krant is gemaakt

DEZE KRANT IS EEN SPECIALE UITGAVE VAN KIDSWEEK IN SAMENWERKING MET mijn kind online en MEDIAWIJZER.NET
DOE DE TEST
VOETBAL
SCHOP HET
TOT MERK
Wat voor ster
ben jij? pagina 23
Hoe word je zo groot dat je
een merk bent? pagina 18
Spetteren in SpangaS.
En dan? pagina 11
LEKKER
BEROEMD
Foto Jasper Zwartjes
Of het nu via YouTube of een tv-programma is: iedereen kan beroemd worden. Wat niet wil zeggen dat je er altijd op zit te wachten...
Presenteer
jezelf!
ALTIJD IN DE
SPOTLIGHTS
Nooit meer
anoniem
DIT BEN IK: DE
TOVENAAR
Hoe is het om op te groeien als prins of
prinses?
Hoe gaat Yolanthe Cabau van Kasbergen
om met alle media-aandacht?
Iedere dag kruipen velen in de huid van
een game­personage. Wat betekent het
om online iemand anders te zijn?
Lees verder op pagina 4
Lees verder op pagina 9
Lees verder op pagina 20
Je hebt geen castingbureau meer
nodig om het tot ster te schoppen. Via
­YouTube bijvoorbeeld kun je meteen
scoren bij een miljoenenpubliek. In
deze krant geven we tips om bekend
te worden en we laten zien hoe je jezelf
goed op internet presenteert. Maar je
leest ook waarom het niet altijd feest is
om in de schijnwerpers te staan.
De krant is gemaakt door Kidsweek en
stichting Mijn Kind Online, een initiatief
van KPN, in samenwerking met
Mediawijzer.net.
Zie ook Mediawijzer.net
PAGINA 2 BEROEMD ZIJN ONDERZOEK
MEI 2009
(On)bewerkt beroemd
Wil jij beroemd worden? Ruim de helft van de tieners
tussen 11 en 17 jaar wel. Uit onderzoek blijkt ook
dat ze bijna allemaal denken dat beroemdheden door
­fotobewerking mooier zijn dan in het echt. Maar ­vrijwel
niemand vindt het kunnen dat modellen op de foto
­dunner worden gemaakt!
tekst en foto’s Marion Duimel
S
tichting Mijn Kind Online
heeft een onderzoek uitgevoerd onder 500 tieners.
Hieruit blijkt dat meisjes het liefst
bekend willen worden als filmster
of zangeres. Jongens willen juist
liever roem vergaren als sporter
of als uitvinder. Waarom? Veel
tieners zeggen ‘omdat je dan
andere mensen blij maakt’, en
‘omdat je dan rijk bent en in een
mooi huis woont.’
De verdwenen navel
Beroemde mensen en foto­
modellen kom je veel tegen in
­tijdschriften, op posters in
bushokjes en op internet. Deze
foto’s zijn vaak mooier gemaakt
met de computer door fotoshoppen. Soms maken ­fotobewer­kers
alleen de huid wat gladder en
vegen ze oneffenheden weg.
Maar wist je dat ze ook mensen
dunner maken, of de ogen en
mond groter maken? Soms zijn
de fotoshoppers zelfs zo
­enthousiast, dat ze per ongeluk
de navel van een fotomodel laten
verdwijnen...
Gelukkig laten de meeste tieners
uit het onderzoek zich niet voor
de gek houden: bijna tweederde
denkt dat vrijwel alle foto’s in
reclames en bladen mooier ­zijn
gemaakt.
Geen ‘echte’ mensen
Is het belangrijk dat tieners
weten dat er zoveel geshopt
wordt? Volgens Justine ­Pardoen
van Mijn Kind Online wel:
‘Tieners moeten weten dat het
geen ‘echte’ mensen zijn, en zich
niet laten fotofoppen! Beelden
van supermooie mensen vliegen
ons overal om de oren: op tv –
bijvoorbeeld op MTV/TMF en in
programma’s zoals America’s
Next Topmodel – in tijdschriften,
op internet... Uit ons onderzoek
blijkt dat hoe meer beelden
jongeren van mooie mensen
zien, des te meer dingen ze aan
zichzelf willen veranderen.’
Ruim een kwart van de tieners
wil graag dunner zijn, dat zijn
vooral meisjes. En één op de
zes tieners zou iets willen veranderen aan zichzelf, als het gratis
is. Maar gelukkig is slechts vijf
procent ontevreden over hoe ze
eruit zien!
Pukkeltjes wegwerken
Tieners die regelmatig tijdschrif­
ten lezen en vaak kijken naar
MTV/TMF en America’s Next
Topmodel, vinden meer dingen
mooi aan zichzelf. Ook willen ze
wat vaker beroemd zijn, maken
ze meer ­foto’s van zichzelf, bewerken deze en zetten ze vaker
online.
Foto’s bewerken is ook gewoon
leuk om te doen. Meer dan de
helft van de tieners is ermee
bezig. Vooral meisjes doen dat
graag. De top 3 is foto’s zwartwit en lichter of donkerder
maken, bijsnijden (croppen)
en tekst eroverheen zetten.
­Pukkeltjes wegwerken doet één
op de vijf, en je ogen of mond
groter of kleiner maken, gebeurt
maar heel weinig.
Toch vinden veel jongens
en meisjes het niet leuk als
mensen foto’s van zichzelf te
veel ­bewerken. Een kwart zegt
het sowieso stom te vinden,
­omdat je bent zoals je bent. Echt
­dingen veranderen, zoals iemand
­dunner maken, vindt slechts een
enkeling oké.
‘Ouders zijn soms bang dat
al die beelden van perfecte
mensen hun kind onzeker
maken’, zegt Justine Pardoen.
‘Beroemd worden en mooi willen
zijn is leuk, maar er zijn grenzen.
Gelukkig vinden veel jongeren
dat zelf ook!’
‘Ik vind het leuk om heel mooie of gekke foto’s te ­maken
van mij en m’n vriendinnen. Die maak ik met mijn mobiel,
­fototoestel of webcam. Daarna snijd ik ze bij, en af en
toe doe ik nog een zwart-wit-effect. Soms maken we er
echt een verkleedpartijtje van: dan kleden we ons
bijvoorbeeld als zakenvrouwen, met een bril en sjaaltje.
Sommige foto’s zet ik op Hyves, andere print ik uit en
plak ik in mijn agenda. Sowieso bewaar ik de l­eukste
­foto’s op mijn computer. Misschien dat ik er later
een ­fotoboek van maak: dat lijkt me een heel leuke
­herinnering aan mijn schooltijd en vriendinnen.’
Merijn (14 jaar)
MEI 2009
BEROEMD ZIJN KINDEREN PAGINA 3
Leuk!
Mijn vader
is beroemd!
Hoe is het om een bekende
vader te hebben? De zoons
van schrijver Bart Chabot
vertellen erover.
‘Een vader die anders is,
is echt veel leuker.’
Door Jacqueline Ancona
Foto Joost Hoving
IS Bart thuis ook zo grappig?
Splinter (13): ‘Heel grappig, maar veel rustiger.’
­Maurits (16) bevestigt: ‘Optreden geeft hem een
extra kick. Thuis is-ie echt minder druk. Maar
wel heel leuk en origineel.’ En als vader? Storm
(11): ‘Hij is de liefste en de alleraardigste.’ ‘Hij kan
goed opvoeden. Als er iets is, kan ik altijd naar
hem toe’, vult Splinter aan. ‘Ja’, zegt Maurits, ‘we
proberen ook zo veel mogelijk samen te doen. Hij
vraagt altijd naar onze plannen en maakt dan echt
tijd voor ons vrij. Ik ga ook mee naar optredens.
Als ik tenminste mijn schooldingen op orde heb.
Dat vindt hij heel belangrijk.’
Wat is minder leuk aan de bekendheid
van Bart?
Splinter: ‘Soms wordt hij op elke straathoek
herkend. Dat is niet zo handig als je haast hebt.’
Maurits: ‘Inderdaad, want hij reageert altijd op
iedereen. En dan ook aardig. Je hebt ook mensen
die bekend zijn en daar geen zin in hebben. Die
lopen door, maar Bart doet dat nooit.’
Wat vinden jullie van de tv-programma’s waar hij aan meedoet?
Maurits: ‘Alleen maar leuk. Ik denk dan: yes Bart,
moet je doen!’ Storm: ‘Hij heeft ook meegedaan
aan De Slimste Nederlander. Dat is hij volkomen
niet, maar hij heeft wel gewonnen!’ Splinter: ‘Een
vader die anders is, is echt veel leuker.’
Ook Storm heeft een favoriet. ‘Over fluitende
vogeltjes. Kunnen jullie alsjeblieft even stil zijn,
vraagt hij dan. Zo kan ik me niet concentreren.
Maar toen waren alle vogels op de hele wereld
stil. Dat was nou ook weer niet de bedoeling.
Ze moesten alleen een beetje zachter doen.
Maar dan natuurlijk mooier verteld, hè?’
Hebben jullie de boeken van Bart
gelezen?
Zouden jullie net zoals jullie vader
willen optreden?
‘Ja’, vertelt Maurits. ‘Tijdens optredens van Bart
hoorde ik dat zijn gedichten niet als gedichten
klinken. Niet zo van: Rozemarijn/ ik vind het fijn/
om hier bij jou te zijn. Maar echt mooie gedichten
over eeuwig leven.’ Splinter: ‘Het gedicht dat hij
de wolken allemaal in een vuilniszak stopt, omdat hij de winter wil uitstellen, vind ik zo mooi.’
Storm: ‘Ik zou het wel willen, maar niet durven. Ik
ben al gigantisch zenuwachtig voor een spreekbeurt.’ ‘In het theater staan met een mooie show
is wel mijn droom’, zegt Maurits. En Splinter? ‘Ik
wil wel iets met schrijven, maar ook met muziek.
Ik zit nu op vioolles en ik wil graag bij een orkest
en dan optreden.’
Bart
over zijn kinderen
Bart Chabot vindt het heel normaal dat hij
veel tijd heeft voor zijn vier zonen. Zijn o
­ udste
zoon Sebastiaan (19) zit tijdens dit i­nterview
in ­Australië. ‘Ik wilde graag heel veel k
­ inderen.
Het zou gek zijn als je dan niet veel a
­ andacht
aan ze besteedt. Ik moet mijn zoons een
goede start geven, zodat ze het kunnen
­redden op deze aardbol. Daarna is het aan
hen om er wat van te maken. Daar lig ik dan
ook niet wakker van, kan ik je zeggen. Je moet
zelf wat van het leven maken. Iedere dag. Je
moet niet klagen, maar gewoon doorknallen.’
PAGINA 4 BEROEMD ZIJN KONINGSHUIS
MEI 2009
Altijd en overal
in de spotlights
Oma Juliana stond dicht bij de mensen, moeder Bea
houdt iedereen op gepaste afstand en papa Willem­Alexander zit daar ergens tussenin. Hoe is het om op ­
te groeien als prins of prinses?
Door Jeannette Jonker en claudia lagermann, foto’s anp
Koningin Beatrix houdt iedereen
op afstand.
P
rinses Máxima huilt t­ ijdens
haar bruiloft! Amalia gaat
voor het eerst naar school!
Heel Nederland weet het en kan
van dichtbij mee­kijken. Alles wat
de leden van het Koninklijk Huis
doen, is nieuws. I­edereen wil
meer weten over dit bijzondere
gezin. Geruchten over huwelijks­
problemen of ­koninklijke
­zwangerschappen: het blijft
smullen. Voor de f­amilie zelf is
de media-aandacht natuurlijk
niet altijd leuk. Hoe zou jij het
vinden als er dag en nacht
fotografen in je tuin liggen die je
overal volgen?
Prins Willem-Alexander en
Máxima plannen meer pers­
momenten in.
Mediacode
In 2005 is er een mediacode
voor en door het konings­
huis opgesteld. Deze code
­beschermt de persoonlijke
­levens van de leden van het
Koninklijk Huis. De meeste
­journalisten houden zich aan
de afspraak dat ze het ­prinselijk
paar en hun kinderen niet ­storen
tijdens hun privé­leven. In ruil
daarvoor proberen WillemAlexander en Máxima meer
persmomenten in te plannen en
praten ze opener met journalisten. Zo mogen ­fotografen tijdens
de jaarlijkse wintersportvakantie
foto’s maken van de koningin,
haar kinderen en kleinkinderen,
en worden ze daarna met rust
gelaten. Na de geboortes van
zijn dochters toonde Willem­Alexander ze vrij snel aan de
cameraploegen. De eerste
beelden van de kinderen werden
zo door heel Nederland gezien
en daarna kon de familie zich
rustig terugtrekken.
Prinsessenkiekjes
Sinds de invoering van de
media­code voelen Willem-
De drie dochters van WillemAlexander en Máxima: Amalia,
Ariane en Alexia.
­ lexander en Máxima zich
A
vrijer in Nederland en ook op
vakantie. In een interview zegt
de kroonprins dat ze nu minder
gestrest ­reage­ren als iemand
foto’s van de ­prin­sesjes maakt,
want ze weten dat de foto’s
niet ­gepubliceerd worden.
Als er kranten, tijdschriften of
tv-­programma’s zijn die dat
wel doen, dan schrikt Willem­Alexander er niet voor terug om
een rechtszaak aan te spannen.
Dat heeft hij al een paar keren
gedaan en die zaken heeft hij ook
gewonnen. De media denken
daarom nu wel na voor ze een
foto van een prinsesje plaatsen.
Haat-liefdeverhouding
met de pers
Kroonprins Willem-Alexander
wordt al sinds zijn geboorte
(en zelfs toen hij nog in zijn
­moeders buik zat!) gevolgd door
de ­media. Hij heeft inmiddels
ge­accepteerd dat dit zo is en
de mediacode biedt hem een
goede manier om ermee om
te gaan. Toch heeft de kroonprins een haat-liefdeverhouding
met journalisten, ­fotografen en
cameraploegen. Als klein kind liet
hij ­duidelijk blijken dat hij geen
zin had in de pers­momenten. Hij
schoot propjes naar ze en riep:
‘Nederlandse pers, ­oprotten!’.
­Tijdens zijn studentenjaren
liep zijn imago een flinke deuk
op. Zijn bijnaam werd Prins
Pils en op veel foto’s werd hij
­feestend met een biertje in de
hand ­gesignaleerd. Nu Willem­Alexander wat ouder is, gedraagt
hij zich een stuk serieuzer. Alleen
tijdens sportwedstrijden zie
je hem soms nog emotioneel
reageren. Dan springt hij een
­winnend hockey­team op de rug
of hij juicht luidkeels, met Máxima
aan zijn ­zijde. Ook dan smult
iedereen weer, want de prins
en prinses lijken zo net normale
mensen.
MEI 2009
BEROEMD ZIJN KONINGSHUIS PAGINA 5
Prinses
en de pers
Soms hoef je niet te dromen
van een leven als prinses, maar
word je zo geboren. Prinses
Amalia weet niet beter. Toch
proberen haar ouders ervoor
te zorgen dat haar schoolleven
er hetzelfde uitziet als dat van
haar klasgenoten. Op haar
eerste schooldag was de pers
misschien nog aanwezig, maar
alles wat ze daarna meemaakt
op school blijft binnen vier
muren. Ook haar verjaardag
viert ze met haar leerkracht en
klasgenoten en zonder de pers.
Prinses Máxima probeert ook
een gewone schoolmoeder te
zijn. Zo is ze soms overblijfmoeder en weet ze alles over
de vijf beste schoolvriendinnen
van haar oudste dochter.
SPROOKJESHUWELIJKEN EN DE MEDIA
Veel meisjes dromen van een leven
als prinses. Maar is dit wel zo leuk?
De Amerikaanse ­actrice Grace
Kelly heeft in allerlei films gespeeld
en een Oscar voor beste actrice
gewonnen, als ze in 1955 prins
Reinier III van Monaco ­ontmoet.
Het stel wordt verliefd en nog geen
jaar later trouwen ze. Dat ­betekent
ook meteen het einde van de
acteercarrière van Grace, want als
prinses kun je niet in een film
­spelen. Doordat prinses Grace uit
de filmwereld komt en een
­opvallend mooie vrouw is, volgt de
pers haar op de voet. Maar ook
omdat veel andere koningshuizen
hun neus ophalen voor het
glamour­huwelijk, blijft het paar
interessant. In 1982 komt een eind
aan het sprookje. Prinses Grace
overlijdt na een autorit op een
kronkelige weg. De oorzaak zou
een hersenbloeding zijn, maar niet
iedereen gelooft dit verhaal.
Een andere prinses die ook overlijdt na een auto-ongeluk is lady
Diana. Op het moment dat ze in de
auto stapt, is ze net ­gescheiden
van de Britse kroonprins Charles.
De pers smult van deze breuk.
Vooral als blijkt dat Diana en
Charles allebei vreemdgingen
­tijdens hun huwelijk. Als ze uit
­elkaar zijn en Diana een relatie
­krijgt met miljonair Dodi Al-Fayed
laat de pers het stel niet met rust.
Op 31 augustus 1997 gaat het
zelfs zó ver dat fotografen een
achtervolging inzetten door Parijs.
Het koppel probeert te ontsnappen, maar in alle stress rijdt de
­chauffeur in een tunnel tegen een
pilaar. Diana en Dodi overlijden en
de hele wereld is geschokt.
Het koningshuis heeft zelfs
een organisatie die informatie
geeft over het wel en wee van
de koninklijke familie. Dit is
de ­Rijksvoorlichtingsdienst.
Zij geeft informatie over het
­koningshuis aan de regering,
maar ook aan de media.
Zie ook www.koninklijkhuis.nl
voor meer informatie.
PAGINA 6 INTERNET DIGI ABC
Animatie
Door plaatjes die
net iets van elkaar
verschillen snel
achter elkaar te zetten, lijkt het beeld te
bewegen. Je ziet animaties niet alleen
in tekenfilms, maar ook op internet: kijk
maar eens hoeveel er beweegt op een
willekeurige website!
Bloggen
Een openbaar dagboek bijhouden op
internet. Het is een handige manier om je
schrijftalent of je ­kennis over iets aan veel
mensen te tonen. Op www.web-log.nl
kun je gratis een blog starten.
Chatten
Kletsen op internet. Bijvoorbeeld via
msn, Habbo of online games. Het woord
komt van het Engelse werkwoord to chat
dat babbelen of kletsen betekent.
Downloaden
Software, plaatjes, films, muziek of
­andere bestanden van internet halen. Bij
uploaden zet je juist zelf dingen op internet. Pas wel op, want er zit vaak auteurs­
recht op muziek, foto’s, films en teksten,
maar het downloaden voor eigen gebruik
wordt toegestaan.
gekookte kat op een site van kattenliefhebbers. Het beste is om ze compleet
te negeren.
Grooming
Een volwassene die een kind ­seksueel wil
misbruiken en daarvoor – vaak via internet – contact zoekt. Hij probeert het kind
om te kopen door cadeautjes te geven en
vrienden te worden, voordat hij te ver gaat.
MEI 2009
­ yves-pagina. Het Van Dale woordenH
boek nam vorig jaar Hyves op als nieuw
woord. Dit jaar komt daar vast de nieuwe
betekenis van het woord krabbel bij.
Lotgenoten
Op internet kun je makkelijk zoeken naar
mensen die met hetzelfde probleem zitten
als jij. Sommige sites hebben een forum
waar je (anoniem) je verhaal kwijt kunt,
steun vindt en ervaringen uitwisselt.
Happy slapping
Iemand in elkaar slaan, terwijl het wordt
opgenomen met een camera of mobiele
telefoon. De beelden komen vaak op
internet terecht. Een paar jaar terug een
grote hype, inmiddels lijkt dat voorbij.
Heeft het er misschien mee te maken
dat de daders – doordat ze op internet
staan – snel worden opgespoord?
Instant
Messaging (IM)
Een techniek die een bericht zo snel
mogelijk verstuurt, zodat een ander daar
direct op kan reageren. Met chatten is dat
wel zo handig!
Digi
Msn
Meest gebruikte chatprogramma, dat al
een tijdje een nieuwe naam heeft: Windows Live Messenger. Chatten via deze
software blijven veel mensen gewoon
msn’en noemen.
E-book
Elektronische boeken
die je kunt lezen op
een speciale reader.
E-books download
je via internet. Stel
je voor dat je al je
schoolboeken als
­e-book hebt: dan hoef
je maar één reader
mee te nemen.
Forumtrollen
Mensen die het leuk vinden om rare
standpunten op een internetforum te
plaatsen, om anderen te shockeren of
beledigen. Bijvoorbeeld: een r­ ecept voor
Nieuwssites
Japanse
emoticons (^.^)
Andere emoticons dan die wij gebruiken.
Bij onze emoticons gaat het vooral om
de stand van de mond, maar bij Japanse
emoticons is de stand van de ogen veel
belangrijker. : -) is bijvoorbeeld (^-^) en
:-( wordt geschreven als (;_;).
Krabbel
Een berichtje dat je plaatst op een
Terwijl papieren kranten veel lezers
­kwijtraken, trekken websites met het
laatste nieuws steeds meer mensen. De
belangrijkste nieuwssite in 2008 was
www.nu.nl.
INTERNET DIGI ABC PAGINA 7
MEI 2009
Online gamen
Online met of tegen andere gamers
spelen wordt steeds populairder. Je kunt
online andere gamers ontmoeten en je
vaardigheden op of met hen testen.
Dat is een grotere uitdaging en geeft vaak
meer plezier dan spelen tegen een (spel-)
computer. Als je online speelt, moet je je
goed realiseren dat je met echte mensen
te maken hebt.
verspreid: voor pillen en casino’s bijvoorbeeld. Goede internetfilters verlossen je
van de meeste spam.
Sms
Sms’en is de populairste manier om
berichten te versturen. Sommige mensen
ontwikkelen hiermee zelfs een smsduim: een pijnlijke peesontsteking door
­overbelasting.
webcams op
allerlei plekken, zodat je
iedere minuut
van de dag
kunt zien wat
er gebeurt in
grote steden,
skigebieden,
vogelnesten,
aquaria, vulkanen... Je kunt het zo gek
niet verzinnen of er hangt een wakend
oog! Kijk maar eens op
www.earthcam.com.
Twitter
ABC
Met Twitter kun je via sms of e-mail
laten weten waar je mee bezig bent. Dat
staat dan meteen op www.twitter.com,
waar anderen het kunnen lezen. Twitter
­betekent kwetteren in het Engels, daarom
is het logo van Twitter een vogel.
Een X is een kus in sms’jes en op
msn. Maar op internet wordt er ook
seks mee bedoeld. Oppassen waar
je op klikt dus!
Een enorm populaire site met alleen maar
filmpjes. Tv-programma’s, muziekvideo’s,
trailers van bioscoopfilms en heel veel
filmpjes van mensen die iets voor een
camera willen laten zien en horen. Succesvolle filmpjes worden vaak miljoenen keren
bekeken en sommige mensen zijn zelfs
beroemd geworden dankzij YouTube.
Privacy
QWERTY
Xxx
YouTube
Door Annemarie de Leng
Internet en privacy gaan niet goed
samen. Op internet is vaak veel over
mensen te vinden, waardoor je goed
moet opletten wat je wel en niet over jezelf vertelt op forums en sites als Hyves.
Rare foto’s en berichten kunnen je heel
lang achtervolgen. Kijk bijvoorbeeld eens
op www.wieowie.nl om te zien wat er
over jouw vrienden bekend is!
XXX
Updates
Nieuwe versies van software. Vooral de
Windows-updates zijn belangrijk: ze
kunnen er onder andere voor zorgen dat
hackers minder makkelijk inbreken op je
computer.
Virus
De indeling van je toetsenbord, w
­ aarbij
de eerste rij begint met de letters
­QWERTY. Dit komt uit de tijd van de
eerste typemachines, rond 1873. Ook
al is het niet het makkelijkste en snelste
type­systeem, toch zijn we er zo aan gewend dat we het nog steeds gebruiken.
Niet alleen jij, maar ook je computer
kan een virus oplopen. En dat is vaak
heel vervelend! Er worden bijvoorbeeld
­bestanden weggegooid en je mail
wordt gebruikt om het virus verder te
­verspreiden. Open geen mailtjes van
mensen die je niet kent en pas extra goed
op met bijlages via e-mail of msn.
Reclame
Webcam
Op bijna iedere website staat reclame.
Maar via e-mail wordt de meeste reclame
Een camera waarmee je via ­internet
beelden verstuurt. Steeds vaker staan er
Zombie-pc
In films zijn zombies mensen die na hun
dood veranderen in een half­levend wezen.
Maar ook je pc kan een ­zombie zijn! Je
pc is dan stiekem besmet met software
waarmee je computer kan worden overgenomen. Als een hele groep computers is
besmet, krijg je een zombienetwerk (wordt
ook wel botnet genoemd). Zo wordt spam
verspreid of worden websites platgelegd
zonder dat je dat merkt.
(advertentie)
Het succes van SpongeBob
Hij woont in een ananas,
diep in de zee. SpongeBob J
Squarepants! Dit grappige
gele figuurtje is geniaal.
Wat maakt deze zeespons
zo succesvol?
Door Jeannette Jonker
e denkt misschien dat
SpongeBob gewoon
een spons is, die samen
met een slak, een krab en een
zeester onder water leeft en
grappige avonturen meemaakt.
Dat klopt, maar er zit veel meer
achter. De makers van de serie
hebben lang en diep nagedacht
over wie SpongeBob is. Welke
karaktereigenschappen heeft hij
en wat is nou typisch iets voor
SpongeBob?
De bedenker van de ­cartoon
kreeg het idee voor SpongeBob
omdat hij andere tekenfilm­
figuren eigenlijk maar vervelend
vond. Zij waren alleen maar
druk bezig met cool en bijdehand zijn. SpongBob doet daar
niet aan mee. Hij is heel onschuldig en heeft geen kwaad
in de zin. De serie is gemakkelijk te volgen. Er zitten geen
moeilijke boodschappen in.
Alles draait om de lol.
Maar met het verzinnen van
hoe een cartoonfiguurtje
eruit moet zien, ben je er
nog niet. Je moet een heel
imago ­bedenken en alles
moet ­kloppen bij het beeld
dat je neerzet. Als je dit goed
en duidelijk doet, krijgt een
­cartoonfiguur een persoonlijkheid. SpongeBob wordt daarom altijd op dezelfde manier
in beeld gebracht. Dit bete­
kent dat hij er altijd hetzelfde
uitziet en hij dingen zegt die
alleen SpongeBob kan zeggen.
Verder heeft de gele spons veel
menselijke eigenschappen. Hij
kan heel chagrijnig zijn of juist
extreem hard lachen. Dit wordt
natuurlijk lekker overdreven,
­zodat het al snel weer heel erg
grappig is.
Wist je dat...
-SpongeBob geen vissen of andere zeedieren eet?
-2009 het jaar van de spons is? SpongeBob bestaat namelijk
tien jaar! Je zult SpongeBob Squarepants daarom op
allerlei plekken tegenkomen. Op televisie, maar ook live op
­evenementen.
-SpongeBob altijd met de hand getekend wordt?
-de kleur van SpongeBob altijd de juiste kleur geel moet
hebben? Er zijn regels voor het gebruik van de kleuren. In
Amerika houden mensen dit in de gaten, zodat SpongeBob
over de hele wereld dezelfde kleur geel heeft.
-SpongeBob altijd precies veertig gaten heeft?
-je lid kunt worden van zijn fanclub? Kijk voor meer
­informatie op www.spongebob.nl.
MEI 2009
BEROEMD ZIJN PRIVACY PAGINA 9
Yolanthe Cabau van ­Kasbergen
(24, actrice en ­vriendin van Jan
Smit) weet als geen ander wat
het is om beroemd te zijn. Hoe
gaat zij om met alle media­aandacht en hoe beschermt
ze haar privéleven?
Door Lotte Boot, foto’s ANP
Drie jaar
zwanger,
volgens de
roddelbladen
Wat kun je, nu je beroemd bent,
niet meer doen?
‘Jan en ik kunnen nooit op zondag spontaan
naar de Efteling of op de dijk een ijsje kopen.
Dan worden we meteen omringd door massa’s
mensen. Ik kan er van genieten hoor, als mensen
me aanspreken. Dat vind ik gezellig en ik zie het
als eer van mijn werk. Maar het stopt nooit. Met
mijn vriendinnen gaan stappen in Amsterdam
kan ook niet. Want dan zie ik daarna mezelf terug
in de roddelbladen op gekke foto’s, gemaakt
met een mobieltje. Of naar de sportschool, dat is
ook zoiets. Ik ga natuurlijk niet zwetend op een
loopband staan of uitgebreid douchen, terwijl
iedereen me kritisch van top tot teen bekijkt. Dat
is gewoon heel gênant.’
Wat kan nog wel?
‘Als we naar buiten willen, gaan we bijvoorbeeld
varen in een bootje of we maken een boswandeling. En we hebben nu een heel luxe huis. We
kunnen hier sporten, films kijken, knutselen in
ons atelier, lekker koken voor vrienden. Al staan
hier altijd veel mensen voor de deur, die ook
gewoon aanbellen. Daarom hebben we hoge
heggen rond ons huis geplaatst.’
Wat een leven! Was je er op
voorbereid dat het zo zou zijn?
‘Nee. Ik wilde gewoon actrice worden! Maar
toen ik in Onderweg Naar Morgen begon, was ik
ineens “de nieuwe Katja”: alles wat ik deed werd
op de voet gevolgd. Ik was pas achttien en had
geen idee wat me overkwam. Achteraf zou een
mediatraining handig zijn geweest. Dingen die
je zegt, zien er op papier vaak heel anders uit,
of je woorden worden verkeerd begrepen door
de journalist. Ik ben ook nog eens heel eerlijk en
open, ik zeg wat ik denk en voel. Jan zegt wel
eens dat ik iedereen te vriend wil houden, dat ik
harder moet zijn. Maar ik vind het gewoon moei­
lijk om nee te zeggen. Ik leer wel van mijn fouten
hoor, ik zeg nu: “Daar wil ik het liever niet over
hebben”.’
De gekte is erger geworden sinds
jij en Jan samen zijn…
‘Ja! Ik heb ook heus wel even gedacht of het
nu zo verstandig was. Maar je bent verliefd of je
bent het niet. Toen ik net iets met Jan kreeg, was
ik ook een paar keer te zien in zijn realitysoap.
Dat was lastig voor mij, want hij wilde alles laten
zien en ik wilde juist helemaal niets blootgeven.
Inmiddels is hij het wel met me eens.
Mensen denken vaak dat wij een perfect leven
leiden. En ik ben hartstikke gelukkig met Jan,
ik verdien goed, maar in ruil daarvoor ben ik
wel mijn anonimiteit kwijt. Toen mijn vader was
overleden en ik heel verdrietig was, durfde
ik niet naar buiten omdat ik bang was dat er
dan in de roddelbladen zou staan dat ik er zo
slecht uitzag. En toen Jan laatst ziek was en ik
­ edicijnen moest halen, was dat zogenaamd
m
een zwangerschaps­test. Volgens de bladen ben
ik al vanaf mijn 21ste zwanger. Nou, dan zou
mijn buik nu wel héél dik moeten zijn! Ze zuigen
die v­ erhalen écht uit hun duim. Op dat soort
­momenten wil je liever onbekend zijn.’
Kun je soms ook lachen om die
verhalen?
‘Jaah, soms is het wel grappig. Zo zat ik een
keer met mijn broer op een terras. Stond er op
de voorpagina van de Privé dat ik een geheime
affaire had. Met mijn bloedeigen broer!’
Meer weten over Yolanthe?
Kijk op www.yolanthe.nl
PAGINA 10 BEROEMD ZIJN SCHOOLTV
MEI 2009
Hoe breng je een onderwerp
goed en aantrekkelijk in beeld?
­Catelijne en Heleen van het
Schooltv-weekjournaal vertellen
hoe ze dat aanpakken.
Door Nicole van den Bosch
Vertel Je verhaal
W
aar begin je als je een
verhaal wilt vertellen
op tv? Heleen werkt als
redacteur en bereidt een onderwerp goed voor. Zij gaat op zoek
naar mensen die erover kunnen
vertellen en de plek waar ze dat
het beste kunnen doen. Catelijne
is de regisseur. Met de informatie
van Heleen schrijft zij het script,
een soort draaiboek. Vervolgens
gaat ze op pad met de filmploeg.
Hoe maak je een goed script?
Lees hier hun tips!
Begin, midden en einde
Spring niet van de hak op de
tak. Je hebt een begin, midden
en einde nodig. Met een paar
weetjes leid je het onderwerp in.
Dan kun je er meer over vertellen. Als het over anorexia gaat,
zeg je eerst wat dit voor ziekte is
en hoeveel mensen het h
­ ebben.
Daarna praat je bijvoorbeeld met
iemand die anorexia heeft of
heeft gehad. Je sluit af met een
conclusie. Als het goed is, blijft
de kijker niet met allerlei vragen
zitten.
Wat is leuk om te weten?
Als je wat feitjes hebt verteld,
is er meestal een interview. Stel
daarbij zo min mogelijk vragen
waarop je alleen ja en nee kunt
antwoorden. Dus niet: ‘vind je
het leuk om bij de brandweer te
werken?’ Maar wel: ‘wat vind
je er leuk aan?’ Als je meerdere
mensen interviewt, krijg je meer
informatie en meningen.
Wie en waar?
En dan actie!
Heleen praat vaak van tevoren
met vijf personen en kiest dan de
beste. Ze let erop dat ze duidelijk
spreken, goed kunnen ­uitleggen
en enthousiast zijn. En ze wil
liever een hippe gast dan een
stoffig type!
Een interview doe je op een plek
die met het onderwerp te maken
heeft. Spreek je de wereld­
kampioen waterpolo? Ga samen
in badkleding in een zwembad
liggen. Spreek vooraf goed af dat
je ergens mag filmen. Zorg dat
er niet te veel lawaai is. En dat je
niet steeds wordt gestoord.
Voordat je gaat filmen stel je
mensen op hun gemak. Neem
iets voor ze mee, een bloemetje,
lekkere drop of misschien een
mooie foto van vroeger.
Verrassingen voorkom je door
alles wat je gaat doen goed op
te schrijven. Als je alles afvinkt,
vergeet je niets. Maar er kan
altijd iets misgaan. De buurman
gaat tijdens het interview keihard
­boren, of je krijgt een enorme
hoestbui. En soms is het juist
goed om af te wijken van het
script. Zo filmde Catelijne eens
een jongen in de gevangenis
die naar zangles moest. Daar
mochten ze niet bij zijn. Zij vroeg
toch of dat kon. En ja hoor, na
enig aandringen filmden ze hem
rappend over zijn leven. Dus blijf
beleefd, maar wees een beetje
brutaal. Durf te vragen!
Wat kun je doen?
Je hebt actie nodig, want het is
geen radio. Ga dus bijvoorbeeld
mee als de brandweer uitrukt.
Je kunt ook iets naspelen, verzin
een scène... ‘Help, brand!’
Als je een acteur interviewt, dan
laat je ook stukjes uit zijn films
zien. En foto’s van hem als kind.
Hoe maak je het af?
Zoek muziek die past bij het
onderwerp: vrolijk, spannend of
droevig. En in de montage kun
je effecten bedenken die het
filmpje nog mooier maken. Thuis
kun je bijvoorbeeld krantenkoppen filmen en dat er doorheen
monteren.
Soms loop je vast en is je inspiratie zoek. Trap dan even tegen
een bal of praat er met anderen
over. Samen kom je vaak op nog
betere ideeën.
Jurre,
de presentator
‘Natuurlijk lees ik het script, maar een
gesprek gaat altijd anders dan verwacht.
Doorvragen is heel belangrijk, anders k
­ rijg
je niet alle informatie die je wilt h
­ oren. En
schroom niet om iemand het nog een keer
te laten zeggen. Ik mag gelukkig alles in
mijn eigen woorden vertellen. Vaak gaat
het in een keer goed, maar soms heeft
de cameraman iets onscherp in beeld. Of
andersom. Je moet geduld hebben met
elkaar. Het is teamsport!’
Maak je idool beroemd...
Wil je iemand beroemd maken of zelf beroemd worden? Gebruik deze tips
en schrijf je eigen script. Laat ons zien hoe jij je verhaal vertelt én in beeld
brengt natuurlijk.
... en win een VIP-dag!
Mail je script voor 16 juni naar [email protected]
Als je wint, bereid je samen met een Weekjournaalredacteur de vragen
voor – via de telefoon en mail – voor de VIP van die week. Je bezoekt de
­uitzending van het Weekjournaal en als VIP krijg je een rondleiding door
de studio in ­Hilversum. Daarna ga je samen met een vriend(in) nog naar d
­e
­MediaExperience van Beeld en Geluid!
BEROEMD ZIJN AANDACHT PAGINA 11
MEI 2009
Spetteren
in SpangaS!
En dan?
Talisia Misiedjan (19) en Tim Murck
(26) zijn sinds ze in SpangaS
spelen BN’ers. Ze lopen over de
rode loper bij premières. En delen
handtekeningen uit aan honderden
fans. Hoe gaan ze om met alle
aandacht?
Door Nicole van den Bosch
Tim (Barry):
‘Je ontmoet heel veel leuke mensen,
maar in het begin voelde ik me
heel erg op mijn vingers g
­ ekeken
en dook ik weg. Daarna merkte
ik dat het ‘t beste is om gewoon
­contact te maken. Laatst kwam er
in de ­supermarkt een meisje in de
rij naast me staan. Ze riep: “Barry!”.
Iedereen keek. Als je dan gewoon
vraagt hoe ze heet, heb je meteen
een leuk gesprekje.
Aandacht werkt ook wel v­ erslavend.
Als je je goed voelt is het leuk,
maar voel je je niet goed, dan is het
vervelend. Het is geen kattenpis. Ik
kreeg zelfs angstaanvallen. Al had dat
Talisia (Avalanche):
‘Acteren is mijn passie, en in
­Nederland vinden ze het nu eenmaal leuk om te weten wat BN’ers
doen. Ik geef graag open interviews
en probeer zelf te bepalen wat wél
en niet in de media komt. Ik ben
­voorzichtiger geworden, maar ik
verander niet. Bij mijn ouders ben
ik Talisia en bij een première ben ik
dan niet opeens iemand anders. Ik
ga geen spelletjes spelen voor de
ook met te hard werken te maken.
Mooi is dat ik nu ook mensen
ontmoet van wie ik vroeger posters
aan de muur had hangen. Ik speel
met acteurs die ik echt heel tof vind:
Egbert Jan Weeber, Johnny de Mol,
Teun Kuilboer. In het begin dacht
ik: het lijkt me fijn als ik ook bekend
ben, dan hang ik niet zomaar om
ze heen. Nu weet ik dat zo’n gevoel
binnen een uur weg is, dan ben je
collega’s.
De eerste keer dat ik echt met
de media geconfronteerd werd,
­herinner ik me nog goed. Tijdens de
fotoshoot van Jan Rap en zijn maat
zat ik naast Egbert Jan in de kleed­
kamer. Komt ineens de camera­
ploeg van RTL Boulevard binnen!
Mijn hele gezicht verkrampte... En
Egbert Jan bleef gewoon grapjes
maken. Ik vond het heel knap dat
hij zo zichzelf kon blijven.
Collega’s zeggen dat je in interviews niet het achterste van je
tong moet laten zien, maar dat wil
ik juist wel. Dan komen de mooie
verhalen. Achteraf kun je misschien
wel spijt hebben, maar dat heb
ik nooit gehad. Nou ja, een keer
dacht ik wel: dat was te zwaar, zo’n
heftige jeugd heb ik ook weer niet
gehad. Maar goed, dan moet je dat
blijkbaar kwijt.’
media. Ik blijf mezelf. En dat wordt
gewaardeerd. Zo gaf ik een interview in de Hitkrant waar ik heel veel
positieve reacties op kreeg. Omdat ik een steviger maatje heb en
donker ben, val ik op. Ik laat zien
dat het niet uitmaakt of je dikkig
bent of niet. Ook heb ik kledingtips ­gegeven. Want het populaire
meisje in de klas staat misschien
alles goed, maar dat kan bij jou ook.
Trek een mooi T-shirt aan, gooi je
haar los! Dan sta je steviger in je
schoenen. Kleed je naar je maat.
Als je een dikke buik hebt, neem
dan geen navelpiercing. Maar
vrouwelijke rondingen zijn mooi!
Zo word je een rolmodel en dat
vind ik prima. Meiden zien mij en
­denken: dat kan ik ook bereiken!
Hoe ik dat durf? Ik heb altijd op het
podium gestaan en ben gewend dat
mensen naar mij kijken.’
Meer info over SpangaS vind je
op www.spangas.nl
Beroemd?! NU EVEN NIET!
Iedereen wil (stiekem) beroemd zijn. Maar is dat altijd leuk? Wat als je
weer even onherkenbaar wilt zijn? Hoe zou jij dat aanpakken?
Maak een foto van je vermomming (met bril, snor, pet, of iets heel
anders) en zeg erbij waarom je daarvoor kiest.
De winnaar wordt ontvangen als ‘beroemdheid’ op de set van
SpangaS én mag als figurant meespelen in de serie.
De SpangaS-redactie kiest de winnaar. De fotoprijsvraag
­‘Beroemd?! NU EVEN NIET!’ loopt tot 8 juni op
www.spangas.nl.
PAGINA 12 BEROEMD OP INTERNET HYVES
Op je Hyves-profiel kun
je jouw wereld delen met
­vrienden en andere Hyvers.
Al meer dan 8 ­miljoen
mensen zijn lid van het
sociale netwerk, waar
­iedereen het stralende
­middelpunt is van
zijn ­eigen pagina.
MEI 2009
Hyve to
Door Eva Kol, ILLUSTRATie FLos vingerhoets
J
e profielpagina is dé plaats
waar je aan vrienden en
­bekenden kunt laten zien
wat jou bijzonder maakt en wat je
­passies zijn.
De meeste mensen in je lijst zijn
waarschijnlijk real life vrienden. Je
ziet elkaar misschien wel elke dag
op school. Maar ook dan is hyven
­handig. Zo kun je video­clips
uitwisselen en elkaars f­otoalbums
bekijken. En als je een oogje op
­iemand hebt, stuur je een
­ano­nieme crush.
Ook is het fijn dat je via Hyves
makkelijk kunt afspreken. Een
krabbel is zo gestuurd en kost
niets. En natuurlijk is Hyves praktisch voor mensen die je minder
vaak ziet, zoals vrienden die ver
weg wonen. Door zo’n netwerk kun
je moeiteloos contact houden en
weet je alle ins en outs van elkaar.
Ben je een goede
Hyves-vriend?
Je vrienden vinden het natuurlijk
leuk als je af en toe reageert op
hun foto’s of polls. Als je foto’s
hebt waar je samen op staat,
kun je die delen via de link ‘stuur
door’ of door elkaar te spotten.
Goede vrienden hou je natuurlijk
regelmatig op de hoogte met een
krabbel. Je hoeft heus niet ­meteen
te antwoorden als iemand je krabbelt, maar het is onbeleefd als je
een vriend weken laat wachten.
Krijg je een notificatie dat een van
je vrienden (bijna) jarig is? Stuur
dan een vrolijke verjaardags­
krabbel!
Beroemd via Hyves?
Als je beroemd wilt worden, gebruik je profiel dan als een podium.
De bezoekers zijn je ­publiek. Als
je goed bent in ­fotograferen, maak
dan van je profiel een galerij voor
je beste foto’s. Als je van schrijven
houdt, kun je op Hyves bloggen.
Dan is het net of je je eigen ­column
hebt. Als je muziek maakt, kun
je op Hyves je nummers delen.
Daarvoor moet je wel een andere
website hebben met eigen muziek.
Daarna mag je een artiestenstatus aanvragen. Ook
kun je een groep aanmaken met je zelfgekozen
thema. Nodig al je vrienden uit, en als zij het leuk
vinden, krijg je vast nog
meer nieuwe leden!
Als je vaak nieuwe dingen
op je pagina zet, zien je
vrienden dat bijvoorbeeld
in het buzz­overzicht. Dat
is dan weer een reden
om je profiel te bezoeken.
Het helpt ook als je ­actief
meedoet in groeps­
discussies of als je blogs
of foto’s post in relevante
hubs. Bovenaan je ­profiel
zie je ­hoeveel keer je
­pagina is bekeken.
Pimp-tips
Je maakt je profiel compleet als
je filmpjes, tips en polls plaatst.
Met foto’s en gadgets kun je veel
over jezelf vertellen. En je geeft je
pagina een extra persoonlijk tintje
met de functie ‘pimp my p
­ rofile’.
Wil je saaie foto’s pimpen? Ga dan
via ‘chat’ naar ‘download Hyves
desktop’. Met de f­otopimp kun je
hoedjes, brillen, pruiken en t­ eksten
aan je foto toevoegen.
Hyves-hoofdredacteur aan het woord
Nine Ludwig is de hoofdredacteur van Hyves.
In haar blogs kun je het laatste nieuws vinden
over de site: check Ninabella.hyves.nl.
Denk je dat Hyves vriendschappen
versterkt?
‘Ja, Hyves is vooral bedoeld om contact te
onderhouden met je vrienden. De drempel om
iemand een krabbel te sturen of een reactie bij
een foto te plaatsen is laag. Daardoor v­ ersterkt
Hyves ook je contact met mensen die je
­misschien minder snel zou sms’en of met wie je
niet meteen zou afspreken.’
Waarom is er een grens aan het
aantal vrienden?
‘Als je geen Goldmember bent, kun je maximaal
1000 vrienden accepteren. Deze vriendenlimiet
zorgt ervoor dat je alleen mensen toevoegt die
je echt kent, en dat het geen wedstrijd wordt
wie de meeste vrienden heeft. Als je bekend
bent, heb je een hogere vriendenlimiet, omdat
je dan contact kunt onderhouden met je fans.’
Wat doet Hyves om de privacy van
jongeren te beschermen?
‘Iedereen die jonger is dan 16 jaar heeft
­ utomatisch een afgeschermd profiel. Hiera
mee zijn je krabbels, foto’s en vrienden alleen
zichtbaar voor je vrienden. Je kunt dit zelf weer
openzetten. Daarnaast staat overal de ‘Dit is
niet OK’-knop bij. Daarmee kun je misbruik
melden.’
Wat gebeurt er wanneer je de ‘Dit
is niet OK’-knop gebruikt?
‘We bekijken de tekst of het profiel zorgvuldig.
Als het in strijd is met de regels, verwijderen we
de tekst of het profiel definitief.’
BEROEMD OP INTERNET HYVES PAGINA 13
MEI 2009
the max
Overal en altijd
‘Ik zit wel tien keer per dag heel kort op Hyves.
Dan check ik of ik nieuwe krabbels heb, of bekijk ik
nieuwe foto’s van vrienden. Zelf zet ik ook geregeld
foto’s online. Bijvoorbeeld van een logeerpartij bij
een vriendin. Ik heb ongeveer 400 vrienden, maar
daar zitten ook klasgenoten van vroeger bij. Die
stuur ik wel een berichtje voor hun verjaardag,
maar verder niet.
Vrienden van vrienden mogen wel op mijn Hyves
kijken, maar onbekenden niet. Dat heb ik ingesteld
toen een volwassen man met de naam ‘Hot and
Spicy’ vrienden met me wilde worden.
Soms halen mensen een grap uit, dan maken ze iemand aan die niet bestaat. Een hele knappe jongen
of zo, die rare krabbels op je pagina zet. Maar dat
heb je meteen in de gaten, omdat zo’n jongen vast
wel meer dan drie vrienden heeft!’ - Anna (16 jaar)
Beroemd @ Hyves
Welke Bekende Nederlanders zijn er
lid van Hyves? Je kunt ze vinden via:
www.hyves.nl/bh
Esmée Denters
Yfke Sturm
Alain Clark
Ali B
Jan Peter Balkenende
Ilse de Lange
Kjeld Daan Visser
Renate Verbaan
Najib Amhali
Sascha Visser
Fatima Moreiro de Melo
Pete Philly
Jim Bakkum
Ruud de Wild
Gerard Joling
Nicolette van Dam
Onmisbare tips
Mijn moeder heeft een
Hyves-profiel, wat nu?
Houd er rekening mee dat je vrienden en je ouders elkaar op jouw
profiel kunnen tegen­komen. Dingen die je voor jezelf wilt houden,
kun je dus beter niet krabbelen,
maar schrijf je in een privébericht.
Als je ­ouders niets van Hyves
weten, is het ­misschien juist leuk
om ze te laten zien wat je er doet!
Geen volle mailbox
Het is fijn om te weten hoe je
notificaties uitzet, dan is je mailbox niet zo’n troep. Dit regel je
via ‘mijn menu > berichten >
notificaties’. Ook handig is de
optie om je af te melden voor
groepsberichten. Klik daarvoor
in de groep onder het logo op
‘afmelden groepsberichten’.
Veilig hyven
Tegenwoordig kun je op Hyves
je ­privacy goed beschermen. Je
hele profiel of onderdelen daarvan scherm je af via ‘mijn menu
> instellingen’. Het is goed om
na te denken wat je openbaar
maakt, want het is geen prettig
idee dat allerlei mensen stiekem
kunnen meekijken op je profiel.
Ook je vriendenlijst kun je opdelen in verschillende groepen,
bijvoorbeeld: ­familie, vrienden en
nepvrienden. Per groep bepaal je
wat ze mogen zien.
Zet op Hyves geen persoonlijke
gegevens zoals je adres, telefoonnummer en rekeningnummer.
Als je niet met je voor- en achter-
naam te vinden wilt zijn, gebruik
dan een nickname.
Contact met onbekenden
Als je een uitnodiging krijgt om
vrienden te worden van iemand
die je niet kent, ga er dan vooral
niet op in. Waarschuw je ­ouders
als het gaat om volwassenen die
contact met je proberen te leggen
en gebruik de ‘Dit is niet OK’knop. Er zijn soms ­mannen die
via Hyves proberen om meisjes
te versieren. Accepteer ook niet
zomaar ‘vrienden van vrienden’,
maar wees zorgvuldig wie je
wel en niet tot je vrienden­kring
­rekent. Het gaat er uiteindelijk
niet om ­hoeveel vrienden je hebt
op Hyves, maar hoeveel échte
­vrienden je hebt!
Coole hubs
• De ik-schijn-boos-te-kijken hyve
• meiden hebben gelijk!
• Anti Loverboys
• >>>Voetbal is oranje<<<
• De enige echte chocolade
• ik haat fietsen in de regen
• Kauwgom!
• Katten!
• Playstation 3
• World of Warcraft
• Harry Potter
• South Park
• Anti-dierenleed
• Leuke achtergronden
• Wij-Zijn-Verslaafd-Aan-Hyves©
(advertentie)
eeld?
ik in b
Ben
Presentatoren, acteurs, politici, quizkandidaten en zangers: je ziet
ze heel de dag voorbijkomen op de televisie. Als ­kijker weet je
best dat er ook nog cameramannen, geluidsmensen en r­ egisseurs
rondlopen, maar die zie je niet in beeld. Wil je weten hoe je goed
in beeld komt? En hoe je anderen goed in beeld brengt?
Volg onze tv-tips!
In de spotlight: de Presentator
Vroeger waren er bijna alleen maar mannelijke presentatoren. Ze zaten stil op een stoel,
vertelden hun verhaal en rookten soms zelfs een sigaret op televisie. Nu is dat anders.
Er zijn heel veel verschillende televisieprogramma’s, en bij ieder programma heb je een
andere presentator. Maar toch zijn er een aantal regels waaraan een goede p
­ resentator
zich altijd moet houden. Zo weet je zeker dat de kijker naar jouw programma blijft
kijken, en niet wegzapt…
1. Varieer in je stemgebruik.
2. Let op je lichaamstaal.
3. Verplaats je in de kijker.
4. Zie er verzorgd uit.
5. Kijk in de camera.
In de spotlight: de Acteur
Geld, mooie auto’s, beroemde mensen en Hollywood.
Als je aan een bekende acteur denkt, zie je deze beelden
voor je. Maar makkelijk is het natuurlijk allemaal niet.
Je moet uren bij de schmink zitten, tien keer dezelfde
zoenscène overdoen en lang wachten tot je weer aan de
beurt bent. Soms vragen ze je zelfs om van een brug af te
springen of met een leeuw te vechten! Je moet wel gek
zijn om acteur te worden, maar toch lijkt het voor veel
mensen een droombaan. Ook voor jou? Volg dan deze
tips, en wie weet…
In de spotlight: de Cameraman
Camera klaar, actie! Iedere cameraman weet wat dat betekent: nu ben jij de
baas. De cameraman bepaalt hoe iemand in beeld komt. Dat kan op veel verschillende manieren, en iedere manier zorgt voor een ander soort beeld. Wil
je dat iemand heel zielig en bang lijkt, dan kun je de camera zo richten dat de
kijker dat ook denkt. En wil je dat het publiek op het puntje van zijn stoel zit,
film dan bijvoorbeeld een spannende close-up. Deze soorten shots (camerabeelden) bepalen hoe iemand voor de k­ ijker op televisie overkomt, denk dus
goed na welk effect je wilt bereiken voordat je de camera aanzet!
1. Probeer te vergeten dat er een camera op je gericht is.
2. Doe net alsof je tegen een vriend praat.
3. Gebruik geen stopwoordjes.
4. Probeer niet in de lach te schieten.
5. Spreek alle woorden duidelijk uit.
2.
Presenteer jezelf bij Beeld en
1. Wil je weinig emoties laten zien, film dan een long shot.
2. Wil je een neutraal gesprek filmen, maak dan een medium shot.
3. Wil je veel emotie laten zien, film dan een close-up.
4. Maak een gesprek spannend door een over-the-shoulder-shot.
5. Maak iemand sterk en machtig door de persoon iets van onderen te laten
filmen met de camera.
3.
4.
Geluid!
Zelf presentator spelen? Het kan bij Beeld en Geluid in Hilversum! In de workshop ‘Ben jij het nieuwe Talent
van Studio Sport’ kun je zelf een sportuitzending maken, en in de workshop ‘Soap’ film je jouw eigen soapcliffhanger. Bezoek je de experience? Dan kun je bij de Showdeur laten zien wat je allemaal hebt geleerd! Kijk
voor meer informatie op experience.beeldengeluid.nl
Met deze speciale ring, het ‘toegangskaartje’, kun je alles wat je doet bij Beeld en Geluid bewaren,
terugkijken en doorsturen (bijvoorbeeld via YouTube). Wie weet word jij ontdekt!
BEROEMD OP INTERNET GOOGLE PAGINA 15
MEI 2009
Jij
Google
Ook jij bent te vinden op internet. Soms zelfs zonder dat je het zelf weet.
Tik je eigen naam maar eens in op Google, goede kans dat je beet hebt. Leuk?
Ja, maar het kan ook een probleem worden.
Door Martine Borgdorff
D
e Amerikaanse Matt (15) is homo,
maar dat kan hij op zijn christelijke
school niet laten blijken. De direc­teur
vindt homoseksualiteit een ziekte. Matt
maakt een profiel aan op MySpace, een
van de populairste sites ter wereld. Daar
schrijft hij over zijn liefde voor een jongen.
Veel mensen reageren blij. Verliefdheid –
homo of hetero – vinden ze alleen maar
mooi. De directeur komt ook op MySpace,
door Matt op zijn volledige naam te zoeken
via Google. Hij ziet Matts profiel en wordt
boos. Hij maakt het hem zó moeilijk dat
Matt van school gaat.
Dit is zomaar een voorbeeld uit duizenden.
Google is de meest gebruikte zoekmachine
op internet. Als je je eigen naam intikt,
krijg je een lijst van webpagina’s waarop
jij te vinden bent. Handig voor vrienden,
maar ook anderen zien wie jij bent en wat
je doet. Terwijl je daar zelf geen invloed op
hebt. Je weet nooit wat anderen met jouw
gegevens op internet doen. Alles wat je
publiceert wordt openbaar en is dus makkelijk met Google te vinden. Ook dingen
die je liever alleen voor familie en vrienden
wilt houden.
Verliefde e-mails
Internet heeft een enorm archief, waarin
alles wordt opgeslagen. Ook van jaren
geleden. Dat lijkt nu niet erg, maar wat
als er iets over jou is bewaard wat je
wel vervelend vindt? Je adres, verliefde
­e-mails, je telefoonnummer of die vakantie­
foto waarbij nou net het touwtje van je
zwembroek is geknapt. Hoe zorg je dat die
niet door Google worden gevonden?
Helaas kun je niet zomaar informatie van
internet afhalen. Je kunt schrijven naar de
beheerder van de website, maar die rea­
geert daar vaak niet eens op. Soms kun je
het proberen bij de rechter.
Je moet dus altijd goed nadenken voor je
iets op internet zet. Ook als je een formulier invult of je aanmeldt voor een spelletje.
Vaak denken mensen op internet minder
goed na over hun privacy. Maar online
moet je juist nog veel voorzichtiger zijn dan
in het echt.
Bepaal je eigen imago
• Bepaal zelf wat je wilt dat anderen over jou kunnen
vinden. Denk aan je imago: houd zelf de regie!
• Tip: neem op internet een zakelijke en een privé­identiteit aan. Wil je dj worden en heb je talent? Dan kan
het je carrière helpen door zo veel mogelijk te laten zien
wat je kunt. Gebruik je volledige naam en maak indruk
met veel Google-treffers. Personal branding heet dat.
Maar moet iedereen echt weten waar je woont en dat
je komende week in Londen ­optreedt? Dieven speuren
op internet naar mensen die zeggen dat ze met vakantie
zijn. Dit is geen grap! Als je online privézaken kwijt wilt,
gebruik dan een ­nickname.
• Google jezelf regelmatig zodat je weet wat anderen over
jou zien. Op Google.com/alerts kun je jouw mailadres
achterlaten zodat je wordt ingelicht als Google iets over
jou vindt.
• Onthoud goed dat alles wat op internet terechtkomt,
voor altijd ergens bewaard blijft waar je niet meer bij
kunt. Check www.archive.org maar eens.
• Respecteer de privacy van anderen. Iedereen heeft het
recht met rust gelaten te worden. Mensen kunnen het
heel vervelend vinden als je foto’s plaatst die zij als privé
ervaren, zoals foto’s in een kleedkamer of van een uit de
hand gelopen feestje.
Meer tips vind je op
www.watchyourspace.nl
PAGINA 16 BEROEMD ZIJN ONGEVRAAGD
MEI 2009
Bekend tegen wil en
Het klinkt leuk: bekend zijn en overal je naam tegenkomen. Zeker als je er hard voor hebt gewerkt! Maar
sommige mensen hoeven er niet veel voor te doen.
Per ­ongeluk op een foto staan is al genoeg. En soms
zijn mensen helemaal niet blij met de aandacht die
ze ­onverwachts krijgen...
Door Annemarie de Leng, foto dreamstime
Luca Prins
’s Ochtends wordt de 17-jarige
scholiere uit bed gebeld door haar
vriendinnen. ‘Je staat op de voor­
vragen zich af wie het mooie meisje
op de foto is en doen een oproep
om haar te vinden. ­Binnen een dag
is Luca opgespoord en zit ze in
I­nmiddels heeft de knappe scholiere
een contract met Beemster Kaas
om een jaar lang reclame voor het
­bedrijf te maken. Waar een foto niet
toe kan leiden...
Spugende pizzabakkers
pagina van de Telegraaf!’, roepen
ze. Luca doet begin dit jaar mee aan
de nieuwjaarsduik in ­Scheveningen,
in bikini en met een Unox-muts.
Toevallig vereeuwigt een fotograaf
haar en juist die foto haalt het
nieuws. Journalisten van GeenStijl
RTL Boulevard. Helaas ­verschijnen
er meteen ‘fansites’ met allerlei
­schunnige berichtjes en ook op haar
Hyves-pagina komt vieze taal.
Op verzoek van Luca en haar
familie gaan de fansites uit de lucht.
Een hobby van steeds meer mensen
is om als een detective te speuren
naar mensen die op internetfilmpjes
staan.
Neem bijvoorbeeld twee mede­
werkers van pizzaketen Domino’s
in Amerika. Uit baldadigheid stoppen ze voor de camera kaas en
­pepers in hun neus en spugen op
het pizzadeeg. Daarna plaatsen ze
het filmpje op YouTube, waar veel
mensen het met walging bekijken.
In zo’n ­restaurant wil je toch niet
eten! Twee amateurdetectives die
het filmpje zien, gaan op zoek naar
de twee viespeuken.
Door uit te zoeken in welk gebied
het filmpje geüpload is en dankzij
een heel korte flits van de omgeving, kunnen ze het filiaal van
Domino’s opsporen en de baas
waarschuwen. De twee viezeriken
zijn ontslagen.
Stilleto Kitten Killer
Een paar jaar geleden plaatste
­iemand een filmpje op internet
waarin een Chinese vrouw de
kop van een jong katje met de
hoge ­hakken van haar schoenen
­verbrijzelt. Er ontstaat hierover een
enorme woede in China, wat best
bijzonder is voor een land zonder
dierenrechten en waar hond en kat
geregeld op het menu staan. Een
groep internetters gaat naar de
vrouw op zoek, en zowel zij als de
man die het filmpje opnam, worden
binnen vijf dagen gevonden. Door de
enorme negatieve aandacht raken
ze allebei hun baan kwijt en ­moeten
ze in dagbladen hun excuses
­aanbieden.
Jessie Logan
Ook Jessies foto’s worden
­ongevraagd gepubliceerd. H
­ elaas
op een vreselijke manier. De
18-jarige Amerikaanse scholiere
mailt sexy foto’s van zichzelf naar
haar vriendje. Maar als de relatie uitgaat, verspreidt hij die foto’s onder
andere leerlingen van de school.
Die beginnen een enorme treiter­
BEROEMD ZIJN ONGEVRAAGD PAGINA 17
MEI 2009
dank
Poepende hond
In Zuid-Korea zet iemand een foto online
van een vrouw die haar hond laat ­poepen
in de metro en weigert om het op te
ruimen. Talloze verontwaardigde mensen
gaan naar haar op zoek en binnen een paar
dagen is haar identiteit bekend. Als ‘straf’
wordt allerlei informatie over haar op internet gezet. Uiteindelijk kan de vrouw zich
nergens meer laten zien en geeft ze zelfs
haar studie aan de universiteit hierdoor op.
Prijsvraag: maak je
ouders wegwijs in
Habbo!
Iedereen kan in Habbo beroemd worden. Door grappig
te zijn, een goede vriend te zijn voor andere Habbo’s of
jezelf met een origineel plan of een mooie kamer op de
homepage te k
­ rijgen. Maar hoe leg je aan je ouders uit
dat je ­ultieme Habboroem hebt verworven door je complete ­verzameling ventilators? Of dat je met een acht­
dubbele salto van de duikplank bent g
­ esprongen?
campagne, waardoor Jessie diep ongelukkig wordt, het leven niet meer ziet
zitten en uiteindelijk zelfmoord pleegt...
De ouders van Jessie zijn een campagne
gestart om Amerikaanse jongeren te
wijzen op de gevaren van het versturen
van naaktfoto’s.
Gevonden camera
Leuker nieuws komt uit Schotland, waar
een echtpaar een camera vindt met
600 foto’s erop. Ze brengen het toestel
naar de politie, maar krijgen het twee
maanden later terug omdat niemand de
camera heeft opgehaald. Dan beginnen
ze zelf een zoekactie. Een aantal foto’s
waarop de omgeving goed te zien is,
plaatsen ze op de fotosite Flickr, waar
andere mensen besluiten om mee te
gaan zoeken naar de ­eigenaren. Al snel
leidt het spoor naar de Schotse stad
Aberdeen. Op één van de foto’s staat
een vrouw met een hondje in de sneeuw
voor een huis. Een bezoeker van Flickr
die in Aberdeen woont, gaat in de buurt
rondrijden in een poging het huis te
­vinden. En ja, dat lukt!
Even later heeft het echtpaar de
­gelukkige eigenaar van de camera aan
de ­telefoon. Hoe blij hij ook is met de
gevonden c
­ amera, toch vindt hij het best
een beetje eng dat een groep onbekenden hem via internet zo makkelijk kan
opsporen.
Hoe Habbo werkt is voor jou en je vrienden heel logisch.
Je kent de regels, je weet de weg en jij en je klasgenoten
snappen precies wat er zo leuk aan is. Maar toch moet je
aan de eettafel nog wel eens uitleggen wat je nou de hele
dag doet op ‘dat Habbo’. Wat zijn Meubi, wat betekent
het woord bobba, hoe vertel je een typische Habbograp
en waarom is het best logisch om een lege pizzadoos te
ruilen tegen een open haard?
Maak een habbocursus voor dummies
Op Habbo vind je een competitie waarbij je een mooi
startpakket voor je ouders kunt winnen (of voor jezelf
natuurlijk). Kun je gelijk laten zien hoe een potje Battleball
nou eigenlijk werkt.
Ga naar habbo.nl, log in, ga naar ‘community’ en klik
op ‘competitions’. Daar vind je verdere instructies. Heb
je nog geen Habbo? Dan kun je gratis een account
­aanmaken op www.habbo.nl.
PAGINA 18 BEROEMD ZIJN voetballers
MEI 2009
Schop
het tot
merk
Dé droom van veel voetballende
­jongens: stralen als hun ster
­David Beckham. Hoe word je zo
groot dat j­e een merk bent?
Door Nicole van den Bosch, foto’s anp
Michel MacDonald werkt bij
reclamebureau Ogilvy en weet
alles van merken. Hoe maak je een
merk van een mens?
Wanneer ben je een merk?
‘Als je iets hebt wat een ander niet
heeft. Je moet heel goed zijn én
iets bijzonders hebben, dan ben
je een merk. Anders ben je een
product. Een technisch heel
goede voetballer, is een product.
Heb je de X-factor, dan ben je
een merk: een money making
machine. Zoals Beckham, die uitgroeide van
een jongetje van niks,
Royston Drenthe
tot een van de grootste
merken op aarde. Dat geeft
ging hij voor dertien miljoen euro
hoop, dat wil iedereen! Hij is alles:
van F
­ eyenoord naar Real Madrid.
ziet eruit als een filmster, is stoer
Hij gaat voor zijn droom, maar
en zacht tegelijk, maar ook heel
worstelt nu met faal­angst. Aandacht
gewoon. Hij leeft niet alleen voor
het geld, hij richtte bijvoorbeeld een is geweldig, maar het kan heel ver
gaan. Je wordt een product: dertien
voetbalschool op voor jongens en
meisjes in Londen. En via zijn vrouw miljoen voor zo’n j­ongen, dat is een
soort mensenhandel. Ze stoppen
Victoria krijgt hij extra glamour.
geld en energie in je, om er later nog
Beckham is het droombeeld van
veel meer geld mee te ­verdienen.
wat je als voetballer kunt zijn.’
Bij de transfer van Drenthe zie je
Hoe kan het fout gaan?
blije fans en trotse sponsors. Het
‘Producten neerzetten als merk is
maakt niet uit hoe je eruit ziet, je
makkelijk, want een pot pindakaas
hebt talent. Je bent geliefd. Maar de
praat niet terug. Maar een voetconcurrentie is groot, je moet altijd
baller wel! En dat het mis kan gaan, scoren. Dat neem je voor lief, want
zie je maar al te vaak. Kijk naar
de droom lonkt. Maar de kans dat je
Roy­ston Drenthe. Als twintigjarige
het redt is klein.’
Hoe moet het dan wel?
‘Rafael van der Vaart is net als
Beckham: zo’n heel gewone jongen
met een bijzondere vrouw. Sylvie
Meis geeft hem glans. Dat maakt
hem tot een merk. En dat hij eigenzinnig is helpt ook: toen hij nog in
Duits­land voetbalde, riep Rafael dat
hij naar Spanje wilde. Kijk, nu zit hij
bij Real Madrid. Weliswaar nog veel
op de bank, maar toch.
Over Van der Vaart en Wesley
­Sneijder is in het verleden veel
­discussie geweest: hoe ­moesten
ze bij Ajax met deze jochies
­omgaan? Ze liepen niet in het
gareel. Klaas Jan ­Huntelaar heeft
daarvan ­geleerd. Jonge talenten
worden daardoor steeds braver.
En media­wijzer. Ze zien dat als je
niet goed met de media omgaat,
je niet populair bent. En dat wil je
wel zijn. Ook ouders kijken naar
voetbalpraat­programma’s en zien
hoe het ­misgaat. Dat gaat mijn zoon
niet overkomen, denken ze. Clubs
letten er ook steeds meer op dat
de jongens zich netjes gedragen.
Zo worden ze saaier. En wordt het
moeilijker om merken van ze te
maken, maar je krijgt er wel goede,
gedisciplineerde voetballers van.’
natuurlijke X-factor hebben. Dat kun
je niet máken. Ik denk dat merkmakers voor de brave voetballers
van nu iets moeten bedenken wat
niets met voetbal te maken heeft.
Iets wat leeft onder de mensen,
waar ze voor kunnen gaan staan.
Dat ze bijvoorbeeld niet in een grote
bak rondrijden, maar in een hippe,
milieuvriendelijke auto. Nu gaat het
vaak alleen over “ik”: ík moet op tijd
gaan slapen, want ík moet morgen
trainen. Er is meer dan voetbal in
deze wereld.’
Sylvie Meis en Rafael van der Vaart
Wat brengt de toekomst?
Royston Drenthe is ook
rapper.
‘Je hebt minder jochies zoals Cruijff
vroeger was: lekker eigenwijs. En
die – zoals zanger Jan Smit – een
Wil je Royston horen rappen?
Ga naar YouTube en typ in het
­zoekscherm: Tak Taki.
BEROEMD ZIJN MEDIATRAINING PAGINA 19
MEI 2009
Wil je net met
je slaap­hoofd de
vuilniszak buitenzetten, staat er
ineens een camera­
ploeg voor je neus.
Veel beroemdheden
­hebben iemand die
hen leert hoe ze met
dat soort situaties
­kunnen omgaan. En
ook jij ­krijgt hier een
lesje mediatraining.
Door Lotte Boot
Overal camera’s
W
e hebben voor jou een
spoed­cursus van drie
experts: actrice en
­presentatrice Nicolette van Dam
(Zoop!, RTL4’s Achmea Kennisquiz),
­journalist en presentator Wouter
Kurpershoek (EénVandaag) en
­mediatrainer Dig Istha.
Blijf jezelf
‘Televisie legt alles bloot, dus de
kijker prikt er meteen doorheen als
je trucjes gebruikt of leuk p
­ robeert
te doen’, zegt Dig. Nicolette vindt
dat ook: ‘Wees jezelf, ook als er
­onverwachts een camerateam
opduikt. En geef normaal antwoord.
Als je hysterisch gaat doen, is dat
alleen maar interessanter.’
Dig: ‘Loop ook niet weg. Zeg
­gewoon: “Wat leuk dat u er bent,
wat wilde u weten?”’
Vertel je verhaal kort
en duidelijk
Het is belangrijk dat je goed voorbereid bent als je een interview
geeft. Want een quote (uitspraak)
op televisie duurt vaak maar twintig
seconden.
Dig: ‘Een interview is niet een
normaal gesprek. Je moet echt van
tevoren bedenken wat je wilt gaan
zeggen. Als je graag alles wilt vertellen over je nieuwe vriendje moet je
dat vooral doen. Maar zo niet, houd
dan de controle door te zeggen:
“Dat mag u best vragen, maar ik ga
het u niet vertellen.”’
Nicolette denkt tijdens een interview
al in quotes: ‘Als een journalist aan
mij vraagt: “Wil je moeder worden?”
En ik zeg “ja”, dan wordt de kop:
“Nicolette wil moeder worden.” Dus
zeg ik liever: “Natuurlijk, ooit wil ik
dat wel.”’
Blijf lachen
Wouter: ‘Met humeurig gedrag
op tv scoor je echt geen punten.
Kijk maar naar ex-minister Ella
Vogelaar, die door GeenStijl werd
­geïnterviewd en zich geen houding
wist te geven.’
Dig vindt Erica Terpstra een goed
voorbeeld van iemand die altijd
­enthousiast is. ‘Bij haar spat het
ervan af dat ze het hartstikke leuk
vindt wat ze doet. Dat is geweldig
om te zien. Je moet er op televisie
niet onderuitgezakt bij gaan zitten,
tenzij je wilt overkomen als een
slome sukkel.’
Draag geen rare kleren
Televisiekijkers letten voor tachtig
procent op hoe je eruit ziet en hoe
je overkomt, en maar voor twintig
procent op wat je zegt. ‘Je moet
dus vooral geen idiote dingen aan­
trekken. Want dan letten mensen
écht alleen nog op je rare oorbellen
of je Mickey Mouse-stropdas’,
zegt Dig.
Goed om te weten is dat je op
­televisie tien kilo dikker lijkt dan je
bent. Wouter: ‘Ben je niet al te dun,
dan kun je beter geen stropdas
omdoen, want daar lijkt je hoofd
nog dikker door.’ Strepen en andere
drukke prints zijn ook geen goed
idee, die gaan ‘bewegen’ op beeld.
Nicolette: ‘Alles met té is niet goed.
Een jurk met laag decolleté kan heel
gaaf zijn, maar ik heb geen zin om
mezelf later rondspringend terug te
zien met één borst eruit.’
Een voordeel van televisie: je lijkt
langer, dus niemand ziet het wanneer je eigenlijk best klein bent.
Weet tegen wie je praat
Vergeet nooit dat je niet alleen
tegen die aardige journalist praat,
maar ook tegen een miljoen kijkers
of lezers. ‘Soms zijn interviews zo
gezellig dat het net lijkt alsof ik met
een vriendin in de kroeg zit. Ik probeer dan toch in mijn achterhoofd
te houden dat het een journalist is
die het misschien wel heel anders
opschrijft’, zegt Nicolette.
Bovendien kan iedereen jouw ‘optreden’ eindeloos terug zien. Dig:
‘Je uitspraak verdwijnt niet meer in
een mapje krantenknipsels, maar
blijft dankzij internet voor eeuwig
aan je hangen.’
Nicolette: ‘En iedereen kan tegenwoordig met z’n mobieltje foto’s van
je maken. Daarom ga ik liever niet
los in een Amsterdamse club, maar
ergens in het buitenland. Iets kan nu
wel heel leuk zijn, maar wil je ook
dat iedereen je over tien jaar nog
steeds zo kan zien?’
Hoe het niet moet:
kijk op www.youtube.nl en zoek
op ‘Vogelaar’ en ‘Rutger’
PAGINA 20 BEROEMD OP INTERNET GAMES
MEI 2009
Online identiteit? Iedere dag kruipen
velen in de huid van een game­
personage, dat ze zelf op maat maken.
Wat betekent het om online iemand
anders te zijn?
Dit ben ik:
Door annemarie de leng
Vrouwen krijgen
meer aandacht
Al sinds de eerste online games
­verschenen, viel het op dat spelers
vrouwelijke karakters anders behandelen dan mannelijke karakters.
Zo krijgen vrouwelijke personages
meer aandacht, meer cadeautjes en
meer hulp. Vaak is het zelfs zo dat
door de ontwikkelaars extra zorg
is besteed aan het ontwerp van de
vrouwelijke karakters: de ­mannen
zien er vaak uit als een soort s­ impele
superhero ­modellen, terwijl de
dames ­gedetailleerder zijn, mooier
en ­beweeglijker. Er zijn dan ook veel
­jongens die vrouwelijke karakters
maken om mee te spelen: ze zijn
leuker om naar te kijken en ze krijgen
meer aandacht.
Aan de andere kant zijn
er ook meisjes die
liever met mannelijke
personages spelen:
ze ­vinden het
vaak vervelend
om s­ eksuele
­opmerkingen te
krijgen. Terwijl ­mannen
dat juist weer
grappig kunnen ­vinden.
O
p internet laat je niet altijd
zien wie je bent met een
foto. Denk maar eens aan
online rollenspellen, zoals Guild
Wars, Lord of the Rings Online en
World of Warcraft.
Gamers kruipen in de huid van
een personage dat ze sterker
kunnen maken door quests op
te lossen, monsters dood te
maken en betere wapens en
kleding te verzamelen. De populairste MMORPG (dat staat voor
­Massively Multiplayer Online Role
Playing Game) is World of Warcraft: zo’n elf miljoen mensen over
de hele wereld spelen deze game.
Daar klik je je eigen personage
bij elkaar: man of vrouw, knap of
lelijk, dwerg of mens, ork of trol.
Hoe speel je samen?
Als je begint aan een online game,
kun je je lekker anoniem voelen.
Niemand weet immers wie er verborgen zit achter het figuurtje op
het scherm! Je loopt rond in een
wereld vol poppetjes met rare namen, zoals Killerlord, Imsodead en
Freakfish. En je voelt je een heuse
krijger of tovenaar als je met je
zwaard of toverspreuken monsters
doodmaakt. Het duurt een tijd
voordat je door hebt welk gedrag
er van je verwacht wordt als je
gaat samenspelen met a
­ ndere
perso­nages. Want daar gaat het
juist om bij dit soort games: met
andere gamers maak je als team
monsters dood en verzamel je
de buit (oftewel loot). Daarom
z­ itten veel spelers in een gilde:
een groep mensen die met elkaar
optrekt en elkaar helpt.
Do’s & don’ts
Er zijn een paar ongeschreven
basisregels hoe je je online moet
gedragen:
•Besef dat er duizenden mensen
in jouw online wereld spelen en
dat achter ieder figuurtje op het
scherm een echt persoon zit.
Gedraag je dus zoals je ook in
real life zou doen.
•Verwacht niet van anderen dat
ze altijd voor je klaar staan om te
helpen. Probeer zo veel mogelijk
zelf uit te zoeken en stel niet
iedere vraag die in je opkomt.
Alle online games hebben uitge-
Goudeerlijk
‘Ik was 17 toen ik begon met World of Warcraft, mijn
eerste online game. Na een paar weken had ik online
goud nodig (de betaaleenheid in de game) om een
rijdier te kopen voor mijn karakter. Ik had het goud
niet en daarom heb ik toen iemand bedrogen. Ik
had gezegd dat ik iets wat – in de game – heel duur
was, goedkoper voor hem kon krijgen. Hij geloofde
me, gaf me goud en ik zou het voor hem kopen.
Maar toen logde ik snel uit. Een dag later kocht ik
mijn r­ ijdier, met zijn goud. Maar inmiddels had hij
heel veel mensen in de game erover verteld. Ik werd
uit mijn gilde gezet en kreeg veel berichten van
mensen die me uitscholden. De gamers met wie ik
altijd optrok, lieten me zitten. Ik heb toen een nieuw
­personage gemaakt met een andere naam om met
een schone lei te beginnen, maar de lol was ervan
af. Ik ben er toen mee gestopt.
Nu speel ik Lord of the Rings Online en realiseer me
beter dat zo’n spel je in een heel sociale omgeving
brengt, waar mensen erg op elkaar letten. Als je iets
doet wat niet hoort, dan heeft dat gevolgen, net als
in real life.’ - Ben (21 jaar)
BEROEMD OP INTERNET GAMES PAGINA 21
MEI 2009
de tovenaar
breide websites
met veel i­nformatie.
•Wees niet hebberig. Niet alleen jij kunt
een bepaald voorwerp goed gebrui­
ken. Ga er niet van uit dat jij het meer
verdient dan een ander, dus zeur of
smeek niet om iets.
•Wees eerlijk en vriendelijk. Als je bot
en onaardig bent, wordt betrapt op
leugens of buit pakt zonder overleg,
heb je kans dat spelers je uit je gilde
zetten en dat je niet makkelijk in een
ander gilde komt.
Bescherm je online
karakter
Omdat je ook in online games heel
zuinig moet zijn op je karakter, is het erg
belangrijk dat je zorgt dat niemand je
wachtwoord kent. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die online komen
en beschuldigd worden van diefstal van
spullen van hun gilde, terwijl het gaat
om hackers, inbrekers die het perso­
nage hebben gebruikt om die spullen
te stelen. Nog erger is het als hackers
jouw account helemaal hebben overgenomen om al je online spullen te
verkopen en zelfs je karakters te koop
aan te bieden!
Zorg dus voor goede virussoftware,
vertel niemand je wachtwoord en pas
op voor de beruchte trojan horses:
programma’s waarmee je computer kan
worden overgenomen, zodat criminelen
toegang krijgen tot je wachtwoord en
ze je account kunnen stelen. Vooral op
onbetrouwbare gamesites pik je deze
trojan horses makkelijk op. Als je niet
zeker weet of een gamesite veilig is,
vraag dan aan medespelers van welke
site zij hun informatie halen.
Online vriendschap
Online sluit je makkelijker vriendschap
dan in de echte wereld, blijkt uit onderzoek. En veel online gamers zullen dat
herkennen. Juist omdat mensen online
niet van elkaar weten hoe ze eruit zien,
hoe ze zich bewegen en zich gedragen,
geven ze sneller informatie over zichzelf. Daarop reageren anderen vaak
door ook iets persoonlijks te typen,
waardoor een band kan ontstaan. Maar alleen als gamers
hun online vrienden ook real
life ontmoeten, kan
zo’n band
uitgroei­en tot
echte vriendschap, die net
zo sterk is als welke vriendschap
dan ook.
In online rollenspellen sluiten veel
mensen zich aan bij een gilde,
waarbij ze met een vaste groep optrekken. De leden van deze gildes
ontmoeten elkaar geregeld ook
in het echt, waardoor leuke
­vriendschappen kunnen ontstaan.
Je karakter op maat
Je hebt steeds meer mogelijkheden om je personage in (­online)
games helemaal op maat te maken. Want hoe leuker je het
karak­ter vindt, des te langer je zult blijven spelen! Kies bijvoorbeeld het humeur van je karakter: lief en vriendelijk, bot, vrolijk
of sarcastisch. Daarnaast kun je jouw personage er precies zo uit
laten zien als je wilt. Je kunt de vorm en stand van de ogen, mond
en neus kiezen, de lichaamsbouw bepalen en nog veel meer.
Ontwerp je eigen avatar
& win een masterclass!
Hoe ziet jouw droomavatar eruit? Teken of
schilder jouw avatar en maak kans op een
bijzondere dag bij Ranj!
Ranj is een Neder­lands bedrijf dat veel
games heeft gemaakt, voor allerlei
projecten en bedrijven. Van deze
spellen­experts krijgen zes
inzenders een masterclass
gamedesign! Deze bijzondere
actie loopt tot 20 juni. Kijk voor meer details op
Mediawijzer.net/prijsvraag.
De masters of gamedesign:
www.ranj.nl
(advertentie)
Tips voor docenten
Maak je leerlingen mediawijs door ze zelf aan de slag te laten
gaan met lesmateriaal of via een workshop.
LESMATERIAAL
Weet wat je ziet
Dankzij plastische chirurgie, fotoshoppen en
make-up zien we geen gewone mensen meer,
maar een soort gemanipuleerde supermensen.
Met de vraag ‘wat vind jij mooi aan je klasgenoten?’ gaan kinderen hierover in discussie. Bestel
het lespakket via www.weetwatjeziet.nl.
Iedereen beroemd
De arme, 15-jarige Marva heeft haar uiterlijk niet
mee en ook haar zangtalenten lijken tekort te
schieten. Haar vader wil koste wat het kost dat
zijn dochter haar carrière krijgt. Bekijk de film en
bestel het lesmateriaal via ­­­
www.filmeducatie.nl.
Wie ben ik?
Stichting Mijn Wereld is Overal heeft een g
­ ratis
lesprogramma dat leerlingen bewust maakt
van wie ze zijn door ze te laten fotograferen. Ze
maken foto’s van zichzelf, van hun omgeving,
enzovoort. De les is gemaakt voor leerlingen
in Amsterdam, maar is geschikt voor iedereen.
Download de lessen via
www.mijnwereldinamsterdam.nl.
Media Makkers
Media Makkers bieden gratis lesmateriaal
(groepen 6-8) met thema's zoals digitaal pesten,
commercie in de media, informatievaardigheden
en beoordelen van mediabronnen. Download via
www.mediamakkers.nl.
Diploma Veilig Internet
Acht lessen over onder meer veilig internet­
gebruik, computerverslaving en digitaal p
­ esten.
Het materiaal (groepen 6 t/m 8) is gratis
­beschikbaar via www.iksurfveilig.nl.
Strips, strippen en op je strepen
staan
Doordat leerlingen (13-15 jaar) vragen beantwoorden over een vijftal strips, die precaire situaties op internet verbeelden, laat je ze nadenken
over wat er mis kan gaan op internet, en maak
je ze gevoelig voor grenzen. Zie gratis les op
www.internetsoa.nl.
Sterren dansen op de sites
Wat is een goede website voor kinderen? En
hoe beoordeel je dat eigenlijk? Deze vragen
­komen aan de orde in deze les. De leerlingen
mogen hun waardering geven, uitgedrukt in
sterren, aan websites die ze vaak bezoeken:
www.goudenapenstaart.nl.
Fan of fantasie
Wie bepaalt eigenlijk het imago van een ster?
Komt het beeld dat jij van iemand hebt overeen met zijn of haar imago op internet? In
deze les kijken leerlingen kritisch naar het
online imago van hun idool. Geloven ze alles
wat er geschreven wordt? Download gratis via
­medialessen.nl.
eenvoudige wijze hoe ze games maken. P
­ auline
Maas, de auteur van het boek, geeft ook lessen
op school en cursussen aan docenten. Info:
www.gamemaker4you.nl.
Cinekidstudio
Hoe reclame werkt
Leerlingen (10-12 jaar) leren verschillende
­reclameuitingen van elkaar te onderscheiden
en maken als afsluiting een eigen advertentie:
www.krantindeklas.nl.
Digitale media
Het nieuws is online steeds op nieuwe manieren
te volgen. De leerlingen (10-14 jaar) beoordelen
het effect van nieuwe toepassingen op de
­nieuwsvoorziening: www.dedigitalekrant.nl.
Verhalen verzinnen
Codex KIT is een kunsteducatief project waarbij
leerlingen een plek kiezen en een verhaal verzinnen op locatie. De leerlingen voorzien een aantal
scènes van beeld en geluid dat door middel van
gps alleen op die plek te horen en te zien is:
www.codexkit.nl.
MediaGenius
Leer bloggen, Hyven en nog veel meer web 2.0,
toegespitst op de brede school.
Info: www.mediagenius.nl.
WORKSHOPS
Webstudio
Een reeks bijeenkomsten waarin kinderen
(10-14 jaar) aan de slag gaan om zelf te ervaren wat mediamaken is. Ondertussen leren ze
nadenken over wát ze doen en waarom. Met
mediamarkt voor ouders als afsluiting, waar de
kinderen hun werk presenteren. Meer weten?
Mail [email protected].
Theater over internetrisico’s
Web is een interactieve theatervoorstelling over
de risico’s van contacten via internet voor jongeren vanaf 12 jaar. Na de voorstelling volgt een
interactief gedeelte waarin theatergroep PlayBack de jongeren uitdaagt tot een gesprek en ze
uitnodigt op de spelvloer: www.tgplayback.nl.
Games maken
Met het boek Gamemaker4You en de
­bijgevoegde cd leren kinderen vanaf 10 jaar op
Cinekidstudio.nl is een website waar kinderen
zelf gratis tekenfilms, fotofilms en videoclips
kunnen maken. Bijna iedere dag zijn workshop­
leiders van Cinekid ergens in het land om workshops te geven. Kinderen maken bijvoorbeeld
een tekenfilm over hoe zij zichzelf zien. Zie
www.cinekid.nl/educatie.
Maak een website
In een cursus van de bibliotheek S
­ pijkenisse
maken leerlingen een website met juiste
en o
­ njuiste informatie over een fictieve
­beroemdheid. Andere leerlingen moeten op de
site o
­ ntdekken waar de onjuiste gegevens zijn
­verstopt. Mail voor meer info:
[email protected].
Aan de slag met een mediacoach in je eigen
gemeente? Check www.nomc.nl.
Word filmmaker
In de workshops van Digital Playground maken
jongeren in één dagdeel een korte film, een
documentaire, een fotocollage of een animatie­
film. Ook het bedrijf SeeYou! geeft videoworkshops. Meer info over Digital Playground:
www.digitalplayground.nl.
Over SeeYou!: www.sounds4real.nl.
Op zoek naar meer informatie
en tips over mediawijsheid in de
klas?
Kijk op:
• Mediawijzer.net
• Mediawijs.kennisnet.nl
• Mediawijsheid.nl
• Medialessen.nl
BEROEMD ZIJN TEST PAGINA 23
MEI 2009
Wat voor ster
ben jij?
Tegenwoordig kan iedereen via MySpace, Idols of
YouTube beroemd worden. Stel je voor dat dit jou
overkomt. Wat voor type ster word je dan? Doe de
test en je weet het!
Door Jeannette Jonker, illustratie tijn snoodijk
1. Wie is jouw favoriete bekende
Nederlander?
a Het Unox-meisje.
b Sven Kramer.
c Esmée Denters.
2. Het winkelcentrum staat in
brand en Hart van Nederland is
aan het filmen. Jij fietst langs
en…
akijkt even vanaf je fiets. Daarna rijd je
snel naar huis, want je hebt het druk.
bstopt. Je wilt vooral weten hoe erg de
brand is.
cparkeert je fiets. Snel zoek je een manier
om in de buurt van de camera’s te
­komen.
3. Je vrienden vragen je mee voor
een auditie van een musical. Wat
is jouw reactie?
aJe bent verbaasd als blijkt dat dit geen
grapje is.
bJe bent blij dat ze je hebben gevraagd en
je wilt weten hoe zij aan de uitnodiging
komen.
cJe gaat natuurlijk mee. Lachen toch?
4. Wat doe jij op een vrije dag?
aJe zit achter de computer. Beetje msn’en
en je pagina’s op Hyves, CU2, MySpace
en Facebook updaten.
bUitslapen, filmpje kijken of vrienden
­opzoeken.
c Wat je normaal ook doet na school:
sporten, schilderen of lezen.
5. Je gaat keihard onderuit met
je fiets. In je ooghoek zie je
iemand je valpartij filmen.
Hoe reageer je?
Score:
1
2
3
4
5
a=3, b=9, c=6
a=9, b=3, c=6
a=9, b=6, c=3
a=6, b=3, c=9
a=3, b=9, c=6
aVol ongeloof. Waarom zou iemand jou
willen filmen?
bJe staat snel op en vraagt waarom ze je
filmen.
cJe glimlacht en hoopt dat je zo nog een
beetje fatsoenlijk voor de dag komt.
Tel je punten op en kijk welk type ster
jij later kunt worden.
0-15 punten?
16-30 punten?
31-45 punten?
De nuchtere eendagsvlieg
De hardwerkende beroemdheid
De plotselinge wereldster
Jij wordt per ongeluk een ster. Typisch iets
voor jou: je plukt net op tijd een omaatje
voor de trein vandaan en het wordt
­gefilmd zonder dat je het doorhebt. Het
filmpje verschijnt op YouTube en haalt alle
journaals. Je vindt de plotselinge roem
grappig en neemt alle aandacht niet echt
serieus.
Als kleuter wist je al precies wat je later
wilde worden: een bekende ­Nederlander.
Je doet mee aan Idols, zet je eigen
filmpjes op YouTube of Myspace en
­figureert in GTST. Zo kom je steeds een
stapje verder. Je weet dat je hard moet
werken om een echte ster te worden, maar
dat heb je er graag voor over.
Jij gaat het helemaal maken als wetenschapper, kunstenaar of topsporter. Eigenlijk
maakt het niet uit wat je doet, je doet het zo
goed dat iedereen versteld staat van jouw
prestaties. Je talent valt op en journalisten
van kranten en tv-programma’s weten je
vlug te vinden. Al snel accepteer je dat je
eeuwig beroemd zult zijn.
PAGINA 24 BEROEMD op internet YOUTUBE
MEI 2009
youtube helden
Internet biedt via sites ­als Hyves en
YouTube ­iedereen de kans om ­zichzelf te
­presenteren. En sommigen hebben deze
kans aangegrepen om hun ­talenten te
laten zien aan de hele wereld.
•Liam Kyle Sullivan, een komiek die
vooral beroemd is geworden door
het online filmpje Shoes.
Schijnwereld
Een paar opvallende filmpjes
over de schijnwereld van schoonheid op YouTube:
• The Evolution of Beauty
• Extreme (Photoshop) Makeover
• Dove Evolution Parody
Door Annemarie de Leng
Imago
M
isschien is Esmée Denters
het beste voorbeeld van
selfmade succes. Als ze
zestien is, zet ze haar filmpjes op
YouTube. Daarop zingt ze covers
van bekende artiesten waarmee ze
duizenden fans verzamelt. Binnen
een jaar heeft ze een platencontract
en treedt ze op met Justin Timberlake. Maar ook playbacken kan je
op YouTube wereldfaam o
­ pleveren.
Kijk maar eens naar de twee
­Chinese jongens die met enorm
enthousiasme Jessica Simpson en
de Backstreet Boys nadoen.
Nog meer YouTube sterren
•Begin van dit jaar zet de
­Nederlandse student Tim Smit
een superspannend filmpje
boordevol special effects op
­ ouTube: What’s in the box?.
Y
Binnen een paar dagen heeft het
filmpje meer dan 1 miljoen views
en wordt hij gebeld door grote
Amerikaanse filmstudio’s die
graag met hem willen praten.
•Andy McKee met Drifting, een
geweldige gitarist wiens doorbraak kwam door zijn filmpje op
YouTube.
Bij beroemdheden denk je al snel
aan knappe mannen en mooie vrouwen, die precies weten wat ze willen
en hoe ze dat moeten aanpakken.
Toch zijn er steeds meer bewijzen
dat het helemaal niet nodig is om er
geweldig uit te zien, maar dat je met
talent en persoonlijkheid een heel
eind kunt komen!
Het meest opzienbarende voorbeeld is natuurlijk Susan Boyle: de
48-jarige Engelse vrouw die eruit
ziet als een grijze muis, maar met
haar geweldige stem en charme
de hele wereld voor zich wint in
Britain’s Got Talent 2009. Dankzij
­YouTube gaat haar optreden de hele
wereld over en is ze in no time een
­beroemdheid.
Wat is er mooier in een tijd dat
uiterlijk de belangrijkste rol lijkt in
­sterrensucces?
Hoe word je
beroemd?
Moet je op internet of in de
media altijd de waarheid vertellen over jezelf? Wat moet je
doen als er een heel slechte
roddel over je rondgaat? Je hebt
geen ­speciaal talent, maar wilt
wel graag ­beroemd worden…
hoe pak je dat aan? Bekijk de
antwoorden van BN’ers zoals
Gerard Joling, ­Sascha Visser en
Nicolette van Dam in de filmpjes
op Mediawijzer.net. net.
De DigiRaad is een adviesraad
vóór en dóór jongeren. Wil je
meedenken over hoe internet
voor jongeren veiliger gemaakt
kan worden? Ben jij tussen de
12 en 18 jaar oud en weet je veel
over ­internetten, chatten, mailen,
sms’en, msn’en, enzovoort? Meld
je dan aan via www.digiraad.net
Colofon
Mediawijzer is een
uitgave van S
­ tich­ting
Mijn Kind Online en
­Mediawijzer.net in
samenwerking met
Jongerenplatform
Young & Connected (o.a. uitgever
van Kidsweek) en wordt verspreid
via de Volkskrant en Trouw, de
Openbare Bibliotheken en scholen
in Nederland.
Redactieadres Postbus 3564, 1001
AJ Amsterdam Uitgever Roland Pelle
Projectcoördinatie Remco ­Pijpers en
Paul Verstraeten
Mediawijzer.net is een activiteit van Het Mediawijsheid Expertisecentrum is
Medewerkers ­Jaqueline Ancona,
Lotte Boot, ­Martine Borgdorff, Nicole het Mediawijsheid Expertisecentrum: een initiatief van de ministeries van OCW
van den Bosch (eindred. MKO),
en van Jeugd en Gezin. Deze krant wordt
­Martin Brester (corr.), Marion Duimel,
gesponsord door Young & Connected,
Joost ­Hoving, Jeannette Jonker, Eva
KPN en de website Mediawijzer.net wordt
Kol, Claudia L
­ agermann, Annemarie
gesponsord door Stichting Democratie en
de Leng (eindred.), Anne Lugthart
Media.
­(beeldred.), Flos Vingerhoets ­
Concept Remco Pijpers ­
Lay-out ­Fabrique V­ ormgeving Susy
­Cascado Bladmanager A
­ lette
Reneman ­Coördinatie Angela
Partners in de themaweek Lekker
­Kokshoorn Drukkerij Dijkman Offset
­Beroemd zijn: MTVNetworks, Z@pp,
­Marketing H
­ enriëtte van der Mark
NCRV, Habbo Hotel, Jeugdjournaal, NOT/
([email protected]).
Teleac, NBD/Biblion en de DigiRaad.