Een bevlogen ziel voor art nouveau

Siegfried Bing
Een bevlogen ziel
voor art nouveau
De tentoonstelling L'Art Nouveau, het huis Bing verhuist straks van Barcelona naar de Koninklijke Musea voor
Schone Kunsten in Brussel. Door uitgelopen werkzaamheden in het Pavillon de Marsan wordt een tussenstop
in Parijs overgeslagen en moeten de Fransen passen voor de roerganger van de art nouveau Siegfried Bing.
PARIJS, JAPAN EN VAN GOGH
westerse, mondaine wereld. De omvang en kwaliteit
SiegfriedBing (1838-1905) was een doorzetter, had een
van zijn verzameling Japanse prenten was in Parijse
neus voor zaken en bezat bovendien een geraffineerde
kunstkringen genoegzaam bekend. Van Gogh kwam in
smaak. Dat alles werd hem van huis uit met de paplepel
zijn Parijse jaren (1886-1888) regelmatig in de galerie
ingegeven. Als telg stamde hij uit een Hamburgse han­
La MaisonBing over de vloer om inspiratie op te doen.
delsfamilie, gespecialiseerd in interna­
De prenten van Utagawa Hiroshige die
tionale import en export van porselein
model stonden voor de schilderijen De
en andere 'luxegoederen voor een wel­
bloeiende pruimenboom en Brug in
gestelde clientèle'. In 1854 verhuisde
de regen kwamen bijBing vandaan.
Bing naar Frankrijk, waar hij een por­
seleinfabriek begon met een ambachte­
WERELDTENTOONSTELLING
lijk keramiekatelier. Op de Parijse We­
DoordatBing veel steun kreeg van kun­
reldtentoonstelling van 1867 kreeg een
stenaars mocht hij op de Parijse we­
porseleinen servies van deze firma een
reldtentoonstelling van 1900 met een
hoogste onderscheiding. NadatBing in
eigen paviljoen uitpakken, het Pavil­
1876 het Franse staatsburgerschap had
lion Art NouveauBing. Hierin liet hij
gekregen en zijn voornaam veranderde
drie volledig in de moderne stijl inge­
in Samuel, bleef hij vanuit Parijs de
richte vertrekken zien. In dit Gesamt­
commerciële productie van hoogwaar­
kunstwerk kwamen toen nog onbe­
dige toegepaste kunst najagen. Naast
kende ontwerpers aan bod: Georges
nieuwe technologieën zocht hij ook
de Feure, Edward Colonna en Eugène
Omslag van Le Japon
naar nieuwe artistieke inspiratiebron­
Gaillard, maar ook creaties van Hen­
artistique (I 888), nr. I
nen buiten de Franse cultuur. Getrof­
ry van de Velde.
fen door de natuurlijke bezieling liet
De naar Parijs uitgeweken Duitser was
hij zijn oog vallen op de Japanse cul­
dan wel in de lichtstad dé voortrek­
tuur. Daarin was hij niet uniek, want
ker en naamgever van de art nouveau
een ware Japan-rage woedde over de
geworden, hij oogstte er ook heel wat
VAN GOGH MUSEUM
(BIBLIOTHEEK), AMSTERDAM
•
•
•
2
Royal Copenhagen,
vaas, ca. I 888
MUSËE DES ARTS
DÉCORATIFS, PARIJS
Stof met drie kraanvogels die
over de golven vliegen, Japan,
negentiende eeuw
MUSÉE DES ARTS
DÉCORATIFS, PARJjS
3
Siegfried Bing
Kitagawa Utamaro, waaier
'Kata-spelende courtsi ane'
COLLECTIE VAN JOHN C. WEBER
Luis Comfort Tiffany,
vaas, ca. I 896
MUSÉE DES ARTS
DÉCORATIFS, PARJJS
Eugène Gaiff/ard,
stoef, ca. I 899
MUSÉE DES ARTS
DÉCORAllFS, PARJJS
kritiek. Zo keken de gebroeders De Goncourt minach­
ten neer op de meubelen van Henry van de Velde die ze
bestempelden als 'yachting style'.
EEN BELEVENIS
Niettegenstaande zijn grote betekenis voor de 'nieuwe'
stijl is Bing bij ons -maar ook in de rest van Europa
-nooit echt bij het brede publiek doorgedrongen. Hij
stond in grote tentoonstellingen meestal aan de zijlijn.
Zelden was hij het onderwerp van wetenschappelijk
onderzoek. Echter niet in Amerika. Daar geniet hij al
jaren de belangstelling van Gabriel Weisberg, professor
in de kunstgeschiedenis aan de universiteit van Min­
nesota. Weisberg beschreef Bing in 1971 in het pres­
tigieuze tijdschrift The Connaisseur als
internationale handelaar van de art nou­
veau.
"Gabriel Weisberg is al meer dan dertig
jaar begaan met het werk en le_yen van
Bing," zegt Brita Velghe die voor de ten­
toonstelling in Brussel is aangesteld als
commissaris. Dat initiatiefnemer Edwin
Tentoonstelling
L'art nouveou,
het Huis Bing
Beekers van het Van Gogh Museum in
Amsterdam, waar de expositie van start
ging, met Weisberg in zee ging lag logi­
•
scherwijs voor de hand. Evenwel is de ex­
tot
positie in Brussel geen exacte kopie van
•
Open: dinsdag tot en met
zondag van
wat de bezoekers in Amsterdam, Mün­
•
chen en Barcelona onder ogen kregen.
I 0 tot 17 uur
Koninklijke Musea voor
Schone Kunsten - Museum
{
Behoudens de talloze objecten die ooit
door Bing werden gesleten, krijgen we
Japanse prenten te zien uit onder meer de
voor Modeme Kunst
1-2
I 000 Brussel,
Tel.: 02 508 32 11
Koningsplein
www.fine-arts-museum.be
rijke verzameling van het Van Gogh Mu­
surfen
seum maar ook uit de nalatenschap van
•
de musicoloog Edmond Miehotte (1830-
Over Bing:
www.whistler.arts.gla.
ac.uklbiog/bing_shtm
1913) die in het Brusselse Jubelparkmu­
Wilfiom Degouve de Nuncques,
•
Over Weisberg:
seum worden bewaard. "Reken maar dat
Kind met uil, 1892
www.geisberg.com/
het een belevenis wordt met Hiroshige, Hokusai en vele
PRIVÉ-COLLECTIE, COURTESY VAN
lart_nouveau.shtm
HERCK, ANTWERPEN
anderen," klinkt Velghe trots.
Philip Willoert
•
4
I 7 maart
23 juli 2006
Van
Georges de Feure, Elegante
vrouwen op het strand, 1900-1902
COLLECTIE VAN JANE ABDY, LONDEN
5