Planskildring Reguleringsplan med KU for gondol Voss

Transcription

Voss Resort Fjellheisar AS
Plan ID 2011005
Utgåve: 1
Dato: 2014-06-27
2
DOKUMENTINFORMASJON
Oppdragsgiver:
Rapporttittel:
Utgave/dato:
1 / 2014-06-27
Arkivreferanse:
-
Lagringsnavn
rapport
Oppdrag:
528431 – Reguleringsplan for gondol
Oppdragsbeskrivelse:
Oppdragsleder:
Guro Steine
Fag:
Plan og urbanisme
Tema
Reguleringsplan
Leveranse:
Detaljplan (PBL)
Skrevet av:
Guro Steine
Kvalitetskontroll:
Kjersti Møllerup Subba
Asplan Viak AS
www.asplanviak.no
Reguleringsplanen omfattar i tillegg følgjande dokument:


Plankart dagsett 27.06.2014
Føresegner dagsett 27.06.2014
Separate vedlegg til plan og planskildring:













3d-modell
ROS-analyse. Asplan Viak 27.06.2014
Illustrasjonsplan for Hanguren. Asplan Viak 27.06.2014
Illustrasjonar/Skisseprosjekt Hanguren. HLM Arkitektur AS 22.1.2014.
Illustrasjonar, Voss kollektivknutepunkt og gondolbanestasjon. Nordic Office of Architecture,
5.5.2014
Innkomne merknader til planoppstart og planprogram
Oppsummering av innkomne merknader, dagsett 2013-05-30 revidert 4.9.2013
VA-rammeplan med notat om vassforsyning. Asplan Viak 27.06.2014
Gondolbane til Hanguren på Voss. Vurderingar av konsekvens for villrein. Siri Bøthun
Naturforvalting Rapport 1-2014, 15.05.2014
Kulturminnedokumentasjon og konsekvensutgreiing for kulturminne, gondol Voss. Asplan Viak
5.6.2014.
Brannteknisk risikovurdering for planlagt taubanetrase, Neas Consulting 21.10.11
Støy fra gondolbane frå Voss stasjon SWECO 2014
COWI AS 2013: Skredfarevurdering ny gondolbane til Hanguren, Voss kommune.
Asplan Viak AS
3
FØREORD
Voss Resort Fjellheisar AS planlegg å byggje gondolbane i Voss sentrum. Den nye
gondolbanen skal erstatte den gamle Hangursbanen frå 1963, som om få år vil krevje
omfattande oppgradering dersom den skal oppfylle dagens tekniske krav.
Den nye gondolbanen er planlagt å gå direkte frå kollektivknutepunktet ved Voss
jernbanestasjon til toppen av Hanguren. Areal for nedre stasjon er sett av i Områdeplan for
Voss knutepunkt som vart vedtatt i februar 2013, med krav om detaljregulering i plan for heile
banen inklusive banestrekket og øvre stasjon. Planarbeidet utløyser krav om
konsekvensutgreiing og utarbeiding av planprogram.
Voss Resort Fjellheisar AS er forslagsstillar for planen. Asplan Viak AS er engasjert som
plankonsulent med ansvar for gjennomføring av planprosess og utarbeiding av
reguleringsplanen med tilhøyrande plandokument, konsekvensutgreiing, og risiko- og
sårbaranalyse.
Planarbeidet er utført i samsvar med planprogrammet som vart vedteke av Formannskapet i
møte 19.09.2013.
Bergen, 27.06.2014
Guro Steine
Oppdragsleiar
(sign.)
Kjersti M. Subba
Kvalitetssikrar
Asplan Viak AS
4
Asplan Viak AS
5
INNHALD
Samandrag............................................................................................................................ 7
1
2
3
4
Bakgrunn for planen ....................................................................................................... 9
1.1
Grunnlag og mål for planarbeidet ............................................................................ 9
1.2
Traséval og alternativsvurderingar .......................................................................... 9
Planprosess ..................................................................................................................10
2.1
Organisering ..........................................................................................................10
2.2
Konsekvensutgreiingsplikt ......................................................................................10
2.3
Varsel om oppstart og høyring av planprogram ......................................................10
2.4
Varsel om utviding av planområde .........................................................................11
2.5
Medverknad og møte .............................................................................................11
2.6
Taubaneloven og konsesjonshandsaming..............................................................11
Gjeldande planstatus og overordna retningslinjer ..........................................................13
3.1
Statlege planretningsliner og overordna lovverk .....................................................13
3.2
Fylkesplanar ...........................................................................................................14
3.3
Kommuneplanens arealdel 2011 - 2021 .................................................................15
3.4
Reguleringsplanar ..................................................................................................15
3.5
Andre planar ..........................................................................................................19
Planområdet i dag .........................................................................................................20
4.1
Lokalisering og avgrensing .....................................................................................20
4.2
Topografi og landskap ............................................................................................21
4.3
Dagens arealbruk og busetnad ..............................................................................21
4.4
Eigedomstilhøve .....................................................................................................24
4.5
Solforhold og lokalklima .........................................................................................24
4.6
Kulturminne og kulturmiljø ......................................................................................24
4.7
Naturmiljø og biologisk mangfald............................................................................25
4.8
Friluftsliv og rekreasjonsverdiar ..............................................................................27
4.9
Tilkomst og trafikkforhold .......................................................................................28
4.10
Barn og unges interesser .......................................................................................29
4.11
Universelt tilgjenge .................................................................................................29
4.12
Teknisk infrastruktur ...............................................................................................29
Asplan Viak AS
5
6
7
6
4.13
Støy .......................................................................................................................30
4.14
Samfunnstryggleik (ROS - Risiko og sårbarheit) ....................................................30
Skildring av planframlegget ...........................................................................................32
5.1
Arealoppgåve .........................................................................................................32
5.2
Hovudtrekk i planlagt arealbruk ..............................................................................33
5.3
Bygningar og anlegg ..............................................................................................35
5.4
Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur ............................................................41
5.5
LNF-område ...........................................................................................................42
5.6
Omsynssoner .........................................................................................................42
5.7
Parkering................................................................................................................42
5.8
5.9
Universell utforming................................................................................................43
5.10
Kommunalteknisk infrastruktur ...............................................................................43
5.11
Rekkefølgjekrav .....................................................................................................44
Konsekvensar av planframlegget ..................................................................................45
6.1
Planavgrensing, arealbehov og forholdet til andre planar .......................................45
6.2
Arkitektur, landskap og visuelle konsekvensar .......................................................46
6.3
Universell utforming................................................................................................49
6.4
Grunnforhold ..........................................................................................................49
6.5
Konsekvensar for eksisterande bygningar og eigedomar .......................................50
6.6
Born og unge..........................................................................................................57
6.7
Friluftsliv .................................................................................................................57
6.8
Biologisk mangfald og Naturmangfaldslova ............................................................59
6.9
Fjellheimen villreinområde ......................................................................................59
6.10
6.11
Konsesjonssøknad – nødvendige løyver og dokumentasjon ..................................66
6.12
Risiko og sårbarheit – ROS-analyse .......................................................................67
Kjelder og grunnlagsmateriale .......................................................................................69
Asplan Viak AS
7
SAMANDRAG
Voss Resort eig og driv Voss Resort Fjellheisar AS, som står ansvarleg for drift av
Hangursbanen i dag. Den nye gondolbanen er planlagt å erstatte den gamle Hangursbanen
frå 1963, som om få år vil krevje omfattande oppgradering dersom den skal oppfylle dagens
tekniske krav.
Den nye gondolbanen er planlagt å gå direkte frå kollektivknutepunktet ved Voss
jernbanestasjon til toppen av Hanguren. Areal for nedre stasjon er sett av i Områdeplan for
Voss knutepunkt som vart vedtatt i februar 2013, med krav om detaljregulering i plan for heile
banen inklusive banestrekket og øvre stasjon. Planarbeidet utløyser krav om
konsekvensutgreiing og utarbeiding av planprogram på bakgrunn av nærføring til det freda
Mølstertunet og Fjellheimen Villreinområde.
Planen regulerer ny nedre gondolbanestasjon på Voss stasjon i kombinasjon med
servicebygg for kollektivknutepunktet og kopling mot tilgrensande hotell (jf. vedtatt
områdeplan for Voss knutepunkt). Gondolbanen vert fremja som eigen plan, og sjølv om det
vert regulert for kombinasjonsformål, er bygging av banen og stasjonen ikkje avhengig av
kollektivknutepunktet.
Ny øvre stasjon med restaurant og servicebygg er regulert på toppen av Hanguren i området
mellom den eksisterande Expressheisen frå Bavallen og eksisterande T-trekk frå Hanguren.
Saman med desse heisane dannar den nye toppstasjonen eit felles møtepunkt på toppen av
Hanguren der heile anlegget vert tilgjengeleg. Gondolstasjon og restaurant er vist samla i eitt
bygningsvolum, men gondolbanen kan byggjast uavhengig av restaurantdelen.
Fjellplatået kring skianlegg og restaurant er regulert til skiområde. I området kan det
etablerast leike- og aktivitetsområde for både vinter- og sommaraktivitet. Det er sett av plass
til høgdebasseng nordvest for toppunktet. Bassenget skal i hovudsak forsyne
kunstsnøproduksjon i anlegget, men vil også kunne fungere som reservoar/beredskap for
sløkkevatn i tilfelle brann på toppunktet.
På bakkenivået under kabeltraseen er det lagt omsynssone med krav om minste avstand 15
meter frå køyreleidning gondolbane til høgste punkt på varige tiltak som bygg, konstruksjonar
eller andre anlegg som inneber brannrisiko på bakkenivå. Sjølve mastepunkta er regulert til
baneformål for tekniske konstruksjonar i ei sone på 20 meter rundt masta. LNF-områda
under og til side for traseen er regulert i 60 meters breidde med heimel til å felle skog som
kan vere brannfarleg for gondolbanen. I tillegg er det regulert LNF-område austover til
eksisterande skogsveg, med heimel til å byggje midlertidig anleggsveg for oppføring av
mastene.
Mellom dei viktigaste konsekvensane av planen for nærområda er nærføring til eksisterande
busetnad som får ny banetrase over seg, og utryggleiken dette medfører. Minste avstand
mellom underkant kabin og husmøne i nedre del av banetraseen, Gullfjordungsvegen, er på
berre 11,7 meter, men aukar oppover fjellsida. Tryggleiken i forhold til banen vert ivaretatt
gjennom planløysing og krav i føresegner, teknisk løysing og komande
konsesjonshandsaming. For innbuarane vil dagens situasjon likevel verte betydeleg endra,
særleg når det gjeld utsikt. Utandørs støy ved dei mest utsette bustadene er vurdert å ligge
lågare enn eller på nivå med strengaste gjeldande støygrenser i norske planretningslinjer
(som gjeld vindkraft). Innandørs støy vil vere lågare enn minstekrav i norske forskrifter.
Planen er vurdert å ha middels negativ konsekvens for kulturminne og kulturmiljø, med
nærføring til Mølstertunet som viktigaste konsekvens. Tiltaket vil ha negativ visuell
påverknad på kulturmiljøet, sjølv om området allereie i dag er påverka av tilgrensande
bustadområde. Ny gondolbane gjev ikkje nye fysiske inngrep, og hindrar ikkje utviding av
Asplan Viak AS
8
museet eller drifta. Avstand mellom tiltaket (kabel, master og vogner) og
bygningsmasse/gravhaug er stor – mellom 80 og 170 meter.
Forholdet til villreinstamma i Fjellheimen villreinområde er utgreidd spesielt. Utgreiinga peikar
på to hovudkonsekvensar av tiltaka i planen: Eit mindre arealtap (minst 2,78 km2) som følgje
av omdisponering av Hanguren, som i dag inngår i villreinområdet, og ei truleg auke frå låg til
ingen grad av forstyrring til låg opp mot middels grad av forstyrring av sommar- og vinterbeite
i Volaområdet, med ein viss fare for redusert bruk av austlege delar av området. Konflikten er
vurdert å ligge på lokalt nivå. Det vert i tillegg peika på at tiltaket vil vere ein del av det totale
biletet med ei utvikling mot meir bruk av Stølsheimen inkl. Volaområdet og ikkje minst
området rundt Torvedalen. Denne utviklinga kan føre til ei konflikt på regionalt nivå i høve
trekkpassasjen nord-sør i villreinområdet, som kan redusere moglegheita for utveksling av
dyr aust-vest og utnytting av beitepotensialet i villreinområdet.
Planen er i samsvar med overordna planar i kommunen, og støttar opp om nærings- og
reiselivsutvikling i Vossaregionen. Tiltaka i planen vil gjere heilårsdrift på Hanguren mogleg,
og styrke det samla tilbodet på Voss.
Asplan Viak AS
9
1 BAKGRUNN FOR PLANEN
1.1 Grunnlag og mål for planarbeidet
Voss Resort eig og driv Voss Resort Fjellheisar AS, og står ansvarleg både for drift av
Hangursbanen, og for utvikling av hytteområdet i Bavallen. Det er ynskjeleg å styrke desse
attraksjonane gjennom å vidareutvikle Hangursplatået med nye opplevingskvalitetar, mellom
anna restaurant for heilårsdrift. For å kunne gjere heilårsdrift mogleg, er det avgjerande å få
på plass ein ny gondol som kan frakte turistar frå sentrum og rett til toppen av Hanguren.
Ekspressheisen frå Bavallen og Tråstølheisen endar alt på dette platået i dag, men det er
ikkje tilrettelagt for opphald. Frå Hanguren er det eit fantastisk og vidt utsyn over fjellområda
og dalføra kring Voss.
Ein ser føre seg å ta i bruk området rundt sjølve Hanguren og leggje til rette for ulike tilbod
for både vinter- og sommarsesong, som leike- og aktivitetsareal, turstiar og utsiktsplassar, i
tillegg til restauranten.
Heilårsdrift vil gjere Hanguren til ny innfallsport til organisert og uorganisert friluftsliv og turar i
fjellheimen heile året. Frå Hanguren går det turstiar og turvegar for kortare og lengre turar,
samt løypenett og turstiar inn i Stølsheimen.
Med ny gondol vil kapasiteten vere 1500 personar per time ein veg, noko som vil gje 3000
personar per time ved full utnytting. Med ein linefart på opp mot 7 meter per sekund vil det ta
ca. 5 minutt opp til Hanguren. Voss Resort vil med det sikre kapasitet og køyreeigenskapar i
tråd med folk sine forventingar til komfort og kvalitet.
Detaljreguleringsplanen er utarbeidd med grunnlag i dei føringane som vert lagt i
Områdeplanen for Voss knutepunkt (vedtatt februar 2013), og planprogrammet for
gondolbanen, vedtatt september 2013.
1.2 Traséval og alternativsvurderingar
I planprogrammet er det peika på at Hangursbanen frå 1963 vil krevje omfattande fornying
om få år om den skal tilfredsstille dagens tekniske krav og krav til tryggleik. Samstundes har
trafikkutviklinga på Hangursbanen vore jamt nedgåande dei siste åra, spesielt vinterstid. At
trafikken er redusert vinterstid skuldast mellom anna dårlege tilkomsttilhøve i
Gullfjordungsvegen og mangel på parkeringsplassar. Dette er forhold ved lokaliseringa av
nedre banestasjon som ei oppgradering av eksisterande bane ikkje vil kunne utbetre.
På denne bakgrunnen hadde Voss Resort alt starta arbeidet med å vurdere alternativ for ny
bane til Hanguren, då dei i 2011 vart invitert med i planarbeidet for Voss kollektivknutepunkt.
I dette arbeidet vart det sett på mulegheitene til å utvikle eit knutepunkt med kollektivtilbod,
gondolbane og hotell med ei samlokalisering og arealutnytting som vil verte eineståande i
Nord Europa. Det vart sett på annan plassering av nedre banestasjon både innafor
områdeplanen, og på området ved Grovendal, som Fleischer hotell har spelt inn som
alternativ.
Eit vektig argument for ny nedre stasjon i sjølve knutepunktet var målet om å utvikla eit unikt
knutepunkt med saumlaus overgang frå tog, buss, taxi, hotell og parkering til gondol.
Endeleg avgjerd om plasseringa på jernbanestasjonen kom med tryggleiksvurderingane av
ny gondolbanetrase og Brannteknisk rapport (Neas Consulting 21.10.11). Området ved
Grovendal er sett av til lengre tids parkering av tog, noko som utgjer vesentleg fare for skade
på gondolbanen dersom det skulle oppstå brann i togsetta.
Asplan Viak AS
10
2 PLANPROSESS
2.1 Organisering
Forslagstillar for planframlegget er Voss Resort/Voss Resort Fjellheisar AS.
Plankonsulent er Asplan Viak AS.
Teknisk konsulent for gondolbanen er Taubaneteknikk AS og LEITNER AG / SPA.
Prosjekterande arkitektfirma for øvre stasjon er HLM Arkitektur AS.
Prosjekterande arkitektfirma for nedre stasjon/kollektivknutepunkt er Nordic Office of
Architecture.
Voss kommune er planmynde og skal godkjenne planframlegget.
2.2 Konsekvensutgreiingsplikt
Plantiltaket er vurdert å krevje konsekvensutgreiing etter forskrift om konsekvensutgreiing,
kapittel II § 4, Kriterier for vurdering av vesentlige virkninger for miljø og samfunn.
Utløysande kriterier er forholdet til det freda Mølstertunet og til Fjellheimen villreinområde,
som kjem inn under § 4 pkt. a og b:
pkt a) er lokalisert i eller kommer i konflikt med områder med særlig verdifulle landskap,
naturmiljø, kulturminner eller kulturmiljø som er vernet eller fredet, midlertidig vernet eller
fredet eller foreslått vernet eller fredet, eller hvor det finnes eller er stor sannsynlighet for å
finne automatisk fredete kulturminner som inngår i et kulturmiljø med stor tidsdybde,
pkt b) er lokalisert i eller kommer i konflikt med viktige inngrepsfrie naturområder eller utgjør
en trussel mot truede naturtyper, truede arter eller deres leveområder, mot prioriterte arter
eller deres funksjonsområder, mot utvalgte naturtyper, eller mot andre områder som er
særlig viktige for naturens mangfold,
På bakgrunn av vurderinga vart det utarbeidd planprogram som vart sendt på høyring
samtidig med melding om oppstart av planarbeid.
2.3 Varsel om oppstart og høyring av planprogram
Varsel om oppstart av privat planarbeid og høyring av planprogram vart sendt ut 22.03.2013
og kunngjort i Hordaland 26.03.2013.
Planprogrammet var ute til offentleg ettersyn i perioden 26.03.2013 – 16.05.2013. Det kom
inn i alt 9 merknader.
Innkomne merknader vart gjennomgått i møte med kommunen 10.06.2013. Planprogrammet
med framdriftsplan vart deretter revidert i samråd med kommunen.
Planprogrammet vart vedtatt av formannskapet i møte den 19.09.2013.
Asplan Viak AS
11
2.4 Varsel om utviding av planområde
Det vart sendt ut avgrensa varsel om utviding av planområde i fjellsida under Mølsterberget i
mai 2014, med frist til å komme med merknad sett til 16. juni 2014. Innan fristen var det ikkje
kome inn merknader til utviding av planområdet.
2.5 Medverknad og møte
I forkant av den formelle planprosessen har tiltakshavar Voss Resort AS informert dei
grunneigarane som kjem nærast den nye banetraseen, og grunneigarane i toppområdet.
Første kontakt var brev frå Voss Resort dagsett 22.oktober 2009, der grunneigarane vart
inviterte til å ta kontakt og kome i dialog. Det vart også sendt ut pressemelding.
Formelt oppstartmøte med Voss kommune vart halde 29.6.2011. Planarbeidet stoppa
deretter opp medan ein venta på avklaring gjennom Områdeplanen for Voss knutepunkt. Då
knutepunktsplanen vart vedteken i februar 2013, starta planarbeidet for gondolbanen opp att
og vart formelt varsla med kunngjering i brev og avisa Hordaland i mars 2013.
Det vart halde møte med grunneigarane i og ved ny banetrase på Park hotell 23.10.2013.
Voss Resort fekk her overrekt underskrifter mot tiltaket. Kopi av breva er sendt til kommunen
og vil følgje saka. I etterkant har grunneigarane organisert seg i ei arbeidsgruppe og har
engasjert felles advokat. Grunneigarane har gjennom advokaten kome med felles skriftleg
merknad til planoppstart og planprogram.
I samband med revisjon av planprogrammet har Voss Resort hatt møte med representantar
for villreinnemnda. Det har også vore kontakt med fylkeskommunen. Undervegs i
planarbeidet er det også halde møte med representantar frå Jernbaneverket.
Det vart halde nytt møte med grunneigarar og bebuarar som får ny banetrase i luftrommet
over seg den 5. mai 2014 på Fleischers Hotell. I møtet vart førebels plandokument med
illustrasjonar og hovudfunn i risiko- og sårbaranalysen presentert, saman med
arkitektteikningar av banestasjonane og 3d-visualisering av banetraseen i landskapet.
Representantar frå planavdelinga i kommunen var til stades. Etter møtet er det arbeidt meir
med å illustrere konsekvensane for bebuarane, og dokumentere støyforholda.
Neste høve til å komme med skriftlege merknader til planarbeidet vil vere ved offentleg
høyring av sjølve planframlegget.
Det vil bli gjennomført ein open kontordag/kveld i samband med høyringa, der det vert høve
til å møte planleggarar, kommunen og tiltakshavar over bordet ein og ein.
2.6 Taubaneloven og konsesjonshandsaming
I tillegg til godkjent reguleringsplan krev ny gondol konsesjon til anlegg og drift, samt
driftsløyve. Sentrale lover og forskrifter er



Taubaneloven (Lov om anlæg av taugbaner og løipestrenger mv. av 1912, sist endra
2009)
Forskrift om bygging og drift av taubaner og kabelbaner (FOR 2002-05-03 nr 446)
Forskrift om tekniske krav til taubaneanlegg inkludert kabelbaneanlegg til
persontransport (FOR 2002-05-03 nr 453)
Definisjonar jf. Forskrift om bygging og drift av taubaner og kabelbaner § 3:

Taubaneanlegg – anlegg som fell inn under § 2 i forskrifta
Asplan Viak AS



12
Konsesjon til anlegg og drift – løyve til på nærare gitte vilkår å anlegge og drive ein
taubane som fell inn under forskrifta
Driftsløyve – løyve til å drive eit taubaneanlegg. Driftsløyve vert berre tildelt
taubaneanlegg som har fått konsesjon
Konsesjonshavar – den som har konsesjon etter taubanelova
Jf. Forskrift om bygging og drift av taubaner og kabelbaner § 4 er det Fylkesmannen som gir
konsesjon til anlegg og drift av taubaner, medan Taubanetilsynet gir driftsløyve. Frå 2012 har
Statens jernbanetilsyn ansvaret for Taubanetilsynet.
Krav til innhald i konsesjonssøknaden går fram av §§ 5 og 6 i forskrifta.
I praksis er det Fylkesmannen som vurderer om konsesjonsvilkåra er oppfylt, medan
Taubanetilsynet vurderer tekniske spørsmål og tryggleik. Styresmaktene kan i enkeltvedtak
eller forskrift kvar for seg fastsette vilkår for bygging og drift av anlegg.
Det er førebels ikkje sendt konsesjonssøknad for tiltaket.
Asplan Viak AS
3
13
GJELDANDE PLANSTATUS OG OVERORDNA
RETNINGSLINJER
3.1 Statlege planretningsliner og overordna lovverk
Rikspolitiske retningslinjer for born og unge
Føremålet med dei rikspolitiske retningslinene er mellom anna å synleggjera og styrka born
og unge sine interesser i all planlegging og byggesakshandsaming etter plan- og
bygningsloven.
Relevant for dette planarbeidet er å vurdera konsekvensane for born og unge i høve til tiltaka
i planen.
Rikspolitiske retningslinjer for universell utforming
I følgje retningslinjene skal ein:




Vurdere tilgjengelegheit i planområdet for å i vareta universell utforming i all
planlegging etter plan- og bygningslova
Vurdere behovet for å utforme særskilte retningslinjer og/eller føresegner om
universell utforming i den enkelte planen
Sørgje for at medverknad frå relevante organisasjonar og brukargrupper i
planprosessen, slik at synspunkt, kunnskap og erfaringar kjem fram.
Sikre at vurderingane som er gjort vert dokumenterte.
Rikspolitiske retningsliner for samordna areal- og transport
Føremålet med rikspolitiske retningsliner for samordna areal- og transportplanlegging er at
arealbruk og transportsystem skal utviklast slik at dei fremjar samfunnsøkonomisk effektiv
ressursutnytting, med miljømessige gode løysingar, trygge lokalsamfunn og bumiljø, god
trafikktryggleik og effektiv trafikkavvikling. Det skal leggast til grunn eit langsiktig, berekraftig
perspektiv i planlegginga.
Relevant for dette planarbeidet er god ressursutnytting og gode sambruksløysingar for
transportsystemet, og omsynet til eksisterande og planlagt bumiljø.
Naturmangfaldslova
Når ein plan omfattar naturområde skal konsekvensane for biologisk mangfald vurderast i
høve til Naturmangfaldlova og spesielt kapittel II om miljørettslege prinsipp.
Kulturminnelova
Formålsparagrafen (§1) i Kulturminnelova av 9. juni 1978 slår fast at ”Kulturminne og
kulturmiljø med deira eigenart og variasjon skal vernast både som del av vår kulturarv og
identitet og som ledd i ein heilskapleg miljø- og ressursforvaltning. Det er eit nasjonalt ansvar
å ivareta desse ressursane som vitskapeleg kjeldemateriale og som varig grunnlag for
nolevande og framtidige generasjonars oppleving, sjølvforståing, trivsel og verksemd”.
Asplan Viak AS
14
3.2 Fylkesplanar
Fylkesplan for Hordaland 2005 – 2008 (forlenga inntil vidare)
Fylkesplanen inneheld mellom anna arealpolitiske retningsliner som vil gjelda for deler av
planområdet.
Nedre gondolstasjon vil ligge på Vossevangen. Vossevangen er i Fylkesplanen definert som
regionsenter, og skal vera lokaliseringsstad for regionale offentlege og private tenester,
spesialiserte funksjonar retta mot innbyggjarane i heile regionen. Regionalt
transportknutepunkt og høg kollektivdekning. Utbygging med høg utnytting nær senter/
kollektivnett, høg miljømessig og estetisk kvalitet, samordna areal og transportbruk skal vera
overordna planprinsipp.
Regional næringsplan for Hordaland 2013-2017
Regionalt utviklingsprogram (RUP) for næringsutvikling og lokal samfunnsutvikling i
Hordaland er næringsplanen sitt handlingsprogram. Frå 2014 er RUP erstatta av
handlingsprogram for næringsutvikling i Hordaland (HNH) retta mot utviklingsaktørar som
samarbeider med fylkeskommunen. Innsatsområda i handlingsprogrammet samsvarer med
hovudstrategiane i næringsplanen, som er 1: Meir entreprenørskap og innovasjon, 2: Fleire
med meir relevant kompetanse, 3: Ein velfungerande bergensregion og attraktive regionale
senter.
Regional plan for folkehelse 2014 – 2025
Regional plan for folkehelse er forankra i Regional planstrategi for Hordaland 2010-2011 og
er retningsgivande for kommunane,fylkeskommunen og statlege organ sitt folkehelsearbeid i
perioden. Planen erstattar Fylkesdelplan for universell utforming 2006-2009 «Deltaking for
alle».
Planen fokuserer på tiltak innanfor fem temaområde: Heilskapleg folkehelsearbeid og
universell utforming, Lokalsamfunn, nærmiljø og bustad, Oppvekst og læring, Arbeid og
arbeidsplassen, og Aktivitet og sosial deltaking.
For gondolbaneplanen er temaområda som kan knytast opp mot folkehelse, aktivitet og
friluftsliv særleg relevant, saman med utvikling av lokalsamfunn/regionsenter. Universell
utforming er overordna og førande for alle temaområda.
Fylkesdelplan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2008-2012
Gondolbanen skal knytast opp til Bavallen alpinanlegg på Voss, som har status som
fylkesanlegg for alpint og hopp, og der det er tilrettelagt med lys for kveldskøyring.
Fylkesdelplan Kulturminne 1999 – 2010 (framleis retningsgivande)
Det overordna målet i planen er å forvalta kulturarven i Hordaland slik at ein sikrar ei
berekraftig utvikling og vernar kulturminne og kulturmiljø som dokumentasjon av fortida og
ressurs for framtida.
Klimaplan 2010 – 2020 har mål og strategiar for næringsliv når det gjeld utslepp av
klimagassar og energibruk.
Asplan Viak AS
15
3.3 Kommuneplanens arealdel 2011 - 2021
Figur 1 Utsnitt frå gjeldande arealdel til kommuneplanen vedtatt 16.6.2011.
Gjeldande arealdel til kommuneplanen vart vedteken 16.06.2011. I plankartet er
eksisterande Hangursbane vist med linje for "skitrekk" over hovudformåla bustadområde
(nedre del) og LNF-område (øvre del).
Ny øvre stasjonsbygg og det meste av traseen vil ligge i areal avsett som LNF-område.
Nedre del av traseen vil som i dag, krysse over område avsett til bustadområde. Ny nedre
stasjon lokalisert til Voss stasjon og forskuving av traseen mot aust gjer at traseen også vil
krysse jernbanelinja og vestre del av området avsett kring Mølstertunet og Voss
folkemuseum. I kommuneplanen er Mølstertunet avsett til areal for offentleg/privat
tenesteyting og omfatta av omsynssone kulturminne.
3.4 Reguleringsplanar
Samla plansituasjon for godkjende reguleringsplanar som gjeld for arealbruken i området er
vist i kartutsnittet under.
Asplan Viak AS
16
Figur 2 Samla plansituasjon, inklusive gondolbaneplanframlegget, slik den er synt i Voss kommunes
visningssystem GIS-line per 5.8.2014. Plan for Mølstertunet manglar(eldre plan).
Reguleringsplan for område kring Mølstertunet, vedteken 10.05.78
Arealet er regulert til spesialområde – museumsområde (raud farge) og byggjeområde –
bustader (gul farge). Der er lagt inn trafikkområde i byggeområda. Endringar knytt til
bygningar for museumsføremål kan først godkjennast av kommunen etter at saka har vore
førelagt antikvarisk mynde. Det same gjeld mellom anna andre tekniske inngrep som t.d.
bygging av kraftliner. Reguleringsplan for gondolbane vil krysse spesialområdet i luftområdet
over bakkenivå (reguleringsnivå 3). Det er ikkje behov for endringar på bakkenivå i gjeldande
plan.
Asplan Viak AS
17
Reguleringsplan Vangstunnelen, vedteken 24.04.03. Erstatta av E16 Vangstunnelen –
reguleringsendring, vedteken 16.6.2011 (planID 09017)
Planen regulerer E16 gjennom Vangstunnelen. I området for ny gondolbanetrase ligg E16 i
tunnel (reguleringsnivå 1). Reguleringsplan for gondolbane vil krysse gjeldande plan i nivå
over bakken (reguleringsnivå 3), og det vil ikkje vere behov for endringar i gjeldande plan.
Reguleringsplan Gullfjordungvegen, vedteken 27.09.07
Planen regulerer vegformål og bustadformål i Gullfjordungsvegen. Reguleringsplan for
gondolbane vil krysse over bakkenivå i austre del av planen (reguleringsnivå 3). Det vil ikkje
vere behov for endringar på bakkenivå i gjeldande plan.
Asplan Viak AS
18
Områdeplan Voss knutepunkt med konsekvensutgreiing, vedteken 14.02.13:
Føremålet med områdeplanen er å leggja til rette for utvikling av området ved Voss stasjon
gjennom samordning mellom jernbanestasjon, buss-stasjon, drosjehaldeplass,
parkeringsanlegg (for bil og sykkel) og gondolbane til Hanguren, med mest mogleg
saumlause overgangar mellom dei ulike transportmidla. Planen legg til rette for ny utbygging
med næring og bustad. Planen er utarbeidd i eit samarbeid mellom Voss kommune, Statens
Vegvesen, Hordaland Fylkeskommune/Skyss, Jernbaneverket, NSB, Voss Resort og ROM
Eigedom.
I plan- og konsekvensutgreiing var tre tema særskilt utgreidd:



visuelle og arkitektoniske kvalitetar
trafikktilhøve og parkering
kulturminne
I tillegg inneheld planen utgreiingar av tema som taubane/gondolbane, universell utforming,
eksisterande bygningsmasse, grunnforhold, støy, born og unge, V/A-rammeplan, energi,
regionale verknader, risiko og sårbarheit (ROS- analyse).
I områdeplanen for knutepunktet er det sett av areal til ny nedre stasjon for gondolbane til
Hanguren, med krav om utarbeiding av detaljreguleringsplan. Planen og målsettingane for
knutepunktet er grunnlaget for etableringa av ny gondolbane.
Toppstasjonen og sjølve traseen for gondolbanen er ikkje omfatta av områdeplanen for Voss
knutepunkt. Det er stilt krav om at ny trase og plassering av toppstasjon vert fastlagt i eigen
reguleringsplan.
Asplan Viak AS
19
3.5 Andre planar
Følgjande planar og dokument er ein viktig del av grunnlaget og forankringa for utarbeiding
av reguleringsplan for gondolbanen:

Reiselivsplan 2009 – 2017

Strategisk næringsplan for Voss kommune 2012 – 2015

Plan for idrett og friluftsliv 2014-2017
Voss Kommune; Kommunedelplan for reiseliv
Reiseliv har ein sentral verdi for Voss, og dannar grunnlaget for Voss som destinasjon. I
følgje kommunedelplan for reiselivet 2009-2017 heiter det:
”Reiseliv er ei viktig næring for Voss. 1 2007 var det 456 000 kommersielle
turistovernattingar og eit samla turistkonsum på 711 mill kr.” og ”Voss har eit stort uutnytta
potensial for vidare reiselivsutvikling, både med utgangspunkt i natur og lokal kultur”
Reiselivet på Voss har visjonære vekstmål på 3-4 gonger volumvekst og 5 gonger vekst i
omsetjing innan 2017. Slike ambisjonar vil krevje 7000 nye kommersielle senger.
Hovudstrategiane for å nå desse måla er:




Utvikling av sterke opplevingar
Kompakt utvikling
Utvikling av Voss som eit berekraftig reisemål
Samhandling
Asplan Viak AS
20
4 PLANOMRÅDET I DAG
4.1 Lokalisering og avgrensing
Planområdet ligg på Vestre Vangen og strekker seg frå jernbanestasjonen og opp fjellsida til
Hangursplatået. Ny nedre gondolbanestasjon er lagt til området mellom det gamle
stasjonsbygget og areal sett av til nytt hotell i Områdeplan for Voss knutepunkt. På Hanguren
omfattar planområdet ein større del av Hangursplatået, med eksisterande toppstasjon for
stolheisen frå Bavallen og arealet omkring.
Mellom desse to nye gondolstasjonen omfattar planen bakkearealet og luftstrekket mellom
dei to nye stasjonane. Med unntak av tre mastepunkt i øvre del av fjellsida er det ikkje
planlagt nye tiltak på bakkenivå. Sjølve kabeltraseen er avgrensa til ei samla breidde på 25
m. Dette er 11 m breiare enn den totale driftsbreidda som er på 14 meter. I løpet av
planarbeidet er planområdet utvida til å omfatte ei sone på 60 meter til side for traseen der
det kan vere behov for skogshogst, samt areal for midlertidig anleggstilkomst til mastepunkta
i forlenging av eksisterande skogsveg i området under Mølsterberget.
Expressheisen
Hangurskafeen
Mølstertunet
Voss stasjon
Vangen
Figur 3 Kart med planavgrensing. Utviding etter oppstartvarsel er skravert. Ortofoto frå www.avinet.no
Asplan Viak AS
21
4.2 Topografi og landskap
Figur 4 Løypekart for Bavallen syner planlagt gondolbane som raud line frå Voss stasjon til Hanguren på 810
moh. Kjelde: www.vossresort.no
Planområdet ligg i den sørvende fjellsida mellom Vangsvatnet (ca 45 moh) og Hanguren
(opp mot 800 moh). Nedre del ved Jernbanestasjonen ligg i overgangen mellom strandflata
og fjellskråninga, på eit markert platå over strandflata (jernbaneperrongen ligg på ca k+5758).
Terrenget skrår jamt oppover fjellsida til ca. 200 moh, der det begynner å stige brattare opp
mot fjellet. I dette området ligg det eldre bustadfelt i parallelle band der veg og husrekkjer
følgjer langs med høgdekotene. I dette området er det flotte utsyn utover Vangsvatnet,
Gråsida, og mot Vangskyrkja og Vangen. Utsyna vekslar mellom vide panorama i opne og
høgareliggjande område, og siktliner og gløtt mellom bygg i litt lågareliggjande område.
Mølstertunet ligg heilt opp under fjellfoten, i eit ope kulturlandskap i overgangen der fjellet
svingar og landskapet vender seg meir mot aust. Tunet er eit landemerke, men er lite synleg
nedafrå sentrum der busetnaden ligg mellom.
Over 200 moh stig fjellsida bratt opp mot ein markert skrent like under Hangursrestauranten
på ca. 650 moh. Herifrå stig terrenget slakt oppover til det når Hangursplatået på vel 800
moh.
4.3 Dagens arealbruk og busetnad
Jernbanestasjonen og framtidig kollektivknutepunkt
Dagens jernbanestasjon er under ombygging med ny midtplattform og ny gangkulvert under
jernbanespora mellom det gamle jernbanestasjonsbygget og «Ekspressgodsen».
Gangkulverten vil gje samband mellom stasjonen og Gullfjordungsvegen. Ekspressgodsen er
i områdeplanen for kollektivknutepunktet føresett riven for å gi plass til nytt
kollektivknutepunkt og nedre gondolbanestasjon.
Asplan Viak AS
22
På nordsida av jernbanen ligg i dag 2 bygg, «Fraktgodsen» og eit verkstadsbygg.
Fraktgodsen har i fleire år vore brukt til konsertlokale under Vossajazz, men må ved
realisering av planane i det nye kollektivknutepunktet vike plassen for nytt parkeringshus.
Areala på sørsida mellom jernbanen og E16, vert i dag nytta til busstasjon og parkering.
Også drosjar står oppstilt i dette området. I det nye kollektivknutepunktet skal buss og drosjar
framleis nytte arealet mellom jernbanen og Vangsgata/Evangervegen, medan parkering for
togreisande skal flyttast til det nye parkeringshuset på nordsida. For hotell og næringsbygg
regulerte i områdeplanen for kollektivknutepunktet skal parkering skje i underetasjen.
Bustadområda og Gullfjordungsvegen
Over jernbanestasjonen ligg bustadområde med i hovudsak eldre einebustader, med relativt
store tomter og hagar som gir området ein grøn karakter. Området er nokså bratt, og mange
av bustadene har bratte tilkomstar med garasje liggjande ved vegen og bustaden liggjande i
eit nivå anten over eller under vegen. Frå dei høgareliggjande områda er det flotte utsyn
utover Vangsvatnet, mot Gråsida, og mot Vangskyrkja og Vangen. Utsyna vekslar mellom
vide panorama i opne og høgareliggjande område, og siktliner og gløtt mellom bygg i litt
lågareliggjande område. Det ligg ca. 16 bustadeigedomar som vert del av planområdet.
Mølstertunet
Mølstertunet vart freda av Riksantikvaren allereie i 1923. Garden er gamal, truleg frå før
vikingtida. Voss Folkemuseum overtok tunet og museet vart offisielt opna i 1928. I 1985 opna
ein ny brannsikker museumsbygning for faste og skiftande utstillingar. I dag vert Mølstertunet
drifta som ein del av stiftinga Hardanger og Voss museum. Fredinga frå 1923 omfattar berre
sjølve bygningane i tunet. Omkringliggjande innmark vert halden i hevd og gir ei grøn ramme
omkring dei freda bygningane som slik vert presentert i sin opphavlege samanheng.
Hangursbanen
Gondolbanen er utgangspunkt for fjellturar til fots, på ski og sykkel, og gir lett tilkomst til
utsiktspunkt og restaurant på Hanguren. Hanguren er og eit viktig utgangsområde for
paragliding. For mange er Hangursbanen eit viktig landemerke, og dei to gondolane Dinglo
og Danglo for kulturminne å rekne.
Nedre stasjon ligg i Gullfjordungsvegen, ca 10 minuttar å gå frå sentrum eller
jernbanestasjonen. Der finst ein mindre parkeringsplass ved banen, men verken denne eller
Gullfjordungsvegen er dimensjonert for større bil- eller busstrafikk, og dei fleste må nytte
parkering i sentrum.
Fjellet – Hangursplatået – skianlegga
Fjellsida over Mølstertunet og opp mot skoggrensa er bratt og tett skogkledd. Sjølve
Hangursplatået vekslar mellom myrlendt terreng og skrinne lyngknausar. Her oppe møtest
stolheisane Hangursheisen (går frå dagens Hangursbane), Bavallsekspressen og
Tråstølsheisen. Platået er utgangspunkt for fleire nedfartar i tillegg til oppkøyrte
langrennsløyper. Utanfor planområdet ligg Røde Kors-hytta og Åsneshytta. Dagens
Hangursbane endar i Hangursrestaranten like nedanfor platået. Her er og skiskule/skiutleige.
Både området ved Hangursbanen og Hangursplatået vert nytta som startområde for
hangglider- og paraglidermiljøet.
Asplan Viak AS
23
Figur 5 Jernbanestasjonen og Ekspressgodsen. Ny gondolbanestasjon ligg i området over austre del av
Ekspressgodsen.
Figur 6 Mølstertunet
Figur 7 Bavallsekspressen til venstre. Område for toppstasjonen for ny gondol til høgre
Figur 8 Hangursbanen i dag til venstre, ny trase ligg til høgre for eksisterande, rett opp frå personane i fotoet.
Asplan Viak AS
24
4.4 Eigedomstilhøve
Arealet for nedre gondolbanestasjon ligg på Voss stasjon og er i eigedomsregisteret
registrert med Jernbaneverket som grunneigar. Øvre gondolbanestasjon ligg på privat
eigedom som er festa eller der tiltakshavar har avtale, noko som også er tilfelle for
eksisterande heisar og Hangursbanen.
I nedre del, frå Voss stasjon til Mølstertunet, vil den nye banetraseen sveve over etablerte
private bustadeigedomar i Gullfjordungsvegen, Ullestadvegen, Sivlevegen, Kyrkjefloten og
Kverkane.
Sjølve Mølstertunet er eigd av Voss Folkemuseum, medan innmarka på gbnr. 46/1 er privat.
Over dette er det meste av planområdet store utmarksteigar og få grunneigarar.
4.5 Solforhold og lokalklima
Voss kommune er ein innlandskommune der to tredeler av arealet ligg høgare enn 600 moh.
Middeltemperatur i kommunen er 5,2 °C, nedbør ligg på 1280 mm årleg.
Voss sentrum ligg på ca. 56 moh. Vangen vest og fjellsida oppover har skrånande sørvendt
terreng med svært gode solforhold både sommar og vinter.
Det er ikkje målestasjon på Hangursplatået, og ein har ikkje statistikk for verforholda på
fjellet. Ekspressheisen vert stoppa ved vind over 20 m/sek (sterk kuling). Avhengig av kva
vinter ein har, vert Bavallsekspressen stoppa ein ca. 5 – 20 gonger om året.
4.6 Kulturminne og kulturmiljø
Det er utarbeid kulturminnegrunnlag og konsekvensutgreiing for kulturminne i samband med
planarbeidet. Teksten under er henta frå utgreiinga. Fullstendig utgreiing ligg som eige
vedlegg til planen.
Det langstrakte planområdet strekkjer seg frå Voss sentrum, over bustadområde og opp til
fjelltoppen Hanguren. Den sørlege, og lågtliggjande delen av planområdet er del av eit større
bygningsmiljø som utgjer den eldste delen av Vossevangen.
Tre kulturmiljø er definert i planområdet og influensområdet:



Kulturmiljø 1 er Voss stasjonsområde som omfattar bygningar, jernbanelinje,
dreieskive, perrongar og andre innretningar som kan knyttast til drift og betjening av
jernbanen, samt Fleischers hotell. Planområdet går inn i større delar av dette
kulturmiljøet, og bygningar som vert råka er presentert under. I kulturmiljøet finn ein
fleire bygg og installasjonar som er frå før krigen.
Kulturmiljø 2 er klyngetunet Mølstertunet med innmark, gravhaug, og
museumsbygning.
Kulturmiljø 3 er Hangursbanen som omfattar nedre og øvre stasjon, master, linje og
gondolvogner.
Voss stasjonsområde omfattar bygningar og strukturar som kan knyttast til drift og betjening
av jernbanen, samt Fleichers hotell. Planområdet går inn i større delar av dette kulturmiljøet.
I kulturmiljøet finn ein fleire bygg og installasjonar som er frå før krigen.
Dei gamle jernbanekulturminna har samla sett store symbol- og identitetsverdiar på lokalt,
regionalt og også til dels nasjonalt nivå. Mykje av verdien ligg i eit samla heilskapleg
Asplan Viak AS
25
jernbanemiljø som det ligg i dag. Voss stasjon har samla sett ein middels kunnskapsverdi (i
kraft av si historie) og opplevingsverdi og varierande bruksverdi.
Mølstertunet har bygningar frå 15-1900-talet som står på opphavleg stad og med opphavleg
samanheng inntakt. Tunet er omgjeve av innmark som er halden i hevd. Ein gravhaug inngår
i miljøet, og viser at Mølster har vore ein gard i jernalderen.
Mølstertunet er freda og vert ivareteke som museum. Tunet og marka har stor
opplevingsverdi, pedagogisk verdi og bruksverdi, både i regional og nasjonal samanheng.
Den høge verdien kjem av kulturmiljøet sin sin alder og homogene og autentiske
bygningsmasse og tunform. Kulturhistorisk verdi er stor.
Hangurbanen er ein av dei eldste skitrekka i landet og har spelt ei viktig rolle i Voss sin
framvokster som skisportstad. Banen er ein viktig del av opplevinga og forståinga av Voss.
«Dinglo og Danglo» er eit omgrep på Voss. Bruksverdi vert vurdert til liten (nye krav til
sikkerheit). Kunnskaps- og opplevingsverdi vert sett til stor, som eit historieforteljande
element viktig som del av utviklinga av vintersportstaden Voss. Banen er eit symbol for Voss,
og dermed ein del av Voss sin identitet som vintersportstad. Samla kulturhistorisk verdi:
middels.
4.7 Naturmiljø og biologisk mangfald
Hangursplatået ligg innafor avgrensinga av Fjellheimen villreinområde. Avgrensinga av
villreinområdet følgjer her ei høgdegrense på 700 moh. Villreinområdet er i alt 1436 km2 stort
og har ei dyrestamme på ca. 500 dyr. Av desse held ca. 100 dyr til i sørvestre del, vest for
Rv.13 Vikafjellsvegen. Fjellplatået som Hanguren er ein del av dannar ei halvøy mellom
dalføra som vert kalla Vola-området, og dyrestammen vert gjerne kalla "Volaflokken".
Hangursplatået ligg heilt i utkanten av villreinområdet. Området har alt i fleire år vore påverka
av aktiviteten i Bavallen, og villreinen har ikkje vore observert på Hanguren på mange år. I
følgje uttale frå Nordfjella og Fjellheimen villreinnemnd er det likevel ikkje langt til område
som vert nytta til vinterbeite.
Kartutsnitta under syner grensene for villreinområdet, samt status på inngrepsfrie
naturområde (INON 2008). I perioden frå 1988 til 2008 har områda kring Hanguren falle bort
som INON-område. Villreinområdet er omfatta av omsynssone i gjeldande arealdel i
kommuneplanen.
Asplan Viak AS
26
Figur 9 Kartutsnittet viser grensa for Fjellheimen villreinområde
Figur 10 Kartet viser bortfall av inngrepsfrie naturområde 1988-2008. Planområdet fell innafor 1km buffersone
kring inngrepsfritt naturområde (2008).
Asplan Viak AS
27
Det er registrert trekkvegar for hjort (artsforekomst) som kryssar planområdet. Registrering
BA00002639 går frå Tvinde via Tråstølen/Bavallen over Hangursplatået til Dyrvedalen.
Registrering BA00002640 går litt lengre nede i fjellsida.
Det registrert enkelte raudlisteartar i nærområdet til ny bane, alle kategorisert som "Nær
trua". Det er nye registreringar (2013) av alm (Ulmus glabra) i området under
Hangursrestauranten. Ved jernbanestasjonen er det registrert ein haukefugl (Accipiter
gentilis, 2010). Dei andre er eldre registreringar som omfattar ask (Fraxinus excelsior) i
området over Mølsterområdet og sopp og lavartar i området mellom jernbanen og
Mølstertunet. (Artsdatabanken desember 2013).
BA00002639
BA000026340
Figur 11 Registrering av hjortetrekk (artsforekomst).
Figur 12 Raudlisteartar. kjelde: www.dirnat.no
4.8 Friluftsliv og rekreasjonsverdiar
Tilkomstane frå Voss og opp til Hanguren er innfallsport til organisert og uorganisert friluftsliv
og turar i fjellheimen heile året. Det går stiar frå både Bavallen-sida og frå Mølster.
Sistnemnde kryssar planområdet under kabelstrekket på veg opp til dagens
Hangursrestaurant. Frå Hanguren går det stiar innover fjellet som heng saman med
Turistforeningens løypenett inn i Stølsheimen. Det er merkt sommarløyper til DNT-hyttene
Tvinnestølen og Volahytta. Vinterstid vert det ikkje kvista løyper lengre enn til Lønahorgi.
Asplan Viak AS
28
Figur 13 Kartet henta frå Turistforeningen si kartteneste ut.no syner sommarløyper (raud) og vinterløyper (blå), i
tillegg til andre merka stiar i området. Kjelde: www.ut.no
Bavallen alpinanlegg har status som fylkesanlegg for alpint og hopp. Anlegget er tilrettelagt
med lys for kveldskøyring og har i alt 11 heisar og 29 km med nedfartar fordelt på
nybegynnar, lett, krevjande og ekspertløyper. I tillegg har Bavallen 2 terrengparkar med i alt
10 hopp og 11 rails. For langrenn er det tilrettelagt totalt 38 km med løyper. Sjå løypekart i
punkt 4.2 (www.vossresort.no).
Løypekartet syner også område for såkalla skjermaktivitet. Det er stadig aukande aktivitet
med paragliding, hanggliding, kiting mm i fjellet. Voss Resort har merka eigne område for
denne aktiviteten. Hangursbanen og området ved dagens Hangursrestaurant er mykje brukt
startområde, i tillegg er det fleire startar lengre oppe frå Hangursplatået.
4.9 Tilkomst og trafikkforhold
Dagens Hangursbane har tilkomst til nedre stasjon frå Gullfjordungsvegen, som er ein smal
samleveg til bustadområde. Det er dårlege tilkomstforhold for buss, og lite parkering ved
stasjonen. Trafikken med banen er redusert vinterstid i siste år, noko som blant anna vert
Asplan Viak AS
29
skulda på dårlege tilkomsttilhøve i Gullfjordungsvegen og mangel på parkeringsplassar.
Gullfjordungsvegen har einsidig fortau for fotgjengarar. Alternativ parkering er på
parkeringsplassen ved jernbanestasjonen.
I områdeplanen for kollektivknutepunktet er framtidig parkering lagt til nytt parkeringshus
med krav om minst 200 plassar på nordsida av jernbanen. Det er lagt opp til sambruk og vert
ikkje eigen parkeringsdekning for ny gondolbane.
Det går ny fylkesveg til Bavallen, som ligg ca. 5,5 km frå sentrum. Frå nye tunellen bak
Vangen (E16) tek det ca. 5 minutt å køyre. Bavallen har eigen parkering, men i sesongen går
det kvar dag også gratis skibuss frå sentrum til Bavallen som korresponderer med tog frå
Bergen.
Med ny Hangursbane vil ein kunne kople seg på heile skianlegget Hanguren – Bavallen
direkte frå kollektivknutepunktet, anten frå buss eller bane, eller med bil i felles
parkeringsanlegg.
4.10 Barn og unges interesser
Det er ikkje registrert særskilte område for barn og unge i eller ved planområdet. I
eksisterande alpinanlegg er det tre område som er særleg tilrettelagt for dei minste;
Grebbesbakken i Bavallen, Badnakrokjen ved Storastova på Slettafjellet, og Vetlebakken ved
Bavallstunet. På Hanguren er det i dag ikkje eigne område avsett til barneleik. Området er
likevel eit lett tilgjengeleg og mykje brukt tilbod for skiaktivitet.
4.11 Universelt tilgjenge
Dagens Hangursbane / Hanguren er ikkje lagt til rette for universelt tilgjenge. Tilkomsten via
Gullfjordungsvegen har ikkje potensial for å kunne tilfredstille krav til universell utforming.
Sjølve jernbanestasjonen er i ferd med å verte bygd om for å tilfredsstille krava, og det er
krav i gjeldande områderegulering at heile kollektivknutepunktet skal tilfredsstille gjeldande
krav i framtidig situasjon.
4.12 Teknisk infrastruktur
Hovudnett for vatn og avlaup ligg i eller langs nordsida av E16 Evangervegen/Uttrågata.
Høgspentnettet ligg langs nordsida av E16. Nettstasjon «Stasjonsvegen» ligg i parken
mellom parkeringsplassen for stasjonen og Evangervegen, og er føresett flytta ved bygging
av nytt kollektivknutepunkt.
Det er etablert ein ny nettstasjon ved Gullfjordungsvegen i samband med ny togvarmesentral
til NSB. Det er planlagt å hente forsyning frå ein kabel som ligg i Gullfjordungsvegen. Frå
denne nettstasjonen vil jf Voss Energi også forsyninga til framtidig nytt stasjonsområde få
tilførsel.
Stasjonsområdet vert i dag forsynt med elektrisitet, som dekker 80 % av det stasjonære
energiforbruket i Voss kommune. Voss Energi AS er områdekonsesjonær for kommunen.
Planområdet ligg innanfor planlagt konsesjonsområde for fjernvarme. Jf. kommuneplanen
kan det stillast krav om tilrettelegging for forsyning av vassboren varme, og tilknytingsplikt til
fjernvarmeanlegg.
Hanguren har ikkje tilknyting til VA-nett. Næraste tilknytingsmoglegheit er Tråstølen. Det går
anleggsveg/traktorveg frå Tråstølen til Hanguren.
Asplan Viak AS
30
4.13 Støy
SWECO har i støyrapport for Områdeplan for Voss knutepunkt konkludert med at støy frå
jernbanen vil auke, mens støy frå vegtrafikk vil avta i forhold til i dag, på bakgrunn av den
planlagde utviklinga i området fram mot 2025 etter at E16-tunnelen forbi Vangen er teken i
bruk. Den same rapporten seier vidare at støy frå gondolbanen vil vere svært låg, sjølv med
konservativ berekning. Ein passiv nedre stasjon, dvs. at motoren ligg i øvre stasjon, vil gi
svært lite støy ved busetnaden. Det finst ikkje norske støygrenser for slike baner. Støynivå er
antatt å ligge under natt-krav i dei strengaste norske støygrensene (vindturbinar, industri).
Det er utarbeidd eit eige notat om støy frå gondolbanen som ligg som separat vedlegg til
planen.
4.14 Samfunnstryggleik (ROS - Risiko og sårbarheit)
Ras: Planområdet er omfatta av omsynssoner for snøskred og steinsprang i KPA 2011 –
2021. I aktsemdskarta er det vist utlaupsområder i fjellområdet ovafor planområdet, men det
er lite sannsynleg at steinsprang og snøskred som vert løyst ut høgt oppe vil få
konsekvensar. Det er utarbeidd eigen rapport om ras og skredfare i samband med
planarbeidet, sjå eige vedlegg.
Figur 14 Omsynssone snøskred.
Figur 15 Omsynssone steinsprang. Kart dagsett 06.07.2011
Grunnforhold: Det vart utført vurdering av dei eksisterande grunnforholda rundt
stasjonsområdet på Voss i samband med områdeplanen for kollektivknutepunktet (SWECO
2011). Det er konkludert med at det er generelt gode grunnforhold i området, men med til
dels store lausmassedjupner.
I området nord for jernbanesporet er det funne at berget generelt ligg høgt. Det er ikkje utført
grunnboringar i dette området, men det er observert bergskjering langs store delar av
jernbanesporet, og dette er stadfesta gjennom arbeidet med kulverten under spora..
Sør for jernbanesporet er grunnen i hovudsak elvemassar av sand og grus, med eit topplag
av fyllmassar på opparbeidde areal.
Det er ikkje gjort eigne undersøkingar når det det gjeld ureining i grunnen. Erfaring tilseier at
det kan vere ureina massar i jernbaneområdet.
Asplan Viak AS
31
Flom: Området er ikkje utsett for flom. Området er utanfor faresone for flom langs
Vangsvatnet.
Støy: Utover veg og jernbane er det ikkje kjent andre støykjelder i området. Sjå punkt 4.13.
Ulukker: Det er ikkje kjent for forslagsstillar at området er utsett for ulukker.
Risiko og sårbarheit er utgreidd i ROS-analyse som ligg som separat vedlegg til planen.
Hovudtrekka i analysen er skildra i pkt. 6.12.
Asplan Viak AS
5
32
SKILDRING AV PLANFRAMLEGGET
5.1 Arealoppgåve
Reguleringsføremål jf. § 12-5, plan- og bygningslov 2008:
Føremål (sosikode)
Bygg og anlegg §12-5 nr 1
AB1, kombinert formål (1900)
Bustader (1110)
Institusjon/museum (1163)
SKI, skianlegg (1410)
VFA, vassforsyningsanlegg/høgdebasseng
Samferdselsanlegg og teknisk
infrastruktur §12-5 nr 2
TAU, trase for taubane (2023)
TB, Tekniske bygningar/anlegg, mastepunkt
(2027)
Annan banegrunn – grøntareal (2029)
Annan banegrunn – teknisk anlegg (2028)
Annan veggrunn – tekniske anlegg (2018)
Fortau (2012)
Gang/sykkelveg (2015)
Haldeplass/plattform (2025)
Kjøreveg (2011)
Grønnstruktur §12-5 nr 3
LNFR-område §12-5 nr.5
LNF
Omsynssoner §12-6 jf §11-8
Byggeforbod rundt bane, H130
Ras- og skredfare. H310
Føresegnsområde §12-7
Midlertidig anleggs- og riggområde, BO91
Samla areal daa
Merknad
Toppstasjon
Botnstasjon
Botnstasjon
Eksisterande
Mølstertunet
Hanguren
Areal i daa,
vertikalnivå
2
Areal i daa,
vertikalnivå
3
10,75
0,51
0,34
5,93
4,51
161,9
14,46
46,83
7,68
0,58
0,56
0,62
0,10
0,10
0,25
0,14
Areala inngår
i anna
hovudføremål.
Areala inngår
i anna
hovudføremål.
163,19
46,97
117,73
183,09
370,71
47,17
Asplan Viak AS
33
5.2 Hovudtrekk i planlagt arealbruk
Den nye gondolbanen blir inngangen til fjellet frå Vangen og kollektivknutepunktet på
stasjonen. Planen regulerer ny nedre gondolbanestasjon på Voss stasjon i kombinasjon med
servicebygg for kollektivknutepunktet og kopling mot tilgrensande hotell (jf. vedtatt
områdeplan for Voss knutepunkt). Gondolbanen vert fremja som eigen plan, og sjølv om det
vert regulert for kombinasjonsformål, er bygging av banen og stasjonen ikkje avhengig av
Fordi gondolstasjonen må liggje høgt over jernbanen, er det funne plass til ein mellometasje
med kontorformål mellom jernbaneperrongen og påstigingsetasjen for gondolen.
Stasjonsbygget har i alt 4 etasjar.
Ny øvre stasjon med restaurant og servicebygg er regulert på toppen av Hanguren i området
mellom eksisterande express-heis frå Bavallen og eksisterande T-trekk frå Hanguren.
Saman med desse heisane dannar den nye toppstasjonen eit felles møtepunkt på toppen av
Hanguren der heile anlegget vert tilgjengeleg. Gondolstasjon og restaurant er vist samla i eitt
bygningsvolum, men gondolbanen kan byggjast uavhengig av restaurantdelen.
Fjellplatået kring skianlegg og restaurant er regulert til skiområde. I området kan det
etablerast leike- og aktivitetsområde for både vinter- og sommaraktivitet. Det er sett av plass
til høgdebasseng nordvest for toppunktet. Bassenget skal i hovudsak forsyne
kunstsnøproduksjon i anlegget, men vil også kunne fungere som reservoar/beredskap for
sløkkevatn i tilfelle brann på toppunktet.
Planen regulerer areal på vertikalnivå 2, på bakken, og vertikalnivå 3, over bakken.
Kabeltraseen for gondolbanen er regulert i vertikalnivå 3. På bakkenivået under kabeltraseen
er det lagt omsynssone med krav om minste avstand 15 meter frå køyreleidning gondolbane
til høgste punkt på varige tiltak som, bygg, konstruksjonar eller andre anlegg som inneber
brannrisiko på bakkenivå. Sjølve mastepunkta er regulert til baneformål for tekniske
konstruksjonar i ei sone på 20 meter rundt masta. LNF-områda under og til side for traseen
er regulert i 60 meters breidde med heimel til å felle skog som kan vere brannfarleg for
gondolbanen. I tillegg er det regulert LNF-område austover til eksisterande skogsveg, med
heimel til å byggje midlertidig anleggsveg for oppføring av mastene.
Arealbruken er elles uendra, og det vert vist til kva planar som gjeld i føresegnene.
I kollektivknutepunktet vert både 1. og 2. etasje (gatenivå på k+ 53 og perrongnivå på k+ 58)
rekna som bakkenivå, og skal avsluttast med fasade mot perrong/fortau/gangareal. Delar av
3. og 4. etasje er regulert som vertikalnivå 3, over bakken, for å synleggjere at den kragar ut
over bussterminalen.
Asplan Viak AS
34
Figur 16 Nedkopiert plankart viser regulering i nivå 2 og nivå 3, med større utsnitt av situasjonen på Voss stasjon.
Asplan Viak AS
35
5.3 Bygningar og anlegg
5.3.1
AB1, kombinert formål stasjons-/terminalbygg og restaurant. Vertikalnivå 2
I AB1 kan det førast opp gondolbanestasjon og restaurant/servicebygg med tilhøyrande
funksjonar, inkludert mindre lager, kontor og garderobar/service/toalett samt areal for
skiutleige/skishop. Delar av bygget kan førast opp som heilt eller delvis overbygd terrasse.
Det er krav om universell utforming av publikumsretta delar av anlegget, dvs. at det må
leggjast til rette for universelt utforma tilkomst mellom gondolbane og restaurantdel /
servicedel. Gondolstasjon og restaurant er vist samla i eitt bygningsvolum, men gondolbanen
kan byggjast uavhengig av restaurantdelen.
Avstigingsnivået for gondolbanen ligg på k+ 815, som er terrenghøgda i toppunktet. Maks
byggjehøgde for gondolbanestasjonen er 14 meter, til k+829. Maks byggjehøgde for
tilgrensande restaurantbygg er 10 meter, til k+825.
Skisseforslag for den nye toppstasjonen inneheld på- og avstiging til gondol, service areal til
gondolvogner og ny restaurant/varmestove/kiosk og sanitæranlegg for anlegget, med
støttefunksjonar til drift av bygget. Skiutleige/skishop med skileige/ski-instruksjon og
opphaldsrom for desse er tenkt i underetasje under restaurantdelen. Anlegget er tenkt for
drift i heile året og er dimensjonert for å kunne ta imot større mengder med gjestar både
vinter og sommar. Bygningsvolumet og funksjonar er planlagt med ein fleksibilitet som gjer at
berre deler av bygget treng å være ope i lågsesong, eller at delar av bygget kan leigast ut,
avskjerma frå resten av drifta.
Dimensjonerande vindretning vinterstid er frå sørvest og søraust. Den kraftigaste vinden er
frå sørvest som er i lengderetninga til taket/møne. Dette vil hjelpe til å blåse vekk snø og
forhindre opphoping av snø på taket. Berande konstruksjonar vil bli dimensjonert etter
dimensjonerande snømengder for området. Ved store snømengder kan det bli nødvendig
med snømåking på tak.
Store deler av uteområda og alle inngangar er overdekka av taket som stikk ut over
vegglivet. Dette vil sørgje for snøfrie forhold utanfor inngangane. Uteområdet mot vest er
overdekka i tillegg til å vere beskytta med bevegelege veggar/portar som dempar
vind/snø/regn og sikrar at uteplassane er beskytta året rundt, uavhengig av ver.
Reguleringsplanen bygger på teknisk gondolbaneprosjekt utført av LEITNER AG / SPA og
skisseforslag utarbeidd av HLM Arkitektur AS. Føresegnene sår fast at illustrasjonar frå HLM
Arkitektur AS dagsett 22.1.2014 skal vere retningsgivande for utforminga.
Følgjande BRA er lagt til grunn i planen:



Areal BRA gondolstasjon
Skiutleige/skishop
Areal BRA restaurant inne
+ Overdekt uteareal
Samla BRA
692 m2
500 m2
800 m2
197 m2
2189 m2
Utnyttingsgrad er oppgitt i plankartet som BYA, bygd areal. Maks % BYA=42 %. BYA,
byggjegrense og maksimal byggjehøgde (kotehøgde) er påført plankartet.
Asplan Viak AS
36
Figur 17 Situasjonsplan med ny gondolstasjon. Ekspressheisen i nord.
Figur 18 Prinsippsnitt vest – aust gjennom det eksisterande Hangurstrekket (T-trekk), restaurant og
gondolstasjon. HLM Arkitektur AS
Figur 19 Perspektivskisse restaurant og gondolstasjon sett frå sørvest. HLM Arkitektur AS
Asplan Viak AS
5.3.2
37
AB2 / AB3, kombinert formål stasjons- og terminalbygg / kontor / næring /
kollektivknutepunkt. Vertikalnivå 2 / vertikalnivå 3
AB2 / AB3 kombinert byggjeformål for gondolbanestasjon, kontor kollektivknutepunkt og
hotell/næringsareal. Formålet er regulert i to vertikalnivå. AB2 regulerer formålets fotavtrykk i
vertikalnivå 2, på bakken. AB3 omfattar den delen av bygget som kan krage ut over
bussterminalen i kollektivknutepunktet, og er vist som areal regulert over bakken, vertikalnivå
3.
1.etasje på gatenivå k+53 omfattar kombinerte funksjonar for gondolbanestasjon,
kollektivknutepunkt og næringsareal knytt til desse og tilgrensande hotell. Sjølv om det vert
regulert for kombinasjonsformål, er bygging av banen og banestasjonen ikkje avhengig av å
verte bygd samtidig med kollektivknutepunktet, men kan realiserast åleine.
2. etasje perrongnivå k+58 omfattar areal for gondolbanestasjonen. Byggjegrense mot
jernbanespor perrongnivå k+58 er 10 meter frå plattformkant. Mot Evangervegen er det krav
om 3 meter gangsone på utsida av gondolbygget. Bygg skal avsluttast med fasade mot
fortau/gangareal på k+ 53 og mot perrongnivå på k+ 58.
I 3 etasje kan det etablerast kontorlokale med bruksareal BRA inntil 617 m2. I 4. etasje er det
påstigingsareal for gondolbanen. Det kan etablerast gangbru mellom gondolbygget og
tilgrensande hotell i ein av etasjane.
Reguleringsplanen bygger på teknisk gondolbaneprosjekt utført av LEITNER AG / SPA og
arkitektprosjekt utarbeidd av Nordic Office of Architecture. Føresegnene slår fast at
illustrasjonar frå Nordic dagsett 5.5.2014 skal vere retningsgivande for utforminga.
Følgjande BRA er lagt til grunn i planen:




Areal BRA gondolstasjon, 1.-4.etasje, 155+350+68+522=1095 m2
Areal BRA kontor, 3.etasje
617 m2
Areal BRA kollektivknutepunkt/stasjon
682 m2 (for heile 1.etasjen)
Areal BRA næring
475 m2 (for heile 1.etasjen)
Samla BRA
2869 m2
Utnyttingsgrad er oppgitt i plankartet som bygd areal, BYA. Maks % BYA=100%. BYA,
byggjegrense og maksimal byggjehøgde (kotehøgde) er påført plankartet.
Asplan Viak AS
38
Figur 20 Situasjonsplan for gondolbygget lokalisert mellom gamle Voss stasjon og framtidig hotell.
Figur 21 Snitt gjennom gondolbygget
Asplan Viak AS
5.3.3
39
SKI, Skianlegg - Hanguren
I området kan det etablerast leikeområde sommar / vinter for born, skitrekk / skiband for barn
/ uerfarne, og nytt skitrekk frå «Amerikakrysset» til Hanguren. Rundt platået kan det
etablerast tilrettelagt tursti og utsiktspunkt til sommarbruk, inklusive nødvendig drenering og
tiltak i terrenget. Det skal så langt som mogleg nyttast permeable grusdekker og ikkje faste
dekker.
Det skal leggjast til rette for så høg grad av tilgjenge som mogleg utan at det krev at det må
sprengast eller gjerast andre irreversible terrenginngrep. Omsyn til terreng og vegetasjon
skal gå føre krav til tilgjenge og universell utforming.
Tiltaka innanfor skiområdet er ein del av satsinga på Hanguren til eit heilårleg turistmål. Ein
ser mellom anna føre seg at eit besøk på Hanguren med lunsj på restauranten kan verte eit
populært innslag for mellom anna buss- og togturistar. Ein enkelt tilrettelagt tursti rundt
platået kan leie besøkjande mot gode utsiktspunkt i terrenget om sommaren. Turstien kan gi
dei besøkjande til restauranten ein fin spasertur samstundes som dei nyt den flotte utsikten
til fjella rundt. Eit utsiktstårn plassert på kanten av platået slik at det vert mogleg å sjå tilbake
mot dalbotnen og Voss sentrum kan etablerast som ein del av opplevinga langs stien.
På sikt ønskjer Voss Resort å sette opp ein vindturbin som kan forsyne toppanlegget med
straum i området.
Figur 22 Illustrasjonsplan for Hanguren skiområde.
Asplan Viak AS
5.3.4
40
VFA, vassforsyningsanlegg – høgdebasseng
I VFA kan det etablerast høgdebasseng/vassbasseng på inntil 70 000m³ totalt bygd volum,
som skal brukast til å lage kunstsnø for Bavallen. Bassenget er ein separat funksjon som
ikkje er nødvendig for realisering av gondolbanen og dei andre tiltaka i planen, men anlegget
kan eventuelt også nyttast til brannsløkkevatn for øvre stasjon på Hanguren.
Det avsette arealet ligg på gbnr. 53/1 sør ved "Amerikakrysset" og er på ca. 14 daa. Ca.
halvparten av arealet, 7 daa, er myr i dag. Voss Resort har avtale med grunneigar om få å
grava ut myra, som i dag ligg til dels med vannspegel. Myra er i snitt ca 1,5 meter djup.
Dersom ein reknar med eit overflateareal på 7 daa på bassenget vil det vere behov for å gå
djupt ned i fjellet på arealet, ev må ein gå ut over myra si avgrensing. Førebelse utrekningar
viser at bassenget vil ha tilstrekkeleg nedbør/tilsig til å fyllast. Bassenget vil verte tappa
vinterstid til snøproduksjon, normalt i november-desember. Nedbør som snø og regn vil etter
det gå tilbake til magasinet.
Figur 23 Myrområdet ved Amerikakrysset avsett til vassbasseng for snøproduksjon.
Foreløpige utrekningar i samband med utarbeiding av VA-rammeplan viser at det er
tilstrekkeleg nedbør i året for å fylle bassenget ein gong per år, men at det eventuelt må
gjerast tiltak for å hindre avrenning frå området. I detaljprosjektering må det takast endeleg
stilling til om det er tilstrekkeleg at bassenget skal sprengast ut eller om det må byggast
demningar for å redusere overflateavrenning. Norges vassdrags- og energidirektorat må
kontaktast ved bygging av demningar eller endring av avrenningsmønster som vil påverke
nærliggande vassdrag. Sjå også VA-rammeplan.
Dersom bassenget vert utforma med naturlike og slake bredder kan behovet for
sikringstiltaka revurderast, men reguleringsføresegnene stiller krav om at opne vassflater
skal sikrast med inngjerding og at gjerde med eventuell port skal vere minst 1,8 meter høgt.
Asplan Viak AS
41
5.4 Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur
5.4.1
TAU, Trase for taubane. Vertikalnivå 3, over bakken
Gondolbanetraseen er regulert i nivå 3, over bakken i ei breidde på 25 meter. I området kan
etablerast luftstrekk/kabelanlegg for gondolbane. Krav til minste avstand mellom
berekabel/føringslinje for gondolbane og bustader, bygg / anlegg som utgjer brannfare under
kabeltraseen skal vere minst 15 meter. På bakkenivå/nivå 2 er dette kravet lagt inn som
omsynssone H130 byggjeforbod rundt bane.
For gondolbanen er det førebels valt leverandør av gondoltypen "3S". Banen er dimensjonert
for inntil 14 kabinar som kvar tek ca 35 passasjerar. Avstand mellom kabinane vil då vere
420 meter, lengre avstand ved færre kabinar. 3S køyrer kontinuerlig, men har svært låg eller
ingen fart ved av- og påstiging. 3S er organisert slik at det alltid vil vere 2 kabinar inne i kvar
av endestasjonane. Banen er dimensjonert for ein kapasitet på 1500 personar per time ein
veg, noko som vil gje 3000 personar per time ved full utnytting. Med ein linefart på opp mot 7
meter per sekund vil det ta ca. 5 minutt opp til Hanguren. Kabinane vil vere lukka og sikra
mot at det vert kasta eller mista ting ut frå kabinane.
I nedre del av traseen vil berekabelen liggje ca. 15 meter over næraste hustak. Sjølve
gondolkabinen krev ca. 5 meter av luftrommet, slik at det på det næraste vil verte ca. 10
meter høgde frå næraste hustak til underkant gondolkabin. Høgde over eksisterande hus og
terreng aukar oppover fjellsida, før den vert lågare inn mot øvre stasjon på Hangursplatået.
5.4.2
TB, tekniske konstruksjonar/mastepunkt
Den 1800 meter lange gondollinja vil ha 3 master i tillegg til nedre og øvre stasjon. Dei 3
mastene er alle lokalisert over Mølsterberget, og vil ikkje stå i nærleiken av busetnad. Areal
på bakkenivå/reguleringsnivå 2 for oppføring av mastene er sett av som baneformål /
tekniske konstruksjonar. Arealet omfattar ei sone på 20 meter rundt mastepunkta som skal
ryddast for tre og buskar som kan medføre skogbrannfare med risiko for gondolbanen.
Figur 24 Lengdesnittet syner banestrekket frå nedre stasjon til mast 1 over bratthenget i Mølsterberget.
Asplan Viak AS
42
5.5 LNF-område
Planen regulerer LNF-område i ei sone på 60 meter til kvar side av banetraseen. Sona er
regulert for å sikre heimel til å gjennomføre rydding av skog som kan medføre skogbrannfare
i området under og inntil gondolbanen. I tillegg er det regulert areal for å etablere anleggsveg
frå eksisterande skogsveg/anleggsveg og fram til mastepunkt.
Føresegnene stiller krav om at minste avstand mellom berekabel/føringslinje for gondolbane
og toppen av underliggjande lauvskog skal vere minst 15 meter, og at sjølve taubanetraseen
ikkje kan førast over plantefelt med granskog.
Det kan ikkje liggje plantefelt med granskog i området dersom det medfører risiko for
gondolbanen (skogbrannfare), sjå separat vedlegg med Brannteknisk risikovurdering for
planlagt taubanetrase, NEAS Consulting 21.10.2011.
5.6 Omsynssoner
Det er lagt 3 omsynsoner i plankartet:
Føresegnområde merka #1 (BO91) er regulert til midlertidig anleggsområde der det kan
oppførast riggar for etablering av kabelanlegg/luftstrekk til gondolbanen, og
rigg/anleggstilkomst/anleggsveg. Heimelen for anleggstilkomst er lagt på bakkenivået under
heile banestrekket.
Omsynssone H130 (byggjeforbod) gjeld krav om minste avstand 15 meter frå køyreleidning
gondolbane til høgaste punkt på varige tiltak som, bygg, konstruksjonar eller andre anlegg
som inneber brannrisiko på bakkenivå. Omsynssona er lagt på bakkenivået under heile
banestrekket.
Området mellom mast 1 og mast 2 nedanfor Mølsterberget er regulert til omsynssone H310,
ras- og skredfare og er basert på felles aktsemdskart for snø- og steinskred. Faresona
omfattar både utløysings- og utløpsområde jf. nasjonalt aktsemdskart. I sona er det krav om
tiltak som sikrar tryggleiksklasse S2 for gondolbanemastene.
5.7 Parkering
Det er ikkje stilt krav om etablering av eigne parkeringsplassar for gondolbane, men lagt til
grunn bruk av kollektivtransport og sambruk med eksisterande og planlagde
parkeringsanlegg i Voss sentrum. I områdeplanen for kollektivknutepunktet er framtidig
parkering i stasjonsområdet lagt til nytt parkeringsanlegg på nordsida av jernbanen. Det er
krav om minst 200 plassar i parkeringsanlegget.
For kontorføremål innanfor AB2 gjeld krav til parkering i Områdeplan for Voss knutepunkt.
Det skal settast av minst 0,7 – maks 1,2 bilparkeringsplassar per 100 m2 BRA, samt 0,5
sykkelplassar per 100 m2 BRA. Det er knytt rekkefølgjekrav til parkering for kontor.
Innmarka til Mølstertunet som ligg under kabeltraseen er omfatta av omsynssone BO91,
midlertidig anleggs- og riggområde, og H130 krav om minste avstand 15 meter til
køyreledning for gondolbane, i ei breidde på 25 meter. Reguleringsstatus som museum og
vernestatus er elles uendra. Sjå kap. 6.10 og eige vedlegg med konsekvensutgreiing for
kulturminne og kulturmiljø.
Asplan Viak AS
43
5.9 Universell utforming
Det er krav om universell utforming (UU) av tiltak i felt AB2 og AB3 (nedre banestasjon) og
for publikumsretta delar av AB1 (øvre banestasjon).
I AB2/AB3, nedre stasjon er krav om UU løyst gjennom bruk av heis i kombinasjon med
trapper og ramper.
I AB1, øvre stasjon og restaurant er alle inngangar planlagt direkte frå terreng og alle
funksjonar av bygget universelt tilgjengeleg ved at nivåforskjellar vert tekne opp med ramper.
For gondolbanen er det valt leverandør av gondoltypen 3S. Banen køyrer med inntil 14
kabinar som kvar tek inntil 35 passasjerar. 3S køyrer kontinuerlig, men har svært låg eller
ingen fart ved av- og påstiging. Dette gjer at gondolen har låg brukarterskel, og kan nyttast
av funksjonshemma personar.
For tiltak i skianleggsområdet (SKI) på Hangursplatået er det ikkje krav om universell
utforming. Turstiar, leike- og opphaldsareal i SKI skal leggjast til rette for så høg grad av
tilgjenge som mogleg.
5.10 Kommunalteknisk infrastruktur
5.10.1
Vatn og avløp. VA-rammeplan
Nedre stasjon inngår i VA-rammeplan utarbeidd i samband med Områdeplan for Voss
knutepunkt.
For øvre stasjon med restaurantbygg er det utarbeidd overordna VA-rammeplan i samband
med planarbeidet. VA- anlegget med tilhørande pumpestasjonar vert å rekna som eit privat
leidningsanlegg/ stikkleidningsanlegg.
Det kan reknast med at anlegget får tilknytingsrett til kommunalt vatn og avløpsnett i
Tråstølen. VA-rammeplan med teikningsvedlegg skildrar føreslåtte hovudtraséar for vatn og
spillvatn i traktorvegen frå Tråstølen til Hanguren. Dimensjoner på leidningar vil bli avklart i
samband med seinare detaljprosjektering. Anlegget skal byggjast ut i tråd med gjeldande
VA- norm for Voss kommune samt i høve til sanitæranlegg gjeld Standard abonnentsvilkår
for vann og avløp, tekniske og administrative bestemmelser.
For å unngå den store pumpehøgda levering frå det kommunale anlegget vil medføre, vil
grunnvatn vere eit alternativ til vasskjelde. I følgje NGUs lausmassekart er det sparsamt med
lausmassar i reguleringsområdet. Heile området er kartlagt som bart fjell, eller tynt
lausmassedekke. Det betyr at grunnvatnet eventuelt må pumpast opp frå berggrunnen i
bort(e) fjellbrønn(ar). Ei eventuell grunnvasskjelde må godkjennast av mattilsynet m.o.t.
kvalitet, jf. drikkevassforskrifta. Det er usikkert kva vassmengder slike brønnar i området vil
gi, VA-rammeplanen legg derfor til grunn tilkopling til kommunalt nett.
5.10.2
Renovasjon
Føresegnene stiller krav om at oppsamling og oppbevaring av avfall skal skje innanfor bygg
og ikkje i uteareal, og det skal leggast til rette for trafikksikker handtering og henting av avfall.
Det er stilt krav om at renovasjonsløysing skal ytterlegare dokumenterast i samband med
søknad om tiltak.
Nedre stasjon vil ha tilkomst for renovasjonskøyretøy både frå perrongnivå og frå
bussterminalen.
For øvre stasjon er det lagt opp til oppsamlingssentral med containerar i underetasjen,
inklusive matavfall, som vil gjere at det ikkje er behov for bosshenting i vintersesongen.
Asplan Viak AS
44
Containerane kan med det hentast og tømmast i løpet av sommarsesongen ved å nytte
anleggsvegar/sommarvegar.
5.10.3
Energi
Gondoltypen 3S har elektrisk drift. Kabeltraseen består av to berekablar og ein trekk-kabel.
Ved straumbrot/driftsstans vil ein dieselmotor og ein hydraulisk motor slå inn og drive banen
vidare. Motoren som driv banen vil verte plassert i øvre gondolstasjon på Hanguren.
Gondolstasjon og restaurant er samla i ein bygningskropp, noko som er energiøkonomisk for
bygget. Overskotsvarme frå heisanlegget kan nyttast til oppvarming av resten av bygget.
Det er avklart med Voss Energi AS at eksisterande høgspent/trafokiosk til Ekspressheisen
har tilstrekkeleg kapasitet til bygging og drift den nye gondolbanen. Trafoen vil i samband
med bygging av ny stasjon verte flytta inn i nybygget. På sikt ønskjer Voss Resort å byggje
eige vindkraftanlegg til drift av anlegget.
Nedre gondolbanestasjon med kollektivterminal, nærings- og kontorareal skal basere seg på
oppvarming med vassboren varme. Området ligg innafor planlagt konsesjonsområde for
fjernvarme, og kan dersom det vert søkt om konsesjon også verte aktuelt for tilknyting til
framtidig fjernvarmeanlegg.
5.11 Rekkefølgjekrav
Det er knytt rekkefølgjekrav til etablering av kontorareal i nedre gondolstasjon. Før det vert
gitt ferdigattest for kontorføremål innanfor AB2 skal krav til parkering jf. Områdeplan for Voss
knutepunkt vere oppfylt.
Asplan Viak AS
45
6 KONSEKVENSAR AV PLANFRAMLEGGET
6.1 Planavgrensing, arealbehov og forholdet til andre planar
I samsvar med plan- og bygningslova definerer reguleringsplanen kva vertikalnivå
reguleringa gjeld. I planen er det nytta vertikalnivå 2, som gjeld reguleringsformål på bakken,
og vertikalnivå 3, som gjeld reguleringsformål over bakken.
Nedre banestasjon er regulert i nivå 2 med areal identisk med arealet i Områdeplan for Voss
knutepunkt, og i nivå 3 for å synleggjere arealet som vil krage ut over busstasjonens areal i
Øvre stasjon er regulert og omkringliggande areal avsett til skiområde på Hanguren er
regulert i nivå 2. Reguleringa av får konsekvensar for avgrensing av Fjellheimen
villreinområde, sjå eige kapittel.
Sjølve kabeltraseen er regulert i vertikalnivå 3, over bakken med ei samla breidde på 25 m.
Dette er 11 m breiare enn den totale driftsbreidda som er på 14 meter. Avstanden mellom
senter gondolliner er 10 m. Sjølve gondolen bygger ca. 2 meter på kvar side av senter
gondolline, og krev 5 meter av luftrommet under kabelen.
På bakkenivået under kabeltraseen er det lagt omsynssone med samla breidde 25 m og krav
om minste avstand 15 meter frå køyreleidning gondolbane til høgste punkt på varige tiltak
som, bygg, konstruksjonar eller andre anlegg som inneber brannrisiko på bakkenivå, samt
gitt heimel for oppføring av master og midlertidig anlegg for oppføring av banen.
Med unntak for nødvendige mastepunkt og anleggstilkomst for å legge kabelen ut og strekke
den opp i lufta, har sjølve gondolbanen ikkje behov for areal på bakkenivå. Mastepunkt er
regulert til baneformål, medan midlertidig anleggstilkomst er heimla som føresegnsområde i
vertikalnivå 2, på bakken. Arealbruken er elles uendra. Følgjande planar med føresegner
gjeld framleis på bakkenivå:
PlanID
Plannamn
KPLAN2011
Kommuneplanens arealdel 2011 - 2022
78003
Mølstertunet
09017
Reguleringsplan E16 Vangstunnelen
06020
Reguleringsplan Gullfjordungvegen
2011002
Områdeplan Voss knutepunkt
Asplan Viak AS
46
6.2 Arkitektur, landskap og visuelle konsekvensar
Det er utarbeidd 3d-modell for gondolbanen som syner tiltaket i ein større
landskapssamanheng. Modellen følgjer planen som separat vedlegg, og er nytta som
grunnlag for vurderingar av visuelle konsekvensar både for landskap, siktliner, kulturminne
og kulturmiljø, og konsekvensar for naboar. Modellen har dynamisk sol/skyggefunksjon.
6.2.1
Øvre stasjon - Hanguren
Øvre stasjon er lagt til toppunktet på Hanguren, 815 m.o.h., og rett ved toppstasjonen til
Expressheisen. Gondolstasjon og restaurant/servicebygg er samla i eitt bygningsvolum, slik
at fotavtrykket i landskapet er samla og avgrensa. Frå toppunktet vil det slik framleis vere fritt
utsyn til omkringliggande fjellandskap og dalføre i alle retningar.
Alle funksjonane er samla i eit bygg der takforma er det mest karakteristiske av
bygningsvolumet og underordnar seg landskapet som ei naturleg forlenging av forma på
toppunktet. Taket har ulike høgder og strekker seg utanfor vegglivet. Slik vert det skapt rom
og uteplassar som er beskytta for ver og vind.
Retning på taket og bygget er lagt i nord-sør retning, lik gondoltraseén. Servicefunksjonar er
lagt tett mot av- og påstiging til gondolen og sikrar effektiv drift og vareflyt.
Restaurant/publikumsfasilitetar og uteplassar er plassert mot sør og vest der området byr på
ein fantastisk utsikt og dei beste solforholda.
Sjølve heisanlegget treng stor høgde og plass for å kunne operere sikkert. Bygningsforma og
takkonstruksjon bryt ned denne høgda i ulike sprang som både dempar totalinntrykket av
bygningsvolumet i landskapet og skil mellom dei forskjellige funksjonane i bygget.
Gondolbanen kjem inn i bygget frå sør, og er plassert lengst aust i anlegget og på det
høgaste punktet i terrenget. Takform og bygningsvolum knekk ned i lågare høgder mot det
eksisterande T-trekket i vest. Under delar av gondolstasjonen og restauranten blir naturleg
høgdeskilnad kombinert med at det vert sprengt ut areal til kjellar for drift og
avfallshandtering i anlegget.
Bygget elles er planlagt i ein etasje, med delar av restauranten i vest seinka ca. 60 cm for å
differensiere volum, rom, og for å tilpasse seg terrenget. Alle inngangar kan slik leggjast
direkte frå terreng og alle funksjoner av bygget kan gjerast universelt tilgjengelege.
Byggjehøgder og oppdeling av takflater er sikra gjennom føresegner og plankart.
Bygget er tenkt oppført med naturlege materialar både i overflater og konstruksjonar, så
langt dette er muleg og ønskeleg. Det er ønskeleg at bygget har eit moderne og spennande
formuttrykk, samtidig som materialar skal vere kjente og stadstilpassa.
Figur 25 Tverrsnittet viser plasseringa av stasjonen i toppunktet, og korleis takforma underordnar seg og byggjer
opp om den naturlege terrengforma.
Asplan Viak AS
47
Figur 26 Fotomontasje sett frå sør. HLM arkitektur AS.
Figur 27 Fotomontasje sett frå vest. HLM Arkitektur AS.
Asplan Viak AS
6.2.2
48
Nedre stasjon – Vangen
For nedre stasjon er det lagt sterke føringar for lokalisering, utforming og plassering med
byggjegrenser og byggjehøgder i Områdeplanen for Voss knutepunkt.
Detaljreguleringsplanen er i samsvar med desse føringane både når det gjeld byggjegrenser,
byggjehøgder og arkitektonisk uttrykk.
I det store landskapet er den lineære aust – vest retninga på dei nye bygga langs jernbanen
med på å forsterke dei dominerande linjene i landskapet som fjellsida, strandlina, veg og
jernbanelinje og fjellsida dannar. Unntaket er gondolbanestasjonen, som kragar ut over
busshaldeplassen mot Evangervegen. Gondolbygget har avvikande møneretning frå resten
av stasjonsområdet, både fordi form og funksjon for gondolheisen tilseier det, og fordi det
bidreg til å variere hovudstrukturen med møneretning langs jernbanen og gjere bygget til eit
moderne landemerke for Voss. Ved å snu møneretninga på gondolstasjonen, skjer ein
variasjon i bygningsvoluma som også har ein forklarande funksjon i forhold til orientering og
lokalisering av funksjonar i området.
På sørsida av gondolbygget er det lagt gangsone på perrongnivå k+58. Gangsone og delvis
transparente veggar gir flott oversikt og utsikt mot panoramaet med kulturhuset, Vangsvatnet
og Gråsida.
Utkraginga vil ta noko av siktlina mellom gamle Fleischers Hotell og kyrkja. Som nytt og
moderne landemerke for reiselivsdestinasjonen Voss, kan bygget likevel forsvare eit slikt brot
med resten av strukturen.
Siktlinene mellom Voss stasjon og nytt gondolbygg og mellom gondolbygget og nytt hotell er
ivaretatt og er i samsvar med formål og byggjegrenser sett i Områdeplanen.
Figur 28 Snitt/oppriss av gondolbygget sett frå vest. Byggjehøgde 81 moh.
Asplan Viak AS
49
Figur 29 Oppriss av fasade mot Evangervegen
6.3 Universell utforming
Kollektivknutepunkt og uteareal i tilknyting til bygg har krav om universell utforming.
Gondolbanen vil vere utforma på ein måte som aukar tilgjenge til Hanguren for alle
brukargrupper. Sjå også punkt 5.9.
6.4 Grunnforhold
6.4.1
Ras- og skredfare
Det er gjennomført kartlegging av snøskredfare og jordskredfare i fjellsida under
Hangursplatået (COWI, 2013). Kartlegginga konkluderer med at tiltaka i planen ikkje vil føre
til endringar i skredfare for busetnaden.
Rapporten skisserer avbøtande tiltak for å sikre den nedste gondolbanemasta (mast 1) mot
eventuelle jord- og snøskred. Tiltaka er sikra i reguleringsføresegnene og plankart som
omsynssone H310, ras- og skredfare.
6.4.2
Stabilitet
Mast 1 ligg i område der berggrunnen er dominert av fyllitt. Føresegnene stiller krav om at
det må gjerast tiltak som sikrar fundamenteringa av masta. Mast 2 og 3 står på
granodiorittisk gneis som er godt eigna for fundamentering.
Grunnforholda kring nedre gondolbanestasjon vart vurdert i samband med Områdeplanen.
Undersøkingane konkluderer med at det generelt er gode grunntilhøve i området, men med
til dels store lausmassemektigheter. Reguleringsføresegnene stiller krav om å dokumentere
tilfredsstillande tryggleik søknader om tiltak etter plan- og bygningslova.
Asplan Viak AS
6.4.3
50
Forureina grunn:
Heile jernbaneområdet og med det grunnen ved nedre gondolbanestasjon har potensiale for
forureina grunn. Reguleringsføresegnene stiller krav om at det må dokumenterast
tilfredsstillande tryggleik i høve ureining i grunnen i samband med søknad om tiltak etter
plan- og bygningslova.
Sjå også ROS-analyse.
6.5 Konsekvensar for eksisterande bygningar og eigedomar
Nærføring
Fleire bustadeigedomar og landbruksareal med inn- og utmark vert liggjande under den nye
gondolbanetraseen. Det er utarbeidd lengdesnitt og 3d-modell som syner forholdet mellom
banen og kringliggjande bygg og busetnad. Begge deler ligg som separate vedlegg til
planen. Nedskalerte utsnitt er vist her.
I nedre del av traseen vil berekabelen liggje ca. 15 meter over næraste hustak. Sjølve
gondolkabinen krev ca. 5 meter av luftrommet, slik at det på det næraste vil verte ca. 10
meter høgde frå næraste hustak til underkant gondolkabin. Snitt og tabell under syner
avstand mellom underkant gondolkabin og øvste punkt på hustak som ligg rett under
banetraseen.
Figur 30 Lengdesnittet syner høgde over hustaka i nedre del av banen. Leitner AG / Asplan Viak
Asplan Viak AS
51
Tabell 1 Oversikt over bygg under kabellinja med minste avstand mellom møne og underkant kabin:
Adresse
Gullfjordungsvegen 9
Gullfjordungsvegen 7
Ullestadvegen 18
Ullestadvegen 20
Ullestadvegen 17
Sivlevegen 28
Sivlevegen 30A og 30B
Kyrkjefloten 1
Kyrkjefloten 3 og 5
Kverkane 7
Kverkane 9
Avstand møne – gondolkabin i meter
11,7 m
13,92 m
17,28 m
13,22 m
18,91 m
22,99 m
22,29 m
24, 65 m
28,85 m
28,22 m
29,57 m
Hustak som ligg til side for banen og ikkje får kabinane rett over seg er vist med svakare linje
snittet. Det gjeld Ullestadvegen 22, Ullestadvegen 15A og 15B, Ullestadvegen 19,
Groavegen 2, Kverkane 11, Kverkane 5.
Tryggleik mot fall / sikring av gondolbanen
Vognene vert haldne oppe av to berekablar og ein trekkabel, som kvar aleine er sterk nok til
å halde vogna oppe. Tekniske krav og tryggleikskrav vil verte grundig handsama i søknad
om konsesjon, sjå kapittel 2.4. Konsesjonshandsaming og tryggleikskrav til gondolbanen skal
sikre at det ikkje er risiko for at gondolen vil dette ned under normale forhold som ein kan
sikre seg mot. Unntakshendingar (t.d. helikopterstyrt) som kuttar alle kablar på ein gong, kan
ein ikkje sikre mot.
Kabinane som vert levert til banen vil vere lukka, slik at det ikkje vil vere fare for nedfall av
gjenstandar frå kabin. Ved behov for å redde folk ut frå gondolkabin/bane pga. verforhold,
strømstans el.l. er banen konstruert slik at kabinane vert trekt inn på næraste stasjon og
deretter tømt for folk. Det vil ikkje vere behov for tilkomst frå eigedomane under banen under
normal drift og driftsstans.
Når banen skal byggjast, kan det verte behov for tilkomst nedanfrå når kablane skal
monterast. Reguleringsplanen viser derfor omsynssone for midlertidig rigg og anlegg på
bakkenivå, og heimlar tilgang til areal for gjennomføring av arbeidet.
Fare for ising / nedfall av is frå kablar og andre tekniske konsekvensar av lokalklima
Risikoen er størst for ising opp mot fjellet og toppstasjonen, og ved mastene. Ved verforhold
som er kjent for å gje fare for ising, vil driftsselskapet sørgje for at kablane går kontinuerleg
slik at det ikkje rekk å danne seg is.
Dersom is oppstår ved mastene stoppar heisen og isen må fjernast manuelt. Mastene ligg
langt frå busetnad og risikoen for skade ved nedfall av is frå mastene vert rekna som
minimal. Redning frå gondol ved dårleg ver vil skje ved at kabinane vert trekt inn til
stasjonane; sjå over.
Støy
Støy frå gondolbanen er vurdert. Vurderingane ligg føre i eige notat frå SWECO (juni 2014).
Støynivå er vurdert med utgangspunkt i data frå tilsvarande gondolbane i Bolzano. Notatet
angir at det er liten risiko for at anslått støynivå er undervurdert, ut frå forholda på staden.
Gondolbanen har ein passiv nedre stasjon, noko som betyr at motor vert plassert i
toppstasjonen på fjellet. Nedre stasjon vil med det berre ha følgjande støykjelder:
Asplan Viak AS



52
Akselerasjon og nedbremsing av gondolane
Av- og påkopling av gripemekanismane på driftswire
Driftswire som går rundt hjul inne i stasjonen
Støynivået er konservativt anslått til



tidsmidla støynivå over døgnet Lden=45 dB
tidsmidla nattleg støy 23-07, Lnight=40 dB
statistisk maksimalnivå, aktuelt på natt, LAmax=43 dB
Det fins ikkje norsk regelverk med støygrenser for gondolbaner/taubaner.
Miljøverndepartementets planretningslinje T-1442 har tilrådingar for støynivå utanfor
støyømfintlege rom i nye bustader, der grenseverdi Lden=45 dB for vindkraft er den
strengaste.
TEK10, teknisk forskrift til plan- og bygningslova angir grenseverdiar for maksimalt tillaten
innandørs støynivå frå utandørs kjelder i NS8175. Minstekrava er gitt i lydklasse C og
omfattar:



Krav til innandørs døgnmidla støynivå maks LA24=30 dBA i opphaldsrom
Krav om at maks støynivå 45 dBA i soverom ikkje vert overskriden meir enn 10
gonger per natt
Støynivå på uteplass skal i utgangspunktet ikkje overskride nedre grenseverdi for gul
støysone jf. planretningslinje T-1442.
Dei mest støyutsette bustadene er dei som ligg nærast nedre stasjon, dvs.
Gullfjordungsvegen 7 og 9, med eit stipulert støynivå lik anslaget for nedre stasjon.
Utandørs støynivå vil med det ligge likt med tilrådd grenseverdi i T-1442 for vindkraft.
Det er gjort eit overslag for innandørs støyforhold etter gjeldande metode i handbok for
isolering mot utandørs støy. SWECO anslår høgaste støynivå til maks 30dB eller lågare, og
tidsmidla støynivå i stover til 25 dB eller lågare. Det vil seie at innandørs støynivå vil
tilfredsstille minstekrava i NS8175.
Heiskonstruksjon og det omkringliggjande gondolbygget vil vere separate konstruksjonar, slik
at det ikkje skal førekomme strukturstøy. Dette vil vere viktigast for dei som oppheld seg i
sjølve gondolbygget.
Figuren under er henta frå nettsida www.miljostatus.no og syner lydnivå frå ulike vanlege
kjelder i forhold til desibelskalaen:
Asplan Viak AS
53
Innsyn til eksisterande hus / visuelle forhold / utsikt frå eksisterande hus
Gondolvognene er lukka, og vil vere utforma med store glasflater i veggane. Golvet skal vere
utan glasflater, noko som er sikra i føresegnene. Glasflatene skal sikre utsynet mot
Vossabygda, men det vil i svært liten grad vere direkte utsyn inn i eller rett ned på dei husa
som ligg rett under banen og dermed nærast. Dei næraste husa til side for banetraseen vil få
noko meir innsyn, som minkar dess større avstanden vert. Det er sannsynleg at dette vil
verke sjenerande, særleg for husa nedst der avstanden er minst. Både visuelle forhold og
utryggleikskjensle vil kunne virke inn på opplevinga av den nye situasjonen.
Utsikten og dei visuelle forholda vert i størst grad endra for busetnaden i nedre del av
traseen, langs Gullfjordungsvegen, som også vert påverka av dei andre endringane i
kollektivknutepunkt og stasjonsområde. Dei faktiske forholda er visualisert i 3d-modell og
fotomontasjar. 3d-modellen vil vere tilgjengeleg for visning hos planavdelinga i kommunen.
Asplan Viak AS
54
Figur 31 Fotomontasjen viser ny situasjon på Voss stasjon og kabeltraseen sett frå bustadområda over.
Figur 32 Fotomontasjen viser ny situasjon i Gullfjordungsvegen. Gullfjordungsvegen 7 og 9 vil få ny bane like over
seg.
Asplan Viak AS
55
Figur 33 Utsnitt frå 3d-modell sett frå aust.
Figur 34 Utsnitt frå 3d-modell med utsikt frå gondolvogn ned mot busetnaden og stasjonen.
Eventuelle verknader for trafikk på køyrevegar og gangvegar
I sommarhalvåret vil gondolbanen ha driftstilkomst via Bavallen og eksisterande
sommarvegar/anleggsvegar til Hanguren. Gondolbanen får elles ikkje verknader for trafikk på
eksisterande vegar og gangvegar.
Eigedomsinngrep / bandlegging av areal eller bruk
Gondolbanetraseen er regulert i nivå 3, det vil seie i luftnivå over bakken, i ei bredde på 25
meter. Minste avstand mellom berekabel/føringslinje for gondolbane og bustader, bygg /
anlegg som kan medføre brannfare under kabeltraseen skal vere minst 15 meter. For
Asplan Viak AS
56
busetnaden under banetraseen er dette høgdekravet regulert som omsynssone H130 på
bakkenivå (nivå 2). Det vil seie at det ikkje er lov å føre opp bygningar, ha garasjar eller
parkering som kjem over minsteavstanden på 15 meter til kablane. Det same avstandskravet
gjeld for vegetasjon som kan innebere brannfare.
Når banen skal byggjast, kan det verte behov for tilkomst nedanfrå når kablane skal
monterast. Reguleringsplanen viser derfor omsynssone for midlertidig rigg og anlegg på
bakkenivå i ei bredde på 25 meter under heile banestrekket, og heimlar dette arbeidet.
Området er merka med skravur og #1.
Den 1800 meter lange gondollinja vil ha 3 master. Dei 3 mastene er lokalisert over
Mølsterberget, og vil ikkje stå i nærleiken av busetnad. Areal på bakkenivå (reguleringsnivå
nivå 2) for mastene er regulert til baneformål tekniske konstruksjonar/mastepunkt.
Ut over desse tre omsyna gjeld eksisterande planstatus for eigedomane under banetraseen.
Følgjande planar gjeld framleis i område merka H130 og #1:
PlanID
Plannamn
KPLAN2011
Kommuneplanens arealdel 2011 - 2022
78003
Mølstertunet
01006
Reguleringsplan Vangstunnelen
06020
Reguleringsplan Gullfjordungvegen
2011002
Områdeplan Voss knutepunkt
Tiltaket i seg sjølv vil ikkje krevje innløysing av eigedom eller riving av eksisterande
bygningar. Eventuelle krav om innløysing kan stillast gjennom konsesjonslovverket i
samband med konsesjonshandsaminga.
Eigedomar som inngår heilt eller delvis i planområdet:
Gnr.
44
255
44
44
44
44
44
44
44
44
44
45
45
45
46
46
46
46
46
47
Bnr.
29
1
54
49
92
72
153
75
57
66
71
144
147
37
21
4
36
1
2
1
Merknad
Stasjonsområdet
Stasjonsvegen/Uttrågata/Evangervegen
Asplan Viak AS
47
47
54
54
54
44
45
57
353
368
5
1
4
1, 2
Felleseige
1, 3, 19
Eksisterande Hangursbane og anlegg
Eksisterande bane og anlegg ligg utanfor planområdet. Nedre stasjon vil bli riven når drifta
tek slutt, og tomta er planlagt bygd ut med sentrumsnære leilegheiter med heimel i eigen
reguleringsplan for området.
Tiltakshavar ønskjer primært å ta vare på kabinane for den gamle banen som eit historisk
minnesmerke for Hangursbanen. Tanken er å finne ein måte å integrere kabinane i eitt av
Voss Resort sine nye prosjekt på, anten det vert hotell, ny restaurant på Hanguren, eller
annan stad i anlegget. Dersom det let seg gjere, vil det verte ein del av framtidig byggjesak.
Eksisterande Hangurskafe vert ein del av Voss Resort AS sitt samla tilbod i fjellet. I samband
med utviklinga av ny gondolbane vert det på sikt vurdert å revitalisere den eksisterande
Hangursrestauranten.
Sjå eige vedlegg med ROS-analyse for meir om risiko og sårbarheit.
Sjå 3d-modell for meir om visuelle konsekvensar og nærføring.
6.6 Born og unge
Ingen eksisterande leike-, aktivitets- eller opphaldsområde for barn vert råka av tiltaka i
planen.
For innbyggjarar lokalt/i sentrum vil ny Hangursbane med kortare reisetid direkte frå sentrum
kunne gje betre tilgang til fjellet som område for nærleik / nærfriluftsliv, også for fleire
brukargrupper enn dei som normalt vil ta seg til fjells. Med opparbeiding og tilrettelegging
også for sommaraktivitet, vil Hangursplatået kunne verte eit heilårleg
nærleik/nærfriluftsområde.
6.7 Friluftsliv
Influensområdet og konsekvensane for friluftsliv kan delast i tre delar:



Konsekvensar av gondolbanen / skianlegget som tiltak i seg sjølv
Konsekvensar for friluftsliv i nærområda (direkte og indirekte)
Konsekvensar for friluftsliv i fjellområda omkring
Gondolbanen
Hanguren skal verte det nye knutepunktet i Voss Resort sitt alpin-tilbod. I dette området vil
den nye Gondolbanen (1500 brukarar pr./time) møte dei eksisterande heisane frå Bavallensida; Ekspressheisen (2000 brukarar pr./time) og Tråstølsheisen (600 brukarar pr./time), og
Hangursheisen (1000-1500 brukarar pr./time). Så mange besøkjande i timen inn og ut av
området krev god logistikk, samt godt tilrettelagte og utforma uteområde.
I praksis vil ikkje alle desse vere i same område samtidig, då dei som kjem opp med
Tråstølheisen og ekspressheisen vil køyra vidare innover fjellet når dei går av heisen med
ski/brett på seg. Dei som kjem med gondolen må ta på seg ski/brett etter dei kjem ut. Tek
Asplan Viak AS
58
dette i snitt 20 minutt før dei tek seg inn på fjellet vil 500-600 personar kunne opphalde seg i
området kring gondolen på same tid. Eit rimeleg anslag er at området på det meste må ha
kapasitet til å handtere rundt 1000 personar samtidig. Desse vil så fordele seg på
kafe/restaurant, området i og rundt heishuset for gondolen, og på utearealet mellom dei ulike
heisane.
Gondolbanen får ikkje konsekvensar for eksisterande del av og status i Bavallen alpinanlegg,
utover å styrke tilbodet og auke tilgjenge også for den organiserte idretten. Gondolbanen vil
gje auka tilgjenge for alle brukargrupper, både organisert og uorganisert. Luftsportgruppa er
mellom dei som vil få enklare transport og betre tilgang til utløpsområda på Hangursplatået,
både sommar og vinter.
Ny gondol gjer det mogleg å gjera Hanguren til eit heilårleg turistmål. Ein ser mellom anna
føre seg at eit besøk på Hanguren med lunsj på restauranten kan verte eit populært innslag
for mellom anna buss- og togturistar. Dette er ein viktig del av konseptet for å styrke Voss
som reisemål. Planen opnar for å legge til rette for sommaraktivitet på Hangursplatået, med
leikeområde og turstiar. Med kort reisetid frå sentrum vil Hanguren kunne gje eit nytt og
heilårleg område for nærleik og nærfriluft også for innbyggjarane lokalt, med auka tilgjenge
for fleire brukargrupper enn dei som normalt vil ta seg til fjells.
Nærområda til gondolbana/skianlegget
Dei konkrete tiltaka vil skje på platået kring sjølve Hanguren. Det skal ikkje gjerast inngrep i
fjellsida under gondolbanen, med unntak for området kring dei tre mastepunkta i øvre del. I
dette området må det ryddast noko skog, for å sikre banen mot eventuelle skogbrannar. Det
er også tenkt å leggje anleggsveg for oppføring av mastene i forlenging av eksisterande
skogsveg. Turstiane i fjellsida skal ikkje verte råka, men kan verte midlertidig forstyrra av
oppføringa av mastene.
Fjellområda
Konsekvensane for dei større, omkringliggande fjellområda er i hovudsak vurdert å vere
indirekte konsekvensar i form av auka bruk/trafikk som følgje av betre tilgjenge og auka
marknadsføring. For friluftslivet er dette i hovudsak ein positiv konsekvens. I utgreiinga av
konsekvensar for villreinstamma (sjå pkt. 6.9 og eige vedlegg, kjelde Siri Bøthun
Naturforvalting), er det lagt vekt på at positive konsekvensar for friluftslivet kan vere negative
for villreinen, og at ein bør vere bevisst på korleis ein legg til rette for og marknadsfører turar
innover fjellheimen.
I villreinutgreiinga vert dei typiske brukarane av gondolbanen som vil bevege seg utanfor
skianlegget og innover i fjellet kategorisert som fotturistane, fjellskiløparen og fri-køyraren.
Det er vanskeleg å anslå i kor stor grad ny tilrettelegging og marknadsføring av området som
tur-område sommar og vinter vil ha effekt for dette friluftslivet. Det er nyleg lansert ei
fotturrute (sommar) frå Voss og nordover, via Stølsheimen, over Vikafjellet og ned til Vik.
Denne vil kome i tillegg til trafikk med utgangspunkt i den nye, og veksande hyttelandsbyen i
Myrkdalen. I høve vinteraktivitet vert det generert mykje ny ferdsel frå Myrkdalen. Her finst
startpunkt for fine friturar innover fjellet på ski både frå heisanlegga og frå Vikafjellsvegen.
DNT har nyleg marknadsført turen «frå bakke til bakke», der det vert tipsa om den flotte
turen over fjellet mellom Myrkdalen og Bavallen. Dette er ein langtur for øva fjellskiløparar og
førebels eit «nisjeprodukt», men med aukande popularitet kan ein kanskje vente auka
aktivitet i området.
For fotturistane om sommaren er det særleg starten på turen innover til Tvinnestølen og
Volahytta som vert lettare, når det for eksempel vert mogleg å kombinere kollektivtransport til
Voss med gondol-opplevinga og fottur innover i fjellet. Det er vanskeleg å gjere anslag over
kva dette eventuelt kan bety for auke i trafikk.
Asplan Viak AS
59
Om vinteren har ein allereie ein moglegheit for ein enkel start på skituren, ved å ta stolheisen
opp på fjellet. Det vert antatt at andelen av gondolgjestar som reiser på langtur om vinteren
vil gje berre liten auke i talet på fjellskiløparar, sjølv om attraksjonsverdien i gondolen ikkje
skal undervurderast. Gondolbanen kan verte ein sterk attraksjon som er med på å forsterke
denne type turar og marknadsføringa av dei, og som vil vere medverkande til at denne type
turgåarar vel å starte på Voss.
6.8 Biologisk mangfald og Naturmangfaldslova
Naturmangfaldslova (NML) § 7, jf. §§ 8 – 12, stiller krav om utgreiing/vurdering av
konsekvensar i samsvar med eit sett miljørettslege prinsipp for omsyn til naturmiljø ved all
utøving av offentleg myndigheit der naturareal vert råka.
§ 8 Kunnskapsprinsippet
Det er gjort søk og innhenta kunnskap om naturmiljø i tilgjengelege kjelder som Naturbasen
(Direktoratet for naturforvaltning) og Artskart (Artsdatabanken), i tillegg til eiga utgreiing om
Fjellheimen villreinområde. (sjå pkt. 4.7 og 6.9). Krav til kunnskapsgrunnlaget vert vurdert
som oppfylt.
§ 9 Føre-var-prinsippet
Det er lagt vekt på å konsentrere nye inngrep til område som allereie er i bruk, og
minimalisere fotavtrykk.
§ 10 Prinsippet om samla belastning
Tiltaket er i tråd med overordna regionale og kommunale føringar, og mål for nærings- og
destinasjonsutvikling på Voss. Lokalt på Voss vurderer tiltakshavar samla belastning å vere
forsvarleg, og innafor område allereie tatt i bruk eller utbygd. Villreinutgreiinga omtalar samla
belastning med tanke på konsekvensar for Fjellheimen villreinområde, sjå pkt. 6.9.
§ 11 Prinsippet om at kostnadene ved miljøforringelse skal bæres av tiltakshaveren
Alle tiltak i planen skal gjennomførast av tiltakshaver i tråd med krav stilt i plan og
føresegner. Det er ikkje avdekt andre forhold eller behov for avbøtande tiltak innafor
planområdet.
§ 12 Prinsippet om miljøforsvarlige teknikker og driftsmetoder
Alle tiltak i planen skal gjennomførast i tråd med krav stilt i plan og føresegner. Det er
regulert inn nødvendig areal for anlegg og drift.
6.9 Fjellheimen villreinområde
Vurdering av konsekvensar for Fjellheimen villreinområde ligg føre i eigen rapport frå Siri
Bøthun Naturforvaltning (2014). I konsekvensutgreiinga vert influensområdet for
gondolbanetiltaket delt i eit overordna influensområde som er heile Fjellheimen
villreinområde, og eit direkte influensområde som er Volaområdet med fjellryggen Slettafjellet
– Lønahorgi.
Det direkte influensområdet er dei områda der dyra vil merke endringar i menneskeleg bruk.
Avgrensinga er gjort på bakgrunn av kunnskap om at villreinen generelt reduserer bruk av
areal som ligg mindre enn 5 km frå t.d. hyttefelt og mykje nytta infrastruktur. Nærare enn 1
km held dyra seg vekke.
Asplan Viak AS
60
Figur 35 Registrerte funksjonsområde for villrein. Mrk. Sommarbeite er ikkje avgrensa då reinen nyttar mest heile
området om sommaren. Kjelde: Gondolbane til Hanguren på Voss. Vurderingar av konsekvens for villrein.
Rapport 1-2014, Siri Bøthun Naturforvaltning.
Asplan Viak AS
61
Avsnitta under er henta frå konsekvensutgreiinga og omtalar konsekvensar og framlegg til
avbøtande tiltak.
6.9.1
Generelle verknader
Samverkande effekt
Ved vurdering av konsekvensen av einskildtiltak er det viktig å sjå på heilskapen av
belastning pr. i dag. Dagens nivå på forstyrringar er vesentleg for utslaget nye tiltak vil få på
rein. Ein bør og sjå på den generelle utviklinga, - kva kan ein forvente av endringar som dette
tiltaket vil kome saman med, og kanskje forsterke? Dagens aktivitetsnivå er gjort greie for
ovanfor. Viktige element i høve utviklinga av området er ny tilrettelegging og marknadsføring
av området som tur-område sommar og vinter. Det er nyleg lansert ei fotturrute (sommar) frå
Voss og nordover, via Stølsheimen, over Vikafjellet og ned til Vik. Denne vil kome i tillegg til
trafikk med utgangspunkt i den nye, og voksande hyttelandsbyen i Myrkdalen. I høve
vinteraktivitet vert det generert mykje ny ferdsel frå Myrkdalen. Her finst startpunkt for fine
«friturar» innover fjellet på ski både frå heisanlegga og frå Vikafjellsvegen. DNT har nyleg
marknadsført turen «frå bakke til bakke», der det vert tipsa om den flotte turen over fjellet
mellom Myrkdalen og Bavallen. Dette er ein langtur for øva fjellskiløparar og førebels eit
«nisjeprodukt», men med aukande popularitet kan ein vente auka aktivitet i område som til
no har vore mest utan menneskeleg ferdsel om vinteren.
Nærområdet til gondolbana
Den konkrete tilrettelegginga som vil fylgje gondolprosjektet vil skje på platået kring sjølve
Hanguren og i lisida nedover herfrå. Dette gjer at hovudtyngda av barnefamiliar og også
størstedelen av dei aktive gjestene vil halde seg innanfor område som ikkje er nytta av rein.
Fjellområda nord for planområdet
Den delen av gjestene i gondolbana som vil gå innover i fjellet, og dermed også inn i
villreinområdet er dei typiske fotturistane, samt fjellskiløparen og fri-køyraren.
Fotturismen om sommaren vil truleg auke i område då starten på turen innover til
Tvinnestølen og Volahytta vert monaleg lettare, og det vert mogleg å kombinere gondolopplevinga av flott natur med fottur innover i fjellet. Dette er også nytta som eit argument til
fordel for gondolbane i planprogrammet. Det er svært vanskeleg å gjere anslag over kor stor
auka vil verte. Berre ein liten del av dei besøkande vil velje å gå langtur innover. Med det
beskjeden nivået desse turane har i dag kan ein likevel vente ein prosentvis monaleg auke.
Om vinteren har ein allereie ein moglegheit for ein enkel start på skituren, ved å ta stolheisen
opp på fjellet. Auka som ein kan seie skuldast gondolbanen vil difor verte avgrensa til dei
som ynskjer å kombinere gondoloppleving med skitur, og som elles ikkje hadde reist med
stolheisen uansett. Attraksjonsverdien i gondolen skal ikkje undervurderast, sjølv om andelen
av gondolgjestar som reiser på langtur også om vinteren vil vere liten.
Svært mykje av dette er det uråd å berekne omfanget av. Ein lyt likevel være bevisst på at
ein kan få ei utvikling der fjellturar med lite eller ingen tilrettelegging vert meir populært.
Gondolbanen vil då verte ein sterk attraksjon som er med på å forsterke denne type turar og
som vil vere medverkande til at denne type turgåarar vel å starte nettopp på Voss.
6.9.2
Mogleg verknad på ulike funksjonsområde
Ein kan peike ut nokre konkret beiteområde som kan tenkast å verte påverka av tiltaket (sjå
under).
Mellom desse vil eit område være vesentleg for heile villreinområde og truleg verte ein del av
utpeiking av viktige fokusområde i forvaltinga av Fjellheimen villreinområde. Dei andre har
Asplan Viak AS
62
meir lokal karakter og kan ha betyding for om villreinen kan få best mogleg utbytte av
beiteområda i Volaområdet. Om vinteren vil auka stress kunne gje ein ekstra belastning på
dyra.
Vinterbeite nær skiheisane
Grunnverdi: vinterbeite på fjellrygg – lokal verdi
Dagens tilstand redusert verdi
Forventa konsekvens av planen: Lite endring, men frå sporadisk til ingen bruk – frå liten lokal
verdi til ingen verdi
Sommarbeite og utnytting av snøfonnene ved Horgadalen og Strebrekkuna
Grunnverdi: Viktig sommarbeite, trekkruter viktige for utnytting av sommarbeite i kombinasjon
med tilgang på snøfonner
Dagens tilstand: forstyrring på lågt nivå, ikkje uttalt konflikt
Forventa konsekvens av planen: Fare for endring til forstyrring på minst lokalt nivå
Vinterbeite frå Lønahorgi
Grunnverdi: Viktig vinterbeite for delbestand i villreinområde
Dagens tilstand: ingen til liten forstyrring, ikkje uttalt konflikt
Forventa konsekvens av planen: Fare for endring til forstyrring på lokalt nivå
Vinterbeite Skreieggi
Viktig vinterbeite for delbestand i villreinområde
Dagens tilstand: ingen forstyrring
Forventa konsekvens av planen: Truleg ingen endring, men fare for forstyrring ved aukande
bruk av turen «frå bakke til bakke».
Trekkområde i Torvedalen
Viktig trekkområde for kontakt mellom delbestandane i villreinområdet (genetisk utveksling)
og moglegheit for full ressursutnytting av villreinområdet, naturleg flaskehals
Dagens tilstand: DNT hytte med merka sti på tvers av trekket, mogleg forsterking av
flaskehalsen
Forventa konsekvens av planen: Truleg ingen endring som direkte konsekvens. Fare for
forstyrring ved aukande bruk av turen «frå bakke til bakke». Og generell auke grunna andre
tilhøve, m.a. aukande mengd fritidshytter i Myrkdalen.
6.9.3
Formelle konsekvensar, konsekvensar for rettshavarar i villreinområdet
I nærområda til gondolen vil areal nærare enn 1 km. unna tiltaket truleg verte reka som ute
av bruk for villrein. I praksis er dette allereie eit faktum, men endringa av Hanguren sin
planstatus frå LNF-område til regulert område vil endre formalitetane kring arealet, noko som
tvingar villreinnemnda til å vurdere kva som kan forsvarast å inkludere i teljande areal for
tildeling av jaktkvote.
Asplan Viak AS
63
2,78 km2 vil verte eit minimum av areal som då vil falle ut av den administrative grensa for
villreinområdet (dvs. areal som ligg opp til 1 km. unna tiltaket samt noko areal som
arronderer til dette og ikkje vil verte ein naturleg del av villreinområdet).
6.9.4
Oppsummering
Oppsummert vil tiltaket truleg få ein konsekvens for Fjellheimen villreinområde på to måtar:
1
Eit mindre arealtap (minst 2,78 km2)
2
Ei truleg auke frå låg til ingen grad av forstyrring til låg opp mot middels grad av
forstyrring av sommar- og vinterbeite i Volaområdet, med ein viss fare for redusert bruk av
austlege delar av området. Konflikten vil ligge på lokalt nivå.
Tiltaket vil også vere ein del av det totale biletet med ei utvikling mot meir bruk av
Stølsheimen inkl. Volaområdet og ikkje minst området rundt Torvedalen. Denne utviklinga
kan føre til ei konflikt på regionalt nivå i høve trekkpassasjen nord-sør. Med det vert
moglegheita for utveksling av dyr aust-vest samt utnytting av store delar av beitepotensialet i
villreinområdet redusert.
Konsekvensutgreiinga skisserer vidare moglege avbøtande tiltak som informasjon om villrein
og kor sårbar denne er for tilreisande, og tilrettelegging / styring av ferdsel i området. Det vert
vist til at ein bør unngå større marknadsføring av langturar på ski i dei mest uforstyrra
områda.
Det langstrakte planområdet strekkjer seg frå Voss sentrum, over bustadområde og opp til
fjelltoppen Hanguren. Den sørlege, og lågastliggande delen av planområdet er del av eit
større bygningsmiljø som utgjer den eldste delen av Vossevangen.
Tre kulturmiljø er definert i planområdet og influensområdet:
 Kulturmiljø 1 er Voss stasjonsområde som omfattar bygningar, jernbanelinje,
dreieskive, perrongar og andre innretningar som kan knyttast til drift og betjening av
jernbanen, samt Fleischers hotell. Planområdet går inn i større delar av dette
kulturmiljøet, og bygningar som vert råka er presentert under. I kulturmiljøet finn ein
fleire bygg og installasjonar som er frå før krigen. Vurdert til middels verdi.
 Kulturmiljø 2 er klyngetunet Mølstertunet med innmark, gravhaug, og
museumsbygning. Vurdert til stor kulturhistorisk verdi.
 Kulturmiljø 3 er Hangursbanen som omfattar nedre og øvre stasjon, master, linje og
gondolvogner. Vurdert til middels verdi.
Konsekvensar for kulturmiljø 1, Voss stasjonsområde
Dei største endringane i miljøet forbunde med planlagt ny nedre stasjon og riving av
Ekspressgodshuset. Dette er endringar som allereie er regulert inn i godkjent områdeplan.
Reguleringsplanen som her vert utgreidd inneber regulering av kabel over jernbanesporet.
Dette tiltaket vert vurdert til å medføre mindre endringar for kulturmiljø 1. Ut frå dette reknar
ein at planen har liten negativ konsekvens for kulturmiljø 1.
Asplan Viak AS
64
Asplan Viak AS
65
Konsekvensar for kulturmiljø 2, Mølstertunet
Den nye banen vil krysse kulturmiljøet (innmark), og ligge om lag 80 meter vest for
gravhaugen, og 170 meter frå Mølstertunet. Tiltaket medfører ikkje fysiske inngrep i
kulturmiljøet.
Det er i første rekke vognene og mastene som vil ha visuell innverknad på kulturmiljø 2.
Leidningane vil vere mindre markante, særleg når ein står lågare i terrenget. Sett frå Voss
sentrum og dei lågareliggande delane vil leidningane forsvinne mot vegetasjon og bygningar.
Tiltaket vil ha negativ visuell påverknad på kulturmiljøet, sjølv om området allereie i dag er
påverka av tilgrensande bustadområde. Planlagt tiltak gjev ikkje fysiske inngrep, og hindrar
ikkje utviding av museet eller drifta. Avstand mellom tiltaket (kabel, master og vogner) og
bygningsmasse/gravhaug er relativt stor – mellom 80 og 170 meter. Frå vegen like under
linja er avstanden opp til planlagt kabel 63 meter. Vognene vil passere 55 meter over bakken
(målt til underside av vogna). På grunn av den store høgdeforskjellen mellom terreng og
tiltak, vil negativ visuell påverknad vere større ved tiltaket sin fjernverknad på Mølstertunet.
Det er forventa at kabelen vil vere den minst synlege delen av tiltaket – då denne vil vere
noko skjult mot vegetasjon og bygningar. Master og vogner (som er i rørsle) er forventa å
påverke miljøet mest. Når det gjeld gravhaugen er den i dag svært prega av å ligge inne i eit
bustadområde med veg på fleire sider. I ein slik samanheng vil ein ny gondolbane 80 meter
lenger vest ha mindre innverknad på opplevinga av dette kulturminnet.
Med tanke på den pedagogiske verdien av Mølstertunet og Voss museum, kan det reknast
som positivt at kulturmiljøet i større grad vert eksponert for reisande med gondolbane frå
Voss sentrum til Hanguren. Turen opp mot toppen gjev eit godt oversyn over Mølstertunet,
og er positivt med tanke på formidling og oppleving av Voss som ein historisk stad. Dette har
likevel ikkje blitt lagt vekt på i vurdering av tiltaket sin grad av påverknad på kulturmiljøet.
Ut frå dette vert tiltaket rekna å ha middels til liten negativ innverknad på kulturmiljø 2. Miljøet
har stor kulturhistorisk verdi, og samla konsekvens av tiltaket på kulturmiljøet vert middels
negativt.
Mølstertunet
Gravhaug
Figur 36. Visualisering av tiltaket ved kulturmiljø 1 Mølstertunet. Her går det også fram korleis tiltaket ser ut frå
jernbaneområdet.
Asplan Viak AS
66
Figur 37 Visualisering av tiltaket ved kulturmiljø 2 sett i frå sentrum opp mot Hanguren. I høgre bildekant ligg
kyrkja.
Konsekvensar for kulturmiljø 3, Hangursbanen (eksisterande)
Eksisterande Hangursbane med stasjonsområde ligg i influensområdet til planlagt tiltak. Den
nye banen vil ligge 250-300 meter aust for der banen ligg i dag.
Nye krav til tryggleik gjer at eksisterande Hangursbane vil bli tatt ned, uavhengig av plan for
ny bane. Følgjene av dette er at heilt vesentlege delar av kulturmiljøet vil forsvinne,
uavhengig av ny gondolbane til Hanguren. Øvre stasjon skal brukast vidare som del av Voss
Resort sitt tilbod. Dette vil inngå i ein eigen plan, og skjer uavhengig av områdeplan for ny
Hangursbane. Planarbeidet for ny Hangursbane vil ikkje endre på faktiske forhold ved
eksisterande bane, og er dermed vurdert å ha ingen konsekvens for den eksisterande
banen.
6.11 Konsesjonssøknad – nødvendige løyver og dokumentasjon
I tillegg til godkjent reguleringsplan krev ny gondol konsesjon til anlegg og drift, samt
driftsløyve. Sentrale lover og forskrifter er



Taubaneloven (Lov om anlæg av taugbaner og løipestrenger mv. av 1912, sist endra
2009)
Forskrift om tekniske krav til taubaneanlegg inkludert kabelbaneanlegg til
persontransport (FOR 2002-05-03 nr 453)
Jf. Forskrift om bygging og drift av taubaner og kabelbaner § 4 er det Fylkesmannen som gir
konsesjon til anlegg og drift av taubaner, medan Taubanetilsynet gir driftsløyve. Frå 2012 har
Statens jernbanetilsyn ansvaret for Taubanetilsynet.
Krav til innhald i konsesjonssøknaden går fram av §§ 5 og 6 i forskrifta.
Asplan Viak AS
67
I praksis er det Fylkesmannen som vurderer om konsesjonsvilkåra er oppfylt, medan
Taubanetilsynet vurderer tekniske spørsmål og tryggleik. Styresmaktene kan i enkeltvedtak
eller forskrift kvar for seg fastsette vilkår for bygging og drift av anlegg.
Det er førebels ikkje sendt konsesjonssøknad for tiltaket.
Reguleringsplanen med utgreiingar, konsekvensanalyse og ROS-analyse oppfyller store
delar av dokumentasjonskrava til konsesjonssøknaden.
I tillegg til konsesjonskrava må gondolbanen oppfylle krav til jernbanetryggleik. Føresegnene
stiller krav om at alle tiltak i planen skal godkjennast av Jernbaneverket, og vere i tråd med
Jernbaneverkets tekniske regelverk, der ikkje anna går fram av detaljerte føresegner. Den
delen av anlegget som kryssar jernbanen må også dokumentere at anlegget er ivaretatt med
omsyn til mekanisk og elektrisk vern, jf. §8.4 i Forskrift om elektriske forsyningsanlegg.
6.12 Risiko og sårbarheit – ROS-analyse
Det er gjennomført ROS-analyse iht. vedtekne akseptkriterier for Voss kommune. ROSanalysen ligg føre som eige vedlegg iht. kommunen ROS-mal. Analysen er gjennomført med
Voss kommune sine eigne sjekklister fordelt på "naturbasert sårbarheit", "verksemdsbasert
sårbarheit" og "sårbarheit knytt til infrastruktur". Som grunnlag er det nytta delutgreiingar og
grunnlagsrapportar utarbeidd i samband med detaljreguleringsarbeidet, i tillegg er det nytta
utgreiingar utarbeidd i samband med Områdeplan for Voss knutepunkt. Det er ikkje halde
ROS-møte med aktuelle etatar i kommunen.
Oppsummering/konklusjon:
Det er ikkje identifisert potensiell risiko for uakseptable hendingar/forhold (raud kategori) så
lenge planløysing og tiltaka skissert i plan og føresegner vert følgt opp og gjennomført.
For hendingar / forhold med potensiell risiko i gul kategori skal det vurderast vidare tiltak. Det
omfattar følgjande forhold:
Naturbasert sårbarheit
Forholda sterk vind, store nedbørsmengder, store snømengder og tordenver hamnar i gul
kategori med potensiell risiko for økonomisk konsekvens. Dette er hendingar som er særs
sannsynlege, men som ikkje kan avhjelpast gjennom planløysing og/eller krav i føresegner.
Forholda er vurdert å ha ubetydeleg konsekvens etter risikomatrisen, og må handterast
gjennom normale tryggleiksrutinar for drift av skianlegg i høgfjellet.
Forholdet setningar / utglidingar i byggjegrunn for mastepunkt 1 og nedre stasjon hamnar i
gul kategori med potensiell risiko for liv og helse og materielle verdiar. For mastepunkt 1
skuldast det grunnforhold med fyllitt. Forholdet er brakt inn under akseptabel risiko gjennom
krav om geotekniske undersøkingar og sikring / fundamenteringstiltak i pkt. 2.13 i
reguleringsføresegnene.
Forholdet dyr hamnar i gul kategori med potensiell risiko for miljø pga. at Hangursplatået ligg
innafor grensene for Fjellheimen. Det går fram av konsekvensutgreiinga (KU) for villrein (sjå
kjeldeliste) at tiltaket vil føre til eit mindre arealtap for området, og ein auke i graden av
forstyrring av villreinstammen på lokalt nivå. Utgreiinga peikar på justering av grensene for
området, styring av ferdsel og informasjonstiltak som moglege avbøtande tiltak.
Verksemdsbasert sårbarheit
Forholda togbrann og brann i gondolbanestasjon hamnar i gul kategori med potensiell risiko.
Dette er hendingar som kan skje. Planløysing og krav til tryggleiksavstandar i føresegnene
sikrar at eventuelle branntilløp ikkje vil gje uakseptabel risiko. Tilkomst for utrykking og
brannsløkking er ivaretatt.
Asplan Viak AS
68
Forholdet høgspent hamnar i gul kategori med potensiell risiko grunna nærføring mellom
gondolbane og jernbane. Planløysing, byggjegrenser og krav i føresegnene sikrar at tiltaka
er i samsvar med Jernbaneverkets krav og ikkje skal gje uakseptabel risiko. Alle tiltak i
planen skal vere i tråd med Jernbaneverkets tekniske regelverk, og før det vert gitt løyve til
tiltak skal det liggje føre dokumentasjon på at anlegget er ivaretatt med omsyn til mekanisk
og elektrisk vern, jf. §8.4 i Forskrift om elektriske forsyningsanlegg med rettleiing (FOR-200512-20-1626).
Forholdet ureining i grunnen hamnar i gul kategori med potensiell risiko for miljø og
materielle verdiar. Det må reknast med forureina grunn på heile jernbaneområdet. Graving i
grunnen og handtering av ev. forureina massar må følgje gjeldande regelverk.
Forholdet tryggleik / sikring av gondolvognene gjeld risiko for at gondolane kan falle ned og
hamnar i gul kategori med potensiell risiko for liv og helse. Hendinga er usannsynleg men vil
kunne ha katastrofale følgjer. Vognene vert haldne oppe av to berekablar og ein trekkabel,
som kvar aleine er dimensjonert for å halde vogna oppe. Jf. leverandør av bane er det ikkje
risiko for at gondolen vil kunne dette ned så lenge det ikkje skjer heilt ekstraordinære
hendingar/ulukker som kappar alle kablar på ein gong. Tekniske krav/tryggleikskrav skal
handsamast i konsesjonssøknad etter Taubaneloven (Lov om anlæg av taugbaner og
løipestrenger mv. av 1912, sist endra 2009) med Forskrift om bygging og drift av taubaner og
kabelbaner (FOR 2002-05-03 nr 446) og Forskrift om tekniske krav til taubaneanlegg
inkludert kabelbaneanlegg til persontransport (FOR 2002-05-03 nr 453).
Hendinga straumstans (med påfølgande redning) hamnar i gul kategori med potensiell risiko
for økonomiske konsekvensar. Hendinga er sannsynleg men vil ha ubetydeleg konsekvensar
jf. risikomatrisen. Banen vil ha hjelpemotor/dieselmotor som kan koplast inn ved strømstans,
og som også kan brukast direkte som redningsmotor. Ved slike tilfelle vert vognene tømt, og
ingen får komme på.
Sårbarheit knytt til infrastruktur
Forholdet veg/transportåre i luft hamnar i gul kategori med potensiell risiko for liv og helse.
Det er ikkje faste transportårer i luft i området, men det kan førekomme lufttransport med
helikopter. Ulukke vert rekna som er usannsynleg men eventuell ulukke vil kunne ha
katastrofale følgjer. Tekniske krav/tryggleikskrav skal handsamast gjennom
konsesjonssøknad jf. Taubaneloven med forskrifter.
Forhold knytt til jernbanen hamnar i gul kategori med potensiell risiko for økonomiske
konsekvensar. Tryggleik ift. jernbane og ferdsel er ivareteke i planløysinga, byggjegrenser og
med eigne føresegner i pkt. 2.4. Alle tiltak i planen skal vere i tråd med Jernbaneverkets
tekniske regelverk og Forskrift om elektriske forsyningsanlegg med rettleiing. Dokumentasjon
av tiltak skal vere godkjent av Jernbaneverket. Gondolbane skal vere lukka slik at det ikkje
kan kastast eller falle noko ned frå vognene/kabinane. Byggjegrenser er sett med
utgangspunkt i krav frå Jernbaneverket for å ivareta passasjertryggleik og passasjerflyt. Det
er ikkje tillate inn-/utgangar mot jernbaneperrong. Det er stilt krav om at risiko på plattform og
mot spor skal vurderast både i samband med søknad om tiltak jf. pbl §20-1 og i alle
gjennomføringsfasar av tiltaka i planen, og at alle tiltak i planen skal godkjennast av
Jernbaneverket.
For nærare detaljar sjå ROS-analyse dagsett 27.6.2014.
Asplan Viak AS
7
69
KJELDER OG GRUNNLAGSMATERIALE
Forskrift om elektriske forsyningsanlegg med rettleiing (FOR-2005-12-20-1626)
Forskrift om konsekvensutgreiing (2009)
Forskrift om tekniske krav til taubaneanlegg inkludert kabelbaneanlegg til persontransport
(FOR 2002-05-03 nr 453).
Lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningsloven 2008)
Områdeplan Voss knutepunkt med konsekvensutgreiing (vedteken 14.02.13)
ROS-analyse for områdeplan Voss knutepunkt. Asplan Viak AS 2011
SWECO 2011: Voss knutepunkt, vurdering av grunnforhold
SWECO 2011: Voss knutepunkt, støyvurdering
Taubaneloven (Lov om anlæg av taugbaner og løipestrenger mv. av 1912, sist endra 2009)
Teknisk gondolbaneprosjekt, LEITNER AG / SPA 2014
Vurdering av passasjerflyt Voss stasjon. Logistikk til gondolbane. Notat. 18.9.2012
www.vossakart.no
www.voss.kommune.no
www.villrein.no
www.ut.no
Asplan Viak AS

Planskildring Reguleringsplan med KU for gondol Voss

Transcription

Similar documents

Klimatilpassing i Sogn og Fjordane anno 2008

Kartlegging av planprosesser i Osloregionen

Hovedplan vann og avløp, presentasjon lyngdal

Utkast til planprogram for Lyseparken

Gondolbane til Hanguren på Voss

Særutskrift - Stor

Cutrin kurs

en introduksjon til Plan- og bygningsloven

Holmsbubrosjyre (pdf)

Jekyll Island, GA