IntEnt Suriname

Transcription

IntEnt Suriname
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
ONDERNEMEN IN SURINAME
Uit vooronderzoek is gebleken dat (startende) ondernemers vaak moeite
hebben met het achterhalen van de juiste informatie of dat het gewoon niet duidelijk is
waar ze voor bepaalde documenten of verklaringen terecht zijn. Veel instanties hebben
wel een website, maar helaas blijkt deze informatie niet altijd up-to -date te zijn.
U staat op het punt een bedrijf te starten in Suriname. Of wilt zich sec (her) oriënteren
op de aanwezige mogelijkheden en de vereisten om verder te groeien met uw
onderneming. De IntEnt Suriname informatiegids is een handige tool om mee te
starten. U kunt vooraf nagaan wat allemaal gedaan moet worden op uw weg naar
succesvolle ondernemer. De gids is zo zorgvuldig mogelijk samengesteld om de lezer
een indicatie te geven van de zaken waar mogelijk rekening mee moet worden
gehouden en wat van belang kan zijn bij het ondernemen in Suriname. Let er wel op dat
er dagelijks veranderingen (wijzigingen) kunnen optreden, waardoor informatie uit deze
gids – hoewel deze grotendeels beschouwd mag worden als een betrouwbare leidraad reeds verouderd kan zijn. Binnenkort kunt u de gids ook via de IntEnt Suriname
website: www.intent-suriname.com, downloaden, waarbij getracht zal worden om
relevante wijzigingen continue te verwerken, waardoor u als ondernemer verzekerd kan
zijn van de juiste - en meest recente informatie.
De intEnt Suriname informatiegids kan voor verschillende doeleinden worden
gebruikt, t.w.:
 Voorbereidingsmateriaal op het marktonderzoektraject voor niet-ingezetenen die in
Suriname een onderneming willen starten en zich alhier komen vestigen (zgn IntEnt
startersmissie)
 Achtergrondmateriaal voor ingezetenen die een onderneming willen starten en/of
uitbreiden tbv hun marktonderzoek en ter afronding van hun ondernemingsplan
 Naslagmateriaal voor trainers en bedrijfsadviseurs zowel in Suriname als in het
buitenland die zich bezighouden met het trainen/begeleiden van startende
ondernemers
 Informatiemateriaal voor instellingen en/of bij seminars
In deze gids laten wij u proeven aan o.a.: een goed bedrijfsidee, begeleiding voor de
ondernemer, het IntEnt Suriname traject,de keuze van de ondernemingsvorm,
(overheids)instellingen die van belang kunnen zijn, vergunningen en belastingheffingen
Voor de samenstelling van deze gids is gebruik gemaakt van informatie van diverse
ministeries, instanties, organisaties, bedrijven en instellingen in de Surinaamse
samenleving. Wij van IntEnt Suriname willen hierbij, deze instanties bedanken voor de
aan ons verstrekte informatie en blijven werken aan een goede samenwerking met u
allen om zo de gewenste informatie op adequate wijze in de gids te blijven verwerken.
Voor aanpassingen/suggesties, malto: [email protected]
Kenneth Woei-A-Tsoi
Directeur IntEnt Suriname
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 2
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD
blz. 2
1.
EEN EIGEN BEDRIJF IN SURINAME
blz. 4-5
2.
BEGELEIDING VOOR U ALS ONDERNEMER
blz. 7
3.
WAT BIEDT INTENT SURINAME
blz. 8-12
4.
DE RECHTSVORM VAN UW BEDRIJF
blz. 13-14
5.
INSTANTIES
blz. 15
6.
VERGUNNINGEN
blz. 17-24
Bedrijfsvergunningen
Verblijfsvergunningen
Werkvergunningen
7.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN
8.
BELASTINGHEFFINGEN
Loonbelasting
blz. 26-28
blz. 29-31
Inkomstenbelasting
omzetbelasting
9.
CERTIFICERING
blz. 32-33
10. FINANCIEN
blz. 34-36
11. VERZEKERINGEN
blz.37
12. HUISVESTING
blz. 38-41
Persoonlijke huisvesting
Bedrijfshuisvesting
13. PERSONEEL
blz. 42-43
14. OMGANGSVORMEN IN SURINAME
blz. 44
15. POLITIEK SURINAME
blz. 46
16. CHECKLISTEN
blz. 54-117
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 3
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
1. EEN EIGEN BEDRIJF IN SURINAME; uw idee?
Een goed bedrijfsidee is creatief en innovatief!
Ondernemers,get out of the box!
Kijk goed om je heen, het land heeft zoveel meer te bieden!
Het Surinaamse straatbeeld geeft een goed voorbeeld van ondernemen in
Suriname, de ene carwash na de andere stampt zich als een paddenstoel uit de
grond. Want als mijn buurman het kan, kan ik het ook. Grootscheeps importeren
van „luxe buitenlandse artikelen‟ om deze aan de man te brengen bij het
Surinaams publiek, zet zich gestadig voort.
Maar hoe is het met de eigen creativiteit gesteld, denkt de Surinaamse ondernemer wel
innovatief genoeg. Leveren wij een toegevoegde waarde aan het Bruto Nationaal
Product van ons land. Zou toch wel moeten als wij gerangschikt staan als 17 e rijkste
land ter wereld als het gaat om natuurlijke hulpbronnen.
En los van onze hulpbronnen, heeft u wel eens naar de honderden lege plastiek flessen
op straat gekeken en zich afgevraagd; welke producten zou ik daaruit kunnen
vervaardigen, wat zou het voor ons milieu betekenen, en zou ik op de regionale markt
hier iets mee kunnen? Neen?
Ondernemend Suriname: Let op! Creativiteit en Innovatie zijn de basis ingrediënten,
om als bedrijf te concurreren op de Surinaamse - en de Internationale markt.
Waar liggen voor u als ondernemer de kansen? Wat zijn de potentiële groei
sectoren? We zouden kunnen volstaan met onderstaand lijstje van mogelijkheden voor
Suriname.
Potentiële Groeisectoren
Mijnbouw : Kaolien/ Graniet/ e.a. zandsoorten en Water
Industrie: Voedselverwerking, Pharmacy/aromatische producten en Bio-energie
Agrarische Sector & AgroIndustrie: Fruitteelt/ agroprocessing/ sierteelt en
aquacultuur/visverwerking
Bosbouw /meubelsector: Meubels/ bouwmaterialenetc
Toerisme: Ecotours /cultuur tours /historische tours / zakenreizen
/entertainmentparken
Services Sector: Financiële dienstverlening/ Bouw en Constructie Sector /
Engineering Consultancy/ Management Consultancy/ ITC/ callcentres/ Gezondheidszorg
Bron: presentatie VSB januari 2007
We kunnen en moeten echter verder gaan dan dit lijstje, er kan binnen elke sector nog
een hoop creatie en vernieuwing worden bedacht. Bij elke specifieke branche is er
ruimte voor een toegevoegde waarde.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 4
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Creativiteit en Innovatie zijn de basis ingrediënten, om als bedrijf te concurreren op de
Surinaamse en de Internationale markt. Denk bijvoorbeeld niet alleen aan het
verbouwen van een product, maar ga nog verder…….hoe kan ik dit product verwerken,
hoe kan ik de Surinaamse markt verder bedienen. Of nog mooier; de regionale – en de
internationale markt.
De algemene facts van Suriname zijn:
Circa 70% van de ondernemingen in Suriname zitten in de groothandel of de
detailhandel. Cijfers over mate van innovatie en creatie van bedrijven ontbreken.
Wij zijn voor wat betreft de aanwezigheid van de natuurlijke bronnen (in theorie) de 17
rijkste land ter wereld. (formeel geeft United Nations aan dat er 195 landen zijn). Ons
bruto binnenlands product, plaatst Suriname echter op de 163ste van de wereldranglijst
staat (info CIA fact book).
In de Doing Business-rapport staat Suriname nog op de 155ste plaats (In het Doing
Business-rapport 2010 zijn 183 economieën gerangschikt op de mate van
aantrekkelijkheid voor investeerders.)
Het hoeft dus geen betoog dat een land als Suriname zich ook en vooral moet richten
op het stimuleren van die bedrijven die producten en diensten voortbrengen, opdat de
eenzijdige handel – import niet alleen de boventoon voert, en ook het aantrekkelijk
maken voor investeringen
Het is bewezen dat:
Het stimuleren van de productie van eigen goederen en diensten enorm bijdraagt aan
een sterk bruto nationaal product (BNP) van een land. Het BNP is de waarde van alle
goederen en diensten die in een bepaalde periode (meestal een jaar) in een bepaald
land worden geproduceerd.
Een lage bruto nationaal product betekent in zijn algemeenheid dat je onvoldoende
diensten voortbrengt en goederen produceert. Kenmerkende gevolgen van een lage /
dalende BBP zijn o.a. toenemende werkloosheid, daling koopkracht, waarde daling van
de munteenheid toenemende armoede. Stimulans van de MKB is een van de
belangrijke fundamenten voor het verbeteren van de economie van een land.
In een Globaliserende wereld zijn er steeds meer uitdagingen voor ondernemers om
hun bedrijven in stand te houden en te laten groeien. Steeds meer creativiteit en
innovatie moet worden toegepast om te overleven. Innovatie wordt in de wereld
gekenmerkt als een belangrijke motor van economische groei.
Tip: Kortom: u als ondernemer heeft nu een bedrijfsidee. Toets dit idee op grond
van de potentiële kansen, toets uw idee op creativiteit en innovatie. Uw
slagingskans kan hierdoor alleen maar vergroten.
Bron: Sherida Mormon,
Coordinator IntEnt Suriname
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 5
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 6
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
2. BEGELEIDING VOOR U ALS ONDERNEMER
Als u eenmaal denkt dat u een gat in de markt heeft ontdekt, is de volgende stap het
uitwerken en uitvoeren van uw „briljant‟ bedrijfsidee.
Uw droom tot werkelijkheid maken!!
Uiteraard lukt het enkelen om dit op eigen kracht te bewerkstelligen. Toch heeft ervaring
uitgewezen dat deskundige begeleiding en een goede voorbereiding zowel gewenst als
noodzakelijk zijn.
Er zijn diverse instanties waar de startende ondernemer voor trainingen en begeleiding
terecht kan, in Suriname o.a. Women Business Group (WBG), Stichting Productieve
WerkEenheden (SPWE), Kamer van Koophandel en Fabrieken (KKF), IntEnt Suriname
enzovoorts. Iedere instantie heeft weer zijn eigen expertise. Waar WBG en SPWE zich
voornamelijk richten op training voor de micro-ondernemers, richten KKF en IntEnt
Suriname zich m.n. op training en begeleiding van de MKB ondernemers. Voor u is het
belangrijk om na te gaan welke ondersteuning (training/begeleiding) u noodzakelijk acht
en uiteindelijk kiest u voor de instantie die het best bij u past.
Vaak is niet geheel duidelijk wat het verschil is tussen een micro-onderneming en een
MKB onderneming. Onder MKB-bedrijven wordt hier verstaan; Middelgrote - en Kleine
Bedrijven, waarin minimaal 5 tot maximaal 50 personen werkzaam zijn.
Bij microbedrijven zijn 1 tot maximaal 5 personen werkzaam.
Als toekomstig ondernemer is het zeker goed om vrijblijvend een afspraak te maken om
na te gaan in hoeverre u behoefte heeft aan training en/of begeleiding. Ter
voorbereiding hierop, moet u zichzelf afvragen wat voor u de manko‟s zijn. Waar ligt uw
drempel om uiteindelijk toch de stap te maken naar het ondernemerschap? Waar zou u
meer over willen weten, waar wilt u zich meer in verdiepen?
Dan kijkt u welke voorwaarden en mogelijkheden de diverse begeleidingsinstellingen
eisen/bieden.
Waar u voor kiest, is uiteindelijk uw besluit!
Women Business Group (WBG)
Adres:Slangenhoutstraat 39
Tel:400428
IntEnt Suriname
Henck Arronstraat 32A
Tel. 472825
Ministerie Arbeid Technologische
Ontwikkelingen en Milieu
Stichting Productieve WerkEenheden
(SPWE)
Heerenstraat 32
Tel. 472461
Kamer van Koophandel en Fabrieken
(KKF)
Entrepeneur Support Center (ESC)
Prof. W.J.A. Kernkampweg 37
Tel. 530313 - 530311
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 7
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
3. Wat biedt IntEnt Suriname?
Hoofdkantoor IntEnt Suriname
Henck Arronstraat 32A
Paramaribo – Suriname
Telefoon: (+597) 472825
Fax: (+597) 521193
E: [email protected]
W: www.intent-suriname.com
Hoofdkantoor IntEnt (Nederland)
Javastraat 58
2585AR, Den Haag
Telefoon: (+31) 703051820
E: [email protected]
W: www.ondernemenoverdgrens.nl
IntEnt Suriname- Nickerie
Doergamall Unit 7A
Hoek A.K. Doerga Shawstraat en Emmastraat,
Nieuw-Nickerie
Tel./Fax: (+597) 210827
E: [email protected]
W: www.intent-surname.com
IntEnt Suriname support startende ondernemers!
IntEnt Suriname richt zich op een ieder die een bedrijf in Suriname wil vestigen.
Voorop staat dat uw bedrijf een commercieel succes moet worden.
IntEnt Suriname is een flexibele, ondernemende organisatie met een professionele staf,
ondersteund door een netwerk van bedrijfsadviseurs en trainers. Onze deuren staan
open voor een ieder die zijn ideeën en initiatieven wil omzetten tot een goed
ondernemingsplan en uiteindelijk een succesvol bedrijf.
IntEnt ondersteunt mensen met ideeën en initiatieven. Zij zetten die ideeën om in
nieuwe bedrijvigheid. De nieuwe bedrijven leiden tot meer investeringen,
werkgelegenheid en duurzame economische activiteiten. Daarvoor is ondernemerschap
nodig. Dit ondernemerschap wordt vanuit IntEnt Suriname gestimuleerd.
Versterking van het MKB
IntEnt Suriname wil in het algemeen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en
vernieuwing van de MKB-sector in Suriname en daarmee indirect aan de versterking
van de lokale economie. In het bijzonder doen wij dat door:
 het opzetten van nieuwe bedrijven te stimuleren
 onze diensten te verlenen aan aspirant-ondernemers uit Suriname, maar ook die
uit het buitenland
 als intermediar op te treden bij matchmaking
 In samenwerking met diverse partners op het gebied van
ondernemerschapontwikkeling de dienstverlening aan alle in Suriname startende
ondernemers uit te breiden en te versterken
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 8
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Begeleiding op maat
In overleg met de klant/aspirant-ondernemer wordt door IntEnt Suriname een
programma op maat aangeboden. In eerste aanleg bestaat ons dienstenpakket in
Suriname uit:
• beoordeling van het bedrijfsidee
• trainingen gericht op oriëntatie op het ondernemerschap
• trainingen gericht op het opstellen van een ondernemingsplan
• toegang tot het online ondernemerscentrum
• persoonlijke coaching door een bedrijfsadviseur
• ondersteuning bij het marktonderzoek
• ondersteuning bij de ontwikkeling van een ondernemingsplan
• begeleiding tot anderhalf jaar na de start
De eigen bijdrage voor de ondernemer is afhankelijk van de samenstelling van het
maatwerktraject dat is opgesteld met de ondernemer.
Hoe meldt U zich aan
Bij IntEnt Suriname meldt u zich aan, middels een aanmeldingsformulier. Deze kunt u
downloaden via de website, het kan naar u gemaild worden of u haalt het op. Op onze
website: www.intent-suriname.com, Op dit aanmeldingsformulier wordt naar basis
informatie - zoals de contact gegevens en het bedrijfsidee -gevraagd. Op basis van uw
aanmelding wordt u opgeroepen voor een gesprek: de zogeheten Intake. Daarna wordt
een selectie gemaakt om een trainings- en coaching traject op maat aan te bieden.
Indien u geselecteerd wordt, volgt het trainingstraject.
Het trainingstraject
Het trainingstraject oriëntatie ondernemer (OO) en ondernemingsplan (OP), bestaat uit
gemiddeld 30 contact uren verspreid over 3 weken. Deelnemers krijgen in deze periode
ook huiswerk mee die ze in hun eigen tijd maken.
Tussentijdse evaluaties
IntEnt Suriname voert gedurende het geheel traject bij wijze van monitoren,
tussentijdse evaluaties uit Gedurende de eerste evaluatie periode wordt bepaald of de
kandidaat toegelaten wordt om de tweede fase in te gaan; het coachings- en
adviestraject. Uiteraard kan de kandidaat ook zelf besluiten om niet verder te gaan.
Het coachings- en adviestraject
Een belangrijk kenmerk van het IntEnt programma is de intensieve en gestructureerde
begeleiding voor, tijdens en na de start van uw onderneming. Gedurende en na de
belangrijke start fase zullen lokale adviseurs u assisteren, coachen en adviseren. Onder
begeleiding van uw persoonlijke coach wordt uw ondernemingsplan opgesteld. Deze
hoort dan binnen 3 a 6 maanden voorgelegd te worden aan de Finale
toetsingscommissie.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 9
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
De Finale Toetsing Commissie (FTC)
De Finale Toetsing Commissie is een IntEnt-orgaan waarin onafhankelijke deskundigen
zitting hebben. Uw ondernemingsplan wordt getoetst op haalbaarheid. Ook worden de
ondernemingskwaliteiten in de cliënt onder de loep genomen. Na goedkeuring van het
plan door de FTC komen de ondernemers als zij dat willen ook in aanmerking voor 2
jaar begeleiding bij en na de start.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 10
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
“ DE INTENT SURINAME FAMILIE”
Surinamers houden van betrokkenheid en familie. Deze traditie willen wij graag hoog
houden.Dus eenmaal gestart met het IntEnt-Suriname-traject behoort men tot de IntEntSuriname-familie!
Gezien IntEnt Suriname ontstaan is uit de IntEnt organisatie in Nederland is hier nog
wel verwarring over.Om het voor u enigszins inzichtelijk te maken, hanteren wij
onderstaande indeling voor de ondernemers die tot de IntEnt Suriname-familie behoren
t.w.
 IntEnt Suriname ondernemers (traject afgerond)
 Overige ondernemers (traject niet (geheel) afgerond)
IntEnt Suriname ondernemers zijn:
A. Starters
 Startende ondernemers die het traject bij IntEnt Nederland zijn gestart om
uiteindelijk in Suriname hun bedrijf te vestigen
 Startende ondernemers uit het buitenland die het traject in Suriname starten en
hun onderneming ook hier vestigen
 Startende ondernemers woonachtig in Suriname die het traject ter plekke
doorlopen en hun bedrijf hier vestigen
B. Door “starters”; gelijk aan bovengenoemde categorieën, maar hier gaat het om:
 Bestaande ondernemers die reeds op micro niveau opereerden, maar willen
doorgroeien naar de MKB sector of willen diversifiëren .
 Gevestigde MKB ondernemers die middels begeleiding op maat hun bedrijf
willen uitbreiden of diversifiëren
Overige Ondernemers zijn:
Ondernemers - zowel starters als doorstarters – die het IntEnt Suriname trainingstraject
wel hebben doorlopen, het begeleidingstraject, (nog) niet hebben afgerond, maar toch
met eigen middelen reeds met hun bedrijf zijn gestart.
Op onze website: www.intent-suriname.com, laten wij u kennis maken met en aantal
van onze ondernemers. Ook hier wordt een onderscheid gemaakt tussen de IntEnt
Suriname ondernemers en de groep Overig.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 11
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Nog meer support voor de IntEnt Suriname familieleden:
IntEnt Suriname besteedt veel aandacht aan de onderlinge betrokkenheid van haar
familieleden. Behoort u eenmaal tot de IntEnt Suriname familie dan heeft u als IntEnt
Suriname (aspirant) ondernemer nog meer voordelen:
 Deelname aan informatiebijeenkomsten van diverse relevante instellingen,
organisaties en bedrijven
 Deelname aan business-clinics en kennisdagen
 6x per jaar ontvangt u de IntEnt Suriname nieuwsbrief
 Toegang tot het internationaal IntEnt ondernemerscentrum
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
THE
INTENT SURINAME
FAMILIE
Page 12
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
4. DE RECHTSVORM VAN UW BEDRIJF
Welke rechtsvorm/ondernemingsvorm past bij uw bedrijf?
Een goed bedrijfsidee heeft u al, maar wat wordt de rechtsvorm van uw bedrijf?
Elke onderneming heeft een rechtsvorm. Door de rechtsvorm wordt vastgelegd hoe de
juridische relaties binnen de onderneming en tussen de onderneming en de
buitenwereld in elkaar zitten.
Belangrijke punten die bepaald worden door de rechtsvorm zijn:






Wie heeft het in de onderneming uiteindelijk voor het zeggen?
Op welke manier kan de onderneming financieringsmiddelen aanwenden?
Welke waarborgen zijn er voor het gedurende langere tijd kunnen voortbestaan
van de onderneming?
In hoeverre zijn de eigenaren van de onderneming juridisch aansprakelijk voor
de schulden van de onderneming?
Wat is de fiscale positie van de onderneming?
In hoeverre dient de onderneming haar financiële cijfers openbaar te maken?
WAAR MOET U OPLETTEN? WAT IS VOOR U BELANGRIJK?
NEE
Niet persoonlijk
aansprakelijk zijn,
is
heel belangrijk?
JA
Wilt u bezuinigen
op de
oprichtingskosten?
NEE
Gaat u in uw
eentje een bedrijf
beginnen?
NEE
JA
BIJ VOORKEUR:
NV
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
JA
BIJ VOORKEUR:
EENMANSZAAK
FREELANCER
BIJ VOORKEUR:
VOF
Page 13
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Als u eenmaal weet wat voor u belangrijk is, is het goed om na te gaan wat de
verschillende ondernemingsvormen inhouden en wat hier voor nodig/vereist is.
In Suriname zijn de meest voorkomende bedrijfsvormen:
 Eenmanszaak - ook als u een Commanditair vennootschap (CV) of een
Vereniging onder Firma (VOF) kiest wordt u als eenmanszaak ingeschreven
 De Naamloze vennootschap NV
 De Stichting
Er kan een hoofdindeling worden gemaakt tussen rechtsvormen waarbij de
onderneming rechtspersoonlijkheid heeft en rechtsvormen waarbij dat niet het
geval is:
 Als de onderneming rechtspersoon is, wordt zij zelf als partij beschouwd in de
juridische overeenkomsten die het zakendoen met zich meebrengt. Zij kan
personeel aannemen, een verkoopovereenkomst sluiten en geld lenen bij de
bank. Uiteraard zijn er mensen (natuurlijke personen) nodig om deze
overeenkomsten namens de rechtspersoon af te sluiten.
 Als een onderneming geen rechtspersoonpersoon is, dan is de eigenaarexploitant degene op wiens naam de overeenkomsten worden aangegaan
 Als een onderneming geen rechtspersoonlijkheid heeft en eigendom is van één
persoon, dan spreken we van een eenmanszaak
 Als er meerdere eigenaren zijn, zonder dat er sprake is van
rechtspersoonlijkheid, is er een firma of een maatschap
 Ondernemingen met rechtspersoonlijkheid worden gedreven in de vorm van een
NV of coöperatie.
De ondernemingsvormen zijn:
 Eenmanszaak
 Vennootschap onder Firma
 Naamloze Vennootschap
 Stichting
 Commanditaire Vennootschap
 Vereniging
 Cooperatieve vereniging
 Filiaal van een buitenlandse onderneming
Tip; Belangrijk is nu om te weten wat de verschillende ondernemingsvormen
inhouden en wat u nodig heeft om zo een onderneming op te zetten. Zie hiervoor
onze checklist
RAADPLEEG
CHECKLIST
A
De Óndernemingsvormen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 56-70
Page 14
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
5. INSTANTIES WAAR DE ONDERNEMER MEE TE MAKEN KRIJGT
Tijdens het marktonderzoek en alvorens u met de onderneming van start kunt gaan, zult
u een aantal instanties moeten langslopen om de nodige vergunningen in orde te
maken z.a.
 Ministerie van Justitie en Politie, Afdeling Vreemdelingenzaken: voor uw
verblijfsvergunningen
 Ministerie van Justitie en Politie, afdeling Vreemdelingendienst, de Justitiële
Inlichtingendienst en de Onderzoeksdienst; voor uw verblijfsvergunningen
 Ministerie van Defensie, afdeling Immigratiedienst; voor uw verblijfsvergunningen
 Ministerie Binnenlandse Zaken, afdeling Centraal Bureau Burgerzaken (CBB);
voor uw inschrijving in het bevolkingsregister
 Ministerie Binnenlandse zaken, afdeling Expeditie
 Ministerie van Arbeid technologie en Milieu (ATM); voor uw werkvergunningen
Bovengenoemde zijn m.n. voor ondernemers die vanuit het buitenland komen en
hun bedrijf in Suriname willen starten.



Ministerie van Handel en Industrie (HI), afdeling bedrijfsvergunningen; voor
diverse bedrijfsvergunningen desbetreffende districtscommissariaten ( bepaalde
vergunningen worden bij de DC aangevraagd).
Ministerie van Ruimtelijke Ordening (RO), districtscommissariaten voor
districtsgebonden bedrijfsvergunningen
Ministerie Financiën (FIN), afdeling Belastingen; voor uw belastingen en
douanezaken
Alvorens u alle instellingen langsgaat is het raadzaam om – voorzover deze actief zijn vooraf de websites te raadplegen. Breng zeker ook een oriëntatiebezoek aan de Kamer
van Koophandel. Zij kunnen u in de meeste gevallen kunnen van de nodige informatie
voorzien.
Tip: Maak vooraf een lijstje van alle instellingen en instanties die voor u relevant
zijn. Stel ook een vragenlijst op. Wat wilt u weten?Hierna maakt u een
tijdsplanning en neemt hierin op wanneer en hoe (telefonisch of persoonlijk) uw
eerste contact zal plaatsvinden
Tip; Een goede voorbereiding is echt noodzakelijk. Blijft u wel altijd beleefd. U
heeft er geen baat bij om geïrriteerd te reageren als u de mening toegedaan bent
dat u onjuiste informatie wordt verstrekt. Blijf kalm en maak subtiel gebruik van
een second opinion..
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
B
C
Contactgegevens van Ministeries en
Districtscommissariaten
Contactgegevens van CBB wijkkantoren
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 71-72
BLZ. 73
Page 15
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 16
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
6. VERGUNNINGEN
De Kamer van Koophandel en Fabrieken (KKF) biedt nu de mogelijkheid aan
ondernemers, om via de one-stop-window middels één aanvraag, al de benodigde
vergunningen in orde te maken. Lees meer hierover in het hoofdstuk over de KKF. Dit
klinkt natuurlijk ideaal. Toch is het belangrijk dat u vooraf zelf goed in kaart brengt wat
vergunningen inhouden en wat voor u noodzakelijk zal zijn.
Ga zelf na welke vergunningen u nodig zult hebben!
Algemeen
Een vergunning (ook ontheffing) is een officiële (noodzakelijke) toestemming van de
overheid om een bepaalde, in principe, verboden activiteit uit te voeren. Een vergunning
is PERSOONSGEBONDEN (het mag niet verhuurd worden). Een vergunning is
PLAATSGEBONDEN (de ondernemer moet eerst een locatie hebben alvorens een
vergunning aan te vragen). Bij een vergunning hoort een verbod. De geschiedenis van
een vergunning is vaak dat eerst alles toegestaan was. Vervolgens werd alles
verboden, bijvoorbeeld via een wet, met de mogelijkheid om een vergunning te krijgen
als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.De overheid staat onverschillig
tegenover de activiteit die op grond van de vergunning uitgevoerd mag worden. Deze
activiteit hoeft dus niet het publiek belang te dienen. Denk aan de wens van een
feestcommissie om een „streetparty‟ te organiseren met afsluiting van de weg.
Voorbeelden van vergunningen
Bouwvergunning, gebruikersvergunning, Hinderwetvergunning, horecavergunning,
kapvergunning, milieuvergunning, parkeervergunning, terrasvergunning,
verblijfsvergunning, visvergunning, wapenvergunning etc.
Naast de instanties waar de vergunningen worden aangevraagd zullen ook overige
disciplines, gedurende de uitvoering bij u langskomen om het nodige te inspecteren.
Concessie
Naast de vergunning kent men de concessie. Een concessie is een vergunning van de
overheid die anderen uitsluit. De verkrijger van de concessie of concessiehouder krijgt
dus monopolie (alleenrecht) op bijvoorbeeld een stuk grondgebied. Aan een concessie
is altijd een publiek belang verbonden. Een concessie wordt door een overheid verleend
omdat deze overheid die activiteit wenselijk acht op grond van het door haar te
behartigen publieke belang. Bijvoorbeeld het winnen van delfstoffen in een bepaald
gebied, denk hierbij aan de goudconcessies.
In deze Informatiegids gaan we in op de volgende vergunningen
 Bedrijfsvergunningen via Ministerie van Handel en Industrie
 Bedrijfsvergunningen via het districtscommissariaat
 Invoer- Uitvoer- en Doorvoer vergunningen via Ministerie van Handel en Industrie
 Verblijfsvergunningen; voor niet ingezetenen die zich in Suriname komen
vestigen (niet via KKF mogelijk)
 Werkvergunningen via het Ministerie van Arbeid technologie en Ontwikkelingen
(ATM - niet via KKF mogelijk)
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 17
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
BEDRIJFSVERGUNNINGEN
In het handelsregister (inzage hiervan bij de KKF) staan vergunningspichtige en nietvergunningspichtige bedrijven ingeschreven.
In de planning is het goed om te weten of u wel of niet een vergunningspichtig bedrijf
opzet. De vergunningsplichtige bedrijven; moeten hun vergunningen afwachten
alvorens zij met de start van het bedrijf kunnen beginnen. Terwijl de nietvergunningsplichtige bedrijven; direct na inschrijving in het handelsregister van start
kunnen gaan.
Vergunningen worden
1. Verstrekt door: Ministerie van Handel & Industrie , de Districtscommissaris en/of
Ministerie ATM
2. Verstrekt voor een periode van drie jaar
3. Verlengd om de drie jaar (3 maanden voor de vervaldatum, verlenging
aanvragen)
BEDRIJFSVERGUNNINGEN VIA HET MINISTERIE VAN HANDEL EN INDUSTRIE
(HI) AFDELING BEDRIJFSVERGUNNINGEN
Havenlaan 1/ Nieuwe Haven
Postbus 9354
Telefoon: 404769/402080/403022
Telefax: (597) 404769
www.minhi.gov.sr
Email: [email protected]
Paramaribo – Suriname
Bij de afdeling Bedrijfsvergunningen van het Ministerie van Handel en Industrie
bent u terecht voor;
1. nieuwe aanvragen;
2. verlengingen;
3. overschrijvingen;
4. wijzigingen;
5. uitbreiding en
6. overplaatsing
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHCKLIST
D
BLZ. 74-76
E
Vereisten voor het indienen van een vergunning
voor ingezetenen en niet - ingezetenen
Vergunningen afgegeven door Ministerie van HI
F
Vergunningen afgegeven door de DC
BLZ. 78
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 77
Page 18
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
INVOER-, UITVOER-, EN DOORVOER VERGUNNINGEN
De Dienst Invoer, Uitvoer en Doorvoer (IUD) is een afdeling van het Ministerie van
Handel en Industrie die belast is met aangelegenheden van handelspolitieke aard, met
name het verlenen van invoer-, uitvoer- en doorvoervergunningen.
Bij invoer- en uitvoervergunningen wordt het H03 formulier gebruikt en bij
doorvoervergunning het G – Invoer formulier. De dienst IUD is mede belast met de
afgifte van vergunningen voor de uitvoer van waarden ingevolge de deviezen regeling
na goedkeuring van de deviezen commissie.
Met de implementatie van de handelsliberalisatie per 1 september 1999 mag een ieder
vrij importeren en exporteren nadat hij zich heeft laten registreren bij de Kamer van
Koophandel en Fabrieken.
Krachtens de Wet Goederenverkeer (S.B. 2003 no. 58) en het Besluit Negatieve Lijst
(S.B. 2003 no.74) die per 1 september van toepassing is, onderscheiden wij vier (4)
categorieën van goederen t.w.
 Goederen waarvan de import en export verboden is
 Exportgoederen
 Importgoederen
 Doorvoergoederen
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
G Goederen waarvan import en export verboden is
BLZ. 79
H
BLZ. 80
J
Vereiste documenten die een exporteur nodig
heeft
Vereiste documenten die een importeur nodig
heeft
Vereiste documenten bij doorvoer
K
Relevante documenten die u kunt opvragen
BLZ. 83
I
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 81
BLZ. 82
Page 19
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
ATTENTIE
1
2
3
4
Een vergunning wordt verleend voor de tijd van 3 (drie) jaren.
De verlenging dient 3 (drie) maanden voor de vervaldatum te worden
aangevraagd
De vergunning mag niet ter beschikking worden gesteld ter gebruik aan derden.
Overdracht van vergunning aan derden mag niet zonder verkregen toestemming
van de Minister van Handel en Industrie
Bij een fabrikantenvergunning dient er verder ook een hinderwetvergunning
aangevraagd te worden bij de Districts-Commissaris
5
Elke verkregen vergunning dient te worden geregistreerd bij de Kamer van
Koophandel en Fabrieken
6
Voor CARICOM nationals is geen toelating- of vestigingsbeschikkingen vereist
Tip: Ga na welke vergunningen voor uw bedrijf relevant (kunnen) zijn.
Aan de hand hiervan kunt u in uw planning opnemen bij welke instanties u
navraag moet doen. Maak ook een lijst van relevante documenten die u eventueel
wilt opvragen.
VERBLIJFSVERGUNNING
De Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken houdt zich bezig met het behandelen van
verblijf, vestiging en naturalisatie aanvragen van vreemdelingen in Suriname
Deze afdeling is gevestigd aan de Grote Combeweg 3, tel.473641/475205
Onder vreemdelingen wordt verstaan:
 Vreemdelingen van Surinaamse Origine =>
personen die zijn geboren in Suriname, of
waarvan een der ouders of beide zijn geboren in Suriname, of
die op basis van de Wet op de Nationaliteit en het Ingezetenschap wordt
gerekend tot deze categorie en
de echtgeno(o)t(e) en de minderjarige kinderen die feitelijk behoren tot het gezin
 Vreemdelingen werkzaam bij een der gerenommeerde bedrijven;
 Vreemdelingen afkomstig van een van de andere lidlanden van de
CARICOM;
 Vreemdelingen afkomstig van alle andere landen van de wereld
 Vreemdelingen afkomstig van Visumplichtige landen
 Vreemdelingen afkomstig van niet-visumplichtige landen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 20
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
U heeft bovenstaande lijst doorgenomen, u behoort tot de categorie vreemdeling en wil
zich in Suriname vestigen? Dan dient U een aanvraag tot verblijf in te dienen.
RAADDPLEEG
CHCKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
L
Procedure aanvraag verblijf
M Permanent verblijf en Naturalisatie
BLZ. 84-85
BLZ. 86
Tip; Wat moet u niet doen!
 Vertrekken of vertrekplannen maken alvorens het verblijf is verleend
 Uit angst dat u wordt uitgeschreven in het land van herkomst niet
aanmelden bij het CBB en het wijkkantoor
 Plastificeren van de verblijfsvergunning alvorens deze is afgestempeld
Tip: Er gelden thans veranderde regels m.b.t. verblijf en vestiging aanvragen in
Suriname, houdt u zich aan
Tip: U moet niet afreizen met een Toeristenvisum naar Suriname in de
veronderstelling dat U het hier toch voor elkaar krijgt een aanvraag in te dienen
als u het als toerist leuk vindt
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 21
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
WERKVERGUNNINGEN VOOR VREEMDELINGEN
Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling & Milieu
BROCHURE WERK VERGUNNING VREEMDELINGEN
Afdeling: Werkvergunning Vreemdelingen
Adres: Wagenwegstraat # 47
Telefoon: 475241 toest.229/ 472920
Fax: 476637
E-mail: [email protected]
Het streven is natuurlijk dat u zoveel mogelijk gebruik maakt van de lokale krachten.
Slechts als er geen lokale krachten voor de functie beschikbaar zijn, mag u gebruik
maken van een vreemdeling. In geval u gebruik zult maken van personeelsleden die als
vreemdeling zijn betiteld (zie verblijfsvergunningen) dan is deze informatie van
toepassing.
AANVRAAGFORMULIER
Allereerst dient men een werkvergunningaanvraagformulier op te halen bij de dienst der
arbeidsbemiddeling, afdeling werkvergunning vreemdelingen aan de Wagenwegstraat #
47. Dit kan van maandag t/m donderdag van 07:00 uur tot 15:00 uur en op de vrijdag
van 07:00 uur tot 14:30 uur.
AANVRAAG
Voor indiening van de werkvergunningaanvraag kan de werkgever of diens
vertegenwoordiger (de vertegenwoordiger dient schriftelijk te zijn gemachtigd door de
werkgever en mag een ieder behalve de vreemdeling zelf zijn) zich hierna van maandag
t/m vrijdag van 07:00 uur tot 12:00 uur begeven naar de dienst der arbeidsbemiddeling,
afdeling werkvergunning vreemdelingen aan de Wagenwegstraat # 47 .
VERDER VERLOOP
Bij het indienen van de werkvergunningaanvraag ontvangt de werkgever een bewijs van
indiening waarmee hij na circa 6 weken naar het resultaat van zijn aanvraag kan
informeren. Verder moeten de werkgever en de vreemdeling te allen tijde informatie
(kunnen) verstrekken t.b.v. het onderzoek i.v.m. de beoordeling van de aanvraag.
INDIENING BEZWAARSCHRIFT (BEROEPSCHRIFT)
Tegen de beslissing van de directeur van ATM op de aanvraag, kunnen zowel
werkgever als vreemdeling binnen 30 dagen nadat zij in kennis zijn gesteld van de
beslissing (of daarvan geacht kunnen worden in kennis te zijn gesteld) in beroep gaan
bij de ministerie van ATM, aan de Wagenweg straat # 47. De Minister zal een beroep
ingesteld na voornoemde 30 dagen alleen in behandeling nemen als men door
overmacht niet in staat was het beroep binnen 30 dagen in te stellen. Uiteraard zal de
gene die het beroep instelt de overmacht ook moeten vermelden in zijn beroepschrift en
het kunnen tonen aan de ambtenaren belast met het onderzoek n.a.v. de
werkvergunningsaanvraag.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 22
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
VERLENGING WERKVERGUNNING
Bij de aanvraag tot verlenging van een werkvergunning wordt (dezelfde) eerder
omschreven procedure gevolgd, met dien verstande dat bij de aanvraag tot verlenging
behalve de eerder genoemde stukken ook steeds de laatste originele werkvergunning
moet worden ingediend.
HOUD U ER REKENING MEE!
Indien geen gebruik meer wordt gemaakt van de (reeds verstrekte) werkvergunning
(omdat de werknemer bijv. niet meer in dienst is), dient de werkgever dit schriftelijk te
melden aan het hoofd van de dienst der arbeidsbemiddeling gevestigd aan de
Wagenwegstraat # 47.
SANCTIE OP OVERTREDING WET WERKVERGUNNING VREEMDELING
Voordat de werkgever een vreemdeling arbeid doet verrichten, dient hij in het bezit te
zijn van een werkvergunning, tenzij de vreemdeling valt onder een der 4(vier)
bovengenoemde groepen voor wiens tewerkstelling de werkgever geen werkvergunning
nodig heeft. Eerder is al aangegeven hoe een werkvergunning dient te worden
aangevraagd. Indien de werkgever een vreemdeling (voor wiens tewerkstelling hij in het
bezit dient te zijn van een werkvergunning) arbeid doet verrichten zonder in het bezit te
zijn van een geldige werkvergunning, zal hem een boete van SRD 500,- (vijfhonderd
Surinaamse Dollars) worden op gelegd.
Voor meer informatie kunt u contact maken met de dienst der
arbeidsbemiddeling, afdeling werkvergunning vreemdelingen op de
telefoonnummers: 475241 toestel 229/472920 of ons een e-mail sturen op
[email protected] maar u mag ook langslopen .
Overzicht werkvergunningen verleend aan vreemdelingen periode 2006-2008
Jaar
Aantal aanvragen
Aantal verstrekte vergunningen
2006
1240
1066
2007
1568
1326
2008
1407
1238
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 23
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
N
Benodigde stukken bij aanvraag van een
werkvergunning
O Gevallen waar geen werkvergunning vereist is
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 87-88
BLZ. 89-90
Page 24
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
De eerste diepvriessnack met een echte Sranan tesi
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 25
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
7 DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN (KKF)
Hoofdkantoor:
Prof. W.J.A. Kernkampweg 37 Beursterrein
Paramaribo – Suriname
P.O. Box 149
Telefoon: (597) 530311 /470802
Fax: (597) 474779
E-mail: [email protected]
Website: www.surinamedirectory.biz
Filiaal:
G.G. Maynardstraat 34
Nieuw-Nickerie
Telefoon: (597) 210485
De Kamer van Koophandel en Fabrieken bevordert een cultuur van
ondernemerschap en daardoor economische groei in Suriname door het
zakenleven te dienen, te vertegenwoordigen en te versterken.
Handelsregister
U hebt - middels begeleiding of op eigen houtje - de nodige voorbereiding getroffen voor
uw bedrijf en staat eindelijk in de startblokken. Dan is het tijd om u te registreren als
ondernemer.
Een ieder die economische activiteiten ontplooit, is verplicht zich te registreren in
het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken.
(Handelsregisterverordening van 1936 no. 149)
Ingeschrevenen in het handelsregister (HR) van de KKF-Suriname per November
2009
 ± 24.500 officieel geregistreerde bedrijven
 ± 18.000 actief
Samenstelling in
winkeliers
taxi en bushouders
importeur
eet- drinkgelegenheden
fabrikant
Advies/bemiddeling/opleidingsbur.
Aannemers
Agrarische beroepen
Hotels/apartementen/recreatie
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
%
27
13
11
11
4
9
2,5
2,3
1,5
Page 26
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
In Suriname zijn er ook ondernemende personen die bedrijfsactiviteiten
uitvoeren, doch niet geregistreerd staan bij de KKF. Men ziet niet altijd het nut
hiervan in.
Waarom is het belangrijk om bij de KKF te registreren:
 Het is een wettelijke verplichting zodra u economische activiteiten ontplooit
 U moet geregistreerd staan alvorens u een krediet aanvraag t.b.v. het bedrijf kunt
doen
 Tbv het uitvoeren van Overheidsprojecten;
 Voor export- en import;
 Invoerrechtenvrij importeren van machines of voertuigen t.b.v. het bedrijf
 Zaken doen met buitenlandse bedrijven
Bij de KKF kunt u ook terecht voor:
 Assistentie bij het inschrijven van een bedrijf in het Handelsregister en bij de
aantekening van elke mutatie daarop
 Het verkrijgen van uittreksels en verklaringen uit het Handelsregister
 Verkrijgen van Certificaten van Oorsprong (CVO's)
 Mede ondertekenen van EURO-1 certificaten
 Legaliseren van handtekeningen
 Herinneringsbrief in verband met het verlengen van een vergunning
 Opmaken van verzoekschriften en andere assistentie in verband met aanvragen
en/of verlenging van vergunningen
 Verkrijgen van recommandatiebrieven
 Inwinnen van informatie en voorlichting omtrent handel en industrie in ons land
 Voordragen van personen die in aanmerking komen voor een onderscheiding
 Bemiddeling bij het zoeken naar contacten in binnen- en buitenland
 Verstrekken van oorkonden aan bedrijven in verband met dienstjubilea van hun
werknemers
 Voorzien in praktische informatie en assistentie aan ondernemers bij alle
aspecten van succesvol opstarten, draaiende houden en verbeteren van hun
bedrijf
 Onder de aandacht brengen van algemene problemen waarmee men in de
handel en het bedrijfsleven geconfronteerd wordt.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 27
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
The One-Stop- Window van de KKF
Bij de One Stop Window (OSW) kan men o.a. terecht voor het opmaken van
vergunningsaanvragen, wat veel loopwerk bespaard. Het aanvragen van nieuwe
vergunningen of van verlengingen, wordt vereenvoudigd en het verwerkingsproces
wordt bovendien versneld.
Het verzamelen van de benodigde documenten wordt door de OSW overgenomen,
waarna de aanvragen bij de diverse instanties w.o. de Districts-Commissariaten en
Ministeries worden ingediend. Het proces dat bij deze instanties op gang wordt gebracht
wordt ook door deze afdeling “gemonitord”.
Met medewerking van de autoriteiten wordt de OSW zo effectief dat zij een belangrijk
instrument wordt voor de Regering, in het bijzonder voor de Minister van Handel en
Industrie en andere relevante instanties.
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
,
P
Benodigdheden voor inschrijven in het
Handelsregister (HR)
Q Vergunning en niet-vergunningsplichtige
bedrijven ingeschreven in het HR
R Benodigdheden voor de One-Stop-Window
aanvraag bij de KKF
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 91
BLZ. 92-93
BLZ. 94
Page 28
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
8 BELASTINGHEFFINGEN
De Belastingdienst
Afdeling voorlichting
Van Sommelsdijckstraat no. 27
Paramaribo- Suriname
Telefoon: 425500
De Belastingdienst,
Inspectie Omzetbelasting
Watermolenstraat 10 boven
Telefoon: 424850/424880
Fax: 424882
Yu belasting yu mus pai, fu mek‟ a kondre drai
Fiscale verplichtingen vs aftrekbare posten!
Een ondernemer komt met verschillende belastingen in aanraking - afhankelijk van zijn
bedrijfsactiviteiten - zoals omzetbelasting bij het verlenen van bepaalde soorten
diensten, of loonbelasting als men personeel in dienst heeft. Een belasting die voor elke
ingezetene dus ook elke ondernemer geldt, is de inkomstenbelasting.
Inkomstenbelasting wordt geheven naar het inkomen. Voor velen is dat het loon, maar
voor de ondernemer is dat de winst uit onderneming. Voor een juiste winstberekening om te voorkomen dat men onnodig veel belasting betaalt- is het heel belangrijk dat een
ondernemer zich goed laat informeren over o.a. de aftrekbare bedrijfskosten. Deze
kosten bepalen voor een belangrijk deel de hoogte van de te betalen belasting. De
fiscus kijkt vooral of er geen privékosten als bedrijfskosten worden opgevoerd.
Tip : Wist u dat onder omstandigheden ook bepaalde kosten van een werkkamer
thuis aftrekbaar kunnen zijn?
Een ieder moet over elk jaar twee keer aangifte doen van zijn inkomen; aan het begin
van dat jaar eerst een voorlopige (SAS)aangifte, en later een definitieve aangifte na
afloop van dat jaar (in het daaropvolgende jaar). Bij de definitieve aangifte dient de
ondernemer verplicht een winstspecificatie als bijlage bij te sluiten, doorgaans is dat
een jaarrekening, bestaande uit een balans en een winst-en verliesrekening met een
toelichting op het laatste.
Tip: De voorlopige aangifte 2011 dient uiterlijk 15 april 2011 te worden ingediend.
De definitieve aangifte over 2010 dient uiterlijk 30 april 2009 te worden ingediend,
met uitzondering van rechtspersonen zoals NV‟s die de tijd hebben tot 30 juni
2011.
Het is niet verplicht dat de jaarrekening wordt opgesteld door een accountant. Het is wel
verstandig om een goede boekhouder dit te laten doen. Cijfers die niet voortkomen uit
een deugdelijke boekhouding kunnen worden verworpen! Dit heeft tot gevolg dat de
fiscus een -doorgaans veel hogere- belastingschuld vaststelt. Om dit aan te vechten
moet de belastingplichtige het tegendeel bewijzen, maar zonder een goede
boekhouding is dat heel, heel moeilijk…
Tip: Laat u goed adviseren! Een goede boekhouding voorkomt veel narigheid.
Bron; Marcel Persad
Bedrijfsadviseur IntEnt & belastingadviseur
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 29
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Algemeen
Onder belasting wordt verstaan een algemene verplichte betaling aan de overheid door
een rechtssubject (een rechtspersoon of een natuurlijk persoon), waartegenover geen
individuele prestatie van die overheid aan dat rechtssubject staat.
Belasting worden geheven op grond van een wet (het zogenoemde legaliteitsbeginsel).
Wanneer tegenover de betaling wel een individuele prestatie van de overheid aan het
rechtssubject staat, dan spreekt men over een retributie (de vergoeding van een dienst
die de overheid presteert ten voordele van de heffingsplichtige), bijvoorbeeld
havengelden, tolgelden, reinigingsgelden.
Dit is niet van toepassing in Suriname.
Belastingsoorten die geheven kunnen worden zijn:
Belangrijkste belastingen:
 Inkomstenbelasting voor natuurlijke personen.
 Inkomstenbelasting voor lichamen.
 Loonbelasting.
 Omzetbelasting;.
Overige belastingen:
 Vermogensbelasting.
 Dividendbelasting.
 Huurwaardebelasting
 Invoerrechten.
 Zegelrecht
Tip: Alvorens u naar de belastingdienst stapt voor informatie is het raadzaam om
vooraf een onafhankelijk belastingconsulent te raadplegen.
De Belastingendienst; Afdeling Bestanden/Registratie is belast met het registreren en
muteren van belastingplichtigen. Bij de belastingdienst ben je ook terecht voor het
aanvragen van diverse verklaringen z.a.
registratie Natuurlijke Personen; Eenmanszaak, maatschap, VOF)
registratie Rechtpersonen;(N.V.‟s, stichting, vereniging, coöperatieve vereniging,
commanditaire vennootschap)
registratie van een coöperatie
aanvraag inkomensverklaring
aanvraag van een Douaneverklaring(importeurs en exporteurs
aanvraag verklaring t.b.v. verzekeringsmaatschappij
aanvraag verklaring t.b.v. verblijf/ toelating/ naturalisatie
aanvraag Studiefinancierings verklaring
reguliere inhoudingsplichten
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 30
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Enkele belastingadviseurs
BDO Abrahams Raijmann
& partners
Kerkplein 11-12
Paramaribo
Tel.: 473464
Fax: 477423
W: www.bdo.sr
Vos & Co
belastingadviseurs
Prins Hendrikstraat 49
Paramaribo
Tel.: 426916/473877
Fax: 426917
E: [email protected]
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
RAADDPLEEG
CHCKLIST
RAADPLEEG
CHECKLIST
Lutchman & Co
Nassylaan 23-25
Paramaribo
Tel.: 474754/425767
Tjon A Hung accountants &
belastingadviseurs
Mr J.Lachmanstraat 158
Paramaribo
Tel. 463201
493800
Lakhisaran & partners NV
Kernkampweg 4-6 boven
Paramaribo
Tel. 441364
Fax: 440047
Parmessar & Tjon a Ten
Mr. F.H.R. Lim a Postraat 19
Paramaribo
Tel.:420250/474452
Fax: 474643
E: [email protected]
S
Tarieven en Tariefschijven
BLZ. 95
T
Loonbelasting
BLZ. 96-97
U
Inkomstenbelasting
BLZ. 98-100
V
Benodigdheden voor registratie en aanvraag
van verschillende verklaringen
W Bijlagen mbt omzetbelasting (OB)
BLZ. 101-102
X
BLZ. 106-107
Belangrijke verplichtingen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 103-105
Page 31
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
9 CERTIFICERING
“Certificering als instrument ter verbetering van
de concurrentiepositie van uw bedrijf”
“Certificering als instrument ter verbetering van de concurrentiepositie van uw
bedrijf” was het onderwerp van de thema avond georganiseerd door IntEnt
Suriname in samenwerking met de Kamer van Koophandel en Fabrieken op 6 Juli
2010. De presentatie is verzorgd door Sharon Mac Donald van het bedrijf
PolyFormis Consultants, adviseurs voor de agro - en food sector.
Het belang van certificeren
Het verbeteren van de concurrentiepositie van het bedrijf middels certificeren is een
belangrijk onderwerp omdat goede gedocumenteerde processen binnen het bedrijf de
basis zijn voor het goed functioneren van een bedrijf. Het komt nog te vaak voor dat
ondernemingen worden opgezet zonder dat hierover goed is nagedacht. Het begint met
een goed idee maar dat is vaak onvoldoende. De hele bedrijfsvoering erom heen en het
gestructureerd werken dienen vanaf de oprichting goed aangepakt worden. Veel
bedrijven die willen overstappen van een “huis-en-tuin” operatie naar een midden-bedrijf
kunnen deze overstap niet maken omdat men hiervoor te weinig kennis heeft.
De inleider ging in op het belang van het certificeren van diverse
kwaliteitsmanagementsystemen en hoe bedrijven een certificaat kunnen behalen. Het
certificeren betekent het halen van een diploma. Hiermee kunnen zij aan klanten, de
overheid en leveranciers aantonen dat het kwaliteitsmanagementsysteem dat zij
hebben ingevoerd voldoet aan bepaalde eisen. Deze eisen zijn nodig om
producten/diensten te leveren van goede kwaliteit.
Toetsing
Als uitgangspunt voor het vervaardigen van producten en leveren van diensten worden
de klanteneisen geïnventariseerd. Het bedrijf zal op gestructureerde wijze de processen
uitvoeren om te voldoen en te streven naar een zo hoog mogelijke klanttevredenheid.
Hierbij zijn efficiëntie en effectiviteit niet meer weg te denken. Efficiëntie houdt in het op
de juiste wijze uitvoeren van handelingen en effectiviteit, het doen van de juiste
handelingen. Tijdens het certificeren worden deze twee factoren mede getoetst.
Voordelen van certificering
Certificeren is niet verplicht maar is wel een bewijs dat het bedrijf zich aan de regels
houdt. Wil men een belangrijke speler zijn wereldwijd dan is dit vandaag de dag geen
overbodige luxe meer. Belangrijke voordelen van certificeren zijn: het kunnen aantonen
dat kwaliteit wordt geleverd en dat op een gestructureerde manier gewerkt wordt. Het
biedt meer mogelijkheden tot exporteren en geeft een voorsprong op de concurrenten
terwijl ook de kans op schadeclaims minder wordt.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 32
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Nadelen van certificering
Een van de belangrijkste nadelen van het certificeren is dat indien een bedrijf zich niet
houdt aan de regels het certificaat kan worden ingetrokken. Te vergelijken met het
intrekken van het rijbewijs bij het overtreden van de verkeerregels. Hierdoor kan het
bedrijf het vertrouwen verliezen van de klant.De hoge jaarlijkse kosten zien veel
bedrijven ook als een nadeel van het certificeren. Bedrijven dienen erop toe te zien dat
als zij gaan “shoppen” naar een certificerende instelling dient deze ook te voldoen aan
de internationale eisen die gesteld zijn. Inhoudende dat het bedrijf met geaccrediteerde
certificerende instanties in zee moet gaan om de garantie te hebben dat het certificaat
wereldwijd geaccepteerd wordt. Geaccrediteerd zijn houdt in dat de certificerende
instantie internationaal erkend is.
Tip: Heel belangrijk is het om meerdere offerten op te vragen en de kosten goed
naast elkaar te plaatsen zodat de kleine letters niet verkeerd geïnterpreteerd
worden. In de praktijk blijkt dat veel bedrijven de offerte reeds ondertekend
hebben om hierna te ontdekken dat de kosten hoger uitvallen.
Het certificeringsproces
Het certificeringsproces bestaat uit drie stappen:
 de voorbereiding van de audit,
 het uitvoeren van de initiële audit en
 de periodieke audits.
De initiële audit is het behalen van het certificaat. Dit is voor vele bedrijven zeer
inspannend omdat het voor de medewerkers nieuw is en men vaak niet weet wat men
moet verwachten. Het is raadzaam om enkele maanden voor de initiële audit een preaudit te laten uitvoeren. Dit is te beschouwen als een proefexamen waarbij eventuele
tekortkomingen tijdig weggewerkt kunnen worden.
Geldigheidsduur
Het certificaat is 3 jaar geldig en dient hierna verlengd te worden. Het zal van de
inspanning van een ieder binnen het bedrijf afhangen als het certificaat behouden blijft.
Het behalen van het certificaat is één, maar het behouden ervan is veel belangrijker.
Onderhoud is behoud!
Polyformis Consultants
Het bedrijf Polyformis Consultants houdt zich bezig met consultancy, het verzorgen van
trainingen , begeleidt diverse projecten en verzorgt audits. Het bedrijf had de rol van
projectcoördinator algemeen in het PLOS Kwaliteitsproject 2009/2010, een
certificeringproject uitgevoerd door het Ministerie van PLOS ism de
belangenorganisaties ASFA en VSB. In dit project zijn 50 Surinaamse ondernemers in
de gelegenheid gesteld om hun bedrijf te certificeren. Ongeveer 46 bedrijven hebben de
eindstreep gehaald.
Bron: Sharon Mac Donald
Voor nadere informatie kunt u de website www.plos-suriname.com raadplegen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 33
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
10 FINANCIEN
Hoe kom je aan startkapitaal?
Een bedrijf starten kost geld, hoe je het ook draait of keert! Maar hoe kom je aan
startkapitaal? Dit is vaak een drempel om inderdaad de eerste stap te zetten naar het
leven van een ondernemer.Er zijn natuurlijk verschillende manieren om aan startkapitaal
te komen. Makkelijk is het niet, je moet er in willen investeren maar de mogelijkheden
zijn er.
Zelf sparen/eigen inbreng
Je hebt een droom en wil deze werkelijkheid maken. Ideaal is om hier naar toe te
sparen. Menigeen is de mening toegedaan dat de Surinamer niet echt een
spaarmentaliteit heeft. Maar als we naar het zgn Surinaamse „ kasmonie-systeem‟ **
kijken is er best wel animo om te sparen. Je hoeft niet direct groot te beginnen. Je kunt
een planning maken en nu reeds een spaarplan uitzetten voor de minimale investering
die je nodig zult hebben. Eenmaal gestart, bouw je ook de „credibility‟ op, waar menig
bank naar vraagt.
** Kasmonie-systeem::een informeel kas-spaar-systeem, waarbij binnen een vertrouwelijke kring maandelijks een vast bedrag
door elk wordt ingelegd. Elke maand s een ander aan de beurt die de totale inleg van allen mag ontvangen. Het gaat vaak niet om
al te hoge bedragen.
Investeerders zoeken
Een aantal bedrijven in Suriname is opgebouwd uit familiekapitaal. Uiteraard is dit
alleen mogelijk als je familie daadwerkelijk de reserves heeft om in jou te investeren.
Familie kan ook eigen bezit als onderpand voor de financiering gebruiken, maar niet
iedereen is daartoe bereid. Laat je niet meteen uit het veld slaan, met een goed
ondernemingsplan kun je mogelijk via vrienden, kennissen of collega‟s andere
kapitaalkrachtigen warm maken om in jouw bedrijf te investeren. Zolang je maar goede
afspraken op papier laat vastleggen.
Fondsen
Je kunt ook op zoek gaan naar instellingen die middels overheidssubsidies,
waarborgfondsen, microfinancieringen etc. het voor de starters mogelijk maken om
tegen aantrekkelijke voorwaarden startkapitaal te genereren. Vraag bij IntEnt en IntEnt
Suriname om meer informatie over bijv. het Friends and Family Fund (FFF) en overige
financieringstrajecten. Daarnaast zet IntEnt Suriname zich i.s.m het Suriname Business
Forum(SBF) voor een waarborgfonds op de Surinaamse markt.
Banken en overige financiële instellingen
Dan natuurlijk de meest gangbare manier. Een lening/hypotheek via de bank. Hoewel
de Surinaamse banken zich steeds meer inzetten voor de MKB-ondernemers, blijkt
deze financieringsmethode toch niet zo makkelijk te gaan. De bank eist naast een goed
ondernemingsplan ook de nodige onderpand. Vaak hebben de jonge ondernemers
geen eigen onderpand.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 34
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Het volgende struikelpunt zijn de rentetarieven. Indien er wel onderpand aanwezig is,
vraagt menig ondernemer zich af of het inzetten van eigen onderpand niet te risicovol
is, gezien de hoge aflossingen die hen te wachten staan. In de Financieringsgids /
2009, van de Vereniging Bedrijfsleven Suriname (VSB), zijn diverse banken en
financiële instellingen in Suriname opgenomen. Hieronder treft u een beknopt overzicht
en In onze checklist zijn een aantal banken opgenomen, waar IntEnt Suriname vaker
contact mee heeft. Voor meer informatie kunt u de gids van de VSB raadplegen. . [VSB,
Prins Hendrikstraat 18, Tel.: 475287, email; [email protected], website; www.vsbtia.org]
Tip; steeds meer banken hebben een MKB loket. Vraag hier om de rentetarieven,
gunstige hypotheekvormen en eventuele subsidieregelingen. Elke bank heeft zijn
specialiteit. Ga na, welke bank het meest bij jou en je bedrijf past.
. Bekende banken en financiële instellingen in Suriname: Financieringsgids VSB
FINABANK
Afdeling kredieten
telefoon direct 424328 centrale 472266
www.finabanknv.com
email [email protected] of
[email protected]
GODO
Afdeling Marketin\
telefoon 421546 toestel 274
www.godo.sr
RBTT BANK (SURINAME) N.V.
Afdeling Business banking
471555 toestel 421 of 297
www.rbtt.com
SURINAAMSE POSTSPAARBANK
Afd. kredieten
472256 toestel 221, 219, 246, 225 of
214
De Nationale OntwikkelingsBank van
Suriname N.V.
Afdeling Financieringen
Telefoon 465000 465061 465081
fax 497192
[email protected]
[email protected]
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
HAKRINBANK
Afdeling Credits
telefoon 477722 toetstel 301 t/m 303, 310,
296 en 380
www. Hakrinbank.com
LANDBOUWBANK N.V.
Afdeling Corparet account management
Tel. 475945
email [email protected]
SURICHANGE BANK N.V.
telefoon471151
fax 474554
[email protected]
www.scbbank.sr
DSB BANK
Retail Banking of Corporate Banking
Telefoon 471100
www.dsbbank.sr
Stichting Surinaamse Volkscredietbank
Afdeling Kredietverlening en de filialen
Telefoon: 472616
website www.vcbbank.sr
Page 35
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Spaar - en kredietcoöperatie De
schakel G.A.
Telefoon 410210 / 426706
Fax 24382
[email protected]
www.deschakelcoop.org
Caribbean Export Development
Agency
www.carib-export.com
[email protected]
Development Finance Limited South
America
telefoon 471804
fax 471811
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Inter American Development Bank (IDB)
Telefoon 462903
fax 465665email COF/[email protected]
www.iadb.org
Private Sector Investment program PSI
www.evd.nl/psi
RAADPLEEG
CHECKLIST
Y
Wat bieden banken in Suriname
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
BLZ. 108-116
Page 36
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
11 VERZEKERINGEN
Surinaamse verzekeringsmaatschappijen
ASSURIA NV
Henck Arronstraat 5-7
Tel.: 473400/477955
Fax: 476577
CLICO NV
Klipstenenstraat 29
Tel. : 472525
Fax: 476777
FATUM NV
Noorderkerkstraat 5-7
Tel. : 471541
Fax: 410067
PARSASCO NV
Henck Arronstraat 117
Tel. 421212
Fax: 421315
SELF RELIANCE NV
Heerenstraat 48-50/ Henck Arronstraat 69-71
Tel.: 474446
Fax: 475588
Tip: Wanneer je in loondienst
bent, zijn veel zaken gedekt.
Als zelfstandig ondernemer,
moet je veel zelf regelen.
Laat je niet verrassen,maar
laat je ook niet ontmoedigen!
\
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 37
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
12 HUISVESTING
In dit hoofdstuk gaan we kort in op de persoonlijke - en de bedrijfshuisvesting.
Huisvesting en grondkwesties zijn het onderwerp van menig discussie met de
Surinaamse overheid. Alvorens een huis te kunnen bouwen, dient men uiteraard eerst
grond te bezitten. Grond blijkt er genoeg te zijn, maar veel grond behoort tot de zgn.
boedel, waarbij alleen de nabestaanden recht hebben om te beslissen wat met deze
grond mag gebeuren. En voor het aanvragen van domeingronden zijn er voorwaarden
verbonden en lange wachtlijsten. Daarnaast concentreert de Surinaamse populatie zich
m.n. rondom het centrumgebied. Het één en ander resulteert erin dat er soms - voor
Surinaamse begrippen - absorbitant hoge prijzen voor particulier grond en vastgoed
wordt gevraagd.
PERSOONLIJKE HUISVESTING ALS U PAS UIT HET BUITENLAND KOMT
Een dak boven je hoofd is natuurlijk een must. Toch besteedt men niet veel tijd hieraan
gedurende de startersmissie** naar Suriname. Gedurende deze periode verblijft een
aantal missieleden bij familie. Voor twee weken is dit natuurlijk een leuke ervaring.
Echter bij definitieve vestiging blijkt dit toch een knelpunt te zijn.
** Startesmissie: missie uit Nederland waarbij via IntEnt Nederland mogelijke ondernemers in spe hier gedurende twee weken op
marktverkenning komen om uiteindelijk zich in Suriname met hun onderneming te vestigen
Tip: Uw bedrijfslocatie is belangrijk, maar maak ook tijd vrij om gedurende uw
vooronderzoek/oriëntatiebezoek ook de eigen huisvestigingsmogelijkheden te
bekijken of uw bestaande huisvestiging te verbeteren.
Tip: U kunt dan zelf de buurten verkennen, of nu reeds renoveringskosten in kaart
brengen als u, u eigen woning weer gaat betrekken. Zorg ook dat u navraag doet
over de aannemer die u aantrekt
EEN HUIS HUREN
In Suriname is er geen overheidskanaal dat zich structureel bezighoudt met het
huren/verhuren van duurdere huizen/zakenpanden. De overheid heeft wel bemoeienis
in de sociale woningsector in bepaalde buurten. Helaas worden deze huizen niet altijd
even goed onderhouden. Ook andere opkomende organisaties z.a. de St. Sekrepatu
houden zich bezig met het verhuren van goedkopere woningen. Voor de goedkope
sector zijn er vaak voorwaarden aan verbonden. Meestal komen voor deze woningen
alleen de Surinamers met een laag inkomen in aanmerking.
Personen die uit het buitenland komen en die niet beschikken over een eigen woning
zullen gebruik moeten maken van het huizen (gebouwen) aanbod in particulier bezit.
Vaak wordt er op internet of in VIA 2000 (een lokaal advertentieblad, dat tweewekelijks
uitkomt), geadverteerd of loopt men langs bij een makelaarskantoor. Ook via kennissen
kan men erachter komen waar er eventueel mogelijkheden zijn. Op het net wordt er
veel geadverteerd. Bekend is vooral: www.cynthiarentahouse.com
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 38
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Tip: Maak gebruik van een stratengids en vraag meer informatie over de buurt en
de ligging. Let ook op goede waterafvoering, en eventueel busverbindingen
indien u kinderen heeft die hiervan gebruik zouden moeten maken.
Het aanbod van appartementen en huurhuizen in Suriname is vrij groot. De prijzen
liggen in verhouding met de Surinaamse levenstandaard vrij hoog. Prijzen zijn meestal
in euro‟s en variëren voor een redelijke tot heel goede woning tussen de 300- 1200
euro, per maand, afhankelijk van de grootte en de buurt. Dit is voor een grote groep van
de lokale bevolking niet betaalbaar, gezien het gemiddelde salaris in Suriname.
EEN HUIS KOPEN
Tip: U besluit een huis te kopen. Laat u goed hierover informeren.
Koop nooit zomaar een huis, raadpleeg een notaris.
Tip: Bent u remigrant? Laat u ook informeren over de remigratieprojecten die op
dat moment lopende zijn. Er zijn woningbouwprojecten die remigranten de
mogelijkheid bieden tegen een lager rentetarief middels interne
financieringsmogelijkheden een huis binnen die projecten aan te schaffen. Het
zijn vaak resorts voorzien van alle gemakken en centrale bewaking.
Koop en verkoop alsmede overdracht van onroerend goed
In de Surinaamse praktijk komen er 3 titels op de grond het meest voor t.w.:
1. Erfpacht
2. Grondhuur
3. Eigendom
ERFPACHT EN GRONDHUUR
Tot 1982 werden de gronden die aan de overheid toebehoorden, door dezelfde overheid
in erfpacht uitgegeven aan natuurlijke personen en aan rechtspersonen. In 1982 werden
de decreten Landhervorming ingevoerd in Suriname en werd daarin opgenomen dat de
grond die aan de overheid toebehoorde voortaan in grondhuur zal worden uitgegeven
voor de duur van 40 jaren.
UITGIFTE IN GRONDHUUR
 Voor de overdracht van een erfpachts- of grondhuurperceel is altijd toestemming van
de Overheid nodig.
 Er is een lange wachttij, maar een stichting en een naamloze vennootschap kunnen
ook kopen.
 Wettelijk moet de ontvangst van het verzoek tot overdracht binnen 6 maanden aan
de verzoekers worden bevestigd alsmede moet worden doorgegeven binnen
hoeveel maanden een eventuele toestemming zal volgen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 39
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids


Uitgifte in grondhuur geschiedt alleen aan mensen die in Suriname woonachtig zijn
en de Surinaamse nationaliteit hebben of aan rechtspersonen die naar Surinaams
recht zijn opgericht en in Suriname gevestigd zijn.
Een kleine uitzondering hierop is de uitgifte aan vreemdelingen na goedkeuring van
de Raad van Ministers.
In de praktijk blijkt dat de toestemming tot overdracht jaren op zich laat wachten.
Onlangs heeft de Wereldbank in haar jaarrapport ook haar bedenkingen uitgesproken
betreffende de lange termijn alvorens er toestemming tot overdracht wordt verleend.
Nederlanders kunnen dus behoudens de kleine uitzondering, zoals daarnet vermeld,
geen erfpachts- of grondhuurpercelen op eigen naam verkrijgen
Tip: Rechtspersonen, zoals naamloze vennootschappen en stichtingen die naar
Surinaams recht zijn opgericht en hun hoofdvestiging in Suriname hebben,
kunnen wel onroerend goed in erfpacht of in grondhuur verkrijgen. De
nationaliteit van de bestuurders van de stichting of van de aandeelhouders van
de naamloze vennootschap speelt daarbij geen rol.
RAADPLEEG
CHECKLIST
Z
Benodigde documenten voor de overdracht van
grond (erfpacht/grondhuur)
BLZ.117
EIGENDOM
Een heel ander verhaal is het bij de eigendomsgronden.
Deze grond kan door elk een verkregen worden.
 Als bijvoorbeeld iemand met de Nederlandse nationaliteit of een andere dan de
Surinaamse nationaliteit een eigendomsperceel wil kopen dan kan het.
 Indien een ingezetene van Suriname dan wel van een der Caricomlanden een
eigendomsperceel wil kopen of verkopen en overdragen, dan is voor deze
overdracht geen toestemming nodig van de Deviezencommissie
 De toestemming van de Deviezencommissie die wel nodig is voor nietingezetenen is sinds enige tijd in de praktijk een formaliteit geworden en wordt
doorgaans altijd verkregen voor de koop dan wel verkoop alsmede overdracht
aan niet-ingezetenen van Suriname en de Caricom
 Voor Nederlanders en andere vreemdelingen die niet-ingezetenen zijn van
Suriname is deze toestemming dus wel vereist en wordt meestal binnen twee
weken verkregen, waarna de juridische overdracht onmiddellijk kan plaatsvinden
 Terzijde wil ik ook aan u meegeven dat als het gaat om verlening dan wel
vestiging van hypotheken door ingezetenen hetzij niet-ingezetenen, dezelfde
regels, zoals hierboven genoemd, van toepassing zijn bij het verkrijgen van de
toestemming van de Deviezencommissie.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 40
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
BEDRIJFSHUISVESTING
Veel kleine zelfstandiigen starten van huis uit, dit heeft wel zo zijn voordelen. Maar
afhankelijk van de branche, en/of uitbreiding gaat u op zoek naar een geschikte
bedrijfslocatie. Evenals bij uw persoonlijke huisvesting speelt de buurt ook een
belangrijke rol. Maar ook de bereikbaarheid, en de parkeergelegenheid, U krijgt te
maken met de regelgeving. Laat u zich hier vooraf over adviseren. Is het wel
toegestaan om uw bedrijfstype in een bepaalde buurt op te zetten?
U zit af en toe met de handen in het haar. U zou nu graag naar een ondernemersbalie
van de overheid willen stappen die u een overzicht geeft van alle bedrijfsruimten,
businesscentra en/of industrieparken in het land. Maar zo werkt het niet in Suriname.
Evenals bij uw persoonlijke huisvesting bent u aangewezen op de VIA 2000,
makelaarskantoren, vastgoedbemiddelaars en overige particulieren. Menigeen probeert
zoveel mogelijk met zijn onderneming in en rondom het centrum van Paramaribo
vertoeven, gezien de bevolkingsdichtheid en de bereikbaarheid waardoor de prijzen in
de binnenstad vrij hoog liggen.
U ook op zoek? Hier speelt netwerken een belangrijke rol. Eenmaal iets op het oog, laat
u vooraf goed adviseren alvorens u een contract tekent.
Een unit bij een Mall (winkelcentra) varieert afhankelijk van de grote al gauw tussen de
600 en de 1500 usd per maand. Ook voor de panden in het stadscentrum kunt u op
soortgelijke prijzen rekenen. Buiten het centrum zult u vaak redelijkere prijzen
aantreffen. Laat u bij het huren van woongelegenheden ten behoeve van uw
onderneming vooraf goed adviseren.. U moet hierbij denken aan eventueel noodzakelijk
verbouwingen, waar de eigenaar niet mee akkoord gaat, maar ook aan de
plaatsgebonden vergunningen.
U kunt ook overwegen een bedrijfspand te kopen. Hiervoor gelden dezelfde
(koop)regels zoals genoemd bij de persoonlijke huisvesting.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 41
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
13 PERSONEEL
De voorbereidingen volop in gang en u bent op zoek naar geschikt personeel.
Werknemers met de juiste drive, de juiste kennis in huis en die perfect binnen uw team
passen. Helaas het vinden van geschikt personeel blijkt een veel voorkomende klacht te
zijn van de gevestigde Surinaamse ondernemers. De klachten zijn veelal gericht op de
mentaliteit, de attitude, de werkhouding enzovoorts. Toch is hier ook het nodige over te
zeggen, want daartegenover menen de werknemers dat de lonen ten opzichte van de
verdiensten van het bedrijf uiterst minimaal zijn op het onredelijke af.
Ook op het gebied van Human Resource Management wordt er bar weinig
geïnvesteerd in vele ondernemingen. U als toekomstige ondernemer heeft hier zeker
een uitdaging.
Investeren in uw personeel, is investeren in de voortgang van uw
bedrijf!
Gelukkig zijn steeds meer bedrijven in Suriname die hiervan doordrongen raken.
Personeel wordt in Suriname veelal geworven middels:
•
•
•
•
De eigen kennissenkring
Vacatures via de media m.n. de krant
Uitzendbureaus
Bemiddeling via het Ministerie van ATM
Overzicht bemiddeling Ministerie ATM
Jaar
2006
2007
2008
Registratie
werkzoekenden
561
585
818
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Plaatsing
Aantal vacatures
164
231
288
416
712
771
Page 42
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Flexible Uitzendbureau
Uitzendbureaus in Suriname
Mevrouw Deekman is één van de eerste
klanten van IntEnt die haar bedrijf
oprichtte in Suriname, in 1999.
FLEXIBLE NV
Mr. F.H.R. Lim A Postraat 11
Tel.: 426078
Fax: 425410
Het uitzendbureau richt zich voornamelijk
op bemiddeling van middelbaar en hoger
opgeleide medewerkers.
Dagelijks worden zo meer dan 500
werknemers geplaatst en het bedrijf heeft
bij zowel werkgevers als werkzoekenden
een reputatie opgebouwd met de kwaliteit
van haar dienstverlening.
Het groeiende aanbod van stagiaires deed
haar besluiten om de dienstverlening uit te
breiden.
Flexible is nu ook het adres voor de
bemiddeling van (met name internationale)
stagiaires.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
TOHORA NV
hk Fayalobistraat/Scabiosastraat 2
Tel. 400017
“DE HULP”
Grote Combeweg 43, Unit 8
Tel. 422428
Fax: 425258
VARI‟S
Nola Hattermanstraat 11
Tel. 8705100
Page 43
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
15. OMGANGSVORMEN IN SURINAME
Zakelijk Suriname kleedt zich zakelijk!
Als u als ondernemer serieus wilt overkomen bij de diverse instanties, is het werkelijk
van belang u als zodanig te kleden. Menigeen vindt dat kleding niet terzake doet, vooral
als je pas uit het buitenland komt. Teenslippers, sandalen, korte broeken en mouwloze
truitjes blijken er dan helemaal bij te horen. Neen, dat is niet correct, dit hoort tot de vrije
tijdskledij. Gaat u goed verzorgd naar uw afspraken. Veelal zijn de kantoren ook
voorzien van airconditioning.
Voor de niet-ingezeten die zich hier komen vestigen, speelt ook de cultuur een grote rol,
m.n. remigrerende Surinamers hebben vaak de neiging hier minder rekening mee te
houden: “ Ik ben toch ook een Surinamer”. Ja dat klopt, maar ook u heeft zich in de
jaren in het buitenland op een andere wijze aangepast en ontwikkeld. Suriname heeft
zich in de loop der jaren ook behoorlijk ontwikkeld, maar Suriname is Suriname en daar
mogen we trots op zijn.
Let wel, Suriname staat bekend om haar diversiteit en multiculturaliteit. Hiermee hebben
wij in januari 2010 ook het CNN nieuws gehaald. Volgens een CNN verslaggever
behoort Suriname tot één van de topvakantiebestemmingen in de zomer en in
december. Suriname staat inmiddels bekend om haar legendarische pagara-estafette,
de gemoedelijkheid, de feeststemming en de gastvrijheid.Weliswaar zodra de vakantie
voorbij is duikt vrolijk Suriname weer de realiteit in. Een eigen mentaliteit waar u zich
zeker zal moeten aanpassen om te bereiken wat u wilt.
Hoe gaat u om met het tempo in Suriname, en wat is uw (voor)oordeel hierover?
Hoe gaat u om met de baliemedewerker die volgens uw maatstaven niet klantvriendelijk
genoeg is? Hoe gaat u om met de medewerker die volgens uw buitenlandse
maatstaven niet deskundig genoeg is? Klopt het wat u denkt?
Tip: Ideaal is om al uw vooroordelen los te laten, ieder in zijn waarde te laten en
daar waar nodig niet op ongezouten wijze uw kritiek uit te strooien, maar uw
kennis op subtiele wijze over te brengen aan degene die hiervoor openstaan en
behoefte aan hebben.
Tip: U verhuist met uw gezin. U bent dol enthousiast. Zijn uw gezinsleden ook zo
enthousiast? Besteedt hier extra aandacht aan!
Hebt u kinderen? De keuze voor een geschikte school is ook heel belangrijk.
Tip: Bezoek zeker ook de internetsite „ Waka Buku‟ (via website ANDA Suriname:
www.suriname.nu) voor diverse handige informatie.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 44
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 45
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
16. POLITIEK SURINAME
IntEnt Suriname analyseert politiek
Een nieuwe regeerperiode is aangebroken en Mega Combinatie is als grote winnaar uit
de bus gekomen. Vanuit Nederland wordt weleens gevraagd wat de consequenties
hiervan kunnen zijn voor ondernemend Suriname. Ook menig Surinaamse ondernemer
lijkt een afwachtende houding aan te nemen, maar veel valt er nog niet over te zeggen.
Zoals elke nieuwe regeerperiode is dit gewoon het prille begin.
Om de Surinaamse ondernemer meer inzicht te bieden in hoeverre binnen het
Surinaamse overheidsbeleid geïnvesteerd zal worden in de ontwikkeling en de
bevordering van het ondernemerschap in Suriname heeft IntEnt Suriname in april 2010
de opdracht uitgezet om de verkiezingsprogramma‟s van een zestal partijcombinaties of
partijen te inventariseren en te analyseren. Tevens zijn vertegenwoordigers van deze
partijen bijeengeroepen om over dit onderwerp in debat te treden in het TV-programma
Panorama.
De hiervoor geselecteerde partijen waren: A-Combinatie, BVD/pvf, DOE, Mega
Combinatie, Nieuw Front en Volksalliantie. Als uitgangspunten voor deze analyse
zijn de volgende punten geïnventariseerd en geanalyseerd:
1. Wat staat erin t.a.v. ontwikkeling/bevordering van het ondernemerschap;
2. Hoe gaat dat beleid worden uitgevoerd;
3. Is er budget voor, of waar zal dat vandaan moeten komen
Veel plannen en intenties, gebrek aan (financiële) onderbouwing
Uit de inventarisatie is gebleken dat in de verkiezingsprogramma‟s van de
geselecteerde partijen er veel plannen en intenties staan die voor verbetering van de
economie en het ondernemersklimaat in Suriname moeten zorgen. Mega Combinatie
bleek echter de enige partijcombinatie te zijn die naast de plannen en intenties, een
financiële paragraaf heeft toegevoegd aan het verkiezingsprogramma ter financiering
van het gehele programma.
Er is in principe wel sprake van visie en er worden actiepunten genoemd, maar het
terugleiden naar de eventuele stimulering van de economie en/of het ondernemerschap
was niet geheel mogelijk. Alles valt of staat met een gedegen financiële onderbouwing
en deze ontbrak.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 46
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Veel overeenkomst in speerpunten en maatregelen
De overeenkomsten zitten o.a. in de gedachtegang over de verschillende sectoren die
worden bestempeld als speerpunten ten aanzien van het beleid. Alle partijen noemen
daarbij
 de agrarische sector,
 het toerisme en
 de mijnbouw.
De meeste maatregelen ter stimulering van deze sectoren zijn van fiscale aard (bv geen
importbelasting voor apparatuur ter bevordering van die sector).
Alle partijen noemen ook de hervorming van de belastingen, waarbij de tarieven omlaag
moeten en de inning van belastingen verbreed moet worden ter financiering van de
lagere tarieven. Met name door het formaliseren van de informele sector. Free Trade
Zones en een industriepark worden ook door vrijwel alle partijen en of combinaties
genoemd.
Weinig verschillen
Er zijn weinig verschillen te constateren. Het zit vaak meer in de nuance van de
benadering of uitvoering. Opvallend is misschien het feit dat de Mega Combinatie staat
voor de meeste staatsinmenging (veel grote staatsbedrijven).Wat betreft het
ambtenarenapparaat zijn alle partijen het met elkaar eens dat die te groot is.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 47
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
EEN GREEP UIT ONZE INTENT SURINAME FAMILIE
Jomi Cosmetics
Persoonlijke
uiterlijke
verzorging is
belangrijk voor de
mens. Op
cosmetisch gebied
is oneindig veel aan
producten
verkrijgbaar. Veelal bevatten deze producten
chemicaliën en conserveringsmiddelen, die
juist niet goed zijn voor de huid. Er is een toename in de vraag naar producten op
natuurlijke basis.
De belangstelling hiervoor bestaat, omdat deze producten verantwoord zijn en
uiteindelijk de beste resultaten leveren. Echter is hier een prijskaartje aan
verbonden, waardoor zij niet toegankelijk zijn voor een ieder. Hier speelt Jomi
Cosmetics op in!
Jomi Cosmetics
Jomi Cosmetics is een Surinaams productiebedrijf, dat is opgestart door de heer
en mevrouw Roberts. Op basis van handmatigheid worden cosmetische
producten vervaardigd. De benodigde grondstoffen komen uit de “achtertuin‟‟ van
Suriname (het binnenland) en worden in hun zuivere vorm verwerkt. Daarnaast
exploiteren zij een Beautycenter in Suriname. Begin jaren tachtig is de kapsalon
annex schoonheidssalon geopend, nadat de nodige deskundigheid was
verkregen in Nederland. Verschillende opleidingen zijn er gevolgd en jaren lange
praktijkervaring is opgedaan. Met de aanwezige kennis en de voorhanden
grondstoffen is Alma Roberts zelf producten gaan produceren. Dit is een groot
succes!
Kruiden, oliën en kaolien zijn de basis producten van onze producten.
Natuurlijke moisturizing-complex is aan de producten toegevoegd in
de vorm van hoogwaardige plantaardige oliën- bijvoorbeeld
Carapa, Awara, Maripa en Cocos. Etherische oliën hebben
een verzachtende werking op de huid,
naast de lekkere geur die zij geven.
Ook de kleurstoffen zijn plantaardig.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 48
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
GLOBAL PAINT PROFESSIONAL;
120000 kleuren Verf klaar terwijl u wacht………..
Op 30 november 2009 opende onze IntEnt ondernemer
Hans van Zoolingen van Zolinol Coatings N.V., zijn tweede vestiging
aan de Kwattaweg 741A. Een mooie, ruime locatie met een gevarieerd aanbod
en een professionele uitstraling.
Volgens Hans moet je als ondernemer innovatief en toekomstgericht blijven denken.
Na - nu precies zes jaar - naam te hebben gemaakt als Zolinol coatings N.V., was men
toe aan vernieuwing.De vestiging aan de v/h Hogerhuysstraat draait goed en blijft
gewoon doorgaan met haar activiteiten. Met ons nieuwe verfmerk Global paint
professional slaan we een nieuwe richting in. De bedoeling is vooral om naast de
verkoopfunctie vooral in te zetten op een groothandelsfunctie.
Global Paint professional levert Global painting verfmengsysteem aan andere verf- en
bouwbedrijven. Momenteel leveren ze ook al aan zo een 80 bouwmarkten verf en
overig materiaal. Daarnaast hebben ze een groot assortiment aan laminaat,
vloerbedekking, gietvloeren, en projectvynil. Dit is niet in opslag, de klant komt langs en
kan via monsters aangeven welk materiaal en welke kleur hij wenst aan te schaffen. Wij
bestellen en leveren dit. Op hun vloermateriaal staat 7 tot 10 jaar garantie.
Hoe onderscheidt GPP zich van de overige grote verfbedrijven?
In de eerste plaats staat kwaliteit en goed advies voorop. De klant koopt niet gewoon
verf bij, maar krijgt desgewenst de juiste adviezen om langdurige kwaliteit te
garanderen. Daarnaast worden de medewerkers in het buitenland opgeleid om
technisch onderhoud van de apparatuur te verzekeren.
De aanschaf van machines is één, maar goed en adequaat onderhoud wordt weleens
over het hoofd gezien. Wij vinden dat voor de continuïteit van ons product heel
belangrijk.
Volgens Hans van Zoolingen moet een goede ondernemer, risico‟s durven nemen,
doorzetten en doen wat hij/zij leuk vindt!
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 49
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
BLANCA FORESTRY TOOLS
De ervaringen van een jonge IntEnt ondernemer: Ryan Blanca
Door zijn inheemse vader van Marowijne en diens
betrokkenheid bij inheemse ontwikkelings organisaties
gingen Ryan vaak naar het binnenland. In de
inheemse dorpen maakte hij kennis
met kleinschalige houtkappers die,
naast de traditionele bijlen, bijna
allemaal STIHL kettingzagen
gebruikten. Zijn eerste foto met een
STIHL dateert dan ook uit 1976, ik
poseerde toen met een nieuwe STIHL 070 in Alphonsdorp
(Marowijne). Als men het had over een STIHL wist je als kind direct
waar men het over had! (80)
Eerste stappen in de Surinaamse markt
Gedurende zijn laatste baan in Nederland als financieel medewerker in Amsterdam
kwam hij iedere vakantie naar Suriname. Door het jaar heen ging hij regelmatig naar
Duitsland om gebruikte STIHL kettingzagen op te kopen. Vervolgens werden de
machines in Amsterdam volledig nagekeken, gereviseerd en gepost naar Suriname.
Met toestemming van een winkelier aan de Saramaccastraat mocht hij toen ieder jaar
voor een paar weken kettingzagen verkopen. Gewoon op de stoep langs de
Saramaccastraat met een pangi verkoopster als buurvouw. Lachend liepen andere
verkopers neemt nou de moeite om oude machines te verkopen als je toch nieuwe kan
kopen?
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 50
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Blanca Forestry Tools (BFT)
Uiteindelijk was hij genoodzaakt om een besluit te nemen, ging hij door met de handel
die ik had opgestart of bleef hij in Nederland werken? Juist in deze periode werd ik erop
geattendeerd dat een organisatie INTENT cursussen gaf in Den Haag. Het concept om
beginnende ondernemers of diegenen met een ondernemingsidee een traject tot en met
opstarten aan te bieden sprak hemwel aan. Het volgen van de cursus in Den Haag
heeft ook bijgedragen aan het nemen van een uiteindelijk besluit.
Met eigen financiële middelen werd toen de stap gezet naar Suriname en het opstarten
van de onderneming. Er moesten allerlei dingen geregeld worden zoals het vinden van
een geschikt pand, het liefst in de omgeving van de Saramaccastraat. Papierwerk
moest in orde worden gemaakt zoals winkelvergunning, importdocumenten en
belastingpapieren. Toen kon eindelijk het verkopen beginnen in onze eigen winkel!
Toekomst
De opening van onze eerste winkel lijkt alweer vele
jaren achter ons te liggen! Ondertussen is BFT alweer
verhuisd naar een grotere locatie aan de Prinsenstraat
33, ook weer in de buurt van de Saramaccastraat.
Sinds kort heeft hij ook een eerste filiaal mogen
openen in Albina.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 51
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 52
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
LET‟S GET STARTED
Geweldig!
U heeft de informatiegids van IntEnt Suriname waarschijnlijk helemaal doorgenomen en
gaat nu over tot actie! Hiervoor willen we u als toekomstig ondernemer bedanken maar
vooral ook dank aan alle instanties en instellingen die hiervoor de nodige informatie
hebben verstrekt. Om deze informatie zo correct mogelijk te houden, hebben wij hun
feedback nodig. Dus mochten er in dit document de nodige aanpassingen moeten
worden gepleegd, horen wij dat graag. mailto:[email protected]
Maar terug naar onze enthousiaste ondernemer.
Hoe zit het ook alweer?
 U begon met een creatief en innovatief bedrijfsidee!
 U heeft globaal de markt verkend om na te gaan of u inderdaad een gat in de markt
heeft ontdekt en of er behoefte is aan uw product
 U weet welke ondernemingsvorm het beste is voor uw bedrijf
 U bent bekend met uw eigen ondernemerskwaliteiten, het opstellen van een
ondernemingsplan, het verrichten van marktonderzoek, het in kaart brengen van de
logistieke processen binnen uw bedrijf, het opstellen van uw investeringsplan?
 Zo nee, u bent nagegaan via welke organisatie u training en/of begeleiding wilde
ontvangen van/bij één of meerdere van deze onderdelen. Of u bepaalde dat u alles
op eigen houtje ging proberen
 U heeft een plan van aanpak opgesteld en een gedegen marktonderzoek verricht
 U heeft een lijstje gemaakt waarop alle instanties vermeld staan waar u mee te
maken kunt/zult krijgen
 U weet nu precies welke vergunningen nodig zijn voor het opzetten van uw bedrijf
 U bent bij de one-stop-window van KKF langsgegaan
 U weet met welke financiële instellingen u in gesprek wilt gaan
 U heeft een profielschets gemaakt van uw toekomstig personeelsbestand incl. de
mogelijkheden die u zult aanbieden
 U weet ook al via welk kanaal u uw personeel zult werven
 U bent langs geweest bij enkele belastingsadviseurs en verzekeringsadviseurs
 U heeft besloten of u nu reeds, wel/niet van start wilt gaan met een
certificeringtraject
 U heeft uw bedrijf geregistreerd bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken
 U heeft een bedrijfspand op het oog. En weet precies wat u met uw inrichting wilt.
 Uw ondernemingsplan is van dusdanig niveau dat u de nodige financiering spoedig
via de bank ontvangt, of u maakt gebruik van eigen kapitaal en/of externe
investeerders
Nogmaals, GEWELDIG! U bent er klaar voor.
Dan kunnen we alleen nog zeggen: Let‟s get started!
En stuur ons een uitnodiging voor de Grand opening van uw bedrijf.
Carry Leysner
Freelance – communicatieadviseur
IntEnt Suriname
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 53
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
16. BIJLAGEN/CHECKLISTEN
Op de volgende bladzijde treft u een overzicht van alle checklisten [blz 47-blz 92]
uit deze informatiegids.
In de eerste kolom van het overzicht ziet u bij welk hoofdstuk de checklist hoort.
In de tweede kolom het onderwerp
In de derde kolom de code de letter van de checklist
In de laatste kolom op welke bladzijde de checklist staat
HF
ONDERWERP
CHECKLIST
4.
DE
RECHTSVORM
van uw bedrijf
A
INFORMATIE
BLZ
De
Óndernemingsvormen
47-56
Middels de checklisten kunt u nagaan welke informatie, documenten van belang
zijn. welke instellingen u moet raadplegen.
En aan de hand van deze informatie kunt u een vragenlijst opstellen van zaken die
voor u nog onduidelijk zijn.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 54
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
OVERZICHT
BIJLAGEN/CHECKLISTEN
HF
4.
5.
6.
ONDERWERP
DE RECHTSVORM
van uw bedrijf
INSTANTIES waar
de ondernemer
mee te maken
krijgt
VERGUNNINGEN
CHECK
LIST
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
7.
KAMER VAN
KOOPHANDEL EN
FABRIKEN (KKF)
O
P
Q
R
8.
BELASTINGHEFFINGEN
10. FINANCIEN
12. HUISVESTING
S
T
U
V
W
X
Y
Z
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
INFORMATIE
BLZ
De Óndernemingsvormen
47-56
Contactgegevens van Ministeries en
Districtscommissariaten
Contactgegevens van CBB wijkkantoren
57
58
Vereisten voor het indienen van een vergunning
voor ingezetenen en niet - ingezetenen
Vergunningen afgegeven door Ministerie van HI
Vergunningen afgegeven door de DC
Goederen waarvan import en export verboden is
Vereiste documenten die een exporteur nodig
heeft
Vereiste documenten die een importeur nodig
heeft
Vereiste documenten bij doorvoer
Relevante documenten die u kunt opvragen
Procedure aanvraag verblijf
Permanent verblijf en Naturalisatie
Benodigde stukken bij aanvraag van een
werkvergunning
Gevallen waar geen werkvergunning vereist is
Benodigdheden voor inschrijven in het
Handelsregister (HR)
Vergunning en niet-vergunningsplichtige
bedrijven ingeschreven in het HR
Benodigdheden voor de One-Stop-Window
aanvraag bij de KKF
Tarieven en Tariefschijven
Loonbelasting
Inkomstenbelasting
Benodigdheden voor registratie en aanvraag van
verschillende verklaringen
Bijlagen mbt omzetbelasting (OB)
Belangrijke verplichtingen
Wat bieden banken in Suriname
Benodigde documenten voor de overdracht van
grond (erfpacht/grondhuur)
59-60
61
61
62
62
63
63
64
65
66
67-68
69
70
71-72
72
73
74-75
76-77
78-79
80-82
83
84-89
90
Page 55
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST A:
ONDERNEMINGSVORMEN
DE EENMANSZAAK
Definitie:
Rechtspersoonlij
kheid:
Oprichting:
Organisatie:
Aansprakelijkhei
d:
Einde van de
eenmanszaak:
Inschrijving in
het
Handelsregister:
Bij inschrijving
vergunningsplich
tige bedrijven:
Bij inschrijving
nietvergunningsplich
tige berdrijven:
Bij inschrijving
van een
taxibedrijf:
Een eenmanszaak is een onderneming of bedrijf, die door een
natuurlijke persoon tevens eigenaar wordt geleid.
De eenmanszaak is een niet bij de wet geregelde rechtsvorm, dus
deze bezit geen rechtspersoonlijkheid.
Voor de oprichting is er geen notariële akte vereist. Zodra de
nodige vergunning er is en de inschrijving in het Handelsregister
heeft plaats gehad, kan de ondernemer starten.
De eigenaar is tevens de directeur van de zaak. Indien het
noodzakelijk is, trekt hij werknemers aan.
Na de oprichting van de zaak is de eigenaar met zijn hele
vermogen (privé- en zakelijk vermogen) aansprakelijk voor alle
handelingen verricht ten behoeve van de zaak. Schuldeisers
kunnen hun vordering verhalen op zowel het privé als het zakelijk
vermogen van de eigenaar.
De eigenaar zelf beslist wanneer hij zijn bedrijf wil opheffen.
Bij de oprichting is inschrijving in het Handelsregister vereist.
De inschrijving van een eenmanszaak geschiedt in principe een
week voor tot een week na de aanvang van de activiteiten.
Voor de inschrijving van een Eenmansbedrijf is vereist:
 de beschikking;
 1 (een) recente pasfoto en ID-kaart
 paspoort of uittreksel uit het bevolkingsregister.
 1 (een) recente pasfoto en ID-kaart;
 paspoort of uittreksel uit het bevolkingsregister.
 2 (twee)recente pasfoto‟s en ID-kaart;
 paspoort of uitreksel uit het bevolkingsregister;
 rijbewijs
 nummerbewij(s)(zen)
Opgave van inschrijving dient persoonlijk te geschieden.
De verschuldigde inschrijvingskosten worden steeds in overleg met belanghebbenden
bepaald, na opgave van het geïnvesteerde vermogen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 56
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Voor de
inschrijving van
een Buitenlands
Eenmanszaak is
vereist:







een uittreksel uit de inschrijving van het Hoofdkantoor in het
register van de Kamer van Koophandel of de
Bedrijvenregistratie aldaar;
een aanstellingsbrief van de beheerder hier te lande;
een pasfoto van de beheerder hier te lande en ID-kaart;
een uittreksel uit het bevolkingsregister van de beheerder of
paspoort;
kopieën van de statuten bij rechtspersonen;
indien door het filiaal bedrijven zullen worden uitgeoefend
die vergunningsplichtig zijn, zal de vergunning eerst
overlegd dienen teworden;
de inschrijving in het Handelsregister geschiedt in principe
een weer voor tot een week na aanvang van de activiteiten.
Veel mensen starten het liefst als NV omdat hier veel voordelen aan verbonden zijn.
Toch zegt menig ondernemer en expert dat het raadzaam is om als een eenmanszaak
te starten.
Tip: Veelal wordt geadviseerd om eerst als eenmanszaak/CV/ VOF te starten,
omdat het goedkoper en sneller is. U kunt uw eenmanszaak na verloop van tijd
altijd omzetten in een NV.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 57
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
DE NAAMLOZE VENNOOTSCHAP (NV)
Definitie:
Rechtspersoonlij
kheid:
Organisatie:
Aansprakelijkhei
d voor een
oprichting:
Aansprakelijkhei
d na de
oprichting:
Einde Naamloze
Vennootschap:
Inschrijving in
het
Handelsregister:
De naamloze Vennootschap (N.V.) is een rechtspersoonlijkheid
bezittende vennootschap met een in aandelen verdeeld
maatschappelijk kapitaal, waarin ieder der vennoten
(aandeelhouders) voor een of meer overdraagbare aandelen
deelneemt, en welke vennootschap als doel heeft economische
activiteiten te verrichten.
De N.V. bezit rechtspersoonlijkheid na een verkregen verklaring
van geen bezwaar van de President van de Republiek Suriname
en de notariële akte.
 Aandeelhouders (algemene vergadering van
aandeelhouders)
 Raad van Commissarissen
 Bestuur (gekozen door de Algemene vergadering van
Aandeelhouder)
 Gescheiden vermogen
De bestuurders zijn hoofdelijk aansprakelijk totdat de N.V. na de
oprichting de rechtshandelingen heeft bekrachtigd.
De N.V. is aansprakelijk en op het privévermogen van bestuurders,
aandeelhouders of Commissarissen kan geen verhaal worden
uitgeoefend. Ook in het geval waarbij een bestuurder buiten zijn
bevoegdheid is getreden onder het mom van de N.V., is de N.V.
aansprakelijk.
 Door verstrijken van de bepaalde tijd;
 Door een daartoe strekkend besluit van de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders;
 Na faillissement, wanneer blijkt dat de N.V. zijn geldelijke
verplichtingen niet kan nakomen;
 Door rechterlijke uitspraak na vordering tot ontbinding van
het Openbaar Ministerie om wettelijke vastgestelde
redenen.
 1 recente en goedgelijkende kleuren pasfoto of een door
KKF vervaardige foto van alle leden
 Een geldig legitimatie bewijs w.o. of een bewijs Surinaams
ID kaart (niet ouder dan 10 jaar), of een Surinaams rijbewijs
of een geldig paspoort
 Betaling van verschuldigde kosten.
 Advertentieblad van de Republiek Suriname waarin de
publicatie heeft plaats gevonden of een authentiek afschrift
van de akte met goedkeuring van de president
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 58
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids



Uitreksel uit de notulen van de Algemene Aandeel houders
vergadering of de notulen zelf;
Aandelen overdracht
Een recent bewijs van inschrijving uit het bevolkingsregister
van Surinamemet daarop aangegeven het huidig
woonadres (niet ouder dan 6 maanden)
o Een gehuwde vrouw dient een bewijs van
inschrijving uit het bevolkingsregister van de
echtgenoot of familie boekje mee te nemen;
o Een Caricom Burger dient een bewijs van
inschrijving uit het bevolkingsregister van land van
herkomst te overleggen, voorzien van een apostille
stempel;
o Een niet ingezetene dient een bewijs van inschrijving
uit het bevolkingsregister van land van herkomst te
overleggen, voorzien van een apostille stempel;
Aandelen
De NV vorm werd in eerste instantie alleen gebruikt voor bedrijven met een
beursnotering, dat wil zeggen dat hun aandelen dagelijks verhandeld kunnen worden
aan de effectenbeurs.Het betreft hier grote ondernemingen, die door middel van
beursnotering de mogelijkheid hebben om bij een ruim publiek door het uitgeven van
aandelen extra vermogen krijgen. Dit is in Suriname niet het geval.
Bij NV‟s zijn er meestal juridische constructies, die ervoor zorgen dat de macht van de
aandeelhouders zeer beperkt is. Er zijn aandelen op naam en aandelen aan toonder.
Aandelen op naam worden in twee groepen onderscheiden te weten:
 volgestorte aandelen
 niet-volgestorte aandelen
Volgestorte aandelen worden overgedragen door middel van betekening van een akte
van overdracht aan de vennootschap dan wel door de schriftelijke erkenning door de
vennootschap op het aandeelbewijs. Zonder deze erkenning of betekening gaat de
eigendom van de aandelen niet over.
Niet-volgestorte aandelen worden overgedragen door middel van een gedateerde
onderhandse akte die notarieel moet zijn gelegaliseerd, waarna er erkenning van deze
overdracht dient plaats te vinden door de vennootschap. Indien niet wordt voldaan aan
een van de eisen voor overdracht, leidt dit voor beide soorten aandelen tot een
ongeldigheid van de overdracht, met als gevolg dat de eigendom van de aandelen nooit
is overgegaan.
Voor wat betreft de aandelen aan toonder geldt dat deze worden overgedragen door de
overgifte van het aandeelbewijs aan de nieuwe eigenaar.De nieuwe eigenaar kan
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 59
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
desgewenst zulks betekenen aan de vennootschap, doch dit is geen vereiste.
DE STICHTING
Definitie:
De stichting is een door een rechtshandeling (notariële akte of
testament) in het leven geroepen rechtspersoon, die geen leden
kent en die m.b.v. een daartoe bestemd vermogen
(stichtingsvermogen) een zeker doel tracht te realiseren.
Doel:
Meestal sociaal, cultureel, charitatief, wetenschappelijk of
algemeen nut beogend doel b.v. bibliotheken, ziekenhuizen,
woningbouwverenigingen en research bureau‟s. Tevens zijn er
stichtingen op financieel-economisch vlak, zoals pensioenfondsen,
spaarbanken ect. Het doel mag niet bestaan uit het doen van
geldelijke uitkeringen aan oprichters, bestuurders of personen die
tot een orgaan van de stichting behoren (de stichting mag niet in
strijd met de openbare orde en goede zeden handelen).
Rechtspersoonlij De stichting is een rechtspersoon en neemt via haar organen deel
kheid:
aan het rechtsverkeer.
Organisatie:
Het bestuur vertegenwoordigt de stichting in en buiten rechte. De
statuten kunnen bepalen in hoeverre bestuurders bevoegdheden
toekomen; aan het gehele bestuur, of aan een (of meer)
bestuurder(s), afzonderlijk dan wel gezamenlijk. De stichting als
rechtspersoon is gebonden aan al hetgeen het bestuur met derden
is overeengekomen, indien het voor zover de doelstelling der
stichting niet wordt overschreden.
Aansprakelijkhei
Voor de inschrijving en deponering van de statuten in het
d:
Openbaar Stichtingsregister en bij de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, zijn de bestuurders naast de stichting zelf hoofdelijk
aansprakelijk voor het geheel. Na de inschrijving in het Openbaar
Stichtingsregister is de Stichting hoofdelijk aansprakelijk. Elke
statutenwijziging of bestuursverandering moet in het Openbaar
Stichtingsregister en het Handelsregister van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken worden opgenomen, zodat derden tijdig
hiervan kennis kunnen nemen.
Inschrijving in
In geval binnen de stichting een onderneming wordt uitgeoefend,
het
moet de inschrijving van de stichting in het Handelsregister plaats
Handelsregister:
vinden.
Voor de
 statuten;
inschrijving van
 1 (een) recente pasfoto van elke bestuurder en ID-kaart;
een Buitenlands
 1 (een) uittreksel uit het bevolkingsregister van elke
Eenmanszaak is
bestuurder of paspoort;
vereist:
 het inschrijvingsbewijs uit het Openbaar Stichtingenregister.
Opgave van inschrijving dient door alle bestuurders te worden gedaan.
De verschuldigde inschrijvingskosten worden in overleg met de bestuurders bepaald, na
opgave van het geïnvesteerde vermogen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 60
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Definitie:
DE COMMANDITAIRE VENNOOTSCHAP (CV)
De Commanditaire Vennootschap is een openbare vennootschap
tot uitoefening van een bedrijf, welke naast een of meer vennoten,
commanditaire vennoten heeft. Commanditaire vennoten zijn zij
die zich verbonden hebben een bepaald bedrag in te brengen in
de vennootschap en die verder van vertegenwoordiging zijn
uitgesloten en slechts voor het bedrag dat zij hebben ingebracht
aansprakelijk zijn.
Rechtspersoonlij
kheid:
De commanditaire vennootschap bezit geen rechtspersoonlijkheid.
De oprichting is een wederkerige overeenkomst. Bij de oprichting
moet een authentieke of een onderhandse akte worden
opgemaakt, doch dit is geen bestaansvoorwaarde.
Organisatie:
Drie soorten vennoten, t.w. de commanditaire vennoten, de
beherende aansprakelijke vennoten en de niet-beherende
aansprakelijke vennoten (de zgn. Stille Vennoten). Wanneer er
meerdere beherende vennoten zijn, is er tevens sprake van een
V.O.F. en dan is er geen gescheiden vermogen. Is er slechts een
beherende vennoot, dan is er volgens het Handelsregister geen
gescheiden vermogen.
Aansprakelijkhei
d voor een
oprichting:
Aansprakelijkhei
d na de
oprichting:
Er is geen aansprakelijkheid voor een oprichting.
Einde
Commanditaire
Vennootschap:
De commanditaire vennoten zijn niet bevoegd te handelen
namens de vennootschap. Doen ze dat wel, dan verbinden ze
enkel zichzelf en niet de vennootschap. Ook de van beheer
uitgesloten aansprakelijke vennoten zijn niet bevoegd de
vennootschap te vertegenwoordigen. Alleen de beherende
aansprakelijke vennoten mogen de vennootschap
vertegenwoordigen. De schuldeisers van de vennootschap kunnen
hun schuld verhalen op het vermogen van de vennootschap,
alsook op het privé- vermogen van de beherende en van beheer
uitgesloten aansprakelijke vennoten en op het privé- vermogen
van de commanditaire vennoten.




IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
indien de tijd waarvoor zij is aangegaan, verstreken is;
indien het doel bereikt is;
door opzegging vaan een of meervennoten;
door dood, faillissement of onder curatele stelling van een
der vennoten.
Page 61
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Inschrijving in
het
Handelsregister:
Voor de
inschrijving van
een
Commanditaire
Vennootschap is
vereist:
Moet in het Handelsregister worden ingeschreven.

een vennootschapsovereenkomst (deze overeenkomst kan
onderhands als authentiek door de notaris opgemaakt zijn).
Het verdient aanbeveling in de overeenkomst op te nemen:
 al het geen is bepaald ten aanzien van de rechten van
derden;
 het tijdstip van de aanvang alsmede de duur waarvoor zij is
aangegaan;
 eventuele beperkingen in bevoegdheid om de vennoten te
vertegenwoordigen;
 de voorzieningen in geval van uittreden, overlijden
faillissement;
 het aantal commanditaire vennoten;
 1 (een) pasfoto van de beherende vennoot of vennoten en
ID- kaart;
 uittreksel uit het bevolkingsregister van de beherende
vennoot of vennoten of paspoort.
Opgave van de inschrijving dient door de beherende venno(o)t(en) te worden gedaan.
De verschuldigde inschrijfkosten worden in overleg met de beherende
venno(o)t(en)bepaald na opgave van het geïnvesteerde vermogen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 62
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
VENNOOTSCHAP ONDER FIRMA (VOF)
Definitie:
Rechtspersoonlij
kheid:
Organisatie:
Aansprakelijkhei
d voor de
oprichting:
Aansprakelijkhei
d na de
oprichting:
Einde
Vennootschap
Onder Firma:
Inschrijving in
het
Handelsregister:
De Vennootschap Onder Firma is een maatschap tot uitoefening
van een bedrijf onder gemeenschappelijke naam.
De Vennootschap Onder Firma bezit geen rechtspoersoonlijkheid.
De oprichting vindt plaats door het sluiten van een
samenwerkingsovereenkomst tussen twee of meer personen. Men
dient zich te bedienen van een onderhandse (door partijen zelf
opgemaakte) akte of van een authentieke (door de notaris
opgemaakte) akte.
Er is geen aansprakelijkheid voor de oprichting.
Alle vennoten zijn bevoegd de V.O.F. te vertegenwoordigen, mits
het handelingen betreft die binnen het doel van de V.O.F. liggen of
indien de handeling ten voordele van de V.O.F. is, of indien de
handelingen achter door de V.O.F. wordt bekrachtigd. De vennoten
zijn hoofdelijk aansprakelijk voor het geheel.
 indien de tijd waarvoor zij is aangegaan, verstreken is;
 indien het doel bereikt is;
 door dood, faillissement of onder curatele stelling van een
der firmanten;
 opzegging van een der firmanten.
 1 recente en goedgelijkende kleuren pasfoto of een door
KKF vervaardige foto van alle leden
 Een geldig legitimatie bewijs w.o. of een bewijs Surinaams
ID kaart (niet ouder dan 10 jaar), of een Surinaams rijbewijs
of een geldig paspoort
 Betaling van verschuldigde kosten.
 Advertentieblad van de Republiek Suriname waarin de
publicatie heeft plaats gevonden of een authentiek afschrift
van de akte met goedkeuring van de president
 Uitreksel uit de notulen van de Algemene Aandeel houders
vergadering of de notulen zelf;
 Aandelen overdracht
 Een recent bewijs van inschrijving uit het bevolkingsregister
van Suriname met daarop aangegeven het huidig
woonadres (niet ouder dan 6 maanden)
o Een gehuwde vrouw dient een bewijs van
inschrijving uit het bevolkingsregister van de
echtgenoot of familie boekje mee te nemen;
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 63
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
o Een Caricom Burger dient een bewijs van
inschrijving uit het bevolkingsregister van land van
herkomst te overleggen, voorzien van een apostille
stempel;
o Een niet ingezetene dient een bewijs van inschrijving
uit het bevolkingsregister van land van herkomst te
overleggen, voorzien van een apostille stempel
Voor de
inschrijving van
Vennootschap
Onder Firma is
vereist:
Opgave van de inschrijving dient door de beherende venno(o)t(en) te worden gedaan.
De verschuldigde inschrijfkosten worden in overleg met de beherende
venno(o)t(en)bepaald na opgave van het geïnvesteerde vermogen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 64
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
VERENIGING
Een vereniging ontstaat volgen het Burgerlijk Wetboek door een
meerzijdige rechtshandeling, waarbij de partijen, de leden,
oprichters, een rechtspersoon tot stand brengen, waarin zij,
volgens de regels en voor een door hen gesteld doel willen
samenwerken
De verenigingen kan men onderscheiden in:
a) Cooperatieve verenigingen en onderlinge
waarborgmaatschappijen;
b) Alle andere verenigingen; in tegenstelling met die onder a,
mogen deze niet tot doel hebben de gemaakte winst onder
de leden te verdelen.
Rechtspersoonlij De vereniging bezit rechtspersoonlijkheid na publicatie in het
kheid:
Staatscourant.
Oprichting:
Bij de oprichting van een vereniging worden de volgende
dwingende eisen gesteld:
 De vereniging moet worden opgericht bij notariële akte, die
in het Nederlands moet zijn opgesteld;
 De akte moet door de President worden goedgekeurd door
afgifte van een verklaring van geen bezwaar;
 Deze presidentiële verklaring moet worden gepubliceerd in
het Staatsblad.
Aansprakelijkhei
Bestuurders die buiten hun bevoegdheid handelen, kunnen de
d:
vereniging slechts binden, indien deze er baat bij heeft of zo een
handeling achteraf goedkeurt. De leden van een vereniging zijn
niet persoonlijk aansprakelijk voor handelingen van de vereniging.
De schulden kunnen alleen verhaald worden op de goederen van
de vereniging, zowel roerende als onroerende goederen.
Einde van de
 Door wettelijke ontbinding;
vereniging:
 Door het bereiken van doel of onderwerp van de vereniging;
 Door uitdrukkelijke ontbinding conform de statuten en/of
reglementen.
Voor de
 De statuten
inschrijving van
 1 recente pasfoto van iedere bestuurder en commissaris en
een vereniging bij
ID-kaart
(zedelijke
 1 uittreksel uit het Bevolkingsregister/paspoort
lichamen) is
 Bij bestuursmutaties een uittreksel uit de notulen van de
vereist:
Algemene Aandeelhouders Vergadering.
Opgave van de inschrijving dient door de bestuurders te worden gedaan.
De verschuldigde inschrijfkosten worden in overleg met de bestuurders bepaald na
opgave van het geïnvesteerde vermogen.
Definitie:
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 65
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Definitie:
DE COOPERATIEVE VERENIGING
Een coöperatieve vereniging is een vereniging, die zich ten doel
stelt in bepaalde behoeften van haar leden te voorzien, hetzij in de
vorm van het kopen van producten t.b.v. de leden of in de vorm
van het verwerken en/of verkopen van producten die de leden
leveren.
Rechtspersoonlij
kheid:
Nadat de notariële akte is opgesteld met de daarbij behorende
vereisten, is de coöperatieve vereniging rechtsbevoegd.
Organisatie:
De organisatie van de coöperatieve vereniging bestaat uit het
bestuur en de individuele leden. Het bestuur wordt door de
ledenvergadering benoemd. Hierop zijn uitzonderingen mogelijk
die in de statuten worden vastgelegd. De bestuurders kiezen
onderling hun voorzitter, secretaris en penningmeester. De
bestuurders kunnen worden geschorst of ontslagen door het
orgaan dat hen benoemd heeft (ledenvergadering).
De oprichting:
Voor de oprichting van een coöperatieve vereniging is een
notariële akte vereist. Deze akte moet in het Nederlands zijn
opgesteld. In deze notariële akte moet de naam van de
coöperatieve vereniging worden opgenomen.
De naam van de coöperatieve vereniging moet aan drie eisen
voldoen:
1. De aard van de werkzaamheden aanduiden;
2. Het woord „coöperatief‟ in de naam bevatten;
3. Aanduiden op welke wijze de leden aansprakelijk zijn voor
tekorten van de vereniging.
De leden
De individuele leden van de coöperatieve vereniging hebben de
volgende rechten en verplichtingen:
 Tenzij de statuten anders bepalen, beslist het bestuur over
het toe- en uittreden van leden;
 Een lid is verplicht eventueel inleggeld te betalen;
 Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk
geschieden;
 Het bestuur kan onder voorwaarden een lidmaatschap
opzeggen; het lidmaatschap eindigt door overlijden en bij
ontbinding van de coöperatie;
 Het lidmaatschap is persoonlijk en niet overdraagbaar;
 Elk lid heeft een stem in de algemene ledenvergadering;
 In het algemeen is elk lid verplicht de benodigde goederen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 66
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids


De
ledenvergadering
aan de coöperatie te leveren dan wel van de coöperatie af
tenemen ;
Elk lid heeft recht op een aandeel in de opbrengst, de
ledenkorting op de leveranties of de leden toeslag;
Elk lid is verplicht zijn aandeel in de tekorten bij te dragen,
een en ander overeenkomstig de wijze waarop de
aansprakelijkheid van de leden is geregeld.
De ledenvergadering is het hoogste orgaan van een coöperatieve
vereniging en komt een aantal belangrijke bevoegdheden toe:






Benoeming en ontslag van bestuurders en commissarissen;
Besluiten tot opzegging van het lidmaatschap aan een lid
op voorstel van het bestuur; wijziging van de situatie;
Beslissen in beroep op een door het bestuur geweigerde
aanvraag tot lidmaatschap;
Het laten bijeenroepen van een algemene ledenvergadering
door minimaal 1/10 deel van het aantal stemgerechtigde
leden;
Het laten instellen van een onderzoek naar het beleid en de
gang van zaken in de coöperatie;
Besluiten tot ontbinding en beëindiging van de
coöperatieve vereniging.
De ledenraad
De statuten kunnen bepalen, dat de algemene vergadering van
leden zal bestaan uit gevaardigden die door en uit de leden
worden gekozen. De bevoegdheden van de ledenraad zijn gelijk
aan die van de ledenvergadering.
Aansprakelijkhei
d voor de
oprichting
Aansprakelijkhei
d na de
oprichting
Er is geen aansprakelijkheid voor de oprichting.
Als de aansprakelijkheden niet in de statuten zijn geregeld,
moeten de leden volgens de wet ieder voor een gelijkdeel in de
tekorten van de vereniging bijdragen. Dit wordt wettelijke
aansprakelijkheid (W.A.) genoemd. Deze plicht rust zelfs op hen
die (korter dan) een jaar voor de ontbinding of faillietverklaring lid
van de vereniging waren. Van deze hoofdregel kan op de
volgende manieren in de statuten worden afgeweken:
a. De aansprakelijkheid van de leden wordt naar een andere
verhouding bepaald, bijv. naar de maatstaf van de
prestaties die de vereniging voor de leden verricht. Ook in
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 67
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
dit geval moeten alle leden tezamen het tekort van de
vereniging opbrengen, zodat dit voor schuldeisers geen
verschil uitmaakt. Kunnen nl. bepaalde leden niet aan hun
verplichting tot bijbetaling voldoen, dan wordt ook dit deel
weer omgeslagen over de andere leden. Dit is tevens een
vorm van wettelijke aansprakelijkheid (W.A.)
b. De aansprakelijkheid van de leden en de oud-leden wordt
tot een bepaald maximum beperkt. Er is nu sprake van
beperkte aansprakelijkheid (B.A.)
c. De leden en de oud-leden hebben geen enkel verplichting
om in het tekort van de vereniging bij te dragen. De
aansprakelijkheid is uitgesloten (U.A.).
In de naam van de vereniging moet dus aanduiden “W.A.”, “B.A.”,
“U.A.” voorkomen
Einde
Commanditaire
Vennootschap:
Inschrijving in
het
Handelsregister:
Voor de
inschrijving van
een Coöperatieve
vereniging is
vereist:
De coöperatieve vereniging kan op verschillende manieren
eindigen, waarna de ontbinding moet plaatshebben:
 In de gevallen zoals in de statuten is bepaald;
 Door een daartoe strekkend besluit van de algemene
ledenvergadering of van de ledenraad;
 Nadat de coöperatieve vereniging in staat van faillissement
is verklaard;
 Door omzetting in een andere rechtsvorm;
 Door de rechter ingevallen die de wet aanwijst;
 Door het geheel ontbreken van de leden. De ontbinding van
de coöperatieve vereniging moet worden aangegeven in het
Handelsregister.
Elke coöperatieve vereniging moet in het Handelsregister worden
ingeschreven.



Statuten
1 (een) recente pasfoto van elke bestuurder en ID- kaart
1 (een) uittreksel uit het bevolkingsregister van elk
bestuurder of paspoort
 Een complete ledenlijst
Opgave van inschrijving dient door de bestuurders te worden
gedaan. De verschuldigde inschrijvingskosten worden in overleg
met de Voorzitter bepaald, na opgave van het geïnvesteerde
vermogen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 68
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
:FILIAAL VAN EEN BUITENLANDSE ONDERNEMING
Inschrijving in
het
Handelsregister:








Bij
vergunningsplich
tige activiteiten:



IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
1 recente en goedgelijkende kleuren pasfoto of een door
KKF vervaardige foto van alle leden
Een geldig legitimatie bewijs w.o. of een Surinaams ID kaart
(niet ouder dan 10jaar), of een Surinaams rijbewijs of
paspoort
Betaling van verschuldigde kosten
De statuten (bij rechtspersonen), voorzien van een apostille
stempel
Een recent uittreksel / certificaat van inschrijving in het
(handels)register van de Kamer van Koophandel of de
Bedrijvenregistratie van het lad waar het hoofdkantoor
gevestigd is (niet ouder dan 2 weken), voorzien van
apostille stempel;
Een aanstellingsbrief van de beheerder hier te lande
getekend door de daartoe bevoegde vertegenwoordiger van
het moederbedrijf, voorzien van apostillestempel.
Kopie paspoort van degene die de aanstellingsbrief heeft
getekend, voorzien van apostille stempel.
Een recent bewijs van inschrijving uit het bevolkingsregister
van Suriname met daarop aangegeven het huidig
woonadres (niet ouder dan 6 maanden)
o Een gehuwde vrouw dient een bewijs van
inschrijving uit het bevolkingsregister van de
echtgenoot of familie boekje mee te nemen;
o Een Caricom Burger dient een bewijs van
inschrijving uit het bevolkingsregister van land van
herkomst te overleggen, voorzien van een apostille
stempel;
o Een niet ingezetene dient een bewijs van inschrijving
uit het bevolkingsregister van land van herkomst te
overleggen, voorzien van een apostille stempel
Vergunning van de betreffende instanties
Documenten gerelateerd aan de materiële goederen w.o.
nummerbewijs, rijbewijs en indien nodig een verklaring van
geen bezwaar
Bewijs van vakbekwaamheid
Page 69
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
REGELS DIE GEBRUIKT WORDEN ZIJN TERUG TE VINDEN IN:





Wetboek van Koophandel (WvK)
Burgerlijk Wetboek (BW)
Wet op Stichtingen
Deviezenwet
Wet Melding Ongebruikte Transacties (wet MOT
MILIEU GERELATEERD WETGEVING
 Hinderwet (G.B. 1930 no. 64, z.l.g. bij S.B. 2001 no. 63), - Artikel 1, 6
 Politie strafwet (G.B. 1915 no. 77, z.l.g. bij S.B. 1990 no.24) - Artikel 39, 39a, 40,
45, 51, 55, 56, 61, 64, 73
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 70
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST B :
CONTACTGEGEVENS
MINISTERIES, EN DC‟S
MINISTERIES
Ministerie
Afdeling
Adres & Telefoonnr.
Ministerie van Justitie en
Politie
Ministerie van Justitie en
Politie
Hoofdafdeling
Vreemdelingenzaken
de Vreemdelingendienst de
Justitiële Inlichtingendienst en
de Onderzoeksdienst
de Immigratiedienst
afd. CBB** en afd. Expeditie
Gr. Combeweg 3
478592
Lachmonstraat J. 167
532123
Ministerie van Defensie
Ministerie van
Binnenlandse Zaken
Ministerie van Arbeid
Technologische
Ontwikkeling en Milieu
(ATM)
Ministerie van Handel en
Industrie (HI)
Ministerie van Regionale
Ontwikkeling (RO)
Ministerie van Financien
(FIN)
afd. Werkvergunningen
afd. Bedrijfsvergunningen
de Districtscommissarissen van
de 10 districten in Suriname**
afd. Belastingen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Lachmonstraat J.170
490340
Wagenwegstraat 22
475574
Nwe havenn complex
402080
( Zie stencil )
Sommelsdijckstraat
476180
Page 71
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
DISTRICTSCOMMISSARIATEN
Districtscmmissaria
at
Brokopondo
Commewijne
Coronie
Marowijne
Nickerie
Para
Paramaribo noordoost
Paramaribo zuid-west
Saramacca
Sipaliwini
Wanica
Adres
Staatslogeergebouw, centrum
brokopondo
Wilhelminastraat , nw a‟dam
Julianaweg 72
Bharosstraat r p 68
Onverwacht distriktkantoor
Sommelsdijckstraat 2
Sommelsdijckstraat 2
Groningen , distriktkantoor
Zw hovenbrugstraat 225
Tawajarieweg 92
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Contactpers
oon
District
commissaris
““
Telnr.
32 52 12
32 22 80
23 51 31 /
23 51 14
34 13 75
23 17 12
35 20 90
47 31 11/
47 48 42
47 31 11
32 71 16
47 67 13
36 69 39
Page 72
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST C :
CONTACTGEGEVENS
CBB WIJKKANTOREN
CBB WIJKKANTOREN
Centraal Bureau voor Burgerzaken - CBB wijkkantoren voor inschrijving in uw
eigen wijk/resort
Distrikt
commewijne
Distrikt Coronie
Distrikt
Paramaribo
Distrikt
Marowijne
Distrikt Para
Distrikt
Saramacca
Distrikt Nickerie
Distrikt Wanica
Contact gegevens
Buro Ellen
Buro Meerzorg
Buro Nw Amsterdam
Buro Tamanredjo
Buro Latour, Tamanoeastraat 12
Buro Paramaribo Combe
Sommelsdijck 2
Buro Flora, Lachmonstraat jagem
Buro
170 Kwatta, Kwattaweg 515
Buro Paramaribo Noord,
Redmondstraat s dr.
Buro Paramaribo Zuid-West,
lachmonstraat jagem 170
Buro sipaliwini, Hk hofstraat en
Prinsenstraat
Buro Moengo
Buro Albina
Buro La Vigilantia
Buro Onverwacht
Buro Groningen
Buro Kampong Baroe
Buro Tijgerkreek
Buro Corantijnpolder
Buro nw Nickerie
Buro Paradise
Buro Wageningen
Buro Pad van Wanica
Buro Leidingen
Buro Lelydorp
Buro Koewarasan
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Telefoon
32
nr 23 88
35 40 03
32 22 28
Contactpersoon
23 51 13
48 21 27
47 59 23
Hoofd
Hoofd
46 59 23
43 59 45
47 29 59
Hoofd
Hoofd
Hoofd
49 03 10
Medewerkers
47 91 97
34 12 10
34 12 26
32 33 75
35 20 73
32 71 31
32 71 08
37 51 75
23 14 97
23 14 04
23 61 77
23 31 24
48 12 24
33 03 25
36 61 23
32 82 95
Hoofd
Hoofd
Hoofd
Page 73
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST D :
DE VEREISTEN VOOR HET INDIENEN
VAN EEN VERGUNNING VOOR
INGEZETENEN EN NIET INGEZETENEN
Vereisten voor het indienen van een vergunning
1.
2
3
4
5
6
Ter verkrijging van een vergunning moet door de aanvrager een op zegel gesteld
verzoekschrift (gericht aan de Minister van Handel en Industrie d.t.k.v. het wnd. Hoofd
van de afdeling Bedrijfsvergunningen) in tweevoud worden ingediend op de afdeling
Bedrijfsvergunningen. In het verzoekschrift dienen de volgende gegevens duidelijk te
worden opgenomen:
a. naam, voornaam en adres van de aanvrager (natuurlijke personen). Indien
het gaat om rechtspersonen (NV, VOF, CF, Stichting)moeten de naam en het
adres van de onderneming duidelijk worden aangegeven. Ook moet de naam
van de directeurduidelijk worden vermeld.
b. een juiste omschrijving van het beroep of bedrijf dat zal worden uitgeoefend;
c. de plaats/ het adres alwaar of van waaruit de bedrijfsactiviteiten zullen
worden uitgeoefend;
d. opgave correspondentie, adres en telefoon nummers;
e. eventuele vakbekwaamheid en handels kennis.
Bij de indiening van het verzoekschrift moet een kwitantie van betaald vergunningsrecht
ter waarde van SRD 300; worden overlegd, alsmede leges en zegelkosten ter waarde
van SRD 4,50. Dit bedrag kan worden betaald bij elk kantoor van de Centrale
Betaaldienst (C.B.D), het Ministerie van Openbare Werken of bij Diverse afdelingen van
de Districts-Commissarissen.
1. Een bewijs van inschrijving uit het bevolkingsregister en een nationaliteitsverklaring
(niet ouder dan 6 maanden). Indien de aanvrager de Surinaamse nationaliteit niet
bezit, moet er een bewijs van ingezetenschap uit het bevolkingsregister en een
kopie van het toelatings- of vestigingsbewijs van het Ministerie van Justitie en
Politie worden overlegd. Indien het toelatings- of vestigingsbewijs is vervallen dient
een copie ervan te worden overlegd met het strookje waarbij verlening van vestiging
is aangevraagd bij het Ministerie van Justitie en Politie.
Twee gelijkende pasfoto‟s van recente datum (eenmansbedrijf); niet ouder dan 6
maanden. Indien het een NV, VOF of Stichting betreft, moet er een pasfoto van de
directeur worden overlegd.
Een recent hypothecair uittreksel en goedkeuring van de eigenaar van het
zakenpand,dit moet worden gelegaliseerd bij een notaris.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 74
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Bij de aanvraag voor verlenging, overplaatsing, overschrijving, wijziging en
uitbreiding dient tevens ook te worden overlegd:
7
8
9
10
Een bewijs van inschrijving uit het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, zowel van natuurlijkpersonen als rechtspersonen.
Een copie van de vergunning waarvoor wijziging word aangevraagd.
Bij overschrijvingen dient de vergunninghouder ten blijke van in stemming, het
verzoekschrift mede te ondertekenen.
Bij een N.V. moet tevens het statutenboekje en een uittreksel van inschrijving bij de
Kamer van Koophandel en Fabrieken worden overlegd.
Bij N.V.‟s en bij N.V.‟s in oprichting:
11
De naam van de N.V. moet duidelijk en correct worden aangegeven; de naam van de
N.V. in het verzoekschrift en in de statuten dienen identiek te zijn aan elkaar.
12
Indien het gaat om een N.V. in oprichting moeten de concept statuten met notariële
verklaring en een uittreksel van inschrijving van de N.V. in oprichting bij de Kamer van
Koophandel en Fabrieken, worden overlegd.
Ingeval de Directeur de Surinaamse nationaliteit niet bezit, wat moet dan worden
overlegd?
1
Een beschikking van het Ministerie van justitie en Politie, waaruit de toelating of
vestiging in Suriname blijkt;
2
Een bewijs van inschrijving uit de register van Centraal Bureau voor Burgerzaken.
3
Als de directeur in het buitenland vertoefd, dient hij iemand aan te wijzen die als de
gemachtigde van de directeur optreedt. Dit dient duidelijk aangegeven te worden in het
verzoekschrift en moet ook aangegeven worden in het K.K.F uittreksel. De
gemachtigde moet verder ook een nationaliteitsverklaring en bewijs van inschrijving uit
het bevolkingsregister overleggen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 75
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Is het voor een in het buitenland gevestigde onderneming mogelijk een bedrijf of een
filiaal in Suriname te exploiteren?
Ja, dat is mogelijk indien de volgende voorwaarden zijn voldaan:
1
inschrijving van de onderneming bij de Kamer van Koophandel en Fabrieken;
2
een uittreksel van de filiaalbeheerder uit het Bevolkingsregister en een
nationaliteitsverklaring;
3
indien de filiaalbeheerder niet de Surinaamse nationaliteit bezit, moet er een
beschikking van het Ministerie van Justitie en Politie, waaruit de toelating of vestiging
in Suriname blijkt. Verder moet er in het bestuur een Surinamer zitting hebben.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 76
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST E :
VERGUNNINGEN AFGEGEVEN
DOOR MINISTERIE VAN HI
Vergunningen die worden afgegeven door het Ministerie van Handel en Industrie
Aannemer in geheel Suriname
Accountant
Advertentiebureau
Amusementspelen
Architect
Bandenreparateur
Bankier
Bedrijven voor onderhoud en/of
revisie van luchtvaartuigen
Belastingconsulent
Bergings- en baggerbedrijf
Bespuiting- en/of
besproeiingsbedrijf d.m.v
vliegtuigen
Bioscoop
Blikslager
Cateringbedrijf
Commissionair
Constructiebedrijf
Cybercafe
Douane-expediteur(inklaarder)
Drukkerij
Expediteur
Fabrikant
Fotostudio
Grossier
Handelsagent
Handelsreiziger
Havenexploitatiebedrijf
Hotel
Houtzaagmolen
Instituten voor de opleiding
van lucht-/en of
scheepvaartpersoneel
Ingenieurs(advies)bureau
Keramisch bedrijf
Keuringsinstantie
Koeltechnisch bedrijf
Lasbedrijf
Loodgieter
Luchthavenexploitatiebedrijf
Luchtfotografie
Luchtreclamebedrijf
Luchtvaartafhandelingsbedrijf
Luchtvaartbedrijf
Luchtvaartuigverhuurbedrijf
Makelaar
Motel
Ongedierte-en
insectenbestrijdingsbewijs
Opticien
Pension
Radio en
televisiemonteur
Reisbureau
Reparatiebedrijf
Rijschool
Roeiersbedrijf
Scheepsagent
Scheepsbevoorrad
er
Scheepsbouw-en
dok reparatiebedrijf
Scheepvaartbedrijf
Schoonmaakbedrijf
Stoffeerderij
Stuwadoorbedrijf
Tandtechnicus
Touroperator
Uurwerkreparateur
Vertegnw. Van
luchtvaartuigbedrijv
en
Verzekeraar
Verzekeringsbemid
delaar
Video(DVD)theek
Wisselkantoor
*Ten aanzien van Grafisch ontwerpbureau is deze voor alsnog niet aangepast in het
Staatsbesluit. Dit kan wel worden aangevraagd maar onder de noemer
Advertentiebureau
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 77
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST F:
VERGUNNINGEN AFGEGEVEN
DOOR DE DC
Vergunningen die worden verstrekt door de Districts-Commissaris
Auto- monteur
Aannemer van bouw en
schilderwerken (alleen voor
het desbetreffend district)
Bakker
Barbier
Eet- en drank inrichting
Exploitatie van kapsalons
Exploitate van uitdeuk-en
spuitinrichtingen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Goud- en ziversmid
Kleermaker
Mechanisch gedreven
pompinstallaties met
ondergrondse reservoirs
van benzine,dieselolie, en
mengsel van andere
minerale oliën (zgn.
pompstations)
Pelmolenaar
Reparateur van rijwielen en
bromfietsen
Schoenmaker
Schoonheidsspecialist(e)
(w.o. haar- en huidverzorging)
Slager
Standhouder
Venter (alleen voor het
desbetreffend district)
Winkelier
Page 78
CHECKLIST G :
GOEDEREN WAARVAN
DE IMPORT EN EXPORT VERBODEN IS
Goederen waarvan de import en export verboden is;

Vergunningsplichtige goederen waaronder vuurwerk, vlees- en vleesproducten
etc.;

Goederen waarvoor bij de import en export specifieke procedures vereist zijn,
bijvoorbeeld keuring door het Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij,
afgifte van een gezondheidscertificaat door de keuringsdienst van het Bureau
Openbare Gezondheidszorg (B.O.G.) etc.

Vrije goederen, zijnde de goederen die niet vallen onder 1, 2 en 3. Krachtens
S.B. 2003 no. 78 bestaat er een registratieplicht voor import- en
exportvergunningen, die impliceert dat bij elke import of export het Enig
Document geregistreerd dient te worden bij de UID.
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST H:
VEREISTE DOCUMENTEN DIE
EEN EXPORTEUR NODIG HEEFT
Om te exporteren dienen de nodige formaliteiten in acht genomen te worden.
De vereiste documenten die een exporteur nodig heeft zijn:
UITVOER
IT formulier: Internationaal handelstransactie formulier voor registratie
Enig
Document:
formulier van aangifte voor de uitvoer van goederen
van goederen
eneen
diensten
Airway
Bill/Bill
of Lading: Verschepingsdocument afgegeven door de
uit het vrije
verkeer.
luchtvaartmaatschappij of de scheepvaartmaatschappij.
Factuur en eventueel Certificaat van Oorsprong, indien de goederen naar
Afhankelijk
vangaan
het product kan het ook zijn dat men zich eerst dient te
de CARICOM
begeven naar een bepaalde instantie. Bijvoorbeeld: voor hout en
houtproducten dient men dit eerst te melden bij de Stichting Bosbeheer
en Bostoezicht.
Echter
blijft het
de Dienst
IUDvan
nogde
steeds
de autoriteit
die de
H-03
vergunning:
in geval
goederen
zogenaamde
Negatieve
vergunning
Lijst
(artikel verleent.
2 en 3 van het Besluit Negatieve Lijst) betreft, zal een H-03
vergunning van de Dienst IUD nodig zijn, nadat door het betreffende
Ministerie ter zake een gunstig advies is uitgebracht met betrekking tot de
uitvoer.
De
H-03
vergunning
ingediend
te worden
als
Indien
advies
nodig isdient
van in
hetdrievoud
desbetreffende
Ministerie,
zalendewel
exporteur
volgt:
zich eerst moeten wenden tot dat Ministerie.
 exemplaar bestemd voor de Dienst IUD
 exemplaar Aanvrager
 exemplaar Douane
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 80
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST I :
VEREISTE DOCUMENTEN DIE
EEN IMPORTEUR NODIG HEEFT
De vereiste documenten die een importeur nodig heeft zijn:
INVOER
IT formulier: Internationaal handelstransactie formulier voor
registratie van goederen en diensten
Enig Document: een formulier van aangifte voor de invoer van
goederen uit het vrije verkeer
Airway Bill/Bill of Lading: Verschepingsdocument afgegeven
door de Luchtvaartmaatschappij of de
Scheepvaartmaatschappij
Factuur en eventueel Certificaat van Oorsprong, indien de
goederen uit de CARICOM afkomstig zijn
H-03 vergunning: In geval het goederen van de zogenaamde
Negatieve Lijst (artikel 2 en 3 van het Besluit Negatieve Lijst)
betreft zal een H-03 vergunning van de Dienst IUD nodig zijn
nadat deze
door
hetisbetreffende
Ministerie is goedgekeurd.
Indien
advies
nodig
van het desbetreffende
Ministerie, zal de
importeur zich eerst moeten wenden tot dat Ministerie alvorens
de
documenten
bij de IUDaan
in tespecifieke
dienen voorwaarden kan
Voor
goederen gebonden
volstaan worden met een certificaat van de betrokken instantie
(BOG Voedingswaren, de Farmaceutische Inspectie en Bureau
Registratie Geneesmiddelen Medicamenten)
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 81
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST J :
VEREISTE DOCUMENTEN
BIJ DOORVOER
VEREISTE DOCUMENTEN BIJ DOORVOER
DOORVOER
Bij doorvoer moeten de ingediende stukken gepaard gaan met:
Een brief met de aanvraag om de betreffende goederen te
G-invoer
met vermelding van het bedrag ad 15% van de
mogen doorvoeren
cifwaarde voor goederen uit overige landen en 5% voor
Factuur van de desbetreffende goederen.
goederen
Brazilië.
BL of AWBuit
van
de desbetreffende goederen.
De in- en uitvoer van waarden is een samenspel tussen de
Deviezencommissie en de Dienst IUD. De toestemming wordt
verleend door de Deviezencommissie ingevolge de
Deviezenregeling (G.B. 1947 no.136), waarna de vergunning
wordt afgehandeld door de Dienst IUD.
Het gaat in deze om het:
G-invoer formulier
G-uitvoer formulier
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 82
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST K :
RELEVANTE DOCUMENTEN
DIE U KUNT OPVRAGEN
(VERGUNNINGEN)
Relevante documenten die u kunt opvragen:

Wet Goederenverkeer (S.B. 2003 no. 58) van 8 juli 2003 houdende nieuwe
regelingen betreffende het internationale goederenverkeer in PDF File

Staatsbesluit van 18 september 2003 (Besluit Negatieve Lijst (S.B. 2003 no.74))
ter uitvoering van de artikelen 3 lid 3 en 8 van de Wet Goederenverkeer (S.B.
2003 No. 58) in PDF file

Staatsbesluit van 2 februari 2006 houdende wijziging van het Besluit Negatieve
Lijst (S.B. 2003 No. 74) in PDF file

Beschikking van de Minister van Handel en Industrie van 13 september 2005
No. 370 houdende wijziging van het Besluit Negatieve Lijst 2003 (S.B. 2003 No.
74) in PDF file

IT formulier in PDF file

Enig Document in PDF file

H-03 vergunning in PDF file
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 83
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST L :
PROCEDURE
AANVRAAG VERBLIJF
CHECKLIST PROCEDURE AANVRAAG VERBLIJF
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
0
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
WAT
Aanvragen van MKV in land van
herkomst
Advies aan Ministerie van Justitie en
Politie, Hoofdafdeling
Vreemdelingenzaken d.t.k.v. Ministerie
Buza
Advies aan de Ketenpartners via HVZ
Uiteindelijk advies aan Ministerie Buza
Ingeval de aanvraag is goedgekeurd
inreizen van de vreemdeling
Binnenkomst /intrede stempel van de
Immigratiedienst
Binnen 8 dagen aanmelden bij de
Vreemdelingendienst voor het verlengen
van het Kortverblijf tot maximaal 2
maanden
Binnen 14 dagen aanmelden
Loketdienst Hoofdafdeling
Vreemdelingenzaken
Verzoek tot aanvraag verblijf aan de
Minister van Justitie en Politie middels
een verzoekschrift en mede te
overleggen: volledig ingevuld
toelatingsformulier
Stortingsbewijs van US$ 150 of
tegenwaarde in SRD
Kopie van het paspoort (en originele ter
inzage)
Middelen van bestaan
WIE
Ondernem
er
WAAR
De Ambassade of het
Consulaat van Suriname in het
land van herkomst
Ondernem
er
Naar Suriname
Luchthaven
Ondernem
er
Ondernem
er
Ondernem
er
Ondernem
er
Ondernem
er
Ondernem
er
De aanvraag wordt ingenomen
Aanvrager wordt in het bezit gesteld van
een indieningsstrook
Informatie nagaan op de website van het Ondernem
Ministerie van Justitie en Politie nl.
er
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 84
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
www.juspolsuriname.org
1 Afhalen van de verblijfsvergunning met
6 het indieningsstrookje en het paspoort
VERDERE AFHANDELING
Ondernem
er
Afstempelen van de verblijfsvergunning
en het paspoort
Ondernem
er
bij de Vreemdelingendienst
Afstempelen van de verblijfsvergunning
en het paspoort
Ondernem
er
bij het Ministerie van
Binnenlandse Zaken afdeling
Centraal Bureau voor
Burgerzaken, zowel bij het
Hoofdkantoor als bij het
wijkkantoor
Na het verkrijgen van deze stempels is
de aanvrager ingezetene van Suriname
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 85
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST M :
PERMANENT VERBLIJF EN
NATURALISATIE
Procedure Vestiging (Permanent verblijf)
 Voor vreemdelingen van Surinaamse origine na het verkrijgen van verblijf voor
een periode van tenminste 1 jaar;
 Voor Overige vreemdelingen na het verkrijgen van verblijf voor een periode van
maximaal 5 jaar;
 Voor vreemdelingen gehuwd met een Surinamer/Surinaamse of een in Suriname
gevestigde vreemdeling 1 jaar, waarbij de aanvraag wordt gedaan door de
echtgeno(o)t(e);
 Deze aanvraag wordt niet ingediend in het land van herkomst, maar in Suriname,
aangezien betrokkene gaat moeten aantonen dat hij/zij gedurende respectievelijk
1 of 5 jaar zijn/haar hoofdverblijf in Suriname heeft gehad
Naturalisatie
 Voor Overige vreemdelingen na het verkrijgen van verblijf voor een periode van
maximaal 5 jaar;
 De indiening vindt uiteraard ook slechts in Suriname plaats.
 Naturalisatie van Surinaamse Origine wordt verleend middels een resolutie
verleend door de President van de Republiek Suriname
 Naturalisatie van Overige vreemdelingen wordt verleend tijdens de openbare
behandeling in de Nationale Assemblee
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 86
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST N :
BENODIGDE STUKKEN BIJ
AANVRAAG VAN EEN WERKVERGUNNING
Bij de aanvraag van een werkvergunning, dient de werkgever of diens
vertegenwoordiger de volgende stukken over te leggen:
1
2
3
Een volledig ingevulde werkvergunningaanvraagformulier, te verkrijgen bij de
afdeling werkvergunning vreemdelingen aan de Wagenwegstraat # 47;
4(vier) identieke en goedgelijkende pasfoto‟s ( geen 3 minuten) van de
vreemdeling;
Een bewijs van storting van de heffing voor de aanvraag van een
werkvergunning welke:
- USD 300.- (of de tegenwaarde in Surinaamse dollars) per aanvraag
bedraagt, ingeval het betreft de tewerkstelling van een vreemdeling in het
binnenland, in een bedrijf dat zich bezighoudt met de goudwinning;
De -heffing
dientbedraagt,
te wordeningestort
bij degevallen.
centrale bank van
SRDvan
75,-USD
per 300.aanvraag
alle andere
Suriname op rek.No.: 324524 met als omschrijving: “ WERKVERGUNNING
VREEMDELINGEN GOUDSECTOR” (indien voornoemde heffing in Surinaamse
courant zal worden voldaan, dient het te worden gestort op rek. No.: 324525 met
dezelfde
De heffingomschrijving).
van SRD 75,- dient te worden gestort bij de afdeling financiële zaken
bij het ministerie van arbeid, technologische ontwikkeling en milieu (ATM)aan de
Wagenwegstraat # 47, hierbij zal de juiste naam van de werkgever en de
vreemdeling
moeten
verstrekt;
N.B.:
van bovengenoemde
(zowel de USD
300,- worden
als de SRD
75,-) is
er geen
restitutie mogelijk.heffing
Zorg er daarom altijd voor dat u zich eerst aanmeldt bij de afdeling
werkvergunning vreemdelingen aan de Wagenwegstraat # 47 en u laat
informeren, alvorens u de bovengenoemde heffing stort. Het kan bijv. voorkomen
dat vanwege de status van de vreemdeling er geen werk vergunning nodig is en
de bovengenoemde heffing niet hoeft worden gestort.
4
5
6
Een fotocopie van de geldige verblijfsvergunning van de vreemdeling*; of een
fotocopie van het bewijs van de aanvraag van een verblijfsvergunning t.b.v. de
vreemdeling (het zgn. VZ-strookje)*afgegeven door het Ministerie van Justitie en
Politie (afdeling vreemdelingen zaken aan de Grote Combeweg 3);
Het paspoort van de vreemdeling, welke een minimale geldigheidsduur van 4
maanden moet hebben. Het paspoort wordt na inzage meteen afgegeven. Indien
de vreemdeling waarop de aanvraag betrekking heeft reeds 3 jaren of langer in
Suriname verblijft, moet de werkgever tevens overleggen fotokopieën van het
huidig en al de vorige (oude) paspoorten van de vreemdeling*.
Een verklaring van de werkgever waarin concreet en duidelijk word aangegeven
en omschreven:
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 87
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
-
welke de openingstijden van het bedrijf zijn,
welke de werktijden van de vreemdeling zijn,
welke (deel)taken de vreemdeling zal verrichten en
waarom hij de werkzaamheden (waarop de aanvraag betrekking
heeft) juist door een vreemdeling (en geen Surinamer) dient te laten
verrichten;
De bedrijfsstukken en deze zijn:
- indien het een bedrijfsvergunningplichtig bedrijf betreft:
een fotocopie van de bedrijfsvergunning* en het KKF uittreksel
- indien het een bedrijf in oprichting betreft:
een fotocopie van de notariële oprichtingsakte* en een fotocopie van het
uittreksel uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
(het zgn. KKF-uittreksel)*
- indien het een concessionaris betreft:
een fotocopie van de concessie* en het KKF uittreksel
- indien het een stichting die economische doelen nastreeft betreft:
een fotocopie van de statuten* en een fotocopie van het KKF-uittreksel
- indien het een stichting die sociale doelen nastreeft betreft:
een fotocopie van de statuten* en een fotocopie van het uittreksel uit het
openbaar stichtingenregister van het ministerie van justitie en politie*
- voor de (rest van de) bedrijven die niet vallen onder een van de
bovengenoemde groepen:
een fotocopie van het KKF-uittreksel*
Verder dient op aanvraag van de ambtenaren van de afdeling werkvergunning
vreemdelingen ook te worden overgelegd:
1. Gelegaliseerde fotokopieën (verhaald naar het Engels of het
Nederlands) van behaalde diploma‟s en certificaten* van de
vreemdeling;
2. een schematische voorstelling van de organisatie(organogram);
3. een namenlijst van al de vreemdelingen werkzaam in het bedrijf en hun
respectieve taken;
*= steeds moet ook de originele akte van de over te leggen fotokopieën worden
getoond en deze word na inzage op dezelfde dag teruggegeven.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 88
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST O:
GEVALLEN WAAR GEEN
WERKVERGUNNING IS VEREIST
Bij beschikkingen van de minister van 13 oktober 1983 No. 5333 (S.B.1983 No. 108)
is bepaald dat voor de tewerkstelling van de volgende groepen van vreemdelingen
geen werkvergunning is vereist (hun werkgever hoeft de heffing dus ook niet te
betalen)
De vreemdeling die valt binnen deze groep komt kosteloos in
Vreemdelingen die
aanmerking voor een verklaring, welke aangeeft dat voor zijn
gehuwd zijn met een
tewerkstelling geen werkvergunning is vereist.
Surinamer;
Hiervoor dient hij wel over te leggen:
1. een fotocopie van zijn huwelijksakte*
2. zijn originele paspoort en dat van zijn Surinaamse partner
(de paspoorten worden na inzage, meteen afgegeven);
3. een nationaliteitsverklaring van de Surinaamse partner en
4. een recente uittreksel uit het bevolkingsregister van
Suriname als bewijs dat hij (nog) gehuwd is met een
Surinamer
De vreemdeling die valt binnen deze groep komt kosteloos in
Remigranten van
aanmerking voor een verklaring, welke aangeeft dat voor zijn
Surinaamse orgine met
tewerkstelling geen vergunning is vereist.
een andere dan de
Hiervoor dient hij wel over te leggen:
Surinaamse nationaliteit,
1. een fotocopie van het bewijs van afschrijving van de
met hun gezin, als
gemeente waar hij woonachtig was* en
bedoeld in o.a. art.5 van
2. een fotocopie van zijn paspoort*
de zgn.
indien de vreemdeling niet geboren is in Suriname dient
“Toescheidingsovereenk
tevens teworden overlegd:
omst” (V.B. 1981 No. 1);
3. een verklaring van het Centraal Bureau voor Burgerzaken
Vreemdelingen die door
de minister van
binnenlandse zaken zijn
toegelaten als vluchteling
en die zodanige status
kunnen aantonen met het
betreffende
Verblijfsdocument;
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
(CBB) als bewijs dat hij ooit eens de Surinaamse
nationaliteit heeft gehad.
Om in aanmerking te komen voor een verklaring dient de
vluchteling wel een fotocopie van voornoemd
verblijfsdocument* over te leggen.
Page 89
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Vreemdelingen die
landsdienaar zijn als
bedoeld in artikel 1 van
de “Personeelswet” (G.B.
1962 No. 195),
overeenkomstig het
bepaalde in artikel 1, lid 2
van de “Wet
Werkvergunning
Vreemdelingen”, m.u.v.
vreemdelingen werkzaam
bij
overheidsrechtspersonen
.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
De vreemdeling die valt binnen deze groep komt kosteloos in
aanmerking voor een verklaring, welke aangeeft dat voor zijn
tewerkstelling geen werkvergunning is vereist.
Hiervoor dient:
De landsdienaar die ambtenaar is, over te leggen een
fotocopie van zijn aanstellingsbeschikking*en zijn laatste
originele paspoort, welke na inzage meteen wordt
teruggegeven;
De landsdienaar die arbeidscontractant is, over te leggen
een fotocopie van zijn arbeidsovereenkomst met de staat*
en zijn originele paspoort, welke na inzage meteen wordt
teruggegeven.
Page 90
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST P
BENODIGHEDEN VOOR
INSCHRIJVING IN HET HANDELREGISTER
BENODIGDHEDEN VOOR INSCHRIJVING IN HET HANDELSREGISTER – KKF
Eenmanszaak 
:


Vennootscha
p onder
Firma
Naamloze
Vennootscha
p/ Stichting:




Samenwerkingsovereenkomst
1 recente pasfoto van elke firmant en ID kaart
1 uittreksel uit het Bevolkingsregister van elke firmant
Inschrijfgeld kan SRD 50 – SRD 100 bedragen




Conceptstatuten
Brief van de notaris inzake de oprichting van de N.V.
1 recente pasfoto van elk der oprichters / bestuurders + ID kaart
1 uittreksel uit het Bevolkingsregister van elk der oprichters/
paspoort
Opgave van inschrijving dient door tenminste twee (2) oprichters
te worden gedaan.


Filiaal van
een
buitenlandse
onderneming
Vergunning
1 recente pasfoto en ID kaart
Uittreksel Bevolkingsregister of paspoort




uittreksel uit de inschrijving van het Hoofdkantoor in het register
van de Kamer van Koophandel of de Bedrijvenregistratie aldaar;
aanstellingsbrief van de beheerder hier te lande;
1 recente pasfoto van de beheerder hier te lande + ID kaart
1 uittreksel uit het Bevolkingsregister van de beheerder / paspoort
kopieën van de statuten bij rechtspersonen ;
Indien nodig eerst vergunning aanvragen
Inschrijving in het Handelsregister geschiedt in principe één week vóór tot één
week na aanvang van de handelsactiviteiten
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 91
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST Q :
VERGUNNINGPLICHTIGE EN
NIET- VERGUNNINGSPLICHTIGE BEDRIJVEN
INGESCHREVEN IN HET HR
VERGUNNINGPLICHTIGE BEDRIJVEN INGESCHREVEN IN HET HANDELSREGISTER
Aannemer
Houtbewerkingsbedrijf
Reclamebureau
Accountant
Houtmark
Reisbureau
Atuaris
Houtzagerij
Reparatie-inrichting
Advertentiebureau
Rijschool
Amusementbedrijf
Ingenieurs(advies)bureau
Rokerij
Architect
Installateur
Autobusdienst
Scheepsagent
Autowasserij
Kapsalon
Scheepsbevoorrader
Kleermaker
Scheepvaartbedrijf
Bakker
Keuringsstation (auto‟s
Schoenmaker
Bakkerij
enz.)
schoonheidspecialist
Bankier
Koeltechnisch bedrijf/Schoonmaakbedrijf
Barbier
technicus
Servicestation
Belastingconsulent
Koffiebranderij
Slachterij
Bespuiting-en/of
Slager
besproeiingsbedrijf
Landmeter
Slijperij
Blikslager
Lasserij
Smederij
Bosbouwbedrijf
Loodgieter
Spaar- en kredietcoopertatie
Luchtvaartbedrijf
standhouder
Cargadoor
Luchtvrachtafhandelingsbe Stoffeerderij
Cateringbedrijf
drijf
Stuwadoor
Commissionair
Constructiebedrijf
Makelaar
Tandtechnicus/ -technisch
Cybercafe
Manicuren
bedrijf
Metaalbewerkingsbedrijf
Taxateur
DouaneMeubelmaker
Timmerbedrijf
expediteur(inklaarder)
Mijnbouwbedrijf
Touroperator
Draaierij
Monteur
Drankinrichting
Motel
Uitdeuk- en spijtinrichting
Drukkerij
Omroepcommunicatie
Veerdienst
Eet-en drankeninrichting
Ongediertebestrijdingsbebe Venter
Expediteur
drijf
Video(DVD)theek
Opbelhui
Verzekeraar
Farbrikant
Opkoper (goud)
Verzekeringsagent
Foto-laboratorium
Opticien
Visverwerkingsbedrijf
Fotostudio
Orthopedisch
instrumentmaker
Wasserij (kleding)
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 92
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Goud- en zilversmid
Grossier
Handelsagent
Hotel
Padidroger
Pedicuren
pelmolenaar
Pension
Pottenbakker
Wikkelinrichting
Winkelier
Wisselkantoor
Zwembad
Radio- omroepbedrijf
NIET-VERGUNNINGPLICHTIGE BEDRIJVEN INGESCHREVEN IN HET
HANDELSREGISTER
Acupuncturist
Importeur
Sauna- inrichting
Adviesbureau
Incassobureau
Showroom
Administratiebureau
Informatiebureau
Screenprint
Atelier
Inkoopbureau
Servicebureau
Autobusbedrijf
Sleepdienst
Kleuterschool
Software bureau
Begrafenisonderneming
Koerier
Sportschool
Beleggingskantoor
Kwekerij
Bemiddelingsbureau
Taxibedrijf
Bewakings -en
Landbouwbedrijf
Tekenbureau
beveiligingsbedrijf
Leverancier
Tekenverwerkingsbedrijf
Bibliotheek
Thuiszorg
Binderij
Managementbureau
Transitohandel
Binnenhuisarchitect(interieur Masseur
Transportbedrijf
verzorger)
Modellenbureau
Tuinbouwbedrijf
Bloemisterij
Nagelstudio (kunstnagels) Uitgeverij
Clicheerbedrijf
Uitzendbureau
*Computerbedrijf
Onderzoeksbureau
Converteerbedrijf
Ontwerpbureau
Vakantie-oord
Copieerbedrijf
Opkoper
Veeteeltbedrijf
Opleidingsinstituut
Verhuurbedrijf
Dagverblijf
Opnamestudio
Verkavelaar
Declarant
Opslagplaats
Verpakkingsbedrijf
Distributeur
Vertaalbureau
Pers- en publiciteitsbureau Visserijbedrijf
Exporteur
Peuterschool
Vuilophaaldienst
Pluimveeteeltbedrijf
Fotograaf
Projectontwikkelaar
Zeefdrukbedrijf
Fruitteeltbedrijf
Promotionbureau
Grafisch ontwerpbureau/
bedrijf
Reclameschilder
Hondenfokkerij
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 93
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST R :
VOOR DE ONESTOP WINDOW AANVRAAG
- KKF HEEFT U NODIG
BENODIGHEDEN VOOR EEN AANVRAAG BIJ DE ONE-STOP-WINDOW VAN KKF











Pasfoto‟s
Belastingverklaring
Uittreksel uit het Bevolkingsregister
Nationaliteitsverklaring/ copie verblijfsvergunning
Gezondheidsverklaring afgegeven door de huisarts en afgestempeld door het
B.O.G.
1 kwitantie van SRD 304,50 (vergunningsrecht)
Goedkeuring van de eigenaar van het zakenpand of copie huurovereenkomst
Hypothecair uittreksel
Copie statuten (bij rechtspersonen)
Copie van de te verlengen vergunning
Uittreksel Kamer van Koophandel en Fabrieken
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 94
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST S:
TARIEVEN EN TARIEFSCHIJVEN
Belasting
heffingsgrondslag
Inkomstenbelasting
voor natuurlijke
personen.
TARIEVEN EN TARIEFSCHIJVEMN






0 tot en met SRD 2.646 – 0%.
SRD 2.646 tot en met SRD 14.002,80 – 8%.
SRD 14.002,80 tot en met SRD 21.919,80 – 18%.
SRD 21.919,80 tot en met SRD 32.839,80 – 28%.
Boven 32.839,80 – 38%.
Geen reguliere aanpassing voor inflatie.
Inkomstenbelasting
voor lichamen.
Loonbelasting.
Omzetbelasting.
Vermogensbelasting
Dividendbelasting:
De belasting wordt
geheven naar de
opbrengst van
aandelen,
winstbewijzen en
winstdelende
obligaties.



Het leveren van zelf geproduceerde goederen: 10%.
Het verrichten van diensten: 8%.
Het importeren van goederen: 10% en 25% voor
bepaalde luxe goederen.
 Het in verband met de levering exporteren van zelf
geproduceerde goederen: 0%.
De belasting bedraagt 3 promille van belastbare som
Zuiver vermogen verminderd met:
 SRD 100.000 voor ongehuwde belastingplichtige.
 SRD 120.000 voor gehuwde belastingplichtige.
 Tarief is 25%.
Huurwaardebelasting:
Degene die het genot
van het gebouw heeft
krachtens enig
zakelijk recht
Invoerrechten.
Zegelrecht.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship







. 6% van de vastgestelde huurwaarde:
Gebouwen in eigen gebruik: 1% van vrije
verkoopwaarde minus SRD 50.000.
Verhuurde gebouwen: jaarlijkse huuropbrengst met
min. 1% van verkoopwaarde.
Wordt geheven bij de import van goederen.
Verschillende tarieven zijn van toepassing.
Wordt geheven bij de overdracht van onroerend goed.
Tarief is 7% [excl. notariskosten].
Page 95
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST T:
LOONBELASTING
LOONBELASTING: is een bepaald percentage van het brutoloon dat men
ontvangt als men in loondienst is.
Wat is
loonbelasting?
Loonbelasting is een directe belasting die van de werknemer
word geheven.
De werknemer is belastingplichtig.
Loonbelasting is een voorheffing op de inkomstenbelasting indien
de werknemer 2 dienstbetrekkingen heeft of neveninkomsten van
meer dan SRD 3.000 per jaar..In deze gevallen moet aan het eind
van het jaar een aangifte inkomstenbelasting worden gedaan. In
alle andere gevallen is loonbelasting eindheffing.
Van wie wordt
loonbelasting
ingehouden?
Loonbelasting wordt geheven van werknemers. Het begrip
werknemers in de zin van de loonbelasting wet is ruimer dan in
het normaal spraakgebruik.
Een werknemer is een natuurlijke persoon die tot een werkgever
in:
- een Privaatrechtelijke of een publiekrechtelijke
dienstbetrekking staat
- een bestaande of een vroegere dienstbetrekking
staat
- een dienstbetrekking van hemzelf of van een ander
staat
Vb. werknemer is ook degene die loon geniet uit een vroegere
dienstbetrekking van hemzelf of van een ander. Als iemand dus
gepensioneerd is, moet van hem toch nog loonbelasting worden
ingehouden. Ook van het weduwen- en wezenpension moet
loonbelasting worden ingehouden. Omdat de genieter als
werknemer wordt beschouwd; het pensioen word genoten uit een
vroegere dienst betrekking van een ander. Naast de werkelijk
bestaande dienstbetrekkingen en de vroegere dienstbetrekkingen
beschouwt de wet de arbeidsverhouding van bepaalde personen
eveneens als dienstbetrekking; de fictieve dienstbetrekking
. Hier volgen een paar voorbeelden van personen die beschouwd
worden in dienstbetrekking werkzaamheden te zijn:
 degene wiens functie op en verkiezing og benoeming
berust
 commissarissen van N.V.‟s en ander lichamen;
 musici en ander artiesten, alsmede beroepssportlieden
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 96
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Door wie moet
loobelasting
worden
ingehouden?
De wet op de loonbelasting 1982 noemt degene die loonbelasting
moet inhouden de inhoudingsplichtige. Inhoudingsplichtige is
degene tot wie een of meer personen in dienstbetrekking staan(
de werkgever). Bijv. De ambtenaar is werknemer; de staat is
werkgever;
Inhoudingsplichtige is de werkgever die aan een of meer
personen loon verstrekt uit een vroegere dienstbetrekking van die
werknemer zelf of van een ander. Dat wil dus zeggen dat degene
die pensioen verstrekt aan een vroegere werknemer, als
inhoudsplichtige wordt aangemerkt. Hetzelfde geldt voor degene
die pensioen verstrekt aan een vroegere werknemer van een
ander.
Vb. Een gepensioneerde ambtenaar bv. Is werknemer geweest
bij de Staat; zijn pensioen wordt echter door het Pensioenfonds
Niet de Staat, doch het Pensioenfonds is de inhoudsplichtige.
Ook ingevallen waarin sprake is van een fictieve dienstbetrekking
is een inhoudsplichtige aangewezen.
De commissarissen van N.V.‟s en ander lichamen: de N.V. of het
ander lichaam
 degene die als thuiswerker arbeid verricht: de
opdrachtgever;
 degene die de thuiswerker als hulp bijstaat: de thuiswerker
 de musici en andere artiesten en de beroepssportlieden;
degene met wie het optreden of de sportbeoefening is
overeengekomen.
Waarop moet
loonbelasting
worden
ingehouden?
Van het loon.
Het begrip loon geeft al aan dat het gaat om een vergoeding voor
verrichte arbeid. In de praktijk geven wij aan deze vergoeding
allerlei namen zoals salaris, bezoldiging, honorarium.
Voor de Wet Loonbelasting is alles wat uit een dienstbetrekking of
uit een vroegere dienstbetrekking wordt genoten loon.
Het loon wordt meestal in geld uitbetaald. Maar ook als de
werknemer een goed of een dienst van zijn werkgever krijgt is het
loon. Respectievelijk loon in natura en aanspraken.
Bijv. Een werknemer die elke dag een warme maaltijd van zijn
werkgever krijgt. Van het in natura genoten loon kan pas
loonbelasting worden ingehouden als de waarde ervan in geld is
uitgedrukt.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 97
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST U:
INKOMSTENBELASTING
INKOMSTEN BELASTING: is een bepaald percentage van het belastbare inkomen
dat men in een fiscaal jaar heeft ontvangen.
Wat is
Inkomstenbelasti
ng?
Inkomstenbelasting is een belastingheffing over inkomsten. In de
Wet Inkomstenbelasting 1922 is aan gegeven wie en welke
inkomsten aan de heffing van inkomstenbelasting zijn
onderworpen. De inkomstenbelasting is een directe belasting. Dit
houdt in dat degene die de belasting betaald, ook drager is van de
te betalen belasting.
Wie moet
inkomstenbelasti
ng betalen?
Aan de heffing van inkomstenbelasting zijn onderworpen
binnnenlandse en buitenlandse belastingplichtigen. Als
binnenlandse belastingsplichtigen zijn de inkomstenbelasting
onderworpen alle natuurlijke personen die in Suriname wonen en
alle lichamen die in Suriname gevestigd zijn (NV‟s; Stichtingen;
Coöperatieve Verenigingen ect.). Als buitenlandse
belastingplichtigen zijn aan de inkomstenbelasting onderworpen
alle natuurlijke personen en alle lichamen die in Suriname
binnenlands onzuiver inkomen genieten.
Hoe wordt
inkomstenbelasti
ng geheven?
De inkomstenbelasting is een aangiftebelasting. Dat wil zeggen dat
de belastingplichtige zelf in een aangifte formulier moeten
aangeven wat zijn inkomen is geweest. De belastingplichtige
berekent aan de hand van dit inkomen, zelf de belasting en neemt
deze in het aangifteformulier op. Dit aangifte formulier moet
worden ingediend bij de Ontvanger der Direkte belastingen. De
belasting moet gelijktijdig met de indiening van het aangifte
formulier worden voldaan. Wordt de belasting niet betaald of doet
de belastingplichtige geen aangifte, dan kan de belasting middels
een aanslag worden nageheven.
Waarover wordt
inkomstenbelasti
ng geheven?
Inkomstenbelasting wordt bij binnenlandse belastingplichtigen
natuurlijke personen geheven bij het jaar inkomen. Uit dit jaar
inkomen wordt het zuiverinkomen afgeleid, welke dient als
grondslag voor de belastingheffing. Bij de binnenlandse
belastingplichtigen lichamen wordt de belasting geheven van de
jaar winst. Uit de jaarwinst wordt het belastbaar bedrag afgeleid,
welke dient als grondslag voor de belastingheffing.
Bij de buitenlandse belastingplichtige natuurlijke personen en de
buitenlandse belastingplichtige lichamen word de belasting
geheven naar het binnenlands belastbaar bedrag. Dit wordt
afgeleid uit het binnenlands onzuiver inkomen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 98
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Hoeveel is het
belastingstarief?
Voor de natuurlijke personen geldt een schijventarief dat er als
volgt uitziet:
Van het inkomen (srd) tot 2.646
0%
2.646
-
14.002,80
8%
14.002,80 -
21.919,80
18 %
21.919,80 -
32.839,80
28 %
Boven
32.839,80
38 %
-
Voor de lichamen geldt een vast tarief van 36% van het belastbaar
bedrag of het binnenlands belastbaar bedrag.
Gelden er ook
vrijstellingen?
Voor alle natuurlijke personen geldt er een belastingvrije som van
SRD 2.646,De in Suriname wonende natuurlijke personen mogen bij
vaststelling van hun zuiverinkomen, bovendien nog de
aftrekposten en de in voorgaande jaren geleden verliezen in
mindering brengen op hun onzuiver inkomen. Hier gelden er
enkele drempels, die in de wet zijn opgenomen.
Lichamen mogen bij de vaststelling van hun belastbaar bedrag op
de winst in mindering brengen, de in voorgaande jaren geleden
verliezen. Ook hier gelden er beperkingen.
Welke
verplichtingen en
sancties gelden
er bij de
inkomstenbelasti
ng?
Belastingplichtigen aan wie een aangifte formulier is uitgereikt, zijn
tot het doen van aangifte verplicht. Deze verplichting geldt ook
voor hen aan wie geen aangifte formulier is uitgereikt, maar die wel
belastbaar inkomen genieten.
De belastingplichtigen zijn ook verplicht om gelijktijdig met de
indiening van het aangifte formulier, de betaling te voldoen. Wordt
de belasting niet betaald of doet de belastingplichtige geen
aangifte, dan kan de belasting middels een aanslag worden
nageheven.
Bij deze aanslag kan er een verhoging worden toegepast tot 100%
van het verschuldigde bedrag.
Naast deze verhoging is de belastingplichtige rente verschuldigd,
indien hij zijn betaling te laat doet.
De rente word berekend voor elke dag dat hij nalatig blijft om zijn
schuld te voldoen en wel vanaf de uiterste dag waarop hij zijn
schuld had moeten voldoen.
Belastingplichtigen hebben ook nog een administratieve
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 99
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
verplichting, met betrekking tot het bijhouden van boeken en
bescheiden.
Bij een eventuele controle door de Belastingdienst, zijn ze verplicht
inzage te verlenen in deze boeken en bescheiden.
Bij een weigering tot inzage van boeken en bescheiden, kan de
Belastingdienst aanslagen opleggen.
Bij een eventueel bezwaar tegen deze aanslagen, kan de
Belastingdienst de aanslagen handhaven indien de
belastingplichtige blijft weigeren om inzage te verlenen.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 100
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST V :
VEREISTEN VOOR REGISTRATIE EN
AANVRAAG VAN VERSCHILLENDE VERKLARINGEN
CHECKLIST: VEREISTEN VOOR DE AANVRAAG VAN VERSCHILLENDE
VERKLARINGEN
Registratie/aanvraag Vereisten
voor
registratie
Natuurlijke Personen
Eenmanszaak,
maatschap, VOF)
registratie
Rechtpersonen
(N.V.‟s, stichting,
vereniging,
coöperatieve
vereniging,
commanditaire
vennootschap)
registratie van een
coöperatie
aanvraag
inkomensverklaring
aanvraag van een
Douaneverklaring(im
porteurs en
aanvraag
exporteursverklaring
t.b.v.
verzekeringsmaatsch
appij




Plaats, vestiging en omschrijving activiteiten
Beginbalans (startkapitaal en wijze van financiering)
Personeelsbestand en verloond bedrag
Officieel legitimatiebewijs
Kopie uittreksel Kamer van Koophandel en Farbrieken
Kopie vergunning (en)
Kopie huurovereenkomst (en)
Plaats,
vestiging en omschrijving van(en)
de activiteit
Kopie samenwerkingsovereenkomst
inclusief namen
Start
datum
van
de
activiteit
van partners
Kopie
van de statuten
Kopie hypothecair
uitreksel
Kopie beschikking (en) van de president
Beginbalans (startkapitaal) en wijze van financiering
Personeelsbestand en het verloond bedrag
(legitimatiebewijs vertegenwoordiger(s))
Plaats,
vestiging
en omschrijving van de activiteit
Kopie recente
KKF-uitreksel
Beginbalans
(startkapitaal en wijze van financiering)
Kopie huurovereenkomst
Personeelsbestand en verloond bedrag
Officieel legitimatiebewijs van de vertegenwoordiger
KKF-uitreksel
Kopie statuten
Kopie vergunning(en)
Kopie huurovereenkomst(en)
Kopie
inclusief namen
Geldigsamenwerkingsovereenkomst(en)
legitimatiebewijs
van
partners
Bewijs
voldoening aangifte- en afdrachtenplicht
Kopie
hypothecair
uitreksel
Loonopgave
werkgever
en bewijs afdracht LB
Kopie KKF-uitreksel
Geldig legitimatiebewijs van de vertegenwoordiger(s)



Geldig legitimatiebewijs
Bewijs voldoening aangifte- en afdrachtenplicht
Loonopgave werkgever en bewijs afdracht LB





















IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 101
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
aanvraag verklaring
t.b.v. verblijf/
toelating/
naturalisatie




aanvraag
Studiefinancierings
verklaring





reguliere
inhoudingsplichten







IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Geldig legitimatiebewijs
Bewijs voldoening aangifte- en afdrachtenplicht
Loonopgave werkgever en bewijs afdracht LB
Bent u in loondienst, dan is dat LB en bij een zelfstandig
beroep inkomsten belasting
Bewijs voldoening aangifte- en afdrachtenplicht
Loonopgave werkgever en bewijs afdracht LB
Naam en voornaam student
Adres student in het (land waarin studie word genoten)
Naam, voornaam en geboortedatum v/d
inhoudingsplichtige
Huisadres
Bedrijfsnaam
Bedrijfsadres
Telefoonnummer
Aantal werknemers
Startdatum werknemers
Het verloond bedrag op week-, fort-night- of maand basis
Page 102
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST W:
BIJLAGEN OMZETBELASTINGEN (OB)
Bijlagen mbt tot belastingheffingen
Omzet
Belasting
(OB)
Omzetbelasting is een Indirecte Belasting die geheven wordt op
geleverde goederen en verleende diensten
Bijlage 3,
behorende
bij de Wet
OB1997
Voor de navolgende goederen geldt er een tarief van 25%
Bijlage 2.
(vrijstelling
)
behorende
bij de Wet
Bijlage
2,
OB
1997
behorende
bij de Wet
OB
19972,
Bijlage
behorende
bij de Wet
OB 1997
Bijlage 2,
behorende
bij de Wet
OB 1997
Bijlage 2,
behorende
bij de Wet
OB1997
Automobielen en andere motorvoertuigen hoofdzakelijk ontworpen
voor personen vervoer met een cilinderinhoud van meer dan 2000 cm3
en met een cif- waarde van $ 25.000,- of meer; motorfietsen;
speedboten, waterscooters, jachten, sport- en andere
pleziervaartuigen; vaatafwasmachines; videocamera‟s; vuurwerk; gokKaas,
pindakaas,Roomboter/
Margarine,
Sardines
in olie
of in gerichte
en speelautomaten;
televisietoestellen
boven
31- inch;
satelliet
tomatensaus,
Bokking,wapens,
Haring , munitie,
Kabeljauw
en gezoute
vis, Verse
schotels en antennes;
delen
en toebehoren
daarvan.
vleeswaren (kippen, varken- en rundvlees), Verse vis, Verse groenten
en fruit
Brood en broodbeschuit, Tarwe en tarwemeel, Cacaopoeder, Thee,
Bruine suiker, Witte suiker, Melk en melkpoeder, Zout, Tomatenpuree,
Spijsolie
Knoflook, Havermout, Verse aardappelen, Zoutvlees, Rode uien, Witte
uien, Bruine en witte bonen, Gele- en groene erwten, Bananen,
aardvruchten, wortels en knollen, Specerijen bestemd voor de
bereiding
vanrijstproducten,
massala
Padi,
rijst en
Eieren, Lucifers, Muskietenkaars,
Tandpasta, Toiletpapier, Badzeep, Huishoudzeep/ Poederzeep,
Babyvoeding, Maandverband en tampons
Luiers en inlegluiers, Desinfecterende middelen, Medicijnen,
verbandmiddelen, medische toestellen en apparatuur, optische
brillenglazen, brillenmonturen, ruw glas voor de vervaardiging van
brillen glazen en röntgenfilms, Dieselolie, Water (geleverd door de
S.W.M. en het Min. Van N.H.), Elektrische energie en kookgas, Textiel
voor de vervaardiging van klamboe‟s, Lamppetroleum, Voorbehoedsanticonceptiemiddelen, Leermiddelen, schoolbenodigdheden en school
uniformen, Kunstmeststoffen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 103
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Bijlage 1,
behorende
bij de Wet
OB 1997
(tarief 8%)
schade verzekeringen, met uitzondering van ziektekosten verzekering;
de diensten verleend door banken en andere financiële instellingen ter
zake van: het afsluiten van leningen met uitzondering van lenigen het
kader van productie; het afsluiten van hypotheken; het overboeken van
gelden ter zake buitenlandse transacties; de diensten verleend door
notarissen alsmede personen die een vrij beroep uitoefenen,
waaronder: advocaten, accountants, automatisering-, informatica- en
overige consultancy. Uitgezonderd zijn vrije beroepen in de medische
sector zoals artsen, tandartsen en fysiotherapeuten en overige
medische dienstverleners; de diensten verleend door reclamebureaus,
alsmede het maken van reclame via televisie, radio, kranten, en
andere openbare publicaties; de diensten verleend door architecten en
landmeters; de diensten verleend door makelaars bij de verkoop en
verhuur van onroerende goederen; de diensten verleend in het kader
van het vervoer van goederen;de diensten verleend in het kader van
bewaking van gebouwen, goederen en personen; de diensten verleend
door een schoonmaak bedrijven; de diensten verleend in het kader van
het ter beschikking stellen van roerende goederen; het verstrekken van
logies, spijzen en dranken in en door de horecabedrijven; de diensten
verleend door reisbureaus; het oraginiseren van toeristische
activiteiten; de diensten verleend in het kader van de nationale en
internationale telecommunicatie; kappers, schoonheidssalons,
massagesalons en dergelijke diensten; de diensten verleend ten
behoeve van het vervoer van personen met luchtvaartuigen; de
Wet Omzetbelasting
houdende
vaststellingdevan
een algemene
diensten1997
verleend
door reparateurs;
diensten
verleend door
omzetbelasting
rijscholen; de diensten verleend door installateurs; de diensten
verleend door taxichauffeurs; de diensten verleend door radio- en
Artikel 2:
A. het door ondernemers in het kader van hun onderneming in
televisiestations; de diensten verleend door uitdeuk- en
de drie
Suriname leveren van door hen in Suriname voortgebrachte
de diensten verleend in het kader van service- en
belastbare spuitinrichtingen;
goederen;
onderhoudswerkzaamheden;
de diensten verleend in het kader van het
feiten:
B. het door ondernemers in het kader van hun onderneming in
verstrekken van parkeergelegenheden; e diensten verleend in het
verrichten
van dienstenbedraagt
die zijn genoemd
in de bij
Artikel 3:
1. Suriname
het tarief van
de omzetbelasting
respectievelijk:
kader van het gebruik van gok- en speelautomaten; de diensten
deze
wetlevering
behorende
bijlagevan
1; goederen 10 procent;
A. voor
en invoer
verleend door advertentiebureaus en advertenties van de dag- en
C. de
van
goeder. van diensten 8 (acht)procent;
B. invoer
voor het
verrichten
avondbladen alsmede andere periodieke publicaties.
2. in afwijking van het bepaalde in lid 1 van dit artikel bedraagt dit
tarief van de omzetbelasting 25 procent op de goederen die zijn
Artilel 7:
1. De
omzetbelasting
wordtwet
geheven
over de
vergoeding.
vernoemd
in de bij deze
genoemde
bijlage
3.
2. Onder de vergoeding wordt verstaan het totale van de levering
of de dienst ontvangen bedrag, de omzetbelasting zelf
daaronder niet begrepen
3. Indien de vergoeding niet of slechts gedeeltelijk uit een geldsom
bestaat, is de vergoeding de totale waarde van de tegen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 104
prestatie.
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Artikel 9:
Artikel 11:
De omzetbelasting is verschuldigd op het tijdstip, dan wel op de
tijdstippen, waarop de vergoeding geheel of gedeeltelijk wordt
ontvangen.
De belastingplichtige is verplicht voor de omzetbelasting die hij in een
tijdvak van een kalendermaand is verschuldigd, volledig, duidelijk en
zonder voorbehoud aangifte te doen voor de zestiende dag van de
maand volgend
op hetvan
tijdvak
vanomzet
aangifte.
Artikel 19:
Natuurlijke
personen
wie de
per kalenderjaar niet meer dan
SRD 6.000 bedraagt, zijn vrijgesteld van de in deze wet opgenomen
verplichtingen tot het doen van aangifte en het betalen van de
verschuldigde omzetbelasting.
Artikel 21:
Omzetbelasting
die op aangifte behoort te worden voldaan en die niet
of slechts gedeeltelijk is betaald, of omzetbelasting die te veel in aftrek
is gebracht, kan bij aanslag worden nageheven.
Artikel 22:
Belastingplichtigen ondernemers zijn gehouden van alles betreffende
de oefening van hun onderneming naar de eisen van die onderneming
op zodanige wijze een administratie te voeren en de daartoe
behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers op
zodanige wijze te bewaren, dat te allen tijde duidelijkheid bestaat
omtrent hun rechten en verplichtingen, alsmede over de overige voor
Artikel 43:
Degene, die bezwaar heeft tegen een hem opgelegde
de heffing, vrijstelling of verrekening van de omzetbelasting van belang
naheffingsaanslag of tegen een ingevolge enige bepaling van de wet
zijnde gegevens.
door de Inspecteur genomen geschikking, kan binnen zestig dagen na
dagtekening van de aanslag of van het ter post bezorgde of uitgereikte
afschrift van de beschikking een gemotiveerd bezwaarschrift indienen
De Wet Omzetbelasting
1997 (S.B. 1997 nr.83) zoals laatstelijk gewijzigd bij S.B.
bij de Inspecteur.
2002 nr. 86 geeft voor de omzetbelasting op de goederen de navolgende
artikelen:
-
Voor de levering en invoer van goederen 10 (tien) procent;
Voor het verrichten van de in bijlage 1 genoemde diensten 8 (acht) procent;
Voor de goederen genoemd in de bij deze wet behorende bijlage 3 bedraagt
het tarief 25 (vijfentwintig) procent (luxe goederen).
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 105
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST X:
BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN
(BELASTING)
BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TBV VAN DE BELASTINGDIENST
 Ieder, die een bedrijf uitoefent, is verplicht van zijn
Boekhoudverplichting
vermogentoestand en van alles, wat zijn bedrijf betreft,
[WvK]
naar de eisen van zijn bedrijf, in een der volgende talen:
Nederlands, Duits, Frans, Engels, Italiaans, Portugees of
Spaans, aantekening te houden op zodanige wijze, dat
uit de gehouden aantekeningen te allen tijde zijn rechten
en verplichtingen kunnen worden gekend.’
 ‘Hij is voorts verplicht alle jaren, binnen de eerste zes
maanden van elk jaar, een naar de eisen van zijn bedrijf
ingerichte balans op te maken en eigenhandig te
ondertekenen.’
 ‘Hij is gehouden de boeken en bescheiden, waarin hij
overeenkomstig artikel 2 aantekening heeft gehouden,
alsmede de balansen, de ontvangen brieven en
telegrammen en afschriften van de uitgaande brieven en
telegrammen tien jaar lang te bewaren.’
 ‘Jaarlijks binnen acht maanden na afloop van het
Verplichting tot opmaken
boekjaar van de vennootschap, [...] maakt het bestuur
van jaarrekening [WvK]
een balans en een winst en verliesrekening op en legt
deze aan de algemene vergadering van
aandeelhouders ter vaststelling over. Balans en winst
en verliesrekening gaan vergezeld van een
 Grondslagen
zijn niet
voorgeschreven
toelichting, welke
vermeldt,
naar welke maatstaf de
 Onder
omstandigheden,
totvennootschap
ter inzage
onroerende
en roerende verplichting
zaken van de
legging
van afschrift jaarrekening bij Handelsregister.
zijn gewaardeerd.’
Aangifteverplichting
 Lopend jaar: door indienen van voorlopige aangifte:
 Uiterlijk 15 april: natuurlijke personen en lichamen.
 Verschuldigde belasting is tenminste gelijk aan
bedrag van laatst ingediende definitieve aangifte,
tenzij toestemming voor lager bedrag.
 Betaling schuld in 4 gelijke termijnen: 15 april, 15
juni, 15 oktober en 31 december.
 Verstreken jaar: door indienen van definitieve aangifte:
 Uiterlijk 30 april: natuurlijke personen.
 Uiterlijk 30 juni: lichamen.
 Betaling schuld: tegelijk met indiening van
definitieve aangifte.
 Aangiftebiljet dient duidelijk, stellig en zonder enig
voorbehoud naar waarheid te worden ingevuld en
ondertekend.
Inzageplicht
 Verplichting tot het verlenen van inzage van gegevens
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 106
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Bezwaar en beroep



IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
die van belang kunnen zijn de heffing, controle en inning
van belasting:
 Bescheiden, boeken, aantekeningen,
computerbestanden of computerapparatuur.
Verplichting tot het verstrekken van derden informatie.
Bezwaar:
 Schriftelijk, gemotiveerd en binnen 60 dagen na
dagtekening van aanslagbiljet.
Beroep:
 Schriftelijk, met redenen omkleed en binnen 60
dagen nadat afschrift ter post is bezorgd of tegen
ontvangstbewijs is uitgereikt.
Page 107
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST Y:
WAT BIEDEN BANKEN IN SURINAME
(In deze checklist zijn m.n. de banken genoemd die presentaties
hebben verzorgd gedurende de IntEnt startersmissies uit Nederland).
DE SURINAAMSE BANK (DSB)
Doelstelling(en) doel van de
Missie:
instelling en inhoud (wat
Het aanbieden van een verscheidenheid aan
achtergrond info mbt het
topkwalititeits producten, tot stand gebracht door
ontstaan, de missie, visie)
enthousiaste deskundige medewerkers. De
leiderschapspositie en professionele kennis van het
bankwezen, het uitgebreid binnenlands kantorennet en
het aangaan van stratetigische internationale allianties
dienen als soliede basis voor deze visie.
Doelgroepen
Type financiering
Belangrijkste voorwaarden en
vereisten om in aanmerking te
komen
Minimum maximum bedrag
Meer informatie en instantie
(afdeling) tot het indienen van
voorstellen
bijzonderheden
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
In samenhang hiermee ligt een voordurend streven tot
het creeren van een win win situatie voor zowel de
bank als de client, met als resultaat vergroting van de
rentabiliteit. De win win situatie houdt ondermeer in:
Het opbouwen van zo gunstig mogelijke verdiensten
voor de clienten, aandeelhouders en de samenleving
in het algemeen.
Particulieren, bedrijven, organisaties en de overheid.
Consumentenkredieten, bedrijfskredieten en
bemiddeling bij kapitaalmarkt transacties.
Voor bedrijfskredieten is een gezonde bedrrijfvoering
met voldoende cashflow om de aflossingen te voldoen,
gewenst.
Particulieren dienen minimaal 6 maanden
rekeninghouder te zijn.
Voor het consumetenkrediet is het minimum SRD 500,Afdeling: retail banking of coorporate banking
Telefoon: 471100
Website www.dsbbank.sr
DSB bank is al meer dan 140 jaar in dienst van de
samenleving!
Page 108
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Hakrinbank N.V.
Doelstelling(en De handels krediet en industrie bank (hakrinbank) is opgericht op 28 juni
) doel van de
1936. Zij is een van de grotere Surinaamse banken met een
instelling en
marktaandeel van ca. 25%. De bank biedt een breed scala van financiele
inhoud (wat
diensten aan en staat bekend als solide en betrouwbaar. De
achtergrond
dienstverlening geschiedt via het hoofdkantoor en 7 bijkantoren. In de
info mbt het
ontwikkeling van de bank neemt de 100% dochteronderneming de
ontstaan, de
nationale Trust – en Financieringsmaatschappij een belangrijke plaats in.
missie, visie)
Zij houdt zich voornamelijk bezig met het verstrekken van
consumentenkredieten, terwijl de Hakrinbank zich voornamlijk richt op
bedrijfsfinanciering.
Onze missie:
De hakrinbank biedt als innovatieve en dynamische instelling haar
klanten een integraal pakket van hoogwaardige financiele diensten aan.
Doelgroepen
Type
financiering
Deskundige medewerkers leveren in teamverband maatwerk voor
maximale klanttevredenheid.
Alle ondernemers in de formele sector met een KKF inschrijving
Kortlopend – Rekening courant krediet
Doel: financiering van de vlottende activa – werkkapitaal
Looptijd: tot wederopzegging, echter vindt jaarlijks een evaluatie plaats.
Langlopend – investeringskrediet
Doel: investeringen in vaste activa – onroerend goed, aanschaf machines
etc.
Looptijd: afhankelijk van aflossingscapaciteit van de client (mogelijkheden
tot 15 jaar)
Seizoenskrediet (bijvoorbeeld agrarische sector)
Vorm van rekening courant krediet
Looptijd: vanaf het begin van het seizoen tot het einde van het seizoen
Belangrijkste
voorwaarden
en vereisten
om in
aanmerking te
komen
Rente van de kredieten wordt op basis van de kredietkwaliteit bepaald.
De rentes op jaarbasis zijn:
USD/EUR krediet 8 – 12% inclusief provisie
SRD krediet 11 – 16% inclusief provisie
Grootte van het krediet wordt vastgesteld op basis van de onderstaande
criteria te weten:
Activiteiten moeten voldoende en stabiele cashflow genereren
(aflossingscapaciteit)
Ondernemers moeten een businessplan presenteren.
Zekerheden:
o Hypotheek op onroerend goed of
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 109
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Minimum
maximum
bedrag
Meer
informatie en
instantie
(afdeling) tot
het indienen
van
voorstellen
bijzonderhede
n
o Fiduciaire eigendomsoverdracht van roerende goederen
o (bank)garanties
o Borgstellingen
Jaarcijfers en financiele positie
Kwaliteit van het management skills, integriteit, ervaring, opvolgingsplan
Positieve sectorbeoordeling
Wordt bepaald aan de hand van bovengenoemde criteria.
Afdeling: credits
Telefoon 477722 tst 301, 302, 303, 310, 296 en 380
Website: www.hakrinbank.com
De hakrinbank NV biedt de client begeleiding en advisering in het
bedrijfsproces en het financieel management. Indien een client in de
problemen verkeert en hierdoor tijdelijk niet kan oldoen aan de
kredietvoorwaarden biedt hakrinbank de mogelijkheid om hier in overleg
uit te komen.
Hierbij kan gedacht worden aan een herstructurering of consolidatie van
het krediet om de ondernemer tegemoet te komen in zijn
aflossingsproblemen. De hakrinbank biedt naast kredieten een breed
scala van financiele diensten zoals beleggen, verzekeren, internationaal
bankieren aan en verkoop van vreemde valuta, buitenlandse
overmakingen
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 110
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Finabank N.V
Doelstelling(en)
doel van de
instelling en
inhoud (wat
achtergrond info
mbt het ontstaan,
de missie, visie)
Doelgroepen
Type financiering
Belangrijkste
voorwaarden en
vereisten om in
aanmerking te
komen
Minimum
maximum bedrag
Meer informatie en
instantie (afdeling)
tot het indienen
van voorstellen
bijzonderheden
De finabank is opgericht op 24 april 1991. Op 26 maart 1998 werd
het eerste filiaal te Nw. Nickerie geopend en op 22 maart 2007 was
de opening van het Finabank international banking center een feit
De finabank heeft als doel te voorzien in de dagelijks veranderende
behoeften. De missie is het streven naar duurzaam partnerschap
met clienten door hen bij te staan met maatwerk en adviseren bij
het realiseren van hun wensen. De visie daarentegen is dat de
markt ook aan finabank ruimte biedt om de samenleving financiele
producten en diensten aan te bieden waarmee welvaart en welzijn
voor iedere burger kunnen worden bewerkstelligt.
De bank is laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen.
Behalve individuen bedient finabank ook de zakelijke client. Zowel
de beginnende ondernemer als het gevestigde bedrijf kan terecht
bij finabank.
Persoonlijke lening, huurkoop, voertuigenfinanciering, hypothecaire
leningen, bedrijfskredieten
Afhankelijk van het type financiering
Afhankelijk van de aflossingscapaciteit van de client
Afdeling: kredieten
Telefoon: direct 424326/ centrale 472266
Website: www.finabanknv.com
Email: [email protected] of [email protected]
Openingstijden:
Finabank IBC (Mr. J Lachmonstraat 49)
Ma t/m vr 07:00 – 21:00
Za 09:00 – 13:00 18:00 0 21:00
Finabank centrum (dr. S. Redmondstraat 59)
Ma t/m vr 07:00 – 19:00
Za 09:00 – 13:00
Finabank Nickerie (R.P Bharostraat)
Ma t/m vr 07:00 – 15:00
Za 08:00 – 12:00
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 111
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Godo G.A
Coöperatieve spaar en kredietbank
Doelstelling(en)
Oorspronkelijk opgericht om toegang te verschaffen tot de lagere
doel van de
inkomensgroepen. Godo is inmiddels uitgegroeid tot een financiële
instelling en inhoud instelling met een breed maatschappelijk werkterrein. Zij is een
(wat achtergrond
coöperatieve vereniging en heeft dus leden. Het belang van de
info mbt het
leden staan centraal. Godo is actief in verschillende segmenten,
ontstaan, de missie, waarbij een variëteit van spaar-, en leenproducten, beleggingen,
visie)
overmakingen en verzekeringsproducten aangeboden wordt.
Doelgroepen
Type financiering
Belangrijkste
voorwaarden en
vereisten om in
aanmerking te
komen
Minimum maximum
bedrag
Meer informatie en
instantie (afdeling)
tot het indienen van
voorstellen
De doelgroepen voor het godo productportofolio bestaan uit
individuen, kleine en middelgrote bedrijven, entrepreneurs en microondernemingen. Ook de schoolgaande jeugd behoort tot een
doelgroep van Godo. Tenslotte werkt Godo met NGO‟s (scholene,
buurtorganisaties, regio‟s)
Persoonlijke leningen (PL) hypothecaire leningen (HL) microkredieten en bijzondere vormen van persoonlijke leningen.
Voor persoonlijke leningen:
 Vast inkomen
 3 laatste bankafschriften
 6 maanden lidmaatschap
 Looptijd max 2 jaar
Hypotheken
Voornatuurlijke personen
 Vast inkomen (loonslip/werkgeversvergunning
 Taxatie rapport, perceelkaart
 Hypothecair uittreksel
 Uittreksel CBB + nationaliteitsverklaring
Voor bedrijven (zelfde als natuurlijke personen+ tevens)
 Statuten
 KKF uittreksel Jaarcijfers afgelopen 3 jaar
Minimum leenbedrag: SRD 500,Maximum leenbedrag PL: SRD 10.000,Maximum leenbedrag (HL) afhankelijk van de kredietportefeuille.
Afdeling: marketing
Telefoon: 421546 toestel 274
Website: www.godo.sr
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 112
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Doelstelling(en)
doel van de
instelling en
inhoud (wat
achtergrond info
mbt het ontstaan,
de missie, visie)
Doelgroepen
Type financiering
RBTT bank (Suriname) NV
Royal Bank of Trinidad & Tobago
De RBTT Group is een van de grootste banken in het Carribische
gebied. Sinds juni 2008 maakt RBTT BANK (SURINAME) NV volledig
onderdeel uit van de Royal Bank of Canada (RBC) een van de sterkste
internationale banken ter wereld. De RBTT Group heeft vestigingen in
13 Carribische landen en behoort tot een van de grootste regionale
netwerken van financiele instellingen
Kleine en middelgrote bedrijven, groot bedrijven en de consumenten
markt (Business en Personal banking)
Leenfacaliteiten:
Rekening courant facaliteit
De rekening courant krediet (ook wel werkkapitaalfaciliteit) is een
financieringsvorm met als doel het financieren van de aanschaf van
voorraden.
Termijn lening
De aflopende lening dient ter financiering van eenmalige
investerringen, zoals de financiering van de bouw of aankoop van een
bedrijfspand of de aanschaf van machines, inventaris, voertuigen,
computerhardware, etc.
Directeur Grootaandeelhouders Lening (DGA)
Een aflopende lening bestemd voor de Directeur en/of
grootaandeelhouder van een bedrrijf ter financieringen van privé
aankopen (woonhuis, auto ect.)
Letter of Credit (L/C) faciliteit (documantair krediet) deze faciliteit wordt
veelal gebrukt door importeurs en dient voor het openen van (L/C) voor
de import van goederen tot een vooraf vastgestelde limiet.
Garantiefaciliteiten:
Bereidsverklaring:
Verklaring dat de bank bereid is om een garantie af te geven, indien
een bepaald project voortvloeiende uit een inschrijving wordt gegund
aan de inschrijver als zekerheid voor de uitvoering van het project.
Uitvoeringsgarantie:
Verklaring dat de bank claims zal betalen die voorvloeien uit een
wanprestatie ter zake van het niet juist nakomen van een
uitvoeringscontract.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 113
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Belangrijkste
voorwaarden en
vereisten om in
aanmerking te
komen
Minimum
maximum bedrag
Meer informatie
en instantie
(afdeling) tot het
indienen van
voorstellen
bijzonderheden
Voorschotgarantie:
Verklaring van de bank ter dekking van een risico van het opnemen
van een voorschot ter zake van een uitvoeringscontract.
Waarop letten wij bij het verlenen van faciliteiten: Analyse van
bedrijfsprofiel en jaarcijfers (balans, winst en verliesrekening)
Bescheiden (o.a.)
Uittreksel handelsregisterinschrijving
Kopie bedrijfsvergunning
Statuten (indien rechtspersoon)
Mogelijke zekerheden:
Hypotheek op onroerend goed
Zekerheidscessie van vorderingen op debiteuren
Zekerheidscessie van verzekeringen
Fiduciaire eigendomsoverdracht, roerende goederen (bv. Inventaris,
voorraden, voertuigen)
Omvang van de faciliteiten:
Afhankelijk van de behoefte en de financiele mogelijkheden van de
client.
CONTACT:
Business banking:
Telefoon 471555 toestelnummer 421 of 297
Personal Banking:
Telefoon: 471555 toestelnummer via telefooncentrale
Website: www.rbtt.com
Internetbankieren via website
Of elk RBTT kantoor bij u in de buurt.
Wie bieden persoonlijke professionele service vanuit onze
internationale achtergrond met een sterke focus op lokaal maatwerk.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 114
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Development Finance Limited South America
(DFLSA)
Doelstelling(en)
De doelstelling van DFLSA is financiering en advies van kleine-,
(doel van de
middelgrote- en grote bedrijven in Suriname
instelling) en
inhoud (wat
DFLSA Incorporated is een N die op 14 mei 2005 is opgericht in
achtergrond info Georgetown Guyana. Oorspronkelijk was slechts Guyana het
mbt onstaan, de
werkterrein. Eind 2005 werd echter ook in Suriname gestart als
missie, visie)
financieringsinstelling voor middelgrote en grote bedrijven.
Doelgroepen
Type
financiering(en)
De moedermaatschappij is de DFL Caribbean Group in Trinidad. Deze
is een private ontwikkelingsbank die, gestuurd door een goede rating
(Fitch, BB), in de internationale kapitaalmarkt gelden aantrekt om
economische ontwikkelingen in de landen in het Caraibisch gebied te
financieren.
DFLSA is als private sector ontwikkelingsbank werkzaam op vele
terreinen zoals de industrie waaronder agro-industrie, mijnbouw,
toerisme informatie techologie, private gezondheidszorg. Verder is zij
betrokken bij de financiering van onderwijs-instellingen en verwante
diensten in Suriname. Alleen primaire landbouw en staats-bedrijven
worden niet (of slechts onder zeer bijzondere voorwaarden) door ons
bediend. De bank richt zich ooral op het verbeteren van de
concurrentie-positie van haar clienten, waarbij het accent wordt gelegd
op die van de middelgrote bedrijven en ook kleine bedrijven de zgn
MKB‟s
Middellange en lange termijn leningen (5 tot 12 jaar). Tot voor kort
alleen beschikbaar in US dollars (grootte tussen de US 100.000 en US
4.000.000)
Het overleggen van een goed onderbouwd businessplan.
Belangrjikste
voorwaarden en
vereisten om in
aanmerking te
komen
Minimum en
Grotere financieringen worden gezamenlijk gedaan met ons
maximum bedrag moederbedrijf. De leningen aan het MKB worden primair verstrekt in de
munteenheid van Suriname nl. de Surinaamse dollar (SRD) tenzij het
bedrijf kan aantonen dat het verdiensten heeft in buitenlandse valuta.
De grootte van de leningen aan het MKB varieert tussen SRD 15.000
en SRD 500.000
Meer informatie
Adres: hoek Malebatrumstraat en keizerstraat
en instantie
1ste verdieping in het HH Cabel gebouw Unit 101 te paramaribo.
(afdeling) tot het Tel: 471804 fax 471811
indienen van
Email: [email protected] [email protected] [email protected]
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 115
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
voorstellen
Bijzonderheden
Kantoortijden: maandag – vrijdag van 8:00u – 16:30 u
Website: www.dflcaribbean.com
DFLSA Inc. Is de pionier voor wat betreft het gebruik van innovatief
systeem van leningsevaluatie op het niveau van de kleine onderneming
en zij maakt primair gebruik van lokaal management en personeel in elk
land. DFLSA legt sterk de nadruk op verantwoord en toekomstgerich
beheer (good Governence) volgens de normen en
vergelijkingsmaatstaven die het Caraibisch gebied zijn aanvaard.
DFLSA financiert, met name in Suriname, ook projecten in
samenwerking met de in Suriname gevestigde commerciële banken.
Het vriendelijk personeel is er altijd om u van dienst te zijn.
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 116
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
CHECKLIST Z :
BENODIGDE DOCUMENTEN VOOR DE OVERDRACHT VAN GROND
(HUUR EN ERFPACHT)
BENODIGDE DOCUMENTEN VOOR DE OVERDRACHT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
0
1
1
Geldig legitimatiemiddel
Recent uittreksel uit het bevolkingsregister
Recente nationaliteitsverklaring uit het bevolkingsregister
Perceelskaart (ook wel landmeterskaart genoemd)
Transportakte
Indien het om Nederlanders gaat: een recent historisch uittreksel waarop vermeld
dient te staan: datum van eventueel huwelijk/ geregistreerd partnerschap/ eventueel
echtscheiding/ huidige burgerlijke staat, nationaliteit en natuurlijk ook de juiste
naam, voornamen, geboortedatum en adres
Taxatie-rapport welke niet ouder mag zijn dan een jaar op het moment van de
overdracht en geaccordeerd door de Hypotheekbewaarder
Originele volmacht
Statuten van de stichting of NV alsmede het bewijs van inschrijving bij het
Stichtingenregister of de Kamer van Koophandel en Fabrieken
Als het gaat om erfpacht- of grondhuurpercelen dan is de toestemmingsverklaring
van de Overheid vereist.
Voor niet-ingezetenen de toestemming van de Deviezencommissie
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 117
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 118
Ondernemen in Suriname - IntEnt Suriname – Informatie gids
Ondernemen in Suriname
Informatiegids IntEnt Suriname 2010 ©
Deze eerste druk is verschenen in november 2010 ten
behoeve van de Suriname Beurs, gehouden te RotterdamAhoy 12 - en 13 november 2010.
Eindredactie: Kenneth Woei-A-Tsoi
Samenstelling en redactie: Carry Leysner
Fotomateriaal: Stasinternational en IntEnt Suriname
IntEnt Suriname
Henck Arronstraat 32A
Paramaribo-Suriname
Telefoon: [00597] 472825
E: [email protected]
W: www.intent-suriname.com
IntEnt: Internationalizing Entrepreneurship
Page 119