- Woonlinie
Transcription
- Woonlinie
JAARVERSLAG 2011 ! e i f f o k e d Op Inhoud Proloog Verslag directeur-bestuurdeR Verslag raad van commissarissen 4 6 8 Missie, profiel en beleidsthema’s 18 1.Midden in de samenleving 23 3.3 Opgeleverde nieuwbouw 36 5. Leefbaarheid in de kernen 54 8.3 Nieuwbouw woon-zorgcomplexen 63 1.1 De huurder centraal 24 3.4 Projecten in uitvoering en ontwikkeling 37 5.1 Structuur in contactmomenten 55 8.4 Samenwerking IrisZorg en Dienstwerk 64 1.2 Op de koffie 24 3.5 Woonmatch 42 5.2 Kernplannen interactief beschikbaar 55 1.3 Onze belanghouders 25 3.6 Deelname aan rechtspersonen 42 5.3 Focus op bewonersparticipatie 55 9. Energie en duurzaamheid 65 1.4 Twee Woonlinie Vensters 25 5.4 Leefbaarheid in Land van Heusden en Altena 55 9.1 Diverse pilotprojecten DuBo-beleid 66 1.5 Waardevolle inzet vrijwilligers 26 4. Wonen 44 5.5 Leefbaarheid in Zaltbommel 56 9.2 Duurzaamheid interne organisatie 66 1.6 Prestatieafspraken met gemeenten 27 4.1 Woonruimteverdeelsysteem 45 9.3 Betrekken bewoners 66 Jaarrekening 2011 1.7 Woonruimteverdeling 28 4.2 Ruimere inkomensgrenzen 45 6. Maatschappelijk vastgoed 57 1.8 Vereniging van Eigenaren (VvE) 28 4.3 Toewijzen aan doelgroepen 45 6.1 Vaste plaats in organisatie 58 10. Kwaliteit van de organisatie 67 Accountantsverklaring 104 4.4 Aantal woningzoekenden 46 6.2 Ontwikkeling en introductie MFI 58 10.1 Kwaliteit van dienstverlening 68 BijlageN 105 2. Kwaliteit woningen 29 4.5 Slaagkans 46 6.3 Realisatie maatschappelijk vastgoed 58 10.2 Goed werkgeverschap 68 2.1 Woningvoorraad 30 4.6 Verhuren 47 6.4 Ondersteunen maatschappelijke organisaties 58 10.3 Medewerkers vinden, binden en boeien 69 2.2 Woningbezit 31 4.7 Huurtoeslag 48 10.4 Bezetting 70 2.3 Onrendabele investeringen 32 4.8 Tijdelijke bewoning 49 7. Leren en werken 10.5 Personeelsstatistieken 70 2.4 Planmatig onderhoud (PO) 32 4.9 Leegstand 49 7.1 Promotie bouw- en corporatiesector op scholen 60 10.6 Ondernemingsraad 70 2.5 Niet planmatig onderhoud (NPO) 32 4.10 Huurbeleid 49 7.2 Realiseren werkervaringsplaatsen 60 10.7 Interne en externe communicatie 70 2.6 Beheer voor derden 34 4.11 Klachten 50 7.3 Project Wonen, Werken in de Wijk 61 2.7 Sloop 34 4.12 Huurachterstanden 50 7.4 Stageplaatsen bij Woonlinie 61 11. Financiering van de opgaven 71 4.13 Ontruimingen 51 11.1 Financiële transparantie 72 59 3. Nieuw bouwen 35 4.14 Verkoop 52 8. Welzijn en zorg 62 11.2 Risicoparagraaf 73 3.1 Invloed crisis 36 4.15 Koopgarant 52 8.1 Huisvesten bijzondere doelgroepen 63 11.3 Brede toegang tot kapitaalmarkt 76 3.2 Kernontwikkelingen 36 8.2 Krachten bundelen met zorgaanbieders 63 11.4 Maximalisering exploitatieresultaat 77 11.5 Overige verklaring 77 2 Hoofdst ukken 3 < 79 xxx PROLOOG > xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv In 2011 organiseerden wij koffiegesprekken met onze huurders. Uit welgemeende interesse, voor een gesprek van mens tot mens. om onze antenne op ´ontvangen´ te zetten in plaats van ´zenden´. Alle medewerkers deden mee, zowel secretaresse, projectontwikkelaar als directeur. Gewapend met stroopwafels en een goed humeur gingen zij op pad. We zijn er een stuk wijzer van geworden en leerden nog beter de leefomgeving van onze klanten begrijpen. De thema’s bundelen we in een klein boekje. Dit bieden we aan al onze huurders en belanghouders aan. Het leverT een prachtige maatschappelijke agenda op die wij meenemen in ons nieuwe Meerjarenperspectief. Op de koffie! 4 Is dit dan de enige manier waarop Woonlinie huurders benadert? Nee, uiteraard niet. Op vele manieren treden we in contact met onze huurders. Naast de inzet van tal van communicatiemiddelen is persoonlijk contact hierin belangrijk. Bijvoorbeeld tijdens overleg met onze huurdersverenigingen, klantpanels en winteravondgesprekken. Er was ook volop overleg met onze belanghouders. En bij een inspirerende brainstorm, pittige discussie of interessante themabijeenkomst hoort nu eenmaal een kopje koffie. In dit jaarverslag zijn enkele van deze momenten in beelden gevangen. Mocht dit jaarverslag voor u aanleiding zijn met ons in gesprek te gaan, dan bent u van harte welkom. Wij zetten de koffie, of thee zoals u wenst, vast klaar! Juni 2012 5 xxx VERSLAG VAN DE DIRECTEUR-BESTUURDER > zeer bittere nasmaak heeft. te doen hebben om onze woningen energetisch beter te 74 appartementen en in het plan De BinnenVergt 59 In 2011 had circa 91% van de mensen die in een huur- laten presteren. Daar gaan we in de komende periode ook wooneenheden, terwijl we in Woudrichem zijn gestart met woning van Woonlinie zijn gaan wonen, een inkomen van aan werken. De analyse heeft tevens geresulteerd in een de bouw van ‘t Kwartier (12 huur- en starterskoopwonin- OP DE KOFFIE! € 33.614 of lager. Dat is een prettige bijkomstigheid aantal woningen dat bij leegkomen zal worden verkocht. gen). Daardoor kan Woonlinie echt iets betekenen voor de In 2011 hebben alle medewerkers van Woonlinie in totaal voor Woonlinie, omdat hiermee eventuele “strafmaatre- Het betreft doorgaans kleinere eengezinswoningen in gemeenten waarin ze werkzaam is, als een maatschappe- honderd “koffiegesprekken” gevoerd. Honderd verschil- gelen” vanuit de Rijksoverheid nu in ieder geval even zijn verschillende kernen die geschikt zijn voor starters op de lijke organisatie met een brede taakopvatting. lende gesprekken met klanten die aangaven het prettig uitgesteld. Toch blijft Woonlinie zich, ook in 2012, houden koopwoningmarkt. Hierdoor hebben aspirant-kopers met te vinden om met mensen van Woonlinie te praten over aan het convenant uit 2011 dat we samen met andere een smalle beurs nog enigszins een kans. de dingen die hen raken. Natuurlijk over de woning en corporaties, huurdersverenigingen en gemeenten hebben de woonomgeving, maar meer misschien nog wel over opgesteld. Zo kunnen we ook mensen met een inkomen tot WONINGEN BOUWEN gezondheid, zorgen, familie et cetera. Gesprekken zonder € 43.000 huisvesten, omdat deze groep in ons werkgebied Het bouwen van huur- en koopwoningen doen we steeds targets, zonder meetbare resultaten, gewoon van mens geen reëel alternatief heeft. meer op de “Senseo-manier”, namelijk in nauwe samen- MEER DAN BOUWEN EN BEHEREN werking met andere partners in de bouwkolom. In 2011 Woonlinie doet meer dan alleen maar bouwen en beheren. Mede door deze “tijdelijke regeling diensten van algemeen is het eerste experiment gestart met Lean bouwen. Door We investeren op verschillende manieren in de leefbaar- Eenzelfde soort gesprekken voeren we ook wel eens economisch belang toegelaten instellingen volkshuisves- vooraf alle partners te betrekken in het bouwproces, reali- heid van kernen. Het merendeel van onze bouwlocaties is met onze belanghouders, tijdens een Woonlinie Venster. ting” zien we een terugval in het aantal verhuizingen: van seren we faalkostenreductie en verkorten we de bouwtijd. leerling bouwplaats en we hadden in 2011 maar liefst medewerkers vorm en inhoud heeft gegeven aan het “van Weliswaar meer gestructureerd, want we zijn allemaal 6,0% in 2010 naar 5,2% in 2011. Dit betekent eenvoudig- Met het ontwikkelen van Woonmatch® is Woonlinie er in 9 stagiaires. Mede dankzij de inspanningen van Woonlinie huis uit persoonlijk betrokken zijn”. Net zoals we graag professionals, maar we vinden elkaar bij datzelfde kopje weg 35 minder verhuizingen, ofwel elke maand 3 huishou- geslaagd een concept te bedenken dat, juist in een tijd kunnen de eilanden Saba en Sint Eustatius nu de vruchten anderen willen betrekken in ons beleid. Voor alle belang- koffie. En ook daar ontstaat wederzijds begrip voor elkaars dens die niet kunnen doorstromen of kunnen starten. van crisis, zorgt dat er woningen verkocht en gebouwd plukken van een nieuwe woonvisie. En op het gebied van houders en klanten geldt dan ook: de koffie staat klaar! kunnen worden. Kijk maar eens op www.woonmatch.nu wonen en zorg is er een nieuw convenant opgesteld met hoe dat werkt. de gemeente Zaltbommel. Allemaal zaken die Woonlinie xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv tot mens. standpunten. Verder hebben we in 2011 gewerkt aan het opstellen van Naast het ontwikkelen van woningen is Woonlinie in veel gevallen de partij om samen maatschappelijk vastgoed mee te ontwikkelen. Juni 2012 WONINGEN BEHEREN een hernieuwd strategisch voorraadbeleid. Daarbij is Hoe goed de koffie in ons gebied ook smaakt, we blijven op onder andere gekeken naar de streefhuren bij mutatie, Verder was Woonlinie in 2011 actief in een aantal grote en volkshuisvestelijk gebied toch last houden van Den Haag het energetisch niveau van de woningvoorraad en de kleine nieuwbouwprojecten. In Zaltbommel realiseren we TOT SLOT Mr. P.A.W. van den Heuvel (zeg maar “een Haags bakkie”) dat qua uitwerking een leefomgeving. Deze analyse leerde ons dat we nog genoeg het project Portage, met 3.500 m² winkelruimte en Al met al kunnen we vaststellen dat Woonlinie met al haar Directeur-bestuurder 6 oppakt omdat ze haar rol in de keten serieus neemt. 7 xxx VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN > OVERLIJDEN RVC LID CEES MIKHOUT Om de toezichthoudende taak goed uit te kunnen voeren Op 3 oktober 2011 is Cees Mikhout overleden. Cees was laat de RvC zich goed door het bestuur van Woonlinie mingsperiode van maximaal vier jaar. De huidige sinds 1998 commissaris en daarmee het langstzittende informeren over de financiële en volkshuisvestelijke resul- bestuurder van Woonlinie is benoemd vóór de invoering De raad van commissarissen (RvC) is belast met lid. Hij zou per 1 januari 2012 aftreden, maar dat heeft taten. Als kader voor het uitoefenen van de toezichtstaak van de code; Woonlinie is daarmee gebonden aan een het toezicht op de algemene gang van zaken binnen hij dus helaas niet meer kunnen meemaken. Cees was lid hanteert de RvC het Bbsh, de missie, het Meerjarenper- contract voor onbepaalde tijd. Woonlinie en op het beleid van de directeur-bestuurder. namens Huurdersvereniging Inbreng. We hebben hem leren spectief, de jaarplannen, de begroting en de manage- Tevens adviseert de RvC het management van Woonlinie kennen als een warm en betrokken mensenmens, die bij mentrapportages. Daarnaast licht de accountant elk jaar termijnen van vier jaar. en vervult de RvC voor de directeur-bestuurder de zijn inbreng altijd het belang van de huurder voorop stelde het rapport van bevindingen toe in de vergadering waarin Leden van de RvC werden benoemd voor maximaal bestuur betrokken waren. Alle leden van de RvC zijn onaf- werkgeversrol. Woonlinie hecht belang aan goed onder- en bovenal persoonlijk betrokken was bij ons allemaal. We de jaarrekening wordt vastgesteld. Ook is er overleg met 3 termijnen van 3 jaar. Met ingang van 2012 is dit hankelijk in de zin van de Governance-code. nemingsbestuur. Daarom onderschrijft de RvC de Aedes- zullen zijn betrokkenheid en deskundigheid enorm gaan de OR van Woonlinie. De commissarissen die vanuit de overigens gewijzigd naar 2 x 4 jaar. code en de principes uit de Corporate Governance-code missen. huurdersverenigingen in de RvC zitting hebben, brengen xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv voor woningcorporaties. Deze code bevat normen voor • Benoeming van de bestuurder voor een (her-)benoe- •Benoeming van leden van de RvC voor maximaal drie • Beperking van de ontslagvergoeding tot het vaste deel SAMENSTELLING RAAD VAN COMMISSARISSEN informatie vanuit die doelgroepen in. Ook wonen commis- van de bezoldiging over een jaar. De RvC bestaat uit minimaal 5 personen en maximaal 7 goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verant- TAAK EN WERKWIJZE RVC sarissen bij toerbeurt bijeenkomsten van de huurders- De huidige bestuurder is benoemd vóór de invoering personen. Binnen de raad is een diversiteit aan expertise woording en financiële beheersing. In dit hoofdstuk legt De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de vereniging bij. De leden van de RvC bezoeken relevante van de code; Woonlinie is daarmee gebonden aan de aanwezig, waarmee ook de RvC vorm en inhoud kan geven de RvC verantwoording af over de wijze waarop hij in RvC staan omschreven in artikel 11 tot en met 17 van de symposia, cursussen en congressen en zijn aanwezig bij contractbepalingen op dit gebied. aan één van de kernwaarden van Woonlinie: “mensen 2011 invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn statuten van Woonlinie. Deze statuten zijn te vinden op de Woonlinie Vensterdag. Daarnaast ontvangen de leden Er zijn een klokkenluidersregeling en een integriteitcode kleuren wonen”. taken en bevoegdheden. www.woonlinie.nl. van de RvC veel informatie over wat er zich regionaal en vastgesteld die zowel voor het bestuur en de medewer- Woonlinie heeft als hoofddoel werkzaam zijn binnen de landelijk afspeelt in de sector van de volkshuisvesting. kers van Woonlinie, als voor de leden van de RvC gelden. Binnen de RvC kunnen de leden in een drietal commissies volkshuisvesting in het Land van Heusden en Altena en Dit komt iedere vergadering aan de orde. Deze documenten zijn te vinden op www.woonlinie.nl. actief zijn: De beide regelingen zijn in 2011 opnieuw beoordeeld en • Remuneratiecommissie. Hierin zitten de voorzitter en de de Bommelerwaard. Dit met inachtneming van wat in het 8 Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) is vastgelegd. TOEPASSEN GOVERNANCE-CODE Het betreft het huisvesten van de primaire doelgroep, het In de Governance-code is vastgelegd wat de sector betrekken van alle bewoners bij beheer en beleid, leefbaar- verstaat onder goed bestuur. Woonlinie onderschrijft deze Tegenstrijdige belangen heid, kwaliteit van het woningbezit, wonen en zorg en het Aedes-code. Er is een aantal punten waarop Woonlinie In 2011 is geen sprake geweest van (transacties met) waarborgen van de financiële continuïteit. afwijkt van deze code. tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvC of het vastgesteld. vicevoorzitter. • Werving- en selectiecommissie. Hierin zitten de voor- 9 zitter, de vicevoorzitter en de directeur-bestuurder. • Auditcommissie. Hierin zitten twee leden, de directeurbestuurder en de manager Backoffice. > samenstelling raad vancommissarissen commissarissen per 31 december 2011 Samenstelling raad van per 31 december 2011 xxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv Remuneratiecommissie Werving- en selectiecommissie Auditcommissie Aan het einde van het jaar heeft er een beoordelings- en De selectie van nieuwe leden van de RvC is gebaseerd De auditcommissie is in 2011, door ziekte van een van functioneringsgesprek plaatsgevonden tussen de remu- op een actuele profielschets en een procedure werving en haar leden, één keer bij elkaar gekomen. Normaal gespro- neratiecommissie en de directeur-bestuurder. Dit gesprek selectie van nieuwe leden. De RvC streeft op dit punt naar ken komt de auditcommissie tenminste 2 keer bijeen. Er is heeft plaatsgevonden aan de hand van de resultaten van een transparante aanpak. Onderdeel van deze procedure is onder andere gesproken over: een vergadering van de RvC waarin het eigen functioneren dat, naast het eigen netwerk, vacatures ook extern bekend • wijzigingen RJ 645 en de mogelijke gevolgen voor Woon- van de RvC en het functioneren van de directeur-bestuur- worden gemaakt. Nieuwe leden worden beoordeeld door der is besproken (de zogeheten “zelfevaluatievergadering”). de werving- en selectiecommissie. In de profielschets is • tax control framework; aandacht voor de samenstelling, de gewenste deskundig- • lenen in de nieuwe realiteit. Naam Functie Geb. jaar (Her)benoemd per Benoemd t/m Beroep Herbenoembaar Deskundigheidsgebied Dhr. J.T.M. van den Broek Voorzitter 1940 1-1-2009 31-12-2011 Gepens. directeur NWR Nee Mevr. W.J.J.H. Ademavan der Pol Vicevoorzitter 1973 1-1-2009 31-12-2016 Directeur adviesbureau; projectleider onderwijsontwikkeling ROC Midden Nederland Dhr. A.A. van Dalen Lid 1956 1-1-2010 31-12-2015 Mevr. A.E.A.M. van Eijkeren Lid 1953 1-1-2011 Dhr. C. J. Ambachtsheer Lid 1950 Dhr. D. Tangemann Lid vanuit HV Bommelerwaard Dhr. C.J. Mikhout (*) Lid vanuit HV Inbreng Lid auditcommissie Lid remuneratiecommissie Lid wervingen selectiecommissie NevenfunCties Volkshuisvesting en Zorg Ja Ja Voorzitter programmaraad zorgvernieuwing psychogeriatrie Ja Onderwijs, Strategische communicatie Ja Ja Gecertificeerd assessor OCC Commercieel directeur Coöperatieve Rabobank Altena U.A. Ja Financiën en Commercieel 31-12-2015 Communicatie-adviseur gemeente Maasdriel Ja Overheid, PR en Communicatie 1-1-2011 31-12-2014 Gepens. directeur SNS REAAL Invest N.V. + DGA Alm Investment BV + DGA Alm Aktief BV Ja Financiën en Organisatiekunde Voorzitter raad van commissarissen Skala Home Electronics bv te Culemborg; voorzitter Stichting Ontwikkeling Woudrichem; lid Raad van Advies DAS Legal Finance te Amsterdam; voorzitter Stichting Muziektent te Almkerk; vicevoorzitter Rivierenlandfonds te Gorinchem; lid raad van commissarissen Handel und Kredit GmbH; lid raad van commissarissen Honeywell Bull Nederland 1967 1-1-2010 31-12-2013 Vicepresident HR Performance Management ABN-AMRO + DGA iCarYou International BV + directeur Comoveo GmbH Ja HRM, Financiën en Technische Innovaties Bestuurslid Stichting Capacitor 1943 1-1-2009 31-12-2011 Gepens. teamchef politie Nee Financiën en Leefbaarheid Ja linie; heid en de achtergrond van de leden van de RvC. De profielschets is in 2011 beoordeeld en opnieuw gewijzigd vastgesteld. De werving- en selectiecommissie is in 2011 tweemaal bij elkaar gekomen in verband met het benoemen van een nieuw lid per 1 januari 2012 op voordracht van Huurdersvereniging Inbreng. (*) de heer Mikhout is op 3 oktober 2011 overleden 10 11 Ja Voorzitter Bedrijvenkring Altena; lid van de Raad van Toezicht Zorgplein Maaswaarden Voorzitter seniorenraad Woudrichem; vrijwillig ouderenadviseur gemeente Woudrichem; lid commissie Algemeen Financiële Aangelegenheden ACP > Wijzigingen per 1 januari 2012 Verbindingen gaan voor onbepaalde tijd. De directeur-bestuurder had in gekomen op basis van de pensioenregeling van de De rol van de RvC strekt zich ook uit tot de verbindingen Honorering leden raad van commissarissen De heer Van den Broek heeft tot en met 31 december 2011 2011 een belastbaar loon van €185.000 alsmede een 13e Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties. Het inkomen de rol van voorzitter vervuld. Hij was voor een periode van Woonlinie. Deze verbindingen betreffen voornamelijk De honorering van de individuele leden van de RvC was in maand van € 13.000. Deze 13e maand betreft een toeken- wordt conform de vereisten van de Wet Openbaarma- van 3 jaar benoemd en niet herkiesbaar. Met ingang van een zevental Verenigingen van Eigenaren maar ook een 2011 € 5.000 per jaar. Voor de voorzitter en de vicevoorzitter ning over 2010 die in 2011 is uitbetaald. Over 2011 zal geen king uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens, januari 2012 is mevrouw Adema-Van der Pol benoemd tot deelname in een Commanditaire Vennootschap Partners was de honorering € 7.500. De vergoeding is in overeen- 13e maand worden uitgekeerd. In onderling overleg tussen gemeld aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en voorzitter en de heer Van Dalen tot vice-voorzitter. De heren Uithof III CV in Utrecht, een project in het kader van stemming met de richtlijnen zoals deze zijn vastgelegd remuneratiecommissie en bestuur is overeengekomen om in Koninkrijksrelaties. Ambachtsheer en Tangemann zijn benoemd tot lid van de matching van taken en middelen. Verder heeft Woonlinie binnen de adviescommissie Meijering. De RvC heeft geen 2012 een verlaging van het salaris door te voeren van 8%. auditcommissie per 1 januari 2012. Als plaatsvervanger 100% van de aandelen van Bouwlinie B.V.. Bouwlinie apart budget voor advies of andere onkosten. De vergoeding De afdracht aan het pensioenfonds bedroeg in totaal De directeur-bestuurder heeft als nevenfunctie het voorzit- voor de heer Mikhout is de heer De Joode benoemd, op voor- B.V. neemt deel in twee vennootschappen onder firma. In voor de RvC leden is niet gekoppeld aan de prestaties van € 60.000 waarvan € 44.000 als werkgeversdeel en terschap van de raad van commissarissen van Stichting dracht van Huurdersvereniging Inbreng. vof Beersteeg heeft Bouwlinie een aandeel van 50% en Woonlinie. € 16.000 als werknemersdeel. De directeur-bestuurder was Thuiszorg West-Brabant. Deze stichting is niet actief in het gehele jaar fulltime in dienst. het werkgebied van Woonlinie. Verder is de directeur- in de Spellewaard vof heeft Bouwlinie B.V. 50% van de aandelen. In 2010 heeft Woonlinie Bouwlinie Sleeuwijk B.V. Beloning directeur-bestuurder opgericht. Woonlinie heeft 100% van de aandelen. Bouw- Het arbeidscontract met de directeur-bestuurder is aange- bestuurder actief als voorzitter van het bestuur van de VVD Met de directeur-bestuurder is een pensioen overeen- afdeling Uden. linie Sleeuwijk B.V. heeft samen met Bimo Transvaal De Es B.V. in 2010 Ontwikkelingscombinatie De Es en Transvaal vof opgericht voor de ontwikkeling van het plangebied 12 Transvaal De Es in Sleeuwijk. Het aandeel hierin bedraagt Naam Functie Geb. jaar benoemd per Benoemd t/m Beroep Herbenoembaar Deskundigheidsgebied Lid auditcommissie Lid werving- en selectie commissie 50%. Dhr. P.A.W. van den Heuvel Directeur-bestuurder 1962 1993 n.v.t. Directeur-bestuurder Woonlinie n.v.t. Volkshuisvesting & Zorg Ja Ja 13 > Werkzaamheden raad van commissarissen 2011 begroting 2012; “ikwilookwonen.nl”; • beoordeling benchmark (Corporaties in Perspectief, Centraal Fonds Volkshuisvesting); In 2011 is de raad 7 keer bijeengekomen, namelijk: • kennisname van managementletter en verslag van bevindingen van de accountant; • 4 reguliere vergaderingen; te beperken en aanvaardbaar te houden. • verbeteren introductieprogramma nieuwe RvC leden; tenplan, maar stelde daarbij wel de vraag hoeveel tijd en Ook de accountant heeft aandacht voor dit onderwerp. Dit • mogelijkheid nagaan om informatie te digitaliseren; energie moet worden gestoken in verbeterpunten terwijl sing van de volgende projecten: project Transvaal- komt onder andere tot uitdrukking in de managementlet- • in kaart brengen relatienetwerk stakeholders/RvC leden; het oordeel al heel goed is. De Es Sleeuwijk winkelcentrum met 144 woningen in ter. De accountant komt tot de conclusie dat Woonlinie • landelijke informatie beter structureren en aangeven wat samenwerking met ontwikkelende aannemer en zich bewust is van de risico’s en hier op een ’prudente’ • toelichting maatregelen in het kader van risicobeheer- • 1 (zelf)evaluatiebijeenkomst; • kennisname van managementsrapportages; gemeente Werkendam, en het project Veense Plassen, wijze mee omgaat (Woonlinie neemt geen onverantwoorde • 3 bijzondere bijeenkomsten: • behandelen punten meerjarenkalender: waarbij de ontwikkeling beperkt wordt tot de bouw van risico’s). - vergadering in verband met het bespreken van de herijking statuten; een multifunctionele accommodatie; resultaten van het behaalde Goed Bestuurslabel; herijking profielschets; - beleidsdagen; - bespreken risicoprofiel projecten. Reguliere vergaderingen beoordeling rollen binnen RvC; • visitatie (uit te voeren in januari 2012); Financiële risico’s X • stand van zaken ontwikkeling op Saba en Sint Eustatius; D Onderhoudsrisico’s X E Projectrisico’s F Fiscale risico’s X G Compliance risico’s X • kennisname van ontwikkelingen op fiscaal gebied; vergadering waarin de jaarrekening wordt vastgesteld, is • kennisname van solvabiliteitsoordeel en continuïteitsoordeel CFV; • benoeming nieuw lid RvC (de heer J. de Joode) conform advies werving- en selectiecommissie; • terugkoppelingen van de bijeenkomsten van de remuneratiecommissie en auditcommissie; • goedkeuring jaarrekening 2010, jaarverslag 2010 en X C afhankelijk van de te bespreken onderwerpen. Bij de deringen waren: Woningmarktrisico’s • afwegingskader investeringen; • personele wijzigingen in de RvC per 1 januari 2012. De belangrijkste agendapunten van de (reguliere) verga- B rooster van aftreden RvC. ontwikkeling maar ook verkoop van diverse posities; elkaars rollen. X directeur-bestuurder, ook andere MT-leden aanwezig, heerst er een open en transparante sfeer, met respect voor Beheersingsrisico’s • beoordelingskader directeur-bestuurder; • afboeking waarde grondposities; & Assurance B.V. aanwezig. Tijdens de vergaderingen A honorering RvC; enkele besluiten om niet verder te gaan met verwerving/ tevens de accountant en de controleleider van BDO Audit beperking toont zich de meester), kritisch op blijven letten; Laag • bespreken van de resultaten van de strategische jaardoelen 2011; • convenant inzake Europa-dossier en participatie in 14 Midden Hoog Quote KWH-rapport Goed Bestuurlabel: Woonlinie is een gedreven organisatie die ook naar het oordeel van belanghouders maatschappelijke prestaties • kwaliteit informatievoorziening vanuit organisatie (in • nieuw reglement voor de raad van commissarissen; Bij een reguliere vergadering van de RvC zijn, naast de • terugkoppeling verbeterpunten vanuit KWH-Goed Bestuurslabel; • besluiten tot goedkeuren enkele investeringen evenals van toepassing is (of kan zijn) op Woonlinie; • integriteit/compliance verdient meer aandacht. levert tegen aanvaardbare kosten. Het bestuur is “in control”. Dit geldt voornamelijk voor de bedrijfsprocessen die te maken hebben met het beheer van de woningen. Op het gebied van het ontwikkelen van vastgoed zijn de X De raad heeft vanuit zijn rol als toezichthouder veel Het functioneren van de directeur-bestuurder wordt risico’s beter in beeld gebracht en wordt de bedrijfsvoering geëvalueerd aan de hand van een document van EVZ geprofessionaliseerd. Organisatie Adviseurs. De resultaten van dit gesprek worden vervolgens teruggekoppeld aan de directeur-bestuur- Op 13 en 14 oktober 2011 is de raad bijeen geweest der door de Remuneratiecommissie tijdens het jaarlijkse tijdens de beleidsdagen. Hier is uitgebreid stilgestaan beoordelingsgesprek. bij het afwegingskader inzake investeringen. Samen met aandacht voor de risico’s en kansen die verbonden zijn aan (Zelf)evaluatievergadering projectontwikkeling. Bepaalde projecten met een bijzonder De evaluatievergadering vindt plaats zonder de aanwezig- Bijzondere bijeenkomsten aanpassingen op gemaakt alsmede afspraken over de risicoprofiel worden doorgesproken. In 2011 is zelfs een heid van de directeur-bestuurder. In deze vergadering wordt Op 30 maart 2011 was de presentatie door een van de toepassing van het afwegingskader binnen de directie en aparte vergadering gewijd aan twee projecten. Daarbij is zowel het eigen functioneren, als het functioneren van de commissieleden voor het KWH-Goed Bestuurslabel (dr. het MT en wat daarvan ter beoordeling aan de raad wordt niet alleen aandacht voor de financiële aspecten, maar directeur-bestuurder geëvalueerd. L. Gerrichhauzen). Een prettige bijeenkomst waarbij de voorgelegd. De raad vindt het belangrijk dat investeringen ook voor bijvoorbeeld mogelijke imagoschade en andere Het functioneren van de RvC wordt geëvalueerd aan de hand raad een duidelijke toelichting kreeg over de totstand- vanuit een brede scope worden beoordeeld. Daarnaast afbreukrisico’s. Daarbij wordt uitgebreid stilgestaan bij de van een document van PwC (de evaluatie). Hieruit zijn de koming van het oordeel van de commissie. De raad heeft is samen met prof. dr. J. Conijn en drs. W. Achterveld maatregelen die Woonlinie neemt of wil nemen om risico’s volgende verbeterpunten voor 2012 naar voren gekomen: na afloop daarvan kennisgenomen van het verbeterpun- (beiden werkzaam bij Ortec Finance) dieper ingegaan de directie en het MT is een format doorlopen en hier zijn 15 > op het Strategisch Beleids Instrument (SBI) zoals dat Tot slot door Woonlinie in gebruik is genomen. Hierbij worden op Terugkijkend op het jaar kunnen we zeggen dat de berich- Verklaring raad van commissarissen Decharge strategisch niveau doelstellingen opgesteld (onder andere ten nog altijd weinig gunstig zijn geweest. Er blijft sprake De RvC van Woonlinie heeft BDO Audit & Assurance B.V. de wensportefeuille en restricties). Met SBI kan vervolgens van een stagnerende woningmarkt en het einde van de aangewezen als accountant. De raad van commissarissen worden nagegaan op welke wijze en in welke mate deze crisis lijkt nog niet in zicht. Maar Woonlinie zou Woonlinie heeft in overeenstemming met artikel 25, lid 4 van de doelstellingen bereikt kunnen worden. De raad beschouwt niet zijn als we niet tegelijkertijd ook de kansen zien. statuten kennis genomen van de bevindingen van de de werkwijze als bijzonder belangrijk, niet alleen om beleid Hoewel het binnen de raad van commissarissen veelal over accountant. te kunnen toetsen, maar vooral ook om beleid uit te kun- cijfers gaat, zien wij ook dat Woonlinie meer is dan cijfers De raad van commissarissen heeft haar goedkeuring ver- nen leggen aan bijvoorbeeld belanghouders. alleen. Wij zien een organisatie met hardwerkende men- leend aan het jaarverslag en de jaarrekening 2011, zoals sen, die tijden van crises zien als een tijd van vernieuwing. deze door het bestuur van Woonlinie zijn vastgesteld en dechargeert het bestuur conform artikel 25, lid 6 van Op 14 oktober is een discussie gevoerd met mevrouw B. de Boer (lid van de 2e kamer voor de VVD) over tal van volks- We zien het komende jaar dan ook met veel vertrouwen huisvestelijke onderwerpen. Daarnaast is nog een bezoek tegemoet. Als RvC zullen we scherp zijn en blijven als gebracht aan het complex Casa Confetti op de Uithof in toezichthouder en sparringpartner. Utrecht. Woonlinie heeft een klein belang in de commandi- de statuten. Juni 2012 taire vennootschap die het gebouw heeft gefinancierd (het beheer wordt gedaan door de Stichting Studentenhuisves- Namens alle leden van de RvC van Woonlinie ting uit Utrecht). Mevrouw W.J.J.H. Adema-van der Pol De beleidsdagen worden als zeer professioneel ervaren. Voorzitter raad van commissarissen Er heerst een open en transparante sfeer. Het werken met de meerjarenkalender bevalt prima. Zo blijft er aandacht voor onderwerpen die anders onderbelicht zouden kunnen blijven. 16 17 Missie, profiel en beleidsthema’s > Missie WONEN linie zich hierbij stelt, inclusief de benodigde herijking: Woonlinie wil een bijdrage leveren aan bloeiende woonker- 1 LEEFBAARHEID IN DE KERNEN 3 2 LEREN EN WERKEN MAATSCHAPPELIJK VASTGOED 4 WELZIJN EN ZORG 5 ENERGIE EN DUURZAAMHEID 6 KWALITEIT VAN DE ORGANISATIE 7 FINANCIERING VAN DE OPGAVEN 8 nen met een eigen karakter en een gevarieerd aanbod van Wonen In 2011 is Woonlinie halverwege haar huidige Meer- woningen en voorzieningen. Als netwerkorganisatie werkt Voor iedereen een passende woning. Daarvoor moet de jarenperspectief 2009-2013. De hierin omschreven op- Woonlinie samen met andere partijen aan een omgeving woningmarkt in beweging komen. Ons statutaire doel blijft de ambitie, maar de praktijk leert dat in de ene thema, maar ook thema’s 3, 5 en 6, ligt bij de rol van cor- gaven staan in een nieuwe realiteit. Alle hervormingen waarin mensen zich prettig en veilig voelen, kunnen groei- is helder, aanscherping van de strategische opgave is kern soms meer inzet nodig is dan in de andere. Besloten poratie als wijkontwikkelaar. Als corporaties geen rol meer in de huursector, die deels vanaf 1 januari 2011 in en en waaraan zij zelf een waardevolle bijdrage kunnen noodzakelijk: is dat Woonlinie zich niet zozeer richt op de kernen als spelen in de ketensamenwerking van wijkaanpak vallen er werking traden, zijn misschien wel net zo ingrijpend leveren. Voor de ene woonkern betekent dit een heel actieve • passend huisvesten van mensen die door inkomen of operationeel niveau, maar haar acties richt op individuele ongetwijfeld gaten, waar niemand anders in springt. Juist als de brutering van 15 jaar geleden. Daarom startte rol van Woonlinie, met veel initiatief en begeleiding. Voor andere beperkingen niet zelfstandig op de woningmarkt behoeften. met deze opgaven onderscheidt Woonlinie zich als corpora- Woonlinie het jaar 2011 met de vraag of haar strate- andere kernen zal Woonlinie meer belangstellend, en waar terecht kunnen. Kanttekening is dat we nieuwbouw in gische opgaven en randvoorwaarden nog wel klopten. nodig behulpzaam, zijn. Waar mogelijk legt Woonlinie het andere segmenten oppakken om financiële middelen te Maatschappelijk vastgoed initiatief bij de mensen. genereren, die we voor onze maatschappelijke opgave Woonlinie professionaliseert het beheer van maatschap- Welzijn en zorg inzetten. Niet-DAEB (Diensten van Algemeen Economisch pelijk vastgoed en breidt de activiteiten uit. Voorwaarde Actief en initiërend zijn op het terrein van welzijn en Belang) faciliteert DAEB; is het verankeren en borgen van de professie van vast- zorg, met een duidelijke taakafbakening in de keten. goedbeheer binnen de organisatie. In de strategische Conclusie is, na vaak als kartrekker voorop te lopen, dat In 2008 zorgvuldig geformuleerd, blijkt dat het onder- Lettertype van namen thema’s: DTLArgoTBlack tie ten opzichte van commerciële (vastgoed)partijen. nemingsplan voldoende toekomstproof is. Woonlinie Profiel heeft goed kunnen voorzien wat er in de periode 2009- Veel aspecten kenmerken het (gewenste) karakter van 2013 op de agenda moet en wat daarbij de randvoor- Woonlinie: professioneel, betrouwbaar, sociaal betrokken, halen door alle nieuwe regelgeving die meer kwaad dan opgave voegt Woonlinie toe dat zij niet alleen maatschap- de omschrijving van deze opgave “actief en initiërend” waarden zijn. In het licht van alle grote veranderingen kleurrijk. Een netwerkorganisatie, die kwaliteit levert en goed doet voor het op slot zitten van de woningmarkt. De pelijk vastgoed beheert, maar ook ontwikkelt. Ondanks aan het verschuiven is naar “actief en verbindend zijn”, op de woningmarkt en het financiële klimaat, is slechts voor duurzaamheid zorgt. De mensen in hun woonomge- inzet van Den Haag om de huursector te verkleinen mag een overheid die het werkdomein van corporaties probeert door slimme verbindingen te leggen en waar mogelijk de een minimale herijking in enkele beleidsthema’s op ving staan hierbij centraal. Met als prioriteit nummer één: niet tot gevolg hebben dat er niet langer voor iedereen te beperken, blijft Woonlinie zich inzetten voor een brede verantwoordelijkheid op de juiste plaats te laten. zijn plaats. het leveren van een kwalitatief goed en betaalbaar huur-, een passende woning beschikbaar is! taakopvatting. • onze voorwaarde “woningmarkt in beweging” is lastig te Energie en duurzaamheid koop- en serviceproduct. 18 Leefbaarheid in de kernen Leren en werken Energie en duurzaamheid zijn verankerd in onze Beleidsthema’s Per kern een inspirerende en kansrijke omgeving. Woonlinie levert, door een actieve rol te nemen in de bedrijfsvoering. Belanghouders, gemeenten en huurders Het Meerjarenperspectief kent acht beleidsthema’s. Een Hiervoor moet Woonlinie partnergericht samenwerken. keten, een aandeel in het stimuleren van onderwijs en ondervinden de voordelen van de maatregelen die wij overzicht van de opgaven en randvoorwaarden die Woon- Kan Woonlinie 17 bloeiende woonkernen faciliteren? Dit bedrijvigheid. De meerwaarde van de uitsplitsing van dit nemen. Kwaliteit van de bestaande voorraad wordt de 19 > soliditeit van onze sector is tanende. corporatie als maatschappelijke onderneming ligt daarbij eenmaal altijd onvoorziene omstandigheden zijn. Zo blijft organisatie en daarmee Woonlinie te verbeteren. In mei de focus op maatschappelijk rendement. Dit is het effect het inspelen op actualiteiten de nodige tijd innemen of is 2012 verwacht Woonlinie de resultaten. Het visitatie- Uit deze thema’s blijkt duidelijk dat de focus van Woonlinie van de extra uitgaven die wij als corporatie doen, ten de afhankelijkheid van externe partijen soms een vertra- rapport vormt daarmee een opmaat voor ons nieuwe breder is dan wonen alleen; het gaat om leven en prettig opzichte van een commercieel vastgoedbedrijf, om maat- gende factor. Met deze afwegingen in het achterhoofd, is Meerjarenperspectief. Kwaliteit van de organisatie wonen. Producten en diensten moeten voldoen aan hoge schappelijk hét verschil te maken. Of met andere woorden: Woonlinie tevreden met het overall positieve resultaat. Woonlinie wil leren en verbeteren, om de interne orga- kwaliteitsnormen, veel keuze- en combineermogelijkheden de toegevoegde waarde van een project, interventie of nisatie en de externe communicatie verder te professi- en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Ook aan milieu- investering voor de hele maatschappij. Het aantonen Start visitatie onaliseren. Het belang van deze opgave is duidelijk! Willen aspecten en energiebesparing worden steeds hogere eisen van dit rendement is niet eenvoudig. Wat is bijvoorbeeld In 2007 heeft Woonlinie als één van de eerste corporaties leren en verbeteren vindt niet alleen plaats door de inzet van gesteld. de meerwaarde van een wijkraad, de samenwerking met deelgenomen aan een pilot visitatie. De visitatiecommissie IrisZorg of het aanbieden van Koopgarant? Toch wordt het kreeg vrij toegang tot belanghouders, huurdersvertegen- In het Meerjarenperspectief wordt een verbinding gelegd van de corporatiesector verwacht dat zij de inzet van haar woordigers, toezichthouders en medewerkers, maar ook tot tussen visie en uitvoering. Verdeeld over vijf jaar zijn euro’s in maatschappelijk rendement verantwoordt. de interne bedrijfsvoering. De visitatie meetmethodiek is al focus. En energetische maatregelen vormen daarin een belangrijke voorwaarde, waar nog verder vorm aan moet worden gegeven. meetinstrumenten zoals de kwaliteitslabels van KWH, maar is ook een (dagelijks) proces tijdens het reguliere werk. Financiering van de opgaven onder deze 8 thema’s 25 speerpunten benoemd, die weer Om onze (maatschappelijke) opgaven te kunnen bekos- vertaald worden in 60 operationele doelstellingen. Daarbij Met 58 jaardoelen was de ambitie in het jaarplan 2011 vanuit de AEDES-code geworden. Corporaties moeten één tigen, moet Woonlinie voldoende financieringsruimte formuleert Woonlinie ieder jaar een jaarplan en is de visie opnieuw stevig. Om toch ruimte te bieden aan “failure” keer per vier jaar verplicht een visitatie laten uitvoeren. hebben. Een blijvend vertrouwen van de kapitaalmarkt dus ook verankerd in de interne bedrijfsvoering. Iedere hanteerde Woonlinie de voorwaarde dat minimaal 80% Vanaf eind 2011 stond voor Woonlinie deze kwaliteitscon- in Woonlinie is noodzakelijk. Financiering is in principe stap die Woonlinie in haar werk zet, van visie tot concrete van het jaarplan positief afgerond moest worden. trole dus voor de tweede keer op de agenda. een voorwaarde voor kwaliteit van de organisatie. Door uitvoering, is hierdoor met elkaar verbonden. Uit diverse het als losstaand beleidsthema te benoemen, is het contactmomenten met belanghouders komt duidelijk naar Tijdens de jaarlijkse beleidsdagen met MT, middenkader Woonlinie wil graag een beeld krijgen van haar functio- ‘psychologisch effect’ dat de organisatie zichtbaar maakt voren dat zij de visie van Woonlinie onderschrijven. en staf zijn de resultaten van alle jaardoelen met elkaar neren als maatschappelijke organisatie. Visitatie is een besproken. Met extra aandacht voor de doelen die niet vol- instrument waarmee bekeken wordt of onze prestaties wat er ondernomen moet worden om voldoende liquide te geruime tijd uit die pilot-fase en een formele verplichting blijven om de opgaven waar te kunnen maken. Wat hier als Ontwikkeling in jaarplan doende opbrachten. Natuurlijk is niet zomaar geaccepteerd aansluiten bij de verwachtingen van belanghebbenden. financieringsopgave en voorwaarde benoemd is, blijkt door In 2011 stond de jaarplansystematiek vooral in het teken dat op 12 doelen nog geen of te weinig resultaat bereikt De eerste helft van 2012 wordt de visitatie uitgevoerd door alle nieuwe regelgeving en het huidige financiële klimaat van het beschrijven van maatschappelijk rendement. is. De argumentatie achter uitblijvend resultaat bleek in al KWH (het kwaliteitscentrum voor woningcorporaties). Het nog meer waar dan ooit. Het vertrouwen in de financiële Iedere organisatie kent kosten en opbrengsten. Voor de deze doelen reëel onderbouwd. De ervaring leert dat er nu uiteindelijke doel is om te leren van een externe kijk op de 20 21 Midden in de samenleving Hoofdst uk 1 MENSEN ZIJN ONZE INSPIRATIEBRON. WOONLINIE STAAT DICHT BIJ DE MENSEN EN ZET ZICH ACTIEF IN OM HEN TE ONTMOETEN EN DAADWERKELIJK IN BEWEGING TE BRENGEN. WOONLINIE WIL OPEN EN RESPONSIEF ZIJN. EEN ORGANISATIE DIE LUISTERT NAAR HAAR PARTNERS EN KLANTEN EN VERVOLGENS HAAR WERKZAAMHEDEN ZO INRICHT DAT DIE TEGEMOETKOMEN AAN DE BEHOEFTEN VAN DIE PARTNERS EN KLANTEN. > 22 23 1.1 DE HUURDER CENTRAAL de reactiekaartjes die Woonlinie van bijna alle bezochte beide huurdersverenigingen. De onderwerpen van gesprek behoeften van onze klanten (huurdersverenigingen). Onze voornaamste belanghouders zijn huurders en huurders kreeg, blijkt veel waardering voor het initiatief en waren onder andere: het huurverhogingsbeleid, het Woonlinie bouwt haar belanghoudercommunicatie steeds gemeenten. Twee partijen die zeer zeker overeenkomende tevredenheid. De laatste bezoeken zijn eind van het jaar Europadossier, het convenant Inkomensgrenzen en het verder uit. Met alle reguliere (bestuurlijke) overleggen met belangen hebben, maar qua accenten verschillen. Huur- gevoerd. In een aparte publicatie komt Woonlinie uitge- strategisch voorraadbeleid. partners, diverse casus overleggen, winteravondgesprek- ders, en in hun naam huurdersverenigingen, kijken vooral breid terug op dit koffietraject. ken en klantpanels, komt er steeds meer structuur en Woonlinie steunt de huurdersverenigingen ieder jaar met naar “wonen” op zichzelf. Kwaliteit en prijs van de woning verbinding in alle contactmomenten. en de directe woonomgeving staan centraal. Gemeenten 1.3 ONZE BELANGHOUDERS een financiële bijdrage. Deze bijdrage is gebaseerd op een hebben een breder perspectief. Naast wonen en woonom- Woonlinie onderscheidt verschillende groepen belang- bedrag per woning: Woonlinie stelt € 2,50 per verhuureen- Naast dit persoonlijk contact benut Woonlinie de verschil- houders. Onze primaire belanghouders zijn de Colleges heid ter beschikking, in 2011 is een totaalbedrag van lende (digitale) communicatie kanalen die voor handen van Burgemeester en Wethouders en gemeenteraden van € 10.000 uitgekeerd. zijn ook steeds meer en beter. Een actuele website, geving, gaat het hen ook om de leefbaarheid in de wijken. Een onderwerp dat ook steeds meer wordt aangegeven door onze belanghouders is energie. Zij verlangen dat wij ASTRID BOUMAN IN GESPREK MET DE HEER EN MEVROUW VOS UIT WOUDRICHEM. nieuwsbrieven en social media zijn een functionele en Aalburg, Werkendam, Woudrichem en Zaltbommel, de ons ook gaan richten op het aanbieden van mogelijkhe- provincie Noord-Brabant, de provincie Gelderland en het Andere belanghouders zijn maatschappelijke partners, waardevolle aanvulling op het directe contact met belang- den om energiezuiniger te wonen. Dat werd onder andere Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook huurdersvereni- bijvoorbeeld zorg- en welzijnsinstellingen, onderwijsinstel- houders. duidelijk tijdens de Woonlinie Vensters en in tal van andere gingen, bewonerscommissies, buurtcomités, steunpunt- lingen en brancheorganisaties en commerciële partijen gesprekken met belanghouders. commissies, wijk- en dorpsraden en klantenpanels horen waarmee Woonlinie samenwerkt. Toezichthoudende 1.4 Twee Woonlinie Vensters bij de primaire belanghouders van Woonlinie. belanghouders zijn Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) Eind november stonden er twee Woonlinie Vensters op het en Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). programma. Twee inspirerende bijeenkomsten die werden medewerkers van Woonlinie zich ingezet om gesprekken te eigenlijk onvoldoende de lading. Beter gezegd ging de Woonlinie besteedt veel aandacht aan haar huurders, voeren met onze huurders. Verder zijn er eind 2011 twee gehele organisatie maar liefst 100 keer op de koffie bij onder andere via overleg met de huurdersverenigingen, het winteravondgesprekken georganiseerd in Zaltbommel en huurders. De insteek van deze koffiebezoeken was de In het werkgebied van Woonlinie zijn twee huurdersvereni- organiseren van inspraakbijeenkomsten en het meten van in het Land van Heusden en Altena. Huurders, inwoners voor Woonlinie zo typerende persoonlijke betrokkenheid. gingen actief, namelijk: Woonlinie haalt haar beleidsagenda op bij belanghou- Tijdens de Vensters wierp Woonlinie samen met verschil- de klanttevredenheid. Zo leert de organisatie de wensen en organisaties konden zich aanmelden om in gesprek te Interesse in onze zogenaamde “stille” klanten vormde • Huurdersvereniging Inbreng voor het Land van ders. Gezamenlijk worden speerpunten opgesteld, die lende partners een blik naar binnen en naar buiten. Buiten van de huurders kennen en kan zij sneller en beter op gaan met Woonlinie. de aanleiding hiervoor en het versterken van contact vertaald worden in een meerjarenbeleid en operationele stormt het en spreekt men over een nieuwe realiteit. doelstellingen. Belanghouders mogen hun verwachtingen Woonlinie realiseert zich dat de positie van veel partijen aan Woonlinie helder maken. Zij zijn immers onze samen- onder druk staat. Op het gebied van wonen beperkt werkings- en sparringpartners in maatschappelijke vraag- Europese regelgeving onze speelruimte. Maar ook de na- stukken (gemeenten) en vertegenwoordigen de wensen en tionale overheid biedt weinig tot geen perspectief voor de stond dan ook centraal. Uiteraard gingen de medewerkers deze behoeften inspelen, bijvoorbeeld op het gebied van service en beheer. In 2011 zijn bijvoorbeeld klantenpanels 1.2 OP DE KOFFIE niet onvoorbereid op stap. Drie duidelijke onderwerpen georganiseerd voor het nieuw te bouwen woon-zorgcomplex Medewerkers van Woonlinie voerden in 2011 100 klant- vormden de basis voor het gesprek: woning inclusief aan de Munsterkerk in Dussen. Daarnaast hebben alle gesprekken met huurders. De term klantgesprekken dekt woonomgeving, beleidsvorming en dienstverlening. Uit 24 Heusden en Altena (Inbreng); • Huurdersvereniging Bommelerwaard voor Zaltbommel (HVB). Woonlinie heeft in 2011 structureel overleg gehad met bezocht door een groot aantal van onze belanghouders. 25 De vrijwilligers die voor Woonlinie werkzaam zijn. woningmarkt. De corporatiesector wordt bijna gedwongen kennis met elkaar en met de medewerkers van Woonlinie opgave naar de kwalitatieve opgave. Een kwalitatieve corporaties en gemeenten. Dit is hieronder schematisch zich te concentreren op haar kerntaak. De vraag is of gemaakt en zijn er veel ervaringen uitgewisseld. opgave die zich niet laat vangen binnen gemeentegrenzen. weergeven voor de regio Bommelerwaard. Dit vraagt om afstemming. Het opstellen van nieuwe wijkvernieuwing, leefbaarheidsvraagstukken en de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed voor bijvoorbeeld 1.6 Prestatieafspraken met gemeenten prestatieafspraken was in 2011 dan ook meer dan ooit Belangrijke onderwerpen bij de prestatieafspraken zijn zorg en onderwijs nog wel hoog op de agenda kunnen In 2011 vond er intensief overleg plaats tussen Woonlinie van belang. Inzet van het actualiseren van de (deels) onder andere: blijven staan. en de gemeenten over actuele ontwikkelingen op het bestaande prestatiekaders is een nieuwe structuur. In • het in stand houden van de kernvoorraad; gebied van ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. plaats van vier individuele prestatiekaders met alle vier • het verbeteren van het huidige systeem van woonruim- In het Woonlinie Venster stonden deze ontwikkelingen Dit ging onder andere over de impact van de verande- de gemeenten in ons werkgebied zoals voorheen het centraal. Daarbij peilde Woonlinie de waardering van rende economische omstandigheden en Europese ontwik- geval was, is nu ingezet op een overkoepelende regionale partners voor alle opbrengsten in de eerste 3 jaar van het kelingen die rechtstreeks van invloed zijn op lokaal en overeenkomst, gebaseerd op wederkerigheid. Waar nodig Meerjarenperspectief en vroeg zij om suggesties en ideeën regionaal niveau. kan deze regionale overeenkomst aangevuld worden met • het uitwisselen van informatie; multi- of bilaterale afspraken tussen de afzonderlijke • het bevorderen van wonen en zorg op maat. voor belangrijke (nieuwe) thema’s. teverdeling; • het op een hoger peil brengen van de leefbaarheid in de wijken en dorpen; Omdat gemeenten en woningcorporaties elkaar steeds meer als strategische partners gaan zien, spreken zij Woonlinie Venster, november 2011. elkaar steeds eerder aan op maatschappelijke verant- 1.5 Waardevolle inzet vrijwilligers per jaar worden de vrijwilligers door hun contactpersonen, woordelijkheden. De partners realiseren zich dat er een Woonlinie zoekt steeds vaker samenwerking met bewoners onze rayonopzichters en woonconsulenten, bezocht. Tijdens gedeelde verantwoordelijkheid is en dat er duidelijk moet uit een buurt of wooncomplex om op vrijwillige basis kleine deze gesprekken is er onder andere aandacht voor leer- en worden afgesproken wie wat doet. klussen te doen. Woonlinie werkt op dit moment samen verbeterpunten voor de medewerkers van Woonlinie. In het verleden stond hoofdzakelijk de woningbouwpro- met 29 vrijwilligers. Deze vrijwilligers onderhouden ook de contacten met de huurders en andere wijkbewoners. Verder is er het hele jaar door contact met de vrijwilligers ductie als opgave centraal. Met de financiële crisis en Zij zijn een belangrijk aanspreekpunt. Vooral in een woon- over praktische zaken die in een wooncomplex spelen. alle politieke ontwikkelingen zijn we in een ander tijdperk zorgcomplex, waar voornamelijk ouderen wonen, nemen In 2011 is daarnaast een barbecue georganiseerd voor gekomen. Groei is geen vanzelfsprekendheid meer en vrijwilligers kleine klussen ter hand. Bewoners zijn hier alle vrijwilligers en leden van bewonerscommissies als krimp doet ook in ons werkgebied zijn intrede. Dit levert verantwoordelijk voor hun eigen woonomgeving. Een keer dank voor hun waardevolle bijdrage. Daarbij hebben ze een verschuiving op van aandacht voor de kwantitatieve 26 Prestatieovereenkomst Bommelerwaard: REGIONALE AFSPRAKEN OPTIONEEL: MULTILATERALE AFSPRAKEN BILATERALE AFSPRAKEN 27 Gemeenten Zaltbommel en Maasdriel Woonlinie, Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel Gemeente Zaltbommel Woonlinie en Woonstichting De Kernen Gemeente Zaltbommel Woonlinie Gemeente Zaltbommel Woonstichting De Kernen Gemeente Maasdriel Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel Gemeente Maasdriel Woonstichting De Kernen Gemeente Maasdriel Woningstichting Maasdriel 1.7 Woonruimteverdeling Het betreft een complex van 10 huurappartementen en verkocht. Het appartementsrecht is gebaseerd op de Op het gebied van woonruimteverdeling werkt Woonlinie in 2 medische ruimten, een apotheek en een huisartsen- vloeroppervlakte. De administratie wordt verzorgd door het Land van Heusden en Altena samen met twee woning- praktijk. Het bouwjaar van het appartementencomplex AAC Administraties. corporaties: Woonservice Meander en Woonstichting Land is 1999. Het appartementsrecht is gebaseerd op de van Altena. Samen bieden zij de huurwoningen aan via vloeroppervlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi. de website www.woneninaltena.nl. In de Bommelerwaard • Vereniging van Eigenaren Residence d’Altenaer in werkt Woonlinie samen met Woonstichting De Kernen en Werkendam. Het betreft een complex van 42 huurap- Woningstichting Maasdriel. De woningen worden aan- partementen en 13 koopappartementen. Het bouwjaar geboden via de website www.wonenbommelerwaard.nl. van het complex is 2002. Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt 1.8 Vereniging van Eigenaren (VvE) Als gevolg van de verkoop van appartementen in diverse door Clijbedi. • Vereniging van Eigenaren De Markt in Wijk en Aalburg. Kwaliteit woningen Hoofdst uk 2 Woonlinie stelt zich ten doel haar huurders en kopers kwalitatief goede complexen is Woonlinie binnen meerdere VvE’s actief. De Het betreft een complex van 80 woningen, waarvan administratie van de meeste VvE’s wordt uitgevoerd door Woonlinie 20 woningen in haar bezit heeft. Het bouwjaar externe VvE-beheerders. Woonlinie treedt tijdens vergade- van het complex is 2007. Het appartementsrecht is ringen op als lid/eigenaar van de woningen. gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt organisatie biedt hen een breed standaard productassortiment, aangevuld door de penningmeester (bewoner). met maatwerk. Woonlinie heeft woningen met een diversiteit in prijsklassen, Woonlinie neemt deel in de volgende VvE’s: • Vereniging van Eigenaren Rooie Wiel in Hank. Het • Vereniging van Eigenaren Hoogstraat 15 en 17 in Woudrichem. Het betreft hier 2 bedrijfsruimtes, een betreft een complex van 10 huurappartementen en 4 huurappartement en een koopappartement. Het apparte- koopappartementen. Het complex is in 1997 gebouwd. mentsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeropper- De administratie wordt gedaan door Woonlinie. vlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi (vanaf 2012 door Adviesbureau Verhoeven). • Vereniging van Eigenaren Benjaminslaan in Woudrichem. woningen te bieden. Woningen waar mensen fijn kunnen wonen en leven. De typen en eigendomsvormen. • Vereniging van Eigenaren De Vlinder. Het betreft een complex van 38 woningen in Zaltbommel. Woonlinie > maakt deel uit van de VvE zolang niet alle woningen zijn 28 29 2.1 Woningvoorraad 2.2 Woningbezit VERDELING WONINGBEZIT PER 31 DECEMBER 2011 Door het ontwikkelen van nieuwbouw huurwoningen en Het woningbezit van Woonlinie bestond op 31 december het (gefaseerd) starten van nieuwbouwprojecten probeert PLAATS Woonlinie de woningmarkt op gang te houden. De koop- Babyloniënbroek markt in het middensegment en het duurdere segment zit vast, met als gevolg dat projecten (soms) aangepast moeten worden voordat het minimale verkooppercentage behaald wordt. Door projecten te faseren én door het aanbieden van Woonmatch® is in 2011 toch met diverse projecten gestart. De vraag naar huurwoningen blijft onverminderd groot, PLAATS BEDRIJFSRUIMTES GARAGES OVERIG BEZIT* TOTAAL 3 0 2 5 Drongelen 15 15 heden, een verzorgingscomplex met 26 zorgeenheden, een Werkendam 1 27 3 31 Eethen 27 27 Woudrichem 5 8 8 21 Genderen 65 complex voor begeleid wonen met 12 wooneenheden en Meeuwen 21 21 Zaltbommel TOTAAL 6 15 85 120 21 34 112 169 Veen 147 147 Wijk en aalburg Gemeente Aalburg 369 650 369 662 Dussen 266 Hank 439 als zij meer kunnen betalen. Binnen de beperkte mogelijkheden die Woonlinie heeft, probeert zij voor meer evenwicht Almkerk op de woningmarkt te zorgen, onder andere door: Andel • nieuwe woningen te bouwen. Vooral woningen die voor baar zijn; 2011 uit 4.147 woningen, een verzorgingscomplex met Aalburg Werkendam Gemeente Werkendam prijs zodat deze woningen voor meer mensen bereik- TOTAAL 40 zorgeenheden, een verzorgingscomplex met 36 zorgeen- blijven vaak in hun (goedkope) huurwoningen wonen, ook • huurwoningen te verkopen met een bereikbare koop- OVERIGE WOONEENHEDEN 6 Sleeuwijk ouderen; WONINGEN 6 maar ook in deze markt zit weinig beweging. Mensen doorstroming zorgen, zoals woningen met zorg voor Verdeling maatschappelijk en bedrijfsonroerend goed per 31 december 2011 12 12 77 266 26 465 2 overige woongelegenheden. In de tabel op de linkerpagina zijn de woongelegenheden uitgesplitst naar plaats en gemeente. Woonlinie is ook in het bezit van 169 niet-woonuitsplitsing naar gemeente. 20 92 817 26 92 843 Het woningbezit is opgedeeld in vier prijscategorieën: 0 36 36 goedkoop, bereikbaar, duur tot de huurtoeslaggrens en 192 192 duur boven de huurtoeslaggrens. In de tabel hiernaast Giessen 107 107 Rijswijk 200 200 staat de verdeling van het woningbezit van Woonlinie naar 611 1.110 40 76 651 1.186 Zaltbommel Gemeente Zaltbommel Totaal 1.570 1.570 4.147 1 1 115 1.571 1.571 4.262 Verdeling woningbezit naar huurprijsklasse per 31 december 2011 gelegenheden. In de tabel rechtsboven staat de 20 Woudrichem Gemeente Woudrichem *Het overige bezit in de bovenstaande tabel bestaat onder andere uit ateliers, ontmoetingsruimtes, peuterspeelzalen, standplaatsen en een brede school. huurprijsklasse en per gemeente afgebeeld. HUUR PER MAAND GOEDKOOP tot € 361,66 DUUR DUUR TOT TOESLAGGRENS BOVEN TOESLAGGRENS > € 361,66 > €554,76 > € 652,52 < € 554,76 < €652,52 TOTAAL Aalburg 159 465 22 4 650 Werkendam 183 565 55 14 817 Woudrichem 315 711 60 24 1110 Zaltbommel TOTAAL 449 1.106 955 2.696 122 259 44 86 1570 4.147 • voorzieningen te scheppen voor starters die een woning willen kopen onder Koopgarantvoorwaarden. 30 BEREIKBAAR 31 Onrendabele investeringen 2011 (bedragen x €1.000) PROJECTOMSCHRIJVING ONRENDABELE INVESTERING 2011 P131A Agnietentuin Zaltbommel (correctie) -1.198 P321C1 BinnenVergt fase 1A Zaltbommel 3.601 P413 ‘t Kwartier Woudrichem 110 P879 Voorstraat Almkerk (correctie) -1.008 P992 Under the Hill Saba Totaal onrendabele top 2011 2.118 3.623 2.3 Onrendabele investeringen 2.4 Planmatig onderhoud (PO) Vaak investeert Woonlinie meer geld in nieuwe woningen Het planmatig onderhoud omvat alle werkzaamheden aan dan de huuropbrengsten rechtvaardigen. Dit is een de woningen van Woonlinie die een terugkerend karakter gevolg van het streven van Woonlinie naar de verhuur heden uitgevoerd in de gemeenten Aalburg, Woudrichem, Reparatieonderhoud Werkendam en Zaltbommel. De huurprijzen van de betref- Reparatieonderhoud heeft een niet-cyclisch karakter. Dit fende woningen zijn niet gestegen door de uitgevoerde betekent dat Woonlinie deze vorm van onderhoud uitvoert werkzaamheden. Het grootste project is in Zaltbommel na een reparatieverzoek van de huurder. Het gaat hierbij uitgevoerd bij 22 woningen aan de Hoogaarsstraat. Hier meestal om het verhelpen van een storing. In 2011 is er zijn de gevelkozijnen collectief vervangen en gelijktijdig circa 7.500 keer een verzoek tot reparatie gedaan. zijn alle woningen voorzien van HR++-isolatieglas en spouwmuurisolatie. Daarnaast zijn de daken vervangen en Mutatieonderhoud geïsoleerd en is het gevelvoegwerk waar nodig vervangen Ook mutatieonderhoud heeft een niet-cyclisch karakter. en gereinigd. De woningen zijn energetisch gezien van een Dit betekent dat Woonlinie deze vorm van onderhoud E-, F- of G-label naar een B-label gegaan. Tevens zijn er uitvoert tijdens een mutatie als gevolg van een wisseling esthetische aanpassingen uitgevoerd zoals het aanbren- van huurder. Dit onderhoud bestaat voor een deel uit het gen van een luifel en stucwerk gevels op de verdieping. opheffen van gebreken die door de vorige huurder zijn Groot onderhoud, uitgevoerd bij 22 woningen aan de Hoogaarsstraat in Zaltbommel. veroorzaakt. Voor een deel bestaat het uit preventieve onderhoudsmaatregelen die tijdens het leegstaan van huurders niet meegedaan hebben met de renovatie, alsnog Contractonderhoud hebben. De meeste onderhoudsactiviteiten hebben een 2.5 Niet planmatig onderhoud (NPO) de woning gemakkelijker getroffen kunnen worden. Zo badkamers, keukens en toiletruimten gerenoveerd. Bij 61 Een aantal onderhoudswerkzaamheden dat een kort- van kwalitatief goede en betaalbare woningen. Hierboven cyclisch karakter en zijn daarom goed te plannen. Het gaat Onder NPO wordt verstaan: al het onderhoud aan de worden in woningen waarvan tijdens groot onderhoud de mutaties was sprake van een omvangrijke renovatie van cyclisch karakter heeft of waarvan uitval een hoog staat een uitsplitsing van de onrendabele investeringen hier bijvoorbeeld om het vervangen van cv-ketels of het woning waarbij het initiatief bij de huurder ligt. Dit kun- het interieur. Met deze mutaties was in totaal circa afbreukrisico vormt, wordt niet jaarlijks aanbesteed maar in 2011 naar project. Soms moeten ook eerder genomen uitvoeren van bouwkundig onderhoud en buitenschilder- nen reparatieverzoeken zijn, maar ook onderhoudswerk- € 1,2 miljoen gemoeid (gemiddeld € 20.000 per woning). is ondergebracht in onderhoudscontracten. Voorbeelden onrendabele toppen worden gecorrigeerd in verband met werk. Vrijwel alle uit te voeren werken zijn in 2011 aanbe- zaamheden als gevolg van verhuizing (mutatie). Het niet wijzigingen van huurprijzen of toekenning van subsidies. steed en afgerond. In 2011 heeft Woonlinie € 2,0 miljoen planmatig onderhoud kan gesplitst worden in contracton- uitgegeven aan planmatig onderhoud. derhoud en mutatie- en reparatieonderhoud. In 2011 heeft Naast bovengenoemde onrendabele toppen is tevens matische deuren, maar ook schoonmaakonderhoud. 1.834 2010. Vorig jaar waren er 250 mutaties, terwijl in er in In 2011 is het contractonderhoud nagenoeg verlopen zoals 1.457 1.587 2011 215 mutaties hebben plaatsgevonden (133 mutaties verwacht. Voor diverse nieuwbouwcomplexen zoals Brede 463 3.785 482 3.903 in het Land van Heusden en Altena en 82 mutaties in school De Waluwe in Zaltbommel en woon-zorgcomplex Zaltbommel). Antonia in Almkerk zijn nieuwe contracten afgesloten. 2011 2010 Reparatieonderhoud 1.865 Woonlinie € 3,8 miljoen uitgegeven aan niet-planmatig Mutatieonderhoud Contractonderhoud TOTAAL Uitgevoerde werkzaamheden in 2011 onderhoud. De verdeling van de totale niet planmatige afgewaardeerd. Woonlinie heeft in 2011 diverse onderhoudswerkzaam- onderhoudslasten wordt hiernaast uitgesplitst. hiervan zijn onderhoud aan cv-installaties, liften, autoHet aantal uitgevoerde mutaties in 2011 is lager dan in OMSCHRIJVING een bedrag van circa € 3,5 miljoen aan grondposities 32 Niet-planmatige onderhoudskosten 2011 (x € 1.000) 33 2.6 Beheer voor derden Eind 2011 beheerde Woonlinie 181 woningen voor derden. Totaal werden 25 panden voor de gemeente Woudrichem, 68 woningen voor Stienstra Beleggingen en 88 woningen voor het Wooninvesteringsfonds beheerd. Woonlinie verzorgt voornamelijk het technische en administratieve beheer voor deze woningen en gebouwen. Het niet-planmatig onderhoud werd door Woonlinie uitgevoerd op verzoek van Woon-zorgcomplex De BinnenVergt in aanbouw. de vastgoedeigenaren. Voor de panden van de gemeente Woudrichem inde Nieuw bouwen Hoofdst uk 3 Woonlinie geen huren, maar voor de woningen van het Wooninvesteringsfonds en van Stienstra Beleggingen wel. Naast de eigen contacten met deze partijen hadden de huurdersverenigingen ook een rechtstreeks overleg met Het strategisch voorraadbeleid wordt per kern ontwikkeld en vormt het afwegingskader voor Woonlinie als het gaat om investeringen. De unieke kenmerken van de kern, de leefbaarheid en onderhoudsmaatregelen worden deze partijen. meegewogen in de keuzes op het gebied van projectontwikkeling. 2.7 Sloop In 2011 zijn 30 woningen gesloopt in Zaltbommel. De woningen zijn gesloopt in verband met de nieuwbouw van een woon-zorgcomplex in De BinnenVergt in Zaltbommel. > 34 35 3.1 Invloed crisis dacht vervolgens vanuit zijn of haar eigen expertise mee project opgeleverd van 20 koopwoningen. In het najaar van De vraag naar koopwoningen en de winsten die koop- over het strategisch voorraadbeleid in de betreffende 2011 zijn deze woningen opgeleverd. woningen opleverden, waren de afgelopen jaren de voor- kern. Deze aanbevelingen, onder meer ten aanzien van naamste drijfveren bij veel nieuwbouwprojecten. streefhuren, leefbaarheid en onderhoudsmaatregelen, P879 Woon-zorgcomplex Antonia in Almkerk woning. In dezelfde fase worden ook 12 huurwoningen Met deze winsten werden de onrendabele huurwoningen zijn vertaald naar uitgangspunten voor het strategisch Begin 2010 is Woonlinie gestart met de bouw van het voor gezinnen en senioren gebouwd. In 2011 is dit project gefinancierd. In 2011 is de vraag naar koopwoningen voorraadbeleid van Woonlinie. In 2011 zijn de uitgangs- nieuwe verzorgingshuis Antonia. Dit project verloopt in aanbesteed en in verkoop gegaan. gedaald en zijn de financiële mogelijkheden om daar punten vastgesteld. De verdere doorvertaling vindt plaats samenwerking met Stichting De Riethorst Stromenland. In invulling aan te geven verkleind. in 2012. dit complex zijn 36 eenheden opgeleverd voor intramurale Project 832 Bollenhoef in Eethen zorg. Dit wooncomplex is uitgerust met een warmtepomp Dit project maakt deel uit van een grondpositie waarbij elk Woon-zorgcomplex Antonia in Almkerk. van tien jaar gerealiseerd. Eind 2011 is de verkoop van de eerste woningen gestart. Het gaat om 11 starterswoningen, 4 twee-onder-een-kapwoningen en een vrijstaande 3.2 Kernontwikkelingen 3.3 Opgeleverde nieuwbouw met warmte- en koudeopslag in de bodem. Medio 2011 is jaar een beperkt aantal woningen wordt gebouwd, pas- Woonlinie wil in de kernen waarin zij actief is zoveel moge- In 2011 heeft Woonlinie 20 nieuwe huurappartementen dit project opgeleverd. send bij de grootte van de kern Eethen. In 2011 is gestart lijk maatwerk leveren, met een maximaal maatschappelijk en een woon-zorgcomplex alsmede 33 koopwoningen in rendement. Iedere kern is uniek en in iedere kern spelen diverse kernen opgeleverd. In de onderstaande tabel staat P131A Agnietentuin in Zaltbommel verkocht. Het project wordt gerealiseerd met een lokale weer andere zaken. Die uniciteit en het maatwerk kwamen de exacte verdeling per project. In 2011 zijn in dit project 2 koopwoningen en 20 huur- aannemer. ook terug in het strategisch voorraadbeleid van Woonlinie. met de bouw van 4 starterswoningen. Deze zijn allemaal appartementen in aanbouw. 6 rijwoningen in hetzelfde Voor iedere kern is in 2011 een interne werkgroep van P982 Werkense Polder in Werkendam project waren in 2010 al opgeleverd. De 2 koopwoningen medewerkers samengesteld die vakinhoudelijk bij de kern In het najaar van 2010 is het eerste Woonmatch®-project en de huurappartementen zijn in het voorjaar van 2011 P321B De BinnenVergt fase 1b in Zaltbommel is betrokken en/of in die kern woont. Iedere medewerker van Woonlinie gestart. Na een verkoopronde heeft dit een opgeleverd. In De BinnenVergt fase 1b is ruimte voor 29 koopwonin- Project 415 Multifunctionele Accomodatie (MFA) in Veen 3.4 Projecten in uitvoering en ontwikkeling Gemeente Kern Omschrijving project Projectnummer Werkendam Werkendam Werkense Polder P982 20 - - Woudrichem Almkerk Antonia Almkerk P879 - 37 - Zaltbommel Zaltbommel Agnietentuin P131A 2 20 - Zaltbommel BinnenVergt fase 1b P321B 11 33 57 0 Totaal 36 Aantal koop Aantal huur Aantal Koopgarant haalbaarheidsstudie verricht ten aanzien van een nieuw te bouwen MFA in Veen. Eind 2011 is er een intentieovereen- gen. De verkoop is gefaseerd. In de eerste tranche zijn 11 OPGELEVERDE NIEUWBOUWWONINGEN 2011 Woonlinie en de gemeente Aalburg hebben in 2011 een woningen in verkoop gebracht. Hiervan zijn er 10 verkocht. Aalburg komst tussen de gemeente en Woonlinie getekend waarin De eerste tranche is in het voorjaar van 2011 opgeleverd. Project 828 Den Eng in Veen afspraken zijn gemaakt over het verdere traject. Medio De verkoop en de bouw van de tweede tranche van 9 In 2011 heeft Woonlinie het bestemmingsplan van dit pro- 2012 wordt er naar verwachting een samenwerkingsover- woningen is in 2011 gestart. Voor dit project is project- ject afgerond. Den Eng wordt ontwikkeld in samenwerking eenkomst getekend en start de gemeente Aalburg met subsidie van de overheid ontvangen ten behoeve van de met de gemeente Aalburg. In dit plangebied worden onge- de bestemmingsplanprocedure. De bouw van de MFA is stimulering van de woningbouw. veer 130 woningen in verschillende fasen over een periode gepland in 2013. 37 Project 842 Schmitzstraat in Veen Project 972 Centrumplan De Nieuwe S in Sleeuwijk afstand van het nieuw op te richten gebouw. Eind 2011 is Woudrichem Samen met Bimo Bouw uit Harderwijk is Woonlinie het bestemmingsplan vastgesteld, waarna er beroep bij de Project 854 Appartementen ’t Rond (turn-key) in actief bij de ontwikkeling van een nieuw winkelcentrum Raad van State is aangetekend door een belanghebbende. Woudrichem Particulieren kunnen op de vrijgekomen grond zelf hun woning voor de kern Sleeuwijk. Het huidige centrum voldoet niet Naar verwachting loopt het traject daarmee circa een jaar Aan ’t Rond in Woudrichem, op de huidige locatie van de realiseren. In 2011 is de verkoop van de kavels gestart. meer aan de eisen van deze tijd. Het nieuwe winkel- vertraging op. supermarkt, ontwikkelt bouwbedrijf Van Schijndel winkel- Aan de Schmitzstraat in Veen staan 8 seniorenwoningen. Artist impression van Centrumplan De Nieuwe S in Sleeuwijk. Deze woningen voldoen niet meer aan de huidige eisen. De woningen worden gesloopt en maken plaats voor nieuwbouw. centrum komt op een nieuwe locatie, aan de rand van ruimten met 52 appartementen. Woonlinie neemt in dit Project 845 Molenhuis in Veen het dorp. Boven de winkels komen naar verwachting 74 Project 975 Rijksstraatweg project 18 huurappartementen, geschikt voor senioren, af. Naast Molen De Hoop in Veen staat een molenhuis. Dit huis huur- en koopappartementen. Naast het winkelcentrum Na de verkoop van een gedeelte van het kavel in 2011 (ten Begin 2012 is de bouw gestart. is vervallen en onbewoonbaar. In 2011 zijn er plannen ge- worden circa 57 woningen gerealiseerd. Als deze fase behoeve van het Centrumplan De Nieuwe S) zullen in 2012 maakt dit molenhuis opnieuw te gaan bouwen. Omdat het klaar is, wordt de huidige locatie van het winkelcen- 2 percelen alsmede de bestaande woning worden verkocht. een pand is met veel historische waarde wordt het voor- trum opnieuw ingericht met deels woningen en deels huis nagebouwd. Totaal komen er 5 kleine appartementen een brede school. 2011 stond voor dit plan voornamelijk Project 980 Zuideveldlaan in Dussen bestaande nieuwbouwwijk in Almkerk is de laatste jaren en een tentoonstellingsruimte in het Molenhuis. Dit project in het teken van het uitwerken van het bouwplan, over- Aan de Zuideveldlaan worden 8 bestaande woningen volgebouwd. Woonlinie ontwikkelt daarom in samenwer- maakt onderdeel uit van het plangebied Den Eng. leg met belanghebbenden en het onderhandelen met gesloopt. Deze bieden plaats voor nieuwe huurwoningen: king met de gemeente Woudrichem een nieuwbouwwijk de individuele ondernemers. Bij een voorverkoopper- 4 woningen worden volgens het programma van eisen van aan de westzijde van Almkerk. De grond is in bezit van Werkendam centage van 70% zal de bouw daadwerkelijk starten. Woonlinie gebouwd, 4 andere woningen worden duurzaam de gemeente en Woonlinie. De aanwezige sportterreinen Project 412 Zandweide in Dussen De eerste werkzaamheden aan de civiele infrastructuur gebouwd. Woonlinie wil deze na oplevering ook gaan moni- worden opnieuw ingericht. Woonlinie ontwikkelde in 2011 in de wijk Zandweide 5 zijn in 2011 gestart. toren. Met deze duurzaamheidsproef wil Woonlinie kennis ten. In 2011 is het bestemmingsplan voor het plangebied typen woningen die volgens het Woonmatch®-principe Project 884 Den Doorn in Almkerk Almkerk heeft behoefte aan een nieuwe nieuwbouwwijk: de vergaren over welke duurzaamheidsmaatregelen echt Een deel van de grond van Woonlinie is verkocht en in in verkoop zijn gebracht. Inmiddels is dit project uit de 2012 op een aansluitend perceel opnieuw in verkoop te definitief geworden. De eengezinskoopwoningen en appar- Project 973 Munsterkerk in Dussen lonen en welke gemakkelijk in te zetten zijn bij nieuwbouw 2011 geleverd aan de Coöperatieve Rabobank Altena U.A. verkoop gehaald wegens onvoldoende belangstelling. gaan met een aantal woningtypen. tementen zijn door middel van een uitgebreide voorverkoop Woonlinie heeft een nieuw wooncomplex met 25 apparte- huurprojecten in de toekomst. die hier haar regionale hoofdkantoor bouwt. onder de aandacht gebracht. Het lijkt erop dat er voor de menten voor ouderen en met algemene ruimten in ontwik- Project 418 Werkense Polder II in Werkendam Project 938 Roode Camer in Hank appartementen onvoldoende animo is. Woonlinie wil de keling voor de locatie Munsterkerk in Dussen. Dit nieuwe Ook de exploitant van bioscoop Hollywoud, hiervoor Na het succesvolle Woonmatch®-project P982 Werkense In nieuwbouwwijk Roode Camer in Hank is een plan woningen wel doorontwikkelen. De koopmarkt is momen- complex biedt onderdak aan de huidige bewoners van gevestigd in Woudrichem, heeft in dit gebied grond van Polder in Werkendam is het doel om in de eerste helft van gemaakt voor 16 koopwoningen en 11 koopappartemen- teel terughoudend. De bouw start zodra 90% verkocht is. de Molenwiek, een gedateerd wooncomplex op steenworp Woonlinie gekocht. De bioscoop is in 2011 gerealiseerd. 38 39 Naast deze twee afnemers zullen er circa 110 woningen De starterswoningen en de Brabantwoningen gaan in 2012 Zaltbommel 3 penthouses) is in 2011 in gang gezet. Het voorverkoop- Hiervan gaat Woonlinie 40 appartementen zelf verhuren. Woonlinie worden gerealiseerd. USONA (Uitvoeringsorga- in alle prijsklassen worden gerealiseerd. In 2011 zijn in verkoop. Project 131 Agnietentuin in Zaltbommel percentage is eind 2011 nog niet gehaald. Voor 34 appartementen wordt een belegger als koper ge- nisatie Stichting Ontwikkeling Nederlandse Antillen) heeft zocht. De bouw van dit plan is halverwege 2011 gestart en subsidie gegeven voor de aanleg van de infrastruc- de eerste woningen in verkoop gegaan op basis van het De Agnietentuin is een herstructureringsproject met in Woonmatch®-concept. In de eerste fase worden ook nog Project 413 ’t Kwartier in Woudrichem totaal 64 woningen. Delen van de Agnietenstraat en Project 321 De BinnenVergt in Zaltbommel de oplevering vindt in het najaar van 2012 plaats. Na de tuur en de watervoorziening. In een eerste fase van 9 startersappartementen en 10 zeer energiezuinige en In 2011 is in Woudrichem een project ontwikkeld met Vogelenzang worden in dit nieuwbouwproject opnieuw Dit herstructureringsproject bestaat uit circa 340 koop- en realisatie van de commerciële ruimten wordt het huidige nieuwbouw gaat Woonlinie hier 20 woningen bouwen ecologisch verantwoorde woningen verkocht. Deze 10 rug-aan-rugwoningen. Door 4 woningen te koppelen zijn er ingevuld. Het project aan de zuidoostkant van de vesting huurwoningen, inclusief zorgappartementen. Het project winkelcentrum aan de Vergtweg opnieuw ingericht. in samenwerking met de plaatselijke corporatie OYOHF Brabantwoningen zijn onderdeel van een samenwerkings- leuke en goedkope starterswoningen op de markt gekomen. biedt wonen binnen de vestingwal, met uitzicht op de kerk- wordt in verschillende fasen gebouwd. De start van de verband tussen vier gemeenten, vier corporaties (G4C4) en 8 Woningen zijn verkocht met Koopgarantvoorwaarden. toren en de oude stadsmuur. In 2009 is de bouw van de bouwwerkzaamheden van fase 1a, een woon-zorgcomplex Project 910 Beersteeg in Zaltbommel de samenwerking met de lokale corporatie en overheid de provincie Noord-Brabant. Dit samenwerkingsverband De overige 4 woningen worden verhuurd. De woningen zijn eerste fase gestart: 20 huurappartementen, 6 eengezins- met 66 appartementen, was in 2008 en is het voorjaar van In een aangepast plan is hier ruimte voor koopwoningen in op de BES-eilanden. Er is een aannemingsovereen- heeft als doelstelling om een Brabantse energiezuinige momenteel in aanbouw. huurwoningen en 2 eengezinskoopwoningen. De verkoop 2010 aan de huurders opgeleverd. Fase 1b is gefaseerd in de goedkope en middeldure sector. Samen met onze vof- komst gesloten met Windward Roads op Sint Maarten van de tweede fase (4 woningen, 6 appartementen en verkoop gebracht. In 2011 is het eerste deel hiervan opge- partner (Van Wanrooij Ontwikkeling) en de gemeente wordt (onderdeel van het Nederlandse Jansen de Jong). Zij leverd. Het tweede deel wordt nu gebouwd en het laatste in 2012 verder gezocht naar een goede invulling. realiseerden ook de waterbakken en de fundering voor starterswoning te ontwikkelen en te realiseren. (Own Your Own Home Foundation). Dit project valt onder de woningen voor USONA. De start van de bouwactivi- deel is in verkoop gegaan in 2011. Fase 2 bestaat ook uit 2 delen. Eind 2011 is gestart met de Project 924 64 woningen in de Waluwe bouw van 43 woon-zorghuurappartementen en 16 apparte- In de Waluwe in Zaltbommel ontwikkelt Woonlinie samen menten die geschikt zijn voor mensen met een lichamelijke of met BM Bouw 64 woningen: 38 huurwoningen en 26 Project 992 Lodi op Sint Eustatius (Caribisch Nederland) geestelijke beperking. Het project zal met behulp van de Lean- eengezinskoopwoningen. De grond kan bouwrijp gekocht In 2008 heeft de Statia Housing Foundation (de plaat- methode tot stand komen. Dit is een vernieuwend concept in worden van de gemeente indien de voorverkooppercen- selijke corporatie) een aantal woningen gebouwd in de de bouwwereld om het bouwproces sneller te laten verlopen. tages behaald zijn. Door een ingediend bezwaar is de wijk Lodi. Tegenover deze nieuwbouwlocatie ligt nog een De overige fasen in dit project bevatten koopwoningen. planning onzeker. braakliggend terrein, waar naar verwachting 7 woningen teiten is gepland in de eerste helft van 2012. van hetzelfde type gebouwd kunnen worden. Dit project Artist impression van Woonmatch® woningen Den Doorn in Almkerk. 40 Project 908A Centrumplan Portage in Zaltbommel Overig wordt uitgevoerd in samenwerking met de lokale corporatie Woonlinie ontwikkelt een centrumplan in de Waluwe in Project 990 Under the Hill op Saba (Caribisch Nederland) en overheid op de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius Zaltbommel. In dit plan wordt 3.500 m2 aan commerciële Op de locatie Under the Hill is een nieuwbouwwijk gepland en Saba). In 2011 is hard gewerkt aan het ontwikkelen van ruimten met daarboven 74 appartementen gerealiseerd. van circa 40 woningen, waarvan er op dit moment 20 door de woningen en er is een “Pummer” aangesteld. “Pum- 41 mers” zijn medewerkers uit de corporatiesector die op in de verkoop te zetten. In 2011 is Woonmatch® als voortkomen. Alles uiteraard onder voorbehoud van ont- heeft Bouwlinie dezelfde organisatiestructuur en raad van op als penvoerder. Er zijn geen garanties/verplichtin- de Es B.V. een nieuwe onderneming opgericht: Ontwikke- dit moment genieten van hun pensioen, maar zich graag product in de markt gezet. Voor de promotie hiervan heeft wikkelingen op de woningmarkt. commissarissen als Woonlinie. gen aangegaan en er hebben geen kapitaalstortingen lingscombinatie De Es en Transvaal vof. Deze vof heeft tot blijven inzetten voor volkshuisvesting (Project Uitzending Woonlinie een stand ingericht op het VNG-congres 2011 plaatsgevonden. doel een nieuw winkelcentrum in Sleeuwijk te ontwikkelen. Managers). De bestekstukken zijn gereed voor aanbeste- in Ulft. Deze deelname heeft een flink aantal positieve ding. Tijdens de bezoeken ter plaatse en in overleg met de reacties opgeleverd bij verschillende gemeenten. De “Pummer” zijn 3 plaatselijke aannemers geselecteerd die volgende resultaten zijn in 2011 behaald: in aanmerking komen voor het realiseren van de woningen. • verkoop Woonmatch®-licentie aan Bimo Bouw/Van De volgende stap is nu het overdragen van de grond van de overheid aan SHF. Door verschillende bestuurswis- Wijnen; • bij de gemeente Liesveld is Woonlinie concreet bezig 3.6 Deelname aan rechtspersonen Spellewaard vof, statutaire vestigingsplaats Hardinxveld-Giessendam Boven een commerciële plint komen appartementen Uithof III CV, statutaire vestigingsplaats Utrecht Bouwlinie heeft samen met BM van Houwelingen B.V. in Bouwlinie Sleeuwijk B.V., statutaire vestigingsplaats Woudrichem juli 2007 de Spellewaard vof opgericht. Deze vof heeft In 2010 heeft Woonlinie een nieuwe B.V. opgericht: Bouwli- op als penvoerder. Met de eigenaren van de grond is Woonlinie neemt deel aan de commanditaire vennootschap tot doel het gebied de “Spellewaard” in Zaltbommel te nie Sleeuwijk B.V.. Woonlinie heeft 100% van de aandelen overeenstemming over de koop. Het project wordt in fases Uithof III CV. Samen met 16 andere corporaties is geïnves- ontwikkelen. De risico’s, kosten, verliezen en opbrengsten van Bouwlinie Sleeuwijk B.V.. In deze onderneming is uitgevoerd. De start van de bouw is gepland in het najaar van 2012. die zich inzet voor gehandicaptenhuisvesting.. Bimo treedt selingen in deze gemeente en het wachten op de nodige met de ontwikkeling van Slagen van Graafland. teerd in de bouw van ruim 300 studenteneenheden voor de worden door de vennoten gedragen in de verhoudingen 1/3 beperkt kapitaal gestort. Er hebben geen transacties besluitvorming zijn de activiteiten van Woonlinie voorlopig Woonlinie doet daar de projectontwikkeling voor aan- Stichting Studenten Huisvesting uit Utrecht. De inbreng (Van Houwelingen) en 2/3 (Bouwlinie). BM van Houwelin- plaatsgevonden. “on hold” gezet. nemersbedrijf Van Leeuwen uit Meerkerk. Van Leeuwen van Woonlinie voor dit project is in totaal € 500.000. Het gen is voor deze vof de penvoerder. Er zijn geen garanties/ heeft de risico’s van de projectontwikkeling op deze belang van Woonlinie in Uithof III CV is 1,7%. Het project verplichtingen aangegaan en er hebben geen kapitaalstor- Aankopen gronden locatie overgenomen en ook een Woonmatch®-licentie is onder andere opgezet in het kader van de matching tus- tingen plaatsgevonden. In de projecten Agnietentuin, Werkense Polder, Zand- afgenomen; sen verschillende corporaties. De studenteneenheden zijn weide, Alad en ’t Kwartier zijn gronden aangekocht voor • bij de gemeente Uden is Woonlinie concreet bezig met in totaliteit een bedrag van € 0,8 miljoen. Alle gronden de ontwikkeling van een locatie op Velmolen-Oost in zijn doorgeleverd aan de kopers van de woningen of Uden. Woonlinie doet daar de projectontwikkeling. kavels. Bouwbedrijf Nieuwhuizen-Daandels te Uden zal de 3.5 Woonmatch® In 2010 ging Woonlinie in het plan Werkense Polder in 2008 opgeleverd. In 2011 was het resultaat van deze investering € 15.000. Ontwikkelingscombinatie De Nieuwe S, statutaire vestigingsplaats Harderwijk corporatie als statutair bestuurder in Bouwlinie Sleeuwijk Bouwlinie Sleeuwijk B.V. heeft samen met Bimo Transvaal- satiestructuur en raad van commissarissen als Woonlinie. In de vof Beersteeg nemen Van Wanrooij Projectontwikkeling en Bouwlinie deel als vennoten. De vof is op mogelijke risico’s op deze locatie overnemen en een Woonmatch®-licentie afnemen. Woonlinie heeft 100% van de aandelen van Bouwlinie B.V. kingsovereenkomst van 17 juli 2003. Het doel van de Eind 2005 is deze B.V. opgericht en is het kapitaal gestort. vof is het ontwikkelen en realiseren van bouwplannen in Er hebben geen transacties plaatsgevonden. het gebied “Beersteeg” in Zaltbommel. De risico’s, kos- in plan Dijkzicht in Zuilichem. De directeur-bestuurder van Woonlinie vertegenwoordigt de Woonlinie 2 juli 2008 opgericht en vloeit voort uit de samenwer- aan de slag om op een Er zijn diverse acquisitiegesprekken zijn gevoerd. De De directeur-bestuurder van Woonlinie vertegenwoordigt ten, verliezen en opbrengsten van de vof worden door nieuwe manier woningen verwachting is dat er in 2012 nog andere projecten uit de corporatie als statutair bestuurder in Bouwlinie. Verder beide vennoten gelijk verdeeld (50%). Bouwlinie treedt 100% 100% Bouwlinie B.V. 50% vof Beersteeg 1,7% Bouwlinie Sleeuwijk B.V. 12-2005 07-2008 42 B.V.. Verder heeft Bouwlinie Sleeuwijk B.V. dezelfde organi- vof Beersteeg, statutaire vestigingsplaats Zaltbommel Bouwlinie B.V., statutaire vestigingsplaats Woudrichem • gemeente Zaltbommel heeft Woonmatch® opgenomen waarvan een deel voor Syndion bestemd is, een organisatie 07-2010 67% Spellewaard vof 07-2007 43 Uithof III CV 50% Ontwikkelingscombinatie De Es en Transvaal vof 11-2010 2005 Ra diWoonruimteverdeelsysteem 4.1 blate disit autem quos quaecae nistiumque nim ut molenis dendus nest quatqui di sunt qui acest, sus, volore 4.2 Ruimere inkomensgrenzen etum ut offici nos et,encorem renim que pores aut odi de Bommelerwaard het Rivierengebied eenute onderzoek et eat aut werkt delestsamen eliquatmet emporehendis dolum eumLand reseque Woonlinie de corporaties in het van ipic to quas ilissinmet cupid que plitatur, comnim Woningzoekenden eeneaqui belastbaar inkomen hogersimi, dan qui cuptatatiata poremmet nostiatem uitgevoerd onder dolore 25.000cuscipiendae woningzoekenden, als doelreste eos enis assundior samus, tem ratenda volupta Heusden en Altena en de Bommelerwaard op hetquuntia gebied omnitio reptaquam, sam eos asinregeling endipiene nobis € 33.614, komen volgens de verum ‘tijdelijke diensten tiae est, omnimenimi, ipsantium ut everitassunt la achterhalen hoe groot de groep middeninkomens is conet onder spienducia pori dolenderaerespectievelijk sit alitibus, teonder si omnis et van woonruimteverdeling, de namen dolupta tiusae economisch velenditium belang recte quae ipid quiinstellingen quisquiavan algemeen toegelaten pliquunt voluptatur, quas ande porepraerume onze woningzoekenden en atia welkeaut invloed de inkomensre-nis- oditio quam cuptasenet“Wonen et esequataqui conse imet,Doel idem “Wonen in Altena” Bommelerwaard”. tiam eat. volkshuisvesting’ per 1 januari 2011 niet meer in aan- sum faciendaopvelest faci quosanis aligent iorum, gels hebben de verhuisgeneigdheid vanarciaer deze groep. faccusc cullupt atatur? van beideilitiatiosa woonruimteverdeelsystemen is transparantie Vid quiasvoor et hici faccum autest, quaturi orepta merking eenaut sociale huurwoning (huurprijs tot qui fugit, quatiae perionsequis magnatur 25%ium vandolorrovit deze groep woningzoekenden nam deel aan Beroviducid quis esequi ut at fugiaerspicentealle namandere re en eenduidigheid voor woningzoekenden volupta culpa eumonvoldoende sedi rehenihil idi coreom € 652,52). Zijinciisi hebbenncipid echterexook inkomen molest ut aut fugitias voluptiure poribus es het onderzoek. Duidelijkutwerd dat deconserit verhuisplannen van susdae ernatemquiAfstemming doloria dolorem porrum volorpo ruptibe belanghebbenden. tussen de verschillende pre veni imolorecae labore si een velignis hypotheek te sam krijgen. Huurwoningen in utendipsam de vrije sector et oditiaspel in reswel madegelijk voluptatworden utat mod mossedNaast eatur het woningzoekenden beïnvloed. atecto omniment omniet maakt ex es porerum fuga. corporaties in de regio’s het zoeken vanOloribu een woning quam derrovitinfuga. Rion plaborescil explandi ipiet, ullaut zijn schaars het werkgebied en de huurprijzen begin- aute nonsequi volor aperspe runtent volorem iduszesequam feit dat de woningzoekenden blijven zitten waar zitten, sdandae porem eum et expedictus aut disciam que perspel eenvoudiger. faccuptae et ea volorror aliberf nen veelal cus bij €cores 900.quam De middeninkomens vallenerrovita met dea enisqui deliciis arum imus gaan zijconsequae ook op zoekoccus naar sandestibus creatieve oplossingen om toch esciendis magnit volorer untior sae. Ut aut qui od modi quasini hitiat. nieuwe regelgeving tussen wal en schip. asimusanimus et plis velique alit et quodihouden. voluptia een kans op de volut woningmarkt te kunnen blijven blaturiat resecus nos doluptatet velvan illaut et, sunt maio en In 2011 zijn alle woningzoekenden Wonen in Altena Sandelit verchicte sit illiatiae non ra evelia nus aut as coria corro exere con nus idere litam id mi, volo inveris eum et Bommelerwaard aut reptatum volorit et alitaskanalen ipsam que pratias Wonen via diverse geïnformeerd molupta aborepe consectin earisendolupWoonlinietendelliqui heeft samen met deruptae collega-corporaties de quibus eici resti aut innam quunt volupicatis sum Door hetquidis standpunt dat beatis Woonlinie met betrekking in beweging brengen van de woningmarkt, heeft Woonlinie in 2011 tal van eatiasdeant laboremspelregels inctaeptatevoor et illigen dessit perfero ma over gewijzigde woonruimteverdeling. tatas magnatium rent voluptatur? gemeenten in het werkgebied, de huurdersverenigingen en quo veles sitatum is ipsum hilit regelgeving quis ut apelitatquos tot het Europa-dossier en deium nieuwe voor activiteiten ontplooid om huurwoningen voor een brede doelgroep dusdaer chillaborro comnima dolorit ulpainkomen quatis as De woningzoekende is gevraagd om het op apid te Ibus antis debitio faccae sed moluptatur aut de Woonbond beginberorum 2011 een convenant getekend sit waar- as eate renis eum harum facesto occus quate doluptatatis woningcorporaties, heeft Woonlinie in 2011 opnieuw aan- maximped quas exeratum omnihiciain asi ipsa sum geven of aan te passen op alit de website, verband met et, de as officto doluptatur oditiundi serabemeeestio zij deze doelgroep tochsedevollabore, mogelijkheid van een untium riaectibus volest etgekregen. od modisin prestem vullende,ipicabo landelijke persaandacht saepudiciis doluptiam ea que cum untibus ad evene invoering vanvolore de inkomensgrens bij woningtoewijzingen consedi quiaErsim landisci quae. taalbarepsamusam huurwoningniet biedt. is voor gekozen omNem ruimere ium que nullandae voluptae pro bea am fugitin cimetur? pedgevolg modistibus es qui nimenet, (‘tijdelijke sequam esregequo et, als van deil ideles Europese beschikking consequo ex enimped ipsus, non cusciendeles ut met et porerib inkomensgrenzen te hanteren. Woningzoekenden een Idel nonem repudaese voluptatur, seque lique 4.3 ipienda Toewijzen aan doelgroepen sum diensten libusanisvan saealgemeen maioste nimus. ling economisch belang toegelaten ustior sumendant(tussen liquasped quiamen nate doluptatkomen ut middeninkomen € 33.614 € 43.000) in nonsequ unditatis que voluptatur? In het Bbsh is bepaald hoe woningen passend worden Nobistis adigni coreiumqui quo velignam esseque conet instellingen volkshuisvesting’). officiamus quiwoningen velent, volecestiam volora avanaf cum que aanmerkingaut voor met een huurprijs Ehenit fuga. Hierbij Nem faceat eummet laboriamus et en labo. toegewezen. wordtevent gewerkt inkomens- pererum aut audaecero beatur sus eatur solesciaeped maximus plabores ente Hiermee optae prolaat in ressuntis € 554,76ulluptae tot en met € 652,52. Woonlinie Hilliquae omnihicatiis consequidgemiddelde mo to moditatum site huurprijsgrenzen. Het landelijk (2006-2010) et eumquovindt blabori im queom et fuga. quidinWoonlinie hetnihil belangrijk over zoFugia veel atum mogelijk amus ad ellaccuregels llaccus, utem dolore sedie perore haar statutaire prevaleren boven van sequatior de tijde- voluptatio dolest eturehenimil millacepe esecerc van woningen diehil passend wordeniltoegewezen is 89%, woningvoorraad en de herintroductie van toewijzing op inkomen zetten we maximil invenimi,tenuscienis sectem adiciat emodis komensgegevens beschikken. Met assim deze gegevens krijgen sequatendae porisit mos mos eseque dolorempores etus as lijke regelgeving. ipsuntur, quae aan volupid ute cuptatur? waarvan 72% de primaire doelgroep. In 2011 heeft alle zeilen bij om zo veel mogelijk mensen passende woonruimte te bieden. exces nisopdoluptibus estvan eosdemodio. am, nist eos we zicht de omvang groepAgnam, middeninkomens en doluptiat. In augustus 2011 heeft Woonlinie samen met een aantal Elendit faceptatur? Quiwoningen omnis maio. Ut as toegewezen; restia ipsamet Woonlinie 91% van de passend nosgevolgen rempor autat et quodistem quamUt omde van defugitassin regelgeving. Odit laborum accuminquosapiet aut undunt fugiatis collega-corporaties het Land volor van Heusden en Altena, utempor atemolupta quaedoelgroep. volum, omnis res et 73% hiervan was aanvolorecti de primaire ‘ Voor iedereen een passende woning. Daarvoor moet de woningmarkt in beweging komen.’ Wonen Hoofdst uk 4 Ondanks alle nieuwe regelgeving, die meer kwaad dan goed doet voor het toegankelijk te houden en doorstroming te bevorderen. Een voorbeeld is de ondertekening van een regionaal convenant inkomensgrenzen waardoor het mogelijk is meer woningen toe te wijzen aan mensen met een middeninkomen. Maar ook met de introductie van Woonmatch®, een herijking van de 44 > 45 Aantal woningzoekenden gesplitst naar werkgebied In bijlage 1 is een schema met het aantal toewijzingen volgens de Bbsh-tabel opgenomen. Bommelerwaard 4.4 Aantal woningzoekenden Land van Heusden en Altena Totaal Het aantal woningzoekenden is met 2% toegenomen % toename ten opzichte van vorig jaar Aantal 2011 Aantal 2010 Actief 2011 Actief 2010 7.710 7.471 1.081 1.253 6.705 14.415 6.624 14.095 1.211 2.292 1.447 2.700 2% -15% 4.6 Verhuren Urgenten In 2011 zijn er 215 woningen ter beschikking gekomen voor verhuur: 133 in het Land van Heusden en Altena en 82 in In 2011 zijn er in het Land van Heusden en Altena 22 Zaltbommel. De mutatiegraad in 2011 is 5,2%. In vergelijking met het landelijk gemiddelde (8,1% in 2010) is dit aan de woningen toegewezen aan urgenten (sociaal en herstruc- lage kant. Onze referentie-corporaties zitten op een gemiddelde mutatiegraad van 7,4%. tureringskandidaten). De 22 woningen zijn van Woonlinie, Woonservice Meander en Woonstichting Land van Altena; ten opzichte van 2010. De daling van het aantal actief woningzoekenden is 15%. In de tabel hiernaast staan de 6% van het totale woningaanbod van de drie corporaties. In 2011 zijn de vrijgekomen woningen als volgt toegewezen: Woonlinie heeft in totaal 9 woningen verhuurd aan urgenten aantallen op een rij. 4.5 Slaagkans Toewijzing Zaltbommel Land van Heusden en Altena in het Land van Heusden en Altena. Dit is 6% van het In de Bommelerwaard bedraagt het aantal actief woning- De slaagkans geeft aan hoeveel kans iemand heeft op een Aanbodmodel: iedereen kan reageren, indien ingeschreven Eenpersoonshuishoudens 45% 60% aantal woningen dat door Woonlinie is aangeboden in het zoekenden 14% van het totaal aantal woningzoekenden woning, wanneer diegene actief reageert. De slaagkans voor een huurwoning. Selectie naar inschrijvingsdatum Tweepersoonshuishoudens 20% 15% werkgebied. gedurende het hele jaar. In het Land van Heusden en voor woningen in de kern Zaltbommel is gelijk gebleven (met uitzondering van urgentie, woonzorgindicatie et Eenouder gezinnen 15% 15% Altena is dit 18%. Gemiddeld waren er voor elke woning ten opzichte van vorig jaar, namelijk 11%. In het Land van cetera). die vrijkwam in het aanbodmodel in de Bommelerwaard Heusden en Altena is de slaagkans gestegen van 22% in Lotingmodel: alle woningzoekenden kunnen reageren, Drie- en meerpersoonshuishoudens Totaal 20% 100% 10% 100% 41 kandidaten en voor het Land van Heusden en Altena 22 2010 naar 26% in 2011. ongeacht inschrijving of urgentie. Toewijzing vindt plaats kandidaten. In 2011 reageerde 91% van de woningzoeken- vormen samen 10% van het aantal woningen dat is aange- De aantallen zijn verzameld in onderstaande tabel. boden door de drie corporaties. Woonlinie Zaltbommel heeft Optiemodel: woningzoekenden kunnen een optie nemen en Altena via internet. aangeboden aan de huurders. In de onderstaande tabel is op een woning. De wachtrij wordt bepaald door de datum de uitsplitsing te zien naar aanbodmodel, lotingmodel en waarop de optie is genomen. in totaal 10 woningen verhuurd aan urgenten. Dit is 10% Zaltbommel optiemodel. persoonshuishoudens. In beide regio’s bedroeg deze groep De verdeling van het aantal aangeboden woningen naar model In de regio Bommelerwaard bevond de grootste groep Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel. Zij Van het totaal aantal beschikbaar gekomen woningen is een aantal verhuringen aan bijzondere doelgroepen gedaan. De woningen kunnen op verschillende manieren worden ongeveer de helft van het totaal aantal woningzoekenden. Aanbodmodel Lotingmodel Optiemodel TOTAAL ingeschreven en tevens actief woningzoekenden zich in de Bommelerwaard 92% 5% 3% 100% leeftijdsklasse van 31 tot en met 54 jaar. In de regio Land Land van Heusden en Altena 93% 6% 1% 100% Land van Heusden en Altena Urgenten 10 9 Taakstelling 13 14 WMO 0 1 Woonzorgindicatie 1 19 Overig 0 1 van Heusden en Altena bevond de grootste groep woningzoekenden zich in de leeftijdsklasse vanaf 65 jaar. 46 toegewezen aan urgenten. Dit zijn woningen van Woonlinie, door loting. den van Wonen Bommelerwaard en het Land van Heusden In 2011 bestond de grootste groep woningzoekenden uit een- In 2011 zijn door Wonen Bommelerwaard 24 woningen 47 van het woningaanbod van Woonlinie Zaltbommel. Eind 2011 staan er nog 5 sociale urgenten op de wachtlijst van Wonen in Altena en 3 op de wachtlijst van Wonen Bommelerwaard. gemeente taakstelling deel woonlinie begroot 2011 gerealiseerd door woonlinie 2011 eindstand gemeenteniveau Aalburg 8 6 7 4 (voorstand) Woudrichem 9 5 3 2 (voorstand) Werkendam 16 5 4 2 (voorstand) Zaltbommel Totaal 16 49 7 23 13 27 1 (achterstand) 7 (voorstand) 4.8 Tijdelijke bewoning 4.10 Huurbeleid In 2011 is in politiek Den Haag veel te doen geweest. Zo Woonlinie schakelt Camelot Beheer B.V. in om sloopwonin- Volgens de afspraak in het coalitieakkoord van 2010 werd hebben de woningcorporaties de mogelijkheid gekregen in gen tijdelijk te laten bewonen. Hiermee wordt voorkomen ook in 2011 de stijging van de huren gekoppeld aan het zogenoemde “schaarstegebieden” de huren te verhogen. dat woningen aan vandalisme bloot worden gesteld. Daar- inflatiecijfer van voorgaand kalenderjaar. Dit betekent dat De woningen in die gebieden krijgen in het woningwaar- naast blijft een straat of wijk voor de overige bewoners het maximale huurverhogingspercentage voor de periode deringsstelsel (WWS) extra punten. Ook Zaltbommel valt veilig en bewoonbaar. Camelot Beheer biedt verder het 1 juli 2011 tot en met 30 juni 2012 gelijk was aan het binnen een schaarstegebied. Alle huurwoningen in Zalt- Taakstelling woningzoekenden met een bepaalde zorgbehoefte voor de vorm van huurtoeslag. De hoogte van de bijdrage is voordeel dat woningzoekenden met een urgente vraag, die inflatiepercentage 2010, te weten 1,3%. De huurverhoging bommel hebben dan ook 15 extra WWS punten gekregen. In 2011 heeft Woonlinie 27 statushouders gehuisvest, een dergelijke woning in aanmerking komen. Aanvragen afhankelijk van de gezinssamenstelling, het inkomen en aan de eisen van Camelot Beheer voldoen, snel gehuisvest heeft betrekking op alle (on)zelfstandige woningen, woon- Daarnaast is het energielabel een onderdeel geworden van waarvan 14 in het Land van Heusden en Altena en 13 in voor woonzorgindicaties worden beoordeeld door een on- het vermogen van de aanvrager(s). Woonlinie is een Hulp- kunnen worden. In 2011 waren 36 woningen in beheer bij wagens en standplaatsen, exclusief woningen op de sloop- het woningwaarderingssysteem. Elke woning heeft een Zaltbommel. In de tabel hierboven is te zien hoe de taak- afhankelijke indicatieadviseur. In Zaltbommel is 1 woning en Informatie Punt (HIP) voor huurtoeslag. Dit betekent Camelot Beheer. lijst waar een sloopbesluit voor is genomen. Voor garages, concept label. Wanneer de huur van een woning wordt op- stelling is verdeeld over de verschillende gemeenten. met een woonzorgindicatie aangeboden. In het Land van dat medewerkers van Woonlinie klanten voorlichten en op bergingen en parkeerplaatsen bedroeg de huurverhoging gezegd vraagt Woonlinie een definitief energielabel aan. Dit Eind 2011 heeft Woonlinie in de kern Zaltbommel 1 woning Heusden en Altena zijn 19 woningen op basis van een verzoek helpen met het aanvragen van huurtoeslag. Ook 4.9 Leegstand 3%. Bij bedrijfspanden is het huurverhogingspercentage label wordt vervolgens een onderdeel van het WWS. Onder aangeboden aan het COA. Hiervan gaat de huurover- woonzorgindicatie verhuurd. ondersteunt Woonlinie klanten met het doorgeven van Leegstand betekent huurderving. Als er voor een huur- doorgaans afhankelijk van het consumentenprijsindexcij- andere op basis van het label wordt de huurprijs bepaald. wijzigingen of het stopzetten van aanvragen. Huurders woning nog geen nieuwe huurder is gevonden of als er fer (CPI-cijfer), gepubliceerd door het CBS. eenkomst in januari 2012 in. De taakstelling is hiermee voldaan. In de overige gemeenten is de taakstelling al Overig kunnen er voor kiezen om de huurtoeslag te laten storten werkzaamheden worden uitgevoerd, blijft een woning leeg behaald en is er zelfs een voorstand. Woonlinie heeft verder een woning ter beschikking gesteld op hun eigen bankrekening of op de rekening van Woon- staan. Uiteraard is dit geen wenselijke situatie, maar het Per 1 januari 2011 is de liberalisatiegrens verhoogd; deze wordt geharmoniseerd. Woonlinie zit wat betreft huur, met in het kader van een calamiteit. linie. Alleen in het laatste geval ziet Woonlinie dat een komt wel voor. Woonlinie probeert de leegstand en dus werd E 652,52. Besloten is om ter vereenvoudiging van de een gemiddelde van 61,9% van de maximaal toegestane huurder huurtoeslag ontvangt. Het aantal huurders dat huurderving van huurwoningen zo beperkt mogelijk te hou- huurtoeslag de huurparameters met ingang van 1 januari huur, onder het landelijk gemiddelde van 72% (in 2010). WMO en woonzorgindicatie Bij mutatie is het mogelijk dat de huur van een woning In Zaltbommel zijn geen nieuwe woningen met WMO-label 4.7 Huurtoeslag huurtoeslag ontvangt via Woonlinie is gedaald. De reden den. Gemiddeld stonden in 2011 opgezegde huurwoningen 2011 (in plaats van 1 juli) aan te passen. De maximale De streefhuurpercentages bevinden zich voor Woonlinie verhuurd. In het Land van Heusden en Altena is er een De overheid levert in sommige gevallen een financiële hiervoor kan zijn dat huurders de huurtoeslag op hun eigen 18 dagen leeg. In sommige gevallen was bijvoorbeeld nog huur in de regeling voor de huurtoeslag is gekoppeld op 65% in het Land van Heusden en Altena en op 75% in WMO-woning beschikbaar gekomen. De toewijzing voor bijdrage aan huurders voor de huur van een woning, in rekening willen ontvangen. geen nieuwe huurder bekend. Ook was duidelijk te zien dat aan de liberalisatiegrens. Deze wordt op 1 januari 2012 Zaltbommel. In 2011 is gewerkt aan het herijken van het bestaande huurwoningen die voor de verkoop gelabeld zijn verhoogd. strategisch voorraadbeleid van Woonlinie. Een onderdeel WMO-woningen gaat via de diverse gemeenten en op basis Aantal huurders met huurtoeslag via Woonlinie van CIZ-indicaties (Centrum Indicatiestelling Zorg). Daarnaast zijn er woningen verhuurd op basis van een zogenaamde woonzorgindicatie. Dat betekent dat alleen Aantal huurders dat per ultimo jaar aanspraak maakt op huurtoeslag via Woonlinie 48 2011 2010 2009 2008 708 768 773 881 en in de markt zijn aangeboden, langer leeg zijn blijven hiervan zijn de huurprijzen van de woningen. Het streven is staan. Toch is het gemiddeld aantal dagen leegstand daarbij een meer marktconforme huurprijs te hanteren. Per vrijwel gelijk gebleven aan 2010. januari 2012 is dit aangepaste beleid ingevoerd. 49 2010 2011 Deurwaarderdossiers overgedragen 55 16 Aantal deurwaarderdossiers 31 december 58 41 € 112.000 € 108.000 4.11 Klachten 2011 is deze werkwijze geïmplementeerd. Telefonisch of drempel te creëren voor huurders om hun betalingspro- In 2011 is geen geschil tussen een huurder en Woonlinie door middel van een huisbezoek komt Woonlinie persoonlijk blemen te bespreken. Woonlinie heeft gemerkt dat door voorgekomen in het Land van Heusden en Altena. met huurders in contact. Door “achter de voordeur” bij vroeg persoonlijk contact te zoeken met de huurder of deze Voor de klachtenafhandeling in de Bommelerwaard kan huurders thuis te komen, worden betalingsproblemen in tijdig door te verwijzen naar andere instanties, oplopende medewerkers zelf in contact de Regionale Klachtencommissie Woningcorporaties beeld gebracht. Opmerkelijk is dat er vaak meer speelt schulden kunnen worden voorkomen. te komen met de huurder en te Rivierenland worden geraadpleegd. Deze klachtencommis- dan alleen huurachterstand. Vaak zijn er meer schulden, sie ontving in 2011 geen klachten die specifiek Woonlinie bijvoorbeeld betalingsachterstanden voor vaste lasten betroffen. Wel waren er twee klachten over woonruimtever- zoals water-, gas- en elektra. deelsysteem Wonen Bommelerwaard. In beide gevallen zijn de klachten in het voordeel van Wonen Bommelerwaard Woonlinie wil voorkomen dat huurders in een duur en toegewezen. lang gerechtelijk (incasso)traject terecht komen. Daarom Gemiddeld bedrag deurwaarderdossiers dergelijke procedure start Woonlinie niet zomaar. In eerste instantie proberen onze huurder aan te schrijven en eventueel een betalingsrege- In 2010 zijn 55 vorderingen overgedragen aan de ge- achterhalen wat de oorzaak is van de De belangrijkste reden van de daling van de totale ling te treffen, lopen de meeste achterstanden niet verder rechtsdeurwaarder. In 2011 is de inzet van de vroegtijdige overlast. Vaak is er meer aan de hand huurschuld ten opzichte van 2010 is dat er geen huur- op dan 1 maand huur. Indien deze eerste acties niet het persoonlijke benadering duidelijk te zien. Er zijn slechts en is de overlast een gevolg. Door achterstanden meer zijn bij organisaties, omdat er goede gewenste resultaat opleveren en de huurachterstanden 16 vorderingen overgedragen aan de gerechtsdeurwaarder. bemiddelende gesprekken te voeren wordt geprobeerd een betalingsafspraken zijn gemaakt. verder oplopen, dan wordt er persoonlijk contact gezocht. Als gevolg hiervan heeft Woonlinie meer huurachterstan- einde aan de overlast te maken. Het kan gebeuren dat dit Bij dit contact wordt vaak ontdekt dat er meer schulden den hoger dan 2 maanden in eigen beheer dan niet voldoende is. In zulke gevallen moet er sprake zijn van worden huurders verwezen naar gemeentelijke schuldhulp- Er is een verschuiving van huurachterstand naar de mid- zijn, dat er sprake is van ontkenning of dat mensen wach- vorig jaar. Hiermee probeert zij te voorkomen dat de een aanzienlijk dossier, bestaande uit klachten van over- 4.12 Huurachterstanden verlening, maatschappelijk werk en budgetbeheerders voor deninkomens. Deze huurders kwamen voorheen niet in ten op een uitkering. (gerechts)kosten voor de huurder verder oplopen. Daar- last over meerdere jaren. Ook moet er door meer dan 1 Sinds 2010 is de incassoprocedure van Woonlinie aange- budgetbegeleiding. Met deze organisaties is een goed con- de problemen met het betalen van de huur. In 2011 heeft naast wordt voorkomen dat de huurachterstand wordt huurder structureel worden geklaagd. Wanneer de inspan- scherpt. Er is vooral aandacht besteed aan preventie; hoe tact opgebouwd. Woonlinie en instanties zoals gemeenten 66% (186 huurders) van het aantal huurders met een Deurwaarder opgeslokt in het totale schuldenpakket van de betreffende ningen van Woonlinie en eventuele partners niet voldoende kunnen huurschulden worden beperkt of voorkomen? In en maatschappelijk werk, proberen gezamenlijk een lage achterstand, een huurschuld tot 1 maand. Door direct de Het gehele incassoproces is erop gericht om overdrachten huurder. De verhaalmogelijkheden voor Woonlinie worden blijken te zijn en de overlast houdt aan, dan start aan de deurwaarder, met in het ergste geval ontruimingen, dan beperkter. Woonlinie een procedure voor ontruiming. verschillende aanmaningen, brieven en een persoonlijk ge- 4.13 Ontruimingen Indien een ontruiming vanwege huurachterstanden sprek, dan draagt Woonlinie de huurder over aan gerechts- Een ontruiming is het laatste middel om bijvoorbeeld een plaats moet vinden, is er op diverse manieren contact ge- deurwaarder Tempelman-de Niet in Tiel. Criterium is dat overlastsituatie een halt toe te roepen. Woonlinie is terug- weest en geprobeerd hulp te verlenen. Het gehele incass- de huurder minimaal 2 maanden huurachterstand heeft en houdend in het ontruimen van woningen. Woonlinie kan in oproces is verder aangescherpt om er alles aan te dat er in ieder geval één keer een persoonlijk gesprek met geval van extreme overlast, veroorzaakt door een huurder, doen om ontruimingen te voorkomen. Voorafgaand de huurder is gevoerd. een gerechtelijke procedure opstarten. Deze procedure aan de overdracht aan de deurwaarder vindt er op heeft als doel ontbinding van de huurovereenkomst. Een diverse tijdstippen persoonlijk contact plaats. te voorkomen. Indien de huurachterstand aanhoudt na OVERZICHT HUURACHTERSTAND PER 31 DECEMBER 2011 huurachterstand 2011 huurachterstand 2010 Aantal huurders 2011 Aantal huurders 2010 (bedragen x € 1.000) (bedragen x € 1.000) (met huurachterstand) (met huurachterstand) Woningen 256 282 278 221 Overige panden Totaal 1 257 57 339 4 282 11 232 50 51 Aantal ontruimingen in 2011 Aantal ontruimingen in 2011 Gemeente Aalburg 0 Gemeente Werkendam 2 Gemeente Woudrichem 0 Gemeente Zaltbommel 2 reden van ontruiming Huurachterstand en overlast (1x) + Huurachterstand (1x) Huurachterstand en overlast (1x) + Huurachterstand (1x) 4.14 Verkoop de woning later verkopen, dan koopt Woonlinie de woning In 2011 is het beleid voor verkoop van Woonlinie niet weer terug. Het resultaat van de verkoop wordt vervolgens gewijzigd. Zittende huurders hebben het recht hun woning gedeeld. De korting die Woonlinie verstrekt, kan variëren te kopen, als deze daarvoor gelabeld is. Vanuit het ver- van 10% tot 33% op de marktwaarde. Door de korting en nieuwde strategisch voorraadbeleid zijn in 2011 wel 376 de terugkoopgarantie is Koopgarant een gewild product, woningen toegevoegd aan de verkooplijst. In 2011 zijn er vooral bij starters op de koopmarkt. Voor mensen in de 13 woningen uit de woningvoorraad verkocht: 11 woningen lagere en middeninkomensgroepen wordt hiermee de stap zijn bij mutatie verkocht aan particulieren, 2 woningen zijn naar een koopwoning mogelijk. Verder komt de woning door aan de zittende huurders verkocht. de terugkoopregeling altijd bij Woonlinie terug. Woonlinie De heer van Bergeijk heeft een KLUSwoning in WIJK EN AALBURG van Woonlinie gekocht. kan de woning op deze wijze ook voor volgende bewoners In de tabel hiernaast zijn de verkopen gesplitst naar gemeente en naar reguliere verkoop of verkoop onder Aantal verkopen 2011 Gemeente betaalbaar houden. Koopgarant-voorwaarden. regulier verkocht onder koopgarantvoorwaarden verkocht totaal Aalburg 4 0 4 Werkendam 1 0 1 Woudrichem 0 8 8 Zaltbommel Totaal 0 5 0 8 0 13 In 2005 heeft Woonlinie de eerste woningen verkocht onder Koopgarant voorwaarden. Eind 2011 heeft Woonlinie in Per 31 december 2011 zijn er 664 woningen voor verkoop totaal 107 terugkoopverplichtingen (81 woningen en 26 gelabeld: 124 woningen in de gemeente Aalburg, 114 appartementen). woningen in de gemeente Werkendam, 281 woningen in de gemeente Woudrichem en 145 woningen in de gemeente In 2011 zijn 8 nieuwbouwwoningen onder Koopgarant- Zaltbommel. voorwaarden verkocht in project ’t Kwartier in Woudrichem. Van de eerder verkochte Koopgarantwoningen is circa 4.15 Koopgarant 10% terug aangeboden. Van de teruggekochte en per eind Woonlinie biedt huurders de mogelijkheid om met 2010 op de voorraad staande Koopgarantwoningen zijn 13 Koopgarant gelabelde woningen met korting te kopen. De woningen in 2011 verkocht, waarvan 9 zonder Koopgarant- huurder wordt eigenaar van de woning, met bijbehorende voorwaarden. bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Wil de eigenaar 52 53 ‘Per kern een inspirerende en kansrijke omgeving. Daartoe moeten we partnergericht samenwerken.’ derhoud gerealiseerd en ze plukken er zelf ook de letterlijke Voor een goede samenwerking is een duidelijke structuur vruchten van. in contactmomenten met belanghouders van groot belang, Woonlinie komt regelmatig via reguliere (bestuurlijke) 5.4 Leefbaarheid in het Land van Heusden en Altena overleggen met partners, diverse casus overleggen en win- In 2011 heeft Woonlinie winteravondgesprekken gevoerd teravondgesprekken in contact met haar belanghouders. met inwoners van alle kernen. Iedereen, individueel of van Vanuit deze persoonlijke en digitale contactmomenten een organisatie, heeft zich kunnen opgeven om met Woon- is in 2011 een beeld ontstaan voor het uitvoeren van het linie in gesprek te gaan. Allerlei onderwerpen kwamen aan leefbaarheidsbeleid. bod, bijvoorbeeld de nieuwe wet- en regelgeving rondom zeker voor het uitvoeren van een leefbaarheidsbeleid. Leefbaarheid in de kernen Hoofdst uk 5 5.1 Structuur in contactmomenten de toewijzing van woningen, maar ook zaken als leef- 5.2 Kernenplannen interactief beschikbaar baarheid en energie. In de gemeente elke bewoner een goede en praktische woning beschikbaar is, in een buurt Woonlinie is actief in 17 kernen. Per kern is op de website nomen aan de jaar- die zich kenmerkt door verschillende mensen en diverse doelgroepen. En www.woonlinie.nl te vinden welke activiteiten in die kern lijkse wijkmarkten. Elke plaatsvinden. De activiteiten kunnen divers zijn. organisatie (gemeente, Leefbaar wonen is wonen in een prettige en veilige woonomgeving, waar voor waar goede voorzieningen zijn; voor iedereen op redelijke afstand. Een fijne Werkendam is deelge- zorgverleners en Woonlinie) woonomgeving realiseer je samen: samen met de bewoners en samen met andere organisaties actief in de buurt. In 2011 heeft Woonlinie ingezet op het structureren van de communicatie met betrokken partijen en meer focus op bewonersparticipatie. > 54 Moestuin bij appartementencomplex Mariapolder in Hank. 5.3 Focus op bewonersparticipatie was vertegenwoordigd met Woonlinie stimuleert bewonersparticipatie door initiatieven een eigen ‘kraam’, waar van huurders en omwonenden te ondersteunen. Dit kan op inwoners met al hun vragen financieel gebied zijn, maar het kan bijvoorbeeld ook om terecht konden. Ook op indi- een advies voor het besparen van onderhoudslasten in een vidueel gebied is geprobeerd VvE gaan. Een mooi voorbeeld hiervan is de ontwikkeling overlastsituaties aan te van een moestuin in een appartementencomplex in Hank. pakken en saamhorigheid in de De bewoners hebben hierdoor een besparing op het tuinon- buurt te versterken. 55 WinteravondGesprek, december 2011. ‘We breiden uit en professionaliseren het beheer van maatschappelijk vastgoed. Voorwaarde is het verankeren en borgen van vastgoed beheer binnen de organisatie.’ 5.5 Leefbaarheid in Zaltbommel Medewerkers van IrisZorg aan het werk in de wijk. Om de leefbaarheid in De Vergt te verbeteren, zijn de in de wijk, zijn de signalen over vooral overlast en groen- afgelopen jaren al diverse maatregelen genomen. beleid kritisch. Gemeente Zaltbommel en Woonlinie hebben De BinnenVergt wordt herontwikkeld en in de hele wijk De dan ook de handen ineen geslagen en in 2011 onder bege- Vergt zijn activiteiten ontplooid op het gebied van leef- leiding van Companen een wijkvisie voor de wijk De Vergt baarheid, zoals de inzet van buurtouders, de “Wijkgerichte opgesteld. De bij deze wijkvisie betrokken partijen hebben Aanpak De Vergt” vanuit de gemeente Zaltbommel en de de balans opgemaakt en de uitgangspunten benoemd die aanpak van het Bachplein (2009). Dat laat onverlet dat in echt essentieel zijn om succesvol met deze zaken aan de delen van De Vergt de leefbaarheid toch onder druk staat. slag te kunnen in De Vergt. De wijkvisie “Zo doen we het in Dat bleek ook sterk uit de kritische houding van veel bewo- De Vergt” is praktisch ingesteld en vormgegeven. In 2011 ners. Hoewel veel bewoners naar grote tevredenheid leven is een start gemaakt met de volgende projecten: 1. Opgeleverde projecten opbrengsten Garageboxterreinen en achterpaden afgesloten, in de Overlast van hangjongeren is verminderd. Hoogaartstraat, Botterstraat, Bachplein, Vermeerstraat en Westlanderstraat 2. 4. Hoofdst uk 6 Er ligt voor Woonlinie een stevige opgave op het gebied van het beheer van maatschappelijk vastgoed, in alle gemeenten waar de organisatie actief is. Woonlinie signaleert onder meer een toegenomen vraag vanuit gemeenten Binnenterrein aan de PM Winkstraat opgeknapt Er is een overzichtelijke en mooie binnentuin gecreëerd. • viertal garages is gesloopt Bewoners hebben een nieuwe berging gekregen. (maar ook vanuit andere instellingen) om hun maatschappelijk vastgoed •de moestuinen met de daarbij behoorde schuurtjes Verlichting in de tuin en achterpaden is aangebracht. onder te kunnen brengen. Om aan de ambities te kunnen voldoen krijgt het zijn afgebroken 3. Maatschappelijk vastgoed Samenwerking met Iriszorg Samenwerking met Dienstwerk Wekelijks verzorgen cliënten van IrisZorg achterpaden et beheer van maatschappelijk vastgoed een vaste plaats in de organisatie. cetera. Verder introduceerde Woonlinie een fonds voor maatschappelijke Er zijn waardecheques uitgereikt. Huurders kunnen hiermee klussen laten uitvoeren. Deze klussen worden investeringen. > uitgevoerd door uitkeringsgerechtigden. 5. Achterpadverlichting aangebracht, in het Manetplein, de Overlast van hangjongeren en vandalisme is verminderd. Van Goghstraat, Fazantstraat, Plevierstraat en Savornin Lohmstraat 56 57 6.1 Vaste plaats in organisatie primaire belanghouders van Woonlinie voorafgaand aan Het beheer van maatschappelijk vastgoed (brede school, het beleidsproces. Dit in tegenstelling tot verantwoording 6.4 Ondersteunen maatschappelijke organisaties woon-zorgcomplexen) krijgt in 2012 een vaste plaats in achteraf. Door de gemeenten en huurdersverenigingen te Woonlinie stelt jaarlijks een sponsorbudget beschikbaar de organisatie. Hierdoor worden accommodaties optimaal betrekken in de keuze van de investeringen, is de maat- voor ondersteuning van diverse maatschappelijke organi- beheerd. schappelijke relevantie van deze investeringen geborgd. saties. Voorbeelden van partijen en/of initiatieven die in ‘We leveren, door een actieve rol te nemen in de keten, een aandeel in het stimuleren van onderwijs en bedrijvigheid.’ 2011 een sponsorbedrag ontvingen, zijn: 6.2 Ontwikkeling en introductie MFI Met het woningbezit als verdeelsleutel heeft Woonlinie • de Zevendorpenomloop in de gemeente Aalburg; In 2011 heeft Woonlinie een fonds voor maatschappelijk een jaarlijks budget per gemeente beschikbaar gesteld, • de ouderendag van Stichting de Vleet; investeren geïntroduceerd: het MFI. Dit fonds biedt een dat voor de gemeenschap gebruikt kan worden. Het • “Pracht in de gracht”, Zaltbommel; afwegingskader en de financiële middelen voor maat- budget kan jaarlijks worden besteed of gespaard voor • de Buurtbusverenigingen; schappelijke investeringen. De belangrijkste kenmerken een periode van drie jaar om een grotere investering • diverse lokale sportverenigingen uit het werkgebied. van het fonds zijn: transparantie en inspraak door de mogelijk te maken. Gemeenten en huurdersverenigingen kunnen hun verzoeken voor investeringen indienen via een Daarnaast ondersteunt Woonlinie haar maatschappelijke verzoekformulier. Een adviescommissie waar Woonlinie, de partners vaak indirect door voor hen als gesprekspartner betreffende gemeente en de huurdersvereniging zitting in op te treden in hun accommodatievraagstukken. Leren en werken Hoofdst uk 7 De link tussen onderwijs en bedrijfsleven is belangrijk. Jongeren kunnen hierdoor een goede studiekeuze maken en, als ze eenmaal hun diploma hebben, nemen, bepaalt vervolgens of het verzoek past bij de ge- ergens aan de slag gaan. Woonlinie wil de kansen van bewoners rond werk zamenlijke visie voor maatschappelijk vastgoed. De focus en scholing vergroten, hierin een voorbeeldfunctie op zich nemen en waar ligt op wederkerigheid en het creëren van meerwaarde door samenwerking. 6.3 Realisatie maatschappelijk vastgoed Het MFI is positief ontvangen bij de primaire belanghou- mogelijk ondersteunen en faciliteren. Die inzet heeft in 2011 geleid tot werkervaringsplaatsen voor jongeren en workshops op basisscholen over werken in de bouw. ders. Ondanks heldere communicatie over het initiatief heeft het MFI nog geen aanvragen opgeleverd. Naar ver- > wachting zal in de toekomst wel gebruik worden gemaakt van het MFI door de primaire belanghouders. 58 59 7.1 Promotie bouw- en corporatiesector op scholen 7.3 Project Wonen, Werken in de Wijk 7.4 Stageplaatsen bij Woonlinie Als meer bewoners aan het werk gaan, dan worden wijken Woonlinie investeert in de ontwikkeling van de eigen Naast de rol als opdrachtgever promoot Woonlinie het sterker. Dat geldt bijvoorbeeld voor de jongeren die nu in medewerkers, maar werkt als organisatie ook actief mee werken in de bouw in de directe omgeving. In 2011 heeft de wijk De Vergt in Zaltbommel wonen. Als hen de moge- aan de ontwikkeling van jonge mensen die een opleiding Woonlinie meegewerkt aan twee projecten: lijkheid geboden wordt om goede keuzes te maken en ze volgen. Bijvoorbeeld door middel van het bieden van • beroepenmarkt op het Cambium in januari 2011; jonge- worden daarbij goed begeleid, dan kunnen zij een rolmodel stageplaatsen en het begeleiden van afstudeerprojecten. ren kiezen na hun middelbare school steeds minder vaak vervullen in de wijk. Samen met andere organisaties helpt Tijdens de samenwerking streeft Woonlinie naar een goede voor de bouw. Woonlinie laat op de beroepenmarkt zien Woonlinie de mensen in de wijk op weg naar een werkzame begeleiding van de student en een goed contact met me- samenleving. In 2011 is daarom gestart met het project dewerkers van de studierichting. In 2011 bood Woonlinie Wonen, Werken in de Wijk. De focus lag dit jaar op onder- 9 studenten ruimte voor werk, groei en ontwikkeling: zoek naar de mogelijkheden. • 3 stagiaires Avans Hogeschool en ROC Tiel op de hoe leuk het werk in deze sector is; • incidenteel verzorgt Woonlinie een kick off voor een themaweek “Bouwen voor basisscholen”, inclusief Prijswinnaars ontwerpwedstrijd Dome Den Eng samen met de jury. afdeling Backoffice; een bouwplaatsbezoek. In 2010 is dit gerealiseerd bij • 3 studenten Vastgoedkunde en Vastgoed & Makelaardij basisschool De Fonkelsteen in Zaltbommel. In 2012 op de afdeling Vastgoed; organiseert Woonlinie voor basisschool ’t Ravelijn een • 3 stagiaires op de afdeling Wonen. bouwplaatsbezoek en een workshop. 7.2 Realiseren werkervaringsplaatsen In 2011 hebben circa 20 vaklieden in spé een leerwerkplek Tenslotte heeft Woonlinie in 2011 een wedstrijd georgani- Een belangrijk voorbeeld van de schakelrol die Woonlinie gevonden via onze partners in de bouw. Deze werklieden seerd tussen VMBO- en ROC Bouwkunde leerlingen voor als corporatie heeft, vormt het concept leerling bouwplaat- zijn ingezet bij de volgende projecten: het ontwerpen van een bezoekerscentrum bij een bouwpro- sen. Als opdrachtgever kunnen we aannemers stimuleren • P131 Agnietentuin in Zaltbommel ject. In Den Eng in Veen wordt de komende jaren gebouwd. dit concept te realiseren op de bouwplaats. Jongeren die • P321 De BinnenVergt fase 2a in Zaltbommel Woonlinie heeft de leerlingen van het middelbaar onderwijs hun ervaring via een leerling bouwplaats opdoen: • Cambium College in Zaltbommel en beroepsonderwijs gevraagd een maquette te maken en • ronden vaker hun opleiding succesvol af met een • P908A Centrumplan Portage in Zaltbommel deze te presenteren. Samen met 2 wethouders heeft de jury • P908B Brede School De Waluwe in Zaltbommel diploma; van Woonlinie het winnende ontwerp gekozen. Dit ontwerp • kiezen vaker voor een vervolgstudie; wordt daadwerkelijk gerealiseerd. • ronden sneller hun studie af. 60 61 Stage survival kit van Woonlinie . ‘Actief en initierend zijn op het terrein van welzijn en zorg, met een duidelijke taakaf bakening in de keten.’ 8.1 Huisvesten bijzondere doelgroepen Welzijn en zorg Hoofdst uk 8 bewoners van deze kamers kunnen niet zelfstandig wonen. Woonlinie heeft extra aandacht voor mensen in kwetsbare 8.2 Krachten bundelen met zorgaanbieders posities. Ook in de toekomst zullen er mensen in het Woonlinie werkt intensief samen met verschillende slaapkamer, badkamer en keuken in het gebouw. In deze werkgebied zijn, jong of oud, met een fysieke en/of sociale zorgaanbieders in zowel de Bommelerwaard als in het appartementen wordt zorg op afroep geleverd. Stichting beperking of een grote dosis pech. Woonlinie richt zich Land van Heusden en Altena, zoals Stichting Zorgplein De Riethorst Stromenland huurt dit complex van Woonlinie. nadrukkelijk op deze categorie mensen. Vaak hebben zij Maaswaarden, Stichting De Riethorst Stromenland, Stich- De voormalige bewoners van het oude Antonia hebben minder kansen op de arbeidsmarkt. Hun inkomenspositie ting Thuiszorg Maatschappelijk Werk Rivierenland (STMR), er na een tijdelijk verblijf in Werkendam weer hun intrek is daardoor zwak en hun keuzemogelijkheden zijn beperkt. Stichting Prisma, Stichting Prezzent en Stichting Cello. genomen. Daarnaast zijn er 12 appartementen met een woonkamer, Zorgpartijen zijn belangrijke samenwerkingspartners Opvallend is dat de vraag vanuit zorginstanties naar voor Woonlinie omdat zorgdiensten essentieel zijn voor de Wooncomplexen in de BinnenVergt woningen waarin cliënten een start kunnen maken met het kwaliteit van wonen. Samen met tal van organisaties op In 2011 is een start gemaakt met het tweede wooncomplex zelfstandig wonen, toeneemt. In 2011 is door de woning- het gebied van zorg en welzijn en de gemeenten, wordt er met zorg in Zaltbommel, bestaande uit 43 woningen. corporaties in de Bommelerwaard en de gemeenten gewerkt aan de optimalisatie van “woonzorgservicezones”. De oplevering van dit gebouw staat gepland in het werker van de gemeenschap” worden. De organisatie loopt echter ook niet Zaltbommel en Maasdriel het initiatief genomen om voor Hierbij worden per gebied verschillende aspecten van vierde kwartaal van 2012. Woningzoekenden met een weg voor haar verantwoordelijkheid en draagt actief bij aan zowel zorg deze subregio een systematiek te ontwikkelen voor de wonen, zorg en welzijn aan elkaar gekoppeld. woonzorgindicatie komen in aanmerking voor een woning. opvang van de groep kwetsbare woningzoekenden, om Het mag duidelijk zijn: Woonlinie wil niet “de zorgverlener en welzijns- als welzijn. Woonlinie stelt zich op als actieve partner, mede-inrichter van uitsluiting en dakloosheid tegen te gaan. Er is in 2011 een inventarisatie gemaakt van de huidige en gewenste nieuwe woonzorgservicezones, gesprekspartner en, indien noodzakelijk, 8.3 Nieuwbouw woon-zorgcomplexen en verzorgingshuizen situatie. Er is in kaart gebracht om welke doelgroepen het als kartrekker om daadwerkelijk activiteiten in beweging te zetten. Hierbij wordt duidelijk aangegeven waar de organisatie verantwoordelijk voor is. Deze taken voert zij ook uit. > 62 De zorg wordt geleverd door STMR. In de plint van dit gebouw wordt een ontmoetingsruimte gerealiseerd welke toegankelijk zal zijn voor bewoners uit de wijk en uiteraard uit het complex. Daarnaast wordt er een wooncomplex voor gaat en wat de omvang van de betreffende groepen is. Wooncomplex Antonia in Almkerk mensen met een verstandelijke beperking verwezenlijkt. Daarnaast is bekeken voor welke doelgroepen voorzienin- In 2011 is in Almkerk het nieuwe wooncomplex Antonia Dit gebouw bestaat uit 16 appartementen. Hiermee worden gen nodig zijn en waar aansluiting gevonden kan worden opgeleverd aan de voormalige bewoners. In Antonia zijn uiteindelijk 59 nieuwe woonplekken gecombineerd met bij bestaande huisvesting. De resultaten van het onder- 4 keer 6 kamers voor intramurale zorg gerealiseerd. Bij zorg gerealiseerd in samenwerking met Stichting Prezzent. zoek worden verwerkt in een regionaal en intern actieplan. iedere 6 kamers hoort een huiskamer met keuken. De 63 8.4 Samenwerking IrisZorg en Dienstwerk IrisZorg DIENSTWERK Woonlinie heeft als een van de strategische opgaven in Doelgroep Doelgroep haar Meerjarenperspectief “Welzijn en Zorg” benoemd. IrisZorg is een organisatie voor verslavingszorg en Stichting Dienstwerk is een servicebureau voor In 2010 is intern geconcludeerd dat er meer kansen lig- maatschappelijke opvang en biedt trajecten voor de bemiddeling tussen vraag en aanbod van per- gen voor het onderwerp Welzijn. Vanuit die gedachte zijn mensen met problemen op het gebied van wonen, soonlijke diensten. Vrijwilligers bestaan voor groot in eerste instantie verschillende welzijnspartijen in de werken en verslaving. deel uit mensen die moeten re-integreren vanuit regio Bommelerwaard nader bekeken om een eventuele de Sociale Dienst. ‘Energiebesparing en duurzaamheid zijn verankerd in onze bedrijfsvoering. Belanghouders, gemeenten en huurders ondervinden de voordelen van de maatregelen die wij nemen.’ Energie en duurzaamheid samenwerking aan te gaan. Woonlinie was vooral op zoek Project naar samenwerkingsverbanden om allerlei (buiten-)werk- Arbeidsparticipatie: cliënten hebben een zinvolle Project zaamheden en klussen in De Vergt op te pakken. Het mes dagbesteding door deelname aan “vrijwillige” Een klussendienst door (betaalde) vrijwilligers, snijdt hierbij aan 2 kanten: huurders ervaren de voordelen werkzaamheden, waarvoor zij een onkostenvergoe- die relatief eenvoudige klussen voor bewoners van het vrijwillige dienstenaanbod van de betreffende ding van ontvangen. uitvoeren. Werkzaamheden Werkzaamheden Vooral relatief eenvoudige klussen waar Woonlinie Dienstwerk heeft veel aanbieders in verschillende het directe milieubeleid binnen Woonlinie en dat van de toeleveranciers staat Verschillende welzijnspartijen bieden vanuit diverse bij- zelf verantwoordelijk voor is en nu vaak een exter- tariefgroepen tot haar beschikking. Diensten of zondere doelgroepen hun diensten aan. Binnen de ne voor inhuurt. Denk aan het schoonhouden van klussen worden altijd in overleg met de bewoner hierbij centraal, maar vooral ook milieumaatregelen gericht op woningen van Bommelerwaard zijn dit in ieder geval IrisZorg en Dienst- achterpaden, groenstroken etc. De huurder wordt uitgevoerd door de klussendienst, of door werk. In 2011 is Woonlinie met beide organisaties een vervolgens door middel van samenwerkingsverband aangegaan. Hiernaast is meer een deurhanger opmerkzaam professionele informatie over de organisaties, het project en de werk- gemaakt van de werkzaam- bedrijfjes. zaamheden te lezen. heden die verricht zijn en dat welzijnspartij en deelnemers aan de projecten krijgen kans op een zinvolle dagbesteding. bekwame particulieren of zelfs Hoofdst uk 9 In deze beleidsperiode formuleert Woonlinie antwoorden om de ambities van de overheid op het vlak van energiebesparing te helpen realiseren. Niet alleen huurders plus de service die daarbij hoort. Woonlinie zoekt hierbij naar creatieve oplossingen, die voor bewoners besparingen op de woonlasten met zich meebrengen. de volgende keer de huurder aan de beurt is. > Mevrouw De Weert en de heer Theunissen, initiatiefnemers van Dienstwerk. 64 65 9.1 Diverse pilotprojecten DuBo-beleid de woningen in ons bezit. Om onze doelstellingen te halen Focus op energie en duurzaamheid lag in 2011 vooral op zullen bewoners ook betrokken moeten worden. Met hun het formuleren van beleid. Energiebesparing en duurzaam- medewerking kunnen werkzaamheden in en rond de wonin- heid zijn daarmee nog niet 100% verankerd. Dit wil niet gen worden verricht om zo de woonlasten van de bewoners zeggen dat Woonlinie op dit thema nog geen vooruitgang te verlagen. Daarnaast wordt de duurzaamheid van de boekt. De ontwikkeling van een aantal pilotprojecten met woning verbeterd. In 2011 zijn planmatige werkzaamheden energiezuinige woningen is in een ver gevorderd stadium: Bekijk een filmpje over het energiezuinige concept verricht aan woningen in de Hoogaarsstraat in Zaltbom- • duurzame nieuwbouw in Dussen, die met een duurzaam- van de Brabantwoning op www.woneninalmkerk.nl mel. Hierdoor is het energielabel verbeterd van een G-label of www.youtube.com/woonliniewoudrichem. naar een B-label. heidstoets (GPR) zijn beoordeeld op 5 gebieden: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. De milieubelasting van de sloop wordt ook meegenomen in de monitoring van dit project. • Woonlinie realiseert in Den Doorn in Almkerk de eerste 9.2 Aandacht voor duurzaamheid interne organisatie ‘We willen leren en verbeteren, om de interne organisatie en de externe communicatie verder te professionaliseren.’ Kwaliteit van de organisatie Hoofdst uk 10 Woonlinie is een goed en fijn bedrijf om voor te werken. Dat wat daaraan zeer energiezuinige Brabantwoningen. De woningen zijn Onder het mom “een beter milieu begint bij jezelf” heeft ontwikkeld in samenwerking met 4 gemeenten, 4 cor- Woonlinie niet alleen beleid rond duurzaam bouwen, maar poraties en de provincie Noord-Brabant. Woonlinie is de ook stelt zij zich als organisatie duurzaamheidsdoelstellingen. medewerkers activiteiten op te pakken waar ze goed in zijn. Bovenal streeft eerste van de 4 corporaties die de Brabantwoning gaat Dit begint al bij kleine zaken zoals het beperken van het bouwen. De Brabantwoning is goed voor het milieu. Het papierverbruik door dubbelzijdig printen, maar bijvoor- de organisatie ernaar een werkgever te zijn, waar plezier en passie onder- is een gezonde woning, met speciale aandacht voor een beeld ook bij eisen die gesteld worden aan de energielabel deel vormen van het dagelijks werk. In 2011 introduceerde Woonlinie een goede luchtkwaliteit en visueel comfort. Om dit mogelijk van bedrijfsauto’s. gestructureerde beleidscyclus waarmee de kracht van informele sturing te maken, zijn slimme ontwerpkeuzes gemaakt, zoals bijdraagt wil de organisatie bewaren en bewaken. Woonlinie stimuleert wordt verbonden met een versterkt resultaatgerichte sturing. Ook een een maximaal gebruik van daglicht en zonne-energie, 9.3 Betrekken bewoners het hergebruik van warmte uit lucht en water en een Energiebesparing en duurzaamheid zijn verankerd in de goede en strategische interne en externe communicatie stond in dit jaar handige benutting van frisse buitenlucht om het huis te bedrijfsvoering van Woonlinie. Vanuit het strategisch ventileren. Zie ook www.woneninalmkerk.nl. voorraadbeleid wordt gekeken naar de energielabels van centraal. 66 > 67 10.1 Kwaliteit van dienstverlening Aangezien Woonlinie dit in heel haar werkgebied jaarlijks Woonlinie vindt het belangrijk dat haar klanten en al onder de loep neemt door middel van het KWH-Huurla- woningzoekenden tevreden zijn over de kwaliteit van de bel, is dit onderdeel vervangen door andere onderwerpen. dienstverlening. Al een aantal jaren laat Woonlinie haar In plaats van dienstverlening vroeg Woonlinie naar de dienstverlening meten door KWH, een landelijke organisa- behoefte aan economische bedrijvigheid in de wijk en de tie die de ontwikkeling van woningcorporaties naar meer bekendheid met de nieuwe toewijzingsregels op inkomen. klantgerichte organisaties bevordert. Dit onderzoek wordt De belangrijkste conclusies uit het onderzoek op een rijtje: beloond met een label: het KWH-Huurlabel. De resultaten • kwaliteit van de woning wordt goed beoordeeld, focus van het Huurlabel worden intern gebruikt om te leren en de dienstverlening aan de klant verder te verbeteren. ligt op leefbaarheid; Woonlinie heeft de volgende cijfers behaald: Reparatie uitvoeren 7,7 Huur betalen 8 6 6,5 7 7,5 wonen; Aanvullend is in 2011 een bewonersscan in de wijk De Vergt gehouden door onderzoeksbureau USP. Deze wijk in Zaltbommel is een aandachtwijk en de bewonersscan vormde een nulmeting om alle leefbaarheidsinspanningen, 7,9 Corporatie bezoeken • bewoners met verhuisplannen willen buiten de wijk 2011 2009 2007 7,6 Woning zoeken • inventariseer specifieke wensen, zorg voor ambassadeurs en zoek samenwerking; breed in op de lastig in te vullen vacatures rond vast- nen op de diverse labels van KWH, waaronder dat van • Ontwikkelen: Ook in 2011 is geïnvesteerd in opleidingen goedbeheer; door workshops op scholen, maar ook door voor medewerkers volgens het vooraf geplande budget. goed vindbaar te zijn op social media en vacaturesites. Dat is bijzonder in een jaar waarin de veranderingen In 2011 is ook aandacht besteed aan een andere rand- Overige KWH-labels steeds sneller gaan en waarin kostenreductie belang- voorwaarde van een fijn bedrijf: een gezonde en veilige In 2011 heeft Woonlinie ook het KWH Goed Bestuurlabel rijker is dan ooit. Maar met een relatief groot aantal omgeving. In het kader van ARBO is een inhaalslag en het KWH Maatschappijlabel behaald. Bij het Goed nieuwe collega’s is het cruciaal om voldoende kennis en gemaakt rond BHV-trainingen en bijeenkomsten, de aan- Bestuurlabel scoorde Woonlinie een 7,25 als rapportcijfer. vaardigheden te blijven houden. schaf en verstrekking van persoonlijke beschermings- 8 8,5 Bij het Maatschappijlabel was de waardering van KWH nog 9 iets hoger: 7,48. • Resultaatgericht sturen: Ook het tweede deel van het Meerjarenperspectief laat een forse opbrengst zien: zowel in de waardering van klanten en stakeholders voor middelen, het opstellen van een RIE-jaarplan en de realisatie daarvan. • Leiderschap: In 2011 is het middenkader uitgebreid de dienstverlening, als in het realiseren van ambities. door een teamleider ontwikkeling aan de afdeling Vast- In 2011 scoort Woonlinie voor ieder gemeten labelonder- 10.3 Medewerkers vinden, binden en boeien Woonlinie herleidt sinds 2009 het Meerjarenperspectief goed toe te voegen. De afdeling Vastgoed heeft een extra deel hoger dan een 7,5. Voor de onderdelen “Huur betalen” In het Meerjarenperspectief zijn 2 speerpunten benoemd naar jaarplannen per afdeling en vertaalt deze naar focus gekregen op de verkoop van woningen en daarmee en “Woning betrekken” scoort Woonlinie zelfs boven de om de kwaliteit van de ontwikkeling van de organisatie te individuele afspraken met medewerkers in de plannings- is het aantal disciplines te fors om aangestuurd te wor- • leefbaarheid vraagt aandacht, enkele buurten laten al positieve signalen zien; Deze 2 speerpunten resulteren in 4 HR-doelstellingen: Goed Werkgeverschap. 8,4 Woning betrekken meting van het label niet uit te voeren en ons te herbezin- die Woonlinie in nauwe samenwerking met de gemeente • faciliteer contact met en tussen bewoners; 8. Dankzij deze score heeft Woonlinie het KWH-Huurlabel borgen: gesprekken. Het systeem van plannings-, voortgangs- en den door 1 manager. Daarnaast is de office manager en Zaltbommel onderneemt, meetbaar te maken. • wijkontwikkeling vraagt geduld. opnieuw behouden. • Lerende organisatie: Woonlinie biedt medewerkers beoordelingsgesprekken is uitgebreid met een onderdeel het secretariaat van de staf verplaatst naar de afdeling de ruimte voor persoonlijke groei. De organisatie stelt integriteit. Dit komt vanaf 2011 aan de orde in het Backoffice. Najaar 2011 was het middenkader compleet beoordelingsgesprek. door de start van de teamleider vastgoedbeheer. Op dat USP Bewonersscan Huurlabel 10.2 Goed werkgeverschap gewenste en aanwezige competenties vast en gaat aan De meting voor het KWH-Huurlabel vond plaats van Het label Goed Werkgeverschap helpt Woonlinie, net als de slag met het planmatig ontwikkelen daarvan. representatief aantal interviews onder zowel huur- februari tot en met april 2011. Woonlinie is in tegenstel- de andere labels, om zich steeds te verbeteren. In 2011 • Talenten vinden, binden en boeien: Woonlinie richt zich ders als bewoners van een koopwoning. In totaal ling tot eerdere metingen als 1 corporatie gemeten en niet heeft de organisatie verder gewerkt aan de adviezen uit per vestiging. Daarnaast is er ook voor gekozen om bij telefonisch. Een onderdeel van een standaard USP-bewonersscan is dienstverlening. De bewonersscan in De Vergt is gebaseerd op een 577 interviews, waarvan 181 online en 396 • Vinden, binden en boeien van talenten: Het vinden moment hebben de directie, het MT en het middenkader van talent blijft, ook in laagconjunctuur, een uitdaging. gezamenlijk een workshop gevolgd over ontwikkelge- op het binnenhalen van talentvolle medewerkers en op Stages en collega’s blijven een belangrijke bron van sprekken met medewerkers. de meting van 2009 en aan de ambities die benoemd zijn het binden van mensen aan de organisatie. De organi- instroom. Naast deze directe instroom blijft Woonlinie het labelonderdeel “reparatieverzoeken” 11 leveranciers in de HRM-ambities 2009-2013: “Passie voor resultaat, satie vertaalt de ontwikkelingen buiten onze organisatie werken aan het verbeteren van het imago van de orga- specifiek te laten meten op hun dienstverlening. ruimte voor ambitie”. In 2011 is besloten om de geplande naar uitdagingen voor onze eigen medewerkers. nisatie en van de sector. Daarnaast zet de organisatie 68 69 OPLEIDINGEN opleiding 2011 begroot gerealiseerd Aantal stagiaires 4 9 Opleidingsbudget € 90.000 € 92.000 1e termijn 2e termijn 3e termijn Piet de Joode (voorzitter) 1-01-2004 t/m 31-12-2006 1-01-2007 t/m 31-12-2009 1-01-2010 t/m 31-12-2012 Carla van der Heijden 1-01-2004 t/m 31-12-2006 1-01-2007 t/m 31-12-2009 1-01-2010 t/m 31-12-2012 Thijs Voncken 1-06-2007 t/m 31-05-2010 1-06-2010 t/m 31-05-2013 Opnieuw verkiesbaar Jeroen van den Berk 1-10-2007 t/m 30-09-2010 1-10-2010 t/m 31-01-2012 Uit dienst ‘Om onze (maatschappelijke) opgaven te bekostigen moeten we voldoende financieringsruimte hebben. Een blijvend vertrouwen van de kapitaalmarkt in Woonlinie is noodzakelijk.’ 3 termijnen van 3 jaar deel uitmaken van de OR. De termijnen zijn te zien in bovenstaande tabel. In 2011 heeft de OR 4 keer overlegd met de directeurbestuurder. Daar zijn de volgende thema’s besproken: Het opleidingsbudget is dit jaar nagenoeg volgens begro- 10.5 Personeelsstatistieken nieuwe CAO 2011, flexibel werken, collectieve zorgverzekering, openingstijden, RIE en vacatures. De OR heeft onder- ting uitgegeven. Dat is meer dan ooit noodzakelijk gezien 2011 2010 55 53 26/29 26/27 49,5 48,1 Aantal stagiaires 9 3 Uitstroom (aantal) 5 7 Instroom (aantal) 7 10 Doorstroom 4 2 2,9% 1,8% € 92.000 € 71.000 de nieuwe realiteit waarin de organisatie zich bevindt. Aantal medewerkers 10.4 Bezetting De bezetting in 2011 is gerealiseerd conform de begroting. Ook dit jaar groeit het opleidingsniveau van onze medewerkers. Dat werd in 2011 vooral gerealiseerd via de instroom van nieuwe collega’s. Het aantal uitzendkrachten is dit jaar fors hoger dan vorig jaar, doordat één vacature niet snel kon worden ingevuld. Daarnaast is de communicatieadviseur in 2011 tijdens haar zwangerschapsverlof vervangen door een interim collega. Verhouding man/vrouw Aantal fte Ziekteverzuim (excl. zwangerschapsverlof) Opleidingsbudget (gerealiseerd) Het verzuim was dit jaar onder de prognose van 3%, namelijk 2,9%. De norm is afgeleid van het algemeen geldende kengetal van onvermijdbaar verzuim; dat verzuim ling 4 bijeenkomsten belegd om de geplande overleggen met de directeur-bestuurder voor te bereiden. 10.7 Interne en externe communicatie In 2011 zet Woonlinie in op een meer strategische inzet van de communicatie. Per relatiegroep zijn doelstellingen aangescherpt en strategieën geëvalueerd. Het intranet wordt intensief gebruikt als digitaal intern informatiepunt. Financiering van de opgaven Hoofdst uk 11 Woonlinie wil een efficiënte en effectieve realisatie van doelstellingen waarborgen. Dat vraagt om een transparante wijze van sturen en beheersen. Ook de website is verder verbeterd qua inhoud en vorm en Maar ook om openheid en juiste en tijdige informatie over kosten, in december presenteerde de organisatie een geheel nieuw opbrengsten, risico’s en kansen. bewonersmagazine. Er is veel aandacht voor de communicatie van nieuwbouwprojecten Het organigram van Woonlinie kunt u vinden in bijlage 2. en Woonlinie heeft haar In 2011 stond het verbeteren van deze financiële transparantie centraal. Zo werd het management informatie systeem aangescherpt, de project- bedraagt 2%. Ook de meldingsfrequentie (0,1) is ruim 10.6 Ondernemingsraad (OR) onder het gemiddelde van 1,5. Het lage verzuimcijfer is 1 In 2011 bestond de OR uit een voorzitter, een secretaris en het gebied van informatie verbeterd en werden de mogelijkheden voor maximalisering van van de resultaten van de inspanningen op het gebied van 2 leden. In 2011 vonden er geen wijzigingen plaats in de social media goed werkgeverschap. bezetting. De leden van de OR kunnen volgens de statuten uitgebreid. het exploitatieresultaat in kaart gebracht. 70 activiteiten op 71 > 11.1 Financiële transparantie De personele lasten zijn ongeveer € 0,1 miljoen hoger ingerekende bedrag aan Vpb geheel te vervallen. In totaal Kortlopende vorderingen Langlopende en kortlopende schulden vastgoed. Ten opzichte van de voorgaande begroting is het dan in 2010, maar lager dan begroot. De onderhoudskos- betekent dit een voordelig resultaat ten opzichte van eer- De huurdebiteuren zijn afgenomen vooral doordat in het be- De leningen zijn met € 11,9 miljoen toegenomen door het aantal woningen dat uit de bestaande woningvoorraad zal Opbrengsten ten zijn € 0,3 miljoen lager dan begroot, ondanks een der ingerekende Vpb van 2008-2010 van € 2,1 miljoen. drag van 2010 een fors bedrag aan bedrijfsmatig onroerend aantrekken van een lening van € 16 miljoen. De grond worden verkocht aanzienlijk naar beneden bijgesteld. De huuropbrengsten zijn iets lager dan begroot en overschrijding van het niet-planmatig onderhoud. Dit komt In totaal bedraagt het netto resultaat ruim € 0,5 miljoen goed was ingerekend. Overall kan worden gesteld dat het onder Portage is in 2010 gekocht en in 2011 betaald, De verkoop van nieuwbouwkoopwoningen is aangepast aan ongeveer € 1,0 miljoen hoger dan in 2010. De hogere onder andere doordat een iets groter deel van het (groot) positief. Dat is € 2,3 miljoen beter dan begroot en bedrag voor (reguliere) huurdebiteuren licht gedaald is. waardoor de kortlopende schulden met ruim € 6,2 miljoen de realiteit van 2012. Dat wil zeggen lager en later: lager in opbrengsten komen voornamelijk door huurverhoging en onderhoud kon worden geactiveerd, maar ook de tijdelijke ongeveer gelijk aan vorig jaar. Daarbij is het wel zo dat Het in 2011 per voorlopige aanslag betaalde bedrag zijn afgenomen. aantal en later in tijd. De in te voeren huurbelasting toevoeging van nieuwbouw. BTW verlaging had een positief effect. een deel van de onrendabele toppen die in 2011 begroot aan Vpb wordt uiteraard teruggevraagd, net als eerder De financierbaarheid van Woonlinie is goed te noemen. (€ 250 per woning) is een ware aanslag op het vermogen De overige bedrijfslasten zijn licht gestegen. Weliswaar waren, nu in 2012 of 2013 komen. Het grootste project dat betaalde bedragen aan Vpb. De toename van de overige Door het aantrekken van een financiering van € 16,0 van Woonlinie in termen van investeringscapaciteit. Ondanks moeilijkere marktomstandigheden is de op- kwam in 2011 de betaalbaarheidsheffing gedeeltelijk te is uitgesteld (vanwege planologische bezwaren) betreft vorderingen komt door vorderingen op deelnemingen van miljoen (storting in november 2011) is ook de financiering brengst vanuit de verkoop van bestaande huurwoningen vervallen, maar daar kwam wel een heffing van het Munsterkerk (25 appartementen in Dussen) met een Woonlinie. voor 2011 en 2012 veilig gesteld. Afhankelijk van de 11.2 Risicoparagraaf en nieuwbouw toch € 1,0 miljoen hoger dan in 2010. Dit Centraal Fonds Volkshuisvesting (saneringssteun) voor onrendabele top van circa € 2,0 miljoen. uitkomsten van het strategisch voorraadbeleidsplan zal Woonlinie is een maatschappelijke onderneming die zich komt vooral door de opbrengsten van winkelcentrum in de plaats. De overige bedrijfslasten waren daarnaast Liquide middelen nader worden vastgesteld welke financieringsbehoefte bewust is van het gegeven dat het realiseren van onderne- Portage (€ 0,95 miljoen). De verkoop van bestaande wo- hoger door een hogere inzet van interim-krachten door Balans Door het aantrekken van een lening van € 16 miljoen Woonlinie heeft en hoe deze behoefte kan worden ingevuld. mingsdoelstellingen gepaard gaat met het bewust nemen ningen verliep conform verwachting. Vooral in het laatste vacatures en zwangerschapsverlof. Materiële vaste activa per oktober 2011 is de liquide positie van Woonlinie De investering in woningen in exploitatie neemt toe met tijdelijk riant te noemen. Twee grote nieuwbouwprojec- Eigen vermogen op hoofdlijnen ingegaan op deze risico’s en de manier kwartaal van 2011 werd duidelijk dat de perspectieven van aanvaardbare risico’s. In deze risicoparagraaf wordt voor de verkoop van nieuwbouw niet positief zijn en dat Het renteniveau was in 2011 aanzienlijk lager dan ver- circa € 6,8 miljoen. De investeringen in ontwikkeling ten (Portage en De BinnenVergt) zorgen ervoor dat deze Door het positieve resultaat van € 1,1 miljoen neemt het waarop Woonlinie de risico’s probeert te beheersen. De planningen toch nog moeten worden bijgesteld. De overige wacht. Hierdoor zijn de rentelasten € 0,4 miljoen lager. nemen (mede door de afwaardering van grondposities) liquiditeiten per eind 2012 tot normale proporties zijn eigen vermogen toe tot € 47,2 miljoen. Ondanks het posi- risico’s binnen de activiteiten van Woonlinie zijn als volgt opbrengsten hebben zich conform verwachting ontwikkeld. Er werd voor circa € 1,7 miljoen aan leningen geconver- af met € 9,8 miljoen. Hierdoor daalt het aantal projecten teruggebracht. tieve resultaat daalt de solvabiliteit van 27,0% tot 25,9% te verdelen: teerd, met renteniveaus van 4,57% en 3,65%. in ontwikkeling in percentage van het balanstotaal van door het hogere balanstotaal. A. beheersingsrisico’s; Kosten De grootste meevaller betreft echter de vennootschaps- 14,5% naar 8,4%. Voorzieningen De “overige waardeveranderingen van materiële vaste belasting (Vpb). Door een uitspraak van de Hoge Raad Het onderhanden werk is gestegen met circa € 2,0 miljoen Omdat eind 2011 is gestart met de bouw van project De Financiële meerjarenprognose C. financiële risico’s; activa” worden in de volkshuisvesting vaak vertaald als hebben de corporaties de status van Algemeen nut omdat winkelcentrum Portage nog in ontwikkeling is. De BinnenVergt (59 woningen) is een voorziening voor de De komende jaren zal Woonlinie de ontwikkeling van D. onderhoudsrisico’s; “onrendabele top”. In 2011 is echter in deze post een fiks beoogde instelling (ANBI) verkregen (per januari 2012 is voorraad onverkochte verkoopwoningen is teruggebracht onrendabele investering van € 3,6 miljoen gevormd. In liquiditeiten scherp in de gaten houden. In de prognose E. projectrisico’s; bedrag (€ 3,5 miljoen) aan afboeking van ontwikkel- dit weer komen te vervallen) waardoor gebruik kan worden van € 1,9 miljoen naar € 1,1 miljoen (5 woningen, waar- oktober 2012 moet dit complex opgeleverd zijn, waarmee voor de komende 5 jaar is rekening gehouden met de bouw F. fiscale risico’s; locaties inbegrepen. gemaakt van de herbestedingsreserve. Hierdoor komt het van 2 Koopgarantwoningen). de voorziening is aangewend. van ruim 300 woningen en de bouw van maatschappelijk G. compliance risico’s (wet- en regelgeving). 72 B. woningmarktrisico’s; 73 Risicoprofiel goed is, kan niet worden ontkend dat het beeld van de aangelegenheden. Binnen de gestelde termijnen wordt aan Woonlinie heeft in 2011 het strategisch voorraadbeleid ningen (dan wel de al opgeleverde maar nog niet verkochte Een van de grootste risico’s die elke woningcorporatie rijksoverheid van de corporaties niet positief is. Aanpas- Corpodata, de DVI en DPI informatie verstrekt. opnieuw vastgesteld. Bij dit intensieve proces is voor nieuwbouw) wordt wekelijks in het managementteam loopt, is de inertie van het woningbezit, ofwel de moeizame singen in wet- en regelgeving (zoals de geplande wijziging elke woning een label bepaald (hold/sell/exit). Voor elke gesproken. Woonlinie heeft in 2008 het treasurystatuut Woonlinie heeft als beleid dat (risicovolle) projecten met aanpassing aan de vraag. De vraag verandert namelijk van de Woningwet) kunnen onbedoeld veel schade toebren- Van de belangrijkste processen bestaan procedurebeschrij- hold-woning is bepaald wat er nodig is om de woning nog aangepast en met het aantrekken van nieuwe leningen grotere aantallen koop- en huurwoningen bij voorkeur snel, terwijl de voorraad woningen moeilijk kan worden gen aan de prestaties van woningcorporaties. En last but vingen die gepubliceerd worden op de intranetpagina van minimaal 20 jaar in stand te houden. Met behulp van het wordt rekening gehouden met de vervalkalender. Woonlinie worden gedeeld met andere partijen. Dit kunnen gemeen- aangepast en doorgaans een groot aantal jaren mee moet not least: Vestia. Dit dossier heeft een enorm afbreukrisico Woonlinie. In 2011 is verder gewerkt aan het verwerken van Strategische Beleids Instrument (SBI) is een wens- heeft geen rentederivaten. ten zijn (zoals de gemeente Aalburg in het plan Den Eng) gaan. Daarnaast is de ontwikkeling op het gebied van in zich voor alle woningcorporaties. Er zullen diepgaande processen in werkstromen. Van alle functies zoals deze binnen portefeuille vastgesteld. Hierdoor is voor de komende inkomenspolitiek (huurtoeslagbeleid overheid), en naar in onderzoeken komen om het “zonnekoninggedrag” en het Woonlinie zijn gedefinieerd, bestaan functiebeschrijvingen. 10 jaar een koers bepaald voor de toevoegingen en ont- D. Onderhoudsrisico’s Centrumplan Sleeuwijk). Tot en met eind 2011 zijn in 2010 overduidelijk is gebleken ook Europese wetgeving, falend toezicht daarop te corrigeren. Er is een adequaat systeem van P&O gesprekken (plannings- trekkingen aan de woningvoorraad. Met behulp van de Het bezit van Woonlinie staat er goed bij. Dit is ook deze verbindingen nog geen onomkeerbare verplichtin- gesprek, voortgangsgesprek en beoordelingsgesprek) waarbij gegevens van onder andere Woningnet zijn nieuwe streef- gebleken tijdens de rondgang per kern bij het vaststellen gen aangegaan.Om de projectrisico’s per project zo goed huren bepaald, passend binnen de grenzen van SBI. van het strategisch voorraadbeleid. Vaak kan zelfs worden mogelijk te monitoren wordt gebruikgemaakt van Projex geconstateerd dat de huurwoningen in sommige wijken (zie ook C). Vanwege het maatschappelijk belang is cruciaal. Dit zijn echter ontwikkelingen waar een wo- van koopwoningen niet wil vlotten. maar ook private partijen (bijvoorbeeld BIMO B.V. in het ningcorporatie weinig invloed op kan uitoefenen. Zij kan Interne risicobeheersing en controle systemen tevens een koppeling wordt gemaakt met de jaardoelen en slechts ontwikkelingen in de woningmarkt signaleren en A. Beheersingsrisico’s afdelingsspecifieke doelstellingen. Binnen Woonlinie is een daarop anticiperen. Onder beheersingsrisico’s wordt vooral de operationele intern controleplan opgesteld. Tot de beheersingsrisico’s C. Financiële risico’s er beter voorstaan dan de koopwoningen. Er zijn geen Woonlinie verder actief op het gebied van realisatie van risico’s van de dagelijkse activiteiten verstaan. Woonlinie behoort ook een adequaat en strikt huurachterstandenbeleid. Het grootste risico voor Woonlinie betreft het risico van structurele achterstanden op het gebied van onderhoud. maatschappelijk vastgoed. Vaak wordt daarbij wel van de Het risico van projectontwikkeling is evident. Ook hierbij is hanteert een stelsel waarbij de jaarbegroting wordt goed- Uitgangspunt van Woonlinie daarbij is dat huisuitzettingen onvoldoende liquiditeiten. Grote fluctuaties in liquide mid- Het planmatig onderhoud wordt door middel van een huurder (zorgorganisatie of gemeente) verwacht dat deze duidelijk dat meer en meer de volatiliteit van de markt in gekeurd door de raad van commissarissen. Er is verder zoveel mogelijk moeten worden voorkomen. Dit kan het beste delen worden doorgaans veroorzaakt door investeringen softwareprogramma gepland. Vanuit dit systeem volgt een partij een langlopend huurcontract tekent, ter beperking schril contrast staat met de gemiddelde doorlooptijd van sprake van een tweemaandelijkse managementrapportage door huurschulden niet te laten oplopen. en verkoop van huurwoningen. Door middel van een gedetailleerde onderhoudsbegroting voor het komende jaar van exploitatie- en leegstandsrisico’s. Tevens wordt in het een project. ten behoeve van de directie en het managementteam. De projectenmodule (Projex) die is gekoppeld aan de integrale en de daaropvolgende jaren. ontwerp waar mogelijk zoveel mogelijk rekening gehouden raad van commissarissen ontvangt 3 keer per jaar een B. Woningmarktrisico’s liquiditeitenplanning per maand wordt de ontwikkeling Zeker niet het minste risico is het imago van de woning- managementrapportage, evenals 2 keer per jaar een re- Onder woningmarktrisico’s worden de risico’s verstaan die van de liquiditeiten op de voet gevolgd. Bij projecten met E. Projectrisico’s corporaties als maatschappelijk ondernemer. Hoewel view van de jaardoelen. De jaarrekening wordt vastgesteld Woonlinie loopt wanneer de vraag naar woningen (en wo- koopwoningen wordt vooraf een minimaal verkoop- Woonlinie is een corporatie die actief is in het ontwikkelen In 2011 is veel aandacht besteed aan het opstellen van Woonlinie de indruk heeft dat de meeste woningcorporaties door de directeur-bestuurder en goedgekeurd door de raad ningtypes) zich anders ontwikkelt dan het aanbod. Daarbij percentage aangehouden voordat tot start van de bouw van nieuwe projecten, waarbij vaak sprake is van een een afwegingskader voor investeringen. Hierbij speelt de afgelopen jaren een behoorlijke professionaliserings- van commissarissen. Naast de RvC is een auditcommis- is nadrukkelijk gekeken naar de huidige en toekomstige over wordt gegaan. In de diverse managementrapportages combinatie van huur- en koopwoningen. Een risico in de adequate marktinformatie een belangrijke rol, net zoals slag hebben gemaakt en de samenwerking van de meeste sie ingesteld die ten minste tweemaal per jaar bijeenkomt klanten van Woonlinie, onder andere door het analyseren wordt gerapporteerd over de ontwikkeling van de liquiditei- huidige economische omstandigheden is dat huurwonin- het financiële risico en het maatschappelijk effect. Het is, corporaties met de plaatselijke belanghouders doorgaans en voornamelijk dieper ingaat op financiële en fiscale van de woningmarkt per kern. ten. Over de ontwikkeling van in aanbouw zijnde koopwo- gen niet gebouwd kunnen worden, omdat de voorverkoop zo hebben we ondervonden, vrij lastig om tot een werkbaar 74 met alternatief gebruik van het vastgoed. 75 adequaat hebben gewerkt; afwegingskader te komen, zeker nu de woningmarkt op bijzonder grote bedragen. Hieruit blijkt maar weer hoe Woonlinie betekent dit dat er in de nabije toekomst vanuit waarborgmaatschappij. Dat moet mogelijk zijn! Helaas Woonlinie gaat naar meer marktconforme huren, wat niet slot lijkt te zitten en financiering uiterst onzeker is. In 2012 belangrijk fiscale kennis is en hoe belangrijk het is deze moet worden gegaan dat niet alle nieuwbouwactiviteiten lijken hierbij de onderlinge meningsverschillen tussen zo gek is wanneer wordt bedacht dat zij eind 2010 slechts zal het concept-afwegingskader opnieuw onderwerp zijn op kennis te borgen binnen onze organisatie. volledig met WSW-geborgd geld kunnen worden gefinan- corporaties belangrijker dan het na te streven resultaat. 61,3% van de maximale huur vroeg. Dus dat is een com- onele, volkshuisvestelijke en financiële doelstellingen fortabel uitgangspunt. worden gerealiseerd; cierd, omdat de rijksgarantie als een vorm van staats- de agenda van management en raad van commissarissen. G. Compliance (wet- en regelgeving) steun wordt beschouwd. In een ideale wereld zou deze Woonlinie heeft nog geen ervaring opgedaan met het F. Fiscale risico’s Woonlinie werkt zoveel mogelijk conform de Corporate “staatssteun” ook helemaal niet nodig zijn; de sector is aantrekken van financiering zonder WSW-borging. Vennootschapsbelasting is een relatief nieuwe factor waar Governance-code van Aedes en waar dit niet het geval is, sterk genoeg om zonder achtervang van de rijksoverheid te woningcorporaties mee te maken hebben. Het is bovendien wordt toegelicht waarom niet. Daarnaast kan worden vast- kunnen opereren. Maar helaas is het geen ideale wereld en vrij specialistische kennis die een relatief kleine organi- gesteld dat Woonlinie actief aan de slag is gegaan met de satie niet altijd in huis heeft. Voorafgaand aan elk project • er voldoende inzicht is in de mate waarin de operati- • er geen risico’s zijn gelopen die in tegenspraak waren In 2012 zal verder worden gegaan met het zoeken naar met het vooraf gedefinieerde en goedgekeurde beleid. kostenbesparingen en efficiëntere werkwijzen om hierdoor de uitvoeringskosten op een aanvaardbaar niveau te Verklaring bestuur moeten we constateren dat de overheid er kennelijk belang 11.4 OPTImalisering exploitatieresultaat krijgen c.q. te houden. In 2012 start een proef om te zien De directeur-bestuurder van Woonlinie verklaart dat hij aanbevelingen van de visitatiecommissie (dit heeft onder bij heeft om de achtervang in stand te houden. Hierbij Gedurende 2011 is duidelijk geworden dat het voorzichtig of en hoeveel extra huur onze klanten bereid zijn te betalen door middel van zijn functioneren een adequate invulling vindt overleg met een fiscalist plaats om na te gaan of er andere geleid tot een nieuw meerjarenbeleidsplan waarbij moet worden opgemerkt dat het dossier Vestia nog allerlei herstel dat zich eind 2010, begin 2011 aandiende, niet in ruil voor isolatie of andere energetische maatregelen. heeft gegeven aan het uitgangspunt van “uitsluitend geen fiscale zaken over het hoofd worden gezien. Ook de belanghouders op een actieve wijze betrokken zijn). Maar gevolgen kan hebben. heeft doorgezet. Integendeel: eind 2011 zag vooral de Maar er wordt ook creatief gekeken naar manieren om werkzaam zijn in het belang van de volkshuisvesting” en VSO II geeft nog op vele onderdelen onduidelijkheden. Door compliance omvat meer: het stelsel van wetgeving waar financiële wereld er behoorlijk somber uit. De economische de doorstroming weer op gang te helpen. Kortom: onder dat het in het verslagjaar haar middelen uitsluitend heeft inzet van externe deskundigen en relatief veel inzet van corporaties zich aan hebben te houden is complex en Woonlinie heeft het idee dat de DAEB/Niet-DAEB-splitsing crisis in Europa, de woningmarkt die op slot zit en een het thema “Slimmer Kiezen, Slimmer Werken” zullen in besteed in het belang van de “volkshuisvesting”. Tevens eigen mensen wil Woonlinie de nodige kennis opbouwen op bovendien aan frequente verandering onderhevig. Het is het begin van het einde van de brede volkshuisvesting zou overheid die bovenop de eerdere bezuinigingen nog eens 2012 en 2013 kostenreductie en opbrengstmaximalisatie verklaart de directeur-bestuurder van Woonlinie hierbij dat dit gebied om onnodige kosten en risico’s te vermijden. dus zaak om medewerkers bij de tijd te houden op juri- kunnen inluiden. Met name om die reden verzet zij zich een aantal miljard moet snoeien, doen het ergste vermoe- belangrijke items zijn. er op het moment van het opstellen van het jaarverslag disch vlak op alle werkterreinen waarop Woonlinie actief tegen de uitspraak van de Europese Commissie die de den voor de primaire doelgroep van Woonlinie en voor de In 2011 is een Tax Control Framework opgesteld (TCF) om is. Ook het TCF dat in 2011 is opgesteld, is een vorm van Nederlandse staat dwingt om een dergelijke scheiding aan opdracht waarvoor Woonlinie zich verantwoordelijk weet. risico’s en afwegingen op fiscaal terrein meer met elkaar compliance. te brengen. Een regeling waarvan de Europese Commis- Woonlinie beseft dat de magere jaren nog niet voorbij zijn sie overigens bij herhaling heeft laten weten dat over de voorwaarden nog best te praten valt. te staan dat corporaties tot 31 december 2011 mogen 11.3 Brede toegang tot de kapitaalmarkt worden beschouwd als een Algemeen Nut Beogende Instel- De Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch ling (ANBI), waardoor de gehele belastingheffing (Vpb) in een ander daglicht komt te staan. Het gaat daarbij om 11.5 Overige verklaringen zijn. en zal in 2012 verder op zoek gaan naar mogelijkheden Managementverklaring Juni 2012 om het exploitatieresultaat positief te houden. Met het Kijkend naar de activiteiten die in 2011 zijn uitgevoerd is vaststellen van het strategisch voorraadbeleid in 2011 het bestuur van Woonlinie van mening dat: Mr. P.A.W. van den Heuvel Woonlinie is verder actief in de werkgroep Brutering 2.0, is een eerste stap gezet op weg naar meer opbrengsten • er redelijke zekerheid is dat de financiële rapportage Directeur-bestuurder belang zal waarschijnlijk integraal worden verwerkt in waarbij wordt ingezet op het afschaffen van de rijksgaran- uit harmonisatie (zonder hierbij afbreuk te doen aan de de nieuwe Woningwet . Gelet op het huidige beleid van tie en het omvormen van WSW tot een “echte” onderlinge uitgangspunten zoals bepaald in de wensportefeuille). in verband te brengen. In 2012 zal dit TCF met de Belastingdienst worden besproken. Verder is in 2011 vast komen geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum bekend 76 geen materiële fouten bevat; • de risicomanagement- en controlesystemen in 2011 77 Kengetallen 80 Waarderingsgrondslagen 81 Vaste activa 82 Vlottende activa 84 Vastgesteld door de directie 7 juni 2012 Jaarrekening 2011 P.A.W. van den Heuvel Goedgekeurd door de raad van commissarissen 7 juni 2012 W.J.J.H. Adema-van der Pol A.E.A.M. van Eijkeren Voorzitter Lid A.A. van Dalen D. Tangemann Vicevoorzitter Lid C.J. Ambachtsheer J. de Joode Lid Lid Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming) 87 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011 88 Toelichting op de geconsolideerde balans 89 Niet uit de balans blijkende informatie 96 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 98 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 100 Enkelvoudige balans per 31 december 2011 (na resultaatbestemming) 101 Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2011 102 Enkelvoudig kasstroomoverzicht 103 Controleverklaring 104 BijlageN 105 78 79 Kengetallen 2011 2010 2009 2008 2007 4.147 4.170 4.122 4.142 4.174 163 163 176 176 190 72 52 44 26 23 4.382 4.385 4.342 4.344 4.387 Woningbezit Garages (inclusief garages verbonden aan een woning) Overige verhuureenheden Totaal inzicht beter is om alle wijzigingen in 1 jaar door te voeren Consolidatie Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari in plaats van 2 jaren van verschillen te presenteren. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeen- tot en met 31 december 2011. stemming met de wettelijke bepalingen van Titel 0 Boek 2 De belangrijkste wijzigingen in de nieuwe richtlijn betreffen: Mutaties in woningbezit BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Aantal nieuwbouw 20 72 2 67 65 De jaarverslaglegging voldoet aan de voorschriften van het • classificeren en kwalificeren van onroerende Aantal aangekocht 0 0 0 0 24 Besluit beheer sociale huursector (Bbsh). Deze voorschriften zaken in exploitatie; In de geconsolideerde cijfers zijn de financiële gegevens Aantal verkocht 13 23 18 23 22 Aantal gesloopt 30 1 2 76 18 zijn gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek (titel 9, boek 2). • aanscherpen van het actuele waardebegrip voor verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen Overige mutaties 0 0 2 0 0 Voor verslagjaren vanaf 2004 is de door de Raad voor sociaal en commercieel vastgoed; waarin een overheersende zeggenschap geldt. Het betreft -23 48 -20 -32 49 Jaarverslaggeving uitgevaardigde definitie Richtlijn 645 • opnemen van afschrijvingen; de deelnemingen Bouwlinie B.V. (100%) en Bouwlinie Toegelaten instellingen volkshuisvesting van toepassing. • verwerking van onroerende zaken verkocht Sleeuwijk B.V. (100%). Saldo mutaties kengetallen Algemene toelichting Verhuurgegevens (in %) Mutatiegraad 5,2 6,0 5,7 5,8 6,8 In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de onder voorwaarden (Koopgarant); Huurachterstand 1,2 1,7 1,6 0,7 1,0 balans en winst- en verliesrekening opgenomen en zijn voor • opnemen van aangepaste modellen voor Huurderving 0,5 0,4 0,9 0,4 0,8 de sector specifieke presentatie, waardering- en verslag- de balans en winst- en verliesrekening; geving voorschriften geformuleerd. • opnemen van een passage over de verwerking Onderhoud Gemiddeld bedrag niet-planmatig onderhoud per woning 913 936 721 769 699 Gemiddeld bedrag planmatig onderhoud per woning 484 762 629 806 810 25,9 27,0 28,6 26,1 28,0 Liquiditeit (current ratio) 2,1 0,6 0,9 0,9 1,4 Rentabiliteit eigen vermogen in % 1,2 1,2 8,3 -1,6 Rentabiliteit vreemd vermogen in % 3,7 3,9 4,2 3,4 Financieel Solvabiliteit in % De waardering van de activa en passiva en de bepaling van ingang van 1 januari 2012 van kracht. Het is toegestaan het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings- 8,6 om de richtlijn al vanaf 2011 door te voeren in de of vervaardigingsprijs of nominale waarde, tenzij hierna 3,7 jaarrekening van 2011. Woonlinie kiest ervoor om alle anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend wijzigingen die voorgeschreven worden vanaf 2012 te aan het jaar waarop zij betrekking hebben. 3,0 3,2 5,4 2,1 5,1 Cash-flow per woning 895 838 1.580 428 1.415 Eigen vermogen per woning 11.264 11.072 11.061 10.095 10.181 Kapitaalslasten per woning 1.939 1.863 1.832 1.557 1.517 131 138 917 -165 876 Personeel Totaal aantal fte 49,5 48,1 46,5 47,0 34,9 Aantal fte per 1.000 woningen 11,9 11,5 11,3 11,3 8,4 80 In 2011 heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving een nieuwe RJ645 uitgegeven. De nieuwe richtlijn wordt met Rentabiliteit totaal vermogen in % Jaarresultaat per woning van de vennootschapsbelasting. hanteren. Ook het advies van de RJ om onderdelen al in de jaarrekening 2011 op te nemen zoals Verkoop onder De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaat- Voorwaarden wordt door Woonlinie niet gevolgd. bepaling zijn ten opzichte van het vorige jaar ongewijzigd Woonlinie is van mening dat het voor het begrip en het gebleven. 81 waarderingsgrondslagen Woningen/woongebouwen Materiële vaste activa De afschrijvingen zijn berekend volgens het annuïtaire De door Woonlinie gehanteerde uitgangspunten bij het Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening Bij oplevering van een gecombineerd project wordt het res- Materiële vaste activa in exploitatie systeem. Op grond in eigendom wordt niet afgeschreven. bepalen van de bedrijfswaarde zijn: gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de tant van het projectresultaat zowel verantwoord onder de bestaande lening portefeuille. Dit is het verschil tussen de post overige waardeveranderingen materiële vaste activa als onder de post verkoop koopwoningen. Deze activa zijn gewaardeerd tegen de laagste van: De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante Huurstijging: contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde gepaste afschrijvingen volgens het annuïteitensysteem waarde van de geprognosticeerde kasstromen op grond • 2,30% voor 2012, 1,67% voor 2013; van leningen en de waardering van deze post in de balans. op basis van de verwachte levensduur of; van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten, over de geschatte resterende looptijd Huurderving: Een deel van het bezit is gelabeld voor verkoop. In de Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zaam lager zal zijn dan de boekwaarde, verminderd van de investering. Daarbij wordt rekening gehouden met bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met een op- De onroerende zaken ten dienste van de exploitatie worden met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens de voorgenomen aard van het bezit. Er wordt onderscheid Inflatie variabele lasten: brengstwaarde van dit bezit. gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met het annuïteitensysteem op basis van de verwachte gemaakt tussen woningen bestemd voor verhuur en levensduur. bedrijfsmatige c.q. overige onroerende zaken. Jaarlijks Inflatie onderhoudslasten: Materiële vaste activa in ontwikkeling worden boekwaarde en bedrijfswaarde beoordeeld op Dit zijn complexen in aanbouw die worden gewaardeerd De afschrijvingstermijnen bedragen respectievelijk voor: Renovaties van of groot onderhoud aan woningen kunnen basis van product-marktcombinaties, die gelijk zijn aan Disconteringspercentage: tegen inkoopprijzen en toegerekende kosten van voorbe- • kantoorpanden 30 jaar; leiden tot levensduurverlenging. Hierbij is gekozen voor complexen. Dit sluit aan op de manier waarop het interne reiding, toezicht en directievoering, eventueel onder aftrek • inventaris 5-10 jaar; een gedeeltelijke activering van de renovatiekosten en beleid en de bedrijfsvoering zijn gedefinieerd. Afboeking Norm variabele lasten: van bijzondere waardeveranderingen van te dekken stich- • verbouwing kantoorpanden 10 jaar; wordt het volgende systeem gehanteerd: bij renovatie vindt alleen plaats als sprake is van een duurzaam tingskosten. Met betrekking tot gecombineerde projecten • vervoermiddelen 5 jaar; wordt een bedrag van € 19.000 per woning ten laste van lagere bedrijfswaarde. Norm onderhoudslasten: (koop en huur) wordt het aandeel van de koopprojecten • automatisering 4-5 jaar. verantwoord onder de post onderhanden projecten. • de historische kostprijs, verminderd met de daarop toe- VASTE ACTIVA • de bedrijfswaarde, indien deze naar verwachting duur- het resultaat gebracht. Het meerdere wordt, indien de • 1,83% voor 2014, 2,0% voor 2015 en verder; • 0,50% voor 2012 en verder; • 3,00% voor 2012 en verder; • 3,00% voor 2012 en verder; • 5,25% voor 2011 en verder; • 1.241 voor 2011 en verder; • 1.665 voor 2011 en verder; lineaire afschrijvingen. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en Levensduur: Wat betreft het onrendabele deel van de gecombineerde Financiële vaste activa onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting projecten wordt bij het aangaan van de verplichting Leningen u/g, beleggingen en deelnemingen Het aantal jaren levensduurverlenging wordt bepaald weergeven van de economische omstandigheden die van Berekening: het onrendabele deel in de winst- en verliesrekening De leningen u/g, beleggingen en deelnemingen zijn opge- door per € 1.000 activering 1 jaar toe te voegen aan de toepassing zijn gedurende de resterende levensduur van opgenomen onder de post overige waardeveranderingen nomen tegen de nominale waarden. Het kortlopende deel is levensduur. Dit bedrag is bepaald aan de hand van de het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2011 Restwaarde grond: materiële vaste activa. Het verkoopresultaat wordt met opgenomen onder vlottende activa. boekwaarde, in relatie tot het gemiddelde restant levens- intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken inachtneming van het “percentage of completion” in het duur van de complexen. een periode van 5 jaar. bedrijfswaarde dit toelaat, geactiveerd. 82 • minimaal 10 jaar bij voor verhuur gelabelde woningen; • kasstromen worden contant gemaakt medio het jaar; • 200 per m² voor grondgebonden woningen en 187 per m² voor appartementen. verkoopresultaat verantwoord. 83 Onderhanden werk Voorzieningen Waardering van onderhanden projecten vindt plaats levering van goederen en diensten voor zover deze uit activa zijn deels gebaseerd op basis van verkrijgings- of fonds voor de Woningcorporaties (SPW) en is naar zijn aard Voor zover in het bovenstaande niet anders is aange- huurovereenkomsten voortvloeien of boven de netto vervaardigingsprijs en deels op basis van bedrijfswaarde. een toegezegde pensioenregeling. De corporatie heeft in geven, worden kortlopende schulden gewaardeerd op huurprijs worden betaald. Ook contributies vallen hieronder. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire me- het geval van een tekort bij SPW geen verplichting tot het thode, op basis van de geschatte economische levensduur. voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toe- Verkoop onroerend goed De bedrijfsmiddelen opgenomen onder “Activa ten dienste komstige premies. Het SPW heeft geen objectieve sleutel van de exploitatie” worden lineair afgeschreven. voor het toerekenen van een proportioneel aandeel in posi- tijd is gemoeid, wordt in de waardering op een voorzich- Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw tige wijze en naar evenredigheid van de stand van het Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investerin- project in de berekende winstopslag verantwoord. Voor- gen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering Grondslagen voor resultaatbepaling Verkochte woningen uit exploitatie worden in het resul- uitbetalingen door afnemers worden in aftrek gebracht in mindering gebracht op de materiële activa in ontwikke- Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de op- taat opgenomen tegen de verkoopprijs onder aftrek van op het onderhanden werk. ling. Indien en voor zover de verwachte verliezen de activa brengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten de boekwaarde en verkoopkosten. Resultaten worden Termijnen die de geactiveerde kosten overtreffen, in ontwikkeling van het betreffende project overtreffen, en andere lasten over het jaar. De hiervoor vermelde worden als passiefpost onder de kortlopende schulden wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. tegen vervaardigingsprijs. Als met projecten een langere VLOTTENDE ACTIVA Kortlopende schulden nominale waarde. tieve of negatieve risico’s aan de aangesloten werkgever. genomen op het moment van levering van de woningen. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Sociale lasten grondslagen worden hierbij in acht genomen. Baten en Verkochte nieuwbouwwoningen worden in het resultaat De overige waardeveranderingen op materiële vaste activa Onder de sociale lasten worden de lasten van de inspectie lasten worden in beginsel toegerekend aan het jaar waar- opgenomen tegen verkoopprijs onder aftrek van de bestaan uit op- of afboekingen naar aanleiding van jaar- directe belastingen en premies voor ziektekosten-/geldver- Voorziening latente belastingverplichtingen op ze betrekking hebben en verliezen worden toegerekend vervaardigingprijs. De omzet van de verkochte nieuw- lijkse toetsing van de bedrijfswaarde aan de boekwaarde zekering opgenomen. Voorraden De voorziening voor uitgestelde belastingverplichtingen zodra zij voorzienbaar zijn. bouwwoningen wordt verantwoord bij oplevering van een ultimo boekjaar. De uitgangspunten bij de bedrijfswaarde- De voorraad onverkochte woningen betreft opgeleverde wordt gevormd op basis van de balansmethode, waarbij (deel-)project en bestaat uit de gefactureerde termijnen berekeningen zijn toegelicht bij de materiële vaste activa. nieuwbouwwoningen en wordt gewaardeerd tegen de een voorziening wordt getroffen voor tijdelijke verschillen Huren onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven besteedde kosten of lager verwachte opbrengstwaarde. tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten Onder deze post worden de huuropbrengsten verant- omzetbelasting. behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale woord die betrekking hebben op het boekjaar, onder boekwaarde van die posten. aftrek van de werkelijke huurderving wegens leegstand verwerkt. Lasten onderhoud Hieronder worden de kosten ten behoeve van het plan- Lonen en salarissen matig onderhoud, het groot onderhoud en reparatie- en Deze post betreft de jaarlijkse lonen en salarissen exclu- mutatieonderhoud verantwoord. Het planmatig onderhoud Overige bedrijfsopbrengsten sief de uitzendkrachten. De post uitzendkrachten wordt omvat vervangingsonderhoud en diverse verbeteringen. en exclusief de vergoedingen voor het leveren van Onder deze post worden opbrengsten verantwoord zoals verantwoord onder de overige bedrijfslasten. Leningen goederen en diensten. De huren worden jaarlijks in vergoedingen voor verrichte diensten en bijdragen. Eigen vermogen De leningen worden afgelost op basis van annuïteiten, overeenstemming met het jaarlijkse beleid voor huur- De overige reserves staan ter vrije beschikking van het lineair of ineens. De contractaflossingen voor het komend verhoging aangepast. bestuur. Conform de Bbsh-regels zullen deze vrije reserves boekjaar worden opgenomen onder de kortlopende uitsluitend aangewend worden voor werkzaamheden op het schulden. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. gebied van de volkshuisvesting. 84 Overige bedrijfslasten Pensioenlasten Hieronder worden de kosten verantwoord die direct ten Afschrijvingen Onder deze post zijn de pensioenpremies verantwoord die behoeve van de woningen en leefomgeving worden ge- Deze post betreft de systematische afwaardering van een zijn ondergebracht bij een pensioenverzekeringsmaat- maakt, zoals belastingen, verzekeringen en leefbaarheid. Vergoedingen actief dat optreedt als gevolg van het gebruik en door het schappij, evenals de premies voor vroegpensioen. De Daarnaast worden onder deze post de kosten verantwoord Dit betreft bijdragen van huurders en derden voor de verloop van de tijd. De afschrijvingen op materiële vaste pensioenregeling is ondergebracht bij Stichting Pensioen- die zijn gemaakt in het kader van de bedrijfsvoering, zoals 85 > Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) Rente en financieringsrisico’s ACTIVA overige personeelskosten et cetera. Eind 2011 is door een uitspraak van het Hof duidelijk Om de rente en financieringsrisico’s te beheersen, wordt de Vaste activa Eigen vermogen geworden dat corporaties als ANBI kunnen worden aange- financieringsbehoefte regelmatig bepaald. Risico’s worden Materiële vaste activa Overige reserves Rentebaten en rentelasten merkt. Met ingang van 1 januari 2012 is dit overigens zoveel mogelijk afgedekt. Woonlinie vult de financierings- Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, door een wetswijziging teruggedraaid. De gevolgen van behoefte op de korte termijn in door kasgeldleningen. rekening houdend met de effectieve rentevoet van de deze uitspraak van het Hof voor de periode 2008 tot betreffende activa en passiva. en met 2011 zijn verwerkt in de balans en winst- en VLOTTENDE ACTIVA verliesrekening. Vennootschapsbelasting Materiële vaste activa in exploitatie Materiële vaste activa in ontwikkeling Materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie Totaal materiële vaste activa 2011 139.476 2010 14.715 24.807 2.645 2.469 156.836 159.942 Leveranciers 2.725 2.536 Kredietinstellingen 3.993 4.279 88 6.321 160.898 Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Totaal langlopende leningen Kortlopende schulden 3.232 716 1.114 1.911 geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het januari 2008, project- en herontwikkeling. Woonlinie heeft verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van Kortlopende vorderingen deze vaststellingsovereenkomst getekend en volgens deze de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten Huurdebiteuren 287 377 richtlijnen en wettelijke bepalingen de vennootschapsbe- en uitgaven niet worden beschouwd als operationele Gemeenten 203 45 Corporaties 23 14 lasting opgenomen in de winst- en verliesrekening. activiteiten. 3.031 708 Te ontvangen termijnen koopwoningen 159 608 Overige vorderingen 291 175 zijn vastgelegd op balansdatum, en correcties op de over 106.559 157.339 onder andere de bepaling van de openingsbalans van 1 tingen, berekend aan de hand van belastingtarieven die 118.540 Leningen overheid gepast voor posten van de winst- en verliesrekening die voor het afdekken van renterisico’s conform de uitgangs- 408 956 eenkomst opgesteld, waarin afspraken zijn gemaakt voor rekenbare winstbelastingen en uitgestelde winstbelas- 106.052 382 503 Voorraden Fiscus Overlopende activa Gemeenten Corporaties 326 301 4.320 2.228 Liquide middelen 14.199 4.978 punten van het treasurystatuut. Woonlinie maakt geen Totaal vlottende activa 22.865 9.833 gebruik van rente-instrumenten. Totaal activa 180.204 170.731 Totaal kortlopende vorderingen Fiscus Pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden Totaal passiva bedragen in 1.000 euro voorgaande jaren verschuldigde belasting. 86 0 118.065 Totaal financiële vaste activa Voorraad onverkochte woningen 3.606 99 Langlopende schulden Onderhanden nieuwbouwprojecten 574 46.167 93 501 Onderhanden werk 544 46.710 238 455 methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aan- 45.593 238 2 de Belastingdienst hebben een tweede vaststellingsover- 46.166 201 501 Vlottende activa 2010 3.807 Deelnemingen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte Het gebruik van rente-instrumenten is alleen toegestaan Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Beleggingen op lange termijn schapsbelastingplichtig. Brancheorganisatie Aedes en 2011 Voorzieningen Totaal voorzieningen Totaal vaste activa omvat de over de verslagperiode verschuldigde en ver- Totaal eigen vermogen Voorziening latente belastingverplichting Kasstroomoverzicht Rente-instrumenten Resultaat lopend boekjaar 132.666 Financiële vaste activa Sinds 1 januari 2008 is Woonlinie integraal vennoot- De belasting naar de winst of het verlies over het boekjaar PASSIVA 87 0 193 807 1.124 89 77 568 347 2.877 2.890 11.147 17.767 180.204 170.731 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31-12-2011 (NA RESULTAATBESTEMMING) huisvestingskosten, bestuurskosten, algemene kosten, 2011 2010 Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Verkoop onroerend goed Overige bedrijfsopbrengsten Som van de bedrijfsopbrengsten 22.637 21.691 619 599 4.121 3.141 386 375 27.763 25.806 Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa 3.166 2.920 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa 7.118 2.094 Lonen en salarissen 2.531 2.436 Pensioenlasten 509 498 Sociale lasten 325 288 Lasten onderhoud 5.791 7.080 Overige bedrijfslasten 4.509 4.828 23.949 20.144 3.814 5.662 Som van de bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Het verloop van de materiële vaste activa in exploitatie geeft het volgende beeld per 31 december 2011. Gecumuleerde afschrijvingen 25.715 135.887 19.434 181.036 0 -45.002 -3.368 -48.370 Boekwaarde per 1 januari 25.715 90.885 16.066 132.666 1.288 2.748 4.640 8.676 Mutaties in het boekjaar Investeringen nieuwbouw Overige investeringen 0 1.060 0 1.060 Aankopen 2 0 0 2 De activa in exploitatie zijn verzekerd tegen het risico van Desinvesteringen brand- en stormschade voor de herbouwwaarde. Onderverzekering is in de polisvoorwaarde uitgesloten. Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen Saldo -48 -236 0 -284 0 -2.270 -494 -2.764 0 120 0 120 1.242 1.422 4.146 6.810 26.957 139.459 24.074 190.490 0 -47.152 -3.862 -51.014 26.957 92.307 20.212 139.476 Saldo 31 december Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Verloop bedrijfswaarde woningbezit Bedrijfswaarde Rentebaten 288 238 (2010: € 171,3 miljoen), inclusief grond. De waarde van de Rentelasten -5.162 -5.087 Totaal financieringslasten -4.874 -4.849 Jaarresultaat voor belastingen -1.060 813 Vennootschapsbelasting 1.604 -239 Netto jaarresultaat 544 574 Bedrijfswaarde per 1 januari 2010 Autonome waarde mutatie 171,3 7,9 grond bedroeg ultimo 2011 € 27,2 miljoen (2010: € 25,7 Economische parameters 2,7 miljoen). Levensduurverlenging Huurbeleid 1,6 10,0 Exploitatielasten 7,3 Onderhoudslasten -2,6 zijn zoveel mogelijk conform de richtlijnen van het WSW. Realisatie uit verkoop en sloop -0,3 De kosten voor planmatig onderhoud zijn ontleend aan de Rentabiliteitswaardecorrectie 1,7 De parameters, genoemd in de waarderingsgrondslagen, norm van de variabele lasten. Subtotaal 196,9 Grond 1,2 Bedrijfswaarde 31 december 2011 89 bedragen in 1.000 euro -2,7 Realisatie uit nieuwbouw en aankoop meerjaren onderhoudsbegroting en verdisconteerd in de 88 Totaal Verzekeringen De bedrijfswaarde ultimo 2011 bedraagt € 198,1 miljoen Financieringslasten Onroerende zaken niet zijnde woningen Saldo per 1 januari Aanschafwaarde Materiële vaste activa in exploitatie Woningen en woongebouwen 198,1 bedragen in miljoenen euro’s TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011 Vaste activa Grond TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Materiële vaste activa in ontwikkeling Kantoor 31-12-2011 31-12-2010 Grond 7.964 17.768 Projecten in ontwikkeling 4.498 3.242 Aanschafwaarde Projecten in uitvoering 2.253 3.797 Gecumuleerde afschrijvingen 14.715 24.807 Boekwaarde per 1 januari 24.807 26.826 Mutaties in het boekjaar Investeringen 20.477 29.023 Correctie/afboeking onrendabele top -3.623 -2.094 Afwaardering grondposities -3.495 0 -11.505 -9.114 Beginsaldo Mutaties van het boekjaar: Overige opbrengsten -4.946 -2.198 Overgeboekt naar materiële vaste activa in exploitatie -8.676 -15.139 Mutatie onderhanden projecten en voorraden -1.604 28 3.606 -2.584 Mutatie voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Overig Eindsaldo -326 59 14.715 24.807 bedragen in 1.000 euro Desinvesteringen Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen Saldo Totaal 3.346 2.129 460 5.935 -1.544 -1.693 -229 -3.466 1.802 436 231 2.469 301 198 111 610 0 0 -115 -115 -174 -132 -96 -402 0 0 83 83 127 66 -17 176 3.647 2.327 456 6.430 -1.718 -1.825 -242 -3.785 1.929 502 214 2.645 Saldo 31 december Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Specificatie beleggingen op lange termijn Lening u/g in verband met grondaankoop 0 453 Overigen 2 2 Eindsaldo 2 455 500 500 Woningen in exploitatie: WOZ-waarde van de verhuureen- Zekerheden: Er zijn geen activa als zekerheden gesteld heden in exploitatie per 31-12-2011 is € 748,0 miljoen. voor verstrekte kredietfaciliteiten. Verkoop woningen in exploitatie: Van het totale woning- Ter zekerheidsstelling van een deel van de onroerende za- Specificatie deelnemingen bezit van 4.147 woningen is te verwachten dat 52 woningen ken in ontwikkeling is een hypotheekrecht gevestigd van Deelnemingen Uithof III CV in 2012 voor verkoop beschikbaar komen. In totaal zijn € 1,5 miljoen. Hierin is begrepen een verstrekte lening 664 woningen voor verkoop gelabeld per 31-12-2011. inzake de aankoop van een pand. 90 Vervoermiddelen Saldo per 1 januari Aankopen Ontvangen termijnen koopwoningen Inventaris Begin 2011 is de lening met betrekking tot de grondaankoop volledig afgelost. Deelneming Woningnet Eindsaldo 1 1 501 501 bedragen in 1.000 euro 91 > TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS > Vlottende activa 31-12-2011 Onderhanden werk Te vorderen bijdragen 203 45 203 45 Te ontvangen bedragen 23 14 Totaal vorderingen corporaties 23 14 Te vorderen vennootschapsbelasting 2008-2011 3.031 708 Totaal vorderingen belastingen en sociale verzekeringen 3.031 708 Te ontvangen bedragen koopwoningen 159 608 159 608 Overige vorderingen 291 175 Totaal overige vorderingen 291 175 Transitorische rente 129 69 Overigen 197 232 Totaal overlopende activa 326 301 14.196 4.974 424 P321B De BinnenVergt fase 1b tranche 1 Zaltbommel 0 52 P321B De BinnenVergt fase 1b tranche 2 Zaltbommel 211 0 P832B De Hoek/Bollenhoef Eethen 0 66 Totaal vorderingen gemeenten P843 Alad Wijk en Aalburg 0 88 P908A Portage Zaltbommel 2.260 0 Corporaties P975 Rijksstraatweg Sleeuwijk 246 0 P972 Centrumplan Sleeuwijk (De Nieuwe S) 515 0 P982 Werkense Polder Werkendam 0 86 3.232 716 P909 Teruggekochte Koopgarant woningen 341 498 De BinnenVergt fase 1b tranche 1 Zaltbommel 224 0 De Vlinder Zaltbommel Totaal onderhanden werk Aantal maanden tot 1 maand Fiscus Te vorderen bedragen koopwoningen 549 1.413 1.114 1.911 Overige vorderingen Aantal huurders Het totale debiteurensaldo aan het einde van het Gemeenten Totaal vorderingen koopwoningen bedragen in 1.000 euro uit huurachterstanden van in totaal € 257.000 en 46 31-12-2010 0 P321B verslagjaar bedroeg € 287.000. Dit bedrag bestaat 31-12-2011 Agnietentuin fase A Zaltbommel Voorraden Huurdebiteuren VLOTTENDE ACTIVA P131A Totaal onderhanden werk Overlopende activa Huurachterstand 2011 2010 2011 2010 Liquide middelen 186 99 59 150 1 tot 2 maanden 31 21 28 11 2 tot 3 maanden 30 4 46 3 Kas Totaal liquide middelen betalingsregelingen voor een totaalbedrag van € 30.000. 3 tot 4 maanden De huurachterstanden kunnen als volgt naar tijdsduur en > 4 maanden aantal huurders worden gespecificeerd: Totaal 92 > 31-12-2010 5 13 11 8 30 95 113 167 282 232 257 339 Rabobank 93 3 4 14.199 4.978 bedragen in 1.000 eur o PASSIVA > 31-12-2011 Passiva < vervolg PASSIVA 31-12-2011 31-12-2010 Schulden aan leveranciers 2.725 2.536 Totaal schuld aan leveranciers 2.725 2.536 Aflossingsverplichting langlopende schulden 3.993 4.279 Totaal schulden aan kredietinstellingen 3.993 4.279 Schulden aan gemeenten 88 6.321 Totaal schuld aan gemeenten 88 6.321 Corporaties 0 193 Totaal schuld aan gemeenten 0 193 709 1.030 98 94 807 1.124 kortlopende schulden Leveranciers EIGEN VERMOGEN Algemene bedrijfsreserve Beginsaldo 46.166 Jaarresultaat Totaal algemene bedrijfsreserve TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS 31-12-2010 45.593 544 574 46.710 46.167 Kredietinstellingen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw 0 2.584 Mutaties Beginsaldo 3.606 -2.584 Eindsaldo voorziening 3.606 0 Gemeenten Voorziening latente belastingverplichting Corporaties Beginsaldo 238 243 Mutaties -37 -5 Eindsaldo voorziening 201 238 93 99 118.065 106.052 Rentevoet, aflossing 2011 en leningen langer dan vijf jaar 118.158 106.151 De gemiddelde rentevoet van de uitstaande leningen Totaal schuld aan fiscus bedraagt per 31 december 2011 4,41%. Het aflossingsbe- Schulden aan pensioenen 931 1.792 89 77 -861 standdeel vanaf 2017 bedraagt in totaal € 116,9 miljoen Pensioenen -832 Totaal schuld aan fiscus 89 77 Saldo per 31 december 99 931 Af te lossen in volgend boekjaar -6 -832 Saldo per 31 december 93 99 109.499 102.392 16.000 10.000 0 0 -3.447 -2.893 122.052 109.499 -3.987 -3.447 118.065 106.052 Beginsaldo 408 349 Mutatie boekjaar -35 54 9 5 382 408 Langlopende schulden Langlopende schulden Schulden overheidsinstellingen Schulden kredietinstellingen Totaal schulden Specificatie overheidsleningen Saldo per 1 januari Reguliere aflossingen Specificatie leningen kredietinstellingen Saldo per 1 januari Storting nieuwe leningen Bijstorting ‘klim’ leningen Reguliere aflossingen Saldo per 31 december Af te lossen in volgend boekjaar Saldo per 31 december Rente waarborgsommen Eindsaldo waarborgsommen 94 BTW Loonheffing voor de huidige leningenportefeuille. Het aflossingsbe- Overige schulden standdeel in het komende boekjaar bedraagt € 4,0 mil- Nog te betalen vakantiedagen 117 120 joen en is onder de kortlopende schulden verantwoord. De Vooruitontvangen huurtoeslag 117 128 gemiddelde looptijd van de leningenportefeuille is 25 jaar. Rekening courant deelnemingen Onderhanden werk bedragen in 1.000 euro Overige Totaal overige schulden 79 0 195 0 60 99 568 347 212 79 2.479 2.494 186 317 2.877 2.890 Overlopende passiva Vooruitontvangen huur Niet vervallen rente over leningen Waarborgsommen Waarborgsommen Schulden aan fiscus Overigen Totaal overlopende passiva Dit betreft de van huurders ontvangen gelden bij aanvang van het huurcontract. 95 > Voorwaardelijke verplichting een bedrag van € 0,4 miljoen. Woonlinie heeft een inten- In de gemeente Werkendam heeft Woonlinie een subsidie Overige verplichtingen In verband met de garantiestelling voor leningen o/g door tieovereenkomst met de gemeente Aalburg getekend voor ontvangen voor de ontwikkeling van Koopgarant woningen. Verplichtingen met betrekking tot kantoorautomatisering het Waarborgfonds Sociale Woningbouw WSW) moet er reke- de ontwikkeling van de Veense Plassen in Veen. Indien de woningen binnen 20 jaar uit de Koopgarant con- zijn aangegaan voor een bedrag van €€ 0,1 miljoen en structie gehaald worden, moet Woonlinie de subsidie terug- lopen tot en met 30 november 2014. Niet uit de balans blijkende informatie ning mee worden gehouden dat er sprake is van een obligo aan het WSW uit hoofde van de door het WSW geborgde Aangegane verplichtingen nieuwbouw betalen. In de gemeente Zaltbommel geldt tot 2025 een boete- leningen, dat opeisbaar wordt indien blijkt dat het aan het Het restant van de aangegane verplichtingen uit over- constructie voor de Koopgarant woningen in Nederhemert. WSW betaalde disagio in totaal niet voldoende is om de eenkomsten ten behoeve van nieuwbouwprojecten voor aanspraken van het WSW te dekken. Volgens opgave van het 31 december 2011 ten aanzien van nieuwbouwprojecten Omzetbelasting omzetbelasting en vennootschapsbelasting met Bouwlinie WSW bedraagt dit obligo per balansdatum € 4,5 miljoen. bedraagt € 13,0 miljoen. Van de opgeleverde nieuwbouwprojecten zijn 2 woningen B.V.. Bouwlinie Sleeuwijk B.V. is hier op 1 januari 2011 aan onverkocht en niet in gebruik genomen. Indien de woningen toegevoegd. Op grond van de fiscale eenheid is Woonlinie Stichting Woonlinie vormt een fiscale eenheid voor de In de gemeente Werkendam is ten aanzien van de aankoop Voor het plan Agnietentuin in Zaltbommel heeft Woonlinie niet worden verkocht, maar op andere wijze in gebruik wor- hoofdelijk aansprakelijk voor de door de fiscale eenheid van een perceel grond bij wijziging van het bestemmings- de plankosten van Van Wanrooy gekocht en de gemeente den genomen, bijvoorbeeld in verhuur, en de ingebruikname verschuldigde omzetbelasting en vennootschapsbelasting. plan een nabetaling verschuldigd van maximaal Zaltbommel de grond. Woonlinie koopt de grond van de langer dan 2 jaar duurt, dan moet 2 jaar na ingebruikname € 0,5 miljoen, uiterlijk op 1 januari 2018. In de gemeente gemeente op het moment dat de betreffende fase wordt € 0,09 miljoen omzetbelasting worden betaald over de Bankgaranties Zaltbommel ontvangt Woonlinie met betrekking tot de gestart. Dit is maximaal € 0,5 miljoen. stichtingskosten voor de woningen. Er zijn 2 bankgaranties afgegeven aan Woonlinie voor verkoop van een grondpositie een nabetaling van € 0,3 de huur van bedrijfsruimte in de brede school Zaltbom- miljoen bij start bouw. Woonlinie heeft een bouwclaim Verplichtingen onderhoud van 22 woningen in de gemeente Werkendam. Woonlinie Er zijn geen verplichting voor onderhoud. heeft een bouwclaim voor 15 huurappartementen in plan 96 Fiscale eenheid Bronckhorst in Andel. Woonlinie heeft een bouwclaim in Verkopen met koopgarant Meeuwen in ruil voor grond in Genderen. Voor project De Er zijn 107 terugkoopverplichtingen van woningen die Eng in Veen is bij de aankoop van Grotestraat 38 mede op- met Koopgarant zijn verkocht. Per jaareinde zijn er 2 genomen dat de voormalige eigenaar vóór 1 januari 2013 teruggekochte Koopgarant woningen verantwoord onder de twee bouwpercelen verkrijgt. Wanneer het niet mogelijk is voorraad koopwoningen. Deze woningen worden in 2012 om 2 bouwpercelen te leveren dan wordt dit omgezet in weer verkocht. Verplichtingen in verband met financiering mel voor een bedrag van € 0,03 miljoen. Er zijn door Er zijn geen verplichtingen in verband met financiering. van € 1,0 miljoen. 97 aannemers bankgaranties afgegeven voor een bedrag TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENNIG bedragen in 1.000 euro BEDRIJFSOPBRENGSTEN 31-12-2011 31-12-2010 BEDRIJFSLASTEN Huren Te ontvangen netto huur Huurderving wegens leegstand Kortingen Totaal huren 31-12-2011 Afschrijvingen 21.791 Woningen en woongebouwen 1.582 1.526 -118 -90 Overige panden in exploitatie 494 340 -5 -10 Installaties 688 648 22.637 21.691 Materiele activa ten dienste van de exploitatie 402 406 3.166 2.920 Vergoedingen 619 599 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa Totaal vergoedingen 619 599 Onrendabele toppen P131A Agnietentuin Zaltbommel Verkoop onroerend goed 2.200 3.764 -155 -1.399 -71 -96 Verkoopresultaat onroerend goed betaand bezit 1.974 2.269 Resultaat verkoop nieuwbouw 1.863 872 Boekwaarde Diverse verkooplasten Resultaat koopgarant Totaal resultaat verkoop onroerend goed bestaand bezit 284 0 4.121 3.141 Overige bedrijfsopbrengsten Vergoedingen beheer derden 126 126 Vergoedingen voor verrichte diensten 179 149 Opbrengst onderhoud Lemmenskamp 52 75 Inschrijfgelden en administratiekosten 23 25 6 0 386 375 Overigen Totaal overigen bedrijfsopbrengsten Rentebaten Rente rekening-courant banken 130 70 498 Rente uitstaande leningen 70 70 Rente verkoop nieuwbouwwoningen 37 70 Overige rentebaten 51 28 Totaal rentebaten 288 238 5.023 4.895 130 183 9 9 5.162 5.087 0 285 -37 -5 Sociale lasten Sociale lasten 325 288 Totaal sociale lasten 325 288 Rentelasten Lasten onderhoud Kosten niet-planmatig onderhoud 3.785 3.903 Kosten planmatig onderhoud 2.006 3.177 Totaal lasten onderhoud 5.791 7.080 Uitzendkrachten 216 331 Overige personeelskosten 307 324 Huisvestingskosten 166 147 Algemene kosten 1.163 946 Belastingen 1.519 1.453 0 110 0 Overige bedrijfslasten -1.008 0 P906 De Vaan Zaltbommel 0 -1.056 P908A Portage Zaltbommel 0 5.532 2.118 0 3.623 2.094 Rente leningen Overige rentelasten Rente waarborgsommen Totaal rentelasten Vennootschapsbelasting Vennootschapsbelasting boekjaar Dotatie voorziening latente belastingverplichting Vennootschapsbelasting voorgaande jaren -1.567 -41 Totaal vennootschapsbelasting -1.604 239 Toerekening jaarresultaat Afwaardering grondposities Verzekeringen 62 100 P844 Polstraat Wijk en Aalburg 292 0 Contributie brancheorganisaties 62 64 Resultaat 544 574 P910 Beersteeg Zaltbommel 387 0 Afboeking huurachterstanden 27 38 Totaal resultaat 544 574 2.816 0 Overige directe exploitatielasten 251 310 3.495 0 Directe kosten serviceproducten 505 459 7.118 2.094 Leefbaarheid 186 199 Sector specifieke heffing 260 247 P916 Spellewaard Zaltbommel Totaal overige waardeveranderingen materiele vaste activa Lonen en salarissen De in de algemene kosten begrepen beloning van de raad van commissarissen bedroeg € 40.000 (2010: € 38.000). De jaarrekening is gecontroleerd door BDO Audit & Assurance B.V. De algemene kosten bevatten ook voor € 53.699 aan honoraria voor accountants. De kosten voor de controle bedroegen €€ 38.992. Daarnaast hebben zij overige controles uitgevoerd voor een bedrag van € 7.383. BDO accountants & belastingadviseurs B.V. heeft voor een bedrag van € 7.324 fiscaal advies gegeven. Het loon van de directeur-bestuurder volgens artikel 383 van BW2 is € 265.000. Salarissen inclusief vakantiegeld 2.531 2.436 Totaal lonen en salarissen 2.531 2.436 Overigen BTW teruggave 2005-2010 Totaal overige bedrijfslasten 226 210 -441 0 4.509 4.828 De effectieve belastingdruk over 2011 bedraagt 0% (2010: 34,9%). De belangrijkste oorzaak van het verschil met 2010 is dat in 2011 de herbestedingsreserve is toegepast. Voor voorgaande jaren is een aangepaste aangifte ingediend bij de Belastingdienst waarbij de belangrijkste afwijking de inzet van de herbestedingsreserve is. Voor 2010 zal een nihilaangifte worden ingediend. De vennootschapsbelasting van 2008 t/m 2010 is in de jaarrekening van 2011 teruggenomen. Het betreft een bedrag van € 1,6 miljoen. Het resultaat van het boekjaar wordt toegevoegd aan de overige reserves. bedragen in 1.000 euro 98 31-12-2010 498 3.601 P992 Under the Hill Saba 31-12-2011 509 -2.195 P879 Voorstraat Almkerk > vervolg BEDRIJFSLASTEN 509 0 P413 ‘t Kwartier Woudrichem 31-12-2010 Totaal pensioenlasten -187 P321C1 De BinnenVergt fase 2a Zaltbommel 31-12-2011 Pensioenlasten -1.198 P321A De BinnenVergt fase 1a Zaltbommel In 2011 zijn 13 woningen verkocht. > vervolg BEDRIJFSLASTEN Pensioenlasten 22.760 Vergoedingen Opbrengst verkoop onroerend goed bestaand bezit 31-12-2010 99 31-12-2011 ACTIVA 31-12-2010 3.814 Niet GECONSOLIDEERD uit de balansKASSTROOMOVERZICHT blijkende informatie Overige reserves Materiële vaste activa in exploitatie 3.166 2.920 Materiële vaste activa in ontwikkeling • Waardeverandering materiele vaste activa 7.118 2.094 Materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie bedragen in 1.000 eur o • Veranderingen in het werkkapitaal: - Mutatie voorraden -1.718 737 - Mutatie vorderingen -2.092 -287 Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties -22 834 3.569 -2.589 13.835 9.371 Kasstroom uit rente Ontvangen rente 288 238 Betaalde rente -5.162 -5.087 Totaal kasstroom uit rente -4.874 -4.849 Vennootschapsbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten 1.604 -239 10.565 4.283 Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Termijnen nieuwbouw koopwoningen Mutatie financiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -23.819 197 1.525 11.312 453 -13 -6.718 -14.097 10.059 Ontvangsten uit kortlopende schulden 0 6.260 Aflossingen langlopende schulden -4.305 -4.481 Aflossingen kortlopende schulden -6.321 -528 5.374 11.310 9.221 1.496 Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten NETTO KASSTROOM 24.807 2.469 159.942 2 455 Deelnemingen 512 535 Totaal financiële vaste activa 514 990 157.350 160.932 Resultaat lopend boekjaar Totaal eigen vermogen Beleggingen op lange termijn Totaal vaste activa Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening latente belastingverplichting 45.593 3.606 0 238 238 93 99 118.065 106.052 382 408 118.540 106.559 Leveranciers 2.614 2.536 Kredietinstellingen 3.993 4.279 88 6.321 Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Onderhanden werk 2.713 574 46.167 201 Waarborgsommen Onderhanden nieuwbouwprojecten 544 46.710 Langlopende schulden Totaal langlopende leningen 716 Kortlopende schulden Voorraden 1.114 1.911 Huurdebiteuren 287 377 Gemeenten 203 45 Corporaties Corporaties 23 14 Fiscus 3.031 708 Pensioenen Te ontvangen termijnen koopwoningen 159 608 Overige schulden Overige vorderingen 719 175 Overlopende passiva Overlopende activa 326 301 Totaal kortlopende schulden 4.748 2.228 Liquide middelen 14.164 4.944 Totaal vlottende activa 22.739 9.799 180.089 170.731 Gemeenten Totaal passiva 0 193 882 1.124 89 77 489 347 2.877 2.890 11.032 17.767 180.089 170.731 Enkelvoudige jaarrekening Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. bedragen in 1.000 euro 100 46.166 3.807 Totaal voorzieningen Vlottende activa Totaal activa 2010 Voorzieningen Financiële vaste activa Totaal kortlopende vorderingen 16.000 14.715 2.645 Fiscus Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden 132.666 Kortlopende vorderingen -26.921 16.451 139.476 156.836 Totaal materiële vaste activa Voorraad onverkochte woningen Kasstroom uit investeringsactiviteiten 2011 Eigen vermogen • Afschrijvingen Mutatie voorzieningen PASSIVA Materiële vaste activa 5.662 Aanpassingen voor: Mutatie kortlopende schulden 2010 Vaste activa Kasstroom uit bedrijfsoperaties Exploitatieresultaat 2011 101 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (NA RESULTAATBESTEMMING) Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2010 3.815 5.664 • Afschrijvingen 3.166 2.920 • Waardeverandering materiele vaste activa 7.118 2.094 - Mutatie voorraden -1.200 737 - Mutatie vorderingen -2.521 -287 -137 834 Kasstroom uit bedrijfsoperaties Exploitatieresultaat Bedrijfsopbrengsten Huren 22.637 21.691 619 599 4.121 3.141 Vergoedingen Verkoop onroerend goed Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten 386 375 27.763 25.806 Bedrijfslasten Aanpassingen voor: 3.166 2.920 Mutatie voorzieningen 3.569 -2.589 13.810 9.373 301 238 Betaalde rente -5.153 -5.087 Totaal kasstroom uit rente -4.852 -4.849 Vennootschapsbelasting 1.604 -239 Resultaat deelnemingen -23 -2 10.539 4.283 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa 7.118 2.094 Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties Lonen en salarissen 2.531 2.436 Pensioenlasten 509 498 Kasstroom uit rente Sociale lasten 325 288 5.791 7.080 Lasten onderhoud Ontvangen rente Overige bedrijfslasten 4.508 4.826 Som der bedrijfslasten 23.948 20.142 Bedrijfsresultaat 3.815 5.664 Rentebaten 301 238 Rentelasten -5.153 -5.087 Desinvesteringen in materiële vaste activa Totaal financieringslasten -4.852 -4.849 Termijnen nieuwbouw koopwoningen Financieringslasten Jaarresultaat voor belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten De grootste afwijking tussen de geconsolieerde en de enkelvoudige jaarrekening betreft de post onderhanden werk. Het onderhanden werk van project De Nieuwe S is in vof Ontwikkelcombinatie De Es en Transvaal opgenomen voor E 0,5 miljoen. Kasstroom uit investeringsactiviteiten -1.037 815 Vennootschapsbelasting 1.604 -239 Resultaat deelnemingen -23 -2 544 574 Netto jaarresultaat bedragen in 1.000 eur o • Veranderingen in het werkkapitaal: Mutatie kortlopende schulden Afschrijvingen op materiële vaste activa bedragen in 1.000 eur o 102 31-12-2010 Investeringen in materiële vaste activa -26.921 197 1.525 16.451 11.312 476 -13 -6.693 -14.097 Ontvangsten uit langlopende schulden 16.000 10.059 Ontvangsten uit kortlopende schulden 0 6.260 Aflossingen langlopende schulden -4.305 -4.481 Aflossingen kortlopende schulden -6.321 -528 5.374 11.310 9.220 1.496 Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten NETTO KASSTROOM Resultaat 544 574 Totaal resultaat 544 574 Het resultaat van het boekjaar wordt toegevoegd aan de overige reserves. Kasstroom uit financieringsactiviteiten Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten 31-12-2010 Toerekening jaarresultaat -23.817 Mutatie financiële vaste activa 31-12-2011 103 Enkelvoudig kasstroomoverzicht Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2011 2011 31-12-2011 Bijlagen toewijzen aan doelgroep 106 organigram 107 104 105 Aantal toewijzingen 2011 < 65 jaar BIJLAGE 1: Toewijzen aan doelgroep > = 65 jaar Subtotaal 2-personen < 65 jaar > = 65 jaar Subtotaal > = 3 personen < 65 jaar > = 65 jaar Subtotaal Huur < = € 361,66 Huur € 361,67 t/m € 517,64 Totaal < € 21.625 13 20 11 44 > = € 21.625 10 20 13 43 < € 20.325 0 6 8 14 > = € 20.325 1 3 1 5 24 49 33 106 Huur < = € 361,66 Huur € 361,67 t/m € 517,64 Huur > € 517,64 Totaal < € 29.350 2 7 7 16 > = € 29.350 0 2 6 8 < € 27.750 0 3 3 6 > = € 27.750 2 0 7 9 4 12 23 39 Huur < = € 361,66 Huur € 361,67 t/m € 554,76 Huur > € 554,76 Totaal < € 29.350 0 21 11 32 > = € 29.350 0 9 7 16 < € 27.750 0 0 0 0 > = € 27.750 0 30 18 48 0 30 18 48 2 0 0 2 30 91 74 195 Totaal Huur > € 517,64 onbekend 106 Raad van Commissarissen Directeur bestuurder Directeur STAF HRM-adviseur Beleidsadviseur Adviseur communicatie & beleid Marketing & communicatiemedewerker Managementassistent VASTGOED manager WONEN manager BACKOFFICE manager Projectleider markt & klant Teamleider Klant Teamleider Vastgoedbeheer Teamleider Ontwikkeling Klantconsulent Woonconsulent Wijkcoördinator Rayonopzichter Assistent-opzichter Junior projectontwikkelaar Assistent projectontwikkelaar Projectontwikkelaar Adviseur civiele techniek Projectleider Medewerker vastgoed Vastgoedadviseur Verkoopadviseur 107 Teamleider Secretariaat Teamleider Backoffice Medewerker secretariaat Medewerker planning & control Apllicatiebeheerder Systeembeheerder Vastgoedcontroller Medewerker dagelijkse administratie Medewerker salarisadministratie Trainee BIJLAGE 2: ORGANIGRAM 1-persoon COLOFON > Redactie:Woonlinie Ontwerp:Krachtstroom Creatie | Communicatie Fotografie:Teus Admiraal Fotografie, Vidicon, Dhr. De Kraker, Woonlinie Drukwerk: Drukkerij Damen WOONLINIE WOUDRICHEM ’t Rond 1, 4285 DE Woudrichem Postbus 51, 4285 ZH Woudrichem WOONLINIE ZALTBOMMEL Thorbeckestraat 1, 5301 NC Zaltbommel Postbus 2018, 5300 CA Zaltbommel Tel: (088) 520 4000 • E-mail: [email protected] • www.woonlinie.nl