Ontwikkelingen op het gebied van Rook bij Brand
Transcription
Ontwikkelingen op het gebied van Rook bij Brand
Ontwikkelingen op het gebied van Rook bij Brand Koen Desmet Brandweer Antwerpen Buncefield Oil Depot 2005 www.hpa.org.uk Netwerkdag OGS Inhoud Wat is Rook ? Casus Marly brand Buurlanden ? Maatregelen ? Buncefield Oil Depot 2005 www.bbc.com Netwerkdag OGS Wat is Rook ? SDIS Meurthe et Moselle, www.sdis54.fr Netwerkdag OGS Complex mengsel Wat is rook ? Complex mengsel van… – Organische en anorganische stoffen – Gassen, dampen, roetdeeltjes,… Monstername en analyse ? – Wat wil men meten ? – Interferentie – Identicatie vereist scheiding – Lucht / bodem / water Hoe snel effect toxiciteit-milieu ? Waar meten ? Prioriteiten ? Grenswaarden ? Er bestaat geen eenvoudige & snelle oplossing… Netwerkdag OGS Wat is rook ? Anorganische fractie – Verbrandingsgassen – Zuren, basen, zouten – Minerale vezels – Metaaldampen –… Organische fractie – Vluchtige organische stoffen (VOC) – Semi-vluchtige organische stoffen (SVOC) – Particulate matter (PM) Netwerkdag OGS Complex mengsel Voorbeelden – CO, CO2 – NOx, SO2, HCl, HF, HBr, HCN, – Asbest, glasvezel, steenwol etc – Hg, Cd, Cr, Pb, Sb, … – Alkanen, aldehyden, alcoholen, BTEX, isocyanaten, … – Diverse aromaten en lagere PAK – Roet, hogere PAK, dioxines, PCBs Wat is rook ? Voorbeelden – CO, CO2 – NOx, SO2, HCl, HF, HBr, HCN, – Asbest, glasvezel, steenwol etc – Hg, Cd, Cr, Pb, Sb, … – Alkanen, aldehyden, alcoholen, BTEX, isocyanaten, … – Diverse aromaten en lagere PAK – Roet, hogere PAK, dioxines, PCBs Complex mengsel Meten ? Niet limitatief – CO-cel* (interferentie) – buisje*, cel*, pH,… lucht/water – neerslag/filter - EM** – neerslag/filter - AAS** / XRF / … – buisje* ?, PID*?, IR* ?, (monstername) GC-MS – monstername GC-MS – neerslag/filter GC-MS** in het veld – in het lab *Complex mengsel interferentie **Monstervoorbewerking - analysetijd Netwerkdag OGS Analyse GC-MS Gaschromatografie gekoppeld aan massaspectrometrie Monster Scheiding componenten Conc. #1010: Phenol (*) Abundance 94 9000 Massaspectrometer 8000 7000 6000 5000 4000 3000 66 2000 1000 47 37 0 m/z--> tijd Netwerkdag OGS 51 63 33 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Vgl. bibliotheek >100.000 stoffen 95% match Monstername Mogelijkheden 1.Direct aanzuigen / loopinjectie 2.Gasdichte spuit / Summa Canister / Tedlar Bag – Beperkt tot VOC + Snel – Weinig gevoelig – Diffusie / adsorptie + Eenvoudig 3.Impinger / solventtrap / cryofocussing 4.Monsternamebuisje (sorptie) – Duur / Kennis vereist + VOC en SVOC – Monster/sorbens degradatie + Gevoelig – bv. Tenax, Actieve kool, PDMS, XAD 5.Passieve badges 6.Filters / Cyclonen (deeltjes) Netwerkdag OGS PUR GC-MS ? Abundance 3,0e+07 6 2.5e+07 13-16 2,0e+07 12 37 * 22 1.5e+07 2 10 31 17 * 1,0e+07 1 38 18-21 3-5 49 46 48 23 - 30 53 50 32-36 7-9 5,0e+6 39-45 47 11 54-62 51 52 74 63 64-67 * 68 - 73 75 76 79 - 83 77 78 84 0 2.00 4.00 6.00 8.00 10.00 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00 24.00 Time Woningbrand, nablussen TIC, PDMS, 5 min, 500 ml/min Netwerkdag OGS PS GC-MS ? Abundance styrene α-methylstyrene * 1,3-diphenylpropane * 4,0e+6 3,6e+6 * 3,2e+6 2,8e+6 PS 2,4e+6 * 2,0e+6 1,6e+6 stilbene benzaldehyde acetophenone 1,3-diphenyl-1-butene α-phenylstyrene 1,2e+6 8,0e+5 Phenol 2-phenylpropenal 1,4-diphenyl1,3-butadiene diphenylmethane 4,0e+5 4.00 6.00 8.00 1 0.00 12.00 14.00 16.00 18.00 Time Polystyrene combustion TIC, 5 min, 500 ml/min Netwerkdag OGS PUR GC-MS ? Ions 103, 117, 128, 133, 153, 174 m/z Abundance 3,2e+5 2,6-toluenediisocyanate * 2,8e+5 benzonitrile 2,4e+5 2,0e+5 1,2-benzenedicarbonitrile 1,6e+5 1,2e+5 PUR 1,3-benzenedicarbonitrile 1-isocyanato-2-methylbenzene naphthalene 1-isocyanato-3-methylbenzene 8,0e+4 4,0e+4 1-naphtalenecarbonitrile * methylbenzonitrile * * 6.00 7.00 8.00 2-naphtalenecarbonitrile * * 9.00 * 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 Time FR-polyurethane foam EIC, 5 min, 500 ml/min Netwerkdag OGS PVC GC-MS ? Abundance (*102) 2400 14 2300 5Cl-benzeen 2200 252 m/z 2100 13 232 m/z 2000 1900 12 225 m/z 1800 1700 1600 1500 4Cl-fenol 6Cl-butadiëen 11 216 m/z 4Cl-benzeen 3Cl-fenol 10 196 m/z 78 9 1400 1300 1200 3Cl-benzeen 182 m/z 5 6 1100 1000 900 800 Cl-naftaleen 162 m/z 2 34 700 600 500 400 PVC 2Cl-benzeen 146 m/z 300 200 100 0 1 Cl-benzeen 112 m/z 2.00 6.00 10.00 14.00 18.00 Time (min) Netwerkdag OGS 22.00 26.00 30.00 Bunsen,2,5l, 5 min,TDS-GC-MS HP-5MS,40°C (1) - 300°C (3) @ 10°/min Casus Marly-Carcoke Brand VRT nieuws Netwerkdag OGS Wat ? Casus Marly Brand Brand koolteerdestillatiefabriek, tijdens afbraakwerken Neder-over-heembeek, nabij Brussel Woensdag 10/12/03 tot Donderdag 18/12/03 Viaduct Viaduct van van Vilvoorde Vilvoorde Marly Marly site site Google Google earth earth Netwerkdag OGS Casus Marly Brand Verloop Woe 10/12 Brand1 kolom 2 andere, stabiliteit ‘s avonds smeulbrand, klachten Vilvoorde, Machelen, Zemst Dond 11/12 1 kolom stort in, brand , rubber brandgeur klachten Vilvoorde, Brussel, Leuven, Mechelen, Hasselt Vrijd-weekend 12-14/12 Gezondheidsklachten (hoofdpijn, misselijkheid, aanhoudende hoest) VRT nieuws Netwerkdag OGS Ma 15/12 Gezondheid bedrijven/woonwijk op 500m eerste meting met Draegerbuisjes… negatief meting UGent 100m benedenwinds Casus Marly Brand Verloop Di 16/12 Brand , afbraak bevolen Metingen VMM 200m / BIM bij torens 1 toren breekt midden door brand Geur in Hasselt, Houthalen, Maaseik, … ‘s nachts Duisburg, Neuss, Bochum, Wuppertal, Dusseldorf Woe 17/12 Metingen door VMM verdergezet De laatste torens worden afgebroken VRT nieuws Netwerkdag OGS Do 18/12 22 u brand is gedoofd Casus Marly Brand Netwerkdag OGS Verloop Analyse Casus Marly Brand Abundance (*103) 4000 3600 3200 2800 2400 2000 1600 1200 800 400 Bevindingen − BTEX beperkt − PAKs en diverse gealkyleerde PAKs − S: benzothiofeen, dibenzothiofeen Geur verbrand rubber/bitumen − Selectie gedetecteerde componenten… 280 240 200 160 120 80 40 5 7 * 2 8 3 6 1 9 10 111213 Benzaldehyde, Styreen, Indeen, Cresol, Benzeenethanol, Fenylpropenal, Naftaleen, Benzo[b]thiofeen, Fluoreen, Benzo[c]pyridine, Methylbenzo[b]thiofenen, Dibenzofuran, Fenanthreen, Anthraceen, Trimethylpropyltin, Fluorantheen, Pyreen 4 6000 15 5000 17 19 18 4000 22 3000 21 2000 1000 14 16 20 25 27 23 24 26 Semi-kwantitatieve benadering ~ ijkoplossing 28 50 29 30 40 31 32 33 30 20 10 5.00 10.00 34 35 15.00 Time (min) Netwerkdag OGS 20.00 25.00 30.00 Marly,5l, 10 min,TDS-GC-MS, HP-5MS,40°C (1)-300°C (3) @ 10°/min TIC & EICs Analyse Casus Marly Brand (µg/m3) Ugent 15/12 (100m) Ethylbenzeen 0,1 Xyleen 0,2 Naftaleen 3,8 Methylnaftalenen 7,3 Dimethylnaft. 8,9 Bifenyl 4,5 Acenafteen 4,7 Dimethylbifenylen 2,4 Fluoreen 1,8 Fenanthreen 1,1 Anthraceen 0,2 PDMS (TD) VMM 16/12 (200m) 0,9 5,1 9 42 61 48 9 15 2 VMM 18/12 (400m) 0,8 4,5 2,5 2,6 2,5 2,1 0,9 0,5 0,6 Carbotrap (TD) BIM 18/12 (20m) 8 9 31 11 1 2 Sample bag Hoe kaderen…? Factor 1000 Marly Drukke straat* Stadspark* µg/m3 Anthraceen Fenanthreen VRT nieuws Netwerkdag OGS 0,2 1,1 * WHO gemiddelden ‘92 ng/m3 0,6 2,4 ng/m3 0,18 0,9 Casus Marly Brand Analyse Interpretatie van gegevens ? − Pyreen gemeten op 6 ng/m3 grens 120 ng/m3 − Fluorantheen mogelijk carcinogeen ~ 11 ng/m3 − Levenslang 12 ng/m3 (Vito) 1/100.000 kanker Probleem ??? − Grenswaarden PAK ? − Benzo[a]pyreen norm echter niet snel meetbaar − Cumulatief effect stoffen − Alle opname wegen ? bv. brandweerlui − Metingen zijn momentopnames... VRT nieuws Netwerkdag OGS Buurlanden ? Brand kunsthars Emmerich, Duitsland, www.feuerwehr.de Netwerkdag OGS Rookgasbepaling in buurlanden Organisatie en middelen – In België – In Frankrijk – In Verenigd Koninkrijk – In Duitsland Enkele highlights… Netwerkdag OGS België Capaciteit ? Geen specifieke ontwikkeling sinds Marly Algemeen – Uitbouw meetploegen per zone – Introductie dispersiemodel CAMHIE – AGS enkel in provincie Antwerpen – Civiele bescherming enkel Hazmat ID Strategie bij rook ? – Basis: CO-meting / simultaan-test / specifieke gassen / PID Uitzondering – Milieudienst Beveren draagbare GC-MS, Hapsite Bijkomende analyse capaciteit ? – VMM/Vito, meet-net/campagnes, ad hoc, niet 24/24, niet voor rook Netwerkdag OGS Frankrijk SDIS 54 Meurthe et Moselle 728.183 inwoners 5.434 km2 1.929 vrijwillige bwm 736 beroepsbwm Brigades des Marins Pompiers de Marseille (BMPM) 820.900 inwoners 240 km² 2.200 beroepsbwm Netwerkdag OGS 2 voorbeelden SDIS 54 Meurthe et Moselle 3 chemische verkenningsvoertuigen Meten & monstername – lucht / water / CBRN – weerstation, PBM, decon • • • • • • • • • Multi-toximeters oldham Sets buisjes dräger Monstername Gilian Water analyse pH, O2,… WTW Monstername water Reagentia water Merck Mogelijk ‘beperkte’ inzet bij Staplex, teletector, contaminatie branden ivm acute veiligheid, IMS Chempro 100 inzet bij gekend target Vlamspectrofotometer P,S AP2C, proengin • … Compleet overzicht apparatuur op http://www.sdis54.fr/article.php3?id_rubrique=116 Netwerkdag OGS BMPM 2 interventieteams basis 1 mobiel labo sinds 1996 24/24 chemicus Meten, identificeren & monstername – lucht, water, vast, vloeistof • • • • • • • • TD-GC-MS EM 640 Brücker FTIR Avatar 360 Thermo Vlamspectrofotom. TIM, AP2C proengin UV spectrometer Explo-toxi oldham Set buisjes dräger Sondes voor wateranalyse … http://www.marinspompiersdemarseille.com/ Netwerkdag OGS Marseille Verenigd Koninkrijk DEFRA Department for Environment, Food and Rural Affairs www.defra.gov.uk Health Protection Agency www.hpa.org.uk – Meetcampagnes bij grote branden en chemische incidenten – Ism andere overheidsdiensten, outsourcing voor analyse – Monstername en labo-analyse – Defra vnml water en bodem, minder lucht – Gegevens van vaste meetnetten PM10, PAH,… – Boek Environmental Sampling After a Chemical Accident • http://www.defra.gov.uk/environment/chemicals/accident/sampling/ – Buncefield report • www.hpa.org.uk/publications/2006/buncefield/buncefield.pdf Minder interventie gerelateerd, eerder opvolging naderhand Eerste grote opvolging Buncefield Netwerkdag OGS Verenigd Koninkrijk DIM New dimension project - CBRN Sinds 2005 momenteel 19 DIM units – 18 in gebruik 24/7 – 120 operatoren (brandweer) – Meten en identificeren : • • • • • • • • β-γ meettoestel Rados 200 γ- spectroscopie Exploranium Dosismeters Siemens Infrarood spectrometer Hazmat ID Mogelijk ‘beperkte’ inzet bij Multigas Impact Zellweger branden ivm acute veiligheid Buisjes set Dräger GC-MS Hapsite Smart (e.g. Buncefield) PBM en deco, computer - sat-link - weerstation Netwerkdag OGS Verenigd Koninkrijk Netwerkdag OGS DIM Duitsland Basis Vereinigung zur Förderung des Deutschen Brandschutzes Ref-10 http://www.vfdb-10.de/ – Vfdb 10/01 Bewertung von Schadstoffkonzent. Feuerwehreinsatz • ETW / Leitsubstanz meetbaar, hoge conc., hoge toxic. • Gehalogeerde kunststoffen, meststof, chemische opslag, industrie – Vfdb 10/03 Schadstoffe bei Bränden Das Messkonzept des Saarlandes http://www.lfws.saarland.de/ – Grote brand • Ex/ox, benzeen, simultaan I+II, ethylacetaat, fosfine, styreen • Bluswater: pH-papier, olie-indicator – Meststoffenbrand • Ex/ox, fosfine, stikstofoxiden • Bluswater: pH-papier Netwerkdag OGS Duitsland Bundesambt fur bevolkerungsschutz und Katastrofenhilfe www.bbk.bund.de – ABC-Erkundungskraftwagen • 371 Verkenningsvoertuig CBRN – Analytical task force • 4 groepen uit te bouwen tot 6 BF Hamburg, BF Mannheim, Pol. Berlin, IdF Heyrothsberge • CBRN, brand, medisch, … – Ook onderwater • Cuxhaven, Wilhelmshaven, Lübeck http://www.mannheim.de/ zoekwoord Umweltschutz http://www.et1.tu-harburg.de/private/as/Task_d/taskfrce.html Netwerkdag OGS BBK ABC-Erkkw Duitsland Rijdend meten, GPS gerelateerd Instrumentatie : – ‘Container’ meetsysteem – – – – – GPS + computer IMS (Raid) PID (tox-meter Auer) Gamma (NBR-FH40, Thermo) Back-up stroom Monstername sets Info + inzet verslagen – http://www.abc-gefahren.de/ Erg beperkt voor brand Bij gekend target Netwerkdag OGS ATF Duitsland 200 km +-2500 euro Brancard gemonteerd ATF unit : •PID (Rae), IMS (Raid), FTIR (Miran 104) •Meetbuisjes, monstername, •TD-GC-MS, EM-640 Brücker (4/1) Netwerkdag OGS Monstername set bij lokaal korps •Tenax buisje •Klassiek balg pompje FEUERWEHR MANNHEIM Duitsland ATF FEUERWEHR MANNHEIM Netwerkdag OGS Duitsland SIGIS II IR-lange afstand gaswolkdetectie Test-ATF Gas Detectoren Array Combi IMS, PID, electrochem., halfgeleider cel + logaritme http://www.et1.tu-harburg.de www.bbk.bund.de Netwerkdag OGS ATF Duitsland Analyse bodemstaal na ontploffing reactor nitroanisole 10 ton Organische componenten in luchtstaal bij explosie en brand van chemische opslag http://www.et1.tu-harburg.de/downloads_et1/umt/publikationen/hazfire.pdf Netwerkdag OGS GC-MS Toestellen Hapsite Smart Inficon – GC-MS (low thermal mass GC) – Draaggas N2 en calibratiegas – direct / (headspace) / microtrap – VOC 27 m 1 µm SPB1 –/ – Quadrupool MS 1-300 amu – (ppt) ppb -ppm – 2/3hr batterij – 16 kg Brücker EM640 – TD-GC-MS – Draaggas gezuiverde lucht – Spl/splss / TD / P&T / headspace – VOC 7.5 m 5 µm DB1 – SVOC 3.5 m 0.25 µm DB 5 – Quadrupool MS 1-640 amu – meetgrens 10 ppb Toluene – 2 hr batterij – 120 kg Varianten http://www.gcms.de/ Netwerkdag OGS GC-MS Toestellen Hapsite Smart Inficon Voor Scheiding mengsels Gering gewicht draagbaar Eenvoudige calibratie On-site Tegen Beperkte monsterintroductie ‘Gelimiteerd’ tot vluchtige Kost consumables k$/y Goed voor eerste lijn Beperkt rookgassen Netwerkdag OGS Brücker EM640 Voor Scheiding mengsels Ook monstername buisjes !! Alle matrices lucht/water/bodem Beperktere kost consumables Ook SVOC Tegen Niet echt on-site (Vereist chemicus) Goed voor 2de lijn Bredere analyse capaciteiten Besluit Buurlanden Weinig specifieke programma’s, geschoeid op chemisch of CBRN Veelal acute gevaren, soms op milieu Minder data lange termijn… (logisch) Geen grenswaarden “rookgassen” Gelimiteerd tot grote of zeer grote brand ? Brandweer of milieuagentschap ? Meest gevorderd Duitse ATF www.hpa.org.uk Netwerkdag OGS Maatregelen ? www.crisis.ibz.fgov.be Netwerkdag OGS Algemeen Maatregelen Controlled Burn Guidance, PPG28 Richtlijn ‘Brandstellen’ VFGB Acute rookintoxicatie Biomonitoring www.hpa.org.uk Neerslaan/uitwassen rook ?? (thermiek, tuboloscher, oplosbaar) Schuilen / Evacueren (standaard, SDIS Meurthe et Moselle, www.sdis54.fr Netwerkdag OGS lange termijn ?, meetwaarden ?) Maatregelen Controlled Burn Indien milieubelasting door blussen groter is … laten branden ! Bluswater probleem en dispersie rook Niet bij … – – – – – Snelle blussing mogelijk Redding / uitbreiding voorkomen / adequate bluswateropvang Slechte atmosferische omstandigheden of grote impact rook Radioactieve stoffen Asbest (?), toxische rook (?) grondwater steeds lange termijn Te overwegen bij – Afval, opslag, plastics, industrie, (petro)chemie – Grote BOD in waterloop (melk, granen, brouwerij, voedsel, suiker...) – Doe-het-zelf, agro, houtnijverheid, metaal, … PPG28, Environment agency UK www.brandweerkennisnet.nl Netwerkdag OGS VDS Maatregelen VDS 2357 Brandschadensanierung – oa woningbranden Gefahrbereich (GB) 0 – 1 m2 papierkorf, fornuis,… – Beperkte roetvorming Gefahrbereich (GB) 1 – Zichtbare vervuiling / roet – Beperkt kunststoffen – Geen bezwarende factoren Gefahrbereich (GB) 2 – Sterke vervuiling/roet – Veel kunststof en Br/Cl Gefahrbereich (GB) 3 – Chemisch/bio stoffen – Asbest / minerale vezels GB 0 – Geen deskundige verplicht sanering – Huishoudelijk afval – geen voorzorgen GB 1 – Geen deskundige tenzij uitzondering – Huishoudafval/KGA - Voorzorgen nodig GB 2 – Deskundige sanering aanbevolen – Specifieke ophaling - Bijzondere voorzorgen GB 3 – Deskundige sanering verplicht – Specifieke ophaling - Bijzondere voorzorgen Saneringsdoel in conc/m2 voor HCl, HBr, PAK, PCB, dioxines http://www.vds.de/pdf/2357.pdf Netwerkdag OGS VFDB Maatregelen Einsatzhygiene bei Bränden, VFDB www.vfdb-10.de/ FwDv na brand 1 tot 2u verplicht adembesch. Niet in rook opstellen – cabine rookvrij Niet eten, drinken, (roken) zonder reiniging Na de inzet ter plaatse grof-reiniging kledij/materiaal Bevuilde kledij (roetsporen) in plastiekzak niet in cabine Vervuilde inzetkledij wisselen Huid: koud water/zeep (poriën gesloten) & douchen Nooit bevuild naar huis… Zeker bij GB2 & GB3, soms GB1 www.feuerwehr.saarlouis.de Netwerkdag OGS Acute Intox Maatregelen HCN + CO 1+1 =3 Brandweer Parijs, studie 1998-2002 – Compartimentsbrand en acute rook intox – Cyanokit Merck Hydroxocobalamin precurs.vit-B12 70 van 81 herstel hartfunctie/ademhaling 11 29 hartstilst. cyanokit+ adrenaline+ rand 18 spontaan herstel in gemid. 19,3 min Geen complicaties (rode kleur urine) standaard behandeling on-site Parijs Geen antidota “amylnitriet - natriumnitriet” – Bloeddruk , O2 (methemoglobinemia) Meer info JEMS/EMD suppl. downloads on http://www.firescenesafety.com Netwerkdag OGS Maatregelen Biomonitoring Vrachtwagenbrand E17, Zele 25/04/2005 Melding roodbruine rookgassen ? (NOx) Colli ADR & boorddocu in de brand Lading agro-chem: ethoxyquin poeder, fosforzuur Helmen aangevreten & huidirritatie MSDS: irritatie en schade lever, bloed mogelijk 5 dagen na de feiten … bloedonderzoek? Wie, Wanneer, Wat ? Gelinkt aan incident ? Foto’s M. Calle, HDFV Netwerkdag OGS Maatregelen Biomonitoring Spoed ‘Algemeen bloedbeeld’ Arbeidsgeneeskunde Biologische effect monitoring – Gezondheidseffecten bv longcapaciteit - irreversibele schade Biomonitoring: Conc. stof of metaboliet in bloed, urine, haar – Totale blootstelling (lucht, huid, ingestie) – Biological Exposure Indices of referentiegroep – Eliminatietijd - monstername – Persoonlijk – Groep (BW- Burgers) – Standaard analyses: Voorafgaande afspraken labo vereist • Veelal op specifieke stoffen vb BTEX, MDI/TDI, lindaan, ... • Solventen / Aromaten / PAKs / Metalen / Pesticiden / ... Survical fractie 10-12% Atkinson, http://www.hse.gov.uk/ Netwerkdag OGS Maatregelen Biomonitoring Vragen ? Netwerkdag OGS Vragen ? Netwerkdag OGS
Similar documents
Het ongeval te Langerak op 18 september 1
door explosie van houtstof uitgewerkt ter onderbouwing van deze analyse. Voor meer informatie wordt naar deze bijlage verwezen. Zoals de bunkerloods in dit geval was gebouwd en ingericht had deze, ...
More information