Hradní cesta - Vítejte v regionu Severní Morava a Slezsko
Transcription
Hradní cesta - Vítejte v regionu Severní Morava a Slezsko
Hradní cesta Zamki i Pałace Castle Route Kunín Pszc zyna Orava Slezské vojvodství Žilinský samosprávný kraj Moravskoslezský kraj Hradní cesta Moravskoslezský kraj, Žilinský samosprávný kraj a Slezské vojvodství představují tři spolupracující přeshraniční regiony s bohatou historií a kouzelnou krajinou, v níž se kromě jiného nachází mnoho historických pokladů. Milovníkům kulturních památek nabízí nespočet možností pro trávení volného času. Brožura Hradní cesta popisuje 15 vybraných hradů a zámků a obsahuje stručný výčet dalších hradů a zámků nacházejících se ve třech výše zmíněných spolupracujících krajích. Moravskoslezský kraj, Žilinský samosprávný kraj a Slezské vojvodství Vás zvou k návštěvě skvostných historických sídel, kde na Vás dýchne atmosféra života zámeckých pánů. Můžete navštívit například rozsáhlý zámecký komplex Hradec nad Moravicí, mohutné kamenné hradby Oravského hradu, zámecké muzeum Pszczyna a spoustu dalších působivých šlechtických sídel. Proto neváhejte a vydejte se za poznáním těchto velkolepých hradů a zámků. Těšíme se na Vaši návštěvu a přejeme Vám mnoho nezapomenutelných zážitků! zamki i pałace Okręg Morawsko-Śląski, Żyliński Kraj Samorządowy i Województwo Śląskie są trzem a współpracującymi, regionami przygranicznymi z bogatą historią. Jest to czarująca kraina z mnóstwem skarbów historii. Miłośnikom zabytków kultury oferuje szeroki wachlarz możliwości ciekawego spędzenia wolnego czasu. Broszura „Zamki i Pałace” opisuje 15 wybranych pałaców i zamków oraz zawiera krótką informację na temat innych, znajdujących się na terenie wyżej wymienionych, współpracujących regionów. Okręg Morawsko-Śląski, Żyliński Kraj Samorządowy i Województwo Śląskie zapraszają do wizyty w okazałych, historycznych siedzibach oraz zapoznania się ze stylem życia szlachty. Możecie zwiedzić na przykład rozległy kompleks zamkowy Hradec nad Morawicą, potężne kamienne mury Grodu Orawskiego, Muzeum Zamkowe w Pszczynie i szereg innych, imponujących siedzib magnackich. A więc nie wahajcie się i wyruszcie na poznawanie tych wspaniałych obiektów! Cieszymy się z Państwa wizyty i życzymy wielu niezapomnianych wrażeń! Castle Route The Moravian-Silesian Region, the Žilina self-governing region and Silesian Voivodeship represent three cross-border, closely cooperating regions. They all feature a rich past and enchanting landscape with numerous historical treasures and more. There are a myriad ways for those who love cultural monuments to enjoy their time exploring. This brochure, aptly entitled Castle Route, features 15 selected castles and chateaux and offers a brief listing of others found in each of these three closeknit regions. The Moravian-Silesian Region, the Žilina self-governing region and Silesian Voivodeship cordially invite you to visit these intriguing landmarks from the past, where you can breathe in the atmosphere of castle life and chateau aristocracy. Such fantastic places include the sprawling chateau complex Hradec nad Moravicí, the massive stone walls of Orava Castle, the chateau museum at Pszczyna and many more impressive noble seats. So don‘t wait to head out and experience these foreboding castles and grandiose chateaux. We look forward to your visit and wish you many unforgettable experiences! Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 1 seznam atraktivit lista atrakcji • list of attractions Moravskoslezský kraj Okręg Morawsko-Śląski • Moravian-Silesian Region Moravskoslezský kraj Okręg Morawsko-Śląski Moravian-Silesian Region • Hradec nad Moravicí - zámecký areál • kompleks zamkowy • chateau complex • Hukvaldy - hrad • zamek • castle •Sovinec - hrad • zamek • castle •Kunín - zámek • pałac • chateau •Fryštát - zámek • pałac • chateau Žilinský samosprávný kraj Żyliński Kraj Samorządowy • Žilina self-governing region •Orava - hrad • zamek • castle •Likava - hrad • zamek • castle •Strečno - hrad • zamek • castle • Budatín - hrad • zamek • castle • Blatnica - hrad • zamek • castle Slezské vojvodství Województwo Śląskie • Silesian Voivodeship •Pszczyna - hrad • zamek • castle •Ogrodzieniec - hrad • zamek • castle •Pławniowice - zámek • pałac • chateau • Bielsko-Biała - hrad • zamek • castle • Żywiec - hrad • zamek • castle 2 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 3 Moravskoslezský kraj Morava a Slezsko. Dvě odlišné, a přece navzájem spjaté země, na jejichž pomezí leží kraj, který z obou vybírá to nejlepší, kraj Moravskoslezský. Zároveň se nachází na severovýchodě České republiky a je z větší části obklopen pohořími. Je to region velice pestrý a různorodý, v němž najdete vše, co si duše cestovatele, turisty či milovníka kultury a pamětihodností může přát: vysoké hory i úrodné nížiny, rušná města i ospalé vesničky, hřmotné dálnice i prašné cesty, temné lesy i sluncem prozářené louky a pastviny, bublající potůčky i divoké řeky, impozantní a honosné zámky i skromné dřevěné kostelíky. Kraj je rozčleněn do šesti turistických oblastí (Beskydy, Jeseníky, Ostravsko, Opavské Slezsko, Poodří a Těšínské Slezsko), z nichž každá má svůj specifický ráz a každá z nich nabídne jinak zajímavé zážitky na hradech a zámcích, které tato publikace nabízí. Navštívit můžeme honosný červenobílý zámek v Hradci nad Moravicí, tajemnou zříceninu Hukvaldy či jedinečně opevněný Sovinec. forests and sun-kissed meadows and pastures, babbling brooks and wild rivers, impressive cathedrals and modest wooden chapels. The region is broken down into six tourist areas (the Beskydy Mountains, the Jeseník Mountains, Greater Ostrava, Opavian Silesia, the Odra River Basin and Těšín Silesia). Each has its specific character and offers visitors many a wonderful experience visiting castles and chateaux as featured in this publication. Visitors can see such wonders as the ostentatious red and white chateau in Hradec nad Moravicí, the mysterious ruins of Castle Hukvaldy or the uniquely fortified Sovinec Castle. Okręg Morawsko-Śląski Morawy i Śląsk. Dwa różne a jednak nawzajem powiązane kraje, na których pograniczu leży kraj oferujący co najlepsze z obu – Okręg MorawskoŚląski. Rozciąga się na północnym wschodzie Republiki Czeskiej, otoczony w większości górami. Jest to region bardzo bogaty i zróżnicowany. Spotkać tu można wszystko, czego dusza podróżnika, turysty czy miłośnika kultury i zabytków zapragnie: wysokie góry i urodzajne niziny, ruchliwe miasta i ciche wioski, huczące autostrady i zakurzone drogi, mroczne lasy i słońcem zalane łąki i pastwiska, szemrzące potoki i rwące rzeki, imponujące i zdobne zamki a także skromne drewniane kościółki. Kraj podzielony jest na sześć obszarów turystycznych (Beskidy, Jesioniki, Ostrawa, Śląsk Opawski, Poodrze i Śląsk Cieszyński) i każdy z nich ma swój specyficzny charakter, każdy zaoferuje inne, ciekawe przeżycia w pałacach i zamkach, wymienionych w niniejszej publikacji. Możemy zwiedzić paradny czerwonobiały zamek w Hradcu nad Morawicą, tajemnicze ruiny Hukwaldy albo wyjątkowo ufortyfikowany Sowinec. Moravian-Silesian Region Moravia and Silesia. Two different, yet intertwined lands that together make up a region offering the best of both, the Moravian-Silesian Region. It lies in the northeast corner of the Czech Republic and is mostly surrounded by mountains. It is a region that is widely rich and diverse, offering everything to be wished for by travelers, hikers or lovers of culture and monuments: high mountains and fertile lowlands, bustling cities and lazy villages, rushing highways and dirt paths. Dark 4 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 5 6 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route LEGENDA LEGENDA LEGEND zámek pałac chateau hrad zamek castle zřícenina ruiny ruin letiště lotnisko airport Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 7 - zámecký areál • kompleks zamkow y • chateau complex národní kulturní památka narodowy zabytek kultury • national cultural monument Na vysokém ostrohu nad řekou Moravicí se nachází rozlehlý zámecký areál. Na místě slovanského hradiště vyrostl v 11. stol. knížecí hrad Přemyslovců, který ve 13. stol. přebudoval český král Přemysl Otakar II. na výstavný hrad chráněný důkladnou fortifikací. V r. 1585 získal hrad do dědičného majetku Kašpar Pruskovský z Pruskova, který zahájil jeho přestavbu v renesanční zámek. Od r. 1778 až do r. 1945 byli majiteli Lichnovšt í z Vošt ic a Werdenbergu. Zámek má dvě části, starší tzv. Bílý zámek a přístavbu novogotické části tzv. Červeného zámku spolu se vstupní branou a Bílou věží z 19. stol. V Bílém zámku si lze prohlédnout přepychově zařízené salony, kuřárnu, kulečníkový sál či zámeckou obrazárnu, Červený zámek slouží jako restaurace a koncertní sál. Součástí areálu je i přírodně-krajinářský park. V r. 2008 získal titul „Nejpohádkovější zámek v ČR“ v soutěži vyhlášenou Národním památkovým ústavem. Na w ysokiej skale nad rzeką Morawicą rozciąga się rozległy kompleks zamkowy. Na miejscu grodziska słow iańskiego wyrósł w XI wieku książęcy gród Przemyślidów, przebudowany w XIII stuleciu przez czeskiego króla Przemysła Otokara II na reprezentacyjny gród chroniony gruntownymi fortyfikacjami. W 1585 roku gród jako majątek dziedziczny uzusykał Kaszpar Pruskovsk i z Pruskova, któr y rozpoczą ł jego przebudowę w stylu renesansowego zamku. Od 1778 r. aż do 1945 roku był on własnoś- cią rodziny Lichnowskich z Voštic i Werdenberga. Zamek ma dwie części – starszą, tzw. Biały Zamek, i dobudowaną, nowogotycką część, tzw. Czerwony Zamek z bramą wejściową i Białą Wieżą z XIX w. W Białym Zamku można zobaczyć luksusowo urządzone salony, palarnię, salę bilardową a także galerię obrazową, Czerwony Zamek służy zaś jako restauracja i sala koncertowa. Do obejścia zamku należy przyrodniczo-krajobrazowy park. W 2008 r. zamek uzyskał tytuł „Najbardziej bajkowego zamku w RC“, w konkursie ogłoszonym przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. http://www.zamek-hradec.cz - zámecký areál • kompleks zamkow y • chateau complex Hradec nad Moravicí zámecký areál • kompleks zamkowy • chateau complex kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Správa státního zámku Hradec nad Moravicí, Městečko čp. 2, 747 41 Hradec nad Moravicí tel./fax: +420 553 783 485, email: [email protected] parkoviště • parking • parking: přímo před vstupem do zámeckého areálu • wprost przed wejściem na teren zamku • directly in front of chateau complex entrance doprava • dojazd • transportation: vlakem a autobusem do města Hradec nad Moravicí, nahoru do kopce k zámku cca 20-30 min. • pociągiem i autobusem do miasta Hradec nad Moravicí, pod górę do zamku ok. 20–30 min. • by train or bus to city of Hradec nad Moravicí, up the hill to the chateau on foot around 20–30 min přístup • dostęp • access: částečně bezbariérový • częściowo bezbarierowy • partially wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: IV, X, XII So–Ne 10–16, V–IX So–Ne, sv 10–18, Út–Pá 9–17, celoročně dle tel. objednávky – 553 783 444 • IV, X, XII So–Niedz. 10–16, V–IX So–Niedz., święta 10–18, Wt–Pt 9–17, całorocznie według zamówienia tel.: +420 553 783 444 • IV, X, XII Sat–Sun 10:00 a.m. – 4:00 p.m., V–IX Sat–Sun, holidays 10:00 a.m. – 6:00 p.m., Tue–Fri 9:00 a.m. – 5:00 p.m., year round by tel. arrangement – +420 553 783 444 This sprawling chateau complex sits upon a high promontory above the Moravice River. At the spot of a Slavic hill fort, a princely Přemyslid castle emerged in the 11th century. Bohemian King Přemysl Otakar II had it rebuilt in the 13th century into a stately castle protected by intensive fortifications. Kašpar Pruskovský of Pruskov gained the castle in 1585 as hereditary property, and soon had it transformed into a Renaissance chateau. The Lichnowsky family of Voštice and Werdenberg owned it from 1778 to 1945. The chateau features two parts; the older White Chateau and the newer Neo-Gothic Red Chateau, along with the entrance gate and White Tower from the 19th century. In the White Chateau, visitors can admire the luxuriously furnished parlors, a smoking room and the chateau gallery. The Red Chateau holds a restaurant and concert hall. The complex includes a natural landscaped park. Hradec nad Moravicí won the title “most fairy tale-like chateau in the Czech Republic” in a National Heritage Institute inquiry in 2008. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradec nad Moravicí 8 Hradec nad Moravicí Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 9 - hrad • zamek • castle Zříceniny kdysi jednoho z největších moravských hradů stojí na kopci nad obcí Hukvaldy. Hrad byl budován postupně v průběhu pěti staletí od konce 13. stol. až do požáru v r. 1762, po němž již nebyl obnoven. Nejlépe zachovalým objektem na hradě je kaple sv. Ondřeje, která byla v 19. stol. obnovena a udržována. Dnes se zde konají nejrůznější kulturní akce, z nichž nejznámější je Mezinárodní hudební festival Janáčkov y Hukvaldy. Hrad obklopuje Hukvaldská obora, která byla založena v r. 1566 a kde se pase velké množství mufloní a daňčí zvěře. Ve stejnojmenné obci, rodišti Leoše Janáčka, se nachází rodný dům a památník tohoto slavného skladatele. was built gradually over five centuries from the end of the 13th century until fire consumed it in 1762, after which it was never renewed. The bestpreserved building here is the Chapel of St. Andrew, which was restored and maintained in the 19th century. Hukvaldy Castle hosts various cultural events, including the spectacular International Music Festival Janáček Hukvaldy. The Hukvaldy game preserve surrounds the castle, founded in 1566 and featuring large herds of mouf lon and fallow deer. In the town by the same name, the birthplace of Leoš Janáček, stands this famous composer‘s family home and monument. http://www.janackovyhukvaldy.cz - hrad • zamek • castle Hukvaldy hrad • zamek • castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Hrad Hukvaldy, 739 46 Hukvaldy, tel.: +420 558 699 323 parkoviště • parking • parking: v obci, cca 2 km od hradu • w miejscowości, ok. 2 km od zamku • in town, around 2 km below the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do obce Hukvaldy, nahoru do kopce cca 2 km • autobusem do miejscowości Hukvaldy, pod górę ok. 2 km • by bus into Hukvaldy, up the hill around 2 km přístup • dostęp • access: každou středu se mohou majitelé průkazu ZTP dopravit, po telefonické domluvě, až k hradu, tel.: + 420 736 158 748 • w każdą środę mogą osoby posiadające legitymację osoby niepełnosprawnej dojechać, po uzgodnieniu telefonicznym, aż do zamku, tel.: + 420 736 158 748 • each Wednesday persons with disabled ID cards may be transported up to the castle after arranging by phone, tel.: + 420 736 158 748 otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: IV, X So–Ne, sv 9–16, V–VIII Út–Ne 9–18, IX Út–Ne 9–17, mimo otevírací dobu dle tel. objednávky +420 604 618 144 • IV, X So–Niedz., święta 9–16, V–VIII Wt–Niedz. 9–18, IX Wt–Niedz. 9–17, poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +420 604 618 144 • IV, X Sat–Sun 9:00 a.m. – 4:00 p.m., V–VIII Tue–Sun 9:00 a.m. – 6:00 p.m., IX Tue–Sun 9:00 a.m. – 5:00 p.m., other times by tel. arrangement +421 604 618 144 Hukvaldy Hukvaldy Ruiny niegdyś jednego z naj większych zamków morawskich stoją na wzgórzu nad miejscowością Hukvaldy. Budowano go stopniowo w przeciągu pięciu stuleci, od końca XIII w. aż do pożaru w 1762 r., po którym został opuszczony. Najlepiej zachowanym obiektem jest kaplica św. Andrzeja, którą odnowiono w XIX w. Obecnie odbywają się tu najróżniejsze imprezy kulturalne, z których najbardziej znaną jest Międzynarodowy Festiwal Muzyki „Janačkovy Hukvaldy“. Na ogrodzonym obszarze leśnym wokół ruin żyją liczne stada danieli i muf lonów Hodowlę zwierzyny rozpoczęto tu w 1566 r. Miejscowość Hu k wa ldy jest miejscem urodzenia słynnego kompozytora Leosza Janačka. Stoi tu jego dom ojczysty i pomnik. One of Morav ia’s largest castle ruins stand atop a hill over the town of Hukvaldy. The castle 10 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 11 - hrad • zamek • castle Rozsáhlý hradní komplex byl založen v r. 1332. Hrad na širokém skalním výběžku dali vystavět páni ze Sovince, náležející k významnému moravskému rodu. Za husitských válek se hrad stal významnou husitskou pevností. Za druhé světové války zde bylo vězení a základna jednotky SS. V současné době je návštěvníkům hradu zpřístupněno 5 nádvoří a tzv. Horní hrad s vyhlídkovou věží s rozhledem do překrásné krajiny sovineckého přírodního parku. V bývalých konírnách jsou instalovány expozice Lesnické školy a expozice drobností z historie hradu, v purkrabství je expozice cínu a zbraní, ve sklepení se nachází mučírna, v Boskovickém paláci lapidárium. upon a wide rocky outcropping. It became a vital Hussite fortress during the Hussite wars. It served as a prison and base for SS units during WWII. Today, castle visitors can explore five courtyards and the so-called Upper Castle with lookout tower, offering a spectacular view of the Sovinec nature park. Exhibits installed in the former stables highlight the former forestry school and details of the castle‘s history. The burgrave‘s office holds an exhibit of pewter and weaponry, the cellars hide within a torture chamber, and a lapidary is found in Boskovický Hall. http://www.hradsovinec.cz - hrad • zamek • castle Sovinec hrad • zamek • castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Hrad Sovinec, autopošta Břidličná, 793 51 Sovinec, tel.: +420 554 295 113, email: [email protected] parkoviště • parking • parking: v obci, cca 100 m od hradu • w miejscowości, ok. 100 m od zamku • in town, around 100 m from the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do obce Sovinec, k hradu cca 100 m, vlakem do 15 km vzdáleného Rýmařova • autobusem do miejscowości Sovinec, do zamku ok. 100 m, pociągiem do 15 km odległego Rymarzowa (Rýmařov) • by bus to Sovinec, up to the castle around 100 m, by train to Rýmařov 15 km away přístup • dostęp • access: bezbariérový v přízemí a na nádvoří • bezbarierowy na parterze i dziedzińcu • wheelchair access to ground floor and courtyard otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: IV, X So–Ne 9–16, V–IX Út–Ne 9–17, mimo otevírací dobu dle tel. objednávky +420 554 219 863 • IV, X So–Niedz. 9–16, V–IX Wt–Niedz. 9–17, poza godzinami otwarcia na podstawie zamówienia tel. +420 554 219 863 • IV, X Sat–Sun 9:00 a.m. – 4:00 p.m., V–IX Tue–Sun 9:00 a.m. – 5:00 p.m., other times by tel. arrangement +420 554 219 863 Sovinec Sovinec • Sowiniec • Sovinec Rozległ y kompleks zamkow y założono w 1332 r. Gród na szerokim grzbiecie skalnym zbudowali panowie z Sowińca, będący znaczącym rodem morawskim. W trakcie wojen husyckich zamek stał się ważną twierdzą husycką. Podczas II wojny światowej było tu więzienie i baza oddziału SS. Aktualnie dla zwiedzających zamkudostępne jest 5 dziedzińców i tzw. Górny Zamek z wieżą widokową, z której można podziwiać panoramę przepięknego sowinieckiego parku przyrodni czego. W byłych stajniach znajdują się ekspozycje Szkoły Leśnej oraz pamiątki z historii zamku. W kasztelanii znajduje się ekspozycja naczyń cynkowych i broni, w piwnicach jest sala tortur, a w Pałacu Boskowickim lapidarium. This vast castle complex was founded in 1332. The lords of Sovinec, an important Moravian family, had it built 12 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 13 - zámek • pałac • chateau Jeden z nejcennějších barokních zámků na Moravě byl postaven v letech 1726–1734 věhlasným rakouským stavitelem J. L. von Hildebrandtem pro hraběcí rodinu Harrachů. Největšího rozkvětu se dočkal na přelomu 18. a 19. stol. za osvícené majitelky hraběnky Walburg y Truchsessové, roz. Harrachové. Do nedávno zrekonstruovaného zámku se vrátily původní historické sbírky a také vybavení. Trasa vede historicky zařízenými pokoji prvního a druhého patra a zavede nás na zámeckou půdu, kde se nachází unikátní barokní komínový systém. Zámek je místem konání různých společenských akcí. Za návštěvu stojí také udržovaný zámecký park s ojedinělou stavbou zámecké kuželny, který byl založen v době stavby zámku. Jeden z najcenniejszych barokowych pałaców na Morawach, zbudowany w latach 1726–1734 przez słynnego budowniczego austriackiego J. L. von Hildebrandta dla rodziny hrabiowskiej Harrachow. Największy rozkwit obiektu przypadł na przełom XVIII/XIX w., gdy jego właścicielką była „oświecona“ hrabina Maria Walburg Truchsess, z domu Harrach. Do niedawno odnowionego pałacu powróciły oryginalne zbiory historyczne i meble. Trasa prowadzi poprzez urządzone w historycznych stylach pokoje na pierwszym i drugim piętrze aż na strych, gdzie znajduje się u ni k a l ny barokow y system kom i now y. W pa łac u urządzane są rożne imprezy towarzyskie. Wa r to też z w ied zić pielęgnowany park, założony w okresie budowy pałacu, z rzadko spotykaną budowlą kręgielni. 14 One of the most valuable Baroque chateaux in Moravia was built in 1726–1734 by famous Austrian builder J. L. von Hildebrandt for the noble Harrach family. Its greatest flourishing came at the turn of the 19th century under enlightened owner Countess Walburga Truchsessová, formerly Harrachová. The original historical collections and furnishings have been returned to the recently reconstructed chateau. The route leads through period-furnished rooms on the second and third f loor, and continues to the chateau attic, which features a unique Baroque chimney system. The chateau holds various social events during the year. Visitors should not miss taking a stroll through the maintained chateau park with its unique skittle alley from the time of the chateau‘s construction. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route http://zamek.kunin.cz Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - zámek • pałac • chateau Kunín zámek • pałac • chateau kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Správa zámku Kunín, 742 53 Kunín 1, tel.: +420 556 749 420, email: [email protected] parkoviště • parking • parking: pro osobní auta u zámku, pro autobusy cca 100 m od zámku • dla samochodów osobowych obok zamku, dla autobusów ok. 100 m od zamku • at the chateau for passenger vehicles, around 100 m from the chateau for buses doprava • dojazd • transportation: autobusem do obce Kunín – zastávka U kovárny, odtud cca 100 m k zámku, vlakem do 6 km vzdáleného Suchdolu nad Odrou • autobusem do miejscowości Kunín – przystanek „U kovárny“, stąd ok. 100 m do zamku, pociągiem do 6 km odległego Suchdola nad Odrą • by bus to Kunín – at the stop U kovárny, from there around 100 m to the chateau, by train to Suchdol nad Odrou 6 km away přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheel-chair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: IV, X So–Ne, sv 9–16, V–IX Út–Ne, sv 9–17, mimo otevírací dobu dle tel. objednávky +420 556 749 420 • IV, X So–Niedz., święta 9–16, V–IX Wt–Niedz., święta 9–17, poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +420 556 749 420 • IV, X Sat–Sun 9:00 a.m. – 4:00 p.m., V–IX Tue–Sun, holidays 9:00 a.m. – 5:00 p.m., other times by tel. arrangement +420 556 749 420 Kunín Kunín 15 - zámek • pałac • chateau Empírový zámek Fryštát je jedinečnou památkou svého druhu ve zdejším regionu. Významné sídlo rodu Larisch-Mönnich vyrostlo na místě původní stavby z počátku 14. stol. K vidění je stylově zařízený interiér z 16. až 20. stol. Zámek je z jedné strany spojen krytou chodbou s oratoří kostela Povýšení sv. Kříže a z druhé strany je skleněnou chodbou propojen s vedlejší budovou „Lottyhaus“, kde se nachází stálá expozice výtvarného umění významných českých umělců 19. stol., mezi kterými nechybějí Mikoláš Aleš, Václav Brožík, Antonín Chittussi, Antonín a Josef Mánesovi a Antonín Slavíček. Zámek je obklopen anglickým parkem s loděnicí, zookoutkem a dalšími atrakcemi, mezi které patří projížďky historickým kočárem. Park zámku navazuje na karvinskou čtvrť Darkov proslulou svými lázněmi. Pałac empirow y Frysztat jest jedynym swego rodzaju zabytkiem w tutejszym regionie. Ważna siedziba rodziny Larisch-Monnich wyrosła na miejscu pierwotnej budowli z początków XIV w. Zobaczyć tu można stylowo umeblowane wnętrza z XVI aż do XX wieku. Pałac z jednej strony połączony jest krytym korytarzem z oratorium kościoła Podwyższenia św. Krzyża a z drugiej, oszklonym korytarzem z sąsiednim budynkiem „Lottyhaus“, w którym znajduje się stała ekspozycja dzieł sztuki znaczących artystów czeskich XIX wieku, między którymi nie brak Mikołaja Aleša, Wacława Brožika, Antoniego Chittussiego, Antoniego i Jozefa Manesow i Antoniego Slavička. Pałac okala park a ng ie l s k i z w y p o ż y 16 czalnią łódek, małym ogrodem zoologicznym i innymi atrakcjami, takimi jak na przykład przejażdżki historycznymi powozami. Park jest połączony z karwińską dzielnicą Darkow (Darkov), słynnym uzdrowiskiem. The Empire chateau Fryštát is the only monuments of its kind in the region. This important Larisch-Mönnich family seat grew at the spot of a 14th century structure. It features stylishly furnished interiors ranging from the 16th to the 20th century. The chateau is connected on one side by a covered hallway with oratory of the Church of the Exaltation of Christ, and on the other with the „Lottyhaus“. Here visitors can browse a permanent exhibit of fine art by famous 19th-century Czech artists, including such greats as Mikoláš Aleš, Václav Brožík, Antonín Chittussi, Antonín and Josef Mánes and Antonín Slavíček. The chateau is surrounded by a lovely English Park with dock, zoo corner and other attractions such as rides in historic horse-drawn carriages. The park links to the Karviná quarter of Darkov with world-renowned spa. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route http://www.zamek-frystat.cz Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - zámek • pałac • chateau Fryštát zámek • pałac • chateau kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Masarykovo nám. 1, 733 24 Karviná-Fryštát tel.: +420 596 318 382, email: [email protected] parkoviště • parking • parking: pod OD Prior cca 250 m od zámku • pod centrum handlowym „OD Prior“ ok. 250 m od zamku • below dept. store Prior around 250 m from the chateau doprava • dojazd • transportation: autobusem i vlakem do města Karviná, k zámku cca 1,8 km • autobusem i pociągiem do Karwiny (Karviná), do zamku ok. 1,8 km • by bus or train to the city of Karviná, then around 1.8 km to the chateau přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheel-chair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: III. okruh celoročně Út–Ne 10–17, I. a II. okruh IV–X Út–Ne 10–17, mimo otevírací dobu dle tel. objednávky +420 596 318 382 • III trasa całorocznie Wt–Niedz. 10–17, I i II trasa IV–X Wt–Niedz. 10–17, poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +420 596 318 382 • 3rd circuit year round Tue–Sun 10:00 a.m. – 5:00 p.m. and 2nd circuit IV–X Tue–Sun 10:00 a.m. – 5:00 p.m., other times by tel. arrangement +420 596 318 382 Fryštát Fryštát • frysztat • Fryštát 17 Další památky: Zámek Bruntál, http://www.bruntal-zamek.cz Hrad Štramberk, http://www.stramberskatruba.cz Slezskoostravský hrad, http://www.cerna-louka.cz/cz/hrad Zámek Raduň, http://www.zamek-radun.cz Zámek Kravaře, http://www.kravare.cz/o-meste/zamek-a-muzeum Frýdecký zámek, http://web.telecom.cz/muzeumbeskyd Zámek Linhartovy, http://zameklinhartovy.cz Žerotínský zámek Nový Jičín, http://www.muzeum.novy-jicin.cz Hrad Starý Jičín, http://www.hradstaryjicin.cz Zámek Slezské Rudoltice, http://www.slezskerudoltice.cz/zamek-slezske-rudoltice Zámek Bartošovice, http://bartosovice.cz Zřícenina Fulštejn, http://www.fulstejn.wz.cz Zámek Šilheřovice, http://www.zameksilherovice.cz Zámek Dívčí hrad, http://www.divcihrad.cz Žilinský samosprávný kraj Żyliński Kraj Samorządowy Žilina self-governing region Inne zabytki: Pałac Bruntalski (zámek Bruntál), http://www.bruntal-zamek.cz Zamek Sztramberk (Štramberk), http://www.stramberskatruba.cz Zamek Śląsko-Ostrawski (Slezskoostravský hrad), http://www.cerna-louka.cz/cz/hrad Pałac Raduń (Raduň), http://www.zamek-radun.cz Pałac Krawarze (Kravaře), http://www.kravare.cz/o-meste/zamek-a-muzeum Pałac Frydecki (Frýdecký zámek), http://web.telecom.cz/muzeumbeskyd Pałac Linhartowy (Linhartovy), http://zameklinhartovy.cz Pałac Żerociński (Žerotínský zámek) w Nowym Jiczynie (Nový Jičín), http://www.muzeum.novy-jicin.cz Zamek Stary Jiczyn (Starý Jičín), http://www.hradstaryjicin.cz Pałac Rudolcice Śląskie (Slezské Rudoltice), http://www.slezskerudoltice.cz/zamek-slezske-rudoltice Pałac Bartoszowice (Bartošovice), http://bartosovice.cz Ruiny Fulsztejn (Fulštejn), http://www.fulstejn.wz.cz Pałac Szylerzowice (Šilheřovice), http://www.zameksilherovice.cz Pałac Dziewczęcy Gród (Dívčí hrad), http://www.divcihrad.cz Other monuments: Bruntál Chateau, http://www.bruntal-zamek.cz Štramberk Castle, http://www.stramberskatruba.cz Silesian Ostrava Castle, http://www.cerna-louka.cz/cz/hrad Raduň Chateau, http://www.zamek-radun.cz Kravaře Chateau, http://www.kravare.cz/o-meste/zamek-a-muzeum Frýdek Chateau, http://web.telecom.cz/muzeumbeskyd Linhartovy Chateau, http://zameklinhartovy.cz Žerotín Chateau Nový Jičín, http://www.muzeum.novy-jicin.cz Starý Jičín Castle, http://www.hradstaryjicin.cz Slezské Rudoltice Chateau, http://www.slezskerudoltice.cz/zamek-slezske-rudoltice Bartošovice Chateau, http://bartosovice.cz Fulštejn Castle Ruin, http://www.fulstejn.wz.cz Šilheřovice Chateau, http://www.zameksilherovice.cz Dívčí hrad Chateau, http://www.divcihrad.cz 18 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 19 Žilinský samosprávný kraj Žilinský samosprávný kraj byl od 12. stol. prakticky až do r. 1918 součástí Uherského království. Kraj je tvořen převážně hornatým územím, které nápadně rozděluje řeka Váh na Slovensko-moravskou a Fatransko-tatranskou oblast. Kraj je rozčleněn do 5 regionů, které jsou tak rozmanité, že si zde každý najde to své. Horné Považie nabízí římské památky, slovanské osídlení a slovanské památky, archeologické naleziště či bohatý výskyt minerálních vod a termálních pramenů. Na Kysuciach najdete jedinečnou lesní úvraťovou železnici, lidovou architekturu ve skanzenu, či fosilní pozůstatky mamuta. Region Liptov zaujme množstvím horské dřevěné architektury, ale i folklóru. Nachází se zde také jeden z nejnavštěvovanějších skanzenů i folklórních festivalů. Orava nabídne dřevěné kostely, lidové stavby, srubové domy a majestátní Oravský hrad. Region Turiec je bohatý na středověké románské a gotické kostely, starobylé zbytky hradů a díky přírodním krásám je označován jako „turčianska záhrada“. fossilized woolly mammoth remains. The Liptov area is known for its abundant mountain wooden architecture and its folklore. It also features one of the Slovakia‘s most visited open-air museums and folklore festivals. The area of Orava boasts wooden churches, folk structures, log cabins and the majestic Orava Castle. The Turiec area is rich in medieval Romanesque and Gothic churches, old castle ruins and natural wonders that led to it being called the „Turiec Garden“. Żyliński Kraj Samorządowy Żyliński Kraj Samorządowy od XII wieku praktycznie aż do 1918 roku wchodził w skład Królestwa Węgier. Góry pokrywają dużą część powierzchni tego regionu, którego rzeka Wag rozcina na część słowacko-morawską i fatrzańsko-tatrzańską. Kraj dzielimy na 5 regionów, które są tak różnorodne, tak że każdy znajdzie tu coś dla siebie. Górne Poważe oferuje zabytki rzymskie, osadnictwo i zabytki słowiańskie, oraz znaleziska archeologiczne, Teren obfituje w wody mineralne i źródła termalne. Na Kysucach zobaczyć można unikalną leśną kolejkę zwrotną, w skansenie architekturę ludową, a nawet skamieniałe szczątki mamuta. Region liptowski zachwyci bogactwem drewnianej architektury górskiej i folkloru. Znajduje się tu też jeden z najczęściej zwiedzanych skansenów. Odbywa się tu też wiele festiwali folklorystycznych. Orawa oferuje drewniane kościoły, budowle ludowe, domy zrębowe i imponujący Zamek Orawski. Region turczański zaś obfituje w średniowieczne, romańskie i gotyckie kościoły oraz ruiny grodów. Dzięki pięknej przyrodzie nazywany jest turczańskim ogrodem. Žilina self-governing region The Žilina self-governing region was a part of the Kingdom of Hungary from the 12th century practically until 1918. The River Váh markedly divides this mostly mountainous region into the SlovakMoravian and the Fatra-Tatra areas. The region is divided into five smaller areas, so diverse in fact that they literally offer something for everyone. Horné Považie offers Roman monuments, Slavic monuments including a former settlement, other archaeological finds and a rich abundance of mineral waters and thermal springs. The Kysuce area holds the unique logging Back Swath Railway, folk architecture in an open-air museum, and even 20 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 21 22 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route LEGENDA LEGENDA LEGEND zámek pałac chateau hrad zamek castle zřícenina ruiny ruin letiště lotnisko airport Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 23 - hrad • zamek • castle národní kulturní památka narodowy zabytek kultury • national cultural monument Oravský hrad se vypíná na strmém skalním bradle nad soutokem říčky Račová s Oravou. Sloužil jako strážní pohraniční hrad, kamennou podobu však získal až po tatarských vpádech za vlády Bely IV. Nejstarší částí středního hradu je původně románská věž ze 13. stol., ostatní objekty začaly vynikat v 15. stol. Mohutné kamenné hradby a bašty byly vystavěny o stol. později. Počátkem 17. stol. byl na hradě vybudován Thurzovský palác a na přelomu 17. a 18. stol. byly dokončeny správní budovy a fara. V r. 1800 zachvátil hrad mohutný požár, po kterém nebyl obýván. V současné době se na hradě nachází expozice dobových zbraní a výzbroje, přírodovědná, archeologická a etnografická expozice a expozice historického bydlení. Z a mek Or awsk i w z nosi się na stromej skale u zbiegu rzeczki Račova (czyt. Raczowa) z Orawą. Zamek pełnił rolę warowni granicznej, kamienny wygląd uzyskał jednak dopiero po najazdach tatarskich, za panowania Beli IV. Najstarszą budowlą środkowego zamku jest pierwotnie romańska wieża z XIII w. Resztę obiektów zaczęto budować w XV wieku. Potężne mury kamienne i bastiony zbudowano w sto lat później. W początkach XVII wieku zbudowano pałac Thurzow a na przełomie XVII/XVIII stulecia dobudowano budynki urzędowe i parafialne. W 1800 r. olbrzymi pożar spalił zamek i od tego czasu nie był już on zamieszkany. Obecnie znajdują się tu w yst aw y : d aw nej bron i i uzbrojenia, przyrod- 24 nicza, archeologiczna i etnograficzna oraz ekspozycja historycznych wnętrz zamkowych. Orava Castle rises above a steep rocky cliff over the conf luence of the Račová and Orava streams. Its purpose was to guard the border, but its stone appearance came after Tatar invasions under the rule of Bela IV. The oldest part of the inner castle is the 13th-century Romanesque tower; other parts began developing in the 15th century. The massive stone walls and bastions came a century later. The early 17th century saw the addition of the Thurzo Palace; administrative buildings and a rectory were completed by the turn of the 18th century. A major fire destroyed the castle in 1800 and it was never occupied again. Today the castle holds exhibits of period weaponry and armament, as well as natural, archaeological, ethnographic and historical dwelling exhibits. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route http://www.oravamuzeum.sk - hrad • zamek • castle Orava Hrad • zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Oravský hrad, 027 41 Oravský Podzámok, tel.: +421 435 816 119, fax: +421 435 816 130, [email protected] parkoviště • parking • parking: v obci, při řece Orave, cca 1 km od hradu • w miejscowości, na brzegu rzeki Orawy, ok. 1 km od zamku • in town by the Orava river, around 1 km from the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem a vlakem do obce Oravský Podzámok, cca 2 km od hradu • autobusem albo pociągiem do miejscowości Oravský Podzámok, ok. 2 km do zamku • by bus or train to the town of Oravský Podzámok, around 2 km from the castle přístup • dostęp • access: není bezbariérový • nie ma dostępu bezbarierowego • not wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: XI–III Po–Ne 10–15, V, IX Po–Ne 8.30–17, VI Po–Ne 8.30–17.30, VII–VIII 8.30–18, X Po–Ne 8.30–16, celoročně dle tel. objednávky – +421 435 816 132 • XI–III Po–Niedz. 10–15, V, IX Po–Niedz. 8.30–17, VI Po–Niedz. 8.30–17.30, VII–VIII 8.30–18, X Po–Niedz. 8.30–16, całorocznie według zamównienia tel. +421 435 816 132 • XI–III Mon–Sun 10:00 a.m. – 3:00 p.m., V, IX Mon–Sun 8:30 a.m. – 5:00 p.m., VI Mon–Sun 8:30 a.m. – 5:30 p.m., VII–VIII 8:30 a.m. – 6:00 p.m., X Mon–Sun 8:30 a.m. – 4:00 p.m., year round by tel. arrangement +421 435 816 132 Orava orava M. Pišný M. Pišný Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 25 - hrad • zamek • castle Mohutná, dobře zachovalá zřícenina kdysi významného královského strážního hradu stojí na skalnatém výběžku z masívu Předního Choča v nadmořské výšce 657 m n. m nad nedalekou obcí Likavka. Byl postaven ve 14. stol. z iniciativy zvolenského župana Donče jako strážní hrad na krajinské cestě z Budína do Polska. Původně byl královským majetkem, mimo jiné i svatebním věnem druhé manželky Zikmunda Lucemburského Barbory Ciljské. Od konce 14. stol. býval v držení liptovských županů. Hrad byl v letech 1431–1434 významnou husitskou pevností a poté byly jeho osudy historie nejvíce spojovány s rody Hunyady – Korvín, Zápolský, Illésházy a Thőkőly, jakož i s osobnostmi Ludvíka Pekry a Jana Kružiče. Po převzetí Uherskou komorou sloužil jako kasárna a vězení pro odbojné a zběhlé poddané, pobyt Juraje Jánošíka jako vězně na hradě Likava však náleží jen do světa pověstí a umělecké literatury. Ve třech patrech věže jsou umístěny i repliky dobových zbraní, mobiliáře a mučících nástrojů/nástrojů feudální justice. Dobrze zachowane potężne ruiny królewskiego zamku warownego, swego czasu o dużym znaczeniu, wznos zące się na skalistym grzbiecie Przedn iego Chocza, nad niedaleką wioską Likavka na wysokości 657 m n. p. m. Zbudowano go w XIV w. z polecenia żupana zwoleńskiego Doncza jako warownię na szlaku handlowym z Budy do Polski. Najpierw był majątkiem k rólewsk im, międz y innymi też wianem wesel ny m d r ug iej żony Zygmunta Luksemburskiego, Barbary Cylejskiej. Od końca X IV w. był mająt k i- 26 em żupanów liptowskich. W latach 1431–1434 zamek stał się znaczącą twierdzą husycką a później jego losy łączą się najczęściej z historią rodow Hunyady-Korwinow, Zapolskich (Zapolya), Illeshazy i Thokoly a także z takimi osobistościami, jak Ludwik Peker czy Jan Kružič. Po przejęciu zamku przez Królewską Kancelarię Węgierską były tu koszary i więzienie dla niepokornych czy zbiegłych poddanych. Pobyt zbójnika Jer zego Janosika (Juraj Janošik) w tutejszym więzieniu należy jednak zaliczyć tylko do świata powieści i literatury. Na trzech piętrach wieży umieszczono też repliki broni historycznej, umeblowania i narzędzi tortur. The massive, well-preserved ruin of a once-important royal castle stands on a rocky outcropping of the mountain Predný Choč (657 ASL) near the town of Likavka. The Zvolen count Donč had it built in the 14th century to protect the forested trade route from Budín to Poland. Originally belonging to royalty, it was even once a dowry of Sigismund of Luxembourg‘s second wife, Barbora Ciljská. Liptal district governors held it until the end of the 14th century. The castle served as a major Hussite fortress in 1431–34; its later history is mostly tied to the families Hunyady - Korvín, Zápolský, Illésházy and Thőkőly, as well as such figures as Ludvík Pekra and Ján Kružič. After being absorbed by the Hungarian Chamber, it served as barracks and a prison for rebellious and escaped serfs; however, the notion that Juraj Jánošík was imprisoned here in Likava Castle is but a legend and theme of artistic literature. The three tower f loors hold replicas of period weaponry, furniture, instruments of torture and devices of feudal justice. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - hrad • zamek • castle Likava Hrad • zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Liptovské múzeum v Ružomberku, Námestie Š. N. Hýroša 10, 034 50 Ružomberok, tel.: + 421 917 120 694 (Pavol Lofaj, správce NKP Hrad Likava), další informace – tel.:+ 421 44 432 24 68, + 421 44 430 35 33, fax: + 421 44 430 35 32, e-mail: [email protected] parkoviště • parking • parking: volné parkování v obci Likavka, cca 1 km od hradu (odbočka do obce ze státní komunikace č. 59, úsek Ružomberok – Dolný Kubín, evropská komunikace E 77 – oproti penzionu – restauraci Koliba Likava, zastávka SAD Likavka, hrad) • parkowanie bez ograniczeń w wiosce Likavka, ok. 1 km od grodu (droga boczna do miejscowości z drogi państwowej nr 59, odcinek Ružomberok – Dolný Kubín, trasa europejska E 77 – naprzeciw pensjonatu – restauracji „Koliba Likava“, przystanek autobusowy „Likavka, hrad“) • free parking in the town of Likavka, around 1 km from the castle (branch to town from State Road no. 59, section of Ružomberok – Dolný Kubín, European Motorway E 77 – across from guesthouse/restaurant Koliba Likava, bus stop SAD Likavka, hrad) doprava • dojazd • transportation: autobusem z Ružomberka nebo Dolného Kubína, zastávka SAD Likavka, hrad, poté cca ½ hodiny k hradu po lesní silnici nebo přes louky pod ní po červené tur. stezce na Predný Choč; vlakem nebo autobusem do Ružomberku, pěšky ze železniční nebo autobusové stanice přes obec Likavka k předcházejícímu výchozímu bodu zastávka SAD Likavka, hrad, a pak podle předchozího popisu, cca 3 km • autobusem z Rużomberka albo miasta Dolný Kubín, przystanek „Likavka, hrad“, następnie ok. 30 minut do grodu leśną drogą albo łąkami pod drogą po czerwonym szlaku turystycznym na Predný Choč (czyt. Chocz); pociągiem albo autobusem do Rużomberka, piechotą ze stacji kolejowej albo autobusowej przez wieś Likavka do przystanku autobusowego „Likavka, hrad“, i dalej według poprzedniego opisu, ok. 3 km • by bus from Ružomberk or Dolný Kubín, bus stop SAD Likavka, hrad, then around ½ hour to the castle along the forest path or through the meadows below along the red hiking route to Predný Choč; by train or bus to Ružomberk, on foot from the rail or bus station through the town of Likavka to the previous starting point at the bus stop SAD Likavka, hrad, then follow previous directions, around 3 km přístup • dostęp • access: není bezbariérový • nie ma dostępu bezbarierowego • not wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: V Po–Ne 10–16, VI–IX Po–Ne 9–17, X Út–Ne 10–16, mimo otevírací dobu dle tel. objednávky pro organizované skupiny + 421 44 432 24 68, + 421 917 120 694 • V Po–Niedz. 10–16, VI–IX Po–Niedz. 9–17, X Wt–Niedz. 10–16, poza godzinami otwarcia dla grup zorganizowanych według zamówienia tel. + 421 44 432 24 68, + 421 917 120 694 • V Mon–Sun 10:00 a.m. – 4:00 p.m., VI–IX Mon–Sun 9:00 a.m. – 5:00 p.m., X Tue–Sun 10:00 a.m. – 4:00 p.m., other times by telephone arrangement for organized groups + 421 44 432 24 68, + 421 917 120 694 Likava Likava http://www.liptovskemuzeum.sk Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 27 - hrad • zamek • castle národní kulturní památka narodowy zabytek kultury • national cultural monument Hrad patří k nejvýraznějším dominantám Žilinského samosprávného kraje a severního Považia. Tyčí se na mohutné strmé vápencové skále nad řekou Váh. První písemná zmínka o hradu pochází z r. 1384. Během celé historie hradu se stavělo a opevňovalo. Od r. 1397 se stává pánem hradu Sudivoj z Ostrorogu a hrad pak střídá řadu majitelů. Hrad bez větší újmy přečkal husitské války. Pak se opět stavělo a od druhé pol. 16. stol. se stal hrad prakticky nedobytným. To se ukázalo během Thökölyho povstání. Proto ho dal císař Leopold po porážce povstalců v r. 1698 zbourat. V současnosti jsou obnovené a konzervované hradní ruiny a nachází se zde archeologická expozice Odhalená minulost a expozice věnovaná Žofii Bosniakové. Zamek należy do najwyraźniejszych obiektów górujących nad krajem żylińskim i całym północnym Poważem. Wznosi się na wysokiej stromej skale wapiennej nad rzeką Wag. Pierwsza wzmianka o nim na piśmie pochodzi z 1384 r. Zamek był nieustannie przebudowywany i umacniany. W 1397 r. właścicielem został Sędziwoj z Ostrorogu. Następnie właściciele często się zmieniali. Zamek nie doznał większych strat w okresie wojen husyckich. Dzięk i kolejnym przebudowom, w drugiej połowie XVI w. stał się praktycznie nie do zdobycia. To potwierdziło się podczas powstania Thokolyego. Dlatego te ż po k lę sce powstańców cesarz Leopold kazał go zniszczyć. 28 Obecnie ruiny zamku są odnowione i zakonserwowane. Znajduje się tutaj ekspozycja archeologiczna „Odkryta przeszłość“ i ekspozycja poświęcona Zofii Bosniakovej. This castle is one of the most impressive dominant features of the Žilina self-governing region and northern Považie. It rises high atop a huge, steep limestone cliff above the River Váh. The first written record of the castle comes from 1384. The castle‘s entire history saw constant building and fortification. Sudivoj of Ostrorog became its owner in 1397, followed by a series of others. The castle survived the Hussite Wars relatively unscathed. Building resumed, and Strečno became nearly unconquerable by the mid-16th century. This became evident during the socalled Thököly Uprising. Thus, after defeating the rebels, Emperor Leopold had it razed in 1698. Today, the castle ruin have been restored and preserved. It holds an archaeological exhibit called Uncovered Past, and one dedicated to Žofia Bosniaková. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route http://www.pmza.sk Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - hrad • zamek • castle Srečno Hrad • zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Hrad Strečno, Hradná 1, 013 24 Strečno, tel.: +421 415 697 400 parkoviště • parking • parking: pod hradem, cca 600 m od hradu • pod grodem, ok. 600 m od grodu • below the castle, around 600 m from the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do obce Strečno, k hradu cca 1,2 km, vlakem do obce Strečno, k hradu cca 2 km • autobusem do miejscowości Strečno, do grodu ok. 1,2 km, pociągiem do Streczna, do grodu ok. 2 km • by bus to the town of Strečno, around 1.2 km to castle, by train to the town of Strečno, to the castle around 2 km přístup • dostęp • access: není bezbariérový • nie ma dostępu bezbarierowego • not wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: III, XI So–Ne 11–16, IV–IX Po–Ne 9–18, X So–Ne 9–16, mimo otevírací dobu dle tel. objednávky +421 415 697 400 • III, XI So–Niedz. 11–16, IV–IX Po–Niedz. 9–18, X So–Niedz. 9–16, poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +421 415 697 400 • III, XI Sat–Sun 11:00 a.m. – 4:00 p.m., IV–IX Mon–Sun 9:00 a.m. – 6:00 p.m., X Sat–Sun 9:00 a.m. – 4:00 p.m., other times by tel. arrangement +421 415 697 400 Strečno Strečno 29 - hrad • zamek • castle Hrad leží v rov inaté poloze na pravém břehu řeky Váh, naproti historickému centru města Žilina. Původní hrad byl rozšířený o renesanční a později barokní palác. Původní strážní věž, která plnila funkci celní stanice k Jablunkovskému průsmyku, se v průběhu staletí přeměnila v gotický kamenný hrad. V r. 1849 byl hrad vypálen a na přelomu 19. a 20. stol. obnoven. Součástí areálu je i rozsáhlý zrekonstruovaný park. Hrad je z důvodu rekonstrukce uzavřený. V náhradních prostorách v areálu Budatínského hradu se připravují výstavy a kulturní akce. centuries into a Gothic stone castle. Having burnt down in 1849, the castle saw restoration at the turn of the 20th century. The complex includes a vast reconstructed park. The castle is currently closed for reconstruction. Exhibits and cultural events are to be held in alternate areas of the castle complex. http://www.pmza.sk - hrad • zamek • castle Budatín Hrad • Zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Budatínský hrad, Topoľová 1, 010 03 Žilina, tel.: +421 415 001 510-11, [email protected] parkoviště • parking • parking: u hradu • w pobliżu zamku • by the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do Žiliny, dále ze stanice Hurbanova linkami č. 21 a 27 na zastávku Nám. hrdinov, vlakem do Žiliny, dále linkami č. 22 a 30 na zastávku Nám. hrdinov, ze zastávky MHD Námestie hrdinov cca 700 m pěšky • autobusem do Żyliny, dalej z przystanku „Hurbanova“ liniami nr 21 i 27 na przystanek „Nám. hrdinov“, pociągiem do Żyliny, dalej liniami autobusowymi nr 22 i 30 na przystanek „Nám. hrdinov“, z przystanku „Námestie hrdinov“ ok. 700 m piechotą • by bus to Žilina, then from the Hurbanova station on lines no. 21 and 27 to the stop Nám. hrdinov, by train to Žilina, then by lines no. 22 and 30 to the stop Nám. hrdinov, from the local transport stop Námestie hrdinov around 700 m on foot přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: X–IV Út–Ne 9–16, V–IX Út–Ne 9–17 • X–IV Wt–Niedz. 9–16, V–IX Wt–Niedz. 9–17 • X–IV Tue–Sun 9:00 a.m. – 4:00 p.m., V–IX Tue–Sun 9:00 a.m. – 5:00 p.m. Budatín Budatín Za mek leż y na rów ninie, na prawym brzegu rzeki Wag, vis-a-vis historycznego centrum miasta Żylina. Pierwotny zamek poszerzono o renesansowy a później też barokowy pałac. Wieżę warowną, pełniąca funkcję urzędu celnego dla Przełęczy Jabłonkowskiej, z biegiem stuleci rozbudowano w kamienny zamek gotycki. W 1849 roku zamek został spalony, odnowiono go na przełomie XIX/XX wieku. Do obejścia należy rozległy odnowiony park. Zamek jest zamknięty dla zwie dzających z powodu prac remontowych. W zastępczych pomieszczeniach na terenach zamkow ych organizowane są wystawy i imprezy kulturalne. This castle lies on a f lat area on the right bank of the Váh across from the historical center of Žilina. The castle saw the addition of a Renaissance (and later Baroque) palace. The original watchtower that functioned as a customs station for the Jablunkov Pass transformed over the 30 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 31 - hrad • zamek • castle Hrad vznikl v druhé polovině 13. stol. na ochranu území hradního panství, které se zformovalo na úpatí Velké Fatry. První zpráva o hradě pochází z r. 1300, kdy byl majitelem Peter z Brezovice. V druhé pol. 16. a začátkem 17. stol. bylo vybudováno velké předhradí s nov ými budovami. V r. 1678 došlo na hradě k požáru a shořelo několik budov. V r. 1744 ještě proběhly poslední opravy, ale již v r. 1790 byl hrad posledními majiteli opuštěn a začal chátrat. V současné době je zachováno zdivo horního hradu se dvěmi věžemi a hospodářské budovy dolního hradu. Z věží se naskýtá nádherný výhled do okolí. by Peter of Brezovica. A large forecastle area developed in the mid-16th and early 17th centuries, including new buildings. Fire engulfed the castle in 1678, consuming several buildings in its path. Though its most recent restoration came in 1744, the last owners abandoned it in 1790, marking the start of its decline. The masonry of the upper castle still stands along with two towers and outbuildings in the lower castle. The tower offers an exhilarating view of the surroundings. http://www.hradblatnica.sk - hrad • zamek • castle Blatnica Hrad • zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Hrad Blatnica, Blatnica pri Martine, 038 15 Martin, [email protected] parkoviště • parking • parking: v obci, cca 30 min. pěšky • w miejscowości, ok. 30 min. piechotą • in town, around 30 min. by foot doprava • dojazd • transportation: autobusem do obce Blatnica, poté cca 55 min., vlakem do obce Príbovce, poté cca 10 km • autobusem do miejscowości Blatnica, potem ok. 55 min., pociągiem do miejscowości Príbovce, dalej ok. 10 km • by bus to the town of Blatnica, then around 55 min., by train to town of Príbovce, then around 10 km přístup • dostęp • access: není bezbariérový • nie ma dostępu bezbarierowego • not wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: volně přístupný • wstęp wolny • freely accessible Blatnica Blatnica Z a mek z a łoż ono w d r u g iej połowie XIII wieku w celu obrony majątków ziemskich, u podnóża Wielkiej Fatry. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1300 roku, kiedy to należał do Piotra z Brezovicy. W drugiej połowie XVI w. i w początkach wieku XVII zbudowano rozległe podgrodzie z nowymi budynkami. W 1678 r. wybuchł na zamku pożar, który strawił kilka budynków. W 1744 r. prowadzono w obiekcie remonty, ale już w 1790 r. ostatni właściciele opuścili zamek, który zaczął podupadać. Do dnia dzisiejszego dochowały się mury górnego zamku z dwoma wieżami i budynki gospodarcze dolnego zamku. Z wież roztacza się przepiękny widok na okolicę. Blatnica castle arose in the latter-13th century to protect the territory of the castle domain formed at the foot of the Greater Fatra Mountains. It was first mentioned in 1300 when owned 32 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 33 Další památky Hričovský hrad, http://www.hradhricov.sk Súľovský hrad Hrad Lietava, http://www.hradlietava.sk Bytčiansky zámok a Sobášny palác v Bytči, http://www.pmza.sk Starhrad Hrad Zniev Hrad Sklabiňa, http://www.hrad-sklabina.slovenske.cz Liptovský hrad, http://www.liptov.sk Hrad Liptovský Hrádok, http://www.liptov.sk Slezské vojvodství Województwo Śląskie Silesian Voivodeship Inne zabytki: Zamek Hriczowski (Hričovský hrad), http://www.hradhricov.sk Zamek Sulowski (Súľovský hrad) Zamek Lietawa (Lietava), http://www.hradlietava.sk Pałac i Pałac Weselny (Sobášny palác) w Bytczy (Bytča), http://www.pmza.sk Zamek Starhrad (Stary zamek) Zamek Zniew (Zniev) Zamek Sklabinia (Sklabiňa), http://www.hrad-sklabina.slovenske.cz Zamek Liptowski (Liptovský hrad), http://www.liptov.sk Zamek Liptowski Hradek (Liptovský Hrádok), http://www.liptov.sk Other monuments: Hričov Castle, http://www.hradhricov.sk Súľov Castle Lietava Castle, http://www.hradlietava.sk Bytča Castle and Wedding Palace in Bytča, http://www.pmza.sk Starhrad Castle Ruins Zniev Castle Sklabiňa Castle, http://www.hrad-sklabina.slovenske.cz Liptov Castle, http://www.liptov.sk Grand Castle, Liptovský Hrádok, http://www.liptov.sk 34 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 35 Slezské vojvodství Slezské vojvodství leží v jižní části Polska. Hlavním městem jsou Katovice. Horská pásma Beskyd v jižní části regionu, ale i v evropském měřítku jedinečná Krakovsko-Čenstochovská Jura vytváří pro milovníky turistiky dobré podmínky pro odpočinek a získání nových sil v malebné přírodě. Na velice různorodou a bohatou historii tohoto regionu měly vliv proplétající se prvky polské, německé, české, rakouské, židovské a ruské kultury. Proto zde lze nalézt mnoho míst spojených s historickými událostmi. Patří sem mj. historicky cenná Pszczyna s kouzelným zámkem, který obklopuje park, myslivecký zámeček v Promnicích, nádherné staré město v Tarnovských Horách, klášter na Jasné Hoře v Čenstochové a také „Stezka Orlích hnízd“ čili systém opevněných hradů na Krakovsko-Čenstochovské vysočině. Můžeme se zde setkat s četnými stopami v 19. a 20. stol. často bouřlivě a dynamicky se rozvíjejícího průmyslu – historické doly, hutě, továrny, pivovary, pracovní kolonie, vodovody a železniční nádraží, které tvoří v evropském měřítku jedinečnou Stezku technických památek. to historical events. This includes historically important Pszczyna with its magical chateau surrounded by a park, the hunting chateau in Promnice, a beautiful old city in Tarnowskie Góry, the monastery of Jasna Góra in Częstochowa and the „Eagle Nest Route“, a system of fortified castles in the Kraków-Częstochowa Upland. The area also features numerous traces of the often turbulently and dynamically developing industry of the 19th and 20th centuries – historical mines, smelting works, factories, breweries, work colonies, waterways and railway stations, all of which form a European wonder – the unique Industrial Monuments Route. Województwo Śląskie Województwo Śląskie położone jest w południowej części Polski. Stolicą są Katowice. Pasma górskie Beskidów w południowej części regionu i wyjątkowa ze względu na swoją unikalną przyrodę Jura Krakowsko-Częstochowska stwarzają miłośnikom turystyki dobre warunki do wypoczynku i nabrania nowych sił. Na bardzo zróżnicowaną i bogatą historię tego regionu, wpływ miały przeplatające się elementy kulturowe polskie, niemieckie, czeskie, austriackie, żydowskie i rosyjskie. Zatem można znaleźć tu wiele miejsc związanych z wydarzeniami historycznymi. Należą do nich m.in.: zabytkowa Pszczyna z urokliwym zamkiem i otaczającym go parkiem, zameczek myśliwski w Promnicach, wspaniałe stare miasto w Tarnowskich Górach, klasztor na Jasnej Górze w Częstochowie a także „Szlak Orlich Gniazd“ czyli zespół warownych zamków na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Możemy tu też spotkać liczne ślady często burzliwie i dynamicznie rozwijającego się w XIX i XX w. przemysłu – zabytkowe kopalnie, huty, fabryki browary, kolonie robotnicze, wodociągi i dworce kolejowe, które tworzą unikatowy w skali europejskiej Szlak Zabytków Techniki. Silesian Voivodeship The Silesian Voivodeship lies in the southern part of Poland. Its capital city is Katowice. The Beskydy Mountain range lies in the south of the region, but the Kraków-Częstochowa Upland – a European wonder – also offer the right conditions for lovers of the outdoors for resting and gathering strength in a lovely natural setting. The intertwining elements of German, Czech, Austrian, Jewish and Russian culture fueled the highly diverse and rich history of this region. This has left behind many places that relate back 36 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 37 38 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route LEGENDA LEGENDA LEGEND zámek pałac chateau hrad zamek castle zřícenina ruiny ruin letiště lotnisko airport Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 39 - hrad • zamek • castle Dolož ené poč át k y z děného, obranného pszczynského hradu sahají do 1. pol. 15. stol. V době vládnutí Promnitzů (1548–1765) byla gotická obranná budova postupně přestavěna na renesanční rezidenci. Po r. 1737 proběhla přestavba hradu na trojkřídlý barokní zámek. V letech 1870–1876 byly provedeny další změny. Fasáda dvoupatrového zámku, postaveného ve tvaru podkovy, dostala podobu francouzské architektury 17. stol. Ze strany města byl přistavěn vestibul se třemi schodišťovými rameny a monumentálním jídelním sálem se dvěma obrovskými lustry z 19. stol. o ploše 14 m 2 každý. V letech 1914–1917 sehrál pszczynský zámek významnou roli, neboť se stal císařským hlavním stanem a sídlem štábu německých vojsk. V průběhu II. světové války zůstaly interiéry zámku netknuté. V r. 1946 byly otevřeny veřejnosti. V muzeu se dochovalo cca 80 % originálního interiérového vybavení z přelomu 19. a 20. stol. Udokumentowane początki murowanego, obronnego zamku pszczyńskiego sięgają I połowy XV wieku. W okresie panowania Promnitzów (1548–1765) gotycką budowlę obronną przekształcono stopniowo w rezydencję renesansową. Po 1737 roku nastąpiła przebudowa zamku w trójskrzydłowy pałac barokowy. W latach 1870–1876 dokonano kolejnych zmian. Elewacje dwupiętrowego zamku, założonego na planie podkowy, otrzymały kostium architektur y francuskiej XVII wieku. Od strony miasta dobudowano westybul z trzybiegową klatką schodową i monumentalną 40 salę jadalną z dwoma XIX-wiecznymi ogromnymi lustrami o powierzchni 14 m 2 każde. W latach 1914–1917 zamek pszczyński odegrał znaczącą rolę, będąc cesarską Główną Kwaterą i siedzibą sztabu wojsk niemieckich. Podczas II wojny światowej wnętrza zamku zostały nietknięte . W 1946 roku otwarto je dla publiczności. W muzeum zachowało się około 80 % oryginalnego wyposażenia wnętrz z przełomu wieków XIX/XX. The recorded beginnings of the brick fortified Pszczyna Castle reach back to the first half of the 15th century. Over the rule of the Promnitz family (1548–1765), the Gothic defensive structure was gradually redesigned into a Renaissance residence. Modifications after 1737 changed it into a three-wing Baroque chateau. Other changes came between 1870 and 1876. The façade of the three-story, horseshoe-shaped chateau underwent 17th century French-style architectural redesign. On the city side, a vestibule was built on with three stairways and a monumental dining room with two gigantic 19th-century chandeliers, each boasting a surface area of 14 m 2 . Pszczyna Chateau assumed a vital role as the imperial and staff headquarters for German forces in 1914–1917. The chateau interiors remained untouched during WWII, and the monument became open to the public in 1946. The museum has preserved around 80 % of its original interior furnishings from the turn of the 20th century. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - hrad • zamek • castle Pszczyna Hrad • Zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Muzeum Zamkowe w Pszczynie, ul. Brama Wybrańców 1, 43-200 Pszczyna; tel.: +48 322 103 037, [email protected] parkoviště • parking • parking: ulice Wojska Polskiego cca 300 m na jihozápad od zámku • przy ulicy Wojska Polskiego ok. 300 m na pd.-zach. od zamku • street Wojska Polskiego around 300 m southwest of the chateau doprava • dojazd • transportation: autobusem do Pszczyny, cca 1,5 km do zámku, vlakem do Pszczyny, cca 1,6 km do hradu • autobusem do Pszczyny, ok. 1,5 km do zamku, pociągiem do Pszczyny, ok. 1,6 km do zamku • by bus to Pszczyny, around 1.5 km to the chateau, by train to Pszczyny, around 1.6 km to the castle přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: I–III Út 11–15, St–Pá 9–16, So 10–15, Ne 10–16, IV–VI Po 11–15, Út 10–15, St–Pá 9–16, So 10–16, Ne 10–17, VII–VIII Po 11–15, Út 10–15, St–Pá 9–17, So 10–17, Ne 10–18, IX–X Po 11–15, Út 10–15, St 9–17, Čt–Pá 9–16, So 10–16, Ne 10–17, XI Út 11–15, St 9–16, Čt–Pá 9–15, So 10–15, ne 10–16; mimo otvírací dobu na základě předchozí objednávky na tel.: +48 322 103 037 • I–III Wt 11–15, Śr–Pt 9–16, Sob. 10–15, Niedz. 10–16, IV–VI Po 11–15, Wt 10–15, Śr–Pt 9–16, So 10–16, Niedz. 10–17, VII–VIII Po 11–15, Wt 10–15, Śr–Pt 9–17, So 10–17, Niedz. 10–18, IX–X Po 11–15, Wt 10–15, Śr 9–17, Czw–Pt 9–16, So 10–16, Niedz. 10–17, XI Wt 11–15, Śr 9–16, Czw–pt 9–15, So 10–15, Niedz. 10–16; poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +48 322 103 037 • I–III Tue 11:00 a.m. – 3:00 p.m., Wed–Fri 9:00 a.m. – 4:00 p.m., Sat 10:00 a.m. – 3:00 p.m., Sun 10:00 a.m. – 4:00 p.m., IV–VI Mon 11:00 a.m. – 3:00 p.m., Tue 10:00 a.m. – 3:00 p.m., Wed–Fri 9:00 a.m. – 4:00 p.m., Sat 10:00 a.m. – 4:00 p.m., Sun 10:00 a.m. – 5:00 p.m., VII–VIII Mon 11:00 a.m. – 3:00 p.m., Tue 10:00 a.m. – 3:00 p.m., Wed–Fri 9:00 a.m. – 5:00 p.m., Sat 10:00 a.m. – 5:00 p.m., Sun 10:00 a.m. – 6:00 p.m., IX–X Mon 11:00 a.m. – 3:00 p.m., Tue 10:00 a.m. – 3:00 p.m., Wed 9:00 a.m. – 5:00 p.m., Thu–Fri 9:00 a.m. – 4:00 p.m., Sat 10:00 a.m. – 4:00 p.m., Sun 10:00 a.m. – 5:00 p.m., XI Tue 11:00 a.m. – 3:00 p.m., Wed 9:00 a.m. – 4:00 p.m., Thu–Fri 9:00 a.m. – 3:00 p.m., Sat 10:00 a.m. – 3:00 p.m., Sun 10:00 a.m. – 4:00 p.m.; outside hours of operation by tel. arrangement: +48 322 103 037 Pszczyna Pszczyna http://www.zamek-pszczyna.pl Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 41 - hrad • zamek • castle Hrad Ogrodzieniec v Podhradí je mezi všemi hrady Jury KrakovskoČenstochovské nejvíc impozantní „Orlí hnízdo“. Byl založen za vlády Kazimíra Velikého jako jedna z pevností chránících jihozápadní hranici polského státu na pomezí tehdy českého Slezska. Hrad byl ve vlastnictví rodu Włodků, kteří ho po nájezdu Tatarů obnovili. Od r. 1523 hrad vlastnil Jan Boner. Jeho synovec Seweryn Boner v letech 1530–1545 rozšířil hrad na impozantní renesanční obranné sídlo a jeho syn Stanisław ho zmodernizoval a přestavěl do současné podoby. Nájezd Švédů v r. 1655 vážně poškodil jižní hradby hradu. Avšak požár založený v roce 1702 švédskými vojsky rozhodl o úpadku tvrze. Po II. světové válce stát obnovil zříceninu hradu, aby se mohla stát turistickou atrakcí. V současné době se zde nachází expozice hradního muzea a mučírna. Zamek Ogrodzieniecki w Podzamczu to najbardziej imponujące „Orle Gniazdo“ spośród wszystkich zamków Jury Krakowsko- Częstochowskiej. Założony został za panowania Kazimierza Wielkiego jako jedna z twierdz chroniących południowo-zachodnią granicę państwa polskiego na pograniczu wtedy czeskiego Śląska. Gród był własnością rodu Włodków, którzy po najeździe Tatarów wznieśli zamek z kamienia. W 1523 roku zamek stał się własnością Jana Bonera. Jego bratanek Seweryn Boner w latach 1530–1545 rozbudował zamek w imponującą renesansową siedzibę obronną a jego syn Stanisław zmodernizował go i przebudował do a ktua lnego w yglądu architektonicznego. Na- 42 jazd Szwedów w 1655 roku poważnie uszkodził południowe mury zamkowe. Dopiero jedna k pożar wzniecony w 1702 r. pzez wojska szwedzkie zadecydował o upadku twierdzy. Po II wojnie światowej państwo odnowiło ruiny zamku, by mogły stać się atrakcją turystyczną. Obecnie zobaczyć tu można ekspozycje muzeum zamkowego i salę tortur. Ogrodzieniec Castle in Podhradí is, amongst all the castles of the Kraków-Częstochowa Upland, the most impressive „Eagle‘s Nest“. It was founded under the rule of Kazimír the Great as one of the fortresses protecting the southwest border of Poland at the border of the former Czech Silesia. The Włodek family owned the castle, and restored at after raids by the Tatars. Jan Boner gained control of the castle in 1523. His nephew Boner expanded it in 1530–1545, transforming the castle into an impressive Renaissance fortified residence. Seweryn‘s son Stanisław in turn modernized it and rebuilt it into its present likeness. Raids by the Swedish in 1655 seriously damaged the castle‘s south walls. However, it was the fire ignited by Swedish forces in 1702 that marked the beginning of the castle‘s demise. The state reopened the castle ruin after WWII to make it a popular tourist attraction. Today, it holds a castle museum exhibit and a torture chamber. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route http://www.zamek-ogrodzieniec.pl Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - hrad • zamek • castle Ogrodzieniec Hrad • zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Zamek Sp. z o.o., ul. Kościuszki 66, 42-440 Ogrodzieniec; tel.: +48 326 732 220, +48 326 732 991, [email protected] parkoviště • parking • parking: v Podhradí cca 400 m do hradu • w Podzamczu, ok. 400 m do zamku • at Podhradí around 400 m to the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do Ogrodzieńce, cca 2,5 km do hradu, vlakem do Zawiercie, cca 10 km do hradu • autobusem do Ogrodzieńca, ok. 2,5 km do zamku, pociągiem do Zawiercia, ok. 10 km do zamku • by bus to Ogrodzieniec, around 2.5 km to the castle, by train to Zawiercie, around 10 km to the castle přístup • dostęp • access: není bezbariérový přístup • nie ma dostępu bezbarierowego • not wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: IV podle počasí Po–Ne 9–18, V–VIII Po–Ne 9–20 (do soumraku), IX Po–Ne 9–19 (do soumraku), X podle počasí 9–16 (do soumraku), XI podle počasí 10–15 hod. • IV w zależności od pogody Po–Niedz. 9–18, V–VIII Po–Niedz. 9–20 (do zmierzchu), IX Po–Niedz. 9–19 (do zmierzchu), X w zależności od pogody 9–16 (do zmierzchu), XI: w zależności od pogody 10–15 • IV based on the weather Mon–Sun 9:00 a.m. – 6:00 p.m., V–VIII Mon–Sun 9:00 a.m. – 8:00 p.m. (till sundown), IX Mon–Sun 9:00 a.m. – 7:00 p.m. (till sundown), X based on the weather 9:00 a.m. – 4:00 p.m. (till sundown), XI based on the weather 10:00 a.m. – 3:00 p.m. Ogrodzieniec Ogrodzieniec 43 - zámek • pałac • chateau Architektonický klenot hradu v malebném parku pochází z konce 19. stol. První zmínka o obci se datuje již od r. 1317. V r. 1737 Pławniowice koupil Franciszek Wolfgang von Stechow – první starosta okresu. Do r. 1945 byly v rukou rodiny Ballestrem, která přestavěla hrad na nádherný zámek. Zámek je trojkřídlová budova v holandském stylu. Střechu budovy zdobí četné věže, věžičky a světlíky. Po válce byl objekt předán do užívání církvi. Byla zde zřízena samostatná farnost s vlastním farním kostelem a farou. Ostatní místnosti byly určené pro klášter. Na podzim r. 1993 gliwická diecéze zahájila opravu zámku. Nachází se zde ubytovací pokoje, kaple, konferenční sál a gastronomické zázemí, které umožňují organizovat sympozia, kongresy či konference. Zámecké nádvoří je vysněným místem pro pořádání plenérových koncertů. Zámek je obklopen rozlehlým parkem s pěknými, unikátními stromy a keři. Architektoniczny k lejnot zamku z malowniczym parkiem pochodzi z końca XIX wieku. Historia wzmiankuje samą wieś już w 1317 roku. W 1737 r. Pławniowice zakupił Franciszek Wolfgang von Stechow – pierwszy starosta powiatu. Do 1945 r. pozostawały w rękach rodziny Ballestrem, która przebudowała zamek we wspaniały pałac. Pałac jest budowlą trójskrzydłową w stylu niderlandzkim. Dachy budynku zdobią liczne wieże, wieżyczki i lukarny. Po wojnie obiek t prz ek a z a ny został do dyspozycji władz kościelnych. Ustanowiona tu została samodzielna parafia z własnym kościołem parafial- 44 nym i plebanią. Pozostałe pomieszczenia przeznaczono na klasztor. Jesienią 1993 r. Diecezja Gliwicka rozpoczęła remont pałacu. Znajdują się tu pokoje noclegowe, kaplica, sala konferencyjna i zaplecze gastronomiczne, które dają możliwość organizowania sympozjów, kongresów czy konferencji. Dziedziniec pałacow y jest w ymarzonym miejscem dla koncertów plenerowych. Zamek otoczony jest rozległym parkiem z pięknymi, unikalnymi drzewami i krzewami. http://www.palac.plawniowice.pl This late 19th-century architectural gem of a palace stands in the middle of a lovely park. The village was first mentioned in 1317. In 1737, the first district mayor, Franciszek Wolfgang von Stechow, purchased Pławniowice. The Ballestrem family held it until 1945, when the castle was redesigned into a lovely chateau. The chateau is a Dutch-style three-wing building. Numerous towers, turrets and skylights adorn the roof. After WWII, the palace was entrusted to the church. A separate parish was created here with its own parish church and rectory. Other rooms were used for a monastery. The Gliwice diocese began repairing the chateau in 1993. It now houses rooms for accommodation, chapels, a conference hall and gastronomical facilities, making it ideal for organizing symposiums, congresses and conferences. The palace courtyard is a dream location for holding open-air concerts. The sprawling park surrounding the palace features exquisite, unique trees and shrubbery. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - zámek • pałac • chateau Pławniowice Zámek • Pałac • chateau kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Ośrodek Edukacyjno-Formacyjny Diecezji Gliwickiej Zespół Pałacowo-Parkowy, ul. Gliwicka 46, 44-171 Pławniowice; tel.: +48 322 305 551, [email protected] parkoviště • parking • parking: u zámku • przy zamku • at the chateau doprava • dojazd • transportation: autobusem do Pławniowic, cca 300 m do zámku; vlakem do Gliwic a pak cca 16 km do zámku • autobusem do Pławniowic, ok. 300 m do zamku; pociągiem do Gliwic, potem ok. 16 km do zamku • by bus to Pławniowice, around 300 m to the chateau; by train to Gliwice and then around 16 km to the chateau přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: IV–VI, IX Ne v 16 hod., Čt v 11 a 13 hod., VII–VIII Ne ve 14, 15, 16, 17 hod., Čt v 11 a 13 hod.; mimo otvírací dobu na základě předchozí objednávky na tel.: +48 506 330 099 • IV–VI, IX Niedz. o 16, Czw. o 11 i 13, VII–VIII Niedz. o 14, 15, 16, 17, Czw. o 11 i 13; poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +48 506 330 099 • IV–VI, IX Sun at 4:00 p.m., Thu at 11:00 a.m. and 1:00 p.m., VII–VIII Sun at 2:00 p.m., 3:00 p.m., 4:00 p.m. and 5:00 p.m., Thu at 11:00 a.m. and 1:00 p.m..; outside hours of operation by tel. arrangement: +48 506 330 099 Pławniowice Pławniowice 45 - hrad • zamek • castle Hrad je dominantou centra Bielska-Biała a nejstarší historickou budovou na území starého města Bielska. Nejstarší části hradu pocházejí ze 14. stol. Po staletí plnil roli slezské pohraniční tvrze. Hrad byl postaven za vlády těšínských knížat z rodu Piastů a více než dvě stol. sloužil jako jedno z jejich sídel. Od r. 1572 se stal administrativním a hospodářským centrem samostatného bielského stavovského panství. V r. 1752 bylo povýšeno na titulární knížectví a přešlo do rukou rodiny Sułkowských. Samotný hrad a četný majetek v okolí města byly v držení této rodiny do r. 1945. Současná podoba budov y pochází z dob poslední rekonstrukce z 2. poloviny 19. stol. Od r. 1983 se zde nachází muzeum s expozicemi: archeologie, umění, historie a etnografie. Wznoszący się w centrum Bielska-Białej zamek jest najstarszą budowlą zabytkową stojącą na terenie starego miasta Bielska. Najstarsze części zamku pochodzą z XIV wieku. Przez stulecia pełnił rolę śląskiej warowni granicznej. Zamek wzniesiony przez władających Księstwem Cieszyńskim Piastów przez ponad dwa stulecia służył jako jedna z ich siedzib. Od 1572 roku był centrum administracyjno-gospodarczym samodzielnego bielskiego państwa stanowego. W 1752 roku owo państwo podniesione zostało do rzędu księstw i przeszło w ręce familii Sułkowskich. Sam zamek oraz liczne dobra w okolicy miasta pozostawały w posiada niu tej rodziny do 1945 roku. Wspó łcz esny w yg ląd budowli pochodzi z czasów ostatniej przebudowy w 2 połowie XIX wieku. 46 Od 1983 r. Mieści się tu muzeum zamkowe z ekspozycjami: archeologii, sztuki, historii i etnografii. The castle is the dominant feature of the center of Bielska-Biała and the oldest structure from history in the old town of Bielsko. The oldest part of the castle is from the 14th century. It served as a Silesian borderland fortress for centuries. The castle was built under the rule of the Těšín princes of the Piast family, and served for over two centuries as one of its major seats. It became the administrative and economic center of the independent Bielsko Estates Dominion in 1572. In 1752, it was raised to a titular princedom and came to be owned by the Sułkowský family. The castle itself and its rich property in the area of the city remained in this family‘s hands until 1945. Today‘s appearance came during its last reconstruction in the latter-19th century. It has housed a museum since 1983 with archeology, art, history and ethnography exhibits. Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route http://www.muzeum.bielsko.pl Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route - hrad • zamek • castle Bielsko-Biała hrad • zamek • castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Muzeum w Bielsku-Białej, ul. Wzgórze 16, 43-300 Bielsko-Biała; tel.: +48 338 220 656, [email protected] parkoviště • parking • parking: u hradu • przy zamku • at the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do Bielska-Biała, cca 6,2 km do hradu, vlakem do Bielska-Biała, cca 1 km do hradu • autobusem do Bielska-Białej, ok. 6,2 km do zamku, pociągiem do Bielska-Białej, ok. 1 km do zamku • by bus to Bielska-Biała, around 6.2 km to the castle, by train to Bielska-Biała, around 1 km to the castle přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: V–X Út 10–16, St–Čt 10–18, Pá 9–15, So 11–17, Ne 11–18, XII–IV Út 10–16, St–Čt 10–17, Pá 9–15, So–Ne 11–17; mimo otvírací dobu na základě předchozí objednávky na tel.: +48 338 210 303 • V–X Wt 10–16, Śr–Czw 10–18, Pt 9–15, So 11–17, Niedz. 11–18, XII–IV Wt 10–16, Śr–Czw 10–17, Pt 9–15, So–Niedz. 11–17; poza godzinami otwarcia według zamówienia tel. +48 338 210 303 • V–X Tue 10:00 a.m. – 4:00 p.m., Wed–Thu 10:00 a.m. – 6:00 p.m., Fri 9:00 a.m. 3:00 p.m., Sat 11:00 a.m. – 5:00 p.m., Sun 11:00 a.m. – 6:00 p.m., XII–IV Tue 10:00 a.m. – 4:00 p.m., Wed–Thu 10:00 a.m. – 5:00 p.m., Fri 9:00 a.m. – 3:00 p.m., Sat–Sun 11:00 a.m. – 5:00 p.m.; outside hours of operation by tel. arrangement.: +48 338 210 303 Bielsko-Biała Bielsko-Biała 47 - hrad • zamek • castle Nejstarší gotická stavba z 1. poloviny 15. stol. sestávala z jediné obytné věže a dřevěných staveb obklopených zemním valem a příkopem. V době panování rodiny Komorovských hrad prošel několika vážnými vizuálními změnami a ke konci 15. stol. se stal obrannou pevností. Ve 2. polovině 16. stol. byla středověká tvrz přestavěna na renesanční rezidenci. Počátek 18. stol. přinesl rozhodující změny ve vzhledu hradu. Habsburkové zrekonstruovali hrad, který se stál následně sídlem úřadů. Po r. 1945 přešla budova do vlastnictví města a v lednu r. 2005 se stal Starý zámek sídlem Městského muzea v Żywci. Muzeum nabízí expozice historie a umění, etnografie, přírody a archeologie. were comprised of a single residential tower and wooden structures surrounded by earthworks and a trench. During the rule of the Komorovský family, the castle underwent several major changes in appearance and became a fortress in the late-15th century. The medieval fortress saw latter-16th century redesign into a Renaissance residence. The start of the 18th century brought definitive changes in the castle‘s appearance. The Hapsburgs reconstructed it and made it an administrative seat. After 1945, the building came to be owned by the city, and in June, 2005, the Old Chateau became the seat of the Municipal Museum in Żywce. The museum holds history, art, ethnography, nature and archeology exhibits. http://www.muzeum-zywiec.pl - hrad • zamek • castle Ży wiec hrad • zamek • Castle kontaktní adresa • adres kontaktowy • contact address: Muzeum Miejskie w Żywcu - Stary Zamek, ul. Zamkowa 2, 34-300 Żywiec; tel.: +48 338 612 124, [email protected] parkoviště • parking • parking: u hradu • przy zamku • at the castle doprava • dojazd • transportation: autobusem do Żywce, cca 1,9 km do hradu, vlakem do Żywce, cca 1,7 km do hradu • autobusem do Żywca, ok. 1,9 km do zamku, pociągiem do Żywca, ok. 1,7 km do zamku • by bus to Żywiec, around 1.9 km to the castle; by train to Żywiec and then around 1.7 km to the castle přístup • dostęp • access: bezbariérový • bezbarierowy • wheelchair accessible otevírací doba • godziny otwarcia • hours of operation: Út–Pá 9–16, So–Ne 10–16 • Wt–Pt 9–16, So–Niedz. 10–16 • Tue–Fri 9:00 a.m. – 4:00 p.m., Sat–Sun 10:00 a.m. – 4:00 p.m. Ży wiec Żywiec Najstarsze gotyckie założenie z 1 poł. XV w. składało się z pojedyńczej wieży mieszkalnej oraz drewnianych zabudowań, otoczonych fosą. W okresie panowania rodziny Komorowskich zamek uległ poważnym zmianom w wyglądzie i pod koniec XV w. budowla stała się fortecą obronną. W 2 poł. XVI w. średniowieczny gród przebudowano na renesansową rezydencję. Początek XVIII w. przyniósł decydujące zmiany w wyglądzie zamku. Habsburgowie odnowili zamek, który był następnie siedzibą urzędów. Po 1945 roku budynek stał się własnością miasta, a w styczniu 2005 roku Stary Zamek siedzibą Muzeum Miejskiego w Żywcu. Muzeum oferuje ekspozycje historii i sztuki, etnografii, przyrody i archeologii. The oldest Gothic buildings from the first half of the 15th century 48 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 49 Další památky: Hrad v Będzině, http://www.muzeum.bedzin.pl Hrad v Těšíně, http://www.zamek-cieszyn.com Myslivecký zámeček Promnice, http://www.promnice.pl Zámek v Koszęcině, http://www.koszecin.pl Zámek Schöna v Sosnowci, http://www.muzeum.org.pl Hrad v Olsztyně, http://www.zamekolsztyn.pl Inne zabytki: Zamek w Będzinie, http://www.muzeum.bedzin.pl Zamek w Cieszynie, http://www.zamek-cieszyn.com Zameczek Myśliwski Promnice, http://www.promnice.pl Pałac w Koszęcinie, http://www.koszecin.pl Pałac Schöna w Sosnowcu, http://www.muzeum.org.pl Zamek w Olsztynie, http://www.zamekolsztyn.pl Other monuments: Castle in Będzina, http://www.muzeum.bedzin.pl Castle in Polish Těšín, http://www.zamek-cieszyn.com Hunting chateau Promnice, http://www.promnice.pl Chateau in Koszęcina, http://www.koszecin.pl Chateau Schöna v Sosnowci, http://www.muzeum.org.pl Castle in Olsztyn, http://www.zamekolsztyn.pl obsah • spis treŚci • content Hradní cesta - úvod • Zamki i Pałace - wstęp • Castle Route - introduction Seznam atraktivit • Lista atrakcji • List of attractions 3-5 Moravskoslezský kraj - mapa (1 : 630 000), legenda • Okręg Morawsko-Śląski - mapa (1 : 630 000), legenda • Moravian-Silesian Region - introduction - map (1 : 630 000), legend 6-7 Hradec nad Moravicí - zámecký areál • kompleks zamkowy • chateau complex 8-9 Hukvaldy - hrad • zamek • castle 10 - 11 Sovinec - hrad • zamek • castle 12 - 13 Kunín - zámek • pałac • chateau 14 - 15 Fryštát - zámek • pałac • chateau 16 - 17 Moravskoslezský kraj - další památky • Okręg Morawsko-Śląski - inne zabytki • Moravian-Silesian Region - other monuments 18 Žilinský samosprávný kraj - úvod • Żyliński Kraj Samorządowy - wstęp • Žilina self-governing region - introduction 19 - 21 Žilinský samosprávný kraj - mapa (1 : 630 000), legenda • Żyliński Kraj Samorządowy - mapa (1 : 630 000), legenda • Žilina self-governing region - introduction - map (1 : 630 000), legend 22 - 23 Orava - hrad • zamek • castle 24 - 25 Likava - hrad • zamek • castle 26 - 27 Strečno - hrad • zamek • castle 28 - 29 Budatín - hrad • zamek • castle 30 - 31 Blatnica - hrad • zamek • castle 32 - 33 34 Slezské vojvodství - úvod • Województwo Śląskie - wstęp • Silesian Voivodeship - introduction 35 - 37 Slezské vojvodství - mapa (1 : 1 040 000), legenda • Województwo Śląskie - mapa (1 : 1 040 000), legenda • Silesian Voivodeship - introduction - map (1 : 1 040 000), legend 38 - 39 Pszczyna - hrad • zamek • castle 40 - 41 Ogrodzieniec - hrad • zamek • castle 42 - 43 Pławniowice - zámek • pałac • chateau 44 - 45 Bielsko-Biała - hrad • zamek • castle 46 - 47 Żywiec - hrad • zamek • castle 48 - 49 Slezské vojvodství - další památky • Województwo Śląskie - inne zabytki • Silesian Voivodeship - other monuments Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 2 Moravskoslezský kraj - úvod • Okręg Morawsko-Śląski - wstęp • Moravian-Silesian Region - introduction Žilinský samosprávný kraj - další památky • Żyliński Kraj Samorządowy - inne zabytki • Žilina self-governing region - other monuments 50 1 50 obsah • spis treŚci • content 51 přehledná mapa • mapa przeglądowa • overview map 52 Hradní cesta / Zamki i Pałace / Castle Route 51 52 Hradní cesta Zamki i Pałace Castle Route Moravskoslezský kraj Moravskoslezský kraj 28. října 117 702 18 Ostrava tel.: +420 595 622 222 fax: +420 595 622 126 email: [email protected] http://www.kr-moravskoslezsky.cz http://www.msregion.cz Žilinský samosprávný kraj Žilinský samosprávny kraj ul. Komenského 48 011 09 Žilina tel.: +421 415 032 111 fax: +421 415 032 433 email: [email protected] http://www.regionzilina.sk Slezské vojvodství Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46 40-037 Katowice tel.: +48 327 740 978 fax: +48 327 740 979 email: [email protected] http://www.slaskie.pl ISBN 978-80-87503-09-6 HRADNÍ CESTA • ZAMKI I PAŁACE • CASTLE ROUTE Pro: Moravskoslezský kraj, Žilinský samosprávný kraj a Slezské vojvodství Zpracoval: SHOCart, spol. s r. o., Zádveřice 48, 763 12 Vizovice, www.shocart.cz Tisk: Česká Unigrafie - divize Zádveřice počet výtisků: 5 000 ks Cartography: spol. s r. o. vydání: 2012 zakázka. č.: 6091 Překlady: polský jazyk - P. Lanc, anglický jazyk - A. Scott, slovenský jazyk - A. Plovajková Foto: archiv Shocart, archiv Freytag&Berndt, archiv zámku Kunín, archiv Moravskoslezského kraje, archiv Slezského vojvodství, Z. Hartinger, K. Kršák, J. Kovařík, Z. Kollárová, J. Lacika, J. Hlatky (SCK), archiv sdružení Diadém ZZHB, K. Worbs, T. Gebus, M. Pišný NEPRODEJNÉ Veškeré reprodukce map nebo jejich částí jakoukoli formou jsou možné pouze s předchozím písemným souhlasem vydavatele.