21. - 22. - 23. juni 2013

Transcription

21. - 22. - 23. juni 2013
Velkomen til
RØLDAL
11. årgang
Foto: V.R. Hagen
Sjå vatnet ut mot Ekkjeskar
det speglar himlen
av so rein og klar.
Sjå «Såtas» topp,
nett som ein kopp.
Frå snøen opp
hu skoar vidt.
Røldalsmarknaden pågår
21. - 22. - 23. juni 2013
Frå fredag kl. 13.00 - søndag kl. 17.00
Benytt anledningen til å oppleve
Hanne Boel
«live» på Røldalsmarknaden!
Han Innante
kjem til Røldal med
nytt humorshow og
har i år med nokre
av kamerattane sine.
Det blir tre dagar med mykje
underhalding, aktivitetar og
utstillingar for både barn og
vaksne.
Les meir på side 14-15
2 - Røldalsmarknaden - 2013
Røldalsmarknaden 2013
Innhald:
Innhald og informasjon. . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Nytt frå Røldal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Sidan sist. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Aktivitet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Med liv og lyst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Pilegrimsvandring 2013. . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Røldal - Odda 50 år. . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 - 9
Kommunesamanslåing. . . . . . . . . . . . . . . . 10
Litt av kvart frå gamal tid . . . . . . . . . . . . . . . 11
Overnatting / servering. . . . . . . . . . . . . . . . 12
Utstillarar Røldalsmarknaden. . . . . . . . . . . 13
Røldalsmarknaden 2013. . . . . . . . . . . . . . . . 14
Marknadsprogram. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Annonsar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Redaktør:
Vencke Rønning Hagen, tlf. 53 64 73 52
Utgivar:
Røldalsmarknaden, tlf. 900 53 991
E-post:
[email protected]
Webside:
www.røldalsmarknaden.no
www.roldalsmarknaden.no
Følg oss på Facebook!
Røldal
Turistinformasjon
Tlf. 53 64 20 33 - Ope dagleg i sommarsesongen
- Informasjon om overnatting, utflukter, fotturar
- Tilgang til internett
- Gratis brosjyremateriell
- Sal av kart, fiskekort, postkort, Røldalsvideoen
- Nøklar til DNT-hyttene
E-post: [email protected]
Røldal Reiselivslag
I skrivande stund går me framleis
med stillongs i Røldal, men me håpar
å kunna ta den av før den 22. utgåva
av Røldalsmarknaden går av stabelen
21.-23. juni.
Men uansett, med eller utan stillongs, så ynskjer me også i år at nye
og gamle besøkjande tek turen til
Røldal denne helga.
Styret har i år som tidlegare år jobba
vinteren gjennom med å gjera marknaden så innhaldsrik som mogeleg .
Det vil også i år vera noko for ein kvar,
om ein skal gjera storhandel, dansa
eller «berre» treffa gamle kjende.
Marknaden i år vil starta noko tidlegare på fredagen, men den offisielle
opninga vert framleis på laurdagen.
I år er det Else Marie Sandal, utflytta
røldøl, som skal halda opningstalen.
Talet på utstillarar ser ut til å verta
noko høgare enn i fjor, om lag 80.
Kveldsunderhaldninga i år er det
«Han innante» og Hanne Boel som
står for.
Nytt av året er at Røldal Reiselivslag er komen med i styret i Røldalsmarknaden. Dei har jobba med å
fornya mattilbodet. Me håpar og
trur at dette vert teke godt imot av
publikum.
Elles så har me hatt fokus på å gjera
marknadsplassen noko meir intim,
så publikum vil også her merka endringar.
Tusen takk til alle som er med på
dugnad.
Velkomen til marknad.
Med vennleg helsing
Tore Hamre
Røldal Stavkyrkje er open:
1. juni – 28. juni . . . . . . . kl. 10.00 – 16.00
29. juni – 11. aug.. . . . . . kl. 09.30 – 18.30
12. aug. – 1. sept.. . . . . . . kl. 10.00 – 16.00
Tlf. i opningstidene: 481 09 284
Born <15 år
Gratis
Vaksne
kr 40,Gruppe (min. 10 pers.) kr 25,-/pers.
Sokne-/pilegrimspresten i Røldal, tlf. 53 64 71 40
e-post: [email protected]
Røldal Bygdemuseum
Ta turen innom om du går deg ein kveldstur
Tunet representerer ein typisk Røldalsgard frå 1850 og fram til straumen kom. Her
finn du saker og ting frå heile bygda. Mellom anna kan nemnast kledesamlinga,
der dei fargerike dåpshuvene vekkjer interesse. Det er lett å sjå at Røldal har hatt
gjennomgang av handelskarar med sans for småting som var fine for auga.
I juli månad vert omvisar på Røldal Bygdemuseum kvar dag i tida 17.00 - 20.00.
Gratis inngang. Elles etter avtale, tlf. 97 67 20 91 (Margit Gjørv)
Velkommen til museumstunet på Hauge!
Røldalsmarknaden - 2013 - 3
Sidan sist
Loppemarknad
Godt utval
Godt besøk
Mannekengar
Sylvia prøver hatt
Ein laurdag midt i desember var det stor
loppemarknad på Grendahuset i Røldal.
Arrangør og ildsjel var Sylvia Rabbe,nyss heimkomen frå byen Tanga i Tanzania. Som sjukepleiar sjølv, kom Sylvia
via Norsk Sykepleierforening i kontakt
med eit kompetansesenter i Tanzania der
sjukepleiarar kan få utanlandserfaring.
Det er ein familieheim der born frå
området rundt byen Tanga kjem for å
bu. Dei kan vera foreldrelause, eller er
der på grunn av andre ting. Heimen
vert styrt av ein «mama».
Sylvia stelte i stand til loppemarknad
for å skaffa pengar til familieheimen i
Tanga der ho hadde vore. Inntektene
skulle mellom anna dekka utgiftene til å
få tetta tak, kjøpa myggnetting og betala
gjeld. Dei innsamla midlane gjorde og
at antal plassar for born kunne aukast
frå 6 til 12.
Det var ikkje vanskeleg å samla saman
«lopper». Folk tok kontakt så snart dei
hadde fått vita om planane, og heile
den store salen på grendahuset vart
fylt opp med ting og tang. Til og med
ein heil del klesplagg kom det inn, sjølv
om det ikkje heilt var planen… Det var
sportsutstyr, måleri, møblar, koppar og
kar, juleting, dukar og flotte heklagardi-
ner. Litt elektriske ting, lamper, filmar,
spel og leiker, ja, kort sagt alt mogeleg.
Mykje vart seld, noko gjekk til Fretex
og noko vart kasta etterpå.
I tillegg til loppemarknaden var det
og laga til kafé i resten av lokala på
grendahuset. Den var godt besøkt og
mat og kaffi gjekk raskt unna.
Det var spennande om korleis loppemarknaden ville slå an og om det
ville koma folk. Lørdagsmorgon var det
snøstorm som ulte rundt novene, og
europavegen var stengt. Ikkje akkurat
den aller beste starten. Men, akkurat
det skulle visa seg å verta svært positivt.
Det var fullt av folk på loppemarknad og
kafé! Noko måtte dei ta seg til, alle som
var vérfaste i bygda og hadde overnatta.
Ein dag med loppemarknad i Røldal
fekk inn 50 000 kroner, eit fantastisk
resultat. Når ein tenkjer på kva ein kan
få for pengane i Afrika, betyr det at dei
strekk langt. T.d. kan ein for 220 kr sikra
mat for eit born i familieheimen i ein
heil månad.
Folk i Røldal støttar godt opp om slike
positive tiltak, og gledar seg til fleire
loppemarknadar eller andre aktivitetar der dei kan bidra i hjelpearbeid til
fattige land.
Ny forretning: Røldal Sport A/S
Rikt utval av både brett og ski, samt skredutstyr. Frå venstre: A. Husby og Martin
Brekke. Foto: V. R. Hagen.
YX Røldal
Tlf. 53 64 72 46
Mandag-fredag:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 07.30 - 22.00
Lørdag:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 08.00 - 19.00
Søndag:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 09.00 - 22.00
November 2012 fekk Røldal ei ny forretning. Røldal Sport A/S opna dørene.
Det starta med utpakning/varemesse i
storsalen på grendahuset. Der var klede
og utstyr frå mange leverandørar. Det
var sliping av ski, og tips om smøring
av ski. Mange tok turen innom. Mange
handla, og mange bestilte varer. Det var
nok å gjere på for eigarane og betjeninga.
Til vanleg er butikken å finna i lokala
til turistinformasjonen, midt i sentrum.
Planen er at Røldal Sport A/S kun skal ha
ope på vinterstid i fyrste omgang. Men,
dei ser ikkje vekk ifrå at dei kunne ha
ope heile året, om dei fann seg høvelege
lokal sentralt. Dei har óg nettbutikk.
Eirik Sondre Ahlsen Husby og butikksjef Martin Brekke passar butikken til
vanleg. Det er ope fredag kveld og laurdag kvar veke, i tillegg til kvar dag i vinterferiesesongen og påske. Dei tidene
det vrimlar av folk i bygda.
Begge driv med det dei liker aller best,
Fotos: Nina
det å løypa på ski, og brukar tida til fjellguiding og løyping elles i veka. I lag med
Jostein Skeie er dei ein kompisgjeng,
Toyboys Productions, som lagar filmsnuttar og produktfilmar som vert levert til
butikken. På kveldstid sliper dei ski og
det som høyrer med, for butikkundane.
Dei er ikkje i tvil om at det er marknad
i Røldal for ein sportsbutikk, med fokus
spesielt på «jibbing» og «freeride». Dette
er eit ungt miljø som veks stadig.
Det årlege internasjonalt kjende
arrangementet Røldal Freeride Challenge (RFC) har nok gjort sitt til at dette
miljøet har mange unge aktørar. Sist
vinter vart det arrangert junior-NM
for dei under 18 år, noko som vart ein
suksess med tilreisande frå heile landet.
Det var også i år junior-NM i Røldal, og
gjengen var med og arrangerte.
Flott med ungt initiativ og entreprenørskap!
Hjarte- og demenslag, Tubfrim
og Petter Puls.
TV-aksjonen 2013.
Røldal Helselag - Kyrkjevegen 11 - 5760 Røldal
4 - Røldalsmarknaden - 2013
Sidan sist
Røldal Bygdeboknemnd
Bygdebokarbeidet i Røldal
Arbeidet er no kome så langt at ein har
fått alt det formelle på plass, og forankra
det i kommunen, via Røldal Bygdemuseum. Kommunen sin representant er
Nina Kongtorp som er PL (prosjektleiar),
og Margit Gjørv frå Røldal Bygdemuseum, er PA (Prosjektansvarleg), i tillegg
til bygdeboknemnda.
2 forfattarar, Gaute Losnegård og
Kenneth Bratland, er tilsett.
Den nye bygdeboka tek utgangspunkt
i Røldal bygdebok av Alma og Knut Dalen,
og det vert no 2 bind. Det eine tek for seg
fyrste delen frå den gamle boka, med
historikk, og vidare alle omveltingane
som har skjedd her dei siste 50 - 60 åra.
Då straumen kom, heilårsvegen, anleggstida og kommunesamanslåing vil få
god plass. I tillegg vil ein få nye kapittel av lokale forfattarar, t.d. Byggeskikk
ved Sondof Rabbe, Planter/botanikk
ved Arvid Odland, Dyreliv/fauna ved
Reidar Sandal og Pilegrimshistoria ved
Margit og Svein Gjørv. Det vert Gaute
Losnegård som kjem til å arbeida mest
med dette bindet.
Kenneth Bratland vil arbeida mest
med det andre bindet, gardssoga. Her vil
ein ta for seg matrikkelgardane og nytta
stoffet frå den gamle boka, men og få
på plass det som manglar, t.d. personar
som ikkje var med før, og fortsetja heilt
fram til no. Det vert og lagt til gards- og
bruksnummer for alle. I den nye boka vil
ein skriva litt meir utfyllande om kvar
plass, og bruka bilete frå dagleglivet,
ulike hendingar i bygda, samt personar.
Både frå eldre tider, men og frå 1960talet og opp til våre dagar.
Forfattarane er godt i gang med arbeidet, og har fått ei oversikt over kva stoff
som er tilgjengeleg, og kva bygdeboknemnda har samla inn.
17. februar vart det arrangert bygdekveld, der forfattarane vart presenterte
for bygdefolket. Det vart også synt filmopptak frå 17. mai 1997.
I det vidare bygdebokarbeidet vil
me verta glade for å få tips om bilete,
avisartiklar eller anna interessant stoff
som omhandlar Røldal.
Bygdeboknemnda fungerer som
medhjelparar for forfattarane, og det
er berre til å ta kontakt.
Helselaget
I fjor fekk me nesten 17.000,- av overskotet av Røldalsmarknaden. Dette er den
viktigaste inntektskjelda vår.
Aktivitetar:
Me har saman med husmor- bondekvinne- og pensjonistlaget, vore med på
middagservering kvar tysdag i år og. Det
er sjukeheimen som har kokt middag
annan kvar gong. I haust har laga kokt
sjølv annan kvar tysdag, då det vart for
travelt for sjukeheimen. Etter middagen
så har me bingo. Men kaffien og bingoen,
er det laga som står for.
Og om det ikkje er noko som me har
inntekt på, så er det ikkje gjort med tap.
«Kafén» er framleis like populær, og i
haust er det mange fleire til middag.
Dette er noko av aktivitetane våre,
og det er mykje meir me kan driva med.
Det er rikelig med saker å ta seg av. Me
må berre sila ut noko, og ta oss av det
som me synes er viktigaste. Men born
er viktig. Og eg vil trekka fram viktigheta med arbeidet med og for born med
spesielle behov.
I år har me i Nasjonalforeningen for
folkehelsen fått ansvar for TV- aksjonen
2013, som går av stabelen i slutten av
oktober. Inntekta skal gå til forsking på
Alzheimer og Demens.
Det nye styret i Røldal Helselag er:
Kristine Tufte, Torbjørg Eigestad
Støyva, Jorun Lynghammer og Ingrid
Hauge
Torbjørg Eigestad Støyva
skrivar
Lyse og trivelige lokaler i omsorgsboligene i Røldal. Det er stor stas med de nye lokalene,
etter at kommunen vedtok at de skulle lage et slikt lokale for bygdas pensjonister.
Lokalet er til fri bruk for de som har behov for et lokale til diverse arrangementer.
Antall pensjonister som møter på tirsdagskafeen ligger på mellom 12 og 20, og alle
trives. Først med middag og deretter med kaffe, kaker og bingo. Foto: Terje Blaker.
M
Odda Mållag
postboks 342, 5751 Odda
Vi arbeider for framtida til norsk språk
og for å styrka lokal kultur og identitet m.a. gjennom
Forfattarane på besøk hausten 2012. Frå venstre: Margit Gjørv, Kenneth Bratland,
Gaute Losnegård, Terje Blaker, Nina Kongtorp, Gunvor Øvregård. Foto: Vencke R. Hagen.
- Kulturkveldar
- Målprisen
- Odda i Manns Minne-serien (til no 21 nummer)
- Bokgåver til barnehagar og grunnskular
- Kulturhistorisk stadsnamnbok for Odda «Vandring i gamal og ny tid»
- Helsingskort på nynorsk
Alle som melder seg inn får namneboka «Gudlabadne». Velkommen som medlem!
Kontakt: [email protected] tlf. 901 21 919.
I sommer oppfordrer vi alle til å legge turen til Litlos. Opplev ei betjent turistforeningshytte med en av de flotteste beliggenheter vest på Hardangervidda.
VELKOMMEN TIL LITLOS
Muligheter for flotte turer og fisking:
Holken (1420 moh) og Hårteigen (1690
moh). Er du fiskeinteressert er det mange
gode fiskevann og elver i nærheten av hytta.
Fiskekort får du kjøpt på Litlos.
Alle stier fører til Litlos:
Du kan gå fra Haukeliseter via Hellevassbu,
fra Middalsbu, Torehytten, Tyssevassbu eller
fra Sandhaug. På Litlos anbefaler vi at du
unner deg noen dager og nyter tre retters
middag - med utsikt, god frokost og matpakke
til dagsturen. En naturopplevelse for livet !
Kontakt Litlos på tlf. 00881641414663
eller e-post: [email protected]
www.turistforeningen.no/litlos
Røldalsmarknaden - 2013 - 5
Bokbua i Røldal
Klesdesignar Christel J. Tvedt
- verdas minste litteraturhus
syner klede under Røldalsmarknaden
Røldalsjenta Christel Jøsendal
Tvedt kjem til marknaden for å
syna eigendesigna klede.
Christel og hennar firma CJT
held til i Bergen, og vart starta
hausten 2012. Den første kolleksjonen kom vinteren 2013.
Etter tre år på mote- og tekstildesign på Nuova Accademia di Belle
Arti i Milano, reiste ho attende til
Noreg hausten 2007. Design og
saum vart ein hobby ved sidan
av annan jobbing. Etter mange
år i jobb som barnehageassistent,
var tida inne for å starta noko
på eigan hand. Det er ikkje lett
å få jobb i Noreg som designar,
og det enklaste er ofte å starta
for seg sjølv.
Vinteren 2012 fekk ho omsider kontakt med produsentar i
Nepal. Dei sel etiske klede, og er
ein del av Fair Trade. Hausten
same år reiste Christel til Nepal
og besøkte ulike bedrifter. Der
fekk ho helsa på produsentane, og
fekk vera med og veileda under
produksjonen. Alt er handlaga, og
av god kvalitet. Det er m.a kjolar
med perlebroderi og toppar med
trykk.
Inspirasjonen hentar Christel
frå naturen og omgjevnadane.
Mykje er frå fjellet og Røldal.
Skarpe kontrastar går ofte igjen,
både i fargar og i material. Det
er frå sateng til kasjmir. Paletten er enkel og klassisk. Jobben
i barnehagen har Christel fort­
satt, men ho kjem til å driva
CJT ved sida. Dette er er ei ung
bedrift, men ynskjer sjølvsagt at
kleda skal bli tilgjengelege for
fleire. Under Røldalsmarknaden
får me altså mulighet å sjå kva
den unge og lovande designaren
har klart å skapa.
Historisk
tilbakeblikk
Bokbua i Røldal/Kalvatræet,Verdas minste litteraturhus.
Tek imot og sel billig brukte
bøker. I skuten er det alltid ope
så folk kan ordna seg sjølve:
10-kr-bøker på venstre sida og
gratis på høgre! I sommarsesongen er der ope laurdagar,
og ellers opnar me huset når
folk ønskjer det, så sant me
kan, det som heiter «plutselig ope».
Tiltaket er basert på dugnad
og fritid.
gurimalla
Røldal var på framsida av
Aftenposten i juni 1940. Det
var Røldal Ysteri det handla
om. Ysteriet mangla mellom
anna olje til maskineriet og
drivstoff til mjølkebilane.
Røldal
Street One og Miljøgården
( for det mesta )
Stengt søndag og måndag
Tlf 415 15 189
Røldalsmarknaden
Ta livet og øyeblikket tilbake
Oppmerksomhetstrening
Mindfulness
gjør deg oppmerksom
på en annen og klokere måte,
gir sinnsro
øker livskvaliteten
bedrer selvinnsikten
Få en smakebit under Røldalsmarknaden
i grillhytta på Skysstasjonen.
Kurs, foredrag, temadag
Fleksibel i forhold til tid og sted.
Ta kontakt med Liv Karin Larsson,
mob. 476 18 491, e-post: [email protected]
www.capra.no
21.-23.juni 2013
laur 22. kl.11-17.oo
søn 23. kl.11-16.oo
bruktbøker, frå billige
til heilt gratis!
- for store og små og i
alle sjangerar
Sommaren elles:
laurdagar 12.oo-16.oo
+
sjølvplukk i skuten
- sjå etter det blå
banneret
Kontakt: Gunvor Øvregård
Else Marie Sandal
Susanne Urban
Marit Sandal:
Velkommen innom !
6 - Røldalsmarknaden - 2013
Vellukka Røldalskveld
Prosjekt LivOGLyst Røldal inviterte i påsken
til «Røldalskveld» på Grendahuset.
Ideen om å laga til ein slik kveld kom frå
andre stader der dei har hatt vellukka
arrangement for å få folk til å flytta heim­
att. Arrangementet var meint som ein
sosial møteplass der både fastbuande
og bortebuande, i alle aldrar, kunne
møtast til god mat og drikke, og ei fin
blanding av informasjon, samtalar og
sosialt samvær. Ein del av dei fastbuande
ungdommane i bygda tente på ideen og
stod for mykje av planlegginga i samarbeid med prosjekt LivOGLyst Røldal.
Programmet var lagt opp med infor-
masjon om kva arbeidsplassar som finst
både i her i bygda, samt elles i kommunen. Målet for kvelden var at kanskje
nokon finn ut at dei vil flytta heim, og at
det finst arbeid til dei, i alle fall om dei
er innstilte på å pendla. Eller som ein sa:
«eg reknar meg ikkje som pendlar for
det om eg teke bussen til og frå Odda,
og er heima att til middag».
Kvelden starta med ein liten film,
der ein presenterte Røldal slik bygda
er pr. i dag. Deretter gjekk det slag i slag.
Fyrst presentasjon av ulike nyetablerte
Røldalstrimmen 25 år
«Ut på tur, aldri sur ...» Ja, kven kjenner
ikkje til det ordtaket. Kanskje var det
dette som var spira til aktivitetstilbodet
som Røldal IL/trimgruppa starta opp
med i 1989?
Grunnane er nok fleire; meir fritid,
ei storstilt hyttebygging og satsing på
turisme, lysta til å bli meir kjent i den
flotte naturen rundt eiga bygd og sist,
men ikkje minst; eit helsetiltak. Røldalstrimmen er eit lågterskeltilbod på
aktivitetssida: Her kan alle delta; starta
når dei vil, gå i sitt eige tempo, åleine
eller saman med familie og venner i sol
og regn! I dag snakkar styresmaktene
om kor viktig det er å få lagt til rette for
lågterskeltilbod til alle, skape livslang
bevegelsesglede og ta ansvar for eiga
helse. Var Røldal IL/trimgr. forut for si tid?
Med den utviklinga Røldalstrimmen
har hatt i desse 25 åra, kan ein vel trygt
seia at idrettslaget har lukkast i dette.
Like sikkert er det at for mange har det
også «gått sport i det»!
Før det starta for fullt i 1989, hadde
trimgr. eit «forsøksheat». I 1988 var det tre
turar til Grøndalen som var målet. Ingen
ting å lura på: tilbodet måtte utvidast.
I 1989 gjekk startskotet. Postane dette
året var Knåo, Fjetlandsnuten, Såto, Sporansheller, Grøndalen, Jardebredne og
Kløvsnuten. Som de ser, var det mange
toppar dette året.
Tungt, ja, men det er det som gjev
utsikt over landskapet også.
Dei fyrste åra var det lett å ta ut nye
postar. Bygdefolket hjelpte dessutan
godt til då dei på trimavslutninga om
hausten kom med sine ynskje. På den
måten kom mange seg rundt på nye
stader, stader som dei elles ikkje ville ha
gått til. Det er eingong slik at me ofte går
der me alltid har gått; kjennsleg, trygt
og godt. No fekk mange nye turstader
og nye opplevingar.
Kva kriterier ligg bak val av postar?
Trimgr. ville at postane skulle liggja ved
støl og murar, segnstader, hytte og dam,
elv og tjern, topp og varde. Postane skulle
dessutan vera i gamle Røldal kommune.
Seinare blei området utvida til å gjelda
«stader som røldølingane ferdast mykje
i». Her kom Haukelidturane inn.
Tursesongen er frå 1.7.-1.10. «...og når
liene grønkar som hagar...», ja, då kjem
spørsmålet: «Når blir postane lagt ut?»
Oftast er fristen overholdt, men når postane ligg på høgfjellet er det ikkje alltid
like lett. Både ski og scooter er tatt i bruk
for å få enkelte postar ut.
Kvar har postane vore desse 25 åra?
Her er lista: Knåo, Fjetlandsnuten, Såto,
Sporansheller, Grøndalen, Jardebredne,
Kløvsnuten, Hallet Grøne, Kampenhaug,
Gautheller, Vivassdalen/steinbu, Storavatnet, Venemo, Stordalsnibba, Elvershei, Tjømberget, Verjesteinsnuten, Havrenås, Høljanåsa, Jonskar, Suldalskar,
Holmanuten, Stemmen, Stavsnuten,
Sandskarskulten, Tjødna, Storehovden,
Røyneskora, Nilsanuten, Myrakvammen,
Skjemmedalen, Selland, Blåbergnuten,
Ståvassvikja, Storevarden, Odlandstølen,
Austdalen, Sveigen, Stutakvelven, Kvitenuten/Høse, Øvregardsnuten, Klentenuten, Vivassdalen/hestavegen, Hovdakrona/Skora, Tjømberget,Kviteskar,
Midnuten, vestre Middyrvatn, Middalen/
kaffisteinane, Hegerlandstølen, Grønhellervatn, Mannevasstjørn, Kvamsnuten,
Glupen, Bratteteigstølen, Gausnibb, Simlehovden, Stengårdsbaklia, Vivassdalen/
snømålestav, Nupsreet, Austmanna­
tjørn, Holdøldalen, Budalsheia, Huseskar,
Sæteigtjørna, Nyastøl, Øvre Sandvatn,
Geitanåsa, Vetle Nup, Botnane, Svenskevarden, Oksestølstjørna, Slettedalen
og Kolgrova.
Kvart år er det blitt arrangert fellestur.
Det er kjekke turar der mange barnefamiliar deltar. Ikkje berre fysisk aktivitet,
men det sosiale tel også mykje. Turane
har ofte gått til «lange postar» som Såto,
Hallet Grøne, Glupen, Nupsreet, Vetle
Nup, Høljanåsa, Fjetlandsnuten, Blåbergnuten, Reinstien til Grøndalen...
Nokre postar har vore på plakaten
meir enn andre. «Pallplass» har Grønda-
firma: Røldal Sport, Fjellguiding, Vakt &
Vedlikehald, -frisk satsing og ståpåvilje
blant ungdom som vil utvikla bygda!
Fleire røldøler har arbeid knytt til
Nordsjøen og oljesektoren, og har lengre
periodar med fri, og då liker dei seg i
heimbygda. Det går greitt å jobba slik,
i alle fall før ein har fått seg familie,
vart det sagt.
Så var det tid for ei orientering om dei
planlagde lange tunellane frå Seljestad
og inn mot Nykktjødn. – Kva med Røldal
og sentrum når dei nye tunellane kjem?
– Og kor lenge skal me måtte vente
på kommunen sin reguleringsplan for
sentrum?
Vidare kan ein nemne representantar
frå Helse & Omsorg-sektoren i kommunen, frå Hydro, frå Odda vidaregåande
skule, Røldal skule, næringslivsrepresentantar, Røldal Skisenter, Næringsfondet
for Røldal m.m.
Det vart kasta fram tankar om kon-
torlandskap, nokre har kontor alt no,
men det er ynskjeleg med plass for t.d.
arkitekt, rekneskap, data og liknande,
og hadde med felles møterom og lunchpause skapt eit nyttig fellesskap.
Det var nok ei «aha-oppleving» for
mange å høyra at SMB (Små og Mellomstore Bedrifter) i kommunen går
«så det susar», og at det finst mange
ledige jobbar å få, og ikkje minst at det
trengst arbeidskraft, t.d. ingeniørar, til
fleire av bedriftene i Odda.
Rolf Bøen frå Odda kommune informerte om Campus Odda og planarbeidet
med fleirbrukshall i Røldal, før programmet vart avrunda med ein Røldalsquiz.
80 personar møtte, og det vert nok
arrangert fleire slike kveldar, for ein har
endå mykje meir å presentera, og mange
fekk litt å tenkja på og ikkje minst verta
merksame på kva som rører seg både
her i Røldal og i heile kommunen. Det
er faktisk mykje positivt!
len, Storavatnet og Fjetlandsnuten fått.
Kva får du så att for å delta på Røldalstrimmen? Utanom ein fin tur i ein
flott natur åleine eller saman med andre,
kan du få ulike utmerkingar på trimavslutninga i oktober.
Litt tal til slutt:
5 års utmerking: 231 personar
10 års utmerking: 139 personar
15 års utmerking: 80 personar
20 års utmerking: 39 personar
Det er 14 personar som har fullført alle
24 åra. Det er 522 personar som har fullført alle 7 postane ein eller fleire gonger
desse åra. Talet på personar som har
fullført 3 eller fleire er 960.
Deltakartalet har variert år for år. Det
kan vera mange grunnar til dette, men
ver og vind eller val av postar er nok dei
to viktigaste.
Berit Ekkje
Røldalstrimmen 2013
Det er 25. gong trimgruppa legg ut 7
postar i det flotte turterrenget rundt
Røldalsbygda. I løpet av desse åra har
postane vorte lagt ut på nær 70 ulike
stader. Fleire tusen har teke turen ut.
Postane ligg ute frå ca. 1. juli til
slutten av september.
I år finn du postane her:
1. Slettedalen/dam, Brattlandsdalen
2. Kolgrova/murar, Bratteteig Odland
3. Jonshol/hytte, Blåbergdalen
4. Røyneskora/ur
5. Trolltjørn/Haukeli
6. Kaffisteinane/T-veg frå Middalen
7. Kviteskar/inste tjern
(Fleire opplysingar om postane
er på kartet.)
På kvar post ligg det bok som du skriv
namnet ditt i.
Fellestur til Vetle Nup i 2010.
Du kan registrera deg i banken,
turistinformasjonen, Shell og YXstasjonen.
Registreringa kostar kr 75,- pr.
person og kr 200,- for familie (born
under 18 år).
Du vil få kart der det er teikna inn
forslag til ruter, men det kan vera
lurt å ta med eit vanleg turkart og.
Går du på 3 eller fleire postar, er
du med i trekkinga som årets Røldalstrimmar.
Er du registrert på alle 7, kan du
vinna ein gåvesjekk på kr 2 500,-.
Utmerking etter 5 – 10 – 15 – 20
– 25 år.
Alle er med i trekkinga av mange
fine gåvepremiar på trimavslutninga
i oktober.
Velkommen til Røldalstrimmen
2013!
Pilegrimsvandring
Pilegrimen er ein tur for
både kropp og sinn, eit
kvilerom med plass til
ro og ettertanke. Det er
ei vandring og eit møte,
ikkje berre med vakker
natur og interessante
soger, men og med menneske ein kanskje elles ikkje ville ha møtt.
Natur og kultur går hand i hand, og
vandringa passar for alle, anten målet er
den indre reisa eller den kulturhistoriske.
Turen går i pilegrimane sine fotspor langs dei gamle vegane mellom
Vest-Telemark og Røldal. Vandringa
går i variert natur, gjennom bygder
og over høgfjell. Det er ei vandring i
kulturhistorisk landskap.
Dagsetappane er mellom 15 og 23
km, og terrenget varierer frå dag til dag.
Meir informasjon finn du på nettsidene: www.pilegrim.info – Røldalsvegen.
Vandrarane ber med seg ein liten
dagstursekk, resten av bagasjen vert
transportert med bil fram til neste overnattingsstad.
Pilegrimsstemnet
i Røldal
5.-7. juli 2013
Fredag 5. juli
Informasjon og påmelding:
Margit Gjørv, tlf. 976 72 091
eller på e-post: [email protected]
Pilegrimsvegen til Røldal
Kultur og kyrkje: Det er historielaga
i Vest-Telemark og einskildpersonar i
Røldal som er årsaka til at vi i dag har
høve til å gå pilegrimsvandringa. Det
var dei som tok på seg arbeidet med å
lokalisere vegen, rydde og merke han.
Saman med tidlegare pilegrimsprest
i Nidaros, Rolf Synnes, organiserte dei
den fyrste vandringa. Dei er framleis
eigarar av prosjektet.
Pilegrimsvegen representerer gamal
kulturhistorie, det same gjer bygdene og
landskapet han går gjennom. Mellomalderen sine pilegrimsvandringar til Røldal
er ein del av den historia vegen ber på.
Historielaga er framleis engasjerte
i avviklinga av den årlege vandringa.
Dei stiller med kjentmenn som er førarar på alle dagsetappane. Dei kjenner
både vegen og den kulturhistoria som er
knytt til han. Undervegs vil dei stoppe
og fortelje om det som er av interesse.
Foto: V.R.Hagen
Røldalsmarknaden - 2013 - 7
Med på vandringa vert ein kyrkjeleg
person som prosten i Vest-Telemark finn
fram til . Han/ho er vandringsleiar på
heile turen, og vil halde små, daglege
tekstmeditasjon, anten ute i friluft, eller
i dei kyrkjene vi vitjar på vegen.
Ut over dette er turen slik at kvar
einskild legg i han det ein ynskjer.
Vandringa frå Seljord til Røldal går
over 9 dagar. Alle treng eit fysisk fundament for å gjennomføra turen.
Etappane er slik:
27/6: Seljord – Morgedal
22 km
28/6: Morgedal – Øyfjell
21 km
29/6: Øyfjell – Åmot
18 km
29/6:Eidsborg – Åmot
22 km
30/6:Åmot – Mjonøy
15 km
1/7: Mjonøy – Haukeligrend 23 km
2/7: Haukeligrend – Vågsli 16 km
3/7: Vågsli – Ulevå
20 km
4/7: Ulevå – Svandalsflona 15 km
5/7: Svandalsflona – Røldal 12 km
6/7: Pilegrimsseminar i Røldal
7/7: Pilegrimsseminar, heimreise
Framme i Røldal kjem vi til kyrkja under
klokkeklemt. Det blir middag på Skysstasjonen etter at vi har kome fram. Om
kvelden er det konsert i kyrkja. Etter
konserten blir det sosialt samvær med
kaffi og lappar. Røldal sokneråd spanderer dette på oss.
Under det sosiale samværet på Grendahuset, blir det utdeling av den nystifta
Pilegrimsprisen. Denne går til personar
som har gjort ein spesiell innsats for
pilegrimsvegen og vandringa.
Frå og med i fjor er pilegrimsstemnet
med i vandringspakken. Slik at vandringa er ikkje over før søndag 7. juli.
Stemnet i Røldal omfattar konsert om
fredagskvelden, foredrag, bygdevandring og midnattsmesse om laurdagen.
Kl. 09.30: Dagsetappe frå Svandalsflona startar
Kl. 14.30: Pilegrimar frå Seljord kjem til kyrkja - liturgisk samling
Kl. 17.15: Pilegrimar frå Hovden kjem til kyrkja - liturgisk samling
Kl. 18.00: Pilegrimar frå Stavanger kjem til kyrkja - liturgisk samling
Kl. 19.30: Pilegrimskonsert i kyrkja v/Ranveig Helen Lægreid
Kl. 21.00: Ope pilegrimssamling i Grendahuset
Laurdag 6. juli
Kl. 08.00: Laudes (liturgisk morgonsamling i kyrkja)
Kl. 08.45-10.00: Felles frukost på Grendahuset
Kl. 10.00: Pilegrimsseminar v/prof.emeritus Martin Lind
Kl. 13.00: Middag på Grendahuset
Kl. 15.00-16.00: Bønetime i kyrkja. Høve til forbøn
Kl. 16.00-17.00: Bli kjent med midnattsmessa – liturgi og melodiar
Kl. 17.00: Pilegrimar frå Hovden kjem til kyrkja
Kl. 18.00-18.45: Kveldsmat på Grendahuset
Kl. 18.30-19.40: Transport frå kyrkja til Bruhølen camping
Kl. 20.00: Krossvandring frå Bruhølen camping til kyrkja
Kl. 23.00: Pilegrimsmesse m/nattverd
Folkemusikarar frå Hardanger deltek
Sundag 7. juli
Kl. 08.00: Laudes (liturgisk morgonsamling i kyrkja)
Kl. 08.45-10.00: Felles frukost på Grendahuset
Avreise
8 - Røldalsmarknaden - 2013
Røldal – ein del av Odda
Dette året er Odda kommune 100 år. Røldal har v
1. januar 1964, og det er 50 år sidan vedtaket om
Røldal har hatt fleire periodar med store
endringar, men det er nok i tida mellom
1960 til 1970, som er perioden med dei
største omveltingane.
• Røldal fekk straum i 1958
• Saudavegen vart opna i 1960
• Kraftutbygging og anleggsverksemd
frå 1963
• Kommunesamanslåing frå 1964
• Tunellar og heilårsveg til Odda kom
i 1964
• Tunellar og heilårsvegen over Haukeli
vart teken i bruk vinteren 1967-68
Dei siste 25 åra har det også skjedd
endringar jamt og trutt, og bygda har
utvikla seg i takt med tida. I tidlegare
tider var turisttrafikken størst på sommarstid,- så rundt tusenårsskiftet vart
plutseleg Røldal veldig attraktiv på vinterstid. Her har alltid vore rikeleg med
snø, og snømengdene i skisenteret gjorde
bygda kjend langt utanfor landegrensene. Røldal gjekk inn i eit nytt tusenår
med store utbyggingsprosjekt i heile
Håradalen. Nye heisar og varmestover i
skisenteret, hytter og leiligheter lenger
nede, og på Håra vart gamle Hordatun
til nye Hordatun, med flunkande nytt
bygg, i tillegg til leiligheter i Hordatun
Panorama.
Vinterturismen førde til at campingplassane fornya seg med nye og større,
vinterisolerte hytter og Handelslaget
fekk nybygg midt i bygda, langs vegen
til kyrkja. Den gamle bygningen som
handelslaget flytte frå vart seld, og gjort
om til Røldal Overnatting.
HSD-garasjen der bussane sto før,- vart
serveringsstad: Røldalsgarasjen.
Bygdeutviklingsarbeidet har sidan
1980-talet stått sterkt, og det er ikkje tvil
om at ting tar tid. Reguleringsplanen for
sentrum let vente på seg, medan nye
prosjekt er klare for realisering.
Fyrst i køen står Pilegrimssenteret, og
fleirbrukshall. Fleire store, årlege arrangement skaper liv og røre i bygda, og
bidreg til gode inntekter for næringsverksemdene.
Røldal står godt rusta for framtida
med alle desse nye og moderne bygga
som alt har kome på plass, og dei som
me håpar vert realiserte i dei komande
åra. Det viser tydeleg at Røldal er ei
levande bygd i vekst, - sosialt, kulturelt
og i næringssamanheng!
Heilårsveg over Haukeli. Foto: V.R. Hagen.
Valdalsdammen. Foto: V.R. Hagen.
Røldal Sentrum. Foto: V.R. Hagen.
Røldal Grendahus Foto: V.R. Hagen.
Kommune
vore med frå
m samanslåing.
Røldalsmarknaden - 2013 - 9
Songen
om Røldal
Av 7. klasse ved Røldal skule 1984-85
Mel. Danse mi vise, gråte min sang
Vinden blæs synna og vinden blæs norda,
snøen på fjellet no gøymer all flora.
Sommar’n er stutt og vinter’n er lang,
håpe på våren, endå ein gong.
Våren er komen, og bygda ligg grøn,
alt rundt oss veks, og bygda er skjøn.
No er det moro, det vil eg tru,
kjære mi Røldal, her vil eg bu!
Sommar er tida for arbeid på garden,
ripsbera mognar, me jagar vekk staren.
Slåtten skal gjerast, og alle er glad,
no har me arbeid, her er det bra.
Hausten er komen, og vinden blæs kaldt,
kjøtet er berga, har me’kje alt?
Fjella er høge og tryggjer oss vel,
bygda gjev trivnad og styrkjer kvar sjel.
Hordatun og Hordatun Panorama. Foto: V.R. Hagen.
Soga om Røldal er slett ikkje kort,
bygda er gamal, det skjønar me fort
Mykje har hendt medan tidene gjekk,
hesten vart borte, traktor me fekk.
Vinden blæs sunna, og vinden blæs norda,
Røldal og Odda er syskjen på jorda.
Men aldri i Odda me kunne bu,
i Røldal er hjartet vårt, det vil me tru.
Ja, her vil me leva, og her vil me bu,
til Odda vaksne no pendlar, men trenden må snu.
Me må få arbeid, og det må bli her,
her på vår heimstad, på den trua me ber!
Stor utbygging i Håradalen. Foto: V.R. Hagen.
5760 Røldal
Tlf. 909 62 584
Lars
480 72 644
Jarle
909 19 063
Ikkje berre for huvefolk
Kjell Ove
Grunnarbeid – Snørydding – Hagearbeid
Stillasutleige – Vedsal
!
Tlf. 53 64 21 20
10 - Røldalsmarknaden - 2013
Kommunesamanslåing
I eit avisintervju som Hardanger Folkeblad gjorde i mai 1988, fortel Olav
Tufte litt om mellom anna planane for
ei samanslåing mellom Røldal- og Odda
kommune. Han arbeidde som kommunekasserar i Røldal i 26 år, frå 1938 og etter
samanslåinga, ved avdelingskontoret
i Røldal, i 9 år. Han var den fyrste ordføraren i Røldal etter krigen, vald utan
motkandidat, og fleire år var det han
som sette opp kommunebudsjettet. Den
gong var det ikkje snakk om rådmenn,
og det vart forventa at arbeidet skulle
gjerast utan godtgjersle.
Sitat: «Eg kan hugsa det vart snakka om
samanslåing av Odda og Røldal allereie
i byrjinga av 50-åra. Me hadde planar
om å byggja eit kommunehus. Alt var
klart, me skulle berre senda ut anbod.
Det blei nemnd for fylkesmannen som
svara at det kunne me droppa. Innan
få år er de slått saman med ein annan
kommune, sa han.
I fyrstninga var absolutt alle imot
samanslåing. Me hadde allereie i 40-åra
lagt fram tankar om ei samanslåing med
Øvre Suldal, men Odda hadde ikkje vore
på tale.
– Etter nokre år, kom det fram at planen
var ei samanslåing med Odda frå 1965. Me
visste at det ikkje ville nytta å protestera.
Kraftutbygginga var så vidt komen igong,
noko som kravde mykje av kommunen.
Dessutan byrja me i 1963, arbeidet med å
byggja ut vassverk, kloakk og renseanlegg.
Me vart einige om at skulle Røldal verta
ein del av Odda, kunne det likegodt skje
med ein gong.
I 1963, same året det vart vedteke at
Haukelivegen skulle verta ny hovudveg til
Austlandet, var samanslåinga eit faktum.
Saka var oppe i statsråd 21.juni det året,
og Røldal vart ein del av Odda frå 1.1. 1964.
– Planane om kommunehus vart
droppa. I staden bestemte me å byggja
ein aldersheim. Me rekna med at skulle
me få ein eldrebustad, måtte me gjera
det før samanslåinga. Røldal finansierte
aldersheimen sjølve, utan lånemidlar. Den
sto ferdig i 1963 og kosta 1 million kroner.»
I Stavanger Aftenblad stod det å lesa 7. januar 1963:
RØLDAL
Røldal kommunestyre handsama laurdag kommuneinndelingssaka att og
gav si endelege tilråding. Ni representantar røysta for at Røldal skal halda
fram som eigen kommune, og seier i si
innstilling at ein ser framtidsutsiktene
så ljose at ein meiner bygda bør få vera
eigen kommune. Eit mindretal på fire
Røldal Pelsdyroppdrett
vart stifta i 1931 og vart oppløyst i 1939
I vår tid, og spesielt i dei siste åra, har
det vore harde diskusjonar i media angåande pelsdyroppdrett. I Røldal var det
i 1930-åra revegardar på mest kvar ein
gard i bygda.
Det var sylvrev og blårev, samt ein
kryssing kalla platina. Den var svært
kostbar, og hadde eit eksklusivt skinn.
Revegardar i Røldal rundt 1937:
Botnen pelsdyrlag
Brørne Sandal
Dalen dyregard
Ekkjestølen revegard
Elvatun revegard
Fjetland revegard
Flygg revegard
Gravjel revegard
Grytting revegard
Hellemo revegard
Hegerland dyregard
Kråkenteig revegard
Løberg revegard
Midtlæger revegard
Olai Hagen
Rossemyr Selland revegard
Øvregard revegard
røysta for å slå saman Røldal og Odda.
Kommunestyret hadde berre to saker
oppe på dette møte. Andre saka var ny
handsaming av søknader om ølsal og
ølservering.
Det var ikkje kva som helst dei fóra
revane med. For å få flott pels og god
premie for skinna, var det viktig med rett
fór og nok vitamin. Frå bøkene ser me at
hovudmenyen var slikt som: kalvekjøt,
karbonade, kvalkjøt og egg.
Hanna Hagen med førstepremieskinn av platina.
Konklusjon: Det vil seie at i tida frå januar
til juni same år, snudde kommunestyret
frå å gå imot, til å gå inn for samanslåing.
Innviing av aldersheimen. F.v. Eldrina Tufte, styrar Bjørg Grave og Margit Øverland.
Eldrina og Margit var begge født i 1876 og 87 år i 1963.
Premiering av reveskinn på utstilling.
RØLDAL
* Stor kiosk – Shell Fresh meny – Soft Ice – Propan
Alltid nysteikte boller og brød
* Vaskehall * Kranbil * Bilutleige
* 24-timers vakt bilberging.
Aldersboligar og bufellesskap under bygging hausten 2000.
Telefon døgnvakt: 53 64 73 60
Telefon - den fyrste telegraflina
I 1855 vart den fyrste telegraflina opna.
Ho gjekk mellom Kristiania og Drammen. Utbygginga skjedde i eit forrykande
tempo, og då telegraflina kom fram til
Vadsø i 1870 var alle byane og ladestadene
i landet knytte saman gjennom telegrafen. Til å byrje med høyrde telegrafen
inn under Posten.
I 1898 vart telegraf- og telefonlina
mellom Kristiania og Bergen bygd ferdig
gjennom Røldal. På møte 25. juli det året
vedtok kommunestyret samrøystes å
garantera for drift av telefonstasjon i
bygda. Etter avtalen skulle kommunen
halda kontor med oppverming og personale.
Dei fyrste åra fekk telefonen plass på
«Fredheim» og Udmund Hauge var styrar.
Stasjonen vart flytt til Hotell Røldal i 1908,
og i 1915 overtok Olaf Steinsland. Sidan
1947 vart sonen Olav styrar.
På Svandalsflona vart og ein stasjon
sett i gang frå same år som lina var bygd,
og styrd av fjellstoveverten Neri Svan-
Røldalsmarknaden - 2013 - 11
Kjelde: Røldal Bygdebok.
dalsflona. Han hadde og tilsynet med
lina over Haukelifjellet. Då han slutta
i 1921, vart sonen Torjus telefonstyrar
og linemann. I 1918 vart lina frå Sand
ferdig til Røldal. Same året vart det opna
stasjonar på Håra og Lono.
Telefonens utvikling
1911
1920
1932
1953
1967
1977
Post - Røldal fekk postopneri i 1868
Presten Kiønig var den fyrste postopnaren.
I 1877 vart postkontoret flytt til Gryting, der Ola O. Gryting d.e. overtok.
Sidan vart postkontoret å finna ved
hovudvegen, før det i 1983 vart flytta i
Postførarar
Bjørn Jarandson frå garden Vesås i
Vinje var det fyrste fastløna postbudet
i Røldal. Han var gift med Ingebjørg
Jakobsdtr. Tufte, og budde ei tid i Hamrane, og ei tid på husmannsplassen
Ospehaugen under Saltvoll.
Då han slutta overtok Gulleik O.
Seim dette yrket. Han vart alltid
sidan nemnd «Gulleik Postkaren».
Både Bjørn og Gulleik var store og
sterke karar, og det var turvande for
ein postførar i denne lange og krev-
kommunalt nybygg, ved krysset Kyrkjevegen/Bygdavegen. Her var det lokal for
Post og Bank i underetasjen, og tannlege og legekontor, (samt kombinert
lensmannskontor og helsestasjon) i
overetasjen.
Postkontoret 5760 RØLDAL vart nedlagt i januar 1999, og det vart frå då
av postfilial ved Røldal Handelslag. I
våre dagar heiter det post i butikk, og
tenestane er å finna ved Coop Røldal.
1996
2013
Litt fakta
om Posten
•12. juli 1920 ble den første offisielle flyruten i Norge startet
mellom Oslo – Horten – Arendal – Kristiansand. En ny epoke
i arbeidet med å effektivisere
postombæringen i Norge var
dermed et faktum.
•1943 ble postgiro innført som
en modernisering av Postens
pengetjeneste.
jande ruta mellom Odda og Røldal.
Heilt ufårleg var det heller ikkje.
Særleg etter arbeidet på vegen Odda
– Haukeli tok til, kunne postskreppa
innehalda store pengesummar.
Dramatikk
– Ein kveld Gulleik
var komen framom Skarde,
fekk han sjå ein framandkar
etter seg i vegen. Det leid alt så
langt at det var noko dimt i skogen,
Ski in – ski out tomter for salg
Ny stolheis kommer her
Kontakt Vidar Opheim 926 62 816
[email protected]
og Gulleik kjende seg utrygg. Difor
tok han revolvaren opp or lomma og
stogga til mannen nådde han att. Den
framande laut så gå nokre steg framfor, og Gulleik gjekk etter med revolvaren ferdig til skot. Slik nådde dei
fram til Brekko, der Gulleik skulle liggja
om natta. Men framandkaren smatt
vekk, og ingen fekk vita kven karen
var eller kva ærend han fór i.
Gulleik slutta å bera posten i 1889.
•1950 ble Norges Postsparebank
opprettet, og Einar Gerhardsen
var første kontoinnehaver.
•1952 ble det påbudt å ha postkasser gjennom den såkalte
«Postkasseloven». Det ble gitt
økonomisk støtte til førstegangs
anskaffelse.
•I perioden mellom 1968 og 1984
ble postnummer innført over
hele landet.
Kilde: Posten 350 år
12 - Røldalsmarknaden - 2013
Overnatting
& Camping
Skysstasjon
Kro & Hytter
Auksjon laurdag 22. juni kl. 15.00
Middagsbuffet.
Open kro/restaurant kvar dag frå 1. juni til ut august.
Vi leverer snittar, kaker og arrangerer selskap.
Ta kontakt om du har spørsmål.
[email protected] – tlf. 53 64 73 85
www.skysstasjonen.no
Røldal Hyttegrend
& Camping
8 nye hytter – Straumuttak for campingvogner
og bubilar – Moderne sanitæranlegg – Kiosk
TV-stove – Leikeplass.
Badedam og grillplass ved elva.
250 m forbi kyrkja.
Familien Medhus ynskjer velkomen!
www.roldal-camping.no
Mobil 900 54 464
E-post: [email protected]
Hagaminne
Camping
Tlf. 53 64 72 51
Hytter – Sanitæranlegg – Kiosk
Like v/E-134
Røldal
Hytteutleige
Tlf. 53 64 71 53
mobil: 901 36 024
Familiehytter med dusj/WC,
minikjøkken, stove og 2 soverom.
Sentralt i Røldal
Røldal Overnatting
• Moderne leiligheter med høg standard
• Sentralt og lett tilgjengeleg
• Flott utsikt over bygda!
Tlf. 900 65 051
www.roldalovernatting.no
5760 Røldal
Tlf.: 53 64 73 71
[email protected]
Nye heilårshytter
Enkle hytter
Camping
Vintercamping
Båtutleige
Kulturminne
www.seimcamp.no
Røldalsmarknaden - 2013 - 13
Utstillarar
Ljono Stauder kjem til Røldal!
Me har med oss eit stort utval av livskraftige stauder
som høver frå fjord til fjells.
Nytta høvet no til å få pynta opp i hagen din.
Ljono Stauder 56 52 65 97 – www.ljono.no
SILD & POTA…. nam… nam…
* Nye Norske Grønnsaker (Gulrot, Blomkål, Kålrot)
Odda Torg fredag, 21/6 kl. 12 – 14 ….ittepå er eg å finna på
RØLDALSMARKNADEN…. Gunnar, 98 44 25 81
Moi skinnutsalg
E6-5
Møgedal 4230
:E6/5
Møgedal
08-05-08
13:41
Vi kommer til Røldalsmarknaden
og har standen full av gode tilbud
på skinnklær.
« Bakkagutadne
e’ i handlehumør! »
Du finn oss på
Røldalsmarknaden!
4230 Sand
Tlf. 52 79 25 30
www.alarmbutikken.no
Hytteog boligalarmer
Produkter uten abonnement og binding
uten abonnement
• www.alarmfirma.no
Boligalarm
Røkvarsleranlegg
Trådløse, piper en piper alle
Priser fra kr 750,- (3 stk)
Powermax pakke
Engangspris kr 3 990,Med GSM
GSM forsterker
Varmestyring og alarm
Varmestyring kr 2 700,Alarm og varmestyring kr 5 990,-
Fjøskamerapakke, trådløs
Kamerapakke
Landbruksalarm
Manuell løsning:
kr 2 750,- komplett
230V løsning: Kr 9 900,m/antenner og kabel
kr 6 990,Fra kr 9 900,kr 21 230,-
Enkle
produkter.
Forog
montering
be om pris, vi er
Alt i Gjør
alarmDet
ogSelv
kamera,
antenner
kommunikasjon.
i nærheten.
For montering be om pris, vi er i nærheten.
Hanor AS :: www.hanor.no :: Telefon 51 86 31 31 :: Mobil 905 63 131
Røldal
– der vegane møtest!
Side 1
Aksel Byrkjeland����������������������������������������� Trevarer, bruksting, kister, kjørvelhyller og dukkevogger
Alf Østebøvik������������������������������������������������ Brukte ting og tang
Aline Broadbent������������������������������������������ Håndarbeid, smykker og hobbyarbeid
Anne Karin Lothe���������������������������������������� Maleri, strikka vottar, labbar, luer, tova tøfler og dukkeklær
Anne Mari Oppistov���������������������������������� Norwex rengjøringsprodukter
Baldev Singh Royal Import�������������������� Klær for voksne damer
Bjørg Melve Melkeraaen������������������������� Oriflameprodukter
Bjørg Ågådt Djuvik������������������������������������� Gamalt handarbeid
Bjørn Ragnar Jansen���������������������������������� Ballonger, belter, smykker, jakker, klær, hattar, glass, pynteting,
kniver, sverd, solbriller og diverse morosaker
Borgny Steigedal����������������������������������������� Håndlagde hus- og hytteskilter, eventyr-, landskap- og dyremotiver,
dekorerte fat, boller og treting
Candy Dream������������������������������������������������ Smågodt i løsvekt
Dalabrygg������������������������������������������������������� Brygging av øl
Domotec Nordic AS������������������������������������ Sauna og boblebad
Edmos Krambod «Spekefjøla»������������� Spekemat, honning og diverse brukskunst
Einar Nedrebø����������������������������������������������� Treprodukter, kråskap, vugger, tiner m.m.
Else & Ivar Foss�������������������������������������������� Håndverk i tre, navneskilt, vindfigurer, håndlaga leketøy, drops,
kjeks, muffinstopper og lefser – alt innpakket
Eventyrsmak SA������������������������������������������� Lokal småskala næringsmiddel
Evje Musikksenter�������������������������������������� Cd og dvd
Frode Rosnes������������������������������������������������� Klær, håndsydde vesker og brukt verktøy
Gunnar Kvåle������������������������������������������������ Tredreiar, produkter i tre
Gunnar Lurane��������������������������������������������� Sild/fisk, grønsaker og tønner
Hanor AS��������������������������������������������������������� Alarm og sikkerhet, kamera, antenner og kommunikasjon
Hardanger Active���������������������������������������� Ansiktsmaling
Hedersplassen AS��������������������������������������� Produksjon av smultringer, potetkaker, lefser og skillingsboller
Hilde Kristin Vold Stokke������������������������ Casa gave- og pynteartiklar
Hildes Ve og Vel������������������������������������������� Produkter for hund og eier, Oriflame gavepakninger
Huldrefellen�������������������������������������������������� Skinnfeller og vevde produkter
Håkon Østvand�������������������������������������������� Trearbeider og hytteting
Ina Marthe Alpen���������������������������������������� Luer, pannebånd og bukser
Inger Lise Engen Brukskunst����������������� Selvmalte treting, brukskunst, smørkopper, koster, kurver av pil mm.
J.E. Trading ����������������������������������������������������� Blåsetusj for barn, skinnbalsam, brillerens og metallpolish
Kari Knarvik��������������������������������������������������� Glassfat, fusing og porselen
Kari og Henry Lauvland��������������������������� Spillebøker, knivar, puter, sybokser, smykker, lykkepakkar, strikk, lappeteknikk, fiskebuer og trollbuer
Kathrine Jonasdal��������������������������������������� Maskinsydde klær og strikkeprodukter
Lars Edvard Isdal������������������������������������������ Trearbeid og utstoppa dyr
Leif Quist��������������������������������������������������������� Leketøy, sukkertøy, glasserte frukter, sukkerspinn, lakris og slush-ice
Lizzis������������������������������������������������������������������ Kamilleprodukter, trollplaster, sydde og strikkede ting, antikviteter
Ljono Stauder������������������������������������������������ Stauder
Lutro in Vitro������������������������������������������������� Diverse Chutney, syltetøy, gelear av eigen frukt og ville vekstar.
­Dessertmoreller og plommer på glas.
Lyset Design Engros����������������������������������� Håndlagde stearinlys
Madsen Design AS������������������������������������� Yttertøy dame, sau/reinsdyrskinn, pels, luer, votter, hansker, skjerf
og ulltøfler
Margrethas’s Hobby Bod Hunskår����� Håndstrikkede produkter, syltetøy og gele
Merinoull Norge������������������������������������������ Ullprodukter, tøfler, sitteputer og vannfontener
Mix & Match������������������������������������������������� Sukkertøy, leketøy og t-skjorter
Moi Skinnutsalg������������������������������������������ Skinnprodukter, jakker, luer mm.
Myrdal Gard ������������������������������������������������� Osteprodukter av geit og ku
Møgedal Mek. Verkstad AS�������������������� Hageutstyr og ATV, plenklipparar mm.
Nils Ove Hauge�������������������������������������������� Utstoppa dyr
Norsk Fjell og Bygdemat Haraldsen����� Spekepølser
Odda Mållag�������������������������������������������������� Bøker, verveartiklar frå målorganisasjonar
Ole Trommestad������������������������������������������ Klær, jakker, hatter, luer, gensere, gamle kniver, smidde kniver og
baderomsutstyr
Puter å sånn Bente E. Hognestad������� Møbeltapetsering, produksjon av puter, interiørrelaterte produkter
Quillas Segundo������������������������������������������ Ecuadaor-handverk, poncho, jakker, hatter mm.
Ragnvald Melaas����������������������������������������� Importerte keramikkkrukker
Rolly Import��������������������������������������������������� Dreiing og utskjæring
Røldal fjellstyre�������������������������������������������� Info om organisasjonen
Røldal Geitostysteri����������������������������������� Geitost
Røldal RC klubb ������������������������������������������� Radiostyrte biler, fly og helikoptre
Røldalsmarknaden������������������������������������� Jaktlotteri – Lynlotteri – Lykkehjul – Trøtraktorar for born
Marknadskafé Grendahuset
Grillmat – Kaffi, nysteikte lappar – Pylser, is og brus
Samson Øvstebø����������������������������������������� Kiper, sendingskorger og trearbeid
Sigfrid Olsen�������������������������������������������������� Tupperware-produkter
Solbjørg og Lars Alpen����������������������������� Perlebringsduk, belter t/bunad, tova strikk, hardangersøm og trearbeid.
Sufi Import����������������������������������������������������� Tekstil, belter, ballonger og smykker
Terje Andersen �������������������������������������������� Keramikk, kunstglass og smykker
Unison Design og Import AS����������������� Bunadsposer, regncaper til bunad, ullprodukter, hardangerløpere, Crocs
Vevstova Ranveig Lunestad������������������� Vev-produkter
Vikedal Gardsmat��������������������������������������� Diverse spekemat og middagsmat
Viking Kayaks Norge��������������������������������� Kajakker
Vivitex Elisebeth Bjørlo��������������������������� Helseprodukter, ortopediske produkter, støttebandasjer og helseplagg
Åsne Haugan������������������������������������������������� Gull, knivar og klokker
Utstillarar som er påmelde etter fristen er ikkje med på denne lista.
14 - Røldalsmarknaden - 2013
Opplev Hanne Boel på Røldalsmarknaden!
Opningstalar i år: Else Marie
Sandal er sjølv frå Røldal, men
bur no i «fjorden» der ho driv
fruktgard i tillegg til å pendla
til Odda på arbeid i kommunen. Ho er til vanleg biblioteksjef, men fungerer for tida
som kultursjef i tillegg. Som
«bortebuande røldøling» er
ho aktivt interessert og engasjert i bygda, sjølv om ho ikkje
bur her.
Else Marie er utdanna lærar, men har alltid hatt stor interessa for bøker og lesing, og det vart dermed heilt naturleg
at ho tok vidareutdanning og vart bibliotekar, og er ei av
drivkreftene bak litteratursymposiet, som har vorte eit
stort, årleg arrangement med mange kjende namn.
I 2004 gav ho ut bok med eigne dikt: «Med frukt frå eigen
hage». Elles på marknaden blir det i år:
Framsyning av
kleskolleksjon
Ansiktsmåling
for born
Vikingcamp
Opplevelsesfirmaet Tidsreiser frå Bergen kjem til marknaden for å gi born og unge
ein smakebit på kva ein heldt
på med i vikingetida.
Bli med på sverdleik (der
ein nyttar mjuke sverd istedet for stokkane vikingborna
brukte). Opplev leiker som
Nytt humor-show
med Han Innante med komikarar/musikarar, med songinnslag
av Torolf Nordbø (mannen bak han Innante) og musikarar.
Han Innante, (t.v. øverst) kjem til
Røldal med nokre av kamerattane sine. Dei har eit nytt
humorshow med mykje galskap, trivelege og humoristiske songar. Showet har folkeleg
verbal humor, parodiar og songar
som passar for folk i alle aldrar og
frå heile landet.
Farbror Luddvald (t.h. øverst)
speler på bjellekrans og opptrer med folkelore frå dei
indre fjordane. Han speler
blues-munnspel, el. git. og
Rockvald, (t.h. nederst.) Han trakterer
sologitar og bluesmunnspel
Sjur Oppfinneren (t.v. nederst) speler
på vaskebrett, ukulele, harpeleik, gitar,
banjo og dei musikalske oppfinningane sine; møbler, smellstikker og
tresko.
Visesongar Torolf Nordbø dukkar
også opp og speler eit par av visene
sine.
Aktiviteten i koret har stor
bredde som spenner seg fra kirkeopptredener til basarsang.
Her kan nevnes; Morgenkonserten 24. des.
i Ringsaker kirke, romjulstoner i Sjusjøen
fjellkirke sammen
med Brøttum korforening, felleskonserter
sammen med Brumunddal
mannskor og Fagen mannskor
på Hamar. De siste årene har
koret brukt mye tid på kabaret­
oppsetninger.
Røldal Skisenter
«Viking-limbo» og «Bergtatt», eventyrfortellingar og
brettspelet vikingane spilte
mest, «Hnefatafl». Det vert
leik og moro for alle aldrar,
og det vert aktivitarer på
vikingområdet gjennom
heile marknaden.
andre instrument og musikalske
oppfinningar.
Næren Mannskor
Rogna, eller sangertreet, i vårt
emblem, som ble plantet i 1899,
vokste seg stort og livskraftig. Symbolsk har treet
strukket sine grener
langt utover det distriktet det opprinnelig
favnet. Koret teller nå
29 medlemmer og har i
dag medlemmer fra store
deler av Ringsaker, fra Brøttum i nord til Brumunddal i sør.
I dag er det Jon Birger Fløtre
som leder koret med sitt vestnorske temperament fra fagre Stryn.
«Ravnablusen» har
slått godt an!
Det blir konsert med
Hanne Boel laurdag
22. juni kl. 22.00
på utescenen
v/Røldalsgarasjen
Hanne Boel enn noen gang før. Etter å
ha arbeidet med soulmusikk og amerikansk pregede roots er det hennes
egne sanger som kommer fram.
Som små snapshots av ettertenksomhet og fordypelse.
Hanne Boel har gjennom
årene turnert mye i hele
Skandinavia og i tillegg til
Danmark, har hun enorm
suksess i Norge. Ellers har
hun gjennom årene turnert i det meste av Europa
(med avstikkere til Kenya,
Kina og Syria), hvor også
mange TV-opptredener
har vært med til å befeste
sangerinnens popularitet.
Foto: Stephen Freiheit
Danske Hanne Boel blei i 1980 utdannet fra Det Kongelige
Danske Musikkonservatorium som musikkpedagog med
spesialfelt innen kor, sang og ensemblespill. I 2009 blei
hun ansatt på en 5-årig kontrakt som professor i musikk
ved Rytmisk Musikkonservatorium i København.
Hanne Boel påbegynte i 1988 sin karriere med eget
orkester. Det blei mere soulpreget musikk, som hun presenterte offentligheten for med sitt store gjennombrudd
BLACK WOLF.
Hanne Boel fikk allerede ved utgivelsen av den første av
14 utgivelser, stor kunstnerisk såvel som publikumsmessig
suksess og har siden adskillige ganger toppet hitlistene i
Danmark og Skandinavia. I 1990 utkom albumet DARK PASSION og her slår hun for alvor igjennom i Norge og Sverige.
Utgivelsen mottok ikke mindre enn fire Grammys: Årets
Danske Sangerinde, Årets Danske Album, Årets Hit (I Wanna
Make Love To You) og Årets Danske Producer (Poul Bruun).
På PRIVATE EYE fra 2007 kommer lytteren tettere på
inviterer til rail-jam lørdag formiddag. Prøv deg på railen, vinn
heiskort! Skisenteret forteller
om utbyggingsplaner og alt du
Koret har hatt opptredener
internasjonalt, blant annet i Russ­
land, Spania og på Bornholm.
Næren Mannskor avbildet foran
Sør-Fron kirke juni 2012.
vil vite om snø og Røldal i det
sorte Gore-Tex-teltet.
Foto: V.R. Hagen
Røldalsmarknaden - 2013 - 15
Program for Røldalsmarknaden 2013
Fredag 21. juni
Utstillingane opnar - merk ny opningstid gratis inng.. . . . . . . kl.13.00
Tidsreiser, Vikingcamp for born. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.13.00-19.00
Trubadur Roger Lynghammar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.15.00-15.30
Oppvisning Røldal RC Klubb - Fly. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.17.00-17.30
Oppvisning Røldal RC Klubb - Bilar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.17.30-18.00
Utstillingane stenger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.19.00
Humorshow med «Han Innante med vener»
på Grendahuset kr 200,-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.20.00
Røldalsgarsjen opner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.20.00
Dans med «Tinnituz» på Røldalsgarasjen kr 100,-/50,-. . . . . . . kl.22.00-02.00
Hanne Boel
Røldal RC Klubb
Laurdag 22. juni
Utstillingane opnar kr 60,-/40,-/0,- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.10.00
Rail-Jam-oppvisning ved Røldal Skisenter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.10.00-11.30
Tidsreiser, Vikingcamp for born. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.10.00-17.00
Ansiktsmåling for born kr 50,-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.10.00-17.00
Hesteriding for born kr 20,-/40,-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.10.00-17.00
Omvising i kraftstasjonen (Buss frå marknadsplassen) . . . . . . . . kl.11.00
Offisiell opning av marknaden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.12.00
Røldal Skulemusikk-korps speler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.12.15-12.30
Omvising i kraftstasjonen (Buss frå marknadsplassen) . . . . . . . . kl.13.00
Næren mannskor syng på Grendahuset. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.14.00-15.00
Auksjon på Skyss Stasjonen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.15.00
Mannekengoppvisning v/Christel J. Tvedt Grendahuset. . . . kl.15.00-16.00
Musikkquiz, Tapas & Champagne kr 250,- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.16.30-18.00
Trubadur Roger Lynghammar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.16.30-17.00
Utstillingane stenger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.17.00
Røldalsgarasjen opnar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.19.00
Dj Øyvind Stueland speler på Røldalsgarasjen. . . . . . . . . . . . . . kl.20.00-02.00
Konsert m/Hanne Boel utescenen v/Røldalsgarasjen kr 400,- . . kl.22.00
Røldalsosten
Marknadslotteri
Søndag 23. juni
Gudsteneste i Røldal Kyrkje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.11.00
Utstillingane opnar kr 60,-/40,-/0,- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.11.00
Tidsreiser, Vikingcamp for born. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.11.00-17.00
Hesteriding for born kr 20,-/40,-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.11.00-17.00
Ansiktsmåling for born kr 50,-. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.11.00-17.00
Foredrag ved Oddbjørn Lynghammar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.14.00-15.00
Kåring av beste stand 2013. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.16.30
Trekning av Marknadslotteri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.16.30
Røldalsmarknaden 2013 stenger. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kl.17.00
Marknadstelefon:
900 53 991
Røldal - Ei levande bygd i vekst!
Tlf. 95 95 11 11
Tømring - forskaling
MURMESTER ARNE KVÅLE A/S
Svein Myrheim
Litlajuv 4
5763 SKARE
Rehabilitering - piper - fliser
Tlf.: 913 52 258
5760 Røldal - Tlf. 53 64 73 13 - Mob. 908 01 401 - [email protected]
TIL BY, BYGD,
FJORD ELLER FJELL
Hotell - Leiligheter - Restaurant / Cafe - Lobbybar - Bar
Ferie & Fritid - Grupper - Kurs - Møter - Selskap - Bryllup m.m.
De billigste billettene
finner du alltid på
haukeliekspressen.no
Hordatun Hotel, Håra 18-20, 5760 Røldal, Tlf: 93 45 02 93
E-post: [email protected] - www.hordatun.no
Kommunikasjonshuset InMedia - Photos in collage Nils-Erik Bjørholt, Anders Gjengedal, Nancy Bundt, C.H., Frithjof Fure, Johan Berge - www.visitnorway.com
Røldalsmarknaden
er basert på dugnad.
Styre­m edlemmene
har omlag 300 timar,
og totalt vert det
utført 1 625 timar fordelt på 281 personar.
Kjøkkenteneste: 27 pers. med
108 timar.
Billettørar: t.d. 39 pers. som
totalt utfører 156 timar.
Rigging: 15 pers. med minst
16 timar kvar, 240-250 timar
Nattevakter: 8 pers., 32 timar
Dans: 15 pers., med om lag 6
timar kvar, 90 timar
Servering/kafe/grill m.m.: 86
pers., totalt 344 – 350 timar.
Velkommen til ditt nye
Bosch Car Service –
Verksted for alle bilmerker!
Vi er med i verdens største og mest kunnskapsrike verkstedskjede.
Hos oss får alle bilmerker profesjonell hjelp til hyggelig pris.
Spør oss neste gang!
Vi tilbyr:
4 Service, reparasjon og kontroll av:
Person- varebil • Tunge kjøretøy • Maskiner
Daglegvarer
midt i bygda
4 Dekk • Dekkhotell • Deler og rekvisita • Hydraulikk
Telefon 53 64 71 26
Faks 53 64 14 86 - Mobil 938 39 378
E-post: [email protected]
Runnane 8 • 5760 Røldal
Tlf: 53 65 05 90 / 91 38 14 17
verksted.rø[email protected]
www.mesta.no
For everything your car needs.
Layout: LL Ryfylke - Trykk: Sunnhordland.
Røldal