mare de-lman

Kulturi
Serre: 7 - Amor:
g
i
w
w
w
.a
r
si
va
ku
rd
Perlodd
.o
r
mare de-lman
g
:';:
.o
r
+'
.a
r
si
va
ku
rd
'I
w
w
Sponsor;
w
lvlikail
Aslan
Devim lekinoglu
Sermiyan€ Perlode
Dogan lvlunzurotlu
SermiyanC KarC Nugene
Devrim Tekinoglu
Radakte
Mesut Keskin
Fotografi
Devrim lekinoElu
Grafik
llknur Kavlak
TIC LTD 5TI
OE(Of,A5YON, EMLAI(, INSAAT
'AAHHUT
HayatYiprm Ba5rn Yiyrn l\,latbaarIk
0rgdnrza5yon 5an.Tic. Lld.
tti.
Katip 1\4ustafa (elebi Mah.
Mehmet YIGIT
Büyükpamakkapr 50k.
No.:22 D.:10
Tel.:0212
Seyoglu/ktinbul
241ll6l
e'narl:pe oda.ma@gmail.(om
0izim Mrtbaar|l*
Yön BaemYayrn
G: 0 532 775 10 24
E-mail : [email protected]
Özgürlük
wayird Perlode
[/. Tevfik Fikret C. ] L Kayr Apt. No: 60/9 ANTALYA
,/vww.mtainsaat,com
sanTk. Ltd.5ti. Davutpala {ad.
6üYen 5an. 5it.
I
Blok No:166
ToFkap/l!tanbul Tel.r 0212 544 66 14
T€milkarina Ewropa: Betül Tarhan & (i5ei A5lan
[
Ä,1ail:
[email protected]
d.
or
g
rs
iv
ak
ur
Gezna
Piüabi MikailAslan
1
Ax ve mr ro bo ke, ine eöna mt kerda lale
Ali Haydar Umut 3
Amaena Demane Sere Hasan YlldE 5
Satena: tarix6 phagikerdena srftiye u tarix€ x€Etiye Ali Himmet
Bcmusrr, Bepir, BCraWer SaheydelVeroz 8
Dewa Lertige ra dr cintku de ctmat Gül Hür
Dag 6
I
Jüyo ke tertele de wes mendo, tey mob€t Erich Fried 9
Ambargo Be'izin f\a$di'ya Dofan Munzuroglu 10
PaSa, Dewa Hedko, QC Hesena gedfi Sero Melek Özgü Sönmez 12
Qem6 Pasö SeydiXtdtf Eren 14
Teraji... Cengz Aslan 24
.a
Ma u piyC isani- Nurgüle Rrat Selik 25
Gejo, de ca verd! FUatBRUSK 27
Dengbdj 0 gairan6 Grmgtmi ta Baba DewreS (1938'1999) Wus6nA Gestemerde 28
Mtnbe Bewelati Ali Beyta$ 32
w
w
w
eyn rkCbCmerd i$ i Ali BEYIA$ 34
Mücahit Gökeri de "Dara H6nf' sero reportaj Serkan Sariata$ 35
vaselhali Akrn Yanardag 38
Asma ver6 roji Asmano Bdwayir 38
Zerre mrde qiy6 vtsiya Muharrem Cici 39
HUYAYi$ Mehmet Seyitalioglu 39
Riye Mawo $ia Daimi Dogan
40
Bexto Siya Yücel E$sizotlu 40
venge To Muhamed Deza Batur 41
Markasor Ytlmazcan $are 42
Sanrke u Hal6 dina Rabia Rtnde 43
Agrq öerib u Saseneme Tevfik $ahin 45
Ders 3: Name tae kes u qiyu
46
(
Gezna Pirbabi
d.
or
g
Mikail Aslan
Lälö sodri de gike-gika mirgd<u
biye töra. Beytrku seba xatrrö sodrri
lularn€ xo vati. Sodrr ge be tici
beno, ge be hewq ge ki be vans
beno. Seba beytrku sodrr her dem
sodro, laiqö krlamono.
Krlamonö beytrku ra drme brnö
kasö gewri ra veng€ dr mordemu
bi
rs
iv
ak
ur
berc. Mordemu ra jüyö ebe zengel
herd krmtöne, o bin ki crra gam€
peyser nnete bi.
Hukmö zengeli ra hal€ndö
beltrku recefiya. Leynku merex
ra v€saniya xo, xo virra kerde. Ni
mordemi paga xan u xrrabiye ga
krnenö? Na qrsawete biye barö vde
beytftu...
Mordemo ke herd krmt€nei wert€ araqi de
.a
mend, hetö ra zengel da prro, hetö ra ki kut sor;
,Cansa, brnö na page de zaf 9i esto, itha ra nögr
qomi amä, 9iye, kegi merax näkerdd' vat, brnö
herdi ra kes-pes u taö kmc6 khani onti teber,
peyö xo de kerdi lhepa Cansay.
w
w
Zerr6 Cansayi bi sa, hurdi hurdi krnco de
nia da. Heyderi reyna zengel da pro, na rö kardia zengme vete, dtma dariya nömcete, gatala
kerrrne u prrtlkö kuzrke.. Qr ke vet, pey€ xo de
kerd lhepa Cansay. Zerrä Cansay oncia bi sa.
kuzrke veciyay, hama kuyo, zerrn tey gino!"
Cansa : .ma no giyo ke to brnö page ra vet, pöro
zerrn niyo?"
Heyderi ser6 xo garna ya, peyä xo de deston€
Cansay de sär kerd, raqti ki dest€ Cansay de her
9i bi bi zerrn, berreqiyäne..
Heyder sas bi, mend; gtmö xo amey teber. Fekö
xo de mrlm iya, va : ,,mirasä pirbabi destö her
kegi de zobina aseno;
brn€ herdi ra ke vet, khan u khun bi,
destö mr de grqa
ki srfkek bi,
deste to de zerrn u s6m bi..."
Reyna zengel da prro thaba növeciya. Zerrt. xo
de .Zetrn gino itha de" vat, qhok€ xo qfüyay, bi
ra rogti varö.
w
Reyna zengel da pro, depa qi vet, hama zerr€
Heyderi oncia ki crra raji n€bi, grm6 xo bi tari.
Serö
xo dard we, asmön de nia da. Pevö hewru
dudrl.
Cansay va
Heyder :
.
n6 Heyder, tr g€renay grk?"
"gae,
nözanay,
ez glrone grk? prrtrke
Be1'trke: Serge Kugu
Ax ve ml ro bo ke, ine göna mr kerda lale
g
Ali Havdar Umut
dota hetö Sote de toz u duman ust ra, kewt ra
tCworte, axlri otobiz mara osa. Qtm€ ma rao
ra perrä. Otobiz ame dust€ hiniy€ ma de vtnet.
Qrtor ke unet, ma gäver de xrl da, davacörde
rema)'rne, $ime, reitime ra otobiz. Ma kerdo ra
hayleme, 'l'rrare fime ra zumini. Maa mr ki amö,
reste ra ma; Qöna xu kerde ra xu vrrare. Na het,
do het de boyna phagi kena, zu hetä ki boyna
gerexneme ra na qesa hope ser.
bervena. Eke maa mr berv€, Husniya ki xu figt
Mazra ma tenö dewe ra düriya. Nejdiy6 dewa
ra bervis. Bervisö dine ke hev€ bi ra srkut, ma
Pagi dera. Mektev mara düri bi. Eke biy€ne
kewtime rae, hetö 9öyi ser de qime. Maa mr boyzrmrston ya ki usar, u ga$ zof vore vor€ne, siliye
na qesey kena, Husniya ra giy6 pers kena, hama
ki zof vor€ne. Cokena mektev giyaene zof getrn
Husniya fek€ xu kerdo ra qip, qe cüab ct nidana.
bi. Serra 1972ine de waa mrna ke mra pila, a be
Ma qime, reqtime 96. Ma pörine dorm6 Husniya
dr tenu ki gön€ apö mr, Hes Wugön pia gi Depe
gureto, nia dame cr. Boyna crra giyö pers keme,
de yat i de (Trrki vanö'Karakogan Yatili Bolge
hama a yena ke cüab ma do, oncia xu tePia
Okulu') wend. Nam€ waa mr Husniyawa, 9ön€
cäna, qesey nikena, heni motö grmonö ma biya,
apä mr ki Nadira be Gulsume ra biy. Gulsume
tu vana belka taö qesey vatöne, biy€ gilor, heni
na drme Eiye heqiya xu.
gule de mendö. Hevö fekö xu kena ra, tenö solx
giye
xora
mekev zon€
Hir€ gönöyö, hona newe
cöna, yena ke giy€ vazo, onca nithowrena ke qebafse zon nizonen6. Trrki nizonenö, qe nia sey btkero, qesonö xo, xo gule de quletnena ro.
gekuyä fam nikenö. fä x€io nata - dota nia danö. Ez ke vaji, heni na qeyde de satö v€rde ra. Maa
Nithowren6 ke kegi ra giye vazö, pers ker6. Axrri mr boyna vajina ped,e vana, ,,$isa mr, tu qey ma
rozbe roz ten€ Trrki mtsen€. Hatani 15 tatil ni de qesey nikena?" Husniya lese ra zofsrpiya, codomono dewe nörusnenö. Qrke yasalo... Qrmö kena maa mr be piyö mr ra crra vatöne '$isa mtl
g€no ki perro, zof geriväni kenö, 15 tatil pinö.
A sate ra drme, d€ma ke maa mt endi teseliya
A roze yena, resena. Domoni zrrgen€, ken€ gilixora kewta. Oncia h€strri qrmo ra kerdi ra war,
viliye, dest - mngon€ xo ser kay kenö, benö ra
hurd' dest6 xu kerd ra grrmrke, da ro gön€ xoroi
sa, vanö, 'ma some, reseme ma o piy€ xo, brra
va ke 'bx ve mr ro bo ke, ine g€na mr kerda lale
o waonö xoral Mahmonö xora qarno c€nö, ret" Bervena, bervena, g€na xu kerda ra xu vrare,
menö, son€, qantonö xo c6nö, erzen€ ra xu
zerrö gönö xo de grvrnena. Husniya ji oncia
phogti, 9€ver€ mekevi ra thil ben€, sonä. Her kes
bervö. Bervis kewt ra tewerte. Ma ji bervayme.
sono dewonö xo. Q€nä ma giy€ Depe de nigtä ro
Na bervis ra dtme Husniya qa)'t€ zerrä qlmonä
otobiz, hetö dewe ser kewt€ ra rae.
ma p€rine kerd. Räyä dr qaytö maa mr kerd, xaftMa gö de bime, zoneme ke waa mt i yenö. Ma
la am€ ra, zon qesey kerd. Maa mr damis n6biye,
pengere oda ma de qalt€ rae keme. Ma nia da,
w
w
w
.a
r
si
va
ku
rd
.o
r
Ma Mazra Pemeligi de niseme ro. Namö dewa
ma Seymomrdono. Ttrki cra vanö 'Pamuklu
Köyüi Mazra ma de ki nrha bendo vrazen€,
vrrniya $uya (awa) qhemö ma cönö, ken€ ra gol.
Van€, 'ma crra alatrik vezeme.' Nam€ mazfa ma
ki no ra ptra, crra Trrh van€; 'Pembelik Barajri
Derdö na hope xo vira mekeme, rozä oncia xu
g
.o
r
rd
ku
va
si
.a
r
w
w
oncia bervena. Ma endi Husniya gos dame. Husniya vake: ,,mudir amö dersa ma, mara va ke, qe
kes zonö xo qesey mekero. Her kes teyna Trrki
qesey brkero. Srma ke qiy q€, q€ de ki zon€ xu
qesey mekerä, oncia Ttrki qesey brker€!' Va ke,
'eke mektev de kami ke zonö xo qesey kerd, bärä,
w
gerre, brkerä, mahmo ra vazer€. Srma amä itha
ke brwan€. Srma ke Trrki mezon€, bese niken€ ke
brwan€." Cokena, ez nithowro ke srmade Zon€
Ma de qesey brkerine.
Husniya heni vat€ne. Crke mudirö na dewlete
a tersnay be. Hem tersnen€, zu mrleti na qeyde
ra werte ra dardäne we. Husniya ra drma ez gi,vo
mekteve yatlli, mrra drma brra€ mrn€ bini amä
yattli, domon€ ciranon€ ma
ki
amey, yatrli de
wend.
Maa mr, piye mr ine ke nia durrm€ waa mr di, na
rae ez ke kewto 6 serri, ez rusno mektev6 dewa
ma. Va ke, sola
Ali Heyder hona ke nigiyo yatrli,
srfte mektev€ dewe de ten€ Trrki brmmo, wa yatrli
de heväna reet kero.
Nrha Husniya 48 serre dera, ez 45 serre dero.
Na€ ke yatrli de wendo, qe zu domonä ine Zonö
Ma nimrsö. Yanä, na dewlete hona ke ma dornon
bime, kilrt na ra zonö ma ser, ma kerdime lal, verdayme ra, kilrt€ zonö ma ki est ra guye, heni 9i.
Yatrli de zu mudirä ma bi, nam€ xu
Ali Atar bi.
Sarö Pagi p€ro mordemö maö. Qrke maa mr Pas
rawa. Pas ra Wug€n6 laz6 Xai Memrki ji 9i be hetÖ
keno. M et se keno, nikeno ke, u oncia Trki qesey keno. Sar€ Pagi name Wugöni "Wuso Trrk' na
prra. O nam€ heni dey sero mend, 9i. Wuqtn nrka
zon€ ma qesey keno ya ki hona p€ Trrki dewam
keno, qe xevera mr gina. isala ke o
erdiye, c€rdo ra zonö xu ser.
ji
.a
rs
w
Wastena mt awa ke, isala na perloda Ma mar€
bena derman. Ma tölewe mrlet€ xora cäreme ra
zonö xu ser. isala hem kilrtö zon€ xo keme ra,
hem sewle dame xc, hem ki dame na dina
w
qefeliya, ten€ ansguret tili u sepeliye drma
Herdisa de srpiye desrnde kut zene, va ke, "ez
Xo
(eleu"
hinisana ra ke, hard bistpÖ, herca cemediya
Dar u ber rut u rupal mend, qul v€san u tösan
Gula xo kerde pak, va ke, ezune arnu,
ztmstani
Serö kou de vora srpiye sewle dana hald u asm6ni
Gnan gtran belek grno be kert€ koan€ na dormu
Dere u derxulu lagär sano xo ver, ser de s0n0
Khewe kuto lzgan6 daru, taC ki vihku
n xemeliy€
Pira teranctke kaA xo kay kena, va ke, ezune amu, usari
amo ra com-
Asimilasyono pil, mrletä ma ke rusna $eriviye.
o ra dlma kerd ra rae. Her ca de mektev€ yatrli
(Yatrh Bolge Okullart) kerdi ra, domonö sar€
Däsrmi rusnay na mektevo. Uza de domoni zor
ra kerdi ra Trrk, verdav ra.
w
Va
iv
ak
u
Qewligi de (Bingol) yatrli de wend be. Wug€n ki
serra waa mr Husniya dero. Waxt€ ra tepia Wu$€n
am€ dewe, qe nia zu gekuye zonö ma qesey ni-
AMAENA DEMANS SERRE
rd
.o
rg
Erzrrum de amo dina. Tharve ra dtme (12 Eylül Askeri Darbesi) ame mektev€ ma. KewtCne
dersa mawa matematiki. Ma ra vatöne, "Bir Kurt
Türk ten daha da Türk tür. Kürtqe konu$ma)'l
brralan, size bir qey kazandrrmaz' Dünyada
gegerli olan Turk dilidir'l Na qesa dey qe gosone
mrra nivejina, nibena tever. Zerrö mezg6 mr de
heni boyna grngena. Yanä, ine ma kerdime Trrk,
jä phizanga hero, zon€ ke ma fek dero, tira xo
kerde ra pede, ma kerdime lal, heni verdayme ra.
Hinigermo ke, van6, rnezg€ isaniser de hak pojino
Meywe u zenevati triyä deyra, genrm häga de mend
Naxu, welenge do pede, voz dan4
toa ki enenö
Na azevi ki het6 ra biy€ har, laz u g€ney zewez
Astor cüyn de musene
R'ryä
pin6
uffen€, va ke, ezune amu, amnani
asmöni de hewri biy grndeftk, biy stng u !ia, sur, khewe
Biy qeqer, buhsk
pEa, rengi, req
u
teqiye kute towerte
Drma cor de kerd war, vora, miya Heqi berza ben qm stkna ma
G
be ca dad biye ruti. hzgu de pen u viltki pemeliyÖ ro
Vas u srmen dawasna mereku, va ke, ezune amu,
Flasan Yrldrz (2013)
paiii
Satöna:
tarixö phagikerdena srftiye u tarixö xö$tiye
rd
.o
rg
Ali Himmet Dag
roJa verene
roja hirAyine
dina amö wrastene
eSkera kerilene
J.
l.
ez grma r€ h6keta xo vano, ewro
egq g€verö xo keno ya, ma rö
grmke ez heni wazeno
keno wertaiö tarixÖ xuyö xö$i, grma
grmke ma heni wazenime
grmke kilrt€ gewe ma dest dero, emgo
egq ma c6no qelb€ xo
satena
vrana mr de
zö Awa Qhelkaniye zelal u srpiyo
grmke ma heni wazenime, emqo
ma zerrö lasörö xo de xeneqinime
sat€na
.a
rs
qelbö ma hurdrma vrnden6
teyna qelbö eqqi erzeno
gmke ma heni wazenime, emgo
u me$te u bero u bintero u her daim
satäna
qart qom6 homete
iv
ak
u
canö yar6
grma keno gar€ ma
w
satena
w
ma sera ön€ p€ser, geng€ hard u asmöni
grmke ma heni wazenime
gunke ma rd thalde lazrmo, emqo
adrrö gogt€ ma araq araq rrgino
roja dtiline
roJa gartne
leybi
u ptsmge u gergi
4.
jü prsmga rhl biye, waxtö
u namö prsrnge hewre biye
reng€ giliye de bi, rengä grmanö prsrnge
se ke mrj mrj gewr bi
nigt bi trzbanC xo ra, qiydne, jü qergi
verba qryam6 Xaruka
qiyaene gönatiya de kehnbara
eke käf6 mordemi ca dero
z€ ö gergi
mr va, Prsrnge ra
gami srs€, qori gewendel
ghoki xaxud€, zani qfüyae
u her teyrö qrlancrka, smg u sia
eke xrrabrno, halä mordemi
astfiCn ame uraftene
z.
w
hewnö
xo zerr6 lhapa mr de ana p€ser, aqme
z6 jü g enüka prrgi heni germm, gala lhapa mr de
se ke they' u thurö alemi p€ro
halönö destan6 mr de gonö hewn ra
va P$mge
roja phoncine
xdgtina s{tiye, pry, aSme, benigt
gewende: tembel
klmek ra
x6f,tine nawa ya, endi nöno mr
viri
mr ya lhap€ prrg da bi gergi, Ya agme
ya ki prsrnge vrrna bi jü beniqt vera
jü benigt seba Gulbare
gma nnd nas ken6, a böjrngbere'?
a wa$tiya mma geyaliye
a lezala eqqö b€sindori
roja hawtine
dewrö5iya esqi u Gulbara böingbere
6.
eke grma
viri
de nämendo, ez reyna vaci
giyo ke böqrk 6no mr viri, uYo ke
Gulbare wagtiya mr biye
mr lhapö prrg da gergi
qrlagi ra jü benigt guret
hurendia prsrnge de
mr benigt cüt, cüt, cüt
u kerd fek6 Gulbare
Gulbare benigt cüt, cüt, cüt
u da mr, def€na
iv
ak
u
Gulbare b€jrngbere biye
b€jrngbera hawta u hawt m etu
wagtiyö axrr zemani p6ro bejingberö
ez heni guman keno ke
dewr€giya egqi ina ra menda
her kes garö ma bi waxt€
ez Ear€ Gulbare biyo
grmke mr heni wagt€ne
Gulbare wagtiya mr biYe
rd
.o
rg
5.
phagikerdena mrna srftiye nawa
tarixö egqä mr de
mja heYStine
her gi küno täta
vat: Gulbare böjingbere biye
gergi drlmrj3 bi, qrlagi hermeni bi
ez xormeqrk biyo
waxt6
.a
rs
se ke mr
eke qrma hona fam nökerd
ez oncia trma ra vaci
hermeni biyo waxtö
Gulbare drlmrje biye
gergi xormegrk bi
qrlagi bäjrngber bi
prsrnge lhapö prrgi bile
agme gala lhapa mr de biye
u namö kutfü hewr bi
leylege srng u sia biye
u nigt bi zrmölanä xo ra, giyöne, avganci
verba Xaruka: jü dewa, Grmgrm de
w
w
w
ez
bäjrngber (Khurmanci): elekgi; aqtq
Drlmrc.
D
mti: Zazao Sunni
.,r.'\
*
:}
a
rF
4lr
Bömusrr, Böpir, Böralver
Qese derg n6ken.
30-40 serre
ra
rd
.o
rg
Sahevder VEROZ
granlya xo Dlye.
avä musrr€(mur$rd) ma bi.
Bomosurrz vi. Majgerd ra dewa Sovage ra am€nö.
Ma Srhzunime. Dewa ma yetegö Koö Anavare
dera. Uca prstunö Dösrmi say beno. O waxt
Krrmanciye hona payra viye. Hona tegirä Tlrktni
Drma serrunä 1980u de musrrö ma gi haqiya xo.
Endi ora tepia hnga musrri dewa mara brrriye.
Kes nöame.
iv
ak
u
Pirö ma bi. U ki Bomosunz vi. Qereqogan ra
amön€. Namt xo Srl6man vi, Lmga xo seqete
hondö ma sere gin6 vi. Weqiye her hetira eve adet viye. Ma crra 'Piro Leng' vatönö. Zof rnd, zof
u tore K[manciye ra ramiyön€.
riwayis, zof qelender vi. Gegane zumust' vora
Musr (murgrd) ke ame, hewa dewe vuriy6nä. Sa€ miye de vejiyänö, amönö. Pil de pil, qrz de qrz vi.
ke her 9i biyön€ pak, biy€n€ teze.Qomi sere zof 2002 de gi haqiya xo. Uwo nawo, endi pir€ ma
gino. lü lazö xo Kanada dero, namö xo Duzgrno.
Merdena pirö mara drme endi ma Srhzu b€pir
mendime.
Rayver6 ma bi. Pilvancrk vi. Höniye Drzdu ra 9ö
Xrdrrö Xate ra vi. Dewa xo mara nejdi viye. Her
keder€ dewe de u hazr vi. Qe mr virra n€sono,
ma domon vime. A serre zof vore voray vi. Dewe
w
w
w
.a
rs
de
ju
9ö zof feqir
vi. Ma niada ke, bovera wertö
vore de mordemekö qatrre bar kerda, yeno. Yo)ro
ke rayvero, i gö feqrri rö ardi ard€.
Rayverö
ma par Ei haqiya xo. Nrka
endi
b€rayverime. Endi kes näno.
Mav6nö 20-30 serre de her gi gutrri nia lrrriya.
Qutui honde bime kemi. Qutrri her gi ma destra
vejiya.
Ma tohvä Raa Haqi vime. Raa ma de
gun6
(gereke) kes b€pir u ralwer n€vo. B€, brvine ke,
dina ltriye, rae vuriye, her gi vurila.
Ntka endi Musr 9ilo, Pir gino, Rayver qino.
Qrrali6 ma, rna dest de maneno.
Pers ken, raa ma rö se bi? Ma nlka se brkerime?
Dewa Lertige ra dr cimku de crmat
GülHür
lüyo ke tertrle de wes m€ndo, tey mobet
Wa-rtö de jü cinrke kuta ra. Mormek ki mali de biyo. Roze mtz
u duman biya, giliye biya. Mormeki g€r kerdo ke jü cintke veng
(iyo
ke to gereke n€kerd6ne?
,lhaba n€kerdl
(iyo k€.b getek brkerd€ne,
(rkto n€lard?
u gip hin,
ur
d.
dana. Vana "Waa destö zrmi!" A ki vana 'Waa dest€ veroji,
qrko?". Vana "Vrjöri jü cönlke kuta ra, ewro sonde ez son' awe
ke d€ cr, ez ben muye, kon wertä awe. Son cigerunäae(ayrr
yazrhnah) crrakone, ane, sonde xorö pozenime, wenime-"
waxt de to se kerd,
or
g
A
Hehka Sewe
iv
ak
Mordemek a hnge mali caverdano, sono. Kam ke qe de esto,
crr€ vano, "Ewro srma gr ke dan€ cintke, yamo yamo, xebera mt
brbo!" Gogine c6no, tektno sono' Awe benö, dan€ cr, rnormek
xafilde reseno cr, q€r keno ke tey muye esta. A muye cöno p€,
beno ke adrr erzo, muye dest de bena periye' Goqine keno
prra,Periye endi nögkina göro. Periye manena, ninu rä non
pozena, kara qöyi kena. Roz€ giliye vorena' vorena- Na sona
verä qhemi, berbena, yena, sona. Van€, "Tu qa heni kena, derd€
to grko?" Vana "$iliye vorena, domonö mr verä qhemi derö.
Nrka lag€r yeno, domanon€ mr beno. Mr raverd€, ez xorö Eöri.J'
O waxt goqine clra oncen€, periye bena vindi, sona
rs
Leyri Lawenö
jü pir sono
Nia u heni:
Ta€ Ei"
To
p
thaba nökerd?"
Jersd mrest
(a to ter:a?
,,Mr
bi'
n€wa;t brmtri?'
Na sebet ra kes
med,
(rke to newa$ ke brmt16?
Henizon ke. .. heya"
Io wazena giyö vat6
(iyo ke to n€kerd?
Heya:To ta pen koun,
q€ tahba xo.
.a
Qewres, qewres u ponc serri ra raver
Sodrr wurzeno ra, tahba xorö vano,
"No
To ke
hurnia mr de biyäne,
To se
kerdOnel
"TaLb, mr ewro hewn dil'
Taltbe vana,
w
"X€r bo piro, to gr hewn di?"
To wazena
ton€ qiyä vactr€
(iyo ke to nekerd?
Ez
nrzoq to sero näwazon
Ez
jü nae zon:
(iFvaclri
Pir vano,
w
"Ewro hewn de dele teleqiye, merediye ra, qiye hewna, le1'rä
xo laway''
Mege - birro
Kes wes
A vana,
n€maneno,
Ma ke ewro an(i thaba nek€m
w
"Piro, nrka, nu qrko?"
Pir vano,
Erich Fried
"Nrka zemanä yeno ke, domoni qeseykenö. Qe firsend ma u
piyä xo n€danöJ' O waxt ntka biyo no waxtö ma
Almanki
QeseYkerdofi: Sevim u Gugergine
Aräkerdofe: Gül Hür
n iarnais:
PerO sodtri, 16.07.1994, Fnnkfu
trl€ krlame:"Ge{Iädl mit einem Überlebenden'
rt
serran€ verönu, Nae ra des, des u phonc serri
raver Dörsrm de ambargo est bi. Ma ke Eiyene
suke ra giyö guretöne, dewlete "kontrol noktasf'
vraqti bi. i 'kontrol noktasr" de mara 9i guretöne:
Kmci, giye werdene, pilö radune, dewe berdene
be iznä bi.
Qr pers ken6, wandof,ö ma€ delali;
i roci
sörö,
peyser märö. Erzaq be karnanä döne dewu.
MuJrutö q€yi mordöne, gorä mulxrtä göyi seker
dr sati gime. Araba findete. Qöber bi y4 dr-htuC
cendermi (mzami), jü gawus kuti zerre. Kuti
'Iyi yolculuklar. Lütfen kimliHerinizi
ve glda izin kalrtlanmzr grkarrn, biz arama
zerre,
lva.,
yapryoruz."
ak
döne,gay d€ne. Ma ke nigtöne araba, brgiyäne
ca€, giyöne qereqol ra izne guretöne. Qereqoli
Ej'i ki son Xarpöt, taö gi guetu, ezu xorö seri
qereqol, izne brcöri. $im qereqol, izne brcim.
Neyse, giyu qereqol, mr gawugi r€ vat, 'dr kiloy
thoraq dr kiloy ron bon Xarp€t." Xeta de qrckeke
d€ mr dest. Mr xeta xo gurete, nigtim araba,
gime. Araba zor bela guriye, ma kutim rae. Satä,
ur
d.
I
or
g
Ambargo Be'lzin Ka$rdi'ya
xete (ka$te) döne ma. A xete de qiyo ke ma
berdöne, namä i ci nusn€ne.
Van6, "ma arama keyne. Kimlik kontrolü var."
Neyse, ma kaFt€ xuyC ambargoy veti. Nufis€
yi ki veti, pinime. B6rö, s6r larö, xorö qime.
Qawus ama, tek tek feteliya. Xetane destanC
mrleti ro s€r keno. Hela giyo ke torban de, be
xetä jübini cöno yan nöc6no. Neyse, torbeo iü
mormeki kerd ya. Werte de jü kundrra de grrse
w
w
w
.a
rs
iv
xo
{0
esta. Qawuqi vat,
"Bu nedir?" Mormeki vat.
'Qabaxtr." Qomutani t,
"Ben buni qrracam." Mormeki var,
'tobr tobr, qabaxi niye qrryor,
qomutan?"
Qawugi vat,
'Bunun iginde bomba olur, eroin olur, belki de
bir gift gorap bile vardrrl' (Taö wando$ö ma belki
nözanö: ambargo de kmci, gorey, pil6 radune ke
diyene, guret€ne). Mormeki vat
'B€iom bro, tomete brro; Allahrn yarattr$i
kundrrda nas bomba olur, qomutan beg?"
or
g
pöro qal - guxrrä. Araba gtna guxrranho,
bidon€ gelqiya, mast biyo zö doy. C6ruke
vat, "ma qomutan, bu yoirrttrr, a; yolda
ayran olmisl'
ak
"Ben anlamam, ben bu kabalr laracam."
Mormeki kerd, qomrtani kerd; kundtre
gunte, berde, a dot de s ate.
ur
d.
Qomutani vat,
mormeki, vano "sen qrracek!"
Qomutan biyo leymö seytani, vano, "bu
ayrandrr, yogurt nerde?" A, ma kerd,
qomrtani kerd, be mowa inam n€bi. Cönrkö
be doyä araba ra n€ ro, gurete, berde. Ma
araba de pit.
iv
Nrka, qomutan be xu n€stkneno, dano
rs
Mormeki kundrre d€ kemere ro, kundtre
biye dr leti, srkiy€. H€fä ma be kundrrh ama,
qe pers meke. Mormek vano, '\omrtan,
.a
bax, qabairmi qrrdm, parasmt veriyor mi?"
Qomutan brnö ztmbölanha huyino.
Germ€ perocio. Hak qrna kerge de pöseno.
M
et brnö i$kenci do. Taä ciamördi araba ra
veciyay, qiy, qiya dare de xor€ niqti ro. Axrri.
Telsiz de qegi kerd, se kerd. Ca€ ra ctrö emrre
zeyirli degil,
xor€ nigtim araba, gime.
w
Mormeki w€rtö kundlre ra dendrke veta,
vano "bax, iginde dendrk var; al ye, bax,
a."
ra reyaym ra. Qomutan
am€, se
bi; do guret, cömke verdö ra. Ma
ya ke werte de do estu. Vat, "yo$urt nerde?"
Ambargo heni bi, wando!€ ma6 delali. i
roci sör€, peyser m€rö. Ma ke grk guretCne,
hurdi hurdi mord€ne. Eke lista destC inan
de nam€ xo gino, mara guretöne. Asman'na
C€nrke s€r kerd ke ragti mast rae de qelqiyo,
tepia döne ma. Boe kutöne qiyC werden6, ma
biyo do. Raa Pulri u mab€n€ Mamekiyö,
guretöne, e$täne kutku.
w
Neyse, kundtre
jü centke, xeta destö cömke ro sör
ketd, uca de "yo!urt" nusno. Bidoni kerdi
w
ama lewö
Murat Paga, Paga biyo; hama trm zuhmkar biyo.
Yan6, hem dewe r€ faydö xo zofbiyo, hemr ki
$erifi Sero
or
g
Paga, Dewa Hedko, Qö Hesenö
biyo, i ke göane feqrro rö ben€ meyman, nöano
lewö xo. Egqiya6 xo per€, oltmo dan€ ar6, anö
dewrco r€ zofzuhmkar biyo, Hägaä dewrco pEro
ey ya, ino bekle keno. Egqiya€ xo
ebe zuhm ra dest ra guretö.
g€
gun.
Axri
ju $axko rao,
Gömko ra Hesen Us6no, brraö Mrlö. O ki
mordem€ a döka to $axkrce biyo. Ju ki Gr:Iö
ur
d.
Kodt gemm do juye,
nözo, non dö juyö. Frqarekö dewrco ki pöro crr6
guriyö, xorä piz6 xo kerdo mrrd. Egqiya ra ki pia
biyo, egqiya€ xo kenä top, anö, o ki beno zen-
Qunculo, dewa Qunculo ra.
Khalk€ to vat6ne, 'amo koge de nigto ro." O
igte sorä (serö) xo werd.
gemm veto, berdo. Bon€ juye de ki egto päser
ke Paga usar bero, ofiso de brrogo. Mrlet p€ro
do. iEte,
cr€
ezat ikram kenö, xeyl€ egqiyaö xo
bekle kerdo, eqqiyaö xo am6. Khalkä to vatöne
'ez new-des serre biyo ma vetime teber, hama
mr göber ra goE da, zerre ra veng ama, xurrr!
Heqöbö oltrno ver de keno ro." Vano, 'nafa
iv
vögono, O gemm uca ra beno, roqeno, teyna
trm tufongä xo lewä xo de nano ro, däma ke
uca ra ca nödiyo ke, verbe xora caö darde ker-
ak
|u serre amo, i högaö Hedko pöro ramrtö. Vato
"emser naino pörine ez ramon, gemm mrö bo."
Veri motör 9in6 bi. Ramrto, dö Qinltene, m et
weno. Nafa ki osprce kewta i genrmi, merre
yeno göan€ beliyo de fetelino. Hedko de
.a
Pa.9a
rs
kewto cr, ey ju kod6 genrmi uca ra nöberdo,
honde gemm p€ro heni giyo. Khalkö tu Mam
heni qal kerd€ne. Heni zuhmkar biyo.
ki
crra xeberi dano, vano, lerefsrz, gu, a heqöb€ mr
bia!' " Heq€b€ xo wagto, heqöbe ino kerdo thol,
oltrni kerdä heqebä xo. Dr-hir6 teni olrni dö cr,
n6dö cr, vato,'görö !".
Tabi, eke heni keno sa, eEqiyay qarin6. Zonenö
ke qoruciy€ ey göan6 bino der€. Srfte 96 khalk€
to pey ra kiht kenä, zrncrle ken€ sero. fu ki daro
Bexo dewa $axko rawa, coka crr€ $axluce van€.
Namö xo Xeca. Mördö xo Hesen€ $erifi n€giyo
qoLnd ken6 cr ke, eke qöber qanaro, zrnole
w
ke gö khalk€ tu zenguni, yeno uca, tö Hesenä
$erifi. A $axluce d€ka piy€ to ki zof ghöre biya.
tm
qaga! biyo. A ki nia zö ciamtrdo
w
eskeri coka
tufong vde ra hata godr hägaö xo beHe kena.
w
Mdet vögono. Häga ke sorö xo ten€ bi fingm,
pegewe yen6, qofke trenö, ben€, kenö hugk. |u
emrn de kunö, kenö ardo, yaxut ken6 brjerrko.
Dan€ zov - zög€ xo ke memrrö, A $axkrce ki
coka hata Eodr hm högaanö xo bekle kena.
(2
ki
Paqa
ju rocö tekrto amo uca. Qorum€ xo ki tey
mebo ya. Nafa ki gon€ qoruci i koti s4 i q€u ki
zmcrle kenö. Het€ Hedko Kegeciyo
ki
qhamö xo
zofö. Nafa ki yen€, ghamö anö, krrprte faxml$e
cl kenö, locme ra erzene c6r. fu, dr, phonc, des. ..
Oncenö, locrne ra erzenö, adrr - krle kuno g€.
A
ki khalkö to ino zerrö 96yi de maa xo hord
krmto, xorö ron be gemmä kerdo brn€ hordi.
Sero ki ngrr kerdo ro, qrqil kerdo ro yane. Heni
kerdo ke hanö tasildari yen6 sayim kenö ya, eke
des kodi genm€ tu ama, dr-hir€ kodo dan€ to,
serre
mal - naxrr
brmorä, ma bui guretöne, ta€ berdäne, kerdöne
wert€ brrri ke i mevönö. igte, ino ki ronä xo be
genrm€ xo ta€
trto,
pegewe dest ra vay do, ardo,
kerdo gohke. O ki tey v8qo, xqrr- mrgrr ki tey
v6go. O mal - naxrr6 xo pöro vöqo. Khalkö to
vat€ne ke,
mi
'!ond serrio
a
buya roni, buya genr-
9€ mara näveciye.'
No arede mordemö Pagay gonö, cenaza anä
dewe, Dewa Pagay yanä. Gömki yen6 ke cenaza
xo brc€rö, Paga veri cenaza n6dano. Nafa Gömki qonö lewö maa Pagay (daa $arbane), maa xo
or
g
ez resto i vergi. Trm amöne ke heni
mr Hesen Usön gigt."
vengb Pagay dana, vana 'tenaza gari brde, endi
gi$to, tr sekena!" Ey ki maa xo nö9 uta, cenaza
heni dacr.
ur
d.
i bini dewlete cena, $ona. Coka dewlete ra danö
we. O mal ra bila, bzo ra bila vergi guretene'
Cenaza ra tepia, ju ki gukö xo ardo gö khalkö to,
Ser€ q6beri ra ju pengereo qrgkek btyo .
$"*1"-
teni gäne xuy€, ju lacö xuyo,
dömanö xo uca ra egt6 teber. O are de Pagay
vato, 'Xecö, Xecä; qe ca€ gino ke tr reyö b€rÖ, a
ce cam grkrto, dt
bi, eke xatrrliyö jubini, vat€ne 'Mrr€ ju b€sku
brc€. Ya ju miya mr welye ke, ya ju guk€ mt, ya
ju hera mr weyiye kei' Her ju giyä döne jubini.
Ey ki
ju guka xo, mozrka xo dawa ct.
ak
tufong€ mr brde mr.* Bexo nögono, tufong€ xo
ardo böskune. Eke bi zlm$tan, xora mrlet heni
kerdäne. Srmerö kami ke geruk bi, y€ juyö ke zof
nicöno ke, eke mrrena ki Xece brmlro. Ino ke
xora axura xo de, teber ra beli niyo süax kerdo,
zerre de ju kemere ke onte, dipqigö tufongi ra da
iv
prro, süax ncino, uca de pengereo qrgkek beno
ya, ju rogti bena ya. Veri dewo de pöro heni
mal - naxrr€ xo pöro xeneqiyo, gemmö
xo pöro giyo. Qa 9äo de grrso, piye to vat€ne hirrs u dt gozö xo biyä. fu cun€ xo esto, hirö qat€ ni
Qä vögo,
kerdo, qrke eqqiyay yen€, digmenine esta. Xece
ama, tufong dö cr, ey ki heni kaleka adrri ra vi-
cun6 mao. Qor clti gao tey gerexnenö. igte, honde vardta xo pöro rega, qediya. Paga qiyo Zera, a
juy€ kerdo drrbetrn. igte, egqiyay vato, 'no endi
"Xec€, per€ mraö, guka ke g€ grma de, ez ae tora
ma gigeno' caverdo telutC aiye. I ke qiyö, dewrci
amö, sero zrnctli kerdö ya, veciyö teber.
nöcionj' Honde mal - naxrrö Xece vöqo, 9€ xo
väqo, genrmö xo tey v€go. Hemr ki sebetanä ey ra
.a
rs
yarno ra, berdo, e$to axure. Paqa uca ra ju nöpa'
$axkrce ki tey berda, crrö pere veco. Berda, arda;
berda, arda; crrö pere veciyo. Pere cr nödo, vato
w
Nafa ki ni egqiyay hirömöna remen€ . Diyarö
Gerq6 Guli vanö, peye Hedko de, remenä resenö
w
uca. Gul€ Quncule xo be xo vato 'ma endi Pagay
dest ra xo n6reynime." Se keno, qalt€ cr keno ke
vögo, o savano. Nia kerdo igte PaEay.
Qeseykerdene: Didar Özel
i
Qerebel
w
qodrr gono lewö $ema dewa Deri. $eme amrka
Pagaya, coka. $eme ra vano, "9o Paqay ra vacö,
Söwaz'
Zera, Dewa Pagay (Belentarla) ra g€na Rrza€
Muzrri, veyva gä Hesen€ $erifi (Temuze 2012)
Hesen Usön raver gono, ju nano pa, ey qigeno.
Qiqeno ke b€ro,Pagay ra vaco'b bi, 96 vögna, mr
o gigt" ke Paga nezdiyö cr mebo. Qigeno, nafa ki
-
Nugtofe: Melek Özgü Sönmez
Qemö Pasö Seydi
or
g
Xrdrr EREN
$fiya paiji qe qrm ya n€kena. Asmön amo,
regto herd. Urrs homa anciyo. Cüam€rd€ dewe
p€ro veciy€ ser€ banun, banun loge kenö.
Tariyo henön nigto rq grm ra cmö nävinino.
ur
d.
Ltptliye henia, henia; hng€ mordemi lekan grö
dan€. Kegelan de dewa Mudrige ra Hesä Babi,
Mam€ Weli, Seyd€ Qaji, Srl€ Kheji bo Xrdö
Crvi derö iksori ro semsör xo verday ro. Kmc
- kolö päroine ra owke r€cena. Lmgi, hate ra
hprge nigta pra, biyö grran, hatö ra gilliye ra u
Sz benö, grnenö dere ro. Lasör amo, dere prr
sono. Henio, lasör beno grs. Sökerdi dere ro
giyaine her ke gi bena getrn, Xrdä Crvi va;
'Ero,
se beno, brbo, B€rö,
veciym güyel No
iv
Ias€r axrri ma beno!" Apuriyay qüye. Brnö
ak
ola$i kerdö semotrk, henio sewetin€ ra. Gegane
Direge de veciyay güye ser. Degta Direge ro,
heni cör ra santi cr, verver€ Aidadö S ey Rtzay
rs
ro giy diyar€ dewa Haglarage. Kemero ke gigta
rae de, hate ghepi ser koti brn6 i kemeri. Taö
aca de aregiyay. Gos nay dewe ser. Suxi' qrztaisö
amäne. Xrd cöra Srli, va;
.a
loiun
w
'Ero Srlo, peyö bananä UEi ro, verö banö Qemi ro
heni ravärim, qim gengö banö Aliyö Puxe. Seyd
peyö ban€ U9i de findo, ma brsevekno! Heqi bo
Mamiä naca findrr€. Aidad ra, Direge ra isan
w
yeno, panö, na het ser meverd€! Bado naver ro,
hatö Mrrcani ser vaz danim. Düsa Qowaxi ro,
w
heni Bodig ro, mrlk6 Boliyan de röga xo kenim
vindi, sonim dewa xo." Hir€mönay uqti ra, Mami
ine drmal
"Low, lula nia nnd fek krrö, heni tey bancrä.
Mezg€ lac€ kutki prprgkiyo i dorman ra!"
Xo ginti we,
4
tinti
we, fiy peye ban€ Ugi. Seyd
aca findet. Xrdi bo Srliä ver6 ban€ Qemi ro, brn6
suxi: srkl cla, go$unlukla
$ivingan ro xo aznay d6s ro, nnd amay gengö
banö Qemi. Banö Aliy6 Puxe nnd ver de bi. Aliy€
Puxe r€ regtaine rö new-des gami mandö! Mecal
Xrdi nekuno! C€ra Srli, böveng;
'Ez to vet to mr drma. No lacä kutrki ntveciyo
ser€ bani. Qöber ra kume, zerre ki.iln! Ser€ ban€
Qemi de jü esto. Ya Qemo ya'i piye Qemi Paso!
Heni brke, ma mev€nöl"
Ztza$aver€bani ra phöjna l-rngun am€ Pasö
Seydi. Ebe logä ama serö qivingi, xo brn de s€r
kerd ke dr mordemi haö brnö qivingi ra veciyay,
hat6 banä Aliyö Puxi ser sonö. Hurdrminay ebe
qlekanha6! Vengö Pasö Seydi sewe kerde lete;
"Ero, srma kam6?" Veng heni berc veciya,
kutkun tede veng kerd tö. Sr1 cöra ya, heni deqti
ser ra... To va asmön qilagiya yal Vengö gheke de
Mami va;
"Ero Sdo, na qrke biye, to be mdwa kerdel To qey
vaz nöda? Kamci bi, low? Qem bi ya Pi bi?"
"Heq bo nözon, qrlafet tr vana, qrlafet€ Pas€ Seydi
bi:
'Keqkia Qem biyöne. Eke Paso, nafa kes n€gkino
ke lac6 Paqi zept kero. Azö ma btrneno. Na grke
rd
.o
rg
kutkun veng brrna. Cüam€rdö ke serö banan de,
ine xo egt peyö lolun. $iliye serö banan ro tenäna
z€de ph€jni d6 muüatö zerrö qöun. Dr-hir6 deqan
ra tepia cüam€rd€ ke estö, gin€, tödine xo e$t zerrö
g€un, bi qhekan€ xo ro. Cinilun xo eqt hnganä
cüamördun ver. Zelemeliye grnö domanan ro.
Yaban ra vergi zurray. Xrdi bo Srliä semsör, Seydi
evero vaz da. Deva deva Mami bo Heqiä biy'
biye, am€ ma ser, na qrke biye!.. Seyd se bi? iy
kamci heti ser vaz da? Heq brko, dest mekuyo. Qe
n6 kegi ma nas nökerdirneJ'
"Ero Seydo,
se bi? Stma
kam kigt?"
"Qr meperse! Nay Qemi ra. Qem serö bani de
yekcari qi. Qe veng prro n€grna. Ine semsör vaz
da. Börö, ma nia ser ro hetö Qowaxi ser gim.
Gereko indi bärd Qowax. Peyä Qowaxi de ine
Dest€ xo sant ra, löa snctke v€rde dest.
A d6m de,
Xrdi trfang kerd ragt;
"Low, srma kam€? Non slma ra!" vat. Seydi veng
iv
ak
u
pinim."
Tariyo, zulametiya. Peyä Qowaxi de grmö S i grna
qrlatiyö. Tersa, ceneqiya ra. Semotiya ro, kas ro qi.
fit xo;
"Mayme. Srma pinim."
"Eke henio, b€r6, no bömrad nowo kas ro 9i.
Bör€, ni bancim! Heq gapal€ xo bo niy ro do. Niy
henga henöne arde ma ser ke, ruka öl u qom rö se
vanim!?"
w
w
w
.a
rs
Xrdi bo Srliä ser€ Zarüge de tae sohx day. Nigti
ro, Xrdi jü criara pigte. Cr$ara fite cr, heni ante'
dü pöro gi zerre. S€nö xo qepeqiya'?. Dest na fek€
xo ser, päser-pösero kuxa. To va, ntka sän€ xo
qrlaqino ya. C€ra Srli, vengö xo rrnd n€veciyöne.
Düy6 crlara ra s€nä xo qePegiYaY bi,
qepegiyaene: kapanmak, trkanmak
{5
Hesö Babi bo Mamö Weliä regti, biy bajiye Srl€
Kheji ro, anti cor. Qolö Kegelu pey6 Qowaxi
ro, Bodig ro semsär xo verday ro. Brnä banan€
Qocosori ro gi Qrzrale, aca ra vördi ra Mudrige.
rd
.o
rg
Xtd cöra ambazan6 xo;
"Meqte g€ Weysö Khali de börim jü ca. Weys aqrlö
ma do. Hele kude, se kenim..."
Qem bi ghekanö xo ro, duzmä fisegun egt vrlö
xo, 9ngö teberi bi. Nat - dotö xo de nia da. $iliye
hento ke vace, hente varena. Caro grm ya nökena.
Phögkun dot ra grm€ mordemi ra crne, isan
kegi nävöneno. Gos na ser. Thaba caC ra pheini
iv
ak
u
yena ya nöna. Thaba n6hesna. Hewliye ro v€rd
ra, nerdrgan ro herbi veciya bani ser. Serö barri
ro feteliya, kes gino. "Bao... bao..l va, veng da.
Veng€ pi thaba gino. Herbi ama war. Hewliye ra
xo egt brn, ver6 hewliye de Lnga xo küte giye. Tr
vana mordemo. Cära ya, bi pro, piyö luyo. Tafal
.a
rs
kerd, ant zerre. Cüam€rdä dewe päm bi bi teber.
"Qrko, grbrlao?.. Kami na kami ra?.. Kam k$iya?.."
Qrriye rew vrla biye. "Pasö Seydi gmo cr!" vati.
Qellä mrlet ban€ Pagi de diya ar€. Qersure serä
zerria PaEi de grna cr, pey de eqto. Pas giving ro
amo brne. Pas c e de meredno ra; c€niya Paqi,
veyva Pagi, tornä Pagi dorm6 crle de gin u qivan
der6. Der u ciran g€ de diya ar6, gin u givan nnd
bi berc. Kutkun tede veng kerd tä, zurray. Ti vana,
theyr - thur, dar - ber, öl u qom töde pia berbenö.
w
w
Cüam€rdi oda de diyay arö, "se brkim, se nökim?
Vanö cöniya Hem€ Qoii vato, 1a6 mordemun verä
banö ma ro sems€r vaz dd' Ta€nun vat 'Alma
küm'l taönu vat "sodrr brpim'l Nia jübini de koti
cedele. Qem6 Pasö Seydi kot zere,
w
"Lrpriiye zafa. Vans grqa ke bvaro, r€gi vindi
n€benä. Na sewe tlaba növ€nenim. Reyö
sodrr bo, rögun brramim, hele kude, r€gi ma
ben6 kamci het! Ez heni guman kon ke no isö
Keqelano. i am€ Aliy€ Puxi ra n€. Eke serba piye
m biamöne, n€kutöne zerrö dewe. Nerdrganä ma
ü
hat€ banä Usä Quti dero. Qae qor€na bör6 hat6
ver€ bani; xo tenge de verdtr€? Par Aliyö Puxi
mal€ Kegelun n€da pro? Na kara A1iy6 Puxia be
ma biyeJ'
Tä€nu va 'heni aseno", ta€nu ya "nö mo€|"
Cüamördun nia berc berc qegi kerdöne. Qöberö
oda bi ya, maa Qemi küte zerre. Dest€ maa Qemi
de iqliga Pagiä gonrne est biye. Egte verö hnganö
laci,
'Ero, herre to boro ha! Tr homa gr pina low! Piye
to z€ koy d€m diyo herd, tr naca de mobet u sobet
dera, nö! Wax, awa ke am€ ma ser; wax, awa ke
am€ ma ser!.." Va, ebe gut destaria biye porrö xo
ro, porr6 xo rugrlut. Nenki fiti dev-rüye xo, devrü t€de goni u golasöri de mand. Xortö dewe bi
.::: n"t -, anti banö eöyi.
Xrd
c
e ra veqt ra, qrmC
xo migt day, gi ver€ qöberi
destawiya3 xo brnsno. Pey ra feciri e$t bi. $iliye
brriyay bi. Cäraya zene. Kot crle. Hewnö xo
niama. Xo nata d€m da, bota döm da, n6bi. Zerrö
mezgi de ü lana kermi lewin€. Ugt ra, pigtk€ xo
gureti prra, crgara xo pigte, locrne de wele qurdi
kerde, ghikö guret, criara xo fite cr. Hetmä dr
destawiye, destawe: abdes (küqük su)
ca. Fite verö mön€ xo, xete kerde
loi,
darde we,
kerde lewan€ xo ra, dr-hir€ dtdani day xete ro,
jüane xo kerd xete ra, crfara piqte. Dest e$t cäbe
sakoös xo, lula6 xo vete, ctfiara kerde wert€ lula.
Welipn.
Cüamörde dewe Q€
g
"Ez mubota Mam6
Weys€ Khali de cemat ken6l'
"Qr cemato krla m ?"
"N6zonl' Abaqiyun grnay qüya brn€ ban€ Weygi'
Cor ra jü veng da,
"Srma kamö? Dost€ ya drsmen€? I theki grkö? Aca
de findrä! Gam€na ercenä, nan stma ra!" Qemi
veng fit xo,
"Kewra, mayme. Ez lacä Pas€ Seydiun. Abagiyan
ra, Qem. Ni ambaz€ mrn€. Amaym meymaniye.
Meyman6 Heqi qebul n€ken€? Gereke srma ra
pers€ de m brbo. Weysö Khali re vac€. Eke ma
qebul keno, ewro iy rö benim meyman."
va
Dest eqt cöbö elega xo, adrrge vet, criara nö prra'
Tödrme t€drme crgara ra helmi anti. Tr vana, dü
tede quletnenö ro. Qt hebö duman teber nädäne.
Cr$ara ra helm€ henöni anti ke dr-hir€ helman
de criara grnö n€me ro. Xrdi rrnd xo aznay bi
Iana pengeri. Srli ro sö kerd, sö kerd, fekä xo de
ante rüy€ xo ver,
.o
r
tabaia da ya. Be dest€ ragtiä zerrC tabaga ra xeti
veti. Xeta jüye gurete, kerde mabänö phögkan€
destC ahepi. Ancia be dest€ ragtiä tae tutm Suret
mab€nö dr ph€gkanö xo, heni sant ro' kerd wertö
xete, wert€ xete de heni ze aime kerd. Tabaia dö
"Khrla mr, tr muLnta kamia? Ni cüamördä srma
kotiä? Thaba kes n€asenol' Cönke legega xo nnd
rd
Ama, geng€ bani de nigt ro. Dest€ xo verda ver€
sala xo ro, taba$a crfiara vete. Tabafa mabön€
dr destan€ xo de, brn ra ebe phögkan€ qrckekan
ra gurete pö, be phögkan€ qahndana qapaiÖ
Qem c€ra centke,
ku
helmi ant, veqt ra, qi ver€ pengeri. Ban€ Srli ro nia
da. Qäberö qö Srli bi ya, Srl bi teber. Dotöniya xo
de nia da, cöro bi semsör, qi dere. Destawiya xo
rrsn€. $i awka deri ser, dest u rüyö xo $üt. CCra
ya, grna zrqaa bmö banun. Dr-hirö rey sewgiya ra'
"Srma aca finduä! Ez ruka xebere dan srmal'
Kot zerre. C€ra cemat,
si
"Nao Qemö Pasö Seydi ama. Vano'ez meyman€
Heqiun.'Weys ma qebul keno ya n€keno?" Weys
cöra qolö san6ni,
.a
r
!ul[u1iya, 'Mr de fekö to n€ne! Bance, bance!"
Qemi bo qol€ xoä, brn ra ser ebe qhekana bi' Sar€
dewe dorm€ dewe de r€gi sae kerdöne. Xeberi day
w
w
Qemi. Hirö räqi cor ra, dt teni zerr6 dewe ra hetö
zrmi ser giyö. Qemi bo qolö xoä zrme ro santi cr,
rögun drma veciyay Qowax. Xo Bodig ro verday
ro, giy Mudrige de veciyay. Qem cöra ambazan€
xo,
w
"Mr n€va! Na henge Aliye Puxi arde ma ser. S€r
larö, röQun ma ardime, dayrne koti ro!?" Cäniya
Mamä Weli brros dest de am€ dere. Dere de qelfö
Abaqiyan€ Korun ganiä xo gütöne. Cöruke qe xo
ni qelli ra näna, biye bul, brros da owa deri ro.
4
zLqei Yamaq
5
sako: ceket, sako
6
lula: uzun gubukan yaprlmrq afizhk; qrlawune
"Brko, se vanö? Nao Qem ama. Heni aseno ke
r€q6 srma giliye ver vindi nebiye . Ma nae se inkar
brkim. Nrka nine naca qrr kim, aqiri brnä ma de
crl n€nanÖ ro. Crl ronaine ra värdime, ni aqir€
dormi töde ma de kün€ t€. Az u uzö ma brnen€.
Börö, ma ni mezeretiT be halöwa biarim
rtndiy u
hagtiye seri' Cemati p€ro pia,
"Qesa ma to da. To zana." Cöra xeberdari,
"Vengb cr de, bör€."
Abaqipn amay. Ebe ghekan€ xoh nigti ro'
Kegi ghekö xo, xo dest ra nönay ro. Weys c€ra
meymanun,
"Srma p€ro x€r amö, pay no grman€
m1
heni amö!"
vat. Qemi va,
mezeret: olay
{7
"Weyso, ewro sewe piyö m' ama kigtene. R€gi
am€ dewa srma. Kami ke no piy€ mr ra, srma be
xo vecrr€ werte, be xo ceza cr sanC. Heni aseno
ke xebera srma ni i$legi ra esta. Srma a ri ra diy€
rao ke Qem keno aqrl veco. Nögkino ke thaba€
ki brko. Xo xo de 'krr6 srma de verö miyan6 mr
ra bo! Srma qa van€, ez nae srma r€ verdon, nä?'
inan de yenö ya ma. Eke ma r€ verdanö, peyniya
"Ez
bena." va. iy bo ambazan€ xoä u$ti ra. Xatrr
wa$ti, biy teber. Weys grqa cöra ver ro, cära ser
vaci? Qesa henda mr ra veciya. Qesa qesa
srmawa. Qesa qesa aqiranai'
se
.o
r
nae n€ Abagiyan rö, neyi Keqelan rä ebe xör
ro, n€findeti. Dere ro vrgiyay bover, qüye ro d€m
Cemat dewa Boliyan de diya ar€. Hirä sewi, hir€
sodrri jübini ardi berdi. Bado,
dilay doym, biy vindi.
"Srl€ Kheji Qemö Pasö Seydi rä kewraniye vaco.
Qem key vaco, qol
a
wext sono Keqelun ser.
veciyaine ra heqt€ tepia, Kegelan ra xeberdar€
ama. Weysö Khali cemat wazeno. Ni dorman
.a
r
w
w
w
jübini
ki canö iübini de. Hemu werr tölee de b€.
Jübini re caro crmesiaine mekr€!"
de, ne
Hurdrminun hetun sae sero sondi werd, pia
veciyay Sultan Baba de qurbani kerdi, miyaz
kerd vrla. Aqiri hurdrm€na ki na wer€amaine
ra zafsa biy. Nae ra tepia zav - z€9 böxofhenda
ebe esqä sono mali. Cüamärdi jü dewe ra dewa
bine r€ ebe qolä nösonö. Henda kes kegi ra
nöterseno. Asmän beno berc, astarey tenena
si
de agiri serba werö amaine cemat wazen€. Cok
rd
zerrewe$iye roniyo. Nae ra tepia ne malä
va
Qemi ra ki ne vengo, ne vaco. Qewres€ pi
veciya, homa Qemi ra veng€ gino. Qewres
Na goni werte ra wedariyo. Hendi nae ra tepia
mab€nö Kegelun be Abaqiyan de boyna doqti u
ku
Qemi bo ambazanö xoä amay ke mezele krniya,
biya hazr. Crnaza pi Qemi pina. Be qin u qivanä
crnaza berdi, dardi we. Der u ciran t€de amay
zere o xatrf. Abagiy.un pöro Qem pitäne .
{B
fiti
g
arC p€ser. Vatena ma awa ke, ya srma heqberä
Pilö aqire diyay ar6. Vengb Qemi day. Pers
Qemi ra. Qemi va,
nnd sewle dana. Ma
Qem, Qemi 16 gorö... Astarun sewliya xo kerda
senk, asm€n keno herd grno. Roc be roc helmö
Qemi beno teng. Qem nögkino ke jü caö xo de
rnd bereqine,
asme tenäna
frndero.
ware Kegelan r€ ca verda.
Dewrcun pöroine kara xo day bi arö. Srkut bi.
fü Srlä Kheji tertele de bi. Dorm€ banö Srli ro
or
g
henio, cäniy u 9ön€ azebi verdäne jübini ra. Qö
Kheji de tertelö veyrri est bi. Lac€ Srl€ Kheji
amo brnaine. Srli elgiy day arö, pesari kerdi
heqbun, elgiy rusnay dewun bo agirun. Kababc
ke santi bi cr, o kabaUi kerd heqbe, egt terkiy€
S
Zrmrstan vörd ra, bi usar. Wextö warun
ama. Heyderun bo Kegelun Warö Werti
sero täkutaiyö. Qem€ Pas€ Seydi eqiya pö
ke Heyderun am€ Warö Werti. Rocö san ra,
€
zav - zöq hewna qiyai-ne ra tepia ghek6 xo grr€
day, veciya, qi waranö Heyderun. Sewe xölä qi
"To brväni, lac€ m'! Tr henda ama des serri. Ba
xo so 9ö kewraö xo, kewraö to, to brv€no. Brvöno
ke to ra qt cüamörd veciyo. Bw€no, sa bo. Wexto
ke kota dewe. serö xo berc, sön€ xo raver brc€!
Agiri Iacö Srlö Kheji brven€. Qheka xo ki qt bm€
terh ra mevece! Werto ke r€$ta dewa kewray, a
wext vece, bercö herm€ xo!
ak
bi. Lodä Heyderun xegnan ra düri de biy. $i,
qhik verda lodanä kunkori, cära ya, ama qö
xo. Hatö brnÖ waran€ Heyderan de Kegelun
nay bi ro. Sewe waran€ Heyderan de biye zelemeliye. Ebe meskanä, rewkarla owki lor6snay
ur
d.
golige, lac€ xo na prro.
nökrrösnay, dafar n6di. Xebere giye dewan6
Kegelun, cüamörd€ Kegelun ebe ghekanä reqti
Abaqiyrrn bi, qesa pi amä viri. Xo xo de va,'ez
eygiyan, trfang naca ra dot herm€ xo sani, va,
iv
waran6 xo. Homa qrlo, qrbalao, növaciyo, zö va
u vanqi Heyderun varna xeymanö Kegelan ro.
Lace Xrdi küt rae. Wexto ke deva devö qindor€
rs
Qhekdaran€ Kegelun xo e$ti meteris. Heyderan
ra Mem€ Ali, Hes€ Qemi bo Usö Cengi qol ro
vrgiyay ra hat€ Birman ro, dere peyö waran6
KeEulan ro amay war. V€rdi hatä pey6 metertsä
Kegelun. Mab€nö waranö Kegelun bo dewanö
.a
Kegelun brrnay. Qhekdarö Kegelun mabön€
dr adrri de mandi. Ver ra, pey ra qersuni qe
yaman ntdan€. Frrset nökot Kegelun ke vacrrö
w
'xebera ma thabaö ra gina. Ma amaym zav - zög€
xo brseveknimi Qewla hata cemö sani ramrt.
w
Hatä ra Abagiyun, hate ra Boliyun, hato bin
ra ki Lolun koti mabönö qewga, zor brnay ra.
w
Xrdö Cwi bo Seydä Qaji'ya na qew$a de kigiyay.
Kegelun meyt€ xo gtroti, waran ra amay war.
Heydencan'i ine drma bar kerdi, giy dewant xo.
Bado Lolun bi maböngi8, Heyderun bo Kegelanä
Ni cemati de Kegelun
sondi werd ke 'xebera ma lodan€ srma ra ginai
Heyderun nae ser ra destä xo Warö Werti ra ant,
nitti ro, cemat glr€
day.
mab€nqi: gexgi; aracr, arabulucu
aqiri mr heni brvänä. Brvenö ke Kegelan ra gt
xorti vezen€ ral Heni be leyalä Kulkunan ro,
Direge ro värd ra, küt wertö dewa kewraö xo
Hagkrrage. Domanö dewe dorm€ aspari ro natabota veqti, brrray, qüari rati, kay kerdi. Xortan
ra jü bi hafsarö golige ro, golige ante ver€ g€berö
Qem€ Pas€ Seydi. Qem€ Pas6 Seydi bi teber.
Ama, hafsarö golige xorti dest ra guret. Golige
ante verö nerdtgani. Herm€ xo sant golige ver,
kewraö xo golige ra ard war. Vengb lac6 xo da,
hafsarö golige da dest,
"Herbi lac€ ml alafver€ goliga kewray kel"
Kewra fit vrrniya xo, nerdtgan ro evero veciyay,
küti zerre.
Dewa Srl€ Kheji de gut dawuli, gut zurney
crniyöne. Jü dawul bo zurna'wa ciranä ke yen€
vewe, verba ine $i. Daxrr] bo zurna'wa mrlet fit
kay.
K€fu esq zafo. Xorti bo genekanö azebaria,
ey$rya: en rlrNr
(9
kewra ancia gino... Bi 16l gino... Bi sewenöme,
gino... Qrm€ pöroine mend kertö Srl€ Bozali de.
Xeberdarä ke veciye kert, gutö dawuli hazrr, inan
ra jü fihska pin€. inan ra
ki ne vengo, ne vaco.
bi, ni koti de mandi? Hergu fek ra jü
qesa vecina. Tabat be Srliä brrriyo. N€qkino ke
jü ca6 xo de findero. Reyö yeno war ar-ure, reyö
Tirem
se
vecino cor qonai. En bado ancia uslat v€rd banA
gÖyi, xapange ro ama war axure. Zerrö axure de
boyna jü gheka de xo dardäne we. Herbi qheka
Srl deva devä Haqlarage bi,
dot ra jü veng,
rs
kama?"
'Ez Keqelan ra Srlö Khejiun. Kewaö Qemö
Seydil'
"Qrtona, pi u brra? Mr qeda guretae. Ero, se bi?"
Bi bul, bi orlan ro, dard we. Laik zö pagk€ srpiyo.
Ne lewiya, ne veng da. Tr vana zerrä Srli ra giy€
qurfiya. Goni astan ra biye jüa. Qhokö xo gikiyay,
heni ghokun ser ama lac€ xo ser. Vrrandi besnö
prra, qelfe kerd, lacö xo kerd qefesö sön€ xo. Destö
xuyo ra$t bi hit. Heni ceneqiya ra, heni ceneqiya
ra. Xo garna Qemi, n6garna, terqais grna trfangö
Qemi ro, mezg€ Srli prqkiya dev-rüyä laci ra. Srli
bo laciä däm diyay zerr€ jü crle.
Zertö 9öyibo zerr€ dewä bi zele-meliye. Cirani
nöthowray ke hetö banö Qemi ser börä. Pöroine
zamt ke Qemi piy€ kewray kigt. B€veng gosan€
jübini de, "ma zana. Qem h6f6 piy€ xo keEi r€
növerdano. Kegehco budela. Növano ke no Qemo.
Caro Qemi höfä xo kegi re verdo ke srma 16 ki
verdo?I" Tainan i; "N€ n6, qe nnd n6kerd. Mab€n
de Mrhemed est bi. Na haiyato Kegelun az - uzö
Qemi ra bena teber. Qesas qryamet rä nämanol'
Pas6
w
w
w
.a
"Wiyyy, kewra trya! Rrnd ke ama Ez ki kotun
rae ke henda böri. Kewraö rn zafnöweso. Wertä
adr-alawune db, Xo serde qayno, se kerdo? Qend
organi day pra, lercö xo nöbrriya. Homa taä bi
reet. Xer ama, Clman€ rn ser ama! Owo ke tr ama,
hata sodr kewraö ml blpim. Belkia hata sodrr
ten6na beno nnd. O wext xo de benim. Henda
nöbi, pia sonim. Aca de m eti v€nenim. 'Hal u
hökat nia niad vanim, veyve peyser ercenim. Ya
ki kewra6 rn ke ve$t ra xo ser... Heya, heya; ez
kewraniya kewraö xo naca kon. O wext tenöna
doqti u iqrarina ma bena mrqerem. Heri niyo mr
qeda?" Awke saniye zerr€ Srli ro. Srli helmo de
xori guret. Zerrö xo aregiya ya. Ebe zerrewegi'ya,
20
xar da, qi serä crlö,
iv
Xebera qe keEi giyaina Srli ra nöbiye.
*Tr
koti zerre.
Wert€ ban€ göyi de mubütC a€yi hewn derö. Vördi
ra oda. Qrla idari sewle dana zerr6 oda. Srli herbi
ver, Qem drma
ak
xo gurete, dr qori fi$egi e$ti 1' ö xo, bi teber. Sewe
tariya. Veng€ dawulun zurnun her ca dardo we.
S
or
g
Ni Qonali re howt sogrgi saniyay cr. Mordem€
grani t€de aca diyay are. Thaba ne ito, ne bito.
Kewray pin6, nöpinö, kewra gino... Bi mufurbe,
amay verö göberi.
ur
d.
cüamördun bo cüankanb sure arde sure ser. Be ni
hengemi'ya bi san. Qonai€ hemu agirun beli bi.
Hergo qonaf r€ sogrs€ rusna. Banö Weysä Khali
kewray r€ brrna ya. O qona!€ Qem€ Pasö Seydio.
"To zana. Ma kewraö xo tryal' Ebe qegikerdenä
Sewe heta sodrr mrlet reqegiya. Kay, k€f
u
hengeme'wa bi sodr. Sodrr ra qayt kerdi ke Sil€
Kheji ki gino. C€niye kote elemet, Srl gino. Koti
zerre, ghekanä Srli de nia day ghekö xo hurendi ra
n€lewiyö. Cäniye am€ war axure. Nia da ke gheka
Srli gina. Veciye cor. Weysö Khali re,
iA,ia€ ml wayirö g€yi gheka xo gureta, biyo vindi.
Lafü ra ki homa xebere n6veciye. Ni Qemö 9ä
v€sai hurdeminan ro halö kerd. Ez cr wele bo
herre xo ro ki!? Ez se brkeril?"
"Ve1v6, hele frnde. Caro giyo henön beno?!
Qiyo
hen€n brbiyäne, mka xebere rew veciyay bi."
"Nö nä, afa€ m ! Srma
se van€, vacrr€! Ez son.
Qae Qemo gonewer wesöneno ke, 'börä, meytan€
xo berd qr? Nä n€ nö... Ez zon, ez zon... O 9r
10
haiye axe
Qrqa sekuniye
biye... Qend serri bi, mabön€ Kegelun bo Abaqiyan
de tek jü mza nöbi bi... Xorö kar u gurö xo de,
reet rrnd xebetiyöne... Asmön ro ancia hewrö
$iay fetelinö... Ancia qe kes b€ghek nögkino teber
bo... Ancia qol€ sono, raa Abagiyun brrneno; qolä
yeno, raa Kegelun brrneno... Ancia c€niy bämörde,
Ni Qemö Pasö Seydi brvÖne.
Ni xeberanö ma cr rö bere. Key ke beno raji, a taw
xebere brdo ma. Ma ke gr pers do, anim hurendil'
Memi; "rrnd beno' vat, xatlr wa$t, bi teber.
nia nia.
Se kena, brke.
Hirö roci ra tepia Mem Derä Axpanoqi de, leä
Qemi de bi. Qemi bo Memiä zerrä mr[ara de x6lä
xeceliyay. Bado Mem ver, Qem drma biy teber.
Qem Memi de taö ca bi raqt. Ambazä Qemi t€de
Qemi sero diyay arö. Qemi va,
"Zon, srma van€, 'mka no muzewro lac€ kutfü 9ae
ama?'Vaci: Seresker€ Xozati no rusno. Ma rö vanä
'bör€, teslim brrä. Qhekanö ine cr ra nöcänim. Ko
ra bör€ war dewan6 xo. Cr r€ tenekö zernun danim.
H€ganä xo de, mal6 xo de bxebetiye. Trfang ma
ra men€, cr ra thaba€ de bini n€wazenim. Ma inan
ra nönanim, i ki ma ra men€j Nlka srma se van€?
No qend asmio koan derim. Hemu ca eskeri guret
xo dest. Megte birro eskerä i caan€ binan'i garnenö
naca, naca'i v€rnenö xo dest, zav - zö9€ ma täde qrr
ken€. Ez kiqiyaina xo ver nökunun. Ez zav - zö9i
gore von. Anca'i srma zan€. Eke vanA, 'Qebul niya,
ma heta peyniye danim pörd', ma se vaci, ez ki
srma de heta peyniye don peroi' AmbazanC xo vat;
rs
i
va
velwi ki viay manö..l Hata verasan hergo jü giye
vat. Gosö keqi kegi sero näbi. Kam se vano, kam
gos nano kami ser, caro beli n€bi. |ü qiy€ est bi ke'
grm€ p€roine mandi bi kertö Srlö Bozali ro. Sahmö
Gaan de cöniya Srlä Kheji ebe gutö salaganä veciye'
Qelfö m et vera ine vegti. Goliga jüye ro meyt€
laci, goliga bine ro meltö mördö xo bar kerdi bi'
Goligi anti ver€ göberi. Tenesuri kerdi hazrr. Pi u
laciä gigta jübini de tenesurun ser ro merrednay
ra. Fekä cüam€rdun bi bi kiht. Fekö c6niyan de
zewt, $in u $ivan... Hurdrminay pia $üti, teqi$te de
kerdi mezelun. Aca ra tepia ismixana cAniya Srlö
Kheji piEtkö giay gureti prra, c ko ;ia da xo ra.
rg
bi...
.o
ra qes6 veciyöne. "Qend serri
jü
Ni bo qol6 xoä zaf sefkanö. Mao nine ebe zernanä
qan kim. Zobi nafila dinawal' Qomrtan€ Elaiya
Xozati vat, "Memö Muzewri re btwesöner6, b€ro
nacal' Memi r€ wesönay, Mem dr rocan ra tepia
ama Elaiye, Sereskeri cr r€ vat, "Memo, hal - häkat
rd
kote rae. Mrlet töde diyay bi arö jü ca. Hergo
hale näkenim, hal be hal n€Ekinim Aidad brcim.
ku
gonewero. Mr kerd n€kerd, lac€ Kheji gos n6na
mri va, tekrte, qiye niqte goliga xo, hnge sante terki,
.a
Kigiyaina Srl€ Kheji bo laci ser ra des serri vördi
bi ra ke eskeri D€srmi sero adrr varna. Na Khalan
de Abasrci, Kegehci, Sey Kemahci, BoLci, Birmrci,
Lohci, Heyderrci, t€de verba eskeri findeti. Na hatö
w
Abagiyan€ Koran de Qemö Pasö Seydi qe firset
eskeri nödano. Hemu ca de Qem qeqi beno; 'Qemi
ewro ancia jü taburä esker qtr kerdo..l' 'Qemi
"Ma caro hata ruka qesa to sero qesa vata?! To
vana, hen brbo!"
se
Daasö roci ancia Qemi bo qolö xoä koti eskeri ver,
esker qr kerd. Rocä egiyay p€ ke Vank vösno. Qe
Prrdä Vanki de esker zaf telef kerdo..l' "Qem ke
n6bo, esker dr rocan de az u uz€ ma brrneno.'."
nä ver ra, wesa wes vösn€. Qemi ambazt xo day
w
w
uz€ri derö iksori ro lü teka eskeri n€viarna ra'.l'
'Qemi vato, 'hento ke ez wesun, teka de eskeri
n€kona Agdad€ Sey Rrzay'.. " "Qemi bo qol€ xoä
"Qemi der€ iksori eskerö Trki r€ kerdo teng..."
Eskeri ki namö Qemi rew rew hesneno. Ni
dorman de kamci ca de ke esker rö hal€ beno,
drma namö Qemi vacino. Xozat de elaiye de namö
Qemi qegi beno. Sereskeri van€, "Eke ma Qemi
kes n€reyiyo ra. Zav-zög töde kerdä merekun,
adr
arö, va ke;
"Na nia n€bena. Memi r€ btwes€ner6. Hokrmat
pers€ xo db ya niyo?"
Qar rocan ra tepia Mem ebe tenek€ zernanä
veciya, ama. Qemi bo ambazanö xoä qewia bertel
2{
qewfa biye srlxet. Dr asman ra zäde Kegelun bo
eskeri verda jübini. Esker dere - derxanan ro vörd
ra, ama brnöniya dewa Srlö Kheji. Mudrige sero
adrr varnay. A roce xebere amö ke Hes€ Babi bo
Memä Weliä grnä cr. Henda phegtia Kegelan'i
Eikiya. A sewe 9öber6 Qem€ Mamö Seydi pet pöt
kuyila. Qemi grng da, bi gheka xo ro,
"O karno? Srma kam€? Qr wazenö?"
"Yake, ez ismixanunl Mubuta
S
C
Kheji." Qemi
q€ber kerd ya. ismi-xane, pigtkö ke dest de, eqti
ver€ lmganö Qemi,
dare ra ama brn. Ambazun p€rnun xo dare ro egti
brn. Zahm henio, nano ser€ daran ra. Qe yaman
cr nödano. Xo herd ra grz kerdi, amay leö Qemi.
Qem c€ra ambazun,
"Esker mka verdano zerr€ brrri. Srma qorr€ mr
grrö drrö, ta€ purr banc€ mr ser, grran gran peyser
banciye! Sewe dr ten6 srma b€r€, mr beröl'
Ragta ki z€ vatena Qemi, eskeri thutrke d6 prro.
Eskero ke esto gino, xo be brrriä guret, amay.
Ambazan€ Qemi x€l€ xo ver da. Brrr ra veciyay,
xo e$ti kemer. Eskeri brrr guret xo ver. Sande brrr
ra veciya, kot bananö Srlö Kheji. Ambaz€ Qemi
va
'Qemer A$a, Kegelan de cüam€rdi n€mendi.
Täde amay kiqtene. Ni pigtkö S i bo kewraä to€.
Keno ke eskerö Trrki mezelan€ ninun brdewesno,
g€ ninun küyo, namus6 nine böperey ko. Eke to
ni wes brverd€ne, esker6 Trrki nia hente rehet
n€kotöne gäanä ninun. Ez to ebe cüam€rdiya
toä ca verdon. Namus€ nine namuse tüyo..." Vaq
rg
verday cr. Nejdiy€ dewa Qemi n6bi. Kulkun
kerdi t6ser - tebrn ra. Döm diyay doymö Kegelun,
.o
qekdaran6 xoä vörd doymö Laginun bo Qocun.
Esker hegtö ra tepia kot Afdad. Banö Sey Rrzay
war!' San ra hata sodrr peyö daran ra, sodrr ra
hata san serä daran ra nay esker ra. Roca hiröyine
eskero ke karte anceno, vengb subaö xo da. Serö
dar€ de mab€n€ purri ra jü hng€ asena. A hnge
salxb subay d€. Subay uskrt herd ra $rz bi, 9i le€
makineli. Dare salxb eskeri dä. Eskeri makineli
garna serä dar€, "trrrrrrt..." Qem qor de gma cr,
rd
gfüya Sey Rrzay zav - zögö xo da arö, ebe
ku
kerde, amay war dewan€ xo. Miyanö Abagiyun
w
w
.a
Qemi Ismrxane drma ambazö xo day arö, qi
dorm€ Banö Srlö Kheji de, hatö brnöniya mezelan
de, zerr€ brrri de kot meteris. Hata sodrr eskeri
sero adrr varna. Esker lete ra z€de qr kerd.
Subayanö serö eskeri xo sas kerdi. "No grko!?..."
Qe ragt6 thufana da nianöne niamay bi. Bi sodrr,
ebe rociä ze vengö ghekun brrriya. Vera peroci
ancia veng kot ghekun. "teq, teq, teq..l' Hir€ eskeri
tädrme döm diyay. Reyna "teq, teqr teq..." dr-hirö
eskeri ancia qiy... Eskerö karte ante, sör kerd,
kes n€aseno. No trfang koti ra ercino? Veng brr
w
brrr. Deva devÖ Qemi ke biy, sä kerd, Qem xori
ra naleno. Regti cr, purr ser ra gureti. Vati, "aiaö
ml gae mxenetiye kena? Se biyo, grko? Axrri jü
rs
i
telete, $iye.
ra yeno. S€r kenö, s€r nökenö, thaba n6v0nenö.
22
amay war, cär der€. Nrka cao ke eskeri kerdo thal,
ina'i küti aca. Dr lenö xo grran gran apuriyay
Hata san nia. Esker ne Eikino gamä raver, ne ki
gikino gam€ peyser berco. füyo ke sere veceno,
heni yekcari sono. Se ke 16l gikiya, Qemi ebe
destä ambazanö xo re vat 'Darun ser ra bör€
qersune gma qorr€ to. Heq ge to re!" Qemi sere
dard we, ambazanö xo ro s€r kerd, va ke;
"N€ n€ la-low! Ez zon, na qersune mr nökisena.
Wexto ke eskeri na zerr€ brri sae kerd€ne, marö
de suri, dlrbetia mr de da pede. Nafa ez mrron.
A$nry€ marö suri ra kam refyo ra ke ez rareyl?.!'
Ambazan€ xo herbi Qem pheEti kerd, koti raa
dewa xo. Sate ra tepia Qem bi z€ meske. Masa
tö, masa tö, bi qim u gia. Henda nöqkiya ke nefes
bicio. Hente ke xrrr6ne. Ambazun zamt ke no
nöxelegino ra. Kertä S ö Bozali de, brn€ kaEi de
na ro. Taö sero piti. Qemi roö xo da, ine Qem
crnt brnö kemer ra, taö herre ante dorme, tekrti
vindi... Homa düri ra veng€ trfangun bo
mitralyozanä amäne...
giy. Biy
w
w
w
rg
.o
rd
ku
va
.a
rs
i
Teraji...
"Elemon sen€no, Ali?" Ali vat,
"Elemon sanayi bölgegiya, hano lacek Elemon dr
se kilo dareno wei iy ki mr ra pers kerd, "Ma, ni
cay sen€ni, Hemed?" vat.
Mr vat,
'Ni
cay
ki
baqrl zanönr, hama
zarzawat bölgegiyi, Ali, mr tr
to ki emego thaldi
ö
"Ero gae?" vat. Mr vat,
va
öwro tenä lew6 domano dt finderi. $iyo k€, xora
dükani br köyi'ya t€qargi dr bi. Mr vat, "Xamm,
öwro hawa germa, xor€ balkon dr slmlnl, masa
balkon dl ronr!'l Xammr be xo n€srmrna. Mr dr
meze gi-mi wena, hata peyniye mr dr nisena ro
ki, ama se kom, reqi nänana fek€ xo ra. Sewr bi br
tari, xölö waxt gi br, domani zern dr biy, terebrzon
(tv) sär kerdönr. Mr s€r kerd, hir€ teni mordemi
ha6 amay, vÖrdi ra, qiy, tepia g€ray ya, xo srlati
hat€ dfüanö ma ser. Ml vat,
.o
perd*r dä teraji ra, teraji dard we, mr vat, s€ri,
serri rao Elemon dero, hergo baji, h qail näbenay
tey s6r ker€. Ma kr tenö nata-bota, pergi-mergi
kerdi, mr vat,
rd
nöwast zaf dfüan dr finderi. Mr dükan da arö,
ku
Verasan bi. A rocr hawa zaf germt biye. Canö mr
rg
Cengiz Aslan
Jüy6 dr tomson egti bi, leyrö kutrki zaf derg bi.
Tersa mr mr vat, Aükan kr phrslanä, va brphskrnö,
nöbo kr teraji xo dr berä.' Xanrmr domani day ar6,
kerdi brn€ or$ani, amä. Mr br xammä xo na ro,
ino ro sör kenimr. X6lö kr ma pit, tepia verdi ra,
'Xamm, 9rm6 to rogti bö, teraji n€berdö1" Xanrmr,
w
giy. Mr vat,
"Nä lao, sandr amay, neler ardi düLkan€ ma ser!"
Na rä göro ya laci, mr vat, 'hey eqek herif, van6, tr
Elemon dr se kilo darenay we. Se ver ra phoncas
wadarr, ha6 vrzöri dös€ dükani ra yazmis kerdö
*Sosyalizm
van€,
gelecek'i Ula oghm, se kilo ver
ra phoncas wadarr, phancas gftC to re bes niyo?
Nrka sodrra sosyalizm lo ama, to ra g€n€, danä i
bini!" Laceki vön nökerd. Mr Ali Qiftligi br laciä
xo dr grroti, ardi k€, mr vat, "öwro meyman€ mr
b6l' Amaymr kr masa mr oncia ronaiya. Mlvat,
.a
rs
i
"Xanm, ela veng€ xo mevecr, ni se ken6!?' Dükan
ra kr biy nejdi, fek - prrnlkö xo munrti, mt vat,
"Xanrm, domano ar€dr, brn€ or$ani kr, ez vaci
serba teraji am€, dükani phrskrnö!"
"Tamam xanrm, nino teraji berd". Xamml vat,
w
"Metersr! Ez vaci, n€kuti dükan
"Qae ö mr, va qrmö to roqti b€, mörrk!" vat. Mr vat,
1
Mr vat,
w
"Expaldr xanrm I Löla vegtimr ra, ez vasto dükan
kr 9r s6ri: Ela leyronö kutrko däs6 dükani ra "Sos-
yalizm GelecelC' yazmis kerdo, yajü z€ mektubr
wanino. Ez a ttrrrsa qif qiyo qewa. $iyo lo gr s€ri:
Ekr Eiemon (Alrnanya) ra mordem€ ma Ali QiftIigi br lac€ xu'ya ki amö, haö ica dr. Lacö xo genday
24
"Xanrm, berr, öwro ki masa mr balkon dr roru,
ebr me)'rnanon'a xorö balkon dr brsrmrmr. Xora
ha€ d6sö ma ra yazmis kerd6, van€ "sosyalizm
Gelecekl Se biyo biyo; sosyalizm kr ama, ma ra
gönö, dan€ i bini, hini niya Ali, Ali?
Ma u pry isani
rg
Nurgüle Frrat Qelik
ma kergana zerrö mawa. Heyaa, derd€ grrani
Naskerdo$ xal€ maa mr beno, crr€ beno kefil.
bövengö!!
Kenö, nökenö ke peyniye de pirrka mr anö rae...
Nöwegiya xo astrm bive, zafunrt. Eve nöwegi
Khalkö mr
u feqiriye ma kerdime pi1. Wegiya xo de xeyl€
ve1rue kenö.
zameL unlt, hona hona eke yeno ra ma
Yö
eve heftu dawul crneno, dewe de
rd
viri,
.o
xo. ewro ses serrio mara kuta düri. Derdö maa
düri, vano ,,ez qöneke to nödon'. Khahkö mr
jü naskerdo$i keno ra xo ver, ano Prlomoriye.
Maa mrna böbexte 49 serri de bive, giye heqiya
hal*ö mr dr xammö xo benö. Pinka mrna
bine naiya Paxi (Kocakog, Paxö Suru) ra ano,
Zaf cüanrka de xrrte bive, qe xo növerdöne ra.
Her waxt omediye zerrö maa mr de jä astari
sarö dewa ma dae ra Dösmrze vatöne. Yö
bereqiyene. imkan gino ke ma jö dae bime.
Maa piye mr ra ki 18 doman6 xo benö. Zafrni
Dösmrze khahkö mr ra ses doman€ xo ben6.
nöweqiye ra mrrenö, hawt domanö xo manenö.
)ü apö mrno azev ki 22 serri de Meden(Agqale)
de brnö hardi de maneno. Hona hona pirrka
va
Maa mr Pilomoriye Bigin (Yarbagiye) de ama
riye dina. Piye xo qe nödiyo. Y€ pirrka mrna
ku
drrvetia kergana zerrö ma goni kena. ..
rametiye gar domanö xo benö. Maa mr qrgkeka
göyi biya, delala wa u brraanö xo biya , cra zaf
rs
i
haskerdöne. Pinka mrna rametiye gönce biya,
mr heqtiriyo verdana de serva apö mrn€ rameti.
Ma u piyö mr ki gö ke beno srlxet, benö cia, jü
via menda, reyna qe nözewejiya, eve zametu
pili. Nöwasto g€neken€ xo brrusno cao düri...
grlö kou de domanö xo kerdö
.a
Khahkö mrno rameti (hetö pi ra) o waxt Törcan
,,Kilisö Qagagu" (Balyayla) de beno. U ger-
w
giyeni keno. Waxtö serran€ 1970 de gege eve
heru, gege ki eve astoru qi-mi berdäne, rotöne.
Dewan€ Tärcan u Desrmi jü ve jü feteliyene. . .
w
Khahkö mr rozö seno dewa maa mr, gergi amo
dewe, coka maa mr ki hewes kena, sena,
qalt
kena. Uza maa mr vöneno, perskeno, kama,
ki eskeriye ra newe amo,
waxtö zewecio. Khalkö mr crra vato, ,,mr to re
göneka xrrte diya, gime brwajime." Pinka mrna
w
senö kesrza?" Piye mr
rametiye di-r€rey eve trfangu perrnena khahkö
mr ser, nöwazana ke cöneka xo brrusno cao
Pinka mrna rametiya
ke Prlomoriye ra trm trm amöne dewe diyar€
ma, qiya xo ma sera qe kemi nöbiyene. Mara
zaf haskerdöne u qrsawete kerdäne. Ma sere
emegö xo zafo. Ez ke vaji, haskerdena pinkanö
maö welati zovinao. Kamke qalö pinka xo
keno, grmö dinu berreqino. Qrmk,e inu tharva
dina diya, wastöne ke ma pörine xrraviye ra
gö hörnenö eve zametiye.
brseveknö^
Pinkanö ma hurdrmine ke restöne jüvini, her
trm kutöne ra jüvini eve yaraniye. Inu ez ve waa
mma qrze ra guret€ne verva xo, pers kerdöne
,,ala vazerö, srma kamci aqire ra€,
Lolzö ya ki
Balabanzö? "Mr her trm hetö piyö xo guretöne,
destö xo estöne vrlö daka xo ver, grrö döne, vatö-
ne, ,,ez Lohzu." Waa mrna bine ki vrrane liqtöne
vrl€ pinka mrna Balabanrze ra, vatene, ,,ez
ki
25
gimtöne. Sarö dewe serva dey eke biyöne am-
yaraniye kutöne ra mr, vatöne,, tu het€ LoLzu
gureto, so lewö pinka xuya Lohze... A$ire gu-
nan, d€nepöre. Govende ra zaf haskerdöne,
veyl.ude govenda cüamördu de sergovend her
retene helbet ke zaf canö sar6 ma dezno, feqet
waxt piyä mr bi. Roza ke mrreno, velwe dewe
her trm esqe pinkanö mr ana ra mr viri u sa
de beno, govenda xuya peyöne uza cöno. Do-
bon.
maniya mr de ma sonde qiy€ne me1'rnaniya
Dewe da maa mr hawt domanu ana dina,
g€
rg
Balabamzu' Pirrka mrna Balabanlze gege eve
biye. Xa1ö mr Erzrngande bive, her trm amöne
qaytö asmöni kerd€ne. Astarey berreqiyöne,
diyarö maa mr, berdöne lewö xo, giyene dox-
Amnan
jü rae pia qime Prlomoriye, xalö mr Alamanya
de bi. Piyö mr gereke mergi(gairi) brgimtöne.
Xeylö rae biye, areve nö9iyöne hata Bigin, ma
eve hngu gime. Destä piye mr de ki turrk bive,
nögkiyöne mr phrgtia xo kero. Ez zaf qefeliyene, gamö piyö mr zaf grrs biy. Piyö mr biskivite
döne mr, damaö biskivite! fü ki gö pirrka xo
merax kerdöne. eve na hewes mr rae xelesnöne. Nrka mr rö je hewni yeno. Ne maa mr, ne
ki piye mr domananö mr diyene cr rö nagiv
nöbiye. Mr wast ke di-hirö gekuyu brnusni
serva ma u piyö xo, her gi bi tera, grmanö mr
verde. Vatena mr awa ke, dewleta Trrkiya hem
ma b€welat, hem ki b6 ma u b6 pi verdayme.
Yanö, uyo ke canwe$iye esta, geriviye dero,
zovi derdo, eke sarö mao ke negar mendo qurbetiyede, zovi derdo; eke newegiye cr rö pöskar
biya, tenöna glrana. Ekonomiye muhima.
Eve hesav6 lotoy wegiya xo ramenö, sare mao
ke dewu dero, eke canwegiye ke gina, jü caö
ku
rd
ez phrgtia piyö xo deru, zafbiyene sa. .
rs
i
va
tori, feqet nöwegiya maa mr tenö waxt ra tepia
uncia hesar biyöne. Ma nögkiyayme dewe de
vrnderime, grmke gereke her waxt doxtor u
xestexane nejdide biyöne. N6weqiya maa mr
astrm bive. Ma phonc serri Erzrngande mendime. Hurdi hurdi doman bime pöro, der u
ciranö ma her trm vat€ne,,maa srma mrenar
piyö srma cönrka newiye ano". Ma eve tersö
merdena maa mr bime pil. Näweqiya maa mr
xeylö biye grrane, apö piyö mr maa mr berde
Almanya. Ma hawt wa u brrayme. Maa mr Ewropa de n6wegiye ser xeylö waxt nöwesxane de
mende. Zaf biye rrnde, eke sohxö xo brrriyöne,
kriz amöne, ambulans deqö de ver€ göveri de
.o
qrqkekö mara tepia nöwegiye pöskar€ maa mr
khahkö xo, hewn€ mr rew amöne. Piyö mr
ez kerdöne phrgtia xo, ez raera hesar biyAne,
bive.
.a
Des serri maa mr iltrcade mende, feqet pey-
niye de hergi bi xravrn. Ma sekerd, nökerd,
w
Almanya iltrca ma u piy€ mr qevul nökerd.
2005ine de peyser qiye Estamol, uza dr serri de
duzena Tirkiya emrä maa mr werd.
Roza ke maa mr bena rametiye, ambulans nö-
w
roseno cr, zaf mrcadele kena, feqet xo n6gkina
bxelesnero..
.
w
Piyö mr ki nao hirö asmio qiyo heqiya xo.
Newe bive emekli (teqaut), dewe de 9ö
vrragtöne. Endi emrö xuyo pey6n wast6ne dewede derbaz brkero. Kriz6 qelvi yeno, xafilde
dano mezg re, nöqkino xo brxelesnero. ..
26
Piyä mr ki gönciya xo de zaf nndek trrpane
Trrkiya de heywaxx ke, 9r hel.waaxx!
Hata merdene roö ma böma u pi kemi maneno. Domanan€ xo ra mrda mrd haskerdöne,
mrradö dinu diyaene, pö tornanö xo sa biyaene
cr r€ naqiv nöbiye. Waanö mrn u brraö mr rö
derdo, mr rö ki derdo, coka hata merdene ma
kemi maneme bö dinu. ..
Gejo, de ca verd!
rg
Fuat BRUSK
$uEä zerrä mt qtktt, kerd
.o
Monu ze giftko böyom qomyo ra mt ser d'
Dilber autrri xut brno, bö paxtr mt r))ert.
ptrr kurl u derd;
rd
Ni zerrt d' tevat verda, ni thomök tever d',
Zarru weq fi ri Eara biari?-.
Gejo, de ca verd!...
va
ku
Zarr-zarrö zerrä mma, zerr kena zarri:
Gm-ltmä sarrö mmq zö duejö ari;
Ni wrymi qedyena mr ra, ni yari:
awtri xut mt ra brno, ruej mt kerdu tari.
Zarru weS fi ri gara byari?..
Gejo, de ca verd!...
w
w
.a
rs
i
Narina, yar; narina bt Sewq u Semal,
Bejna bari, qoma berz monena lezal.
Ma pia $erevdin Sön pi, ya pal, ez pergal.
Hewar! ki bab swon/ m' öru mt ra biya thal...
Zarru weS fi ri qara byari?..
Gejo, de ca verd!...
Miyontö ta{oni ma qem gmu,, dilber€ m', ever
Ta wzör gu u gigeg, bruq tij ma ser d';
Horu tari thavi kerd ra, lasäron ptrt berd.
Ez qu mg niya ku btperi, m pölon qw ser d'
Zarnt weS fi ri gara byari?
Gejo, de ca verd!...
yari Häski mt yari
Yan yari yari yari, iski mt yari.
w
Yar yari yari
Fasal cr
ku rpiyawa, verdiyawa weri;
Xw ver d' wnder, vtsiyena, prriya biya bari
Zarru weS fi ri qara byari?
Gejo, de ca verd!...
d'
(olig-Boglan (Bingöl-Solhan) ra tuat Bruskatma Paiza Pey0na
20l3rne de riy€ nev{eliya qanseri
n
ma miyan ra brrriyao a,
iyo
heqiya xo.. Gulu nurimiyan de bo serey keyey ctweg b0...
Gil:
Esinti, dälga
B6yom: tlgußuz (Yom:Ugur)
Q0my0 (Qomyayt : üstüne yrktlrnak, sanp sarmalamak
Tevat : 5ükunet, dinginlik
Zarr : Set sedä, Baörrtr, Yakrnma sesi
Zari
:
acrdan dolay yakrnma
Dueje ari : Degirmen olugu
Pergal: Uydu, batkaena uyarak hareket eden
Ki bab awon :,,Babasrnrn evi yaprlasrca,
bereketlenesi(e"
anlamrnda birdeyimdir.
Tag
(ditil):Kßrm, Bölüm, Mahalle,
Bruq: parlama, parrldama, qrn
Thavi: 5a!anak yagrS
Päl: Dalga, Akrntryla gelen dalgalar
Qurlng:Turna
Fasall: Düzen, Düzenek, Tan,
Iertibat
l(urlpiyawa (Kurlpiyayit) : Yamulmak;Yüeyin
27
Dengböj ü gairanö Grmgrmi ra Baba DewröE
(1e38-reee)
.o
rg
Wusönö Gestemerde
Ez, heyan ke sere de taye qiyan mederi lufge
kerdene, derbaz n6bena. Roj€, mr.You Tube" de
ki Grub Dew(Grub
dan 6
Dewdan:Kega/Grmgrm ra yö).N€
programi de qalä Baba Dewr€gi bi ra ü derheqö
rd
programan€ ,,Berteng' ra ju progräm tema$e
kerd. Moderetora nö programi ki $engul Pak
cuya (heyaQ öy de fr muzrkö öy de na grube ra
ame perskerdene, l€ 9r heyfke nö mordemekan
derheq€ dengbäj ü 9air6 manö höcayi de honde
va
qi n€zamtö. Qunke, nö mordemekan ki Baba
Dewr€g zaf serran€ qrcan de, ya r€ye-dr reyi diyo
ku
a. Meyman€ program€ Bertengi
ya nädiyo, honde. No sebeb ra ki derheq€
ty
de ü
derheqä hozanäniya äy de n6 xortanö ma honde
.a
rs
i
gi nözamt6. Naye ser o, mr ki xo br xo wad kerd,
v6rdo ra, weqo, merdo...? Kes honde cewab€
Baba Dewr6gi biyari ra zon ü brnusni.
n6 persan rrnd n€zano.Ma, qal6 nas n6kerdene
Qet b€guman na k€masiya ma Grmgrmrjan biye.
Qunke, ma dengbäj ü gairä xo rö waxt ra wayir
kerd, na esna de lawrka Baba Dewrögiya ke bl
n€veciyayme. Ewro derheqö hozan€ ma Baba
dibe.Ez te nas nakiz"raqti ki hekmeta Heqi ke,
Dewr6gide honde giyö niyamo nusnayene, honde
se hekmeta Heqi. N€ hal6 ma onciya x€rca Baba
ke ju-dr nustö am€ nusnayene. Naye ra dot ez
Dewr6qi ra kes nnd niyano ra zon. A lawrka xo
bawerkena giyö gin o.
niya arda re zon:
Baba Dewrög ya hi br namä de bin Dewö9 Baba,
Gelo yema, gima awha btt?
mrletö ma miyan de brnamö xoyd namdari Baba
Sal ü zeman giqas xirab bü
w
w
ke honda wo ke mr dest ra ame,ezo roj€ cuya
Kurmancki( Krrda
Dewrög am€ne naskerdene. Heya, namdar bi ü
vati
Almany* bona
bi
E c 2b
a Xw e dä, tu
gend qurisan
hem ki gar€ ma miyan de zaf rrnd amenä nasker-
Tu guyt
dene ü zafene ki am€ne heskerdene. L€ ewro
Dostiya ,nin ü xwe polman bü
ki kes hal ü höketa Baba Dewrögi rrnd näzano.
Kam o, koti ra wo, gr kar kerdo, heyat€ xo se
(...)
w
2B
skt'1
tr probleman ra, Qeqel endi pisir€ Baba Dewr€gi
cäno ü ranövrrdano. Polos€ geqeli 6y benä, erzenä
Dew rts Bab a dibä,,YaRebl"
Tu tmanax weji me negri
nezaret.Na h€keta xo br polosan€ geqelan kiniya
arda re zon ü vata:
Heni zerö mr de yweriya
Ecäba Xwedö, tu dfue ,,Te nas nakim"
Va ,,Sori wertö qomä ma
Heya, hekmeta Heqi, to vana ,,Ez to nas n6kena'
niya vat biü niya kilornay bi na lawka xo de. N€zana Hozanö man€ h€cayi, heyat6 xoyä klmi de gand
Mt
or
g
Tu güyi Almanya, bogendqurigan, dostiya min ü
xwebiri
yt Almaniya"
serö xo guret, gäyö ra t eciya
$iya nöSiya, Sansö mt nösuxuliya
RaStö polosä geqeli biya
re ser,ke äy ki a lawrke vata. Mordem lawtkan€ ey
Derd| to geqeli Qeqel, kula to geqeli Qeqel!
de; hesrete, xeribiye, feqiriye, bäkesiye, axa welati,
(...)
ki heqneno. Xora lawtkä xo zafene
feqiriya dinya ser o, ax ü waxa welati ser o, zulm
ü zordariye ser o, br k mek öy lawrkä xo seba roja
Kamaxö nezareti de menda danö Sani
Htketa mt biye höketa Weliyö Feqi S ömani
ak
egq ... vineno ya
ur
d.
lawrki ardä re zon, vatö, 16 her lawrka ke öy arda
re zon ü vata ki, to brzane kehela sen€ häkete ama
siyaye vatä.
DewröSo
feqir peyser rüSna YeSilkoy Hewaalani
Ayö Q,eqelL nalet toro ewrq)e Qeqeli
Baba Dewr€E kam o?
iv
Derdä to geqeli Q,eqel, kula to geqeli Q'eqel!
Peyser rugnayena polos€ qeqeli ra dtme, reyna
de €no riy€ dinya. Qabileya Kuräpanö Goqkari ra
wo.$eq wa ü brray biyö ü Baba Dewröq qrcö p€ro-
omrdö Baba Dewr€gi her ca ra brrino. Roje bt roje
barö
yine biyo. Zafseranö qrcan de ma ü piye xo keno
zav-z€g€ xo serra 1985 de welat ra bar keno ü gono
rs
Baba Dewröq 1938 de edr dewa Grmgrmi Goqkar
.a
vindi. Gorö vatena" o ki z6 her dengb€ji zaf serranä
qrcan de, dest br vatiqö la*rkan ü tambür crnltene
keno. Br lawrkan übr tambür cmrtene derd ü kulanö xo ano re zon ü vano. Cuya äy nämo zaferi
dewe (Goskar)de vörena ra. Dewe de br xamma
w
xo Gulzare zewejino. Nä zeweji ra crr€ 8 domani
benö. Heyani serra 1985i br zav-z€g€ xo Gogkar de
w
maneno. Heyat6 öy, wertC feqir ü hesiriye de väreno ra. Feqiriye ü hesiriye pisirä öy ran€vtrdana.
w
Rojö rano ,,Heni zerö mr de Seweriya, Va .tori werft
qomä ma yt Almaniya"Seke zerö xo niya qewerino,
endi wazeno ke turist gorone Almaniya. Kar€ vize
ü karö xoyö brrokrati ke hal keno, tevdirö xoye
edr
uli
beno grran. Naye ser o, ser€ xo cöno ü br
izmir/Qiili
de heyat€ xo dewam keno.
izmir de
ki feqiriye ü hesiriye pisirä öy ran€urdana.
Het€ ra ki hesreta welati emaniye re Baba Dewräqi
bena. X€16 waxt ra drme p€hesino ke dewlete dewa
Gogkari kerda tal. Dewrji p6ro dewe ra vetö. Endi
her xana Goqkari het€ ser o gona ü dewanö der ü
dormi ra benö ula. Na bökesiya Goqkari ver Pepug
halö Baba Dewräqi re reyna waneno. Baba Dewräq
ki halö dewrjan€ xo r€endi br na lawrke waneno:
Xebere amö ke nnde niya
Xebere amö ke zaf aci ya
Hukmati emr do dewa ma, dewe ra veciya
Almaniya vineno ü bt teyare €no rojhelat€ Almaniya. Naca qontrol biyena paseport ra drme, polos€
Dewanä binan ra
Almanan, yan€raqt€ polos€ qeqeli 6no. Taye sebeb
Bawo dewa ma dertli ya
v ahiya
29
Bra dewa ma dertli ya
(...)
or
g
DewrQ Baba demoqrat bir insan o
Ciranö ma biyä päriSan o
QaSo kimligä ma de din, ,,islam"nptsneno
Bawo dewa ma dertli ya
ur
d.
Bra dewa ma dertli ya
Derd, derdi ser o amay bi. Biyena n6 h€ket ü
weqetanö niyan6nan, qet b€guman endi xeribiye
de per ü bask re Baba Dewröqi qrkrt bi. O welat6
,l
bav tr kalä xo ra düri, ciranan€ xo ra düri xeribiye
de bi. Heto bin ra ki letrkö nona zaf ü zäc€ xo dlme
bi.
ü zumet ra drme xo 16 dr
qulk bona \'rrazeno.
lu Sarl de ma bi, "tan t" bi
ak
O ki wazeno ke seba zav ü z€gö xo dr quhki ya
ki dr grmä bona (Geceqondu) vrrazo. Xäl€ zamet
Mt xo rö ilryrmi wrasti, na dere de
Va ,,Mamela bonanö xo, mt ser
rc verde"
Mt va'Qryax?"
Zamet ü zumet€ vrra5tena bonan het€ de, tersö
Va ,,Ya na SSlemeya na garyeme"
iv
njnayena bonan ki het€ ra Baba Dewr€gi rö beno
derd ü merex. Nata -bota perseno ke bonan xo
ser ota pikerone.Na esna de mordemö de nas
Ax garSeme, EarSeme, h mad*x
bä, garseme
(...)
rs
vecino,,Mamela bonanä xo, mr ser o verde"
vano. Baba Dewr€gi ki perseno vano .gr taw?"
O ki vono ,Ja na g€qemeya na gargeme" Baba
.a
Dewr6q qati beno ke roj€ q€9emi öne värenä ra,
O ki roja garqemi r€ isyan keno ü br lawrka xo
niya xebere ru$neno welat ü vano:.(. ..) Mt
ez xebere btdi welati,
Endi
w,
niyama vlra.ltene. Ters6 zer6 Baba Dewr€qi endi
xaS an?
QeregarSemeyö Marti ..." Na weqete ser o, mrleti ki
vengö xo keno berz. Delil halä Baba Dewr€qi
grqas ke xagrlant Qeregargemiye
Marti pocone ki,
lä ändi xa;rli br tamö de weggula
m
w
roj€ garqemi 6n€, v6ren€ ra, hona mamela bonan
r€ vaydano.Vaydano, l€ nafa br toz ü dumanö
rrjnayena bonan vaydano. Belediya, rojö öna yan6
w
roja Baba Dewräqi ya siyaye de geceqondiyö fe-
qiriö hesiri rrjnena. Geceqondiye Baba Dewr€9i
ra eserö nömaneno. Eserö geceqondira, ano eserö
w
Baba Dewrögi,,Är garfeffie, garfeme, h märat bö,
garSeme'maneno. Na weqeta njnayena bonan
niya arda re zon:
Mt va, derd öno derdi ser de
30
Roja garEemi Baba Dewrögi re bena zindan.
ki
kes mepoco
eti ra n€gonö.
ki
kamaxo lzmir crö beno zindan. Roi€ de nnde
növineno izmir de. Xo ra peyniya peyene de ki
hard€ izmiri crrö beno mezele. Serra 1999 de edr
izmrr de gono heqiya xo ü gonstane Izmir/Qr$li de
Seke roja gargemiye cr rä bena zindan, heni
danö we.
Piyä derd ü kulan bi, Baba Dewräq. Piye lawrkan
(k
aman) ö derd grranan bi, Baba Dewröq. Eybr
venge xoye nermi, kul ü derdö xo, kul ü derdö
Qem6 Gogkari
qomö xo melem kerd€ ü lawrkanö xo de ardä ra
zon-
Qey niya bövengo, Qemä Gopkari
?
Ne htmeno, ne gtmeno
d€ de br rumet bi. RaQt ke br hunerä xo, bt eseran€
Tt vanö deSt ü koyan ra mtradiyo
xo, br reng ü veng€ xo hunermend bi. Ey br veng6
Ge-gane zngeno, ge-gane berbeno
bi. Hama hama g€yanä her kesi de bant€ 6y bi. L€,
qr heyf ke garö ma
waxt ra qedr ü qmet€ emeg ü
keda nö hunermendä manö häcayi n€zana. Heni
ame ü heni ki gi. Ma, o zaf rew kerd vindi. Qrqas
ke rew qi ki,wert€ ma ra, €y x€l€ eserö hewli ma r€
miras urdayi.
Dewrji dewe
Jan danä
btin ü kuli
Br ax ü waxa Golkari
vtsiyt töla tamburä DewröS Babayi
sero gin o, ,effi zrngeno
ku
Ey eser€ xo zafene br zonä dayrka xo Krrmancki
düri
Qey xo no ro keröni Kuji?
Prd
Baba Dewr€q, dengb6j ü gairanö Grmgrmi ra ju bi.
ra fiStö
.o
ü vat€. No sebeb ra ki goqdarö Baba Dewräqi zaf
rd
de zelal ü br veng€ de nerm eser€ xo ardä ra zon
rg
Baba Dewr€q, hunermend6 de h6ca ü hunermen-
Amoröhtrs, Sar ara terseno
re xo verkemer ü kug Suno beno
Fino
beb ra bi ke sewda muzik6 Baba Dewr€si mordem
Andalä kafiri ct rö naleno
va
(Zazaki) ü Kurmancki ardö ra zon ü vatä. No ser€ zafweg amöne.
Beno derg, welatan ser Sono
Ez heni bawerkena ke heyani nrka tay€ eser€ €y,
Barä xo gnan o, barö kul ü ilerdan o
Atfian|
ki eseranä öy re wayir n€veciyayi.
Ztmtstani oncino ptrön, bäveng maneno,
rs
i
hunermend Mrkail Aslani ü Gruba Vengä $odri
ardi bi ra zon ü vat bi. Qrhq{ ke hunermendö ma
Miras o ke Baba dewrögi ma r€ verdo, gere no
wusari de zA buluski reqeno
mi
ras cayö de nnd de bärone geveknayene. Lawrkö
ktab
.a
Baba dewrägi gere p€ro ju
kerdene.Lawrk€ ke €y vatä,
6
de böräne neqr
lamkan ra ju-dt CD
w
w
hazrkero ne ü veco rotiq. Br ne peranC krtab ü CD
mordem br namä Baba Dewrögi giyä vtrazo. Wa.
heni bo ke nam€ Baba Dewrögi gar€ ma miyan de
wa hertrm brcrwiyo.
Br na wesile, Baba Dewrögi br rumet yadkena, wacay€ de a drnya de wert€ gul ü
nuri de bol
(Not: Law*2 DewröS Babayi arSivA Qeko
Ko c a dagira amö gur etene)
Her qrqas ke mr heyani mka derheqö Baba
w
Dewr€gi de 9iyö n€nusnay bi, ki zaf serran ra ver,
m1 $iira xuya .Qem€ Gogkari' de dengböj ü qair6
mano häca niya ardi bi ra zon:
-*#3r
na sayöne. Tirrjöroj€ godrri, düyö lojrnan miyan
de, s€yjü qrristalibe reqiyayöne. Xuqe-xuga Qemö
Derey€ Mengeli hetani kemera bele jü amöne.
Demö ra drme der-dorä mr bi prrrö domananö
dewe. Sey gugrka, bi vil-vila domanan:
-Ero, nö Mrtnbi kotiö
-Kotinao ro
?
?
.o
Keyeyö dewe, düy miyan de sey qatoyan€ periya-
brqeveknö. $rma trrenä ü benö.
rd
Düyö lojrnanä dewe, Tumö Kagi ü Tumö Qrmey6
Meyrimiyan de sey mrj6 payizi gewr kerd€ne.
Xafulde bizrqe-zrqa heranü hire hira estoran.
-Qrqasö
Qokö mr rrcrfiyay ü qudrm€ mr grkiya. Mr selx caverda üxo egt peye kemera bele. Qöri ü wöriya öle
-Her ü astor6 xo zaföya qemk€?
(p€re), heta ni ley6 mr ameyöne. Ez pey€ kemere
-Ql tawCnC zereye dewe?
ravejiyao ü mr raqtey€ brn6 dewe de nndarrnd ni-
-Drdanö xo ki zern€n€ ya n8?
sey
grs ü bötoge,verniya heran ü estoran6
öle de, sey yew qumandari vrnetebi. DestC xo
Peyay€ de
-Domanö inanki estöya 9in€?
-Domana remnenö ya n6remnen€?
-Ma mka
se brkeme?
-Bör€,ma ver br qadrran€ inan $ime ü nezi ra ni-
rs
i
avaro kerdbi berz, qirayöne:
ku
jü hewni ame.
mr6
?
va
yada. O qop, her giyö ragteyä bm€ dewe
rg
Mrtnbö Böwelati
-Her kes bard heran ü estoranö xo rono.
yadime.
Qet kesi veng n€kerd. Pöroye öle, br lerzegtraniya
serä heran fi estoran nöro.
...'.?
.a
Hebekö tegüge bile, zereye mr de nömend. Mr
xoxo de vat: "Heya, nöäyä".
w
N€ Mrtrrb€ böwelati bi. Trrka, xo miyan de inan
ra gingene ü roman, Kurda ki xo miyan de inan
ra Mltrrbüagrq vatöne.
w
A satrke ra drme raqt eyö brn€ dewe bi sey jü
baj a-
ri. Qadrri fiqti ya ü adrr kerd we. $amateyä de zaf
b€hemd figt kar. grngi ü naliya Mrtnban bi.
Ameyme natü gimedot, hetani bi gan.
$anö dewa ma, sey her gani onciya homk bi.
Siya tumö derey€ sey dike xo egt dewe ser, her ca
tay€na bi homk. Demä ra drme bi teng-tari.
Tariyö Eewe miyan de, ma domanö dewe ü
Mrtnban€ ra$teye blne dewe ra dot qet kes
nömend. Her ca zereyö tariy€ qewe de bivindi.
Lä, ragteyö brnö dewe sey
jt
bajar, guhskiyayene.
Tersö zereyö mr, ez br lerzeuja rafigto düri.
Remayq6 mr, sey estor€ de krmöti bi. Ez verbr
dewe hem remao, hem kiq€rao:
Vengö zrqe-zrqa heran ü estoranö €leü q€re-qära
-Lawoooooo I Gelä domanan€ dewe,b€r6 ita.
EIa Mrtrrba ra$teye bmö dewa ma denao ro. Xo
inan de sey astaran guhskilayäne. To weträ brnö
dewe de bajar biyo awan.
w
32
A roje tersd zereyä ma domanan qetke mi nöbi.
crwa mördan
ü crniyanä inan, heta ni leye ma
ameyene. Rogtia lemboyan6 qazi, zerey€ gadrran€
Demö ra drme, lemboyö zereye gadra jü bt jü qi
xora. Ragteye brn€ dewe bi teng-tari.
O $op teq-teq-teq da keyberro ü br zrwan€ Kurmancki (Krrdaski) vat:
A
-Malö, malö, mr ra deri veke.
gewe qet hewn n€kewt grman€ mr. Mrtrrbö
ragtey€ brnö dewa ma, zereyö aqrl€ mr ra tewr
.a
rs
iv
ak
ur
d
wagtäne. Coka mr
.o
rg
Maya mrno veng qet nöhegna. Xora mt ki heni
ki veng€ xo n6kerd. Lö dem€
Roja bine godr, ez bl terse zereyC xowu$to ra. Ml de genrk ra drme reyna keyber kuya ü na dohme
pengereyö hetC zuzaqi kerd ya ü zerey än:zaqi br zrwanö Krrman cki, (Zazaki) vat:
de niyada. Qend cimkö leribi dewe miyan de -Waye, waye, mr rö keyber yake. Ez Mrtrrbo.
tema$e-tema$e cörayene. Prgtia inan de boxga,
dest€ inan de ki 9üy€ gampoliest bi. Lawelawa Mr riy€ maya xo de grs-grrs niyada, vat:
kutlkanö dewe miyan de, 96 br 9ä c€ray6ne. Hona -Ma, eke henio, qo crrä keyber yake.
mr pengerey6 oda can€dabi ke bi grme-grma
Maya mr vazda, cr rö keyber kerd ya. Cinrka Mrtberökeyeyö ma. Mr tersa ver verbr mayaxovazda
rrbe huyä ü kewte zerey€ oda.
ü ez qärao:
Trke-trka zaniyanö mr biye. Mr br glmane terso-Amayyyyyy. Bör€,amayyyyy. Amay, mr benä€ö€.
nrka cimka Mrtnbede niyada. Mr cimkö Mrtnba,
Day€öö, bö mr raxelesneeeel
hona niya nezi ra qet n€dibi. Ez heni andalö crlan
figtäne
ta.
mr
ke
Maya mr zereyö keyi
Q6rayrqö
sero mendo ü mr cinrka Mrtrrbe de niyada.
hegna, qag biye, mende. H€rsa ver gezrk€ dest€ xo
Dest-payö xo esmerbi. Drdan6 fek€ xo zernönbi.
egt ro mr, a ki q6r€:
Qareyö xo ram:xhkä de kewiye biye. Qenrka xo
-Ero lawo, tr qey niya qCrena? Kam öno? Qey to ra ki, sey nuxtrka gareyö xo nuxtrk6 de binebiye.
beno?
Destö xoyo gep de jü guyo gampol, destö xoyo
ra$ti de ki boxgrkö de gfse biye. Herman€ xora
Mr vazda, peyö andalä crlade xo da we, vat:
gend elegi dardekerde bi. Knc-kol€ xo, renga-Daye,daye, ciniye Mrtrrbanaye verbr keyeyö ma
reng bi. Hem Trrki, hem Kurmangki, hem ki Krr€n€. Eke bör€ keyeyö ma, mr tey benö.
mancki qesey kerd€ne. Heni tezrk, heni rrndek
Maya mr amö leyö mr ü dest kerdro por€ mr ra, qrs6y kerdö ke, to vat€, brlbrla. Boxgrka xo kerde
ya ü dest kerd br qesey kerdene:
serey€ mr miqt da:
növejiyay. Ters€ zereyö mr n€verda ke ez rakuyi.
w
-Meterse ba-bawo. E ki sey ma insan€.
Zerey6mr hebekö bi asan. Mr vat:
w
w
-Ma, qey amey€ dewa ma ? Qey keyeyan6 dewe
ra jü br jü c€renö ? Destö inan de qCy guyä gampoli est6? Qey qörenä?
Rüyä mr de niyada ü huy€:
-i,
belengaz€, böweiatö, bömrlkä. Seba nan ü
awa xo dewe br dewe c€ren€ (geyrenä). Eke
mec€rö,vöqan manen€.
-Prrojm€ mr estö, morekö mr estö, gogarö mr estä,
elegö mr est€.
Tersö zerey€ mr h€di-h6di bi kemi. Ez andal€ cr-
lan ser ra ameyo c€r ü mr vazda, qryo verö keyberi. Mr destö xo verö lewan€ xo de kerdi sey jü
kovrki ü grqas ke vengä mr vejiya, ez q€rao:
-Gel6 domanan€ deweeee. b€rä ita.
Cin*a Mrtn-
be nawa keyeyö ma de. Zaf cinrkö de rrnda. Ema
domanan ki n€remnenä.
Dem€ ra drme, der-dorö cimka Mrtnbe bi prrr6
33
domanan. Sey 9u9*a
bi vile-vila
domananö
dewe.
A roje ra drme,
roj qiyo leyä kemera bele ü ameo keyeyö xo. Heni düri ra, mr br
ez her roj, her
AIiBEYTA$
rojanöla inan de niyada. Mr zaf wagt ke ez doirme
gori leyö öla inan. Lötersö zerey€ mr növerda ke ez
dr gami verbr inan gori.
.o
rg
eynrkAbömerditi
vördira, pijü br jü,
xeyal-meyale zerCmr.
bele. Brlerze mr ragteyö brn€ dewe de niyada. Lö,
ne ez eyntkanra,
qet kes ginö bi. Ne gadrri bi, ne ki heri ü astori.
ne eynrki mr ra wesc.
Ra$teye bme dewe de, bÖvengiyö de zaf pile biye.
To wetrt dewe bömeyman, ragteyö bmö deweki
bäwayir mendbi.
Qrmö mr bi prrr. Qenrk6 mr lerzay. Dest-payä mr
bi srst. Mr xo sey yew sewi zamt. VerC xo garnaro
dewe ü ez qöraor
-Lawoooo ! Gelö domananö dewe, börä ita.
Mrtrrb€ dewa ma qiy€.
mrradit kewt mtn ü lega mr miyan.
buri xor6,
ermi xorC,
ez xorc.
dest ü payö mr recefine, hedi-hCdi.
ne bCetkä mr destan ra we!€.
ne ki destÖmr b€grkan ra wese.
vewre vara ser ü grmanc mr sero.
-Key bar kerdo?
por srpc,
.a
Dem€ ra drme der-dorö mr bi prr€ domanan€
dewe. Sey qugrka bi vile-vila domanan.
-Qey giyö?
-Ma hona newe amay bi, qey rew
gi?
w
-Dewa ma cr ra hes nökerdo, coka giyä?
-Reyna änö ya n6nä?
w
-Wa reyna börö.
-Eki bray€ ma yö.
w
...?
A roje ra drme 9rm€ mr her trm ameyena inan de
bi. L€, Mrtrrbö böwelati edi qet n€amay dewa ma.
34
edi n€hunime, ez ü eynrkan.
rs
iv
ak
ur
d
O qodrr, onciya sey her roji ez giyo leye kemera
buri srpö,
zrmbCli srpC.
v€rdi ra
9i.
jü
br
jü,
e$qü sewdC zerCmr.
edi ne ezeynrkan ro cCreno,
ne ki eynrki mr vinenC.
xatrrbr grma,
egqü sewdö zerC mr.
xatrr br tlma.
Mücahit Gökeri de "Dara Höni" sero reportaj
w
w
.a
rs
iv
ak
u
rd
.o
rg
Serkan Sariatag
kami pina? Ko1ti, qt waxt pina? Herey
mekuye. Roye Dara H€ni grneno kamci sedaö.. . Veng derä dar u beri, vaö xo araqö garä
ma sano, seda gosö dina de brgerexiyo, söro
Dara Höni de qonaf grrö dero.
w
Qr pina,
Mücahit Göker mahmine ra teqawuto,
grnatkaro. Verde ra nat Zazaki ser klama
vlraceno, dano wendene. Albumö xuyo vrrön
Lizgd de veciya. Zerrö albumi de dec u du, kef
u reqrs jianö xo ser kerdo vrla. Mr gäber crmt...
3g
Serkan Sariatag: Ma be xör di!
dest ke p€. Wr waxt (cr ra vat6ne rotasyon)
Mücahit Göker: Miyanö xäri dr bil
ma näegkäne biyer welat€ xo. Badi ey Semsür
(Adryaman) dr xebetyawa, br zori ameya Dara
1962 de qezaä Qewligi, Dara Häni de amrya
drnya. Mektebo verin Dara Häni de, miyanin
Albumö to veciya, Heq be xör kero. To
to ni albumi sero gureyena?
To
gr
waxt, koti ama dina, xo danay nas ker-
u
lise Qewlig de wend. BadC darbey€ 1980 (19811983) mekeb€ mamostayi (mahmi) Van de mr
wend.
waxtä mahmine de kamci suka ro feteliya, mar€
qesey ke.
w
.a
rs
1983 de, Qayseri de mamostayi (mahmi) mr
w
wax-
Ez 2009 de teqawut biya, mr wa-rtö xo zöde da
muzik sera. 2-3 de1.rä mr veril br bi, ez newera
Mersin de 4-5 embazi hunermendi, ma amö yew
ca u ma ser xebety6. Drma ma yew qonser da. Yr
qonseri de grani Zazaki deyr€ mr bi. La, qend
deyri (lalamC) Trrki u Kurmancki) zi br bi. Ey€
ku ami qonser, k€fwegiyä xo mara va. Qewlig de,
Mersin de zobin qonseri ma biy. Cuwa pey semedi albumi, ez u Serdar Keskin ma am€ t€krgte.
5-6 agmi, ma depan ser xebety€. Peyni de album
veciyä. Ez mka ra embazani hunermendani erciyayan r€; Serdar Keskin, Gökge Cogkun, Sebahattin Yrldrz u hunermendani binan rö zaf tepekur (srpas) kena.
iv
ak
u
To mahmine ra 5 serri ra raver biya teqawut,
w
gr
ser xebetyawa. Qend€ deyri zi badi cr mr vrraqt bi.
Qtci ra nat mr muzik ra hes kerdöne. Tlm u tlm
mr deyri goqtari kerd€ne u mr vatöne (br Trrki u
Krdki/Zazaki). 16- 17 serran ra pey yew tembur
(saz)a Erkrte kewtr bi mr dest. Ez xo xo musawa
u mr bad€ cr ca n€verda.
36
rd
.o
rg
dene?
Höni. 1989 ra hettani 1999, Dara H€ni de
qrgulyawa. Cuwa pey ez hewelyawa Mersin. Ez
ruka Mersin de crwiyena.
Dara Häni grka, marö salx dana?
.a
rs
Dara H€ni yew tarixo mm.rtewo nnibiyayiwo.
Riyö ardi ser 9a (koti) dr yew qönayi-zergünayi
brbo, ey ca dr taian u vrlakerdrqö esto. Dara Höni
ra; tarixo verin ra nat gend€ iskender, gend6
qrali vryertö, zaf zelal niyo.
w
Labelö Qralä Persan semedi keyn€ xo Qelayö
Keynö Qrali uragto. Weveri Roye
Muradi dr Qelay€ Sebeterias vrragto. Nrka bi xr-
w
ravl.
rd
.o
rg
Sebeta albumi goyl€
koti reso ke to sa bö?
to de 9r esto, veng6 to
iv
ak
u
Ma qeydkerdrEd album qedina. Semedi vetrgä
album, hunermendo erciyae Metin Kahramani de ame yew ca. Vetrqö album, hzgd Muziki
guret xo ser. Semedi vet$e albuma mr 'Dara
H€ni" ez Lrzgö Muzik u name ey ser Metin
Kahramani ri zafteqekur kena.
Dara Häni br zrwan€ xo, talan u qetl-u qitalanö,
resa öro. Vanö ruhö sirkan (Wlayetan), zrwano.
ve
Qesa peyene de sa vana, gl nrqrtino zerrC to?
$rma gur6ko muhim urazeni. Muzik brneyna
ason (rahat) reseno Eari. la nügtrg u wendrg qari
rC zehmet yeno.
Rojname, kovar u krtabiZazaki,
(Krrmancki) gendö zöde bi, ewqas nnd beno.
16 zaf teqekur kena. Xebat€
$lma de asoni u serkotrgä wazena.
Ez, qrma
Qrs6 mrna peyene, sey her waxti ez vunai
"Zrwanä dadi, sey grtä dadi helal u wegdl
Brman6n weqi de.
w
Gereka ruhä Dara Höni n€mrro. Ma d€ndar6
Dara Höni u gereka ma wahar pö veci
ti niy. Z\dera
internet ser ra grnasnayg6 album (klip) beno.
Ez wazena albuma (deyranö) mr veri coy Dara
Häni u dormalä Qewligi de bör€ go$tari kerdr$ u
cua pey dlnya dr zi ca€ xo brgero. Xortan u qrcan
ser yew tesirt cr brbo (hem muzik, hem zrwan
ser) ez wr waxt zafbena ga.
Vrlabryayrg u rotrgö albuman sey
37
Vasö
Thali
dormö jübini dr kutö jüan u helm
vasö thal€ diya$ö dina
mobet kenä, mab€nö xo dr
namö namdaro darenö we
ustmr ra tirr dardr kenö, tasr darenö we
prrocrnr ra srliya dina varnen6, hetö ra ki
ustrna boni rrznenö, bono dewesnenÖ
adrr phrskrn€, weh finö werä
mrlaketon ra ca wazenä
benö mrlaket..
.a
rs
sondi wenö vasÖ thali
vanö 'herdö xo ca näverdanime'
iv
ak
u
henio kr san öno, sono mabenö inan ra
ticia lölih vörenö sonö mab6nö jübini ra
tödüs ra krlamon van€, zö filiska vay, heni
tödüs ra sondi wen€, dewanö thalo dr;
sondi wen€... kutrkö verö käberi ser, ostorö boni ser
brrrö koy, pelgrmö brrri sondi wen€,
nösonö caä, ca növerdan6 herdö xo
herdä zav-zöqi, mrletö bini,
ca n€verdanö...
to
w
cünö to awka verö domanino
phrstrnö to dr kemerö bonö to
rrciyö.. i dormö mezelonö to dt
w
urniya to gön€, peyniya to gönö
w
bödest verdanö to, böpay
hini bö9iye verdanö to
38
rd
.o
rg
Akrn Yanardaf
peyniya to brrnenö hama oncia ki
zö löa l€li tik beno, jilö dara to
brn€ drrbeton ra, gonia kamrlon ra
helmö xo grroto to, $iya xo grota
nr dawa to qediya, nr ki k a to
qrlatiy€ löli, qrlatiyö jüanö tüyo
d.
or
g
++++xF+++
9999999f
HIIYAYIS
Zerrö mrde giyövrsiya
Mehmet Seyitalio$lu
Muharrem Cici
Mr nezanrt, tora bi yan mrra bi?
Zerria mr
Postä to zeleqiya (ahqiya) mr ra
brrila
Mr nezanrt, jan ra bi yan härs ra bi?
P€rodaiq u parekerdene
Serä mrde adrr vara
Nözana, bao; quli ra bi yan heqi ra
bi
a{
a{
Wegi wegi huyayig ebe heskerdene
-4s
Emr€ mr de wegi gur bi, hupyiqö to
Nö nö, awa ke herekina ca€ xo de
o{|
<4
o{l
iv
Nöqikiya ez, giye torö vaci
Negikiya ez, nae xor€ laci
Ma, to vatö, no torö derman bo
+ö
ak
Fekö mrde veng€
ur
Zerrö mrde qiyö nsiya
Hulayiq to dano we
Qala srlota (al$ka) xo de
Hele vrnde, meqte öno, büro beno
.a
rs
Nözana, gelol germ ano yan srpö keno
-edl
Mr nözanrt, tora bi yan mrra bi?
Fekö mrde vengö brriya
Mr nözanrt, jan ra bi yan hörs ra bi?
4+
4.fl
Hona grmanö ey de nia nödo
4?
4+
w
Hona zerrö mr de növaro
49
3{l
<n
gn
w
Vartig ra hes keno
.4?
Nözana, bao; quli ra bi yan heqi ra bi
Heskerdena to
-4ö
Vartiq€ de tijrno
Ne gemsiya
Ne siye kar nökena...
01.12.2013
w
diyo
Roj ra hes keno
-44
*41
*4
.4\,
. Ä Ä ö . Ä a o o o o o$i
+ +s+++++ ++ + ++++++ +++ä
ÄÄö4
Zonö mr bi ya
4.tl
Ser6 mrde adrr vara
Ä Ä .ü Ä
Her gi pöro pia
Sey gugrta ke newe halön
-4dt
Zerrö mrde giye vrsiya
Heskerdene sey yew awa honrke perrena zerr€ mr
\-
a' Y'^'
\_t(_/
39
RiyC Mawo $ia
d.
or
g
Nustog: Daimi DOGAN
me. Mr maLmi ra vat:
ak
"MaLmö mr, na gö de cöniya ap€ mt ve domanunö
xo nisen€ rol Mahm, mr 16 gtm srkrt, rae dö mr,
göver€ teveri ra kutime zerre. Niyajniye ke ma
ur
Erzrngan de dewa Zagile de 1985ine de duwele
mfisa dewe morena. Wendexan€ (mektebä) dewe
de Pulur ra jü mahm mordene r€ mamur kerdi bi.
Namö xo Erdal bi. Dewe de Trrk u Krrmanci wegijü wende1a xo pia ramenö. Mahm, wendexane ra
kar, yanö ez guretrne lew€ xo ke $eletiye mekero.
Xeyl6 ca feteliyayme, drma verö jü göyi de uneti-
dime, mr ra herediye, va ke:
"Ero x€$o, to na sate de no lazä kutrki ga ard? Ala
nia de, ma hona ara xo näkerda. Srfr€ ma hard de
Bexto Siva
Yücel EEsizoglu
iv
ro, na kutrk ki amo gr kar ser." Mahm, na qesey
hesnay, hama xo na nözanttene, drma Trrki ra
yajniye raver fek6 xo de mrlmrliye, drma va ke:
ß merdrmanö nndo da prro u gi,
Qatö böhali bi, qatö nöwegi,
Mr nözana kamcina rö brvegi,
Wey hmrnö, wey hmrnä, bextä mr...
"Tewl Ala nia de, ondör reyö ki masa wazeno.
N€ro, lazö kutrki, to ki ma j€ miyu mora, se beno
ke?" Mahm, nia da ke niyajniye n6vrndena, m qi
jödnena, mr r€ grm srkrt, endi xo kerd eskera, va
Jew ciranö ma br, rrnd br o merdrm,
Nam€ cr Agop br, hrni br U kokrm,
Postali vrraqtä, ma re trm u trm,
.a
rs
vake:
ke:
w
"Mr re jü masa qrze biarä ke nust€ xo brnusni." Ni-
w
'Nä niyajni, to 9a mr rö, piy€ mt re mrlqi kena? Mr
to re se kerd ke?" Niyajniye ke na qesey hesnay,
gitrka xo arde dev - riyö xo ser, 9öna xo ra va ke:
w
'Wiy! Heqi riy€ mao ke kerd gia. Nör€ mr no Trrk
zamt, hama Trrk n6biyo. Haa hu! Nörä, ma ra ki
ma[m, vejiyö, r€1" Niyajniye xunde ke sermayiye,
remö zerrö gäyi, reyna tever nävejiye.
40
Wey hmrnö, wey hmrnö, bext6 mr...
Rojö ferman ame, fermanö krgten,
Aröday pöser u berdi dewr brn,
Nimedä qew egti zindand€ böbrn,
Wey Lmrnö, wey hmrn€, bextö mr...
Mart 2012
VENGE TO
d.
or
g
Muhamed Deza BATUR
Emgo reynö vengö to yeno düri ra. Vengö to
yeno vsextanä ma6 verinan ra. Veng€ to, hemt
vengan€ drnya qilagnen u yeno gogan€ mr de
beno meyman.
Veng€ to hemr vengan böveng verdeno. U b€
suretC to heml suretan keno kon. Vengö
to
ur
yeno, mirgrki beni lal u 9og6 hewnan ben€ kerr.
Veng€ to yeno, gekuy€ giiran pesyen6. U beynatö
lewan6 mr ra, teyna bävengi rrjyena. Vengö to
yeno, crwiyapgä mawo verin ra, u ctwiyayg€ mt
Emgo, hemr vengi merdi, ganstan de teyna
ak
nömcet verdeno.
to clwiyeno. U ganstan beno grrd, ez Earrstan
de qrgkek monena. Veng€ to sey g iy6 wesaran
Ml keno kon, mr keno extiyar u peyni de, mr
mreyneno (kiqeno).
iv
hemr kügey qarrstani keno hit. Veng€ beno las6r
u hemr Eanstan de henkyeno. Vengä tol Veng6
mr, mr ra geno u
lal verdeno. Veng€ to, mr ri,
r
Vengö to yeno, beno r€z veng€ mr de. Qelem6
mr, br gekuyanö xo r€zan kena hit, badi. Rözi
defin keno.
benö derg, tr bena grrd, grrdiyö to de ez qrgkek
.a
rs
teyna let8k hrqkerdrg verdeno. U mr b€vengi de
monena. Rözanö dergan de ez krlm monena.
mr de. U n4kara bermayrq6ko qrnasi kueno
vengö mr u ez bermena, bermapgö mr de tr zödi-
b€vengiyö mezelan ano zerr€ mr de defin keno.
yena. Badi hesri rrjyenö ahgkanö mr ser. Ahgkanö
hrgkerdrg zergün beno grmanä ml de. Huyayrg
w
Vengö to yeno u yew huyayg6ko thal beno meyman lewanö mr de. Badi tl bena zergün qrmanö
mr ser de ü bena zergün.
Vengö to yeno, wextan€ ma6 verinan ra.
U
Bövengiye mezelan zerrö mr kena prrr u yew
Veng6 to vengan krgeno.
VengC to yeno, xeyalan ra u vengä mr de deyran
w
Veng€ to yeno düri ra.
mrreno lewanä mr ser de u hrgkerdrq sey b€vengiye mergi tarlstanan 16 beno asmön.
Veng€ to yeno, gekuyö
mreni
cemrdneno. U badi ez teynati rö giiran munena.
Vengö to yeno, vengö mr de egq mrreno.
Vengö to yeno. Reynö, gewanö mr de beno mey-
Veng€ to yeno, b€vengi de yew zerri mrrena.
man. Veng€ to, to ano prstrn€ xo de, mr ri to ano.
U gewi bent derg, godrrö düri grni mr ra. Badi
Venge to yeno, vengan de gekuy mrreni.
w
Qekuyö teyna br veng€ to qrsö keni
suretC to kuweno mr
viri.
Veng6 to yeno, b€vengiyä mr de, egq mrreno.
Suret€ to zerrä mr de
beno newe u heskerdt$ö mlno kon ano ml viri.
4{
MARKASOR
d.
or
g
Yrlmazcan Sare
Mr endi zona ke, ma pesewe de mendime,
Theyr u thurä kemer u dari perray ra, giy amrö
mara. Rrnd bzone, zerria mr, huyaisÖ ma endi
ancäLliyg. Rrnd brzone, zerria mr, der u ciran
riye huyo germ btrrna ra, berd, riyö mara. Endi
riye na dina uzaikore de jü tr menda, jü ki
ez. Ewro ez gine ve derdunö huyö vrr€nu ser,
zerria mr. Mr pede pede drrvetö ho dest kerdi.
ur
Des cay de Eikiyay, b€grk6 mr. Bökes u böveng
mendime, zerria mr.
.a
rs
iv
ak
Domonönia mrn u c€ncänia mr ewre amey t6ri.
Mr endi zona ke, peyö prrd€ Markasori peyniya
mrn u tüya. Pay ra vrnetune, mr düLri ra düLri g€r
kerd ke naverö ghemi de cendegö mr, boverö
ghemi ra ro€ mr mendo, Ax, zerria mr, ax; ma
mka derdunÖ ho kami r€ qesey blkerime? Kami
rä qesey brkerime ke, drrvetun€ marö j€ ma
brbervo. Zon6 mr bi ve taliyo kor, zarrä fek€
mrde bi ve ula. Qekuya vr€ne biye ve aör€
düji, n\t ve lesa mrr4 gekuya pey6ne ki zarr€
fekä mrde xerrepiya. Ez bine ve lal, zerria m1
zonö mr nöcöriya; jö merdö mezele, hen grra',
heni $ais, böveng, bö to j€ dara huske pay ra
merdo. Ez merdo, merdena mrra ne xevera to
biye, ne ki xevera mr biye.
w
w
w
Mr wast ke kokrm€ Koö Buieji brrrjiyo, böro
Der€ Markasori ser, böro destö b€keqiya mr de
brjöro, mr bero korta mezelu. Ez zonon, zerria
mr, BeEire endi Hermeni ra nat ciniya viawa.
Koraniye to brjöro, apo! Reyä grmunö ho weke,
tali u tezelö maö giay de nia de! Sarö ho weda
mezela hora, kemer€ mezela to kami sil<rt? Na
pelax u pugo ke mezela to sero, grko? Bonö ma
kami rrznay, brrrö ma 9ae v6seno? Tu gae mara
heredana, ma gae honde tora düri mendime?
Vrnde, qarsä cr meve, zerria mr, va grra grra'
pugunö huyä resenu paykero, domonönia mma
4z
barikeke. Ax, zerria mr, ax, Ax ve mr re vo!
Natö ghemi dina tariya, dotö ghemi asme
cöriya. Pay ra vrnetu, mr hurdi hurdi drrvet€ ho
mordi. O ra drme mr vrare fi9te ve löa muriya
huske ra, bervune. Bervune, krlacöri bine,
Muriya huske mrra vake ke, Haqö uzafkori ma
gae figtime ra riye dina? Qae hetö mao jü peye
drgoli de mend, hetö mao bin pelaxa huska? Ax
zerria mr, ax! Ez naverE ghem€ Prlemoriye de
pay ra mendu, ro€ mr perra ra, gi Markasor de
nigt 9116 goza huske ra. Prdo ke zahmu nzna,
ez endi honde ö prrdi drvetrno. Bö, vengä mlno
budela; bö, piya gime, bökegiya ho ser brj€rime.
Qxaqi ke iaigime, honde ki kherrime, korime,
lalime. Wiy, amrö ml, tu nia grxagi pexl viya ke,
ma honde paiz mendime. Ez gutrri bine vindi
ke, ne kes rastö merdena mr bi, ne ki mr axrreta
ho dive?
Sanrke u Halö dina
O waxt ma hona domon vime. Dina ra böxever,
ka u kelewutä xode vime. Hondo ke
tiji werte
asmäni ra viye, tevera kay kerdäne, qefeliyaene
niamöne ra ma viri. Waxto ke tiji kou ser de
vano,
d.
or
g
Rabia RINDE
"Qorva hona puxurö keli dera, ez tafte perru
kenu boni sera, yenu; hata o waxt gorva ki pu-
biye war, giye; roqti kou ra c6riye, hona ke löl
xurö xo oncena, bena Cermiye, ret wemel' Waxto ke kuno göver, cöreno ra merri, vano, "brra
n€kuto, her kes onciyöne 9ö xo. O waxt televzoni ginö vi, pilunö 9öyi ra jü marä sanrki vatöne.
merre, tu n€vo növo, 9örö diyarö tencrki!.. Qorva sura, krla, cra düri vrnde!" Merre vano,
Sewi ke biy derg, mar€ endi wa-rtö sanrku vi.
ki yen halö dina
ser.
'Nö nö, hondo ke tu niam4
ez diyarö
rs
iv
ak
ur
Zerrä i sanrku de qanunö dina sere her gi amöne diyaene. Ez nrka i sanrku ra jüyö vaji, drma
BIRAENiA DiK U MERRi
Dik u Merri od kenö, jümini de brraöni cönö,
van€, 'bdä ma odo grran vo, hondo ke riye dina
tencfü
nöson."
Dik sono ser€ boni, perru keno serö boni ra,
keno somotlcn, drlopi brrin€. Merre sarö xo ano
ra zerrö lozrne ke vengh diki do, qapa$ö gorva lewino, merre ververö qapali ra xrst beno,
grneno zerrö gorva ro.
serelnnei brraönia xo rameme. Teng u hiraiye
de
jümini
ca n€verdame. Bä
jümini
ne wemei
ne srmemel Odö xo anö hurendi. Kar gurö xode
nia danö. Roza de vortise dik sono karö teveri.
Merre gö de maneno. Merre xo xode vano, "brra
w
.a
dik mka kar ra yeno, vösano, ez crrö gorva nisku ser ni; eke ame, pia weme." Qorva nano ser,
gröneno, niseno ro, raa diki pino, Dik yeno ke
9r böro: vortisö siliye ra drlopi amö zerre biyo
hezaji... Merre vano,
w
"Brra dik, ez gine serö boni ke loie tra keri, lo$e
grndrr biye, heve mend ke brnä lo$e de brmani,
mr zore xelesna, heni ca verda amu 1 Dik vajino
merri de vano,
w
"Bra Merre, to kota ra wedö xo drma? Reyna
lesa xora grrs kar meke. Karö teveri mr sero,
tl
kar6 96yi de nia de! Ez son, tenö perru ken boni
sera, yen; tu itha vrnde!" Merre vano,
"Brra, mr gorva pota, nu' borime, hona su!" Dik
Dik yeno zerre, srfre nano ro, veng dano merri.
Vano, "brra merre, mr srfre no ve ro; bi, pia nu'
borime!" Dr-hirö feki veng dano, nia dano ke
merri ra veng - vaz gino. Wurzeno ra, zerrö göyi
de fetelino, vano, "brrao Lhk, tu kotia, kamci
qurne dera, endi vejiye wertel Geste ra xaiö
mr lerzenö." Vano, "brrao hhlg kota peyö
c
u?"
Peyö crlu de nia dano, kes gino. Vano, "hhk,
kota zerrö ambari?" Zerrö ambari de nia dano
ke kes qino. Vano, "hhk, kota brnö oldoni?"
Brnö oldoni de nia dano, oncia kes cino. Vano,
"brra merre, pö mr kay meke, ez zof v6sano,
nisen ro, nu' wen, yena, bi; nöna, ez tu sere
nöunden." Tose u kund6z c€no, sono diyart
tencrki. Qapa{€ tencrl<i fino hawa ke kundöz
turecno, nia dano ke gr nia do: Eke brra merre
gmo tencrk re, tede xenekiyo. Qiyo ke dest de,
kuno hard ra, dano zoniyunö xoro, berveno.
Hata sodrr hewn grmu näkuno, Sewqö sodrri de
43
sono
s ondi
ser, hete ra berveno, hete ra fosa
dame." Crtkar ki beno ve hengaji ro, dano
xo qrlayneno ra, onceno. Aede qrlancrke uca
ra vörena ra, nia dana ke dik gin u givan de
berveno. Pers kena,
hard re, srkneno. Pöro aia€ mrski rö gia grrö
"Diko xurxunk, xöra,
isonu dest de biya sojia sure. Kelepuri drme
ra€. Kamci welat ke kerd xo grm, uza finö
A fosa
xuya delaliye qae qrlayna ra?" Vano,
"Braö mr merre aga mrski grna de gorva
nisku re, tede xenekiya." Qrlancrke kena
qi$te-qi$te, a ki vejina dare ser, perrunö xo
rugrknena, hevä purt xora növerdana. Aede
kel uca ra vöreno ra, dik u qrlancrke vineno,
hurö, mrleti keöe t6dest a. Her roz qrgrm u
qrrgrm isoni krqin€, zuhm vinen€, qö u göverunö xo ca verdanö, kunö ra rau, rau ra telef
benö. Nae de taö welatu de zulmö henöni este
ke, gosö mordemi gosedaröni ra ar kenö, ben€
kherri. Qrmö isoni vinrtene ra serm kenö,
benö kori. Vijdan tevet nökeno.
rs
iv
ak
ur
vano,
Mesela mka biarime halö dina ser. Dina ta€
d.
or
g
qae bervena?
danö.
"Se viyo, no gr gin u givano?" Qrlancrke vana,
"Brraö dikö xurxurrki, a$aö mrski grno de
Qrnay ra na honde zuhm? Malö dina ke canö
zumini ra ula kerö, kami rö kemi maneno?
qorva nisku re, tede xenekiyol' Kel ax u wax
Na zuhm zuhm€ nefsio, zuhmö saltanatio.
keno, niseno ro, herdisa xo rugrkneno, tölö
Nefso xrravrn ozmelö goneweru biyo, dina jC
herdise brnä gemkö xora növerdano. Hir€mö-
vatena xo gerexnenö. Maliya dina xo dest de
nay her ju ca6 de afaö mrski sero bervenö.
danö arö. Verö xo ke gxagi bi mrrd, grmä xo
Cinrke restrke dest dera, rösena, hetö ra
ki mali kena rast. Nia dana ke dik vejiyo
honde beno v€san. Her 9i vrlesnenö ro. Qedrr
- qrymet ken6 vindi. Heto jü rrznenö, heto
srlhondi ser, fosa xo nsna, qrlancrke dare
sero perrunö xo rugrknena, kel herdisa xo
rugrkneno, cinrke pers kena,
bin niznen€. Dina sero honde qui esto, gra
veng€ xo jü nökenö? Qra ben€ lal u kherri?
.a
'äiko xurxurrk, to gae fosa xo usna?
Qllancrka qiqte, to gae perrunö xo rugrknena?
Kelo igtirrn, to gae herdisa xo rugtknena?" Kel
w
vano,
"brraö dik6 xurxunki, aüae m$ki grno de
gorva nisku re, tede xenekiyo, crrö qia grr€
w
damel' Cinrke ki reqtrfta xo s <nena, nlsena
ro, bervena. Crtkar nia dano ke vengö berviqi
w
yeno, clte nndarneno, pers keno,
"Qrvao grvao; srma 9ae gin gureto?" Cinrke
vana,
"Brraä dikö xurxurrki, a$aä mrski grno de
44
gorva nisku re, tede xenekiyo, ma crrö gia grrö
Hondo ke dina sero neqiye nötexeliya, a neqiye qetelina, aime bena, sarö her kegi sera ki
fetelina. Kes mavazo ke a xrrave düria, nöna,
ma näresena...
Dik u Merri de brraöni, ciran€ni u pia
biyaene zofnnd arda vatene. Key ke isoniye
jümini de guret de, derdö jumini rö bervay,
ajiyunö jumini rö qia grrö da, o waxt zahmi
zulmä xora texelin€. Domoni sey, veyvrki via
nömanenö. Kes goga surgrni de rau ra telef
nöbeno. Zahmi ke zulmö xora texeliyay, o
waxt haqtiye dina sero wert6 homete de a$me
bena. Brra6ni, ciranäni u mordemiye hurenSanrka
dia xo vinena. O waxt dina ta6na bena siröne.
rd
.o
rg
A$IQ GERIB u SASENEME
Vanö ke:
dt ayqu ru xora agtq Geribi mradö xu
guretu. Xtztr nttu A1tq Geribi,
Des u
Wagtiya Agrq Geribi Saseneme jü tase dana
Berzrgamzbaqi u vana:
Berzinganrzbaqi taa hata Heleb sonu. Suka
Helebi de thurrlkö xora tase vezenu u a tasa
Saseneme ra awe kenu nla. Ä,grq Gerib grtu ke
tase venenu. tase desmde nas kenu. Xrl€ tase
benu u Bezirganbagi ra vanu:
meke, xorä ten€ brceni.
T€drma ki herra Xrzr6 kokrmi c€b€ xora vezenu,
kenu gmanö maya xora. Qrmö maya Ä"grq Geribi
ben6 wes. Tepia ra Agrq Gerib mu$rrbä sodni de
sonu lewö Saseneme. Uza Saseneme rö hirä teni
va
"Nö brra, na tase, tasa mmal' Bezirganbagi ki,
Aqrq Gerib ra vanu:
ku
,,Na tase xode brz€, tu ke rrgta kamcin suke, ebe
na tase ra awe v a ke."
"Destö wagtiya tode jü kardia u desto bin de ki
a$up. Ha€ waqtiya tu jüyö bini de zeweznenä,
a ki n6wazena, Feqire ki howa raya tu ser pina.
si
Velve hao ser crnenu, a ki qebul n€kena'
Agrq Öerib a deqa de vengä Xrzrri danu, cörenu
Xrzrrö brmbareki ver. Xrzro Tala, Xrzrro kokrm a
deqa de yenu lewö furq Geribi, crra vanu ke:
gekuyr vanu:
'Ezu düri ra amu
Tu dara zerrä mma
Enga amnania"
ki Xrzrro brmbarek vanu:
dest€
"Qrman6 xu weke; maya tu glmu ra biya kor. Na
herra ke brnä hnganö ostorö mr dera, na herre ra
lap6 brzä u cäb6 xu ke. Tepia ra grmanä maya xo
ra ke, maya tu bena wesi'
A.qrq Gerib a deqa heni ke
.a
r
Aqrq Öerib nisenu terrrkö Xrzrrö kolumi. Tädrma
Tepia ra ki congrr cenenu, danu perda ro u konu
tewt. Tewtö Ä,$1q Geribi de Saseneme gulanganö
xu perda ser erzena, na rö. Aqrq Gerib dorm6
xode gerexinu, jüya de bine vanu. Saseneme xu
erzena vrrana Agrq Geribi. Desto jü de kardi u i
w
w
"Qrman6 xu pörocrne u terrrk6 mr ser ronise."
w
Agrq Öerib ebe congr€ xora konu zerre. Qayt
benu ke grmö maya xu biy€ kor. Congrö xu cönu
u perda danu prru. Maya Aqrq Geribi ki vana ke:
"N€ bra brra, kamu uza? Nejdiyö congrö -Aqrq
Geribi mebe!" Ä,grq Geribe ki vanu:
"De, daä; sanki ezr ki agrqö ttiyane. Thowa nöken,
bini de ki a$u estu.
congr cenenu, benu
j€ adrr€ suri. Tewtö Agrq Geribi de Saseneme
ki mrad€ xu cäna. Vrrani finö jübini ra u pia
mrrad6 inu ben€ dr mradi.
ki
Qeseykerdofe: Xatuna Qadi (90 serre dera)
Ca: Qerebel ($övaz), Dewa Kemu
-
2011
Qeyd: Tevfik gahin
Redakte: Mesut Keskin
4g
Ders 3: Namö taö kes u giyu
Algiti4
.a
r
D
si
va
ku
rd
.o
rg
bazrkiEi ve egyalann ismi
ad,n cinsiyeti
Zazacada adrn 2 cinsiyeti va r: eril ve di5il. Digil sözcükler her zaman $u 3 ünlüyle (vokalle) biter:
1. -e (son hecede vurgusuz):
amrkg- hala: a amrka
w
2. -i (son hecede vurgusuz): kard!
-
brgak: na kardia
-
o haladrr fDikkot: -e soneki düSer,
-
w
3, -a (son hecede vurgulu): xongg- yuvarlak masa: na
-d tok
rl
bu brgaktrr [-i sesi krsa okunur, {kordyo} gibil
xongawa-bu masadr [-a kalt]
-d ünlüsü biten disil sözcüklerin coäullastrnlmasr:
w
-o ünlüsüyle digil kelimeler goful hali aldr[rnda
mange
kesa
)mange!
)kesey
inek - inekler
kaplumbafa
-a
ünsüzü dü5üp -ey sonekini alrr:
) 96ney krz gocufiu - krz gocuklan
xonga) xonggy (yuvarlak) masa - masalar
göna
Djßßg[bazt -a ifc biten kelimeler erildir: bra, vo (rüzgor), lo (ip), ga (öküz) gibi
46
I
Alrstrrma 2
(krtab)
{qeleme}
(ap)
(amrke)
(xal)
(xa
(bon)
(sate)
(eäbe4
w
(pil
.a
r
(xonqa)
(sandalya)
(mae)
(wae)
w
(brra)
d iü Cöndwa
(masa)
w
(iskeme)
ku
va
(gäna)
si
(lac)
(ce)
ke)
.o
(kaIrte)
rd
(defter)
h
"kdö,tttf
rg
Lütfen afttakl sözcüklerin dolru olan kogagr ile örneklere göre yazrn! ömek: a kdötta:
47
Ms
Por€
ku
rd
.o
rg
Kadri KdrBgöz
por€ ser€ IItl dezeno
pore pore pore
pora mrna zerde
si
por6 sare xo futo
hito hona nemumto
kogrk€ awe brde
xere to mlreso
va
pore rerlmC berde
grlö dar u ber serde
qen6, ez neweso
por€ porö por6
QCna
na amrke
derdö por€ ez werdo
deste xo ra nxde
zere
$ime na
henclnto
dün*e
por€ u meberve
ez to ken ve,'\'lke
Qnne : Kadri Karagöz
w
w
w
.a
r
m1
@vtu,te"u'
4B
I
w
w
.a
w
rs
iv
ak
ur
d.
or
g
w
w
.a
w
rs
iv
ak
ur
d.
or
g