raport roczny 2012 | annual report 2012
Transcription
raport roczny 2012 | annual report 2012
RAPORT ROCZNY 2012 | ANNUAL REPORT 2012 List Prezesa do Udziałowców................................................................. 2 Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku................................... 4 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta....................... 46 Sprawozdanie finansowe ....................................................................... 70 Letter to Shareholders.............................................................................. 3 Management Board’s report on the Bank performance.............. 26 Opinion and Report of the Independent Auditor.......................... 58 Financial report ......................................................................................... 144 LIST PREZESA DO UDZIAŁOWCÓW Szanowni Państwo, Akcjonariusze, Nabywcy listów zastawnych i Klienci Pekao Banku Hipotecznego S.A. W minionym roku Pekao Bank Hipoteczny S.A. koncentrował się na utrzymaniu silnej pozycji konkurencyjnej w sektorze. W 2012 roku zysk netto Banku osiągnął poziom 15 675 tys. złotych wobec 17 274 tys. złotych w roku 2011. Niższy wynik został spowodowany koniecznością zachowania bezpiecznych warunków udzielania nowych kredytów w trudnym otoczeniu makroekonomicznym. Mocna struktura kapitałowa Banku jest potwierdzona wysokim współczynnikiem wypłacalności na poziomie 17,70% i świadczy o dużych możliwościach rozwojowych Banku w kolejnych latach. Stabilna kondycja finansowa oraz wysoki poziom bezpieczeństwa naszego Banku zostały po raz kolejny potwierdzone przez agencję Fitch Ratings, która utrzymała rating Banku na poziomie „A-” oraz rating nadany listom zastawnym emitowanym przez Bank na poziomie „A”. W 2012 roku w ramach Drugiego Programu Hipotecznych Listów Zastawnych na Okaziciela nasz Bank przeprowadził 4 publiczne emisje listów zastawnych, w tym pierwszą emisję denominowaną w walucie obcej przeprowadzoną na rynku polskim. Łączna wartość wyemitowanych listów wyniosła 342,5 mln złotych oraz 10 mln Euro. W marcu 2012 roku Pekao Bank Hipoteczny S.A. rozpoczął wdrażanie nowej strategii rozwoju na lata 2012-2014. Strategia określa pozycję Banku w Grupie Pekao jako specjalisty w długoterminowym finansowaniu nieruchomości komercyjnych średniej wielkości. Główne cele strategiczne dla Banku to: pozyskiwanie długoterminowego finansowania w celu kredytowania rynku nieruchomości, dywersyfikacja źródeł finansowania Grupy Pekao poprzez emisję listów zastawnych, utrzymanie wysokiej efektywności działania, zachowanie bezpiecznego poziomu ryzyka kredytowego, operacyjnego i rynkowego oraz utrzymanie wysokiego ratingu Banku i listów zastawnych. W roku 2013 chcemy utrzymać pozycję banku specjalistycznego i emitenta bezpiecznych papierów wartościowych, zapewniając Klientom wysokiej jakości produkty kredytowe, a nabywcom emitowanych przez nas listów zastawnych wieloletnie godziwe zyski z pewnej inwestycji. W imieniu Zarządu Banku przekazuję wszystkim Pracownikom i Współpracownikom podziękowania za zaangażowanie w pracy. Dziękując Państwu za okazane zaufanie i wspieranie naszych działań, zapraszam do lektury Raportu Rocznego za rok 2012, który zawiera szczegółowe informacje o naszej działalności. Z wyrazami szacunku, Tomasz Mozer Prezes Zarządu Raport Roczny 2012 | Annual Report 2 LETTER TO SHAREHOLDERS Dear Shareholders, mortgage bond Holders, and Clients of Pekao Bank Hipoteczny S.A., Pekao Bank Hipoteczny S.A. focused on maintaining its strong competitive position in the sector over the past year. The Bank’s net profit in 2012 reached PLN 15,675 thousand against PLN 17,274 thousand in 2011. This lower rate was caused by the necessity to continue the application of prudential terms of new loans extended in the tough macro-economic environment. The strong capital structure of the Bank is confirmed by a high solvency rate of 17.70% and it testifies to the Bank’s vast potential to develop in the coming years. A stable financial condition and high rate of our Bank’s security were once again confirmed by the Fitch Ratings agency who have upkept our rating “A-” and the “A” rating awarded to the mortgage bonds issued by the Bank. In 2012, our Bank carried out 4 public issues of mortgage bonds as part of the Second Bearer’s Mortgage Bonds Programme, in this, the first on Polish soil issue denominated in a foreign currency. The total value of the mortgage bonds issued was PLN 342.5 million and EUR 10 million. Pekao Bank Hipoteczny S.A. last March launched its new development strategy in the years 2012-2014. The Strategy defines the Bank’s position in the Pekao Group as a specialist in long-term financing of medium-sized commercial property. The key strategic objectives of the Bank include: getting long-term financing to credit the real estate market, diversification of Pekao Group’s financing sources by way of issuing mortgage bonds, maintaining high business performance, keeping the credit, operating and market risks at a secure level and preserving the high rating of the Bank and its mortgage bonds. We are planning to keep our position of a dedicated bank and the issuer of reliable securities also in 2013 by offering to our Clients our high quality credit products and a long-time, decent return on safe investment to the buyers of our mortgage bonds. On behalf of the Bank Management Board, I hereby give my thanks to all the Employees and Collaborators for their commitment and input. While appreciating your trust and support to our goals, I encourage you to read the 2012 Annual Report which carries full information about our operations. Sincerely, Tomasz Mozer Chief Executive Officer Raport Roczny 2012 | Annual Report 3 Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku w okresie sprawozdawczym od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku 15 lutego 2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 4 SPIS TREŚCI 1. Wybrane dane finansowe Banku za rok 2012.......................................................................................................................... 6 2. Sytuacja makroekonomiczna w roku 2012, w tym sektor bankowy............................................................................... 7 3. Działalność Pekao Banku Hipotecznego S.A............................................................................................................................ 8 • Działalność kredytowa i emisyjna.......................................................................................................................................... 8 4. Wyniki finansowe za rok 2012....................................................................................................................................................... 9 • Główne wskaźniki efektywności i ich zmiana.................................................................................................................... 9 • Zmiany głównych pozycji Sprawozdania z sytuacji finansowej............................................................................... 12 5. Istotne czynniki ryzyka i zagrożenia.......................................................................................................................................... 13 6. Kierunki rozwoju i najważniejsze elementy strategii Banku na lata 2012-2014........................................................ 17 7.Struktura własnościowa, władze Banku, powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy............ 18 • Struktura własnościowa kapitału zakładowego Banku w 2012 roku. .................................................................... 18 • Władze Spółki.............................................................................................................................................................................. 18 • Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy..................................................................................... 21 8. Dodatkowe informacje.................................................................................................................................................................. 22 9. Oświadczenia Zarządu................................................................................................................................................................... 23 • Zasady ładu korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności.................................................................................. 23 • Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań............................................................................................ 24 Raport Roczny 2012 | Annual Report 5 Sprawozdanie Zarządu 1.Wybrane dane finansowe Banku za rok 2012 Wyszczególnienie Rachunek zysków i strat w tysiącach zł - Wynik z tytułu odsetek - Wynik z tytułu prowizji i opłat - Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu oraz Wynik z inwestycji finansowych 31.12.2012 31.12.2011 Dynamika (%) 34 772 42 870 81,1% 155 1 035 15,0% 5 661 3 251 174,1% - Odpisy z tytułu utraty wartości -247 -5 321 4,6% - Ogólne koszty administracyjne -20 948 -20 935 100,1% 18 493 3,6% - Wynik na działalności operacyjnej 19 411 21 393 90,7% - Zysk przed opodatkowaniem 19 411 21 393 90,7% - Zysk za okres 15 675 17 274 90,7% - Suma bilansowa 1 841 305 1 986 672 92,7% - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 1 664 272 1 806 997 92,1% - Pozostałe koszty i przychody operacyjne Bilans w tysiącach zł - Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych 894 158 - Zobowiązania wobec banków 625 914 772 803 81,0% - Kapitał własny 295 807 279 832 105,7% - Kapitał zakładowy 223 000 223 000 100,0% 2 230 2 230 100,0% - Wartość księgowa na jedną akcję (w tys. zł) 133 125 106,1% - Zysk na jedną akcję* (w tys. zł) 7,03 7,75 90,7% - Rentowność kapitału brutto (ROE brutto) 6,56% 7,64% 85,9% - Rentowność kapitału netto (ROE netto) 5,30% 6,17% 85,9% - Rentowność aktywów (ROA) brutto 1,05% 1,08% 97,2% - Marża odsetkowa na aktywach ogółem 1,89% 2,16% 87,5% - Wskaźnik Koszty/dochody** 51,66% 43,05% 120,0% - Współczynnik wypłacalności 17,70% 16,74% 105,7% - Liczba akcji Wskaźniki (%) 807 811 110,7% * Zysk na jedną akcję wyliczony na podstawie średniej ważonej liczby akcji. ** Współczynnik Koszty/dochody wyliczony jest na podstawie ilorazu sumy: ogólnych kosztów administracyjnych i pozostałych kosztów operacyjnych do sumy: wyniku z tytułu odsetek, wyniku z tytułu prowizji i opłat, wyniku na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu, wyniku z inwestycji finansowych oraz pozostałych przychodów operacyjnych. Raport Roczny 2012 | Annual Report 6 Sprawozdanie Zarządu Jedynym akcjonariuszem Pekao Banku Hipotecznego S.A. jest Bank Pekao S.A., posiadający 100% kapitału zakładowego i 100% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. W związku z powyższym Bank należy do Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. i jego sprawozdania finansowe są konsolidowane ze sprawozdaniami finansowymi Banku Pekao S.A.. Sprawozdania Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. podlegają konsolidacji bezpośrednio ze sprawozdaniami finansowymi większościowego akcjonariusza Banku Pekao S.A.. Grupa Kapitałowa Banku Pekao S.A. stanowi część Grupy Kapitałowej Banku UniCredit (UCG). Osiągnięte przez Bank wyniki za 2012 r. zostały opisane w rozdziale nr 4: „ Wyniki finansowe za rok 2012”. 2. Sytuacja makroekonomiczna w roku 2012, w tym sektor bankowy Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) tempo wzrostu gospodarczego wyniosło w 2012 roku 2,0% wobec wzrostu PKB o 4,3% w roku 2011. Ubiegły rok przyniósł wyraźne pogorszenie kondycji popytu krajowego, którego wzrost wyhamował do zaledwie 0,1% z poziomu 3,4% rok wcześniej. Wynikało to ze spowolnienia tempa wzrostu spożycia indywidualnego do zaledwie 0,5% oraz wyhamowania wzrostu inwestycji do 0,6%. Niska dynamika konsumpcji to konsekwencja sytuacji na rynku pracy oraz podwyższonej inflacji, które przełożyły się na spadek realnego funduszu płac i w konsekwencji sytuację dochodową konsumentów. Wyhamowanie aktywności inwestycyjnej związane było z zakończeniem dużych projektów, finansowanych ze środków publicznych, oraz stopniowym ograniczeniem nowych inwestycji przedsiębiorstw w związku ze spadkiem nowych zamówień. Przy stagnacji popytu krajowego w 2012 roku głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego był eksport netto za sprawą poprawy salda wymiany handlowej z zagranicą. W 2012 r. sytuacja sektora bankowego pozostała stabilna, chociaż na rynku bankowym widoczna była wyraźna różnica pomiędzy pierwszą i drugą połową 2012 roku. Związane to było ze zmianami zachodzącymi w gospodarce. Po dość solidnym wzroście PKB w I. połowie roku, II połowa ub. roku przyniosła wyraźne spowolnienie. Towarzyszyło temu pogorszenie się wyników finansowych firm oraz zmiana – na niekorzystne – trendów na rynku pracy. W obliczu spowolnienia i malejącej inflacji Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła w listopadzie cykl obniżek stóp procentowych (na koniec 2012 r. stopa referencyjna została zredukowana do 4.25%). W zakresie otoczenia regulacyjnego najważniejszymi wydarzeniami w sektorze bankowym w 2012 roku były: dalsze zmiany mające na celu ograniczenie dostępu klientów do kredytów walutowych (wprowadzenie wyższego wymogu kapitałowego dla tego typu kredytów) oraz zmiany w programie „Rodzina na swoim” ograniczające skalę subsydiów do kredytów mieszkaniowych. Według prognoz w 2013 roku wzrost PKB ukształtuje się na poziomie 1,7%. Spodziewany jest spadek inwestycji z uwagi na ograniczenie inwestycji publicznych oraz mniejszą skalę aktywności inwestycyjnej w sektorze prywatnym przy słabej kondycji popytu zewnętrznego. Jednocześnie oczekiwane jest utrzymanie dynamiki spożycia indywidualnego gospodarstw domowych na niskim poziomie. W efekcie popyt krajowy będzie w stagnacji, a głównym źródłem wzrostu gospodarczego pozostanie eksport netto. W zakresie rozwiązań regulacyjno-podatkowych wpływ na działalność banków mogą mieć: ewentualne wprowadzenie nowej opłaty bankowej, w swym zamierzeniu mającej podnieść poziom zabezpieczeń całego sektora bankowego oraz możliwe wprowadzenie zmian regulacyjnych ułatwiających dostęp klientów detalicznych do kredytów konsumpcyjnych (liberalizacja tzw. rekomendacji T). Biorąc pod uwagę ograniczony charakter zmian oraz niekorzystne otoczenie makroekonomiczne proponowane rozwiązania nie będą mieć prawdopodobnie większego wpływu na dynamikę tych kredytów w 2013 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 7 Sprawozdanie Zarządu 3. Działalność Pekao Banku Hipotecznego S.A. Pekao Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna działa na podstawie Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz Uchwały Komisji Nadzoru Bankowego (obecnie: Komisji Nadzoru Finansowego) z dnia 1 grudnia 1999 roku nr 244/KNB/99. Przywołana podstawa działalności Banku określa, że do podstawowych czynności Pekao Banku Hipotecznego S.A. należy udzielanie kredytów hipotecznych i innych kredytów dopuszczonych ww. ustawą oraz emisją hipotecznych i publicznych listów zastawnych. • Działalność kredytowa i emisyjna Na koniec 2012 roku 100% kapitału zakładowego Pekao Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% głosów na WZA było w posiadaniu Banku Pekao SA. Pekao Bank Hipoteczny w 2012 roku prowadził działalność kredytową zgodnie z obowiązującymi zasadami prawa, zaleceniami nadzorczymi oraz standardami obowiązującymi w Grupie Pekao. Bank kontynuował budowanie bezpiecznego portfela kredytowego oraz dążył do utrzymania pozycji konkurencyjnej na rynku finansowania nieruchomości komercyjnych i mieszkaniowych, przy jednoczesnym utrzymaniu dochodowości portfela kredytowego. Wartość portfela kredytowego Banku ukształtowała się na koniec 2012 roku na poziomie 1 712,68 mln zł, tj. o 155,01 mln zł niższym w porównaniu do poprzedniego roku. Połowę portfela stanowiły należności od klientów indywidualnych (z czego 53,85% w walucie) oraz połowę – należności od przedsiębiorców i jednostek samorządu terytorialnego (w tym 46,69% to kredyty walutowe). Na przestrzeni roku 2012 podpisano 61 umów kredytowych na łączną kwotę 85,99 mln zł. Wolumen nowych kredytów na nieruchomości komercyjne wyniósł na koniec omawianego okresu 75,69 mln zł i jego udział w łącznej sprzedaży stanowił 88,02%. Wartość kredytów hipotecznych udzielonych klientom indywidualnym na cele mieszkaniowe wyniosła 10,30 mln zł, co stanowiło 11,98% całej sprzedaży. Bank udzielał kredytów hipotecznych klientom spełniającym kryteria w zakresie zdolności kredytowej i nieruchomości stanowiących zabezpieczenie spłaty kredytu. W marcu 2012 roku Pekao Bank Hipoteczny rozpoczął wdrażanie nowej strategii rozwoju na lata 2012-2014. Celami strategicznymi Banku są: pozyskiwanie długoterminowego finansowania w celu kredytowania rynku nieruchomości oraz dywersyfikacja źródeł finansowania Grupy Pekao poprzez emisję listów zastawnych, utrzymanie wysokiej efektywności działania, zachowanie bezpiecznego poziomu ryzyka kredytowego, operacyjnego i rynkowego oraz utrzymanie wysokiego ratingu Banku i listów zastawnych. Strategia określiła też pozycję Banku w Grupie Pekao jako specjalisty w długoterminowym finansowaniu nieruchomości komercyjnych średniej wielkości. W 2012 roku działania sprzedażowe Banku koncentrowały się na obszarze rynku nieruchomości komercyjnych. Kolejny rok Bank specjalizował się w finansowaniu projektów średniej wielkości. W ubiegłym roku dokonano istotnych zmian w systemie zarządzania sprzedażą, a proces kredytowy został poddany dalszym usprawnieniom. Akwizycja kredytów w segmencie klientów indywidualnych nie była dla Banku w 2012 roku priorytetem z uwagi na panujące niskie warunki cenowe w tym segmencie. Dominująca pozycja dużych banków sieciowych, działających w oparciu o własną sieć sprzedaży, przeznaczających duże nakłady na aktywność promocyjną i marketingową i dyktujących niskie ceny kredytów mieszkaniowych, uniemożliwia Bankowi konkurowanie w tym segmencie rynku. Reaktywowanie działalności w obszarze kredytów mieszkaniowych jest możliwe w przypadku wzrostu marż kredytowych powyżej kosztów refinansowania. Bank nie zrealizował planów sprzedaży w 2012 r. z uwagi na silną konkurencję w obydwu obszarach swojej aktywności. Poprawy sytuacji Bank upatruje w zacieśnieniu współpracy z Bankiem Pekao S.A. i oparciu na sieci dystrybucji Banku Pekao S.A. Raport Roczny 2012 | Annual Report 8 Sprawozdanie Zarządu W 2012 roku w ramach drugiego Programu Hipotecznych Listów Zastawnych na Okaziciela Bank przeprowadził 4 publiczne emisje listów zastawnych: w lutym na kwotę 150,00 mln zł, w sierpniu 150,00 mln zł, w październiku 10,00 mln Euro i w grudniu 45,20 mln zł. Listy zastawne cieszyły się dużym zainteresowaniem inwestorów. Rating Pekao Banku Hipotecznego S.A. jest na poziomie „A-”. W grudniu 2012 r. agencja Fitch Ratings utrzymała rating „A” nadany listom zastawnym emitowanym przez Pekao BH, potwierdzając tym samym ich stabilność i wysoki poziom ich bezpieczeństwa. Ogólna kwota wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości przyjętych przez Bank jako zabezpieczenie kredytów hipotecznych wg stanu na 31.12.2012 r. wyniosła 3 025 474,31 tys. złotych, wartość wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych, wg stanu na dzień 31.12.2012r. wyniosła 1 379 617,37 tys. złotych. Przeciętna marża stosowana w Banku dla kredytów w 2012 roku wyniosła 2,34%. 4.Wyniki finansowe za rok 2012 W 2012 roku zysk osiągnął poziom 15 675 tys. zł., wobec 17 274 tys. zł. w porównaniu do roku 2011. W dalszym ciągu utrzymuje się mocna struktura kapitałowa Banku, potwierdzona wysokim współczynnikiem wypłacalności na poziomie 17,70%, ulegając zwiększeniu o 0,96 punktów procentowych w porównaniu z rokiem 2011. Najważniejsze wskaźniki ekonomiczne oraz wielkości wybranych pozycji Rachunku zysków i strat oraz Sprawozdania z całkowitych dochodów zostały zaprezentowane na poniższych diagramach. • Główne wskaźniki efektywności i ich zmiana 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% w% 5,00% 31 grudnia 2012 31 grudnia 2011 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Wskaźnik ROE brutto Wskaźnik ROE brutto na koniec 2012 roku wyniósł 6,56%, ulegając zmniejszeniu o 1,08 punktów procentowych w porównaniu z 2011 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 9 Sprawozdanie Zarządu 7,0% 6,0% 7,0% 5,0% w% w% 6,0% 4,0% 31 grudnia 2012 5,0% 3,0% 31 grudnia 2011 4,0% 2,0% 31 grudnia 2012 31 grudnia 2011 3,0% 1,0% 2,0% 0,0% 1,0% Wskaźnik ROE netto 0,0% Wskaźnik ROE netto Wskaźnik ROE netto według stanu na 31 grudnia 2012 wyniósł 5,3%, natomiast na koniec 2011 r. był na poziomie 6,17%. 2,0% w% w% 2,0% 1,5% 1,5% 1,0% 31 grudnia 2012 31 grudnia 2011 31 grudnia 2012 1,0% 0,5% 31 grudnia 2011 0,5% 0,0% Wskaźnik ROA Wskaźnik ROA wyniósł na koniec grudnia 2012 r. 1,05% nie ulegając istotnej zmianie w stosunku do końca roku 2011. 0,0% 3,0% Wskaźnik ROA 2,0% w% 31 grudnia 2012 31 grudnia 2011 1,0% 0,0% Marża odsetkowa na aktywach ogółem Marża odsetkowa na aktywach ogółem w 2012 r. wyniosła 1,89% i zmniejszyła się o 0,27 punktu procentowego w porównaniu z 2011 rokiem. 60,0% Raport Roczny 2012 | Annual Report 10 50,0% 0,0% Marża odsetkowa na aktywach ogółem Sprawozdanie Zarządu 60,0% 50,0% w% 40,0% 31 grudnia 2012 30,0% 31 grudnia 2011 20,0% 10,0% 0,0% 18,50% Wskaźnik Koszty/Dochody Wskaźnik koszty do dochodów w 2012 r. wyniósł 51,66%, ulegając podwyższeniu o 8,61 punktu procentowego w stosunku do roku 2011. 16,40% 18,50% w% 14,30% 31 grudnia 2012 16,40% 31 grudnia 2011 12,20% w% 14,30% 31 grudnia 2012 10,10% 31 grudnia 2011 12,20% 8,00% 10,10% Współczynnik wypłacalności 8,00% Współczynnik wypłacalności W 2012 roku współczynnik wypłacalności wyniósł 17,70% wobec 16,74% w 2011 r. 25 000 20 000 25 000 w tys. zł 15 000 31 grudnia 2012 20 000 31 grudnia 2011 10 000 w tys. zł 15 000 31 grudnia 2012 5 000 31 grudnia 2011 10 000 0 5 000 Wynik na działalności operacyjnej Wynik na działalności operacyjnej w 2012 r. wyniósł 19 411 tys. zł. wobec 21 393 tys. zł. w 2011 roku. 0 Wynik na działalności operacyjnej Raport Roczny 2012 | Annual Report 11 Sprawozdanie Zarządu 24 000 21 000 24 000 w tys. zł 31 grudnia 2012 31 grudnia 2011 18 000 21 000 w tys. zł 31 grudnia 2012 31 grudnia 2011 15 000 18 000 Ogólne koszty administracyjne 15 000 Ogólne koszty administracyjne Ogólne koszty administracyjne w 2012 r. wyniosły 20 948 tys. zł. wobec poziomu 20 935 tys. zł. w 2011 roku. • Zmiany głównych pozycji Sprawozdania z sytuacji finansowej 2 000 000 1 800 000 1 600 000 1 400 000 w tys. zł 1 200 000 31 grudnia 2012 12 000 000 31 grudnia 2011 800 000 000 1 800 600 000 000 1 600 400 000 000 1 400 w tys. zł 200 000 000 1 200 31 grudnia 2012 1 000 0000 800 000 600 000 400 000 Kredyty i pożyczki udzielone klientom Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Zobowiązania wobec banków 31 grudnia 2011 200 000 0 r. wyniósł 1 712 683 tys. zł. i uległ zmniejszeniu o 155 008 tys. zł. w porównaniu Portfel kredytów hipotecznych w 2012 Kredyty Zobowiązania Zobowiązania z 2011 rokiem. Wartość nominalna wyemitowanych własnych wartościowych wyniosła 886 082 tys. zł. wobec i pożyczki z tytułu papierów emisji wobec banków udzielone własnych 800 000 tys. zł. w 2011 roku. Wartość nominalna zobowiązań wobec banków wynosiła 625 349 tys. zł. i uległa zmniejszepapierów niu o 146 706 tys. zł. w stosunku do 2011 r. klientom wartościowych Struktura udzielonych kredytów oraz źródeł finansowania jest zamieszczona w Sprawozdaniu finansowym. Raport Roczny 2012 | Annual Report 12 Sprawozdanie Zarządu Główne pozycje Sprawozdania z sytuacji finansowej za 2012 rok przedstawiają się następująco: Aktywa Kredyty i pożyczki zabezpieczone hipoteką Kredyty i pożyczki niezabezpieczone hipoteką 2012 2011 w tys. zł w % w tys. zł w % 1 656 484 90,0% 1 796 380 90,4% 7 788 0,4% 10 617 0,5% 69 852 3,8% 136 662 6,9% 107 181 5,8% 43 013 2,2% 1 841 305 100,0% 1 986 672 100,0% Pasywa Zobowiązania wobec banków 625 914 34,0% 772 803 38,9% Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych 894 158 48,6% 807 811 40,7% Kapitał własny 295 807 16,0% 279 832 14,1% 25 426 1,4% 126 226 6,3% 1 841 305 100,0% 1 986 672 100,0% Pozostałe aktywa finansowe Inne Aktywa razem Inne Pasywa razem Ze względu na specyfikę Banku, dominującą pozycję w aktywach stanowią kredyty. Działalność kredytowa Banku opisana została w rozdziale 3. Głównym źródłem finansowania działalności operacyjnej Banku w 2012 roku były otrzymane linie kredytowe oraz emisja hipotecznych listów zastawnych. 5.Istotne czynniki ryzyka i zagrożenia Pekao Bank Hipoteczny S.A. identyfikował, mierzył, monitorował i zarządzał wszystkimi rodzajami ryzyk we współpracy z jednostkami kontroli ryzyka i zarządzania ryzykiem podmiotu dominującego. W 2012 roku Bank aktualizował wewnętrzne zasady, regulacje i procedury działania Banku w celu dostosowania procesu zarządzania ryzykami do nowych wymagań nadzorczych i standardów Grupy Kapitałowej, do której Bank należy. Powyższe działania dotyczyły głównie ryzyka kredytowego i w mniejszym stopniu pozostałych rodzajów ryzyka identyfikowanego przez Bank, przy czym żadne z nich nie miało istotnego wpływu na jakość i zakres procesów zarządzania ryzykami. Ryzyka identyfikowane przez Bank w 2012 r. nie uległy zmianie w stosunku do ryzyk identyfikowanych w roku 2011 i obejmowały: – Ryzyko kredytowe, w skład którego wchodziły następujące rodzaje ryzyka: •ryzyko kontrahenta rozumiane jako ryzyko niewywiązania się kontrahenta ze swoich zobowiązań wobec Banku, •ryzyko koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników powiązanych tj. ryzyko poniesienia przez Bank strat związanych z nadmierną koncentracją ekspozycji kredytowych wobec pojedynczych kredytobiorców i/lub grup kredytobiorców Raport Roczny 2012 | Annual Report 13 Sprawozdanie Zarządu powiązanych, w wyniku występowania dużych zaangażowań istotnie odbiegających od pozostałych ekspozycji kredytowych. •ryzyko pozostałych koncentracji kredytowych, tj. ryzyko znacznej koncentracji strat kredytowych w związku z występowaniem w Banku znaczących ekspozycji wobec podmiotów należących do jednego sektora gospodarczego, pochodzących z jednego regionu geograficznego bądź powiązanych w inny sposób, •ryzyko rezydualne rozumiane jako ryzyko poniesienia przez Bank strat związanych z mniejszą skutecznością przyjętych zabezpieczeń (w tym w wyniku spadku cen rynkowych nieruchomości). W celu ograniczenia poziomu ryzyka kredytowego Bank posiada zdefiniowane procedury i procesy zarządzania zarówno ryzykiem poszczególnego kredytobiorcy, jak i ryzykiem grup kredytobiorców o zbliżonej charakterystyce. W Banku funkcjonują również wewnętrzne limity ekspozycji kredytowych, a kompetencje i proces podejmowania decyzji kredytowych jest uzależniony od oceny poziomu ryzyka. Bank przeprowadza także testy warunków skrajnych, oceniając wpływ tych sytuacji na jakość portfela kredytowego i poziom rezerw tworzonych na ekspozycje kredytowe. – Ryzyko rynkowe, w skład którego wchodziły: •ryzyko walutowe, tj. ryzyko poniesienia przez Bank strat w wyniku zmian kursów walutowych znajdujących odzwierciedlenie w wartości wyceny poszczególnych składników bilansowych i pozabilansowych wyrażonych w walutach obcych, •ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej rozumiane jako ryzyko dla przychodów i kapitału wynikające z niekorzystnych zmian stóp procentowych. W celu ograniczenia poziomu ryzyka rynkowego Bank dostosowuje działalność do zewnętrznych i wewnętrznych norm ostrożnościowych, a ekspozycja na ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej (wyznaczana poprzez kalkulację pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych jest monitorowana m.in. z zastosowaniem metody VaR (Value at Risk). – Ryzyko płynności rozumiane jako ryzyko braku możliwości wypełnienia swoich zobowiązań płatniczych, zarówno oczekiwanych jak i nieoczekiwanych bez zagrożenia dla codziennych operacji Banku lub jego kondycji finansowej. W celu ograniczenia poziomu ryzyka płynności Bank dostosowuje działalność do zewnętrznych i wewnętrznych norm ostrożnościowych i na potrzeby zarządzania i monitorowania płynnością sporządza raporty płynności. W obszarze płynności długoterminowej Bank przeprowadza analizy stabilności źródeł finansowania oraz dokonuje pomiaru płynności strukturalnej w oparciu o wskaźniki pokrycia określające stopień finansowania kredytów długoterminowymi pasywami. Bank dokonuje również codziennej kalkulacji nadzorczych miar płynności krótko- i długoterminowej. Wyniki analizy płynności długoterminowej wskazują na wysoki poziom bezpieczeństwa Banku w zakresie finansowania działalności. Bank przeprowadził w roku 2012 cztery emisje listów zastawnych, w tym trzy emisje o łącznej wartości 345,2 mln zł oraz emisję w Euro o wartości 10 mln EUR. – Ryzyko operacyjne rozumiane jako ryzyko wynikające z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych. System zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego realizowany jest na wszystkich poziomach organizacyjnych Banku i jest stopniowo rozszerzany i rozwijany. Bank przekazuje dane na temat incydentów ryzyka operacyjnego do scentra- Raport Roczny 2012 | Annual Report 14 Sprawozdanie Zarządu lizowanego w Grupie Pekao S.A. systemu ewidencji zdarzeń i strat o charakterze operacyjnym. Bank posiada również kluczowe wskaźniki ryzyka operacyjnego, których wartości są również okresowo przekazywane do podmiotu dominującego. – Ryzyko biznesowe, na które składają się: •ryzyko emisji listów zastawnych, tj. ryzyko poniesienia przez Bank strat związanych z koniecznością wykupu przed terminem wymagalności wyemitowanych listów zastawnych w wyniku przekroczenia limitów ustawowych; •ryzyko wyniku finansowego rozumiane jako ryzyko poniesienia przez Bank strat finansowych wynikające z nieoczekiwanych zmian wolumenów i/lub cen produktów oferowanych przez Bank, niekorzystnych zmian zachodzących w otoczeniu biznesowym (w tym także zmian pozycji konkurencyjnej Banku i zachowań klientów), które nie są ujęte w ryzyku kredytowym, rynkowym i operacyjnym. Ryzyko to obejmuje także ryzyko niekorzystnych dla Banku zmian w otoczeniu prawnym, a także ryzyko z tytułu innych czynników nie ujętych w innych rodzajach ryzyka. W celu ograniczenia ryzyka emisji listów zastawnych, Bank wprowadził wewnętrzne limity emisji listów zastawnych mające na celu zapewnienie „nadzabezpieczenia” emisji w stopniu zapewniającym zachowanie limitów ustawowych. Ryzyko wyniku finansowego ograniczane jest m.in. poprzez monitorowanie i odpowiednio szybkie reagowanie na zmieniającą się sytuację rynkową, kontrolę skutków ekonomicznych działań podejmowanych przez Bank, podejmowanie działań mających na celu ograniczanie kosztów i inne działania mające na celu optymalizację przychodów i kosztów. – Ryzyko reputacji i ryzyko strategiczne rozumiane odpowiednio jako ryzyko strat wynikające z możliwości niekorzystnej oceny działalności Banku przez rynki finansowe, klientów, partnerów biznesowych, inwestorów, a także przez instytucje nadzorujące działalność Banku (ryzyko to należy postrzegać – ze względu na skalę działalności Banku – w kontekście ryzyka reputacyjnego całej Grupy PEKAO/UCG) oraz jako ryzyko strat wynikających z niewłaściwie podjętych i wdrażanych decyzji strategicznych względnie braku niezbędnych decyzji tego typu, które miałyby być odpowiedzią na zachodzące na rynku zmiany. Ryzyka powyższe są ograniczane poprzez obowiązek przeprowadzania wewnętrznych konsultacji w zakresie nowo wprowadzanych produktów i nowych rodzajów działalności pod kątem oceny ryzyk, które produkty / działania te mogą generować oraz wprowadzania metod ograniczania tych ryzyk. Głównym czynnikiem mającym wpływ na poziom ryzyka występującego w Banku w 2012 roku była nadal utrzymująca się niekorzystna sytuacja rynkowa mająca wpływ zarówno na ryzyko kredytowe (w tym głównie na ryzyko kontrahenta), jak i na ryzyko rynkowe. Opis dotyczący zarządzania ryzykiem w 2012 roku zamieszczony został w sprawozdaniu finansowym za rok 2012. W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu zarządzania w/w rodzajami ryzyk w Banku funkcjonują następujące Komitety wspierające działalność Zarządu Banku w tym zakresie: • Komitet ALCO – którego przedmiotem działania są w szczególności ryzyka rynkowe i ryzyko płynności; • Komitet Kredytowy Banku – którego przedmiotem działania jest ryzyko kredytowe; • Komitet Ryzyka Operacyjnego – którego działalność dotyczy ryzyka operacyjnego. Według stanu na koniec 2012 roku żaden z zewnętrznych i wewnętrznych limitów nie został przekroczony. Szczegółowy opis istotnych czynników ryzyka i zagrożeń zamieszczony został w sprawozdaniu finansowym za rok 2012. Raport Roczny 2012 | Annual Report 15 Sprawozdanie Zarządu Działając w ramach Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, Bank szczególną uwagę przykłada do zachowania bezpiecznych poziomów wykorzystania limitów związanych z emisją listów zastawnych określonych w ww. Ustawie. Żaden z ustawowych limitów w 2012 roku nie został przekroczony, a poziom ich wykorzystania wskazuje na bezpieczne zasady prowadzenia działalności w tym zakresie. Limity ustawowe związane z emisją listów zastawnych i poziom wykorzystania wg stanu na 31 grudnia 2012 roku. Wyszczególnienie 2012-12-31 Maksymalny limit wewnętrzny art.13 ust.1 Stosunek ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych hipoteką i nabytych wierzytelności innych banków z tytułu takich kredytów, w części przekraczającej 60% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości do ogólnej kwoty wierzytelności zabezpieczonych hipoteką (w %). 14,21% 25,00% art. 14 Stosunek wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do 60% ogólnej kwoty bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, stanowiących przedmiot zabezpieczenia wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %). 72,93% 90,00% art. 15 ust.1 Stosunek ogólnej wartości nabytych akcji i udziałów innych pkt. 5 podmiotów do funduszy własnych banku (w %). 0,00% 7,00% art. 15 ust. 2 Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji do funduszy własnych Banku. 229,83% 530,00% art. 15 ust. 3 Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek, wyemitowanych obligacji oraz listów zastawnych do ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych hipoteką i nie zabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą, gwarantem lub poręczycielem spłaty są podmioty wymienione w art. 3 ust.2 pkt.1 ustawy oraz nabytych wierzytelności innych banków z tytułu takich kredytów 89,30% 94,00% art. 17 Stosunek ogólnej wartości listów zastawnych znajdujących się w obrocie do sumy funduszy własnych Banku i rezerwy na zabezpieczenie listów zastawnych 316,51% 3600,00% art. 18 ust. 1 Stosunek nominalnej wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do nominalnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych 62,51% 90,00% art. 18 ust. 2 Stosunek kosztów z tytułu odsetek od hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie (narastająco od początku roku obrotowego) do przychodów z tytułu odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (narastająco od początku roku obrotowego) 66,67% 90,00% Raport Roczny 2012 | Annual Report 16 Sprawozdanie Zarządu Wyszczególnienie 2012-12-31 Maksymalny limit wewnętrzny art. 18 ust. 3 Stosunek wartości – wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych – papierów wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez podmioty, o których mowa w art.3 ust. 3 pkt. 1 ustawy, lokat w NBP oraz gotówki do nominalnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %) 2,75% 9,00% art. 23 zd. 1 Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi w trakcie realizacji inwestycji budowlanych do ogólnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %) 4,87% 8,00% art. 23 zd. 2 Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi na nieruchomościach przeznaczonych pod zabudowę, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego do ogólnej wartości wierzytelności zabzepieczonych hipotecznie, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %) 0,65% 0,80% 6. Kierunki rozwoju i najważniejsze elementy strategii Banku na lata 2012–2014 Misją Banku Hipotecznego jest pozyskiwanie długoterminowego finansowania poprzez emisję listów zastawnych w celu kredytowania rynku nieruchomości oraz dywersyfikacja źródeł finansowania w Grupie Kapitałowej Banku Pekao S.A. Bank upatruje szansę we wzroście emisji listów zastawnych ze względu na wysoki popyt wśród potencjalnych inwestorów. Mocną stroną Banku jest wysoki rating Banku i listów zastawnych. Bank ma przywilej emisji listów zastawnych, prowadząc działalność emisyjną w ramach aktywnego programu emisyjnego. Bank wykorzystuje listy zastawne do zapewnienia stabilnego długoterminowego finansowania, mając możliwość wykorzystania listów zastawnych do zapewnienia długoterminowego finansowania w Grupie Kapitałowej Banku Pekao S.A. oraz wypełnienia niszy w Grupie w zakresie kredytów na nieruchomości średniej wielkości. Bank chce utrzymać pozycję emitenta bezpiecznych papierów wartościowych, podnosząc atrakcyjność banku specjalistycznego poprzez inicjowanie zmian w otoczeniu regulacyjnym. Główne cele strategiczne Banku na lata 2012-2014 to: • dywersyfikacja źródeł finansowania dla Grupy Pekao poprzez emisję listów zastawnych; • wysoka efektywność działalności (C/I) – ca 45%; • wysoki udział finansowania listami zastawnymi – minimum 50% pozyskanych na rynku kapitałowym; • ugruntowanie pozycji Banku jako specjalisty w długoterminowym finansowaniu nieruchomości komercyjnych średniej wielkości w Grupie Pekao; • utrzymanie bezpiecznego poziomu ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego • utrzymanie ratingu Banku i listów zastawnych na poziomie inwestycyjnym. Raport Roczny 2012 | Annual Report 17 Sprawozdanie Zarządu 7.Struktura własnościowa, władze Banku, powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy • Struktura własnościowa kapitału zakładowego Banku w 2012 roku. Bank Pekao S.A. posiada 2.230 imiennych akcji zwykłych serii „A”, „B”, „C”, „D”, „E”, „F”, „G” i „H”, o wartości nominalnej 100.000,- złotych każda, o łącznej wartości nominalnej 223.000.000 złotych, stanowiących 100% kapitału zakładowego Pekao Banku Hipotecznego S.A. i uprawniających Bank Pekao S.A. do wykonywania prawa głosu ze 100% akcji. Lp. 1 Nazwa akcjonariusza Akcje Głosy na WZA Liczba % Liczba % Bank Polska Kasa Opieki S.A. 2.230 100 2.230 100 RAZEM 2.230 100 2.230 100 Zgodnie ze Statutem Banku wszystkie istniejące akcje są akcjami zwykłymi imiennymi. Nie istnieje jakiekolwiek zróżnicowanie akcji w zakresie związanych. Nie istnieją szczególne przywileje i ograniczenia związane z istniejącymi akcjami. Prawa i obowiązki związane z akcjami są określone przepisami Kodeksu spółek handlowych oraz innymi przepisami prawa. Papiery wartościowe emitowane przez Bank nie dają ich posiadaczom specjalnych uprawnień kontrolnych. Ograniczenia odnośnie wykonywania prawa głosu Statut Banku nie przewiduje żadnych ograniczeń odnośnie wykonywania prawa głosu z akcji Banku. Ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Banku Nie istnieją ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności akcji oraz prawa własności papierów wartościowych emitowanych przez Bank. Do zmiany Statutu Banku wymagana jest Uchwała Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku oraz zarejestrowanie zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym. • Władze Spółki Zasady dotyczące powoływania i odwoływania osób zarządzających w Pekao Banku Hipotecznym S.A. oraz uprawnienia osób zarządzających w 2012 roku nie uległy zmianie w stosunku do stanu prawnego, jaki obowiązywał w okresie sprawozdawczym zakończonym 31 grudnia 2011 roku. Zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz Statutem Pekao Banku Hipotecznego S.A. organem zarządzającym Banku jest Zarząd. Członkowie Zarządu powoływani są w liczbie od trzech do pięciu osób przez Radę Nadzorczą, która ustala liczbę członków Zarządu. Co najmniej połowa członków Zarządu, w tym Prezes Zarządu, powinna mieć obywatelstwo polskie. Powołanie dwóch członków Zarządu, w tym Prezesa Zarządu, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego. Członkowie Zarządu powoływani są na trzy lata i mogą być odwołani w każdym czasie. Zarząd reprezentuje Pekao Bank Hipoteczny S.A. na zewnątrz oraz kieruje jego działalnością. Zarząd jest odpowiedzialny za bieżące prowadzenie spraw Banku, zapewnia pełną realizację celów Banku wynikających z planów strategicznych oraz rocznych planów finansowych. Sprawy nie zastrzeżone do kompetencji innych władz Banku należą do kompetencji Zarządu. Zarząd działa na podstawie Regulaminu uchwalonego przez Radę Nadzorczą. Do kompetencji Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A. należy w szczególności: – sporządzanie i przedkładanie Radzie Nadzorczej sprawozdań z działalności Banku oraz sporządzanie i przedkładanie Radzie Nadzorczej oraz Walnemu Zgromadzeniu rocznego sprawozdania finansowego, Raport Roczny 2012 | Annual Report 18 Sprawozdanie Zarządu – podejmowanie decyzji o emisji hipotecznych listów zastawnych i publicznych listów zastawnych oraz określanie warunków i formy emisji, – podejmowanie decyzji o zaciąganiu zobowiązań lub rozporządzeniu aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych Banku, chyba że prawo do podejmowania decyzji w tych sprawach Zarząd powierzy stałym lub doraźnym Komitetom działającym w Banku. Do kompetencji Rady Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S.A. należy, m.in.: – zawieszanie z ważnych powodów w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków Zarządu, jak również delegowanie członków Rady Nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków Zarządu nie mogących sprawować swoich funkcji, – wyrażanie zgody lub odmowa udzielenia zezwolenia na zbycie akcji, – wyrażanie zgody na udzielanie kredytów, w wyniku których maksymalna kwota zaangażowania kredytowego Banku wobec jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie przekroczyłaby kwotę 12 000 tys. zł lub równowartość tej kwoty wyrażoną w walutach wymienialnych. Walne Zgromadzenie zwołuje się przez jednokrotne ogłoszenie w “Monitorze Sądowym i Gospodarczym”, które powinno być dokonane przynajmniej na trzy tygodnie przed terminem Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie może być zwyczajne lub nadzwyczajne. Zwyczajne Walne Zgromadzenie powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego Banku. Walne Zgromadzenie zwoływane jest przez Zarząd. Rada Nadzorcza może zwołać zwyczajne Walne Zgromadzenie – jeżeli Zarząd nie zwoła tegoż w odpowiednim terminie – oraz nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, ilekroć zwołanie tegoż uzna za wskazane, a Zarząd nie zwoła Walnego Zgromadzenia w terminie dwóch tygodni od zgłoszenia odpowiedniego żądania przez Radę Nadzorczą. Akcjonariusz lub akcjonariusze przedstawiający przynajmniej jedną dziesiątą część kapitału zakładowego mogą domagać się od Zarządu zwołania nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia, jak również umieszczenia poszczególnych spraw na porządku obrad Walnego Zgromadzenia. Przedmiotem zwyczajnego Walnego Zgromadzenia powinno być w szczególności: – rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z działalności Banku oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, – powzięcie uchwały w sprawie podziału zysku netto lub o pokryciu strat netto, – udzielenie członkom Rady Nadzorczej i Zarządu Banku absolutorium z wykonania przez nich obowiązków. Do kompetencji Walnego Zgromadzenia Banku należy ponadto: – podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących roszczeń o naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu Banku lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru, – podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa Banku lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego oraz zbycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości, – uchwalanie Regulaminu Rady Nadzorczej, – powołanie i odwołanie członków Rady Nadzorczej, – dokonywanie zmian Statutu Banku, – podejmowanie uchwał w sprawie podwyższania lub obniżania kapitału zakładowego, – podejmowanie uchwał w sprawie emisji obligacji, – ustalanie terminu wypłaty dywidendy, – podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych do kompetencji Walnego Zgromadzenia przepisami prawa lub postanowieniami Statutu oraz przedstawionych Walnemu Zgromadzeniu przez Zarząd lub Radę Nadzorczą Banku. Raport Roczny 2012 | Annual Report 19 Sprawozdanie Zarządu Poniżej zawarte są informacje dotyczące składu osobowego Zarządu i Rady Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S.A. oraz informacje dotyczące łącznej wartości wynagrodzeń, nagród lub korzyści wypłaconych przez Bank dla osób zarządzających i nadzorujących. • Zarząd Wg stanu na dzień 31.12.2011 r. Zarząd Banku był czteroosobowy i działał w następującym składzie: – Pani Irena Stocka, – Pani Agata Kwaśniak, – Pan Krzysztof Puchalski, – Pan Jerzy Tofil. Rada Nadzorcza Pekao Banku Hipotecznego S.A. Uchwałą nr 9/2012 z dnia 26 marca 2012 roku powołała Zarząd Banku na nową trzyletnią kadencję w następującym składzie: – Pan Tomasz Mozer, – Pani Agata Kwaśniak, – Pan Krzysztof Puchalski, – Pan Jerzy Tofil. Nowa kadencja Zarządu rozpoczęła się z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia Banku, tj. 5 kwietnia 2012 roku. Rada Nadzorcza Banku Uchwałą nr 10/2012 z dnia 26 marca 2012 r., powołała Pana Tomasza Mozera na Prezesa Zarządu Banku, przy czym powołanie jest skuteczne z chwilą uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Od dnia 5 kwietnia 2012 roku do czasu uzyskania zgody KNF, Rada Nadzorcza powierzyła Panu Tomaszowi Mozerowi pełnienie obowiązków Prezesa Zarządu Banku. W dniu 28 sierpnia 2012 roku Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wyraziła zgodę na powołanie Pana Tomasza Mozera na Prezesa Zarządu Banku. W dniu 6 września 2012 roku Pan Jerzy Tofil złożył rezygnację z pełnionej funkcji Członka Zarządu Banku ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2012 roku. W 2012 roku Zarząd Banku działał w następującym składzie i uzyskał wynagrodzenie w wysokości: Imię i nazwisko Pełniona funkcja Wynagrodzenie 2012 roku (zł), w tym składki ZUS Premia za 2011 rok (zł), wypłacona w 2012 roku, w tym składki ZUS Tomasz Mozer Prezes Zarządu 456 845 0 Irena Stocka Prezes Zarządu 196 360 470 115* Agata Kwaśniak Członek Zarządu 455 573 58 700 Krzysztof Puchalski Członek Zarządu 318 477 143 133 Jerzy Tofil Członek Zarządu 425 666 0 * w tym odprawa emerytalna. Wynagrodzenia wykazane w powyższej tabeli nie obejmują rezerw na nagrody dla Członków Zarządu Banku za 2012 rok w kwocie 763 tys. zł. (w tym składki z tytułu ubezpieczeń społecznych: 34 tys. zł.) oraz zasiłków wypłaconych przez ZUS. W wykazanych kwotach uwzględniono m.in. ubezpieczenie na życie. Wysokość wynagrodzeń członków Zarządu zatwierdza Rada Nadzorcza. Raport Roczny 2012 | Annual Report 20 Sprawozdanie Zarządu • Rada Nadzorcza W okresie od 01.01.2012 r. do 31.12.2012 r. Rada Nadzorcza Pekao Banku Hipotecznego S.A. działała w składzie: Imię i nazwisko Pełniona funkcja Grzegorz Piwowar Przewodniczący Rady Nadzorczej Diego Biondo Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej Luigi Lovaglio Członek Rady Nadzorczej Tomasz Kubiak Członek Rady Nadzorczej Rafał Baranowski Członek Rady Nadzorczej Robert Smuga Członek Rady Nadzorczej Członkowie Rady Nadzorczej nie pobierają wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S..A. W okresie od 01.01.2012 roku do 31.12.2012 roku działał Komitet Audytu Rady Nadzorczej Banku w składzie: – Pan Rafał Baranowski – Przewodniczący Komitetu Audytu, – Pan Grzegorz Piwowar, – Pan Tomasz Kubiak, – Pan Robert Smuga. W okresie od 01.01.2012 do 31.12.2012 roku działał Komitet Kredytowy Rady Nadzorczej Banku w składzie: – Pan Grzegorz Piwowar, – Pan Diego Biondo, – Pan Tomasz Kubiak, – Pan Robert Smuga. • Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy Podmiotem dominującym bezpośrednio wobec Pekao Banku Hipotecznego S.A. jest Bank Pekao S.A. z siedzibą w Warszawie, posiadający 100% akcji Banku. W związku z tym, że Bank Pekao S.A. jest spółką zależną Grupy UniCredit, UCG jest podmiotem dysponującym pośrednio 100% głosów na Walnym Zgromadzeniu Pekao Banku Hipotecznego S.A. za pośrednictwem Banku Pekao S.A. • Transakcje z jednostkami powiązanymi Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy. Transakcje z jednostkami powiązanymi obejmują także transakcje z personelem zarządczym podmiotów Grupy Pekao oraz z pracownikami Pekao Banku Hipotecznego S.A. Transakcje z jednostkami powiązanymi dokonywane są w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty, transakcje wymiany walut obcych. Wartość transakcji z jednostkami powiązanymi na koniec roku 2012 oraz koszty i przychody za rok obrotowy 2012 są zaprezentowane w nocie 34 Sprawozdania finansowego. • Umowy znaczące zawarte w ramach jednostek powiązanych – Umowy dotyczące linii kredytowych Raport Roczny 2012 | Annual Report 21 Sprawozdanie Zarządu W dniu 16 lutego 2012 r. Bank podpisał Aneks do Umowy dotyczącej linii wielowalutowej zawartej z Akcjonariuszem w dniu 28 listopada 2008 r. Aneks ten wprowadził zapisy dotyczące aktualizacji posiadanych limitów w przypadku objęcia przez Bank Pekao S.A. emisji listów zastawnych. W dniu 10 lipca 2012 r. Bank podpisał Aneks do Umowy dotyczącej linii wielowalutowej zawartej z Akcjonariuszem w dniu 28 listopada 2008 r. Aneks ten zmienił warunki oprocentowania wypłaconych transz. W dniu 30 listopada 2012 r. Bank podpisał Aneks do Umowy dotyczącej linii wielowalutowej zawartej z Akcjonariuszem w dniu 28 listopada 2008 r. Aneks ten przedłużył okres kredytowania, zmienił termin ostatecznego wykorzystania limitu kredytowego oraz formę udostępnienia kredytu. 8. Dodatkowe informacje • Zdarzenia znaczące dla Banku po dacie bilansowej Z dniem 2 stycznia 2013 r. nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę Pana Jerzego Tofila, pełniącego funkcję Członka Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A. do dnia 31 grudnia 2012 roku. Do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego nie wystąpiły zdarzenia inne niż wymienione powyżej, które wymagałyby ujawnień w sprawozdaniu finansowym. • Zobowiązania warunkowe - Wszczęte postępowania sądowe Na dzień 31 grudnia 2012 r. nie występują postępowania przed sądem lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby co najmniej 10% kapitałów własnych Banku. Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów wynosi 191 798 tys. zł. Na wspomniane wierzytelności Bank utworzył odpisy z tytułu utraty wartości w wysokości 43 882 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2012 roku Bank jest stroną pozwaną w postępowaniach przed sądem lub organami administracji państwowej na łączną kwotę 120 tys. złotych. Na wspomniane sprawy sporne Bank utworzył rezerwę w wysokości 120 tys. złotych, co w opinii Zarządu Banku jest wartością adekwatną i odzwierciedlającą ryzyko wpływu środków z tytułu wypełnienia obowiązku zapłaty. – Zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów Wartość zobowiązań Banku z tytułu udzielenia kredytów wynosi 34 704 tys. złotych. – Inne zobowiązania związane z transakcjami pozabilansowymi Wartość zobowiązań z tytułu zawartych transakcji instrumentami finansowymi bieżącymi i terminowymi wynosi 450 834 tys. złotych. • Podmiot uprawniony do badania rocznego sprawozdania finansowego Zgodnie z uchwałą Rady Nadzorczej nr 13/2012 z dnia 11 czerwca 2012 roku w sprawie wyboru biegłego rewidenta Banku dokonano wyboru audytora uprawnionego do badania sprawozdania finansowego Banku za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 roku. Raport Roczny 2012 | Annual Report 22 Sprawozdanie Zarządu Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, dokonujący badania rocznego sprawozdania finansowego, został wybrany zgodnie z przepisami prawa. Podmiot oraz biegli rewidenci przeprowadzający badanie rocznego sprawozdania finansowego Banku spełniali warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii o badanym rocznym sprawozdaniu finansowym, zgodnie z obowiązującymi przepisami i standardami wykonywania zawodu. Zgodnie z ww. uchwałą podmiotem uprawnionym do badania rocznego sprawozdania finansowego za 2012 r. jest firma KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. Łączna wysokość wynagrodzenia podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego: W tysiącach zł Badanie rocznego sprawozdania finansowego i badanie rocznych grupowych pakietów sprawozdawczych Przegląd grupowych pakietów sprawozdawczych za pierwsze półrocze 2012 2011 117 123 37 39 Wyżej wymienione kwoty zawierają podatek od towarów i usług w wysokości 23%. • Pozostałe informacje – Bank nie posiada informacji w wyniku których w przyszłości mogłyby nastąpić zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy i obligatariuszy. 9. Oświadczenia Zarządu • Zasady ładu korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności Pekao Bank Hipoteczny S.A. kieruje się w swej działalności zasadami społecznej odpowiedzialności i jest wrażliwy na potrzeby klientów i akcjonariuszy. Bank w pełni stosuje zasady zawarte, w przyjętych przez Zarząd Banku: – „Regulaminie udzielania kredytów oraz podejmowania innych zobowiązań pozabilansowych wobec Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku i podmiotów z nimi powiązanych oraz podmiotów będących na Liście Oficerów Korporacyjnych”; – ”Polityce zarządzania ryzykiem braku zgodności”, – „Karcie Zasad”. Zarząd Banku podejmuje czynności mające na celu zapewnienie zgodności działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa i ładu korporacyjnego obowiązującego w Grupie Pekao S.A. i UCG. Wprowadzona przez Zarząd i zatwierdzona przez Radę Nadzorczą struktura organizacyjna Banku dostosowana jest do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka. Podziały realizowanych zadań zapewniają niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej. Alokacja odpowiedzialności jest określona w przejrzysty sposób w wewnętrznych regulacjach Banku. Bank posiada opracowane w formie pisemnej zasady i mechanizmy sprawowania kontroli wewnętrznej, dostosowane do specyfiki Banku i obejmujące m.in. zasady, limity i procedury dotyczące prowadzonej przez Bank działalności, mające charakter kontrolny i funkcjonujące w ramach systemu operacyjnego Banku. System kontroli wewnętrznej obejmuje: mechanizmy kontroli ryzyka, badanie zgodności działania Banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi, audyt wewnętrzny. Wyodrębniona jednostka kontroli ryzyka niezależna od jednostek biznesowych odpowiada za pomiar i kontrolę identyfikowanych ryzyk. Bank promuje zachowania zgodne z najlepszymi praktykami bankowymi i zasadami obowiązującymi w Grupie. Raport Roczny 2012 | Annual Report 23 Sprawozdanie Zarządu • Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań Wedle najlepszej wiedzy Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A. prezentuje roczne sprawozdanie finansowe Banku za 2012 rok i dane porównywalne za 2011 r. Sprawozdanie finansowe i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Banku oraz osiągnięty wynik finansowy. Zawarte w niniejszym dokumencie sprawozdanie Zarządu z działalności Banku zawiera prawdziwy obraz rozwoju, osiągnięć oraz sytuacji Banku, w tym opis istotnych ryzyk i zagrożeń. PODPISY Zarząd Banku Data Imię i Nazwisko Stanowisko/Funkcja Podpis 15-02-2013 Tomasz Mozer Prezes Zarządu ..................................................... 15-02-2013 Agata Kwaśniak Członek Zarządu ..................................................... 15-02-2013 Krzysztof Puchalski Członek Zarządu ..................................................... Raport Roczny 2012 | Annual Report 24 Raport Roczny 2012 | Annual Report 25 Management Board’s report on the Bank performance in the reporting period January 1, 2012-December 31, 2012 February 15, 2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 26 table of contents 1. Selected financial data for the Bank in 2012.......................................................................................................................... 28 2. Macro-economic situation in 2012, including the banking sector................................................................................ 29 3. Activities of Pekao Bank Hipoteczny S.A................................................................................................................................. 29 • Lending and issuing.................................................................................................................................................................. 30 4. Financial results in 2012................................................................................................................................................................ 31 • Key performance indicators and their change................................................................................................................ 31 • Changes in the main positions of the financial performance report...................................................................... 34 5. Major risks and threats................................................................................................................................................................... 35 6. Development directions and key points in the Bank strategy for the years 2012-2014........................................ 38 7. Shareholding structure, Bank authorities, organisational/capital connections within the Group.................... 39 • The shareholding structure of the Bank’s company capital in 2012 ...................................................................... 39 • Company authorities................................................................................................................................................................ 39 • Organisational or capital connections within the Group............................................................................................ 42 8. Additional information.................................................................................................................................................................. 43 9. Management Board’s representations..................................................................................................................................... 44 • Corporate governance rules and social responsibility................................................................................................. 44 • Adequacy and reliability of reports..................................................................................................................................... 45 Raport Roczny 2012 | Annual Report 27 Management Board’s report on the Bank performance 1. Selected financial data for the Bank in 2012 Item 31.12.2012 Profit and loss account in thousand PLN 31.12.2011 Dynamics (%) 34 772 42 870 81,1% 155 1 035 15,0% 5 661 3 251 174,1% -247 -5 321 4,6% -20 948 -20 935 100,1% 18 493 3,6% -Result on operations 19 411 21 393 90,7% -Profit before tax 19 411 21 393 90,7% -Profit over the period 15 675 17 274 90,7% -Balance amount 1 841 305 1 986 672 92,7% -Credits and loans extended to clients 1 664 272 1 806 997 92,1% -Liabilities resulting from own securities issued 894 158 807 811 110,7% -Liabilities to banks 625 914 772 803 81,0% -Equity 295 807 279 832 105,7% -Initial capital 223 000 223 000 100,0% 2 230 2 230 100,0% -Book value per one share (in thousand PLN) 133 125 106,1% -Profit per one share* (in thousand PLN) 7,03 7,75 90,7% -Gross capital profitability (gross ROE) 6,56% 7,64% 85,9% -Net capital profitability (net ROE) 5,30% 6,17% 85,9% -Gross asset profitability (ROA) 1,05% 1,08% 97,2% -Interest margin on total assets 1,89% 2,16% 87,5% -Cost/income rate** 51,66% 43,05% 120,0% -Solvency rate 17,70% 16,74% 105,7% -Result on interest -Result on fees and commissions -Result on financial instruments to be traded and result on financial investment -Impairment write-downs -General administrative cost -Other operating cost and income Balance sheet in thousand PLN -Number of shares Indicators (%) * Profit per one share calculated based on the average weighted number of shares. ** Cost/income rate calculated based on the quotient of: the general administration cost and other operating costs and: the result on interest, the result on fees and commissions, the result on financial instruments to be traded, the result on financial investment, and the other operating income. Bank Pekao S.A. is the sole shareholder in Pekao Bank Hipoteczny and it holds 100% of the company capital and 100% of votes at the General Meeting of Shareholders. Therefore, the Bank is part of the Bank Pekao S.A. Capital Group and its financial reports are consolidated with the financial reports of Bank Pekao S.A. Raport Roczny 2012 | Annual Report 28 Management Board’s report on the Bank performance Reports of Bank Pekao S.A. Capital Group are consolidated directly with the financial reports of the majority shareholder – Bank Pekao S.A. The Bank Pekao S.A. Capital Group is part of the Capital Group of Bank UniCredit (UCG). The result gained by the Bank in 2012 is described in Section 4 “Financial Performance in 2012.” 2. Macro-economic situation in 2012, including the banking sector According to preliminary data from the Main Statistical Office GUS, the economic growth pace in 2012 was 2.0% against the GDP growth of 4.3% in 2011. The past year brought about a clear deterioration of the domestic demand whose growth slowed down to merely 0.1% from the previous year’s 3.4%. This was caused by the slower growth rate in individual consumption which declined to as little as 0.5% and by a slow-down in investment growth to 0.6%. The low consumption dynamics is a result of the conditions on the labour market and of higher inflation which have both translated into a decline in the real wages fund and, eventually, into the lower incomes of the consumers. The investment slowdown was related to the completion of some large projects financed with public money and to a steady reduction in new investment taken up by companies which, in turn, was caused by a lower supply of new contracts. Amidst a stagnation in the domestic demand in 2012, net exports were the main driver of economic growth thanks to an improving foreign trade balance. The situation in the banking sector continued to be stable over 2012, although a clear difference could be seen on the banking market between the first and the second halves of the year. This was related to changes taking place in the national economy. After a rather sound growth of GDP in the first half of the year, the latter half was definitely slower. This trend was accompanied by a worse financial performance of companies and by the labour market trends turning unfavourable. With the upcoming slow-down and declining inflation the Monetary Policy Council last November started a series of interest rates reductions (the reference rate was reduced to 4.25% by the end of 2012). As regards the regulatory context, the following made the key events in the banking sector over 2012: further adjustments intended to restrict clients’ access to foreign currency loans (introduction of a higher capital requirement for those loans) and modifications in the programme “Family at Home” which reduced the housing loans subsidies. Forecasts for 2013 say the GDP growth will be about 1.7%. Investment is expected to decline because of lower public investment and lower investment activity in the private sector, combined with a weak external demand. At the same time, the dynamics of households’ individual consumption is expected to stay low. As a result, the domestic demand will run into stagnation and the net exports will continue to work as the main source of economic growth. As regards the taxation and regulatory solutions, the following may affect the performance of banks: a possible introduction a new bank charge intended to increase the security of all the banking sector and a possible introduction of regulatory changes intended to give retail customers an easier access to consumer loans (liberalisation of Recommendation T). Considering the limited scale of those adjustments and the unfavourable macro-economic environment, the proposed solutions will probably have little influence on the dynamics of those loans in 2013. 3. Activities of Pekao Bank Hipoteczny S.A. Pekao Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna (Joint-Stock Company) operates on the grounds of the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act of August 29, 1997, and the Resolution of the Banking Supervision Committee (renamed: Financial Supervision Committee) No. 244/KNB/99 of December 1, 1999. The above-mentioned legal grounds for the Bank’s business determine that the core activities of Pekao Bank Hipote czny S.A. is to grant mortgage loans and other loans permitted by the above Act and also to issue mortgage and public bonds. Raport Roczny 2012 | Annual Report 29 Management Board’s report on the Bank performance • Lending and issuing At the end of 2012, 100% of Pekao Bank Hipoteczny S.A.’s initial capital and 100% of votes at the General Meeting of Shareholders were held by Bank Pekao S.A. Pekao Bank Hipoteczny in 2012 carried on its lending business in line with the current law, supervisory recommendations, and standards adopted by the Pekao Group. The Bank kept on building a secure credit portfolio and worked to preserve its competitive edge on the market of financing commercial and housing property while maintaining the credit portfolio profitability at the same time. The value of the Bank’s credit portfolio at the end of 2012 was PLN1,712.68 million which was PLN155.01 less than the previous year’s figure. Half of the portfolio were receivables from individual clients (of which 53.85% in foreign currencies) and the other half – receivables from companies and local government units (in which foreign currency loans made up 46.69%). Sixty-one credit agreements representing the total value of PLN85.99 million were signed in 2012. The volume of new loans financing commercial property reached PLN75.69 million at the end of the period discussed and its share in the total sales was 88.02%. The value of mortgage loans extended to individual clients to finance their housing projects was PLN10.30 million or 11.98% of the total sales. The Bank was granting mortgage loans to clients who met the criteria of credit-worthiness and whose property offered as collateral was acceptable as such. In March 2012, Pekao Bank Hipoteczny commenced the implementation of its new development strategy in the years 2012-2014. Its strategic objectives are: getting long-term financing to credit the real estate market, diversification of Pekao Group’s financing sources by way of issuing mortgage bonds, maintaining high business performance, keeping the credit, operating, and market risks at a secure level and preserving the high rating of the Bank and its mortgage bonds. The Strategy also defines the position of the Bank in the Pekao Group as a specialist in long-term financing of medium-sized commercial property. The sales operations of the Bank in 2012 focused on the commercial property market. The Bank was specializing in financing medium-sized projects throughout another year. Last year, major modifications were introduced in the sales management system and further improvements were made in the crediting process. The acquisition of loans from the individual client segment was not a priority for the Bank in 2012 because of low price terms persisting in that segment at the time. The dominating position of large network banks which rely on their own sales chains and spend heavily on promotions and marketing through which they dictate low prices of housing loans prevented the Bank from being competitive in this market segment. It is possible to restore the housing credit business as soon as the margins grow higher than the re-financing cost. The Bank did not fulfil its sales plans made for 2012 because of a strong competition in both areas of its activity. The Bank expects that closer collaboration with Bank Pekao S.A. and support from its distribution network can improve the situation here. In 2012, the Bank ran 4 public issues of mortgage bonds as part of the second Bearer‘s Mortgage Bonds Programme: in February – PLN150.00 million, in August – PLN150.00 million, in October – EUR10.00 million, and in December – PLN45.20 million. The mortgage bonds met a high demand among investors. The rating of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is „A-.“ In December 2012, the agency Fitch Ratings continued the „A“ given to Pekao Bank Hipoteczny‘s mortgage bonds by which it confirmed their stability and a high security level. The overall mortgage lending value of properties accepted by the Bank as collateral securing the mortgage loans was PLN3,025,474.31 thousand on December 31, 2012 and the value of mortgage-backed claims entered in the register of mortgage-backed bonds reached PLN1,379,617.37 thousand on December 31, 2012. The average credit margin charged by the Bank was 2.34% in 2012. Raport Roczny 2012 | Annual Report 30 Management Board’s report on the Bank performance 4. Financial results in 2012 Profits reached PLN15,675 thousand in 2012, against PLN17,274 thousand in 2011. The Bank continued to have a sound capital structure confirmed by a high solvency rate of 17.70% which is 0.96 per-cent points more than in 2011. The key economic indicators and figures representing selected items in the profit and loss account, as well as the total income reports are shown in the graphs below: • Key performance indicators and their change 9,00% 8,00% 7,00% in % 6,00% 5,00% 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Gross ROE The gross ROE at the end of 2012 was 6.56% which was 1.08 per-cent points less than in 2011. 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% in % 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Net ROE The net ROE was 5.3% on December 31, 2012, while the figure for the end of 2011 was 6.17%. 2,0% 1,5% Raport Roczny 2012 | Annual Report 31 1,0% 0,0% Net ROE Management Board’s report on the Bank performance 2,0% in % 1,5% 31 Dec. 2012 1,0% 31 Dec. 2011 0,5% 0,0% ROA The ROA at the end of December3,0% 2012 was 1.05% which was not much different than at the end of 2011. 3,0% in % 2,0% in % 2,0% 1,0% 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 1,0% 0,0% Interest margin on total assets 0,0% Interest margin on total assets The interest margin on total assets in 2012 was 1.89% which was 0.27 per-cent point less than in 2011. 60,0% 60,0% 50,0% in % 40,0% 30,0% in % 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 20,0% 10,0% 10,0% 0,0% Cost/Income The cost/income rate was 51.66% 0,0% in 2012, that is, 8.61 per-cent points more than in 2011. Cost/Income Raport Roczny 2012 | Annual Report 32 Management Board’s report on the Bank performance 18,50% in % 16,40% 18,50% 14,30% 16,40% 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 12,20% 14,30% in % 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 10,10% 12,20% 8,00% 10,10% Solvency rate 8,00% Solvency rate The solvency rate in 2012 was 17.70% against 16.74% in 2011. 25 000 in thousandinPLN thousand PLN 20 000 25 000 15 000 20 000 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 10 000 15 000 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 5 000 10 000 0 5 000 Result on operations Result on operations in 2012 was PLN19,411 thousand against PLN21,393 thousand in 2011. 0 Result on operations in thousand PLN 24 000 21 000 31 Dec. 2012 31 Dec. 2011 18 000 15 000 General administrative costs The general administrative cost in 2012 was PLN20,948 thousand against PLN20,935 thousand in 2011. Raport Roczny 2012 | Annual Report 33 General administrative costs Management Board’s report on the Bank performance • Changes in the main positions of the financial performance report 2 000 000 in thousand PLN 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 200 000 31 Dec. 2012 1 000 000 31 Dec. 2011 800 000 600 000 400 000 200 000 0 Credits and loans granted to clients Liabilities from issued own securities Liabilities to banks The mortgage loans portfolio in 2012 was PLN1,712,683 thousand and it was by PLN155,008 thousand smaller when compared with the 2011 figure. The nominal value of the issued own securities accounted for PLN886,082 thousand vs. PLN800,000 thousand in 2011. The nominal value of liabilities to banks was PLN625,349 thousand and that was by PLN146,706 thousand less than in 2011. The structure of the distributed loans and financing sources is given in the Financial Report. Here are the main items from the Report on financial performance in 2012: 2012 Assets Credits and loans secured with mortgage Credits and loans not secured with mortgage Other financial assets Other Total assets Liabilities 2011 in thousand PLN In % in thousand PLN In % 1 656 484 90,0% 1 796 380 90,4% 7 788 0,4% 10 617 0,5% 69 852 3,8% 136 662 6,9% 107 181 5,8% 43 013 2,2% 1 841 305 100,0% 1 986 672 100,0% Liabilities to banks 625 914 34,0% 772 803 38,9% Liabilities resulting from own securities issued 894 158 48,6% 807 811 40,7% Equity 295 807 16,0% 279 832 14,1% Other 25 426 1,4% 126 226 6,3% 1 841 305 100,0% 1 986 672 100,0% Total liabilities Credits are the predominating item in the assets because of the specific type of the Bank. The lending performance of the Bank is described in Section 3. The principal source of financing the Bank’s operations in 2012 were credit facilities obtained and issuance of mortgage bonds. Raport Roczny 2012 | Annual Report 34 Management Board’s report on the Bank performance 5. Major risks and threats Pekao Bank Hipoteczny S.A. identified, measured, monitored, and managed all types of risk in collaboration with risk control and management units of the dominating entity. In 2012, the Bank updated its internal rules, regulations, and procedures to adjust its risk management process to the new supervisory requirements and standards adopted by the Capital Group to which the Bank belongs. Those measures concerned first of all the credit risk and not so much the other risk types identified in the Bank; none of those risks had any greater impact on the quality and scope of the risk management processes. The risks identified by the Bank in 2012 did not change since 2011 and they included: – Credit risk, which included the following types of risk: • the business partner‘s risk defined as the risk of the partner‘s failure to live up to his/her liabilities towards the Bank; • risk of concentration on an obligor or group of associated obligors, that is, a risk that the Bank may suffer a loss caused by excessive concentration of credit exposures on the same borrowers and/or group of associated borrowers resulting from high exposures which are considerably different than the other credit exposures; • the risk of other credit concentrations, that is, the risk of significant concentration of credit loss related to the existence in the Bank of major exposures with entities belonging to the same economic sector, operating in the same geographical area, or associated in some other way; • residual risk defined as the risk that the Bank may suffer a loss resulting from insufficient performance of the collateral held (in this case, a slump in the market prices of real estate). To mitigate the credit risk, the Bank has respective procedures and processes in place according to which the risk of similar individual and group borrowers is being managed. The Bank also has internal credit exposure limits, whereby the competence and credit decision-making process are depend on the assessment of the risk level. The Bank carries out stress tests to measure the impact of such situations on the quality of the credit portfolio and on the level of provisions set aside towards the credit exposures. – Market risk which includes: • currency risk, i.e., a risk that the Bank may suffer a loss resulting from shifts in the currency exchange rates which are then reflected in the value of the individual balance sheet and off-balance positions expressed in foreign currencies, • interest rate risk on the ledger, defined as a risk to the income and capital posed by unfavourable changes in the interest rates. In order to mitigate the market risk, the Bank adjusts its operations to external and internal prudential standards, while exposure to foreign currency risk and interest rate risk (determined by the calculation of primary positions in basic instruments) is monitored with the VaR (Value at Risk), among other methods. – Liquidity risk, defined as a risk of being unable to pay both, expected and unexpected liabilities without putting the Bank‘s daily operations or its financial strength at jeopardy. Raport Roczny 2012 | Annual Report 35 Management Board’s report on the Bank performance In order to mitigate the liquidity risk, the Bank adjusts its operations to external and internal prudential standards and makes liquidity reports to allow liquidity management and monitoring. As regards the long-term liquidity, the Bank analyses the stability of financing sources and measures the structural liquidity with the coverage rates that describe the degree to which credit is financed with long-term liabilities. The Bank also makes daily calculations of supervisory shortand long-term liquidity rates. The outcome of the long-term liquidity analysis shows that the Bank enjoys a high level of security in the business financing area. The Bank ran four mortgage bonds issuances in 2012, three of them worth PLN345.2 million and one EUR issuance worth EUR10 million. – Operating risk defined as a risk caused by inadequate or unreliable internal processes, human factor, and systems or external events. The operating risk control and management system works on all organisational levels of the Bank and is steadily expanded and developed. The Bank forwards data on operating risk incidents to a centralized system at Pekao S.A. Group which keeps the record of operating events and losses. The Bank also has operating risk key indicators in place and their values are also forwarded to the dominating company at regular intervals. – Business risk which comprises: • the mortgage bond risk, that is, a risk that the Bank may suffer loss when the statutory limits are overrun and it is forced to redeem the issued mortgage bonds before their maturity; • the financial result risk defined as a risk that the Bank may suffer financial loss caused by unexpected changes in the volumes and/or prices of products offered by the Bank; unfavourable changes in the business environment (including changes in the Bank‘s competitive position and in the behaviours of its clients) which are not included in the credit, market, or operating risks. This risk also encompasses the risk of unfavourable to Bank changes in the legal environment, as well as the risk posed by other factors not included in the other risks identified. To mitigate the mortgage bonds risk, the Bank adopted its internal limits on mortgage bonds issuance with the intention to „superprotect“ its issuance and guarantee that the statutory limits are obeyed. The financial result risk is also mitigated by, among other things, monitoring and quick response to market developments, monitoring the economic effects of operations carried out by the Bank, its measures intended to cut costs and other activities done to optimize income and cost. – Reputation risk and strategic risk defined, respectively, as a risk of loss caused by the potential bad evaluation of the Bank‘s performance by financial markets, clients, business partners, investors, and supervisory authorities (this risk must be looked at in the context of the reputation risk of the whole PEKAO/UCG Group because of the size of the Bank‘s business) and defined as a risk of loss caused by the adoption and implementation of wrong strategic decisions or failure to adopt strategic decisions in response to market developments. The above-mentioned risks are mitigated by the duty of internal consultation over newly-launched products and new businesses, the risks the particular products/activities may generate, and over the ways of keeping those risks at bay. The main factor determining the level of risk in the Bank over 2012 was the persisting unfavourable situation on the market which affected not only the credit risk (above all, the business partner‘s risk) but also the market risk. Raport Roczny 2012 | Annual Report 36 Management Board’s report on the Bank performance The risk management in 2012 is described in the 2012 the financial report. In order to provide appropriate level of managing the above-specified risks, the Bank has the following Committees responsible for giving support to the Bank Management in this area: • The ALCO Committee – is in charge of the market risk and liquidity risk; • The Bank Credit Committee – is in charge of the credit risk; • The Operating Risk Committee – is in charge of the operating risk. None of the internal or external limits was overrun by the end of 2012. A full description of the key risk factors and threats is given in the 2012 financial report. Acting on the grounds of the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act, the Bank pays special attention to a secure use of the mortgage bonds issuance limits set forth by the Act. None of the statutory limits was overrun in 2012 and the way in which they were used shows that the operations in this area are done in a secure way. The statutory limits on mortgage bonds issuance and their use as on December 31, 2012. Item 2012-12-31 Maximum internal limit art.13 section 1 The relation between the overall amount of claims resulting from mortgage-backed loans and the claims acquired from other banks and resulting from such loans, in their part exceeding 60% of the mortgage lending value of the property, to the overall amount of claims secured with mortgage (in %). 14,21% 25,00% Art. 14 The relation of the value of mortgage bonds in circulation to 60% of the overall mortgage lending value of property securing the claims and entered in the register of mortgage collateral securing the bonds (in %). 72,93% 90,00% Art. 15 section 1 The relation of overall value of the purchased shares and participoint 5 pations in other entities to the Bank’s own funds (in%). 0,00% 7,00% Art. 15 section 2 The relation of the total value of received fixed-term deposits, loans and credits drawn, and issued bonds to the Bank’s own funds. 229,83% 530,00% Art. 15 section 3 The relation of the total value of received fixed-term deposits, credits and loans drawn, issued bonds and mortgage bonds, to the overall amount of the claims resulting from mortgagebacked credits and credits not secured with mortgage, if the borrower, guarantor or provider of surety are entities mentioned in Art. 3 section 2 item 1 of the Act, and the acquired claims of other banks, which result from such credits. 89,30% 94,00% Art. 17 The relation of the total value of mortgage bonds in circulation to the total own funds of the Bank and the provision for securing the mortgage bonds. 316,51% 3600,00% Art. 18 section 1 The relation of the nominal value of mortgage bonds in circulation to the nominal value of claims secured with mortgage and additional values entered in the register of collateral securing the bonds. 62,51% 90,00% Raport Roczny 2012 | Annual Report 37 Management Board’s report on the Bank performance 2012-12-31 Maximum internal limit Art. 18 section 2 The relation of the cost of mortgage bonds in circulation (incrementally from the beginning of the business year) to the income from interest on mortgage-secured claims and additional funds, entered in the register of collateral securing the bonds (incrementally from the start of the business year). 66,67% 90,00% Art. 18 section 3 The relation of values – entered in the register of collateral securing mortgage bonds – of securities issued or guaranteed by entities mentioned in Art. 3 section 3 point 1 of the Act, deposits at NBP, and cash up to the nominal value of mortgage-secured claims entered in the register of collateral securing mortgage bonds (in %). 2,75% 9,00% Art. 23, sent. 1 The relation of the value of claims secured with mortgage provided during the process of construction projects up to the general value of mortgage-backed claims entered in the register of collateral securing mortgage bonds (in %). 4,87% 8,00% Art. 23, sent. 2 The relation of the value of claims secured with mortgage on the land destined for development, in line with the land-use plan to the general value of mortgage-backed claims entered in the register of collateral securing mortgage bonds (in %). 0,65% 0,80% 6. Item Development directions and key points in the Bank strategy for the years 2012-2014 The mission of Bank Hipoteczny is to obtain long-term financing by way of issuing mortgage bonds to credit the real property market and diversify the financing sources of the Bank Pekao S.A. Capital Group. The Bank believes that issuing more mortgage bonds is its opportunity since there is a high demand for them among potential investors. The Bank’s strong side is a high rating enjoyed by it and by the mortgage bonds. The Bank has a privilege of issuing mortgage bonds as part of its active issuance programme. The Bank uses mortgage bonds to obtain a sustainable long-term financing, once it is able to use mortgage bonds to ensure long-term financing for the Bank Pekao S.A. Capital Group and to fill a gap in the Group by lending to medium-sized property. The Bank intends to keep its position of an issuer of reliable securities by increasing its attractiveness as a dedicated bank and initiating improvements in the regulatory environment. The key strategic objectives of the Bank in the years 2012-2014 include: • diversification of the financing sources of the Pekao Group by issuing mortgage bonds; • high business performance (C/I) – ca 45%; • high level of financing with mortgage bonds – minimum 50% obtained from the capital market; • strengthening the position of the Bank in the Pekao Group as a specialist in long-term financing of medium-sized commercial property; • keeping the credit, market, and operating risks at a safe level; • keeping the Bank’s and mortgage bonds’ rating at the investment level. Raport Roczny 2012 | Annual Report 38 Management Board’s report on the Bank performance 7. Shareholding structure, Bank authorities, organisational/capital connections within the Group • The shareholding structure of the Bank’s company capital in 2012 Bank Pekao S.A. holds 2,230 registered shares series “A,” “B,” “C,” “D,” “E,” “F,” “G,” and “H” each representing the nominal value of PLN100,000 and altogether worth PLN223,000,000; these shares make up 100% of the initial capital of Pekao Bank Hipoteczny S.A. which allows Bank Pekao S.A. to exercise its right of vote with 100% of the shares. No. 1 Shareholder Shares Votes at GMS Number % Number % Bank Polska Kasa Opieki S.A. 2.230 100 2.230 100 TOTAL 2.230 100 2.230 100 The Bank Statute rules that all the existing shares are common registered shares. There is no diversification of the shares. There are no special privileges or limitations on the existing shares. The rights and duties related to the shares are defined in the Commercial Companies Code and other relevant law. Securities issued by the Bank offer no special supervisory powers to their holders. Restrictions on exercising the right to vote. The Bank Statute provides for no restrictions on exercising the right to vote with the Bank shares. Restrictions on transferring the ownership of the Bank securities There are no restrictions on transferring the ownership of the shares and securities issued by the Bank. Modification of the Bank Statute requires a resolution of the General Meeting of the Bank Shareholders and registration of the change in the National Court Registry KRS. • Company authorities The rules of appointing and dismissing persons responsible for managing Pekao Bank Hipoteczny S.A. and the powers of persons managing it in 2012 did not change in relation to the status quo of the reporting period which ended on December 31, 2011. According to the current law and to Pekao Bank Hipoteczny S.A.‘s Statute, the Bank is managed by its Management Board. The Supervisory Board appoints members of the Management Board and defines their number between 3 and 5. At least half of the Management Board members, among them the CEO, should hold Polish citizenship. The appointment of two Management Board members, among them the CEO, takes place after the consent of the Financial Supervision Authority KNF. Members of the Management Board are appointed for a period of 3 years and they may be dismissed at any time. The Management Board represents Pekao Bank Hipoteczny S.A. outside and commands its operations. The Management Board is responsible for the current management of the Bank‘s affairs, ensures full implementation of the Bank‘s objectives set forth in its strategic plans, and annual financial plans. Matters not reserved for the competence of other Bank authorities are in the competence of the Management Board. The Management Board operates on the grounds of the Regulations adopted by the Supervisory Board. The competence of the Management Board, Pekao Bank Hipoteczny S.A. comprises, in particular: - producing and submitting to the Supervisory Board of reports on the Bank business, also producing and submitting to the Supervisory Board and the General Meeting of Shareholders of the annual financial report, Raport Roczny 2012 | Annual Report 39 Management Board’s report on the Bank performance - adopting decisions on issuing mortgage bonds and public mortgage bonds, as well as defining the terms and forms of issuance, - adopting decisions on drawing liabilities or disposal of assets whose total value per one entity is higher than 5% of the Bank‘s own funds, unless the Management Board delegates the right to make such decisions to permanent or ad hoc committees at the Bank. The powers of the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. include among other things: - suspending individual or all members of the Management Board for important reasons and assigning members of the Supervisory Board to temporary performing the functions of Management Board members who cannot do so personally. - granting permissions or refusing permissions to sell shares, - giving permissions to grant credits as a result of which the maximum amount of Bank exposure with an entity or entities associated by capital or organisation would grow over PLN12,000 thousand or the equivalent of this amount in convertible currencies. The General Meeting of Shareholders is summoned by a single announcement in the Monitor Sądowy i Gospodarczy (Court and Commercial Gazette) published at least three weeks before the Meeting date. The General Meeting of Shareholders may be ordinary or extraordinary. Ordinary General Meeting of Shareholders should be held within six months after the end of each business year in the Bank. The General Meeting of Shareholders is summoned by the Management Board. The Supervisory Board may summon an ordinary General Meeting of Shareholders, if the Management Board does not do so in the due time and it may summon an extraordinary General Meeting whenever it finds it right and the Management Board has not done so within two weeks after a respective demand from the Supervisory Board. A shareholder or shareholders representing at least 1/10 of the initial capital may require the Management Board to hold an extraordinary General Meeting of Shareholders and to include specific items in its agenda. The ordinary General Meeting of Shareholders should, in particular, deal with: - examination and approval of the Bank performance report and the financial report covering the past business year, - adoption of a resolution on the division of the net profit or on covering the net loss, - granting acquittals to members of the Bank Management and Supervisory Boards. The competence of the General Meeting of Bank Shareholders also include: - adoption of resolutions on matters related to claims for redressing damage caused at Bank association or at its management or supervision, - adoption of resolutions on matters related to the disposal and lease of the Bank enterprise or its organised part, as well as on establishing limited property rights, and on selling away the property or a share in the property, - adoption of the Supervisory Board Regulations, - appointing and dismissing members of the Supervisory Board, - making changes in the Bank Statute, - adopting resolutions on increasing or reducing the company capital, - adopting resolutions on issuing bonds, - determining the date for dividend payment, - adopting resolutions on other matters reserved for the General Meeting‘s competence by law or the Statute and submitted to the General meeting of Shareholders by the Management Board or the Supervisory Board. Raport Roczny 2012 | Annual Report 40 Management Board’s report on the Bank performance Information given below shows the members of the Pekao Bank Hipoteczny S.A. Management Board and Supervisory Board, as well as the total value of salaries, bonuses, and other benefits paid by the Bank to the management and supervisory staff. • Management Board On 31.03,2011, the Management Board included four members: - Mrs. Irena Stocka - Mrs. Agata Kwaśniak - Mr. Krzysztof Puchalski - Mr. Jerzy Tofil The Supervisory Board, Pekao Bank Hipoteczny S.A. in its Resolution No. 9/2012 of March 26, 2012, appointed the following members of the Bank Management Board for a new, three-year term: - Mr. Tomasz Mozer - Mrs. Agata Kwaśniak - Mr. Krzysztof Puchalski - Mr. Jerzy Tofil The new Management Board‘s term started on the day on which the General Meeting of the Bank Shareholders was held, that is, on April 5, 2012. The Supervisory Board, in its Resolution No. 10/2012 of March 26, 2012, appointed Mr. Tomasz Mozer to the office of Chairman of the Bank Management Board, effective after the Financial Supervision Authority KNF grants its acceptance. The Supervisory Board entrusted the performance of the functions of Chairman of the Management Board to Mr. Tomasz Mozer in the period between April 5, 2012, and the KNF acceptance. The Financial Supervision Authority KNF unanimously accepted the appointment of Mr. Tomasz Mozer as the Bank Management Board Chairman on August 28, 2012. On September 6, 2012, Mr. Jerzy Tofil resigned from performing his function of a member of the Bank Management Board effective on December 31, 2012. The Bank Management Board consisted of the following members and was paid the following remuneration over 2012: Name and Surname Function Remuneration in 2012 (PLN) Including ZUS premiums 2011 bonus (PLN) paid out in 2012 including ZUS premiums Tomasz Mozer Chief Executive Officer 456 845 0 Irena Stocka Chief Executive Officer 196 360 470 115* Agata Kwaśniak Management Board member 455 573 58 700 Krzysztof Puchalski Management Board member 318 477 143 133 Jerzy Tofil Management Board member 425 666 0 *in this, the retirement severance pay. The compensations shown in the table above do not include provisions for the 2012 bonuses to be paid to the Management Board members in the amount of PLN763 thousand (in this, social insurance premiums: PLN34 thousand) and benefits paid by the social insurance company ZUS. Raport Roczny 2012 | Annual Report 41 Management Board’s report on the Bank performance The amounts shown above include life insurance, among other things. The compensations paid to the Management Board members are approved by the Supervisory Board. • Supervisory Board In the period between January 1, 2012, and December 31, 2012, The Supervisory Board, Pekao Bank Hipoteczny S.A. consisted of: Name and Surname: Function Grzegorz Piwowar Chairman of the Supervisory Board Diego Biondo Deputy Chairman of the Supervisory Board Luigi Lovaglio Member of the Supervisory Board Tomasz Kubiak Member of the Supervisory Board Rafał Baranowski Member of the Supervisory Board Robert Smuga Member of the Supervisory Board Members of the Supervisory Board do not receive any remuneration for performing their duties as members of the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. The Audit Committee of the Bank’s Supervisory Board worked from January 1, 2012, to December 31, 2012, and it included the following members: - Mr. Rafał Baranowski – Chairman of the Audit Committee - Mr. Grzegorz Piwowar - Mr. Tomasz Kubiak - Mr. Robert Smuga. The Credit Committee of the Bank’s Supervisory Board worked from January 1, 2012, to December 31, 2012, and it included the following members: - Mr. Grzegorz Piwowar - Mr. Diego Biondo - Mr. Tomasz Kubiak - Mr. Robert Smuga. • Organisational or capital connections within the Group The directly dominating entity to Pekao Bank Hipoteczny S.A. is Bank Pekao S.A. based in Warsaw and holding 100% of the Bank shares. Since Bank Pekao S.A. is a subsidiary company of the UniCredit Group, UCG is the entity which directly commands the 100% of votes at the General Meeting of Shareholders in Pekao Bank Hipoteczny S.A. via Bank Pekao S.A. • Transactions with associated companies The Bank enters into transactions with the dominating company and with companies associated within the Group. Transactions done with the associated companies include transactions with the managerial staff of companies of the Pekao Group and with employees of Pekao Bank Hipoteczny S.A. Raport Roczny 2012 | Annual Report 42 Management Board’s report on the Bank performance Transactions done with associated companies are part of the regular business operations. They usually comprise credits, deposits, and foreign currency exchange transactions. The value of transactions with associated companies at the end of 2012 as well as the costs and income generated in the business year 2012 are described in Note 34 to the Financial Report. • Key agreements with associated companies - Agreements on credit facilities On February 16, 2012, the Bank signed an Annex to the Agreement on a multi-currency facility which was concluded with a Shareholder on November 28, 2008. The Annex carried provisions on updating the currently used facilities should Bank Pekao S.A. assume the mortgage bonds issue. On July 10, 2012, the Bank signed an Annex to the Agreement on a multi-currency facility which was concluded with a Shareholder on November 28, 2008. This Annex modified the interest on the tranches paid out. On November 30, 2011, the Bank signed an Annex to the Agreement on a multi-currency facility which was concluded with a Shareholder on November 28, 2008. The Annex extended the crediting period, changed the deadline by which the credit facility must be finally used up, and modified the way in which the loan would be made available. 8. Additional information • Events important to the Bank after the date of the balance sheet The work contract of Mr. Jerzy Tofil, who performed his duties as Member of Pekao Bank Hipoteczny S.A. Management Board until December 31, 2012, was terminated on January 2, 2013. No more events deserving to be mentioned in the financial report occurred until the date on which the report was approved. • Conditional liabilities - On-going litigation No court litigations or proceedings before state administration authorities related to the Bank’s liabilities or claims worth at least 10% of the Bank’s own funds were in the process on December 31, 2012. The total value of all the court, enforcement, and bankruptcy procedures carried out to meet outstanding liabilities resulting from the granted loans was PLN191,798 thousand. The Bank made provisions worth PLN43,882 thousand towards those outstanding liabilities. On December 31, 2012, the Bank was sued to court or appeared before state administration authorities in cases altogether representing the value of PLN120 thousand. The Bank made provisions for those litigations in the amount of PLN120 thousand which, in the Bank Management’s opinion is enough and reflects the risk of funds incoming after the payment obligation is fulfilled. - Conditional liabilities in granting loans The value of the Bank’s liabilities resulting from the granted loans totals PLN34,704 thousand. - Other liabilities related to off-balance transactions Raport Roczny 2012 | Annual Report 43 Management Board’s report on the Bank performance The value of liabilities resulting from transactions on current and fixed-term financial instruments accounts for PLN450,834 thousand. • Entity authorized to audit the annual report On the grounds of the Supervisory Board’s Resolution No. 3/2012 of June 11, 2012, concerning the procedure of selecting the Bank’s auditor, the auditor was chosen and empowered to inspect the Bank’s financial report covering the period which ends on December 31, 2012. The entity authorized to study the financial reports and audit the annual financial report was chosen in accordance with the law. The entity and the inspectors performing the audit of the annual financial report of the Bank met the criteria of expressing impartial and independent opinion on the audited annual financial report as required by the current law and professional standards. In line with the above-mentioned Resolution, the entity authorized to audit the 2012 annual financial report is KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, sp. k. The total remuneration paid to the entity authorized to audit the financial report: In thousand PLN Audit of the annual financial report and the annual Group reporting packages Review of the Group reporting packages covering the 1st half of the year 2012 2011 117 123 37 39 The above amounts include the 23% VAT. • Other information - The Bank has no knowledge of any changes whatsoever likely to take place soon in the proportions of stakes held by its current shareholders and stakeholders. 9. Management Board’s representations • Corporate governance rules and social responsibility In its business, Pekao Bank Hipoteczny S.A. follows the principles of social responsibility and is responsive to the needs of its clients and shareholders. The Bank fully implements the rules in the following documents adopted by the Bank Management: - The “Rules of granting loans and assuming other off-balance liabilities towards members of the Bank Management Board and Supervisory Board, persons holding managerial posts in the Bank and entities associated with them, as well as entities included in the List of Corporate Officers.” - The “Policy on compliance risk management,” - The “Integrity Charter.” The Bank Management works to ensure compliance of the Bank activities with the law and corporate governance rules adopted by Pekao S.A. Group and UCG. The organisational structure of the Bank, adopted by the Management Board and approved by the Supervisory Board, is tailored to fit the size and profile of the risk assumed. The distribution of Raport Roczny 2012 | Annual Report 44 Management Board’s report on the Bank performance responsibilities guarantee independence of the functions of risk measurement, monitoring and control from the operations. The allocation of tasks is clearly defined by the internal regulations of the Bank. The Bank has its internal control rules and mechanisms available in written form. They are adjusted to the specific nature of the Bank and comprise, among other things, the rules, limits, and procedures relevant to the bank business which have a controlling nature and work within the Bank’s operating system. The internal control system comprises: risk control mechanisms, the analysis of compliance between the Bank activities and the law and internal regulations, internal audit. A standalone risk control unit, independent of business units, is responsible for the measurement and control of the identified risks. The Bank promotes behaviours that respect the best banking practices and principles cherished by the Group. • Adequacy and reliability of reports According to its best knowledge, the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. presents its 2012 financial report and some 2011 data for comparison. The financial report and the comparative data have been put together according to the accounting rules and they reflect, in a true, reliable, and clear way the assets and financial condition of the Bank and its financial performance. The Management Board’s report on the activities of the Bank, presented in this document, includes the true picture of the development, attainments, and condition of the Bank, including an account on all the major risks and threats. SIGNATURES Bank Management Board Date Name and Surname Position/function Signature 15-02-2013 Tomasz Mozer Chief Executive Officer ..................................................... 15-02-2013 Agata Kwaśniak Management Board member ..................................................... 15-02-2013 Krzysztof Puchalski Management Board member ..................................................... Raport Roczny 2012 | Annual Report 45 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta Rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 46 SPIS TREŚCI 1. Część ogólna raportu............................................................................................................................................................... 54 1.1. Dane identyfikujące Bank....................................................................................................................................................... 54 1.1.1. Nazwa Banku............................................................................................................................................................................... 54 1.1.2. Siedziba Banku............................................................................................................................................................................ 54 1.1.3. Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym.................................................................................................................. 54 1.1.4. Kierownik jednostki ................................................................................................................................................................. 54 1.2.Dane identyfikujące kluczowego biegłego rewidenta i podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych............................................................................................................................... 55 1.2.1. Dane identyfikujące kluczowego biegłego rewidenta................................................................................................ 55 1.2.2. Dane identyfikujące podmiot uprawniony...................................................................................................................... 55 1.3. Informacje o sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy.................................................................. 55 1.4. Zakres prac i odpowiedzialności.......................................................................................................................................... 55 2. Analiza finansowa Banku........................................................................................................................................................ 57 2.1. Ogólna analiza sprawozdania finansowego.................................................................................................................... 57 2.1.1. Sprawozdanie z sytuacji finansowej................................................................................................................................... 57 2.1.2. Rachunek zysków i strat.......................................................................................................................................................... 58 2.1.3. Sprawozdanie z całkowitych dochodów........................................................................................................................... 58 2.2. Wybrane wskaźniki finansowe.............................................................................................................................................. 59 3. Część szczegółowa raportu.................................................................................................................................................... 60 3.1. System rachunkowości............................................................................................................................................................ 60 3.2. Informacje dodatkowe do sprawozdania finansowego.............................................................................................. 60 3.3. Stosowanie się do norm ostrożnościowych..................................................................................................................... 60 3.4. Sprawozdanie z działalności Banku.................................................................................................................................... 60 Raport Roczny 2012 | Annual Report 47 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta OPINIA NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Dla Walnego Zgromadzenia Pekao Banku Hipotecznego S.A. Opinia o sprawozdaniu finansowym Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania finansowego Pekao Banku Hipotecznego S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39a („Bank”), na które składa się sprawozdanie z sytuacji finansowej sporządzone na dzień 31 grudnia 2012 r., rachunek zysków i strat oraz sprawozdanie z całkowitych dochodów, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym oraz sprawozdanie z przepływów pieniężnych za rok obrotowy kończący się tego dnia oraz informacje dodatkowe do sprawozdania finansowego zawierające opis istotnych zasad rachunkowości oraz inne informacje objaśniające. Odpowiedzialność Zarządu oraz Rady Nadzorczej Zarząd Banku jest odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie i rzetelną prezentację tego sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską i innymi obowiązującymi przepisami prawa oraz sporządzenie sprawozdania z działalności. Zarząd Banku jest odpowiedzialny również za kontrolę wewnętrzną, którą uznaje za niezbędną, aby sporządzane sprawozdania finansowe były wolne od nieprawidłowości powstałych wskutek celowych działań lub błędów. Zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późniejszymi zmianami) („ustawa o rachunkowości”), Zarząd Banku oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w tej ustawie. Odpowiedzialność Biegłego Rewidenta Naszym zadaniem jest, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyrażenie opinii o tym sprawozdaniu finansowym oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do postanowień rozdziału 7 ustawy o rachunkowości, krajowych standardów rewizji finansowej wydanych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów oraz Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej. Regulacje te nakładają na nas obowiązek postępowania zgodnego z zasadami etyki oraz zaplanowania i przeprowadzenia badania w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że sprawozdanie finansowe i księgi rachunkowe stanowiące podstawę jego sporządzenia są wolne od istotnych nieprawidłowości. Badanie polega na przeprowadzeniu procedur mających na celu uzyskanie dowodów badania dotyczących kwot i informacji ujawnionych w sprawozdaniu finansowym. Wybór procedur badania zależy od naszego osądu, w tym oceny ryzyka wystąpienia istotnej nieprawidłowości sprawozdania finansowego na skutek celowych działań lub błędów. Przeprowadzając ocenę tego ryzyka bierzemy pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem oraz rzetelną prezentacją sprawozdania finansowego w celu zaplanowania stosownych do okoliczności procedur badania, nie zaś w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności działania kontroli wewnętrznej w jednostce. Badanie obejmuje również ocenę odpowiedniości stosowanej polityki rachunkowości, zasadności szacunków dokonanych przez Zarząd oraz ocenę ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego. Wyrażamy przekonanie, że uzyskane przez nas dowody badania stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii z badania. Raport Roczny 2012 | Annual Report 48 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta Opinia Naszym zdaniem, załączone sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. przedstawia rzetelnie i jasno sytuację majątkową i finansową Banku na dzień 31 grudnia 2012 r., wynik finansowy oraz przepływy pieniężne za rok obrotowy kończący się tego dnia, zostało sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, jest zgodne z wpływającymi na treść sprawozdania finansowego przepisami prawa i postanowieniami statutu Banku oraz zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych, we wszystkich istotnych aspektach, ksiąg rachunkowych. Raport na temat innych wymogów prawa i regulacji Sprawozdanie z działalności Banku Zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości, stwierdzamy, że sprawozdanie z działalności Banku uwzględnia, we wszystkich istotnych aspektach, informacje, o których mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2009 r., nr 33, poz. 259 z późniejszymi zmianami) i są one zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym. W imieniu KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Nr ewidencyjny 3546 ul. Chłodna 51 00-867 Warszawa ......................................................... Mariola Szczesiak Kluczowy biegły rewident Nr ewidencyjny 9794 Komandytariusz, Pełnomocnik ......................................................... Katarzyna Kozłowska Biegły rewident Nr ewidencyjny 12035 15 lutego 2013 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 49 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta Raport uzupełniający z badania sprawozdania finansowego 1. Część ogólna raportu 1.1. Dane identyfikujące Bank 1.1.1. Nazwa Banku Pekao Bank Hipoteczny S.A. (dalej „Bank”) 1.1.2. Siedziba Banku ul. Domaniewska 39a 02-672 Warszawa 1.1.3. Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym Sąd rejestrowy: Data: Numer rejestru: Kapitał zakładowy na dzień bilansowy: Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego 12 lipca 2001 r. KRS 0000027441 223.000.000 zł 1.1.4. Kierownik jednostki Funkcje kierownika jednostki sprawuje Zarząd Banku. W skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2012 r. wchodzili: • Tomasz Mozer – Prezes Zarządu, • Agata Kwaśniak – Członek Zarządu, • Krzysztof Puchalski – Członek Zarządu, • Jerzy Tofil – Członek Zarządu. Od 1 stycznia 2012 r. do daty opinii, w składzie Zarządu zaszły następujące zmiany: W okresie od 1 stycznia 2012 r. do 4 kwietnia 2012 r. funkcję Prezesa Zarządu pełniła Pani Irena Stocka. Kadencja Pani Prezes Ireny Stockiej wygasła w dniu 4 kwietnia 2012 r. W dniu 26 marca 2012 r. Rada Nadzorcza powołała Pana Tomasz Mozera na p. o. Prezesa Zarządu. W dniu 28 sierpnia 2012 r. KNF zatwierdziła wybór nowego Prezesa. W dniu 6 września 2012 r. wniosek o rezygnację z funkcji Członka Zarządu złożył Pan Jerzy Tofil. Funkcję Członka Zarządu pełnił do dnia 31 grudnia 2012 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 50 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta 1.2.Dane identyfikujące kluczowego biegłego rewidenta i podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych 1.2.1. Dane identyfikujące kluczowego biegłego rewidenta Imię i nazwisko: Numer w rejestrze: Mariola Szczesiak 9794 1.2.2. Dane identyfikujące podmiot uprawniony Firma: Adres siedziby: Numer rejestru: Sąd rejestrowy: Numer NIP: KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa KRS 0000339379 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego 527-26-15-362 KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. jest wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych pod numerem 3546, prowadzoną przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów. 1.3.Informacje o sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2011 r. zostało zbadane przez KPMG Audyt Sp. z o.o. i uzyskało opinię biegłego rewidenta bez zastrzeżeń. Sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie w dniu 5 kwietnia 2012 r., które postanowiło, że zysk za ubiegły rok obrotowy w kwocie 17.273.727,98 złotych będzie podzielony następująco: • zwiększenie kapitału zapasowego w kwocie 17.273.727,98 złotych. Sprawozdanie finansowe zostało złożone w Sądzie Rejestrowym w dniu 12 kwietnia 2012 r. oraz ogłoszone w Monitorze Polskim B nr 1270 z dnia 15 czerwca 2012 r. 1.4. Zakres prac i odpowiedzialności Niniejszy raport został przygotowany dla Walnego Zgromadzenia Pekao Banku Hipotecznego S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39a i dotyczy sprawozdania finansowego, na które składa się sprawozdanie z sytuacji finansowej sporządzone na dzień 31 grudnia 2012 r., rachunek zysków i strat oraz sprawozdanie z całkowitych dochodów, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym oraz sprawozdanie z przepływów pieniężnych za rok obrotowy kończący się tego dnia oraz informacje dodatkowe do sprawozdania finansowego zawierające opis istotnych zasad rachunkowości oraz inne informacje objaśniające. Badana jednostka sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia z dnia 31 stycznia 2005 r. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzono zgodnie z umową z dnia 16 lipca 2012 r., zawartą na podstawie uchwały Rady Nadzorczej z dnia 11 czerwca 2012 r. odnośnie wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego. Raport Roczny 2012 | Annual Report 51 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do postanowień rozdziału 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późniejszymi zmianami) („ustawa o rachunkowości”), krajowych standardów rewizji finansowej wydanych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów oraz Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej. Badanie sprawozdania finansowego zostało przeprowadzone w Banku w okresie od 12 listopada 2012 r. do 30 listopada 2012 r. oraz od 14 stycznia 2013 r. do 15 lutego 2013 r. Zarząd Banku jest odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych, sporządzenie i rzetelną prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską oraz z innymi obowiązującymi przepisami prawa oraz sporządzenie sprawozdania z działalności. Naszym zadaniem było, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyrażenie opinii i sporządzenie raportu uzupełniającego, odnośnie tego sprawozdania finansowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia. Zarząd Banku złożył w dniu wydania niniejszego raportu oświadczenie o rzetelności i jasności załączonego sprawozdania finansowego oraz niezaistnieniu zdarzeń wpływających w sposób znaczący na dane wykazane w sprawozdaniu finansowym za rok badany. W trakcie badania sprawozdania finansowego Zarząd Banku złożył wszystkie żądane przez nas oświadczenia, wyjaśnienia i informacje oraz udostępnił nam wszelkie dokumenty i informacje niezbędne do wydania opinii i przygotowania raportu. Zakres planowanej i wykonanej pracy nie został w żaden sposób ograniczony. Zakres i sposób przeprowadzonego badania wynika ze sporządzonej przez nas dokumentacji roboczej, znajdującej się w siedzibie podmiotu uprawnionego. Kluczowy biegły rewident oraz podmiot uprawniony spełniają wymóg niezależności od badanego Banku w rozumieniu art. 56 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 7 maja 2009 roku o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. z 2009 r. nr 77 poz. 649 z późniejszymi zmianami). Raport Roczny 2012 | Annual Report 52 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta 2. Analiza finansowa Banku 2.1. Ogólna analiza sprawozdania finansowego 2.1.1. Sprawozdanie z sytuacji finansowej AKTYWA 31.12.2012 zł ’000 % aktywów 31.12.2011 zł ’000 % aktywów 10 0,0 9 0,0 87 077 4,7 29 350 1,5 8 705 0,5 28 0,0 1 664 272 90,4 1 806 997 91,0 69 852 3,8 136 662 6,8 Rzeczowe aktywa trwałe 907 0,1 1 353 0,1 Wartości niematerialne 167 0,0 361 0,0 10 315 0,5 11 912 0,6 - należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego 997 0,1 681 0,0 - aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 7 745 0,4 9 731 0,5 1 841 305 100,0 1 986 672 100,0 31.12.2012 zł ’000 % aktywów 31.12.2011 zł ’000 % aktywów 625 914 34,0 772 803 38,9 513 0,0 455 0,0 0 0,0 95 997 4,8 18 482 1,0 24 262 1,2 894 158 48,6 807 811 40,7 762 0,0 820 0,0 5 669 0,3 4 692 0,3 1 545 498 83,9 1 706 840 85,9 Kapitał zakładowy 223 000 12,1 223 000 11,2 Pozostałe kapitały 57 132 3,1 39 558 2,0 Zysk z lat ubiegłych i roku bieżącego 15 675 0,9 17 274 0,9 295 807 16,1 279 832 14,1 1 841 305 100,0 1 986 672 100,0 Kasa i środki w banku Centralnym Należności od banków Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) Kredyty i pożyczki udzielone klientom Pozostałe aktywa finansowe Inne aktywa, w tym: SUMA AKTYWÓW PASYWA Zobowiązania Zobowiązania wobec banków Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) Pochodne instrumenty zabezpieczające Zobowiązania wobec klientów Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Rezerwy Inne zobowiązania Zobowiązania razem Kapitał własny Kapitał własny razem SUMA PASYWÓW Raport Roczny 2012 | Annual Report 53 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta 2.1.2. Rachunek zysków i strat 1.01.2012-31.12.2012 zł ‚000 1.01.2011-31.12.2011 zł ‚000 96 113 102 049 Koszty z tytułu odsetek (61 341) (59 179) Wynik z tytułu odsetek 34 772 42 870 738 1 719 (583) (684) 155 1 035 5 695 3 251 Wynik z inwestycji finansowych (34) 0 Pozostałe przychody operacyjne 79 637 5 740 3 888 Ogólne koszty administracyjne (20 948) (20 935) Odpisy z tytułu utraty wartości (247) (5 321) (61) (144) (21 256) (26 400) Wynik na działaności operacyjnej 19 411 21 393 Zysk przed opodatkowaniem 19 411 21 393 Podatek dochodowy (3 736) (4 119) Zysk za okres 15 675 17 274 15 675 17 274 1 404 (247) Wycena instrumentów zabezpieczających (1 104) (1 453) Całkowite dochody razem 15 975 15 574 Przychody z tytułu odsetek Przychody z tytułu prowizji i opłat Koszty z tytułu prowizji i opłat Wynik z tytułu prowizji i opłat Wynik na intrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu Pozostałe koszty operacyjne 2.1.3. Sprawozdanie z całkowitych dochodów Zysk za okres Pozostałe całkowite dochody netto: Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży Raport Roczny 2012 | Annual Report 54 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta 2.2.Wybrane wskaźniki finansowe 2012 2011 1 841 305 1 986 672 Zysk przed opodatkowaniem (zł ’000) 19 411 21 393 Zysk za okres (zł ’000) 15 675 17 274 280 132 262 558 5,6% 6,6% Udział należności netto w aktywach 95,1% 92,4% Udział aktywów dochodowych w sumie aktywów 99,4% 99,3% Udział zobowiązań kosztowych w sumie pasywów 83,6% 80,8% 319,2% 307,7% Suma bilansowa (zł ’000) Kapitały własne (zł ’000) * Stopa zysku za okres do kapitałów własnych Udział hipotecznych listów zastawnych w kapitale własnym * bez zysku za okres Raport Roczny 2012 | Annual Report 55 Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta 3. Część szczegółowa raportu 3.1. System rachunkowości Bank posiada aktualną dokumentację opisującą zasady rachunkowości, przyjęte przez Zarząd Banku, w zakresie wymaganym przepisami art. 10 ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. z 2010 r., nr 191, poz. 1279). W trakcie przeprowadzonego badania sprawozdania finansowego dokonaliśmy wyrywkowego sprawdzenia prawidłowości działania systemu rachunkowości. W trakcie przeprowadzonych prac nie stwierdziliśmy znaczących nieprawidłowości dotyczących systemu rachunkowości, które nie zostałyby usunięte, a mogły mieć istotny wpływ na badane sprawozdanie finansowe. Celem naszego badania nie było wyrażenie kompleksowej opinii na temat funkcjonowania tego systemu rachunkowości. Bank przeprowadził inwentaryzację składników majątkowych w terminach określonych w art. 26 ustawy o rachunkowości oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. z 2010 r., nr 191, poz. 1279) oraz dokonał rozliczenia i ujęcia w księgach jej wyników. 3.2.Informacje dodatkowe do sprawozdania finansowego Dane zawarte w informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego, zawierających opis istotnych zasad rachunkowości oraz inne informacje objaśniające, zostały przedstawione, we wszystkich istotnych aspektach, kompletnie i prawidłowo. Dane te stanowią integralną część sprawozdania finansowego. 3.3. Stosowanie się do norm ostrożnościowych W oparciu o przeprowadzone badanie nie zidentyfikowaliśmy istotnych odstępstw Banku od bankowych norm ostrożnościowych dotyczących między innymi koncentracji zaangażowań, rezerwy obowiązkowej oraz adekwatności kapitałowej. 3.4. Sprawozdanie z działalności Banku Sprawozdanie z działalności Banku uwzględnia, we wszystkich istotnych aspektach, informacje, o których mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2009 r., nr 33, poz. 259 z późniejszymi zmianami) i są one zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym. W imieniu KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Nr ewidencyjny 3546 ul. Chłodna 51 00-867 Warszawa ......................................................... Mariola Szczesiak Kluczowy biegły rewident Nr ewidencyjny 9794 Komandytariusz, Pełnomocnik 15 lutego 2013 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 56 ......................................................... Katarzyna Kozłowska Biegły rewident Nr ewidencyjny 12035 Raport Roczny 2012 | Annual Report 57 Opinion and Report of the Independent Auditor Financial Year ended 31 December 2012 Raport Roczny 2012 | Annual Report 58 table of contents 1.General.......................................................................................................................................................................................... 62 1.1. General information about the Bank.................................................................................................................................. 62 1.1.1. The Bank’s name........................................................................................................................................................................ 62 1.1.2. Registered office........................................................................................................................................................................ 62 1.1.3. Registration in the National Court Register..................................................................................................................... 62 1.1.4. Management of the Bank....................................................................................................................................................... 62 1.2. Auditor information.................................................................................................................................................................. 63 1.2.1. Key Certified Auditor information....................................................................................................................................... 63 1.2.2. Audit Firm information............................................................................................................................................................ 63 1.3. Prior period financial statements......................................................................................................................................... 63 1.4. Audit scope and responsibilities.......................................................................................................................................... 63 2. Financial analysis of the Bank................................................................................................................................................ 65 2.1. Summary analysis of the financial statements................................................................................................................ 65 2.1.1. Statement of financial position............................................................................................................................................ 65 2.1.2. Income statement..................................................................................................................................................................... 66 2.1.3. Statement of comprehensive income................................................................................................................................. 66 2.2. Selected financial ratios........................................................................................................................................................... 67 3. Detailed report........................................................................................................................................................................... 68 3.1. Accounting system.................................................................................................................................................................... 68 3.2. Notes to the financial statements........................................................................................................................................ 68 3.3. Compliance with banking regulations............................................................................................................................... 68 3.4. Report on the Bank’s activities.............................................................................................................................................. 68 Raport Roczny 2012 | Annual Report 59 Opinion and Report of the Independent Auditor This document is a free translation of the Polish original. Terminology current in Anglo-Saxon countries has been used where practicable for the purposes of this translation in order to aid understanding. The binding Polish original should be referred to in matters of interpretation. Opinion OF THE independent AUDITOR To the General Meeting of Pekao Bank Hipoteczny S.A. Opinion on the Financial Statements We have audited the accompanying financial statements of Pekao Bank Hipoteczny S.A., with its registered office in Warsaw, Domaniewska 39a (“the Bank”), which comprise the statement of financial position as at 31 December 2012, the income statement and the statement of comprehensive income, the statement of changes in equity and the statement of cash flows for the year then ended and notes to the financial statements, comprising a summary of significant accounting policies and other explanatory information. Management’s and Supervisory Board’s Responsibility for the Financial Statements Management of the Bank is responsible for the correctness of the accounting records and the preparation and fair presentation of these financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards, as adopted by the European Union and with other applicable regulations and preparation of the report on the Bank’s activities. Management of the Bank is also responsible for such internal control as management determines is necessary to enable the preparation of the financial statements that are free from material misstatement, whether due to fraud or error. According to the Accounting Act dated 29 September 1994 (Official Journal from 2009, No. 152, item 1223 with amendments) (“the Accounting Act”), Management of the Bank and members of the Supervisory Board are required to ensure that the financial statements and the report on the Bank’s activities are in compliance with the requirements set forth in the Accounting Act. Auditor’s Responsibility Our responsibility, based on our audit, is to express an opinion on these financial statements and whether the financial statements are derived from properly maintained accounting records. We conducted our audit in accordance with section 7 of the Accounting Act, National Standards on Auditing issued by the National Council of Certified Auditors and International Standards on Auditing. Those standards require that we comply with ethical requirements and plan and perform the audit to obtain reasonable assurance about whether the financial statements and the accounting records from which they are derived are free of material misstatements. An audit involves performing procedures to obtain audit evidence about the amounts and disclosures in the financial statements. The procedures selected depend on our judgment, including the assessment of the risks of material misstatement of the financial statements, whether due to fraud or error. In making those risk assessments, we consider internal control relevant to the entity’s preparation and fair presentation of the financial statements in order to design audit procedures that are appropriate in the circumstances, but not for the purpose of expressing an opinion on the effectiveness of the entity’s internal control. An audit also includes evaluating the appropriateness of accounting policies used and the reasonableness of accounting estimates made by management, as well as evaluating the overall presentation of the financial statements. We believe that the audit evidence we have obtained is sufficient and appropriate to provide a basis for our opinion. Raport Roczny 2012 | Annual Report 60 Opinion and Report of the Independent Auditor Opinion In our opinion, the accompanying financial statements of Pekao Bank Hipoteczny S.A. have been prepared and present fairly, in all material respects, the financial position of the Bank as at 31 December 2012 and its financial performance and its cash flows for the year then ended, in accordance with International Financial Reporting Standards as adopted by the European Union, are in compliance with the respective regulations and the provisions of the Bank’s articles of association that apply to the Bank’s financial statements and have been prepared from accounting records, that, in all material respects, have been properly maintained. Specific Comments on Other Legal and Regulatory Requirements Report on the Bank’s Activities As required under the Accounting Act, we report that the report on the Bank’s activities includes, in all material respects, the information required by Art. 49 of the Accounting Act and by the Decree of the Ministry of Finance dated 19 February 2009 on current and periodic information provided by issuers of securities and the conditions for recognition as equivalent information required by the law of a non-Member State (Official Journal from 2009, No 33, item 259 with amendments) and the information is consistent with the financial statements. On behalf of KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Registration No. 3546 ul. Chłodna 51 00-867 Warsaw Signed on the Polish original Signed on the Polish original ......................................................... Mariola Szczesiak Key Certified Auditor Registration No. 9794 Limited Liability Partner with power of attorney ......................................................... Katarzyna Kozłowska Certified Auditor Registration No. 12035 15 February 2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 61 Opinion and Report of the Independent Auditor Supplementary report on the audit of the financial statements 1.General 1.1. General information about the Bank 1.1.1. The Bank’s name Pekao Bank Hipoteczny S.A. (hereafter „the Bank”) 1.1.2. Registered office Domaniewska 39a 02-672 Warsaw 1.1.3. Registration in the National Court Register Registration court: Date: Registration number: Share capital as at the balance sheet date: District Court in Warsaw, XIII Commercial Department of the National Court Register 12 July 2001 KRS 0000027441 PLN 223,000,000 1.1.4. Management of the Bank The Management Board is responsible for management of the Bank. As at 31 December 2012, the Management Board of the Bank was comprised of the following members: • Tomasz Mozer – President of the Management Board, • Agata Kwaśniak – Member of the Management Board, • Krzysztof Puchalski – Member of the Management Board, • Jerzy Tofil – Member of the Management Board. From 1 January 2012 to the date of opinion, there were the following changes in the Management Board of the Bank: From 1 January 2012 to 4 April 2012 the position of the President of the Management Board was occupied by Mrs Irena Stocka. On 4 April 2012 Mrs Irena Stocka’s term of office as the President of Management Board has expired. On 26 March 2012, the Supervisory Board appointed Mr Tomasz Mozer to a post of the President of the Management Board. Polish Financial Supervision Authority approved the appointment on 28 August 2012. On 6 September 2012, Mr Jerzy Tofil resigned from the post of Member of the Management Board, effective as at 31 December 2012. Raport Roczny 2012 | Annual Report 62 Opinion and Report of the Independent Auditor 1.2. Auditor information 1.2.1. Key Certified Auditor information Name and surname: Registration number: Mariola Szczesiak 9794 1.2.2. Audit Firm information Name: Address of registered office: Registration number: Registration court: NIP number: KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. ul. Chłodna 51, 00-867 Warsaw KRS 0000339379 District Court for the Capital City of Warsaw in Warsaw, XII Commercial Department of the National Court Register 527-26-15-362 KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. is entered in the register of entities authorised to audit financial statements under number 3546, maintained by the National Council of Certified Auditors. 1.3. Prior period financial statements The financial statements for the financial year ended 31 December 2011 were audited by KPMG Audyt Sp. z o.o. and received an unqualified opinion. The financial statements were approved at the General Meeting on 5 April 2012 where it was resolved to allocate the net profit for the prior financial year of PLN 17,273,727.98 as follows: • PLN 17,273,727.98 increase of the equity reserve. The financial statements were submitted to the Registry Court on 12 April 2012 and were published in Monitor Polski B No. 1270 on 15 June 2012. 1.4. Audit scope and responsibilities This report was prepared for the General Meeting of Pekao Bank Hipoteczny S.A. with its registered office in Warsaw, Domaniewska 39a and relates to the financial statements comprising: the statement of financial position as at 31 December 2012, the income statement and the statement of comprehensive income, the statement of changes in equity and the statement of cash flows for the year then ended and notes to the financial statements, comprising a summary of significant accounting policies and other explanatory information. The audited Bank prepares its financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards as adopted by the European Union on the basis of the decision of General Meeting dated 31 January 2005. The financial statements have been audited in accordance with the contract dated 16 July 2012, concluded on the basis of the resolution of the Supervisory Board dated 11 June 2012 on the appointment of the auditor. We conducted the audit in accordance with section 7 of the Accounting Act dated 29 September 1994 (Official Journal from 2009, No. 152, item 1223 with amendments) (“the Accounting Act”), National Standards on Auditing issued by the National Council of Certified Auditors and International Standards on Auditing. Raport Roczny 2012 | Annual Report 63 Opinion and Report of the Independent Auditor We audited the financial statements at the Bank during the period from 12 November 2012 to 30 November 2012 and from 14 January 2013 to 15 February 2013. Management of the Bank is responsible for the accuracy of the accounting records and the preparation and fair presentation of the financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards as adopted by the European Union and with other applicable regulations and preparation of the report on the Bank’s activities. Our responsibility is to express an opinion and to prepare a supplementary report on the financial statements and whether the financial statements are derived from properly maintained accounting records based on our audit. Management of the Bank submitted a statement dated as at the same date as this report as to the true and fair presentation of the accompanying financial statements, which confirmed that there were no undisclosed matters which could significantly influence the information presented in the financial statements. All required statements, explanations and information were provided to us by Management of the Company and all our requests for additional documents and information necessary for expressing our opinion and preparing the report have been fulfilled. The scope of the work planned and performed has not been limited in any way. The method and scope of our audit is detailed in working papers prepared by us and retained in the offices of the Audit Firm. The Key Certified Auditor and the Audit Firm fulfill independence requirements as described in Art. 56 points 3 and 4 of the Act on Certified Auditors and Their Government, Audit Firms and Public Oversight dated 7 May 2009 (Official Journal from 2009, No. 77, item 649 with amendments). Raport Roczny 2012 | Annual Report 64 Opinion and Report of the Independent Auditor 2. Financial analysis of the Bank 2.1. Summary analysis of the financial statements 2.1.1. Statement of financial position ASSETS 31.12.2012 PLN ’000 % of total assets 31.12.2011 PLN ’000 % of total assets 10 0.0 9 0.0 87,077 4.7 29,350 1.5 8,705 0.5 28 0.0 1,664,272 90.4 1,806,997 91.0 69,852 3.8 136,662 6.8 Property, plant and equipment 907 0.1 1,353 0.1 Intangible assets 167 0.0 361 0.0 Other asstes, including: 10,315 0.5 11,912 0.6 - current tax receivables 997 0.1 681 0.0 7,745 0.4 9,731 0.5 1,841,305 100.0 1,986,672 100.0 31.12.2012 PLN ’000 % of total assets 31.12.2011 PLN ’000 % of total assets 625,914 34.0 772,803 38.9 513 0.0 455 0.0 0 0.0 95,997 4.8 18,482 1.0 24,262 1.2 894,158 48.6 807,811 40.7 762 0.0 820 0.0 Other liabilities 5,669 0.3 4,692 0.3 Total liabilities 1,545,498 83.9 1,706,840 85.9 223,000 12.1 223,000 11.2 Other reserves 57,132 3.1 39,558 2.0 Profit for the period and retained earnings 15,675 0.9 17,274 0.9 295,807 16.1 279,832 14.1 1,841,305 100.0 1,986,672 100.0 Cash and balances with Central Bank Loans and advances to banks Derivative financial assets held for trading Loans and advances to customers Other financial assets - deffered tax assets TOTAL ASSETS EQUITY AND LIABILITIES Liabilities Amounts due to banks Derivative financial liabilities held for trading Hedging derivatives held for risk management Deposits from customers Debt securities issued Provisions Equity Share capital Total equity TOTAL EQUITY AND LIABILITIES Raport Roczny 2012 | Annual Report 65 Opinion and Report of the Independent Auditor 2.1.2.Income statement 1.01.2012-31.12.2012 PLN ’000 1.01.2011-31.12.2011 PLN ’000 Interest income 96,113 102,049 Interest expense (61,341) (59,179) Interest expense 34,772 42,870 Fee and commission income 738 1,719 Fee and commission expense (583) (684) 155 1,035 5,695 3,251 (34) 0 79 637 5,740 3,888 (20,948) (20,935) (247) (5,321) (61) (144) (21,256) (26,400) Operating result 19,411 21,393 Profit before income tax 19,411 21,393 Income tax expense (3,736) (4,119) Profit for the period 15,675 17,274 15,675 17,274 1,404 (247) (1,104) (1,453) 15,975 15,574 Net fee and commission income Net result on financial instruments held for trading Net result from financial investment Other operating income General administrative expenses Net impairment result Other operating expenses 2.1.3. Statement of comprehensive income Profit for the period Other comprehensive income net: Available-for-sale financial assets valuation Cash flow hedges valuation Total comprehensive income Raport Roczny 2012 | Annual Report 66 Opinion and Report of the Independent Auditor 2.2. Selected financial ratios 2012 2011 1,841,305 1,986,672 Profit (loss) before income tax (PLN ’000) 19,411 21,393 Profit for the period (PLN ’000) 15,675 17,274 280,132 262,558 5.6% 6.6% Receivables to total assets 95.1% 92.4% Income generating assets to total assets 99.4% 99.3% Interest bearing liabilities to total liabilities 83.6% 80.8% 319.2% 307.7% Total assets (PLN ’000) Shareholders’ equity (PLN ’000)* Return on equity Mortgage backed securities to equity * excluding profit for the period Raport Roczny 2012 | Annual Report 67 Opinion and Report of the Independent Auditor 3. Detailed report 3.1. Accounting system The Bank maintains current documentation describing the applied accounting principles adopted by the Management Board to the extent required by Art. 10 of the Accounting Act and the Decree of the Ministry of Finance dated 1 October 2010 on the specific accounting principles of banks (Official Journal from 2010, No 191, item 1279). During the audit of the financial statements, we tested, on a sample basis, the operation of the accounting system. On the basis of the work performed, we have not identified any material irregularities in the accounting system, which have not been corrected and that could have a material effect on the financial statements. Our audit was not conducted for the purpose of expressing a comprehensive opinion on the operation of the accounting system. The Bank performed a physical verification of its assets in accordance with the requirements and time frame specified in Art. 26 of the Accounting Act and the Decree of the Ministry of Finance dated 1 October 2010 on the specific accounting principles of banks (Official Journal from 2010, No 191, item 1279) and reconciled and recorded the results thereof in the accounting records. 3.2. Notes to the financial statements All information included in the notes to the financial statements, comprising of a summary of significant accounting policies and other explanatory notes, is, in all material respects, presented correctly and completely. The notes to the financial statements should be read in conjunction with the financial statements. 3.3. Compliance with banking regulations Based on our audit we have not identified significant incompliance by the Bank with the banking prudential regulatory norms pertaining among other to exposure concentration, obligatory reserve and capital adequacy. 3.4. Report on the Bank’s activities The report on the Bank’s activities includes, in all material respects, information required by Art. 49 of the Accounting Act and by the Decree of the Ministry of Finance dated 19 February 2009 on current and periodic information provided by issuers of securities and the conditions for recognition as equivalent information required by the law of a non-Member State (Official Journal from 2009, No 33, item 259 with amendments) and the information is consistent with the financial statements. On behalf of KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Registration No. 3546 ul. Chłodna 51 00-867 Warsaw Signed on the Polish original Signed on the Polish original ......................................................... Mariola Szczesiak Key Certified Auditor Registration No. 9794 Limited Liability Partner with power of attorney ......................................................... Katarzyna Kozłowska Certified Auditor Registration No. 12035 15 February 2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 68 Raport Roczny 2012 | Annual Report 69 Sprawozdanie finansowe Pekao Bank Hipoteczny S.A. w Warszawie za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. sporządzone wg Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonych przez Unię Europejską 15 lutego 2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 70 SPIS TREŚCI Rachunek zysków i strat ........................................................................................................................................................................................................................ 73 Sprawozdanie z całkowitych dochodów......................................................................................................................................................................................... 73 Sprawozdanie z sytuacji finansowej.................................................................................................................................................................................................. 74 Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym ................................................................................................................................................................................ 75 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych ..................................................................................................................................................................................... 76 Wprowadzenie do sprawozdania finansowego............................................................................................................................................................................ 77 a) Oświadczenie o zgodności............................................................................................................................................................................................................ 77 b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego ......................................................................................................................................................... 78 c) Waluty obce........................................................................................................................................................................................................................................ 78 d) Finansowe instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń............................................................................................................................... 79 e) Aktywa i zobowiązania finansowe............................................................................................................................................................................................. 79 f ) Kompensowanie finansowych instrumentów ...................................................................................................................................................................... 81 g) Utrata wartości.................................................................................................................................................................................................................................. 81 h) Rzeczowe aktywa trwałe ............................................................................................................................................................................................................... 83 i) Wartości niematerialne................................................................................................................................................................................................................... 84 j) Aktywa będące przedmiotem umów leasingu...................................................................................................................................................................... 84 k) Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej.................................................................................................................................................... 85 l) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów innych niż aktywa finansowe............................................................................................. 85 m) Kapitały własne.................................................................................................................................................................................................................................. 85 n)Rezerwy................................................................................................................................................................................................................................................ 86 o) Wynik z tytułu odsetek .................................................................................................................................................................................................................. 87 p) Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat ............................................................................................................................................................................ 87 q) Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu............................................................................................................................... 88 r) Pozostałe przychody i koszty operacyjne ............................................................................................................................................................................... 88 s) Podatek dochodowy....................................................................................................................................................................................................................... 88 t) Sprawozdawczość dotycząca operacyjnych segmentów działalności ........................................................................................................................ 88 u) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana................................................................................................................... 89 v) Zmiany prezentacyjne w danych finansowych za 2011 rok.............................................................................................................................................. 89 Noty do sprawozdania finansowego ............................................................................................................................................................................................... 90 1) Wynik z tytułu odsetek................................................................................................................................................................................................................... 90 2) Wynik z tytułu prowizji i opłat...................................................................................................................................................................................................... 90 3) Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu............................................................................................................................... 91 4) Wynik z inwestycji finansowych ................................................................................................................................................................................................. 91 5) Pozostałe przychody operacyjne................................................................................................................................................................................................ 91 6) Ogólne koszty administracyjne................................................................................................................................................................................................... 91 7) Odpisy z tytułu utraty wartości.................................................................................................................................................................................................... 92 8) Pozostałe koszty operacyjne........................................................................................................................................................................................................ 92 9) Podatek dochodowy....................................................................................................................................................................................................................... 92 10)Zysk przypadający na jedną akcję.............................................................................................................................................................................................. 93 11)Kasa i środki w Banku Centralnym ......................................................................................................................................................................................................... 93 12)Należności od banków.................................................................................................................................................................................................................... 93 13)Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)........................................................................................... 94 14)Kredyty i pożyczki udzielone klientom .................................................................................................................................................................................... 95 15)Zmiana stanu odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek ......................................................................................................................... 96 16)Pozostałe aktywa finansowe......................................................................................................................................................................................................... 96 17)Rzeczowe aktywa trwałe................................................................................................................................................................................................................ 97 18)Wartości niematerialne................................................................................................................................................................................................................... 98 19)Inne aktywa........................................................................................................................................................................................................................................ 99 20)Zobowiązania wobec banków.................................................................................................................................................................................................. 101 21)Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu).......................................................................... 102 22)Zobowiązania wobec klientów ................................................................................................................................................................................................ 102 23)Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych.............................................................................................................................. 103 24)Rezerwy ............................................................................................................................................................................................................................................ 104 25)Inne zobowiązania ....................................................................................................................................................................................................................... 105 26)Kapitał własny................................................................................................................................................................................................................................. 105 27)Rachunkowość zabezpieczeń .................................................................................................................................................................................................. 107 28)Wartość godziwa .......................................................................................................................................................................................................................... 108 29)Płatności z tytułu umowy najmu............................................................................................................................................................................................. 110 30)Leasing finansowy......................................................................................................................................................................................................................... 111 31)Zobowiązania warunkowe ........................................................................................................................................................................................................ 112 32)Aktywa stanowiące zabezpieczenie ...................................................................................................................................................................................... 112 33)Środki pieniężne i ich ekwiwalenty......................................................................................................................................................................................... 113 34)Jednostki powiązane.................................................................................................................................................................................................................... 113 35)Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji...................................................................................................................................... 116 36)Zdarzenia po dacie bilansowej................................................................................................................................................................................................. 116 37)Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej................................................................................................................................. 116 38)Raport ryzyka ................................................................................................................................................................................................................................. 117 39)Zarządzanie kapitałem własnym............................................................................................................................................................................................. 133 Raport Roczny 2012 | Annual Report 71 Sprawozdanie finansowe Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego sprawozdania finansowego w tys. zł Rachunek zysków i strat w tys. EUR 2012 2011 2012 2011 34 772 42 870 8 331 10 355 155 1 035 37 250 Wynik na działalności operacyjnej 19 411 21 393 4 651 5 167 Zysk przed opodatkowaniem 19 411 21 393 4 651 5 167 Zysk za okres 15 675 17 274 3 756 4 172 7,03 7,75 1,68 1,87 Wynik z tytułu odsetek Wynik z tytułu prowizji i opłat Zysk na jedną akcję* w tys. zł Przepływy pieniężne w tys. EUR 2012 2011 2012 2011 27 741 -139 261 6 647 -33 637 1 292 -190 310 -46 Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej 28 695 139 356 6 875 33 660 Przepływy pieniężne netto, razem 57 728 -95 13 832 -23 Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej w tys. zł Bilans w tys. EUR 31.12.2012 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2011 Aktywa razem 1 841 305 1 986 672 450 395 449 799 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 1 664 272 1 806 997 407 092 409 119 Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych 894 158 807 811 218 717 182 895 Zobowiązania wobec banków 625 914 772 803 153 103 174 969 Kapitał własny 295 807 279 832 72 356 63 356 Kapitał zakładowy 223 000 223 000 54 547 50 489 2 230 2 230 2 230 2 230 133 125 33 28 Liczba akcji Wartość księgowa na jedną akcję w tys. zł Adekwatność kapitałowa Współczynnik wypłacalności Aktywa ważone ryzykiem Fundusze podstawowe (Tier I) Fundusze uzupełniające (Tier II) w tys. EUR 31.12.2012 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2011 17,70% 16,74% 17,70% 16,74% 1 496 097 1 463 496 365 955 331 348 278 726 261 053 68 178 59 105 1 223 0 299 0 * Zysk na jedną akcję wyliczony na podstawie średniej ważonej liczby akcji Do przeliczenia wybranych pozycji ze złotych na EUR zastosowano następujące kursy: − do przeliczenia pozycji bilansowych – średni kurs ogłoszony przez NBP na 31 grudnia 2012 r. – 1 EUR = 4,0882 oraz na 31 grudnia 2011 r. – 1EUR = 4,4168, − do przeliczenia pozycji rachunku zysków i strat – średnie arytmetyczne średnich kursów ogłoszonych przez NBP na ostatni dzień miesiąca odpowiednio za 2012 r. oraz za 2011 r. – 1EUR = 4,1736 oraz 1EUR = 4,1401, − do przeliczenia pozycji przepływów pieniężnych – kursy zastosowane do przeliczenia pozycji rachunku zysków i strat. Raport Roczny 2012 | Annual Report 72 Sprawozdanie finansowe Rachunek zysków i strat Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. W tysiącach zł 2012 2011 Nota Przychody z tytułu odsetek 1 96 113 102 049 Koszty z tytułu odsetek 1 -61 341 -59 179 Wynik z tytułu odsetek 1 34 772 42 870 Przychody z tytułu prowizji i opłat 2 738 1 719 Koszty z tytułu prowizji i opłat 2 -583 -684 Wynik z tytułu prowizji i opłat 2 155 1 035 Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu 3 5 695 3 251 Wynik z inwestycji finansowych 4 -34 0 Pozostałe przychody operacyjne 5 79 637 5 740 3 888 Ogólne koszty administracyjne 6 -20 948 -20 935 Odpisy z tytułu utraty wartości 7 -247 -5 321 Pozostałe koszty operacyjne 8 -61 -144 -21 256 -26 400 Wynik na działalności operacyjnej 19 411 21 393 Zysk przed opodatkowaniem 19 411 21 393 -3 736 -4 119 15 675 17 274 7,03 7,75 2012 2011 15 675 17 274 Podatek dochodowy 9 Zysk za okres Zysk na jedną akcję 10 Sprawozdanie z całkowitych dochodów Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. W tysiącach zł Zysk za okres Pozostałe całkowite dochody netto: Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży 26 1 404 -247 Wycena instrumentów zabezpieczających 26 -1 104 -1 453 15 975 15 574 Całkowite dochody razem Raport Roczny 2012 | Annual Report 73 Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie z sytuacji finansowej Na dzień 31 grudnia 2012 r. Nota 2012 2011 Kasa i środki w Banku Centralnym 11 10 9 Należności od banków 12 87 077 29 350 Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 13 8 705 28 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 14 1 664 272 1 806 997 Pozostałe aktywa finansowe 16 69 852 136 662 Rzeczowe aktywa trwałe 17 907 1 353 Wartości niematerialne 18 167 361 Inne aktywa, w tym: 19 10 315 11 912 – należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego 19 997 681 – aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 19a 7 745 9 731 1 841 305 1 986 672 W tysiącach zł Aktywa Aktywa razem Zobowiązania Zobowiązania wobec banków 20 625 914 772 803 Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 21 513 455 Pochodne instrumenty zabezpieczające 27 0 95 997 Zobowiązania wobec klientów 22 18 482 24 262 Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych 23 894 158 807 811 Rezerwy 24 762 820 Inne zobowiązania 25 5 669 4 692 1 545 498 1 706 840 Zobowiązania razem Kapitał własny Kapitał zakładowy 26 223 000 223 000 Pozostałe kapitały 26 57 132 39 558 15 675 17 274 295 807 279 832 1 841 305 1 986 672 Zysk z lat ubiegłych i roku bieżącego Kapitał własny razem Pasywa razem Raport Roczny 2012 | Annual Report 74 Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. W tysiącach zł Nota Kapitał zakładowy Pozostałe kapitały Kapitał Kapitał Kapitał zapasowy rezerwowy z aktualizacji wyceny Zysk z lat ubiegłych i roku bieżącego 279 832 Kapitał własny razem na 31 grudnia 2011 Saldo na 31 grudnia 2011 223 000 15 298 23 322 938 17 274 Saldo na 1 stycznia 2012 26 223 000 15 298 23 322 938 17 274 Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, po opodatkowaniu 26 0 0 0 1 404 0 Wycena instrumentów zabezpieczających, po opodatkowaniu 26 0 0 0 -1 104 0 Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2011 0 0 0 0 0 Podział wyniku finansowego 0 17 274 0 0 -17 274 Zysk za okres 0 0 0 0 15 675 223 000 32 572 23 322 1 238 15 675 Kapitał Kapitał Kapitał zapasowy rezerwowy z aktualizacji wyceny Zysk z lat ubiegłych i roku bieżącego Saldo na 31 grudnia 2012 Kapitał własny razem 295 807 Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2011 r. W tysiącach zł Nota Kapitał zakładowy Pozostałe kapitały 280 340 Kapitał własny razem na 31 grudnia 2010 Saldo na 31 grudnia 2010 223 000 13 900 23 322 2 638 17 480 Saldo na 1 stycznia 2011 26 223 000 13 900 23 322 2 638 17 480 Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, po opodatkowaniu 26 0 0 0 -247 0 Wycena instrumentów zabezpieczających, po opodatkowaniu 26 0 0 0 -1 453 0 Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2010 0 0 0 0 -16 082 Podział wyniku finansowego 0 1 398 0 0 -1 398 Zysk za okres 0 0 0 0 17 274 223 000 15 298 23 322 938 17 274 Saldo na 31 grudnia 2011 Kapitał własny razem 279 832 Raport Roczny 2012 | Annual Report 75 Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie z przepływów pieniężnych Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. 2012 2011 Zysk za okres 15 675 17 274 Korekty razem 12 066 -156 535 743 752 57 584 48 639 -1 821 -3 967 12 62 -5 102 5 742 65 400 -44 836 147 828 -7 308 -9 065 718 -152 601 -198 547 Zmiana stanu pozostałych zobowiązań -90 912 42 210 Przepływy netto z działalności operacyjnej 27 741 -139 261 -190 -795 73 -62 Inne wpływy związane z działalnością inwestycyjną 1 409 667 Przepływy netto z działalności inwestycyjnej 1 292 -190 Dywidendy wypłacone 0 -16 082 Zaciągnięcie długoterminowych kredytów i pożyczek 0 0 386 082 400 000 Wykup papierów wartościowych własnej emisji -300 000 -200 000 Zapłacone odsetki z tytułu finansowania banku -57 387 -44 562 Przepływy netto z działalności finansowej 28 695 139 356 PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO RAZEM 57 728 -95 W tysiącach zł Nota DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Amortyzacja Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) Zapłacony podatek dochodowy Zyski /straty ze sprzedaży inwestycji Zmiana stanu odpisów na utratę wartości Zmiana stanu aktywów dostępnych do sprzedaży Zmiana stanu należności od klientów Zmiana stanu pozostałych aktywów Zmiana stanu zobowiązań od banków i klientów DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA Nabycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych Zbycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Emisja papierów wartościowych ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY NA POCZĄTEK OKRESU 33 29 359 29 454 ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY NA KONIEC OKRESU 33 87 087 29 359 57 728 -95 -55 17 BILANSOWA ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH ICH EKWIWALENTÓW w tym z tytułu różnic kursowych wynikających ze zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Raport Roczny 2012 | Annual Report 76 Sprawozdanie finansowe Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Pekao Bank Hipoteczny S.A. ma siedzibę w Warszawie, ul. Domaniewska 39A, 02-672 Warszawa. Bank jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS:0000027441. Czas trwania Banku jest nieoznaczony. Jednostką dominującą dla Banku jest Bank Pekao S.A. Bank stanowi część Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. i jego sprawozdania finansowe na potrzeby nadzoru są konsolidowane z Bankiem Pekao S.A. Sprawozdania Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. podlegają konsolidacji bezpośrednio ze sprawozdaniami finansowymi większościowego akcjonariusza Banku Pekao S.A. Grupa Kapitałowa Banku Pekao S.A. stanowi część Grupy Kapitałowej UniCredit (UCG). Pekao Bank Hipoteczny S.A. działa jako bank specjalistyczny i wykonuje wyłącznie czynności określone w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 roku, Nr 99, poz. 919, z późn. zm.). Do podstawowych czynności Banku należy: 1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką, 2) udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy, 3) nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2, 4) emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę stanowią: – wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką, – nabyte wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką, 5) emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę stanowią: – wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2, – nabyte przez Bank wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A. dnia 15 lutego 2013 r. Istotne zasady rachunkowości a) Oświadczenie o zgodności Sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, nr 152, poz. 1223 z późniejszymi zmianami) i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych. Raport Roczny 2012 | Annual Report 77 Sprawozdanie finansowe b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego Sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone za rok kończący się 31 grudnia 2012 r. i zawiera dane jednostkowe Banku. Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w złotych polskich, w zaokrągleniu do tysiąca złotych. Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o założenie kontynuowania przez Bank działalności gospodarczej w niezmniejszonym istotnie zakresie, w okresie przynajmniej 12 miesięcy od końca okresu sprawozdawczego. Sprawozdanie finansowe przygotowane zostało w oparciu o koncepcję kosztu historycznego, za wyjątkiem pochodnych instrumentów finansowych oraz aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży. Pozostałe składniki aktywów i zobowiązań finansowych (w tym kredyty) wykazywane są wg wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości. Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF UE wymaga od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów. Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości aktywów i pasywów, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych. Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa zarówno na bieżący, jak i przyszłe okresy. Zasady rachunkowości przedstawione poniżej zostały zastosowane dla wszystkich okresów sprawozdawczych zaprezentowanych w sprawozdaniu finansowym. W okresie objętym sprawozdaniem finansowym Bank nie dokonał istotnych zmian zasad rachunkowości w stosunku do zasad przyjętych w poprzednim okresie. Zmiany wynikające z nowelizacji MSR nie miały istotnego wpływu na wycenę aktywów i zobowiązań Banku. Polityka rachunkowości Banku uwzględnia wymogi wszystkich zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji za wyjątkiem standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską, bądź zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale weszły lub wejdą w życie po dniu bilansowym (Załącznik nr 1 do Sprawozdania Finansowego Banku). W ocenie Banku wdrożenie standardów i interpretacji zatwierdzonych przez UE, które weszły lub wejdą w życie po dniu bilansowym oraz standardów i interpretacji oczekujących na zatwierdzenia przez UE nie będzie mieć istotnego wpływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku, za wyjątkiem standardu MSSF 9 „Instrumenty finansowe”. Wpływ wdrożenia MSSF 9 na sprawozdanie finansowe Banku nie został jeszcze oceniony. Bank planuje wdrożenie standardów i interpretacji wymienionych w Załączniku nr 1 w terminach określonych w tych standardach i interpretacjach bez wcześniejszego zastosowania. c)Waluty obce Transakcje w walutach obcych Transakcje w walutach obcych Bank przelicza po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne oraz aktywa i zobowiązania pozabilansowe wynikające z transakcji na instrumentach pochodnych, przeliczane są po kursie średnim obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są w rachunku zysków i strat. Raport Roczny 2012 | Annual Report 78 Sprawozdanie finansowe d) Finansowe instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń Bank zgodnie z przepisami ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym i ryzykiem stóp procentowych. Instrumenty pochodne spełniające wymogi rachunkowości zabezpieczeń są rozliczane zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń. Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. Podstawę do wyznaczenia wartości godziwej instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu stanowi cena transakcyjna (tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty). Po początkowym ujęciu instrumenty pochodne są wyceniane w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Wartość godziwa ustalana jest na podstawie cen rynkowych lub oparta jest na technice wyceny, której zmienne zawierają wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków. Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń jeśli spełnione są poniższe warunki: (i) w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka. Bank określa, w jaki sposób będzie oceniał skuteczność instrumentu zabezpieczającego w równoważeniu zmian przepływów środków pieniężnych z tytułu zabezpieczanej transakcji w zakresie ograniczenia ryzyka, przed którym się zabezpiecza, (ii) efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione, (iii)Bank przewiduje, że zabezpieczenie będzie odznaczało się wysoką skutecznością w równoważeniu przepływów środków pieniężnych, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego, (iv)zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane, i stwierdza się jego skuteczność we wszystkich okresach sprawozdawczych na które zabezpieczenie zostało ustanowione. Zabezpieczenie takie jest osiągane poprzez zestawienie i dopasowanie przyszłych zmiennych przepływów odsetkowych wygenerowanych z pozycji zabezpieczanej i instrumentów pochodnych zabezpieczających. e) Aktywa i zobowiązania finansowe Klasyfikacja Bank klasyfikuje instrumenty finansowe do następujących kategorii: (a) Składniki aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Kategoria obejmuje aktywa lub zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu, do której Bank kwalifikuje instrumenty pochodne, które nie są instrumentami pochodnymi sklasyfikowanymi jako instrumenty zabezpieczające. (b) Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności Są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie wymagalności, względem których Bank ma stanowczy zamiar i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności. W przypadku sprzedaży lub przekwalifikowania inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności o wartości większej niż nieznaczna w stosunku do całkowitej kwoty inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności przed terminem wymagalności, cała kategoria inwestycji podlega przeklasyfikowaniu Raport Roczny 2012 | Annual Report 79 Sprawozdanie finansowe do kategorii aktywów dostępnych do sprzedaży. W takim przypadku przez okres 2 lat Bank nie może kwalifikować do kategorii inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności żadnych aktywów finansowych. W okresie objętym sprawozdaniem finansowym Bank nie klasyfikował instrumentów finansowych do kategorii inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności. (c) Pożyczki i należności Pożyczki i należności są aktywami finansowymi niebędącymi instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami, które nie są kwotowane na aktywnym rynku. Pożyczki i należności powstają w sytuacji, gdy Bank udziela finansowania klientowi w celu innym niż wygenerowanie krótkoterminowych zysków. Do kategorii pożyczek i należności należą kredyty i pożyczki udzielone innym bankom oraz klientom włączając skupione wierzytelności. (d) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały wyznaczone jako dostępne do sprzedaży lub niebędące (a) pożyczkami i należnościami, (b) inwestycjami utrzymywanymi do terminu wymagalności, ani (c) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy. Ujmowanie Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej tylko wtedy, gdy staje się stroną umowy tego instrumentu. Standaryzowaną transakcję kupna lub sprzedaży składnika aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności oraz aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień rozliczenia transakcji. Metoda ta jest stosowana w sposób jednolity w stosunku do wszystkich transakcji kupna i sprzedaży aktywów finansowych. Kredyty są rozpoznawane w momencie wypłaty środków na rachunek kredytobiorcy. Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych. Wycena W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych wycenia się w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika aktywów lub zobowiązań finansowych niesklasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy o koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego. Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w tym instrumenty pochodne będące aktywami, w wartości godziwej, nie dokonując pomniejszania o koszty transakcji, jakie mogą być poniesione przy sprzedaży lub innym sposobie wyzbycia się aktywów, za wyjątkiem (a) pożyczek i należności, które wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej; (b) inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności, które wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej. Wycena wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych przeprowadzana jest w oparciu o dyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich krzywych stóp procentowych oraz marż rynkowych. Wartość godziwa instrumentów finansowych jest oparta na kwotowanych cenach rynkowych bez pomniejszenia o koszty transakcji. Jeżeli cena rynkowa nie jest dostępna wartość godziwa instrumentu jest szacowana z wykorzystaniem modeli wyceny lub technik dyskontowania przepływów pieniężnych. Raport Roczny 2012 | Annual Report 80 Sprawozdanie finansowe Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, za wyjątkiem: zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Takie zobowiązania, w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się w wartości godziwej. Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, niestanowiących części powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w następujący sposób: (a) Zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, kwalifikowanego jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w wyniku na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu. (b)Zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych zaliczonego do dostępnych do sprzedaży, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym, poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym, z wyjątkiem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości do momentu wyłączenia składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej, kiedy skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale własnym ujmuje się w wyniku z inwestycji finansowych. Odsetki wyliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej ujmuje się w przychodach z tytułu odsetek. f) Kompensowanie finansowych instrumentów Składnik aktywów finansowych i zobowiązań finansowych kompensuje się i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie netto wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty ujętych kwot oraz w przypadku, gdy rozliczenie ma zostać dokonane w kwocie netto albo realizacja składnika aktywów i wykonanie zobowiązania następuje jednocześnie. g) Utrata wartości Aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości składników aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Utrata wartości składnika lub grupy aktywów występuje wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości na skutek wydarzeń, które nastąpiły po początkowym ujęciu danego składnika aktywów („zdarzenie powodujące stratę”) oraz gdy zdarzenia te mają wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne dotyczące tych aktywów, a przepływy te można wiarygodnie oszacować. Utrata wartości ekspozycji kredytowych Identyfikacja przesłanek utraty wartości Identyfikacja przesłanek utraty wartości dokonywana jest na bieżąco w oparciu o obiektywne przesłanki ilościowe i jakościowe z uwzględnieniem oceny sytuacji finansowej klienta, jakości współpracy z Bankiem oraz jego otoczenia biznesowo-prawnego. Identyfikacja występowania przesłanek utraty wartości dokonywana jest w oparciu o wewnętrzne zasady oceny ryzyka nie wywiązania się kredytobiorcy ze zobowiązań wobec Banku. Do obiektywnych przesłanek utraty wartości aktywów finansowych Bank zalicza między innymi informacje o następujących zdarzeniach powodujących stratę: − wystąpienie istotnego opóźnienia w spłacie odsetek lub części kapitału, − pogorszenie się sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy, Raport Roczny 2012 | Annual Report 81 Sprawozdanie finansowe − przyznanie pożyczkobiorcy przez Bank, ze względów ekonomicznych lub prawnych wynikających z trudności finansowych pożyczkobiorcy, udogodnienia, którego w innym przypadku Bank by nie udzielił, − niewywiązywanie się kredytobiorcy z innych zobowiązań niż zobowiązania wobec Banku, − przekazanie nieprawdziwych informacji lub popełnienie innego czynu karalnego, − egzekucja z wniosku innego wierzyciela/wpis hipoteki przymusowej, − zakwestionowanie wierzytelności Banku w drodze sądowej, − złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika lub o wszczęcie postępowania naprawczego. W przypadku wystąpienia opóźnienia w spłacie odsetek lub części kapitału, przesłanką utraty wartości, w ocenie Banku, jest ponad 90-cio dniowe opóźnienie spłaty bez względu na kwotę opóźnionej należności. W przypadku zidentyfikowania przesłanek utraty wartości łączne zaangażowanie kredytobiorcy podlega wycenie pod kątem utraty wartości. Bank dokonuje podziału należności kredytowych ze względu na wystąpienie zdarzeń powodujących stratę na: • Portfel default – obejmujący wszystkie kredyty, w przypadku których zidentyfikowano przesłanki utraty wartości (tzw. kredyty default), • Portfel non-default obejmujący wszystkie kredyty, w przypadku których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości (tzw. kredyty non-default). Ustalenie odpisów z tytułu utraty wartości W portfelu default Bank szacuje utratę wartości kredytów przez porównanie wartości bilansowej kredytu z wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Jako przepływy Bank uwzględnia środki pochodzące ze spłat dokonywanych przez klienta, spłat związanych z zabezpieczeniem oraz innych wpłat na poczet kredytu. W przypadku spłat dokonywanych z zabezpieczeń, tj. sprzedaży nieruchomości, szacunki uwzględniają wartość odzysków z zabezpieczenia, którą Bank spodziewa się uzyskać w procesie sprzedaży zabezpieczenia przez klienta lub w procesie windykacji, pomniejszoną o koszty tego procesu. Określając powyższe elementy Bank opiera swoje szacunki na planach i prognozach finansowych dostarczonych przez klientów, bieżącej wartości rynkowej zabezpieczenia, założeniach procesów restrukturyzacji kredytów uzgodnionych z klientami, ocenie realności wysokości i terminów kwot uzyskanych w procesie windykacji zabezpieczeń oraz innych informacjach uzyskanych w trakcie monitorowania kredytu. W przypadku kiedy po dokonaniu szacunków, Bank nie stwierdzi na kredycie z portfela default utraty wartości, na kredyt ten tworzony jest odpis na poniesione lecz niezidentyfikowane straty (IBNR), którego wielkość jest uzależniona od wartości bilansowej ekspozycji oraz charakterystyki homogenicznego koszyka kredytowego, do którego kredyt ten jest klasyfikowany. W przypadku, gdy w ocenie Banku kredytu nie można zaklasyfikować do żadnego z homogenicznych koszyków kredytowych decyzję o typie i wielkości odpisu aktualizacyjnego podejmuje Komitet Kredytowy Banku. Niezależnie od powyższego, realizując zapisy znowelizowanej Rekomendacji R, Bank określił minimalny okres, który musi upłynąć, aby kredyt dla którego w okresach przeszłych stwierdzano utratę wartości mógł zostać ponownie zaklasyfikowany jako kredyt bez stwierdzonej utraty wartości. Zgodnie z przyjętymi zasadami kredyt wykazywany jako ekspozycja z utratą wartości przez pierwszy miesiąc po wystąpieniu sytuacji, w której oszacowana bieżąca wartość oczekiwanych przepływów pieniężnych jest co najmniej równa wartości bilansowej ekspozycji jest wciąż wykazywany jako ekspozycja ze stwierdzoną utratą wartości. Dopiero w kolejnym miesiącu ekspozycja jest wykazywana jako ekspozycja bez stwierdzonej utraty wartości. Na portfel non-default, obejmujący kredyty, w przypadku których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości Bank tworzy odpis na straty poniesione, lecz nie zidentyfikowane (IBNR). Odpis z tytułu IBNR odzwierciedla poziom straty kre- Raport Roczny 2012 | Annual Report 82 Sprawozdanie finansowe dytowej, który wystąpił na skutek zaistnienia zdarzeń utraty wartości, które nie zostały zidentyfikowane przez Bank do dnia bilansowego, ustalonej na podstawie historii strat dla kredytów o podobnych charakterystykach ryzyka. Kalkulacja odpisów IBNR opiera się na oszacowaniu wartości bieżącej oczekiwanych przepływów pieniężnych poszczególnych ekspozycji z danego koszyka kredytowego oraz porównaniu jej z wartościami bilansowymi tych ekspozycji. Szacując wysokość oczekiwanych przepływów Bank bierze pod uwagę wartość rynkową zabezpieczeń poszczególnych ekspozycji oraz stosuje następujące parametry charakteryzujące koszyki kredytowe, do których zaliczane są poszczególne ekspozycje: − prawdopodobieństwo wystąpienia w danym koszyku ekspozycji zagrożonych utratą wartości, − stopa „uzdrowień” ekspozycji z danego koszyka kredytowego, − stopa odzysku z tytułu spłat dokonywanych przez klientów z danego koszyka kredytowego, − stopa odzysku z tytułu realizacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych z danego koszyka kredytowego, − szacowany okres windykacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych. W przypadku ekspozycji jednostek samorządu terytorialnego – ze względu na całkowity brak historycznych przypadków identyfikacji sytuacji default, a tym samym brak możliwości oszacowania w/w parametrów – Bank tworzy odpisy IBNR na podstawie ekspercko wyznaczonego parametru. Większość z wyżej wymienionych parametrów ustalana jest przez Bank empirycznie w oparciu o dane historyczne, które są korygowane na podstawie danych pochodzących z bieżących obserwacji, tak, aby uwzględnić oddziaływanie bieżących warunków oraz wyłączyć czynniki mające wpływ w okresie historycznym, które nie występują obecnie. Ze względu na brak wystarczających danych historycznych, niektóre z powyższych parametrów są ustalane (lub korygowane) ekspercko w oparciu o wiedzę i doświadczenie pracowników Banku. W szacunkach odpisów, Bank nie ujmuje strat oczekiwanych na skutek przyszłych zdarzeń, bez względu na stopień prawdopodobieństwa ich zajścia. Należności prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartościach netto tj. wartości brutto (obejmującej: kapitał kredytu, odsetki, nierozliczone prowizje) pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Kwota odpisu obciąża rachunek zysków i strat bieżącego okresu. Jeśli w następnym okresie strata z tytułu utraty wartości ulegnie zmniejszeniu, a zmniejszenie to można w obiektywny sposób powiązać ze zdarzeniem następującym po ujęciu utraty wartości, to uprzednio ujęty odpis z tego tytułu odwraca się poprzez zmniejszenie odpisów z tytułu utraty wartości. Odwrócenie nie może spowodować zwiększenia wartości bilansowej składnika aktywów finansowych ponad kwotę, która stanowiłaby zamortyzowany koszt tego składnika na dzień odwrócenia w sytuacji, gdyby ujęcie utraty wartości w ogóle nie miało miejsca. Kwotę odwróconego odpisu ujmuje się w pozycji odpisów z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat bieżącego okresu. Nieściągalne ekspozycje kredytowe są spisywane w ciężar odpisu na utratę wartości kredytów. Bank tworzy odpisy z tytułu utraty wartości na zobowiązania pozabilansowe (niewypłacone kredyty) o charakterze bezwarunkowym, nie tworzy natomiast odpisów na zobowiązania pozabilansowe (niewypłacone kredyty) o charakterze warunkowym (na dzień 31 grudnia 2012 r. Bank nie posiadał zobowiązań o charakterze bezwarunkowym). h) Rzeczowe aktywa trwałe Składniki rzeczowych aktywów trwałych Składniki rzeczowych aktywów trwałych wykazywane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszone o wartość skumulowanej amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości. Raport Roczny 2012 | Annual Report 83 Sprawozdanie finansowe Amortyzacja Odpisy amortyzacyjne dokonywane są według metody liniowej przez okres użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane w rachunku zysków i strat. Stawki amortyzacji uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników majątku trwałego. Bank stosuje następujące stawki amortyzacji dla podstawowych grup rzeczowych aktywów trwałych: • inwestycja w obcym środku trwałym 10% – 20% • maszyny i urządzenia 10% – 30% • środki transportu 20% – 33% Dla środków trwałych o znacznej wartości Bank może stosować odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji. i)Wartości niematerialne Oprogramowanie komputerowe Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w aktywach w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania. Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia. Pozostałe wartości niematerialne Pozostałe wartości niematerialne wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Późniejsze nakłady Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy te nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika. W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia. Amortyzacja Wartości niematerialne amortyzowane są metodą liniową i prezentowane według kosztu nabycia pomniejszonego o umorzenie. Stawki amortyzacji uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników wartości niematerialnych. Bank stosuje następujące stawki amortyzacji dla podstawowych grup wartości niematerialnych. • oprogramowanie komputerów i prawa autorskie licencje50% Dla wartości niematerialnych o znacznej wartości Bank może stosować odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji. j) Aktywa będące przedmiotem umów leasingu Bank jest stroną umów leasingowych na podstawie, których przyjmuje do odpłatnego używania obce środki trwałe przez określony okres. Raport Roczny 2012 | Annual Report 84 Sprawozdanie finansowe Leasing finansowy W przypadku umów leasingu, na mocy których następuje przeniesienie zasadniczo na Bank całego ryzyka i pożytków z tytułu posiadania aktywów będących przedmiotem umowy, przedmiot leasingu jest ujmowany w aktywach jako środek trwały i jednocześnie ujmowane jest zobowiązanie w kwocie równej wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych ustalonej na dzień rozpoczęcia leasingu. Koszty z tytułu leasingu finansowego ujmowane są bezpośrednio w rachunku zysków i strat w pozycji Koszty z tytułu odsetek. Aktywa trwałe będące przedmiotem umowy leasingu finansowego są amortyzowane w sposób określony dla własnych środków trwałych. Jednakże, gdy brak jest pewności co do przejścia prawa własności przedmiotu umowy, wówczas aktywa trwałe używane na podstawie umów leasingu finansowego są amortyzowane przez okres krótszy z dwóch okresów tj. przewidywany okres użytkowania lub okres trwania leasingu. k) Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej Należności Należności, inne niż należności finansowe są ujmowane w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Zobowiązania Zobowiązania, inne niż zobowiązania finansowe są ujmowane w kwocie wymagającej zapłaty. l) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów innych niż aktywa finansowe Wartości aktywów Banku innych niż aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, są przeglądane na koniec okresu sprawozdawczego w celu określenia, czy zaistniały przesłanki utraty wartości. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest ujmowany, jeżeli wartość księgowa aktywa lub jego ośrodka wypracowującego środki pieniężne przekracza wartość odzyskiwalną. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest ujmowany w rachunku zysków i strat w pozycji pozostałe koszty operacyjne. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. m) Kapitały własne Bank nie posiada uprzywilejowanego kapitału zakładowego jak również Bank nie nabywał akcji własnych i nie emitował obligacji zamiennych. Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. właściwymi ustawami oraz statutem Banku. Do kapitałów własnych zaliczane są także niepodzielone zyski z lat ubiegłych. Kapitały wykazywane są według wartości nominalnej. Kapitał zakładowy wykazywany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego według wartości nominalnej. Raport Roczny 2012 | Annual Report 85 Sprawozdanie finansowe Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych uzyskanych z emisji akcji z przeznaczeniem na pokrycie strat, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku. Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat i wydatków Banku. Kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się do różnic z wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży z uwzględnieniem podatku dochodowego oraz z wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających z uwzględnieniem podatku dochodowego. Kapitał ten nie podlega dystrybucji. Na dzień wyłączenia z ksiąg składników wyżej wymienionych aktywów finansowych koszty i przychody ujmuje się w rachunku zysków i strat. Dywidendy są ujmowane jako zobowiązanie w okresie, w którym zostały zadeklarowane. Wynik finansowy roku obrotowego stanowi zysk za okres wynikający z rachunku zysków i strat. n)Rezerwy Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Banku ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne, oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Ponadto w pozycji tej ujmuje się rezerwy związane z krótko- i długoterminowymi świadczeniami pracowniczymi. Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Krótkoterminowe świadczenia pracownicze obejmują także rezerwę z tytułu niewykorzystanych dni urlopu przysługujących pracownikom na podstawie Kodeksu Pracy. Wysokość rezerwy jest szacowana w oparciu o stan pozostających do wykorzystania dni urlopu. Długoterminowe świadczenia pracownicze Długoterminowe świadczenia pracownicze Banku obejmują odprawy emerytalne. Rezerwę na odprawy emerytalne Bank ustala w oparciu o aktualne przepisy Regulaminu wynagrodzeń i aktualizuje na koniec każdego roku obrotowego. Rezerwa na koszty administracyjne Składnikami rezerwy na koszty administracyjne są rezerwy na koszty wynikające ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów, które zostaną rozliczone w następnych okresach oraz rezerwy z tytułu świadczeń na rzecz pracowników (tj. nagrody, premie, bonusy roczne, zmienne składniki wynagrodzeń). Rezerwa na koszty administracyjne ujmowana jest w bilansie w pozycji Inne zobowiązania. Bank w celu prawidłowego i skutecznego zarządzania ryzykiem, w tym zniechęcenia do podejmowania ryzyka wykraczającego poza poziom akceptowany przez Bank, realizacji strategicznego prowadzenia działalności oraz wspierania zapobiegania konfliktów interesów stosuje politykę zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kluczowe w Banku. Otrzymany składnik zmiennego wynagrodzenia jest wypłacany w formie pieniężnej i akcji fantomowych, przy czym akcje fantomowe stanowią co najmniej 50% łącznej wartości składnika zmiennego. Co najmniej 40% Raport Roczny 2012 | Annual Report 86 Sprawozdanie finansowe składnika zmiennego wynagrodzenia jest rozliczane i wypłacane w okresie od trzech do pięciu lat. Okres odroczenia uwzględnia cykl koniunkturalny, charakter i ryzyko prowadzonej działalności, a także cele wynikające z pełnionej funkcji pracownika. Bank dokonuje wyceny zmiennych składników wynagrodzeń zgodnie z MSR 19. Rezerwa na zmienne składniki wynagrodzeń ujmowana jest w rachunku zysków i strat w pozycji koszty pracownicze ogólnych kosztów administracyjnych. o)Wynik z tytułu odsetek Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat w wysokości zamortyzowanych kosztów przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej. Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą naliczania zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego (albo grupy aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych) oraz przypisania przychodów lub kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów. Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do bilansowej wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego. Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej Bank dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego, jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych z nieściągalnością kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje i punkty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta. W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, dla których dokonano odpisu z tytułu utraty wartości, przychody odsetkowe są ujmowane przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania straty z tytułu utraty wartości. Przychody z tytułu odsetek zawierają kwotę odsetek naliczonych od aktywów, w tym od kredytów i pożyczek dla których została stwierdzona utrata wartości. p) Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat Przychody z tytułu prowizji i opłat powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Bank. Prowizje i opłaty bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań (zarówno przychody jak i koszty) są ujmowane w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej w przychodach i kosztach z tytułu odsetek. Prowizje i opłaty zaliczane na bieżąco do rachunku zysków i strat obejmują głównie przychody z prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu, opłaty za inspekcje, monity, zaświadczenia oraz zwroty z tytułu poniesionych opłat sądowych i ubezpieczeń kredytu. Koszty prowizji i opłat zaliczane do rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia dotyczą opłat sądowych, opłat za ubezpieczenie kredytu i innych. Raport Roczny 2012 | Annual Report 87 Sprawozdanie finansowe q)Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu obejmuje: − Wynik z pozycji wymiany Wynik z pozycji wymiany obejmuje wynik z bieżących transakcji kupna i sprzedaży walut, jak i różnice kursowe powstałe w związku z wyceną do średniego kursu ogłoszonego przez NBP na każdy dzień bilansowy pozycji aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych oraz transakcji FX-SPOT. − Wynik na instrumentach pochodnych przeznaczonych do obrotu Wynik ten zawiera zyski i straty powstałe ze zbycia oraz zmian wartości godziwej aktywów i zobowiązań przeznaczonych do obrotu. r) Pozostałe przychody i koszty operacyjne Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zaliczane są koszty i przychody niezwiązane bezpośrednio z działalnością Banku. Są to w szczególności wynik z tytułu sprzedaży i likwidacji środków trwałych, przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług, otrzymane i zapłacone odszkodowania, kary i grzywny. s) Podatek dochodowy Podatek dochodowy składa się z podatku bieżącego oraz odroczonego. Podatek dochodowy ujmuje się w rachunku zysków i strat za wyjątkiem sytuacji, gdy podatek ujmowany jest w kapitale. Bieżący podatek jest oczekiwanym zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej obowiązującej w okresie sprawozdawczym, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest kalkulowana przy użyciu metody bilansowej, poprzez wyliczenie przejściowych różnic pomiędzy wartością bilansową aktywów i zobowiązań oraz ich wartością podatkową. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w zakresie, w którym jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty przyszły dochód do opodatkowania. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazuje się w stopniu, w jakim jest prawdopodobne wykorzystanie nierozliczonych strat podatkowych i niewykorzystanych ulg podatkowych. Wyliczona rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej netto jako aktywa lub rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. t) Sprawozdawczość dotycząca operacyjnych segmentów działalności W Banku nie funkcjonują segmenty operacyjne wyodrębnione w celu podejmowania decyzji operacyjnych oraz oceny wyników działalności w rozumieniu wymogów MSSF 8 Segmenty operacyjne; w szczególności koszty refinansowania oraz koszty działalności są zarządzane centralnie i nie są alokowane do poszczególnych linii biznesowych. Raport Roczny 2012 | Annual Report 88 Sprawozdanie finansowe u) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana Bank klasyfikuje składniki aktywów trwałych jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Składniki aktywów trwałych zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży wycenia się w kwocie niższej z ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży jest ujmowany w pozostałych kosztach operacyjnych. Działalność zaniechana to element działalności Banku, który został zbyty lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży oraz stanowi odrębną, ważną dziedzinę działalności Banku lub jej geograficzny obszar działalności lub też jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem jej odsprzedaży. Kwalifikacja do działalności zaniechanej następuje w momencie, w którym spełnia kryteria działalności przeznaczonej do sprzedaży lub gdy została zbyta. v) Zmiany prezentacyjne w danych finansowych za 2011 rok Dla okresu porównawczego Bank dokonał przekształceń w rachunku zysków i strat. Zmiana 1 dotyczyła wykazania wyniku z pozycji wymiany w pozycji wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu. Zmiana 2 dotyczyła wykazania wyniku na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez wynik finansowy w pozycji wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu. Zmiana 3 dotyczyła wyłączenia z pozycji odpisów z tytułu utraty wartości wyceny walutowych odpisów z tytułu utraty wartości i wykazania ich w pozycji wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu. Dokonane zmiany zostały zaprezentowane w tabeli poniżej: Pozycja w Rachunku zysków i strat Wynik z pozycji wymiany Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez wynik finansowy Odpis z tytułu utraty wartości Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu 2011 przed zmianami Zmiana 1 4 165 - 4 165 258 Zmiana 2 -258 4 165 2011 po zmianach 0 - 6 493 0 Zmiana 3 258 0 1 172 - 5 321 -1 172 3 251 Raport Roczny 2012 | Annual Report 89 Sprawozdanie finansowe Noty do sprawozdania finansowego 1)Wynik z tytułu odsetek 2012 2011 748 809 86 205 88 221 – w tym, kredytów i pożyczek, dla których została stwierdzona utrata wartości 8 379 9 593 Papierów wartościowych 5 147 4 867 Instrumentów zabezpieczających 4 013 8 152 96 113 102 049 Depozytów bankowych i zaciągniętych kredytów -13 099 -20 307 Wyemitowanych papierów wartościowych -47 781 -38 365 -461 -507 -61 341 -59 179 34 772 42 870 2012 2011 738 1 719 738 1 719 Prowizje i opłaty od kredytów i pożyczek -108 -213 Prowizje za przelewy i inne transakcje płatnicze -475 -471 -583 -684 155 1 035 W tysiącach zł Przychody z tytułu odsetek od: Należności od banków Kredytów i pożyczek udzielonych klientom Koszty z tytułu odsetek od: Depozytów klientów Wynik z tytułu odsetek 2)Wynik z tytułu prowizji i opłat W tysiącach zł Przychody w tytułu prowizji i opłat Prowizje i opłaty od kredytów i pożyczek Koszty z tytułu prowizji i opłat Wynik z tytułu prowizji i opłat Raport Roczny 2012 | Annual Report 90 Sprawozdanie finansowe 3)Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu W tysiącach zł 2012 2011 Wynik z pozycji wymiany 1 499 2 993 638 - 1 172 Wynik z instrumentów pochodnych 4 196 258 Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu 5 695 3 251 w tym wycena walutowych odpisów z tytułu utraty wartości Bank dokonał zmiany prezentacji danych za 2011 r. Zmiany zostały opisane w punkcie v istotnych zasad rachunkowości. 4)Wynik z inwestycji finansowych 2012 2011 Wynik ze sprzedaży aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży -34 0 Wynik z inwestycji finansowych -34 0 2012 2011 Zysk na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych 12 62 Przychody z tytułu odwrócenia odpisów aktualizujących na pozostałe należności 28 58 Inne 39 517 79 637 2012 2011 -11 428 -11 325 -1 636 -1 534 0 -19 Koszty utrzymania i wynajmu budynków -2 518 -2 283 Pozostałe koszty administracyjne -4 623 -5 022 Rzeczowych aktywów trwałych -533 -520 Wartości niematerialnych -210 -232 -20 948 -20 935 W tysiącach zł 5) Pozostałe przychody operacyjne W tysiącach zł 6) Ogólne koszty administracyjne W tysiącach zł Koszty pracownicze: Wynagrodzenia Świadczenia pracownicze Rezerwa na pracownicze sprawy sporne Amortyzacja: Raport Roczny 2012 | Annual Report 91 Sprawozdanie finansowe 7) Odpisy z tytułu utraty wartości 2012 2011 Utworzenie odpisu na poniesione i zidentyfikowane straty -13 376 -13 826 Rozwiązanie odpisu na poniesione i zidentyfikowane straty 11 623 9 041 1 506 -536 -247 -5 321 W tysiącach zł Odpisy na poniesione i niezidentyfikowane straty netto (IBNR) Bank dokonał zmiany prezentacji danych za 2011 r. Zmiany zostały opisane w punkcie v istotnych zasad rachunkowości. 8) Pozostałe koszty operacyjne 2012 2011 Koszty z tytułu odpisów aktualizujących na pozostałe należności 0 -26 Likwidacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych -1 0 -60 -118 -61 -144 W tysiącach zł Inne 9) Podatek dochodowy Ujęty w rachunku zysków i strat 2012 2011 -1 821 -3 967 -1 915 -152 -3 736 -4 119 2012 2011 Zysk przed opodatkowaniem 19 411 21 393 Obciążenie podatkowe według krajowej stawki podatku -3 688 -4 065 Obciążenia z tytułu kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu 280 795 Przychody nie podlegające opodatkowaniu -28 -509 Efekt podatkowy – różnica pomiędzy obciążeniem podatkowym wg stawki efektywnej 48 54 Obciążenie podatkowe efektywne -3 736 -4 119 Krajowa stawka podatkowa 19,0% 19,0% Efektywna stawka podatkowa 19,2% 19,3% W tysiącach zł Bieżący podatek Bieżący rok Podatek odroczony Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych Razem podatek dochodowy w rachunku zysków i strat Wyliczenie efektywnej stawki podatkowej W tysiącach zł Raport Roczny 2012 | Annual Report 92 Sprawozdanie finansowe Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitałach W tysiącach zł Związany z wyceną do wartości godziwej aktywów dostępnych do sprzedaży Związany z wyceną przepływów pieniężnych dot. rachunkowości zabezpieczeń 10) 2012 2011 -291 39 0 -259 -291 -220 Zysk przypadający na jedną akcję Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję Wyliczenie podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję na dzień 31 grudnia 2012 r. oparte było na zysku przypadającym na zwykłych akcjonariuszy w kwocie 15 675 tys. zł (2011: 17 274 tys. zł) oraz średniej ważonej ilości akcji zwykłych występujących na koniec okresu sprawozdawczego tj. 31 grudnia 2012 r. w liczbie 2 230 (2011: 2 230). Zysk przypadający na zwykłych akcjonariuszy W tysiącach zł 2012 2011 Zysk za okres 15 675 17 274 7,03 7,75 W szt. 2012 2011 Wyemitowane akcje zwykłe na dzień 1 stycznia 2 230 2 230 0 0 2 230 2 230 2012 2011 10 9 10 9 Zysk przypadający na zwykłych akcjonariuszy Średnia ważona ilość akcji zwykłych Zwiększenie kapitału zakładowego Średnia ważona ilość akcji zwykłych na dzień 31 grudnia 11) Kasa i środki w Banku Centralnym W tysiącach zł Środki na rachunkach w Banku Centralnym Środki pieniężne na rachunku w Narodowym Banku Polskim ze względu na brak konieczności utrzymywania rezerwy obowiązkowej służą w całości bieżącej działalności Banku. 12) Należności od banków W tysiącach zł 2012 2011 W rachunku bieżącym 1 542 1 545 Depozyty 85 490 27 802 Razem brutto 87 032 29 347 45 3 87 077 29 350 Odsetki Należności od banków Raport Roczny 2012 | Annual Report 93 Sprawozdanie finansowe Należności od banków wg terminów zapadalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 87 032 10 635 0 18 712 87 032 29 347 45 3 87 077 29 350 od 1 do 3 miesięcy Razem brutto Odsetki Należności od banków 13) Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) W tysiącach zł 2012 2011 Pochodne instrumenty finansowe (dodatnia wartość rynkowa instrumentów pochodnych CIRS, FX SWAP, FX) 8 705 28 Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 8 705 28 Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) wg terminów zapadalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 163 28 od 1 roku do 5 lat 8 542 0 Razem aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 8 705 28 Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) – wartości nominalne i ich wycena Na dzień 31 grudnia 2012 r. Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji W tysiącach zł poniżej 3 m-cy od 3 m-cy do 1 roku powyżej 1 roku Razem Wartości godziwe Aktywa Pasywa Walutowe instrumenty pochodne Instrumenty znajdujące się w obrocie pozagiełdowym: Kontrakty walutowe (FX) Swapy walutowe (FX Swap) Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS) Razem Raport Roczny 2012 | Annual Report 94 169 169 5 101 880 101 880 158 489 128 109 128 109 8 542 24 102 049 128 109 230 158 8 705 513 Sprawozdanie finansowe Na dzień 31 grudnia 2011 r. Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji W tysiącach zł poniżej 3 m-cy od 3 m-cy do 1 roku powyżej 1 roku Razem Wartości godziwe Aktywa Pasywa Walutowe instrumenty pochodne Instrumenty znajdujące się w obrocie pozagiełdowym: 1 521 1 521 15 4 35 381 35 381 13 86 Kontrakty walutowe (FX) Swapy walutowe (FX Swap) 29 066 185 008 214 074 365 36 902 29 066 185 008 250 976 28 455 Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS) Razem Kontrakty walutowe Pozycje pieniężne denominowane w obcej walucie są zabezpieczane za pomocą walutowych instrumentów pochodnych (swapy walutowe oraz CIRS). Swapy walutowe są instrumentami polegającymi na równoczesnym, natychmiastowym kupnie/sprzedaży waluty oraz jej terminowym odkupie/odsprzedaży po kursie ustalonym w dniu zawarcia transakcji. CIRS-y dodatkowo polegają na wymianie płatności odsetkowych w różnej walucie. Zasady wymiany płatności ustalane są z chwilą zawarcia transakcji. Korzyścią z posiadania tych instrumentów jest zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym. Bank nie zawierał kontraktów futures oraz opcji. Wg stanu na 31 grudnia 2012 r. Bank nie posiadał wbudowanych instrumentów pochodnych. Wg stanu na 31 grudnia 2012 r. nie było dodatkowych warunków dotyczących instrumentów finansowych, które - w przypadku wystąpienia – znacznie zmieniłyby profil płatności/ryzyka. 14) Kredyty i pożyczki udzielone klientom 2012 2011 Osoby fizyczne 879 109 962 688 Podmioty gospodarcze 819 223 886 824 7 766 10 593 1 706 098 1 860 105 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 W tysiącach zł Sektor publiczny Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom Odsetki Odpisy z tytułu utraty wartości Kredyty i pożyczki udzielone klientom netto Raport Roczny 2012 | Annual Report 95 Sprawozdanie finansowe Kredyty i pożyczki wg terminów zapadalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 159 900 135 435 od 1 do 3 miesięcy 12 967 13 868 od 3 miesięcy do 1 roku 75 228 72 224 359 172 361 023 1 098 831 1 277 555 1 706 098 1 860 105 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 2012 2011 -64 912 -61 439 7 373 -3 473 -16 318 -18 079 Umorzenia i spisania 6 982 3 020 Odwrócenie odpisów 16 071 12 758 638 -1 172 -57 539 -64 912 od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom Odsetki Odpisy z tytułu utraty wartości Kredyty i pożyczki udzielone klientom netto 15) Zmiana stanu odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek W tysiącach zł Saldo na 1 stycznia Zmiany w wartości odpisów: Odpisy utworzone w okresie Wycena walutowych odpisów z tytuł utraty wartości Saldo na 31 grudnia Wg stanu na dzień 31 grudnia 2012 r. na odpisy z tytułu utraty wartości należności z tytułu pożyczek i kredytów składały się następujące kategorie: − utrata wartości – 52 226 tys. zł − odpisy na poniesione niezidentyfikowane straty (IBNR) – 5 313 tys.zł. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. na odpisy z tytułu utraty wartości należności z tytułu pożyczek i kredytów składały się następujące kategorie: − utrata wartości – 57 646 tys. zł − odpisy na poniesione niezidentyfikowane straty (IBNR) – 7 266 tys.zł. 16) Pozostałe aktywa finansowe W tysiącach zł Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży Raport Roczny 2012 | Annual Report 96 2012 2011 69 852 136 662 69 852 136 662 Sprawozdanie finansowe Wycena obligacji skarbowych jest wyliczana w oparciu o notowania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Natomiast wycena bonów skarbowych jest dokonywana wg kursów rynkowych publikowanych w systemie Bloomberg. Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży wyceniane wg wartości godziwej 2012 2011 199 40 736 69 653 95 926 69 852 136 662 W tysiącach zł Papiery wartościowe Skarbu Państwa: Bony skarbowe Obligacje Pozostałe aktywa finansowe wg terminów zapadalności Na dzień 31 grudnia 2012 r. do 3 m-cy Od 3 m-cy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem W tysiącach zł Aktywa dostępne do sprzedaży 199 69 653 69 852 Pozostałe aktywa finansowe 199 69 653 69 852 powyżej 5 lat Razem Na dzień 31 grudnia 2011 r. do 3 m-cy Od 3 m-cy do 1 roku od 1 roku do 5 lat Aktywa dostępne do sprzedaży 40 736 28 317 67 609 136 662 Pozostałe aktywa finansowe 40 736 28 317 67 609 136 662 W tysiącach zł 17) Rzeczowe aktywa trwałe Grunty i budynki Maszyny i urządzenia Środki transportu 450 200 918 6 067 0 7 635 Zwiększenia 0 0 328 53 0 381 Zmniejszenia 0 0 -429 -119 0 -548 Saldo na dzień 31 grudnia 2011 r. 450 200 817 6 001 0 7 468 Saldo na dzień 1 stycznia 2012 r. 450 200 817 6 001 0 7 468 Zwiększenia 0 0 128 45 0 173 Zmniejszenia 0 -54 -230 -164 0 -448 450 146 715 5 882 0 7 193 W tysiącach zł Inne Środki środki trwałe trwałe w budowie Razem Wartość w cenie nabycia Saldo na dzień 1 stycznia 2011 r. Saldo na dzień 31 grudnia 2012 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 97 Sprawozdanie finansowe Grunty i budynki Maszyny i urządzenia Środki transportu Saldo na dzień 1 stycznia 2011 r. 68 114 751 5 210 0 6 143 Amortyzacja bieżącego okresu 45 14 130 331 0 520 0 0 -429 -119 0 -548 Saldo na dzień 31 grudnia 2011 r. 113 128 452 5 422 0 6 115 Saldo na dzień 1 stycznia 2012 r. 113 128 452 5 422 0 6 115 Amortyzacja bieżącego okresu 45 10 165 313 0 533 0 -54 -144 -164 0 -362 158 84 473 5 571 0 6 286 Na dzień 1 stycznia 2011 r. 382 86 167 857 0 1 492 Na dzień 31 grudnia 2011 r. 337 72 365 579 0 1 353 Na dzień 1 stycznia 2012 r. 337 72 365 579 0 1 353 Na dzień 31 grudnia 2012 r. 292 62 242 311 0 907 W tysiącach zł Inne Środki środki trwałe trwałe w budowie Razem Umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości Likwidacja i sprzedaż Likwidacja i sprzedaż Saldo na dzień 31 grudnia 2012 r. Wartość bilansowa 18)Wartości niematerialne Patenty, znaki towarowe i podobne wartości Oprogramowanie Nakłady Razem Saldo na 1 stycznia 2011 r. 7 7 189 0 7 196 Zwiększenia 0 414 0 414 Zmniejszenia 0 -264 0 -264 Saldo na 31 grudnia 2011 r. 7 7 339 0 7 346 Saldo na 1 stycznia 2012 r. 7 7 339 0 7 346 Zwiększenia 0 17 0 17 Zmniejszenia -5 -878 0 -883 Saldo na 31 grudnia 2012 r. 2 6 478 0 6 480 W tysiącach zł Wartość w cenie nabycia Raport Roczny 2012 | Annual Report 98 Sprawozdanie finansowe Patenty, znaki towarowe i podobne wartości Oprogramowanie Nakłady Razem Saldo na 1 stycznia 2011 r. 4 7 013 0 7 017 Amortyzacja bieżącego okresu 0 232 0 232 Likwidacja i sprzedaż 0 -264 0 -264 Saldo na 31 grudnia 2011 r. 4 6 981 0 6 985 Saldo na 1 stycznia 2012 r. 4 6 981 0 6 985 Amortyzacja bieżącego okresu 0 210 0 210 Likwidacja i sprzedaż -2 -880 0 -882 Saldo na 31 grudnia 2012 r. 2 6 311 0 6 313 Na dzień 1 stycznia 2011 r. 3 176 0 179 Na dzień 31 grudnia 2011 r. 3 358 0 361 Na dzień 1 stycznia 2012 r. 3 358 0 361 Na dzień 31 grudnia 2012 r. 0 167 0 167 W tysiącach zł Umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości Wartości bilansowe 19)Inne aktywa W tysiącach zł Należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto 2012 2011 997 681 7 745 9 731 1 376 1 226 171 215 26 59 10 315 11 912 Pozostałe: dłużnicy różni koszty do rozliczenia w czasie pozostałe Raport Roczny 2012 | Annual Report 99 Sprawozdanie finansowe 19 a) Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane są z następującymi pozycjami: W tysiącach zł 2012 2011 Odsetki naliczone 1 958 2 110 Odpisy z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek 7 245 9 445 666 610 0 814 1 651 1 884 11 520 14 863 Pozostałe rezerwy Odsetki i ujemne różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związana jest z następującymi pozycjami: W tysiącach zł 2012 2011 Odsetki naliczone 3 386 2 807 Odsetki i dodatnie różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych -173 1 763 Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej 562 562 3 775 5 132 2012 2011 Odsetki naliczone -1 428 -697 Odpisy z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek 7 245 9 445 Pozostałe rezerwy 666 610 Odsetki i różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych 173 -949 1 089 1 322 7 745 9 731 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto W tysiącach zł Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej Raport Roczny 2012 | Annual Report 100 Sprawozdanie finansowe Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2012 roku W tysiącach zł Saldo na 1 stycznia 2012 r. Zmiany odnoszone na wynik finansowy Zmiany odnoszone na kapitał Saldo na 31 grudnia 2012 r. -697 -401 -330 -1 428 9 445 -2 200 7 245 610 56 666 -949 863 1 322 -233 9 731 -1 915 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto Odsetki naliczone Odpisy z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek Pozostałe rezerwy Odsetki i różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych Wycena należności metoda zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej 259 173 1 089 -71 7 745 Zmiany Zmiany odnoszone odnoszone na na wynik kapitał finansowy Saldo na 31 grudnia 2011 r. Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2011 roku W tysiącach zł Saldo na 1 stycznia 2011 r. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto -942 187 58 -697 9 300 145 9 445 664 -54 610 Odsetki i różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych -1 178 -112 341 -949 Wycena należności metoda zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej 1 640 -318 1 322 9 484 -152 399 9 731 Odsetki naliczone Odpisy z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek Pozostałe rezerwy 20) Zobowiązania wobec banków 2012 2011 Zobowiązania terminowe 625 252 772 020 Razem brutto 625 252 772 020 662 783 625 914 772 803 W tysiącach zł Odsetki Razem – zobowiązania wobec banków Raport Roczny 2012 | Annual Report 101 Sprawozdanie finansowe Zobowiązania wobec banków wg terminów wymagalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 0 100 971 od 1 do 3 miesięcy 0 0 od 3 miesięcy do 1 roku 0 0 od 1 roku do 5 lat 177 470 92 752 powyżej 5 lat 447 782 578 297 Razem brutto 625 252 772 020 662 783 625 914 772 803 Odsetki Razem – zobowiązania wobec banków W 2012 roku Bank wywiązywał się ze wszystkich zobowiązań wynikających z umów zawartych z bankami. 21) Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 2012 2011 Pochodne instrumenty finansowe (ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych) 513 455 Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 513 455 W tysiącach zł Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) wg terminów wymagalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 489 90 od 1 do 3 miesięcy 0 0 od 3 miesięcy do 1 roku 0 222 24 143 513 455 od 1 roku do 5 lat Razem brutto Szczegółowe informacje dotyczące instrumentów finansowych zaprezentowano w nocie 13. 22) Zobowiązania wobec klientów 2012 2011 156 165 Podmioty gospodarcze 18 299 24 055 Razem brutto 18 455 24 220 27 42 18 482 24 262 W tysiącach zł Kaucje stanowiące zabezpieczenie kredytów Osoby fizyczne Odsetki Razem – zobowiązania wobec klientów Raport Roczny 2012 | Annual Report 102 Sprawozdanie finansowe Zobowiązania wobec klientów wg terminów wymagalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 457 693 0 1 877 od 3 miesięcy do 1 roku 1 236 864 od 1 roku do 5 lat 5 139 8 953 powyżej 5 lat 11 623 11 833 Razem brutto 18 455 24 220 27 42 18 482 24 262 2012 2011 Wyemitowane hipoteczne listy zastawne 883 290 798 019 Razem brutto 883 290 798 019 10 868 9 792 894 158 807 811 od 1 do 3 miesięcy Odsetki Razem – zobowiązania wobec klientów 23) Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych W tysiącach zł Odsetki Razem – zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych wg terminów wymagalności W tysiącach zł 2012 2011 do 1 miesiąca 0 99 999 od 1 do 3 miesięcy 0 0 od 3 m-cy do 1 roku 0 199 957 od 1 roku do 5 lat 149 515 0 powyżej 5 lat 733 775 498 063 Razem brutto 883 290 798 019 10 868 9 792 894 158 807 811 Odsetki Razem – zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Raport Roczny 2012 | Annual Report 103 Sprawozdanie finansowe Wyemitowane papiery wartościowe wg rodzaju Na dzień 31 grudnia 2012 r. wartość nominalna warunki oprocentowania termin wykupu rynek notowań Hipoteczne listy zastawne PLN 100 000 Wibor + 1,00% 28-paź-2020 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 250 000 Wibor + 1,18% 14-mar-2021 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 150 000 Wibor + 1,11% 22-lis-2021 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 150 000 Wibor + 1,30% 22-lut-2022 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 150 000 Wibor + 1,30% 9-gru-2017 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne EUR 10 000 Euribor + 1,70 % 11-lut-2018 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 45 200 Wibor + 0,95% 18-mar-2019 Catalyst** W tysiącach * rynek notowań prowadzony przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot ** notowane od 21 stycznia 2013 r. Na dzień 31 grudnia 2011 r. wartość nominalna warunki oprocentowania termin wykupu rynek notowań Hipoteczne listy zastawne PLN 200 000 Wibor + 0,30% 2-cze-2012 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 100 000 Wibor + 0,25% 12-sty-2012 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 100 000 Wibor + 1,00% 28-paź-2020 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 250 000 Wibor + 1,18% 14-mar-2021 Catalyst* Hipoteczne listy zastawne PLN 150 000 Wibor + 1,11% 22-lis-2021 Catalyst* W tysiącach * rynek notowań prowadzony przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot Zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych stanowią wierzytelności wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych. Szczegółowe informacje zaprezentowano w nocie 32. 24)Rezerwy 2012 2011 Rezerwy na świadczenia emerytalne 145 176 Rezerwy na niewykorzystane urlopy 497 524 Rezerwy na pracownicze sprawy sporne 120 120 762 820 W tysiącach zł Raport Roczny 2012 | Annual Report 104 Sprawozdanie finansowe Zmiana stanu rezerw 1 stycznia 2012 r. Utworzenie Rezerwy na świadczenia emerytalne 176 26 0 -57 145 Rezerwy na niewykorzystane urlopy 524 23 -50 0 497 Rezerwy na pracownicze sprawy sporne 120 0 0 0 120 820 49 -50 -57 762 1 stycznia 2011 r. Utworzenie Rozwiązanie Wykorzystanie 31 grudnia 2011 r. Rezerwy na świadczenia emerytalne 173 3 0 0 176 Rezerwy na niewykorzystane urlopy 439 85 0 0 524 Rezerwy na pracownicze sprawy sporne 101 56 -37 0 120 713 144 -37 0 820 W tysiącach zł W tysiącach zł Rozwiązanie Wykorzystanie 31 grudnia 2012 r. 25)Inne zobowiązania W tysiącach zł 2012 2011 Rezerwa na koszty administracyjne 2 863 2 514 Wierzyciele różni 2 482 1 848 324 330 5 669 4 692 Rozliczenia publiczno-prawne 26) Kapitał własny Kapitał zakładowy Akcje Akcje wyemitowane na dzień 1 stycznia Emisja akcji za środki pieniężne Akcje wyemitowane na dzień 31 grudnia – w pełni opłacone Akcje zwykłe Akcje zwykłe 2012 2011 2 230 2 230 0 0 2 230 2 230 Raport Roczny 2012 | Annual Report 105 Sprawozdanie finansowe Zestawienie akcji wg poszczególnych serii/emisji Seria / emisja Rodzaj akcji Liczba akcji Wartość serii / emisji wg wartości nominalnej Sposób pokrycia kapitału Data rejestracji A akcje zwykłe imienne 300 30 000 opłacone gotówką 7-wrz-1995 B akcje zwykłe imienne 555 55 500 opłacone gotówką 1-paź-1996 C akcje zwykłe imienne 1 100 opłacone gotówką 18-sie-1997 D akcje zwykłe imienne 11 1 100 opłacone gotówką 1-cze-1999 E akcje zwykłe imienne 625 62 500 opłacone gotówką 25-kwi-2000 F akcje zwykłe imienne 206 20 600 opłacone gotówką 16-cze-2005 G akcje zwykłe imienne 256 25 600 opłacone gotówką 29-wrz-2006 H akcje zwykłe imienne 276 27 600 opłacone gotówką 11-wrz-2007 Ogółem liczba wyemitowanych akcji wynosi 2 230 sztuk. Wartość nominalna każdej akcji wynosi 100 tys. zł. Każda akcja daje prawo do jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Akcjonariuszem Banku jest Bank Pekao S.A. w Warszawie, który dysponuje 2 230 akcjami stanowiącymi 100% kapitału zakładowego Banku i uprawniającymi Bank Pekao S.A. do wykonywania prawa głosu ze 100% akcji. Efekt gospodarki hiperinflacyjnej Od daty zarejestrowania kapitału emisyjnego we wrześniu 1995 r. do grudnia 1996 r. Bank funkcjonował w warunkach hiperinflacji. MSR 29 „Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji” wymaga przekształcenia każdego składnika kapitału akcjonariuszy (z wyjątkiem niepodzielonych zysków i nadwyżki z przeszacowania) przez ogólną indeksację cen w okresie hiperinflacji. Takie retrospektywne zastosowanie skutkowałoby wzrostem kapitału zakładowego o 7 785 tys. zł oraz spadkiem niepodzielonego zysku z lat ubiegłych w tym okresie w ekwiwalentnej kwocie. Kapitał zapasowy W tysiącach zł Kapitał zapasowy na dzień 1 stycznia podział wyniku finansowego Kapitał zapasowy na dzień 31 grudnia Raport Roczny 2012 | Annual Report 106 2012 2011 15 298 13 900 17 274 1 398 32 572 15 298 Sprawozdanie finansowe Kapitał rezerwowy i kapitał z aktualizacji wyceny W tysiącach zł 2012 2011 17 222 17 222 6 100 6 100 23 322 23 322 1 238 -166 0 1 104 1 238 938 Kapitał rezerwowy kapitał rezerwowy fundusz ogólnego ryzyka bankowego Kapitał z aktualizacji wyceny wycena papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży wycena instrumentów pochodnych zabezpieczających Podział zysku za rok ubiegły Zgodnie z decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 5 kwietnia 2012 r. zysk za okres za 2011 rok został przeznaczony w całości na zwiększenie kapitału zapasowego. Proponowany podział zysku za bieżący rok obrotowy Zarząd Banku będzie wnioskował o przeznaczenie zysku za bieżący rok obrotowy na podwyższenie kapitałów własnych. 27) Rachunkowość zabezpieczeń Bank stosuje politykę zabezpieczania swoich ekspozycji na wahania stóp procentowych i kursów walutowych. W okresie od 1 stycznia do 1 czerwca 2012 r. (włącznie) Bank stosował rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych o zmiennym oprocentowaniu, zabezpieczonych transakcjami CIRS. W dniu wykupu hipotecznych listów zastawnych tj. 2 czerwca 2012 r. stanowiących pozycję zabezpieczaną Bank zakończył stosowanie rachunkowości zabezpieczeń. Na dzień 31 grudnia 2012 r. Bank nie posiadał instrumentów pochodnych stanowiących zabezpieczenie przepływów pieniężnych, desygnowanych do rachunkowości zabezpieczeń. Na dzień 31 grudnia 2011 r. W tysiącach zł Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji Wartości godziwe od 3 m-cy do 1 roku powyżej 1 roku Razem Aktywa Pasywa Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową (CIRS) 200 000 0 200 000 0 95 997 Razem 200 000 0 200 000 0 95 997 Raport Roczny 2012 | Annual Report 107 Sprawozdanie finansowe Dodatkowe informacje dla zabezpieczeń przepływów pieniężnych W okresie od 1 stycznia do 1 czerwca 2012 r. (włącznie) wszystkie powiązania zabezpieczające utrzymywane przez Pekao Bank Hipoteczny S.A. były efektywne. W związku z tym, zamiana wyceny instrumentów zabezpieczających do wartości godziwej była ujmowana w funduszu z aktualizacji wyceny w kwocie 1 068 tys. zł (zmniejszenie). W dniu zakończenia stosowania rachunkowości zabezpieczeń wycena instrumentów zabezpieczających do wartości godziwej w kwocie 36 tys. zł została zaprezentowana w rachunku zysków i strat w pozycji wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu. Stan funduszu z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających na dzień 31 grudnia 2012 r. wynosił 0 tys. zł. Przychody z tytułu odsetek od instrumentów zabezpieczających do dnia zakończenia rachunkowości zabezpieczeń zostały zaprezentowane w nocie 1. CIRS Celem zawarcia transakcji zabezpieczających CIRS było dopasowanie wpływów w CHF wynikających z umów kredytowych do wypływów z tytułu wyemitowanych listów zastawnych w złotówkach (zabezpieczenie ryzyka zmiany przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez pozycje zabezpieczane). Pozycję zabezpieczaną stanowiły wybrane należności zmiennoprocentowe wyrażone w CHF, wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych i charakteryzujące się wysokim prawdopodobieństwem przepływów odsetkowych oraz hipoteczne listy zastawne na okaziciela Serii LZI01 na kwotę 200 000 tys. zł wyemitowane w ramach Programu Hipotecznych Listów Zastawnych na okaziciela o łącznej wartości nominalnej 3 000 000 tys. zł z 2005 roku, które zostały wykupione w dniu 2 czerwca 2012 r. Transakcjami zabezpieczającymi były dwie transakcje CIRS float/float CHF/PLN zawarte 11 stycznia 2007 r. na jednakowych warunkach o łącznym nominale 200 000 tys. zł. Transakcje miały termin zapadalności 12 lipca 2012 r. Oprocentowanie transakcji oparte było o 6-miesięczne stawki LIBOR dla CHF i WIBOR dla PLN. 28)Wartość godziwa Wartość godziwa bilansowych i pozabilansowych instrumentów finansowych jest to cena, za którą można sprzedać pozycję aktywów lub zaspokoić zobowiązania na zasadzie transakcji pomiędzy świadomymi i dobrze poinformowanymi stronami na warunkach rynkowych. Ponieważ dla większości instrumentów finansowych Banku nie istnieje aktywny rynek, szacunki wartości godziwej oparte są o przewidywany przyszły przepływ środków pieniężnych, który jest dyskontowany przy użyciu bieżących stóp procentowych (z uwzględnieniem marż) w celu uzyskania wartości bieżącej netto. Dla pozycji kasa i środki w Banku Centralnym oraz należności od banków ze względu na ich krótki termin zapadalności Bank przyjął, że szacunkowa wartość godziwa jest zgodna z wartością bilansową. Do kalkulacji wartości godziwej kredytów udzielonych klientom zastosowano wysokość aktualnie oferowanych marż z uwzględnieniem stosowanej metodologii wyliczania utraty wartości ekspozycji kredytowych (opisanej w notach poświęconych polityce rachunkowości). Wartość godziwa listów zastawnych w publicznym obrocie, ze względu na brak aktualnych notowań na rynku Catalyst, została wyliczona w oparciu o przewidywane przyszłe przepływy środków pieniężnych. Przepływy te zostały zdyskontowane przy użyciu rynkowych stóp procentowych uwzględniających marżę listów zastawnych w wysokości 130 p.b., która stanowi średnią marżę listów zastawnych wyemitowanych w 2012 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 108 Sprawozdanie finansowe Do kalkulacji wartości godziwej długoterminowych zobowiązań wobec banków wykorzystano przyszłe przepływy środków pieniężnych wynikające z tych zobowiązań. Przepływy te zostały zdyskontowane przy użyciu rynkowych stóp procentowych uwzględniających wysokość marż dostępnych na rynku międzybankowym. Dla pozycji zobowiązania wobec klientów Bank przyjął, że szacunkowa wartość godziwa jest na poziomie równym wartości bilansowej. Do określenia wartości godziwej krótkoterminowych zobowiązań wobec banków, ze względu na ich krótki termin zapadalności, Bank przyjął, że szacunkowa wartość godziwa jest zgodna z wartością bilansową. Na dzień 31 grudnia 2012 r. Wartość bilansowa Wartość godziwa 87 087 87 087 1 664 272 1 631 999 1 751 359 1 719 086 Zobowiązania wobec banków 625 914 550 022 Zobowiązania wobec klientów 18 482 18 482 894 158 938 862 1 538 554 1 507 366 Wartość bilansowa Wartość godziwa 29 359 29 359 1 806 997 1 740 875 1 836 356 1 770 234 Zobowiązania wobec banków 772 803 728 018 Zobowiązania wobec klientów 24 262 24 262 807 811 797 647 1 604 876 1 549 927 W tysiącach zł Aktywa Kasa i środki w Banku Centralnym oraz należności od banków Kredyty i pożyczki udzielone klientom Pasywa Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Na dzień 31 grudnia 2011 r. W tysiącach zł Aktywa Kasa i środki w Banku Centralnym oraz należności od banków Kredyty i pożyczki udzielone klientom Pasywa Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Raport Roczny 2012 | Annual Report 109 Sprawozdanie finansowe Na 31 grudnia 2012 roku i na 31 grudnia 2011 roku Bank dokonywał klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej do trzech kategorii: – kategoria 1 – wyceniane bezpośrednio na podstawie cen z aktywnego rynku – kategoria 2 – wyceniane modelem na podstawie obserwowanych na rynku stawek i cen – kategoria 3 – wyceniane modelem na podstawie nieobserowanych na rynku stawek i cen Na dzień 31 grudnia 2012 r. Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 0 8 705 0 69 852 0 0 69 852 8 705 0 Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 0 513 0 Pochodne instrumenty zabezpieczające 0 0 0 0 513 0 Kategoria 1 Kategoria 2 Kategoria 3 0 28 0 136 662 0 0 136 662 28 0 Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 0 455 0 Pochodne instrumenty zabezpieczające 0 95 997 0 0 96 452 0 W tysiącach zł Aktywa Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży Pasywa Na dzień 31 grudnia 2011 r. W tysiącach zł Aktywa Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży Pasywa 29) Płatności z tytułu umowy najmu Pekao Bank Hipoteczny S.A. zgodnie z umową najmu zajmuje pomieszczenia biurowe, miejsca parkingowe oraz powierzchnię magazynową. Umowa najmu została zawarta na okres 7 lat od daty wydania przedmiotu najmu Bankowi. Raport Roczny 2012 | Annual Report 110 Sprawozdanie finansowe W 2012 r. i 2011 r. Bank poniósł opłaty z tytułu ww. umowy najmu w wysokości odpowiednio: 2 172 tys. zł oraz 2 078 tys. zł. Powyższe opłaty zostały ujęte w rachunku zysku i strat w pozycji ogólne koszty administracyjne. Całkowite zobowiązania z tytułu wyżej wymienionej umowy najmu prezentuje poniższa tabela. Zobowiązania wg terminów wymagalności W tysiącach zł 2012 2011 poniżej 1 roku 2 240 2 325 od 1 roku do 5 lat 5 236 7 952 0 0 7 476 10 277 powyżej 5 lat Razem Dane w tabeli zostały wyliczone na podstawie umowy najmu, powiększone o 23% VAT i przeliczone wg kursów z 31 grudnia 2012 r. i 31 grudnia 2011 r. 30) Leasing finansowy Pekao Bank Hipoteczny S.A. zawarł jako leasingobiorca umowy leasingu finansowego, których przedmiotem są samochody osobowe. Umowy dają Bankowi możliwość zakupu środków po zakończeniu okresu leasingu. Wartość bilansowa netto aktywów stanowiących przedmiot leasingu finansowego na dzień 31 grudnia 2012 r. wynosiła 239 tys. zł, natomiast na dzień 31 grudnia 2011 r. wynosiła 324 tys. zł. 2012 2011 Kwota przyszłych minimalnych opłat leasingowych 267 363 Odsetki z rat niezapadłych -21 -34 246 329 2012 2011 poniżej 1 roku 138 162 od 1 roku do 5 lat 129 201 0 0 267 363 W tysiącach zł Należności z tytułu leasingu finansowego – wartość bilansowa Kwota przyszłych minimalnych opłat leasingowych W tysiącach zł powyżej 5 lat Razem Raport Roczny 2012 | Annual Report 111 Sprawozdanie finansowe 31) Zobowiązania warunkowe Informacja o wszczętych postępowaniach sądowych Na dzień 31 grudnia 2012 r. nie występują postępowania przed sądem lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby, co najmniej 10% kapitałów własnych Banku. Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów wynosi 191 798 tys. zł. Na wspomniane wierzytelności Bank utworzył odpisy z tytułu utraty wartości w wysokości 43 882 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2012 r. Bank jest stroną pozwaną w postępowaniach przed sądem lub organami administracji państwowej na łączną kwotę 120 tys. zł. Na wspomniane postępowania Bank utworzył rezerwę w wysokości 120 tys. zł. Zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów Bank posiada zobowiązania do udzielenia kredytów. Na zobowiązania te składają się niewypłacone środki pieniężne z podpisanych umów kredytowych. 2012 2011 34 704 40 498 2012 2011 450 834 1 003 357 2012 2011 1 417 617 1 505 675 70 903 76 860 886 082 800 000 47 272 37 850 Nadzabezpieczenie kapitału 531 535 705 675 Nadzabezpieczenie odsetek 23 631 39 010 W tysiącach zł Zobowiązania do wypłaty kredytów Zobowiązania z tytułu transakcji pozabilansowych W tysiącach zł Zobowiązania z tytułu transakcji pozabilansowych – instrumenty pochodne (CIRS, FX SWAP, FX) 32) Aktywa stanowiące zabezpieczenie Aktywa stanowiące zabezpieczenie emisji listów zastawnych W tysiącach zł Nominalna wartość wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych Wartość odsetek od wierzytelności wg stanu na koniec roku Nominalna wartość hipotecznych listów zastawnych wg stanu na koniec roku Wartość odsetek od wyemitowanych listów zastawnych wg stanu na koniec roku Zasady emisji hipotecznych listów zastawnych, których zabezpieczenie stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami określa Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 roku, Nr 99, poz. 919, z późn. zm.). Raport Roczny 2012 | Annual Report 112 Sprawozdanie finansowe W przypadku ogłoszenia upadłości banku hipotecznego środki uzyskane w wyniku wyegzekwowania wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych mogą być wykorzystane wyłącznie dla zaspokojenia roszczeń wynikających z listów zastawnych. Aktywa stanowiące zabezpieczenie środków gwarantowanych przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny 2012 2011 Kwota zobowiązań podlegających zabezpieczeniu* 408 327 Kwota aktywów stanowiących zabezpieczenie 119 99 W tysiącach zł * Środki pieniężne, będące przedmiotem kaucji stanowiących zabezpieczenie kredytów (art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe) nie są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, natomiast są podstawą do obliczania funduszu ochrony środków gwarantowanych. Aktywa stanowiące zabezpieczenie kredytu technicznego z Narodowego Banku Polskiego 2012 2011 Kwota zobowiązań podlegających zabezpieczeniu 0 0 Kwota aktywów stanowiących zabezpieczenie 0 40 637 W tysiącach zł 33)Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Dla celów sprawozdania przepływów pieniężnych, środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują salda o krótszym niż 3 miesiące terminie zapadalności. W tysiącach zł 2012 2011 10 9 87 077 29 350 87 087 29 359 Kasa i środki w Banku Centralnym Należności od banków 34) Jednostki powiązane Proces kredytowy w odniesieniu do Kierownictwa Banku oraz podmiotów powiązanych z Bankiem Zgodnie z ustawą Prawo Bankowe i regulacjami obowiązującymi w Grupie UniCredit, zawieranie transakcji o charakterze kredytowym z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Banku oraz podmiotami z nimi powiązanymi kapitałowo lub organizacyjnie, a także osobami znajdującymi się na liście „oficerów korporacyjnych” Grupy UniCredit, następuje na podstawie Regulaminu uchwalonego przez Radę Nadzorczą Banku. Regulamin określa szczególne zasady podejmowania decyzji o zawarciu transakcji z wyżej wymienionymi osobami i podmiotami, w tym szczeble decyzyjne uprawnione do podejmowania decyzji oraz przyznane im limity uprawnień. W szczególności zawarcie transakcji z członkiem Zarządu lub Rady Nadzorczej Banku lub podmiotem z nimi powiązanym kapitałowo lub organizacyjnie wymaga podjęcia decyzji przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku. Raport Roczny 2012 | Annual Report 113 Sprawozdanie finansowe Członkowie Kierownictwa Banku i podmioty z nimi powiązane kapitałowo lub organizacyjnie mogą korzystać z oferowanych przez Bank produktów kredytowych według zasad i na warunkach standardowo oferowanych przez Bank. W szczególności w odniesieniu do tych osób i podmiotów Bank nie stosuje korzystniejszych stóp oprocentowania kredytów. Ocena ryzyka kredytowego dokonywana jest zgodnie z metodologią stosowaną przez Bank, adekwatnie do segmentu klienta i rodzaju transakcji. W odniesieniu do podmiotów powiązanych z Bankiem stosowany jest standardowy proces kredytowy. Transakcje z podmiotami powiązanymi Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy Pekao oraz UCG. Transakcje z podmiotami powiązanymi dokonywane są w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty, transakcje wymiany walut obcych. Wartość transakcji z podmiotami powiązanymi na koniec roku oraz koszty i przychody za rok obrotowy prezentują poniższe tabele. 2012 W tysiącach zł Bank Pekao S.A. Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i UCG 2011 Bank Pekao S.A. Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i UCG Należności z odsetkami, w tym: Depozyty 85 535 Należności w rachunku bieżącym 1 431 Dodatnia wartość godziwa z tyt. instrumentów pochodnych 8 700 Pozostałe aktywa 65 27 805 89 1 517 9 17 25 70 37 625 914* 101 025 671 778* Zobowiązania, w tym: Zobowiązania wobec banków Listy zastawne Ujemna wartość godziwa z tyt. instrumentów pochodnych 101 571 166 507 513 96 452 267 Pozostałe zobowiązania 363 Transakcje pochodnymi instrumentami finansowymi, w tym: 2 187 Transakcje wymiany walut Forward, swap walutowy 203 787 70 826 IRS/CIRS 246 713 929 499 * – od UniCredit Bank Ireland plc Raport Roczny 2012 | Annual Report 114 Sprawozdanie finansowe Przychody i koszty dotyczące transakcji z podmiotami powiązanymi 2012 W tysiącach zł Bank Pekao S.A. Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i UCG 2011 Bank Pekao S.A. Przychody z tytułu odsetek: 4 761 8 961 w tym od instrumentów zabezpieczających 4 013 8 152 Koszty z tytułu odsetek: w tym od listów zastawnych Koszty z tytułu prowizji Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez wynik finansowy Pozostałe koszty Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i UCG 10 675 9 827* 18 544 10 308* 7 400 4 8 563 18 444 2 453 4 196 185 258 18 174 54 * – w tym, od UniCredit Bank Ireland plc Wynagrodzenia 2012 2011 Kadra zarządzająca* Kadra zarządzająca* 1 736 1 419 Pozostałe 116 76 Rezerwa na premie 763 822 2 615 2 317 W tysiącach zł Płace * Członkowie Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A. Wynagrodzenia kadry zarządzającej w 2012 roku obejmują: – płace – koszty wynagrodzeń zarządu – pozostałe – obejmują składki z tytułu ubezpieczeń społecznych – rezerwa na premie – obejmuje rezerwę na premie ze składkami z tytułu ubezpieczeń społecznych. W 2012 r. Bank wprowadził system zmiennego wynagradzania dla kadry zarządzającej. W 2012 roku systemem został objęty Zarząd Banku. W ramach niniejszego systemu uczestnik może otrzymać bonus uzależniony od osiągniętych wyników uczestnika, długoterminowego podejścia motywacyjnego oraz wyników Banku. Bonus składa się z części gotów- Raport Roczny 2012 | Annual Report 115 Sprawozdanie finansowe kowej i części w postaci akcji fantomowych. System obejmuje okres rozliczeniowy od 1 stycznia 2012 r. do 31 lipca 2017 r. Maksymalna łączna kwota zmiennych składników wynagrodzeń wynikających z tego systemu wynosi 1 720 tys. zł (w tym składki z tytułu ubezpieczeń społecznych 76 tys. zł). W 2012 r. w pozycji koszty pracownicze ogólnych kosztów administracyjnych została ujęta rezerwa w wysokości 763 tys. zł (w tym składki z tytułu ubezpieczeń społecznych 34 tys. zł), pozostała kwota pozostaje do rozliczenia w czasie przez okres nabywania uprawnień przez osoby uczestniczące w programie. Rada Nadzorcza nie pobiera wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. 35) Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji Umowy kredytowe W 2012 roku Bank nie zawierał znaczących (tj. stanowiących 10 % funduszy własnych Banku) umów dotyczących udzielenia kredytu. Umowy dotyczące linii kredytowych W dniu 16 lutego 2012 r. Bank podpisał Aneks do Umowy dotyczącej linii wielowalutowej zawartej z Akcjonariuszem w dniu 28 listopada 2008 r. Aneks ten wprowadził zapisy dotyczące aktualizacji posiadanych limitów w przypadku objęcia przez Bank Pekao S.A. emisji listów zastawnych. W dniu 10 lipca 2012 r. Bank podpisał Aneks do Umowy dotyczącej linii wielowalutowej zawartej z Akcjonariuszem w dniu 28 listopada 2008 r. Aneks ten zmienił warunki oprocentowania wypłaconych transz. W dniu 30 listopada 2012 r. Bank podpisał Aneks do Umowy dotyczącej linii wielowalutowej zawartej z Akcjonariuszem w dniu 28 listopada 2008 r. Aneks ten przedłużył okres kredytowania do 28 lutego 2015 r., zmienił termin ostatecznego wykorzystania limitu kredytowego oraz formę udostępnienia kredytu. 36) Zdarzenia po dacie bilansowej Z dniem 1 stycznia 2013 r. Pan Jerzy Tofil przestał pełnić funkcję Członka Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A. Do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego nie wystąpiły zdarzenia inne niż wymienione powyżej, które wymagałyby ujawnień w sprawozdaniu finansowym. 37) Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej Ustalenie wartości bilansowych niektórych aktywów i zobowiązań wymaga oszacowania na datę bilansową wpływu niepewnych przyszłych zdarzeń na te pozycje. Raport Roczny 2012 | Annual Report 116 Sprawozdanie finansowe Utrata wartości kredytów i pożyczek Bank ocenia czy na koniec okresu sprawozdawczego istnieją obiektywne przesłanki wskazujące na to, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości pojedynczych składników aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Aktywa finansowe lub grupa aktywów finansowych utraciła wartość, a straty z tytułu utraty wartości zostały poniesione wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje obiektywna przesłanka utraty wartości jako następstwo jednego lub większej ilości zdarzeń, które pojawiły się po początkowym rozpoznaniu aktywa („zdarzenie powodujące stratę”) i zdarzenie (lub zdarzenia) mają wpływ na szacowane przyszłe przepływy finansowe związane z pojedynczym składnikiem aktywa finansowego lub grupy aktywów finansowych. Przy czym nie jest konieczne zidentyfikowanie pojedynczego zdarzenia, które spowodowało utratę wartości. W sytuacji, gdy istnieje obiektywna przesłanka, że strata z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek, należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności wykazywanych według zamortyzowanego kosztu została poniesiona, wielkość straty ustalana jest jako różnica między wartością księgową aktywów, a bieżącą wartością oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych według efektywnej stopy zwrotu z aktywów finansowych w początkowym ujęciu. Metodologia i założenie wykorzystywane przy szacowaniu zarówno wysokości jak i momentów przyszłych przepływów pieniężnych podlegają okresowym przeglądom. 38) Raport ryzyka Pekao Bank Hipoteczny S.A. identyfikuje, mierzy, monitoruje i zarządza wszystkimi rodzajami ryzyk we współpracy z jednostkami kontroli ryzyka i zarządzania ryzykiem podmiotu dominującego. W 2012 roku Bank aktualizował wewnętrzne zasady, regulacje i procedury działania Banku w celu dostosowania procesu zarządzania ryzykami do nowych wymagań nadzorczych i standardów Grupy Kapitałowej, do której Bank należy. Powyższe działania dotyczyły głównie ryzyka kredytowego i w mniejszym stopniu pozostałych rodzajów ryzyka identyfikowanego przez Bank, przy czym żadne z nich nie miało istotnego wpływu na jakość i zakres procesów zarządzania ryzykami. Ryzyko Kredytowe Ryzyko kredytowe jest podstawowym rodzajem ryzyka występującym w Banku mającym istotny wpływ na jego wyniki. Poniższe zestawienie przedstawia maksymalne narażenie Banku na ryzyko kredytowe dla pozycji bilansowych i pozabilansowych bez uwzględniania posiadanych zabezpieczeń i innych elementów powodujących poprawę warunków kredytowania. Raport Roczny 2012 | Annual Report 117 Sprawozdanie finansowe 2012 2011 10 9 1 751 349 1 836 347 8 705 28 Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe 69 852 136 662 Pozostałe aktywa 11 389 13 626 1 841 305 1 986 672 Zobowiązania do udzielenia kredytu 34 704 40 498 Ekspozycja pozabilansowa 34 704 40 498 1 876 009 2 027 170 W tysiącach zł Należności od Banku Centralnego Należności od banków oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (do obrotu) Ekspozycja bilansowa Razem Pomiar/identyfikacja ryzyka kredytowego jest w pełni scentralizowany. Pomiar ten obejmuje: 1) ocenę zdolności klienta do terminowej realizacji zobowiązań wobec Banku na etapie: a) podejmowania decyzji o udzieleniu kredytu, b) monitorowania ekspozycji kredytowej w trakcie jej istnienia, aż do momentu jej wygaśnięcia, 2) administrowanie udzielonymi kredytami, 3) monitorowanie ekspozycji kredytowych i ich zabezpieczeń, 4) realizację ewentualnych procesów restrukturyzacji i windykacji. Elementem zarządzania ryzykiem kredytowym jest także szacunek odpisów z tytułu utraty wartości na poszczególne ekspozycje kredytowe. Bank ogranicza ryzyko kredytowe poprzez dostosowywanie zasad działalności do zmieniającego się profilu ryzyka kredytowego i skali działalności Banku, zewnętrznych regulacji i standardów obowiązujących w grupie kapitałowej, a także poprzez kontrolę poziomu ryzyka kredytowego. Poniższe zestawienie prezentuje jakość portfela kredytowego Banku: W tysiącach zł Ekspozycje nieprzeterminowane*, w przypadku, których nie nastąpiła utrata wartości Ekspozycje przeterminowane**, w przypadku, których nie nastąpiła utrata wartości Ekspozycje, w przypadku, których nastąpiła utrata wartości Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom Odsetki Odpisy z tytułu utraty wartości Kredyty i pożyczki udzielone klientom netto * bez opóźnień przekraczających 30 dni w spłacie kredytu **z opóźnieniami w spłacie kredytu przekraczającymi 30 dni Raport Roczny 2012 | Annual Report 118 2012 2011 1 453 767 1 601 665 85 709 71 579 166 622 186 861 1 706 098 1 860 105 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 Sprawozdanie finansowe Dla Banku jako banku hipotecznego, istotną rolę spełniają zabezpieczenia na nieruchomościach, co ma odzwierciedlenie w kwocie odpisów. W hipotetycznej sytuacji nie uwzględniania w/w zabezpieczeń odpisy z tytułu utraty wartości byłyby wyższe o 147 966 tys. zł w przypadku kredytów dla osób fizycznych i o 151 393 tys. zł w przypadku kredytów dla przedsiębiorstw. Z łącznej kwoty 299 359 tys. zł: 1) 271 334 tys. zł stanowiłyby rezerwy dla kredytów z rozpoznaną utratą wartości 2) 28 025 tys. zł stanowiłyby rezerwy IBNR. Wartość ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości, a dla których w wyniku indywidualnej wyceny uwzględniającej wartość zabezpieczeń nie ma konieczności tworzenia odpisu indywidualnego z tytułu trwałej utraty wartości wynosi 145 383 tys. zł. na 31 grudnia 2012 r. (104 224 tys. zł na 31 grudnia 2011 r.). Ekspozycje te zostały objęte odpisem IBNR w wysokości 2 096 tys. zł na 31 grudnia 2012 r. (2 532 tys. zł na 31 grudnia 2011 r.). Wartość bilansowa ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości według okresów przeterminowania prezentuje poniższe zestawienie: Kredyty i pożyczki udzielone klientom W tysiącach zł Należności od banków Przedsiębiorstwa* Osoby fizyczne 2012 2011 2012 2011 2012 2011 87 077 29 350 647 294 725 256 690 640 786 879 – do 30 dni 0 0 52 708 30 063 56 566 56 339 – powyżej 30 dni do 60 dni 0 0 14 533 2 230 14 867 22 408 – powyżej 60 dni do 90 dni 0 0 2 121 0 9 028 5 982 – powyżej 90 dni** 0 0 18 334 18 356 29 610 24 447 87 077 29 350 734 990 775 905 – nieprzeteminowane 0 0 -832 -669 -1 276 -1 022 – do 30 dni 0 0 -228 -361 -565 -1 123 – powyżej 30 dni do 60 dni 0 0 -271 -70 -308 -1 071 – powyżej 60 dni do 90 dni 0 0 -12 0 -344 -462 – powyżej 90 dni 0 0 -699 -415 -778 -2 073 Razem 0 0 -2 042 -1 515 -3 271 -5 751 – nieprzeteminowane Razem brutto 800 711 896 055 Rezerwa IBNR Wartość bilansowa netto należności bez rozpoznanej utraty wartości 87 077 29 350 732 948 774 390 797 440 890 304 * łącznie z jednostkami samorządu terytorialnego ** kredyty, dla których Bank nie stwierdził utraty wartości w drodze analizy indywidualnej. Raport Roczny 2012 | Annual Report 119 Sprawozdanie finansowe Poniższe zestawienie prezentuje wartość bilansową ekspozycji, dla których rozpoznano indywidualnie utratę wartości w podziale na klasy aktywów. Kredyty i pożyczki udzielone klientom Przedsiębiorstwa Osoby fizyczne 2012 2011 2012 2011 102 338 130 303 83 772 69 647 Szacowane kwoty odzysku z wpłat kredytobiorcy i zabezpieczeń 73 004 91 756 61 992 51 147 Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości 30 052 39 055 22 174 18 591 Wartość bilansowa netto należności ze stwierdzoną utratą wartości 72 286 91 248 61 598 51 056 Kredyty i pożyczki z utratą wartości W 2012 r. (analogicznie do 2011 r.) Bank nie rozpoznał utraty wartości w przypadku ekspozycji wobec banków. Głównymi czynnikami uwzględnianymi przy analizie utraty wartości poszczególnych ekspozycji są trudności finansowe dłużnika oraz naruszenie umowy (w szczególności opóźnienia w spłatach). Szczegółowe informacje na temat przesłanek utraty wartości oraz ustalania odpisów z tytułu utraty wartości zostały przedstawione w części g istotnych zasad rachunkowości. Elementem zarządzania ryzykiem kredytowym jest również ograniczanie poziomu koncentracji ekspozycji kredytowych wobec pojedynczych dłużników lub grupy dłużników powiązanych, a także przeciwdziałanie potencjalnym stratom mogącym powstać w związku z występowaniem w Banku znaczących ekspozycji wobec podmiotów należących do jednego sektora gospodarczego, pochodzących z jednego regionu geograficznego bądź powiązanych w inny sposób. Bank ogranicza powyższe ryzyko poprzez system limitów wewnętrznych i zewnętrznych. Bank przeprowadza także testy warunków skrajnych na ryzyka koncentracji. Poniższe zestawienie prezentuje 10 największych ekspozycji kredytowych znajdujących się w portfelu Banku. W tysiącach zł / % 31 grudnia 2012 r. Rodzaj Ekspozycja całkowita Udział ekspozycji w portfelu kredytowym Rodzaj Ekspozycja całkowita Udział ekspozycji w portfelu kredytowym Komercja 29 561 1,73% Komercja 30 352 1,63% Komercja 24 213 1,42% Komercja 18 247 0,98% Komercja 16 770 0,98% Komercja 12 326 0,66% Komercja 11 046 0,65% Komercja 11 317 0,61% Komercja 10 087 0,59% Komercja 9 384 0,50% Komercja 9 384 0,55% Komercja 8 983 0,48% Komercja 8 770 0,51% Komercja 8 665 0,47% Komercja 7 993 0,47% Komercja 8 623 0,46% Komercja 7 897 0,46% Komercja 8 467 0,46% Komercja 7 606 0,45% Komercja 8 334 0,45% Raport Roczny 2012 | Annual Report 120 31 grudnia 2011 r. Sprawozdanie finansowe Koncentracja ryzyka kredytowego w ujęciu geograficznym jest przedstawiona w zestawieniu poniżej: W tysiącach zł / % 2012 2011 % % mazowieckie 632 089 37,0 656 316 35,3 dolnośląskie 165 250 9,7 184 005 9,9 kujawsko-pomorskie 59 054 3,5 68 160 3,6 lubelskie 36 055 2,1 43 905 2,3 lubuskie 41 256 2,4 46 014 2,5 łódzkie 24 915 1,5 32 902 1,8 136 532 8,0 148 247 8,0 opolskie 18 014 1,1 22 298 1,2 podkarpackie 22 734 1,3 25 809 1,4 podlaskie 26 653 1,6 29 902 1,6 pomorskie 130 271 7,6 144 847 7,8 82 078 4,8 89 103 4,8 9 603 0,6 10 778 0,6 34 381 2,0 36 310 2,0 wielkopolskie 165 538 9,7 182 470 9,8 zachodnio-pomorskie 112 781 6,6 128 970 6,9 8 894 0,5 10 069 0,5 1 706 098 100 1 860 105 100 małopolskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie nierezydenci Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom Odsetki Odpisy z tytułu utraty wartości Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom netto 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 Raport Roczny 2012 | Annual Report 121 Sprawozdanie finansowe Koncentracja ryzyka kredytowego w ujęciu branżowym jest przedstawiona w zestawieniu poniżej: W tysiącach zł / % 2012 2011 % % Osoby fizyczne 879 109 51,5 962 688 51,8 Obsługa nieruchomości 442 135 25,9 320 007 17,2 Handel 102 774 6,0 150 681 8,1 Transport i turystyka 149 807 8,8 150 188 8,1 6 901 0,4 68 620 3,7 Produkcja 48 194 2,8 62 088 3,3 Edukacja, ochrona zdrowia, kultura i sport 51 420 3,0 53 727 2,9 Inna działalność usługowa 13 767 0,8 69 599 3,7 139 0,0 885 0,0 Inne 4 086 0,3 11 029 0,6 Samorządy lokalne 7 766 0,5 10 593 0,6 1 706 098 100 1 860 105 100 Budownictwo Rolnictwo Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom Odsetki Odpisy z tytułu utraty wartości Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom netto 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 Podstawowym elementem ograniczania strat kredytowych związanych z brakiem możliwości klientów do spłaty swoich zobowiązań wobec Banku są zabezpieczenia ustanawiane na etapie udzielania kredytu, a w niektórych przypadkach także w trakcie okresu kredytowania. Nadrzędnym rodzajem stosowanych zabezpieczeń są hipoteki na kredytowanych nieruchomościach, przy których ustanawianiu Bank kieruje się m.in. następującymi zasadami: • zabezpieczenia hipoteczne przyjmowane przez Bank muszą spełniać warunki określone w Ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz regulacjach nadzorczych skierowanych do banków hipotecznych, • zabezpieczenia są przyjmowane tylko jako wsparcie kredytu i nie mogą być wykorzystane jako substytut zdolności klienta do regulowania swoich zobowiązań, • wymagana jest poświadczona i dokładna wycena nieruchomości, • przyjmowana wartość zabezpieczenia powinna odzwierciedlać jego wartość bankowo-hipoteczną oraz wartość rynkową, a częstotliwość wyceny powinna być adekwatna. Dodatkowe, uzupełniające w stosunku do hipotek zabezpieczenia – w zależności od specyfiki transakcji kredytowej – obejmują m.in.: • przeniesienie praw do polisy ubezpieczeniowej nieruchomości (ubezpieczenie budowy w okresie realizacji inwestycji i budynku po zakończeniu inwestycji) i deklaracja poddania się egzekucji Kredytobiorcy/Akcjonariuszy/Udziałowców/ Poręczycieli, • weksel własny in blanco wraz z deklaracja wekslową, • przeniesienie wierzytelności z bieżących i przyszłych kontraktów (w tym m.in. Kontraktu z GW, Inwestorem zastępczym, Umowy o zarządzanie)/ z obecnych i przyszłych wierzytelności Kredytobiorcy z umów najmu, • kaucja/depozyt w kwocie przynajmniej 1,5-3 rat kapitałowo-odsetkowych na pokrycie zaległych rat kapitałowo-odsetkowych, Raport Roczny 2012 | Annual Report 122 Sprawozdanie finansowe • kaucja/depozyt w kwocie pokrywającej koszty remontu, modernizacji nieruchomości powinien być utrzymywany w kwocie 2,5%-5% dochodu brutto, • upoważnienie do rachunku bieżącego Kredytobiorcy (pełnomocnictwo wraz z blokadą warunkową), • przeniesienie wierzytelności z rachunku czynszowego wraz z upoważnieniem do tego rachunku (jeśli określona nieruchomość jest wynajmowana), zastaw rejestrowy (zwykły do czasu rejestracji) na prawach do wszystkich rachunków bankowych wraz z blokadą i nieodwołalnym pełnomocnictwem (blokada warunkowa do rachunku bieżącego), • w odniesieniu do Spółek Specjalnego Przeznaczenia: – zastaw rejestrowy na wszystkich udziałach/akcjach Spółki, – poręczenie udziałowców/akcjonariuszy Spółki, • cesja praw z gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej dobrego wykonania (min. 5% wartości kontraktu z GW), z gwarancji zwrotu zaliczek, • zastaw rejestrowy na aktywach Kredytobiorcy, • rachunek „do zatrzymania” części płatności dla wykonawców (kwoty zatrzymane w wysokości min. 5% wartości kontraktu z GW), • zabezpieczenie przekroczenia budżetu/pokrycie niedoboru gotówki (jeśli dotyczy) w formie umowy wsparcia lub gwarancji korporacyjnej/poręczenia udziałowców/akcjonariuszy, • ubezpieczenie od „spadku dochodów”, min. 12 miesięczna utrata zysku, • ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, • umowa podporządkowania z udziałowcami i Pożyczkodawcami, • cesja praw z wierzytelności z umów pożyczek, • gwarancja obsługi odsetek/kredytu wystawiona przez Udziałowców w kwocie 2-letniej obsługi odsetek/długu od kredytu w fazie budowy/w fazie inwestycji, • nieodwołalne pełnomocnictwo notarialne do zbycia nieruchomości do czasu prawomocnego wpisu hipoteki do KW. Istotnym elementem zarządzania ryzykiem kredytowym są również działania mające na celu minimalizowanie potencjalnych strat kredytowych związanych z mniejszą skutecznością przyjętych zabezpieczeń (w tym w wyniku spadku cen rynkowych nieruchomości) w sytuacjach, gdy Bank będzie zmuszony skorzystać z przyjętych zabezpieczeń. Bank ogranicza to ryzyko m.in. poprzez ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu wartości LTV (Loan to Value – stosunek wartości ekspozycji kredytowej do wartości zabezpieczenia na nieruchomości) w momencie udzielania kredytu. Poziom LTV jest także na bieżąco monitorowany w trakcie całego okresu kredytowania. Wysokość LTV pojedynczej ekspozycji kredytowej w momencie udzielania kredytu jednocześnie nie może przekroczyć 80%1 2 w odniesieniu do wartości rynkowej nieruchomości i 100% w odniesieniu do wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości. Bank przeprowadza także testy warunków skrajnych związanych z ryzykiem spadku cen rynkowych nieruchomości stanowiących zabezpieczenie ekspozycji kredytowych. W przypadku kredytów mieszkaniowych udzielanych w walutach innych niż PLN poziom ten wynosi 70% Standardowa oferta produktowa Banku dopuszcza możliwość udzielania złotowych kredytów mieszkaniowych do poziomu 100% LTV jedynie w przypadku ubezpieczenia tzw. niskiego wkładu (tj. nadwyżki ponad 80% LTV) w towarzystwie ubezpieczeniowym. 1 2 Raport Roczny 2012 | Annual Report 123 Sprawozdanie finansowe Koncentracja ryzyka kredytowego pod względem typów nieruchomości zabezpieczających poszczególne ekspozycje jest przedstawiona w zestawieniu poniżej. W tysiącach zł / % 2012 2011 % % Biura 102 604 6,0 106 300 5,7 Domy 650 587 38,1 704 435 37,9 Grunty 16 351 1,0 17 845 1,0 Hotele 148 460 8,7 167 788 9,0 Lokale mieszkalne 219 705 12,9 237 905 12,8 93 427 5,4 116 099 6,2 5 094 0,3 5 727 0,3 310 053 18,2 302 813 16,3 16 200 0,9 19 596 1,0 135 851 8,0 171 004 9,2 7 766 0,5 10 593 0,6 1 706 098 100 1 860 105 100 Magazyny Obiekty gastronomiczne Obiekty handlowe Obiekty produkcyjne Pozostałe Administracja samorządowa*) Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom Odsetki Odpisy z tytułu utraty wartości Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom netto 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 *) kredyty udzielone administracji samorządowej nie są zabezpieczone nieruchomościami Struktura organizacyjna w obszarze ryzyka kredytowego jest adekwatna do zakresu działalności Banku. W jej ramach istotną rolę odgrywa Komitet Kredytowy, który podejmuje decyzje kredytowe w ramach ustalonych kompetencji, opiniuje projekty decyzji kredytowych kierowanych do rozpatrzenia przez Zarząd Banku, wydaje rekomendacje działań, które należy podjąć w celu ograniczenia poziomu narażenia Banku na ryzyko kredytowe oraz monitoruje rzeczywisty poziom ryzyka. Ryzyko operacyjne Bank definiuje ryzyko operacyjne jako ryzyko straty wynikające z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych. Bank posiada wewnętrzny system zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego. Elementami tego systemu są regulacje wewnętrzne, rejestr zdarzeń i strat o charakterze operacyjnym, kluczowe wskaźniki ryzyka operacyjnego oraz zasady monitorowania i raportowania w obszarze ryzyka operacyjnego. Ponadto Bank posiada plan utrzymania ciągłości działania, który służy zapewnieniu możliwości prowadzenia bieżącej działalności w sytuacjach kryzysowych. Struktura organizacyjna w obszarze ryzyka operacyjnego jest dostosowana do zakresu działalności Banku. W jej ramach istotną rolę odgrywają Komitet Ryzyka Operacyjnego, który wydaje rekomendacje działań podejmowanych w celu ograniczenia poziomu narażenia Banku na ryzyko operacyjne oraz monitoruje rzeczywisty poziom ryzyka m.in. poprzez system wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI) oraz Oficerowie Linii Biznesowych koordynujący zarządzanie ryzykiem operacyjnym w ramach danego obszaru działalności Banku. Raport Roczny 2012 | Annual Report 124 Sprawozdanie finansowe Bank przekazuje do podmiotu dominującego w okresach miesięcznych dane o zdarzeniach i stratach o charakterze operacyjnym oraz wartości KRI. W 2012 r. nie wystąpiły istotne zmiany w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. Ryzyko walutowe Bank definiuje ryzyko walutowe jako ryzyko poniesienia strat w wyniku zmian kursów walutowych znajdujących odzwierciedlenie w wartości wyceny poszczególnych składników bilansowych i pozabilansowych wyrażonych w walutach obcych. Bank dokonuje pomiaru i monitoruje ryzyko walutowe poprzez kalkulację pozycji pierwotnych w walutach obcych i pozycji walutowej całkowitej Banku oraz obliczanie wartości narażonej na ryzyko walutowe (VaR FX) przy założeniu 99-proc. poziomu ufności oraz 10-dniowego okresu utrzymania pozycji w walutach obcych. Bank w oparciu o rzeczywiste wahania kursów walutowych dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR FX zgodnie z metodologią przeprowadzania back-testów. Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian kursów walutowych na wynik finansowy Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią przeprowadzania stres-testów. Wyniki analiz prezentowane są Komitetowi ALCO, Zarządowi Banku oraz Radzie Nadzorczej Banku. W celu ograniczenia ryzyka walutowego Bank wyznacza wewnętrzne limity otwartych pozycji walutowych oraz limit VaR FX nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monitoruje ich przestrzeganie. Wykorzystanie limitów na ryzyko walutowe Rodzaj limitu Limit (w tys. PLN) 31.12.2012 31.12.2011 otwarta pozycja w CHF 2 000 21,50% 8,45% otwarta pozycja w EUR 1 200 44,83% 0,25% otwarta pozycja w USD 800 23,13% 22,50% 4 000 15,38% 4,58% 200 6,01% 7,64% otwarta pozycja całkowita VaR FX Wyniki pomiaru ryzyka walutowego w roku 2012 (w tys. PLN) Nazwa miary VaR FX Wartość na 31 grudnia 2012 Wartość maksymalna Wartość minimalna Wartość średnia 12,03 84,77 5,11 35,50 Bank stosuje instrumenty pochodne CIRS, SWAP, FX zabezpieczające ryzyko walutowe. W 2012 r. nie wystąpiły istotne zmiany w zakresie zarządzania ryzykiem walutowym. Raport Roczny 2012 | Annual Report 125 Sprawozdanie finansowe Ryzyko stopy procentowej Bank definiuje ryzyko stopy procentowej jako ryzyko dla przychodów i kapitału wynikające z niekorzystnych zmian stóp procentowych. Bank dokonuje pomiaru i monitoruje ryzyko stopy procentowej poprzez kalkulację luki stopy procentowej, obliczanie 1-miesięcznego annualizowanego wyniku odsetkowego przy założeniu zmiany rynkowych stóp procentowych o przewidywaną / analizowaną ilość punktów bazowych oraz poprzez obliczanie wartości narażonej na ryzyko stopy procentowej (VaR IR) przy założeniu 99-proc. poziomu ufności oraz 10-dniowego okresu utrzymania aktualnej struktury terminowej przepływów podlegających przeszacowaniu. Bank w oparciu o rzeczywiste wahania rynkowych stóp procentowych dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR IR zgodnie z metodologią przeprowadzania back-testów. Ponadto w okresach kwartalnych Bank przeprowadza stres-testy ryzyka stopy procentowej polegające na szacowaniu wpływu gwałtownych zmian rynkowych stóp procentowych na wynik finansowy i wartość portfela Banku. Wyniki obliczeń prezentowane są Komitetowi ALCO, Zarządowi Banku oraz Radzie Nadzorczej Banku. Bank określa lukę stopy procentowej w celu zobrazowania niedopasowania terminów przeszacowania (zmiany oprocentowania) aktywów z terminami przeszacowania pasywów. Luka stopy procentowej określana jest na podstawie pozycji netto (bez uwzględniania wartości odsetek). Zaprezentowane poniżej raporty luki na stopę procentową (daty raportów: 31 grudnia 2012 r. oraz 31 grudnia 2011 r.) obejmują aktywa i pasywa odsetkowe (wartości nominalne czyli kwoty stanowiące podstawę naliczania odsetek), nie ujęto w nich transakcji pozabilansowych oraz funduszy własnych Banku. 2012 W tysiącach zł Poniżej 1 m-ca Od 1 do Od 3 m-cy Od 1 roku 3 m-cy do 1 roku do 2 lat Od 2 do 5 lat Powyżej 5 lat Razem Aktywa odsetkowe złotowe-wartość, w tym: 338 308 240 119 274 805 104 083 957 315 Portfel kredytowy ogółem 184 586 239 919 274 805 104 083 803 393 Papiery wartościowe 68 000 200 Pasywa odsetkowe złotowe – wartość 14 580 445 200 400 000 859 780 323 728 -205 081 -125 195 104 083 97 535 Aktywa odsetkowe w USD – wartość, w tym: 55 5 044 794 5 893 Portfel kredytowy ogółem 23 5 044 794 5 861 Luka PLN 68 200 0 Papiery wartościowe Pasywa odsetkowe w USD – wartość Luka USD Raport Roczny 2012 | Annual Report 126 0 55 5 044 794 5 893 Sprawozdanie finansowe 2012 W tysiącach zł Poniżej 1 m-ca Od 1 do Od 3 m-cy Od 1 roku 3 m-cy do 1 roku do 2 lat Od 2 do 5 lat Powyżej 5 lat Razem Aktywa odsetkowe w EUR – wartość, w tym: 16 894 59 255 5 071 81 220 Portfel kredytowy ogółem 16 118 59 255 5 071 80 444 0 Papiery wartościowe Pasywa odsetkowe w EUR – wartość 65 411 65 411 Luka EUR 16 894 -6 156 5 071 15 809 Aktywa odsetkowe w CHF – wartość, w tym: 118 452 281 163 374 266 773 881 Portfel kredytowy ogółem 118 452 281 163 374 266 773 881 0 Papiery wartościowe Pasywa odsetkowe w CHF – wartość Luka CHF Luka w oprocentowaniu między aktywami, a pasywami 600 820 600 820 118 452 -319 657 374 266 173 061 459 129 -525 850 254 936 104 083 292 298 Luka na stopę procentową wskazuje na brak dopasowania kwot przeszacowywanych aktywów i pasywów w okresach do 1 roku ze względu na różnice w podstawie oprocentowania kredytów (stawki 6-miesięczne) i finansowania pomostowego (stawki do 3 miesięcy) oraz różnice w datach, w których następuje przeszacowanie. W ostatnim okresie tj. powyżej 5 lat wykazywane są ekspozycje kredytowe znajdujące się w stanie wymagalności, w przypadku których nie dochodzi do zmiany oprocentowania na skutek zmian rynkowych stóp procentowych. 2011 W tysiącach zł Poniżej 1 m-ca Od 1 do Od 3 m-cy Od 1 roku 3 m-cy do 1 roku do 2 lat Aktywa odsetkowe złotowe-wartość, w tym: 272 397 308 192 332 278 Portfel kredytowy ogółem 195 136 267 192 303 278 68 000 41 000 29 000 Pasywa odsetkowe złotowe – wartość 224 314 250 000 450 000 Luka PLN 48 083 58 192 -117 722 1 858 Aktywa odsetkowe w USD – wartość, w tym: 37 5 812 935 6 784 Portfel kredytowy ogółem 28 5 812 935 6 775 Papiery wartościowe Od 2 do 5 lat Powyżej 5 lat Razem 1 858 88 852 1 003 577 1 858 88 852 856 316 138 000 924 314 88 852 79 263 Papiery wartościowe Raport Roczny 2012 | Annual Report 127 Sprawozdanie finansowe 2011 W tysiącach zł Poniżej 1 m-ca Pasywa odsetkowe w USD – wartość Od 1 do Od 3 m-cy Od 1 roku 3 m-cy do 1 roku do 2 lat Powyżej 5 lat Razem 37 5 812 935 6 784 Aktywa odsetkowe w EUR – wartość, w tym: 18 442 28 618 8 274 55 334 Portfel kredytowy ogółem 18 345 28 618 8 274 55 237 26 501 18 442 2 117 8 274 28 833 Aktywa odsetkowe w CHF – wartość, w tym: 140 808 344 341 433 779 918 928 Portfel kredytowy ogółem 140 808 325 629 433 779 900 216 644 549 140 808 -300 208 433 779 207 370 -234 087 325 266 1 858 Luka USD Od 2 do 5 lat Papiery wartościowe Pasywa odsetkowe w EUR – wartość Luka EUR 26 501 Papiery wartościowe Pasywa odsetkowe w CHF – wartość Luka CHF Luka w oprocentowaniu między aktywami, a pasywami 644 549 274 379 88 852 389 259 Luka na stopę procentową wskazuje na brak dopasowania kwot przeszacowywanych aktywów i pasywów w okresach do 1 roku ze względu na różnice w podstawie oprocentowania kredytów (stawki 6-miesięczne) i finansowania pomostowego (stawki do 3 miesięcy) oraz różnice w datach, w których następuje przeszacowanie. W okresach od 1 roku do 2 lat luka przeszacowania identyfikowana jest z powodu występowania aktywów (ekspozycji kredytowej) o stałej stopie procentowej (przeszacowywane co 5 lat). W ostatnim okresie tj. powyżej 5 lat wykazywane są ekspozycje kredytowe znajdujące się w stanie wymagalności, w przypadku których nie dochodzi do zmiany oprocentowania na skutek zmian rynkowych stóp procentowych. Bank w oparciu o rzeczywiste wahania rynkowych stóp procentowych dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR IR zgodnie z metodologią przeprowadzania back-testów. Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian stóp procentowych na wartość portfela Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią przeprowadzania stres-testów. Ocena otrzymanych wyników odbywa się poprzez odniesienie oszacowanej straty do aktualnej wysokości funduszy własnych Banku oraz określenie jej istotności z punktu widzenia potencjalnego zagrożenia płynności Banku. Wyniki analiz prezentowane są Komitetowi ALCO, Zarządowi Banku oraz Radzie Nadzorczej Banku. Raport Roczny 2012 | Annual Report 128 Sprawozdanie finansowe W celu ograniczenia ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank wyznacza wewnętrzny limit VaR IR nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monitoruje jego przestrzeganie. Wykorzystanie limitu na ryzyko stopy procentowej Rodzaj limitu Limit (w tys. PLN) 31.12.2012 31.12.2011 1 300 17,77% 20,44% VaR IR Wyniki pomiaru ryzyka stopy procentowej w roku 2012 (w tys. PLN) Nazwa miary VaR IR Wartość na 31 grudnia 2012 Wartość maksymalna Wartość minimalna Wartość średnia 231,02 621,31 113,40 338,52 W 2012 r. nie wystąpiły istotne zmiany w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Ryzyko płynności Bank definiuje ryzyko płynności jako ryzyko braku możliwości wypełnienia swoich zobowiązań płatniczych, zarówno oczekiwanych jak i nieoczekiwanych bez zagrożenia dla codziennych operacji Banku lub jego kondycji finansowej. Bank dokonuje pomiaru i monitoruje ryzyko płynności poprzez kalkulację i analizę wskaźników płynności krótkoterminowej w odniesieniu do wyznaczonych limitów, analizę luki skumulowanej w poszczególnych przedziałach czasowych w odniesieniu do limitu płynności bieżącej oraz szczegółową analizę przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z terminów zapadalności aktywów i zobowiązań pozabilansowych otrzymanych oraz terminów wymagalności pasywów i zobowiązań pozabilansowych udzielonych. W celu ograniczenia ryzyka płynności Bank określa wewnętrzne miary ryzyka płynności krótkoterminowej, które stanowią: luka płynności bieżącej oraz wskaźniki płynności krótkoterminowej (1 miesięczny i 12 miesięczny) wyliczane dla poszczególnych przedziałów czasowych. Na ww. miary płynności Bank nakłada limity. Bank analizuje płynność długoterminową poddając ocenie następujące parametry: założone wolumeny poszczególnych pozycji bilansowych (w szczególności długoterminowych kredytów na finansowanie nieruchomości) wynikające z planów sprzedażowych, ich faktycznej realizacji i Planu Finansowego Banku oraz bieżącą i prognozowaną dostępność instrumentów refinansowania. Wewnętrzną miarą ryzyka płynności długoterminowej jest wskaźnik pokrycia (Wp), który wskazuje stopień finansowania kredytów długoterminowymi pasywami. Bank wylicza wskaźnik pokrycia dla wszystkich walut łącznie, dla walut obcych łącznie oraz dla poszczególnych walut w pasmach czasowych powyżej 1, 2, 3, 4 oraz powyżej 5 lat. Na wskaźniki pokrycia Bank nakłada limity. Raport Roczny 2012 | Annual Report 129 Sprawozdanie finansowe Wskaźniki pokrycia na 31 grudnia 2012 r. pow 1 Y pow 2Y pow 3Y pow 4Y pow 5Y najwyższy niedobór w walucie oryginalnej (w tys. ) dopuszczalna kwota niedoborów w walucie oryginalnej* (w tys. ) LIMIT 0,90 0,90 0,90 0,90 0,85 - - TOTAL 1,19 1,32 1,45 1,54 1,49 - - FCY** 0,91 0,97 1,08 1,06 1,05 - - CHF 0,92 0,97 1,08 1,04 0,97 - 0 EUR 0,91 1,01 1,12 1,25 2,54 - 10 000 USD 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 549 5 000 PLN 1,45 1,66 1,81 1,99 1,87 - 0 * dla walut obcych obowiązuje dopuszczalny maksymalny niedobór pasywów w stosunku do wyznaczonych limitów dla wszystkich okresów; poziom dopuszczalnych maksymalnych niedoborów w walutach obcych jest uzgadniany z Pionem Zarządzania Ryzykiem podmiotu dominującego i prezentowany na posiedzeniach ALCO ** dla FCY (waluty obce łącznie) dopuszczalne jest utrzymywanie wskaźników poniżej wyznaczonych limitów, jeżeli faktyczny poziom tych wskaźników wynika z dopuszczalnych niedoborów pasywów określonych dla walut obcych Zgodnie z wymaganiami wynikającymi z Uchwały 386/2008 Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności Bank dokonuje codziennej kalkulacji nadzorczych miar płynności. Na nadzorcze miary płynności nałożone są limity / normy nadzorcze. W roku 2012 wszystkie nadzorcze miary płynności krótkoterminowej i długoterminowej kalkulowane w Banku osiągały wartości powyżej wyznaczonych norm. Najistotniejsze źródła finansowania aktywów Banku stanowią, obok funduszy własnych, długoterminowe zobowiązania wobec podmiotów finansowych grupy UCG oraz emisje własnych dłużnych papierów wartościowych (listów zastawnych). Agencja ratingowa Fitch Ratings w 2012 roku utrzymała rating „A” dla hipotecznych listów zastawnych wyemitowanych przez Bank, który został nadany w dniu 2 grudnia 2010 r. Raport Roczny 2012 | Annual Report 130 Sprawozdanie finansowe Zapadalność finansowych aktywów i wymagalność finansowych pasywów według czasu pozostającego na dzień bilansowy do umownej zapadalności/wymagalności Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2012 r. Do 1 m-ca Powyżej 1 m-ca do 3 miesięcy Powyżej 3 m-cy do 1 roku Powyżej 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Odsetki/ Utrata wartości Aktywa Kasa i środki w Banku Centralnym Należności od banków 10 87 032 Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 163 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 159 900 Razem aktywa 8 542 12 967 75 228 359 172 199 Pozostałe aktywa finansowe Pozostałe aktywa 45 1 098 831 -41 826 69 653 10 315 1 074 257 420 13 166 75 228 367 714 1 169 558 -41 781 177 470 447 782 662 5 139 11 623 27 149 515 733 775 10 868 295 807 Pasywa Zobowiązania wobec banków Pasywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 489 24 Pochodne instrumenty zabezpieczające Zobowiązania wobec klientów 457 1 236 Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Pozostałe pasywa 6 431 Razem pasywa 7 377 Luka okresowa 250 043 Luka skumulowana Zobowiązania pozabilansowe 1 236 332 148 1 488 987 11 557 13 166 73 992 35 566 -319 429 -53 338 263 209 337 201 372 767 53 338 Do 1 m-ca Powyżej 1 m-ca do 3 miesięcy Powyżej 3 m-cy do 1 roku Powyżej 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Odsetki/ Utrata wartości 17 270 14 512 2 922 Zobowiązania do udzielenia kredytów Pochodne transakcje pozabilansowe – wpływ 102 050 128 109 Pochodne transakcje pozabilansowe – wypływ 102 071 118 604 Raport Roczny 2012 | Annual Report 131 Sprawozdanie finansowe W powyższej tabeli zaprezentowano przepływy z tytułu instrumentów pochodnych rozliczanych w kwotach brutto (CIRS, FX swap i FX forward). Niedopasowanie terminów zapadalności aktywów i pasywów wynika w głównej mierze z długoterminowego charakteru działalności kredytowej Banku. W celu minimalizacji ryzyka z tym związanego Bank pozyskuje pasywa długoterminowe w postaci zobowiązań kredytowych wobec podmiotów finansowych grupy UCG oraz poprzez emisje hipotecznych listów zastawnych, wykonuje analizy i dokonuje pomiaru płynności długoterminowej oraz monitoruje możliwości odnowienia posiadanych pasywów. Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2011 r. Do 1 m-ca Powyżej 1 m-ca do 3 miesięcy Powyżej 3 m-cy do 1 roku Powyżej 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Odsetki/ Utrata wartości Aktywa Kasa i środki w Banku Centralnym Należności od banków 9 10 635 Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 28 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 135 435 Razem aktywa 3 13 868 72 224 40 736 28 317 11 912 1 714 158 019 73 316 100 541 361 023 1 346 878 -53 105 92 752 578 297 783 11 833 42 498 063 9 792 Pozostałe aktywa finansowe Pozostałe aktywa 18 712 361 023 1 277 555 -53 108 67 609 Pasywa Zobowiązania wobec banków Pasywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) 100 971 90 222 95 997 Pochodne instrumenty zabezpieczające Zobowiązania wobec klientów Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych Pozostałe pasywa Razem pasywa Luka okresowa Luka skumulowana Raport Roczny 2012 | Annual Report 132 143 693 1 877 99 999 864 8 953 199 957 5 512 279 832 207 265 1 877 297 040 101 848 1 368 025 10 617 -49 246 71 439 -196 499 259 175 -21 147 -63 722 22 193 -174 306 84 869 63 722 Sprawozdanie finansowe Zobowiązania pozabilansowe Zobowiązania do udzielenia kredytów Do 1 m-ca Powyżej 1 m-ca do 3 miesięcy Powyżej 3 m-cy do 1 roku Powyżej 1 roku do 5 lat 28 22 021 13 977 4 472 Pochodne transakcje pozabilansowe – wpływ 36 903 319 899 94 175 Pochodne transakcje pozabilansowe – wypływ 36 955 424 592 90 833 Powyżej 5 lat Odsetki/ Utrata wartości Wyniki analizy płynności długoterminowej przeprowadzonej w roku 2012 wskazuje na duże bezpieczeństwo płynnościowe Banku w pewnym stopniu uzależnione jednak od stabilności finansowej podmiotu dominującego. Bank posiada program emisji hipotecznych listów zastawnych do łącznej wartości nominalnej 2 mld zł. Prospekt programu został zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 24 sierpnia 2010 r. W ramach programu Bank przeprowadził dotychczas 6 emisji hipotecznych listów zastawnych w PLN na łączną kwotę 845,2 mln zł oraz jedną emisję hipotecznych listów zastawnych w EUR na kwotę 10 mln EUR. 39) Zarządzanie kapitałem własnym Na dzień 31 grudnia 2012 r. Bank posiadał fundusze własne w wysokości 279 949 tys. zł (w tym fundusze podstawowe w wysokości 278 726 tys. zł oraz fundusze uzupełniające w wysokości 1 223 tys. zł); na 31 grudnia 2011 r. fundusze własne wyniosły 261 053 tys. zł ( i składały się wyłącznie z funduszy podstawowych). W ciągu 2012 roku oraz na dzień bilansowy 31 grudnia 2012 r. Bank spełniał wymogi regulacyjne w zakresie adekwatności kapitałowej. Proces zarządzania kapitałem Banku odbywa się zgodnie z wymogami regulacyjnymi, w szczególności zapisami stosownych Uchwał Komisji Nadzoru Finansowego. Dla potrzeb wyliczania regulacyjnego wymogu kapitałowego Bank wykorzystuje metody standardowe. Kapitał regulacyjny obejmuje minimalne wymogi z tytułu: • ryzyka kredytowego: ryzyko kontrahenta • ryzyka rynkowego: ryzyko walutowe • ryzyka operacyjnego Dla potrzeb zarządzania kapitałem zgodnie z zasadami dotyczącymi Filara II określonymi w stosownych Uchwałach Komisji Nadzoru Finansowego Bank dokonuje identyfikacji ryzyk występujących w jego działalności, sporządza ocenę ich istotności, a także wylicza i utrzymuje kapitały wewnętrzne na ich pokrycie zgodnie z wewnętrznie obowiązującymi regulacjami zatwierdzonymi przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku. Kapitał wewnętrzny jest wyliczany dla ryzyk objętych kapitałem regulacyjnym oraz dla poniższych rodzajów ryzyk: • ryzyka koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników powiązanych • ryzyka pozostałych koncentracji kredytowych • ryzyka rezydualnego • ryzyka rynkowego: ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej • ryzyka biznesowego tj. emisji listów zastawnych i wyniku finansowego Raport Roczny 2012 | Annual Report 133 Sprawozdanie finansowe Bank analizuje zależności pomiędzy bazą kapitałową, a ponoszonym ryzykiem, w taki sposób, aby zapewnić wystarczający poziom kapitałów własnych w celu pokrycia ponoszonego przez Bank istotnego ryzyka działalności z uwzględnieniem sytuacji obecnej oraz oczekiwań dotyczących przyszłości. Kapitał własny Banku nie może być niższy: • od regulacyjnego wymogu kapitałowego • od kapitału wewnętrznego wyliczonego według własnej metodologii Procesy wewnętrzne Banku zapewniają przestrzeganie tej zasady. PODPISY Zarząd Banku Data Imię i Nazwisko Stanowisko/Funkcja Podpis 15-02-2013 Tomasz Mozer Prezes Zarządu ............................................................... 15-02-2013 Agata Kwaśniak Członek Zarządu ................................................................ 15-02-2013 Krzysztof Puchalski Członek Zarządu ................................................................ Główny Księgowy ............................................................... Osoba sporządzająca sprawozdanie 15-02-2013 Monika Kandulska Raport Roczny 2012 | Annual Report 134 Sprawozdanie finansowe Załącznik nr 1 do Sprawozdania Finansowego Banku Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE, które weszły lub wejdą w życie po dniu bilansowym Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych: Prezentacja pozycji innych całkowitych dochodów Zmiany wymagają, aby: 1 lipca 2012 r. • jednostka prezentowała osobno te pozycje innych całkowitych dochodów, które mogą w przyszłości być przeklasyfikowane do wyniku finansowego, od tych, które nigdy nie będą przeklasyfikowane do wyniku finansowego. Jeśli pozycje innych całkowitych dochodów są prezentowane przed ich odpowiednimi skutkami podatkowymi, wówczas łączne kwoty podatku powinny być zaalokowane do poszczególnych części innych całkowitych dochodów. • zmienić nazwę tytułu „sprawozdanie z całkowitych dochodów” na „rachunek zysków i strat oraz inne całkowite dochody”, inne tytuły również mogą być używane. MSR 19 (2011) Świadczenia pracownicze • Zmiany wymagają aby zyski i straty aktuarialne były ujmo- 1 stycznia 2013 r. wane bezpośrednio w innych całkowitych dochodach. • Zmiany usuwają metodę korytarza stosowaną w przeszłości przez do ujmowania zysków i strat aktuarialnych, oraz eliminują możliwość ujmowania w wyniku finansowym wszystkich zmian w zobowiązaniach z tytułu określonych świadczeń i w aktywach programu świadczeń pracowniczych, co jest aktualnie dozwolone zgodnie z wymogami MSR 19. Zmiany wymagają również aby spodziewany zwrot z aktywów programu świadczeń rozpoznawany w rachunku zysków i strat był obliczany w oparciu o wskaźnik użyty do dyskontowania zobowiązania z tytułu określonych świadczeń. Zmiany do MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji– Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych Zmiany zawierają nowe wymagania w zakresie ujawniania 1 styczeń 2013 r. informacji dla aktywów i zobowiązań finansowych, które: • są kompensowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, lub • podlegają ramowym umowom dotyczącym kompensat lub innym podobnym umowom. Raport Roczny 2012 | Annual Report 135 Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później MSSF 13 Ustalanie wartości godziwej MSSF 13 zastąpi wskazówki dotyczące ustalania wartości 1 stycznia 2013 r. godziwej zawarte w poszczególnych standardach jednym źródłem wskazówek w zakresie ustalania wartości godziwej. Definiuje on pojęcie wartości godziwej, ustala ramy ustalania wartości godziwej oraz określa wymagania, co do ujawniania informacji dotyczących ustalania wartości godziwej. MSSF 13 wyjaśnia „jak” ustalić wartość godziwą, jeśli jest to wymagane lub dozwolone przez inne standardy. MSSF 13 nie wprowadza nowych wymagań w zakresie wyceny aktywów lub zobowiązań w wartości godziwej, ani nie eliminuje wyjątków niewykonalności w praktyce wyceny według wartości godziwej, które obecnie istnieją w pewnych standardach. Standard zawiera szczegółową strukturę ujawnień, która dodaje do istniejących wymogów ujawnienia w celu dostarczenia informacji, które umożliwią użytkownikom sprawozdań finansowych ocenę metod i danych wykorzystanych przy ustalaniu wartości godziwej a dla powtarzalnego ustalania wartości godziwej, które wykorzystuje niedostępne dane, wpływ ustalania wartości godziwej na wynik finansowy lub inne całkowite dochody. Zmiany do MSSF 1 Ciężka hiperinflacja oraz usunięcie stałych dat dla stosujących MSSF po raz pierwszy Zmiany dodają zwolnienie, które może zostać zastosowane 1 stycznia 2013 r. na dzień przejścia na MSSF przez jednostki wcześniej działające w warunkach ciężkiej hiperinflacji. Zwolnienie to pozwala jednostce wycenić aktywa i zobowiązania posiadane przed ustabilizowaniem się waluty funkcjonalnej w wartości godziwej, a następnie użyć tej wartości godziwej jako kosztu zakładanego tych aktywów i zobowiązań na potrzeby sporządzenia pierwszego sprawozdania z sytuacji finansowej wg MSSF. Zmiany do MSR 12 Podatki – Odroczony podatek dochodowy: Przyszła realizacja składnika aktywów Zmiana wprowadza domniemanie, iż wartość bilansowa nie- 1 stycznia 2013 r. ruchomości inwestycyjnej wycenianych w wartości godziwej będzie zrealizowana wyłącznie poprzez ich sprzedaż. Zamiary zarządu w tym zakresie nie będą miały znaczenia, chyba, że nieruchomość inwestycyjna będzie podlegała amortyzacji i będzie utrzymywana w ramach modelu biznesowego, którego celem będzie skonsumowanie zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych płynących z danego składnika aktywów przez okres jego życia. Stanowi to jedyny przypadek, kiedy to ww. domniemanie będzie mogło zostać odrzucone. Raport Roczny 2012 | Annual Report 136 Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe MSSF 10 przewiduje jeden nowy model analizy kontroli 1 stycznia 2014 r. w odniesieniu do wszystkich podmiotów, w które dokonano inwestycji, włączając w to podmioty, które aktualnie jako JSP są w zakresie SKI-12. MSSF 10 wprowadza nowe wymagania, co do oceny kontroli, które różnią się od dotychczasowych wymogów z MSR 27 (2008). W nowym modelu kontroli inwestor kontroluje podmiot, w którym dokonał inwestycji, jeśli (1) jest narażony na lub ma prawo do zmiennych zwrotów z tytułu zaangażowania w ten podmiot, (2) ma zdolność wpływania na te zwroty poprzez władzę nad podmiotem inwestycji oraz (3) istnieje związek pomiędzy ww. władzą a zwrotami. Nowy standard zawiera również wymogi, co do ujawnień oraz wymogi odnoszące się do sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Wymogi te przeniesiono z MSR 27 (2008). MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne zastępuje MSR 31 Udzia- 1 stycznia 2014 r. ły we wspólnych przedsięwzięciach. MSSF 11 nie wprowadza zasadniczych zmian co do ogólnej definicji porozumienia pod wspólną kontrolą, chociaż definicja kontroli i pośrednio współkontroli uległy zmianie w związku z MSSF 10. Zgodnie z nowym standardem wspólne ustalenia umowne są podzielone na 2 rodzaje, dla których zdefiniowano następujące modele ujmowania: • wspólne działania to takie, w których współkontrolujące je podmioty, zwane wspólnikami wspólnego działania, mają udział w aktywów oraz udział w zobowiązaniach związanych z wspólnych działaniem. • wspólne przedsięwzięcie to takie, w którym współkontrolujące podmioty, zwane wspólnikami przedsięwzięcia, mają prawo do aktywów netto porozumienia. MSSF 11 faktycznie wyłącza z zakresu MSR 31 te przypadki, gdy wspólne przedsięwzięcia, pomimo ich istnienia w formie odrębnych podmiotów nie mogą być faktycznie rozdzielone. Porozumienia takie są traktowane podobnie do współkontrolowanych aktywów/działalności zgodnie z MSR 31 i określane terminem wspólnego działania. Dla pozostałych jednostek współkontrolowanych wg MSR 31, określanych teraz wspólnymi przedsięwzięciami (joint ventures), należy stosować metodę praw własności. Nie ma możliwości zastosowania konsolidacji proporcjonalnej. MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach MSSF 12 zawiera dodatkowe wymogi związane z ujawnia- 1 stycznia 2014 r. niem informacji dotyczących znaczących osądów, przy określaniu charakteru posiadanych udziałów w innych jednostkach, wspólnych ustaleniach umownych, jednostkach stowarzyszonych i / lub jednostkach strukturyzowanych niepodlegających konsolidacji. Raport Roczny 2012 | Annual Report 137 Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje zatwierdzone przez UE Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później MSR 27 (2011) Jednostkowe sprawozdania finansowe MSR 27 (2011) pozostawia istniejące wymagania MSR 27 1 stycznia 2014 r. (2008) co do rachunkowości i ujawnień w jednostkowych sprawozdaniach finansowych wprowadzając jedynie kilka drobnych uściśleń. Obowiązujące obecnie wymogi MSR 28 (2008) i MSR 31 w zakresie jednostkowych sprawozdań finansowych również zostały włączone do MSR 27 (2011). Standard nie zawiera już kwestii kontroli i wymagań dotyczących sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, które zostały przeniesione do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe. MSR 28 (2011) Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach W MSR 28 (2011) dokonano ograniczonych zmian: 1 stycznia 2014 r. • Jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia przeznaczone do sprzedaży. MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana jest stosowany do inwestycji, lub jej części, w jednostkę stowarzyszoną lub wspólne przedsięwzięcie, które spełnia kryteria zaklasyfikowania jako przeznaczone do sprzedaży. Do zatrzymanej części inwestycji, której nie zaklasyfikowano jako przeznaczona do sprzedaży, stosuje się metodę praw własności aż do momentu zbycia części przeznaczonej do sprzedaży. Po jej zbyciu zatrzymana część inwestycji ujmowana jest metodą praw własności, jeśli zatrzymana inwestycja nadal stanowi inwestycję w jednostkę stowarzyszoną lub wspólne przedsięwzięcie. • Zmiany w inwestycjach w jednostkach stowarzyszonych lub wspólnych przedsięwzięciach. Uprzednio zgodnie z MSR 28 (2008) i MSR 31, ustanie znaczącego wpływu lub współkontroli powodowało we wszystkich przypadkach konieczność ponownej wyceny zatrzymanych udziałów, nawet w przypadku, gdy znaczący wpływ zamieniał się we współkontrolę. MSR 28 (2011) wymaga, aby w takich sytuacjach zatrzymane inwestycje nie były ponownie wyceniane. Zmiany do MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja – Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych Zmiany nie wprowadzają nowych zasad dotyczących kom- 1 stycznia 2014 r. pensowania aktywów i zobowiązań finansowych; Wyjaśniają one natomiast kryteria dotyczące kompensat, co ma na celu usunięcie niespójności w ich stosowaniu. Zmiany objaśniają, że jednostka posiada tytuł prawny do kompensaty, jeśli tytuł ten: • nie jest uwarunkowany wystąpieniem określonego zdarzenia w przyszłości; oraz • jest egzekwowalny zarówno w zwykłym trybie prowadzenia działalności jak i w przypadku niewywiązania się z płatności lub w przypadku niewypłacalności lub upadłości jednostki i wszystkich kontrahentów. Raport Roczny 2012 | Annual Report 138 Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Zmiany do MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy Pożyczki rządowe Zmiany wprowadzają nowe zwolnienie dotyczące retrospektywnego 1 stycznia 2013 r. zastosowania innych MSSF. Jednostka stosująca MSSF po raz pierwszy, może zastosować wymagania w zakresie wyceny, wynikające ze standardów dotyczących instrumentów finansowych (MSR 39 lub MSSF 9) dla pożyczek rządowych udzielonych poniżej rynkowej stopy procentowej prospektywnie od daty przejścia na MSSF. Alternatywnie, jednostka stosująca MSSF po raz pierwszy, może zdecydować, że zastosuje wymagania w zakresie wyceny dla pożyczek rządowych retrospektywnie, jeśli niezbędne informacje do wyceny były dostępne na moment ujęcia pożyczki po raz pierwszy. Wyboru jednostka dokonuje dla każdej pożyczki indywidualnie. Zmiany do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 2009-2011 Zmiany do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finan- 1 stycznia 2013 r. sowej (2009-2011) zawierają 7 zmian do 5 standardów, oraz wynikające z nich zmiany do innych standardów i interpretacji. Główne zmiany dotyczą: • powtórnego zastosowania MSSF 1 – jednostka stosująca powtórnie MSSF, która decyduje się nie stosować powtórnie MSSF 1 powinna zastosować MSSF retrospektywnie zgodnie z MSR 8, jak gdyby nie zaprzestała stosowania MSSF; • doprecyzowania, iż jednostka stosująca MSSF po raz pierwszy i korzystająca ze zwolnienia dotyczącego kosztów finansowania nie powinna przeliczać kosztów finansowania aktywowanych zgodnie z poprzednio stosowanymi zasadami rachunkowości oraz powinna ująć koszty finansowania poniesione na dzień przejścia na MSSF lub po tej dacie (lub na datę wcześniejszą, jak dopuszcza to MSR 23) zgodnie z MSR 23; • doprecyzowania, iż jeden, bezpośrednio poprzedzający, okres porównawczy jest wymagany w pełnym sprawozdaniu finansowym; jednakże jeśli dodatkowe dane porównawcze są zaprezentowane, powinny być dołączone do nich odpowiednie informacje objaśniające i powinny być one zgodne z MSSF; • doprecyzowania, iż sprawozdanie otwarcia z sytuacji finansowej jest wymagane jedynie w sytuacji, gdy zmiana polityki rachunkowości, retrospektywne przekształcenie lub reklasyfikacja mają istotny wpływ na to informacje zawarte w tym sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz iż poza ujawnieniami wymaganymi przez MSR 8, inne informacje objaśniające dotyczące sprawozdania otwarcia z sytuacji finansowej nie są wymagane; • doprecyzowania klasyfikacji i ujęcia księgowego części zamiennych, oraz urządzeń serwisowych; • wyeliminowania niezgodności pomiędzy MSR 32 i MSR 12 w zakresie wypłaty zysków dla posiadaczy instrumentów kapitałowych oraz kosztów transakcyjnych związanych z instrumentami kapitałowymi, poprzez doprecyzowanie, że w zakresie podatku dochodowego związanego z tymi transakcjami zastosowanie ma MSR 12; • dodanie wymogu ujawnienia wartości całkowitych aktywów i zobowiązań dla poszczególnych segmentów sprawozdawczych w śródrocznej informacji finansowej. Raport Roczny 2012 | Annual Report 139 Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Zmiany do MSSF 10, MSSF 11 i MSSF 12: Skonsolidowane Sprawozdania Finansowe, Wspólne ustalenia umowne, Ujawnienia informacji na temat udziałów w innych jednostkach 1 stycznia 2013 r. Zmiany: • definiują datę początkowego zastosowania MSSF 10 jako początek rocznego okresu sprawozdawczego, w którym standard został zastosowany po raz pierwszy (tj. 1 stycznia 2013 r. jeśli nie został zastosowany wcześniej). Na ten dzień jednostka weryfikuje czy nastąpiła zmiana osądów w stosunku do konieczności konsolidacji posiadanych inwestycji w inne jednostki; • ograniczają wymóg przekształcenia danych porównawczych do okresu bezpośrednio poprzedzającego dzień pierwszego zastosowania, co ma zastosowanie do wszystkich omawianych standardów. Jednostki, które przedstawiają dobrowolnie dane porównawcze za więcej niż jeden okres, mogą pozostawić dodatkowe okresy porównawcze nieprzekształcone; • wymagają ujawnień wpływu zmiany w polityce rachunkowości dla okresu bezpośrednio poprzedzającego dzień pierwszego zastosowania (tj. ujawnienie wpływu zmian na bieżący okres nie jest wymagane); • usuwają wymóg przedstawienia danych porównawczych w odniesieniu do ujawnień dotyczących niekonsolidowanych ustrukturyzowanych jednostek, dla któregokolwiek okresu poprzedzającego roczny okres, w którym MSSF 12 został zastosowany po raz pierwszy. Jednostki inwestycyjne (Zmiany do MSSF 10, MSSF 12 and MSR 27) Zmiany przewidują wyjątek od obowiązku konsolidacji wynikającego 1 stycznia 2014 r. z MSSF 10 i wymagają od podmiotów spełniających kryteria jednostek inwestycyjnych, aby wyceniały swoje inwestycje w jednostkach kontrolowanych – jak również w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – w wartości godziwej przez wynik finansowy, zamiast ujmować je w drodze konsolidacji. Zwolnienie z obowiązku konsolidacji ma charakter obowiązkowy (tzn. nie jest dobrowolny), z wyłączeniem podmiotów zależnych, uznawanych za zintegrowane z działalnością inwestycyjną danej jednostki inwestycyjnej, które nadal podlegają konsolidacji. Za jednostkę inwestycyjną uznajemy podmiot, który spełnia wszystkie kluczowe kryteria definicji jednostki inwestycyjnej. Jest to więc podmiot, który: 1. otrzymuje fundusze od inwestorów w celu świadczenia tym inwestorom usług zarządzania inwestycjami; 2. zobowiązuje się wobec inwestorów, że celem jego działalności jest inwestowanie środków wyłącznie w celu osiągnięcia zwrotów ze wzrostu wartości inwestycji i/lub dywidend; oraz 3. dokonuje pomiaru i oceny wyników zasadniczo wszystkich swoich inwestycji na podstawie ich wartości godziwej. Zmiany określają również wymagania wobec jednostek inwestycyjnych w zakresie ujawnień. Raport Roczny 2012 | Annual Report 140 Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE MSSF 9 Instrumenty Finansowe (2009) Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Nowy Standard zastępuje wytyczne zawarte w MSR 39 Instrumen- 1 stycznia 2015 r. ty Finansowe: ujmowanie i wycena, na temat klasyfikacji oraz wyceny aktywów finansowych. Standard eliminuje istniejące obecnie w MSR 39 kategorie: utrzymywane do terminu wymagalności, dostępne do sprzedaży oraz pożyczki i należności. W momencie początkowego ujęcia aktywa finansowe będą klasyfikowane do jednej z dwóch kategorii: • aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu; lub • aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej. Składnik aktywów finansowych jest wyceniany według zamortyzowanego kosztu, jeżeli spełnione są następujące dwa warunki: • aktywa utrzymywane są w ramach modelu biznesowego, którego celem jest utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z kontraktu; oraz, • jego warunki umowne powodują powstanie w określonych momentach przepływów pieniężnych stanowiących wyłącznie spłatę kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału. Zyski i straty z wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej ujmowane są w wyniku finansowym bieżącego okresu, z wyjątkiem sytuacji, gdy inwestycja w instrument kapitałowy nie jest przeznaczona do obrotu. MSSF 9 daje możliwość dokonania nieodwracalnej decyzji o wycenie takich instrumentów finansowych, w momencie ich początkowego ujęcia, w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Wyboru takiego można dokonać dla każdego instrumentu osobno. Wartości ujęte w innych całkowitych dochodach nie mogą w późniejszych okresach zostać przekwalifikowane do rachunku zysków i strat. Raport Roczny 2012 | Annual Report 141 Sprawozdanie finansowe Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu oraz później Zmiany do MSSF 9 Instrumenty Finansowe (2010) Zmiany do MSSF 9 z 2010 roku zmieniają wskazówki zawarte w MSR 39 1 stycznia 2015 r. Instrumenty Finansowe: ujmowanie i wycena na temat klasyfikacji i wyceny zobowiązań finansowych oraz wyłączenia aktywów finansowych oraz zobowiązań finansowych. Standard zachowuje prawie wszystkie dotychczasowe wymogi MSR 39 w zakresie klasyfikacji i wyceny zobowiązań finansowych oraz wyłączania aktywów finansowych i zobowiązań finansowych. Standard wymaga, aby zmiana wartości godziwej dotycząca zmiany ryzyka kredytowego zobowiązania finansowego wyznaczonego w momencie początkowego ujęcia jako wyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy były prezentowane w ramach innych całkowitych dochodów. Jedynie pozostała część zysku lub straty z wyceny do wartości godziwej ma być ujmowana w zysku lub stracie bieżącego okresu. W przypadku jednak, gdyby zastosowanie tego wymogu powodowało brak współmierności przychodów i kosztów, cała zmiana wartości godziwej byłaby ujmowana w zysku lub stracie bieżącego okresu. Wartości zaprezentowanych w innych całkowitych dochodach nie przeklasyfikowuje się w późniejszych okresach do zysku lub straty bieżącego okresu. Mogą one być jednak przeklasyfikowane w ramach kapitału własnego. Zgodnie z MSSF 9 wycena pochodnych instrumentów finansowych, które związane są z nienotowanymi instrumentami kapitałowymi i które muszą być uregulowane poprzez dostarczenie nienotowanych instrumentów kapitałowych, których wartość nie może zostać wiarygodnie ustalona, powinna nastąpić według wartości godziwej. Zmiany do MSSF 9 Instrumenty finansowe i MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnienia Zmiany te zmieniają wymogi dotyczące ujawnień oraz przekształcania 1 stycznia 2015 r. danych porównawczych dotyczących początkowego zastosowania MSSF 9 Instrumenty finansowe (2009) oraz MSSF 9 Instrumenty finansowe (2010). Zmiany do MSSF 7 wymagają ujawnienia szczegółów dotyczących skutków początkowego zastosowania MSSF 9, w sytuacji kiedy jednostka nie przekształca danych porównawczych zgodnie ze wymaganiami zmienionego MSSF 9. Jeśli jednostka zastosuje MSSF 9 od 1 stycznia 2013 r. lub później, wówczas nie jest wymagane przekształcenie danych porównawczych dla okresów przed datą początkowego zastosowania. Jeśli jednostka dokona wcześniejszego zastosowania MSSF 9 w 2012 r., wówczas ma możliwość przekształcenia danych porównawczych bądź przedstawienia dodatkowych ujawnień, zgodnie z wymaganiami zmienionego MSSF 7. Jeśli jednostka dokona wcześniejszego zastosowania MSSF 9 przed 2012 r., wówczas nie ma ona obowiązku przekształcania danych porównawczych ani przedstawiania dodatkowych ujawnień wymaganych przez zmieniony MSSF 7. Raport Roczny 2012 | Annual Report 142 Rodzaj przewidywanej zmiany w zasadach rachunkowości Raport Roczny 2012 | Annual Report 143 Financial report of Pekao Bank Hipoteczny S.A. in Warsaw in the business year ending on December 31, 2012 made in up to the International Financial Reporting Standards approved by the European Union February 15, 2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 144 table of contents Profit and loss account ....................................................................................................................................................................................................................... 147 Total income statement...................................................................................................................................................................................................................... 147 Report on financial condition........................................................................................................................................................................................................... 148 Report on changes in the own capital .......................................................................................................................................................................................... 149 Cash flows report .................................................................................................................................................................................................................................. 150 Introduction to the financial report................................................................................................................................................................................................ 151 a) Compliance statement................................................................................................................................................................................................................ 151 b) Basis of the financial report ...................................................................................................................................................................................................... 152 c) Foreign currencies......................................................................................................................................................................................................................... 152 d) Derivative financial instruments and hedging accounting............................................................................................................................................ 153 e) Financial assets and liabilities................................................................................................................................................................................................... 153 f ) Financial instruments compensation .................................................................................................................................................................................... 155 g)Impairment...................................................................................................................................................................................................................................... 155 h) Tangible fixed assets .................................................................................................................................................................................................................... 157 i) Intangible assets............................................................................................................................................................................................................................ 158 j) Assets in leasing contracts......................................................................................................................................................................................................... 158 k) Other ingredients of the financial situation report........................................................................................................................................................... 159 l) Updating impairment write-down for assets other than financial.............................................................................................................................. 159 m)Equity................................................................................................................................................................................................................................................. 159 n)Provisions.......................................................................................................................................................................................................................................... 160 o) Result on interest .......................................................................................................................................................................................................................... 160 p) Income and cost on fees and commissions ........................................................................................................................................................................ 161 q) Result on financial instruments to be traded...................................................................................................................................................................... 161 r) Other operating income and cost .......................................................................................................................................................................................... 161 s) Income tax........................................................................................................................................................................................................................................ 161 t) Reporting on business operating segments ...................................................................................................................................................................... 162 u) Fixed assets for sale and discontinued operations............................................................................................................................................................ 162 v) Changes of the presentation of 2011 financial data......................................................................................................................................................... 162 Notes for the financial report ........................................................................................................................................................................................................... 163 1) Result on interest........................................................................................................................................................................................................................... 163 2) Result on fees and commissions.............................................................................................................................................................................................. 164 3) Result on financial instruments to be traded...................................................................................................................................................................... 164 4) Result on financial investment ................................................................................................................................................................................................ 164 5) Other operating income............................................................................................................................................................................................................. 164 6) General administrative cost....................................................................................................................................................................................................... 165 7) Impairment write-downs............................................................................................................................................................................................................ 165 8) Other operating cost.................................................................................................................................................................................................................... 165 9) Income tax........................................................................................................................................................................................................................................ 166 10)Profit per one share....................................................................................................................................................................................................................... 166 11)Cash and funds at the Central Bank ....................................................................................................................................................................................... 167 12)Receivables from banks............................................................................................................................................................................................................... 167 13)Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded)....................................................................................................................... 168 14)Credits and loans extended to clients ................................................................................................................................................................................... 169 15)Change in the impairment write-downs for credits and loans .................................................................................................................................... 170 16)Other financial assets................................................................................................................................................................................................................... 170 17)Tangible fixed assets..................................................................................................................................................................................................................... 171 18)Intangible assets............................................................................................................................................................................................................................ 172 19)Other assets..................................................................................................................................................................................................................................... 173 19a) Assets resulting from deferred net income tax................................................................................................................................................................ 173 20)Liabilities to banks......................................................................................................................................................................................................................... 175 21)Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded)................................................................................................................. 175 22)Liabilities to clients ....................................................................................................................................................................................................................... 176 23)Liabilities resulting from own securities issued.................................................................................................................................................................. 176 24)Provisions ........................................................................................................................................................................................................................................ 178 25)Other liabilities .............................................................................................................................................................................................................................. 178 26)Equity................................................................................................................................................................................................................................................. 179 27)Collateral accounting .................................................................................................................................................................................................................. 180 28)Fair value .......................................................................................................................................................................................................................................... 181 29)Rent payments................................................................................................................................................................................................................................ 183 30)Financial leasing............................................................................................................................................................................................................................. 184 31)Conditional liabilities ................................................................................................................................................................................................................... 185 32)Assets held as security ................................................................................................................................................................................................................ 185 33)Cash and its equivalents............................................................................................................................................................................................................. 186 34)Associated companies................................................................................................................................................................................................................. 186 35)Agreements important to the Bank, collaboration contracts....................................................................................................................................... 189 36)Events after balance sheet date............................................................................................................................................................................................... 189 37)Main estimated values used in accounting policy............................................................................................................................................................ 189 38)Risk report ....................................................................................................................................................................................................................................... 190 39)Equity management..................................................................................................................................................................................................................... 204 Raport Roczny 2012 | Annual Report 145 Financial report Selected financial data from the annual financial report in thousand PLN Profit and loss account in thousand EUR 2012 2011 2012 2011 34 772 42 870 8 331 10 355 155 1 035 37 250 Result on operations 19 411 21 393 4 651 5 167 Profit before tax 19 411 21 393 4 651 5 167 Profit over the period 15 675 17 274 3 756 4 172 7,03 7,75 1,68 1,87 Result on interest Result on fees and commissions Profit per one share* in thousand PLN Cash flows in thousand EUR 2012 2011 2012 2011 Net cash flows from operations 27 741 -139 261 6 647 -33 637 Net cash flows from investment 1 292 -190 310 -46 Net cash flows from financial operations 28 695 139 356 6 875 33 660 Total net cash flows 57 728 -95 13 832 -23 in thousand PLN Balance sheet in thousand EUR 31.12.2012 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2011 Total assets 1 841 305 1 986 672 450 395 449 799 Credits and loans extended to clients 1 664 272 1 806 997 407 092 409 119 Liabilities resulting from own securities issued 894 158 807 811 218 717 182 895 Liabilities to banks 625 914 772 803 153 103 174 969 Equity 295 807 279 832 72 356 63 356 Initial capital 223 000 223 000 54 547 50 489 2 230 2 230 2 230 2 230 133 125 33 28 Number of shares Book value per one share in thousand PLN Capital adequacy Solvency rate Risk-weighted assets Core funds (Tier I) Supplementary funds (Tier II) in thousand EUR 31.12.2012 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2011 17,70% 16,74% 17,70% 16,74% 1 496 097 1 463 496 365 955 331 348 278 726 261 053 68 178 59 105 1 223 0 299 0 * Profit per one share calculated based on the average weighted number of shares. The following exchange rates were used to convert the selected positions from PLN into EUR: − conversion of balance sheet positions – average exchange rate published by the National Bank of Poland on December 31, 2012. - 1 EUR = 4,0882 and, on December 31, 2011, – 1EUR = 4,4168, − conversion of P&L positions – average arithmetical average exchange rates published by the National Bank of Poland on the last day of the month, respectively in 2012 and 2011, – 1EUR = 4,1736 and 1EUR = 4,1401, − conversion of cash flow positions – exchange rates which were used for the conversion of the P&L account positions. Raport Roczny 2012 | Annual Report 146 Financial report Profit and loss account in the business year ending on December 31, 2012. in thousand PLN 2012 2011 Note Result on interest 1 96 113 102 049 Interest cost 1 -61 341 -59 179 Result on interest 1 34 772 42 870 Income on fees and commissions 2 738 1 719 Fees and commissions cost 2 -583 -684 Result on fees and commissions 2 155 1 035 Result on financial instruments to be traded 3 5 695 3 251 Result on financial investment 4 -34 0 Other operating income 5 79 637 5 740 3 888 General administrative cost 6 -20 948 -20 935 Impairment write-downs 7 -247 -5 321 Other operating cost 8 -61 -144 -21 256 -26 400 Result on operations 19 411 21 393 Profit before tax 19 411 21 393 -3 736 -4 119 15 675 17 274 7,03 7,75 2012 2011 15 675 17 274 Income tax 9 Profit over the period Profit per one share 10 Total income statement in the business year ending on December 31, 2012. In thousand PLN Profit over the period Other total net income: Valuation of financial assets available for sale 26 1 404 -247 Valuation of hedging instruments 26 -1 104 -1 453 15 975 15 574 Overall income Raport Roczny 2012 | Annual Report 147 Financial report Report on financial condition As on December 31, 2012 Note 2012 2011 Cash and funds at the Central Bank 11 10 9 Receivables from banks 12 87 077 29 350 Assets resulting from financial derivatives (to be traded) 13 8 705 28 Credits and loans extended to clients 14 1 664 272 1 806 997 Other financial assets 16 69 852 136 662 Tangible fixed assets 17 907 1 353 Intangible assets 18 167 361 Working assets, in this: 19 10 315 11 912 – Receivables resulting from the current income tax 19 997 681 19a 7 745 9 731 1 841 305 1 986 672 in thousand PLN Assets – assets resulting from deferred income tax Total assets Liabilities Liabilities to banks 20 625 914 772 803 Liabilities resulting from financial derivatives (to be traded) 21 513 455 Derivative hedging instruments 27 0 95 997 Liabilities to clients 22 18 482 24 262 Liabilities resulting from own securities issued 23 894 158 807 811 Provisions 24 762 820 Other liabilities 25 5 669 4 692 1 545 498 1 706 840 Total liabilities Equity Initial capital 26 223 000 223 000 Other capitals 26 57 132 39 558 15 675 17 274 295 807 279 832 1 841 305 1 986 672 Previous and current years’ profit Total equity Total liabilities Raport Roczny 2012 | Annual Report 148 Financial report Report on changes in the own capital in the business year ending on December 31, 2012. in thousand PLN Note Initial capital Other capitals Reserve Supplementary capital capital Total equity as on December 31, 2011 Valuation update capital Previous and current years’ profit 279 832 Balance as on December 31, 2011 223 000 15 298 23 322 938 17 274 Balance as on January 1, 2012 26 223 000 15 298 23 322 938 17 274 Valuation of financial assets available for sale, after tax 26 0 0 0 1 404 0 Valuation of hedging instruments after tax 26 0 0 0 -1 104 0 Dividend for shareholders due for 2011 0 0 0 0 0 Division of net financial result 0 17 274 0 0 -17 274 Profit over the period 0 0 0 0 15 675 223 000 32 572 23 322 1 238 15 675 Valuation update capital Previous and current years’ profit Balance as on December 31, 2012 Total equity 295 807 in the business year ending on December 31, 2011. in thousand PLN Note Initial capital Other capitals Reserve Supplementary capital capital Total equity as on December 31, 2010 280 340 Balance as on December 31, 2010 223 000 13 900 23 322 2 638 17 480 Balance as on January 1, 2011 26 223 000 13 900 23 322 2 638 17 480 Valuation of financial assets available for sale, after tax 26 0 0 0 -247 0 Valuation of hedging instruments after tax 26 0 0 0 -1 453 0 Dividend for shareholders due for 2010 0 0 0 0 -16 082 Division of net financial result 0 1 398 0 0 -1 398 Profit over the period 0 0 0 0 17 274 223 000 15 298 23 322 938 17 274 Balance as on December 31, 2011 Total equity 279 832 Raport Roczny 2012 | Annual Report 149 Financial report Cash flows report in the business year ending on December 31, 2012. 2012 2011 Profit over the period 15 675 17 274 Total adjustments 12 066 -156 535 743 752 57 584 48 639 -1 821 -3 967 12 62 -5 102 5 742 Change in the assets available for sale 65 400 -44 836 Change in the receivables from clients 147 828 -7 308 -9 065 718 -152 601 -198 547 Change in the other liabilities -90 912 42 210 Net cash flows from operations 27 741 -139 261 -190 -795 73 -62 Other proceeds related to investment 1 409 667 Net cash flows from investment 1 292 -190 Dividend paid 0 -16 082 Long-term credits and loans drawn 0 0 386 082 400 000 -300 000 -200 000 Bank financing interest paid -57 387 -44 562 Net cash flows from financial operations 28 695 139 356 TOTAL NET CASH FLOWS 57 728 -95 in thousand PLN Note OPERATIONS Amortization Interest and share in the profit (dividend) Income tax paid Profit/loss on investment sales Change in the impairment write-downs Change in the other assets Change in the liabilities from banks and clients INVESTMENT Purchase of tangible fixed assets and intangible assets Sale of tangible fixed assets and intangible assets FINANCIAL OPERATIONS Securities issue Redemption of own-issue securities CASH AND ITS EQUIVALENTS AT THE START OF PERIOD 33 29 359 29 454 CASH AND ITS EQUIVALENTS AT THE END OF PERIOD 33 87 087 29 359 57 728 -95 -55 17 CHANGE OF CASH AND ITS EQUIVALENTS IN THE BALANCE SHEET in this, those resulting from exchange rate differences caused by the changes in cash and its equivalents Raport Roczny 2012 | Annual Report 150 Financial report Introduction to the financial report Pekao Bank Hipoteczny S.A. has its registered seat in Warsaw at 39A, Domaniewska Street, 02-672 Warszawa. The Bank is entered in the Registry of Entrepreneurs of the National Court Registry KRS kept by the District Court for Metropolitan Warsaw in Warsaw, the 13th Commercial Department of the National Court Registry, as item No. KRS KRS:0000027441. The period of the Bank’s life is not specified. Bank Pekao S.A. is the dominating entity of Pekao Bank Hipoteczny S.A. The Bank is part of the Bank Pekao S.A. Capital Group and its financial reports are consolidated with Bank Pekao S.A. for supervisory needs. Reports of Bank Pekao S.A. Capital Group are consolidated directly with the financial reports of the majority shareholder – Bank Pekao S.A. The Bank Pekao S.A. Capital Group is part of the Capital Group of Bank UniCredit (UCG). Pekao Bank Hipoteczny S.A. operates as a dedicated bank performing only such operations which are specified in the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act of August 29, 1997, (integrated text in: the Journal of Laws, 2003, No. 99, item 919, as subsequently amended). The main activities of the Bank include: 1) granting mortgage-backed loans, 2) granting loans not secured with mortgage and mentioned in article 3 section 2 of the Act, 3) buying other banks’ claims resulting from mortgage-backed loans they had distributed, and claims resulting from loans not secured with mortgage which are referred to in section 2, 4) issuing mortgage bonds based on: - the Bank’s claims resulting from the extended mortgage-backed loans, - acquired other banks’ claims resulting from loans not secured with mortgage they had distributed, 5) issuing public mortgage bonds based on: - the Bank’s claims resulting from extended loans not secured with mortgage and mentioned in section 2, - claims of other banks acquired by the Bank which result from the loans extended by those banks, not secured with mortgage and referred to in section 2. Financial report’s approval The present annual financial report has been approved by the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. on February 15, 2013. Other accounting rules a) Compliance statement The Bank’s financial report has been made up to the requirements of the European Union-approved International Financial Reporting Standards and, its part not regulated by these standards, it was made to meet the requirements of the Accounting Act of September 29, 1994 (integrated text in the Journal of Laws, 2009, No. 152, item 1223, as subsequently amended) the secondary law based on that Act, and the requirements binding on the issuers of securities who are allowed or who are seeking the permission to do trading on the official stock exchanges. Raport Roczny 2012 | Annual Report 151 Financial report b) Basis of the financial report The Bank’s financial report covers the year which ended on December 31, 2012, and it includes the Bank’s unit data. The financial report carries figures in the Polish currency rounded down to one thousand PLN. The financial report was made assuming that the Bank would carry on its business on a scale not significantly reduced for at least throughout the 12 months coming after the end of the reporting period. The financial report reflects the historical cost concept, except for the financial derivative instruments and financial assets available for sale. The other asset and financial liabilities positions (credits included) are presented as the value of depreciated cost diminished by impairment write-downs. The production of a financial report in conformity with the EU International Accounting Reporting Standards requires the Management to some subjective assessments, estimations, and to adopt assumptions which affect the accounting rules applied and the presented amounts of assets, liabilities, incomes and costs. The estimations and assumptions are made based on the available historical data and other key factors believed to be relevant in the given situation. The profit and loss account allow to estimate the value of assets and liabilities which could otherwise not be reliably valued. The actual result figures may be different from the estimations. The estimations and assumptions are reviewed on the current basis. Estimation adjustments are recognized in the period when the estimation was modified, if the adjustment refers only to that period, or it is recognized in periods when the modification took place and in future periods, if the adjustment affects both, the current and future periods. The below-described accounting rules were applied to all the reporting periods covered by the financial report. Throughout the period covered by the financial report, the Bank made no major modifications of the accounting rules in relation to those applicable in the previous period. Changes resulting from the amendments of the International Accounting Standards had no significant effect on the valuation of the Bank assets and liabilities. The Bank’s accounting policy reflects the requirements of all the European Union-approved International Accounting Standards, the International Financial Reporting Standards, and the related interpretations, except for the standards and interpretations pending approval by the European Union or those approved by the Union but scheduled for entering into force after the balance sheet date (Attachment 1 to the Bank Financial Report. The opinion of the Bank, the implementation of the EU-approved standards and interpretations which have or will enter into force after the balance sheet date, as well as standards and interpretations still pending EU approval, will have little effect on the Bank’s unit financial report, except for the IFRS standard 9 “Financial instruments.” The impact of the implementation of IFRS 9 on the Bank’s financial report has not been assessed yet. The Bank plans to introduce the standards and interpretations mentioned in Attachment 1 at times specified by those standards and interpretations without prior implementation. c) Foreign currencies Foreign currency transactions The Bank calculates foreign currency transactions using the exchange rate which was mandatory on the transaction day. Monetary assets and liabilities resulting from those transactions, as well as off-line assets and liabilities resulting from transactions on derivative instruments, are calculated using the average exchange rate which was mandatory on the given day. Exchange rate differences resulting from the conversion are recognized in the P&L account. Raport Roczny 2012 | Annual Report 152 Financial report d) Derivative financial instruments and hedging accounting According to the provisions of the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act, the Bank uses derivative financial instruments to hedge against currency and interest rate risks. Derivatives that meet the hedging accounting requirements are settled according to the rules of hedging accounting. Derivatives which are not valued by the hedging accounting rules are classified as instruments to be traded and valued by their fair value via the financial result. Transaction price (i.e., the fair value of the price paid or received) serves as the basis for the definition of the fair value of a financial instrument at initial presentation. After the initial presentation, the derivatives are valued by their fair value without looking at the transaction costs that will be paid when the instruments are being sold. The fair value is established based on the market prices or using the valuation technique in which the variables include only the data obtained from markets available for observation. The Bank uses the hedging accounting, if the following conditions are met: (i) hedging relationship, as well as the purpose of risk management and hedging strategy are all formally established and documented at the time when the security is provided. Documentation includes the identification of the hedging instrument, the hedged position or transaction, and the type of the hedged risk. The Bank chooses the way of measuring the hedging instrument’s risk mitigating effectiveness in counterbalancing the changes in cash flows resulting from the hedged transaction, (ii) the hedging effectiveness of can be reliably evaluated, that is, the cash flows related to the hedged position and resulting from the hedged risk, as well as the fair value of the hedging instrument, can be reliably valuated, (iii)the Bank expects the hedge to be highly effective in counterbalancing the cash flows as provided for in the documented risk management strategy relevant for this particular hedging relationship, (iv)the hedge is evaluated on the current basis and it shows good effects in all the reporting periods for which the hedge was made. A security of this type is achieved by way of listing and matching the future variable interest flows generated from the hedged position and from the hedging derivative instruments. e) Financial assets and liabilities Classification: The Bank classifies financial instruments into the following categories: (a) components of financial assets or financial liabilities valuated by their fair value via the financial result This category comprises assets or financial liabilities to be traded, into which the Bank qualifies derivative instruments that are not derivative instruments classified as hedging instruments. (b) investment held until maturity These are financial assets other than derivative instruments having their payments defined or whose payments can be defined, whose maturity date is fixed and the Bank is determined and able to hold them until their maturity. In the case of sale or re-qualification of the investment held until maturity and representing values higher than insignificant for the total amount of investment held until maturity before its maturity, all the investment category is re-classified into the category of assets available for sale. In that case, the Bank cannot qualify any financial assets into the category of investment held until maturity for a period of 2 years. During the period covered by the financial report, the Bank did not qualify financial instruments into the category of investments held until maturity. Raport Roczny 2012 | Annual Report 153 Financial report (c) Loans and receivables Loans and receivables are financial assets other than derivative instruments whose accounts payable are or can be defined but they are not quoted on the active market. Loans and receivables are created when the Bank provides financing to a client towards a purpose other than to generate short-term profit. The category of loans and receivables includes credit and loans extended to other banks and to clients, including the claims acquired. (d) Financial assets available for sale Financial assets available for sale are the financial assets other than derivative instruments, qualified as available for sale or such assets which are not (a) loans and receivables, (b) investment held until maturity, and (c) financial assets valuated by their fair value via the financial result. Presentation The Bank presents an asset component or financial liability in the financial situation report only when it becomes a party to the instrument’s agreement. A standardized transaction of purchase or sale of a component of financial assets valuated by their fair value via financial result, financial assets held until maturity, and financial assets available for sale, are presented in the financial situation report as on the transaction settlement day. This method is used in the same way for all the financial asset buy-sell transactions. Credit is recognized at the moment when funds are paid out to the borrower’s account. A financial assets component is excluded from the financial situation report on the expiration of the contractual title for cash flows resulting from the financial assets component, or when the Bank assigns the contractual title for the cash flows generated by the financial assets component. Valuation The original presentation of the financial assets component or financial liabilities shows their fair value increased – in the case of assets component or financial liabilities not qualified as positions valuated by their fair value via financial result – increased by the cost of transactions which can be directly assigned to the purchase or issuance of the financial assets component or a financial liability. After the original presentation, the Bank valuates the financial assets, among them derivative instruments which are assets, by their fair value but does not deduct the transaction costs which may be incurred at the moment of sale or other disposal of the assets, except for (a) loans and receivables which are valuated by the depreciated cost using the effective interest rate method; (b) investment held until maturity which is valuated by the depreciated cost using the effective interest rate method. The fair value of derivative financial instruments is determined based on the discount of future cash flows using the relevant interest rate and market margin curves. The fair value of financial instruments is based on market price quotations. If the market price is not available, an instrument’s fair value is estimated with the valuation models or with the discounted cash flow technique. After the original presentation, financial liabilities are valuated by the depreciated cost using the effective interest method, except for financial liabilities valuated by their fair value via financial result. Liabilities of this type, among them derivative instruments which are liabilities, are valuated by their fair value. Raport Roczny 2012 | Annual Report 154 Financial report Profit and loss resulting from later valuation Profit or loss caused by a change in the fair value of a financial assets component or a financial liability, which are not part of the hedging relationship, are presented in the following way: (a)Profit or loss resulting from a financial assets component or a financial liability qualified for valuation by their fair value via financial result are presented with the result on financial instruments to be traded. (b)Profit or loss resulting from a financial assets component qualified as available for sale, are directly presented as equity by way of showing the equity changes, except for the update impairment write-downs until the financial assets component is excluded from the financial situtation report, when the cumulative profit or loss previously presented as equity is presented as part of the result on financial investment. Interest calculated with the effective interest rate method is presented with the interest income. f) Financial instruments compensation A financial assets and financial liabilities component are compensated and presented in the financial situation report as a net amount if, and only if there is an important legal title to make the compensation for the presented amounts and whenever the settlement must be done as a net amount or when the realisation of the assets component and the performance of the liability take place at the same time. g)Impairment Assets valuated by the depreciated cost The Bank estimates on every balance sheet date, whether there is any objective evidence for the impairment of the financial assets components or a group of financial assets. Impairment of an asset or a group of assets occurs only when there are objective reasons for the impairment, being a consequence of events that happened after the original presentation of a given asset (loss-causing event) and when those events can affect the expected cash flows generated by those assets and the flows can by reliably estimated. Impairment of credit exposures Identification of impairment causes Identification of impairment causes is done on the current basis using objective quantitative and qualitative analysis including the assessment of the client’s financial strength, the quality of the client’s relationship with the Bank, and the client’s business and legal environment. Impairment causes are detected by using the internal rules for the assessment of the risk that a borrower may fail to live up to his/her liabilities towards the Bank. The Bank considers information about the following loss-prone events as the objective causes of financial assets impairment: − major delay in the repayment of interest or part of the capital, − deterioration of the economic and financial condition of the borrower, − granting a facility to a borrower for economic or legal reasons related to the borrower’s financial hardship which the Bank would never extend to the borrower in a normal situation, − the borrower’s failure to live up to liabilities other than the liabilities to the Bank, − providing untrue information or committing any other offence, − enforcement ordered by another creditor/entry in the compulsory mortgage, − questioning the Bank’s claims before a court, − motion for the obligor’s bankruptcy or start of a recovery process. Raport Roczny 2012 | Annual Report 155 Financial report As regards late repayment of the interest or part of the capital, the Bank considers a delay longer than 90 days as an impairment cause, whatever the amount of the delayed payment. When impairment causes are identified, the total exposure with the borrower is valuated to measure the impairment. When impairment events are identified, the Bank divides credit receivables into: • A default portfolio, which includes all the credits on which impairment was identified (default credits), • A non-default portfolio, which includes all the credits on which impairment was now identified (non-default credits). Determining impairment write-downs For the default portfolio, the Bank estimates the impairment of credits by comparing the balance sheet value of the credits with the current value of the expected prospective discounted cash flows for which it uses the effective interest rate method. The Bank considers amounts repaid by the client, collateral payments, and other credit pay-ins as the cash flows. As regards collateral repayments, such as, the sale of property, the estimates include the value the Bank expects to recover when the client sells the collateral or in the enforcement process, diminished by the vindication cost. When estimating those parameters, the Bank relies its calculations on financial plans and forecasts delivered by the clients, on the collateral’s current market value, assumptions for the credit rescheduling process agreed with the clients, estimated feasibility of the amounts and their terms achieved in the collateral vindication process, and on other information obtained during the credit monitoring. Whenever the Bank’s estimations reveal no impairment on a credit in the default portfolio, a provision is made for such a credit to cover the incurred but unidentified loss (IBNR) and its amount depends on the balance sheet value of the exposure and the profile of the homogenous credit basket to which the credit has been qualified. Whenever the Bank believes that a credit cannot be qualified to any of the homogenous credit baskets, the choice of the type and size of an updating write-down belongs to the Bank Credit Committee. Notwithstanding the above, when implementing the amended Recommendation R, the Bank defined the minimum period of time that must pass before a credit impaired in previous periods can be reclassified as an impairment-free credit. According to the adopted rules, a credit presented as an impaired exposure in the first month after the situation in which the estimated current value of expected cash flows is at least equal to the exposure’s balance sheet value continues to be presented as an impaired exposure. That exposure can be presented as impairment-free only in the next month. For the non-default portfolio, which includes all the credits on which impairment was now identified, the Bank makes a reserve for incurred by not identified loss (IBNR). An IBNR write-down reflects the credit loss level caused by an impairment events which were not identified by the Bank until the balance date established based on the historical loss record for credits with a similar risk profile. The calculation of IBNR write-downs relies on estimating the current value of expected cash flows on the specific exposures in the given credit basket and on comparing it with the balance sheet values of those exposures. When estimating the expected cash flows, the Bank looks at the market value of collateral securing the individual exposures and applies the following parameters of the credit baskets for which the exposures have been qualified: − the probability that an impairment-prone exposure occurs in the given basket, − the “healing” rate of exposures in a given credit basket, − the recovery rate in repayments made by clients in a given credit basket, − the recovery rate in the performance of collateral securing the credit exposures in a given credit basket, − the estimated duration of enforcement from the credit exposures’ collateral. Raport Roczny 2012 | Annual Report 156 Financial report As regards the exposures with local-government units, the total lack of any defaults identified in the past prevents the estimation of the above-mentioned parameters, hence the Bank makes the IBNR write-downs based on the parameter calculated with the expert method. Most of the above-mentioned parameters are determined empirically by the Bank, using historical data which are then adjusted against data obtained from current observation so as to include the effects of current conditions and exclude factors which played a role in the past but do not now. The shortage of sufficient historical data makes the Bank estimate (or adjust) some of those parameters with the expert method using the knowledge and experience of the Bank staff. When estimating the write-downs, the Bank does not present losses expected as a result of future events, whatever probability of their occurrence. Receivables are presented in the financial situation report as part of the net values, that is, the gross value (including: the credit capital, interest, unsettled fees and commissions) diminished by impairment updating write-downs. The amount written-down is charged on the P&L account of the current period. If the impairment loss becomes smaller in the next period, and the decrease can be in an objective way associated with an event that happened after the impairment had been presented, the previously presented write-down is reversed by diminishing the impairment write-downs. The reversal must not increase the balance sheet value of the financial assets component over the amount that would represent the depreciated cost of that component on the reversal date, in a situation where the impairment were not presented at all. The reversed write-down amount is presented together with the impairment write-downs on the P&L account of the current period. Uncollectible credit exposures are written-down into the charge account of credit impairments. The Bank makes impairment write-downs towards unconditional off-balance liabilities (credits not paid out) but it does not make any write-downs towards conditional off-balance liabilities (credits not paid out). The Bank had no unconditional liabilities on December 31, 2012). h) Tangible fixed assets Tangible fixed assets components Components of the tangible fixed assets are presented by their purchasing price or production cost and diminished by the cumulative depreciation and impairment write-downs. Depreciation Depreciation write-downs are made with the linear method throughout the life of a specific tangible fixed assets component and presented on the P&L account. The depreciation rates include the estimated period of economic use of the components of the tangible fixed assets. The Bank uses the following depreciation rates for the main groups of tangible fixed assets: • investment in foreign fixed asset 10% – 20% • machines and equipment 10% – 30% • transport means 20% – 33% The Bank may use different depreciation rates set on the case-to-case basis for fixed assets of high value. Raport Roczny 2012 | Annual Report 157 Financial report i)Intangible assets Computer software Computer software licences are presented as assets in the amounts equal to the cost of their purchase and implementation. Spending on keeping the software going is presented as cost at the time when it is incurred. Other intangible assets Other intangible assets are presented as their purchasing price or production cost less depreciation and less the total amount of impairment update write-downs. Later outlays Outlays made after the original presentation of an acquired intangible assets component are activated only when those outlays increase the future economic benefits from that component. In all other cases, those outlays are presented as cost in the P&L account at the time when it is incurred. Depreciation Intangible assets are depreciated with the linear method and presented by the cost of their acquisition less depreciation. The depreciation rates include the estimated period of economic use of the components of the intangible assets. The Bank uses the following depreciation rates for the main groups of intangible assets: • computer software licences and copyrights 50% The Bank may use different depreciation rates set on the case-to-case basis for intangible assets of high value. j) Assets in leasing contracts The Bank is a party to leasing contracts under which it receives foreign fixed assets for use over a specified period of time. Financial leasing In the case of leasing contracts under which the whole risk and benefits from holding the contractual assets is, in principle, put on the Bank, the leasing object is presented as a fixed asset and, at the same time, as a liability whose amount is equal to the current minimum leasing fee due on the leasing-start date. The cost of financial leasing is presented directly on the P&L account in the position Interest Cost. Fixed assets which are the object of financial leasing are depreciated in the same way as the own fixed assets. However, when there is uncertainty about the transfer of the ownership title to the contract subject, the fixed assets used under financial leasing agreements depreciate over the shorter of the two periods: the expected period of use or the leasing period. Raport Roczny 2012 | Annual Report 158 Financial report k) Other ingredients of the financial situation report Receivables Receivables other than financial are posted in the amount of the due payment, less impairment updating write-downs. Liabilities Liabilities other than financial are posted in the amount due for payment. l) Updating impairment write-down for assets other than financial The value of the Bank’s assets other than assets resulting from deferred income tax are reviewed at the end of the reporting period to see whether there have been any causes of impairment. Updating impairment write-down is posted, if the book value of the asset or the value of its centre generating cash is higher than the recoverable value. The updating impairment write-down is posted to the P&L account as other operating costs. Updating impairment write-down can be reversed only to the level at which the book value of the asset is not higher than the book value that would be calculated after deducting depreciation, if the updating impairment write-down were not posted. m)Equity The Bank has no privileged initial capital and it has not purchased its own shares or issued any convertible bonds. Equity is made of capitals and funds raised in conformity with the current law, that is, the relevant Acts and Bank Statute. Equity also comprises undivided profit of past years. Capitals are presented in their nominal values. The initial capital is presented as the nominal value, in the amount required by the Statute and according to the declaration entered in the court registry. The reserve capital is raised by profit write-downs and issuance bonuses generated from the shares issuances with the intention to cover any losses that may arise in connection with performing the bank business. The supplementary capital is raised by profit write-downs with the intention to cover any special losses and expenses of the Bank. Revaluation capital refers to differences in the valuation of financial assets available for sale, including the income tax, and the valuation of derivative hedging instruments, including the income tax. This capital cannot be distributed. The costs and incomes as on the day of excluding the above-mentioned financial assets from the books are presented in the P&L account. Dividend is presented as a liability in the period in which it was declared. The financial result of a business year is the profit gained over the period encompassed by the P&L account. Raport Roczny 2012 | Annual Report 159 Financial report n)Provisions Provisions are made when the Bank has a (legal or customary) obligation resulting from past facts and when it is highly probable that fulfilling that obligation will cause a necessary outflow of resources carrying economic benefits, and when the amount of that obligation can be reliably estimated. This position also presents provisions related to short- and long-term employee benefits. All provisions are charged on the P&L account. Short-term employee benefits Short-term employee benefits also include provisioning for the unused holidays guaranteed to the employees by the Labour Code. The provision amount is estimated based on the number of unused holiday days. Long-term employee benefits Long-term employee benefits in the Bank include severance payments to the retired. The provision for the severance payments is determined by the Bank based on the current remuneration rules and updated at the end of each business year. Provision for administrative costs The components of the administrative costs provision include the provision for the costs of services provided to the Bank by its business partners and pending settlement in the next periods, and provisions for employee benefits (i.e., awards, bonuses, annual bonuses, variable remuneration components). Provision for administrative costs is presented in the balance sheet’s position: Other liabilities. To ensure appropriate and effective risk management, discourage taking any risks higher than it can accept, implement the business strategy, and prevent the conflict of interests, the Bank implements a policy on variable components of remuneration paid to persons holding key positions in the Bank. The calculated component of variable remuneration is paid in cash and in phantom shares, whereby the phantom shares make up at least 50% of the total value of the variable salary component. At least 40% of the variable component is settled and paid out during a period of 3 to 5 years. The delay periods reflects the market cycle, type and risk of the business performed, and tasks to be carried out by the person on a given post. The Bank valuates the variable remuneration components in accordance with the International Accounting Standards 19. The provision for variable remuneration components is posted in the P&L account as labour costs of the general administrative cost. o) Result on interest Income and interest cost on all the financial instruments are presented in the P&L account in the amount of the depreciated cost, using the effective interest rate method. The effective interest rate method calculates the depreciated cost of an assets component or financial liability (or a group of financial assets/financial liabilities) and allocates the incomes or interest costs to the respective periods. The effective interest rate is a rate that discounts the estimated future cash inflow or payments made during the expected period until the expiration of the financial instrument and, in justified cases, within a shorter period until the Raport Roczny 2012 | Annual Report 160 Financial report balance sheet net value of the assets component or financial liability. When calculating the effective interest rate, the Bank estimates the cash flows considering all the provisions of the financial instrument’s agreement but it does not take into consideration any potential losses caused by bad loans. The calculation takes into account all the fees and commissions paid and received, as well as items which are integral part of the effective interest rate, the transaction costs, and all other bonuses and discounts. In the case of financial assets or a group of similar financial assets for which an impairment write-down was made, the interest income is presented with the interest rate used to discount the future cash flows so as to estimate the impairment loss. The interest income includes the amount of interest calculated on the assets, in this, the impaired credits and loans. p)Income and cost on fees and commissions The income on fees and commissions occurs as a result of providing financial services which are offered by the Bank. The fees and commissions directly involved in creating financial assets or liabilities (income as well as cost) are posted in the P&L account as a component of the effective interest rate in the incomes and costs resulting from interest. Fees and commissions are on the current basis put on the P&L account and they comprise, in the first place, the income on early repayment fees, inspection fees, payment calls, certificates, and refunds of the court fees and credit insurance. The cost of fees and commissions are included in the P&L account at the time when they are incurred and they comprise court charges, credit insurance charges, and other. q) Result on financial instruments to be traded The result on financial instruments to be traded includes: − Result on the exchange position The result on the exchange position comprises the result on current transactions of buying and selling foreign money, exchange rate differences resulting from the valuation up to the average exchange rate published by the National Bank of Poland on every balance sheet date of the assets and liabilities positions denominated in foreign currencies and the FX-SPOT transactions. − Result on derivative instruments to be traded This result includes the profit and loss resulting from the disposal and changes in the fair value of assets and liabilities to be traded. r) Other operating income and cost The other operating income and costs includes the cost and income which are not directly connected with the Bank activities. These are, in particular, the result on sale and liquidation of fixed assets, income on the sale of other services, compensations received and paid, fines, and penalties. s)Income tax Income tax comprises the current and deferred tax. The income tax is posted in the P&L account, except for when this tax is posted in the capital. Raport Roczny 2012 | Annual Report 161 Financial report The current tax is the expected tax liability related to the income taxable with a tax rate binding in the reporting period and all the adjustments of the tax liability in the previous years. The provision for the deferred income tax is calculated with the balance method by calculating the transitional differences between the balance sheet value of assets and liabilities, and their tax value. The deferred income tax assets are presented to the extent in which it is likely that the future taxable income is gained. The deferred income tax assets are presented to the extent in which it is likely that the unsettled tax losses and unused tax exemptions are consumed. The provision calculated for the deferred income tax and assets resulting from the deferred income tax are presented in the financial situation report as the net assets of provision for the deferred income tax. t) Reporting on business operating segments The Bank has no operating segments separated out to make operating decisions and evaluate business performance as they are defined in the International Financial Reporting Standards 8 Operating segment; especially the cost of re-financing and the overhead costs are centrally-managed and are not allocated to the specific business lines. u) Fixed assets for sale and discontinued operations The Bank qualifies its fixed assets for sale if their balance sheet value can be recovered first of all through the transaction of sale, and not by their further use. Fixed assets qualified for sale are valuated to amounts smaller than their balance sheet values and the fair values diminished by the cost of their sale. An updating impairment write-down of fixed assets to be sold is posted as other operating costs. Discontinued operations are part of the Bank business disposed of or qualified for sale and it makes a separate important area of the Bank’s business or its geographical area or is a subsidiary entity acquired solely to be sold away. They are qualified as discontinued operations at the moment in which they meet the criteria of operations for sale or when they were disposed of. v) Changes of the presentation of 2011 financial data The Bank has rearranged the P&L account in the comparative period. Change 1 concerned the presentation of result from the exchange position to the position of result on financial instruments to be traded. Change 2 concerned the presentation of result on financial instruments valuated to their fair value via financial result in the position result on financial instruments to be traded. Change 3 concerned the exclusion of the valuation of foreign currency impairment write-downs from the position impairment write-downs position and posting them in the position result on financial instruments to be traded. Raport Roczny 2012 | Annual Report 162 Financial report The introduced changes are shown in the table below: Position in P&L account Result in the exchange position Result on operations on financial instruments valuated to their fair value via financial result Impairment write-downs Result on financial instruments to be traded 2011 before change Change No. 1 4 165 - 4 165 258 Change No. 2 -258 4 165 2011 after change 0 - 6 493 0 Change No. 3 258 0 1 172 - 5 321 -1 172 3 251 Notes for the financial report 1) Result on interest 2012 2011 748 809 86 205 88 221 - In this, impaired credits and loans 8 379 9 593 Securities 5 147 4 867 Hedging instruments 4 013 8 152 96 113 102 049 Bank deposits and credits drawn -13 099 -20 307 Securities issued -47 781 -38 365 -461 -507 -61 341 -59 179 34 772 42 870 in thousand PLN Income from interest on: Receivables from banks Credits and loans extended to clients Cost of interest on: Client deposits Result on interest Raport Roczny 2012 | Annual Report 163 Financial report 2) Result on fees and commissions 2012 2011 738 1 719 738 1 719 Fees and commissions on credits and loans -108 -213 Fees for transfers and other payment transactions -475 -471 -583 -684 155 1 035 in thousand PLN Income on fees and commissions Fees and commissions on credits and loans Fees and commissions cost Result on fees and commissions 3) Result on financial instruments to be traded in thousand PLN 2012 2011 Result in the exchange position 1 499 2 993 638 - 1 172 Result on derivative instruments 4 196 258 Result on financial instruments to be traded 5 695 3 251 In this, valuation of foreign currency impairment write-downs The Bank changed the presentation of 2011 data. The changes are described in section V key accounting rules. 4) Result on financial investment 2012 2011 Result on selling financial assets available for sale -34 0 Result on financial investment -34 0 2012 2011 Profit on selling tangible fixed assets 12 62 Income on reversing update write-downs into other receivables 28 58 Other 39 517 79 637 in thousand PLN 5) Other operating income in thousand PLN Raport Roczny 2012 | Annual Report 164 Financial report 6) General administrative cost 2012 2011 -11 428 -11 325 -1 636 -1 534 0 -19 Cost of building rent and maintenance -2 518 -2 283 Other administrative costs -4 623 -5 022 Tangible fixed assets -533 -520 Intangible assets -210 -232 -20 948 -20 935 2012 2011 Write-down for loss incurred and identified -13 376 -13 826 Dissolved write-down for loss incurred and identified 11 623 9 041 1 506 -536 -247 -5 321 in thousand PLN Labour costs: Payroll Employee benefits Provision for labour disputes Depreciation: 7)Impairment write-downs in thousand PLN Write-down for net loss incurred and not identified (IBNR) The Bank changed the presentation of 2011 data. The changes are described in section V key accounting rules. 8) Other operating cost 2012 2011 Cost of update write-downs into other receivables 0 -26 Liquidation of tangible fixed assets and intangible assets -1 0 -60 -118 -61 -144 in thousand PLN Other Raport Roczny 2012 | Annual Report 165 Financial report 9)Income tax Posted in P&L account 2012 2011 -1 821 -3 967 -1 915 -152 -3 736 -4 119 in thousand PLN 2012 2011 Profit before tax 19 411 21 393 Tax charge at national tax rate -3 688 -4 065 Charge with costs other than income generation cost 280 795 Tax-free income -28 -509 Tax effect – difference between tax charge by effective rate 48 54 Effective tax charge -3 736 -4 119 National tax rate 19,0% 19,0% Effective tax rate 19,2% 19,3% 2012 2011 -291 39 0 -259 -291 -220 in thousand PLN Current tax Current year Deferred tax Occurrence and reversal of temporary differences Total income tax on P&L account Calculation of effective tax rate Deferred tax presented directly in capitals in thousand PLN Connected with valuation to a fair value of assets to be traded Connected with valuation of cash flows from collateral accounting 10) Profit per one share Basic profit per one share The calculation of basic profit per one share as on December 31, 2012, was based on the profit allocated to ordinary shareholders in the amount of PLN15,675 thousand (2011: PLN17,274 thousand) and the average weighted number of common shares at the end of the reporting period, that is, on December 31, 2012, the number being 2,230 (2011: 2,230). Raport Roczny 2012 | Annual Report 166 Financial report Profit allocated to ordinary shareholders 2012 2011 15 675 17 274 7,03 7,75 Number 2012 2011 Common shares issued as on January 1 2 230 2 230 0 0 2 230 2 230 2012 2011 10 9 10 9 in thousand PLN Profit over the period Profit allocated to ordinary shareholders Average weighted number of common shares Initial capital increase Average weighted number of common shares as on December 31 11) Cash and funds at the Central Bank in thousand PLN Cash on Central Bank accounts Since there is no need to keep mandatory reserve, the funds on NBP account are all used for the current business of the Bank. 12) Receivables from banks in thousand PLN 2012 2011 On current account 1 542 1 545 Deposits 85 490 27 802 Gross total 87 032 29 347 45 3 87 077 29 350 in thousand PLN 2012 2011 up to 1 month 87 032 10 635 0 18 712 87 032 29 347 45 3 87 077 29 350 Interest Receivables from banks Receivables from banks, by maturity dates From 1 to 3 months Gross total Interest Receivables from banks Raport Roczny 2012 | Annual Report 167 Financial report 13) Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) in thousand PLN 2012 2011 Derivative financial instruments (positive market value of derivative instruments CIRS, FX SWAP, FX) 8 705 28 Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) 8 705 28 in thousand PLN 2012 2011 up to 1 months 163 28 from 1 to 5 years 8 542 0 Total assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) 8 705 28 Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) by maturity dates Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) – nominal values and their valuation As on December 31, 2012 in thousand PLN Nominal value of instruments to be realized Less than 3 months From 3 months to 1 year Over 1 year Fair values Total Assets Liabilities 169 169 5 101 880 101 880 158 489 Foreign currency derivative instruments Instruments traded outside stock exchange Foreign currency contracts (FX) Foreign currency swaps (FX Swap) Other foreign currency contracts (CIRS) Total As on December 31, 2011 in thousand PLN 128 109 128 109 8 542 24 102 049 128 109 230 158 8 705 513 Nominal value of instruments to be realized Less than 3 months From 3 months to 1 year Over 1 year Fair values Total Assets Liabilities 1 521 1 521 15 4 35 381 35 381 13 86 Foreign currency derivative instruments Instruments traded outside stock exchange: Foreign currency contracts (FX) Foreign currency swaps (FX Swap) Other foreign currency contracts (CIRS) Total Raport Roczny 2012 | Annual Report 168 29 066 185 008 214 074 365 36 902 29 066 185 008 250 976 28 455 Financial report Foreign currency contracts Cash positions denominated in foreign currency are secured with foreign currency derivative instruments (foreign currency swaps and CIRS). Foreign currency swaps are instruments which are bought/sold instantly at the same time and bought back/resold on agreed date at exchange rate agreed transaction signature date. CIRSs additionally involve the exchange of interest payments in different currencies. The payment exchange rules are chosen when signing the transaction. The benefit of these instruments is hedging against exchange rate risk. The Bank made no futures or options contracts. As on December 31, 2012, the Bank had no built-in derivative instruments. As on December 31, 2012, there were no additional terms set for the financial instruments which might significantly change the payment/risk profile, if they had occurred. 14) Credits and loans extended to clients 2012 2011 Individuals 879 109 962 688 Business entities 819 223 886 824 7 766 10 593 1 706 098 1 860 105 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 in thousand PLN 2012 2011 up to 1 months 159 900 135 435 from 1 to 3 months 12 967 13 868 from 3 months to 1 year 75 228 72 224 359 172 361 023 1 098 831 1 277 555 1 706 098 1 860 105 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 in thousand PLN Public sector Total – credits and loans extended to clients Interest Impairment write-downs Net credits and loans extended to clients Credits and loans by maturity date from 1 to 5 years over 5 years Total – credits and loans extended to clients Interest Impairment write-downs Net credits and loans extended to clients Raport Roczny 2012 | Annual Report 169 Financial report 15) Change in the impairment write-downs for credits and loans in thousand PLN Balance as on January 1 Changes in the write-down amounts: Write-downs made in the period Remittance and write-downs Write-down reversals In this, valuation of foreign currency impairment write-downs Balance as on December 31 2012 2011 -64 912 -61 439 7 373 -3 473 -16 318 -18 079 6 982 3 020 16 071 12 758 638 -1 172 -57 539 -64 912 On December 31, 2012, the write-downs for the impairment of receivables resulting from loans and credits included the following categories: − impairment – PLN52,226 thousand − write-down for incurred and not identified loss (IBNR) – PLN5,313 thousand On December 31, 2011, the write-downs for the impairment of receivables resulting from loans and credits included the following categories: − impairment – PLN57,646 thousand − write-down for incurred and not identified loss (IBNR) – PLN7,266 thousand 16) Other financial assets in thousand PLN Securities available for sale 2012 2011 69 852 136 662 69 852 136 662 Valuation of treasury bonds is calculated based on the quotations on the Warsaw Stock Exchange. The valuation of treasury bills is done based on market rates published by Bloomberg. Securities available for sale valuated by their fair value. in thousand PLN 2012 2011 199 40 736 69 653 95 926 69 852 136 662 State Treasury securities: Treasury bonds Bonds Raport Roczny 2012 | Annual Report 170 Financial report Other financial assets by maturity date As on December 31, 2012 Up to 3 months From 3 months to 1 year from 1 to 5 years over 5 years Total in thousand PLN Assets available for sale 199 69 653 69 852 Other financial assets 199 69 653 69 852 over 5 years Total As on December 31, 2011 Up to 3 months From 3 months to 1 year from 1 to 5 years Assets available for sale 40 736 28 317 67 609 136 662 Other financial assets 40 736 28 317 67 609 136 662 in thousand PLN 17) Tangible fixed assets in thousand PLN Land and buildings Machines Transport and means equipment Other fixed assets Fixed assets under construction Total Value at purchasing price 450 200 918 6 067 0 7 635 Increases 0 0 328 53 0 381 Reductions 0 0 -429 -119 0 -548 Balance as on December 31, 2011 450 200 817 6 001 0 7 468 Balance as on January 1, 2012 450 200 817 6 001 0 7 468 Increases 0 0 128 45 0 173 Reductions 0 -54 -230 -164 0 -448 450 146 715 5 882 0 7 193 Balance as on January 1, 2011 68 114 751 5 210 0 6 143 Current period depreciation 45 14 130 331 0 520 0 0 -429 -119 0 -548 Balance as on December 31, 2011 113 128 452 5 422 0 6 115 Balance as on January 1, 2012 113 128 452 5 422 0 6 115 Current period depreciation 45 10 165 313 0 533 0 -54 -144 -164 0 -362 158 84 473 5 571 0 6 286 Balance as on January 1, 2011 Balance as on December 31, 2012 Extinctions and update impairment write-downs Liquidation and sale Liquidation and sale Balance as on December 31, 2012 Raport Roczny 2012 | Annual Report 171 Financial report in thousand PLN Land and buildings Machines Transport and means equipment Other fixed assets Fixed assets under construction Total Balance sheet value As on January 1, 2011 382 86 167 857 0 1 492 As on December 31, 2011 337 72 365 579 0 1 353 As on January 1, 2012 337 72 365 579 0 1 353 As on December 31, 2012 292 62 242 311 0 907 18)Intangible assets Patents, trademarks, and similar assets Software Outlays Total Balance as on January 1, 2011 7 7 189 0 7 196 Increases 0 414 0 414 Reductions 0 -264 0 -264 Balance as on December 31, 2011 7 7 339 0 7 346 Balance as on January 1, 2012 7 7 339 0 7 346 Increases 0 17 0 17 Reductions -5 -878 0 -883 Balance as on December 31, 2012 2 6 478 0 6 480 Balance as on January 1, 2011 4 7 013 0 7 017 Current period depreciation 0 232 0 232 Liquidation and sale 0 -264 0 -264 Balance as on December 31, 2011 4 6 981 0 6 985 Balance as on January 1, 2012 4 6 981 0 6 985 Current period depreciation 0 210 0 210 Liquidation and sale -2 -880 0 -882 Balance as on December 31, 2012 2 6 311 0 6 313 As on January 1, 2011 3 176 0 179 As on December 31, 2011 3 358 0 361 As on January 1, 2012 3 358 0 361 As on December 31, 2012 0 167 0 167 in thousand PLN Value at purchasing price Extinctions and update impairment write-downs Balance sheet values Raport Roczny 2012 | Annual Report 172 Financial report 19) Other assets 2012 2011 997 681 7 745 9 731 1 376 1 226 171 215 26 59 10 315 11 912 in thousand PLN 2012 2011 Interest accrued 1 958 2 110 Credits and loans impairment write-downs 7 245 9 445 666 610 0 814 1 651 1 884 11 520 14 863 in thousand PLN 2012 2011 Interest accrued 3 386 2 807 Interest and positive differences in derivative instruments valuation -173 1 763 Receivables valuation with the depreciated cost method, including the effective interest rate 562 562 3 775 5 132 in thousand PLN Receivables resulting from the current income tax Assets resulting from deferred net income tax Other: Various obligors Costs to be settled in time Other 19a) Assets resulting from deferred net income tax Assets resulting from deferred income tax are related to the following positions: Other provisions Interest and negative differences on derivative instruments valuation Receivables valuation with the depreciated cost method, including the effective interest rate Provision for the deferred income tax is related to the following positions: Raport Roczny 2012 | Annual Report 173 Financial report Assets resulting from deferred net income tax in thousand PLN 2012 2011 Interest accrued -1 428 -697 Credits and loans impairment write-downs 7 245 9 445 Other provisions 666 610 Interest and differences on derivative instruments valuation 173 -949 1 089 1 322 7 745 9 731 Receivables valuation with the depreciated cost method, including the effective interest rate Changes in the temporary differences over 2012 Balance as on January 1, 2012 Changes posted to financial result Changes posted to capital Balance as on December 31, 2012 -697 -401 -330 -1 428 9 445 -2 200 7 245 610 56 666 -949 863 1 322 -233 9 731 -1 915 -71 7 745 Balance as on January 1, 2011 Changes posted to financial result Changes posted to capital Balance as on December 31, 2011 -942 187 58 -697 9 300 145 9 445 664 -54 610 Interest and differences on derivative instruments valuation -1 178 -112 341 -949 Receivables valuation with the depreciated cost method, including the effective interest rate 1 640 -318 1 322 9 484 -152 399 9 731 in thousand PLN Assets resulting from deferred net income tax Interest accrued Credits and loans impairment write-downs Other provisions Interest and differences on derivative instruments valuation Receivables valuation with the depreciated cost method, including the effective interest rate 259 173 1 089 Changes in the temporary differences over 2011 in thousand PLN Assets resulting from deferred net income tax Interest accrued Credits and loans impairment write-downs Other provisions Raport Roczny 2012 | Annual Report 174 Financial report 20) Liabilities to banks 2012 2011 Fixed-term liabilities 625 252 772 020 Gross total 625 252 772 020 662 783 625 914 772 803 2012 2011 up to 1 month 0 100 971 from 1 to 3 months 0 0 from 3 months to 1 year 0 0 from 1 to 5 years 177 470 92 752 over 5 years 447 782 578 297 Gross total 625 252 772 020 662 783 625 914 772 803 in thousand PLN Interest Total – liabilities to banks Liabilities to banks by maturity date in thousand PLN Interest Total – liabilities to banks In 2012, the Bank lived up to all its liabilities provided for in the agreements signed with banks. 21) Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) 2012 2011 Derivative financial instruments (negative valuation of derivative financial instruments) 513 455 Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) 513 455 in thousand PLN 2012 2011 up to 1 month 489 90 from 1 to 3 months 0 0 from 3 months to 1 year 0 222 24 143 513 455 in thousand PLN Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) by maturity date from 1 to 5 years Gross total Full information about the financial instruments is given in Note 13. Raport Roczny 2012 | Annual Report 175 Financial report 22) Liabilities to clients 2012 2011 156 165 Business entities 18 299 24 055 Gross total 18 455 24 220 27 42 18 482 24 262 2012 2011 457 693 0 1 877 from 3 months to 1 year 1 236 864 from 1 to 5 years 5 139 8 953 over 5 years 11 623 11 833 Gross total 18 455 24 220 27 42 18 482 24 262 2012 2011 Mortgage bonds issued 883 290 798 019 Gross total 883 290 798 019 10 868 9 792 894 158 807 811 in thousand PLN Deposits securing the credits Individuals Interest Total – liabilities to clients Liabilities to clients by maturity date in thousand PLN up to 1 month from 1 to 3 months Interest Total – liabilities to clients 23) Liabilities resulting from own securities issued in thousand PLN Interest Total – liabilities resulting from own securities issued Raport Roczny 2012 | Annual Report 176 Financial report Liabilities resulting from own securities issued, by maturity date 2012 2011 up to 1 month 0 99 999 from 1 to 3 months 0 0 from 3 months to 1 year 0 199 957 from 1 to 5 years 149 515 0 over 5 years 733 775 498 063 Gross total 883 290 798 019 10 868 9 792 894 158 807 811 in thousand PLN Interest Total – liabilities resulting from own securities issued Securities issued, by type As on December 31, 2012 nominal value interest terms redemption date quotations market Mortgage bonds PLN 100 000 Wibor + 1,00% 28-Oct-2020 Catalyst* Mortgage bonds PLN 250 000 Wibor + 1,18% 14-Mar-2021 Catalyst* Mortgage bonds PLN 150 000 Wibor + 1,11% 22-Nov-2021 Catalyst* Mortgage bonds PLN 150 000 Wibor + 1,30% 22-Feb-2022 Catalyst* Mortgage bonds PLN 150 000 Wibor + 1,30% 9-Dec-2017 Catalyst* Mortgage bonds EUR 10 000 Euribor 1,70% 11-Feb-2018 Catalyst* Mortgage bonds PLN 45 200 Wibor + 0,95% 18-Mar-2019 Catalyst** in thousand PLN * quotations market run by the Warsaw Stock Exchange in Warsaw and BondSpot ** quoted since January 21, 2013 As on December 31, 2011 nominal value interest terms redemption date quotations market Mortgage bonds PLN 200 000 Wibor + 0,30% 2-Jun-2012 Catalyst* Mortgage bonds PLN 100 000 Wibor + 0,25% 12-Jan-2012 Catalyst* Mortgage bonds PLN 100 000 Wibor + 1,00% 28-Oct-2020 Catalyst* Mortgage bonds PLN 250 000 Wibor + 1,18% 14-Mar-2021 Catalyst* Mortgage bonds PLN 150 000 Wibor + 1,11% 22-Nov-2021 Catalyst* in thousand PLN * quotations market run by the Warsaw Stock Exchange in Warsaw and BondSpot The mortgage bonds issuance is secured with claims entered in the register of mortgage bonds collateral. Full information is given in Note 32. Raport Roczny 2012 | Annual Report 177 Financial report 24)Provisions 2012 2011 Provision for retirement allowances 145 176 Provision for unused holidays 497 524 Provision for labour disputes 120 120 762 820 in thousand PLN Provision balance change January 1, 2012 Created Dissolved Used December 31, 2012 Provision for retirement allowances 176 26 0 -57 145 Provision for unused holidays 524 23 -50 0 497 Provision for labour disputes 120 0 0 0 120 820 49 -50 -57 762 January 1, 2011 Created Dissolved Provision for retirement allowances 173 3 0 0 176 Provision for unused holidays 439 85 0 0 524 Provision for labour disputes 101 56 -37 0 120 713 144 -37 0 820 in thousand PLN in thousand PLN 25) Other liabilities in thousand PLN 2012 2011 Provision for administrative costs 2 863 2 514 Various creditors 2 482 1 848 324 330 5 669 4 692 Public and legal settlements Raport Roczny 2012 | Annual Report 178 Used December 31, 2011 Financial report 26)Equity Initial capital Shares Common shares Common shares 2012 2011 2 230 2 230 0 0 2 230 2 230 Common shares issued as on January 1 Shares issuance for cash Shares issued as on December 31 – fully paid Shares by individual series/issues Series/ issue Share type Number of shares Series/issue nominal value Capital coverage method Registration date A common registered shares 300 30 000 paid in cash 7-Sep-1995 B common registered shares 555 55 500 paid in cash 1-Oct-1996 C common registered shares 1 100 paid in cash 18-Aug-1997 D common registered shares 11 1 100 paid in cash 1-Jun-1999 E common registered shares 625 62 500 paid in cash 25-Apr-2000 F common registered shares 206 20 600 paid in cash 16-Jun-2005 G common registered shares 256 25 600 paid in cash 29-Sep-2006 H common registered shares 276 27 600 paid in cash 11-Sep-2007 The total number of issued shares is 2,230. The nominal value of each share is PLN100 thousand. Each share offers one vote at the General Meeting of Shareholders. The Bank’s shareholder is Bank Pekao S.A. in Warsaw as it holds 2.230 shares that make up 100% of the Bank’s initial capital and offers it the right to vote with 100% of the shares. Effects of hyperinflationary economy Between the registration of the issued capital in September 1995 and December 1996, the Bank operated in a hyperinflationary environment. International Accounting Standards 29 “Financial reporting in hyperinflationary economies” require the conversion of every component of the shareholders’ capital, except the undivided profit and revaluation surplus) using an overall price indexation during hyperinflation time. This retro-active application would increase the initial capital by PLN7,785 thousand and reduce the undivided profit of past years within that period by an equivalent amount. Reserve capital 2012 2011 Reserve capital as on January 1 15 298 13 900 division of net financial result 17 274 1 398 32 572 15 298 in thousand PLN Reserve capital as on December 31 Raport Roczny 2012 | Annual Report 179 Financial report Supplementary capital and valuation update capital 2012 2011 17 222 17 222 6 100 6 100 23 322 23 322 1 238 -166 0 1 104 1 238 938 in thousand PLN Supplementary capital Supplementary capital General banking risk fund Valuation update capital valuation of securities available for sale valuation of derivative hedging instruments Division of past year’s profit In line with the decision of the Ordinary General Meeting of Shareholders on April 5, 2012, the whole 2011 profits were used to increase the reserve capital. Proposed division of current business year’s profit The Bank Management Board will request adding the profits gained in the current business year to the equity. 27) Collateral accounting The Bank implements the policy of securing its exposures against fluctuating interest rates and exchange rates. In the period between January 1 and June 1, 2012, (inclusive) the Bank implemented accounting of variable interest collateral securing the cash flows on financial assets and liabilities using variable, secured with CIRS transactions. On June 2, 2012, the redemption date for mortgage bonds which were the secured position, the Bank stopped doing its collateral accounting. As on December 31, 2012, the Bank had no cash flow-securing derivative instruments assigned for collateral accounting. On December 31, 2011 in thousand PLN Fair values from 3 months to 1 year over 1 year Total Assets Liabilities Derivative instruments securing interest rate-related cash flows (CIRS) 200 000 0 200 000 0 95 997 Total 200 000 0 200 000 0 95 997 Raport Roczny 2012 | Annual Report 180 Nominal value of instruments to be realized Financial report Additional information about cash flows security In the period between January 1 and June 1, 2012, (inclusive) all the hedging relationships held by Pekao Bank Hipoteczny S.A. were effective. Therefore, the change in the valuation of hedging instruments to their fair value was presented in the fund gained by updating the valuation and accounting for PLN1,068 thousand (reduction). On the day on which the collateral accounting was stopped, the valuation of hedging instruments to their fair value, which accounted for PLN36 thousand, was shown in the P&L account in the position result on financial instruments to be traded. The fund’s balance after updating the valuation of hedging instruments as for December 31, 2012, was PLN0 thousand. Proceeds gained from the interest on the hedging instruments until the collateral accounting was stopped are presented in Note 1. CIRS The purpose of concluding the hedging transactions CIRS was to adjust the CHF credit incomes to the outflows resulting from issuing PLN mortgage bonds (hedging against the risk of changes in the future cash flows generated by the secured positions). The secured position consisted of selected receivables with variable interest rate and denominated in CHF, entered in the registry of collateral securing mortgage bonds and involving high probability of interest flows, also bearer’s mortgage bonds Series LZI01 worth PLN200,000 thousand issued under the (bearer’s) Mortgage Bonds Programme representing the total nominal value of PLN3,000,000 of 2005, which were redeemed on June 2, 2012. Security was provided by two CIRS float/float CHF/PLN transactions concluded on January 11, 2007, on identical terms and with the total amount being PLN200,000 thousand. The transactions were maturing on July 12, 2012. The interest on the transactions was linked with the 6-month LIBOR rate for CHF and WIBOR for PLN. 28) Fair value The fair value of balance sheet and off-balance sheet financial instruments is the price for which the asset position can be sold or which can pay a liability in the form of a transaction between aware and well-informed parties on market terms. Since there is no active market available for most financial instruments of the Bank, the fair value estimates rely on the expected future cash flow discounted using current interest rates (including margins) in order to obtain the current net value. The Bank assumed that the estimated fair value is the same as the balance sheet value in the case of cash and funds positions in Central Bank and in the case of receivables from banks, because their maturity period was short. The calculation of the fair value of credits extended to clients used the currently charged margins and the credit exposure impairment calculation method (described in Notes on the accounting policy). Since there are no current quotations on the Catalyst market, the fair value of mortgage bonds in public circulation was calculated based on the expected future cash flows. Those flows were discounted using the market interest rates which reflected the margin on mortgage bonds equal to 130 b.p., which was the average margin on mortgage bonds issued in 2012. The calculation of the fair value of long-term liabilities to banks relied on the future cash flows generated by those liabilities. Those flows were discounted using the market interest rates which reflected the margin levels available on the inter-bank market. Raport Roczny 2012 | Annual Report 181 Financial report For the position liabilities to clients, the Bank assumed that the estimated fair value was equal to the balance sheet value. To determine the fair value of short-term liabilities to banks, the Bank assumed that the estimated fair value was the same as the balance sheet value, because their maturity period was short. On December 31, 2012 Balance sheet value Fair value 87 087 87 087 1 664 272 1 631 999 1 751 359 1 719 086 Liabilities to banks 625 914 550 022 Liabilities to clients 18 482 18 482 894 158 938 862 1 538 554 1 507 366 Balance sheet value Fair value 29 359 29 359 1 806 997 1 740 875 1 836 356 1 770 234 Liabilities to banks 772 803 728 018 Liabilities to clients 24 262 24 262 807 811 797 647 1 604 876 1 549 927 in thousand PLN Assets Cash and funds at the Central Bank, and receivables from banks Credits and loans extended to clients Liabilities Liabilities resulting from own securities issued On December 31, 2011 in thousand PLN Assets Cash and funds at the Central Bank, and receivables from banks Credits and loans extended to clients Liabilities Liabilities resulting from own securities issued On December 31, 2012, and December 31, 2011, the Bank made classifications of financial assets and liabilities valuated to their fair value, to three categories: – category 1 – valuated directly with active market prices – category 2 – valuated with a model, based on rates and prices seen on the market – category 3 – valuated with a model, based on rates and prices not seen on the market Raport Roczny 2012 | Annual Report 182 Financial report On December 31, 2012 Category 1 Category 2 Category 3 0 8 705 0 69 852 0 0 69 852 8 705 0 Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) 0 513 0 Derivative hedging instruments 0 0 0 0 513 0 Category 1 Category 2 Category 3 0 28 0 136 662 0 0 136 662 28 0 Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) 0 455 0 Derivative hedging instruments 0 95 997 0 0 96 452 0 in thousand PLN Assets Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) Securities available for sale Liabilities On December 31, 2011 in thousand PLN Assets Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) Securities available for sale Liabilities 29) Rent payments Pekao Bank Hipoteczny S.A. uses office space, parking places, and a warehouse on the grounds of a lease agreement. The agreement was signed for a period of 7 years from the day on which the leasing object was made available to the Bank. In 2012 and 2011, the Bank increased the rents to, respectively: PLN2,172 thousands. and PLN2,078 thousand. Those amounts were shown in the P&L account in the position general administrative costs. Total liabilities under the above-mentioned agreement are shown in the table below: Raport Roczny 2012 | Annual Report 183 Financial report Liabilities by maturity date in thousand PLN 2012 2011 less than 1 year 2 240 2 325 from 1 to 5 years 5 236 7 952 0 0 7 476 10 277 over 5 years Total Data in the table were calculated based on the lease agreement and increased by 23% VAT calculated using the rates of December 31, 2012, and December 31, 2011. 30) Financial leasing Pekao Bank Hipoteczny S.A., as the lessee, signed the financial leasing agreements for two passenger cars. The agreements allow the Bank to buy the leasing objects after the leasing period is over. The net balance sheet value of the leased assets on December 31, 2012, accounted for PLN239 thousand and on December 31, 2011 – PLN324 thousand. 2012 2011 Minimum future rent 267 363 Interest on outstanding instalments -21 -34 246 329 in thousand PLN 2012 2011 less than 1 year 138 162 from 1 to 5 years 129 201 0 0 267 363 in thousand PLN Receivables from financial leasing – balance sheet value Minimum future rent over 5 years Total Raport Roczny 2012 | Annual Report 184 Financial report 31) Conditional liabilities Information about on-going court litigations No court litigations or proceedings before state administration authorities related to the Bank’s liabilities or claims worth at least 10% of the Bank’s own funds were in the process on December 31, 2012. The total value of all the court, enforcement, and bankruptcy procedures carried out to meet outstanding liabilities resulting from the granted loans was PLN191,798 thousand. The Bank made provisions worth PLN43,882 thousand towards those claims. On December 31, 2012, the Bank was sued to court or appeared before state administration authorities in cases altogether representing the value of PLN120 thousand. The Bank made a provision of PLN120 thousand towards those litigations. Conditional liabilities in granting loans The Bank is liable to grant credits. This liability encompasses funds resulting from credit agreements and not paid out. 2012 2011 34 704 40 498 2012 2011 450 834 1 003 357 2012 2011 1 417 617 1 505 675 70 903 76 860 886 082 800 000 47 272 37 850 Over-collateralization of capital 531 535 705 675 Over-collateralization of interest 23 631 39 010 in thousand PLN Liability to pay credits out Liabilities resulting from off-line transactions in thousand PLN Liabilities resulting from off-line transactions – derivative instruments (CIRS, FX SWAP, FX) 32) Assets held as security Assets held as security of mortgage bonds issuance in thousand PLN The nominal value of mortgage-backed claims and extra funds entered in the registry of mortgage bonds collateral Value of the interest on claims, as at the year-end Nominal value of mortgage bonds as at the year-end The value of interest on issued mortgage bonds as at the year-end The principles of issuing mortgage bonds whose security is provided by mortgage-backed claims of a mortgage bank are set forth in the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act of August 29, 1997 (integrated text in: the Journal of Laws, 2003, No. 99, item 919, as subsequently amended). Raport Roczny 2012 | Annual Report 185 Financial report In the case of mortgage bank’s bankruptcy, the funds raised by enforcing the claims recorded in the registry of mortgage bonds collateral may be used only to satisfy the claims that arise from the mortgage bonds. Assets securing the funds guaranteed by the Bank Guaranteed Fund 2012 2011 Amount of liabilities to be secured* 408 327 Amount of assets providing security 119 99 in thousand PLN * Cash deposited to secure credit (article 102 of the Banking Act of August 29, 1997, is not guaranteed by the Bank Guarantee Fund but it provides a basis to calculate the fund protecting the guaranteed means. Assets securing the technical credit from the National Bank of Poland 2012 2011 Amount of liabilities to be secured 0 0 Amount of assets providing security 0 40 637 in thousand PLN 33) Cash and its equivalents For the needs of the cash flow report, cash and its equivalents present balances with maturities shorter than 3 months. in thousand PLN Cash and funds at the Central Bank Receivables from banks 34) 2012 2011 10 9 87 077 29 350 87 087 29 359 Associated companies The crediting process in relation to the Bank management and companies associated with the Bank Under the Banking Act and regulations adopted by the UniCredit Group, credit-type transactions with members of the Bank’s Management Board and Supervisory Board, persons holding managerial positions in the Bank, and entities associated with them by capital or organisation, and with persons included in the list of UniCredit Group’s “corporate officers” are concluded on the grounds of Regulations adopted by the Bank’s Supervisory Board. The Regulations define the special rules which govern decisions on concluding transactions with the above-mentioned individuals and companies, including the decision-making levels competent to make such decisions and the scope of powers in their command. In particular, transactions with members of the Bank Management or Supervisory Board, or with an entity associated with such by capital or organisation, requires a decision of the Bank Management Board and Supervisory Board. Raport Roczny 2012 | Annual Report 186 Financial report Members of the Bank managerial staff and entities associated with them by capital or organisation may use the credit products offered by the Bank on principles and terms which are usually offered by the Bank as a standard. The Bank does not offer any better interest rates on credits extended to those persons and entities. Credit risk assessment in such cases is made with the methods the Bank uses for the respective client segments and transaction types. A standard credit procedure is carried out in relation to entities associated with the Bank. Transactions with associated companies The Bank enters into transactions with the dominating company and with companies associated within the Pekao Group and the UCG. Transactions done with associated companies are part of the regular business operations. They usually comprise credits, deposits, and foreign currency exchange transactions. The value of transactions done with the associated companies at the year-end and incomes of the business year are shown in the tables below: 2012 in thousand PLN 2011 Bank Pekao S.A. Other entities Bank in Pekao Group Pekao S.A. and UCG 85 535 27 805 Other entities in Pekao Group and UCG Receivables and interest, in this: Deposits Receivables on current account 1 431 Positive fair value of derivative instruments 8 700 Other assets 65 89 1 517 9 17 25 70 37 625 914* 101 025 671 778* Liabilities, in this: Liabilities to banks Mortgage bonds Negative fair value of derivative instruments 101 571 166 507 513 96 452 267 Other liabilities 363 Transactions on derivative financial instruments, in this: 2 187 Currency exchange transactions Forward, currency swap 203 787 70 826 IRS/CIRS 246 713 929 499 * – from UniCredit Bank Ireland plc Raport Roczny 2012 | Annual Report 187 Financial report Income and cost of transactions with associated companies 2012 in thousand PLN Bank Pekao S.A. Other entities in Pekao Group and UCG 2011 Bank Pekao S.A. Income from interest: 4 761 8 961 in this, on hedging instruments 4 013 8 152 Interest cost: in this, on mortgage bonds Fees and commissions cost Result on operations on financial instruments valuated to their fair value via financial result Other costs Other entities in Pekao Group and UCG 10 675 9 827* 18 544 10 308* 7 400 4 8 563 18 444 2 453 4 196 185 258 18 174 54 * – in this, from UniCredit Bank Ireland plc Salaries 2012 2011 Managerial staff* Managerial staff* 1 736 1 419 Other 116 76 Provision for bonuses 763 822 2 615 2 317 in thousand PLN Payroll * Members of the Management Board, Pekao Bank Hipoteczny S.A. The salaries of the managerial staff in 2012 comprised: – salaries – management remuneration cost – other – comprise social insurance premiums – provision for bonuses – comprises a provision for the bonuses and social insurance premiums The Bank introduced a system of variable remuneration paid to the managerial staff in 2012. The Bank’s Management Board was covered with the system in 2012. Under this system, its participants may receive a bonus which depends on the participant’s work performance, long-term motivation approach, and on the Bank’s performance. The bonus consists of a cash part and a part paid in phantom shares. The System covers a settlement period which starts on January 1, 2012 and ends on December 31, 2017. The maximum total amount of the variable components of remuneration calculated by the system is PLN1,720 thousand (including the social insurance premium of PLN76 thousand). Raport Roczny 2012 | Annual Report 188 Financial report In 2012, a PLN763 thousand provision (including PLN34 thousand social insurance premium) was included in the labour cost position administrative costs, while the remaining amount is settled during the period in which a system participant becomes eligible. The Supervisory Board members are not paid for performing their duties. 35) Agreements important to the Bank, collaboration contracts Credit agreements The Bank did not sign any important (i.e, worth 10% of the Bank’s own funds) credit agreements over 2012. Agreements on credit facilities On February 16, 2012, the Bank signed an Annex to the Agreement on a multi-currency facility which had been concluded with the Shareholder on November 28, 2008. The Annex introduced provisions on updating the currently used limits should Bank Pekao S.A. assume the mortgage bonds issue. On July 10, 2012, the Bank signed an Annex to the Agreement on a multi-currency facility which had been concluded with the Shareholder on November 28, 2008. This Annex modified the interest on the tranches paid out. On November 30, 2012, the Bank signed an Annex to the Agreement on a multi-currency facility which had been concluded with the Shareholder on November 28, 2008. The Annex extended the crediting period until February 28, 2015, changed the deadline by which the credit facility must be finally used up, and modified the way in which the loan would be made available. 36) Events after balance sheet date Mr. Jerzy Tofil stopped performing the functions of a member of the Management Board, Pekao Bank Hipoteczny S.A. on January 1, 2013. No more events deserving to be mentioned in the financial report occurred until the date on which the report was approved. 37) Main estimated values used in accounting policy Determining the balance sheet values of selected assets and liabilities requires the estimation of the effect of uncertain future events on those positions on the balance sheet date. Credits and loans impairment The Bank estimates on whether at the end of the reporting period there is any objective evidence for a loss suffered in connection with the impairment of the specific financial assets components or a group of financial assets. Financial as- Raport Roczny 2012 | Annual Report 189 Financial report sets or a group of financial assets had their value impaired and the related loss was suffered if, and only if there was an objective symptom of value impairment being a consequence of one or more events that occurred after the original identification of the asset (“loss-causing event”) and the event (or events) exert impact on the estimated future financial flows related to a single component of financial assets or a group of financial assets. The identification of a single event causing impairment is not necessary here. Whenever there is an objective evidence that a loss from the impairment of credits, loans, receivables, or investment held until maturity and presented by the depreciated cost was actually incurred, the size of the loss is then determined as a difference between the assets’ book value and the current value of the estimated future cash flows discounted by the effective rate of return on financial assets in their original presentation. The methodology and assumptions used for the estimation of both, the amount and timing of the future cash flows are subject to a regular review. 38) Risk report Pekao Bank Hipoteczny S.A. identifies, measures, monitors, and manages all types of risk in collaboration with risk control and management units of the dominating entity. In 2012, the Bank updated its internal rules, regulations, and procedures to adjust its risk management process to the new supervisory requirements and standards adopted by the Capital Group to which the Bank belongs. Those measures concerned, first of all, the credit risk and to a lesser extent the other risk types identified in the Bank; none of those risks had any greater impact on the quality and scope of the risk management processes. Credit risk Credit risk is the main type of risk present in the Bank and it has an important influence on its results. The table below shows the maximum exposure of the Bank to credit risk in balance sheet and off-line positions, without taking into account the collateral and other factors which improve the lending conditions. 2012 2011 10 9 1 751 349 1 836 347 8 705 28 Investment (deposit) securities 69 852 136 662 Other assets 11 389 13 626 1 841 305 1 986 672 Liability to grant credits 34 704 40 498 Off-line exposure 34 704 40 498 1 876 009 2 027 170 in thousand PLN Receivables from the Central Bank Receivables from banks and credits and loans extended to clients Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) Balance sheet exposure Total Raport Roczny 2012 | Annual Report 190 Financial report Measurement/identification of credit risk are fully centralized. This measurement includes: 1) assessment of the client’s ability to timely pay liabilities to the Bank at the phase of: a) making the credit-granting decision, b) monitoring the credit exposure during its life until expiration, 2) administration of the distributed credits, 3) monitoring the credit exposures and their collateral 4) carrying out potential rescheduling and debt collection processes. Estimation of the impairment write-downs towards credit exposures is also part of the credit risk management process. The Bank mitigates the credit risk by adjusting the operation rules to the evolving credit risk profile, the size of the Bank business, external regulations and standards adopted by the capital group, and by keeping the credit risk under control The table below shows the quality of the Bank’s credit portfolio: in thousand PLN Exposures which are not outstanding* and showing no impairment Outstanding* exposures showing no impairment Exposures showing impairment Total – credits and loans extended to clients Interest Impairment write-downs Net credits and loans extended to clients 2012 2011 1 453 767 1 601 665 85 709 71 579 166 622 186 861 1 706 098 1 860 105 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 * credit repayment delay not longer than 30 days ** credit repayment delay longer than 30 days Real estate held as credit security plays an important role for the Bank as a mortgage bank and this fact is reflected in the write-down amounts. If, hypothetically, the above-mentioned security were not held, the impairment write-downs would be by PLN147,966 thousand higher for credits granted to individuals and by PLN151,393 thousand higher for credits granted to business companies. Out of the total amount of PLN299,359 thousand: 1) PLN271,334 thousand would go to provisions for credits with identified impairment, 2) PLN28,025 thousand would go to IBNR reserve. The value of exposures on which impairment was not identified but they showed some impairment symptoms and whose individual valuation, including the collateral value, did not require individual write-down for impairment accounted for PLN145,383 thousand on December 31, 2012, (PLN104,224 thousand on December 31, 2011). These exposures were covered with the IBNR write-down in the amount of PLN2,096 thousand on December 31, 2012, (PLN2,532 thousand on December 31, 2011). Raport Roczny 2012 | Annual Report 191 Financial report The balance sheet value of exposures whose impairment was not identified by payment delay brackets is shown in the table below: Credits and loans extended to clients in thousand PLN Receivables from banks Companies* Individuals 2012 2011 2012 2011 2012 2011 87 077 29 350 647 294 725 256 690 640 786 879 - up to 30 days 0 0 52 708 30 063 56 566 56 339 - from 30 to 60 days 0 0 14 533 2 230 14 867 22 408 - from 60 to 90 days 0 0 2 121 0 9 028 5 982 over 90 days** 0 0 18 334 18 356 29 610 24 447 87 077 29 350 734 990 775 905 800 711 896 055 - not outstanding 0 0 -832 -669 -1 276 -1 022 - up to 30 days 0 0 -228 -361 -565 -1 123 - from 30 to 60 days 0 0 -271 -70 -308 -1 071 - from 60 to 90 days 0 0 -12 0 -344 -462 - over 90 days 0 0 -699 -415 -778 -2 073 Total 0 0 -2 042 -1 515 -3 271 -5 751 - not outstanding Gross total IBNR reserve Net balance sheet value of receivables whose impairment was not identified 87 077 29 350 732 948 774 390 797 440 890 304 * together with local-government units ** credits on which the Bank’s individual analysis did not identify impairment. The table below shows the balance sheet value of exposures on which individual impairment was identified, by asset class. Credits and loans extended to clients Companies 2012 2011 2012 2011 102 338 130 303 83 772 69 647 Estimated amounts recovered from borrower’s payments and collateral 73 004 91 756 61 992 51 147 Impairment updating write-downs 30 052 39 055 22 174 18 591 Net balance sheet value of receivables whose impairment was identified 72 286 91 248 61 598 51 056 Impaired credits and loans Raport Roczny 2012 | Annual Report 192 Individuals Financial report In 2012, (like in 2011) the Bank did not identify impairment on exposures to banks. The main factors looked at in the analysis of the impairment of the specific exposures were the obligor’s financial problems and breaching the agreement (especially late payments). Full information on the value impairment symptoms and on determining the impairment write-downs is given in section G of the key accounting rules. One of the elements of credit risk management is limiting the credit concentration on the same debtors or groups of debtors, preventing potential loss that may occur in connection with the existence in the Bank of major exposures with entities belonging to the same economic sector, operating in the same geographical area, or associated in some other way. The Bank mitigates this risk with a system of internal and external limits. The Bank also carries out stress tests to measure the concentration risk. The table below shows 10 biggest credit exposures in the Bank’s credit portfolios: in thousand PLN/% December 31, 2012 Type December 31, 2011 Total exposure Exposure’s share in credit portfolio Type Total exposure Exposure’s share in credit portfolio Commercial 29 561 1,73% Commercial 30 352 1,63% Commercial 24 213 1,42% Commercial 18 247 0,98% Commercial 16 770 0,98% Commercial 12 326 0,66% Commercial 11 046 0,65% Commercial 11 317 0,61% Commercial 10 087 0,59% Commercial 9 384 0,50% Commercial 9 384 0,55% Commercial 8 983 0,48% Commercial 8 770 0,51% Commercial 8 665 0,47% Commercial 7 993 0,47% Commercial 8 623 0,46% Commercial 7 897 0,46% Commercial 8 467 0,46% Commercial 7 606 0,45% Commercial 8 334 0,45% The geographical credit risk concentration is shown in the table below: in thousand PLN 2012 2011 % % Mazowieckie Province 632 089 37,0 656 316 35,3 Dolnośląskie Province 165 250 9,7 184 005 9,9 Kujawsko-Pomorskie Province 59 054 3,5 68 160 3,6 Lubelskie Province 36 055 2,1 43 905 2,3 Lubuskie Province 41 256 2,4 46 014 2,5 Łódzkie Province 24 915 1,5 32 902 1,8 136 532 8,0 148 247 8,0 Opolskie Province 18 014 1,1 22 298 1,2 Podkarpackie Province 22 734 1,3 25 809 1,4 Małopolskie Province Raport Roczny 2012 | Annual Report 193 Financial report 2012 in thousand PLN 2011 % % Podlaskie Province 26 653 1,6 29 902 1,6 Pomorskie Province 130 271 7,6 144 847 7,8 82 078 4,8 89 103 4,8 9 603 0,6 10 778 0,6 34 381 2,0 36 310 2,0 Wielkopolskie Province 165 538 9,7 182 470 9,8 Zachodnio-Pomorskie Province 112 781 6,6 128 970 6,9 8 894 0,5 10 069 0,5 1 706 098 100 1 860 105 100 Silesian Province Świętokrzyskie Province Warmińsko-Mazurskie Province Non-resident Total – credits and loans extended to clients Interest Impairment write-downs Total – net credits and loans extended to clients 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 The sectoral credit risk concentration is shown in the table below: in thousand PLN 2012 2011 % % Individuals 879 109 51,5 962 688 51,8 Property service 442 135 25,9 320 007 17,2 Trade 102 774 6,0 150 681 8,1 Transport and tourism 149 807 8,8 150 188 8,1 6 901 0,4 68 620 3,7 Production 48 194 2,8 62 088 3,3 Education, health services, culture, and sports 51 420 3,0 53 727 2,9 Other services 13 767 0,8 69 599 3,7 139 0,0 885 0,0 Other 4 086 0,3 11 029 0,6 Local government 7 766 0,5 10 593 0,6 1 706 098 100 1 860 105 100 Construction Farming Total – credits and loans extended to clients Interest Impairment write-downs Total – net credits and loans extended to clients 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 The key factor that limits credit loss caused by the clients’ inability to pay their debt to the Bank is collateral provided at the credit-granting phase and, sometimes, also during the credit’s life. A supreme form of collateral is mortgage on the credited property. When taking such collateral, the bank follows the rules specified below: • mortgage collateral received by the Bank must meet the criteria set forth by the Mortgage Bonds and Mortgage Banks Act and by supervisory regulations relevant for mortgage banks, Raport Roczny 2012 | Annual Report 194 Financial report • the collateral is accepted only as a credit support and it cannot be used as a substitute of the client’s ability to pay the debt, • authenticated and precise property appraisal is required, • the accepted collateral value should reflect its mortgage lending value and market value, while the appraisals should be done with adequate frequency. Additional security that supplements mortgage comprises – depending on the character of the credit transaction – the following: • assignment of the property’s insurance policy (insurance covering the construction in the process and the building after completed) and the Borrower’s/Shareholders’/Participants/Guarantors’ promise to undergo enforcement procedure, • own in blanco promissory note and declaration • assignment of claims resulting from current and future contracts (in this, among other things, the agreement with the General-Contractor, the Project Management Company, the management agreement)/from the Borrower’s current and future claims and lease contracts, • deposit in the amount equal at least to 1.5-3 capital and interest instalments to cover the outstanding capital and interest instalments, • deposit covering the cost of property repairs, modernisation should be kept in the amount equal to 2.5-5% of the gross income, • power of attorney to dispose of the Borrower’s current account (power of attorney and conditional account blockade), • assignment of claims from the rent account and power of attorney to dispose of that account (if the property is rented out), registered pledge (simple until registration) and of all the bank accounts plus account blockade and an irreversible power of attorney (conditional blockade of current account), • in relation to SPV companies: – registered pledge on all the shares/participations of the company, – surety from the company/s shareholders/participants, • assignment of the bank or insurance performance bond (at least 5% of the value of General-Contractor agreement) from the advance payment refund guarantee, • registered pledge on the Borrower’s assets, • an account “to withhold” part of the contractors’ payments (withheld amounts representing at least 5% of the agreement with the General Contractor), • protection against budget overruns/covering cash shortage (if applicable) in the form of a support agreement or corporate guarantee/surety from shareholders/partners, • insurance coverage against “income decline,” at least 12-month profit loss, • insurance against third party liability, • subordinated agreement signed with the shareholders and lenders, • assignment of claims resulting from the loan agreements, • guarantee of serving the interest/credit provided by the shareholders in the amount equal to a 2-year service of the interest/debt resulting from the credit in the construction/investment phase, • irrevocable power of attorney authenticated by a notary public to sell the property until the legally valid mortgage entry is made in the Mortgage Book. An important part of credit risk management includes activities intended to minimize the potential credit loss resulting from low efficiency of the obtained collateral (also resulting from a decline of property market prices) in situations when the Bank is forced to consume that collateral. The Bank mitigates this risk by, among other measures, putting limits on the acceptable LTV values (Loan to Value – the relation between the credit exposure value and the value of property offered as collateral) at the time when the credit is being granted. The LTV is monitored on the current basis throughout the crediting period. Raport Roczny 2012 | Annual Report 195 Financial report The LTV value for a single credit exposure at the time of granting the loan must not be, at the same time, higher than 80%1 2 in relation to the property’s market value and 100% in relation to the property’s mortgage lending value. The Bank also performs stress tests for the decline of market prices of property held as security of credit exposures. The credit risk concentration broken down into types of property securing the individual exposures is shown in the table below: in thousand PLN/% 2012 2011 % % Office space 102 604 6,0 106 300 5,7 Buildings 650 587 38,1 704 435 37,9 16 351 1,0 17 845 1,0 Hotels 148 460 8,7 167 788 9,0 Apartments 219 705 12,9 237 905 12,8 Warehouses 93 427 5,4 116 099 6,2 5 094 0,3 5 727 0,3 310 053 18,2 302 813 16,3 16 200 0,9 19 596 1,0 135 851 8,0 171 004 9,2 7 766 0,5 10 593 0,6 1 706 098 100 1 860 105 100 Land Catering facilities Trade facilities Production facilities Other Local-government administration*) Total – credits and loans extended to clients Interest Impairment write-downs Total– net credits and loans extended to clients 15 713 11 804 -57 539 -64 912 1 664 272 1 806 997 *) credits extended to local-government administration are not secured with property The organisational structure in the credit risk area is adequate to the scope of the Bank business. An important role is played in this area by the Credit Committee which adopts credit decisions according to the adopted division of competence, issues opinions on proposed credit decisions submitted to it by the Management Board for analysis, recommends measures that should be undertaken to mitigate the Bank’s exposure to credit risk, and monitors the actual risk level. Operating risk The Bank define operating risk as a risk of loss caused by inadequate or unreliable internal processes, human factor, and systems or external events. The Bank has an internal system for the management and control of operating risk. This system consists of internal regulations, a record of events and operating losses, key operating risk indicators, and rules for monitoring and reporting on the operating risk area. The Bank also has a business continuity plan which ensures the continuation of current operations in a crisis situation. For housing loans granted in currencies other than PLN, this level is 70%. The standard products offered by the Bank include the possibility of granting PLN housing loans up to LTV 100% only if the low input (surplus over 80% LTV) is insured by an insurance company. 1 2 Raport Roczny 2012 | Annual Report 196 Financial report The organisational structure in the operating risk area is adequate to the scope of the Bank business. An important role in this structure is played by the Operating Risk Committee which recommends measures mitigating the Bank’s exposure to operating risk and monitors the actual risk level using, among other things, the key risk indicators and the Business Line Officers who co-ordinate operating risk management within a given area of the Bank business. The Bank delivers to the dominating entity its monthly information on events and operating losses, as well as values of the key risk indicators. There were no major changes in the operating risk management over 2012. Currency risk The Bank defines its currency risk as a risk of suffering a loss resulting from shifts in the currency exchange rates which are then reflected in the value of the individual balance sheet and off-line positions expressed in foreign currencies. The Bank measures and monitors currency risk by calculating the original positions in foreign currencies and the total currency position of the Bank, and by calculating the value at currency risk (VaR FX) providing a 99% confidence and a 10-day period of keeping foreign currencies. Based on the actual exchange rates movements, the Bank checks the correctness of the VaR FX model with the backtesting method. The Bank on the quarterly basis evaluates the effect of rapid exchange rate shifts on its financial result using the internal back-testing method. The outcome of this analysis are then presented to ALCO Committee, the Management Board, and the Supervisory Board. In order to mitigate the currency risk, the Bank sets internal limits on open currency positions and a VaR FX limit on the measure of value at risk; it also monitors obedience to those limits. Use of currency risk limits Limit type Limit (in thousand PLN) 31.12.2012 31.12.2011 Open position in CHF 2 000 21,50% 8,45% Open position in EUR 1 200 44,83% 0,25% Open position in USD 800 23,13% 22,50% 4 000 15,38% 4,58% 200 6,01% 7,64% Total open position VaR FX Result of currency risk measurement in 2012 (in thousand PLN) Measure VaR FX Value on December 31, 2012 Maximum value Minimum value Mean value 12,03 84,77 5,11 35,50 The Bank uses derivative instruments CIRS, SWAP, and FX to hedge against currency risk. There were no major changes in the currency risk management over 2012. Raport Roczny 2012 | Annual Report 197 Financial report Interest rate risk The Bank defines the interest rate risk as a risk to the income and capital posed by unfavourable changes in the interest rates. The Bank measures and monitors the interest rate risk by calculating the interest rate gap, calculation of 1-month annualised interest result, providing a change in the market interest rates by an expected/analysed number of base points and by calculating the value at interest rate risk (VaR IR) assuming a 99% confidence and a 10-day period of keeping the current terms for the flows subject to revaluation. Based on the actual interest rates movements, the Bank checks the correctness of the VaR IR model with the back-testing method. Apart from that, the Bank performs quarterly stress tests for the interest rate risk which consist in estimating the effect of rapid shifts in the market interest rates on the Bank’s financial result and the portfolio value. The outcome of these calculations are presented to ALCO Committee, the Management Board, and the Supervisory Board. The Bank determines the interest rate gap to picture the mismatch of the dates revaluation (interest rate changes) of the assets for which liability revaluation terms were fixed. The interest rate gap is determined based on the net position (without considering the value of interest). The below-presented interest rate gap reports (dates of the reports: December 31, 2012, and December 31, 2011) cover the interest assets and liabilities (nominal values, i.e., amounts used as basis for the calculation of interest) but they do not show off-line transactions and the Bank’s own funds. 2012 in thousand PLN less than From 1 to From From 1 to From 2 to 1 month 3 months 3 months 2 years 5 years to 1 year Over 5 years Total Interest assets PLN, in this: 338 308 240 119 274 805 104 083 957 315 Total credit portfolio 184 586 239 919 274 805 104 083 803 393 Securities 68 000 200 Interest liabilities PLN – value 14 580 445 200 400 000 859 780 323 728 -205 081 -125 195 104 083 97 535 Interest assets USD – value, in this: 55 5 044 794 5 893 Total credit portfolio 23 5 044 794 5 861 Gap PLN 68 200 0 Securities Interest liabilities USD – value Gap USD Raport Roczny 2012 | Annual Report 198 0 55 5 044 794 5 893 Financial report 2012 in thousand PLN less than From 1 to From From 1 to From 2 to 1 month 3 months 3 months 2 years 5 years to 1 year Over 5 years Total Interest assets EUR – value, in this: 16 894 59 255 5 071 81 220 Total credit portfolio 16 118 59 255 5 071 80 444 0 Securities Interest liabilities EUR – value 65 411 65 411 Gap EUR 16 894 -6 156 5 071 15 809 Interest assets CHF – value, in this: 118 452 281 163 374 266 773 881 Total credit portfolio 118 452 281 163 374 266 773 881 0 Securities Interest liabilities CHF – value Gap CHF Interest gap between assets and liabilities 600 820 600 820 118 452 -319 657 374 266 173 061 459 129 -525 850 254 936 104 083 292 298 The interest rate gap reveals the mismatch of the amounts of revaluated assets and liabilities in periods up to 1 year caused by differences in the credit interest base (6-month rates) and bridge financing (3-month rates) and by differences in dates on which the revaluation is made. In the recent period, that is, over 5 years, credit exposures shown are the mature ones whose interest is not changed as a result of changes in the market interest rates. 2011 in thousand PLN less than From 1 to From 1 month 3 months 3 months to 1 year from 1 to From 2 to 2 years 5 years Over 5 years Total Interest assets PLN, in this: 272 397 308 192 332 278 1 858 88 852 1 003 577 Total credit portfolio 195 136 267 192 303 278 1 858 88 852 856 316 68 000 41 000 29 000 Interest liabilities PLN – value 224 314 250 000 450 000 Gap PLN 48 083 58 192 -117 722 1 858 Interest assets USD – value, in this: 37 5 812 935 6 784 Total credit portfolio 28 5 812 935 6 775 37 5 812 935 Securities 138 000 924 314 88 852 79 263 Securities Interest liabilities USD – value Gap USD 6 784 Raport Roczny 2012 | Annual Report 199 Financial report Interest assets EUR – value, in this: 18 442 28 618 8 274 55 334 Total credit portfolio 18 345 28 618 8 274 55 237 26 501 18 442 2 117 8 274 28 833 Interest assets CHF – value, in this: 140 808 344 341 433 779 918 928 Total credit portfolio 140 808 325 629 433 779 900 216 644 549 140 808 -300 208 433 779 207 370 -234 087 325 266 1 858 Securities Interest liabilities EUR – value Gap EUR 26 501 Securities Interest liabilities CHF – value Gap CHF Interest gap between assets and liabilities 644 549 274 379 88 852 389 259 The interest rate gap reveals the mismatch of the amounts of revaluated assets and liabilities in periods up to 1 year caused by differences in the credit interest base (6-month rates) and bridge financing (3-month rates) and by differences in dates on which the revaluation is made. In periods from 1 to 2 years, the revaluation gap is identified because of the presence of assets (credit exposure) with fixed interest rate (revaluation every 5 years). In the recent period, that is, over 5 years, credit exposures shown are the mature ones whose interest is not changed as a result of changes in the market interest rates. Based on the actual interest rates movements, the Bank checks the correctness of the VaR IR model with the back-testing method. The Bank on the quarterly basis evaluates the effect of rapid exchange rate shifts on the portfolio value using the internal stress-testing method. The evaluation of the analysis outcome is done by referring the estimated loss to the current among of the Bank’s own funds and defining its significance from the viewpoint of a potential threat to the Bank’s liquidity. The outcome of this analysis are then presented to ALCO Committee, the Management Board, and the Supervisory Board. In order to mitigate the interest rate risk in the Bank records, the Bank sets an internal limit VaR IR on the measure of value at risk and monitors obedience to that limit. Use of interest rate risk limit Limit type Limit (in thousand PLN) 31.12.2012 31.12.2011 1 300 17,77% 20,44% VaR IR Result of interest rate risk measurement in 2012 (in thousand PLN) Measure VaR IR Value on December 31, 2012 Maximum value Minimum value Mean value 231,02 621,31 113,40 338,52 There were no major changes in the interest rate risk management over 2012. Raport Roczny 2012 | Annual Report 200 Financial report Liquidity risk The Bank defines liquidity risk as a risk of being unable to pay both, expected and unexpected liabilities without putting the Bank’s daily operations or its financial strength at jeopardy. The Bank measures and monitors the liquidity risk by calculating and analysing the short-term liquidity indicators in relation to the adopted limits, cumulative gap analysis in individual time spans related to the current liquidity limit, and by a detailed analysis of future cash flows resulting from the maturity dates of off-line assets and liabilities received, and the maturity dates of off-line assets and liabilities granted. In order to mitigate the liquidity risk, the Bank defines its internal measures of short-term liquidity measures which comprise: a current liquidity gap and short-term liquidity indicators (1-month and 12-month) calculated for the individual time periods. The Bank puts limits on the above liquidity measures. The Bank studies the long-term liquidity and evaluates the following parameters: the assumed volumes of individual balance sheet positions (especially long-term credits which finance real estate) resulting from the sales plans, their actual implementation, the Bank’s financial plan, as well as the current and forecast availability of re-financing instruments. The internal measure of long-term liquidity is the coverage rate (Wp) which shows the level of financing long-term credit with liabilities. The Ban calculates the coverage rate for all the currencies together, for the foreign currencies together, and for the individual currencies in time spans over 1, 2, 3, 4, and over 5 years. The Bank puts limit on the coverage indicators. Coverage indicators as on December 31, 2012 Over 1 year Over 2 years Over 3 years Over 4 years Over 5 years Highest shortage of original currency (in thousand PLN) Acceptable amount of original currency shortage* (in thousand PLN) LIMIT 0,90 0,90 0,90 0,90 0,85 - - TOTAL 1,19 1,32 1,45 1,54 1,49 - - FCY** 0,91 0,97 1,08 1,06 1,05 - - CHF 0,92 0,97 1,08 1,04 0,97 - 0 EUR 0,91 1,01 1,12 1,25 2,54 - 10 000 USD 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 549 5 000 PLN 1,45 1,66 1,81 1,99 1,87 - 0 * for foreign currencies, there is a maximum acceptable shortage of liabilities in relation to the adopted limits on all periods; the level of the maximum acceptable foreign currency shortage is co-ordinated with the Risk Management Division of the dominating company and then presented at ALCO meetings. ** for FCY (foreign currencies jointly) it is acceptable to keep the indicators below the adopted limits, if the actual level of those indicators results from the acceptable shortage in liabilities defined for the foreign currencies. According to the requirements set forth in the Resolution No. 386/2008 of the Financial Supervision Authority KNF on the definition of liquidity standards binding on banks, the Bank performs daily calculation of the supervisory liquidity measures. Supervisory limits/norms are put on top of the supervisory liquidity measures. All the supervisory measures of shortterm and long-term liquidity measures calculated by the Bank in 2012 reached values higher than the required norms. Raport Roczny 2012 | Annual Report 201 Financial report The key sources of financing the Bank assets include, apart from its equity, also long-term liabilities to financial entities in the UCG and issuance of own debt securities (mortgage bonds). The rating agency Fitch Ratings in 2012 up kept its “A” rating for the mortgage bonds issued by the Bank. That rating was granted to it on December 2, 2010. Maturity of financial assets and financial liabilities by the time between the balance sheet date and the contractual maturity In the business year ending on December 31, 2012. Up to Over 1 month 1 month to 3 months Over 3 months to 1 year Over 1 year to 5 years Over Interest/ 5 years Impairment Assets Cash and funds at the Central Bank Receivables from banks Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) Credits and loans extended to clients 10 87 032 45 163 159 900 8 542 12 967 75 228 359 172 199 Other financial assets 1 098 831 -41 826 69 653 Other assets 10 315 1 074 Total assets 257 420 13 166 75 228 367 714 1 169 558 -41 781 177 470 447 782 662 5 139 11 623 27 149 515 733 775 10 868 295 807 Liabilities Liabilities to banks Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) 489 24 Derivative hedging instruments Liabilities to clients 457 1 236 Liabilities resulting from own securities issued Other liabilities 6 431 Total liabilities 7 377 Period gap Cumulative gap Off-line liabilities 332 148 1 488 987 11 557 250 043 13 166 73 992 35 566 -319 429 -53 338 263 209 337 201 372 767 53 338 Up to Over 1 month 1 month to 3 months Over 3 months to 1 year Over 1 year to 5 years 17 270 14 512 2 922 Liability to grant credits Off-line derivative transactions – inflow 102 050 128 109 Off-line derivative transactions – outflow 102 071 118 604 Raport Roczny 2012 | Annual Report 202 1 236 Over Interest/ 5 years Impairment Financial report The above table presents flows generated by derivative instruments settled in gross amounts (CIRS, FX swap and FX forward). The lack of timing between the maturity of assets and liabilities is caused mainly by the long-term character of the Bank’s lending business. To minimize this risk, the Bank acquires long-term liabilities in the form of credit liabilities towards UCG financial entities and by issuing mortgage bonds, making analyses, and measurements of long-term liquidity, it also looks around for opportunities to refresh the liabilities it already holds. In the business year ending on December 31, 2011, Up to Over 1 month 1 month to 3 months Over Over 1 year 3 months to 5 years to 1 year Over Interest/ 5 years Impairment Assets Cash and funds at the Central Bank Receivables from banks Assets resulting from financial derivative instruments (to be traded) Credits and loans extended to clients 9 10 635 18 712 3 28 135 435 Other financial assets 13 868 72 224 40 736 28 317 361 023 1 277 555 -53 108 67 609 Other assets 11 912 1 714 Total assets 158 019 73 316 100 541 361 023 1 346 878 -53 105 92 752 578 297 783 11 833 42 498 063 9 792 Liabilities Liabilities to banks Liabilities resulting from financial derivative instruments (to be traded) 100 971 90 222 95 997 Derivative hedging instruments Liabilities to clients Liabilities resulting from own securities issued 143 693 1 877 99 999 864 8 953 199 957 Other liabilities 5 512 279 832 Total liabilities 207 265 1 877 297 040 101 848 1 368 025 10 617 -49 246 71 439 -196 499 259 175 -21 147 -63 722 22 193 -174 306 84 869 63 722 Period gap Cumulative gap Raport Roczny 2012 | Annual Report 203 Financial report Off-line liabilities Liability to grant credits Up to Over 1 month 1 month to 3 months 28 22 021 Over Over 1 year 3 months to 5 years to 1 year 13 977 4 472 Off-line derivative transactions – inflow 36 903 319 899 94 175 Off-line derivative transactions – outflow 36 955 424 592 90 833 Over Interest/ 5 years Impairment The outcome of long-term liquidity analysis done in 2012 shows that the Bank is very secure in terms of liquidity, although a little dependent on the financial stability of the dominating company. The Bank implements a programme for mortgage bonds issuance up to the total nominal value of PLN2 billion. The programme’s prospectus was approved by the Financial Supervision Authority KNF on August 24, 2010. Under this programme, the Bank has already carried out 6 issues of PLN mortgage bonds all together worth PLN845.2 million and one issue of EUR mortgage bonds worth EUR10 million. 39) Equity management On December 31, 2012, the Bank had its own funds worth PLN279,949 thousand (in this, the core fund of PLN278,726 thousand and the supplementary fund of PLN1,223 thousand); the own funds on December 31, 2011, accounted for 261,053 thousand (all of it was the core fund). During 2012 and on the balance date of December 31, 2012, the Bank fulfilled the regulatory capital adequacy requirements. The Bank management process is handled according to the regulatory requirements, especially the relevant resolutions of the Financial Supervision Authority KNF. The Bank uses standard methods to calculate the regulatory capital requirement. The regulatory capital meets the minimum parameters in this area: • credit risk: business partner's risk • market risk: currency risk • operating risk For the needs of capital management and in line with the Tier II rules set forth in the respective resolutions of the Financial Supervision Authority KNF, the Bank identifies risks present in its business, evaluates their importance, calculates and keeps internal capitals to cover them as required by the regulations adopted internally and approved by the Bank's Management Board and Supervisory Board. Internal capital is calculated for risks covered by the regulatory capital and for the following other types of risk: • risk of concentration on an obligor or group of associated obligors • risk of other credit concentrations • residual risk • market risk: interest rate risk in the bank records • business risk, i.e., the risk of mortgage bonds issuance and financial result The Bank studies the relations between capital base and the risk assumed in order to ensure a volume of own capitals sufficient to cover the significant business risks in the current situation and in the expected environment in future. Raport Roczny 2012 | Annual Report 204 Financial report The Bank's own capital must not be lower than: • the regulatory capital requirement • the internal capital calculated with own method The internal processes of the Bank guarantee that this principle is obeyed. SIGNATURES Bank Management Board Date Name and Surname Position/function Signature 15-02-2013 Tomasz Mozer Chief Executive Officer ............................................................... 15-02-2013 Agata Kwaśniak Management Board member ................................................................ 15-02-2013 Krzysztof Puchalski Management Board member ................................................................ Monika Kandulska Chief Accountant ............................................................... Report written by 15-02-2013 Raport Roczny 2012 | Annual Report 205 Financial report Attachment 1 to the Bank’s Financial Report EU-approved standards and interpretations which have or will enter into force after the balance sheet date. EU-approved standards and interpretations Type of expected change in accounting rules Binding date for periods beginning on the day or later Changes in IAS 1 The changes require that: July 1, 2012 Presentation of financial • a unit present those positions of other total income which may be reports: Presentation of reclassified in future to the financial result separately from those the position other total which will never be reclassified to the financial result. if the posiincome tions of other total income are presented before their respective tax consequences, the total tax amounts should be allocated to the individual parts of other total income. • a heading change is made from „report on total income” into „profit and loss account and other total income,” while other headings may also be used. IAS 19 (2011)Employee benefits • the changes require actuarial profits and losses to be presented January 1, 2013 directly in other total incomes. • the changes eliminate the „corridor” method used in the past to present actuarial profits and losses, and eliminate the possibility of presenting in the financial result of all the changes in the liabilities resulting from certain benefits and in assets of the employee benefit programmes, which is currently allowed under IAS 19. The changes also require the expected return on the programme assets to be recognized in the P&L account and calculated based on the indicator used for discounting the liability resulting from certain benefits. Changes in ISFR 7 Financial instruments: Information disclosure – compensation of financial assets and financial liabilities the changes impose new requirements in the field of information January 1, 2013 disclosure for financial assets and financial liabilities which: • are compensated in the report on financial condition, or • are subject to framework agreements on compensations or to other similar agreements ISFR 13 Determining fair value ISFR 13 will replace the indications on determining the fair value set January 1, 2013 forth in the individual standards with a single source of indications on determining the fair value It defines the concept of fair value, sets the frames for determining the fair value, and defines the requirements for disclosing information on determining fair value. ISFR 13 explains „how” to determine fair value, if that is required or allowed by other standards ISFR 13 does not introduce new requirements on the valuation of assets or liabilities to their fair value and it does not rule out non-feasibility exceptions in the practice of valuation to fair value which are currently present in some of the standards. The standard comprises a detailed structure of disclosures which adds to the existing requirements new requirement of disclosing information that allows the financial report’s user to evaluate the methods and data processed to determine the fair value and, for the repeated determination of fair value which uses unavailable data – the effect of determining fair value on the financial result or on other total income. Raport Roczny 2012 | Annual Report 206 Financial report EU-approved standards and interpretations Type of expected change in accounting rules Binding date for periods beginning on the day or later Changes in ISFR 1 Massive hyperinflation and removing fixed dates for those who use ISFR for the first time the changes introduce an exemption that may be used on the day January 1, 2013 on which units previously operating under massive hyperinflation are switching over to ISFR. This exemption allows a unit to valuate its assets and liabilities before the functional currency stabilizes at fair value and then use that fair value as the expected cost of those assets and liabilities for the needs of making the first financial situation report according to ISFR. Changes in IAS 12 Taxes – deferred income tax Future realization of asset component the change introduces a presumption that the balance sheet value January 1, 2013 of an investment property valuated to fair value will be realized only through sale. The Management’s plans in this area will be irrelevant, unless the investment property is subject to depreciation and held for the business model whose aim is to consume, as a rule, all the economic benefits resulting from a given asset component throughout all its life This is the only situation where the abovementioned presumption can be rejected. ISFR 10 Consolidated financial reports ISFR 10 provides for a single new model of control analysis referring January 1, 2014 to all the entities where investment was made, including the JSP entities which are currently subject to SKI-12. ISFR 10 introduces new requirements for the controls assessment which are different from the current requirements of IAS 27 (2008). In the new controls model, the investor controls the entity in which investment was made, if (1) the investor is exposed or has a title to variable returns from the investment made in that entity; (2) the investor is able to exert influence on those returns by having authority over the investment entity, and (3) there is a link between the above-mentioned authority and the returns. The new standard also includes requirements for disclosures and requirements referring to the preparation of consolidated financial reports. Those requirements have been transferred from ISFR 27 (2008) ISFR 11 Joint ISFR 11 Joint contractual agreements replaces the Participation in January 1, 2014 contractual agreements joint enterprise of IAS 31. ISFR 11 makes no major changes in the general definition of an agreement under joint control, although the definition of control and, indirectly, joint control have been modified in connection with ISFR 10. In line with the new standard, joint contractual agreements are divided into 2 types for which the following presentation models have been defined: • joint activities are activities in which entities performing joint control, further referred to as partners in a joint activity, hold a share in the assets and a share in the liabilities involved in the joint activity. • a joint venture is an activity in which entities performing joint control, further referred to as partners in the joint activity, have a title to the net assets of the agreement. ISFR 11 actually excludes from IAS 31 all those cases where a joint venture cannot be truly separated, despite being separate entities. Such agreements are treated in a similar way as the jointly-controlled assets/activities under IAS 31 and are referred to as joint activity. The equity method should be used for the other jointly-controlled units according to IAS 31 which are now described as joint ventures. It is not possible to use the proportional consolidation here. Raport Roczny 2012 | Annual Report 207 Financial report EU-approved standards and interpretations Type of expected change in accounting rules Binding date for periods beginning on the day or later ISFR 12 Disclosure of information about shares in other units ISFR 12 carries additional requirements related to the disclosure of January 1, 2014 information about important judgments when defining the character of shares held in other units, joint contractual agreements, associated units and/or structured units which are not subject to consolidation. IAS 27 (2011)Unit financial reports IAS 27 (2011) sustains the current IAS 27 (2008) accounting and dis- January 1, 2014 closure requirements in unit financial reports and only adds a few more precise definitions. The currently binding requirements of IAS 28 (2008) and IAS 31 regarding the unit financial reports have also been included in IAS 27 (2011). This standard no longer refers to controls and requirements for making consolidated financial reports because those have been moved to ISFR 10 Consolidated financial reports IAS 28 (2011)Investment IAS 28 (2011) introduces some small modifications: January 1, 2014 in associated units and • Associated units and joint ventures to be sold. ISFR 5 Fixed assets to joint ventures be sold and discontinued operations applies to investment or its part in an associated unit or a joint venture that meets the criteria for being qualified as destined for sale. Equity method applies to the withheld part of the investment that was not destined for sale, until the moment when its part destined for sale is disposed of. When sold away, the withheld part of the investment is presented with the equity method, if the withheld investment continues to be an investment in an associated unit or a joint venture. • Changes in investment in associated units or joint ventures. Previously, under IAS 28 (2008) and IAS 31, the end of important influence or joint control in all cases necessitated new valuation of the withheld shares, even when the important influence was transforming into joint control. In such situations, IAS 28 (2011) requires making a new valuation of the withheld investment. Changes in ISFR 32 Financial instruments: presentation – Compensation of financial assets and financial liabilities Raport Roczny 2012 | Annual Report 208 The changes do not introduce any new rules of financial assets and January 1, 2014 liabilities compensation, however, they explain the criteria of compensation in order to remove inconsistencies in their application. The changes explain that a unit has a legal title to a compensation, if that title: • is not linked with the occurrence of a certain event in future, and • is enforceable in both, an ordinary process of running a business and in a situation where payments are not made or when the unit or all the partners go bankrupt. Financial report Standards and interpretations pending EU approval Standards and interpretations pending EU approval Type of expected change in accounting rules Binding date for periods beginning on the day and later Changes in ISFR 1 First-time application of International Standards of Financial Reporting Government loans The changes introduce new exemptions relating to the retro-active January 1, 2013 application of other ISFR. A unit which applies ISFR for the first time may follow the valuation requirements as in the standard for financial instruments (IAS 39 or ISFR 9) in relation to Government loans extended below the market interest rate prospectively from the date of adopting ISFR. Alternatively, a unit applying ISFR for the first time may choose to follow the valuation requirements to Government loans retroactively, if the information needed for valuation were available at the time when the loan was presented for the first time. Units make their choice individually for every loan. Changes in the International Standards of Financial Reporting 2009-2011 Changes in the International Standards of Financial Reporting January 1, 2013 (2009-2011) include 7 modifications in 5 standards and the resulting changes in other standards and interpretations. The key modifications refer to: • repeated application of ISFR 1 – a unit that applies ISFR for the second time and chooses not to use ISFR 1 again should use ISFR retro-actively like in IAS 8, as if it has never stopped using ISFR. • saying more precisely that a unit that uses ISFR for the first time and enjoys a financing cost exemption should not calculate the financing cost activated according to the previously applied accounting rules and should present the financing costs incurred on the day of switching to ISFR or, after that date (or on an earlier date as is permitted by IAS 23) according to IAS 23, • saying more precisely that one, directly preceding comparative period must be included in a full financial report, however, if additional comparative data are presented, they should come together with a relevant explanation and should conform with ISFR; • saying more precisely that an opening report on the financial situation is required only when a change in the accounting policy, retro-active transformation, or re-classification have a major impact on information included in the financial situation report and that apart from the disclosures required by IAS 8, other explanations of the opening report on financial situation are not required; • adding precision to the classification and accounting presentation of spare parts and service equipment; • the elimination of discrepancies between IAS 32 and IAS 12 regarding the payout of profit to holders of capital instruments and transaction costs related to capital instruments by stating in a more precise way that IAS 12 is applicable to the income tax due on those transactions. • adding the requirement do disclose the value of total assets and liabilities in individual segments of mid-year financial reporting. Raport Roczny 2012 | Annual Report 209 Financial report Standards and interpretations pending EU approval Binding date for periods beginning on the day and later Changes in ISFR 10, ISFR 11 and ISFR 12: Consolidated Financial Reports, Joint contractual agreements, Disclosure of information about stakes in other units January 1, 2013 The changes: • define the date of the initial application of ISFR 10 as the beginning of the annual reporting period in which this standard was applied for the first time (that is, January 1, 2013, if it was not applied earlier). On that date, the unit checks whether there has been a change in judgments concerning the necessity to consolidate investment in other units; • limit the requirement to convert the comparative data to the period directly preceding the date of first-time application which is valid for all the standards discussed. Units which volunteer to present comparative data for more than one period may leave the other comparative periods unconverted; • require the disclosure of the change’s impact on the accounting policy in the period directly preceding the date of first-time application (i.e. disclosure of the effect of the change on the current period is not required); • remove the requirement to present comparative data related to the disclosure of unconsolidated structured units for whichever period preceding the annual period in which ISFR 12 was applied for the first time. Investment units (Changes in ISFR 10, ISFR 12, and IAS 27) The changes make an exception from the mandatory consolidation January 1, 2014 required by ISFR 10 and want the entities which meet the criteria of investment units to valuate their investment in controlled units, as well as in the associated units and joint ventures, to the fair value via financial result, instead of presenting them through consolidation. Exemption from consolidation is mandatory (not optional) except for subsidiaries, entities considered as integrated with the investment operations of a given investment unit which are still subject to consolidation. An investment unit is an entity that meets all the key criteria defining an investment unit. Therefore, it is an entity which: 1. receives funds from investors to provide investment management services to those investors; 2. obligates itself to the investors that the aim of its operations is investing funds solely to gain returns from the growing value of investment and/or dividend; also 3. to measure and evaluate the results of practically all the investment by their fair value. The changes also define disclosure requirements for the investment units. Raport Roczny 2012 | Annual Report 210 Type of expected change in accounting rules Financial report Standards and interpretations pending EU approval Type of expected change in accounting rules Binding date for periods beginning on the day and later ISFR 9 Financial instruments (2009) The new standard replaces the guidelines set forth in IAS 39 Finan- January 1, 2015 cial Instruments: presentation and valuation concerning the classification and valuation of financial assets. The standard removes categories currently present in IAS 39: held until maturity, available for sale, and loans and receivables. On initial presentation, financial assets will be classified for one of the two categories: • financial assets valuated by the depreciated cost or • financial assets valuated by the fair value. A financial assets component is valuated by the depreciated cost, if the following two criteria are met: • the assets are held in a business model whose aim is to keep assets and generate cash flows resulting from the contract and • its contractual terms at certain moments trigger cash flows representing only the repayment of capital and interest on the unpaid part of the capital. Profit and loss on the valuation of financial assets valuated by their fair value are presented in the financial result of the current period, except for a situation where the investment in a capital instrument is not to be traded. ISFR 9 offers a possibility to make an irreversible decision to valuate such financial instruments at the moment of their original presentation at fair value via other total income. This choice is possible for every instrument separately. Values presented in other total income cannot be later requalified for the P&L account. Changes in ISFR 9 Financial instruments (2010) Changes in ISFR 9 of 2010 amend the guidelines included in IAS 39 January 1, 2015 Financial Instruments: presentation and valuation and concerning the classification and valuation of financial liabilities, as well as the exclusion of financial assets and liabilities. The standard sustains nearly all the current requirements of IAS 39 regarding the classification and valuation of financial liabilities and the exclusion of financial assets and liabilities. The standard requires the changes in fair value which pertain to changes in the credit risk of a financial liability, on initial presentation selected for valuation by fair value via financial result, to be presented as other total income. Only the remaining part of the profit or loss on valuation to fair value is to be presented as profit or loss of the current period. If, however, the application of this requirement makes the income and costs incommensurate, the whole change of the fair value will be presented in the profit and loss of the current period. Values presented in other total income are not reclassified in later periods to the profit or loss of the current period. They may, however, be reclassified within own capital. In line with ISFR 9, the valuation of derivative financial instruments which are related to the capital instruments that are not quoted and must be regulated by providing unquoted capital instruments whose value cannot be reliably determined, it should be done according to fair value. Raport Roczny 2012 | Annual Report 211 Financial report Standards and interpretations pending EU approval Changes in ISFR 9 Financial instruments and ISFR 7 Financial instruments: disclosure Raport Roczny 2012 | Annual Report 212 Type of expected change in accounting rules Binding date for periods beginning on the day and later These changes amend the requirements for disclosure and con- January 1, 2015 version of comparative data related to the first-time application of ISFR 9 Financial instruments (2009) and ISFR 9 Financial instruments (2010). Changes in ISFR 7 require the disclosure of details concerning the effects of original ISFR 9 application in a situation where the unit does not convert its comparative data as required by the amended ISFR 9. If a unit applies ISFR 9 on January 1, 2013, or later, the conversion of comparative data is not required for periods before the date of the first-time application. If a unit has applied ISFR 9 earlier in 2012, it will be free to convert comparative data or present extra disclosures in line with the requirements of the amended ISFR 7. If a unit has applied ISFR 9 earlier on, before 2012, it will not be liable to convert comparative data or present extra disclosures in line with the requirements of the amended ISFR 7. notatki | notes Opracowanie graficzne: Stämpfli Polska Sp. z o.o. | www.staempflipolska.pl Graphic Design: Stämpfli Polska Sp. z o.o. | www.staempflipolska.pl
Similar documents
Raport Roczny 2005 - Pekao Bank Hipoteczny SA
rocznych szacuje się, że dynamika realna PKB w czwartym kwartale 2005 roku ukształtowała się na poziomie ok. 4,0% r/r. Tempo wzrostu inwestycji w gospodarce w 2005 roku wyniosło 6,2%, co wskazuje n...
More informationPobierz całą publikację - finanseiprawofinansowe.uni.lodz.pl
w tym artykule było porównanie rynku polskiego z rynkiem brytyjskim, a także wskazanie przyczyn braku rozwoju rynku listów zastawnych w Polsce. Natomiast w artykule Ryzyko AML i jego znaczenie w dz...
More information