenin kurulmasından sonra eski
değirmen sistemden devre dışı bırakılmış yeni değirmen kullanılmaya başlamıştır. Ancak;
kapasite artışı yapılması durumunda mevcutta bulunan değirmene ek olarak 2 tane daha
değirmen kurularak öğütme ünitesi güçlendirilmesi planlanmaktadır.
20
21
Ek 1.ı Kırma-Eleme Tesisi ÇED Gerekli Değildir Kararı
Ek 1.j Değirmen Görüş Yazısı
44
PROJESİ
-25mm tane boyuna kırılmış cevher ince cevher silosundan konveyör bant vasıtasıyla
öğütme devresine beslenecektir. Beslenen cevher 4x5.8m boyutlarında 200 kW’lik bilyalı
değirmene beslenmek suretiyle % 65 pulp yoğunluğunda öğütülmektedir.
Değirmen beslemelerinde pH yaklaşık 9 olacak şekilde pH ayarı yapmak üzere
değirmene kireç, silikatlı mineralleri bastırmak üzere ise çinkosülfat ve sodyum silikat
verilmektedir.
II.1.4.5 Klasifikatör (Hidrosiklon) Ünitesi
Değirmen ürünü bir pompa vasıtasıyla 3 adet 350 mm çapında hidrosiklondan oluşan
siklon bataryasında sınıflandırılacak ve hidrosiklon irisi 4x5.8m boyutlarında 315kW’lık bir
ikincil değirmene beslenirken, d80’i 100µm olan hidrosiklon incesi malzeme flotasyon
birimine beslenecektir. İkincil değirmen ürünü birincil değirmen ürünüyle tekrar siklon
bataryasına beslenecektir.
II.1.4.6 Flotasyon Ünitesi
Cazibesiyle flotasyon devresine akışı sağlanan öğütme devresi incesi, su eklentisiyle
yaklaşık olarak %35 katı palp yoğunluğuna ayarlanarak ilk olarak kurşun devresi
kondüsyonerlerinde koşullandırılacaktır. Burada cevhere köpürtücü (Metil izbobütil karbinol)
ve toplayıcı ile koşullandırılan cevher 5 adet 1,4 m3 hacminde selüllerde kaba flotasyona ve
kaba flotasyonda yüzen malzeme ise 5 adet 0,7 m3 hacimli selüllerde temizleme
flotasyonuna tabi tutulacaktır. Temizleme selüllerinde yüzen kurşun konsantresi
susuzlandırma birimine gönderilirken, temizleme selüllerinde batan malzeme tekrar kaba
flotasyon birimine gönderilecektir. Kaba flotasyon selüllerinde batan cevher ise çinko
yüzdürme devresine gönderilecektir.
Çinko yüzdürme devresi öncesinde cevher benzer şekilde ilk olarak çinko
kondüsyonerlerine beslenecektir. Kondüsyonerlerde kireç eklentisiyle pulp pH’sı yaklaşık
olarak 11.5 değerine ayarlanacak ve burada canlandırıcı olarak bakırsülfat, toplayıcı ve
köpürtücü (MIBC: metilizobütilkarbinol) eklentisiyle cevher koşullandırılacaktır. İlgili
reaktiflerle koşullandırılan cevher, 4 adet 1,4 m3 hacmindeki selüllerde kaba flotasyona tabi
tutulacak ve kaba flotasyon aşamasında yüzen cevher ise 5 adet 0,7 m3 hacmindeki
selüllerde temizleme flotasyonuna tabi tutulacaktır.
Temizleme flotasyonu yüzeni susuzlaştırma devresine gönderilirken, temizleme
flotasyonu batanı tekrar kaba flotasyon devresine, kaba flotasyon batanı ise nihai atık olarak
susuzlaştırma devresine gönderilecektir.
Kurşun-bakır-çinko cevheri beslenmesi söz konusu olduğunda ise çinko devresi aynı
kalmakla birlikte, kurşun yüzdürülen devrede, bakır ve kurşun mineralleri bir arada
yüzdürülecek ve bir arada yüzdürülen bakır ve kurşun mineralleri 4 adet 1,4 m3 hacminde
kaba ve 5 adet 0,7m3 hacminde temizleme selüllerinde temizlenecektir. Söz konusu durumda
45
PROJESİ
bahsi geçen kimyasallara ek olarak sodyummetabisülfit kullanılması söz konusudur.
Kurulacak otomasyon ve kontrol sistemleri ile tüm tesis kontrol edilebilecektir.
Foto 3 Flotasyon Tesisi
II.1.4.6.1 Selüller
Cevher zenginleştirme tesisi bünyesinde flotasyon evresinde selüller bulunmaktadır.
Selüllerin hacimleri ve adetlerini belirtir tablo aşağıda yer almaktadır.
Tablo 16. Flotasyon Selülleri Miktarı
Hacim
Flotasyon Selülleri
3
1.4 m
3
0.7 m
Adet
13
15
II.1.4.6.2 Reaktifler
Flotasyon devrelerinde bastırıcılar, canlandırıcı, çeşitli tipte toplayıcılar, köpürtücü ve
kireç sütü kullanılmaktadır. Tesiste kapasite artışı yapılabilmesi durumunda kimyasal
maddelerde herhangi bir değişiklik yapılmayacak olup miktarları artırılacaktır. Kapasite artışı
yapılması durumunda kullanılacak kimyasal madde miktarları aşağıda verilmiştir.
46
PROJESİ
Tablo 17. Tesiste Kullanılacak Kimyasallar ve Miktarları
Dozaj
Kimyasalın adı
Kimyasal tanımı
İşlevi
Kireç / Soda külü
CaO/Na2CO3
pH ayarlayıcısı
Cam suyu
Sodyum silikat, Na2SiO3
Çinko sülfat
ZnSO4.7H2O
Bakır sülfat
Güncel
Kapasite Artışı
700-750 g/t
4500-5500g/t
Silis minerallerinin bastırıcı
80-85 g/t
500-1000 g/t
Çinko Bastırıcı
80-85 g/t
500-1000 g/t
CuSO4.5H2O
Sodyum diizobütil
ditiyofosfinat
Çinko canlandırıcı
20-25 g/t
150-250g/t
Toplayıcı
2-3 g/t
25-50 g/t
Aerofloat 242
Ditiyofosfat
Toplayıcı
2-3 g/t
25-50 g/t
Sodyum metabisülfit
Na2S2O5
Bastırıcı
40-50 g/t
250-500 g/t
SIPX
KAX
KEX
Sodyum isopropil Ksantat
Potasyum amil ksantat
Potasyum etil ksantat
Toplayıcı
8-15 g/t
50-100g/t
Köpürtücü
Metil izobütil karbinol
Köpürtücü
10-15 g/t
60-70 g/t
Flokülant
Aniyonik Poliakrilamid
Salkımlaştırıcı
2-3 g/t
5-10 g/t
Aerophine 3418A
Kireç (CaO)/Soda külü (Na2CO3);
pH ayarlayıcısı olarak kullanılacaklardır. Öğütme veya flotasyon devrelerine verilecek
ve pulp pH’sının bazik yapılmasını sağlamaktadır.
Cam Suyu (Na2SiO3);
Cevherdeki silisli minerallerin dağıtılarak bastırılması için kullanılmaktadır.
Çinko sülfat (ZnSO4.7H2O);
Çinko mineralinin (Sfalerit, ZnS) bastırılmasını sağlamaktadır.
Sodyum sülfit/Sodyum metabisülfit (Na2SO3/Na2S2O5);
Pirit (FeS) ve çinko (Sfalerit, ZnS) minerallerinin bastırılmasını sağlamaktadır.
Bakır sülfat (CuSO4.5H2O);
Çinko mineralinin (Sfalerit, ZnS) canlandırılıp flotasyona hazır hale gelmesini
sağlamaktadır.
Ksantatlar (SIPX, KAX, KEX), Aerophine (Sodyum diizobütil ditiyofosfinat), A242
(Ditiyofosfat);
Kurşun/çinko minerallerinin toplayıcı reaktifleri olarak kullanılacaklardır. Mineral
yüzeylerine soğurularak mineral yüzeylerinin su sevmez (hidrofob) olasını sağlarlar. Böylece
değerli mineral taneleri pulp içindeki hava kabarcıklarına bağlanarak yüzdürülmektedir.
Köpürtücü (Metil izobütil karbinol);
Köpürtücü olarak kullanılacaktır. Palpın yüzey gerilimini düşürüp küresel ve sağlam
hava kabarcıkları oluşturacak ve ayrıca köpük kararlılığını sağlayarak köpükte tanelerin
kalmasını sağlamaktadır.
47
PROJESİ
Flokülant (Aniyonik poliakrilamid);
Susuzlandırma devresinde tikiner içindeki tanelerin bir araya gelip salkımlar
oluşturarak çökelme hızlarının artırılması için kullanılmaktadır.
Günümüzde; adı geçen kimyasallar üretici firmalardan taşıma koşullarına uygun
ambalajlarında tesis teslimi şeklinde alınıp özel depolama yerlerinde muhafaza edilmektedir.
Ayrıca kimyasallar, reaktif hazırlama ünitesinde özel paslanmaz çelik tanklarda düşük
derişimli çözeltiler şeklinde hazırlanarak tesise dozaj pompaları ile beslenmektedir.
II.1.4.7 Filtre Ünitesi
Susuzlaştırma Devresi
Susuzlaştırma devresi konsantre ve atıklar için ayrı ayrı oluşturulmuş susuzlandırma
birimlerinden oluşmaktadır. Flotasyon devresinin her bir ürünü için (kurşun, bakır, çinko
konsantreleri ve nihai atık) birer adet tikiner ve birer adet filtreden oluşan bir susuzlandırma
devresi kurulacaktır.
Flotasyon aşamasından yaklaşık olarak % 30-35 pulp yoğunluğunda çıkan akışlar
öncelikle tikinerlerde flokülant eklentisiyle yaklaşık %65-70 pulp yoğunluğuna koyulaştırılacak
ve sonrasında filtrelerde nihai nemleri %10’dan az olacak şekilde filtreleneceklerdir. Filtre
suyu tikinerlere geri dönüş suyu olarak verilirken tikiner üstü taşan suları tekrar sisteme
beslenecektir. Konsantre kekleri stok sahalarından satış için kamyonlara yüklenmek suretiyle
sevk edilirken nihai atık ise atık depolama alanına gönderilecektir.
II.1.4.8 Atık Depolama Alanı
Projesi’dir.
Söz konusu cevher zenginleştirme tesisi 2000 yılında kurulmuş olup tesisten çıkan
atıkların depolanması için 3 adet atık depolama alanı inşa edilmiştir.
Tesis, 2005-2009 yılları arasında çalışmamış olup 2009 yılından günümüze kadar
dönem dönem çalışmalarına ara vermiş olup sürekli çalışma gerçekleşmemiştir. Zaman
içerisinde mevcut atık depolama alanlarının dolması sebebi ile ek atık depolama alanı
planlanmıştır. Mevcuttaki 3 adet atık depolama alanı 4,24 hk’lık alan üzerine kurulmuştur.
48
PROJESİ
Tablo 18. 1,2,3 No’lu Atık Depolama Alanına Ait Koordinatları
Koordinat
Sırası
Datum
Türü
DOM
ZON
Ölçek
Nokta
1. Nokta
2. Nokta
3. Nokta
4. Nokta
5. Nokta
6. Nokta
7. Nokta
8. Nokta
9. Nokta
10. Nokta
11. Nokta
12. Nokta
13. Nokta
14. Nokta
15. Nokta
16. Nokta
17. Nokta
18. Nokta
19. Nokta
20. Nokta
21. Nokta
22. Nokta
23. Nokta
24. Nokta
25. Nokta
26. Nokta
27. Nokta
28. Nokta
29. Nokta
30. Nokta
31. Nokta
32. Nokta
33. Nokta
34. Nokta
35. Nokta
36. Nokta
37. Nokta
38. Nokta
39. Nokta
40. Nokta
Alan
Sağa – Yukarı
Enlem - Boylam
Ed-50
UTM
39
37
6 Derecelik
WGS-84
Coğrafik
-------
Sağa (Y)
406841.27
406861.20
406869.27
406880.07
406873.39
406869.07
406835.51
406829.01
406791.68
406770.61
406734.72
406699.99
406669.49
406655.15
406602.90
406558.81
406544.92
406535.41
406504.67
406489.04
406460.78
406445.12
406445.28
406471.32
406487.78
406500.36
406525.42
406537.27
406579.15
406588.38
406595.29
406610.89
406640.56
406699.92
406721.74
406740.82
406753.93
406765.99
406804.15
406828.79
4,24 Hektar
Yukarı (X)
4518833.52
4518827.44
4518823.46
4518816.75
4518781.11
4518781.73
4518775.23
4518776.70
4518768.31
4518742.72
4518703.98
4518694.17
4518667.89
4518673.03
4518657.78
4518634.98
4518618.22
4518610.06
4518598.06
4518628.42
4518656.34
4518680.13
4518686.19
4518704.08
4518721.69
4518731.76
4518746.02
4518756.09
4518777.39
4518780.43
4518781.82
4518783.64
4518785.46
4518797.35
4518807.94
4518822.72
4518829.54
4518832.47
4518830.69
4518831.11
Enlem
40.81358465
40.81353215
40.81349722
40.81343801
40.81311625
40.81312134
40.81305899
40.81307149
40.81299168
40.81275880
40.81240580
40.81231350
40.81207333
40.81211799
40.81197469
40.81176432
40.81161178
40.81153721
40.81142562
40.81169729
40.81194554
40.81215802
40.81221262
40.81237672
40.81253721
40.81262934
40.81276063
40.81285268
40.81304929
40.81307773
40.81309103
40.81310920
40.81312897
40.81324281
40.81334067
40.81347596
40.81353888
40.81356664
40.81355494
40.81356152
Boylam
37.89524561
37.89548279
37.89557905
37.89570808
37.89563422
37.89558291
37.89518604
37.89510876
37.89466748
37.89442153
37.89400186
37.89359162
37.89323399
37.89306323
37.89244612
37.89192687
37.89176472
37.89165321
37.89129061
37.89110077
37.89076157
37.89057236
37.89057335
37.89087936
37.89107184
37.89121946
37.89151440
37.89165337
37.89214665
37.89225561
37.89233732
37.89252198
37.89287344
37.89357535
37.89383244
37.89405641
37.89421081
37.89435334
37.89480598
37.89509802
49
PROJESİ
Bahsi geçen atık depolama alanlarının özellikleri aşağıda ayrıntıları ile verilmiştir.
Ayrıca, mevcut atık depolama alanlarının özellikleri ve kesitleri ekler bölümünde ayrıntılı
olarak verilmiştir22. Mevcut atık depolama alanlarının gösterildiği vaziyet planı Şekil 6’da
verilmektedir.
Tablo 19. 1 No’lu Atık Depolama Alanına Ait Özellikler
Gövde Tipi
:
Kaya Dolgu
Gövde Şev Eğimi
:
0.55/1
Rezerv Hacmi
:
44551 m
3
Yüzey Alanı
:
10737 m
2
Tablo 20. 2 No’lu Atık Depolama Alanına Ait Özellikler
Gövde Tipi
Gövde Şev Eğimi
:
:
Rezerv Hacmi
:
Su Kotu
:
709.00
Katılaşmış Atık Kotu(Şlam)
:
708.50
Yüzey Alanı
:
6483.00 m
2
Su Hacmi
:
3241.00 m
3
Kaya Dolgu
0.35/1 – 0.45/1
197491 m
3
Tablo 21. 3 No’lu atık depolama alanına ait özellikler
Gövde Tipi
Gövde Şev Eğimi
:
:
Rezerv Hacmi
:
30174.00 m
3
Su Kotu
:
672.00 m
2
Katılaşmış Atık Kotu(Şlam)
:
Yüzey Alanı
:
2996.56 m
2
Su Hacmi
:
5993.12 m
3
Betonarme/Kaya Dolgu
2/1 – 2/2.5
670.00
Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak ÇED Gerekli Değildir Kararı alındıktan sonra
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında hazırlatılan uygulama
projeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün onayına
sunulmuştur. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nden alınan proje onayından sonra hafriyat
çalışmalarına başlanmıştır. Ancak; mevcut genelgelerde göz önüne alınarak uygulama
projeleri revize edilerek Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü onayına tekrar sunulacaktır.
22
Ek 6 Uygulama Projesi
50
PROJESİ
Tablo 22. Ek Atık Depolama Alanı’na Ait Bazı Teknik Özellikler
Gövde kret boyu
:
117.52 m
Gövde yüksekliği
:
42.30 m
Gövde taban kotu
:
632.70 m
Gövde kret kotu
:
675.00 m
Atık Depolama Kotu
669.00 m
Gövde tipi
:
Gövde hacmi
:
35000 m
3
Toplam depolama hacmi
:
520.000 m
3
Ön yüzü membran kaplı beton
3
Atık depolama hacmi
377 619 m
Taşkın depolama hacmi
142 381 m
Depolama alanı
:
Toplam kazı hacmi
:
Taban ve yan
geçirimsizliği
:
duvarlar
3
2
19.000 m (2,56 Ha ÇED Alanı içerisinde)
237.536,5 m
3
Taban: Alt drenaj, drenaj tabakası 50 cm çakıl, geçirimsizlik tabakası 50 cm
kil, GCL, jeomembran(pürüzlü), üst drenaj, drenaj jeokompoziti,
Yan duvarlar: Drenaj Jeokompoziti, GCL, jeomembran, drenaj jeokompoziti
Katı atık barajı depolama hacmi, 142 381 m3 su 377 619 m3 katı atık olmak üzere
toplam 520 000 m3 karşılamak üzere belirlenmiştir.
En olumsuz koşul düşünülerek kuşaklama kanallarının tamamen işlevini yitirdiği ve
debi aktaramadığı varsayıldığında, 1000 yıllık taşkının tamamının göl alanında depolanması
gerekirse 184 684 m3 hacme ihtiyaç vardır. 667m ile 675m kotları arasında yeterli hacim
bulunmaktadır. 0.50m hava payı bırakılarak katı atık depolama seviyesi 666.50m olarak
alındığında Kabadüz Atık Barajı katı atık kapasitesi 440 951 m3 olmaktadır.
Ek katı atık depolama alanı için; tahsis edilen alanın sınırları ve istenilen depolama
hacmi, topografyanın elverdiği şartlar, jeolojik birimler, memba tarafında yer alan mevcut
yapılar birlikte düşünülerek en uygun olabileceği düşünülen “Beton Gövdeli Katı Atık
Depolama alanı” projeleri hazırlanmıştır.
51
PROJESİ
Şekil 8. Beton Gövde
Betonarme tasarımı taşıma gücü yöntemine göre yapılacaktır. Tasarım yapılırken “TS
500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları”, “TS 498 Yapı Elemanlarının
Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri” ve “TDY 2007 Afet Bölgelerinde
Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” adlı yönetmelik ve teknik şartnameler
kullanılacaktır.
Yapı için kullanılacak malzemeler ile karakteristik ve tasarım özellikleri aşağıdaki
gibidir.
Beton; C16:
Karakteristik basınç dayanımı; fck: 16 Mpa
Karakteristik eksenel çekme dayanımı; fctk: 1,40 Mpa
mc: 1,5
Tasarım basınç dayanımı; fcd = fck mc: 10,66 Mpa
Tasarım eksenel çekme dayanımı; fctd = fctk / mc: 0,93 Mpa
Beton elastisite modülü; Ec: 27000 Mpa
k1: 0,85
Donatı; S 420a (BÇ-III):
Karakteristik akma dayanımı; fyk: 420 Mpa
ms: 1,15
Tasarım akma dayanımı; fyd = fyk ms: 365 Mpa
Çelik elastisite modülü; Es: 2x105 Mpa
52
PROJESİ
Ek atık depolama tesisi için; tahsis edilen alanın sınırları (~ 3 ha) ve istenilen
depolama hacmi, topografyanın elverdiği şartlar, jeolojik birimler, memba tarafında yer alan
mevcut yapılar birlikte düşünülerek en uygun olabileceği düşünülen “Beton Gövdeli Katı Atık
Barajının” projeleri hazırlanmıştır. Mühendislik Jeolojisi raporuna göre şevler ilk olarak 1
yatay / 3 düşey alınmış. Ancak yönetmelikteki değişiklikten ve arazinin topografik yapısından
ötürü, yapılan şev stabilite analizleri dikkate alınarak 1 yatay / 1 düşey ve 1 yatay / 2 düşey
şev eğimlerine göre yeniden düzenlenmiştir.
Foto 4. Beton Gövde ve Şev Eğimini Gösterir Foto-1
53
PROJESİ
Foto 5. Şev Eğimi Gösterir Foto-2
Depolama alanı kazısı tamamlandıktan sonra tesisin tabanı ve yan yüzeylerinde
içerideki atık suların çevreye ve yeraltına sızmasını önleyecek şekilde geçirimsizlik
sağlanacaktır. Ayrıca yeraltından tabana gelebilecek suları drene edecek alt taban drenaj
sistemi yapılacaktır.
54
PROJESİ
Foto 6. Alt Taban Drenaj Sistemi-1
Foto 7. Alt Taban Drenaj Sistemi-2
55
PROJESİ
Katı atık depolama alanında Geçirimsizliği sağlamak üzere 26 Mart 2010 tarih ve
27533 sayılı resmi gazetede yayınlanmış mülga Çevre ve Orman Bakanlığıca çıkartılmış
“Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğe, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
yayınladığı 11.10.2011 tarih ve 2878 sayılı Maden Atıklarının Düzenli Depolanması ve Diğer
Düzenli Depolama Tesislerinin Teknik Düzenlemesine İlişkin Genelgeye-( 2011/12 ) ve
28.05.2014 tari ve 6733 sayılı Düzenli Depolama Tesisleri Uygulama Projesi Hazırlanmasına
İlişkin Genelge (2014/ 13)” uygun olarak inşa edilecektir.
Alt taban drenaj sisteminin üzeri, öncelikle drenaj tabakası olarak 50 cm çakıl daha
sonra 0.50 m kalınlığında kil ile yapay olarak oluşturulacak geçirimsizlik tabakası ile
kaplanacaktır. Bu tabaka üzerine 2mm kalınlığında yüksek mukavemetli, çevresel ve
atmosferik etkilere dayanıklı pürüzlü jeomembran serilecektir. Jeomembran kaplama
üzerinde koruyucu jeotekstil ve teknik özellikleri açısından sızıntı suyunu toplamaya elverişli,
-4 m/sn geçirimliliğe sahip 50 cm çakıl drenaj tabakası uygulanacaktır. Yan
yüzeyler drenaj jeokompoziti, GCL, jeomembran, drenaj jeokompoziti malzeme ile
kaplanacaktır.
Drenaj sistemleri gövde altından mansaba geçirilerek, alt drenaj dereye verilirken, üst
drenaj ise toplama havuzunda toplanarak pompa vasıtasıyla tesiste tekrar kullanılmak üzere
pompalanacaktır.
Geçirimsizlikle ilgili önlemler, kaplamalar (Jeomembran ve jeokompozitler) ile ilgili
teknik detaylar Uygulama Projesi Eklerinde23 verilmiştir.
Geçirimsizlik tabakası fiziksel, kimyasal mekanik ve hidrolik özellikleri depolama
tesisinin toprak ve YAS için oluşturacağı riskleri önleyecek nitelikte ve standartlara uygun
olacaktır.
Depo tabanının boyuna eğimi en az % 3 olacaktır.
Kazılardan çıkan 237.536,5 m3 kazı malzemesinin büyük bir kısmı kırma eleme
ünitesinden geçirilerek beton santralinde kullanılmıştır. Beton santralinde üretilen beton
sedde yapımında kullanılmıştır.
23
56
PROJESİ
Foto 8. Beton Seddeden Bir Görünüş
Geçirimsizlik için gerekli miktardaki kil malzeme için çevrede kil ocakları araştırması
yapılacak, bulunamaması durumunda satın alınma yoluna gidilecek veya eşdeğer
malzemeler kullanılacaktır.
Gözlem Kuyuları
Gövde mansap tarafına 3 adet, memba tarafında 1 adet gözlem kuyusu açılacaktır.
Bu gözlem kuyularında yapılacak izleme çalışmaları ile kirlenmeye neden olan bir sızmanın
tespit edilmesi durumunda ek atık depolama alanının temel enjeksiyon perdesi veya benzeri
tedbirlerle geçirimsizliği sağlanacaktır.
Gözlem kuyularından işletmeye başlanmadan önce numuneler alınarak analizler
yaptırılacaktır. İşletme sırasında ise belirlenen periyotlarda su numuneleri alınarak, kalite
tespiti amacıyla analizler yaptırılacaktır. Yaptırılacak analiz sonuçları periyodik olarak Ordu İl
Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne iletilecektir.
57
PROJESİ
Şekil 9. Gözlem Kuyularının Yelerini Gösterir Harita
Kuşaklama Kanalı
Atık depolama alanının rezervuarının çepeçevre çevirme kanalı yapılarak hidrolojik
çalışmalar çerçevesinde boyutlandırılarak Madengözü Deresi suyu mansaba bağlanmıştır.
Sağ sahilde atık depolama sahasına gelebilecek yamaç suları Madengözü Deresi
çevirme kanalının yamaç tarafında yapılacak kuşaklama kanalı ile sol sahilden gelebilecek
yamaç suları kuşaklama kanalı ile mansaba aktarılacaktır.
Kuşaklama kanalları dike yakın şevde anakayaya açılmıştır. Yamaç şevinde
oluşabilecek kaya akması, kaya heyelanı vb moloz akmalarının kanalı kapatması halinde
gelen suların atık alanına taşması söz konusu olacaktır. Bu olumsuzlukları yaşamamak için
yamaç yüzeyi boyunca gerekli görülen yerlerde kaya bulonlu tel kafes, şotkrit vb. tedbirler
alınacaktır.
58
PROJESİ
Foto 9. Sol Sahil Kuşaklama Kanalı
Kuşaklama kanalları çevreden havzaya su gelişinin engellenmesini sağlayacaktır.
Ayrıca yamaçlarda kuşaklama kanalı ile yalıtıma kadar olan kısımdan gelecek kar sularının
yalıtımı bozmaması için yamaç boyunca devam ettirilerek yalıtım projede verilen ankraj
detayı ile sonlandırılacaktır.
Şekil 10. Kuşaklama Kanalı Sol Sahil Kesiti
59
PROJESİ
Şekil 11. Kuşaklama Kanalı Sağ Sahil Kesiti
Yamaç Yüzeysel Suları
Atık depolama alanı sahasına sol sahilden gelebilecek yamaç suları kuşaklama kanalı
ile sol sahilde gelebilecek sular Madengözü deresi çevirme kanalının yamaç tarafında
yapılacak kuşaklama kanalı ile mansaba aktarılacaktır.
Ayrıca Atık Depolama Alanı dolduktan sonra bitkisel toprak dolgusu yapılırken I.
kuşaklama kanalının Atık Depolama Alanı ile olan tarafına drenflex ile Atık Depolama Alanı
tarafından gelebilecek suların uzaklaştırılması amaçlanmıştır.
Atık Suların Tesislere Geri Pompalanması
Atık malzeme ile Atık depolama barajına gelen suların geri kazanılması için atık sular
pompayla tesislere basılacaktır
Üst Örtü Teşkili
Atık depolama işlemi tamamen bittikten sonra depolama alanında üst örtü teşkil
edilmeden önce, alan normal kazı toprağı ile tesviye edilecektir. Kaplama işlemine
başlamadan önce atıkların ve yapının kayma ve çökme riskine karşı depolamanın atık
kütlesinin yeterince oturduğu tespit edilecektir. Daha sonra kazı toprağı ile tesviye edilecektir.
Üst drenaj sistemi üzerine 0.50 m kalınlığında kil malzemeden oluşan geçirimsiz örtüyle
60
PROJESİ
kaplanacaktır. Kil tabakası üzerine 1.5mm kalınlığında yüksek mukavemetli, çevresel ve
atmosferik etkilere dayanıklı pürüzlü jeomembran serilecektir. Jeomembranın üstünde
koruyucu Jeotekstil olacaktır, Jeomembran kaplama üzerinde asgari 0.50 m kalınlığında en
az
-4 m/sn geçirimliliğe sahip çakıl drenaj tabakası uygulanacaktır. Drenaj
tabakası üzerine çevre yetişen bitki-ağaç tipine bağlı olmak üzere ağaçların yetiştirilmesini
sağlayacak şekilde 1.20 m kalınlığında humuslu örtü toprağı ile kaplanacaktır. Böylece Atık
Depolama Barajı dolduğunda bu alan doğaya uygun ağaç ve bitki örtüsü ile doğaya
kazandırılacaktır.
II.1.4.9 Şantiye/ İdari Bina
Proje konusu tesisin kurulum aşamasından günümüze kadar gerek işçilerin, gerek
teknik personelin kalması amacıyla misafirhane, yatakhane, yemekhane, banyo, wc gibi
sosyal ihtiyaçların karşılanabileceği alanlar bulunmaktadır.
Foto 10. İdari Bina ve Yemekhane
61
PROJESİ
II.1.4.10 Nakliye Güzergâhı
Proje konusu faaliyet; Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.’nin Ordu İli, Kabadüz
İlçesi, Akgüney Köyü civarında İR 26320 no’lu ruhsat sahası içerisinde yer almaktadır.
Söz konusu tesisi besleyen tüvenan malzemenin İR:26320 no’lu maden sahasından
sağlanacak olup yer altı işletmesinden çıkan tüvenan malzeme kamyonlar aracılığıyla tesis
alanındaki cevher yükleme alanına taşınmaktadır. Buradan da kırma-eleme ünitesinde
beslenmekte olup sahada bekletilmemektedir.
Taşıma işlemi için tesis içi mevcut yollar kullanılmaktadır. Yer altı maden işletmesinden
çıkan tüvenan malzemenin taşındığı stabilize yol mesafesi 2200 m iken hafriyat çalışmaları
esnasında çıkan hafriyat malzemesinin taşınması için kullanılacak stabilize yol mesafesi 366
m’dir.
62
PROJESİ
Şekil 12. Nakliye Güzergahı Haritası
63
PROJESİ
II.1.4.11 Diğer
Hazır Beton Tesisi: Ek atık depolama alanının seddesi betondan yapılması
planlanmış olup ihtiyaç duyulan betonun piyasadan satın alınması yerine faaliyet sahibi
tarafından hazır beton tesisi kurulması sağlanmıştır. Hazır beton tesisi ile ilgili izinler Ek
1.o’de yer almaktadır.
II.2. Projenin Özellikleri
II.2.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri ve Seçim Nedenleri
Zenginleştirme: Cevherlerin içerdiği değerli mineralleri gang minerallerinden
ayırabilmek amacıyla yapılan ayırma işlemleri zenginleştirme olarak adlandırılır.
Zenginleştirme işlemi sırasında; kırma-öğütme sonucunda birbirinden teknik ve ekonomik
açıdan optimum derecede serbestleşmiş olan mineral tanelerinin, fiziksel ve fizikokimyasal
özelliklerindeki farklılıklardan yararlanılmaktadır.
Flotasyon; ince öğütülmüş cevherlerin su ile oluşturulan süspansiyonlarının içinde
yaratılan hava kabarcıklarına tutunan, yüzeyleri ıslanmazlaştırılmış mineral tanelerinin
süspansiyonun üzerinde oluşan köpük fazına taşınması ve ıslanabilir tanelerin
süspansiyonda kalmasıyla gerçekleşen fizikokimyasal bir zenginleştirme yöntemidir.
Flotasyon yöntemi; gravite yöntemleri ile zenginleştirilmesi mümkün olmadığı için değersiz
kabul edilen, düşük tenörlü veya karmaşık(kompleks) yapılı cevher yataklarının işletilmesini
ve ekonomiye kazandırılmasını sağlayarak, madencilik endüstrisinin gelişmesine katkıda
bulunmuş bir yöntem olarak tanımlanmaktadır. Flotasyon günümüzde en çok kullanılan ve
her yıl milyonlarca ton konsantrenin üretildiği bir işlemdir. Özellikle bakır, kurşun, çinko ve
nikelin sülfürlü ve oksitli minerallerinin zenginleştirilmesinde kullanılan yöntem, bazı
endüstriyel minerallerin ve ince kömürün zenginleştirilmesinde de yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Ortak flotasyon özellikleri olan ve birbirine benzer minerallerin aynı anda yüzdürülerek
tek bir konsantre halinde toplanmasına “kollektif (balk) flotasyon”, benzer flotasyon özellikleri
olan minerallerin birbirinden ayrılması için yapılan flotasyona ise “selektif flotasyon” denir.
Gravite ile kondüsyonere gelen siklon üst akımı, burada cevherdeki çinko minerali
olan sfaleriti(ZnS) bastırmak için çinkosülfat (ZnSO4.7H2O) ve sonrasında toplayıcılarla
koşullandırılarak, bakır/kurşun toplu flotasyon devresine beslenecektir. Bu devrede flotasyon
işlemi, kaba ve iki kademe temizleme devrelerini içerecek, bakır ve kurşun mineralleri
yüzdürülürken çinko minerali bastırılacaktır.
Bakır/kurşun toplu konsantresi seçimli flotasyon devresine gönderilecektir. Burada,
cevherdeki kurşun minerali olan galeni (PbS) bastırmak için sisteme sodyum metabisülfit
(Na2S2O5) ilave edilecektir. İlave edilecek kostik nişasta ile koşullandırılan pulp, kaba ve iki
kademe temizleme devrelerinde yüzdürülerek bakır ve kurşun konsantreleri elde edilecektir.
64
PROJESİ
Yüzdürülerek alınan konsantre bakır, bastırılarak alınan konsantre ise kurşun konsantresi
olacaktır.
Bakır/kurşun toplu konsantresinin artığı çinko flotasyon devresine gönderilecektir.
Burada kireç sütü (CaO) ile pH’sı >11 ayarlanan palp, çinko mineralini canlandırmak için
bakırsülfat (CuSO4.5H2O) ve sonrasında ksantat tipi toplayıcılarla koşullandırılarak kaba ve
temizleme devrelerinde zenginleştirilip çinko konsantresi elde edilecektir. Bu devrenin artığı
nihai atık olacak ve atık depolama alanına gönderilecektir.
II.2.1.1 Üretim Miktarları (Toplam Cevher ve İşletilebilir Rezervler)
Projesi’dir.
Söz konusu ruhsatlı saha içerisinde yapılan etüt çalışmaları sonucunda aşağıda
belirtilen rezerv miktarları bulunmuştur.
Tablo 23.Görünür Rezerv Alanı Koordinatları
Koordinatlar
Nokta No:
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
404015
4525090
2
407675
4517725
3
409425
4517625
4
409268
4516997
5
403899
4516996
6
403170
4518350
7
407775
4517600
8
407507
4517748
9
403170
4518350
Alan :
2054,02 Hektar
Görünür konuma getirilen bu alanda cevher kalınlığı 1.10 m arasında değişmekte
olup, yoğunluğu 2,60 ton/m3 tür.
Söz konusu alandaki Pb-Zn-Cu-Ag’in görünür rezervi:
20.540.200 m2 x 1,10 m x 2,60 ton/m3 = 58.744.972 ton
65
PROJESİ
Tablo 24. Muhtemel Rezerv Alanı Koordinatları
Kordinatlar
Nokta No:
Sağa (Y):
Yukarı (X):
1
403899
4516996
2
409268
4516997
3
408950
4515725
4
408720
4515610
5
408845
4515350
6
406520
4512125
Alanı
1428.11 Hektar
Söz konusu alandaki Pb-Zn-Cu’ın muhtemel rezervi:
14.281.100 m2 x 1,10 m x 2,60 ton/m3 = 40.843.946 ton
66
PROJESİ
Şekil 13. Görünür ve Muhtemel Rezerv Hatritası
Söz konusu faaliyet kapsamında cevher zenginleştirme tesisinin ihtiyacı olan hammadde
IR:26320 no’lu maden ocağından karşılanacaktır.
67
PROJESİ
Tablo 25 Kapasite Artışı İle Planlan Üretim Miktarları
Saatlik Üretim
Günlük Üretim(24 saat)
:
:
Aylık Üretim(30 gün)
:
14.400 ton/ay
Yıllık Üretim(360 gün)
:
172.800 ton/yıl
20 ton/saat
480 ton/gün
II.2.1.2 İş Akım Şeması
Atık Depolama Alanı;
Sedde Yapımının
Tamamlanması
Alt ve Üst Drenaj
İnşaatının Tamamlanması
Geçirimsizliğin
Sağlanması
Gözlem Kuyularının
Açılması
Şekil 14. Ek Atık Depolama Alanı İnşaatı Devamında Yapılacaklara Ait İş Akım Şeması
Cevher Zenginleştirme
Tesisi
Yüzeyde Biriken
Suyun Tesise
Gönderimi
Atık Depolama Alanı
Pasa Malzemenin
Oluşması
Pasa Malzemenin Atık
Depolama Alanına
Aktarılması
Şekil 15. Ek Atık Depolama Alanı İşletme Dönemine Ait İş Akım Şeması
68
PROJESİ
Şekil 16. Cevher Zenginleştirme Tesisine Ait İş Akım Şeması
69
PROJESİ
II.2.2 Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri,
Çalışacak Personel Sayısı
Günümüzde Cevher Zenginleştirme Tesisinde kullanılan makina-ekipman listesi
aşağıda yer almaktadır.
Tablo 26. Faaliyet Alanında Kullanılan Makine ve Ekipman Listesi
MAKİNA VE EKİPMAN ADI
MOTOR GÜCÜ
ADET
KAPALI İŞLETME MADEN OCAĞI
1
90kW
Jenaratör
1
400kVA
Havalı Matkap (Martoperfatarör)
Ramble Makinası (Dolgu için )
1
1
-
Yer altı kamyonu
2
-
Yer altı kepçesi
3
-
1
63kW
Kompresör
Jumbo Delici
KIRMA-ELEME ÜNİTESİ
Kaba Cevher Silosu (160 Ton)
1
-
Çeneli Kırıcı
1
30 kW
Konik Kırıcı
1
45 kW
Titreşimli Elek
1
11 kW
Klasifikatör
1
5 kW
İnce Cevher Silosu (120 Ton)
1
-
5
ÖĞÜTME ÜNİTESİ
4-7,5 kW
Bilyalı Değirmen (Primer)
1
90 kW
Bilyalı değirmen (Seconder)
1
315 kW
Klasifikatör
1
5,50 kW
Bant Kantarı
2
5,5 kW
Bant Konveyörler
1
4 kW
Numune Alma Cihazı
1
0,5 kW
Hava Tankı
1
-
Kurutucu
1
-
Kompresör
1
75 kW
1
FLOTASYON ÜNİTESİ
52 kW
Bant Konveyörler
Siklon
3
13
11 kW
15
1
3 kW
9 kW
3
7.5 kW
pH Metre
0
-
Numune Alma Cihazı
1
0,5kW
1
11 kW
Flotasyon Hücreleri
Kondüsyoner Tankları
1.4 m
3
0.7 m
3
3.5 m
3
2.8 m
Hava Fanı
Reaktifhane Tankı
Dağıtma Cihazı
3
5,5 m
10
4kW
20
2 kW
70
PROJESİ
TİKİNER VE FİLTRE ÜNİTESİ
3
38m
1
3
86m
2
Tikiner
4kW
Filtre
3
5 kW
Diyafram Pompa
3
5,5kW
Vakum Pompa
3
32kW
Cevher zenginleştirme tesisinde; Bölüm I projenin tanımı ve amacı başlığı altında
bahsedildiği gibi teknolojik verimini artırmak amacıyla bir değirmen kurulması planlamış
gerekli izinler alınmış ve değirmenin kurulumu tamamlanmıştır. Günümüzde bu değirmen
kullanılmaya devam edilmektedir. Ancak; tesiste kapasite artışı yapılması durumunda
90kW’lık değirmenin yanında 1 adet 200 kW’lık, 1 adet 315 kW’lık değirmen eklenecektir.
Ayrıca; tesiste kurulu bulunan çeneli kırıcıya ilaveten 610*920 ‘lik bir çeneli kırıcı
eklenecektir.
Tablo 27. Cevher Zenginleştirme Tesisine İlave Edilecek Makine Ekipman Listesi
MEVCUTTA BULUNAN
MAKİNA VE
EKİPMAN ADI
Değirmen
Çeneli Kırıcı
90 kW
(2010’da yenileme çalışması
yapıldı)
610*380
EKLENECEKLER
ADET
MAKİNA VE
EKİPMAN ADI
1
Değirmen
200 kW
315 kW
1 adet
1 adet
1
Çeneli Kırıcı
610*920
1 adet
ADET
Tablo 28. Ek Atık Depolama Alanı İnşaatında Kullanılan ve Kullanılacak Makine-Ekipman Listesi
GÜNÜMÜZE KADAR TAMAMLANAN İNŞAAT ÇALIŞMALARINDA
KULLANILAN MAKİNA VE EKİPMANLAR
MAKİNA VE EKİPMAN ADI
ADET
Dozer
1
Ekskavatör
3
Beton pompası
1
Beton mikseri
4
Kamyon
8
Arazöz
1
İNŞAAT FAALİYETLERİNİN DEVAM EDEBİLMESİ İÇİN
KULLANILACAK MAKİNA VE EKİPMANLAR
Ekskavatör
1
Beton pompası
1
Beton mikseri
3
Kamyon
2
Arazöz
1
71
PROJESİ
Yukarıdaki tabloda yer alan,
- Ekskavatörler; hafriyat malzemesinin sökülmesi ve kamyonlara yüklenmesi işlemleri
sırasında,
- Dozerler; mevcut yolların iyileştirilmesi
- Kamyonlar; hafriyat malzemelerinin taşınması sırasında,
kullanılmıştır.
Ayrıca, inşaat faaliyetlerinin devamında kullanılacak olan;
- ekskavatörler; hafriyat malzemesinin sökülmesi ve kamyonlara yüklenmesi işlemleri
sırasında, atık depolama alanının taban sızdırmasızlığının sağlanması sırasında,
- Kamyonlar; inşaat malzemelerinin taşınması sırasında,
- Beton pompası ve beton mikseri; atık depolama alanı sedde yapımında beton
ihtiyaçlarının temininde kullanılacaktır.
Kırma- Eleme Tesisi şu an günde 8 saat çalışmakta olup kapasite artışı ile ilgili yasal
izinler alındıktan sonra günde 16 saat çalıştırılacaktır.
Çalışacak Personel Sayısı:
Proje kapsamında; hafriyat çalışması esnasında 15 kişi, beton inşaatı çalışmalarında
15 kişi çalıştırılmış olup ortalama 30 kişilik ekip çalışması yapılmıştır. Çalışan personel,
mevcut cevher zenginleştirme tesisi personelinden ve civar yörelerde yaşayan köylülerden
temin edilmiştir. ÇED sürecinin bitip inşaat çalışmalarına yeniden başladığında yine aynı ekip
ile çalışmalara devam edilecektir.
Proje kapsamında devam edecek olan ek atık depolama alanı ile ilgili olarak tek
vardiya üzerinden yılda 8 ay, ayda 30 gün, günde 8 saat çalışılması planlanmaktadır.
Cevher Zenginleştirme Tesisi ve maden ocağında ise günde 3 vardiya üzerinden
yılda 12 ay, ayda 22 gün, günde 22 saat çalışacak olup mevcutta 79 personel çalışmaktadır.
Ancak, kapasite artışı yapılması ile birlikte 150 personelin istihdamı sağlanacaktır.
II.2.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım
Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları
Proje kapsamında cevher zenginleştirme tesisinde kimyasal kullanımı olacaktır.
Ancak bu kimyasallar tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı madde değildir.
Tesisten çıkan atık(pulp) atık depolama alanına gönderilecektir. Burada atık
içerisinde bulunan katı çökelirken yüzeyde kalan su tesise geri gönderilecektir. Atık
depolama alanında da herhangi bir tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı madde kullanımı
söz konusu değildir.
Ancak, tesisi besleyecek olan tüvenan malzemenin sağlandığı İR:26320 no’lu maden
sahasında kapalı işletme yapılmakta olup üretim esnasında patlayıcı (ANFO)
kullanılmaktadır.
72
PROJESİ
Patlayıcı Madde Miktarı:
Galeri çalışmalarında 39 mm delme çaplı ve 1,60 m boyunda integral matkaplarla
delikler delinecektir. 2,4x2,4 m kesitinde galeriye 20 adet delik delinecektir.
Her patlatmada 0.8 m ilerleme yapılacaktır.0.8 metrede üretilecek cevher miktarı
0,8 m*2,4m*2,4m*2,6 ton/m3=12 ton
Günde 480 ton üretim yapılacak olup
480 ton/12 ton=40 kez patlatma yapılacaktır.
Üretim esnasında aynaya ortalama 20 adet delik açılacak olup, her deliğe 150 gr
dinamit yerleştirilecektir. Bu bağlamda bir patlatmada toplam 3 kg. dinamit kullanılacaktır.
Bir patlatmada toplam 3 kg. dinamit kullanılacaktır
40*3=120 kg ( Bir günde gerekli patlayıcı madde miktarı)
Patlatma esnasında her türlü çevre emniyeti alınacak, tüm saha çevresine gerekli
ikaz levhaları asılarak ve patlatma yapılmadan önce siren ile uyarı yapılacaktır. Patlayıcı
madde kullanımı “Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin
üretim ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi,
denetlenmesi usul ve esasları” na ilişkin 29 Eylül 1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 87/12028 karar sayılı tüzüğe uygun olarak yapılacaktır.
II.2.4 Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı
(Ulaştırma Güzergahı, Şekli, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi
Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu,
Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.)
Proje alanına ulaşım; Ordu ilinden yaklaşık 27 km uzunluğundaki asfalt yol ile Kabadüz
ilçesi’ne, buradan da yaklaşık 6 km’lik stabilize yol ile sağlanmaktadır. Proje alanı içerisinde
ulaşımı sağlayabilmek amacıyla stabilize yollar bulunmaktadır.
73
PROJESİ
Proje alanına ulaşımı gösterir harita aşağıda sunulmuştur.
Şekil 17. Proje Alanı Ulaşım Güzergahı
Proje konusu faaliyetin geri kalan inşaat çalışmaları ile işletme aşamasında
gerçekleştirilecek işlemler sırasında, proje alanına çeşitli amaçlarla araç giriş-çıkışı olacaktır.
Geri kalan inşaat çalışmaları kapsamında ek atık depolama alanında gerçekleştirilecek olan
inşaat çalışmalarının yaklaşık 4 ay süreceği öngörülmektedir. Geri kalan inşaat
çalışmalarında sahada toplam 2 adet araç bulundurulacaktır (Bölüm II.2.2 Üretimde
Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri, Çalışacak Personel
Sayısı). Fakat tüm araçlar her daim karayolunu kullanmayacaktır. Bu nedenle inşaat süresi
boyunca, mevcut karayoluna yoğun bir yük oluşmayacaktır.
Projenin işletme aşamasında ise; tüvenan cevherin nakliyesi, tesiste kullanılacak
kimyasal ve yardımcı maddelerin alana getirilmesi vb. nedenlerle trafik oluşacaktır. Projenin
işletme aşamasında belirtilen amaçlarla günlük ortalama 2 adet aracın giriş-çıkış yapacağı
varsayıldığında, mevcut karayolunda ki trafik günlük 2 adet araç kadar artacaktır.
74
PROJESİ
Şekil 18’de proje alanına ulaşım için kullanılacak karayoluna ait trafik hacim haritası yer
almaktadır.
PROJE
ALANI
Şekil 18. Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılan Karayoluna Ait Trafik Hacim Haritası
Proje alanı çıkış noktası ile Kabadüz Karayoluna varmadan önce yol üzerine uyarı
levhaları konulacaktır.
Cevherin nakliyesi sırasında trafik yasası ile belirlenmiş tonaj sınırlarına uyulacak,
kamyonlara 25 tondan fazla yükleme yapılmayacaktır.
Nakliye sırasında, araçlar yerleşim yerlerinden geçerken, trafik kurallarına uygun
hareket edeceklerdir.
Nakliye işlemleri gündüz saatlerinde yapılacak olup, 18.07.1997 tarih ve 23053 sayılı
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin belirlemiş olduğu hükümlere uyulacaktır.
Söz konusu tesisi besleyen tüvenan malzemenin İR:26320 no’lu maden sahasından
sağlanacak olup yer altı işletmesinden çıkan tüvenan malzeme kamyonlar aracılığıyla
taşınarak tesis alanındaki depolama alanına taşınmaktadır. Depolanan malzeme ekskavatör
yardımı ile tesisi beslemektedir. Taşıma işlemi için tesis içi mevcut yollar kullanılmaktadır.
75
PROJESİ
Yer altı maden işletmesinden çıkan tüvenan malzemenin taşındığı stabilize yol
mesafesi 2200 m iken hafriyat çalışmaları esnasında çıkan hafriyat malzemesinin taşınması
için kullanılacak stabilize yol mesafesi 366 m’dir. Tesis içi yolları gösterir harita Şekil 19 ’de
verilmiştir.
Şekil 19. Tesis İçi Yolları Gösterir Harita
76
PROJESİ
BÖLÜM III. PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI
III.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri
III.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler)
Ordu ilinin ekonomisinde tarım ilk sıralarda yer almaktadır. Diğer yandan balıkçılık,
ormancılık, arıcılık, tarım ve maden sektörleri de il ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır.
Ordu’nun 595.200 hektar olan toplam arazisinin % 43,6’sı tarıma uygundur. İl, tarıma
elverişli arazi varlığı bakımından % 33 olan Türkiye ortalamasının üzerinde olmasına
rağmen, arazi yapısı ve iklim özellikleri nedeniyle ürün çeşitliliği ve tarım potansiyeli
açısından zengin değildir. Ordu ilinde toplam tarım alanının % 87,5’inde fındık tarımı
yapılmaktadır. Ordu, Türkiye’de en fazla fındık alanına sahip ildir. Ülkemizin 696.964 hektar
olan toplam fındık alanının 227.054 hektarı Ordu’da bulunmaktadır. Ordu’da tarımsal üretim
denilince akla ilk olarak fındık gelmektedir. Türkiye fındık üretiminin % 25’ini karşılayan İl,
yılda ortalama 150-180 bin ton fındık üretimi ile Türkiye fındık üretiminde 1. sırada yer
almaktadır.
Ordu ilinde hayvancılık, ekonomik bir faaliyet alanı olarak yeterince gelişmemiştir. İl’in
sert topografyasının ve engebeli arazi yapısının bir sonucu olarak, dar ve oldukça küçük
alanlara yerleşmiş bulunan aile işletmeleri genellikle kendi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik
olarak az sayıda, 3-4 baş hayvan besleyebilecek imkânlara sahip bulunmaktadır.
Arıcılık, Ordu ilinde yıllar itibariyle büyük gelişme gösteren ve başlıca geçim
kaynaklarından birini oluşturan önemli bir ekonomik faaliyettir. Arıcılık için son derece
elverişli iklim ve floraya sahip olan Ordu, arıcılıkta Türkiye’nin en önde gelen illerinden
biridir. Ordu ilinin hayvansal ürünler üretiminin Türkiye üretimi içindeki payı, bal üretimi
dışında, oldukça düşüktür.
İl sınırları içerisinde maden çeşitleri bakımından başta altın olmak üzere bakır,
kurşun, çinko, demir, bentonit, kaolen, kükürt, manganez ve mermer rezervleri
bulunmaktadır.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi Genel Müdürlüğü tarafından Mayıs2012’de yayımlanan ve 25 Aralık 2013 yılında tekrar düzenlenen 81 İl Durum Raporu’’nda
yer alan verilere göre; ORDU İlinde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına
baktığımızda, %32 Gıda ürünlerinin imalatı, %10 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin
imalatı ile ilk sıralarda olduğu gösterilmiştir. İl genelinde sanayide çalışanların %10 Diğer
madencilik ve taşocakçılığı, %9 Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması, %8
Ağaç ve mantar ürünleri imalatı, (mobilya hariç) saz, saman vb malzemelerde örülerek
yapılan eşyaların imalatı, %5 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, %4
Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, %3 Mobilya imalatı, %2 Deri ve ilgili ürürnlerin imalatı,
%2 Tekstil ürünleri imalatı, %2 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı,%1
Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, %1 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı, %1 Kömür ve
77
PROJESİ
linyit çıkartılması, %1 Diğer imalatlar, %1 Metal cevherleri madenciliği, %1 İçeçek imalatı, %7
Diğer olarak belirtilmiştir. Ordu ilinde personel sayısına göre büyük işletmeler arasında
Sanset Gıda Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.,- Çamsan Ağaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. Poyraz
Poyraz Fındık Entegre Sanayi ve Ticaret A.Ş. Gürsoy Tarımsal Ürünler Gıda Sanayi ve
Ticaret A.Ş. Relaks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.saymak mümkündür.
Kaynak: (Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Genel Sanayi Genel Müdürlüğü 81 İl Durum Raporu,
Mayıs 2012- 25 Aralık 2013 Düzenleme)
Gelir
Tablo 29’ da iş kayıtlarına göre Ordu ilindeki girişim sayıları sunulmaktadır. TÜİK’in
2012 yılında yayımlamış olduğu Bölgesel Göstergeler 2012 – TR902 Ordu yayınında yer
vermiş olduğu verilere göre hazırlanan bu tabloda il genelinde en fazla “Toptan ve
Perakende Ticaret; Motorlu Taşıt, Motosikletlerin Onarımı’’ alanında girişim yapıldığı ve bu
sektörde yapılan girişimleri de sırasıyla “Ulaştırma, depolama ve haberleşme", "Konaklama
ve yiyecek hizmeti faaliyetleri” ve “İmalat” sektörleri takip etmektedir.
TÜİK, 2002 yılından itibaren ekonomik, sosyal, kültürel ve coğrafi özellikleriyle benzer
illerin belirli bir nüfus büyüklüğünü de göz önüne alarak bölge gruplarını yaratmıştır ve Ordu
ili de “TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane” bölgesine dahil edilmiş olup;
ilin gelir göstergeleri de bu bölge grubu özelinde sunulmuştur. Tablo 29, Trabzon, Ordu,
Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane illerini kapsayan TR90 bölgesinin gelir türlerini
göstermektedir.
Tablo 29’daki veriler göz önünde bulundurulduğunda Türkiye genelinde fertlerin elde
ettiği gelir türlerinin en başında %38,7 ile “maaş ve ücretler ’’gelmektedir; aynı şekilde Ordu
ili genelinde nüfusun elde ettiği gelirlerin başında %39,9 ile “müteşebbisler” gelmektedir.
Ordu ilinde fertlerin elde ettiği gelir türlerinde müteşebbislerden elde edilen gelirleri “toplam
karşılıksız”(%20,7) ve “maaş ve ücretler” (%32) takip etmektedir.
Tablo 29. İş Kayıtlarına Göre Ordu İlindeki Girişim Sayılan, 2012
Girişim Sayısı
Madencilik ve Taş ocakçılığı
İmalat
Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı
İnşaat
Toptan ve Perakende ticaret; motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı
40
2.734
10
1.337
10.079
Oteller ve Lokantalar
2.790
Ulaştırma, depolama ve haberleşme
7.505
Mali aracı kuruluşların faaliyetleri
191
Gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri
125
Eğitim
Sağlık işleri ve sosyal hizmetler
Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri
94
209
2.034
78
PROJESİ
Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor
Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler
Bilgi ve iletişim
Toplam
219
928
158
28.453
Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2012 – TR902 Ordu
İssizlik
TR 90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize,Artvin, Gümüşhane bölgesinde 2012 yılı sonu
itibariyle 15+ yaş gruplarına göre kayıtlı işsizlerin sayıları ve oranları Tablo 30’da
verilmektedir. Tablo 3.3’de ise 2012 yılı sonunda il genelindeki kayıtlı işsizlerin eğitim
durumlarına göre dağılımı sunulmaktadır. Ordu Valiliği’nin Eylül 2012 de yayınladığı rapora
Türkiye okuryazarlık ortalamasına göre % 90, 47 ile 70.sırada yer almaktır. İşsizlik oranı ise
% 5,9 ile 78.sırada yer almaktadır.
Tablo 30. 2012 Yılı İtibariyle TR 90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize,Artvin, Gümüşhane Genelindeki Kayıtlı
İşsizlerin Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı
Eğitim Durumu
Okuma yazma bilmeyen
Lise altı eğitim
Lise ve dengi meslek okulu
Yükseköğretim
2011
0
33
21
17
2012
0
32
23
15
2012 istatistiklerine göre TR90 bölgesinde işsizlik oranı %6,3’tür. İşsizlik oranı
bölgedeki kadınlar açısından %4,0, erkekler açısındansa %7,8’dir. Yıllara göre yapılan
sıralamalarda TR90 bölgesi illeri işsizlik oranları bakımından hem Türkiye, hem de AB-27
ortalamasının altında kalmaktadır. 2011 yılı verilerine göre Ordu %5,4 işsizlik oranıyla
Türkiye genelindeki 81 il arasında işsizliğin en az olduğu 14. İldir (Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Genel Müdürlüğü Ordu İşgücü Piyasası Analiz Raporu, 2013).
Kabadüz İlçesi:
Projenin etki alanında bulunan yerleşim yerleri Ordu ilinin Kabadüz ilçesine bağlıdır.
İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık, fındık üretimine dayalıdır. İlçe toprakları genellikle
humuslu toprak olup sebze ve meyve yetiştirmeye uygundur, ancak arazinin eğiminden
dolayı sebze üretimine yönelmek sel ve heyelan gibi sebeplerden dolayı mümkün İlçede
hayvancılıkta yapılmakta ancak bu da halkın ihtiyacını karşılamaya yöneliktir. Büyükbaşküçükbaş hayvancılık ve arıcılık yapılmaktadır. Ayrıca Kabadüz-Akgüney köyünde kurşun,
bakır ve çinko cevherlerini çıkaran maden işletmesi mevcuttur.
79
PROJESİ
III.1.2. Nüfus
(yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halk
yapısı)
Proje konusu faaliyet Ordu ili, Kabadüz ilçesi, Akgüney Köyü sınırları içerisinde
planlanmaktadır. Bölgenin nüfus verileri aşağıda sunulmuştur.
Tablo 31. Ordu İli ve İlçelerine Ait Nüfus Verileri
İl/İlçe Merkezleri
Toplam
Ordu
Kadın
Erkek
731.452
366.011
365.441
26.582
13.564
13.018
186.097
91.613
94.484
Aybastı
24.247
12.068
12.179
Çamaş
10.403
5.270
5.133
Çatalpınar
14.669
7.325
7.344
Çaybaşı
15.163
7.689
7.474
105.960
53.318
52.642
Gölköy
32.832
16.413
16.419
Gülyalı
9.116
4.606
4.510
Gürgentepe
16.232
8.137
8.095
İkizce
16.745
8.508
8.237
Kabadüz
8.312
4.387
3.925
Kabataş
12.281
6.111
6.170
Korgan
32.370
16.386
15.984
Kumru
32.268
16.114
16.154
Mesudiye
16.975
8.635
8.340
Perşembe
32.131
16.427
15.704
Ulubey
20.868
10.468
10.400
118.201
58.972
59.229
Toplam
425.436
366.011
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2013
365.441
Akkuş
Altınordu
Fatsa
Ünye
2000 yılı sayımlarına göre Ordu İlinin toplam nüfusu 395 bin 283 kişi iken, 2013 yılı
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları verilerine göre Ordu'da yaşayan 731 bin 452
kişinin 366 bin 011 'inin erkek, 365 bin 441’nün kadın olduğu belirlenmiştir(Kaynak; TÜİK).
2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerine göre Kabadüz ilçesi nüfus
yoğunluğuna ait veriler aşağıdaki tabloda verilmektedir.
80
PROJESİ
Tablo 32. Kabadüz ilçesi’nin Yerleşim Merkezlerine Göre Nüfus Yoğunluğu
Toplam
Akgüney
Kabadüz
419
Başköy
Derinçay
Dişkaya
Esenyurt
Gelinkaya
Gülpınar
Gümüşdere
Harami
Karakiraz
Kirazdere
Özlükent
Yeşilada
Yokuşdibi
Bucak Toplamı
Merkez
886
417
94
161
159
215
269
486
387
230
718
352
2238
7031
Kaynak:
http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_adnks_mahalle_nufus_hepsi.RDF&p_kod=2&p_il1=52&p_yil=
2013&p_dil=1&desformat=pdf (2013)
III.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar)
Proje alanının bulunduğu bölgede endemik hastalıklar bulunmamaktadır.
Tablo 33. Endemik Hastalık İstatistiği
2000
KIZAMIK
PARATİFO
TİFO
BASİLLİ
DİZANTERİ
AMİPLİ
DİZANTERİ
HEPATİT A
HEPATİT B
KUDUZ ŞÜPHELİ
ISIRIK
MENENJİT
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
64
3
6
6
318
34
542
3
2001
456
1
2
30
10
312
51
389
3
1
2002
20
0
2
10
26
583
54
397
1
1
2003
74
1
3
4
92
328
133
477
-
2004
55
1
2
191
110
205
655
-
2011
34
1
35
--53
55
1148
-
81
KIZIL
GRİP
TBC
GULLAİN BORRE
BRUSELLA
STREPTOKOKANJİ
TTETANOZ
ŞARBON
NEATANAL
TETANOZ
SİLİFİZ
BOĞMACA
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
VAKA
ÖLÜM
87
1674
42
1
3
5
-
PROJESİ
62
998
63
1
3
2
4
-
69
151
258
8
3
1
2
18
7
-
36
115
55
3
1
4
1
1
1
2
-
98
83
4
2
2
1
2
2
5
-
--------4
--------4
15
13
III.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler
Proje kapsamında değerlendirilen faaliyetin işletme aşamasında gerçekleştirilecek
faaliyetlerden insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler ve alınacak
önlemler aşağıda irdelenmiştir.
İşçi Sağlığı ve Güvenliği: Proje konusu faaliyet alanında inşaat çalışmaları yalnızca ek
atık depolama alanında yapılacaktır. Bu alandaki inşaat çalışmalarının bir bölümü
tamamlanmış olup geriye kalan çalışmalar esnasında iş kazası riskini en az seviyede tutmak
amacıyla Bölüm V.7 başlığı altında projenin inşaat ve işletme aşaması için de verilmiş olan
gerekli önlemler alınacaktır. Gerekli önlemlerin alınması halinde; iş kazası riski azaltılmış,
olası iş kazasının ise daha hafif atlatılması sağlanmış olacaktır. Ayrıca faaliyetin işletme
döneminde de gerekli güvenlik önlemlerinin alınması sağlanacaktır.
Faaliyetin inşaat ve işletme dönemlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı tarafından
düzenli periyotlarda işçilere hizmet içi eğitimleri verilecektir. Böylelikle çalışan personelin
bilgilendirilmesi sağlanarak kaza riskinin minimuma indirilecektir.
Toz: Projenin inşaat ve işletme aşamasında araçların gidiş-gelişinden, malzemenin
yüklenmesi ve boşaltılmasından kaynaklı toz oluşumu meydana gelecektir.
82
PROJESİ
Yollarda toz oluşumunun engellenmesi amacıyla yollar sürekli olarak nemlendirilecektir.
Nakliyesi sırasında trafik yasası ile belirlenmiş tonaj sınırlarına uyulacak, kamyonlara 25
tondan fazla yükleme yapılmayacaktır.
Nakliye sırasında, araçlar yerleşim yerlerinden geçerken, trafik kurallarına uygun
hareket edeceklerdir.
Nakliye işlemleri gündüz saatlerinde yapılacak olup, 18.07.1997 tarih ve 23053 sayılı
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin belirlemiş olduğu hükümlere uyulacaktır.
Ayrıca, tesis kapalı ortamda ve sulu sistemle çalıştığından dolayı toz oluşumu söz
konusu değildir. Kırma-eleme ünitesinin bulunduğu alanda toz oluşumu söz konusudur.
Ancak bu ünitede pulvarize su püskürtme sitemi ve toz tutucular bulunmakta olup olası toz
oluşumu minimuma indirilmektedir. 24
Gürültü: İşletme aşamasında ortaya çıkacak gürültü vb. etkenler karşısında ilgili
mevzuatlarca alınacak önlemlerle, işletme alanı içerisinde kalması sağlanacak, bu şekilde de
hem çalışanlar hem de çevre üzerindeki etkisi azaltılacaktır.
Projenin inşaat aşamasında 04.06.2010 tarih ve 27601 sayı ile yayımlanan ve
27.04.2011 tarih ve 27917 sayı ile değişikliği yapılan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi
ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen hususlara uyulacaktır. Bu bağlamda; anılan
Yönetmeliğin Ek-7, Tablo 5.(Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri)’de belirtilen
sınır değerler aşılmayacaktır. Bu limitler aşağıda sunulmuştur.
Tablo 34. Gürültü Değerleri
Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım)
Lgündüz (dBA)
Bina
:
70
Yol
:
75
Diğer Kaynaklar
:
70
Anılan yönetmeliği Madde 23’ünde;
a) Şantiye alanındaki faaliyet türlerinden çevreye yayılan gürültü seviyesi Ek-VII’de yer
alan Tablo-5’te verilen sınır değerleri aşamaz.
b) Konut bölgeleri içinde ve yakın çevresinde gerçekleştirilen şantiye faaliyetleri gündüz
zaman dilimi dışında akşam ve gece zaman dilimlerinde sürdürülemez.
c) Haftasonu ve resmî tatil günlerinde gerçekleştirilecek şantiye faaliyetlerine, konut
bölgeleri ve yakın çevresinden gelen şikâyetlerin yoğunluğu dikkate alınarak, İl Mahalli Çevre
Kurulu Kararı ile yasaklama getirilebilir.
24
Ek 1.n Emisyon Uygunluk Yazısı
83
PROJESİ
ç) Kamu yararı gerektiren baraj, köprü, tünel, otoyol, şehir içi anayol, toplu konut gibi
projelerin inşaat faaliyetleri ile şehir içinde gündüz trafiği engelleyecek inşaat faaliyetleri
gündüz zaman diliminde çalışmamak koşuluyla Ek-VII’de yer alan Tablo-5’teki gündüz
değerlerinden akşam için 5 dBA, gece için 10 dBA çıkartılarak elde edilen sınır değerlerin
sağlanması ve bu kapsamda alınacak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile sürdürülebilir.
d) Şantiye faaliyeti sonucu oluşabilecek darbe gürültüsü, LCmax gürültü göstergesi
cinsinden 100 dBC’yi aşamaz.
e) Faaliyet sahibi tarafından şantiye alanında; inşaatın başlama, bitiş tarihleri ve
çalışma periyotları ile büyükşehir belediyesi veya il/ilçe belediyesinden alınan izinlere ilişkin
bilgiler inşaat alanında herkesin kolayca görebileceği bir tabelada gösterilir.
f) Tatil beldelerinde ve turistik alanlarda gerçekleştirilen tüm şantiye faaliyetleri
büyükşehir belediyesi ve/veya il/ilçe belediyesinin kararı doğrultusunda hafta sonları veya bir
kaç ay süre ile tamamen durdurulabilir.
denilmektedir. Bu bağlamda projenin geriye kalan inşaat aşamasında ve işletme
döneminde yukarıda sunulan şartlar sağlanacaktır.
Kimyasal Maddeler:
Cevher zenginleştirme tesisi kapsamında kullanılacak kimyasallardan; sodyum
metabisülfit dışında kalan tüm kimyasallar tahriş edici madde olarak sınıflandırılmaktadır.
Kimyasallar için imalatçı tarafından sağlanan Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MGBF) Ek
7’de verilmiştir.
Taşınma ve depolama yöntemleri malzemenin miktarına bağlı olmakla birlikte,
kimyasallar, yakıt ve ana tüketim maddeleri sahaya mevcut karayolları kullanılarak
taşınacaktır. Kimyasalların taşınması konusunda 24.10.2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması
Hakkındaki Yönetmelik” gerekleri yerine getirilecektir. Kimyasallar ambalajından
çıkarılmadan tesise taşınacak veya satıcı firmalardan adrese teslim koşulu ile alınarak tesis
girişinde kabulü yapılacağından taşınması sırasında olumsuz durum ortaya çıkmayacaktır.
Süreçte kullanılacak tüm kimyasallar sahaya kuru (torba veya varil) veya sıvı (varil veya
tanker) halde getirilmektedir. Kimyasalların yurtiçi ve/veya yurt dışında bulunan satış
yetkinliğine sahip yasal firmalardan alınmaktadır.
Ayrıca, bu kimyasallar; cevher zenginleştirme faaliyet alanı içerisinde bulunan depoda
ambalajından çıkarılmadan depolanıp hiçbir şekilde çevre ile etkileşimi olmayacak şekilde
kullanılmaktadır. Bu sayede de kullanılacak kimyasallar çevre ve çalışanlar için uzun süreli
risk oluşturmayacaktır.
84
PROJESİ
Yangın:
Proje konusu cevher zenginleştirme tesisinde yandın ile ilgili alınan önlemlerden bazıları
aşağıda yer almaktadır.
 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliği Madde 99 gereği tesis içerisinde
uygun alanlara yangın söndürme tüpleri konularak gerekli önlemler alınmaktadır.
 Flotasyon tesisi üzerinde paratoner bulunmaktadır.
 Tesisin gerekli görülen yerlerinde uyarı levhaları yerleştirilmiştir.
 Tesiste yangın tehlikesine karşı yangın söndürme malzemelerini kullanmasını
konusunda eğitim almış ekip bulunmaktadır. Ayrıca, tüm çalışılanlar yangın konusunda iş
sağlığı ve güvenliği kapsamında bilgilendirilmektedir.
 Tesis içerisinde yangın alarm tertibatı kuruludur.
Doğal Afet:
Söz konusu bölgede faaliyet sahibine ait cevher zenginleştirme tesisi için 30.03.2000
tarihinde ÇED Olumlu Kararı alınmıştır25. Kurulumu biten tesis 2005 yılına kadar faaliyet
göstermiş olup 2005 yılından 2009 yılına kadar faaliyet göstermemiştir.
Söz konusu tesis 2009 yılında Yıldızlar SSS Holding tarafından alındıktan sonra
hemen faaliyete geçmemiş ve 2009 yılında tesisin bulunduğu alanda aşırı yağışlardan
dolayı yaşanan doğal afet nedeni ile atık depolama alanları tahribat görmüştür.
Bu sebeple 2009 yılında tesis devir aldıktan sonra ilk olarak sele ve taşkana karşı
mevcut 1, 2 ve 3 no’lu atık depolama alanlarını tamamen koruma altına alacak sel kapanı ve
kuşaklama kanalı imalatları Q1000 (1000 yılda bir gelmesi olası max taşkın debisi)’e göre
projelendirilip inşa edilmiştir. Kuşaklama kanalları bu havzanın sağ ve sol sahillerinde inşa
edilmiş olup mevcut bu kanallar ek atık depolama alanını da kapsayacak şekilde yeni
projede uzatılmış ve ek atık depolama alanının baraj gövdesini geçtikten sonra şut yapıları
ile dere yatağına bağlanmıştır.
Bu sayede aradan geçen 4 yıllık süreçte mevcut atık depolama havzasında herhangi
bir olumsuz durum yaşamamış olup yüzeysel akışa geçen sular bu sistem ile toplanarak
hiçbir kirlenmeye maruz kalmadan atık depolama havzasını geçerek dere yatağına
bağlanmıştır.
Tesis bünyesinde bulunan 1 ve 2 nolu atık depolama alanları depolama kapasitelerini
doldurmuştur. Rehabilitasyon sürecine geçilen bu atık depolama alanlarında, yüzey
sularının da prosese geri gönderilmesiyle atık depolama alanlarının kurutulma ve
konsolidasyon aşaması hızlandırılmıştır.
25
Ek 1.a Cevher Zenginleştirme Tesisi’ne Ait “ÇED Olumlu” Kararı
85
PROJESİ
Bu tedbirlere ilaveten 2010 yılında projelendirilen ek atık depolama alanının nihai
kullanım kotundan 6 m güvenlik payı bırakılarak olası taşkan için emniyet hacmi bırakılması
planlanmıştır. Olası taşkın anında atık depolama alanında depolanması öngörülen suyun
atık depolama alanında kaldığı süre zarfında, atıktan dolayı kirlenmesi olasılığı dikkate
alınarak, suyun deşarj edilmesi sırasında, yürülükteki Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde
belirtilen parametrelere uyulacaktır. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgiler Ek 6’da yer alan Uygulama
Projeleri başlığı altında Proje Raporu içerisinde bulunmaktadır26.
Kuşaklama kanalları dike yakın şevde anakayada açılmıştır. Yamaç şevinde
oluşabilecek kaya akması, kaya heyelanı v.b. moloz akmalarının kanalı kapatması halinde
gelen suların atık alanına taşması söz konusu olacaktır. Bu olumsuzlukları yaşamamak için,
yamaç yüzeyi boyunca gerekli görülen yerlerde kaya bulonlu tel kafes, şotkrit vb tedbirler
alınacaktır.
TAŞKIN:
Kabadüz katı atık barajı 2 adet dere ile beslenmektedir. Bu derelerden gelecek taşkın
debisini hesaplamak için proje yağış alanı ikiye bölünmüş ve her derenin kendi yağış alanı
hesaplanmıştır. Buna göre sol sahil için hesaplanan yağış alanı 0.58 km2, sağ sahil için
hesaplanan yağış alanı 2.10 km2’dir. Yağış alanları Şekil 20’de gösterilmiştir.
Şekil 20. Proje yağış alanı
26
86
PROJESİ
Sol Sahil İçin Taşkın Debileri Hesabı
Sentetik yöntemler ile taşkın debisi hesaplamalarında gerekli olan veriler sol sahil için
aşağıda verildiği şekilde hesaplanmıştır.
Yağış Analizi:
Proje alanını temsil eden meteoroloji istasyonu olarak, proje yeri ve civarındaki
meteoroloji istasyonları incelenmiştir. Topçam, Sofulu, Ulubey ve Ordu (DMİ) verileri
Kabadüz proje yerini temsil eden meteoroloji istasyonudur bu istasyonlardan Ordu DMİ yağış
istasyonunun
plüviograf
katsayıları
hesaplamalarda
kullanılacaktır.
Meteoroloji
istasyonlarının istatistiki çalışma sonucu elde edilmiş olan günlük en büyük yağış değerleri ve
Ordu DMİ plüviyograf katsayıları ‘Türkiye Maksimum Yağışlar Frekans Atlası’ adlı yayından
alınmış ve proje yağış alanını temsil eden yağış istasyonunun yinelemeli yağış değerleri
Tablo 34’de, Thiessen poligonu yöntemi kullanılarak elde edilmiş alan oranları ve proje alanı
yinelemeli yağış değerleri Tablo 35’ de, Ordu DMİ plüviograf katsayıları ise Tablo 36’de
verilmiştir. Thiessen poligonu Şekil 21’de gösterilmiştir.
Tablo 35. Ulubey Dmi Günlük En Büyük Yağış Değerleri
Yineleme Dönemi (Yıl)
Ulubey
2
5
10
25
50
100
58.77
92.59
120.82
164.23
202.76
247.25
Tablo 36. Ordu Dmi Plüviyograf Katsayıları
Yağış Süresi (Saat)
0.5
1
2
3
4
6
8
12
18
24
0.28
0.36
0.44
0.50
0.55
0.62
0.67
0.74
0.85
1.00
Şekil 21. Thıessen Poligonu
87
PROJESİ
Yağışın Alansal Dağılım Katsayıları
Proje alanında yağış alanları 25 km² den küçük olduğu için YADK değeri Tablo 3’de
gösterildiği gibi (1) olarak alınmıştır. Thiessen poligon yöntemi ile bulunmuş meteoroloji
istasyonuna ait düzeltilmiş ve maksimize faktörü ile artırılmış farklı yinelenmeli ve sağanak
süreli yağışlar Tablo 37’de verilmiştir.
Tablo 17. Yağışın Alansal Dağılım Katsayıları
0.50
1.00
1.00
1.00
2.00
1.00
3.00
1.00
4.00
1.00
6.00
1.00
8.00
1.00
12.00
1.00
18.00
1.00
24.00
1.00
Tablo 38. Düzeltilmiş Ve Maksimize Edilmiş Muhtelif Yinelenmeli Yağışlar
Maksimize Faktörü=1.13
Yineleme
Dönemi(Yıl)
0.5
1
8
12
18
24
2
5
10
25
50
18.59
29.30
38.23
51.96
64.15
23.91
37.67
49.15
66.81
82.48
29.22
46.04
60.07
81.66
100.81
2
33.21
52.31
68.26
92.79
114.56
3
36.53
57.54
75.09
102.07
126.02
4
41.17
64.87
84.65
115.06
142.05
6
44.49
70.10
91.47
124.34
153.51
49.14
77.42
101.03
137.33
169.55
56.45
88.93
116.05
157.74
194.75
66.41
104.63
136.53
185.58
229.12
100
78.23
100.58
122.93
139.70
153.67
173.22
187.19 206.75 237.48 279.39
Yağış Akış İlişkisi:
Arazi gözlemleri ve harita çalışmaları sonucu proje alanı yağış havzasının toprak yapısı,
hidrolojik toprak grubu, topografyası, bitki örtüsü gibi etkenler dikkate alınarak yağış-akış
eğrisi numarası 89 olarak tespit edilmiştir. Kaynak olarak faydalanılan tablo aşağıda
verilmiştir. (Sulama ve Drenaj, Sayfa 93)
Tablo 39. Hidrolik Zemin Grupları ve Bitki Örtüsü Durumuna Göre Akış Eğri Numaraları
ŞART II
A. Çok kuru zeminler
B. Kumu çok, kili az zemin, derince bitkisel
toprak
C. Kumu az kili çok zemin, sığ bitkisel
toprak
D. Çok ağır killi veya kayalık zemin bitkisel
toprak çok ince veya hiç yok
Arazi Kullanılması
ve Örtü
Nadas
Dizi nebati
(Pancar gibi)
Ufak Daneli
(Buğday gibi)
Sık ekilmiş bakliyat
veya ot rotasyonu
Muamele
ve Tatbikat
SR
SR
SR
C
C
CαT
CαT
SR
SR
C
C
CαT
CαT
SR
SR
Sızma için
Hidrolik Şart
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
A
77
72
67
70
65
66
62
65
63
63
61
61
59
66
58
Hisrolik Toprak Grubu
B
C
86
91
81
88
78
85
79
84
75
82
74
80
71
78
76
84
75
83
74
82
73
81
72
79
70
78
77
85
72
81
D
94
91
89
88
86
82
81
88
87
85
84
82
81
89
85
88
C
C
CαT
CαT
Çayırlık veya
meydan
C
C
C
PROJESİ
Zayıf
İyi
Zayıf
İyi
Zayıf
Müsait
İyi
Zayıf
Müsait
İyi
Devamlı çayır
Zayıf
Müsait
İyi
Orman
(çiftlik ağaçları)
Çiftlik binaları
Yollar “Toprak”
Yollar“Kaplamalı”
SR:
C:
T:
CαT:
64
55
63
51
68
49
39
74
25
6
30
45
36
25
59
72
74
75
69
73
67
79
69
61
67
59
35
58
66
60
55
74
82
84
83
78
80
76
86
79
74
81
75
70
71
77
73
70
82
87
90
85
83
83
80
89
84
80
88
83
79
78
83
79
77
86
89
92
Muntazam sıralı
Tesviye münhanilerine paralel
Teraslanmış
Tesviye münhanilerine paralel ve teraslanmış
Havzanın Harmonik Eğimi:
Sol sahil için yağış alanı harmonik eğim hesapları yapılmış ve Tablo 40’da gösterilmiştir.
Tablo 40. Sol Sahil Yağış Alanı Harmonik Eğim Hesabı
No
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Kot
h
(m)
643
680
708
727
755
787
824
854
879
913
948
Kot Farkı
Dh
(m)
Ara
Mesafe Li
(m)
Si=Dh/Li
37
28
19
28
32
37
30
25
34
35
107.0
107.0
107.0
107.0
107.0
107.0
107.0
107.0
107.0
107.0
0.345794
0.261682
0.17757
0.261682
0.299065
0.345794
0.280374
0.233645
0.317757
0.327103
Toplam:
1.701
1.955
2.373
1.955
1.829
1.701
1.889
2.069
1.774
1.748
18.992
89
PROJESİ
S=
S=
0.277232
Mockus Sentetik Yöntemi İle Sol Sahil Taşkın Hesabı:
Mockus Süperpozesiz yöntemde 1 saatlik yağışların birim hidrografı elde edilmiş ve 5, 10,
25, 50, 100, 500 yıl ve 1000 yıl yinelemeli taşkın debileri hesaplanmış, bulunan sonuçlar
Tablo 40’de verilmiştir.
Tablo 41: Sol Sahil Yağış Alanı Superpozesiz Mockus Yöntemi İle Taşlın Debileri Hesabı
0.58
1.07
0.66
0.2772
H = 305
km
km
km
1070
kot
farkı
m
Tc = 0.00032 x L
Tc = 0.11
2
0.77
0.385
/S
Mockus Birim Hidrograf
0.120
0.100
0.080
saat
0.060
0.5
D = 2 x Tc
D = 0.67
~
1 saat
0.040
Tp 0.5 x D + 0.6 x
= Tc
0.020
Tp 0.57
=
0.000
saat
Debi(m3/s)
A=
L=
Lc
S=
=
0.0
0.2
0.4
0.6
1.0
1.2
1.4
Zaman(saat)
Tr = 1.67 x Tp
Tr = 0.95
0.8
saat
Ts = Tp + Tr
Ts = 1.52
saat
3
K = 0.112
Qp K x A x 1 / T p
=
Qp 0.11 m3/s
=
Sol Sahil Yağış Alanı Hesaplanan Taşkın Debisi (m /s)
Yineleme Dönemi
Etkin Yağış
Süresi
Taşkın Debileri
5
1
1.79
0
10
1
2.82
3
25
1
4.54
7
50
1
6.15
7
100
1
8.07
1
500
1
11.33
5
1000
1
13.26
6
yıl
saat
3
m /s
n
90
1.6
PROJESİ
Sağ Sahil İçin Taşkın Debileri Hesabı
Sentetik yöntemler ile taşkın debisi hesaplamalarında gerekli olan veriler sol sahil için
yukarda verildiği şekilde hesaplanmış ve sağ sahil için de aynı değerler kullanılmıştır.
Havzanın Harmonik Eğimi:
Sağ sahil için yağış alanı harmonik eğim hesapları yapılmış ve Tablo 42’de gösterilmiştir.
Tablo 42. Sağ Sahil Yağış Alanı Harmonik Eğim Hesabı
Kot Farkı
Dh
(m)
Ara
Mesafe Li
(m)
Si=Dh/Li
662
19
221.6
0.08574
3.415
2
687
25
221.6
0.112816
2.977
3
712
25
221.6
0.112816
2.977
4
730
18
221.6
0.081227
3.509
5
761
31
221.6
0.139892
2.674
6
794
33
221.6
0.148917
2.591
7
848
54
221.6
0.243682
2.026
8
919
71
221.6
0.320397
1.767
9
1030
111
221.6
0.500903
1.413
10
1150
120
221.6
0.541516
1.359
No
Kot
h
(m)
0
643
1
Toplam:
24.708
S=
S=
0.163809
91
PROJESİ
Mockus Sentetik Yöntemi İle Sağ Sahil Taşkın Hesabı:
Mockus Süperpozesiz yöntemde 1 saatlik yağışların birim hidrografı elde edilmiş ve 5, 10,
25, 50, 100, 500 yıl ve 1000 yıl yinelemeli taşkın debileri hesaplanmış, bulunan sonuçlar
Tablo 43’de verilmiştir.
Tablo 43: Sol Sahil Yağış Alanı Superpozesiz Mockus Yöntemi İle Taşlın Debileri Hesabı
A=
L=
Lc =
S=
H=
2.10
2.22
0.96
0.1638
507
km
km
km
2
2216
Mockus Birim Hidrograf
m
0.450
0.400
kot farkı
m
0.350
0.77
0.385
Debi(m3/s)
Tc = 0.00032 x L / S
Tc = 0.24
saat
0.5
D = 2 x Tc
D = 0.98
~
Tp = 0.5 x D + 0.6 x Tc
1 saat
0.300
0.250
0.200
0.150
0.100
0.050
0.000
Tp = 0.65
0.0
saat
0.5
1.5
2.0
Zaman(saat)
Tr = 1.67 x Tp
Tr = 1.08
1.0
saat
Ts = Tp + Tr
Ts = 1.72
saat
3
Sağ Sahil Yağış Alanı Hesaplanan Taşkın Debisi (m /s)
K = 0.127
Qp= K x A x 1 / Tp
Yineleme Dönemi
Etkin Yağış Süresi
Taşkın Debileri
5
1
6.462
10
1
10.192
25
1
16.414
50
1
22.225
100
1
29.135
3
Qp= 0.41 m /s
Kuşaklama Kanalı Karakteristikleri:
Kabadüz Katı Atık Barajı membaında bulunan derenin ve sağ ve sol yamaçtan gelecek olan
yüzey sularını mansaba aktarılması için sağ sahilde ve sol sahilde olmak üzere 2 adet
kuşaklama kanalı planlanmıştır.
92
500
1
40.918
PROJESİ
Sol Sahil Kuşaklama Kanalı Karakteristikleri
Kabadüz Atık Barajı sol sahil kuşaklama kanalı aşağıda kesiti verilen şekilde
projelendirilmiştir.
Şekil 22. Sol Sahil Kuşaklama Kanalı Kesiti
Tablo 44. Sol Sahil Kuşaklama Kanalı Hidrolik Değerler Tablosu
Q100
4,60
J
n
m
B
h
A
U
R
V
Vc
Fr

Qhesap.
0,0040
0,016
0,00
1,20
1,67
2,01
4,54
0,44
2,29
4,05
0,57
1,77
4,60
Yukarıda ayrıntıları verilen taşkın hesapları sonucunda sağ sahil 1000 yıl yinelenmeli
taşkın debisi 13.27 m3/s olarak bulunmuştur. Manning formülü ile kanal maksimum kapasitesi
5.73 m3/s bulunmuştur. Sonuç olarak; 13.27 m3/s debinin 5.73 m3/s kadarı kuşaklama kanalı
ile mansaba iletilecek olup, geriye kalan kısım kanal kapasitesini aştığı için atık barajı göl
alanına taşacağından, taşan hacmin göl alanında depolanması amacıyla hacim ayrılmasına
karar verilmiştir. 1000 yıl yinelemeli taşkın hidrografı aşağıda verilmiş olup 5.73 m 3/s debinin
üzerinde kalan taralı alanın hacmi hesaplanarak depo sahasında 11 680 m3 hacim ayrılması
gerektiği görülmüştür.
93
PROJESİ
Şekil 23.Sol Sahil Taşkın Debisi Hidrografı
Sağ Sahil Kuşaklama Karakteristikleri
Kabadüz Atık Barajı sağ sahil kuşaklama kanalı önceki etaplarda hali hazırda bulunan
mevcut kuşaklama kanallarının sonuna aşağıda kesiti verilen yeni kanalın eklenmesiyle
oluşturulacaktır.
Şekil 24. Sağ Sahil Kuşaklama Kanalı Kesiti
94
PROJESİ
Tablo 45. Sağ Sahil Kuşaklama Kanalı Hidrolik Değerler Tablosu
Q100
J
n
m
B
h
A
U
R
V
Vc
Fr

4,60
0,0040
0,016
0,00
1,70
1,11
1,89
3,93
0,48
2,43
3,31
0,74
1,93
Qhesap.
4,60
Yukarıda ayrıntıları verilen taşkın hesapları sonucunda sağ sahil 1000 yıl yinelenmeli
taşkın debisi 47.89 m3/s olarak bulunmuştur. Hesaplamalar sonucunda mevcut kanal
maksimum kapasitesi 5 m3/s bulunmuştur.
Sonuç olarak; 47.89 m3/s debinin 5 m3/s kadarı kuşaklama kanalı ile mansaba
iletilecek olup, geriye kalan kısım kanal kapasitesini aştığı için atık barajı göl alanına
taşacağından, taşan hacmin göl alanında depolanması amacıyla hacim ayrılmasına karar
verilmiştir. 1000 yıl yinelemeli taşkın hidrografı aşağıda verilmiş olup 5 m3/s debinin üzerinde
kalan taralı alanın hacmi hesaplanarak depo sahasında 119 102 m3 hacim ayrılması gerektiği
görülmüştür.
Şekil 25. Sağ Sahil Taşkın Debisi Hidrografı
Tablo 46. Şut Kanalları Hidrolik Değerler Tablosu
ŞUT1-ŞUT2 KANALLARI HİDROLİK
ABLO
J
n
m
B
h
A
U
R
V
Vc
Fr

Qhesap.
4,60
0,0050
0,016
0,33
3,00
0,42
1,77
3,92
0,45
2,60
1,98
1,32
2,26
4,60
4,60
0,5500
0,016
0,00
1,70
0,20
0,34
2,10
0,16
13,68
1,39
9,83
88,23
4,60
0,5100
0,016
0,00
1,20
0,27
0,32
1,73
0,18
14,44
1,61
8,95
93,86
4,60
Q100
4,60
95
PROJESİ
Sol Sahil Şut Kanalı Enerji Kırıcı Havuz Hesapları
Havuz taban kotu:
Havuz genişliği: B=
Debi Q=
d1=
v1=
hv1=
640,70
3,00
4,60
0,270
14,44
10,63
m
m
m3/s
m
m/s
645,70
643,97
643,97
Enerji seviyesi
hv3
Su seviyesi
hv2
d2
d1
d3
643,34
640,70
1
2
8,60
Fr=v1/(g x d1)1/2=
d2/d1=1/2*(( 1 +8xFr2 )1/2 -1)=
8,87
3
m
> 4.5 ve
12,06
=> d2=
A2=d2 x B=
v2=Q/A2=
hv2=v22 /(2 x g)=
9,77
0,47
0,01131
m2
m/s
m
Tab.K + d2+hv2= E.K2=
643,97
m
4,60
5,00
0,33
0,035
m3/s
m
V1< 18,5 m/s.
3,26
=> Tip 2 Havuz
şekli seçilmiştir.
m
2' de enerji kotu:
3' de hidrolik değerler:
Debi Q=
B=
m=
n=
Kuyruksuyu kanalı başlangıç kotu:
Enerji kırıcı havuzda hava payı:
Q hes=
A3=
d 3=
v3=
hv3=
E.K2 - d3 - hv3 - 0.1 hv3 =
Hp=0.1 x (h v1 + d2 )=
Hp=
1,39
1,40
4,60
1,38
0,34
2,27
0,26
643,34
m3/s.
m2
m
m/s
m
m
m
m seçildi.
3' de enerji kotu:
T3 + d3+hv3-0,10Hv3=
643,97
m
Havuzda Duvar yüksekliği:Duv Yük (d2+Hp)=
4,64
Havuzda Duvar üstü kotu:(Hav.tab K + Duv.Yük)=
Havuz boyu hesabı
Fr=
8,87
≈ Duv.Y
=
645,70
LII/d2=
5,00
m
m
2,64
96
PROJESİ
d2=
3,26
m
LII=
Havuz boyu :Lıı =
8,60
m olarak seçilmiştir
8,59
m
Havuz detay boyutları:
d1=
h3/d1=
h4/d1=
0,270
2,10
1,49
=> h3=
=> h4=
0,567
0,401
m
m
Şüt blokları:
genişlik: (d1)=
yükseklik: (d1)=
0,27
0,27
m
m
genişlik: (0.75h3)=
yükseklik: (h3)=
üst genişlik: (0.2h3)=
eğim=
0,43
0,57
0,11
1/1
m
m
m
yükseklik: (h4)=
eğim=
0,40
1/2
m
Enerji kırıcı bloklar:
Mansap eşiği yüksekliği:
Sağ Sahil Şut Kanalı Enerji Kırıcı Havuz Hesapları
ŞUT KANALI-2- ENERJİ KIRICI HAVUZ HİDROLİK HESAPLARI
Havuz taban kotu:
Havuz genişliği: B=
Debi Q=
d1=
v1=
hv1=
640,00
3,00
4,60
0,200
13,68
9,54
m
m
m3/s
m
m/s
644,00
642,68
642,68
Enerji seviyesi
hv3
Su seviyesi
hv2
d2
d1
d3
642,68
640,00
1
2
7,15
Fr=v1/(g x d1)1/2=
d2/d1=1/2*(( 1 +8xFr2 )1/2 -1)=
9,77
13,32
3
m
> 4.5 ve
=> d2=
V1< 18,5 m/s.
2,66
=> Tip 2 Havuz
şekli seçilmiştir.
m
97
PROJESİ
A2=d2 x B=
v2=Q/A2=
hv2=v22 /(2 x g)=
7,99
0,58
0,01688
m2
m/s
m
Tab.K + d2+hv2= E.K2=
642,68
m
4,60
0,00
0,00
0,000
m3/s
m
2' de enerji kotu:
3' de hidrolik değerler:
Debi Q=
B=
m=
n=
Kuyruksuyu kanalı başlangıç kotu:
Enerji kırıcı havuzda hava payı:
Q hes=
A3=
d3=
v3=
hv3=
E.K2 - d3 - hv3 - 0.1 hv3 =
Hp=0.1 x (h v1 + d2 )=
1,22
1,25
Hp=
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
642,68
m3/s.
m2
m
m/s
m
m
m
m seçildi.
3' de enerji kotu:
T3 + d3+hv3-0,10Hv3=
642,68
m
Havuzda Duvar yüksekliği:Duv Yük (d2+Hp)=
3,88
≈ Duv.Y =
Havuzda Duvar üstü kotu:(Hav.tab K + Duv.Yük)=
Havuz boyu hesabı
Fr=
d2=
9,77
2,66
m
Havuz boyu :Lıı =
7,15
m olarak seçilmiştir
644,00
LII/d2=
LII =
4,00
m
2,68
7,15
m
m
Havuz detay boyutları:
d1=
h3/d1=
h4/d1=
0,200
2,50
1,50
=> h3=
=> h4=
0,500
0,300
m
m
Şüt blokları:
genişlik: (d1)=
yükseklik: (d1)=
0,20
0,20
m
m
genişlik: (0.75h3)=
yükseklik: (h3)=
üst genişlik: (0.2h3)=
eğim=
0,38
0,50
0,10
1/1
m
m
m
yükseklik: (h4)=
eğim=
0,30
1/2
m
Enerji kırıcı bloklar:
Mansap eşiği yüksekliği:
Sonuç ve Öneriler
98
PROJESİ
Sonuç olarak 11 680 m3 sol sahilden, 119 102 m3 sağ sahilden olmak üzere toplamda
130 782 m3 suyun göl alanında depolanması gerekmektedir. 669.5m ile 675m kotları
arasında yeterli hacim bulunmaktadır. 0.50m hava payı bırakılarak katı atık depolama
seviyesi 669.00m olarak belirlenmiştir. Bu durumda Kabadüz Atık Barajı katı atık kapasitesi
377 619 m3 olmaktadır.
En olumsuz koşul düşünülerek kuşaklama kanallarının tamamen işlevini yitirdiği ve
debi aktaramadığı varsayıldığında, 1000 yıllık taşkının tamamının göl alanında depolanması
gerekirse 184 684 m3 hacme ihtiyaç vardır. 667m ile 675m kotları arasında yeterli hacim
bulunmaktadır. 0.50m hava payı bırakılarak katı atık depolama seviyesi 666.50m olarak
alındığında Kabadüz Atık Barajı katı atık kapasitesi 440 951 m3 olmaktadır.
DEPREM:
Ek atık depolama alanının projesine göre gövdesi betonarme olarak inşa edilmektedir.
Bu betonarme gövdenin stabilite hesabı ve gerilme analizi aşağıdaki gibidir.
1) Metot
Yapı Analiz Metodu:
Yapı çözümü, üç boyutlu veya kesit olarak sonlu elemanlar metoduna göre
yapılacaktır. Yapı analizinde üç boyutlu ve kesit analizi yapabilen ve sonlu elemanlar
metoduna göre çalışan SAP2000 yazılımının 11.0.8 sürümü kullanılacaktır. Duvarlar ve
temeller kabuk (shell) elemanlar olarak modellenecektir. Kabuk eleman kuvvet sonuçları
alınırken düğüm noktalarındaki değerlerin ortalamaları göz önüne alınacaktır.
Betonarme Tasarım Metodu:
Betonarme tasarımı taşıma gücü yöntemine göre yapılacaktır. Tasarım yapılırken “TS
500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları”, “TS 498 Yapı Elemanlarının
Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri” ve “TDY 2007 Afet Bölgelerinde
Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” adlı yönetmelik ve teknik şartnameler
kullanılacaktır.
Stabilite Hesapları
Kabadüz Atık Barajınin kaymaya ve devrilmeye karşı stabilite hesapları yapılıp, zemin
gerilmeleri kontrol edilecektir.
2) Malzemeler
Yapı için kullanılacak malzemeler ile karakteristik ve tasarım özellikleri aşağıdaki
gibidir.
99
PROJESİ
Beton; C16:
Karakteristik basınç dayanımı; fck: 16 Mpa
Karakteristik eksenel çekme dayanımı; fctk: 1,40 Mpa
mc: 1,5
Tasarım basınç dayanımı; fcd = fck mc: 10,66 Mpa
Tasarım eksenel çekme dayanımı; fctd = fctk mc: 0,93 Mpa
Beton elastisite modülü; Ec: 27000 Mpa
k1: 0,85
Donatı; S 420a (BÇ-III):
Karakteristik akma dayanımı; fyk: 420 Mpa
ms: 1,15
Tasarım akma dayanımı; fyd = fyk ms: 365 Mpa
Çelik elastisite modülü; Es: 2x105 Mpa
Zemin Bilgileri
Yapılan çalışmalar sonucunda Atık Barajı zemininin kaya olduğu tespit edilmiştir.
Buna göre izin verilen maksimum zemin gerilmesi 40.0 kg/cm² olarak tespit edilmiştir. Yatak
katsayısı kaya için 50000 ton/m³, içsel sürtünme açısı ise 38° alınmıştır.
Atık Barajı katı madeni atık ile dolacaktır. Atık özellikleri aşağıdaki gibidir:
Atık özgül ağırlığı; γd: 1.9 t/m2
Dolgu doygun özgül ağırlığı; γs: 2.0 t/m2
Dolgu içsel sürtünme açısı; φ : 20°
Kohezyon; c: 0
Toprak itki katsayıları “TDY 2007 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik”
de belirtildiği şekilde aşağıdaki gibi yapılmıştır.
Toprak Basınç Katsayıları Hesabı:
Statik toprak basıncı ile depremden oluşan ek dinamik toprak basıncının toplamını
hesaplamak için kullanılacak Toplam Aktif Basınç Katsayısı, Kat ve Toplam Pasif Basınç
Katsayısı, Kpt, emniyetli yönde kalmak üzere zeminin kohezyonu ihmal edilerek, aşağıdaki
formüller ile hesaplanmıştır.
100
PROJESİ
A0 = Etkin yer ivmesi katsayısı
Ch= Yatay eşdeğer deprem katsayısı
Cv= Düşey eşdeğer deprem katsayısı
I = yapı önem katsayısı
İ= aktif yada pasif basınç tarafındaki zemin yüzeyinin yatayla yukarıya doğru yaptığı şev açısı
Kat= Toplam aktif basın. Katsayısı
K = Statik pasif basınç katsayısı
α = Duvar-zemin arakesitinin düşeyle aktif yada pasif basınç tarafına doğru yaptığı açı
δ = zeminle duvar arasındaki sürtünme açısı
ᵩ = zeminin içsel sürtünme açısı
= zeminin kuru birim hacim ağırlığı
b= zeminin su altındaki birim hacim ağırlığı
s= zeminin suya doygun birim hacim ağırlığı
λ= toplam aktif ve pasif basınç katsayılarının hesabında eşdeğer deprem
101
PROJESİ
Zeminin kuru olması durumu:
f =
20°
=
=
1.5
0°
A0 =
0.14
d =
0°
γb =
1.1 t/m³
a =
0°
γs =
2.1 t/m³
i
-
I
Düşeyde serbest konsol olarak çalışan zemin dayanma yapısı
Yatay doğrultuda bina döşemeleri ile mesnetlenmiş bodrum duvarı
-
Zemin kuru
Ch =
0.0700
λ1 =
3.826
Kat1
=
0.566
Cv =
0.0467
λ2 =
4.199
Kat2
=
0.521
Ka
=
0.490
Kad1
=
0.076
Kad =
Kp
=
2.040
Kad2
=
0.076
0.030
102
PROJESİ
Deprem Katsayıları
Yapıya etkiyen deprem yükleri “TDY 2007 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında
Yönetmelik”de belirtilen eşdeğer deprem yükü yöntemine göre hesaplanmıştır. Kabadüz Atık
Barajı Ordu’nun Kabadüz ilçesinde bulunmaktadır. Bu bölge II. derece deprem bölgesindedir.
Spektral İvme Katsayısı; A(T)
Etkin Yer İvmesi katsayısı; A0
Bina Önem Katsayısı; I
: A(T) = A0 I S(T)
: 0.14g (OBE)- 0.21g (MDE)
: 1.5
(Enerji Üretim Tesisleri)
(TDY–Formül 2.1)
(TDY - Tablo 2.3)
Regülatör gövdesi deprem hesabı yapılırken güvenli tarafta kalmak için yapı Rijit olarak
düşünülmüştür. Buna göre Spektrum Katsayısı olarak S(T) = 1 alınacaktır. Regülatöre
etkiyen eşdeğer deprem yükünün hesabında, A(T) = A0 I S(T) ’den bulunan spektral ivme
değeri ile regülatör ağırlığı doğrudan çarpılacak ve elde edilen elastik yükler, Ra(T) = 1.5
katsayısına bölünerek azaltılacaktır.
W x A x I x S(T)
R a (T)
=
Wx("0.14""0.21") x1.5 x1.0
1.5
= W x (“0.14””0.21”)
Buna göre;
Yukarıda da görüldüğü gibi yapıya deprem yükü verilirken elemanların ağırlıkları A0 etkin yer
ivmesi katsayısı ile çarpılır. Bu yükleme Sap2000’de betonarme elemanlara ağırlık çarpanı
(GRAVITY MULTIPLIER) olarak atanır.
103
PROJESİ
1)Atık Barajı Gövde Stabilite Hesapları
Madeni Atık özellikleri
Ø=
gs =
gab =
gw =
Kas 
Kas =
Kad =
Kad =
20.00°
2.00
1.00
1.00
t/m²
t/m²
t/m²
1  Sin
1  Sin
0.49
0.117
0.182
Atık Barajı Zemin Özellikleri
σem =
Ao =
Ao =
Ø=
c=
u=
40
0.14
0.21
t/m²
g
g
38°
25
TgØ =
t/m²
0.78
Yükler
Pas =
Pad =
Qas =
Qad =
Pw =
Pwn1 =
Pwn2 =
Pwn3 =
Pad =
gc =
G1 =
Ga =
H1²*gb*Kas*0.5
H1²*gs*Kad*0.5
H1*Q*Kas
2*H1*Q*Kas*0.5
H2²*gw*0.5
H3*0.08
H4*0.09
H5*0.10
H1²*gs*Kad*0.5
2.4 t/m²
kk
1,374.72 t
541.00 t
784 t
187 t
0.00 t
0.00 t
2.00 t
0.40 t
0.96 t
2.20 t
291 t
10.97
18.93
104
PROJESİ
STABİLİTE ÖZETİ
İNŞAAT SONU
İNŞAAT SONU DEPREM
İŞLETME
İŞLETME DEPREM (OBE)
İŞLETME DEPREM (MDE)
σ1
σ2
73.22
102.06
44.86
299.56
526.07
40.87
12.02
225.66
0.00
0.00
Kayma
470.94
8.71
4.00
1.80
1.54
Devrilme
186.09
5.25
3.90
1.48
1.22
İNŞAAT SONU DURUMU
İnşaat Sonu Durumu Karşı Koyan Momentler
F
K. Kolu
Mr
G1
1,374.72 t
10.97 m
15,080.68 tm
Top
İnşaat Sonu Durumu Deviren Momentler
F
K. Kolu
Pwn1 =
0.40 t
4.00 m
Pwn2 =
0.96 t
14.00 m
Pwn3 =
2.20 t
30.00 m
Top
15,080.68 tm
Mo
1.60 tm
13.44 tm
66.00 tm
81.04 tm
105
PROJESİ
Zemin Gerilmeleri
Mnet
Fnet
14,999.64 tm
1,374.72 t
e
=
σ2
1.14
e=
F
6e
  NET (1 
)
A
L
σ1
L MNET

2
FNET
73.22
t/m2
2
40.87 t/m
=
<
400.00
t/m²
<
400.00
t/m²
Devrilme Güvenliği
Gdev 
Mr
M0
Gdev
186.09
>
1.50
KaymaGüvenliği
GKay 
EngelOlan
Kaydıran
İnşaat Sonu Durumu Kaydıran Kuvvetler
F
Pwn1 =
0.40 t
Pwn2 =
0.96 t
Pwn3 =
2.20 t
Top
3.56 t
Fnet
1,374.72 t
Engel Olan =
Fnet*u + c*A=
Gkay
470.94
>
1,676.55 t
1.50
106
PROJESİ
İNŞAAT SONU DEPREM DURUMU
İnşaat Sonu Durumu Karşı Koyan Momentler
F
K. Kolu
Mr
G1
1,374.72 t
10.97 m
15,080.68 tm
Top
15,080.68 tm
İnşaat Sonu Deprem Durumu Deviren Momentler
F
K. Kolu
Mo
G1d
192.46 t
14.93 m
2,873.44 tm
Top
2,873.44 tm
107
PROJESİ
Zemin Gerilmeleri
Mnet
Fnet
e
12,207.24 tm
1,374.72 t
L MNET

2
FNET
3.17
e=
F
6e
  NET (1 
)
A
L
t/m2
σ1
=
102.06
σ2
=
12.02 t/m
2
<
532.00
t/m²
<
532.00
t/m²
Gdev 
Mr
M0
Gdev
5.25
>
1.50
KaymaGüvenliği
GKay 
EngelOlan
Kaydıran
İnşaat Sonu Deprem Durumu Kaydıran Kuvvetler
F
G1d
192.46 t
Top
192.46 t
Fnet
1,374.72 t
Engel Olan =
Gkay
Fnet*u+c*A =
8.71
1,676.55 t
>
1.50
108
PROJESİ
İŞLETME DURUMU
İşletme Durumu Karşı Koyan
F
G1
1,374.72 t
Ga
541.00 t
Momentler
K. Kolu
Mr
10.97 m
15,080.68 tm
18.93 m
10,241.13 tm
Top
İşletme Durumu Deviren Momentler
F
K. Kolu
Pas
784.46 t
13.33 m
Pw
2.00 t
38.67 m
Top
41,065.81 tm
Mo
10,459.53 tm
77.33 tm
10,536.87 tm
109
PROJESİ
Zemin Gerilmeleri
Mnet
Fnet
e
30,528.94 tm
3,259.72 t
FNET
6e
(1 
)
A
L

σ1
2.68
e=
=
σ2
L MNET

2
FNET
225.66
2
t/m
2
44.86 t/m
=
<
400.00
t/m²
<
400.00
t/m²
Gdev 
Mr
M0
Gdev
3.90
>
1.50
KaymaGüvenliği
GKay 
EngelOlan
Kaydıran
İşletme Durumu Kaydıran Kuvvetler
Pas
Pw
F
784.46 t
2.00 t
Top
786.46 t
Fnet
3,259.72 t
Engel Olan =
Gkay
Fnet*u + c*a =
4.00
>
3,149.27 t
1.50
110
PROJESİ
İŞLETME DEPREM DURUMU (OBE)
İşletme Deprem Durumu Karşı Koyan Momentler
F
K. Kolu
Mr
G1
1,374.72 t
10.97 m
15,080.68 tm
Ga
541.00 t
18.93 m
10,241.13 tm
Top
25,321.81 tm
İşletme Deprem Durumu Deviren Momentler
F
K. Kolu
Mo
Pas
784.46 t
13.33 m
10,459.53 tm
Pw
2.00 t
38.67 m
77.33 tm
Pad
187.20 t
20.00 m
3,744.00 tm
Qas
0.00 t
20.00 m
.00 tm
Qad
0.00 t
26.67 m
.00 tm
G1d
192.46 t
14.93 m
2,873.44 tm
Top
17,154.31 tm
111
PROJESİ
Zemin Gerilmeleri
Mnet
Fnet
e
8,167.50 tm
1,915.72 t

FNET
6e
(1 
)
A
L
σ1
7.79
e=
=
σ2
L MNET

2
FNET
233.59
t/m2
2
-74.61 t/m
=
<
532.00
t/m²
<
532.00
t/m²
Negatif Zemin Gerilmesi Düzeltmesi
σ1
=
299.56 t/m²
σ2
=
0.00 t/m²
Gdev 
Mr
M0
Gdev
1.48
>
1.20
KaymaGüvenliği
GKay 
EngelOlan
Kaydıran
İşletme Deprem Durumu Kaydıran Kuvvetler
F
Pas
784.46 t
Pw
2.00 t
Pad
187.20 t
Qad
0.00 t
G1d
192.46 t
Top
1,166.13 t
Fnet
1,915.72 t
Engel Olan =
Gkay
Fnet*u +c*A=
1.80
2,099.22 t
>
1.20
112
PROJESİ
İŞLETME DEPREM DURUMU (MDE)
İşletme Deprem Durumu Karşı Koyan Momentler
F
K. Kolu
Mr
G1
1,374.72 t
10.97 m
15,080.68 tm
Ga
541.00 t
18.93 m
10,241.13 tm
Top
25,321.81 tm
İşletme Deprem Durumu Deviren Momentler
F
K. Kolu
Mo
Pas
784.46 t
13.33 m
10,459.53 tm
Pw
2.00 t
38.67 m
77.33 tm
Pad
291.20 t
20.00 m
5,824.00 tm
G1d
288.69 t
14.93 m
4,310.16 tm
Top
20,671.03 tm
113
PROJESİ
Zemin Gerilmeleri
Mnet
Fnet
e
4,650.78 tm
1,915.72 t

FNET
6e
(1 
)
A
L
σ1
9.62
e=
=
σ2
L MNET

2 FNET
269.92
t/m2
2
-110.94 t/m
=
<
532.00
t/m²
<
532.00
t/m²
Negatif Zemin Gerilmesi Düzeltmesi
σ1
=
526.07 t/m²
σ2
=
0.00 t/m²
Gdev 
Mr
M0
Gdev
1.22
>
1.20
KaymaGüvenliği
GKay 
EngelOlan
Kaydıran
İşletme Deprem Durumu Kaydıran Kuvvetler
F
Pas
784.46 t
Pw
2.00 t
Pad
291.20 t
Qad
0.00 t
G1d
288.69 t
Top
1,366.36 t
Fnet
1,915.72 t
Engel Olan =
Gkay
Fnet*u +c*A=
1.54
2,099.22 t
>
1.20
114
PROJESİ
1) ATIK BARAJI GERİLME ANALİZLERİ
Statik ve betonarme hesaplar “TS 500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları”,
“TS 498 Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri” ve
“TDY 2007 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” adlı referanslar esas
alınarak yapılmıştır.
Statik analizler SAP 2000 yazılımı –kabuk eleman (SHELL) - kullanılarak yapılmıştır.
Döşeme ve perde duvarlar SHELL olarak modellenmiştir.
Modellerden alınan sonuçlar MS Excel’de yazılan donatı hesabı programıyla otomatik olarak
hesaplanmıştır.
115
PROJESİ
Yükler:
TABLE: Load Case Definitions
Case
Type
InitialCond
Text
Text
Text
DEPREM
LinStatic Zero
SABIT
LinStatic Zero
SU
LinStatic Zero
TOPRAKV
LinStatic Zero
Wind
LinStatic Zero
DEPREM(MDE) LinStatic Zero
Ex(OBE)
LinStatic Zero
Ex(MDE)
LinStatic Zero
DEPREM(OBE) LinStatic Zero
TOPRAKH
LinStatic Zero
Modellenen elemanlar için zati ağırlık SAP 2000 yazılımı tarafından otomatik olarak
hesaplanmaktadır. Toprak ve su yükleri ilgili alan (shell) elemanlarına yük olarak girilmiştir.
Ayrıca. Modellere atanan su ve toprak yükleri stabilite analizinden alınmıştır.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası
verilerine göre 4. Derece tehlikeli deprem bölgesi içinde bulunan proje alanı için yatay
deprem ivmesi katsayısı OBE için 0.14 g MDE için 0.21 g alınmıştır.
Yük Kombinasyonları:
TABLE: Combination Definitions
ComboName ComboType AutoDesign
Text
Text
Yes/No
COMB1
Linear Add
No
COMB1
COMB2
Linear Add
No
COMB2
COMB3
Linear Add
No
COMB3
COMB3
COMB3
COMB4
Linear Add
No
COMB4
COMB4
COMB4
COMB4
COMB4
COMB5
Linear Add
No
COMB5
COMB5
COMB5
COMB5
ENVELOPE
Envelope
No
ENVELOPE
ENVELOPE
ENVELOPE
CaseType
Text
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Linear Static
Response Combo
Response Combo
Response Combo
Response Combo
CaseName
Text
SABIT
Wind
SABIT
Ex(OBE)
SABIT
TOPRAKV
SU
TOPRAKH
SABIT
TOPRAKV
SU
DEPREM
Ex(OBE)
TOPRAKH
SABIT
TOPRAKV
DEPREM(MDE)
Ex(MDE)
TOPRAKH
COMB1
COMB2
COMB3
COMB4
ScaleFactor
Unitless
1.4
1.6
1
1
1.4
1.4
1.4
1.6
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Betonarme Hesapları
Betonarme Hesapları SAP 2000 programı ile “TS 500 Betonarme Yapıların Tasarım ve
Yapım Kuralları”, “TS 498 Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap
116
PROJESİ
Değerleri” ve “TDY 2007 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” adlı
referanslar esas alınarak yapılmıştır.
Kabuk elemanlarda gereken donatı alanı aşağıdaki formülle bulunmuştur:
As = Eğilme Donatısı + Eksenel Çekme Donatısı
Eksenel çekme donatısının elemanın iki yüzüne eşit dağıtılacağı düşünüldüğü için bir yüzde
gereken donatı alanı aşağıdaki gibidir:
As 
 N (çekme) 
Md

 0.5  


f yd  j  d
f
yd


fyd=3.65 t/cm2
Tüm elemanlar için pas payı 5 cm alınmıştır.
j değeri genel olarak 0.86 alınmıştır.
Minimum donatı olarak perde elemanları için 2 yönde toplam 0.0025, döşeme elemanları için
iki yönde çalışanlarda her bir yön için 0.00175, tek yönde çalışanlar için; çalışan yönde 0.002
alınmıştır.
Not: Atık Barajı donatı hesapları gerilme analizi sonuçlarına göre yapılacaktır. Buna göre atık
barajı modelinde C16 betonu karakteristik tasarım çekme dayanımını aşan bölgeler
donatılandırılacaktır. Bunun dışında gerekli bölgelerde rötre donatısı kullanılacaktır
117
PROJESİ
ATIK BARAJI GERİLME ANALİZLERİ
S11 Envelope Max
S11 Envelope Min
S22 Envelope Max
118
PROJESİ
S22 Envelope Min
S21 Envelope Max
119
PROJESİ
S21 Envelope Min
S11 Comb5
120
PROJESİ
S22 Comb5
121
PROJESİ
Sonuç:
Gerilme analizi sonuçları iki durum için değerlendirilmiştir Comb1, Comb2, Comb3, Comb4
kombinasyonlarını kapsayan Envelope combinasyonu durumu ve Comb5 durumu
dur.Envelope durumunda maksimum çekme gerilmesi 82t = 8.04 Mp maksimum basınç
gerilmesi 269t =2.63 Mpa dir.Envelope durumunda gerilmeler 10.66 Mpa basınç gerilmesi
ile 0.93 Mp çekme gerilmesi arasında kalmaktadır, Comb5 yani İşletme Deprem (MDE)
durumunda ise Maksimum çekme gerilmesi 141t = 1.38 Mp dır yani C16 betonunun tasarım
çekme gerilmesinden (0.93 Mpa) yüksek karakteristik eksenel çekme gerilmesinden(1.40
Mpa) düşüktür.Kabadüz atık barajında İşletme Deprem (MDE) durumunda çekme gerilmeleri
tasarım çekme gerilmelerini aşacak ama karakteristik çekme gerilmelerinden düşük olacağı
için hasar oluşmayacaktır.Betonun uzun süreli dayanımında da artış olacağı göz önünde
bulundurulursa riskli bir durum yoktur.Buna göre atık barajı gövdesinde donatı ihtiyacı yoktur
sadece barajın açıkta kalan kısmına rötre donatısı olarak Ø14/30 atılacaktır.
III.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus
Hareketleri
Projenin geri kalan inşaat aşamasında 30, işletme aşamasında ise kapasite artışı ile
birlikte toplam 150 kişilik personelin görev alması planlanmaktadır.
Çalışan personelden teknik kadro şirketin bünyesinden, diğer personel ise civar
yerleşimlerden temin edilmiştir. Bu aşamadan sonra devam edecek inşaat çalışmalarında da
aynı personel çalışmaya devam edecektir.
Bu durum dikkate alınarak projenin uygulama aşamasına geçmesi ile birlikte, yöredeki
göç hareketleri, eğitim ve sağlık alanlarında önemli bir değişim olmayacağı öngörülmektedir.
III.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri)
Eğitim
Ordu iline ait okur-yazarlık istatistikleri Tablo 3.7 ’da verilmektedir. İl genelinde
okuma-yazma bilmeyen kişi sayısı 50.119’dir. Bu rakam yaklaşık il nüfusunun yaklaşık
%15’sine denk gelmektedir. Bu değer Türkiye ortalaması ile karşılaştırıldığında (%4,7)
ortalamanın oldukça üzerindedir. Okur-yazar durumları bilinmeyen kişi sayısı 17.193’dür.
Tablo 47.Bölgede Okur-Yazarlık İstatistikleri
Okuma Yazma Durumu
Toplam
Kadın
Erkek
50,119
10.228
39.891
613.279
320.038
293.241
680,591
Kaynak: TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Ordu- 2012
339.424
341,167
Okuma yazma bilen
Toplam
122
PROJESİ
Tablo 48. Ordu İli Nüfusunun Okuma Yazma İstatistikleri (15 yaş ve daha üstü)
Okuma Yazma Durumu
Bilinmeyen
Toplam
17.013
Yükseköğretim
Kadın
Erkek
9.067
7.946
42.531
25.411
17.120
Lise veya dengi okul mezunu
107.226
63.781
43.445
İlkokul mezunu
163.987
81.719
82.268
Kaynak: TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Ordu- 2012
İl nüfusunun büyük çoğunluğunu ilkokul mezunlarını oluştururken; su sıralamayı lise
veya dengi okul mezunları ile yükseköğretim mezunları takip etmektedir.
Ordu iline ait eğitim göstergeleri Tablo 48’ de sunulmaktadır. İl genelinde 264 adet
okul öncesi, 297 adet ilkokul, 213 adet ortaokul, 122 adet ortaöğretim, 39 genel ortaöğretim
83 adet mesleki ve teknik ortaöğretim bulunmaktadır.
Tablo 49. Ordu İli Eğitim Göstergeleri
Okul/kurum Sayısı
1018
:
7354
Öğrenci Sayısı
133,132
Derslik Sayısı
Öğretmen Sayısı
12124
Kaynak: Ordu İl Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013/2014
İlde bulunan Ordu Üniversitesi 2006 yılında Ondokuz Mayıs ve Karadeniz Teknik
Üniversitelerinin farklı akademilerinin bir araya getirilmesi kurulmuştur. bünyesinde bugün 7
fakülte, 3 enstitü, 1 devlet konservatuvarı, 1 yüksekokul ve 6 meslek yüksekokulu ile 10,013
öğrenciye hizmet vermektedir
Kabadüz ilçesine ait eğitim göstergeleri Tablo 50 ’de sunulmaktadır. İlçe genelinde 8
okul bulunmaktadır ve bu okullardaki toplam derslik sayısı da 59’dir. Kabadüz ilçesinde 59
öğretmen görev yapmakta iken; öğrenci sayısı 830’dur.
Tablo 50. Kabadüz ilçesi Eğitim Göstergeleri
Okul/kurum Sayısı
8
SBS İl Sıralaması
0
Derslik Sayısı
59
Öğrenci Sayısı
830
Öğretmen Sayısı
59
Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı
İlköğretim
15
Ortaöğretim
14
Mesleki ve Teknik Eğitim
0
Kaynak: Kabadüz İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, 2014
123
PROJESİ
Tablo 51.Kabadüz ilçesi Okuma Yazma Durumu ve Cinsiyetine Göre Nüfus Göstergeleri(15+ yaş) 2012
Toplam
552
Erkek
119
Kadın
403
Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen
1067
321
746
Yüksekokul veya fakülte mezunu
323
225
98
215
136
79
Bilinmeyen
Kaynak: TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Ordu 2012
Sağlık
İl merkezinde ve ilçelerde toplam 18 adet hastane bulunmaktadır. Tablo 52’de Türkiye
ve Ordu genelinde Sağlık Bakanlığı’na ve üniversitelere bağlı sağlık kurumlan ile diğer özel
ye' kamu kuramlarının toplam sayılarını ve bu kuramlardaki toplam yatak sayısını
göstermektedir.
Tablo 52. Türkiye ve Ordu İli Genelinde Hastane ve Yatakların Dağılımı
Toplam
Kurum Yatak
Sayısı
Sayısı
Sağlık Bakanlığı
Kurum
Yatak
Sayısı
Sayısı
Üniversite
Kurum
Yatak
Sayısı
Sayısı
Özel
Kurum
Yatak
Sayısı
Sayısı.
Diğer Kamu
Kurum
Yatak
Sayısı
Sayısı
2012
1962
18
2011
12
1518
-
-
6
444
-
-
18
1943
13
1548
-
-
8
423
0
-
18
1982
13
1596
-
-
5
386
0
-
17
2001
13
1650
-
-
4
351
0
-
15
1640
13
1487
-
-
2
153
0
-
14
1761
13
Kaynak: TÜİK, Sağlık İstatistikleri
1710
-
-
1
49
0
-
2010
2009
2008
2007
İl genelinde bulunan devlet hastaneleri ve bu hastanelerin fiili yatak sayıları aşağıda
verilmekte olan Tablo 53 ’de verilmektedir.
Tablo 53. Yataklı Tedavi Kurumlan (Sağlık İl Müdürlüğü, 2010)
Kurum Adı
Fiili Yatak Sayısı
Devlet Hastaneleri
Ordu Devlet Hastanesi
438
Ordu Boztepe Devlet Hastanesi
148
Ordu Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıklar Hast.
159
Ordu Akkuş Devlet Hastanesi
Ordu Aybastı Devlet Hastanesi
Fatsa Devlet Hastanesi
50
44
317
Gölköy Devlet Hastanesi
50
Gürgentepe Devlet Hastanesi
25
Korgan Devlet Hastanesi
50
124
PROJESİ
Kumru Devlet Hastanesi
50
Mesudiye Devlet Hastanesi
15
Ulubey Devlet Hastanesi
50
Ünye Devlet Hastanesi
279
Toplam
1675
Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, 2011
İl genelinde toplamda 4 adet özel poliklinik ve tıp merkezi bulunmaktadır ve bu
sağlık merkezlerinin isimleri aşağıda sunulmaktadır;
1. Medical Park Ordu Hastanesi
2. Özel Medi-Tech Hastanesi
3. Özel Ordu Umut Hastanesi
4. Özel Ünye Çakırtepe Hastanesi
Ordu ilinde 2006-2011 yılları arasında sağlık personellerinin dağılımı aşağıda yer
alan Tablo 54’ de sunulmaktadır.
Tablo 54. Sağlık Personellerinin Türkiye ve Ordu Genelinde Dağılımı
Uzman
Pratisyen
Asistan
Toplam
Hekim
Hekim
Hekim
Hekim
2011
469
417
886
2010
445
447
892
2009
379
361
740
2008
299
350
649
2007
294
328
622
2006
245
329
574
Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Ordu Raporu, 2012
Diş
Hekimi
Eczacı
Sağlık
Memuru
Hemşire
Ebe
121
235
1345
1251
704
126
231
1203
1145
700
106
216
1131
1.076
714
103
205
1019
1002
707
108
201
929
1001
714
81
193
772
899
687
Kültürel Hizmetler
Ordu ilinin kuruluş yeri olan Kotyora (Bozukkale), kentin ikinci kuruluş yeri olan
Bayramlı (bugün Eskipazar olarak biliniyor), Eski Cezaevi (Kilise), Bayadı Köyü sınırları
içerisindeki Kurul Kayası Yerleşmesi, Etnografya Müzesi (Paşaoğlu Konağı), Büben Kaya
Mezarları, Hatipli Mezarlığı il merkezindeki önemli tarihi değerlerdir. İlçelerdeki tarihi
yerlerden; Fatsa ilçesindeki Bolaman Kalesi Cıngırt Kayası; Ünye ilçesindeki Ünye Kalesi,
Gürpınar Köyünde Kaya Mezarları, Şeyh Yunus Türbesi; Perşembe ilçesindeki Yason
Kilisesi; Mesudiye ilçesindeki Meletios Kalesi, Kale köyü Kalesi, Kaya Mezarları; İkizce
ilçesindeki Ağcakale Köyünde birinci derece arkeolojik sit alanı ilan edilen Gençağa Kalesi
görülmeye değer tarihi yerlerdir.
125
PROJESİ
Tablo 55. Ordu İli Tiyatro Salonu, Gösteri ve Seyirci Sayısı
Koltuk Sayısı
Tiyatro Salonu
Gösteri Sayısı
Seyirci Sayısı
2011
4
1090
136
27523
2
397
454
78600
1
209
83
27150
1
207
107
26336
1
209
38
11800
209
120
29943
2010
2009
2008
2007
2006
1
Tablo 56. Ordu İli Sinema Salonu, Gösteri ve Seyirci Sayısı
Koltuk Sayısı
Tiyatro Salonu
Gösteri Sayısı
Seyirci Sayısı
2011
15
1139
384
164009
20
1692
334
148910
11
1026
288
163441
9
841
259
163441
10
1391
308
151480
572
160
126320
2010
2009
2008
2007
2006
6
III.1.6.1. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak,
Faaliyet Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer
Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri
Proje konusu faaliyet; cevher zenginleştirme tesisi ve ek atık depolama alanını
kapsamaktadır. Cevher zenginleştirme tesisi için herhangi bir ek yapı yapılmayacaktır.
Ancak ek atık depolama alanının inşaat çalışmalarının bir bölümü tamamlanmış olup
projenin geri kalan inşaat faaliyetleri sırasında alanda kullanılacak iş makineleri, yakın
köylerde bulunan şahısların ihtiyaçları doğrultusunda yardım amacıyla kullandırılabilinecektir.
Bunun dışında proje alanı ve civarının bir bölümü ormanlık alanlardan oluşmaktadır. Bu
durum bölgede orman yangını riskinin varlığını ortaya çıkarmaktadır. Özellikle proje alanı
civarında gerçekleşecek olası yangın durumunda; iş güvenliği kapsamında eğitilecek tesis
personelinin yangın ekibine katılması sağlanacaktır.
126
PROJESİ
III.1.6.2. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşebilmesi İçin Zorunlu
Olan ve Faaliyet Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi
Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri
Belirtilen ünitelerin tamamı; proje kapsamında inşa edilecek üniteleri yansıtmakta olup
inşa işlemleri sırasında proje kapsamında bulunmayan fakat gerçekleştirilmesi zorunlu olan
bazı faaliyetlerin yapılması gerekmektedir.
Ek atık depolama alanı seddesinin betondan yapılması nedeni ile faaliyet alanına hazır
beton tesisi kurulumu gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca tesise ulaşımda kullanılan yollar ile tesis içi stabilize yollar sürekli olarak
onarılarak kullanılmaya devam edilmektedir.
III.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer
Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları
Projenin geri kalan inşaat aşamasında 30, işletme aşamasında ise toplam 150 kişilik
personelin görev alması planlanmaktadır.
Çalışan personelden teknik kadro şirketin bünyesinden, diğer personel ise civar
yerleşimlerden temin edilmiştir. Bu aşamadan sonra devam edecek inşaat çalışmalarında da
aynı personel çalışmaya devam edecektir.
Bu durum dikkate alınarak projenin uygulama aşamasına geçmesi ile birlikte, yöredeki
göç hareketleri, eğitim ve sağlık alanlarında önemli bir değişim olmayacağı öngörülmektedir.
III.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi
Proje konusu faaliyet; maden ocağı, cevher zenginleştirme tesisi, ek atık depolama
alanı kapsamaktadır. Kapasite artışı planlanan cevher zenginleştirme tesisinde
gerçekleştirilecek flotasyon sonucunda Kurşun-Çinko-Bakır konsantreleri elde edilecektir.
Tesiste kazanılacak Pb-Zn-Cu; piyasada satışa sunulacaktır.
Proje konusu faaliyet kapsamında, önceki zamanlarda alınan izinler doğrultusunda, ek
atık depolama alanının inşaat çalışmalarının bir bölümü tamamlanmıştır. Ayrıca kapasite
artışı yapılacak tesis 2000 yılında kurulmuş olup günümüze kadar faaliyet göstermektedir.
Tesiste kapasite artışı yapılması planlanmış olsa da kapasite artışı esnasında makineekipman ilavesi olacak olup tesis alanında herhangi bir genişleme olmayacaktır.
Bu
nedenle
gerçekleştirilmesi
planlanan
faaliyetin
genel
fayda-maliyet
hesaplamalarında; ek atık depolama alanının etüt-proje giderleri, tüm proje ünitelerinin
makine-ekipman temini, şantiye kurulum giderleri; yatırım giderlerini, personel giderleri,
enerji, yakıt ve yağ tüketimi, bakım-onarım giderleri, işletme binası giderleri ve diğer giderler
ise işletme giderlerini oluşturmaktadır.
127
PROJESİ
PROJE GİDERLERİ
Yatırım Giderleri: Projenin inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak makine-ekipman
listeleri Bölüm.II.2.2. (Projenin Geri Kalan Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Kullanılacak
Makine-Ekipman Listesi) de yer almaktadır.
Projenin geri kalan inşaatı aşamasında kullanılacak makine-ekipman Faaliyet Sahibi’ne
ait makine parkından temin edilecektir. Bu bağlamda ilk yatırım giderleri azaltılmış olacaktır.
Tablo 57. İşletme Yatırım Tablosu
Harcama Kalemi
Etüt-Proje Giderleri
(Etüt, Sondaj, ÇED, mülkiyet vb. İzinler)
Harcanan Tutar(TL)
750.000
Tesis Yatırımı
Cevher Zenginleştirme Tesisi
(Ekipman ilavesi ve yenileme)
750.000
Ek Atık Depolama Alanı
9.500.000
Tesis Yatırım Toplamı
2100.000
Maden Ocağı Yatırımı
(Yer altı Ocakları)
500.000
Beklenmeyen Proje Giderleri
Genel Toplam
75.000
13675.000
Proje konusu tesis için sabit yatırım tutarı; 13.675.000 TL civarındadır. Bu tutar ilk
yatırım tutarı olduğundan yıllık maliyet hesaplamasına dahil edilmeyecektir.
İşletme Giderleri: Proje kapsamında işletme faaliyetlerine başlanmasıyla, yılda 360
gün, günde 24 saat (8’er saat üzerinden 3 vardiya) çalışılacaktır. İşletme çalışmaları
sırasında toplam 150 kişilik personel görev alacaktır. Tüm personel için ödenecek yıllık ücret;
225.000 TL olacağı varsayılmaktadır.
Projenin geri kalan inşaat çalışmaları ile işletme aşamasında çalışacak olan
personelden teknik kadro şirketin kendi bünyesinden sağlanacak olup, diğer personel
Kabadüz İlçesi, Ordu İli ve civar illerden temin edilecektir. Proje alanına idari ve teknik
personelin konaklayacağı, yakın yerleşim birimlerinde ikamet eden personelin ise günlük
ihtiyaçlarını karşılayacağı işletme binası bulunmaktadır. Yakın yerleşim birimlerinde ikamet
eden çalışanlar ise işletme alanına servis aracı/araçları ile taşınacaktır.
Enerji Giderleri: Proje kapsamında kullanılacak iki tür enerji kaynağından biri elektrik,
diğeri ise motorindir. Elektrik enerjisi, tesis ünitelerinde ve idari-sosyal binada, motorin ise; iş
makinelerinde kullanılacaktır. Elektrik enerjisi; tesis alanına çekilmiş olan elektrik hattından
sağlanacaktır. Motorin ise yakın çevredeki akaryakıt satış istasyonlarından sağlanacak ve
alanda bulunan akaryakıt tankında bekletilecektir. Tesisin işletme aşamasında enerji ihtiyacı
için yıllık toplam 50.000 TL gider olacağı tahmin edilmektedir.
128
PROJESİ
Beklenmeyen İşletme Giderleri: Tesisin işletilmesi sırasında tesis ünitelerinin,
kullanılan makine-ekipmanın arızalanması durumunda gerçekleştirilecek bakım-onarımdan
kaynaklanacak maliyet ortaya çıkmaktadır. Projenin fayda-maliyet hesaplamalarında, tesisin
bakım-onarım giderleri yıllık ortalama 50.000 TL olarak varsayılmıştır.
Toplam İşletme Giderleri:
Bu bağlamda projenin işletme giderleri için hesaplanan toplam tutarı 325.000 TL/yıl
olarak tespit edilmiştir.
PROJE GELİRLERİ
İşletme Gelirleri: İlgili bölümlerde de değinildiği üzere; tesisten elde edilen
konsantrelerin piyasada satışa sunulması halinde öngörülen satış hasılatının, metal-maden
birim fiyatları dikkate alınarak yaklaşık 75.000.000 TL olacağı öngörülmektedir.
Bu bağlamda proje kapsamında planlanan tesisin brüt karı aşağıda hesaplanmıştır.
Brüt Kar: İşletme Gelirleri – İşletme Giderleri – Yatırım Giderleri
Brüt Kar: 100.000.000 TL - 325.000 TL – 13.675.000 TL
Brüt Kar: 86.000.000 TL/yıl
Yukarıda hesaplanan değer; yatırımın yapıldığı ilk yıla ait veriler olup sonraki yıllarda ilk
yatırım maliyeti hesaplamalara dahil edilmeyecektir. Bu durum dikkate alındığında konsantre
cevherlerin satışı sonunda elde edilen tutar; yıllık işletme giderleri ile ilk yatırım maliyetini
amorti etmektedir.
Milli servet olarak nitelendirilen madenlerin zenginleştirilmesi ile kazandırılan cevherler
piyasada satışa sunulmaktadır. Söz konusu satışlar sırasında devlete de çeşitli vergiler (KDV,
Stopaj, Kurumlar Vergisi vb.) ödenmektedir. Bu sayede söz konusu madenlerin işlenmesi
sonucu hem bölge hem de ülke ekonomisine de çeşitli katkılar sağlanmaktadır.
Proje konusu faaliyetin çevresel fayda-maliyet analizinde kullanılan kriterler;
 Geri kalan inşaat ve işletme aşamalarında gerçekleştirilecek işlemlerden
kaynaklanan çevresel etkilerin belirlenmesi,
 Ortaya çıkan etkilerden çevreye zarar vermesi muhtemel olanlarının kısa sürede ve
en ideal yollarla ortadan kaldırılması ve/veya azaltılmasının sağlanması,
 Projenin çevreye en az zararla hayata geçirilmesi olarak sıralanmaktadır.
Bu durum dikkate alınarak; proje kapsamında bu aşamadan sonra gerçekleştirilecek
inşaat ve işletme faaliyetlerin neden olduğu çevresel etkilerin başında; evsel/endüstriyel
atıklar, gürültü, emisyon gelmektedir. Belirtilen etkiler ilgili bölümlerde açıklandığı üzere, tabii
olduğu mevzuat gereğince bertaraf edileceğinden, sınır kriterler sağlanacağından çevreye
kalıcı olumsuz etkilerinin oluşması beklenmemektedir.
129
PROJESİ
III.1.8.1 Projenin Gerçekleşmesi ile İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları
Proje kapsamında değerlendirilen Cevher Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artırımı ve
Ek Atık Depolama Alanı Projesi kapsamında gerekli finansmanın; Faaliyet Sahibi’nin kendi
öz kaynaklarından ve/veya kredi imkânlarından faydalanılarak karşılanmaktadır.
III.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri
Projesi’dir. Proje alanı ve yakın çevresinde bulunan yerleşim yerleri ve mesafeleri aşağıdaki
tabloda belirtilmektedir.
Tablo 58. Proje Alanı Ve Yakın Çevresinde Bulunan Yerleşim Yerleri Ve Mesafeleri
KÖY
KİRAZDERE
GÜMÜŞKÖY
AKGÜNEY
HARAMİ
GÜLPINAR
MAHALLE
HAYDARLI
MERKEZ
BAKACAK
MÜVEZZİNKIRIK
MERKEZ
SÜTLER
KOZYALAK
OVAŞKUR
MERKEZ
TAHTABELEN
ARMUTLU
AKGÜNEY
KUŞYUVASI
KINDIRALIK
OLUKLU
KARIKBELEN
ÇEKİÇ
MESAFE
2100 m
1700 m
1100 m
995 m
2200 m
3100 m
3000 m
1400 m
1500 m
2100 m
274 m
252 m
267m
959 m
1200 m
1666 m
1854 m
130
PROJESİ
Şekil 26. Mesafe Haritası
III.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü
Çinko, bakır ve kurşun minerallerinin zenginleştirilmiş olarak kazanılmasından sonra
kalan kısım atık (pasa) olarak adlandırılmaktadır. Atık malzeme; ince öğütülmüş çamur
halinde (pulp) pompalar ile atık depolama alanına gönderilmektedir. Atık içinde mineral
olarak kalsit, silis, epidot, kuvars vs. bulunmaktadır.
Cevher zenginleştirme tesisine saatte 20 ton, günde 480 ton tüvenan cevher
beslenmekte, zenginleştirme sonunda ise günde toplam 50 ton çinko, kurşun ve bakır
konsantresi elde edilmektedir. Zenginleştirme işlemi sonucunda 430 ton/gün atık (pasa)
oluşmaktadır. Buna göre oluşan yıllık katı atık (pasa) miktarı; 430 ton/gün x 30 x 12 =
154.800 ton/yıl’dır.
Proseste 1 ton tüvenan cevher için 3 ton su kullanıldığından, tesisten çıkan katı atığa
karşılık gelen günlük atık su miktarı 480 ton tüvenan*3 ton su=1440 ton’dur. Tesis içerisinde
%10 kayıp olduğu düşünüldüğünde 1296 ton sıvı atık oluşmaktadır. Dolayısıyla atık
depolama alanına 1 günde 430 ton/gün katı atık+1296 ton/gün sıvı atık= 1726
ton/gün(atık+su) atık su verilmektedir.
131
PROJESİ
Tesis kapalı sistem çalıştığından dolayı atık depolama alanında dinlendirilen su tekrar
proseste kullanıldığından, bu suyun atık depolama alanının depolama kapasitesini azaltması
söz konusu değildir.
Ek atık depolama alanının depolama hacmi  520.000 m3 olarak belirlenmiştir. Ancak
atık 669 kotuna kadar depolanacak olup atık depolama hacmi 377619 m3 olarak
belirlenmiştir. Bu nedenle depolama alanının yaklaşık 3 yıl kadar kullanılması
planlanmaktadır.
III.1.11. Zamanlama Tablosu
Tablo 59. Zamanlama Tablosu
M N MA
2014
H T A E EK
2015
K A O Ş M N MA
H T A E
ÇED Çalışmaları
İnşaat Çalışmaları
*Sedde Yapımının tamamlanması
*Alt ve Üst Drenaj İnşaat İşlerinin
Tamamlanması
*Geçirimsizliğin Sağlanması
*Gözlem Kuyularının Açılması
Cevher Zenginleştirme Tesisine
Makine ve Ekipman Eklenmesi
İşletmeye Alma
* O:Ocak Ş: Şubat M:Mart N: Nisan M:Mayıs H:Haziran T: Temmuz A: Ağustos E: Eylül EK: Ekim K:Kasım
A:Aralık
III.2. Diğer Hususlar
Proje konusu faaliyet kapsamında değerlendirilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
132
PROJESİ
BÖLÜM IV: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI
( Bölgesel ve çalışma alanı baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir)
IV.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu
Proje konusu faaliyet; Ordu İli, Kabadüz İlçesi, Akgüney Köyü civarında yer almaktadır.
Proje alanına en yakın yerleşim yeri Akgüney Köyü olup proje alanına yaklaşık 252 m
uzaklıkta yer almaktadır.
Proje konusu faaliyet alanında; cevher zenginleştirme tesisi, mevcut 3 adet atık
depolama alanı ve ek atık depolama alanı bulunmaktadır.
3 Poligon olarak belirlenen ÇED alanı toplam 35.284,271 m2 belirlenmiş olup bu alanın
17.902,93 m2’si orman alanı, 20.381,341 m2’lik alan ise ziraat alanından oluşmaktadır.
ÇED alanı içerisinde ek atık depolama alanının olduğu ormanlık alandan; 14233,56 m2
alanda 28.12.2010 tarih ve 200 sayılı Bakanlık Olur’u alınmıştır27.
ÇED Alanı olarak belirtilen toplam 35.284,271 m2’lik alanın; 17.902,93 m2’lik ormanlık
alanı içerisinde 14233,56 önceden orman izni alınmış olup geri kalan 3669,37 m2’lik orman
iznine konu edilecektir.
27
Ek 1.l ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu
133
PROJESİ
Şekil 27. Kadastro Haritası
134
PROJESİ
a) Tarım ve Hayvancılık
a.1 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü
Kabadüz 285 km2 yüzölçümüne sahip bir ilçedir.15689 nüfuslu ilçeye 2 belde, 12 köy
ve 5 mahalle bağlıdır. Eski Osmanlı kayıtlarında adı Ali Beğce olarak geçen Kabadüz,
1870’de nahiye olmuştur. 1987’de belediye kurulmuş, 1992’de ilçe olmuştur. Kabadüz ilçesi
Ordu’nun 21 km güneyinde Melet Irmağı’nın doğusunda yayla topraklarının başladığı 600m
rakımlı bir sırt üzerinde kuruludur. Çok sayıda deresi bulunan ilçenin topraklarının yarısını
ormanlık alanlar kaplamaktadır. İlçeye bağlı yüksek yaylalar ve bu yaylalardaki meralar,
otlaklar hayvancılığın gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
28
Tablo 60. Arazi Cinsi Dağılımı
Arazi Cinsi
Miktarı
% Oranı
Tarım Alanı
253.284
42,55
Orman-Fundalık
202.893
34,09
Çayır-Mera
50.000
8,40
Diğer(Tarım Dışı, Yerleşim vs.)
89.023
14,96
595.200,00
100
TOPLAM
Tarım Alanı
Şekil 28. Arazi Cinsi Dağılımı
Tablo 61. Ürüne Göre Arazi Dağılımı
Ürün Cinsi
Buğday-Arpa
Patates
Mısır(Dane)
Diğer Tar. Ür. Ve Yem. Bit.
Fındık
Kivi
Ceviz
Diğer Meyve Çeşitleri
Sebze (Açıkta + Sera)
TOPLAM
28
Miktar (ha)
8.773,00
1.937,00
9.228,00
4.350,00
227.119,00
261,00
210,00
34,00
1.372,00
253.284
% Oranı
3,46
0,76
3,64
1,72
89,67
0,10
0,08
0,02
0,55
100
Kaynak: http://www.ordutarim.gov.tr/haberler/genel/calisma_raporu/calisma_raporu.pdf
135
PROJESİ
Buğday-Arpa
Patates
Mısır(Dane)
Diğer Tar. Ür. Ve Yem. Bit.
Fındık
Kivi
Ceviz
Diğer Meyve Çeşitleri
Sebze (Açıkta + Sera)
Şekil 29. Ürüne Göre Arazi Dağılımı
a.2 Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları
Proje alanı Ordu ili, Kabadüz ilçesi sınırlarında yer almaktadır. Kabadüz ilçesinde
genellikle patates, fındık, kivi, mısır, hayvan pancarı, fasulye yetiştirilmektedir. Ordu ilinde ve
Kabadüz ilçesinde yetiştirilen ürünlerin tablosu aşağıda verilmiştir.
Tablo 62. Ordu ili ve Kabadüz ilçesi bitkisel üretim istatistikleri (üretim-ton, TUİK 2012)
Üretimi yapılan bitki
Ordu
Tahıllar
Çavdar
975
Yulaf (Dane)
3.279
Buğday (Diğer)
8.363
Arpa (Diğer)
2.047
Mısır (Dane)
15.097
Saman ve Ot
Mısır (Slajlık)
13.390
Hayvan Pancarı
115
Mısır (Hasıl)
20
Yulaf (Yeşil Ot)
361
Korunga (Yeşil Ot)
1.417
Yonca (Yeşil Ot)
714
Fiğ (Yeşil Ot)
3.410
Patates-Kuru Baklagiller Yenilebilir Kök Ve Yumrular
Patates (Diğer)
26.787
Bakla (Yemeklik)
Bezelye
18
Nohut
5
Fasulye (Kuru)
69
Mercimek (Yeşil)
5
Parfümeri-Eczacılık Vb. Bitkiler-Şekerpancarı ve Yem Bitkileri Tohumları
Fiğ (Dane)
25
Sebzeler
Kabadüz
126
150
115
1.870
-
136
PROJESİ
Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış)
Lahana (Beyaz)
Lahana (Karayaprak)
Marul (Kıvırcık)
Marul (Göbekli)
Ispanak
Pazı
Maydanoz
Nane
Kök ve Yumru Sebzeler
Soğan (Taze)
Sarımsak (Taze)
Sarımsak (Kuru)
Pırasa
Şalgam
Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler
Domates (Sofralık)
Domates (Salçalık)
Hıyar (Sofralık)
Hıyar (Turşuluk)
Biber (Dolmalık)
Biber (Sivri)
Patlıcan
Kabak (Sakız)
Balkabağı
Bezelye (Taze)
Fasulye (Taze)
Bakla (Taze)
Barbunya Fasulye (Taze)
Meyveler İçecek ve Baharat Bitkiler
Çay (Yaş)
Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler
Elma (Golden)
Elma (Starking)
Elma (Grannysmith)
Elma (Diğer)
Armut
Ayva
Yenidünya
Muşmula
Şeftali (Diğer)
Erik
Kiraz
Vişne
Kızılcık
Çilek
Dut
Nar
Trabzon Hurması
Muz-İncir-Avokado-Kivi
Kivi
İncir
Turunçgiller
Portakal (Washington)
Portakal (Yafa)
Portakal (Diğer)
Mandalina (Satsuma)
Mandalina (Diğer)
914
4.912
438
7
33
72
5
1
804
351
16
-
88
9
3
59
5
3
2
1
3
-
1.254
29
1.176
11
47
133
125
78
58
154
3.361
8
456
7
7
1
2
2
1
2
188
-
80
-
441
410
43
8.309
4.086
304
14
70
21
1.918
2.179
61
141
8
1.442
22
917
4
-
6.707
2.071
147
-
33
7
63
267
342
-
137
Limon
Zeytin Ve Diğer Sert Kabuklular
Zeytin (Sofralık)
Fındık
Ceviz
Kestane
Kesme Çiçekler
Karanfil
PROJESİ
20
-
12
145.353
4.277
861
3.109
55
-
242.500(Adet)
Karanfil
b) Orman Alanları
Proje konusu faaliyet kapsamında cevher zenginleştirme tesisi, ek atık depolama alanı
ve kuşaklama kanalı bulunmaktadır. ÇED alanı olarak 35.284,271 m2 belirlenmiş olup bu
alanın 17.902,93 m2 orman alanı, 20.381,341 m2’lik alan ise ziraat alanından oluşmaktadır.
Projeye ilişkin olarak kapalı işletme ile ilgili tesislerin yapımı planlanırken ruhsat sahası
içinde orman içi açıklık veya bozuk orman alanı tercih edilecek, izne konu olmayan yerlere ve
ormanlara herhangi bir atık malzeme dökülmeyecektir.
b.1 Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri
Proje sahası sınırları dahilinde Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Giresun Orman Bölge
müdürlüğü, Ordu Orman İşletme Müdürlüğü, Ordu Orman İşletme Şefliği sınırları dahilinde
yer almaktadır. Ordu Orman İşletme Şefliği tarafından düzenlenen ÇED İnceleme ve
Değerlendirme Formuna göre proje sahasının mescere tipi OT-Z olarak verilmiştir. Orman
amenajman planlarında OT vasıflı mescere tipleri için ağaç türleri miktarları verilmemektedir.
ÇED alanı olarak 35.384,271 m2 belirlenmiş olup bu alanın 17.902,93 m2 orman alanı,
20.381,341 m2’lik alan ise ziraat alanından oluşmaktadır.
İzne konu olmayan yerlere ve ormanlara herhangi bir atık malzeme dökülmeyecektir.
Ayrıca proje alanına ait Orman Mühendisi tarafından Orman ile Doğa Yaşam arasındaki
bağ kurularak ormanın yok olması durumunda ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçların ve bu
sonuçların nasıl bertaraf edileceğinin ortaya konulduğu rapor Ek- 13’de verilmektedir.
138
PROJESİ
b.2 Ocak Yerinin İşaretlendiği Mesçere Haritası ve Yorumu
Şekil 30. Mescere Haritası
Proje sahası sınırları dahilinde yer alan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel
Müdürlüğü İzin ve İrtifak Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen ÇED İnceleme ve
Değerlendirme Formuna29 göre proje sahasının mescere tipi OT-Z olarak verilmiştir.
b.3 Sahanın Yangın Görüp Görmediği
24.07.2014 tarih ve 1522218 sayılı Orman Genel Müdürlüğü İzin ve İrtifak Dairesi
Başkanlığı görüş yazısı ekinde sunulan ÇED İnceleme Değerlendirme Formunda da
görüldüğü üzere faaliyet alanınında herhangi bir orman yangını görülmemiştir.
Ancak; orman yangınları açısından hassasiyet derecesi 3. Derece yangın bölgesi olup
gerekli önlemler alınacaktır.
29
Ek 1.m ÇED İnceleme Değerlendirme Formu
139
PROJESİ
c) Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi
c.1 Proje Sahasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve
Alınacak Önlemler
24.07.2014 tarih ve 1522218 sayılı Orman Genel Müdürlüğü İzin ve İrtifak Dairesi
Başkanlığı görüş yazısı ekinde sunulan ÇED İnceleme Değerlendirme Formunda da
görüldüğü üzere faaliyet alanınında herhangi bir ağaç kesimi olmayacaktır.
Foto 11. Ek Atık Depolama Alanı Genel Görünümü
c.2 Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti
ve kuşaklama kanalları bulunmaktadır. ÇED alanı olarak 35.384,271 m2 belirlenmiş olup bu
c.3 Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı,
140
PROJESİ
TUBITAK Türkiye bitkileri veri servisinden (TUBİVES) olası türlerin varlığı gerek A6
karesi, gerekse Ordu il sınırları dahilinde incelenerek ön bilgiler alınmış, ardından Ordu İli’ne
bağlı ve proje ve etki alanı sınırları içerisinde nokta gözlemler gerçekleştirilmiş, yaban
hayatına herhangi bir zarar verilmeyecek şekilde ayırt edici özelliklerine göre tür teşhisleri
yerinde yapılmış, proje alanı ile örtüşen ve bölge civarında yapılmış tezler ve çeşitli yaban
hayatı çalışmaları incelenerek literatür çalışmalarıyla desteklenen türler ise raporun takibinde
yer almıştır.
Vejetasyon:
Türkiye, bitki coğrafyası bakımından 3 floristik bölgenin etkisi altındadır: Akdeniz,
İran-Turan ve Avrupa – Sibirya. Karadeniz, bu bölgelerden Avrupa-Sibirya bitki coğrafyasına
dahildir. Ancak yine de proje etki alanında olduğu gibi Karadeniz Bölgesi’nde yer yer maki
formasyonlarına da rastlanmaktadır. Maki vejetasyonu, Akdeniz ikliminin etkilerinin
bulunduğu bölgelerde yaygın olan, çoğunlukla sert yapraklı, herdem yeşil çalılardan oluşan
bir vejetasyon tipidir. Türkiye’de Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yaygın olan maki
vejetasyonu Karadeniz Bölgesi’nin sahil kesiminde yer yer eski Akdeniz enklavları halinde
bulunmaktadır.
Endemizm
Karadeniz Bölgesi 220 endemik bitki türü ile 4. sıradadır. Ordu il genelinde 77
familyaya ait toplam 301 bitki türü bulunmaktadır. İldeki bitkilerden 19 tür endemiktir ve
genellikle yüksek kesimlerde bulunmaktadır. Ordu İli ve çevre iller karşılaştırıldığında Ordu
endemik bitkiler açısından daha yoksuldur.
Proje alanındaki türlerden 2’si Türkiye için endemiktir. Bunlar; Digitalis lamarckii ve
Trifolium apertum var kilaeum türleridir. Ancak bu türler oldukça yaygındır ve herhangi bir risk
altında değildir. Çalışma alanındaki bitki türlerinin 4’ü IUCN (ERL) ’e göre (LC) ve LR(Ic)
kategorisindedir. Bu kategoriler, Türkiye’de oldukça yaygın, bol olarak yetişen ve herhangi bir
tehdidin söz konusu olmadığı bitkiler için kullanılmaktadır. Bunların neslinin tehlikeye girmesi
gibi bir durum şu anda söz konusu olmadığı gibi gelecekte de değildir.
Proje alanı ve etki alanında nadir, nesli tehlikede veya Bern Sözleşmesi Ek-1’e ve
CITES sözleşmesi ek listelerine göre koruma altına alınması gereken bir bitki türü
bulunmamaktadır.
c.4 Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak
Önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Projesi’dir.
Bahsi geçen cevher zenginleştirme tesisi ve 3 adet atık depolama alanı 2000 yılında
kurulmuş olup günümüze kadar üretim yapmaya devam etmektedir.
141
PROJESİ
Proje alanı içerisinde toplam 14233,56 m2 alanda 28.12.2010 tarih ve 200 sayılı olur
ile Bakanlık Olur’u alınmıştır.
Ayrıca faaliyet alanının bir bölümü tapulu arazilerden oluşmaktadır. Bu tapulu
arazilerin bir bölümü firma tarafından satın alınmış olup diğer bölümü için tapu sahipleri ile
muvaffakatname imzalanmıştır. Bu arazilerde 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım
Kanunu kapsamında gerekli izinler tamamlanacaktır.
IV.2. Toprak Özellikleri
Proje alanının bulunduğu bölgenin mevcut büyük toprak guruplarının belirlenmesinde
mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Arazi Varlığı Haritalarından
faydalanılmıştır.
a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti
Şekil 31. Arazi Varlığı Haritası
142
PROJESİ
Proje alanının bulunduğu bölge, Toprak Etüt Standartları Değerlendirme Kriterleri’ne
göre mülga Köy İşleri Bakanlığı Toprak Su Genel Müdürlüğü Toprak Etütleri ve Haritalama
Dairesi Arazi Tasnif Şubesi tarafından yayınlanan Ordu İli Toprak Kaynağı Envanter
Haritası’ndan faydalanılarak aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir:
“G 19.2 O VI es”:
G
19
2
O
VI
es
: Büyük Toprak Grubu
: Eğim-Derinlik Kombinasyon
: Erozyon Derecesi
: Şimdiki Arazi Kullanımı
: Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı
: Alt Sınıf
Büyük Toprak Grubu:
GRİ – KAHVERENGİ PODZOLİK TOPRAKLAR (G):
Bu topraklar serin ve yağışlı iklimlerde, çoğunlukla yaprağını döken, bir kısmında iğne
yapraklı orman örtüsü altında ve değişik ana madde üzerinde oluşurlar. Profilleri ABC
horizonludur.
Oluşlarında hafif seyreden bir podzolizasyon olayı hüküm sürer. Tipik örneklerinde
üstte ince ve çürümüş yaprak katı, bunun altında 5-10 cm kalınlıkta koyu grimsikahverenginde granüler humus katı yer alır. Reaksiyonu hafif asit ve nötr’dür.
Humus katı 5-10 cm den sonra geçişli olarak grimsi-kahverenkli mineral horizonuna
dönüşür. Kalınlığı 5-6 cm’dir. Genellikle orta bünyeli ve granülerdir. A2 horizonu da A1 gibi
orta bünyeli, granüler veya pulsu yapılıdır. Renk grimsi kahve ile sarımsı kahve arasında
değişir. Yıkanmadan dolayı baz satrasyon yüzdesi düşüktür. B horizonunun üst kısmı sarımsı
kahverenginden açık kırmızımsı kahverengiye kadar değişmektedir.
A horizonundan yıkanan killerin birikmesi nedeni ile bünye genellikle killi, yapı
çoğunlukla blok ve reaksiyon orta asittir. Bu topraklarda verimlilik, ana maddenin cins ve
özelliklerine göre önemli ölçüde değişmektedir.
Gri kahverengi podzolik topraklar Ordu İli’nde belirli bir irtifadan sonra geniş şekilde
yayılım göstermektedir. Toplam alanları 392.442 hektardır. Büyük çoğunluğu % 20 den fazla
eğimde yer almakta olup, derinlikleri genellikle sığ veya çok sığdır. Büyük kısmı taşlılık arz
etmektedir. Daha çok VI ve VII sınıflarda yer alan bu toprakların büyük bir kısmı orman
örtüsü altındadır. Ormanın dışında kalan yerlerde genellikle fındık tarımı yapılmaktadır.
143
PROJESİ
Eğim – Derinlik Kombinasyonu
Tablo 63. Eğim – Derinlik Kombinasyonu
Eğim %
Derinlik (cm)
A
0-2
B
2-6
C
6-12
D
12-20
E
20-30
F
30+
Derin
90+
Orta Derin
90-50
Sığ
50-20
Çok Sığ
20-0
Litozolik
1
2
3
4
25
5
6
7
8
26
9
10
11
12
27
13
14
15
16
28
17
18
19
20
29
21
22
23
24
30
Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı:
Sınıf VI
Bu sınıfa giren toprakların fiziksel koşulları, gerektiğinde tohumlama, kireçleme,
gübreleme ve kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları ile su
kontrolü gibi çayır ve mera iyileştirmelerinin uygulanmasını pratik kılar. Bu sınıftaki
toprakların (1) dik eğim, (2) ciddi bir erozyon zararı, (3) geçmişteki erozyonun olumsuz
etkileri, (4) taşlılık, (5) sık kök bölgesi, (6) aşırı yaşlılık, (7) düşük rutubet kapasitesi ve (8)
tuzluluk ve sodiklik gibi düzeltilmeyecek sürekli sınırlandırmaları vardır.
Bu sınırlandırmalardan biri veya daha fazlası dolayısıyla bu topraklar genellikle kültür
bitkilerine uygun değildir; fakat çayır, mera veya orman için kullanılabilir.
Ordu İli’nde 102.633 hektar alanla il yüzölçümünün %17,1 teşkil eder. Bu sınıf
arazilerin %11,5’ini kırmızı sarı podzolik toprakları, % 45,3’ünü gri kahverengi podzolik,
%19,9’unu kahverengi orman ve %17,6’sını yüksek dağ toprakları meydana getirmektedir.
VI. sınıf arazilerin alt sınıfları şöyledir:
VI e
VI es
VI se
VI sw
1.136 hektar
81.982 hektar
1.415 hektar
18.090 hektar
% 1,1
% 79,8
% 1,3
% 17,6
VI. sınıftaki arazilerin 8.669 hektarı kuru tarım, 60.125 hektarı özel ürün (fındık)
tarımı, 28.799 hektarı çayır-mera, 4.645 hektarı diğer araziler olarak kullanılmaktadır.
144
PROJESİ
Diğer Araziler:
İşlemeli tarıma uygun olmayan veya sınırlı olarak uygun olan arazilerle orman
rejimindeki bütün arazileri ifade etmektedir. İlk üç grubun dışında kalan arazilerle orman
rejimindeki bütün araziler bu grupta yer alır.
267.988 hektar orman ve funda örtüsü altında bulunan bu arazilerin toplamı 347.591
hektarlık bir alanda il yüzölçümünün %57,9’unu teşkil etmektedir.
b) Yamaç Stabilitesi
Proje konusu faaliyetin bulunduğu alanda eğimler ortalama eğim açısı 150 ile 200
civarındadır.
c) Erozyon
Erozyon; toprağın bulunduğu yerden; yağışlar, sel suları, rüzgar, çığ vb. etkenlerle
taşınması olayıdır.
Toprak erozyonu şiddet olarak genelde 4 derece üzerinden sınıflandırılmaktadır.
1. Derece: Hafif Erozyon
Üst toprağın %25’inden azı gitmiştir. Rüzgar erezyonunda hafif savrulmalar görülebilir.
2. Derece: Orta Şiddette Erozyon
Üst toprağın %25-75 ‘i gitmiştir. Seyrek oyuntular görülür. Oyuntular arası mesafe 30’den
fazladır. Rüzgar erozyonunda 60 cm yüksekliğinde tümsekler ve az miktarda rüzgarla
savrulmuş alanlar vardır.
3. Derece: Şiddetli Erozyon
Üst toprağın hemen hemen tümü, alt toprağın ise %25 kadarı gitmiştir. Oyuntular arası
mesafe 30m altına inmiştir ve alanın %75’ini etkilemiştir. Rüzgar erozyonunda tümsekler 60
cm’den fazla savrulmuş alanlar daha fazladır.
4. Derece Çok Şiddetli Erozyon
Üst toprağın tümü alt toprağın ise %75’den fazlası gitmiştir. Taşlar ve kayalar yüzeye
çıkmıştır. Toprak sadece oyuntular arası sırtlarda kalmıştır. Rüzgar erozyonunda tüm arazi
rüzgar ile savrulmuş barkanlar oluşmuştur.
Proje alanının bulunduğu bölgenin erozyon derecesi Mülga Köy Hizmetleri Genel
Müdürlüğü tarafından yayınlanan Arazi Varlığı Haritalarında belirtildiği gibi 2. Derece (Hafif
Şiddetli Erozyon) erozyon bölgesidir.
Toprak Kalitesi:
Numune No
1
2
Koordinat
Y
406253
406429
X
4518385
4518518
145
PROJESİ
Şekil 32.Toprak Örnekleme Noktalarını Gösterir Harita
146
PROJESİ
Tablo 64. Toprak Numuneleri Analiz Sonuçları
Parametreler
Arsenik (mg/kg)
Bakır (mg/kg)
Baryum (mg/kg)
Civa (mg/kg)
Çinko (mg/kg)
Kadmiyum (mg/kg)
Kobalt (mg/kg)
Krom (mg/kg)
Kurşun (mg/kg)
Nikel (mg/kg)
Vanadyum (mg/kg)
TPH (mg/kg)
TOX (mg/kg)
Numuneler
1 No’lu Toprak Numunesi
2 No’lu Toprak Numunesi
6
20,25
130
192,5
152,5
157,5
0,53
0,19
290
1040
0,625
5,5
21,5
36,25
61,75
61
270
872,5
<1,25
8,5
<1,25
<1,25
2,27
<1,58
138,74
228,34
d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak
Proje konusu faaliyet alanında bulunan cevher zenginleştirme tesisi ve 3 adet atık
depolama alanı 2000 yılında kurulmuştur. Günümüze kadar işletilen tesisten çıkan atıklar,
söz konusu atık depolama alanlarında depolanmış olup ömrünü tamamlama aşamasındadır.
Bu nedenle ek atık depolama alanı planlanmış gerekli yasal izinleri tamamlanmış inşaat
çalışmalarına başlanmıştır.
Ancak; zaman içerisinde yörede yaşayan halkın şikayetleri ile dava açılmıştır. Açılan
davanın sonucunda mahkeme ek atık depolama alanı için ÇED Raporu hazırlanması
gerektiği kararına varmıştır. Mahkeme sürecinde söz konusu sahada hafriyat ve kazı
işlemleri tamamlanmıştır. Bu işlemler esnasında bitkisel toprak kalınlığı ortalama 10 cm
kadar olarak gözlenmiştir.
İzleme periyodunda gerekli görüldüğü durumlarda atık depolama alanlarının
çevresinden, toprak numuneleri alınacak, alınan numuneler ise; 08.06.2010 tarih ve 27605
sayılı “Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik”
kapsamında analiz ettirilecektir.
IV.3. Jeolojik Özellikler
a) Bölge Jeolojisi
GENEL JEOLOJİ:
STRATİGRAFİ
Genel Jeoloji bilgileri, Zamantı Madencilik A.Ş. ye ARSON Jeoteknik Maden Müh.
Ltd. Sti. tarafından hazırlanmış olan “Ordu-Kabadüz Katı Atık Depolama Alanı Projesi
147
PROJESİ
Mühendislik Jeolojisi Raporu”30 ve “Akgüney (Kabadüz-Ordu) Bakır-Kurşun-Çinko Yatağının
Jeolojisi ve Sıvı Kapanım Özellikleri (Ünal, E ve Gökçe, A, 2007)” çalışmasından
yararlanılarak hazırlanmıştır. Arson, 2010’da detaylı olarak verilen Genel Jeoloji bilgileri özet
olarak aşağıda anlatılmıştır.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Paleozik yaşlı metamorfik bir temel üzerinde Liyas’tan
Kuvaterner’e kadar değişik yaşlarda volkanik ve volkano-tortul birimler ile birlikte yer yer
bunları kesen plütonik sokulumlar yüzeylemektedir.
Bölgedeki bu volkanik ve volkano-tortul birimler, genel olarak Alt Bazik Seri (LiyasTuroniyen arası yaşlı), Andezitli ve Dasitli Volkano-tortul seri (Üst Kretase-Paleosen yaşlı),
Üst Bazik seri (Eosen), Genç Bazik seri ve Genç Dayklar (Oligosen-Pliyosen) şeklinde
tanımlanmaktadırlar. Ancak yer yer değişik araştırmacılarca formasyon veya üyeler şeklinde
ayrılıp adlandıkları da görülmektedir. Bunlar içine sokulum yapmış granitoyidler ise Tersiyer
yaşlı granitoyidler olarak bilinmektedirler.
Ordu İli, Pontid Jeotektonik Kuşağının doğu bölümünde ve kuzey zonda yer
almaktadır. Pontidler Lias'tan Pliosen'e kadar geçen zaman aralığında magmatik ark
özelliğinde kalmış ve bunun sonucunda volkanik kayaçlar gelişmiştir. Bu zaman aralığında
Ordu İlini de içine alan kuzey zonda yitime bağlı olarak toleitik, alkalen ve kalk-alkalen
özellikli volkanizma izlenir. Bölgenin en yaşlı kayaçları Üst Kretase döneminde oluşan tortul
ara katkılı volkanik kayaçlardır. Mesozoik döneminde oluşan formasyonlar kesintisiz bir süreç
içinde gelişmiş olup, Üst Kretase ile Paleosen arasında uyumlu bir geçiş vardır. Üst Kretase
sonunda sakinleşen magmatik aktivite, Eosen'den sonra tekrar başlayarak etkin bir şekilde
sürmüştür.
Granitik sokulum kayaçları Mesozoik ve Senozoik yaşlı birimlerle kontak zonları
oluştururlar. Ordu İlinin güneyinde (Mesudiye-Aybastı arasında kalan bölgede) Eosen
sonrası oluşan volkanik kayaçlar izlenir. Plio-Kuaterner oluşukları olarak alüvyonlar
görülmektedir.
Ordu ve çevresinde Kretase (Üst Kretase) yaşlı Andezit-Bazalt lav piroklastları, dasit
lav ve piroklastları, tüf ve breş ara katkılı çamurtaşı, kireçtaşı, kumtaşı, kiltaşı, marn
ardalanmalı volkana tortul serisi, granit, granodiorit, kuvarslı monzonit, kuvarslı diyorit, dasit,
bazalt, diyabaz, andezit dayk birimleri volkanik seri oluşturmaktadır.
Ordu ili güneyi Ulubey-Kabadüz çevresinde Kızılkaya Formasyonu yer alır. Kızılkaya
Formasyonu genelde dasit, riyodasit, diyabaz, lav ve piroklastlardan oluşur. Ayrıca yer, yer
mor-bordo renkli intrüzif dasit volkanik koniler seklinde görülürler. Çoğunlukla lav seklinde
olan birimde yer, yer prizmatik sütunsal yapılar ve iri kuvarsların oluşturduğu porfirik doku da
görülür. Gri-beyaz, yer yer açık kırmızı, kahve renkleri çoğunlukla masif kompakttırlar.
Piroklastik seviyeleri hidrotermal alterasyon nedeniyle yer yer şiddetli olarak alterasyona
(killeşme, kaolinleşme, serizitleşme, limonitleşme) uğramışlardır. Birim alttaki Çatak
Formasyonunun üzerine uyumlu olarak oturur ve Çağlayan Formasyonu tarafından da
uyumlu olarak örtülürler. Kalınlığı yaklaşık 500 m kadardır. Bölgenin genelleştirilmiş
stratigrafik kesiti aşağıda Şekil 33’de verilmiştir.
30
Ek 5 Mühendislik Jeolojisi
148
PROJESİ
Şekil 33. Bölgenin genelleştirilmiş Stratigrafik Kesiti.
149
PROJESİ
a) Tektonizma
Ordu ili ve civarı Doğu Pontid Tektonik birliğinin kuzey zonunda yer alan yörede Alpin
orojenisine bağlı olarak uyumsuzluklar, kıvrım ve kırık yapıları oluşturmuştur. Ordu İlini de
içine alan magmatik ark niteliğindeki bölgede uzun süre etkin olan çekme gerilmesi
dönemleri ile ardalanmıştır. Bu olayların sonucu olarak riftleşme, kıvrımlanma ve ters faylar
oluşmuştur. Doğu Karadeniz Dağlarının kırılım tektoniği jeolojik veriler ile
değerlendirildiğinde, kuzey yönü ile 50 ve 130 derece açı yapan kırılım sisteminin Alt
Jura’dan beri etkin olduğu ve bugüne kadar devam eden hareketlenmeler ve yeni
oluşumlarla sürekli tekrarlandığı belirlenmiştir. Bölgede gelişmiş dayk ve kıvrım sisteminin
analizlerinde birbirine dik kıvrım ve dayk sisteminin varlığını görmek mümkündür. KB-GD ve
KD-GB doğrultulu büyük basınç gerilmelerini ortalayan K-G basınç gerilmeleri ark ve ark
gerisi bölgelerde derin kökenli makaslama veya doğrultu atılımlı fay zonlarının gelişmesine
olanak sağlamıştır.
Doğu Karadeniz Bölgesi tektonik bakımdan iki bölümde incelenebilir; çalışılan sahayı
içeren, kuzeydeki volkaniklerde kırılma hâkim iken volkaniklerin güneyindeki tortul birimlerde
ise kıvrımlanma hâkimdir.
Kırılmaların çoğunlukla KD-GB veya KB-GD doğrultularda geliştiği gözlenmekle
birlikte, ayrıca D-B ve K-G doğrultulu kırıkların da geliştiği saptanmıştır.
b) Proje Alanı Jeolojisi
Atık Depolama Sahası ve civarını Üst Kretase yaşlı Kızılkaya formasyonu
oluşturmaktadır. Çoğunlukla riyodasit, dasitik lav, diyabaz ve piroklaslardan oluşan
formasyon genellikle sarımsı ayrışmalı gri renkli ve prizmatik kolon yapıları ile dikkati çeker.
Yer yer çok iri kuvarslı, porfirin uyumlu porfirik dokulu ve akma (flüidal) yapılıdır. Proje sahası
ve yakın civarına ait jeoloji haritası EK-5 mühendislik jeolojisi raporunda verilmiştir.
Kızılkaya formasyonu faaliyet sahasında diyabazlar olarak görülmektedir. Diyabazlar
gri-sarı renkte olup, sert sağlam, prizmatik kolon yapılı, kırıklı bir yapıdadır. Faaliyet
sahasında bulunan diyabazlara ait fotoğraflar Foto 12 ve Foto 13’de verilmiştir.
Atık depolama tesisi sahasında jeoteknik amaçlı açılmış olan 7 adet sondajın
tamamında diyabazlar geçilmiştir (Arson, 2010).
150
PROJESİ
Foto 12. Kızılkaya formasyonuna ait diyabazlar.
Foto 13. Kızılkaya formasyonuna ait diyabazlar.
151
PROJESİ
c) Cevherleşme
a-) Mineralizasyon Türü, Tenörü, Dağılım:
Söz konusu bölgede cevher damarları içinde bir tanesi küçük kristalli ve bol piritli,
diğeri iri kristalli ve makroskobik olarak pirit, kalkopirit, sfalerit ve galenit içeren iki farklı yapılı
cevherleşme izlenmektedir. I.tip oluşumlar, II. Tip oluşumlar tarafından kesildikleri için I. ve II.
evre oluşumlar olarak düşünülmüştür. I. Tip oluşumlar, yer yer gözlenmekte olup işletilebilirlik
açısından önemli olmadıkları için genellikle galerilerde bırakılmıştır. II. Tip oluşumlar ise
galerilerde işletilen düzenli damarlar halinde olup doğrultuları boyunca devamlılık
göstermektedirler.
Akgüney Mahallesinin kuzeyinde, D-B, 800 G konumlu ve ileri derecede oksitlenmiş
olarak gözlenen bir damardır.
Üretimi yapılacak cevherin tenörleri oldukça düşük olup cevherin triyaj işleminden
sonra tenörü biraz daha yükselmektedir. Triyaj işleminden sonra tüvenan cevher ruhsat
sahibine ait flotasyon tesisinde konsantre edilmektedir.
Cevher ve Gang Mineralleri, Fiziksel Özellikleri:
b-)Cevher Mineralleri;
Birinci tip cevherleşmelerde cevher minerali olarak Pirit, İkinci tip cevherleşmelerde
ise pirit, sfalerit, kalkopirit, galenit, fahlerz (tennatit), Pb-Cu-Zn-Ag mineralleri gözlenmiştir.
c-)Gang Mineralleri
Birinci tip cevherleşmelerde gang minerali olarak kuvars, İkinci tip cevherleşmelerde
ise kuvars ve kalsit gözlenmiştir.
Kalsit, cevherleşmedeki ana grubu teşkil ederek iri romboedrik kristaller halinde beyaz
renklidir. Kırılgan ve gevrek yapıda olup, sertliği 3, özgül ağırlığı 2,7dir.
Kuvars az miktarda ince kristalli yapıda görülür. Süt beyaz ile griye çalan renge
sahiptir. Sertliği 7, özgül ağırlığı 2,65dir.
Manyetit az miktarda ince kristalli yapıda görülür. Siyaha yakın koyu kırmızı renktedir.
Sertliği 4, özgül ağırlığı 4,5dir.
d-)Cevherin Boyutları, Şekil ve Durum Sürekliliği Uzantısı, Devamlılığı, Derinliği:
Güçlü Ocağında 2 damar çalışılmaktadır. Bu iki damar güney ve kuzey damar olarak
adlandırılmıştır. Güney damar Kuzey damarın bir kolu olup 760 ve 720 katlarında üretim
yapılmaktadır. Kuzey damarda ise sadece 760 katında üretim yapılmaktadır. Damarlar
değişik kotlarda, cevher damar doğrultularına dik yönde açılmıştır.
152
PROJESİ
Güney damar N 60°W doğrultulu, 50°NE eğimlidir. Damar kalınlığı yatayda ve
düşeyde çok değişken olup ortalama 1,10m dir. Ortalama tenörleri %1,60 Cu, %1,15 Pb,
%1,10 Zn dir.
Kuzey damar N 70°W doğrultulu, 60° NE eğimlidir. Damar kalınlığı 0,70m dir.
Ortalama tenörleri %0,65 Cu, %1,70 Pb, %1,30 Zn dir. Güçlü ocağında 720 katında güney
damar yaklaşık 470 m, 760 katında ise 455 m takip edilmiştir. Güçlü ocağında 760 katında
kuzey damar 165 m takip edilmiştir.
Bu iki damar dışında üretim açısından çok verimli olmayan tali damarlar vardır.
d) Depremsellik
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın) 1996 yılında
yayınladığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'na göre (Şekil 34), ayırtlanmış deprem
bölgelerinin ilk üçünün Ordu İl sınırları içinde yer aldığı görülmektedir. Diğer bir ifade ile Ordu
İli I., II., III. derecede tehlike sunan deprem kuşağında bulunmaktadır. Deprem bölgesine
Ordu ili özelinde ayrıntılı bakıldığında (Şekil 35), İlin güney kesiminde yer alan Mesudiye,
Akkuş, Aybastı, Gölköy, Pötürge ve Kabataş ilçeleri I. derecede olan deprem bölgesinde yer
almaktadır. Bölgenin bu kesiminde bulunan Kelkit Vadisinden Kuzey Anadolu Fayı (KAF)
geçmektedir. Söz konusu İlçeler bu fay hattına yakın oldukları için I. derece deprem
bölgesinde yer almaktadırlar. Ordu İline doğru, diğer bir ifadeyle KAF’tan uzaklaştıkça
deprem riski azalmaktadır. Faaliyet sahasının bulunduğu Kabadüz ve civarı ise 3. derece
deprem bölgesi içerisinde yer almakta olup deprem riski taşımamaktadır.
153
PROJESİ
kaynak: deprem.gov.tr
Şekil 34. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası
Proje Alanı
Şekil 35. Ordu İli Depremsellik Haritası
154
PROJESİ
Proje kapsamındaki tüm inşaat çalışmaları; Mülga T.C. Bayındırlık İskan Bakanlığı’nın
03.05.2007 tarih ve 26511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Afet
Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak
gerçekleştirilecektir.
e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak
Projenin arazi hazırlığı, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemlerinde
gerçekleştirilecek faaliyetlerin jeolojik anlamda bir etki meydana getirmesi beklenmemektedir.
IV.4. Hidrojeolojik Özellikler
a) Bölgesel Hidrojeolojik Özellikler
Bölgeye ait DSİ ya da herhangi bir kurum tarafından yapılmış hidrojeolojik etüt
çalışması bulunmamaktadır. Ayrıca sahada açılmış herhangi bir kuyu da bulunmamaktadır.
Bölgenin hidrojeolojisine ait çalışmalar, mevcut rapor ve haritalar ile arazi gözlemlerinin
birlikte değerlendirilmesiyle hazırlanmıştır.
Bölgeye ait Hidrojeoloji Haritası EK-8’de Hidrojeolojik Etüt Raporu ekinde verilmiştir.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Paleozik yaşlı metamorfik bir temel üzerinde Liyas’tan
Kuvaterner’e kadar değişik yaşlarda volkanik ve volkano-tortul birimler ile birlikte yer yer
bunları kesen plütonik sokulumlar yüzeylenmektedir.
Bölgedeki bu volkanik ve volkano-tortul birimler, genel olarak Alt Bazik Seri (LiyasTuroniyen arası yaşlı), Andezitli ve Dasitli Volkano-tortul seri (Üst Kretase-Paleosen yaşlı),
Üst Bazik seri (Eosen), Genç Bazik seri ve Genç Dayklar (Oligosen-Pliyosen) şeklinde
tanımlanmaktadırlar. Bunlar içine sokulum yapmış granitoyidler ise Tersiyer yaşlı granitoyidler
olarak bilinmektedirler. Bölgede yer alan tüm kayaçlar genel yapıları itibarıyla akifer
niteliğinde değildir. Ancak bu kayaçlar bölgesel olarak geçirdikleri tektonizma neticesinde
kazandıkları kırıklı-çatlaklı yapı sonucunda akifer özelliği kazanmışlardır.
b) Proje Sahasının Hidrojeolojisi
Proje sahası ve civarında akifer özelliğine sahip olan birimler dere yatağını oluşturan
alüvyon ve taneli birimlerden oluşan yamaç molozudur. Jeoteknik amaçlı açılan sondaj
loglarına göre, yamaç molozu en derin yerinde 9 m derinliğe sahiptir. Yamaç molozu ile dere
yatağında bulunan alüvyon litolojik yapısı itibarıyla akifer özelliğinde olmakla birlikte, dar bir
alanda ve sığ olmaları nedeniyle yer altı suyu rezervi açısından çok verimli değildirler.
Bununla birlikte temel sondaj kuyularında yapılan geçirimlilik deneyi sonuçlarına göre,
alüvyon ve yamaç molozunun altındaki diyabazların 15-20 m ye kadar olan üst seviyelerinin
ayrışmaya bağlı olarak yer yer geçirimli özellik gösterdikleri tespit edilmiştir. Diyabazlar
ağırlıklı olarak geçirimsiz-az geçirimli özelliğe sahip olduklarından dolayı, birim genel olarak
yarı geçirimli olarak tanımlanmıştır. Ancak diyabazlarda yapılan geçirimlilik deneylerine göre,
diyabazların özellikle 20-25 m den daha derin kesimleri geçirimsiz özelliğe sahip oldukları
anlaşılmaktadır. Derine doğru ayrışma, alterasyon gibi unsurlar etkili olmadığı için
diyabazların derin kesimi geçirimsiz özellik göstermektedir.
155
PROJESİ
Detaylı hidrojeolojik veriler EK-8’de bölgeye ait Hidrojeolojik Etüt Raporunda
verilmiştir.
c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri
Atık depolama alanının olduğu bölgenin yüksek kotta yer alması, geçirimsiz-yarı
geçirimli formasyonlardan oluşması nedeniyle, bölgeye düşen yağış çok az süzülerek direk
akışa geçmektedir. Drenaj ağı oldukça gelişmiş olan topoğrafik yapı da bu durumu
doğrulamaktadır. Sahada ve civarında herhangi bir kaynak çıkışı bulunmamaktadır.
Bölgedeki yüzeysel su kaynakları, herhangi bir kaynak çıkışından doğmayıp tamamen
yüksek kotlara düşen yağıştan beslenmekte olup ovaya doğru akışa geçmektedir.
d) Yeraltısuyu Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı
Proje alanı oldukça bakir bir alandır (Foto 14). Engebeli yapısından dolayı sulu tarım,
sanayi vb faaliyetler yapılamamaktadır. Bölgede engebeli arazide sadece fındık
yetiştirilmektedir ve fındık bitkisi sulanmamaktadır. Faaliyet sahasını oluşturan diyabazlar da
geçirimsiz-yarı geçirimli olarak tanımlanmışlardır. Bu nedenlerden dolayı herhangi bir yer altı
suyu kullanımı bulunmamaktadır.
156
PROJESİ
Foto 14. Proje sahasının genel bir görünümü.
Atık depolama sahası için jeoteknik amaçlı olarak açılmış 7 temel sondaj kuyusu
bulunmaktadır. Bu kuyular tamamlandıktan sonra yeraltısuyu seviye ölçümleri alınmıştır.
Ölçüm alınan kuyular ve seviye değerleri Tablo 65’de verilmiştir. Kuyuların yerlerini gösteren
kroki ise Şekil 36’da verilmiştir.
Tablo 65. YAS seviyesi alınan kuyular ve değerleri.
KUYU NO
Kuyu Derinliği (m)
Ölçüm Tarihi
Yeraltısuyu Seviyesi (m)
SMK-1
47.00
Mayıs-2010
Gözlenmedi
SMK-2
50.25
Mayıs-2010
Gözlenmedi
SMK-3
50.20
Mayıs-2010
Gözlenmedi
SMK-4
50.35
Mayıs-2010
Gözlenmedi
SMK-5
35.00
Eylül-2010
4.50
SMK-6
35.00
Eylül-2010
9.00
SMK-7
35.00
Eylül-2010
9.00
157
PROJESİ
Şekil 36. Sahada Açılmış Olan Temel Sondaj Kuyularının Lokasyonunu Gösteren Kroki (ölçeksiz) (Arson, 2010).
Bölgede DSİ tarafından belirlenen bir yer altı suyu işletme sahası veya yasaklanmış
saha ve bir yer altı suyu planlaması bulunmamaktadır.
Faaliyet sahasında ve civarında herhangi bir kaynak çıkışı ve ayrıca bir termal kaynak
bulunmamaktadır.
e) Proje Sahasının Hidrojeokimyası
Proje sahasının hidrojeokimyasının ortaya konması amacıyla Madengözü Deresinin
yatağından su numunesi alınmış ve laboratuarda analize tabi tutulmuştur. 29 Temmuz 2013
tarihinde alınan numune üzerinde yapılan analiz sonucunda, suyun pH açısından nötr bir su
olduğu görülmüştür. Yapılan ağır metal analizlerinde, sonuçların tamamının eşik değerlerin
altında kaldığı tespit edilmiştir31.
Sahada herhangi bir kuyu bulunmadığından, numune alınamamış ve bu nedenle yer
altı suyunun hidrojeokimyası hakkında bir bilgi elde edilememiştir.
31
Ek 2. Analiz Sonuçları
158
PROJESİ
f) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve
Alınacak Önlemler(arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje konusu alanda maden işletmesi kapsamında; galerilerde delme, patlatma,
taşıma yapılacaktır. Sahanın jeolojisi de dikkate alınarak uygun patlatma paternleri
hesaplanarak üretim planlaması yapılmıştır. Faaliyet sahasının bulunduğu bölgede yağışlı
dönemde yer altı suyu bulunmakta olup yağışın kesilmesiyle de derinlere süzülüp yok
olmaktadır. Dolayısıyla, yapılacak patlatmaların yer altı suyu sistemine herhangi bir zarar
vermesi beklenmemektedir.
Rapora konu madencilik faaliyetinin çevreye olan etkileri(özellikle yer altı ve yüzey
suları) konusunda bir izleme çalışmasının akademik kurum/kuruluşlara ivedilikle yaptırılarak,
sonuçların idari kurumlarla birlikte yerel halkla paylaşılacaktır.
Ayrıca, ek atık depolama alanının “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik”
kapsamında tüm geçirimsizlik çalışmaları yapılarak atık ile yer altı suyunun etkileşimi söz
konusu olmayacaktır.
Çalışmalar sırasında proje alanı yakınında bulunan ve proje alanı içinde bulunup
malzeme alımı yapılmayacak olan kuru dere yataklarına katı, sıvı herhangi bir atık
bırakılmayacak, dere yataklarında bir değişiklik yapılmayacaktır.
IV.5. Hidrolik Özellikler, Ekolojik Özellikler ve Akış Oranı Ölçümleri
a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolik Özellikleri
Proje alanı, DSİ havza sınıflandırmasına göre 22 numaralı Doğu Karadeniz Havzası
içinde, havzanın iç-orta bölgesinde yer almaktadır. Havzanın bu bölümü engebeli bir
topoğrafya ya sahip olup özellikle kışın bol yağış almaktadır.
Proje alanında hidroloji genel olarak, bölgeye yağan yağmur ve eriyen karların
oluşturduğu akışla oluşan dereler ile temsil edilmektedir. Bu bölgede oldukça yoğun yağışlar
geçekleşmektedir. Yağış yüksek kotlara doğru artmakta ve yüksek kotlarda genellikle kar
şeklinde görülmektedir. Bölgede sürekli akan derelerle birlikte, topoğrafyanın engebeli
yapısından dolayı, vadilerde erime mevsiminde akışa geçen süreksiz dereler oluşmaktadır.
Engebeli bir topoğrafyaya sahip olan bölgede yüzeysuyu drenaj yapısı oldukça gelişmiştir.
Proje alanında yapılmış herhangi bir detaylı hidrolojik çalışma bulunmamaktadır.
Bölgede en önemli akarsu Melet Irmağı’dır. Bölgenin tüm yüzey sularını drene eden
Melet Irmağı, Mesudiye’nin kuzey yamaçlarından doğmakta, güney-kuzey istikametinde
akarak Ordu İli’nden Karadeniz’e boşalmaktadır. Bölgede bulunan diğer küçük dereler
mevsimsel akışa sahip olup hidrolojik açıdan önem arz etmemektedirler.
Proje sahası Maden deresinin memba kısmında kuru bir dere yatağı üzerinde
bulunmaktadır. Atık depolama tesisinin hemen membasında eski atık depolama tesisi
bulunmaktadır.
159
PROJESİ
Sahaya en yakın akarsu 200-300 m kadar batıda bulunan Maden Deresidir. Maden
Deresi mevsimsel akışa sahip olup yazın kurumaktadır. Proje sahasının doğusundan doğan
birkaç yan dere mansapta Maden Deresini oluşturmaktadır. Maden Deresi, doğu-batı
istikametinde akarak Sütler mahallesi civarında Ovaçukur Dere ile birleşmektedir. Ovaçukur
Dere ise kuzeye doğru akarak yaklaşık 5 km sonra Melet Irmağına boşalmaktadır.
b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrokimyasal Özellikleri
1 no’lu atık depolama alanının membasında yer alan sel kapanının olduğu bölgeden
yüzeysel su numunesi alınmıştır. Bu su numunesine ait analiz sonucu aşağıda verilmiştir.
Tablo 66. Yüzeysuyu Numune Analiz Sonucu
Su Kalite Parametreleri
Numune Adı
S2
27,1
Sıcaklık ( C)
pH
7,99
8,63
8,6
6,5-8,5
6,5-8,5
İletkenlik (µS/cm)
147,5
220
255
< 400
400-1000
0,78
<0,5
<0,5
0,98
<0,5
<0,5
1.5
1.2
0.8
3
2.4
1.7
10013000
4.3
3.7
2.5
8,1
8,01
>8
6-8
3-6
<3
100,5
100,2
90
70-90
40-70
< 40
15
17
< 25
25-50
50-70
> 70
<4
<4
<4
4-8
8-20
> 20
<0,01
<0,01
< 0,2
0,01
0,019
0,37
o
RES 436 nm:
1,46
RES 525 nm:
<0,5
RES 620 nm:
<0,5
Çözünmüş oksijen
8,19
a
(mg O2/L)
Oksijen doygunluğu
101,5
a
(%)
Kimyasal oksijen ihtiyacı
16
(KOİ) (mg/L)
Biyolojik oksijen ihtiyacı
<4
(BOİ5) (mg/L)
Amonyum azotu
<0,01
+
(mg NH4 -N/L)
Nitrit azotu
0,009
(mg NO2‾-N/L)
Nitrat azotu
0,5
(mg NO3‾-N/L)
Toplam kjeldahl-azotu
0,64
(mg/L)
Toplam fosfor (mg P/L)
0,091
Cıva (μg Hg/L)
<0,5
Kadmiyum
<1
(μg Cd/L)
Kurşun
<5
(μg Pb/L)
Bakır (μg Cu/L)
5,6
Nikel (μg Ni/L)
<5
Çinko
27
(μg Zn/L)
Fekal koliform
0
(EMS/100 mL)
Toplam koliform
40
(EMS/100 mL)
S1: Maden Deresi S2: Melet Çayı
Renk
S3
26,4
I
≤ 25
Su Kalite Sınıfları*
II
III
≤ 25
≤ 30
S1
25,4
b
b
6,0-9,0
b
IV
> 30
6,0-9,0
dışında
> 3000
5
4.2
2.8
0,2-1
1-2
>2
< 0,002
0,0020,01
0,01-0,05
> 0,05
0,33
<5
5-10
10-20
0,66
0,75
0.5
1.5
5
>5
0,041
<0,5
0,036
<0,5
< 0,03
< 0,1
0,03-0,16
0,1-0,5
0,16-0,65
0,5-2
> 0,65
>2
<1
<1
≤2
2-5
5-7
>7
<5
<5
≤10
10-20
20-50
> 50
<2
<5
<2
<5
≤20
≤20
20-50
20-50
50-200
50-200
> 200
> 200
<1
2
≤200
200-500
500-2000
> 2000
20
0
≤10
10-200
200-2000
> 2000
20000100000
> 100000
10020000
S3: Melet Çayı – Maden Gözü Deresi Karışımı
800
250
≤100
> 20
160
PROJESİ
*: Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği(YSKYY) Ek-5 Tablo 5
Şekil 37 Yüzey Suyu Numunelerinin Alındığı Yerleri Gösterir Topografik Harita
161
PROJESİ
c) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu
Proje sahasında sürekli akar bir dere yoktur. Proje sahasına en yakın sürekli akar
dere, sahanın yaklaşık 200-300 m kadar batıdan akan Maden Deresi olup Madengözü
Deresine ve çevredeki alıcı ortama hiçbir şekilde müdahele edilmeyecektir.
Faaliyet alanının mansabında özel sektör tarafından yapımı tamamlanan “Ordu
Regülatörü ve HES” tesisi ile Ordu ili Gülyalı ilçesine su temini için DSİ tarafından yapımı
devam eden “Ordu İçmesuyu Projesi” bulunmaktadır.
Projenin inşaatında ve işletmesinde içme suyu kaynağına ve diğer tesislere zarar
vermeyecek şekilde çalışmalar yürütülecek, yer altı ve yüzey sularına olumsuz etkinin
oluşmaması için gerekli önlemler alınacaktır.
29.06.2013 tarih ve 28338 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe gren “İçme
Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik”
hükümlerine uyulacaktır.
03.03.2014 tarihli Orman ve Su işleri Bakanlığı tarafından yayınlanan 2014/1 sayılı
genelgenin hükümlerine uyulacaktır.
d) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı
(içme, kullanma, sulama suyu ve su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi,
diğer kullanımlar)
Proje alanı oldukça bakir bir alandır (Bkz. Foto 14). Engebeli yapısından dolayı sulu
tarım, sanayi vb faaliyetler yapılamamaktadır. Bu nedenlerden dolayı herhangi bir yüzey
suyu kullanımı bulunmamaktadır. Kabadüz ilçesi genelinde engebeli araziden oluşmakta olup
sadece fındık yetiştirilmektedir.
Faaliyet alanının mansabında özel sektör tarafından yapımı tamamlanan “Ordu
Regülatörü ve HES” tesisi ile Ordu ili Gülyalı ilçesine su temini için DSİ tarafından yapımı
devam eden “Ordu İçme suyu Projesi” bulunmaktadır.
Proje süresince, su ürünlerine veya bunları tüketenlerin veya kullananların sağlığına
zarar veren maddelerin iç sulara ve denizlerdeki istihsal yerlerine veya civarına
dökülmeyecektir. Atık söz konusu olacaksa; sulara boşaltılacak zararlı atıklar, Su Ürünleri
Yönetmeliği”nin 6 sayılı ekinde gösterilen kabul edilebilir değerlere indirildikleri taktirde alıcı
ortama deşarj edilmesi sağlanacaktır.
e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve
Alınacak Önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Atık depolama sahasında aşırı yağış durumlarına karşı sahanın çevresine taşkın
önleme ve drenaj kanalları yapılarak bu kanallarda birikecek sular dere yatağına verilecektir.
Bu kuşaklama kanallarının bir kısmı yapılmıştır (Foto 15).
162
PROJESİ
Kuru dere yataklarına yağış sularının dışında katı, sıvı herhangi bir atık atılmayacak ve dere
yataklarına herhangi bir müdahalede bulunulmayacaktır.
Proje sahası ve çevresinde bulunan sürekli veya mevsimlik akış gösteren dere
yataklarına planlanan inşaat ve faaliyetler dışında, katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa veya
malzeme doldurulmayacak, dere yataklarından malzeme temin edilmeyecek, doğal akışları
değiştirilmeyecektir.
Proje alanında ve yakın çevresinde olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları
bulunmamakta olup 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu gereği faaliyet alanı civarında bulunan
su ürünleri istihsal sahalarına taş, toprak moloz vb maddeler dökülmeyecek veya dökülecek
şekilde tesisat yapılmayacaktır. Proje süresince su ürünlerine veya bunları tüketenlerin veya
kullananların sağlığına zarar veren maddelerin iç sulara ve denizlerdeki istihsal yerlerine
veya civarına dökülmemesi sağlanacaktır.
Foto 15. Kuşaklama kanalarından bir görünüm.
IV.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler
a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler
Proje konusu faaliyet; Ordu ili, Kabadüz İlçesi, Akgüney Köyü sınırları içerisinde yer
almaktadır.
Proje alanı ve civarının iklimsel özelliklerinin tespitinde Ordu Meteoroloji istasyonu
ölçüm verileri kullanılmıştır. Söz konusu istasyona ait özellikler aşağıda sunulmuştur.
163
İstasyon Adı
Ölçüm Yılı
Enlem
Boylam
PROJESİ
: Ordu (17033)
: 1970-2013
: 40
: 37
Belirtilen meteoroloji istasyonu verileri kullanılarak belirlenen meteorolojik özellikler
aşağıda başlıklar halinde sunulmuştur.
Yerel Basınç:
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ilinde hissedilen, en yüksek
yerel basınç 1043.2 hPa, en düşük yerel basınç değeri ise 992.3 hPa olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu veriler aşağıda tablo ve grafik olarak sunulmuştur.
Tablo 67. Yerel Basınç Verileri (1970-2013)
Meteorolojik
Ock
Veri
Ortalama
Basınç
1018,5
(hPa)
En Yüksek
Basınç
1041,1
(hPa)
En Düşük
Basınç
992,3
(hPa)
Şbt
Mrt
1017
1016,1
1013,4 1013,4
1011,8
1010,2 1010,9 1014,2
1017,2
1035,9
1043,2
1032,6 1026,7
1023,3
1019,3 1021,2 1028,9
1033,7
1033
1038,4
996,3
994,5
996,1
998,7
998,3
1001,2
998,1
996,1
Nsn
Mys
998,5
Hzn
Temz
Agus
999,8
Eyl
998,9
Ekm
Ksm
Arlk
1018,2 1018,5
1050
1040
1030
1020
Ortalama Basınç (hPa)
En Yüksek Basınç (hPa)
1010
En Düşük Basınç (hPa)
1000
990
980
Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk
Şekil 38. Yerel Basınç Veri Grafiği
164
PROJESİ
Sıcaklık:
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ilinde hissedilen yıllık ortalama
en yüksek sıcaklık 23.3 oC, en yüksek sıcaklık 27.5 oC ile Ağustos Ayı, en düşük sıcaklık ise
3.8 oC ile Şubat ayı olarak tespit edilmiştir. Söz konusu veriler aşağıda tablo ve grafik olarak
sunulmuştur.
Tablo 68. Sıcaklık Verileri
Meteorolojik Veriler
0
Ort. Sıc. ( C)
0
En Yüksek Sıc. ( C)
0
En Düş. Sıc. ( C)
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
6,8
10,8
6,7
10,9
8
12,1
11,5
15,2
15,7
19,2
20,4
24,1
23,1
26,9
23,3
27,5
19,9
24,4
16
20,4
11,7
16,2
8,6
12,7
3,8
5
8,3
12,4
16,5
19,5
19,9
16,7
12,9
8,6
5,6
3,9
30
25
20
Ort. Sıc. (0C)
15
En Yüksek Sıc. (0C)
En Düş. Sıc. (0C)
10
5
0
Ock
Şbt
Mrt
Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl
Ekm Ksm Arlk
Şekil 39. Sıcaklık Veri Grafiği
Yağış:
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ili ölçülen yıllık ortalama toplam
yağış miktarı 86,8 mm olarak tespit edilmiştir. Günlük en yüksek yağış miktarı ise 171,3 mm
ile Haziran ayında ölçülmüştür. Söz konusu veriler aşağıda tablo ve grafik olarak
sunulmuştur.
Tablo 69. Yağış Verileri
Meteorolojik Veri
Ort. Top. Yağ. Mik.
(mm)
Günlük En Cok
Yağ. Mik. (mm)
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Tem
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
Yıllık
93,6
80,7
77,5
72
55,1
77,1
61,2
68
83,8
136,1
128,1
108,4
86,8
63,1
47,2
55,6
49,6
98
126,5
78,1
109,2
73,3
67,8
171,3
41,8 171,3
165
PROJESİ
180
160
140
120
100
Ort. Top. Yağ. Mik. (mm)
80
Günlük En Cok Yağ. Mik. (mm)
60
40
20
0
Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Tem Agus Eyl Ekm Ksm Arlk
Şekil 40. Yağış Veri Grafiği
Bağıl Nem:
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ilinde ölçülen ortalama en
yüksek nem miktarı Mayıs ayında % 76,6 olarak tespit edilmiştir. Ayrıca en düşük bağıl nem
% 6 ile Mart ayında ölçülmüştür. Söz konusu veriler aşağıda tablo ve grafik olarak
sunulmuştur.
Tablo 70. Bağıl Nem Verileri
Meteorolojik Veri
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
Ort. Nem (%)
En Düş. Nem (%)
68
12
69,3
10
73,2
6
75,9
19
76,6
34
72,7
29
72,9
29
72,9
41
73,8
33
74,9
15
70,8
11
67,9
12
90
80
70
60
50
Ort. Nem (%)
40
En Düş. Nem (%)
30
20
10
0
Ock
Şbt
Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl
Ekm Ksm Arlk
Şekil 41. Bağıl Nem Veri Grafiği
166
PROJESİ
Sayılı Günler:
-
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ilinde;
kar yağışlı günler sayısı toplamı yıllık 11,4
kar örtülü günler sayısı toplamı yıllık 7,9
sisli günler sayısı ortalaması 7,1
dolulu günler sayısı ortalaması 0,3
kırağılı günler sayısı ortalaması 15,2
toplam orajlı günler sayısı ortalaması 17,9
olarak ölçülmüştür.
Tablo 71. Sayılı Günler Verileri
Meteorolojik
Elemanlar
Kar Yağışlı
Günler Sayısı
Kar Örtülü
Günler Sayısı
Sisli Günler
Sayısı
Ortalaması
Dolulu Günler
Sayısı
Ortalaması
Kırağılı Günler
Sayısı
Ortalaması
Toplam Orajlı
Günler Sayısı
Ortalaması
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
3,2
4
1,9
0,3
-
-
-
-
-
-
0,5
1,5
2,5
3,3
0,8
0,1
-
-
-
-
-
-
-
1,2
0,4
0,5
1,6
2,6
1,5
0,1
-
-
-
0,1
0,2
0,1
-
0,1
-
-
0,1
-
-
-
-
-
0,1
-
4,2
3,2
2,8
0,2
-
-
-
-
-
-
1,2
3,6
0,1
0,1
0,3
1,6
3,4
3,8
2
2,2
2,4
1,2
0,6
0,2
4.5
Kar Yağışlı Günler Sayısı
4
3.5
Kar Örtülü Günler Sayısı
3
Sisli Günler Sayısı Ortalaması
2.5
2
Dolulu Günler Sayısı
Ortalaması
1.5
Kırağılı Günler Sayısı
Ortalaması
1
0.5
Toplam Orajlı Günler Sayısı
Ortalaması
0
0
2
4
6
8
10
12
14
Şekil 42. Sayılı Günler Veri Grafikleri
167
PROJESİ
Maksimum Kar Kalınlığı:
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ilinde en kalın kar 59 cm ile
Şubat ayında gözlenmiştir.
Tablo 72. Maksimum Kar Kalınlığı Verileri
Meteorolojik
Elemanlar
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
Yıllık
Maksimum
Kar Kalınlığı
(cm)
38
59
26
3
-
-
-
-
-
-
2
41
59
Maksimum Kar Kalınlığı (cm)
70
60
50
40
30
20
10
0
Maksimum Kar Kalınlığı (cm)
Şekil 43. Maksimum Kar Kalınlığı (cm)
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Ksm
Arlk
Şekil 44. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği (cm)
168
PROJESİ
Rüzgar:
Kullanılan meteoroloji verileri dikkate alındığında; Ordu ilinde hissedilen; Yıllık
ortalama rüzgar hızı; 1,65 m/s olarak ölçülmüştür.
Söz konusu veriler aşağıda tablo ve grafik olarak sunulmuştur.
Tablo 73. Ortalama Rüzgar Hızı Verileri
Meteorolojik Veri
Ortalama Rüzgar
Hızı (m/s)
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
1,7
1,7
1,6
1,5
1,4
1,6
1,8
1,9
1,8
1,6
1,6
1,6
Ortalama Rüzgar Hızı (m/s)
2
1.8
1.6
1.4
Ortalama Rüzgar Hızı (m/s)
1.2
1
Şekil 45.Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği
Tablo 74. Yönlere Göre Rüzgar Hızı Verileri
Ock
Mrt Nsn Mys
2 1,9
2
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
2
Şbt
1,9
Hzn
N Rüz. Ort. hızı (m/s)
NNE Rüz. Ort. hızı (m/s)
2,3
2,6
2,5
2,3
2,1
1,9
1,8
1,5
1,4
1,6
1,4
1,7
1,6
1,7
1,5
1,7
1,6
1,9
1,8
2,2
1,8
2,1
1,7
2
1,7
1,7
1,5
1,5
1,4
1,5
1,3
1,2
1,2
1,3
1,3
1,4
1,3
1,4
1,2
1,5
1,2
1,5
1,3
1,5
1,3
1,5
1,2
1,5
1,3
1,4
1,2
1,3
1,2
1,2
1,1
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,1
1,1
1,1
1,1
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,3
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,2
1,3
1,6
1,4
1,7
1,3
1,5
1,2
1,4
1,2
1,3
1,3
1,4
1,2
1,4
1,3
1,4
1,3
1,5
1,2
1,4
1,3
1,5
1,3
1,6
1,5
1,7
1,5
1,7
1,5
1,6
1,4
1,5
1,3
1,4
1,4
1,5
1,4
1,6
1,5
1,6
1,4
1,5
1,4
1,5
1,4
1,6
1,5
1,8
1,7
1,8
1,7
2,1
1,7
2
1,5
1,7
1,4
1,6
1,6
1,8
1,7
1,8
1,6
1,8
1,6
1,8
1,6
1,8
1,7
2
1,9
2,1
1,9
2,2
2
2,1
2
2,2
1,7
2,1
1,6
2
1,9
2,2
1,9
2,2
1,8
2,3
1,9
2,1
1,7
2,1
2
2,1
2
2,1
1,9
1,9
2
1,9
1,9
2,3
2,4
2,5
2,4
1,9
1,9
1,9
NE Rüz. Ort. hızı (m/s)
ENE Rüz. Ort. hızı (m/s)
E Rüz. Ort. hızı (m/s)
ESE Rüz. Ort. hızı (m/s)
SE Rüz. Ort. hızı (m/s)
SSE Rüz. Ort. hızı (m/s)
S Rüz. Ort. hızı (m/s)
SSW Rüz. Ort. hızı (m/s)
SW Rüz. Ort. hızı (m/s)
WSW Rüz. Ort. hızı (m/s)
W Rüz. Ort. hızı (m/s)
WNW Rüz. Ort. hızı (m/s)
NW Rüz. Ort. hızı (m/s)
NNW Rüz. Ort. hızı (m/s)
169
PROJESİ
Ock
N Rüz. Ort. hızı (m/s)
NNW Rüz. Ort. hızı… 3
NNE Rüz. Ort. hızı…
2.5
NW Rüz. Ort. hızı…
NE Rüz. Ort. hızı (m/s)
2
WNW Rüz. Ort. hızı…
W Rüz. Ort. hızı (m/s)
1.5
1
0.5
0
Şbt
Mrt
Nsn
ENE Rüz. Ort. hızı (m/s)
Mys
E Rüz. Ort. hızı (m/s)
WSW Rüz. Ort. hızı…
Hzn
ESE Rüz. Ort. hızı (m/s)
Temz
Agus
SW Rüz. Ort. hızı (m/s)
SE Rüz. Ort. hızı (m/s)
SSW Rüz. Ort. hızı…
SSE Rüz. Ort. hızı (m/s)
S Rüz. Ort. hızı (m/s)
Eyl
Ekm
Şekil 46. Yönlere Göre Rüzgar Hızı Grafiği
Tablo 75. Yıllık Esme Sayıları Grafiği
Meteorolojik
Veri
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
1634
1630
1119
1084
881
1324
1708
3821
3825
4109
3584
2988
1044
807
1075
1833
1788
2240
1399
1433
798
1362
1412
3252
2712
3173
2638
2628
777
728
1139
2115
2788
3694
2361
2229
1223
1428
1364
2516
2000
2358
2551
2136
779
791
1493
2710
3228
4928
2544
2413
1100
1489
1132
2125
1535
1878
1713
1817
539
635
1330
2897
3632
5025
3011
2010
925
1284
1235
2430
1626
2013
1977
1781
578
467
1190
3116
3252
4339
2088
1479
567
1347
1278
3074
2310
2641
2261
2106
449
465
1146
2708
2996
3666
2111
1090
465
1199
1502
3691
3380
2708
2835
1972
429
507
1184
2447
2889
3321
1735
1131
524
1429
1502
4182
3682
3057
2647
2110
494
501
986
2383
2519
2754
1656
1182
689
13534
1745
4538
3471
3063
2426
1985
706
460
840
1948
1842
2481
1431
1345
697
1911
1719
4868
3196
3769
2552
2346
706
637
979
2027
1380
1649
1159
1062
758
1576
1915
4391
3472
4069
3309
2592
843
649
929
1583
1371
1564
979
1153
737
1474
1748
4296
3777
4655
3498
3336
760
671
924
1561
Tplm
29319
37291
21593
17611
9364
29357
18260
43184
34986
37493
31991
27797
8104
7318
13215
27328
170
15000
NNW
NW 10000
WNW
PROJESİ
N
Ock
NNE
NE
Mrt
ENE
5000
W
Şbt
Nsn
E
0
WSW
Mys
ESE
SW
Hzn
Temz
SE
SSW
SSE
Agus
S
Şekil 47. Yıllık Rüzgar Grafiği
Rüzgar Verileri ve Hakim Rüzgar Yönleri:
Ordu İli 2011 yılı rüzgar verileri incelendiğinde;
1. Derece Hakim Rüzgar Yönü
: SSE
: SSW
: NNE
Tablo 76 . Mevsimlik Rüzgar Verileri
İLKBAHAR
Meteorolojik
Veriler
YAZ
Meteorolojik
Veriler
Mart
Nsn
Mys
Yıllık
N
NNE
2788
3694
3228
4928
3632
5025
9648
13647
NE
ENE
2361
2229
2544
2413
3011
2010
7916
6652
E
ESE
1223
1428
1100
1489
925
1284
3248
4201
SE
SSE
1364
2516
1132
2125
1235
2430
3731
7071
S
SSW
2000
2358
1535
1878
1626
2013
5161
6249
SW
WSW
2551
2136
1713
1817
1977
1781
6241
5734
W
WNW
779
791
539
635
578
467
1896
1893
NW
NNW
1493
2710
1330
2897
1190
3116
4013
8723
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Hzrn
Tmz
Ags
Yıllık
3252
4339
2996
3666
2889
3321
9137
11326
2088
1479
2111
1090
1735
1131
5934
3700
567
1347
465
1199
524
1429
1556
3975
1278
3074
1502
3691
1502
4182
4282
10947
2310
2641
3380
2708
3682
3057
9372
8406
2261
2106
2835
1972
2647
2110
7743
6188
449
465
429
507
494
501
1372
1473
1146
2708
1184
2447
986
2383
3316
7538
171
SONBAHAR
Meteorolojik
Veriler
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
PROJESİ
Eyl
Ekm
Ksm
Yıllık
2519
1842
1380
5741
N
2754
1656
2481
1431
1649
1159
6884
4246
NNE
NE
1182
689
1345
697
1062
758
3589
2144
ENE
E
13534
1745
1911
1719
1576
1915
17021
5379
ESE
SE
4538
3471
4868
3196
4391
3472
13797
10139
SSE
S
3063
2426
3769
2552
4069
3309
10901
8287
SSW
SW
1985
706
2346
706
2592
843
6923
2255
WSW
W
460
840
637
979
649
929
WNW
NW
1948
2027
1583
1746
2748
5558
KIŞ MEVSİMİ YILLIK ORTALAMASI
15000
NNW
NW 10000
WNW
5000
W
N
E
0
WSW
SW
SSW
NNE
NE
ENE
S
ESE
SE
SSE
YAZ MEVSİMİ YILLIK
ORTALAMASI
15000
NNW
NW 10000
WNW 5000
W
WSW
SW
SSW
N
NNE
NE
ENE
E
0
S
ESE
SE
SSE
KIŞ
Meteorolojik
Veriler
NNW
Arlk
Ock
Şbt
Yıllık
1371
1564
1634
1630
1788
2240
4793
5434
979
1153
1119
1084
1399
1433
3497
3670
737
1474
881
1324
798
1362
2416
4160
1748
4296
1708
3821
1412
3252
4868
10314
3777
4655
3825
4109
2712
3173
10314
11937
3498
3336
3584
2988
2638
2628
9720
8952
760
671
1044
807
777
728
2581
2206
924
1561
1075
1833
1139
2115
3138
5509
İLKBAHAR MEVSİMİ YILLIK
ORTALAMASI
15000
NNW
NW10000
WNW 5000
0
W
WSW
SW
SSW
N
S
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
SONBAHAR MEVSİMİ YILLIK
ORTALAMASI
20000
NNW
NW 15000
WNW 10000
W
N
5000
0
WSW
SW
SSW
NNE
NE
ENE
E
S
ESE
SE
SSE
Şekil 48. Mevsimlere Göre Yıllık Rüzgar Verileri Ortalaması
172
PROJESİ
OCAK
5000
NNW
NW 4000
WNW
W
ŞUBAT
N
4000
NNW
NW 3000
NNE
NE
3000
2000
1000
0
ENE
E
WSW
W
ESE
SW
SSW
WNW
2000
1000
0
SSE
SE
SSE
S
NİSAN
N
N
NNW5000
NW 4000
NNE
NE
2000
ENE
1000
0
WSW
SW
E
W
ESE
WSW
NNE
NE
3000
2000
1000
0
WNW
SE
SSW
E
ESE
MART
W
ENE
SW
SSW
S
WNW
NNE
NE
WSW
SE
NNW4000
3000
NW
N
ENE
E
ESE
SW
SSE
SE
SSW
SSE
S
S
MAYIS
NNW6000
5000
NW 4000
WNW
W
HAZİRAN
N
N
NNW5000
NW 4000
NNE
NE
3000
2000
1000
0
ENE
WSW
SW
SSW
SE
SSE
S
WNW
E
W
ESE
WSW
NNE
NE
3000
2000
1000
0
ENE
E
ESE
SW
SSW
SE
SSE
S
173
PROJESİ
TEMMUZ
NNW4000
NW 3000
WNW
AĞUSTOS
N
2000
ENE
1000
W
NNW5000
NW 4000
NNE
NE
W
WSW
ESE
WSW
SW
SSW
SE
ESE
SE
SSE
S
EYLÜL
EKİM
N
NNW5000
NW 4000
NNE
NE
ENE
WSW
SW
SSW
WNW
E
W
ESE
WSW
0
SE
NNE
NE
3000
2000
1000
0
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
S
KASIM
ARALIK
N
W
N
SW
SSW
SSE
NNW5000
4000
NW
WNW
E
S
5000
W
ENE
SW
SSW
SSE
15000
NNW
NW 10000
WNW
NNE
NE
3000
2000
1000
0
WNW
E
0
N
N
NNW5000
4000
NW
NNE
NE
3000
2000
1000
0
ENE
WSW
SW
SE
SSW
SSE
S
WNW
E
W
ESE
WSW
NNE
NE
3000
2000
1000
0
ENE
E
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
Şekil 49. Aylık Rüzgar Grafikleri
174
PROJESİ
Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü:
En hızlı esen rüzgar; W yönünde ortalama 31.4 m/sn hız ile Haziran ve Aralık ayında
ölçülmüştür.
Tablo 77. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü
Ock
Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
En Hızlı Esen Rüzgar Hızı
27,9
28,4
30,6
25,4
26,5
31,4
22
17,8
30,5
25,5
26
30,3
En Hızlı Esen Rüzgar Yönü
N
NNW
SSE
NW
NW
W
NW
NNW
N
WNW
NW
WNW
1
35 27.9
30
25
20
15
10
5
0
30.3
12
11
26
25.5
10
2
28.4
3
30.6
4
25.4
30.5
17.8
9
26.5
22
5
31.4
8
6
7
Şekil 50. En Hızlı Esen Rüzgar Hızı
Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı:
Belirlenen meteoroloji istasyonunda; fırtınalı gün sayısı ortalaması yıllık; 0,5 Bunun
dışında kuvvetli rüzgarlı günler sayısı ortalaması yıllık; 3,3 olarak tespit edilmiştir.
Tablo 78. Fırtınalı Gün Sayısı ve Kuvvetli Rüzgar Gün Sayısı Ortalamaları
Ock Şbt
Mrt
Nsn
Mys
Hzn
Temz
Agus
Eyl
Ekm
Ksm
Arlk
Yıllık
Ort. Fırtınalı Gün Say.
0,8
1
0,9
0,7
0,4
0,2
0,1
-
0,3
0,4
0,7
0,8
0,5
Ort. Kuv.Ruz. Gun Say.
4,2
4,3
4,7
4
2,5
2,3
2
2
2,5
2,9
3,8
4,3
3,3
175
PROJESİ
ORTALAMA FIRTINALI GÜN VE KUV.RÜZ.GÜN SAYISI
6
Eksen Başlığı
5
4
3
Ort. Kuv.Ruz. Gun Say.
2
Ort. Fırtınalı Gün Say.
1
0
Şekil 51. Fırtınalı Gün Sayısı ile Kuvvetli Rüzgar Gün Sayısı Ortalamaları Grafiği
Ordu-Merkez Meteoroloji istasyonunun uzun zamanlı meteorolojik verileri (1970-2013)
Ek-9’da sunulmuştur.
b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde
Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler ve Alınacak Önlemler (arazi hazırlık, inşaat,
işletme ve işletme sonrası)
gerçekleştirilecek faaliyetlerin yerel ve bölgesel iklimde bir etki meydana getirmesi
beklenmemektedir.
IV.7. Flora ve Fauna
a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Faunası
Proje ve Etki Alanında Koruma Alanlarının (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat
Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv
Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan,
Turizm Alanı ve Merkezi) Bulunup Bulunmadığı, Bulunuyor İse Bu Alanların Proje Alanı
ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Projenin Bu Alanlar Üzerine Etkisi;
Proje alanı ve yakın çevresinde Ordu İli’nde Milli Park (MP), Özel Çevre Koruma
Bölgesi (ÖÇK), Tabiatı Koruma Alanı (TKA), Biyogenetik Rezerv Alanı, Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası, Tabiat Parkı (TP), Biyosfer Rezervi gibi ulusal ve uluslar arası
mevzuatlarla koruma altına alınmış alan bulunmamaktadır.
Proje ve Etki Alanındaki Flora/Fauna ve Yaşam Alanları (türler, endemik özellikle
lokal endemik bitki türleri, alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve
uluslararası yasalarla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş
türler ve bunların yaşama ortamları, av hayvanlarının adları, populasyonları ve bu
176
PROJESİ
türler için alınan Merkez Av Komisyonu Kararları, arazi ve literatür çalışmalarının ayrı
ayrı değerlendirilmesi) Proje Alanındaki Vejetasyon Tiplerinin Bir Harita Üzerinde
Gösterilmesi
Ek atık depolama alanının kurulması planlanan alanın bir kısmı tapulu arazidir. Bir
kısmı ise, orman sayılan alanlardan sayılmaktadır. Orman sayılan alanlar için ise ilgili
mevzuat kapsamında gerekli izinlerin alınması için müracaatta bulunulacaktır.
Projenin gerçekleştirilmesi planlanan alanlarda doğal yapı antropojen etkiler ile büyük
ölçüde yok olmuştur.
Proje alanın yakın civarındaki flora ve faunası ile ilgili bilgiler ise aşağıda yer
almaktadır.
Bir bölgenin biyoanalizinin yapılabilmesi için bölgede flora ve fauna türlerinin üreme,
kışlama, çiçeklenme gibi farklı periyodlarında arazi çalışması yapmak gerekmektedir. Bunun
için gerekli süre ise minimum 1 yıl olarak öngörülmektedir. Gözlemlerin en verimli seviyede
temsil edildiği bir dönemde bile alandaki türlerin tamamına ulaşabilmek mümkün olmayabilir.
Aynı zamanda, araştırılan alanın iklimsel özellikleri de gözlemlerin yapılabilmesi için önemli
bir unsurdur. Bu sebepten dolayı bu projenin türlerinin tespitinde daha önceki zamanlarda
çeşitli dönemlerde yapılmış olan arazi gözlem ve örneklemleri de dikkate alınmıştır. Teşhis
aşamasından önce TUBITAK Türkiye bitkileri veri servisinden (TUBİVES) olası türlerin varlığı
gerek A6 karesi, gerekse Ordu il sınırları dahilinde incelenerek ön bilgiler alınmış, ardından
Ordu İli’ne bağlı ve proje ve etki alanı sınırları içerisinde nokta gözlemler gerçekleştirilmiş,
yaban hayatına herhangi bir zarar verilmeyecek şekilde ayırt edici özelliklerine göre tür
teşhisleri yerinde yapılmış, proje alanı ile örtüşen ve bölge civarında yapılmış tezler ve çeşitli
yaban hayatı çalışmaları incelenerek literatür çalışmalarıyla desteklenen türler ise raporun
takibinde yer almıştır.
IUCN Risk Sınıfları (ver. 3.1- 2001)
IUCN tarafından en son yayınlanan “European Red List (ERL)” kategorileridir. Avrupa
ülkelerinde IUCN risk sınıflarına göre flora ve fauna türlerinin sınıflandırılması 1970’li
yıllardan itibaren gerçekleştirilmeye başlanmıştır.
2001 yılında belirlenmiş olan (Version 3.1) IUCN Kırmızı Liste sınıfları ve ölçütleri
aşağıdaki açıklanmıştır.
IUCN The World Conservation Union Kırmızı Liste Sınıfları ve Ölçütleri Version 3.1
(2001)
EX-Extinct
(Tükenmiş)
EW- Extinct In The Wild
(Doğada Tükenmiş)
Son bireyin de öldüğüne hiçbir makul şüphe kalmadığında o takson EX
olur. Taksonun geçmişteki dağılım alanındaki bilinen ve/veya tahmin
edilen habitatta, uygun zamanda (günlük, mevsimlik, yıllık) yapılan
etraflı taramalarda hiçbir bireyin kaydedilmemesi durumunda takson
tükenmiş sayılabilir. Bu taramalar, türün yaşam döngüsü ve formuna
uygun bir zaman aralığında yapılmış olmalıdır.
Sadece tarımda, tutsak olarak (örn. Kafeste) veya geçmiş dağılımının
çok dışında yerleştirilmiş populasyon(lar) halinde yaşadığı bilinen bir
takson Doğada Tükenmiştir. Taksonun geçmişteki dağılım alanındaki
bilinen ve/veya tahmin edilen habitatta, uygun zamanda (günlük,
177
PROJESİ
mevsimlik, yıllık) yapılan etraflı taramalar sonucunda hiçbir bireyin
kaydedilmemesi durumunda takson EW sayılabilir. Bu taramalar, türüm
yaşam döngüsü ve formuna uygun bir zaman aralığında yapılmış
olmalıdır.
CR-Critically
Endangered
(Çok Tehlikede)
Eldeki en iyi kanıtlar, taksonun CR ölçütlerinden herhangi birini Kritik
sınıfı için karşıladığını gösteriyorsa, takson CR olarak sınıflandırılır ve
bu nedenle neslinin doğada tükenme riskinin aşırı derecede yüksek
olduğu kabul edilir.
EN- Endangered
(Tehlikede):
Eldeki en iyi kanıtlar, taksonun EN ölçütlerinden herhangi birini tehlike
sınıfı için karşıladığını gösteriyorsa takson EN olarak sınıflandırılır ve bu
nedenle neslinin doğada tükenme riskinin çok yüksek olduğu kabul
edilir.
VU- Vulnerable
(Duyarlı):
Eldeki en iyi kanıtlar, taksonun VU ölçütlerinden herhangi birini tehlike
sınıfı için karşıladığını gösteriyorsa takson VU olarak sınıflandırılır ve bu
nedenle neslinin doğada tükenme riskinin yüksek olduğu kabul edilir.
NT- Near Threatened
(Tehdide yakın)
Ölçütlere göre değerlendirildiğinde CR EN veya VU sınıfına girmeyen,
fakat bu ölçütleri karşılamaya yakın olan veya yakın gelecekte tehdit
altında olarak tanımlanma olasılığı olan bir takson NT olarak
sınıflandırılır.
LC- Least Concern
(Düşük Riskli)
Ölçütlere göre değerlendirildiğinde CR EN veya VU sınıflarına girmeyen
bir takson LC olarak sınıflandırılır. Geniş yayılışlı ve nüfusu yüksek olan
taksonlar bu sınıfa girer.
DD- Data Deficient
(Yetersiz Verili):
Yeterli bilgi bulunmadığı için yayılışına ve/veya nüfus durumuna
bakarak tükenme riskine ilişkin bir değerlendirme yapmanın mümkün
olmadığı taksonlar DD sınıfına girerler. Bu sınıftaki bir takson iyi
çalışılmış ve biyolojisi iyi biliniyor olabilir, ama gerekli yayılış ve nüfus
bilgileri elde yoktur. Dolayısıyla DD bir tehdit sınıfı değildir. Bu sınıfta
listelenmek ek bilgi gerektiği ve ileride taksonun tehdit altındaki bir
sınıfa girebileceği anlamına gelir. Elde olan tüm verilerin en iyi şekilde
kullanılması önemlidir.
NE- Not Evalueted
(Değerlendirilemeyen)
Yukarıdaki herhangi bir kriter ile değerlendirilemeyen bitki türleri bu
kategoride yer alır.
Flora türleri için kriterler hakkında açıklayıcı bilgiler
CR, EN ve VU kategorilerine konmak için kabul edilen ek kriterler şunlardır:
CR Kategorisi İçin- Doğada çok kısa bir sürede kaybolma tehlikesi altında olan
bitkiler hakkında aşağıdaki kriterlere göre karar verilebilir.
A) Populasyon aşağıdaki tehditler sonucu azalıyor ise;
a-Habitat özelliğinin değişimi ve türün kapalılık derecesinin azalması;
b-Aktüel ve potansiyel bir toplama tehdidi altında olması;
c-Başka bir taksonun istila tehdidi, melezleme, hastalık, tohum bağlamama, kirlenme,
rekabetçiler ve parazitlerin etkisi altında olması;
B) Bitkinin toplam yayılış alanı 100 km2 den ve tek yayılım alanı 10 km2’den az, çok
parçalanmış veya tek bir lokasyondan biliniyor ise.
EN Kategorisi İçin- Yukarıdaki belirtilen tehlikelerin yüksek riski altında, son 10 yıl
içinde veya 3 nesilde populasyonda %50 azalma olacağı düşünülüyor, yayılış alanı 5000 km2
178
PROJESİ
veya tek bir alanda 500 km2 kadar, birey sayısı 2500 ün altında veya en çok 5 lokasyondan
biliniyor ise.
VU Kategorisi İçin- Yukarıda belirtilen tehditler karşısında son 10 yıl veya 3 nesil
içinde populasyonda %20 azalma olacağı düşünülen; yayılış alanı 10 lokasyondan fazla
olmayan, yayılış alanı toplam 20.000 km2, olgun birey sayısı 10.000 den az veya arazi
çalışmaları sırasında 100 yıl içinde populasyonunda %10 azalma olabileceği düşünülen
türler.
Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslar arası Ticaretine İlişkin Sözleşme
-CITESEk I:
Ticaretten etkilenen veya etkilenebilen ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan bütün
türleri kapsayacaktır. Nesillerinin devamını daha fazla tehlikeye maruz bırakmamak için bu türlerin
örneklerinin ticaretinin özellikle sıkı mevzuatlara tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai
durumlarda izin verilmesi zorunludur.
Ek II
(a)
Halen nesilleri mutlak olarak tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olmamakla birlikte, nesillerinin
devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla örneklerinin ticareti sıkı mevzuatlara tabi
tutulmadığı takdirde soyu tükenebilecek olan türleri; ve
(b)
(a) bendinde bahis edilen belirli türlerin örneklerinin Ticaretinin etkili şekilde denetim altına
alınabilmesi için mevzuata tabi tutulması gereken diğer türleri kapsar.
Ek III:
Taraflar’dan herhangi birinin, kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla kendi yetki alanı içinde
düzenlemeye tabi tutulduğunu ve ticaretinin denetime alınmasında diğer Taraflar’la işbirliğine ihtiyaç
duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar.
Taraflar, Ek I, II ve III kapsamındaki türlerin örneklerinin ticaretine; işbu Sözleşme’nin hükümlerine
uygun olmadıkça izin vermeyeceklerdir.
Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını Koruması Sözleşmesi
(BERN)
Ek-I
Kesin olarak koruma altına alınan flora türleri
Ek-II
Kesin koruma altına alınan fauna türleri (SPFS- Strictly Protected Fauna Species)
Ek-III
Korunan fauna türleri (PFS- Protected Fauna Species)
Flora Türleri İçin Habitat Sınıfları:
1
2
3
4
5
6
7
8
Orman,orman açıklıkları ve orman kenarları
Maki
Frigana (çoğu dikenli, alçak boylu ve yumak yastık oluşturan bitkiler)
Kültür alanları (bağ, bahçe vb.), nadasa bırakılmış yerler
Kuru çayır ve açık alanlar
Nemli çayır, bataklık ve sulak alan, otsu yamaçlar
Yol kenarı, terkedilmiş yerler
Kayalık ve taşlık alanlar, gölgeli yerler, kalkerli yamaçlar
Flora Türleri İçin Nispi Bolluk Dereceleri
Fauna Türleri
(Demirsoy,A.)
1
2
3
4
5
0
1
2
3
Nadir
Seyrek
Nispeten Bol
Bol
Saf Populasyon Oluşturmakta
İçin
Populasyon
Yoğunlukları
Yok
Nadir
Bol
Çok Bol
179
PROJESİ
FLORA
Proje Alanı, Grid Kareleme Sistemine göre A6 karesinde yer almaktadır. Raporun flora
kısmı oluşturulurken bitki türlerinin tespitinde Tübitak Türkiye bitkileri veri servisinden
(TUBİVES) ve ek olarak H.Kutluk ve Burhan Aytuğ’a ait “Grid by Grid, Plants of Turkey”
çalışmasından yararlanılmıştır. Ayrıca proje faaliyet alanı ve etki alanındaki türlerle ilgili
gerekli verilerin belirlenmesinde daha önceden yapılmış olan gözlem ve arazi çalışmaları,
literatür taramaları da kullanılmıştır.
Vejetasyon:
Türkiye, bitki coğrafyası bakımından 3 floristik bölgenin etkisi altındadır: Akdeniz, İranTuran ve Avrupa – Sibirya. Karadeniz, bu bölgelerden Avrupa-Sibirya bitki coğrafyasına
dahildir. Ancak yine de proje etki alanında olduğu gibi Karadeniz Bölgesi’nde yer yer maki
formasyonlarına da rastlanmaktadır. Maki vejetasyonu, Akdeniz ikliminin etkilerinin
bulunduğu bölgelerde yaygın olan, çoğunlukla sert yapraklı, herdem yeşil çalılardan oluşan
bir vejetasyon tipidir. Türkiye’de Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yaygın olan maki
vejetasyonu Karadeniz Bölgesi’nin sahil kesiminde yer yer eski Akdeniz enklavları halinde
bulunmaktadır.
Proje alanı Karadeniz Bölgesi’nde Ordu il sınırları içinde yer almaktadır. Bölgede dağlar
kıyıya paralel uzanmaktadır. Dağların ilin güneyinde bulunması, İç Anadolu ile bağlantıyı
güçleştirmektedir. Dolayısıyla bölgedeki türlerin fitocoğrafik açıdan yüksek oranda AvrupaSibirya bölgesine ait olması beklenmektedir. Verilen tür listesi incelendiğinde İran-Turan ve
Akdeniz fitocoğrafik bölgeye ait olan tür sayılarının oldukça düşük olduğu görülmektedir.
180
PROJESİ
Şekil 52: Çalışma alanını içeren Ordu(Giresun) Orman Bölge Müdürlüğü sınırlarındaki vejetasyon yapısı
Flora türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere Göre Dağılımı
Fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyen veya geniş yayılışlı türler için (-) işareti
kullanılmıştır. Proje alanı ve etki alanında 28 familyaya ait 73 tür tespit edilmiştir. Bu türlerin
fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; İran-Turan elementi 1, Avrupa-Sibirya elementi 34
(Karadeniz 5, Hirkan-Karadeniz 2), Akdeniz elementi 2, şeklindedir. Geri kalan türler ise
kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisindedir.
Endemizm
Karadeniz Bölgesi 220 endemik bitki türü ile 4. sıradadır. Ordu il genelinde 77
familyaya ait toplam 301 bitki türü bulunmaktadır. İldeki bitkilerden 19 tür endemiktir ve
genellikle yüksek kesimlerde bulunmaktadır. Ordu İli ve çevre iller karşılaştırıldığında Ordu
endemik bitkiler açısından daha yoksuldur.
Proje etki alanındaki türlerden 2’si Türkiye için endemiktir. Bunlar; Digitalis lamarckii ve
Trifolium apertum var kilaeum türleridir. Ancak bu türler oldukça yaygındır ve herhangi bir risk
altında değildir. Çalışma alanındaki bitki türlerinin 4’ü IUCN (ERL) ’e göre (LC) ve LR(Ic)
kategorisindedir. Bu kategoriler, Türkiye’de oldukça yaygın, bol olarak yetişen ve herhangi bir
tehdidin söz konusu olmadığı bitkiler için kullanılmaktadır. Bunların neslinin tehlikeye girmesi
gibi bir durum şu anda söz konusu olmadığı gibi gelecekte de değildir.
Proje alanı ve etki alanında nadir, nesli tehlikede veya Bern Sözleşmesi Ek-1’e ve
CITES sözleşmesi ek listelerine göre koruma altına alınması gereken bir bitki türü
bulunmamaktadır.
181
PROJESİ
FAUNA
Yapılan arazi ve literatür çalışmaları neticesinde proje alanı ve etki alanında bulunan
ve bulunması muhtemel fauna türlerinden; Tablo 80’de amfibi türleri, Tablo 81’de sürüngen
türleri, Tablo 82’da kuş türleri ve Tablo 83’de memeli türleri verilmiştir. İlgili tablolarda her
türün familyası, Türkçe adı, populasyon yoğunluğu, IUCN (ERL) kategorisi, Red Data Book
kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 (kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri) ve Ek-3
(korunan fauna türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve
Ek-3 listesinde yer almayan türler için (-) işareti konulmuştur. Ayrıca fauna çalışmaları T.C.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban
Hayatı Dairesi Başkanlığı’nın 7 Haziran 2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı ek
listelerine göre değerlendirilmiştir.
Demirsoy, A., (1996)’a Göre Red Data Book Kategorileri
E= Tehlikede (Endangered):
İlgili taksonun (tür ya da alttür) soyu tükenme tehlikesiyle karşı
karşıya; soyun tükenmesine neden olan etkenler sürmektedir.
Ex= Soyu tükenmiş (Extinct):
Takson doğada yok olmuştur veya yinelenebilecek sayının altına
düşmüştür. Ancak koruma altında soyunu devam ettirmektedir.
I= Bilinmiyor (In determinate):
Taksonun durumu bilinmiyor.
K= Yetersiz bilinenler (Insufficient):
Bilgi yetersizliğinden ötürü taksonun durumu belirsiz
Nt=Tehdide yakın (Near Threatened):
Henüz takson tehlike altında değil
O= Takson tehlike dışı (Out of
danger):
Daha önce tehlike altında iken, alınan koruma önlemleri ile
kurtarılmış.
R= Nadir (Rare):
Küçük populasyonlar halinde bulunan, şu anda tehlikede olmayan,
ancak gerekli koruma önlemleri alınmazsa “V” kategorisine girmeye
aday taksonlar.
V= Zarar görebilir (Vulnerable):
Soyu hızla tükenen ve önlem alınmazsa yakın gelecekte yok olma
riski yüksek taksonlar
A) İkiyaşamlılar (Amphibia)
Çalışma alanında, bulunan ya da bulunması muhtemel 5 amfibi türü saptanmış olup, bu
türlerin 3’ü Bern Ek-II, 2’si Bern Ek-III listesinde bulunmaktadır. Tüm türler IUCN (ERL) ye göre
(LC), Red Data’ya göre (nt) kategorisindedir, aynı zamanda Demirsoy, A.’a (1996) göre
Türkiye’de oldukça bol ve yaygın olup, herhangi bir tehdit altında değildir. Listede endemik tür
bulunmamaktadır.
B) Sürüngenler (Reptilia)
Çalışma alanında, bulunan ya da bulunması muhtemel 10 sürüngen türü saptanmış olup
bu türlerden 8’i Bern Ek-II listesinde bulunmaktadır. 2 tür ise Bern Ek-III’tedir. Saptanan
sürüngen türleri arasında (Testudo graeca) IUCN (ERL) kriterlerine göre (VU A1cd)
kategorisinde bulunmasına rağmen, Demirsoy (1996) tarafından yapılan çalışmalara göre
oldukça bol ve yaygındırlar. Ayrıca herhangi bir tehdit altında değildir. Diğer türlerin 4’ü IUCN
(ERL) kriterlerine göre (LC) kategorisindedir. Geri kalan türler için henüz bir değerlendirme
yapılmamıştır. Ancak kozmopolit türlerdir ve herhangi bir tehdit altında değildirler. Türlerin hiçbiri
182
PROJESİ
endemik değildir. Türlerin tamamı T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli
Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı’nın 7 Haziran 2012 tarih ve
28316 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “2012-2013 Av Dönemi Merkez Av
Komisyonu Kararı’nın yansıtıldığı en son listelere göre Ek-1 listesinde yer almaktadır. Türlerin
tamamı Red Data’da (nt) grubunda yer almaktadır.
C) Kuşlar (Aves)
Çalışma alanında, bulunan ya da bulunması muhtemel 51 kuş türü saptanmış olup,
bunlardan 30 tür Bern Ek-II, 14 tür de Bern Ek-III listesinde bulunmaktadır. Ayrıca T.C. Orman
ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı
Dairesi Başkanlığı’nın 7 Haziran 2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “2012-2013 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı’nın yansıtıldığı en son
listelere göre; 31 kuş türü Ek-1, yani “Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca Koruma Altına Alınan
Yaban Hayvanları” listesinde; 7 tür de Ek-2 yani “Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına
Alınan Av Hayvanları” kategorisinde bulunmaktadır. Ek-3’te yani “Merkez Av Komisyonu’nca
Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları” listesinde bulunan kuş türlerinin sayısı
ise 11’dir. Saptanan kuş türlerinin tamamı IUCN (ERL) kriterlerine göre (LC) kategorisindedir.
Türler arasında endemik tür bulunmamaktadır. Tür listesi hazırlanırken öncelikli olarak yerel ve
bölgeyi üreme alanı olarak kullanan kuş türleri dikkate alınmıştır.
Kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin
açıklaması şu şekildedir.
RED DATA BOOK KATEGORİLERİ (Kiziroğlu-2008)
A Grubu
B Grubu
A.1.0 ve B.1.0
A.1.1 ve B.1.1
A.1.2 ve B.1.2
A.2 ve B.2
A.3 ve B.3
A.3.1 ve B.3.1
A.4 ve B.4
A.5 ve B.5
Tam yıllık kuş türü olup yerli / Yaz göçmeni (Kuluçkaladıktan sonra Türkiye’yi terk
eder)
Kış ziyaretçisi / Transit göçer
Şüpheye yer bırakmayacak şekilde en az 15-20 yıllık süreçte doğal yaşamda
görülmeyen türlerdir.
Doğal populasyonları şuan tükenmiş olan, ancak volier, kafes ve diğer yapay
koşullarda yaşamını sürdüren türlerdir.
Bu türlerin nüfusları Türkiye genelinde çok azalmış olup, izlendikleri bölgelerde 110 çift ile temsil edilmektedir. Türlerin soyu büyük tükenme tehdidi altında olduğu
için mutlaka Türkiye genelinde korunmaları gereken türlerdir.
Bu türlerin sayıları gözlendikleri bölgelerde 11-25 çift arasında değişmektedir; bu
türler de önemli ölçüde tükenme tehdidi altındadır; tükenme baskısı günümüzdeki
gibi sürerse mutlaka tükenmeyle karşı karşıya kalacak olan türlerdir.
Bu türlerin de Türkiye genelindeki nüfusları gözlendikleri bölgelerde genel olarak
26-250 çift arasında değişmektedir. Bu türler de tükenebilecek duyarlıkta olup,
vahşi yaşamda soyu tükenme riski yüksek olan türlerdir.
Burada yer alan türlerin populasyonlarında gözlendikleri bölgelerde azalma vardır.
Bu türlerin nüfusu da 251-500 çift arasında değişmekte olup, gözlendikleri
bölgelerde eski kayıtlara göre azalma olan türleri içermektedir.
Bu türlerin populasyon yoğunlukları, gözlendikleri bölgelerde henüz tükenme
tehdidi altına girmemiş olmakla birlikte, populasyonlarında lokal bir azalma
görülmekte ve zamanla tükenme tehdidi altına girmeye aday olarak
nitelendirilmektedir. Bu türlerin populasyonları gözlendikleri bölgelerde 501-5000
çift arasında değişmektedir.
Bu türlerin gözlenen populasyonlarında henüz bir azalma ve tükenme tehdidi gibi
bir durum söz konusu değildir.
IUCN
karşılığ
ı
EX
EW
CR
EN
VU
Declinin
g
NT
LC
183
A.6 ve B.6
A.7 ve B.7
PROJESİ
Eksik araştırılmış ve haklarında yeterince veri olmayan türleri içermektedir. Bu
türlerle ilgili güvenilir bir değerlendirme şansı şu anda çok az olup, yoğun
araştırılmaları gereken türlerdir.
Şimdiye kadar yukarıdaki kriterlere uygunluğu değerlendirilmemiş türleri
içermektedir. Eski kayıtlara dayanan tam, sağlıklı ve güvenli olmayan türleri içerir.
DD
D) Memeliler (Mamalia)
Çalışma alanında 30 memeli türü saptanmıştır. Bu türler arasında 8 tür Bern
Sözleşmesi Ek-II’de bulunmaktadır. Ek-III’te bulunan tür sayısı ise 10’dur. T.C. Orman ve Su
İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi
Başkanlığı’nın 7 Haziran 2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “2012-2013 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı’nın yansıtıldığı en son listelere
göre, 12 memeli türü Ek-1 yani “Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca Koruma Altına Alınan
Yaban Hayvanları” listesinde, 2 tür Ek-2 yani “Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına
Alınan Av Hayvanları” listesinde, 3 tür ise Ek-3 yani “Merkez Av Komisyonu’nca Avına Belli
Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları” listesinde bulunmaktadır.
Memeli türlerinin tamamı IUCN (ERL) listesinde (LC) kategorisinde bulunmaktadır.
Flora ve Fauna Üzerine Alınacak Önlemler
Flora ve fauna türleri geri dönüşümsüz olarak zarar görecek türler değildir.
Fauna türleri çalışma sürecinde ortamdaki gürültü ve hareketlilikten etkilenecekler ve
çevredeki daha uygun alternatif yaşam alanlarına çekileceklerdir. Bu çevresel olumsuz
etkiler, ilgili yönetmeliklerdeki hükümlere uyularak minimuma indirilecektir.
Fauna türleri arasında Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3’e göre kesin koruma altında
olan türler vardır. Bu türlerle ilgili olarak Bern Sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu
sözleşmedeki 6. ve 7. Madde hükümlerine uyulacaktır. Bunlar;
1- Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri ile ilgili olarak;
Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri,
Üreme ve dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek,
Yabani faunayı bu sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme,
geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek,
Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu
yumurtaları alıkoymak,
Fauna türlerinin canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti yasaktır.
2- Korunan fauna türleri ile ilgili olarak;
Kapalı av mevsimleri ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esaslara,
Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun
durumlarda geçici veya bölgesel yasaklamaya,
Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde
bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde
düzenlenmesi hususlarına uyulacaktır.
184
KURŞUN, ÇİNKO, BAKIR ZENGİNLEŞTİRME
TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI VE EK ATIK
DEPOLAMA ALANI PROJESİ
Tablo 79. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora Türleri ve Korunma Durumları
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
ASPIDIACEAE
Dryopteris filix-mas
Polystichum aculeatum
EQUISETACEAE
Equisetum telmateia
PINACEAE
Pinus nigra subsp pallasiana
Picea orientalis
ARALIACEAE
Hedera colchica
Hedera helix
ARISTOLOCHIACEAE
Aristolochia pontica
BETULACEAE
Alnus glutinosa subsp glutinosa
BORAGINACEAE
Cynoglossum creticum
Echium vulgare
ASTERACEAE/COMPOSITAE
Bellis perennis
Pulicaria dysenterica
Cichorium intybus
CONVOLVULACEAE
Calystegia silvatica
Convolvulus arvensis
Convolvulus cantabrica
CORYLACEAE
Erkek Eğrelti
Deregülü
Atkuyruğugiller
Atkuyruğu
Çamgiller
Karaçam
Doğu Ladini
Sarmaşıkgiller
Duvar Sarmaşığı
Duvar Sarmaşığı
Lohusagiller
Lohusa otu
Huşgiller
Kızılağaç
Hodangiller
Kedipençesi
Papatyagiller
Koyungözü
Hindiba
Sarmaşıkgiller
Bürük
Kahkaha çiçeği
Kahkaha Çiçeği
Fındıkgiller
Nispi Bolluk
1
2
3
4
Habitat Element
Endemizm
IUCN
(ERL)
1,5,6
1,6
-
-
-
+
+
6
-
-
-
+
1
1
-
-
LR/lc
LR/lc
6
-
Karadeniz
-
-
-
+
6
Karadeniz
-
-
+
1,6
Avrupa-Sibirya
-
LC
3,7,8
1,5
Avrupa-Sibirya
-
-
1,4
6
4,6,7
-
-
-
1,4
5,6,8
1,2,8
-
-
-
185
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
5
Carpinus orientalis
Corylus avellana subsp avellana
ERICACEAE
Arbutus andrachne
Erica arborea
Vaccinium arctostophylos
EUPHORBIACEAE
Euphorbia stricta
FAGACEAE
Castanea sativa
Fagus orientalis
Quercus cerris var. Cerris
Quercus infectoria subsp. İnfectoria
Quercus petraea subsp. iberica
GENTIANACEAE
Blackstonia perfoliata subsp perfoliata
Blackstonia perfoliata subsp serotina
Centaurium erythraea subsp erytraea
Centaurium pulchellum
LABIATEAE/ LAMIACEAE
Ajuga reptans
Origanum vulgare subsp vulgare
Prunella vulgaris
Stachys sylvatica
Teucrium
chamaedrys
subsp.
chamaedrys
FABACEAE/LEGUMİNOSAE
Medicago sativa
Trifolium apertum var kilaeum
Trifolium arvense var arvense
Genista tinctoria
Gürgen
Fındık
Fundagiller
Kocayemiş
Funda
Çay üzümü
Sütleğengiller
Sütleğen
Kayıngiller
Kestane
Kayın
Saçlı Meşe
Mazı Meşesi
Sapsız Meşe
1,4,7
1,4,6
Avrupa-Sibirya
-
LC
+
+
1,2
1,8
1,2,6
Karadeniz
-
-
+
1,4,5,7 Avrupa-Sibirya
-
-
4,7
4,6
1
1,5
1
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
Akdeniz
Avrupa-Sibirya
-
-
-
Kantaron
Kantaron
Ballıbabagiller
Kısamahmut otu
Mercanköşk
Yermeşesi
1,5,7
6,8
1,8
4,6,8
Avrupa-Sibirya
-
-
-
1,5,8
2,8
4,7
1,6,8
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
-
-
1,2,8
Avrupa-Sibirya
-
-
4,5,7
4,6,8
5,7
1,8
Avrupa-Sibirya
Endemik
-
-
Baklagiller
Üçgül
Üçgül
Boyacıtırnağı
186
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
OLEACEAE
Fraxinus angustifolia subsp oxycarpa
Ligustrum vulgare
PAPAVERACEAE
Chelidonium majus
Papaver rhoeas
PRİMULACEAE
Anagallis arvensis var arvensis
Primula vulgaris subsp. Sibthorpii
RANUNCULACEAE
Clematis vitalba
Helleborus orientalis
ROSACEAE
Crataegus microphylla
Zeytingiller
Dişbudak
Kurtbağrı
Gelincikgiller
Kırlangıç otu
Gelincik
Çuhaçiçeğigiller
Fare kulağı
Çuha çiçeği
Düğünçiçeğigiller
Akasma
Çöpleme Otu
Gülgiller
Alıç
Filipendula vulgaris
Geum urbanum
Laurocerasus officinalis
Mespilus germanica
Su karanfili
Taflan
Muşmula
5
1,6
1
Potentilla recta
Pyrus elaeagnifolia
Rosa canina
Rubus discolor
Rubus sanctus
SALICACEAE
Populus tremula
Salix alba
SCROPHULARİACEAE
Digitalis lamarckii
THYMELAEACEAE
Beşparmak otu
Ahlat
Yabani Gül
Kuş Üzümü
Böğürtlen
Söğütgiller
Titrek kavak
Söğüt
Yüksükotugiller
Yüksük otu
Çobanyastığıgiller
5,6
1,5,7
1,5,8
1,2,5
2,6,8
HirkanKaradeniz
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
HirkanKaradeniz
-
1
6
1,8
1,6
1,6
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
-
-
1,5
4,5,7
Avrupa-Sibirya
-
-
-
+
+
3,5,8
1,4
Karadeniz
-
-
+
1,5
1,4,7
Avrupa-Sibirya
-
-
+
-
-
-
-
-
-
+
-
-
+
+
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
-
-
İran-Turan
Endemik
-
2,7,8
1,2,8
187
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Daphne pontica
APIACEAE/UMBELLIFERAE
Foeniculum vulgare
POACEAE/GRAMİNAE
Briza maxima
Brachypodium sylvaticum
Dactylis glomerata subsp glomerata
Festuca drymeja
Holcus lanatus
Lolium perenne
IRIDACEAE
Gladiolus italicus
Iris albicans
LILIACEAE
Smilax excelsa
Yalancı Defne
Maydanozgiller
Rezene
Buğdaygiller
Ayrık otu
Yumak otu
Delice
Süsengiller
Glayör
Süsen
Zambakgiller
Öz Dikeni
1,8
Karadeniz
-
-
+
1,6,8
-
-
-
+
1,5,8
1,8
1,4,8
1,5,8
5,6,8
4,5,6,7
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
Avrupa-Sibirya
-
-
5,7,8
5,8
-
-
-
+
1,4,7
Akdeniz
-
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Tablo 80. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Latince
Türkçe
Yaşam Ortamı
Bollu
k
Rakı
m
Red
Kayna
BERN CITES IUCN
data
k (*)
02100
m
nt
SINIF: AMPHIBIA (İKİ YAŞAMLILAR)
TAKIM: URODELA
(KUYRUKLU
KURBAĞALAR)
SALAMANDRIDAE
SEMENDERLER
Triturus karelini
Pürtüklü Semender
Bol bitkili nispeten
derin
durgun
sular,
bazen
küçük sularda ve
2
göl kenarlarında
ve bu alanlara
yakın
nemli
ormanlık
taşlık
188
Ek-II
-
LC
L,A
kısımları
TAKIM: ANURA
KURBAĞALAR)
BUFONIDAE
(KUYRUKSUZ
KARA KURBAĞALARI
Bufo bufo
Siğilli Kurbağa
Bufo (Pseudepidalea) viridis
Gece Kurbağası
HYLIDAE
AĞAÇ KURBAĞALARI
Hyla arborea
Ağaç Kurbağası
RANIDAE
SU KURBAĞALARI
Rana ridibunda (Pelopgylax ridibundus) Ova Kurbağası
Az bitkili veya
ormanlık
bölgelerde nemli
taşlık
kısımlar, 1
gündüzleri taş altı
topraktaki
oyuk
ve delikler
Bahçe,
açık
arazideki
taş
altları, topraktaki 2
delikler. Kuraklığa
dayanıklıdır.
03000
m
nt
Ek-III
-
LC
L
04600
m
nt
Ek-II
-
LC
G,L
Bol bitkili derin ve
berrak
sular/
Ağaçlar,
ağaçsı 2
bitkiler ve bazen
küçük bitkiler
01500
m
nt
Ek-II
-
LC
G,L,A
Bol bitkili havuz,
göl ve ağır akan,
3
çoğunlukla alçak
ovalardaki sular.
2500
m
nt
Ek-III
-
LC
G,L
189
Kaynak: Demirsoy, A. 1996, Amfibiler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K-1000-90. Ankara
Baran, İ. 2005.
Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri. TUBİTAK Ankara
(*) Kaynak: G: Gözlem, L: Literatür, A: Anket
Populasyon Yoğunlukları: 0: Belirsiz, 1: Nadir, 2: Bol, 3: Çok Bol
Tablo 81. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Latince
Türkçe
Yaşam Ortamı
Bolluk
M.A.K
REDLIST BERN CITES IUCN Kaynak (**)
(*)
SINIF : REPTILIA (SÜRÜNGENLER)
TESTUDINATA
TESTUDINIDAE
KAPLUMBAĞALAR
Testudo graeca
Tosbağa
Kuru, taşlı ve kumlu
1
arazi. Bağ bahçe araları.
Ek-1
nt
Ek-II
L-2
VU
G,L,A
A1cd
Ek-1
nt
Ek-III
-
-
L,A
Ek-1
nt
Ek-II
-
LC
G,L,A
Ek-1
nt
Ek-II
-
LC
L,A
SQUAMATA
LACERTIDAE
Daveskia rudis
Trabzon
Kertenkelesi
Lacerta viridis
Yeşil Kertenkele
Lacerta trilineata
İri Yeşil Kertenkele
Orman içi sarp yamaç
ve kuru nehir yatakları,
kayalık
ve
taşlık 2
kısımlar, taş duvarlar,
bazen ağaçlar
Ormanlık yerlerde veya
açık
arazide,
tarla
aralarındaki çalılık ve 3
ağaçlı kısımlarda, sudan
uzak olmayan bölgeler
Orman içinde sık bitkili
taşlık kısımlar ve dere
2
kenarları ile tarla ve
bahçeler, çalı, böğürtlen
190
vb
COLUBRIDAE
Coronella austriaca
Avusturya Yılanı
Elaphe longissima
Eskülap Yılanı
Elaphe quatorlineata
Sarı Yılan
Elaphe (Zamenis) situla
Ev Yılanı
Natrix natrix
Yarı Sucul Yılan
VIPERIDAE
ENGEREKLER
Çayır
ve
orman
kenarlarındaki
taşlık,
kumluk
ve
çalılık
kısımlar.
Ormanlık ve çalılıklarla
kaplı taşlık kısımlar
Seyrek ormanlık, çalılık
ve taşlık kısımlar, bahçe
araları, tarlalar
Taşlık ve çalılık bölgeler,
bahçeler, tarla araları,
evler
Daha çok suya yakın
çayırlık
ve
taşlık
kısımlar,
durgun ve
akarsular, tarla ve bahçe
araları ile evler
2
Ek-1
nt
Ek-II
-
-
L,A
1
Ek-1
nt
Ek-II
-
-
L
2
Ek-1
nt
Ek-II
-
-
G,L,A
2
Ek-1
nt
Ek-II
-
LC
G,L,A
3
Ek-1
nt
Ek-III
-
LC
G,L
Alçak tepelik ve fundalık
?
Ek-1 ?
Ek-II kısımların taşlı bölgeleri
Kaynak: Baran, İ. 2005. Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri. TUBİTAK Ankara
(*) M.A.K.=2010-2011 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü
(**) Kaynak: G: Gözlem, L: Literatür, A: Anket
Vipera barani
Baran Engereği
191
L
Tablo 82. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
SINIF: AVES (KUŞLAR)
Latince
Türkçe
Accipitridae
Accipiter nisus
Buteo buteo
Buteo rufinus
Falconidae
Falco tinnunculus
Phasianidae
Alectoris chukar
Coturnix coturnix
Columbidae
Columba livia
Columba oenas
Columba palumbus
Streptopelia decaocto
Streptopelia turtur
Strigidae
Athene noctua
Strix aluco
Asio otus
Apodidae
Apus apus
Picidae
Picus viridis
Dendrocopos major
Dendrocopos syriacus
Dendrocopos medius
Yırtıcıkuşlar
Atmaca
Şahin
Kızıl Şahin
Doğangiller
Kerkenez
Tavuksular
Kınalı Keklik
Bıldırcın
Güvercingiller
Kaya Güvercini
Gökçe Güvercin
Tahtalı
Kumru
Üveyik
Baykuşgiller
Kukumav
Alaca Baykuş
Kulaklı Orman Baykuşu
Ebabilgiller
Ebabil
Ağaçkakangiller
Yeşil Ağaçkakan
Orman Ağaçkakanı
Alaca Ağaçkakan
Ortanca Ağaçkakan
Habitat (*)
Statü
Red
Data
IUCN Kaynak
MAK (**) BERN CITES
KİZİROGLU
(ERL) (***)
OR ÇB
ST DK
ST DK
Y, KZ
Y, KZ, T
Y, KZ
A.4
A.3
A,2
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-II
Ek-II
Ek-II
L-2
L-2
L-2
LC
LC
LC
G,L,A
G,L,A
G,L,A
ÇB ST
Y
A.4
Ek-1
Ek-II
L-2
LC
G,L,A
DK ST OR
ÇB ST
Y
Y
A.2
A.3
Ek-3
Ek-3
Ek-III
Ek-III
-
LC
LC
L,A
G,L,A
DK ST ÇB
DK ST ÇB
OR ÇB
ÇB
ST ÇB
Y
YG
Y
Y
G
A.2
A.4
A.5
A.3.1
Ek-3
Ek-2
Ek-3
Ek-2
Ek-3
Ek-III
Ek-III
Ek-III
Ek-III
-
LC
LC
LC
LC
LC
G,L,A
L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
ST OR ÇB
ST OR ÇB
SA ÇB
Y
Y
Y
A.2
A.2
A.2
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-II
Ek-II
Ek-II
L-2
L-2
L-2
LC
LC
LC
G,L,A
G,L,A
G,L,A
ST ÇB
G, T
A.4
Ek-1
Ek-III -
LC
G,L,A
OR ÇB
OR ÇB
OR ÇB
OR ÇB
Y
Y
Y
Y
A.2
A.3
A.2
A.1.2
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-II
Ek-II
Ek-II
Ek-II
LC
LC
LC
LC
G,L,A
L,A
G,L,A
G,L,A
192
-
Dendrocopos minor
Hirundinidae
Hirundo rustica
Hirundo daurica
Delichon urbicum
Turdidae
Luscinia megarhynchos
Turdus merula
Turdus philomelos
Sylvidae
Sylvia borin
Sylvia communis
Muscicapidae
Erithacus rubecula
Küçük Ağaçkakan
Kırlangıçgiller
Kırlangıç
Kızıl Kırlangıç
Ev Kırlangıcı
Ardıçkuşugiller
Bülbül
Karatavuk
Öter Ardıç
Ötleğengiller
Boz Ötleğen
Ak Gerdanlı Ötleğen
Sinekkapangiller
Kızılgerdan
Paridae
Parus palustris
Parus ater
Parus caeruleus
Parus major
Sittidae
Sitta europaea
Corvidae
Garrulus glandarius
Nucifraga caryocatactes
Corvus monedula
Corvus frugilegus
Corvus corone pallescens
(C. Cornix)
Corvus corax
Sturnidae
Baştankaragiller
Kayın Baştankarası
Çam baştankarası
Mavi Baştankara
Büyük Baştankara
Sıvacıkuşugiller
Sıvacı
Kargagiller
Alakarga
Göknar Kargası
Küçük Karga
Ekin Kargası
Leş Kargası
Kuzgun
Sığırcıkgiller
OR ÇB
Y
A.1.2
Ek-1
Ek-II
-
LC
G,L,A
ÇB
ÇB
ÇB
G
G
G
A.5
A.3
A.3
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-II
Ek-II
Ek-II
-
LC
LC
LC
G,L,A
G,L,A
G,L,A
ÇB OR
ÇB OR
ÇB OR
G
Y
Y
A.2
A.3
A.2
Ek-1
Ek-3
Ek-2
Ek-II Ek-III Ek-III -
LC
LC
LC
G,L,A
G,L,A
G,L,A
ÇB OR
ÇB OR
T
G
B.3
A.3
Ek-1
Ek-1
Ek-II
Ek-II
-
LC
LC
G,L,A
G,L,A
Y
ÇB OR
A.3
Ek-1
Ek-II
-
LC
G,L,A
Y
Y
Y
Y
SA
OR
OR ÇB
OR ÇB
A.2
A.3
A.2
A.3.1
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-1
Ek-II
Ek-II
Ek-II
Ek-II
-
LC
LC
LC
LC
G,L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
Y
OR ÇB
A.3
Ek-1
Ek-II
-
LC
G,L,A
Y
R
Y
Y
ÇB OR
OR
ÇB ST
ST ÇB
A.3.1
A.6
A.5
A.5
Ek-3
Ek-1
Ek-3
Ek-3
Ek-II
-
-
LC
LC
LC
LC
G,L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
Y
Y
ST ÇB
ST ÇB OR
A.5
A.5
Ek-3
Ek-2
?
Ek-III -
LC
LC
G,L,A
G,L,A
193
Sturnus vulgaris
Sığırcık
ÇB ST
Y
Ek-2
LC
Passeridae
Serçegiller
Passer domesticus
Serçe
ÇB
Y
A.5
Ek-3
LC
Passer montanus
Ağaç Serçesi
ÇB ST
Y
A.3
Ek-2
Ek-III LC
Fringillidae
İspinozgiller
Fringilla coelebs
İspinoz
OR ÇB
Y
A.4
Ek-2
Ek-III LC
Fringilla montifringilla
Dağ İspinozu
OR ÇB
Y
A.3
Ek-2
Ek-III LC
Serinus pusillus
Kara İskete
OR ÇB
Y
A.3
Ek-1
Ek-II LC
Serinus serinus
Küçük İskete
OR ÇB
Y
A.3
Ek-1
Ek-II LC
Carduelis chloris
Florya
OR ÇB
Y
A.3
Ek-1
Ek-II LC
Carduelis carduelis
Saka
OR ÇB
Y
A.3.1
Ek-1
Ek-II LC
Loxia curvirostra
Çaprazgaga
OR
Y
A.3
Ek-1
Ek-II LC
Emberizidae
Kirazkuşugiller
G
Emberiza hortulana
Kirazkuşu
ÇB
A.3
Ek-2
Ek-III LC
Kaynak: Demirsoy, A. 1999, Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası “Hayvan Coğrafyası”, Meteksan, Ankara
(*) Habitat; ST: Step OR: Orman SA: Sulak Alan Dn: Deniz DK: Dağlık ve Kayalık ÇB: Çalılık ve Bahçelik
(**) M.A.K.=2010-2011 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü
(***) Kaynak: G: Gözlem, L: Literatür, A: Anket
Statü: Y: Yerli, G: Geçit, T: Transit, KZ: Kış ziyaretçisi
194
G,L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
G,L,A
L,A
Tablo 83. Çalışma Alanı ve Etki Alanında Saptanan Memeli Türleri ve Korunma Durumları
SINIF: MAMMALIA (MEMELİLER)
Latince
Türkçe
Yaşam Ortamı
Bolluk
Red M.A.K.
IUCN Kaynak
BERN CITES
Data (*)
(ERL) (**)
TAKIM: INSECTIVORA (BÖCEKÇİLLER)
ERINACEIDAE
Erinaceus concolor
Kirpi
SORICIDAE
SİVRİ FARELER
Ağaçlık, seyrek orman, bahçe,
yerleşim alanlarının yakınları, nemli ?
yerler
Çayırlar, kırlar, parklar, bataklıklar,
ormanlar, göl ve deniz kıyıları,
Sivriburunlu
Cüce
Sorex minutus
dağların orman sınırına kadar olan ?
Fare
yüksekliklerinde, çoğunluk ot ve
çalılıklar arasında
Nemli karışık ormanlar, sık çalılık
Sorex raddei (caucasicus) Sivriburunlu Fare
1
yerler
Ormanlık, çalılık, ve otlaklıklar ile
Sorex araneus
Sivriburunlu Fare
bataklık kenarlar tercihen, her tür 1
ortam
TALPIDAE
KÖSTEBEKLER
Talpa levantis levantis
Akdeniz Köstebeği
Kumlu, gevşek, nemli topraklar
1
Talpa caucasica
Kafkas Köstebeği
Çayırlık ve gevşek topraklar
1
TAKIM: CHIROPTERA (YARASALAR)
NALBURUNLU
RHINOLOPHIDAE
YARASALAR
Rhinolophus
Büyük
Nalburunlu
Ormanlar, ağaçlık ve çalılık yerler
3
ferrumequinum
Yarasa
Küçük
Nalburunlu En az bir kısmı ağaçlık olan alanlar,
Rhinolophus hipposideros
3
Yarasa
bodrumlar, harabeler, çatı altları
VESPERTILIONIDAE
DÜZBURUN
195
nt
Ek-1
-
-
LC
G,L,A
nt
-
Ek-III
-
LC
G,L
nt
-
Ek-III
-
LC
L
nt
-
Ek-III
-
LC
G,L
nt
nt/I
-
-
-
LC
LC
G,L,A
L
V
Ek-1
Ek-II
-
LC
G,L,A
V
Ek-1
Ek-II
-
LC
G,L,A
Myotis blythii
Pipistrellus pipistrellus
Eptesicus serotinus
YARASALAR
Farekulaklı
Küçükyarasa
Büyük mağara ve harap binalar
3
Her tür ortam, orman, açık arazi,
kültür alanları, parklar, binalar, ağaç
Cüce Yarasa
3
kovukları, mağara, çatı altları, duvar
yarıkları
Aydınlık ormanlar, yerleşim yerleri
Geniş
Kanatlı yakınları, şehirler, çatı altları, duvar
2
Yarasa
yarıkları,ağaç kovukları, nadiren
mağaralar
V
Ek-1
Ek-II
-
LC
L
V
-
Ek-III
-
LC
G,L
V
Ek-1
Ek-II
-
LC
L
MOLOSSIDAE
Kuyruklu
(Buldog)
TAKIM: LAGOMORPHA (TAVŞANLAR)
LEPORIDAE
TAVŞANLAR
Tadarida teniotis
Lepus europaeus
Yabani Tavşan
Yarasa Taş ocakları, kovuklar,
yerleri, kule ve burçlar
yerleşim
Otluk, ormanlık ve açık araziler
2
V
Ek-1
Ek-II -
LC
L
3
nt
Ek-3
EkIII
-
LC
G,L,A
R/I
Ek-1
Ek-II -
LC
G,L,A
R/I
-
-
-
LC
L
nt
-
-
-
LC
L
nt
-
-
-
LC
L
TAKIM: RODENTIA (KEMİRİCİLER)
SCIURIDAE
SİNCAPLAR
Sciurus anomalus
Kafkas Sincabı
Karışık, yaprak döken ormanlar, taşlık
1
kısımlar
CRICETIDAE
Chionomys
roberti
(Chionomys
personatus) Uzunkuyruklu Karfaresi Nemli ve hafif kayalıklı orman altları
?
(Microtus roberti)
Karışık ve geniş yapraklı nemli
Clethrionomys
(Myodes)
Kızıl Orman Faresi
ormanların sık çalılık ve böğürtlenlik 2
glareolus
kısımları
Çayırlık yerler, tarlalar, stepler, açık
Cricetulus migratorius
Cüce Avurtlak
1
ormanlar
MURIDAE
FARELER,
196
SIÇANLAR
Yer yer ot ve çalı bulunduran taşlık ve
kayalık yerler
Orman kenarı, funda ve çalılıklar,
Apodemus
(Sylvaemus) Sarıboyunlu
Orman
sekonder habitatlar. Meşelik alanlar,
flavicollis
Faresi
fındık bahçeleri
Mus musculus (domesticus) Ev Faresi
Çeşitli yerleşim yerleri
Topraktaki
galeriler,
binaların
Rattus norvegicus
Göçmen Sıçan
bodrumu,
kanalizasyon
kanalları,
yeraltı boşlukları, ahır vb.
Apodemus mystacinus
GLIRIDAE
Dryomys nitedula
Kayalık Orman Faresi
3
nt
-
-
-
LC
G,L
3
nt
-
-
-
LC
L
2
nt
-
-
-
LC
G,L,A
2
nt
-
-
-
LC
G,L,A
R
Ek-1
EkIII
-
LC
L,A
R
Ek-1
EkIII
-
LC
L,A
YEDİUYURLAR
Hasancık
Muscardinus
avellanarius
Fındıkfaresi
TAKIM: CARNIVORA
(YIRTICI
MEMELİLER)
CANIDAE
KÖPEKLER
Canis lupus
Kurt
Vulpes vulpes
URSIDAE
Kızıl Tilki
AYILAR
Ursus arctos
Boz Ayı
MUSTELIDAE
SANSARLAR
Mustela nivalis
Gelincik
Geniş yapraklı ile konifer karışık
ormanlar, kısa bitkili ormanlık alanlar, 1
herdem yeşil fundalıklar
Nemli, odun döküntüsü bol olan geniş
yapraklı ormanlar, sık çalılıklar,
1
genellikle fındık ve böğürtlen olan
yerler, bazen ibreli ormanlar
Tundralar, ormanlık stepler, açık
araziler, ormanlar, kovukları olan 2
dağlık bölgeler
Her tür ortam
2
R(V) Ek-1
Ek-II L-2
LC
G,L,A
nt
Ek-3
-
LC
G,L,A
Geniş yapraklı karışık ormanlar,
bodur bitkilerle örtülü çıplak arazi ve 2
step, sarp dağlar
V
Ek-1
Ek-II L-1
LC
L,A
Çeşitli alanlar (Orman, kültür alanları,
funda ve çalılıklar, sahil kumulları, 1
step yarı çöl, bozkır…)
nt
Ek-2
EkIII
LC
L,A
197
-
-
Meles meles
Porsuk
Karışık ve açık çayırlık içeren
ormanlar, yer yer ağaç içeren
kayalıklar, tarla ve çayır kenarlarına 1
yakın step ve yarı stepler, su
kenarları
R
Ek-2
EkIII
-
LC
L,A
Geniş yapraklı, karışık ormanlar, sık
çalılıklar, sazlıklar, göl ve akarsu
3
kenarlarındaki sık çalılıklar ve
kamışlar
nt
Ek-3
-
-
LC
G,L,A
-
LC
L,A
TAKIM: ARTIODACTYLA (ÇİFT TOYNAKLILAR)
ESKİDÜNYA
SUIDAE
DOMUZLARI
Sus scrofa scrofa
Yaban Domuzu
CERVIDAE
GEYİKLER
koru ormanları, karışık ormanlar,
Ektarım alanları ile ormanların geçişleri, 1
nt/R Ek-1
III
çayırlıklar
Kaynak: Demirsoy, A. 1996, Memeliler. Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No: 90-K-1000-90.
Ankara
(*)
M.A.K.=2010-2011 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli
Parklar Genel Müdürlüğü
(**)
Kaynak: G: Gözlem, L: Literatür, A: Anket
Capreolus capreolus
Karaca
198
b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler
ve Alınacak Önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
gerçekleştirilecek faaliyetlerin Flora-Fauna üzerinde bir etki meydana getirmesi
beklenmemektedir.
IV.8. Koruma Alanları (Ek-V Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında)
a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları
a) Sulak Alanlar:
Proje sahası Madengözü deresinin memba kısmında kuru bir dere yatağı üzerinde
bulunmaktadır. Ek atık depolama alanının hemen membasında eski atık depolama tesisi
bulunmaktadır.
Sahaya en yakın akarsu 200-300 m kadar batıda bulunan Madengözü deresidir.
Madengözü deresi mevsimsel akışa sahip olup yazın kurumaktadır. Proje sahasının
doğusundan doğan birkaç yan dere mansapta Madengözü deresini oluşturmaktadır.
Madengözü deresi, doğu-batı istikametinde akarak Sütler mahallesi civarında Ovaçukur Dere
ile birleşmektedir. Ovaçukur Dere ise kuzeye doğru akarak yaklaşık 5 km sonra Melet
Irmağına boşalmaktadır.
Bölgede en önemli akarsu Melet Irmağı’dır. Bölgenin tüm yüzey sularını drene eden
Melet Irmağı, Mesudiye’nin kuzey yamaçlarından doğmakta, güney-kuzey istikametinde
akarak Ordu İli’nden Karadeniz’e boşalmaktadır. Bölgede bulunan diğer küçük dereler
mevsimsel akışa sahip olup hidrolojik açıdan önem arz etmemektedirler.
Hidroloji çalışmaları Uygulama Projesi kapsamında yapılmıştır32. Bu değerler
çerçevesinde Madengözü deresi sol sahilde inşa edilecek (var olan kuşaklama devam
ettirilerek) ek atık depolama alanı mansap tarafına aktarılacaktır. Böylelikle Madengözü
deresi ile proje konusu faaliyetin herhangi bir etkileşimi söz konusu olmayacak olup alanın
300 m batısında yer alan Madengözü Deresine ve çevredeki alıcı ortamlara hiçbir şekilde
müdahale edilmeyecektir.
Ayrıca faaliyet alanına ait Sulak Alan İzni bulunmaktadır33.
Ayrıca; projenin gerçekleşmesi sırasında 17.10.2012 tarih ve 28444 sayılı resmi
gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının
Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” ve 29.06.2013 tarih ve 28338 sayılı resmi gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan
Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik” gerekleri yerine getirilecektir.
genelgenin hükümlerine uyulacaktır.
32
33
Ek 6. Uygulama Projesi
Ek 1.p Sulak Alan İzni
199
b) Kıyı Kesimleri:
Proje alanı, kıyı kesimleri kapsamına giren alanlar içerisinde bulunmamaktadır.
c) Dağlık ve Ormanlık Alanlar:
Proje alanı tapulu arazilerden ve ormanlık arazilerden oluşmaktadır. İlgili kurumlardan
izin alınarak faaliyete başlanmıştır.
Faaliyet alanı yaklaşık 60-750 m kotları arasında bulunmakta olup proje alanının
etrafında isimli ya da isimsiz tepeler bulunmaktadır. Bu tepelere ait bazıbilgiler aşağıda
verilmiştir.
Tablo 84. Bölgedeki Tepelere Ait Bilgiler
Proje Alanına Mesafesi (m)
788
774
926
Yönü
G
B
K
Adı
Arımkerti Tepesi
Kotu
993
854
1117
d) Tarım Alanları:
Proje alanı tapulu arazilerden ve orman arazilerinden oluşmakta olup, tapulu
arazilerin bir kısmı tarım alanları içerisinde kalmaktadır.
e) Milli Parklar:
Proje alanı milli parklar sınırları içerisinde kalmamakta olup, projenin yakın çevresinde
de milli park bulunmamaktadır.
f) Özel Koruma Alanları:
Proje alanı ve yakın çevresinde 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı resmi gazete’de
yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-V’ de yer alan duyarlı yöreler
listesine bulunan alanlar;
200
Şekil 53. Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası
f.1) Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde tanımlanan
ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları",
"Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları",
Proje konusu olan faaliyetin yapılacağı alan "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat
Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" içerisinde kalmamaktadır.
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman
Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme
Alanları",
Çalışma alanı Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme
Alanları” içerisinde kalmamaktadır.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3
üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt
bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak
tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve
Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca
tespiti ve tescili yapılan alanlar,
201
Proje konusu olan faaliyetin yapılacağı alan bu tip alanlar içerisine girmemektedir.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları,
Proje alanında ve yakın çevresinde olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları
mevcut değildir. Ancak faaliyet alanı çevresinde bulunan su ürünleri istihsal sahalarına taş,
toprak, moloz vb maddeler dökülmeyecek veya dökülecek şekilde tesisat yapılmayacaktır.
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar,
Çalışma alanı yukarıda bahsedilen alanlar içerisinde girmemektedir.
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme
Bölgeleri",
Çalışma alanı bu tip alanlar içerisinde girmemektedir.
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar
Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar,
Faaliyet alanı "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar
içerisinde girmemektedir.
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan
alanlar,
Çalışma yapılacak olan tesis alanı bu tip alanlar içerisinde girmemektedir.
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler,
Proje alanının bir bölümü orman alanları içerisinde kalmaktadır. İlgili kurumlardan izin
alınarak faaliyete başlanmıştır34.
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar,
Proje alanı, kıyı alanları içerisinde kalmamaktadır.
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması
Hakkında Kanunda belirtilen alanlar,
Proje alanına; 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Haakında
Kanun ve 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu kapsamında bulunan araziler mevcut değildir..
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar,
Proje alanı, mera alanları içerisinde kalmamaktadır.
34
Ek 10 Orman İzinleri ve Rehabilitasyon Projeleri
202
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar.
Faaliyet alanı içerisinde Madengözü Deresi bulunmaktadır. Madengözü deresi sol
sahilde inşa edilecek (var olan kuşaklama devam ettirilerek) ek atık depolama alanının
mansap tarafına aktarılacaktır. Böylelikle atık depolama alanı ile Madengözü Deresi’nin
etkileşimi söz konusu olmayacaktır.
2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli
alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN
Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası
Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve
Üreme Alanları",
Proje konusu olan tesis alanı bu tür alanlar içerisine girmemektedir.
b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi)
uyarınca korumaya alınan alanlar,
ı) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de
Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma
Alanı" olarak belirlenmiş alanlar,
ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre
Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal
Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar,
Proje alanının bu tür alanlar ile etkileşimi söz konusu değildir.
ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli
Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar,
Proje alanının bu tür alanlar ile etkileşimi söz konusu değildir.
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri
gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal
Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar,
Proje alanı "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal
alanlar içerisinde kalmamaktadır.
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
203
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar.
Proje alanı RAMSAR Sözleşmesi uyarınca koruma altına alınmış alanlar içerisinde
kalmamaktadır.
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi.
Proje alanı Avrupa Peyzaj Sözleşmesinde belirtilen alanlar içerisinde kalmamaktadır.
3. Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik
rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri),
Çalışma yapılacak alan Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları,
jeotermal alanlar ve benzeri alanlar içerisinde kalmamaktadır.
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi
kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I.
ve II. sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı,
Proje alanı orman arazilerinden ve tapulu arazilerinden oluşmakta olup tapulu araziler
tarım alanları içerisinde kalmaktadır.
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı,
tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi
geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı
olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar
çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler,
Faaliyet alanı içerisinde Madengözü Deresi bulunmaktadır. Madengözü deresi sol
sahilde inşa edilecek (var olan kuşaklama devam ettirilerek) ek atık depolama alanının
mansap tarafına aktarılacaktır. Böylelikle atık depolama alanı ile Madengözü Deresi’nin
etkileşimi söz konusu olmayacaktır.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları,
Projenin gerçekleştirilmesi planlanan sahanın civarında dereler mevcuttur. Mevcut
durumda arazide yer alan cevher zenginleştirme tesisi ve atık depolama alanları bünyesinde
yapılan derivasyon kanalı ile yağmur suları toplanarak atık depolama alanları dolması
engellenmekte ve bu yağmur suyu tekrar dereye geri vermektedir. Ayrıca bu kapsamda atık
depolama alanları giriş ve çıkışlarındaki seddeler yükseltilerek taşkın riski ortadan
kaldırılmıştır. Yapılacak olan ek atık depolama alanında derivasyon kanalı devam
ettirilecektir.
Projenin bu su kaynağı ve dere yatağı ile etkileşimi olmayacaktır. Proje kapsamında
bu su kaynakları yataklarına herhangi bir müdahale ya da pasa dökümü kesinlikle
gerçekleştirilmeyecektir.
204
1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu gereği faaliyet civarında bulunan su ürünleri istihsal
sahalarına taş, toprak, moloz vb maddeler dökülmeyecek su kaynaklarına zarar
verilmeyecektir.
07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yer
altı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine
uyulacaktır.
d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar,
biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki
jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar.
Proje alanı; bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş
veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar,
biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları içerisinde kalmamaktadır.
Ayrıca faaliyet alanında benzersiz özellikteki oluşumlar mevcut değildir. Sahanın
olduğu ve alan çevresinde benzersiz jeomorfolojik oluşumlar da bulunmamaktadır.
b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler
ve Alınacak Önlemler(arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında koruma alanları üzerinde
herhangi bir etki meydana getirmesi beklenmemektedir.
IV.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler
(Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş
alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.)
a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı
Proje alanı ve civarında devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan
araziler(askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş
alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.)
bulunmamaktadır.
b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak
Proje sahasının bir bölümü orman arazisi geriye kalan diğer bölümü ise tarım arazisidir.
Tarım arazisi olan alanda bulunan tapulu sahaların bir bölümü firma tarafından satın
alınmıştır. Ayrıca, faaliyet alanındaki ek atık depolama alanı sınırları içerisinde bulunan
orman alanları içinde inşaat çalışmaları başlamadan öncesinde orman izinleri
tamamlanmıştır(Ek.10). ÇED sürecinin tamamlanmasına mütakiben gerekli izinler
tamamlanacaktır.
205
BÖLÜM V: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
(ilgili yönetmelikler kapsamında arazi hazırlık, inşaat, işletme, ve işletme sonrası
olacak şekilde, kümülatif olarak gerekli değerlendirme yapılacaktır.)
V.1. Emisyon Hesaplamaları
Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi amacı ile Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’na
görüş sorulmuştur. Bu kapsamda Çevre ve Orman Bakanlığı 29.09.2010 tarih ve 57667
sayılı yazısı ile söz konusu ek atık depolama alanının 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı ÇED
Yönetmeliği Ek-2 listesi 4. maddesi (Katı atıkların yakılması, kompostlaştırılması ve
depolanması için yapılan tesisler, atık barajları, atık havuzları) kapsamında değerlendirmiş
olup, yönetmeliğinin ilgili hükümleri doğrultusunda Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması
gerektiğini firmaya bildirilmiştir.35
Konu ile ilgili gerekli çalışmalar (zemin etüt, avam proje, kadastro ve mülkiyet
çalışmaları vb.) yapılıp Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak Mülga Ordu İl Çevre ve Orman
Müdürlüğü’ne sunulmuştur. Sunulan dosya ile ilgili olarak 02.11.2010 tarih ve 3684 sayılı
yazı ile proje alanında tetkik edilmesi amacıyla 08.11.2010 günü mahallinde yapılacak
incelemeye katılmak için hazır olunması gerektiği faaliyet sahibine bildirilmiştir36. İlgili
kurumların aynı gün yerinde yaptığı inceleme ve Proje Tanıtım Dosyasında yapılan
incelemeler sonucunda dosya Mülga Ordu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından nihai
edilerek 23.11.2010 tarihinde “ÇED Gerekli Değildir Kararı” alınmıştır 37.
Denetim Firmaları(SYDF) ile hizmet alımı yapılması gerektiği ve firma ile yapılacak
sözleşmenin Bakanlıkça onaylanması gerektiği faaliyet sahibine bildirilmiştir38.
Bu nedenle; faaliyet sahibi 13.05.2011 tarih ve 27933 sayılı Resmi Gazete’de
onaylanması için Bakanlığa sunulmuştur. Sunulan sözleşme Bakanlık tarafından incelenerek
sözleşmenin uygun bulunduğu 03.10.2011 tarih ve 3367 sayılı yazı ile faaliyet sahibine
bildirilmiştir39. Bu tarih itibari ile faaliyet sahibi inşaat çalışmalarına başlamıştır. Yapılan inşaat
çalışmaları Hidro Grup Su Yapıları Denetim Hizm. Ltd. Şti. tarafından denetlenerek Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı’na düzenli olarak bildirilmiştir.
Ancak, Ordu ilinde yaşayan vatandaşlar tarafından söz konusu atık depolama alanına
ilişkin dava açılmış, mahkemenin tayin ettiği bilirkişi raporuna istinaden Ordu İdare
35
Ek 1.c Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 29.09.2010 tarih ve 57667 sayılı yazısı,
Ek 1.d 02.11.2010 tarihli Ordu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yazısı,
37
Ek 1.e ÇED Gerekli Değildir Kararı
38
Ek 1.f 24.08.2011 tarihli Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yazısı
39
Ek 1.g 03.10.2011 tarih ve 3367 sayılı Bakanlık yazısı
36
206
Mahkemesi tarafından faaliyeti durdurma kararı verilmiştir. Karar, 21.06.2012 tarihli ve 4003
sayılı Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından Kabadüz Kaymakamlığına ile faaliyet
sahibine aynı tarihte tebliğ edilmiş ve atık depolama alanı inşaat çalışmaları
durdurulmuştur40. Söz konusu karar ile Ek Atık Depolama Alanı için yeniden ÇED Raporu
hazırlanması gerektiği belirtilmiştir.
Son olarak hazırlanan denetim tutanağında belirtilen fiziki gerçekleştirme oranı
aşağıda belirtilmiştir.
Tablo 85. Fiziki Gerçekleştirme Oranı
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ana İş Kalemleri
Baraj Gövdesi ve Rezervuar Alanı(sağ ve sol sahil), Şevleri ve
Sıyırma Kazıları
Alt ve Üst Drenaj Sistemleri ve Geçirimsizlik Sisteminin
(Kaplamalarının) Teşkili
Fiziki Gerçekleşme Oranı (%)
100
53
63
0
0
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere kazı çalışmaları tamamlanmıştır. Bu nedenle
toz modellemesi çalışmaları yapılmamıştır.
V.2. Su Kullanımı ve Bertarafı
(arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere temin edileceği
kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre
miktarları, kullanım sonrası oluşacak atık suların miktarı ve bertarafı)
V.2.1 Su Kullanımı:
V.2.1.1 İnşaat Dönemi:
Projenin geri kalan inşaat çalışmaları sırasında gerekli olan su; sahada görev alacak
personelin içme ve kullanma suyu ihtiyacı ile alanda tozumayı minimize edebilmek amacıyla
yapılacak spreyleme suyudur. Projenin geri kalan inşaat çalışmaları sırasında kullanılacak su
miktarı ile ilgili hesaplamalar aşağıda ayrı başlıklar halinde sunulmuştur.
Personel Kaynaklı Su Kullanımı:
Proje alanında günümüze kadar gerçekleştirilen inşaat çalışmalarında toplam 30 kişi
görev almıştır. Geri kalan çalışmalarda da aynı personel çalışmaya devam edecektir.
Gerçekleştirilecek inşaat faaliyetlerinde görev alacak personelin içme ve kullanma suyu
ihtiyacı, bir kişinin günlük kullanımı için gerekli suyun 15041 lt/gün-kişi olduğu varsayımıyla;
30 kişi x 150 lt/gün-kişi = 4.500 lt/gün= 4,5 m3/gün olarak tespit edilmiştir.
İnşaat Alanında Oluşacak Tozun İndirgenmesi Sırasında Su Kullanımı:
40
41
Ek 1.h 21.06.2012 tarihli ve 4003 sayılı Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Kaynak: Prof. Dr. Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU; "Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamaları", İTÜ - 1998
207
Proje konusu faaliyet kapsamında; toplam proje alanında gerçekleştirilecek yüzey
sıyırma ve kazı-dolgu çalışmaları sırasından oluşacak olan tozumayı engellemek amacıyla
periyodik olarak spreyleme yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda inşaat alanında bulunan
yaklaşık 10 ton sulama kapasiteli 1 adet arazöz ile spreyleme yapılacaktır. Geri kalan inşaat
çalışmaları sırasında günde yaklaşık 4 ton su kullanılacağı öngörülmektedir.
Yağışlı günlerde alanda ve nakliye yollarında sulama yapılmayacaktır. Bu bağlamda
mevsim şartlarına göre su tüketimi değişim gösterecektir.
İnşaat Aşamasında Toplam Su Kullanımı:
Tüm etkenler dikkate alındığında inşaat aşamasında günlük toplam su ihtiyacı;
4,5 m3/gün + 4 m3/gün = 8,5 m3/gün’ dür.
İnşaat işlemleri sırasında ihtiyaç duyulacak içme-kullanma ve sulama suyu; mevcut
durumda da olduğu gibi piyasadan temin edilecek ve tankerlerle alana getirilerek su
deposunda biriktirilecektir.
V.2.1.2 İşletme Dönemi:
Projenin işletme aşamasında;
Personel kaynaklı su kullanımı,
Proses kaynaklı su kullanımı,
Tesis içi yollarda tozumayı minimize etmek amacıyla su kullanımı
söz konusudur.
Söz konusu faaliyetin işletme aşamasında; cevher zenginleştirme tesisi ile personel
kullanımı kapsamında su kullanımı söz konusudur. Aşağıda proje kapsamında kullanılacak
su miktarları verilmiştir.
Cevher Zenginleştirme Tesisi Kapsamında Su Kullanımı
Faaliyet ünitelerinde öğütme ve flotasyon işlemleri için su kullanımı söz konusu
olacaktır. Flotasyon ünitesinde kullanılacak su miktarı; aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
Tablo 86. Cevher Zenginleştirme Tesisi Su Projeksiyonu
Cevher Zenginleştirme Tesisi
Tesis kapasitesi, t/h
20
3
60
Tesis su ihtiyacı, m /h
3
GERİ DÖNEN SU MİKTARI
m /h
Atık havuzundan geri dönüşü
33,6
Tikiner ve tambur geri dönüşü
8,4
208
3
SU ÇIKIŞLARI
m /h
Konsantre Nemi (% 9)
5,4
Atık depolama alanındaki malzemenin nemi (% 20)
12
Buharlaşma
0,6
3
DENGE HALİNDE
m /h
3
Tesis taze su ihtiyacı (m /h)
18
Tesis taze su ihtiyacı (L/h)
18000
Bu bağlamda cevher zenginleştirme işlemleri sırasında tesisin taze su ihtiyacı; 18 m 3/h
Personel Kaynaklı Su Kullanımı
Projenin işletme aşamasında; cevher zenginleştirme tesisinde yaklaşık 150 kişi,
çalıştırılması planlanmaktadır. Söz konusu personel tarafından kullanılacak su miktarı ise;
150 kişi x 150 lt/kişi-gün = 22.500 lt/gün = 22.5 m3/gün olarak belirlenmiştir.
Kullanılacak sular kullanım amaçlarına göre değişik kaynaklardan temin edilecektir. Bu
bağlamda;
Personel kaynaklı su; piyasadan satın alınmak suretiyle temin edilecektir.
Proses kaynaklı su; tesisten çıkan atıklar(pulp) filtre press ünitesinden geçirilerek
susuzlaştırma işlemine tabii tutulmaktadır. Bu üniteden elde edilen su prosese geri
gönderilmektedir. Konsantre ve atıklar nedeni ile kayıp olan su miktarı için(yaklaşık %5)
prosese taze su eklenmektedir. Taze su ihtiyacı 1 no’lu atık depolama alanının membasında
bulunan sel kapanından temin edilmesi planlanmaktadır. Konu ile ilgili DSİ ile gerekli izinler
alınacaktır. Ayrıca; proje konusu faaliyetin Karadeniz bölgesinde olmasından dolayı yağışlar
nedeni ile atık depolama alanında biriken sularda pompalar aracılığıyla tesise geri
gönderilecektir.
Tesis içi yollarda tozumayı minimize etmek amacıyla kullanılacak su; su deposundan
temin edilecektir.
V.2.2. Bertaraf Yöntemleri
Proses Suyu:
Prosesten çıkan atıklar(katı+sıvı) filtre pres ünitesinden geçirilerek susuzlaştırma
işlemine tabii tutulacaktır. Buradan elde edilen su prosese geri gönderilerek geri dönüşümlü
olarak kullanımı sağlanmaktadır.
Personel Kaynaklı Su Kullanımı
Faaliyet alanı sınırları içerisine evsel nitelikli atıksu arıtma tesisi kurulumu
sağlanacaktır.
209
V.3. Atıklar (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık türleri,
miktarları, bertarafı)
Proje konusu faaliyetin işletme aşamasında;
-
Personel kaynaklı evsel nitelikli katı atık,
Tesis ünitelerinin bakım-onarımlarından kaynaklanacak atıklar (atık yağ vb.),
Tıbbi Atıklar
Arıtma Çamuru
Diğer atıklar (atık pil, kağıt atığı, bitkisel atık yağ, toner vb.)
oluşumu söz konusudur. Bu kapsamda oluşacak atıklar ile ilgili hesaplamalar ve
değerlendirmeler gruplandırılarak aşağıda sunulmuştur42.
 Personel Kaynaklı Atıklar
 Katı Atıklar:
Personelin ihtiyaçlarının giderilmesi sonucu oluşan atıklar; yemek artıkları, vb. türde
atıklar olup evsel nitelikli olarak adlandırılmaktadır.
Bir kişinin günlük katı atık üretimi 1,1543 kg/gün olarak baz alındığında 150 kişiden
kaynaklanacak katı atık miktarı;
Q
Q
q
N
= q x N bağıntısından
= Bir günlük toplam katı atık miktarı
= Bir kişiden kaynaklanacak günlük katı atık miktarı
= Çalışan kişi sayısı
Q = 1,15 kg/kişi-gün x 150 kişi = 172,5 kg/gün olarak hesaplanmıştır.
Bu tür atıklar ile ilgili olarak; 14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren, 05.04.2005 tarih ve 25777 sayı ile son değişikliği yapılan
“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” gereği oluşacak evsel nitelikli katı atıklar; biriktirme
kaplarında, görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek
şekilde kapalı kaplarda toplanacaktır. Toplanan atıklar; projenin inşaat aşamasında mevcut
durumda olduğu gibi Belediyeye ait toplama merkezine iletilmesi sağlanacaktır.
 Bitkisel Atık Yağlar:
Projenin işletilmesi sırasında görev yapacak personel yemek ihtiyaçlarını, tesis
alanında karşılayacaklardır. Yemeklerin proje alanında bulunan yemekhanede pişirilecek
olması nedeniyle bir miktar bitkisel atık yağ açığa çıkacaktır. Söz konusu bitkisel yağlar;
herhangi bir alıcı ortama, toprağa dökülmeyecek olup kapalı kaplarda biriktirilerek
19.04.2005 tarih ve 25791 sayı ile yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile son
değişikliği yapılan “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri uyarınca lisans
almış olan geri dönüşüm firmalarına verilmektedir.
42
43
Ek-12 Atık Bertarafı için firmalar ile yapılan sözleşmeler
Kişi başı ortalama belediye atık miktarı (kg/kişi-gün)-TUIK-2008
210
 Tıbbi Atıklar:
İşletme aşamasında görev yapacak 150 kişilik personel için tesis alanında, idari bina
içerisinde revir ünitesi oluşturulmuştur. Burada personelin ufak çapta tedavileri, kaza
durumunda ilk yardımı ve pansumanları gerçekleştirilecektir. Bu işlemler sırasında kanlı
pamuk, sargı bezi vb. türde atıklar açığa çıkacaktır. Söz konusu tıbbi atıklar; tesiste oluşacak
diğer atıklar ile karıştırılmayacak, ağzı kapalı kapta ayrı tutularak lisans almış firmalara
verilmektedir.
Bunun dışında faaliyetler sırasında; 22.07.2005 tarih ve 25883 sayı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişikliği yapılan Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulmaktadır.
 Tesis Ünitelerinin Bakım-Onarımından Kaynaklanacak Atıklar
Cevher zenginleştirme tesisi kapsamında yer alan ünitelerin olası arıza durumunda
onarımları ile rutin bakımları sırasında ortaya çeşitli atıklar çıkacaktır. Bunlar genel olarak
kontamine olmuş bez, atık yağ, eldiven, atık pil ve akümülatör vb. türde atıklardır.
 Atık Yağ:
Söz konusu atık yağ ve yağlı atıklar ile ilgili olarak; 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile son
değişikliği yapılan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’ne uyulacaktır. Bu bağlamda; tesiste
açığa çıkacak atık yağ, diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilecek, bertarafı için ise Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış geri dönüşüm firmalarına verilmektedir.
Tesis ünitelerinde gerçekleştirilecek faaliyetler sonucu toprak kirliliğine sebebiyet
verilmemesi amacıyla; 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren ve 11.07.2013 tarih ve 28704 sayı ile değişikliği yapılan “Toprak Kirliliğinin
Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik” ile 14.03.2005 tarih ve
25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 04.09.2008 tarih ve 27337
sayı ile değişikliği yapılan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun
hareket edilecektir. Bu bağlamda tesisin işletilmesi sırasında açığa çıkması muhtemel yağlı
atıkların toprağa dökülmesi önlenecek, personel bu konuda bilgilendirilecektir.
 Atık Lastik:
Projenin işletme aşamasında kullanılacak araçların basit ölçekli bakım ve onarımları,
proje alanında bulunan araç bakım alanında (kademe), ciddi arızalanmalar ise yakın yerleşim
yerlerinde yaptırılacaktır. Proje alanında oluşması muhtemel atık lastik, proje alanında
bulunan geçici atık depolama alanında biriktirilerek, lisans almış, bertaraf firmalarına verilmek
suretiyle alandan uzaklaştırılacaktır. Bu kapsamda 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile son değişikliği
yapılan “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun hareket
edilmektedir.
 Atık Pil ve Akümülatör:
Proje alanında çalışacak olan araçların basit ölçekli bakım ve onarımları, proje alanında
bulunan araç bakım alanında (kademe), ciddi arızalanmalar ise yakın yerleşim yerlerinde
211
yaptırılacaktır. Alanda oluşması muhtemel atık akümülatörler geçici depolama alanında geçici
olarak toplanacak ve lisanslı bertaraf firmalarına verilmektedir.
Tesisin işletmesi sırasında kullanılacak olan pillerin ömrünü tamamlamasından sora
ortaya çıkacak olan atık piller 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı “Atık Pil ve Akümülatörlerin
Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre ayrı bir kapta toplanarak, Çevre ve Orman
Bakanlığı’ndan çevre lisansı almış olan geri dönüşüm firmalarına verilmektedir.

Ambalaj Atıkları
Tesisin işletilmesi sırasında kullanılacak kimyasalların ambalajları ile şişe, cam, pet
şişe, kağıt vb. ambalaj atıklarının oluşması söz konusudur. Bu tür ambalaj atıkları;
24.08.2011 tarih ve 28035 sayı ile yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nde
yer alan hükümlere uyulacaktır. Bu bağlamda tesiste oluşacak ambalaj atıkları; diğer
atıklardan ayrı toplanacak ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış geri
dönüşüm firmalarına verilmektedir.

Arıtma Tesisinden Kaynaklı Arıtma Çamuru
Proje kapsamında inşaa edilecek olan evsel atıksu arıtma tesisinden kaynaklı oluşacak
arıtma çamuru; Ordu Belediyesi ile yapılacak protokol çerçevesinde alandan
uzaklaştırılacaktır.
Bu kapsamda, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 28 kapsamında “Arıtma
Çamurunun Evsel Katı Atıklarla Birlikte Depolanması” başlığı altında “Arıtma çamurunun
depolanabilmesi için içinde bulunan su oranının % 65 olması gerekir. Ancak depo yeri
işletmecileri, çamurun su oranının daha fazla olması halinde, deponun stabilitesini
bozmayacağı, koku problemi ortaya çıkarmayacağı kanaatine varırlarsa, su oranı % 75’e
kadar olan çamurları kabul edebilirler.” hükmüne uyulacaktır.
Bu bağlamda oluşacak arıtma çamurları hiçbir şekilde alıcı ortama bırakılmayacaktır.
V.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri(Akustik Rapor)
Proje konusu faaliyet; 29.04.2009 tarih ve 27214 sayı ile yayımlanan ve 24.02.2010
tarih ve 27503 sayı ile liste değişikliği yapılan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve
Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-2 listesi Madde-2.21 (Kömür ve/veya cevher hazırlama
ve/veya zenginleştirme tesisleri) ile Ek-1 listesi Madde-8.1 (Atık ara depolama, geri kazanım
ve bertaraf tesisleri) kapsamında yer almaktadır. Bu bağlamda anılan yönetmelik gereği
faaliyet ile ilgili “Çevre İzni/Lisansı” alınacaktır.
Ayrıca proje konusu faaliyetin işletme aşamasında meydana gelmesi muhtemel
gürültünün tespiti amacıyla 07.03.2008 tarih ve 26809 Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda Akustik Rapor
hazırlanmıştır. Ek-11’de sunulan Akustik Rapor’da projenin işletme aşamasında
gerçekleştirilecek faaliyetler sırasında oluşacak gürültünün tespitine yönelik hesaplamalar
yapılmıştır.
Projenin işletme aşamasında 07.03.2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazete’de
Yayımlanarak Yürürlüğe giren ve 04.06.2010 tarih ve 27601 sayı ile son değişikliği yapılan
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen hususlara
212
uyulacaktır. Bu bağlamda; anılan Yönetmeliği Ek-7, Tablo 4.(Endüstri tesisleri için çevresel
gürültü sınır değerleri)’de belirtilen sınır değerler aşılmayacaktır. Bu limitler aşağıda
sunulmuştur.
Tablo 87. Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Alanlar
Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür
ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin
yoğunluklu olduğu alanlar
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların
birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun
olarak bulunduğu alanlar
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların
birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun
olarak bulunduğu alanlar
Endüstriyel alanlar
Lgündüz
(dBA)
Lakşam
(dBA)
Lgece
(dBA)
60
55
50
65
60
55
68
63
58
70
65
60
Anılan yönetmeliği Madde 22’sinde;
a) Her bir işletme ve tesisten çevreye yayılan gürültü seviyesi Ek-VII’de yer alan
Tablo-4’te verilen sınır değerleri aşamaz.
b) Gürültüye hassas kullanımları etkileyebilecek şekilde yakınında, bitişiğinde, altında
veya üstünde faaliyetini sürdüren; her bir işyeri, atölye, imalathane ve benzeri işletmelerden
hava yoluyla çevreye yayılan veya ortak bölme elemanları, ara döşemeler, tavan veya bitişik
duvarlar aracılığıyla hassas kullanımlara iletilen çevresel gürültü seviyesi Leq gürültü
göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 5 dBA’dan fazla aşamaz.
c) Birden fazla işyeri, atölye, imalathane gibi işletmeler ile organize sanayi bölgesi
veya küçük sanayi sitesinden çevreye yayılan toplam çevresel gürültü seviyesi Leq gürültü
göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 7-10 dBA aralığından fazla aşamaz. Bu
aralık esas alınmak kaydıyla, toplam çevresel gürültü seviyesi; gürültüye maruz kalınan
alandaki etkilenen kişi sayısı, gürültü kaynağı ile gürültüye hassas mekânlar arasındaki
mesafe ve benzeri faktörler göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile
belirlenir. Bu bentte verilen sınır değerin aşılması halinde, arka plan gürültü seviyesine
katkısı olan her bir işyeri sınır değer aşımından eşit olarak sorumludur. Gürültüye katkı
oranları belirlendikten sonra her bir işletme gerekli tedbirleri alır.
ç) İşletme, tesis, atölye, imalathane ve işyerlerinin faaliyeti sonucu oluşabilecek darbe
gürültüsü LCmax gürültü göstergesi cinsinden 100 dBC’yi aşamaz.
denilmektedir.
sağlanacaktır.
Bu bağlamda projenin işletme aşamasında yukarıda sunulan şartlar
Proje kapsamında yer alan cevher zenginleştirme tesisinin işletme aşamasında
meydana gelecek çevresel gürültü düzeyi,
213
-
Lgündüz cinsinden minimum standart değer olan 65 dBA’yı 50 m.de,
Lakşam cinsinden minimum standart değer olan 60 dBA’yı 100 m.de,
Lgece cinsinden minimum standart değer olan 55 dBA’yı 250 m.de,
sağlamaktadır.
İşletme aşamasında cevher zenginleştirme tesisinden kaynaklanacak gürültü seviyesi;
261m mesafedeki en yakın yerleşim birimi olan Akgüney Mahallesi’ne ulaştığında;
Gündüz saatlerinde; 55,68 dBA
Akşam saatlerinde; 37,3 dBA
Gece Saatlerinde; 45,3 dBA
değerlerini almaktadır. Bu değerler yönetmelik sınır değerlerinin çok altındadır. Bu veriler
ışığında Akgüney Mahallesi’nin gürültüden etkilenmesi söz konusu değildir.
Projenin işletme aşamasında 07.03.2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazete’de
Yayımlanarak Yürürlüğe giren ve 04.06.2010 tarih ve 27601 sayı ile son değişikliği yapılan
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğine titizlikle uyulacaktır.
V. 5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi
Akgüney Köyü civarında İR:26320 no’lu ruhsat sahası içerisinde işletilmekte olan Cevher
Projesi’dir.
Proje konusu tesis ve atık depolama alanları; İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına
İlişkin Yönetmelik (İAÇRİY) Ek-2, A) Birinci Sınıf Gayri Sıhhi Müessese Madde 3.9 ve 7.4’de
yer almaktadır. Söz konusu tesis ile ilgili olarak Ordu İl Özel İdaresi tarafından Sağlık
Bakanlığı tarafından 13.10.2003 tarih ve 149 belge no ile 1. Sınıf Gayri Sıhhi Müesseselere Ait
Çalışma Ruhsatı verilmiştir.
Ayrıca, faaliyet sınırları içerisinde bulunan yer altı maden ocağı Ek-2, B) İkinci Sınıf
Gayri Sıhhi Müessese Madde 3.20’de yer almaktadır. Söz konusu maden ocağıyla ilgili olarak
da 20.01.2011 tarihli 1. Sınıf GSM ruhsatı verilmiştir.
Bu nedenle proje konusu faaliyet için başlatılan ÇED sürecinin tamamlanmasının
ardından tesis için “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” hükümleri
doğrultusunda “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı” tekrar başvurularak tüm GSM ruhsatlarının
birleştirilmesi sağlanacaktır.
Proje konusu cevher zenginleştirme tesisi için Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri
Genel Müdürlüğü tarafından İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı verilirken İl Sağlık Müdürlüğü
Gıda ve Çevre Kontrol Şube Müdürlüğü’nün 07.02.2001 tarih ve 140 sayılı yazılarında 50m’lik
sağlık koruma bandı mesafesi belirlendiği görülmektedir. Bu nedenle faaliyet alanında sağlık
koruma bandının 50m mesafede olması önerilmektedir.
214
Proje kapsamında yer alan atık depolama lotları çevresi sağlık koruma bandı
mesafesine göre tel çitlerle çevrilerek canlıların girmesi engellenecektir. Tel çitler düzenli
olarak kontrol edilerek bakımları yapılacaktır.
Ayrıca proje alanı; başka bir tesisin Sağlık Bakanlığınca onaylanmış sağlık koruma
bandı içinde kalmamaktadır.
V.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı
İşletme faaliyete kapandıktan sonra faaliyet alanında, peyzaj değişimine neden
olabilecek başlıca sebepler şu şekilde sıralanmaktadır:





Tahrip olan ve bu tahrip sonucunda değişen yüzey örtüsü,
Ortadan kaldırılacak olan bitki örtüsü,
Kazı–dolgu çalışmaları sonucunda değişen topografya,
Arazi desenindeki / kullanımındaki değişim,
İnşa edilecek üniteler / kullanımlar,
Doğal bitki örtüsü tahrip olurken, ekosistemdeki denge, müdahaleler sonucunda geçici
olarak aksaklıklara uğramaktadır. Bu aksaklıkları ortadan kaldırmak için yapılacak olan
peyzaj çalışmalarında, öncelikle tahrip edilen bölgenin ıslah çalışmaları gerçekleştirilecektir.
Böylece alanın doğal peyzaj değerini tekrar kazanması sağlanmış olacaktır.
Proje alanının bir kısmı ormanlık alanlar kapsamında yer almakta olup inşaat
çalışmaları ile alan üzerinde bulunan orman dokusu ilgili Orman İdaresi bilgisi dahilinde alan
üzerinden kaldırılmıştır. Bu işlem sonunda alan üzerinde bitkisel toprak tabakası kalmamıştır.
Atık depolama alanı için öngörülen ömür sonunda alanın kapatılma işlemlerine
başlanacaktır. Kapatma sırasında öncelikle alanda depolanan atıkların kurutma işlemi
Kapatma işlemi ise; öncelikle doldurma, drenaj sisteminin oluşturulması, yüzey
düzenleme aşamalarını kapsayacaktır.
Doldurma işlemi; kurutulmuş atık yüzeyinden başlayarak kazı toprağı ile yapılacaktır.
Bu aşamadan sonra mineral geçirimsizlik tabakası uygulanacaktır.
Atık depolama alanı rehabilitasyonu tamamlandıktan sonra bölgenin vejetasyon
yapısına uygun olarak bitkilendirme çalışmaları yapılacaktır. Bitkilendirme çalışmalarında,
kapatma işlemi sonrasında, sızdırmazlık tabakasına zarar vermemesi amacıyla, Orman
Bölge Müdürlüğü bilgisi dahilinde kısa köklü ağaçlar kullanılacaktır.
Proje konusu faaliyet alanının ormanlık kısımları Giresun Orman Bölge Müdürlüğünün
hüküm ve tasarrufu altındadır. Alandaki çalışmaların tamamlanması ile birlikte Ek atık
depolama alanı sınırları içerisindeki orman alanları için rehabilitasyon planı hazırlanıp izin
aşamasında Orman Bölge Müdürlüğü’ne teslim edilmiştir. Rehabilitasyon işlemleri Bölge
Müdürlüğü’nün
kontrolünde
Kuşaklama kanallarının yapıldığı ormanlık arazi için ise 18.04.2014 tarih ve 28976 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Orman Kanununun 16 ncı maddesinin
215
Uygulama Yönetmeliği” hükümlerince Orman Genel Müdürlüğünden gerekli izinler
alınacaktır.
Proje alanı için hazırlanan Rehabilitasyon Projesi Ek-10’da sunulmuştur.
Ayrıca yüzeye serilecek olan malzeme ile atık içine su sızması engellenecektir. Nihai
yüzey %5 eğime sahip olacaktır. Bu malzemelerin temini ile ilgili ayrıntılı bilgiler, işletmenin
son yılı içinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na verilecektir.
Ek atık depolama alanının kapatılması ve rahabilitasyonu çalışmaları öncesinde atık
depolama alanı membasında yer alan sel kapanının revizyonu veya geliştirilecek diğer taşkın
önleme çalışmaları projelendirilerek Orman ve Su İşleri Bakanlığı onayı ve kontrolünde
yapılacaktır.
V. 7. Risk Analizi
Risk; meydana gelebilecek zararlı bir olayın sonuçları ve oluşma olasılığının bileşkesi
olarak tanımlanmaktadır. “Risk” çok önemsiz bir olaydan (kağıt kesiği), felaket düzeyinde bir
kazaya kadar çok geniş aralıkta tanımlanır.
a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi
Tüm risklerin belirlenmesi ve ne düzeyde olduğunun saptanmasından sonra işyeri
ortamına yönelik çok verimli bir risk haritası ortaya çıkacaktır. Bu haritada hangi risklerin
düşük, orta veya yüksek olduğu, hangi risklerin hafif, orta veya ağır düzeyde insan
sağlığını etkilediği ya da ne düzeyde müsaade edilebilir olduğu su yüzüne çıkacaktır.
Risklerin derecelendirmeleri düşük-orta-yüksek, hafif-orta-ağır şeklindeki terimlerle ifade
edilebilmektedir. Burada 1 en azı, son rakkam ise en fazlayı göstermektedir. Tehlikelerin
boyutu ve tehlikelerin olma olasılığı puanları ile bir matrix oluşturup hangi riskin kabul
edilebilir veya kabul edilemez olduğuna karar verilebilir.
Tablo 88. Risk Gruplandırılması
Şekil 54. Risklerin Puanlama Yoluyla Hesaplanması
216
Matrix’teki her kutu, tehlike boyutu puanı ile tehlikenin olma olasılığı puanının
çarpılması sonucu elde edilmiştir. Buna göre eğer 3’lü puanlama kullanılıyor ise, riskler 1-9
puan arasında dağılmış olacaktır. Burada örnek olarak 1 ve 2 puanlar kabul edilebilinir
riskleri, 3-5 puanlar gerekli iyileştirmeler yapıldıktan sonra kabul edilebilir riskleri, 6-9 kabul
edilemez riskler şeklinde düşünülebilir. 1 seviyesindeki puanların karşılığı olan riskler için
değerlendirme yazılmayabilir. Puanlama ve puanların karşılığı olan değerlendirmeler her
işyerine göre değişebilir.
Bu aşama bir final olup daha sonra alınacak tüm kararlara, eylemlere rehberlik
edecektir. Bu açıdan bakıldığında, ayrıntılara boğulmuş bir risk değerlendirmesi hedefleri iyi
belirleyemediği için, çok yüzeysel yapılmış bir çalışma ise var olan riskleri gözden kaçırdığı
için işletme açısında emek ve para kaybıdır.
Bir kez risk değerlendirme sonuçları alındıktan sonra işletmenin hangi riskleri ne
düzeyde ve ne zaman azaltacağı veya ortadan kaldıracağına karar vermesi gereklidir. Bu
karar, işin başında, risk değerlendirmesi çalışmasından beklenenlere, bu iş için ayrılan
bütçeye ve insan gücüne bağlı olarak değişecektir.
217
Tablo 89. Risk Değerlendirmesi
RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ YAPILAN YER
FAALİYET
İŞLEMLER
TEHLİKE
ALANI
KIRICI
ÜNİTESİ
TOZLU
ORTAMDA
ÇALIŞMA
GÜRÜLTÜLÜ
ORTAMDA
ÇALIŞMA
TOZ
GÜRÜLTÜ
SABİT
EKİPMANLAR
MUHAFAZASIZ
KASNAKLAR
YANGIN
AYDINLATMA
ELEKTRİK-
YETERSİZ YSC
UYGUNSUZ YSC
KULLANIMI
UYGUN
OLMAYAN
YANMAYAN
AMPULLER
YETERSİZ
AYDINLATMA
ARIZA
PANOLARIN AÇIK
RİSK
SOLUNUM YOLU
RAHATSIZLIĞI
MESLEK HASTALIĞI
TAKILIP DÜŞME
ÇARPMA-ÇARPIŞMA
İŞİTME BOZUKLUĞU
DİKKAT DAĞILMASI
MESLEK HASTALIĞI
PSİKOLOJİK
RAHATSIZLIK
ARIZA VE TEHLİKEYİ
FARK EDEMEME
TAKILIP DÜŞME
YÜKSEKTEN DÜŞME
ÇALIŞAN EKİPMANIN
ETKİSİ
UZUV KOPMASI
UZUV SIKIŞMASI
KOPAN PARÇANIN
FIRLAMASI
FLOTASYON TESİSİ
RİSK SEVİYESİ
KONTROL ÖNLEMLERİ
OLASILIK DERECESİ SK
OR
3
3
9
MASKE TAKILMALI, EĞİTİM,
PERİYODİK SAĞLIK MUAYENESİ,
2
4
8
SULAMA YAPILMALI, ZEMİNE
4
4
16
ÇÖKEN TOZ TEMİZLENMELİ
1
3
3
4
4
16
2
3
6
2
4
8
KULAKLIK TAKILMALI, EĞİTİM,
1
3
3
PERİYODİK SAĞLIK MUAYENESİ
2
3
6
3
2
3
3
4
4
9
8
12
2
2
3
5
4
4
10
8
12
3
2
4
4
12
8
2
4
8
2
3
6
ÖNÜNÜ GÖREMEME,
DÜŞME ÇARPMA
2
3
6
YANMAYAN AMPULLER
DEĞİŞTİRİLECEK, ARIZALI
LAMBALAR ONARILACAK
ELEKTRİK AKIMINA
2
2
4
4
8
8
TALİMAT, ARIZALI TESİSAT
YANGIN
YANMA-YANGIN
218
MUHAFAZA YAPILMALI, YÜRÜME
YOLLARI DÜZENLENMELİ
UYGUN YSC VE ISITICI TEMİN
EDİLMELİ
TESİSAT
KIRICI
ÜNİTESİ
BIRAKILMASI
DEĞİRMEN
ÖĞÜTMESİ
DEĞİRMEN
ELEKTRİK
TESİSAT
DEĞİRMEN
ÇALIŞMASI
EĞİRMEN
ÜNİTESİ
KAPILMA
ONARILACAK, HER PANOYA
ELEKTRİK UYARI LEVHASI
ASILACAK.
UYARI LEVHASI
EKSİKLİĞİ
ELEKTRİK
YALITIM PASPASI
YOK
GÜRÜLTÜ
DEĞİRMEN
ÜNİTESİ
KONTROL
PANOLARI
4
4
16
2
5
10
PANO ÖNLERİNE ELEKTRİK
YALITAN PASPAS KONULACAK.
4
3
3
3
4
4
4
3
2
3
3
5
3
4
12
6
9
9
20
12
16
EĞİTİM, PERİYODİK SAĞLIK
MUAYENESİ
4
3
12
3
2
6
DEĞİRMENE DÜŞME
3
3
9
EĞİTİM, UYARI LEVHASI
FİZİKSEL
RAHATSIZLIK
3
2
6
VİNÇ KULLANMA
4
4
16
SESLİ VE IŞIKLI ALARM SİSTEMİ
OLACAK
3
3
9
UYARI VE İKAZ LEVHALARI
KONULACAK
İŞİTME BOZUKLUĞU
DİKKAT DAĞILMASI
MESLEK HASTALIĞI
PANOLARIN AÇIK
OLMASI
TESİSATIN
KONTROL
EDİLMESİ
PANO
ANAHTARININ
BELİRTİLMEMESİ
VASIFSIZ
ELEMANIN
MÜDAHELE
ETMESİ
YÜRÜME
PLATFORMU
BİLYA ŞARJI
SESLİ VE IŞIKLI
ALARM
SİSTEMİNİN
OLMAMASI
İKAZ VE UYARI
LEVHALARININ
OLMAMASI
PANOLAR KAPALI TUTULACAK
PERİYODİK KONTROL
YAPILACAK, TALİMAT UYARI
LEVHASI EĞİTİM
ELEKTRİK AKIMINA
KAPILMA, ÖLÜM
YARALANMA, ÖLÜM
219
KONTROL
PANELDE
BUTONLARIN
ETKİ ALANLARI
YAZILMAMASI
BİLYA
NAKLİYESİ
İLAÇNAKLİYES
İ
YEDEK PARÇA
NAKLİYESİ
AMBAR VE
AMBAR
BÖLGESİ
RAFLANDIRMA
YAĞLARIN
DEPOLANMASI
REAKTİFLERİN
DEPOLANMASI
VASIFSIZ
KULLANICI
OPERATÖRL
ER
ÇALIŞMA
YÜKLEME VE
BOŞALTMA
KAZASI
RAFLARDA
MALZEME
DÜŞMESİ
AĞIR EŞYALARIN
RAFLANMASI
AŞIRI ISINMA
SONUCU YANMA
3
3
9
KONTROL PANELDE PUTONLARIN
ETKİ ALANLARI YAZILACAK
YARALANMA, UZUV
KOPMASI VE
SOLUNUM
RAHATSIZLIĞI
4
3
12
4
3
12
4
3
12
4
4
16
YARALANMA, ÖLÜM
FİZİKSEL ZORLANMA,
SAKATLANMA
4
3
12
YARALANMA, ÖLÜM
3
4
12
SIZDIRMA VE
DELİNEREK
YAYILMA
SOLUNUM
RAHATSIZLIĞI
CİLT HASTALIĞI
MESLEK HASTALIĞI
4
3
12
ÇARPMA,
ÇARPIŞMA,
KAZAYA SEBEP
OLMA
YORGUN
ÇALIŞMA
EKİPMANI
ZORLAMA
BECERİ EKSİKLİĞİ
4
4
4
3
5
5
12
20
20
YARALANMA VE
ÖLÜM
4
4
16
3
4
12
3
4
12
220
DİKKATLİ YÜKLEME VE NAKİL
İŞLEMİ
RAFLARDAN İNDİRİLEN MALZEME
DÜZENLİ OLMALI, AĞIR MALZEME
ALT RAFA KONULMALI
SERİN YERDE MUHAFAZA ETME
TAHRİP ETMEDEN DEPOLAMA
DENEYİMLİ KULLANICI VE İŞE
PSİKOLOJİK HAZIR OLMA
MEKANİK
ATÖLYE
EMNİYETSİZ
ÇALIŞMA
SICAK TEMAS
LABORATUA
R
SOLUNUM
KAYNAK TORNA
MAKİNASI VE
OKSİJENİ
KULLANIRKEN
KORUYUCU
EKİPMAN
KULLANMA
OCAK ÜSTÜNDE
SICAK BEHERE
YETERSİZ
ELDİVEN İLE
MÜDAHELE
ANALİZ
SIRASINDA
MASKE
KULLANMAMA
5
4
20
KORUYUCU EKİPMAN KULLANIMI
EĞİTİMİ
5
3
15
UYGUN ELDİVEN KULLANMA
5
4
20
MASKE KULLANMA ALIŞKANLIĞI
EDİNDİRME
YARALANMA, YANIK,
KAYNAĞIN GÖZÜ
ALMASI
YANMA TEHLİKESİ
ZEHİRLENME VE
SOLUNUM
RAHATSIZLIKLARI
221
b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak
RİSK YÖNETİMİ
Risk yönetimi: Belirsizlikleri ve belirsizliklerin yaratacağı olumsuz etkileri daha
kabul edilebilir bir düzeye indirgemeyi sağlayan disiplindir.
Risk Yönetimi Karar Aşamaları
RİSK
YÖNETİMİ
RİSK
PLANLAMA
RİSK
DEĞERLENDİRME
RİSK
BELİRLEME
RİSK
AZALTMA
RİSK
İZLEME
RİSK
ANALİZİ
Ekolojik Risk Değerlendirme Şeması (EPA. 1998)
Çevresel Risk: İnsan sağlığını veya çevreyi doğrudan veya dolaylı olarak olumsuz
Etkileme ihtimalidir.
Çevresel Risk Yönetimi



Problemin formülasyonu
Analiz
Risk karakterizasyonu
Problemin Formülasyonu
Bu aşamada, problem açıkça tanımlanır. Risk analizi ve risk özellikleri için plan
hesaplanır. İş, kaynak, kirleticiler, etkiler ve ekosistem ile ilgili mevcut bilgi bütünleşik olarak
dahil edilir.
Analiz
Kirleticiye maruz kalma etkilerinin ve ekolojik etkilerin özelliklerinin belirlenerek
ölçülmesi ile başlar ve bu iki aşamanın birbiri arasındaki ilişkileri belirlenerek, maruz kalma
ve etkiler hakkındaki tartışmalar profili çıkarılır.
222
Risk Karakterizasyonu Safhası
Bu aşama, değerlendirmelerin nihai noktası olup olumsuz ekolojik etkilerin incelenmesi
veya tahmini analizi, problemlerin formülasyonu ve planlamanın sonuçlandırılmasından
oluşur.
İşletme aşamasında en önemli faktör sızdırmazlık faktörüdür. Bu bağlamda olası bir
sızdırmaya karşı önlem alınması için inşa edilmiş olan gözlem kuyuları belirli aralıklarla
gözlemlenmeli ve ayda bir kuyularda eğer sızıntı suyu var ise analizleri yaptırılarak analiz
parametreleri kontrol altında tutulmalıdır. İşletme aşamasında oluşabilecek her türlü kaza
riskine yönelik risk analizi ve değerlendirmesi yapılmalı ve aşağıda tabloda verilen doğrultuda
acil müdahale planları hazırlanacaktır.
Gözlem kuyularında yapılacak analizler; Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’ne ek olarak
07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yer altı
Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine
göre yapılacaktır.
223
Tablo 90. Güvenlik Önlemleri
1. Atık Depolama
Alanına (ADA)
Bağlantısı
Yapılacak Boru
Hattındaki
Çalışmalar
Sırasında
Oluşabilecek
Kazalar
2. ADA’na Giden
Çamur
Çıkış
Hatları
3. Pompaların
Çalıştırılması ve
Bakımı
4. ADA Dahili Ve
Harici Güvenliği
5
ADA Trafoların
Çalıştırılması Ve
Bakımı
6
Mevcut ADA Ve
Seddelerin
Bakımı
1.1 Boru hattında bağlantı noktalarında
oluşabilecek kaçaklar
1.2 Aşırı soğuğa bağlı olarak borularda
donma ve çatlama
▪Kalifiye personel çalıştırılması
▪Yedek borunun hali hazırda bulunması
▪Boru
hattının
akışının
sürekliliğinin
sağlanması,
1.3 Vanalarda meydana gelebilecek ▪Kalifiye personel ile vanalarının bakımının
arızalar
sürekli yapılması,
2.1Tıkanmadan meydana gelebilecek ▪ Çamurun
basınçlı boru patlaması
sağlanması,
uygun
konsantrede
çıkısının
3.1 Popmalarda meydana gelebilecek ▪ Kalifiye elamanlar ile pompaların gerekli
mekanik arızalar
bakımlarının yapılması,
3.2
Dubalardaki
pompaların ▪ Kalifiye elaman ve uygun techizat ile
montaj/demontajı
sırasındaki çalışılması, uygun kişisel koruyu malzemeler
oluşabilecek aksaklıklar
ile çalışılması,
▪ADA çevresinin tel örgü ile çevrelenmiş olması
▪Uyarı tabelalarının olması
4.1 Dışarıdan yabancı ve yetkisiz
▪ 24 saat güvenlik görevlilerinin olması,
kişilerin izinsiz girmesi
depolama alanı giriş-çıkış kapılarının kilitli
olması
▪ADA girebilecek kuşlara karşı ses bombası
4.2 Dışarıdan her türlü hayvan girişi
▪ADA çevresinin tel örgü ile kapalı olması
▪ 24 saat güvenlik güçlerinin nöbet tutması
▪ ADA çevresindeki sondaj ve samp
kuyularından
alınan
su
numunelerinin
4.3 ADA dan oluşabilecek kaçaklar
laboratuvarda analiz edilmesi
▪ pompalar ile tekrar ADA verilmesi
▪ Kalifiye personel çalıştırılması, uygun kişisel
koruyucu malzemeler ile çalışması (eldiven,
5.1 müdahale durumunda panolardan bot vb.),
kaynaklanabilecek elektrik çarpmaları
▪Uyarı işaretlerinin olması,
▪ pano önünde yalıtkan halı mevcut olması,
kapıların kapalı tutulması,
▪var olan seddelerin proje esaslarına uygun
olarak sürekliliğinin sağlanması,
6.1 ADA duvarları ve seddelerde
▪sürekli olarak kontrol edilmesi,
meydana gelebilecek yıkılmalar
▪ sedde ve ADA duvarlarının sürekli olarak
güçlendirilmesi ve desteklenmesi,
Bunun dışında; mevcut durumda proje alanında revir ünitesi, sağlık personeli ve bir
adet ambulans bulunmaktadır. Acil yaralanma/hastalanma vb. durumlarda revir ve ambulans
kullanılmaktadır.
Ayrıca, Bölüm II.1.4.6.2 Reaktifler başlığı altında adı geçen kimyasallardan; sodyum
metabisülfit dışında kalan tüm kimyasallar tahriş edici olarak sınıflandırılmaktadır. Üretici
firmalardan taşıma koşullarına uygun ambalajlarında tesis teslimi şeklinde alınacaktır. Alınan
kimyasallar, proje alanında oluşturulacak kimyasal malzeme deposunda muhafaza
edilmektedir.
Söz konusu kimyasallar reaktif hazırlama ünitesinde, özel paslanmaz çelik tanklarda
düşük derişimli çözeltiler şeklinde hazırlanarak tesise dozaj pompaları ile beslenmektedir.
Aşağıda; tesiste kullanılacak kimyasal maddelere ait tehlike/risk grupları ile güvenlik
tavsiyeleri yer almaktadır.
224
Tablo 91. Kimyasalların Tehlike Grupları, Risk Grupları ve Güvenlik Tavsiyeleri
Kimyasal Adı
Sönmemiş Kireç (CaO)
Cam Suyu
Çinko Sülfat
Bakır Sülfat
Aerophine 3418A
Aerofloat 242
Sodyum metabisülfit
SIPX/KAX/KEX
Köpürtücü
(Metil izobütil karbinol
MIBC)
FLOKÜLANT
(Aniyonik Poliakrilamid)
Tehlike Grubu
Xi
Xi
Xi
Xi
Xi
Xi
Xn
Xi
Risk Grubu
R41
R38, R41
R27
R41, R38
R21, R22, R34, R41
R22, R31, R41
R36,R38
Güvenlik Tavsiyeleri
S22, S24,S26, S36/37
S26, S28, S24/25,S36/37
S22, S24,S26, S36/37
S22, S24,S26, S36/37
S26, S39, S36/37
S28, S36
S26, S39, S46
S24/25, S28, S36/37
Xi
R10, R27
S22, S24, S26, S36/37
Xi
-
S82, S36/37
TEHLİKE GRUBU:
C
Xİ
Xn
N
:
:
:
:
Aşındırıcı
Tahriş edici
Zararlı
Çevre için tehlikeli
RİSK GRUBU:
R-35: Ciddi yanıklara neden olur.
R-21: Deri ile temas halinde, zararlı olma riski taşır.
R-22: Yutulması halinde zararlıdır.
R-26/27/28: Solunduğunda, cilt ile temasında ve yutulduğuna çok toksiktir.
R-32: asitlerle temasında çok toksik gaz çıkarır
R-34: Yanığa neden olma riski taşır.
R-41: Gözlerde ciddi tahribat yapma riski taşır.
R-50: Sudaki organizmalar için çok toksiktir.
R-53: Su ortamında uzun süreli olumsuz etkilere neden olabilir.
H314: ciddi derecede deri yanıkları ve göz hasarına neden olur
H290:Metaller için aşındırıcı olabilir
H335: Solunum tahrişine neden olur
GÜVENLİK TAVSİYELERİ:
S 26-36/37/39-45
: Göz ile temasında derhal bol su ile yıkayın ve doktora başvurun.
Çalışırken uygun koruyucu giysi, koruyucu eldiven, koruyucu gözlük/maske kullanın. Kaza
halinde veya kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemen bir doktora başvuru.
S2
: Çocuklardan uzak tutun.
S7
: Sıkı kapatılmış kapta muhafaza edin
S28
: Deri ile temasından sonra hemen bol su ile yıkayınız
S29
: Kanalizasyona boşaltmayın,
S36
:Uygun koruyucu giysi giyin.
S45
: Kaza halinde veya kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemen bir doktora
başvurun
S60
: atığı ve kabını tehlikeli atık olarak bertaraf edin/ettirin
S61
: Çevreye kontrolsüz verilmesinden kaçının. Özel kullanım
talimatına/GBF bakın.
225
S82
S36/37
: Islak olarak döküldüğünde kayganlaşır
: Çalışırken uygun koruyucu giysi, koruyucu eldiven kullanın.
Taşınma ve depolama yöntemleri malzemenin miktarına bağlı olmakla birlikte, kimyasallar, yakıt ve
ana tüketim maddeleri sahaya mevcut karayolları kullanılarak taşınacaktır. Kimyasalların taşınması
konusunda 24.10.2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakkındaki Yönetmelik” gerekleri yerine getirilecektir.
Ayrıca tesiste kullanılacak kimyasalların güvenlik bilgi formları EK-7’de verilmiştir.
V.8. Diğer Hususlar
Proje konusu faaliyet kapsamında bu başlık altında değerlendirilecek başka bir husus
bulunmamaktadır.
226
BÖLÜM VI: PROJENİN ALTERNATİFLERİ
(Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak
ve tercih sıralaması belirtilecektir)
VI.1. Cevher Üretim Yöntemi
Proje konusu cevher zenginleştirme tesisi için 30.03.2000 tarihinde ÇED Olumlu Kararı
alınmıştır44. Kurulumu biten tesis 2005 yılına kadar faaliyet göstermiş olup 2005 yılından
2009 yılına kadar faaliyet göstermemiştir. Tesis, 2009 yılında Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd.
Şti.’nin isim hakkıyla birlikte Yıldızlar SSS Holding tarafından devir alınmıştır.
Proje alanında bulunan maden ocağında tesisin faaliyete geçmesinden günümüze kadar
kapalı işletme yöntemi ile üretim yapılmaktadır. Bu nedenle herhangi bir cevher üretim
yöntemi alternatifi düşünülmemiştir.
VI.2. Cevher Zenginleştirme
Proje konusu cevher zenginleştirme tesisi için 30.03.2000 tarihinde ÇED Olumlu Kararı
alınmıştır45. Kurulumu biten tesis 2005 yılına kadar faaliyet göstermiş olup 2005 yılından
2009 yılına kadar faaliyet göstermemiştir. Tesis, 2009 yılında Zamantı Madencilik ve Tic. Ltd.
Şti.’nin isim hakkıyla birlikte Yıldızlar SSS Holding tarafından devir alınmıştır.
Proje konusu tesiste cevher(kurşun-çinko-bakır) zenginleştirilerek konsantre elde
edilmektedir. Cevherlerin içerdiği değerli mineralleri gang minerallerinden ayırabilmek
amacıyla yapılan ayırma işlemleri zenginleştirme olarak adlandırılır. Zenginleştirme işlemi
sırasında; kırma-öğütme sonucunda birbirinden teknik ve ekonomik açıdan optimum
derecede serbestleşmiş olan mineral tanelerinin, fiziksel ve fizikokimyasal özelliklerindeki
farklılıklardan yararlanılmaktadır.
Tesis kurulumundan günümüze kadar üretim yöntemi olarak flotasyon ile üretim
yapmaktadır. Bu nedenle herhangi bir üretim yöntemi alternatifi düşünülmemiştir.
VI.3 Ekonomik Olmayan Kaya Depo Alanı
Proje sahasında atık depolama alanında yapılan kazı çalışmaları esnasında hafriyat
malzemesi çıkmıştır. Bu hafriyat malzemesi kırma-eleme ünitesinden geçirilip beton sedde
için ihtiyaç duyulan betonun yapılmasında kullanılmıştır. Bu nedenle sahada herhangi bir
depolama işlemi yapılmamış olup alternatif depo alanı düşünülmemiştir.
VI.4 Eylemsizlik Alternatifi
Proje konusu Cevher Zenginleştirme Tesisi ve 3 adet atık depolama alanı 2000
yılında kurulmuştur. Mevcut 3 adet atık depolama alanının bir bölümü orman arazisi iken
geriye kalan ziraat arazisidir. Tesis işletmeye devam edecektir. Ancak atık depolama
alanlarının ömrünü tamamlaması nedeni ile rehabilitasyonu yapılacaktır.
44
Bkz. Ek 1.a Cevher Zenginleştirme Tesisi’ne Ait “ÇED Olumlu” Kararı
227
Ek atık depolama alanının ise inşaat çalışmalarının bir bölümü tamamlanmıştır.
Gerekli yasal izinlerin tamamlanmasının ardından inşaat çalışmaları tamamlanacaktır. Ancak
gerekli yasal izinlerin tamamlanamayıp faaliyete son verilmesi gerekirse rehabilitasyon
çalışmaları yapılıp sahaının orman ve tarım arazisi olarak kullanılmaya devam edilmesi
sağlanacaktır.
Ayrıca, cevher zenginleştirme tesisinde planlanan kapasite artışının gerçekleşmemesi
durumunda ise ülke ve bölge ekonomisine sağlanacak girdilerden faydalanılamayacak olup
istihdam kaynaklarına katkı sağlanamayacaktır.
VI.5. Diğer
Proje konusu faaliyet kapsamında bu başlık altında değerlendirilecek başka bir husus
bulunmamaktadır.
228
BÖLÜM VII: İZLEME PROGRAMI
VII.1 Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme
Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı
Proje konusu faaliyet için hazırlanan ÇED Raporu ile; geri kalan inşaat ve işletme
aşamasında projenin tüm unsurlarının olumlu ve olumsuz, biyo-fiziksel ve sosyo-ekonomik
etkileri incelenmiştir.
Proje ile ilgili olarak 03.10.2013 Tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği’nin 18. maddesi gereği; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, proje
sahibi tarafından taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izlemek ve kontrol
etmekle yükümlüdür.
Bu bağlamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
gerçekleştirilecek denetleme ve izleme programının amacı; proje ile ilgili etki azaltıcı
önlemlerin, onaylanmış plan, izin vb. konuların, hazırlanan ÇED Raporu’nda belirtilen
konularla uyum sağlamasını garanti etmektir.
Faaliyetlerin ilgili kanun ve yönetmeliklere, insan ve çevre sağlığına duyarlı uygun bir
şekilde yapılabilmesi ve işletilebilmesi için, projenin inşaat öncesi, inşaat aşaması, işletme
aşaması ve işletmeye kapanması sonrasında izlenmesinin yapılması gerekmektedir.
İzlemenin yapılacağı zamanlarda (işletmenin faaliyete kapandıktan sonraki durum hariç
olmak üzere) ve yakın çevrede meydana gelebilecek doğal afet, kaza ve diğer olumsuz
etkenlerin minimize edilebilmesi için Acil Müdahale Planlarının hazırlanması gerekmektedir.
İzleme Programlarının Oluşturulması
Proje konusu; Cevher(Kurşun, Çinko, Bakır) Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı ve Ek
Atık Depolama Alanı Projesi ile ilgili olarak; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen
periyotlarda (3’er aylık izleme periyodu öngörülmektedir) izleme ve denetim işlemleri
gerçekleştirilecektir. Belirtilen periyotlarda gerçekleştirilecek izleme faaliyetleri kapsamında
hazırlanacak İnşaat Aşaması İzleme-Kontrol Formaları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Ordu
İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne iletilecektir.
Projenin gerçekleştirilmesi sırasında oluşacak çevresel etkiler ve bu etkilere karşı
uygulanması gereken izleme programı, oluşan etkilerin niteliğine göre aşağıda verilmiştir.
Söz konusu projenin inşaat, işletme ve işletme sonrası çalışmaları kapsamında detaylı
irdeleme ve tespit yapılabilmesi amacıyla Çevre İzleme-Kontrol Programı oluşturulmalı ve
izleme, bu program doğrultusunda gerçekleştirilmelidir. Çevre İzleme-Kontrol Programı,
genel olarak aşağıda belirtilen başlıkları kapsayacak şekilde yapılmalıdır.
A- İnşaat Aşamasında İzleme Programı
 Proje Alanı Sınır Koordinatlarının İzlenmesi: proje kapsamında gerçekleştirilen
inşaat işlemlerinin ÇED Raporunda belirtilen sınırlar içerisinde yapılıp yapılmadığının tespit
edilmesi gerekmektedir.
 Alan Üzerinde Gerçekleştirilen Hafriyat İşlemlerinin İzlenmesi: Gerçekleştirilen
hafriyat işlemi sonunda ne kadar hafriyat toprağının elde edildiği, ortaya çıkan bitkisel toprak
ve hafriyat toprağının nerede, ne şartlarda depolandığının tespit edilmesi gerekmektedir.
229
 İnşaat Aşamasında Oluşan Atıkların İzlenmesi: Projenin inşaatı aşamasında
çeşitli sebeplerle ortaya çıkan sıvı-katı-ambalaj vb. türde atıkların miktarları ile ne şekilde
bertaraf edildiklerinin tespit edilmesi gerekmektedir.
 Gürültü Oluşumunun İzlenmesi: İnşaat işlemleri sırasında oluşan gürültünün
kaynağının tespit edilmesi, gürültü şiddetinin çevreye ve çalışanlara etkisini belirleyebilmek
amacıyla gerektiği durumlarda belirli noktalarda ölçümlerin yapılması, buna göre ilave
önlemlerin geliştirilmesi gerekmektedir.
 Emisyon Oluşumunun İzlenmesi: Hafriyat ve inşaat işlemleri sırasında ortaya
çıkacak olan tozun; kaynağının belirlenmesi, çıkışını ve yayılımını engellemek amacıyla
geliştirilen önlemlerin alınıp alınmadığının izlenmesi ve kontrol edilmesi gerekmektedir.
 Mevcut Kirlilik Yükünü Tespit Edilmesi: Projenin işletme aşamasında oluşması
muhtemel kirliliğin tespit edilebilmesi amacıyla inşaat aşamasında yüzeysel su
kaynaklarından numuneler alınarak, mevcut durumun tespiti amacıyla ilgili mevzuatlara
uygun olarak analizler yaptırılmalıdır.
Ayrıca inşaat döneminde 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması
Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
Ayrıca; 27.08.2010 tarih ve 51913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2010/13 sayılı
“İnert Maden Atıklarının Alan Islahı, Restorasyon, Dolgu Maksadıyla Kullanılan veya
Depolanmasına İlişkin Genelge” gereğince, Atık Depolama Alanı ile ilgili inşaat aşamasında
yapılacak iş ve işlemlerle ilgili içerik, Ordu İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından
belirlenecek format çerçevesinde 3 ayda bir hazırlanacak Faaliyet Raporu Ordu İl Çevre ve
Şehircilik Müdürlüğü’ne sunulacaktır.
B- İşletme Aşamasında İzleme Programı
 Atık Depolama Alanlarında Sızıntının İzlenmesi: inşaat aşamasında atık
depolama alanları memba ve mansabında açılacak gözlem kuyularından belirli periyotlarda
numuneler alınarak 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik”
hükümlerine göre analizlerinin yapılması gerekmektedir.
 Civar Su Kaynaklarında Oluşacak Kirliliğin İzlenmesi: Proje alanı çevresinde
bulunan yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarının, projenin işletme aşamasında gerçekleştirilecek
iş ve işlemlerden dolayı kirlenme durumunun tespiti amacıyla belirli periyotlarda numuneler
alınarak ilgili mevzuat çerçevesinde analizlerinin yapılması gerekmektedir.
İşletme aşamasında ek atık depolama alanında mansabındanda ve civardaki
kaynaklardan ve atık depolama alanı gövdesi ile Madengözü Deresinin Melet Irmağına
kavuştuğu akarsu yatağındaki yüzeysel akış suyundan işletme döneminde ayda bir numune
alınarak pH, iletkenlik (EC), Askıda Katı Madde, Toplam Çözünmüş Madde(TDS), Major
İyonlar (Na, K, Mg, Ca, Cl, Sülfat), sülfür (S-2), Toplam Cr, Fe, Cu, Zn, Pb, As, Cd, Hg,
Çözünmüş Oksijen(DO), Kimyasal Oksijen İhtiyacı (COD) parametreleri izlenecektir.
Değerlendirme sonucunda gerekli görüldüğü takdirde ilave önlem Faaliyet Sahibi
tarafından alınacaktır.
230
 İşletme Aşamasında Oluşan Atıkların İzlenmesi: projenin işletilmesi sırasında
uygulanacak prosesten çıkan sıvı-katı atıklar, evsel sıvı-katı atıklar, ambalaj vb. türde
atıkların miktarları ile ne şekilde depolandığının, bertaraf edildiklerinin tespit edilmesi
gerekmektedir.
 Gürültü Oluşumunun İzlenmesi: tesisin işletilmesi sırasında oluşan gürültünün
kaynağının tespit edilmesi, gürültü şiddetinin çevreye ve çalışanlara etkisini belirleyebilmek
amacıyla gerektiği durumlarda belirli noktalarda ölçümlerin yapılması, buna göre ilave
önlemlerin geliştirilmesi gerekmektedir.
 Emisyon Oluşumunun İzlenmesi: işletme faaliyetleri sırasında gerek prosesten
gerekse tüvenan cevher, kimyasal maddeler vb. nin nakliyesi sırasında ortaya çıkacak tozun
çıkışını ve yayılımını engellemek amacıyla geliştirilen önlemlerin alınıp alınmadığının
izlenmesi ve kontrol edilmesi gerekmektedir.
 Çevre İzninin İzlenmesi Ve Denetlenmesi: proje kapsamında 29.04.2009 tarih ve
27214 sayılı Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik
hükümleri gereğince Çevre İzni/Lisansı’nın alınması gerekmekte, alınan izin doğrultusunda
işlemlerin gerçekleştirilmesi ve geçerlilik süresinin izlenmesi gerekmektedir.
C- İşletmenin Faaliyete Kapanmasından Sonraki Aşamada İzleme Programı
Tesis kapandıktan ve rehabilitasyon işlemleri tamamlandıktan sonra da olabilecek
çevresel etkilerin tespiti amacıyla belirlenen zaman dilimlerinde ve gerekli görülen hallerde,
gözlem kuyularından, tesisin etki alanındaki yer altı ve yer üstü sularından numuneler
alınarak analizleri yaptırılacak, analiz sonuçları Ordu İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve DSİ
22. Bölge Müdürlüğü’ne düzenli olarak verilecektir.
Faaliyetin kapanış döneminde ek atık depolama alanında mansabında ve civardaki
kaynaklardan ve atık depolama alanı gövdesi ile Madengözü Deresinin Melet Irmağına
kavuştuğu akarsu yatağındaki yüzeysel akış suyundan kapatma döneminde döneminde yılda
4 kez ve kapanış sonrası dönemde yılda 2 kez numune alınarak pH, iletkenlik (EC), Askıda
Katı Madde, Toplam Çözünmüş Madde(TDS), Major İyonlar (Na, K, Mg, Ca, Cl, Sülfat), sülfür
(S-2), Toplam Cr, Fe, Cu, Zn, Pb, As, Cd, Hg, Çözünmüş Oksijen(DO), Kimyasal Oksijen
İhtiyacı (COD) parametreleri izlenecektir.
Proje kapsamında planlanan cevher zenginleştirme tesisine beslenecek malzeme stok
sahasında uzun süreli depolanmayacaktır. Bu nedenle özellikle stok sahasında AMD oluşma
olasılığı oldukça düşüktür. İşlenmiş cevherde AMD oluşması durumu ise depolama alanı
tabanı ve yan yüzeylerine uygulanacak geçirimsizlik tabakası ve drenaj sistemi ile kontrol
altına alınabilinecektir. Bu kapsamda periyodik olarak gerçekleştirilecek analizler ile AMD
göstergesi olan pH, asidite, Fe, Mn ve Al gibi metal iyonu konsantrasyonları ile AKM ile ÇKM
kriterleri kontrol altında tutulacaktır.
Kapatma sonrası gerekli izleme çalışmaları devam ettirilecektir. Bu kapsamda
26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Madde-27
(I. sınıf ve II. sınıf düzenli depolama tesislerinin bulunduğu alanlar, depo hizmet süresini
doldurduktan sonra en az otuz yıl süre ile izlenir ve denetlenir. Lisans koşullarında izleme
süresi belirtilir) gereği 30 yıllık bir dönemde yeraltı suyu gözlem kuyularında izleme işlemleri
sürdürülecektir
231
VII.2 ÇED Olumlu Belgesi Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlilik Belgesi
alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri” başlığının 4. Maddesinde yer alan hususların
gerçekleştirilmesi ile ilgili program
18.12.2009 tarih ve 27436 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
Yeterlilik Belgesi Tebliği;
Yeterlik belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri
Madde 9;
(4) ÇED Olumlu Kararı verilen projelerle ilgili proje sahibi, bu Tebliğ kapsamında
yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlardan herhangi birine, yatırımın başlangıç ve inşaat
dönemlerinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini, yatırımın işletmeye
geçişine kadar proje sahasına giderek, yerinde izleme kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür.
İlgili ÇED Daire Başkanlıkları, proje sahibi tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşu bu
Tebliğin Ek-4 formuyla Daire Başkanlığına bildirir. Proje sahibi tarafından yetkilendirilen
kurum/kuruluş, bu Tebliğin Ek-4’ünde yer alan ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait
Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen
izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür.
Kurum/kuruluşun yeterlik belgesinin iptal edilmesi veya kuruluşun kapanması halinde, bu
durumun proje sahibine bildirilmesinden itibaren bir ay içerisinde, proje sahibi yeterlik belgesi
almış diğer kurum/kuruluşlardan herhangi biriyle sözleşme yaparak Bakanlığa bildirmekle,
ilgili kurum/kuruluş bu Tebliğin Ek-4 ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın
İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izlemekontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür.
hükmü gereği “Cevher (Kurşun-Çinko-Bakır) Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı ve
Ek Atık Depolama Alanı Projesi” kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
belirlenecek aralıklarla projenin işletme aşamasına kadar gerçekleştirilecek faaliyetler için
tarafımızca izleme çalışmaları gerçekleştirilecektir.
232
BÖLÜM VIII: HALKIN KATILIMI
(Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle
bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED
Raporuna yansıtılması.)
Proje konusu faaliyet ile ilgili olarak; 17.07.2008 tarih ve 26939 sayı ile yayımlanan
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 9. maddesi gereğince, ÇED sürecinde halkın
katılımını sağlamak, faaliyet hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak amacıyla;
18/04/2013tarihinde Saat 14:00’de Akgüney Köyü Bakkal ve Kahvehanesi’nde Halkın
Katılımı Toplantısı yapılmıştır.
Halkın Katılımı Toplantısına ait fotoğraflar aşağıda sunulmuştur.
Foto 16. Halkın Katılımı Toplantısından Görüntüler-1
233
234
Halkın katılımı toplantısının yeri ve saati konusunda Ordu İl Çevre ve Şehircilik
Müdürlüğü’nün onayı alınarak Halkın Katılımı Toplantısı’nın halka duyurulması amacıyla
yerel ve ulusal düzeyde yayın yapan birer gazeteye ilan verilmiştir.
Toplantıda katılımcılara; proje konusu faaliyet tanıtılmış, faaliyetin çevresel etkileri ve
alınacak önlemler, proje teknolojisi, proje kapsamında yörenin sosyo-ekonomik
avantajlarından bahsedilmiştir.
235
BÖLÜM IX: SONUÇLAR
(Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve
projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde
başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme)
Projesi’dir.
Proje alanı Kabadüz ilçesine 6 km, Ordu iline ise 27 km mesafededir. Proje alanına
en yakın yerleşim yeri Akgüney Köyü’ne bağlı Akgüney Mahallesi olup proje alanına yaklaşık
252m mesafededir.
Söz konusu bölgede faaliyet sahibine ait cevher zenginleştirme tesisi için 30.03.2000
tarihinde ÇED Olumlu Kararı alınmıştır. Kurulumu biten tesis 2005 yılına kadar faaliyet
göstermiş olup 2005 yılından 2009 yılına kadar faaliyet göstermemiştir. 2009 yılında Zamantı
Madencilik ve Tic. Ltd. Şti.’nin isim hakkıyla birlikte Yıldızlar SSS Holding tarafından devir
alınan Cevher Zenginleştirme Tesisi bünyesinde mevcut halde üç adet atık depolama alanı
bulunmaktadır.
Söz konusu tesis 2009 yılında Yıldızlar SSS Holding tarafından alındıktan sonra
hemen faaliyete geçmemiş ve 2009 yılında tesisin bulunduğu alanda yaşanan doğal afetten
dolayı atık depolama alanları tahribat görmüştür. Söz konusu tahribat ile ilgili planlanan
iyileştirme çalışmaları, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı resmi gazetede yayımlanan mülga
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği;
MADDE 24 – (1)
a) Doğal afetler sonucu yıkılan, bozulan, tahrip olan veya hasar gören herhangi bir
yatırımın bulunduğu yerde kısmen veya tümü ile yeniden gerçekleştirilmesi planlanan
projeler,
kapsamında bir rapor halinde hazırlanarak Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’na sunulmuştur.
Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından raporda yapılan inceleme sonucu, planlanan iyileştirme
çalışmaları uygun bulunmuş olup firma tarafından gerekli önlemler alınmıştır. Ancak, hem
ileriki dönemlerde benzeri bir afet durumu ile karşılaşılması ihtimali hem de mevcut atık
depolama alanlarının ömrünü tamamlaması durumu düşünülerek ek atık depolama alanı
yapılması planlanmıştır.
Söz konusu ek atık depolama alanı; mevcutta kullanılan üç adet atık depolama
alanının hemen mansabında yer alacak olup emniyet amaçlı da kullanılabilecektir.
Proje konusu tesisten çıkan atıklardan 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı resmi
gazetede yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında
236
numune alınarak analizi yaptırılmıştır. Bu kapsamda söz konusu atık depolama alanlarının II.
Sınıf atık depolama alanı kapsamında olduğu belirlenmiştir.
Yapılması planlanan ek atık depolama alanı ile ilgili olarak; 17.07.2008 tarih ve 26939
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi amacı ile Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’na
görüş sorulmuştur. Bu kapsamda Çevre ve Orman Bakanlığı 29.09.2010 tarih ve 57667
sayılı yazısı ile söz konusu ek atık depolama alanının 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı ÇED
Yönetmeliği Ek 2 listesi 4. maddesi (Katı atıkların yakılması, kompostlaştırılması ve
depolanması için yapılan tesisler, atık barajları, atık havuzları) kapsamında değerlendirmiş
olup, yönetmeliğinin ilgili hükümleri doğrultusunda Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması
gerektiğini firmaya bildirilmiştir.
Konu ile ilgili gerekli çalışmalar (zemin etüt, avam proje, kadastro ve mülkiyet
çalışmaları vb.) yapılıp Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak Mülga Ordu İl Çevre ve Orman
Müdürlüğü’ne sunulmuştur. Sunulan dosya ile ilgili olarak 02.11.2010 tarih ve 3684 sayılı
yazı ile proje alanında tetkik edilmesi amacıyla 08.11.2010 günü mahallinde yapılacak
incelemeye katılmak için hazır olunması gerektiği faaliyet sahibine bildirilmiştir. İlgili
kurumların yerinde yaptığı inceleme ve Proje Tanıtım Dosyasında yapılan incelemeler
sonucunda dosya Mülga Ordu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından nihai edilerek
23.11.2010 tarihinde “ÇED Gerekli Değildir Kararı” alınmıştır.
Denetim Firmaları ile hizmet alımı yapılması gerektiği ve firma ile yapılacak sözleşmenin
Bakanlıkça onaylanması gerektiği faaliyet sahibine bildirilmiştir.
Bu nedenle; faaliyet sahibi 13.05.2011 tarih ve 27933 sayılı resmi gazetede
onaylanması için Bakanlığa sunulmuştur. Sunulan sözleşme Bakanlık tarafından incelenerek
sözleşmenin uygun bulunduğu 03.10.2011 tarih ve 3367 sayılı yazı ile faaliyet sahibine
bildirilmiştir. Bu tarih itibari ile faaliyet sahibi inşaat çalışmalarına başlamıştır. Yapılan inşaat
çalışmaları Hidro Grup Su Yapıları Denetim Hizm. Ltd. Şti. tarafından denetlenerek Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı’na düzenli olarak bildirilmiştir.
Ancak, Ordu ilinde yaşayan vatandaşlar tarafından söz konusu atık depolama alanına
ilişkin dava açılmış, mahkemenin tayin ettiği bilirkişi raporuna istinaden Ordu İdare
Mahkemesi tarafından faaliyeti durdurma kararı verilmiştir. Karar, 21.06.2012 tarihli ve 4003
sayılı Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından Kabadüz Kaymakamlığına ve faaliyet
sahibine aynı tarihte tebliğ edilmiş ve atık depolama alanı inşaat çalışmaları durdurulmuştur.
Söz konusu karar ile Ek Atık Depolama Alanı için yeniden ÇED Raporu hazırlanması
gerektiği belirtilmiştir.
237
Son olarak hazırlanan denetim tutanağında belirtilen fiziki gerçekleştirme oranı
aşağıda belirtilmiştir.
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ana İş Kalemleri
Baraj Gövdesi ve Rezervuar Alanı(sağ ve sol sahil), Şevleri ve
Sıyırma Kazıları
Alt ve Üst Drenaj Sistemleri ve Geçirimsizlik Sisteminin
(Kaplamalarının) Teşkili
Fiziki Gerçekleşme Oranı (%)
100
53
63
0
0
Ayrıca; Tesis 2000 yılında kurulmuş olup bazı ekipmanlar ömrünü tamamlamıştır. Bu
nedenle; cevher zenginleştirme tesisi bünyesinde bulunan kırma-eleme tesisi yenilenmesi
planlanarak Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve 10.12.2010 tarih ve 130 Karar nolu “ÇED
Gerekli Değildir Belgesi” alınmıştır. Ayrıca tesiste bulunan değirmenin teknolojik verimini
artırmak amacıyla firma tarafından yenileme çalışması yapılmış olup konu ile ilgili olarak
Ordu İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’nden 10.12.2010 tarih ve 4163 no’lu görüş yazısı
alınmıştır. Görüş yazısı alındıktan sonra cevher zenginleştirme tesisine değirmen kurulumu
yapılmıştır.
Günümüz itibari ile günde 80 ton kapasiteye sahip cevher zenginleştirme tesisinde
bulunan ekipmanların sayısında ve ekipmanların kapasitesinde gerekli değişiklikler yapılarak
günde 480 ton tüvenan malzeme işlenmesi sağlanacaktır.
Söz konusu tesisi besleyen tüvenan malzeme İR:26320 no’lu maden sahasından
sağlanacak olup yer altı işletmesinden çıkan tüvenan malzeme kamyonlar aracılığıyla
taşınarak tesis alanındaki depolama alanına taşınmaktadır. Depolanan malzeme ekskavatör
yardımı ile tesisi beslemektedir. Taşıma işlemi için tesis içi mevcut yollar kullanılmaktadır.
Yer altı maden işletmesinden çıkan tüvenan malzemenin taşındığı stabilize yol mesafesi
2200 m iken hafriyat çalışmaları esnasında çıkan hafriyat malzemesinin taşınması için
kullanılacak stabilize yol mesafesi 366 m’dir.
Ek atık depolama alanında geçirimsizliği sağlamak üzere 26 Mart 2010 tarih ve 27533
sayılı resmi gazetede yayınlanmış Çevre ve Orman Bakanlığıca çıkartılmış “Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmeliğe, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınladığı 11.10.2011
tarih ve 2878 sayılı Maden Atıklarının Düzenli Depolanması ve Diğer Düzenli Depolama
Tesislerinin Teknik Düzenlemesine İlişkin Genelgeye-(2011/12) ve 28.05.2014 tari ve 6733
sayılı Düzenli Depolama Tesisleri Uygulama Projesi Hazırlanmasına İlişkin Genelge (2014/
13)” uygun olarak inşa edilecektir.
Alt taban drenaj sisteminin üzeri, öncelikle drenaj tabakası olarak 50 cm çakıl daha
sonra 0.50 m kalınlığında kil ile yapay olarak oluşturulacak geçirimsizlik tabakası ile
kaplanacaktır. Bu tabaka üzerine 2mm kalınlığında yüksek mukavemetli, çevresel ve
atmosferik etkilere dayanıklı pürüzlü jeomembran serilecektir. Jeomembran kaplama
üzerinde koruyucu jeotekstil ve teknik özellikleri açısından sızıntı suyunu toplamaya elverişli,
-4 m/sn geçirimliliğe sahip 50 cm çakıl drenaj tabakası uygulanacaktır. Yan
238
yüzeyler drenaj jeokompoziti, GCL, jeomembran, drenaj jeokompoziti malzeme ile
kaplanacaktır.
Drenaj sistemleri gövde altından mansaba geçirilerek, alt drenaj dereye verilirken, üst
drenaj ise toplama havuzunda toplanarak pompa vasıtasıyla tesiste tekrar kullanılmak üzere
pompalanacaktır.
Geçirimsizlikle ilgili önlemler, kaplamalar (Jeomembran ve jeokompozitler) ile ilgili
teknik detaylar Uygulama Projesi Eklerinde(Ek-6) verilmiştir.
Geçirimsizlik tabakası fiziksel, kimyasal mekanik ve hidrolik özellikleri depolama
tesisinin toprak ve YAS için oluşturacağı riskleri önleyecek nitelikte ve standartlara uygun
olacaktır.
Depo tabanının boyuna eğimi en az % 3 olacaktır.
Kazılardan çıkacak 237.536,3 m3 kazı malzemesinin büyük bir kısmı kırma eleme
ünitesinden geçirilerek beton santralinde kullanılmıştır. Beton santralinde üretilen beton
sedde yapımında kullanılmıştır.
Geçirimsizlik için gerekli miktardaki kil malzeme için çevrede kil ocakları araştırması
yapılacak, bulunamaması durumunda satın alınma yoluna gidilecek veya eşdeğer
malzemeler kullanılacaktır.
Gövde mansap tarafına 3 adet, memba tarafında 1 adet gözlem kuyusu açılacaktır.
Bu gözlem kuyularında yapılacak izleme çalışmaları ile kirlenmeye neden olan bir sızmanın
tespit edilmesi durumunda ek atık depolama alanının temel enjeksiyon perdesi veya benzeri
tedbirlerle geçirimsizliği sağlanacaktır.
Gözlem kuyularından işletmeye başlanmadan önce numuneler alınarak analizler
yaptırılacaktır. İşletme sırasında ise belirlenen periyotlarda su numuneleri alınarak, kalite
tespiti amacıyla analizler yaptırılacaktır. Yaptırılacak analiz sonuçları periyodik olarak Ordu İl
Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne iletilecektir.
Atık depolama alanının rezervuarının çepeçevre çevirme kanalı yapılarak hidrolojik
çalışmalar çerçevesinde boyutlandırılarak Madengözü Deresi suyu mansaba bağlanmıştır.
Sağ sahilde atık depolama sahasına gelebilecek yamaç suları Madengözü deresi
çevirme kanalının yamaç tarafında yapılacak kuşaklama kanalı ile sol sahilden gelebilecek
yamaç suları kuşaklama kanalı ile mansaba aktarılacaktır.
3 Poligon olarak belirlenen ÇED alanı toplam 35.284,271 m2 belirlenmiş olup bu alanın
17.902,93 m2’si orman alanı, 20.381,341 m2’lik alan ise ziraat alanından oluşmaktadır.
ÇED alanı içerisinde ek atık depolama alanının olduğu ormanlık alandan; 14233,56 m2
alanda 28.12.2010 tarih ve 200 sayılı Bakanlık Olur’u alınmıştır.
239
ÇED Alanı olarak belirtilen toplam 35.284,271 m2’lik alanın; 17.902,93 m2’lik ormanlık
alanı içerisinde 14233,56 önceden orman izni alınmış olup geri kalan 3669,37 m2’lik orman
iznine konu edilecektir.
İzne konu olmayan yerlere ve ormanlara herhangi bir atık malzeme dökülmeyecektir.
Proje kapsamında; hafriyat çalışması esnasında 15 kişi, beton inşaatı çalışmalarında
15 kişi çalıştırılmış olup ortalama 30 kişilik ekip çalışması yapılmıştır. Çalışan personel,
mevcut cevher zenginleştirme tesisi personelinden ve civar yörelerde yaşayan köylülerden
temin edilmiştir. ÇED sürecinin bitip inşaat çalışmalarına yeniden başladığında yine aynı ekip
ile çalışmalara devam edilecektir.
Proje kapsamında devam edecek olan ek atık depolama alanı ile ilgili olarak tek
vardiya üzerinden yılda 8 ay, ayda 30 gün çalışılması planlanmaktadır.
Cevher Zenginleştirme Tesisi ve maden ocağında ise günde 3 vardiya üzerinden
yılda 12 ay, ayda 22 gün, günde 22 saat çalışacak olup mevcutta 79 personel çalışmaktadır.
Ancak, kapasite artışı yapılması ile birlikte 150 personelin istihdamı sağlanacaktır.
İnşaat işlemleri sırasında ihtiyaç duyulacak içme-kullanma ve sulama suyu; mevcut
durumda da olduğu gibi piyasadan temin edilecek ve tankerlerle alana getirilerek su
deposunda biriktirilecektir. Personelden kaynaklı olaşacak evsel nitelikli atık sular için arıtma
tesisi kurulacaktır.
Proses kaynaklı su; tesisten çıkan atıklar(pulp)filtre pres ünitesinden geçirilerek
susuzlaştırma işlemine tabii tutulmaktadır. Bu üniteden elde edilen su prosese geri
gönderilmektedir. Konsantre ve atıklar nedeni ile kayıp olan su miktarı için prosese taze su
eklenmektedir. Taze su ihtiyacı 1 no’lu atık depolama alanının membasında bulunan sel
kapanından temin edilmesi planlanmaktadır. Konu ile ilgili DSİ ile gerekli izinler alınacaktır.
Projenin hem inşaat, hem işletme hem de işletme sonrasında gerçekleştirilecek tüm
faaliyetlerde çeşitli çevresel etkiler ortaya çıkacaktır. Fakat yapılacak tüm çalışmalarda ilgili
yönetmeliklere uygun hareket edildiğinde, sınır değerler sağlanabilinecektir. Bu bağlamda;
proje konusu faaliyet ile ilgili aşağıdaki yönetmeliklerin ilgili maddelerine uyulacaktır.
-
06.06.2008 Tarih ve 26898 Sayılı (Değişik 05.05.2009 tarih ve 27219 sayı) Resmi
Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe Giren “Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği”
-
Gazete’de yayınlanan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
-
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı (Değişik 27.04.2011 tarih ve 27917Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi
ve Yönetimi Yönetmeliği”
240
-
14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı (Değişik 05.04.2005 tarih ve 25777 sayı)Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
-
31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı (Değişik 24.04.2011 tarih ve 27914 sayı) Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği
-
.04.2012 tarih ve 28257 sayılı resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yer altı
Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik
-
1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan Su Ürünleri
Yönetmeliği
-
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı (Değişik 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı) Resmi
Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
-
17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe Giren
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”
-
Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
-
30.08.2008 Tarih ve 26952 Sayılı (Değişik 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı) “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği”,
-
29.06.2013 tarih ve 28338 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe gren “İçme
Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair
Yönetmelik”
-
31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”
-
25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve
30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile son değişikliği yapılan “Ömrünü Tamamlamış
Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği
-
.07.2005 tarih ve 25883 sayı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve
30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişikliği yapılan Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği
-
19.04.2005 tarih ve 25791 sayı ile yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537
sayı ile son değişikliği yapılan “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
-
18.03.2004 Tarih ve 25406 Sayılı Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği Hükümlerine,
-
08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı “Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı
Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik
241
-
2011-2012 Av Dönemi Merkez Av Komisyon Kararı
-
09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe Giren “
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”
-
30.12.2006 Tarih Ve 26392 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe Giren
“Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü
Emisyonu İle İlgili Yönetmelik”
-
29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevre Kanunca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik”
-
26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik
-
genelge,
-
11.10.2011 tarih ve 2878 sayılı Maden Atıklarının Düzenli Depolanması ve Diğer
Düzenli Depolama Tesislerinin Teknik Düzenlemesine İlişkin Genelge-( 2011/12 )
-
07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı
Korunması Hakkında Yönetmelik”
-
28.05.2014 tari ve 6733 sayılı Düzenli Depolama Tesisleri Uygulama Projesi
Hazırlanmasına İlişkin Genelge (2014/ 13)
-
17.10.2014 tarih ve 28444 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Su
Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik
-
29.06.2014 tarih ve 28338 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine
Dair Yönetmelik
-
30.11.2012 tarih ve 28473 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren”
Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği”
-
18.07.1997 tarih ve 23053 sayılı Karayolları Trafik Yönetmeliği
-
24.10.2013 tarihli ve 28801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakkındaki Yönetmelik
-
3194 sayılı İmar Kanunu ve Yönetmelikleri
- 4342 sayılı Mera Kanunu
hükümlerine uyulacaktır.
242

CEVHER (Kurşun-Çinko-Bakır) - TC ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK

Transcription

Similar documents

sağlığa az ya da çok

Integrationsförderprojekte des Ausländerbeirates 2007

ordu ili doğa turizmi master planı 2013-2023 - Samsun

DSİ VII. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN

Mermer ve Traverten

kentsel dönüşüm ve diyarbakır sur içi bölgesi master plan çalışması

15 Şekil 6.. Farklı kaya kütleleri içinde gelişmiş ve geriye dönük

275 8. ÇAMUR ARITIMI VE UZAKLAŞTIRILMASI Atıksu arıtma

faaliyet raporu 2013