docOMUNAALA GW`OMUKUUMI
download 
Report Transcription
OMUNAALA GW`OMUKUUMI
8 OMUNAALA GW’OMUKUUMI AGU SITO 1 5, 201 3 A LANGI RI RA O BWAKABAKA BWA YAKUWA EBITUNDU EBY’OKUSOMA SSEBUTEMBA 30–OKITOBBA 6 Mutukuziddwa OLUPAPULA 3 125, 66 ˙ ENNYIMBA: OKITOBBA 7-13 ‘Tonyiigiranga Yakuwa’ OLUPAPULA 10 119, 80 ˙ ENNYIMBA: OKITOBBA 14-20 Buli Omu Alowoozenga ku Munne era Amuzzeemu Amaanyi OLUPAPULA 18 124, 20 ˙ ENNYIMBA: OKITOBBA 21-27 Osaanidde Kuba Muntu wa Ngeri Ki? OLUPAPULA 23 61, 43 ˙ ENNYIMBA: EBITUNDU EBY’OKUSOMA ˇ Mutukuziddwa Ng’abaweereza ba Yakuwa, tutukuziddwa, oba twawuliddwawo okusobola okukola omulimu gwe. Mu kitundu kino tujja kwekenneenya Nekkemiya essuula 13. Tujja kulaba ebintu bina ebinaatuyamba okusigala nga tuli batukuvu. PAPUA NEW GUINEA KU DDIBA: Ababuulizi nga babuulira nnyumba ku nnyumba mu Erap, ekyalo ekiri mu nsozi z’e Morobe mu Papua New Guinea ˇ ‘Tonyiigiranga Yakuwa’ Ekitundu kino kiraga ebintu bitaano ebiyinza okuleetera Omukristaayo omwesigwa ‘okunyiigira Yakuwa.’ (Nge. 19:3) Ate era kiraga ebintu bitaano ebisobola okutuyamba okwewala okunenya Yakuwa olw’ebizibu bye tufuna. Abantu: 7,013,829 Ababuulizi: 3,770 Bapayoniya aba Bulijjo Bali nga: 367 ˇ Buli Omu Alowoozenga ku Munne era Amuzzeemu Amaanyi ˇ Osaanidde Kuba Muntu wa Ngeri Ki? Ekitundu ekisooka ku bitundu bino kiraga ebintu ebiyinza okutuyamba okuzzianamu amaanyi wadde nga twolekagana n’ebizibu ebitali bimu. Ekitundu eky’okubiri kiraga ebintu ebiyinza okutuyamba okuziyiza ebikemo Sitaani by’akozesa okwonoona enkolagana yaffe ne Katonda. Abayizi ba Bayibuli: 5,091 Abaaliwo ku Kijjukizo mu 2012: 28,909 Okuvvuunula: Ennimi 14 EBIRLALA EBIRI MU KATABO KANO 8 Ebibuuzo Ebiva mu Basomi 9 Okutwalira awamu, buli mubuulizi yaleeta abantu mukaaga ku mukolo gw’Ekijjukizo Yakuwa ‘Ansitulira Omugugu Gwange Buli Lunaku’ 15 Abazadde—Mutendeke Abaana Bammwe Okuva nga Bakyali Bawere 28 Erisa Yalaba Amagaali ag’Omuliro—Naawe Ogalaba? 31 8 OMUNAALA GW’OMUKUUMI Etterekero Lyaffe August 15, 2013 7 ALANGIRIRA OBWAKABAKA BWA YAKUWA Magazini eno tetundibwa. Y’emu ku ebyo ebikozesebwa mu mulimu ogw’okuyigiriza abantu Bayibuli mu nsi yonna. Ssente ezikozesebwa mu mulimu guno ziweebwayo kyeyagalire. Ebyawandiikibwa eby’Olwebbulaniya ebijuliziddwa mu magazini eno biggiddwa mu Bayibuli ey’Oluganda eya 1968; ekyawandiikibwa bwe kiddirirwa ennukuta NW, kiba kiggiddwa mu New World Translation of the Holy Scriptures-with References. Ebyawandiikibwa eby’Oluyonaani biggiddwa mu New World Translation of the Christian Greek Scriptures ey’Oluganda. Enkyusa ya Bayibuli endala bw’eba ejuliziddwa, kijja kulagibwa. Vol. 134, No. 16 Semimonthly LUGANDA The Watchtower (ISSN 0043-1087) is published semimonthly by Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis, Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY 11201-2483, and by Watch Tower Bible and Tract Society of South Africa NPC, 1 Robert Broom Drive East, Rangeview, Krugersdorp, 1739. 5 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. All rights reserved. Printed in South Africa. MUTUKUZIDDWA “Munaaziddwa, mutukuziddwa.”—1 KOL. 6:11. WANDIZZEEMU OTYA? Lwaki tulina okwewala emikwano emibi? Tuyinza tutya okuwagira omulimu gwa Yakuwa? Kiki ekinaatuyamba okukulembeza ebintu eby’omwoyo mu bulamu bwaffe n’okunywerera ku mitindo gy’Ekikristaayo? ABANTU b’omu Yerusaalemi ebintu bibasobedde. Lwaki? Munnagwanga, omulabe wa Yakuwa, akkiriziddwa okusula mu kisenge kya yeekaalu. Abaleevi tebakyakola mirimu gyabwe. Mu kifo ky’okutwala obukulembeze mu kusinza okw’amazima, abakadde bali mu kukola bizineesi ku lunaku lwa Ssabbiiti. Abaisiraeri bangi bafumbiriganwa n’abantu abatali Bayudaaya. Ebyo bye bimu ku bintu Nekkemiya by’asanga ng’akomyewo mu Yerusaalemi.—Nek. 13:6. 2 Isiraeri lyali ggwanga eryewaddeyo eri Katonda. Mu 1513 E.E.T, Abaisiraeri beeyama okukola Yakuwa by’ayagala. Baagamba nti: “Ebigambo byonna Mukama by’ayogedde tulibikola.” (Kuv. 24:3) Bwe kityo, Katonda yabatukuza, oba yabalonda okuba abantu be. Ng’eyo yali nkizo ya maanyi! Nga wayise emyaka 40, Musa yajjukiza Abaisiraeri nti: “Gw’oli ggwanga ttukuvu eri Mukama Katonda wo: Mukama Katonda wo yakulonda okuba eggwanga ery’envuma gy’ali, okusinga amawanga gonna agali ku maaso g’ensi.”—Ma. 7:6. 3 Eky’ennaku, eggwanga lya Isiraeri telyatuukiriza ekyo kye lyeyama okukola. Wadde nga waaliwo Abayudaaya abamu abaaweerezanga Katonda n’obwesigwa, Abayudaaya abasinga obungi tebaali beetegefu kukola Katonda by’ayagala. Beefuulanga okuba abatukuvu naye nga mu butuufu tebaali batukuvu. Nekkemiya we yakomerawo mu Yerusaalemi omulundi ogw’okubiri, waali wayise emyaka nga kikumi bukya Abayudaaya bakomawo okuva mu Babulooni okuzzaawo okusinza okw’amazima. Naye mu kiseera ekyo, okusinza okw’amazima Abayudaaya baali tebakyakutwala ng’ekintu ekikulu mu bulamu bwabwe. 4 Okufaananako Abaisiraeri, Abajulirwa ba Yakuwa ng’ekibiina nabo Katonda abatukuzza. Abakristaayo abaafukibwako amafuta ‘n’ab’ekibiina ekinene’ bonna batukuvu era baweereza Yakuwa yekka. (Kub. 7:9, 14, 15; 1 Kol. 1. Nekkemiya bwe yakomawo e Yerusaalemi, biki bye yasanga? (Laba ekifaananyi waggulu.) 2. Isiraeri yafuuka etya eggwanga ettukuvu? 3. Nekkemiya we yakomerawo mu Yerusaalemi omulundi ogw’okubiri, Abayudaaya baali batwala batya okusinza okw’amazima? 4. Bintu ki bye tugenda okulaba ebinaatuyamba okusigala nga tuli batukuvu mu maaso ga Yakuwa? 3 6:11) Abaisiraeri baafiirwa enkolagana yaabwe ne Yakuwa olw’okuba baalemererwa okusigala nga batukuvu. Tetwagala ekyo kututuukako. Kiki ekiyinza okutuyamba okusigala nga tuli batukuvu era nga tusiimibwa mu maaso ga Yakuwa? Mu Nekkemiya essuula 13 tugenda kulaba ebintu bina ebinaatuyamba: (1) Okwewala emikwano emibi; (2) okuwagira omulimu gwa Yakuwa; (3) okukulembeza ebintu eby’omwoyo; ne (4) okunywerera ku mitindo gy’Ekikristaayo. Kati ka twetegereze ebintu ebyo. OKWEWALA EMIKWANO EMIBI Soma Nekkemiya 13:4-9. Olw’okuba twetooloddwa abantu ababi, si kyangu kusigala nga tuli batukuvu. Lowooza ku Eriyasibu ne Tobiya. Eriyasibu yali kabona asinga obukulu, ate Tobiya yali Mwamoni era nga kirabika yali muweereza wa kabaka wa Buperusi mu Buyudaaya. Emabegako, Tobiya ne banne baali bagezezzaako okuziyiza Nekkemiya okuzimba bbugwe wa Yerusaalemi. (Nek. 2:10) Abaamoni baali tebakkirizibwa kusemberera yeekaalu. (Ma. 23:3) Kati olwo lwaki Eriyasibu yakkiriza Tobiya okukozesa ekisenge ekiriirwamu mu yeekaalu? 6 Tobiya yali afuuse mukwano gwa Eriyasibu ow’oku lusegere. Tobiya ne mutabani we Yekokanani baali bawasizza abakazi Abayudaaya, era Abayudaaya bangi baali boogera bulungi ku Tobiya. (Nek. 6:17-19) Omu ku bazzukulu ba Eriyasibu yawasa muwala wa Sanubalaati, eyali gavana wa Samaliya, ate nga Sanubalaati yali mukwano gwa Tobiya. (Nek. 13:28) Ebyo biyinza okuba nga bye byaleetera Kabona Asinga Obukulu Eriyasibu okukkiriza omusajja ataali muweereza wa Yakuwa era eyali aziyiza omulimu gw’abantu ba Katonda okumukozesa ekintu ekikyamu. Kyokka ye Nekkemiya yakiraga nti yali anyweredde ku mateeka ga Yakuwa bwe yasuula ebintu bya Tobiya byonna ebweru. 5 5, 6. Eriyasibu ne Tobiya baali baani, era lwaki Eriyasibu yali mukwano gwa Tobiya? 4 Okuva bwe kiri nti twewaayo eri Katonda, tulina okuba abeesigwa gy’ali okusinga okuba abeesigwa eri omuntu omulala yenna. Okusobola okusigala nga tuli batukuvu mu maaso ge, tulina okunywerera ku mitindo gye egy’obutuukirivu. Tetulina kukkiriza nkolagana gye tulina n’ab’eanda zaffe kutuleetera kusambajja misingi gya Bayibuli. Abakadde bwe baba balina kye basalawo, bafuba okumanya endowooza Yakuwa gy’alina ku kintu ekyo mu kifo ky’okukolera ku magezi gaabwe. (1 Tim. 5:21) Abakadde beewala okukola ekintu kyonna ekiyinza okubaleetera okufiirwa enkolagana yaabwe ne Katonda.—1 Tim. 2:8. 8 Tusaanidde okukijjukira nti “emikwano emibi gyonoona empisa ennungi.” (1 Kol. 15:33) Abamu ku b’eanda zaffe bayinza okutuleetera okukola ebintu ebibi. Mu kusooka Eriyasibu yali muntu mulungi era yayamba nnyo Nekkemiya bwe yali azimba bbugwe wa Yerusaalemi. (Nek. 3:1) Kyokka oluvannyuma, Tobiya n’abantu abalala baaleetera Eriyasibu okukola ebintu ebibi, ebyamufuula atali mutukuvu mu maaso ga Yakuwa. Emikwano emirungi gitukubiriza okukola ebintu ebirungi, gamba ng’okusoma Bayibuli, okugenda mu nkuaana, n’okubuulira. Tusiima nnyo ab’eanda zaffe abatukubiriza okukola ebintu ebirungi. 7 OKUWAGIRA OMULIMU GWA YAKUWA Soma Nekkemiya 13:10-13. Kirabika Nekkemiya we yaddirayo e Yerusaalemi abantu baali tebakyawaayo kuwagira mirimu gya yeekaalu. Olw’okuba Abaleevi baali tebakyaweebwa mugabo gwabwe, baasalawo okuva ku mirimu gyabwe ne bagenda okukola mu nnimiro zaabwe. Nekkemiya yanenya abakulu olw’embeera eyo. Kirabika baali balagajjalidde omulimu gwabwe. Bayinza okuba 9 7. Kiki abantu ba Katonda bonna, nga mw’otwalidde n’abakadde, kye bafuba okukola okusobola okusigala nga batukuvu mu maaso ga Yakuwa? 8. Bwe kituuka ku bantu be tufuula mikwano gyaffe, kiki ffenna kye tusaanidde okujjukira? 9. Lwaki emirimu gya yeekaalu gyali tegitambula bulungi, era baani Nekkemiya be yanenya? OMUNAALA GW’OMUKUUMI nga baali tebakyakuaanya kimu kya kkumi oba nga tebakyakiweereza mu yeekaalu, nga bwe baalina okukola. (Nek. 12:44) Bwe kityo, Nekkemiya yakola enteekateeka okulaba nti ekimu eky’ekkumi kiddamu okukuaanyizibwa. Yalonda abasajja abeesigwa okulabirira amaterekero ga yeekaalu n’okukakasa nti Abaleevi baweebwa omugabo gwabwe. 10 Ekyo kituyigiriza ki? Kituyigiriza nti ffenna tulina enkizo okussaamu Yakuwa ekitiibwa nga tumuwa ku bintu byaffe eby’omuwendo. (Nge. 3:9) Bwe tubaako kye tuwaddeyo okuwagira omulimu gwa Yakuwa, tuba tumuwadde ku bibye. (1 Byom. 29:14-16) Tuyinza okulowooza nti tetulina kya maanyi kye tusobola kuwaayo, naye bwe tuba nga ddala twagala okubaako kye tuwaayo, ffenna tusobola okubaako kye tuwaayo.—2 Kol. 8:12. 11 Okumala emyaka mingi, waliwo amaka agamu agaayanirizanga ow’oluganda omu ne mukyala we bannamukadde era abaali baweereza nga payoniya ab’enjawulo okuliirangako awamu nabo emmere omulundi gumu buli wiiki. Wadde nga mu maka ago mwalimu abaana munaana, maama waabwe yateranga okugamba nti, ‘Okuva bwe kiri nti mbadde nfumba emmere ya bantu kkumi, okwongerako ey’abantu ababiri si kizibu.’ Ekyo kirabika ng’ekintu ekitono, naye bapayoniya abo bateekwa okuba nga baasiima nnyo ab’omu maka ago! Ab’omu maka ago nabo baaganyulwa mu kubeerangako awamu ne bapayoniya abo. Ebyo bapayoniya abo bye baayogeranga byayamba abaana b’omu maka ago okukulaakulana mu by’omwoyo. Oluvannyuma, abaana abo bonna baayingira obuweereza obw’ekiseera kyonna. 12 Ekintu ekirala kye tuyiga kye kino: Okufaananako Nekkemiya, abo abatwala obukulembeze mu kibiina basaanidde okussaawo ekyokulabirako ekirungi mu kuwagira omulimu gwa Yakuwa. Ekyo kiganyula nnyo abalala 10, 11. Tuyinza tutya okuwagira okusinza okw’amazima? 12. Kyakulabirako ki ekirungi abo abatwala obukulembeze mu kibiina kye bateekawo? AGUSITO 15, 2013 Nekkemiya yalaga atya nti yali anyweredde ku mateeka ga Yakuwa? (Laba akatundu 5, 6) mu kibiina. Mu kukola batyo, abakadde baba bakoppa ekyokulabirako kya Pawulo. Yawagira okusinza okw’amazima era yawa bakkiriza banne amagezi ku ngeri gye bayinza okukola enteekateeka okubaako kye bawaayo okuwagira okusinza okw’amazima.—1 Kol. 16:1-3; 2 Kol. 9:5-7. OKUKULEMBEZA EBINTU EBY’OMWOYO 13 Soma Nekkemiya 13:15-21. Bwe tumalira ebiseera byaffe ku kulowooza ku by’obugagga oba ku kwenoonyeza eby’obugagga, tusobola okufiirwa enkolagana yaffe ne Yakuwa. Okusinziira ku Okuva 31:13, Ssabbiiti eya buli wiiki yajjukizanga Abaisiraeri nti baali 13. Abayudaaya abamu baakiraga batya nti baali tebassa kitiibwa mu Ssabbiiti? 5 bantu abatukuziddwa. Olunaku lwa Ssabbiiti Abaisiraeri baalina okulukozesa okusinza ng’amaka, okusaba, n’okufumiitiriza ku Mateeka ga Katonda. Naye Abaisiraeri abamu abaaliwo mu kiseera kya Nekkemiya, olunaku lwa Ssabbiiti baali balutwala ng’olunaku olulala lwonna, nga balukolerako bizineesi. Okusinza Katonda si kye kintu kye baali bakulembeza mu bulamu bwabwe. Bwe kityo, Nekkemiya yagoba abasuubuzi bonna abagwira era n’alagira emiryango gy’ekibuga giggalwe ng’olunaku lwa Ssabbiiti terunnatandika. 14 Kiki kye tuyigira ku Nekkemiya? Ekimu ku ebyo bye tuyiga kiri nti singa tumala ebiseera bingi nga tunoonya ssente, tusobola okuwugulibwa okuva ku bintu eby’omwoyo. Omulimu gwaffe gusobola okutuwugula naddala singa tuba tugwagala nnyo. Naye tusaanidde okukijjukira nti Yesu yagamba nti tetusobola kubeera baddu ba baami babiri. (Soma Matayo 6:24.) Nekkemiya yali asobola okukola ssente nnyingi ng’ali mu Yerusaalemi era yali asobola okukola bizineesi n’Abatuulo oba n’abasuubuzi abalala. Naye yakozesa atya ebiseera bye? (Nek. 5:14-18) Yakozesa ebiseera bye okuyamba baganda be n’okukola ebintu ebyandireetedde erinnya lya Yakuwa okutukuzibwa. Mu ngeri y’emu leero, abakadde n’abaweereza mu kibiina bakozesa ebiseera byabwe n’amaanyi gaabwe okuyamba ekibiina, era bakkiriza bannaabwe babaagala nnyo olw’omwoyo omulungi gwe balaga. N’ekivuddemu, abantu ba Katonda baagalana, bali mu mirembe, era balina obukuumi.—Ez. 34:25, 28. 15 Wadde ng’Abakristaayo tekibeetaagisa kukwata Ssabbiiti eya buli wiiki, Pawulo yagamba nti “wakyasigaddeyo ekiwummulo kya ssabbiiti eri abantu ba Katonda.” Era yagattako nti: “Omuntu ayingidde mu kiwummulo kya Katonda naye kennyini aba awumudde emirimu gye, nga ne Katonda bwe yawummula egigye.” (Beb. 4:9, 10) Tusobola okuyingi- ra mu kiwummulo kya Katonda nga tumugondera era nga tufuba okutuukanya obulamu bwaffe n’ekigendererwa kye. Ggwe awamu n’ab’omu maka go okusinza kw’amaka, okubaawo mu nkuaana, n’okubuulira, bye mukulembeza mu bulamu bwammwe? Bakama baffe oba abo be tukola nabo bizineesi bayinza okuba ng’ebintu ebyo tebabitwala ng’ekikulu. Bwe kityo, kiyinza okutwetaagisa okuba abavumu ne tubalaga nti ebintu eby’omwoyo bye tutwala ng’ekintu ekisinga obukulu mu bulamu bwaffe. Bwe tukola bwe tutyo, tuba nga Nekkemiya eyagoba Abatuulo era n’aggala emiryango gy’ekibuga. Yakiraga nti Yakuwa gwe yali akulembeza mu bulamu bwe. Okuva bwe kiri nti tuli bantu abatukuziddwa, buli omu ku ffe asaanidde okwebuuza, ‘Ebyo bye nkola biraga nti Yakuwa gwe nkulembeza mu bulamu bwange?’—Mat. 6:33. 14, 15. (a) Kiki ekiyinza okututuukako singa tumala ebiseera bingi nga tunoonya ssente? (b) Tuyinza tutya okuyingira mu kiwummulo kya Katonda? 16. Mu kiseera kya Nekkemiya, kiki ekyali kige- 6 NYWERERA KU MITINDO GY’EKIKRISTAAYO Soma Nekkemiya 13:23-27. Mu kiseera kya Nekkemiya, abasajja Abaisiraeri baali bawasa abakazi ab’amawanga amalala. Ku mulundi Nekkemiya lwe yasooka okugenda e Yerusaalemi, yakozesa abakadde bonna endagaano obutawasa bakazi ab’amawanga amalala. (Nek. 9:38; 10:30) Naye Nekkemiya bwe yaddayo e Yerusaalemi omulundi ogw’okubiri, yasanga abasajja Abayudaaya bawasizza abakazi abagwira era nga banaatera okufiirwa enkizo gye baalina ng’abantu ba Katonda ab’enjawulo. Era abaana be baali bazadde baali tebasobola kusoma Lwebbulaniya wadde okulwogera. Abaana abo bwe bandikuze, bandibadde beetwala okuba Abaisiraeri? Oba bandibadde beetwala okuba Abasudodi, Abaamoni, oba Abamowaabu? Okuva bwe kiri nti baali tebamanyi Lwebbulaniya, bandisobodde okutegeera Amateeka ga Katonda? Bandisobodde batya okutegeera Yakuwa era ne basalawo okumuweereza mu kifo ky’okuweereza bakatonda ab’obulimba bamaama 16 nda okuleetera Abaisiraeri okufiirwa enkizo gye baalina ng’abantu ba Katonda ab’enjawulo? OMUNAALA GW’OMUKUUMI baabwe be baasinzanga? Nekkemiya alina kye yakolawo mu bwangu okulaba nti Abaisiraeri basigala nga batukuvu mu maaso ga Katonda. —Nek. 13:28. 17 Leero, tulina okubaako kye tukolawo okusobola okuyamba abaana baffe okuyiga amazima n’okuganywereramu. Abazadde, mwebuuze, ‘Abaana bange bategeera bulungi “olulimi olulongoofu,” nga gano ge mazima agali mu Byawandiikibwa? (Zef. 3:9) Ebyo bye banyumyako biraga nti bakulemberwa mwoyo gwa Katonda oba mwoyo gwa nsi?’ Toggwamu maanyi bw’okiraba nti abaana bo beetaaga okubaako enkyukakyuka ze bakola. Kijjukire nti okuyiga olulimi kitwala ekiseera, naddala nga waliwo ebitawaanya. Mu nsi mulimu ebintu bingi ebiyinza okuwugula abaana bammwe. N’olwekyo, mukozese ekiseera eky’Okusinza kw’Amaka oba akakisa akalala konna okuyamba abaana bammwe okuba n’enkolagana ey’oku lusegere ne Yakuwa. (Ma. 6:6-9) Mubalage emiganyulo egiri mu kwewala okwefaananyiriza ensi ya Sitaani. (Yok. 17:15-17) Era mufube okutuuka ku mitima gyabwe. 18 Kya lwatu nti buli mwana y’alina okwesalirawo obanga anaaweereza Katonda oba nedda. Wadde kiri kityo, abazadde balina kinene kye basobola okukolawo okubayamba. Abazadde basaanidde okuteerawo abaana baabwe ekyokulabirako ekirungi, okubabuulira ebintu bye balina okwewala, era n’okubayamba okumanya ebizibu bye bayinza okufuna singa basalawo bubi. Abazadde, buvunaanyizibwa bwammwe okuyamba abaana bammwe okukulaakulana ne basobola okwewaayo eri Yakuwa. Mwetaaga okubayamba okuyiga amazima n’okuganywereramu. Kya lwatu nti ffenna twetaaga okukuuma ‘ebyambalo byaffe eby’okungulu,’ nga gino gye mitindo gy’empisa egitwawulawo ng’abagoberezi ba Kristo.—Kub. 3:4, 5; 16:15. 17. Abazadde bayinza batya okuyamba abaana baabwe okuba n’enkolagana ennungi ne Yakuwa? 18. Lwaki abazadde Abakristaayo be balina obuvunaanyizibwa obusooka obw’okuyamba abaana baabwe okukulaakulana ne beewaayo eri Yakuwa? AGUSITO 15, 2013 Muyambe abaana bammwe okuba n’enkolagana ey’oku lusegere ne Yakuwa (Laba akatundu 17, 18) YAKUWA AJJA KUTUJJUKIRA ‘ATUKOLERE EBIRUNGI’ Nnabbi Malaki, omu ku bantu abaaliwo mu kiseera kya Nekkemiya, yagamba nti Yakuwa ajjukira ‘abo abamutya era abalowooza erinnya lye,’ era nti amannya gaabwe agateeka mu ‘kitabo eky’okujjukiza.’ (Mal. 3:16, 17) Katonda tasobola kwerabira abo bonna abamutya era abaagala erinnya lye.—Beb. 6:10. 20 Nekkemiya yasaba nti: “Onzijukiranga, ai Katonda wange, okunkola obulungi.” (Nek. 13:31) Okufaananako Nekkemiya, naffe amannya gaffe gajja kuwandiikibwa mu kitabo kya Katonda eky’okujjukiza singa tufuba okwewala emikwano emibi, era singa tufuba okuwagira omulimu gwa Yakuwa, okukulembeza ebintu eby’omwoyo, n’okunywerera ku mitindo gy’Ekikristaayo. Ka tweyongere ‘okwekeberanga okulaba obanga tuli mu kukkiriza.’ (2 Kol. 13:5) Singa tufuba okusigala nga tuli batukuvu mu maaso ga Yakuwa, ajja kutujjukira era ‘atukolere ebirungi.’ 19 19, 20. Bwe tuba twagala Yakuwa okutujjukira era ‘atukolere ebirungi,’ kiki kye tulina okukola? 7 EBIBUUZO EBIVA MU BASOMI Kiba kituufu abazadde Abakristaayo okutuula awamu n’omwana waabwe eyagobebwa mu kibiina nga bazze mu nkuaana? ˇ Tewali nsonga lwaki tusaanidde okufaayo ennyo ku kifo ki omuntu eyagobebwa mu kibiina w’atuula ng’azze mu nkuaana. Magazini eno emaze ebbanga ng’ekubiriza abazadde Abakristaayo okufuba okuyamba abaana baabwe mu by’omwoyo ababa bagobeddwa mu kibiina be bakyabeera nabo awaka, singa ekyo kiba kisaana. Nga bwe kiragibwa mu Watchtower eya Noovemba 15, 1988, olupapula 19 ne 20, abazadde basobola n’okuyigiriza Bayibuli omwana waabwe aba agobeddwa mu kibiina akyabeera nabo awaka.1 Kisuubirwa nti omwana ng’oyo asobola okuzzibwamu amaanyi n’akyusa amakubo ge. Tekiba kikyamu omwana aba agobeddwa mu kibiina okutuula awamu ne bazadde be mu nkuaana ng’asirise. Okuva bwe kiri nti si kya tteeka muntu aba agobeddwa mu kibiina kutuula mabega mu Kizimbe ky’Obwakabaka, tekiba kikyamu singa omwana eyagobebwa mu kibiina atuula wamu ne bazadde be wonna we baba batudde. Okuva bwe kiri nti abazadde basaanidde okuyamba omwana waabwe mu by’omwoyo, bafuba okulaba nti aganyulwa mu bujjuvu mu ebyo ebiyigirizibwa mu nkuaana. Omwana waabwe bw’atuula awamu nabo, baba basobola okumuyamba okusinga bw’aba ng’atudde yekka. Watya singa omwana eyagobebwa mu kibiina aba takyabeera wamu na bazadde be? Kiba kitegeeza nti aba tasobola kutuula wamu na bazadde be nga bali mu nkuaana? Magazini y’Omunaala gw’Omu1 Omwana ayogerwako mu kitundu kino y’oyo atannaweza myaka 18. 8 kuumi ezze eraga engeri Abakristaayo gye basaanidde okuyisaamu ab’eanda zaabwe ababa bagobeddwa mu kibiina naye nga tebabeera nabo waka.1 Kyokka, omuntu aba agobeddwa mu kibiina okutuula awamu n’ab’eanda ze mu nkuaana ng’asirise kya njawulo nnyo ku kukolagana naye nga tekyetaagisa. Bwe kiba nti ab’eanda z’omuntu oyo abeesigwa bafuba okukolera ku bulagirizi obuli mu Byawandiikibwa obukwata ku ngeri y’okukolaganamu n’abo ababa bagobeddwa mu kibiina, tewali nsonga lwaki twandifuddeyo ku kifo ki omuntu oyo ky’atuulamu ng’azze mu nkuaana.—1 Kol. 5:11, 13; 2 Yok. 11. Omuntu eyagobebwa mu kibiina bw’atuula okumpi n’ow’eanda ze oba okumpi n’ow’oluganda omulala yenna mu kibiina, tekiba kikyamu, kasita omuntu oyo aba ng’akolera ku bulagirizi obukwata ku abo ababa bagobeddwa mu kibiina. Okugaana omuntu okutuula wonna w’aba ayagadde ng’azze mu nkuaana, kiyinza okuleetawo obuzibu obutali bumu. Bwe kiba nti abo bonna ababa bazze mu nkuaana, nga mw’otwalidde n’ab’eanda z’omuntu eyagobebwa mu kibiina abeesigwa, bafuba okukolera ku misingi gya Bayibuli egikwata ku ngeri y’okuyisaamu omuntu aba agobeddwa mu kibiina era nga tewali muntu yenna gwe beesittaza, tewabaawo nsonga lwaki twandifuddeyo nnyo ku kifo omuntu w’alina okutuula ng’azze mu nkuaana.2 1 Laba Watchtower eya Ssebutemba 15, 1981, olupapula 29 ne 30. 2 Kino kikyusa mu ebyo ebyafulumira mu Watchtower eya Apuli 1, 1953, olupapula 223. OMUNAALA GW’OMUKUUMI Nnazaalibwa mu 1956, era nnazaalibwa nnina ekizibu ku nkizi, ekintu ekyakosa ennyo obusimu bwange obw’omubiri. Ekyo kyandeetera okuba nga sisobola kutambula bulungi era ne kindeetera n’obulwadde obulala obw’amaanyi. Bazadde bange baatandika okuyiga Bayibuli n’abaminsani Abajulirwa ba Yakuwa nga sinnazaalibwa. Nnakulira mu kibuga Usakos ekya Namibia. Mu kiseera ekyo waaliyo Abajulirwa batono nnyo. Bwe kityo ebintu ebyalinanga okusomebwa mu nkuaana twabisomeranga waka. Bwe nnali wa myaka musanvu, abasawo bannongoosa ne bampummulamu ekituli nsobole okufulumya omusulo. Bwe nnali wa myaka 14, nnalwala obulwadde bw’ensimbu. Okuva bwe kiri nti essomero lya siniya mwe nnali nnyinza okusomera lyali wala nnyo okuva awaka, ate nga nnali nneetaaga bazadde bange okundabirira buli kiseera, saamalako misomo gyange. Wadde kyali kityo, nnafuba okunyweza enkolagana yange ne Yakuwa. Mu kiseera ekyo ebitabo byaffe ebisinga obungi tebyali mu Afrikaans, olulimi lwange. Bwe kityo, nnatandika okuyiga okusoma Olungereza nsobole okusoma ebitabo byaffe byonna. Bwe nnali wa myaka 19, nnafuuka omubuulizi era ne mbatizibwa. Mu myaka ena egyaddirira, nnatawaanyizibwa nnyo obulwadde era ne mpulira nga nnennyamidde. Ate era, olw’okuba mu kitundu gye twali tubeera abantu baali bammanyi nnyo, okutya abantu kwannemesa okubuulira n’obunyiikivu. Bwe nnali sinnaweza myaka 25, twava e Namibia ne tugenda okubeera mu South Africa, era twatandika okukuaana awamu n’ekibiina. Nnasanyuka nnyo okutandika okukuaana awamu n’ekibiina! Kyokka, nnaddamu okulongoosebwa. Ku mulundi guno abasawo bampummula ekituli eky’okufulumizaamu obubi. Lumu omulabirizi w’ekitundu bwe yakyalira ekibiina kyaffe, yatukubiriza okulowooza ku ky’okuweereza nga bapayoniya. Bye yayogera byankwatako nnyo. Nnali nkimanyi nti engeri gye nnina obulwadde obw’amaanyi, tekyandinnyanguyidde kuweereza nga payoniya. Naye olw’okuba nnali ndabye engeri Yakuwa gye yali annyambyemu mu biseera ebizibu, nnasalawo okujjuza foomu esaba okuweereza nga payoniya owa bulijjo. Kyokka, olw’okuba abakadde baali bamanyi embeera y’obulamu bwange, baasooka kugaana okunzikiriza. Wadde kyali kityo, nnafuba okwongera ku biseera bye nnali mmala nga mbuulira. Maama awamu n’ab’oluganda abalala bannyamba nnyo ne nsobola okubuulira essaawa ng’eza bapayoniya okumala emyezi mukaaga. Ekyo kyalaga nti nnali mmaliridde okuweereza nga payoniya era nti obulwadde bwange bwali tebusobola kunnemesa. Nnaddamu okujjuza foomu esaba okuweereza nga payoniya, era ku luno abakadde banzikiriza. Nga Ssebutemba 1, 1988, nnatandika okuweereza nga payoniya owa bulijjo. Yakuwa annyambye nnyo nga mpeereza nga payoniya. Okumala ebiseera bingi nga njigiriza abantu amazima, kinnyambye obutamalira birowoozo byange ku bulwadde bwange era kinnyambye okukulaakulana mu by’omwoyo. Ndi musanyufu nnyo okuba nti nsobodde okuyamba abantu bangi okukulaakulana ne beewaayo eri Yakuwa era ne babatizibwa. Nkyatawaanyizibwa obulwadde. Naye Yakuwa ‘ansitulira omugugu gwange buli lunaku.’ (Zab. 68:19) Ng’oggyeko okunnyamba okugumira obulwadde bwange, Yakuwa annyambye okufuna essanyu! AGUSITO 15, 2013 Maretha du Raan Yakuwa ‘Ansitulira Omugugu Gwange Buli Lunaku’ Wadde nga nnina obulwadde obw’amaanyi, Kitaffe ow’omu ggulu annyambye nnyo. Kati mazze emyaka egisukka mu 20 nga mpeereza nga payoniya, era ekyo kindeetedde essanyu lingi. 9 ‘ TONYIIGIRANGA YAKUWA’ “Obusirusiru bw’omuntu bwe buvuunika ekkubo lye; n’omutima gwe gunyiigira Mukama.”—NGE. 19:3. WANDIZZEEMU OTYA? Kiki ekiyinza okutuleetera ‘okunyiigira Yakuwa’? Bintu ki ebitaano ebiyinza okutuyamba okwewala ‘okunyiigira Yakuwa’? Bwe tufuna ebizibu, kiki kye tusaanidde okujjukira? 10 LOWOOZA ku musajja amaze emyaka mingi mu bufumbo era nga ye ne mukyala we bakolagana bulungi. Lumu akomawo awaka n’asanga ng’ebintu eby’omu nnyumba ye byonna byonooneddwa. Emmeeza n’entebe bimenyesemenyese era amasowaani n’ebikoppa byatiseyatise. Olowooza ayinza okugamba nti mukyala we y’akoze ekintu ekyo? Nedda. Lwaki? Kubanga aba akimanyi nti mukyala we omwagalwa tayinza kwonoona bintu byabwe. 2 Leero, ensi eyonooneddwa nnyo, era ejjudde ettemu n’ebikolwa eby’obugwenyufu. Bayibuli etuyambye okukitegeera nti Yakuwa si y’aleeta ebizibu ebiri mu nsi. Yatonda ensi eno ng’ayagala ebeere olusuku olulabika obulungi ennyo. (Lub. 2:8, 15) Yakuwa ye Katonda ow’okwagala. (1 Yok. 4:8) Ebyawandiikibwa biraga nti Sitaani Omulyolyomi ye ‘mufuzi w’ensi’ eno era nti ye nsibuko y’ebizibu ebisinga obungi ebiri mu nsi leero. —Yok. 14:30; 2 Kol. 4:4. 3 Kyokka, tetusobola kunenya Sitaani olw’ebizibu byonna ebiri mu nsi. Lwaki? Kubanga ebizibu ebimu biva ku nsobi ze tukola. (Soma Ekyamateeka 32:4-6.) Tuyinza okugamba nti ekyo tukimanyi. Kyokka olw’okuba tetutuukiridde, oluusi bwe tufuna ebizibu tuyinza okufuna endowooza enkyamu, ekintu eky’akabi ennyo gye tuli. (Nge. 14:12) Mu ngeri ki? Mu kifo ky’okwenenya oba okunenya Sitaani olw’ebizibu bye tuba tufunye, tuyinza okutandika okunenya Yakuwa. Mu butuufu, tuyinza ‘n’okunyiigira Yakuwa.’—Nge. 19:3. 4 Ddala tusobola ‘okunyiigira Yakuwa’? Okunyiigi1, 2. Lwaki tetusaanidde kunenya Yakuwa olw’ebizibu ebiri mu nsi? Waayo ekyokulabirako. 3. Bwe tufuna ebizibu, ndowooza ki enkyamu gye tuyinza okufuna? 4, 5. Omukristaayo ayinza atya ‘okunyiigira Yakuwa’? OMUNAALA GW’OMUKUUMI ra Yakuwa tekisobola kutuviiramu kalungi konna. (Is. 41:11) Omuwandiisi w’ebitontome omu yagamba nti: ‘Tewali asobola kulwana na Katonda n’amuwangula.’ Kyo kituufu nti tuyinza obutayogera nti tunyiigidde Yakuwa. Naye Engero 19:3 wagamba nti: “Obusirusiru bw’omuntu bwe buvuunika ekkubo lye; n’omutima gwe gunyiigira Mukama.” Ekyo kiraga nti omuntu asobola okunyiigira Katonda mu mutima gwe. Kino kiyinza okweyolekera mu bintu omuntu by’akola. Ng’ekyokulabirako, omuntu bw’anyiigira Yakuwa, asobola okuddirira mu buweereza bwe oba okulekera awo okugenda mu nkuaana. 5 Kiki ekiyinza okutuleetera ‘okunyiigira Yakuwa’? Tuyinza tutya okwewala ‘okunyiigira Yakuwa’? Twetaaga okufuna eby’okuddamu mu bibuuzo ebyo, kubanga ekyo kijja kutuyamba okukuuma enkolagana yaffe ne Yakuwa Katonda. KIKI EKIYINZA OKUTULEETERA ‘OKUNYIIGIRA YAKUWA’? Kiki ekiyinza okuleetera omuweereza wa Yakuwa omwesigwa okutandika okwemulugunya ku Katonda? Mu kitundu kino tugenda kulaba ebintu bitaano ebiyinza okutuleetera okunyiigira Yakuwa, era tulabe n’ebyokulabirako eby’abamu ku bantu aboogerwako mu Bayibuli abaagwa mu mutego ogwo.—1 Kol. 10:11, 12. 7 Ebigambo ebimalamu amaanyi. (Soma Ekyamateeka 1:26-28.) Lowooza ku bintu Yakuwa bye yakolera Abaisiraeri. Yaleeta ebibonoobono kkumi ku Misiri era oluvannyuma n’azikiriza Falaawo n’eggye lye mu Nnyanja Emmyufu, bw’atyo n’anunula Abaisiraeri okuva mu buddu. (Kuv. 12: 29-32, 51; 14:29-31; Zab. 136:15) Abantu ba Katonda baali banaatera okuyingira mu Nsi Ensuubize. Kyokka mu kiseera ekyo, 6 6, 7. Kiki ekyaleetera Abaisiraeri abaaliwo mu kiseera kya Musa okwemulugunya ku Yakuwa? AGUSITO 15, 2013 Abaisiraeri baatandika okwemulugunya ku Yakuwa. Kiki ekyabaleetera obutaba na kukkiriza? Abakessi ekkumi baayogera bubi ku nsi gye baali bava okuketta era ekyo ne kitiisa nnyo Abaisiraeri ne baggwaamu amaanyi. (Kubal. 14:1-4) Biki ebyavaamu? Yakuwa teyakkiriza mulembe ogwo kuyingira mu ‘nsi ennungi.’ (Ma. 1:34, 35) Ekyo kituyigiriza ki? Kituyigiriza nti ebigambo ebimalamu amaanyi abalala bye boogera bisobola okunafuya okukkiriza kwaffe ne bituleetera okutandika okwemulugunya ku ngeri Yakuwa gy’akulemberamu abantu be. 8 Ebizibu bye tufuna biyinza okutumalamu amaanyi. (Soma Isaaya 8:21, 22.) Mu kiseera kya Isaaya, abantu b’omu Yuda beesanga mu mbeera enzibu. Baali beetooloddwa abalabe, tebaalina mmere emala, era bangi baali balumwa enjala. Kyokka baalina n’ekizibu ekirala eky’amaanyi ennyo. Baali balumwa enjala ey’eby’omwoyo. (Am. 8:11) Mu kifo ky’okusaba Yakuwa abayambe okuvvuunuka ebizibu bye baalina, baatandika ‘okukolimira’ kabaka waabwe ne Katonda waabwe. Baanenya Yakuwa olw’ebizibu bye baalina. Naffe bwe tufuna ebizibu tutandika okunenya Yakuwa nga tugamba nti, ‘Yakuwa yali ludda wa mu kiseera we nnali mwetaagira?’ 9 Tetumanyi byonna bizingirwamu. Olw’okuba Abaisiraeri abaaliwo mu kiseera kya Ezeekyeri baali tebamanyi byonna bizingirwamu, baatandika okulowooza nti amakubo ga Yakuwa ‘tegenkanankana.’ (Ez. 18:29) Bwe kityo, baali ng’abeeteereddewo emitindo egyabwe ku bwabwe egy’obwenkanya era nga beefudde abalamuzi abalamula Yakuwa nga basinziira ku 8. Kiki ekyaleetera abantu ba Katonda abaaliwo mu kiseera kya Isaaya okutandika okunenya Yakuwa olw’ebizibu bye baalina? 9. Lwaki Abaisiraeri abaaliwo mu kiseera kya Ezeekyeri baafuna endowooza enkyamu? 11 Okuwuliriza ebigambo ebimalamu amaanyi kiyinza okukuleetera okunyiigira Yakuwa (Laba akatundu 7) mitindo gyabwe egyo. Singa wabaawo ekintu kye tuba tusomye mu Bayibuli ne tutakitegeera bulungi oba singa tuba tetutegeera nsonga lwaki ebintu ebimu bitutuukako, naffe tunaatandika okulowooza nti amakubo ga Yakuwa si ga bwenkanya era nti ‘tegenkanankana’?—Yob. 35:2. 10 Okunenya abalala olw’ebibi bye tukola n’ensobi ze tukola. Omusajja eyasooka, Adamu, bwe yakola ekibi, yasalawo okunenya Katonda. (Lub. 3:12) Wadde nga Adamu yali amanyi bulungi ebyandivudde mu kumenya etteeka lya Katonda, yasalawo okulimenya ate oluvannyuma n’anenya Yakuwa. Mu ngeri endala, Adamu yali ng’agamba nti Yakuwa yamuwa omukazi omubi. Okuva olwo, wabaddewo abantu bangi abeeyisizza nga Adamu ne banenya Katonda olw’ensobi ze bakola. Kati buli omu ku ffe asaanidde okwebuuza, ‘Bwe nkola ensobi, ntandika okulowooza nti emitindo gya Yakuwa mizibu okutambulirako?’ 11 Okwerowoozaako ennyo. Yakuwa 10. Omuntu ayinza atya okweyisa nga Adamu? 11. Kiki kye tuyigira ku Yona? 12 bwe yalaga ekisa abantu b’e Nineeve, ekyo nnabbi Yona tekyamusanyusa. (Yon. 4:1-3) Lwaki? Oboolyawo yatya okuswala ng’ebintu bye yali ayogedde ku Nineeve tebituukiridde. Yona yeerowoozaako nnyo n’alemwa okukwatirwa ekisa abantu b’e Nineeve abaali beenenyezza. Kyandiba nti naffe oluusi twerowoozaako nnyo ne tutuuka ‘n’okunyiigira Yakuwa’ olw’obutaleeta nkomerero mu bwangu? Bwe kiba nti tumaze emyaka mingi nga tubuulira abantu nti olunaku lwa Yakuwa luli kumpi, tunaalekera awo okuba abagumiikiriza nga waliwo abatuvumirira olw’okubabuulira ekyo Bayibuli ky’egamba?—2 Peet. 3:3, 4, 9. EBINAATUYAMBA ‘OBUTANYIIGIRA YAKUWA’ Kiki kye tuyinza okukola singa tutandika okulowooza nti engeri Yakuwa gy’akolamu ebintu si ntuufu? Tusaanidde okukijjukira nti si kya magezi okulowooza bwe tutyo. Engero 19:3 walaga nti obutamanya busobola okutuleetera okunenya Yaku12 12, 13. Singa tutandika okulowooza nti engeri Yakuwa gy’akolamu ebintu si ntuufu, kiki kye tulina okukola? OMUNAALA GW’OMUKUUMI wa olw’ebizibu bye tuba twereetedde. Kati ka tulabe ebintu bitaano ebiyinza okutuyamba okwewala okunyiigira Yakuwa. 13 Okunyweza enkolagana yaffe ne Yakuwa. Okuba n’enkolagana ey’oku lusegere ne Yakuwa kituyamba okwewala okumunyiigira. (Soma Engero 3:5, 6.) Tusaanidde okwesiga Yakuwa. Era tetusaanidde kwetwala kuba ba magezi oba okwerowoozaako ennyo. (Nge. 3:7; Mub. 7:16) Ekyo kijja kutuyamba obutanenya Yakuwa olw’ebizibu bye tufuna. 14 Obutatwalirizibwa bigambo ebimalamu amaanyi. Abaisiraeri abaaliwo mu kiseera kya Musa baalina ensonga nnyingi ezandibaleetedde okuba abakakafu nti Yakuwa yali asobola okubatuusa mu Nsi Ensuubize. (Zab. 78:43-53) Naye ebigambo ebimalamu amaanyi abakessi ekkumi abataali beesigwa bye baayogera byabaleetera ‘obutajjukira mukono’ gwa Yakuwa. (Zab. 78:42) Okufumiitiriza ku bintu ebirungi enkumu Yakuwa by’atukoledde, kijja kutuyamba okunyweza enkolagana yaffe naye. N’ekinaavaamu, ebigambo ebimalamu amaanyi abalala bye boogera tetujja kubikkiriza kutwawukanya ne Yakuwa.—Zab. 77:11, 12. 15 Watya singa tuba n’endowooza enkyamu ku bakkiriza bannaffe? Ekyo kiyinza okutuleetera okufiirwa enkolagana yaffe ne Yakuwa. (1 Yok. 4:20) Ng’ekyokulabirako, Alooni bwe yalondebwa okuba kabona asinga obukulu, Abaisiraeri beemulugunya. Naye Yakuwa yakitwala nti baali beemulugunya ku ye. (Kubal. 17:10) Mu ngeri y’emu, singa tutandika okwemulugunya ku abo Yakuwa b’alonze okutwala obukulembeze mu kitundu eky’oku nsi eky’ekibiina kye, tuba twemulugunya ku Yakuwa.—Beb. 13: 7, 17. Okukijjukira nti ebizibu bye tufuna Yakuwa si y’abireeta. Wadde ng’Abaisiraeri abaaliwo mu kiseera kya Isaaya baali bavudde ku Yakuwa, yali akyayagala okubayamba. (Is. 1:16-19) Ka tube nga tufunye kizibu ki, kituzzaamu amaanyi okukimanya nti Yakuwa atufaako era mwetegefu okutuyamba. (1 Peet. 5:7) Mu butuufu, asuubiza okutuwa amaanyi ge twetaaga okusobola okugumira ebizibu bye tufuna. —1 Kol. 10:13. 17 Yobu yabonaabona wadde nga yali mwesigwa eri Yakuwa. Bwe tuba tubonaabona, tusaanidde okukijjukira nti Yakuwa si y’aba atuleetedde okubonaabona. Yakuwa “ayagala obutuukirivu n’amazima.” (Zab. 33:5) Tusaanidde okuba nga mukwano gwa Yobu, Eriku, eyali akimanyi nti Katonda tasobola ‘kukola bintu bibi era nti tasobola kukola bintu bitali bya butuukirivu.’ (Yob. 34:10) Yakuwa si y’atuleetera ebizibu. Mu kifo ky’ekyo, atuwa “buli kirabo ekirungi na buli kitone ekituukiridde.”—Yak. 1: 13, 17. 18 Okwesiga Yakuwa. Yakuwa atuukiridde era ebirowoozo bye bya waggulu nnyo ku byaffe. (Is. 55:8, 9) Okuba abeetoowaze kijja kutuyamba okukijjukira nti tetumanyi buli kimu. (Bar. 9:20) Emirundi egisinga tuba tetumanyi byonna bizingirwa mu ekyo ekiba kibaddewo. Oyinza okuba nga naawe okirabye nti ebigambo bino bituufu: “Oyo asooka okwanjula ensonga ayinza okulabika ng’omutuufu, okutuusa omulala lw’ajja n’amulumiriza.”—Nge. 18:17, New International Version. 19 Singa tuba ne mukwano gwaffe gwe twesiga naye n’akola ekintu kye tutategedde oba ekitali kya bulijjo, twandyanguye okulowooza nti ekintu ky’akoze kikyamu? 14, 15. Kiki ekinaatuyamba obutatwalirizibwa bi- 18, 19. Lwaki tusaanidde okwesiga Yakuwa? Waa- gambo ebimalamu amaanyi abalala bye boogera? yo ekyokulabirako. AGUSITO 15, 2013 16 16, 17. Kiki kye tusaanidde okujjukira nga tufunye ebizibu? 13 ekyo atuwadde ebintu ebisobola okutuyamba okusalawo mu ngeri ey’amagezi. N’olwekyo, bwe tukola ensobi ne tufuna ebizibu, tetusaanidde kunenya Mutonzi waffe. 21 Kya lwatu nti ebizibu byonna bye tufuna tebiva ku nsobi ze tukola. Ebimu tubifuna olw’okuba “ebiseera n’ebigambo” ffenna bitugwira bugwizi. (Mub. 9:11) Ate era tusaanidde okukijjukira nti ebizibu ebisinga obungi ebiri mu nsi, Sitaani Omulyolyomi y’abireeta. (1 Yok. 5:19; Kub. 12:9) Sitaani ye mulabe waffe, so si Yakuwa!—1 Peet. 5:8. ENKOLAGANA YO NE YAKUWA GITWALE NGA YA MUWENDO Bw’ofuna ebizibu, jjukiranga Yoswa ne Kalebu. Obutafaananako abakessi ekkumi, Yoswa ne Kalebu baayogera bulungi ku Nsi Ensuubize. (Kubal. 14:6-9) Baakiraga nti baalina okukkiriza okw’amaanyi mu Yakuwa. Wadde kyali kityo, baalina okubundabundira mu ddungu okumala emyaka 40 awamu n’Abaisiraeri abalala. Yoswa ne Kalebu beemulugunya oba baanyiiga nga bawulira nti ekyo tekyali kya bwenkanya? Nedda. Beesiga Yakuwa, era yabawa emikisa. Wadde ng’Abaisiraeri abasinga obungi baafiira mu ddungu, Yakuwa yasobozesa Yoswa ne Kalebu okuyingira mu Nsi Ensuubize. (Kubal. 14:30) Mu ngeri y’emu, Yakuwa ajja kutuwa emikisa singa tufuba okukola by’ayagala.—Bag. 6:9; Beb. 6:10. 23 Bw’owulira ng’oweddemu amaanyi olw’ebizibu by’olina, olw’ensobi z’okola, oba olw’ensobi z’abalala, kiki ky’osaanidde okukola? Fumiitiriza ku ngeri za Yakuwa ez’ekitalo. Lowooza ku ssuubi Yakuwa ly’atuwadde. Weebuuze, ‘Obulamu bwange bwandibadde butya awatali Yakuwa?’ Bulijjo weeyongere okunyweza enkolagana yo ne Yakuwa era tomunyiigiranga! 22 Yoswa ne Kalebu baafuna emikisa olw’okwesiga Yakuwa (Laba akatundu 22) Nedda. Mu kifo ky’ekyo, twandikitutte nti oboolyawo tetumanyi byonna bizingirwamu. Bwe kiba nti tuli beetegefu okukwata mikwano gyaffe abatatuukiridde mu ngeri eyo, olowooza tetwandisinzeewo nnyo okwesiga Kitaffe ow’omu ggulu, Oyo alina ebirowoozo n’amakubo ebisingira ewala ku byaffe. 20 Okunenya oyo asaanidde okunenyezebwa. Tusaanidde okukijjukira nti ebiseera ebimu ebizibu bye tufuna ffe tuba tubyereetedde. (Bag. 6:7) Togezaako kunenya Yakuwa olw’ebizibu by’oba ofunye. Lwaki tosaanidde kumunenya? Lowooza ku kyokulabirako kino: Singa omuntu aba avuga emmotoka n’asalawo okuweta ekkoona ku sipiidi ey’amaanyi era n’afuna akabenje, aba mutuufu okunenya oyo eyagikola? Nedda! Mu ngeri y’emu, Yakuwa atuwadde eddembe ly’okwesalirawo. Okugatta ku 20, 21. Lwaki tetusaanidde kunenya Yakuwa olw’ebizibu bye tufuna? 14 22, 23. Bwe tuwulira nga tuweddemu amaanyi olw’ebizibu bye tufuna kiki kye tusaanidde okujjukira? OMUNAALA GW’OMUKUUMI BAYIBULI egamba nti: “Laba! Abaana busika okuva eri Yakuwa; ekibala ky’olubuto mpeera okuva gy’ali.” (Zab. 127:3, NW ) N’olwekyo, tekyewuunyisa nti abazadde Abakristaayo basanyuka nnyo nga bazadde omwana. Wadde ng’okuzaala omwana kireeta essanyu, abo ababa bamuzadde bafuna obuvunaanyizibwa obw’amaanyi. Omwana bw’aba ow’okukula obulungi, aba yeetaaga okulyanga emmere erimu ekiriisa. Mu ngeri y’emu, omwana bw’aba ow’okunywerera mu mazima, bazadde be baba balina okumuliisa obulungi mu by’omwoyo n’okumutendeka. Balina okumuyigiriza emisingi egiri mu Kigambo kya Katonda. (Nge. 1:8) Abazadde basaanidde kutandika ddi okutendeka abaana baabwe, era bayinza kubatendeka batya? Abazadde Mutendeke Abaana Bammwe Okuva nga Bakyali Bawere ABAZADDE BEETAAGA OBULAGIRIZI Lowooza ku Manowa, eyali abeera mu kibuga Zola ekya Isiraeri era eyalina omukyala omugumba. Malayika wa Yakuwa yalabikira mukyala we n’amugamba nti yali agenda kuzaala omwana ow’obulenzi. (Balam. 13:2, 3) Manowa ne mukyala we bateekwa okuba nga baasanyuka nnyo okuwulira ebigambo ebyo. Wadde kyali kityo, waliwo ekintu ekyali kibeeraliikiriza. Manowa yasaba Yakuwa nti: “Ai Mukama, nkwegayirira, omusajja wa Katonda gwe watuma ajje gye tuli olw’okubiri, atuyigirize bwe tulikola omwana agenda okuzaalibwa.” (Balam. 13:8) Manowa ne mukyala we baali baagala okumanya engeri y’okukuzaamu omwana gwe baali bagenda okuzaala. Tewali kubuusabuusa nti omwana waabwe, Samusooni, baamuyigiriza amateeka ga Yakuwa, era kirabika naye yagakolerako. Bayibuli eraga nti Samusooni bwe yali aweereza ng’omulamuzi mu Isiraeri, omwoyo gwa Yakuwa gwamusobozesa okukola ebintu eby’amaanyi bingi.—Balam. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15. Abazadde basaanidde kutandika ddi okutendeka abaana baabwe? Maama wa Timoseewo, Ewuniike, ne jjajjaawe, Looyi, baamuyigiriza ‘ebyawandiikibwa ebitukuvu okuva mu buwere.’ (2 Tim. 1:5; 3:15) Timoseewo yatandika okutendekebwa ng’akyali muwere. Kikulu nnyo abazadde Abakristaayo okusaba Katonda abawe obulagirizi era n’okukola enteekateeka ezeetaagisa basobole okutendeka omwana waabwe “okuva mu buwere.” Engero 21:5 wagamba nti: “Ebirowoozo eby’omunyiikivu bireeta [bulungi] bwereere.” Omwami n’omukyala ababa basuubira okuzaala omwana, basaanidde okweteekateeka obulungi. Bayinza n’okukola olukalala lw’ebintu bye bajja okwetaaga okugulira omwana waabwe. Kyokka era kikulu nnyo abazadde okulowooza ku ngeri gye banaayigirizzaamu omwana waabwe ebikwata ku Yakuwa. Basaanidde okufuba okulaba nti batandika okutendeka omwana waabwe amangu ddala nga yaakazaalibwa. Ekitabo ekimu ekyogera ku ngeri omwana gy’akulamu kigamba nti, emyezi egisooka ng’omwana y’akazaalibwa, obwongo bwe buba busobola okukwata ebintu bingi mu bwangu. N’olwekyo kikulu nnyo abazadde okukozesa ekiseera ekyo okuyigiriza omwana waabwe ebintu ebikwata ku Yakuwa n’emitindo gye! 16 Ng’ayogera ku muwala we omuto, mwannyinaffe omu aweereza nga payoniya owa bulijjo yagamba nti: “Nnatandika okutwala muwala wange mu buweereza bw’ennimiro nga wa mwezi gumu. Wadde nga yali tategeera bigenda mu maaso, ndi mukakafu nti ekyo kyamuyamba nnyo. We yaweereza emyaka ebiri, yali asobola bulungi okugabira abantu tulakiti nga taliimu kutya.” Abazadde bwe batandika okutendeka abaana baabwe okuva mu buto, kivaamu emiganyulo mingi. Kyokka okuyigiriza abaana abato ebikwata ku Katonda ebiseera ebisinga tekiba kyangu. ‘MUKOZESE BULUNGI BULI KAKISA KE MUFUNA’ Ekimu ku bintu ebikifuula ekizibu eri abazadde okuyigiriza abaana baabwe, kwe kuba nti abaana bawugulwa mangu. Abaana baba baagala okulaba buli kimu ekibasala mu maaso. Kiki abazadde kye bayinza okukola okuyamba abaana baabwe okussaayo omwoyo ku ebyo bye baba babayigiriza? Lowooza ku ekyo Musa kye yagamba. Ekyamateeka 6:6, 7 wagamba nti: “Ebigambo bino bye nkulagira leero binaabanga ku mutima gwo: era onoonyiikiranga okubiyigiriza abaana bo, era onoobyogerangako bw’onootuulanga mu nnyumba yo, era bw’onootambuliranga mu kkubo, era bw’onoogalamiranga, era bw’onoogolokonga.” Ebigambo “onoonyiikiranga okubiyigiriza” bitegeeza okuyigiriza ng’oddiana ensonga. Omwana omuto alinga omuti omuto oguba gwetaaga okufukirirwa buli kiseera. Okuva bwe kiri nti okuddiana ensonga kiyamba abantu abakulu okugijjukira, tewali kubuusabuusa nti kiyamba n’abaana abato! Abazadde beetaaga okuwaayo ebiseera okusobola okuyigiriza abaana baabwe amazima. Kyokka ekyo si kyangu mu nsi eno omuli eby’okukola ebingi. Naye omutume Pawulo yakubiriza Abakristaayo ‘okukozesa obulungi buli kakisa ke bafuna’ okwenyigira mu bintu eby’omwoyo. (Bef. 5:15, 16) Ekyo bayinza kukikola batya? Ow’oluganda omu aweereza ng’omukadde ate nga mukyala we aweereza nga payoniya owa bulijjo, yalina okukola enteekateeka okulaba nti tagwa lubege bwe kituuka ku kutendeka omwana waabwe, okutuukiriza obuvunaanyizibwa bwe mu kibiina, n’okukola omulimu gwe. Bandisobodde batya okufuna ebiseera okutendeka muwala waabwe? OMUNAALA GW’OMUKUUMI Manowa yasaba Katonda amuwe obulagirizi ku ngeri y’okukuzaamu omwana gwe bandizadde Ow’oluganda agamba nti: “Buli ku makya nga sinnagenda ku mulimu, nze ne mukyala wange tumusomera ekitundu okuva mu Kitabo Kyange eky’Engero za Bayibuli oba ekyawandiikibwa ky’olunaku. Era tukola kye kimu n’akawungeezi nga tanneebaka, era tugenda naye okubuulira. Twagala okukozesa obulungi ekiseera kino ng’akyali muto okumutendeka.” ‘ABAANA BALINGA OBUSAALE’ Twagala abaana baffe bakule bafuuke abantu ab’obuvunaanyizibwa. Kyokka ensonga esinga obukulu lwaki tubatendeka eri nti twagala okubayamba okwagala Katonda n’omutima gwabwe gwonna. —Mak. 12:28-30. Zabbuli 127:4 wagamba nti: “Ng’obusaale bwe buli mu mukono gw’omuzira, abaana ab’omu buAGUSITO 15, 2013 vubuka bwe bali bwe batyo.” Abaana bageraageranyizibwa ku busaale obulina okulasibwa obulungi okusobola okukuba ekintu omuntu ky’aba ayagala okukuba. Omuntu bw’aba alasa akasaale abeera nako mu ngalo okumala akaseera katono era aba tasobola kukakomyawo kasita kava mu mutego gwe. Mu ngeri y’emu, abazadde babeera n’abaana baabwe okumala ekiseera kitono. Ekiseera ekyo basaanidde okukikozesa obulungi okuyigiriza abaana baabwe emisingi gya Katonda. Ng’ayogera ku abo be yayamba okuyiga amazima, omutume Yokaana yawandiika nti: “Tewali kisinga kunsanyusa ng’okuwulira nti abaana bange batambulira mu mazima.” (3 Yok. 4) Abazadde Abakristaayo nabo basobola okufuna essanyu ng’eryo bwe balaba abaana baabwe nga “batambulira mu mazima.” 17 BULI OMU ALOWOOZENGA KU MUNNE ERA AMUZZEEMU AMAANYI “Ka buli omu ku ffe alowoozenga ku munne, okumukubiriza okwagala n’okukola ebikolwa ebirungi.” —BEB. 10:24. WANDIZZEEMU OTYA? ‘Okulowooza ku balala’ kitegeeza ki? Tuyinza tutya ‘okukubiriza abalala okwagala n’okukola ebikolwa ebirungi’? Tuyinza tutya ‘okuzzianamu amaanyi’? SSEMATALO II bwe yali anaatera okuggwa, Abanazi baayisa ekiragiro okutta abasibe bonna abaali mu nkambi z’abasibe. Abasibe abaali mu nkambi y’e Sachsenhausen baali ba kutwalibwa ku myalo egy’enjawulo babatikke ku mmeeri oluvannyuma ezandibbidde bafe. 2 Mu basibe abaali mu nkambi y’e Sachsenhausen, 33,000 ku bo baali ba kutambula olugendo lwa mayiro 155 ¨ okugenda e Lubeck, ogumu ku myalo egiri mu Bugirimaani. Mu bantu abo mwalimu n’Abajulirwa ba Yakuwa 230 okuva mu nsi mukaaga. Bonna baali banafuye olw’enjala n’obulwadde ebyali bibaluma. Baganda baffe abo baasobola batya okutambula ne batuuka? Omu ku bo yagamba nti: “Buli omu yazzangamu munne amaanyi.” Okwagala buli omu kwe yalina eri munne awamu ‘n’amaanyi agasinga ku ga bulijjo’ Katonda ge yabawa, byabayamba obutafiira mu kkubo.—2 Kol. 4:7. 3 Leero, tetutambula lugendo ng’olwo, naye naffe tufuna ebizibu bingi. Obwakabaka bwa Katonda bwe bwatandika okufuga mu 1914, Sitaani yagobebwa mu ggulu n’asuulibwa ku nsi, ng’alina “obusungu bungi ng’amanyi nti alina akaseera katono.” (Kub. 12:7-9, 12) Nga Kalumagedoni agenda yeeyongera okusembera, Sitaani atuleetera ebizibu ebitali bimu ng’ayagala okutunafuya mu by’omwoyo. Okugatta ku ekyo, waliwo ebintu bingi ebitweraliikiriza mu bulamu. (Yob. 14:1; Mub. 2:23) Oluusi ebizibu bye tufuna biyinza okutumalamu ennyo amaanyi ne kiba nti ebintu byonna bye tukola okusobola okuddamu amaanyi tuwulira nga tebituyamba. Ng’ekyokulabirako, waliwo ow’oluganda omu eyali ayambye ab’oluganda bangi okuddamu amaanyi era ekyo yali amaze emyaka mingi ng’akikola. Kyokka, bwe yagenda akaddiwa, ye ne mukyala we baalwala era ekyo kyamumalamu nnyo amaanyi. Ekyo kiraga nti ffenna twetaaga “amaanyi agasi1, 2. Kiki ekyayamba Abajulirwa ba Yakuwa 230 obutafiira mu kkubo nga batwalibwa ku myalo egy’enjawulo? 3. Lwaki twetaaga okuzzianamu amaanyi? 18 OMUNAALA GW’OMUKUUMI nga ku ga bulijjo” agava eri Yakuwa era twetaaga okuzzianamu amaanyi. 4 Bwe tuba ab’okuzzaamu abalala amaanyi, twetaaga okukolera ku bigambo omutume Pawulo bye yawandiikira Abakristaayo Abebbulaniya. Yagamba nti: “Ka buli omu ku ffe alowoozenga ku munne, okumukubiriza okwagala n’okukola ebikolwa ebirungi, nga tetulekaayo kukuaananga wamu ng’abamu bwe bakola, naye nga tuzzianamu amaanyi naddala nga bwe mulaba nti olunaku lusembedde.” (Beb. 10:24, 25) Tuyinza tutya okukolera ku bigambo ebyo? ‘BULI OMU ALOWOOZENGA KU MUNNE’ ‘Okulowooza ku balala’ kitegeeza okufaayo ku byetaago byabwe. Tetusobola kumanya byetaago bya baganda baffe singa tukoma ku kubabuuza bubuuza nga tuzze mu nkuaana oba ku kwogera nabo ku bintu ebitali bikulu nnyo. Kya lwatu nti tetwagala ‘kweyingiza mu nsonga z’abalala.’ (1 Tim. 5:13; 1 Bas. 4:11) Wadde kiri kityo, bwe tuba twagala okuzzaamu bakkiriza bannaffe amaanyi twetaaga okubategeera obulungi. Twetaaga okumanya embeera y’obulamu bwabwe, engeri zaabwe, bye basobola okukola ne bye batasobola kukola, era twetaaga okumanya n’embeera yaabwe ey’eby’omwoyo. Beetaaga okukimanya nti tuli mikwano gyabwe era nti tubaagala. Ekyo okusobola okukikola, twetaaga okubeerako awamu nabo, ne mu biseera ebirala, so si mu biseera ebyo byokka nga balina ebizibu oba nga baweddemu amaanyi.—Bar. 12:13. 6 Bayibuli egamba nti abakadde balina ‘okulundanga ekisibo kya Katonda ekyabakwasibwa’ kyeyagalire. (1 Peet. 5:1-3) Abakadde basobola batya okutuukiriza obulungi 5 4. Bwe tuba ab’okuzzaamu abalala amaanyi, biga- mbo ki eby’omutume Pawulo bye tulina okukolerako? 5. ‘Okulowooza ku balala’ kitegeeza ki, era ekyo tuyinza kukikola tutya? 6. Kiki ekisobola okuyamba omukadde ‘okulowooza’ ku bakkiriza banne? AGUSITO 15, 2013 obuvunaanyizibwa bwabwe obwo singa baba tebamanyi bulungi kisibo? (Soma Engero 27:23.) Abakadde bwe bawaayo ebiseera okubeerako ne bakkiriza bannaabwe era ne bakiraga nti baagala nnyo okubeerako awamu nabo, bakkiriza bannaabwe kijja kubanguyira okubatuukirira nga beetaaga obuyambi. Ate era kijja kubanguyira okubuulira abakadde ebizibu byabwe n’ebintu ebibeeraliikiriza. Bwe kityo, abakadde bajja kusobola okubayamba. 7 Pawulo yakubiriza ab’oluganda mu Ssessaloniika “okuyamba abanafu.” (Soma 1 Abassessaloniika 5:14.) Mu abo mwe muli abantu “abennyamivu” n’abo ababa baweddemu amaanyi. Engero 24:10 wagamba nti: “Bw’ozirika ku lunaku olw’okulabirako obuyinike, amaanyi go nga matono.” Omuntu aba aweddemu amaanyi oluusi ayogera ebigambo “eby’okwanguyiriza.” (Yob. 6:2, 3) Tusaanidde okukijjukira nti ebigambo omuntu aba aweddemu amaanyi by’ayogera oluusi aba tabitegeeza. Rachelle, alina maama we eyennyamira ennyo, kino yakyerabirako. Agamba nti: “Emirundi mingi maama yayogeranga ebigambo ebirumya. Naye bwe yabyogeranga nnafubanga okulowooza ku ngeri ennungi maama z’alina, gamba ng’okwagala, ekisa, n’okuba nti mugabi. Nnakiraba nti omuntu aba yennyamidde ebiseera bingi ayogera ebintu by’atategeeza. Omuntu ng’oyo bw’ayogera naawe obubi, tekiba kya magezi naawe okwogera naye obubi.” Engero 19:11 wagamba nti: “Okuteesa kw’omuntu kwe kumulwisaawo okusunguwala; era okusonyiwa ekyonoono kye kitiibwa kye.” 8 Tuyinza tutya okulaga nti tufaayo ku muntu aba aweddemu amaanyi olw’ekibi kye yakola? Wadde nga yeenenya mu bwesimbu, omuntu ng’oyo ayinza okuba ng’akyawulira obuswavu olw’ebyo bye yakola. 7. Twanditutte tutya ebigambo “eby’okwanguyiriza” abo ababa baweddemu amaanyi bye boogera? 8. Okusingira ddala baani abeetaaga okulagibwa nti tubaagala, era lwaki? 19 Buulirako n’ab’oluganda abalala Ng’ayogera ku mwonoonyi omu mu kibiina ky’Ekkolinso eyali yeenenyezza, Pawulo yagamba ab’oluganda nti: “Mubeere beetegefu okumusonyiwa n’okumubudaabuda, aleme kusaanyizibwawo olw’okunakuwala ennyo. N’olwekyo, mbakubiriza okumulaga okwagala.” (2 Kol. 2:7, 8) Ow’oluganda aba yeenenyezza tasobola kukitegeera nti tumwagala era nti tumufaako okuggyako nga tukimulaze mu bigambo ne mu bikolwa. “OKUMUKUBIRIZA OKWAGALA N’OKUKOLA EBIKOLWA EBIRUNGI” 9 Pawulo yagamba nti: “Ka buli omu ku ffe alowoozenga ku munne, okumukubiriza okwagala n’okukola ebikolwa ebirungi.” Ekyo tukikola nga tuyamba bakkiriza bannaffe okwoleka okwagala n’okukola ebintu ebirungi. Ng’ekyokulabirako, omuliro bwe guba gwaka naye nga tetwagala guzikire, tuba tulina okuguseesaamu. (2 Tim. 1:6) Mu ngeri y’emu, waliwo ebintu bye tusobola okukola okuyamba baganda baffe okwongera oku- 9. Kitegeeza ki ‘okukubiriza abalala okwagala n’o- kukola ebikolwa ebirungi’? 20 Kubiriza abalala okwagala n’okukola ebintu ebirungi weereza Yakuwa n’obunyiikivu. Ekimu ku bintu ebyo kwe kubasiima olw’ebirungi bye bakola. 10 Ffenna twetaaga okusiimibwa, ka tube nga tuweddemu amaanyi oba nedda. Ow’oluganda omu aweereza ng’omukadde yagamba nti: “Sijjukira mulundi na gumu taata lwe yansiima nga nnina ekintu ekirungi kye nkoze. Bwe kityo, nnakula ndowooza nti sirina kintu kirungi kyonna kye nsobola kukola. . . . Wadde nga kati nnina emyaka 50, kinsanyusa nnyo abalala bwe bansiima olw’ebintu ebirungi bye nkola mu kibiina. . . . Ekyo kinnyambye okukiraba nti kikulu nnyo okusiima abalala era nfuba okukikola.” Buli omu, k’abe payoniya, nnamukadde, oba oyo aba anafuye, addamu amaanyi abalala bwe bamusiima. —Bar. 12:10. 11 ‘Abo abalina ebisaanyizo eby’eby’omwoyo bwe baba bagezaako okutereeza omuntu aba akutte ekkubo ekyamu,’ okumu10, 11 . (a) Baani abeetaaga okusiimibwa? (b) Waayo ekyokulabirako ekiraga engeri okusiima omuntu gye kiyinza okumuyamba okutereeza amakubo ge? OMUNAALA GW’OMUKUUMI tumuswaza, nga tumugeraageranya ku balala, oba nga tumuleetera okuwulira obubi olw’okukola ekitono mu buweereza bwe, kiyinza okumuleetera okwongera ku buweereza bwe, naye ekyo ayinza obutakikola kumala kiseera kiwanvu. Engeri esingayo obulungi ‘ey’okukubirizaamu’ bakkiriza bannaffe okwoleka okwagala n’okukola ebintu ebirungi kwe kubasiima n’okubayamba okukiraba nti okwagala Katonda ye nsonga esinga obukulu eyanditukubirizza okukola ekisingayo obulungi mu buweereza bwaffe.—Soma Abafiripi 2:1-4. ‘OKUZZIANAMU AMAANYI’ Funayo ebiseera okubeerako awamu ne bakkiriza banno siima olw’ebintu ebirungi bye yakola mu biseera eby’emabega kiyinza okumuyamba okutereeza amakubo ge. (Bag. 6:1) Ekyo kyennyini kye kyayamba mwannyinaffe ayitibwa Miriam. Agamba nti: “Nnayisibwa bubi nnyo nga mikwano gyange bagobeddwa mu kibiina ate mu kiseera kye kimu taata n’afuna obulwadde obw’amaanyi. Nnennyamira nnyo. Nnasalawo okufuna omusajja atali mukkiriza nga ndowooza nti ekyo kyandinnyambye okuvvuunuka embeera eyo enzibu gye nnalimu.” Kyokka ekyo kyamuleetera okuwulira nga takyasaanira mu maaso ga Yakuwa, era n’alowooza ne ku ky’okuva mu mazima. Naye omukadde bwe yamujjukiza ebintu ebirungi bye yali akoze emabega, kyamuyamba okuddamu amaanyi. Abakadde baamukakasa nti Yakuwa yali akyamwagala. N’ekyavaamu, mwannyinaffe oyo yaddamu okwagala Yakuwa. Yeekutula ku musajja atali mukkiriza ne yeeyongera okuweereza Yakuwa. 12 Okugezaako okukubiriza omuntu nga 12. Kiki ekiyinza okubaawo singa tugezaako okukubiriza bakkiriza bannaffe mu ngeri enkyamu? AGUSITO 15, 2013 13 Twetaaga ‘okuzzianamu amaanyi naddala nga bwe tulaba nti olunaku lwa Yakuwa lusembedde.’ Tusobola okuzzaamu abalala amaanyi nga tubakubiriza okweyongera okuweereza Katonda. Okukubiriza abalala okwagala n’okukola ebikolwa ebirungi kiyinza okugeraageranyizibwa ku kuseesa mu muliro oguba gunaatera okuzikira, ate okuzzaamu abalala amaanyi kisobola okugeraageranyizibwa ku kwongera enku mu kyoto omuliro gusobole okweyongera okwaka. Okuzzaamu abalala amaanyi kizingiramu okubudaabuda abo ababa baweddemu amaanyi. Bwe tufuna akakisa okuzzaamu abantu ng’abo amaanyi, tusaanidde okwogera nabo mu ngeri ey’ekisa era ey’okwagala. (Nge. 12:18) Ate era, tusaanidde ‘okuba abangu okuwuliriza’ era nga ‘tulwawo okwogera.’ (Yak. 1:19) Singa tuwuliriza bulungi bakkiriza bannaffe, tujja kusobola okutegeera ebintu ebyabamalamu amaanyi era tujja kumanya ebintu bye tusaanidde okwogera okusobola okubazzaamu amaanyi. 14 Lowooza ku ngeri omukadde omu gye yayambamu ow’oluganda eyali amaze 13. Kiki kye tuyinza okukola okusobola okuzzaamu abalala amaanyi? (Laba ekifaananyi ku lupapula 18.) 14. Omukadde omu yayamba atya ow’oluganda eyali aweddemu amaanyi? 21 Wuliriza bulungi omuntu aba yeetaaga okuzzibwamu amaanyi (Laba akatundu 14, 15) emyaka egiwerako nga tabuulira. Omukadde bwe yawuliriza ow’oluganda oyo, yakiraba nti yali akyayagala Yakuwa. Yali asoma buli magazini y’Omunaala gw’Omukuumi era ng’afuba okubaawo mu nkuaana obutayosa. Kyokka, waliwo ab’oluganda abamu mu kibiina abaali bakoze ebintu ebyamunyiiza ne bimumalamu amaanyi. Omukadde yamuwuliriza bulungi, n’agezaako okutegeera ensonga ye, era n’amukakasa nti ab’oluganda mu kibiina baali bamwagala nnyo. Oluvannyuma lw’ekiseera, ow’oluganda oyo yatandika okukiraba nti yali akkirizza ebintu ebyayita okumulemesa okuweereza Katonda we gwe yali ayagala. Omukadde yakola enteekateeka okubuulirako n’ow’oluganda oyo. N’ekyavaamu, ow’oluganda oyo yaddamu okubuulira era oluvannyuma lw’ekiseera yaddamu okuweereza ng’omukadde. 15 Oluusi omuntu aba aweddemu amaanyi ayinza obutayanguwa kuddamu maanyi ne bwe tuba nga tufubye okumuyamba. Kiyi15. Bwe kituuka ku kuzzaamu amaanyi abo ababa banafuye, tuyinza tutya okukoppa Yakuwa? 22 nza okutwetaagisa okumala ekiseera ekiwerako nga tumuyamba. Pawulo yagamba nti: “Mweyongere okuwanirira abanafu, mube bagumiikiriza eri buli omu.” (1 Bas. 5:14, An American Translation) Mu kifo ky’okukoowa amangu okuyamba abantu ababa banafuye, tusaanidde ‘okweyongera okubawanirira’ n’okubayamba. Mu biseera by’edda, Yakuwa yayoleka obugumiikiriza eri abaweereza be abaali baweddemu amaanyi. Ng’ekyokulabirako, Katonda yagumiikiriza nnyo Eriya era yalaga nti yali afaayo ku nneewulira ye. Yamuwa byonna bye yali yeetaaga okusobola okweyongera okumuweereza. (1 Bassek. 19: 1-18) Olw’okuba Dawudi yeenenya mu bwesimbu, Yakuwa yamusonyiwa. (Zab. 51:7, 17) Ate era Katonda yayamba omuwandiisi wa Zabbuli 73, eyali abulako akatono okulekera awo okumuweereza. (Zab. 73:13, 16, 17) Yakuwa atulaga ekisa era atugumiikiriza, naddala bwe tuba nga tuweddemu amaanyi. (Kuv. 34:6) Ekisa kye kidda ‘buggya buli nkya,’ era “tekiggwaawo.” (Kung. 3:22, 23) Yakuwa ayagala tumukoppe nga tulaga ekisa abo ababa baweddemu amaanyi. BULI OMU AKUBIRIZE MUNNE OKUSIGALA MU KKUBO ERY’OBULAMU Ku basibe 33,000 abaava mu nkambi y’e Sachsenhausen, nkumi na nkumi baafiira mu kkubo. Kyokka Abajulirwa ba Yakuwa 230 abaava mu nkambi eyo bonna baawonawo. Ekyo kyali kityo kubanga bazzianamu amaanyi nga bali ku lugendo olwo olwafiiramu abantu abangi ennyo. 17 Leero, tuli mu ‘kkubo eridda mu bulamu.’ (Mat. 7:14) Mu kiseera ekitali kya wala, abaweereza ba Yakuwa bonna bajja kuyingira mu nsi empya ey’obutuukirivu. (2 Peet. 3: 13) Ka ffenna tube bamalirivu okuyambagana tusobole okweyongera okutambulira mu kkubo eridda mu bulamu. 16 16, 17. Ng’enkomerero y’enteekateeka ya Sitaani egenda esembera, kiki kye tulina okukola, era lwaki? OMUNAALA GW’OMUKUUMI OSAANIDDE KUBA MUNTU WA NGERI KI? “Mube bantu abalina empisa entukuvu era abakola ebikolwa eby’okwemalira ku Katonda!”—2 PEET. 3:11. WANDIZZEEMU OTYA? Okusobola okusiimibwa mu maaso ga Katonda, tusaanidde kuba bantu ba ngeri ki? Sitaani alimbalimba atya abantu? ABANTU bangi bafaayo nnyo ku ekyo abalala kye babalowoozaako. Naye ffe Abakristaayo tusaanidde okufaayo ennyo ku ngeri Yakuwa gy’atutwalamu. Ekyo kiri kityo kubanga Yakuwa ye Muyinza w’Ebintu Byonna era ye “nsibuko y’obulamu.”—Zab. 36:9, NW. 2 Omutume Peetero yakiraga nti okusobola okusiimibwa mu maaso ga Yakuwa, tulina okuba abantu abalina “empisa entukuvu era abakola ebikolwa eby’okwemalira ku Katonda.” (Soma 2 Peetero 3: 11.) “Empisa” zaffe okusobola okuba entukuvu tulina okuba abayonjo mu birowoozo, mu mpisa, ne mu by’omwoyo. Ate era tulina okuba ‘n’ebikolwa eby’okwemalira ku Katonda’ nga tumwagala nnyo era nga tumussaamu ekitiibwa. Bwe kityo, okusobola okusiimibwa mu maaso ga Katonda tulina okufaayo ku mpisa zaffe ne ku ekyo ekiri mu mitima gyaffe. Okuva bwe kiri nti Yakuwa akebera emitima, amanyi bulungi obanga tulina empisa entukuvu era obanga tumwemaliddeko.—1 Byom. 29:17. 3 Omulabe waffe, Sitaani Omulyolyomi, tayagala tube nga tusiimibwa mu maaso ga Katonda. Mu butuufu, akola kyonna ekisoboka okulaba nti ayonoona enkolagana yaffe ne Yakuwa. Sitaani akozesa obulimba okugezaako okutusendasenda okuva ku Katonda waffe gwe tusinza. (Yok. 8:44; 2 Kol. 11:13-15) N’olwekyo, buli omu ku ffe asaanidde okwebuuza: ‘Sitaani alimba atya abantu? Kiki kye nnyinza okukola okusobola okukuuma enkolagana yange ne Yakuwa?’ SITAANI ALIMBA ATYA ABANTU? Kiki ky’oyinza okukola okusobola okukuuma enkolagana yo ne Yakuwa? Yakobo yagamba nti: “Buli muntu agezesebwa ng’atwalirizibwa era ng’asendebwasendebwa okwegomba 4 1, 2. Kiki kye tusaanidde okukola okusobola okusiimibwa mu maaso ga Katonda? 3. Bibuuzo ki bye tusaanidde okwebuuza? 4. Okusobola okwonoona enkolagana yaffe ne Katonda, kiki Sitaani ky’agezaako okukola, era lwaki? 23 Sitaani agezaako okutuleetera okufuna okwegomba okubi mu mitima gyaffe. Omutume Yokaana yalaga “ebintu” bisatu “ebiri mu nsi” Sitaani by’akozesa: (1) “okwegomba kw’omubiri,” (2) “okwegomba kw’amaaso,” ne (3) “okweraga olw’ebintu omuntu by’alina mu bulamu.” Sitaani yakozesa ebintu ebyo ng’akema Yesu mu ddungu. Olw’okuba Sitaani amaze emyaka mingi ng’akozesa ebintu ebyo, kati alina obumanyirivu bwa maanyi nnyo mu kubikozesa, era amanyi kintu ki ku bintu ebyo ky’asobola okukozesa ku buli muntu. Nga tetunnaba kulaba kye tuyinza okukola okusobola okwekuuma enkwe za Sitaani, ka tusooke tulabe engeri Omulyolyomi gye yasobola okulimba Kaawa naye n’atasobola kulimba Mwana wa Katonda. 6 Sitaani yakozesa “okwegomba kw’omubiri” okulimba Kaawa (Laba akatundu 7) “OKWEGOMBA KW’OMUBIRI” kwe. Oluvannyuma okwegomba bwe kuba olubuto kuzaala ekibi; ate ekibi bwe kimala okukolebwa kireeta okufa.” (Yak. 1:14, 15) Okusobola okwonoona enkolagana yaffe ne Katonda, Sitaani agezaako okwonoona omutima gwaffe, omusibuka okwegomba kwaffe. 5 Kiki Sitaani ky’akozesa okugezaako okwonoona omutima gwaffe? Bayibuli egamba nti “Ensi yonna eri mu buyinza bw’omubi.” (1 Yok. 5:19) Ekimu ku bintu Sitaani by’akozesa bye ‘bintu ebiri mu nsi.’ (Soma 1 Yokaana 2:15, 16.) Okumala emyaka nkumi na nkumi Omulyolyomi abadde akozesa ensi ye okulimbalimba abantu. Okuva bwe kiri nti tuli mu nsi eno embi, tulina okwekuuma enkwe za Sitaani.—Yok. 17:15. 5, 6. (a) Kiki Sitaani ky’akozesa okugezaako okwonoona omutima gwaffe? (b) Bintu ki ebisatu Sitaani by’akozesa okutuleetera okufuna okwegomba okubi mu mitima gyaffe, era bumanyirivu ki bw’alina mu kukozesa ebintu ebyo? 24 7 Buli muntu yeetaaga okulya emmere okusobola okuba omulamu. Omutonzi waffe yatonda ensi ng’esobola okubala emmere mu bungi. Kyokka Sitaani asobola okukozesa eby’okulya okutuleetera okumenya amateeka ga Katonda. Ka tulabe engeri gye yabikozesaamu okulimbalimba Kaawa. (Soma Olubereberye 3:1-6.) Sitaani yagamba Kaawa nti yali asobola okulya ku ‘muti ogw’okumanya obulungi n’obubi’ n’atafa. Era yamugamba nti bwe yandiridde ku muti ogwo, yandibadde nga Katonda. (Lub. 2:9) Bwe kityo, Omulyolyomi yali ng’agamba nti Kaawa yali teyeetaaga kugondera Katonda okusobola okuba omulamu. Ng’obwo bwali bulimba bwa maanyi! Omulyolyomi bwe yamala okuteeka ekirowoozo ekyo mu Kaawa, Kaawa yali asobola okukola ebintu bibiri: Yali asobola okweggyamu ekirowoozo ekyo, oba okusigala ng’alowooza ku kibala ekyo, n’ale- 7. Sitaani yakozesa atya “okwegomba kw’omubiri” okukema Kaawa? OMUNAALA GW’OMUKUUMI ka okwegomba okubi okukula mu mutima gwe. Wadde nga waaliwo emiti emirala mingi Kaawa gye yali asobola okulyako, yasalawo okusigala ng’alowooza ku muti ogwali wakati mu lusuku. N’ekyavaamu ‘yanoga ku bibala byagwo n’alya.’ Sitaani yaleetera kaawa okwegomba ekintu Omutonzi we kye yali amugaanye. 8 Sitaani yakozesa akakodyo ke kamu ng’agezaako okukema Yesu mu ddungu. Yesu bwe yali amaze ennaku 40 ng’asiiba, Sitaani yagezaako okumukema ng’akozesa eby’okulya. Sitaani yagamba Yesu nti, “Bw’oba oli mwana wa Katonda, gamba ejjinja lino lifuuke emmere.” (Luk. 4:1-3) Yesu yali asobola okukola ebintu bibiri: Yali asobola okusalawo okukozesa amaanyi ge okwefunira eky’okulya oba obutagakozesa. Yesu yali akimanyi nti tekyali kituufu kukozesa maanyi ge kwenoonyeza bibye. Wadde ng’enjala yali emuluma, okuba n’enkolagana ennungi ne Yakuwa kye kyali kisinga obukulu gy’ali okusinga eby’okulya. Yesu yagamba Sitaani nti: “Kyawandiikibwa nti, ‘Omuntu taba mulamu na mmere yokka, naye na buli kigambo ekiva mu kamwa ka Yakuwa.’ ” —Mat. 4:4. “OKWEGOMBA KW’AMAASO” 9 Ekintu ekirala Yokaana kye yayogerako kwe ‘kwegomba kw’amaaso.’ Ebigambo ebyo biraga nti omuntu asobola okutandika okwegomba ekintu oluvannyuma lw’okukitunuulira. Sitaani yakozesa okwegomba kw’amaaso okusendasenda Kaawa. Yamugamba nti: ‘Amaaso gammwe gajja kuzibuka.’ Kaawa gye yakoma okutunuulira ekibala ekyagaanibwa, gye yakoma oku- 8. Sitaani yagezaako atya okukozesa “okwegomba kw’omubiri” okukema Yesu, naye lwaki teyasobola kumuleetera kujeemera Katonda? 9. Ebigambo “okwegomba kw’amaaso” biraga ki, era Sitaani yakozesa atya okwegomba okwo okusendasenda Kaawa? AGUSITO 15, 2013 Yesu teyeerabira ekyo ekyali kisinga obukulu (Laba akatundu 8) kyegomba. N’ekyavaamu, Kaawa yalaba ng’omuti “gusanyusa amaaso.” 10 Sitaani yakozesa atya “okwegomba kw’amaaso” okukema Yesu? Sitaani “[yalaga Yesu] obwakabaka bwonna obw’omu nsi; n’amugamba nti: ‘Nja kukuwa obuyinza ku bwakabaka buno bwonna n’ekitiibwa kyabwo.’ ” (Luk. 4:5, 6) Yesu teyalaba bwakabaka bwonna obw’omu nsi na maaso ge, naye yalaba ekitiibwa kyabwo mu kwolesebwa. Sitaani ateekwa okuba nga yali alowooza nti ebyo Yesu bye yali alabye mu kwolesebwa byandimusikirizza. Yagamba Yesu nti: “Singa ovunnama n’onsinza, bwonna bujja kuba bubwo.” (Luk. 4:7) Yesu yagaana okukola ekyo Sitaani kye yamugamba okukola. Amangu ddala yamuddamu nti: “Kyawandiikibwa nti, ‘Yakuwa Katonda wo gw’olina okusinza era ye yekka gw’olina okuweereza.’ ” —Luk. 4:8. 10. Sitaani yakozesa atya “okwegomba kw’amaa- so” okukema Yesu, era Yesu yamuddamu atya? 25 Misingi ki egy’omu Byawandiikibwa egisobola okukuyamba mu mbeera zino? (Laba akatundu 13, 14) “OKWERAGA OLW’EBINTU OMUNTU BY’ALINA MU BULAMU” Ekintu eky’okusatu Yokaana kye yayogerako kwe ‘kweraga olw’ebintu omuntu by’alina mu bulamu.’ Adamu ne Kaawa bwe baali nga be bantu bokka abali ku nsi, baali tebalina muntu yenna gwe bayinza kweragirako. Naye baayoleka amalala. Sitaani bwe yali akema Kaawa yamuleetera okulowooza nti Katonda yalina ebintu ebirungi bye yali amukwese. Omulyolyomi yamugamba nti bwe yandiridde ku ‘muti ogw’okumanya obulungi n’obubi, yandibadde nga Katonda ng’amanyi ekirungi n’ekibi.’ (Lub. 2:17; 3:5) Sitaani yali ayagala Kaawa alowooze nti asobola okubeerawo awatali bulagirizi bwa Yakuwa. Amalala gayinza okuba nga ge gaaleetera Kaawa okukkiriza ebyo Sitaani bye yamugamba. Yalya ku kibala ekyali kigaaniddwa, ng’alowooza nti teyandifudde. Nga yali mukyamu nnyo! 12 Obutafaananako Kaawa, Yesu yali mwetoowaze. Sitaani yagezaako okumukema akole ekintu ekyandireetedde abalala okumutendereza naye nga kigeze11 11. Sitaani yasendasenda atya Kaawa? sa Katonda. Ekyo Yesu yagaana okukikola olw’okuba kyandibadde kikolwa ekyoleka amalala. Mu kifo ky’ekyo, Yesu yaddamu Sitaani nti: “Kyagambibwa nti, ‘Tokemanga Yakuwa Katonda wo.’ ”—Soma Lukka 4:9-12. TUYINZA TUTYA OKUKUUMA ENKOLAGANA YAFFE NE YAKUWA? Ne leero, Sitaani akema abantu ng’akozesa ebintu bye bimu nga bye yakozesa okukema Kaawa ne Yesu. Akozesa “okwegomba kw’omubiri” okuleetera abantu okwenyigira mu bikolwa eby’obugwenyufu n’okwemalira ku kulya n’okunywa. Akozesa “okwegomba kw’amaaso” okuleetera abantu okulaba ebifaananyi eby’obugwenyufu, naddala ku Intaneeti. Era akozesa ‘okweraga olw’ebintu omuntu by’alina mu bulamu’ okuleetera abantu okuba ab’amalala, okwagala okwefunira obuyinza, ettutumu, n’eby’obugagga. 14 Sitaani akozesa “ebintu ebiri mu nsi” okutusendasenda ng’omuvubi bw’akozesa ensirianyi okusikiriza eky’ennyanja. Ensirianyi esobola okusikiriza eky’ennyanja naye nga tekimanyi nti eri ku ddobo. Sitaani akozesa ebintu ebirabika ng’e13 12. Sitaani yagezaako atya okukema Yesu, era 13, 14. Sitaani agezaako atya okutubuzaabuza Yesu yamuddamu atya? leero? 26 OMUNAALA GW’OMUKUUMI byetaagisa mu bulamu okutusendasenda okumenya amateeka ga Katonda. Ayagala tulowooze nti okukola ku byetaago byaffe n’okuba mu bulamu obulungi kikulu nnyo okusinga okukola Katonda by’ayagala. Onokkiriza Sitaani okukubuzaabuza? 15 Sitaani yalimba Kaawa naye teyasobola kulimba Yesu. Ku buli mulundi Sitaani lwe yagezaako okukema Yesu, Yesu yamuddangamu nti: “Kyawandiikibwa nti” oba, “Kyagambibwa nti.” Bwe tufuba okwesomesa Bayibuli, tujja kutegeera bulungi Ebyawandiikibwa era tujja kusobola okubijjukira n’okubikolerako nga tukemebwa. (Zab. 1:1, 2) Okujjukira ebyokulabirako by’abaweereza ba Katonda abaali abeesigwa aboogerwako mu Bayibuli, kijja kutukubiriza okubakoppa. (Bar. 15:4) Bwe tussa ekitiibwa mu Yakuwa, ne twagala by’ayagala era ne tukyawa by’akyawa, kijja kutuyamba okuziyiza ebikemo.—Zab. 97:10. 16 Omutume Pawulo yatukubiriza okukozesa “amagezi” gaffe kituyambe okuba abantu abalina endowooza ya Katonda, so si ey’ensi. (Bar. 12:1, 2) Pawulo yakiraga nti kikulu nnyo okufaayo ku bintu bye tulowoozaako. Yagamba nti: “Tusiguukulula endowooza enkyamu na buli kintu ekigulumivu ekiwakanya okumanya okukwata ku Katonda; era tuwangula buli kirowoozo ne tukifuula kiwulize eri Kristo.” (2 Kol. 10:5) Ebyo bye tulowooza birina kinene kye biyinza okutukolako. N’olwekyo twetaaga ‘okulowoozanga’ ku bintu ebizimba.—Baf. 4:8. 17 Okusobola okuba abatukuvu, tulina okwewala ebirowoozo ebibi n’okwegomba okubi. Tulina okwagala Yakuwa ‘n’omutima omulongoofu.’ (1 Tim. 1:5) Kyokka omutima mulimba, era oluusi tuyinza n’obutakimanya nti “ebintu ebiri mu nsi” bi15. Okufaananako Yesu, tuyinza tutya okuziyiza ebikemo bya Sitaani? 16, 17. Okukozesa “amagezi” kiyinza kutuyamba kitya? AGUSITO 15, 2013 tutwalirizza nnyo. (Yer. 17:9) N’olwekyo, kikulu nnyo ‘okwekebera okulaba obanga tuli mu kukkiriza, n’okwegezesa tumanyire ddala ekyo kye tuli.’ Ekyo tuyinza okukikola nga tufuba okulaba obanga ebyo bye tulowooza ne bye twegomba bituukagana n’ebyo bye tusoma mu Bayibuli.—2 Kol. 13:5. 18 Ekintu ekirala ekiyinza okutuyamba obutatwalirizibwa ‘bintu ebiri mu nsi’ kwe kukuumira mu birowoozo ebigambo by’omutume Yokaana bino: “Ensi eggwaawo n’okwegomba kwayo, naye oyo akola Katonda by’ayagala abeerawo emirembe gyonna.” (1 Yok. 2:17) Enteekateeka ya Sitaani erabika ng’ejja okubeerawo emirembe gyonna. Naye lujja kukya lumu nga tekyaliwo. Okukijjukira nti buli kintu ekiri mu nteekateeka ya Sitaani kinaatera okusaanawo, kijja kutuyamba obutalimbibwalimbibwa Mulyolyomi. 19 Omutume Peetero atukubiriza okuba abantu abasiimibwa mu maaso ga Katonda ‘nga tulindirira era nga tukuumira mu birowoozo byaffe okujja kw’olunaku lwa Yakuwa, eggulu mwe ligenda okwokebwa omuliro lisaanuuke n’ebintu byonna bisaanuuke olw’ebbugumu eringi!’ (2 Peet. 3:12) Mu kiseera ekitali kya wala, Yakuwa ajja kuleeta olunaku lwe azikirize ensi ya Sitaani yonna. Naye ng’ekyo tekinnabaawo, Sitaani ajja kweyongera okukozesa “ebintu ebiri mu nsi” okutukema, nga bwe yakema Kaawa ne Yesu. Tetusaanidde kuba nga Kaawa eyeerowoozaako yekka. Singa tuba nga Kaawa tuba tukkirizza Sitaani okuba katonda waffe. Mu kifo ky’ekyo, tusaanidde okuba nga Yesu. Tusaanidde okuziyiza ebikemo wadde nga biyinza okuba nga bisikiriza. N’olwekyo, ka buli omu ku ffe afube okuba omuntu asiimibwa mu maaso ga Yakuwa. 18, 19. Lwaki tusaanidde okufuba okuba abantu abasiimibwa mu maaso ga Yakuwa? 27 Erisa Yalaba Amagaali ag’Omuliro NAAWE OGALABA? Kabaka wa Busuuli yali anoonya nnabbi wa Katonda Erisa ng’ayagala okumukwata. Yakitegeerako nti Erisa yali mu Dosani, ekibuga ekyali waggulu ku lusozi era nga kiriko bbugwe. Ekiro, kabaka wa Busuuli yasindika endogoyi, amagaali, n’abasajja abalwanyi e Dosani. Obudde we bwakeerera, eggye lye lyali lyetoolodde ekibuga.—2 Bassek. 6:13, 14. Omuddu wa Erisa bwe yafuluma ebweru, yalaba eggye ly’abalabe. Yatya nnyo era n’agamba nti: “Zitusanze, mukama wange! Tunaakola tutya?” Erisa yamuddamu nti: “Totya: kubanga abali naffe bangi okusinga abali nabo.” Oluvannyuma Erisa yasaba Yakuwa ng’agamba nti: ‘Yakuwa, nkwegayiridde, muzibule amaaso ge alabe.’ Bayibuli egamba nti: “Awo Mukama n’azibula amaaso g’omulenzi; n’alaba: awo, laba, olusozi nga lujjudde embalaasi n’amagaali ag’omuliro ageetoolodde Erisa.” (2 Bassek. 6:15-17) Kiki kye tuyigira ku ebyo ebyaliwo ku olwo awamu n’ebintu ebirala ebyaliwo mu bulamu bwa Erisa? Wadde nga Erisa yali yeetooloddwa eggye lya Busuuli, yasigala nga mukkakkamu olw’okuba yali yee- 28 siga Yakuwa era yali mukakafu nti yali amukuuma. Tetusuubira nti Yakuwa ajja kutukuuma mu ngeri ey’ekyamagero leero, naye tuli bakakafu nti Yakuwa akuuma abantu be ng’ekibiina. Naffe tulinga abeetooloddwa embalaasi n’amagaali ag’omuliro. Bwe ‘tulaba’ ebintu ebyo n’amaaso gaffe ag’okukkiriza era nga twesiga Katonda, tujja kuba “mu mirembe” era Yakuwa ajja kutuwa emikisa. (Zab. 4:8) Kati ka tulabe bye tuyigira ku bintu ebirala ebyaliwo mu bulamu bwa Erisa. ERISA ATANDIKA OKUWEEREZA ERIYA Lumu, Erisa bwe yali ng’alima, nnabbi Eriya yajja gy’ali n’amusuulako ekyambalo kye. Erisa yategeera ekyo Eriya kye yali ategeeza. Bwe kityo, Erisa yateekateeka embaga, n’asiibula kitaawe ne nnyina, n’ava awaka waabwe n’agenda okuweereza Eriya. (1 Bassek. 19:16, 19-21) Olw’okuba Erisa yali mwetegefu okuweereza Katonda mu bujjuvu, Yakuwa yamukozesa okukola ebintu bingi era oluvannyuma yamulonda okuba nnabbi eyadda mu bigere bya Eriya. OMUNAALA GW’OMUKUUMI Erisa yaweereza Eriya, oboolyawo okumala emyaka mukaaga. Mu kiseera ekyo, ye ‘yafukiriranga amazzi mu ngalo za Eriya.’ (2 Bassek. 3:11) Mu biseera by’edda, abantu baaliisanga ngalo. Oluvannyuma lw’okulya emmere, omuweereza yafukiriranga mukama we amazzi mu ngalo. Ekyo kiraga nti emirimu egimu Erisa gye yakolanga gyali gya wansi. Kyokka, Erisa yagitwala nga nkizo okuweereza Eriya. Okufaananako Eriya, Abakristaayo bangi leero, beetegefu okuyingira obuweereza obw’ekiseera kyonna obutali bumu. Ekyo bakikola olw’okuba beesiga Yakuwa era baagala okumuwa ekyo ekisingayo obulungi. Ng’ekyokulabirako, abamu bava ewaabwe okusobola okuweereza mu maka ga Beseri n’okuyamba mu kuzimba Ebizimbe by’Obwakabaka, emirimu bangi gye batwala okuba egya wansi. Kyokka tewali Mukristaayo n’omu asaanidde kutwala mirimu ng’egyo okuba egya wansi kubanga Yakuwa agitwala nga gya muwendo.—Beb. 6:10. ERISA YANYWERERA KU BUWEEREZA BWE Katonda bwe yali ‘tannalinnyisa Eriya mu ggulu,’ yagamba nnabbi oyo okuva e Girugaali agenda e Beseri. Eriya bwe yagamba Erisa okusigala, Erisa yamuddamu nti: “Sijja kukuleka.” Bwe baali bagenda, emirundi ebiri, Eriya yagamba Erisa obutamugoberera naye Erisa n’agaana. (2 Bassek. 2:1-6) Nga Luusi bwe yanywerera ku Nawomi, ne Erisa yanywerera ku Eriya. (Luus. 1:8, 16, 17) Erisa yagitwala nga nkizo ya maanyi okuweereza Eriya, kubanga yali amaanyi nti Katonda ye yali amuwadde omulimu ogwo. Erisa yatuteerawo ekyokulabirako ekirungi. Bwe tufuna enkizo yonna mu kibiina kya Katonda, tujja kugitwala nga ya muwendo singa tukijjukira nti tuweereza Yakuwa. Tewali nkizo esinga eyo ey’okuweereza Yakuwa.—Zab. 65:4; 84:10. “SABA KYE NNAAKUKOLERA” Bwe baali batambula, Eriya yagamba Erisa nti: “Saba kye nnaakukolera nga sinnaba kukuggibwako.” Okufaananako Sulemaani, Erisa yasaba ekintu ekyandimuyambye okuweereza obulungi Yakuwa. Yasaba ‘emigabo ebiri egy’omwoyo gwa Eriya gibeere ku ye.’ (1 Bassek. 3:5, 9; 2 Bassek. 2:9) Mu Isiraeri, omwana ow’obulenzi omubereberye yaweebwanga emigabo ebiri egy’obusika. (Ma. 21:15-17) Bwe kityo, Erisa yali asaba okufuuka omusika wa Eriya oba okudda mu kifo kye nga nnabbi. Ate era, Erisa yali ayagaAGUSITO 15, 2013 la okuba omuvumu era omunyiikivu nga Eriya.—1 Bassek. 19:13, 14. Eriya yaddamu atya omuweereza we oyo? Yamugamba nti: ‘Ekintu ky’osabye kizibu nnyo. Naye bw’onondaba nga nkuggibwako kinaaba bwe kityo; naye bw’otondabe tekiibe bwe kityo.’ (2 Bassek. 2:10) Ebyo Eriya bye yamuddamu biyinza okuba nga byalina amakulu ga mirundi ebiri. Biyinza okuba nga byali bitegeeza nti Katonda yekka ye yali alina okusalawo obanga Erisa aweebwa ekyo kye yali asabye. Oba biyinza okuba nga byali bitegeeza nti Erisa okusobola okufuna ekyo kye yali asabye, yalina okunywerera ku Eriya mu mbeera zonna. ERISA KYE YALABA Yakuwa yawa Erisa ekyo kye yali asabye? Bayibuli egamba nti: “Awo olwatuuka nga bakyatambula nga balojja, laba, ne walabika eggaali ery’omuliro n’embalaasi ez’omuliro ne zibaawula bombi; Eriya n’alinnya mu ggulu n’embuyaga. . . . Era Erisa n’akiraba.”1 Bw’atyo Yakuwa bwe yaddamu okusaba kwa Erisa. Erisa yalaba Eriya ng’atwalibwa, yaweebwa emigabo ebiri egy’omwoyo gwa Eriya, era yadda mu kifo kya Eriya nga nnabbi.—2 Bassek. 2:11-14. Erisa yalonda ekyambalo kya Eriya ekyali kimuvuddeko ne kigwa wansi, n’akyambala. Abantu bwe baalaba Erisa ng’ayambadde ekyambalo ekyo, baakitegeera nti yali afuuse nnabbi wa Katonda. Ekirala ekyalaga nti yali alondeddwa okuba nnabbi kwe kuba nti yakuba ku mazzi g’Omugga Yoludaani ne geeyawulamu. Ebyo Erisa bye yalaba nga Eriya atwalibwa embuyaga, biteekwa okuba nga byamukwatako nnyo. Ekyo kiri kityo, kubanga si kya bulijjo okulaba eggaali ery’olutalo ery’omuliro n’embalaasi ez’omuliro! Yakiraba nti Yakuwa yali azzeemu okusaba kwe. Katonda bw’addamu essaala zaffe, tetulaba ggaali lya lutalo ery’omuliro n’embalaasi ez’omuliro. Naye tulaba obukakafu obw’enkukunala obulaga nti Yakuwa akozesa amaanyi ge amangi okutuyamba n’okukakasa nti ebyo by’ayagala bikolebwa. Ate era bwe tulaba engeri Yakuwa gy’awaamu omukisa ekitundu eky’oku nsi eky’ekibiina kye, tuba ‘ng’abalaba’ eggaali lye nga litambula.—Ez. 10:9-13. 1 Eriya teyagenda mu ggulu Yakuwa awamu ne bamalayika gye babeera. Laba Watchtower eya Ssebutemba 15, 1997, olupapula 15. 29 Waliwo ebintu bingi ebyayamba Erisa okukiraba nti Yakuwa alina amaanyi mangi nnyo. Mu butuufu, omwoyo gwa Katonda gwamusobozesa okukola ebyamagero 16, nga bikubisaamu emirundi ebiri ebyo Eriya bye yakola.1 Omulundi ogw’okubiri Erisa lwe yalaba embalaasi n’amagaali ag’olutalo ag’omuliro, yali Dosani nga yeetooloddwa eggye lya Busuuli, nga bwe twalabye ku ntandikwa y’ekitundu kino. ERISA YEESIGA YAKUWA Wadde nga yali yeetooloddwa abalabe e Dosani, Erisa yasigala nga mukkakkamu. Lwaki? Kubanga yalina okukkiriza okw’amaanyi mu Yakuwa. Naffe twetaaga okuba n’okukkiriza okw’amaanyi. N’olwekyo, ka bulijjo tusabe Katonda atuwe omwoyo gwe omutukuvu gutuyambe okwoleka okukkiriza n’engeri endala eziri mu kibala ky’omwoyo.—Luk. 11:13; Bag. 5:22, 23. 1 Laba Watchtower eya Agusito 1, 2005, olupapula 10. Ebyo ebyaliwo e Dosani era byayamba Erisa okwongera okwesiga Yakuwa awamu n’eggye lye erya bamalayika. Katonda yatuma bamalayika be ne beetooloola ekibuga ekyo era ne baziba amaaso g’abalabe ba Erisa. Bw’atyo Yakuwa yawonyaawo Erisa n’omuweereza we. (2 Bassek. 6:17-23) Mu kiseera ekyo ekyali ekizibu ennyo, nga bwe kyali ne mu biseera ebirala byonna, Erisa yakiraga nti yalina okukkiriza okw’amaanyi era nti yali yeesiga nnyo Yakuwa. Okufaananako Erisa, naffe tusaanidde okwesiga Yakuwa Katonda. (Nge. 3:5, 6) Bwe tunaakola bwe tutyo, ‘Katonda ajja kutusaasira era ajja kutuwa emikisa.’ (Zab. 67:1) Kyo kituufu nti tetwetooloddwa mbalaasi na magaali ag’omuliro. Naye tuli bakakafu nti mu kiseera ‘ky’ekibonyoobonyo ekinene,’ Yakuwa ajja kutukuuma ffenna ng’ekibiina. (Mat. 24:21; Kub. 7:9, 14) Nga bwe tulindirira ekiseera ekyo, ka bulijjo tukijjukire nti “Katonda kye kiddukiro” kyaffe.—Zab. 62:8. EGIMU KU MISANGO GYE TWAWANGULA Bufalansa Yazza Ddoola 8,200,000 243 Ssente (mu ddoola z’Amerika) gavumenti ya Bufalansa ze yaddiza Abajulirwa ba Yakuwa nga Ddesemba 11, 2012, oluvannyuma lw’okuwangula omusango ogwali gumaze emyaka 15 Emisango gyonna Abajulirwa ba Yakuwa gye bawangudde mu kkooti enkulu mu nsi yonna Buyonaani—Olukiiko Oluwabuzi 20 South Korea—Ebyasalwawo U.N. Human Rights Committee Emisango egyawangulwa mu kooti ya Bulaaya ekola ku ddembe ly’obuntu okuva mu Apuli 2000 Nga Noovemba 2, 2012, Olukiiko lw’Eggwanga Oluwabuzi lwasalawo nti Abajulirwa ba Yakuwa balina eddembe okuba n’ebizimbe eby’okusinzizaamu Okitobba 25, 2012 - South Korea yalagirwa okuliyirira Abajulirwa ba Yakuwa 388 olw’okutyoboola eddembe lyabwe ETTEREKERO LYAFFE Kabaka Yasanyuka Nnyo! King Sobhuza II taken in 1936 by Robert Nisbet and bequeathed to the Watch Tower Society MU AGUSITO 1936, Ow’oluganda Robert Nisbet ne George Nisbet baagenda mu lubiri lwa Kabaka Sobhuza II owa Swaziland ne bamuteerako obutambi okwali ennyimba z’Obwakabaka awamu n’emboozi z’Ow’oluganda J. F. Rutherford. Kabaka oyo yasanyuka nnyo. Ow’oluganda George yagamba nti, ‘Naye ekyatwewuunyisa kwe kuba nti kabaka oyo yali ayagala okugula ebyuma bye twali tukozesa, obutambi bwaffe, awamu n’emizindaalo gyaffe.’ Robert yagamba kabaka nti kyali tekisoboka kumuguza bintu ebyo. Lwaki? Kubanga byaliko nnyini byo. Kabaka yayagala okumanya ani yali nnannyini byo. Robert yamuddamu nti, “Bya Kabaka omulala.” Sobhuza yamusaba amubuulire erinnya lya Kabaka oyo. Robert yamugamba nti: “Ye Yesu Kristo, Kabaka w’Obwakabaka bwa Katonda.” Sobhuza yagamba nti: “Kabaka oyo wa kitiibwa nnyo. Saagala kutwala kintu kye kyonna.” Robert yagamba nti: ‘Kabaka Sobhuza yalina engeri ennungi. Wadde nga yali ayogera bulungi Olungereza, teyalina malala. Ate era yali mwesimbu era ng’atuukirikika. Nnamala eddakiika 45 nga ndi naye mu ofiisi ye nga George ali wabweru ataddeko ennyimba.’ Robert era yagamba nti: ‘Bwe twava awo twagenda ku ssomero eriyitibwa Swazi National School, era ebyali eyo byatusanyusa nnyo. Twayogerako n’omukulu w’essomero, era yatuwuliriza bulungi. Bwe twamugamba nti twalina obutambi bwe twali tusobola okuteerako abaana bonna ne bawuliriza, yasanyuka nnyo era n’ayita abaana nga kikumi n’abagamba okutuula wansi ku muddo bawulirize. Baatugamba nti essomero eryo lyayigirizanga abalenzi okulima, okubajja, okuzimba, Olungereza, n’okubala; era nti lyatendekanga abawala obusawo, okukola emirimu gy’awaka, n’emirimu emirala egy’omugaso.’ Jjajja wa Sobhuza omukazi ye yatandikawo essomero eryo.1 Bapayoniya baatandika okukyalira Kabaka Sobhuza mu lubiri lwe okuva 1933 era yabawulirizanga. Lumu, kabaka oyo yakuaanya abakuumi be 100 bawulirize obubaka bw’Obwakabaka. Yasaba okufunanga magazini zaffe buli mwezi era yakkirizanga n’ebitabo byaffe. Mu kiseera kitono Kabaka Sobhuza 1 The Golden Age, Jjuuni 30, 1937, olupapula 629. AGUSITO 15, 2013 31 (Waggulu) Abayizi b’essomero ly’omu Swaziland abaawuliriza emboozi mu 1936 (Ku ddyo) George Nisbet n’emmotoka ye okwali emizindaalo s n o Osobola okuwanula magazini eno awamu n’ebitabo ebirala ku www.jw.org ku bwereere p kubayigganya olw’obutakolera ku bulombolombo bw’obwakabaka bwa Swaziland. Eyo ye nsonga lwaki bwe yafa, Abajulirwa ba Yakuwa baawulira ennaku ey’amaanyi. Omwaka gwa 2013 we gwatandikira, mu Swaziland mwalimu ababuulizi b’Obwakabaka abasukka 3,000. Mu nsi eyo mulimu abantu ng’akakadde kamu, era okutwalira awamu buli mubuulizi alina okubuulira abantu nga 384. Mu mwaka gwa 2012, mu Swaziland mwalimu bapayoniya abasukka mu 260 n’ebibiina 90, era mu mwaka ogwo abantu 7,496 be baaliwo ku mukolo gw’Ekijjukizo. Ekyo kiraga bulungi nti mu nsi eyo mulimu abantu bangi abakyasobola okuyiga amazima. Ekyo kiri kityo kubanga waliwo ab’oluganda abaatandika okusiga ensigo ez’amazima mu Swaziland mu myaka gya 1930.—Okuva mu tterekero lyaffe mu South Africa. Osobola okusomera Bayibuli ku mukutu gwaffe ogwa Intaneeti Kozesa code eno oba genda ku mukutu gwaffe ogwa www.jw.org w13 08/15-LU 130419 yali awezezza ebitabo byaffe bingi mu tterekero lye! Ebitabo ebyo yabikuuma ne mu kiseera ebitabo byaffe bwe byali nga biwereddwa mu matwale ga Bungereza nga Ssematalo II agenda mu maaso. Kabaka Sobhuza II yayanirizanga Abajulirwa ba Yakuwa ne mu lubiri lwe olw’e Lobamba, era yayitanga n’abakulembeze b’amadiini okujja okuwuliriza emboozi ezeesigamiziddwa ku Bayibuli. Lumu ow’oluganda ayitibwa Helvie Mashazi bwe yali annyonnyola Matayo essuula 23, abakulembeze b’eddiini abamu baanyiiga nnyo ne bamulagira okulekera awo okwogera era atuule. Naye kabaka yagamba Ow’oluganda Mashazi agende mu maaso. Ate era yalagira n’abo abaaliwo okuwandiika buli kyawandiikibwa ow’oluganda oyo kye yakoonangako! Ku mulundi omulala, oluvannyuma lw’okuwulira emboozi payoniya omu gye yawa, abakulembeze b’eddiini abana abaaliwo baakweka akantu akeeru akabeera mu bulago bwabwe ne bagamba nti: “Tetukyali bakulembeze ba ddiini, kati tuli Bajulirwa ba Yakuwa.” Era baasaba payoniya oyo abawe ku bitabo ng’ebyo Kabaka Sobhuza bye yalina. Okuva mu myaka gya 1930 okutuusa lwe yafa mu 1982, Kabaka Sobhuza yayisanga bulungi Abajulirwa ba Yakuwa, era teyakkirizanga muntu yenna
Similar documents
ahatari matsiko goona - Disciple Nations Alliance
nigateekwa kutandika n’okugarurwa butsya okw’omuntu obwo arikwakiira Yesu Kristo
nk’omujuni w’amagara ge. Kwonka Yesu Kristo nakira ahari ekyo, Tari Mukama w’amagara
geitu kyonka, kureka ni Mukama ...
