Biyografiyi indir

www.annefrank.de/mensch/tr
Achmed Talib
Biyografi
Konstantiniye > Fürstenwalde
Göç yıl: 1917
Boğaziçi’ndeki çocukluk
Achmed Talib 1 Mart 1901 yılında İstanbul’da doğduğunda şehrin ismi henüz
Konstantiniye’ydi ve Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik etmektedir. Achmed
bir tüccarın oğlu olarak dünyaya geldi. Babası biri kalıp buz ve biri de ayakkabı
boyası üzerine iki dükkân işletiyordu. Talib ailesinin ortalamadan yüksek
bir gelire sahip olması nedeniyle Achmed iyi bir eğitim alabilir ve zamanın
şartlarının göre alışılmadık derecede uzun bir süre olan sekiz yıl boyunca okula
gidebilir.
Achmed henüz üç yaşındayken annesi ölür ve babası yeniden evlenir.
Sonraları üvey annesiyle anlaşamadığı için Achmed’i bakması için kardeşine
verir. Achmed 14 yaşına geldiğinde hem öksüz hem de yetim kalır; babası
Birinci Dünya Savaşında 1915 yılında Çanakkale’de şehit düşer. Bundan kısa bir
süre sonra Türk-Alman Birliğinin gençleri eğitim için Almanya’ya gönderdiğini
duyar. Bu büyük maceraya atıldığında on altı yaşındadır.
Yeni hayat yeni
memleket oluyor
1917 Nisan’ında Berlin’e vardığında on gündür trenle yoldadır.
Brandenburg’taki Fürstenwalde’ye yollanır. O zamanlar İstanbul’u bir daha hiç
göremeyeceğinden ve bu Spree nehri kıyısındaki küçük kentin yeni memleketi
olacağından habersizdir. O andan itibaren Achmed ayakkabı ustası Albert
Pöthke’nin yanında, kendisi gibi ustasının evinde yasayan diğer üç Alman
gençle beraber çıraklığa baslar. Achmed Almancayı çabucak öğrenir ve ortama
alışır.
1923 yılında Pöthke yeni bir çırak aldığı için
Achmed onun yanından ayrılmak zorunda kalır. Bir
kaç yıl çeşitli işlerde çalışarak yaşamını kazanır ama
sonunda işsiz kalır. O an kendi kaderini yazmaya
karar verir. Evinin mobilyalarını satar ve o parayla
Fürstenwalde’de kendi küçük atölyesini açar. Ayrıca
bu arada Berlin’de evlerde hizmetçi olarak çalışan
Anna Höhnow ile nişanlanır. 1927 yılında çocukları
Rudi Achmed Höhnow dünyaya gelir. Achmed de
artık Fürstenwalde’ye yerleşmiştir.
Achmed Talib Almanya‘ya
varışından kısa süre sonra
(ortada oturan)
Achmed Talib > Biyografi
1
Kriz yılları
Anna Höhnow Sorb yerel giysileriyle
ve Achmed Talib Fürstenwalde’de
Fürstenwalde’li Achmed
O yıllarda bu küçük ailenin hayat şartları oldukça zordur. Çıkan bir kanun
yüzünden Achmed Türk vatandaşlığını kaybeder. Hemen Alman vatandaşlığına
başvurur fakat işlemlerin uzadıkça uzaması ve 1933 yılında Hitler’in iktidara
gelmesiyle vatandaşlık şansı tamamen ortadan kalkar. Başvurusu reddedilir
ve Achmed vatansız kalır. Achmed ile Anna’nin evlenememelerinin nedeni de
budur. Ancak 1933 yılında beraber bir eve çıkabilirler.
Nazi iktidarı sırasında vatansız bir yabancı olarak Achmed’e göz yumulur
ama her an sınır dışı edilebileceği ihtimali ile yasamak zorundadır. Türkiye’nin
neredeyse savaşın sonuna kadar tarafsız kalması onun için büyük bir şanstır.
Yine de o zamanlar orada Türkiye’den göçmüş biri olarak yasamak kolay
değildir. Talib-Höhnow ailesi mümkün olduğunca gözlerden uzak kalmaya
çalışır. Oğulları Rudi bu yüzden önce sadece Almanca öğrenerek büyür.
Savaştan sonraki yıllarda yasal durumu daha da belirsizdir. Achmed’e bazen
sadece iki haftalık oturma izinleri verilir. Ancak 1961 yılında bu belirsizlik bir
son bulur ve Achmed Doğu Almanya vatandaşı olur.
Achmed Fürstenwalde’nin toplumsal yaşamına çoktan uyum sağlamıştır. Bahçe
işleri ile uğraşanlar, Bisiklet Derneği üyeleri, kahvehane’ye gidenler tarafından
her zaman memnuniyetle karşılanır. Ayakkabı ustası olarak artık oğlu Rudi
de dâhil olmak üzere birçok çırak yetiştirmektedir. 1953 ve 1957 yılında
Rudi’nin çocukları Beate ve Jörg doğar. Bugün Achmed’in dört torun çocuğu
bulunmaktadır.
60’li yılların ortalarında Achmed’e Türkiye’den bir misafir gelir; kız
kardeşi Hüriye bir süre Fürstenwalde’de kalır. Oğlu Stuttgart’a gurbetçi olarak
çalışmaya gelmiştir ve Hüriye de Almanya’ya gelme fırsatını neredeyse elli yıl
sonra kardeşini tekrar görmek için kullanır.
Achmed hayatı boyunca inançlı bir Müslüman olarak yaşar, inancını da
kendi uygun gördüğü şekilde günlük yaşamını bulunduğu yerin şartlarına
uyarlar. Örneğin domuz eti yer ve cami bulamadığı için bayramlarda ailesiyle
beraber Protestan kilisesine gider. Achmed 1983 yılında ölür ve bir Kuran ile
beraber Fürstenwalde’de defnedilir.
Achmed Talib 1964 yılında ailesiyle, kardeşi
Hüriye Gürsoy(1. sira en sol), Achmed Talib
(1.sıra, en sol), Anna Höchnow (1.sıra, sağdan
ikinci), Rudi Achmed Höhnow, (arka sıra, en
sağ), Rudi‘nin karısı ve Achmed Talib‘in iki
torunu, Beate ve Jörg Höhnow, 1964.
Achmed Talib > Biyografi
2
Sorumluluk bilgileri
Yayimci:
Anne Frank Zentrum
Rosenthaler Str. 39, 10178 Berlin
Telefon: 030/2888 656-00
Telefaks: 030/2888 656-01
E-Posta: [email protected]
Web: www.annefrank.de
© Anne Frank Zentrum, 2013
Tam baskı proje web sitesinde mevcuttur:
www.annefrank.de/mensch/tr
Bu Federal Alman programi çerçevesinde teşvik edilmiştir;
“Demokrasiyi Güçlendirme İnisiyatifi”