LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL
Transcription
LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL
LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL Hoe stemt u uw lessen beter op uw leerlingen af? Leerlinggericht lesgeven Eigenlijk is ‘leerlinggericht lesgeven’ (ook wel student centric teaching) een vreemde term. Al het onderwijs moet zich immers op leerlingen richten. Onderzoek toont echter aan dat de voorkeuren van de docent nog steeds een dominante rol spelen in het onderwijs. Docenten kunnen meer doen om hun leerlingen te activeren en te motiveren, bijvoorbeeld door middel van leerlinggericht lesgeven. Wat is leerlinggericht lesgeven? Er is geen eenvoudig antwoord op deze vraag, mede doordat er geen eenduidige definitie Focus op leren Zodra leerlingen zelfstandig genoeg zijn om als hun eigen leraren op te treden, kunnen zij de controle krijgen over hun eigen leerproces. Het vraagt inspanning om leerlingen op dit niveau te krijgen. Docenten, schooldirecteuren, leerlingen en ouders moeten allemaal bijdragen en hun rol opnieuw invullen. De nieuwe rol van de docent is bijvoorbeeld ervoor te zorgen dat alle leerlingen actief deelnemen. De vraag is: Hoe kunnen docenten zo lesgeven en beoordelen dat leerlingen onafhankelijker worden en ze hun eigen cognitieve vaardigheden ontwikkelen? Een wondermiddel bestaat niet - en de lijst met leerlinggerichte lesmethoden is lang. Deze whitepaper behandelt daarom drie strategieën die relatief eenvoudig te implementeren zijn en die in verschillende situaties tot succesvol leerlinggericht onderwijs kunnen leiden. is van leerlinggericht onderwijs. De meeste onderwijsexperts zijn het er echter over eens dat leerlinggericht lesgeven gericht is op de behoeften van elke individuele leerling. Hetgeen een leerling leert, staat centraal tijdens de les. Het doel van leerlinggericht onderwijs is leerlingen de kans te geven hun cognitieve vaardigheden te ontwikkelen in een goed functionerende leeromgeving, in plaats van ze standaard kennis voor te schotelen. Over de auteur Morten Fahlvik komt uit Bergen (Noorwegen), waar hij bij itslearning werkt als Educational Researcher. Hij is opgeleid tot leraar en heeft ook als leraar in het basisonderwijs gewerkt. Daarnaast heeft hij zelf leraren opgeleid en heeft hij het pedagogisch gebruik van ICT onderzocht bij het Centre for New Media aan het Bergen University College. LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL Inhoud 4 Strategie 1 Leerlinggericht evalueren en zelfevaluatie 6Praktijkvoorbeeld Leerlinggerichte schrijfles 8 Strategie 2 Understanding by Design en achterwaarts plannen 10Praktijkvoorbeeld Achterwaarts plannen en zelfevaluatie bij scheikundelessen 12 Strategie 3 Flipped learning 14Praktijkvoorbeeld Gitaarles in een flipped classroom 16Conclusie Een weg vinden in leerlinggericht lesgeven 17 Referenties en aanvullende literatuur Na het lezen van deze whitepaper heeft u: Kennis van drie strategieën voor het invoeren van leerlinggericht lesgeven Voorbeelden van hoe docenten deze strategieën hebben toegepast 3 4 Strategie 1 Een cultuur van leerlinggericht evalueren en zelfevaluatie creëren. Omdat de kwaliteit van de feedback die leerlingen Als uw leerlingen dit goed willen doen, is het van docenten krijgen steeds belangrijker wordt, belangrijk dat ze de doelstellingen en succescriteria werken veel scholen aan een goede structuur en begrijpen van wat ze leren. Daarom moet de docent richtlijnen voor het geven van formatieve evaluatie. zijn leerlingen helpen te begrijpen: Toch blijkt uit onderzoek dat leerlingen nog steeds maar een klein deel van de feedback verwerken. Door - Hoe ver ze zijn gevorderd in wat ze leren. de focus te verschuiven van de feedback die u geeft - Wat het doel van elke les is. naar hoe goed uw leerlingen uw feedback verwerken, - Wat ze moeten doen om de kloof tussen zal dit aandeel worden vergroot. hun vaardigheden en hun doelen te verkleinen. In de praktijk kunt u dit bereiken door uw leerlingen te stimuleren meer tijd en energie te besteden aan het reflecteren op hun eigen werk. Reflectie is in feite zelfevaluatie. LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL 5 …leerlingen moeten kunnen reflecteren en onafhankelijk worden van hun docenten. De overgang van uitsluitend feedback van de docent naar zelfregulerende leerlingen gaat niet vanzelf. Het is een proces dat een grondige en gerichte werkhouding vraagt - en het is cruciaal dat leerlingen ervaring opdoen in het zichzelf beoordelen en hulp krijgen bij het ontwikkelen van goede strategieën voor zelfevaluatie. Het volgende voorbeeld beschrijft hoe een leraar in Engeland dit heeft bereikt. Het volgende voorbeeld beschrijft hoe een docent dit bereikt heeft. » 6 Strategie 1 / PRAKTIJKVOORBEELD Leerlinggerichte schrijfles met David Walton David Walton geeft Engels aan leerlingen van 10 en 11 jaar op Kibworth Primary School in Leicestershire, Engeland. De klas beschikt over slechts één computer met internetaansluiting, die de leraar en leerlingen delen. Toch heeft David een lespraktijk ontwikkeld die gebruikmaakt van de mogelijkheden van itslearning, het online leerplatform van de school. Het hier beschreven voorbeeld illustreert hoe David en zijn leerlingen werken aan het ontwikkelen van overtuigende schriftelijke vaardigheden. Les 1: Het definiëren van de doelstellingen en de basis leggen David begint het leerproces door het concept Tijdens break-out sessies bespreken de van overtuigend schrijven uit te leggen. De leerlingen welke tekstelementen feiten, leerlingen horen ook het doel van wat ze meningen en argumenten zijn. David geeft leren: ze moeten een brief schrijven die lezers de leerlingen daarna twee opdrachten moet overhalen te doneren voor een school waarmee ze in de klas kunnen beginnen en in Gambia. David en zijn leerlingen starten die ze thuis verder kunnen afmaken. vervolgens een zoektocht naar overtuigende teksten. Opdracht 1: Opdracht 2: David heeft een korte overtuigende In hun eigen schrift of thuis achter de tekst in een discussieforum in de online computer schrijven de leerlingen de eerste leeromgeving geplaatst. In het veld paragraaf van hun fondsenwervingsbrief ‘opmerkingen’ moeten de leerlingen voor de school in Gambia. uitleggen wat zij de belangrijkste punten van de tekst vinden en moeten ze suggesties doen voor de volgende paragraaf. Door het gebruik van een online discussieforum zorgt David ervoor dat de opmerkingen van de leerlingen zichtbaar zijn voor de rest van de klas, waardoor hij een actieve online groepsdiscussie creëert. LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL 7 Les 2: Anderen feedback geven Aan het begin van de volgende les herhaalt David de Hij leest enkele opmerkingen hardop voor en vraagt vorige les kort en herinnert hij de leerlingen aan het leerlingen commentaar te geven. David heeft ervaren doel van de les. Om ervoor te zorgen dat alle leerlingen dat sommige leerlingen liever mondeling opmerkingen feedback krijgen op opdracht 2, laat hij leerlingen in de klas maken, terwijl anderen liever schriftelijk aan hun uitwerkte opdrachten met elkaar wisselen en discussies bijdragen. Door beide vormen te combineren, beoordelen zij elkaars teksten op wat ging goed, maar krijgen meer leerlingen een actieve rol in het gesprek. ook op wat hun klasgenoot kan doen om de tekst beter te maken. Waar nodig staat David individuele In de afgelopen twee lessen hebben leerlingen leerlingen bij. kennisgemaakt met de algemene doelstelling, hebben ze voorbeelden gezien van goede overtuigende De les gaat verder met een korte samenvatting van teksten en hebben ze feedback gegeven en ontvangen wat goede feedback is en een aantal leerlingen leest van medeleerlingen. Ze zijn nu klaar om hun eigen de feedback die ze hebben gegeven voor. Dit helpt overtuigende tekst te schrijven. leerlingen te ontdekken hoe ze constructieve feedback kunnen geven en het vormt bovendien een uitstekende basis om te leren zichzelf te evalueren. David projecteert vervolgens het discussieforum uit opdracht 1 op het scherm in de klas. De lessen van David bevatten een mix van klassikaal leren, werken in kleine groepjes en individuele instructie. 8 Strategie 2 Understanding by Design en achterwaarts plannen Het is belangrijk dat leerlingen er zelf in geloven dat ze hun gestelde doelen kunnen behalen. Een van de belangrijkste taken van docenten is dan ook om ervoor te zorgen dat leerlingen zowel de inhoud als de doelstellingen van de les helder hebben. De Amerikaanse onderwijsexperts Grant Wiggins en Jay McTighe hebben een kader ontwikkeld waarmee docenten dit hun leerlingen op een systematische wijze kunnen bijbrengen. De methode heet ‘Understanding by Design’ (UbD) en McTighe benoemt twee hoofddoelen: - Focus op begrip (understanding), waaronder evaluatie en het vermogen van leerlingen aan te tonen en toe te passen wat ze geleerd hebben. - Ontwerp (design) van passende onderwijsprocessen die op de leerdoelen gebaseerd zijn. LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL UbD benadrukt de rol van de docent als ontwerper van wat de leerling leert. UbD helpt leerdoelen te verduidelijken, het begrip van leerlingen vast te leggen en effectieve en boeiende leeractiviteiten te ontwikkelen. Deze methode helpt u om in drie stappen prioriteit te geven aan de activiteiten in uw lesplanning. Evaluatie is een essentieel onderdeel van UbD, maar het is belangrijk te benadrukken dat UbD een kader vormt om planningen te maken. Het is dus geen lesmethode. Een goed plan maakt van iemand niet direct een uitstekende docent, maar legt wel de basis voor beter onderwijs. Achterwaarts plannen { Planning } Stap 1: Stel de gewenste resultaten vast Stap 2: Stel vast met welk bewijs dit kan worden Stap 3: Plan de lesinhoud beoordeeld Welke kennis en vaardigheden moeten leerlingen hebben aan het eind van het leerproces? Wat voor bewijs is nodig om vast te stellen of de Wat zijn passende leerlingen de gewenste activiteiten voor de doelen hebben bereikt? leerlingen? Welke inhoud is daarbij van belang? Hoeveel tijd moeten ze ermee bezig zijn? Tijdlijn van lesgeven Het volgende voorbeeld beschrijft hoe een docent UbD gebruikt en hoe zij achterwaarts plant om ervoor te zorgen dat haar leerlingen hun opgedane kennis en vaardigheden kunnen toepassen. » 9 10 Strategie 2 / PRAKTIJKVOORBEELD Achterwaarts plannen en zelfevaluatie bij scheikundelessen met Frøydis Hamre De scheikundelessen die Frøydis toepassen - en helpt leerlingen Hamre op Nordahl Grieg High bovendien zichzelf te beoordelen. School in Bergen (Noorwegen) geeft, Frøydis baseert haar onderwijs op het onderscheiden zich door een sterke principe van achterwaarts plannen. Ze leerlinggerichte focus. Haar aanpak bereidt opdrachten en leeractiviteiten zorgt ervoor dat leerlingen de geleerde voor die haar leerlingen helpen de kennis en vaardigheden kunnen gestelde doelen te bereiken. Stap 1: Stel rubrics op om leerlingen bewust te maken van het doel Frøydis begint met het opstellen leerlingen altijd op de hoogte zijn van van beoordelingscriteria op basis wat er van hen wordt verwacht. Een van de leerdoelen van de les. Deze lesplan kan bijvoorbeeld zijn: beoordelingsrubrieken worden verwerkt in itslearning, het online leerplatform van de school. Dit leerplatform wordt tijdens de lessen gebruikt om ervoor te zorgen dat “Het doel van deze les is dat leerlingen de concepten ‘entropie’ en ‘enthalpie’ kunnen verklaren en gebruiken om te bepalen of een reactie spontaan is.” Haar rubric beschrijft daarnaast drie prestatieniveaus: Basisniveau Middenniveau Hoog niveau Leg uit wat Leg entropie en Bespreek ΔH, T en ΔS endotherme en enthalpie uit. Ken de om te bepalen of een exotherme reacties vereisten voor spontane reactie spontaan is. zijn. Bereken de reacties. (ΔH- TΔS<0) bindingsenergie en bepaal of de reactie endotherm of exotherm is. LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL 11 Leerlingen reflecteren op hun eigen prestaties en De rubrics tonen wat leerlingen Naast dat ze inzicht geven in wat er vorderingen voordat al hebben bereikt en wat ze van de leerlingen wordt verwacht, zij een cijfer krijgen. moeten doen om een hoger vormen ze ook de basis voor de niveau te bereiken. Ze moeten de feedback die Frøydis haar leerlingen nieuwsgierigheid van leerlingen geeft. Uiteraard geeft zij niet alleen prikkelen en hun bereidheid om feedback via rubrics, maar geeft ze risico’s te nemen en fouten te haar leerlingen continu feedback maken niet beperken. over wat ze in de klas doen. Stap 2: Stap 3: Oefeningen en voorbeeldantwoorden Beoordeling en zelfevaluatie Om haar leerlingen te helpen inzicht te krijgen in het De scheikundelessen van Frøydis worden met een test formuleren van goede antwoorden en oplossingen stelt afgesloten. Ze ontdekte echter dat de meeste leerlingen Frøydis eerder gebruikte oefeningen en antwoorden alleen interesse hadden in hun eindcijfer - en niet in beschikbaar op het online leerplatform. Leerlingen de feedback. Omdat het vermogen om te reflecteren zijn niet verplicht om deze oefeningen door te nemen, cruciaal is voor zelfsturend onderwijs, ontwikkelde maar ze doen het vaak wel. Veel leerlingen vullen de Frøydis een evaluatiemethode die haar leerlingen oefeningen zelfs in – individueel of in een groep – voor verplicht na te denken over hun eigen resultaten vóór ze de antwoorden bekijken. ze hun cijfer krijgen. In het kort werkt het als volgt: 1 Frøydis leest de antwoorden van iedere leerling en maakt aantekeningen over hun prestaties. De leerlingen vullen Ze geeft de 2 De leerlingen antwoorden terug een zelfevaluatie in op kijken hun eigen (zonder cijfer of het online leerplatform, antwoorden na door opmerkingen) met waarmee ze aangeven deze te vergelijken een lijst oplossingen hoe ze denken te hebben met de voorgestelde voor elke vraag. gepresteerd en hoeveel oplossingen. ze van het onderwerp 3 4 begrijpen. De leerlingen krijgen het cijfer van hun opdracht. 12 …flipped learning vraagt veel meer Strategie 3 dan het simpelweg online zetten van leermaterialen. / FLIPPED LEARNING Flipped learning wordt vaak beschreven als een Lesgeven in een flipped classroom kan leiden tot methode waarin leerlingen hun huiswerk op school flipped learning, maar niet altijd. maken en hun schoolwerk thuis. Het gaat echter verder - en het heeft sterk leerlinggerichte kenmerken. Het Flipped Learning Network, een vereniging van docenten met ervaring in het ‘omgekeerd lesgeven’, geeft deze definitie: Veel docenten hebben hun klas omgekeerd, waardoor leerlingen buiten de klas teksten lezen, aanvullende video’s bekijken of opdrachten uitvoeren. Voor echt flipped learning moeten de volgende vier pijlers van toepassing zijn: Flipped learning is een didactische aanpak waarbij de directe instructie uit de groepsleerruimte naar de individuele leerruimte beweegt en de resulterende 1. Flexibele onderwijsomgeving, zowel in tijd als in ruimte groepsruimte wordt omgevormd tot een dynamische, 2. Leercultuur met een leerlinggerichte focus interactieve leeromgeving waarin de docent zijn 3. Inhoud gericht op de doelstellingen van het onderwijs leerlingen begeleidt in het toepassen van concepten en het creatief betrokken zijn bij de lesinhoud. Het is belangrijk te weten dat het Flipped Learning Network een verschil maakt tussen de ‘omgekeerde klas’ (flipped classroom) en ‘omgekeerd leren’ (flipped learning). 4. Didactisch en vakinhoudelijk deskundige docenten LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL 13 De eigen invloed van leerlingen Flipped learning stelt leerlingen in staat het lesmateriaal meerdere malen door te nemen om alles goed te begrijpen. Ze kunnen in hun eigen tempo leren en zelfstandiger worden, doordat ze bij problemen de tijd krijgen die ze nodig hebben om hun eigen oplossingen te vinden. Dat verhoogt bovendien hun motivatie. Het volgende voorbeeld beschrijft hoe een docent flipped learning toepast om geïndividualiseerd onderwijs te bieden aan een grote groep leerlingen met sterk uiteenlopende vaardigheden. » De rol van de docent bij flipped learning Het voornaamste doel van flipped learning is de lestijd effectiever te gebruiken door delen van de les buiten de klas te verzorgen. Het is dan ook de taak van de docent om gebruik te maken van de kansen die een combinatie van fysiek en online leren biedt. Docenten moeten daarbij zorgvuldig plannen wat leerlingen thuis kunnen doen en rekening houden met hoeveel tijd leerlingen aan hun huiswerk kunnen besteden. Ook moeten zij de hoeveelheid en moeilijkheidsgraad van het huiswerk beoordelen en manieren bedenken om leerlingen te helpen als ze ergens tegenaan lopen. 14 Strategie 3 / PRAKTIJKVOORBEELD Gitaarles in een flipped classroom met Kjell Rune Fjellheim Kjell Rune Fjellheim geeft op de Kannik middelbare school in Stavanger (Noorwegen) muziekles aan leerlingen met uiteenlopende kennis en vaardigheden. Ook bij andere vakken in het voortgezet onderwijs worden docenten met niveauverschillen geconfronteerd, maar via flipped learning heeft Kjell Rune er een oplossing voor gevonden. Voorbereiding: Stel de leerdoelen vast In Noorwegen krijgen leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs bij het vak Muziek onder andere gitaarles. Aan het begin van zijn lessen legt Kjell Rune uit wat het uiteindelijke doel is en koppelt hij heldere criteria aan dit doel. Dit doet hij door een beoordelingsrubriek aan te maken in het online leerplatform van de school. Hierin staan zowel het doel als de beoordelingscriteria. Materialen ontwikkelen voor gebruik in en buiten de klas De leerlingen van Kjell Rune hebben via het online leerplatform itslearning toegang tot een schat aan opdrachten en leermiddelen, waaronder video’s waarin Kjell Rune specifieke technieken voordoet. Er zijn liedjes te vinden waarmee leerlingen kunnen oefenen en doordat naast iedere songtitel de vereiste akkoorden staan vermeld, kunnen leerlingen direct De rubric toont de leerdoelen en geeft een korte zien of ze het nummer kunnen spelen. Ze kunnen ook beschrijving van de vier te bereiken niveaus: Minder iPads gebruiken om toegang te krijgen tot een app dan basis, basis, gedreven, gevorderd. Alle leerlingen die gitaarakkoorden toont en automatisch feedback werken naar dezelfde doelen aan de hand van dezelfde geeft over hoe de leerlingen deze spelen. De leerlingen beoordelingscriteria. kunnen deze materialen gebruiken wanneer ze willen. Daardoor kunnen ze in hun eigen tempo werken en zich richten op de punten die ze extra moeten oefenen. LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL Tijdens de les: Daarnaast Balans tussen de groep en het individu tijdens de les toont hij de 15 leerlingen waar het lesmateriaal en oefenopdrachten te vinden zijn. Omdat het muziekcurriculum breed is en er maar weinig tijd is, denkt Kjell Rune goed na over welke elementen hij tijdens de klassikale lessen behandelt. De leerlingen pakken vervolgens een iPad en een gitaar Hij probeert deze basisinstructie tot een minimum en gaan aan de slag. Kjell Rune loopt daarna rond in de te beperken, omdat sommige leerlingen al zeer goed klas om individuele leerlingen waar nodig te helpen. gitaar kunnen spelen – en voor hen zou algemene Kjell Rune biedt zijn leerlingen keuzes, maar zorgt er informatie tijdverspilling zijn. In plaats daarvan ook voor dat ze de keuzevrijheid niet misbruiken door geeft hij leerlingen toegang tot de leermiddelen in te eenvoudige liedjes te kiezen. Tijdens de les let hij op het online leerplatform, zodat ze thuis of in de klas individuele leerlingen om zeker te zijn dat ze op het kunnen oefenen. Kjell Rune start elke les met een juiste niveau werken en gemotiveerd blijven om verder korte instructie over de doelstellingen. te leren. 16 Conclusie Een weg vinden in leerlinggericht lesgeven Deze whitepaper beschrijft drie strategieën waarmee u leerlinggericht lesgeven kunt bevorderen. Er zijn echter veel meer strategieën die u kunt gebruiken, waaronder growth mindset, gamification, en leren door samenwerking - en er zijn vele wegen die leiden naar onderwijs waarin de leerling centraal staat. De sleutel tot succes is een breed scala aan strategieën tot uw beschikking te hebben, zodat u uw eigen manier van lesgeven continu kunt beoordelen, kunt nagaan of de gekozen strategieën het gewenste effect hebben en aanpassingen kunt doorvoeren waar dat nodig is. Wij wensen u veel succes in het betrekken van uw leerlingen bij uw lespraktijk! LESGEVEN MET DE LEERLING CENTRAAL Referenties en aanvullende literatuur Flipped Learning Network (2014): Definition of AVENUESdotORG (2013): Grant Wiggins – Flipped Learning, http://flippedlearning.org/cms/ Understanding by Design (1 van 2) (video lib07/VA01923112/Centricity/Domain/46/FLIP_ van 11 minuten), https://www.youtube.com/ handout_FNL_Web.pdf watch?v=4isSHf3SBuQ Flipped Learning Network (2014): Literature AVENUESdotORG (2013): Grant Wiggins – Video: Review on the Flipped Learning Model, http:// Understanding by Design (2 van 2) (video flippedlearning.org/cms/lib07/VA01923112/ van 14 minuten), https://www.youtube.com/ Centricity/Domain/41/LitReview_FlippedLearning. watch?v=vgNODvvsgxM pdf Sadler, D.R. (1989). Formative assessment and itslearning (2012): Succesvolle formatieve evaluatie, the design of instructional systems. Instructional http://www.itslearning.nl/downloads Science, 18, 119–144. (Online beschikbaar op: http:// itslearning (2012): Blended learning, http://www. itslearning.nl/downloads itslearning (2013): The Blended classroom, http:// www.itslearning.nl/downloads itslearning (2014): Inspiring music students by using GarageBand on iPads, http://www.itslearning.eu/ inspiring-music-students-by-using-garageband-onipads1 itslearning (2014): Flipping the classroom at Sandgotna school, http://www.itslearning.eu/ flipping-the-classroom-at-sandgotna-school Elisabeth Engum (2012): http://www.itslearning.eu/ the-flipped-classroom1 Jay McTighe & Grant Wiggins (2012): Understand by Design Framework, http://www.ascd.org/ASCD/pdf/ siteASCD/publications/UbD_WhitePaper0312.pdf Hawker Brownlow Education (2013): What is Understanding by Design? Author Jay McTighe explains. (video van 7 minuten), https://www. youtube.com/watch?v=d8F1SnWaIfE&feature=play er_embedded#at=258 link.springer.com/article/10.1007/BF00117714) 17 Over itslearning itslearning is een marktleider op het gebied van online leeromgevingen met miljoenen gebruikers over de gehele wereld. De groeiende internationale organisatie, met haar hoofdkantoor in Bergen Noorwegen, telt momenteel 9 kantoren en ruim 200 medewerkers. Hiervan werken zo’n 35 enthousiaste collega’s voor de Nederlandse organisatie in Enschede. De missie van itslearning is scholen - van basis tot hoger onderwijs - te helpen bij het verwezenlijken van hun onderwijsambities. Het itslearning leerplatform, een krachtige en betrouwbare cloud-oplossing, neemt hier letterlijk en figuurlijk een centrale rol bij in. Voor scholen betekent dit dat men gegarandeerd is van een up-to-date online leeromgeving die altijd en overal via internet beschikbaar is zonder zorgen over hardware, software en beheer. Tezamen met het leerplatform levert itslearning gerichte technische en didactische dienstverlening die volledig is afgestemd op de doelstellingen van de school. Zo kunnen alle itslearning-gebruikers schoolbesturen, docenten, mentoren, leerlingen en zelfs ouders - zich optimaal richten op het primaire onderwijsproces en tot de beste resultaten komen. En dat is waar onderwijs uiteindelijk om gaat. itslearning Nederland Postbus 213, 7500 AE Enschede, 053-4803130 www.itslearning.nl | [email protected] V1.0-APR’15NL Helping teachers create individual learning paths for students